diff --git "a/data/document_10/Health/train.csv" "b/data/document_10/Health/train.csv" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/data/document_10/Health/train.csv" @@ -0,0 +1,814 @@ +am,en,ha,sw,yo,zu +"ደም-ማነስ አጠቃላይ እይታ፡ የደም ማነስ የቀይ የደም ሴሎች ቁጥር ወይም በውስጣቸው ያለው የኦክስጅን ተሸካሚ እና የቀይ የደም ሴል አቅላሚ ንጥረ ነገር ( Haemoglobin) ክምችት ከመደበኛው ያነሰበት ሁኔታ ነው። ኦክስጅንን ለመሸከም የኦክስጅን ተሸካሚ እና የቀይ የደም ሴል አቅላሚ ንጥረ ነገር ( Haemoglobin) ያስፈልጋል እና በጣም ጥቂት ወይም ያልተለመደ ቀይ የደም ሕዋሳት ካሉዎት, ወይም በቂ የኦክስጅን ተሸካሚ እና የቀይ የደም ሴል አቅላሚ ንጥረ ነገር ( Haemoglobin) ከሌለዎት, ወደ ሰውነት ህብረህዋሳት ኦክስጅንን ለማጓጓዝ የደሙ አቅም ይቀንሳል. ይህ እንደ ድካም፣ድክመት፣ማዞር እና የትንፋሽ ማጠር የመሳሰሉ ምልክቶችን ያስከትላል። የሰውነት ጤናማ ወይም መደበኛ ተግባር ባህሪ ያለው ( physiologic) ፍላጎቶች ለማሟላት የሚያስፈልገው የየኦክስጅን ተሸካሚ እና የቀይ የደም ሴል አቅላሚ ንጥረ ነገር ( Haemoglobin) መጠን በዕድሜ፣ በጾታ ግንኙነት፣ በመኖሪያ ቤት ከፍታ፣ በማጨስ ልማድና በእርግዝና ደረጃ ይለያያል። የደም ማነስ ምክንያት ሊሆኑ የሚችሉ በርካታ ምክንያቶች ሊኖሩ ይችላሉ ፤ ከእነዚህም መካከል የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ወይም በቂ ንጥረነገሮችን አለመጠቀም ፣ ኢንፌክሽኖች (ለምሳሌ የወባ በሽታ ፣ ጥገኛ ኢንፌክሽን ፣ ሳንባ ነቀርሳ ፣ ኤች አይ ቪ)፣ ቁስል ፣ ሥር የሰደዱ በሽታዎች ፣ የማህፀንና የወሊድ ሕመሞች እንዲሁም የወረሱ ቀይ የደም ሴሎች መዛባት ይገኙበታል ። ምንም እንኳ ቫይታሚን B9(folate)፣ በቫይታሚኖች ቢ12 እና በ ኤ ውስጥ ያለው ጉድለት ዋነኛ መንስኤ ዎች ቢሆኑም ለደም ማነስ ዋነኛው ምክንያት የብረት እጥረት ነው። የደም ማነስ በተለይ በትናንሽ ህጻናት፣ በወር አበባ ላይ ያሉ ታዳጊ ልጃገረዶች እና ሴቶች፣ እርጉዝ እና ድህረ ወሊድ ሴቶችን የሚያጠቃ ከባድ የአለም የህዝብ ጤና ችግር ነው። የአለም ጤና ድርጅት ከ6-59 ወር እድሜ ያላቸው 40% ህጻናት፣ 37% ነፍሰ ጡር እናቶች እና 30% ሴቶች ከ15-49 አመት ውስጥ 30% የሚሆኑት የደም ማነስ ችግር አለባቸው ብሏል። የበሽታው ምልክቶች፦ አናሚያ ድካም፣ ማዞር ወይም ቀላል ራስ ምታት፣ እንቅልፍ ማጣትና በተለይ በድካም ጊዜ የትንፋሽ እጥረት ሊያስከትሉ የሚችሉ የተለያዩ ለየት ያሉ ምልክቶችን ሊያስከትል ይችላል።","Anaemia Overview: Anaemia is a condition in which the number of red blood cells or the haemoglobin concentration within them is lower than normal. Haemoglobin is needed to carry oxygen and if you have too few or abnormal red blood cells, or not enough haemoglobin, there will be a decreased capacity of the blood to carry oxygen to the body’s tissues. This results in symptoms such as fatigue, weakness, dizziness and shortness of breath, among others. The optimal haemoglobin concentration required to meet physiologic needs varies by age, sex, elevation of residence, smoking habits and pregnancy status. Anaemia may be caused by several factors: nutrient deficiencies through inadequate diets or inadequate absorption of nutrients, infections (e.g. malaria, parasitic infections, tuberculosis, HIV), inflammation, chronic diseases, gynaecological and obstetric conditions, and inherited red blood cell disorders. The most common nutritional cause of anaemia is iron deficiency, although deficiencies in folate, vitamins B12 and A are also important causes. Anaemia is a serious global public health problem that particularly affects young children, menstruating adolescent girls and women, and pregnant and postpartum women. WHO estimates that 40% of children 6–59 months of age, 37% of pregnant women, and 30% of women 15–49 years of age worldwide are anaemic. Symptoms: Anaemia can cause a range of non-specific symptoms including tiredness, weakness, dizziness or light-headedness, drowsiness, and shortness of breath, especially upon exertion.",Cutar Anemiya (karancin jini ) Gamsashen bayani : Cutar Anemiya wani yanayi ne da kwayoyin halittar da suke saka jini ya zama ja ya ke raguwa sosai ba kamar yadda suke ba . Kywayar halittar da take sa jini yayi ja tana buƙatar ta ɗauko iska amma idan kana da ƙarancin ko kuma su waɗannan ƙwayoyin halittar ba daidai suke ba ko kuma ba za su isa ba to sai a samu raguwar ƙarfin jinin da zai dayuko wannan iskar zuwa tsokar nama . Sakamakon wannan yana haifar da gajiya da raunin jiki da jiri da numfashi sama sama da sauransu . Mafi kyawun waɗannan kwayoyin halittar da jiki yake buƙata ya sha bamban da yanayin shekara da jinsi inda ake zaune da ɗabi'ar shan taba da kuma yanayi na juna biyu . Ana iya samun cutar Anemiya (karancin jini ) ta hanyoyi daban daban :rashin wadataccen abinci ta hanyar rashin isashen abinci me gina jiki da ƙwayoyin cuta ( kamar maleriya da tarin fuka da cutar ƙanjamau HIV) da kunburin jiki kwayoyin cuta masu haɗari da yanayin saduwa ko haihuwa da kuma gadar rikicewar ƙwayoyin hallitar jini. Rashin sinadarin ayon shi ne mafi sauƙi wajen haddasa cutar Anemiya duk da cewa rashin wadataccen sinadarin fotate da bitamin B da A B12 da A suna taka rawa sosai . Cutar Anemiya (ƙarancin jini ) tana da matuƙar haɗari sosai a duniyar lafiya musamman yadda take yi wa yara illa da 'yanmata masu haila da manyan mata da masu juna biyu da matan da suka haihu . HWO ta ƙididdige cewa kashi 40% na yara 'yan watanni 59 da kuma kashi 37% na mata masu juna biyu da kuma 30%na mata 'yan shekara 49 na duniya suna fama da cutar ƙarancin jini . Alamomi : Cutar Anemiya kan haddasa alamomi daban daban da ba za su ƙididdigu ba waɗanda suka haɗar da gajiya ko kasala ko jiri ko dan ciwan kai ko yawan bacci ko numfashi sama sama musamman yayin yunƙuri.,"Upungufu wa damu Muhtasari: Anaemia ni hali ambayoidadi ya seli nyekundu za damu au mkusanyiko wa hemoglobini ndani yazke ni chini kuliko kawaida. Hemoglobini inahitajika ili kubeba oksijeni na ikiwa una chembechembe nyekundu za damu chache sana au zisizo za kawaida, au hua haemoglobini ya kutosha, kutakuwa na kupungua kwa uwezo wa damu kubeba oksijeni kwenye tishu za za mwili. Hii husababisha dalili kama vile uchovu, udhaifu, kizunguzungu na upungufu wa kupumua, ni baadhi. Kiwango bora cha hemoglobini kinachohitajika kukidhi mahitaji ya kisaikolojia hutofautiana kulingana na umri, jinsia, mwinuko wa makazi, tabia ya kuvuta sigara na hali ya ujauzito. Upungufu wa damu unaweza kusababishwa na sababu mbalimbali: upungufu wa virutubisho kwa sababu ya lishe duni au ufyonzwaji duni wa virutubisho, maambukizo (k.m malaria, maambukizo ya vimelea, kifua kikuu, VVU), kuvimba, magonjwa sugu, magonjwa ya uzazi, na magonjwa ya kurithi ya chembe nyekundu za damu. Sababu ya kawaida ya lishe ya upungufu wa damu ni upungufu wa madini chuma, ingawa upungufu wa filate, vitamini B12 na A pia ni sababu muhimu. Upungufu wa damu ni tatizo kubwa la afya ya zumma duniani ambalo huathiri watoto wadogo, wasichana na wanawake walio katika hedhi, na wanawake wajawazito na baada ya zkujifungua. WHO inakadiria kwamba 40% ya waztoto 6‚Äìwenye miezi 59, 37% ya wanawake wajawazito, na 30% ya wanawake 15‚Äìwenye umri wa miaka 49 duniani kote wana upungufu wa damu. Dalili: Anaemia inaweza kusababisha dalili mbalimbali zisizo maalum ikiwa ni pamoja na uchovu, udhaifu, kizunguzungu au kichwa kidogo, kusinzia, na upungufu wa kupumua, hasa wakati wa kufanya kazi kwa bidii.","Àrùn ẹ̀jẹ̀ Ìsọníṣókí: àrùn ẹ̀jẹ̀ jẹ́ ìpò kan tí iye ọ̀pá ẹ̀jẹ̀ pupa tàbí ohun asaralóore tó wà nínú ẹ̀jẹ̀ tó wà nínú wọn kéré ju bó ti yẹ lọ. Ohun asaralóore tó wà nínú ẹ̀jẹ̀ wúlò láti gbé èémí àmìsínú, àti bí ó bá ní èyí tó kéré ju bó ti yẹ lọ tàbí ọ̀pá ẹ̀jẹ̀ pupa tí kò dára tó, àdínkù yóò bá ẹ̀jẹ̀ láti gbé èémí àmìsínú lọ sí àwọn ẹ̀ka àgọ́ ara. Èyí máa ń yọrí sí àwọn ohun àṣà fihàn bí i kò máa rẹ ni, òòyì ojú àti ìgékúrú èémí láàrin àwọn ohun mìíràn. Ìwọ́jọpọ̀ ohun tó máa ń ṣara lóore wúlò láti bá àìní bí ara ṣe ń ṣiṣẹ́ pàdé yàtọ̀ nípa ọjọ́ orí, jíjẹ́ ọkùnrin tàbí obìnrin, ìgbésókè ibùgbé, ìwà sìgá fífà tàbí ipò oyún. Àrùn ẹ̀jẹ̀ lè wáyé láti ara ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan: àìtó ohun asaralóore láti ara wọn oúnjẹ tí kò tó tàbí gbígbà àìtó àwọn ohun asaralóore yìí sára, àrùn (b.a ibà, àwọn àrùn tó dàbí àfòmó, ikọ́ ife, àrùn kò gbóògùn), kí ibi kan máa wú ní àgọ́ ara, àìsàn tó le, àìsàn tó níí ṣe pẹ̀lú ara obìnrin àti ìbímọ àti àwọn àìbáramu tó lè wà nínú ẹ̀jẹ̀ tó sì jẹ́ àjogúnbá. Okùnfà tó níí ṣe pẹ̀lú àwọn ohun ìṣaralóore ti àrùn ẹ̀jẹ̀ ni àìtó áyọ́ọ̀nù, sugbon àìtó fítámì, fítámì B12 tún jẹ́ okùnfà pàtàkì. Àrùn ẹ̀jẹ̀ jẹ́ wahala ìlera ti gbogbo àgbáyé èyí tó sábà máa ń nípa lórí àwọn ọmọ wẹ́wẹ́, àwọn ọmọbìnrin tó ti ń ṣe nǹkan oṣù, àwọn aláboyù àti àwọn obìnrin tó ń fọ́mọ lọ́yàn. WHO ṣe àkójọ pé idà ogójì ọmọ tó wà láàrin oṣù mẹ́fà sí mọ́kàndínlọ́gọ́ta, ìdá mẹ́ta-din-logoji àwọn aláboxún, ìdá ọgbọ̀n obìnrin tó wà láàrin ọdún márùn-dín-l��gún sí mọ́kàndínlaadọ́ta káàkiri àgbáyé ló ní àrùn ẹ̀jẹ̀. Àwọn àmì iṣàfihàn: àrùn ẹ̀jẹ̀ lè fa ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àmì is àfihàn tí kò gba ìfiyèsí bíi kó máa rẹ ni, òòyì ojú tàbí kí orí fúyẹ́, kí oorun máa kun ni àti ìgékúrú èémí pàápàá ní gbà ìgbìyànjú láti mí.","I-Anemia Uhlolojikelele: I-anemia yisimo lapho inani lamaseli abomvu egazi noma izinga le-hemoglobin ngaphakathi kwawo liphansi kunokujwayelekile. I-haemoglobin iyadingeka ukuze ithwale umoya-mpilo futhi uma unamaseli abomvu embalwa kakhulu noma enokungajwayelekile, noma engenayo i-hemoglobin eyanele, kuzoba nokuncipha kokwazi kwegazi ukuhambisa umoya-mpilo ezicutshini zomzimba. Umphumela walokhu yizimpawu ezinjengokukhathala, ubuthakathaka, isiyezi kanye nephika, phakathi kokunye. Ukuba kuningi kakhulu kwe-haemoglobin okudingekayo ukuze kuhlangatshezwane nezidingo zomzimba kuyahlukahluka ngokuphathelene nobudala, ubulili, ukuphakama kwendawo yokuhlala, imikhuba yokubhema kanye nesimo sokukhulelwa. I-anaemia ingase ibangelwe yizici eziningana: ukuntuleka komsoco ngenxa yokudla okunganele noma ukumuncwa okunganele komsoco, izifo ezithathelanayo (isib. umalaleveva, izifo ezingosomathuba, isifo sofuba, igciwane -HIV), ukuvuvukala, izifo ezingamahlalakhona, izimo zezifo zabesifazane nezokubeletha, kanye nokuphazamiseka kwamangqamuzana egazi abomvu okudluliswe ufuzo. Imbangela evame kakhulu ye-anaemia ngokuphathelene nomsoco, nakuba ukuntuleka kwe-folate, amavithamini B12 no-A nawo ayimbangela ebalulekile. I-Anemia iyinkinga emandla ngokuphathelene nezempilo zomphakathi yomhlaba wonke ethinta ngokukhethekile izingane ezincane, amantombazane asakhula esesikhathini kanye nabesifazane, abesifazane abakhulelwe kanye nangemuva kokubeletha. I-WHO ilinganisela ukuthi u-40% wezingane ezinezinyanga eziyi-6-59 yobudala, u-37% wabesifazane abakhulelwe, no-30% wabesifazane abaneminyaka eyi-15-49 yobudala emhlabeni wonke bane-anaemia. Izimpawu: I-anaemia ingabangela izimpawu ezihlukahlukene ezingalona uhlobo oluthile ezihlanganisa ukukhathala, ubuthakathaka, isiyezi noma ukuzizwa sengathi uzoba nesiyezi, ukozela, nephika, ikakhulukazi lapho uzikhandla." +በተለይ ህጻናት እና ነፍሰ ጡር እናቶች ለአደጋ የተጋለጡ ሲሆኑ የደም ማነስ ችግር በከፋ ሁኔታ የእናቶች እና የህጻናት ሞት የመጋለጥ እድልን ይጨምራል። በተጨማሪም የብረት እጥረት በህፃናት የአዕምሮ እና የአካል እድገት ላይ ተፅዕኖ እንደሚያሳድርና በአዋቂዎች ላይ ያለውን ምርታማነት እንደሚቀንስ ተገልጿል። የደም ማነስ የሁለቱም የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና የጤና መጓደል አመላካች ነው። በራሱ ችግር ያለበት ነው፣ ነገር ግን የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ጉልበት በማጣት የተነሳ ሌሎች የአለም አቀፍ የህዝብ ጤና ስጋቶችን እንደ መቀንጨር እና መመናመን፣ ዝቅተኛ የልደት ክብደት እና የልጅነት ከመጠን ያለፈ ውፍረት ሊመጣ ይችላል። በህፃናት የትምህርት ውጤት እና በአዋቂዎች ላይ የሚደርሰው በደም ማነስ ምክንያት የስራ ምርታማነት መቀነስ በግለሰቡእና በቤተሰብ ላይ ተጨማሪ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖ ሊያሳድር ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ደም ማነስ የዚህን ችግር ሸክምና በተወሰነ ህዝብ ውስጥ የጤና እና የበሽታ መከሰት እና ስርጭትን የሚወስኑ ጥናትን (epidemiology) ለመረዳት፣ የሕዝብ ጤና ጣልቃ ገብነት ለማድረግና በሕይወት ዘመኑ ሁሉ ሰዎችን የሕክምና ክትትል ለማድረግ በጣም ወሳኝ ነው። የብረት እጥረት በጣም የተለመደ ና ብዙውን ጊዜ በአመጋገብ ለውጥ አማካኝነት ሊታከም የሚችል ቢሆንም ከበስተጀርባ ያሉ ኢንፌክሽኖችንና የተሟላ የጤና መታወክ የሚጠይቁ ሥር የሰደዱ ችግሮችን በመፍታት ሌሎች ደም ማነስ ዓይነቶችን ማከም ያስፈልጋል። በመከላከል እና በህክምና የደም ማነስን ስርጭት ለመቀነስ የሚረዳ ሁሉንም የአለም ጤና ድርጅት ክልሎችን የሚሸፍን መመሪያ አለው። እነዚህ መመሪያዎች የአመጋገብ ልዩነትን ለመጨመር፣ የጨቅላ ህፃናት አመጋገብን ለማሻሻል እና ጥቃቅን ንጥረ ነገሮችን የመዳኒት ወይም ሌላ ንጥረ ነገር በሰውነት ውስጥ የመዋጥ እና የመጠቀም ችሎታ (Bioavipability) እና አወሳሰድን በብረት፣ ፎሊክ አሲድ እና ሌሎች ቪታሚኖች እና ማዕድኖችን በማጠናከር ወይም በ���መገብ ማሻሻል ያለመ ነው።,"Children and pregnant women are especially vulnerable, with more severe cases of anaemia leading to an increased risk of maternal and child mortality. Iron deficiency anaemia has also been shown to affect cognitive and physical development in children and reduce productivity in adults. Anaemia is an indicator of both poor nutrition and poor health. It is problematic on its own, but it can also impact other global public health concerns such as stunting and wasting, low birth weight and childhood overweight and obesity due to lack of energy to exercise. School performance in children and reduced work productivity in adults due to anaemia can have further social and economic impacts for the individual and family. WHO response Accurate characterization of anaemia is critical to understand the burden and epidemiology of this problem, for planning public health interventions, and for clinical care of people across the life course. While iron deficiency anaemia is the most common form and can often be treated through dietary changes, other forms of anaemia must be treated by addressing underlying infections and chronic conditions requiring comprehensive health interventions. WHO has guidance that covers all WHO Regions to help reduce the prevalence of anaemia through prevention and treatment. These guidelines aim to increase dietary diversity, improve infant feeding practices and improve the bioavailability and intake of micronutrients through fortification or supplementation with iron, folic acid and other vitamins and mineral.","Waɗanda suka fi kamuwa da wannan cutar su ne yara ƙananu da mata inda wannan cutar ke kaiwa ga ƙaruwar mace -macen yara da masu haihuwa . Rshin sinadarin ayon da cutar anemiya suna nuna illata bunƙasar ƙwaƙwalwa da gangar jikin yara kuma suna rage haihuwa ga magidanta . cutar Anemiya wata alama ce a gabaɗayan rashin ingantaccen abinci da lafiya . Ita da kanta matsala ce amma tana shafar sauran sassan lafiya kamar ƙarancin nauyin yaro da kuma munmunar ƙiba sakamakon rashin kuzarin motsa jiki. Rashin ƙoƙarin yara a makaranta da kuma rashin nagartar aiki ga manya saboda cutar anemiya na iya shafar yanayin tattalin arziƙin al'umma da na mutun da na iyali . Amsar WHO Ingantaccen bayanin cutar anemiya yana da matuƙar mahimmanci a fahimci matsalar wannan cutar domin tsara yadda ma'aikatan lafiya za su shiga tsakani da kuma yadda za a mutane za su kare kansu a rayuwarsu . A yayinda rashin isashen sinadarin ayon ya zama gama-gari ga haddasa cutar anemiya kuma za a iya shawo kan wannan matsalar ta hanyar canza abinci, su kuwa sauran cututtukan anemiyar ya kamata a magance wasu cututtukan da ake fama da su da matsanancin yanayin da ke buƙatar cikakken kulawa da lafiya . WHO tana da ƙa'idar da ta game duk wasu yankin WHO domin temakawa wajen rage yaɗuwar anemiya ta hanyar riga-kafi da bada magani . Waɗannan ka'idoji suna nufin su ƙara haɓakar cimaka da ƙara shayar da jarirai da kuma bunƙasa da shan magunguna ta hanyar ƙarkafa ko samar da sinadarin ayon da folik da kuma sauran bitamin .","Watoto na wajawazito wapo kwenye hatari zaidi, huku visa vikali zaidi vya upungufu wa damu vinavyosababisha kuongezeka kwa hatari ya vifo vya mama na mtoto. Anemia ya upingufu wa madini chuma pia imeonekana kuathiri ukuaji wa kiakili na kimwsili kwa watoto na kupunguza uzalianaji kwa watu wazima. Upingufu wa damu ni ishara ya lishe na afya duni. Ni shida kwa yenyewe, lakini pia inaweza kuathiri maswala mengine ya afya ya umma ulimwenguni kama vile kushangaa na kupotea, kuzaliwa zkwa uzito mdogo na uzito kupita kiasi wa utotoni na unene uliokithiri kwa sababu ya ukosefu wa nguvu ya kufanya mazoezi. Ufaulu wa shule kwa watoto na kupunguza kwa tija ya kazi kwa watu wazima kutokana na upungufu wa damu kunaweza kuwa na athari zaidi za kijamii na kiuchumi kwa mtu binafsi na familia. Muitikio wa WHO. Sifa sahihi za upungufu wa damu ni muhimu kuzielewa ili kuelewa mzigo na milipuko ya tatizo hili, kwa kupanga azfua za kiafya, na kwa utunzaji wa kimatibabu wa watu katika kipindi chote cha maisha. Wakati anemia ya upungufu wa madini chuma ni aina ya kawaida na mara nyingiinaweza kutibiwa kupitia mabadiliko ya lishe, aina zingine za upungufu wa damu lazima zitibiwe kwa kushughulikia maambukizo ya msingi na hali sugu zinazohitaji uingiliaji wa kina wa kiafya. WHO ina muongozo unaohusu kanda zote za WHO ili kusaidia kupunguzaa kuenea kwa upungufu wa damu kupitia kinga na matibabu. Miongozo hii inalenga kuongeza utofauti wa lishe, kuboresha mazoea ya kulisha watoto wachanga na kuboresha ulaji wa virutubisho vidogo kupitia urutubishaji au uongezaji wa chuma, asidi ya foliki na vitamini na madini chuma.","Àwọn ọmọdé àti àwọn aláboyún ni ó wọ́pọ̀ jù fún, pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àrùn ẹ̀jẹ̀ tó ń yọrí sí àlékún ikú ìyá àti ọmọ. Irúfé àrùn ẹ̀jẹ̀ tó wáyé nítorí àìtó áyọ́ọ̀nù ni wọ́n ti ṣe àfihàn rẹ̀ pé ó máa ń kó bá ìdàgbàsókè àgọ́ ara ati ọpọlọ ọm��dé ó sì máa ń mú àdínkù bá ìjágeere agbára àgbàlagbà. Àrùn ẹ̀jẹ̀ ń ṣàfihàn ìlera ara àti oúnjẹ jíjẹ tó kù díẹ̀ káàtó. Ó jẹ́ wàhálà fún ra rẹ̀, ṣùgbọ́n ó tún lè ṣe àkóbá fún àwọn ohun mìíràn nínú ètò ìlera gbogbo gbó ní àgbáyé bíi ìdádúró àti ìṣòfò, ìwọ̀n bíńtín fún ọmọ àṣẹ̀ṣẹ̀bí, ìwọ̀n tó pọ̀ jù àti ìsanra jù látàrí àìsí agbára láti ṣe eré ìdárayá. Iṣẹ́ ṣíṣe àwọn ọmọdé ní ilé - ẹ̀kọ́, àdínkù agbára fún iṣẹ́ ṣíṣe fún àwọn àgbàlagbà látàrí àrùn ẹ̀jẹ̀ tún lè ní ipa lórí ìṣòwò àti ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ fún ẹni kọ̀ọ̀kan àti ẹbí. Èsì WHO Àlàyé kíkún lórí àrùn ẹ̀jẹ̀ ṣe pàtàkì láti ní òye lórí ẹrù àti àwọn ohun tó máa ń ṣokùnfà wàhálà yìí, láti ṣe àgbékalẹ̀ ìdásí fún ìlera gbogbo gbò, àti fún ìtọ́jú àwọn ènìyàn ní ilé-ìwòsàn káàkiri ìgbé ayé. Nígbà tí àrùn ẹ̀jẹ̀ tó níí ṣe pẹ̀lú àìtó áyọ́ọ̀nù jẹ́ irúfẹ́ àrùn ẹ̀jẹ̀ tó wọ́pọ̀ jùlọ tó sì lè kúrò nípa ìtọ́jú látàrí àyípadà oúnjẹ, àwọn irúfẹ́ àrùn ẹ̀jẹ̀ mìíràn gbọ́dọ̀ gba ìtọ́jú nípa ṣíṣe àmójútó àwọn ohun abẹ́lẹ̀ tó lè fà á àti àwọn ipò tó ti kọjá kèrémí tó nílò ìdásí ìlera tó gbé pẹ́ẹ́lí. WHO ní ìtọ́sọ́nà tí ó bo gbogbo àgbègbè tí WHO wà láti ṣe ìránlọ́wọ́ láti mú àdínkù bá bí àrùn ẹ̀jẹ̀ yìí ṣe wọ́pọ̀ látàrí ìdádúró àti ìtọ́jú. Àwọn ìtọ́sọ́nà yìí ní àfojúsùn láti ṣe àfikún oríṣi oúnjẹ, láti mú kí oúnjẹ jíjẹ àwọn ọmọdé dára síi àti láti ṣe ìmúdára ìpèsè oògùn àti ṣíṣe àmúlò àwọn ìpín asaralóore kéékèèké láti ara ṣíṣe ìpèsè ìtọ́jú olódi tàbí oògùn asafikun oje fún ara pẹ̀lú áyọ́ọ̀nù, folic acid pẹ̀lú àwọn fítámì àti ohun àlùmọ́ọ́nì fún àgọ́ ara.","Izingane kanye nabesifazane abakhulelwe basengozini ngokukhethekile, ngezimo ezimbi kakhulu ze-anemia eziholela engozini eyengeziwe yokushona komama kanye nezingane. I-anaemia yokuntuleka kwe-iron iye yaboniswa nokuthi inomthelela ngokuphathelene nokuthuthuka ngokwengqondo kanye nangokomzimba ezinganeni futhi kunciphisa ukusebenza kubantu abadala. I-anaemia iyinkomba yokudla okungenamsoco kanye nempilo ebuthakathaka. Kuyinkinga kukodwa nje lokhu, kodwa kungaba nomthelela nakokunye ukukhathazeka kwempilo yomphakathi emhlabeni wonke njengokubhasha nokungathuthuki ngokwempilo, isisindo esiphansi sokuzalwa kanye nokukhuluphala ngokweqile kwezingane kanye nokukhuluphala ngenxa yokungabi namandla okuzivocavoca. Ukwenza kahle esikoleni ezinganeni kanye nokunciphisa ukwenziwa komsebenzi kubantu abadala ngenxa ye-anemia kungaba nemiphumela eyengeziwe kwezenhlalo nakwezomnotho kumuntu ngamunye nasemndenini. Impendulo yeWHO Ukubonakaliswa okunembile kwe-anaemia kubalulekile ekuqondeni umthwalo nokuba wubhubhane kwale nkinga, ekuhleleni ukungenelela kwezempilo yomphakathi, nasekunakekelweni kwezokwelashwa kwabantu kuyo yonke inkambo yokuphila. Nakuba i-anaemia yokuntuleka kwe-iron iyindlela evame kakhulu futhi ngokuvamile ingelashwa ngokushintsha indlela yokudla, ezinye izinhlobo ze-anaemia kumele zelashwe ngokubhekelela izifo eziyinhloko kanye nezimo ezingamahlalakhona ezidinga ukungenelela kwezempilo okuphelele. I-WHO inomhlahlandlela ohlanganisa zonke Izifunda ze-WHO ukusiza ukunciphisa ukwanda kwe-anaemia ngokuvimbela kanye nokwelapha. Le mihlahlandlela ihlose ukwandisaa ukudla okuhlukahlukene, ukuthuthukisa izindlela zokupha ukudla izinsana nokuthuthukisa ukutholakala nokudla ama-micronutrients ngokusebenzisa ukuqinisa noma ukunezela nge-iron, i-folic acid namanye amavithamini kanye namaminerali." +ከአመጋገብ ጋር የተያያዙ ባህሪያትን ለመለወጥ ማህበራዊ እና የባህርይ ለውጥ የግንኙነት ስልቶች ጥቅም ላይ ይውላሉ። የደም ማነስን ዋና እና መሰረታዊ መንስኤዎችን ለመፍታት የተደረገው ጣልቃገብነት እንደ በሽታን መቆጣጠር፣ ውሃ፣ የአካባቢ ንፅህና እና የራስን ንፅህና፣ የስነ ተዋልዶ ጤና እና ሥር ነቀል እንደ ድህነት፣ የትምህርት እጥረት እና የስርዓተ-ፆታ ደንቦችን የመሳሰሉ ጉዳዮችን ይመለከታል። ደም ማነስ የሕዝብ ጤና ጉዳይ እንደመሆኑ መጠን ከተለያየ አቅጣጫና በተለያዩ የተቀናጀ ጥረቶች፣ በርካታ የመንግሥት ዘርፎችን፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችን፣ የተባበሩት መንግስታት ድርጅትን እና የግል ዘርፉን ጨምሮ፣ እያንዳንዳቸው ደም ማነስን ለመቀነስ እና ጤናን እና ደህንነትን ለማሻሻል የተወሰኑ እና ማሟያ ዎች ያሏቸው መሆን አለባቸው። ለበለጠ መረጃ እዚህ ላይ ይመልከቱ።,"Social and behaviour change communication strategies are used to change nutrition-related behaviours. Interventions to address the underlying and basic causes of anaemia look at issues such as disease control, water, sanitation and hygiene, reproductive health and root causes such as poverty, lack of education and gender norms. Anaemia, as a public health issue, needs to be addressed from multiple perspectives and through multiple coordinated efforts, including multiple government sectors, nongovernmental organizations, United Nations agencies and the private sector – each with specific and complementary roles to collectively achieve anaemia reduction and improve health and well-being. See here for more information.","Ana amfani da dabarun canja halayya da hanyar sadarwa domin canza halayyar da take da alaƙa da cimaka . Shiga tsakani domin magance matsalolin anemiya na ƙarƙashin kasa da suke haddasa cutar anemiya kamar rage ƙwayoyin cuta da bada ruwan sha da tsafta da bunƙasa lafiya magance abinda ke haddasa talaucin da rashin ilimi da kuma al'adar jinsi . Cutar anemiya a matsayinta na abinda ya dami mutane a lafiyarsu, tana buƙatar kulawa ta ɓangarori daban daban da kuma hada karfi sosai wanda ya hadar da ɓangarorin gwamnati da kungiyoyi masu zaman kansu da Majalisar Dinkin Duniya da ƙungiyoyi na alumma kowacce da ayyukanta daban daban domin a cimma rage cutar anemiya da kuma bunƙasa lafiya da walwala . Duba wannan domin ƙarin bayani.","Mikakati ya mawasiliano ya mabadiliko ya kijamii na tabia hutumika kubadili tabia zinazohusiana na zlishe. Hatua za kushughulikia sababu za msingi za upungufu wa damu zinaangalia masuala kama vile udhibiti wa maginjwa, maji, usafi wa mazingira na usafi, afya ya uzazi na sababu za msingi kama vile umaskini, ukosefu wa elimu na kanuni za jinsia. Upungufu wa damu, kama tatizo la afya ya umma, unahitaji kushughulikiwa kwa mitazamo mingi na kupitia juhudi nyingi zilizoratibiwa, zikiwemo sekta nyingi za serikali, mashirika ya Umoja wa Mataifa na sekta binafsi kila moja yenye majukumu mahususi na yasiyo na nyiongeza ili kwa pamoja kufikia kupunguza upungufu wa damu na kuboresha afya na ustawi. Tazama hapa kwa taarifa zaidi.","Ọ̀nà ìbánisọ̀rọ̀ tó níí ṣe pẹ̀lú ayípadà ìbáṣepọ̀ àwùjọ àti ìhùwàsí láti yí àwọn ìwà tó níí ṣe pẹ̀lú àwọn ohun asaralóore padà. Ìdásí láti kojú àwọn àwọn kókó lábẹ́lẹ̀ tó ṣokùnfà àrùn ẹ̀jẹ̀ ń wo àwọn ọ̀rọ̀ bí i ìṣàkóso àrùn, omi, ìtọ́jú àyíká àti ìlera, ìlera àwọn ẹ̀yà àgọ́ ara fún ìbímọ àti àwọn ohun ìpìlẹ̀ṣẹ̀ tó ṣokùnfà á bí i ìṣẹ́, àìní ìmọ̀ ẹ̀kọ́ àti àwọn àlàkalẹ̀ fún tako tabo. Àrùn ẹ̀jẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ohun tó kàn ìlera gbogbo àwùjọ nílò àkíyèsí láti igun oríṣiríṣi àti láti ipá ọpọlọpọ ènìyàn ní ìfọwọ́sowọ́pọ̀ Pẹ̀lúpẹ̀lú gbogbo ẹ̀ka ìjọba, àwọn àjọ tí kò lọ́wọ́ ìjọba nínú,, àwọn àjọ fún ìjọba àpapọ̀ ní àgbáyé àti àwọn ẹ̀ka aládàní - ọ̀kọ̀ọ̀kan pẹ̀lú ipá tiẹ̀ àti ipa wọn lápapọ̀ láti jọ ní àṣeyọrí lórí mímú àdínkù bá àrùn ẹ̀jẹ̀ àti láti mú ìlera àti àlàáfíà gbèrú sí i. Wo ibí fún àlàyé síwájú sí i.","Amasu aphathelene nezinguquko kwezenhlalo kanye nokuziphatha asetshenziselwa ukushintsha ukuziphatha okuhlobene nokudla okunomsoco. Izinyathelo zokubhekana nezimbangela ezingabonakali kanye neziyisisekelo ze-anaemia zibheka izinkinga ezinjengokulawulwa kwezifo, amanzi, ukukhucululwa kwendle kanye nenhlanzeko, impilo ephathelene nokuzala kanye nezimbangela eziyisisekelo ezinjengobubha, ukuntuleka kwemfundo nezimiso eziphathelene nobulili. I-Anaemia, njengenkinga yezempilo yomphakathi, idinga ukubhekelelwa ngokwemibono ehlukahlukene nangemizamo ehlukahlukene ehlangene, okuhlanganisa imikhakha kahulumeni ehlukahlukene, izinhlangano ezingekho ngaphansi kukahulumeni, izinhlangano ze-United Nations kanye nomkhakha ozimele – ngayinye ibe nendima eqondile neyokusebenzisana yokunciphisa i-anaemia ngokuhlanganyela futhi ithuthukise impilo nenhlalakahle. Bheka lapha ukuze uthole imininingwane eyengeziwe." +"ባዮሎጂካል ማጠቃሊያ፡- ባዮሎጂካል ቴራፒዩቲክስ (biological theraphysitics) እንዲሁም መድሃኒቶች ተብለው የሚጠሩት ከባክቴሪያ ወይም እርሾ፣ ወይም ከዕፅዋት ወይም ከእንስሳት ህዋሶች መጠነ ሰፊ የህዋስ ባህል ይዘው የሚበቅሉ እና የሚነጹ የመድኃኒት ዓይነቶች ናቸው፡፡ መድሃኒቶች ክትባቶችን፣ የእድገት ሁኔታዎችን፣ የበሽታ መከላከያ አነሻሺዎችን፣ የነጭ ደም ፀረ እንግዳ አካላትን እንዲሁም ከሰው ደም እና ፕላዝማ የተገኙ ምርቶችን የሚያጠቃልሉ የተለያዩ የመድኃኒት ስብጥሮች ናቸው፡፡ ባዮሎጂካል መድኃኒቶች ከሌሎች መድኃኒቶች የሚለዩት እነዚህ በአጠቃላይ ከሕይወት ባህል ሥርዓቶች ወይም ከደም የተጣሩ ፕሮቲኖች ሲሆኑ ሌሎች መድኃኒቶች ደግሞ"" አነስተኛ ሞለኪውሎች"" ተብለው የሚወሰዱ ሲሆን እነሱም በሰው ሠራሽ መንገድ የተሠሩ ወይም ከዕጽዋት የተጣሩ ናቸው። በባህሪያቸው ልዩነት እና አመራረት ምክንያት ባዮሎጂካል ቴራፒዎች ከሌሎች መድሃኒቶች በተለየ ሁኔታ ቁጥጥር የሚደረግባቸው፣ የሚመኮሩ እና ቁጥጥር የሚደረግባቸው ናቸው፡፡ ጥራታቸውን፣ ደህንነታቸውን እና ውጤማነታቸውን ለማረጋገጥ እያንዳንዱ የጸረ-ታሀዋሲያን መድሀኒት ምርቶች ስብስብ ቀድመው ከተዘጋጁ የመድሀኒት ስብስቦች ወጥነት ያላቸው መሆኑን ለማረጋገጥ በየምርት ደረጃው ላይ በስፋት መሞከር አለባቸው፡፡ የአለም ጤና ድርጅት አለምአቀፍ የማጣቀሻ ደረጃዎችን መጠቀሙ የአንድን ምርት ወጥነት በበርካታ ቀድመው የተዘጋጁ የመድሀኒት አይነት የሚመሳሰሉ መሆኑን የበለጠ ለማረጋገጥ እንዲሁም በአምራቾች እና/ወይም በአገሮች መካከል የታሀዋሲያን መድሀኒት ምርት ንፅፅር እንዲኖር ያስችላል፡፡ የመነሻ ቁሳቁሶችን፣ የማምረቻ እና የአስተዳዳር ቁጥጥርን የሚያስተዳድሩት በተለያዩ የምርት ደረጃዎች ውስጥ ተፈፃሚ የሚሆኑ አጠቃላይ መስፈርቶችን ማስቀመጥ ለዚህ ሂደት አስፈላጊ ገጽታ ነው፡፡ የተወሰኑ ባዮሎጂያዊ ንጥረ ነገሮችን ለመርዳት መመሪያዎች ሊዘጋጁ ይችላሉ፡፡ ተጽዕኖ፡- የመድሀኒት ስብጥሮችን ጠቃሚ ተጽእኖ እንደየምርቶቹ አይነት ይለያያል፡- ክትባት አለም አቀፍ የበሽታዎችን ጫና ለመቀነስ በጣም ሀይለኛ እና ወጪ ቆጣቢ ከሆኑ መንገዶች አንዱ ሲሆን በየአመቱ ከ2-3 ሚሊየን ህይወት ይታደጋል፡፡","Biologicals Overview: Biological therapeutics, also referred to as Biologicals, are those class of medicines which are grown and then purified from large-scale cell cultures of bacteria or yeast, or plant or animal cells. Biologicals are a diverse group of medicines which includes vaccines, growth factors, immune modulators, monoclonal antibodies, as well as products derived from human blood and plasma. What distinguishes biologicals from other medicines is that these are generally proteins purified from living culture systems or from blood, whereas other medicines are considered as ‘small molecules’ and are either made synthetically or purified from plants. Due to the differences in their nature and how they are produced, biological therapeutics are regulated, tested, and controlled differently than other medicines. To help ensure their quality, safety, and efficacy, each batch of a biological therapeutic product must be tested extensively at each stage of production in order to ensure consistency with prior batches. The use of WHO international reference standards helps to further ensure the consistency of a product across many batches as well as to allow the comparability of biologicals between manufacturers and/or countries. The establishment of general requirements applicable across a diverse range of product classes governing starting materials, manufacturing and regulatory oversight is an essential aspect of this process. Whereas guidelines may be established for specific biologicals to help . Impact: The beneficial impact of biologicals is as diverse as the types of products themselves: Vaccines are one of the most powerful and cost-effective ways to reduce the global burden of disease and are estimated to save 2–3 million lives every year.","Magunguna da aka samar da abubuwa masu rai Ƙarin Bayani: Magunguna da aka samar da abubuwa masu rai na nufin cewa wasu nau'ukan magunguna ne waɗanda ake samar da su daga jikin tsirarri ko ƙwayar halitatr dabbobi. Magunguna da aka samar da abubuwa masu rai magunguna waɗanda suka haɗar da allurai da abin da yake saka girma da masu daidata garkuwar jiki da ƙirƙirarren furotin da kuma abin da aka samar daga jinin ɗan'adam da kuma filasma. Abinda ya ke bambance wannan halittar daga sauran magunguna shi ne wannan yana ɗauke da furotin tsaftatacce daga tsarin jiki ko kuma daga jini yayinda su kuma sauran magunguna ana la'akari da shi a matsayin ƙwayoyin halitta kuma ana yin sa ne ko dai daga kimiyya ko kuma daga tsaftatattun tsirrai. Saboda bambance- bambancensu a cikin halittarsu da kuma yadda ake yin su shi ƙwayar halittar magani an daidai da su kuma an jarraba su kuma ana da iko a kansu fiye da sauran magunguna. Domin tabbatar da ingancinsu da kulawarsu da ingancinsu, dole ne sai an yi cikakken gwaji sosai a kowanne lokaci aka samar da wannan ƙwayar halittar maganin domin tabbatar da daidaito da waɗanda a kayi a baya. Amfani da WHO a matsayin tabbatacciyar madogara ta duniya shi ne domin ƙara taimakawa an tabbatar da daidato a cikin samar da shi a kowanne lokaci da kuma bada damar kwatantawa da waɗansu masana'antun wannan maganin na wasu ƙasashe. Kafa wata gamammiyar ƙa'ida wadda ta dace da wasu iyakoki na fannonin samar da ita yana jagorantar kayan aikin da sarrafashi sannan sa ido a cikin tsarin yana da matuƙar muhimmanci a wannan matakin. Yayinda za a iya samar da dokokin domin taimakawa wata ƙwayar halittar. Tasiri : amafanin wannan ƙwayar halittar yana da faɗi kamar yadda suke nau'uka ne da aka samar a karankansu : riga-kafi yana ɗaya daga cikin mafi inganci kuma mafi nagartar hanya wajen rage yawan ƙwayoyin cuta kuma ana ƙaddara cewa za su kare lafiyar mutane miliyan 3 a duk shekara.","Kibaiolojia Muhtasari: Matibabu ya Kibailojia, pia yanatambulika kama Kibaiolojia, ni kundi la dawa zinazokuzwa na kusafishwa kutoka kwa tamaduni kubwa za seli za bakteria au chachu, mimea au seli za wanyama. Kibaiolojia ni kundi tofauti la dawa ambalo linajumuisha, mambo ya ukuaji, vidhibiti vya kinga, kinwamwili za monokloni, pamoja na bidhaa zinazotokana na damu ya binadamu na plasma. Kinachotofautisha kati ya Kibaiolojia na madawa mengine ni kwamba hizi kwa ujumla ni protini zilizosafishwa kutoka kwa mifumo ya kitamaduni hai au kutoka kwa damu, ambapo dawa zingine huzingatiwa kama molekyuli Äòsmdogo, Äô na hutengenezwa kwa nji ya kisentiki au kusafishwa kutoka kwa mimea. Kutokana na utofauti wa o wa asili na namna zinazvyozalishwa, dawa za kibaiolojia zinazdhibitiwa, hupimwa, na kudhibitiwa tofauti na madawa mengine. Ili kusaidia kuhakikisha ubora wake, usalama, na ufanyaji kazi, kila toleo la bidhaa za dawa za kibaiolojia lazima zijaribiwe vizuri kwenye kila hatua ya uzalishaji ili kuhakikisha uthabiti kwa matoleo yaliyopita. Matumizi ya viwango vya marejeleo vya kimataifa vya WHO husaidia kuhakikisha zaidi uthabiti wa bidhaa katika makundi mengi na pia kuruhusu ulinganifu wa kibaiolojia kati ya watengenezaji na /au nchi. Uanzishwaji wa mahitaji ya jumla yanayotumika katika aina mbalimbali za madaraja ya bidhaa zinazosimamia nyenzo za kuanzia, utengenezaji na uangalizi wa udhibiti ni kipengele muhimucha mchakato huu. Iljali miongozo inaweza kuanzishwa kwa baiolojia maalumu ili kusaidia. Matokeo: Umuhimu wa dawa za kibailojia ni mwingi kama zilivyo aina nyingi ya hizo dawa: chanjo ni moja wapo ya njia zenye nguvu na za gharama nafuu za kupunguza mzigo wa magonjwa duniani na inakadiriwa huokoa maisha ya 2‚Äì milioni 3 kila mwaka.","Àwọn ìtọ́jú ẹ̀dá Ìsọnísókí: àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá, tí a tún mọ̀ sí ìtọ́jú ẹ̀dá, jẹ́ ẹ̀ka àwọn òògùn tí wọ́n mú dàgbà, tí wọ́n sì sọ di mímọ́ láti ara dídíbà sẹ́ẹ̀lì aládàá-ńlá ti kòkòrò àrùn tàbí ti ohun-ọ̀gbìn tàbí ti ẹranko. Àwọn ìtọ́jú ẹ̀dá jẹ́ oríṣiríṣi ìsọ̀rí òògùn tí ó pẹ̀lú àwọn àjẹsára, okùnfà ìdàgbà, àláyìípadà sọ́jà-ara, àwọn sọ́jà-ara olóókan àti àwọn ohun-èlò tí a ṣe láti ara ẹ̀jẹ̀ ènìyàn. Ohun tí ó ya ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá sọ́tọ̀ sí àwọn òògùn ìtọ́jó mìíràn ni pé àwọn wọ̀nyí jẹ́ ohun-ìṣara-lóore tí a sọ di mímọ́ láti ara àwọn ètò ìdíbà ààyè tàbí láti ara ẹ̀jẹ̀, nígbà tí àwọn òògùn mìíràn jẹ́ ‘àwọn mólékù kékeré’ àti pé wọ́n ṣe wọ́n yálà ní àtọwọ́dá tàbí ní sísọ di mímọ́ láti ara àwọn ohun-ọ̀gbìn. Látàrí àwọn ìyàtọ̀ nínú ẹ̀dá wọn àti bí wọ́n ṣe ṣe wọ́n, wọ́n máa ń ṣe àkóso, ṣe ìdánwò àti ìdarí àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá yàtọ̀ sí àwọn òògùn mìíràn. Láti rí pé ìṣe-dáadáa, ààbò, àti ìmúyányán wọn dájú, ìṣí kọ̀ọ̀kan ohun ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá gbọ́dọ̀ di yíyẹ̀wò lọ́nà tó gbòòrò ní ìpele àkànṣe kọ̀ọ̀kan láti rí i dájú pé ó ṣe déédéé pẹ̀lú àwọn ìṣí àtẹ̀yìnwá. Ìlò àwọn òté ìtọ́kasí káríayé ti WHO ṣe ìrànlọ́wọ́ láti fún ìtẹ̀síwájú rírí dájú pé ọjà kan tẹ̀síwájú káàkiri àwọn ìṣí àti láti fi ààyè gba ìṣewẹ́kú àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá láàrin àwọn olùpèsè àti/tàbí orílẹ̀-èdè. Ìdásílẹ̀ àwọn ìlànà gbogbogbòò tí ó ní í ṣe pẹ̀lú onírúurú ẹ̀ka àwọn ọjà èyí tó ń ṣe àkóso àwọn ohun-èlò bíbẹ̀rẹ̀, ìfojúfo ìpèsè àti ìṣàkóso jẹ́ apá kan tó ṣe pàtàkì nínú ìgbésẹ̀ yìí. Nígbà tí a sì lè gbé àwọn ìlànà kalẹ̀ fún àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá láti ṣe ìrànlọ́wọ́. Ipa: Ipa àǹfààní àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá jẹ́ oríṣiríṣi gẹ́gẹ́ bí àwọn oríṣìí ọjà òògùn fúnra wọn: Àwọn àjẹsára jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ọ̀nà tí ó lágbára jùlọ tí kò sì wọ́n láti mú àdínkù bá àjàgà àrùn lágbàáyé, wọ́n sì sí iye àwọn ẹ̀mí tó gbàlà lọ́dọọdún sí mílíọ́nù 2-3.","Ama-Biological Uhlolojikelele: Okokwelapha kwama-Biological, okubizwa nangokuthi ama-Biological, yilezo zigaba zemithi ezikhulayo bese zihlanzwa enqubweni yokukhulisa amangqamuzana endaweni elawulwayo okubizwa phecelezi nge-cell culture okwenziwa ngenani elikhulu lamabhaktheriya noma imvubelo, noma amangqamuzana ezitshalo noma ezilwane. Ama-biological yiqembu lemithi ehlukahlukene ehlanganisa imithi yokugoma, izici eziphathelene nokukhula, ama-modulator amasosha omzimba, izivikeli mzimba ze-monoclonal, kanye nemikhiqizo etholakala egazini lomuntu kanye ne-plasma. Okuhlukanisa ama-biological kanye neminye imithi ukuthi ngokuvamile lawa amaprotheni ahlanjululwe ezinhlelweni zokukhulisa amangqamuzana aphilayo endaweni elawulwayo noma egazini, kuyilapho eminye imithi ibhekwa ‘njengama-molecule amancane’ futhi enziwa ngendlela yokwenziwa (sythetically) noma ahlanjululwe ethathwa ezitshalweni. Ngenxa yokungafani kwesimo sawo kanye nendlela akhiqizwa ngayo, okokwelapha kwama-bilogical kuyagunyazwa, kuhlolwe, futhi kulawulwe ngendlela ehlukile kuneminye imithi. Ukuze kuqinisekiswe ikhwalithi, ukuphepha, kanye nokusebenza kahle kwawo, iqoqo ngalinye lomkhiqizo wokwelapha ngama-biological kufanele lihlolwe kabanzi esigabeni ngasinye sokukhiqiza ukuze kuqinisekiswe ukuvumelana namaqoqo aphambilini. Ukusetshenziswa kwamazinga erefurensi omhlaba wonke e-WHO kusiza ekuqinisekiseni ngokuqhubekayo ukungaguquguquki komkhiqizo kumaqoqo amaningi kanye nokuvumela ukuqhathaniswa kwama-biological phakathi kwabakhiqizi kanye/noma amazwe. Ukusungulwa kwezimfuneko ezivamile ezisebenza ezinhlotsheni ezihlukahlukene zamaqoqo omkhiqizo alawula izinto zokuqalisa, ukukhiqiza nokwengamela okulawulayo kuyisici esibalulekile sale nqubo. Nakuba kungase kusungulwe imihlahlandlela yama-biological athile ukuze kusizwe . Umthelela: Umthelela ohlomulisayo wama-biological uhlukahlukile njengezinhlobo zemikhiqizo ngokwayo: Imithi yokugoma ingenye yezindlela ezinamandla kakhulu futhi ezingabizi kakhulu zokunciphisa umthwalo wezifo emhlabeni wonke futhi kulinganiselwa ekutheni isindisa izimpilo eziyizigidi ezi-2 ukuya kwezi-3 minyaka yonke." +እንደ ፈንጣጣ እና ሁለት አይነት የፖሊዮ አይነት ያሉ አንዳንድ በሽታዎች በአለም አቀፍ ደረጃ ስርጭታቸውን ለመግታት በክትባት እና ቁጥጥር በተደረገ ጥረት መጥፋት ተችለዋል፡፡ ሆኖም በርካታ ተላላፊ በሽታዎች በየዓመቱ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ሕይወት እየቀጠፈ የሚገገኝ በመሆኑ አዳዲስ ክትባቶችና ሌሎች የመድሀኒት ስብጥር ምርቶች መፈጠራቸውና ጥራታቸውን፣ አቅማቸውን፣ ደህንነታቸውን እና ውጤታቸውን ለማሻሻል የሚረዱ አዳዲስ ዘዴዎች በሕዝብ ጤና ዘርፉ ላይ ዋና ተግዳሮቶች ሆነው ቀጥለዋል፡፡ የደም ተዋጽኦዎች በቀዶ ሕክምና ወቅት፣ በአስከፊ ጊዜ ትውስታዎች ወይም የደም መፍሰስ ችግር ላለባቸው በሽተኞች እንዲሁም ለካንሰር ሕክምና የኬሞቴራፒ ሕክምና በሚወስዱ ሰዎች ላይ በብዛት ጥቅም ላይ የሚውሉ ሕይወት አድን ምርቶች ናቸው፡፡ አብዛኛው የልገሳ ደም ወደ ተለየ ክፍሎቹ የሚከፈፋል በመሆኑ አንዱን የደም ክፍል የተቸገሩ ብዙ ታካሚዎችን ለመርዳት ጥቅም ላይ ሊውል ይችላል፡፡ ይህ የድመሀኒት ክፍል የግንድ ህዋሳትን እና አንዳንድ የጂን ህክምናዎችን ያጠቃልላል፡፡ እንደ የስኳር በሽታ ሕክምና ላይ ጥቅም ላይ የሚውሉት ኢንሱሊን፣ ለቫይረስ በሽታ እና ለካንሰር ሕክምና መድሀኒት የሚውል ኢንተርፌሮን፣ ሞኖክሎናል ፀረ-እንግዳ አካላት የተባሉ ለአንዳንድ የካንሰር ህመም ወይም ራስን ከህመም የመከላከል አቅም ያሉ ሌሎች በርካታ የጸረ-ታሃዋሲያን ሕክምናዎች አሉ፡፡ እነዚህ ምርቶች አንድ ላይ በመሆን በሕክምናው ዘርፉ ላይ የመድሀኒት ኃይል ዋና ዋና የሰዎች ግኝቶች እና አሳማኝ ምሳሌዎች ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የሚሰጠው እርዳታ የዓለም ጤና ድርጅት በባዮቴራፒቲካል ምርቶች ላይ መመ��ያን ለማዘጋጀት እና ለማሻሻል እና አለምአቀፍ የማጣቀሻ ደረጃዎችን ለማዘጋጀት ከአባል ሀገራት፣ የትብብር ማዕከላት፣ አጋሮች እና ባለሙያዎች ጋር በባዮሎጂካል ደረጃ አሰጣጥ ፕሮግራም ላይ ይሰራል፡፡ የተዘጋጁት መመሪያዎች በአለም ጤና ድርጅት ድረ-ገጽ ላይ በሚወጡት ጽሁፎች እንዲሁም በአውደ ጥናቶች እና በስልጠና ክፍለ ጊዚያት ለተግባራዊነታቸው ምቹ ሆነው ይቀርባሉ፡፡,"Some diseases, such as smallpox and two types of polio, have been eradicated thanks to global efforts to vaccinate and control their spread. However, as many transmissible diseases continue to claim millions of lives annually, the development of new vaccines and other biological products, and new methods to improve their quality, potency, safety and efficacy, remain major challenges in the field of public health. Blood products are life-saving products used extensively during surgery, in patients with traumas, or those with bleeding disorders, and in people undergoing chemotherapy for the treatment of cancer. Most donated blood is fractioned into its separate components so a single unit may be used to help multiple patients in need. This class of agent also includes stem cells and some gene therapies. There are numerous other biological therapeutics, such as insulin used in the treatment of diabetes, interferons for viral infections and cancer therapy, monoclonal antibodies that are also used in the treatment of some cancers or autoimmune diseases. Together, these products are major human achievements and compelling examples of the power of biologicals in medicine. WHO response WHO works with Member States, Collaborating Centres, partners and experts through its biological standardization programme to develop and revise guidance on biotherapeutic products and to establish international reference standards. The guidelines produced are promoted through their publication on the WHO website, as well as through workshops and training sessions to facilitate their implementation.","Akwai wasu cututtuka masu yawa kamar sanƙarau da wasu kalar foliyo guda biyu da aka magance su, godiya ga ƙoƙarin duniya wajen magancewa da tare ɓarkewarsu . Kodayake akwai wasu ƙwayoyin cuta da suke laƙume rayukan mutane a duk shekara, amma samuwar sabababbin alluran riga-kafi da wasu ƙwayoyin halittar magunguna da kuma sababbin hanyoyi domin inganta nagartarsu da iyawarsu da kulawarsu da ingancinsu ya zama wasu manyan matsaloli a fannin kula da lafiyar mutane. Samar da jini hayace ta tattalin lafiya kuma ana amfani da ita sosai lokacin tiyata ga mara lafiyar da ya shiga cikin masifa ko kuma waɗanda suke da zubar da jini mara adadi da kuma mutanen da suke shan magungunan kashe cutar kansa. Mafi yawancin jinin da aka bayar ana rarrabashi ne a mabambantan wurare saboda haka za a iya amfani da ɓangare daya domin temaka wa mutane da yawa. Wannan nau'in ya haɗa da gangar jiki da kuma sauran magungunan ƙwayar halitta. Akwai wasu da yawa daga cikin magungunan ƙwayar halitta kamar insalin da ake yiwa masu cutar suga da allurar baros da kuma maganin kansa da sauran magungunan da ake amfani dasu domin maganin ciwan daji ko domin cututukan da suke farwa garkuwar jiki . Gabaɗayan waɗannan su ne manyan cigaban da ɗan'adam ya samar da kuma gamsashen misali na ƙarfin waɗannan magunguna na ƙwayar halitta . Mmatakan Hukumar WHO WHO tana aiki da mambobinta na ƙasa da ƙasa da santoci da abokan tarayya da ƙwararraru ta hanyar ingantaccen tsarinta domin inganta da nazarin dokoki a kan magungunan ƙwayoyin halitta da kuma bunƙasa ingantaccen madogara na ƙasa da ƙasa. An bunƙasa tsare-tsaren samar da wannan maganin da hanyar buga su a yanar gizon WHO da kuma ta hanyar bitoci da bada horaswa domin kula da yadda za a gudanar da su .","Baadhi ya magonjwa, kama vile tetekuwanga na aina mbili za polio, yametokomezwa na juhudi za kimataifa za kuchanja na kudhibiti kuenea kwao. Hata hivyo, kila magonjwa yanayoambukiza yanavyoendela kupoteza maisha ya mamilioni kila mwaka, utengenezaji wa chanjo mpya na bidhaa zingine za kibaiolojia, na mbinu mpya za kuboresha ubora, nguvu, usalama na urafiki wao, bado ni changamoto kubwa katika uwanja wa afya ya umma. Bidhaa za damu ni bidhaa za kuokoa maisha zinazotumiwa sana wakati wa upasuaji, kwa wagonjwa walio na kiwewe, au walio na shida ya kutokwa na damu, na kwa watu wanaopitia kemotherapi kwa matibabu ya saratani. Dau nyingi iliyochangwa hugawanywa katika vijenzi vyake tofauti hivyo uniti moja inaweza kutumika kusaidia wagonjwa wengi wanaohitaji. Darasa hili la vitu pia hujumuisha seli shina na baadhi ya matibabu ya jeni. Kuna matibabu mengine mengi ya kibaiolojia, kama vile insulini inayotumika katika matibabu ya ugonjwa wa kisukari, intaferoni kwa maambukizo ya virusi na matibabu ya saratani, kingamwili za monokloni ambazo hutumiwa pia katika matibabu ya magonjwa ya autoimyuni. Kwa pamoja, bidhaa hizi ni mafanikio makubwa ya binadamu na mifano ya nguvu ya bailojia katika dawa. Majibu ya WHO. WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama, Vituo Vinavyoshirikiana, washirika na wattalamu kupitia mpango wake wa viwango vya kibaiplojia ili kuunda na kusahihisha mwongozo wa bidhaa za matibabu na kuanzisaha viwango vya marejeleo vya kimataifa. Miongozo inayotolewa inakuzwa kupitia uchapishaji wao kwenye tovuti ya WHO, na pia kupitia warsha na vikao vya mafunzo ili kuwezesha zutekelezaji wake.","Wọ́n ti fòpin sí àwọn àrùn kan, bí tìta àti oríṣìí àrùn rọmọ-lápá-lẹ́sẹ̀ méjì, ọpẹ́ lọ́wọ́ àwọn akitiyan àgbáyé láti fúnni ní àjẹsára wọn àti fún ìṣàkóso ìtànkálẹ̀ wọn. Ṣùgbọ́n ṣá, bí àwọn kòkòrò àrùn alákòóràn ṣe ń gba ẹ̀mí ẹgbẹ̀lẹ́gbẹ̀ èèyàn lọ́dọọdún, ìgbékalẹ̀ àwọn àjẹsára tuntun àti àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá mìíràn, àti àwọn ọgbọ́n tuntun láti dákún ìṣe-dáadáa, ìmúyányán, ààbò àti ipa, jẹ́ gẹ́gẹ́ bí àwọn ìṣòro ní ẹ̀ka ìmọ̀ nípa ìlera àwùjọ. Àwọn ọjà-òògùn ajẹmọ́-ẹ̀jẹ̀ jẹ́ èyí tó ń gba ẹ̀mí là tí wọ́n ń lò lọ́pọ̀lọpọ̀ lásìkò iṣẹ́-abẹ, pẹ̀lú àwọn aláìsàn ajẹmọ́ wàhálà ara àti ọkàn, tàbí àwọn tó ní wáhàlá ìṣẹ̀jẹ̀, àti pẹ̀lú àwọn tó ń gba ìtọjú ajẹmọ́-àrùn-jẹjẹrẹ. Àwọn ẹ̀jẹ̀ tí wọ́n fi sílẹ̀ jùlọ ni wọ́n pín sí àwọn ẹ̀ka tó yàtọ̀, nítorí náà wọ́n lè lo ẹ̀ka kan ṣoṣo láti ran ọ̀pọ̀lọpọ̀ aláìsàn lọ́wọ́. Àwọn sẹ́ẹ̀lì aṣèyàtọ̀-olùbísíi àti àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀jẹ̀-àdámọ́ kan náà wà nínú ẹ̀ka ohun-èlò yìí. Àwọn òògùn ìtọ́jú àjẹmọ́-ẹ̀dá pups mìíràn wà, bí i insulíìnì tí wọ́n ń lò fún ìtọ́jú ìtọ̀ ṣúgà, òògùn intafẹ́rọ́ọ̀nù fún àwọn kòkòrò-fáírọ́ọ̀sì àti ìtọ́jú jẹjẹrẹ, sọ́jà-ara olóókan tí wọ́n tún máa ń lò fún ìtọ́jú àwọn àrùn jẹjẹrẹ kan àti àwọn àrùn ajẹmọ́-sọ́jà-ara. Lápapọ̀, àwọn ọjà wọ̀nyí jẹ́ àwọn àṣeyọrí gbòógì fún ènìyàn àti àwọn àpẹẹrẹ adóhunmọ́ nípa agbára àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́-ẹ̀dá nínú ẹ̀ka ìmọ̀ ìfòògùn-tọ́jú-aláìsàn. Èsì WHO Who ṣiṣk papọ̀ pẹ̀lú àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́, àwọn Ìbùdó Ìṣiṣẹ́papọ̀, àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ àti àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ nípa àwọn ètò ìlànà-ìmúyányán ajẹmọ́-ẹ̀dá láti mú ìdàgbàsókè bá àti láti ṣe àtúnṣe sí ìlànà lórí àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́-ẹ̀dá àti láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà-ìmúyányán atọ́ka sí àgbáyé. Wọ́n gbé àwọn ìlànà tí wọ́n pèsè lárugẹ nípasẹ̀ àtẹ̀jáde wọn lórí ìkànnì-ayélujára ti WHO, àti nípasẹ̀ àwọn ìdánilẹ́kọ̀ọ́ àti ìkọ́ni-mọ̀ọ́ṣe láti dákún ìmúṣẹ wọn.","Ezinye izifo, njengengxibongo nezinhlobo ezimbili zesifo sovendle, ziye zaqedwa ngenxa yemizamo yomhlaba wonke yokugoma nokulawula ukubhebhetheka kwazo. Kodwa-ke, njengoba izifo eziningi ezithathelanayo ziqhubeka nokuthatha izigidi zezimpilo minyaka yonke, ukuthuthukiswa kwemithi yokugoma emisha neminye imikhiqizo yebhayoloji, nezindlela ezintsha zokuthuthukisa ikhwalithi, amandla, ukuphepha kanye nokusebenza ngendlela efanele kwayo, kuseyizinselele ezinkulu emkhakheni wezempilo yomphakathi. Imikhiqizo yegazi yimikhiqizo esindisa impilo esetshenziswa kabanzi ngesikhathi sokuhlinzwa, ezigulini ezilimele, noma kulabo abanezifo zokopha, nakubantu abelashwa ngamakhemikhali ekwelapheni umdlavuza. Igazi eliningi elinikelwe lihlukaniswa ngezingxenye zalo ezihlukene ngakho iyunithi eyodwa ingasetshenziselwa ukusiza iziguli eziningi ezidinga usizo. Leli qoqo le-ejenti liphinde lihlanganise amangqamuzana omzimba kanye nezinye izindlela zokwelapha ngezakhi zofuzo. Kunokunye okuningana kokwelapha ngama-biological, njenge-insulin esetshenziswa ekwelapheni isifo sikashukela, ama-interferon okutheleleka ngamagciwane kanye nokwelashwa komdlavuza, izivikeli mzimba ze-monoclonal ezisetshenziswayo futhi ekwelapheni ezinye izifo zomdlavuza noma izifo zokuhlaselana kwamasosha omzimba omuntu (autoimmune). Ngokubambisana, le mikhiqizo iyimpumelelo enkulu yabantu nezibonelo ezincomekayo zamandla ama-biological kwezokwelapha. Impendulo yeWHO I-WHO isebenza namazwe angamalungu, Izikhungo Zokubambisana, ophathina nochwepheshe ngohlelo lwayo lokulinganisa ama-biological ukuze isungule futhi ibuyekeze isiqondiso semikhiqizo ye-biotherapeutic futhi isungule izindinganiso zamarefurense amazwe omhlaba. Iziqondiso ezikhiqizwayo zikhuthazwa ngokushicilelwa kwazo kuwebhusayithi ye-WHO, kanye nangemihlangano yokucobelelana ngolwazi kanye namaseshini okuqeqesha ukuze kube lula ukuqaliswa kwazo." +ይህ ስርጭት ለባዮሎጂካል ቴራፒዎች አለምአቀፍ መመሪያን መሟላትን የሚያበረታቱ የአለም ጤና ድርጅት ምክሮችን በማስተዋወቅ ጠቃሚ ሆኖ ተገኝቷል፡፡ በተመሳሳይ መልኩ የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ የማጣቀሻ ደረጃዎችን ማዘጋጀት እና ማስተዋወቅ ባዮሎጂካል ሕክምናዎች በተለያዩ አምራቾች፣ አገሮች እና ላቦራቶሪዎች መካከል ደረጃቸውን የጠበቁ መሆናቸውን ለማረጋገጥ እግዛ ያደርጋል፡፡ የመድሀኒቶቹ ጥራት እና ውጤታማነት ለማረጋገጥ እንዲሁም የመመርመሪያ ምርመራዎችን በማስተካከል በስፋት ጥቅም ላይ ይውላሉ፡፡ በርካታ ቁልፍ መርሃ ግብሮች ላይ የበሽታ ጫና ለመቀነስ የአለም ጤና ድርጅት ለሰው ሰራሽ እንደ ከፍተኛ አቅም ያላቸው መድሀኒቶች አድርጎ ትኩረት መስጠቱን ያለው ጠቀሜታ ያንጸባርቃሉ፡፡ እነዚህም በደም፣ በደም ምርቶች እና በብልቃጥ መመርመሪያ መሳሪያዎች ላይ ግንባር ቀደም አለም አቀፍ ስልጣንን የያዘ የአለም አቀፍ የክትባት አሰጣጥ ዕቅድ (GVAP) እና የደም ቁጥጥር ኔትወርክ (BRN) ያካትታሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የክትባት አጠቃቀምን እና ግንዛቤን ለማስተዋወቅ እና በዓለም ዙሪያ ያለውን የክትባት ጥርጣሬን ለመዋጋት ባለመ ዝግጅቶች ላይ የዓለም የክትባት ሳምንት በየሚያዝያ ወር ያከብራል፡፡,"This outreach has proved valuable in promoting WHO recommendations that promote international harmonization of guidance for biological therapeutics. Similarly, the development and promotion of WHO international reference standards helps ensure that biological therapeutics are standardized between different manufacturers, countries, and laboratories. They are used extensively in ensuring the quality and efficacy of biologicals, as well as in the calibration of diagnostic tests. Several key programs reflect the importance WHO places on biological medicines as powerful agents to reduce the global burden of disease. These include the Global Vaccine Action Plan (GVAP) and the Blood Regulators Network (BRN), which is comprised of leading international authorities on blood, blood products and in vitro diagnostic devices. WHO also celebrates World Immunization Week each April, with associated events aimed at promoting the use and understanding of vaccines and combat vaccine hesitancy around the world.",Wannan ziyarar gani-da-ido da ko wayar da kai ta tabbatar da matsayin WHO wajen bunƙasa shawarwari da zasu ɗaga darajar waɗannan tsare tsaren da dokokin samar da ƙwayar halittar magunguna . Hakazalika bunƙasa da kuma cigaban ingantaccen madogara na WHO yana temakwa domin tabbatar da cewa ƙwayoyin halittar magani sun za ma ingantattu a tsakanin kamfanoni da ƙasashe da ɗakin gwaje-gwaje . Ana amfani dasu sosai domin tabbatar da ingancinsu da kyansu da kuma a fannin daidaito ta ɓangaren gwaji . Shirye-shirye masu yawa suna nuna mahimmancin matsayin WHO a kan samar da magunguna da aka samar da abubuwa masu rai matsayin wakilan da za su rage yawan ƙwayoyin cuta a duniya . Waɗannan sun haɗar da gamayyar tsarin allurar riga-kafi wato ( GVAP) da kuma daidaita sadar da jini (BRN) wanda ya haɗar da jagorantar hukumomi na duniya akan jini da samar da jini da samar da kayayyakin gwajin jini . WHIO kuma tana bikin satin riga-kafi ta duniya a kowanne watan Afrilu tare da wasu al'amurra domin bunƙasa amfani da kuma fahimtar riga-kafi da kuma yaki da jinkirta shi a faɗin duniya .,"Mawasiliano haya yameonekana kuwa muhimu katika kukuza mapendekezo ya WHO ambayo yanahimiza upatanisho wa kimataifa wa mwongozo wa matibabu ya kibaiolojia. Vile vile, ukuzaji wa viwango vya mazrejeleo vya kimtaifa vya WHO husaidia kuhakikisha kuwa matibabu ya kibaiolojia yanasanifiwa kati ya watengenezaji, nchi na maabara tofauti. Hutumika sana katika kuhakikisha ubora na udhibiti wa baiolojia, na pia katika urekebishaji wa vipimo vya utambuzi. Programu kadhaa muhimu zinaonesha umihumu ambao WHO inaweka kwenye dawa za kibaiolojia kama mawakala wenye nguvu ili kupunguza mzigo wa magonjwa duniani. Hizi ni pamoja na Mpango wa Utekelezaji wa Chanjo ya Kimatifa (GVAP) na Mtandao wa Vidhibiti vya Damu (BRN) ambao unajumuisha mamlaka kuu za kimataifa kuhusu damu, bidhaa za damu na vifaa vya uchunguzi wa ndani. WHO pia huadhimisha Wiki ya Chanjo Duniani kila Aprili, na matukio yanayohusiana yanayolenga kukuza matumizi na uelewa wa chanjo kukabiliana na kusita kwa chanjo duniani kote.","Àwọn ìgbéjáde yìí ti fihàn pé òún níkìmí nínú ìgbélárugẹ àwọn àbá WHO tí wọ́n gbé àṣepọ̀ káríayé ti ìlànà ìtọ́jú ajẹmọ́-ẹ̀dá lárugẹ. Bákan náà, ìdàgbàsókè àti ìgbélárugẹ àwọn ìlànà-ìmúyányán atọ́ka sí àgbáyé ti WHO ṣe ìrànlọ́wọ́ láti rí dájú pé àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́-ẹ̀dá mú yányán láàrin àwọn onírúurú olùpèsè, orílẹ̀-èdè, àti yàrá ìṣàyẹ̀wò-ṣèwádìí. Wọ́n máa ń lò wọ́n gan-an láti rí pé ìmúyányán àti ipa àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́ ẹ̀dá-ara dájú, àti nínú àwọn ìṣàyẹ̀wò. Onírúurú àwọn ètò tó ṣe pàtàkì ṣe àfihàn ọwọ́ pàtàkì tí WHO fi mú àwọn òògùn ìtọ́jú ajẹmọ́-ẹ̀dá gẹ́gẹ́ bí ohun alágbára láti dín àjàgà àrùn àgbáyé kù. Global Vaccine Action Plan (GVAP) àti Blood Regulators Network (BRN) wà nínú èyí, èyí tí ó pè fún àwọn àjọ-aláṣẹ alékè àgbáyé lórí ẹ̀jẹ̀, àwọn òògùn ajẹmọ́-ẹ̀jẹ̀ àti irinṣe ìṣàyẹ̀wò alátìbọnú. WHO náà ṣe àjọyọ̀ Ọ̀sẹ̀ Ìgbabẹ́rẹ́-Àjẹsára Lágbàáyé ní gbogbo oṣù kẹrin, pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tó ó gèrò láti dákún ìlò àti òye àwọn àjẹsára àti láti ba ìlọ́ra sí gbígba àjẹsára jà káàkiri àgbáyé.","Lokhu kufinyelela kuye kwaba usizo ekukhuthazeni izincomo ze-WHO ezikukhuthaza ukuvumelanisa iziqondiso zomhlaba wonke zokwelapha ngama-biological. Ngokufanayo, ukuthuthukiswa kanye nokugqugquzelwa kwamazinga asemazweni omhlaba amarefurensi e-WHO kusiza ekuqinisekiseni ukuthi izindlela zokwelapha zama-biological zivumelekile phakathi kwabakhiqizi, amazwe kanye namalabhorethri ahlukahlukene. Kusetshenziswa kakhulu ekuqinisekiseni ikhwalithi nokusebenza ngendlela efanele kwama-bilogical, kanye nasekulinganisweni kokuhlola kokuxilonga. Izinhlelo eziningana ezibalulekile zibonisa ukubaluleka kwe-WHO emithini yama-biological njengama-ejenti anamandla okunciphisa umthwalo wezifo emhlabeni wonke. Lokhu kuhlanganisa i-Global Vaccine Action Plan (GVAP) kanye ne-Blood Regulators Network (BRN), equkethe iziphathimandla ezihamba phambili zamazwe omhlaba ngokuphathelene negazi, imikhiqizo yegazi kanye namadivayisi okuxilonga i-in vitro. I-WHO futhi igubha Iviki Lomhlaba Lokugoma njalo ngoMbasa, nemicimbi ehlobene nayo ehloselwe ukukhuthaza ukusetshenziswa nokuqondwa kwemithi yokugoma kanye nokulwa nokungatshazwa komgomo emhlabeni jikelele." +የደም ምርቶች ማጠቃሊያ፡- የደም ምርት ከዓለም ጤና ድርጅት ደም እና ሌሎች ደም ለመተላለፍ የሚረዱ የደም ክፍሎች እና ከፕላዝማ የተገኙ የመድኃኒት ምርቶችን (PDMPs) ጨምሮ ከሰው ደም የተገኘ ማንኛውም የሕክምና ንጥረ-ነገር ነው፡፡ ከሰዎች ደም እና ፕላዝማ ልገሳ የተገኙ የመድሃኒት (የህክምና ቴራፒ) ምርቶች በጤና እንክብካቤው ላይ ወሳኝ ሚና ይጫወታሉ፡፡ ደህንነታቸው የተጠበቀ፣ ውጤታማ እና ጥራታቸው የተረጋገጠ የደም ምርቶች በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ጠየና ለማሻሻል እና ለማዳን አስተዋፅዖ ያደርጋሉ፡፡ ስለሕፃናትን ሞት እና የእናቶች ጤንነት እንደ የደም መፍሰስ አለማቋረጥ፣ ኦክስጅን የሚሸከም ፕሮቴን ዕጥረት እና የበሽታ መከላከል አቅም ማነስ እና እንደ ካንሰር እና የአሰቃቂ ጊዜ የደም መፍሰስ ያሉ ለሕይወት አስጊ በሆኑ በዘር የሚተላለፉ በሽታዎች የሚሠቃዩትን ዕድሜ መራዘም እና ጥራትን በእጅጉ ማሻሻል። እንዲሁም የንቅለተከላን ጨምሮ ውስብስብ የሕክምና እና የቀዶ ጥገና ሂደቶችን መደገፍ፡፤ ለደም መስጠት በቂ ያልሆነ ወይም ደህንነቱ ያልተጠበቀ ደም የታካሚ እንክብካቤ ለማደረግ በብዙ አጣዳፊ እና ሥር የሰደደ ሁኔታዎች ውስጥ ቁልፍ በሆኑ የጤና አገልግሎቶች እና ፕሮግራሞች ውጤታማነት ላይ አሉታዊ ተፅእኖ አለው፡፡ የሁሉንም ታማሚዎች ተደራሽነትን ለማረጋገጥ ለጤና ስርዓት ቁልፍ አካል እና ለታካሚ ደህንነት ወሳኝ በመሆኑ የአለም ጤና ድርጅት ደህንነታቸው የተጠበቀ፣ ውጤታማ እና ጥራታቸው የተረጋገጡ ውጤታማ የደም ምርቶች መስጠትን ይጠይቃል፡፡ ተጽዕኖ፡- የደም ምርቶች በየዓመቱ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ለመታደግ አስተዋፅዖ ያደርጋሉ፣ የአስደናቂ ትውስታን የመቋቋም እድልን እና ለሕይወት አስጊ በሆኑ ሁኔታዎች የሚሰቃዩ ታካሚዎችን የህይወት ጥራት ያሻሽላሉ እንዲሁም ውስብስብ የሕክምና እና የቀዶ ጥገና ሂደቶችን ይደግፋሉ፡,"Blood products Overview: A blood product is any therapeutic substance derived from human blood, including whole blood and other blood components for transfusion, and plasma-derived medicinal products (PDMPs). Medicinal (medical therapeutic) products derived from human donations of blood and plasma play a critical role in health care. Safe, effective and quality-assured blood products contribute to improving and saving millions of lives every year, as they: address child mortality and maternal health; dramatically improve the life expectancy and quality of life of patients suffering from life-threatening inherited disorders, such as haemophilia, thalassaemia and immune deficiency, and acquired conditions such as cancer and traumatic haemorrhage; and support complex medical and surgical procedures, including transplantation. An insufficient or unsafe blood supply for transfusion has a negative impact on the effectiveness of key health services and programmes to provide appropriate patient care in numerous acute and chronic conditions. Ensuring access of all patients who require transfusion to safe, effective and quality-assured blood products is a key component of an effective health system and vital for patient safety. Impact: Blood products contribute to the saving of millions of lives every year, improve dramatically life expectancy and the quality of life of patients suffering from life-threatening conditions, and support complex medical and surgical procedures.",Samar da jini Gansashen bayani : Samar da jini shi ne duk wani magani da aka samo shi daga jini ɗan'adam wanda ya haɗar da gabadayan jinin da kuma wasu sassa nasa domin sakawa da kuma bada jini (PDMPs). Samar da jini an samo shi ne daga gudummawar jini da ɗan'adam yake bayarwa kuma ita kwayar jini tana taka rawa sosai a fannin lafiya . Kulawa da inganci da tabbatar da nagataccen samar da jini yana temakawa wajen bunƙasa da kuma tserar da rayukan miliyoyin mutane a kowacce shekara kamar yadda suke ; Magance mace-macen yara da masta masu haihuwa. Abin mamaki ta bunƙasa lafiyar da ake tsammani da kuma nagartar lafiyar marasa lafiya da suke fama da barazanar gadajjiyar rashin lafiya kamar rikicewar jini da gadon ƙarancin jin da rashin ingancin garkuwar jiki da kuma yanayin ciwan daji da mummunan ƙarancin jini da kuma; Samar da haɗaɗɗun magunguna da kuma hanyoyin tiyata wanda ya haɗar da dashe. Rashin wadataccen gudanar jini ko kuma ƙarin jini marar tsafta yana da tasiri sosai ga mihimmiyar hidimar lafiya da kuma shirye-sjirye da za su ba wa mara lafiya kulawa sosai a tsattsauran yanayi. Tabbatar da ceyawa ko wanne mara lafiya da yake buƙatar sa jini an samu aminci da inganci da tabbatar da ingancin jinin shi ne ginshiƙin tsarin lafiya da kuma lafiyar majinyaci . Tasiri : samar da jini yana temakawa wajen kiyaye rayukan miliyoyin mutane a kowacce shekara kuma yana bada mamaki sosai wajen inganta lafiyar masu jinya da suke fama da matsanancin hali kuma zai taimaki hanyar magani da tiyata .,"Vifaa vya damu. Muhtasari: Vifaa vya damu ni dutu yoyote ya matibabu inayotokana na damu ya binadamu, ikijumuisha sehemunzima na nyingine za damu kwa ajili ya kuongezewa, na bidhaa za dawa zinazotokana na plasma (PDMPs). Bidhaa za dawa (matibabu) zinazotokana na michango ya binadamu ya damu na plasma huchukua jukumu muhimu katika utunzaji wa afya. Bidhaa za damu salama, bora na zilizohakikishiwa ubora huchangia katika kuboresha na kuokoa maisha ya mamilioni ya watu kila mwaka, kwani hizo: Hushughulikia vifo vya watoto na afya ya uzazi: Kunoresha kwa kiasi kikubwa muda wa kuishi na ubora wa maisha ya wagonjwa wanaougua magonjwa ya kurithi yanayotishia maisha, kama vile homofilia, thalasemia, na upungufu wa kinga, na halizinazzopatikana kama vile saratani na kuvuja damu kwa kiwewe; na Zinasaidia taratibu ngumu za matibabu na upasuaji, ikiwa ni pamoja na zupandikizaji. Ugavi wa damu usiotosheleza ama usio salama kwa utiaji mishpani una athari mbaya kwa ufanisi wa huduma muhimu za afya na mipango ya kutoa huduma ifaayo kwa wagonjwa zkatika hali nyingi za papo hapo na sugu. Kuhakikisha upatikanaji wa wagonjwa wote wanaohitaji kuwekea damu mishipani kwa bidhaa za damu salama, bora na zilizohakikishiwa ubora ni sehemu muhimu ya mfumo bora wa afya na muhimu kwa usalama wa mgonjwa. Matokeo: Damu bidhaa huchangua kuokoa maisha ya mamilioni kila mwaka, kuboresha kwa kiasi kikubwa umri wa kuishi na ubora wa maisha ya wagonjwa wanaotokana na hali ya kutishia maisha, na kusaidia taratibu ngumu za matibabu na upasuaji.","Àwọn ọjà ẹ̀jẹ̀ Ìsọnísókí: Ọjà ẹ̀jẹ̀ jẹ́ òògùn ìtọ́jú tí a rí láti ara ẹ̀jẹ̀ ènìyàn, àti ẹ̀jẹ̀ gan-an àti àwọn àkóónú ẹ̀jẹ̀ mìíràn fún ìgbé-ẹ̀jẹ̀-gba-ẹ̀jẹ̀, àti àwọn ọjà olóògùn tí a ṣe láti ara ẹ̀ka-ẹ̀jẹ̀-aláìláwọ̀. Àwọn ọjà òògùn (òògùn ìtọ́jú) tí a rí láti ara àwọn ẹ̀jẹ̀ tí àwọn ènìyàn fi sílẹ̀ máa ń kó ipa ribiribi nínún ètò ìlera. Àwọn ọjà ẹ̀jẹ̀ tí kò léwu, tó múná dóko, tó sì dára máa ń dóòlà ẹ̀mí ogunlọ́gọ̀ mílíọ́nù ènìyàn lọ́dọọdún, bí wọ́n ṣe ń; dá sí ikú ọmọdé àti ìlera ajẹmọ́-ìbímọ; fidán dákún ìrètí ọdún ìgbéléayé àti gbígbé ayé dáadáa àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àwọn àrùn àjogúnbá apinnilẹ́mìí, bí i àrùn àìdì-ẹ̀jẹ̀, àrun àìtó-ẹ̀jẹ̀ àti àìlera sọ́jà ara, àti àwọn ipò àìsàn tí wọ́n kó bí i jẹjẹrẹ àti àìsàn ìsọ-ẹ̀jẹ̀-nù; àti ṣe àtìlẹyìn fún àwọn ìgbésẹ̀ ìtọ́jú àti iṣẹ́-abẹ ẹlẹ́ka-ǹ-ka. Àìtó àti ewu ìpèsè ẹ̀jẹ̀ fún ẹ̀jẹ̀ gbígbà ní ipa òdì lórí ìmúyányán àwọn ètò ìlera láti pèsè ìtọ́jú tó tọ̀nà fún àwọn aláìsàn tó wà ní ipo àṣẹ̀ṣẹ̀bẹ̀rẹ̀ àti òtéńté. Rírí pé gbogbo àwọn aláìsàn tó nílò láti gba ẹ̀jẹ̀ ló ní àǹfààní sí àwọn ẹ̀jẹ̀ tó láàbò, tó múná dóko tó sì dáa jẹ́ apá kan ètò ìlera tó mú yányán, ó sì ṣe kókó fún ààbò aláìsàn. Ipa: Ẹ̀jẹ̀ máa ń dákún dídóòlà ẹ̀mí ogunlọ́gọ̀ mílíọ́nù ènìyàn lọ́dọọdún, fidán dákún ìrètí ọdún ìgbéléayé àti gbígbé ayé dáadáa àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àwọn àrùn apinnilẹ́mìí, ó sì ń ṣe àtìlẹyìn fún àwọn ìgbésẹ̀ ìtọ́jú àti iṣẹ́-abẹ ẹlẹ́ka-ǹ-ka.","Imikhiqizo yegazi Uhlolojikelele: Umkhiqizo wegazi yinoma iyiphi into yokwelapha etholakala egazini lomuntu, ehlanganisa igazi eliphelele kanye nezinye izingxenye zegazi zokumpontshelwa igazi, kanye nemikhiqizo yokwelapha etholakala nge-plasma (PDMPs). Imikhiqizo yokwelapha (yezokwelapha kwezempilo) ethathwe ekunikeleni kwabantu igazi futhi i-plasma idlala indima ebalulekile ekunakekelweni kwezempilo. Imikhiqizo yegazi ephephile, esebenza ngempumelelo kanye neqinisekisiwe ukuthi iseqophelweni eliphezulu inomthelela ekuthuthukiseni kanye nasekusindiseni izimpilo eziyizigidi minyaka yonke, njengoba: ibhekana nokushona kwezingane kanye nempilo yomama; ukuthuthukisa ngokuphawulekayo isikhathi sokuphila kanye neqophelo eliphezulu lokuphila kweziguli eziphethwe yizifo ezisongela impilo eziwufuzo, njenge-haemophilia, i-thalassaemia kanye nokuntuleka kwamasosha omzimba, kanye nezifo ezitholakele ezifana nomdlavuza kanye ne-traumatic haemorrhage; kanye nokusekela izinqubo eziyinkimbinkimbi zezokwelapha nezokuhlinza, okuhlanganisa ukufakelwa izitho zomzimba. Ukunikezwa kwegazi okunganele noma okungaphephile kokufakelwa igazi kunomthelela omubi ekusebenzeni kwezinsiza zezempilo ezibalulekile nezinhlelo zokuhlinzeka ngokunakekelwa kwesiguli okufanele ezifweni eziningi ezibucayi nezingamahlalakhona. Ukuqinisekisa ukufinyelela kwazo zonke iziguli ezidinga ukufakelwa imikhiqizo yegazi ephephile, esebenza ngendlela efanele kanye neqinisekisiwe ngokuba seqophelweni eliphezulu kuyingxenye esemqoka yohlelo lwezempilo olusebenza ngendlela efanele futhi kubalulekile ekuphepheni kweziguli. Umthelela: Imikhiqizo yegazi inomthelela ekusindiseni izimpilo eziyizigidi minyaka yonke, ithuthukisa ngokuphawulekayo isikhathi sokuphila kanye neqophelo eliphezulu lokuphila kweziguli eziphethwe yizifo ezisongela impilo, futhi isekela izinqubo eziyinkimbinkimbi zezokwelapha nokuhlinzwa." +ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች የደም ምርቶች በብዛት ጥቅም ላይ የሚውሉት የላቀ የሕክምና እና የቀዶ ሕክምና ሂደቶችን ለመደገፍ ሲሆን ከእነዚህም ውስጥ የካንሰር እና የደምና ደም ስር በሽታዎች ሕክምናዎች፣ የአሰቃቂ ትውስታ ማስታገሻ፣ የልብና የደም ሥር ቀዶ ጥገና እና ንቅለ ተከላን ያካትታሉ፡፡ የመመርመሪያ እና የሕክምና አማራጮች ውስን በሆኑባቸው ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ደግሞ አብዛኛው የደም መጠን በወሊድ በከባድ የደም ማነስ ችግር ለሚሰቃዩ ሴቶች እና የአይሮን ንጥረ ነገር ዕጥረት በሚያስከትሉ በወባ እና በተመጣጠነ ምግብ እጥረት ምክንያት የደም ማነስ ችግር የሚሰቃዩ ህንጻናትን ለማከም ያገለግላል። በብዙ አገሮች የአቅርቦት ፍላጎሉ ከአቅርቦት የሚበልጥ ሲሆን በዓለም ዙሪያ ያሉ የደም አገልግሎቶች በቂ የደም ምርቶች አቅርቦትን ለማቅረብ ከባድ ፈተና የሚገጥማቸው ሲሆን የእነዚህን ምርቶች ጥራት እና ደህንነት በሕዝብ ጤና ላይ በሚታወቁት እና በሚከሰቱ አደጋዎች ላይ ማረጋገጥንም እንዲሁ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የሚሰጠው ዕርዳታ የዓለም ጤና ድርጅት የተግባር ማዕቀፍ እ/አ/አ በ2020-2023 ደህንነቱ አስተማማኝ፣ ውጤታማ እና ጥራት ያላቸውን የደም ምርቶች ተደራሽነት ለማስፋፋት አሁን ያሉትን የደም ምርቶች ደህንነ�� እና ተደራሽነትን እንቅፋት ለመፍታት ዓለም አቀፍ ጥረቶች ስትራቴጂካዊ አቅጣጫ ለመስጠት ነው፡፡ ከአባል ሃገራት እና ከአጋሮች ጋር በመስራት የአለም ጤና ድርጅት በማዕቀፍ 6 ስልታዊ አላማዎች አማካኝነት ሁለንተናዊ ደህንነታቸው አስተማማኝ፣ ውጤታማ እና በጥራት የተረጋገጡ የደም ምርቶችን ተደራሽ ለማድረግ ያለመ ነው፡፡ አላማዎቹ በሚከተሉት ላይ ያተኮሩ ናቸው፡- በአግባቡ የተዋቀረ፣ የተቀናጀ እና ዘላቂነት ያለው የሀብት ምንጭ ብሄራዊ የደም ስርአቶች፤ የአስተዳደር ቁጥጥር፣ ብሔራዊ ደረጃዎች እና የጥራት ምዘና መርሃ ግብሮች አግባብነት ያላቸው ብሔራዊ ማዕቀፎች፤ በሁሉም አገሮች ላይ የሚሰራ እና በብቃት የሚተዳደር የደም አገልግሎቶች፤,"In high-income countries, blood products are most commonly used to support advanced medical and surgical procedures, including treatments of cancer and haematological diseases, trauma resuscitation, cardiovascular surgery and transplantation. In lower-income countries where diagnosis and treatment options are limited, a greater portion of blood is used to treat women with obstetric emergencies and children suffering from severe anaemia, often resulting from malaria and malnutrition. In many countries, demand outstrips supply, and blood services throughout the world face the daunting challenge of making sufficient supplies of blood products available, while also ensuring the quality and safety of these products in the face of known and emerging threats to public health WHO response The WHO Action framework to advance universal access to safe, effective and quality-assured blood products 2020–2023 aims to provide strategic direction to global efforts to address present barriers to the safety and availability of blood products. Working with Member States and partners, WHO aims to achieve universal access to safe, effective and quality assured blood products through the Framework’s 6 strategic objectives. The objectives focus on: 1. Appropriately structured, well-coordinated and sustainably resourced national blood systems; 2. Appropriate national frameworks of regulatory controls, national standards and quality assessment programmes; 3. Functioning and efficiently managed blood services in all countries;","A ƙasashen da suke da kuɗin shiga sosai abubuwan da ake samarwa daga jini sun zama ruwan dare, inda ake amfani da su wajen amfani ƙarfafar manyan hanyoyin jinya da tiyata wanda ya haɗar da maganin kansa da cututtukan jini da tiyatar cikin jiki da kuma dashe . A kasashe masu ƙarancin kuɗin shiga inda gwaji da kuma jinya ke da iyaka, an amfani da mafi yawan abaubuwan da ake samu daga jini wajen magance matsalar mata da ke kitse da kuma yaran da suke fama da cutar ƙarancin jini sosa sakamakon maleriya ko rashin wadataccen abinci . A mafi yawancin ƙasashe neman wuce gona da iri da kuma ayyukan jini a gaba ɗayan duniya na fuskantar ƙalubale na wadataccen samuwar abubuwan da ake samu daga jini ta hanyar tabbatar da ingancin da lafiyar jinin da kuma ingancin waɗannan abubuwa sadoda barazanar da ka iya aukuwa ga lafiyar al'umma. Makatakan Hukumar WHO Tsarin ayyukan WHO shi ne su bunƙasa samun kariya na bai ɗaya da kuma samun ingantaccen jini na tsarin 2020 zuwa 2030 da nufin samar da ingantacciyar hanyar tsari magance matsalolin da suke fuskantar wadatuwar jini. Aiki tare da mambobin ƙasa da ƙasa da abokan tarayya, WHO na nufin cimma wata gamammiyar dama ta samar da ingantaccen jini ta hanyar tsarin manufofinta . Manufofin sun sa gaba ne a kan : 1. Tsarin da ya dace da haɗaɗɗe kuma wanzajjen tsarin jini na ƙasa.; 2. Ingantaccen tsari na ƙasa da ƙasa domin daidaita sarrafawa da cikakken tsari mai inganci.; 3. Kyautata tsarin aikace-aikacen jini a gabaɗayan ƙasashe.","Katika nchi zenye mapato ya juu, bidhaa za damu hutumiwa sana kusaidia taratibu za hali ya juu za matibabu na upasuaji, ikijumuisha matibabu ya saratani na magonjwa ya damu, ufufuaji wa kiwewe, upasuaji wa moyo na mishipa na upandikizaji. Katika nchi zenye kipato cha chini ambapo utambuzi na matibabu ni duni, sehemu kubwa ya damu hutumiwa kutibu wanawake wenye dharura za uzazi na watoto wanaougua anemia kali, ambayo mara nyingi husababishwa na malaria na utapiamlo. Katika nchi nyingi, mahitaji yanazidi ugavi, na hdumu za damuulimwenguni kote zinakabiliwa na changamoto kubwa ya kutoa usambazaji wa kutosha wa bidhaa za damu, huku pia kuhakikisha ubora na usalama wa bidhaa hizi mbele ya vitisho vinavyojulikana na vinavyojitokeza kwa afya ya umma. Majibu ya WHO. Mfumo wa Utekelezaji wa WHO wa kuendeleza upatikanaji wa bidhaa za damu salama, bora na zlizohakikishwa ubora wa 2020‚Äì2023 unalenga kutoa mwelekeo wa kimkakati kwa juhudi za kimataifa za kushughulikia vizuizi vilivyopo kwa usalama na upatikanajiwa bidhaa za damu. Ikifanya kazi na Nchi Wanachama na washirika, WHO inalenga kufikia upatikanaji wa bidhaa za damu salama, zenye ufanisi na zenye ubora kupitia mfumo wa malengo 6 ya kimkakati. Malengo ynazingatia: 1. Mifumo ya damu ya kitaifa iliyopangwa ipasavyo, iliyoratibiwa vyema na yenye rasilimali endelevu.; 2. Mifumo ifaayo ya kitaifa ya udhibiti, viwango vya kitaifa na programu za tathmini ya ubora.; 3. Huduma za damu zinazofanya kazi na kusimamiwa kwa ufanisi katika nchi zote;","Ní àwọn orílẹ̀-èdè ọlọ́rọ̀-ajé ńláńlá, wọ́n máa ń sábà lo ẹ̀jẹ̀ fún àtìlẹyìn àwọn ìgbésẹ̀ ìtọ́jú àti iṣẹ́-abẹ onípele gíga, tí ó ní i ṣe pẹ̀lú àwọn àrùn kòkòrò inú ẹ̀jẹ̀ àti ìsọdọ̀tun ìpòrúru-ọkàn, iṣẹ́-abẹ ajẹmọ́-ọkàn àti ìfidípò. Ní àwọn orílẹ̀-èdè ọlọ́rọ̀-ajé ẹlẹ́jẹ̀wọ̀n níbi tí àwọn àṣàyàn àyẹ̀wò àti ìtọ́jú ti mọ níba, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀jẹ̀ tí wọ́n máa ń lò láti tọ́jú àwọn aláboyún tó ní ìṣoro pàjáwìrì àti àwọn ọmọdé tó ní àkọ àrun ajẹmọ́ àìtó ẹ̀jẹ̀, èyí tí ibà àti àìjẹ oúnjẹ aṣaralóore máa ń fà. Ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, ìnílò pọ̀ ju ìpèsè lọ, àti àwọn ìṣètò ẹ̀jẹ̀ káàkiri àgbáyé máa ń kójú ìṣòro àjọṣepọ̀ tó ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ìpèsè ẹ̀jẹ̀ tó tó, nígbà ó tún ń rí i dájú pé àwọn ọjà wọ̀nyí dára, wọ́n kò sì léwu ní àsìkò yìí tí ìdúnkookò pọ̀ sí ètò ìlera àwùjọ. Èsì WHO Ìlànà Àmúṣiṣẹ́ WHO láti mú ìgbèrú bá àǹfààní sí ẹ̀jẹ̀ tó láàbò, mú yányán, tó sì dára lágbàáyé láàrin 2020-2023 ní èròǹgbà láti pèsè ìtọ́ni elétò fún àwọn akitiyan àgbáyé láti dá sí àwọn ìdènà lọ́ọ́lọ́ọ́ sí ààbò àti wíwà ẹ̀jẹ̀. Ní ṣíṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀, WHO ní èròǹgbà láti rí dájú pé àǹfààní sí ẹ̀jẹ̀ tó láàbò, tó múná dóko, tó sì dára wà nípasẹ̀ àwọn èròǹgbà elétò Onílànà 6. Àwọn èròǹgbà náà dá lórí: 1. Àwọn ètò ẹ̀jẹ̀ ní ìpele orílẹ̀-èdè, èyí tó ní ìhun tó tọ́, àkóso tó gbọnngbọ́n àti ohun-èlò alálòpẹ́; 2. Àwọn ìṣàkóso onílànà ìpele orílẹ̀-èdè tó tọ́, àwọn òdiwọ̀n orílẹ̀-èdè àti àwọn ètò ìgbéléwọ̀n fún ìṣe-dáadáa; 3. Àwọn ètò-iṣẹ́ ẹ̀jẹ̀ tí àkóso rẹ̀ múná dóko tó sì ń ṣiṣẹ́ dáadáa ní gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè;","Emazweni anamaholo aphezulu, imikhiqizo yegazi ivame ukusetshenziselwa ukusekela izinqubo zezokwelapha nezokuhlinza ezithuthukile, okuhlanganisa ukwelashwa komdlavuza nezifo ze-haematological, ukuvuswa kophangalalayo ngenxa ye-trauma, ukuhlinzwa kwenhliziyo nemithambo yegazi kanye nokufakelwa kwezitho zomzimba. Emazweni anamaholo aphansi lapho ukuhlonzwa kwezifo kanye nokwelashwa kunomkhawulo khona, ingxenye enkulu yegazi isetshenziselwa ukwelapha abesifazane abanezimo eziphuthumayo eziphathelene nokubeletha kanye nezingane ezine-anaemia ebucayi kakhulu, ngokuvamile ebangelwa umalaleveva kanye nokungondleki kahle. Emazweni amaningi, isidingo singaphezu kokuhlinzekwayo, futhi izinsiza zegazi emhlabeni wonke zibhekana nenselele enkulu yokwenza ukuthi kutholakale izinto ezanele zemikhiqizo yegazi, kuyilapho futhi iqinisekisa iqophelo eliphezulu kanye nokuphepha kwale mikhiqizo naphezu kwezinsongo ezaziwayo nezivelayo ngokuphathelene nezempilo yomphakathi Impendulo yeWHO Uhlaka lwe-WHO Lokuthatha Isinyathelo lokuqhubekisela phambili ukufinyelela komhlaba wonke emikhiqizweni yegazi ephephile, esebenza ngendlela efanele neqinisekisiwe ngokuba seqophelweni eliphezulu 2020-2023 luhlose ukuhlinzeka ngesiqondiso emizamweni yomhlaba wonke yokubhekana nezithiyo zamanje ngokuphathelene nokuphepha kanye nokutholakala kwemikhiqizo yegazi. Ngokusebenza namazwe angamalungu kanye nabalingani, i-WHO ihlose ukufeza ukufinyelela komhlaba wonke emikhiqizweni yegazi ephephile, esebenza ngendlela ephephile kanye eqinisekisiwe ukuthi iseqophelweni eliphezulu ngezinhloso eziyi-6 zamasu oHlaka. Imigomo igxile kulokhu: 1. Izinhlelo zegazi zikazwelonke ezihlelwe ngendlela efanele, eziqondaniswe kahle futhi ezinemithombo eqhubekayo; 2. Izinhlaka ezifanele zikazwelonke zokulawula okugunyaziwe, izindinganiso zikazwelonke kanye nezinhlelo zokuhlola ukuba seqophelweni eliphezulu; 3. Izinsiza zegazi ezisebenzayo futhi ezenganyelwe kahle kuwo wonke amazwe;" +የደም ዝውውር የህክምና ስርዓትን ለማመቻቸት የታካሚውን የደም አያያዝ ውጤታማ ትግበራን፤ ውጤታማ የክትትል፣ የደም ልገሳ ደህንነት ቁጥጥር ስርዓት እና ደህንነቱ የጠበቀ የምርመራ ስርዓት፣ በአጠቃላይ እና ትክክለኛ የመረጃ አ���ባሰብ ስርዓቶች የተደገፈ፤ ዋና ዋና ጉዳዮችን በማሳካት በዓለም አቀፍ፣ በአህጉር እና በአገር አቀፍ ደረጃ ያሉ ተግዳሮቶችን እና ታዳጊ ስጋቶችን በጋራ ለመፍታት አጋር መሆን፣ መተባበር እና የመረጃ ልውውጥጥ።,"4. Effective implementation of patient blood management to optimize clinical practice of transfusion; 5. Effective surveillance, haemovigilance and pharmacovigilance, supported by comprehensive and accurate data collection systems; 6. Partnerships, collaboration and information exchange to achieve key priorities and jointly address challenges and emerging threats at global, regional and national levels.",4. Zartar da ingantaccen tsarin kyautata jinin marasa lafiya domin inganta jinya. 5. Kyautata sa-ido da ƙarfafa tsarin samar da jini da tsare-tsaren inganta riga-kafi wanda za a ƙarfafe shi ta hanyar bada cikakken kuma ingantaccen bayani. 6. Haɗin guiwa da haɗin kai da musayen bayanai domin cimma buri da kuma haɗin kai wajen fuskantar matsalolin da suke kawo barazana a duniya da yanki da ƙasa .,"4. Utekelezaji bora wa usimamizi wa damu ya mgonjwa ili kuongeza mazoezi ya kliniki ya utiaji mishipani; 5. Ufuatiliaji madhubuti, uchunguzi wa damu na uangalizi wa dawa, unaosaidiwa na mifumo kamili na sahihi ya ukusanyaji wa data; 6. Ushirikiano na kubadilishana taarifa ili kufikia vipaumbele muhimu na kushughulikia kwa pamoja changamoto na matishio yanayojitokeza katika ngazi ua kimataifa, kikanda na kitaifa.","4. ìmúṣẹ́ tó múná dóko fún ìṣàkóso ẹ̀jẹ̀ aláìsàn láti jẹ́ kí ètò ìgba-ẹ̀jẹ̀ nílé ìwòsàn múná dóko; 5. Ààbò tó gbọnngbọ́n, ìjígìrì-sí-ààbò-ẹ̀jẹ̀ àti ìjígìrì-sí-ààbò-ògùn, èyí tí àwọn ètò ìkó-dátà-jọ agúnrégé àti ọlọ́pọ̀-àlàyé tì lẹ́yìn; 6. Àwọn àjọṣepọ̀, ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àti ìjìrọ̀ àlàyé láti ṣe àṣeyọrí nípa àwọn ààyọ ohun tó ṣe kókó àti láti dìjọ dá sí àwọn ìṣoro àti àwọn ìdúnkookò lọ́ọ́lọ́ọ́ ní àwọn ìpele àgbáyé, ẹkùnjẹkùn àti orílẹ̀-èdè.","4. Ukuqaliswa ngempumelelo kokwenganyelwa kwegazi leziguli ukuze kuthuthukiswe inqubo yokwelapha yokufakelwa igazi; 5. Ukuqapha ngendlela esebenzayo, i-haemovigilance kanye ne-pharmacovigilance, kusekelwa izinhlelo zokuqoqwa kwemininingo eningiliziwe futhi enembile; 6. Ubambiswano, ukusebenzisana kanye nokucobelelana ngolwazi ukuze kuzuzwe izinto eziyinhloko futhi kubhekanwe nezinselelo kanye nezinsongo ezivelayo emazingeni omhlaba, esifundeni kanye nakuzwelonke." +ጡት ማጥባት ማጠቃሊያ፡- ጡት ማጥባት የልጆችን ጤና እና ህልውና ለማረጋገጥ በጣም ውጤታማ ከሆኑ መንገዶች አንዱ ነው፡፡ ሆኖም ከዓለም ጤና ድርጅት የምክረ ሀሳብ በተቃራኒ ከ6 ወር በታች ከሆኑ ሕፃናት መካከል ከግማሽ ያነሱ ብቻ ናቸው ጡት የሚጠቡት፡፡ የጡት ወተት ጨቅላ ሕፃናት ተስማሚ ምግብ ነው፡፡ ደህንነቱ የተጠበቀ፣ ንጹህ እና ብዙ የተለመዱ የጨቅላ ህጻናት በሽታዎችን ለመከላከል የሚረዱ ፀረ-እንግዳ አካላትን የያዘ ነው፡፡ የጡት ወተት ህፃኑ በመጀመሪያዎቹ ወራቶች እድሜው ላይ የሚፈልገውን ሃይል እና በንጥረ-ነገሮች የበለጸጉ ምግቦችን የሚሰጠው ሲሆን በመጀመሪያው አመት ሁለተኛ አጋማሽ እስከ ግማሽ ወይም ከዚያ በላይ የልጁን የአመጋገብ ፍላጎቶች እና በሁለተኛው አጋማሽ እስከ አንድ ሶስተኛ ድረስ መስጠቱን ይቀጥላል፡፡ ጡት በማጥባት የሚያድጉ ልጆች በእውቀት ፈተናዎች ላይ የተሻሉ፣ ከመጠን በላይ ውፍረት ወይም ለውፍረት የመጋለጥ እድላቸው አነስተኛ እና በቀሪው የእድሜ ዘመናቸው ላይ ለስኳር ህመም የመጋለጥ ዕድላቸው ያነሰ ነው፡፡ የሴቶች የዓለም ጤና ድርጅት ጡት ማጥባት በተጨማሪም ለጡት እና ለማህፀን ካንሰር የመጋለጥ እድላቸው ይቀንሳል፡፡ ተገቢ ያልሆነ የጡት ወተት ምትክ ግብይት በዓለም ዙሪያ የጡት ማጥባትን መጠን እና የቆይታ ጊዜን ለማሻሻል የሚደረገውን ጥረት ማዳከሙን ቀጥሏል፡፡ ስለ አመጋገብ እና የምግብ ደህንነት እና ኮቪድ-19 በበለጠ ይወቁ፡፡,"Breastfeeding Overview: Breastfeeding is one of the most effective ways to ensure child health and survival. However, contrary to WHO recommendations, fewer than half of infants under 6 months old are exclusively breastfed. Breastmilk is the ideal food for infants. It is safe, clean and contains antibodies which help protect against many common childhood illnesses. Breastmilk provides all the energy and nutrients that the infant needs for the first months of life, and it continues to provide up to half or more of a child’s nutritional needs during the second half of the first year, and up to one third during the second year of life. Breastfed children perform better on intelligence tests, are less likely to be overweight or obese and less prone to diabetes later in life. Women who breastfeed also have a reduced risk of breast and ovarian cancers. Inappropriate marketing of breast-milk substitutes continues to undermine efforts to improve breastfeeding rates and duration worldwide. Learn about Nutrition and Food Safety and COVID-19","Shayarwa da nonon uwa Gamsashen bayanai : Shayarwa da nonon uwa tana daga cikin manyan hanyoyi ingantantun don tabbatar lafiyar yaro da tsiransa. Sai dai saɓanin da abin da WHO ta ba da shawarwari kusan sama da rabi jarirai 'yan ƙasa da watanni shida 6 ana shayar da su. Nonon uwa shi ne abincin yara mafi dacewa. Yana da sahihanci da nagarta kuma tsaftataccen magani wanda zai temaka domin magance gama-garin cututtukan yara. Shayarwa da nonon uwa tana bada gabaɗayan ƙarfi da gina jiki wanda jariri yake buƙata a watan farko kuma tana ci gaba da bada sama da rabin kayan gina jikin da yara suke buƙata lokacin wata shida na farko har zuwa sama da kaso ɗaya daga cikin uku na shekararsu ta biyu a rayuwarsu . Shayar da jarirai da nonon uwa yana taka rawa sosai wajen inganta ƙwaƙwalwa kuma yana da wuya su yi ƙiba ko teɓa, inda da wuya su kamu da cutar siga a nan gaba a rayuwarsu . Matan da suke shayar da nono suma suna da ƙarancin yuwuwar kamuwa da kansar nono da ta mahaifa. Rashin dacewar tallata shayarwa da wani abub bayan nono na ci gaba kawo tasgaro wajen inganta ƙoƙarin shayarwa da nono a faɗin duniya. A koyi yadda ake samun abinci me gina jiki da kuma cutar kobid 19","Kunyonyesha. Muhtasari: Kunyonyesha nimoja wapo ya njia bora zaidi za kuhakikisha afya ya mtoto na kuendelea kuishi. Hata hivyo, kinyume na mapendekezo ya WHO, chini ya nusu ya watoto wachanga walio chini ya miezi 6 ndio wanaonyonyeshwa maziwa ya mama pekee. Maziwa ya mama ni chakula bora kwa watoto wachanga. Ni salama, ni safi na yana kingamwili ambazo husaidia kulinda dhidi ya magonjwa mengi ya kawaida ya utotoni. Maziwa ya mama hutoa nishati na virutubisho vyote ambavyo mtoto mchanga anahitaji kwa miezi ya kwanza ya maisha, na yanaendelea kutoa hadi nusu mahitaji au zaidi ya lishe ya ‚Äôs ya mtoto katika nusu ya pili ya mwaka wa kwanza, na hadi theluthi moja kipindi cha maisha ya mwaka wa pili. Watoto wanaonyonyeshwa maziwa ya mama hufanya vizuri kwenye vipimo vya akili, wana uwezekano mdogo wa kuwa na uzito kupita kiasi au unene kupita kiasi na wana uwezekano mdogo wa kupata kisukari baadaye maishani. Wanawake wanaonyonyesha pia wana uwezekano mdogo wa wa kupata saratani ya matiti na ovari. Uuuzaji usiofaa wa vibadala wa maziwa ya mama unaendelea kudhoofisha juhudi za kuboresha viwango vya unyonyeshaji na muda duniani kote. Jifunze kuhusu Lishe na Usalama wa Chakula na UVIKO-19.","Ìfọ́mọlọ́yàn Ìsọnísókí: Ìfọ́mọlọ́yàn jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ọ̀nà tó múná dóko jùlọ láti rí si ìlera àti ìyè ọmọdé. Ṣùgbọ́n ṣá, lòdì sí àwọn àbá WHO, ó kéré sí ìdajì àwọn ìkókó tí kò tíì tó oṣù 6 tó ń muyàn nìkan. Omi-ọyàn ni oúnjẹ tí ó tọ̀nà jùlọ fún àwọn ìkókó. Kò léwu, ó mọ́ ó sì ní àwọn àjẹsára tó ń ṣe ààbò fúnni lọ́wọ́ púpọ̀ àwọn àìsàn ọmọdé tó wọ́pọ̀. Omi-ọyàn máa ń pèsè gbogbo agbára àti èròjà-ìṣaralóore tí ìkókó nílò fún àwọn oṣù àkọ́kọ́ láyé, ó sì máa ń tẹ̀síwájú láti pèsè tó bí ìlàjì tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ àwọn èròjà-ìṣaralóore ọmọdé lásìkò ìdajì kejì ọdún àkọ́kọ́, àti èyí tí ó tó ìdá mẹ́ta lásìkò ọdún kejì ayé wọn. Àwọn ọmọdé tó muyàn dáadáa máa ń ṣe dáadáa nínú àwọn ìdánwò làákàyè, wọn kì í sábà wúwo tàbí sanra jù, wọ́n kì í sì sábà ní ìtọ̀-súgà lọ́jọ́-iwájú. Àwọn obìnrin tó ń fọ́mọ lọ́yàn náà kì í sábà ní jẹrẹrẹ ọyàn tàbí ti ojú-ara. Títa àwọn oúnjẹ-ìjìrọ̀ fún omi-ọyàn tẹ̀síwájú láti máa tẹ́ àwọn ìgbìyànjú láti mú kí gbèdéke àti àsìkò ìfọ́mọlọ́yàn gbèrú sí ní àgbáyé. Kọ́ nípa Ètò-Ìjẹun àti Ààbò Oúnjẹ àti COVID-19","Ukuncelisa izingane ibele Uhlolojikelele: Ukuncelisa ibele kungenye yezindlela eziyimpumelelo kakhulu zokuqinisekisa impilo kanye nokuphila kwengane. Nokho, ngokuphambene nezincomo ze-WHO, yizinsana ezingaphansi kwesigamu ezingaphansi kwezinyanga eziyi-6 ezinceliswa ibele kuphela. Ubisi lwebele lungukudla okulungele izinsana. Luphephile, luhlanzekile futhi luqukethe izivikeli mzimba ezisiza ukuvikela ezifweni eziningi ezivamile zasebunganeni. Ubisi lwebele lunikeza wonke amandla kanye nomsoco odingwa yizinsana ezinyangeni zokuqala zokuphila, futhi luyaqhubeka nokunikeza kuze kufike esigamini noma ngaphezulu sezidingo zomsoco wengane phakathi nesigamu sesibili sonyaka wokuqala, futhi kuze kufike engxenyeni eyodwa kwezintathu phakathi nonyaka wesibili wokuphila. Izingane ezincelisiwe zenza kangcono ekuhlolweni kobuhlakani, mancane amathuba okuthi zikhuluphale noma zikhuluphele ngokweqile futhi azikho sengozini enkulu yokuba nesifo sikashukela kamuva empilweni. Abesifazane abancelisa izingane ibele nabo baba nokuncishiswa kwengozi yomdlavuza wamabele kanye nowamaqanda omuntu wesifazane. Ukukhangisa okungalungile kwezinto ezithatha indawo yobisi lwebele kuyaqhubeka nokunciphisa imizamo yokuthuthukisa amanani okuncelisa izingane ibele kanye nobude besikhathi emhlabeni wonke. Funda mayelana Nokudla Okunomsoco kanye Nokuphepha Kokudla kanye ne-COVID-19" +የምክረ ሀሳብ፡- የዓለም ጤና ድርጅት እና ዩኒሴፍ ህጻናት በተወለዱበት የመጀመሪያ ሰአት ላይ ጡት ማጥባት እንዲጀምሩ እና በመጀመሪያዎቹ 6 ወራት እድሜ ላይ ጡት ብቻ እንዲጠቡ ይመክራሉ፡፡ ይህ ማለት ውሃን ጨምሮ ሌሎች ምግቦች ወይም ፈሳሾች አይሰጣቸውም፡፡ ጨቅላ ሕፃናት በፍላጎት ጡት ማጥባት አለባቸው፡፡ ይህም ህፃኑ በሚፈልገው መጠን. ቀን እና ማታ ማጥባት ይኖባቸዋል፡፡ ምንም አይነት የጠርሙስ መጠጥ፣ ሰው ሰራሽ ጡት መሰል እቃዎች ወይም የፕላስክ ወተቶች መጠቀም የለባቸው፡፡ ከ 6 ወር እድሜ ጀምሮ ህፃናት እስከ ሁለት አመት ወይም ከዚያ በላይ ጡት ማጥባቱን እየቀጠሉበት ደህንነቱን አስተማማኝ የሆነና በቂ ተጨማሪ ምግብ መመገብ መጀመር አለባቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ጡት ማጥባትን ለጨቅላ ሕፃናት እና ትንንሽ ሕፃናት የተሻለ የምግብ ምንጭ አድርጎ በንቃት እያስተዋወቀ በመጀመሪያዎቹ 6 ወራት የጡት ማጥባት መጠኑን እ.አ.አ በ2025 ቢያንስ 50% ለማሳደግ እየሰራ ይገኛል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እና ዩኒሴፍ የጡት ማጥባትን ፖለቲካዊ፣ ህጋዊ፣ የገንዘብ እና የህዝብ ድጋፍ የጋራ የአለም አቀፍ የጡት ማጥባት ማህበሩን ፈጥሯል፡፡ ማህበሩ ከመንግስታት፣ ከበጎ አድራጊዎች፣ ከአለም አቀፍ ድርጅቶች እና ከሲቪል ማህበረሰብ የተውጣጡ አስፈፃሚዎችን እና ለጋሾችን ያሰባስባል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት ኔትዎርክ የአለም አቀፍ ክትትል እና ድጋፍ ለመፈጸም የአለም አቀፍ የጡት ወተት ግብይት ህግን ወይም ኔትኮድ በመባልም የሚታወቀው የጡት ወተት ምትክ አግባብ ባልሆነ መልኩ ለገበያ እንዳይቀርብ ለማድረግ ይሰራል፡፡ በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት ለጤና ባለሙያዎች ጡት ለሚያጠቡ እናቶች የሰለጠነ ድጋፍ እንዲሰጡ፣ ችግሮችን እንዲቀርፉ እና የልጆችን እድገት እንዲከታተሉ የስልጠና ትምህርት ይሰጣል፡,"Recommendations: WHO and UNICEF recommend that children initiate breastfeeding within the first hour of birth and be exclusively breastfed for the first 6 months of life – meaning no other foods or liquids are provided, including water. Infants should be breastfed on demand – that is as often as the child wants, day and night. No bottles, teats or pacifiers should be used. From the age of 6 months, children should begin eating safe and adequate complementary foods while continuing to breastfeed for up to two years of age or beyond. WHO Response: WHO actively promotes breastfeeding as the best source of nourishment for infants and young children, and is working to increase the rate of exclusive breastfeeding for the first 6 months up to at least 50% by 2025. WHO and UNICEF created the Global Breastfeeding Collective to rally political, legal, financial, and public support for breastfeeding. The Collective brings together implementers and donors from governments, philanthropies, international organizations, and civil society. WHO’s Network for Global Monitoring and Support for Implementation of the International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes, also known as NetCode, works to ensure that breast-milk substitutes are not marketed inappropriately. Additionally, WHO provides training courses for health workers to provide skilled support to breastfeeding mothers, help them overcome problems, and monitor the growth of children.","Shawarwari : WHO da ƙungiyar kula da ƙananan yara sun bada shawarar cewa yara su dinga shan nono lokacin da aka haifesu a awar farko kuma a shayar dasu nonon uwa a watanni shida 6 da haihuwarsu ana nufin kada a basu wani abinci koda kuwa ruwa ne . Ya kamata a shayar da jarirai nono "" duk lokacin da yaro yake da buƙata dare da rana ."". Kada a yi masa amfani da kwalabe ko wani magwaji. Daga watanni shida 6 yara za su iya amafani da sauran abinci a yayin da ake cigaba da shayar da su nono a tsawan shekaru biyu ko fiye da haka . Amsar WHO : WHO a aikace ta bunƙasa shayarwa a matsayin hanyar da tafi dacewa wajen samar da abincin jarirai da ƙananan yara kuma tana aiki domin haɓaka shayarwa a farkon watanni shida 6 na haihuwa kusan kaso 50% zuwa shekarar 2025. WHO da kungiyar UNICEF sun ƙirƙiri gamayyar gangankon shayarwa da nonon uwa na duniya da kuma ɗaukar nauyi da kuma ƙarfin guiwa akan goyan bayan shayarwa. Da kuma tattaro gabaɗaya masu zartarwa da masu bada tallafi daga gwamnatoci da kuma masu bada agaji da kugiyoyin duniya da kuma jama'ar gari . Gangamin Hukumar WHO Na Sa-ido da Tallafi da kuma Aiwatar da Tsarin Talla ta Madadin nonon da aka sani da NetCode na aiki ne domin tabbatar da cewa ba a tallata abubuwa madadadin nono ba yadda ya dace ba. Ƙari kan haka WHO tana bada horaswa ga wasu darasai ga ma'aikatan lafiya domin bada ƙwarewa da za su ƙarfafi shayarwa da nonon uwaye domin temaka musu su magance matsaloli da kuma lura da girman 'ya'yansu.","Mapendekezo: WHO na UNICEF walipendekeza kwamba waanzishwe kunyonya ndani ya saa ya kwanza baada ya kuzaliwa na kun yonyeshwa maziwa ya mama pekee kwa miezi 6 ya kwanza ya maisha ‚Äì kumaanisha kwamba hakuna chakula au vinywaji vingine vinavyotolewa, ikiwa ni pamoja na maji. Watoto wachanga wanapaswa kunyonyeshwa kwa mahitaji ‚Äì ambayo ni mara nyingi kama mtoto anataka, mchana na usiku. Hakuna chupa, chuchu ama pacifier inapaswa kutumika. Kuanzia umri wa miezi 6, watoto wanapaswa kuanza kula vyakula salama na vya kutosha vya nyongeza huku wakiendelea kunyonyesha hadi umri wa miaka mieili ama zaidi. Majibu ya WHO: WHO inahimiza kikamilifu unyonyeshaji kama chanzo bora cha lishe kwa watoto wadogo, na inajitahidi kuongeza kiwango cha unyonyeshaji wa ipekee kwa miezi 6ya kwanza hadi angalau 50% ifikapo 2025. WHO na UNICEF ziliunda Mkusanyiko wa Kimataifa wa Kunyonyesha ili kuhamasisha uungwaji mkono wa kisiasa, kisheria, kifedha na umma kwa kunyonyesha. Jumuiya hiyo inawaleta pamzojawatekelezaji na wafadhili kutoka serikalini, mashirika ya hisani, mashirika ya kimataaifa na mahirika ya kiraia. Matandao wa WHO‚Äô wa Ufuatiliaji na Usaidizi wa Kimataifa wa Utekeleaji wa Kanuni za Kimataifa za Uuzaji wa Dawa Mbadala na Maziwa ya Mama, pia hujulikana zkama NetCode, unafanya kazi ili kuhakikisha kuwa maziwa mbadala hayauzwi paipo na utaratibu unaofaa. Zaidi ya hayo, WHO hutoa kozi za mafunzo kwa wafanyakazi wa afya ili kutoa usaidizi wenye ujuzi kwa akina mama wanaonyonyesha, kuwasaidia kuondokana na matatizo, na kufuatilia ukuaji wa wtoto.","Àwọn Àbá: WHO àti UNICEF dábàá pé kí àwọn ọmọdé máa ń bẹ̀rẹ̀ ìmuyàn láàrin wákàtí àkọ́kọ́ ìbí, àti pé kí wọ́n fún wọn ní ọyàn nìkan fún oṣù mẹ́fà àkọ́kọ́ ìgbáyé – èyí túmọ̀ sí pé wọn kò ní fún wọn ní àwọn oúnjẹ tàbí mímu mìíràn, àti omi pẹ̀lú. À gbọ́dọ̀ fún àwọn ìkókó ní ọyàn mu bí wọ́n bá ti fẹ́ – èyí túmọ̀ sí gbogbo ìgbà tí ọmọ bá fẹ́ ọyàn, lọ́sàn-án àti lóru. Wọn kò gbọdọ̀ lo ìgò, orí-ọmú àtọwọ́dá tàbí ohun-èlò ìrànlọ́wọ́ mìíràn. Láti ọjó-orí oṣù mẹ́fà, àwọn ọmọdé gbọ́dọ̀ bẹ̀rẹ̀ sí ní jẹ àwọn oúnjẹ àfikún aláìléwu tó tó nígbà tí wọ́n ń tẹ̀síwájú láti fún wọn lọ́yàn títí di ọjọ́-orí ọdún méjì àti jù bẹ́ẹ̀ lọ. Èsì WHO: WHO ṣe ìgbélárugẹ fún ìfọ́mọlọ́yàn gẹ́gẹ́ bí orísun tó dára jù fún ṣíṣe àra àwọn ìkókó àti ọmọdé lóore, ó sì ń ṣiṣẹ́ láti mú gbèdéke ìmuyàn nìkan pọ̀ si fún oṣù mẹ́fà àkọ́kọ́ ó kéré tán 50% ní 2025. WHO àti UNICEF ṣẹ̀dá Àkójọpọ̀ Ìfọ́mọlọ́yàn Lágbàáyé láti wá àtilẹ́yìn òṣèlú, òfin, ìṣúná, àti àwùjọ fún ìfọ́mọlọ́yàn. Àkójọpọ̀ náà ṣe àkópọ̀ àwọn olùmúṣe àti onígbọ̀wọ́ láti ẹ̀ka ìjọba, àwọn onínúure, àwọn àjọ àgbáyé, àti ẹgbẹ́ àwùjọ. Ìtàkùn WHO fún Àkóso àti Àtìlẹyìn Àgbàyé fún Ìmúṣẹ Ìlànà Káríayé ti Títa àwọn Oúnjẹ-ìjìrọ̀ Omi-ọyàn, tí a tún mọ̀ sí NetCode, ń ṣiṣẹ́ láti rí i dájú pé wọn kò ta àwọn oúnjẹ-ìjìrọ̀ omi-ọyàn ní ìtàkutà. Ní àfikún, WHO pèsè àwọn ètò ìkọ́ni-mọ̀ọ́ṣe fún àwọn elétò-ìlera láti pèsè àtìlẹyìn oní-mọ̀ọ́ṣe sí àwọn ìyá-lọ́mọ, láti ràn wọ́n lọ́wọ́ láti borí àwọn ìṣòro, àti láti ṣe àkóso ìdàgbàsókè àwọn ọmọdé.","Izincomo: I-WHO ne-UNICEF bancoma ukuthi izingane ziqale ukunceliswa ibele phakathi nehora lokuqala lokuzalwa futhi zinceliswe ibele kuphela ezinyangeni zokuqala zokuphila eziyi-6 – okusho ukuthi akukho okunye ukudla noma uketshezi olunikezwayo, kuhlanganisa namanzi. Izinsana kufanele zinceliswe ibele uma zilifuna – lokho kuvame kakhulu ngendlela ingane efuna ngayo, imini nobusuku. Akumele kusetshenziswe amabhodlela, imincumu noma ama-pacifier. Kusukela ezinyangeni eziyi-6 zobudala, izingane kufanele ziqale ukudla ukudla okuphephile futhi nokwanele okwengeziwe ngenkathi ziqhubeka nokuncela ibele kuze kube yiminyaka yobudala emibili noma ngaphezulu. Impendulo yeWHO: I-WHO ikhuthaza ngamandla ukuncelisa ibele njengomthombo ongcono kakhulu wokondla izinsana kanye nezingane ezincane, futhi isebenzela ukukhulisa izinga lokuncelisa izingane ibele kuphela ezinyangeni eziyi-6 zokuqala kuze kufike okungenani ku-50% ngo-2025. I-WHO ne-UNICEF basungula i-Global Breastfeeding Collective ukuze bathole usizo lwezepolitiki, lwezomthetho, lwezezimali, kanye nolomphakathi ngokuphathelene nokuncelisa ibele. I-Collective ihlanganisa abaqalisi nabanikelayo abavela kohulumeni, abanikela ngenxa yesihawu (philanthropies), izinhlangano zamazwe omhlaba, kanye nomphakathi. I-WHO Network for Global Monitoring and Support for Implementation of the International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes, eyaziwa nangokuthi i-NetCode, isebenzela ukuqinisekisa ukuthi izinto ezithatha indawo yobisi lwebele azikhangiswa ngendlela engafanele. Ngaphezu kwalokho, i-WHO ihlinzeka ngezifundo zokuqeqesha abasebenzi zezempilo ukuze bahlinzeke usizo benekhono komama abancelisayo, babasize ukuthi banqobe izinkinga, futhi baqaphe ukukhula kwezingane." +የልጅ እድገት ማጠቃሊያ፡- የህጻናት የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በአለም አቀፍ ደረጃ ዋነኛ የህዝብ ጤና አሳሳቢ ጉዳይ ነው፡፡ ዕድሜያቸው ከ5 ዓመት በታች የሆኑ 144 ሚሊዮን ሕፃናት ክብደታቸው ዝቅተኛ፣ 47 ሚሊዮን የሚሆኑት የባከኑ፣ 38.3 ሚሊዮን የሚሆኑት ደግሞ ከመጠን ያለፈ ውፍረት ወይም ውፍረት አለባቸው፡፡ ከ 5 ዓመት በታች ለሆኑ ህጻናት 45% የሚሚሞቱት ከተመጣጠነ ምግብ እጥረት ጋር የተያያዘ ነው፡፡ የሕፃናትን እና የሕፃናትን እድገት መለካት የሕፃናት ጤና ክትትል አስፈላጊ አካል ነው፡፡ በተመጣጠነ ምግብ እጥረት ምክንያት በቂ ያልሆነ የጨቅላ ህጻናት እድገት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ውስጥ ህጻናት የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ያስከትላል፤ ይህ ደግሞ በኋላ ህይወት ዘመኑ ውስጥ በካሎሪ መውሰድ መጨመር ካስከተለ ከመጠን በላይ ክብደት ወይም ከመጠን በላይ መወፈርን ያስከትላል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት የህጻናት እድገት ደረጃዎች በአለም አቀፍ ደረጃ የጨቅላ ህጻናት እና ትንንሽ ህፃናትን የአመጋገብ ሁኔታ ለመቆጣጠር እና ለመገምገም የሚያግዝ የምርመራ መሳሪያ ነው፡፡ የህጻናትን ቁመት እና የሰውነት ክብደት በመከታተል ስታንዳርዱ ህጻናት ወይም ህዝቦች በትክክል እንዳያድጉ ያሳውቃል ወይም የአለም ጤና ድርጅት ከተፈለገው ክብደታቸው በታች ወይም ለእላፊ ክብደት የተጋለጡ ሲሆኑ የአለም ጤና ድርጅት የተለየ የጤና አገልግሎት ወይም የህዝብ ጤና እርዳታ ሊፈልግ ይችላል፡፡ በዓለም ጤና ድርጅት የሕፃናት እድገት ስታንዳርድ ወንዶች እና ሴቶች ልጆች የሚለያዩባቸው የእድሜ ክልሎች ያሏቸው ሲሆን ዕድሜያቸው እስከ 5 ዓመት ድረስ የሚወለዱትን የሚሸፍኑ ናቸው፡፡ በዶክተሮች መ/ቤቶች፣ ክሊኒኮች እና ሌሎች የጤና ተቋማት እና በምርምር ተቋማት፣ በልጆች ጤና ጥበቃ ተቋማት እና በጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ላይ ጥቅም ላይ ይውላሉ፡፡,"Child growth Overview: Child malnutrition is a major public health issue worldwide. An estimated 144 million children under age 5 are stunted, 47 million are wasted and 38.3 million have overweight or obesity. Around 45% of deaths among children under 5 years of age are linked to undernutrition. Measuring the growth of infants and children is an important part of child health surveillance. Inadequate infant growth due to poor nutrition leads to under-nutrition in children in many low- and middle-income countries, which, if followed later in life by an increased intake of calories, can result in overweight or obesity. The WHO Child Growth Standards are a diagnostic tool used to monitor and assess the nutritional status of infants and young children worldwide. By tracking children’s height and body weight, the standards detect children or populations not growing properly, or who are underweight or at risk of overweight, and who may require specific health services or public health responses. The WHO Child Growth Standards have charts for boys and girls separated, covering age birth to 5 years. They are used in doctors’ offices, clinics and other health facilities, and by research institutions, child health advocacy organizations and ministries of health","Girman yaro Gamsashshen bayani: Rashin abinci mai gina jiki ga yaro wata babbar matsalar lafiyar al'umma ce a faɗin duniya. Ƙiyasin yara miliyan 144 waɗanda ke ƙasa da shekaru 5 a tsumbure suke ba sa iya girma sannan miliyan arba'in 47 an banzantar dasu sannan kuma miliyan 38.3 suna da nauyi ko ƙibar da ta wuce ƙa'ida. Kusan kaso 45% cikin ɗari na mace-macen yara 'yan ƙasa da shekaru 5 suna da alaƙa da rashin cin abinci mai gina jiki. Kwatanta girman yara ƙanana da yara matasa wani abu ne mai muhimmanci wajen sanya ido a lafiyar yaro. Rashin isashshen girman yaro saboda rashin cin abinci mai gina jiki yana janyo rashin ginin jiki a yara yawancin matalauta da matsakaitan ƙasashe, wanda idan aka bibiya daga baya ta yawan cin sinadarin kalori (calories), zai iya janyo nauyi ko ƙibar da ta wuce ƙa'ida. Ƙa'idojin girman yaro na WHO wata hanyace da ake amfani da ita wajen kula da kimanta irin matakin cin abinci mai kyau ga yara ƙanana da matasa a faɗin duniya. Ta hanyar bibiyar tsayi da nauyin jikin yara, ƙa'idojin suna binciko yara ko al'umma da basa girma yadda ya dace, ko waɗanda ba su da nauyi ko kuma waɗanda da suke a hatsarin yin nauyin da yawuce ƙa'ida, sannan da waɗanda da suke buƙatar kulawar lafiya ta musamman ko kuma matakan kula da lafiya na al'umma da hukuma za ta ɗauka. Ƙa'idojin girman yaro na WHO ƙungiyar lafiya ta duniya tana da tsarin taswirar ajiye bayanai na yara maza da mata daban-daban, masu shekarun haihuwa zuwa biyar. Ana amfani da su a ofisoshin likitoci da ƙananan asibitoci da kuma wasu cibiyoyin lafiya da hukumomin bincike da ƙungiyoyin tallafin kiwon lafiya ga yara da kuma ma'aikatun harkar lafiya.","Ukuaji wa mtoto. Muhtasari: Utapia mlo kwa watoto ni suala kubwa la afya ya umma duniani kote. Inakadiriwa kuwa watoto milioni 144 walio chini ya umri wa miaka 5 wamedumaa, milioni 47 wamepotea bure na milioni 38.3 wana uzito kupita kiasi au unene uliopitiliza. Karibu 45% ya vifo miongoni mwa watoto walio chini ya umri wa miaka 5 vinahusishwa na utapiamlo. Kupima ukuaji wa watoto wachanga na watoto ni sehemu muhimu ya ufuatilaji wa watoto. Ukuaji duni wa watoto wachanga kwa sababu ya lishe duni husababisha lishe duni kwa watoto katika nchi nyingi zwnye uchumi wa chini na wa kati, ampapo, ikifuatiwa baadaye maishani na ulaji mwingi wa kalori, inaweza kusababisha uzito kupita kiasi au kunenepa kupita kiasi. Viwango vya Ukuaji wa Mtoto vya WHO ni chombo cha ucunguzi kinachotumika kufuatilia na kutathmini hali ya lishe ya watoto wadogo duniani kote. Kwa kufuatilia urefu na uzito wa miili ya watoto, viwango vinatambua watoto au idadi ya watu ambayo haikui ipasavyo, au ambao wana uzito mdogo, au walio katika hatari ya kuwa na uzito kupita kiasi, na ambao wanaweza kuhitaji huduma za afya au majibu ya afya ya umma. Viwango vya Ukuaji wa Mtoto vya WHO vina chati za wavulana na wasichana zilizotenganishwa, zikijumuisha umri wa kuzaliwa hadi miaka 5. Zinatumika katika ofisi za madaktari, zahanati na vituo vya afya, na taasisi za utafiti, mashirika ya utetezi wa afya ya watoto na wizara za afya.","Ìdàgbàsókè ọmọdé Ìsọníṣókí: Àìṣedéédé oúnjẹ aṣaralóore òmòdé jẹ́ ìṣòrò kan gbòógì nínú ètò ìlera gbogbo gbò ní àgbáyé. Iye ọmọ 144 million ni wọ́n fojú sọ lábẹ́ ọjọ́ orí 5 pé wọ́n kò ní ìdàgbàsókè tààrà, 47 million ló ṣòfò nígbà tí 38.3 million lómi lára ju bó ti yẹ lọ. Bí i ikú 45% láàrin àwọ́n ọmódé lábẹ́ ọjọ́ orí 5 ni ó níí ṣe pẹ̀lú àìṣedéédé oúnjẹ aṣaralóore. Ṣíṣe òdiwọ̀n ìdàgbàsókè àwọn ọmọ ọwọ́ àti ọmọdé jẹ́ pàtàkì lára àgbéyẹ̀wò ìlera ọmọdé. Ìdàgbàsókè ọmọdé tí kò péye látàrí ìṣeségesège oúnjẹ asaralóore máa ń yọrí sí àdìnkù ohun ìṣaralóore nínú ọmọdé ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tó ní ètò ìpawó wọlé kékeré, èyí tí, bí wọ́n bá tẹ́lẹ̀ lọ́jọ́ iwájú nípa ìlò ìlọ́po kálórì lè yọrí sí ìwúwo jù tàbí ìsanra jù. Ìwọ̀n fún ìdàgbàsókè ti WHO jé irinṣẹ́ aṣayẹ̀wò tí wọ́n ń ṣàmúlò láti mójútó àti àgbéyẹ́wò ipò ìṣaralóóre ti àwọn ọmọ ọwọ́ àti àwọn ọmọdé káàkiri àgbáyé. Nípa ṣíṣe àmójútó gíga àti ìsanrá sí ọmọ, àwọn àgbékálẹ̀ yìí máa ń ṣe àfihàn àwọn ọmọ tàbí iye àwọn ènìyàn tí kò dàgbà dáadáa, tàbí àwọn tí ìsanra wọn kò tó bó ṣe yẹ tàbí tó wà lẹ́nu ewu sísanra jù, àti èyí tó máa nílò ètò ìlera pàtó tàbí ìdáhùn ìlera gbogbo gbò. Àwọn àgbékalẹ̀ ìdàgbàsókè ọmọ ti WHO ní àtẹ fún ọmọ ọkùnrin àti ọmọ obinrìn lọ́tọ́ọ̀tọ̀, láàrin ọjọ́ orí àṣẹ̀ṣẹ̀bì àti ọdún 5. ọ́fíìsì dókítà ni wọ́n ti ń ṣàmúlò wọn, ilé-ìwòsàn àti àwọn ilé-iṣẹ́ ètò ìlera mìíràn, àti nípa àwọn ìlé-ẹ̀kọ́ fún iṣẹ́ ìwádìí, àwọn ilé-iṣẹ́ to ń ṣe agbátẹ̀rù ìlera àti àwọn ilé-iṣẹ́ ètò ìlera","Ukukhula kwengane Uhlolojikelele: Ukungondleki kwezingane kuyinkinga enkulu yezempilo yomphakathi emhlabeni wonke. Kulinganiselwa ekutheni yizingane eziyizigidi eziyi-144 ezingaphansi kweminyaka emi-5 azikhulinngendlela efanele, izigidi ezingama-47 ziyonda bese eziyizigidi ezingama-38.3 zikhuluphele noma zikhuluphele ngokweqile. Cishe u-45% wokushona kwezingane ezingaphansi kweminyaka emi-5 ubudala kuhlobene nokungondleki. Ukukala ukukhula kwezinsana kanye nezingane kuyingxenye ebalulekile yokuqapha impilo yezingane. Ukukhula kwezinsana okunganele ngenxa yokudla okungenamsoco kuholela ekungondlekini kahle ezinganeni emazweni amaningi anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, okuthi, uma kulandelwa kamuva empilweni ngukudla ama-calories amaningi, kungaholela ekukhuluphaleni noma ekukhuluphaleni ngokweqile. I-WHO Child Growth Standards iyithuluzi lokuxilonga elisetshenziselwa ukuqapha nokuhlola isimo sokudla ukudla okunomsoco kwezinsana kanye nezingane ezincane emhlabeni wonke. Ngokulandelela ubude bezingane kanye nesisindo somzimba, izindinganiso zithola izingane noma abantu abangakhuli kahle, noma abakhuluphele noma abasengozini yokukhuluphala ngokweqile, futhi abangase badinge izinsiza ezithile zezempilo noma ukusabela kwezempilo zomphakathi. Izindinganiso Zokukhula Kwezingane ze-WHO zinamashadi ahlukene abafana kanye nawamantombazane, ahlanganisa iminyaka yobudala yokuzalwa ukuya eminyakeni emi-5. Zisetshenziswa emahhovisi odokotela, emitholampilo nakwezinye izikhungo zezempilo, nasezikhungweni zocwaningo, ezinhlanganweni zokulwela izimpilo zezingane kanye naseminyangweni yezempilo" +ስለ አመጋገብ እና የምግብ ደህንነት እና ኮቪድ-19 ይወቁ ውጤት፡- የሕጻናት መቀንጨር ልጅን በዓለም ጤና ድርጅት አመለካከት ዕድሜው በጣም ያነሰ እና ሥር የሰደደ ወይም ተደጋጋሚ የተመጣጠነ ምግብ እጦት ውጤት መሆኑን ያመለክታል፡፡ የሕጻናት መቀንጨር ችግር ለህፃናት ሞት የሚያጋልጥ እና በሰው ልጅ እድገት ውስጥ የእኩልነት መጓደል ምልክት ነው፡፡ የህጻናት ከመጠን ያለፈ ውፍረት የዓለም ጤና ድርጅት ከቁመቱ አንጻር ክበደቱ በጣም ያለፈበት ልጅን ያመለክታል፡፡ ይህ ዓይነቱ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ብዙውን ጊዜ ለምግብ ፍጆታው መጠን በጣም ጥቂት ካሎሪዎችን በማውጣት ወይም የኢንዶሮኒክ ሚዛን መዛባት የሚያስከትል ሲሆን በህይወት ዘመኑ ተላላፊ ላልሆኑ በሽታዎችን የመጋለጥ እድልን ይጨምራል፡፡ የሕፃን የቁመትና ክብደት አለመመጣጠን ማለት ካላቸው ቁመት አንጻር በጣም ቀጭን የሆነ እና በቅርብ ጊዜ ፈጣን ክብደት መቀነስ ወይም ክብደት አለመጨመር ውጤት የሆነውን የአለም ጤና ድርጅትን ያመለክታል፡፡ አንድ ሕፃን የዓለም ጤና ድርጅት በመጠኑም ሆነ በከባድ ብክነት ለሞት የመጋለጥ ዕድሉ ከፍተኛ ቢሆንም ሕክምና መከታተል ይቻላል፡፡ የልጅነት ብክነት እና ከመጠን በላይ መወፈር ሁለቱም የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ሲሆኑ በአንድ ህዝብ ውስጥ አብረው ሊኖሩ ይችላሉ፡፡ እ.ኤ.አ በ 2020 የቁመትና ክብደት አለመመጣጠን (ከቁመት አንጻርዝቅተኛ ክብደት) እንዲሁም ከመጠን በላይ የወፈሩ ዕድሜያቸው ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ ሕፃናት 6.7% ያህል (45.4 ሚሊዮን) ሲሆን ዕድሜያቸው ከ 5 ዓመት በታች ለሆኑ (38.9 ሚሊዮን) 5.7% ሆነው ተገኝቷል፡፡ መከላከያ፡- እ.ኤ.አ. በ 2020 በዓለም ዙሪያ ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ 22% (149.2 ሚሊዮን) ህጻናት በመቀንጨር እየተጎዱ ሲሆን ይኸውም እ.አ.አ በ 2015 ከነበረው በ 24.4% ቀንሷል።,"Learn about Nutrition and Food Safety and COVID-19 Impact: Child stunting refers to a child who is too short for his or her age and is the result of chronic or recurrent malnutrition. Stunting is a contributing risk factor to child mortality and is also a marker of inequalities in human development. Child overweight refers to a child who is too heavy for his or her height. This form of malnutrition usually results from expending too few calories for the amount of food consumed or from endocrine disbalances, and it increases the risk of noncommunicable diseases later in life. Child wasting refers to a child who is too thin for his or her height and is the result of recent rapid weight loss or the failure to gain weight. A child who is moderately or severely wasted has an increased risk of death, but treatment is possible. Childhood wasting and overweight are both forms of malnutrition and can coexist in a population. In 2020, wasting (low weight for height) and overweight was found in 6.7% of children under 5 (45.4 million) and 5.7% of children under 5 (38.9 million), respectively. Prevention: In 2020, 22% of children under age 5 worldwide (149.2 million) suffered from stunting, a decline from 24.4% in 2015.","Koyi hanyar cin abinci mai gina jiki da kulawa da abinci da COVID-19. Tasiri: Tsakurewar girman yaro na nufin yaro ko yarinyar da suka tsakure shekarunsu (suka kasa girma) kuma hakan na faruwa ne sakamakon matsanancin ko maimaituwar rashin cin abinci mai gina jiki. Tsakurewar girma hatsari ne mai bada gudummawa ga yawan mutuwar yara kuma sannan hakan na nuni da cewa akwai bambamce-bambamce a yadda mutane ke bunƙasa a rayuwa. Nauyin yaro na nufin yaron da nauyinsa ya wuce kima tsawonsa ko tsawonta. Irin wannan rashin cin abincin mai gina jiki yana faruwa ne sakamakon amfani da yawan sinadarin kalori (calories) a cikin yawan abincin da ake ci ko kuma daga rashin daidaituwar sinadarin (hormones) (sinadarin halittar mutum) , sannan yana ƙara hatsarin kamuwa da irin cututtukan da ba a iya ɗauka daga wani a lokacin shekarun girma. Ramewar yaro na nufin yaron da yayi siranta da ta wuce ƙa'ida tsayinsa ko tsayinta kuma yana faruwa ne sakamakon zubewar nauyi da ba daɗe da yi ba ko kuma kasa samun nauyin da ya dace. Yaron da ya kasance a ɗan rame ko a rame sosai yana da yiwuwar ƙaruwar hatsarin mutuwarsa, sai dai yin magani abu ne mai yiwuwa. Ramewar yarinta da ƙiba ba bisa ƙa'ida ba duka biyun hanyoyin rashin cin abinci mara gina jiki ne sannan za su iya faruwa a lokaci guda a cikin al'umma. A shekarar 2020, rama (rashin nauyin da yayi daidai da tsayi) da nauyin da yawuce ƙa'ida an same su ne a kaso 6.7% na yaran da suke ƙasa da shekaru 5 (wato miliyan 45.) da kuma kaso 5.7% na yaran da suke ƙasa da shekaru 5 (wato yara miliyan 38.9) na abubuwan da suka zo bi da bi. Kariya: a shekarar 2020, kaso 22% na yaran da suke ƙasa da shekaru 5 a faɗin duniya (wato yara miliyan 149.2) sun yi fama da tsakurewar girma wato ragi daga kaso 24.4% a shekarar 2015.","Jifunze juhusu Lishe na Usalama wa Chakula na UVIKO-19. Athari: Udumavu wa mtoto unarejelea mtoto ambaye ni mfupi sana kwa umri wake na ni matokeo ya utapiamlo wa mara kwa mara. Kudumaa ni sababu inayochangia vifo vya watoto na pia ni alama ya ukosefu wa usawa katika ukuaji wa binadamu. Uzito wa mtoto unamaanisha mtoto ambaye ni mzito sana kwa urefu wake. Aina hii ya utapiamlo kwa kawaida hutokana na kutumia kalori chache mno kwa kiasi cha chakula kinachotumiwa au kutokana na matatizo ya mfumo wa endocrine, na huongeza hatari ya magonjwa yasiyoambukiza baadaye maishani. Ukondefu wa mtoto unamaanisha mtoto amabye ni mwembaba sana kwa urefu wake na ni matokeo ya hivi karibuni kupungua uzito haraka au kushindwa kunenepa. Mtoto ambaye ameharibiwa kwa kiasi au kwa zaidi ana hatari kubwa ya kifo, lakini matibabu yanawezekana. Uharibifu wa utotoni na uzito kupita kiasi ni aina zote za utapiamlo na zinaweza kuwepo pamoja kwenye jamii. Mnamo mwaka 2020, upotezaji (uzito mdogo dhidi ya urefu) na uzikto kupita kiasi ulipatikana katika 6.8% ya watoto chini ya miaka 5 (milioni 45.4) na 5.7% ya watoto chini ya miaka 5 (milioni 38.9), mtawalia. Kinga: Mwaka 2020, 22% ya watoto walio chini ya umri wa miaka 5duniani kote (milioni 149.2) walipata ulemavu, ambayo ni kupungua kutoka 24.4% mwaka 2015.","Kọ́ nípa ohun ìṣaralóore àti ààbò oúnjẹ àti COVID-19 Ipa: Àìdàgbàsókè dáradára ọmọdé ni a mọ̀ sí ọmọ tí ó ti kúrú jù fún ọjọ́ orí rẹ̀ àti tí ó jẹ́ àbájáde ìṣeségesège oúnjẹ aṣaralóore tàbí àìsí rẹ̀. Àìdàgbàsókè dáradára jé ọ̀kan lára àwọn ìtọ́kasí tó méwu lọ́wọ́ sí ikú ọmodé tí ó sì tún jẹ́ ìtọ́kasí àìdọ́gba nínú ìdàgbàsókè ènìyàn. Sísanra jù ọmọdé jẹ́ ọmọ tí ó wúwo jù fún gíga rẹ̀. Irúfẹ́ ìṣeségesège oúnjẹ yìí máa ń ní àbájáde láti ara fífẹ àwọn kálórì péréte tó wà fún ìwọ̀n oúnjẹ jíjẹ tàbí láti ara àìdọ́gba irinṣẹ́ agbẹ́jẹ̀ káàkiri ara, tí ó sì ń ṣe àfikún ìṣeéṣe àwọn àrùn tí kìí ran elòmíràn nígbà tó bá yá. Ìṣòfò ọmọ jẹ́ ọmọ tí ó tín-ín rín ju gíga rẹ̀ lọ tí ó sì ní àbájáde ìlọ́po ìṣòfò ìwúwo ara tàbí ìkùnà láti ní sí i. ọmọ tí ó bá ti ṣòfò ní ìwọ̀nba tàbí lọ́pọ̀lọpọ̀ ti ní ìlọ́po ìṣeéṣe fún ikú, ṣùgbọ́n ìtọ́jú ṣeéṣe. Ìṣòfo ìgbà ọmọdé àti ìwúwo ara jẹ́ ọ̀nà ìṣeségesège oúnjẹ tí ó sì lè wáyé papọ̀ ní àárín iye ènìyàn. Ní 2020, ìṣòfò ( ìwúwo bíńtín fún gíga) àti ìwúwo jù ni wọ́n rí ní 6.7% ti àwọn ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí 5(45.4 million) àti 5.7% àwọn ọmọ lábẹ́ ọjọ́ orí 5 (38.9 million) lọ́kọ̀ọ̀kan. Ìdènà: ní 2020, 22% àwọn ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí 5 káàkiri àgbáyé (149.2 million) kojú ìjìyà ìdàgbàsókè tí kò já gaara, àdínkù láti 24.4% ní 2015.","Funda mayelana Nokudla Okunomsoco kanye Nokuphepha Kokudla kanye ne-COVID-19 Umthelela: Ukungakhuli kahle kwengane kubhekisela enganeni emfushane kakhulu kuneminyaka yayo futhi okuwumphumela wokungondleki okungamahlalakhona noma okuphindaphindayo. Ukungakhuli kahle kuyisici esiyingozi esinegalelo ekushoneni kwezingane futhi kuwuphawu lokungalingani ekuthuthukeni kwabantu. Ukukhuluphala kwengane ngokweqile kubhekisela enganeni esinda kakhulu ngokuphathelene nobude bayo. Lolu hlobo lokungondleki ngokuvamile lubangelwa ukuchitha amakhalori ambalwa kakhulu ngenani lokudla okudliwayo noma ukungasebenzi ngendlela efanele kwe-endocrine, futhi kwandisa ingozi yezifo ezingathathelani kamuva empilweni. Ukonda kwengane kubhekisela enganeni ezace kakhulu kunobude bayo futhi okuwumphumela wokuncipha okusheshayo kwakamuva noma ukungakwazi ukukhuluphala. Ingane eyonde okungatheni noma kakhulu isengozini enkulu yokushona, kodwa kungenzeka ilashwe. Ukonda kanye nokukhuluphala ngokweqile ebunganeni kokubili kuyizinhlobo zokungondleki kahle futhi kungaba khona ndawonye enanini labantu. Ngo-2020, ukonda (isisindo esiphansi ngokuphathelene nobude) nokukhuluphala ngokweqile kwatholakala ku-6.7% wezingane ezingaphansi kweminyaka emi-5 (izigidi ezingu-45.4) no-5.7% wezingane ezingaphansi kweminyaka emi-5 (izigidi ezingu-38.9), ngokulandelana. Ukuvimbela: Ngo-2020, u-22% wezingane ezingaphansi kweminyaka emi-5 emhlabeni jikelele (izigidi ezingu-149.2) wawuhlushwa ukungakhuli kahle, ukwehla kusukela ku-24.4% ngo-2015." +እ.ኤ.አ. በ 2030 የመቀንጨር አደጋ የተደረባቸው ሕፃናትን ቁጥር በ50% ለመቀነስ የታቀደውን ለማሳካት ዓመታዊው የቅነሳ መጠኑ አሁን ካለው ዓመታዊ የ2.1% ቅናሽ መጠን በእጥፍ (በዓመት ወደ 3.9%) መሆን አለበት፡፡ ምንም እንኳን የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በተለያዩ መንገዶች ሊገለጽ ቢችልም የመከላከያው መንገዱ ግን ተመሳሳይ ነው፤ ይኸውም በመጀመሪያዎቹ ሁለት ዓመታት ውስጥ ከእርግዝና በፊት እና በእርግዝና ወቅት እና ጡት በሚያጠቡበት ጊዜ በቂ የጡት ማጥባት፤ በጥሩ ሁኔታ ማጥባት፤ በለጋ የልጅነት ጊዜ ውስጥ ገንቢ፣ የተለያዩ እና ደህንነቱ የተጠበቀ ተጨማሪ ምግቦች መጠቀም እንዲሁም መሰረታዊ የጤና፣ የውሃ፣ የንፅህና እና የንፅህና አጠባበቅ አገልግሎቶችን እና አስተማማኝ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ እድሎች ማግኘትን ጨምሮ ጤናማ ሁኔታን መፍጠር ናቸው፡፡ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ሳቢያን ጨምሮ አብዛኛዎቹ እነዚህ ጠቃሚ ወደ ጥሩ አመጋገብ መንገዶች የሚወስዱ አስተዳደጎች በስጋት ላይ የሚገኙ ሲሆን በሁሉም መልኩ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ለማስወገድ እድገትን የመቀነስ አቅም አላቸው፡፡ ዓለም ከወረርሽኙ ጋር ሲታገልና ከዚሁ ሲያገግም የእናቶችን እና የህፃናትን የተመጣጠነ ምግብ አመጋገብን በተለይም በጣም በተጎዱ አህጉር እና የአመጋገብ መብት ለእያንዳንዱ ልጅ እውን የሆነበትን የወደፊት ብሩህ ጊዜን ለማረጋገጥ አስቸኳይ እርምጃ መውሰድ ወሳኝ ነው፡፡,"To achieve the target of a 50% reduction in the number of stunted children by 2030, the annual rate of decline must double (to 3.9% per year) from its current annual reduction rate of 2.1% per year. Although malnutrition can manifest in multiple ways, the path to prevention is virtually identical: adequate maternal nutrition before and during pregnancy and while breastfeeding; optimal breastfeeding in the first two years of life; nutritious, diverse and safe complementary foods in early childhood; and a healthy environment, including access to basic health, water, hygiene and sanitation services and opportunities for safe physical activity. Many of these vital pathways to good nutrition are under threat – including due to the COVID-19 pandemic – and have the potential to undermine progress towards ending malnutrition in all its forms. As the world responds to and recovers from the pandemic, urgent action is critical to protect maternal and child nutrition – especially in the most affected regions – and secure a future where the right to nutrition is a reality for every child.","Domin samun nasarar cimma burin rage kaso 50% na yara masu tsakurarren girma zuwa shekarar 2030, ƙimar raguwar na duk shekara dole ya ninku ( zuwa kaso 3.9% duk shekara) daga ƙimarsa ta yanzu wato kaso 2.1% cikin ɗari na duk shekara. Duk da rashin cin abinci mai gina jiki zai iya bayyana ta hanyoyi da yawa, hanyoyin kariyar kusan duk iri ɗaya ne: samun isashen abinci mai kyau ga uwa kafin da lokacin ɗaukar ciki sannan kuma da lokacin shayarwa; kyakykyawar shayarwa a shekaru biyun farko na rayuwa; abinci mai rai da lafiya, kala daban-daban da irin abinci ingantacce dabandaban a lokacin yarinta; da muhalli mai kyau da samun damar kulawar lafiya na dole da ruwa da tsaftar jiki da guri da ayyukan tsaftace gurare da kuma damarmakin ayyukan motsa jiki mara hatsari. Da yawan waɗannan hanyoyin samun ingantaccen abincin suna cikin barazana saboda ɓarkewar annobar COViD-19 sannan da yiwuwar rage tasirin cigaba da kawar da rashin samin ingantaccen abinci ta dukkan hanyoyi. Saboda yadda duniya ta amshi da farfaɗowa daga annobar, ana buƙatar ɗaukar matakin gaggawa domin kare samun ingantaccen abincin ga uwa da ɗanta musammam a yawancin yankunan da abin ya shafa sannan a samar da wani tsarin rayuwa nan gaba ta inda zai kasance haƙƙin kowanne yaro ne samun ingantaccen abinci.","Ili kufikia lengo la kupunguza 50% ya idadi ya watoto waioathiriwa na udumavu ifikapo mwaka 2030, kiwango cha kila mwaka cha cha kupungua lazima kiwe maradufu (hadi 3.9% kwa mwaka) kutokana na kiwango cha sasa cha 2.1% kwa mwaka. Ingawa utapiamlo unaweza kujidhihirisha kwa njia nyingi, njia ya uzuiaji ni sawa: lishe ya ya kutosha ya mama kabla na wakati wa ujauzito na wakati wa kunyonyesha; unyonyeshaji bora katika miaka miwili ya kwanza ya maisah; vyakula vyenye ubora, utofautitofauti na usalama karibu kwenye utoto wote, na mazingira yenye afya, yakijumuisha upatikanaji wa huduma za msingi za afya, maji, na usafi wa mazingira na fursa za kufanya mazoezi salama. Nyingi ya njia hizi muhimu za lishe bora ziko kwenye tishio kutokana na janga la UVIKO-19 na zina uwezo wa kudhoofisha maendeleo kwenye kukomesha utapiamlo katika aina zake zote. Wakati dunia ikikabiliana na janga hili, hatua za haraka ni muhimu ili kulinda lishe ya mama na mtoto hasa katika mikoa iliyoathirika zaidi na kupata mustakabali ambapo haki ya lishe ni ya ukweli kwa kila mtoto.","Láti rí i pé àfojúsùn àdínkù 50% wá sí ìmúṣẹ ní iye àwọn ọmọ tí ìdàgbàsókè wọn kò já gaara ní 2030, ìwọ̀n àdìnkù rẹ̀ lọ́dọ́ọdún gbọ́dọ̀ wáyé ní ìlọ́po (sí 3.9% ní ọdún kan) láti iye àdìnkù rẹ̀ lọ́wọ́ lọ́wọ́ ti 2.1% ní ọdún kan. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìṣe ségesège oúnjẹ lè wáyé ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀nà, ọ̀nà sí ìdènà rẹ̀ jẹ́ oní jọra: ìpípye oúnjẹ ìṣaralóore ti ìyá kí ó tó lóyún àti nígbà tí ó bá lóyún àti tó bá ń fọ́mọ lọ́yàn; ìfọ́mọlọ́yàn tó yè kooro láàrin ọdún méjì àkọ́kọ́ ; oríṣi oúnjẹ tó ṣara lóore tí kò sì méwu lọ́wọ́ ní ìgbà wíwà lọ́mọdé; àti àyíká tó ń ran ìlera lọ́wọ́, tó fi mọ́ àǹfààní sí àwọn ohun ètò ìlera, omi, ìmọọ́tótó àti iṣẹ́ ìtọ́jú àyíká àti àǹfààní fún àwọn eré ìdárayá tí kò méwu lọ́wọ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ lára àwọn ọ̀nà tó ṣe kókó sí ìṣaralóore tó dára ló wà lábẹ́ ewu - tó fi mọ́ látàrí àjàkálẹ̀ àrùn COVID - 19 - tó sì ní ìṣeéṣe láti mú àdìnkù bá ìtèsìwájú láti fòpin sí àìṣedéédé oúnjẹ ìṣaralóore ní gbogbo ọ̀nà rẹ̀. Bí gbogbo àgbáyé ti ń fèsì sí tó sì ń ní ìmúpadà láti ọwọ́ àjàkálẹ̀ àrùn, ìwà ìṣeféfé ṣe pàtàkì láti dáàbò bo oúnjẹ ìṣaralóore ti ìyá àti tọmọ - pàápàá jù lọ ní àwọn ẹkùn tí ọ̀rọ̀ kàn - àti láti ní ọjọ́ iwájú níbi tí oúnjẹ ìṣaralóore tó tọ́ ti jẹ́ òkodoro fún gbogbo ọmọ ní ìkáwọ. ́.","Ukuze kuzuzwe umgomo wokuncishiswa ngo-50% kwenani lezingane ezingakhuli ngendlela efanele ngo-2030, izinga lokuncipha lonyaka kufanele liphindeke kabili (libe ngu-3.9% ngonyaka) ukusuka esilinganisweni sokuncishiswa sonyaka samanje esingu-2.1% ngonyaka. Nakuba ukungondleki kungabonakala ngezindlela eziningi, indlela yokukuvimbela iyafana: ukondleka okwanele komama ngaphambi nangesikhathi sokukhulelwa nangesikhathi sokuncelisa ibele; ukuncelisa ibele kahle kakhulu eminyakeni emibili yokuqala yokuphila; ukudla okunomsoco, okuhlukahlukene nokuphephile okunomsoco eminyakeni yokuqala yobungane; kanye nendawo enempilo, okuhlanganisa ukufinyelela ezinsizeni eziyisisekelo zempilo, amanzi, inhlanzeko kanye nokuthuthwa kwendle kanye namathuba okuvocavoca umzimba ngendlela ephephile. Eziningi zalezi zindlela ezibalulekile zokudla okunomsoco ziyasongeleka – okuhlanganisa ngenxa yobhubhane lwe-COVID-19 – futhi zingase ziphazamise inqubekela phambili ekuqedeni ukungondleki ngazo zonke izinhlobo zako. Njengoba umhlaba usabela futhi ululama kulolu bhubhane, isinyathelo esiphuthumayo sibalulekile ukuze kuvikelwe ukudla okunomsoco komama kanye nezingane – ikakhulukazi ezifundeni ezithinteke kakhulu – futhi kuvikelwe ikusasa lapho ilungelo lokudla okunomsoco lenzeka kuyo yonke ingane." +የልጆች ጤንነት ማጠቃሊያ፡- የልጆችን ጤንነት መጠበቅ እና ማሻሻል መሰረታዊ ጠቀሜታ ነው፡፡ ባለፉት በርካታ አስርት አመታት ጤናን በማሻሻል እና የህጻናትን ሞት መጠን በመቀነስ ረገድ አስደናቂ መሻሻሎች ታይተዋል፡፡ ከሌሎች አበረታች አኃዛዊ መረጃዎች መካከል እ/አ/አ ከ2000 እስከ 2017 ድረስ 5 ዓመት ሳይሞላቸው የሚሞቱ ሕፃናት ቁጥር በግማሽ ቀንሷል፣ እናቶችና ሕፃናት ከመቼውም ጊዜ በበለጠ ዛሬ በመሞት ተርፈዋል፡፡ ይሁን እንጂ በልጆች ላይ የጤና ሁኔታን የበለጠ ለማሻሻል ብዙ መስራት ያስፈልጋል፡፡ ዓለም ድርብ ሃላፊነት ተጋርጦባታል። ከግማሽ በላይ የሚሆኑት ህጻናት የሚሞቱት በቀላሉ መካለክል ወይም ሊታከሙ በሚችሉ ሁኔታዎች የጤና እንክብካቤ እና የኑሮ ደረጃ ጥራት መሻሻል ምክንያት ነው፡፡ ከዚሁ ጎን ለጎን ደግሞ ህጻናት የሚያድጉበት የተረጋጋ ሁኔታ፣ ጥሩ ጤንነት እና የተመጣጠነ ምግብ፣ ከአደጋ መከላከል እና የመማር እና በጥሩ ሁኔታ የማደግ እድሎችን ማግኘትን ይጨምራል፡፡ በህፃናት ላይ መዋእለ ነዋይ ፈሰስ ማድረግ አንድ ህብረተሰብ የተሻለ የወደፊት ህይወት ለመገንባት ሊያደርጋቸው ከሚችላቸው ወሳኝ ነገሮች መካከል አንዱ ነው፡፡ ስለ ልጅ ጤንነት እና ኮቪድ-19 በበለጠ ይወቁ,"Child health Overview: Protecting and improving the health of children is of fundamental importance. Over the past several decades, we have seen dramatic progress in improving the health and reducing the mortality rate of young children. Among other encouraging statistics, the number of children dying before the age of 5 was halved from 2000 to 2017, and more mothers and children are surviving today than ever before. However, a great deal of work remains to further improve the health outcomes for children. The world is facing a double mandate. More than half of child deaths are due to conditions that could be easily prevented or treated given access to health care and improvements to their quality of life. At the same time, children must also be given a stable environment in which to thrive, including good health and nutrition, protection from threats and access to opportunities to learn and grow. Investing in children is one of the most important things a society can do to build a better future. Learn more about child health and COVID-19","Lafiyar yaro Gamsashshen bayani: bada kariya da inganta lafiyar yara abu ne mai matuƙar muhimmanci. Sama da shekaru gommai da suka wuce, mun ga kyakykyawan cigaba wajen inganta lafiya da rage yawan mace-mace na ƙananan yara. Daga cikin jadawalin bayanan da suke ƙarfafa gwiwa, yawan yaran da suke mutuwa kafin isa shekara 5 ya ragu da kusan rabi daga shekarar 2000 zuwa 2017, sannan da yawan uwaye mata da yara suna tsira da rayukan su a yau fiye da da a baya. Saboda haka, akwai babban ragowar aikin cigaba da inganta sakamakon kiwon lafiyar yara. Duniya na fuskantar al'amura guda biyu na dole. Sama da rabi na mace-macen yara saboda wasu yaniyuka ne da za a iya karewa ko maganin su idan an basu damar samun kiwon lafiya da kuma bunƙasa ingancin rayuwarsu. A lokaci guda, dole ne a samarwa yara kyakykyawan muhallin da zasu girma, wanda ya haɗa da ingantacciyar lafiya da ingantaccen abinci, kariya daga barazana iri-iri da kuma samun damarmakin koyo da girma. Zuba jari a rayuwar yara na ɗaya daga cikin abubuwa masu muhimmanci da al'umma za ta iya yi domin gina kyakykyawar rayuwa. Koyi al'amarin kiwon lafiyar yara da COVID-19","Afya ya mtoto. Muhtasari: kulinda na kuboresha afya za watoto ni muhimu sana. Katika miongo kadhaa iliyopita, tumeona maendeleo makubwa katika kuboresha afya na kupunguza kiwango cha vifo vya watoto wadogo. Miongoni mwa takwimu zingine za kutia moyo, idadi ya watoto wanaofariki chini ya umri wa miaka 5 ilipungua kwa nusu kutoka 2000 hadi 2017, na akina mama na watoto wananusurika zaidi siku hizi kuliko hapo awali. Hata hivyo, kazi kubwa inabakia kuboresha zaidi matokeo ya afya kwa watoto. Dunia inakabiliwa na mamlaka mawili. Zaidi ya nusu ya vifo vya watoto vinatokana na hali ambazo zingeweza kuzuilika au kutibiwa kwa urahisi kutokana na kupata huduma za afya na kuboreshwa kwa ubora wa maisha yazo. Wakati huoohuo, watoto lazima pia wapewe mazingira tulivu ya kusatawi, ikiwa ni pamoja na afya bora na lishe bora, ulinzi dhidi ya vitishio na fursa za kujifunza na kukua. Kuwekeza kwa watoto ni moja ya mambo muhimu jamii inaweza kufanya ili kujenga mustakabali bora. I. Jifunze zaidi kuhusu afya ya mtoto na UVIKO-19.","Ìlera ọmọ Ìsọníṣókí: Dídábò bo àti ṣíṣe ìmú dára sí i ìlera àwọn ọmọ jẹ́ ohun pàtàkì tó ṣe kókó. Ní àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún sẹ́yìn, a ti rí àwọn ìtèsìwájú tó ní ìtumọ̀ ní ṣíṣe ìmú dára sí i ìlera àti mímú àdìnkù bá ìwọ̀n ikú àwọn ọmọdé. Lára àwọn ìṣirò tó wú ni lórí, iye àwọn ọmọ tó ń kú kí wọ́n tó pé ọdún 5 dínkù ní ìdá méjì láti 2000 sí 2017, nígbà tí ìyá tó pọ̀ àti àwọn ọmọ ń yè lónìí ju ti àtẹ̀yìnwá lọ. Síbẹ̀síbẹ̀, ọ̀pọ̀lọpọ̀ akitiyan ló kù láti túbọ̀ mú ìtèsìwájú bá àbájáde ìlera fún àwọn ọmọdé. Gbogbo àgbáyé ń kojú ìlọ́po méjì ojúṣe. Ju ìdajì ikú ọmọdé ni ó jẹ́ okùnfà àwọn ipò tí ó rọrùn láti dènà tàbí tọ́jú bí ààyè bá wà fún ìtọ́jú ìlera àti ìmú dára sí i ìgbésí ayé tó dára. Ní ìgbà kan náà, wọ́n gbọ́dọ̀ fún àwọn ọmọ ní àyíká tó dúró re èyí tí yóò mú wọn dàgbà, tó fi mọ́ ìlera àti oúnjẹ asaralóore tó peyey, ààbò kúrò lọ́wọ́ ìjàmbá àti ààyè sí àǹfààní láti nímọ̀ àti láti dàgbà. Ṣíṣe ìtọ́jú àwọn ọmọdé jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ohun pàtàkì tí àwùjọ kan lè ṣe láti ṣètò ọjọ́ iwájú tó dára. Kọ́ síi nípa ìlera ọmọ àti COVID-19","Impilo yezingane Uhlolojikelele: Kubaluleke kakhulu ukuvikela kanye nokuthuthukisa impilo yezingane. Emashumini eminyaka ambalwa edlule, sibone intuthuko enkulu ekuthuthukiseni impilo nasekunciphiseni izinga lokushona kwezingane ezincane. Phakathi kwezinye izibalo ezikhuthazayo, inani lezingane ezishonayo ngaphambi kokuba neminyaka emi-5 lancishiswa ngesigamu kusukela ngo-2000 ukuya ku-2017, futhi omama nabantwana abaningi bayasinda namuhla kunaphambilini. Nokho, kusasele umsebenzi omningi wokuthuthukisa imiphumela yezempilo yezingane. Umhlaba ubhekene nomyalelo ophindwe kabili. Ukushona kwezingane ezingaphezu kwengxenye kungenxa yezimo ezingavinjelwa kalula noma ezelashwa zinikezwe ukufinyelela ekunakekelweni kwezempilo nokuthuthukiswa kwezinga lempilo yazo. Ngesikhathi esifanayo, izingane kumele futhi zinikezwe indawo ezinzile lapho zingachuma khona, okuhlanganisa impilo enhle nokudla okunomsoco, ukuvikeleka ezinsongweni nasekutholeni amathuba okufunda nokukhula. Ukutshala imali ezinganeni kungenye yezinto ezibaluleke kakhulu umphakathi ongazenza ukuze wakhe ikusasa elingcono. Funda kabanzi ngempilo yezingane kanye ne-COVID-19" +መንስኤው፡- በህጻናት የመዳን እድሎች ላይ በአለም ዙሪያ ሰፊ ልዩነቶች አሉ፣ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት ተመጣጣኝ ያልሆነ ተፅእኖ አላቸው፡፡ ከሰሃራ በታች ያሉ አፍሪካ በአለም ላይ ከፍተኛው የህፃናት ሞት መጠን ድርሻ ያለው ሲሆን በአንዳንድ ቦታዎች ከፍተኛ ገቢ ካላቸው ሀገራት በ15 እጥፍ ይበልጣል፡፡ በህፃናት ላይ ለሞት የሚዳርጉ ዋና ዋና ምክንያቶች የመተንፈሻ አካላት ህመም፣ ተቅማጥ፣ ኩፍኝ፣ ወባ፣ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና አዲስ የተወለዱ ሁኔታዎች ናቸው፡፡ በክትባት፣ በቂ የቤት ውስጥ እንክብካቤ፣ የጤና አጠባበቅ አገልግሎት በማግኘት፣ የጡት ማጥባትን ማሻሻል እና በተመጣጠነ ምግብ አማካኝነት ብዙ ህፃናትን ሞት መከላከል ይቻላል፡፡ ይሁን እንጂ ብዙዎቹ ሕይወት አድን ድጋፎች በዓለም ላይ ያሉ በጣም ድሃ ሰዎች ሊደርሱባቸው የማይችሉ ናቸው፡፡ በህይወት መቆየት ከህፃናት ጤና ጋር ተያያዥነት ያላቸው ከብዙ በሽታዎች መካከል አንዱ ብቻ ነው፡፡ የህጻናት ጤና፣ እድገት እና መበልጸግ የማይነጣጠሉ ናቸው፡፡ እ.ኤ.አ በ 2016 ቢያንስ 250 ሚሊዮን ህጻናት ሙሉ የአካል እና የስነ-ልቦና እድገታቸው ላይ መድረስ አልቻሉም፡፡ ይህ የ 43 በመቶውን አስገራሚ አሃዝ ያሳያል፡፡ በልጆች ላይ የሚፈጸሙ ጥቃቶችም ተበራክተዋል፡፡,"Causes: Vast disparities exist around the world in a child’s chances of survival, with low- and middle-income countries disproportionately affected. Sub-Saharan Africa has the highest child mortality rate in the world, in some places 15 times higher than in high-income countries. The leading causes of death among children include respiratory infections, diarrhoeal diseases, measles, malaria, malnutrition and newborn conditions. Many child deaths are preventable through vaccination, adequate home care, access to health care services, improved rates of breastfeeding and better nutrition. However, many of the life-saving interventions are beyond the reach of the world’s poorest people. Survival is just one of many issues relevant to children’s health. Child health, growth and development are inseparable. In 2016, at least 250 million children were not able to reach their full physical or psychological development. This represents the staggering figure of 43%. Violence against children is also rampant.","Abubuwan da ke haddasawa: Akwai babban giɓi a faɗin duniya na yuwuwar ci gaba da rayuwar yaro, wanda yawanci ya fi aukuwa a ƙasashen da ba su da ko suke da matsakaicin arziki. Ɓangaren kudancin nahiyar Afrika mai sahara shi yake da yawan mace-macen yara a duniya, a wasu guraren fiye da sau 15 a kan ƙasashe masu arziki. Abubuwa na gaba-gaba da ke haddasa mace-macen yara sun haɗa da matsalolin numfashi da cutukan gudawa da ƙyanda da zazzaɓin cizon sauro da rashin cin ingantaccen abinci da kuma matsalolin rashin lafiyar sababbin jarirai. Za a iya kare yawan mace-macen yara ta hanyar rigakafi da bada isashshiyar kulawa a gida da samun damar ayyukan kulawa da lafiya da inganta ƙima/yanayin shayarwar mama da cin ingantaccen abinci. Saboda haka, da yawan shirye-shiryen bada agajin tserar da rayuwa ba sa iya isa gurin mutane matalauta a duniya. Tsira da rayuwa yana ɗaya daga cikin al'amura masu yawa da suke alaƙa da lafiyar yara. Lafiyar yaro da girmansa da kuma cigabansa abubuwa ne da baza su rabu ba. A shekarar 2016dubu, a ƙalla yara miliyan 250 ɗari biyu da hamsin sun kasa cimma girman jiki da ƙwaƙwalensu. Wannan na wakiltar babban kaso mai ban mamaki na 43%. Cin zarafin yara shi ma ya yawaita.","Sababu: Tofauti kubwa zipo duniani kote katika nafasi ya mtoto ya kuishi, huku nci zenye uchumi wa chini na wa kati zikiathirirka kwa kiasi kikubwa. Afria Kusini mwa Jangwa la Sahara ina kiwango cha juu zaidi cha vifo vya watoto duniani, katika baadhi ya maeneo mara 15 zaidi ya katika nchi zenye uchumi wa juu. Sababu kuu za vifo vya watoto ni pamoja na magonjwa ya kupumua, magonjwa ya kuhara, surua, malaria, utapiamlo na magonjwa ya watoto wachanga. Vifo vingi vya watoto vinaweza kuzuilika kupitia chanjo, matunzo ya kutosha ya nyumbani, kupata huduma za afya kuboresha viwango vya unyonyeshaji na lishe bora. Hata hivyo, afua nyingi za kuokoa maisha ya haziwezi kufikiwa na watu masikini zaidi duniani. Kuishi ni moja tu ya masuala mengi yanayohusiana na afya ya watoto. Afya ya mtoto, ukuaji na maendeleo havitenganishwi. Kwenye mwaka 2016, walau watoto milioni 250 hawakuweza kufikia ukuaji wao kamili wa kimwili na kisaikolojia. Hii inawakilisha idadi kubwa ya 43%. Ukatili dhidi ya watoto pia umekithiri.","Àwọn aṣòkùnfà: ìyàtọ̀ tó gbòòrò ló wà káàkiri ayé nínú ìṣeéṣe fún ọmọ láti yè, pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé lọ́nà tó kéré lọ̀rọ̀ náà kàn lọ́nà tí kò ṣe déédéé. Ìhà Aṣálẹ̀ Sàhárà Afíríkà ló ní ìwọ̀n ikú ọmọdé tó pò jù ní àgbáyé, ní àwọn ibì kan ó ga ní ìlọ́po 15 ju àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé lọ́nà tó ga. Olúborí àwọn aṣokùnfà ikú láàrin àwọn ọmọdé ní àìsàn mímí àti ọ̀nà ọ̀fun, àrunṣu, ìgbóná, ibà, àìjẹ oúnjẹ tó ṣara lóore àti àwọn oríṣi ipò ajẹmọ́ ọmọ tuntun. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ikú ọmọdé ló ṣeé dènà látàrí abẹ́rẹ́ àjẹsárá, ìtọ́jú ilé tó péye, àǹfààní sí ètò ìtọ́jú ìlera, ìpeléke ìwọ̀n ìfọ́mọlọ́yàn àti oúnjẹ ìṣaralóore tó dára. Síbẹ̀síbẹ̀, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọ̀nà ìpa ẹ̀mí mọ́ ló kọjá àrọ́wọ́tó àwọn aláìní tó burú jù ní àgbáyé. Ìpa ẹ̀mí mọ́ kàn jẹ́ ọ̀kan lára ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìṣòro tó níí ṣe pẹ̀lú ìlera àwọn ọmọdé. Ìlera ọmọ, ìdàgbàsókè àti ìgbèrú síi kò ṣeé pín níyà. Ní 2016, ó kéré tán mílíọ̀nù 250 ọmọ ni kò le dé ipò ìdàgbàsókè ara àti ọpọlọ wọn. Èyí ṣojú 43% tó ń ṣe ségesège. Ìwà ipá sí àwọn ọmọdé náà gbòde kan.","Izimbangela: Ukungafani okukhulu kukhona emhlabeni wonke ngokuphathelene namathuba engane okusinda, kumazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo athinteke ngokungenakulinganiswa. I-Afrika eseNingizimu inezinga lokushona kwezingane eliphakeme kunawo wonke emhlabeni, kwezinye izindawo liphakeme ngokuphindwe izikhathi eziyi-15 kunasemazweni anamaholo aphakeme. Izimbangela ezihamba phambili zokushona ezinganeni zihlanganisa izifo eziphathelene nokuphefumula, izifo zohudo, isimungumungwane, umalaleveva, ukungondleki emzimbeni kanye nezifo zezingane ezisanda kuzalwa. Ukushona kwezingane eziningi kungavinjelwa ngokugoma, ukunakekelwa okwanele kwasekhaya, ukufinyelela ezinsizeni zokunakekelwa kwempilo, amazinga angcono okuncelisa ibele nokudla kangcono. Nokho, izinto eziningi ezisindisa impilo azifinyeleleki kubantu abampofu kakhulu emhlabeni. Ukusinda kumane nje kungenye yezinkinga eziningi ezihlobene nempilo yezingane. Impilo, ukukhula nokuthuthuka kwengane akuhlukaniseki. Ngo-2016, okungenani izingane eziyizigidi ezingama-250 azikwazanga ukuthuthuka ngokugcwele ngokomzimba noma ngokwengqondo. Lokhu kumelela isibalo esishaqisayo esingu-43%. Udlame olubhekiswe ezinganeni nalo ludlangile futhi." +እ/አ/አ በ2019 በደል ወይም ቸልተኝነት እስከ 1 ቢሊዮን በሚደርሱ ሕፃናት ላይ ጉዳት አድርሷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት ከአጋሮች እና አባል ሀገራት ጋር በመሆን እ/አ/አ በ2030 አዲስ የሚወለዱ ህጻናት እና ከ5 አመት በታች የሆኑ ህጻናትን መከላከል የሚቻለውን በሽታ ለማስቆም የሁሉንም ህጻናት ህይወት ለማሻሻል እና በዘላቂነት ለማልማት የተጠቀሙትን 3 ግቦች ዒላማዎችን ለማሳካት ይሰራል፡፡ ሁሉም አገሮች እዚህ ግብ ላይ ከደረሱ 11 ሚሊዮን ሰዎች ይድናሉ፤ ይህ ቁጥር ደግሞ ከግማሽ በላይ የሚሆኑት ከሳሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ አገሮች ውስጥ ይገኛሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ፍትሃዊነትን በሁለንተናዊ የጤና ሽፋን (UHC) እና በዓለም አቀፍ ደረጃ የክትባት አቅርቦትን አንዳንድ ገዳይ የሆኑ የህጻናት በሽታዎችን መከላከልን ይደግፋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ለጨቅላ ህጻናት ብቻ ጡት በማጥባት ላይ በማተኮር የጨቅላ እና ትንንሽ ህጻናትን መመገብን ያበረታታል፡፡ የህጻናት ሁለንተናዊ ጤንነትን ሁኔታ ተብለው የሚወሰዱ የህጻናት በሽታዎችን ለመቆጣጠር እና የእድገት ውጤቶቻቸውን ለመጠበቅ በመጀመሪያዎቹ የህይወት ዓመታት ውስጥ የማያቋርጥ እንክብካቤ ለመስጠት በኋለኛው የህይወት ዘመናቸው ውስጥ ሊከሰቱ ለሚችሉ በሽታዎች ተጋላጭነት መቀነስን ጨምሮ የተቀናጀ አካሄድ አዘጋጅቶ ያበረታታል፡፡ እነዚህ ግቦች በብዙ የዓለም ጤና ድርጅት ክፍል መካከል ትብብር እና በእናቶች፣ አዲስ የተወለዱ፣ የህጻናት እና ወጣቶች ጤንነት እና እርጅና መምሪያ በኩል የተቀናጁ ናቸው፡፡,"In 2019, abuse or neglect affected as many as 1 billion children. WHO Response WHO works with partners and Member States to improve the lives of all children and meet the targets of Sustainable Development Goal 3, which aims to end preventable deaths of newborns and children under 5 by 2030. If all countries reach this goal, 11 million lives will be saved, more than half of them in sub-Saharan Africa. WHO advocates for health equity through universal health coverage (UHC) and the global availability of vaccines to prevent some of the deadliest childhood diseases. WHO also promotes infant and young child feeding, with a focus on exclusive breastfeeding for infants. It has developed and promotes an integrated approach to managing childhood illness that considers all aspects of a child’s health, and a continuum of care throughout the early years to safeguard their developmental outcomes, including the reduction of risk factors for diseases that can arise later in life. These goals are a collaboration between many WHO departments and coordinated through the Department of Maternal, Newborn, Child and Adolescent Health, and Ageing.","A shekarar 2019 cin zarafi ko ko'in kula ya shafi kusan yawan yara biliyan 1. Matakan Hukumar WHO WHO tana aiki da abokan hulɗarta da ƙasashe don inganta rayuwar dukkan yara sannan a cimma burin muradun cigaban ƙasa mai ɗorewa na uku, wanda manufarsa shi ne kawo ƙarshen mace-macen sababbin jarirai da yara 'yan ƙasa da shekaru biyar (5) da za a iya kare faruwarsu zuwa ƙarshen shekarar 2030. Idan dukkan ƙasashen suka iya cimma wannan manufar, hakan na nufin za a iya tserar da rayukan yara miliyan 11, sama da rabin su suna nan a nahiyar kudancin Africa mai Sahara. WHO tana tallafa wa da goyon bayan bada tallafin lafiya bisa adalci ta hanyar ƙungiyar Universal health coverage (UHC) da isashshen maganin riga-kafi a duniya domin kare wasu daga cikin cututtukan da suke saurin kashe mutum. WHO ta kuma nuna muhimmancin ciyar da ƙarami da matashin yaro, da maida hankali kan shayar da yara mama na musamman ɗin nan. Ta samar da kuma inganta muhimmiyar hanyar kulawa da rashin lafiyar yaro wadda ta ƙunshi dukkan sha'anin lafiyar yaro da kuma wani tsari mai ɗorawa na kulawa da lafiyar a lokacin yarinta da nufin kiyaye girmansu, da ya haɗa da rage hatsarurrukan kamuwa da cututtuka da za su iya faruwa daga bayan. Waɗannan muradun haɗin guiwa ne tsakanin yawan ɓangarorin WHO da kuma tsararrun ƙungiyoyin ta hanyar sashen mata masu shayarwa da sababbun jarirai da yara da kuma lafiyar matasa da kuma shekarun girma.","Mnamo mwaka 2019, unyanyasaji ama kutelekezwa kuliathiri takriban watoto bilioni 1. Majibu ya WHO WHO inafanya kazi na washirika na Nchi Wanachama kuboresha maisha ya watoto wote na kufikia malengo ya Lengo la 3 la Maendeleo endelevu, ambalo linalenga kukomesha vifo vinavyoweza kuzuilika vya watoto wachanga na watoto chini ya umri wa miaka 5 ifikapo 2030. Ikiwa nchi zote zitafikia lengo hili, maisha ya watu milioni 11 yataokolewa, zaidi ya nusu yao katika Afrika Kusini mwa Jngwa la Shara. WHO inateteta usawa wa afya kupitia chanjo ya afya kwa wote (UHC) na upatikanaji wa chanjo wa kimataifa wa kuzuia baadhi ya mazgonjwa hatari zaidi ya utotoni. WHO inahimiza kulisha watoto wachanga na watoto wadogo, kwa kuzingaztia unyonyeshaji wa maziwa ya mama pekee kwa watoto wachanga. Imeanzisha na kukuza mkabala jumuishi wa kudhibiti magonjwa ya utotoni unaozingatia vipengele vyote vya afya ya mtoot, na mwendelezo wa matunzo katika miaka yote ya awali ili kulinda matokeo ya ukuaji wao, ikiwa ni pamoja na kupunguza sababu za hatari kwa magonjwa ambazyo yanaweza kutokea baadaye maishani. Malengo haya ni ushirikiano kati ya idara nyingi za WHO na kratibiwa kupitia idara ya Afya ya Mama, Watoto Wachanga, Watoto na Vijana, na Uzee.","Ní 2019, àṣìlò tàbí àìkọbiarasí ṣe ìjàmbá fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ tó tó bíi bílíọ́ọ̀nù 1 ọmọ. Èsì WHO WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàṣiṣẹ́ àti àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti mú àyípadà bá igbe ayé àwọn ọmọdé àti láti mú àfojúsùn Sustainable Development Goal 3 wọn ṣẹ èyí tó ń gbèrò láti fòpin sí ikú ọmọ tuntun àti àwọn ọmọ tó wà lábẹ́ ọjọ́ orí 5 nígbà tí yóò fi di 2030. Tí gbogbo orílẹ̀-èdè bá ṣe àṣeyọrí lórí àfojúsùn yìí, ẹ̀mí mílíọ̀ọ̀nù 11 ni wọn yóò gbà là, nígbà tí èyí tí ó ju ìlàjì lọ nínú wọn yóò wá láti Ìhà Aṣálẹ̀ Sàhárà Afíríkà. WHO ń ṣe agbẹnusọ fún ìdọ́gba ìlera káàkiri ètò ìlera gbogbo àgbáyé (UHC) àti kí abẹ́rẹ́ àjẹsára wà ní àrọ́wọ́tó gbogbo àgbáyé láti dènà díẹ̀ lára àwọn àrùn ọmọdé aṣekúpani kíákíá. WHO tún mú ìlọsíwájú bá ìjẹun ọmọ ọwọ́ àti ọmọdé, pẹ̀lú àfojúsùn sí ìfọ́mọlọ́yàn nìkan fún àwọn ọmọ ọwọ́. Ó ti ṣe àgbékalẹ̀ àti ìlọsíwájú Ìgbésẹ̀ láti ṣe àmójútó àìsàn ìgbà ọmọdé tó ń ṣe àkíyèsí gbogbo ẹ̀ka ìlera ọmọ, àti ìtèsìwájú ìtọ́jú fún gbogbo ọdún tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà láti dáàbò bo àbájáde ìdàgbàsókè wọn, tó fi mọ àdìnkù ìṣeéṣe ewu àrùn tó lè fojú hàn nínú ayé wọn nígbà tó bá yá. Àwọn àfojúsùn wọ̀nyí jẹ́ ìfọwọ́sowọ́pọ̀ láàrin àwọn ẹ̀ka WHO tí wọ́n sì ń ṣàkóso wọn láti ara ẹ̀ka tó ń rí sí ìtọ́jú ìyá, ọmọ tuntun, ìlera ọmọdé àti àwọn tó ń bàlágà, àti àwọn tó ti ń darúgbó.","Ngo-2019, ukuhlukunyezwa noma ukunganakwa kuthinte izingane ezingaba isigidigidi esisodwa. Impendulo yeWHO I-WHO isebenzisana nabalingani kanye namazwe angamalungu ukuze ithuthukise izimpilo zazo zonke izingane futhi ihlangabezane nemigomo yeMigomo Yentuthuko Ezinzile 3, ehlose ukuqeda ukushona okungase kuvinjelwe kwezingane ezisanda kuzalwa kanye nezingane ezingaphansi kweminyaka emi-5 ngo-2030. Uma wonke amazwe efinyelela kulo mgomo, abantu abayizigidi eziyi-11 bazosindiswa, abangaphezu kwengxenye yabo e-Afrika eseningizimu yeSahara. I-WHO isekela ukulingana kwezempilo ngokusebenzisa iukusabalala kwezempilo kwendawo yonke (UHC) nokutholakala kwasemhlabeni wonke kwemithi yokugoma ukuze kuvinjelwe ezinye zezifo ezibulala kakhulu ezinganeni. I-WHO iphinde ikhuthaze ukuncelisa ibele izinsana kanye nezingane ezincane, igxile ekuncelisweni ibele kuphela kwezinsana. Isungule futhi igqugquzela indlela ehlanganisiwe yokwengamela ukugula kwezingane ecabangela zonke izici zempilo yengane, nokuqhubeka nokunakekelwa kuyo yonke iminyaka yokuqala ukuze ivikele imiphumela yayo yokuthuthuka, okuhlanganisa ukunciphisa izici zobungozi zezifo ezingavela kamuva empilweni. Le migomo iwukubambisana phakathi kweminyango eminingi ye-WHO futhi ihlanganiswe ngoMnyango Wezempilo Kamama, Wosana, Wezingane Nentsha, kanye Nokuguga." +"ኮሌራ ማጠቃሊያ፡- ኮሌራ በቫይሪዮ ኮሌራ ባክቴሪያ የተበከለ ምግብ ወይም ውሃ በመመገብ ወይም በመጠጣት የሚከሰት አጣዳፊ የተቅማጥ በሽታ ነው፡፡ ኮሌራ በሕዝብ ጤና ላይ ዓለም አቀፋዊ ስጋት ሆኖ የቀጠለ ሲሆን የፍትሃዊ እና የማህበራዊ ልማት እጦት አመላካች ነው፡፡ ተመራማሪዎች በየዓመቱ ��1.3 እስከ 4.0 ሚሊዮን የሚደርሱ የኮሌራ ተጠቂዎች እንዳሉ እና ከ21,000 እስከ 143,000 የሚደርሱ ሰዎች በቫይረሱ ምክንያት ሕይወታቸው እንደሚያልፍ ይገምታሉ፡፡ ኮሌራ እጅግ በጣም ከባድ የሆነ በሽታ ሲሆን ከፍተኛ የሆነ አጣዳፊ ፈሳሽ ተቅማጥ ከድርቀት ጋር ሊከሰት ይችላል፡፡ አንድ ሰው የተበከለ ምግብ ወይም ውሃ ከበላ በኋላ ምልክቶችን ለማሳየት ከ12 ሰዓት እስከ 5 ቀናት ይወስዳል፡፡ ኮሌራ ህጻናትንም ሆነ ወጣቶችን የሚያጠቃ ሲሆን ህክምና ካልተደረገለት በሰአታት ውስጥ መግደል ይችላል። ምንም እንኳን ባክቴሪያዎቹ ከ1-10 ቀናት ውስጥ ከበሽታው በኋላ በሰገራ ውስጥ የቆየ ቢሆንም በቫይሪዮ ኮሌራ የተያዙ አብዛኛዎቹ ሰዎች ምንም አይነት ምልክት አይታይባቸውም፡፡ ይህ ማለት ባክቴሪያው ወደ አካባቢው ተመልሶ ሌሎች ሰዎችን ሊበክል ይችላል፡፡ ኮሌራ ብዙ ጊዜ ሊገመት እና መከላከል የሚቻል ነው፡፡","Cholera Overview: Cholera is an acute diarrhoeal infection caused by eating or drinking food or water that is contaminated with the bacterium Vibrio cholerae. Cholera remains a global threat to public health and is an indicator of inequity and lack of social development. Researchers have estimated that every year, there are 1.3 to 4.0 million cases of cholera, and 21 000 to 143 000 deaths worldwide due to the infection. Cholera is an extremely serious disease that can cause severe acute watery diarrhoea with severe dehydration. It takes between 12 hours and 5 days for a person to show symptoms after consuming contaminated food or water. Cholera affects both children and adults and can kill within hours if untreated. Most people infected with Vibrio cholerae do not develop any symptoms, although the bacteria are present in their faeces for 1-10 days after infection. This means the bacteria are shed back into the environment, potentially infecting other people. Cholera is often predictable and preventable.","Amai da gudawa Gamsashshen bayani: Cutar Kwalara cuta ce mai tsanani ta gudawa inda cin abinci ko shan ruwan da ya gurɓata da kwayar cutar dangin Biriyo kwalara (Vibrio Cholerae) ke haddasawa. Cutar kwalara ta zama barazar duniya ga lafiyar al'umma sannan kuma alama ce ta rashin daidaito da rashin cigaban zamantakewar al'umma. Masu bincike sun ƙiyasta cewa duk shekara, ana samun faruwar cutar Kwalara miliyan 1.3 zuwa miliyan 4, sannan da mace-mace 21 000 zuwa 143 000 a faɗin duniya ta dalilin cutar. Cutar kwalara cuta ce mai tsananin gaske da zata iya haddasa zawo tare da ƙarancin ruwa a jiki. Tana ɗaukar tsakanin awa 12 zuwa kwana 5 kafin mutum ya nuna alamu bayan cin abinci ko shan ruwan da ya gurɓace. Kwalara tana shafar dukkanin yara da manya sannan zata iya yin kisa a cikin 'yan awanni idan ba a yi maganin ta ba. Yawancin mutanen da ke ɗauke da ƙwayar cutar Biriyo kwalara (Vibrio cholerae) basa nuna wata alama, duk da ƙwayoyin cutar na nan a cikin kashin mutum na tsawon kwana ɗaya zuwa goma bayan ɗaukar cutar. Wannan na nufin ƙwayoyin cutar ana dawo da su ne muhallin, wanda mai yiwuwa ne hakan zai iya sawa wasu cuta. Kwalara cuta ce da za a iya hasashenta da kareta.","Kipindupindu Muhtasari: Kipindupindu ni ugonjwa wa kuharisha unaosababishwa na kula au kunywa chakula au maji ambayo yana bakteria aina ya Vibrio cholera. Kipindupindu bado ni tishio la kimataifa kwa afya ya umma na ni kiashirio cha ukosefu usawa na ukosefu wa maendeleo ya kijamii. Watafiti wamekadiria kuwa kila mwaka, kuna visa milioni 1.3 hadi 4.0 vya kipundupindu, na vifo 21,000 hadi 143,000 ulmwenguni kote kutokana na maambukizi. Kipindupindu ni ugonjwa mbaya sana ambao unaweza kusababisha kuharisha maji papo hapo na upungufu wa maji mwilini. Inachukua kati ya saa 12 na siku 5 kwa mtu kuonyesha dalili baada ya kula chakula au maji machafu. Kipindupindu huathiri watoto na watu wazima na inaweza kuua ndani ya muda mfupi kama haitotibiwa. Watu wengi walioambukizwa Vibrio cholera hawana dalili zozote, ingawa bazkteria huwa kwenye kinyesi kwa siku 1-10 baada ya kuambukizwa. Hii inamaanisha kuwa bakteria hutupwa tena kwenye mazingira, na kuwaambukiza watu wengine. Mara nyingi kipindupindu kinaweza kutibika na kuzuilika.","Àrùn onígbá méjì Ìsọníṣokí: Àrùn onígbá méjì jẹ́ àìsàn tó máa ń ṣẹlẹ̀ nípa jíjẹ tàbí mímu oúnjẹ tàbí omi tó ti lọ́wọ́ bacterium Vibrio cholera nínú. Àrùn onígbá méjì ṣì jẹ́ ìpèníjà fún ìlera gbogbo àgbáyé ó sì jẹ́ ohun ìṣà fihàn àìdọ́gba àti àìsí ìdàgbàsókè àwùjọ. Àwọn olùwádìí tí ṣe àkójọ pé ní gbogbo ọdún, àwọn bíi ìṣẹ̀lẹ̀ àrùn onígbá méjì mílíọ̀nù 1.3 sí 4.0, àti ikú 21 000 sí 143 000 káàkiri àgbáyé látàrí àkóràn. Àrùn onígbá méjì jẹ́ àrùn tó burú jáì tó lè fa ìgbẹ́ olómi tó nira pẹ̀lú àìsí omi lára. Ó máa ń gba bíi wákàtí 12 àti ọjọ́ 5 kí ènìyàn tó ní àwọn àfihàn lẹ́yìn tó bá ti jẹ tàbí mú omi àti oúnjẹ tó ti dọ̀tí. Àrùn onígbá méjì máa ń kọlu ọmọdé àti àgbà ó sì le ṣekú pani láàrín wákàtí bí kò bá sí ìtọ́jú. Ọ̀pọ̀ ènìyàn tó máa ń kojú Vibrio cholerae kìí ní àmì àfihàn kankan, bí ó ti ilẹ̀ jẹ́ pé àwọn kòkòrò baktéríà náà máa ń wà nínú ìgbẹ́ wọn fún bí ọjọ́ 1-10 lẹ́yìn àkóràn. Èyí tú mọ̀ sí pé n kòkòrò baktéríà máa ń padà sí àyíká, èyí tó sì ń ṣe àkóbá fún àwọn ẹlòmíràn. Àrùn onígbá méjì ṣeé mọ̀ ní kíákíá ó sì ṣeé dènà.","Ikholera Uhlolojikelele: Ikholera ukutheleleka ngesifo sohudo okumandla okubangelwa ukudla noma ukuphuza ukudla noma amanzi anebaktheriya ebizwa ngokuthi yi-bacterium Vibrio cholerae. Ikholera ilokhu iyingozi enkulu kwezempilo yomphakathi emhlabeni wonke futhi iyinkomba yokungalingani kanye nokwentuleka kwentuthuko ngokuphathelene nezenhlalo. Abacwaningi baqikelele ukuthi minyaka yonke, kuba neziguli eziyigidi eziyi-1.3 ukuya kweziyi-4.0 zekholera, kanye nokushona kwabantu abayizi-21 000 ukuya kuzi-143 000 emhlabeni wonke ngenxa yokutheleleka. Ikholera iyisifo esibucayi kakhulu esingabangela ukukhishwa yisisu okumanzi kakhulu kanye nokuphelelwa amanzi emzimbeni okumandla. Kuthatha phakathi kwamahora ayi-12 kanye nezinsuku ezi-5 ukuthi umuntu akhombise izimpawu ngemuva kokudla ukudla noma ukuphuza amanzi anebhaktheriya. Ikholera iphatha bobabili izingane kanye nabantu abadala futhi ingabulala ngemva kwamahora athile uma ingelashiwe. Abantu abaningi abatheleleke nge-Vibrio cholerae ababi nanoma yiziphi izimapwu, nanoma ibhaktheriya ikhona emakakeni abo usuku olu-1 ukuya kweziyi-10 ngemuva kokutheleleka. Lokhu kuchaza ukuthi ibhaktheriya ibuyiselwa emvelweni, nokuyinto enabangela ukutheleleka kwabanye abantu. Ikholera iyakwazi ukubikezeleka futhi iyavimbeleka." +የንፁህ ውሃ አቅርቦትና የንፅህና መጠበቂያ መገልገያ እንዲሁም ጥሩ የንፅህና አጠባበቅ ልምድ ሲረጋገጡ እና ለአለም ጤና ድርጅት ህዝብ በዘላቂነት ሲቀርብ ሊወገድ ይችላል፡፡ መከላከል እና ቁጥጥር የኮሌራ በሽታን ለመከላከል የሚወሰዱ እርምጃዎች በአብዛኛው ንፁህ ውሃ እና ተገቢውን የንፅህና አጠባበቅ ለህብረተሰቡ መስጠትን ያካትታል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት እስካሁን ድረስ መሰረታዊ አገልግሎቶችን እንዲሁም በአፍ የሚወሰድ የኮሌራ ክትባቶችን አላገኝም፡፡፡ የጤና ትምህርት እና ጥሩ የምግብ ንፅህና አጠባበቅም አስፈላጊ ነው፡፡ ማህበረሰቡ መሰረታዊ የንፅህና አጠባበቅ ባህሪያትን ማስታወስ አለበት፡፡ እነዚህም ከተፀዳዱ በኋላ እና ከምግብ በኃላ ወይም በፊት ዘወትር እጅን በሳሙና መታጠብ አስፈላጊነት እንዲሁም ምግብን በጥንቃቄ ማዘጋጀት እና ማስቀመጥን ያካትታሉ፡፡ የክትትልና የቅድመ ማስጠንቀቂያ እርምጃዎችን ማጠናከር በወረርሽኙ ውስጥ የመጀመሪያ ጉዳዮችን ለመለየት እና በተቻለ ፍጥነት የቁጥጥር እርምጃዎችን ለመውሰድ አስፈላጊ እርምጃዎች ናቸው፡፡ ኮሌራን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር ከጤና ዘርፍ ባለፈ ድጋፍ ማድረግን የሚጠይቅ ሲሆን በሌሎች ካሉት አጋር አካላት ጋር በመቀራረብ መሥራት አስፈላጊ ነው፡፡ ዘርፈ ብዙ የኮሌራ መቆጣጠሪያ ዕቅዶችን ለማዘጋጀት እና ለመተግበር ጠቃሚ ዘርፎችን በሙሉ አንድ ላይ በማምጣት ከኮሌራ ቁጥጥሩ በላይ አስፈላጊ የሆኑ የመግባቢያ መስመሮችን እና ቅንጅቶችን ለመፍጠር አስፈላጊው ዘዴ ነው፡፡ ክትባቶች፡- እ.ኤ.አ. በ 2013 የአለም አቀፍ የክትባት መድሀኒቶች መደብር ከተፈጠረ ጀምሮ ከ 50 ሚሊዮን በላይ በአፍ የሚወሰዱ የኮሌራ ክትባቶች (OCV) በተለያዩ ቦታዎች በአጠቃላይ ዘመቻዎች በተሳካ ሁኔታ ጥቅም ላይ ውለዋል፡፡,"It can ultimately be eliminated where access to clean water and sanitation facilities, as well as good hygiene practices, are ensured and sustained for the whole population. Prevention and control Measures for the prevention of cholera mostly consist of providing clean water and proper sanitation to populations who do not yet have access to basic services, as well as vaccination with Oral Cholera Vaccines. Health education and good food hygiene are also essential. Communities should be reminded of basic hygienic behaviours. These include the need to always wash hands with soap after defecation and before handling food or eating, as well as safe preparation and conservation of food. Strengthening surveillance and early warning systems are important measures to allow detection of the first cases in an outbreak and to put in place control measures as quickly as possible. Preventing and controlling cholera requires interventions beyond the health sector and it is vital to engage with partners across other sectors. The development and implementation of multi-sectoral cholera control plans is a useful mechanism to bring together all relevant sectors, and forge lines of communication and coordination that are valuable beyond cholera control. Vaccines: Since the creation of the global stockpile in 2013, more than 50 million doses of Oral cholera vaccines (OCV) have been successfully used in various settings through mass campaigns.","A ƙarshe za a iya kawar da ita idan aka samu damar samun tsaftataccen ruwa da kayan tsaftace muhalli, da kuma kyawawan ayyukan tsaftar jiki da guri idan suka tabbata kuma suka ɗore ga kafatanin al'umma. Karewa da magancewa Matakan kariya daga cutar kwalara yawanci sun haɗa da samar da tsaftataccen ruwan sha da ingantacciyar tsaftar muhalli ga al'umma waɗanda har yanzu basu samu damar samun abubuwan amfanin rayuwa na dole ba, da kuma rigakafi da magungunan riga-kafin cutar Kwalara na sha. Ilimin kiwon lafiya da kuma kyakkyawan tsaftar abinci suma nada matuƙar muhimmanci. Ya kamata ana tunawa al'umma da ɗabi'un tsafta na dole/masu muhimmanci. Waɗannan sun haɗa da buƙatar wanke hannu da sabulu koyaushe bayan yin bayan gida sannan kafin taba abinci ko ci, sannan da kuma kyakkyawan sarrafa da adana abinci. Ƙara ƙarfafa sa ido da tsarukan yin gargaɗi da wurwuri matakai ne masu muhimmanci domin bada damar gano faruwar cutar a karan farko na ɓarkewar sannan da ɗaukar matakan yin maganin da sauri-sauri. Kariya da magance cutar kwalara na buƙatar shigowar wasu ɓangarori baya da na lafiya sannan yana da muhimmanci sosai a shigo da abokan hurɗa daga wasu ɓangarorin. Samar da da aiwatar da tsare-tsaren magance cutar kwalara da ɓangarori da yawa wata hanya ce mai muhimmanci wajen tattaro dukkan ɓangarorin da abin ya shafa, sannan da yin hoɓɓasa wajen samar da hanyoyin sadarwa da haɗin kai waɗanda suke da matuƙar muhimmanci fiye da magance Kwalara. Magungunan rigakafi: Tunda aka ƙirƙiri ma'ajiya ta duniya a shekarar 2013, sama da magungunan riga-kafin kwalara na sha miliyan 50 da ake kira (OCV) an yi amfani da su cikin nasara a gurare da dama ta hanyar rangadi mai yawa.","Hatimaye inaweza kuondolewa pale ambapo upatikanaji wa maji safi na vifaa vya usafi wa mazingira, pamoja na mazoea bora ya usafi, yanahakikishwa na kudumishwa kwa wakazi wote. Kuzuia na kudhibiti. Hatua za kuzuia ugonjwa wa kipindupindu mara nyingi hujumuisha kutoa maji safi na usafi wa mazingira kwa watu ambao bado hawajapata huduma za kimsingi, pamoja na Chanjo ya Kipindupindu ya kunywa. Elimu ya afya na usafi bora wa chakula pia ni muhimu. Jamii zinapaswa kukumbushwa juu ya tabia za kimsingi za usafi. Hizi ni pamoja na kunawa mikono kila wakati kwa sabuni baada ya kujisaidia na kabla ya kushika chakula au kula, pamoja na maandalizi salama na uhifadhi wa chakula. Kuimarisha mifumo ya ufuatiliaji na tahadhari za mapema ni hatua muhimu ili kuruhusu ugunduzi wa kesi za kwanza katika mlipuko na kuweka hatua za udhibiti haraka iwezekanavyo. Kuzuia na kudhibiti kipindupindu kunahitaji uingiliaji kati zaidi ya sekta ya afya na ni muhimu kushirikiana na washirika katika sekta nyinginezo. Utayarishaji na utekelezaji wa mipango ya sekta mbalimbali ya kudhibiti kipindupindu ni utaratibu mzuri wa kuleta pamoja sekta zote zinazohusika, na kutengeneza njia za mawasiliano na uratibu ambazo ni muhimu zaidi ya udhibiti wa kipindupindu. Chanjo: Tangu kuundwa kwa hifadhi ya kimataifa mwaka 2013, zaidi ya dozi milioni 50 za chanjo ya Oral Cholera (OCV) zimetumika kwa mafanikio katika mazingira mbalimbali kupitia kampeni kubwa.","Ó ṣeé parun pátápátá níbi tí àǹfààní sí omi tó mọ geere bá wà àti àwọn ohun èlò fún ìtọ́jú àyíká, àti àwọn ìlànà ìmọ́tótó, wá dájú tí ó sì ń tẹ̀síwájú fún gbogbo iye ènìyàn tó wà. Ìdènà àti Ìṣàkóso Àwọn ìlànà fún ìdènà àrùn onígbá méjì pàápàá ní pípèsè omi tó mọ́ àti ìtọ́jú àyíká tó péye fún àwọn ènìyàn tí kò tíì ní àǹfààní sí àwọn ohun amáyé dẹrùn, àti abẹ́rẹ́ àjẹsára pẹ̀lú abẹ́rẹ́ ẹnu fún àrùn onígbá méjì. Ìmọ̀ ẹ̀kọ́ nípa ìlera àti ìmọ́tótó oúnjẹ gidi náà jẹ́ pàtàkì. Àwọn àwùjọ yẹ kó ní ìrántí àwọn ìwà ìmọ́tótó tó jẹ́ gbòógì. Àwọn ni ìwọ̀nyí èrò láti máa fọwọ́ déédéé pẹ̀lú Ọṣẹ lẹ́yìn tí wọ́n bá ṣe ìgbọ̀sẹ̀ tán àti wí pé kí wọ́n tó fọwọ́ sí oúnjẹ tàbí bẹ̀rẹ̀ sí ní jẹun, àti ọ̀nà tí kò méwu lọ́wọ́ láti pèsè àti láti tọ́jú oúnjẹ. Ríró ṣíṣọ́ àti ètò ìkìlọ̀ kíákíá lágbára jẹ́ àwọn ọ̀nà pàtàkì láti ṣe àwárí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àkọ́kọ́ ìtànkáẹ̀ àrùn àti láti fi sí pò àwọn ìlànà láti ṣe àmójútó ní kíákíá. Dídènà àti ṣíṣe àmójútó àrùn onígbá méjì nílò àwọn ọ̀nà àbáyọ tayọ tí ẹ̀ka ètò ìlera èyí sì ṣe kókó láti ní ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn alábàṣiṣẹ́ káàkiri àwọn ẹ̀ka mìíràn. Ìdàgbàsókè àti ìmúṣẹ àwọn ìlọ́po ẹ̀ka àrùn onígbá méjì ètò ìṣàmójútò jẹ́ ọgbọ́n tó wúlò láti mú papọ̀ gbogbo àwọn ẹ̀ka tí ó yẹ, àti láti ṣètò òpónà ìbánisọ̀rọ̀ àti láti ṣe àkóso tó yááyì tayọ ìṣàkóso àrùn onígbá méjì. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹ́sára: láti ṣẹ̀dá àwọn ohun èlò sí ìpamọ́ ní 2013, ju mílíọ̀nù 50 lọ àwọn ìwọ̀n lílò abẹ́rẹ́ ẹnu fún àrùn onígbà méjì (OCV) ni wọ́n ti lò pẹ̀lú àṣeyọrí ní oríṣi ẹ̀ka látàrí ìpolongo ọlọ́pọ̀ èrò.","Ekugcineni ingaqedwa lapho ukufinyelela emanzini ahlanzekile kanye nezindawo zokuzikhulula, kanye nokwenza imikhuba emihle yezenhlanzeko, kuqinisekiswa futhi kugcinwa ebantwini bonke. Ukuvimbela kanye nokulawula Izinyathelo zokuvimbela ikholera ziqukethe ikakhulukazi ukuhlinzeka amanzi ahlanzekile kanye nendawo yokuzikhulula efanele kubantu abangakakwazi ukufinyelela ezinsizeni eziyisisekelo, kanye nokugoma Ngemigomo Ephuzwayo yeKholera. Ukufundisa ngezempilo kanye nenhlanzeko ngokuphathelene nokudla nakho kusemqoka. Imiphakathi kumele ikhunjuzwe ngezindlela zokuziphatha zenhlanzeko eziyisisekelo. Lezi zihlanganisa isidingo sokuhlale ugeza iziandla ngensipho ngemuka kokukaka kanye nangaphambi kokuthinta ukudla noma kokudla, kanye nokulungiselela kanye nokugcina ngokuphepha ukudla. Ukuqinisa ukuqapha kanye nezinhlelo zokuxwayisa ngokushesha ziyizinyathelo ezibalulekile zokuvumela ukuthi kutholakale iziguli zokuqala lapho iqubuka khona kanye nokubeka izinyathelo zokulawula ngokushesha ngendlela okungenzeka ngayo. Ukuvimbela kanye nokulawula ikholera kudinga ukungenelela okungaphezu komkhakha wezempilo futhi kusemqoka kakhulu ukubandakanya abalingani abakweminye imikhakha. Ukuthuthukiswa kanye nokuqaliswa kwezinhlelo zemikhakha eminingi zokulawula ikholera kuyindlela esebenzayo yokuhlanganisa yonke imikhakha efanele, kanye nokudala izindlela zokuxhumana kanye nokusebenzisana okubaluleke ngaphezu kokulawula ikholera. Imigomo: Kusukela kwakhiwa inqolobane yesitoko somhlaba wonke (global stockpile) ngo-2013, ingaphezu kwezigidi ezingama-50 imithamo yeMigomo yeKholera Ephuzwayo (OCV) esisetshenziswe ngempumelelo ezizindeni ezehlukene ngemikhankaso enabantu abaningi." +በአፍ የሚወሰዱ የኮሌራ ክትባቶች ከከፍተኛ የኮሌራ መቆጣጠሪያ እርምጃዎች በተጨማሪ የሚያገለግል መሳሪያ ነው፡፡ በሁለቱም የኮሌራ አካባቢዎች እንዲሁም በወረርሽኞች እና በድንገተኛ ሁኔታዎች ላይ ስልታዊ በሆነ መልኩ ለመጠቀም ሊታሰብበት ይገባል፡፡ በአፍ የሚወሰዱ የኮሌራ ክትባቶች ደህንነታቸው የሚያስተማምን እና ውጤታማ ሲሆኑ ዘላቂ ንፁህ ውሃ፣ ንፅህና (WASH)ን የሚያጠቃልል በጣም ትልቅ የሆነ አንድ መሳሪያ ብቻ ቢሆንም ለእነዚህ ለረጅም ጊዜ በሚደረጉ ጥረቶች ላይ ወሳኝ ድልድይ ሆኖ ያገለግላል፡፡,"OCV is a tool that is used in addition to classic cholera control measures. It should be systematically considered in both endemic cholera hotspots as well as during outbreaks and emergencies. OCV are safe and effective and are just one tool in a much larger toolbox that includes sustainable safe water, sanitation, and hygiene (WASH), but serve as a critical bridge to these longer-term efforts.","OCV wata hanya ce da ake amfani da ita a ƙari a kan hanyar kula da kwalara da aka saba amfani da ita. Ya kamata a yi la'akari da shi cikin tsari a duk lokacin annobar kwalara da kuma lokacin ɓarkewar cuta lokacin da ake da buƙatar gaggawa. Magungunan kwalara na sha ba su da matsala sannan suna da inganci sannan tamakar abu ɗaya ne da ke cikin mazubi ɗaya da haɗa da ruwa mai tsafta (WASH), sannan yana matsayin wani mahaɗi ƙoƙarin da ake yi na tsawon lokaci.","OCV ni zana ambayo hutumiwa pamoja na hatua za kudhibiti kipindupindu. Inapaswa kuzingatiwa kwa utaratibu katika maeneo ambayo ni hatari kwa kipindupindu na vile vile wakati wa mlipuko wa dharura. OCV ni salama na yenye ufanisi na ni chombo kimoja tu kwenye kisanduku cha zana kikubwa zaidi ambacho kinajumuisha maji salama, usafi wa mazingira, na usafi endelevu (WASH), lakini hutumika kama daraja muhimu kwa juhudi hizi za muda mrefu.","OCV jẹ́ ohun èlò fún àfikún àwọn ìlànà fún ṣíṣe àmójútó àrùn onígbá méjì lọ́nà ọ̀tọ̀. Ìfiyèsí tó gbọgbọ̀n yẹ kó wà nínú àti àrùn onígbá méjì tó wọ́pọ̀ ní agbègbè kan àti nígbà ìtànkálẹ̀ àti ìṣẹ̀lẹ̀ òjijì. Ààbò wà nínú OCV ó sì ṣiṣẹ́ dáadáa ó sì tún jẹ́ ohun èlò kan nínú àkójọ ohun èlò tó ní omi tí kò méwu lọ́wọ́, ìtọ́jú àyíká, àti ìmọ́tótó (WASH) tó lè máa tẹ̀síwájú, ṣùgbọ́n tí ó dúró gẹ́gẹ́ bí àsopọ̀ fún àwọn Ìgbésẹ̀ ọlọ́jọ gbọọrọ́.","I-OCV iyithuluzi elisetshenziswa ukwengeza ezinyathelweni zokulawula ikholera ezijwayelekile. Kumele zibhekelelwe ngokuphathelene nezinhlelo kuzo zombili izindawo ezithanda ukuba nayo kanye nangesikhathi sokuqubuka kwayo kanye nasezimweni eziphuthumayo. Ama-OCV aphephile futhi asebenza ngendlela efanele futhi ayithuluzi elilodwa nje ebhokisini lamathuluzi elikhulu elihlanganisa amanzi aphephile ahlala ekhona, ukuthuthwa kwendle, kanye nenhlanzeko (WASH), kodwa asebenza njengesixhumanisi esibalulekile sale mizamo yesikhathi eside." +"የአየር ንብረት ለውጥ ማጠቃሊያ፡- የአየር ንብረት ለውጥ በተለያዩ መንገዶች በሰው ህይወት እና ጤንነት ላይ ተጽእኖ እያሳደረ ይገኛል፡፡ የጥሩ ጤናን አስፈላጊ ንጥረ ነገሮች፣ ንፁህ አየር፣ ንጹህ የመጠጥ ውሃ፣ የተመጣጠነ ምግብ አቅርቦት እና ደህንነቱ የተጠበቀ መኖሪያን አደጋ ላይ የሚጥላል ሲሆን በአለም ዙሪያ ላይ ጤናን የአስርተ ዓመታት የደረበትን እድገት የመቀነስ አቅም አለው፡፡ እ.ኤ.አ በ 2030 እና 2050 መካከል የአየር ንብረት ለውጥ በተመጣጠነ ምግብ እጥረት፣ በወባ፣ በተቅማጥ እና በሙቀት ጭንቀት ብቻ ወደ 250,000 የሚጠጉ ተጨማሪ ሞት ያስከትላል ተብሎ ይጠበቃል፡፡ እ.ኤ.አ በ2030 በጤና ላይ የሚደርሰው ቀጥተኛ ጉዳት በዓመት ከ2-4 ቢሊዮን ዶላር መካከል እንደሚሆን ይገመታል፡፡ ደካማ የጤና መሠረተ ልማት ያላቸው አካባቢዎች ይሀም በአብዛኛው በማደግ ላይ ባሉ አገሮች ውስጥ በሽታውን ለመከላከል ያለው ዝግጅት እና ምላሽ ለመስጠት እርዳታ ከሌለ መቋቋም ከሚችሉት ያነሰው ነው፡፡ የቅሪተ አካል ነዳጆችን በማውጣት እና በማቃጠል የሚከሰቱ የግሪን ሃውስ ጋዝ ልቀቶች ለአየር ንብረት ለውጥ እና ለአየር ብክለት ትልቅ አስተዋፅዖ ያደርጋሉ፡፡ እንደ ትራንስፖርት፣ ምግብ እና ኢነርጂ አጠቃቀም ምርጫዎች ያሉ ብዙ ፖሊሲዎች እና የግል እርምጃዎች የግሪንሀውስ ጋዝ ልቀትን የመቀነስ እና ዋና የጤና ጥቅማ ጥቅሞችን በተለይም የአየር ብክለትን በመቅረፍ ላይ አቅም አላቸው፡፡ የኢነርጂ ስርዓቶችን የመበከል አቅም ወይም የህዝብ ማመላለሻ እና ንቁ እንቅስቃሴን ማስተዋወቅ የካርቦን ልቀትን ለመቀነስ እና የቤተሰብ እና የአካባቢ የአየር ብክለትን ሸክም ሊቀንስ ይችላል፤ ይህም በአመት 7 ሚሊዮን ያለጊዜው መሞትን ያስከትላል፡፡ ለውጥ፡- የአየር ንብረት ለውጥ ሞት እና በሽታን ጨምሮ እንደ ሙቀት ሞገድ፣ አውሎ ነፋስ እና ጎርፍ ባሉ የአየር ሁኔታ ሁኔታዎች፣ የምግብ ስርአቶች መቋረጥ፣ ከእንስሳት ወደ ሰው የሚተላለፉ ዝርያዎች እና ምግብ፣ ውሃ፣ እና በቬክተር ወለድ በሽታዎች፣ እና የአእምሮ ጤና ህመሞች መጨመርን ጨምሮ በብዙ መንገዶች በጤና ላይ ጉዳት እያደረሰ ይገኛል፡፡","Climate change Overview: Climate change is impacting human lives and health in a variety of ways. It threatens the essential ingredients of good health – clean air, safe drinking water, nutritious food supply and safe shelter – and has the potential to undermine decades of progress in global health. Between 2030 and 2050, climate change is expected to cause approximately 250 000 additional deaths per year from malnutrition, malaria, diarrhoea and heat stress alone. The direct damage costs to health are estimated to be between US$ 2–4 billion per year by 2030. Areas with weak health infrastructure – mostly in developing countries – will be the least able to cope without assistance to prepare and respond. Greenhouse gas emissions that result from the extraction and burning of fossil fuels are major contributors to both climate change and air pollution. Many policies and individual measures, such as transport, food and energy use choices, have the potential to reduce greenhouse gas emissions and produce major health co-benefits, particularly by abating air pollution. The phase out of polluting energy systems, for example, or the promotion of public transportation and active movement, could both lower carbon emissions and cut the burden of household and ambient air pollution, which cause 7 million premature deaths per year Impact: Climate change is already impacting health in a myriad of ways, including by leading to death and illness from increasingly frequent extreme weather events, such as heatwaves, storms and floods, the disruption of food systems, increases in zoonoses and food-, water- and vector-borne diseases, and mental health issues.","Canjin yanayi Gamsashshen bayani: Canjin yanayi yana tasiri a kan rayuwa da lafiyar al'umma ta hanyoyi da dama. Yana barazana ga muhimman abubuwan kyakkyawan kiwon lafiya da tsaftatacciyar iska da ingantaccen ruwan sha da samar da abinci mai gina jiki da kyakkyawan gurin zama kuma yana iya raunana cigaban shekaru goma na kiwon lafiyar duniya. Tsakanin shekarar 2030 zuwa 2050, ana tsammanin canjin yanayi a kiyasce zai iya haddasa karin mace-mace 250 000 duk shekara ta dalilin rashin abinci mai gina jiki da zazzabin cizon sauro da gudawa da kuma takurar zafi kaɗai. An ƙiyasta darajar asarar da a ka samu kai tsaye ga harkar lafiya ta kasance tsakanin Dala biliyan US$ 4 duk shekara a shekarar 2030. Guraren da suke da rarraunan harkar lafiya yawanci a ƙasashe masu tasowa za su zama sune na ƙarshen da zasu iya jure kawar da yanayin cutar ba tare da taimakon shiri da tunkarar yanayin ba. Kona makamashin irin su gawayi ko mai da fitar da sinadaran gas ɗin da suke cutarwa suna taimakawa wajen kawo canjin yanayi da gurɓatar iska. Da yawan tsare-tsare da ɗaiɗaikun matakai, irin su sufiri da abinci da zaɓi da amfani da makamashi, za su iya rage fitar sinadarai daga makamashi masu cutarwa sannan su samar da alfanun lafiya lokaci guda, musamman ta hanyar rage tasirin gurɓatar iska. Za a iya rage fitar sinadarin carbon da gurɓatar iska misali, ta hanyar kawar da tsare-tsaren amfani da makamashi masu cutarwa da ƙarfafawa mutane guiwa don amfani da su da amfani da tsarin sufiri na kowa da kowa sannan su ƙara yin tafiya a ƙafa. Hakan zai taimaka wajen kare saurin mace-mace miliyan 7 da suke faruwa kowacce shekara saboda gurɓatar yanayi. Tasiri: Canjin yanayi tuni yake haifar da tasiri a kan lafiya ta hanyoyi da dama, inda ya haɗa da haddasa mutuwa da kamuwa da rashin lafiya daga yanayin ƙaruwar matsanancin faruwar yanayin gari yau da kullum, irin su, yanayin zafi mai tsanani da guguwa da kuma ambaliya, da dakatar da tsare-tsaren cimaka, irin su (zoonoses) da abinci- , ruwa- da cututtukan da wani ke shafawa wani da kuma cututtukan ƙwaƙwalwa.","Mabadiliko ya tabianchi Muhtasari: Mabadiliko ya tabianchi yanaathiri maisha ya afya ya binadamu kwa njia mbalimbali. Yanatishia viwango muhimu vya afya bora, hewa safi ‚Äì, maji salama ya kunywa, usambazaji wa chakula bora na makazi salama na yana uwezo wa kudhoofisha miongo kadhaa ya maendeleo katika duniani. Kati ya mwaka 2030 na 2050, mabadiliko ya tabianchi yanatarajiwa kusababisha vifo takriban 250000vya ziada kwa mwaka kutokana na utapiamlo, malaria, kuhara na msongo wa joto pekee. Gharama za uharibifu za moja kwa moja kwa afya zinakadiriwa kuwa kati ya US$ 2‚Äìbilionin 4 kwa mwaka ifikapo 2030. Maeneo yenye miundombinu dhaifu ya afya katika nchi zinazoendela yatakuwa na uwezo mdogo wa kustahamili bila usaidizi wa maandalizi na kukabiliana. Uzalishaji wa gesi chafu ambao unatokana na uchimbaji na uchomaji wa nishati ya mafuta ni uchangiaji mkubwa wa wa mabdiliko ya tabianchi na uchafuzi wa hewa. Sera nyingi na hatua za mtu binafsi, kama vile usafiri, uchaguzi wa chakula namatumizi ya nishat, zina uwezo wa kupunguza utoaji wa gesi chafuzi nakuzalisha manufaa makubewa ya afya, hasa kwa kupunguza uchafuzi wa hewa. Awamu ya kuondolewa kwa ifumo ya nishati chafuzi, kwa mfano, au uendelezaji wa usafiri wa umma na harakati za amilifu, inaweza kupunguza utoaji wa kaboni na kupunguza mzigo wa uchafuzi wa hewa wa kaya na mazingira, ambayo husababisha vifo vya mapema milioni 7 kwa mwaka. Athari: Mabadiliko ya tabianchi tayari yanaathiri afya kwa njia nyingi, ikiwa ni pamoja na kusababisha vifo na magonjwa kutokana na matukio ya hali ya hewa yanavyoongezeka kwa kasi, kama vile mawimbi ya joto, dhoruba na mafuriko, usumbufu wa mifumo ya chakula, kuongezeka kwa.","Àyípadà ojú ọjọ́ Ìsọníṣókí: Àyípadà ojú ọjọ́ máa ń ní ipa lórí ayé àwọn ènìyàn àti ìlera wọn ní orísirísi ọ̀nà. Ó máa ń dún kookò mọ́ àwọn èròjà pàtàkì fún ìlera ara tó dára - afẹ́fẹ́ tó mọ́, ìpèsè oúnjẹ tó ṣara lóore, àti ibùgbé tó láàbò tó péye - tó sì ní ìṣeéṣe láti mú àdínkù bá ìtẹ̀síwájú ìlera gbogbo àgbáyé fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún. Láàrin 2030 àti 2050, ìrètí wà pé kí àyípadà ojú ọjọ́ mú kí bí i àfikún ikú 250 000 l'ọ́dún látàrí àìjẹ oúnjẹ aṣaralóore, ibà, àrunṣu àti wàhálà ooru nìkan. Ìwọ̀n ìpalára tààrà yìí wà ní ìwòye láàrin bílíọ̀nù US$ 2-4 ní ọdún kan nígbà tí yóò fi di 2030. Àwọn agbègbè tí kò ní àwọn ohun aṣàmúlò fún ètò ìlera tó péye - pàápàá ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dìde bọ̀ - ní yóò nira fún jù láti lè faradà láì sí ìrànlọ́wọ́ láti múra sílẹ̀ àti láti dáhùn. Ìtújáde afẹ́fẹ́ gáàsì greenhouse tó máa ń jẹ́ àbájáde ìfàsíta àti jíjó àwọn ohun àlùmọ́ọ́nì tí kò ṣeé tún pèsè níná jẹ́ ọ̀nà kan gbòógì tó ń lọ́wọ́ sí àyípadà ojú ọjọ́ àti ìba afẹ́fẹ́ jẹ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ òfin àti àgbékalẹ̀ ẹnì kọ̀ọ̀kan, bí i ìrìnnà, yíyan ìlò oúnjẹ àti okun, ní ìṣeéṣe láti mú àdínkù bá ìtújáde afẹ́fẹ́ gáàsì greenhouse àti ṣíṣe ìpèsè àwọn ànfààní ìlera àjùmọ̀ jẹ tó ṣe kókó, pàápàá nípa dídẹ́kun bíba afẹ́fẹ́ jẹ́. Ọ̀nà àbáyọ kúrò nínú ìbàjẹ́ àwọn ẹtọ ìpèsè agbára, bí àpẹẹrẹ, tàbí ìmútẹ̀síwájú ètò ìrìnnà fún gbogbo gbò àti ìrìnkiri tó láápọ̀n, àwọn méjèèjì lè mú àdínkù bá ìtújáde afẹ́fẹ́ kábọ̀n àti gígé àjàgà ilégbéé àti ìwọ̀n ìgbóná tàbí ooru affect bíbàjẹ́, èyí tó máa ń fa ikú àìtọ́jọ́ mílíọ̀nù méje lọ́dún kan Ipa: Àyípadà ojú ọjọ́ wulẹ̀ ti ń nípa lórí ìlera ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀nà, tó fi mọ́ yíyọrí sí ikú àti àìlera láti ara iṣẹ̀lẹ̀ ojú ọjọ́ gbogbo ìgbà, bíi afẹ́fẹ́ ooru, ìjì àti omíyalé, dída ètò oúnjẹ rú, ìlọ́po kòkòrò nínú oúnjẹ, omi àti àwọn àìsàn ara kòkòrò, àti àwọn ìṣòro tó níí ṣe pẹ̀lú ìlera ọpọlọ.","Izinguquko zesimo sezulu Uhlolojikelele: Izinguquko zesimo sezulu zinomthelela ezimpilweni zabantu kanye nakwezempilo ngezindlela ezahlukene. Zisongela izithako ezisemqoka zempilo enhle – umoya ohlanzekile, amanzi okuphuza aphephile, ukuhlinzeka kokudla okunomsoco kanye nendawo yokukhosela ephephile – futhi zingakwazi ukucekela phansi inqubekela phambili yamashumi eminyaka ngokuphathelene nezempilo zomhlaba wonke. Phakathi kuka-2030 kanye no-2050, kulindeleke ukuthi izinguquko zesimo sezulu zibangele cishe ukushona kwabantu abangeziwe abayizi-250 000 ngonyaka ngenxa yokungatholi ukudla okunomsoco, i-malaleveva, isifo sohudo kanye nokushywa yingcindezi yokushisa ngokweqile kuphela. Izindleko zomonakalo oqondile kwezempilo zibalelwa ukuba phakathi kwezigidigidi ezingu-US$ 2–4 ngonyaka ngo-2030. Izindawo ezinengqalasizinda yezempilo ebuthakathaka – ikakhulukazi emazweni asathuthuka – zizoba ezikwazi kancane kakhulu ukumelana nalokhu ngaphandle kokusizwa ukuthi akulungiselela futhi asabele kukho. Ukudedelwa kwamagesi abamba ukushisa (greenhouse gas) okungumphumela wokukhishwa kanye nokushiswa kwezinsiza zokubasa ezigaphinde zisebenziseke kunegalelo elikhulu kukho kokubili izinguquko zesimo sezulu kanye nokunukubezeka komoya. Izinqubomgomo eziningi kanye nezinyathelo zabantu ngadwana, ezifana nokukhethwayo ngokuphathelene nezokuthutha, ukudla kanye nokusetshenziswa kwamandla, kungenzeka kwehlise ukudedelwa kwamagesi abamba ukushisa bese kukhiqiza imihlomulo esemqoka ehambisana nezempilo, ikakhulukazi ngokunciphisa ukunukubezeka komoya. Ukuqedwa kohlelo lwezamandla olunukubezayo, isibonelo, noma ukugqugquzelwa kwezokuthutha zomphakathi kanye nokunyakazisa umzimba, kokubili kungehlisa ukudedelwa komoya ongahlanzekile bese kususa umthwalo ekhayeni kanye nokunukubeza umoya wendawo , okubangela ukushona ngaphambi kwesikhathi kwabantu abayizigidi eziyi-7 ngonyaka. Umthelela: Izinguquko zesimo sezulu sezivele zinomthelela kwezempilo ngezindlela eziningi ezahlukene, ezihlanganisa ukuholela ekushoneni kanye nokugula ngenxa yezehlakalo ezandayo zezimo zezulu ezimbi, ezifana nokushaywa yingcindezi yokushisa ngokweqile, iziphepho kanye nezikhukhula, ukuphazamiseka kwezinhlelo zokudla, ukwanda kwezifo ezithathelanayo ezithelela abantu eziqhamuka ezilwaneni (zoonoses) kanye nezifo eziphathelene nokudla, amanzi kanye nezifo ezithwalwa yizilwane ezithelela abantu (vector-borne diseases), kanye nezinkinga zempilo yengqondo." +በተጨማሪም የአየር ንብረት ለውጥ እንደ መተዳደሪያ፣ እኩልነት እና የጤና እንክብካቤ እና የማህበራዊ ድጋፍ አወቃቀሮችን የመሳሰሉ ጥሩ ጤንነትን የሚወስኑ ብዙ ማህበራዊ ጉዳዮችን ጉዳት እያደረሰ ይገኛል፡፡ እነዚህ ለአየር ንብረት የተጋለጡ የጤና ስጋቶች ሴቶች፣ ህፃናት፣ አናሳ ጎሳዎች፣ ድሆች ማህበረሰቦች፣ ስደተኞች ወይም ተፈናቃዮች፣ አዛውንቶች እና የጤና ችግር ያለባቸውን ጨምሮ በጣም በተጋላጭ እና በተጎዱት ላይ በብዛት ይታያል፡፡ በአጭርና በመካከለኛ ጊዜ የአየር ንብረት ለውጥ የጤና ተጽኖዎች የሚወሰኑት በዋነኛነት በህዝቦች ተጋላጭነት፣ አሁን ያለውን የአየር ንብረት ለውጥ መጠን መቋቋም እና የመላመድ መጠን እና ፍጥነት ነው፡፡ በረዥም ጊዜ ላይ ውጤቱ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የሚሄድ ልቀትን ለመቀነስ እና አደገኛ የሙቀት ገደቦችን መጣስ እና የማይመለሱ የማይቀያየር ነጥቦችን ለማስወገድ አሁን በሚወሰደው የለውጥ እርምጃ ላይ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር የጤና ስርዓትን በመገንባት እና ጤናን ከአየር ንብረት ለውጥ በመጠበቅ ረገድ ሀገራዊ እድገትን በመከታተል እንዲሁም በፓሪስ ስምምነት ላይ በብሔራዊ ቁርጠኝነት የተሰጡ አስተዋፅዖዎች መተግበር የሚያስገኘውን የጤና ጠቀሜታ በመገምገም ከትልቅ የአየር ንብረት እርምጃ ትልቅ ትርፍ የማግኘት እድልሀገራትን ይደግፋል፡፡፡ የአለም ጤና ድርጅት በአየር ንብረት ለውጥ እና ጤና ላይ ያለው እቅድ የሚከተሉትን ያጠቃልላል። ድጋፍና እና አጋርነት፡- በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ውስጥ ካሉ አጋር ኤጀንሲዎች ጋር በመተባበር እና ጤና በአየር ንብረት ለውጥ አጀንዳ ውስጥ በትክክል መቅረቡን በማረጋገጥ እንዲሁም የአየር ንብረት ለውጥ በሰው ጤና ላይ ስለሚያስከትላቸው ስጋቶች መረጃ በመስጠት እና በማሰራጨት የካርቦን ልቀት በመቀነስ ጤንነት የማሳደግ እድሎችን መፍተር፡፡ ሳይንስን እና ማስረጃን መከታተል፡- በአየር ንብረት ለውጥ እና በጤና መካከል ያለውን ግንኙነት በተመለከተ የሳይንሳዊ ማስረጃዎችን ግምገማዎች ማስተባበር፤ የአየር ንብረት ለውጥ በሚገጥምበት ጊዜ የአገሪቱን ዝግጁነት እና ፍላጎቶች መገምገም እንዲሁም ዓለም አቀፍ የምርምር አጀንዳ ማዘጋጀት፤ የሰውን ጤና ከአየር ንብረት ለውጥ ለመጠበቅ ሀገራትን መደገፍ፡- አገራዊ አቅምን ማጠናከር እና የጤና ስርዓቶችን የመቋቋም እና የመላመድ አቅምን ማሻሻል የአየር ንብረት ለውጥ የሚያስከትለውን የጤና ችግር ለመቋቋም፤ እንዲሁም,"Furthermore, climate change is undermining many of the social determinants for good health, such as livelihoods, equality and access to health care and social support structures. These climate-sensitive health risks are disproportionately felt by the most vulnerable and disadvantaged, including women, children, ethnic minorities, poor communities, migrants or displaced persons, older populations and those with underlying health conditions. In the short to medium term, the health impacts of climate change will be determined mainly by the vulnerability of populations, their resilience to the current rate of climate change and the extent and pace of adaptation. In the longer term, the effects will increasingly depend on the extent to which transformational action is taken now to reduce emissions and avoid the breaching of dangerous temperature thresholds and potential irreversible tipping points. WHO Response WHO supports countries in building climate-resilient health systems and tracking national progress in protecting health from climate change, as well as in assessing the health gains that would result from the implementation of the existing Nationally Determined Contributions to the Paris Agreement, and the potential for larger gains from more ambitious climate action. WHO’s work plan on climate change and health includes: advocacy and partnerships: coordinating with partner agencies within the UN system, and ensuring that health is properly represented in the climate change agenda, as well as providing and disseminating information on the threats that climate change presents to human health and opportunities to promote health while cutting carbon emissions; monitoring science and evidence: coordinating reviews of the scientific evidence on the links between climate change and health; assessing country's preparedness and needs when facing climate change; and developing a global research agenda; supporting countries to protect human health from climate change: strengthening national capacities and improving the resilience and adaptive capacity of health systems to deal with the adverse health effects of climate change; and","Bugu da ƙari, canjin yanayi yana rauna da yawan abubuwan cikar al'umma na kyakkyawan kiwon lafiya, rayuwar walwala da daidaito da damar samun kiwon lafiya da kuma abubuwan tallafawa jin daɗin al'umma. Waɗannan matsalolin lafiyar da suke da alaƙa da canjin yanayi suna shafar mata masu rauni da yara da ƙananan ƙabilu, matalautan al'ummu, masu bulaguro da waɗanda suka rasa matsuguninsu da tsofaffin mutane da kuma waɗanda da suke ɗauke matsalolin lafiya a lokacin. Nan da lokaci kaɗan, tsarin yadda canjin yanayi ke shafar harkar lafiya ya dogara ne da irin raunin mutane, da yadda zasu iya jure canje-canjen yanayin da ke faruwa yanzu, sannan kuma ta ya za suyi saurin sabawa da karɓar canjin. A can gaba kuwa, yawan canjin yanayi daya shafi lafiya zai ta'allaƙa ne idan mun ɗauki tsauraran matakai yanzu wajen rage fitar sinadaran makamashi sannan mu kare yanayin sanyi ko zafi daga ɗaga wa suyi sama sosai, wanda hakan ka iya janyo canje-canjen da ba za su koma yadda suke ba. Matakan Hukumar WHO Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana tallafawa ƙasashe wajen ƙirƙiro da tsare-tsaren kiwon lafiya masu inganci da zasu iya magance ƙalubalen yanayi da sa ido a kan yadda kowacce ƙasa ke ƙoƙarin kare lafiya daga ƙalubalen yanayi. Sannan tana kuma binciko amfanuwar lafiya na tsare-tsaren yanayi da ake ciki yanzu ƙarƙashin shirin nan na 'The Paris Agreement' sannan ta gano yiwuwar samun wasu manyan alfanu daga matakin kula da yanayi da a kai kudiri. Tsare-tsaren WHO game da canjin yanayi da lafiya sun ƙunshi: Bada goyon baya da haɗin gwiwa: ta hanyar aiki da hukumomin majalisar ɗinkin duniya domin tabbatar da cewa lafiya na ɗaya daga cikin abubuwan tattaunawa, da bada sanarwar yadda canjin yanayi ke shafar lafiya da kuma hanyoyin inganta lafiya a lokaci guda ana rage fitar sinadaran kabon (carbon).; Kula da kimiyya da hujjoji: tattara nazarurrukan hujjojin kimiyya a kan dangantaka tsakanin canjin yanayi da lafiya: ta hanyar tantance shiri da buƙatun ƙasa yayin fuskantar canjin yanayi: da samar da wani shirin bincike na duniya:; Tallafawa ƙasashe dasu kare lafiyar al'umma daga canjin yanayi: ƙara ƙarfafa ikon ƙasashe da bunƙasa juriya da iya sabawa da tsare-tsaren lafiya domin magance mummunan tasiran canjin yanayi a kan lafiya: da","Zaidi ya hayo: mabadiliko ya tabianchi yanadhoofisha mambo mengi ya kijamii ya afya bora, kama vile riziki, usawa na upatikanaji wa huduma za afya na miundo ya usazidizai wa kijamii. Hatari hizi za kiafya zinawaathiri watu walio hatarini zaidi na wasio na uwezo, wakiwemo wanawake, watoto, makabila madogo, jamii maskini, wahamiaji au watu waliohamishwa makazi yao, wazee na wale walio na hali dhaifu za kiafya. Ndani ya muda mfupi, athari za kiafya za mabadiliko ya tabianchi zitaamuliwa hasa na mazingira magumu ya idadi ya watu, ustahamilivu wao kwa kiwango cha sasa cha mabadiliko ya tabiaznchi na kiwango cha kuzoea. Kwa muda mrefu, athari zitazidi kutegemea kiwango ambacho hatua ya mageuzi inacchukuliwa sasa ili kupunguza utoaji wa hewa chafu na kuepuka ukiukwaji wa viwango hatari vya jotona vidokezo vinavyoweza kutenduliwa. Majibu ya WHO WHO inaunga mkono nchi katika kujenga mifumo ya afya inayostahamili hali ya hewa na kufuatilia maendeleo ya kitaifa katika kulinda afya dhidi ya mabadiliko, ya tabianchi, na vilevile katika kutathmini mafanikio ya kiafya yanayotokana na utekelezaji wa Michango iliyoamuliwa Kitaifa kwa Mkataba wa Paris, na uwezekano wa kuwa na michango mikubwa zaid, faida kutokana na hatua kabambe zaidi kwa tabianchi. Mpango kazi wa WHO kuhusu mabadiliko ya tabiaznchi ni pamoja na: Utetezi na ushirikiano: kuratibu pamoja na washirika wa mashirika ndani ya mifumo ya Umoja wa Mataifa, na kuhakikisha kwamba afya inawasilishwa ipasavyo katika ajenda ya mabadiliko ya tabiaznchi, pamoja na kutoa na kusambaza taarifa juu ya matishio ambayo mabadiliko ya tabiaznchi yanaleta kwa afya ya binadamu na fursa za kukuza afya kwa wakati huku tukikata uzalishaji wa kaboni; Ufuatiliaji wa sayansi na ushindi: kuratibu mapitio ya ushahidi wa kisayansi juu ya uhusiano kati ya mabadiliko ya tabiaznchi na afya; kutathmini utayari wa nchi na mahitaji wakati inakabiliwa na mabadiliko ya tabianchi; na kuendeleza ajenda ya utafiti wa kimataifa.; Kusaidia nchi kulinda afya ya binadamu kutokana na mabadiliko ya tabiachi: kuimarisha uwezo wa kitaifa na kuboresha uwezo wa kustahamili na kubadilika zkwa mifumo ya afya ili kukabiliana na athari mbaya za kiafyaz za mabadiliko ya tabianchi; na","Síwájú síi, àyípadà ojú ọjọ́ ń kééré ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ohun tó ń tọ́ka sí ìlera tó péye, bí i ìgbé ayé, ìdọ́gba àti ànfààní sí ètò ìlera àti àgbékalẹ̀ ìrànlọ́wọ́ àwùjọ. Àwọn ewu ìlera tó níí ṣe pẹ̀lú ojú ọjọ́ yìí ni àwọn aláìní àti àwọn tí ọ̀rọ̀ náà lè tètè kàn máa ń kojú gidi gan, tó fi mọ́ àwọn obìnrin, ọmọdé, àwọn ẹ̀yà tó ní ìwọ̀n ènìyàn péréte, àwọn àwùjọ tó ṣe aláìní, àwọn aṣíkiri tàbí àwọn àbọ̀dé ogun, àwọn àgbàlagbà láàrin iye ènìyàn àwùjọ tó ní ìṣòro ìlera. Ní ìgbà díẹ̀, àwọn ipa ìlera tó jẹ mọ́ ojú ọjọ́ ni ìṣeéṣe àwọn ènìyàn àwùjọ láti ni, ìlàkàkà wọn sí ìwọ̀n àyípadà ojú ọjọ́ àti ìwọn gígùn àti ìyára sí fífi ará mọ́ yóò sọ nípa rẹ̀. Ní ìgbà pípẹ́, ipa náà yóò túbọ̀ gbára lé ìwọ̀n gígùn tí ìṣe àyípadà ti wáyé nísinsìnyí láti mú àdínkù bá ìtújáde, àti láti dènà ìdábùú ìwọ̀n gbígbóná tàbí ooru tó léwu àti ìṣeéṣe ojú àmí tí kò ṣeé yípadà. Èsì WHO WHO ṣe atìlẹyìn láti kọ́ àwọn ilé ètò ìlera tó lè ṣe àtakò ojú ọjọ́ àti ṣíṣe ìtọpasẹ̀ ìtèsíwájú orílẹ-èdè ní dídá ààbò bo le àyípadà ojú ọjọ́, àti pẹ̀lú ní ṣíṣe ìgbéléwọ̀n ànfààní ìlera tí yóò yọrí láti ara ìfilọ́lẹ̀ ipa àjọpinnnu àwọn orílẹ̀-èdè sí àdéhùn Paris tó ti wà tẹ́lẹ̀ àti ìṣeéṣe ànfààní tó ga láti ṣe àgbékalẹ̀ ìṣe ojú ọjọ́ tó ní àfojúsùn. Èrò iṣẹ́ WHO lóri àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera ni: Ṣíṣe àgbàwí àti ìbáṣepọ̀: ṣíṣe àkóso pẹ̀lú àwọn ilé-iṣẹ́ alábàṣiṣẹ́pọ̀ tó wà nínú ètò UN, àti rírí àrídájú pé ìlera ní aṣojú níbi ètò àyípadà ojú ọjọ́, àti pípèsè àti ṣíṣe àgbékalẹ̀ ìròyìn lóri ìdúnkokò tí àyípadà ojú ọjọ́ máa ń mú wá sí ìlera ara ènìyàn àti ànfààní láti mú àgbéga bá ìlera nígbà tí wọ́n bá ń ṣe ágékúrú ìtújáde afẹ́fẹ́ kábọ̀n; Ṣíṣe àmójútó ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì àti ẹ̀rí: ṣíṣe àkóso àwọn àtúnyẹ̀wò àwọn ẹ̀rí ìmọ̀ sáyẹ́nsì lórí àsopọ̀ láàrin àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera; ṣíṣe àgbéyẹ̀wò ìmúrasílẹ̀ orílẹ̀-èdè àti ohun tí wọ́n nílò nígbà tí wọ́n bá ń kojú àyípadà ojú ọjọ́; ṣíṣe ètò àgbé dìde ìwádìí fún gbogbo àgbáyé; Àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣe ìfọwọ́sowọ́pọ̀ láti dáàbò bo ìlera ènìyàn lọ́wọ́ àyípadà ojú ọjọ́: ṣíṣe ìmúdúró ipá àwọn orílẹ̀-èdè àti ipá ṣíṣe ìmúdára ìpadàbọ̀sípò àti ìmọ́ra àwọn ètò ìlera láti kojú ipa ribiribi àyípadà ojú ọjọ́ lóri ìlera; àti","Ngaphezu kwalokho, izinguquko zesimo sezulu zicekela phansi okuningi kwezenhlalo okunquma impilo enhle, efana nokuziphila, ukulingana kanye nokwazi ukufinyelela ekunakekelweni kwezempilo kanye nasezinhlakeni zokweseka zezenhlalo. Lezi zinguquko zesimo sezulu ezibucayi ngokuphathelene nezempilo zizwiwa ngokungalingani nabanye yilabo abasengcupheni kanye nansengozini, okuhlanganisa abesifazane, izingane, abantu bendabuko abayidlanzaka, imiphakathi empofu, abasebenzi abathuthele kwezinye izindawo noma abantu abasale dengwane, abantu asebekhulile kanye nalabo abanezifo ezingakatholakali ezingamahlalakhona. Esikhathini esifushane ukuya kwesiphakathi nendawo, imithelela kwezempilo ngokuphathelene nezinguquko zesimo sezulu izonqunywa ikakhulukazi ukuba sengcupheni kwabantu, ukwazi kwabo ukummelana namazinga amanje ezinguquko zesimo sezulu kanye nobubanzi kanye nejubane lokulungelana nesimo. Esikhathini eside, imithelela izoya ngokuncika ebubanzini bezinyathelo zezinguquko ezithathwa manje ukuze kuncishiswe ukudedelwa kwezisi kanye nokugwema ukweqa amazinga okushisa ayingozi kanye nokungenzeka kube yindawo yokuphenduka okungeke kusalungiseka. Impendulo yeWHO I-WHO yeseka amazwe ngokuphathelene nokwakha izinhlelo zezempilo ezimelana nezinguquko zesimo sezulu kanye nokulandelela inqubekela phambili ngokuphathelene nokuvikela ezempilo ezinguqukweni zesimo sezulu, kanye nokuhlola okuzuziwe ngokuphathelene nezempilo okuzoba umphumela wokuqaliswa Kwamagalelo Anqunyiwe Kuzwelonke ngokuphathelene Nesivumelwano saseParis, kanye nokuzuza okukhulu okungase kwenzeke ngenxa yezinyathelo ezinqala kakhulu zezinguquko zesimo sezulu. Uhlelo lomsebenzi lwe-WHO ngokuphathelene nezinguquko zesimo sezulu kanye nezempilo zihlanganisa: ukumela kanye nokusebenzisana: ukusebenzisana nama-enjensi angabalingani akuhlelo lwe-UN, kanye nokuqinisekisa ukuthi ezempilo zimelwa ngendlela efanele ku-ajenda yezinguquko zesimo sezulu, kanye nokuhlinzeka kanye nokusabalalisa ulwazi ngokuphathelene nezinsongo zezinguquko zesimo sezulu kwezempilo zabantu kanye namathuba okugqugquzela ezempilo ngesikhathi kuphungulwa ukudedelwa komoya ongahlanzekile; ukuqapha isayensi kanye nobufakazi: ukuhlanganisa ukubukezwa kobufakazi bezempilo ekuxhumaneni phakathi kwezinguquko zesimo sezulu kanye nezempilo; ukuhlola ukuzilungiselela kwezwe kanye nezidingo lapho libhekene nezinguquko zesimo sezulu; kanye nokuthuthukisa i-ajenda yocwaningo lomhlaba wonke; ukweseka amazwe ukuze kuvikele izimpilo zabantu ezinguqukweni zesimo sezulu: ukuqinisa ukwazi ukwenza lokhu kuzwelonke kanye nokwenza ngcono ukwazi ukumelana kanye nokulungiselela isimo kohlelo lwezempilo ukuze kubhekwane nemithelela engemihle kwezempilo yezinguquko zesimo sezulu; kanye" +በ��የር ንብረት ለውጥ እና በሰው ጤና ላይ አቅምን ማሳደግ፡- ሀገራት ለአየር ንብረት ለውጥ የጤና ተጋላጭነትን ለመቀነስ አቅማቸውን እንዲያሳድጉ መርዳት እና የካርቦን ልቀትን በመቀነስ ጤናን ማስተዋወቅ፡፡,building capacity on climate change and human health: assisting countries to build capacity to reduce health vulnerability to climate change and promoting health while reducing carbon emissions.,Gina ikon karfi game da canjin yanayi da lafiyar al'umma: taimakawa ƙasashe dasu gina ikon karfi domin rage raunin lafiya ga canjin yanayi da inganta lafiya yayin rage fitar sinadarin kabon (carbon).,Kujenga uwezo juu ya mabdiliko ya tabianchi na afya zya mwanadamu: kusaidia nchi kujenga uwezo wa kupun guza hatari ya kiazfya kwa mabadiliko ya tabianchi na kukuza afya zhuku kukipunguzwa uzalishaji wa kaboni.,Ṣíṣe àgbékalẹ̀ ipá lórí ayípadà ojú ọjọ́ àti ìlera àwọn ènìyàn: ríran àwọn orílẹ̀-èdè lọwọ láti ṣe àgbékalẹ̀ ipá láti mú àdínkù bá àìlágbara lórí ayípadà ojú ọjọ́ àti mímú ìtẹ̀síwájú bá ìlera nígbà tí àdínkù ń bá ìtújáde kábọ̀n.,nokwakha ukwazi ukubhekana nezinguquko zesimo sezulu kanye nempilo yabantu: ukusiza amazwe ukuthi akwazi ukwehlisa ukuba sengcupheni kwezempilo ezinguqukweni zesimo sezulu kanye nokugqugquzela ezempilo ngesikhathi kuncishiswa ukudedelwa komoya ongahlanzekile. +የጤና የጋራ እቃዎች ማጠቃሊያ፡- ለጤና የሚውሉ የጋራ እቃዎች በሚከተሉት ሁኔታዎች ላይ በመመስረት ከመንግስታት ወይም ከለጋሾች የጋራ ፋይናንስ የሚያስፈልጋቸው በሕዝብ ላይ የተመሰረቱ ተግባራት ወይም ድጋፎች ናቸው፡፡ በጤና እና በኢኮኖሚ እድገቱ ላይ አስተዋፅዖ ያድርጉ፤ በገበያ ውድቀቶች ላይ ለተመሰረቱ ጣልቃ ገብነቶች ግልጽ የሆነ ኢኮኖሚያዊ አመክንዮ አለ፣ ትኩረት በመስጠት( i) የሕዝብ ጥቅሞች( ተፎካካሪ ያልሆኑ፣ ያልተገለሉ) ወይም( ii) ትልቅ ማህበራዊ ውጫዊ ውጤቶች። እነዚህ የተለመዱ የጤና እቃዎች ጤናን እና ደህንነትን ለመጠበቅ እና ለማስተዋወቅ መሰረታዊ ናቸው፡፡ የእነዚህ እቃዎች ሰፊ መሰረተ ልማቶች፣ ተዛማጅ ውጫዊ ነገሮች እና ብዙ ጊዜ ዘርፈ ብዙ ባህሪ ስላላቸው የታለመ እርምጃ እና መዋዕለ ንዋይ ማፍሰስ በሁለቱም መንግስታት እና የአለም ማህበረሰብ አስፈላጊ ናቸው፡፡ በአጠቃላይ የጤና የጋራ ምርቶች በአምስት ምድቦች ይከፋፈላሉ፡፡ ፖሊሲ እና ማስተባበር (ለምሳሌ የበሽታ መቆጣጠሪያ ፖሊሲዎች እና ስትራቴጂዎች) ግብሮች እና ድጎማዎች (ለምሳሌ፡- ወደ ባህሪ ለውጥ የሚያመሩ የገበያ ምልክቶችን ለመፍጠር በጤና ላይ ተፅእኖ ባላቸው ምርቶች ላይ የሚከፈሉ የግብር ክፍያዎች) ደንብና ህግ (ለምሳሌ የአካባቢ ደንብች እና መመሪያ),"Common goods for health Overview: Common goods for health are population-based functions or interventions that require collective financing, either from governments or donors based on the following conditions: Contribute to health and economic progress; There is a clear economic rationale for interventions based on market failures, with focus on (i) Public Goods (Non-Rival, Non-Exclusionary) or (ii) large social externalities. These common goods for health are fundamental to protecting and promoting health and well-being. Due to the broad-based benefits of these goods, related externalities, and often multisectoral nature, targeted action and investments are necessary by both governments and the global community. Common goods for health generally fall into five categories: Policy and Coordination (ex. disease control policies and strategies) Taxes and Subsidies (ex. taxes on products with impact on health to create market signals leading to behaviour change) Regulations and Legislation (ex. environmental regulations and guidelines)","kayayyakin kiwon lafiya na gama-gari Gamsashshen bayani: kayayyakin kiwon lafiya na kowa da kowa sune wasu hidimomi ko ayyuka da ake samarwa al'umma gaba ɗaya sannan suke buƙatar tallafin kuɗi da gomnatoci ko masu bada tallafi a ƙarƙashin waɗannan shaɗarurruka masu zuwa.: Suna bada gudummawa a kan lafiya da cigaban tattalin arziƙi.; Da akwai bayyanan nan dalilin kai ɗaukin tattalin arziƙi a kan matsalolin kasuwan, wajen maida hankali ga (i) kayan al-umma da suke amfanar kowa da kowa ba tare da karewa ba da kuma (ii) manyan wasu sha'anin al'umma. Waɗannan kayayyakin kiwon lafiya ɗin na kowa da kowa suna da matuƙar muhimmanci wajen kare da bunƙasa lafiya da walwala. Saboda Waɗannan kayayyakin suna samar da alfanu kala daban-daban kuma suna da manyan tasirika a wani wajen daban, dole gwamnatoci da al'ummar duniya su haɗu suyi hoɓɓasa da zuba jari. Kayayyakin kiwon lafiya na kowa da kowa ya rabu zuwa kaso biyar: Tsari da tattaro da abubuwa ( misali, tsare-tsare da hanyoyin magance cuta). Haraji da tallafi: (misali, sa haraji a kan kayayyakin da suke da tasiri a kan lafiya domin samarda alamun tafiyar kasuwa wanda zai janyo canjin daɓi'a. Tsara ƙa'idoji da dokoki domin iyakance yadda abubuwan zasu kasance. (misali, yin dokoki da ƙa'idojin muhalli)","Bidhaa za kawaida kwa afya. Muhtasari: Bidhaa za pamoja za afya ni kazi zinazotegemea idadi ya watu au uingiliajikati unaohitaji ufadhili wa pamoja kutoka kwa serikali au wafadhili kulingana na masharti yafuatayo: Kuchangia maendeleo ya afya na uchumi; Kuna mantiki ya wazi ya uingiliaji kati kulingana na kushindwa kwa soko, kwa kuzingatia (i) Bidhaa za Umma (isiyo ya upinzani, isiyojumuisha) (ii) mambo makubwa ya nje ya jamzii. Bidhaa hizi za afya za pamoja ni za msingi katika kulinda na kukuza afya na ustawi. Kwa sababu ya manufaa mapana ya bidhaa hizi, zihusianazo na mambo ya nje, na mara nyingi yenye asili ya sekta nyingi, hatua zinazolengwa na uwekezaji ni muhimu kwa serikali na jumuiya ya kimataifa. Bidhaa za pamoja za afya kwa ujumla huangukiakwenye makundi matano: Sera na Uuratibu (mfano. Sera na mikakati ya kudhibiti magonjwa) Ushuru na Ruzuku (km. ushuru wa bidhaa zilizo na athari kwa afya ili kuunda ishara za soko zinazosababisha mabadiliko ya tabia) Kanuni na Sheria (km. kanuni na miongozo ya mazingira)","Àwọn ọjà tó wọ́pọ̀ fún ìlera Ìsọníṣokí: Àwọn ọjàtó wọ́pọ̀ fún ìlera máa ń ṣiṣẹ́ fún ọpọ̀ èrò tàbí àwọn àgbékalẹ̀ tó máa ń nílò ìnáwó àpapọ̀, bóyá láti ọwọ́ ìjọba tàbí àwọn alágbékalẹ̀ lóri àwọn àlàkalẹ̀ wọ̀nyí: Lọ́wọ́ sí àgbéga ìlera àti ètò ọrọ̀ ajé; Ètò pínpín tí kò rújú wà fún àwọn àgbékalẹ̀ ètò ọrọ̀ ajé èyí tó dá lórí ìkùnà ọjà, pẹ̀lú àfojúsùn lórí (i) Ọjà gbogbo gbò (Èyí tí kò lórogún, èyí tí kò ní ìyàsọ́tọ̀) tàbí (ii) ìwọ̀n ìṣokùnfà tó pọ̀ láti àwùjọ mìíràn. Àwọn ọjàtó wọ́pọ̀ fún ìlera jẹ́ ọ̀pákùtẹ̀lẹ̀ láti dáàbò bo àti láti mú gbèrú ìlera àti ìwà lálàáfíà. Nítorí àwọn àǹfààní tó ga ti àwọn ọjàyìí, ) ìwọ̀n ìṣokùnfà láti àwùjọ mìíràn tó sún mọ́ ra, àti ìrísí ẹlẹ́kaǹka, iṣẹ́ ṣíṣe tó ní àfojúsùn àti ìfowóṣòwò jẹ́ pàtàkì fún ìjọba àti àwùjọ àgbáyé. Àwọn ọjàtó wọ́pọ̀ fún ìlera pín sí ipele márùn-ún: Òfin àti ìṣàkósó (àpẹẹrẹ òfin àti ìlànà ìṣàkósó àrùn) Owó orí àti owó ìrànwọ́ (àpẹẹrẹ owó orí lórí àwọn ọjà lórí ìlera láti pèsè ìfihàn ọjà tó ń yọrí sí àyípadà ìwà) Àwọn ìlànà àti ọ̀nà ìṣòfin (àpẹẹrẹ àwọn ìlànà àti ìtọ́nisọ́nà àyíká)","Izimpahla zezempilo ezijwayelekile Uhlolojikelele: Izimpahla zezempilo ezijwayelekile ziyimisebenzi esekelwe enanini labantu noma ukungenelela okudinga ukuxhasa ngezimali ngokuhlanganyela, okuvela kuhulumeni noma kubantu abanikelayo ngokusekelwe kule mibandela elandelayo: Zinegalelo ngokuphathelene nenqubekela phambili kwezempilo kanye nezomnotho; Kunesizathu esicacile sezomnotho sokungenelela okusekelwe ekuhlulekeni kwemakethe, okugxile (i) Ezimpahleni Zomphakathi (Okunenambango, Okungabandlululi) noma (ii) izinto zangaphandle ezinkulu zomphakathi. Izimpahla zezempilo ezijwayelekile zibalulekile ngokuphathelene nokuvikela kanye nokugqugquzela ezempilo kanye nenhlalakahle. Ngenxa yezinzuzo ezibanzi zalezi zimpahla, izinto zangaphandle ezihlobene, futhi ngokujwayelekile ngokwemvelo yezimboni eziningi, izinyathelo ezihlosiwe kanye nokutshalwa kwezimali kuyadingeka kokubili kohulumeni kanye nomphakathi womhlaba wonke. Izimpahla zezempilo ezijwayelekile ngokuvamile zihlukaniswa ngemikhakha emihlanu: Inqubomgomo kanye Nokuxhumanisa (isib. izinqubomgomo kanye namasu okulawula izifo) Izintela kanye Nezibonelelo (isib. intela emikhiqizweni enomthelela kwezempilo ukuze kusungulwe izimpawu zemakethe eziholela ekushintsheni ngokuphathelene nendlela yokuziphatha) Imithethonqubo kanye Nemithetho (isib. imithethonqubo kanye nemihlahlandlela ephathelene nendawo ezungezile)" +መረጃ፣ ትንተና እና ግንኙነት* (ለምሳሌ የክትትል ስርዓት) የህዝብ አገልግሎት* (ለምሳሌ የህክምና እና ደረቅ ቆሻሻ አወጋገድ) *አንዳንድ የግል ንብረት ባህሪዎች ሊኖራቸው እና በተወሰኑ ሁኔታዎች ውስጥ ተዛማጅ የግል ፋይናንስ ሊኖራቸው ይችላል፡፡ ባህሪያት፡- በጀት፣ ዕቅዶች እና የትግበራ ዝግጅቶች የበለጠ ግልጽነት እንዲኖረው ለማድረግ የጤና ተግባራት ���ና ድጋፍ የጋራ ዕቃዎች በአምስት ምድቦች ተከፋፍለዋል፡፡ ዕቅድ እና ማስተባበር በዘርፎቹ እና በመንግስት ደረጃዎች ላይ የብሔራዊ ፖሊሲዎች መውጣት፣ ተቋማዊ አቅም እና የማስተባበር ዘዴ፡፡ እነዚህ ሁሉንም ቡድኖች ያካተተ መሆን ያለበት ሲሆን ክትትል ሊደረግባቸው እና ከብሔራዊ የበጀት አፈጻጸም ጋር በመደበኛነት መቀናጀት አለባቸው፡፡ ደንብ እና ህግ አወጣጥ በድርጅቶች እና በግለሰቦች ላይ ገደቦችን ለማስቀመጥ የመንግስትን የማስገደድ ስልጣን መጠቀምን ያመለክታል፡፡ ሙሉ ህጋዊ ሰነዶችን (እንደ ህግ፣ አዋጅ፣ ትዕዛዝ፣ ኮዶች፣ የአስተዳደር ህግ እና መመሪያዎች ያሉተን) ያካትታል፡፡,"Information, analysis & communication* (ex. surveillance systems) Population Services* (ex. medical and solid waste management) *Some may have private goods characteristics and related private financing in certain circumstances. Attributes: The common goods for health functions and interventions have been grouped into five categories explained below to provide greater clarity for formulating budgets, plans and implementation arrangements. Planning and coordination The formation of national policies, institutional capacities and coordination mechanism across sectors and levels of government. These must be inclusive of all groups and will need to be monitored and formally linked with national budgetary processes. Regulation and legislation Refers to use of a government’s coercive power to impose constraints on organizations and individuals. It includes the full range of legal instruments (such as laws, decrees, orders, codes, administrative rules and guidelines).","Bayanai da nazari da sadarwa * (misali, hanyoyin sa ido) Ayyukan al'umma * (misali, Kulawa da kawar da sharar cibiyoyin lafiya da gidaje) *Wasu za su iya kasancewa suna da wasu kaya waɗanda ke da nasaba da tallafin kuɗi na kayan kai a wasu lokutan. Bayanin siffofi: an raba kayayyakin kiwon lafiya da kawo tallafi na kowa da kowa zuwa kaso biyar domin a samu sauƙin tsara kashe kuɗi da ƙirƙiro da tsare-tsare da tsara yadda za a gudanar da abubuwa. Tsarawa da tattaro da abubuwa . Samar da tsare-tsaren ƙasa da ikon hukumomi da kuma hanyar tattaro abubuwan a tsakanin ɓangarori da matakan gwamnati. Dole a shigo da dukkan rukunai sannan za su buƙaci kulawa sannan a haɗa su a hukumance da tsare-tsaren kasafin kuɗin ƙasa. Tsara ƙa'idoji da dokoki. Hakan na nufin amfani da ikon hukumar gwamnati ta ƙarfi da yaji domin ƙayyade iyaka a kan ƙungiyoyi da ɗaiɗaikun mutane. Ta ƙunshi dukkan wasu matakan doka ( Irin su dokoki da umarnin hukuma da umarni da ɗabi'un aiki da dokokin mulki da kuma ƙa'idoji.","Habari, uchambuzi & mawasiliano )k.m. mifumo ya ufuatiliaji) Huduma kwa umma * (k.m. usimamizi wa taka za matibabu na ngumu) *Baadhi wanaweza kuwa na sifa za bidhaa kibinafsi na ufadhili wa kibinafsi unaouhusiana katika hali fulani. Sifa: Bidhaa za pamoja kwa ajili ya afya na afua zimewekwa katika makundi matano yaliyoelezwa hapa chini ili kutoa ufafanuzi zaidi wa kuunda bajeti, mipango na utekelezaji. Mipango na uratibu. Uundaji wa sera za kitaifa, uwezo wa kitaasisi na taratibu za uratibu katika sekta na ngazi za serikali. Hizi ni lazimaz zijumuishe makundi yote na zinahitaji kufuatiliwa na kuunganishwa rasmi na michakato ya kibajeti ya kitaifa. Udhibiti na sheria. Inarejelea matumizi ya mamlaka ya kutumia nguvu kwa serikali kuweka vikwazo kawa mashirika na watu binafsi. Inajumuisha anuwai kamili ya vyombo vya kisheria (kama vile sheria, amri, maagizo, kanuni, kanuni za usimamizi na miongozo).","Ìròyìn, ìtú sí wẹ́wẹ́ àti ìbánisọ̀rọ̀* (àpẹẹrẹ àwọn ètò ìṣọ́ni) Àwọn iṣẹ́ iye ènìyàn* (àpẹẹrẹ ètò ìṣègùn àti ìṣàkóso ìdọ̀tí) Àwọn mìíràn lè ní àmúyẹ ọjà aládàáni àti ìlò owó tó sń mọ́ ra ní àwọn ìgbà kọ̀ọ̀kan. Àwon àmúyẹ: Àwọn iṣẹ́ àti àgbékalẹ̀ ọjà tó wọ́pọ̀ fún ìlera ló ti wà ní ìpele márùn-ún gẹ́gẹ́ bí àlàyé ìsalẹ̀ yìí láti pèsè ìmọ̀ tó péye lóri ṣíṣetò ìnáwó, èròǹgbà àti ìmúṣẹ ìlànà ètò. Àgbékalẹ̀ èròǹgbà àti ìṣkóso Ṣíṣe àwọn òfin orílẹ̀-èdè, ipá àwọn ilé-ẹ̀kọ́àti ọgbọ́n ìṣàkóso káàkiri ẹ̀ka àti àwọn ìpele ìjọba. Gbogbo égbẹ́ gbọ́dọ̀ wà nínú èyí tí wọn yóò sì nílò láti ṣe àmójútó wọn àti síso wọ́n pọ̀ mọ́ ìlàna ètò owó níná ti orìlọ̀-èdè. Ìlànà òfin àti ìṣàkóso Èyí tún mọ̀ sí ìlò àgbàra ìpọn dandan ti ìjọba làti fi ìdílọ́wọ́ tipátipá sórí àwọn àwùjọ àti ẹnì kọ̀ọ̀kan. Èyí níí ṣe pẹ̀lú àwọn ohun èlò òfin ní kíkún (bíi òfin, àlàkalẹ̀, àṣẹ, kóòdù, òfin àti ìtọ́sọ́nà ìṣàkóso.","Imininingwane, ukuhlaziya kanye nokuxhumana* (isib. izinhlelo zokuqapha) Izinsiza Zabantu * (isib. ukwenganyelwa kwezokwelapha kanye nemfucuza) *Abanye bangase babe nezici zempahla yangasese kanye nokuhlobene nokuxhaswa ngezimali kwangasese ezimweni ezithile. Izimfanelo: Izimpahla ezijwayelekile zemisebenzi yezempilo kanye nokungenelela zihlukaniswe ngemikhakha emihlanu echazwe ngezansi ukuze zicaciswe kabanzi ngokuphathelene nokwenza isabelomali, izinhlelo kanye namalungiselelo okusetshenziswa. Ukuhlela kanye nokuxhumanisa Ukwakhiwa kwezinqubomgomo zikazwelonke, amakhono ezikhungo kanye nendlela yokuxhumanisa emikhakheni kanye nasezingeni likahulumeni. Lokhu kumele kuhlanganise wonke amaqembu futhi kuzodingeka kuqashwe futhi kuxhunyaniswe ngokusemthethweni nezinqubo zesabelomali sikazwelonke. Umthethonqubo kanye nomthetho Kusho ukusebenzisa amandla kahulumeni okuphoqelela ukubeka imingcele ezinhlanganweni kanye nakubantu ngabanye. Kuhlanganisa uhla oluphelele lwezindlela zangokomthetho (njengemithetho, izinqumo, imiyalo, amakhodi, imithetho yokuqondisa kanye neziqondiso)." +ግብር እና ድጎማ በግለሰብ እና በገበያ ባህሪ ላይ ተጽእኖ የሚያሳድሩ የፋይናንስ መሳሪያዎች በሕዝብ ጤና ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራሉ፡፡ መረጃ አሰባሰብ፣ ትንተና እና ማሳወቂያ መረጃን መሰብሰብ እና መተንተንን እንዲሁም የህዝብን ደረጃ ለውጡን ሁሉን አቀፍ እና ማእከላዊ የተቀናጀ የመረጃ ስርዓት መከታተልን ያካትታል፡፡ የህዝብ አገልግሎት* (ለምሳሌ የህክምና እና የደረቅ ቆሻሻ አወጋገድ) ሁሉንም ህብረተሰብ የሚጎዱ እና ለህዝብ ጤና መሰረታዊ የሆኑ አገልግሎቶች (እንደ ውሃ እና ንፅህና፣ ቆሻሻ አያያዝ፣ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን መቆጣጠር እና የአደጋ ጊዜ ምላሽ ስራዎች) ነገር ግን ገበያቸውም የማያቀርቡ ወይም ውስን አቅርቦት ያላቸው ናቸው፡፡ ቁልፍ የመመሪያ መልእክቶች የጤና የጋራ እቃዎች ለሀገራዊ እና አለምአቀፍ የጤና ደህንነትን ለመገንባት እና ወደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን እድገት ለማምጣት፣ ወረርሽኞችን እና በህብረተሰቡ ላይ የሚደርሱ አካባቢያዊ አደጋዎችን መከላከል እና መቆጣጠርን ጨምሮ አስፈላጊ ናቸው፡፡ በጥሩ ሁኔታ የሚሰሩ የጤና ሥርዓቶች በጠንካራ አስተዳደር፣ ግልጽ ደንቦች እና ደረጃዎች፣ ህዝብን መሰረት ባደረጉ አገልግሎቶች እና በተቀናጁ ፖሊሲዎች ላይ የተመሰረቱ ናቸው፣ እነዚህ ሁሉ ለጤና የጋራ እቃዎች ናቸው፡፡ የጤና የጋራ እቃዎች መንግስታት ለአለም አቀፍ የጤና ጥበቃ ደንብ 2005 ለጤና ደህንነት አቅም ግንባታ እና የአለም አቀፍ የጤና ሽፋኑ መሻሻልን ለማረጋገጥ ወሳኝ ተግባራት ላይ መዋዕለ ንዋያቸውን ማፍሰስ ለምን እንደሚያስፈልግ ኢኮኖሚያዊ ምክንያትን ይሰጣሉ፡፡,"Taxes and subsidies Financial instruments that influence individual and market behaviour, which can have a considerable impact on population health. Information collection, analysis and communication Involves the collection and analyses of information, and the monitoring of population-level change through a comprehensive and centrally-coordinated information system. Population services* (ex. medical and solid waste management) Services that impact all of society and are fundamental to public health (such as water and sanitation, waste management, vector control and emergency response operations), but which markets either do not provide or under-provide. Key policy messages Common goods for health are essential to building national and global health security and for making progress towards universal health coverage, including preventing and mitigating epidemic and environmental threats to societies. Well-functioning health systems rely on strong governance, clear regulations and standards, population-based services and coordinated policies, all of which are common goods for health. Common goods for heath provide the economic rationale for why it is necessary for governments to invest in International Health Regulation 2005 capacities for health security and critical functions to ensure progress towards universal health coverage.","Haraji da tallafi Tsare-tsaren harkar kuydi da suke tasiri ga ɗaiɗaikun mutane da yanayi kasuwa, waɗanda zasu iya haifar da babban matsala a kan lafiyar al'umma. Tattara bayanai da nazari da kuma sadarwa Ya ƙunshi tattarawa da nazarin bayanai, da kulawa da matakin yadda al'umma ke canjawa ta hanyar amfani da wani cikakke kuma shiryayyen tsarin tattara da ajiye bayanai. Ayyukan al'umma * (misali, Kulawa da sharar cibiyoyin lafiya da sharar sauran gurare) Ayyuka da abubuwan da suke tasiri ga dukkan al'umma sannan suke da muhimmanci ga lafiyar al'umma (Irin su ruwa da tsaftar muhalli da kulawa da shara da magance halittar mai ɗauke da cuta da kuma ayyukan amsar kiran gaggawa), amma ayyukan ba koyaushe kasuwanni ke samarwa ba ko samar da ba isassu ba. Manyan saƙonnin da aka tsara, masu muhimmanci kayayyakin kiwon lafiya na kowa da kowa na da matuƙar muhimmanci wajen gina tsarin tsaron lafiya na ƙasa da duniya ma baki ɗaya sannan wajen samar da cigaba a tsarin bada tallafin lafiya na bai ɗaya, wanda ya haɗa da kare faruwar da rage tasirin annoba da barazanar muhalli ga al'umma. Ingantaccen tsarin lafiya ya dogara da ƙwaƙƙwaran tsari da fayyatattun tsare-tsare da ƙa'ida da ayyuka don al'umma da kuma haɗaɗɗun tsare-tsare waɗanda dukkan su makamasan lafiya ne. Kayan kiwon lafiyar kowa da kowa na bada dalili kan me yasa gomnati zata zuba kuɗi tsare-tsaren shekarar 2005 na ƙungiyar kafa doka ga sha'anin lafiya domin samun tsaron lafiya da ayyuka masu muhimmanci, wanda hakan zai janyo cigaba wajen cimma tsarin bada tallafin lafiya na bai daya.","Ushuru na ruzuku. Vyombo vya kifedha vinavyoathiri tabia ya mtu binafsi na soko, ambayo inaweza kuwa na athari kubwa kwa afya ya jamii. Ukusanyaji wa habari, uchambuzi na mawasiliano. Inahusisha ukusanyaji na uchambuzi wa taarifa, na ufuatiliaji wa mabadiliko wa kiwango cha idadi ya watu kupitia mfumo wa taarifa unaoratibiwa na serikali kuu. Huduma kwa umma * (k.m. usimamizi wa taka za matibabu na ngumu) Huduma zinazoathiri jamii yote na ni za msingi kwa afya ya umma (kama vile maji na usafi wa mazingira, udhibiti wa takaz, udhibiti wa vijidudu na shughui za kukabiliana na dharura), lakini masoko ambayo ama hayatoi au yanatoa huduma chini ya kiwango. Ujumbe muhimu wa sera. Bidhaa za pamoja za afya ni muhimu kwa kujenga usalama wa afya wa kitaifa na kimataifa na kwaajili ya kufanya maendeleo kuelekea chanjo ya afya kwa wote, ikiwa ni pamoja na kuzuia na kupunguza janga na vitisho vya mazingira kwa jamii. Mifumo ya afya inayofanya kazi vizuri inategemea utawala thabiti, kanuni na viwango vilivyo wazi, huduma za jamii na sera zilizoratibiwa, ambazo zote ni bidhaa za pamoja za afya. Bidhaa za pamoja za afya hutoa mantiki ya kiuchumi kwa kuwa ni muhimu kwa serikali kuwekeza katika uwezo wa Kimataifa wa Kanuni ya afya ya 2005 kwa usalama wa afya na kazi muhimu ili kuhakikisha maendeleo kuelekea huduma ya afya kwa wote.","Owó orí àti owó ìrànwọ́ Ohun èlò ajẹmọ́ ìṣúná tó máa ń nipa lórí ẹnì kọ̀ọ̀kan àti ìhùwàsí ọjà, èyí tó lè ní ipa tó lápẹẹrẹ lórí ìlera gbogbo gbò. Ṣíṣe àgbàjọ ìròyìn, ìṣàtúpalẹ̀ àti ìbáraẹnisọ̀rọ̀ Níí ṣe pẹ̀lú àgbàjọ àti ìṣàtúpalẹ̀ ìròyìn, àti ṣíṣe àmójútó àyípadà ìpele àwọn ènìyàn láti èyí tó jinlẹ̀ àti ètò ìròyìn alámòjútó alápapọ̀. Ètò iye ènìyàn* (àpẹẹrẹ ìṣàkóso ìṣègùn àti ìdọ̀tí) Àwọn iṣẹ́ tó máa ń nipa lórí àwùjọ tó sì jẹ́ ọ̀pákùtẹ̀lẹ̀ fún ìlera gbogbo gbò (bíi omi àti ìtọ́jú àyíká, ìṣàkóso ìdọ̀tí, ìṣàmójútó kòkòrò tó ń fa àìsàn àti ìdáhùn sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ òjijì), ṣùgbọ́n èyí tí ọjà máa ń pèsè tàbí pèsè lọ́nà àìtó. Àwọn àfijíṣẹ́ tó ṣe kókó Àwon ọjà fún ìlera ṣe kókó sí ṣíṣe àgbékalẹ̀ ààbò ìlera orílẹ̀-èdè àti ti gbo gbo àgbáyé àti láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìlera gbogbo àgbáyé, tó fi mọ́ dídènà àti píparun ìtànkálẹ́ àti ìdún kookò àyíká mọ́ àwùjọ. Àwọn ètò ìlera tó ń ṣíṣẹ dáradára gbára lé ìjọba tó nípọn, àwọn ìlànà àti àgbékalẹ̀ tí kò rújú, àwọn iṣẹ́ tó dá lórí iye ènìyàn àti àwọn ìlànà tó ní ìṣàkóso tó dára, gbogbo èyí tó jẹ́ ọjà tó wọ́pọ̀ fún ìlera. Àwọn ọjà tó wọ́pọ̀ fún ìlera máa ń pèsè ìwọ̀n ètò ọrọ̀ ajé fún ìdí tó fi ṣe pàtàkì fún ìjọba láti kówó lé Ìlànà Ìlera gbgbo Àgbáyé 2005 fún ipá fún ààbò ìlera àti ìwúlò tó gbọngbọ́n láti rí dájú pé ìtẹ̀síwáju bá ètò ìlera gbogbo gbò.","Izintela kanye nezibonelelo Izindlela zezezimali ezithonya ukuziphatha komuntu ngamunye kanye nokwezimakethe, okungaba nomthelela omkhulu kwezempilo zabantu. Ukuqoqwa kolwazi, ukuhlaziywa kanye nokuxhumana Kubandakanya ukuqoqwa kanye nokuhlaziywa kolwazi, nokuqapha ushintsho lwezinga zabantu ngohlelo lolwazi olubanzi kanye nokuhlelwe endaweni engumongo. Izinsiza zabantu * (isib. ukwenganyelwa kwezokwelapha kanye nemfucuza) Izinsiza zithinta wonke umphakathi futhi zibalulekile empilweni yomphakathi (njengamanzi nokuthuthwa kwendle, ukwenganyelwa kwemfucuza, ukulawulwa kwezilwane ezithwala izifo (vector) kanye nemisebenzi yokusabela ezimweni eziphuthumayo), kodwa izimakethe ezingazihlinzekeli lutho noma ezingazihlinzekeli okutheni. Imilayezo eyinhloko yenqubomgomo Izimpahla zezempilo ezijwayelekile zibalulekile ekwakheni ukuphepha kwezempilo kuzwelonke kanye nasemhlabeni wonke kanye nasekuthuthukiseni ukufinyelela kwezempilo kwendawo yonke, okuhlanganisa ukuvimbela nokunciphisa ubhubhane kanye nezinsongo zendawo ezungezile emiphakathini. Izinhlelo zezempilo ezisebenza kahle zincike ekubuseni ngokuqinile, imithethonqubo kanye nezindinganiso ezicacile, izinsiza ezisekelwe enanini labantu kanye nezinqubomgomo ezihlanganisiwe, konke okuyizimpahla zezempilo ezijwayelekile. Izimpahla zezempilo ezijwayelekile zihlinzeka ngesizathu sezomnotho sokuthi kungani kudingeka ukuthi ohulumeni batshale imali kuMthethonqubo Wezempilo Womhlaba Wonke ka-2005 wamakhono okuphepha ngokuphathelene nezempilo kanye nemisebenzi ebucayi ukuze kuqinisekiswe inqubekela phambili ekufinyelelweni kwezempilo kuyo yonke indawo." +የጤና የጋራ እቃዎች አጀንዳ ከዓመታዊ እና ከበርካታ አመት የበጀት ንግግሮች እንዲሁም ከጤና ፋይናንስ እና ከሀገራዊ የበጀት ማሻሻያ ውይይቶች ጋር መካተት አለባቸው፡፡ እነዚህን የአጭር ጊዜ የድጋፍ ተግባራት የገንዘብ ድጋፍ መስጠት የተሰባሰቡ ሀብቶችን እንዲሁም በሚመለከታቸው ዘርፎች ላይ ቅንጅት መኖርን ይጠይቃል። የመካከለኛ ጊዜ የወጪ ማዕቀፎች ምንም እንኳን የበጀት እና የፖለቲካ ችግሮች ቢኖርም በዚህ ቅንጅት ውስጥ ድጋፍ ሊያደርጉ የሚችሉ እና ለጤና አገልግሎት የሚውሉ የጋራ እቃዎች በጊዜ እና በመንግስት እርከኖች ውስጥ ቅድሚያ መሰጠታቸውን ማረጋገጥ ይችላሉ፡፡ አንዳንድ አገሮች ገንዘብ ወደ እነዚህ የድጋፍ ተግባራት እንዲያመዘን ለማድረግ የበጀት ቦታን ለማስፋት እና እንደገና ለማዋቀር የህዝብ ገንዝብ አስተዳደርን ማስተካከል ይችላሉ፡፡,"The common goods for health agenda must be integrated into annual and multiyear budget dialogues as well as health financing and national budget reform dialogues. Financing these cross-cutting functions requires pooled resources, as well as coordination across relevant sectors. Medium-term expenditure frameworks can aid in this coordination and can make sure common goods for health are prioritized over time and across levels of government, even in the face of fiscal and political constraints. Some countries may adjust their public financial management to expand and reprioritize budgetary space to allow funds to flow to these functions.","Ya kamata a shigar da tsarin kayayyakin kiwon lafiya na kowa da kowa a cikin tattaunawar kasafin kuɗi na duk shekara da na wasu shekarun ma da yawa da kuma tattaunawa a kan zuba kuɗi a harkar lafiya da gyare-gyaren kasafin kuɗin ƙasa. Samar da kuɗi ga waiaɗannan ayyuka mabambanta yana buƙatar garambawul da kuma haɗaka a ɗaukacin ɓangarori madanganta. Tsare-tsaren da suke buƙatar kashe matsakaicin kuɗi zasu iya taimakawa wajen wannan tsarin sannan su tabbatar da cewa kayayyakin kiwon lafiya na bai ɗaya an basu ƙololuwar muhimmanci na wani lokaci sannan a matakan gwamnati daban-daban, koda za su fuskanci ƙalubalen kuɗi da shugabanci. Wasu ƙasashen wataƙila su canja yadda suke tafiyar da kasafin kuɗin al'umma domin samar da dama a kasafin kuɗin sannan a bada kashe kuɗi a Waɗannan shirye-shiryen muhimmanci sosai.","Bidhaa za kawaida kwa ajenda ya afya lazima zijumuishwe katika mijadala ya kila mwaka na ya miaka mingi ya bajeti pamoja na ufadhili wa afya na midahalo ya marekebisho ya bajeti ya kitaifa. Kufadhili kazi hizi mtambuka kunahitaji rasilimali zilizounganishwa, pamoja na uratibu katika sekta husika. Mfumo wa matumizi ya muda unaweza kusaidia katika uratibu huu na unaweza kuhakikisha kuwa bidhaa za pamoja za afya zinapewa kipaumbele kwa wakti na katika ngazi zote za serikali, hata katika kukabiliana na vikwazo vya kifedha na kisiasa. Baadhi ya nci zinaweza kurekebisha usimamizi wao wa fedha za umma ili kupanua na kuweka upya nafasi ya kibajeti ili kuruhusu fedha zitumike kwa majukumu haya.","Àgbékalẹ̀ ọjà tó wọ́pọ̀ fún ìlera gbọ́dọ̀ wà nínu ètò ìtakùrọ̀sọ àgbékalẹ̀ owó lọ́dọọdún àti ní ọdún mẹ́ta mẹ́ta àti pẹ̀lú ṣíṣe agbátẹrù ètò ìlera pẹ́lú owó àti ìtakùrọ̀sọ àgbékalẹ̀ owó orílẹ̀-èdè fùn àtúnṣe. Kíkówó lé àwọn ìwúlò iṣẹ́ onílànà méjì yìí máa ń gba àfàpọ̀ ohun ìní, àti pẹ̀lú ṣíṣe àmójútó káàkiri àwọn ẹ̀ka tí ọ̀rọ̀ kàn. Àgbékalẹ̀ ìnáwó ìgbà díẹ̀ lè ṣe ìrànlọ́wọ́ ìṣàkóso yìí ó sì le ríi dájú pé ọjà tó wọ́pọ̀ fún ìlera wà ní ipò ákọ́kọ́ fún ìgbà pípẹ́ àti káàkiri gbogbo ìpele ìjọba, pàáp��á ní ìṣojú ìdènà owó àti ìṣèlú. Díẹ̀ lára àwọn orìlẹ̀ – èdè yìí lè ṣe àtúnṣe sì ìṣàkóso ètò ìṣúná fún gbogbo gbò wọn láti fẹ̀ lójú síi àti làti fààyè gba àgbékalẹ̀ owó fún àǹfààní láti jẹ́ kí owó wọlé fún àwọn iṣẹ́ yìí.","I-ajenda ejwayelekile yezimpahla zezempilo ezijwayelekile kufanele ihlanganiswe ezingxoxweni zesabelomali zonyaka kanye nezeminyaka eminingi kanye nokuxhaswa ngezimali kwezempilo kanye nezingxoxo zezinguquko zesabelomali sikazwelonke. Ukuxhasa ngemali le misebenzi ehlanganisa imikhakha ehlukene kudinga izinsiza ezihlanganisiwe, kanye nokuxhumanisa emikhakheni efanele. Izinhlaka zezindleko zesikhathi esiphakathi nendawo zingasiza kulokhu kuxhumanisa futhi zingaqinisekisa ukuthi izimpahla zezempilo ezijwayelekile zibekwa eqhulwini ngokuhamba kwesikhathi kanye nakumazinga kahulumeni, ngisho naphezu kwezithiyo zezimali kanye nezombusazwe. Amanye amazwe angase alungise ukuphathwa kwawo izimali zomphakathi ukuze kwandiswe futhi kubekwe eqhulwini indawo yesabelomali ukuze kuvunyelwe ukuthi izimali zingene kule misebenzi." +ተጨማሪ ምግብ ማጠቃሊያ፡- በ 6 ወር አካባቢ የሕፃኑ የኃይል ፍላጎት እና የተመጣጠነ ምግብ አቅርቦት በእናት ጡት ወተት ከሚሰጠው በላይ መጨመር የሚጀምር ሲሆን እነዚህን ፍላጎቶች ለማሟላት ተጨማሪ ምግቦች አስፈላጊ ናቸው፡፡ የዚህ ዘመን ጨቅላ ህጻን በዕድገታቸው ረገድ ለሌሎች ምግቦችን ለመውሰድ ዝግጁ ነው፡፡ ይህ ሽግግር ተጨማሪ ምግብ ይባላል፡፡ ተጨማሪ ምግቦቹ በ 6 ወር ጊዜ ውስጥ ካልተሰጡ ወይም ተገቢ ባልሆነ መንገድ ከተሰጡ የሕፃኑ እድገት ሊቀንስ ይችላል፡፡ የጨቅላ ህጻናት የአመጋገብ ፍላጎቶች መሟላታቸውን ለማረጋገጥ ተጨማሪ ምግቦች የሚከተሉትን መሆን አለባቸው፡- በወቅቱ –ማለትም የኃይል እና የተመጣጠነ ንጥረ ነገር ፍላጐት በጡት ማጥባት ብቻ ሊቀርብ ከሚችለው በላይ በሚሆንበት ጊዜ ይተዋወቃሉ፤ በቂ፡- በማደግ ላይ ያሉ ልጆችን የአመጋገብ ፍላጎቶች ለማሟላት በቂ ኃይል፣ ፕሮቲን እና ማይክሮ-ንጥረ ነገሮችን ይሰጣቸዋል ማለት ነው፤ ደህንነቱ የተጠበቀ፡- በንጽህና ተከማችተው እና ተዘጋጅተዋል እንዲሁም ጠርሙሶች እና ፕላስቲኮችን ሳይሆን በንጹህ እቃዎች በንጹህ እጆች መመገብ ነው፡፡ በአግባቡ መመገብ፡- ይህም ማለት ከልጁ የምግብ ፍላጎት እና ጥጋብ ምልክቶች ጋር የሚሄድ ሲሆን የምግብ ድግግሞሽ እና አመጋገብ ለእድሜ ተስማሚ ናቸው፡፡,"Complementary feeding Overview: Around the age of 6 months, an infant’s need for energy and nutrients starts to exceed what is provided by breast milk, and complementary foods are necessary to meet those needs. An infant of this age is also developmentally ready for other foods. This transition is referred to as complementary feeding. If complementary foods are not introduced around the age of 6 months, or if they are given inappropriately, an infant’s growth may falter. Ensuring that infants nutritional needs are met requires that complementary foods be: timely – meaning that they are introduced when the need for energy and nutrients exceeds what can be provided through exclusive breastfeeding; adequate – meaning that they provide sufficient energy, protein and micronutrients to meet a growing child’s nutritional needs; safe – meaning that they are hygienically stored and prepared, and fed with clean hands using clean utensils and not bottles and teats; properly fed – meaning that they are given consistent with a child’s signals of appetite and satiety, and that meal frequency and feeding are suitable for age.","Cikamakon ciyar da jariri Gamsashshen bayani: A lokacin da jariri ya kai wata 6 shida, buƙatar jariri kan kuzari da abubuwa masu gina jiki na fara ƙaru wa a kan fiye da abin da nonon uwa ke samarwa kuma cikamakon abinci a wannan lokacin ya zama dole don biyan wannan buƙatar ta abincin. Jaririn da ya kai wannan lokacin ya kai girman fara cin wasu abincin. Zuwan wannan lokacin shi a ke kira da 'complementary feeding' wato 'cika ciyar da jariri '. Idan ba a fara bawa jariri cikamakon abinci a daidai wannan lokacin da jariri ya kai wata shida, ko kuma idan ba a basu yadda ya kamata ba, girman jaririn zai samu matsala. Tabbatar da cewa an biya wa jarirai buƙatarsu wadda ta shafi abinci su kansance: A kan lokaci: ma'ana cewa ana fara bawa jarirai irin wannan abincin yayin da buƙatar kuzari da abinci mai gina jiki ya wuce abin da za a iya samar wa ta shayar da yaro nonon uwa na farkon rayuwarsa.; Isashshe: ma'ana suna samar da isashshen kuzari, da sinadarin protin da sinadarin da yake taimaka wa wajen girma (micronutrient) domin biyan buƙatun yaro na cikakken girma mai lafiya.; Aminci - ma'ana cewa su kasance an ajiye su cikin tsafta sannan kuma a ba da su da tsaftataccen hannu da amfani da kayan haɗa abinci masu tsafta sai dai ba da kwalabe da abin bawa yaro abinci ba.; Ciyarwa yadda ya dace: ma'ana ana bada abincin a lokacin da ya dace tare da la'akari da alamun son cin abinci ko ƙoshi ga yaron, da yawan cin abinci da ciyarwar da suka dace da shekarun yaron.","Chakula cha ziada Muhtasari: Kwenye um ri wa miezi 6, hitaji la mtoto la nishati na virutubisho huanza kuzidi kile kinachotolewa na maziwa ya mama, na vyakula vya ziada ni muhimu ili kukidhi mahitaji hayo. Mtoto wa umri huu pia yupo tayari kukua kwa kwa vyakula vingine. Mhamo huu unajulikana kama ulishaji wa ziada. Ikiwa vyakula vya ziada havitaanzishwa kwenye umri wa miezi 6, au ikiwa vinatolewa kwa njia isiyofaa, ukuaji wa mtoto unaweza kudhoofika. Kuhakikisha kwamba mahitaji ya lishe ya watoto wachanga yanatimizwa kunahitaji kuwa na vyakula vya ziada: Kwa wakati ufaao ‚Äì ikimaanisha kuwa zinaletwa wakati hitaji la nishati na virutubisho linazidi kile kinachoweza kutolewa kupitia unyonyshaji pekee:; Utoshelevu, Äì ikimaanisha kwamba hutoa nishati ya kutosha, protini na virutubisho vidogo ili kukidhi mahitaji ya lishe ya mtoto anayekua.; Salama, ikimaanisha kuwa yamehifadhiwa na kutayarishwa kwa usafi ‚Äì na kulishwa kwa mikono safi kwa kutumia vyombo safi na sio chupa na chuchu; Kulishwa ipasavyo ‚Äì ikimaanisha kwamba wanapewa kulingana na ishara za mtoto za hamu ya kula na kushiba, na kwamba mzunguko wa chakula na kulisha vinafaa kwa umri;.","Àfikún oúnjẹ jíjẹ Ìsọníṣókí; Láàrin ọjọ́ orí oṣù mẹ́fà, ìnílò okun àti ìṣaralóore fún ọmọ ọwọ́ bẹ̀rẹ̀ sí ní ju ohun tí omi ọmú ń pèsè lọ, àfikún oúnjẹ jíjẹ wá ṣe pàtàkì láti bá àìní wọ̀nyí pàdé. Ìdàgbàsókè ọmọ ọwọ́ ọjọ́ orí yìí náà ti fara mọ́ àwọn oúnjẹ́ mìíràn. Àyípadà yìí ni wọ́n ń pè ní Àfikún oúnjẹ jíjẹ. Tí wón kò bá fi oúnjẹ jíjẹ aláfikún lọ ọmọ láàrin oṣù mẹ́fà, tàbí tí wọ́n bá fún wọn lọ́nà tí kò tọ́, ìdàgbàsókè ọmọ ọwọ́ bẹ́ẹ̀ kò ní já gaara. Ríri i dájú pé wọ́n bá àìní àwọn ọmọ ọwọ́ pàdé nílò kí àwọn oúnjẹ jíjẹ aláfikún náà jẹ́: alásìkò – èyí tún mọ̀ sí pé wọ́n fi àwọn oúnjẹ yìí lọ̀ wọ́n nígbà tí okun àti ìṣaralóore tí wọ́n nílò b;a ju ohun tí omi ọmú nìkan bá le pèsè lọ; èyí tó tọ́ - èyí tún mọ̀ sí pé wọ́n pèsè oun tó tó, ohun amára dàgbà àti àwọn ohun aṣara lóore tí ara nílò lọ́pọ̀ làti bá àìní ìṣaralóore ọmọ ọwọ́ tó ń dàgbà pàdé; àìléwu - èyí tún mọ̀ sí pé wọ́n pèsè àti tọ́jú wọn ní ìmọ́ tótó, wọ́n sì fi ọwọ́ àti àwọn ohun èlò tó mọ́ nù wọ́n tí kìí ṣe ìgò ìfọ́mọloúnjẹ́; ìfọ́mọloúnjẹ́ dáradára - èyí tún mọ̀ sí pé wọ́n fún àwọn ọmọ loúnjẹ déédéé pẹ̀lú àmì ebi àti yíyó, àti ìwọ̀n oúnjẹ àti ìfọ́mọloúnjẹ́ tó ṣe rẹ́gí pẹ̀lú ọjọ́ orí wọn.","Ukudla okwengeziwe Uhlolojikelele: Cishe izinyangeni eziyi-6 zobudala, isidingo sosana ngokuphathelene namandla kaye nezakhamzimba siqala ukudlula lokho okunikezwa ubisi lwebele, futhi ukudla okungeziwe kuyadingeka ukuze kuhlangatshezwane nalezo zidingo. Ingane ekule minyaka nayo ikulungele okunye ukudla ngokuphathelene nokukhula. Lolu shintsho kubhekiselwa kulo njengokudla okwengezayo. Uma ukudla okwengezayo kungethulwa cishe ngesikhathi sezinyanga eziyi-6, noma uma kunikezwa ngokungafanele, kungakhinyebezeka ukukhula kwengane. Ukuqinisekisa ukuthi ziyaneliswa izidingo zokudla okunomsoco zezinsana kudingeka ukuthi ukudla okwengeziwe: kutholakale ngesikhathi esifanele – okuchaza ukuthi kwethulwa lapho isidingo samandla kanye nomsoco sidlula ukuncelisa ibele kuphela; kube ngokwanele – okuchaza ukuthi kuhlinzeka ngamandla, amaprotheni kanye nezakhamzimba ezincane ezanele ukuze kuhlangatshezwane nezidingo zomsoco zengane ekhulayo; kube ngokuphephile – okuchaza ukuthi kugcinwa futhi kulungiswa ngenhlanzeko, futhi kufunzwa ngezandla ezihlanzekile kusetshenziswa izitsha ezihlanzekile hhayi amabhodlela kanye nemincumu; ukupha ukudla ngendlela efanele – okuchaza ukuthi banikezwa ngokuvumelana nezimpawu zengane zokulangazelela ukudla kanye nokusutha, futhi ukutholakala njalo kokudla kanye nokupha ukudla kuyahambisana neminyaka yobudala efanele." +አሳዳጊዎች የህጻኑ ረሃብ ፍንጭ ሲያዩ ምግብ በመስጠት እና ህፃኑ እንዲመገብ በማበረታታት ህፃናትን በመመገብ ረገድ ንቁ ጥንቃቄ ማድረግ አለባቸው፡፡ ምክረ ሀሳብ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ህጻናት በ6 ወር እድሜያቸ��� ከጡት ወተት መመገብ በተጨማሪ ተጨማሪ ምግብ መቀበል እንዲጀምሩ ይመክራል፡፡ በመጀመሪያ ላይ ከ6-8 ወራት ውስጥ በቀን ከ 2-3 ጊዜ ተጨማሪ ምግቦችን መመገብና ከ9-11 ወራት እና ከ12-24 ወራት መካከል በየቀኑ ወደ 3-4 ጊዜ ማሳደግ አለባቸው፡፡ 12-24 ወራት እድሜ ላላቸው ህጻናት በቀን ከ1-2 ጊዜ ተጨማሪ የተመጣጠነ መክሰስም ካስፈለገ መስጠት ይኖርበታል፡፡ ህፃኑ እያደገ ሲሄድ የምግብ ወጥነት እና ልዩነትን ቀስ በቀስ በመጨመር ከህፃኑ ፍላጎቶች እና አቅም ጋር ይሂዱ፡፡ ጨቅላ ህጻናት ከ6 ወር ጀምሮ የተጣራ፣ የተፈጨ እና ከፊል ጠጣር ምግቦችን መመገብ ይችላሉ፡፡ በ 8 ወራት ዕድሜ ላይ አብዛኛዎቹ ህፃናት “በጣት የሚያዙ ምግቦችን” (በልጆች ብቻ ሊበሉ የሚችሉ ደረቅ ምግቦችን) መብላት ይችላሉ፡፡ በ12 ወራት ላይ አብዛኛዎቹ ልጆች እንደ ስጋ፣ የዶሮ እርባታ፣ አሳ፣ እንቁላል እና የወተት ተዋጽኦዎች ያሉ ከእንስሳት የተገኙ ምግቦችን ጨምሮ የተመጣጠነ ምግብን አስፈላጊነት ከግምት ውስጥ በማስገባት እንደ ሌሎቹ የቤተሰብ አባላት ተመሳሳይ አይነት ምግቦችን መመገብ ይችላሉ፡፡ እንደ አጠቃላይ ወይኖች ወይም ጥሬ ካሮት የመሳሰሉ መጨናነቅ ሊያስከትሉ የሚችሉ ምግቦችን ከመመገብ ተቆጠቡ። እንደ ሻይ፣ ቡና እና ስኳር የበዛ ለስላሳ መጠጦች ያሉ ዝቅተኛ የንጥረ ነገር ዋጋ ያላቸውን መጠጦች ከመስጠት ይቆጠቡ፡፡,"Caregivers should take active care in the feeding of infants by being responsive to the child’s clues for hunger and also encouraging the child to eat. Recommendation: WHO recommends that infants start receiving complementary foods at 6 months of age in addition to breast milk. Initially, they should receive complementary foods 2–3 times a day between 6–8 months and increase to 3–4 times daily between 9–11 months and 12–24 months. Additional nutritious snacks should also be offered 1–2 times per day for ages 12–24 months, as desired. Gradually increase food consistency and variety as the infant gets older, adapting to the infant’s requirements and abilities. Infants can eat pureed, mashed and semi-solid foods beginning at 6 months. By 8 months most infants can also eat “finger foods” (snacks that can be eaten by children alone). By 12 months, most children can eat the same types of foods as consumed by the rest of the family, while keeping in mind the need for nutrient-dense foods, including animal-sourced foods like meat, poultry, fish, eggs and dairy products. Avoid foods in a form that may cause choking, such as whole grapes or raw carrots. Avoid giving drinks with low nutrient value, such as tea, coffee and sugary soft drinks.","Masu kula da yara ya kamata suna lura sosai wajen ciyar da jarirai ta kasance sune da alhakin kula da alamun jin yunwar yaron sannan da ƙoƙarin sanya yaron ya ci abinci. Bada shawara: Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta bada shawarar cewa jarirai ya kamata su fara karɓar cikamakon abinci yayin da suka kai wata shida ƙari a kan nonon uwa da ake basu. A farko, za a basu cikamakon abinci sau 2 zuwa sau 3 a rana tsakanin wata 6 zuwa wata 8 sannan a ƙara dinga basu sau 3 zuwa 4 kullum tsakanin wata 9 zuwa 11 da kuma wata 12 zuwa 24. Ya kamata ana bada ƙarin kayan kwaɗayi masu gina jiki sau 1 ko zuwa 2 a kowacce rana ga yaran da suka kai wata 12 zuwa wata 24, yadda suke so. ƙara ci gaba da amfani da wani nau'i na abinci da kuma amfani da iri-iri yayin da suke ƙara girma da sabawa da abin da yaron ke buƙata kuma zai iya ci. Yara zasu iya cin abu mai ɗan kauri da aka haɗa shi da kayan itace ko ganye da abin ci mai ɗan ruwa-ruwa da kuma abinci mai ɗan tauri a farko-farkon wata 6. A watanni 8 ɗin su yawancin yara za su iya cin abincin da ake ci da hannu ɗaya (irin su kayan ciye-ciye da yara ke iya ci su kaɗai). A watannin 12, yawanci yara za su iya cin abinci irin abincin da sauran 'yan gidansu ke ci, yayin tabbatar da cewa akwai buƙatar cin abinci mai rai da lafiya, wanda ya haɗa da abincin da aka sarrafa shi da ɓangarorin jikin dabbobi irin su nama da naman tsuntsaye da kifi da ƙwai da kuma abincin da akai da nono ko cukwi. A gujewa cin abincin da zai iya janyo shaƙewa, irin su inibin da ba a gyara shi ba ko ɗanyen karas. A guji bada kayan sha din da bana gina jiki bane, irin su shayi da kofi da kayan sha da ya ji siga.","Walezi wanapaswa kuwa makini katika ulishaji wa watoto wachanga kwa kuwa wasikivu kwa dalili za mtoto kuhusu njaa na pia kuhiza mtoto kula. Mapendekezo: WHO linapendekeza kwamba watoto wachanga waanze kupewa vyakula vya ziada wakiwa na umri wa miezi 6 pamoja na maziwa ya mama. Awali wanapaswa kupokea vyakula vya ziada mara 2‚Äì3 kwa siku kati ya miezi 6‚Äì8 na kuongeza hadi mara 3‚Äì4 kila siku kati ya miezi 9‚Äì11 na miezi 12‚Äì24. Zaidi ya hayo, vitafunwa vyenye lishe vinapaswa kutolewa mara 1‚Äì2 kwa siku kwa umri wa miezi 12‚Äì24, kama inavyotakiwa. Polepole ongeza uthabiti wa chakula na aina mbalimbali kadiri mtoto anavyokua, kulingana na mahitaji na uwezo wa mtoto. Watoto wachanga wanaweza kula vyakula vilivyosagwa, vilivyopondwa na vikiwa na nusu ugumu kuanzia miezi 6. Kufikia miezi 8 watoto wengi wanaweza pia kula vyakula vya kutengeneza ‚Äú ‚Äù (vitafunwa vinavyoweza kuliwa na watoto wenyewe). Kufikia miezi 12, atoto wengi wanaweza kula aina sawa za vyakula vinavyotumiwa na familia nzima, huku wakikumbuka hitaji la vyakula vyenye virutubisho vingi, pamoja naz vyakula vya asili ya wanyama, kama nyama, kuku, samaki, mayai na bidhaa za maziwa. Epuka vyakula vya aina inayoweza kusababisha kukabwa, kama vile zabibu nzima au karoti mbichi. Epuka kumpa vinywaji vyenye hali ya chini ya virutubisho, kama vile chai, kahawa na vinywaji baridi vya sukari.","Ó yẹ kí àwọn olùtọ́jú sa ipa tó dára ní fífún àwọn ọmọ ọwọ́ lóújẹ nípa dídáhùn sí àwọn ìṣàmì ọmọ náà fún ebi àti pẹ̀lú mímú ìwúrí bá ọmọ láti jẹn. Àmọ̀ràn: WHO ṣe ìgbaninímọ̀ràn pé àwọn ọmọ ọwọ́ yẹ kó bẹ̀rẹ̀ oúnjẹ jíjẹ aláfikún ní oṣù 6 ní ọjọ́ orí ní àfikún sí omi ọmú. Tẹ́lẹ̀, ó yẹ kí wọ́n gba oúnjẹ jíjẹ aláfikún ní ìgbà 2-3 lójúmọ́ láàrin oṣù 6-8 kí àfikún sì wà ní ìgbà 3-4 lójúmọ́ láàrin oṣù 9-11 àti láàrin oṣù 12- 24. Àfikún ìpanu aṣaralóóre yẹ kó wà láàrin ìgbà 1-2 lójúmọ́ fún ọjọ́ orí oṣù 12-24, bí wọ́n bá ṣe fẹ́. Mímú ìtẹ̀síwájú bá ìṣe déédé oúnjẹ àti oríṣiríṣi bí ọmọ ọwọ́ náà bá ṣe ń dàgbà, níní ìmọ̀lára sí ipá àti ìnílò ọmọ náà. Àwọn ọmọ ọwọ́ lè jẹ àwọn oúnjẹ títẹ̀, fífọ́ tàbí tó le ní ìwọ̀nba bẹ̀rẹ̀ láti oṣù mẹ́fà. Ní bíi oṣù 8 ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ọwọ́ lè jẹ ‘oríṣi ìpanu’ ( àwọn ìpanu tí àwọn ọmọ nìkan lè jẹ). Ní bíi oṣù 12, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ lè jẹ irú oúnjẹ kan náà tí àwọn yòókù ń jẹ nínú ẹbí, nígbà tí a bá fi sọ́kàn pé ìnílò oúnjẹ aṣaralóore; tó fi mọ́ oúnjẹ láti ara ẹranko bíi ẹran, adìẹ, ẹja, ẹyin àti àwọn oúnjẹ làti ara mílìkì. Yẹra fún àwọn oúnjẹ adíni lọ́fun bíi kìkì gírèèpù tàbí kárọ̀tì. Yẹra ní fífún ni ní àwọn ohun mímu tí kò ṣara lóore púpọ̀ bíi tíì, kọfí àti àwọn ẹlẹ́rìn dòdò.","Abanakekeli kufanele bacophelele kakhulu ngokuphathelene nokupha ukudla izinsana ngokusabela kulokho okukhonjiswa yingane ngokuphathelene nokulamba kanye nokukhuthaza ingane ukuthi idle. Izincomo: I-WHO incoma ukuthi izinsana ziqale ukuthola ukudla okungeziwe lapho sezinezinyanga eziyi-6 zobudala ukwengeza obisini lwebele. Ekuqaleni, kufanele zithole ukudla okungeziwe izikhathi ezi-2 ukuya kwezi-3 ngosuku phakathi kwezinyanga eziyi-6 ukuya kweziyi-8 bese kukhuphuka kube yizikhathi ezi-3 ukuya kwezi-4 nsuku zonke phakathi kwezinyanga eziyi-9 kanye ukuya kweziyi-11 kanye nezinyanga eziyi-12 ukuya kwezingama-24. Okunye ukudla kokubamba umoya okunomsoco kufanele futhi kunikezwe isikhathi esi-1 ukuya kwezi-2 ngosuku ezinyangeni zobudala eziyi-12 ukuya kuma-24, ngokuhambisana nokufunwa kwako. Khuphula kancane kancane ukutholakala kokudla okwehlukene njengoba usana lukhula, ngokuvumelanisa nezimfuneko kanye nalokho okwazi ukwenziwa usana. Izinsana zingadla ukudla okubhuciwe, okugayiwe kanye nokungaqinile kakhulu okokuqala ezinyangeni eziyi-6 zobudala. Ezinyangeni eziyi-8 zobudala izinsana eziningi zingadla futhi ukudla okubizwa phecelezi ngokuthi ""finger foods"" (ukudla kokubamba umoya okungadliwa yizingane zodwa). Ezinyangeni eziyi-12, izingane eziningi zingadla izinhlobo ezifanayo zokudla okudliwa umndeni wonke, kuyilapho zikhumbula isidingo sokudla okunomsoco, okuhlanganisa ukudla okutholakala ezilwaneni njengenyama, inyama yenkukhu, inhlanzi, amaqanda kanye nemikhiqizo yobisi. Gwema ukudla ngendlela engase ibangele ukubindwa, njengamagilebhisi angasikiwe noma izaqathe ezingaphekiwe. Gwema ukunikeza iziphuzo ezinenani eliphansi lezakhamazimba, njengetiye, ikhofi neziphuzo ezibandayo ezinoshukela." +በንጥረ-ነገር የበለጸጉ ምግቦችን ላለማስቀረት የሚጠቀሙትን ጭማቂ መጠን ይገድቡ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት 6 አመት የሆኑትን ጨምሮ ከ5 ዓመት በታች የሆኑ ህጻናትን ከመክሳት እ/አ/አ በ2025 በ40% መቀነስን ግቦችን ያካተተው “በእናቶች፣ ጨቅላ ህፃናት እና ታዳጊ ህፃናት አመጋ��ብ ላይ አጠቃላይ የትግበራ እቅድ” ተግባራዊ እና ክትትል ለማድረግ ሀገራትን ለመደገፍ ቁርጠኛ ነው። “የአለምአቀፍ የጨቅላ እና ታዳጊ ህፃናት አመጋገብ ስትራቴጂ” እንዲሁም ተገቢውን የጨቅላ እና የህጻናት አመጋገብን ለመጠበቅ፣ ለማስፋፋት እና ለመደገፍ ያለመ ነው፡፡ ተገቢው ተጨማሪ ምገብ መመገብ በትክክለኛ መረጃ እና በቤተሰብ፣ በማህበረሰብ እና በጤና አጠባበቅ ስርዓት በተገኘ የሰለጠነ ድጋፍ የወሰነ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ለመከላከል ቁልፍ የሆኑ ማህበረሰቦች ስለ ተገቢ ምግቦች እና የአመጋገብ ዘዴዎች በቂ እውቀት እንዲኖራቸው ከአባል ሀገራት ጋር በገራ ይሰራል። የዓለም ጤና ድርጅት “ተጨማሪ አመጋገብ፡- የቤተሰብ ምግቦች ጡት ለሚያጠቡ ህጻናት” የሚል መመሪያውን ያዘጋጀ ሲሆን ይህም ለጤና ባለሙያዎች ተጨማሪ ምግብን እንዴት መስጠት እንደሚችሉ የበለጠ ዝርዝር መመሪያ ይሰጣል፡፡ መመሪያዎቹ እንደ የዓለም ጤና ድርጅት የጨቅላ እና የህፃናት የምክር ትምህርት እና ለጤና ሰራተኞች የተጨማሪ ምግብ አሰጣጥ የምክር ትምህርት አካል ሆነው ተካተዋል፡፡,"Limit the amount of juice offered, to avoid displacing more nutrient-rich foods. WHO response WHO is committed to support countries with implementation and monitoring of the ""Comprehensive implementation plan on maternal, infant and young child nutrition”, which includes 6 targets, including reducing the number of children under-5 who are stunted by 40% by 2025. The ""Global strategy for infant and young child feeding"", also aims to protect, promote and support appropriate infant and young child feeding. Appropriate complementary feeding depends on accurate information and skilled support from the family, community and health care system. WHO works with Member States to ensure key populations have adequate knowledge about appropriate foods and feeding practices in order to prevent malnutrition. WHO developed the guide ""Complementary feeding: family foods for breastfed children"", which gives more detailed guidance for health workers on how to support complementary feeding. The guidelines are also included as part of WHO’s Infant and young child feeding counselling course and the Complementary feeding counselling course for health workers.","A ƙayyade yawan lemon da ake bawa yara, saboda gujewa yasar da abinci mai gina jiki da yawa. Matakan Hukumar WHO WHO wato Hukumar lafiya ta duniya ta duƙufa wajen tallafawa ƙasashe da aiwatar da kulawa da shirin nan na ""Aiwatar da cikakken shirin ciyar da uwa da jariri da yaran da ya tasa abinci mai gina jiki"", wanda ya ƙunshi manufa guda shida, wanda ya haɗa da rage yawan yaran da suke ƙasa da shekara biyar da suka tsome da kaso arba'in cikin ɗari a shekarar dubu biyu da ashirin da biyar. ""Shirin duniya na ciyar da jarirai da yara matasa"", ɗin nan ya kuma ƙuduri niyyar kare da ƙarfafa da tallafawa ciyar da jarirai da matasan yara da ya dace. Cikamakon ciyarwa da ya dace ya dogara ne a kan bayanai na dai-dai da goyon baya na na ƙwarewa daga iyalai da al'umma da tsarin kiwon lafiya. WHO tana aiki da ƙasashe domin tabbatar da babban kason al'umma na da ilimi a kan abincin da ya dace da hanyoyin ciyarwa domin kawar da cin abinci mara gina jiki. WHO ta samar da shirin nan na ""cikamakon ciyarawa: cimakar iyali ga yaran da ake shayar da su nono"", wanda yake bada cikakken jagoranci ga ma'aiakatan lafiya a kan yadda zasu tallafawa shirin cikamakon ciyarwa. An kuma sa ƙa'idojin a matsayin wani ɓangaren nazarin bada shawara na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan ciyar da jarirai da matasan yara da kuma shirin nazarin bada shawara na cikamakon ciyarwa domin ma'aikatan lafiya.","Punguza kiasi cha sharubati unayompa, ili kuzuia vyakula vyenye virutubisho vingi. Mrejesho wa WHO. WHO imejizatiti kusaidia nchi katika kutekeleza na ufuatiliaji wa ""Mpango kabambe wa utekeleaji wa lishea ya mama na mtoto mdogo, unaojumisha malengo 6, ikiwa ni pamoja na kupunguza idadi ya watoto chini ya miaka 5 ambao wamedumaa ifikapo 2025. ""Mkakati wa kimataifa wa kulisha watoto wadogo"", pia unalenga kulinda, kukuza na kusaidia ulishaji sahihi wa watoto na watoto wachanga. Ulishaji sahihi wa ziazda hutegemea taarifa sahihi na usaidiza wenye ujuzi kutoka kwa familia, jamii na mfumo wa huduma za afya. WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama kuhakikisha kuwa jamii muhimu ina ujuzi wa kutosha kuhusu vyakula vinavyofaa na mbinu za ulishaji ili kuzuia utapiamlo. WHO iliandaa muongozo ""Ulishaji wa ziada: vyakula vya familia kwa watoto wanaonyonyeshwa"", ambao unatoa muongozo wa kina zaidi kwa wafanyakazi wa afya juu ya jinsi ya kusaidia ulishaji wa ziada. Miongozo hiyo pia imejumuishwa kama sehemu ya kozi ua ushauri wa ulishaji wa watoto wachanga na watoto ya WHO ‚Äô na kozi ya ushauri wa ulishaji wa ziada kwa wafanyakazi wa afya.","Mú àdínkù bá iye ọtí ẹlẹ́rìn dòdò gbígbé kalẹ̀, láti yẹra fún mímú àdínkù bá àwọn oúnjẹ aṣaralóore. Èsì WHO WHO ti farajì láti ṣe àtìlẹyìn f’àwọn orílẹ̀-èdè pẹ̀lú ṣíṣe ìfilọ́lẹ̀ àti àmójútó “ìfilọ́lẹ̀ ètò tó jinlẹ̀ lóri ètò ìṣaralóore ìyá, ọmọ ọwọ́ àti àwọn ọmọ” pẹ̀lú àfojúsùn 6, pẹ̀lú mímú àdínkù bá iye àwọn ọmọ lábẹ ọjọ orí 5 tí kò dàgbà dáadáa ní 40% ní 2025. ‘’ọ̀nà àgbáyé fún oúnjẹ jíjẹ ọmọ owọ́ àti ọmọdé’’, náà máa ń gbèrò làti dáàbò bo, mú gbèrú àti ṣe àtìlẹyìn fún oúnjẹ jíjẹ ọmọ ọwọ́ àti àwọn ọmọ lọ́nà tó tọ́. Àfikún oúnjẹ jíjẹ lọ́nà tó tọ́ dá lóri ìfitónilétí tó tọ́ àti àtìlẹyìn tó ní ìtumọ̀ láti ọ̀dọ̀ ẹbí, àwujọ àti ètò ìtọ́jú ìlera. WHO ń ṣiṣẹ́ pọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti rí dájú pé ìmọ̀ tó tó wà fún àwọn ènìyàn nipa oúnjẹ tó yẹ àti ìṣe ìfúnni lóúnjẹ láti lè dènà àìjẹ oúnjẹ aṣaralóore. WHO ṣe àgbékalẹ̀ ìlànà fún “Àfikún oúnjẹ jíjẹ: àwọn oúnjẹ tí ẹbí ń jẹ fún àwọn ọmọ tó ń mọyàn lọ́wọ́”, èyí tún ṣe àfikún ìlànà fún àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera lórí bí wọ́n ṣe lè ṣe àtìlẹyìn fún àfikún oúnjẹ jíjẹ. Àwọn ìlànà yìí náà kún ara ètò ìdánilẹ́kọ̀ọ́ oúnjẹ jíjẹ fún ọmọ ọwọ́ àti ọmọdé àti ètò ìdánilẹ́kọ̀ọ́ lóri Àfikún oúnjẹ jíjẹ fún àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera.","Beka umkhawulo enanini lejusi elinikezwayo, ukuze ugweme ukuthatha indawo yokudla okunomsoco okwengeziwe. Impendulo yeWHO I-WHO izibophezele ekusekeleni amazwe ngokuqalisa nokuqapha i- ""Isu lokuqalisa okuphathelene nomsoco komama, izinsana kanye nezingae ezincane"", ehlanganisa imigomo eyi-6, kuhlanganise nokunciphisa inani lezingane ezingaphansi kweminyaka emi-5 ezingakhuli ngendlela efanele ngo-40% ngo-2025. ""Isu lomhlaba wonke lokupha ukudla izinsana kanye nezingane ezincane"", lihlose nokuvikela, ukukhuthaza kanye nokusekela ukupha ukudla izinsana kanye nezingane ezincane ngendlela efanele. Ukudla okwengezayo okufanele okuhambisana nolwazi olunembile nasekusekelweni ngekhono eliqhamuka emindenini, emphakathini kanye nohlelo lokunakekelwa kwempilo. I-WHO isebenza namazwe angamalungu ukuqinisekisa ukuthi abantu abasemqoka banolwazi olwanele mayelana nokudla okufanele kanye nezindlela zokupha ukudla ukuze kuvinjelwe ukungondleki. I-WHO isungule isiqondiso esithi ""Ukupha ukudla okwengezayo: imindeni yokudla yezingane ezincela ibele"", okunikeza izisebenzi zezempilo isiqondiso esiningiliziwe sendlela yokusekela ukupha ukudla okwengezayo. Iziqondiso ziphinde zifakwe njengengxenye yesifundo sokwelulekwa kwezinsana kanye nezingane ezincane ze-WHO kanye nesifundo sokwelulekwa kwezisebenzi zezempilo." +ሆን ተብሎ የተፈፀሙ ክስተቶች ማጠቃሊያ፡- ሆን ተብሎ የተደረጉ ድርጊቶች (DEs) ኢላማውን ለመጉዳት በማሰብ ተንኮል አዘል ድርጊቶች ናቸው፡፡ በተለምዶ ሆን ተብሎ የተደረጉ ድርጊቶች (DEs) እንደ ኬሚካል፣ ባዮሎጂካል ኤጀንቶች (biological agents)፣ መርዞች ወይም ራዲዮ ኒውክሌር ቁስ (CBRN) የመሳሰሉ አደገኛ ንጥረ ነገሮችን መጠቀምን የሚያካትቱ ሲሆን አዳዲስ ስጋቶች ግን መረጃን ማሰራጨት፣ ዲጂታል፣ የሳይበር እቃዎችን እና ሌሎች አዳዲስ ቴክኖሎጂዎችን አላግባብ መጠቀምን ያካትታል፡፡ ሆን ተብሎ የተደረጉ ድርጊቶች (DEs) በተለያዩ መንገዶች ጉዳት ሊያደርስ ይችላል ለምሳሌ ሆን ተብሎ ጎጂ የሆኑ ነገሮችን ወይም አደገኛ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን በሰዎችና/ወይም በእንስሳት ላይ በቀጥታ በማነጣጠር ወይም በተዘዋዋሪ ምግብን ወይም ውሃን በመበከል፣ ሰብሎችን በማውደም ወይም አካባቢን በመጉዳት ሊሆን ይችላል፡፡ የድንገተኛ አደጋዎችን መቋቋም የጤና እና የደኅንነት ገፅታዎችን ያካትታል። የጤና ዘርፉ ሚና ሆን ተብሎ የተደረጉ ድርጊቶች (DEs) ላይ ለአደጋ የተጋለጡ ወይም የተጎዱትን ጤና እና ደህንነት መጠበቅ እና ማስተዳደር ነው። የደህንነት ዘርፉ እና የህግ አስከባሪ ሚና ሆን ተብሎ የተደረጉ ድርጊቶች (DEs) ምንጭን መለየት እና መቆ��ጠር እንዲሁም ሁኔታው እንዳይባባስ መከላከል ነው (የአለም አቀፍ የጤና ደህንነት ሁኔታን ማጠናከርን ይመልከቱ)። ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) መዘጋጀት ብሔራዊ የአደጋ ጊዜ ዝግጁነት እና ምላሽ ዕቅዶችን ማዘጋጀት እና ማዘመን ዋና አካል ነው፡፡ የአለም ጤና ድርጅት ስራ የአባላትን ግንዛቤ እና ዝግጁነት በማሳደግ እና የድርጅቱን አቅም በማዳበር ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) አለም አቀፍ የማህበረሰብ ጤና ድጋፍን በማስተባበር ላይ ያተኩራል፡፡ ዝግጁነት፡- ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) መዘጋጀት የሀገር አቀፍ የአደጋ ጊዜ ዝግጁነት እና ምላሽ አሰጣጥ ዕቅዶችን የማዘጋጀት እና ማዘመን ዋና አካል ነው፡፡,"Deliberate events Overview: Deliberate events (DEs) are malicious act with intentions to cause harm to the target. Traditionally, DEs involve the use of hazardous substances such as chemicals, biological agents, toxins or radio-nuclear materials (CBRN) while emerging threats include disinformation, misuse of digital, cyber means and other new technologies. DEs can cause harm in several ways, for example through the intentional release of a harmful material or a dangerous pathogen directly targeting humans and/or animals, or indirectly through contaminating food or water, destroying crops or damaging the environment. Addressing DEs involves both health and security dimensions. The health sector’s role is to protect and manage the health and well-being of those at risk of or affected by DEs. The security sector and law enforcement’s role is to identify and control the source of the DE and prevent the situation from worsening (see Strengthening the global health-security interface). Preparing for DEs is an integral part of developing and updating national emergency preparedness and response plans. The work of WHO focuses on increasing Member States’ awareness, preparedness and readiness related to DEs and developing the Organization’s capacity to coordinate the international public health response to a DE. Preparedness: Preparing for deliberate events (DEs) is an integral part of developing and updating national emergency preparedness and response plans.","Abubuwan da za a yi bisa raɗin kai. Ƙarin bayani: (Deliberate events) yana nufin ayyukan da akan aikata ana sane da nufin cutarwa. A gargajiyance, DEs yana nufin yin anfani da wasu abubuwa masu haɗari kamar sinadarai waɗanda suke haddasa barazana kamar ta samun labari marar tushe, yin anfani da fasahar zamani baibai, aikata laifi ta hanyar fasahar zamani da dai sauran fasahohi. Misali ta hanyar zabur ko samar da abubuwa masu cutarwa ko masu haɗari wanda ake nufin su sami ɗan'adam kai tsaye ko dabbobi, ko kuma a fakaice ta hanyar lalata ruwa ko abinci ko lalata anfanin gona ko muhalli. Shawokan matsalar DEs ya haɗa da al'amarin lafiya da tsaro. Rawar da ɓangaren lafiya zai taka ya haɗa da gano da kuma daƙile abubuwan da DEs ke haifarwa. Rawar da ɓangaren tsaro zai taka ita ce gano da kuma daƙile inda tushen matsalar DE's ta ke kuma ya hana yanayin munana. Shiri a kan DEs shi ne ɓangare mai mahimmanci wajen shiri da kuma sabunta manufofin lafiya na ƙasa. Aikin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO shi ne ta duƙufa wajen ƙara wayarwa da mutane kai, shirye shirye da daidaito da yake da alaƙa da DE's da kuma samar da ƙarfin ƙungiya da zai yi aiki da hukumomin duniya na lafiya game da DE's. Shiri: Shiri domin faruwar wannan al'amari wani ɓangare ne ɗaukar matakan gaggawa na ƙasa na sabunta shiri ko ta kwana da kuma duba manufofi.","Matukio ya makusudi. Muhtasari: Matukio ya kimakusudi (DEs) ni kitendo kiovu chenye nia ya kuleta madhara kwa mlengwa. Zamani, DEs huhusisha matumizi ya dutu hatari kama vile kemikali, vitu vya kibiolojia, sumu au nyenzo za nyuklia (CBRN) huku vitisho vinavyojitokeza ni pamoja na taarifa potofu, matumizi mabaya ya dijiti, njia za mtandao na teknolojia nyingine mpya. DEs inaweza kusababisha madhara kwa njia kadhaa, kwa mfano kwa kutolewa kimakusudi kwa nyenzo hatari au pathojeni hatari inayolenga moja kwa moja wanadamu na /au wanyama, au kwa njia isiyo ya moja kwa moja kupitia kuchafua chakula au maji, kuharibu mazao au kuharibu mazingira. Kushughulikia DEs kunahusisha vipimo vya afyaz ma usalama. Jukumu la sekta ya afya zni kulinda na kusimamaia afya na ustawi wa wale walio katika hatari ya au kuathiriwa na DEs. Jukumu la sekta ya afya na utekelezaji wa sheria ni kutambua na kudhibiti chanzo cha DE na kuzuia hali kuwa mbaya zaidi (tazama Kuimarisha kiolesura cha kimataifa cha usalama wa afya). Kujitayarisha kwa DEs ni sehemu muhimu ya kuandaa na kusasisha mipango ya kitaifa ya kujiandaa na kukabiliana na dharura. Kazi ya WHO inalenga katika kuongeza uelewa wa Nchi Wanachama, utayari kuhusiana na DEs na kukuza uwezo wa shirika kuratibu mwitikio wa kimataifa wa afya ya umma kwa DE. Kujitayarisha: Kujiandaa kwa matukio ya kimakusudi ni sehemu muhimu ya kuendeleza na kusasisha mipango ya kitaifa ya maandalizi ya dharura na mwitikio.","Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àmọ̀ọ́mọ̀ṣe Ìsọníṣókí: Àwọn Ìṣẹ̀lẹ̀ àmọ̀ọ́mọ̀ṣe (DEs) jẹ́ ìṣẹ̀lẹ̀ ìríra pẹ̀lú èrò láti fa ìpalára fún ẹni-àfojúsùn. Láti ìpìlẹ̀, DEs ní í ṣe pẹ̀lú ìlò àwọn ohun olóro bí i àwọn kẹ́míkà, àwọn ẹ̀dá oníyè, àwọn oró tàbí ohun-èlò abúgbàmú (CBRN) nígbà tí àwọn ìdúnkoòkò jẹ́ ìròyìn-òfegè, àṣìlò díjítà, àwọn ọ̀nà ayélujára àti àwọn ohun-èlò ẹlẹ́rọ mìíràn. DEs lè fa ìpalára ní onírúurú ọ̀nà, bí àpẹẹrẹ nípa ìmọ̀ọ́mọ̀ tú ohun olóro jáde tàbí kòkòrò eléwu kan láti bá àwọn ènìyàn àti/tàbí ẹranko jà lọ́nà tààrà, tàbí láti fọ̀nà ẹ̀lọ́ kóba oúnjẹ tàbí omi, láti ba àwọn ohun-ọ̀gbìn jẹ́ tàbí bíba àyíká jẹ́. Dídásí DEs ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ọ̀nà ìlera àti ààbò. Ojúṣe ẹ̀ka ètò-ìlera ni láti se ààbò àti àkóso ìlera àwọn ẹni tí ó wà nínú ewu DEs tàbí tí wọ́n ti ní i. Ojúṣe ẹ̀ka aláàbo àti agbófinró ni láti ṣe ìdámọ̀ àti àkóso orísun DE àti láti máà jẹ́ kí ìṣẹ̀lẹ̀ náà bàjẹ́ sí i (wo Ríró ìbápàdé ìlera-ààbò lágbàáyé). Mímúrasílẹ̀ fún DEs jẹ́ ara ìpèsè àti ìmúdójúìwọ̀n ìmúra pàjáwìrì orílẹ̀-èdè àti àwọn ètò èsì. Iṣẹ́ WHO dá lórí àfikún ìmọ̀, ìmúra àti ìṣetán àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́, tí ó ní í ṣe pẹ̀lú DEs àti ìpesè ipá Àjọ náà láti darí èsì ìlera àwùjọ káríayé fún DE kan. Ìmúrasílẹ̀: mímúrasílẹ̀ fún àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àmọ̀ọ́mọ̀ṣe (DEs) jẹ́ ara ìpèsè àti ìmúdójúìwọ̀n ìmúra pàjáwìrì orílẹ̀-èdè àti àwọn ètò èsì.","Izehlakalo zangamabomu Uhlolojikelele: Izehlakalo zangamabomu (amaDE) yizenzo ezimbi ezinenhloso yokulimaza okuqondiwe. Ngokuvamile, amaDE ahlanganisa ukusetshenziswa kwezinto eziyingozi ezifana namakhemikhali, izinto eziphilayo, ubuthi noma izinto zenuzi ezi-radioactive (CBRN) kuyilapho izinsongo ezivelayo zihlanganisa ulwazi olungelona iqiniso, ukusetshenziswa kabi kwedijithali, izindlela eziphathelene namakhompyutha kanye nobunye ubuchwepheshe obusha. AmaDE angabangela umonakalo ngezindlela eziningana, isibonelo ngokushiwo ngamabomu kwento eyingozi noma ukudedelwa kwegciwane eliyingozi elibhekiswe ngokuqondile kubantu kanye/noma ezilwaneni, noma ukunukubeza kudla noma amanzi kungaqondiwe, ukubhubhisa izitshalo noma ukulimaza indawo ezungezile. Ukubhekana namaDE kuhlanganisa kokubili izilinganiso zezempilo kanye nezokuvikeleka. Indima yomkhakha wezempilo yokuvikela kanye nokulawula impilo kanye nenhlalakahle yalabo abasengozini noma abathintekile ngokuphathelene namaDE. Indima yomkhakha wezokuphepha kanye nabezomthetho kumele ihlonze ukulawula umthombo we-DE kanye nokuvimbela isimo singabi sibi nakakhulu (bheka Ukuqinisa isikhombimsebenzisi sokuvikeleka kwezempilo emhlabeni wonke). Ukulungiselela amaDE kuyingxenye ebalulekile yokusungula nokubuyekeza izinhlelo zikazwelonke zokulungiselela izimo eziphuthumayo kanye nokusabela. Umsebenzi weWHO ugxile ekwandiseni ukuqwashisa, ukuzilungiselela kanye nokulungela kwamaZwe angamaLungu ngokuhlobene namaDE kanye nokuthuthukisa ikhono leNhlangano lokuhlanganisa ukusabela kwezempilo zomphakathi zamazwe omhlaba ngokuphathelene neDE. Ukulungela izimo: Ukulungiselela izehlakalo zangamabomu (amaDE) kuyingxenye ebalulekile yokusungula nokubuyekeza izinhlelo zikazwelonke zokulungiselela kanye nokusabela ezimweni eziphuthumayo." +የዓለም የጤና ድርጅት አባል አገራት ይህን እንዲያደርጉ ይመክራል፡- የህዝብ ጤና ክትትል እና ዝግጁነት ማጠናከር ተግባራትን የህዝብ ጤና እና የጸጥታ ባለስልጣናት ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) ዝግጅት እንዲያደርጉ ለ፡- በአገራዊ ዝግጁነት ላይ ያሉ ክፍተቶችን በመገምገም እና በመለየት እንዲሁም ሆን ተብሎ ለአደገኛ ቁሶች፣ የሀሰት መረጃ ወይም የሳይበር ጥቃቶች የማጋለጥ ሁኔታ የሚያስከትሉትን አደጋዎች የመቆጣጠር ሀገራዊ አቅምን ትኩረት እንዲሰጡ ይመክራል፡፡፡ ይህ ሊደረግ የሚችለው ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) (1) የብሔራዊ ራስን መገምገሚያ መሣሪያ ስብስብ (NSAT) ክፍልን በመጠቀም ሲሆን ይህም ከሆን ተብሎ የሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) ጋር የተያያዙ አገራዊ አቅምን እና ችሎታን የመነሻ መለኪያ ያቀርባል፡፡ NSAT በተለምዶ ለጋራ የውጭ ግምገማ (JEE) ዝግጅት ወይም የብሔራዊ የጤና ደህንነት (NAPHS) ድጋፍ መርሃ ግብር አካል ሆኖ ያገለግላል፡፡ በኦንላይ ላይ (የአለም ጤና ድርጅት ትምህርት ይክፈቱ) እና በአካል ለሚሰጡ የትምህርት ስልጠናዎች የስልጠና ቁሳቁስ ፓኬጆችን ማዳበር፤ ከሚመለከታቸው አጋሮች ጋር በመተባበር የሆን ተብሎ የሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) የማስመሰል ልምምዶችን በማካሄድ ዝግጁነት ላይ ክፍተቶችን ለመሙላት እርምጃዎችን መለየት እና ምክር መስጠት፤ ፈጣን አገራዊ ምላሽ ኦፕሬሽኖችን ለመደገፍ ተፈጸሚ የሚሆኑ መድኃኒቶችን፣ አቅርቦጽና መሣሪያዎችን ለማቅረብ ብሔራዊ፣ ንኡስ ብሔራዊ ወይም አካባቢያዊ የመድሀኒት መደብር ማዘጋጀት፣ እንዲሁም ከአጋሮች ጋር ለመስራት እና ከአለም አቀፍ እርዳታ ተጠቃሚ ለመሆን የብሄራዊ ፕሮቶኮሎችን ወይም ሕጋዊ ስምምነቶችን ተግባራዊ ማድረግ፡፡ ለሙከራ አገልግሎት ዝግጁ የሆነ ቤታ ቪርዥን፡፡,"WHO advises Member States to 1) strengthen public health surveillance and preparedness activities and to 2) link public health and security authorities to prepare for possible DEs, with an emphasis on: evaluating and identifying gaps in national preparedness and readiness, as well as national capacities to manage risks posed by deliberate exposure to hazardous materials, disinformation or cyberattacks. This could be done by using the section dedicated to DE (1) of the National Self-Assessment toolkit (NSAT), which provides a baseline measurement of national capacity and capabilities related to DEs. NSAT is typically used in preparation for a Joint External Evaluation (JEE) or as part of a National Action Plan for Health Security (NAPHS); developing training material packages for online (OpenWHO course series) and in-person sessions; identifying and recommending actions to fill gaps in readiness by conducting DE simulation exercises in collaboration with relevant partners; developing national, sub-national or local stockpile systems to provide deployable pharmaceuticals, supplies and equipment to support rapid national response operations; and putting in place national protocols or formal agreements to work with partners and benefit from international assistance for responses. Beta-version available for test use.","Hukumar Lafiya ta Duniya ta shawarci shuwagabannin al'umma su: 1. ƙarfafa shirin lafiya da shirin ko ta kwana. 2. Haɗa jami'an lafiya da na tsaro don su yi shirin fiskantar DE's da ba da muhimmanci a kan kimantawa da kuma gano giɓi game da shirin ƙasa da kuma damar rage haɗari wanda ayyukan da aka yi su don cutar da mutane suke haddasawa ko labarin shifcin gizo ko harin intanet. Za a iya yin hakan ta hanyar yin amfani da sashen da aka ware shi ga DE (1) Hukumar Ƙiyasi ta Ƙasa (NSAT), wanda kan iya samar da bayani a kan iko da ƙarfin ƙasa ga magance matsalar DEs. NSAT ana amfani da shi ne don samar da ƙididduga ta ƙasa(JEE) ko kuma a matsayin wani sashe na hukumar da take taimakawa harkar tsaro ta cikin gida (NAPHS). Samar da shirye shiryen horarwa ta intanet da tsakanin mutum da mutum .; Ganowa da ba da shawarar ayyukan da za a cike giɓi da ake da shi ta hanyar gabatar da ayyukan magance matsalar DE ta hanyar haɗin guiwa da abokan hulɗar da suka dace. Samar da tsare tsare na ƙasa da na karkara don samar da magungunan da za a iya rarrabawa don cigaban al'umma. Sanya buƙatun al'umma a gaba ko wata yarjejeniya tare da abokan hulɗa da kuma samun tagomashi daga hukumomin duniya. Akwai Beta-Version don gwaji.","WHO linashauri Nchi Wanachama hivi 1) Imarisha shughuli za ufuatiliaji na maandalizi ya afya ya umma na 2) Unganisha mamlaka ya afya ya umma na usalama ili kujiandaa kwa DEs, kwa msisitizo katika:‚ÄØ kutathmini na kutambua mapungufu katika utayari na kujiandaa, pamoja na uwezo wa kitaifa wa kudhibiti hatari zinazotolewa na kufichuliwa kwa makusudi kwa nyenzo hatari, habari potovu au mashambulizi ya mtandaoni. Hili linapaswa kufanywa kwa kutumia kipengele kilichowekwa kwa ajili ya DE (1) ya zana ya Kitaifa ya Kujitathmini (NSAT), ambayo inatoa kipimo cha msingi cha uwezo na hali ya kitaifa unaohusiana na DEs. NSAT kwa kawaida hutumiwa kutayarisha Tathmini ya Pamoja ya Nje (JEE) au kama sehemu ya Mpango Kazi wa Kitaifa wa Usalama wa Afya (NAPHS); Kutengeneza vifurushi vya nyenzo za mafunzo kwa mtandao (Mfululizo wa kozi ya Open WHO) na vikao vya ana kwa ana.; Kutambua na kupendekeza hatua za kujaza mapengo katika utayari kwa kufanya mazoezi ya simulizi ya DE kwa kushirikiana na washirika husika: Kuendeleza mifumo ya kitaifa, ya nusu taifa au ya ndani ili kutoa dawa na vifaa vinavyoweza kuitumika ili kusaidia shughuli za haraka za kukabiliana na harakati za kitaifa; na Kuweka itifaki za kitaifa au makubaliano rasmi ya kufanya kazi na washirika na kufaidika na usaidizi wa kimataifa kwa miitikio. Toleo la Beta linapatikana kwa matumizi ya majaribio.","WHO gba àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ nímọ̀ràn láti 1) ró ààbò ìlera àwùjọ àti àwọn ìṣe ìmúrasílẹ̀ lágbára àti láti 2) so ìlera àwùjọ àti àwọn aláṣẹ ètò-ààbò pọ̀ láti múra sílẹ̀ fún DEs tó lè wáyé, pẹ̀lú títẹnumọ́: ṣíṣe ìgbéléwọ̀n àti ìdámọ̀ àwọn àfo tó wà nínú ìmúrasílẹ̀ àti ìṣetán lórìlẹ̀-èdè, àti àwọn ipá orílẹ̀-èdè láti ṣe àkóso àwọn ewu tí ìmọ̀ọ́mọ̀-ṣírasí àwọn ohun olóro, ìròyìn-òfegè àti ìkọlù orí-ayélujára fà. Wọ́n lè ṣe èyí nípa lílo abala tí wọ́n pilẹ̀ ṣe fún DE (1) ti irínṣe Ìgbéra-ẹni-léwọ̀n lórílẹ̀-èdè (NSAT), èyí tí ó pèsè òdiwọ̀n tí ó jẹ́ ọ̀pákùtẹ̀lẹ̀ fún àwọn ipá orílẹ̀-èdè tó jẹ mọ́ DEs. Wọ́n máa ń lo NSAT ní ìmúrasílẹ̀ fún Ìgbéléwọ̀n Òde Alákànpọ̀ (JEE) tàbí gẹ́gẹ́ bí Ètò Ìṣe Orílẹ̀-èdè fún ààbò Ìlera (NAPHS); ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ohun-èlò àkànṣe ìkọ́ni-mọ̀ọ́ṣe fún orí-ayélujára (àwọn ẹ̀wọ́n ìdánilẹ́kọ̀ọ́ OpenWHO) àti àwọn sáà ojúkorojú; ṣíṣe ìdámọ̀ àti dídá-àbá àwọn ìse láti dí àlàfo nínú ìṣetán nípa ìkópa nínú iṣẹ́-ṣíṣe DE pẹ̀lú àjọṣepọ̀ àwọn alájọṣepọ̀ tó tọ́; ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ètò-àká ìkópamọ́ orílẹ̀-èdè, tàbí ti ìbílẹ̀ láti pèsè àwọn òògùn àti irinṣẹ́ láti ṣe àtìlẹyìn àwọn ìṣe èsì kíákíá; àti ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà olórílẹ̀-èdè tàbí àwọn àdéhùn àmúṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ láti ìrànlọ́wọ́ káríayé fún àwọn èsì. Beta-version wà fún ìlò àyẹ̀wò.","I-WHO yeluleka aMazwe angamaLungu ukuthi 1) aqinise imisebenzi yokuqapha ezempilo zomphakathi kanye nemisebenzi yokulungiselela kanye 2) nokuxhumanisa iziphathimandla zezempilo yomphakathi kanye nezokuvikeleka ukuze kulungiselelwe ama-DE angase abe khona, kugxilwe: ekubukezeni kanye nasekuhlonzeni izikhala ekuzilungiseleleni kuzwelonke kanye nasekulungeleni lokhu, kanye nkwazi kuzwelonke ukwengamela izingozi ezibangelwa ukuchayeka ngamabomu ezintweni eziyingozi, ukungabi nolwazi oluyiqiniso kanye nokuhlaselwa kusetshenziswa amakhompyutha. Lokhu kungenziwa ngokusebenzisa ingxenye egxile kuDE (1) yeNational Self-Assessment Toolkit (NSAT), ehlinzeka isilinganiso esiyisisekelo somthamo kazwelonke kanye nokwazi ukwenza umsebenzii okuhlobene namaDE. I-NSAT ngokuvamile isetshenziselwa ukulungiselela iJoint External Evaluation (JEE) noma njengengxenye ye-National Action Plan for Health Security (NAPHS); ukuthuthukisaa amaphakheji okuqeqesha ku-inthanethi (uchungechunge lwezifundo ze-OpenWHO) namaseshini abukhoma; izinyathelo zokuhlonza kanye nezincomo zokugcwalisa izikhala ekulungeleni ngokwenza izivivinyo zokulingisa iDE ngokubambisana nabalingani abafanele; ukuthuthukisa izinhlelo zokugcina kuzwelonke, ngaphansi kukazwelonke noma zasendaweni ukuhlinzeka ngemithi esetshenziswayo, izinsiza kanye nemishini yokusekela imisebenzi yokusabela ngokushesha kuzwelonke; kanye ukubeka amaphrothokholi kazwelonke noma izivumelwano ezisemthethweni ukuze kusetshenzwe nabalingani futhi kuzuzwe osizweni lokusabela kwamazwe omhlaba. Uhlobo olungcono olutholakalayo lokusetshenziselwa ukuhlola." +እባክዎን ጥያቄዎን ወደሚከተለው ኢ-ሜል በመላክ ይጠይቁ፡-፡ [ኢሜይሉ በሚስጢር ቁጥር የተጠበቀ ነው] የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ሆን ተብሎ ካልተደረገ ድርጊት የተሰጠ ምላሽ ጋር በተመሳሳይ የዓለም ጤና ድርጅት ባለሙያዎች በተጎጂው አባል ሀገራት ጥያቄ መሰረት ሆን ተብሎ የሚደረግ ድርጊት (DE) ምላሽን ለመደገፍ በአገር፣ በክልል እና በአለም አቀፍ ደረጃ ሊሰማሩ ይችላሉ። ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ድርጊቶች (DEs) የተለዩ ልዩ የዓለም ጤና ድርጅት የድጋፍ እንቅስቃሴዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- ሆን ተብሎ የሚደረጉ ድርጊቶችን (DEs) ሁኔታ፣ ወሰን እና ተፅእኖ ለመለየት ከአለም አቀፍ ወይም ከሀገር አቀፍ አጋሮች እና ላቦራቶሪዎች ጋር በጋራ መስራት፤ ለሕዝብ ጤንነት እና ግንባር ቀደም ምላሽ ሰጪዎች የታሰበ ስልጠና መስጠት፤ አስፈላጊ የሆኑ የእርዳታ ቁሳቁሶችን (ለምሳሌ የግል መከላከያ መሳሪያዎች ወይም የሕክምና መከላከያዎች) በመለየት ቴዴራሽ እንዲሆኑ ማመቻቸት እና በአንዳንድ ሁኔታዎች የሕክምና መከላከያ እርምጃዎችን መስጠት፤ እንዲሁም የአለም አቀፍ ወረርሽኝ እና እርዳታ አሰጣጥ ኔትወርክ (GOARN)፣ የአለም ጤና ድርጅት የትብብር ማዕከላት ወይም የተባበሩት መንግስታት የሰብአዊ ድንገተኛ አደጋ ክላስተር ስርዓትን ጨምሮ በአለም ጤና ድርጅት ኔትወርክ አማካኝነት ተጨማሪ አለምአቀፍ የሙያ ድጋፍ የሚሰጥበትን ሁኔታ ማስተባበር፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ዋና ፀሃፊ ዘዴን (UNSGM) በጣም ልዩ በሆኑ በሽታዎች ላይ መቀላቀል ይችላሉ፡፡ የአንድ ክስተት ሁኔታ እና መንስኤ እርዳታው መሰጠት ሲጀመር ግልጽ ላይሆን እና በጊዜ ሂደት ሙሉ በሙሉ ሊወሰን ይችላል ወይም ላይሆን ይችላል፡፡ ምንም እንኳን የዓለም ጤና ድርጅት ሚና የሆን ተብሎ የሚደረግ ድርጊት (DE) ወንጀለኞችን ማንነት ለይተ ለማወቅ ከሌሎች አካላት ጋር መተባበር እና መደገፍ የሚችል ቢሆንም የዓለም ጤና ድርጅት የባለቤትነት ሂደትን የመምራት ወይም የመመርመር ሥልጣን የለውም፡፡,"Please request by sending an e-mail to: [email protected] WHO response Similar to non-deliberate event response, WHO experts can be deployed at country, regional and global levels to support the DE response upon the request of the affected Member State(s). Specific WHO response activities specific to DEs include: working with international or national partners and laboratories to characterize the nature, scope, and impact of the DE; offering targeted training to public health and frontline responders; facilitating the identification and acquisition of necessary response materials (such as personal protective equipment or medical countermeasures) and providing medical countermeasures in certain circumstances; and coordinating additional international expert support through WHO Networks including the Global Outbreak and Response Network (GOARN), WHO Collaborating Centres, or the UN Humanitarian Emergency Cluster system. WHO can join the United Nations Secretary-General’s mechanism (UNSGM) in very specific cases.The nature and cause of an event may not be clear when the response is initiated and may or may not be conclusively determined over time. WHO does not have mandate to lead or investigate an attribution process, though WHO may collaborate with and support other entities whose role is to determine the identity of the perpetrators of a DE.","Don Haka Ka Aiko Da Saƙon E-mail: Zuwa [ email mai kariya]. Matakin Hukumar WHO Wakilan Hukumar Lafiya ta Duniya WHO za su watsu a ƙasa, a matakin yanki ko ƙasa don taimakawa wajen magance matsalar DE bisa roƙon da mahukuntan ƙasa suka yi. Wasu daga cikin aikin da Hukumar Lafiya ta Duniya WHO kan yi don magance matsalar DE sun haɗa da: Yin aiki da wakilan kungiyoyin na duniya da na ƙasa da kuma ɗakunan bincike na kimiyya don tantance yanayi ko farfajiya da kuma tasirin DE. Bayar da horo ga wakilan lafiya na al'umma. Sauƙaƙa hanyar gano da kuma samun abubuwa wajibai na aiki kamar kayan kariya ko kayan ayyukan likita da dai samar da kayan aiki na likitanci. Samun tallafi na duniya ta hanyar Hukumar Lafiya ta Duniya WHO waɗanda suka haɗa da Hukumar Kula da Ɓarkewar Cuta ta Duniya (GOARN) da cibiyoyin haɗin guiwa na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ko kuma Hukumar Jin Ƙai da Ba da Agajin Gaggawa ta Duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya za ta iya haɗa guiwa da tattara bayanai ta Amurka (UNSGM) a cikin kowanne irin hali.Yanayi da kuma mujaza ta faruwar al'amari za ta iya ɓuya yayin nuna damuwa ga faruwa abun za ta ɗau lokaci kafin a gano ta. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ba ta da wata doka ko iko na binciko hanyar faruwar abu, kodayake Hukumar Lafiya ta Duniya za ta iya haɗa guiwa ko tallafawa wasu mutane waɗanda rawar da za su taka shi ne gano waɗanda su ka ci gaba da aikata DE.","Tafadhali omba kwa kutuma barua pepe kwa: [barua pepe imelindwa] Mwitikio wa WHO. Sawa na mwitikio wa majibu ya matukio yasiyo ya makusudi, wataalamu wa WHO wanaweza kutumwa katika ngazi za nchi, kikanda au kimataifa ili kuunga mkono mwitikio wa DE kwa ombi la Nchi Wanacham zilizoathirika. Shughuli mahususi za WHO maalumu za kukabiliana na DEs zinajumuisha: Kufanya kazi na washirika wa kimatifa au kitaifa na maabara ili kubaunisha asili, upeo, na athari za DE; Kutoa mafunzo yaliyolengwa kwa afya ya umma na watoa huduma kwa mstari wa mbele; Kuwezesha utambuzi na upatikanaji wa nyenzo muhimu za kukabiliana (kama vile vifaa vya kinga binafsi au hatua za matibabu) na kutoa hatua za matibabu katika hali fulani; na Kuratibu usaidizi wa ziada wa wataalamu wa kimataifa kupitia Mtandao wa WHO ikiwa ni pamoja na Mtandao wa Mlipuko na Mwitikio wa ulimwenguni (GOARN), Vituo vya Kushirikiana vya WHO, au mfumo wa Nguzo za Dharura za Kibinadamu za UN. WHO inaweza kujiunga na utaratibu wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa (UNSGM) katika kesi maalumu. Asili na sababu ya tukio huenda isiwe wazi wakati mwitikio unapoanzishwa na unaweza kubainishwa au kutobainishwa kwa njia kamili baada ya muda. WHO haina mamlaka ya kuongoza au kuchunguza mchakato wa uwasilishaji, ingawa WHO inaweza kushirikiana na kuunga mkono vyombo vingine ambavyo jukumu lao ni kubainisha utambulisho wa wahusika wa DE.","Jọ̀wọ́ bèèrè nípasẹ̀ fífi àtẹ̀jíṣẹ́ e-mail sọwọ́ sí: [wọ́n dáàbò bo email] Èsì WHO Ní fífara pẹ́ èsì ìṣẹ̀lẹ̀ àìròtẹ́lẹ̀, wọ́n lè rán àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ WHO lọ sí ìpele orílẹ̀-èdè, ẹkùn àti àgbáyé láti ṣe àtìlẹyìn fún èsì DE lẹ́yìn tí Ọmọ Ẹgbẹ́ tó kàn bá ti bèrè. Àwọn ìṣe èsè WHO ní pàtó sí DEs ni: Ṣíṣe iṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ àti yàrá-àyẹ̀wò-ṣèwádìí orílẹ̀-èdè àti àgbáyé láti ṣe àbùdá ẹ̀dá, ọwọ́jà àti ipa DE; fífún àwọn elétò ìlera àwùjọ àti adánilóhùn ní ìkọ́ni-mọ̀ọ́ṣe; dídásí ìdámọ̀ àti níní àwọn ohun-èlò ìfèsì tó ṣe pàtàkì (bí irinṣẹ́ ààbo ara-ẹni tàbí àwọn atakò-òdiwọ̀n ìlera) àti pépèsè àwọn atakò-òdiwọ̀n ìlera ní àwọn ìgbà mìíràn; àti ṣíṣe àkóso àfikún àtìlẹ́yìn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ káríayé nípasẹ̀ àwọn Ìtàkùn WHO pẹ̀lú Ìtàkùn-Àjọ Àgbáyé lórí Ìbẹ̀rẹ̀-Àrùn àti Èsì (GOARN), àwọn Ibùdó Ìṣiṣkpapọ̀ WHO, tàbí Àkójọpọ̀ ètò Pàjáwìrì fún Ọmọnìyàn. WHO lè dara pọ̀ mọ́ ìṣètò Àkọwé-gbogbogbòò ti Àjọ Àgbáyé UN (UNSGM) ní àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó gúnmọ́ gan-an. Ẹ̀dá àti okùnfà ìṣẹ̀lẹ̀ kan lè má hànde nígbà tí a bá bẹ̀r èsì tí ó sì tàbí kò lè ṣe é sọ tán ní àsìkò. WHO kò ní àṣẹ láti darí tàbí tọpinpin ìgbésè ìṣokùnfà kan, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé WHO lè bá àwọn àjọ mìíràn ṣiṣẹ́ pọ̀, kí ó sì tún ṣe àtìlẹyìn fún wọn, àwọn ẹni tí ojúṣe wọn jẹ́ láti sọ ìdánimọ̀ àwọn oníṣẹ́-ibi ti DE.","Sicela ucele lokhu ngokuthumela i-imeyili ku-: [email protected] Impendulo yeWHO Ngokufanayo nokusabela esihlakalweni okungahleliwe, ochwepheshe beWHO bangathunyelwa emazingeni ezwe, esifunda kanye nawasemhlabeni wonke ukuze kusekelwe ukusabela ngokuphathelene neDE ngesicelo se(ama)Zwe eliyi(angama)Lungu eli(a)thintekile. Imisebenzi eqondile yokusabela kweWHO eqondene namaDE ihlanganisa: ukusebenza nabalingani basemazweni aphesheya noma bakuzwelonke kanye namalabhorethri ukuze kuchazwe uhlobo, ububanzi kanye nomthelela weDE; ukuhlinzeka ukuqeqeshwa okuhlosiwe kwabasabelayo ngokuphathelene nezempilo zomphakathi kanye nabahola phambili; ukwenza kube lula ukuhlonza nokuthola izinto ezidingekayo zokusabela (njengezinsiza zokuzivikela umuntu uqobo noma izinyathelo zokwelapha ezimelene nalokhu) nokuhlinzeka ngezindlela zokwelapha ezimweni ezithile; kanye nokuhlanganisa usizo olwengeziwe lwezochwepheshe bamazwe aphesheya ngeWHO Networks okuhlanganisa iGlobal Outbreak and Response Network (GOARN), iWHO Collaborating Centres, noma uhlelo lwe-UN Humanitarian Emergency Cluster. UBANI ongajoyina indlela kaNobhala-Jikelele weZizwe Ezihlangene (UNSGM) ezimweni eziqondene nokuthile. Isimo nembangela yesehlakalo kungase kungacaci lapho kuqaliswa ukusabela futhi kungase kutholakale noma kunganqunywa ngokuphelele ngokuhamba kwesikhathi. I-WHO ayinalo igunya lokuhola noma lokuphenya inqubo yokwabiwa, nakuba iWHO ingase ibambisane futhi isekele ezinye izinhlangano ezinendima yokunquma ukuthi obani abenza iDE." +ድርቅ ማጠቃሊያ፡- ድርቅ በአለም ላይ በየትኛውም ቦታ ሊከሰት የሚችል በተፈጥሮ የአየር ንብረት ዑደት ላይ ረዥም ጊዜ የሚቆይ የድርቅ ጊዜ ነው፡፡ በዝናብ እጥረት የሚታወቅ እና የውሃ እጥረትን የሚያስከትል ቀስ በቀስ የሚከሰት አደጋ ነው፡፡ ድርቅ በጤና፣ በግብርና፣ በኢኮኖሚ፣ በጉልበት እና በአካባቢ ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ ያሳድራል፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ 55 ሚሊዮን የሚገመቱ ሰዎች በየአመቱ በድርቅ የተጠቁ ሲሆኑ በሁሉም የአለም ክፍሎች ማለት ይቻላል በከብቶች እና በሰብል ላይ እጅግ የከፋ አደጋ ያደርሳል፡፡ ድርቅ የሰዎችን መተዳደሪያ አደጋ ላይ ይጥላል፣ ለበሽታ እና ለሞት የመጋለጥ እድልን ይጨምራል፣ ለበርካታ ህዝብ ስደት ምክንያት ይሆናል፡፡ የውሃ እጥረት 40% የሚሆነውን የዓለም ህዝብ የሚጎዳ ሲሆን እስከ 700 ሚሊዮን የሚደርሱ ሰዎች እ/አ/አ በ2030 በድርቅ ምክንያት የመፈናቀል አደጋ ተጋርጦባቸዋል፡፡ በአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት የሚፈጠረው የአየር ሙቀ��� መጨመር ቀድሞውንም ደረቅ አካባቢዎችን ደረቅ እና እርጥብ አካባቢዎችን ደግሞ እርጥብ እንዲሆኑ አድርጓል፡፡ በደረቅ አካባቢዎች ይህ ማለት የሙቀት መጠኑ ሲጨምር ውሃ ቶሎ ቶሎ ስለሚተን የድርቅ አደጋን ይጨምራል ወይም የድርቅ ወቅቱን ያራዝመዋል። ባለፉት 10 ዓመታት በተፈጥሮ አደጋዎች ከተመዘገቡት አደጋዎች መካከል ከ80-90% የሚሆኑት በጎርፍ፣ በድርቅ፣ በሙቀታማ አውሎ ነፋስ፣ በሙቀት ወበቅ እና በከባድ አውሎ ነፋስ የተከሰቱ ናቸው፡፡,"Drought Overview: Drought is a prolonged dry period in the natural climate cycle that can occur anywhere in the world. It is a slow-onset disaster characterized by the lack of precipitation, resulting in a water shortage. Drought can have a serious impact on health, agriculture, economies, energy and the environment. An estimated 55 million people globally are affected by droughts every year, and they are the most serious hazard to livestock and crops in nearly every part of the world. Drought threatens people’s livelihoods, increases the risk of disease and death, and fuels mass migration. Water scarcity impacts 40% of the world’s population, and as many as 700 million people are at-risk of being displaced as a result of drought by 2030. Rising temperatures caused by climate change are making already dry regions drier and wet regions wetter. In dry regions, this means that when temperatures rise, water evaporates more quickly, and thus increases the risk of drought or prolongs periods of drought. Between 80-90% of all documented disasters from natural hazards during the past 10 years have resulted from floods, droughts, tropical cyclones, heat waves and severe storms.","Fari Gamsashshen bayani: Fari yana nufin ɗaukan lokaci me tsawo ba tare da samun ruwan sama ba. Wata 'yar ƙaramar annoba ce da ta ƙunshi rashin ruwan sama. Fari zai iya haifar da tasiri me tsanani ga lafiya da harkar noma da tattalin arziki da makamashi da kuma muhalli. Kusan mutane miliyan 55 su na fama da matsalar fari duk shekara, kuma ita ce matsala mafi muni ga harkar kiwo da noma a dukkan sassan duniya. Fari yana yiwa rayiwar mutane barazana, yana ƙara haɗarin kamuwa da cuta da kuma mutuwa da kuma rashin makamashi. Rashin ruwa ya shafi kashi arba'in na mutanen duniya 40%, kuma kusan mutane miliyan ɗari bakwai 700, su na cikin haɗarin barin gidajensu saboda fari a shekara ta 2030. Hauhawar yanayin zafi wanda canjin yanayi ke haddasawa yana ƙara wa wuraren da suke da bushi bushewa wanda suke kuma masu laima su kara laifa. A wuraren bushi, wannan yana nufin yayin da yanayi ya hau, ruwa zai sama cikin sauri, hakan kuma yana ƙara haɗarin samuwar fari ko tsawaita lokacin farin. A tsakanin kashi tamanin zuwa casa'in 80 - 90% na dukkan annobobin da suka faru a shekaru goma 10 da suka wuce sun samo asali ne daga ambaliayar ruwa, fari, guguwa, tsananin zafi da kuma bakararriyar iska.","Ukame Muhtasari: Ukame ni kipindi kirefu cha ukavu wa muda mrefu kwenye mzunguko wa hali ya asili ya hewa ambao unaweza kutokea popote duniani. Ni maafa yaanzayo polepole yenye sifa ya ukosefu wa mvua, na kusababisha uhaba wa maji. Ukame unaweza kuwa na madhara makzubwa kwa afya, kilimo, uchumi, nishati na mazingira. Takriban watu milioni 55 duniani kote wanaathiriwa na ukame kila mmwaka, na ndio hatari kubwa zaidi kwa mifugo na mazao karibu kila sehemu ya dunia. Ukame unatishia maisha ya watu, huongeza hatari ya magonjwa na afya, na kuchochea uhamaji wa watu wengi. Uhaba wa maji unaathiri 40% ya idadi ya watu ulimwenguni, na karibu watu milioni 700 wako katika hatari ya ya kuhamishwa kama zmaztokeo ya ukame ifikapo 2030. Kupanda kwa hali ya joto kunakosababishwa na mabadiliko ya hali ya hewa kunafanya maeneo ambayo tayari ni makavu kuwa makame na maeneo yenye unyevu kuwa na nyevu zaidi. Kwenye maeneo kavu, hii ina maana kwamba wakati joto linapoongezeka, maji huvukiza haraka zaidi na hivyo huongeza hatari ya ukame au kurefusha vipindi vya ukame. Kati ya 80-90% ya majanga yote yaliyorekodiwa kutokana na majanga ya asili katika kipindi cha miaka 10 iliyopita yametokana na mafuriko, ukame, vimbuga vya tropiki, mawimbi ya joto na dhoruba kali.","Ọ̀gbẹlẹ̀ Ìsọnísókí: Ọ̀gbẹlẹ̀ jẹ́ ìgbà tó pẹ́ ní àsìkò ojú ọjọ́ tí ó lè ṣẹlẹ̀ níbikíbi ní àgbáyé. Ó jẹ́ àjálù tí ó máa ń wáyé díẹ̀ díẹ̀ tí ó sì ní àdámọ àìsí òjò èyí tí ó ń mú àdínkù bá omi. Ọ̀gbẹlẹ̀ lè ní ipa ribiribi lórí ìlera, iṣẹ́ àgbẹ̀, ọrọ̀ ajé, okun àti àwùjọ. Ìfojúbù àwọn ènìyàn bíi mílíọ̀nù 55 káàkiri àgbáyé ni Ọ̀gbẹlẹ̀ yìí máa ń ní ipa lórí wọn lọ́dọọdún , ó sì jẹ́ ohun tí ó léwu jù lórí ẹran ọ̀sìn àti àwọn irúgbìn ní èyí tí ó fẹ́ẹ́rẹ̀ máà ṣẹlẹ̀ ní apá kan gbogbo àgbáyé. Ọ̀gbẹlẹ̀ ṣẹ̀rùba ìgbé ayé àwọn ẹ̀dá, ó ń mú àlékún bá ewu àìsàn àti iku àti ìsílọ ọ̀pọ̀ epo. Àìsómi máa ń nípa lórí 40% àwọn ènìyàn nínú àwọn ènìyàn ní àgbáyé, àti wí pé ọ̀pọ̀ ènìyàn tí wọ́n ń lọ bíi 700 mílíọ̀nù ni wọ́n wà nínú ewu àgbà-nípò láti ara ọ̀gbẹlẹ̀ ní ọdún 2030. Ìwọ̀n igbona tí àyípadà ojú ọjọ́ máa ń mú wá, ń mú kí agbègbè tí ó ti gbẹ túbọ̀ máa gbẹ sì, bákan náà ni ó ń mú kí agbègbè tí ó tutù túbọ̀ máa tutù sì. Ní agbègbè ọ̀gbẹ ilẹ̀, èyí túmọ̀ sí pé , tí ìwọ̀n-ìgbóná bá gbéra , ìyọ́omi máa wáyé kíákíá, fún ìdí èyí, eléyìí yóò mú kí àlékún bá ọ̀gbẹlẹ̀ tàbí kí àsìkò ọ̀gbẹlẹ̀ náà pẹ́ ganan. Láàrin 80-90% gbogbo àwọn àkọsílẹ̀ àwọn àjálù tí ó ti wáyé lati ara ewu àdáyébá láti bí ọdún mẹ́wàá sẹ́yìn, ti wáyé láti ara ẹ̀kún omi, ọ̀gbẹlẹ̀, ọ̀pọ̀ ooru ati ìjì líle.","Isomiso Uhlolojikelele: Isomiso yisikhathi eside lomisile emjikelezweni wesimo sezulu esingokwemvelo esingenzeka noma kuphi emhlabeni. Kuyinhlekelele ehamba kancane ebonakala ngokuntuleka kwemvula, okuholela ekushodeni kwamanzi. Isomiso singaba nomthelela omkhulu kwezempilo, kwezolimo, emnothweni, kwezamandla kanye nasendaweni ezungezile. Abantu abalinganiselwa ezigidini ezingama-55 emhlabeni wonke bathintwa yisomiso minyaka yonke, futhi siyingozi enkulu kakhulu emfuyweni nasezitshalweni cishe kuzo zonke izingxenye zomhlaba. Isomiso sisongela ukuphila kwabantu, sandisa ingozi yezifo kanye nokushona, futhi sibhebhethekisa ukufuduka okukhulu. Ukuntuleka kwamanzi kuthinta u-40% wabantu bomhlaba, futhi abantu abangaba yizigidi ezingama-700 basengozini yokusala dengwane ngenxa yesomiso ngo-2030. Amazinga okushisa akhuphukayo abangelwa ukushintsha kwesimo sezulu enza izifunda ezomile zome nakakhulu bese ezimanzi zibe manzi nakakhulu. Ezindaweni ezomile, lokhu kuchaza ukuthi lapho amazinga okushisa ekhuphuka, amanzi ayahwamuka ngokushesha, futhi ngaleyo ndlela andise ingozi yesomiso noma isikhathi eside sesomiso. Phakathi kuka-80 ukuya ku-90% wazo zonke izinhlekelele ezibhaliwe ezivela ezingozini zemvelo phakathi neminyaka eyi-10 edlule zibe umphumela wezikhukhula, isomiso, iziphepho zasezindaweni ezishisayo, isivuvu sokushisa (heat wave) kanye neziphepho ezinamandla." +ተጽዕኖ፡- ድርቅ የውሃ እና የምግብ እጥረትን በሚያመጣበት ጊዜ በተጎጂው ህዝብ ጤና ላይ ብዙ ተጽእኖዎች ሊኖሩ ስለሚችሉ ለበሽታ እና ለሞት ተጋላጭነትን ይጨምራል፡፡ ድርቅ የሚከተሉትን ጨምሮ አጣዳፊ እና ሥር የሰደደ የጤና ችግሮች ሊኖረው ይችላል። እንደ ብረት-እጥረት እና የደም ማነስ ያሉ ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረትን ጨምሮ የምግብ አቅርቦት በመቀነሱ ምክንያት የተመጣጠነ የምግብ እጥረትን ያስከትላል። እንደ ኮሌራ፣ ተቅማጥ እና የሳምባ ምች ያሉ ተላላፊ በሽታዎች የመጨመር አደጋ መከሰት በከፍተኛ ደረጃ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት፣ የውሃ እና የንፅህና አጠባበቅ እጥረት እና መፈናቀል፤ የስነ-ልቦናና ማህበራዊ ውጥረት እንዲሁም የአእምሮ ጤና መታወክ፤ በውሃ አቅርቦት እጦት፣ በመግዛት ሃይል ማጣት፣ በስደት እና/ወይም የጤና ባለሙያዎች የአካባቢን አካባቢዎች ለቀው እንዲወጡ በመደረጉ ምክንያት የሚከሰት የአካባቢ የጤና አገልግሎት መቋረጥ፤ ከባድ ድርቅ የሰደድ እሳትን እና አቧራ ያዘለ አውሎ ነፋስን የበለጠ እንዲባባስ በማድረግ የአየር ጥራትን ሊጎዳ ይችላል፣ እንደ አስም ወይም ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ (COPD) ወይም የልብ ህመም ባሏቸው ሰዎች ላይ የጤና ስጋትን ይጨምራል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ዕርዳታ፡- የጤና ክላስተሩ በዓለም አቀፍ በሚከሰቱ ድንገተኛ አደጋዎች ላይ መሪነቱን ሲወስድ የዓለም ጤና ድርጅት ከድርቅ ጋር ለተያያዙ አደጋዎች እርዳታ ለመስጠት ከአባል አገሮች እና ከአጋር አካላት ጋር በመሆን በጋራ ይሰራል፡፡ ይህ ጤናውን ለመደገፍ የሚደረጉ እርምጃዎችን ለማገዝ እና የተንቀሳቃሽ ጤና ቡድኖችን በማሰባሰብ እና ለመደገፍ የአደጋ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍን መጥራት እና ማስተባበርን ያካትታል። የዓለም ጤና ድርጅት ለተጎዱ አካባቢዎች ተገቢውን የምግብ ድጋፍ እንዲሁም የህፃናትን፣ የእናቶችን እና የአዕምሮ ጤና አገልግሎ���ችን ድጋፍ ማግኘታቸውን ለማረጋገጥ ይሰራል፡፡,"Impact: When drought causes water and food shortages there can be many impacts on the health of the affected population, which may increase the risk of disease and death. Drought may have acute and chronic health effects, including: malnutrition due to the decreased availability of food, including micronutrient deficiency, such as iron-deficiency anaemia; increased risk of infectious diseases, such as cholera, diarrhoea, and pneumonia, due to acute malnutrition, lack of water and sanitation, and displacement; psycho-social stress and mental health disorders; disruption of local health services due to a lack of water supplies, loss of buying power, migration and/or health workers being forced to leave local areas. Severe drought can also affect air quality by making wildfires and dust storms more likely, increasing health risk in people already impacted by lung diseases, like asthma or chronic obstructive pulmonary disease (COPD), or with heart disease. WHO Response: As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with Member States and partners to respond to drought-related disasters. This includes calling for and coordinating emergency funding to support health actions and assembling mobile heath teams and outreach. WHO also works to ensure appropriate food supplementation is available to the affected areas, as well as support for child, maternal and mental health services.","Tasiri: Yayin da fari kan haddasa ƙarancin ruwa da abinci, to, akwai wasu matsalolin masu yawa game da lafiyar al'ummar da farin ya shafa wanda zai iya ƙara haɗarin kamuwa da cuta da kuma mutuwa. Fari ko rashin ruwa zai iya haifar da tasirai na lafiya kamar: Cutar rashin abinci sakamakon ƙarancin abinci wanda ya haɗa da ƙaranci na wani sinadarin abinci, kamar cutar da ke faruwa sakamakon ƙarancin sinadarin ayon. Ƙara haɗarin kamuwa da cututtuka kamar kwalara da gudawa da kuma cutar numoniya sakamakon rashin wadataccen abinci da wadataccen ruwa da kuma tsafta. Cututtukan damuwa da na ƙwaƙwalwa. Taɓarɓarewar harkar lafiya a karkara sakamakon rashin wadataccen ruwa da rashin samun damar ikon saye da barin karkara da jami'an lafiya suke. Fari me tsanani zai iya shafar rayuwar namun daji da kuma ƙurar iska zata iya shafar mutane masu fama da cututtukan huhu kamar asma ko cututtuka masu toshe hanyar numfashi ko kuma mautane masu cutar zuciya. Amsar WHO: Yayin da kuknonin lafiya na duniya suka jagoranci kai agajin gaggawa, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki da mambobinta da kuma takwarorinta domin ɗaukar matakai ga al'amurra masu alaƙa da fari. Wannan ya haɗa da kira da kuma yin aiki tare don samar da kuɗi don tallafawa ayyukan lafiya da tattara ƙungiyoyin lafiya don wayar da kansu game da matsalar. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki don tabbatar samar da abinci ga wuraren da fari ya shafa da kuma tallafawa yara da mata ta masu matsalolin ƙwaƙwalwa.","Athari: Ukame unaposababisha upungufu wa maji na chakula kunaweza kuwa na athari nyingi kwa afya za watu waliyoathirika, jambo ambalo linaweza kuongeza hatari ya m,agonjwa na vifo. Ukame unaweza kuwa na madhara makubwa ya afya na ya zmuda mrefu, ikiwa ni pamoja na: Utapiamlo kutokana na kupungua kwa upatikanaji wa chakula, ikiwa ni pamoja na upungufu wa virutubisho vidogo, kama vile anaemia ya upungufu wa madini ya chuma; Kuongezeka kwa hatari ya magonjwa zya kuambukiza, kama vile kipindupindu, kuhara, na nimonia, kutokana na utapiamlo mkali, ukosefu wa maji na usafi wa mazingira na uhamishaji; Msongo wa kisaikolojia-jamii na changamoto za afya ya akili; Kukatizwa kwa huduma za afya za mitaa kwa sababu ya ukosefu wa maji, upotezaji wa nguvu za kununulia, uhamiaji na/au wafanyakazi wa afya kulazimika kuondoka katika maeneo ya karibu. Ukame mkali unaweza pia kuathiri ubora wa hewa kwa kufanya moto wa nyikani na dhoruba za vumbi kuwepo zaidi, na kuongeza hatari za afya kwa watu ambao tayari wameathiriwa na magonjwa ya mapafu, kama vile pumu au ugonjwa sugu wa mapafu (COPD), au ugonjwa wa moyo. Mwiktikio wa WHO: Kama nguzo ya afya inayoongoza kwa dharura za kimataifa, WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama na washirika kukabiliana na majanga yanayohusiana na ukame. Hii ni pamoja na kuitisha na kuratibu ufadhili wa dharura ili kusaidia shughuli za afya na kukusanya timu za afya za rununu na ufikiaji. WHO pia in afanyakazi kuhakikisha kwamba chakula cha ziada kinapatikana kwa maeneo yaliyoathirika, pamoja na usaidizi wa huduma za afya ya watoto, mama na akili.","Ipa: Nigbati ogbele ba fa adinku omi ati ounje, opolopo ipa bakan naa, ni o le wa lori ilera iye eniyan ti ajalu yii sele si, eleyii si mu alekun ba ewu aisan ati iku. Ọ̀gbẹlẹ̀ le ní ewu ńlá lórí ipa ìlera, lára èyí tí a ti rí: Àìjẹunrekánú láti ara àdínkù wíwà oúnjẹ, pẹ̀lú àìtó èròjà ìdàgbàsókè, bíi Àìtó ẹ̀jẹ̀; Àlékún ewu àrùn àkóràn bíi ààrùn onígbáméjì, ìgbẹ́ gbuuru, àti òtútù àyà, láti ara àìsàn ògidì àìjẹunrekánú, àìsómi àti ìmọ́tótó àti ìmúkúròláàyè-ẹni; Wàhálà ọlọ́pọlọ nípa ìbágbépọ àwùjọ àti àìlera ajẹmọ́ iṣẹ́ ọpọlọ ; Ìdálọ́wọdúró́ iṣẹ́ ìlera àgbègbè láti ara àìsí ìpèsè omi, I pàdánù rírà àwọn ohun àmúṣagbára, ìwọ́ká àti /tàbí fífi agídí mú òṣìṣẹ́ elétò ìlera láti lọ gbé ní agbègbè ìbílẹ̀. Ọ̀gbẹlẹ̀ líle tún le ṣe àkóbá fún afẹ́fẹ́ tí ó péye nípa fífa iná igbo àti ìjì eléruku ní èyí tí ó ṣeéṣe kó ṣẹlẹ̀, tí ó ń mú àlékún ewu ìlera bá àwọn ènìyàn tí wọ́n ti ní àrùn ẹ̀dọ́fóró bíi ikọ-fèé tàbí àìsàn ìdíwọ́ oníbàjẹ́ fún ẹ̀dọ̀fóró, tàbí pẹ̀lú àrùn ọkàn. WHO dáhùn: Gẹ́gẹ́ bíi ìṣùpọ̀ ètò ìlera ṣe ṣáájú fún pàjáwìrì ní àgbáyé, WHO máa ń bá àwọn orílè-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ rẹ̀ àti alájọṣepọ̀ dáhùn sí àjálù tí ó fara pẹ́ ọ̀gbẹlẹ̀. Eléyìí pẹ̀lu, pípè fún, pẹ̀lú ìfètò sí ìpèsè owó pàjáwìrì láti ran iṣẹ́ elétò ìlera lọ́wọ́ àti akójopọ̀ ètò ìlera ayélujára àti ìjáde. WHO ń ṣiṣẹ́ bákan náà, láti ri wí pé ọ̀pọ̀ oúnjẹ tí ó tọ̀nà wà fún agbègbè tí ìṣẹ̀lẹ̀ yìí ṣẹlẹ̀ sí, àti àtìlẹyìn fún ọmọde, ìyá, àti elétò ìlera ọpọlọ.","Umthelela: Lapho isomiso sibangela ukuntuleka kwamanzi kanye nokudla kungaba nemithelela eminingi empilweni yabantu abathintekile, okungase kwandise ingozi yezifo kanye nokushona. Isomiso singase sibe nemiphumela yezempilo engamahlalakhona ebucayi, ehlanganisa: ukungondleki ngenxa yokwehla kokutholakala kokudla, okuhlanganisa ukuntuleka kwezakhamzimba ezincane, njenge-anemia yokuntuleka kwe-iron; ingozi eyengeziwe yezifo ezithathelanayo, njengekholera, isifo sohudo, ne-pneumonia, ngenxa yokungondleki okukhulu, ukuntuleka kwamanzi kanye nokuthuthwa kwendle, kanye nokusala dengwane; ukucindezeleka kwengqondo ngokwezenhlalo kanye nokuphazamiseka kwempilo yengqondo; ukuphazamiseka kwezinsiza zezempilo zendawo ngenxa yokuntuleka kwamanzi, ukulahlekelwa amandla okuthenga, ukufuduka kanye/noma ukuphoqeleka kwezisebenzi zezempilo ukuthi zihambe ezindaweni zakubo. Isomiso esibucayi singaba nomthelela nakukhwalithi yomoya ngokubangela imililo yamadlelo futhi kungenzeka zibangele neziphepho zothuli, kwandise ingozi yezempilo kubantu asebevele behlaselwe yizifo zamaphaphu, njengesifuba somoya noma isifo esingamahlalakhona samaphaphu avimbene (COPD), noma abanesifo senhliziyo. Impendulo yeWHO: Njengoba iqembu lezempilo lihola ezimweni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO isebenza namaZwe angamaLungu kanye nabalingani ukuze basabele ezinhlekeleleni ezihlobene nesomiso. Lokhu kuhlanganisa ukucela nokuxhumanisa umxhaso wezimali wezimo eziphuthumayo ukuze kusekelwe izinyathelo zezempilo kanye nokuhlanganisa amaqembu asebenza ngaphandle kwezikhungo kanye nasendaweni yesigameko. I-WHO iphinde isebenze ukuqinisekisa ukuthi isinzisa zezinezelo zokudla ezifanelekile ziyatholakala ezindaweni ezithintekile, kanye nokusekela izinsiza zezempilo ngokuphathelene nezingane, omama kanye nempilo yengqondo." +ለመጠጥ፣ ለምግብ ማብሰያ እና ንጽህና መጠበቂያ የሚሆን ውሃ ባለመኖሩ እና በምግብ ግብአቶች ላይ ባለው ጫና ምክንያት ድርቅ ለሌሎች በሽታዎች ወረርሽኞች መንስኤ ሊሆን ይችላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በድርቅ በተጠቁ አካባቢዎች የበሽታውን ተፅእኖ ለመከላከል የወረርሽኝ ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና እርዳታ ፕሮግራሞችን እና የመከላከያ ክትባቶችን አሰጣጥ ላይ ይሰራል፡፡ የምግብ ምርት በተለይ የድርቅ አደጋ የተጋርጠበት በመሆኑ አንድምታው ድርቁ እራሱ ካለፈ በኋላ ለረጅም ጊዜ ሊቆይ ይችላል፡፡ ድርቅ በአጎራባች አካባቢዎችም ሆነ በአገሮች ከፍተኛ ቁጥር ያላቸውን ሰዎች ለስደተት እንዲያመሩ በማድረግ የአስተናጋጆቹን አካባቢና ሀገራት ግብአትን እንዲሟጠጥ ያደርጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ከእርዳታ ኤጀንሲዎች እና መንግስታት ጋር በመቀናጀት የእነዚህን ተፅእኖዎችን ለመቀነስ ይሰራል፡፡,"Drought can be a catalyst for outbreaks of other diseases due to reduced water for drinking, cooking and sanitation, and strains on food resources. WHO works to provide epidemic surveillance, early warning and response programs and preventative immunization efforts to mitigate the effects of disease in drought-stricken areas. Food production is particularly at risk from drought, the implications of which can last long after the drought itself is over. Droughts can also cause large numbers of people to become refugees in neighbouring areas or countries, which stretches the resources of the host area. WHO works to reduce the impacts of these effects through coordination with aid agencies and governments.","Fari zai iya zama sila na ɓarkewar wasu cututtukan sakamakon ƙarancin ruwan sha, girki da kuma tsafta da kuma yiwa abinci rubdugu. Hukumar Lafiya ta Duniya na yin aiki don samar da bincike game da cututtuka na annoba, da kuma shirye shiryen gargaɗi da na riga-kafi don daƙile tasiran cututtuka a gurin da fari ya shafa. Samar da abinci shi ma abu ne da yake cikin haɗari sakamakon fari, tasiran da za su iya ci gaba da wanzuwa har bayan farin ya wuce. Fari yakan iya haddasawa mutane masu yawa su zamo 'yan gudun hijira zuwa ƙasashe maƙota wanda kan iya haifar da a yiwa albarkatun ƙasa nauyi. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki don haɗa guiwa da sauran wakilan gwamnati don rage tasirin fari.","Ukame unaweza kuwa kichocheo cha milipuko ya magonjwa mengine kutokana na kupungua kwa maji ya kunywa, kupikia na usafi wa mazingira, na matatizo ya rasilimali za chakula. WHO inafanya kazi ya kutoa ufuatiliaji wa janga, mipango ya tahadhari na mwitiko wa mapema na juhudi za kinga ili kupunguza athari za magonjwa katika maeneo yenye ukame. Uzalishaji wa chakula upo hatarini hasa kutokana na ukame, ambao matokeo yake yanaweza kudumu kwa muda mrefu baada ya uka e wenyewe kuisha. Ukame pia unaweza kusababisha idadi kubwa ya watu kuwa wakimbizi katika mazeneo ya jirani au ncu, ambao unavunja rasilimali za maeneo ya hifadhi. WHO inafanya kazi ili kupunguza athari hizi kupitia uratibu na mashirika ya misaada na serikali.","Ọ̀gbẹlẹ̀ le jẹ́ agbátẹrù fún ìdásílẹ̀ àwọn àìsàn mìíràn nítorí àìsómi fún mímu, iná dídá àti ìmọ́tótó, àti ìdágara fún ìpèsè oúnjẹ. WHO ń ṣiṣẹ́ láti pèsè ìṣọ́ fún àjàkálẹ̀ àrùn, ìkìlọ̀ àsikò àti àwọn ètò ìdáhùn àti àjẹsára olùdènà, ìgbìyànjú láti mú àdínkù bá ipa àrùn ní agbègbè tí ọ̀gbẹlẹ̀ tí wọ́pọ̀ jù. Ìpèsè oúnjẹ ní pàápàá jù lọ. wà nínú ewu ọ̀gbẹlẹ̀, ní èyí tí àbájáde rẹ̀ lè pẹ́, pàápàá, lẹ́yìn tí ọ̀gbẹlẹ̀ bá wulẹ̀ tí lọ tán. Ọ̀gbẹlẹ̀ tún le mú kí ọ̀pọ̀ iye àwọn èèyàn láti di asásálà lọ sí agbègbè tàbí orílẹ̀-èdè tí ó súnmọ́, ní èyí tí ó ń mú ìlọsíwájú bá ọrọ̀ ìlú agbanilálejò. WHO ń ṣiṣẹ́ láti dín ipa àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ wọ̀nyí kù láti ara ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn àjọ àti ìjọba olùrànlọ́wọ.","Isomiso singaba yisisusa sokuqubuka kwezinye izifo ngenxa yokuncipha kwamanzi okuphuza, ukupheka kanye nokuthuthwa kwendle, kanye nezinkinga zemithombo yokudla. I-WHO isebenzela ukuhlinzeka ngokuqapha ubhubhane, izinhlelo zokuxwayisa kanye nokusabela kusenesikhathi kanye nemizamo yokugoma yokuvimbela ukuze kuncishiswe imithelela yezifo ezindaweni ezihlaselwe yisomiso. Ukukhiqizwa kokudla kusengozini ikakhulukazi ngenxa yesomiso, imiphumela yaso ingahlala isikhathi eside ngemva kokuba isomiso sesiphelile ngokwaso. Isomiso singabangela nenani elikhulu labantu ukuba babe ngababalekela ezindaweni noma emazweni angomakhelwane, okwanweba izinsiza zendawo ebasingethe. I-WHO isebenzela ukunciphisa imiphumela yale mithelela ngokuxhumana nama-ejensi osizo kanye nohulumeni." +ኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ አጠቃላይ እይታ: የኤሌክትሮማግኔቲክ መስኮች( ኤኤምኤፍ) በሁሉም ድግግሞሽ በጣም የተለመዱ እና በፍጥነት እያደጉ ካሉ የአካባቢ ተጽዕኖዎች አንዱን ይወክላሉ፣ ይህም ጭንቀት እና ግምቶች እየተስፋፉ ናቸው። ሁሉም ማህበረሰቦች አሁን ለተለያዩ መጠን ያላቸው የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ የተጋለጡ ሲሆን ቴክኖሎጂው ባደገ ቁጥር ደረጃው እየጨመረ ይሄዳል፡፡ የኤሌክትሮማግኔቲክ ጨረሮች አለማችን ከተፈጠረችበት ጀምሮ በዙሪያዋ ቆይቷል፤ የሚታወቀውም ብርሃን መልክ በመፈጠር ነው፡፡ ኤሌክትሪክ እና መግነጢሳዊ መስኮች ከስታቲክ ኤሌክትሪክ እና መግነጢሳዊ መስኮች፣ በራዲዮ ፍሪኩዌንሲ እና በኢንፍራሬድ ጨረሮች እስከ ኤክስ ሬይ ድረስ የሚዘረጋው የኤሌክትሮማግኔቲክ ጨረር ስፔክትረም አካል ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የህብረተሰብ ጤናን ለመጠበቅ የቻርተሩ አካል ሆኖ እና በኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ መጋለጥ ላይ ለህብረተሰቡ ስጋት ድጋፍ ለመስጠት የአለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ በ 1996 የአለም አቀፍ የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ ፕሮጄክትን በማቋቋም የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ በጤና ላይ የሚደርሰውን ከ 0 እስከ 300 ጊጋ ኸርዝ በሆነው ፍሪኬንሲ ላይ ሳይን��ዊ ማስረጃውን ይገመግማል፡፡ የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ ፕሮጀክት በእውቀት ላይ አስፈላጊ ክፍተቶችን ለመሙላት እና በአለም አቀፍ ደረጃ ተቀባይነት ያላቸው ደረጃዎችን ለማዘጋጀት የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ ተጋላጭነትን የሚቀንሱ የምርምር ስራዎችን ያበረታታል፡፡ የፕሮጀክቱ ዋና ዋና አላማዎች፡- ለኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ መጋለጥ ሊያስከትሉ ስለሚችሉ የጤና ችግሮች ስጋቶች የተቀናጀ ዓለም አቀፍ እርዳታ ለመስጠት፤ ሳይንሳዊ ጽሑፎችን መገምገም እና በጤና ተጽእኖ ላይ ስለተደረሰበት ሁኔታ ሪፖርት ማድረግ፤,"Electromagnetic fields Overview: Electromagnetic fields (EMF) of all frequencies represent one of the most common and fastest growing environmental influences, about which anxiety and speculation are spreading. All populations are now exposed to varying degrees of EMF, and the levels will continue to increase as technology advances. Electromagnetic radiation has been around since the birth of the universe; light is its most familiar form. Electric and magnetic fields are part of the spectrum of electromagnetic radiation which extends from static electric and magnetic fields, through radiofrequency and infrared radiation, to X-rays. WHO Response As part of its charter to protect public health and in response to public concern over health effects of EMF exposure, the WHO established the International EMF Project in 1996 to assess the scientific evidence of possible health effects of EMF in the frequency range from 0 to 300 GHz. The EMF Project encourages focused research to fill important gaps in knowledge and to facilitate the development of internationally acceptable standards limiting EMF exposure.Key objectives of the Project are to: 1. provide a coordinated international response to concerns about possible health effects of exposure to EMF, 2. assess the scientific literature and make a status report on health effects,","Fannonin kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe Gamsashshen bayani: fannonin kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe suna nan a ko'ina sannan suna ta zama sanannun ga muhallin mutane, wanda hakan ke janyo damuwa da hakaice-hakaice a cikin mutane. A yanzu dukkan jama'a na da masaniyar kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe suna shafarsu ta matakai daban-daban, sannan matakan za su ci gaba da faɗaɗa a lokacin da fasaha ta ci gaba da faɗaɗa. Radiyesha na kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe ya daɗe da wanzuwa tun farkon duniya: haske shi ne abin da aka fi sabawa da shi. Wutar lantarki da mayen ƙarfe wasu bangarori ne na radiyeshin na wutar lantarki da mayen ƙarfe. Matakan Hukumar WHO A ɓangaren 'yancinta da hukuma ta bata na kare lafiyar al'umma bisa amsawar damuwar al'umma a kan illolin bayyanar kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe ga lafiya, Hukumar Lafiya ta duniya WHO ta kafa wani aikin binciken kayayyakin wutar lantarki ta mayen ƙarfe a shekarar 1996 domin duba shedar yiwuwar illolin kayan wutar lantarkin ga lafiya a ƙimar karfin sinadarin daga babu(0) zuwa ƙarfin 300. Aikin binciken kayayyakin wutar lantarki da mayen ƙarfe ɗin EMF yana tallafawa wani ƙuduryaccen bincike domin a gano a ilimce sannan a ƙirƙirin wasu tsare-tsaren na duniya na iyakance bayyanar sinadarin kayan wutar lantarkin da mayen ƙarfe ga al'umma da muhallinsu. Mayan ƙuduren aikin EMF sune: 1. samar da haɗaɗɗen mataki na duniya a game da yiyuwar samun illolin sakamakon ta'ammali da EMF, 2. tantance bayanan binciken kimiyya sannan da bada bayanan yadda aikin ke gudana a kan illolin game da lafiya da,","Uga wa sumakuumeme. Muhtasari: uga wa sumakuuumeme (EMF) za masafa yote zinawakilisha mojawapo ya mvuto wa mazingira unaokua kwa kasi zaidi, ambao wasiwasi na uvumi unaenea. Watu wote sasa wanakabiliwa na viwango tofauti vya EMF, na viwango vinaendelea kuongezeka kadri teknolojia inavyoendela. Mionzi ya sumakuumeme imekuwepo tazngu kuzaliwa kwa ulimwengu; mwanga ni aina yake inayojulikana zaidi. Uga wa umeme na sumaku ni sehemu ya wigo wa mionzi ya sumakuumeme ambayo bhuenea kutoka kwa uga wa umeme na sumaku tuli, kupitia masafa ya redio na mionzi ya infrared, hadi X-ray. Muitikio wa WHO. Kama sehemu ya mkataba wazke wa kulinda afya ya umma na kujibu wasiwasi wa umma juu ya athari za kiafya za kufichua EMF, WHO ilianzisha Mradi wa kimataifa wa EMF mnamo 1996 kutathmini ushahidi wa kisayansi wa athari za kiafya za EMF katika masafa kutoka 0 hadi 300 GHz. Mradi wa EMF unahimiza utafiti makini ili kujaza mapengo muhimu katika maarifa na kuwezesha uundaji wa viwango vinavyokubalika kimataifa vinavyozuia ufichuzi wa EMF. Maelngo makuu ya Mradi ni: 1.Kutoa mrejesho ulioratibiwa kimataifa kwa wasiwasi juu ya athari zinazowezekana za iafya za kufichuliwa kwa EMF, 2. Kutathmini macahapisho ya kisayansi na kutoa ripoti ya hali ya athari za kiafya,","Àwọn ààyè ìtànná Ìsọníṣókí : Àwọn ààyè ìtànn�� (EMF) tí gbogbo àwọn ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ jẹ aṣojú ọkàn nínú àwọn ipa àyíká tí ó wọ́pọ̀ jùlọ àti ìyáradàgbà, nípa èyíti àìbalẹ̀ àti àkíyèsí ń tàn káàkiri. Gbogbo àwọn olùgbé ti farahàn sí àwọn ìwọǹ oríṣiríṣi tí EMF, àti àwọn ipele yóò túbọ̀ máa pọ̀ si bí ìmọ̀-ẹ̀rọ ti ń lọ síwájú. Ìtọjú ìtànná ti wà láti ìgbà tí aláyé ti dáyé; iná ni àdámọ́ tí àwọn ènìyàn mọ̀ ọ́n mọ́ jùlọ. Àwọn ààyè iná àti òòfà jẹ́ apá kan ìwòye ti ìtànná ẹ̀lẹ́tíríkì èyí tí o fa láti ara iná ojú kan ati àwọn aaye òòfà, nípasẹ̀ igbohunsafẹfẹ rédíò àti ìtànkálẹ̀ infurarẹẹdi, sí àwọn fọ́tò àyà. Ìdáhùn WHO Gẹ́gẹ́ bí apá kan ti ìwé-àṣẹ rẹ̀ láti dáàbò bo ìlera gbogbo ènìyàn àti ní ìdáhùn sí ìbákẹ́dùn gbogbo ènìyàn lórí àwọn ipa ìlera ti ìfihàn EMF, WHO ṣe àgbékalè Iṣẹ́ àgbéṣe EMF International ní 1996 láti ṣe àyẹ̀wò ẹ̀rí imọ̀-ìjinlẹ t li àwọn ipa ìlera tí o ṣeéṣe ti EMF ní ìwọǹ igbohunsafẹfẹ láti 0 si 300 GHz. Iṣẹ́ àgbéṣe EMF ṣe ìwúrí fún ìwádìí tí ó ní ìdojúkọ láti kún àwọn ìlà pàtàkì ní ìmọ̀ àti láti mú ìrọ̀rùn bá ìdàgbàsókè àwọn ìṣe dédé itẹwọgba àgbáyé tí ó ní òpin ìfihàn EMF. Àwọn àfojúsùn iṣẹ́ -àgbéṣe ni láti: 1. pèsè ìdáhùn àgbáyé tí ó ní ìṣọ̀kan sí àwọn ìfiyèsí nípa àwọn ipa ìlera tí ó ṣeéṣe láti ara ìfihàn si EMF, 2. ṣe àyẹ̀wò àwọn ìwé ìjìnlẹ̀ sayensi àti ìṣèjábọ̀ ipò lórí àwọn ipa ìlera,","Izindawo zikagesi zikazibuthe Uhlolojikelele: Izindawo zikagesi zikazibuthe (EMF) zawo wonke ama-frequency zimelela elinye lamathonya emvelo avame kakhulu futhi akhula ngokushesha, okusakazeka ngalo ukukhathazeka nokuqagela okuzokwenzeka. Bonke abantu manje sebechayeke emazingeni ahlukahlukene e-EMF, futhi amazinga azoqhubeka ekhula njengoba ubuchwepheshe budlondlobala. Imisebe kagesi kazibuthe ibilokhu ikhona kusukela ekuzalweni komhlaba; ukukhanya kuyindlela ejwayeleke kakhulu yalokhu. izindawo zikagesi kanye nozibuthe ziyingxenye yemisebe kagesi esuka ezindaweni zikagesi kanye nozibuthe ezingashintshi, ngokusebenzisa imisebe ye-radiofrequency nemisebe ye-infrared, iye kuma-X-ray. Impendulo yeWHO Njengengxenye yesivumelwano sayo sokuvikela impilo yomphakathi kanye nokusabela ngokuphathelene nokukhathazeka komphakathi ngemithelela ngokuphatheleze nezezempilo yokuchayeka ku-EMF, iWHO yasungula IPhrojekthi yoMhlaba Wonke ye-EMF ngo-1996 ukuze ihlole ubufakazi besayensi ngokuphathelene nemithelela yezempilo engaba khona ye-EMF ku-frequency ewububanzi obusukela ku-0 ukuya ku-300 GHz. IPhrojekthi ye-EMF ikhuthaza ucwaningo olugxile ekugcwaliseni kwezikhala ezibalulekile ngokuphathelene nolwazi kanye nokwenza kube lula ukuthuthukiswa kwamazinga amukelekayo omhlaba avimbela ukuchayeka ku-EMF. Izinhloso zePhrojekthi eziyinhloko yilezi: 1. ukuhlinzeka impendulo ngokuhlanganyela namazwe omhlaba ngokuphathelene nokukhathazeka ngemithelela engaba khona empilweni ngenxa yokuchayeka ku-EMF, 2. ukuhlola izincwadi zesayensi kanye nokwenza umbiko wesimo ngokuphathelene nemiphumela yezempilo," +የተሻለ የጤና ስጋት ግምገማ ለማድረግ ተጨማሪ ምርምር የሚያስፈልገው የእውቀት ክፍተቶችን መለየት፤ ከገንዘብ ሰጪ ኤጀንሲዎች ጋር በመተባበር ትኩረት በሚሰጠው የምርምር መርሃ ግብር እንዲደረግ ማበረታታት፤ የምርምር ውጤቶቹን በአለም ጤና ድርጅት የአካባቢ ጤና መስፈርት መረጃዎች ውስጥ በማካተት የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ መጋለጥ ላይ መደበኛ የጤና ስጋት ግምገማ ይደረጋል፤ የኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ ተጋላጭነት በዓለም አቀፍ ደረጃ ተቀባይነት ያላቸውን ስታንዳርዶችን ማውጣት፤ ስለኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ ስጋት ግንዛቤ፣ ግንኙነት እና አስተዳደር እና ስለ ኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ ጥበቃ ፕሮግራሞች አስተዳደር ለሀገር አቀፍ እና ለሌሎች ባለስልጣናት መረጃ መስጠት፤ ለኤሌክትሮማግኔቲክ ፊልድ በመጋለታቸው ምክንያት ስለሚደርሱ አደጋዎች እና ስለሚያስፈልጉት የመከላኪያ እርምጃዎች ለሀገሪቱ ባለስልጣናት፣ ሌሎች ተቋማት፣ ለማህበረሰቡ እና ለሰራተኞች ምክር ለመስጠት ናቸው፡፡,"3. identify gaps in knowledge needing further research to make better health risk assessments, 4. encourage a focused research programme in conjunction with funding agencies, 5. incorporate the research results into WHO's Environmental Health Criteria monographs where formal health risk assessments will be made on exposure to EMF, 6. facilitate the development of internationally acceptable standards for EMF exposure, 7. provide information on the management of EMF protection programmes for national and other authorities, including monographs on EMF risk perception, communication and management, and 8. provide advice to national authorities, other institutions, the general public and workers, about any hazards resulting from EMF exposure and any needed mitigation measures.","3. nemo guraben da ake buƙatar a sani da suke buƙatar ƙarin bincike domin yin ingantaccen ƙiyasin illolin game da lafiya da, 4. ƙarfafar wani shirin ƙudurtaccen bincike da haɗin guiwar hukumomin da zasu bada tallafin kuɗi da, 5. shigar da sakamakon binciken cikin ƙa'idar rahoton lafiyar muhalli na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO domin ƙiyasta/tantance illolin shafar sinadarin kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe EMF da, 6. taimakawa wajen samar da karɓaɓɓun tsare-tsaren duniya domin amfani da kayayyakin wutar lantarki EMF marasa hatsari. 7. Bada bayanai a kan yadda za a gudanar da shirye-shirye da zasu kare sinadarin kayan wutar lantarkin na gwamnatoci da wasu hukumomin, wanda ya haɗa da hanyoyin fahimta da sadarwa da kuma magance haɗurrarn da suke da alaƙa da sinadarin radiyesha na kayan wutar lantarki da mayen ƙarfe EMF. 8. bada shawara ga hukumomin ƙasa da wasu hukumomi/cibiyoyin da al'umma baki ɗaya da kuma ma'aikata, a kan haɗurran da suke faruwa ta dalilin shafar sinadarin radiyeshan na kayan wutar lantarkin da mayen ƙarfe da kuma kowanne irin matakan rage illolinsu.","3. Kutambua mapungufu katika maarifa yanayohitaji utafiti zaidi ili kufanya tathmini bora za hatari za kiafya, 4. Kuhimiza mpango wa utafiti makini kw akushirikiana na mashirika ya ufadhili, 5. Kujumuisha matokeo ya utafiti katika grafu moja za Vigezo vya Afya ya Mazingira vya WHO ambapo tathmini rasmi ya hatari ya afya itafanywa baada ya kufahamu EMF, 6. Kuwezesha ukuzaji wa viwango vinavyokubalika kimataifa vya kufichua EMF, 7. Kutoa taarifa juu ya usimamizi wa mipango ya ulinzi ya EMF kwa mamlaka ya kitaifa na nyinginezo, ikiwa ni pamoja na grafumoja juu ya ulinzi wa hatari wa EMF, mawasiliano na usimamizi, na 8. Kutoa ushauri kwa mamlaka za kitaifa, taasisi zingine, umma kwa ujumla na wafanyakazi, kuhusu hatari zozote zinazotokana na kufichua EMF na hatua zozote za kupunguza zinzohitajika.","3. ṣe ìdànimọ̀ àwọn kùdìẹ̀kudiẹ inú ìmọ̀ tí ó nílò ìwádìí síwájú láti ṣe àwọn igbelewọn ewu ìlera tó dára jù lọ, 4. ṣe ìwúrí fún ètò ìwádìí ìdojúkọ ni àpapọ̀ pẹ̀lú àwọn ilé-iṣẹ ìgbówósílẹ̀, 5. ṣàfikún àwọn àbájáde ìwádìí sínú àwọn ìwé tí àkójọpọ̀ ìwádìí yii wà, Àwọn ìbéèrè Ìlera Àyíká ti WHO níbití àwọn ìgbéléwọ̀n ewu ìlera dédé yoo ṣeé ṣe lórí ìfihàn sí EMF, 6. Ìrọ̀rùn ìdàgbàsókè tí ó jẹ́ ìtẹ́wọ́gbà àgbáyé tí ó gbọn ń gbọ́n fún ìfihàn EMF, 7. pèsè àlàyé lórí ìṣàkóso àwọn ètò ààbò EMF fún orilẹ-èdè àti àwọn aláṣẹ mìíràn, pẹ̀lú àwọn ìwé àkójọpọ̀ ìwádìí lórí ìwòye ewu EMF, ìbáraẹnisọ̀rọ̀ àti ìṣàkóso, àti 8. pèsè ìmọ̀ràn sí àwọn aláṣẹ orilẹ-èdè, àwọn ilé-iṣẹ mìíràn, gbogbo gbò àti àwọn òṣìṣẹ́, nípa èyíkéyìí àwọn ewu tí ó ń wáyé láti ṣe ìfihàn EMF àti èyíkéyìí àwọn ìgbésẹ̀ fún àdínkù tí o nílò.","3. ukuhlonza izikhala olwazini oludinga ucwaningo olwengeziwe ukuze wenze ukuhlola okungcono ngokuphathelene nobungozi bezempilo, 4. ukukhuthaza uhlelo locwaningo olugxile ekuhlanganyeleni nama-ejensi axhasa ngezimali, 5. ukufaka imiphumela yocwaningo kuma-monograph eWHO e-Environmental Health Criteria lapho kuzohlolwa khona ingozi yezempilo ngokusemthethweni uma umuntu echayeke ku-EMF, 6. ukwenza kube lula ukuthuthukiswa kwezindinganiso ezamukelekayo zomhlaba wonke ngokuphathelene nokuchayeka ku-EMF, 7. ukuhlinzeka ngolwazi ngokuphathelene nokwenganyelwa kwezinhlelo zokuvikela i-EMF zeziphathimandla zikazwelonke kanye nezinye, okuhlanganisa ama-monograph amayelana nokubona ubungozi be-EMF, ukuxhumana kanye nokwengamela, kanye 8. nokuhlinzeka ngezeluleko kuziphathimandla zikazwelonke, ezinye izikhungo, umphakathi jikelele kanye nezisebenzi, mayelana nanoma yiziphi izingozi ezibangelwa ukuchayeka ku-EMF kanye nanoma yiziphi izinyathelo zokunciphisa lokhu ezidingekayo." +የኃይል አቅርቦት እና ጤና ማጠቃሊያ፡- የኃይል አቅርቦት እና ጤና ማይነጣጠሉ ናቸው፡፡ በሰባተኛው የዘላቂ ልማት ግብ (SDG 7) ላይ የተገለፀው ንፁህ፣ ዘላቂ እና ተመጣጣኝ ሃይል ማግኘት ጤናን (SDG 3) በማሳደግ ረገድ ወሳኝ ሚና ይጫወታል፡፡ ጉልበት ድህነትን ማጥፋትን (SDG 1)፣ የጥራት ትምህርት እድሎችን (SDG 4)፣ የፆታ እኩልነትን ማሳካት (SDG 5)፣ ንፁህ ውሃ አቅርቦት (SDG 6)፣ የስራ ደህንነትን እና የኢኮኖሚ እድገት (SDG 8) እና የአየር ንብረት ለውጥ እንቅስቃሴ (SDG 13) የሚያካትቱ ሁሉንም አለም አቀፍ ግቦችን ለማሳካት ወሳኝ ነው። በኃይል አቅርቦት እና በጤና መካከል ያለው ትስስር በተለይ በመኖሪያ ቤቶች እና በጤና አጠባበቅ ተቋማት ውስጥ በግልጽ ይታያል፡፡ በቤት ውስጥ ንፁህ እና ዘላቂ ኃይል ማግኘት እንደ ከሰል እና ባዮማስ የመሳሰሉ የሀይል አማራጮችን በመጠቀም ከሚነሱ የሰዎችን ጤና ከቤት ውስጥ አየር ብክለት ለመጠበቅ አስፈላጊ ነው፡፡ በጤና አጠባበቅ ተቋማት ውስጥ ንጹህ እና አስተማማኝ ኃይል ማግኘት አስፈላጊ የሆኑ የጤና አጠባበቅ አገልግሎቶችን በሽታን ለመከላከል እና ለመዳን አስፈላጊ ነው፡፡ ተፅዕኖ፡- በአለም አቀፍ ደረጃ 2.4 ቢሊዮን ሰዎች የማብሰያ ንጹህ ነዳጅ እና ቴክኖሎጂ አያገኙም፡፡ ከበካይ ምድጃዎች እና ነዳጆች የሚመነጨው የቤት ውስጥ የአየር ብክለት በየአመቱ 3.2 ሚሊዮን ለሚሆኑ ሰዎች ሕይወት ማለፍ ምክንያት ይሆናል፡፡ በተለይ ሴቶች እና ህጻናት በማብሰል እና የማገዶ እንጨት የማሰባሰብ ስራ ስለሚሰሩ ለበለጠ በጤና እና አኗኗሩ ባህሉ ላይ ለብሽታ አደጋ ተጋላጭ ናቸው፡፡,"Energy and health Overview: Energy and health are inextricably linked. Access to clean, sustainable and affordable energy, outlined in the seventh Sustainable Development Goal (SDG 7), plays a crucial role in advancing health (SDG 3). Energy is also critical for achieving almost all other global goals that include eradication of poverty (SDG 1), opportunities for quality education (SDG 4), achievement of gender equality (SDG 5), access to clean water (SDG 6), jobs security and economic growth (SDG 8) and combat of climate change (SDG 13). The links between energy and health are particularly evident in homes and health-care facilities. Access to clean and sustainable energy in homes is essential to protect people’s health from household air pollution due to the use of polluting stoves and fuels such as coal and biomass. Access to clean and reliable energy in health-care facilities is important to ensure the delivery of essential health care services for disease prevention and treatment. Impact: Globally, 2.4 billion people lack access to clean fuels and technologies for cooking. Household air pollution, emitted from the use of polluting stoves and fuels, is a cause of some 3.2 million deaths annually. Women and children in particular are at greater health and livelihood risks since they are often tasked with cooking and collecting fuelwood.","Makamashi da lafiya Gamsashshen bayani: Makamashi da lafiya suna da alaƙar da baza a taɓa raba su ba. Samun makamashi mai kyau sannan mai ɗorewa da kuma sauƙi kamar yadda aka bayyana a cikin ƙudiri na bakwai na ƙudurce-ƙudurcen majalisar ɗinkin duniya don samar da cigaba mai ɗorewa (SDG 7), na da matuƙar muhimmanci domin bunƙasa lafiya (SDG 3). Samar da makamashi shi ma na da muhimmanci sosai wajen cimma kusan dukkan ƙudurce-ƙudurcen duniya wanda ya haɗa da kawar da talauci (ƙudiri na 1) da samar da damarmakin samun ingantaccen ilimi (ƙudiri na 4) da cimma daidaiton jinsi (ƙudiri na 5) da samun ruwa mai tsafta (ƙudiri na 6) da samun nutsuwar aiki da bunƙasa tattalin arziki (ƙudiri na 8) da kuma yaƙi da canjin yanayi (ƙudiri na 13). Dangantakar da ke tsakanin makamashi da lafiya a bayyane take a gidaje da cibiyoyin kiwon lafiya. Samun makamashi ingantaccen kuma mai ɗorewa a gidaje nada matuƙar muhimmanci wajen kare lafiyar mutane daga gurɓatar iskar gida saboda amfani da gurɓatattun risho da makamashi irin su gawayi da makamashin itace da kara. Samun makamashi ingantacce kuma abin dogaro a cibiyoyin kiwon lafiya nada muhimmanci domin tabbatar da bayar da ayyukan kiwon lafiya na dole domin kare faruwar cututtuka da maganinsu. Tasiri: A faɗin duniya, mutane biliyan 2 da miliyan 400 basa samun damar samun ingantaccen makamashi da kayan fasaha na girki. Gurɓacewar iskar gida, da take fita ta dalilin amfani da gurɓatattun risho da makamashi, shi ne ke haddasa mace-mace miliyan 3.2 duk shekara. Mata da yara musamman na cikin babban hatsarin lafiya da rayuwa tinda yawanci su suke aikin girki da tattara makamashi itace.","Nishati na afya. Muhtasari: Nishati na afya zimeunganishwa bila kutenganishwa. Upatikanaji wa nishati safi, endelevu na nafuu, iliyoainishwa katika Malengo ya Saba ya Maendeleo Endelevu (SDG 7), una jukumu kubwa katika kutengeneza afya (SDG 3). Nishati pia ni muhumu katika kufikia karibu malengo mengine yote ya kimataifa ambayo ni pamoja na kutokomeza umaskini (SDG 1), fursa za elimu bora (SDG 4), kufikia usawa wa kijinsia (SDG 5), upatikanaji wa maji safi (SDG 6), usalama wa ajira na ukuaji wa uchumi (SDG 8) na kupambana na mabadiliko ya tabianchi (SDG 13). Uhusiazno kati ya nishati na afya unaonekana hasa nyumani na vituo vya afya. Upatikanaji wa nishati safi na endelevu nyumbani ni muhimu ili kulinda afya za watu dhidi ya uchafuzi wa hewa ya kaya kutokana na matumizi ya majiko na nishati chafu kama vile makaa ya mawe na majani. Upatikanaji wa nishati safi na ya uhakika katika vituo vya kutolea huduma za afya ni muhimu ili kuhakikisha utoaji wa huduma muhimu za afya kwa ajili ya kuzuia na kutibu magonjwa. Athari: Ulimwenguni kote, watu bilioni 2.4 hawana uwezo wa kupata nishati safi na teknolojia za kupikia. Uchafuzi wa hewa wa kaya, unatokana na matumizi ya majiko na mafuta yanayochafua, husababisha vifo vya watu milioni 3.2 kila mwaka. Wanawake na watoto hasa wapo katika hatari kubwa zaidi za kiafya na kimaisha kwani mara nyingi wana jukumu la kupika na kukusanya kuni.","Agbára iná àti ìlera Ìsọníṣókí: Agbára iná àti ìlera wọnú ara. Níní àǹfààní sí agbára iná tí ó dára tí ó sì wá ní à rọ́wọ́ tó, èyí tí wọ́n dárúkọ nínú Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ Keje (SDG 7) ń kópa ribiribi nínú ìdàgbàsókè ìlera (SDG 3). Agbára iná ṣe pàtàkì láti fi ṣe púpò nínú nǹkan ní àgbáyé èyí tí í mú òṣì kúrò nílùú (SDG 1), àǹfààní fún ètò ẹ̀kọ́ (SDG 4), àǹfààní fún ìdọ́gba ìṣe lákọlábo (SDG 5), níní àǹfààní sí omi mímọ́ (SDG 6), níní iṣẹ́ lọ́wọ́ àti ìdàgbàsókè ọrọ̀ ajé (SDG 8) àti ìyípadà afẹ́fẹ́ (SDG 13). Ìbáṣepọ̀ tí ó wà ní àárín agbára iná àti ìlera jẹ́ ẹ̀rí kan pàtó ní Inú ilé àti fún àwọn ohun èlò ìlera. Nínú àǹfààní sí agbára iná tí ó mọ́ tí ó sì dára jẹ́ ohun pàtàkì nínú ilé láti dá àbọ̀ bo ìlera ènìyàn lọ́wọ́ afẹ́fẹ́ burúkú inú ilé nítorí lílo sítófù àti epo bíi èédú àti búmásì. Níní àǹfààní sí agbára iná tí ó mọ́ tí ó sì wá ní à rọ́wọ́ tó nínú ètò ìlera ṣe pàtàkì láti fún àwọn ará ìlú ní ètò ìlera tí ó dára láti lè dènà àrùn àti fún ìtọ́jú. Ipa: Ní àgbáyé, 2.4 biliọnù ènìyàn ni kò ní àǹfààní sí epo tí ó dára àti ohun ìdáná ìgbàlódé. Àwọn afẹ́fẹ́ burúkú inú ilé, tí ó ń jáde láti ara sítófù ìdáná àti epo, jẹ́ okùnfà ikú àìtọ́jọ́ ó kéré tán 3.2 miliọnù lọ́dún. Obìnrin àti àwọn ọmọdé ni ìpalára yìí ń bá jù lọ lórí ìlera àti ìgbé ayé wọn nítorí pé àwọn ni wọ́n ń dáná tí won dáná igi.","Amandla kanye nezempilo Uhlolojikelele: Amandla kanye nezempilo kuhlangene ngokungenakuhlukaniswa. Ukuthola amandla ahlanzekile, asimeme futhi angabizi, achazwe kuMgomo Wentuthuko Esimeme (SDG 7) yesikhombisa, kudlala indima ebalulekile ekuthuthukiseni ezempilo (SDG 3). Amandla abalulekile futhi ekuzuzeni cishe yonke eminye imigomo yomhlaba ehlanganisa ukuqedwa kobumpofu (SDG 1), amathuba emfundo eseqophelweni eliphakeme (SDG 4), ukufezekiswa kokulingana ngokobulili (SDG 5), ukufinyelela emanzini ahlanzekile (SDG 6), ukuvikelwa kwemisebenzi kanye nokukhula komnotho (SDG 8) kanye nokulwa nokuguquka kwesimo sezulu (SDG 13). Izixhumanisi phakathi kwamandla kanye nezempilo zibonakala ngokukhethekile emakhaya nasezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo. Ukuthola amandla ahlanzekile futhi asimeme emakhaya kubalulekile ukuze kuvikelwe impilo yabantu ngokuphathelene nokunukubezwa komoya ekhaya ngenxa yokusetshenziswa kwezitofu ezinukubeza umoya kanye nezinsiza zokubasa ezinjengamalahle kanye ne-biomass. Ukuthola amandla ahlanzekile futhi okungethenjelwa kuwo ezikhungweni zokunakekela kwezempilo kubalulekile ngokuphathelene nokuqinisekisa ukulethwa kwezinsiza zkunakekela kwezempilo ezibalulekile ukuze kuvinjelwe futhi kwelashwe izifo. Umthelela: Emhlabeni wonke, abantu abayi-2.4 wezigidigidi abakwazi ukuthola okokubasa okuhlanzekile kanye nobuchwepheshe bokupheka. Ukunukubezwa komoya ekhaya, okukhishwa ukusetshenziswa kwezitofu ezinukubeza umoya kanye nokokubasa, kuyimbangela yokushona kwabantu abangaba yizigidi ezingu-3.2 minyaka yonke. Abesifazane kanye nezingane yibona ikakhulukazi abasengozini enkulu yezempilo kanye nendlela yokuziphilisa njengoba ngokuvamile benomsebenzi wokupheka kanye nokutheza izinkuni zokubasa." +ለሌሎች ዓላማዎች የብክለት ኃይልን መጠቀም (ለምሳሌ የክፍት ቦታ ማሞቂያ፣ መብራት) ሲካተቱ የጤና ጫናዎች የገዘፉ ናቸው። የቅርብ ጊዜ አኃዛዊ መረጃዎች እንደሚያሳዩት የሕዝብ ቁጥር መጨመር በአሁኑ ወቅት በአንዳንድ አካባቢዎች በተለይም ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ አገሮች ውስጥ ካለው የኃይል አቅርቦት ይበልጣሉ፡፡ ንጹህ ነዳጅ እና ቴክኖሎጂ የማያገኙ የሰዎች ቁጥር ���የጨመረ የመጣበት ብቸኛው አካባቢ ነው፡፡ ከሰሃራ በስተደቡብ ካሉት (17%) ከአምስቱ አንዱ ሰው ብቻ ንጹህ ምግብ ማብሰል የሚችለው፡፡ በአጠቃላይ ንጹህ ነዳጆች እና ቴክኖሎጂዎች የሌላቸው ብዙ ሰዎች ከሰሃራ በስተደቡብ ባሉ የአፍሪካ ሀገራት የሚኖሩት በአካባቢ 83 በመቶው (900 ሚሊየን የሚጠጋ ህዝብ) በክልሉ ውስጥ ንጹህ ምግብ የማግኘት እድል ከሌለው ከማንኛውም አካባቢ ይበልጣል፡፡ የሃይል አቅርቦት በጤና አጠባበቅ ተቋማት ተግባራዊነት እና ለሁሉም የሚቀርበው የጤና አገልግሎት ጥራት፣ ተደራሽነት እና አስተማማኝነት ወሳኝ ሚና ይጫወታል። ሆኖም በዓለም አቀፍ ደረጃ ወደ 1 ቢሊዮን የሚጠጉ ሰዎች ያለ ኤሌክትሪክ አገልግሎት በጤና ተቋማት ውስጥ አገልግሎት ይሰጣሉ፡፡ በ11 ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ ሀገራት 25% የሚሆኑ የጤና ጥበቃ ተቋማት የኤሌክትሪክ አገልግሎት እንደሌላቸው ይገመታል፡፡ አብዛኛዎቹ ትላልቅ ሆስፒታሎች የኤሌክትሪክ ሀይል ቢኖራቸውም ለገጠር እና ራቅ ያሉ የሕክምና ማዕከላት በከፍተኛ ደረጃ መጠኑ ቀንሷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ,"Health burdens are even greater when the use of polluting energy for other purposes (e.g., space heating, lighting) are included. Recent statistics show population growth currently outpaces increases in energy access in some regions, especially in sub-Saharan Africa. It remains the only region in which the number of people without access to clean fuels and technologies is rising. Only about 1 in 5 people in sub-Saharan Africa (17%) has access to clean cooking. Overall, more people without access to clean fuels and technologies reside in sub-Saharan Africa than in any other region, with around 83% of the population (about 900 million people) in the region lacking access to clean cooking. Access to energy also plays a critical role in the functionality of health-care facilities and the quality, accessibility and reliability of health services delivered to all. Yet, an estimated 1 billion people globally are served by health facilities without electricity. Around 25% of health-care facilities in 11 sub-Saharan African countries are estimated to have no access to electricity. While most large hospitals have access, rates drop dramatically for rural and remote clinics. WHO Response","Matsalolin lafiya suna ƙaruwa gaba-gaba idan a ka yi la'akari da ƙarin amfani da gurɓataccen makamashi (ayyuka misali: ɗumama da haskaka guri) duk suna ciki. Ƙididdigar da aka yi kwanan nan ta nuna yawan jama'a a yanzu ya wuce ƙaruwar samun makamashi a wasu yankunan, musamman yankunan Afrika da suke da sahara. Shi ne kaɗai yankin da yawan mutanen ke ƙaruwa waɗan da basu samun tsaftataccen makamashi da na'urorin fasaha. Mutum 1 cikin 5 ne kaɗai na mutanen da ke zaune a yankin Afrika mai sahara (wato kaso 17%) ke iya samun yin tsaftataccen girki da makamashi. Gaba ɗaya dai, mutane da yawa da basa samun tsaftataccen makamashi da na'urorin fasaha suna zaune ne a yankin Afrika mai sahara fiye da wasu yankunan, tare da kaso 83% na al'ummar (kusan mutane miliyan 900) a yankin da suka rasa yin girki da tsaftataccen makamashi. Samun makamashi shi ma na bada babbar gudummawa wajen dacewar cibiyoyi da kayan kula da harkar lafiya da inganci da samu da amincewa da hidimomin lafiya da ake bawa kowa da kowa. Har ila yau, ƙiyasin mutane biliyan 1 na samun kulawar lafiya a faɗin duniya da kayan kulawa da lafiya ba tare da amfani da wutar lantarki ba. Kusan kaso 25% na cibiyoyin lafiya a ƙasashen yankin Afrika mai sahara 11 an ƙiyasta cewa basa samun wutar lantarki. Sai dai yawancin manya-manyan asibitoci suna samu sannan ƙimar hakan ta ragu sosai ga cibiyoyin bada magani na ƙauyuka da masu nisa. Matakan Hukumar WHO","Mizigo ya kiafya huwa mikubwa zaidi wakati wa matumizi ya nishati chafuzi kwa madhumuni mengine (k.m inapokanzwa nafasi, taa) ni miongoni mwayo. Takwimu za hivi karibuni ziaonyesha ukuaji wa idadi ya watu kwa sasa unazidi kuongezeka kwa upatikanaji wa nishati katika baadhi ya mikoa, hasa katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara. linasalia kuwa eneo pekee ambalo idadi ya watu wasio na nishati safi na teknolojia inaongezeka. Takriban mtu 1 kati ya 5 walio Kusini mwa Jangwa la Sahara (17%) ndiye anayeweza kupata nishati safi ya kupikia. Kwa ujumla, watu wengi zaidi wasio na nishati safi na teknolojia wanaishi katika Kusini mwa Jangwa la Sahara kuliko ukanda mwingine wowote, na karibu 83% ya watu (takriban watu milioni 900) katika eneo hilo wanakosa upatikanaji wa kupikia nishati safi. Upatikanaji wa nishati pia una jukumu la muhimu katika utendaji kazi wa vituo vya huduma za afya, upatikanaji na uhakika wa hduuma za afya zinazotolewa kwa wote. Hata hivyo, takriban watu bilioni 1 duniani kote wanahudumiwa na vituo vya afya bila umeme. Takriban 25% ya vituo vya kutolea huduma za afya katika nchi 11 za Kusini mwa Jangwa la Sahara vinakadiriwa kukosa huduma ya umeme. Ingawa hospitali nyingi kubwa zina upatikanaji, viwango vinashuka zaidi kwa vituo vya mbali na na vya vijijini. Muitikio wa WHO.","Àdánwò ńlá tilẹ̀ bá ìlera nígbà tí a bá ń lọ àwọn iná agbára tí kò dára fún àwọn nǹkan mìíràn bíi (ìgbóná àlàfo, mọ̀nàmọ́ná) náà wà níbẹ̀. Ìwádìí fihàn pé ìdàgbàsókè ń bá iye ènìyàn tí ó wà èyí tí ó ti ju iye agbára iná tí àwọn àgbègbè ń rí, pàápàá jù lọ àwọn tó wà ní ìhà Sàhárà Afíríkà. Òhun nìkan ni àgbègbè tí ó jẹ́ pé àwọn ènìyàn ibẹ̀ ń gbèrò si tí wọn ò sì ní àǹfààní sí epo gidi àti pé ìmọ̀ èrò ń gbòòrò si ni. Ènìyàn bi 1 nínú àwọn 5 ní sub-Saharan Afíríkà (17%) ni ó ní àǹfààní láti dáná ní ọ̀nà tí ó mọ́. Lápapò, àwọn tí wọn ò ní àǹfààní sí epo gidi àti ìmọ̀ ẹ̀rọ ni o wà ní ìhà Sàhárà Afíríkà jù àwọn àgbègbè tí ó kù lọ, èyí tó tó ní bí 83% àwọn olùgbé (bíi 900 mílíọ̀nù ènìyàn) ní agbègbè ni ò ní àǹfààní sí ọ̀nà à ti dáná lọ́nà tó tọ́. Níní àǹfààní sí agbára iná tí ó dára kó ipa pàtàkì nínú ohun èlò ìlera àti bí ó ṣe dára sí, bí ó ṣe wà ní à rọ́wọ́ tó àti bí ó ṣe ní àgbẹ́kẹ̀lé yóò jẹ́ kí ètò ìlera wà ní sẹpẹ́. Bákan náà ó tó ní ènìyàn bíi 1 biliọnù ní àgbáyé ni wọ́n ń lo àwọn ohun èlò ìlera tí wọn ò sì ní àǹfààní sí iná mọ̀nàmọ́ná. Ó tó 25% àwọn ohun èlò ìlera ni 11 sub-Saharan ní orílẹ̀-èdè Afíríkà ni ò ní àǹfààní sí iná mọ̀nàmọ́ná. Nígbà tí àwọn ilé-ìwòsàn ńlá ní àǹfààní si, àwọn ilé-ìwòsàn tí ó wà ní ìletò àti àwọn ilé-ìwòsàn kékeré kò fi bẹ́ẹ̀ ní àǹfààní si. Èsì WHO","Imithwalo yezempilo mikhulu nakakhulu uma kuhlanganiswa ukusetshenziselwa kwamandla anukubeza umoya ezinye izinjongo (isib., ukufudumeza indawo, ukukhanyisa). Izibalo zakamuva zibonisa ukwanda kwenani labantu njengamanje kungaphezu kokwanda kokutholakala kwamandla kwezinye izifunda, ikakhulukazi e-Afrika eseningizimu yeSahara. Ihlala iwukuphela kwesifunda lapho inani labantu abangakwazi ukufinyelela emandleni ahlanzekile kanye nobuchwepheshe likhula khona. Cishe umuntu oyedwa kwaba-5 kuphela e-Afrika eseningizimu yeSahara (17%) ongakwazi ukuthola ukupheka ngendlela ehlanzekile. Uma sebebonke, abantu abaningi abakwazi ukufinyelela emandleni ahlanzekile kanye nezobuchwepheshe bahlala e-Afrika eseningizimu yeSahara kunanoma yisiphi esinye isifunda, njengoba cishe u-83% wabantu (abantu abangaba yizigidi ezingu-900) esifundeni bengafinyeleli ekuphekeni ngendlela ehlanzekile. Ukufinyelela emandleni nakho kudlala indima ebalulekile ekusebenzeni kwezikhungo zokunakekelwa kwezempilo kanye nekhwalithi, ukufinyeleleka kanye nokuthembeka kwezinsiza zezempilo ekuhlinzekeleni bonke abantu. Noma kunjalo, kulinganiselwa ekutheni isigidigidi esisodwa sabantu emhlabeni wonke bahlinzekwa ngezinsiza yizikhungo zezempilo ezingenawo ugesi. Cishe yizikhungo zokunakekela kwezempilo ezingu-25% emazweni ayi-11 e-Afrika eseningizimu yeSahara okulinganiselwa ukuthi zikwazi ukufinyelela kugesi. Ngesikhathi izibhedlela ezinkulu zikwazi ukufinyelela kugesi, amazinga ehla ngokunamandla ngokuphathelene nemitholampilo esendaweni zasemakhaya kanye nesezindaweni ezikude. Impendulo yeWHO" +ፈጣን እርምጃ ካልተወሰደ በስተቀር ዓለም ለንጹህ ምግብ ማብሰል ከታቀደው ሁለንተናዊ ተደራሽነት ዒላማ በታች ትሆናለች፤ ይህ ደግሞ ከአንድ አምስተኛ በላይ (24%) የሚሆነው ህዝብ እ/አ/አ በ2030 አሁንም ተደራሽ እንዳይሆን በማድረግ ለጤና እና ለሌሎች እክሎች ተጋላጭ እንዲሆን ያደርገዋል፡፡ ንፁህ የምግብ አዘገጃጀት ማሳደጉን በግንዛቤ ማስጨበጫ፣ ፖሊሲዎች፣ ፋይናንስ፣ አዳዲስ የአቅርቦት ሞዴሎች እና የቴክኖሎጂ ልማት አማካኝነት መስጠት ያስፈልጋል፡፡ በተጨማሪም የኤሌክትሪክ ኃይል አስፈላጊ ለሆኑ የሕክምና መሳሪያዎች እንደ የክትባት ፍሪጅ እና የቀዶ ጥገና ድንገተኛ አደጋዎች፣ የላቦራቶሪ እና የመመርመሪያ መሳሪያዎች እንዲሁም እንደ መብራት፣ ንጹህ ውሃ አቅርቦት፣ማቀዝቀዣ፣ የአየር ማናፈሻ፣ የክፍት ቦታ ማሞቂያ እና የመገናኛ ዘዴዎች ለመሳሰሉት ሥራ አስፈላጊ ነው፡፡ የኤሌክትሪክ ሀይል ለጤና መሻሻል እና ጤና ጥበቃ ወሳኝ ሲሆን በብዙ አጋጣሚዎች በህይወት እና በሞት መካከል ያለውን ልዩነት ሊፈጥር ይችላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና እና የሀይል አቅርቦቱ ተግዳሮቶችን አፈታት በተመለከተ የተቀናጁ እርምጃዎችን በመውሰድ ለጤና አጠባበቅ ተቋማት ንፁህ ምግብ ማብሰል እና ኤሌክትሪክ አቅርቦትን ለማፋጠን ይሰራል፡፡ ከሀይል አቅርቦት ዘርፉ ጋር በቅርበት በመስራት የጤና ዘርፉ ተላላፊ ላልሆኑ በሽታዎች እና የሳንባ ምች መከላከል፣ የክትባት ሽፋን፣ ዲጂታል ጤና እንዲሁም የአደጋ ጊዜ ዝግጁነት እና እርዳታ አሰጣጥን ለማሻሻል ወሳኝ እርምጃዎችን መውሰድ ይችላል።,"Unless rapid action is taken, the world will fall short of the universal access target for clean cooking, leaving more than one fifth (24%) of the population still lacking access in 2030, making them vulnerable to health and other consequences. Scaling up the adoption to clean cooking solutions is needed through awareness raising, policies, financing, innovative delivery models and technology development. Furthermore, electricity is necessary for the operation of critically needed medical devices such as vaccine refrigerators and surgical emergency, laboratory and diagnostic equipment as well as for the operation of basic amenities such as lighting, clean water supply, cooling, ventilation, space heating and communications. Electricity is critical to health improvement and health protection and in many cases, it can make the difference between life and death. Through integrated approaches to health and energy challenges, WHO works towards accelerating access to clean cooking and electricity for health-care facilities. By working closely with the energy sector, the health sector can make critical steps in achieving health targets for non-communicable diseases (NCDs) and pneumonia prevention, vaccine coverage, digital health as well as improve emergency preparedness and response.","Idan ba a ɗauki ƙwaƙƙwaran mataki ba, duniya zata fuskanci ƙarancin samun ƙudirin yin tsaftataccen girki na bai ɗaya da barin sama da kaso cikin ( 24%) na al'umma cikin rashin samun tsaftataccen yin girki a shekarar 2030, wanda haka ka iya sa su zama masu rauni ga matsalolin lafiya da wasu ma. Akwai buƙatar gyara yanayin karɓar sababbun mafitar yin tsaftataccen girki ta hanyar tsare-tsaren wayar da kai da tallafawa da kuɗi da bada hanyoyin ƙirƙira da buƙasa fasaha. Bugu da ƙari, amfani da wutar lantarki ya zama dole domin aiki da na'urorin aikin lafiya da ake matsanancin buƙata irinsu na'urar sanyaya maganin riga-kafi da na'urar tiyatar gaggawa da na'urorin gwaje-gwaje da gano cututtuka da kuma amfani da abubuwan more rayuwa irin su haskaka guri da samar da tsabtataccen ruwa da sanyaya wa da samar da iska a guri da ɗumama guri da kuma sadarwa. Wutar lantarki na da matuƙar muhimmanci wajen bunƙasa lafiya da kare lafiya sannan a lokuta da dama, tana shiga tsakanin rayuwa da mutuwa. Ta hanyoyi masu tsari wajen tunkarar lafiya da matsalolin makamashi, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana ƙoƙarin saurin samar da yin tsabtataccen girki da wutar lantarki don na'urorin kiwon lafiya. Ta hanyar aiki kai-da-kai da ɓangaren makamashi, ɓangaren lafiya zai iya ɗaukar manyan matakai wajen cimma ƙudurorin lafiya dangane da cututtuka da basa yaɗuwa wato (NCDs) da kariyar cutar sarƙewar numfashi, da samar da maganin riga-kafi ga kowa da kowa da kiwon lafiya ta hanyar amfani da na'urori da kuma bunƙasa shiri da bada agajin gaggawa.","Ikiwa hatua za haraka hazitachukuliwa, dunia itashindwa kufikia lengo la upatikanaji wa nishati safi ya kupikia kwa wote, na kuacha zaidi ya theluthi moja (24%) ya watu bado wanakosa upatikanaji mwaka 2030, na kuwafanya wawe hatarini kwa afya na madhara mengine. Kuongeza upitishwaji wa suluhisho safi za kupikia kunahitajika kupitia uhamasishaji, sera, ufadhili, miundo bunifu ya utoaji na ukuzaji wa teknolojia. Zaidi ya hayo, umeme ni muhimu kwa uendeshaji wa vifaa vya matibabu vinavyohitajika sana kama zvile jokofu za chanjo na upasuajzi wa dharura, maabara na vifaa vya uchunguzi na pia kwa uendeshaji wa huduma za msingi kama vile taa, usambazaji wa maji safi, baridi, uingizaji hewa, joto la nafasi na mawasiliano. Umemem ni muhimu kwa uboreshaji wa afya na ulinzi wa afya na katika hali nyingi unaweza kuleta utofauti kati ya uzima na kifo. Kupitia mbinu jumuishi za changamoto za afya na nishati, WHO linajitahidi kuharakisha upatikanaji wa upikaji safi na umeme kwa vituo vya afya. Kwa kufanya kazi kwa karibu na sekta ya nishati, sekta ya afya inaweza kupiga hatua muhimu katika kufikia malengo ya afya kwa magonjwa yasiyo ya kuambukiza (NCDs) na kuzuia nimonia, chanjo, afya ya kidijiti na pia kuboresha maandalizi na mwitikio wa dharura.","Àyàfi tí wọ́n bá gbé ìgbésẹ̀, gbogbo àgbáyé ni ò ní àǹfààní sí dí dáná lọ́nà tí ó tọ́ mọ́, èyí tí yóò ��ekú ìdá kan nínú márùn-ún (24%) àwọn olùgbé tí kò ní àǹfààní ní ọdún 2030, èyí tí ó jẹ́ ìpalára sí ìlera àti àwọn àbájáde. Ṣíṣàyẹ̀wò gbígba ọ̀nà tí à ń gbà dáná lọ́nà tó tọ́ jẹ́ ọ̀nà àbáyọ èyí tí a ó jẹ́ kí àwọn ènìyàn mọ̀ nípa rẹ̀, sí ṣe agbátẹrù rẹ̀, ní náwó si, ṣíṣe ìfijíṣẹ́ tuntun àti ṣíṣe ìdàgbàsókè fún ìmọ̀ èrò. Bákan náà, iná mọ̀nàmọ́ná wúlò láti lọ àwọn èlò ìlera tí ó lágbára bíi ẹ̀rọ a mú nǹkan tútù ti fasínì àti àwọn ẹ̀ro tí wọ́n fi ń ṣiṣẹ́ abẹ pàjáwírì, àwọn ẹ̀ro tí wọn ń lò ní lábù àti èyí tí a fi ń sọ ohun tí ń ṣe ènìyàn àti àwọn ẹ̀ro tí ó ń taná se abẹ, ẹ̀rọ tó ń pèsè omi tó mọ́n, ẹ̀rọ ìtitù, èrò afẹ́fẹ́, èrò ìgbóná àlàfo àti èrò ìbáraẹnisọ̀rọ̀. Iná mọ̀nàmọ́ná ṣe pàtàkì sí ìyípadà ìlera àti dí dáàbò bo ìlera ní ìgbà mìíràn, a máa fa ìyàtò láàárín ikú àti ìyè. Nípa ọna tí wọn gbà wo ìlera àti ìdojúkọ agbára iná, WHO ṣiṣẹ́ tọ bí àǹfààní ṣe le wa fún iná dídá tó dára àti iná mọ̀nàmọ́ná fún àwọn ohun èlò ìlera. Rírìn súnmọ́ àwọn àjọ tó ń pèsè agbára iná, àwọn àjọ elétò ìlera lè wá ọ̀nà láti rí pé àwọn mú àfojúsùn ìlera fún non-communicable diseases (NCDs) àti dídẹ́kun àrùn ẹ̀dọ̀fóró, gbígba abẹ́rẹ́ àjẹsára, ìlera òní nọ́ḿbà àti ṣíṣe àtúnṣe sí ìpè pàjáwírì àti ìdáhùn.","Ngaphandle kokuthi kuthathwe isinyathelo esisheshayo, umhlaba ngeke ufinyelele kumgomo wokufinyelela komhlaba wonke ekuphekeni okuhlanzekile, kushiye abantu abangaphezu kwengxenye eyodwa kwezinhlanu (24%) besaswele ukufinyelela kukho ngo-2030, okubenza babe sengozini empilweni kanye neminye imiphumela. Ukukhulisa ukutholwa kwezixazululo zokupheka ngendlela ehlanzekile kudingeka ngokuqwashisa, izinqubomgomo, ukuxhasa ngezimali, amamodeli okuletha okuthile okusha kanye nokuthuthukiswa kwezobuchwepheshe. Ngaphezu kwalokho, ugesi uyadingeka ekusebenzeni kwamadivayisi ezokwelapha adingeka kakhulu njengamafriji emigomo kanye nezimo zokuhlinzwa okuphuthumayo, imishini yaselabhorethri neyokuthola izifo kanye nokusebenza kwezinsiza eziyisisekelo ezifana nokukhanya, ukuhlinzekwa kwamanzi ahlanzekile, ukupholisa, ukuphefumula ngemishini, ukufudumeza indawo kanye nezokuxhumana. Ugesi ubalulekile ekuthuthukiseni impilo nasekuvikelweni kwempilo futhi ezimweni eziningi, ungenza umehluko phakathi kokuphila kanye nokushona. Ngokusebenzisa izindlela ezihlanganisiwe ngokuphathelene nezinselelo zezempilo kanye nezamandla, iWHO isebenzela ukusheshisa ukufinyelela ekuphekeni ngendlela ehlanzekile nkanye ogesi ezikhungweni zokunakekela kwezempilo. Ngokusebenzisana eduze nomkhakha wezamandla, umkhakha wezempilo ungathatha izinyathelo ezibalulekile ngokuphathelene nokufinyelela emigomweni yezempilo yezifo ezingathathelani (amaNCD) kanye nokuvimbela ipneumonia, ukufinyelela kwabaningi komgomo, impilo yedijithali kanye nokwenza ngcono ukulungela kanye nokusabela ngokuphathelene nezimo eziphuthumayo." +የሚጥል በሽታ ማጠቃሊያ፡- የሚጥል በሽታ በጣም የተለመደ ሥር የሰደደ የአንጎል በሽታ ሲሆን በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ ያሉ ሰዎችን ያጠቃል፡፡ በዓለም ዙሪያ ከ 50 ሚሊዮን በላይ ሰዎች የሚጥል በሽታ አለባቸው፤ ከእነዚህ ውስጥ 80% የሚሆኑት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ይኖራሉ፡፡ የሚጥል በሽታ ካለባቸው ሰዎች መካከል በግምት 70% የሚሆኑት አስቀድመው ከታከሙ ከሚጥለው በሽታ ነፃ ሊሆኑ ይችላሉ። ይሁን እንጂ ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ሦስት አራተኛ የሚሆኑት የሚጥል በሽታ ያለባቸው ሰዎች የሚያስፈልጋቸውን ሕክምና አያገኙም፤ ይህም በአንዳንድ አገሮች ወደ 90% ይደርሳል፡፡ በብዙ እንደዚህ ባሉ አገሮች ብዙ የጤና ባለሙያዎች የሚጥል በሽታን ለይቶ ለማወቅ፣ ለመመርመር እና ለማከም የሚያስችል ሥልጠና አልወሰዱም፡፡ በአብዛኛዎቹ የሀብት እጥረት ባለባቸው ድሃ አገሮች የሚጥል በሽታ መድኃኒቶች አይገኙም፡፡ የሚጥል በሽታ ያለባቸው ሰዎች እና ቤተሰቦቻቸው ብዙ ጊዜ መገለልና መድልዎ ይደርስባቸዋል፡፡ በብዙ የዓለም ክፍሎች የሚጥል በሽታ ትክክለኛ አባባል በአፈ ታሪክ፣ በፍርሃት እና በሥነ ህመሙ ላይ በተደረጉ የተሳሳቱ አመለካከቶች ለረጅም ጊዜ የተዛባ መረጃ ሲተላለፍበት ቆይቷል፡፡ የዓለም ጤና ���ርጅት የሚጥል በሽታ ሕክምናን ተደራሽ ለማድረግ ከጤና ጥበቃ ሚኒስቴር እና ከአጋር አካላት ጋር እየሰራ ይገኛል፡፡,"Epilepsy Overview: Epilepsy is the most common chronic brain disease and affects people of all ages. More than 50 million people worldwide have epilepsy; nearly 80% of them live in low- and middle-income countries. An estimated 70% of people with epilepsy could be seizure free if properly diagnosed and treated. However, about three quarters of people with epilepsy in low-income countries do not get the treatment they need, and this rises to 90% in some countries. In many such countries, many health professionals do not have the training to recognize, diagnose and treat epilepsy. In most resource-poor countries, antiseizure medicines are not available. People with epilepsy and their families frequently suffer from stigma and discrimination. In many parts of the world the true nature of epilepsy has also long been distorted by myths, fear and mistaken notions about the disorder. WHO is working with ministries of health and partners to improve access to treatment for epilepsy.","Farfaɗiya Gamsashshen bayani: Epelipsi (Farfaɗiya) ita ce cutar ƙwaƙwalwa mai naci sannan gama gari kuma tana shafar mutane na kowanne shekaru. Sama da mutane miliyan 50 a faɗin duniya suna fama da Farfaɗiya; kusan kaso 80% su suna zaune a ƙasashen da basu da ko suke da matsakaicin arziƙi. Wani ƙiyasin kaso 70% na mutanen da ke ɗauke da farfaɗiya zai iya kasancewa basa fama da zuwan cutar ta ƙwaƙwalwa idan aka gano ta, da yin maganin cutar yadda ya dace. Haka zalika, kusan kaso uku na mutanen da ke fama da cutar Farfaɗiya dake zaune a ƙasashe masu ƙarancin arziƙi basa samun irin maganin cutar da suke buƙata, sannan haka yasa ya ƙaru zuwa kaso 90% a wasu ƙasashen. A yawancin waɗannan ƙasashen, da yawan ƙwararrun ma'aikatan lafiya basu da ƙwarewa wajen gane da binciko da yin maganin Farfaɗiya. A yawancin matalautan ƙasashe, magungunan yin maganin shafar cutar ƙwaƙwalwa sun yi ƙaranci. Mutanen da ke ɗauke da Farfaɗiya da iyalansu koyaushe na fama da wulaƙanci da nuna bambamci. A yawancin ɓangarorin duniya an daɗe da jirkita ainihin yadda ɗabi'ar Farfaɗiya take da tatsunuyoyi da tsoro da kuma fahimtar cutar ba daidai ba. WHO na aiki da ma'aikatun lafiya da abokan hulɗa domin inganta hanyar samun maganin Farfaɗiya.","Kifafa Muhtasari: Kifafa ni ugonjwa sugu wa ubongo unaojulikana zaidi na huathiri watu wa kila rika. Zaidi ya watu milioni 50 duniani kote wana kifafa; karibu 80% kati yao wanaishi kwenye nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Inakadiriwa 70% ya watu walio na kifafa wanaweza kuwa bila mshtuko ikiwa watatambuliwa na kutibiwa ipasavyo. Hata hivyo, takriban robo tatu ya watu wenye kifaf kwenye nchi zenye uchumi wa chini na wa kati hawapati matibabu wanayohitaji, na hii inaongezeka hadi 90% katika baadhi ya nchi. Kwenye nchi nyingi kama hizo, wataalamu wengi wa afya hawana mafunzo ya kutambua, kugundua na kutibu kifafa. Katika rasilimali nyingi-nchi maskini, dawa z akuzuia mashtuko hazipatikani. Watu wenye kifafa na familia zao mara kwa mara wanakabiliwa na unyanyapaa na ubaguzi. Katika sehemu nyingi za ulimwengu asili ya kweli ya kifafa pia imepotoshwa kwa muda mrefu na hadithi, hofu na maoni potofu juu ya ugonjwa huo. WHO inafanya kazi na wizara za afya na washirika kuboresha upatikanaji wa matibabu ya kifafa.","Wárápá Ìsọníṣókí: Wárápá jẹ́ ọ̀kan nínú àrùn tó gbajúmò jùlọ nínú àwọn àrùn tó ní ṣe pẹ̀lú ọpọlọ èyí tí ó lè ṣe ẹnikẹ́ni. Ó ju ènìyàn mílíọ̀nù 50 ènìyàn tí ó ní àrùn wárápá ní àgbáyé; ó súnmọ́ 80% àwọn ènìyàn yìí ni ó ń gbé ní àwọn orílè-èdè tí erọ̀ ajé wọn kò dára tó. Ó tó 70% ènìyàn ni ó ní wárápá ni kò ní gìrì tí wọn bá yẹ̀ wọ́n wò daradara tí wọ́n sì tọ̀jú wọn. Bí ó tilè jẹ́ pé, bi idà mẹ́ta kọ́tà ni ènìyàn tí ó ní wárápá ní àwọn ìlú tí ọrọ̀ ajé wọn kò dára kìí rí ìtọ́jú tó péye, ní àwọn orílè-èdè mìíràn ó tó 90%. Ní ọ̀pọ̀ ìlú wọ̀nyí, púpò nínú àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera kò ní ẹ̀kọ́ tó kún láti dá mọ̀n àti láti tọ̀jú wárápá. Ní ọ̀pọ̀ ìlú tí àwọn ohun èlò wọn kò dára, òògùn tí ó lè dènà gìrì kò sí. Àwọn ènìyàn tí ó ní wárápá àti àwọn ẹbí wọn máa ń ní àdojúkọ àti ìyàsọ́tọ̀ nítorí àrùn yìí. Ní àwọn apá kan ní àgbáyé wọ́n ní àròsọ pípẹ́ lórí bí wárápá ṣe rí, ẹ̀rù, àti àṣìṣe lórí àrùn. WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn mínísítà ìlera àti láti fọwọ́ sọ wọ́pọ̀ láti mú ìyàtò bá níní àǹfààní sí ìtọ́jú wárápá.","Isithuthwane Uhlolojikelele: Isithuthwane yisifo sobuchopho esinagmahlalakhona esivame kakhulu futhi sithinta abantu bayo yonke iminyaka yobudala. Abantu abangaphezu kwezigidi ezingama-50 emhlabeni wonke banesithuthwane; cishe abangu-80% babo bahlala emazweni anamaholo aphansi nkanye naphakathi nendawo. Abantu abalinganiselwa ku-70% abanesithuthwane bangayeka ukudlikiza uma behlowe futhi kwatholakala isifo ngendlela efanene bese beyalashwa. Nokho, cishe izingxenye ezintathu kwezine zabantu abanesithuthwane emazweni anamaholo aphansi abatholi ukwelashwa abakudingayo, futhi lokhu kukhuphukela ku-90% kwamanye amazwe. Emazweni amaningi anjalo, ongoti abaningi bezempilo abanakho ukuqeqeshwa kokubona, ukuhlola kutholakale isifo kanye nokwelapha isithuthwane. Emazweni amaningi ampofu ngokuphathelene nezinsiza, ayitholakali imithi elwa nokudlikiza. Abantu abanesithuthwane kanye nemindeni yabo bavame ukunembekezelwa kanye nokubandlululwa. Ezingxenyeni eziningi zomhlaba uhlobo lwangempela lwesithuthwane nalo sekuyisikhathi eside luhlanekezelwe yimibono engelona iqiniso, ukwesaba kanye nemibono eyiphutha ngalokhu kuphazamiseka. I-WHO isebenza neminyango yezempilo kanye nabalingani ukuze kwenziwe ngcono ukufinyelela ekwelashweni ngokuphathelene nesithuthwane." +ምልክቶች እና ህክምናው የሚጥል በሽታ ተላላፊ አይደለም፤ በአንጎል ውስጥ ጊዜያዊ ከመጠን በላይ የኤሌክትሪክ እንቅስቃሴ ሲሚከሰት በመጣል ይገለጻል፡፡ በሚጥልበት ጊዜ ሰዎች ንቃተ ህሊናቸውን ወይም ግንዛቤን ሊያጡ፣ የአንጀት ወይም የፊኛ ተግባርን አለመቆጣጠር፣ በትክክል መስማት ወይም ማየት አይችሉም፣ እንቅስቃሴያቸው ሊዛባ ይችላል፡፡ የእንቅስቃሴ ቁጥጥር እና ስሜት ማጣት የመውደቅ ጉዳት ሊያስከትል ይችላል፡፡ ቢያንስ ሁለት የሚጥል በሽታ ምልክት የታየ እንደሆነ የሚጥል በሽታ ምርመራ በጤና ባለሙያ ይከናወናል። ብዙውን ጊዜ ይህ በኤሌክትሮኤንሴፋሎግራፊ (EEG) በተባለ የአንጎልን የኤሌክትሪክ እንቅስቃሴ ለመመዝገብ እና ለማጥናት ህመም የሌለው የቴክኖሎጂ ዘዴ ተረጋግጧል፡፡ የሚጥል በሽታ ሕክምና በጣም ውጤታማ ሊሆን ይችላል፡፡ በፀረ-ወረርሽኝ መድኃኒቶች እስከ 70% የሚደርሱ የሚጥል በሽታ ያለባቸው ሰዎች ከወረርሽኝ ነጻ ሊሆኑ ይችላሉ። አንድ የጤና ባለሙያ ምንም አይነት የሚጥል በሽታ ሳይገጥማቸው ከ2 አመት በኋላ መድሃኒቶቹን እንዲያቆም ምክሩን ሊሰጥ ይችላል። መድሃኒቶች በሽታውን ለማስታገስ የማይረዱ ከሆነ አንዳንድ የቀዶ ጥገና ማድረግም ጠቃሚ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡,"Symptoms and treatment Epilepsy is not contagious and is characterized by seizures, which occur because of temporary excessive electric activity in the brain. During seizures, people may lose consciousness or awareness, control of bowel or bladder function, they may not be able to hear or see properly, and their movements may become disturbed. The loss of movement control and sensation can cause injuries from falls. A diagnosis of epilepsy is made by a health professional if there is medical history of at least two seizures. Often this is further confirmed by electroencephalography (EEG), a painless technological method to record and study the electrical activity of the brain. Treatment for epilepsy can be very effective. With antiseizure medicines, up to 70% of people living with epilepsy could become seizure free. After 2 years of taking medicines without any seizures, a health professional may advise stopping the medicines. Where medicines are not helpful in relieving the condition, some types of surgery can be beneficial.","Alamu da magani Farfaɗiya ba cuta bace mai yaɗuwa daga wani zuwa wani sannan tana da ɗabi'ar shafar ƙwaƙwalwa, wacce take faruwa saboda yanayin shauƙin da ya wuce gona da iri a ƙwaƙwalwa. Lokacin zuwan cutar ƙwaƙwalwar, mutane na fita daga hayyacinsu ko hankalinsu, da kasa tafiyar da aikin bututun wucewar abinci ko mafitsara, ba zasu iya ji ko gani ba, sannan kuma za su takura wajen yin motsi. Rashin iya sarrafa motsi da jin abu a jiki zasu iya haddasa raunuka ta dalilin faɗuwa. ƙwararren likita ne ke gwajin cutar Farfaɗiya idan da akwai tarihin faruwan zuwan cutar aƙalla sau biyu. Yawanci ana kara tabbatar da cutar ta hanyar 'Elektroensefoloji' (Eeg), wato wata hanya ce mara raɗaɗi ta fasaha da ake nannaɗa da nazarin aikin shauƙin ƙwaƙwalwa. Yin maganin cutar Farfaɗiya zai iya zama mai inganci. Ta amfani da magungunan kare zuwan cutar, sama da kaso 70% na mutanen da suke ɗauke da Farfaɗiya zai iya zama ba su fama da matsalar fita daga hayyaci na cutar. Bayan shekaru 2 ana shan magani ba tare da zuwan cutar ba, ƙwararren likita zai iya bada shawarar dena shan magungunan. Idan aka samu magunguna ba sa taimakawa wajen magaini cutar, wasu hanyoyin tiyata za su iya amfani.","Dalili na matibabu. Kifafa hakiambukizi na kina sifa ya mshtuko wa moyo, ambazo hutokea kwa sababu ya shughuli za muda za umeme mwingi kwenye ubongo. Wakati wa kifafa, watu wanaweza kupoteza ufahamu na uelewa, udhibiti wa utendaji wa matumbo au kibofu, wasiweze kusikia au kuona vizuri, na nyendo zao zinaweza kusumbua. Kupoteza udhibiti wa kutembea na hisia kunaweza kusababisha majeraha kutokana na kuanguka. Utambuzi wa kifafa hufanywa na mtaalamu wa afya ikiwa kunaz historia ya matibabu ya angalau mishtuko miwili. Mara nyingi hii inathibitishwa zaidi na patholojiaumeme, njia ya kiteknolojia isiyo na maumivu ya kurekodi na kusoma shughuli za umeme za ubongo. Matibabu ya kifafa yanaweza kuwa na ufanisi sana. Kwa kutumia dawa za kuzuia mshtuko wa moyo, hadi 70% ya watu wanaoishi na kifafa wanaweza kuacha kushtuka. Baada ya miaka 2 ya kutumia dawa bila mshtuko wowote, mtaalamu wa afya anaweza kushauri kusimamishwa kwa dawa. Ambapo dawa hazisaidii katika kupunguza hali hiyo, aina fulani za upasuaji zinaweza kuwa za manufaa.","Àwọn àmì àrùn àti ìtọ́jú Wárápá kìí ràn àti pé gìrì ni àmì rẹ̀, èyí máa ń ṣẹlẹ̀ nítorí àìse dédé àwọn ìṣesí iná kan nínú ọpọlọ. Nígbà tí gìrì bá gbé wọn, ènìyàn lè má mọn ohun tí ó ń ṣe mọ́n, ní ipá lórí àpò ìtọ̀, ó ṣeé ṣe kí wọ́n má gbọ́ tàbí ríran dáadáa, tí lílọ bíbọ̀ wọn yóò mẹ́he. Wọn ò ní ní ìkápá lórí lílọ bíbọ̀ wọn mọ́n èyí sílè fa kí wọ́n fi ara pa nígbà tí wọ́n bá ṣubú. Ṣíṣe àfihàn wárápá máa ń wáyé láti ọ̀dọ̀ àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí ènìyàn bá ní àkọsílẹ̀ gìrì ó kéré tán lẹ́ẹ̀mejì. Ní ọ̀pọ̀ ìgbà wọn máa ń fi òǹtẹ̀ lu èyí nípasẹ̀ electroencephalography (EEG), ìmọ̀ ẹ̀rọ tí kìí duni ni a lè fi ṣe àkọsílẹ̀ àti láti kọ́ ìṣesí iná inú ọpọlọ. Ìtọ́jú fún wárápá lè múná dóko. Pẹ̀lú òògùn gìrì, ó tó ní 70% ènìyàn tó ní wárápá lè bọ́ lọ́wọ́ gìrì. Lẹ́yìn ọdún 2 tí wọ́n tí lọ òògùn láì ní gìrì, òṣìṣẹ́ ìlera lè sọ pé kí wọ́n ó ma lo òògùn mọ́n. Ibi tí òògùn kò bá ti ṣiṣẹ́ láti dé àrùn yìí, wọ́n lè ṣe àwọn iṣẹ́ abẹ tí ó lè ṣe àǹfààní.","Izimpawu kanye nokwelashwa Isithuthwane asithathelani futhi sibonakala ngodlikizaa, okwenzeka ngenxa yokusebenza kukagesi okweqile okwesikhashana ebuchosheni. Ngesikhathi sokudlikiza, abantu bangase bangazi ngalokho okwenzekayo, ukulawula ukusebenza kwamathumbu noma kwesinye, bangase bangakwazi ukuzwa noma ukubona kahle, futhi ukunyakaza kwabo kungaphazamiseka. Ukulngakwazi ukulawula ukunyakaza kanye nokuzwa kungadala ukulimala ngenxa yokuwa. Ukutholwa kwesifo kwesithuthwane kwenziwa ungoti wezempilo uma kunomlando wezokwelapha wokuhlaselwa ukudlikiza okungenani kabili. Ngokuvamile lokhu kuqinisekiswa yi-electroencephalography (EEG), indlela yezobuchwepheshe engenabuhlungu yokurekhoda nokufunda ukusebenza kukagesi wobuchopho. Ukwelapha isithuthwane kungasebenza kahle kakhulu. Ngemithi elwa nokudlikiza, abantu abangaba ngu-70% abaphila nesithuthwane bangaphila bengenakho ukudlikiza. Ngemva kweminyaka emi-2 yokuphuza imithi ngaphandle kokudlikiza, ungoti wezempilo angakweluleka ukuthi uyeke imithi. Lapho imithi ingasizi ekunciphiseni isimo, ezinye izinhlobo zokuhlinza zingaba usizo." +የሚጥል በሽታ ያለባቸው ሰዎች እንደ ጭንቀት እና ድብርት ያሉ የስነ-ልቦና ሁኔታዎች በከፍተኛ ሁኔታ የመከሰት እድል ስላላቸው የስነ-ልቦና ማህበራዊ እርዳታ መስጡም ጠቃሚ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የሚጥል በሽታን በሚመለከቱ ቀድሞ የትብብር መርሃ ግብሮች እንደሚያሳዩት የሚጥል በሽታ እንክብካቤን በመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ ውስጥ ማቀናጀት በሚጥል በሽታ ያለውን የሕክምና ክፍተት በእጅጉ ይቀንሳል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የአእምሮ ጤና ክፍተት እርዳታ አሰጣጥ መርሃ ግብር (mhGAP) በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ ዘዴዎችን መሰረት በማድረግ የአለም ጤና ድርጅት የሚጥል በሽታ ያለባቸውን ሰዎች ለመመርመር፣ ለማከም እና ለመከታተል የመጀመሪያ ደረጃ እንክብካቤ መስጠት፣ ልዩ ያልሆኑ የጤና ጥበቃ አቅራቢዎችን ስልጠና በመስጠት ላይ ድጋፉን ይሰጣል፡፡ የሚጥል በሽታ ሕክምና ክፍተትን በመቀነስ ላይ ያለው የዓለም ጤና ድርጅት መርሃ ግብር የሚጥል በሽታ ላለባቸው ሰዎች አገልግሎት ተደራሽነትን እና እንክብካቤን ለመስጠት በርካታ አዳዲስ ስልቶችን በማጣመር በሚጥል በሽታ ያለውን የሕክምና ክፍተት ይቀንሳል፡፡ ፕሮግራሙ በአራት ሀገራት ማለትም በጋና፣ ሞዛምቢክ፣ ምያንማር እና ቬትናም ተካሂዷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የሚጥል በሽታ ያለባቸውን ሰዎች ሕይወት ለማሻሻል የሚጥል በሽታ እንክብካቤን እና ሕክምናን የተቀናጀ ድጋፍ አሰጣጥን ለማቅረብ የሚያስፈልጉትን እርምጃዎችን የሚገልጽ የቴክኒክ አጭር መግለጫ አሳትሟል፡፡ ይህም የሚጥል በሽታ ያለባቸውን ሰዎች ዘርፈ ብዙ ፍላጎቶች በተሻለ ሁኔታ ያሟላል፡፡,"Since people with epilepsy have higher occurrence of psychological conditions such as anxiety and depression, psychosocial help is also useful. WHO response: Previous WHO collaborative programmes on epilepsy have shown that integrating epilepsy care in primary health care can significantly reduce the epilepsy treatment gap. Based on the evidence-based methods of the WHO Mental Health Gap Action Programme (mhGAP), WHO supports the training of primary care, non-specialist health care providers to diagnose, treat and follow up people with epilepsy. The WHO Programme on Reducing the Epilepsy Treatment Gap combined several innovative strategies to support access and care to services for people with epilepsy, thereby reducing the epilepsy treatment gap. The Programme was implemented in four countries – Ghana, Mozambique, Myanmar and VietNam. WHO published Improving the lives of people with epilepsy: a technical brief, which sets out the actions required to deliver an integrated approach to epilepsy care and treatment. This better meets the multifaceted needs of people with epilepsy.","Tunda mutanen da ke ɗauke da Farfaɗiya sun fi fama da matsalolin ƙwaƙwalwa irin su damuwa, taimako ta hanyar jin damuwa da tunani da zamantakewar mutum zai iya taimakawa. Amsar WHO: shirye-shiryen haɗin guiwar Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan Farfaɗiya sun nuna cewa tsara kula da cutar Farfaɗiya a ƙananan cibiyoyin kula da lafiya zai iya rage rashin samun yin maganin cutar sosai. Ta hanyoyi masu tushe da goyon bayan Hukumar WHO na shirin cike gurbin rashin samun kulawar lafiyar ƙwaƙwalwa, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) tana tallafawa wajen horar da ƙananan cibiyoyin lafiya, da ma'aikatan lafiyar da ba ƙwararru ba wajen gano da yin magani da bibiyar mutanen da ke fama da Farfaɗiya. Shirin na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na rage rashin samun maganin Farfaɗiya ya haɗa shirye-shrye da yawa domin tallafawa da ayyukan samar da bada kulawa ga mutanen da ke fama da Farfaɗiya, saboda haka, hakan na rage giɓin samun maganin farfaɗiya. An aiwatar da shirin a ƙasashe huɗu wato Gana da Muzambik da Manyamar da kuma Biyatnam. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta fitar da wani taƙaitaccen bayanin aiki mai suna ""Inganta rayuwar mutane masu farfaɗiya"": Inda yake bayyana matakan da ake buƙatar wajen cikakkiyar kulawa da maganin cutar farfaɗiya. Hakan ya fi biyan buƙatu masu yawa na mutanen da ke ɗauke da Farfadiya.","Kwa kuwa watu walio na kifafa huwa na hali nyingi za kisaikolojia kama vile wasiwasi na un yongovu, msaada wa kisaikolojia ni muhimu. Mwitiko wa WHO: Mipango shirikishi iliyopita ya WHO kuhusu kifafa imeonyesha kuwa kuunganisha huduma ya afya ya msingi kunaweza kupunguza kwa kiasi kikubwa pengo la matibabu ya kifafa. Kulingana na mbinu za msingi za ushahidi za Mpango wa Kupunguza Pengo la Afya ya Akili la WHO, WHO linaunga mkono mafunzo ya watoa huduma za afya ya msingi, watoa huduma za afya wasio na wataalamu kutambua, kutibu na kufuatilia watu wenye kifafa. Mpango wa WHO wa Kupunguza Pengo la Matibabu ya Kifafa ulichanganya mikakati kadhaa ya kibunifu ili kusaidia upatikanaji na huduma kwa watu wenye kifafa, na hivyo kupunguza pengo la matibabu ya kifafa. Mpango huo ulitekelezwa katika nchi nne Ghana, Msumbiji, Myanmar na VietNam. WHO lilichapisha Kuboresha maisha ya watu walio na kifafa: muhtasari wa kiufundi, ambao unaweka wazi hatua zinazohitajika kutoa mbinu jumuishi za huduma za kifafa na matibabau. Hii inakidhi vyema mahitaji mengi ya watu wenye kifafa.","Nígbà tí ó jẹ́ pé àwọn tó ní wárápá máa ń ní àwọn àdojúkọ bíi ìjayà, ìrònú, ẹ̀kọ́ bíbá gbé pọ̀ náà wúlò. Èsì WHO: Tẹ́lẹ̀ WHO ṣe ètò nípa wárápá láti fihàn pé tí wọ́n bá ń tọ̀jú àrùn wárápá ní àwọn ilé ìtọ́jú kékèké èyí yóò jẹ́ kí àlàfo tí ó wà nínú títọ́jú wárápá dín kù. Ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ọ̀nà-àmúṣe ajẹmọ́-ẹ̀rí ti Ètì Ìfìṣe-dí-Àlàfo Ìlera Ọpọlọ ti Àjọ WHO (mhGAP), WHO fọwọ́ si kíkọ́ àwọn ilé ìtọ́jú kékèké, àwọn tí wọn o ní ìṣe ìtọ́jú kan pàtó lè sọ fún ẹni tó ní, ìtọ́jú àti láti má bẹ àwọn tó ní wárápá wò. Àjọ WHO gbé ètò lórí bí a ṣe lè dín àlàfo tí ó wà nínú títọ́jú wárápá kù pelu oríṣiríṣi ìgbésẹ̀ láti jẹ kí àwọn ènìyàn ní àǹfààní sí ìtọ́jú wárápá, èyí yóò din àlàfo náà kù. Ètò náà di lílò ni orílẹ̀-èdè mẹrin – Ghana, Mozambique, Myanmar àti, Vietnam. WHO tẹ ìwé lórí ìyàtò tí ó bá àwọn tó ní wárápá : ọ̀rọ̀ kékeré, èyí tí ó sọ ipa tí ìtọ́jú tó gbòòrò lórí wárápá. Èyí gbọ́dọ̀ lè tán ìṣòro ẹni tí óní wárápá.","Njengoba abantu abanesithuthwane benezimo ezenzeka kakhulu zangokomqondo njengokukhathazeka kanye negccindezi, usizo lwengqondo kanye nezenhlalakahle nalo luyasiza. Impendulo yeWHO: Izinhlelo zaphambilini zokubambisana zeWHO ngokuphathelene nesithuthwane zibonise ukuthi ukuhlanganisa ukunakekelwa kwesithuthwane ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo kunganciphisa kakhulu igebe lokwelashwa kwesithuthwane. Ngokusekelwe ezindleleni ezisekelwe ebufakazini beWHO Mental Health Gap Action Programme (mhGAP), iWHO isekela ukuqeqeshwa kokunakekelwa okuyisisekelo, abahlinzeki bezokunakekela kwezempilo abangebona ongoti ukuze bathole isifo, belaphe futhi balandele abantu abanesithuthwane. Uhlelo lweWHO Lokunciphisa Igebe Lokwelashwa Kwesithuthwane luhlanganise amasu amaningana amasha okusekela ukufinyelela kanye nokunakekela ezinsizeni kubantu abanesithuthwane, ngaleyo ndlela kuncishiswe igebe lokwelashwa kwesithuthwane. Lolu Hlelo lwaqaliswa emazweni amane – iGhana, iMozambique, iMyanmar kanye neVietNam. I-WHO ishicilele Ukuthuthukisa izimpilo zabantu abanesithuthwane: isifinyezo sobuchwepheshe, esichaza izinyathelo ezidingekayo ukuze kunikezwe indlela ehlanganisiwe yokunakekelwa kanye nokwelashwa ngokuphathelenne nesithuthwane. Lokhu kuhlangabezana kangcono nezidingo eziningi zabantu abanesithuthwane." +የገንዘብ ድጋፍ ማጠቃሊያ፡- የፋይናንስ ድጋፍ የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን (UHC) ዋነኛው አላማ ሲሆን ከመጨረሻዎቹ የሽፋን ግቦች አንዱ ነው፡፡ የጤና ፋይናንስ ፖሊሲው በቀጥታ የፋይናንስ ድጋፍን ይጎዳል፡፡ የፋይናንስ ድጋፍ ሰዎችን ለገንዘብ ችግር የማያጋልጡ እና የኑሮ ደረጃውን የማያሰጉ የጤና አገልግሎቶችን ለማግኘት ቀጥተኛ ክፍያዎች ሲደረጉ ይፈጸማል፡፡ ሰዎችን ጥበቃ እንዲያገኙ ማድረግ የሚቻልበት ዋነኛ መንገድ ለጤና አገልግሎት ከኪሳቸው በሚከፍሉ ሰዎች ላይ ከመታመን ይልቅ ለጤንነታቸው የሚሆን ቅድመ ክፍያ እና ሃብት ማሰባሰብን ማረጋገጥ ነው፡፡ ወደ 930 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች (12.7 ከመቶ የሚሆነው የዓለም ህዝብ) ቢያንስ 10 በመቶ የሚሆነውን የቤተሰብ በጀታቸውን ለጤና እንክብካቤ ከኪሳቸው ስለሚከፍሉ ለከፍተኛ ወጪ ተዳርገዋል፡፡ ወደ 90 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች (1.2 ከመቶ የሚሆነው የዓለም ሕዝብ) ለጤና አገልግሎት ከኪሳቸው ስለከፈሉ አሁንም ወደ “ከፍተኛ ድህነት” (በቀን 1.90 (1 ዶላር) ወይም ከዚያ ባነሰ ገቢ እየኖሩ ነው፡፡ ቁልፍ የመመሪያ መልእክቶች ማህበረሰቡ በቂ የገንዘብ ድጋፍ ማግኘቱን ለማረጋገጥ የጤና ስርዓቶችን ፋይናንስ ማደራጀት የሚቻልባቸው የተለያዩ መንገዶች አሉ፡፡ ሆኖም የጤና ስርአቶች በዋነኛነት በህዝብ የገቢ ምንጮች ላይ መተማመን ያለባቸው መሆኑ ግልጽ ነው፡- ከበጎ ፈቃደኝነት ቅድመ ክፍያ ዘዴዎች ይልቅ በአስገዳጅ፣ በቅድመ ክፍያ የተከፈለ እና የሚከፈል ገንዘብ መጠቀም ነው፡፡,"Financial protection Overview: Financial protection is at the core of universal health coverage (UHC) and one of the final coverage goals. Health financing policy directly affects financial protection. Financial protection is achieved when direct payments made to obtain health services do not expose people to financial hardship and do not threaten living standards. Key to protecting people is to ensure prepayment and pooling of resources for health, rather than relying on people paying for health services out-of-pocket at the time of use. About 930 million people (12.7 percent of the world’s population) incurred catastrophic health spending as they dedicated at least 10 percent of their household budgets to pay for health care out of their own pockets. About 90 million people (1.2 percent of the world population) are still being pushed into “extreme poverty” (living on $ 1.90 (1) or less a day) because they paid for health care out-of-pocket. Key policy messages There are different ways of organizing the financing of health systems to ensure a population is financially protected. However, what is clear is that health systems need to predominantly rely on public revenue sources: mandatory, pre-paid and pooled, rather than voluntary pre-payment mechanisms.","Kariyar kuɗi Ƙarin bayani: kariyar kuɗi tana gaba-gaba wajen samun kulawar lafiya na bai ɗaya (UHC) kuma ɗaya daga cikin ƙudurorin ƙarshe na bai ɗaya. Tsarin sa kuɗi a harkar lafiya ya shafi kariyar kuɗi kai tsaye. Ana samun kariyar kuɗi yayin da aka biya kuɗi kai tsaye domin samun kulawar lafiyar da bai ingiza mutane cikin wahalar rashin kuɗi ba kuma bai kawo cikas ba ga yanayin rayuwa. Abu mai muhimmanci wajen kare mutane shi ne tabbatar da biya tin a farko da kuma ba da gudummawar haɗa kayan aiki/kuɗi don lafiya a kan dogara da mutane su biya domin kulawar lafiyarsu a yayin da ba su da kuɗin a lokacin buƙatar amfani da su. Kusan mutane miliyan 930 (kaso 12.7% na al'ummar duniya) sun fuskanci kashe-kashen kuɗi a kan matsalar lafiya ta yadda suke sadaukar da a ƙalla kaso 10% na kasafin kuɗin gidansu wajen biyan abin da ya shafi kulawar lafiya daga cikin aljihunansu. Kusan mutane miliyan 90 (kaso 1.2 cikin ɗari na al'ummar duniya) har yanzu suna shiga cikin matsanancin talauci (inda suke rayuwa a kan Dala $1.90 (1) ko ƙasa da haka a rana) saboda suna biyan kuɗin kulawar lafiya yayin da babu kuɗin. Muhimman sakonin tsare-tsare Akwai hanyoyi da dama na shirya sa kuɗi a harkokin lafiya domin tabbatar da cewa al'umma ta samu kariya kuɗi. Bugu da ƙari, abin da ya bayyana shi ne harkokin lafiya na buƙatar su fi dogara a kan hanyoyin da ake samun kuɗin daga al'umma: dole, a fara biya tin farko da tattara gudummawa, a kan hanyoyin biyan kuɗin tin farko da ba dole ba.","Ulinzi wa kifedha. Muhtasari: Ulinzi wa kifedha ndio msingi wa bima ya afya kwa wote (UHC) na mojawapo ya mazlengo ya mwisho ya chanjo. Sera ya ufadhili wa afya huathiri moja kwa moja ulinzi wa kifedha. Ulinzi wa kifedha hupatikana wakati malipo ya moja kwa moja yanayofanywa ili kupata huduma za afya hayawawekei watu matatizo ya kifedha na hayataishii viwango vya maisha. Muhimu katika kulinda ni kuhakikisha malipo ya awali na kuunganisha rasilimali kwa ajili ya afya, baada ya kutegemea watu wanaolipia huduma za afya nje ya mfuko wakati wa matumizi. Takriban watu milioni 930 9asilimia 12.7 ya idadi ya watu duniani) walitumia matumizi mabaya ya afya kwa kuwa walijitolea angalau asilimia 10 ya bajeti zao za kaya kulipia huduma za afya kwa mifuko yao wenyewe. Takriban watu milioni 90 (asilimia 1.2 ya idadi ya watu duniani) bado wanasukumizwa katika umaskini uliokithiri (wanaishi kwa $ 1.90 (1) au chini ya hapo kwa siku ) kwa sababu walilipia huduma za afya nje ya mfuko. Ujumbe muhimu wa sera. Kuna njia tofauti za kupanga ufadhili wa mifumo ya afya ili kuhakikisha watu inalindwa kifedha. Hata hivyo , kilicho wazi ni kwamba mifumo ya afya inahitaji kutegemea zaidi vyanzo vya mapato ya umma: lazima, malipo ya awali na ya pamoja, badala ya njia za malipo ya awali ya hiari.","Níní owó ní ìpamọ́ Ìsọníṣókí: Níní owó ní ìpamọ́ jẹ́ ohùn tí universal Health coverage (UHC) ń mọ jú tó èyí tí ó jẹ́ ọ̀kan lára àfojúsùn wọn. Ètò ìmúlò owó nínà lórí ìlera ń ṣe àkóbá fún owó tí a fi pamó. Fífi ọwọ́ pamó ṣeé ṣe nígbà tí wọ́n bá ń sanwó tààrà láti pèsè ìlera tótọ́ èyí tí kò fi àwọn ènìyàn sínú ìnira tí kò sì dùn kokò mọ́ ìgbé ayé ẹ̀dá. Ọ̀nà kan láti dáàbò bo ènìyàn ohun ni ki a maa san àsan sílè àti rírà àwọn ohun èlò ìlera sílè èyí tí a ó fi máa gbẹ́kẹ̀lé kí àwọn ènìyàn sanwó ìtọ́jú wọn nígbà tí wọ́n bá ní lò ìtọ́jú. Ó tó 930 mílíọ̀nù ènìyàn (12. 7 ọgọrun àwọn olùgbé ní àgbáyé) ni wọ́n ń san owó ribiribi lórí ìlera wọn tí wọ́n sì fi ó kéré tán 10% nínú owó wọn ní wọ́n fi ń san owó ìtọ́jú ara wọn ní àpò ara wọn. Ó tó 90 mílíọ̀nù ènìyàn (1.2 % ni àgbáyé) ni wọ́n rán lọ sóko àìlówó lọ́wọ́ (wọ́n ń fi $1.90 gbé (1) tàbí í ó má tó ọjọ́ kan nítorí pé wọ́n ń san owó ìtọ́jú láti àpò ara wọn. Àwọn ọ̀rọ̀ tó ṣe pàtàkì Oríṣi ọ̀nà ni a lè gbà fi owó ètò ìlera pamọ́ láti rí pé àwọn olùgbé ìlú ní àǹfààní sí owó tí a tọ̀jú. Bí ó tilè jẹ́ pé ohun tí a mọ ni pé ètò ìlera nílò láti gbọ́n kàn lé owó tí ó ń wọlé fún ìlú :o ṣe kókó, àsan sílè àti rírà dára ju owó à mọ́mọ̀ san lọ.","Ukuvikelwa ngokwezezimali Uhlolojikelele: Ukuvikelwa ngokwezezimali kuyisisekelo sokufinyelela kwezempilo kubo bonke (UHC) kanye nokunye kokuphokophelelwe kokugcina ngokuphathelene nokufinyelela kubo bonke. Inqubomgomo yokuxhasa ngezimali ezempilo ithinta ngokuqondile ukuvikelwa ngokwezezimali. Ukuvikelwa ngokwezezimali kutholakala lapho kukhokhelwa ngokuqondile ukuthola izinsiza zezempilo kuingabeki abantu engozini yezezimali futhi kungasongeli amazinga okuphila. Okubalulekile ngokuphathelene nokuvikela abantu ukuqinisekisa ukukhokha ngaphambi kwesikhathi kanye nokuhlanganisa izinsiza zezempilo, kunokuthembela kubantu abakhokhela izinsiza zezempilo ngaphandle ngokuzikhokhela bona ngesikhathi sokusetshenziswa. Cishe abantu abayizigidi ezingama-930 (amaphesenti angu-12.7 ezakhamuzi zomhlaba) bahlangabezane nokukhokhela nezinhlekelele zezempilo njengoba befaka okungenani amaphesenti ayi-10 ezabelomali zabo zasekhaya ukuze bakhokhele ukunakekelwa kwezempilo ngemali ephuma emaphaketheni abo. Cishe abantu abayizigidi ezingama-90 (amaphesenti angu-1.2 enani labantu emhlabeni) basadudulelwa ""ebumpofwini obedlulele"" (baphila ngo-$ 1.90 (1) noma ngaphansi ngosuku) ngoba bakhokhela ukunakekela kwezempilo ngemali ephuma emaphaketheni abo. Imilayezo eyinhloko yenqubomgomo Kunezindlela ezahlukene zokuhlela ukuxhaswa ngezimali kwezinhlelo zezempilo ukuze kuqinisekiswe ukuthi inani labantu livikelwe ngokwezimali. Kodwa-ke, okusobala ukuthi izinhlelo zezempilo zidinga ukuthembela kakhulu emithonjeni yemali engenayo yomphakathi: okuyimpoqo, okukhokhelwa ngaphambi kwesikhathi futhi okuhlanganisiwe, kunokuba kuthenjelwe ezinkambisweni zokukhokha zokuzithandela ngaphambi kwesikhathi." +በጤና ሥርዓቱ መጠነ ሰፊ ለውጥ ስለሚያስፈልግ የገንዘብ ድጋፉ የጤናውን ሽፋን መብት እና አባልነት ዋስትና አይሰጥም፡፡ አንዳንድ መደበኛ የሆኑ ውጤታማ ለውጦች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- የተለያዩ የገቢ ምንጮችን በጋራ መጠቀም ወይም የተቀናጀ የገንዘብ አጠቃቀም፤ የግዴታ የቅድመ ክፍያ ገንዘቦችን መጠን ቀስ በቀስ መጨመር፤ በቅድሚያ የተከፈለ ገንዘብ መልሶ ማከፋፈል፤ እና አዳዲስ ድርጅቶችን እና ተቋማዊ አደረጃጀቶችን በመደገፍ እና ለውጦች እንዲደረጉ ማስቻል፤ የገንዘብ ድጋፍን ሰዎች ከመክፈል አቅም አንፃር ምን ያህል እንደሚያወጡ (ለምሳሌ የቤተሰብ ጠቅላላ ወጪ ወይም ገቢ በዘላቂ የልማት ግብ ክትትል ማዕቀፍ ውስጥ ወይም የቤተሰብ ጠቅላላ ወጪ ወይም የተጣራ ገቢ ለፍላጎት ወጪዎች) መከታተል ይቻላል፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ የፋይናንስ ድጋፍ አሰጣጥ ሂደት መከታተል አስፈላጊ ነው ነገር ግን የአዝማሚያዎቹ አሽከርካሪዎችን ለመረዳት ጥልቅ እና ልዩ ትንተና እና የጤና ፋይናንስ ፖሊሲዎች ግምገማዎች ማድረግ ያስፈልጋል፡፡,"Financial protection is not guaranteed by entitlement and membership to a health coverage scheme, as broader changes in the health system are required. Some common aspects of successful reforms include: pooled or coordinated use of different revenue sources; progressively increasing the size of compulsory prepaid funds; redistribution of money form prepaid funds; and new organizations and institutional arrangements to support and enable change. Financial protection can be monitored by looking at how much people spend relative to their ability to pay (e.g. household total expenditure or income as within the SDG monitoring framework or household total expenditure or income net of spending on necessities). Monitoring progress towards financial protection at global level is important but in-depth contextual specific analysis and evaluations of health financing policies are needed to understand drivers of trends.","Kariyar kuɗi ba wai ana da tabbacin samu bane saboda haƙƙi ne da kuma kasancewa ɗan ƙungiyar bada tallafin kariya kuɗi da lafiya, kamar yadda ake buƙatar manyan canje-canje a harkar lafiya. Wasu daga cikin sanannun abubuwan gyare-gyaren da akai nasara sun haɗa da;: Haɗawa da shirya hanyoyin samun kuɗin shiga daban-daban.; Inda a hankali aka ƙara yawan kuɗin biya tin farko kafin aiki na dole; Sake rarraba kuɗi ta hanyar tsarin tara kuɗin biya tun farko kafin aiki Sababbin ƙungiyoyin da tsara hukumomi don tallafawa da tabbatar da canji. Za a iya kula da kariyar kuɗi ta hanyar duban nawa mutane ke iya biya daidai da ikonsu wajen biyan (misali, kuɗin da ake kashewa gaba ɗaya a gida ko kuɗin da ke shigowa kamar yadda yake a tsarin sa ido na hukumar mai ƙudirin ɗorewar ci gaban al'umma ko kuma gaba ɗaya kuɗin da ake kashewa a gida ko duka kuɗin shiga da ake kashewa a kan abubuwan buƙatar yau da kullum). Yana da muhimmanci ana sa ido a kan cigaban da ake samu a kan yadda ƙasashe a faɗin duniya ke tallafawa mutane da kuɗi saboda sha'anin lafiya, amma ana fahimtar me yasa abubuwa ke canjawa, sannan muna buƙatar kallo na tsanaki a kan yanayin kowacce ƙasa da gano tsare-tsarensu na tallafawa lafiyar mutane da kuɗi a nitse.","Ulinzi wa kifedha haujahakikishiwa na haki na uanachama wa mpango wa bima ya afya, kwani mabadiliko mapana zaidi katika mfumo wa afya yanahitajika. Baadhi ya vipengele vya kawaida vya mageuzi yenye mafanikio ni pamoja na: Imeunganisha matumizi yaliyoratibiwa ya vyanzo mbalimbali vya mapato; Hatua kwa hatua kuongeza ukubwa wa fedha za lazima za kulipia kabla; Ugawaji upya wa fedha hutengeneza fedha za kulipia kabla; na Mashirika mapya na mipango ya kitaasisi kusaidia na kuwezesha mabadiliko. Ulinzi wa kifedha unaweza kufuatiliwa kwa kuangalia ni kiasi gani watu wanatumia kulingana na uwezo wao wa kulia (k.m. jumla ya matumizi ya kaya au mapato kama ndani ya mfumo wa ufuatiliaji wa SGD au jumla ya matumizi ya kaya au jumla ya mapato ya matumizikwa mahitaji). Kufujatilia maendeleo kuelekea ulinzi wa kifedha katika ngazi ya kimataifa ni muhimu lakini kwa kina uchambuzi mahususi wa muktadha na tathmini za sera za ufadhili zinahitajika ili kuelewa vichochezi vya mienendo.","Níní owó ní ìpamọ́ kò sọ pé ènìyàn yóò ní àǹfààní sí gbogbo ìtọ́jú nítorí ìyàtò wá nínú àwọn ètò ìlera wa. Díè nínú àwọn àṣeyọrí rẹ̀ ni: bí a ṣe ń mọ jú tó orísun owó tó ń wọlé; Mímú ìlo sókè bá àwọn owó tí ó ṣe kókó tí a san a san sílè fún; Ṣé ṣe àtúnpín owó fún asán sílè; àti Àwọn àjọ titun àti àwọn ètò ìgbékalẹ̀ láti fọwọ́ sọ wọ́pọ̀ àti láti ṣe àtúnṣe. A lè sọ níní owó ni ìpamọ́ nípa wíwo iye tí àwọn ènìyàn ń ná (àpẹẹrẹ owó tí wọn ń ná nínú ilé, owó tí ó ń wọlé ní àkókò tí SDG fi sọ tàbí gbogbo owó tí wọn ń ná nínú ilé tàbí owó tí wọ́n ń ná lórí àwọn nǹkan tó ṣe pàtàkì). Ṣíṣọ́ ìlọsíwájú fífi ọwọ́ pamó ní àgbáyé je ohun pàtàkì àmọ́ ní ìjìnlè àwọn àyẹ̀wò kan àti èsì lórí àwọn ìlànà nínà owó sí orí ìlera gbọ́dọ̀ jẹ́ ohun tí ó yé ni.","Ukuvikelwa kwezezimali akuqinisekisiwe ngokufaneleka nokuba yilungu lesikimu sokuvikela kwezempilo, njengoba kudingeka izinguquko ezibanzi ohlelweni lwezempilo. Ezinye izici ezivamile zezinguquko eziphumelelayo zihlanganisa: ukusetshenziswa kokuhlanganisiwe ndawonye noma okuhlanganisiwe kwemithombo ehlukene yemali engenayo; ukwandisa kancane kancane ubukhulu bezimali eziphoqelelwe ezikhokhwa ngaphambi kwesikhathi; ukusatshalaliswa kabusha kohlobo lwemali oluvela ezimalini ezikhokhelwa ngaphambi kwesikhathi; kanye kanye namalungiselelo amasha ezinhlangano knye nezikhungo okusekela nokuvumela inguquko. Ukuvikelwa kwezezimali kungaqashwa ngokubheka ukuthi abantu bachitha malini uma kuqhathaniswa nalokho abangakwazi ukukukhokha (isb. inani eliphelele lezindleko zasekhaya noma imali engenayo njengasezinhlakeni zokuqapha ze-SDG noma innani eliphelele lezindleko zasekhaya noma inani eliphelele lemali engenayo yokusetshenziselwa izidingo). Ukuqapha inqubekela phambili yokuvikelwa ngokwezezimali ezingeni lomhlaba wonke kubalulekile kodwa ukuhlaziywa okujulile okuqondile komongo kanye nokuhlolwa kwezinqubomgomo zokuxhaswa ngezimali zezempilo kuyadingeka ukuze kuqonde abaqhuba amathrendi." +ጎርፍ ማጠቃሊያ፡- ጎርፍ በጣም በተደጋጋሚ ጊዜ የሚከሰት የተፈጥሮ አደጋ ሲሆን የሚከሰቱት ትርፍ ውሃ አብዛኛውን ጊዜ ደረቅ የሆነን መሬት ሲያጠልቅ ይፈጠራል፡፡ ብዙውን ጊዜ የጎርፍ መጥለቅለቅ የሚከሰተው በከባድ ዝናብ፣ ፈጣን የበረዶ መቅለጥ ወይም በሙቆታማ ቦታው አካባቢ ባሉ ሙቆት አዘል አውሎ ነፋሶች ወይም የሱናሚ ማዕበል ነው፡፡ የሰው ሕይወት መጥፋት እና የግል ንብረት እና ወሳኝ የሚባሉ የህዝብ ጤና መሠረተ ልማትን በማውደም የጎርፍ መጥለቅለቅ ከፍተኛ ውድመት ሊያስከትል ይችላል፡፡ እ/አ/አ ከ1998-2017 ባለው ጊዜ ውስጥ የጎርፍ መጥለቅለቅ በዓለም ዙሪያ ከ2 ቢሊዮን በላይ ሰዎች ላይ ጉዳት አድርሷል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት ሰዎች ጎርፍ በሚካሄድባቸው ወይም መቋቋም በማይችሉ ህንፃዎች ውስጥ ይኖራሉ ወይም የማስጠንቀቂያ ስርአት እና የጎርፍ አደጋ ግንዛቤ ስለሌላቸው ለጎርፍ በጣም የተጋለጡ ናቸው፡፡ 3 የተለመዱ የጎርፍ ዓይነቶች አሉ፡- የጎርፍ መጥለቅለቅ የሚከሰተው ፈጣን እና ከመጠን በላይ በሆነ ዝናብ ምክንያት የውሃ ከፍታን በፍጥነት ከፍ ማድረግ እና ወንዞች፣ ጅረቶች፣ ሰርጦች ወይም መንገዶች ሊወድሙ ይችላሉ፡፡ የወንዞች ጎርፍ የሚከሰተው የማያቋርጥ ዝናብ ወይም የበረዶ መቅለጥ የወንዙ ውሃ ከአቅም በላይ እንዲሆን ሲያስገድድ ነው፡፡ የባህር ዳርቻ ጎርፍ የሚከሰተው ከሙቆት አዘል አውሎ ነፋስ እና ሱናሚ ጋር በተያያዙ አውሎ ነፋስ ነው፡፡,"Floods Overview: Floods are the most frequent type of natural disaster and occur when an overflow of water submerges land that is usually dry. Floods are often caused by heavy rainfall, rapid snowmelt or a storm surge from a tropical cyclone or tsunami in coastal areas. Floods can cause widespread devastation, resulting in loss of life and damages to personal property and critical public health infrastructure. Between 1998-2017, floods affected more than 2 billion people worldwide. People who live in floodplains or non-resistant buildings, or lack warning systems and awareness of flooding hazard, are most vulnerable to floods. There are 3 common types of floods: Flash floods are caused by rapid and excessive rainfall that raises water heights quickly, and rivers, streams, channels or roads may be overtaken. River floods are caused when consistent rain or snow melt forces a river to exceed capacity. Coastal floods are caused by storm surges associated with tropical cyclones and tsunami.","Ambaliyar ruwa Gamsashshen bayani: Ambaliyar ruwa shi ne irin bala'in mafi faruwa daga Allah sannan yana wakana ne yayin da aka samu tumbatsar ruwa da ya nutsar da doron ƙasar da take a bushe. Yawanci ruwan sama mai yawa da ƙarfi ne ke haddasa ambaliyar ruwa da ƙanƙarar da ta narke nan da nan ko kuma yayin da guguwa mai ƙarfi ta hankaɗo da ruwa ko ambaliyar cikin kogi zuwa doron ƙasa. Ambaliyar ruwa tana iya haddasa babban tashin hankali, ta hanyar janyo asarar rai da lalacewar dukiyar mutum da manyan kayan kulawa da lafiyar al'umma. Tsakanin shekarar 1998 zuwa 2017, ambaliyar ruwa ta shafi mutane sama da biliyan 2 a faɗin duniya. Mutanen da ke rayuwa a guraren da ka iya fuskantar ambaliya da gine-gine marasa ƙarko, ko marasa na'urorin gargaɗin tawowar bala'i da rashin wayar da kai a kan hatsarin ambaliyar ruwa, sune waɗanda ambaliyar ruwa tafi saurin shafa. Akwai ire-iren ambaliyar ruwa guda 3;: Ambaliyar ruwa mai sauri wacce ruwan sama mai sauri da yawa ne ke haddasa ta wanda ya ke ɗaga ruwa sama da sauri, sannan kuma koguna da ƙoramu, da hanyoyin ruwa ko tituna za su iya lalacewa ta dalilin ambaliyar. Ambaliyar kogi tana faruwa ne ta dalilin ruwa sama koyaushe ko ƙanƙara da ta narke ta ingiza kogi ya tumbatsa. Ambaliyar gaɓar kogi na faruwa sakamakon tunkuɗowar ruwa da ƙarfi bakin kogi wacce ke alaƙa da guguwa mai nannaɗewa da kuma ambaliyar cikin kogi.","Mafuriko Muhtasari: Mafuriko ni aina ya mara kwa mara ya maafa ya asili na hutokea wakati kufurika kwa maji kunapozamisha ardhi ambayo kwa kawaida ni kavu. Mafuriko mara nyingi husababishwa na mvua kubwa, kuyeyuka kwa theluji haraka au dhoruba inayotokana na kimbunga cha kitropiki au sunami katik maeneo ya pwani. Mafuriko yanaweza kusababisha uharibifu mkubwa, na kusababisha hasara ya maisha na uharibifu wa mali binafsi na miundombinu muhimu ya afya ya umma. Kati ya mwaka 1998-2017, mafuriko yaliathiri zaidi ya watu bilioni 12 duniani kote. F. Watu wanaoishi katika maeneo tambarare ya mafuriko au majengo yasiyostahamili maji, au hawana mifumo ya tahadhari na ufahamu wa hatari ya mafuriko, wapo hatarini zaidi kukumbwa na mafuriko. Kuna aina kuu 3 za mafuriko: Mafuriko ya ghafla husababishwa na mvua ya kasi na kupita kiasi ambayo huongeza kina cha majzi kwa haraka, vijito, njio au barabara zinaweza kusombwa. Mafujriko ya mto husababishwa wakati mvua au theluji inapoyeyuka hulazimisha mto kuzidi uwezo wake. Mafuriko ya pwani husababishwa na mawimbi ya dhoruba yanayohusiana na vimbunga vya kitropiki na sunami.","Omí-yalé Ìsọníṣókí: Omí-yalé jẹ́ àjálù tí ó sábà máa ń wáyé tí ó sì máa ń ṣẹlẹ̀ nígbà tí ẹ̀kún omi bá gba àwọn ilẹ̀ tí kìí sí omi ní bẹ̀. Ọjọ́ ńlá ni ó máa ń fa omi yalé, yìnyín tó yọ́ tàbí ìjì láti awon ibi tí ó ga tàbí àjálù ilẹ̀ rírì tisùnámì. Omi yalé lè fa àjálù burúkú, èyí tí ó lè fa kí ènìyàn pàdánù ẹ̀mí rẹ̀ àti dúkìá tí yóò sì ní ìpalára lórí ìlera. Láàárín 1998 – 2017, omi yalé tí ṣe ìjàmbá fún ènìyàn tó ju 2 biliọnù lọ ní àgbáyé. Àwọn ènìyàn tí ń gbé ní ibi ilẹ̀ omi tàbí níbi tí kò yẹ kí ilé wà tàbí àwọn tí wọn ò ní èrò akini nílọ̀ tí wọn o sì ní ìmọ̀ nípa aburú omi yalé ní o máa ń ní àdojúkọ omi jù. Oríṣi omi-yalé 3 ni ó wà;: Omi yalé èyí tí ilè kò lè fa omi mu máa ń ṣẹlẹ̀ nígbà tí òjò bá rò lárọ̀jù tí ó sì jẹ̀ kí omi pò ju bí ó ṣe yẹ lọ, tí odò sì kún, omi tí ń ṣàn sì pọ̀, ojú pópó yóò kún fún omi. Omi yalé èyí tí omi odò yóò kún èyí máa ń ṣẹlẹ̀ nígbà tí òjò bá ń rò lemọ́lemọ́ tàbí tí ìrì bá ń já bọ́ èyí tí ó lè fa kí odò ya. Ẹ̀kún omi onílé rírì máa ń wáyé nípasẹ̀ ìjí jíjà èyí tó papọ̀ mo ibi tí ilè ti ga àti tisùnámì.","Izikhukhula Uhlolojikelele: Izikhukhula ziwuhlobo oluvame kakhulu lwenhlekelele yemvelo futhi zenzeka lapho ukuchichima kwamanzi kumboza umhlaba ovame ukoma. Izikhukhula zivame ukubangelwa imvula enamandla, ukuncibilika kweqhwa okusheshayo noma ukwanda kwesiphepho ngenxa yesiphepho sesimo sezulu esishisayo noma i-tsunami ezindaweni ezisogwini. Izikhukhula zingabangela incithakalo ebanzi, eholela ekudluleni kwemiphefumulo kanye nokulimala kwempahla yomuntu uqobo kanye nengqalasizinda yezempilo yomphakathi ebalulekile. Phakathi kuka-1998 ukuya ku-2017, izikhukhula zathinta abantu abangaphezu kwezigidigidi ezingu-2 emhlabeni wonke. Abantu abahlala ezindaweni ezinezikhukhula noma ezakhiweni ezingakwazi ukumelana nezikhukhula, noma abangenazo izinhlelo zokuxwayisa nokuqwashisa ngengozi yezikhukhula, basengozini enkulu ngokuphathelene nezikhukhula. Kunezinhlobo ezi-3 ezivamile zezikhukhula: Izikhukhula ezisheshayo zibangelwa imvula esheshayo neyeqile ephakamisa amanzi ngokushesha, futhi imifula, imifudlana, imizila noma imigwaqo ingase iphuphume. Izikhukhula zemifula zibangelwa lapho imvula engayeki ukunetha noma iqhwa lincibilika bese liphoqa umfula ukuthi weqe umthamo wawo. Izikhukhula zasogwini zibangelwa ukukhuphuka kwesiphepho okuhlobene neziphepho zasezindaweni ezishisayo kanye ne-tsunami." +ባለፉት 10 ዓመታት በተፈጥሮ አደጋዎች ከተመዘገቡት አደጋዎች መካከል ከ80-90% የሚሆኑት በጎርፍ፣ ድርቅ፣ ሙቆት አዘል አውሎ ነፋሶች፣ በሙቀት ማዕበል እና በከባድ አውሎ ነፋስ የተከሰቱ ናቸው፡፡ የጎርፍ መጥለቅለቅ በተደጋጋሚ ጊዜ እና ክብደቱ እየጨመረ ሲሆን በአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት የዝናብ ደጋግሞ መዝነቡ እና ጥንካሬው እንደሚቀጥል ይጠበቃል፡፡ ተፅዕኖ፡- በጎርፍ ከሚከሰቱ የሞት አደጋዎች ውስጥ የውኃ ላይ መስጠም 75 በመቶውን ይይዛል። የጎርፍ አደጋዎች በየጊዜው እየጨመሩ ይሄዳሉ ተብሎ ይጠበቃል። በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ሰዎች በጎርፍ በተጋለጡ አካባቢዎች በሚኖሩባቸው እና ማህበረሰቡን ከጎርፍ የመጠበቅ፣ የማፈናቀል ወይም የመከላከል አቅሙ ደካማ ወይም ገና በማደግ ላይ ባሉ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት የመስጠም አደጋዎች እንዲጨምሩ ያደርገዋል፡፡ በተጨማሪም በአካል ጉዳት፣ በልብ ድካም፣ በኤሌክትሪክ ንዝረት፣ በካርቦን ሞኖክሳይድ መመረዝ ወይም ከጎርፍ ጋር በተያያዘ እሳት ሞት ይከሰታል፡፡ ብዙ ጊዜ በጎርፍ ሳቢያ የሚሞቱት ወዲያውኑ አሰቃቂ ትውስታ ምክንያት የሚከሰት ሞት ብቻ ተመዝግበዋል፡፡ የጎርፍ መጥለቅለቅ የሚከተሉትን ጨምሮ የመካከለኛ እና የረጅም ጊዜ የጤና ተጽእኖን ሊያስከትል ይችላል፡- እንደ ኮሌራ፣ ታይፎይድ ወይም ወባ ያሉ የውሃ እና የንክሻ ወለድ በሽታዎች፤ እንደ ቁስሎች ወይም መበሳት እና ከአደጋ ማጽዳት ያሉ ጉዳቶች,"Between 80-90% of all documented disasters from natural hazards during the past 10 years have resulted from floods, droughts, tropical cyclones, heat waves and severe storms. Floods are also increasing in frequency and intensity, and the frequency and intensity of extreme precipitation is expected to continue to increase due to climate change. Impact: Drowning accounts for 75% of deaths in flood disasters. Flood disasters are becoming more frequent and this trend is expected to continue. Drowning risks increase with floods particularly in low- and middle-income countries where people live in flood prone areas and the ability to warn, evacuate, or protect communities from floods is weak or only just developing. Deaths also result from physical trauma, heart attacks, electrocution, carbon monoxide poisoning or fire associated with flooding. Often, only immediate traumatic deaths from flooding are recorded. Floods can also have medium- and long-term health impacts, including: water- and vector-borne diseases, such as cholera, typhoid or malaria injuries, such as lacerations or punctures from evacuations and disaster cleanup","Tsakanin ajiyayyun bayanan bala'o'i kaso 80 zuwa 90%na hatsarori daga Allah a shekaru 10 da suke wuce sun faru ne ta dalilin ambaliyar ruwa da ɗaukewar ruwan sama, da guguwa mai ƙarfi da juyi da lokaci matsanancin zafi da mummunar guguwa. Ambaliyar ruwa kuma dai na ƙaruwa a yawan faruwarta da ƙarfin faruwarta, sannan su yawan faruwar da ƙarfin faruwa matsanancin saukar ruwa ko kankara ana tsammanin zasu cigaba da yin gaba-gaba saboda canjin yanayi. Tasiri: nutsewar da mutane ke yi ya kai kaso 75% na mace-macen bala'in ambaliyar ruwa. Bala'in ambaliyar ruwa yana zama abin da ke faruwa yau da kullum kuma wani abin da ke faruwa yanzu ana tsammanin zai cigaba. Haɗarurrukarn nutsewa suna ƙaruwa da ambaliya musamman a ƙasashen masu ƙaranci ko matsakaicin arziƙi, inda mutane ke rayuwa a guraren da ambaliyar ruwa ka iya faruwa sannan ikon ankarar da mutane da tserar da su, ko kare al'umma daga ambaliyar ruwa yayi rauni ko kuma ba ya gaba. Raunikan da ake samu a jiki na janyo mace-macen da ciwon zuciya da hatsarin wutar lantarki da hatsarin gubar sinadarin gas na kabon monokzayid ko hatsarin wutar da ke alaƙa da ambaliyar ruwa. Yawanci, ana adana mace-macen ciwuka da ambaliyar ruwa ya haddasa kawai. Ambaliyar ruwa na iya janyo tasiri a lafiya na matsakaici ko dogon lokaci, wanda ya haɗa; Cututtukan ruwa da waɗanda ƙwaro ke yaɗawa, irinsu Kwalara (amai da gudawa), zazzaɓin Taifod ko cizon sauro. Raunuka, irinsu sokewa ko rauni a ƙoƙarin tsira daga bala'in da ya faru.","Kati ya 80-90% ya majanga yote yaliyorekodiwa kutokana na majanga ya asili katika kipindi cha miaka 10 iliyopita yametokana na mafuriko, ukame, vimbunga vya tropiki, mawimbi ya joto na dhoruba kali. Mafuriko pia yanaongezeka kwa kasi na masafa, na masafa na ukubwa wa mvua kali inatarajiwa kuendelea kuongezeka kutokana na mabadiliko ya tabianchi. Athari: Kuzama husababisha 75% ya vikfo katika majanga ya mafuriko. Maafa ya mafuriko yanazidi kuongezeka na hali hii iatarajiwa kuongezeka. Hatari za kuzama huongezeka kutokana na mafuriko hasa katika nchi za uchumi wa chini na wakati ambapo watu wanaishi katika maeneo ya yanayokumbwa na mafuriko na uwezo wa kuonya, kuhamisha au kulinda jamii dhidi ya mafuriko ni dhaifu au ni maendeleo tu. Vifo pia hutokana na majeraha ya kimwili, mshtuko wa moyo, kupigwa shoti ya umeme, sumu ya monoksaidi ya kaboni au moto unaohusishwa na mafuriko. Mara nyingi, vifo vya kiwewe vya papo hapo tu kutokana na mafuriko vinarekodiwa. Mafuriko pia yanaweza kuwa na athari za muda wa wastani na mrefu, zikiwemo: Magonjwa yanayoenezwa na maji na vekta, kama vile kipindupindu, homa ya matumbo au malaria. Majeraha, kama vile kupasuka au kuchomwa moto kutokana na kuhamishwa na kusafisha majanga.","Láàárín 80-90% àwọn àkọsílẹ̀ lórí ìṣẹ̀lẹ̀ àjálù yìí láàárín ọdún 10 ni ó bẹ̀rẹ̀ láti ẹ̀kún omi ọ̀gbẹlẹ̀, òkè gíga rírì, atẹ́gùn oru àti ìjì líle. Ẹ̀kún omi tún bọ̀ ń ṣẹlẹ̀ si lemọ́lemọ́, èyí sí lè tẹ̀síwájú nítorí bí ojú ọjọ́ ṣe ń yí. Ipa: Àkójọ àwọn tó rì jẹ́ 75% tí wọ́n sí kú nínú ẹ̀kún omi. Ẹ̀kún omi wá di àjálù tí a ń rí daradara àti pé àjálù yìí sí ń gbèrò láti tẹ̀síwájú. Aburú tí ó wà nínú rírì ní ṣe pẹ̀lú ẹ̀kún omi àti bí orílẹ̀-èdè ṣe rí àwọn ènìyàn ń gbé ibi tí ẹ̀kún omi lè dé, tí kò sì sí agbára láti kìlọ̀, kó wọn, tàbí dáàbò bo ara ìlú lọ́wọ́ ẹ̀kún omi tàbí kí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ máa gbèrò. Àwọn ènìyàn ń kú látàrí rírí ohun tí ó bá ní lẹ́rù, àrùn ọkàn, kí iná gbé ènìyàn, kẹ́míkà tí ó dà pò mọ́ ẹ̀kún omi. Ní ọ̀pọ̀ ìgbà ìṣẹ̀lẹ̀ ojú ẹsẹ̀ tí ó la ikú lọ nípasẹ̀ ẹ̀kún omi ni ó wà ní àkọsílẹ̀. Ẹ̀kún omi lè ní ipá lórí ìlera bíi: àrùn àkóràn láti ara omi bíi kọ́lẹ́rà, àrùn ibà ọ̀rẹ̀rẹ̀ tàbí ibà fífi ara pa bíi ojú ọgbẹ́ tí ó jìn àbí ìfarapa nígbà tí wọ́n ń rán àwọn ènìyàn lọ́wọ́ nínú àjálù","Phakathi kuka-80 ukuya ku-90% wazo zonke izinhlekelele ezibhaliwe ezivela ezingozini zemvelo phakathi neminyaka eyi-10 edlule zibe umphumela wezikhukhula, isomiso, iziphepho zasezindaweni ezishisayo, isivuvu sokushisa (heat wave) kanye neziphepho ezinamandla. Izikhukhula nazo ziya ngokuvama kanye nokuba zinkulu, futhi ukuvama kanye nobukhulu bemvula enamandla kulindeleke ukuthi kuqhubeke nokwanda ngenxa yokushintsha kwesimo sezulu. Umthelela: Ukugwiliza kubangela u-75% wabantu abashona ezinhlekeleleni zezikhukhula. Izinhlekelele zezikhukhula ziya ngokuya zivama futhi lo mkhuba kulindeleke ukuthi uqhubeke. Izingozi zokugwiliza ziyanda ngezikhukhula ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo lapho abantu behlala ezindaweni ezithambekele ezikhukhuleni futhi ukwazi ukuxwayisa, ukukhipha abantu, noma ukuvikela imiphakathi ezikhukhuleni kubuthakathaka noma kusathuthuka kuphela. Ukushona kubangelwa futhi ukulimala ngokomzimba, ukuhlaselwa yisifo senhliziyo, ukubulawa ugesi, ubuthi be-carbon monoxide noma umlilo ohlobene nezikhukhula. Ngokuvamile, kubhalwa kuphela ukushona ngaleso sikhathi ngenxa yezikhukhula. Izikhukhula zingase futhi zibe nemithelela yezempilo yesikhathi esiphakathi nendawo kanye neyesikhathi eside, ehlanganisa: izifo ezithathelanayo ezivela emanzini kanye nezibangelwa yizinambuzane ezincela igazi, njengekholera, i-typhoid noma umalaleveva ukulimala, okunjengokusikeka noma ukuhlatshwa ngesikhathi sokukhishwa kwabantu kanye nasekuhlanzeni ngokuphathelene nezinhlekelele" +የኬሚካል አደጋዎች ከድንገተኛ ሁኔታዎች ጋር የተዛመዱ የአእምሮ ጤና ውጤቶች የጤና ስርአቶችን፣ መገልገያዎችን እና አገልግሎቶችን በማስተጓጎል ማህበረሰቦችን የጤና አገልግሎት እንዲያገኙ አድርጓል፡፡ እንደ ምግብ እና ውሃ አቅርቦት እና አስተማማ�� መጠለያ ያሉ መሰረታዊ መሠረተ ልማቶች ጉዳት ደርሶባቿል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ በቂ የአደጋ መከላከያ፣ ዝግጅት፣ እርዳታ እና የማገገሚያ ተግባራት በዘላቂነት እና በወቅቱ ከተተገበሩ በጎርፍ የሚደርሰውን የአካልና የሰው ወጪ መቀነስ ይቻላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በአደጋ ጊዜ ችግሮችን እና ተግዳሮቶችን አስቀድሞ መገመት የሚችል ጠንካራ እና ንቁ የጤና ስርዓቶችን ለመገንባት ከአባል ሀገራት ጋር በጋራ ይሰራል፡፡ የጤና ክላስተር ለአለም አቀፍ ድንገተኛ አደጋዎች እንደሚመራ ሁሉ የአለም ጤና ድርጅትም ለሚከተሉት ምላሽ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር ይሰራል፡፡ ተገቢውን ምግብ መሟላቱን ማረጋገጥ እንደ ክትባት፣ የሕፃናት እና የእናቶች ጤና እና የአእምሮ ጤና ያሉ የመጀመሪያ ደረጃ እንክብካቤ አገልግሎቶችን ወደነበረበት መመለስ፡፡,"chemical hazards mental health effects associated with emergency situations disrupted health systems, facilities and services, leaving communities without access to health care damaged basic infrastructure, such as food and water supplies, and safe shelter. WHO Response The magnitude of the physical and human costs from floods can be reduced if adequate emergency prevention, preparedness, response and recovery measures are implemented in a sustainable and timely manner. WHO works with Member States to build resilient and proactive health systems that can anticipate the needs and challenges during emergencies so that they are more likely to reduce risks and respond effectively when needed. As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with partners to respond to: ensure appropriate food supplementation restore primary care services, like immunization, child and maternal health, and mental health","Hatsarorin sinadarin kyamikal Illolin lafiyar ƙwaƙwalwa da ke alaƙa da yanayin agajin gaggawa. Katsewar tsare-saren aikin lafiya da kayan aiki da ayyuka, inda ake barin al'umma ba tare da samun kulawar lafiya ba. Lalatattun abubuwan more rayuwa, irinsu samar da abinci da ruwa, da kyakykyawan mazauni. Matakan Hukumar WHO Za a iya rage girman asarar rayukan da ambaliyar ruwa ke janyowa idan aka samar da isassun matakan riga-kafi na agaji da cikakken shiri da kai agaji da matakan warkarwa. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki da ƙasashe domin kafa tsare-tsaren tafiya masu inganci da shiryawa faruwar al'amarin waɗanda ake tsammanin abubuwan da ake buƙata da kalubalen da ka iya zuwa lokacin neman agajin gaggawa saboda su iya rage hatsarori sannan su taimaka yadda ya dace lokacin da ake buƙata. Kamar yadda haɗakar ya janyo bada agajin gaggawa a faɗin duniya, WHO tana aiki da abokan haɗin guiwa domin bada taimakon;: Tabbatar da samar da abincin da ya dace. Farfaɗo da ƙananan ayyukan bada kulawar lafiya, kamar irinsu riga-kafi da kula da lafiyar yaro da mahaifiya, da kuma kulawa da lafiyar ƙwaƙwalwa.","Hatari za kemikali Athari za afya ya akili zinazohusiana na hali za dharura. Mifumo ya afya, vifaa na huduma zilizovurugika, kuacha jamii bila kupata huduma za afya. Kuharibiwa kwa miundombinu ya msingi, kama vile chakula na maji, na makazi salama. Mwitikio wa WHO. Ukubwa wa gharama za kimwili na za kibinadamu kutokana na mazfuriko zinaweza kupunguzwa ikiwa hatua za kutosha za kuzuia dharura, kujiandaa, kukabiliana na kurejesha zitatekelezwa kwa njia endelevu na kwa wakati. WHO linafanya kazi na Nchi Wanachama kujenga mifumo ya afya thabiti na tendaji ambayo inaweza kukidhi mahitaji na changamoto wakati wa dharura ili iwe na uwezekano mkubwa wa kupunguza hatari na kujibu kwa ufanisi inapohitajika. Kwa vile nguzo ya afya inaongoza kwa dharura za kimataifa, WHO linafanya kazi na wahirika kushughulikia: Kuhakikisha ulaji sahihi wa chakula. Kurejesha huduma za msingi, kama vile kinga, afya ya mtoto na uzazi na afya ya akili.","Kẹ́míkà olóró àìlera tó ní ṣe pẹ̀lú ọpọlọ nítorí ipò pàjáwírì dídá ètò ìlera dúró, ohun èlò ìlera, fífi àwọn àgbègbè tí kò ní àǹfààní sí ètò ìlera yóò ba àwọn ohun amáyédẹrùn jẹ́, bíi pípèsè oúnjẹ àti omi àti ibùgbé. Èsì WHO A lè dẹkùn ìjàmbá ẹ̀kún omi ni pàṣẹ dídènà, ìgbáradì, fi fèsì àti yíyára rán àwọn ènìyàn lọ́wọ́ ní àsìkò. Àjọ WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn Member State láti dá ètò ìlera tí ó lè jẹ́ lílọ ní àsìkò tí àjálù bá ṣẹlẹ̀ nítorí à ti dín àjálù kù àti láti lè dáhùn ni àsìkò. Bí àwọn àjọ ètò ìlera ṣe ń gbaradì fún àsìkò pàjáwírì, WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alájọsepọ́ wọn láti: rí pé wón pèsè oúnjẹ tó dára mú àwọn ètò ìtọ́jú àkọ́kọ́-ṣe padà bọ̀ sípò, bí àjẹsára, ìlera ọmọdé àti ìyálọ́mọ, àti ìlera ọpọlọ","izingozi zamakhemikhali imiphumela yempilo yengqondo ehlobene nezimo eziphuthumayo ukuphazamiseka kwezinhlelo, izikhungo kanye nezinsiza zezempilo, okushiya imiphakathi ingakwazi ukuthola ukunakekela kwezempilo ukucekeleka phansi kwengqalasizinda eyisisekelo, enjengokuhlinzekwa kokudla kanye namanzi, kanye nendawo yokukhosela ephephile. Impendulo yeWHO Ubukhulu bezindleko ezingokoqobo kanye nezingabantu ezivela ezikhukhuleni bungancishiswa uma izinyathelo zokuvimbela izimo eziphuthumayo ezanele, ukulungela, ukusabela nokululama kusetshenziswa ngendlela esimeme futhi ngesikhathi esifanele. I-WHO isebenza namaZwe angamaLungu ukuze kwakhiwe izinhlelo zezempilo eziqinile futhi ezisebenzayo ezingalindela izidingo kanye nezinselele phakathi nezimo eziphuthumayo ukuze abe maningi amathuba okunciphisa izingozi kany nokusabela ngendlela ephumelelayo lapho kudingeka khona. Njengoba iqembu lezempilo lihola ezimweni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO isebenza nabalingani ukuze isabele ukuze: kuqinisekisa izinezelo zokudla ezifanelekile ukubuyisela izinsiza zokunakekelwa okuyisisekelo, njengokugonywa, impilo yengane kanye nomama, kanye nempilo yengqondo" +የሞባይል ጤና ቡድኖችን አሰባስቦ በሁሉም ቦታዎች ላይ ማዳረስ የወረርሽኙን ክትትል፣ ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና እርዳታ የሚሰጥበትን ሁኔታ ማካሄድ የጤና እርዳታውን ለመደገፍ የአደጋ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ ጥሪ ማድረግ,"assemble mobile health teams and outreach conduct epidemic surveillance, early warning and response call for emergency funding to support health action.",Haɗa tim na ma'aikatan lafiya na tafi-da-gidanka Aiwatar da sa ido a kan ɓarkewar annoba da ankararwa da wuri da kai agaji. Kiran gaggawa na haɗa kuɗi don a tallafawa aikin lafiya.,"kukusanya timu za afya kwa simu na ufikiaji. Kufanya ufuatiliaji wa janga, onyo la mapema na mwitikio. Mwito kwa ajili ya ufadhili wa dharura ili kusaidia hatua za afya.","ṣe àkójọ àwọn ikọ̀ àti ìpolongo ìlera alágbèéká ṣe ààbò àjálù, ìkìlọ̀ àtètèṣe àti èsì ìpè pàjáwírì fún owó dídá fún ètò ìlera.","ukuhlanganisa amaqembu ezempilo ahambela izindawo kanye naya ezindaweni ezithile ukuqapha ubhubhane, ukuxwayisa kusenesikhathi kanye nokusabela ukufuna umxhaso wezezimali wezimo eziphuthumayo ukuze kusekelwe isinyathelo sezempilo." +የስነ-ወሊድ ዘረመል (Genomics) ማጠቃሊያ፡- የስነ-ወሊድ ዘረመል የአካል ጉዳተኞች ሙሉ የስነ-ወሊድ ዘረመል ፣ የዘረመል ስርዓት የሚሰሩበትን መንገድ፣ እርስ በእርስ እና ከአካባቢው ጋር የሚገናኙበትን መንገድ የሚያጠና ነው፡፡ የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል የዘረመል አካላትን የሚያጠቃልል ቢሆንም ከግለሰብ የዘረመል ይልቅ የሁሉም የአካል የስነ-ወሊድ ባህሪን ያመለከታል፡፡ መስኩ ሁለገብ ሲሆን የወሊድ ለውጥ አወቃቀርን፣ ተግባርን፣ እንዴት እንደተሻሻሉ እና እንዴት ማስተካከል እንደሚችሉ ለመመርመር የላብራቶሪ እና የስነ-ህይወት ቴክኒክን ጥምር ዘዴን ይጠቀማል፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2000 ዎቹ መጀመሪያ ላይ የተመዘገቡት ጉልህ ስኬቶች የመጀመሪያው የሰው ልጅ የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል ከታተመ በኋላ የበሽታዎችን ሳይንሳዊ ግኝቶች ወደከፍተኛ ደረጃ በማሸጋገር በዘረመል ሕክምናው ላይ በጠንካራ ዘመን ላይ ደርሷል፡፡ የቅርብ ጊዜ ግኝቶቹ፡- የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል መረጃ እያንዳንዱ ሰው ለአደንዛዥ ዕፅ ስላለው ምላሽ ለማጥናት እና የተቀመጡት የሕክምና ዘዴዎችን ለማዳበር በሚጠቅምበት ዘረመል በሰው ልጅ በመድሀኒቶች ላይ ባለው የመቋቋም አቅም (pharmacogenomics) መስክ ላይ ያለውን ዕድገት ያካትታል፡፡ የዝርያውን የዘረመል ልዩነት የሚያሳይ የመጀመሪያው የሰው ልጅ “አጠቃላይ የዘረመል አቀማመጥ(pangenome)” የያዘውን ህትመት፤ እንዲሁም በ CRISPR (የተሰባጠረ በመደበኛነት የተጠላለፈ አጭር የዘረመል በሽታ የመከላከል አቅም ድግግሞሾች)/Cas9 ቴክኖሎጂን ጨምሮ የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖትን ዕድገት፤ በአጠቃላይ እነዚህ ፈጠራዎች ዘረመል መሠረት የሆናቸው የተወሳሰቡ በሽታዎችን የጂኖታይፕ ፍኖታይፕ (genotype–phenotype) ግንኙነቶችን፣ የጤና መረጃን የሚገኝበት መንገድ እና የአዳዲስ መድሀኒቶችን እና የሕዝብ ጤ��� ተግባራት ያለውን ዕውቀት እንዴት እንደሚተረጎም የነበረውን ግንዛቤ ቀይረዋል። ከጤና ጋር የተያያዙ መተግበሪያዎች,"Genomics Overview: Genomics is the study of the complete set of genes (the genome) of organisms, of the way genes work, interact with each other and with the environment. Genomics incorporates elements of genetics, but is concerned with the characterization of all genes of an organism, rather than individual genes. The field is multidisciplinary, and uses a combination of laboratory and bioinformatic techniques to investigate genomes’ structure, function, how they have evolved and how they can be edited. Landmark achievements in the early 2000s, culminating with the publication of the first reference human genome, have transformed scientific discovery of diseases and launched a powerful era in genetic medicine. Recent breakthroughs include: advances in the field of pharmacogenomics, where genomic information is used to study individual responses to drugs and enable the development of targeted therapies; the publication of the first human 'pangenome', representing the genetic diversity of the species; and the development of genome editing approaches, including by CRISPR/Cas9 technology. Collectively, these innovations have reshaped the understanding of the genetic basis of complex diseases, of genotype–phenotype relationships, the way health information is generated and how knowledge is translated in novel medicine and public health practice. Health-related applications","Ilimin Ƙwayoyin Halitta Gamsashshen bayani: Ilimin ƙwayar halitta wani nazarin dukkan rukunin ƙwayoyin halitta ne wato (the genome) dukkan ƙwayoyin halitta na halittu da yadda suke aiki da yadda suke mu'amala da juna da kuma muhalli. Nazarin ƙwayoyin halitta ya ƙunshi sinadaran ƙwayoyin halitta, amma yafi mai da hankali kan siffofin dukkan ƙwayoyin halittar wani abu mai rai, maimakon mai da hankali kan ƙwayoyin halitta na ɗaiɗaikun halittu. Fannin yana amfani da hanyoyi da dama da kuma haɗakar amfani da ɗakin bincike da na'urori masu ƙwaƙwalwa domin binciko yadda siffar ƙwayoyin suke da yadda suke aiki da yadda suke canjawa daga lokaci zuwa lokaci da kuma yadda za a iya gyarasu. Manyan nasarorin da aka samu a farkon shekarun 2000, wanda ya haɗa da wallafawa rubuce-rubuce a kan ƙwayoyin halittun ɗan adam kuma sun canja fahimta da bincikenmu a kan cututtuka sannan suka farar da sabon yanayi a nazarin maganin ƙwayar halitta. Nasarorin kwanannan kuwa sun haɗa da: Cigaba da aka samu a fanin nazarin magani da ƙwayoyin halittar, wato yadda bayanan ƙwayoyin halitta ke taimakawa wajen nazarin yadda ɗaiɗaikun mutane ke karɓar sakon magunguna da samun maganin da aka tura musu. Wallafar takardar farko a kan ƙwayoyin halitta na gado, wanda ke nuna ire-iren ƙwayoyin halitta daban-daban a cikin nau'in halittu. Samar da hanyoyin gyara kwayoyin halitta, sun haɗa da ta hanyar fasahar CRISPR/Cas9 . A haɗe, waɗannan sababbun hanyoyin fasahar sun canja fahimta a kan tushen cututtukan gado masu wuyar ganewa, da na dangantakar ƙwayoyin halitta na (genotype) da na (phenotype) (yadda ƙwayoyin halitta ke tasiri a kan ɗabi'u) da hanyar da ake tattara bayanan lafiya da yadda muke amfani da wannan ilimin domin wasu sababbin hanyoyi bincike magani da lafiya al'umma. Alfanun da ke da alaƙa da lafiya.","Genomikia Muhtasari: Genomikia ni kujikita kwenye kusoma seti kamili ya jeni (jenomu) ya viumbe, jinsi jeni hufanya kazi, kuingiliana na kila mmoja na mazingira. Genomikia inajumuisha vipengele vya jenetiki, lakini inahusika na sifa za jeni zote za viumbe, badala ya jeni binafsi. Uga huo ni wa fani nyingi, na hutumia mchanganyiko wa mbinu za maabara na habari za kibiolojia kuchunguza muundo wa jonomu, utendaji kazi, jinsi zilivyobadilika na jinsi zinavyoweza kuhaririwa. Mafanikio ya kihistoria katika miaka ya mapema 2000, ambayo yalikamilika kwa kuchapishwa kwa jonomu ya kwanza ya marejeleo ya mwanadamu, yamebadilisha ugunduzi wa kisayansi na kuzindua enzi yenye nguvu katika dawa za kijeni. Mafanikio ya hivi karibuni ni pamoja na: maendeleo katika uwanja wa pharmacogenomics, ambapo habari za kijinomia hutumiwa kusoma mwitikio wa mtu binafsi kwa dawa na kuwezesha ukuzaji wa matibabu yanayolengwa; Kuchapishwa kwa 'pangenome' ya kwanza ya binadamu, inawakilisha amuwai ya kijeni ya spishi; na Ukuzaji wa mbinu ya uhariri wa jonomu, pamoja na teknolojia ya CRISPR/Cas9. Kwa pamoja, uvumbuzi huu umerekebisha uelewa wa msingi wa maumbile ya magonjwa magumu, uhusiano wa genotype na phenotype, jinsi taarifa za afya zinavyotolewa na jinsi maarifa yanavyotafsiriwa katika dawa mpya na masuala ya afya ya umma. Maombi yanayohusiana na afya.","Jénómíìkì Ìsọnísókí: Jénómíìkì ni tí to pinpin jíínì (gẹ́nómì) ti ọ̀gánísímù, bí jíínì ṣe ń ṣiṣẹ́, bára ṣiṣẹ́ pẹ̀lú ara wọn. Jénómíìkì ní ṣe pẹ̀lú ẹ́límẹ̀ntì ti gẹ́nẹ́tíkì, ṣùgbọ́n ohun tí ó jẹ́ lógún ni ìṣesí àwọn jíínì ti ọ̀g��nísímù, dípò ti jíínì ẹnìkọ̀ọ̀kan. Ẹ̀ka ẹ̀kọ́ náà jẹ́ alákàá-ìmọ̀-púpọ̀, tí ó sì ń lọ ilé ìmọ̀-ìjìnlẹ̀ àti bioinformatic tec láti fi ṣèwádìí ètò jẹ̀nómísì, ìṣesí, bí wọ́n ṣe ń dàgbà sókè àti bí a ṣẹlẹ̀ ṣàtúnṣe wọn. Àwọn àṣeyọri alámì ní ìbẹ̀rẹ̀ àwọn ọdún 2000s, gbìyànjú lórí iṣẹ́ àkọ́kọ́ èyí tó dá lé jẹ̀nómì ènìyàn, tí yí padà sí ìjìnlè sáyẹ́ǹsì lórí àrùn tí wọ́n sì dá òògùn sílè lórí jẹ̀nẹ́tíkì. Ìdààmú àìpé ni: dídágbàsọ́kè ni famakojẹ́nọ́míkì, níbi tí a ti ń lo ẹ̀kọ́ jíìnì láti rí bí oníkálukú tí n se bí wọ́n bá lo òògùn àti pé yóò jẹ́ kí ìdàgbàsókè wà fún àwọn tí a ń wo ìtọ́jú wọ́n. Àwọn àtẹ̀jáde àkọ́kọ́ lórí ènìyàn ‘pangenome’, dúró fún onírúurú jíìnì ẹ̀yà àti pé Ìdàgbàsókè jẹ̀nómì súnmọ́, èyí tí ó nise pẹ̀lú CRISPR/Cas9 ìmọ̀ ẹ̀rọ. Lápapọ̀, àwọn àtúnṣe yìí ti tún ìmọ̀ àwọn ènìyàn ṣe lórí jíìnì ipile àrùn, tí ìbáṣepọ̀ gẹ́nótáípù – fínótáípù, ọ̀nà tí àwọn ìròyìn nípa ìlera ń gbà wáyé àti bí wọ́n ṣe ń túmọ̀ rẹ̀ nínú ìwé òògùn àti níbi iṣẹ́ ìlera ara. Ohun èlò tí ó ní ìbátan pẹ̀lú ìlera","Ucwaningo lofuzo (Genomics) Uhlolojikelele: I-Genomics iwucwaningo lweqoqo eliphelele lezakhi zofuzo (izakhi zofuzo) zezinto eziphilayo, indlela izakhi zofuzo ezisebenza ngayo, ukuxhumana komunye nomunye kanye nemvelo. I-Genomics ihlanganisa izakhi zofuzo, kodwa ikhathalela ukubonakaliswa kwazo zonke izakhi zofuzo zento ephilayo, hhayi izakhi zofuzo ngazinye. Lo mkhakha ubandakanya izinto eziningi, futhi usebenzisa inhlanganisela yezindlela zaselabhorethri kanye neze-bioinformatic ukuphenya ukwakheka, ukusebenza, indlela oluthuthuke ngayo nokuthi lungahlelwa kanjani. Impumelelo eyingqophamlando ekuqaleni kweminyaka yama-2000, yaphetha ngokushicilelwa kwereferensi yokuqala yofuzo lomuntu, iguqule ukutholakala kwezesayensi kwezifo futhi yaqalisa inkathi enamandla kwezokwelapha ngofuzo. Intuthuko yakamuva ihlanganisa: inqubekela phambili emkhakheni we-pharmacogenomics, lapho ulwazi lwezakhi zofuzo lusetshenziselwa ukufunda ukusabela komuntu ngamunye emithini futhi luvumele ukusungulwa kokwelashwa okuhlosiwe; ukushicilelwa 'kwe-pangenome' yokuqala yomuntu, emele ukuhlukahluka kwezakhi zofuzo zezinhlobo; kanye ukusungulwa kwezindlela zokuhlela izakhi zofuzo, okuhlanganisa nobuchwepheshe be-CRISPR/Cas9. Ngokubambisana, lezi zinto ezintsha ziye zakha kabusha ukuqonda kwesisekelo sofuzo sezifo eziyinkimbinkimbi, ubudlelwano be-genotype-phenotype, indlela ulwazi lwezempilo olwenziwa ngayo nendlela ulwazi oluhunyushwa ngayo emithini emisha nasempilweni yomphakathi. Izicelo ezihlobene nezempilo" +የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል በፍጥነት እተለወጠ ሲሆን በሰው ልጅ ጤና ላይ ወደፊት የሚኖረው ተጽእኖ አሁን ሊታወቅ አይችልም፡፡ የሰው ልጅ የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል እውቀት እና ቴክኖሎጂዎች በርካታ በሽታዎችን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር አዳዲስ ዘዴዎችን በማምጣት የአለም አቀፍ የህዝብ ጤና ግቦችን ለማሳካት ዕድል ይሰጣሉ፡፡ ስለ ሌሎች ታሃዋሲያን የስነ-ወሊድ ዘረመል እውቀት የሰውን ጤንነትንና የሽታዎችን፣ በዝርያዎች መካከል ያለውን ትስስር ግንዛቤ እንዲኖ በማድረግ ትልቅ ሚና ያላቸው በመሆኑ የአንድ ጤና ክትትሉ አስፈላጊው አካል ነው፡፡ አንዳንድ የስነ-ወሊድ ዘረመል መተግበሪያ፡- የሕክምና ማመልከቻዎች በአደጋ ግምገማ፣ በምርመራ፣ በሕክምና ምርጫ፣ በበሽታ ቁጥጥር እና በመድሃኒት ምርት ልማት፤ የኢቲኦሎጂካል ኤጄቶችን (etiological agents)፣ የበሽታዎን ክትትል እና በማህበረሰቦች ውስጥ የሚተላለፉትን በምርመራ ለመለየት በሽታ አምጪ የስነ-ወሊድ ዘረመል መተግበር፤ የእንስሳት እና የዕፅዋት የዘረመል ብዝሃነትን መጠን፣ ፍኖታዊ እና ተግባራዊ የስነ-ወሊድ ዘረመል ባህሪዎችን መለየት እና የተወሰኑ ባህሪዎችን መምረጥ እና መሐንዲስ ማድረግ። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ከፍተኛ ገቢ ካላቸው ሀገራት ጋር ሲነጻጸር ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት በስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል ቴክኖሎጂዎች እና አተገባበራቸው እድገት እና ተደራሽነት ላይ ብዙ ጊዜ ያልተመጣጠነ ችግር ይታያል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ ደረጃ ላሉ ሰዎች የሚጠቅሙ የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል ቴክኖሎጂዎችን ፍትሃዊ ተደራሽነትን ለማበረታታት የእንቅስቃሴ መርሃ ግብር በመተግበር ላይ ይገኛል፡፡,"Genomics is evolving rapidly, and its potential impact for the future of human health cannot yet be known. Human genomics knowledge and technologies provide new ways to prevent and manage many diseases, and opportunities to achieve global public health goals. Genomic knowledge of other organisms contributes to the understanding of human health and diseases, the interconnectedness across species, and is thus a vital component of the One Health approach. Some applications of genomics: medical applications in risk assessment, diagnosis, treatment selection, disease monitoring and drug development; applications of pathogen genomics in the identification of etiological agents, surveillance of infections and investigation of their transmission within communities; animal and plant genomics applications to catalogue genetic biodiversity, identify phenotypic and functional genetic traits, and select and engineer specific traits. WHO Response Compared to high-income countries, low- and middle-income countries are often disproportionately disadvantaged in the advancement of, and access to, genomics technologies and their applications. WHO is implementing a programme of activities to promote equitable and fair access to genomics technologies for the benefit of people worldwide.","Nazarin ƙwayoyin halitta yana canjawa da sauri da lokaci zuwa lokaci, sannan kuma har yanzu ba a gano yiwuwar tasirinsa ga lafiya mutane nan gaba. Ilimin ƙwayoyin halittar ɗan'adam da fasahohin zamani suna samar da sababbin hanyoyin kare da maganin cututtuka da yawa, da kuma damarmakin cimma ƙudurorin kula da lafiya na duniya. Ilimin ƙwayoyin na wasu halittun yana bada gudunmawar fahimtar lafiyar mutane da cututtuka da dangantaka tsakanin nau'o'in halittu sanan bugu da ƙari wani sashe ne mai matuƙar muhimmanci na tsarin hanyar kula da lafiya ta hanya ɗaya. Wasu alfanun nazarin ƙwayoyin halitta sun haɗa da: Alfanun shiga lafiya yana taimakawa wajen ƙimanta haɗurra da binciko cuta, da zaɓar irin hanyar yin magani da sa ido a kan cututtuka da kuma samar da magunguna.; Amfanin fannin (Pathogen genomics) shi ne binciko abin da ke janyo cututtuka da bibiyarsu da kuma ganin yadda suke yaɗuwa a cikin al'umma.; Ilimin ƙwayoyin halittar dabbobi da tsirrai yana taimakawa wajen gano siffofin ƙwayoyin halitta daban-daban, kamar irin su ɗabi'u da yadda suke aiki da kuma zaɓar ko canja wasu keɓantattun dabi'u. Matakan Hukumar WHO: Idan aka kwatanta da ƙasashe masu arziƙi sosai, ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi yawanci su aka fi bari a baya a cigaban, da samun kayan fasahar zamani na nazarin ƙwayoyin haillta da kuma amfaninsu. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO zata aiwatar da wani shirin aikace-aikace domin inganta hanyar samun kayan fasahar nazarin ƙwayoyin halitta domin amfanin mutane a faɗin duniya.","Genomiki inabadilika kwa kasi, na athari zake zinazowezekana kwa siku zijazo za afya ya binadamu bado hazijaju;likana. Maarifa na teknolojia ya jenomiki ya binadamu ya binadamu hutoa njia mpya za kuzuia na kudhibiti magonjwa mengi, na fursa za kufikia malengo ya afya ya umma duniani. Ujuzi wa kinasaba wa viumbe vingine huchangia katika uelewaji wa afya na mazgonjwa ya binadamu, muunganisho wa spishi mbalimbali, na hivyo ni sehemu muhimu ya mbinu ya Afya Moja. Baadhi ya matumizi ya jenomiki: Matumizi ya kimatibabu katika tathmini ya hatari, utambuzi, uteuzi wa matibabu, ufuatiliaji wa magonjwa na ukuzaji wa dawa:; matumizi ya jenomiki ya pathojeni katika utambuzi wa mawakala wa etiolojia, uchunguzi wa maambujizo yao ndani ya jamii; Matumizi ya jenomiki ya ya wanyama na mimea kuorodhesha bioanuwai ya kijeni, kubainisha sifa za kijenitikia na utendaji kazi, na kuchagua na kubuni sifa mahususi. Mwitikio wa WHO. Ikilinganishwa na nchi za uchumi wa juu, nchi za uchumi wa kati na wa chini mara nyingi, hazina nafasi katika maendeleo na ufikiaji wa teknolojia ya jenomoki na matumizi yao. WHO linatekeleza mpango wa shughuli za kukuza ufikiaji sawa na wa haki kwa jenomiki kwa manufaa ya watu duniani kote.","Jẹ̀nómíkì ń gbilẹ̀ díẹ̀díẹ̀, èyí tí yóò nípa lọ́jọ́ iwájú fún ìlera ẹ̀dá èyí tí a ò tí mọ̀. Ìmọ̀ jẹ̀nómíkì ènìyàn àti ti ìmọ̀ ẹ̀rọ gbé ọ̀nà tuntun láti fi dènà àti kápá oríṣiríṣi àrùn, àti àǹfààní láti lè kógo já ní gbogbo àgbáyé. Ìmọ̀ Jẹ̀nómíkì lórí ohun ara mìíràn náà ṣe olùgbọ̀wọ́ fún mímọ nípa ìlera ènìyàn àti àrùn, bí àwọn ẹ̀yà yìí ṣe jẹ yọ pọ̀, èyí jẹ́ ọ̀kan gbòógì nínú ìlànà One Health. Lílo jẹ̀nómíkì: Ohun èlò ìṣoogùn ni ìwọ̀nba ìjàmbá, okùnfà, àṣàyàn ìtọ́jú, àkíyèsí àrùn ṣíṣe àti òògùn ṣíṣe.; Ohun èlò tí àwọn pátógẹ́nì j��̀nómíkì ní ìdámọ̀ tí aláìdọ́gba, ṣíṣe ìtọ pinpin àrùn àkóràn àti bí wọ́n ṣe lè ràn ní agbègbè.; Jẹ̀nómíkì ẹranko àti ewéko náà wà lára àkójọpọ̀ jẹ̀nẹ́tíkì, ìpínsíyẹ́lẹyẹ̀lẹ, wíwò ìṣesí ènìyàn nípasẹ̀ jíìnì àti àwọn jẹ̀nẹ́tíkì tí ń ṣiṣẹ́ àti láti yan àwọn jíìnì kan ní pàtó. Èsì WHO Tí abá fi àwọn orílẹ̀ – èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn dára púpò, èyí tí kò dára àti èyí tí ó dára díè wé ara yóò ní ìpalára lórí à tí ní àǹfààní si èrò ìmọ̀ jẹ̀nómíkì àti lílo wọn. WHO fẹ́ jẹ́ kí ètò iṣẹ́-ṣíṣe yìí wá sí ìmúṣẹ láti ṣe ìgbẹ́lárugẹ àti kí a ní àǹfààní sí ìmọ̀ ẹ̀rọ jẹ̀nómíkì fún àǹfààní àwọn ènìyàn lágbàyé.","Ufuzo lushintsha ngokushesha, futhi umthelela walo ongaba khona ngekusasa lempilo yabantu awukaziwa okwamanje. Ulwazi nobuchwepheshe be-genomics yabantu buhlinzeka ngezindlela ezintsha zokuvimbela kanye nokwengamela izifo eziningi, kanye namathuba okufinyelela imigomo yempilo yomphakathi yomhlaba wonke. Ulwazi lwezakhi zofuzo lwezinye izinto eziphilayo lunomthelela ekuqondeni impilo nezifo zabantu, ukuxhumana phakathi kwezinhlobo zezinto eziphilayo, futhi ngaleyo ndlela luyingxenye ebaluleke kakhulu yendlela ye-One Health. Ezinye izicelo zofuzo: izicelo zokwelapha ekuhloleni ubungozi, ekuxilongweni, ekukhetheni ukwelashwa, ekuqapheni izifo kanye nasekuthuthukisweni kwemithi; izicelo ze-pathogen genomics ekuhlonzeni ama-ejenti e-etiology, ukuqapha ukutheleleka kanye nophenyo lokuthelelana kwazo emiphakathini; izicelo eziphathelene nofuzo lwezilwane kanye nezitshalo ukuze kubhalwe izinhlobonhlobo zezinto eziphilayo ngokuphathelene nofuzo, kutholakale izici zofuzo ze-phenotypic kanye nezisebenzayo, kanye nokukhetha futhi nokunjiniyela izici ezithile. Impendulo yeWHO Uma kuqhathaniswa namazwe anamaholo aphakeme, amazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo ngokuvamile asweka ngokulinganayo ngokuphathelene nokuthuthukiswa, kanye nasekufinyeleleni, kubuchwepheshe bezakhi zofuzo kanye nokusetshenziswa kwazo. I-WHO isebenzisa uhlelo lwemisebenzi ukuze ikhuthaze ukufinyelela okulinganayo nokungakhethi kubuchwepheshe be-genomics ukuze kuzuze abantu emhlabeni wonke." +የዓለም ጤና ድርጅት የሳይንስ ካውንስል “ለአለም አቀፍ ጤና የስነ-ወሊድ ዘረመል ተደራሽነትን ማፋጠን ማስፋፋት፣ ትግበራ፣ ትብብር እና ስነ-ምግባር፣ ህጋዊ እና ማህበራዊ ጉዳዮች በሚል ሪፖርቱ ላይ የአለም ጤና ድርጅት የሳይንስ ካውንስል ሪፖርት' (እ/አ/አ 2022) በሪፖርቱ የተሰጡ የምከረ ሀሳብ እርምጃዎችን በመከተል የሥራው መርሃ ግብር በአራት ጭብጦች ላይ ማብራሪያ ተሰጥቷል፡- ማስተዋወቅ፡- መንግስታትን፣ የንግድ እና ንግድ ነክ ያልሆኑ ድርጅቶችን፣ የትምህርት ተቋማትን እና ሌሎችንም የስነ-ወሊድ ዘረመል ቴክኖሎጂዎችን የህክምና፣ ሳይንሳዊ እና ኢኮኖሚያዊ ጥቅሞችን ለማግኘት እና በአለም አቀፍ ደረጃ የስነ-ወሊድ ዘረመል ቴክኖሎጂዎችን በተመጣጣኝ ዋጋ ተደራሽ ለማድረግ መደገፍ ያስፈልጋል፡፡ ትግበራ፡- እንዳይተገበር እንቅፋት የሚሆኑ ችግሮችን ለመቅረፍ በአካባቢው ላይ እቅድ ማውጣትን፣ የገንዘብ ድጋፍን፣ አስፈላጊ ባለሙያዎችን ማሰልጠን እና የመሳሪያ፣ የቁሳቁስ እና የላቁ መሠረተ ልማትን በተመጣጣኝ ዋጋ ማሟላትን ይጠይቃል፡፡ ትብብር፡- የመንግስት ሚኒስቴር መሥሪያ ቤቶች፣ የገንዘብ ድጋፍ ሰጪ ኤጀንሲዎች፣ የጤና ጥበቃ እና የሳይንስ ድርጅቶች በትምህርት እና በኢንዱስትሪ ውስጥ ያሉ ሳይንሳዊ ድርጅቶች ጂኖሚክስን እንዴት መጠቀም እንደሚቻል፣ ቴክኒካዊ አቅምን መገንባት እና ማስፋፋት በሚቻልበት ሁኔታ ላይ ዕቅዶችን በማውጣት በክልል ፕሮግራሞች መተባበር ያስፈልጋል፡፡ ስነምግባር፣ ህጋዊ እና ማህበራዊ ጉዳዮች፡- ውጤታማ ቁጥጥር ከሀገራዊ እና አለምአቀፍ ህጎች እና መመዘኛዎች ጋር ተዳምሮ በስነ-ወሊድ ዘረመል ዘዴዎች የተገኘውን መረጃ ሥነ-ምግባር፣ ህጋዊ፣ ፍትሃዊ አጠቃቀም እና ኃላፊነት የተሞላበት ልውውጥን ለማስፋፋት ቁልፍ ነው፡፡,"Following recommended actions identified by the WHO Science Council in its report ‘Accelerating access to genomics for global health: promotion, implementation, collaboration, and ethical, legal, and social issues: a report of the WHO Science Council’ (2022), the programme of work is articulated across four themes: ● Promotion: Advocacy is needed to persuade governments, commercial and non-commercial organizations, academic institutions, and others, of the medical, scientific, and economic benefits of genomic technologies and to promote affordable access to genomic technologies globally. ● Implementation: Overcoming obstacles to implementation will require local planning, financing, training of essential personnel, and the affordable provision of instruments, materials, and computational infrastructure. ● Collaboration: Government ministries, funding agencies, healthcare and scientific organizations in academia and industry should collaborate to establish plans on how to use genomics, build and expand technical capacity, if appropriate through regional programmes. ● Ethical, legal and social issues: Effective oversight – coupled with national and international rules and standards – is key to promoting ethical, legal, equitable use and responsible sharing of information obtained with genomic methods.","Biyin bayan shawarwari daga rahoton Majalisar Kimiiyat ta Hukumar WHO mai taken ""Saurin samun kaiwa ga binciken ƙwayoyin halitta domin lafiyar al'ummar duniya"": bunƙasawa da aiwatarwa da haɗin guiwa da kuma al'amuran da suka shafi ƙa'idoji da doka da na zamantakewa, rahoton Majalisar Kimiyya ta Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) (2020), an shirya tsarin aikin zuwa manyan maƙaloli guda huɗu.: a—Ingantawa: Ana buƙatar goyon baya domin jan ra'ayin gomnatoci da ƙungiyoyi na kuɗi da bana kuɗi ba da hukumomin ilimi da wasu ma, domin alfanun lafiya da kimiyya da na tattalin arziƙin kayan fasahar nazarin ƙwayoyin halitta dakuma samar da damar samun kayan fasahar nazarin ƙwayoyin halitta masu sauƙi a duniya. a— Aiwatarwa: Kawar da ƙalubale domin aiwatarwa zai buƙaci tsarin cikin gida da sanya kuɗi da horar da ma'aikata masu matuƙar muhimmaci, da kuma samar da kayan aiki masu sauƙin kuɗi da kayan amfani da kuma kayan na'ura mai ƙwaƙwalwa. a— Haɗin gwiwa: Ma'aikatan gwamnati da hukumomin kuɗi da cibiyoyin lafiya da kuma ƙungiyoyin harkokin kimiyya a cibiyoyin ilimi da masana'anta, ya kamata su haɗa gwiwa wajen samar da tsare-tsare a kan yadda za a tunkari amfani da harkar nazarin ƙwayoyin halitta, da gina da faɗaɗa ƙarfin ɓangaren fasaha, inda ya kamata ta hanyar shirye-shiryen shiyya. a— Al'amuran da suka shafi ƙa'idoji da dokoki da mu'amala: Ingantaccen alhakin kulawa tare da shigo da dokoki da tsare-tsaren ƙasa da na duniya itace babbar hanyar bunƙasa amfani da ƙa'idoji da dokoki da daidaito da kuma da rarraba bayanai ta hanyar da ya dace da aka samo ta hanyoyin nazarin ƙwayoyin halitta.","Kufuatia hatua zilizopendekezwa zilizoainishwa na Baraza la Sayansi la WHO katika ripoto yake Kuharakisha ufikiaji wa jenomiki kwa afya ya kimataifa:kukuza, utekelezaji, ushirikiano, na masuala ya kimaadili, kisheria na kijamii: ripoti ya Baraza la Sayansi la WHO (2022), mpango wa kazi, imefafanuliwa katika mada nne.: ‚óè Kukuza: Utetezi unahitajika ili kushawishi sedrikali, mashirika ya kibiashara na yasiyo ya kibiashara, taasisi za kitaaluma, na wengine, kuhusu manufaa ya matibabu, kisayansi na kiuchumi ya teknolojia ya jeni na kukuza upatikanaji nafuu wa teknolojia ya jeni duniani kote. ‚óè Utekekelezaji: Kushinda vikwazo vya utekelezaji kutahitaji upangaji wa ndani, ufadhili, mafunzo ya wafanyakazi muhimu, na utoaji wa bei nafuu wa zana, vifaa na miundombinu ya kukotoa. ‚óè Ushirikiano: Wizara za serikali, mashirika ya ufadhili, huduma za afya na mashirika ya kisayansi katika wasomi na viwanda wanapaswa kushirikiana kuanzisha mipango ya jinsi ya kutumia jenomiki, kujenga na kupanua uwezo wa kiufundi, ikiwa inafaa kupitia programu za kikanda. ‚óè Masuala ya kimaadili, kisheria na kijamii: Uangalizi unaofaa pamoja na kanuni na viwango vya kitaifa na kimataifa ni muhimu katika kukuza matumizi ya kimaadili, kisheria, usawa na ushirikishwaji wa uwajibikaji wa taarifa zilizopatikana kwa mbinu za kijeni.","Lẹ́yìn àfihàn tí àjọ WHO Science Council sọpé ‘gbígba jẹ̀nómíkì fún ìlera lílọ ní àgbáyé, Ìgbẹ́lárugẹ, ìmúṣẹ, Ìfọwọsọ́wọpọ̀ àti òfin àmúsisẹ́, òfin pẹ̀lú ìṣòro àwùjọ :ìròyìn kan láti àjọ WHO Science Council ‘(2022) ẹ̀tò yìí dúró lórí àkórí mẹ́rin.: Ìgbẹ́lárugẹ :Ìgbẹ́lárugẹ ṣe kọ́kọ́ tí a bá fẹ́ yí ọkàn ìjọba padà , àwọn àjọ tó fẹ́ fi ṣe òwò àti àwọn tí ò fi ṣe òwò, àwọn elétò ẹ̀kọ́, tí ìmọ̀ ìṣègùn, ìjìnlè sáyẹ́ǹsì àti ọ̀rọ̀ ajé tí àǹfààní ìmọ̀ ẹ̀rọ jẹ̀nómíkì àti láti ṣe Ìgbẹ́lárugẹ fún lílọ ìmọ̀ ẹ̀rọ jẹ̀nómíkì ní àgbáyé. Ìmúṣẹ :Bíborí ìṣòro láti lè wá sí ìmúṣẹ lílọ gbígbèrò, ìnáwó, kíkọ́ àwọn ènìyàn àti pípèsè àwọn irinṣẹ́ tí kò wán jù, ohun èlò àti pípèsè èrò amáyédẹrùn. Ìfọw���sọ́wọpọ̀ : àwọn mínísítà ìjọba, àjò olùgbéowósílẹ̀, àwọn àjọ ètò ìlera àti àjò ònímọ̀ sìyẹ́ntífíkì ti ọ̀mọ̀wé àti ti ilẹ̀-iṣẹ́ gbọ́dọ̀ fi ìmọ̀ sọ̀kan láti gbé èrò kalẹ lórí bi a ṣe lè lọ jẹ̀nómíkì, kíkọ́ àti gbígbòòrò agbára ìmọ̀ ẹ̀rọ, tí ó bá ṣeé se lílọ ètò àgbègbè. Ìlànà àmúsisẹ́, òfin àti ní pá ìṣòro àwùjọ :àbójútó tó péye pelu àwọn òfin àti ìlànà tó dára. Jẹ ọ̀nà àbáyọ láti lè gbé òfin àmúsisẹ́, òfin, àti lílo èrò àti pínpín èrò náà ní ìlànà jẹ̀nómíkì.","Ukulandela izinyathelo ezinconywayo ezikhonjwe uMkhandlu wezeSayensi we-WHO embikweni wayo othi ‘Ukusheshisa ukufinyelela ezakhini zofuzo kwezempilo zomhlaba wonke: ukukhuthaza, ukusebenzisa, ukubambisana, ukuziphatha, ezomthetho, nezenhlalo ngokuphathelene nezinkinga: umbiko woMkhandlu wezeSayensi weWHO’ (2022), uhlelo lomsebenzi luchazwe ngezihloko ezine: ● Ukugqugquzela: Ukukhuthaza kuyadingeka ukuze kunxenxwe ohulumeni, izinhlangano zokuhwebelana kanye nezingezona ezokuhwebelana, izikhungo zezemfundo, kanye nezinye, imihlomulo yezokwelapha, zezesayensi, nezomnotho zobuchwepheshe be-genomic kanye nokukhuthaza ukufinyelela okungabizi kwezobuchwepheshe be-genomic emhlabeni wonke. ● Ukuqalisa: Ukunqoba izithiyo ngokuphathelene nokuqalisa kuzodinga ukuhlela kwendawo, ukuxhasa ngezimali, ukuqeqesha izisebenzi ezibalulekile, nokuhlinzekwa okungabizi kwamathuluzi, izinsiza, kanye nengqalasizinda yezamakhompyutha. ● Ukubambisana: Iminyango kahulumeni, ama-ejensi axhasa ngezimali, ukunakekela kwezempilo kanye nezinhlangano zesayensi kwezemfundo ephakeme kanye nasezimbonini kufanele zisebenzisane ukuze zisungule izinhlelo zendlela yokusebenzisa izakhi zofuzo, ukwakha kanye nokwandisa amandla ezobuchwepheshe, uma kufanele ngokuphathelene nezinhlelo zesifunda. ● Izinkinga zokuziphatha, zomthetho kanye nezenhlalo: Ukwengamela okuphumelelayo – kuhlangene nemithetho nezindinganiso zikazwelonke kanye nezamazwe omhlaba – kuyisihluthulelo ekukhuthazeni ukusetshenziswa kokuziphatha, okusemthethweni, okulinganayo kanye nokwabelana ngokufanelekile ngolwazi olutholwe ngezindlela zofuzo (genomic)." +"የጤና መለያዎች ማጠቃሊያ፡- የጤና አካውንት ሥርዓት የጤና ወጪን በዘዴ ለመከታተል ዓለም አቀፍ የአካውንት አያያዝ ማዕቀፍ ነው። የአጠቃላይ የጤና ወጪ ጊዜ አዝማሚያዎች እና ክፍሎቹ የጤና ስርዓቶች ለሰዎች ፍላጎት የበለጠ ምላሽ ለመስጠት የወደፊት ፖሊሲዎችን እና ኢንቨስትመንቶችን ይመራሉ. ግልጽነት እና ተጠያቂነትን በማጎልበት የጤና ስርዓቶችን አፈፃፀም ማሻሻል አስፈላጊ ናቸው፡፡ የጤና ወጪ መረጃ የጤና ሀብቶችን በቂነት ለመገምገም፣ የሀብት ክፍፍልን ቅልጥፍና፣ ውጤታማነት እና ፍትሃዊነትን ለመገምገም፣ ከእኩዮቻቸው ጋር የሚያነፃፅር እና ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን እና ደህንነት ቁልፍ ግቦች ላይ ያለውን ተነሳሽነት ለመከታተል ግንዛቤዎችን ይሰጣል፡፡ በዚህም መሰረት በጤና ወጪዎች ላይ ወቅታዊ፣ ትክክለኛ እና አጠቃላይ መረጃ ፍላጎት በአገር ውስጥም ሆነ በዓለም አቀፍ ደረጃ እየጨመረ መጥቷል፡፡ “የጤና አካውንት ስርዓት 2011"" (ጤ/አ/ስ 2011) የጤና ወጪን ለመከታተል የተቀናጀ እና ሁሉን አቀፍ ዘዴ በመላ ሀገራት ተመሳሳይ በሆነ ወጥ የሆነ የአካውንት መዝገብ ያስቀምጣል፡፡ በመጨረሻው ፍጆታ ላይ የሚያተኩረው ማዕቀፉ በጤና ስርዓቱ ውስጥ የሚፈሰውን የሀብት ፍሰትን ከ፡- ምንጮቹ (የገንዘብ ምንጮች፣ የፋይናንስ ዝግጅቶች)፣ የአቅርቦት ቅጦች (አቅራቢዎች እና አቅርቦቶች) እና አጠቃቀም (የጤና አጠባበቅ ተግባራት፣ በሽታዎች)/ፕሮግራሞች) ይከታተላል፤ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የአለም ጤና ድርጅት የጤና ወጪ መረጃን ወቅታዊ በሆነ መልኩ ለመሰብሰብ እና ለማተም እንዲሁም የጤና አካውንት መረጃዎችን በፖሊሲ አወጣጥ ላይ ለመጠቀም የተቀናጁ ዘዴዎችን ለመመጠቀም እና ተቋማዊ ለማድረግ ከአጋር አካላት ጋር በቅርበት ይሰራል፡፡","Health accounts Overview: The system of health accounts is an international accounting framework for systematically tracking health spending. Time trends of overall health spending and its components guide future policies and investments to make health systems more responsive to people’s needs. They are essential for improving the performance of health systems while enhancing transparency and accountability. Health expenditure data also provide insights for assessing the adequacy of health resources, evaluating the efficiency, effectiveness, and equity of resource allocations, benchmarking against peers, and monitoring the progress towards the key goals of universal health coverage and health security. Accordingly, the demand for timely, accurate, and comprehensive data on health expenditures has been increasing at both the country and global levels. “A System of Health Accounts 2011” (SHA 2011) establishes an integrated and comprehensive methodology for tracking health expenditure through a set of uniform accounts comparable across countries. The framework, which focuses on final consumption, tracks resource flows through the health system: from its sources (funding sources, financial arrangements), patterns of provision (providers and factors of provision), and through to its use (health care functions, diseases/programs). WHO Response WHO works closely with partners to establish and institutionalize harmonized, integrated mechanisms for the routine and timely collection and publication of health expenditure data, as well as using health accounts information in policymaking.","Bin diddigin harkar lafiya Gamsashshen bayani: Tsarin bin diddigin harkar lafiya wani tsarin bin diddigin duniya ne domin bibiyar yadda ake kashe kuɗi a harkar lafiya cikin tsari. Duba da yadda kashe kuɗi a harkar lafiya ke canjawa lokaci zuwa lokaci yana taimakawa wajen yin tsare-tsaren nan gaba da zuba jari domin mai harkokin kulawa da lafiya su inganta wajen biyan buƙatun mutane. Suna da matuƙar muhimmanci wajen bunƙasa ayyukan tsare-tsaren kulawa da lafiya a lokaci guda kuma yana ƙarfafa gaskiya da bibiyar abin da ke faruwa. Bayanan kashe-kashen kuɗi a harkar lafiya ya taimakawa wajen fahimta domin ƙimanta wadatuwar kayayyakin harkar lafiya, da binciko inganci da kyawu da daidaito wajen raba kayayyaki da kwatanta da kuma kula da cigaban manyan ƙudurorin tsarin bayar da kulawar lafiya na bai ɗaya da tsaron lafiya. A bisa haka, buƙatar bayanai a kan lokaci sannan na daidai kuma wanda ya haɗa komai a kan kashe-kashen kuɗi a harkar lafiya tana ta ƙaruwa a matakin ƙasa da duniya. Wani tsarin bin diddigin kashe-kashen kuɗi na shekarar 2011 (SHA 2011) ya samar da wata hanya ta bai ɗaya da ta ƙunshi komai domin bibiyar kashe-kashen kuɗin harkar lafiya ta wata hanyar bai ɗaya mai ɗauke da asusu iri ɗaya a tsakanin ƙasashe. Tsarin, wanda ya mai da hankali kan yadda a kai amfani da kaya a ƙarshe da bibiyar yadda kayayyaki ke kaiwa gurare a harkar lafiya: daga inda aka samo kayan (hanyoyin kashe kuɗi, da yadda aka tsara amfani da kuɗi) da hanyoyin bada kaya (kamar masu bada kaya da yadda aka bada kayan) da kuma ta hanyar amfaninsa (kamar aikin tsarin kulawa da lafiya, cutuka/shirye-shirye). Matakan Hukumar WHO Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki ƙud-da-ƙud da abokan haɗin guiwa domin kafa da mai da shi al'ada da shirye-shirye masu tsari domin tattarawa da raba bayanai a kan yadda ake kashe kuɗi a harkar kulawa da lafiya, ta hanyar amfani da wannan bayanan wajen zaɓar abin da ya kamata a yi a tsare-tsaren harkar lafiya.","Akaunti za afya Muhtasari: Mfumo huo wa akaunti za afya ni mfumo wa kimataifa wa uhasibu unaofuatilia matumizi ya afya kwa utaratibu. Mienendo ya muda wa matumizi ya afya kwa ujumla na vipengele vyake huongoza sera na uwekezaji wa siku zijazo ili kufanya mifumo ya afya kuendana zaidi na mahitaji ya watu. . Ni muhimu kwa kuboresha utendajikazi wa mifumo ya afya huku ikiimarisha uwazi na uwajibikaji. Data za matumizi ya afya pia hutoa maarifa ya kutathmini utoshelevu wa rasilimali za afya, kutathmini ufanisi, na usawa wa mgao wa rasilimali, ulinganishaji dhidi ya wenzao, na kufuatilia maendeleo kuelekea malengo muhimu ya huduma ya afya kwa wote na usalama wa afya. Kwa hiyo, mahitaji ya data kwa wakati, sahihi, na za kina kuhusu matumizi ya afya yamekuwa yakiongezeka nchini na viwango vya kimataifa. Mfumo wa Akaunti za Afya kwa 2011, (SHA 2011) huanzisha mbinu jumuishi na za kina za kufuatilia matumizi ya afya kupitia seti ya akaunti zinazofanana zinazoweza kulinganishwa katika nchi zote. Mfumo huo unaozingatia matumizi ya mwisho, hufuatilia mtiririko wa rasilimali kupitia mfumo wa afya: kutoka kwa vyanzo vyake (vyanzo vya ufadhili, mipango ya kifedha), mifumo ya utoaji (watoa huduma na masuala ya utoaji), kupitia matumizi yake 9kazi za afya, magonjwa/programu). Mwitikio wa WHO WHO linafanya kazi kwa karibu na washirika kuanzisha na kurasimisha mifumo iliyounganishwa, iliyounganishwa kwa utaratibu na ukusanyaji kwa wakati na uchapishaji wa data za matumizi ya afya, pamoja na kutumia taarifa za akaunti za afya katika utungaji sera.","Àkọsílẹ̀ lórí ìlera Ìsọnísókí: Àwọn ètò lórí àkọsílẹ̀ ìlera jẹ́ èyí tí ó pè régé dé láti lè mọ bí wọ́n ṣe ń náwó sórí ìlera. Bí a ṣe ṣe ètò ìsúná ìlera nísìnyí yóò ràn wá lọ́wọ́ láti ṣe ìlànà ní ọjọ́ iwájú àti lé jẹ́ kí ètò ìlera jẹ́ èyí tí yóò máa tán ìṣòro ènìyàn. Àwọn wànyí ṣe pàtàkì fún mímú àyípadà gidi bá ètò ìlera tí kò ní kọ́lọ́fín kankan. Dátà ètò ìsúná lórí ìlera máa ń pèsè àǹfààní láti lè wọ bí àwọn ohun èlò ìlera ṣe dára sí, bí wọn ṣe ń sisẹ́ sí, bí wọ́n ṣe gbéwọ̀n sí àti pinpin wón dọ́gba, mí má ma fi wón wé ara wọn àti títọ pinpin lórí àti ní ètò ìlera tó yẹ̀ kooro àti ṣíṣe àbójútó ìlera. Gẹ́gẹ́ bí, dèédè àti dátà tí ó kún lórí ìsúná ìlera tí ń wá sókè si nílé àti lóko. “Ètò Àkọsílẹ̀ Ìlera Kan 2011” (SHA 2011) dá ìlànà tí ó kún tí ó sì ṣe àsọyé lórí bí a ṣe lè máa fi ojú sí ètò ìsúná ìlera nípasẹ̀ àkọsílẹ̀ tí a lè fi wéra wọn ní orílè-èdè. Ètò ìṣe tí ó dúró lé rírà, ṣíṣe ìtó pinpin ohun ìlera nínú àjò ètò ìlera :láti orísun (nínáwó àti ṣíṣe owó) ìlànà pípèsè (Olùpèsè àti ọ̀nà ìpèsè) àti bí a ṣe ń lò ó (bí ètò ìlera ṣe ń ṣiṣẹ́, àrùn tàbí ètò rẹ̀). Èsì WHO WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábáṣepọ̀ tí wọ́n sì gbọ́ ara wọn yé, wọ́n sì fi ara balẹ̀ gba dàtà lórí ètò ìsúná ìlera, tí wọ́n sì lọ àkọsílẹ̀ ìlera nínú ṣíṣe àgbékalè ètò wọn.","Ama-akhawunti ezempilo Uhlolojikelele: Uhlelo lwama-akhawunti ezempilo luwuhlaka lwamazwe omhlaba lokuphendula ngokwenzekayo (accounting) lokulandelela ngokuhlelekile ukusetshenziswa kwemali yezempilo. Amathrendi esikhathi okusetshenziswa kwemali yezempilo kanye nezingxenye zayo aqondisa izinqubomgomo kanye nezimali zesikhathi esizayo ukwenza ukuthi izinhlelo zezempilo zisabele kakhudlwana ezidingweni zabantu. Abalulekile ekuthuthukiseni ukusebenza kwezinhlelo zezempilo ngesikhathi zithuthukisa ukubeka konke obala kanye nokuziphendulela. Idatha yezindleko zezempilo iphinde inikeze imibono yokuhlola ukwanela kwezinsiza zezempilo, ukuhlola ukusebenza ngendlela efanele, ukusebenza kahle, kanye nokulingana ngokuphathelene nokwabiwa kwezinsiza, ukwenza izindinganiso kontanga, kanye nokuqapha inqubekela phambili emigomweni eyinhloko yokwazi ukufinyelela kwezempilo kuyo yonke indawo kanye nokuvikeleka kwezempilo. Ngakho, isidingo sedatha efika ngesikhathi, enembile, neningiliziwe ngokuphathelene nezindleko zezempilo besilokhu sikhula kuwo womabili amazinga ezwe kanye nawomhlaba. “Uhlelo Lwama-Akhawunti Ezempilo 2011” (SHA 2011) lusungula indlela ehlanganisiwe kanye neningiliziwe yokulandelela izindleko zezempilo ngokusebenzisa iqoqo lama-akhawunti ahambisanayo afanayo kuwo wonke amazwe. Uhlaka, olugxile ekusetshenzisweni kokugcina, lulandelela izinsiza ezihamba ohlelweni lwezempilo: emithonjeni yalo (imithombo yezimali, ukulungiselela ngokuphathelene nezimali), izindlela zokuhlinzeka (abahlinzeki kanye nezici zokuhlinzeka), kanye nasekusetshenzisweni kwalo (imisebenzi yokunakekela kwezempilo, izifo/izinhlelo). Impendulo yeWHO I-WHO isebenzisana eduze nabalingani ekusunguleni kanye nasekuhleleni izindlela ezilungelanisiwe, ezihlanganisiwe zokuqoqwa kanye nokushicilelwa kwedatha yezindleko zezempilo ngesikhathi esifanele, kanye nokusebenzisa ulwazi lwama-akhawunti ezempilo ekwenzeni inqubomgomo." +በቴክኒካዊ ደረጃ የዓለም ጤና ድርጅት ዘዴዎችን፣ ተግባራዊ መመሪያዎችን እና የአይቲ መሳሪያዎችን ያዘጋጀ ሲሆን ቀጥተኛ የቴክኒክ ድጋፍ ይሰጣል፡፡ በተቋም ደረጃ ሀገራት መሰል ተግባራትን ለማከናወን አቅማቸውን እንዲገነቡ ለመርዳት የሚደረገውን ጥረት ያደርጋል፡፡ በጤ/አ/ስ 2011 ላይ የተመሰረተ የሀገሮች የጤና ወጪ መረጃ አሰባሰቡ የአለም አቀፍ የጤና ወጪ ዳታቤዝ (GHED) (https://apps.World Health Organization.int/nha/database) መሰረት ሁኗል፡፡ የአለም ጤና ወጪ ዳታቤዝ፡- እ/አ/አ ከ2000 ጀምሮ ከ190 ለሚበልጡ ሀገራት አመታዊ የጤና ወጪን በተመለከተ በአለም አቀፍ ደረጃ ተመጣጣኝ መረጃን የሚያስተናግድ ክፍት ተደራሽ ፕላትፎርም ሲሆን በአገሮች እና በጊዜ ሂደት በቀላሉ ለማነፃፀር የመረጃ ማስተያየ ነው፡፡ የአለም ጤና ወጪ ዳታቤዝ ለጤና ወጪ ለመከታተል ቁልፍ የሆኑትን የዘዴ እና መመሪያ ሰነዶችን ይዟል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት የአለም ጤና ወጪ ዳታቤዝን በየአመቱ ለማዘመን ከአገሮቹ ጋር ይሰራል፡፡ በዓመቱ መረጃን ከመለቀቅ ጋር ተያይዞ የአለም ጤና ድርጅት የዓለም የጤና ወጪን አዝማሚያዎች፣ የወጪ ጭብጥን እና ልዩ ርዕሶችን የሚዳስስ ዓመታዊ ዓለም አቀፍ የጤና ወጪ ሪፖርት ያወጣል፡፡,"At a technical level. WHO has developed methodologies, practical guidance, and IT tools, and provides direct technical support. At an institutional level, it involves efforts to help countries build their capacity to undertake such functions. Data collection on countries’ health expenditure, based on SHA 2011, is the foundation of the Global Health Expenditure Database (GHED) (https://apps.who.int/nha/database). GHED is a global public good: being an open-access platform that hosts internationally comparable data on annual health spending for more than 190 countries from 2000 onwards, as well as data visualization for easy comparisons across countries and over time. GHED also contains key methodology and guidance documents for health expenditure tracking. WHO works with the countries to update the GHED annually. To accompany the annual data release, WHO also publishes an annual global health expenditure report that provides an overview of the trends in global health expenditure, the thematic profile of spending, as well as special topics.","A matakin fasaha. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da wasu hanyoyi da nusarwar ainihi, da kuma kayan aikin fasaha, da kuma bayar da tallafin kayan fasaha kai tsaye. A matakin mai kasancewar shi al'ada, ya ƙunshi ƙoƙarin taimakawa ƙasashe gina ikon su na aiwatar da irin waɗannan ayyukan. Tattara bayanai a kan yadda ƙasashe ke kashe kuɗi a sha'anin lafiya, a kan tsarin SHA 2011, shi ne tushen matattarar ajiye bayanai na duniya a kan yadda ake kashe kuɗi a harkar lafiya (GHED) (https://apps.who.int/nha/database). Shirin GHED wani shirin al'umma ne mai kyau na kowa da kowa a faɗin duniya wanda ke bada bayanan yadda ƙasashe 190 daban-daban ke kashe kuɗi a harkar lafiya tun daga shekarar 2000, da kuma taimakawa wajen sauƙin kwatanta yadda ƙasashe ke kashe kuɗi daga lokaci zuwa lokaci domin fahimtar bayanan. Shirin GHED kuma ya ƙunshi babbar hanya da takardun nusarwa domin bibiyar yadda ake kashe kuɗi a harkar lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki da ƙasashe domin sabunta shirin GHED duk shekara. Tare da kuma fitar da bayanai duk shekara, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana kuma wallafa rahoton kashe-kashen kuɗi a harkar lafiya na duniya duk shekara wanda yake bada taƙaitaccen bayani na abubuwan da ke faruwa a harkar kashe-kashen kuɗi a harkar lafiya a duniya,.","Katika ngazi ya kiufundi. WHO limeunda mbinu, mwongozo wa vitendo, na zana za IT, na hutoa msaada wa kiufundi wa moja kwa moja. Katika ngazi ya kitaasisi, linahusisha juhudi za kusaidia nchi kujenga uwezo wao wa kufanya kazi hizo. Ukusasanyaji wa data kuhusu matumizi ya afya nchini kulingana na SH 2011, ndio msingi wa Kanzidata ya Matumizi ya Afya Ulimwenguni(GHED) (https://apps.who.int/nha/database). GHED ni manufaa ya umma duniani kote: kuwa jukwaa la ufikiaji wazi ambalo huandaa data kulinganishwa kimataifa juu ya matumizi ya afya ya kila mwaka kwa zaidi ya nchi 190 kuanzia 2000 na kuendelea, pamoja na taswira ya data kwa kulinganisha kwa urahisi katika nchi zote na baada ya muda. GHED pia ina mbinu muhimu na hati za mwongozo kwa ufuatiliaji wa matumizi ya afya. WHO linafanya kazi na nchi hizo kusasisha GHED kila mwaka. Ili kuandamana na utoaji wa data wa kila mwaka, WHO pia huchapisha ripoti ya kila mwaka ya matumizi ya afya duniani ambayo hutoa muhtasari wa mwelekeo wa matumizi ya afya duniani, wasifu wa mada ya matumizi, pamoja na mada maalum.","Lori ìmọ̀ ẹ̀rọ. WHO tí dá ìlànà, ìtọ́sọ́nà ṣíṣe, àti àwọn wẹ́ẹ́bù lórí ayẹ́lujára, tí wọ́n sì pèsè ìmọ̀ ẹ̀rọ si. Ní ìpèlè ilé-iṣẹ́, ó ní I ṣe pẹ̀lú ìgbìyànjú láti ran àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ fún ṣíṣe ìgbélárugẹ ipa láti kó ipa wọn. Dàtà gbígbà lórí ètò ìsúná lórí ìlera ìlú, gẹ́gẹ́ bí Sha 2011, jẹ́ àkàbà fún Global Health Expenditure Database (GHED). (http://apps.who.int/nha/database). GHED jẹ́ àjọ àgbáyé :èyí tí ó fi àyè gba kí a fi dàtà lórí ìsúná ìlera wé ara wọn lọ́dọọdún láti orí ókèrè tán ìlú 190 sí 2000 sókè, ó sì tún fi àyè gba dàtà aláwòrán láti lè jẹ́ kí ìfiwéra rọrùn káàkiri àgbáyé. GHED kún fún àwọn kókó ìlànà àti ìtọ́nísọ́nà láti lè rí ètò ìsúná ìlera. Àjọ WHO ń sisẹ́ pẹ̀lú ìlú láti tún bọ̀ ṣe àtúnṣe sí GHED lọ́dọọdún. Láti lè ma gbé dátà jáde lọ́dọọdún, àjọ WHO náà ń tẹ ìwé ìsúná ìlera jáde lọ́dún láti dá sí àṣà tí ń lọ lórí ètò ìsúná ìlera lágbàyé, ọ̀nà ìnáwó àti lórí ọ̀rọ̀ tí ó ṣe kọ́kọ́.","Ezingeni lobuchwepheshe. I-WHO isungule izindlela, isiqondiso esisebenzayo, namathuluzi e-IT, futhi inikeza usizo lwezobuchwepheshe ngqo. Ezingeni lesikhungo, kuhlanganisa imizamo yokusiza amazwe ngokuwahlomisa ukwenza imisebenzi enjalo. Ukuqoqwa kwedatha yezindleko zezempilo zamazwe, ngokusekelwe ku-SHA 2011, kuyisisekelo se-Global Health Expenditure Database (GHED) (https://apps.who.int/nha/database). I-GHED iyinzuzo yomhlaba wonke: ngokuba yisithangami esifinyeleleka kalula esigcina idatha eqhathaniseka neyomhlaba wonke mayelana nezindleko zonyaka zezempilo emazweni angaphezu kwe-190 kusukela ngo-2000 ukuqhubekela phambili, kanye nokubukwa kwedatha ukuze kuqhathaniswe kalula kuwo wonke amazwe futhi ngokuhamba kwesikhathi. I-GHED futhi iqukethe indlela yokwenza esemqoka kanye namadokhumenti eziqondiso zokulandelela izindleko zezempilo. I-WHO isebenzisana namazwe ukuze kufakwe imininingwane yakamuva kuGHED minyaka yonke. Ukuze ihambisane nokudedelwa kwedatha yonyaka, iWHO iphinde ishicilele umbiko waminyaka yonke wezindleko zezempilo zomhlaba wonke ohlinzeka ngombono wamathrendi ezindleko zezempilo omhlaba wonke, iphrofayili yesihloko ngokuphathelene nezindleko, kanye nezihloko ezikhethekile." +የጤና ፍትሃዊነት ማጠቃሊያ፡- ፍትሃዊነት ማለት እነዚህ የሕብረሰተብ ክፍሎች በማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣ ስነ-ህዝብ ወይም ጂኦግራፊያዊ ወይም በሌላ የእኩልነት መመዘኛዎች (ለምሳሌ ጾታ፣ስርዓተ-ጾታ፣ ብሄር፣ አካል ጉዳተኝነት ወይም የጾታዊ ግንኙነት ምርጫን) የተገለጹ ስለመሆናቸው በሕብረሰተብ ክፍሎች መካከል ፍትሃዊ ያልሆነ፣ ሊወገድ የሚችል ወይም ሊታረም የሚችል ልዩነት አለመኖር ነው፡፡ ጤና የሰው ልጅ መሠረታዊ መብት ነው፡፡ የጤና ፍትሃዊነት የሚገኘው ሁሉም ሰው ለጤና እና ለደህንነት ያለውን ሙሉ አቅም ማግኘት ሲችል ነው፡፡ የጤና እና የጤና ፍትሃዊነት ሰዎች በተወለዱበት፣ በሚያድጉበት፣ በሚኖሩበት፣ በሚሰሩበት፣ በጨዋታ እና በእድሜ እንዲሁም በባዮሎጂያዊ ሁኔታዎች ላይ ይወሰናል፡፡ መዋቅራዊ ወሳኞች (ፖለቲካዊ፣ ህጋዊ እና ኢኮኖሚያዊ) ማህበራዊ ደንቦች እና ተቋማዊ አሰራሮችን ሰዎች በተወለዱበት፣ በሚያድጉበት፣ በሚኖሩበት፣ በሚሰሩበት፣ በሚጫወቱበት እና በእድሜ ሁኔታ ላይ በመመስረት የስልጣን እና የሃብት ክፍፍልን ይደለድላሉ፡፡ የሰዎች የኑሮ ሁኔታ ብዙውን ጊዜ በፆታ፣ በስርአተ-ፆታ፣ በእድሜ፣ በዘር፣ በብሄር ወይም በአካል ጉዳት ላይ በተመሰረተ አድልዎ፣ ጭፍን ጥላቻ ይባባሳል፡፡ ቡድኖች በየደረጃው በውሳኔ አሰጣጥ አንሰው እንዳይቀርቡ ወይም አገልግሎት እንዳይሰጡ የሚያደርጉ አድሎአዊ ድርጊቶች በተቋም እና በስርአት ሂደቶች ውስጥ ተካተዋል፡፡ የጤንነት መብትን በሂደት መገንዘቡ በጤና እና በአጠቃላይ የኑሮ ሁኔታዎች ምክንያት የሚመጡ ኢፍትሃዊነትን በዘዴ መለየት እና ማስወገድ ማለት ነው፡፡ መረጃ እና ማስረጃ,"Health equity Overview: Equity is the absence of unfair, avoidable or remediable differences among groups of people, whether those groups are defined socially, economically, demographically, or geographically or by other dimensions of inequality (e.g. sex, gender, ethnicity, disability, or sexual orientation). Health is a fundamental human right. Health equity is achieved when everyone can attain their full potential for health and well-being. Health and health equity are determined by the conditions in which people are born, grow, live, work, play and age, as well as biological determinants. Structural determinants (political, legal, and economic) with social norms and institutional processes shape the distribution of power and resources determined by the conditions in which people are born, grow, live, work, play and age. People’s living conditions are often made worse by discrimination, stereotyping, and prejudice based on sex, gender, age, race, ethnicity, or disability, among other factors. Discriminatory practices are often embedded in institutional and systems processes, leading to groups being under-represented in decision-making at all levels or underserved. Progressively realizing the right to health means systematically identifying and eliminating inequities resulting from differences in health and in overall living conditions. Data and evidence","Daidaito a harkar lafiya Ƙarin bayani: Daidaito shi ne rashin nuna bambanci a tsakanin rukin wasu mutane, ko da wannan rukunin a bambance shi ta fuskar zamantakewa ko tattalin arziƙi ko yawa al'umma ko yanki ko kuma ta wasu hanyoyin na rashin daidaito (misali, jinsin halitta, jinsin zamantakewa, ƙabila, nakasa ko fahimtar zaɓin jinsi. Lafiya yancin dan adam ne na dole. Ana cimma daidaito a harkar lafiya yayin da mutane suka iya samun dukkan haƙƙoƙinsu na lafiya da walwala. Ana ƙimanta lafiya da daidaito a harkar lafiya ta hanyar yanayin da aka haifi mutane da girma da yin rayuwa da aiki da wasa da shekaru da kuma siffofin halitta. Yadda ake raba iko da kayayyaki suna tasirantuwa da dokoki da al'adun zamantakewa da yanayin tattalin arziƙi, wanda ke tasiri ga yanayin yadda aka haifi mutane da girma da rayuwa da aiki da wasa da kuma shekaru. Ana tagayyara yanayin rayuwar mutane ta hanyar nuna musu bambanci da munana musu zato da kuma ƙiyayya mara tushe saboda jinsin halitta da jinsin zamantakewa da shekaru da launin fata da ƙabila , ko kuma nakasa, da wasu abubuwan ma. Ɗabi'un nuna bambanci ana samun su a harkokin hukuma da tsare-tsare, wanda hakan ke janyo wasu rukunin mutane basa samun wakilci a yanke shawarwari a dukkan matakai ko rashin cancantarsu a ciki. Cigaba da gano 'yancin samun lafiya na nufin ganewa da kawar da rashin daidaito cikin tsari, inda hakan na faruwa ta dalilin bambance-bambance a harkar lafiya da kuma a dukkan yanayin rayuwar al'umma. Bayanai da shaidu","Usawa wa Afya Muhtasari: Usawa ni kutokuwepo kwa tofauti zisizo za haki, zinazoweza kuepukika au zinazoweza kurekebishwa kati ya makundi ya watu, iwe makundi hayo yamefafanuliwa kijamii, kiuchumi, kidemografia au kijografia au kwa muelekeo mwingine wa ukosefu wa usawa (m.f jinsia, jinsia, kabila, ulemavu, au muelekeo wa kijinsia). Afya ni haki ya msingi ya Binadamu. Usawa wa Afya hupatikana wakati kila mtu anaweza kufikia uwezo wake kamili wa Afya na Ustawi. Usawa wa kiafya na afya huamuliwa na hali ambazo watu huzaliwa, kukua, kuishi, kufanya kazi, kucheza na umri, vilevile viashiria vya kibaolojia. Viambuzi vya kimuundo (kisiasa, kisheria, na kiuchumi) yenye kanuni za kijamii na michakato ya kitaasisi hutengeneza mgawanyo wa mamlaka na rasilimali unaoamuliwa na hali ambamo watu huzaliwa, kukua, kuishi, kufanya kazi, kucheza na Umri. Hali ya maisha mara nyingi inafanywa kuwa mbaya zaidi kwa ubaguzi, fikra potofu na chuki kwa misingi ya jinsia, jinsia, umri, rangi, kabila, au ulemavu, miongoni mwa mambo mengine. Desturi za kibaguzi mara nyingi huingizwa katika michakato ya kitaasisi ma mifumo, na hivyo kusababisha makundi kuwa na uwakilishi mdogo katika kufanya maamuzi katika ngazi zote au kutohudumiwa. Kutambua hatua kwa hatua haki ya Afya ina maana ya kutambua kwa utaratibu na kuondoa ukosefu wa usawa unaotokana na tofauti za Afya na hali ya maisha kwa ujumla. Data na Ushahidi","ìdọ́gba Ètò ìlera Ìsọníṣọ́kí: Ọgbọọgba ni àìṣe ohun tí kò dára, yíyẹra tàbí ìyàtọ̀ tí àtúnṣe lè dé bá láàárín ìṣòrí àwọn ènìyàn, yálà ìṣòrí àwọn ènìyàn náà jẹ́ àwọn tí a lè dámọ̀ nípa àwùjọ, ètò ọrọ̀ ajé, ohun ìdánimọ́ wọn, tàbí agbègbè tàbí àwọn nǹkan mìíràn tí ó ń ṣàfihàn ohun tí kì í ṣe Ọgbọọgba (bí àpẹẹrẹ jẹ́ńdà, ẹ̀yà, àbùkù ara, tàbí òye nípa ìbálòpọ̀). Ìlera jẹ́ ẹ̀tọ́ tí ó ṣe pàtàkì fún ènìyàn. Ọgbọọgba Ìlera jẹ́ èyí tí ó ń di ṣíṣe nígbà tí gbogbo ènìyàn bá lè dé ipele tí ó ga jú fún ìlera àti wíwà ní pípé. Ìlera àti Ọgbọọgba ìlera jẹ́ èyí tí àwọn ohun tí ó máa ń sọ bí yóò ti rí ní ibi tí a ti bí ni dàgbà sí, gbé ṣiṣẹ́, ṣeré àti dàgbà, àti àwọn ohun tí ó sọ mọ́ ìbí ẹni. Àwọn ohun elétò tí ó lè ṣe (ètò ìṣèlú, imọ̀ òfin, àti ọrọ̀ ajé) pẹ̀lú ohun tí ó yẹ láwùjọ àti àwọn ètò àbọ̀ tí ó ń ṣètò pípín iná àti ohun álùmọ́nì nípa ọ̀nà tí a fi bí ènìyàn, dàgbà, wà láyé, ṣiṣẹ́, ṣeré àti ọjọ́ orí. Ipò ìgbé ayé ènìyàn a máa burú jáì nípasẹ̀ ìgbógun tí ni, mímúni tẹ̀lé ìlànà kan, àti ìfìyà jẹni lórí jẹ́ńdà, ọjọ́ orí, ìran, ẹ̀yà, lílábùkù, láàárín àwọn ṣokùnfà. Àwọn ètò ìgbógun tíni a máa wà nínú àjọ̀ àti ètò ìṣe jọba, èyí tí ó máa ń fà kí ìṣòrí di èyí tí kò elénìyàn tó tó láti ṣojú wọn níbi ìpinnu ṣíṣe ní gbogbo ipele tàbí kí wọ́n máà rí ohun tí ó tọ́. Mímọ ẹ̀tọ́ ẹni sí ìlera ní ìtẹ̀síwájú túmọ̀ sí ṣíṣe ìdánimọ́ pẹ̀lú ète àti yíyọ àìdọ́gba kúrò tí ó jẹ yọ látára ìyàtọ̀ nínú ètò ìlera àti ipò ìgbé ayé lápapọ̀. Dátà àti ẹ̀rí","Ukulingana kwezempilo Uhlolojikelele: Ukulingana ukungabi khona kokungafani okungenabulungisa, okungenakugwenywa noma okulungisekayo phakathi kwamaqembu abantu, kungakhathaliseki ukuthi lawo maqembu achazwa ngokwenhlalo, ngokwezomnotho, ngokwenhlalo yabantu, noma ngokwezendawo noma ngobunye ubukhulu bokungalingani (isb. ubulili ozibona uyibo, ubulili, uhlanga, ukukhubazeka, noma ukukhetha ukuba sebudlelwaneni nobulili obuthile). Impilo Yengqondo iyilungelo labantu elibalulekile. Ukulingana kwezempilo kuzuzwa lapho wonke umuntu engafinyelela ngokuphelele empilweni kanye nenhlalakahle. Ezempilo kanye nokulingana kwezempiloo kunqunywa izimo lapho abantu bezalwa khona, bekhula, bephila, besebenza, bedlala futhi beguga, kanye nezinto zokunquma izinto eziphilayo. Okunquma uhlaka (ezombusazwe, umthetho, kanye nezomnotho) ezinemithetho yezenhlalo kanye nezinqubo zezikhungo zizobumba ukusatshalaliswa kwamandla kanye nezinsiza ezinqunywa yizimo lapho abantu bezalwa, bekhula, bephila, besebenza, bedlala futhi beguga. Izimo zokuphila zabantu zivame ukwenziwa zimbi kakhulu ukubandlululwa, ukucatshangelwa okuthile (stereotyping), nokubandlululwa okusekelwe ebulilini umuntu azibona eyibo, ubulili, iminyaka yobudala, uhlanga, ubuzwe, noma ukukhubazeka, phakathi kwezinye izici. Imikhuba yokubandlulula ivame ukufakwa ezinqubweni zezikhungo kanye nezinhlelo, okuholela ekutheni amaqembu ameleleke kancane ekuthathweni kwezinqumo kuwo wonke amazinga noma atholakale engafanelekile. Ukuqaphela ngokuqhubekayo ilungelo lezempilo kusho ukuhlonza ngokuqhubekayo nokuqeda ukungalingani okubangelwa ukwehluka empilweni kanye nasezimweni zokuphila jikelele. Idatha kanye nobufakazi" +እውቀት፣ ክትትል እና ትንተና ፍትሃዊነትን ለማግኘት የሚያስፈልጉትን ድርጊቶች የጀርባ አጥንት ናቸው፡፡ የጤና ኢፍትሃዊነትን መከታተል የአንድ ሀገር የጤና መረጃ ሥርዓት ማዕከላዊ መሆን አለበት። ይህ በእድሜ፣ በጾታ፣ በትምህርት፣ በገቢ፣ በአካል ጉዳት እና በሌሎች ነገሮች የተከፋፈሉ መረጃዎችን በማሰባሰብ፣ በመተንተን እና ሪፖርት በማድረግ ይጀምራል፡፡ ኢፍትሃዊነትን እንዴት እና ለምን እንደተከሰተ ለመረዳት ጥራት ያለው መቁጥራዊ ረጃም አስፈላጊ ነው፡፡ በመንስኤ እና በውጤት መካከል ያለው ግንኙነቶች ማለትም እነዚህ ሌሎች ቆራጮች ለጤና ኢፍትሃዊነት እንዴት እንደሚያበረክቱ መረጃ ከሌሎች ወሳኞች እንደ ትምህርት ካሉ መረጃዎች ጋር መያያዝ አለበት፡፡ የእኩልነት መጓደል ቁጥጥር አካል በስርዓተ-ፆታ የተፈጠሩ ክፍተቶችን እና ሌሎች መረጃዎችን ከዚህ ቀደም እንዴት እንደተሰበሰበ፣ እንደተተነተነ እና ሪፖርት መደረጉን ያካትታል፡፡ በፍትሃዊነት፣ በፆታ እና በመብት ላይ የተመሰረቱ የግምገማ አቀራረቦች እና መሳሪያዎች (አሳታፊ አሰራሮችን ጨምሮ) በጤና እኩልነት ላይ ያሉ መረጃዎችን በዘዴ ለመሰብሰብ፣ ለመሰብሰብ እና ለመተንተን የሚያገለግሉ መሆን አለባቸው፡፡ ይህ በጤና እና በሌሎች ዘርፎች የሚወስዱትን የጤና ፍትሃዊነት ተፅእኖን ያጠቃልላል ለምሳሌ የጤና ስርዓቱን ልዩ ገጽታዎች (ለምሳሌ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ (PHC)/ፋይናንስ/የጤና ሰራተኛ ሃይል) ወይም የተወሰኑ ፕሮግራሞችን (ለምሳሌ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ጤና/ችላ የሚባሉ የትሮፒካል በሽታዎች/ የከተማ ጤና) ግኝቶቹ ለተሻሻለ ፍትሃዊነት እና በአሁን ሰዓት ያለው ፍትሃዊ ያልሆነ የጤና ክትትልም ለመንደፍ መዋል አለባቸው፡፡ እርዳታው፡- የጤና ፍትሃዊነትን ለማሻሻል በማስረጃ የተደገፈ እርምጃ ያስፈልጋል፡-,"Knowledge, monitoring, and analysis make up the backbone of actions needed to achieve equity. Monitoring health inequality must be central to a country’s health information system. This begins with the collection, analysis and reporting of data disaggregated by age, sex, education, income, disability and other factors. Qualitative data is also essential to understand the how and why of inequities. Data must also be linked with information on other determinants such as education to better understand cause-and-effect relationships i.e. how these other determinants contribute to health inequities. Part of inequality monitoring includes addressing gaps created by gender and other biases in how data has been previously collected, analysed and reported. Equity, gender and rights-based assessment approaches and tools (including participatory approaches) should be used to systematically collect, collate, and analyze the evidence on health inequalities. This includes the health equity impacts of action by health and other sectors, for example reviewing specific aspects of the health system (e.g. Primary Health Care (PHC)/financing/health workforce) or of specific programmes (e.g. adolescent health/neglected tropical diseases/urban health). The findings need to be used to design responses for improved equity and ongoing monitoring of health inequalities. Response: To improve health equity, evidence-informed action is needed:","ilimi da sa ido da kuma yin nazari sune suka haɗa ƙashin bayan matakan da ake buƙata wajen cimma daidaito. Kula da rashin daidaito a harkar lafiya dole ya zama cikin babban al'amari a tsarin bayanan ƙasa. Hakan na farawa ne da tattarawa da yin nazari da bada rahoton bayanan da shekaru ko jinsi ko ilimi ko yanin samun arziƙi ko nakasa ko kuma wasu abubuwan da suka bambanta. Ingantattun bayanai nada matukar muhimmanci wajen gano ta ya kuma me yasa ake rashin daidaito a harkar lafiya. Ya kamata a haɗa bayanai da cikakken bayanan wasu al'amuran kamar ilimi domin fahimta sosai dangantakar abin da ke janyo su da illolin, cewa ta yadda waɗannan al'amuran ke bada gudunmawa wajen samun rashin daidaiton harkar lafiya. Bangaren da za a sa ido a kan rashin daidaiton ya haɗa da magance giɓin da bambancin jinsin da sauran bambance-bambance ke haifarwa bisa yadda aka tattara rahoton bayanai a baya. Ya kamata a yi amfani da hanyoyi da manhajoji na daidaito da wacce ke duba ga jinsi da lura da 'yanci (kamar shiga da duk wanda abin ya shafa) domin tattarawa da shiryawa da nazarin shedu a kan rashin daidaito a harkar lafiya. Wannan ya haɗa da tasirin rashin daidaiton harkar lafiya na ayyukan ɓangaren lafiya da wasu ɓangarorin, misali dubawa da canja wasu keɓantattun abubuwan tsarin lafiya (misali, kulawar lafiya na dole/zuba kuɗi/yawan ma'aikatan lafiya) ko na wasu shirye-shirye na musamman (misali, lafiyar matasa/cututtukan yankuna masu zafi/ lafiya birane). Akwai buƙatar yin amfani da binciken domin samar da amsoshi ga cigaban da aka samu a daidaiton da kuma cigaba da sa ido a kan sha'anin rashin daidaiton. Amsa: Domin inganta daidaito a harkar lafiya, akwai buƙatar ɗaukar mataki ta hanyar shaidu.","Maarifa, ufuatiliaji, na uchanganuzi hufanya uti wa mgongo wa vitendo vinavyohitajika ili kufikia usawa. Ufuatiliaji wa kukosekana kwa usawa wa Afya lazima uwe muhimu katika mfumo wa taarifa za Afya wa nchi. Hii huanza na ukusanyaji, uchanganuzi na utoaji wa taarifa za Data zilizogawanywa kulingana na Umri, jinsia, elimu, kipato, ulemavu na mambo mengine. Pia Data ya ubora ni muhimu kuelewa jinsi na kwa nini ukosefu wa usawa. Pia Data lazima iunganishwe na maelezo kuhusu viambajengo vingine kama vile elimu ili kuelea vyema uhusiano wa sababu-na-athari, yaani, jinsia viambishi hivi vingine vinavyochangia ukosefu wa usawa wa kiafya. sehemu ya ufuatiliaji wa ukosefu wa usawa ni pamoja na kushughulikia mapengo yaliyotokana na jinsia na upendeleo mwingine katika jinsi data ilivyokusanywa hapo awali, kuchambuliwa na kuripotiwa. Usawa, jinsia na mbinu za tathmini zinazozingatia haki na zana (ikiwa ni pamoja na mbinu shirikishi) zinapaswa kutumika kukusanya, kukusanya na kutambua ushahidi kuhusu ukosefu wa usawa wa kiafya. Hii ni pamoja na athari za usawa wa Afya za hatua za Afya na sekta nyingine, kwa mfano- kukagua vipengele mahususi vya mfumo wa Afya (m.f huduma ya afya ya msingi (PHC)/ fedha/ wahudumu wa Afya) au ya programu mahususi (m.f afya ya vijana/ magonjwa ya kitropiki yaliyosahaulika/ afya ya mijini). Matokeo yanahitajika kutumika kutengeneza majibu kwa usawa ulioboreshwa na ufuatiliaji unaoendelea wa kukosekana kwa usawa wa kiafya. Majibu: Ili kuboresha usawa wa Afya, hatua iliyo na ushahidi inahitajika:","Ìmọ̀, ìtọpinpin, àti àtúpalẹ̀ jẹ́ igi lẹ́yìn ọgbà fún ojúṣe tí a nílò láti gba ọgboogba. Ìtọpinpin àìdọ́gba ètò ìlera gbọdọ̀ jẹ́ kókó sí ètò ìfitónilétí ètò ìlera orílẹ̀-èdè. Èyí bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú gbígbà, ìtúpalẹ̀ àti ìfisùn Dátà tí a kò tò lọ́wọ̀ọ̀wọ́ nípa ọjọ́ orí, jẹ́ńda, ipele ẹ̀kọ́, owó tí ó ń wọlé, àìlera àti àwọn ohun ìṣokùnfá mìíràn. Dátà onífọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò jẹ́ èyí tí ó ṣe pàtàkì láti ní òye ọ̀nà tí àti ìdí àìdọ́gba. A gbọ́dọ̀ so dátà mọ́ àlàyé pẹ̀lú àwọn ohun aṣòkùnfà mìíràn bí í ìmọ̀ ẹ̀kọ́ láti ní òye tó kún lórí okùnfà àti ipa ìbádọ̀rẹ́ ìyẹn ni bí àwọn aṣòkùnfà ṣe kó ipa lórí àìdọ́gba ètò ìlera. Lára ìtọpinpin àìdọ́gba ni mímójútó àlàfo tí jẹ́ńdà pèsè àti àwọn àìṣòdodo nínú gbígba dátà ìṣáájú, ìtúpalẹ̀ àti ìjábọ̀. Ọ̀gbọọgba, jẹ́ńdà àti ìlànà àti irinṣẹ́ ìgbéléwọ̀n tí ó dá lórí ẹ̀tọ̀ (láìyọ àwọn ìlànà ìkópa) yẹ ní lílò pẹ̀lú ète láti gbà, ṣe àkójọ, and ìtúpalẹ̀ ẹ̀rí lórí àìdọ́gba ètò ìlera. Èyí pẹ̀lú ipa àìdọ́gba ètò ìlera látọ̀dọ ètò ìlera àti àwọn ẹ̀ka yòókù, fún àpẹẹrẹ ṣíṣe àtúnyẹ̀wò àwọn ìhà kọ̀ọ̀kan ti ètò ìlera (bí àpẹẹrẹ Ètò ìlera tí onípele kékeré/ètò ìsúná/òṣìṣẹ́ ètò ìlẹra) tàbí tí iṣẹ́àkànṣe(bí àpẹẹrẹ ètò ìlera ọmọdé/àwọn àìsàn agbègbè tí a ti patì/ètò ìlera tí ìlú tí ó lajú). Àwọn àbájáde náà jẹ́ èyí tí a gbọdọ̀ lò fún ṣíṣe àtọ̀ ìdáhùn fún ṣíṣe àtúnṣe sí Ọ̀gbọọgba àti ìtọpinpin Ọ̀gbọọgba ètò ìlera tí ó ń lọ lọ́wọ́. Ìdáhùn: Láti ṣe ohun tí yóò mú Ọ̀gbọọgba ètò ìlera tẹ̀síwájú, tí àlàyé pẹ̀lú ẹ̀rí nínú jẹ́ èyí tí a nílò.","Ulwazi, ukuqapha, kanye nokuhlaziya kwakha umgogodla wezinyathelo ezidingekayo ukuze kuzuzwe ukulingana. Ukuqapha ukungalingani kwezempilo kufanele kube yinto esemqoka ohlelweni lolwazi lwezempilo lwezwe. Lokhu kuqala ngokuqoqwa, ukuhlaziywa kanye nokubikwa kwedatha okuhlukaniswe ngeminyaka yobudala, ubulili, imfundo, imali eyenziwa umuntu, ukukhubazeka kanye nezinye izici. Idatha yekhwalithi nayo ibalulekile ukuze kuqondwe indlela kanye nesizathu sokungalingani. Idatha kumele futhi ixhunyaniswe nolwazi kanye nokunye okunqumayo okufana nemfundo ukuze kuqondwe kangcono ubudlelwane bembangela kanye nomthelela, okungukuthi, lezi ezinye izinqumo zinomthelela kanjani ekungalinganini kwezempilo. Ingxenye yokuqapha ukungalingani ihlanganisa ukubhekelela izikhala ezakhiwe ubulili kanye nokunye ukucwasa endleleni idatha eye yaqoqwa, yahlaziywa futhi yabikwa ngayo phambilini. Ukulingana, ubulili kanye nezindlela kanye namathuluzi asekelwe emalungelweni (okuhlanganisa izindlela zokubamba iqhaza) kufanele zisetshenziselwe ukuqoqa, ukuhlanganisa, kanye nokuhlaziya ubufakazi bokungalingani kwezempilo. Lokhu kuhlanganisa imiphumela yokulingana kwezempilo yesinyathelo semikhakha yezempilo kanye neminye imikhakha, isibonelo ukubuyekeza izici ezithile zohlelo lwezempilo (isb. ukuNakekelwa kweZempilo okuyiNhloko (PHC)/ukuxhaswa ngezimali/abasebenzi bezempilo) noma izinhlelo ezithile (isb. imipilo yentsha/izifo ezinganakiwe zasezindaweni ezishisayo/impilo yasemadolobheni). Okutholakele kudingeka ukuthi kusetshenziselwe ukuklama izimpendulo zokuthuthukisa ukulingana kanye nokuqapha okuqhubekayo ngokuphathelene nokungalingani kwezempilo. Impendulo: Ukuze kuthuthukiswe ukulingana kwezempilo, kudingeka ukuthathwa kwesinyathelo kunolwazi:" +በጤናው ዘርፍ ከፍተኛ ጥራት ያለውና ውጤታማ አገልግሎት ለሁሉም ሰው ተደራሽ እና ተቀባይነት ያለው በሚፈልግበት ጊዜ በሁሉም ቦታ መገኘቱን ማረጋገጥ፤ በጤና እና ወይም በሌሎች ዘርፎች የጤና እና የሀብት ክፍፍልን ፍትሃዊ ያልሆነ ስርጭት ለመቅረፍ እና የዕለት ተዕለት የኑሮ ሁኔታዎችን ለማሻሻል በሰፊው የጤና መዋቅራዊ ተቆጣጣሪዎች ላይ እርምጃ እንዲወስድ እንዲሁም የጤና ዘርፉ የጤና እክሎችን በመከታተል የጤና ውጤቶችን በመከታተል እና በጤና አገልግሎት አሰጣጥ ላይ ግንባር መሆን እና ከሌሎች ዘርፎች ጋር በመሆን የሰዎችን የኑሮ ሁኔታ መከታተል፡፡ ቁልፍ ምሳሌዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- ፍትሃዊነት የጤና ስርዓቶችን በድጋሚ በመንደፍ ለምሳሌ የማከፋፈያ አቅምን ለማሳደግ እና እ/አ/አ በ2023 አንድ ቢሊዮን ተጨማሪ ሰዎችን በዚሁ አገልግሎት ለመሸፈን የፋይናንስ ግብቶችን ማሰባሰብ፤ የመጀመሪያ ደረጃ የሕክምና እርዳታን ቅድሚያ መስጠት ለምሳሌ በየመጀመሪያ ደረጃ የሕክምና እርዳታ ላይ የ 1% የሀገር ውስጥ ምርት ኢንቨስት ማድረገ፤ እንደ ጾታዊነት፣ ዘረኝነት፣ የዕድሜ መግፋት፣ የኑሮ ደረጃ እና ብልህነት ያሉ መዋቅራዊ ወሳኞችን መዋጋት፤ በጤና ፖሊሲዎች/አገልግሎቶች/ፕሮግራሞች ላይ የሚመለከቱትን ጎጂ የሆኑ የሥርዓተ ፆታ ልምዶችን እና የሥርዓተ-ፆታ እኩልነትን በመቅረፍ ብዙ ሴቶች በአመራር ሥራ ቦታዎች እና በውሳኔ አሰጣጥ ሂደቶች ላይ እንዲገሳተፉ ማድረግ፤ በጤና እና በሌሎች ማህበራዊ ዘርፎች (በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን፣ ትምህርት እና ሰፊ ማህበራዊ ጥበቃ) ኢንቨስትመንቶችን መጠበቅ እና ማሳደግ ለምሳሌ፡- ለሁሉም ተስማሚ የሥራ እና የሥራ ቅጥር ሁኔታ ፖሊሲዎችን መውጣታቸውን ማረጋገጥ፤ በከተማ እና በገጠር ፍትሃዊ አገልግሎቶችን እና መሰረተ ልማቶችን ማረጋገጥ ሁሉም ሰው ጤናማ ህይወት እንዲኖረው ማድረግ፤ እንዲሁም የጤና እኩልነትን እና የእርምጃውን ተፅእኖ እየተከታተሉ መቀጠል፡፡,"(1) by the health sector to ensure high-quality and effective services are available, accessible and acceptable to everyone, everywhere when they need them; (2) by health and or other sectors to act on the wider structural determinants of health to tackle the inequitable distribution of power and resources, and to improve daily living conditions; and (3) the health sector needs to take the lead in monitoring health inequities through monitoring health outcomes and health service delivery – as well as working with other sectors to monitor people’s living conditions. Key examples include: redesigning health systems for equity e.g. pooling financial resources to enhance redistributive capacity and to progressively cover one billion additional people by 2023; prioritising the Primary Health Care approach e.g. investment of 1% of GDP in PHC; tackling structural determinants such as sexism, racism, ageism, classism and ablism; addressing harmful gender norms and gender inequalities in health policies/services/programmes and having more women in leadership positions and decision-making processes; protecting and increasing investment in health and other social sectors (through Universal Health Coverage (UHC), education and broader social protection) e.g. ensuring policies for decent work and employment conditions for all; ensuring equitable services and infrastructure in both urban and rural areas to ensure everyone can lead healthy lives; and continuing to monitor health inequalities and the impact of action.","(1) wanda ɓangaren lafiya zai ɗauka domin tabbatar ingantattun ayyukan kuma masu kyau sun wadata sannan suna da sauƙin samu sannan amintattun ne ga kowa kuma a ko'ina yayin da suke buƙatar ayyukan kulawar lafiyar. (2) wanda ɓangaren lafiya da wasu ɓangarorin za su yi wajen yin hoɓɓasa a kan wasu abubuwa ɓangaren lafiyar domin kawar da rashin daidaiton wajen raba iko da kayayyaki da kuma bunƙasa yanayin rayuwar yau da kullum: da (3) dole ɓangaren lafiya ya jagoranci sa ido a kan sha'anin rashin daidaiton harkar lafiya ta hanyar kula da sakamako da ake samu a bangaren da bada ayyukan lafiya da kuma yin aiki tare da wasu ɓangarorin domin kula da yanayin rayuwar mutane. Manya misalan sun haɗa da: Sake fasalin tsare-tsaren lafiya don tabbatar da daidaito, misali, tattara kuɗi domin bunƙasa tsarin tallafawa wasu ƙarin mutane da kuma ƙara taimakawa mutane har biliyan ɗaya a shekarar 2023.; Bada muhimmanci ga hanyar bada kulawar lafiya na dole, misali, zuba jari na kaso 1% na tattalin arziƙin ƙasa a harkar bada lafiya na dole (PHC), domin kawar da abubuwa irin su wariyar jinsi da wariyar launin fata da wariyar shekaru da wariyar matsayi da kuma wariyar nakasa.; Magance munanan al'adun jinsi da rashin daidaiton jinsi a tsare-tsare da ayyuka da shirye-shiryen lafiya da kuma shigo da mata cikin matakan shugabanci da sha’ani yanke shawarwari. Bada kariya da ƙara zuba jari a harkar lafiya da wasu bangarorin da suka shafi rayuwar mutane (ta hanyar tsarin bada lafiya na bai ɗaya (UHC), ilimi da ƙarin bada kariya ga mutane) misali, tabbatar da tsare-tsaren samun tsabtataccen aiki da kuma yanayin aiki ga kowa da kowa.; Tabbatar da samun ayyuka na daidaito da kuma kayan more rayuwa a birane da ƙauyuka domin tabbatar da kowa na samun lafiyayyiyar rayuwa:; da Cigaba da sa ido a rashin daidaiton harkar lafiya da kuma tasirin matakin da ake ɗauka.","(1) Na sekta ya Afya ili kuhakikisha huduma za hali ya juu na zinazofaa zinazopatikana , zinafikika na kukubalika kwa kila mtu, kila mahali anapozihitaji; (2) Na Afya na au sekta nyingine kuchukua hatua kwa upana viambajengo vya kimuundo vya afya ili kukabiliana na mgawanyo usio sawa wa nishati na rasilimali, na kuboresha hali ya maisha ya kila siku; na (3) Sekta ya afya inahitaji kuongeza katika kufuatilia ukosefu wa usawa wa afya kupitia kufuatilia matokeo ya afya na utoaji wa huduma za afya vilevile kufanya kazi na sekta nyingine kufuatilia hali ya watu. Mifano muhimu ni pamoja na: Kuunda upya mifumo ya Afya kwa usawa m.f kuunganisha rasilimali za kifedha ili kuongeza uwezo wa ugawaji upya na kuendelea kuhudumia watu Bilioni moja zaidi ifikapo 2023; Kuweka kipaumbele mbinu ya huduma ya afya ya msingi m.f. uwekezaji wa 1% ya pato la Taifa katika PHC; kukabiliana na viambajengo vya kimuundo kama vile uongozi, wa kijinsia, ubaguzi wa rangi, umri, utabaka na ablism; Kushughulikia kanuni zenye madhara ya kijinsia na ukosefu wa usawa wa kijinsia katika sera/ huduma/ programu za afya na kuwa na wanawake wengi katika nafasi za uongozi na michakato ya kufanya maamuzi; Kulinda na kuongeza uwekezaji, katika Afya na sekta nyingine za kijamii (kupitia huduma za afya kwa wote (UHC), elimu na ulinzi mpana wa kijamii) m.f kuhakikisha sera za kazi zenye staha na masharti ya ajira kwa wote; Kuhakikisha huduma na miundombinu yenye usawa katika maeneo ya mijini na vijijini ili kuhakikisha kila mtu anaweza kuishi maisha yenye afya; na Kuendelea kufuatilia usawa wa Afya na athari za hatua.","(1)láti ẹ̀ka ètò ìlera láti rí í dájú pé ètò tí ó jíire tó sì ṣiṣẹ́ déédéé wà ní ṣepẹ́, jẹ́ ìtẹ́wọ́gbà ́ fún gbogbo ènìyàn, ibi gbogbo nígbà tí wọ́n nílò wọn. (2) nípa ìlera àti tàbí àwọn ẹ̀ka tó ń ṣiṣẹ́ lórí àwọn ohun elétò tó gbòòrò tó ń ṣokùnfà ti ìlera láti dojú kọ àìpín iná ẹ̀lẹ́tírikì àti àlùmọ́nì ní ọgbọọgba, àti láti mú ìyípadà dé bá ìgbé ayé; àti (3) ẹ̀ka ti ètò ìlera nílò láti gba ipò adarí nínú mím��jútó àìdọ́gba ètò ìlera nípasẹ̀ ìtọpinpin àbájáde àti ìṣe ètò ìlera - pẹ̀lú ṣíṣe iṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹ̀ka yòókù láti mójútó ipò ìgbé ayé ènìyàn. Àpẹẹrẹ tí ó jẹ́ kókó ni: Ṣíṣe àtúnṣe sí ètò ìlera fún ọgbọọgba bí àpẹẹrẹ kíkó owó jọ láti lè ṣe àtúnpín ipá àti láti lè borí ní ìtẹ̀síwájú àwọn ènìyàn bílíọ̀nù kan tó bá máa fi di 2023; Mímú ìlànà ètò ìlera kékeré gẹ́gẹ́ bí í alákọ̀ọ́kọ́ bí àpẹẹrẹ ìdókòwò ìdá kan tí owó tí ó ń wọ̀lú nínú ọjà abélé nínú PHC;ìgbógunti ètò tó ń ṣokùnfà bí ó jẹ́ńdá, ìran, ipò, àti ìyàsọ́tọ̀ àwọn aláìlera; dídokọ́ju àwọn ewu fún jẹ́ńdà àti àìdọ́gba jẹ́ńdà nínú àlàkalẹ̀/ètò ìlera àti níní ọ̀pọ̀ obìnrin nínú ipò ìṣèjọba àti ètò ìpinnu ; dídáàbò àti ṣíṣe àfikún sí ìdókòwò nínú ètò ìlera àti àwọn ẹ̀ka àwùjọ (látara Universal Health Coverage (UHC), ètò ẹ̀kọ́ àti ìdá àbọ̀ àwùjọ tó gbòòrò) bí àpẹẹrẹ àrídàjú àlàkalẹ̀ fún iṣẹ́ tí ó dára àti ipò ìgbaniṣíṣẹ́ fún gbogbo ènìyàn; Rírí dájú pé ètò ọgbọọgba àti ohun èlò amáyẹ́dẹrùn ní ìgboro àti àwọn agbègbè abúlé fún láti rí í dájú wí pé gbogbo ènìyàn lè gbé ìgbé ayé àlááfíà;àti Títẹ̀síwájú láti mójútó àìdọ́gba ètò ìlera àti ipa ìṣe náà.","(1) ngumkhakha wezempilo ukuqinisekisa ukuthi kutholakala izinsiza asezingeni eliphakeme futhi ezisebenzayo, ezifinyelelekayo futhi ezamukelekayo kuwo wonke umuntu, yonke indawo lapho bezidinga; (2) ngezempilo noma kweminye imikhakha ukuze kuthathwe isinyathelo ngokuphathelene nokunquma uhlaka ngokubanzi kwezempilo ukuze kubhekelelwe ukusatshalaliswa okungalingani kwamandla kanye nezinsiza, kanye nokwenza ngcono izimo zokuphila zansuku zonke; kanye (3) umkhakha wezempilo udinga ukuhola ekuqapheni ukungalingani kanye nokulethwa kwezinsiza zezempilo – kanye nokusebenzisana neminye imikhakha ukuqapha izimo zabantu zokuphila. Izibonelo eziyinhloko zihlanganisa: ukuhlela kabusha izinhlelo zezempilo ukuze kube nokulingana isb. ukuhlanganisa izinsiza zezimali ukuze kuthuthukiswe amandla okusabalalisa kabusha futhi kufinyelelwe kancane kancane kwabanye abantu abayisigidigidi esisodwa ngo-2023; ukubeka eqhulwini indlela yokuNakekela kwezeMpilo okuyiSisekelo isb. ukutshalwa kwezimali kwe-1% yeGDP kuPHC; ukubhekana nokunquma uhlaka okufana nokucwasa ngokobulili, ubandlululo, iminyaka yobudala, isimo sezenhlalo kanye ubandlululo kanye nokuvumela okuthile ukuthi kwenzeke; ukubhekelela imithetho eyingozi ngokuphathelene nobulili kanye nokungalingani ngokobulili ezinqubweni zezempilo/ezinsizeni/ezinhlelweni kanye nokuba nabesifazane abaningi abasezikhundleni zobuholi kanye nasezinqubweni zokuthatha izinqumo; ukuvikela nokwandisa ukutshalwa kwezimali kwezempilo kanye nakweminye imikhakha yezenhlalo (nge-Universal Health Coverage (UHC), imfundo nokuvikelwa kwezenhlalo okubanzi) isb. ukuqinisekisa izinqubomgomo zomsebenzi omuhle kanye nezimo zokuqashwa kubo bonke; ukuqinisekisa izinsiza ezilinganayo kanye nengqalasizinda ezindaweni zasemadolobheni kanye nezasemakhaya ukuze kuqinisekiswe ukuthi wonke umuntu angaphila impilo enempilo; kanye nokuqhubeka nokuqapha ukungalingani kwezempilo kanye nomthelela wezinyathelo." +የጤና ገንዘብ ድጋፍ ማጠቃሊያ፡- የጤና ፋይናንስ ውጤታማ የአገልግሎት ሽፋን እና የፋይናንስ ድጋፍን በማሻሻል ወደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን እድገት ማስመዝገብ የሚያስችል የጤና ስርዓት ለማሳደግ ዋና ተግባር ነው፡፡ ዛሬ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች በውጪው ምክንያት አገልግሎት አያገኙም፡፡ ሌሎች ብዙዎች ከኪሳቸው ውጪ በሚከፍሉበት ጊዜም እንኳ ዝቅተኛ ጥራት ያለው አገልግሎት ያገኛሉ፡፡ በጥንቃቄ የተዘጋጁ እና ተግባራዊ የጤና ፋይናንስ ፖሊሲዎች እነዚህን ችግሮች ለመፍታት ይረዳሉ፡፡ ለምሳሌ፡- ውል መፈራረም እና ክፍያ መፈጸም የሕክምናው ሁኔታ ትብብር እና መሻሻሎችን በሕክምና አሰጣጡ ጥራት ላይ ሊያመጡ ይችላሉ፡፡ በቂ እና ወቅታዊ የገንዘብ ድጋፍ ለአገልግሎት ሰጭዎች በቂ የሰው ኃይል እና ለታካሚዎች ሕክምና ለመስጠት ይረዳል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ፋይናንስ ድጋፍ አሰጣጥ በዋና ዋናዎቹ ተግባራት ላይ ያተኩራል፡- የገቢ ማሰባሰቢያ (የመንግስት በጀት፣ የግዴታ ወይም በፍቃደኝነት ቅድመ ክፍያ የኢንሹራንስ ሸፋን ዕቅዶች፣ በተጠቃሚዎች በቀጥታ ከኪስ የሚከፈጸሙ ክፍያዎች እና የውጭ እርዳታን ጨምሮ የገንዘብ ምንጮችን ማፈላለግ) ገንዘቦችን ማሰባሰብ (በቅድሚያ የተከፈሉ ክፍያዎችን በአንዳንድ ስም ወይም ህዝቡን በሙሉ ወክሎ መሰብሰብ) አገልግሎቶችን መግዛት( ለጤና አገልግሎት አቅራቢዎች ክፍያ ወይም ሀብት መመደብ)።,"Health financing Overview: Health financing is a core function of health systems that can enable progress towards universal health coverage by improving effective service coverage and financial protection. Today, millions of people do not access services due to the cost. Many others receive poor quality of services even when they pay out-of-pocket. Carefully designed and implemented health financing policies can help to address these issues. For example, contracting and payment arrangements can incentivize care coordination and improved quality of care; sufficient and timely disbursement of funds to providers can help to ensure adequate staffing and medicines to treat patients. WHO’s approach to health financing focuses on core functions: revenue raising (sources of funds, including government budgets, compulsory or voluntary prepaid insurance schemes, direct out-of-pocket payments by users, and external aid) pooling of funds (the accumulation of prepaid funds on behalf of some or all of the population) purchasing of services (the payment or allocation of resources to health service providers)","Zuba kuɗi a harkar lafiya Gamsashshen n bayani: Zuba kuɗi a harkar lafiya wani aiki ne mafi muhimmanci a tsare-tsaren lafiya wanda zai iya samar da cigaba a harkar bada lafiya na bai ɗaya ta hanyar inganta kyawawan ayyukan bai ɗaya da tallafin kuɗi don kariyar lafiya. A yau, miliyoyin mutane basa samun ayyukan lafiya saboda yawan kuɗi. Da yawan wasu kuwa na samun ayyuka marasa inganci na kula da lafiya koda kuwa sun biya kuɗin bayan an dubasu. Tsare-tsaren zuba kuɗi a harkar lafiya da aka tsara su sosai kuma ake aiwatarwa ta yadda ya dace zasu iya taimaka wa magance waɗannan matsalolin. Misali, biyan ma'aikatan bada kulawar lafiya bisa yadda suka tsara bada kulawar da ingancin bada kulawar lafiyar, zai ƙarfafa musu guiwa wajen haɗa kai da yin abin da ya dace; sannan tabbatar da cewa ana biyan ma'aikatan sosai kuma a kan lokaci yana taimakawa wajen samun wadatattun ma'aikata da magungunan yi wa marasa lafiya magani sosai. Yunƙurin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ga zuba kuɗi a harkar lafiya ya maida hankali kan abubuwa mafiya muhimmanci.: Tara kuɗin shiga (hanyoyin samun kuɗi sun haɗa da kasafin kuɗi na gwamnati, tsare-tsaren biyan kuɗin inshora tin a farko kafin aikin na dole ko na zaɓi da da kuma biyan kuɗin da marasa lafiya ke yi bayan an duba su, ko kuma tallafin kuɗi daga wasu hanyoyin a waje. Tara kuɗi (Tara ƙudin tun a madadin wasu ko kuma dukkan al'umma) Biyan kuɗin hidimomi ( Biyan kuɗi ko raba kayan aiki ga ma'aikatan bada kulawar lafiya)","Ufadhili wa Afya Muhtasari: Ufadhili wa Afya ni kazi kuu ya mfumo wa afya inayoweza kuwezesha maendeleo kuelekea huduma ya afya kwa wote kwa kuboresha huduma bora na ulinzi wa kifedha. Leo, mamilioni ya watu hawapati huduma kutokana na gharama. Wengine wengi hupokea huduma duni hata wanapolipa nje ya mfuko. Sera zilizoundwa kwa uangalifu na kutekelezwa za ufadhili wa afya zinaweza kusaidia kushughulikia masuala haya. Kwa mfano, mipango ya kandarasi na malipo inaweza kuhamasisha uratibu wa matunzo na uboreshaji wa ubora wa matunzo; utoaji wa fedha wa kutosha na kwa wakati kwa watoa huduma unaweza kusaidia kuhakikisha watumishi wa kutosha na Dawa za kutibu wagonjwa. Mtazamo wa WHO katika ufadhili wa afya unazingatia kazi kuu: Kuongeza mapato (vyanzo vya fedha ikiwa ni pamoja na Bajeti za serikali, mipango ya Bima ya lazima ay ya hiari ya kulipia kabla, malipo ya moja kwa moja kutoka kwa watumiaji, na misaada ya nje) Mkusanyo wa fedha (mkusanyiko wa fedha za kulipia kabla kwa niaba ya baadhi au watu wote) Ununuzi wa huduma (malipo au ugawaji wa rasilimali kwa watoa huduma za Afya)","Nínáwó sí ètò ìlera Ìsọnísókí: Nínáwó sí ètò ìlera jẹ́ ojúṣe gbòógì ti àjọ ètò ìlera tí ó lè ṣe atọ́nà ìtẹ̀síwájú sí Universal Health Coverage nípa títúnbọ̀ máa mú iṣẹ́ ìmúnádóko dé bá ètò ààbò àti ìdáàbò bo ètò ìsúná. Lónìí, ènìyàn tó tó mílíọ̀nù ni kò rí ànfààní ètò yìí látàrí iye rẹ̀. Ọ̀pọ̀ àwọn mìíràn gba ìtọ́jú òtúbáńtẹ́ nígbà tí Wọ́n san owó lápò wọn pẹ̀lú. Àlàkalẹ̀ Nínáwó sí ètò ìlera tí a ṣe pẹ̀lẹ́pẹ̀lẹ́ tí ó sì di èyí tí a mú ṣẹ lè ṣe ìrànwọ́ láti dojúkọ àwọn ìṣòro yìí. Bí àpẹẹrẹ, gbígbéṣẹ́ fún ní àti ètò owó sísan lè ṣe ìkóríyá ìtọ́jú elétò, kí ó sì mú àyípadà dé bá ìjójúlówó ìtọ́jú ;títóbi àti sísan owó lásìkò tó tọ́ fún àwọn olùpèsè, lè ṣe ìrànwọ́ láti gba òṣìṣẹ́ àti àwọn òògùn láti fi tọ́jú àwọn aláìsàn. Ìlàna tí WHO tẹ̀lé láti lè náwó sí ètò ìlera fojúsun àwọn kókó ojúṣe: Wíwá owó tí ìjọba yóò fi ṣe nǹkan (orísun owó, tí kò yọ owó àá ìjọba sílẹ̀, ètò kàńpá tàbí ìfiaraẹnisílẹ̀ fún àwọn ètò ìṣèdúró, sísan owó láti àpọ̀ ara ẹni fún àwọn onibàárà àti àwọn olùtọ́jú láti ìta) Títu owó jọ(àkójọ owó àsansílẹ̀ fún àwọn kan tàbí gbogbo ènìyàn) Ríra ètò( sísán tàbí yíyan ohun èlò fún àwọn olùpèsè ètò ìlera","Ukuxhaswa ngezimali kwezempilo Uhlolojikelele: Ukuxhaswa ngezimali kwezempilo kuwumsebenzi oyinhloko ezinhlelweni zezempilo ezingavumela inqubekela phambili ekufinyeleleni kwezempilo kuyo yonke indawo ngokuthuthukisa ukutholakala kwezinsiza okusebenza ngendlela efanele kanye nokuvikelwa ngokwezezimali. Namuhla, izigidi zabantu azizitholi izinsiza ngenxa yezindleko. Abanye abaningi bathola ikhwalithi engeyinhle yezinsizai ngisho nalapho bekhokha khona ngemali ephuma emaphaketheni abo. Izinqubomgomo zezimali zezempilo eziklanywe futhi zasetshenziswa ngokucophelela zingasiza ekubhekelelni lezi zinkinga. Isibonelo, amalungiselelo enkontileka kanye nokukhokhelwa angakhuthaza ngomhlomulo ukuxhumanisa ukunakekela kanye nekhwalithi yokunakekela eyenziwe ngcono; ukukhokhelwa kwezimali ngokwanele kanye nangesikhathi kubahlinzeki kungasiza ekuqinisekiseni izisebenzi ezanele kanye nemithi yokwelapha iziguli. Indlela ye-WHO yokuxhasa ngezimali ezempilo igxile emisebenzini engumongo: ukukhuliswa kwemali engenayo (imithombo yezimali, okuhlanganisa izabiwomali zikahulumeni, izinhlelo zomshwalense eziphoqelelwe noma zokuzithandela ezikhokhelwa ngaphambi kokusetshenziswa, izimali ezikhokhwayo eziphuma ephaketheni labasebenzisi, kanye nosizo lwangaphandle) ukuqoqelwa ndawonye kwezimali (ukuqongelelwa kwezimali ezikhokhwa ngaphambi kokusebenzisai egameni labantu abathile noma bonke abantu) ukuthengwa kwezinsiza (ukukhokhelwa noma ukwabiwa kwezinsiza kubahlinzeki bezinsiza zezempilo)" +በተጨማሪም ሁሉም ሀገሮች በመንግስት በግልፅ ባይጠቀስም ህዝቡ የትኛውን አገልግሎት ማግኘት እንዳለበት የሚያሳይ ፖሊሲዎች አሏቸው፤ እነዚያ ያልተሸፈኑ አገልግሎቶችን በማስፋፋት ብዙውን ጊዜ ውጪውን የሚከፈሉት በሽተኞች ነው (አንዳንድ ጊዜ የጋራ ክፍያ ተብለው ይጠራሉ)፡፡ በተግባር ካየን የጤና ገንዘብ ድጋፍ ማሻሻያው በየአገሮቹ ካለው ልዩ ሁኔታ እና ከጤና ፋይናንስ አደረጃጀቶች አንፃር ከአንዱ አገር ወደ ሌላው አገር ሊገባ አይችልም፡፡ በእያንዳንዱ ሀገር የአፈጻጸም ችግር ዋና መንስኤዎች የሚይለያዩ ሲሆን በጤና ፋይናንስ ስትራቴጂ ውስጥ የሚተገበሩት ማሻሻያዎች ትኩረት ሊሰጣቸው የሚገቡት እነዚህ ናቸው፡፡ ነገር ግን ወደ ሁለንተናዊ የጠየና ሽፋን የሚደረገውን ዕድገት የሚደግፉ በርካታ የማሻሻያ መርሆች ለማብራራት የሚያስችሉ ከዓለም አቀፍ ልምድ የተወሰዱ ትምህርቶች አሉ፡፡ እነዚህ “እንዴት ይከናውን” የሚል መመሪያን የሚሰጡ አይደሉም ይልቁንም የማሻሻያ ስልቶች (እና ከሁሉም በላይ የተሃድሶ ትግበራ ናቸው) ተገቢውን የማበረታቻ ሁኔታ መፍጠራቸውንና አለመፍጠራቸውን ለማረጋገጥ የሚያገለግሉ “ምልክቶች” ስብስብ በመሆናቸው ከዓላማዎች እና ግቦች አንጻር ትክክለኛ አቅጣጫ በዚህ ሁኔታ ውስጥ እየጠቆሙ እና እየተንቀሳቀሱ ናቸው፡፡ የመመሪያ መርሆዎች እንደሚከተለው ሊገለጹ ይችላሉ፡- በከፍተኛ ሁኔታ በሕዝብ የገንዘብ ድጋፍ ምንጮች ላይ ጥገኛነት ወደመሆን ማምራት ገንዘቦች ስለሚሰበሰቡበት መንገድ መቆራረጡን መቀነስ ወይም የሚያመጣውን አሉታዊ ውጤት መቀነስ ወደ የበለጠ ስልታዊ የሆነ የጤና አገልግሎቶች ግዥ በማምራት የአቅራቢዎችን ክፍያ ከአፈፃፀማቸው መረጃ ጋር በማገናኘት እና ከሚያገለግሉት የህዝብ ጤና ፍላጎቶች ጋር ማገናኘት፡፡ የሽፋን ፖሊሲዎችን (ጥቅማ ጥቅሞችን እና የጋራ ክፍያዎችን) ከፖሊሲ ዓላማዎች ጋር በግልፅ ማመጣጠን፡፡,"In addition, all countries have policies on which services the population is entitled to, even if not explicitly stated by government; by extension those services not covered, are usually paid for by patients (sometimes called co-payments). In practice Health financing reforms cannot simply be imported from one country to another given the unique context of each country and its starting point in terms of health financing arrangements; the underlying causes of performance problems differ in each country and it is these causes which the reforms proposed in a health financing strategy must address. However, there are lessons from international experience that allow a number of guiding principles for reforms which support progress towards UHC, to be specified. These do not constitute a “how-to” guide, but rather a set of “signposts” that can be used to check whether reform strategies (and more importantly, reform implementation) create an appropriate incentive environment and hence are pointing and moving in the right direction in terms of objectives and goals. The guiding principles can be summarized as: moving towards predominant reliance on public funding sources reducing fragmentation in how funds are pooled or mitigating the consequences moving towards more strategic purchasing of health services, linking provider payments to data on their performance, and to the health needs of the populations they serve aligning coverage policies (benefits and copayments) explicitly with policy objectives.","Bugu da ƙari, dukkan ƙasashe na da tsare-tsaren da al'umma ke da haƙƙin samun ayyuka, ko da kuwa gwamnati bata yi bayanin haka ba a fili; kuma dai waɗannan ayyukan ba a bada su, yawanci marasa lafiya ne ke biyan kuɗin ayyukan (wani lokacin ana kiransa da biyan tare). A aikace Gyare-gyaren zuba kuɗi a harkar lafiya ba zai yiwu a ɗauko tsarin wata ƙasa zuwa wata ba saboda kowacce ƙasa nada yanayin ta na musamman da kuma yadda ta fara tsarin zuba kuɗin ta tin farko; sannan bayyanannen abubuwan da ke janyo matsaloli gudanar da ayyuka sun bambanta a kowacce ƙasa kuma waɗannan abubuwan da ke haddasa matsalolin ya kamata a magance domin samun gyare-gyaren da ake so a tsarin zuba kuɗi a harkar lafiya. Haka kuma, samun gogewa daga bangarorin duniya na koyar da taimakawa wajen samo ƙa'idojin jagorantar kawo gyare-gyaren da suke taimakawa cigaban tsarin bada kulawar lafiya na bai ɗaya (UHC). Waɗannan ƙa’idojin ba wai hanyar jagorantar bane na mataki zuwa mataki, sai dai wasu rukuni n hanyoyin duba ne da za a iya amfani dasu wajen ƙimanta cewa ko hanyoyin gyare-gyaren ( musamman ma wajen aiwatar dasu) suna samar da taimakon da ya dace sannan suna gaba-gaba wajen tabbatar da ƙudurce-ƙudurcen da ake so a cimma. Ƙa'idojin jagorantar an taƙaitasu a matsayin: Za a iya taƙaita dokokin aiwatarwa kamar haka:kai wa ga dogaro a kan hanyoyin samun kuɗin al'umma. Rage abin da ke kawo tsaiko a yadda ake tara kuɗi ko rage munanan sakamakon hakan cigaba wajen tsarin biyan kuɗin ayyukan lafiya cikin tsari, bada bayanan ma'aikacin lafiya domin biyansu dai-dai da ƙokarinsu, da kuma irin buƙatun al'umma game da kulawa lafiyar da suke musu Daidaita tsare-tsaren bada kulawar lafiya na bai ɗaya (alfanu da biya tare) a bayyane tare da manufofin tsare-tsaren.","Kwa kuongezea, nchi zote zina sera ambazo wakazi wanastahili kupata huduma, hata kama hazijasemwa wazi na serikali; kwa ugavi huduma hizo ambazo hazija shughulikiwa, kwa kawaida hulipwa na wagonjwa (wakati mwingine huitwa malipo ya pamoja). Kwa vitendo Mageuzi ya ufadhili wa afya hayawezi kuagizwa kutoka nchi moja hadi nyingine kutokana na muktadha wa kipekee wa kila nchi na mahali pa kuanzia katika masuala ya mipngo ya ufadhili wa afya; sababu za msingi za matatizo ya utendaji hutofautiana katika kila nchi na ni sababu hizi ambazo marekebisho yanayopendekezwa katika mkakati wa ufadili wa afya lazima yashughulikiwe. Hata hivyo; kuna mafunzo kutoka kwa uzoefu wa kimataifa ambayo inaruhusu idadi ya kanuni elekezi kwa ajili ya mageuzi ambayo inasaidia maendeleo kuelekea UHC, kubainishwa. Haya hayajumuishi muongozo wa jinsi ya, lakini ni seti ya habari za saini ambazo zinaweza kutumika kuangalia ikiwa mikakati ya mageuzi (na muhimu zaidi, utekelezaji wa mageuzi) huunda mazingira yanayofaa ya motisha na hivyo basi wanaelekeza na kusonga katika muelekeo sahihi katika suala la malengo na madhumuni. Kanuni za muongozo zinaweza kufupishwa kama: Kuelekea kwenye utegemezi mkubwa wa vyanzo vya fedha zaumma. Kupunguza mgawanyiko katika jinsi fedha zinavyokusanywa au kupunguza matokeo Kuelekea katika ununuzi wa kimkakati zaidi wa huduma za afya, kuunganisha malipo ya watoa huduma na data juu ya utendaji wao, na mahitaji ya afya ya watu wanaowahudumia. Kuoanisha sera za huduma (faida na malipo ya nakala) kwa uwazi na malengo ya sera.","Ní àfikún, gbogbo orílẹ̀-èdè ní àlàkalẹ̀ lórí ètò tí àwọn ènìyàn ní ẹ̀tọ́ sí, tí ìjọba kò bá tilẹ̀ yànyànná ré, ní àsúnsíwájú àwọn ètò tí kò sí lábẹ́ rẹ̀, jẹ́ èyí tí àwọn aláìsàn máa ń sanwó fún(ìgbà mìíràn ni à ń pè é ní owó àjùmọ̀san). Nínú ìfikọ́ra Àtúnṣe owónàá ètò ìlera kì í ṣe tí a lè gbà wọlé láti orílẹ̀-èdè kan sí òmíràn pẹ̀lú inú ìlò tí ó dá yàtọ̀ ní orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan àti ìbẹ̀rẹ̀ rẹ̀ tí a bá wo ètò owónàá ètò ìlera, àwọn ohun abẹ́lẹ̀ tí ó ń fà ìṣòro ojúṣe yàtọ̀ ní orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan, àwọn okùnfà wọ̀nyí tí àtúnṣe dábàá nínú nínáwó sí ète ètò ìlera gbọdọ̀ ṣe àmójútó. Ju gbogbo ẹ lọ̀, ẹ̀kọ́ wà látara ìrírí òkè òkun tí ó gba ọ̀pọ̀ àwọn òfin fún àtúnṣe tí ó ní àtìlẹyìn sí UHC, ní sísọ ojú abẹ níkòó. Èyí kò ní ""bí a ti ń tọ́nisọ́nà, bí kò ṣe àkójọ pọ̀ pátákó ìjúwe"" tí a lè lò láti fi mọ̀ ète àtúnṣe (ní pàápàá jù lọ, àmúṣe àtúnṣe) ṣe ìdásílẹ̀ àyíká tí ó ní ìkóríyá tí ó yẹ, tí ó wá ń tọ́ka àti ń lọ ní ọ̀nà títọ́ ní sísọ ọ̀rọ̀ nípa èrò gbà àti ìlépa. Àwọ̀n Ìlàna ì tọ́nisọ́nà ni a lè ṣe Ìsọnísókí bí i: Lílọ lọ́nà tí ó jẹ́ wí pé àgbẹ́kẹ̀lé wọn ìjìnlẹ̀ nínú wíwá owó lára àwọn ará ìlú gẹ́gẹ́ bí í orísun Ṣíṣe àdínkù ìpín sí yẹ́lẹyẹ̀lẹ lórí bí a ṣe ń tú owó jọ tàbí àdínkù ràbọ̀rábọ̀ Lílọ ní ọ̀nà tí ète rẹ̀ gbọgbọ́n nínú rírà àwọn ètò ìlera, sísọ àwọn owó tí àwọn olùpèsè san fún dátà lórí ìṣe, àti sí ìní ìlera àwọn ènìyàn tí wọ́n ń sìn Jíjẹ́ kí àlàkalẹ̀ ìdáàbò ṣe rẹ́gí(ànfààní àti ìsanwó papọ̀) ní ìpín yẹ́lẹyẹ̀lẹ pẹ̀lú èròngbà àlàkalẹ̀.","Ngaphezu kwalokho, wonke amazwe anezinqubomgomo zokuthi yiziphi izinsiza abantu abanelungelo lokuzithola, ngisho noma zingashiwongo ngokucacile nguhulumeni; ngokwelula lezo zinsiza ezingatholakali, ngokuvamile ezikhokhelwa yiziguli (ngezinye izikhathi ezibizwa ngokuthi ukukhokha ngokuhlanganyela). Ukwenza umsebenzi Izinguquko zezimali zezempilo azikwazi ukungeniswa zisuka kwelinye izwe ziye kwelinye uma kucatshangelwa umongo okhethekile wezwe ngalinye kanye nesiqalo salo ngokuphathelene namalungiselelo ezezimali zezempilo; izimbangela eziyinhloko zezinkinga zokusebenza ziyahlukahluka ezweni ngalinye futhi yilezi zimbangela izinguquko eziphakanyisiwe ecebweni lezezimali zezempilo okumele zizibhekelele. Nokho, kunezifundo ezivela kokwenzeke emhlabeni wonke ezivumela izimiso eziningana eziqondisayo zezinguquko ezisekela inqubekela phambili eya ku-UHC, ezizocaciswa. Lezi akuzona iziqondiso zokuthi “kuzokwenziwa kanjani”, kodwa kunalokho iqoqo “laezinkomba” ezingasetshenziselwa ukuhlola ukuthi amasu okuguqula (futhi okubaluleke nakakhulu, ukuqaliswa kwenguquko) akha indawo efanele yokukhuthaza futhi ngenxa yalokho akhomba futhi ahamba ngendlela efanele mayelana nezinhloso kanye nokuphokophelwe. Izimiso eziqondisayo zingafingqwa ngokuthi: ukuthuthela ekuthembeleni ngokuyinhloko emithonjeni yezimali yomphakathi ukunciphisa ukuhlukaniswa kwendlela izimali ezihlanganiswa ngayo noma ukunciphisa imiphumela ukuthuthela ekuthengeni izinsiza zezempilo ngamasu nakakhudlwana, ukuxhumanisa ukukhokhelwa kwabahlinzeki kanye nedatha yokusebenza kwabo, kanye nezidingo zezempilo zabantu abakhonzayo ukuvumelanisa izinqubomgomo zokufinyelela (imihlomulo kanye nokukhokha ngokuhlanganyela) ngokucacile kanye nezinhloso zenqubomgomo." +ቁልፍ መልዕክቶች በሁሉም የገቢ ደረጃዎች ላይ ባሉ አገሮች ውስጥ እውነተኛ ዕድገት ሊኖር እንደሚችል ተሞኩሮ ያሳያል፡፡ የእያንዳንዱ ሀገር አካሄድ እንደየአካባቢው ሁኔታ የሚለያይ ቢሆንም ከላይ የተገለጸው ትምህርት ለፍትሃዊ እና ውጤታማ ዕድገት አስፈላጊ ነው፡፡ የሀገር ተሞክሮ ከስያሜዎች ይልቅ በጤና ፋይናንስ ተግባራት መነጽር መታየት አለበት እና ጠቃሚ ትምህርቶችን ይሰጣል፡፡ እንደ “ማህበራዊ ጤና መድን”፣ “የማህበረሰብ መድን” ወይም “በግብር የሚደገፉ ስርዓቶች” ያሉ መለያዎች በራሳቸው ትንሽ ትርጉም የላቸውም ሲሆን ያለ መሆኑን እና ጥራት ያለው አገልግሎት መጠቀምን ለማረጋገጥ ገንዘብ ሲያሰባስቡ፣ ሲያቀናጁ እና ሲጠቀሙ ለአገሮች ያሉትን ውስብስብ ምርጫዎች እና አማራጮች ይደብቃሉ፡፡ የጤና ስርዓት ፋይናንስ ሁንተናዊ የጤና ሽፋን አስፈላጊ አካል ቢሆንም ወደ ሁንተናዊ የጤና ሽፋን የሚያመራው እድገት በጤና ስርዓቱ ምሰሶዎች ላይ የተቀናጁ ተግባራትን በተለይም በጤናው የሰው ሀይሉን ለማጠናከር ትኩረት ይሰጣል፡፡,"Key messages Experience demonstrates that real progress is possible in countries at all income levels. Each country’s pathway will differ depending on the local context, however the above lessons are essential for equitable and effective progress. Country experience should be looked at through the lens of the health financing functions, rather than labels, and can provide valuable lessons. Labels such as “social health insurance,” “community insurance,” or “tax-funded systems” have little meaning by themselves and hide the complex choices and options available to countries as they raise, pool, and use funds to ensure the availability and use of quality services. Health system financing is an essential component of UHC but progress toward UHC also requires coordinated actions across the pillars of the health system with particular attention to strengthening human resources for health.","Manya-manyan saƙonni Sanin makamar aiki na nuna cewa samun ainihin cigaba a ƙasashe masu arziƙi a kowanne mataki mai yiyuwa ne. Hanyar da kowacce ƙasa zata bi ta bambanta ya danganta da yanayi cikin ƙasar, saboda haka darussan sama na da matuƙar muhimmanci wajen tabbatar da daidaitaccen cigaba kuma ingantacce. Za a kalli gogewar ƙasa ta hanyar madubin sha'anin sanya kuɗi a harkar lafiya, maimakon sunayen shirye-shirye sannan za su iya koyar da darussan masu amfani. Sunayen tsare-tsare irinsu 'inshoran lafiyar zamantakewar mutane' da 'inshoran al'umma' ko 'shirye-shiryen da ke samun kuɗi ta haraji' amfaninsu kaɗan ne a karan kansu sannan suna ɓoye zaɓi da hanyoyi da yawa da ƙasashe ke da shi yayin tattara da haɗa da kuma kashe kuɗi domin tabbatar da wadata da amfani da ingantattun ayyuka. Zuba kuɗi a harkar lafiya wani ɓangare ne mai matuƙar muhimmanci na shirin bada lafiya na bai ɗaya amma kuma cigaba ga shirin bada lafiya na bai ɗaya na buƙatar tsararrun matakai a faɗin jiga-jigan bangarorin shirin lafiya tare da bada kulawa ta musamman ga inganta bangaren ma'aikata domin bunƙasa harkar lafiya.","Ujumbe Muhimu Uzoefu unaonyesha kuwa maendeleo ya kweli yanawezekana katika nchi katika viwango vyote vya mapato. Njia ya kila nchi inatofautiana kulingana na muktadha wa mahali alipo, hata hivyo mafunzo yaliyo hapo juuu ni muhimu kwa maendeleo ya usawana madhubuti. Ukosefu wa nchi unapaswa kuangaliwa kupitia lenzi ya kazi za ufadhili wa Afya, badala ya lebo, na inaweza kutoa mafunzo muhimu. Lebo kama vile Bima ya afya ya jamii, Bima ya jamii, au mifumo inayofadhiliwa na kodi hazina maana zenyewe na huficha machaguo na maoni changamano yanayopatikana kwa nchi zinapochangisha, kukusanya na kutuma fedha ili kuhakikisha upatikanaji na matumizi ya huduma bora. Ufadhili wa mfumo wa afya ni sehemu muhimu ya UHC lakini maendeleo kuelekea UHC pia yanahitaji hatua zilizortibiwa katika misingi yote ya mafunzo ya Afya kwa kuzingatia hasa kuimarisha rasilimali watu kwa ajili ya afya.","Kókó ohun tí ó yẹ ní mímọ̀ Ìrírí ṣàfihàn ìtẹ̀síwájú tí ó jẹ́ òdodo ṣe é ṣe ní àwọn orílẹ̀-èdè ní ipele tí owó ń gbà wọlé gbogbo. Ọ̀nà orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan yàtọ̀, ó ní ṣe pẹ̀lú bí a, ṣe lò ó ní abélé, ju gbogbo ẹ̀ lọ, àwọn ẹ̀kọ́ òkè yìí ṣe pàtàkì fún ọgbọọgba àti ìtẹ̀síwájú tí ó yè kooro. Ìrírí orílẹ̀-èdè jẹ́ èyí tí ó yẹ kí a wò ní àwòfín nípa lílo dígí ìṣe nínáwó sí ètò ìlera, èyí tí a óò fi ṣe ìwé tí a óò lẹ̀, tí ó lè pèsè ẹ̀kọ́ tí ó jọjú. Àwọn ìwé tí a lẹ̀ bí í ""ìṣèdúró ètò ìlera àwùjọ"", ""ìṣèdúró́ agbègbè"", tàbí ètò sísan owó orí "" ní ìtumọ̀ tí kò ìjìnlẹ̀ fúnra wọn, ó sì mú oríṣìíríṣìí ohun tí ó kẹnú tí ó wuni àti àwọn ohun tí ó wà nílẹ̀ fún àwọn orílẹ̀-èdè bí Wọ́n ṣe ń ṣe wá, kó mọ́ra, tí wọ́n ń lọ àwọn owó náà láti rí í àrídájú àti ìlò àwọn ètò tí ó yè kooro. Nínáwó sí ètò ìlera jẹ́ àkóónú pàtàkì tí UHC ṣùgbọ́n ìtẹ̀síwájú sí UHC náà fẹ́ ìṣe tí ó létò káàkiri àwọn òpó ètò ìlera pẹ̀lú títẹjúmọ́ ìró àlùmọ́nì ènìyàn fún ètò ìlera lágbára.","Imilayezo ebalulekile Okwenzekile kubonisa ukuthi inqubekela phambili yangempela ingenzeka emazweni kuwo wonke amazinga amaholo. Indlela yezwe ngalinye izohluka kuye ngengqikithi yendawo, noma kunjalo izifundo ezingenhla zibalulekile ukuze kube nenqubekela phambili ngokulinganayo kanye nangendlela efanele. Okwenzeke ezweni kufanele kubhekwe ngemisebenzi yezimali zezempilo, kunamalebula, futhi kungahlinzeka ngezifundo ezibalulekile. Amalebula anjengokuthi ""umshwalense wezempilo yezenhlalakahle,"" ""umshwalense womphakathi,"" noma ""izinhlelo ezixhaswe ngentela"" awasho lutho ngokwawo futhi afihla izinketho eziyinkimbinkimbi kanye nezinketho ezitholakalayo emazweni njengoba eqoqa, eqongelela, futhi esebenzisa izimali ukuze aqinisekise ukutholakala nokusetshenziswa kwezinsiza eziyikhwalithi. Ukuxhaswa ngezimali kohlelo lwezempilo kuyingxenye ebalulekile ye-UHC kodwa inqubekela phambili eya ku-UHC nayo idinga izinyathelo ezihlanganisiwe kuzo zonke izinsika zohlelo lwezempilo ngokucophelela ngokukhethekile ekuqiniseni izinsiza zabasebenzi bezempilo." +የጤና ስርዓት አስተዳደር አጠቃላይ እ���ታ፡- የጤና ስርዓት አስተዳደር የአንድን ሀገር የጤና አጠባበቅ ስርዓት ለመቆጣጠር እና ለማስተዳደር በስራ ላይ ያሉ ሂደቶችን፣ መዋቅሮችን እና ተቋማትን ያመለክታል፡፡ በመንግስት ኤጀንሲዎች፣ የጤና ሕክምና አቅራቢዎች፣ ታካሚዎች እና ቤተሰቦቻቸው፣ ሰዎች እና ማህበረሰቦች፣ የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች እና የግል ዘርፉ አካላትን ጨምሮ በተለያዩ ተዋናዮች እና ባለድርሻ አካላት መካከል ያለውን ግንኙነት ያስተዳድራል፡፡ የጤና ስርዓት አስተዳደር ማለት የስትራቴጂክ ፖሊሲ ማዕቀፎች መኖራቸውን ማረጋገጥ እና ውጤታማ ቁጥጥር፣ የጥምረት ግንባታ፣ ተገቢ ደንቦችን ማስቀመጥና ማበረታቻዎችን መስጠት፣ ለስርዓት ዲዛይን ትኩረት እና ተጠያቂነት ጋር የተጣመሩ ናቸው፡፡ የጤና አገልገሎት ተደራሽ፣ ፍትሃዊ፣ ቀልጣፋ፣ ተመጣጣኝ ዋጋ ያለው እና ለሁሉም ጥራት ያለው መሆኑን ለማረጋገጥ ውጤታማ የጤና ስርዓት አስተዳደር አስፈላጊ ነው። ይህ ቀልጣፋ እና ፍትሃዊ የጤና አጠባበቅ ግብአቶችን መመደብ፣ የጤና አጠባበቅን የሚመሩ ፖሊሲዎች እና ደንቦች መኖር እና የጤና አጠባበቅ ስርዓቱን አፈፃፀም ለመገምገም እና ለመመርመር ስልቶችን ማስቀመጥ ያስፈልጋል፡፡ በተጨማሪም የጤና ስርዓት አስተዳደር በጤና እንክብካቤ ውስጥ ፍትሃዊነትን እና ማህበራዊ ፍትህን በማስተዋወቅ ረገድ ወሳኝ ሚና ይጫወታል፡፡ የጤና አጠባበቅ ሥርዓቱ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ደረጃቸው፣ ብሄራቸው፣ ባህላቸው፣ ጾታቸው ወይም ሌሎች ነገሮች ሳይገድቡ የሁሉንም የህብረተሰብ አባላት ፍላጎት የሚያሟላ መሆኑን ለማረጋገጥ ጥረት ያደርጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ከዘላቂ ልማት ግቦች አጀንዳ አንፃር የዓለም ጤና ድርጅት አገሮች ውጤታማ የጤና ሥርዓት አስተዳደርን እንዲተገብሩ ለመደገፍ ቁርጠኛ ሲሆን በተለይም የመንግሥታቱን አቅም በማጎልበት እ/አ/አ በ2030 ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን እውን ለማድረግ የሚያስችሉ ስትራቴጂዎችን በመንደፍ የመንግሥታት አቅምን በማጠናከር ላይ ልዩ ትኩረት ተሰጥቶታል፡፡,"Health system governance Overview: Health systems governance refers to the processes, structures and institutions that are in place to oversee and manage a country's healthcare system. It manages the relationships between different actors and stakeholders involved in healthcare, including government agencies, healthcare providers, patients and their families, people and communities, civil society organizations and private sector entities. Health systems governance means ensuring strategic policy frameworks exist and are combined with effective oversight, coalition-building, provision of appropriate regulations and incentives, attention to system design, and accountability. Effective health systems governance is essential for ensuring that healthcare services are accessible, equitable, efficient, affordable and of high quality for all. This requires efficient and equitable allocation of healthcare resources, the presence of policies and regulations guiding healthcare delivery, and mechanisms for monitoring, evaluating and reviewing the healthcare system’s performance. Moreover, health systems governance plays a crucial role in promoting equity and social justice in healthcare. It strives to ensure that the healthcare system is responsive to the needs of all members of society, regardless of their socioeconomic status, ethnicity, culture, gender or other factors. WHO Response In the context of the Sustainable Development Goals (SDG) agenda, WHO is committed to supporting countries to exercise effective health systems governance, with a specific focus on strengthening the capacity of governments to formulate and implement strategies that will lead to the realization of UHC by 2030.","Jagorantar tsarin lafiya Gamsashshen bayani; Jagorantar tsare-tsaren lafiya na nufin wasu hanyoyi da yanayin tsare-tsaren da hukumomi da aka shirya su domin sa ido da kulawa da tsarin lafiyar ƙasa. Yana kulawa da dangantakar da ke tsakanin waɗanda abin ya shafa da masu faɗa a ji da suke cikin tsarin kulawar lafiya, wanda ya haɗa da hukumomin gwamnati da masu bada kulawar lafiya da marasa lafiya da iyalansu da mutane da al'ummai da ƙungiyoyin al'umma da kuma hukumomi masu zaman kansu. Jagorantar tsare-tsaren lafiya na nufin tabbatar da bayyanannun tsare-tsare masu kyau da suke a shirye da sa ido a kan yadda ake gudanar da abubuwa da samar da hadin guiwa da ƙirƙirar dokoki da lada da maida hankali kan tsara shiri da neman mutane su bayanin abin da ke faruwa. Kyakykyawan jagorantar tsare-tsaren lafiya nada matukar muhimmanci wajen tabbatar da cewa ana iya samun ayyukan kulawa da lafiya sannan akwai daidaito wajen rabonsu kuma yadda ya dace da sauƙin samu sannan kuma suna da inganci ga kowa da kowa. Hakan na buƙatar rabon kayayyakin kiwon lafiya ta hanyar da ya dace kuma da daidaito da samar da tsari da dokoki wanda suke tafiyar da hanyar bada kiwon lafiya, da kuma hanyoyin sa ido da ƙiyasi da kuma duba ƙoƙarin tsarin kiwon lafiyar. Bugu da ƙari, jagorantar tsare-tsaren kiwon lafiya yana taka muhimmiyar rawa wajen tabbatar da daidaito da kuma adalci tsakanin mutane a harkar kiwon lafiya. Ana ƙoƙarin tabbatar da cewa tsarin kiwon lafiya yana biyawa dukkan al'umma buƙatunsu, ba tare da la'akari da matsayin zamantakewa da tattalin arziƙinsu ba da ƙabila da al'ada da jinsi da wasu al'amuran. Matakan Hukumar WHO Idan ana magana ƙudurin Hukumar Kare Muradun Ƙarni, (SDG), Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta duƙufa wajen tallafawa ƙasashe dasu aiwatar da kyakykyawan jagorantar tsarin kiwon lafiya, da maida hankali musamman a kan ƙarfafa ikon gwamnatoci dasu ƙirƙiri tsare-tsare da aiwatar dasu da zasu janyo tabbatar tsarin bada kiwon lafiya na bai ɗaya a shekarar 2030.","Usimamizi wa mfumo wa Afya Muhtasari: Usimamizi wa mfumo wa afya unarejelea taratibu, miundo na taasisi ambazo ziko mahali pa kusimamia na kuangalia mfumo wa huduma za Afya nchini. Inasimamia uhusiano kati ya watendaji mbalimbali ya Afya, ikiwa ni pamoja na mashirika ya kiserikali, watoa huduma za Afya, wagonjwa na familia zao, watu na jamii, mashirika ya kiraia na vyombo vya sekta binafsi. Usimamizi wa mifumo ya Afya unamaanisha kuhakikisha kuwa mifumo ya kimkakati ya sera ipo na imeunganishwa na uangalizi madhubuti,ujenzi wa muungano, utoaji wa kanuni na motisha zinazofaa, uzingatiaji wa muundo wa mfumo wa uwajibikaji. Usimamizi bora wa mifumo ya afya ni muhimu za afya ili kuhakikisha kuwa huduma za Afya zinapatikana, nafuu na za ubora wa juu kwa wote. Hii inahitaji mgao mzuri na sawa wa rasilimali za huduma ya afya, uwepo wa sera na kanuni zinazoongoza utoaji wa huduma ya Afya, na mbinu za ufuatiliaji, kutathmini na kukagua utendaji wa mfumo wa huduma ya afya. Zaidi ya hayo, usimamizi wa mifumo ya Afya ina jukumu muhimu katika kukuza usawa na haki ya kijamii katika huduma ya Afya. Inajitahidi kuhakikisha kuwa mfumo wa huduma za Afya unakidhi mahitaji ya wanajamii wote, bila kujali hali yao ya kijamii na kiuchumi, kabila, utamaduni, jinsia au mambo mengine. Muitikio wa WHO Katika muktadha wa ajenda ya malengo ya maendeleo endelevu (SDG), WHO imejitolea kusaidia nchi kutekeleza utawala bora wa mifumo ya Afya, kwa kuzingatia hasa katika kuimarisha uwezo wa serikali wa kuunda na kutekeleza mikakati ambayo itapekelea utekelezaji wa UHC ifikapo 2030.","Ìjọba ètò ìlera Ìsọnísókí: Ìṣèjọba ètò ìlera túmọ̀ sí ètò, àwọn ìgbékalẹ̀ tí ó wà láti rí sí àti tọ́jú ètò ìlera orílẹ̀-èdè kan. Ó máa ń tọ́jú ìbáṣepọ̀ láàárín àwọn òṣèré àti àwọn aláṣẹ tí Wọ́n ń kópa nínú ètò ìlera, pẹ̀lú àwọn òṣìṣẹ́ ìjọba, àwọn Olùpèsè ètò ìlera, àwọn aláìsàn, àti ẹbí wọn, àwọn ènìyàn àti agbègbè, àwùjọ àwọn òṣìṣẹ́ àti ilé - iṣẹ́ àwọn ẹ̀ka aládà-ńlá. Ìṣèjọba ètò ìlera túmọ̀ sí rírí àrídájú pé ète ètò ìmúṣẹ fún àwòṣe ti wà àti pé a sópọ̀ pẹ̀lú ohun tí a gbàgbé, ìkọlù-kíkọ, ìpèsè òfin tí ó yẹ àti ́amọ́ríyá, àkíyèsí sí àpẹẹrẹ ètò àti ìṣirò. Ètò ìlera tí ó múná dóko fún ìṣèjọba ṣe pàtàkì fún àrídájú pé ètò ìlera jẹ́ ohun tí ó wà ní àrọ́wọ́tọ́, fún gbogbo ènìyàn, olówó pọ́ọ́kú àti ó sì jẹ́ ojúlówó fún gbogbo ènìyàn. Èyí bèrè fún ìpín mímúná dóko àti wíwà lọ́ọ́ọgba àlùmọ́nì ètò ìlera, ìpèsè ètò ìmúṣẹ àti òfin tí ó ń dáàbò bo ètò ìlera, àti ohun èlò fún ìtọpinpin, ìgbéléwọ̀n àti ṣíṣe àtúnyẹ̀wò iṣẹ́ ṣíṣe. Pẹ̀lú pẹ̀lú, ìjọba ètò ìlera kó ipa pàtàkì nínú ìgbélárugẹ ọgbọọgba àti ìdájọ́ àwùjọ nínú ètò ìlera. Ó gbìyànjú láti rí í dájú pé ètò ìlera lè dáhùn sí ìní gbogbo àwọn tí ó wà ní àwùjọ, láìbìkítà ipò wọn láwùjọ, ẹ̀yà, àṣà, jẹ́ńdà, àti àwọn nǹkan mìíràn. Ìdáhùn WHO Nínú ìlò ètò ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró , WHO farajìn fún ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún orílẹ̀-èdè láti ṣe ìṣẹ̀jọba ètò ìlera tí ó múná dóko, pẹ̀lú àfojúsùn kan lórí ìrónilágbára ipá àwọn ìjọba láti ṣòfin àti ìmúṣe ète tí yóò fà ìmúṣẹ tí UHC t�� ó bá máa fi di ọdún 2030.","Ukwenganyelwa kohlelo lwezempilo Uhlolojikelele: Ukwenganyelwa kwezinhlelo zezempilo kubhekisela ezinqubweni, ezinhlakeni kanye nasezikhungweni ezikhona zokuqapha ukwenziwa komsebenzi kanye nokuphatha uhlelo lwezempilo lwezwe. Luphatha ubudlelwane phakathi kwabadlala indima abahlukahlukene kanye nababambiqhaza abathintekayo kwezokunakekela kwempilo, okuhlanganisa ama-ejensi kahulumeni, abahlinzeki bezokunakekela kwempilo, iziguli kanye nemindeni yazo, abantu kanye nemiphakathi, izinhlangano zomphakathi kanye nezinhlangano zomkhakha ozimele. Ukwenganyelwa kwezinhlelo zezempilo kusho ukuqinisekisa ukuthi kunezinhlaka zenqubomgomo yamasu futhi kuhlangene nokuqapha ukwenziwa komsebenzi ngempumelelo, ukwakhiwa komfelandawonye, ukuhlinzekwa kwemithethonqubo efanele kanye nezikhuthazo, ukunaka ukuklanywa kohlelo, kanye nokuziphendulela. Ukwenganyelwa kwezinhlelo zezempilo ngendlela efanele kubalulekile ekuqinisekiseni ukuthi izinsiza zezempilo ziyatholakala, ziyalingana, zisebenza kahle, azibizi futhi zisezingeni eliphakeme kubo bonke. Lokhu kudinga ukwabiwa okusebenzayo kanye nokulinganayo kwezinsiza zezempilo, ukuba khona kwezinqubomgomo kanye nemithethonqubo eqondisa ukulethwa kwezempilo, kanye nezindlela zokuqapha, ukuhlola kanye nokubuyekeza ukusebenza kohlelo lwezempilo. Ngaphezu kwalokho, ukwenganyelwa kwezinhlelo zezempilo kunendima ebalulekile ekukhuthazeni ukulingana kanye nobulungiswa bezenhlalo ekunakekeleni kwezempilo. Kulwela ukuqinisekisa ukuthi uhlelo lokunakekelwa kwezempilo luyasabela ezidingweni zawo wonke amalungu omphakathi, kungakhathaliseki isimo sawo senhlalo kanye nomnotho, ubuzwe, isiko, ubulili noma ezinye izici. Impendulo yeWHO Ngokwengqikithi ye-ajenda yeMigomo Yentuthuko Esimeme (SDG), iWHO izibophezele ekusekeleni amazwe ukuthi asebenzise ukwengamela izinhlelo zezempilo ngendlela efanele, ngokugxila ngokuqondile ekuqiniseni amandla ohulumeni okwakha kanye nokusebenzisa amasu azoholela ekufezekeni kwe-UHC ngo-2030." +ከአስራ ሶስተኛው አጠቃላይ የስራ መርሃ ግብር እ/አ/አ 2019–2023 ጋር በመስማማት የአለም ጤና ድርጅት የሚከተሉትን ቁልፍ አላማዎች ለማሳካት ትይዩ አቀራረብን በመከተል በሶስት ድርጅታዊ ደረጃዎች በትብብር ይሰራል፡- አገሮች ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማስፈን የጤና ስርዓቶቻቸውን አስተዳደር እንዲያጠናክሩ ጥሪ አቅርበዋል፡፡ የጤና ስርአቶችን አስተዳደርን ለማሻሻል የሚረዱ መንገዶችን ማቅረብ፤ ክልሎች እና ሀገራት የጤና ስርዓቶቻቸውን እንደ አስፈላጊነቱ እንዲያጠናክሩ ድጋፍ ያደርጋል። የአለም ጤና ድርጅት በጤና ስርአት ላይ የሚሰራው ስራ ሀገራት የሁለንተናዊ የጤና ሽፋን አጀንዳን እንዲያራምዱ ብቻ ሳይሆን ከዘላቂ ልማት ግብ 3 ባለፈ ኢላማዎች ላይ በመድረስ ላይ ተጽእኖ አለው፡፡ በጤና ስርዓት አስተዳደር ላይ የሚደረጉ ማሻሻያዎች በጤና እና ከጤና ጋር ያልተያያዙ ዘላቂ ልማት ግቦች ውጤት ለማምጣት ይረዳል፣ ለምሳሌ ድህነትን ማስቀረት (ዘላቂ ልማት ግብ 1)፣ የፆታ እኩልነት (ዘላቂ ልማት ግብ 5)፣ ኢፍትሃዊነትን በመቀነስ (ዘላቂ ልማት ግብ 10)፣ ውጤታማ፣ ተጠያቂ እና አካታች ተቋማት (ዘላቂ ልማት ግብ 16)፣ ወዘተ ተፅዕኖ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ሥርዓቶች አስተዳደር የፖሊሲ መሳሪያዎችን፣ ቴክኒክን እና ዘዴን ማዘጋጀት ብቻ ሳይሆን ፖሊሲዎቹን ግቦች እና ዓላማዎች ጨምሮ በተግባር ምን እንደሚመስል ማሳየትንም ያካትታል፡፡ በዚህ አካሄድ መሰረት የአለም ጤና ድርጅት በጤና ስርአት አስተዳደር ላይ የሚሰራው ስራ አባል ሀገራትን በሚከተለው መንገድ ይረዳል፡- የሀገሪቱን የፖሊሲ ራዕይ የሚገልጹ ስትራቴጂካዊ የፖሊሲ ማዕቀፎችን ማዘጋጀት (ለምሳሌ በብሔራዊ የጤና ፖሊሲዎች፣ ስትራቴጂዎች እና እቅዶች)፤ እነዚህን የፖሊሲ ማዕቀፎች ሕጋዊ ሰነዶችን (ለምሳሌ ሕጎችን እና ደንቦችን) ጨምሮ በሚመለከታቸው የፖሊሲ ሰነዶች አማካይነት ተግባራዊ ማድረግ፤,"In line with the Thirteenth General Programme of Work 2019–2023, WHO works collaboratively across its three organizational levels, adopting a horizontal approach to pursue the following key objectives: call upon countries to strengthen the governance of their health systems for UHC provide guidance on ways to enhance health systems governance support regions and countries in strengthening their health systems governance as needed. WHO’s work on the health systems governance not only supports countries in advancing the UHC agenda but has an impact on reaching the targets beyond SDG 3. Improvements in health systems governance will support achieving results in both health and non-health-related SDGs, such as ending poverty (SDG 1), achieving gender equality (SDG 5), reducing inequalities (SDG 10), building effective, accountable and inclusive institutions (SDG 16), etc. Impact: For WHO, health systems governance involves not only the development of policy tools, techniques and methods but also what policy looks like in practice, including its goals and intentions. Based on this approach, WHO’s work on health systems governance aims to assist Member States in: 1. developing strategic policy frameworks that articulate the country’s policy vision (e.g. through national health policies, strategies and plans); 2. operationalizing these policy frameworks through relevant policy instruments, including legal instruments (e.g. laws and regulations);","Dangane da shirin aiki na bai ɗaya na sha uku shekarar 2019 zuwa 2023, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta haɗa kai tsakanin matakan ƙungiyoyin ta guda uku ta hanyar amfani da iyakarta domin cimma waɗannan manya-manyan ƙuduran.: Kira ga ƙasashe dasu inganta jagorantar tsare-tsaren lafiyarsu saboda tsarin bada kulawar lafiya na bai ɗaya. Nusarwa a kan hanyoyin bunƙasa jagorantar tsare-tsaren lafiya Tallafawa yankuna da ƙasashe wajen inganta kulawa da tsare-tsaren lafiya kamar yadda ake buƙata. Aikin huykumar Lafiya ta Duniya WHO a kan kulawa da tsare-tsaren lafiya ba wai kaɗai yana taimakawa ƙasashe bane wajen kyautata manufar tsarin nan na bada kulawar lafiya na bai ɗaya sai dai yana da tasiri wajen cimma ƙuduran sama da Ƙudurin Cigaban Al'umma mai Ɗorewa na 3, wato SDG. Samun cigaba a kula da tsare-tsaren lafiya zai taimaka wajen cimma sakamakon a duka Ƙudiran Cigaban al'umyma masu Ɗorewa a harkar lafiya da bana harkar lafiya ba, kamar irin su kawar da talauci (ƙudiri na 1) da cimma daidaiton jinsi (ƙudiri na 5) da rage rashin daidaito (ƙudiri na 10) da kafa hukumomi masu inganci da bada bayanin abin da ke faruwa waɗanda zasu shigo cikin al'amarin (ƙudiri na 16) da dai sauransu. Tasiri: Ga Hukumar Lafiya ta Duniya WHO , jagorantar tsare-tsaren harkar lafiya ba wai kawai ta ƙunshi samar da hanyoyin tsare-tsare da dabaru da hanyoyi ba ne hatta yaya tsarin yake a aikace, wanda ya haɗa da manufofinta da ƙudire-ƙudirenta. Ta kallon wannan hanyar, aikin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan jagorantar tsare-tsaren harkar lafiya ya duƙufa ne wajen taimakawa ƙasashe a: 1. Samar da dabarun tsare-tsare masu tsari da suke bayanin ƙudirin tsarin ƙasa (misali, ta hanyar tsare-tsaren harkar lafiya na ƙasa da hanyoyi da kuma dabaru); 2. Tabbatar da waɗannan dabarun tsare-tsaren ta hanyar hukumomin da abin ya shafa, wanda ya haɗa da hukumomin doka da oda (misali, dokoki da ƙa'idoji);","Kulingana na mpango mkuu wa kumi na tatu wa kazi wa 2019-2023, WHO inafanya kazi kwa ushirikiano katika ngazi zake tatu za shirika, ikichukua mkabala mlalo ili kutekeleza malengo makuu ya yafuatayo: Wito kwa nchi kuimarisha usimamizi wa mifumo yao ya afya kwa UHC Kutoa mwongozo kuhusu njia za kuimarisha utawala wa mifumo ya Afya kusaidia kanda na nchi katika kuimarisha usimamizi wa mifumo yao ya afya inapohitajika. WHO inafanya kazi katika usimamizi wa mifumo ya Afya sio tu kwamba kuunga mkono nchi katika kuendeleza ajenda ya UHC lakini ina athari katika kufikia malengo zaidi ya SDG3. Uboreshaji wa usimamizi wa mifumo ya Afya utasaidia kufikia matokeo katika SDGs za Afya na zisizo husiana na afya, kama vile umaskini (SDG 1), kufikia usawa wa kijinsia (SDG %) kupunguza kukosekana kwa usawa (SDG 10), kujenga taasisi zenye ufanisi, zinazowajibika na shirikishi (SDG 16), n.k. Athari: Kwa WHO, usimamizi wa mifumo ya Afya unahusisha sio tu uundaji wa zana za sera, mbinu za njia lakini pia jinsi sera inayoonekana katika utendaji, ikijumuisha malengo na nia yake. Kulingana na mbinu hii, kazi ya WHO kuhusu usimamizi wa mifumo ya afya inalenga kusaidia nchi wanachama katika: 1. kuunda mifumo ya kimkakati ya sera inayofafanua dira ya sera ya nchi (m.f. kupitia sera za Afya za kitaifa, mkakati na mipango); 2. Kutekeleza mifumo hii ya sera kupitia vyombo vya husika vya sera, ikijumuisha vyombo vya kisheria (mf. Sheria na kanuni);","Ní ìbámu pẹ̀lú Ètò Iṣẹ́ Gbogbogboò ti ìkẹtàlá 2019-2023,WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú ìbáṣepọ̀ jákèjádò ipele ètò ilé-iṣẹ́ tirẹ̀ mẹ́ta, lílo ìlànà oníbùú láti lépa àwọn èròngbà wọ̀nyí: Pípe àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe ìrónilágbára ti ìṣèjọba ti ètò ìlera fún UHC Ìpèsè ìtọ́nisọ́nà lórí ọ̀nà láti ran ètò ìlera ìṣẹ̀jọba lọ́wọ́ àtìlẹyìn àwọn ẹkùn àti orílẹ̀-èdè nínú ìrónilágbára ìṣèjọba ètò ìlera wọn gẹ́gẹ́ bí ó ti yẹ. Iṣẹ́ WHO lórí ìṣèjọba ètò ìlera kò ṣe àtìlẹyìn fún orílẹ̀-èdè tí ó ń tẹ̀sìwájú nínú ètò UHC nìkan ṣùgbọ́n ní ipa lórí rírí àfojúsùn kọjá ìlépa ìdàgbàsókè tí ó alágbèéró kẹta. Ìmúdára sí i ìṣèjọba ètò ìlera yóò ṣe àtìlẹyìn fún rírí àbájáde nínú ohun tí ó jẹ mọ́ ìlera àti ohun tí kò jẹ mọ́ ìlera ti ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró, àpẹẹrẹ ni fífi òpin sí ìṣẹ́(ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró kìn-ín-ní), ìyọrísí ìdọgba jẹ́ńdà(ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró karùn-ún), ṣíṣe àdínkù àìdọ́gba(ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró kẹwàá), ṣíṣe ètò tó dámúṣé, lè ṣe ìṣirò àti pẹ̀lú àgbékalẹ̀(ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró ìkẹrìndínlógún), àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Ipa:Fún WHO, ìṣèjọba ètò ìlera kì í gba ohun èlò ètò ìmúṣẹ ìdàgbàsókè, àwọn ìlànà àti ọ̀nà nìkan, ṣùgbọ́n a ohun tí ọ̀nà ìmúṣe jọ nínú ìṣe, láì yọ ìlépa àti èrò rẹ́ sílẹ́. Lórí ìlànà yìí, iṣẹ́ WHO lórí ìṣẹ̀jọba ètò ìlera ní ìfọkànsí láti ṣe ìrànwọ́fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́: 1. ṣíṣe ète ìmúlò ètò gẹ́gẹ́ bí àwòṣe tí ó máa ń jẹ́ kí ìwòye ètò ìmúṣe orílẹ̀-èdè yéni yéké yéké(bí àpẹẹrẹ nípa ètò ìmúṣe ìlera orílẹ̀-èdè, ète àti ètò) ; 2. Ṣíṣe àwọn ètò ìmúlò àwòṣe nípasẹ̀ àwọn èlò ìmúlò tí ó yẹ́, láì yọ ohun èlò tí ó bófin mu kúrò (bí àpẹẹrẹ òfin àti ìlànà).;","Ngokuhambisana neThirteenth General Programme of Work 2019-2023, esebenza ngokubambisana emazingeni ayo amathathu enhlangano, isebenzisa indlela yokubheka umthelela enhlanganweni yonke yokuphokophela imigomo eyinhloko elandelayo: ukuhlaba ikhwelo lokuthi kuqiniswe ukwengamela kwezinhlelo zawo zezempilo ze-UHC nikeza isiqondiso ngezindlela zokuthuthukisa ukuphathwa kwezinhlelo zezempilo ukuseka izifunda kanye namazwe ngokuphathelene nokuqinisekisa ukwenganyelwa kwezinhlelo zabo zezempilo njengoba kudingeka. Umsebenzi weWHO ngokuphathelene nokwenganyelwa kwezinhlelo zezempilo awusekeli nje kuphela amazwe ekuqhubekiseleni phambili i-ajenda ye-UHC kodwa unethonya ekuzuzeni okuphokophelwe okungaphezu kweSDG 3. Ukuthuthuka ekubuseni kwezinhlelo zezempilo kuzosiza ukufeza imiphumela kuko kokubili kumaSDG ahlobene nempilo kanye nangahlobene nempilo, njengokuqeda ubumpofu (SDG 1), ukufeza ukulingana ngokobulili (SDG 5), ukunciphisa ukungalingani (SDG 10), ukwakha izikhungo eziphumelelayo, eziphendulayo kanye nezingabandlululi (SDG 16), njll. Umthelela: KuWHO, ukwenganyelwa kwezinhlelo zezempilo akuhlanganisi nje kuphela ukusungulwa kwamathuluzi enqubomgomo, amasu kanye nezindlela kodwa nokuthi inqubomgomo ibukeka kanjani ekusebenzeni, okuhlanganisa imigomo kanye nezinhloso zayo. Ngokusekelwe kule ndlela, umsebenzi weWHO ekulawuleni izinhlelo zezempilo uhlose ukusiza amaZwe angamaLungu ngokuphathelene nalokhu: 1. ukusungula izinhlaka zenqubomgomo zamasu ezichaza umbono wenqubomgomo yezwe (isb. ngezinqubomgomo zikazwelonke zezempilo, amasu kanye nezinhlelo); 2. ukusebenzisa lezi zinhlaka zenqubomgomo ngokusebenzisa amathuluzi enqubomgomo afanele, okuhlanganisa amathuluzi angokomthetho (isib. imithetho kanye nemithethonqubo);" +በጤና ፖሊሲና መርሃ ግብሮች ልማት፣ ትግበራ እና ግምገማ ላይ መመሪያ ለመስጠት ከሁሉም ባለድርሻ አካላት ማለትም ከሲቪል ማህበረሰብ እና ከግል ዘርፉ ጋር ጥምረት እና አጋርነት መፍጠር፣ የስርአቱን ዲዛይን ማውጣት እና አጠቃላይ የጤና ስርዓቱን አርክቴክቸር ማቋቋም፣ ስልጣንና ተግባር ከአገሪቱ ልዩ ሁኔታ ጋር እንዲጣጣሙ ማድረግ እንዲሁም ውጤታማ የፖሊሲ ትግበራ እና ተፅእኖን ለማረጋገጥ የተጠያቂነት እና የቁጥጥር ዘዴዎችን በመዘርጋት የገበያ አቅም ማነስን መፍታት፤,"3. building coalitions and partnerships with all relevant stakeholders, such as civil society and the private sector, to provide guidance in the development, implementation and review of health policy and programmes; 4. shaping the system design and establishing the overall architecture of the health system, tailoring powers and duties to fit the unique context of the country; and 5. providing accountability and oversight mechanisms to ensure effective policy implementation and impact, as well as addressing market failures.","3. Samar da haɗin kan ƙungiyoyi da haɗin guiwa tare da dukkan masu ruwa da tsaki, irin su ƙungiyoyin al'umma masu zaman kansu da kuma ɓangarori masu zaman kansu sannan domin bada nusarwa a cigaban da aiwatarwa da gyare-gyaren tsarin harkar lafiya da shirye-shirye; 4. canja yanayin tsarin da kafa gaba ɗaya yanayin tsarin harkar lafiya da tsara shugabanci da aikace-aikace suyi daidai da yanayin ƙasar; da 5. Samar da tsarin bada bayanin abin da ke faruwa da hanyoyin sa ido domin tabbatar da aiwatarwar ingantaccen tsari da ta siri tare da kuma magance matsalolin kasuwa.","3. kujenga miungano na ushirikiano na washikadau wote husika, kama vile asasi za kiria, ili kuleta miongozo katika maendeleo, utekelezaji na mapitio ya sera na programu za afya; 4. kuunda muundo wa mfumo na kuanzisha usanifu wa jumla wa mfumo wa afya, urekebishaji wa mamlaka na majukumu ili kuendana na muktadha wa kipekee wa nchi; na 5. Kutoa taratibu za uwajibikaji na usimamizi ili kuhakikisha utekelzaji bora wa sera na athari, vilevile kushughulikia kushindwa kwa soko.","3.Ṣíṣe ìdarapọ̀ àti àjọṣepọ̀ pẹ̀lú gbogbo àwọn aláṣẹ tí ó yẹ, bí i àwùjọ ìlú àti ẹ̀ka aládàá ńlá, láti pèsè ìtọ́sọ́nà nínú ìdàgbàsókè, ìmúṣẹ àti àtúnyẹ̀wò ètò ìmúlò ìlera àti àwọn ètò ; 4.Ṣíṣe àpẹẹrẹ ètò onírúurú àti fífi ìfilọ́lẹ́ gbogbo ìyàwòrán ètò ìlera, dídojúkọ agbára àti ojúṣe tí ó yẹ fún ìlò orílẹ̀-èdè ;àti 5.Ìpèsè ìṣirò àti fífi ojú fo àwọn ohun èlò láti rí i dájú pé ètò ìmúlò, ìmúṣẹ àti ipa tí ó múná dóko, pẹ̀lú dídojúkọ ìjákulẹ̀ ọjà.","3. ukwakha imifelandawonye kanye nokubambisana nabo bonke ababambiqhaza abafanele, njengomphakathi kanye nomkhakha ozimele, ukunikeza isiqondiso ekuthuthukiseni, ekusebenziseni kanye nasekubuyekezeni inqubomgomo nezinhlelo zezempilo; 4. ukubumba ukwakheka kweszinhlelo kanye nokusungula ukwakhiwa kohlelo lwezempilo, ukulungisa amandla kanye nemisebenzi ukuze ivumelane nengqikithi ekhethekile yezwe; kanye 5. nokuhlinzeka ngezindlela zokuziphendulela kanye nokwengamela ukuze kuqinisekiswe ukuqaliswa kwezinqubomgomo kanye nomthelela ophumelelayo, kanye nokubhekelela ukwehluleka kwemakethe." +የጤና ግብር ማጠቃሊያ፡- የጤና ግብር የሚጣሉት በሕዝብ ጤና ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ በሚያሳድሩ ምርቶች ላይ ለምሳሌ ትንባሆ፣ አልኮል እና ስኳር ጣፋጭ መጠጦች (SSBs) ናቸው። እነዚህ ግብሮች ሁሉንም ተጠቃሚ የሚያደርግ ፖሊሲ ተደርገው የሚወሰዱት የጤና ፍትሃዊነትን እያሳደጉ እና በአጠቃላይ በጀቱ ላይ ገቢን በማሰባሰብ ኑሮውን ስለሚታደጉ እና በሽታን ስለሚከላከሉ ነው፡፡ እንዲሁም እንደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን (UHC) የገንዘብ ድጋፍ ወይም በጣም ወጪ ቆጣቢ ሆኖም ብዙም ጥቅም ላይ ላልዋሉ የህዝብ ጤና ድጋፎች ላሉ ልዩ ቅድሚያ መሰጠት ባላባቸው ጉዳዮች ላይ ሊያገለግሉ ይችላሉ፡፡ የጤና ግብር ፖሊሲ ዓላማ ተላላፊ ላልሆኑ በሽታዎች አስጊ ናቸው ተብለው የሚወሰዱ ምርቶችን በከፍተኛ ሁኔታ ዋጋቸውን ዝቅተኛ በማድረግ ፍጆታን መቀነስ ነው፡፡ ከኢኮኖሚ ዕድገት በበለጠ እውነተኛ የዋጋ ጭማሪን የሚያመጣ መደበኛ የግብር ጭማሪ በበቂ ሁኔታ በማድረግ ይከናወናል፡፡ የቀረጥ ግብር ጤናን ለማስፋፋት በጣም ውጤታማው የግብር መለኪያ ነው ምክንያቱም ዋጋውን ከሌሎች እቃዎች አንፃር ስለሚቀይሩ እና በቀላሉ በጊዜ መጨመር የሚቻል ነው፡፡ ፍጆታ በግብር በተሻለ ሁኔታ የሚቀነሰው በምርቱ ዋጋ ላይ ተመስርተው ከሚጣሉ ግብሮች ይልቅ ጤናማ ያልሆነ ምርት (እንደ ሲጋራ ያሉ) ወይም ጤናማ ያልሆነው ንጥረ ነገር (እንደ ንፁህ አልኮል ወይም ስኳር ያሉ) መጠን (ልዩ ግብር በመባል የሚታወቅ) ነው፡፡ ተፅዕኖ፡- የጤና ግብር ማሳደግ አዋጭ ፖሊሲ ነው ምክንያቱም፡- ህይወትን ያድናል።,"Health taxes Overview: Health taxes are levied on products that have a negative public health impact, for example tobacco, alcohol and sugar-sweetened beverages (SSBs). These taxes are considered win-win-win policies because they save lives and prevent disease while advancing health equity and mobilising revenue for the general budget. They can also be used for specific priorities such as financing universal health coverage (UHC) or highly cost-effective yet underutilised population health measures. The aim of health tax policy is to reduce the consumption of products deemed risk factors for noncommunicable diseases by making them less affordable through higher prices. This is achieved with regular tax increases large enough to result in real price increases greater than economic growth. Excise taxes are the most effective tax measure for promoting health because they change the price a harmful product relative to other goods and can be easily increased over time. Consumption is reduced best with taxes based on the quantity (known as specific taxes) of an unhealthy product (such as packs of cigarettes) or its unhealthy ingredient (such as pure alcohol or sugar) rather than taxes based on the product’s value. Impact: Raising health taxes is a SMART policy because it: Saves lives","Harajin harkar lafiya Gamsashshen bayani: Ana tilasta biyan harajin lafiya ne a kan kayayyakin da suke da illolin lafiya, misali sinadarin tabako da barasa da kayan shaye-shaye masu zaƙi sosai, wato (SSBs). Waɗannan harajin, tsari ne da suke da amfani a kowanne ɓangare saboda suna tserar da rayuka da kuma kare faruwar cututtuka a lokaci guda kuma suna bunƙasa daidaiton harkar lafiya da tara kuɗin shiga domin kasafin kuɗin ƙasa gaba ɗaya. Za a iya kuma amfani dasu ga keɓantattun abubuwa masu muhimmanci irinsu sanya kuɗi a tsarin bada kiwon lafiya na bai ɗaya (UHC) ko kuma hanyoyin kulawa da lafiyar al'umma masu tsada da inganci amma ba a amfani da su sosai. Manufar tsarin karɓar harajin harkar lafiya shi ne rage amfani da kayayyakin da suke da haɗarin cututtukan da basa yaɗuwa daga wani zuwa wani ta hanyar maida kayan basu da sauƙin siya ta hanyar sa su suyi tsada. Ana iya cimma hakan ta yawan ƙarin haraji mai yawan da zai iya janyo ainihin ƙarin farashin da ya wuce cigaban tattalin arziƙi. Harajin kayan cikin gida shi ne hanyar karɓar haraji mafi kyau domin bunƙasa lafiya saboda yana canja farashin kaya mai cutarwa idan aka kwatanta da wasu kayayyaki kuma za a iya ƙara shi a hankali a hankali. An fi rage amfani da kayayyaki ta hanyar haraji bisa la'akari da yawan (wanda aka fi sani da keɓantattun haraji) kayayyakin da suke da haɗari (irinsu kwalin taba sigari) ko kuma mahaɗinsa mai haɗari (irinsu tatacciyar giya ko sukari) maimakon karɓar haraji dai-dai da ƙimar kayan. Tasiri: Ƙara yawan harajin harkar lafiya tsari ne tsari ne mai KYAU, saboda: Tserar da rayuka","Kodi za Afya Muhtasari: Uhuru wa afya hutozwa kwa bidhaa ambazo zina athari mbaya kwa afya ya umma, kwa mfano Tumbaku, pombe na vinywaji vilivyoptiwa sukari (SSBs). Kozi hizi huchukuliwa kuwa sera za nusu kwa nusu kwa sababu huokoa maisha na kuzuia magonjwa wakati wa kuendeleza usawa wa afya na kukusanya mapato kwa bajeti ya jumla. Vile vile vinaweza kutumika kwa vipaumbele maalumu kama vile kufadhili huduma ya afya kwa wote (UHC) au kwa gharama nafuu lakini hatua za afya za watu hazijatumika. madgumuni ya sera ya ushuru wa afya ni kupunguza matumizi ya bidhaa zinazochukuliwa kuwa hatari kwa magonjwa yasiyoambukiza kwa kuzifanya kuwa za bei nafuu kupitia bei ya juu. Hii inafikiwa kwa ongezeko la kodi la mara kwa mara kubwa vya kutosha kusababisha ongezeko la bai halisi kuliko ukuaji wa uchumi. Ushuru wa bidhaa ni kipimo bora zaidi cha ushuru kwa kukuza afya kwa sababu hubadilisha beiya bidhaa hatari ikilinganishwa na bidhaa nyingine na inaweza kwa urahisi baada ya muda. Matumizi yanapunguzwa vyema zaidi kwa kodi kulingana na kiasi (kinachojulikana kama kodi maalumu) cha bidhaa isiyofaa ( kama vile pakiti za sigara) au viambato vyake visivyofaa (kama vile pombe kali au sukari badala ya kodi kulingana na thmani ya bidhaa. Athari:Kupandisha ushuru wa Afya ni sera ya SMART kwa sababu: Inaokoa maisha","Owó-orí ìlera Ìsọnísókí: Owó-orí ìlera jẹ́ èyí tí ó wà lórí ọjà tí ó ní ipa búburú lórí ìlera àwùjọ ẹ̀dá, bí àpẹẹrẹ igbó, ọtí àti àwọn ohun olómi aládùn ṣúgà. Àwọn owó-orí wọ̀nyí jẹ́ ohun tí a rí gẹ́gẹ́ bí ètò imúlò tí ó ní agbára láti yege nínú àwọn ìlépa láti ṣe àtúnṣe nǹkan àti òmìnira lẹ́ṣẹ́ẹsẹ nítorí wọ́n máa ń dáàbò bo ẹ̀mí àti dènà àìsàn nígbà tí ìtẹ́síwájú ń débá ìdọ́gba ìlera àti wíwá owó ìná fún gbogbo ètò owónàá. A tún lè lò wọ́n fún àwọn ìdí pàtàkì tí ó jẹni lógún bí i ìnáwó sí Universal Health Coverage (UHC) tàbí ọ̀wọ́n ohun tí ó múná dóko síbẹ̀ ètò ìlò ohun ìlera fún àwọn ènìyàn lọ́nà àìṣedéédé. Ìfọkánsí ètò ìmúlò owó-orí ìlera ni láti ṣe àdínkù jíjẹ àwọn ọjà tí ó wà ní ìṣòrí ewu fún àwọn kòkòrò àrùn tí kò kìí ranni nípa jíjẹ kí iye wọ́n wálè nípa owó tí ó lọ sókè. A máa ń ri ṣe pẹ̀lú sísan owó-orí tí ó ń lọ sókè tí ó tóbi tó fún àbájáde iye tòótọ́ tí ó lọ sókè ju ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀ ajé. Owó-orí lórí ọjà tí a ṣẹ̀dá ni irúfẹ́ owó-orí tí ó múná dóko ju fún ìgbéga ètò ìlera nítorí wọ́n máa ń ṣe àyípadà sí iye ọjà tí ó léwu sí àwọn ọjà yòókù àti pé wọ́n lè gbé wọn sókè tásìkò bá yá. Jíjẹun a máa dínkù lọ́pọ̀lọpọ̀ pẹ̀lú owó-orí lórí iye (ti a mọ̀ sí owó-orí iye kan) ti ọjà tí ó léwu(bí i pálálí sìgá) tàbí ti èròjà tí kò dára (bí i ògidì ọtí tàbí ṣúgà) ní èyí tí yóò fi jẹ́ owó-orí lórí ìwúlò ọjà. Ipa: Ṣíṣe àwárí owó-orí ìlera jẹ́ ètò ìmúlò SMART torí pé : Dáàbò bo ẹ̀mí","Izintela zezempilo Uhlolojikelele: Izintela zezempilo zikhokhiswa emikhiqizweni enomthelela omubi empilweni yomphakathi, isibonelo ugwayi, utshwala kanye neziphuzo ezinoshukela (amaSSB). Lezi zintela zibhekwa njengezinqubomgomo ezizuzisa wonke umuntu ngoba zisindisa izimpilo futhi zivimbela izifo ngenkathi kuthuthukiswa ukulingana kwezempilo futhi kuqoqwa imali yesabelomali esivamile. Zingasetshenziselwa futhi izinto eziseqhulwini njengokuxhasa ngezimali ukufinyelela kwezempilo kuyo yonke indawo (UHC) noma izinyathelo zezempilo zomphakathi ezingabizi kakhulu kodwa ezingasetshenziswanga kahle. Inhloso yenqubomgomo yentela yezempilo ukunciphisa ukusetshenziswa kwemikhiqizo ebhekwa njengezici eziyingozi zezifo ezingathathelaningokuyenza ingabizi kakhulu ngamanani aphezulu. Lokhu kuzuzwa ngokunyuka kwentela okuvamile okukhulu ngokwanele ukuthi kuholele ekukhuphukeni kwenani langempela kunokukhula komnotho. Izintela ekhokhiswa impahla (excise tax) ziyindlela yentela esebenza ngempumelelo kunazo zonke yokugqugquzela impilo ngoba zishintsha inani lomkhiqizo olimazayo uma liqhathaniswa nezinye izimpahla futhi zingakhushulwa kalula ngokuhamba kwesikhathi. Ukusetshenziswa kuncishiswa kangcono ngezintela ngokusekelwe enanini (elaziwa ngokuthi yizintela ezithile) lo mkhiqizo ongenampilo (njengamaphakethe kagwayi) noma isithako sawo esingenampilo (njengotshwala noma ushukela) kunentela ngokusekelwe enanini lomkhiqizo. Umthelela: Ukunyusa izintela zezempilo kuyinqubomgomo EHLAKANIPHILE ngoba: Zisindisa izimpilo." +የትምባሆ፣ የአልኮሆል እና የስኳር ጣፋጭ መጠጦች ግብር ፍጆታን ለመቀነስ፣ በሽታዎችን እና ጉዳቶችን ለመከላከል እና ህይወትን ለማዳን ውጤታማ እና ወጪ ቆጣቢ መንገዶች ናቸው፡፡ ገቢውን ያንቀሳቅሳል የጤና ግብር በአጭር እና በመካከለኛ ጊዜ ላይ የገቢ ማበረታቻ ሊሆን ይችላል። በአስገራሚ ሁኔታ የጤና ግብር ከአማራጩ የገቢ ምንጮች ይልቅ ሁሉን አቀፍ እና ደጋፊ ነው፡፡ የጤና አለመመጣጠንን ይፈታል ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ዝቅተኛ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ደረጃ ከፍ ያለ ተላላፊ ላልሆኑ በሽታዎች ተጋላጭነት እና ከፍተኛ የትምባሆ አጠቃቀም እና ከአልኮል መጠጥ ጋር የተያያዘ ነው፡፡ በዚህ መሠረት የጤና ጥቅማ ጥቅሞም ስርጭት፣ የገቢ ኪሳራዎች እና የአደጋ የጤና አጠባበቅ ወጪዎችን መቀነስ አንድ ሰው ሙሉ በሙሉ ከተመዘገበ የጤና ግብር ብዛት ተፅእኖው እየሰፋ ይሄዳል። በጤና ስርዓቶች ላይ ጫናን ይቀንሳል፡፡ ቅድመ ጥንቃቄ ማድረግ የአንድ ፓውንድ ፈውስ ዋጋ አለው፡- የጤና ግብር በተወሰኑ የጤና አጠባበቅ ወጪዎች ላይ ከፍተኛ የኢንቨስትመንት ትርፍ እና የሰው ኃይል ተሳትፎን መጨመርን ያመጣል፡፡ የዘላቂው ልማት ግቦች ስኬት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች አስጊ ሁኔታዎችን ዒላማ ያደርጋል፡፡,"Tobacco, alcohol and sugar-sweetened beverages taxes are all effective and cost-effective ways of reducing consumption, preventing diseases and injuries and saving lives. Mobilises revenue Health taxes can be a revenue booster over the short and medium term. Importantly, health taxation is also more inclusive and pro-growth than alternative sources of revenue. Addresses health inequities In lower- and middle-income countries, lower socioeconomic status is associated with higher risk of noncommunicable diseases and higher rates of tobacco use and alcohol consumption. Accordingly, the net impact of health taxes is progressive once one fully accounts for the distribution of health benefits, income losses averted and reductions in catastrophic healthcare costs. Reduces burdens on health systems An ounce of prevention is worth a pound of cure: health taxes are also a high-return investment in averted healthcare expenditure and increased workforce participation. Targets noncommunicable disease risk factors for the achievement of Sustainable Development Goals.","Harajin sinadarin Tabako da barasa da kayan sha masu zaƙi sosai dukkan su hanyoyi ne masu kyau da inganci idan aka kashe musu kuɗi na rage amfani/ci/shan kayayyakin da kare faruwar cututtuka da ciwuka da kuma tserar da rayuka. Yana tara kuɗin shiga Karɓar harajin harkar lafiya zai iya hana haɓaka kuɗin shiga a ƙanƙanin lokaci da matsakaicin lokaci. Almuhimmu, karɓar harajin harkar lafiya yana cikin hanyar samu da taimaka wa wajen bunƙasa kuɗin shiga maimakon wasu hanyoyin daban. Yana magance rashin daidaiton harkar lafiya. A ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi, ƙanƙantar matsayin tattalin arziƙi da zamantakewarsu nada alaƙa da babban haɗarin cututtuka marasa yaɗuwa daga mutum zuwa mutum da yawan amfanin da sinadarin Tabako da kuma shan barasa. Gwargodo, tasirin harajin harkar lafiya bayan an biya harajin yana ƙaruwa yayin da mutum ya duba sosai yadda ake rabon alfanun lafiyar sannan ana kawar da asarar kuɗin shiga da ake samu da kuma rage kuɗaɗen da ake kashewa yayin samun hatsarin kulawa da lafiya. Yana rage matsalolin dake kan tsare-tsaren lafiya Riga-kafi ya fi magani: harajin harkar lafiya kasuwanci ne mai kawo kuɗi sosai saboda zasu iya taimakawa wajen ajiye kuɗi a kan kashe kuɗi a harkar kulawa da lafiya da kuma ƙarawa mutane karsashin yin aiki. Ya maida hankali kan haɗarin abubuwan da ke janyo cututtuka da basa yaɗuwa domin taimakawa wajen cimma muradun ƙarni.","Ushuru wa Tumbaku, pombe na vinywaji sukari ni njia bora na za gharama nafuu za kupunguza matumuzi, kuzuia magonjwa na majeraha na kuokoa maisha. Inakusanya mapato kodi za Afya zinaweza kuongeza mapato kwa muda mfupi na wa kati. Muhimu zaidi, ushuru wa Afya pia unajumuisha zaidi na kukuza ukuaji kuliko vyanzo mbadala vya mapato. Inashughulikia ukosefu wa usawa wa kiafya Katika nchi za kipato cha chini na cha kati, hali ya chini ya kijamii na kiuchumi inahusishwa na hatari kubwa ya magonjwa yasiyoambukiza na viwango vya juu matumizi ya Tumbaku na unywaji pombe. Ipasavyo, matokeo ya jumla ya kodi ya afya yanaongezeka mara tu mtu mtu anapowajibika kikamilifu kwa usambazaji wa faida za afya, upotezaji wa mapato na kupunguzwa kwa gharama mbaya za afya. Hupunguza mzigo kwenye mifumo ya afya Wakia moja ya kuzuia ina thamani ya paundi ya Tiba: Kodi ya afya pia ni faida juu ya uwekezaji katika matumizi ya afya iliyoepukwa na kuongezeka kwa ushiriki wa wafanyakazi. inalenga vihatarishi vya magonjwa yasiyoambukiza kwa ajili ya kufikiwa kwa malengo ya maendeleo endelevu.","Owó-orí igbó, ọtí, àti ohun olómi tí ó dùn bí i ṣúgà jẹ́ ọ̀nà tí ó múná dóko láti ṣe ṣe àdínkù jíjẹ, dènà kòkòrò àrùn àti ìpalára àti dídàbò bo ẹ̀mí. Ṣíṣe àwárí owó tí yóò wọ̀lú Owó-orí ìlera lè jẹ́ ohun tí yóò mú owó tí ó yẹ kí o wọ̀lú láàrin sáà kékeré àti ránpẹ́. Ní pàtàkì owó-orí ètò ìlera jẹ ohun tí ó wà lára àti ìdàgbà tí ó yára fáfá ju orísun mìíràn fún rírí owó. Dídojúkọ àìdọ́gba ìlera Ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti ń rí owó táṣẹ́rẹ́, ipò láwùjọ tí ó relẹ̀ jẹ́ lára ohun tí ó máa ń fa ewu púpọ̀ àwọn kòkòrò àrùn tí a kò lè kó látara ẹni kàn àti ipò gíga fún igbó fífà àti ọtí mímú,. Ní ìbámu, òṣùwọ̀n ipa owó-orí ìlera ń tẹ̀síwájú ní kété tí ènìyàn bá ti ṣe ìṣirò fún pípín àwọn ànfàní ètò ìlera, tí a ṣe ìyídà àìjèrè nínú owó tí ń wọlé àti àdínkù àwọn ìjàǹbá tí ó wà nínú owó ńíná fún ètò ìlera. Àdínkù ẹrù lórí ètò ìlera wọ̀n ìdènà ó tó ìwọ̀n ìwòsàn: owó-orí ìlera jeẹ́ irúfẹ́ ìdókòwò tí ó níye lórí púpọ̀ nínú ìdádúró ìnáwó ètò ìlera àti pípọ̀ níye ìkópa àwọn òṣìṣẹ́. Ibi afẹ̀dé kòkòrò àrùn tí kì í rànmọ́ ènìyàn sí ènìyàn jẹ́ okùnfà ewu fún àṣeyọrí ìlépa ìdàgbàsókè alégbèéró.","Izintela zikagwayi, utshwala kanye neziphuzo ezinoshukela zonke ziyizindlela ezisebenza ngendlela efanele kanye nezingabizi zokunciphisa ukusetshenziswa, ukuvimbela izifo kanye nokulimala kanye nokusindisa izimpilo. Ikhuthazela imali engenayo Izintela zezempilo zingafaka umfutho emalini engenayo esikhathini esifushane kanye nesiphakathi nesikhathi. Okubalulekile ukuthi, ukukhokhiswa kwentela yezempilo nakho akubandlululi futhi kuyakhula kakhulu kuneminye imithombo yemali engenayo. Ibhekelela ukungalingani kwezempilo Emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, isimo sezenhlalo kanye nezomnotho esiphansi sihlotshaniswa nengozi enkulu yezifo ezingathathelani kanye namanani aphezulu okubhenywa kukagwayi kanye nokuphuza utshwala. Ngokufanelekile, umthelela sewuwonke wezintela zezempilo uqhubekela phambili uma umuntu esebike ngokugcwele ukusatshalaliswa kwemihlomulo yezempilo, ukulahleka kwemali engenayo okugwemekile kanye nokuncishiswa kwezindleko zokunakekela kwezempilo eziyinhlekelele. Kunciphisa imithwalo ezinhlelweni zezempilo Inkeshezana yokuvimbela yenza umehluko omkhulu kokwezokwelapha: izintela zezempilo ziphinde zibe ukutshalwa kwemali olkphakeme ekunqandeni izindleko zokunakekelwa kwempilo kanye nokwandisa ukubamba iqhaza kwabasebenzi. Izinhloso zezici zobungozi bezifo ezingathathelani zokufeza iMigomo Yentuthuko Esimeme." +እ/አ/አ በ2030 ተላላፊ ካልሆኑ በሽታዎች አስጊ ሁኔታዎች ከጤና ግብሩ ጋር በማነጣጠር ተላላፊ ካልሆኑ በሽታዎች ያለዕድሜ ሞሞትን አንድ አስረኛው ለመቀነስ ጥሪ የሚያደርገውን የሀገራት ዘላቂ ልማት ግብ 3.4 ማሰካት ይችላሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ሀገራት የጤና፣ የገቢ እና የፍትሃዊነት አላማቸውን ለማሳካት የጤና ግብሮችን የመጠቀም ፍላጎት እየጨመረ የመጣ ቢሆንም እነዚህን እርምጃዎች በመቅረጽ፣ በማዘጋጀት፣ በመተግበር እና በማስተዳደር ላይ ድጋፍ ያስፈልጋቸዋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ በትምባሆ ግብር ላይ ከአስር አመታት በላይ በተሰራው ልዩ የዘዴ እውቀቱን፣ የቴክኒክ አቅሙን እና የሀገር ደረጃ ግንኙነቶችን ይጠቀማል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታውን በሦስት እርስ በርስ የተያያዙ የሥራ ዘርፎችን ይከፍላል፡፡ የጤና ግብር እርምጃዎችን ለመውሰድ፣ ለማሻሻል ወይም ለመገምገም የሚሹ መንግስታትን ለመርዳት የቴክኒክ ድጋፍ ይሰጣል፡፡ ይህ የተዘጋጀ እርዳታ አባል ሀገራት የሚነሱትን ተግዳሮቶች ለምሳሌ የግብር ስርዓት ምርመራን፣ የጤና ግብር ማሻሻያዎችን ተፅእኖ እና ገለልተኛ የኢንደስትሪ ክርክሮችን በመገምገም የሚነሱ ችግሮችን ለመፍታት ይረዳል፡፡ የአቅም ግንባታ ተቆጣጣሪዎች እና ፖሊሲ አውጪዎች የጤና ግብር ፖሊሲዎችን ለማራመድ፣ ለመተግበር እና ለመገምገም ዕቅዶችን በማዘጋጀት የጤና ግብሮችን በመቅረጽ እና ቅድሚያ በመስጠት ቀጣይነት ባለው መልኩ ያሳትፋል፡፡ ምርጥ ተሞክሮዎችን በማብራራት፣ የፖሊሲ ልማትን በመምራት፣ የቴክኒክ መስፈርቶችን በመዘርዘር እና የፖሊሲ ግስጋሴን ለመደገፍ እና ለመደገፍ መረጃዎችን በማቅረብ በሀገር ደረጃ ስራን ለመደገፍ አለም አቀፍ እቃዎች በቅርብ ጊዜ በተገኘው የማስረጃ መሰረት ይገነባሉ፡፡,"By targeting noncommunicable disease risk factors with health taxes, countries can progress their achievement of Sustainable Development Goal 3.4, which calls for a one-third reduction of premature mortality from noncommunicable diseases by 2030. WHO response Countries are increasingly interested in using health taxes to achieve their health, revenue and equity objectives but require assistance with framing, designing, implementing and administering these measures. WHO’s response leverages its unique methodological expertise, technical capacity and country-level relationships established over more than a decade of work on tobacco taxation. WHO divides its response into three interconnected areas of work. Technical assistance to help governments seeking to adopt, reform or evaluate health tax measures. This tailored assistance helps Member States address challenges raised by providing, for example, tax system diagnostics, country-specific modelling for the impact of health tax reforms and independent evaluations of industry arguments. Capacity building engages regulators and policymakers on an ongoing basis in their framing and prioritisation of health taxes including the development of plans for progressing, implementing and evaluating health tax policies. Global goods build on the latest evidence base to support country level work by defining best practices, guiding policy development, detailing technical requirements and providing data to support and benchmark policy progress.","Da maida hankali kan haɗarin abubuwan da ke janyo cututtuka da basa yaɗuwa ta hanyar sa harajin harkar lafiya, ƙasashe zasu iya cigaba da cimma manufofin cigaban al'umma masu ɗorewa na 3.4 wanda yake kira ga rage kaso ɗaya cikin uku na mace-macen da lokacinsu bai yi ba ta dalilin cututtukan da basa yaɗuwa zuwa ƙarshen shekarar 2030. Matakan Hukumar WHO Ƙasashe na ƙara samun sha'awar amfani da tsarin harajin harkar lafiya domin cimma manufofin harkar lafiya da kuɗin shiga da kuma daidaiton harkar lafiyarsu sai dai suna buƙatar taimako wajen yin tsara dabara da tsara yanayin tsarin da aiwatarwa da kuma kulawa waɗannan matakan. Matakin Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) na amfani da ilimin da dabarun aiki da dangantakarta tsakanin ƙasashe da ta samar sama da shekara goma na aiki a kan sanya haraji kan sinadarin Tabako. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta rarraba matakan ta zuwa sashen aiki guda uku da suke dangantaka da juna. Taimakon na'urorin fasaha domin taimakawa gwamnati neman karɓar da gyara da kuma nazarin matakan sanya harajin harkar lafiya. Wannan tsararren tallafin na taimakawa ƙasashe wajen magance matsaloli, misali, ta hanyar bada dama irinsu bincikar tsare-tsaren sha'anin haraji da hasashen yadda canje-canjen harajin harkar lafiya zai shafi ƙasa da kuma ƙiyasin batuwan muhawar masana'anta. Gina iko ya haɗa da shigo da masu yin doka da masu yin tsare-tsare koyaushe domin taimaka musu wajen fahimtar da bawa harajin harkar lafiya muhimmanci wanda ya haɗa da samar da dabarun yadda ake bunƙasa da aiwatar, da kuma ƙiyasta tsare-tsaren harajin harkar lafiya. Al'amuran duniya na amfani da shaida ta kwanan nan domin tallafawa ƙasashe wajen aiwatar da tsare-tsare masu inganci ta hanyar nuna ayyuka mafiya kyau da lura da samar da tsare-tsaren da bayyana abubuwan aiki da ake buƙata da kuma bayar da bayanai don tallafa wa da ƙiyasta cigaban tsarin.","Kwa kulenga mambo ya hatari ya magionjwa yasiyoambukiza kwa kodi ya afya, nchi inaweza kuendeleza mafanikio yao ya lengo la maendeleo endelevu la 3.4, linalotaka kupunguza kwa theluthi moja vifo vya mapema kutokana na magonjwa yasiyoambukiza ifikapo 2030. Majibu ya WHO nchi zinazidi kutaka kutumia kodi za afya, kufikia malengo ya afya, mapato na usawa lakini zinahitaji usaidizi wa kutunga, kubuni, kutekeleza na kusimamia hatua hizi. ‚Äôs Muitikio wa WHO huongeza wataalamu wake wa kipekee wa mbinu, uwezo wa kiufundi na uhusiano wa ngazi ya nchi ulioanzishwa kwa zaidi ya muongo mmoja wa kazi ya ushuru wa Tumbaku. WHO inagawanya majibu yake katika maeneo matatu yaliyounganishwa ya kazi. Usaidizi wa kiufundi ili kusaidia serikali zinazotaka kupitisha, kurekebisha au kutathmini hatua za kadi ya afya. usaidizi huu uliowekwa maalumu husaidia nchi wanachama kushughulikia changamoto zinazotolewa kwa kutoa, kwa mfano, muundo wa nchi mahususi kwa ajili ya athari za mageuzi ya kodi ya afya na tathmini huru za hoja za sekta. Kujenga uwezo kunashirikisha wadhibiti na watunga sera kwa msingi endelevu katika kutunga na kuweka vipaumbele vya kodi za Afya ikiwa ni pamoja na kuandaa mipango ya kuendeleza, kutekeleza na kutathmini sera za kodi za Afya. Bidhaa za kimataifa hujengwa juu ya msingi wa ushahidi wa hivi punde ili kusaidia kazi katika ngazi ya nchi kwa kufafanua mbinu bora, kuongoza uundaji wa sera, kufafanua mahitaji ya kiufundi na kutoa data ili kusaidia na kulinganaisha maendeleo ya sera.","Ibi àfẹ̀dé kòkòrò àrùn tí máa ń ránmọ̀ ènìyàn sí ènìyàn okùnfà ewu pẹ̀lú owó-orí ìlera, àwọn orílẹ̀-èdè lè ṣe tẹ̀síwájú àṣeyọrí wọn tí ìlépa ìdàgbàsókè alégbèéró 3.4, èyí tí ó pè fún ìdá kẹta àdínkù ikú àìtọ́jọ́ láti ara kòkòrò àrùn tí kì í rànmọ́ ẹni láti ọ̀dọ̀ ènìyàn sí ènìyàn tó bá máa fi di ọdún 2030. Èsì WHO Àwọn orílẹ̀-èdè ń nífẹ̀ẹ́ sí lílo owó-orí ìlera láti ṣàṣeyọrí lórí ètò ìlera, owó tí ń wọlé àti èròngbà áfojúsùn ṣùgbọ́n ó nílò ìrànwọ́ pẹ̀lú ṣíṣe,àti ìṣe àmúlò àwọn ohun wọ̀nyí. Èsì WHO ń ṣàmúlò ètò akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ tí ó jẹ́ alárà ọ̀tọ̀, ipa tí ó gbọngbọ́ àti ìfilọ́lẹ́ ipele orílẹ̀-èdè tí ó ní ìbáṣepọ̀ tí ó ju ọdún mẹ́wàá lórí owó-orí igbó mímu. WHO pín èsì rẹ́ sí ọ̀nà mẹ́ta ẹ̀ka iṣẹ́ tí ó wọnú ara wọn. Ìrànlọ́wọ́ tí ó gbọngbọ́ fún ìrànwọ́ àwọn ìjọba tí ó ń wá ohun láti lò, ṣe àtúnṣe tàbí ìgbéléwọ́n òṣùwọ̀n lórí owó-orí ètò ìlera. Èyí wà ní ìbámu pẹ̀lú Ìrànlọ́wọ́ àti ran àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ lọ́wọ́ láti dojúkọ ìpènijá tí ó yọrí nípa pípèsè, bí àpẹẹrẹ, ìsàyẹ́wò ètò owó-orí, ohun àwòṣe orílẹ̀-èdè fún ipa lórí ètò àtúnṣe ìlera àti ìgbéléwọ́n ti Olómìnira ti àríyànjiyàn ilé - iṣẹ́. Ipa máa ń fi àyè sílẹ̀ fún ìkópa àwọn aṣòfin àti àwọn elétò ìmúlò lórí ohun tí ó ń lọ nínú ṣíṣe àti fífi owó-orí ètò ìlera ṣe àkọ́kọ́ láì yọ ìdàgbàsókè ti ètò ìtẹ̀síwájú, ṣíṣe àmúlò àti ìgbéléwọ́n ètò ìmúlò owó-orí ìlera sílẹ̀. Ọjà àgbáyé dúró lórí ẹ̀rí tí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ jáde láti ṣe ìrànwọ́ fún ipele iṣẹ́ orílẹ̀-èdè nípa sísọ ètò tí ó dára jù lọ, ìtọ́ni ètò ìmúlò fún ìdàgbàsókè, ohin tí ó yẹ fún ohun tí ó gbọgbọ́n àti pípèsè dátà láti ṣe àtìlẹyìn fún ìgbélèwọ̀n ìtẹ̀síwájú ètò ìmúlò.","Ngokubhekisela ezicini zobungozi bezifo ezingathathelani ngezintela zezempilo, amazwe angaba nenqubekela phambili ekuzuzeni kwawo Umgomo Wentuthuko Esimeme 3.4, edinga ukunciphisa ingxenye eyodwa kwezintathu yokushona ngaphambi kwesikhathi ezifweni ezingathathelani ngo-2030. Impendulo yeWHO Amazwe anesifiso esikhulayo sokusebenzisa izintela zezempilo ukuze afinyelele ezinhlosweni zawo zempilo, imali engenayo kanye nokulingana kodwa zidinga usizo ngokuqamba, ukuklama, ukusebenzisa kanye nokuphatha lezi zinyathelo. Impendulo yeWHO isebenzisa ubuchwepheshe bayo obuhlukile bokusebenzisa indlela, amandla obuchwepheshe kanye nobudlelwane bezwe obusungulwe eminyakeni engaphezu kweyishumi yomsebenzi wentela kagwayi. I-WHO ihlukanisa ukusabela kwayo ezindaweni ezintathu ezixhumene zomsebenzi. Usizo lwezobuchwepheshe lokusiza ohulumeni abafuna ukwamukela, ukulungisa noma ukuhlola izinyathelo zentela yezempilo. Lolu sizo olwenzelwe wena lusiza amaZwe angamaLungu abhekane nezinselele eziphakanyiswe ngokuhlinzeka, isibonelo, ukuxilongwa kohlelo lwentela, ukwenziwa kwemodeli eqondene nezwe ngomthelela wezinguquko zentela yezempilo kanye nokuhlolwa okuzimele kokushiwo yizimboni. Ukwakhiwa kwamakhono kubandakanya abalawuli nabenzi bezinqubomgomo ngokuqhubekayo ekuhleleni kanye nasekubekeni eqhulwini izintela zezempilo kuhlanganise nokusungulwa kwezinhlelo zentuthuko, ukusebenzisa kanye nokuhlola izinqubomgomo zentela yezempilo. Izimpahla zomhlaba wonke zakhela esisekelweni sobufakazi bakamuva ukusekela umsebenzi wezinga lezwe ngokuchaza izindlela ezingcono kakhulu, ukuqondisa ukusungulwa kwenqubomgomo, imininingwane yezimfuneko zobuchwepheshe kanye nokuhlinzeka idatha ekusekeleni kanye nendinganiso ngokuphathelene nenqubekela phambili yenqubomgomo." +ጤናማ አመጋገብ ማጠቃሊያ፡- ጤናማ አመጋገብ የጤና፣ የደህንነት፣ የተመቻቸ እድገት እና ልማት መሰረት ነው፡፡ ሁሉንም ዓይነት የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ይከላከላል፡፡ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ በተለይም እንደ የልብና የደም ቧንቧ በሽታዎች፣ የስኳር በሽታ እና ካንሰር ላሉ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች በአለም አቀፍ የበሽታ ጫና ላይ ከግንባር ቀደሞቹ አደጋዎች መካከል አንዱ ነው፡፡ ማስረጃዎች እንደሚያሳዩት ከፍተኛ መጠን ያለው የዓለም ጤና ድርጅት እህል፣ አትክልት፣ ፍራፍሬ፣ ጥራጥሬ እና ለውዝ፣ ዝቅተኛ ጨው፣ ነፃ ስኳር እና ቅባት በተለይም የተቀላቀለበት እና የተለወጠ ስብ ያለው አመጋገብ የጤናውን ጥቅም ያሳያል፡፡ ጤናማ አመጋገብ በህይወት መጀመሪያ ላይ በቂ የጡት ወተትን በማጥባት ይጀምራል፡፡ የጤነኛ አመጋገብ ጥቅሞች በከፍተኛ የትምህርት ውጤቶች፣ ምርታማነት እና የዕድሜ ልክ ጤና ላይ ይንጸባረቃል፡፡ ጤናማ አመጋገብ በተጨማሪም የሙቀት ጋዝ ልቀትን በመቀነስ የንጹህ ውሃ አጠቃቀም እና የመሬት ስፋት ጋር የተቆራኘ በመሆኑ በአካባቢው ዘላቂነት ያለው ነው፡፡ ይሁን እንጂ ጤናማ አመጋገብ በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች እንዲሁም ከፍተኛ የምግብ ዋስትና እጥረት ባለባቸው ቦታዎች እና ሁኔታዎች ተደራሽ ሊሆኑ አይችሉም፡፡ በዓለም ዙሪያ 3 ቢሊዮን የሚገመቱ ሰዎች ደህንነቱ የተጠበቀ፣ የተመጣጠነ እና በቂ ምግብ ማግኘት አይችሉም፡፡,"Healthy diet Overview: A healthy diet is a foundation for health, well-being, optimal growth and development. It protects against all forms of malnutrition. Unhealthy diet is one of the leading risks for the global burden of disease, mainly for noncommunicable diseases such as cardiovascular diseases, diabetes, and cancer. Evidence shows the health benefits of a diet high in whole grains, vegetables, fruit, legumes and nuts, and low in salt, free sugars and fats, particularly saturated and trans fats. A healthy diet starts early in life with adequate breastfeeding. The benefits of a healthy diet are reflected in higher educational outcomes, productivity and lifelong health. A healthy diet is also more environmentally sustainable, as it is associated to lower greenhouse gas emissions, lower use freshwater and land mass. However, healthy diets can be inaccessible, particularly in low- and middle-income countries, and also in places and situations with high rates of food insecurity. Around the world, an estimated 3 billion people cannot access safe, nutritious and sufficient food.","Lafiyar abinci Gamsashshen bayani: Lafiyayyen abinci shi ne tushen lafiya da walwala da kyakykyawan girman jiki da cigaba. Yana kariya daga dukkan ire-iren rashin ginin jiki. Abincin da ba lafiyayye ba yana ɗaya daga cikin haɗurra na gaba-gaba na matsalolin cututtukan duniya, waɗannan yawancin su cututtuka ne waɗannan basa yaɗuwa daga mutum zuwa mutum irinsu cututtukan zuciya da hanyoyin jini da ciwon siga da kuma ciwon daji (kansa). Hujjoji sun nuna cewa ana samun alfanun cimaka mai kyau ga lafiya a dukkanin hatsi da ganye da kayan marmari da gyaɗa da wake da abubuwa masu ƙarancingishiri da sukarin da ba a sarrafa ba da kayan maiƙo, musamman dakararren maiƙo. Samun lafiyayyen abinci na farawa ne tin daga farkon rayuwa ta samun isasshen nonon uwa. Alfanun lafiyayyen abinci zai iya bayyana ta sakamakon ilimi na gaba da sakandire da abinda mutum ke amfanarwa da kuma lafiya ta tsawon rayuwar mutum. Cin lafiyayyen abinci zai taimaka wajen samun muhalli mai kyau, kamar yadda yake da alaƙa da ƙarancin fitar iskar mai janyo ɗumamar yanayi da ƙarancin amfani da daddaɗan ruwa da yawan ƙasa. Har ila yau, za a iya rasa samun lafiyayyen abinci, musamman a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaitan arziƙi, da kuma gurare da yanayin da suke da rashin tsaron abinci sosai. A faɗin duniya, ƙiyasin mutane biliyan 3 basa iya samun abinci lafiyayye kuma mai gina jiki da kuma isashshe.","Chakula cha afya Muhtasari: Lishe yenye Afya ni ni msingi wa Afya, ustawi, ukuaji bora na maendeleo. Inalinda dhidi ya aina zote za utapiamlo. Mlo usio na Afya ni moja wapo ya hatari zinazoongoza kwa mzigo wa magonjwa Duniani, hasa kwa magonjwa yasiyoambukiza kama vile magonjwa ya moyo na mishipa, kisukari na saratani. Ushahidi unaonyesha manufaa ya kiafya ya mlo ulio na wingi wa nafaka, mboga mboga, matunda, jumuiya ya kunde na karanga, na chumvi kiddogo, sukari na mafuta yasiyolipishwa, hasa mafuta yaliyoshiba na trans. Lishe yenye afya huanza mapema katika maisha na unyonyeshaji wa kutosha. Faida za Lishe bora huonyeshwa katika matokeo ya elimu ya juu, tija, na Afya ya maisha yote. Lishe yenye ni Afya pia ni endelevu zaidi kwa mazingira, kwani imehusishwa na kupunguza uzalishaji wa gesi chafu, matumizi ya chini ya maji safi na ardhi. Hata hivyo, Mlo wenye Afya unaweza kuwa hauwezekani kufikiwa, hasa katika nchi za kipato cha chini na cha kati, na pia katika maeneo na hali zenye viwango vya juu vya uhaba wa chakula. Kote Duniani, inakadiriwa watu Bilioni 3 hawawezi kupata chakula salama, chenye lishe na cha kutosha.","Jíjẹun tí ó ṣara lóore Ìsọnísókí: Jíjẹun tí ó ṣara lóore jẹ́ ìpìlẹ̀ fún ìlera, ìwà ní ìgbé ayé àlàáfíà, ìdàgbà àti ìdàgbàsókè tí ó dára jù lọ lábẹ́ ìdènà kan. Ó ń dáàbò bo lòdì sí ohun gbogbo tí ń ṣe àìjẹun tí ó ṣe ara lóore. Àìjẹun tí ó ṣara lóore lè fa ewu ẹrù àìsàn àgbáyé, ní pàápàá jù lọ fún àìsàn tí kìí ràn mọ́ ni bí kòkòrò àrùn tí ó níṣe pẹ̀lú ọkàn àti ibi tí ẹ̀jẹ̀ ń gbà sán-àn, ìtọ̀ ṣúgà àti àrùn jẹjẹrẹ. Ẹ̀rí fihàn pé àǹfààní ètò ìlera jíjẹ oúnjẹ tí ó jẹ́ìkórè kóró oríṣìí ewéko tí à ń jẹ, ẹ̀fọ́, èso, èso tàbí kóró ewéko lẹ̀gúùmù àti kóró tí ó ní ẹ̀yìn tí ó le, tí iyọ̀ rẹ̀ kò pọ̀, kò ní ṣúgà àti ọ̀rá, ní pàtàkì jù lọ òróró láti ara ẹran tàbí ẹ̀fọ́. Jíjẹ́un tí ń ṣara lóore máa ń tètè bẹ̀rẹ̀ láyé ènìyàn pẹ̀lú mímu ọmú tí ó tọ́. Ànfààní ìjẹun tí ó ṣara lóore máa ń farahàn nínú àbájáde ilé - ẹ̀kọ́ gíga,rírẹ̀ si àti níní ẹ̀mí gígùn. Ìjẹun tí ó ṣara lóore ní àgbéró àyìká jù, nítorí ó ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ilé kékeré tí èéfín ti máa ń jáde,ìlò omi kékeré tí ó mọ́ àti fífẹ̀ ilẹ̀. Síbẹ̀ síbẹ̀, ìjẹun ìṣara lóore lè ní ìdíwọ́, pàápàá jù lọ fún àwọn orílẹ̀-èdè tí owó táṣ3rẹ́ ń wọlé fún, àti àwọn ibi àti ipò tí kò sí ààbò tí ó péye fún oúnjẹ. Káàkiri àgbáyé, òdiwọ̀n ènìyàn bílíọ̀nu ènìyàn mẹ́ta kò rí àyè sí àbò, oúnjẹ tí ó ṣara lóore àti tí ó tówọ̀n.","Ukudla okunempilo Uhlolojikelele: Ukudla okunempilo kuyisisekelo sempilo, inhlalakahle, ukukhula kanye nokuthuthuka kahle kakhulu. Kuvikela kuzo zonke izinhlobo zokungondleki. Ukudla okungenampilo kungenye yezingozi eziyinhloko zomthwalo wezifo emhlabeni wonke, ikakhulukazi ezifweni ezingathathelani njengezifo zenhliziyo kanye nemithambo yegazi, isifo sikashukela, kanye nomdlavuza. Ubufakazi bubonisa izinzuzo zezempilo zokudla okugcwele okusanhlamvu, imifino, izithelo, imifino kanye namantongomane, kanye nosawoti omncane, ushukela kanye namafutha, ikakhulukazi ama-saturated kanye nama-transfat. Ukudla okunempilo kuqala ekuqaleni kwempilo ngokuncelisa ibele ngokwanele. Imihlomulo yokudla okunempilo ibonakala emiphumeleni ephakeme yemfundo, ukukhiqiza kanye nempilo yempilo yonke. Ukudla okunempilo nakho kulondoloza imvelo kakhudlwana, njengoba kuhlotshaniswa nokunciphisa ukukhishwa kwegesi ebangela ukushisa, ukunciphisa ukusetshenziswa kwamanzi ahlanzekile kanye nobuningi bomhlaba. Kodwa-ke, ukudla okunempilo kungafinyeleleka, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, kanye nasezindaweni kanye nasezimweni ezinamanani aphezulu okungaqinisekiswa kokudla. Emhlabeni wonke, abantu abalinganiselwa kwizigidigidi ezingu-3 abakwazi ukuthola ukudla okuphephile, okunomsoco kanye nokwanele." +በተጨማሪም በከፍተኛ ደረጃ የተቀነባበሩ ምግቦች መበራከታቸው፣ ቁጥጥር በሌለው ግብይት የተደገፈ፣ ፈጣን የከተሞች መስፋፋት እና የአኗኗር ዘይቤ መለወጥ ብዙ ሰዎች ጤናማ ያልሆነ ምግብ እንዲመገቡ፣ ጉልበት ያለው፣ ነፃ ስኳር፣ ጨው፣ የተቀላቀለበት ስብ እና መልኩን የቀየረ ስብ ናቸው፡፡ የምክረ ሀሳቦች፡- ጤናማ አመጋገብ ምን እንደሆነ እንደየግለሰብ ፍላጎት፣ ��አካባቢው የሚገኙ ምግቦች፣ የአመጋገብ ባህል፣ ባህላዊ ደንቦች እና ሌሎች ጉዳዮች ላይ ተመርኩዞ ሊለያይ ይችላል፡፡ ይሁን እንጂ የሁሉም ሰው ጤናማ አመጋገብ መሠረታዊ መርሆዎች ተመሳሳይ ናቸው፡፡ የምግብ ተደራሽነት ባህሪ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ጤናማ የምግብ አማራጮችን ለማስፋፋት በማህበረሰብ ደረጃ ሰፋ ያሉ መፍትሄዎችን ማግኘት ይፈልጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የኃይል፣ የፕሮቲን፣ የቪታሚን እና የማዕድን ፍላጎቶችን በተለያየ አመጋገብ ዘይቤ በአብዛኛው በእፅዋት ላይ የተመረኮዘ እና የኃይል ፍጆታን ከወጪ ጋር በማመጣጠን እንዲያሟሉ ይመክራል፡፡ በዋነኛነት በጥራጥሬ ሰብሎች እና በአለም ጤና ድርጅት የጥራጥሬ እህሎች ከካርቦሃይድሬትስ ከፍተኛውን የኃይል መጠን ማግኘት፤ አጠቃላይ የስብ መጠን ከጠቅላላው የኃይል መጠን ከ 30% በታች እንዲቀንስ ማድረግ፣ የስብ መጠን ከተሞላ እና ከትራንስ ስብ ወደ ያልተሞላ ስብ መቀየር እና የኢንዱስትሪ ትራንስ ቅባቶችን ከአመጋገብ ማስወገድ፣ ከጠቅላላው የኃይል ፍጆታ ከ 10% በታች (በጥሩ ሁኔታ 5%) የስኳር ነፃ መቀነስ፤ በቀን ከ 2 ግራም በታች የሶዲየም መጠን እንዲወስዱ መገደብ (ከ 5 ግራም ጨው ጋር እኩል ነው) እንዲሁም፤ በቀን ቢያንስ 400 ግራም አትክልቶችን እና ፍራፍሬዎችን በአዋቂዎች እና ከ 10 በላይ ለሆኑት ህፃናት እና በትናንሽ ልጆች በቀን 250-350 ግራም መመገብ፤,"In addition, the proliferation of highly processed food, supported by aggressive marketing, rapid unplanned urbanization and changing lifestyles have contributed to more people eating unhealthy diets high in energy, free sugars, salt, saturated fats and trans fats. Recommendations: What constitutes a healthy diet may differ depending on individual needs, locally available foods, dietary customs, cultural norms and other considerations. However, the basic principles of healthy diets remain the same for everyone. The nature of access to food requires broader solutions at the societal level to promote safe and healthy food options. WHO recommends to meet the needs of energy, protein, vitamins and minerals through a varied diet, largely plant based, and balancing energy intake with expenditure; obtaining the largest amount of energy from carbohydrates, mainly through legumes and wholegrain cereals; reducing total fats to less than 30% of total energy intake, shifting fat intake away from saturated and trans fat to unsaturated fats, and eliminating industrial trans fats from the diet; reducing free sugars to less than 10% (ideally 5%) of total energy intake; limiting sodium intake to less than 2 grams per day (equivalent to 5 grams of salt); and consuming at least 400 grams of vegetables and fruit per day in adults and children above 10, and 250–350 grams per day in younger children.","Bugu da ƙari, yawaitar sarrafaffen abinci sosai, wanda fusatacciyar kasuwa ke taimakawa da yawan ƙaura zuwa birane ba shiri da canja ɗabi'un rayuwa sun bada gudunmawar sa mutane cin abinci mara lafiya mai ɗauke da sinadarin mai ƙara kuzari da da ƙara sukari da gishiri da kuma kayan maiƙo mara lafiya. Shawarwari: abin da ake nufi da lafiyayyen abinci zai iya bambanta ya danganta da buƙatar ɗaiɗaikun mutane da wadatar abincin gida da al'adun cimaka, da al'adu da wasu abubuwan la'akari. Har ila yau, ƙa'idojin cin lafiyayyen abinci na ƙa'ida duk iri ɗaya ne ga kowa da kowa. Ɗabi'ar damar samun abinci na buƙatar manyan mafita a matakin al'ummar gari don bunƙasa zaɓin abinci mai aminci da lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya ta ba da shawarar samun sinadarin kuzari da na protin da bitamin da ministan daga abinci daban-daban wanda yawanci ya zama daga tsirrai da daidaita kuzarin da ake ci da wanda ake amfani da shi. Samun sinadarin kuzari mafi yawa da abinci masu sinadarin kabohaidire, yawanci ta hanyar kayan wake da dukkan kayan hatsi.; Rage cin gaba ɗaya abinci mai sa kitse zuwa ƙasa da kaso 30% na dukkan mai sa kuzari da ake ci da canjawa daga abinci mara lafiya mai sa kitse zuwa abinci mai lafiya mai kitsen da rage cin abinci mai ɗauke da kitsen da ɗan'adam ke sawa. rage sikarin da ake ƙarawa zuwa ƙasa da kaso 10% (kamar kaso 5%) na gaba ɗaya abinci mai ƙara kuzari da ake ci: Rage cin sinadarin sodiyom zuwa ƙasa da nauyin gram 2 a kowacce rana (wanda yayi dai-dai da nauyin gram 5 na gishiri); da Cin a ƙalla nayin gram 400 na kayan ganye da kayan marmari a kowacce rana ga manya da yaran da suke sama da shekaru 10, da kuma nauyin gram 250 zuwa 350 kowacce rana ga ƙananan yara.","Aidha, kuongezeka kwa vyakula vilivyosindikizwa sana, vinavyoungwa mkono na uuzaji mkali, ukuaji wa haraka wa miji usio na mpango na mabadiliko ya mtindo wa maisha kumechangia watu wengi kula vyakula visivyo na Afya vyenye nishati nyingi, sukari nyingi kupitiliza, chumvi, mafuta yaliyojaa na mafuta ya trans. Mapendekezo: Ni nini kinachojumuisha lishe bora inaweza kutofautiana kulingana na mahitaji ya mtu binafsi, vyakula vinavyopatikana ndani ya nchi, mila ya chakula, kanuni za kitamaduni na masuala mengine. Hata hivyo, kanuni za msingi za mlo wenye Afya hubaki hivyo hivyo kwa kila mtu. Asili ya upatikanaji wa chakula inahitaji masuluhisho mapana zaidi katika ngazi ya jamii ili kukuza chaguzi za chakula salama na zenye Afya. WHO inapendekeza kukidhi mahitaji ya Nishati, protini, vitamini na madini kupitia mlo tofauti, hasa wa mimea, na kusawazisha ulaji wa nishati na matumizi; Kupata kiwango kikubwa cha Nishati kutoka katika wanga, hasa kupitia kunde na nafaka nzima; Kupunguza jumla ya mafuta hadi chini ya 30% ya jumla ya ulaji wa Nishati, kuhamisha ulaji wa mafuta yaliyojaa na trans hadi mafuta yasiyojaa, na kuondoa mafuta ya viwanda kutoka kwa chakula; Kupunguza Sukari ya bure hadi chini ya 10% (bora 5%) ya jumla ya ulaji wa nishati; Kupunguza ulaji wa Sodiamu chini ya gramu 2 kwa siku (sawa na gramu 5 za chumvi); na Kula angalau gramu 400 za mboga mboga na matunda kwa siku kwa watu wazima na watoto walio na umri wa zaidi ya mika 10, na gramu 250-350 kwa siku watoto wadogo.","Ní àfikún, ìbí oúnjẹ tí a fi kẹ́míkà sí, tí ó ní àtìlẹyìn ìpolówó tí ó gbórí, ìsọdìgboro tí ó yára tí a kò létò fún àti ìyípadà ìgbé ayé ti mú kí ọ̀pọ̀ ènìyàn máa jẹ oúnjẹ tí kò ṣe ara lóore tí ó pọ̀ ní ìfúnilókun, àìsí ṣúgà iyọ̀, ọ̀rá láti orísun ẹran tàbí ẹ̀fọ́. Ọ̀rọ̀ ìyànjú :Ohun tí ó ṣe àkóónú oúnjẹ tí ó ṣara lóore lè yàtọ̀, èyí dá lórí ìní oníkálukú, oúnjẹ tí ó wà ní agbègbè, àṣà oúnjẹ jíjẹ́, ohun tí ó jẹ́ tàṣà àti àwọn nǹkan mìíràn. Síbẹ̀ síbẹ̀, ìlànà fún ìjẹun tí ó ṣe ara lóore tí ó jẹ́ ìpìlẹ̀ jẹ́ ìkan náà fún gbogbo ènìyàn. Ẹ̀yà ọ̀nà sí oúnjẹ fẹ́ ìyànjú tí ó gbòòrò ní ìpele ti àwùjọ láti lè ṣe àgbéga àbò àti àwọn ohun mìíràn fún oúnjẹ tí ó dáa. WHO gba ìyànjú pé láti lè ṣe alábàpáàdé ìní fún oúnjẹ afúnilókun, aṣèmíró, amáradán àti ọlọ́ràá nípasẹ̀ oriṣìí oúnjẹ jíjẹ, tí ó wà láti ara ewéko, jíjẹ́ kí oúnjẹ afáralókun ní ìbámu pẹ̀lú owó tí à ń ná; gbígbà okun tí ó pọ̀ láti ara oúnjẹ afúnilókun, nípasẹ̀ oúnjẹ tí a rí lára lẹ̀gúùmù àti oúnjẹ tí a máa ń ri láti ara kóró ewéko.; ṣíṣe àdínkù ọ̀rá sí ìdá ọgbọ́n ti okun tí ń wọlé, mímú ìjẹ oúnjẹ ọlọ́ràá kúrò láti oúnjẹ tí ó ní ọ̀rá láti orísun ẹran tàbí ẹ̀fọ́ sí oúnjẹ ọlọ́ràá tí kò wá láti orísun yìí àti yíyọ ọ̀rá ti àtọwọ́dá lára oúnjẹ ; ṣíṣe àdínkù àìsí ṣúgà sí ìdá mẹ́wàá (èyí tí ó yẹ ni ìdá márùn-ún) ti gbogbo oúnjẹ afúnilókun tí à ń jẹ; ṣíṣe àdínkù iyọ̀ tí à ń jẹ sí ju gíràmù méjì lọ lójúmọ́(ó tó ìwọ̀n gíràmù iyọ̀ márùn-ún); àti jíjẹ oúnjẹ tí ó tó gíràmù 400 ẹ̀fọ́ àti èso lójúmọ́ fún àgbàlagbà àti àwọn ọmọ tí ó ti ju ọdún 10, àti gíràmù 250-350 lójúmọ́ fún àwọn ọmọ tí ọjọ́ orí wọn kéré.","Ngaphezu kwalokho, ukwanda kokudla okulungiselelwe ngokweqile, okusekelwa ukuthengisa ngamandla, ukwanda okusheshayo kwamadolobha okungahlelwanga kanye nokushintsha kwendlela yokuphila kuye kwaba negalelo kubantu abaningi abadla ukudla okungenamsoco okunamandlai, ushukela, usawoti, ama-saturated kanye nama-trans fats kakhulu. Izincomo: Lokho okwakha ukudla okunempilo kungahluka kuye ngezidingo zomuntu ngamunye, ukudla okutholakala endaweni, imikhuba yokudla, imikhuba yamasiko kanye nokunye okucatshangelwayo. Nokho, izimiso eziyisisekelo zokudla okunempilo zihlala zifana kuwo wonke umuntu. Uhlobo lokuthola ukudla ludinga izixazululo ezibanzi ezingeni lomphakathi ukuze kuthuthukiswe izindlela zokudla eziphephile kanye nezinempilo. I-WHO itusa ukuhlangabezana nezidingo zamandla, amaprotheni, amavithamini kanye namaminerali ngokudla okuhlukene, okusekelwe kakhulu ezitshalweni, nokulinganisa ukusetshenziswa kwamandla kanye nemali esetshenzisiwe; ukuthola inani elikhulu kakhulu lamandla avela kuma-carbohydrate, ikakhulukazi ngama-legumes kanye nama-cereal ezinhlamvu eziphelele; ukunciphisa ingqikithi yamafutha ibe ngaphansi kuka-30% wengqikithi yamandla adliwayo, ukuguqula amafutha adliwayo asuke kuma-saturated kanye nama-trans fat adluliselwe kuma-unsaturated fats, kanye nokususa ama-industrial trans fat ekudleni; ukunciphisa ushukela ube ngaphansi kuka-10% (okungcono u-5%) wokudla amandla okuphelele; ukunciphisa ukudla i-sodium ibe ngaphansi kwamagremu ama-2 ngosuku (okulingana namagremu ama-5 kasawoti); kanye nokudla okungenani amagremu angama-400 emifino kanye nezithelo ngosuku kubantu abadala kanye nasezinganeni ezingaphezu kweminyaka eyi-10, namagremu angu-250-350 ngosuku ezinganeni ezincane." +የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የአለም ጤና ድርጅት ማንኛውም አይነት የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ለመከላከል እና በተለያዩ የማህበረሰብ ክፍሎች ውስጥ ደህንነትን ለማጠናከርና የተለያዩ ንጥረ ነገሮች እና ምግቦች አስተዋፅዖ ስለሚያበረክቱበት ጤናማ አመጋገብ ምንነት ላይ ያለውን መመሪያ ያለማቋረጥ ያሻሽላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እንደ የትምህርት ቤት ምግብ እና ስነ-ምግብ ፖሊሲዎች፣ የህዝብ የምግብ ግዢ ፖሊሲዎች፣ የስነ-ምግብ ምልክት ማድረግያ ፖሊሲዎች፣ ምግቦችን እና መጠጦችን ለልጆች ግብይትን የሚገድቡ ፖሊሲዎች እና የሒሳብ ፖሊሲዎች (ማለትም ግብር እና ድጎማዎችን የመሳሰሉ) የምግብ ሁኔታን ለማሻሻል በማስረጃ የተደገፈ መመሪያን ያዘጋጃል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ከምግብ አምራቾች ጋር የምርቶቻቸውን የአመጋገብ መገለጫ ለማሻሻል ይሳተፋል። የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ፖሊሲዎችን በማፅደቅ እና በመተግበር ላይ ያሉ የምግብ ንጥረ ነገሮችን መገለጫዎችን ለመለየት የሚረዱ መሳሪያዎችን፣ በምግብ ውስጥ የሶዲየም ይዘት መለኪያዎችን፣ የፊስካል ፖሊሲዎችን እና የግብይት ክልከላ ፖሊሲዎችን ስለአተገባበራቸው መመሪያዎችን በማቅረብ ድጋፍ ያደርጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የምግብ ሁኔታ ፖሊሲዎችን መቀበል እና መተግበሩን እና የሕዝብ አመጋገብን በመከታተል ጤና ላይ ያላቸውን ተፅእኖ በየጊዜው ይቆጣጠራል፡፡,"WHO response WHO continuously updates the guidance on what constitutes a healthy diet to prevent all forms of malnutrition and promote well-being in different population groups across the life course and on how different nutrients and foods contribute to it. WHO develops evidence-informed guidance on improving the food environment, such as school food and nutrition policies, public food procurement policies, nutrition labelling policies, policies to restricting marketing foods and beverages to children, and fiscal policies (i.e., taxation and subsidies). WHO engages with food manufacturers on improving the nutrition profile of their products. WHO supports Member States in adopting and implementing policies by providing tools such as systems to characterize the nutrient profiles of foods, benchmarks for sodium content in food, manuals on how to implement fiscal policies and marketing restriction policies. WHO regularly monitors the adoption and implementation of food environment policies and their impact on population dietary intake and health.","Matakan Hukumar WHO Hukumar Lafiya ta Duniya tana cigaba da bada bayanan ilimtarwa a kan me ake nufi da lafiyayyen abinci don kare faruwar dukkan ire-iren rashin ginin jiki da inganta walwala a cikin rukunin al'umma daban-daban ga lokacin rayuwa da kuma yadda sinadarai da abinci masu gina jiki ka bada gudunmawa gare shi. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙirƙiri shawarwari masu shaida don inganta abincin muhalli, irinsu ƙa'idojin abincin makarantu da ƙa'idojin siyan abinci a guraren jama'a da ƙa'idojin tsara takardar dake bayanin me ke cikin abinci da ƙa'idojin don taƙaita yadda ake tallatawa yara abinci da abin sha da kuma ƙa'idodin kuɗi (wato sanya haraji da ragi a kan abinci). Hukumar Lafiya ta Duniya ta shigo da masu sarrafa abinci don inganta yanayin ingancin abubuwan da suke sarrafawa. Hukumar Lafiya ta Duniya na tallafawa ƙasashe wajen karɓa da aiwatar da ƙa'idoji ta hanyar samar da hanyoyi irinsu tsare-tsaren bayyana ƙimar ingancin abinci da auna yawan sinadarin sodiyom da ke cikin abinci da ƙananan littattafai a kan yadda ake aiwatar da ƙa'idojin kuɗi da kuma ƙa'idojin taƙaita tallata abinci. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO koyaushe na sa ido a kan karɓa da aiwatar da ƙa'idojin abincin muhalli da kuma tasirinsu ga cimakar da al'umma ke ci da lafiyarsu.","Majibu ya WHO WHO husasisha mara kwa mara muongozo wa kile kinachojumuisha Lishe Bora ili kuzuia aina zote za utapiamlo na kukuza ustawi katika makundi tofauti ya watu katika kipindi chote cha maisha na jinsi virutibishi na vyakula tofauti huchangia. WHO hutegemea muongozo ulio na ushahidi kuhusu kuboresha mazingira ya chakula, kama vile sera za chakula na lishe shuleni, sera za ununuzi wa chakula cha umma, sera za kuweka lebo za lishe, sera za kuzuia uuzaji wa vyakula na vinywaji kwa watoto, na sera za kifedha (yaani, ushuru na ruzuku). WHO hushirikiana na watengebnezaji wa chakula katika kuboresha wasifu wa lishe wa bidhaa zao. WHO inasaidia nchi wanachama katika kupitisha na kutekeleza sera kwa kutoza zana kama mifumo ya kubainisha wasifu wa virutishi vya chakula, vigezo vya maudhui ya Sodiamu katika chakula, miongozo ya jinsi ya kutekelza sera za fedha na sera za vikwazo vya uuzaji. WHO hufuatilia mara kwa mara kupitishwa na utekelezaji wa sera za mazingira ya chakula na athari zake kwa ulaji wa lishe na Afya ya idadi ya watu.","Ìdáhùn WHO WHO tẹ̀síwájú láti máa fi ìgbà gbogbo ṣe àtúnṣe sí ìtọ́nisọ́nà ohun tí ó wà nínú ìjẹun tí ó ṣara lóore láti dènà àìjẹun tí ó dáa àti ìgbéga wíwà dáadáa nínú oríṣìí ìsọ̀rí ènìyàn jákèjádò ayé àti lórí oríṣìí oúnjẹ aṣaralóore àti oúnjẹ tí ó ń ṣe àfikún sí i. WHO wá ẹ̀rí fún ìtọ́nisọ́nà lórí ìṣàtúnṣe sí i lórí oúnjẹ àyíká bí i oúnjẹ ilé - ẹ̀kọ́ àti ètò ìmúlò oúnjẹ tí ó ṣara lóore, àwọn ètò ìmúlò oúnjẹ jíjẹ níta, ètò ìmúlò oúnjẹ tí ó ṣara lóore, ètò ìmúlò láti ṣe ìdènà ìpolówó ọjà àti ohun mímu fún àwo ọmọdé, ètò ìmúlò lórí owó tí ìjọba ń ná àti owó-orí (ìyẹn ni owó-orí àti owó tó ń ṣe àtìlẹyìn). WHO ń ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn tí ń ṣẹ̀dá oúnjẹ lórí ṣíṣe àtúnṣe sí i si àbùdá oúnjẹ aṣaralóore àwọn ọjà wọn. WHO ṣe àtìlẹyìn àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ nínú lílo àti ṣíṣe ètò ìmúlò nípa pípèsè ohun èlò bí i ètò tí ó jẹ́ àbùdá ohun oúnjẹ tí ó ṣe ara lóore, ìgbéléwọ̀n fún iyọ̀ nínú oúnjẹ tí à ń jẹ, ọ̀nà láti máa ṣe ètò ìmúlò lórí bí ìjọba ṣe ń náwó àti owó-orí àti ìdènà sí ètò ìmúlò ìpolówó ọjà. WHO nígbà gbogbo ń ṣe ìtọpinpin ìlò àti ṣíṣe ètò ìmúlò àyíká oúnjẹ àti ipa wọn lórí iye oúnjẹ tí ó yẹ kí ènìyàn jẹ àti ìlera ẹni.","Impendulo yeWHO I-WHO ivuselela ngokuqhubekayo isiqondiso salokho okuwukudla okunempilo ukuze ivimbele zonke izinhlobo zokungondleki kahle futhi ithuthukise inhlalakahle emaqenjini ahlukahlukene abantu kuyo yonke inkambo yokuphila nokuthi izakhamzimba kanye nokudla okuhlukene kunomthelela kanjani kukho. I-WHO isungula isiqondiso esinolwazi ngokuthuthukisa indawo yokudla, njengezinqubomgomo zokudla kanye nokudla okunomsoco esikoleni, izinqubomgomo zokuthengwa kokudla komphakathi, izinqubomgomo zokumaka ukudla okunomsoco, izinqubomgomo zokunciphisa ukukhangisa ngokudla kanye neziphuzo ezinganeni, nezinqubomgomo zezimali (okungukuthi, intela kanye nezibonelelo). I-WHO ihlanganyela nabakhiqizi bokudla ekuthuthukiseni iphrofayili yokudla okunomsoco yemikhiqizo yabo. I-WHO isekela amaZwe angamaLungu ekwamukeleni nasekusebenziseni izinqubomgomo ngokunikeza amathuluzi afana nezinhlelo zokubonisa amaphrofayili ezakhamzimba zokudla, izimpawu zokuqukethwe kwe-sodium ekudleni, imanyuwali yendlela yokusebenzisa izinqubomgomo zezimali kanye nezinqubomgomo zokuvimbela ukukhangisa. I-WHO ihlale iqapha ukwamukelwa kanye nokuqaliswa kwezinqubomgomo zemvelo yokudla kanye nomthelela wazo ekudleni kwabantu nempilo." +"የሙቀት ሞገድ ማጠቃሊያ፡- የሙቀት ሞገድ ወይም ሙቀት እና ሞቃታማ የአየር ጠባይ ለብዙ ቀናት ሊቆይ የሚችል፣ ከሙቀት ጋር የተያያዙ የሞት አደጋ መጨመርን ጨምሮ በህብረተሰቡ ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ ያሳድራል፡፡ የሙቀት ሞገድ ከተፈጥሮ አደጋዎች መካከል በጣም አደገኘቹ ቢሆንም በቂ ትኩረት አያገኙም ምክንያቱም የሟቾች ቁጥር እና ውድመት ሁልጊዜ ግልጽ አይደለም፡፡ ከ 1998-2017 ከ 166,000 በላይ ሰዎች በሙቀት ሞገድ ምክንያት ሕይወታቸው አልፏል፡፡ ከ 70 000 በላይ የዓለም ጤና ድርጅት እ/አ/አ በ 2003 በአውሮፓ ውስጥ በሙቀት ሞገድ አልፏል፡፡ በአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት የህዝብ ለሙቀት መጋለጥ እየጨመረ ነው፡፡ በአለምአቀፍ ደረጃ ከፍተኛ የሙቀት መጠን ክስተቶች ከድግግሞሽ፣ የቆይታ ጊዜ እና በመጠን አንጻር እየጨመረ ሲሄድ ይስተዋላል፡፡ እ/አ/አ ከ 2000 እስከ 2016 ባለው ጊዜ ውስጥ ለሙቀት ማዕበል የተጋለጡ ሰዎች ቁጥር በ 125 ሚሊዮን ገደማ ጨምሯል፡፡ በከተሞች ውስጥ የሙቀቱ ተፅእኖ ሊባባስ ቢችልም በከተሞች ሙቀት ደሴት (UHI) ተጽእኖ ምክንያት ከከተማ ውጭ ያሉ ማህበረሰቦች ኑሮ እና ደህንነት ከወትሮው በተለየ ሞቃታማ የአየር ጠባይ በሚታይበት ወቅትና በኃላ በከፍ���ኛ ሁኔታ ሊስተጓጎል ይችላል፡፡ የሙቀት ሞገድ ጤናን እና የድንገተኛ ጊዜ አገልግሎቶችን ሊሸከሙ እና በውሃ፣ ጉልበት እና መጓጓዣ ላይ ጫናን ሊያስከት ይችላሉ ይህም የኃይል እጥረት አልፎ ተርፎም የኃይል መቋረጥ ያስከትላል፡፡ በከፍተኛ ሙቀት ሰዎች ሰብላቸውን ወይም ከብቶቻቸውን ቢያጡ የምግብ እና የኑሮ ዋስትና ሊሻክር ይችላል።","Heatwaves Overview: Heatwaves, or heat and hot weather that can last for several days, can have a significant impact on society, including a rise in heat-related deaths. Heatwaves are among the most dangerous of natural hazards, but rarely receive adequate attention because their death tolls and destruction are not always immediately obvious. From 1998-2017, more than 166 000 people died due to heatwaves, including more than 70 000 who died during the 2003 heatwave in Europe. Population exposure to heat is increasing due to climate change. Globally, extreme temperature events are observed to be increasing in their frequency, duration, and magnitude. Between 2000 and 2016, the number of people exposed to heatwaves increased by around 125 million. While the effects of heat may be exacerbated in cities, due to the urban heat island (UHI) effect, the livelihoods and wellbeing of non-urban communities can also be severely disrupted during and after periods of unusually hot weather. Heatwaves can burden health and emergency services and also increase strain on water, energy and transportation resulting in power shortages or even blackouts. Food and livelihood security may also be strained if people lose their crops or livestock due to extreme heat.","Yanayin zafi mai tsanani Gamsashshen bayani: Yanayin zafi mai tsanani, ko zafi da yanayin zafi wanda zai iya ɗaukar kwanaki da dama, zai iya haifar da babban tasiri a kan al'umma wanda ya haɗa da ƙaruwar mace-macen da ke alaƙa da zafi. Yanayin zafi mai tsanani yana ɗaya daga cikin masifu mafiya haɗari daga Allah, amma ba koyaushe suke samun isasshen kulawa ba saboda yawan mace-mace da asara ta dalilin zafin ba koyaushe suke bayyana ba. Daga shekarar 1998 zuwa 2017, sama da mutane 166 000 ne suka mace ta dalilin tsananin zafi, wanda ya haɗa da sama 70,000 waɗan da suka mutu a lokacin tsananin zafin shekarar 2003 na yankin Turai. Shigar al'umma cikin zafi na ƙaruwa saboda canjin yanayi. A faɗin duniya, an gano faruwar yanayin zafi mai tsanani na ƙaruwa ta yanayin yawan faruwarsa da tsawon lokacin faruwarsa da kuma tsananin faruwarsa. Tsakanin shekarar 2000 da 2016, yawan mutanen da ke fuskantar yanayin zafi ya ƙaru da kusan mutane miliyan 125. Yayin da illolin zafi zai fi tsananta a birane, saboda da illolin zafin birni da yanayin nema da walwalar mutanen da ba 'yan cikin birni ba za su iya samun tsaiko sosai a lokacin ko bayan yanayin tsananin zafi. Yanayin zafi zai iya haddasa matsala da ayyukan bada agajin gaggawa da kuma ƙara samar da matsala a ruwa da makamashi da kuma harkar sufuri wanda zai iya haddasa ƙaramcin wutar lantarki ko ma ɗaukewar wutar gaba ɗaya. Abinci da tsaron neman abinci zai iya shima samun matsala idan mutane su kayi asarar kayan gona da dabbobinsu ta dalilin tsananin zafi.","Mawambi ya Joto Muhtasari: Mawimbi ya Joto, au Joto na hali ya hewa ya Joto ambayo inaweza kudumu kwa siku kadhaa, inaweza kuwa na athari kubwa kwa jamii, ikiwa ni pamoja na kuongezeka kwa vifo vinavyotokan na Joto. Mawimbi ya Joto ni kati ya hatari zaidi ya hatari za asili, lakini mara chachehupata uangalizi wa kutosha kwa sababu idadi ya vifo na uharibifu wake sio dhahiri kila wakati. Kutoka 1998-2017, zaidi ya watu 166,000 waikufa kutokana na Joto, ikiwa ni pamoja na zaidi ya 70,000 walikufa wakati wa Joto la 2003 Barani Ulaya. Idadi ya watu wanaokabiliwa na joto inaongezeka kutokana na mabadiliko ya hali ya hewa. Kimataifa, matukio ya Joto kali yanazingatiwa kuwa yanaongezeka katika mzunguko, muda na ukubwa. Kati ya 2000 na 2016, idadi ya watu walioathiriwa na Joto iliongezeka kwa karibu milioni 125. Wakati athari za Joto zinaweza kuwa mbaya zaidi katika miji, kutokana na athari ya kisiwa cha Joto cha mjini (UHI), maisha na ustawi wa jumuia zisizo za mijini pia zinaweza kutatizwa sana wakati na baada ya vipindi vya hali ya hewa ya Joto isivyo kawaida. Mawimbi ya Joto yanaweza kuelemea huduma za Afya na dharura na pia kuongeza natatizo ya maji, nishati na usafiri na kusababisha uhaba wa umeme au hata kukatika. Usalama wa chakula na maisha unaweza pia kuwa mgumu ikiwa watu watapoteza mazao yao au mifugo kutokana na Joto kali.","Àkókò oru Ìsọnísókí: Àkókò oru, tàbí oru àti àkókò ti oru máa ń wà fún ìgbà pípẹ́, lè ní ipa tí ó làmì laka lórí àwùjọ, láìyọ ìgbésókè ikú tí ó jẹmọ́ oru. Àkókò oru wà láàárín àkókò tí ó burú jáì fún ìjàǹbá tí kì í ṣe àfọwọ́fà, ṣùgbọ́n kì í sáábà gba ìdásí tí ó tọ́, torí ikú tí ó ń fà àti ìparun tí kò kìí tètè fojú hànde. Láti ọdún 1998-2017,àwọn ènìyàn tí ó ju 166,000 kú látàrí oru, láìyọ àwọn tí ó ju 70,000 tí ó ku lásìkò oru 2003 ní Europe. Ṣíṣí sílẹ́ tí àwọn ènìyàn ṣí sí oru ń fa ìgbésókè láti ìyípadà ojú ọjọ́. Ní àgbáyé, ìnáwó ìgbóná tí ó pàpọ̀jù jẹ́ ìwòye tí a rí látàrí ìgbésókè iye, àkókò àti ipò. Láàárin ọdún 2000 àti 2016, iye ènìyàn tí ó ṣí sílẹ̀ fún àkókò oru máa ń gbéra sókè ní nǹkan bí mílíọ̀nù 125. Nígbà tí ipa búburú oru lè tàn káàkiri ìlú, látàrí ipa Urban Heat Island (UHI), ọ̀nà àtijẹ àti ìgbé aye àwọn tí kò gbé ní agbègbè ìgboro lè tún dàrú ní àkókò tàbí lẹ́yìn àkókò oru tí kò kì í sáábà wáyé. Oru lè mú ẹrù ìlera àti ètò pàjáwàrì àti ṣe ìgbésókè ipò omi, okun àti lílọ sókè sódò tí ó yọrí sí àìsí iná déédé tàbí àìsí iná rárá. Jíjẹun àti ààbò lórí iṣẹ́ ajé lè di èyí tí yóò nira tí àwọn ènìyàn bá pàdánù ire oko àti àwọn ẹran ọ̀sìn látàrí oru tí ó pọ̀jù.","Ucwazi (Heatwaves) Uhlolojikelele: Ucwazi, noma ukushisa kanye nesimo sezulu esishisayo esingabakhona izinsuku eziningana, singaba nethonya elikhulu emphakathini, kuhlanganise nokwanda kokushona okuhlobene nokushisa. Ucwazi luphakathi kwezingozi ezingokwemvelo eziyingozi kakhulu, kodwa okungavamile ukuthi zithole ukunakwa okwanele ngoba izibalo zokushona kanye nomonakalo wazo awukho sobala ngaleso sikhathi ngaso sonke isikhathi. Kusukela ngo-1998-2017, kwashona abantu abangaphezu kwezi-166 000 ngenxa yocwazi, okuhlanganisa abangaphezu kwezi-70 000 abashona ngesikhathi socwazi luka-2003 eYurophu. Ukuchayeka kwabantu ekushiseni kuyanda ngenxa yokushintsha kwesimo sezulu. Emhlabeni wonke, izigameko zokushisa okwedlulele zibonwa njengezanda ngokuphindaphindiwe, ngokuphathelene nobude besikhathi, kanye nobukhulu bazo. Phakathi kuka-2000 no-2016, inani labantu abachayeke kucwazi lenyuke cishe ngezigidi ezingama-125. Nakuba imiphumela yokushisa ingase ibe mibi kakhulu emadolobheni, ngenxa yomphumela wokushisa kakhulu emadolobheni kunasezindaweni zasemakhaya okubizwa phecelezi ngokuthi yi-urban heat island (UHI), indlela yokuziphilisa kanye nenhlalakahle yemiphakathi engeyona eyasemadolobheni nayo ingaphazamiseka kakhulu phakathi nezikhathi zesimo sezulu esishisa ngendlela engavamile kanye nangemva kwaso. Ucwazi lungathwesa umthwalo ezinsizeni zezempilo kanye nezimo eziphuthumayo futhi lwandise ingcindezi emanzini, ugesi kanye nezokuthutha okuholela ekusweleni ugesi noma ngisho nasekucimeni kukagesi imbala. Ukudla kanye nokuqinisekiswa kokuziphilisa nakho kungase kube nzima uma abantu belahlekelwa yizilimo zabo noma imfuyo ngenxa yokushisa ngokwedlulele." +ተፅዕኖ፡- የሙቀት ሞገድ የጤንነት ተፅእኖ በሙቀት መጠን እና ቆይታ፣ የህዝቡን ምቾት እና መላመድ፣ መሰረተ ልማት እና ዝግጁነት ላይ የተመሰረኮዘ ነው፡፡ ለሙቀት መጋለጥ ሁኔታ ድካም፣ እንዲሁም ደረቅ፣ ሞቃት ቆዳ፣ የሰውነት ሙቀትን መቆጣጠር ባለመቻሉ ምክንያት የሚከሰቱ እንደ ድካም እና የሙቀት መጨናነቅ የመሳሰሉ ከባድ ምልክቶችን ያስከትላል፡፡ ሌሎች ምልክቶች በታችኛው እግሮች ላይ እብጠት፣ አንገት ላይ የሙቀት ሽፍታ፣ ቁርጠት፣ ራስ ምታት፣ ብስጭት፣ ግዴለሽነት እና ድክመት ናቸው፡፡ ሙቀት ከባድ ድርቀት፣ በአንጎል ውስጥ የደም ፍሰት መዛባት እና የደም መርጋት አስተዋጽኦ አደጋዎች ሊያስከትል ይችላል፡፡ እንደ አዛውንቶች እና ህጻናት ያሉ በየእለቱ መድሃኒት የሚወስዱ ሥር የሰደዱ በሽታዎች ያለባቸው ሰዎች በሙቀት ማዕበል ወቅት ለችግር እና ለሞት የመጋለጥ እድላቸው ከፍተኛ ነው፡፡ ለሙቀት የሚሰጡ ምላሾች በእያንዳንዱ ሰው የመላመድ ችሎታ ላይ የተመረኮዙ ሲሆን ከባድ ተፅዕኖዎች በድንገት ሊታዩ ይችላሉ፡፡ ለዚህም ነው ለአካባቢ ባለስልጣናት ማስጠንቀቂያ እና ምክር ትኩረት መስጠት አስፈላጊ የሆነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ በቂ የአደጋ ጊዜ መከላከያ መኖር፣ ዝግጁ መሆን፣ ድጋፍና የማገገሚያ እርምጃዎች በዘላቂነት እና በጊዜው ከተተገበሩ የሙቀት ሞገድ በሰው ልጅ የሚያደርሰውን አደጋ መቀነስ ይቻላል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት ከጤና ዘርፉ ጋር በመሆን የአደጋ ተጋላጭነትን፣ ተጋላጭ ህዝቦችን፣ ያለውን አቅምን እና ግብአቶችን የሚያሳዩ የድንገተኛ መርሃ ግብሮችን በማዘጋ��ት የአስተዳደር፣ ዝግጁነት እና የሙቀት መጠን ድጋፍን ለማጠናከር ይሰራል፡፡,"Impact: The health impact of a heatwave depends on the intensity and duration of the temperature, the acclimatization and adaptation of the population, and the infrastructure and preparedness. Exposure to heat causes severe symptoms, such as heat exhaustion and heat stroke – a condition which causes faintness, as well as dry, warm skin, due to the inability of the body to control high temperatures. Other symptoms include swelling in the lower limbs, heat rash on the neck, cramps, headache, irritability, lethargy and weakness. Heat can cause severe dehydration, acute cerebrovascular accidents and contribute to thrombogenesis (blood clots). People with chronic diseases that take daily medications have a greater risk of complications and death during a heatwave, as do older people and children. Reactions to heat depends on each person’s ability to adapt and serious effects can appear suddenly. This is why it is important to pay attention to the alerts and recommendations of local authorities. WHO Response The magnitude of human costs from heatwaves can be reduced if adequate emergency prevention, preparedness, response and recovery measures are implemented in a sustainable and timely manner. WHO works with the health sector to strengthen governance, preparedness and response to heatwaves, by developing contingency plans that map the risks, vulnerable populations, available capacities and resources.","Tasiri: tasirin yanayin tsananin zafi ya dogara ne a kan tsanani da tsawon lokaci yanayin ma'aunin zafin jiki da yanayin yadda mutane suka saba da karɓar yanayin da kuma abubuwan taimakon rayuwa da shirinsu. Fama da zafi na janyo alamun cuta masu tsanani, kamar irinsu yanayin zafin jiki da gumi da toshewar jini ta dalilin zafi _ cuta ce wacce take janyo suma da kuma bushewar jiki da ɗumin fata, saboda rashin juriyar jiki ya saisaita tsananin zafin jiki. Wasu alamomin cutar sun haɗa da kumburin leɓɓan ƙasa, da ƙuragen zafi a wuya da tsagewar fata da ciwon kai da rashin nutsuwa da gajiya liƙis da kuma kasala. Zafi zai iya janyo rashin ruwa a jiki, da toshewar hanyoyin jini mai tsanani sannan suna bada gudunmawa ga faruwar taruwar gudan jini (gudan jini). Mutanen dake da cututtuka masu naci da suke shan magani kullum suna da babban haɗarin rikicewar cuta da mutuwa lokacin yanayin tsananin zafi, kamar yadda tsofaffi da yara suke da shi. Jurewar zafi ya dogara ne a kan iyawar kowanne mutum wajen sabawa da yanayin sannan kuma illoli masu tsanani zasu iya bayyana nan da nan. Wannan shi ne dalilin da yasa yake da muhimmanci da a maida hankali ga gargaɗi da shawarwari na hukumomin cikin gida. Matakan Hukumar WHO Za a iya rage tsananin kashe-kashen kuɗin ɗan'adam ta dalilin tsananin zafi idan aka aiwatar matakan bada isashshen riga-kafi na gaggawa da shiri sosai da kai agaji da farfaɗowa ta hanya mai ɗorewa kuma a kan lokaci. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na aiki da bangaren lafiya don inganta kula da shiryawa sosai da bada agaji ga yanayin tsananin zafi, ta hanyar samar da dabara ta biyu da zata binciko haɗarorin da al'ummar da abin zai iya shafa da kuma wadatar abin da za a iya da kayan aiki.","Athari: Athari za kiafya za wimbi la Joto hutegemea ukubwa na muda wa hali Joto, kuzoea na kuzoea na idadi ya watu, na miundombinu na utayari. Kukabiliwa na Jotohusababisha dalili kali, kama vile uchovu wa joto na kiharusi cha Joto hali ambayo husababisha kuzirai, vilevile ngozi kavu, yenye Joto, kutokana na kutokuwa na uwezo wa mwili kudhibiti halijoto ya juu. Dalili nyingine ni pamoja na uvimbe kwenye viwango vya chini, upele wa Joto kwenye shingo, tumbo, maumivu ya kichwa, kuwashwa, uchovu na udhaifu. Joto linaweza kusababisha upungufu mkubwa wa maji mwilini, ajali za papo hapo za mishipa ya ubongo, na kuchangia Thrombojenesis (damu kuganda). Watu wenye magonjwa sugu wanaotumia Dawa za kila siku wana hatari kubwa ya matatizo na kifo wakati wa wimbi la Joto, kama vile wazee na watoto. Athari kwa Joto hutegemea uwezo wa kila mtu wa kuzoea na madhara makubwa yanaweza kutokea ghafla. Hii ndio sababu ni muhimu kuzingatia tahadhari na mapendekezo ya mamlaka za ndani. Muitikio wa WHO Ukubwa wa gharama za binadamu kutokana na mawimbi ya Joto inaweza kupunguzwa kama hatua za kutosha za kuzuia dharura, kujiandaa, kukabiliana na kurejesha zinazotekelezwa kwa njia endelevu na kwa wakati. WHO inafanya kazi na sekta ya afya ili kuimarisha usimamizi, kujiandaa na kukabiliana na mawimbi ya Joto, kwa kuandaa mipango ya dharura inayopanga hatari, idadi ya watu walio hatarini, uwezo na rasilimali zilizopo.","Ipa: ipa ìlera oru dá lórí ipa agbára àti àkókò gbígbọ́ná, ìgbà àwọn ènìyàn àti àwọn nǹkan amáyé rọrùn àti ìgbáradì. Ìṣísílẹ̀ sí àwọn okùnfà àwọn ohun tí ń yojú, bí i lílò tán oru àti ìrọlápá òru-ipò tí ó máa ń fa ìdákú, àti gbígbẹ, ara tí ó lọ́wọ́rọ́, látàrí ara tí kò lè darí ìgbóná tí ó pàpọ̀jù. àwọn ohun t�� ó ń farahàn mìíràn ni ọwọ́ wíwú, orun lọ́rùn, inú rírun, orí fífọ́, ìrira, àti rírẹ̀. oru lè fa àìsí omi tí ó tó lára, ìjàǹbá ìrọlápá rọlẹ́sẹ̀ ó sì máa ń ṣe àfikún sí dídì (dídì ẹ̀jẹ̀). Àwọn ènìyàn tí ó ní kòkòrò àrùn tí ó gbórí tí wọ́n ń lo oògùn lóojúmọ́ ní ewu tí ó ga jù àti ikú lásìkò oru náà, bákan náà ni àwọn àgbàlagbà àti ọmọdé. Ìṣesí sí oru daálé ipa oníkálukú láti lè yimọ́ tàbí ipa tí ó le lè dédé yọjú. Ìdí nìyí tí ó fi ṣe pàtàkì láti máa tẹ́tí sílẹ̀ àti gba ìyànjú àwọn aláṣẹ ibi tí ó súnmọ́ ni. Ìdáhùn WHO Ioa ohun tí oru ná ènìyàn lè di àdínkù tí a bá lò ètò pàjáwàrì láti dènà, gbáradì, dáhùn àti rí àwọn ohun tí a fi ń ṣe ètò àgbéró àti àkókò tí ó yẹ. WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú ẹ̀ka elétò ìlera láti fi kún okun ìṣèjọba, ìgbáradì àti èsì sí oru, nípa ṣíṣe àwárí ètò ohun tí ó dédé ṣẹlẹ̀ tí ó máàpù ewu, àwọn ènìyàn tí kò lágbára, ipá tí ó wà àti ohun fún ìmúṣẹ èròngbà.","Umthelela: Umthelela wezempilo wocwazi uncike ekubeni mandla kanye nasebudeni bezinga lokushisa, ukujwayela kanye nokulungelana nezimo kwabantu, kanye nengqalasizinda kanye nokulungela lokhu. Ukuchayeka ekushiseni kubangela izimpawu ezimbi kakhulu, njengokukhathala ngenxa yokushisa kanye nokuquleka ngenxa yocwazi (heat stroke) – isimo esibangela ukuquleka, kanye nesikhumba esomile, esifudumele, ngenxa yokungakwazi komzimba ukulawula amazinga okushisa aphezulu. Ezinye izimpawu zihlanganisa ukuvuvukala emalungeni angezansi omzimba, ukuqubuka komzimba ngenxa yokushisayo entanyeni, ukuquleka, ukuphathwa ikhanda, ukucasuka, ukukhathala kanye nokuba buthakathaka. Ukushisa kungabangela ukuphelelwa amanzi emzimbeni okubucayi kakhulu, izingozi ezibucayi ze-cerebrovascular futhi kube nomthelela ku-thrombogenesis (amahlule egazi). Abantu abanezifo ezingamahlalakhona abaphuza imithi yansuku zonke basengozini enkulu yezinkinga kanye nokushona ngesikhathi socwazi, njengoba kwenzeka nabantu asebekhulile kanye nezingane. Ukusabela ekushiseni kuncikee ekhonweni lomuntu ngamunye lokuzilungelanisaa nezimo kanye nemiphumela emibi engavela kungalindelekile. Yingakho kubalulekile ukunaka izaziso kanye nezincomo zeziphathimandla zendawo. Impendulo yeWHO Ubukhulu bezindleko ngokuphathelene nabantu ezivela kucwazi bungancishiswa uma izinyathelo zokuvimbela izimo eziphuthumayo ezanele, ukulungela, ukusabela nokululama kusetshenziswa ngendlela esimeme futhi ngesikhathi esifanele. I-WHO isebenza nomkhakha wezempilo ukuqinisa ukwengamela, ukulungela kanye nokusabela kucwazi, ngokusungula izinhlelo zezimo eziphuthumayo ezibala izingozi, abantu abasengozini, amakhono atholakalayo kanye nezinsiza." +እነዚህ ዕቅዶች የቅድመ ማስጠንቀቂያ ሥርዓቶችን የሚያካትቱ እና እንደ ጤና ተቋማት፣ የአረጋውያን መኖሪያ ቤቶች እና ትምህርት ቤቶች ያሉ ተጋላጭ የሆኑ ህዝቦች በቂ የማቀዝቀዣ መሣሪያዎችን ማግኘታቸውን ያረጋግጣሉ፡፡ የጤና ክላስተሩ የአለምአቀፍ ድንገተኛ አደጋዎች ላይ እንደሚመራ ሁሉ የአለም ጤና ድርጅት በሚከተሉት ድጋፍ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር ይሰራል፡- ተገቢውን የምግብ ማሟያ ማረጋገጥ፤ እንደ ክትባት፣ የሕፃናት እና የእናቶች ጤና እና የአእምሮ ጤና ባሉ ይሰጥ የነበረውን የመጀመሪያ ደረጃ ሕክምና ዕርዳታ አገልግሎቶችን ወደነበረበት መመለስ፤ ተንቀሳቃሽ የጤና ባለሙያዎችን ማሰማራት እና ማዳረስ፤ የወረርሽኝ ክትትል፣ ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና ድጋፍ መስጠት፤ የጤና ክትትሉን ለመደገፍ የአደጋ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ እንዲደረግ ጥሪ ያስተላልፉ፡፡,"These plans also include early warning systems and ensure vulnerable populations, such as those in health facilities, nursing homes and schools have adequate provision of cooling equipment. As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with partners to respond to: ensure appropriate food supplementation; restore primary care services, like immunization, child and maternal health, and mental health; assemble mobile health teams and outreach; conduct epidemic surveillance, early warning and response; call for emergency funding to support health action.","Waɗannan dabarun sun haɗa da hanyoyin gargaɗi na wurwuri da tabbatar da al'ummar da abin zai iya shafa, irinsu waɗanda ke a cibiyoyin lafiya, da gidajen raino da makarantu suna da isashshen na'urar sanyaya guri. A matsayin ta na shugaban al'amuran lafiya lokacin bada agajin gaggawa na duniya, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana haɗa kai da abokan haɗin guiwa don magance: Tabbatar da ƙarin abincin da ya dace. Farfaɗo da ayyukan bada kulawar lafiya mai muhimmanci, irinsu riga-kafi da kula da lafiyar yaro da ta uwa da kuma kulawa da lafiyar ƙwaƙwalwa; Haɗa tim na ma'aikatan lafiya na tafi-da-gidanka da shirin tallafa wa mutane; Aiwatar da da ido akan annoba da gargaɗi na wuri da kai agaji; Kira ga sanya kuɗi a harkar bada agajin gaggawa don tallafawa harkar lafiya.","Pia mipango hii hujumuisha mifumo ya hadhari ya mapema na kuhakikisha kuwa watu walio katika mazingira hatarishi, kama vile walio katika viyuo vya Afya, nyumba za wazee na shule wanaopata vifaa vya kutosha vya kupozea. Kama nguzo ya Afya inayoongoza kwa dharura za kimataifa, WHO inafanya kazi na washirika kujibu: Hakikisha uongezaji wa chakula unaofaa; Kurejesha huduma za msingi, kama vile chanjo, Afya ya mtoto na uzazi, na Afya ya akili; Kukusanya timu za Afya za rununu na ufikiaji; Kufanya ufuatiliaji wa janga, onyo la mapema na majibu; Wito wa ufadhili wa dharura kusaidia hatua za afya.","Àwọn ètò wọ̀nyí kò ṣe àyọsílẹ̀ ètò títètè kìlọ̀ fúnni àti àrídájú àwọn ènìyàn aláìlágbára,bí i àwọn tí ó wà ní ẹ̀ka amáyédẹrùn ètò ìlera, ilé tí a ti ń tọ́mọ àti ilé - ẹ̀kọ́ ní ìpèsè tí ó tọ́ fún jíjẹ́ kí ohun èlò tutù. Bí ìṣùpọ̀ ìlera tí fa ìpàjáwàrì àgbáyé, WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn olùdókòwò wọn láti fèsì sí : àrídájú oúnjẹ tí ó tọ̀nà ṣe ìdápadà ètò ìkẹ́, bí abẹ́rẹ́ àjẹsára,ọmọ àti ìlera ìyá àti ìlera ọpọlọ ; àkójọ ìlera àwọn ikọ̀ àti ọmọnìyàn; ìṣe iṣẹ́ ìṣọ́ àjàkálẹ̀ àrùn, ìkìlọ̀ ojú ọjọ́ àti èsì; ìpè pàjáwàrì fún ìnáwó láti lè ṣe àtìlẹyìn fún iṣẹ́ ìlera.","Lezi zinhlelo zihlanganisa nezinhlelo zokuxwayisa ngaphambi kwesikhathi futhi ziqinisekise ukuthi abantu abasengozini, njengalabo abasezikhungweni zezempilo, emakhaya asebekhulile kanye nasezikoleni bahlinzekelwe ngokwanele ngemishini yokupholisa. Njengoba iqembu lezempilo lihola ezimweni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO isebenza nabalingani ukuze isabele ukuze: ukuqinisekisa izinezelo zokudla ezifanelekile ukubuyisela izinsiza zokunakekelwa okuyisisekelo, njengokugonywa, impilo yengane kanye nomama, kanye nempilo yengqondo; ukuhlanganisa amaqembu ezempilo ahambela izindawo kanye naya ezindaweni ezithile; ukuqapha ubhubhane, ukuxwayisa kusenesikhathi kanye nokusabela; ukufuna umxhaso wezezimali wezimo eziphuthumayo ukuze kusekelwe isinyathelo sezempilo." +የሰው የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት ማጠቃሊያ፡- የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት በህዋሳት ወይም በኦርጋኒክ ዲኤንኤ ላይ ልዩ ለውጦችን የማድረግ ዘዴ ነው። በስነ-ወሊድ ዘረመል ውስጥ ዲኤንኤን ለመጨመር፣ ለመሰረዝ ወይም ለመለወጥ ያገለግላሉ፡፡ የሰው የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት ቴክኖሎጂዎች በሶማቲክ (somatic) ህዋሶች (በዘር የማይተላለፉ)፣ ጀርሚሊን ህዋሶች (ለመራባት ሳይሆን) እና በስነ-ወሊድ ዘረመል ህዋሶች ላይ (ለመራባት) መጠቀም ይችላሉ፡፡ የወሊድ ዘረመልን ማስተካከል እና የአይረን ዕጥረት በሽታን ለመቅረፍ ለምሳሌ በዘር የማይተላለፍ የሰው ስነወሊደ ዘረመርል አርትዖት አስቀድሞ ተካሂዷል፡፡ ምንም እንኳን የሶማቲክ የሰው ልጅ ጂኖም አርትዖት በደንብ የተረጋገጠ እና በአንዳንድ በሳይንስ የላቁ ሀገሮች ውስጥ ደንቦችን ጠብቀው ለህክምናዎች ተቀባይነት ያለው ቢሆንም አሁንም ተግዳሮቶች አሉ፡፡ እነዚህም የሰው ልጅን ልዩነት እና የሰው ልጅ ልምድን የሚመለከቱ አካታች የስነወሊድ ዘረመል አርትዖት ፈጠራዎችን ማዳበር አስፈላጊነትን ያሳያል፡፡ ሌሎች ተግዳሮቶች ከአጭበርባሪ ክሊኒኮች፣ ከሕክምና ጉዞ፣ እንዲሁም ሕገወጥ፣ ያልተመዘገቡ፣ ሥነ-ምግባር የጎደላቸው ወይም ደህንነቱ ያልተጠበቀ ምርምር እና ሌሎች ተግባራትን ሪፖርት በማድረግ ያልተረጋገጡ የሕክምና ድጋፎች የሚባሉትን ጨምሮ ተያይዘዋል፡፡ የመራቢያ ዘር የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት የኑክሌስ ዲኤንኤ ማረምን የሚያመለክተው በትውልድ ሁሉ ሊተላለፍ በሚችል መልኩ ነው፡፡ የመራቢያ ዘር የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት በዘር እና በአጠቃላይ በህብረተሰቡ ላይ ሊያመጣ የሚችለውን ጉዳት በተመለከተ ከፍተኛ ክርክር የሚነሳበት ጉዳይ ነው፡፡,"Human genome editing Overview: Genome editing is a method for making specific changes to the DNA of a cell or organism. It can be used to add, remove or alter DNA in the genome. Human genome editing technologies can be used on somatic cells (non-heritable), germline cells (not for reproduction) and germline cells (for reproduction). Application of somatic human genome editing has already been undertaken, including in vivo editing, to address HIV and sickle-cell disease, for example. Although somatic human genome editing is well established and acceptable for treatments in some scientifically advanced countries with regulations in place, challenges remain. These include the need to develop inclusive genome editing innovations that take note of the diversity of the human population and human experience. Other challenges are associated with rogue clinics, medical travel, as well as the reporting of illegal, unregistered, unethical or unsafe research and other activities including the offer of unproven so-called therapeutic interventions. Heritable human genome editing refers to editing of nuclear DNA in a way that may be heritable across generations. Heritable human genome editing is the subject of intense debate over its possible consequences for offspring and for society in general.","Canja ƙwayar halittar mutum Gamsashshen bayani: Canja ƙwayar halittar wata hanya ce ta yin wasu 'yan canje-canje ga tsarin ƙwayar halittar ko halitta. Za a iya amfani da ita wajen ƙara, rage ko canja tsarin halittar jinin ƙwayar halitta. Za a iya amfani da fasahar canja ƙwayar halittar mutum a kan ƙwayoyin halittar da ba a gadarsu da ƙwayoyin halittar wanda ba na haihuwa ba da kuma ƙwayoyin halitta na haihuwa. Tuni aka riga fara amfani da fasahar canja ƙwayar halittar mutum wadda ba a gadon ta, wanda ya haɗa da canja ƙwayar halittar mutum da ke janyo cuta, don magance cuta mai karya garkuwar jiki da cutar sikila, misali. Duk da an tabbatar da amincewa da hanyar canja ƙwayar halittar mutum wadda ba a gada wajen yin magunguna a wasu ƙasashen da suke da babban cigaba a harkar kimiyya tare da tsara ƙa'idojin, amma akwai ƙalubale. Wannan ya haɗa da buƙatar samar da shigowa da fasahohin canja ƙwayar halitta wanda yake kallon ire-iren yawan al'umma daban-daban da gogewar ɗan'adam. Wasu ƙalubalen suna da alaƙa da maha'intan asibitoci da tafiye-tafiyen neman lafiya da kuma rahoton wasu haramtattun ayyuka da waɗanda hukuma ba ta yarje ba da waɗanda suke ba bisa ƙa'ida ba da waɗanda ba amintattun ba, wanda ya haɗa da samar da wannan hanyoyin da ba a amince ba da ake iƙirari ta samar da magani da bunƙasa lafiya . Canja ƙwayar halittar mutum wadda ake gada na nufin canja babban ɓangaren sinadarin ƙwayar halittar mutum ta hanyar da za a iya gada zuwa wasu al'ummomi nan gaba. Hanyar canji ƙwayar halittar mutum ta gado ta zama batun muhawara mai zafi a kan abin da zata iya haifarwa ga 'y'a'ya da al'umma gaba ɗaya.","Uhariri wa Jenomu ya Binadamu Muhtasari: Uhariri wa Jenomu ni mbinu ya kufanya mabadiliko maalumu kwa DNA ya seli au kiumbe. Inaweza kutumika kuongeza, kuondoa au kubadilisha DNA katika Jenomu. Teknolojia za uhariri wa Jenomu za binadamu zinaweza kutumika kwenye seli za sematiki (zisizoweza kuathiriwa ), seli za viini (sio za kuzaliana) na seli za viini (kwa aili ya uzazi). Utmumiaji wa uhariri wa Jenomu ya Somatiki wa Binadamu tayari umefanywa, ikiwa ni pamoja na uhariri wa Vivo, kushughulikia VVU na ugonjwa wa Seli mundu, kwa mfano. Ingawa uhariri wa Jenomu ya Somatiki wa Binadamuumethibitishwa vyema na unabadilika kwa matibabu katika baadhi ya nchi zilizoendelea kisayansi na kanuni zimewekwa, changamoto bado. Hizi ni pamoja na hitaji la kukuza ubunifu wa kuhariri Jenomu ambao unazingatia utofauti wa idadi ya watu na uzoefu wa mwanadamu. Changamoto nyingine zinahusishwa na kliniki mbovu, usafi wa Kimatibabu, vilevile kuripotiwa kwa utfiti haramu, ambao haujasajiliwa usio wa kimaadili au usio salama shughuli nyingine ikiwa ni pamoja na utoaji wa kinachojulikana kama Afua za kimatibabu ambazo hazijathibitishwa. Uhariri unaoweza kurithiwa wa Jenomu ya Binadamu unarejelea uhariri wa DNA ya nyuklia kwa njia ambayo inaweza kurthiwa kwa vizazi vyote. Uhariri wa Jenomu yza Binadamu unaorithiriwa ni mada ya mjadala mkali juu ya matokeo yake yanayoweza kutokea kwa watoto na kwa jamii kwa ujumla.","Ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí ó jẹ́ kí a mọ̀ orírun ènìyàn Ìsọnísókí: Ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí ó jẹ́ kí a mọ̀ orírun ènìyàn jẹ́ ọ̀nà tí à ń gbà láti ṣe àyípadà àwọn ohun kan pàtó sí hóró DNA tàbí nǹkan abẹ̀mí. A lè lò ó láti ṣe àfikún, ṣe àyọkúrò tàbí ṣe àyídà DNA nínú ohun tí a fi ń mọ orírun ènìyàn. Ẹ̀rọ ayélujára tí a fi ń ṣe àtúnṣe sí ohun tí ó jẹ́ kí a mọ̀ orírun ènìyàn jẹ́ ohun tí a lè lò lórí hóró ti ohun ẹlẹ́mìí tí a kì í lò fún ìṣẹ̀dá(kò ṣe é jogún), hóró jẹ́mílàìnà(kìí ṣe fún ìṣẹ̀dá) àti hóró jẹ́mílàìnà( fún ìṣẹ̀dá). Ìlò ohun ẹlẹ́mìí tí a kì í lò fún ìṣẹ̀dá àti ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí ó jẹ́ kí a mọ orírun ènìyàn ti di èyí tí à ń lò, láì ṣe àyọsílẹ̀ wádìí inú abẹ̀ẹ̀mí, láti dojúkọ Kòkòrò A Pa Sójà Ara àti ààrùn aromọléegun, bí àpẹẹrẹ. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ohun ẹlẹ́mìí tí a kì í lò fún ìṣẹ̀dá àti ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí ó jẹ́ kí a mọ orírun ènìyàn ti ní ìfilọ́lẹ̀ tí ó dáa àti ìtẹ́wọ́gbà fún ìtọ́jú ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti gòkè àgbà nínú ìmọ̀ sáyẹ́nsì pẹ̀lú òfin, ìpènijà sì wà. Èyí kò ṣe àyọsílẹ̀ èrèdí láti ṣe àgbéga pẹ̀lú ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí a fi ń mọ orírun ẹni tí a ṣẹ̀ṣẹ̀ ṣe tí ó máa ń ṣe àkíyèsí onírúurú ènìyàn àti ìrírí àwọn ènìyàn. Àwọn ìpènijà mìíràn ni sópọ̀ mọ́ ilé - ìwòsàn rogue, ìrìn àjò ìtọ́jú, àti fífi ẹ̀sùn sùn ti ohun tí kò bófin mu, àìforúkọ sílẹ̀, ohun tí kò tọ́ àti iṣẹ́ ìwádìí tí kò ní ààbò àti àwọn iṣẹ́ ṣíṣe láì ṣe àyọsílẹ̀ àwọn ìdásí tí ó jọmọ́ tító ara tí a kò tí ì fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀. Àwọn ohun tí a fi lè dá orírun ènìyàn mọ̀ tí a lè ṣe àtúnṣe sí tí ó ṣe é jogún ti DNA ní ọ̀nà tí a lè jogún rẹ̀ ní ìrandíran. Ohun tó ṣe é jogún tí a fi lè dá orírun ènìyàn mọ̀ tí a lè ṣe àtúnṣe sí jẹ́ ohun tí àríyànjiyàn pọ̀ lórí rẹ̀ lórí àwọn ràbọ̀ràbọ̀ tí ó ṣe é ṣe fún àwọn irọ̀ àti fún àwùjọ ní gbogbogboò.","Ukuhlelwa kwezakhi zofuzo zabantu Uhlolojikelele: Ukuhlela izakhi zofuzo kuyindlela yokwenza ushintsho oluthile kuLibofuzo lweseli noma lwezinto eziphilayo. Kungasetshenziselwa ukufaka, ukususa noma ukushintsha uLibofuzo ezakhini zofuzo (genome). Ubuchwepheshe bokuhlela izakhi zofuzo zomuntu bungasetshenziswa kumaseli e-somatic (angenalo ufuzo), amaseli amagciwane (hhayi ngokuphathelene nokuzalanisa) namaseli amagciwane (ngokuphathelene nokuzalanisa). Ukusetshenziswa kokuhlela izakhi zofuzo zomuntu sekuvele kuyenziwa, kuhlanganise nokuhlela i-vivo, ukuze kubhekelelwe iHIV kanye ne-sickle-cell disease, isibonelo. Nakuba ukuhlela izakhi zofuzo zomuntu sekusimeme kahle futhi kwemukeleka ekwelashweni kwamanye amazwe athuthukile ngokwezesayensi anemithethonqubo, kusekhona izinselele. Lokhu kuhlanganisa isidingo sokusungula izinto ezintsha zokuhlela izakhi zofuzo ezingabandlululi eziqaphela ukuhlukahluka kwabantu kanye nokwenzeke ezimpilweni zabantu. Ezinye izinselele zihlotshaniswa nemitholampilo ebizwa ngama-rogue clinic, uhambo lwezokwelapha, kanye nokubikwa kocwaningo olungekho emthethweni, olungabhalisiwe, olungafanele noma olungaphephile kanye neminye imisebenzi kuhlanganise nokunikezwa okungenakufakazelwa okuthiwa ukungenelela kokwelapha. Ukuhlela izakhi zofuzo zomuntu okuba wufuzo kubhekisela ekuhleleni uLibofuzo olubizwa nge-nuclear DNA ngendlela engase iqhubekele ezizukulwaneni eziningi. Ukuhlelwa kwezakhi zofuzo zabantu kuyisihloko sempikiswano emandla ngemiphumela engaba khona ezinganeni kanye nasemphakathini jikelele." +ከሶማቲክ (somatic) የሰው የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት የበለጠ የደህንነት እና የስነ-ምግባር ጉዳዮችን ሊፈጥሩ ይችላሉ፡፡ ተፅዕኖ፡- እንደ CRISPR-Cas9 ያሉ መሳሪያዎች በሽታን ለመፈወሰ ወይም ለመከላከል በማሰብ የሰውን ልጅ የስነ-ወሊድ ዘረመል ለማረም በቅርቡ መተግበር የተጀመሩ እና በሳይንሳዊ ግንዛቤ ላይ ያሉ ክፍተቶችን በዚህ አካባቢ ጠንካራ ቁጥጥር እንደሚያስፈልግ ያሳዩ የስነ-ምግባር ጉዳዮችን ያነሳሉ፡፡ አሁን ያለው፣ ሊኖር የሚችል እና ግምታዊ የሰው ልጅ የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት ምርምር ከአንድሀገር ድንበሮች አልፎ በማህበረሰቡ ላይ ተጽእኖ ያሳድራል፡፡ ይህ በሶማቲክ(somatic)፣ የሰው ልጅ የመራቢያ ዘር እና ምንም እንኳን የኋለኛው በጥቅሉ ለበለጠ የስነምግባር አሳሳቢ ተደርጎ የሚወስድ ቢሆንም የመራቢያ ዘር የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት ላይ እኩል ይሰራል፡፡ ስለዚህ የዚህ ቴክኖሎጂ አስተዳደር በአገር አቀፍ ደረጃ እና በአንድ አገር እስከ ሌላኛው ሀገር ደረጃ ያስፈልጋል፡፡ አንዳንድ አስፈላጊ የአስተዳደር መዋቅሮች እና ሂደቶች ቀድሞው ተዘጋጅተዋል፡፡ እነዚህ ማጠናከሪያ ወይም ማሻሻያ ሊያስፈልጋቸው ይችላል፤ እንደነዚህ ያሉ አወቃቀሮች እና ሂደቶች በሌሉበት ክፍተቶችን መሙላት ያስፈልጋል፡፡ የመራቢያ ዘር የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት መተግበር በሚቀጥሉት ���መታት በጣም የተገደበ እንቅስቃሴ ሊሆን ይችላል። የመራቢያ ዘር የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት ያለጊዜው ወደ ክሊኒክ ሙከራዎች እንደማይሄድ ለማረጋገጥ የዓለም ጤና ድርጅት የባለሙያዎች አማካሪ ኮሚቴ ምክር የሰጠ ሲሆን የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር በመቀጠል እ/አ/አ በሐምሌ 2019 ባደረገው የፖሊሲ መግለጫ “በአሁን ሰዓት ማንም ሰው በሰው የመራቢያ ዘር አርትዖት መተግበር ኃላፊነት የጎደለው ነው” ሲል ገልጿል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ,"They may pose greater safety and ethical issues than somatic human genome editing. Impact: The recent application of tools, such as CRISPR-Cas9, to edit the human genome with the intention to treating or preventing disease and the gaps in our scientific understanding raise ethical issues that have highlighted the need for robust oversight in this area. Current, potential and speculative human genome editing research will go beyond national borders, as will possible societal effects. This applies equally to somatic, germline and heritable human genome editing, although the latter is generally considered to be of greater ethical concern. Therefore, governance for this technology is needed at national and transnational levels. Some of the necessary governance structures and processes already exist. These may need to be reinforced or amended; where such structures and processes are lacking, gaps need to be filled. Application of heritable human genome editing is likely to be a much more limited activity in the coming years. To help ensure heritable human genome editing does not proceed prematurely to clinical trials, the WHO Expert Advisory Committee recommended, and the WHO Director-General subsequently made, a policy statement in July 2019 clarifying that “it would be irresponsible at this time for anyone to proceed with clinical applications of human germline genome editing.” WHO Response","Hanyoyin na samar da aminci da al'amuran da suka dace fiye da hanyoyin canja halittar mutum wadda ba a gado ba. Tasiri: Amfani kayan aikin a kwanan nan, irinsu (CRISPR-Cas9), don gyara ƙwayar halittar mutum da niyyar magance ko kariya daga cuta da kuma cike giɓi a ilimin kimiyyarmu da ya taso da al'amuran ƙa'ida wanda ya nuna buƙatar sa ido sosai a wannan fannin. Binciken canja ƙwayar halittar mutum da ake yanzu da nan gaba da kuma na hakaito zai tsallaka ƙasashe kamar yadda za haifar da illoli ga al'umma . Hakan zai faru dai-dai ga canje ƙwayar halittar mutum wadda ba a gado da ta haihuwa da wadda ake gado, duk da ana kallon hanyar ƙarshe a matsayin wata babbar hanyar canja ƙwayar halittar da take bisa ƙa'ida. Saboda haka, ana buƙatar lura da wannan fasahar matakin ƙasa da matakin tsakanin ƙasashe. Tuni akwai wasu daga cikin muhimman tsari shugabanci. Waɗannan suna buƙatar a ƙara ingantasu da gyarasu; inda babu waɗannan tsare-tsaren da matakan, akwai buƙatar a cike giɓin. A shekaru masu zuwa a kwai yiwuwar ƙayyade ayyukan amfani da canja ƙwayar halittar mutum wadda ake gado. Domin taimakawa wajen tabbatar da cewa ba a fara ƙaddamar da canjin ƙwayar halittar mutum ba kafin binciken likita, kwamitin neman shawarar ƙwararru na Hukumar Lafiya ta Duniya ya ba da shawara, kuma Babban Daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya daga bayan ya yi jawabin wata doka a watan Yulin shekarar 2019 cewa bai dace ba a wannan lokacin wani ya ci faba da aikin canja ƙwayar halittar mutum na haihuwa. Matakan Hukumar WHO","Huenda zikaleta masuala makubwa zaidi ya usalama na kimaadili kuliko uhariri wa Jenomu la binadamu. Athari: Matumizi ya hivi karibuni ya zana, kama vile CRISPR-Cas9, kuhariri Jenomu ya Binadamu kwa nia ya kutibu au kuzuia magonjwa na mapengo katika uelewa wetu wa kisayansi yanaibua masuala ya kimaadili ambayo yamezingatia hitaji la uangalizi thabiti katika eneo hili. Utafiti wa sasa, unaowezekana na wa kubahatisha wa uhariri wa Jenomu za Binadamu utavuka mipaka ya kitaifa, kama itakavyowezekana athari za kijamii. Hii inatumuka sawa kwa uhariri wa Somatiki,jemline na urithi ya Binadamu, ingawa uhariri huo kwa ujumla unachukuliwa kuwa wa kujali zaidi kimaadili. Hivyo, usimamizi wa teknolojia hii inahitajika katika ngazi za kitaifa na kimataifa. Baadhi ya miundo na taratibu muhimu za usimamizi tyari zipo. Hizi zinaweza kuhitaji kuimarishwa au kurekebishwa; pale ambapo miundo na taratibu hizo hazipo, mapengo yanahitaji kujazwa. Utumiaji wa uhariri wa Jenomu za Binadamu unaoweza kuthiriwa unaweza kuwa shughuli ndogo zaidi katika miaka ijayo. Ili kusaidia kuhakikisha uhariri wa chembe za urithi za Binadamu hauendelei mapema kwa majaribio ya kimatibabu, kamati ya ushauri ya wataalamu wa WHO ilipendekeza, na mkurugenzi mkuu wa WHO baadae akatoa taarifa ya sera Julai 2019 ikifafanua kwamba haitawajibika kwa wakati huu kwa mtu yeyote kuendelea na matumizi ya kimatibabu ya uhariri wa Jenomu ya Binadamu. Muitikio wa WHO","Wọ́n lè ṣàfihàn ààbò tí ó ga àti àwọn awuyewuye tí ó dáa ju ohun ẹlẹ́mìí tí a kì í lò fún ìṣẹ̀dá àti ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí ó jẹ́ kí a mọ orírun ènìyàn. Ipa: Ìlò irinṣẹ́ lẹ́nu lọ́ọ́lọ́ yìí, bí i CRISPR-Cas9, láti ṣe àtúnṣe sí ohun tí a fi ń dá orírun ènìyàn mọ̀ pẹ̀lú èrò láti tọ́jú tàbí dènà ààrùn àti àyè ìṣófo nínú òye sáyènsì láti ṣe àgbéga awuyewuye ohun tí ó dáa tí ó ti ṣe àkàsílẹ̀ èrèdí fún ohun tí ó tóbi ní agbègbè náà. Ohun tí ó wà lọ́wọ́ lọ́wọ́, ipá èyí tí a kò mọ̀ àti dídárò ṣíṣe àtúnṣe sí bí a ṣe ń mọ orírun ènìyàn, iṣẹ́ ìwádìí ti kọjá ààlà orílẹ̀-èdè, bí ipa ti àwùjọ yóò ṣe ṣe é ṣe. Èyí ṣe ń lò bákan náà fún ohun ẹlẹ́mìí tí a kì í lò fún ìṣẹ̀dá, jẹmalíìnì àti àwọn ohun tí a lè fi mọ orírun ènìyàn tí a lè ṣe àtúnṣe sí tí ó ṣe é jogún, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé èyí tí ó kẹ́yìn jẹ́ ohun tí a rò pé ó jẹ́ ohun tí ó ń kanni lóminú. Nítorí náà, ìṣèjọba fún ìmọ̀ ẹ̀rọ yìí jẹ́ ohun tí a nílò ní ipele orílẹ̀-èdè àti àwọn ipele tí ó wọnú ti orílẹ̀-èdè. Ọ́pọ̀ nínú àwọn àgbékalẹ̀ ìṣèjọba tí ó pọn dandan àti ètò tí ó ti wáyé. Èyí lè nílò ìrólágbára tàbí àtúnṣe ;ní ibi tí àgbékalẹ̀ àti ètò tí ó ṣe aláìsí, àlàfo ní láti wà ní dídí. Ìlò ohun tí ó ṣe é jogún láti ṣe àtúnṣe sí ohun tí a lè fi mọ orírun ẹni jẹ́ ohun tí ó lè ní ètò tí ó ní òdiwọ̀n ní àwọn ọdún tó ń bọ̀. Láti lè ṣe ìrànwọ́ láti rí i dájú pé ohun tí ó ṣe é jogún tí a fi lè mọ orírun ènìyàn tí a lè ṣe àtúnṣe sí kìí tẹ̀ síwájú láìtọ́jọ́sí ìdánwò ti ilé-ìwòsàn, àjọ WHO tí ó jẹ́ ikọ̀ Akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ Ìgbani nímọ̀ràn ṣe àlàkalẹ̀ ìyànjú, Adarí àjọ̀ WHO sọ ọ̀rọ̀ ètò ìmúlò ní oṣù keje ọdún 2019 tí ó sọ pé 'yóò jẹ́ àìṣojúṣe ní àkókò yìí fún ẹnìkan láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú ìlò ní ilé-ìwòsàn ti jẹmalíìnì ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí a fi máa ń mọ orírun ènìyàn "". Ìdáhùn Àjọ WHO","Kungase kubangele izinkinga ezinkulu mayelana nokuphepha kanye nezokuziphatha kunokuhlela izakhi zofuzo zomuntu. Umthelela: Ukusetshenziswa kwamathuluzi muva nje, njenge-CRISPR-Cas9, ukuhlela ufuzo lomuntu ngenhloso yokwelapha noma yokuvimbela izifo kanye nezikhala ekuqondeni kwethu kwezesayensi ziphakamisa izinkinga ngokuphathelene nokuziphatha futhi zigqamisa isidingo sokwengamela ngamandla kule ndawo. Ucwaningo lwamanje, olungaba khona kanye nolucatshangwayo lokuhlela izakhi zofuzo zabantu luzodlulela ngale kwemingcele kazwelonke, njengoba kuyoba nemiphumela engenzeka emphakathini. Lokhu kusebenza ngokufanayo ekuhleleni isomatic cell, igermline kanye neheritable human genome, nakuba okokugcina ngokuvamile kubhekwa njengokukhathaza kakhulu ngokuphathelene nokuziphatha. Ngakho-ke, ukwenganyelwa kwalobu buchwepheshe kudingeka emazingeni kazwelonke kanye naphesheya kwamazwe. Zivele zikhona ezinye zezinhlaka kanye nezinqubo zokwengamela ezidingekayo. Lokhu kungase kudingeke ukuthi kuqiniswe noma kushintshwe; lapho izakhiwo nezinqubo ezinjalo zishoda khona, izikhala zidinga ukuvalwa. Ukusetshenziswa kokuhlelwa kwezakhi zofuzo zomuntu eziwufuzo kungenzeka kube umsebenzi onomkhawulo kakhulu eminyakeni ezayo. Ukuze kusizwe ekuqinisekiseni ukuthi ukuhlela izakhi zofuzo zomuntu eziba wufuzo akuqhubeki ngaphambi kwesikhathi ezingcwaningweni zezokwelapha, iKomiti Labeluleki Longoti be-WHO, kanye noMqondisi-Jikelele weWHO kamuva benza, isitatimende senqubomgomo ngoNtulikazi 2019 esicacisa ukuthi “kuzoba isenzo sokungacabangi okwamanje kunoma ubani ukuthi aqhubeke nezicelo zezempilo zokuhlela izakhi zofuzo zomuntu.” Impendulo yeWHO" +እ/ኤ/አ በታህሳስ 2018 የዓለም ጤና ድርጅት ከሰው ልጅ የስነ ወሊድ ዘረመል አርትዖት ጋር የተዛመዱ ሳይንሳዊ፣ ሥነ ምግባራዊ፣ ማህበራዊ እና ህጋዊ ተግዳሮቶችን ለመፈተሽ ዓለም አቀፍ፣ መጠነ ሰፊ ስነምግባር ያቀፈውን የባለሙያ አማካሪ ኮሚቴ ያቋቋመው (ሶማቲክ ማለትም መራቢያ ዘር ያልሆነ የሰውን ዘር ከጽንስ በፊት በብልቃጥ የሚደረጉ ጥናቶች፣ የሴትና የወንድ ዘር ወይም የጥንት ተመሳሳዩ ዘመድ እና የሰው ልጅ ዘር በዘረመል አርትዖት የሚደረጉ ወሊዶች እርግዝና ተከስቶ እና ሰውን ለመፍጠር የሚያገለግሉ የአለም ጤና ድርጅት አርትኦቱን ለልጆቻቸው ማስተላለፍ ይችላል፡፡ ኮሚቴው ለሰው ልጅ የስነ ወሊድ ዘረመል አርትዖት አግባብ ባለው ተ���ማዊ፣ አገራዊ፣ ክልላዊ እና ዓለም አቀፋዊ የአስተዳደር ስልቶች ላይ የመምከር እና የውሳኔ ሃሳቦችን የማቅረብ ኃላፊነት ተሰጥቶት ነበር። ኮሚቴው በስራው ወቅት ስለ ሰው ዘረመል አርትዖት ምርምር እና አተገባበሩ ወቅታዊ ስነ-ፅሁፎችን በመገምገም ነባር የአስተዳደር ሀሳቦችን እና አግባብነት ያላቸው ቀጣይ እርምጃዎችን የተመለከተ ሲሆን የዚህ ቴክኖሎጂ የተለያዩ አጠቃቀሞችን በሚመለከቱ ርዕሰ ጉዳዮች ላይ መረጃን ሰብስቧል፡፡ ኮሚቴው በሰዎች ዘረመል አርትዖት አስተዳደር እና ቁጥጥር ላይ የአስተዳደር ማዕቀፍ እና የውሳኔ ሃሳቦችን ለማውጣት በሰፊው በመመካከር ነባር ውጥኖችን አጠናክሯል፡፡ እ/ኤ/አ በሐምሌ 2021 ኮሚቴው የሰው ልጅ የስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት እና በሰው ልጅ ስነ ወሊድ ዘረመል አርትዖት ላይ የምክረ ሀሳቦችን አስተላልፏል፡፡ የኮሚቴው ተጨማሪ ውጤቶች በሰው ስነ-ወሊድ ዘረመል አርትዖት ላይ ዓለም አቀፋዊ መዝገብ፣ በዋና ዳይሬክተር ጄኔራል በሴትና ወንድ ዘር ላይ የሰው ስነወሊድ ዘረመል አርትዖት ላይ የተሰጠውን የፖሊሲ መግለጫ እና የኮሚቴው ሥራ ሪፖርቶችን ያካትታሉ፡፡,"In December 2018, WHO established a global, multi-disciplinary Expert Advisory Committee to examine the scientific, ethical, social and legal challenges associated with human genome editing (somatic, that is, non-heritable; germline, involving in vitro studies on early embryos, gametes or their precursors; and heritable, where embryos subject to genome editing are used to establish pregnancies and create individuals who could pass on the edit to their offspring). The Committee was tasked to advise and make recommendations on appropriate institutional, national, regional and global governance mechanisms for human genome editing. During its work, the Committee reviewed the current literature on human genome editing research and its applications, considered existing proposals for governance and relevant ongoing initiatives, and gathered information on a range of topics relating to the different uses of this technology. The Committee consulted widely and built on existing initiatives to develop a governance framework and recommendations on the governance and oversight of human genome editing. In July 2021, the Committee published a governance framework for human genome editing and recommendations on human genome editing. Additional outputs of the Committee include a global registry on human genome editing, a policy statement by the Director-General on germline human genome editing and the reports of the Committee’s work.","A watan Disamba shekarar 2018, Hukumar Lafiya ta Duniya ta samar da wani kwamitin ƙwararru daga fannoni da dama domin yin bincike a kan al'amuran kimiyya da na ƙa'ida da na al'umma da kuma na doka da ke da alaƙa da canjin ƙwayar halittar mutum, wanda ya haɗa da canjin ƙwayar halittar da ba a gada ba (daga mutum zuwa mutum) (somatic) da na haihuwa ko wanda ake yi a kan ɗan tayi a cikin ɗakin bincike (germline), da kuma canjin ƙwayar halittar da ake iya gado (daga mutum zuwa wani mutum na nan gaba (heritable). An shawarci kwamitin da ya bada shawarwari a kan hanyoyin shugabanta da lura na hukumomi da ƙasa da yankuna da duniya game da canja ƙwayar halittar mutum. Yayin wannan aikin, kwamitin yayi duba a kan binciken ilimin da a kai na kwanannan a kan canja ƙwayar halittar mutum da yadda ake amfani da shi, ya kuma duba dabarun da ake dasu a yanzu na kula da shi da wasu ayyukan da suke ake yi, da kuma tattara bayanai a kan al'amura da dama inda ake amfani da wannan fasahar. Kwamitin ya nemi shawarwari sosai sannan yayi amfani da ayyukan da ake dasu a yanzu wajen samar da dabarun kulawa da bada shawarwari a kan kulawa da sa ido a kan canja ƙwayar halittar mutum. A watan Yuli shekarar 2021, kwamitin ya wallafa wata dabarar kulawa da canjin ƙwayar halittar mutum da shawarwari a kan abin da ya shafi canja ƙwayar halittar mutum. Ƙarin abubuwan da kwamitin ya samar sun haɗa da tsarin ajiye bayanan canjin ƙwayar halittar mutum, da fitar da tsari/ƙa'idar da babban darakta yayi a kan canja ƙwayar halittar mutum ta hanyar haihuwa da kuma rahotanni a kan ayyukan kwamitin.","Mnamo Desemba 2018, WHO ilianzisha kamati ya ushauri ya wataalamu wa kimataifa, yenye taaluma nyingi kuchunguza changamoto za kisayansi, kimaadili, kijamii na kisheria zinazohusiana na uhariri wa Jenomu ya Binadamu (Somatiki, yaani isiyo ya kurithiwa; Jemline, inayohusisha uchunguzi wa Vitro juu ya Viini tete vya mapema, gameti au watangulizi wao; na zinazoweza kuruthiwa, ambapo viini tete vilivyo chini ya uhariri wa Jenomu hutumiwa kuanzisha mimba na kuunda watu ambao wanaweza kupitisha uhariri wa watoto wao). Kamati ilipewa jukumu la kushauri na kutoa mapendekezo kuhsu taratibu zinazofaa za kitaasisi, kitaifa, kikanda na kimataifa kwa ajili ya ushauri waJenomu za Binadamu. Wakati wa kazi yake, kamati ilipita machapisho ya sasa kuhusu utafiti wa uhariri wa Jenomu za Binadamu na matumizi yake, ilingatia mapendekezo yaliyopo ya usimamizi na mipango muhimu inayoendelea, na kukusanya taarifa kuhusu mada mbalimbali zinazohusiana na matumizi ya tofauti ya teknolojia hii. Kamati ilishauriana kwa upana na kujengwa juu ya mipango iliyopo ya kuunda mfumo wa usimamizi na mapendekezo juu ya utawala na usimaizi wa uhariri wa Jenomu za Binadamu. Julai 2021, kamati ilichapisha mfumo wa utawala wa uhariri wa Jenomu za Binadamu na mapendekezo kuhusu uhariri wa Jenomu za Binadamu. Matokeo ya ziada ya kamati ni pamoja na usajili ya kimataifa kuhusu uhariri wa Jenomu za Binadamu, taarifa ya sera ya mkrugenzi mkuu kuhusu uhariri wa Jenomu za Binadamu na ripoti za kizazi za kamati.","Ní oṣù Kejìlá ọdún 2018, WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ àgbáyé, àwọn ikọ̀ Ìgbani nímọ̀ràn Akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ tí wọ́n ń ṣe ìbániwí láti ṣe àyẹ̀wò ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì, ohun tí ó bójúmu, àwùjọ àti ìpènijà tí ó jẹmọ́ òfin tí ó ní ìbátan pẹ̀lú ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí a lè fi mọ orírun ẹni (ohun ẹlẹ́mìí tí a kì í lò fún ìṣẹ̀dá, ìyẹn tí kò ṣe é jogún, jẹmalíìnì, tí ó ṣe àmúlò ẹ̀kọ́ inú ẹ̀jẹ̀ lórí ibi tí ọlẹ̀ ti wà lábẹ́ ìṣe àtúnṣe sí ọ̀nà tí à ń gbà mọ orírun láti fi ṣe ìfilọ́lẹ̀ oyún àti ìṣẹ̀dá àwọn ènìyàn tí ó lè ṣe àtúnṣe náà fún àwọn irọ̀). A kàn án nípá fún ìgbìmọ̀ láti gba wọ̀n ní ìmọ̀ràn, ó sì gba ìyànjú lórí àwọn àgbékalẹ̀ tí ó yẹ, orílẹ̀-èdè, ẹkùn àti ìṣèjọba àgbáyé fún ṣíṣe àtúnṣe sí ohun tí ó máa ń múni mọ orírun ènìyàn. Ní àkókò iṣẹ́ yìí, ìgbìmọ̀ ṣàgbéyẹ̀wò àwọn ìwé lórí iṣẹ́ ìwádìí lórí ṣíṣe àtúnṣe sí ọ̀nà tí à ń gbà mọ orírun ènìyàn àti ìlò wọn, àwọn ohun tí ó wà fún ìṣèjọba àti àwọn ohun tí ó bá àgbékalẹ̀ tó ń lọ lọ́wọ́, àti àkójọ ìfitónilétí lórí oríṣìí orí ọ̀rọ̀ fún ìlò oríṣìí ìmọ̀ ẹ̀rọ. Ìgbìmọ̀ náà ṣe ìwádìí káàkiri, wọ́n sì ṣe kíkọ́ lórí àgbékalẹ̀ tí ó ti wà tẹ́lẹ̀ fún ìṣèjọba àwòṣe àti ìyànjú lórí ìṣèjọba èyí tí a kò rí lórí ohun tí a lè ṣe àtúnṣe sí nípa mímọ orírun ènìyàn. Ní oṣù keje ọdún 2021,ìgbìmọ̀ ṣe àgbéjáde àwòṣe ìṣèjọba fún ìṣe àtúnṣe lórí bí a ṣe ń mọ orírun ènìyàn àti ìyànjú lórí ìṣe àtúnṣe lórí ohun tí a fi ń mọ orírun ènìyàn. Ohun tí àwọn ikọ̀ ìgbìmọ̀ fi ṣe àfikún ni ìforúkọsílẹ̀ lágbàáyé lórí àtúnṣe ṣíṣe sí ohun tí ó máa ń jẹ́ kí a mọ orírun ènìyàn, ọ̀rọ̀ ètò ìmúlò látọ̀dọ̀ olórí lórí jẹmalíìnì ṣíṣe àtúnṣe sí ohum tí a fi ń mọ orírun ènìyàn àti àbọ̀ iṣẹ́ àwọn ìgbìmọ̀.","NgoZibandlela 2018, iWHO yasungula iGlobal, multi-disciplinary Expert Advisory Committee ukuze ihlole izinselele zesayensi, zokuziphatha, ezenhlalo kanye nezomthetho ezihlobene nokuhlela izakhi zofuzo zomuntu (isomatic, okungukuthi, engabi ufuzo; igermline, ehlanganisa ucwaningo lwe-in vitro mayelana nemibungu yokuqala, ama-gametes noma izandulela zayo; kanye nokudliseka ngofuzo, lapho imibungu engaphansi kokuhlela izakhi zofuzo isetshenziselwa ukusungula ukukhulelwa nokwakha abantu abangadlulisela ukuhlela enzalweni yabo). IKomiti yanikezwa umsebenzi wokweluleka kanye nokwenza izincomo ngezindlela ezifanele zokubusa zezikhungo, kuzwelonke, ezifundeni kanye nasemhlabeni wonke zokuhlela izakhi zofuzo zabantu. Ngesikhathi somsebenzi walo, iKomiti ibuyekeze okubhaliwe kwamanje kocwaningo lokuhlela izakhi zofuzo zabantu kanye nezicelo zalo, lacubungula iziphakamiso ezikhona zokwengamela kanye nezinyathelo ezifanele eziqhubekayo, futhi laqoqa imininingwane ngezihloko ezihlukene ezihlobene nokusetshenziswa okuhlukene kwalobu buchwepheshe. IKomiti yabonisana kabanzi futhi yakhela emikhankasweni ekhona zokwenza uhlaka lokwengamela kanye nezincomo ngokuphathelene nokwengamela kanye nemisebenzi yokuqapha ukuhlela izakhi zofuzo zabantu. NgoNtulikazi 2021, iKomiti yashicilela uhlaka lokwengamelaa lokuhlela izakhi zofuzo zabantu kanye nezincomoa zokuhlela izakhi zofuzo zabantu. Okunye okwenziwe yiKomiti kuhlanganisa irejista yomhlaba wonke ngokuphathelene nokuhlela izakhi zofuzo zabantu, isitatimende senqubomgomo soMqondisi-Jikelele ekuhleleni igermline yezakhi zofuzo zabantu kanye nemibiko yomsebenzi weKomiti." +ሰብአዊ መብቶች ማጠቃሊያ፡- ጤና የማንኛውም ሰው መሰረታዊ መብት ነው። ጤና እንደ ሰብአዊ መብት መሆኑ መጠን በአለም ጤና ድርጅት ህገ-መንግስት (እ/አ/አ 1948)፣ በአለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶች ድንጋጌ (እ/አ/አ 1948) እና በብዙ ሀገራት አቀፍ እና አህጉራዊ የሰብአዊ መብቶች ስምምነቶች ላይ እውቅና አግኝቷል፡፡ ሁሉም የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ከፍተኛውን አካላዊ እና አእምሯዊ ጤና የማግኘት መብትን እውቅና የሚሰጥ ቢያንስ አንድ ስምምነት አጽድቀዋል፡፡ ይህ ማለት ጊዜ እና ግብአትን ሙሉ በሙሉ ለማሳካት እንደሚያስፈልጉ በመገንዘብ አገሮች ህጋዊ ግዴታዎች አለባቸው፡፡ የአገሮች አንዳንድ ቀጥተኛ ግዴታዎች የመድልዎ አለመኖር ዋስትና እና በጤና ላይ እኩል ሕክምና አገልግሎት መስጠትን ያካትታሉ፡፡ የጤና መብት እንደ ጤና የመቆጣጠር መብት፣ በመረጃ የተደገፈ ፈቃድ፣ የሰውነት ታማኝነት እና ከጤና ጋር በተያያዙ ውሳኔዎች ውስጥ መሳተፍን የመሳሰሉ መብቶችን ያጠቃልላል። እንደ ከጉዳት፣ እንግልት እና ጎጂ ልማዶች ያሉ ነፃ የመሆንንም ያካትታል፡፡ ጤናን የማግኘት መብት በህይወት የመኖር፣ የምግብ፣ የመኖሪያ ቤት፣ የስራ፣ የትምህርት፣ የግላዊነትን መጠበቅ፣ መረጃ የማግኘት፣ ከጥቃት ነጻ የመሆን እና በስብሰባ የመሰብሰብ፣ በጉባኤ የመገኘት እና የመንቀሳቀስ መብቶችን ጨምሮ ሌሎች ሰብአዊ መብቶችን ከማረጋገጥ ጋር በቅርበት የተያያዘ እና የተመረኮዘ ነው፡፡ ሁለቱንም ጥራት፣ ወቅታዊ እና ተገቢ የጤና አገልግሎቶችን እና ስርዓቶችን እና ጤናን የሚጎዱትን ወሳኙን ያለአድልዎ ማግኘትን ያካትታል።,"Human rights Overview: Health is a fundamental right of every human being. Health as a human right is recognized in the WHO Constitution (1948), the Universal Declaration of Human Rights (1948) and many international and regional human rights treaties. All WHO Member States have ratified at least one treaty that recognizes the right to the highest attainable standard of physical and mental health. This means that countries have legal obligations, while acknowledging that time and resources are required to fully achieve them. Some immediate obligations for countries include the guarantees of non-discrimination and equal treatment in health. The right to health includes entitlements, such as the right to control one’s health, informed consent, bodily integrity, and participation in health-related decision-making. It also includes freedoms, like freedom from torture, ill-treatment and harmful practices. The right to health is closely related to and dependent on the realization of other human rights, including the rights to life, food, housing, work, education, privacy, access to information, freedom from torture and the freedoms of association, assembly and movement. It includes both nondiscriminatory access to quality, timely and appropriate health services and systems and to the underlying determinants of health.","Haƙƙin ɗan'adam Gamsashshen bayani: Lafiya haƙƙi ne mai matuƙar muhimmanci na kowanne ɗan'adam. An amince da lafiya a matsayin haƙƙin ɗan'adam a cikin tsarin dokokin hukumar Lafiya ta Duniya shekarar (1948), Bayyana haƙƙin ɗan'adam na bai ɗaya shekarar (1948) da yawanci yarjejeniyar haƙƙin ɗan'adam na duniya da yankuna-yankuna. Duk ƙasashen da suke cikin hukumar Lafiya ta Duniya WHO sun yadda da a ƙalla yarjejeniya guda ɗaya da ta amince da cewa mutane na da haƙƙin samun lafiyar jiki da ta ƙwaƙwalwa. Hakan na nufin ƙasashe na da haƙƙin doka, yayin amincewa da wannan lokacin sannan kuma ana buƙatar kayan aiki don cimmasu gaba ɗaya. Wasu haƙƙoƙin ƙasashen na farko-farko sun haɗa da tabbatar da rashin nuna bambanci da kuma samun haƙƙoƙin kulawar lafiya daidai da daidai. Haƙƙin samun lafiya ya haɗa da haƙƙoƙi irinsu 'yancin mutum ya tafiyar da lafiyasu da sanannen izini da cikakkiyar amana da kuma shiga cikin sha'anin zartar da dokar harkar lafiya. Ta kuma ƙunshi 'yanci daban-daban, irinsu kamar 'yantuwa daga azabtarwa da mugunta da munanan ɗabi'u. Haƙƙin samun lafiya yana da alaƙa da da kuma dogara a kan fahimtar wasu haƙƙoƙin ɗan'adam ɗin, wanda ya ƙunshi haƙƙin samun rayuwa da abinci da mazauni da aiki da ilimi da sirri da damar samun bayanai da 'yantuwa daga azabtarwa da 'yancin yin ƙungiya da taro da kuma yawo. Ya ƙunshi duka biyu, wato rashin bambancin damar samun ayyuka da tsare-tsaren kiwon lafiya masu inganci, a kan lokaci kuma waɗanda suka dace.","Haki za Binadamu Muhtasari: Afya ni haki ya msingi ya kila Binadamu. Afya kama haki ya Binadamu inatambuliwa katika katiba ya WHO (1948), Azimio la kimataifa la haki za Binadamu (1948) na mikataba mingi ya kimataifa ya haki za Binadamu. Mataifa yote wanachama wa WHO yameidhinisha angalau mkataba mmoja unaotambua haki za kufukia kiwango cha juu zaidi cha Afya ya kimwili na kiakili. Hii inamaanisha kwamba nchi zina wajibu wa kisheria, huku zikikubali wamba muda na rasilimali zinahitajika ili kuyafanikisha kikamilifu. Baadhi ya majukumu ya haraka kwa nchi ni pamoja na hakikisho la kutobaguliwa na kutendewa sawa katika Afya. Haki za Afya ianjumuisha stahili, kama vile haki ya kudhibiti afya ya watu, ridhaa ya ufahamu,, uadilifu wa mwili, na kushiriki katika kufanya maamuzi yanayohusiana na Afya. Pia inajumuisha uhuru, kama vile uhuru kutoka kwa mateso, unyanyasaji na mazoea mabaya. Haki ya Afya inahusiana kwa akribu na inategenmea kupatikana kwa haki nyingine za Binadamu, ikiwa ni pamoja na haki za kuishi, chakula; nyumba, kazi, elimu, faragha, kupata habari, uhuru wa kuteswa na uhuru wa kujumuika, kkukusanyika na kutembea. Inajumuisha ufikiaji usio na ubaguzi wa uduma bora za Afya, kwa wakati na zinazofaa na mfumo na kwa viashiria vya kimsingi vya Afya.","Ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn Ìsọnísókí: Ìlera jẹ́ ẹ̀tọ́ tí ó ṣe pàtàkì fún gbogbo ẹ̀dá ènìyàn. Ìlera gẹ́gẹ́ bí ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn jẹ́ ohun tí Àjọ WHO dámọ̀ nínú ìwé òfin (1948), Àjọ UDHR(1948) àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àjọ ẹlẹ́tọ̀ọ́ ọmọnìyàn aládèéhùn ní òkèèrè àti ní ẹlẹ́kunjẹ̀kun. Gbogbo àwọn ìlú tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àjọ WHO ti gbà láti ṣe àdéhùn kan yóò ṣe ìdámọ̀ ohun tí yóò jẹ ipele tí ó ga ju fún ìlera ara àti ọpọlọ. Èyí túnmọ̀ sí wí pé àwọn orílẹ̀-èdè ní àwọn ojúṣe òfin, tí wọ́n sì gbà wí pé àkókò àti àwọn ohun èlò ṣe pàtàkì láti ṣe wọ́n ní àṣeyọrí. Àwọn ojúṣe kan tí yóò yẹ kí orílẹ̀-èdè tètè ṣe kò ṣe àyọsílẹ̀ ìfàyèsílẹ̀ fún ìyàsọ́tọ̀ ẹnìkankan àti ìtọ́jú ọgbọọgba fún ìlera. Ẹ̀tọ́ fún ìlera kò ṣe àyọsílẹ̀ níní ẹ̀tọ́, bí i ẹ̀tọ́ láti lè ṣe ìdarí ìlera ẹni, Ìfinúfíndọ, ìdúró ṣinṣin ti ara, àti ìkópa nínú àwọn ìpinnu tí ó jẹmọ́ ètò ìlera. Kò tún ṣe àyọsílẹ̀ òmìnira, òmìnira bí i èyí láti ara ìjìyà, títọ́jú ẹni ní ọ̀nà tí kò bójúmu àti ṣíṣe àwọn ohun ìpalára. Ẹ̀tọ́ sí ikú jẹ́ ohun tí ó súnmọ́ àti tí ó gbẹ́kẹ̀lé mímọ àwọn ẹ̀tọ́ ènìyàn yòókù, láì ṣe àyọsílẹ̀ ẹ̀tọ́ sí ẹ̀mí, oúnjẹ, ilé gbígbé, iṣẹ́, ètò ẹ̀kọ́, níní àyè fúnra ẹni, àyè sí ìfitónilétí òmìnira láti abẹ́ ìfìyàjẹni àti òmìnira láti inú ẹgbẹ́, ìkójopọ̀ àti lílọ sókè sódò. Èyí kò ṣe àyọsílẹ̀ àìṣe ìyàsọ́tọ̀ ààyè sí ohun tí ó dáa, dídé sí àkókò àti ohun tí ó yẹ fún ètò ìlera àti ètò àti àwọn ohun tí ó ń wà lábẹ́ ohun tí ó máa ń ṣe òdiwọ̀n ìlera.","Amalungelo abantu Uhlolojikelele: Ezempilo ziyilungelo eliyisisekelo lawo wonke umuntu. Impilo njengelungelo labantu iyaqashelwa kuMthethosisekelo we-WHO (1948), i-Universal Declaration of Human Rights (1948) kanye nezivumelwano eziningi zamazwe omhlaba nezesifunda zamalungelo abantu. WONKE amazwe angamalungu e-WHO asigunyaze okungenani isivumelwano esisodwa esiqaphela ilungelo lokuthola izinga eliphakeme kakhulu lempilo yangokomzimba kanye neyengqondo. Lokhu kusho ukuthi amazwe anezibopho ezingokomthetho, ngesikhathi eqaphela ukuthi isikhathi kanye nezinsiza ezidingekayo ukuze kuzuzwe ngokugcwele. Ezinye izibopho zamanje zamazwe zihlanganisa iziqinisekiso zokungabandlululi kanye nokuphathwa ngendlela elinganayo kwezempilo. Ilungelo lokuba nempilo lihlanganisa amalungelo, njengelungelo lokulawula impilo yomuntu, imvume enolwazi, ubuqotho ngokuphathelene nomzimba, nokuhlanganyela ekuthatheni izinqumo ezihlobene nempilo. Kuhlanganisa nenkululeko, njengokukhululeka ekuhlukunyezweni, ukuphathwa kabi kanye nemikhuba elimazayo. Ilungelo lempilo lihlobene kakhulu futhi lincike ekufezekeni kwamanye amalungelo abantu, okuhlanganisa amalungelo okuphila, ukudla, indawo yokuhlala, umsebenzi, imfundo, ubumfihlo, ukufinyelela olwazini, ukukhululeka ekuhlukunyezweni kanye nenkululeko yokuzihlanganisa nabathile, ukuhlangana kwabantu kanye nokunyakaza. Kuhlanganisa kokubili ukufinyelela okungakhethi ezinsizeni zezempilo eziseqophelweni eliphezulu, futhi ezitholakala ngesikhathi futhi ezifanele kanye nezinqumo zempilo eziyisisekelo." +በሰብአዊ መብት ላይ የተመሰረተ አቀራረብ በሰብአዊ መብት ላይ የተመሰረተ አካሄድ (HRBA) እኩል ያልሆኑ ውጤቶችን፣ አድሎአዊ ድርጊቶችን እና ኢ-ፍትሃዊ የሀይል ግንኙነቶችን በመፍታት ዘላቂ ልማትን ለመደገፍ ያለመ ነው፡፡ በሰብአዊ መብት ላይ የተመሰረተ አካሄድ የዓለም ጤና ድርጅት በጣም የተገለሉ እና አድልዎ በሚደረግባቸው የማህበሰረብ ክፍሎች ላይ ያተኩራል፡፡ የተባበሩት መንግስታቱ ስለሰብአዊ መብት ላይ የተመሰረተ አካሄድ ያለው የጋራ ግንዛቤ እንደ መመሪያ ማዕቀፍ ሆኖ ያገለግላል፡፡ የሚከተሉት ክፍሎች አሉት፡- ግብ፡- ሁሉም ፕሮግራሞች፣ ፖሊሲዎች እና የቴክኒክ እርዳታዎች የጤና እና ሌሎች ከጤና ጋር የተገናኙ ሰብአዊ መብቶችን የበለጠ ተግባራዊ ማድረግ አለባቸው፡፡ ሂደቱ፡- የሰብአዊ መብቶች መመዘኛዎች እና መርሆዎች እንደ ተሳትፎ፣ ተጠያቂነት፣ እኩልነት እና አድሎአዊ አለመሆን የመሳሰሉት በሁሉም የጤና ፕሮግራም ዑደት ደረጃዎች ውስጥ የተካተቱ ሲሆን ይህም ግምገማ፣ የቅድሚያ ዝግጅት፣ እቅድ እና ዲዛይን፣ ትግበራ እና ክትትል እና ግምገማን ያካትታል፡፡ ውጤት፡- ተቋማት፣ ሂደቶች እና ስርዓቶች ሰዎች ከጤና ጋር የተያያዙ መብቶቻቸውን የመረዳት እና የመጠየቅ ስልጣናቸውን ማረጋገጥ ይኖርባቸዋል፡፡ መንግስታት ቀዳሚ ግዴታ ተሸካሚ በመሆናቸው የሰብአዊ መብት ግዴታቸውን እንዲወጡ ሊደገፉ ይገባል፡፡ እንደ ግሉ ዘርፉ እና መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች እና አካላትም የሰብአዊ መብት ግዴታ አለባቸው፡፡,"Human rights-based approach A human rights-based approach (HRBA) aims to support sustainable development by addressing inequalities, discriminatory practices and unjust power relations that are often at the core of unequal outcomes. HRBA focuses on the groups of people who are most marginalized and discriminated against. The United Nations common understanding of a HRBA serves as a guiding framework. It has the following elements. Goal: All programmes, policies and technical assistance should further the realization of the right to health and other health-related human rights. Process: Human rights standards and principles – such as participation, accountability, equality and non-discrimination – are integrated into all stages of the health programming cycle, including assessment, priority setting, planning and design, implementation and monitoring and evaluation. Outcome: Institutions, processes and systems need to ensure that people are empowered to understand and claim their health-related rights. States are the primary duty bearers and must be supported to deliver on their human rights obligations. Non-State actors, like the private sector and non-governmental organizations, also have human rights obligations.","Tsari/hanyar kula da haƙƙin ɗan'adam. Tsari/hanyar kula da haƙƙin ɗan'adam, wato (HRBA) ta duƙufa wajen tallafawa muradun ƙarni ta hanyar magance rashin adalci da ɗabi'un nuna bambanci da dangantakar iko na rashin adalci da yawanci su suke janyo sakamako na rashin adalci. Tsarin kula da haƙƙin ɗan'adam (HRBA) yana maida hankali ne kan rukunin mutanen da yawanci ake ƙyamatarsu da nuna musu bambanci. Binciken ilimin majalisar ɗinkin duniya na tsarin kula da haƙƙin ɗan'adam yana aiki a matsayin wata dabara ta nusarwa. Tana da waɗannan ayyukan. Manufa: Dukkan shirye-shirye da ƙa'idoji da taimakon fasaha ya kamata su ƙarfafa fahimtar 'yancin samun lafiya da wasu haƙƙoƙin lafiya na ɗan'adam. Hanyar aiwatarwa: Yadda aka tsara da aiwatar da ƙa'idojin kula da haƙƙoƙin ɗan'adam sun haɗa da irin su adalci da raba dai-dai da tabbatar da cewa kowa na da 'yancin fadar albarkacin bakinsa, waɗannan ƙa'idojin duk suna cikin duk wani mataki, wanda ya haɗa da ƙiyasi da bada muhimmanci da tsare-tsare da aiwatawa da sa ido a kan abin da ya kamata a yi dan gano ko akwai matsala. Sakamako: hukumomi da hanyoyi da shirye-shirye na buƙatar tabbatar da cewa an tallafawa mutane don fahimta da neman haƙƙoƙin su na lafiya. Jahohi sune ke ɗauke da nauyi mafi muhimmanci sannan dole a tallafa musu wajen ƙaddamar da nauye-nauyen haƙƙoƙinsu na ɗan'adam. Ɓangarorin da ba jahohi ba, irin su gurare masu zaman kansu da ƙungiyoyi masu zaman kansu, suma na da nauyin neman haƙƙoƙin ɗan'adam.","Mbinu inayozingatia haki za Binadamu Mkabala unaozingatia haki za binadamu (HRBA) unalenga kusaidia maendeleo endelevu kwa kushughulikia kwa usawa, mazoea ya kibaguzi na mahususi yasiyo ya haki ya mamlaka ambayo mara nyingi ndio msingi wa matokeo yasiyo sawa. HRBA inaangazia mkundi ya watu ambao wametengwa zaidi na kubaguliwa. Uelewa wa pamoja wa umoja wa mataifa wa HRBA hutumika kama mfumo elekezi. Ina vipengele vifuatavyo. Lengo: Programu zote, sera na usaidizi wa kiufundi unapaswa kuendeleza utambuzi wa haki ya Afya na haki nyingine zinazohusiana na Afya za Binadamu. Mchakato: Viwango na kanuni za haki za Binadamu kama vile ushiriki, uwajibikaji, usawa na kutobagua zimeunganishwa katika hatua zote za mzunguko wa programu za Afya, ikiwa ni pamoja tathmini, kuweka kipaumbele, kupanga na kubuni, utekelezaji na ufuatiliaji na tathmini. Mataokeo: Taasisi, taratibu na mifumo inahitaji kuhakikisha kwamba watu wanawezesha kuelewa na kudai haki zao zinazohusiana na Afya. Nchi ndizo zinabeba wajibu wa kimsingi na lazima ziungwe mkono ili kutimiza wajibu wao wa haki za binadamu. Watendaji wasio wa kiserikali kama sekta binafsi na mashirika yasiyo ya kiserikali, pia wana wajibu wa haki za Binadamu.","Àwọn ìlànà ẹtọ́ ọmọnìyàn Àwọn ìlànà ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn jẹ́ èyí tí ó ní ìlépa láti ṣe àtìlẹyìn ìdàgbàsókè alágbèéró nípa dídojúkọ àìdọ́gba, àwọn ìṣe ìyàsọ́tọ̀ àti ìbáṣepọ̀ agbára tó ń hùwà àìtọ́ tí ó máa ń ṣẹlẹ̀ ní ọ̀gangan àbájáde tí kò dọ́gba. HRBA ní àfojúsùn lórí ìkórajọpọ̀ àwọn ènìyàn tí ọ̀pọ̀ wọn jẹ́ èyí tí a kópọ̀ tí a yàwọ́n sọ́tọ̀ lòdì síra wọn. Òye ti Àjọ United Nations tí ó jẹ́ HRBA jẹ́ atọ́nà àwòṣe. Ó ní àwọn ohun wọ̀nyí. Ìlépa: Gbogbo ètò, ètò ìmúlò àti àwọn ìrànwọ́n tí ó gba ọgbọ́n yẹ kí ó mú ìtẹ̀síwájú bá ẹ̀tọ́ sí ìlera àti àwọn ẹ̀tọ́ mìíràn tí ó jẹmọ́ ìlera. Ètò:Ìgbéwọ̀n àti ìlànà ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn - bí i ìkópa, ìṣirò, ìdọ́gba àti àìyàsọ́tọ̀- jẹ́ ohun tí ó wọnú gbogbo ipele ètò ìlera, tí kò yọ ìgbéléwọ̀n, ètò mímọ ohun àkọ́kọ́, eto, ìṣe lọ́ṣọ̀ọ́, àmúṣe àti ìtọpinpin àti ìgbéléwọ̀n sílẹ̀. Àbájáde: Àgbékalẹ̀, ètò jẹ́ ohun tí a nílò láti rí i dájú pé a ró àwọn ènìyàn lágbára láti lè ní òye àti gba ẹ̀tọ́ àwọn ohun tí ó jẹmọ́ ìlera wọn. Ìpínlẹ̀ ni àwọn tí wọ́n gbọdọ̀ kọ́kọ́ gbé ojúṣẹ yìí jáde àti pẹ́ wọ́n gbọdọ̀ ní àtìlẹyìn láti jíyìn ojúṣe ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn wọn. Àwọn akópa tí kì í ṣe ti Ìpínlẹ̀ bí i ẹ̀ka aládàáni àti àwọn ilé - iṣẹ́ tí kì í ṣe ti ìjọba, àwọn náà ní ojúṣe ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn.","Indlela esekelwe emalungelweni abantu Indlela esekelwe emalungelweni abantu (HRBA) ihlose ukusekela intuthuko esimeme ngokubhekelela ukungalingani, imikhuba yokubandlulula kanye nobudlelwano bamandla obungafanele okuvame ukuba umnyombo wemiphumela engalingani. I-HRBA igxile emaqenjini abantu ababukelwa phansi kakhulu futhi ababandlululwa kakhulu. Ukuqonda okuvamile kwe-United Nations ngokuphathelene neHRBA kusebenza njengohlaka lwesiqondiso. Kunezici ezilandelayo. Okuphokophelwe: Zonke izinhlelo, izinqubomgomo kanye nosizo lwezobuchwepheshe kufanele kuqhutshekiselwe phambili ukuze kufezekiswe ilungelo lezempilo kanye namanye amalungelo abantu ahlobene nezempilo. Inqubo: Izindinganiso nezimiso zamalungelo abantu – njengokubamba iqhaza, ukuziphendulela, ukulingana kanye nokungabandlululwa – kuhlanganiswe kuzo zonke izigaba zomjikelezo wohlelo lwezempilo, okuhlanganisa ukuhlolwa, ukubekwa kwezinto eziseqhulwini, ukuhlela kanye nokuklama, ukuqaliswa kanye nokuqapha kanye nokuhlolwa. Umphumela: Izikhungo, izinqubo nezinhlelo kudingeka ziqinisekise ukuthi abantu banikwe amandla okuqonda kanye nokufuna amalungelo abo ahlobene nempilo. Imibuso iyinhloko ngokuphathelene nokuba nezibopho futhi kumele isekelwe ukuze ifeze izibopho zayo zamalungelo abantu. Abadlala indima abangekho kuhulumeni, njengezinkampani ezizimele kanye nezinhlangano ezingekho ngaphansi kukahulumeni, nabo banezibophezelo ngokuphathelene namalungelo esintu." +ፖሊሲ አውጪዎች እና የፓርላማ አባላት ከጤና ጋር የተገናኙ መብቶችን፣ የጤና እና የደህንነት ደረጃዎችን እና የሠራተኛ መብቶችን እና ሌሎችን መከበራቸውን፣ መጠበቅን እና መሟላታቸውን ለማረጋገጥ የቁጥጥር ሥልጣናቸውን መጠቀም አለባቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት ሰብአዊ መብቶችን ከጤና ሥርዓቶች፣ ፕሮግራሞች እና ፖሊሲዎች ጋር ለማዋሃድ የሚደረገውን ጥረት ይደግፋል፡፡ ይህንንም ለማሳካት የዓለም ጤና ድርጅት እንደ ኤችአይቪ፣ የእናቶችና ሕጻናት ጤና፣ የአእምሮ ጤና እና ሌሎች የጤና ጉዳዮችን በተመለከተ በሰብአዊ መብቶች ላይ መመሪያ ይሰጣል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት አገልግሎቶች በአለም አቀፍ ደረጃ የሚገኙ፣ ተደራሽ፣ ተቀባይነት እና ከፍተኛ ጥራት ያላቸው መሆናቸውን ለማረጋገጥ ብሄራዊ የጤና ስርዓቶችን ለማጠናከር አገራትን ይደግፋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በጤና መብት ላይ ያለው የፖለቲካ አመራር አገሮች የጤና መብትን እንዲደግፉ፣ ፖሊሲዎችን እና አሠራሮችን እንዲገመግሙ በመደገፍ ላይ ያተኩራል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት የሰብአዊ መብት ስራ ከዘላቂ ልማት ግቦች ጋር የተጣጣመ እንዲሆን ያደርጋል፡፡ ዘላቂ ልማት ግቦችን ለማሳካት የዓለም ጤና ድርጅት የዓለም ጤና ድርጅቱን ለመለየት መሳሪያዎችን እና መመሪያዎችን በማምረት እና በማሰራጨት ላይ የሚገኝ ሲሆን ለምን እንደሚደረግ እንዲሁም ተጠያቂነትን ለማረጋገጥ በማህበራዊ ተሳትፎ ላይ መመሪያዎችን ይሰጣል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት አገሮች ከጤና ጋር የተያያዙ መብቶችን ለማስከበር ዓለም አቀፍ እና አህጉራዊ የሰብአዊ መብት ተጠያቂነት ዘዴዎችን እንዲጠቀሙ ይደግፋል፡፡,"Policy makers and parliamentarians must use their regulatory powers to ensure the respect, protection and fulfilment of health-related rights, health and safety standards and labour rights, among others. WHO response WHO supports country efforts to integrate human rights into health systems, programmes and policies. To achieve this, WHO provides guidance on human rights in the context of health issues, such as HIV, maternal and child health, mental health and others. WHO also provides support to countries to strengthen national health systems to ensure that services are universally available, accessible, acceptable and of high quality. WHO's political leadership on the right to health focuses on supporting countries to review laws, policies and practices to ensure they support the right to health. WHO's human rights work aligns with the Sustainable Development Goals (SDGs). To meet the SDGs, WHO produces and disseminates tools and guidance to identify who is being left behind and why, as well as guidance on social participation to ensure accountability. WHO also supports countries to use international and regional human rights accountability mechanisms to advance health related rights.","Masu yin doka da masu zartar da doka dole su yi amfani da ikon su na sa dokoki don tabbatar da girmamawa da kariya da biyan haƙƙoƙin lafiya da lafiya da ƙa'idojin samun aminci da 'yancin aiki da sauran su. Matakan Hukumar WHO Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na tallafawa ƙoƙarin ƙasa wajen tattara 'yancin ɗan'adam zuwa wasu tsare-tsaren lafiya da shirye-shirye da ƙa'idoji. Domin cimma hakan, hukumar Lafiya ta Duniya na ilimtarwa a kan haƙƙoƙin ɗan'adam a al'amuran lafiya, irin su cuta mai karya garkuwar jiki da lafiyar uwa da ɗanta da lafiyar ƙwaƙwalwa da sauran su. Haka kuma Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana tallafawa ƙasashe don inganta tsare-tsaren lafiya na ƙasa domin tabbatar da cewa ayyukan lafiya sun wadatu gaba ɗaya duniya kuma suna da sauƙin samu kama an aminta dasu kuma suna da inganci. Shugabancin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan haƙƙin lafiya ya maida hankali ne kan taimakawa ƙasashe don gyara dokoki da ƙa'idoji da kuma ɗabi'u don tabbatar da cewa sun tallafa wajen samun 'yancin lafiya. Aikin Hukumar Lafiya ta Duniya a kan haƙƙoƙin ɗan'adam yayi daidai da muradun ƙarni (SDGs). Domin cika muradun ƙarni, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta samar da rarraba kayan aiki da dokokin gano wanda aka bari a baya sannan me ya sa, da kuma dokoki a kan shigowar al'umma don tabbatar da gaskiya da adalci. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana kuma tallafawa ƙasashe da suyi amfani da hanyoyi na gaskiya da amana kula da haƙƙoƙin ɗan'adam na duniya da yankuna don bunƙasa haƙƙoƙin lafiya.","Watunga sera na wabunge lazima watumie mamlaka yao ya udhibiti ili kuhakikisha heshima, ulinzi na afya, viwango vya Afya na usalama na haki za kazi, miongoni mwa mengine. Majibu ya WHO WHO inasaidia juhudi za nchi katika mifumo ya Afya, programu na sera. Ili kufikia hili, WHO inatoa muongozo kuhusu haki za Binadamu katika muktadha wa masuala ya Afya, kama vile VVU, afya ya uzazi na mtoto, afya ya akili na mengineyo. Pia WHO hutoa usaidizi kwa nchi ili kuimarisha mifumo ya Afya ya kitaifa ili kuhakikisha kuwa huduma zinapatikana kwa wote, zinafikika, zinakubalika na za ubora wa juu. Uongozi wa kisiasa wa WHO kuhusu haki ya afya unazingatia kusaidia nchi kupitia upya sheria, sera na mazoea ili kuhakikisha kwamba zinaunga mkono haki ya Afya. Kazi ya haki za Binadamu ya WHO inawiana na malengo ya maendeleo endelevu (SDGs). Ili kufikia SDGs, WHO inazalisha na kusambaz zana na muongozo wa kutambua nani anaachwa nyuma na kwa nini, vilevile muongozo wa ushiriki wa kijamii ili kuhakikisha uwajibikaji. Pia WHO inaunga mkono nchi kutumia mbinu za kimataifa n kikanda za uwajibikaji wa haki za abinadamu ili kuendeleza haki zinazohusiana na Afya.","Àwọn elétò ìmúlò àti àwọn ènìyàn ilé ìgbìmọ̀ aṣòfin gbọdọ̀ lọ agbára ṣíṣe ètò láti rí i dájú pé ìtẹríba, ààbò àti ìmúṣẹ ti ohun tí ó jẹmọ́ ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn, ìlera àti ìgbéwọ̀n ààbò àti ẹtọ́ sí iṣẹ́, àti àwọn ohun mìíràn. Ìdáhùn àjọ WHO Àjọ WHO ṣe àtìlẹyìn akitiyan orílẹ̀-èdè láti mú ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn wọ inú ètò ìlera, ètò àti ètò ìmúlò. Láti rí èyí sey, àjọ WHO pèsè ìtọ́ni lórí ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn nínú ìlò ọ̀rọ̀ tó níṣẹ́ pẹ̀lú ètò ìlera, bí i Kòkòrò A Pa Sójà Ara, ìyá àti ìlera ọmọ, ìlera ọpọlọ àti àwọn mìíràn. WHO tún pèsè àtìlẹyìn fún orílẹ̀-èdè láti ró wọn lágbára lórí ètò ìlera orílẹ̀-èdè láti rí àrídájú ètò tí ó wà lágbàáyé, ṣe é lò, ìtẹ́wọ́gbà lágbàáyé,, tí ó sì ní àbùdá tí ó dáa. Ètò ìṣejọba ìṣẹ̀lú WHO lórí ẹ̀tọ́ sí ìlera ní àfojúsùn lórí ṣíṣe àtìlẹyìn orílẹ̀-èdè láti ṣàtúnyẹ̀wò òfin, ètò àti ìṣe láti rí àrídájú wọ́n ṣe àtìlẹyìn ẹ̀tọ́ sí ìlera. Iṣẹ́ Àjọ WHO ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn ti lílépa Àfojúsùn ìdàgbàsókè Alálòpẹ́. Láti lè mú àwọn SDGs ṣe, WHO ṣe ìpèsè àti pé wọ́n pín irinṣẹ́àti ìtọ́ni láti ṣe ìdámọ̀ àwọn tí ó wà lẹ́yìn àti ìdí, bákan náà lórí ìtọ́ni lórí ìkópa ti àwùjọ láti rí àrídájú ìṣirò. WHO tún ṣe àtìlẹyìn fún àwọn orílẹ̀-èdè tí ó ń lo ète ìṣirò ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn ti òkèèrè àti ẹkùn láti ṣe ìdàgbàsókè àwọn ohun tí ó jẹmọ́ ètò ìlera.","Abenza izinqubomgomo kanye namalungu ephalamende kumele basebenzise amandla abo okushaya umthetho ukuze baqinisekise ukuhlonishwa, ukuvikelwa kanye nokufezwa kwamalungelo ahlobene nempilo, izindinganiso zezempilo kanye nokuphepha kanye namalungelo abasebenzi, phakathi kokunye. Impendulo yeWHO I-WHO isekela imizamo yezwe yokuhlanganisa amalungelo abantu ezinhlelweni zezempilo, ezinhlelweni kanye nakuzinqubomgomo. Ukuze kufezeke lokhu, iWHO ihlinzeka ngesiqondiso esiphathelene namalungelo abantu esimweni sezimpilo, njenge-HIV, impilo kamama nengane, impilo yengqondo kanye nokunye. I-WHO iphinde ihlinzeke ngosizo kumazwe aqinise izinhlelo zezempilo kuzwelonke ukuze aqinisekise ukuthi izinsiza zitholakala endaweni yonke, ziyafinyeleleka, ziyemukeleka futhi zisezingeni eliphakeme. Ubuholi bezepolitiki be-WHO elungelweni lezempilo bugxile ekusekeleni amazwe ukuba abuyekeze imithetho, izinqubomgomo kanye nokwenziwa komsebenzi ukuze kuqinisekiswe ukuthi asekela ilungelo lezempilo. Umsebenzi wamalungelo abantu weWHO uhambisana neMigomo Yentuthuko Esimeme (amaSDG). Ukuze kuhlangatshezwane namaSDG, iWHO ikhiqiza futhi isakaze amathuluzi kanye nesiqondiso ukuze kutholakale ukuthi ubani oshiywe ngemuva nokuthi kungani, kanye nesiqondiso sokubamba iqhaza emphakathini ukuze kuqinisekiswe ukuziphendulela. I-WHO iphinde isekele amazwe ukuba asebenzise izindlela zomhlaba wonke nezesifunda zokulandisa ngamalungelo abantu ukuze athuthukise amalungelo ahlobene nempilo." +"የናሙና ምርመራ ማጠቃሊያ፡- የናሙና ምርመራ (IVDs) በሽታን፣ ሁኔታዎችን እና ህመሙን የሚለዩ ምርመራዎች ናቸው፡፡ የናሙና ምርመራ በቀላሉ 'በመስታወት' ማለት ሲሆን እነዚህ ምርመራዎች በሰውነት ውስጥ በሚካሄዱ የናሙና ምርመራዎች በተቃራኒው በተለምዶ በመመርመሪያ ቱቦዎች እና በተመሳሳይ መሳሪያዎች ይከናወናሉ፡፡ የናሙና ምርመራዎች በቤተ ሙከራ፣ በጤና እንክብካቤ ተቋማት ወይም በቤት ውስጥም ሊደረጉ ይችላሉ፡፡ ምርመራዎቹ እራሳቸው ከትናንሽ፣ በእጅ ከሚያዙ ምርመራዎች እስከ ውስብስብ የላብራቶሪ መሳሪያዎች ድረስ በተለያዩ መሳሪያዎች ሊከናወኑ ይችላሉ፡፡ ሀኪሞች ታካሚዎችን ውጤታማ በሆነ መንገድ እንዲመረምሩ እና ተገቢውን ህክምና ለመስጠት እንዲችሉ ያስችላቸዋል፡፡ ምርመራው የታካሚ፣ የገንዘብ እና የጤና ስርዓት የሚፈታተን እና የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ወሳኝ ማነቃቂያ ቢሆንም የእንክብካቤ ሳጥንድ ውስጥ በጣም ደካማው መገናኛ ነው፡፡ ይህ በተለይ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ባሉ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አጠባበቅ ቦታዎች የሚጠቀሙበት ነው፡፡ እነዚህ አገሮች ብዙውን ጊዜ እንዲህ ላለው ምርመራ የሚያገለግሉ የላቦራቶሪዎች የተቀናጀ አውታረ መረብ ይጎድላቸዋል፤ ሆኖም ሰፋ ያለ የናሙና ምርመራ መሳሪያዎች ለታካሚዎች የምርመራ ላቦ���ቶሪዎች በሌሉበት የመጀመሪያ ደረጃ ሕክምና ላይ ይገኛል። ተፅዕኖ፡- ዛሬ የተለያዩ ሁኔታዎችን የሚሸፍኑ ከ 40,000 በላይ ምርቶች በብልቃጥ ለመመርመር ተዘጋጅተው ይገኛሉ፡፡","In vitro diagnostics Overview: In vitro diagnostics (IVDs) are tests that can detect disease, conditions and infections. In vitro simply means ‘in glass’, meaning these tests are typically conducted in test tubes and similar equipment, as opposed to in vivo tests, which are conducted in the body itself. In vitro tests may be done in laboratories, health care facilities or even in the home. The tests themselves can be performed on a variety of instruments ranging from small, handheld tests to complex laboratory instruments. They allow doctors to diagnose patients effectively and work to provide appropriate treatments. Diagnosis is a driver of patient, financial and health systems impact, and a critical enabler of universal health coverage, but it is also the weakest link in the care cascade. This is especially true in primary healthcare settings in low- and middle-income countries. These countries often lack an integrated network of laboratories used for such diagnosis; however, broad set of IVDs is available for testing patients in the primary care setting where laboratories are not available. Impact: Over 40 000 products are available today for in vitro diagnostic testing, covering a wide range of conditions.","Gwaje-gwajen gano cuta a wajen jikin mutum Gamsashshen bayani: Gwaje-gwajen gano cuta a wajen jikin mutum, wato (IVDs) wasu gwaje-gwaje inda ake iya gano cuta da rashin lafiya da ciwuka masu yaɗuwa daga halitta zuwa halitta. In vitro' na nufin 'a cikin gilashi', ma'ana ana aiwatar da waɗannan gwaje-gwajen a mazurarin yin gwaji da irin waɗannan kayan aikin, kamar yadda kishiyarsa 'In vivo test' (gwaje-gwaje lafiya a cikin jikin halitta), waɗanda ake aiwatarwa a cikin jiki. Ana iya yin gwaje-gwajen waje a ɗakunan gwaje-gwaje da cibiyoyin kiwon lafiya ko ma a gida. Su gwaje-gwajen da kansu za a iya yinsu a kan kayayyakin aiki daban-daban wanda ya fara daga ƙananan gwaje-gwaje da wanda ake yinsu a hannu zuwa kayayyakin ɗakin gwaje-gwaje masu wuyar sha'ani. Suna bawa likitoci damar binciken marasa lafiya yadda ya kamata da yin aiki don samar da hanyoyin yin magani yadda ya dace. Binciken gano cuta yana da wani babban tasiri a kan marasa lafiya da kuɗi, da kuma tsare-tsaren kiwon lafiya, sannan tabbas yana da matuƙar muhimmanci wajen tabbatar da kowa da kowa ya samu kiwon lafiya da yake buƙata, sai dai wani lokacin shine ɓangaren mafi rauni, da yafi buƙatar gyara. Wannan haka yake musamman a guraren kulawa da lafiya na dole a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi. Waɗannan ƙasashen yawanci suna rasa wani tsarin matattarar ɗakunan gwaje-gwaje da ake amfani da su wajen irin waɗannan binciken gano cutar; bugu da ƙari, ana samun babban tsarin gwaje-gwajen lafiya a wajen jikin mara lafiya isasshe don gwada marasa lafiya a ƙananan cibiyoyin lafiya inda babu wadatuwar ɗakunan gwaje-gwaje. Tasiri: A yau akwai sama da kayayyaki 40 000 isassu don yin gwaje-gwajen lafiyar da ba a jikin halitta ba, wanda hakan ya ɗauke da yawan ire-iren cututtuka.","Uchunguzi wa Vitro Muhtasari: Uchunguzi wa Vitro (IVDs) ni vipimo vinavyoweza kugundua magonjwa, hali na maambukizi. Vitro ina maana kwa urahisi glasi, kumaanisha vipimo kawaida hufanywa katika mirija ya majaribio na vifaa sawa, tofauti na vipimo va Vivo, ambavyo hufanywa katika mwili wenyewe. Vipimo vya Vitro vinaweza kufanywa katika maabaa, vituo vya Afya au hata nyumbani. Vipimo vyenyewe vinaweza kufanywa kwa vyombo mbalimbali kuanzia vipimo vidogo, vinavyoshikiliwa kwa mkono hadi vyombo changamano vya maabara. Vinaruhusu madaktari kutambua wagonjwa kwa ufanisi na kufanya kazi ili kutoa matibabu yanayofaa. Utambuzi ni kichocheo cha athari za mgonjwa, kifedha na mifumo ya afya, na kuwezesha muhimu kwa huduma ya Afya kwa wote lakini pia ni kiungo dhaifu zaidi katika msururu wa huduma. Hii ni kweli hasa katika mazingira ya huduma za Afya ya msingi katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. Nchi hizi mara nyingi hazina mtandao jumuishi wa maabara zinazotumika kwa uchunguzi huo: Hata hivyo, Seti pana za IVD zinapatikana kwa ajili ya kupima wagonjwa katika mazingira ya huduma ya msingi ambapo maabara hazipatikani. Athari: Zaidi ya bidhaa 40,000 zinapatikana leo kwa uchanguzi wa utambuzi wa Vitro, unaojumuisha hali nyingi.","Ìṣàyẹ̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọ́dá Ìsọnísókí: Ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá jẹ́ irúfẹ́ àyẹ̀wò tí ó lè ṣe ìdámọ̀ àìsàn, ipò tàbí àkórán. Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá túmọ̀ sí 'nínú gíláàsì' èyí túmọ̀ sí pé àwọn àyẹ̀wò yìí tí a gbé jáde nínú túùbù àyẹ̀wò àti àwọn ohun èlò mìíràn, tí ó lòdì sí àyẹ̀wò ìwádìí inú abẹẹ̀mí, tí a máa ń gbé jáde nínú ara fúnra rẹ̀. Ṣíṣày���̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá lè jẹ́ èyí tí a máa ṣe nínú láàbù, lílo ohun ètò ìlera tàbí kódà nínú ilé. Àwọn àyẹ̀wò náà fúnra wọn jẹ́ èyí tí a lè ṣe lórí oríṣìí ohun èlò láti kékeré, àyẹ̀wò tí a fi ọwọ́ ṣe sí lílo àwọn ohun èlò ti láàbù. Wọ́n máa ń gba dókítà láàyè láti ṣe àyẹ̀wò fún aláìsàn dáadáa àti ṣiṣẹ́ láti pèsè àwọn ohun tí ó yẹ fún ìtọ́jú. Ṣíṣàyẹ̀wò jẹ́ awakọ̀ aláìsàn, ipa owó àti ètò ìlera, ó sì jẹ́ ohun kan gbòógì tí ó máa ń mú ìṣíṣẹ́ bá owó ètò ìlera àgbáyé, ṣùgbọ́n ó tún jẹ́ ohun àsomọ́ tí kò lágbára fún ìtọ́jú kásíkèdì. Èyí ní pàápàá jù lọ ní àwọn ibi ètò ìlera ọ̀jẹ̀ wẹ́wẹ́ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó táṣẹ́rẹ́ ti ń wọlé. Àwọn orílẹ̀-èdè yìí kò ní àwọn nẹ́tíwọ̀ọ̀kì tí a máa ń ṣàmúlò mọ́ láàbù fún ṣíṣe àyẹ̀wò, síbẹ̀ síbẹ̀ ọ̀pọ̀ IVDs wà fún ṣíṣe àyẹ̀wò àwọn aláìsàn ní ibi ilé ìtọ́jú tió jẹ́ ọ̀jẹ̀ wẹ́wẹ́ níbi tí láàbù kò ti sí. Ipa: Àwọn ohun èlò tí ó ju 400,000 lọ ló wà lónìí láti lò fún Ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá, tí ó bo ọ̀pọ̀lọpọ̀ ipò àìsàn oríṣìíríṣìí.","Ukuxilonga kwe-in vitro Uhlolojikelele: Ukuxilonga kwe-in vitro (ama-IVD) ukuhlolwa okungathola izifo, izimo kanye nokutheleleka ngezifo. I-in vitro ichaza nje ukuthi ‘engilazini’, okusho ukuthi lokhu kuhlolwa kuvame ukwenziwa kumashubhu okuhlola nemishini efanayo, ngokuphambene nokuhlolwa kwe-vivo, okwenziwa emzimbeni uqobo. Ukuhlolwa kwe-in vitro kungenziwa emalabhorethri, ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo noma ngisho nasekhaya imbala. Ukuhlola ngokwako kungenziwa emathuluzini ahlukahlukene asukela ekuhlolweni okuncane, okuphathwa ngesandla kuya emathuluzini aselebhu ayinkimbinkimbi. Bavumela odokotela ukuthi bathole iziguli ezigulini ngempumelelo futhi basebenzele ukunikeza ukwelashwa okufanele. Ukuxilongwa kuqhuba ithonya lesiguli, lezezimali kanye nezinhlelo zezempilo, futhi kuyilungu elibucayi lokuhlanganiswa kwempilo yendawo yonke, kodwa futhi kuyilinki ebuthakathaka kunazo zonke ekugelezeni kokunakekela. Lokhu kuyiqiniso ikakhulukazi ezindaweni zokunakekelwa kwezempilo eziyinhloko emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. La mazwe ngokuvamile awanayo inethiwekhi ehlanganisiwe yamalabhorethri asetshenziselwa ukuxilongwa okunjalo; nokho, iqoqo elibanzi lama-IVD liyatholakala ezigulini ezihlolwe endaweni yokunakekelwa okuyinhloko lapho amalabhorethri engatholakali khona. Umthelela: Imikhiqizo engaphezu kuka-40 000 iyatholakala namuhla ekuhlolweni kwe-in vitro diagnostic, ehlanganisa izimo ezihlukahlukene." +እነዚህም ናሙናዎች ወደ ማእከላዊ ላብራቶሪ ለትንተኛ የሚላኩበት ባህላዊ የላቦራቶሪ ላይ የተመረኮዙ ምርመራዎች እና በታካሚ የሕክምና ቦታ አጠገብ ወይም ላይ ሊደረጉ የሚችሉ የልዩ በሽታው ሕክምና ምርመራዎችን ያካትታሉ፡፡ የሕክምና ምርመራ የሕክምና ውሳኔዎችን ለማስተላለፍ፣ ወደሌላ ሕክምና ማዕክል ሄደው መታከምን ለማስቀረት በተለይም የላቦራቶሪ መሠረተ ልማት ደካማ በሆነበት በንብረት የተገደቡ አካባቢዎች የሕክምናው ቅልጥፍናን ለማሻሻል እና ወጪን ለመቀነስ ይረዳል፡፡ በዓለም ዙሪያ በጣም አስፈላጊ ከብዙ በሽታዎች መስፋፋት እንደ መጀመሪያው መከላከያ ሆነው የሚያገለግሉ ምርመራዎች ናቸው፡፡ የሳንባ ነቀርሳን ለመዋጋት ለምሳሌ በዘመናዊ ምርመራዎች ላይ የበሽታውን የመጀመሪያ፣ ቀልጣፋና አግባብነት ያለው ምርመራ እና በሕክምናው ላይ ጥቅም ላይ የዋሉ የመድኃኒት የመቋቋም ለውጦችን እንደ ቅድመ ሁኔታ ተደርጎ መልስ ይሰጠዋል፡፡ በብልቃጥ የሚደረግ ምርመራ የተወገዱ በሽታዎች እንደገና እንዳይከሰቱ ለመከላከል የመጀመሪያው የመከላከያ እርምጃዎች ናቸው፡፡ ለምሳሌ ፍንጣጣ እንደገና የመታየት ዕድል የለውም፤ ነገር ግን የዓለም ጤና ድርጅት ማንኛውንም ሊሆኑ የሚደርሱ በሽታዎችን በፍጥነት ለመመርመር እና ለመከላከል የታሰበ የትብብር መረብን በዓለም ዙሪያ አቋቁሟለል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማራመድ፣ የጤና ድንገተኛ አደጋዎችን ለመከላከል እና ጤናማ ማህበረሰብ እንዲኖር ለማድረግ ጥራት ያለው፣ ተመጣጣኝ እና ተገቢ የጤና ምርቶችን ማግኘት አስፈላጊ ነው እነዚህም የአለም ጤና ድርጅት ሦስቱ ስትራቴጂያዊ ቅድሚያዎች አስራ ሶስተኛው አጠቃላይ የስራ ፕሮግራም እ/አ/አ 2019–2023 ላይ ተገልጸዋል፡፡ ቅድሚያ ለሚሰሰጣቸው በሽታዎች የምርመራውን ጥራት ለማረጋገጥ የዓለም ጤና ድርጅት የቅድመ ብቃት ቡድኑ በዓለም አቀፍ ስታንዳርድ መሠረት የበርካታ የሕክምና ምርመራ ደህንነት እና አፈፃፀም ይገመግማል። የሚፈለገውን መስፈርት የሚያሟሉ ምርመራዎች በህዝብ ድረ-ገጽ ላይ ተዘርዝረው የሚገኙ ሲሆን በተባበሩት መንግስታት እና በአለም አቀፍ የግዥ ኤጀንሲዎች ግዥ ብቁ ናቸው፡፡,"These include traditional laboratory-based tests, with samples being sent to a central laboratory for analysis, and point-of-care tests, which can be performed near, or at, the point of patient care. Point-of-care testing can help optimize treatment decision-making, avoid referrals, improve the efficiency of care and decrease costs, especially in resource-constrained settings where laboratory infrastructure is weak. Diagnostic tests are increasingly important around the world as a first defence against the spread of many diseases. The fight against tuberculosis, for example, replies on modern diagnostics as a prerequisite for the early, rapid and accurate detection of the disease and changes in drug resistance used in its treatment. In vitro diagnostics are also the first line of defence against the possibility of the re-emergence of eradicated diseases. Smallpox, for example, is unlikely to reappear; however, WHO maintains a network of partnerships around the world dedicated to the rapid diagnosis and containment of any potential cases. WHO response Access to good quality, affordable, and appropriate health products is indispensable to advance universal health coverage, address health emergencies, and promote healthier populations – the three strategic priorities of the World Health Organization (WHO) Thirteenth General Programme of Work 2019–2023. To ensure the quality of diagnosis for priority diseases, the WHO prequalification team evaluates the safety and performance of a number of diagnostic tests according to international standards. Tests found to meet the required criteria are listed on a public web site and eligible for procurement by UN and international procurement agencies.","Wannan ya ƙunshi gwaje-gwaje ɗakin gwaje-gwaje na gargajiya, tare da tura samfurin cutar zuwa babban ɗakin gwaje-gwaje don yin nazari, da kuma tsarin yin gwaji nan take, wanda za a iya yi kusa da ko a gurin kula da mara lafiya. Tsarin yin gwaji nan take kusa da mara lafiya zai iya taimakawa wajen zartar da hukuncin irin maganin da yafi dacewa, da gujewa tura mara lafiya wani gurin da ƙara inganta kiwon lafiya da rage yawan kashe-kashen kuɗi, musamman a guraren da suke da ƙarancin kayan aiki inda kayayyakin ɗakin gwaje-gwaje yayi ƙaranci. Gwaje-gwajen binciken cuta suna da muhimmanci sosai a faɗin duniya a matsayin wani matakin farko na kare yaɗuwar cututtuka da yawa. Yaƙin kawar da tarin fuka, misali, ya dogara ne a kan hanyar binciken gano cuta ta zamani, a matsayin wata hanyar ta dole don gano cutar da wuri da sauri kuma batare da kurakurai ba da canja ƙin jin maganin cutar da ake amfani da shi wajen yin maganin tarin. Gwaje-gwajen gano cuta a wajen jikin mutum kuma wasu matakan farko ne na kariya daga yiwuwar ƙara bayyanar cututtukan da aka riga aka kawar. Cutar Agana, misali, ba lallai bane ta ƙara bayyana; bugu da ƙari, hukumar lafiya ta duniya na tabbatar da haɗin gwiwa a faɗin duniya da aka sadaukar don daurin yin binciken gano cutar da kare yiyuwar faruwar kowacce cuta. Matakan Hukmar WHO Damar samun kayayyakin kula da lafiya masu inganci da sauƙin kuɗi kuma waɗanda suka dace dole ne wajen tabbatar da tsarin kowa da kowa na samun kulawar lafiyar da suke buƙata, da magance matsalolin agajin gaggawa na lafiya, da samar da lafiyayyiyar al'umma da kuma tsare-tsaren nan masu matuƙar muhimmanci na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na babban aikin shirin nan na goma sha uku na shekarar 2019 zuwa 2023. Domin tabbatar da ingancin binciken gano manyan cututtuka, rukunin ma'aikatan hukumar Lafiya ta Duniya WHO masu tabbatar da ingancin gwaje-gwaje yayi ƙiyasin aminci da ƙoƙarin da yawan gwaje-gwajen gwargwadon ƙa'idojin ƙasashen duniya. An lissafo gwaje-gwajen da aka tabbatar sun cika ƙa'idojin da ake buƙata a wani shafin yanar gizo-gizo na jama'a da cancantar karɓuwar su ga majalisar ɗinkin duniya da hukumomin duniya da ke son mallakar su.","Haya yanajumuisha vipimo vya kitamaduni vya maabara, huku sampuli zikipekelekwa kwenye maabara kuu kwa ajili ya uchunguzi, na vipimo vya uhakika, ambavyo vinaweza kufanywa karibu na, au, mahali pa kuhudumia wagonjwa. Upimaji wa mahali pa utunzaji unaweza kusaidia kuboresha ufanyaji maamuzi wa matibabu, hasa katikamazingira yenye vikwazo vya rasilimali ambapo miundombinu ya maabara ni dhaifu. Vipimo vya uchunguzi vinazidi kuwa muhimu kote ulimwenguni kama kinga ya kwanza dhidi ya kuenea kwa magonjwa mengi. Mapambano dhidi ya kifua kikuu, kwa mfano, hujibu juu ya uchunguzi wa kisasa kama sharti la utambuzi wa mapem, wa haraka na sahihi wa ugonjwa huo na mabadiliko ya ukinzani wa Dawa zinazotumwa katika matibabu yake. Uchunguzi wa Vitro pia ni mstari wa kwanza wa ulinzi dhidi ya uwezekano wa kuibuka tena kwa wagonjwa yaliyotokomezwa. Ndui, kwa mfano, haiweekani kutokea tena, hata hivyo, WHO inadumisha mtandao wa ushirikiano Duniani kote unajitolea kwa uchunguzi wa haraka na kuzuia kazi zozote zinazowezekana. Mwitikio wa WHO Upatikanaji wa bidhaa za Afya bora, nafuu, na zinazofaa ni muhimu ili kuendelea huduma za Afya kwa wote, kushughulikia dharura za Afya, na kukuza idadi ya watu wenye afya bora vipaumbele vitatu vya mkakati wa mpango mkuu wa kumi na tatu wa shirika la afya Duniani (WHO) 2019-2023. Ili kuhakikisha ubora wa utambuzi wa magonjwa ya kipaumbele, timu ya kabla ya kufuzu ya WHO inatathmini usalama na utendaji wa idadi ya vipimo vya uchunguzi kulingana na viwango vya kimataifa. Vipimo vinavyopatikana kukidhi vigezo vinavyohitajika vimeorodheshwa kwenye tovuti ya umma na vinastahiki manunuzi na umoja wa mataifa na mashirika ya kimataifaya ununuzi.","Èyí kò ṣe àyọsílẹ̀ àwọn láàbù ìbílẹ̀ tí ó dálé àyẹ̀wò, pẹ̀lú àpẹẹrẹ fífi ránṣẹ́ sí láàbù ńlá fún ìtúpalẹ̀, àti ọ̀gangan ìtọ́jú fún àyẹ̀wò, èyí tí a lè ṣe ní tọ̀sí, tàbí ní, ọ̀gangan ìtọ́jú àwọn aláìsàn. Àyẹ̀wò ọ̀gangan ti ìtọ́jú lè ṣe ìrànwọ́ fún lílò fún ìpinnu ìtọ́jú ṣíṣe, yíyẹ́ra fún pípé ènìyàn wá, ṣíṣe àtúnṣe sí ìmúná dóko ìtọ́jú àti àdínkù owó, pàápàá jù lọ níbi ti ohun èlò ní ibi àwọn ohun fún láàbù ní ìdènà àìlágbára. Àwọn àyẹ̀wò ń ṣe pàtàkì sí i káàkiri àgbáyé gẹ́gẹ́ bí i ohun ìdáàbò ẹni àkọ́kọ́ lòdì sí ìtànkálẹ̀ ọ̀pọ̀lọpọ̀ àìsàn. Ìdojú-ìjà-kọ àìsàn ikọ́ ẹ́jẹ̀, bí àpẹẹrẹ, ìdáhùn lórí àwọn ihun ìṣàyẹ́wo òde - òní tí ó j3 ohun tí wọ́n máa ń béèrè fún ní kíákíá, yíyára àti rírí àìsàn bí ó ṣe rí ní pàtó àti ìyípadà nínú lílé ara sí òògùn tí a lò fún ìtọ́jú. Ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá jẹ́ ohun àkọ́kọ́ láti ṣe láti dáàbò bo ara ẹni lọ́wọ́ ṣíṣe é ṣe àtúnwá pàjáwìrì àwọn àìsàn tí ó ti lọ. Ìgbóná bí àpẹẹrẹ, kò jọ pé yóò padà wá, síbẹ̀ síbẹ̀ àjọ WHO ṣe àbójútó nẹ́tíwọ̀ọ̀kì fún ìdókòwò káàkiri àgbáyé fún ìfinjìn sí yíyára àyẹ̀wò àti àdàlù àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí a ò tíì rí. Ìdáhùn àjọ WHO Ànfààní sí ohun tí ó dáa, wà ní ìkápá àti yẹ fún ìlera, àwọn ohun èlò kìí ṣe kòṣéémàní fún dídàgbà universal health coverage, àbójútó ìlera pàjáwìrì, àgbéga àwọn ènìyàn tí ó wà ní ìlera - ohun tí ó jẹ́ ète mẹ́ta tí ó jẹ Àjọ WHO lógún, Ètò Iṣẹ́ Gbogbogboò Kẹtàlá 2019-2023. Láti rí i dájú pé àyẹ̀wò tí ó kúnjú òṣùwọ̀n wà fún àìsàn tó jẹ́ ìjẹlógún, Ohun tí Àjọ WHO rí fún kíkún ojú òṣùwọ̀n fún ikọ̀ láti ṣe ìgbéléwọ̀n fún ààbò àti iṣẹ́ ọ̀pọ̀ àyẹ̀wò fún òṣùwọ̀n àgbáyé. Àwọn àyẹ̀wò tí a rí béèrè fún àwọn ohun kan tí a kà sílẹ̀ lórí ìtàkùn àgbáyé àti fún ìpèsè ohun tí yóò mú ni yanrantí láti ọwọ́ UN àti àwọn ikọ̀ ìpèsè ti òkèèrè.","Lokhu kuhlanganisa ukuhlolwa kwendabuko kwaselabhorethri, namasampula athunyelwa elabhorethri enkulu ukuze ahlaziywe, kanye nokuhlolwa kwendawo yokunakekela, okungenziwa eduze, noma endaweni yokunakekelwa kwesiguli. Ukuhlolwa kwezindawo zokunakekelwa kungasiza ekwenzeni ngcono izinqumo zokwelashwa, kugwenywe ukudluliselwa, kuthuthukise ukusebenza kahle kokunakekelwa futhi kunciphise izindleko, ikakhulukazi ezindaweni ezivinjelwe izinsiza lapho ingqalasizinda yaselabhorethri ingasimeme khona. Ukuhlolwa kokuxilonga kubaluleke kakhulu emhlabeni wonke njengesivikelo sokuqala ekumelaneni nokubhebhetheka kwezifo eziningi. Ukulwa nesifo sofuba, isibonelo, kuphendula ukuxilongwa kwanamuhla njengesidingo sokuthola isifo kusenesikhathi, ngokushesha nangokunembile kanye nezinguquko ekumelaneni nemithi esetshenziswa ekwelashweni kwaso. Ukuxilongwa kwe-in vitro nakho kuyindlela yokuqala yokuzivikela ngokumelene nethuba lokuvela kabusha kwezifo eziqediwe. Isibonelo, ingxibongo, cishe ngeke iphinde ivele; nokho, i-WHO igcina inethiwekhi yobambiswano emhlabeni wonke enikezelwe ekuxilongweni okusheshayo nasekuvinjelweni kwanoma yiziphi izimo ezingaba khona. Impendulo yeWHO Ukuthola imikhiqizo yezempilo esezingeni eliphakeme, engabizi, futhi efanelekile kubalulekile ukuze kuthuthukiswe ukufinyelela kwezempilo endaweni yonke, ukubhekana nezimo eziphuthumayo zezempilo, nokuthuthukisa abantu abanempilo – izinto ezintathu eziza kuqala ze-World Health Organization (WHO) Thirteenth General Programme of Work 2019–2023. Ukuze kuqinisekiswe ikhwalithi yokuxilongwa kwezifo eziza kuqala, iqembu le-WHO lokufaneleka kuqala lihlola ukuphepha nokusebenza kokuhlolwa kokuxilonga okuningana ngokuvumelana nezindinganiso zamazwe omhlaba. Ukuhlolwa okutholakele ukuze kuhlangatshezwane nezimfuneko ezidingekayo kufakwe kuwebhusayithi yomphakathi futhi kufanelekela ukukhishwa yi-UN kanye nama-ejensi okukhipha emazweni omhlaba." +አገሮች ምርመራን ለመግዛት የቅድመ ብቃት ዝርዝሩን ሊጠቀሙ ይችላሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የብልቃጥ ምርመራ የግዥ አገልግሎት አባል ሀገራት ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የኤችአይቪ መመርመሪያ ዕቃዎች በተመጣጣኝ ዋጋ እንዲያገኙ ለማድረግ እ/አ/አ በ1990 ተቋቁሟል፡፡ ባለፉት ዓመታት አገልግሎቱ የኤችአይቪ/ኤድስ፣ የወባ፣ የጉበት በሽታ ቢ እና የጉበት በሽታ ሲ ምርመራዎችን እንዲሁም መሰረታዊ የላብራቶሪ እቃዎችንና መሳሪያዎችን ጨምሮ እየተሰፋፋ ሄዷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በብልቃጥ ምርመራው (IVDs) ለህብረተሰቡ ተፈላጊው የበሽታ አይነት ሕክምና እና ለላቦራቶሪ የሚመከሩ ዝርዝር በየአገሩ ላይ መገኘት ያለበት የዓለም ጤና ድርጅት በብልቃጥ ምርመራ (EDL) ሞዴል ዝርዝርን ያዘጋጃል እና ያሻሽላል፡፡ የብልቃጥ ምርመራ ብሄራዊ የናሙና ምርመራዎች ብሄራዊ ዝርዝሮቻቸውን ለመፍጠር ወይም ለማዘመን በቅርብ ማስረጃዎች ላይ በመመስረት መመሪያ ይሰጣል፡፡,"Countries may also use the prequalification list to purchase diagnostics. The WHO procurement service for in vitro diagnostics was established in 1990 to facilitate Member States' access to high quality HIV test kits at a reasonable cost. Over the years, the service has expanded to include diagnostics for HIV/AIDS, malaria, hepatitis B and hepatitis C, as well as basic laboratory consumables and equipment. The WHO also develops and updates the WHO Model List of Essential in vitro Diagnostics (EDL), a list of recommended in vitro diagnostic tests (IVDs) for point of care in the community and for laboratory, that should be available in every country. The EDL provides guidance based on the latest evidence, to countries for creating or updating their national lists of essential IVDs.","Ƙasashe za su iya kuma amfani da cancantar jerin gwaje-gwaje kafin amfani don mallakar gwaje-gwajen gano cuta. An kafa tsarin mallakar gwaje-gwajen hukumar Lafiya ta Duniya WHO na gwaje-gwajen gano cuta a wajen jikin mutum a shekarar 1990 don tallafawa ƙasashe damar samun ingantattun kayan gwajin cuta mai karya garkuwar jiki a farashi mai sauƙi. A tsawon shekaru, tsarin ya faɗaɗa wajen shigo da binciken gano cuta mai karya garkuwar jiki da zazzaɓin cizon sauro da ciwon hanta na B da na C, da kuma ƙananan kayan ɗakin gwaje-gwaje. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da sabunta jerin abubuwa masu amfani na binciken gano cuta a wajen jikin mutum, wato (EDL), wani jerin ne da aka bada shawara yin amfani a gwaje-gwajen gano cuta a wajen jikin mutum da ake yi a gurin mara lafiya a cikin al'umma da kuma na ɗakin gwaje-gwaje, da ya kamata su wadata a kowacce ƙasa. Jerin na samar da ilimi gwargwadon sababbin shaidu, ga ƙasashe don ƙirƙirowa ko sabunta jarinsu na ƙasa na abubuwan da ake buƙata a gwaje-gwajen gano cuta a wajen jikin mutum.","Pia nchi zinaweza kutumia orodha ya sifa za awali kununua uchunguzi. Huduma ya ununuzi ya WHO kwa ajili ya uchunguzi wa ndani ilianzishwa mwaka 1990 ili kuwezesha nchi wanachama kupata vifaa vya ubora wa juu vya kupima VVU kwa gharama nafuu. Kwa miaka mingi, huduma imepanuka na kujumuisha uchunguzi wa VVU/UKIMWI, malaria, Homa ya Ini B na hepatitis C, vilevile vifaa vya msingi vya matumizi na vifaa vya maabara. Pia WHO hutengeneza na kusasisha orodha ya muundo ya WHO ya uchunguzi muhimu katika Vitro (EDL), orodha ya vipimo vya uchunguzi vya in Vitro (IVDs) vinavyopendekezwa kwa ajili ya huduma za Afya katika jamii na kwa maabara, ambayo vinapaswa kupatikana katika kila nchi. EDL kutoa muongozo kulingana na ushahidi wa hivi punde, kwa nchi za kuunda au kussisha orodha zao za kitaifa za IVD muhimu.","Àwọn orílẹ̀-èdè náà máa ń lo àwọn nǹkan tí yóò mú ni yege yìí láti lè ra àyẹ́wọ̀. . Ètò tí WHO pèsè fún ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá ohun tí a ṣe ìfilọ́lẹ̀rẹ̀ ní ọdún 1990 láti wá àyè fún àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ni ohun èlò fún àyẹ̀wò Kòkòrò A Pa Sójà Ara ní owó tí kò ganilára. Bí ọdún ti ń yi lọ, ètò náà ń fẹjú láti ní àyẹ̀wò fún Kòkòrò A Pa Sójà Ara, ibà, Ààrùn jẹdọjẹdọ B àti Ààrùn Jẹdọjẹdọ C, àti àwọn ohun èlò fún láàbù tí ó lè gbiná. WHO tún ṣe àti ṣe àtúnṣe sí Ìwé Tí o Ṣe Kókó Fún Àwòṣe Ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí Nínú Agbèègbè Àtọwọdá, ìwé tí ó ń gba ìyànjú nínú ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí nínú agbèègbè àtọwọdá dé ipò ìtọ́jú ní agbègbè àti fún láàbù, tí ó yẹ kí ó wà ní gbogbo orílẹ̀-èdè. Ìwé Tí o Ṣe Kókó Fún Àwòṣe Ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí Nínú Agbèègbè Àtọwọdá, ń pèsè ìtọ́ni lórí ẹ̀rí tí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ jáde, fún orílẹ̀-èdè láti ṣẹ̀dá àti ṣe àtúnṣe sí ìwé ti orílẹ̀-èdè ṣíṣàyẹ̀wò Ìwádìí Nínú Agbèègbè Àtọwọdá tí ó ṣe kókó.","Amazwe angase futhi asebenzise uhlu lokufaneleka ukuze athenge okokuxilonga. Izinsiza zokukhishwa zeWHO zokuxilongwa kwe-in vitro yasungulwa ngo-1990 ukuze kwenziwe lula ukufinyelela kwaMazwe angamaLungu ekhwalithi ephezulu yamakhithi okuhlola i-HIV ngezindleko ezifanele. Eminyakeni edlule, izinsiza ziye zanda zahlanganisa ukuxilongwa kweHIV/AIDS, umalaleveva, ihepatitis B ne-hepatitis C, kanye nezinto ezisetshenziswa elabhorethri kanye nemishini eyisisekelo. I-WHO iphinde isungule futhi ibuyekeze iWHO Model List of Essential in vitro Diagnostics (EDL), uhlu lokuhlolwa kokuxilongwa kwe-in vitro (ama-IVD) okunconywayo kokunakekelwa emphakathini naselabhorethri, okufanele kutholakale kuwo wonke amazwe. I-EDL inikeza isiqondiso esisekelwe ebufakazini bamuva, emazweni okusungula noma ukuvuselela uhlu lwawo lukazwelonke lwama-IVD abalulekile." +የሕፃናት አመጋገብ ማጠቃሊያ፡- ገቢ የሆነ የህፃናት አመጋገብ ከልደት ጀምሮ እስከ አዋቂነት ድረስ ለልጁ ዘላቂ ጤና መሰረታዊ ነው፡፡ በመጀመሪያዎቹ ሶስት አመታት ውስጥ ትክክለኛ አመጋገብ በተለይ የበሽታዎችን እና ሞትን በመቀነስ በህይወት ዘመናቸው ሁሉ ሥር የሰደደ በሽታን የመጋለጥ እድልን በመቀነሱ እና መደበኛ የአእምሮ እና የአካል እድገትን በማሳደጉ ረገድ ባለው ሚና በጣም አስፈላጊ ነው፡፡ ምንም እንኳን በህፃናት መብቶች ስምነቱ መሰረት እያንዳንዱ ጨቅላ እና ህጻን ጥሩ አመጋገብ የማግኘት መብት ቢኖረውም በብዙ ሀገራት ከአራተኛው ዕድሜ በታች ከሚሆኑት ህጻናት የሚፈለገውን የአመጋገብ ልዩነት እና የመመገብ ብዛትን ማግኘት ይችላሉ። ተገቢ ያልሆኑ የአመጋገብ ዘዴዎች ከህጻናት የተመጣጠነ ምግብ እጦት ጉዳዮች መካከል አንድ ሶስተኛውን ይይዛሉ፡፡ ይህ እንደ ጨቅላ ህጻን ቀመር እና ጨው የበዛባቸው ምርቶች፣ ነፃ ስኳር እና የተቀነባበረ ምግቦች ያሉ የተሻሻሉ ምግቦች ከመበራከት ጋር የመጣ ነው፡፡ ይህም ደካማ የአመጋገብ ስርዓት መጨመር ከመጠን ያለፈ ውፍረት እና እናቶች ልጆቻቸውን የሚያጠቡ እናቶች ቁጥር እንዲቀንስ ያደርጋል፡፡ ጡት ማጥባት የማስተዋል አቅም መጨመር፣ የትምህርት ቤት አፈፃፀም እና በአዋቂዎች ህይወት ውስጥ ከፍተኛ ገቢን ጨምሮ ለልጁ እድገት ወሳኝ ጠቀሜታ እንዳለው ታይቷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የጡት ማጥባት መረጃ ዘመቻዎችን እና በአካባቢ፣ በአገር አቀፍ እና በአለም አቀፍ ደረጃ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ለመከላከል የሚደረገውን ጥረት ጨምሮ ተገቢውን የጨቅላ እና የህጻናት አመጋገብን ለማሳደግ ከአባል ሀገራት ጋር ተባብሮ መስራቱን ቀጥሏል፡፡ ስለ አመጋገብ እና የምግብ ደህንነት እና ኮቪድ-19 በበለጠ ይወቁ,"Infant nutrition Overview: Proper infant nutrition is fundamental to a child’s continued health, from birth through adulthood. Correct feeding in the first three years of life is particularly important due to its role in lowering morbidity and mortality, reducing the risk of chronic disease throughout their life span, and promoting regular mental and physical development. Although every infant and child has the right to good nutrition under the Convention on the Rights of the Child, in many countries less than a fourth of infants have access to the required dietary diversity and feeding frequency. Inappropriate feeding practices contribute up to a third of all cases of child malnutrition. This is compounded by the proliferation of processed foods like infant formula and products rich in salt, free sugars and trans fats. This causes an increase in poor diets, obesity and a marked reduction in the number of mothers breastfeeding their babies. Breastfeeding has been shown to be of critical importance to a child’s development, including increased IQ, school performance and higher income in adult life. WHO continues to work with Member States and partners to promote proper infant and child nutrition, including breastfeeding information campaigns and efforts to prevent malnutrition at the local, national, and international levels. Learn about Nutrition and Food Safety and COVID-19","Ciyar da yaro abinci mai lafiya Gamsashshen bayani: Ciyar da yaro abinci mai lafiya dole ne wajen ƙara inganta lafiyar yaro, yin daga haihuwa har zuwa girmasu. Shayar da yaro daidai a shekaru ukun farko na rayuwa yana da muhimmanci musamman saboda rawar da hakan ke takawa wajen rage yawan kamuwa da cututtuka da mace-mace, da rage haɗarin kamuwa da cututtuka masu naci a gaba ɗaya lokacin rayuwarsu, da ƙara inganta lafiyar ƙwaƙwalwa da jiki na yau da kullum. Duk da kowanne jariri da yaro yana da 'yancin samun lafiyayyen abinci a ƙarƙashin taron nan a kan haƙƙoƙin yaro, a ƙasashe da yawa ƙasa da kaso huɗu na yara ne ke samun irin abinci daban-daban da ake buƙata da kuma yawan lokutan cin abinci. Ɗabi'un ciyar da yaro ta hanyar da bai dace ba suna bada gudunmawa sama da kaso uku na dukkanin cututtukan rashin samun ingantaccen abinci ga yaro. Hakan na ƙara tsananta ta dalilin yawaitar sarrafaffen abinci kamar irin tsarin kayan abincin yaro da yake da gishiri da sassuƙan sikari da kuma kitse. Wannan na janyo ƙaruwar rashin ingancin abinci da ƙibar da ta wuce ƙa'ida da bayyananniyar raguwar iyaye matan da suke shayar da jariransu nonon uwa. An bayyana shayar da nonon uwa a matsayin abu mai muhimmanci ga girman yaro, wanda ya haɗa da ƙaruwar basirarsu da ƙoƙari a makaranta da kuma samun arziƙi mai yawa a lokacin girma. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta cigaba da aiki da ƙasashe da abokan haɗin guiwa don bunƙasa ciyar da yaro da jariri abincin mai kyau ta yadda ya dace, wanda ya haɗa da rangadin ilimtarwa da ƙoƙarin kare rashin cin abinci mai gina jiki a matakan ƙaramar hukuma da ƙasa da duniya ma. Koyi abubuwa a kan cin abinci mai gina jiki da ingancin abinci da kuma COVID-19","Lishe ya watoto wachanga Muhtasari: Lishe sahihi ya watoto wachanga ni msingi wa kuendelea kwa afya ya mtoto, tangu kuzaliwa hadi utu uzima. Ulishaji sahihi katika miaka mitatu ya kwanza ya maisha ni muhimu hasa kutokana na jukumu lake katika kupunguza kuumwa na vifo, kupunguza hatari ya magonjwa sugu katika maisha yao yote, na kukuza ukuaji wa kawaida wa kiakili na kimwili. Ingawa kila mtoto mchanga na mtoto ana haki ya kupata lishe bora chini ya Mkataba wa Haki ya Mtoto, katikanchi nyingi chini ya theluthi moja ya watoto wachanga wanapata utofauti wa lishe unaohitajika na mzunguko wa kulisha. Mbinu zisizofaa za uishaji huchangia hadi theluthi moja ya visa vyote vya utapiamlo wa watoto. Hii inachangiwa na ongezeko la vyakula vilivyosinmdikwa kama vile maziwa ya watoto wachanga na bidhaa zenye chumvi nyingi, sukari na mafuta ya nje. Hii husababisha kuongezeka kwa lishe duni, unene kupita kiasi na kupungua kwa idadi ya akina mama wanaonyonyesha watoto wao. Unyonyeshaji wa maziwa ya mama umeonyeshwa kuwa muhimu sana kwa ukuaji wa mtoto, ikiwa ni pamoja na kuongezeka kwa IQ, utendaji wa shuleni na mapato ya juu katika maisha ya watu wazima. WHO linaendelea kufanya kazi na Nchi Wanachama na washirika ili kukuza lishe bora ya watoto wachanga na watoto wa makamo, ikiwa ni pamoja na kampeni za habari za unyonyenyashaji na jitihada za kuzuia utapiamlo katika ngazi za ndani, kitaifa na kimataifa. Jifunze kuhusu Lishe na Usalama wa Chakula na UVIKO-19.","Oúnjẹ aṣaralóoré fún ọmọ ọwọ́ Ìsọnísókí: Oúnjẹ tí ó ṣara lóore fún ọmọ ọwọ́ jẹ́ ohun tí ó ṣe pàtàkì fún ìtẹ̀síwájú ìlera ọmọ, láti ìbí dìgbà tí yóò fi dàgbà. Jíjẹ́un ní ọ̀nà tí ó tọ́ ní ipele mẹ́ta àkọ́kọ́ ìgbésí ayé ní pàtó ṣe pàtàkì fún ipa nínú àdínkù àìsàn àti kíkú, tí ó ṣe àdínkù ewu àìsàn ọlọ́jọ́ gbọọrọ ní gbogbo ìgbésí ayé rẹ̀ àti àgbéga ìdàgbàsókè ti ọpọlọ àti ara lọ́nà tó ṣe déédé. Nípasẹ̀ gbogbo ọmọ ọwọ́ àti ọmọdé ní ẹ̀tọ́ sí oúnjẹ tí ó ṣe lóore lábẹ́àpéjọ lórí Ẹ̀tọ́ ti Ọmọdé, nínú ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè, ohun tí kò tó ìdá mẹ́rin àwọn ọmọ ọwọ́ ní àǹfààní sí irúfẹ́ oúnjẹ tí ó tọ́ ni gbogbogboò àti oǹkà ìjẹun. Ọ̀nà ìjẹun tí kò da ń ṣe àfikún sí ìdá mẹ́ta ìṣẹ̀lẹ̀ àìrí oúnje tí ó ṣara lóore jẹ fún ọmọdé. Èyí ní àfikún nípa jíjẹ àwọn oúnjẹ tí wọ́n fi kẹ́míkà pèlò ẹ̀ bíi fọ́múlà ọmọ ọwọ́ àti oúnjẹ tí ó ní àpọ̀jù iyọ̀, tí kò ní ṣúgà àti irúfẹ�� ọ̀rá tíráǹsì. Èyí máa ń fa pípọ̀si jíjẹun tí kò ṣara lóore, ìsanra tó pàpọ̀jù, àti àdínkù nínú àwọn ìyá tí ó ń fún ọmọ wọn ní ọmú mu. Fífún ọmọ lọ́yàn jẹ́ ohun tí ati fi hàn pé ó ṣe pàtàkì púpọ̀ fún ìdàgbàsókè ọmọdé, láì ṣe àyọsílẹ̀ ọ̀nà tí wọ́n gbà ronú, bí wọn ti ń ṣe nílé ẹ̀kọ́ àti owó tí yóò máa wọlé fún wọn yóò ṣe pọ tó tí wọ́n bá dàgbà. WHO tẹ̀síwájú láti máa ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti àwọn olùdókòwò wọn láti ṣe àgbéga ìjẹun tí ó ṣara lóore ọmọ ọwọ́ àti ọmọdé tí ó tọ́ láìyọ ìpolongo ìfitónilétí lórí fífún ọmọ lọ́yàn kúrò àti akitiyan láti dènà àìjẹun tí ó ṣara lóore ní ti ìbílẹ̀, orílẹ̀-èdè àti ní òkèèrè m. Kẹ́kọ̀ọ́ nípa Oúnjẹ tí ń Ṣara Lóore àti Ààbò Óúnjẹ àti COVID-19","Ukudla kwezinsana Uhlolojikelele: Ukudla kwezinsana okufanele kubalulekile empilweni eqhubekayo yengane, kusukela ekuzalweni kuze kube sekubeni mdala. Ukupha ukudla ngendlela efanele eminyakeni emithathu yokuqala yokuphila kubaluleke kakhulu ngenxa yendima yako ekwehliseni ukugula kanye nokushona, ukunciphisa ingozi yesifo esingamahlalakhona kukho konke ukuphila kwazo, nokukhuthaza ukukhula kwengqondo kanye nomzimba okuvamile. Nakuba zonke izinsana kanye nezingane zinelungelo lokudla okunomsoco ngaphansi kweSivumelwano Samalungelo Engane, emazweni amaningi izinsana ezingaphansi kwengxenye yesine ziyakwazi ukuthola ukudla okuhlukene okudingekayo kanye nokuphiwa ukudla njalo. Izindlela zokupha ukudla ngendlela engafanele zibangela kuze kufike engxenyeni yesithathu yazo zonke izimo zokungondleki kahle kwezingane. Lokhu kuhlanganiswa ukwanda kokudla okuthengwa sekulungiselelwe ngengobisi lwezinsana kanye nemikhiqizo enosawoti omningi, ushukela wamahhala kanye nama-trans fat. Lokhu kubangela ukwanda kokudla okungenamsoco, ukukhuluphala ngokweqile kanye nokuncipha okuphawulekayo kwenani lomama abancelisa izingane zabo ibele. Ukuncelisa ibele kuye kwaboniswa ukuthi kubaluleke kakhulu ekukhuleni kwengane, okuhlanganisa ukukhuphuka kwe-IQ, ukwenza kahle esikoleni kanye nemali engenayo ephakeme empilweni yokuba mdala. I-WHO iyaqhubeka nokusebenza namaZwe angamaLungu kanye nabalingani ukukhuthaza ukondleka okufanele kwezinsana kanye nezingane, okuhlanganisa imikhankaso yolwazi lokuncelisa ibele kanye nemizamo yokuvimbela ukungondleki emazingeni endawo, kazwelonke, kanye nakwamanye amazwe. Funda mayelana Nokudla Okunomsoco kanye Nokuphepha Kokudla kanye neCOVID-19" +ተፅዕኖ፡- የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በአለም ዙሪያ ከ2 ቢሊየን በላይ ሰዎችን የሚጎዳ ሲሆን ጫናው ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ውስጥ ባሉ ሰዎች ዘንድ ተመጣጣኝ ያልሆነ ሚዛን አለው፡፡ በተለይ ጨቅላ እና ልጆች ለአደጋ የተጋለጡ ሲሆኑ በአብዛኛዎቹ የሚሞቱት በተመጣጠነ ምግብ እጥረት ምክንያት እድሜያቸው ከ5 ዓመት በታች የሆኑ ህጻናት ናቸው፡፡ ከ144 ሚሊዮን በላይ የሚሆኑ ከ5 አመት በታች የሆኑ ህጻናት የሰውነታቸው ክብደት መቀነስ ችግር (ላሉበት ዕድሜ ያነሰ ማለት ነው) እና 47 ሚልዮን የከሱ (ለቁመታቸው በጣም ቀጭን ነው) እንዳለባቸው ይገመታል፡፡ ተጨማሪ 38.3 ሚሊዮን የሚሆኑት ከመጠን ያለፈ ውፍረት ያላቸው ናቸው፡፡ የተመጣጠነ ምግብ እጥረቱ በተመጣጠነ ምግብ እጥረት ውስጥ ድርብ ሸክም ተብሎ በሚጠራው ከመጠን ያለፈ ውፍረት ጋር ብቻውን ሊከሰት ይችላል፣ በየዓመቱ 2.7 ሚሊዮን ህጻናት ሞት ወይም 45 በመቶው በልጆች ላይ ከሚደርሰው ሞት ጋር የተያያዘ ነው፡፡ በመጀመሪያዎቹ ዓመታት ውስጥ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በአካላዊ እና አእምሮአዊ እድገት ላይ ዘላቂ ተጽእኖ ይኖረዋል ይህ ደግሞ የአንድን ሰው የትምህርት ብቃት እና በኋላ ላይ በሚያገኘው የስራ እድል ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል፡፡ የዚህ ጉዳይ መጠን በአንዳንድ ሀገሮች በኢኮኖሚያዊ ጠቋሚዎች ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ ስለሚያሳድር እንደ ዋነኛ የአለም የጤና ችግር ይቆጠራል፡፡ የአለም አቀፉ ጫናን መቀነስ አለም አቀፋዊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን መቀነስ በእርግዝና ወቅት ተገቢውን ምግም በመመገብ እና የህጻናት ጡት በማጥባት ይጀምራል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ሕፃናትን ለ6 ወራት ብቻ እንዲያጠቡ ይመክራል፣ ደህንነቱ የተጠበ�� እና ተጨማሪ ምግብ እስከ ሁለት ወይም ከዚያ በላይ እስኪሞላቸው ድረስ ቀስ በቀስ እንዲጨመሩ ይመክራል፡፡,"Impact: Malnutrition affects over 2 billion people worldwide, and the burden is felt disproportionately by people in low- and middle-income countries. Infants and children are particularly vulnerable, with most deaths due to malnutrition occurring in children under 5 years of age. It is estimated that more than 144 million children under 5 are stunted (meaning too short for their age) and 47 million are wasted (too thin for their height). A further 38.3 million are overweight or obese. Undernutrition, which can occur alone or concurrently with obesity in what is called the double burden of malnutrition, is associated with 2.7 million child deaths each year, or 45% of all deaths in children. Malnutrition in the early years of life can have long-lasting impacts on physical and mental development, which in turn affect a person’s educational performance and later employment opportunities. The extent of this issue is such that it has a sizable effect on economic markers in some countries and is considered a major global health problem. Reducing the global burden Reducing global malnutrition begins with a proper diet during pregnancy and correct breastfeeding of infants. WHO recommends breastfeeding babies exclusively for 6 months, with safe and complementary foods being added slowly until age two or beyond.","Tasiri: Rashin cin abinci mai gina jiki na shafar sama da mutane biliyan biyu a faɗin duniya, sannan mutanen da suka fi jin matsalar shi ne a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi. Jarirai da ƙananan yara musamman su suka fi raunin fuskantar mace-mace saboda rashin samun abinci mai gina jiki da ke faruwa a yaran da suke ƙasa da shekara 5 da haihuwa. An ƙiyasta cewa sama da yara miliyan 144 da ke ƙasa da shekara 5 biyar suna tsakurewa (ma'ana suyi ƙanƙanta fiye da shekarunsu) da kuma miliyan 47 da suke sirancewa ( sirancewa sosai fiye da tsayinsu). Adadin sama da miliyan 38.3 kuwa suna yin nauyi da yawa ko ƙibar da ta wuce ƙa'ida. Rashin isasshen abinci mai gina jiki, wanda zai iya faruwa shi kaɗai ko kuma tare da ƙibar da ta wuce ƙa'ida a abin da ake kira da matsaloli biyu na rashin ingantaccen abinci, yana da alaƙa da mace-macen yara miliyan 2.7 duk shekara, ko kuma kaso 45% na dukkan mace-macen yara. Rashin abinci mai gina jiki a farko-farkon rayuwa zai iya haddasa illoli na tsawon lokaci lafiyar jiki da ƙwaƙwalwa, wanda gaba kuma yake shafar jajircewar neman ilimin mutum daga baya kuma ya shafi damarmakin samun aikin mutum. Iyakar girman wannan al'amarin shi yadda yake da haifar da babban tasiri a kan al'amuran tattalin arziƙi a wasu ƙasashen sannan ana kallonsa a matsayin wata babbar matsalar lafiya ta duniya. Rage matsalar lafiya ta duniya Rage rashin abinci mai gina jiki a duniya na fara wa ne da cin ingantaccen abincin da ya dace lokacin ɗaukar ciki da kuma shayar da jariri nonon uwa yadda ya dace. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana bada bada shawarar shayar da jarirai nonon uwa na wata 6 nan kaɗai, tare da amintaccen abinci da cikamakon ciyar da abinci da ake ƙara wa a hankali a hankali har zuwa shekaru 2 biyu ko sama da haka.","Athari: Utapiamlo huathiri zaidi ya watu bilioni 2 duniani kote, na mzigo huo unashughulikiwa isivyo sawa na watu katika nchi za uchumi wa kati na wa chini. Watoto wachanga na wa makaomo wapo katika hatari zaidi, huku vifo vingi vinavyotokana na utapiamzlo vikitokea kwa watoto chini ya umri wa miak 5. Inakadiriwa kuwa zaidi ya watoto milioni 144 walio chini ya umri wa miaka 5 wamedumaa (ikimaanisha ni wafupi kwa umri wao) na milioni 47 wamekonda sana (wembamba sana kwa kimo chao). Wengine milioni 38.3 wana uzito kupita kiasi au wengine unene kupita kiasi. Utapiamlo, ambao unaweza kutokea peke yake au wakati huo huo na unene uliokithiri ambao unaitwa mzigo maradufu wa utapiamlo, unahusishwa na vifo vya watoto milioni 2.7 kila mwaka, au 45% ya vifo vyote vya watoto. Utapiamlo katika miak ya mwanzoni ya maisha unaweza kuwa na madhara ya kudumu kwa ukuaji wa kimwili na kiakili, jambo ambalo huathiri ufaulu wa elimu wa mtu na fursa za ajira baadaye. Ukubwa wa suala hili ni kwamba lina athari kubwa kwa watengenezaji uchumi katika baadhi ya nchi na linachukuliwa kuwa shida kubwa ya kiafya duniani kote. Kupunguza mzigo wa kidunia. Kupunguza utapiamzlo duniani huanza na mlo kamili wakati wa ujauzito na unyonyeshaji sahihi wa watoto wachanga. WHO linapendekeza watoto kunyonyeshwa kwa miezi 6 pekee, huku vyakula salama na vya ziada vikiongezwa polepole hadi umri wa miaka miwili au zaidi.","Ipa: Àìjẹun tí ó ṣara lóore ń ṣe àkóbá fún ènìyàn tí ó ju bílíọ̀nù méjì lọ lágbàáyé, àti ẹrù náà dàbí pé kò sí ìpín kárí nípa ènìyàn ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó táṣẹ́rẹ́ ń wọlé fún. Ọmọ ọwọ́ àti ọmọdé ní pàápàá jù lọ jẹ́ aláìgbára, pẹ̀lú ọ̀pọ̀ ikú látàrí àìjẹun tí ó ṣara lóore tí ó wáyé nínú àwọn ọmọdé ní ọdún tí kò tí ì tó márùn-ún. Ó tó mílíọ́nù 144 ọmọdé tí ọjọ́-orí wọn ò tíì tó ọdún 5 tí wọn kò ga tó (èyí túmọ̀ sí pé wọ́n kúrú jù fún ọjọ́-orí wọn), àwọn mílíọ́nù 47 sì ṣòfò (wọ́n tínrín jù fún ọjọ́-orí wọn). Síwájú sí, àwọn mílíọ́nù 38.3 wúwo jù tàbí sanra jù. Àìjẹunaṣaralóore, èyí tí ó lè dá ṣẹlẹ̀ tàbí kí ó ṣẹlẹ̀ pẹ̀lú ìsanra nínú ohun tí à ń pè ní ìlọ́po àjàgà àìjẹunaṣaralóore, ní í ṣe pẹ̀lú ikú mílíọ́nù 2.7 ọmọdé lọ́dún, tàbí 45% gbogbo ikú láàrin àwọn ọmọdé. Àìjẹunaṣaralóore ní àwọn ọdún àkọ́kọ́-gbáyé lè ní àwọn ipa atọ́jọ́ lórí ìdàgbàsókè ìṣe-ara àti ọpọlọ, èyí tí ó máa ń kópa ìmọ̀ọ́ṣe ènìyàn nínú ètò ẹ̀kọ́ àti àwọn àǹfààní níní iṣẹ́ lọ́jọ́-iwájú. Gbèdéke ìṣẹ̀lẹ̀ yìí níí ṣe pẹ̀lú níńí ipa oníwọ̀n lórí àwọn olùṣe ọrọ̀-ajé ní àwọn orílẹ̀-èdè kan àti pé wọ́n rí i gẹ́gẹ́ bí ìṣòro ìlera àgbáyé pàtó. Ṣíṣé àdínkù ẹrù àgbáyé Dídín àìjẹunaṣaralóore kù lágbàáyé bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú oúnjẹ gidi lásìkò ìlóyún àti ìfọ́mọlọ́yàn tó tọ́. WHO dábàá fífún ọmọ lọ́yàn nìkan fún oṣù 6, pẹ̀lú àfikún àwọn oúnjẹ aláìléwu díẹ̀díẹ̀ títí di ọjọ́-orí ọdún kejì tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ.","Umthelela: Ukungondleki kuthinta abantu abangaphezu kwezigidigidi ezingu-2 emhlabeni wonke, futhi umthwalo uzwakala ngokungenakulinganiswa ngabantu basemazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Izinsana kanye nezingane zisengozini kakhulu, futhi iningi labantu abashonayo ngenxa yokungondleki okwenzeka ezinganeni ezingaphansi kweminyaka yobudala emi-5. Kulinganiselwa ekutheni izingane ezingaphezu kwezigidi eziyi-144 ezingaphansi kweminyaka yobudala emi-5 azikhuli ngendlela efanele (okusho ukuthi zimfushane kakhulu kuneminyaka yazo) futhi izigidi ezingama-47 ziondile (zizace kakhulu kunobude bazo). Ezinye eziyizigidi ezingama-38,3 zikhuluphele noma zikhuluphele ngokweqile. Ukungondleki, okungenzeka kukodwa noma ngesikhathi esifanayo nokukhuluphala kulokho okubizwa ngokuthi umthwalo ophindwe kabili wokungondleki, kuhlotshaniswa nokushona kwezingane eziyizigidi ezingu-2.7 unyaka ngamunye, noma u-45% wakho konke ukushona kwezingane. Ukungondleki eminyakeni yokuqala yokuphila kungaba nemithelela ehlala isikhathi eside ekukhuleni ngokomzimba kanye nangokwengqondo, nakho okuthinta ukusebenza komuntu ngokuphathelene nezemfundo kanye namathuba emisebenzi kamuva. Izinga lale nkinga lingangokuthi linomthelela omkhulu ezinkombeni zezomnotho kwamanye amazwe futhi libhekwa njengenkinga enkulu yezempilo yomhlaba wonke. Ukunciphisa umthwalo womhlaba wonke Ukunciphisa ukungondleki emhlabeni wonke kuqala ngokudla ukudla okufanele ngesikhathi sokukhulelwa kanye nokuncelisa kahle ibele izinsana. I-WHO incoma ukuthi izingane zinceliswe ibele kuphela izinyanga eziyi-6, ngesikhathi kwengezwa ukudla okuphephile futhi okunezezelayo kancane kancane kuze kube seminyakeni yobudala emibili noma ngaphezulu." +"ይህ ማለት ህጻናት ከወላጅ እናቶቻቸው ወይም ከአጥቢዋ ሴት ሌላ ፈሳሽ ወይም ጠጣር፣ ውሃን ጨምሮ አስፈላጊ ካልሆነ በስተቀር (እንደ የአፍ ውስጥ የውሃ ፈሳሽ መፍትሄዎች ወይም የቫይታሚን እና ማዕድን ተጨማሪዎች)የጡት ወተት ብቻ መቀበል አለባቸው፡፡ ተገቢውን የጡት በማጥባት በልጁ የህይወት ዘመን ሁሉ በሌሎች የእድገት ጠቋሚዎች ላይ ጉልህ መሻሻሎች ያለው በየአመቱ ከ820,000 በላይ የህጻናትን ህይወት ማዳን እንደሚቻል ይገመታል፡፡ በአሁኑ ሰዓት ጡት በማጥባት ላይ ያሉት ሕፃናት 40% ገደማ ብቻ ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እ/አ/አ በ2016-2025 በተባበሩት መንግስታት የስነ-ምግብ እርምጃ በአስርት አመታቱ ውስጥ የተዘረዘሩትን ድጋፎች ከአባል ሀገራት እና አጋሮች ጋር በመተባበር ተግባራዊ ለማድረግ ይሰራል፡፡ የዘመቻው ዓላማዎች በነፍሰ ጡር እናቶች እና ጨቅላ ህጻናት ላይ የሚደርሰውን የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በመከላከል እና በመፈወስ በሁሉም አካባቢዎች በተለይም በዕድሚያቸው መጀመሪያ ላይ የህብረተሰቡን የአመጋገብ ሁኔታ ማሻሻልን ያጠቃልላል፡፡","This means babies should receive only breastmilk from the mother or wet nurse with no other liquids or solids, including water unless required (such as oral rehydration solutions or vitamin and mineral supplements). With proper breastfeeding, it is estimated that over 820 000 children’s lives could be saved each year, with marked improvements in other development markers throughout the child’s life. Currently, only about 40% of infants are exclusively breastfed. WHO works to implement the initiatives outlined in the United Nations Decade of Action on Nutrition 2016–2025 in collaboration with Member States and partners. The goals of the campaign include improving the nutritional status of the population in all areas, particularly in early life, by preventing and treating malnutrition among pregnant women and young children.","Hakan na nufin za a ba wa jarirai nonon uwa kaɗai ko mai shayarwar da za ta iya shayarwa ba tare da wani abinci mai ruwa-ruwa ko mai tauri ba, wanda ya haɗa da ruwa har sai an buƙata (kamar irin su ruwan gishiri da suga ko sinadarin bitamin da magungunan ƙara wani abu). Ta hanyar shayar da nono yadda ya dace, an ƙiyasta cewa za a iya tserar da sama da yara 820 000 duk shekara, tare da bayyanannun gyare-gyare a wasu ɓangarorin cigaba ta gaba ɗaya rayuwar yaron. A halin yanzu, kusan kaso 40% na jarirai kawai ake shayarwa. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki don tabbatar shirye-shiryen da aka bayyana a shirin majalisar ɗinkin duniya a kan abinci mai gina jiki a shekarar 2016 zuwa 2025 da haɗin guiwa da ƙasashe da abokan haɗin guiwa. Manufofin yin rangadin ya haɗa da inganta matsayin samun abinci mai gina jiki na al'umma a dukkanin gurare, musamman a farkon shekaru, ta hanyar kariya da magance rashin abinci mai gina jiki a cikin mata masu juna biyu da ƙananan yara.","Hii ina maana kwamba watoto wanapaswa kupokea maziwa ya mama pekee kutoka kwa mama au mlezi asiiye na vimiminika vingine au vitu vikali, ikiwa ni pamoja na maji isipomkuwa kama inavyotakiwa (kama vile vimumunyisho vya kuongeza maji au kirutubisho cha vitamini na madini). Kwa kunyonyesha vizuri, inakadiriwa kuwa zaidi ya maisha ya watoto 820000 yanaweza kuokolewa kila mmwaka, huku kukiwa na maboresho makubwa katika alama nyingine za ukuaji katika maisha ya mtoto. Hivi sasa, ni 40% tu ya watoto wachanga wanaonyonyeshwa maziwa ya mama. WHO linafanya kazi kutekeleza mipango iliyoainishwa katika Muongo wa Utekelezaji wa Umoja wa Mataifa kuhusu Lishe 2016 hadi 2025 kwa ushirikiano na Nchi Wanachama na washirika. Malengo ya kampeni hiyo ni pamoja na kuboresha hali ya lishe ya watu katika maeneo yote, hasa katika umri mdogo, kwa kuzuia na kutibu utapiamlo miongoni mwa wajawazito na watoto wadogo.","Èyí túmọ̀ sí pé kí àwọn ìkókó mu ọyàn nìkan láti ọ̀dọ̀ ìyá wọn tàbí àwọn nọ́ọ̀sì olómilọ́yàn láìsí oúnjẹ olómi tàbí líle kankan, pẹ̀lú omi àfi bí ó bá nílò (bí àwọn ojútùú fún ìlómilára tàbí àwọn àfikún fítámì àti mínírà). Pẹ̀lú ìfọ́mọlọ́yàn tó tọ́, iye àwọn ọmọdé tí a lè dóòlà lọ́dún ju 820 000 lọ, pẹ̀lú ìgb[[erú alọ́mì ní ti àwọn àmì ìdàgbàsókè mìíràn ní ìgbésíayé ọmọ náà. Ní báyìí, ìdá bí ogójì nínú àwọn ọmọ ọwọ́ni ó jẹ́ wí pé wọ́n ń fún wọn lọ́yàn. Àjọ WHO ṣiṣẹ́ láti lè ṣe àwọn ohun tí àgbékalẹ̀ là kalẹ̀ ní orí United Nations Decade of Action on Nutrition 2016-2025 ní àjùmọ̀ṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti olùdókòwò. Ìlépa ìpolongo náà kò yọ sílẹ̀ ipò jíjẹun tí ó ṣara lóore ti àwọn ènìyàn ní gbogbo agbègbè, ní pàápàá jù lọ ní ìṣẹ̀ṣẹ̀ bẹ̀rẹ̀ ayé, nípa ìdẹ́kun àti títọ́jú àìjẹun tí ó ṣara lóore láàárín àwọn obìnrin aláboyún àti àwọn ọmọ kékeré.","Lokhu kusho ukuthi izingane kufanele zithole ubisi lwebele kuphela oluvela kumama noma koncelisa ibele ingane angayizali (wet nurse) ngaphandle kolunye uketshezi noma ukudla okujwayelekile, okuhlanganisa amanzi ngaphandle uma kudingeka (njengezingxube zokubuyisela amanzi emzimbeni noma izithasiselo zamavithamini kanye namaminerali). Ngokuncelisa ibele ngendlela efanele, kulinganiselwa ukuthi impilo yezingane ezingaphezu kwezi-820 000 kungasindiswa unyaka ngamunye, kube nokuthuthuka okuphawulekayo kwezinye izimpawu zokukhula kuyo yonke impilo yengane. Njengamanje, cishe u-40% kuphela wezinsana ezinceliswa ibele kuphela. I-WHO isebenela ukuqalisai izinyathelo ezichazwe ku-United Nations Decade of Action on Nutrition 2016–2025 ngokubambisana namaZwe angamaLungu kanye nabalingani. Imigomo yomkhankaso ihlanganisa ukuthuthukisa isimo sokudla okunomsoco kwabantu kuzo zonke izindawo, ikakhulukazi ebunganeni, ngokuvimbela kanye nokwelapha ukungondleki kwabesifazane abakhulelwe kanye nezingane ezincane." +የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ማጠቃሊያ፡- የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ታካሚዎችን እና የጤና ሰራተኞችን ማስቀረት በሚቻሉ በሽታዎች እንዳይያዙ የሚከላከል የተግባር በማስረጃ ላይ የተመረኮዘ አካሄድ ነው፡፡ ውጤታማ የበሽታ መ��ላከል እና ቁጥጥር በሁሉም የጤና ስርዓቱ ደረጃዎች ላይ ፖሊሲ አውጪዎች፣ የፋሲሊቲ አስተዳዳሪዎች፣ የጤና ሰራተኞች እና የአለም ጤና ድርጅት የጤና አገልግሎት ተደራሽነትን ጨምሮ የማያቋርጥ እርምጃ መውሰድን ይፈልጋል፡፡ የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥሩ በሁሉም የጤና አጠባበቅ መስተጋብር ላይ ለእያንዳንዱ የጤና ሰራተኛ እና ታካሚ ሁሉን አቀፍ ጠቀሜታ ያለው በመሆኑ በታካሚ ደህንነት እና እንክብካቤ ጥራት መስኩ ላይ ልዩ ነው፡፡ ተገቢ ያልሆነ የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ጉዳት የሚያስከትል በመሆኑ ለሞት ሊያደርስ ይችላል፡፡ ያለ ውጤታማ የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ጥራት ያለው የጤና እንክብካቤ አቅርቦትን ማግኘት አይቻልም፡፡ የበሽታን መከላከል እና ቁጥጥር በሁሉም የጤና አጠባበቅ ዘርፎች ማለትም የእጅ ንፅህናን፣ የቀዶ ጥገና ማዕከልን በሽታዎችን፣ መርፌን ደህንነትን፣ ፀረ-ተህዋስያንን መቋቋም እና ሆስፒታሎች በድንገተኛ እና ድንገተኛ ካልሆነው ውጭ በሚሰሩበት መንገድ ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል፡፡ የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥርን ለመደገፍ ፕሮግራሞች በተለይ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ የጤና እንክብካቤ አሰጣጥ እና የሕክምና ንፅህና ደረጃዎች በሁለተኛ ደረጃ በሽታዎቹ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ በበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ላይ የተከናወኑት አብዛኛዎቹ ስራዎች በባህሪው በሽታዎቹን ከታወቁ በኋላ ከመፈወስ ይልቅ በመከላከል ላይ ያተኮረ በመሆኑ ተደብቀዋል፡፡,"Infection prevention and control Overview: Infection prevention and control (IPC) is a practical, evidence-based approach preventing patients and health workers from being harmed by avoidable infections. Effective IPC requires constant action at all levels of the health system, including policymakers, facility managers, health workers and those who access health services. IPC is unique in the field of patient safety and quality of care, as it is universally relevant to every health worker and patient, at every health care interaction. Defective IPC causes harm and can kill. Without effective IPC it is impossible to achieve quality health care delivery. Infection prevention and control effects all aspects of health care, including hand hygiene, surgical site infections, injection safety, antimicrobial resistance and how hospitals operate during and outside of emergencies. Programmes to support IPC are particularly important in low- and middle-income countries, where health care delivery and medical hygiene standards may be negatively affected by secondary infections. WHO Response Much of the work done on infection prevention and control (IPC) is hidden, as by its nature it prevents issues rather than treating them after the fact.","Riga-kafi da magance kamuwa da cuta Gamsashshen bayani: Kariya da magance kamuwa da cuta, wato (IPC) hanya ce da ainishi da kuma take a kan shaidun kimiyya. Ingantacciyar hanyar kariya da magance kamuwa da cuta IPC na buƙatar hoɓɓasa a koyaushe a dukkanin matakan harkar lafiya, wanda ya haɗa da masu yin doka da masu kula da cibiyoyin lafiya da ma'aikatan lafiya da kuma waɗanda ke samun ayyukan kiwon lafiya. Hanyar kariya da magance kamuwa da cuta IPC abin ƙayatarwa ne a fannin kula da lafiyar mara lafiya da ingancin kiwon lafiya, kamar yadda gaba ɗaya take da alaƙa da kowanne ma'aikacin lafiya da mara lafiya, a kowacce mu'amalar kiwon lafiya. Hanyar kariya da magance kamuwa cuta mai matsala tana janyo mummunan abu sannan zata iya kisa. Ba tare da samun ingantacciyar kariya da magance kamuwa da cuta, ba zai yiwu ba a cimma bada ingantacciyar kiwon lafiya ba. Riga-kafi da magance kamuwa da cuta na shafar dukkanin al'amuran kiwon lafiya, wanda ya haɗa da tsaftace hannu da ɗaukar cuta yayin tiyata da kulawa da yin allura da ƙinjin maganin ƙaramar ƙwayar halitta da yadda asibitoci ke gudanar da aiki a lokacin da bayan agajin gaggawa. Shirye-shiryen tallafawa yin riga-kafi da magance kamuwa da cuta suna da muhimmanci musamman a ƙasashe da suke da ƙaranci da matsakaicin arziƙi, inda tsarin bada kiwon lafiya da ƙa'idojin tsaftace harkar lafiya suke iya fuskantar mummunan yanayi ta dalilin kamuwa da wata cutar bayan yin maganin wata. Matakan Hukumar WHO Da yawan aikin da ake yi a kan yin riga-kafi da magance kamuwa da cuta (IPC) a ɓoye yake, a yadda yake a ɗabi'ar aikin yana yin riga-kafin matsaloli ne maimakon magancesu bayan faruwar matsalar.","Kuzuia na kudhibiti maambukizi Muhtasari: Kinga na udhibiti wa maambukizi (IPC) ni mbinu ya vitendo, yenye msingi wa ushahidi kuzuia wagonjwa na wahudumu wa Afya wasidhuriwe na maambukizi yanayoweza kuepukika. IPC yenye ufanisi inahitaji hatua za mara kwa mara katika ngazi zote za mfumo wa Afya, ikiwa ni pamoja na watunga sera, wasimamizi wa vituo, wahudumu wa Afya na wale wanaopata huduma za Afya. IPC ni ya kipekee katika nyanja ya usalama wa mgonjwa na ubora wa huduma, kwani inafaa kote ulimwenguni kwa kila mhudumu wa Afya na mgonjwa, katika muingiliano wa huduma ya Afya. IPC yenye kasoro husababisha madhara na inaweza kuua. Bila IPC madhubuti haiwezekani kufikia utoaji wa huduma bora za Afya. Uzuiaji na udhibiti wa maambukizo huathiri vipengele vyote vya huduma ya Afya, ikijumuisha usafi wa mikono, maambukizi ya tovuti ya upasuaji, usalama wa sindano, ukinzani wa antimikrobia na jinsi hospitali zinavyofanya kazi wakati na nje ya Dharura. Mipango ya kusaidia IPC ni muhimu hasa katika nchi za kipato cha chini na cha kati, ambapo utoaji wa huduma za afya na viwango vya usafi wa kimatibabu vinaweza kuathiriwa vibaya na maambukizi ya pili. Muitikio wa WHO Kazi kubwa inayofanywa katika kuzuia na kudhibiti maambukizi (IPC) imefichwa, kwani kwa asili yake inazuia masuala badala ya kuyatibu baada ya ukweli.","Ìdẹ́kun àti dídarí ìkóràn Ìsọnísókí: Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn jẹ́ ohun tí a lè fi sí ojú ìṣe, ìlànà tí ó ní ẹ̀rí ní dídẹ́kun àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera láti ní ìpalára lára ìkóràn tí ó ṣe ń yẹra fún. Ètò Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn tí ó múná dóko tí ó fẹ́ ìṣe ojú ẹsẹ̀ ní gbogbo ipele ti ètò ìlera, láì ṣe àyọsílẹ̀ àwọn aṣètò ìmúlò, àwọn tí ń bójútó ohun èlò, àwọn elétò ìlera àti àwọn tí ó ní ànfààní sí ètò ìlera. IPC jẹ́ alára ọ̀tọ̀ ní ẹ̀ka ààbò àwọn aláìsàn àti ìtọ́jú tí ó péye, nítorí ó wà ní ìbámu kárí ayé sí gbogbo àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti aláìsàn, ní gbogbo ibi tí ìtọ́jú ìlera tí ń wáyé. IPC alábùkù máa ń fa ìpalára ó sì lè pani. Láìsí Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn tí ó múná dóko kò ṣe é ṣe láti lè ṣe àṣeyọrí fífúnni ní ètò ìlera tó gbámúṣé. Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn ní ipa lórí gbogbo ẹ̀ka ìtọ́jú ìlera láìsí àyokúrò ìmótótó ọwọ́, ìkóràn àwọn ibi tí a ti ń ṣiṣẹ́ abẹ, gígún abẹ́rẹ́ pẹ̀lú ààbò, ìrẹ̀sílẹ̀ àwọn ohun tí ń fa kòkòrò àìsàn àti bí àwọn ilé-ìwòsàn ṣe ń ṣiṣẹ́ ní àkókò àti nígbà tí kò sí ohun pàjáwìrì. Ètò láti ṣe àtìlẹyìn Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn (IPC) ní pàápàá jù lọ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó táṣẹ́rẹ́ ń wọlé fún, níbi tí ìtọ́jú ìlera àti ìgbéwọ̀n ohun èlò fún iṣẹ́ ìṣẹ́gun lè rí àwọn ohun tí yóò kó àdàlù bá a nípa àwọn àkóràn onípele gíga. Ìdáhùn Àjọ WHO Ọ̀pọ̀ iṣẹ́ tí a ti ṣe lórí Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn jẹ́ èyí tí ó farasin, nítorí nípa bí ó ti rí ó máa ń dẹ́kun awuyewuye èyí tí yóò fi máa tọ́jú wọn lẹ́yìn rírí òdodo.","Ukuvimbela kanye nokulawula ukutheleleka ngesifo Uhlolojikelele: Ukuvimbela kanye nokulawula ukutheleleka (IPC) kuyindlela esebenzayo, esekelwe ebufakazini evimbela iziguli kanye nezisebenzi zezempilo ukuthi zingalinyazwa yizifo ezingagwenywa. I-IPC esebenza ngempumelelo idinga isinyathelo esiqhubekayo kuwo wonke amazinga ohlelo lwezempilo, okuhlanganisa abenzi bezinqubomgomo, abaphathi bezikhungo, izisebenzi zezempilo kanye nalabo abathola izinsiza zezempilo. I-IPC ihlukile emkhakheni wokuphepha kweziguli kanye nekhwalithi yokunakekelwa, njengoba ifanele kuwo wonke umsebenzi wezempilo kanye nesiguli, kukho konke ukuxhumana kokunakekela kwezempilo. I-IPC engasebenzi kahle ibangela ukulimala futhi ingabulala. Ngaphandle kwe-IPC esebenza ngempumelelo angeke kukwazi ukufeza ukulethwa kokunakekela kwezempilo okuyikhwalithi. Ukuvimbela kanye nokulawula ukutheleleka ngesifo kuthinta zonke izici zokunakekelwa kwezempilo, okuhlanganisa inhlanzeko ngokuphathelene nezandla, ukutheleleka ngesifo kwendawo ehlinziwe, ukuphepha ngokuphathelene nomjovo, ukumelana nemithi ebulala amagciwane kanye nendlela izibhedlela ezisebenza ngayo ngesikhathi kanye nangaphandle kwesikhathi sezimo eziphuthumayo. Izinhlelo zokusekela i-IPC zibaluleke kakhulu emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, lapho ukulethwa kokunakekela kwezempilo kanye nezindinganiso zenhlanzeko yezokwelapha kungathinteka ngendlela engafanele ngenxa yokutheleleka ngezifo kwesibili. Impendulo yeWHO Umsebenzi omningi owenziwe ekuvimbeleni nasekulawuleni ukutheleleka ngesifo (IPC) ufihliwe, njengoba ngokwemvelo yayo ivimbela izinkinga kunokuba izelaphe ngemva kokwenzeka kokuthile." +ሆኖም ከጤና አጠባበቅ ጋር የተገናኙ በሽታዎች ማንኛውም የጤና ባለስልጣን ችላ ሊለው የማይችልበት ችግር ነው፡፡ ይህንን ትግል ለመደግ የዓለም ጤና ድርጅት በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ የምክረ ሀሳቦችን እና የአሰራር ሂደቶችን ደረጃዎችን የሚያወጡ እና ሊወገዱ የሚችሉ በሽታዎችን የሚገድቡ ባህሪያትን የሚያበረታቱ ፕሮግራሞችን እና ዘመቻዎችን አዘጋጅቷል፡፡ የመጀመርያው የዓለም ጤና ድርጅት የአለም አቀፍ የታካሚ ጫናው በበሽታ ለመከላከልና ለመቆጣጠር እንዲቻል ዘንድ የአንድን የአገር የመከላከል አቅም ግንባታ አለም አቀፍ መለኪያውን መሠረት ጥሏል፡፡ በዚህ ፕሮግራም የአለም ጤና ድርጅት የሀገር ውስጥ የበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ፖሊሲዎችን እና መመሪያዎችን ለማዘጋጀት የቴክኒክ እገዛ ያደርጋል፣ በሀገር ውስጥ የሚካሄዱ ግምገማዎችን ያካሂዳል፣ በመመሪያ ልማት ላይ ያተኮሩ ስብሰባዎችን ይጠራል፤ ለጤና እንክብካቤ አቅራቢዎች ቀጣይነት ያለው ድጋፍ ያደርጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በየአመቱ የሚካሄደው የቀጥታ ስርጭት፡- የእጆችዎን ንጽና ይጠብቁ የሚል ዘመቻ በግንቦት ወር ላይ በየዓመታቱ ጥሪ ያቀርባል። ይህ ዘመቻ ከኮቪድ-19 ወረርሽኝ ጋር ተያይዞ የሚያስፈልገው ይበልጥ አሳሳቢ እየሆነ የመጣውን የጤና ባለሙያዎችን እና ህሙማንን በአግባቡ እጃቸውን የመታጠብ አስፈላጊነት ማስተማር ይፈልጋል፡፡,"However, health care-associated infections (HAIs) are an ongoing problem that no health authority can afford to ignore. To help in this fight, WHO has created a number of programmes and campaigns that set standards for evidence-based recommendations and operating procedures and promote behaviours to limit avoidable infections. The first WHO Global Patient Challenge laid the foundations for the IPC Global Unit, which works to support country capacity-building for IPC action. Through this programme, WHO provides technical assistance for developing local IPC policies and guidelines, performs in-country assessments, convenes meetings focused on guideline development and provides ongoing support for health care providers. WHO also makes a global annual call to action for health workers though the SAVE LIVES: Clean Your Hands campaign held each May. This campaign seeks to educate health workers and patients on the importance of effective hand washing, the need for which has become more acute with the COVID-19 pandemic.","Sai dai, cututtukan da ake ɗauka yayin kulawa da kamuwa da cututtuka (HAIs) matsaloli ne da suka ƙi ci suka ƙi cinyewa da ba wata humar Lafiya da za ta yi watsi da su. Don taimakawa a wannan yaƙin, hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙirƙiri shirye-shirye da ran-gadi da yawa da suka tsara ƙa'idoji don bada shawarwari masu shIdar kimiyya da hanyoyin gudanar da aiki da ƙarfafa ɗabi'un da zasu rage kamuwa da cututtuka da za a iya magani. Shirin duniya na farko na jin matsalolin mara lafiya da magancesu shi ne ya kafa harsashin zuwan ɓangaren riga-kafi da magance kamuwa da cuta na duniya, wanda yake taimakawa ƙasashe ƙara inganta ƙarfinsu don kariya da magance kamuwa da cututtuka. Ta hanyar wannan shirin, hukumar Lafiya ta Duniya tana taimakawa ƙasashe ƙirƙirar tsare-tsare da ƙa'idojin gida na kariya da magance kamuwa da cuta (IPC) kuma suna aiwatar yin ƙiyasi da haɗa taruka don samar da ƙa'idoji da cigaba da taimakawa ma'aikatan kiwon lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya tana yin kira ga duniya don yin ƙoƙarin tallafawa ma'aikatan lafiya ta hanyar shirin nan na 'SAVE LIVES' (tserar da rayuka): da rangadin tsaftace hannun ka da ake gabatar wa a kowanne watan Mayu. Wannan rangadin na ƙoƙarin ilimtar da ma'aikatan lafiya da marasa lafiya a kan muhimmancin ingantaccen wanke hannu, wanda buƙatar hakan ya zama dole sakamakon annobar COVID-19.","Hata hivyo, magonjwa yanayohusiana na huduma za Afya (HAIs) ni tatizo linaloendelea ambalo hakuna mamlaka ya afya inayoweza kumudu kulipuuza. Ili kusaidia katika mapambano haya, WHO imeunda idadi ya programu na kampeni zinazoweka viwango vya mapendekezo ya msingi ya ushahidi na taratibu za uendeshaji na kukuza tabia ili kupunguza maambukizi yanayoweza kuepukika. Changamoto ya kwanza ya Wagonjwa wa WHO iliweka misingi ya kitengo cha kimataifa cha IPC, ambacho kinafanya kazi kusaidia ujenzi wa uwezo wa nchi kwa hatua za IPC. Kupitia mpango huu, WHO hutoa usaidizi wa kiufundi kwa ajili ya kuendeleza sera na miongozo ya IPC ya ndani, hufanya tathmini za ndani ya nchi, kuitisha mikutano inayozingatia uundaji wa muongozo na kutoa usaidizi unaoendelea kwa watoa huduma za Afya. Pia WHO inatoa wito wa kimataifa wa kuchukua hatua kwa wahudumu wa Afya ingawa kampeni ya OKOA MAISHA: Safisha mikono yako inayofanyika kila Mei. Kampeni hii inalenga kuelimisha wahudumu wa Afya na wagonjwa juu ya umuhimu wa kunawa mikono kwa ufanisi ambayo hitaji lake limekuwa kali zaidi kutokana na janga la UVIKO-19.","Síbẹ̀ síbẹ̀, Àwọn Àkóràn tí ó ní Ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú Ìtọ́jú Ìlera jẹ́ ohun ìṣòro lọ́wọ́ lọ́wọ́ báyìí tí àwọn aláṣẹ ìlera kò lè ṣe aláìgbọ́. Èyí máa ń ṣe ìrànlọ́wọ́ nínú ìjà, WHO ti dá ọ̀pọ̀lọpọ̀ ètò àti ìpolongo tí ó ti ṣàfihàn àwọn ìyànjú ẹlẹ́rìí àti ọ̀nà ìgbà ṣiṣẹ́ àti àwọn ìwà tí ó yẹ kí a gbé ga láti dẹ́kun àwọn ìkóràn tí ó ṣe ń yẹra fún. Ìpènijà àkọ́kọ́ fún àwọn Aláìsàn Àgbáyé ti Àjọ WHO ṣe iìfilọ́lẹ̀ fún ẹ̀ka Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn ti àgbáyé tí ó ń ṣiṣẹ́ láti ṣe àtìlẹyìn fún ipa fún ìtẹ̀síwájú ìṣe Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn. Nípasẹ̀ ètò yìí, Àjọ WHO pèsè ìrànlọ́wọ́ tó gbọngbọ́n fún ìdàgbàsókè ètò ìmúlò àti ìtọ́ni ìbílẹ̀ ti Àjọ Ìdẹ́kun àti Ìdarí Ìkóràn ṣíṣe iṣẹ́ nínú ìgbéléwọ̀n orílẹ̀-èdè, ìpàdé àpérò tí ó ní àfojúsùn lórí ìtọ́ni ìdàgbàsókè àti ìpèsè lórí àti lẹ́yìn fún àwọn Olùpèsè ìtọ́jú ìlera. WHO tún ṣe ìpè ẹ̀kan lọ́dún àgbàyé fún òṣìṣẹ́ ìlera bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó ń DÁÀBÒ BO Ẹ̀MÍ: Ìpolongo Ẹ Fọwọ́ Yín Mọ tí ó máa ń wáyé nínú oṣù karùn-ún. ́. Ìpolongo yìí ń fẹ́ àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí yóò kọ́ lẹ́kọ̀ọ́ àti àwọn aláìsàn lórí pàtàkì fífọ ọwọ́, èyí tí ó ti fa àjàkálẹ̀ Kòrónà ọlọ́jọ́ péréte.","Kodwa-ke, izifo ezihlobene nokunakekelwa kwezempilo (amaHAI) ziyinkinga eqhubekayo okungekho siphathimandla sezempilo esingakwazi ukuzishaya indiva. Ukusiza kule mpi, i-WHO isungule izinhlelo kanye nemikhankaso eminingana ebeka izindinganiso zezincomo ezisekelwe ebufakazini kanye nezinqubo zokusebenza futhi ikhuthaze ukuziphatha ngendlela enciphisa izifo ezingagwenywa. I-Global Patient Challenge yokuqala yeWHO yabeka izisekelo ze-IPC Global Unit, esebenzela ukusekela ukuhlomisa izwe ngokuphathelene nesinyathelo se-IPC. Ngalolu hlelo, i-WHO inikeza usizo lwezobuchwepheshe ekuthuthukiseni izinqubomgomo neziqondiso ze-IPC zendawo, yenza ukuhlola ezweni, ibamba imihlangano egxile ekwakhiweni kweziqondiso futhi inikeze usizo oluqhubekayo kubahlinzeki bokunakekela kwezempilo. I-WHO iphinde ihlabe ikhwelo lwaminyaka yonke lwezisebenzi zezempilo ngeSAVE LIVES: Umkhankaso obizwa ngokuthi iClean Your Hands ebungazwa njalo ngoNhlaba. Lo mkhankaso ufuna ukufundisa izisebenzi zezempilo lkanye neziguli ngokubaluleka kokugeza izandla ngendlela efanele, isidingo salokhu siye saba sikhulu kakhulu ngobhubhane lweCOVID-19." +የአእምሮ ንብረት እና ንግድ አጠቃላይ እይታ: የአዕምሯዊ ንብረት ማለት በኢንዱስትሪ፣ በሳይንስ፣ በሥነ-ጽሁፍ እና በኪነ-ጥበብ መስኮች የአዕምሯዊ እንቅስቃሴን ያመለክታል። በጤና እንክብካቤ ዐውድ ውስጥ ይህ ጽንሰ-ሀሳብ እንደ አጠቃላይ መድኃኒቶች አጠቃቀም ያሉ ርዕሰ ጒዳዮችን ይመለከታል፣ በተለይም ኩባንያዎች እነዚህን ምርቶች በተወሰኑ ጂኦግራፊያዊ ክልሎች ውስጥ እንዴት ለገበያ ማቅረብ እና መሸጥ እንደሚችሉ። የአዕምሯዊ ንብረት መብቶች እና የሚቆጣጠሯቸው ህጎች ለመድኃኒቶች ደረጃዎች እና ተደራሽነት ቊጥጥር አስፈላጊ ናቸው፣ ግን ለአዳዲስ መድኃኒቶች እና ለጤና እንክብካቤ ምርቶች ልማት ማበረታቻም ናቸው። ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ከጄኔሪክ መድኃኒቶች ጋር በተያያዘ የአዕምሯዊ ንብረት ጥበቃ ጒዳይ ላይ ሰፊ ክርክር ተደርጓል። ይህ በተለይ በክልሉ ውስጥ የተለመደ በሽታን ለማከም የመድኃኒት ልማት በሚያስፈልግባቸው አካባቢዎች ውስጥ ነው፣ ግን የምርምር ወጪዎችን ለመደገፍ ገበያው ትልቅ አይደለም። በተደራሽነት እና ትርፍ መካከል ያለው አስፈላጊ ሚዛን የእነዚህ ክርክሮች እምብርት ሲሆን በነፃ ንግድ እና ደንብ ላይ በሚደረጉ ውይይቶች ይቀጥላል። የ ዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት በአዕምሯዊ ንብረት እና ንግድ ላይ የሚያከናውነው አብዛኛው ሥራ የዶሃ መግለጫ እና ከንግድ ጋር የተዛመዱ የአዕምሯዊ ንብረት መብቶች( ቲአርአይፒኤስ) ��ምምነት በመባል የሚታወቀው ከ 2001 የዓለም ንግድ ድርጅት ማዕቀፍ ጋር ይዛመዳል። በ2006 የዓለም ጤና ድርጅት የአዕምሯዊ ንብረት መብቶች፣ ፈጠራ እና የሕዝብ ጤና ኰሚሽን(ሲአይፒአይኤች) ፈጠራን ለማበረታታት እና የመድሃኒቶችን ተደራሽነት ለማሻሻል ያለሙ 60 ምክሮችን የያዘ ሪፖርቱን አስረክቧል።,"Intellectual property and trade Overview: Intellectual property refers to intellectual activity in the industrial, scientific, literary and artistic fields. In the context of health care, the concept relates to topics such as the use of generic medicines, specifically how companies can market and sell these products within specific geographic regions. Intellectual property rights and the laws that govern them are important both to the control of standards and access to medicines, but also as an incentive for the development of new pharmaceuticals and health care products. There has been great debate in recent years about the issue of intellectual property protection relating to access to generic medicines. This is particularly the case in areas where drug development is needed to treat a disease endemic to the region, but where the market is not large enough to support the costs of research. The balance needed between access and profit are at the heart of these debates and continue through discussions of free trade and regulation. WHO response Much of WHO’s work with intellectual property and trade relates to the World Trade Organization framework from 2001, known as the Doha Declaration and the Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS). In 2006, the WHO Commission on Intellectual Property Rights, Innovation and Public Health (CIPIH) submitted its report containing 60 recommendations aimed at fostering innovation and improving access to medicines.","Haƙƙin mallakar fasaha da kasuwanci Taƙaitawa: Haƙƙin mallaka na nufin aikin da mutum ya ƙirkira da ƙwaƙwalwarsa a masana'anta ne ko kimiyya ko a adabi ko fannin wasan kwaikwayo. Game da abin da ya shafi kula da lafiya yana nufin darussan da ke da alaƙa kamar da amfani da magunguna na gaba daya, mussamaman ma yanda kamfanoni za su iya tallata ta su da sayar da su a wasu keɓaɓɓun shiyyoyi. Haƙƙin mallakar fasaha da dokoki da ke tafi da su na da amfani don samar da ingantacen tsari da kuma samun magunguna, har ma da ba da tallafi don samar da sababbin kamfanonin haɗa magunguna da kayayyakin kula da lafiya. Akwai muhawara mai zafi a 'yan shekarun nan a kan batun kare haƙƙin mallakar fasaha wadda ke da alaƙa da yadda za a samar da magunguna da ke aiki ga jama'a baki ɗaya. Wannan ma musamman a wajen da ake buƙatar magunguna don yin maganin cututtukan da suke annoba ce a wannan yankin, amma kasuwar ba babba ba ce da za ta iya tallafa wa bincike. Daidaiton da ake buƙata tsakanin samar da magunguna da kuma samun riba suna cikin abin da ake muhawara a kai da ci gaba da tattauna a kan 'yancin kasuwanci da dokoki. Hukumar Lafiya ta Duniya Tun daga 2001 da yawa Hukumar Lafiya ta Duniya shi ne aiki da haƙƙin mallakar fasaha wanda ke da alaka da tsarin da ƙungiyar kasuwanci ta duniya wanda ake kira da ƙudirin DOHA da kuma Yarjejeniyar kan Alaƙar Kasuwanci da Haƙƙin Mallakar Fasaha (TRIPS). A shekarar 2006, offishin Hukumar Lafiya ta Duniya a kan mallakar fasaha da haƙƙin ƙirƙira da kuma kula da kiwon lafiya na bai-ɗaya ta gabatar da rahoto` wanda ya ƙunshi shawarwari guda 60 da suka nufin ƙarfafa ƙirƙira da haɓaka samar da magunguna.","Haki miliki na biashara Muhtasari: Haki miliki inarejelea shughuli za kiakili katika nyanja za viwanda, kisayansi, fasihi na kisanii. Katika muktadha wa huduma ya afya, dhana inahusiana na mada kama vile matumizi ya dawa za asili, haswa jinsi kampuni zinaweza kuuza na kuuza bidhaa hizi ndani ya maeneo maalum ya kijiografia. Haki miliki na sheria zinazoziongoza ni muhimu kwa udhibiti wa viwango na upatikanaji wa dawa, lakini pia kama kichocheo cha uundaji wa dawa mpya na bidhaa za utunzaji wa afya. Kumekuwa na mjadala mkubwa katika miaka ya hivi majuzi kuhusu suala la ulinzi wa haki miliki unaohusiana na upatikanaji wa dawa za jenasi. Hii ni kweli hasa katika maeneo ambayo maendeleo ya dawa inahitajika kutibu ugonjwa unaoenea katika eneo hilo, lakini ambapo soko si kubwa vya kutosha kusaidia gharama za utafiti. Usawa unaohitajika kati ya ufikiaji na faida ndio kiini cha mijadala hii na unaendelea kupitia mijadala ya biashara huria na udhibiti. Jibu la WHO Mengi ya kazi ya WHO kuhusu haki miliki na biashara inahusiana na mfumo wa Shirika la Biashara Ulimwenguni kuanzia 2001, unaojulikana kama Azimio la Doha na Mkataba wa Masuala Yanayohusiana na Biashara ya Haki Miliki (TRIPS). Mnamo mwaka wa 2006, Tume ya WHO ya Haki Miliki, Ubunifu na Afya ya Umma (CIPIH) iliwasilisha ripoti yake yenye mapendekezo 60 yenye lengo la kukuza uvumbuzi na kuboresha upatikanaji wa dawa.","Dúkìá ìmọ̀ àti òwò Ìsọnísókí: Dúkìá ìm���̀ ni àwọn iṣẹ́ ìmọ̀ ní ẹ̀ka ilé-iṣẹ́, sáyẹ́ńsì, lítírésọ̀ àti iṣẹ́ ọ̀nà. Ní ọ̀gangan ìṣẹ̀lẹ̀ ètò ìlera, ọ̀rọ̀ náà ní í ṣe pẹ̀lú àwọn àkòrí bí lílo àwọn òògùn aṣiṣẹ́-bí-orúkọ wọn, pàápàá jùlọ bí àwọn ilé-iṣẹ́ ṣe lè polongo àti ta àwọn ọjà wọ̀nyí láàrin àwọn àgbègbè kan pàtó. Àwọn ẹ̀tọ́ dúkìá ìmọ̀ àti àwọn òfin tí ó dè wọ́n ṣe pàtàkì sí ìṣàkóso àwọn gbèdéke àti àǹfààní sí àwọn òògùn, ṣùgbọ́n pẹ̀lú gẹ́gẹ́ bí amóríyá fun ìdàgbàsókè àwọn ọjà òògùn àti ìtọ́jú ìlera tuntun. Àríyànjiyàn ńlá ti wà ní àwọn ọdún lọ́ọ́lọ́ọ́ nípa ọ̀rọ̀ ààbò dúkìá ìmọ̀ tí ó jẹmọ́ níní àǹfààní sí àwọn òògùn aṣiṣẹ́ bí orúkọ wọn. Èyí gan-an ni bí ọ̀rọ̀ ṣe rí ní àwọn àgbègbè tí ìdàgbàsókè òògùn ti ṣe pàtàkì láti ṣe ìtọ́jú àrùn àjàkálẹ̀ àgbègbè kan, ṣùgbọ́n níbi tí ọjà náà kò ti tóbi tó láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìnáwó ìwádìí. Ìṣedéédé tí ó nílò láti wà láàrin àǹfààní àti èrè wà ní ọkàn àwọn àríyànjiyàn wọ̀nyí ó sì tẹ̀síwájú nípasẹ̀ àwọn ìjíròrò òwò ọ̀fẹ́ àti òfin. Èsì WHO Púpọ̀ iṣẹ́ WHO pẹ̀lú dúkìá ìmọ̀ àti òwò ní í ṣe pẹ̀lú ìhun World Trade Organization láti 2001, tí a mọ sí ìpinnu Doha àti Àdéhùn lórí àwọn Ọ̀rọ̀ Ajẹmówò Ẹ̀tọ́ Dúkìá Ìmọ̀ (TRIPS). Ní 2006, Àjọ WHO lórí Àwọn Ẹ̀tọ́ Dúkìá Ìmọ̀, Àrà ọ̀tun àti Ìlera Àwùjọ (CIPIH) ṣe àgbékalẹ̀ ìròyìn rẹ̀ tí ó ní àwọn àbá 60 tí wọ́n fojúsun mímú ìdàgbàsókè bá àrà ọ̀tun àti àgbéga níní àǹfààní sí àwọn òògùn.","Ubuhlakani obenziwe ngengqondo nohwebo Uhlolojikelele: Impahla enobuhlakani bengqondo isho umsebenzi wobuhlakani emkhakheni wezimboni, ezesayensi, zemibhalo nezobuciko. Esimweni sokunakekelwa kwezempilo, umqondo uhlobene nezihloko ezinjengokusetshenziswa kwemithi ejwayelekile, ikakhulukazi ukuthi izinkampani zingamaketha futhi ziyidayise kanjani le mikhiqizo phakathi kwezifunda ezithile. Amalungelo empahla yobuhlakani kanye nemithetho ewabusayo ibalulekile kokubili ekulawuleni amazinga kanye nokufinyelela emithini, kodwa futhi njengesikhuthazo sokuthuthukiswa kwemithi emisha nemikhiqizo yokunakekelwa kwezempilo. Kube nenkulumompikiswano enkulu eminyakeni yakamuva mayelana nodaba lokuvikelwa kwempahla yengqondo ehlobene nokufinyelela emithini ejwayelekile. Lokhu kunjalo ikakhulukazi ezindaweni lapho ukuthuthukiswa kwezidakamizwa kuyadingeka ukuze kwelaphe isifo esitholakala esifundeni, kodwa lapho imakethe ingenkulu ngokwanele ukusekela izindleko zocwaningo. Ibhalansi edingekayo phakathi kokufinyelela nenzuzo yikona okuwumgogodla walezi zinkulumompikiswano futhi kuyaqhubeka ngezingxoxo zohwebo lwamahhala nokulawulwa. Impendulo yeWHO Umsebenzi omningi weWHO ngempahla yengqondo nohwebo uhlobene nohlaka lweNhlangano Yezohwebo Yomhlaba kusukela ngo-2001, olwaziwa ngele-Doha Declaration kanye neSivumelwano seTrade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS). Ngo2006, iWHO Commission on Intellectual Property Rights, Innovation and Public Health (CIPIH) yathumela umbiko wayo oqukethe izincomo ezingama60 okuhloswe ngazo ukugqugquzela ukuqamba okusha kanye nokwenza ngcono ukutholakala kwemithi." +የ ቲአርአይፒኤስ ስምምነት ከፀደቀበት ጊዜ አንሥቶ የዓለም የጤና ስብሰባዎች ብዙ ውሳኔዎች የዓለም ጤና ድርጅት የንግድ ስምምነቶች እና የአዕምሯዊ ንብረት ጥበቃ በሕዝብ ጤና እና በመድኃኒቶች ተደራሽነት ላይ የሚያሳድረውን ተጽዕኖ እንዲመለከት ጠይቀዋል። የዓለም ጤና ድርጅት እንደ ዓለም ንግድ ድርጅትና የዓለም የአዕምሮ ንብረት ድርጅት ካሉ ሌሎች ተያያዥ ዓለም አቀፋዊና ክልላዊ ድርጅቶች ጋር በቅርበት በመተባበር የምሁራዊ ንብረትና የንግድ ፖሊሲዎችን በተመለከተ አባል ሀገራትን ለመደገፍ፣ የንግድ ስምምነቶችን በጤና ላይ የሚያሳድረውን ተፅዕኖ፣ የምርምር ፈጠራና የአዕምሮ ንብረት ንፅፅር በተመለከተ ሥልጠና ለመስጠት እንዲሁም የባለቤትነት መረጃ ንዋይ ለማግኘት ያስችላል። ተጽዕኖ: የመድሃኒቶች እና ሌሎች የህክምና ምርቶች የአዕምሯዊ ንብረት መብቶች ለግል ዘርፍ ፈጠራን ለመከታተል ማበረታቻ ሊሆኑ ይችላሉ። ይሁን እንጂ ይህ ሥርዓት አቅም ያለው የሚከፈልበት ገበያ አነስተኛ ወይም እርግጠኛ ያልሆነ ለሕዝብ የታሰቡ ምርቶችን በ���መለከተ የበለጠ የተወሳሰበ ነው። ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሃገራት ከዓለም ሕዝብ ቍጥር ከ80 በመቶ በላይ የሚሆኑት ለብዙ መድኃኒቶች ዓለምአቀፍ ሽያጭ 10 ከመቶው ብቻ ተጠያቂ ናቸው ምክንያቱም አስፈላጊ ምርቶችን ለመግዛት ወይም ለመድረስ አስቸጋሪ ናቸው። ድህነት በግዢ ኃይል ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል፣ እናም የድሀ ሰዎች የመክፈል አለመቻል ውጤታማ ፍላጐትን ይቀንሳል፣ ይህም በበኩሉ የትርፍ ኩባንያዎች የፍላጐት ደረጃ ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል። አባል አገራት፣ የመድኃኒት ኢንዱስትሪ፣ የበጐ አድራጎት ድርጅቶች እና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ባለፉት ዓመታት ድሀ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸውን አገራት የሚጐዱ በሽታዎችን ለመከላከል አዳዲስ ምርቶችን ለማዘጋጀት እና አሁን ያሉ የጤና ምርቶችን እና የህክምና መሣሪያዎችን ተደራሽነት ለማሳደግ ተነሳሽነት ወስደዋል። ዓለም አቀፍ የአዕምሯዊ ንብረት ስምምነቶች እንዲሁ አስፈላጊ ለሆኑ የመድኃኒት ምርቶች ተደራሽነት እንዲጨምር የሚያግዙ ተለዋዋጭነትን ይይዛሉ። ይሁን እንጂ እነዚህ ተነሳሽነቶች አስፈላጊ ለሆኑ የጤና ምርቶች እና የህክምና መሣሪያዎች ተደራሽነት እና ፈጠራን የማረጋገጥ ተግዳሮቶችን ለማሸነፍ በቂ አይደሉም። የዓለም የመዳኒት ገበያዎች ወደ ሀብታሞቹ ሃገራት የሚያደርገውን ማዘንበል ለመቀልበስ ብዙ ሥራ ያስፈልጋል።,"Since the entry into force of the TRIPS Agreement, many resolutions of the World Health Assemblies have requested WHO to address the impact of trade agreements and intellectual property protection on public health and access to medicines. WHO closely collaborates with other relevant international and regional organizations, such as the World Trade Organization and the World Intellectual Property Organization, to support Member States on matters of intellectual property and trade policies, conduct training on the health impact of trade agreements, research innovation and intellectual property, and facilitate access to patent information. Impact: Intellectual property rights to medicines and other medical products can be an incentive for the private sector to pursue innovation. However, this system is made more complicated for products intended for populations where the potential paying market is small or uncertain. Low- and middle-income countries, which account for more than 80% of the world’s population, are responsible for just 10% of global sales of many drugs due to the difficulty in affording or accessing necessary products. Poverty affects purchasing power, and the inability of poor people to pay reduces effective demand, which in turn affects the degree of interest of for-profit companies. Member States, the pharmaceutical industry, charitable foundations and nongovernmental organizations have taken initiatives in recent years to develop new products against diseases affecting poor and middle-income countries and to increase access to existing health products and medical devices. International intellectual property agreements also contain flexibilities that could facilitate increased access to necessary pharmaceutical products. However, these initiatives are not sufficient to surmount the challenges of ensuring access and innovation for needed health products and medical devices. Much work is required to reverse the skewing of world drug markets towards the wealthiest nations.","Tun bayan yin Yarjejeniyar a kan Alaƙar Kasuwanci da Haƙƙin Mallaka, da dama daga cikin shawarwarin da Gangamin Kula da Lafiya ya yanke ya buƙaci Hukumar Lafiya ta Duniya ta shawo kan matasalar tasirin yarjejeniyar haƙƙin mallaka a kan lafiyar al'umma da kaiwa ga samun magunguna. Hukumar Lafiya ta Duniya na aiki kafaɗa da kafaɗa da sauran makamantar ƙungiyoyi na ƙasa da ƙasa da na yanki kamar su ƙungiyar kasuwanci ta Duniya da ƙungiyar kula da haƙƙin mallaka domin tallafa wa ƙashe a kan harkokin haƙƙin mallakar fasaha da kasuwanci da dokoki da samar da horarwa kan tasirin kula da lafiya na yarjejeniyar kasuwanci da bincike da ƙirƙira da haƙƙin mallakar fasaha da taimaka wa wajen samar da bayanai a kan haƙƙin mallaka. Tasiri: Haƙƙin mallakar fasaha ga abin da ya shafi harkar magunguna da wasu kayayakin kula da lafiya zai iya zama wani ƙaimi ga kamfanoni masu zaman kansu wajen samar da ƙirƙira. Duk da haka, an mai da tsarin mai tsauri ga kayayyakin waɗanda aka tanada domin al'umma, musamman a inda kasuwar sayar da su ba ta da girma ko kuma tabbas. ƙasashe ƙarancin arziki da matsakaita waɗnda suka fi kaso 80 na mutanen duniya suke da alkalin sayar da kashi goma kacal na kasuwar magunguna ta duniya saboda wahalhalun samun kayayyakin. Talauci na shafar damar sayan kayayaki sannan kuma rashin dammar da talakawa ke da ita na rashin iya sayan kayayyaki na rage rashin buƙatar kayayyaki wanda daga ƙarshe yake kaiwa zuwa ga raguwar samuwar riba da kamfanoni ke samu. Mambobin ƙasashe da ƙungiyar masu samar da magunguna da ƙungiyoyin tallafa wa al'umma da ƙungiyoyin da ba na gwamnati ba a 'yan shekarun nan sun ɗauki ragamar samar da sabbin kayayyaki waɗanda za su yaƙi cututuka da ke shafar ƙasashe matalauta da masu matsakaita don ƙara samun damar amfani da kayayyakin kula da lafiya da na'urori aikin likita. Yarjejeniyar ƙungiyan kula da haƙƙin mallaka ta ƙasa da ƙasa ya ƙunshi salon da zai iya samar da damar ƙaruwar samun magunguna da ake buƙata a kowane lokaci. Duk da haka, wannan gudummawar ba ta isa ba wajen warware ƙalubalan da ke iya tabbatar da kaiwa ga damarmakin ƙirƙirar da ake buƙata don samar kayayakin kula da lafiya. Ana buƙatar a yi aiki tuƙuru don sauya salon saye da sayarwar magunguna a duniya wanda ta takaita ga ƙasashe masu ƙarfin tattalin arziki.","Tangu kuanza kutumika kwa Mkataba wa TRIPS, maazimio mengi ya Mabaraza ya Afya Ulimwenguni yameomba WHO kushughulikia athari za mikataba ya biashara na ulinzi wa haki miliki kwa afya ya umma na upatikanaji wa dawa. WHO inashirikiana kwa karibu na mashirika mengine husika ya kimataifa na kikanda, kama vile Shirika la Biashara Ulimwenguni na Shirika la Haki Miliki Duniani, kusaidia Nchi Wanachama kuhusu masuala ya haki miliki na sera za biashara, kuendesha mafunzo kuhusu athari za kiafya za mikataba ya biashara, uvumbuzi wa utafiti na sera za biashara. Athari: Haki za uvumbuzi kwa dawa na bidhaa nyingine za matibabu zinaweza kuwa kichocheo kwa sekta ya kibinafsi kuendeleza uvumbuzi. Hata hivyo, mfumo huu unafanywa kuwa mgumu zaidi kwa bidhaa zinazokusudiwa kwa idadi ya watu ambapo soko linalowezekana la kulipa ni dogo au halina uhakika. Nchi za kipato cha chini na kati, ambazo zinachukua zaidi ya 80% ya idadi ya watu duniani, zinawajibika kwa 10% tu ya mauzo ya kimataifa ya dawa nyingi kutokana na ugumu wa kumudu au kupata bidhaa muhimu. Umaskini unaathiri uwezo wa kununua, na kutoweza kwa watu maskini kulipa kunapunguza mahitaji ya ufanisi, ambayo huathiri kiwango cha riba cha makampuni ya faida. Nchi Wanachama, tasnia ya dawa, mashirika ya hisani na mashirika yasiyo ya kiserikali yamechukua hatua katika miaka ya hivi karibuni kutengeneza bidhaa mpya dhidi ya magonjwa yanayoathiri nchi maskini na za kipato cha kati na kuongeza ufikiaji wa bidhaa za afya na vifaa vya matibabu vilivyopo. Mikataba ya kimataifa ya haki miliki pia ina mabadiliko ambayo yanaweza kuwezesha kuongezeka kwa upatikanaji wa bidhaa muhimu za dawa. Hata hivyo, mipango hii haitoshi kukabiliana na changamoto za kuhakikisha upatikanaji na uvumbuzi wa bidhaa zinazohitajika za afya na vifaa vya matibabu. Kazi kubwa inahitajika ili kubadilisha mwelekeo wa soko la dawa za kulevya kuelekea mataifa tajiri zaidi.","Láti ìgbà ìwọlé rẹ̀ sínú ipa Àdéhùn TRIPS, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ojútùú World Health Assemblies ti sọ fún WHO láti wá ojútùú sí ipa àwọn àdéhùn òwò àti ààbò dúkìá ìmọ̀ lórí ìlera àwùjọ àti níní àǹfààní sí òògùn. WHO ṣe àjọṣepọ̀ tímọ́tímọ́ pẹ̀lú àwọn àjọ àgbáyé àti ẹkùn tí wọ́n ní í ṣe, gẹ́gẹ́ bí World Trade Organization àti World Intellectual Property Organization, láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn Orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ lórí àwọn ọ̀rọ̀ Dúkìá ìmọ̀ àti àwọn ìlànà òwò, ṣíṣe ìdanilẹ́kọ̀ọ́ lórí ipa ìlera àwọn àdéhùn òwò, àtinúdá ìwádìí àti dúkìá ìmọ̀, àti ṣíṣe àgbékalẹ̀ àǹfààní sí àlàyé àṣẹ. Ipa: Àwọn ẹ̀tọ́ dúkìá ìmọ̀ sí òògùn àti àwọn ọjà ìlera mìíràn lè wà lórí ìmóríyá fún àwọn ẹ̀ka aládàáni láti lépa àrà ọ̀tun. Àmọ́ sá, ètò yìí ni ó wọ́n mú le fún àwọn ọjà tí wọn wà fún àwùjọ níbi tí ọjà àfojúsùn gbé kéré tàbí kò ní ìdánilójú. Àwọn orílẹ̀ èdè tí èrè wọn kéré tàbí jẹ́ abọ́ọ́dé, èyí tí wọ́n jẹ́ ìdá 80% iye àgbáyé, ni wọ́n wà fún títa ìdá 10% àwọn ọjà àgbáyé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn òògùn nítorí ìṣòro líle rà tàbí níní àǹfààní sí àwọn ọjà kòṣeémànìí. Òsì ń nípa lórí agbára ìràjà, àti àìlágbára àwọn òtòṣì ènìyàn láti sanwó ṣe àdínkù ìbéèrèfọ́jà pípé, èyí tí ó nípa lórí gbèdéke ìfẹ́ àwọn ilé-iṣẹ́ àgbékalẹ̀ láti jèrè. Àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́, ilé-iṣẹ́ ìpòògùn, àwọn àjọ olójú àánú àti àwọn àjọ tí kì í ṣe ti ìjọba ti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìpinnu ní àwọn ọdún lọ́ọ́lọ́ọ́ láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ọjà tuntun tako àwọn àìsàn tí ó ń kojú àwọn orílẹ̀ èdè òtòṣì àti alábọ́dé èrè àti láti mú ìgbéga bá níní àǹfààní sí àwọn ọjà ìlera àti irinṣẹ́ ìlera tí wọ́n ti wà nílẹ̀. Àwọn àdéhùn dúkìá ìmọ̀ lágbàáyé tún ní àwọn ìṣeéyípàdà tí ó lè ṣe agbátẹrù ìgbèrú àǹfààní sí àwọn ọjà òògùn kòṣeémànìí. Àmọ́ sá, àwọn ìpinnu wọ̀nyí kò tó láti borí àwọn ìdojúkọ pípèsè àǹfààní sí àti àrà ọ̀tun fún àwọn ọjà ìlera àti irinṣẹ́ ìlera tí kòṣeémànìí. Ó nílò ọ̀pọ̀lọpọ̀ iṣẹ́ láti mú àyípadà òjìji bá àwọn ọjà òògùn àgbáyé sí ọ̀dọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè ọlọ́rọ̀.","Selokhu kwaqala ukusebenza iSivumelwano seTRIPS, izinqumo eziningi zeWorld Health Assemblies zicele iWHO ukuthi ibhekane nomthelela wezivumelwano zohwebo kanye nokuvikelwa kwempahla yengqondo kumpilo yomphakathi kanye nokufinyelela emithini. IWHO isebenzisana eduze nezinye izinhlangano ezifanele zamazwe ngamazwe nezesifunda, njengeWord Trade Organization kanye neWorld Intellectual Property Organization, ukusekela Amazwe Angamalungu ezindabeni zempahla yengqondo nezinqubomgomo zohwebo, ukuqhuba ukuqeqeshwa ngomthelela wezempilo wezivumelwano zohwebo, ukusungula izinto ezintsha zocwaningo kanye impahla yengqondo, kanye nokwenza lula ukufinyelela olwazini lwelungelo lobunikazi. Umthelela: Amalungelo empahla yobuhlakani emithini neminye imikhiqizo yezokwelapha angaba isisusa sezinkampani ezizimele ukuthi zigqugquzeleke ukuqamba okusha. Kodwa-ke, le sistimu yenziwa yaba nzima kakhulu emikhiqizweni ehloselwe abantu abaningi lapho imakethe ekhokhayo enamandla incane noma ingaqinisekile. Amazwe anemali engenayo ephansi naphakathi, ahlanganisa ngaphezu kuka-80% wabantu bomhlaba, anesibopho sokuthengiswa kwezidakamizwa eziningi emhlabeni wonke ngo-10% ngenxa yobunzima bokuthenga noma ukuthola imikhiqizo edingekayo. Ubumpofu buthinta amandla okuthenga, futhi ukungakwazi kwabantu abampofu ukukhokha kunciphisa isidingo esisebenzayo, okubuye kuthinte izinga lenzalo yezinkampani ezenza inzuzo. Amazwe Angamalungu, imboni yemithi, izinhlangano ezisiza umphakathi kanye nezinhlangano ezingekho ngaphansi kukahulumeni zithathe izinyathelo eminyakeni yamuva nje ukuthuthukisa imikhiqizo emisha ngokumelene nezifo ezithinta amazwe ampofu kanye neholo eliphakathi kanye nokwandisa ukufinyelela emikhiqizweni yezempilo ekhona kanye nemishini yezokwelapha. Izivumelwano zomhlaba jikelele zempahla yengqondo nazo ziqukethe ukuguquguquka okungase kube lula ukufinyelela okwengeziwe emikhiqizweni yezemithi edingekayo. Ngakho, lezi zinhlelo azanele ukudlula izinselele zokuqinisekisa ukufinyeleleka kanye nokuqanjwa okusha kwemikhiqizo yezempilo edingekayo kanye nemishini yezokwelapha. Kudingeka umsebenzi omningi ukubuyisela emuva ukutshengiswa kwezimakethe zezidakamizwa zomhlaba maqondana namazwe acebe kakhulu." +የመሬት መንሸራተት አጠቃላይ እይታ: የመሬት መንሸራተት ከማንኛውም ሌላ የስነ-ምድር ክስተት የበለጠ የተስፋፋ ሲሆን በዓለም ላይ በየትኛውም ቦታ ሊከሰት ይችላል። በተፈጥሮ ክስተት ወይም በሰው እንቅስቃሴ ምክንያት ብዙ የአፈር፣ የድንጋይ ወይም የፍርስራሽ ክምችት ከተራራ ላይ ወደታች ሲንቀሳቀስ ይከሰታል። የጭቃ መንሸራተቶች ወይም የፍርስራሽ ፍሰቶችም በጣም የተለመዱ በፍጥነት የሚንቀሳቀሱ የመሬት መንሸራተት ዓይነቶች ናቸው። የመሬት መንሸራተቶች ከባድ ዝናብ ወይም ድርቅን፣ የመሬት መንቀጥቀጥን ወይም የእሳተ ገሞራ ፍንዳታዎችን ማስከተል ይችላሉ። ለመሬት መንሸራተት በጣም የተጋለጡ አካባቢዎች የሚከተሉት ናቸው:- በሸለቆዎች ታችኛው ክፍል ላይ ያሉ አካባቢዎችን ጨምሮ ቀጥ ባለ የመሬት ገጽታ; ቀደም ሲል በዱር እሳት የተቃጠለ መሬት፤ በደን መጨፍጨፍ ወይም ግንባታ በመሳሰሉት የሰው ልጆች እንቅስቃሴ ምክንያት የተሻሻለ መሬት፤ በወንዝ ወይም በወንዝ ዳርቻ የሚገኙ ጣቢያዎች፤ ማንኛውም አካባቢ የመሬት ወለል ፍሳሽ የሚመራበት ወይም መሬቱ በከፍተኛ ሁኔታ የረጠበ ነው።,"Landslides Overview: Landslides are more widespread than any other geological event, and can occur anywhere in the world. They occur when large masses of soil, rocks or debris move down a slope due to a natural phenomenon or human activity. Mudslides or debris flows are also a common type of fast-moving landslide.Landslides can accompany heavy rains or follow droughts, earthquakes or volcanic eruptions. Areas most vulnerable to landslides include: steep terrain, including areas at the bottom of canyons; land previously burned by wildfires; land that has been modified due to human activity, such as deforestation or construction; channels along a stream or river; any area were surface runoff is directed or land is heavily saturated.","ruftawar kasa Tsakure: ruftawar kasa na yaɗuwa feyi da wasu kuma yana iya faruwa a koina a duniya. ana samun ruftawar kasa ne yayin da tarin kasa,kurar duwtsu suka yi kasa akan kansu or kuma a sakamakon aiyukan da dan adan keyi. ruftawar tabo ko na tarin kura wani sanan nan salo na ruftawar kasa, ana iya samun mamakon ruwa ko kuma a samu fari,girgizar kasa ko kuma wutar duste. Ban garorin da za a iya samun yiwuwar samun ruftawar kasa sun kunshi : Wuri mai hawa, wanda ya hada da wuraren da suke a kasan surquqi; wuraren da a da sun taba samun gobarar daji; kasa she da aka gurbata a sakamakon aikace aikacen biladama kamar sare itatuwa ko gine-gine; hanyoyin ruwa akan rafuka da koramu; da duk wai bigire inda.","Maporomoko ya ardhi Muhtasari: Maporomoko ya ardhi yameenea zaidi kuliko tukio lingine lolote la kijiolojia, na yanaweza kutokea popote duniani. Hutokea wakati udongo mkubwa, miamba au kifusi unaposhuka kwenye mteremko kutokana na jambo la asili au shughuli za binadamu. Maporomoko ya udongo au mtiririko wa vifusi pia ni aina ya kawaida ya maporomoko ya ardhi yanayosonga kwa kasi. Maporomoko ya ardhi yanaweza kuambatana na mvua kubwa au kufuatia ukame, matetemeko ya ardhi au milipuko ya volkeno. Maeneo hatarishi zaidi kwa maporomoko ya ardhi ni pamoja na: ardhi yenye mwinuko, pamoja na maeneo chini ya korongo; ardhi iliyochomwa hapo awali na moto wa nyika; ardhi ambayo imebadilishwa kutokana na shughuli za binadamu, kama vile ukataji miti au ujenzi; njia kando ya mkondo au mto; eneo lolote lililopoteza muonekano linaelekezwa au ardhi imejaa sana.","Ilẹ̀ yíya Ìsọnísókí: Ilẹ̀ yíya tàn káàkiri ju èyíkéyìí ìṣẹ̀lẹ̀ agbègbè lọ, wọ́n sì lè wáyé níbikíbi lágbàáyé. Wọ́n máa ń ṣẹlẹ̀ nígbà tí àwọn òkìtì ilẹ̀ ńlá, àwọn àpáta tàbí ìdọ̀tí bá kọjá sí ìsàlẹ̀ ilẹ̀ nítorí iṣẹ́ ìṣẹ̀dá kan tàbí iṣẹ́ ọwọ́ ènìyàn. Ilẹ̀ amọ̀ yíya tàbí ìsànká ìdọ̀tí náà jẹ́ oríṣìí ilẹ̀ yíya ayárawọ́ká kan tí ó gbajúmọ̀. Ilẹ̀ yíya lè wáyé lẹ́yìn àwọn òjò ńlá tàbí lẹ́yìn ọ̀gbẹlẹ̀, ilẹ̀ ríri tàbí. Àwọn agbègbè tí ó ṣe é ṣe kí Ilẹ̀ yíya tí wáyé ni: Ilẹ̀ gíga, tí ó fi mọ́ àwọn agbègbè tí ó wà nísàlẹ̀ àwọn ọ̀gbùn ńlá; ilẹ̀ tí iná ti jó rí; ilẹ̀ tí wọ́n tí wọ́n ti tún ṣe nítorí iṣẹ́ ọmọnìyàn, bí gígé igi tàbí ìkọ́lé; àwọn òpónà tí ó so mọ́ odò; èyíkéyìí agbègbè ibi tí ojú àgbàrá wà tàbí tí omi ti dágún sínú ilẹ̀.","Ukudilika komhlaba Uhlolojikelele: Ukudilika komhlaba kusabalele kakhulu kunanoma yimuphi omunye umcimbi wokwakheka komhlaba, futhi kungenzeka noma kuphi emhlabeni. Zenzeka lapho kukhona iqoqa elikhulu lwenhlabathi, amadwala noma imfucumfucu yehla emthambekeni ngenxa yesenzakalo semvelo noma okwenziwe umuntu. Ukudilika kodaka noma ukugeleza kwemfucumfucu nakho kuwuhlobo oluvamile lokudilika komhlaba okuhamba ngokushesha. Ukudilika komhlaba kungahambisana nezimvula ezinkulu noma kulandele isomiso, ukuzamazama komhlaba noma ukuqhuma kwentabamlilo ivolcano. Izindawo ezisengozini kakhulu yokudilika komhlaba zihlanganisa lezi: indawo ewumqansa, kuhlanganise nezindawo ezingaphansi kwemihosha; umhlaba owashiswa imililo eziqubukelayo phambilini; umhlaba oshintshiwe ngenxa yezenzo zabantu, njengokugawulwa kwamahlathi noma ukwakhiwa; imigudu egudla umfudlana noma umfula; noma iyiphi indawo lapho ukugeleza kwamanzi kuqondiswa noma umhlaba ugcwele kakhulu." +ከ1998-2017 ባለው ጊዜ ውስጥ የመሬት መንሸራተት 4 ነጥብ 8 ሚሊዮን ሰዎች ጐድቷል እንዲሁም ከ18 ሺህ በላይ ሰዎች መሞት ምክንያት ሆኗል። የአየር ንብረት ለውጥ እና የሙቀት መጠን መጨመር በተለይም በበረዶ እና በበረዶ በተሞሉ ተራራማ አካባቢዎች ተጨማሪ የመሬት መንሸራተት ያስከትላል ተብሎ ይጠበቃል። የበረዶ ግግር በሚቀልጥበት ጊዜ የድንጋይ ተዳፋት የበለጠ ያልተረጋጋ ሊሆን ይችላል ይህም የመሬት መንሸራተት ያስከትላል. ተጽዕኖ: የመሬት መንሸራተት በከፍተኛ ፍጥነት በሚፈስ ውኃ እና ፍርስራሾች ምክንያት ከፍተኛ የሞት እና የአካል ጕዳት ያስከትላል። በመሬት መንሸራተት የሚከሰተው የሞት መንስኤ በአብዛኛው የሚከሰተው በአሰቃቂ ሁኔታ ወይም በመታፈን በመያዛቸው ምክንያት ነው። የተሰበሩ የኤሌክትሪክ፣ የውኃ፣ የጋዝ ወይም የፍሳሽ ማስወገጃ ቧንቧዎች በተጎዳው ሕዝብ ላይ ጕዳት ወይም ��መም ሊያስከትሉ ይችላሉ፣ ለምሳሌ በውኃ የሚተላለፉ በሽታዎች፣ የኤሌክትሪክ ኃይል መቍረጥ ወይም ከወደቁ ፍርስራሾች የሚመጡ ቁስሎች። በመሬት መንሸራተት የተጐዱ ሰዎች በቤተሰብ፣ በንብረት፣ በእንስሳት ወይም በሰብሎች መጥፋት ምክንያት የአጭር እና የረጅም ጊዜ የአዕምሮ ጤንነት ጉዳቶች ሊኖራቸው ይችላል። የመሬት መንሸራተት በጤና ሥርዓት እና እንደ ውኃ፣ ኤሌክትሪክ ወይም የግንኙነት መስመሮች ባሉ መሰረታዊ አገልግሎቶች ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ሊያሳድርም ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: በቂ የአስቸኳይ ጊዜ መከላከያ፣ ዝግጁነት፣ ምላሽ መስጠት እና መልሶ የማቋቋም እርምጃዎች ዘላቂ እና ወቅታዊ በሆነ መንገድ ከተተገበሩ የመሬት መንሸራተት የሚያስከትለውን አካላዊ እና ሰብአዊ ወጪ መጠን ሊቀነስ ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት በአስቸኳይ ጊዜያት ፍላጐቶችን እና ተግዳሮቶችን ሊጠብቁ የሚችሉ ቶሎ የማዳን እና ንቁ የጤና ሥርዓቶችን ለመገንባት ከአባል አገራት ጋር እየስራ ነው፥ ስለዚህ የአደጋ ጊዜ አደጋዎችን ለመቀነስ እና አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ ውጤታማ ምላሽ ለመስጠት የበለጠ እድል ይኖራቸዋል።,"Between 1998-2017, landslides affected an estimated 4.8 million people and cause more than 18 000 deaths. Climate change and rising temperatures are expected to trigger more landslides, especially in mountainous areas with snow and ice. As permafrost melts, rocky slopes can become more unstable resulting in a landslide. Impact: Landslides can cause high mortality and injuries from rapidly flowing water and debris. The most common cause of death in a landslide is trauma or suffocation by entrapment. Broken power, water, gas or sewage pipes can also result in injury or illness in the population affected, such as water-borne diseases, electrocution or lacerations from falling debris. People affected by landslides can also have short- and long-term mental health effects due to loss of family, property, livestock or crops. Landslides can also greatly impact the health system and essential services, such as water, electricity or communication lines. WHO Response: The magnitude of the physical and human costs from landslides can be reduced if adequate emergency prevention, preparedness, response and recovery measures are implemented in a sustainable and timely manner. WHO works with Member States to build resilient and proactive health systems that can anticipate the needs and challenges during emergencies so that they are more likely to reduce risks and respond effectively when needed.","tsakani shekarar 1998 zuwa 2017 ,ruftawar kasa ya shafi kusan kimanin mutum miliyan 4.8 wanda yayi sana diyar rsa ran mutum 18,000. ana tsamma nin cewa chanjin yanayi da duma mar yanayi kan iya habbaka karuwar ruftawar kasa , musamman ma a wajejen da ke da tsaunuka da kankara. As permafrost ya narke, duwatsu kan iya za ma a yamutse wanda kan iya haifar da ruftawar kasa. impact: ruftawar kasa kan iya haifar the mace mace da raunuka. Firgici da shakewa a sakamakon maka lewa yayin riftawar kasa shi ne babban abun da ke sana diyyar mutuwa. ballewar wutar lantarki, ruwa, iskar gas,ku kuma magu da nun ruwa kan iya haifar da rauni ko rashin lafia ga alummar da masifa ta awka masu, kamar su cututtukan da ke da alska da ruwa, samun hadarin shokin, ko kuma gurba cewar yanayi sabo da taruwar bola. Mutanan da ruftawar ka sa ta sha fe su na fama da cutar rashin hankali ta yanzu ko kuma a nan gaba a sakamakon rashin iyalansu , dukiya da dabbobi ko tsirrai. Ruftawar kasa kan iya matukar shar tsarin kula da lafiya da bayar da aiyuka masu mahimmanci kamar su bayar da ruwa , wutar lantarki ko kuma layin wayar sa darwa. rahotan ƙungiyar lafiya ta duniya: girman barnan da ruftawar kasa ke haifarwa ga kasa da kuma alumma kan iya raguwa idan aka dauki mataken gaggawa da suka dace wajen kariya, shirin tunkarar da kuma aiwatar da hanyoyin gyara mai dorewa. Hukumar lafiya ta duniya na aiki da kasashe don gina kariya da tsaron tsarin lafiya wanda zai iya tsinkayar bukatu da kalubale a lokacin ballewar annoba don su iya rage hadurra da amsa kiran lokacin bukata.","Kati ya 1998-2017, maporomoko ya ardhi yaliathiri takriban watu milioni 4.8 na kusababisha vifo zaidi ya 18,000. Mabadiliko ya hali ya hewa na kupanda kwa joto kunatarajiwa kusababisha maporomoko zaidi ya ardhi, haswa katika maeneo ya milimani yenye theluji na barafu. Kadiri barafu inavyoyeyuka, miteremko ya miamba inaweza kuyumba zaidi na kusababisha maporomoko ya ardhi. Athari: Maporomoko ya ardhi yanaweza kusababisha vifo vingi na majeraha kutokana na maji yanayotiririka kwa kasi na vifusi. Sababu ya kawaida ya kifo katika maporomoko ya ardhi ni kiwewe au kukosa hewa kwa kunaswa. Nishati iliyovunjika, maji, gesi au mabomba ya maji taka yanaweza pia kusababisha jeraha au magonjwa kwa watu walioathiriwa, kama vile magonjwa yanayotokana na maji, umeme au michubuko kutokana na uchafu unaoanguka. Watu walioathiriwa na maporomoko ya ardhi wanaweza pia kuwa na madhara ya afya ya akili ya muda mfupi na mrefu kutokana na kupoteza familia, mali, mifugo au mazao. Maporomoko ya ardhi yanaweza pia kuathiri pakubwa mfumo wa afya na huduma muhimu, kama vile maji, umeme au njia za mawasiliano. Majibu ya WHO: Ukubwa wa gharama za kimwili na za kibinadamu kutokana na maporomoko ya ardhi zinaweza kupunguzwa ikiwa hatua za kutosha za kuzuia dharura, kujiandaa, kukabiliana na uokoaji zitatekelezwa kwa njia endelevu na kwa wakati. WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama kujenga mifumo ya afya thabiti na tendaji ambayo inaweza kutarajia mahitaji na changamoto wakati wa dharura ili iwe na uwezekano mkubwa wa kupunguza hatari na kujibu kwa ufanisi inapohitajika.","Láàrin 1998- 2017, ilẹ̀ yíya ti kọlù ó tó ènìyàn mílíọ̀nù 4.8 tí ó sì fa ikú ènìyàn tí ó ju 18, 000 lọ. Àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlọsókè ooru ni ìrètí wà pé yóò fa àwọn ilẹ̀ yíya, pàápàá jùlọ àwọn agbègbè tí òkè wà pẹ̀lú yìnyín lẹ́fú àti òjò dídì. Bí àwọn ilẹ̀ dídì ṣe ń yọ́, àwọn ìdàgẹ̀ẹ̀rẹ̀ àpáta lè ní àìfẹsẹ̀múlẹ̀ tí yóò yọrí sí ilẹ̀ yíya. Ipa: Ilẹ̀ yíya lè fa ikú púpọ̀ àti ìfarapa láti ara omi àti ìdọ̀tí tí ó ń sàn. Okùnfà ikú tí ó wọ́pọ̀ nínú ilẹ̀ yíya ni ìfarapa àti àìlèmí. Iná mọ̀nàmọ́ná, omi, gáàsì tàbí àwọn ọ̀pá ìgbẹ́ tí wọ́n fọ́ náà lè fa ìfarapa tàbí àìsàn lára àwọn ènìyàn tí ó kàn, bí àwọn àìsàn ara omi, gíganmọ́ná tàbí ìfarapa láti ara àwọn ìdọ̀tí tí ó ń jábọ́. Àwọn ènìyàn tí ilẹ̀ yíya nípa lórí wọn lè ní àìlera ìròrí ọlọ́jọ́ díẹ̀ àti ọlọ́jọ́ pípẹ́ nítorí pípàdánù àwọn ẹbí, dúkìá, ohun ọ̀sì tàbí èrè oko. Ilẹ̀ yíya náà lè nípa ńlá lórí ètò ìlera àti àwọn iṣẹ́ pàtàkì, bí omi, iná mọ̀nàmọ́ná tàbí àwọn ìlà ìbáraẹnisọ̀rọ̀. Èsì Àjọ Ìlera Àgbáyé: Títóbi àwọn iye ara àti ènìyàn láti ara ilẹ̀ yíya lè di díndínkù bí ààbò, ìgbáradì, ìfèsì àti òté ìpadàbọ̀sípò tí ó tó bá di àmúlò ní ọ̀nà kánrinkése àti ọ̀nà tí ó yára. WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ètò ìlera alágbára àti ìdarí tí ó lè fojúsọ àwọn ìlò àti ìdojúkọ lásìkò àwọn pàjáwìrì kí ó lè ṣe é ṣe fún wọn láti dín àwọn ewu kù àti kí wọ́n fèsì dáadáa nígbà tí ó bá nílò.","Phakathi kuka 1998-2017, ukudilika komhlaba kuthinte abantu abalinganiselwa ezigidini ezingu4.8 futhi kwabangela ukufa kwabantu abangaphezu kuka18 000. Ukushintsha kwesimo sezulu nokukhuphuka kwamazinga okushisa kulindeleke ukuthi kubangele ukudilika kwenhlabathi okwengeziwe, ikakhulukazi ezindaweni ezinezintaba ezineqhwa. Njengoba ipermafrost incibilika, imithambeka enamadwala ingaba nokuntengantenga okuholela ekubhidlikeni komhlaba. Umthelela: Ukudilika komhlaba kungabangela ukufa okuphezulu kanye nokulimala okuvela emanzini agelezayo kanye nemfucumfucu. Isizathu esivame kakhulu sokufa ekubhidlikeni kwenhlabathi ukuhlukumezeka noma ukucindezelwa wukubambeka. Amandla aphukile, amanzi, igesi noma amapayipi okuthuthwa kwendle nakho kungaholela ekulimaleni noma ekuguleni kubantu abathintekile, njengezifo ezitholakala emanzini, ukucwiliswa kukagesi noma imihuzuko evela emfucumfucwini ewayo. Abantu abathintwe ukudilika kwenhlabathi bangaba nemiphumela yempilo yengqondo yesikhashana neyesikhathi eside ngenxa yokulahlekelwa umndeni, impahla, imfuyo noma izitshalo. Ukudilika komhlaba kungaba nomthelela omkhulu ohlelweni lwezempilo kanye nezinsiza ezibalulekile, ezifana namanzi, ugesi noma izintambo zokuxhumana. Impendulo yeWHO: Ubukhulu bezindleko ezingokwenyama nezomuntu ezivela ekubhidlikeni komhlaba zingancishiswa uma ukuvimbela okwanele kwezimo eziphuthumayo, ukulungela, ukusabela kanye nezinyathelo zokuthola kabusha zenziwa ngendlela eqhubekayo nangesikhathi esifanele. IWHO isebenza namazwe angamalungu ukuze kwakhiwe izinhlelo zezempilo eziqinile nezisebenzayo ezingalindela izidingo nezinselele ngesikhathi sezimo eziphuthumayo ukuze zikwazi ukunciphisa izingozi futhi ziphendule ngempumelelo lapho kudingekile." +ለአለምአቀፍ ድንገተኛ ሁኔታዎች የጤና ክላስተር መሪ እንደመሆኑ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ለሚከተሉት ምላሽ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር ይሠራል- ተገቢውን የምግብ መሟላት ማረጋገጥ; እንደ ክትባት፣ የህጻናትና የእናቶች ጤና እን���ሁም የአዕምሮ ጤንነት የመሳሰሉ የመጀመሪያ ደረጃ እንክብካቤ አገልግሎቶችን መልሶ ማቋቋም፣ ተንቀሳቃሽ የጤና ቡድኖችን ማሰባሰብ እና ማዳረስ፤ የወረርሽኝ ክትትል፣ ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና ምላሽ መስጠት፤ የጤና እርምጃን ለመደገፍ የአስቸኳይ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ ጥሪ ማድረግ።,"As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with partners to respond to: ensure appropriate food supplementation; restore primary care services, like immunization, child and maternal health, and mental health; assemble mobile health teams and outreach; conduct epidemic surveillance, early warning and response; call for emergency funding to support health action.","Hukumar lafiya ta duniya a matsayinta mai jan ragamar kula da: tabbatar da cewa an samar da ababan da ke inganta abinci; dawo da kananan asibitocin kula da lafiya a matakin farko, kamar rigakafi, kula da lafiya yara da masu jego da kuma kula da lafiyar kwakwalwa; tattara ma'aitakan lafiya wadanda kan je su dawo don samar masu da kananan ofisoshi; samar da hanyar kula da barkewar annoba da tunkararta; ana kira da ba da tallafi na gaggawa don karfa harkar kula da lafiya.","Kama nguzo ya afya inayoongoza kwa dharura za kimataifa, WHO hufanya kazi kwa kujibu washirika: hakikisha uongezaji wa chakula unaofaa; kurejesha huduma za msingi, kama vile chanjo, afya ya mtoto na uzazi, na afya ya akili; kukusanya timu za afya za rununu na kuwafikia; kufanya ufuatiliaji wa janga, onyo la mapema na majibu; wito wa ufadhili wa dharura kusaidia vitendo vya afya.","Bí ìrànwọ́ ìlera ṣe ń síwájú fún àwọn pàjáwìrì àgbáyé, WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ láti fèsì sí: àrídájú àfikún oúnjẹ tí ó tọ́; ìdápadà àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú ìlera abẹ́lé, bí abẹ́rẹ́ àjẹsára, ìlera ọmọ àti ìyá, àti ìlera ọpọlọ; àtòpọ̀ àwọn ikọ̀ ìlera alágbèéká àti ìpèsè ìrànwọ́; ṣe àyẹ̀wò àjàkálẹ̀ àrùn, ìkìlọ̀ ìbẹ̀rẹ̀ àti èsì; ìpè fún ìrànwọ́ owó pàjáwìrì láti ṣe àtìlẹ́yìn fún iṣẹ́ ìlera.","Njengomholi weqembu lezempilo ezimeni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO isebenza nozakwethu ukuphendula kulokhu: qinisekisa ukwesekwa kokudla okufanele; ukubuyisela izinsiza zokunakekelwa okuyisisekelo, njengokugoma, impilo yezingane kanye nomama, kanye nsimo sempilo yengqondo; ukuhlanganisa amaqembu ezempilo angomahambanendlwana kanye nokuxhumana; ukwenza ukubhekwa kobhubhane, ukuxwayisa kusenesikhathi kanye nokusabela; cela uxhaso lwezimali oluphuthumayo ukuze kusekelwe isenzo sezempilo." +የተመጣጠነ ምግብ እጥረት አጠቃላይ እይታ፦ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ሲባል የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ወይም ከመጠን በላይ መብላት፣ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ወይም የተበላሸ የተመጣጠነ ምግብ አጠቃቀም ማለት ነው። የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ድርብ ሸክም የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና ከመጠን በላይ ክብደት እና ውፍረት እንዲሁም ከአመጋገብ ጋር የተዛመዱ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ያካትታል። የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በአራት ዋና ዋና ዓይነቶች ይገለጻል፡- ደካማ መሆን፣ መቀንጨር፣ ዝቅተኛ ክብደት እና ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረት። ደካማ መሆን በ ዝቅተኛ ክብደት-ለ-ቁመት ይገለጻል። ብዙውን ጊዜ የቅርብ ጊዜ እና ከባድ የክብደት መቀነስን ያሳያል፣ ምንም እንኳን ለረጅም ጊዜ ሊቆይ ቢችልም። ብዙውን ጊዜ የሚከሰተው አንድ ሰው በቂ ጥራት እና ብዛት ያለው ምግብ ካልተመገበ እና/ ወይም ተደጋጋሚ ወይም ረዘም ያለ ሕመም ሲያጋጥመው ነው። በልጆች ላይ የሚከሰት ማባከን ተገቢ ህክምና ካልተደረገለት ከከፍተኛ የሞት አደጋ ጋር የተቆራኘ ነው። መቀንጨር እንደ ዝቅተኛ ቁመት-ለ-ዕድሜ ተብሎ ይገለጻል። ይህ በሽታ በአብዛኛው ከድህነት፣ ደካማ የእናቶች ጤንነት እና አመጋገብ፣ ተደጋጋሚ በሽታ እና/ወይም ተገቢ ያልሆነ አመጋገብ እና እንክብካቤ በመጀመርያው የሕይወት ዘመን ጋር ተያይዞ የሚመጣ ሥር የሰደደ ወይም ተደጋጋሚ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ውጤት ነው።,"Malnutrition Overview: Malnutrition refers to deficiencies or excesses in nutrient intake, imbalance of essential nutrients or impaired nutrient utilization. The double burden of malnutrition consists of both undernutrition and overweight and obesity, as well as diet-related noncommunicable diseases. Undernutrition manifests in four broad forms: wasting, stunting, underweight, and micronutrient deficiencies. Wasting is defined as low weight-for-height. It often indicates recent and severe weight loss, although it can also persist for a long time. It usually occurs when a person has not had food of adequate quality and quantity and/or they have had frequent or prolonged illnesses. Wasting in children is associated with a higher risk of death if not treated properly. Stunting is defined as low height-for-age. It is the result of chronic or recurrent undernutrition, usually associated with poverty, poor maternal health and nutrition, frequent illness and/or inappropriate feeding and care in early life.","Tamuwa Bayani: Tamuwa na nufin rashi ko wuce gona da iri a cikin cin abubuwan gina jiki, rashin daidaituwar sinadirai masu mahimmanci ko rashin amfani da sinadaran cikin abinci masu ƙarfi. Nauyin rashin abinci mai gina jiki biyu ya ƙunshi duka rashin abinci mai gina jiki da nauyi fiye da kima da mummunar ƙiba, da kuma nau'in abincin da ba ya sa yaɗuwar cututtuka. Rashin abinci mai gina jiki yana bayyana ta manyan hanyoyi guda huɗu: rama, da tsimbirewa, da rage nauyi, da kuma rashin ƙananan sinadaran jiki. Rama na nufin ƙarancin nauyin da tsayi. Sau da yawa yana nuni da asarar nauyi mai tsanani, ko da yake yana iya nace wa na dogon lokaci. Yawanci yana faruwa ne lokacin da mutum bai sami isasshen abinci mai inganci da yawa ba da/ko kuma yana fama da rashin lafiya akai-akai ko na tsawon lokaci. Rama a yara yana da alaƙa da haɗarin mutuwa idan ba a kula da su yadda ya kamata ba. Tsimbirewa na nufin ƙarancin tsaho don shekara. Sakamakon rashin abinci mai gina jiki na yau da kullum yana da alaƙa da talauci, rashin lafiyar uwa, da kuma rashin abinci mai sinadaran gian jiki, yawan rashin lafiya, da/ko cin abincin da bai dace ba da kuma kulawa a farƙon rayuwa.","Utapiamlo Muhtasari: Utapiamlo unarejelea upungufu au ziada ya ulaji wa virutubishi, usawa wa virutubishi muhimu au kuharibika kwa matumizi ya virutubishi. Mzigo maradufu wa utapiamlo unajumuisha utapiamlo na uzito kupita kiasi na unene uliokithiri, pamoja na magonjwa yasiyoambukiza yanayohusiana na lishe. Utapiamlo hujidhihirisha katika aina nne kuu: kupoteza, kudumaa, uzito mdogo, na upungufu wa virutubishi. Kupoteza hufafanuliwa kuwa uzito mdogo kulingana na urefu. Mara nyingi inaonyesha kupoteza uzito hivi karibuni na kali, ingawa inaweza pia kudumu kwa muda mrefu. Kawaida hutokea wakati mtu hajapata chakula cha ubora na kiasi cha kutosha na/au amekuwa na magonjwa ya mara kwa mara au ya muda mrefu. Kupoteza kwa watoto kunahusishwa na hatari kubwa ya kifo ikiwa haitatibiwa ipasavyo. Kudumaa kunafafanuliwa kuwa ni urefu mdogo kulingana umri. Ni matokeo ya lishe duni au ya mara kwa mara, ambayo kwa kawaida huhusishwa na umaskini, afya duni ya uzazi na lishe, magonjwa ya mara kwa mara na/au ulishaji na matunzo yasiyofaa katika maisha ya awali.","Àìjẹunrekánú Ìsọnísókí: Àìjẹunrekánú ni àwọn àìtó tàbí àpọ̀jù nínú jíjẹ èròjà aṣaralóore sínú, àìtó àwọn èròjà aṣaralóore pàtàkì tàbí àìṣedéédé ìlò èròjà aṣaralóore. Àjàgà oníbejì àìjẹunrekánú ní, àìjẹunkánú àti ìwúwojù àti ìsanrajù, àti àwọn àìsàn ajẹmọ́-oúnjẹ tí kì í ràn. Àìjẹunkánú máa ń farahàn ní ọ̀nà mẹ́rin: rírù-tí-kò-bá-gígadọ́gba, àìdàgbàbóṣeyẹ̀, àìlárabóṣetọ́, àti àìtó àwọn èròjà aṣaralóore kéékèèké. Rírù-tí-kò-bá-gígadọ́gba ni ìwúwo tí ó kéré fún gíga. Ó máa ń sáábà ṣàfihàn àdánù ìwúwo líle tí kò pẹ́, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó lè wà fún ọjọ́ pípẹ́. Ó sáábà máa ń ṣẹlẹ̀ nígbà tí ẹnìkan kò bá tíì jẹun tí ó tó tí ó sì pọ̀ àti bí wọ́n bá ti ní àwọn àìsàn òòrèkóòrè tàbí ọjọ́ pípẹ́. Rírù-tí-kò-bá-gígadọ́gba láàrin àwọn ọmọ ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ewu ikú bí kò bá sí ìtọ́jú tí ó yẹ. Àìdàgbàbóṣeyẹ̀ ni gíga tí kò tó fún ọjọ́ orí. Ó jẹ́ àbájáde àìjẹunkánú líle tàbí òòrèkóòrè, pàápàá jùlọ pẹ̀lú òsì, ìlera àti èròjà aṣaralóore tí kò dára láti ara ìyá , àìsàn òòrèkóòrè àti/tàbí oúnjẹ jíjẹ àti ìtọ́jú tí kò tọ́ níbẹ̀rẹ̀ ayé.","Ukungondleki kahle Uhlolojikelele: Ukungondleki kusho ukuntula noma ukweqisa ekudlaleni izakhi, ukungalingani kwezakhi ezibalulekile noma ukusetshenziswa kabi kwezakhi. Umthwalo ophindwe kabili wokungondleki uhlanganisa kokubili ukungondleki kahle nokukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala, kanye nezifo ezingathathelwana ezihlobene nokudla. Ukungondleki kahle kubonakala ngezindlela ezine ezibanzi: ukumosha, ukuminza, isisindo esingaphansi, kanye nokushoda kwemicronutrient. Ukumosha kuchazwa njengesisindo esiphansi sobude. Ngokuvamile kubonisa ukulahlekelwa kwesisindo kwakamuva futhi okunzima, nakuba kungase kuqhubeke isikhathi eside. Ngokuvamile kwenzeka lapho umuntu engazange abe nokudla kwekhwalithi eyanele nenani futhi/noma eke wagula njalo noma isikhathi eside. Ukumosha ezinganeni kuhlotshaniswa nengozi enkulu yokufa uma kungelashwanga ngendlela efanele. Ukuqina kuchazwa njengobude obuphansi beminyaka. Kuwumphumela wokungondleki okungapheli noma okuphindelelayo, okuvame ukuhlotshaniswa nobumpofu, impilo engeyinhle kanye nokudla komama okungenamsoco, ukugula njalo kanye/noma ukungondliwa ngendlela engafanele nokunakekelwa esemncane." +መቀንጨር ልጆች አካላዊና አዕምሯዊ አቅማቸውን እንዳያሳድጉ ይከለክላቸዋል። ዝቅተኛ ክብደት ያለው ሰው ከዕድሜው ያነስ ክብደት ያለው ሰው ነው። ክብደቱ ዝቅተኛ የሆነ ሕፃን መቀንጨር፣ደካማ መሆን ወይም ሁለቱንም ሊኖረው ይችላል።. ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረት ለእድገትና ልማት አስፈላጊ የሆኑ ኢንዛይሞችን፣ ሆርሞኖችን እና ሌሎች ንጥረ ነገሮችን ለማምረት ለሰውነት ተግባራት አስፈላጊ የሆኑ ቫይታሚኖች እና ማዕድናት እጥረት ነው። ስለ አመጋገብ እና የምግብ ደኅንነት እና ስለ COVID-19 ይማሩ። ተጽዕኖ: በ2018 መቀንጨር ከ5 ዓመት በታች የሆኑ 21.9% ወይም 149 ሚሊዮን ሕፃናትን ያጠቃ ሲሆን ደካማ መሆን ደግሞ 7.3% ወይም 49 ሚሊዮን ሕፃናትን ያጠቃል። ከአምስት ዓመት በታች ለሆኑ ሕፃናት ከሚሞቱት መካከል 45 በመቶ የሚሆኑት ከተመጣጠነ ምግብ እጥረት ጋር የተያያዙ ናቸው። እነዚህ በአብዛኛው የሚከሰቱት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች ውስጥ ነው። በተመሳሳይም በእነዚህ አገሮች ውስጥ ከልክ ያለፈ ክብደት እና ከመጠን በላይ ውፍረት ያላቸው ሕፃናት ቍጥር እየጨመረ ነው። በዓለም ላይ ያለ እያንዳንዱ አገር በአንድ ወይም በብዙ የአመጋገብ ችግር ይሠቃያል።,"Stunting prevents children from reaching their physical and cognitive potential. Underweight is defined as low weight-for-age. A child who is underweight may be stunted, wasted or both. Micronutrient deficiencies are a lack of vitamins and minerals that are essential for body functions such as producing enzymes, hormones and other substances needed for growth and development. Learn about Nutrition and Food Safety and COVID-19 Impact: In 2018, stunting affected an estimated 21.9% or 149 million children under the age of 5 years, while wasting affected 7.3% or 49 million children under the age of 5 years. Around 45% of deaths among children under the age of 5 years are linked to undernutrition. These mostly occur in low- and middle-income countries. At the same time, in these same countries, rates of childhood overweight and obesity are rising. Every country in the world is affected by one or more forms of malnutrition.","Tsimbirewa yana hana yara isa ga ƙarfinsu na zahiri da kuma ɓunƙasa ƙwaƙwalwarsu. Rage nauyi na nufin ƙarancin nauyi don shekara. Yaron da yake darashin nauyi zai iya tsimbirewa, rama ko duka. Rashin ƙananan sinadaran jiki sune rashin sinadarin da ake samu a cikin abinci dake ƙara lafiya da kuma wasu ma'adanai masu taimakawa jiki wajen samar da wani sinadari dake taimakawa wajen canza sinadarai, sinadarin da ke ƙarfafa jikin mutum wajen girma da sauran abubuwan da ake buƙata don girma da ɓunƙasa. Koyi game da Abinci da Kariyar Abinci da cutar COVID-19. Tasiri: A shekarar 2018, tsimbirewa ya shafi kimanin kashi 21.9% na yara miliyan 149 'yan ƙasa da shekaru 5, yayin da rama ya shafi kashi 7.3% na yara miliyan 49 'yan ƙasa da shekaru 5. Kimanin kashi 45% na mutuwar yara 'yan kasa da shekaru 5 na da alaƙa da rashin abinci mai gina jiki. Waɗannan galibi suna faruwa ne a ƙasashe masu ƙarancin ƙarfi da matsakaicin kudin shiga. A lokaci guda kuma, a waɗannan ƙasashe, yawan yara masu nauyi fiye da kima da masu mummunar ƙiba suna ƙaruwa. Kowace ƙasa a duniya tana fama da nau'i ɗaya ko fiye na cutar tamuwa.","Kudumaa huwazuia watoto kufikia uwezo wao wa kimwili na kiakili. Uzito wa chini hufafanuliwa kama uzito mdogo kwa umri. Mtoto ambaye ana uzito pungufu anaweza kudumaa, kupotezwa au vyote kwa pamoja. Upungufu wa virutubishi ni ukosefu wa vitamini na madini ambayo ni muhimu kwa utendaji wa mwili kama vile kutengeneza vimeng'enya, homoni na vitu vingine vinavyohitajika kwa ukuaji na maendeleo. Jifunze kuhusu Lishe na Usalama wa Chakula na UVIKO-19 Athari: Mnamo mwaka wa 2018, udumavu uliathiri wastani wa 21.9% au watoto milioni 149 walio chini ya umri wa miaka 5, wakati upotevu uliathiri 7.3% au watoto milioni 49 chini ya umri wa miaka 5. Takriban 45% ya vifo kati ya watoto chini ya umri wa miaka 5 vinahusishwa na utapiamlo. Haya mara nyingi hutokea katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. Wakati huo huo, katika nchi hizo, viwango vya uzito wa watoto na fetma vinaongezeka. Kila nchi duniani imeathiriwa na aina moja au zaidi ya utapiamlo.","Àìdàgbàbóṣeyẹ̀ máa ń dènà àwọn ọmọ láti ní àbùdá àrà àti ìlóye wọn. Àìlárabóṣetọ́ ni ìwúwo tí ó kéré fún ọjọ́ orí. Ọmọ tí ó ní àìlárabóṣetọ́ lè rán, rírù-tí-kò-bá-gígadọ́gba tàbí méjèèjì. Àìtó àwọn èròjà aṣaralóore ńlá ni àìsí àwọn èròjà ajira àti amáradàgbà fún ìwúlò ara bí ìpèsè àwọn ẹ́ńsáímù àti hòmóònù àti àwọn èròjà mìíràn tí ó nílò fún ìgbèrú àti ìdàgbàsókè. Ẹ kẹ́kọ̀ọ́ nípa Ìṣaralóore àti Ààbò Oúnjẹ àti COVID-19. Ipa: Ní 2018, àìdàgbàbóṣeyẹ̀ nípa lórí àpapọ̀ àwọn ọmọ 21.9% tàbí mílíọ̀nù 149 lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5, nígbà tí rírù-tí-kò-bá-gígadọ́gba nípa lórí àwọn ọmọ 7.3% tàbí mílíọ̀nù 49 lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5. Bí ìdá 45% láàrin àwọn ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5 ní wọ́n ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àìjẹunkánú. Àwọn wọ̀nyí sáábà máa ń ṣẹlẹ̀ láàrin àwọn orílẹ̀ èdè èdè kéékèèké àti alábọ́dé èrè. Ní àsìkò kan náà, ní awomt orílẹ̀ èdè wọ̀nyí kan náà, ìwọ̀n ìwúwojù àti ìsanrajù láàrin àwọn ọmọdé ń pọ̀ sí i. Orílẹ̀ èdè kọ̀ọ̀kan ní àgbáyé ni ọkàn tàbí ọ̀pọ̀ àwọn àìjẹunrekánú ń yọ lẹ́nu.","Ukuntula kuvimbela izingane ekufinyeleleni amandla azo ngokomzimba nangokwengqondo. Isisindo esiphansi sichazwa njengesisindo esiphansi sobudala. Ingane enesisindo esingaphansi kungenzeka imile, imoshwe noma kokubili. Ukushoda kwezakhamzimba ukuntuleka kwamavithamini namaminerali abalulekile ekusebenzeni komzimba njengokukhiqiza ama-enzyme, amahomoni nezinye izinto ezidingekayo ekukhuleni nasekuthuthukisweni. Funda mayelana Nokudla Okunempilo Nokuphepha Kokudla kanye ne-COVID-19 Umthelela: Ngo-2018, ukukhubazeka kuthinte izingane ezilinganiselwa ku-21.9% noma izigidi ezingu-149 ezineminyaka engaphansi kweminyaka engu-5 ubudala, kanti ukumosha kuthinte u-7.3% noma izingane eziyizigidi ezingu-49 ezineminyaka engaphansi kweminyaka engu-5. Cishe u-45% wokufa kwezingane ezineminyaka engaphansi kwemi-5 kuhlobene nokungondleki kahle. Lokhu kwenzeka kakhulu emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi. Ngesikhathi esifanayo, kula mazwe afanayo, amazinga ezingane ezikhuluphele ngokweqile ayanda. Wonke amazwe emhlabeni ahlaselwa uhlobo olulodwa noma ngaphezulu lokungondleki." +በሁሉም መልኩ የየአመጋገብ ስርአት ችግር መዋጋት ከዓለም አቀፍ የጤና ተግዳሮቶች አንዱ ነው። ሴቶች፣ ጨቅላ ሕፃናት፣ ልጆችና ታዳጊዎች ለጉዳት ተጋላጭ ናቸው። በሕይወቱ መጀመሪያ ላይ የተመጣጠነ ምግብን ማመቻቸት - ከተፀነሰበት ጊዜ አንሥቶ እስከ ሕፃኑ ሁለተኛ የልደት ቀን ድረስ ያሉትን 1000 ቀናት ጨምሮ - ለረጅም ጊዜ ጥቅሞች በተቻለ መጠን የተሻለውን የሕይወት ጅምር ያረጋግጣል። ድህነት በተመጣጠነ ምግብ እጥረት የመጠቃትና ለአደጋ የመጋለጥ እድልን ከፍ ያደርገዋል። ድሀ የሆኑ ሰዎች በተለያዩ የአመጋገብ ችግሮች የመጠቃት ዕድላቸው ከፍተኛ ነው። የተመጣጠነ ምግብ እጥረት የጤና እንክብካቤ ወጪን ይጨምራል፣ ምርታማነትን ይቀንሳል እንዲሁም የኢኮኖሚ እድገትን ያዘገየዋል፣ ይህም የድህነት እና የጤና እክል ዑደት እንዲቀጥል ሊያደርግ ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት ከአባል አገራት እና አጋሮች ጋር በመሆን እንደ ዘላቂ የልማት ግቦች አካል በ 2030 ሁሉንም ዓይነት የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ለማስወገድ ይሠራል። ይህን ግብ ማሳካት ውጤታማ የሆኑ የአመጋገብ ጣልቃ ገብነትዎችን በማግኘትና ዘላቂና ጠንካራ የሆኑ የምግብ ሥርዓቶች ጤናማ አመጋገብን ሁሉን አቀፍ ተደራሽነት ማረጋገጥ ላይ የተመሰረተ ነው። ለዚህም የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ ደረጃ የተመጣጠነ ምግብን የሚያበረታቱ ፖሊሲዎችን ይደግፋል እንዲሁም ማስረጃዎችን መሠረት ያደረጉ መመሪያዎችን ያዘጋጃል። ይህ ሥራ በ2012 የዓለም የጤና ጉባኤ ውሳኔ 65.6: የእናቶች፣ የሕፃናት እና የልጆች አመጋገብን በተመለከተ አጠቃላይ የአፈጻጸም እቅድ ነው።,"Combating malnutrition in all its forms is one of the greatest global health challenges. Women, infants, children and adolescents are at the highest risk of malnutrition. Optimizing nutrition early in life – including the 1000 days from conception to a child’s second birthday – ensures the best possible start in life, with long-term benefits. Poverty amplifies the risk of, and risks from, malnutrition. People who are poor are more likely to be affected by different forms of malnutrition. Malnutrition increases health care costs, reduces productivity and slows economic growth, which can perpetuate a cycle of poverty and ill-health. WHO response: WHO works with Member States and partners towards the goal of ending all forms of malnutrition by 2030 as part of the Sustainable Development Goals. Meeting this goal is contingent on securing universal access to effective nutrition interventions and to healthy diets from sustainable and resilient food systems. To this end, WHO advocates for policies that promote nutrition on a global scale and develop evidence-informed guidance for their implementation. This work is framed by the 2012 World Health Assembly resolution 65.6: Comprehensive implementation plan on maternal, infant and young child nutrition.","Yaki da cutar tamuwa a kowane fanni na ɗaya daga cikin manya-manyan ƙalubalen kiwon lafiya na duniya. Mata, jarirai, yara da matasa sun fi fuskantar barazanar kamuwa da cutar tamuwa. Inganta abinci mai gina jiki a farkon rayuwavgami da kwanaki 1000 daga ɗaukar ciki zuwa shekara biyu na yaro yana tabbatar da mafi kyawun farawa a rayuwa, tare da fa'idodi na dogon lokaci. Talauci yana ƙara haɗarin, da haɗari daga tamuwa. Mutanen da ke fama da talauci sun fi kamuwa da nau'ikan tamuwa daban-daban. Tamuwa yana sa ƙarin farashin kula da lafiya, yana rage yawan aiki da kuma rage saurin ci gaban tattalin arziki, wanda zai iya ci gaba da ɗaure talauci da rashin lafiya. Martanin 'hukumar lafiya ta duniya(WHO): WHO na aiki tare da 'yan ƙungiyoyin kasashe da abokan tarayya don cimma burin kawo karshen kowane nau'in tamuwa nan da shekarar 2030 a zaman wani ɓangare na Manufofin Ci gaba mai ɗorewa. Haɗuwar wannan muraɗin ya danganta ne kan samar da hanyoyi da zasu bada sakamakon da ake so da abinci mai gina jiki da kuma samun ingantaccen tsarin abinci mai ɗorewa. Don haka,""hukumar lafiya ta duniya""(WHO) tana ba da goyan bayan tsarin tafiyar da abubuwa don ƙara matsayin mahimmancin abinci mai gina jiki a ɗaukacin duniya da ɓunƙasa bayanan shaida don aiwatar da su. An tsara wannan aikin ta hanyar ƙudiri 65.6 na Majalisar Lafiya ta Duniya na 2012: Cikakken tsarin aiwatarwa akan abinci mai gina jiki na mata, jarirai da ƙananan yara.","Kupambana na utapiamlo katika aina zake zote ni mojawapo ya changamoto kubwa zaidi za afya duniani. Wanawake, watoto wachanga, watoto na vijana wako kwenye hatari kubwa zaidi ya utapiamlo. Kuboresha lishe mapema maishani - ikiwa ni pamoja na siku 1000 kutoka mimba hadi siku ya kuzaliwa ya pili ya mtoto - huhakikisha mwanzo bora zaidi maishani, na manufaa ya muda mrefu. Umaskini huongeza hatari, na hatari kutokana na, utapiamlo. Watu ambao ni maskini wana uwezekano mkubwa wa kuathiriwa na aina tofauti za utapiamlo. Utapiamlo huongeza gharama za huduma za afya, hupunguza tija na kupunguza kasi ya ukuaji wa uchumi, jambo ambalo linaweza kuendeleza mzunguko wa umaskini na afya mbaya. Jibu la WHO: WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama na washirika kufikia lengo la kukomesha aina zote za utapiamlo ifikapo 2030 kama sehemu ya Malengo ya Maendeleo Endelevu. Kufikia lengo hili kunategemea kupata ufikiaji wa wote kwa afya bora za lishe na lishe bora kutoka kwa mifumo endelevu na inayostahimili chakula. Kwa mwisho huu, WHO inatetea sera zinazokuza lishe kwa kiwango cha kimataifa na kuendeleza mwongozo ulio na ushahidi wa utekelezaji wake. Kazi hii imeandaliwa na azimio la 65.6 la Baraza la Afya Ulimwenguni la 2012: Mpango wa kina wa utekelezaji wa lishe ya mama, mtoto mchanga na mtoto mdogo.","Ìdènà gbogbo àwọn ẹ̀yà àìjẹunrekánú ni ọ̀kan lára àwọn ìṣòro ìlera àgbáyé tí ó tóbi jùlọ. Àwọn obìnrin, ìkókó, ọmọdé àti ọ̀dọ́ ni wọ́n wà nínú ewu àìjẹunrekánú jùlọ. Ṣíṣe àmúlò ìṣaralóore ní ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ayé - tí ó fi mọ́ àwọn 1000 ọjọ́ láti àsìkò ìbí títí di àsìkò ọjọ́ ìbí ọmọ kejì - ẹ rí dájú pé ìbẹ̀rẹ̀ ìgbé ayé tí ó dára jùlọ, pẹ̀lú àwọn àǹfààní ọjọ́ pípẹ́. Òsì máa ń ṣe àgbéga ewu, ewu láti ọ̀dọ́, àìjẹunrekánú. Àwọn ènìyàn tí wọ́n tòsì ni ó ṣe é ṣe kí onírúurú àwọn ẹ̀yà àìjẹunrekánú nípa lára wọn. Àìjẹunkánú máa ń mú ọ̀wọ́ngógó bá iyeó itojut ìlera, àdínkù iṣẹ́ àti ìdàgbàsókè ọrọ̀ ajé tí ó lọ́ra, èyí tí ó lè mú ìtẹ̀síwájú bá àsìkò òsì àti àìlera. Èsì WHO: WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti alábàáṣiṣẹ́pọ̀ lórí mímú òpin bá àwọn ẹ̀yà àìjẹunrekánú ní ọdún 2030 geget bí ara àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése. Mímú àfojúsùn yìí wá sí ìmúṣẹ ṣe pàtàkì lórí níní àǹfààní káríayé sí àwọn ìdásí ìṣaralóore pípé àti sí àwọn oúnjẹ aṣaralóore láti ara àwọn ètò oúnjẹ kánrinkése àti agbára. Nítorí náà, WHO polongo àwọn ìlànà tí wọ́n ń ṣe ìgbéga ìṣaralóore ní ìwọ̀n àgbáyé wọ́n sì set àgbékalẹ̀ ìlànà aṣàmúlò-ẹ̀rí fún àmúlò wọn. Wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ iṣẹ́ yìí ní Àpéjọ Ìlera Àgbáyé 2012 ìpinnu 65:6: Àmúlò gbòòrò ètò lórí ìṣaralóore oúnjẹ ìyá, ìkókó àti àwọn ọmọdé.","Ukulwa nokungondleki kuzo zonke izinhlobo zakho kungenye yezinselelo ezinkulu zezempilo emhlabeni wonke. Abesifazane, izinsana, izingane kanye nentsha basengozini enkulu yokungondleki. Ukuthuthukisa ukudla okunomsoco kusenesikhathi empilweni - okuhlanganisa izinsuku eziyi-1000 kusukela ekukhulelweni kuya osukwini lwesibili lokuzalwa lwengane - kuqinisekisa isiqalo esihle kakhulu empilweni, esinezinzuzo zesikhathi eside. Ubumpofu bukhulisa ubungozi, kanye nobungozi bokungondleki. Abantu abampofu maningi amathuba okuba bahlaselwe yizinhlobo ezahlukene zokungondleki. Ukungondleki kwandisa izindleko zokunakekelwa kwezempilo, kunciphisa ukukhiqiza futhi kunciphisa ukukhula komnotho, okungase kuqhubekisele phambili umjikelezo wobumpofu nokugula. Impendulo yeWHO: IWHO isebenza Namazwe Angamalungu kanye nabalingani ekufezeni umgomo wokuqeda zonke izinhlobo zokungondleki ngo-2030 njengengxenye Yezinjongo Zokuthuthukiswa Okuqhubekayo. Ukufeza lo mgomo kuncike ekuqinisekiseni ukufinyeleleka komhlaba wonke ekungeneleleni okunomsoco okusebenzayo kanye nokudla okunempilo okuvela ezinhlelweni zokudla ezizinzile neziqinile. Kuze kube manje, iWHO imela izinqubomgomo ezikhuthaza umsoco emhlabeni wonke futhi zithuthukise isiqondiso esinolwazi ngobufakazi ukuze zisetshenziswe. Lo msebenzi wakhiwe yisinqumo soMhlangano Wezempilo Womhlaba ka-2012 esithi 65.6: Uhlelo oluphelele lokusebenzisa ukondleka komama, usana kanye nengane encane." +በተጨማሪም የተባበሩት መንግሥታት የአሥር ዓመት የአመጋገብ ስርዓት ተግባር ላይ ከ2016–2025 ዓ.ም. አስተዋጽኦ ያደርጋል። የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ለማስወገድ የሚወሰዱ እርምጃዎችም ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመከላከልና ለመቆጣጠር የሚያስችል ዓለም አቀፍ የድርጊት እቅድ ግብዓት ላይ ለመድረስ ወሳኝ ናቸው 2013–2020፣ ለሴቶች፣ ለህፃናት እና ለጎረምሶች ጤና ዓለም አቀፍ ስትራቴጂ፥ እንዲሁም 2016–2030 ለዘላቂ ልማት የ2030 አጀንዳ።,"It also contributes to the United Nations Decade of Action on Nutrition 2016–2025. Actions to end malnutrition are also vital for achieving the diet-related targets of the Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013–2020, the Global strategy for women’s, children’s, and adolescent’s health 2016–2030, and the 2030 Agenda for sustainable development.","Hakan yana ba da gudummawar Shekaru Goma na Ayyukan Majalisar Dinkin Duniya kan abinci mai gina jiki 2016 zuwa 2025. Ayyukan kawo ƙarshen tamuwa suna da mahimmanci don cimma burin da suka shafi abinci na Tsarin Ayyukan Duniya don rigakafi da kula da cututtukan da ba a iya kamuwa da su ba 2013-2020, Tsarin Duniya don lafiyar mata, yara, da matasa 2016-2030, da kuma 2030 za'a aiwatar don ci gaba mai ɗorewa.","Pia inachangia Muongo wa Utekelezaji wa Umoja wa Mataifa kuhusu Lishe 2016–2025. Hatua za kukomesha utapiamlo pia ni muhimu katika kufikia malengo yanayohusiana na lishe ya Mpango wa Hatua wa Kimataifa wa kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoambukiza 2013–2020, mkakati wa Kimataifa wa afya ya wanawake, watoto na vijana 2016–2030, na Ajenda ya 2030 ya maendeleo endelevu.","Ó tún sojúúse fún Iṣẹ́ Ọdún mẹ́wàá United Nation lórí Oúnjẹ Aṣaralóore 2016-2025. Àwọn ìṣe láti fòpin sí àìjẹunrekánú tún ṣe pàtàkì láti ṣe àṣeyọrí àwọn àfojúsùn ajẹmọ́-oúnjẹ ti ètò ìṣe Àgbáyé fún ìdènà àti àkóso àwọn àìsàn 2013-2020, ọgbọ́n Àgbáyé fún ìlera àwọn obìnrin, ọmọ, àti ọ̀dọ́ 2016-2030, bẹ́ẹ̀ sì ni Ètò 2030 fún ìdàgbàsókè kánrinkése.","Iphinde ibe negalelo ku-United Nations Decade of Action on Nutrition 2016–2025. Izenzo zokuqeda ukungondleki zibalulekile futhi ukuze kuzuzwe okuhlosiwe okuhlobene nokudla kwe-Global action plan yokuvimbela nokulawulwa kwezifo ezingathathelwana 2013–2020, isu Lomhlaba wonke lezempilo yabesifazane, izingane, kanye nentsha 2016–2030, kanye ne-Ajenda ka-2030. ukuze kube nentuthuko esimeme." +ማጅራት ገትር አጠቃላይ እይታ: ማጅራት ገትር የአንጎል እና የጀርባ አጥንትን የሚሸፍኑ ሽፋኖች ከባድ ኢንፌክሽን ነው. ይህ አሰቃቂ በሽታ ከፍተኛ የሕዝብ ጤና ችግር ሆኖ ቀጥሏል�� በሽታው ባክቴሪያዎችን፣ ፈንገሶችን ወይም ቫይረሶችን ጨምሮ በብዙ የተለያዩ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን ሊከሰት ይችላል፣ ነገር ግን ከፍተኛው ዓለም አቀፍ ሸክም የባክቴሪያ ማጅራት ገትር ይታያል። የተለያዩ ባክቴሪያዎች ማጅራት ገትርን ሊያስከትሉ ይችላሉ። ስትሬፕቶኮከስ የሳንባ ምች ፣ ሄሞፊለስ ኢንፍሉዌንዛ ፣ ኒሴሪያ ሜኒንጂቲዲስ በተደጋጋሚ የሚያጋጥም በሽታ ነው ። የሜኒንጎኮክ ማጅራት ገትር የሚያመጣው ኤን.ሜኒንጂቲዲስ ትልቅ ወረርሽኝ የመፍጠር አቅም ያለው ነው። የኤን. ሜኒንጂቲዲስ 12 የሴሮ ግሩፖች ተለይተዋል፣ ከእነዚህ ውስጥ 6 ቱ( ኤ፣ ቢ፣ ሲ፣ ዋ፣ ኤክስ እና አይ) ወረርሽኝ ሊያስከትሉ ይችላሉ። የሜኒንጎኮክ ሜኒንጂቲስ በማንኛውም ዕድሜ ላይ ያለ ማንኛውንም ሰው ሊጐዳ ይችላል፣ ግን በዋነኝነት ሕፃናትን፣ የቅድመ ትምህርት ቤት ሕፃናትን እና ወጣቶችን ይጎዳል። በሽታው በተለያዩ ሁኔታዎች ሊከሰት ይችላል ፣ከዘፈቀደ ጒዳዮች፣ ትናንሽ ክላስተሮች እስከ ትላልቅ ወረርሽኞች በመላው ዓለም ከወቅታዊ ልዩነቶች ጋር።,"Meningitis Overview: Meningitis is a serious infection of the meninges, the membranes covering the brain and spinal cord. It is a devastating disease and remains a major public health challenge. The disease can be caused by many different pathogens including bacteria, fungi or viruses, but the highest global burden is seen with bacterial meningitis. Several different bacteria can cause meningitis. Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis are the most frequent ones. N. meningitidis, causing meningococcal meningitis, is the one with the potential to produce large epidemics. There are 12 serogroups of N. meningitidis that have been identified, 6 of which (A, B, C, W, X and Y) can cause epidemics. Meningococcal meningitis can affect anyone of any age, but mainly affects babies, preschool children and young people. The disease can occur in a range of situations from sporadic cases, small clusters to large epidemics throughout the world, with seasonal variations.","Cutar sanqarau Qarin bayani: cutar sanqarau babbar cuta ce wadda take mamaye qwaqwalwa da kuma laka. Cuta ce mai muni, kuma ta zamto babban kalubale ga lafiyar jama'a. Bugu da qari, cutar na iya haifar da cutuka daban-daban, sai dai amma ana ayyana ta cikin mafi girma a duniya. Qwayoyin cutuka mabanbanta ka iya haifar da wannan cuta ta sanqarau. Qwayoyin Streptococcus pneumoniae, da Haemophilus influenzae, da kuma Neisseria meningitidis, su ne mafi yawa da ake mu’amala da su. Qwayoyin N. meningitidis, su na haifar da meningococcal meningitis, wanda ke iya haifar da manyan cututtuka. Akwai kimanin rukuni 12 na N. meningitidis da aka gano, 6 daga cikinsu (A, B, C, W, X da Y) na iya haifar da varkewar annoba. Meningococcal meningitis na iya shafar kowa da kowa, sai dai galibi yana shafar jarirai da yara masu zuwa makaranta da matasa. Cutar na iya kasancewa cikin yanayi daban-daban, daga ƙaramin mataki zuwa babbar annoba a duniya, tare da sauyin yanayi.","Ugonjwa wa Uti wa mgongo Muhtasari: Homa ya uti wa mgongo ni maambukizi makubwa ya utando wa ubongo, utando unaofunika ubongo na uti wa mgongo. Ni ugonjwa mbaya na bado ni changamoto kubwa ya afya ya umma. Ugonjwa huu unaweza kusababishwa na vimelea mbalimbali vya magonjwa ikiwa ni pamoja na bakteria, fangasi au virusi, lakini mzigo mkubwa zaidi duniani unaonekana na meninjitisi ya bakteria. Bakteria kadhaa tofauti wanaweza kusababisha ugonjwa wa meningitis. Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis ndizo zinazotokea mara nyingi zaidi. N. meningitis, inayosababisha meninjitisi ya meningococcal, ndiyo yenye uwezo wa kuzalisha magonjwa makubwa ya milipuko. Kuna serogroups 12 za N. meningitidis ambazo zimetambuliwa, 6 ambazo (A, B, C, W, X na Y) zinaweza kusababisha magonjwa. Meningococcal meningitis inaweza kuathiri mtu yeyote wa umri wowote, lakini huathiri zaidi watoto wachanga, watoto wa shule ya awali na vijana. Ugonjwa huu unaweza kutokea katika hali mbalimbali kutoka kwa matukio ya hapa na pale, makundi madogo hadi magonjwa makubwa ya milipuko duniani kote, na tofauti za msimu.","Ibà yínrùnyínrùn Ìsọnísókí: Ibà yínrùnyínrùn jẹ́ àìsàn àwọn awọ ọpọlọmọ́pàáyìn, àwọn awọfẹ́lẹ́ tí wọ́n bo ọpọlọ àti ọ̀pá ẹ̀yìn. Ó jẹ́ àìsàn apanirun tí ó sì jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ìṣòro ìlera gbòógì láwùjọ. Oríṣiríṣi àwọn kòkòrò àrùn tí ó fi mọ́ bakitéríà, fọ́ńgáì tàbí fáírọ́ọ̀sì lè fa àìsàn yìí, ṣùgbọ́n àjàgà àgbáyé tí ó ga jùlọ wà nínú ibà yínrùnyínrùn kòkòrò bakitéríà. Onírúurú àwọn bakitéríà lè fa ibà yínrùnyínrùn. Sírẹfurokókọ́ọ̀sì nùmóníè, Amofílọ́ọ̀sì infùluẹ́ńíè, Nèìséríà mẹnigẹtáídììsì ni awont tí ó wọ́pọ̀ jùlọ. Nèìséríà mẹnigẹtáídììsì, tí ó ń fa ibà yínrùnyínrùn mẹnigokóká, ni èyí tí ó ṣe é ṣe láti pèsè àjàkálẹ̀ àrùn ńlá. Àwọn ọ̀wọ́ aláńtíjínìnìn 12 Nèìséríà mẹnigẹtáídììsì ni wọ́n ti ṣe ìdámọ̀, mẹ́fà nínú èyí tí (A, B, C, W, X, àti X) lè fa àwọn àjàkálẹ̀ àrùn. Ibà yínrùnyínrùn Mẹnigokóká lè mú ẹnikẹ́ni ní ọjọ́ orí èyíkéyìí, ṣùgbọ́n àwọn ìkókó ni ó máa ń mú, àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ jéléósinmi àti ọ̀dọ́mọdé. Àrùn náà lè ṣẹlẹ̀ ní ìwọ̀n àwọn ipò láti orí àwọn ọ̀ràn òòrèkóòrè, àwọn ìjẹyọ kékeré dórí àjàkálẹ̀ àrùn ńlá káàkiri àgbáyé, pẹ̀lú onírúurú àsìkò.","IMeningitis Uhlolojikelele: I-Meningitis isifo esiyingozi kakhulu se-meninges, ulwelwesi olumboze ubuchopho nomgogodla. Kuyisifo esibi kakhulu futhi kuseyinselelo enkulu yezempilo yomphakathi. Lesi sifo singabangelwa amagciwane amaningi ahlukene okuhlanganisa amagciwane, isikhunta noma amagciwane, kodwa umthwalo omkhulu emhlabeni wonke ubonakala ngebacterial meningitis. Amagciwane amaningana ahlukene angabangela i-meningitis. IStreptococcus pneumoniae, iHaemophilus influenzae, iNeisseria meningitidis yizona ezivame kakhulu. I-N. meningitis, ebangela i-meningococcal meningitis, iyona enamandla okukhiqiza izifo eziwumshayabhuqe ezinkulu. Kunama-serogroups angu-12 e-N. meningitidis ahlonziwe, angu-6 kuwo (A, B, C, W, X kanye no-Y) angabangela izifo eziwumshayabhuqe. Imeningococcal meningitis ingathinta noma ubani wanoma yimuphi ubudala, kodwa ikakhulukazi izingane, izingane zasenkulisa kanye nabantu abasha. Lesi sifo singenzeka ezimweni eziningi kusukela ezimweni ezingavamile, amaqoqo amancane kuya eziwumshayabhuqe ezinkulu emhlabeni wonke, ngokuhlukahluka kwezinkathi zonyaka." +በሴሮግራም መሠረት ይለያያል የጂኦግራፊያዊ ስርጭት እና የወረርሽኝ አቅም ። ከፍተኛው የሜኒንጎኮክ ሜኒንጂቲስ ሸክም የሚከሰተው በምዕራብ በኩል ከሴኔጋል እስከ ምሥራቅ በኩል እስከ ኢትዮጵያ ድረስ በሚዘረጋው ከሰሃራ በታች በሚገኘው የአፍሪካ ሜኒንጂቲስ ወገብ ውስጥ ነው። ኤን. ሜኒንጂቲዲስ የተለያዩ በሽታዎችን ሊያስከትል ይችላል። ወራሪ የሜኒንጎኮክ በሽታ( አይኤምዲ) በኤን. ሜኒንጊቲዲስ የሚከሰቱ ወራሪ በሽታዎችን ያመለክታል፣ ሴፕቲሲሚያ፣ አርትራይተስ እና ሜኒንጊቲስ ጨምሮ። በተመሳሳይም፣ ኤስ.የሳንባ ምች የኦቲቲስ እና የሳንባ ምች ጨምሮ ሌሎች ወራሪ በሽታዎችን ያስከትላል። የመተላለፊያ መንገድ፡- ሜኒንጂቲስን የሚያስከትሉ ባክቴሪያዎች ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፉት በአተነፋፈስ ወይም በጉሮሮ በሚለቀቁ ጠብታዎች አማካኝነት ነው። በቅርብ እና ረዘም ላለ ጊዜ ንክኪ – ለምሳሌ መሳም፣ ማስነጠስ ወይም የሆነ ሰው ላይ መሳል፣ ወይም በበሽታው ከተያዘ ሰው ጋር በቅርበት መኖር የበሽታውን ስርጭት ያመቻቻል። የመራቢያ ጊዜው በአማካይ 4 ቀናት ነው ግን ከ 2 እስከ 10 ቀናት ሊሆን ይችላል። ኔይሰሪያ ሜኒንጂቲዲስ ሰዎችን ብቻ ነው የሚያጠቃው። ባክቴሪያው በጕሮሮ ውስጥ ሊጓጓዝ ይችላል እናም አንዳንድ ጊዜ አይሎ የሰውነት መከላከያዎችን ሊያሸንፍ ይችላል ይህም ኢንፌክሽኑ በደም ፍሰት በኩል ወደ አንጎል እንዲሰራጭ ያስችለዋል።,"Geographic distribution and epidemic potential differ according to serogroup. The largest burden of meningococcal meningitis occurs in the meningitis belt, an area of sub-Saharan Africa, which stretches from Senegal in the west to Ethiopia in the east. N. meningitidis can cause a variety of diseases. Invasive meningococcal disease (IMD) refers to the range of invasive diseases caused by N. meningitidis, including septicemia, arthritis and meningitis. Similarly, S. pneumoniae causes other invasive diseases including otitis and pneumonia. Transmission: The bacteria that cause meningitis are transmitted from person-to-person through droplets of respiratory or throat secretions from carriers. Close and prolonged contact – such as kissing, sneezing or coughing on someone, or living in close quarters with an infected person, facilitates the spread of the disease. The average incubation period is 4 days but can range between 2 and 10 days. Neisseria meningitidis only infects humans. The bacteria can be carried in the throat and can sometimes overwhelm the body's defences allowing infection to spread through the bloodstream to the brain.","Raba yankuna ka iya sawa qwayoyin su bambanta bisa ga rukunin su. Mafi girman nauyin cutar sanqarau yana faruwa ne a yankin Saharar Afirka, wanda ya taso daga Senegal ta yamma zuwa qasar Habasha ta gabas. N. meningitidis yana iya haifar da cutuka daban-daban. Cutar sankarau mai bazazna ta (IMD) tana nufin cutukan da ke haifar da cutar ta N. meningitidis, da septicemia, da arthritis da kuma meningitis. Haka kuma, ita ma S. pneumoniae tana haifar da wasu cutuka masu va ta ciki da suka haxa da xaukewar kunne da ciwon huhu. Yaxawa: qwayoyin da ke haifar da cutar sanqarau suna yaxuwa tsakanin mutum da mutum, ta hanyar ɗigon ruwa na numfashi ko xaukewar makogwaro daga ma su ɗauka. kusanci da kasancewa na lokaci mai tsayi, kamar sumbata, atishawa ko tari ga wani, ko zama a kusa da mai cutar, yana sawa cutar ta yaxu a sauƙaƙe. Matsakaicin lokacin xaukar shi ne kwanaki huxu 4, ai dai yana iya kasancewa tsakanin kwanaki biyu 2 zuwa goma 10. Neisseria meningitidis yana cutar da bil Adama ne kawai. Ana iya ɗaukar kwayoyin cutar a cikin makogwaro, kuma wani lokaci suna iya mamaye garkuwar jiki, wanda ke barin kamuwa da cuta ya yaxu ta cikin jini zuwa qwaqwalwa.","Usambazaji wa kijiografia na uwezekano wa janga hutofautiana kulingana na serogroup. Mzigo mkubwa zaidi wa meninjitisi ya meningococcal hutokea katika ukanda wa meninjitisi, eneo la Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara, ambalo linaanzia Senegal upande wa magharibi hadi Ethiopia upande wa mashariki. N. meningtidis inaweza kusababisha magonjwa mbalimbali. Ugonjwa wa meningococcal vamizi (IMD) unarejelea aina mbalimbali za magonjwa vamizi yanayosababishwa na N. meningitis, ikiwa ni pamoja na septicemia, arthritis na meningitis. Vile vile, S. pneumoniae husababisha magonjwa mengine ya uvamizi ikiwa ni pamoja na otitis na pneumonia. Uambukizaji: Bakteria wanaosababisha homa ya uti wa mgongo huambukizwa kutoka kwa mtu hadi kwa mtu kupitia matone ya ute wa upumuaji au koo kutoka kwa wabebaji. Kugusana kwa karibu na kwa muda mrefu - kama vile kumbusu, kupiga chafya au kukohoa kwa mtu, au kuishi karibu na mtu aliyeambukizwa, hurahisisha kuenea kwa ugonjwa huo. Kipindi cha wastani cha incubation ni siku 4 lakini kinaweza kuanzia siku 2 hadi 10. Neisseria meningitidis huambukiza wanadamu tu. Bakteria hao wanaweza kubebwa kwenye koo na wakati mwingine wanaweza kulemaza ulinzi wa mwili na hivyo kuruhusu maambukizi kuenea kupitia mfumo wa damu hadi kwenye ubongo.","Ìtànká agbègbè àti ọjọ́ iwájú àjàkálẹ̀ àrùn yàtọ̀ gẹ́gẹ́ bí ọ̀wọ́ áńtíjínìnnì. Ìṣòro ibà yínrùnyínrùn mẹnigokóká máa ń ṣẹlẹ̀ ní ẹkùn ibà yínrùnyínrùn, agbègbè àyíká Sahara Afíríkà kan, èyí tí ó fẹ̀ láti Senegal ní ìwọ̀-oòrùn dé Ethiopia ní ìlà oòrùn. Nèìséríà mẹnigẹtáídììsì lè fa onírúurú àìsàn. Àrùn mẹnigokóká atànkálẹ̀ (IMD) ń tọ́ka sí onírúurú ìtànkálẹ̀ àwọn àrùn tí Nèìséríà Mẹnigẹtáídììsì ń fà, tí ó fi mọ́ májèlé inú ẹ̀jẹ̀, àwọ́ká àti ibà yínrùnyínrùn. Bákan náà, S. nùmóníè ń fa àwọn àrùn atànkálẹ̀ mìíràn tí ó fi mọ́ ọyún-etí àti òtútù àyà. Ìtànká: Bakitéríà tí ó ń ṣe ìtànká ibà yínrùnyínrùn máa ń tàn ká láti ara ènìyàn-sí-ènìyàn nípasẹ̀ ẹ̀kán omi òpónà ìmí tàbí ọ̀fun tí ó ń jáde láti ara àwọn aláàárẹ̀. Àjọṣepọ̀ pẹ́kípẹ́kí àti àjọṣepọ̀ pípẹ́ – bí ìfẹnukonu, sínsín tàbí ikọ́ lórí ènìyàn, tàbí gbígbé ní àwọn ààyè kékeré pẹ̀lú ẹni tí ó ní àrùn, ń ṣe ìtànkálẹ̀ àrùn náà. Àpapọ̀ àsìkò ìsàba ni àwọn ọjọ́ 4 ṣùgbọ́n ó lè tó àwọn ọjọ́ 2 sí 10. Nèìséríà mẹnigẹtáídììsì máa ń mú ènìyàn nìkan. Bakitéríà náà lè wà ní ọ̀nà ọ̀fun ó sì lè bo gbogbo àwọn sọ́jà ara nígbà mìíràn tí yóò fi ààyè gba àrùn náà láti tàn nípasẹ̀ ẹ̀jẹ̀ sí ọpọlọ.","Ukusatshalaliswa kwendawo kanye namandla obhubhane kuyahluka ngokuya ngeserogroup. Umthwalo omkhulu we-meningococcal meningitis utholakala ebhandeni lemeningitis, indawo eseSub-Saharan Africa, esukela eSenegal entshonalanga iye e-Ethiopia empumalanga. I-N. meningtidis ingabangela izifo ezihlukahlukene. I-Invasive meningococcal disease (IMD) ibhekisela ezinhlobonhlobo zezifo ezihlaselayo ezibangelwa i-N. meningitidis, okuhlanganisa i-septicemia, isifo samathambo kanye ne-meningitis. Ngokufanayo, i-S. pneumoniae ibangela ezinye izifo ezihlaselayo ezihlanganisa i-otitis nepneumonia. Ukudluliselwa: Amagciwane abangela imeningitis asakazwa esuka kumuntu aye komunye ngamaconsi okuphefumula noma umphimbo ophuma kubathwali. Ukuthintana eduze noma isikhathi eside - njengokuqabula, ukuthimula noma ukukhwehlela komunye umuntu, noma ukuhlala eduze nomuntu onaleli gciwane, kusiza ukubhebhetheka kwalesi sifo. Isikhathi esijwayelekile sokufukamela izinsuku ezi-4 kodwa singasukela phakathi kwezinsuku ezi-2 neziyi-10. INeisseria meningitidis ihlasela abantu kuphela. Amagciwane angathwalwa emphinjeni futhi ngezinye izikhathi angahlula izivikelo zomzimba avumele ukutheleleka kusakazeke ngomjikelezo wegazi kuye ebuchosheni." +ከፍተኛ ቁጥር ያለው ሕዝብ( ከ 5 እስከ 10%) በማንኛውም ጊዜ ኔይሰሪያ ሜኒንጂቲዲስን በጉሮሮው ውስጥ ይይዛል። ምልክቶች:- የማጅራት ገትር በጣም የተለመዱ ምልክቶች አንገት መቆንጠጥ፣ ከፍተኛ ትኩሳት፣ ለብርሃን ስሜታዊነት፣ ግራ መጋባት፣ ራስ ምታት እና ማስታወክ ናቸው። ከ 5% እስከ 10% የሚሆኑት ታካሚዎች ይሞታሉ፣ በተለምዶ ምልክቶቹ ከታዩ ከ 24 እስከ 48 ሰዓታት ውስጥ በቅድመ ምርመራ እና በቂ ህክምና ቢደረግም እንኳ ። ባክቴሪያዊ ማጅራት ገትር ከ 10% እስከ 20% በሚሆኑ በሕይወት የተረፉ ሰዎች ላይ የአንጎል ጕዳት፣ የመስማት ችሎታ መቀነስ ወይም የመማር ችግር ሊያስከትል ይችላል። እምብዛም ያልተለመደ፣ ግን የበለጠ ከባድ( እና ብዙውን ጊዜ ለሞት የሚዳርግ) የሜኒንጎኮክ በሽታ ዓይነት ሜኒንጎኮክ ሴፕቲሲያሚያ ነው፣ ይህም በደም መፍሰስ እና ፈጣን የደም ዝውውር ግጭት ተለይቶ ይታወቃል። ሜኒንጆኮካል ማጅራት ገትር የተባለ በሽታ መጀመሪያ ላይ ምርመራ ከተደረገ በኋላ የአከርካሪ ፈሳሽ መኖሩን የሚያሳይ የአከርካሪ አጥንት ፈሳሽ በክሊኒካል ምርመራ ሊደረግ ይችላል። ባክቴሪያው አንዳንድ ጊዜ በአከርካሪ ፈሳሽ ማይክሮስኮፒ ምርመራዎች ውስጥ ሊታይ ይችላል። ምርመራው የሚረጋገጠው ባክቴሪያውን ከአከርካሪ ፈሳሽ ወይም ከደም ናሙናዎች በማሳደግ ወይም በፖሊሜራዝ ሰንሰለት ምላሽ(ፒሲአር) ነው። በአሁኑ ጊዜ የሚገኙት ምርመራዎች በርካታ ውስንነቶች ቢኖራቸውም ምርመራው እንደ አግሉቲኔሽን ምርመራዎች ባሉ ፈጣን የምርመራ ሙከራዎች ሊደገፍ ይችላል። የሜኒንጎኮክ ሴሮ ግሩፖችን መለየት እና ለፀረ-ተህዋሲያን ተጋላጭነት ምርመራ የቁጥጥር እርምጃዎችን ለመወሰን አስፈላጊ ናቸው።,"A significant proportion of the population (between 5 and 10%) carries Neisseria meningitidis in their throat at any given time. Symptoms: The most common symptoms of meningitis are a stiff neck, high fever, sensitivity to light, confusion, headaches and vomiting. Even with early diagnosis and adequate treatment, 5% to 10% of patients die, typically within 24 to 48 hours after the onset of symptoms. Bacterial meningitis may result in brain damage, hearing loss or a learning disability in 10% to 20% of survivors. A less common, but even more severe (and often fatal), form of meningococcal disease is meningococcal septicaemia, which is characterized by a haemorrhagic rash and rapid circulatory collapse. DiagnosisInitial diagnosis of meningococcal meningitis can be made by clinical examination followed by a lumbar puncture showing a purulent spinal fluid. The bacteria can sometimes be seen in microscopic examinations of the spinal fluid. The diagnosis is confirmed by growing the bacteria from specimens of spinal fluid or blood, or by polymerase chain reaction (PCR). Diagnosis can also be supported by rapid diagnostic tests such as agglutination tests, although currently available tests have several limitations. The identification of the meningococcal serogroups and testing for susceptibility to antibiotics are important to define control measures.","Kaso mai girma na yawan jama'a (tsakanin 5 zuwa 10%) na ɗauke da Neisseria meningitidis a cikin makogwaronsu a kowane lokaci. Alamomi: Alamun cutar sanqarau su ne sandarewar wuya, zazzaɓi mai qarfi, rikicewar jiki, da ciwon kai da kuma amai. Ko da an gano asalin cutar a matakin farko, kaso niyar 5% zuwa goma 10% na marasa lafiya suna mutuwa, a cikin sa'o'i 24 zuwa 48 bayan bayyanar cutukan. Qwayoyin cutar sanqarau na iya la’anta qwaqwalwa, da barazanar ji, ko naqasa kashi goma 10 zuwa 20% na waɗanda suka tsira. Nau’in cutar sanqarau na meningococcal shi ne mafi ƙanƙanta, kuma mai saurin yin kisa, wanda ke saurin fitar da jini nan da nan. Gane asalin cutar ta meningococcal meningitis za a iya yin sa ne ta hanyar binciken asibiti, tare da huda gavar da ke nuna ruwan qashin baya. Wani lokacin ana iya ganin qwayoyin cutar ta hanyar gwaje-gwajen da ake yi, na qashin baya. Ana tabbatar da gane asalin qwayoyin ne ta hanyar girman su, daga samfuran ruwan qashin baya ko jini, ko ta hanyar abinda bincike ya nu na. Haka kuma ana iya samun ingancin binciken ta hanyar gwaje-gwaje masu saurin ganowa, kamar gwajin jini na (agglutination), wanda ke dakatar da jini, sai dai gwaje-gwajen da ake yi a yanzu yana da wasu sharaxai da yawa. Gano rukunin qwayoyin meningococcal da gwajin su, yana da mahimmanci don sanin matakan da za a xauka.","Sehemu kubwa ya idadi ya watu (kati ya 5 na 10%) hubeba Neisseria meningitidis kwenye koo zao wakati wowote. Dalili: Dalili za kawaida za homa ya uti wa mgongo ni shingo ngumu, homa kali, kuhisi mwanga, kuchanganyikiwa, kuumwa na kichwa na kutapika. Hata kwa utambuzi wa mapema na matibabu ya kutosha, 5% hadi 10% ya wagonjwa hufa, kawaida ndani ya masaa 24 hadi 48 baada ya kuanza kwa dalili. Bakteria wa uti wa mgongo unaweza kusababisha uharibifu wa ubongo, upotevu wa kusikia au ulemavu wa kujifunza katika 10% hadi 20% ya waathirika. Aina ya ugonjwa wa meningococcal isiyo ya kawaida, lakini mbaya zaidi (na mara nyingi mbaya) ni septicaemia ya meningococcal, ambayo ina sifa ya upele wa hemorrhagic na kuanguka kwa kasi kwa mzunguko wa damu. Ugunduzi wa awali wa meninjitisi ya meningococcal unaweza kufanywa kwa uchunguzi wa kimatibabu na kufuatiwa na kuchomwa kwa uti wa mgongo na kuonyesha kiowevu cha uti wa mgongo. Bakteria wakati mwingine inaweza kuonekana katika uchunguzi wa microscopic wa maji ya uti wa mgongo. Utambuzi huo unathibitishwa kwa kukuza bakteria kutoka kwa vielelezo vya maji ya uti wa mgongo au damu, au kwa ukinzani wa polymerase chain (PCR). Utambuzi pia unaweza kuungwa mkono na vipimo vya haraka vya uchunguzi kama vile vipimo vya agglutination, ingawa vipimo vinavyopatikana sasa vina vikwazo kadhaa. Utambulisho wa serogroups za meningococcal na kupima kwa urahisi wa antibiotics ni muhimu ili kufafanua hatua za udhibiti.","Ẹ̀ka pàtàkì àwọn ènìyàn (láàrin 5 àti 10%) gbé Nèìséríà mẹnigẹtáídììsì nínú ọ̀nà ọ̀fun wọn ní àsìkò èyíkéyìí. Àmì àrùn: Àwọn àmì àrùn yínrùnyínrùn tí wọ́n wọ́pọ̀ ju ni ọrùn wíwo, ibà líle, ìnímọ̀lára sí iná, ìrújú, ẹ̀fọ́rí àti èébì. Kódà pẹ̀lú àyẹ̀wò àtètèse àti ìtọ́jú pípé, 5% sí 10% àwọn aláàárẹ̀ ń kú, láàrin wákàtí 24 sí 48 lẹ́yìn ìbẹ̀rẹ̀ àwọn àmì àrùn. Kòkòrò àrùn yínrùnyínrùn lè fa ìbàjẹ́ ọpọlọ, àìgbọràn tàbí ìṣòro ìkẹ́kọ̀ọ́ nínú 10% sí 20% àwọn tí wọ́n yè é. Èyí tí kò wọ́pọ̀ jùlọ, ṣùgbọ́n tí ó lè jùlọ (ó lè panirun), ẹ̀yà àrùn mẹnigokóká ni mẹnigokóká sẹpisémíà, èyí tí ó ní àbùdá kúrúnà pupa àti ìdáwọ́ ìsàn ẹ̀jẹ̀. Àyẹ̀wò Àyẹ̀wò ìsáájú àrùn yínrùnyínrùn mẹnigokóká lè ṣe é ṣe nípasẹ̀ àyẹ̀wò àfọwọ́kàn tí ìfabẹ́rẹ́beegun-ẹ̀yìn tí ń ṣàfihàn omi inú ọ̀pá ẹ̀yìn yóò tẹ̀lé. Ó ṣe é ṣe kí bakitéríà wà nínú àwọn àyẹ̀wò máíkírósíkóòpù inú omi ọ̀pá ẹ̀yìn. Àyẹ̀wò náà yóò di òtítọ́ nípa mímú ìdàgbàsókè bá àwọn àpẹẹrẹfáyẹ̀wò bakitéríà láti inú omi ọ̀pá ẹ̀yìn tàbí ẹ̀jẹ̀, tàbí nípasẹ̀ èsì ẹ̀wọ́n polímíréèsì (PCR). Àyẹ̀wò tún tún lè jẹ́ ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún láti ọwọ́ àwọn àyẹ̀wò ìwádìí ayákánkán bí àwọn àyẹ̀wò ìsẹ́po áńtíjínìnnì inú ẹ̀jẹ̀, àmọ́ sá àwọn àyẹ̀wò tí wọ́n wà báyìí ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ gbèdéke. Ìdámọ̀ àwọn ọ̀wọ́ mẹnigokóká àti àyẹ̀wò fún agbára òògùn agbógunti-kòkòrò ṣe pàtàkì láti sọ àwọn òté ìṣàkóso.","Ingxenye ebalulekile yabantu (phakathi kuka-5 no-10%) ithwala i-Neisseria meningitidis emphinjeni nganoma yisiphi isikhathi. Izimpawu: Izimpawu ezivame kakhulu ze-meningitis ukuqina kwentamo, ukushisa okukhulu, ukuzwela ukukhanya, ukudideka, ikhanda elibuhlungu kanye nokuhlanza. Ngisho nokuxilongwa kusenesikhathi nokwelashwa okwanele, u-5% kuya ku-10% weziguli ziyafa, ngokuvamile phakathi kwamahora angu-24 kuya kwangu-48 ngemva kokuqala kwezimpawu. Ibacterial meningitis ingase ibangele ukulimala kobuchopho, ukungezwa noma ukukhubazeka kokufunda ku-10% kuya ku-20% wabasindile. Isifo se-meningococcal esingajwayelekile, kodwa esinzima nakakhulu (futhi esivame ukufa) imeningococcal septicaemia, ebonakala ngokuqubuka okophayo kanye nokuwohloka ngokushesha kokujikeleza kwegazi. UkuxilongaUkuxilongwa kokuqala kwemeningococcal meningitis kungenziwa ngokuhlolwa komtholampilo okulandelwa ukubhoboza ethangeni okubonisa uketshezi oluphumayo lomgogodla. Amagciwane ngezinye izikhathi angabonakala ekuhlolweni okungabonakali koketshezi lomgogodla. Ukuxilongwa kuqinisekiswa ngokukhulisa amagciwane ezibonelweni zoketshezi lomgogodla noma igazi, noma nge-polymerase chain reaction (PCR). Ukuxilongwa kungase futhi kusekelwe ukuhlolwa kokuxilonga okusheshayo okufana nokuhlolwa kwe-agglutination, nakuba ukuhlolwa okutholakalayo okwamanje kunemikhawulo embalwa. Ukuhlonzwa kwama-serogroups emeningococcal kanye nokuhlolwa kokungenwa kalula kwemithi elwa namagciwane kubalulekile ukuze kuchazwe izindlela zokulawula." +ለማጅራት ገትር የምርመራ ዘዴዎች ተጨማሪ መመሪያ ለማግኘት ከዚህ በታች ይመልከቱ: በኒሴሪያ ማኔንጅተስ፣ በስትሬፕቶኮከስ የሳንባ ምችና በሄሞፊለስ ኢንፍሉዌንዛ ምክንያት የሚመጣ የማጅራት ገትር በሽታን ለይቶ ለማወቅ የሚረዱ የቤተ ሙከራ ዘዴዎች የባክቴሪያ ማጅራት ገትር በሽታን በፖሊሜራዝ ሰንሰለት ምላሽ(ፒሲአር) ለመመርመር የሚያስችሉ የላብራቶሪ ቁሳቁሶች። ስለ ማጅራት ገትር ምርመራ ተጨማሪ መረጃ ለማግኘት ሥራችንን ይመልከቱ- የማጅራት ገትር ምርመራን ማሻሻል ይመልከቱ። ህክምና፡- የሜኒንጎኮክ በሽታ ለሞት ሊዳርግ የሚችል እና የህክምና ድንገተኛ ሁኔታ ነው። ወደ ሆስፒታል ወይም የጤና ማዕከል መግባት አስፈላጊ ሲሆን ተገቢው አንቲባዮቲክ ህክምና በተቻለ ፍጥነት መጀመር አለበት። ተገቢው አንቲባዮቲክ ህክምና በተቻለ ፍጥነት መጀመር አለበት፣ በተለይም የአከርካሪ ቀዶ ጥገና ከተከናወነ በኋላ እንዲህ ዓይነቱ ቀዶ ህክምና ወዲያውኑ ሊከናወን ይችላል። ህክምናው ከጡንቻ ቀዳዳ በፊት የሚጀመር ከሆነ ባክቴሪያዎችን ከጀርባ አጥንት ፈሳሽ ለማዳበር እና ምርመራውን ለማረጋገጥ አስቸጋሪ ሊሆን ይችላል። ይሁን እንጂ የምርመራው ማረጋገጫ ህክምናውን ማዘግየት የለበትም። የተለያዩ አንቲባዮቲኮች ፔኒሲሊን፣ አምፒሲሊን እና ሴፍትሪያክሶንን ጨምሮ ኢንፌክሽኑን ማከም ይችላሉ።,"For more guidance on diagnostic methods for meningitis see below: Laboratory methods for the diagnosis of meningitis caused by Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, and Haemophilus influenzae Laboratory materials for the diagnosis of bacterial meningitis by polymerase chain reaction (PCR). For more information on meningitis diagnosis see Our Work - Improving Meningitis Diagnosis Treatment: Meningococcal disease is potentially fatal and is a medical emergency. Admission to a hospital or health centre is necessary and appropriate antibiotic treatment must be started as soon as possible. Appropriate antibiotic treatment must be started as soon as possible, ideally after the lumbar puncture has been carried out if such a puncture can be performed immediately. If treatment is started prior to the lumbar puncture it may be difficult to grow the bacteria from the spinal fluid and confirm the diagnosis. However, confirmation of the diagnosis should not delay treatment. A range of antibiotics can treat the infection, including penicillin, ampicillin and ceftriaxone.","Don ƙarin sani kan hanyoyin gano cutar ta sanqarau, ga wasu matakai da za a duba a ƙasa: Hanyoyin gwaje-gwaje don gano abinda ke haddsa ciwon sanqarau na Neisseria meningitidis, da Streptococcus pneumoniae, da Haemophilus influenzae. Kayan xakin gwaje-gwaje don gano cutar sanqarau ta qwayar cuta ta hanyar PCR, wato polymerase chain reaction. Don ƙarin bayani kan cutar ta sanqarau, zaka iya duba cigaban da aikin mu ya samar, kan cutar sanqarau. Jiyya: Cutar sanqarau tana haifar da rasa rai, kuma tana buqatar kulawar gaggawa ta likita. Zuwa asibiti ko wata cibiyar lafiya ya zama wajibi, kuma dole ne a fara maganin riga-kafi da ya da ce a kan lokaci. Dole ne a fara riga-kafi da ya dace da wuri, bayan an samu wata alama ta bayyana, ko da zarar an samu qashin baya ya tavu. Idan an fara qarvar magani kafin tavuwar lakar mutum, da wahala qwayoyin su girma daga ruwan qashin baya, kuma a tabbatar da gane asalin su. Saboda da haka, tabbatar da gano qwayoyin na asali,, ba zai kawo tsaiko wajen jiyya ba. Yawancin magungunan riga-kafi da suka haxa da penicillin, ampicillin da kuma ceftriaxone na iya magance kamuwa da cutukan.","Kwa mwongozo zaidi juu ya njia za utambuzi wa ugonjwa wa meningitis tazama hapa chini: Njia za maabara za utambuzi wa ugonjwa wa meningitis unaosababishwa na Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, na Haemophilus influenzae Nyenzo za maabara za utambuzi wa meninjitisi ya bakteria kwa mmenyuko wa mnyororo wa polymerase (PCR). Kwa habari zaidi kuhusu utambuzi wa homa ya uti tazama Kazi Yetu - Kuboresha Utambuzi wa Homa ya Uti Matibabu: Ugonjwa wa meningococcal unaweza kusababisha kifo na ni dharura ya matibabu. Kulazwa hospitalini au kituo cha afya ni muhimu na matibabu mwafaka ya antibiotiki lazima yaanzishwe haraka iwezekanavyo. Tiba inayofaa ya antibiotiki lazima ianzishwe haraka iwezekanavyo, haswa baada ya kuchomwa kwa lumbar ikiwa kuchomwa kama hicho kunaweza kufanywa mara moja. Iwapo matibabu yataanza kabla ya kuchomwa kwa lumbar inaweza kuwa ngumu kukuza bakteria kutoka kwa maji ya uti wa mgongo na kudhibitisha utambuzi. Hata hivyo, uthibitisho wa uchunguzi haupaswi kuchelewesha matibabu. Aina mbalimbali za antibiotics zinaweza kutibu maambukizi, ikiwa ni pamoja na penicillin, ampicillin na ceftriaxone.","Fún ìtọ́nisọ́nà sí i lórí àwọn ìlànà àyẹ̀wò fún àrùn yínrùnyínrùn wo ìsàlẹ̀: Àwọn ìlànà láàbù fún àyẹ̀wò ibà yínrùnyínrùn tí Nèìséríà Mẹnigẹtáídììsì, Sírẹfurokókọ́ọ̀sì nùmóníè, àti Amofílọ́ọ̀sì infùluẹ́síè ń fà. Àwọn èròjà láàbù dun àyẹ̀wò bakitéríà yínrùnyínrùn láti ọwọ́ èsì ẹ̀wọ́n polímíréèsì (PCR). Fún àlàyé sí i lórí ibà yínrùnyínrùn et wo Iṣẹ́ Wa - Mímú Ìtẹ̀síwájú bá Àyẹ̀wò Ibà Yínrùnyínrùn. Ìtọ́jú: Àrùn mẹnigokóká jẹ́ apanirun bẹ́ẹ̀ sì ni ó jẹ́ pàjáwìrì ìṣègùn. Gbígba sí ilé ìwòsàn tàbí ibùdó ìlera jẹ́ pàtàkì bẹ́ẹ̀ sì ni ìtọ́jú agbógunti-kòkòrò tí ó tọ́ gbọ́dọ̀ bẹ̀rẹ̀ kíákíá. Ìtọ́jú agbógunti-kòkòrò tí ó yẹ gbọ́dọ̀ bẹ̀rẹ̀ kíákíá, lẹ́yìn tí ìfabẹ́rẹ́gbami-ọ̀pá ẹ̀yìn bá ti di ṣíṣe bí irúfẹ́ ìfabẹ́rẹ́gbami bẹ́ẹ̀ bá lè ṣe é ṣe kíákíá. Bí ìtọ́jú bá bẹ̀rẹ̀ sáájú ìfabẹ́rẹ́gbami ó lè sòro láti re bakitéríà láti inú omi ọ̀pá ẹ̀yìn àti láti jẹ́rìí àyẹ̀wò náà. Àmọ́ sá, ìjẹ́rìí àyẹ̀wò náà kò gbọ́dọ̀ dènà ìtọ́jú. Àwọn onírúurú òògùn agbógunti-kòkòrò lè ṣèwòsàn àrùn náà, tí ó fi mọ́ pẹnisilíìnì, ampisilíìnì àti sẹfutiarasóònù.","Ukuze uthole iziqondiso ezengeziwe mayelana nezindlela zokuxilonga zemeningitis bheka ngezansi: Izindlela zaselabhorethri zokuxilongwa kwemeningitis ebangelwa iNeisseria meningitidis, iStreptococcus pneumoniae, neHaemophilus influenzae Izinto zaselabhorethri zokuxilongwa kwebacterial meningitis ngepolymerase chain reaction (PCR). Ukuze uthole ulwazi olwengeziwe mayelana nokuxilongwa kwe-meningitis bheka Umsebenzi Wethu - Ukuthuthukisa Ukuxilongwa KweMeningitis Ukwelashwa: Isifo semeningococcal singase sibulale futhi siyisimo esiphuthumayo sezokwelapha. Ukungena esibhedlela noma esikhungweni sezempilo kuyadingeka futhi ukwelashwa okufanele ngama-antibiotic kufanele kuqalwe ngokushesha ngangokunokwenzeka. Ukwelashwa okufanele ngama-antibiotic kufanele kuqalwe ngokushesha ngangokunokwenzeka, ngokufanelekile ngemuva kokubhobozwa kwe-umbar uma ukubhoboza okunjalo kungenziwa ngokushesha. Uma ukwelashwa kuqalwa ngaphambi kokubhoboza i-lumbar kungase kube nzima ukukhulisa amagciwane oketshezini lomgogodla futhi uqinisekise ukuxilongwa. Nokho, ukuqinisekiswa kokuxilongwa akufanele kubambezele ukwelashwa. Uhlu lwemithi elwa namagciwane lungalapha ukutheleleka, okuhlanganisa ipenicillin, i-ampicillin neceftriaxone." +በአፍሪካ ውስጥ በወረርሽኝ ሁኔታዎች ውስጥ በጤና መሠረተ ልማት እና ሀብቶች ውስን በሆኑ አካባቢዎች ሴፍትሪያክሶን ተመራጭ መድኃኒት ነው። ክትባት እና መከላከያ በሜኒንጎኮክ በሽታ ላይ ፈቃድ የተሰጣቸው ክትባቶች ኸጠጘነዑ ከ40 ዓመታት በላይ ሆኗቸዋል። ከጊዜ በኋላ የዘር ሽፋን እና የክትባት ተገኝነት ላይ ከፍተኛ መሻሻል ታይቷል፣ ግን እስከዛሬ ድረስ በሜኒንጎኮክ በሽታ ላይ ሁለንተናዊ ክትባት የለም። ክትባቶች ለሴሮግሩፕ የተወሰኑ ከመሆናቸውም በላይ የሚሰራበት ጥበቃ የተለያየ ርዝመት ያለው ሲሆን ይህም የትኛው ዓይነት ጥቅም ላይ መዋሉ ላይ የተመሰረተ ነው። ከ 2010 ጀምሮ የሜኒንጎኮክ ኤ ተጓዳኝ ክትባት ከሣሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ ሜኒንጂቲስ ቀበቶ ውስጥ በጅምላ የመከላከያ ክትባት ዘመቻዎች አማካይነት ተዘርግቷል፣ ይህም የ ኤ ሴሮ ግሩፕ ጒዳዮችን በእጅጉ ቀንሷል። ሦስት ዓይነት የሜኒንጎኮክ ክትባቶች ይገኛሉ: በዋናነት በአፍሪካ ለወረርሽኙ ምላሽ ለመስጠት ጥቅም ላይ የዋሉ የፖሊሳካራይድ ክትባቶች ወረርሽኙን ለመከላከል እና ምላሽ ለመስጠት ጥቅም ላይ የዋሉ የተጣመሩ ክትባቶች። በፕሮቲን ላይ የተመሰረተ ክትባት፣ በኤን. ሜኒንግቲዲስ ቢ.,"Under epidemic conditions in Africa in areas with limited health infrastructure and resources, ceftriaxone is the drug of choice. Vaccines and immunization Licensed vaccines against meningococcal disease have been available for more than 40 years. Over time, there have been major improvements in strain coverage and vaccine availability, but to-date, no universal vaccine against meningococcal disease exists. Vaccines are serogroup specific and the protection they confer is of varying duration, dependent on which type is used. Since 2010, a meningococcal A conjugate vaccine has been rolled out through mass preventive immunization campaigns in the meningitis belt of sub-Saharan Africa, dramatically bringing down cases of the A serogroup. There are three types of meningococcal vaccines available: Polysaccharide vaccines used in outbreak response, mainly in Africa Conjugate vaccines used in prevention and outbreak response. Protein based vaccine, against N. meningitidis B.","A yanayin tsarin annoba a qasashen Afirka, cikin yankunan da suke da ƙarancin kayan aikin kiwon lafiya, qwayar magani ta ‘ceftriaxone’ ita ce wadda suka fi amfani da ita. Allurar rig-akafi da kuma riga-kafi. Ana samun damar sahalewar yin riga-kafin cutar sanqarau fiye da shekaru arba’in 40. Tsawon lokaci, an yi nasarar samun ci gaba a fannin ɗaukar nauyi da kuma samun alluran riga-kafi, amma har kawo yanzu, babu wani maganin riga-kafi da duniya ta tsaya a kan sa game da cutar sanqarau. Alluran riga-kafi kariyar da suke bayarwa tana bambanta wani lokacin, hakan yana da alaqa da irin nau'in da aka yi amfani da shi. Tun daga shekarar 2010, aka fara fitar da riga-kafin cutar sanqarau ta hanyar yaƙi da cutar sanqarau, a yankin kudu da Saharar Afirka, wanda ke kawo raguwar samun vullar ta ga rukunin A. Akwai nau'ikan allurar riga-kafin meningococcal guda uku da ake da su: An yi amfani da allurar riga-kafin polysaccharide don xaukar matakan kariya na varkewar cutar, musamman a qasashen Afirka. An yi amfani da gamayyar magungunan don riga-kafi na barkewar amsawar cutar. Alurar riga-kafi ta Protein, na bada kariya daga qwayoyin N. meningitidis B.","Chini ya hali ya janga barani Afrika katika maeneo yenye miundombinu na rasilimali chache za afya, ceftriaxone ndiyo dawa ya kuchagua. Chanjo na kinga Chanjo zilizo na leseni dhidi ya ugonjwa wa meningococcal zimepatikana kwa zaidi ya miaka 40. Baada ya muda, kumekuwa na maboresho makubwa katika chanjo ya matatizo na upatikanaji wa chanjo, lakini hadi sasa, hakuna chanjo ya kimataifa dhidi ya ugonjwa wa meningococcal. Chanjo maalum ya serogroup na ulinzi wanayotoa ni wa majira tofauti, kulingana na aina ipi inayotumika. Tangu 2010, chanjo ya meningococcal A conjugate imetolewa kupitia kampeni kubwa za kinga katika ukanda wa uti wa mgongo wa Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara, na hivyo kupunguza kwa kiasi kikubwa kesi za serogroup A. Kuna aina tatu za chanjo za meningococcal zinazopatikana: Chanjo za polysaccharide zinazotumika katika kukabiliana na milipuko, haswa barani Afrika Chanjo zilizochanganywa zinazotumika katika kuzuia na kukabiliana na mlipuko. Chanjo ya msingi ya protini, dhidi ya N. meningtidis B.","Lábẹ́ àwọn ipò àjàkálẹ̀ àrùn ní Áfríkà ní àwọn agbègbè tí wọ́n ní àwọn ohun amáyédẹrùn àti ohun èlò tí kò tó, sẹfutiarasóònù ni òògùn àṣàyàn. Abẹ́rẹ́ àjẹsára àti Àjẹsára Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára agbógunti ibà yínrùnyínrùn tí wọ́n fi àṣẹ sí ti wà fún ó lé ní ọdún 40. Fún ọjọ́ pípẹ́, àwọn ìlọsíwájú ńlá ti ń wà nínú ìpèsè àti wíwà abẹ́rẹ́ àjẹsára, ṣùgbọ́n títí di òní, kò sí abẹ́rẹ́ àjẹsára káríayé tako àrùn yínrùnyínrùn. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára jẹ́ ajẹmọ́wọ̀ọ́ bẹ́ẹ̀ sì ni ààbò tí wọ́n ń pèsè jẹ́ onírúurú ìgbà, ó dá lórí irú èyí tí wọ́n bá lò. Láti 2010, onírúurú abẹ́rẹ́ àjẹsára mẹnigokóká A ni wọ́n ti ń gbé jáde nípasẹ̀ àwọn ìpolongo ààbò àjẹsára ńlá ní ẹkùn Sahara Áfríkà àrùn yínrùnyínrùn, èyí tí ó mú àdínkù bá àwọn ọ̀ràn ọ̀wọ́ A. Àwọn oríṣìí mẹ́ta abẹ́rẹ́ àjẹsára mẹnigokóká ló wà: Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára polisákáráìdì tí wọ́n ń lò tako ìbújáde, ní Áfríkà. Àwọn onírúurú abẹ́rẹ́ àjẹsára tí à ń lò fún èsì ààbò àti ìbújáde. Abẹ́rẹ́ àjẹsára adálórí-èròjà amáradàgbà, tako N. mẹnigẹtáídììsì B.","Ngaphansi kwezimo eziwubhubhane e-Afrika ezindaweni ezinengqalasizinda yezempilo elinganiselwe kanye nezinsiza, iceftriaxone iwumuthi okhethwayo. Imithi yokugoma nokugoma Imithi yokugomela imeningococcal enelayisense isineminyaka engaphezu kwengu-40 ikhona. Ngokuhamba kwesikhathi, kube nentuthuko enkulu ekukhavweni kobunzima kanye nokutholakala komgomo, kodwa kuze kube manje, awukho umuthi wokugomela umhlaba wonke wokulwa nesifo se-meningococcal okhona. Imithi yokugoma iqondene ne-serogroup futhi isivikelo esinikezayo singokwesikhathi esihlukahlukayo, kuya ngokuthi yiluphi uhlobo olusetshenziswayo. Kusukela ngo-2010, umgomo we-meningococcal A conjugate uye wenziwa ngemikhankaso eminingi yokugoma ebhandeni le-meningitis eSub-Saharan Africa, wehlisa ngokumangazayo amacala e-A serogroup. Kunezinhlobo ezintathu zemithi yokugomela i-meningococcal etholakalayo: Imithi yokugomela iPolysaccharide esetshenziswa ekuphenduleni ukuqubuka, ikakhulukazi e-Afrika Imithi yokugomela iconjugate esetshenziswa ekuvimbeleni nasekuphenduleni ukuqubuka. Umuthi wokugoma osuselwe kumaprotheni, ngokumelene ne-N. meningitidis B." +ይህ ክትባት በተለመደው የክትባት መርሃ ግብር ውስጥ ተካትቷል( ከ 2020 ጀምሮ አራት ሀገሮች) እና ለወረርሽኙ ምላሽ ለመስጠት ጥቅም ላይ ውሏል። ስለ ሜኒንጎኮክ ክትባቶች እና ክትባት ተጨማሪ መረጃ ስለ ማጅራት ገትር አይሲጂ ክትባት ክምችት ተጨማሪ መረጃ ለማግኘት። ኬሞፕሮፊላክሲስ: የሜኒንጎኮክ ማጅራት ገትር ካለበት ሰው ጋር የቅርብ ንክኪ ላለው ሰው በፍጥነት አንቲባዮቲክ መስጠት የመተላለፍ አደጋን ይቀንሳል። ከአፍሪካ ማጅራት ገትር ቀበቶ ውጭ ለቅርብ ግንኙነቶች ኬሞፕሮፊላክሲስ ይመከራል። በአፍሪካ ሜኒንጂቲስ ቀበቶ ውስጥ ለቅርብ ግንኙነቶች ወረርሽኝ ባልሆኑ ሁኔታዎች ውስጥ ኬሞፕሮፊላክሲስ ይመከራል። ሲፕሮፍሎክሳሲን አንቲባዮቲክ ተመራጭ አንቲባዮቲክ ሲሆን ሴፍትሪያክሰን ደግሞ አማራጭ ነው።,"It has been introduced into the routine immunization schedule (four countries as of 2020) and used in outbreak responseFor more information on meningococcal vaccines and immunization. For more information on the meningitis ICG vaccine stockpile. Chemoprophylaxis: Giving antibiotics promptly to close contacts of a person with meningococcal meningitis decreases the risk of transmission. Outside the African meningitis belt, chemoprophylaxis is recommended for close contacts In the African meningitis belt, chemoprophylaxis for close contacts is recommended in non-epidemic situations. Ciprofloxacin antibiotic is the antibiotic of choice, and ceftriaxone an alternative.","An qaddamar da ita cikin jadawalin riga-kafi na yau da kullun a ƙasashe huɗu kamar a shekarar 2020, kuma an yi amfani da ita wajen riga-kafin cutar sanqarau. Don neman ƙarin bayani kan riga-kafin cutar sanqarau na ICG. Qwayoyin ‘Chemoprophylaxis’: Ba da maganin riga-kafi cikin gaggawa, don taimakawa mutumin da ke xauke da cutar meningococcal meningitis, hakan yana rage yaxuwar cutar. A qasashen ketare ana bada shawara kan ‘chemoprophylaxis’ don abokan hulɗa. A yankin Afirka kuwa, ana ba da shawarwari ne kan ‘chemoprophylaxis’ don abokan hulɗa a cikin yanayin da ba na annoba ba. Maganin riga kafi na Ciprofloxacin shi ne magani da aka zava, kuma ceftriaxone ka a madadin sa.","Ilianzishwa katika ratiba ya kawaida ya chanjo (nchi nne kufikia 2020) na kutumika katika kukabiliana na mlipukoKwa maelezo zaidi kuhusu chanjo ya meningococcal na chanjo. Imeletwa katika ratiba ya kawaida ya chanjo (nchi nne kufikia 2020) na kutumika katika kukabiliana na mlipukoKwa maelezo zaidi kuhusu chanjo ya meningococcal na chanjo. Chemoprophylaxis: Kutoa antibiotiki mara moja ili kufunga mawasiliano ya mtu aliye na meninjitisi ya meningococcal hupunguza hatari ya maambukizi. Nje ya ukanda wa meningitis ya Kiafrika, chemoprophylaxis inapendekezwa kuwepo kwa mawasiliano ya karibu Katika ukanda wa meningitis ya Kiafrika, chemoprophylaxis kwa mawasiliano ya karibu inapendekezwa katika hali zisizo za janga. Antibiotiki ya Ciprofloxacin ni antibiotiki ya chaguo, na ceftriaxone mbadala.","Wọ́n ti ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ sínú iṣẹ́ ètò àlàkalẹ̀ àjẹsára ( àwọn orílẹ̀ ede mẹ́rin ní 2020) bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n lò ó fún agbógunti ìbújáde. Fún àlàyé sí i lórí àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára mẹnigokóká àti àjẹsára. Fún àlàyé sí i lórí àkójọpọ̀ abẹ́rẹ́ àjẹsára yínrùnyínrùn ICG. Ìfòògùndènà-àrùn: Ìtètè lo òògùn agbógunti-kòkòrò láti ṣe àdínkù ìtànká ènìyàn pẹ̀lú mẹnigokóká mẹnigẹtáídììsì yóò ṣe àdínkù ìkóràn. Níta ẹkùn àrùn yínrùnyínrùn Áfríkà, Ìfòògùndènà-àrùn ṣe pàtàkì fún àdínkù ìtànká. Ní ẹkùn àrùn yínrùnyínrùn Áfríkà, Ìfòògùndènà-àrùn fún àdínkù ìtànká ṣe pàtàkì ní àwọn ipò tí kò sí àjàkálẹ̀ àrùn. Òògùn agbógunti-kòkòrò Sipurofulosasíìnì ni òògùn agbógunti-kòkòrò àṣàyàn, sẹfutiarasóònù si ni ìsọgbè.","Yethulwe ohlelweni olujwayelekile lokugoma (amazwe amane kusukela ngo-2020) futhi yasetshenziswa ekuphenduleni kobhubhaneUkuze uthole ulwazi olwengeziwe mayelana nemigomo yemeningococcal nokugonywa. Ukuze uthole ulwazi olwengeziwe mayelana nesitokwe somuthi wokugomela i-ICG wemeningitis. IChemoprophylaxis: Ukunikeza ama-antibiotics ngokushesha ukuze kuvalwe ukuthintana nomuntu one-meningococcal meningitis kunciphisa ingozi yokudluliselwa. Ngaphandle kwebhande le-meningitis yase-Afrika, ichemoprophylaxis iyanconywa kwabasondelene nabo Ebhandeni lemeningitis yase-Afrika, ichemoprophylaxis yokuxhumana nabantu abaseduze iyatuswa ezimeni ezingezona ubhubhane. ICiprofloxacin antibiotic iyi-antibiotic ekhethwayo, kanye neceftriaxone enye." +የአዕምሮ ጤንነት አጠቃላይ እይታ: የአዕምሮ ጤንነት ሰዎች የሕይወት ውጥረትን እንዲቋቋሙ፣ ችሎታቸውን እንዲገነዘቡ፣ በደንብ እንዲማሩ እና በደንብ እንዲሠሩ እና ለማህበረሰቡ አስተዋጽኦ እንዲያደርጉ የሚያስችላቸው የአዕምሮ ደኅንነት ሁኔታ ነው። በውስጣዊ እና የሚታይ ጠቃሚ ዋጋ ያለው ሲሆን ለደሕንነታችን ወሳኝ ሚና አለው። በማንኛውም ጊዜ የተለያዩ የግለሰብ፣ የቤተሰብ፣ የማህበረሰብ እና መዋቅራዊ ምክንያቶች በጋራ በመሆን የአዕምሮ ጤናን ሊጠብቁ ወይም ሊያዳክሙ ይችላሉ። ምንም እንኳን አብዛኛዎቹ ሰዎች የመቋቋም አቅም ቢኖራቸውም እንደ ድህነት፣ ዓመፅ፣ የአካል ጕዳት እና እኩል አለመሆንን ጨምሮ ለአንዳንድ አሉታዊ ሁኔታዎች የተጋለጡ ሰዎች የአዕምሮ ጤንነት ችግር ተጋላጭ የመሆናቸው እድል ከፍተኛ ነው። ብዙ የአዕምሮ ጤና ሁኔታዎች በአንጻራዊነት በዝቅተኛ ወጪ ውጤታማ በሆነ መንገድ ሊታከሙ ይችላሉ፣ ሆኖም የጤና ሥርዓቶች አሁንም በከፍተኛ ሁኔታ የገንዘብ እጥረት ያለባቸው ሲሆን በዓለም ዙሪያ የህክምና ክፍተቶች ሰፊ ናቸው። የአዕምሮ ጤና እንክብካቤ ብዙውን ጊዜ በሚሰጥበት ጊዜ በጥራት ዝቅተኛ ነው። የአዕምሮ ጤንነት ችግር ያለባቸው ሰዎች ብዙውን ጊዜ የስም መጥፋት፣ መድልዎ እና የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች ይደርስባቸዋል። ተጽዕኖ: የአዕምሮ ጤንነት ሁኔታዎች የአዕምሮ ሕመሞችን እና የሥነ-ልቦና ጉዳቶችን እንዲሁም ከሌሎች የአዕምሮ ሁኔታዎች ጋር ተያይዞ ከፍተኛ ጭንቀት፣ በአግባቡ አለመስራት ወይም ራስን የመጉዳት አደጋን ያካትታሉ። በ 2019 በዓለም ዙሪያ 970 ሚሊዮን ሰዎች ከአዕምሮ ሕመም ጋር ይኖሩ ነበር፣ ጭንቀት እና ድብርት በጣም የተለመዱ ናቸው።,"Mental health Overview: Mental health is a state of mental well-being that enables people to cope with the stresses of life, realize their abilities, learn well and work well, and contribute to their community. It has intrinsic and instrumental value and is integral to our well-being. At any one time, a diverse set of individual, family, community and structural factors may combine to protect or undermine mental health. Although most people are resilient, people who are exposed to adverse circumstances – including poverty, violence, disability and inequality – are at higher risk of developing a mental health condition. Many mental health conditions can be effectively treated at relatively low cost, yet health systems remain significantly under-resourced and treatment gaps are wide all over the world. Mental health care is often poor in quality when delivered. People with mental health conditions often also experience stigma, discrimination and human rights violations. Impact: Mental health conditions include mental disorders and psychosocial disabilities as well as other mental states associated with significant distress, impairment in functioning or risk of self-harm. In 2019, 970 million people globally were living with a mental disorder, with anxiety and depression the most common.","Lafiyar tunani Qarin bayani: Lafiyar tunani wani yanayi ne na jin daɗin tunani wanda ke ba mutane damar magance matsalolin rayuwa, da gane fahimtar abinda za su iya yi, tare da yin aiki tuquru, da kuma ba da gudummawa ga al'ummarsu. Yana da amfani tun daga tushe, ga walwalar mu. A kowane lokaci, bambancin xaixaikun mutane, da dangi, da rukunin al'umma, zai iya kare lafiyar kwakwalwa. Duk da cewa yawancin mutane suna da dauriya, ta fuskar yadda talaucin su ke bayyana, da kuma gazawar da suke da ita tare da rashin samun daidaito, suna cikin haxarin kamuwa da rashin lafiyar qwaqwalwa. Yawancin tsarin yanayin lafiyar qwaqwalwa za a iya kula da su yadda ya kamata, cikin yanayi mai nagarta, da sauqi, duk da haka tsarin kiwon lafiya ya kasance da ƙarancin wadatattu abinda ake buqata, da kuma gibin da ake das hi mai yawa a duk faɗin duniya. Kulawa da lafiyar qwaqwalwa mafi yawa bata samun inganci yayin data gaza samun isar da saqo. Mutanen da ke da larurar tavin hankali su kan fuskanci tsangwama da wariya, wanda kuma hakan take haƙƙin ɗan Adam ne. Tasiri: Yanayin lafiyar qwaqwalwa sun haɗa da rikicewar tunani, da gazawa ta fannin zamantakewa, da kuma sauran rukunan tunani waxanda su ke da alaƙa da tsananin damuwa, da kuma haɗarin cutar da kai. A cikin shekarar 2019, mutane miliyan 970 ne a duniya ke rayuwa tare da cutar tavin hankali, da kuma damuwa.","Afya ya kiakili Muhtasari: Afya ya akili ni hali ya ustawi wa kiakili ambayo huwawezesha watu kukabiliana na mikazo ya maisha, kutambua uwezo wao, kujifunza vyema na kufanya kazi vizuri, na kuchangia katika jamii yao. Ina thamani ya ndani na zana muhimu na ni muhimu kwa ustawi wetu. Wakati wowote, seti mbalimbali za vipengele vya mtu binafsi, familia, jumuiya na kimuundo vinaweza kuunganishwa ili kulinda au kudhoofisha afya ya akili. Ingawa watu wengi ni wastahimilivu, watu wanaokabiliwa na hali mbaya - ikiwa ni pamoja na umaskini, vurugu, ulemavu na ukosefu wa usawa - wako katika hatari kubwa ya kupata hali ya afya ya akili. Matatizo mengi ya afya ya akili zinaweza kutibiwa kwa gharama ya chini, lakini mifumo ya afya inasalia kuwa duni na mapengo ya matibabu ni makubwa duniani kote. Huduma ya afya ya akili mara nyingi huwa duni katika ubora inapotolewa. Watu walio na matatizo ya afya ya akili mara nyingi pia hupata unyanyapaa, ubaguzi na ukiukwaji wa haki za binadamu. Athari: Tatizo la afya ya akili ni pamoja na matatizo ya akili na ulemavu wa kisaikolojia na kijamii pamoja na hali nyingine za kiakili zinazohusiana na dhiki kubwa, kuharibika kwa utendaji au hatari ya kujidhuru. Mnamo mwaka wa 2019, watu milioni 970 ulimwenguni walikuwa wakiishi na shida ya akili, na wasiwasi na unyogovu ndio wa kawaida zaidi.","Ìlera ọpọlọ Ìsọnísókí: Ìlera ọpọlọ ni ipò àlàáfíà ọpọlọ tí ó máa ń fún àwọn ènìyàn láyè láti lè kojú wàhálà ayé, mọ agbára wọn, kẹ́kọ̀ọ́ daadaat, kí wọ́n sì dá sí swujot wọn. Ó ní ojúlówó àti pàtàkì iyì bẹ́ẹ̀ sì ni ó jẹ́ kòṣeémànìí fún àlàáfíà wa. Ní èyíkéyìí àsìkò, onírúurú àwọn ènìyàn, ẹbí, àwùjọ àti àwọn okùnfà ìhun lè parapọ̀ láti dáàbò bo tàbí fojú kéré ìlera ọpọlọ. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn lágbára, àwọn ènìyàn tí wọ́n ti síjú sí àwọn ipò líle - tí ó fi mọ́ òsì, ìwà ipá, ààbọ̀ ara àti àìdọ́gba - wa nínú ewu ńlá níní àìlera ọpọlọ. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọ̀ràn àìlera ọpọlọ lè rí ìtọ́jú pípé ní owó kékeré, síbẹ̀ ètò ìlera kò ní àwọn ohun èlò tí ó tó bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn àlàfo gbígbòòrò wà nínú ìtọ́jú káàkiri àgbáyé. Ìtọ́jú ìlera ọpọlọ máa ń sáábà wà ní ipò tí kò dára nígbà tí wọ́n ba ṣe é. Àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gbé pẹ̀lú àìlera ọpọlọ máa ń sáábà ní ìrírí ìdẹ́yẹsí, ìyàsọ́tọ̀ àti ìrúfin ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn. Ipa: Àwọn àìlera ọpọlọ ni àwọn ọpọlọ dídàrú àti àìdápé ìròrí àti àwọn ipò ọpọlọ mìíràn tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú wàhálà, ìdènà iṣẹ́ tàbí ewu ìpalára. Ní 2019, mílíọ̀nù 970 ènìyàn káàkiri àgbáyé ni wọ́n ń gbé pẹ̀lú ọpọlọ dídàrú kan, ẹ̀rù àti ìbànújẹ́ ọkàn ni ó wọ́pọ̀ jùlọ.","Impilo yengqondo Uhlolojikelele: Impilo yengqondo yisimo sokuphila kahle ngokwengqondo esenza abantu bakwazi ukubhekana nezingcindezi zokuphila, babone amakhono abo, bafunde kahle futhi basebenze kahle, futhi babe neqhaza emphakathini wabo. Inenzuzo yangaphakathi kanye nezinsimbi futhi ibalulekile enhlalakahleni yethu. Nganoma isiphi isikhathi, isethi ehlukahlukene yomuntu ngamunye, umndeni, umphakathi kanye nezici zesakhiwo zingahlangana ukuze zivikele noma zicekele phansi impilo yengqondo. Nakuba abantu abaningi beqinile, abantu ababhekene nezimo ezimbi - kuhlanganise nobumpofu, ubudlova, ukukhubazeka nokungalingani - basengozini enkulu yokuthuthukisa isimo sengqondo. Izimo eziningi zempilo yengqondo zingelashwa ngempumelelo ngezindleko eziphansi, kodwa izinhlelo zezempilo zihlala zingenazo izinsizakusebenza futhi izikhala zokwelapha zibanzi emhlabeni wonke. Ukunakekelwa kwezempilo yengqondo kuvame ukuba sezingeni eliphansi uma kulethwa. Abantu abanezimo zempilo yengqondo bavame ukubhekana nokucwaswa, ukucwaswa kanye nokwephulwa kwamalungelo abantu. Umthelela: Izimo zempilo yengqondo zihlanganisa ukuphazamiseka kwengqondo nokukhubazeka kwengqondo nenhlalakahle kanye nezinye izimo zengqondo ezihlobene nokucindezeleka okukhulu, ukonakala ekusebenzeni noma ingozi yokuzilimaza. Ngo-2019, abantu abayizigidi ezingu-970 emhlabeni jikelele babephila nokuphazamiseka kwengqondo, nokukhathazeka nokucindezeleka okuvame kakhulu." +የአዕምሮ ጤና ሁኔታዎች ከቤተሰብ፣ ከጓደኞች እና ከማህበረሰብ ጋር ያሉ ግንኙነቶችን ጨምሮ በሁሉም የሕይወት ዘርፎች ላይ ችግሮች ሊያስከትሉ ይችላሉ። በትምህርት ቤትና በሥራ ቦታ ችግር ሊያስከትሉ ወይም ወደችግር ሊመሩ ይችላሉ። በአለም አቀፍ ደረጃ የአእምሮ ህመም ከ6 ዓመት ��ስጥ አንዴ ከጉዳት ጋር ይኖራሉ። ከባድ የአዕምሮ ጤና ችግር ያለባቸው ሰዎች ከጠቅላላው ሕዝብ ከ10 እስከ 20 ዓመት ቀደም ብለው ይሞታሉ። የአዕምሮ ጤንነት ችግር መኖሩ ደግሞ ራስን የማጥፋት እና የሰብዓዊ መብት ጥሰቶችን የመጋፈጥ ዕድልን ይጨምራል። የአዕምሮ ጤንነት ችግሮች የሚያስከትሏቸው ኢኮኖሚያዊ መዘዞችም እጅግ በጣም ብዙ ናቸው፣ የምርታማነት ኪሳራዎችም ከቀጥታ የእንክብካቤ ወጪዎችን በእጅጉ ይበልጣሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ሁሉም የዓለም የጤና ድርጅት አባል ሀገራት አስተዳደርን በማጠናከር፣ በማህበረሰብ ላይ የተመሰረተ እንክብካቤ በመስጠት፣ የማስተዋወቅና የመከላከል ስልቶችን በመተግበር እንዲሁም የመረጃ ስርዓቶችን፣ ማስረጃዎችንና ምርምርን በማጠናከር የአዕምሮ ጤንነትን ለማሻሻል የታቀደውን አጠቃላይ የአዕምሮ ጤና እርምጃ ዕቅድ ተግባራዊ ለማድረግ ወስነዋል። የዓለም ጤና ድርጅት የዓለም የአእምሮ ጤና ሪፖርት ለሁሉም አገሮች የአዕምሮ ጤና መቀየር ለአዕምሮ ጤና የተሰጠውን ዋጋ በማስፋት፣ ለአእምሮ ጤና እድገትና መከላከያ ቅድሚያ በመስጠት፣ እንዲሁም በማህበረሰብ ላይ የተመሰረቱ አገልግሎቶችን መረብ በማዳበር የድርጊቱን እቅድ ለመተግበር የሚደረገውን እድገት እንዲያፋጥን ሁሉም ሀገራት ጥሪ አቅርበዋል። በ 2019 የዓለም ጤና ድርጅት የአዕምሮ ጤንነት ልዩ ተነሳሽነት( 2019 - 2023) ጀምሯል፡ በ 12 ቅድሚያ የሚሰጣቸው ሀገሮች ውስጥ ለ 100 ሚሊዮን ተጨማሪ ሰዎች ጥራት ያለው እና ተመጣጣኝ የአዕምሮ ጤንነት እንክብካቤን ለማረጋገጥ ለአእምሮ ጤንነት ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን።,"Mental health conditions can cause difficulties in all aspects of life, including relationships with family, friends and community. They can result from or lead to problems at school and at work. Globally, mental disorders account for 1 in 6 years lived with disability. People with severe mental health conditions die 10 to 20 years earlier than the general population. And having a mental health condition increases the risk of suicide and experiencing human rights violations. The economic consequences of mental health conditions are also enormous, with productivity losses significantly outstripping the direct costs of care. WHO Response All WHO Member States are committed to implementing the Comprehensive mental health action plan 2013–2030, which aims to improve mental health by strengthening governance, providing community-based care, implementing promotion and prevention strategies, and strengthening information systems, evidence and research. WHO’s World mental health report: transforming mental health for all called on all countries to accelerate progress towards implementing the action plan by deepening the value given to mental health, prioritizing mental health promotion and prevention, and developing networks of community-based services. In 2019, WHO launched the WHO Special Initiative for Mental Health (2019–2023): Universal Health Coverage for Mental Health to ensure access to quality and affordable mental health care for 100 million more people in 12 priority countries.","Yanayin lafiyar qwaqwalwa ka iya haifar da damuwa a kowane fanni na rayuwa, haxi da dangantakar dangi da abokai, da kuma al'umma. Sakamakon hakan yana iya haifar da matsaloli a makaranta da wurin aiki. A faxin duniya, rashin lafiyar tunani ana qidaya shi ne daga shekara xaya 1, a cikin shekaru shida 6 da aka rayu tare da nakasa. Mutanen da ke da matsanancin yanayin lafiyar qwaqwalwa suna mutuwa shekaru goma 10 zuwa ashirin 20 kafin sauran jama'a. Samun qaruwar matsalar tavin hankali yana ƙara haɗarin kashe kasha kai, da kuma take haƙƙin ɗan Adam. Kasancewar tattalin arziki na lafiyar qwaqwalwa yana da nauyi, tare da asarar abubuwa da dama, fiye da kulawa ta kai tsaye ga sauran vangarori. Martanin hukumar lafiya ta duniya WHO Dukkanin qasashe mambobin hukumar lafiyar ta duniya WHO, sun himmatu wajen aiwatar da cikakken tsarin aikin kula da lafiyar qwaqwalwa na shekarar 2013 zuwa “2030, wanda ke da nufin inganta lafiyar qwaqwalwa ta hanyar qarfafa jagoranci, da samar da kulawar al'umma, da samar da dabarun ingantawa da riga-kafi, da qarfafa tsarin samar da bayanai, da sahihancin bincike. Rahoton lafiyar qwaqwalwa na duniya na WHO: ya yi qoqarin sauya lafiyar qwaqwalwa ga kowa, tare da yin kira ga dukkan qasashe da su hanzarta aiwatar da shirin, ta hanyar zurfafa tunani kan lafiyar qwaqwalwa, da ba da fifikon inganta lafiyar qwaqwalwa da riga-kafi, da unganta hanyoyin sadarwa na ayyukan jama'a. . A shekarar 2019, hukumar lafiya ta duniya WHO ta ƙaddamar da shiri na musamman don lafiyar hankali daga 2019 zuwa 2023: mai taken alkinta masu laeurar tavin hankali a faxin duniya, tare da tabbatar da samun cukakkiyar hanyar kulawa da lafiyar qwaqwalwa mai sauki, ga mutane miliyan xari, cikin qasashe goma sha biyu.","Tatizo la afya ya akili inaweza kusababisha matatizo katika nyanja zote za maisha, ikiwa ni pamoja na mahusiano na familia, marafiki na jamii. Wanaweza kusababisha au kusababisha matatizo shuleni na kazini. Ulimwenguni, matatizo ya akili yanachangia mtu 1 kati ya miaka 6 aliyeishi na ulemavu. Watu walio na hali mbaya ya afya ya akili hufa miaka 10 hadi 20 mapema kuliko idadi ya watu kwa ujumla. Na kuwa na tatizo la afya ya akili huongeza hatari ya kujiua na kupata ukiukwaji wa haki za binadamu. Matokeo ya kiuchumi ya hali ya afya ya akili pia ni makubwa, na hasara ya tija kwa kiasi kikubwa kuliko gharama za moja kwa moja za huduma. Jibu la WHO Nchi zote Wanachama wa WHO zimejitolea kutekeleza Mpango Kamili wa utekelezaji wa afya ya akili 2013–2030, unaolenga kuboresha afya ya akili kwa kuimarisha utawala, kutoa huduma za kijamii, kutekeleza mikakati ya kukuza na kuzuia, na kuimarisha mifumo ya habari, ushahidi na utafiti. Ripoti ya Afya ya Akili ya Ulimwenguni ya WHO: kubadilisha afya ya akili kwa wote ilitoa wito kwa nchi zote kuharakisha maendeleo kuelekea kutekeleza mpango wa utekelezaji kwa kuongeza thamani inayotolewa kwa afya ya akili, kuweka kipaumbele kukuza na kuzuia afya ya akili, na kukuza mitandao ya huduma za kijamii. Mnamo mwaka wa 2019, WHO ilizindua Mpango Maalum wa WHO kwa Afya ya Akili (2019-2023): Utoaji wa Afya kwa Wote kwa Afya ya Akili ili kuhakikisha upatikanaji wa huduma bora na za bei nafuu za afya ya akili kwa watu milioni 100 zaidi katika nchi 12 zilizopewa kipaumbele.","Àwọn àìlera ọpọlọ lè fa àwọn ìṣòro ni gbogbo agbọn ayé, tí ó fi mọ́ ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ẹbí, ọ̀rẹ́ àti àwùjọ. Wọ́n lè ní àbájáde tàbí yọrí sí àwọn ìdojúkọ ní ilé ẹ̀kọ́ àti ibi iṣẹ́. Káàkiri àgbáyé, àwọn àìsàn ọpọlọ dídàrú ni wọ́n fa ọdún 1 sí mẹ́fà gbígbé pẹ̀lú àìdápé. Àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gbé pẹ̀lú àìlera ọpọlọ líle máa ń kú ní ọdún 10 sí 20 sáájú gbogbo ènìyàn. Bẹ́ẹ̀ sì ni níní àìsàn ọpọlọ dídàrú máa ń mú ìgbéga bá ewu ìgbẹ̀mí-ara-ẹni àti níní ìrírí ìrúfin ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn. Àwọn àbájáde àwọn àìlera ọpọlọ lórí ọrọ̀ ajé náà pọ̀ pẹ̀lú, àdánù nínú ìpèsè tí ó ju owó ìtọ́jú tààrà lọ. Èsì WHO Gbogbo àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ farajìn sí ṣíṣe àmúlò ètò iṣẹ́ ìlera ọpọlọ Gbígbòòrò 2013-2020, èyí tí ó fojúsun mímú ìlọsíwájú bá ìlera ọpọlọ nípa ṣíṣe ìrólágbára fún ìjọba, pípèsè ìtọ́jú adálórí-àwùjọ, ṣíṣe àmúlò àwọn ọgbọ́n ìgbéga àti ìdènà, àti ṣíṣe ìrólágbára fún àwọn ètò ìròyìn, ẹ̀rí àti ìwádìí. Àbọ̀ ìlera ọpọlọ Àgbáyé WHO: ṣíṣe àyípadà ìlera ọpọlọ fún gbogbo ènìyàn pè gbogbo orílẹ̀ èdè láti mú ìyákánkán bá ìlọsíwájú lórí ṣíṣe àmúlò ètò iṣẹ́ náà nípa gbígbòòrò iyì tí wọ́n fún ìlera ọpọlọ, pípàtàkì àgbéga àti ìdènà ìlera ọpọlọ, àti ṣíṣe ìdàgbàsókè àwọn ìsàsopọ̀ àwọn iṣẹ́ adálórí-àwùjọ. Ní 2019, WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ Àgbékalẹ̀ Pàtàkì fún Ìlera Ọpọlọ ti WHO (2019-2023): Ìpèsè Ìlera Àgbáyé fún Ìlera Ọpọlọ láti rí i dájú pé àǹfààní wà sí ìtọ́jú ìlera ọpọlọ tí ó péye tí kò sì gunpá fún àwọn ènìyàn mílíọ̀nù 100 sí i ní àwọn orílẹ̀ èdè 12 pàtàkì.","Izimo zempilo yengqondo zingabangela ubunzima kuzo zonke izici zokuphila, okuhlanganisa ubudlelwano nomndeni, abangani kanye nomphakathi. Zingabangelwa noma ziholele ezinkingeni esikoleni nasemsebenzini. Emhlabeni jikelele, ukuphazamiseka kwengqondo kubala oyedwa eminyakeni engu-6 ephila nokukhubazeka. Abantu abanezimo ezinzima zempilo yengqondo bafa eminyakeni eyi-10 kuye kwengama-20 ngaphambili kunomphakathi uwonke. Futhi ukuba nesimo sempilo yengqondo kwandisa ingozi yokuzibulala kanye nokuphulwa kwamalungelo abantu. Imiphumela yezomnotho yezimo zempilo yengqondo nayo mikhulu, nokulahlekelwa kokukhiqiza okudlula kakhulu izindleko eziqondile zokunakekelwa. Impendulo yeWHO Wonke Amazwe Angamalungu eWHO azibophezele ekusebenziseni Uhlelo Lwezenzo Lwezempilo Yengqondo Oluphelele luka-2013–2030, oluhlose ukuthuthukisa impilo yengqondo ngokuqinisa ukubusa, ukuhlinzeka ngokunakekelwa okusekelwe emphakathini, ukusebenzisa amasu okukhuthaza nokuvimbela, nokuqinisa izinhlelo zolwazi, ubufakazi kanye nocwaningo. Umbiko Wezempilo Yengqondo Womhlaba weWHO: ukuguqula impilo yengqondo yawo wonke ucele wonke amazwe ukuthi asheshise inqubekelaphambili ekufezeni uhlelo lokusebenza ngokujulisa inani elinikezwa impilo yengqondo, ukubeka phambili ukukhuthazwa nokuvimbela impilo yengqondo, nokuthuthukisa amanethiwekhi ezinsizakalo ezisekelwe emphakathini. Ngo-2019, iWHO yethula iWHO Special Initiative for Mental Health (2019-2023): I-Universal Health Coverage for Mental Health ukuze kuqinisekiswe ukufinyelela ekunakekelweni kwengqondo okuseqophelweni eliphezulu nokuthengekayo kubantu abengeziwe abayizigidi eziyi-100 emazweni ayi-12 abalulekile." +የዓለም ጤና ድርጅት የአዕምሮ ጤንነት ክፍተት የድርጊት መርሃ ግብር( ኤምኤችጂኤፒ) በተመሳሳይ ዓላማ ለአዕምሮ፣ ለነርቭና ለንጥረ ነገሮች አጠቃቀም መዛባት በተለይም ዝቅተኛ ና መካከለኛ ገቢ ላላቸው ሀገራት አገልግሎት መስጠት ነው። እንደ ጥራት መብቶች ተነሳሽነት አካል፥ የዓለም ጤና ድርጅት የአዕምሮ ጤና እንክብካቤን በተመለከተ የሰብዓዊ መብቶች እና የመልሶ ማግኛ አቀራረብን በመተግበር ረገድ አቅም ለመገንባት አጠቃላይ የስልጠና እና የመመሪያ ቁሳቁሶችን አዘጋጅቷል።,"WHO’s Mental Health Gap Action Programme (mhGAP) similarly aims to scale up services for mental, neurological and substance use disorders, especially in low- and middle-income countries. As part of the QualityRights Initiative, WHO has developed a comprehensive package of training and guidance materials to build capacity in implementing a human rights and recovery approach to mental health care.","Shirin Tazarar Kiwon Lafiyar Hankali na hukumar lafiya ta duniya WHO (mhGAP), ma yana nufin haɓaka ayyukan magance cutar, don rikicewar tunani, musamman a cikin ƙasashe masu ƙanana da matsakaicin qarfi. A wani ɓangare na samar da kayan bada horo, hukumar lafiya ta duniya WHO, ta ɓullo da wani cikakken horo da kuma kayan bada horon don aiwatar da haqqin dan Adam da dawo da tsarin kula da lafiyar hankali.","Mpango wa WHO wa Kuchukua Hatua kwa Pengo la Afya ya Akili (mhGAP) vile vile unalenga kuongeza huduma kwa matatizo ya akili, mishipa ya fahamu na matumizi ya dawa, hasa katika nchi za kipato cha chini na cha kati. Kama sehemu ya Mpango wa haki bora, WHO imeunda kifurushi cha kina cha nyenzo za mafunzo na mwongozo ili kujenga uwezo katika kutekeleza haki za binadamu na mbinu ya kurejesha afya ya akili.","Ètò Iṣẹ́ Àlàfo Ìlera Ọpọlọ ti WHO (mhGAP) bákan náà fojúsun mímú àgbéga bá àwọn ìrànlọ́wọ́ tí wọ́n wà fún àwọn ìdàrú ọpọlọ, isan ara àti ìlòkulò òògùn, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè. Gẹ́gẹ́ bí ara Àgbékalẹ̀ Ẹ̀tọ́ Dídára, WHO ti ṣe àgbékalẹ̀ ètò ńlá fún èròjà ìdanilẹ́kọ̀ọ́ àti ìtọ́nisọ́nà láti ṣẹ̀dá agbára láti ṣàmúlò ìlànà aṣàmúlò àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn àti ìwòsàn fún ìtọ́jú ìlera ọpọlọ.","Uhlelo lweWHO lweMental Health Gap Action Programme (mhGAP) ngokufanayo luhlose ukukhuphula izinsizakalo zokuphazamiseka kwengqondo, izinzwa nezidakamizwa, ikakhulukazi emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi. Njengengxenye yeQualityRights Initiative, iWHO ithuthukise iphakethe eliphelele lezinto zokuqeqesha neziqondiso ukuze kwakhiwe amandla ekusebenziseni amalungelo abantu kanye nendlela yokululama ekunakekelweni kwengqondo." +"ችላ የተባሉ የሞቃታማ ስፍራ በሽታዎች አጠቃላይ እይታ፡ ችላ የተባሉ የሞቃታማ ስፍራ በሽታዎች( ኤንቲዲ) በተለያዩ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን( ቫይረሶችን፣ ባክቴሪያዎችን፣ ተህዋሲያንን፣ ፈንገሶችን እና መርዛማ ንጥረ ነገሮችን ጨምሮ) የሚከሰቱ እና ከአሰቃቂ የጤና፣ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ መዘዞች ጋር የተዛመዱ የሁኔታ 1 የተመሳጠረ ስብስብ ናቸው። ኤንቲዲ በአብዛኛው የሚከሰቱት በሞቃታማ አካባቢዎች ባሉ ድሀ ማህበረሰቦች ውስጥ ነው፣ ምንም እንኳን አንዳንዶቹ በጣም ትልቅ የመሬት አቀማመጣዊስርጭት ቢኖራቸውም። በኤንቲዲ ከ 1 ቢሊዮን በላይ ሰዎችን እንደሚጐዱ ይገመታል፣ኤንቲዲ ሊደረስላቸው( መከላከያም ሆነ ፈውስ) የሚያስፈልጋቸው ሰዎች ቍጥር 1.6 ቢሊዮን ነው። የ ኤንቲዲ በሽታ ተፈጥሯዊ ባህሪ ውስብስብ እና ብዙውን ጊዜ ከአካባቢ ሁኔታዎች ጋር የተቆራኘ ነው። ብዙዎቹ በበሽታ አዛማች ነብሳት የሚተላለፉ ናቸው፣ የእንስሳት ማጠራቀሚያዎች አሏቸው እና ከተወሳሰቡ የሕይወት ዑደቶች ጋር የተቆራኙ ናቸ���። እነዚህ ሁሉ ምክንያቶች የሕዝብ ጤና ቁጥጥርን ፈታኝ ያደርጉታል። ኤንቲዲ የሚከተሉትን ያካትታሉ:- የቡሩሊ ቍስል፤ የሻጋስ በሽታ፤ ደንጊ እና ቺኩንጉንያ፤ ድራኩንኩላይሲስ፤ ኢቺኖኮኮሲስ፤ በምግብ የሚተላለፉ ትሬማቶዲያሲስ፤ የሰው አፍሪካ ትሪፓኖሶማሲስ፤ሊሽማኒያሲስ፤ለምጽ፤ የሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ፤ ማይሴቶማ፤ ክሮሞባላስቶሚኮሲስ እና ሌሎች ጥልቅ ማይኮስ፤ ኖማ፤ ኦንኮሰርቺያሲስ፤ ራቢስ፤ ስካቢስ እና ሌሎች ኤክቶፓራሲቶሲስ፤ ስኪስቶሶማሲስ፤ በአፈር የሚተላለፉ ሄልሚንቲያሲስ፤ የእባብ ንክሻ መርዛማነት፤ ታኒያሲስ/ሲስቲሰርኮሲስ፤ ትራኮማ፤ እና ያቭስ... ተጽዕኖ፦ የዓለም ጤና ድርጅት እንደሚገምተው ከ1.7 ቢሊዮን በላይ የሚሆነው የዓለም ሕዝብ በየዓመቱ ቢያንስ ለአንዱ በሽታ መከላከልና ህክምና ሊደረግለት ይገባል። ኤን ቲ ዲ ከተስተካከለ የሕይወት ዓመታት( ዲኤኤልዋይ) በየዓመቱ ወደ 200,000 የሚጠጉ ሰዎች ከመሞታቸውና 19 ሚልዮን የሚያክሉ በየዓመቱ ከሚያጡት የአካል ጉዳት በተጨማሪ፥ በማደግ ላይ ያሉ ማህበረሰቦች በየዓመቱ በቢሊዮኖች የሚቈጠር የአሜሪካን ዶላር ለቀጥተኛ የጤና ወጪ፣ ምርታማነት በመቀነስ እና ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ እንዲሁም የትምህርት ደረጃ በመቀነስ ያጣሉ።","Neglected tropical diseases Overview: Neglected tropical diseases (NTDs) are a diverse group of conditions1 caused by a variety of pathogens (including viruses, bacteria, parasites, fungi and toxins) and associated with devastating health, social and economic consequences. NTDs are mainly prevalent among impoverished communities in tropical areas, although some have a much larger geographical distribution. It is estimated that NTDs affect more than 1 billion people, while the number of people requiring NTD interventions (both preventive and curative) is 1.6 billion. The epidemiology of NTDs is complex and often related to environmental conditions. Many of them are vector-borne, have animal reservoirs and are associated with complex life cycles. All these factors make their public-health control challenging. 1. NTDs include: Buruli ulcer; Chagas disease; dengue and chikungunya; dracunculiasis; echinococcosis; foodborne trematodiases; human African trypanosomiasis; leishmaniasis; leprosy; lymphatic filariasis; mycetoma, chromoblastomycosis and other deep mycoses; noma; onchocerciasis; rabies; scabies and other ectoparasitoses; schistosomiasis; soil-transmitted helminthiases; snakebite envenoming; taeniasis/cysticercosis; trachoma; and yaws.. Impact: WHO estimates that over 1.7 billion of the world’s population should be targeted by prevention and treatment activities for at least one of these diseases, every year. In addition to significant mortality and morbidity - approximately 200,000 deaths and 19 million disability adjusted life years (DALYs) lost annually, NTDs cost developing communities the equivalent of billions of United States dollars each year in direct health costs, loss of productivity and reduced socioeconomic and educational attainment.","Cutattuka da aka yi watsi na yanki Mai Zafi. Bayani: cututtuka yanki mai zafi da aka watsar (NTDs) suna da banmbacin rukuni na yanayi 1 suna faruwa ta hanyar ƙwayoyin cututtuka iri-iri (sun ƙunshi bairos, baktiriya farasait, fungai da kuma guba) da kuma waɗanada suka yi tarayya wajen lahani ga lafiya, zamantakewa da kuma tattalin arziƙi. NTDs gilibi sun fi yawaita tsakanin al'ummomi masu fama da talauci in yankuna masu zafi, duk da cewa wasu suna da baban yanki rarrabe da yawa. An ƙiyasta cewa cututtuka yankuna masu zafi da aka watsar (NTDs) za ta mutane sama da biliyan 1, yayin da adadin mutane da ke buƙatar ɗauki daga cutar yankuna mai zafi (NTD) (na ba da kariya da iya magancewa) shi ne biliyan 1.6. Ilimin kimiyyar nazarin cututtuka yankuna masu zafi da aka watsar (NTDs) yana da saƙaƙiya kuma sau da yawa ya danganci yanayin muhalli. Da yawa daga cikinsu cututtuka ne da ƙwari suke yaɗa su, da suke da tafkin dabba kuma suna da alaƙa da sarƙaƙƙin juyin rayuwa. Duk waɗannan dalilai da suke sa kula kiwon lafiyarsu ke da ƙalubale wajen shawo kai. 1. cututtuka yanki mai zafi da aka watsar (NTDs): Cututtukan sun haɗa da Buruli olsa, cututtukan cagas; denku da cinkungunya; dirakwukwuliyasis; icinokokkozis; fudbon tirematodiyases; cutar bacci ta human Afirka tiraispanosomiasis; leshmaniyasis; lifrozi; limfatic filariyasis; maisetoma; cutar kuromobilastomaikosuia da sauran cututtukan cikin fata cutar noma; cutar onkosashiyasis; cutar rebis; kirci, da sauran cuttukan fata; cutar tsutsar ciki ta shistosomiyasis; cutar tsutsar hanji dake kama mutum ta hayar gurɓatar ƙasa; ciwon miciji mai guba; cutar da kawo macijin ciki/ cutar sistisacosis; cutar ciwon ido ta tracoma (trachoma) cutar ƙurajen fata jajaye. Tasiri: Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO) ta ƙiyasta cewa sama adadin mutanen duniya biliyan 1.7 za su zamanto an kare ta hanyar riga-kafi da ayyukan ba da magani na aƙalla ɗaya daga cikin waɗannan cututtuka. Baya ga hakan, kan yawan mace-mace da masu fama da rashin lafiya ƙiyasin ya kai mace-mace 200,0000 da kuma miliyan 19 da suke rayuwa da cuttuka da suke (DALYs) suke rasa rai duk shekara, cututtukan da aka yi watsi na yanki mai zafi (NTDs)na jawo wa al'ummomi da ke cigaba asara daidai biliyoyin dalar Amurka a duk shekara, kai tsaye rashin lafiya, ƙaranci kayan da aka sarrafa da ragewar tattalin arziƙin zamantakewa da kuma cimma muradan ilimi.","Magonjwa ya kitropiki yaliyopuuzwa Muhtasari: Magonjwa ya kitropiki yaliyosahaulika (NTDs) ni kundi tofauti la hali1 linalosababishwa na aina mbalimbali za vimelea vya magonjwa (pamoja na virusi, bakteria, vimelea, kuvu na sumu) na kuhusishwa na matokeo mabaya ya kiafya, kijamii na kiuchumi. NTD zimeenea zaidi miongoni mwa jamii maskini katika maeneo ya tropiki, ingawa baadhi yao wana mgawanyiko mkubwa zaidi wa kijiografia. Inakadiriwa kuwa NTD huathiri zaidi ya watu bilioni 1, wakati idadi ya watu wanaohitaji afua za NTD (zote mbili za kuzuia na kutibu) ni bilioni 1.6. Epidemiolojia ya NTDs ni ngumu na mara nyingi inahusiana na hali ya mazingira. Wengi wao wanaotokana na vekta, wana hifadhi za wanyama na wanahusishwa na mzunguko wa maisha tata. Sababu hizi zote hufanya udhibiti wao wa afya ya umma kuwa changamoto. 1. NTDs ni pamoja na: Buruli ulcer; ugonjwa wa Chagas; dengue na chikungunya; dracunculiasisi; echinococcosis; trematodiases ya chakula; trypanosomiasis ya binadamu ya Afrika; leishmaniasis, ukoma; filariasis ya lymphatic; mycetoma; chromoblastomycosis na mycoses nyingine za kina; noma; rabichocer na wengine; ectoparasitoses; kichocho; helminthiases zinazopitishwa kwa udongo, kuumwa na nyoka; taeniasis/cysticercosis; trakoma; na miayo. Athari: WHO inakadiria kuwa zaidi ya bilioni 1.7 ya watu duniani wanapaswa kulengwa na shughuli za kuzuia na matibabu kwa angalau moja ya magonjwa haya, kila mwaka. Mbali na vifo na magonjwa makubwa - takriban vifo 200,000 na milioni 19 ya maishaya miaka iliyorekebishwa ya ulemavu (DALYs) hupotea kila mwaka, NTDs hugharimu jumuiya zinazoendelea sawa na mabilioni ya dola za Marekani kila mwaka kwa gharama za moja kwa moja za afya, kupoteza tija na kupungua kwa kijamii na kiuchumi na kupata elimu.","Àwọn àrùn àfojúfò agbègbè ipa òòrùn. Ìsọnísókí: Àwọn àrùn àfojúfò agbègbè ipa òòrùn (NTDs) jẹ́ àwọn onírúurú ọ̀wọ́ àwọn àìsàn1 tí àwọn oríṣiríṣi kòkòrò ajọ̀fẹ́ (tí ó fi mọ́ fáírọ́ọ̀sì, bakitéríà, àwọn ajọ̀fẹ́, fọ́ńgáì àti oró) tí ó sì ní í ṣe pẹ̀lú àìlera líle, àwọn àbájáde lórí àwùjọ àti ọrọ̀ ajé. NTDs wọ́pọ̀ gbòógì láàárín àwọn àwùjọ aláìlétò ní àwọn àwùjọ ní agbègbè ipa òòrùn, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn kan fọ́n ká agbègbè púpọ̀. Wọ́n fojú dá a pé NTDs ń ṣe o tó àwọn ènìyàn bílíọ́nù 1, nígbà tí iye àwọn ènìyàn tí wọ́n nílò ìrànlọ́wọ́ NTDs (àti ìdènà àti ìwòsàn) jẹ́ bílíọ́nù 1.6. Ìmọ̀ àrùn NTDs gbòòrò tí ó sì ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ipò agbègbè. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn jẹ́ aṣerankoṣènìyàn, wọ́n sì ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ìpele ayé tí ó gbòòrò. Gbogbo àwọn ìdí wọ̀nyí mú kí ìṣàkóso ìlera àwùjọ jẹ́ ìdojúkọ. 1. Lára àwọn NTDs ni: Ògòdò Buruli; àìsàn Chagas, ibà dengue àti chikungunya; sòbìà, ekinokókọ̀, àwọn aràn atara-oúnjẹ-sẹ̀; àìsàn máasùn máasùn Áfríkà; leishmaniasis; ẹ̀tẹ̀, lìǹfàtíìkì filaríásíìsì; maisutómà, kuromobulaisitómaikósíìsì àti àwọn maikósíìsì mìíràn; nómà; onkokasíásí; àìsàn dìgbòlugi; kúrúnà àti àwọn kòkòrò ajọ̀fẹ́ awọra mìíràn; sikosomíásì; àwọn aran àtara-ilẹ̀-sẹ̀; oró ejò; taeníásí/sisitikakósì; tirakómà àti àwọn ògòdò ara. Ipa: WHO sọ pé bílíọ́nù 1.7 iye ènìyàn lágbàáyé gbọ́dọ̀ jẹ́ àfojúsùn nípa ìdáàbòbò àti ìwòsàn àwọn iṣẹ́ fún ó kéré jù ọ̀kan nínú àwọn àìsàn wọ̀nyí, lọ́dọọdún. Ní àfikún sí ikú àti ìparun - ó tó àwọn ikú 200, 000 àti ààbọ̀ ara mílíọ̀nù 19 ṣe àdánù àyípadà ọdún ayé (DALYs) lọ́dọọdún, NTDs ń ná àwọn àwùjọ tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà ni ó tó ọ̀pọ̀lọpọ̀ bílíọ́nù dọ́là United States lọ́dọọdún ní owónàá ìlera tààrà, àdánù ìpèsè àti àdínkù ọrọ̀ ajé àwùjọ àti àṣeyọrí ẹ̀kọ́.","Izifo zasezindaweni ezishisayo ezinganakiwe Uhlolojikelele: Izifo zasezindaweni ezishisayo ezinganakiwe (NTDs) ziyiqembu lezimo ezihlukene1 ezibangelwa amagciwane ahlukahlukene (okuhlanganisa amagciwane, amagciwane, amagciwane, isikhunta nobuthi) futhi ahlotshaniswa nemiphumela ebhubhisayo yezempilo, yezenhlalo nezomnotho. AmaNTD avame kakhulu phakathi kwemiphakathi empofu ezindaweni ezishisayo, nakuba eminye inokusabalalisa okukhulu kakhulu ngokwendawo. Kulinganiselwa ukuthi amaNTD athinta abantu abangaphezu kuka-1 bhiliyoni, kuyilapho inani labantu abadinga ukungenelela kweNTD (kokubili ukuvimbela nokwelapha) yi-1.6 billion. I-epidemiology yeNTD iyinkimbinkimbi futhi ngokuvamile ihlobene nezimo zemvelo. Eziningi zazo zithwala ama-vector, zinamanzi ezilwane futhi zihlotshaniswa nemijikelezo yokuphila eyinkimbinkimbi. Zonke lezi zici zenza ukulawula kwabo kwezempilo yomphakathi kube inselele. 1. AmaNTD ahlanganisa: Izilonda zeBuruli; isifo seChagas; udenga kanye nechikungunya; idracunculia; iechinococcosis; itrematodiases yokudla; itrypanosomiasis yabantu base-Afrika; ileishmaniasis; uchoko; ilymphatic filariasis; imycetoma, ichromoblastomycosis namanye amamycoses ajulile; noma; i-onchocerciasis; amarabi; utwayi kanye nezinye ectoparasitoses; ischistosomiasis; i-helminthiases edluliselwa emhlabathini; ukulunywa yinyoka; itaeniasis/cysticercosis; itrachoma;. Umthelela: IWHO ilinganisela ukuthi abantu abangaphezu kwezigidi eziyizinkulungwane ezingu-1,7 emhlabeni kufanele baqondiswe emisebenzini yokuvimbela nokwelapha okungenani esisodwa salezi zifo, minyaka yonke. Ngaphezu kokufa okuphawulekayo nokugula - cishe ukufa kwabantu abangu-200,000 kanye neminyaka yokuphila yokukhubazeka eyizigidi ezingu-19 (amaDALY) alahlekelwa minyaka yonke, amaNTD abiza imiphakathi ethuthukayo okulingana nezigidigidi zamaRandi aseMelika unyaka ngamunye ngezindleko zezempilo eziqondile, ukulahlekelwa umkhiqizo kanye nokuncipha kwenhlalonhle yezomnotho kanye ukuzuza kwezemfundo." +በተጨማሪም እንደ የአካል ጉዳተኝነት፣ መገለል፣ ማህበራዊ መገለል እና መድልዎ ላሉት ሌሎች መዘዞች ተጠያቂ ናቸው እንዲሁም በታካሚዎች እና በቤተሰቦቻቸው ላይ ከፍተኛ የገንዘብ ጫና ይፈጥራሉ። ምንም እንኳን ይህ ቢሆንም፣ ኤንቲዲ በታሪካዊ ደረጃ በጣም ዝቅተኛ እና ከዓለም አቀፍ የጤና ፖሊሲ አጀንዳ ውስጥ የማይገኙ ናቸው- በ 2015 በዘላቂ የልማት ግቦች( ኤስዲጊ ግብ 3.3) እውቅና ለማግኘት ብቻ። ስለዚህ ኤስዲጂ3 ሊሳካ የሚችለው የኤንቲዲ ግቦች ከተሟሉ ብቻ ነው፣ ነገር ግን ኤንቲዲ ን ለመቋቋም ጣልቃ-ገብነቶች በሰፊው ዘርፍ ተሻጋሪ ስለሆኑ፣ ዓለም አቀፍ ቅድሚያ መስጠታቸውን መጨመር በእውነቱ ሁሉንም የ ኤስዲጂ ለማሳካት እድገትን ሊያነቃቃ ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት ኤን ቲ ዲዎችን ለመቈጣጠር፣ ለመከላከል፣ ለማስወገድ እና ለማጥፋት የሚወስደው እርምጃ ከ2021-2030 አዲሱ የኤን ቲ ዲ የመንገድ ካርታ የሚመራ ሲሆን ይህም ከቋሚ የበሽታ ፕሮግራሞች ወደ የተቀናጁ አቋራጭ አቀራረቦች ይሸጋገራል። ዓላማው እንደ መከላከያ ኬሞቴራፒ፣ የግለሰብ ጒዳይ አያያዝ፣ የበሽታ-አዛማች ቊጥጥር፣ የእንስሳት ህክምና የሕዝብ ጤና እና ውኃ ጽዳት እና ንጽሕና( እጥበት) ባሉ የሕዝብ ጤና አቀራረቦች አማካይነት ቍልፍ ጣልቃ-ገብነትን በተቀናጀ ሁኔታ ማስፋት ነው። አጠቃላይ የ 2030 ዓለም አቀፍ ግቦች የ ኤንቲዲ ህክምና የሚጠይቍ ሰዎችን ቍጥር በ 90% መቀነስ፣ ከ ኤንቲዲ ጋር የተዛመዱ ዲኤኤልዋይ በ 75% መቀነስ፣ ቢያንስ 100 ሀገሮች አንድ ኤንቲዲን ማስወገድ እና ሁለት በሽታዎችን( ድራኩኩሊዮሲስ እና ያው) ማስወገድን ያካትታሉ። ተጨማሪ አቋራጭ ግቦች የተቀናጁ አቀራረቦች፣ ባለብዙ ዘርፍ ቅንጅት፣ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን እና የአገር ባለቤትነት ላይ ያተኮሩ ሲሆኑ እያንዳንዱ በሽታ ላይ የተገኘውን እድገት ለመለካት ተጨማሪ ግቦች ተዘጋጅተዋል።,"They are also responsible for other consequences such as disability, stigmatization, social exclusion and discrimination and place considerable financial strain on patients and their families. In spite of this, NTDs have historically ranked very low and almost absent from the global health policy agenda – only to gain recognition in 2015 with the Sustainable Development Goals (SDG target 3.3). SDG3 can therefore be achieved only if the NTD goals are met but, because interventions to tackle NTDs are widely cross-sectoral, increasing their global prioritization can in fact catalyze progress to achieve all SDGs. WHO response WHO’s action to control, prevent, eliminate and eradicate NTDs is guided by the new NTD road map for 2021-2030, that moves away from vertical disease programmes to integrated cross-cutting approaches. The aim is to facilitate the coordinated scale-up of key interventions through public health approaches such as preventive chemotherapy, individual case management, vector control, veterinary public health and water, sanitation and hygiene (WASH). The overarching 2030 global targets include a 90% reduction in the number of people requiring treatment for NTDs; a 75% reduction in DALYs related to NTDs; at least 100 countries eliminating at least one NTD; and the eradication of two diseases (dracunculiasis and yaws). Additional cross-cutting targets focus on integrated approaches, multisectoral coordination, universal health coverage and country ownership, while a further set of targets has been devised to measure progress against each disease.","Sannan kuma su ne suke janyo sauran sakamakon matsalolin irinsu naƙasa, wulaƙanta, tsama a zamantakewa da wariyar fata da kuma duban wurin mai matsin samun ga marasa lafiya da iyalansu. Duk da wannan, Cututtukan Yankuna masu Zafi da Aka Watsar (NTDs) matsayinsu a tarihi kaɗan nekuma babu su cikin tsarin ajandar manufar lafiya ta duniya kawai tana amanna a2015 tare da Muradan Raya Ƙasa (Abin da SDG ke so 3.3). Za a iya cimma Muradan Raya Ƙasa Mai Ɗorewa (SDG3) ne kawai idan muradan yaƙar cututtukan yanki mai zafi (NTD) suka haɗu, sai dai kawo ɗauki wajen tunkarar cututtukan yakuna masu zafi da aka watsar (NTDs) suna da manyan sassa daban-daban, ƙarin muhimman ayyukansa na duniya haƙiƙi zai iya haifar da saurin cigaba wajen cimma duk muradan raya ƙasa mai ɗorewa (SDGS). Martanin Ƙungiyar Lafiya ta Duniya WHO WHO na ɗaukar matakin shawo kan, hana, kawar da kuma kau da cututtukan yanki mai zafi (NTDs) ta bi ta sabon tsarin yaƙi da cututtukan yanki mai zafi (NTD) na 2021-2030, wanda zai tafi da cutar daga cuttukan da kai fda kai wajen kore su. Manufar ita ce a ƙara haɗe ayyukan agajin ta hanyar tsarin kula da kiwon lafiya al'umma kamar su riga-kafin kariya ta kemotarafi, hanyar kula da bunƙasa lafiyar ɗaiɗaikun mutane, hana yaɗa cututtukan da ƙwari ke ƴaɗuwa, kula da duba lafiyar dabbobi da ruwa, tsaftar muhalli da tsatar jiki (WANKEWA). Gaba ɗaya abin da duniya ke so a 2030 raguwar kaso 90% na mutanen da suke buƙatar maganin cututtuan NTDs; ragewar 75% a ma'aunin yawan mace-mace dake da alaƙa da cutattukan (NTDs); aƙalla ƙassashe 100 da suke kawar da aƙalla cutar(NTD) guda; da kuma kau da cututtuka biyu daga doron ƙasa (cututtukan dirakwunkwuliyaziz da yawus). Ƙarin a kan abubuwa da son mai da kai a kan abubuwan haɗaɗu, daidai sassa da yawa, duk mutane su samu ingataccen tsarin kiwon lafiya da kuma abubuwa mallakin ƙasa, yayin da aka ƙara ƙirƙiro wasu matakai da za ci gaba yaƙar kowace cuta.","Pia wanawajibika kwa matokeo mengine kama vile ulemavu, unyanyapaa, kutengwa na jamii na ubaguzi na kuweka mzigo mkubwa wa kifedha kwa wagonjwa na familia zao. Licha ya hayo, NTDs kihistoria zimeorodheshwa chini sana na zinweza zisiwepo kwenye ajenda ya sera ya afya ya kimataifa - na kupata kutambuliwa mwaka wa 2015 na Malengo ya Maendeleo Endelevu (Lengo la 3.3 la SDG). SDG3 inaweza kufanikiwa tu ikiwa malengo ya NTD yatafikiwa lakini, kwa sababu afua za kukabiliana na NTDs ni za sekta mtambuka, kuongeza vipaumbele vyao vya kimataifa kwa kweli kunaweza kuchochea maendeleo kufikia SDGs zote. Jibu la WHO Hatua ya WHO ya kudhibiti, kuzuia, kuondoa na kutokomeza NTD inaongozwa na ramani mpya ya barabara ya NTD ya 2021-2030, ambayo inaondokana na programu za magonjwa ya wima hadi mbinu jumuishi mtambuka. Lengo ni kuwezesha uratibu wa upanuzi wa afua muhimu kupitia mbinu za afya ya umma kama vile chemotherapy ya kuzuia, udhibiti wa kesi za mtu binafsi, udhibiti wa vekta, afya ya umma kwa mifugo na maji, usafi wa mazingira na usafi (WASH). Kuzidi kufikia malengo makuu ya kimataifa ya 2030 ni pamoja na kupungua kwa 90% kwa idadi ya watu wanaohitaji matibabu ya NTDs; kupungua kwa 75% kwa DALYs zinazohusiana na NTDs; angalau nchi 100 kuondoa angalau NTD; moja, na kutokomeza magonjwa mawili (dracunculiasisi na miayo). Malengo ya ziada mtambuka yanazingatia mbinu jumuishi, uratibu wa sekta mbalimbali, huduma ya afya kwa wote na umiliki wa nchi, huku malengo mengine yakibuniwa kupima maendeleo dhidi ya kila ugonjwa.","Àwọn ni wọ́n tún fa àwọn ìṣòro mìíràn bí ààbọ̀ ara, ìdẹ́yẹsí, ìyàsọ́tọ̀ láwùjọ àti ẹ̀yàmẹ̀yà bẹ́ẹ̀ ó fi gbèdéke ìnáwó sórí àwọn aláàárẹ̀ àti àwọn ẹbí wọn. Àmọ́ sá, NTDs ní ìwọ̀n kékeré bẹ́ẹ̀ ó tilẹ̀ má fẹ́rẹ̀ẹ́ sí nínú ìlànà àlàkalẹ̀ ètò ìlera àgbáyé - ó di mímọ̀ ní 2015 nínú àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése (Àfojúsùn SDG 3.3). Nítorí náà SDG3 lè jẹ́ àṣeyọrí nìkan bí àwọn wọn ba se àṣeyọrí lórí ��wọn àfojúsùn NTD ṣùgbọ́n, nítorí ìdásí láti kojú NTDs lọ káàkiri àwọn ẹ̀ka, mímú ìdàgbàsókè bá pàtàkì wọn lágbàáyé lè ṣe àgbéga láti mú ìdàgbàsókè láti mú àṣeyọrí bá gbogbo àwọn àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése. Èsì WHO Ìgbésẹ̀ WHO láti ṣe àkóso, ìdènà, ìmúkúrò àti ìparun NTDs ni ó ni ìtọ́nisọ́nà láti ọwọ́ ìtọ́ni NTD tuntun fún 2021-2030, èyí tí ó kọjá kúrò ní ara àwọn ètò àìsàn olóòró láti ṣe àmúlò àwọn ìlànà ọlọ́pọ̀ ọ̀nà. Àfojúsùn ni láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìdásí alákòóso àlàkalẹ̀ nípasẹ̀ àwọn ìlànà ètò ìlera àwùjọ bí ìtọ́jú adènà àrùn kemotẹ́ráfì, àkóso ọ̀ràn ẹni kọ̀ọ̀kan, àkóso ajọ̀fẹ́, ìlera àwùjọ ẹranko àti omi, ìmọ́tótó àwùjọ àti ìmọ́tótó ara. Àwọn àfojúsùn gbòòrò àgbáyé 2030 ni àdínkù 90% nínú iye àwọn ènìyàn tí wọ́n nílò ìtọ́jú fún NTDs; àdínkù 75% nínú DALYs tí ot ní í ṣe pẹ̀lú NTDs; ó kéré jù àwọn orílẹ̀ èdè 100 ṣe àmúkúrò ó kéré jù NTD kan; àti àmúkúrò àwọn àìsàn méjì (dirakunkulíásì àti yáù). Àfikún àwọn àfojúsùn ọlọ́pọ̀ ọ̀nà fojú sun àwọn ìlànà ọlọ́pọ̀ ọ̀nà, àwọn àkóso onírúurú ẹ̀ka, ìpèsè ìlera àgbáyé àti níni orílẹ̀ èdè, nígbà tí àwọn ètò àfojúsùn síwájú ti di gbígbé kalẹ̀ láti ṣe òṣùwọ̀n ìlọsíwájú tako àwọn àìsàn kọ̀ọ̀kan.","Baphinde babophezeleke ngeminye imiphumela enjengokukhubazeka, ukucwaswa, ukubandlululwa emphakathini futhi babeke ubunzima obukhulu bezezimali ezigulini nasemindenini yazo. Naphezu kwalokhu, amaNTD ngokomlando abekwe endaweni ephansi kakhulu futhi acishe abengekho ku-ajenda yenqubomgomo yezempilo yomhlaba wonke - ukuze athole ukuqashelwa ngo-2015 ngeSustainable Development Goals (i-SDG target 3.3). Ngakho ke iSDG3 ingafinyelelwa kuphela uma izinjongo zeNTD zifinyelelwa kodwa, ngenxa yokuthi ukungenelela kokubhekana namaNTD kuhlanganisa izigaba eziningi, ukukhulisa ukubeka phambili kwawo umhlaba wonke kungase kubangele inqubekelaphambili ukuze kuzuzwe wonke amaSDG. Impendulo yeWHO Isenzo seWHO sokulawula, ukuvimbela, ukuqeda kanye nokuqeda amaNTD siqondiswa imephu yomgwaqo entsha yeNTD ka-2021-2030, eqhela ezinhlelweni zezifo eziqondile iye ezindleleni ezihlanganisiwe zokuhlukanisa. Inhloso ukwenza lula ukukhuliswa okudidiyelwe kokungenelela okubalulekile kusetshenziswa izindlela zezempilo zomphakathi ezifana nokwelashwa ngamakhemikhali, ukuphathwa kwecala lomuntu ngamunye, ukulawulwa kwezilwane, impilo yomphakathi kanye namanzi odokotela bezilwane, ukuthuthwa kwendle kanye nenhlanzeko (WASH). Izinhloso ezihlosiwe zomhlaba wonke zika-2030 zihlanganisa ukwehla ngama-90% enanini labantu abadinga ukwelashwa kwamaNTD; ukwehla ngama-75% kuma-DALY ahlobene nama-NTD; okungenani amazwe ayi-100 asusa okungenani iNTD eyodwa; kanye nokuqedwa kwezifo ezimbili (idracunculiciasis neyaws). Okuhlosiwe okungeziwe okuhlukanisayo kugxile ezindleleni ezididiyelwe, ukudidiyelwa kwemikhakha ehlukene, ukuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke kanye nobunikazi bezwe, kuyilapho elinye isethi yemigomo seyenziwe ukukala inqubekelaphambili ngokumelene nesifo ngasinye." +"ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች አጠቃላይ እይታ: የልብ ሕመም፣ ስትሮክ፣ ካንሰር፣ የስኳር በሽታ እና ሥር የሰደደ የሳንባ ሕመም ጨምሮ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች( ኤንሲዲ) በዓለም ዙሪያ ለሚሞቱት ሰዎች ሁሉ 74% ተጠያቂ ናቸው። ከሁሉም ኤንሲዲ ሞት ከሦስት አራተኛ በላይ እና ያለጊዜው ወይም ዕድሜያቸው 70 ዓመት ከመድረሳቸው በፊት ከሞቱት 17 ሚሊዮን ሰዎች መካከል 86% የሚሆኑት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች ውስጥ ይከሰታሉ። የማይተላለፉ በሽታዎች(ኤንሲዲ) አምስት ዋና ዋና መንስኤዎችን አሉአቸው፡ የትንባሆ አጠቃቀም፣ አካላዊ እንቅስቃሴ አለመኖር፣ የአልኮል ጐጂ አጠቃቀም፣ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ እና የአየር ብክለት። የማይተላለፉ በሽታዎች (ኤንሲዲ) ወረርሽኝ በግለሰቦች፣ በቤተሰቦች እና በማኅበረሰቦች ላይ አስከፊ የጤና መዘዞችን ያስከትላሉ እንዲሁም የጤና ሥርዓቶችን ለማሸነፍ ያስፈራራሉ። ከ ኤንሲዲ ጋር የተያያዙ ማህበራዊ-ኢኮኖሚያዊ ወጪዎች የእነዚህን በሽታዎች መከላከል እና ቊጥጥር ለ 21 ኛው ክፍለዘመን ዋና የልማት ግዴታ ያደርጉታል። የዓለም ጤና ድርጅት ተልዕኮ ኤንሲዲ ላይ ክትትል, መከላከል እና ቊጥጥር ላይ ለዓለም አቀፍ እርምጃ አመራር እና ማስረጃ መሠረት ማቅረብ ነው። የኤንሲዲ ጫናን ለመቀነስ ዓለም አቀፍ ግቦችን ለማሳካት አስቸኳይ የመንግሥት እርምጃ ያስፈልጋል። መከላከል እና መቈጣጠር ተላላፊ ባልሆኑ በሽታዎች( ኤንሲዲ) የሚከሰቱትን ሞት ለመቀነስ በጣም አስፈላጊ ከሆኑት መንገዶች አንዱ ወደ ዕድገታቸው የሚያመሩትን አደጋዎች መቈጣጠር ነው።","Noncommunicable diseases Overview: Noncommunicable diseases (NCDs), including heart disease, stroke, cancer, diabetes and chronic lung disease, are collectively responsible for 74% of all deaths worldwide. More than three-quarters of all NCD deaths, and 86% of the 17 million people who died prematurely, or before reaching 70 years of age, occur in low- and middle-income countries. NCDs share five major risk factors: tobacco use, physical inactivity, the harmful use of alcohol, unhealthy diets and air pollution. The epidemic of NCDs poses devastating health consequences for individuals, families and communities, and threatens to overwhelm health systems. The socioeconomic costs associated with NCDs make the prevention and control of these diseases a major development imperative for the 21st century. WHO’s mission is to provide leadership and the evidence base for international action on surveillance, prevention and control of NCDs. Urgent government action is needed to meet global targets to reduce the burden of NCDs. Prevention and control One of the most important ways of reducing deaths from noncommunicable diseases (NCDs) is to control the risk factors that lead to their development.","Cututtuka marasa yaɗuwa Bayani: Cututtuka masara yaɗuwa (NCDs), sun ƙunshi ciwon zuciuya, shanyewar jiki, kansa, ciwon sikari da kuma mummunan ciwon hunhu, gaba ɗaya suke jawo kaso 74% na dukkanin mace-mace na faɗin duniya. fiye da uku cikin huɗu na dukkanin mace-macen cutuka marasa yaɗuwa (NCD0, da kuma kaso 86% cikin mutane miliyan 17 waɗanda suke kafin lokacin balaga, ko kafin su kai shekaru 70, ana faruwa a ƙasashe masu ƙaranci da maitsakaicin samun kuɗi. NCDs sun bayyana manyan abubuwan haɗari guda biyar: shan taba, rashin motsa jiki, amfani da barasa mai cutarwa, abinci mara kyau da gurɓataccen iska. Annobar NCDs tana haifar da mummunan sakamako na kiwon lafiya ga mutane, iyalai da al'umma, kuma suna barazanar mamaye tsarin kiwon lafiya. Kuɗaɗen tattalin arziƙin da ke da haɗin gwiwa da NCDs sun maida rigakafi da sarrafa waɗannan cututtuka ya zama babban muhimmancin sa shine ci gaban wannan ƙarni na 21st. Burin WHO ita ce samar da jagoranci da kuma shaida don aiwatar da ayyuka a duniya kan sa ido, rigakafi da sarrafa NCDs. Ana buƙatar matakin gaggawa na gwamnati don cimma ƙudirin duniya don rage nauyin da yake kan NCDs. Rigakafi da sarrafawa Ɗaya daga cikin hanyoyin da ya kamata a bi wajen rage mace-mace daga cututtuka marassa yaɗuwa (NCDs) ita ce sarrafa abubuwan da ke kawo ci gaban su.","Magonjwa yasiyo ya kuambukiza Muhtasari: Magonjwa yasiyoambukiza (NCDs), ikiwa ni pamoja na ugonjwa wa moyo, kiharusi, saratani, kisukari na magonjwa sugu ya mapafu, kwa pamoja yanahusika na 74% ya vifo vyote ulimwenguni. Zaidi ya robo tatu ya vifo vyote vya NCD, na 86% ya watu milioni 17 waliokufa kabla ya wakati, au kabla ya kufikisha umri wa miaka 70, hutokea katika nchi za kipato cha chini na cha kati. Magonjwa yasiyo ya kuambukiza NCDs yanashiriki mambo matano makuu ya hatari: utumiaji wa tumbaku, kutofanya mazoezi ya mwili, matumizi mabaya ya pombe, milo isiyofaa na uchafuzi wa hewa. Janga la magonjwa yasiyoambukiza NCDs huleta matokeo mabaya ya kiafya kwa watu binafsi, familia na jamii, na kutishia kulemea mifumo ya afya. Gharama za kijamii na kiuchumi zinazohusiana na NCDs hufanya uzuiaji na udhibiti wa magonjwa haya kuwa muhimu kwa maendeleo kwa karne ya 21. Dhamira ya WHO ni kutoa uongozi na msingi wa ushahidi wa hatua za kimataifa kuhusu ufuatiliaji, kuzuia na udhibiti wa NCDs. Hatua za haraka za serikali zinahitajika ili kufikia malengo ya kimataifa ili kupunguza mzigo wa NCDs. Kuzuia na kudhibiti Mojawapo ya njia muhimu za kupunguza vifo vitokanavyo na magonjwa yasiyoambukiza (NCDs) ni kudhibiti vihatarishi vinavyosababisha maendeleo yao.","Àwọn àìsàn tí kì í ràn Ìsọnísókí: Àwọn àìsàn tí kì í ràn (NCDs), ni àìsàn ọkàn, àìsàn ẹ̀gbà, àìsàn jẹjẹrẹ, àìsàn àtọ̀gbẹ àti àìsàn ẹ̀dọ̀ fóóró líle, ni wọ́n fa ìdá 74% ikú káàkiri àgbáyé. Ó lé ní ìdá mẹ́ta mknut mẹ́rin gbogbo àwọn ikú NCD, àti 86% àwọn ènìyàn mílíọ̀nù 17 tí wọ́n kú láìtọ́jọ́, tàbí kí wọ́n tó pé ọjọ́ orí 70, ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè. NCD pín àwọn ìdí márùn-ún gbòógì fún ewu: ìlò tábà, àìṣe-eré ìdárayá, àsìlò ọtí líle, àwọn oúnjẹ tí kò bá ìlera mu àti ìbafẹ́fẹ́jẹ́. Àjàkálẹ̀ àwọn àrùn NCD ní àwọn ipa ìlera fún àwọn ènìyàn, ẹbí àti àwùjọ, bẹ́ẹ̀ sì ni ó lè mú ìrọ́kẹ̀kẹ̀ àpọ̀jù bá àwọn ètò ìlera. Àwọn ìnáwó àwùjọ-mọ́-ọrọ̀-ajé tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú NCDs mú kí ìdáàbòbò àti ìṣàkóso àwọn àìsàn wọ̀nyí jẹ́ ìdàgbàsókè gbòógì tí ó ṣe pàtàkì fún ọ̀rùndún 21. Àfojúsùn WHO ni láti pèsè ìdarí àti ibùdó ẹ̀rí fún ìpèsè káàkiri àgbáyé lórí àmójútó, ìdènà àti ìṣàkóso NCDs. Iṣẹ́ Ìjọba pàjáwìrì nílò láti ṣe alábàápàdé àwọn àfojúsùn káríayé láti ṣe àdínkù àjàgà NCDs. Ìdènà àti Ìṣàkóso Ọ̀kan lára àwọn ọ̀nà pàtàkì láti ṣe àdínkù ikú láti ọwọ́ àwọn àìsàn tí kì í ràn (NCDs) ní láti ṣàkóso àwọn okùnfà ewu tí wọ́n fa ìdàgbàsókè wọn.","Izifo ezingathathelwana Uhlolojikelele: Izifo ezingathathelaniyo (amaNCD), okuhlanganisa nesifo senhliziyo, unhlangothi, umdlavuza, isifo sikashukela kanye nesifo samaphaphu esingamahlalakhona, ziyimbangela yokufa okungama-74% ngokuhlangene emhlabeni wonke. Ngaphezu kwezingxenye ezintathu kwezine zabo bonke ababulawa yiNCD, kanye nama-86% abantu abayizigidi ezingu-17 abashona ngaphambi kwesikhathi, noma ngaphambi kokuba bafinyelele eminyakeni engu-70 ubudala, kwenzeka emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi. AmaNCD ahlanganyela izici ezinhlanu eziyingozi ezinkulu: ukusetshenziswa kukagwayi, ukungawuvivinyi umzimba, ukusetshenziswa kotshwala okuyingozi, ukudla okungenampilo kanye nokungcoliswa komoya. Ubhadane lwamaNCD ludala imiphumela elimazayo yezempilo kubantu ngabanye, emindenini nasemiphakathini, futhi lusongela ukukhungathekisa izinhlelo zezempilo. Izindleko zezenhlalo nezomnotho ezihambisana namaNCD zenza ukuvinjelwa nokulawulwa kwalezi zifo kube umgomo omkhulu wentuthuko ekhulwini lama-21. Umgomo weWHO ukuhlinzeka ngobuholi kanye nesisekelo sobufakazi bezinyathelo zamazwe ngamazwe zokubhekwa, ukuvimbela nokulawula amaNCD. Kudingeka isinyathelo esiphuthumayo sikahulumeni ukuze kuhlangatshezwane nemigomo yomhlaba wonke yokunciphisa umthwalo wamaNCD. Ukuvimbela nokulawula Enye yezindlela ezibaluleke kakhulu zokunciphisa ukufa kwabantu ngenxa yezifo ezingathathelwana (NCDs) ukulawula izinto eziyingozi eziholela ekukhuleni kwazo." +እነዚህም የትንባሆ አጠቃቀምን እና የአልኮል አጠቃቀምን መቀነስ፣ ንቁ የአኗኗር ዘይቤን መጠበቅ እና ጤናማ አመጋገብን መመገብ እንዲሁም የአየር ጥራት ማሻሻል ናቸው። እነዚህን ግቦች ለማሳካት የሚወሰዱ እርምጃዎች ሃገራት የ ኤንሲዲ ሞት ቁጥርን ለመቀነስ ወጪ ቆጣቢ መንገዶች ናቸው። እነዚህን የአደጋ ምክንያቶች መቋቋም ሕይወትን ከማዳን ባሻገር ለአገሮች ከፍተኛ የኢኮኖሚ እድገት ማምጣት ይችላል። ከመከላከል ባሻገር የኤንሲዲዎች አያያዝ ወሳኝ ነው። ይህ ደግሞ በሽታዎችን መመርመር፣ ለመለየት እና ማከም እንዲሁም ለታካሚዎች ማስታገሻ እንክብካቤ ማድረግን ይጨምራል። አብዛኛዎቹ በ ኤንሲዲ ምክንያት የሚሞቱ ሰዎች የሚኖሩት በዝቅተኛና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ሲሆን፣ እነዚህ አገሮች የጤና አገልግሎት አጠቃላይ ሽፋን ወይም የጤና እንክብካቤ አገልግሎቶች ተደራሽነት ውስን ነው። በመሆኑም አጠቃላይ የጤና አገልግሎት መስጠትን ማጐልበት እና ማስተዋወቅ ኤንሲዲዎችን ለመቋቋም እና ሊከላከሉ የሚችሉ የሟቾችን ቍጥር ለመቀነስ አስፈላጊ ነው። ኤንሲዲዎችን መከታተል ኤንሲዲዎችን ለመከላከል እና ለመቈጣጠር ፖሊሲ እና ፕሮግራም ለማዘጋጀት የሚያስፈልገውን መረጃ ለማቅረብ ሌላ አስፈላጊ እርምጃ ነው። ከኤንሲዲ ጋር በተያያዙ ዓለም አቀፍ ግቦች እና አመልካቾች ላይ መከታተል እና ሪፖርት ማድረግ በኤንሲዲ መከላከል እና ቊጥጥር ውስጥ ያለውን እድገት ለመረዳት ቍልፍ ተግባራት ናቸው። ከኤንሲዲዎች የሚመጣውን ዓለም አቀፍ የሞት እና የአካል ጕዳት መጨመር ለመቀልበስ፣ በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ውሳኔን ለመደገፍ እና እየተደረገ ያለውን እድገት ክትትልን እና ግምገማን ለመርዳት ከአገሮች ትክክለኛ መረጃ በጣም አስፈላጊ ነው።,"These include reducing the use of tobacco and the harmful use of alcohol, maintaining an active lifestyle and consuming a healthy diet, and improving air quality. Actions towards these goals are cost-effective ways for countries to reduce the number of NCD deaths. Tackling these risk factors can not only save lives, but also provide a huge economic boost for countries. Beyond prevention, management of NCDs is critical. This includes detection, screening and treatment of the diseases, as well as palliative care for those in need. The vast majority of premature deaths from NCDs occur in low- and middle-income countries, where universal health coverage or access to health care services is often limited. The development and promotion of universal health coverage is therefore essential in tackling NCDs and working to reduce the number of preventable global deaths. Surveillance of NCDs is another vital action for providing the information needed for policy and programme development for NCD prevention and control. Tracking and reporting on NCD related global targets and indicators to understand progress in NCD prevention and control are key activities. Accurate data from countries are vital to reverse the global rise in death and disability from NCDs, to support evidence-based decision making, and to help monitor and evaluate the progress being made.","Waɗannan sun haɗa da rage amfani da taba da barasa mai cutarwa, kiyaye rayuwa mai inganci da cin abinci mai kyau, da ƙoƙarin samar da iska mai kyau. Hanyoyi dan cimma waɗannan manufofin masu tsada ne ga ƙasashe don rage yawan mutuwa ta sanadiyan NCD. Magance waɗannan abubuwa masu haɗarin ba kawai rayuka zai ceto ba, har ma da samar da babban ci gaba ga tattalin arziƙin ƙasashe. Bayan rigakafin, sarrafa yaɗuwan NCDs yana da muhimmanci. Wannan ya haɗa da bincike, tantancewa da kuma magance cututtuka, da kuma kula da tallafawa wa masu bukatan hakan. Yawancin mace-macen da ake samu sanadiyyan NCDs na faruwa ne a cikin ƙasashe masu ƙanƙanta da matsakaicin karfi, inda galibi basu samun kansu domin ɗaukar nauyin kula da lafiya na duniya ko hanyan da suke samu da kiwon lafiya takaitattu ne. Domin ci gaba da haɓaka tsarin kiwon lafiya na duniya yana da mahimmanci wajen magance NCDs da kuma ci gaba da aiki don rage yawan mace-mace da za a iya kokarin hanawa a duniya. Sa ido kan NCDs wani muhimmin mataki ne don samar da bayanai da ake buƙata don manufofi da haɓaka ci gaban rigakafin NCD da sarrafawa. Bin-sawu da bayar da rahoto game da abubuwan da suka shafi NCD a duniya don gwada ci gaban da ake samu cikin rigakafin NCD da sarrafawa sune muhimman ayyuka. Ingantattun bayanai daga ƙasashe suna da mahimmanci don rage hauhawar mutuwa da nakasassu a duniya daga NCDs, don tallafawa wajen yanke shawara mai tushe, da kuma taimakawa wajen saka idanu da kimanta ci gaban da ake samu.","Haya ni pamoja na kupunguza matumizi ya tumbaku na matumizi mabaya ya pombe, kudumisha mtindo wa maisha na ulaji wa lishe bora, na kuboresha ubora wa hewa. Hatua kuelekea malengo haya ni njia za gharama nafuu kwa nchi kupunguza idadi ya vifo vya NCD. Kukabiliana na mambo haya ya hatari hakuwezi tu kuokoa maisha, lakini pia kutoa msukumo mkubwa wa kiuchumi kwa nchi. Zaidi ya kuzuia, usimamizi wa NCDs ni muhimu. Hii ni pamoja na kugundua, uchunguzi na matibabu ya magonjwa, pamoja na huduma ya matibabu kwa wale wanaohitaji. Idadi kubwa ya vifo vya mapema kutoka kwa NCDs hutokea katika nchi za kipato cha chini na cha kati, ambapo huduma za afya kwa wote au upatikanaji wa huduma za afya mara nyingi ni mdogo. Uendelezaji na ukuzaji wa huduma ya afya kwa wote ni muhimu katika kukabiliana na NCDs na kufanya kazi ili kupunguza idadi ya vifo vinavyoweza kuzuilika duniani. Ufuatiliaji wa NCDs ni hatua nyingine muhimu ya kutoa taarifa zinazohitajika kwa ajili ya maendeleo ya sera na programu kwa ajili ya kuzuia na kudhibiti NCD. Kufuatilia na kuripoti kuhusu malengo na viashirio vya kimataifa vinavyohusiana na NCD ili kuelewa maendeleo katika kuzuia na kudhibiti NCD ni shughuli muhimu. Data sahihi kutoka kwa nchi ni muhimu ili kubadili ongezeko la vifo na ulemavu duniani kutokana na magonjwa yasiyoambukiza, ili kuunga mkono uamuzi unaotegemea ushahidi, na kusaidia kufuatilia na kutathmini maendeleo yanayofanywa. Data sahihi kutoka kwa nchi ni muhimu ili kubadili ongezeko la vifo duniani.","Lára èyí ni mímú àdínkù bá ìlò tábà àti ìlòkulò ọtí líle, ṣíṣe àkóso ìgbé ayé tí ìdárayá àti jíjẹ oúnjẹ aṣaralóore, àti mímú ìlọsíwájú dídára afẹ́fẹ́. Àwọn ìgbésẹ̀ fún àwọn àfojúsùn wọ̀nyí kò wọ́n fún àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àdínkù iye àwọn tí wọ́n ń kú nítorí NCD. Gbígbé àwọn ìgbésẹ̀ tí wọ́n léwu wọ̀nyí kò gba gba ẹ̀mí là lásán, ṣùgbọ́n ó tún ń pèsè ọrọ̀ ajé tó gbèrú fún àwọn orílẹ̀ èdè. Tayọ ìdènà, àkóso NCDs ṣe pàtàkì. Lára èyí ni a ti rí ìdámọ̀, àyẹ̀wò àti ìtọ́jú àwọn àìsàn, àti ìrànwọ́ ìtọ́jú fún àwọn orílẹ̀ èdè. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ikú àìtọ́jọ́ nítorí NCDs ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè, níbi tí ìpèsè ìlera àgbáyé tàbí àǹfààní sí ìlera ìtọ́jú kò ti pọ̀. Ìgbéga àti ìpolongo ìpèsè ìlera àgbáyé ṣe pàtàkì nítorí náà láti kojú NCDs àti láti ṣiṣẹ́ láti ṣe àdínkù iye àwọn ikú tí ó ṣe é dènà lágbàáyé. Àmójútó NCDs tún ni iṣẹ́ pàtàkì mìíràn láti pèsè ìwífun-àlàyé tí ó nílò fún ìlànà à á tẹ̀lé àti àgbékalẹ̀ ètò fún ìdènà àti ìṣàkóso NCD. Àmójútó àti ìròyìn lórí àwọn àfojúsùn àti ìtọ́ka káríayé tí ó jẹ mọ́ NCDs láti lóye ìlọsíwájú nínú ìdènà àti àkóso NCD jẹ́ àwọn iṣẹ́ pàtàkì. Ìwífún-àlàyé àlàyé pípé láti àwọn orílẹ̀ èdè ṣe pàtàkì láti mú àdínkù bá ikú tí ó ń pọ̀ sí i àti ààbọ̀ ara káríayé láti ara NCDs, láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìpinnu ṣíṣe adálórí-ẹ̀rí, àti láti ṣe ìrànlọ́wọ́ àmójútó àti ìgbéléwọ̀n ìlọsíwájú tí ó ń wáyé.","Lokhu kuhlanganisa ukunciphisa ukusetshenziswa kukagwayi nokusetshenziswa okuyingozi kotshwala, ukugcina indlela yokuphila ematasa nokudla ukudla okunempilo, nokuthuthukisa izinga lomoya. Izenzo ezibhekiswe kulezi zinhloso ziyindlela eyongayo yokuthi amazwe ehlise inani lokufa kweNCD. Ukubhekana nalezi zici eziyingozi akukwazi nje ukusindisa izimpilo, kodwa futhi kunikeze ukuthuthuka okukhulu komnotho emazweni. Ngale kokuvimbela, ukuphathwa kwamaNCD kubalulekile. Lokhu kuhlanganisa ukutholwa, ukuhlolelwa kanye nokwelashwa kwezifo, kanye nokunakekelwa kwe-palliative kulabo abadinga usizo. Iningi lokufa ngaphambi kwesikhathi ngenxa yamaNCD kwenzeka emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi, lapho ukuhlinzekwa kwezempilo kwendawo yonke noma ukufinyelela ezinsizeni zokunakekelwa kwezempilo kuvame ukulinganiselwa. Ngakho ke, ukuthuthukiswa nokukhuthazwa kokuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke kubalulekile ekubhekaneni namaNCD kanye nokusebenzela ukwehlisa inani lokufa okungavinjelwa emhlabeni wonke. Ukubhekwa kwamaNCD ngesinye isenzo esibalulekile sokuhlinzeka ngolwazi oludingekayo ekuthuthukisweni kwenqubomgomo kanye nohlelo lokuvikela nokulawula amaNCD. Ukulandelela kanye nokubika mayelana nezinhloso zomhlaba jikelele ezihlobene neNCD kanye nezinkomba zokuqonda inqubekelaphambili ekuvimbeleni nasekulawuleni iNCD kuyimisebenzi ebalulekile. Idatha enembile evela emazweni ibalulekile ukubuyisela emuva ukwanda kokufa nokukhubazeka emhlabeni wonke okuvela kumaNCD, ukusekela ukuthathwa kwezinqumo okusekelwe ebufakazini, kanye nokusiza ukuqapha nokuhlola inqubekelaphambili eyenziwayo." +የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች መምሪያ በዓለም አቀፍ ደረጃ አመራር፣ ቅንጅት፣ መመሪያ እና ቴክኒካዊ ድጋፍን በማያስተላልፉ በሽታዎች ያለጊዜው ሞት እና በሽታን ለመቀነስ ኃላፊነት አለበት። በ 2019 የዓለም የጤና ጉባኤ ኤንሲዲ ን ለመከላከል እና ለመቈጣጠር የዓለም ጤና ድርጅት የ 2013- 2020 ዓለም አቀፍ የድርጊት መርሃ ግብርን እስከ 2030 አራዘመ። ኤንሲዲዎችን በመከላከል እና በመቆጣጠር ረገድ የተገኘውን እድገት ለማፋጠን የአፈጻጸም ፍኖተ ካርታ 2023-2030 እንዲዘጋጅ ጥሪ አድረጓል። የአፈጻጸም ፍኖተ ካርታው በኤንሲዲዎች መከላከል እና አያያዝ ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያላቸውን 9 ዓለም አቀፍ ግቦችን ለማሳካት የሚረዱ እርምጃዎችን ይደግፋል። በተባበሩት መንግሥታት የ2030 ዘላቂ ልማት አጀንዳ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች እንደ ትልቅ ዓለም አቀፍ ፈተና እውቅና ተሰጥቷቸዋል። አጀንዳው በ ኤንሲዲዎች ምክንያት የሚከሰተውን ያለጊዜው ሞት በ 2030 አንድ ሦስተኛ ለመቀነስ ግብ አውጥቷል። የዓለም ጤና ድርጅት በኤንሲዲዎች ላይ የሚደረገውን ዓለም አቀፋዊ ትግል በማስተባበር እና በማስተዋወቅ እንዲሁም ዘላቂ የልማት ግቦችን ግብ 3.4 ለማሳካት ቍልፍ የመሪነት ሚና ይጫወታል።,"WHO response The WHO Department of Noncommunicable Diseases is responsible for global leadership, coordination, guidance and technical support to reduce premature mortality and morbidity from NCDs. In 2019, the World Health Assembly extended the WHO Global action plan for the prevention and control of NCDs 2013–2020 to 2030. It called for the development of an Implementation Roadmap 2023–2030 to accelerate progress on preventing and controlling NCDs. The Implementation Roadmap supports actions to achieve a set of 9 global targets with the greatest impact towards prevention and management of NCDs. Noncommunicable diseases are recognized as a major global challenge in the United Nations 2030 Agenda for Sustainable Development. The Agenda sets the target of reducing premature deaths from NCDs by one third by 2030. WHO plays a key leadership role in the coordination and promotion of the global fight against NCDs and the achievement of the Sustainable Development Goals target 3.4.","Martanin Hukumar WHO Sashen WHO na Cututtukan da ba sa yaɗuwa sune ke da alhakin jagorancin duniya, daidaitawa, jagoranci da tallafin fasaha don rage yawan mace-mace da cututtuka daga NCDs. A cikin 2019, Majalisar Lafiya ta Duniya ta tsawaita shirin ayyukan WHO na duniya don rigakafi da sarrafa NCDs 2013-2020 zuwa 2030. Sun yi kira da a samar da taswira domin aiwatarwa na 2023-2030 don kara habaka ci gaba dan hanawa da sarrafa NCDs. Taswirar aiwatarwa tana tallafawa don cimma babban shiri na duniya guda 9 tare da babban tasiri ga rigakafi da kuma sarrafa NCDs. Cututtuka marassa yaɗuwa anfi kallon su a matsayin babban ƙalubale na duniya a cikin Ajandar Majalisar Dinkin Duniya na 2030 domin ci gaba mai dorewa. Ajandar tana da manufar rage mace-mace ta sanadiyan NCDs da kashi ɗaya bisa uku nan da 2030. WHO ta taka muhimmiyar rawa wajen daidaitawa da ingantawa domin yakan NCDs a duniya da Kuma cimma burin samar da ci gaba mai dorewa 3.4.","Jibu la WHO Idara ya WHO ya Magonjwa Yasiyo ya Kuambukiza inawajibika kwa uongozi wa kimataifa, uratibu, mwongozo na usaidizi wa kiufundi ili kupunguza vifo vya mapema na magonjwa kutoka kwa NCDs. Mnamo mwaka wa 2019, Bunge la Afya Ulimwenguni liliongeza mpango wa utekelezaji wa WHO wa kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyo ya kuambukiza 2013-2020 hadi 2030. Ilitoa wito wa kubuniwa kwa Mwongozo wa Utekelezaji 2023–2030 ili kuharakisha maendeleo katika kuzuia na kudhibiti NCDs. Mwongozo wa Utekelezaji unaauni hatua za kufikia malengo 9 ya kimataifa yenye athari kubwa zaidi katika kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyo ya kuambukiza. Magonjwa yasiyoambukiza yanatambuliwa kama changamoto kubwa ya kimataifa katika Ajenda ya Umoja wa Mataifa ya 2030 ya Maendeleo Endelevu. Ajenda inaweka lengo la kupunguza vifo vya mapema kutoka kwa NCDs kwa theluthi moja ifikapo 2030. WHO ina jukumu muhimu la uongozi katika uratibu na uendelezaji wa mapambano ya kimataifa dhidi ya NCDs na kufikiwa kwa Malengo ya Maendeleo Endelevu 3.4.","Èsì WHO Ẹ̀ka Àìsàn tí kì í ràn ti WHO ni wọ́n ń ṣe ojúṣe ìdarí, àkóso, ìtọ́nisọ́nà àti àtìlẹ́yìn ìmọ̀ káríayé láti ṣe àdínkù ikú àti ìparun láti ọwọ́ NCDs. Ní 2019, Àjọ Ètò Ìlera Àgbáyé ṣe ìmúgbòòrò ètò iṣẹ́ káríayé ti WHO fún ìdènà àti àkóso NCDs 2013-2020 sí 2030. Ó pè fún ìdàgbàsókè àmúṣiṣẹ́ Ìlànà 2023-2030 láti mú ìyákánkán bá ìlọsíwájú lórí ìdènà àti àkóso NCDs. Àmúlò àwọn iṣẹ́ àtìlẹ́yìn Ìlànà láti ṣe àṣeyọrí àwọn àkójọpọ̀ àfojúsùn káríayé 9 pẹ̀lú ipa tí ó lágbára jùlọ nípasẹ̀ ìdènà àti àkóso NCDs. Àwọn àìsàn tí kì í ràn ni wọ́n ti dá mọ̀ gẹ́gẹ́ bí ìṣòro àgbáyé nínú Ètò àlàkalẹ̀ United Nation 2030 fún Ìdàgbàsókè Kánrinkése. Àlàkalẹ̀ náà fojúsun mímú àdínkù bá ikú àìtọ́jọ́ láti ara NCDs pẹ̀lú ìdá kan nínú mẹ́ta ní 2030. WHO kó ipa adarí pàtàkì nínú àkóso àti ìpolongo ìjà káríayé tako NCDs àti àṣeyọrí Àfojúsùn Ìdàgbàsókè 3.4.","Impendulo yeWHO UMnyango Wezifo Ezingathathelwana weWHO unomthwalo wemfanelo wobuholi bomhlaba wonke, ukuhlanganisa, ukuqondisa kanye nokwesekwa kwezobuchwepheshe ukuze kwehliswe ukufa ngaphambi kwesikhathi kanye nokugula okubangelwa amaNCD. Ngo-2019, i-World Health Assembly yelula uhlelo lweWHO Global action lokuvikela nokulawulwa kwamaNCDs 2013-2020 kuya ku-2030. Icele ukuthi kuthuthukiswe i-Implementation Roadmap 2023–2030 ukuze kusheshiswe inqubekelaphambili ekuvimbeleni nasekulawuleni amaNCD. IRoadmap Yokuqalisa isekela izenzo zokuzuza isethi yezinjongo zomhlaba eziyi-9 ezinomthelela omkhulu ekuvimbeleni nasekulawuleni amaNCD. Izifo ezingathathelaniyo zibonwa njengenselele enkulu yomhlaba wonke ku-Ajenda Yezizwe Ezihlangene ka-2030 Yentuthuko Eqhubekayo. I-Ajenda ibeka umgomo wokunciphisa ukufa ngaphambi kwesikhathi ngenxa yamaNCD ngengxenye eyodwa kwezintathu ngowezi-2030. IWHO idlala indima ebalulekile yobuholi ekuxhumaniseni nasekukhuthazeni impi yomhlaba wonke emelene namaNCD kanye nokuzuzwa kweziNhloso Zokuthuthukiswa Okusimeme okuhloswe ngazo 3.4." +ነርሲንግ እና አዋላጅነት አጠቃላይ እይታ: ነርሲንግ በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ ያሉ ግለሰቦችን፣ ቤተሰቦችን፣ ቡድኖችን እና ማህበረሰቦችን፣ የታመሙ ወይም ጤናማ እና በሁሉም ቅንጅቶች ውስጥ የራስ ገዝ እና የትብብር እንክብካቤን ያጠቃልላል። ይህም ጤናን ማጐልበት፣ በሽታን መከላከል እንዲሁም የታመሙ፣ የአካል ጉዳተኞችና በመሞት ላይ ላሉ ሰዎች እንክብካቤ ማድረግን ያካትታል። ነርሶች በጤና እንክብካቤ ውስጥ ወሳኝ ���ና ይጫወታሉ እናም ብዙውን ጊዜ በጤና እንክብካቤ ተቋማት እና በአስቸኳይ ምላሽ ውስጥ ያልታወቁ ጀግኖች ናቸው። ብዙውን ጊዜ የጤና ድንገተኛ ሁኔታዎችን ለመለየት እና የበሽታ መከላከያ እና የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤን በማቅረብ፣ ማስተዋወቅ፣ መከላከል፣ ህክምና እና መልሶ ማቋቋምን ጨምሮ በፊት መስመሮች ላይ ይሠራሉ። በበርካታ አገሮች ውስጥ ነርሶች ከሁሉም የጤና እንክብካቤ ባለሙያዎች ግማሹን ይይዛሉ እናም በግንባር መስመር እና በአስተዳደር ደረጃዎችላይ የጤና እርምጃዎች እንዴት እንደሚደራጁ እና እንደሚተገበሩ በማድረግ ወሳኝ ሚና አላቸው፣። ብዙውን ጊዜ አንድ ህመምተኛ የሚመለከተው የመጀመሪያው እና አንዳንዴም ብቸኛው የጤና ባለሙያ ናቸው እናም የመጀመሪያ ግምገማቸው ጥራት እና ቀጣይ እንክብካቤ ለጠንካራ የጤና ውጤቶች ወሳኝ ነው። ተጽዕኖ: በጤና እንክብካቤ ውስጥ ወሳኝ ሚና ቢጫወቱም በዓለም ዙሪያ የነርሶች እጥረት አለ፣ ይህም የሕዝብ ቍጥር እየጨመረ ሲሄድ ይጨምራል ተብሎ ይጠበቃል። በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ የጤና እንክብካቤ አገልግሎቶችን ለማስፋት የተጀመሩ ተነሳሽነቶች እንዲሁም ቀደም ሲል በቂ ያልሆኑ ማህበረሰቦች ተደራሽ እንዲሆኑ በማድረጋቸው የሰለጠኑ ነርሶች አስፈላጊነት እየጨመረ ነው። ሁሉም ሃገራት አጠቃላይ የጤና ሽፋን ለማምጣት በሚደረገው ዓለም አቀፋዊ ተነሳሽነት ብቃት ያለው፣ ተነሳሽነት ያለው፣ በደንብ የተከፋፈለ እና የተደገፈ የጤና ሠራተኛ ያስፈልጋቸዋል፣ እናም ነርሶች ለእነዚህ ጥረቶች ማዕከላዊ ናቸው።,"Nursing and Midwifery Overview: Nursing encompasses autonomous and collaborative care of individuals of all ages, families, groups and communities, sick or well and in all settings. It includes the promotion of health, the prevention of illness, and the care of ill, disabled and dying people. Nurses play a critical role in health care and are often the unsung heroes in health care facilities and emergency response. They are often the first to detect health emergencies and work on the front lines of disease prevention and the delivery of primary health care, including promotion, prevention, treatment and rehabilitation. In many countries, nurses make up half of all health care professionals and have a vital role in how health actions are organized and applied, both at the front-line and managerial levels. They are often the first and sometimes only health professional a patient will see and the quality of their initial assessment and subsequent care is vital to strong health outcomes. Impact: Despite the critical role they play in health care, there is a shortage of nurses worldwide that is expected to rise as the population grows. Initiatives to expand health care services, particularly in low- and middle-income countries, are succeeding in providing access to previously underserved communities, which furthers the need for trained nurses. Every country needs a competent, motivated, well-distributed and supported health workforce as part of the global drive for universal health coverage, and nurses are central to these efforts.","Kiwon lafiya da Ungozoma Bayyani: Ma'aikatan jinya ya ƙunshi kulawa mai zaman kansa da haɗin gwiwa na da kulawa da mutane na kowani rukunnin shekaru, iyalai, ƙungiyoyi da al'ummomi, marasa lafiya ko masu lafiya acikin kowanne mataki. Ya haɗa da ci gaban kiwon lafiya, rigakafin cututtuka, da kula da marasa lafiya, nakasassu da masu mutuwa. Ma'aikatan jinya suna taka muhimmiyar rawa a cikin kula da lafiya kuma galibi su ne jaruman da ba'a yaba hazakan su a wuraren kula da lafiya da kulawan gaggawa. Sau da yawa su ne na farko da suke gano matsalolin masu illa cikin gaggawa na kiwon lafiya da kuma aiki a kan sahun gaba na rigakafin cututtuka da ba da kulawar kiwon lafiya na farko, ciki har da ingantawa, rigakafi, magani da farfadowa. A ƙasashe da yawa, ma'aikatan jinya sune suka ƙunshi rabin duk wani sashen ƙwararrun kiwon lafiya kuma suna taka muhimmiyar rawa ta yadda ake amfani da kuma tsara ayyukan kiwon lafiya da, duka a matakin gaba da na gudanarwa. Sau da yawa su ne na farko kuma wani lokacin ƙwararren malamain kiwon lafiya ne kawai mai haƙuri zai ga ingancin kima na farko da kulawa yana da mahimmanci ga da samun sakamakon lafiya mai inganci. Tasiri: Duk da muhimmiyar rawar da suke takawa a fannin kiwon lafiya, akwai karancin ma'aikatan jinya a gaba daya duniya wanda kamata yayi ake su yi yawa yayin da yawan jama'a ke karuwa. Shirye-shiryen fadada ayyukan kiwon lafiya, musamman a kasashe masu karamin karfi da matsakaicin tattalin arziki, suna samun nasarar samar da dama ga al'ummomin da ba a yi musu hidima a baya ba, wanda ke kara bukatar horarrun ma'aikatan jinya. Kowace ƙasa tana buƙatar ƙwararrun ma'aikatan kiwon lafiya, masu himma, rarraba su inda ya dace suyi aiki a matsayin wani ɓangare na tsarin samar da lafiya na duniya, kuma ma'aikatan jinya sune jigon waɗannan ƙoƙarin.","Uuguzi na Ukunga Muhtasari: Uuguzi unajumuisha utunzaji unaojitegemea na shirikishi wa watu binafsi wa rika zote, familia, vikundi na jamii, wagonjwa au wenye afya njema na katika mazingira yote. Inajumuisha kukuza afya, kuzuia magonjwa, na utunzaji wa wagonjwa, walemavu na wanaokufa. Wauguzi wana jukumu muhimu katika huduma za afya na mara nyingi ndio mashujaa wasioimbwa katika vituo vya huduma za afya na majibu ya dharura. Mara nyingi huwa wa kwanza kugundua dharura za kiafya na kufanya kazi katika mstari wa mbele wa kuzuia magonjwa na utoaji wa huduma za afya ya msingi, ikijumuisha kukuza, kuzuia, matibabu na ukarabati. Katika nchi nyingi, wauguzi ni nusu ya wataalamu wote wa afya na wana jukumu muhimu katika jinsi hatua za afya zinavyopangwa na kutumiwa, katika mstari wa mbele na ngazi za usimamizi. Mara nyingi huwa wa kwanza na wakati mwingine ni mtaalamu wa afya pekee ambaye mgonjwa ataona na ubora wa tathmini yao ya awali na utunzaji unaofuata ni muhimu kwa matokeo ya afya yenye nguvu. Athari: Licha ya jukumu muhimu wanalocheza katika huduma za afya, kuna uhaba wa wauguzi ulimwenguni kote ambao unatarajiwa kuongezeka kadiri idadi ya watu inavyoongezeka. Juhudi za kupanua huduma za afya, hasa katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati, zinafaulu katika kutoa ufikiaji kwa jamii ambazo hapo awali zilikuwa hazihudumiwi, jambo ambalo linaongeza hitaji la wauguzi waliofunzwa. Kila nchi inahitaji nguvu kazi ya afya iliyo na uwezo, iliyohamasishwa, iliyosambazwa vyema na inayoungwa mkono kama sehemu ya juhudi za kimataifa kwa ajili ya huduma ya afya kwa wote, na wauguzi ni muhimu katika juhudi hizi.","Iṣẹ́ Nọ́ọ̀sì àti Agbẹ̀bí Ìsọnísókí: Iṣẹ́ Nọ́ọ̀sì ṣe àkóónú ìdádúró àti àjọṣepọ̀ ìtọ́jú àwọn ènìyàn ni gbogbo ọjọ́ orí, ẹbí, ẹgbẹ́ àti àwùjọ, tí wọ́n ń ṣàìsàn tàbí gbádùn ní gbogbo ibùdó. Ara rẹ̀ ní ìpolongo ìlera, ìdènà àìsàn, ìtọ́jú àìsàn, ààbọ̀ ara àti ẹni tí ń kú lọ. Àwọn nọ́ọ̀sì máa ń kópa pàtàkì nínú ìtọ́jú ìlera bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n kì í sáábà gba oríyìn wọn ní àwọn ibùdó ìtọ́jú ìlera àti ìtọ́jú pàjáwìrì. Àwọn ni wọ́n ń sáábà jẹ́ ẹni kìíní láti mọ àwọn pàjáwìrì ìlera bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí asíwájú fún ìdènà àti àgbékalẹ̀ ìtọ́jú ìlera, tí ó fi ọ́ ìgbéga, ìdènà, ìtọ́jú àti ìwòsàn. Ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè, àwọn nọ́ọ̀sì ni wọ́n jẹ́ ìlàjì àwọn alámọ̀já ìtọ́jú ìlera bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n ní ipa pàtàkì láti kó nínú bí àwọn iṣẹ́ ìlera ṣe ń jẹ́ gbígbé kalẹ̀, àti níwájú ìtọ́jú àti àwọn ìpele ìṣàkóso. Àwọn ni wọ́n sáábà máa ń jẹ́ ẹni kìíní àti alámọ̀já ìlera kan ṣoṣo tí aláàárẹ̀ yóò máa rí bẹ́ẹ̀ sì ni bí àyẹ̀wò wọn ìsáájú àti àtẹ̀lé bá ṣe dára sí ṣe pàtàkì fún àwọn àbájáde ìlera tí ó lágbára. Ipa: Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ipa pàtàkì ni wọ́n ń kó nínú ìtọ́jú ìlera, àìtó àwọn nọ́ọ̀sì wà káàkiri àgbáyé èyí tí ìrètí wà pé ọ̀wọ́ngógó náà yóò pọ̀ sí i bí iye àwọn ènìyàn ṣe ń pọ̀. Àwọn ọgbọ́n láti ṣe ìmúgbòòrò àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè, ń ṣe àṣeyọrí láti pèsè ààyè fún àwọn àwùjọ tí wọ́n kò ní àǹfààní púpọ̀ tẹ́lẹ̀, èyí tí ó túbọ̀ mú ìtẹ̀síwájú bá ààyè àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ nọ́ọ̀sì. Orílẹ̀ èdè kọ̀ọ̀kan nílò àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n dáńgájíá, ní ìwúrí, tí wọ́n pọ̀ tí wọ́n sì ní àtìlẹ́yìn gẹ́gẹ́ bí ara ìpòǹgbẹ àgbáyé fún ìpèsè ìlera káríayé, bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn nọ́ọ̀sì jẹ́ pàtàkì nínú àwọn akitiyan wọ̀nyí.","Ubuhlengikazi kanye Nokubelethisa Uhlolojikelele: Ubuhlengikazi buhlanganisa ukunakekelwa okuzimele nokuhlanganyela kwabantu ngabanye babo bonke ubudala, imindeni, amaqembu nemiphakathi, abagulayo noma abaphila kahle nakuzo zonke izilungiselelo. Kuhlanganisa ukugqugquzelwa kwezempilo, ukuvinjelwa kokugula, nokunakekelwa kwabantu abagulayo, abakhubazekile nabafayo. Abahlengikazi badlala indima ebalulekile ekunakekelweni kwezempilo futhi bavame ukuba ngamaqhawe angaziwa ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo kanye nezimo eziphuthumayo. Imvamisa kuba ngabokuqala ukubona izimo eziphuthumayo zezempilo futhi basebenze emgqeni wokuqala wokuvikela izifo kanye nokulethwa kokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo, okuhlanganisa ukukhushulwa, ukuvimbela, ukwelashwa kanye nokubuyisela. Emazweni amaningi, abahlengikazi benza ingxenye yabo bonke ochwepheshe bezempilo futhi banendima ebalulekile endleleni izenzo zezempilo ezihlelwa futhi zisetshenziswe ngayo, kokubili emazingeni aphambili kanye nabaphathi. Imvamisa kuba ngabokuqala futhi ngezinye izikhathi yibo kuphela ochwepheshe bezempilo abazobonwa isiguli futhi ikhwalithi yokuhlolwa kwaso kokuqala nokunakekelwa okulandelayo kubalulekile emiphumeleni yezempilo eqinile. Umthelela: Naphezu kweqhaza elibalulekile abalibambayo ekunakekelweni kwezempilo, kukhona ukushoda kwabahlengikazi emhlabeni wonke okulindeleke ukuthi kunyuke njengoba inani labantu likhula. Imizamo yokwandisa izinsiza zokunakekelwa kwezempilo, ikakhulukazi emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi, iyaphumelela ekuhlinzekeni ukufinyelela emiphakathini ebikade inganakekelwa kahle, okuthuthukisa isidingo sabahlengikazi abaqeqeshiwe. Izwe ngalinye lidinga abasebenzi bezempilo abanekhono, abagqugquzelwayo, abasatshalaliswa kahle futhi abasekelwayo njengengxenye yomkhankaso womhlaba wonke wokuthola usizo lwezempilo emhlabeni wonke, futhi abahlengikazi babalulekile kule mizamo." +ነርሶች እና አዋላጆች ከዓለም አቀፍ የጤና ሠራተኞች 50% ያህሉን ይይዛሉ። ይሁን እንጂ በዓለምአቀፍ ደረጃ 4 ሚሊዮን የሚገመት 50 በመቶ የሚሆነውን የጤና ባለሙያዎች እጥረት ይይዛሉ። በአብዛኛዎቹ አገሮች ነርሶች እና አዋላጆች የክሊኒካዊ የጤና ሠራተኞችን ብዛት የሚይዙ በመሆናቸው ለጤና የሰው ኃይል ማጐልበት እና ማጠናከር ማለት የነርሶች እና የአዋላጅ አገልግሎቶች የጤና አገልግሎት አቅርቦትን ለማሻሻል ወሳኝ ሚና እንደሚጫወቱ መገንዘብ ማለት ነው። ነርሲንግ ደግሞ የሴቶች የሥራ ኃይል ጉልህ ድርሻን ይወክላል፤ በዓለም አቀፍ ደረጃ 70% የጤና እና ማህበራዊ ሠራተኞች ሴቶች ናቸው። የሁሉም ሰው የጤና እንክብካቤ ግብ ላይ መድረስ በዓለም ዙሪያ የጤና ባለሙያዎችን እጥረት ለመቀነስ ከፍተኛ ጥረት ይጠይቃል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት ነርሶች በዓለም ዙሪያ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤን በማቅረብ ላይ የሚጫወቱትን ወሳኝ ሚና ይገነዘባል - ምርምርን፣ በሽታን መከላከልን፣ የተጐዱትን ማከም፣ ማስታገሻ እንክብካቤ እና ሌሎችንም ጨምሮ - ይህም በበርካታ የዓለም ጤና ጉባኤ መፍትሄዎችን ይወከላል። እነዚህ ሰነዶች የዓለም ጤና ድርጅት አባል አገራት የነርሲንግ እና የአዋላጅነት አገልግሎቶች ለሁሉም ማህበረሰቦች የተሻለ ጤንነት ለማምጣት የሚያስችለውን አስፈላጊነት ያሳያሉ። በዓለም ጤና ድርጅት የነርሶችና አዋላጆች ክፍል ከቶንጋ መንግሥት በዋና ነርስ ኦፊሰር( ሲኤንኦ) ዶ/ር አሚሊያ ላቱ አፉሃማንጎ ቱይፑሎቱ የሚመራ ነው። በድርጅቱ ከ2017-2022 በአለም ጤና ድርጅት የመጀመሪያዋ ዋና ነርሲንግ ኦፊሰር ከሆኑት ኤሊዛቤት ዐይሮ ተተክታ በዲሴምበር 2022 ተሹማለች።,"Nurses and midwives account for nearly 50% of the global health workforce. However, they also represent 50% of the global shortage of health workers, which is estimated at 4 million. Since in most countries nurses and midwives form the bulk of the clinical health workforce, developing and strengthening human resources for health means recognizing that nursing and midwifery services play a vital role in improving health service delivery. Nursing also represents a significant share of the female workforce; globally, 70% of health and social workers are women. Achieving the goal of health care for all will require huge efforts to reduce the shortage of health workers around the world. WHO response WHO recognizes the vital role that nurses play in primary health care delivery worldwide – including research, disease prevention, treating the injured, palliative care and more – which is represented through several World Health Assembly resolutions. These documents demonstrate the importance WHO Member States attach to nursing and midwifery services as a means of achieving better health for all communities. Nursing and Midwifery at WHO is led by the Chief Nursing Officer (CNO), Dr Amelia Latu Afuhaamango Tuipulotu, from the Kingdom of Tonga. She was appointed to the role in December 2022, taking over from Elizabeth Iro, the first Chief Nursing Officer at WHO, who held the position from 2017-2022.","Ma'aikatan jinya da ungozoma suna wakiltan kusan kashi 50% na ma'aikatan lafiya na duniya. Duk da haka, suna kuma wakiltar kashi 50% na ƙarancin ma'aikatan kiwon lafiya a duniya, wanda aka kiyasta sun kai miliyan 4. Tunda yawancin kasashe ma'aikatan jinya da ungozomanci sune mafi yawan ma'aikatan kiwon lafiya a asibiti, haɓakawa da karfafa tunanin ɗan adam don kiwon lafiya yana nufin cewa an fahimci aikin jinya da ungozomanci suna taka rawa wajen inganta isar da aiki na kiwon lafiya. . Har ila yau, aikin jinya yana wakiltar babban kaso na ma'aikatan a fannin mata; a duniya, 70% na ma'aikatan kiwon lafiya da zamantakewa mata ne. Domin cimma burin kula da lafiyan kowa zai buƙaci gagarumin ƙoƙari don rage ƙarancin ma'aikatan kiwon lafiya a duniya. Amsar WHO WHO ta shaida muhimmiyar rawar da ma'aikatan jinya ke takawa wajen ba da kiwon lafiya a matakin farko a duniya a ciki har da bincike, rigakafin cututtuka, magani ma wadanda suka ji rauni, kula da lafiyar jiki da sauransu ""wanda Majalisar Dinkin Duniya take kula da su ta hanyoyi da yawa domin samun mafita. Waɗannan takaddun sun bayyana mahimmancin ƙasashe wanda membobi ne na WHO suna ba da gudumawa na jinya da ungozomanci a matsayin hanyar samun ingantacciyar lafiya ga dukkan al'ummomi. Ma’aikatan jinya da ungozomanci a WHO na karkashin jagorancin babban jami’in jinya (CNO), Dr Amelia Latu Afuhaamango Tuipulotu, daga Masarautar Tonga. An nada ta a matsayin ne a watan Disamba 2022, inda ta karbi mukamin daga wurin Elizabeth Iro, babbar jami'ar jinya ta farko a WHO, wacce ta rike mukamin daga 2017-2022.","Wauguzi na wakunga wanachangia karibu 50% ya nguvu kazi ya afya duniani. Walakini, pia wanawakilisha 50% ya uhaba wa wafanyikazi wa afya ulimwenguni, ambao unakadiriwa kuwa milioni 4. Kwa kuwa katika nchi nyingi wauguzi na wakunga ndio sehemu kubwa ya wafanyikazi wa afya ya kliniki, kukuza na kuimarisha rasilimali watu kwa afya kunamaanisha kutambua kwamba huduma za uuguzi na ukunga zina jukumu muhimu katika kuboresha utoaji wa huduma za afya. Uuguzi pia unawakilisha sehemu kubwa ya wafanyakazi wa kike; kimataifa, 70% ya wafanyakazi wa afya na kijamii ni wanawake. Kufikia lengo la huduma za afya kwa wote kutahitaji juhudi kubwa ili kupunguza uhaba wa wahudumu wa afya duniani kote. Jibu la WHO WHO inatambua jukumu muhimu ambalo wauguzi wanatekeleza katika utoaji wa huduma za afya ya msingi duniani kote - ikiwa ni pamoja na utafiti, kuzuia magonjwa, kutibu waliojeruhiwa, huduma nyororo na zaidi - ambayo inawakilishwa kupitia maazimio kadhaa ya Baraza la Afya Ulimwenguni. Nyaraka hizi zinaonyesha umuhimu Nchi Wanachama wa WHO kuambatanisha na huduma za uuguzi na ukunga kama njia ya kufikia afya bora kwa jamii zote. Uuguzi na Ukunga katika WHO inaongozwa na Afisa Muuguzi Mkuu (CNO), Dk Amelia Latu Afuhaamango Tuipulotu, kutoka Ufalme wa Tonga. Aliteuliwa kushika wadhifa huo mnamo Desemba 2022, akichukua nafasi kutoka kwa Elizabeth Iro, Afisa Mkuu wa kwanza wa Muuguzi katika WHO, ambaye alishikilia wadhifa huo kutoka 2017-2022.","Àwọn nọ́ọ̀sì àti agbẹ̀bí jẹ́ bí 50% àwọn òṣìṣẹ́ ìlera lágbàáyé. Àmọ́ sá, wọ́n tún lè dúró fún ìdá 50% àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí kò tó lágbàáyé, èyí tí ó fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ mílíọ̀nù 4. Ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè àwọn nọ́ọ̀sì àti agbẹ̀bí jẹ́ gbòógì nínú àwọn òṣìṣẹ́ ìlera, tí wọ́n ń ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ọgbọ́n ẹ̀dá fún ojútùú ìlera èyí tí iṣẹ́ nọ́ọ̀sì àti ìgbẹ̀bí ń ṣe ojúṣe pàtàkì nínú mímú ìlọsíwájú bá àgbékalẹ̀ àwọn iṣẹ́ ìlera. Ìṣẹ́ nọ́ọ̀sì tún dúró fún ìpín pàtàkì àwọn òṣìṣẹ́ obìnrin; káríayé, 70% àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti àwùjọ jẹ́ obìnrin. Ṣíṣe àṣeyọrí àfojúsùn ìtọ́jú ìlera fún gbogbo ènìyàn yóò gba ọ̀pọ̀lọpọ̀ akitiyan láti mú àdínkù bá àìtó àwọn òṣìṣẹ́ ìlera káàkiri àgbáyé. Èsì WHO WHO ṣe ìdámọ̀ ipa pataki tí àwọn noosi ń sà nínú ìtọ́jú ìlera abẹ́lé káàkiri àgbáyé - tí ó fi mọ́ ìwádìí, ìdènà àìsàn, ìtọ́jú àwọn afarapa, ìtọ́jú ìrànwọ́ àti bẹ́ẹ̀ lọ - èyí tí àfihàn wọn wà nípasẹ̀ onírúurú àwọn ọ̀nà àbáyọ Àpéjọ Ìlera Àgbáyé (WHA). Àwọn ìwé wọ̀nyí ṣàfihàn ojú pàtàkì tí àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO fi wo iṣẹ́ nọ́ọ̀sì ari ìgbẹ̀bí gẹ́gẹ́ bí ọ̀nà láti ṣe àṣeyọrí ìlera dídára fún gbogbo àwùjọ. Àwọn iṣẹ́ nọ́ọ̀sì àti Ìgbẹ̀bí ní WHO ni Òṣìṣẹ́ Nọ́ọ̀sì Àgbà (CNO), Dr Amelia Latu Afuhaamamgo Tuipulotu, láti Ilẹ̀ Tonga ń darí. Wọ́n yàn án sí ipò yìí ní Oṣù Kejìlá 2022, ó dípò Elizabeth Iro, Òṣìṣ��́ Nọ́ọ̀sì Àgbà Kìíní ní WHO, ẹni tí ó wà nípò láti 2017-2022.","Abahlengikazi nababelethisi babalelwa cishe ku-50% wabasebenzi bezempilo emhlabeni jikelele. Kodwa ke, baphinde bamele u-50% wokuntuleka kwabasebenzi bezempilo emhlabeni jikelele, okulinganiselwa ezigidini ezine. Njengoba emazweni amaningi abahlengikazi nababelethisi bakha inqwaba yabasebenzi bezempilo basemtholampilo, ukuthuthukisa nokuqinisa izinsiza zabantu kwezempilo kusho ukuqaphela ukuthi izinsizakalo zobuhlengikazi nezombelethisi zidlala indima ebalulekile ekuthuthukiseni ukuhlinzekwa kwezidingo zezempilo. Ubuhlengikazi buphinde bumele ingxenye enkulu yabasebenzi besifazane; emhlabeni jikelele, i-70% yabasebenzi bezempilo nezenhlalakahle ngabesifazane. Ukufeza umgomo wokunakekelwa kwezempilo kubo bonke kuzodinga imizamo emikhulu yokunciphisa ukushoda kwabasebenzi bezempilo emhlabeni wonke. Impendulo yeWHO IWHO iyayibona indima ebalulekile abahlengikazi abayidlalayo ekulethweni kokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo emhlabeni wonke - okuhlanganisa ucwaningo, ukuvimbela izifo, ukwelapha abalimele, ukunakekelwa kwe-palliative nokunye - okumelelwa ngezinqumo ezimbalwa ze-World Health Assembly. Le mibhalo ikhombisa ukubaluleka Amazwe Angamalungu eWHO akunamathisela ezinsizeni zobuhlengikazi nezokubelethisa njengendlela yokuzuza impilo engcono kuyo yonke imiphakathi. Ubuhlengikazi kanye Nokubelethisa eWHO kuholwa yiSikhulu Esiyinhloko Sobuhlengikazi (CNO), uDkt Amelia Latu Afuhaamango Tuipulotu, ovela eMbusweni waseTonga. Uqokwe kulesi sikhundla ngoZibandlela 2022, ethatha izintambo ku-Elizabeth Iro, isikhulu sokuqala sabahlengikazi kuWHO, owabamba lesi sikhundla kusukela ngo-2017-2022." +የቢሮው ቍልፍ ሚና በዓለም ዙሪያ ለሚገኙ ነርሶችና አዋላጆች አመራር መስጠት ነው። የዓለም ጤና ድርጅት በጤና ሰብአዊ ሀብት መምሪያ( ኤችአርኤች) አማካኝነት በጤና እንክብካቤ አቅርቦት ውስጥ የነርሶችን ሚና ለማስተዋወቅ እና ዓለም አቀፍ የጤና ሠራተኞችን ለማስፋት በብዙ ግንባሮች ላይ ይሠራል። መምሪያው የነርሲንግ እና አዋላጅነት አገልግሎቶችን ከሌሎች የዓለም ጤና ድርጅት ፕሮግራሞች ጋር ማዋሃድን ለማመቻቸት እና አገሮችን እና አጋሮችን በትብብር ጥረቶች ለመርዳት በዓለም አቀፍ የጤና ሠራተኞች ላይ በማስረጃ ላይ የተመሰረተ መረጃ ለማቅረብ ያለመ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት በፖሊሲ ደረጃም ሆነ በአገር ውስጥ ፕሮግራሞች አማካይነት የአቅም ግንባታ ቴክኒካዊ ጥረቶችን ይደግፋል እንዲሁም የጤና እንክብካቤ ሠራተኞችን ዓለም አቀፍ ፍላጐት ለማሟላት የሚረዱ አውታረ መረቦችን እና ውጤታማ ሽርክናዎችን ለመፍጠር ይሠራል።,"A key role of the Office is to provide leadership to nurses and midwives worldwide. Through the Department of Human Resources for Health (HRH), WHO works on many fronts to promote the role of nurses in health care delivery and expand the global health work force. The Department aims to facilitate the integration of nursing and midwifery services into other WHO programmes and provide evidence-based information on the global health workforce to assist countries and partners in collaborate efforts. WHO also supports technical efforts for capacity building at both the policy level and through in-country programmes, and works to forge networks and effective partnerships to help meet the global need for health care workers.","Muhimmin aikin Ofishin shine samar da jagoranci ga ma'aikatan jinya da ungozomanci a duniya. Ta hanyar Ma'aikatar sashen kula da kiwon lafiya Jama'a (HRH), WHO tana aiki a fannoni da yawa don haɓaka rawar da ma'aikatan jinya ke bayarwa wajen samar i da lafiya da faɗaɗa aikin aikin kiwon lafiya na duniya. Sashen na nufin sauƙaƙewa wajen haɗa ayyukan jinya da ungozomanci cikin sauran shirye-shirye na WHO da kuma samar da bayanai masu tushe kan ma'aikatan kiwon lafiya na duniya don taimakawa ƙasashe da abokan haɗin gwiwa. WHO ta kuma goyi bayan yunƙurin haɓaka fasaha don iya aiki a dukka matakin tsari da kuma ta hanyar shirye-shiryen cikin gida, kuma tana aiki don ƙirƙira hanyoyin sadarwa da ingantaccen haɗin gwiwa don taimakawa wajen biyan bukatun ma'aikatan kiwon lafiya na duniya.","Jukumu muhimu la Ofisi ni kutoa uongozi kwa wauguzi na wakunga duniani kote. Kupitia Idara ya Rasilimali Watu kwa Afya (HRH), WHO inafanya kazi katika nyanja nyingi ili kukuza jukumu la wauguzi katika utoaji wa huduma za afya na kupanua nguvu kazi ya afya duniani. Idara inalenga kuwezesha ujumuishaji wa huduma za uuguzi na ukunga katika programu nyingine za WHO na kutoa taarifa zinazoegemea ushahidi kuhusu wafanyakazi wa afya duniani ili kusaidia nchi na washirika katika juhudi za kushirikiana. WHO pia inaunga mkono juhudi za kiufundi za kujenga uwezo katika ngazi ya sera na kupitia programu za ndani ya nchi, na inafanya kazi kuunda mitandao na ushirikiano madhubuti ili kusaidia kukidhi hitaji la kimataifa la wafanyikazi wa afya.","Ọ̀kan pàtàkì nínú ojúṣe ọọ́fíìsì náà ni láti pèsè ìdarí fún àwọn nọ́ọ̀sì àti agbẹ̀bí káríayé. Nípasẹ̀ Ẹ̀ka Abániwáṣẹ́ lẹ́ka Ìlera (HRH), WHO ṣiṣẹ́ ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀nà láti ṣe àgbéga ipa àwọn nọ́ọ̀sì fún ìpèsè ìtọ́jú ìlera àti láti ṣe ìmúgbòòrò àwọn òṣìṣẹ́ ìlera káríayé. Àfojúsùn Ẹ̀ka náà ni láti ṣe àgbékalẹ̀ àmúlò iṣẹ́ àwọn nọ́ọ̀sì àti agbẹ̀bí sínú àwọn ètò WHO àti láti pèsè àwọn àlàyé adálórí-ẹ̀rí lórí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera lágbàáyé láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀ èdè àti àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ fún àwọn àṣepọ̀ akitiyan. WHO tún ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn akitiyan ìmọ̀ fún ṣíṣẹ̀dá ipá ní ìpele ìlànà à á tẹ̀lé àti nínú àwọn ètò inú orílẹ̀ èdè, bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n ṣiṣẹ́ láti ṣe àgbékalẹ̀ ìṣàṣepọ̀ àti ìbánidòwòpọ̀ pípé láti ṣe ìrànlọ́wọ́ láti ṣe àṣeyọrí pẹ̀lú àfojúsùn káríayé fún àwọn òṣìṣẹ́ ìtọ́jú ìlera.","Iqhaza elibalulekile leHhovisi ukuhlinzeka ngobuholi kubahlengikazi nababelethisi emhlabeni wonke. NgoMnyango Wezabasebenzi Wezempilo (HRH), iWHO isebenza ngezindlela eziningi ukukhuthaza indima yabahlengikazi ekulethweni kokunakekelwa kwezempilo kanye nokwandisa amandla ezempilo emhlabeni jikelele. UMnyango uhlose ukwenza lula ukuhlanganiswa kwezinsizakalo zabahlengikazi kanye nokubelethisa kwezinye izinhlelo zeWHO futhi unikeze ulwazi olusekelwe ebufakazini kubasebenzi bezempilo emhlabeni wonke ukuze usize amazwe kanye nozakwethu emizamweni yokusebenzisana. IWHO iphinde isekele imizamo yezobuchwepheshe yokwakhiwa kwamakhono kuzo zombili izinga lenqubomgomo kanye nezinhlelo zangaphakathi kwezwe, futhi isebenza ukwakha amanethiwekhi nobudlelwano obuphumelelayo ukusiza ukuhlangabezana nesidingo somhlaba wonke sabasebenzi bezempilo." +የተመጣጠነ አመጋገብ ስርአት አጠቃላይ እይታ: አመጋገብ የጤና እና የልማት ወሳኝ አካል ነው። የተሻለው አመጋገብ ከተሻለ የሕፃናት፣ የልጆችና የእናቶች ጤንነት፣ ከጠንካራ የበሽታ መከላከያ ሥርዓቶች፣ ደህንነቱ ከተጠበቀ እርግዝና እና ልጅ መውለድ፣ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች( እንደ የስኳር በሽታ እና የልብና የደም ቧንቧ በሽታ) የመያዝ እድል ከመቀነስ እና ከረጅም ዕድሜ ጋር የተያያዘ ነው። ጤነኛ ልጆች በተሻለ ይማራሉ። በቂ አመጋገብ ያላቸው ሰዎች የበለጠ ምርታማ ናቸው እናም የድህነት እና የረሃብ ዑደቶችን ቀስ በቀስ ለማቋረጥ እድሎችን መፍጠር ይችላሉ። ይትኛውም ዓይነት ትክክለኛ ያልሆነ የአመጋገብ ስርአት ለሰው ልጅ ጤና ከፍተኛ ስጋት ይፈጥራል። በዛሬው ጊዜ ዓለም በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው አገሮች የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና ከመጠን በላይ ውፍረት ያካተተ ድርብ ትክክለኛ ያልሆነ የአመጋገብ ስርአት ጫና ይጋፈጣል። የተመጣጠነ ምግብ እጥረት( ምግብ ማባከን ወይም ዕድገቱ መቀነስ)፣ በቂ ያልሆኑ ቫይታሚኖች ወይም ማዕድናት፣ ከመጠን በላይ ክብደት፣ ከመጠን በላይ ውፍረት እና ከአመጋገብ ጋር ተያያዥነት ያላቸውን ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች ጨምሮ በርካታ ትክክለኛ ያልሆነ የአመጋገብ ስርአት ችግሮች አሉ። የዓለም አቀፍ ትክክለኛ ያልሆነ የአመጋገብ ስርአት ጫና በልማት፣ በኢኮኖሚ፣ በማህበራዊ እና በህክምና ላይ የሚያሳድረው ተጽዕኖ በግለሰቦች እና በቤተሰቦቻቸው፣ በማኅበረሰቦች እና በአገሮች ላይ ከባድ እና ዘላቂ ነው። ስለ አመጋገብ እና የምግብ ደኅንነት እና ስለ COVID-19 ይማሩ።,"Nutrition Overview: Nutrition is a critical part of health and development. Better nutrition is related to improved infant, child and maternal health, stronger immune systems, safer pregnancy and childbirth, lower risk of non-communicable diseases (such as diabetes and cardiovascular disease), and longevity. Healthy children learn better. People with adequate nutrition are more productive and can create opportunities to gradually break the cycles of poverty and hunger. Malnutrition, in every form, presents significant threats to human health. Today the world faces a double burden of malnutrition that includes both undernutrition and overweight, especially in low- and middle-income countries. There are multiple forms of malnutrition, including undernutrition (wasting or stunting), inadequate vitamins or minerals, overweight, obesity, and resulting diet-related noncommunicable diseases. The developmental, economic, social, and medical impacts of the global burden of malnutrition are serious and lasting for individuals and their families, for communities and for countries. Learn about Nutrition and Food Safety and COVID-19","Abinci mai gina jiki Bayani: Abinci mai gina jiki wani bangare ne mai muhimmnci na lafiya da kuma ci gaba. Kyakkyawan abinci mai gina jiki yana da alaƙa da ingantaccen lafiyar jarirai, yara da mata masu juna biyu, tsarin rigakafi mai ƙarfi, tsaro ga ciki da haihuwa, ƙarancin haɗarin kamuwa da cututtuka marasa yaduwa (kamar ciwon sukari da cututtukan zuciya), da tsawon rai. Yara masu lafiya sunfi koyo da kyau. Mutanen da ke da isasshen abinci mai gina jiki sun fi anfanuwa kuma suna iya samar da damammaki a hankali don karya tsarin talauci da yunwa. Rashin abinci mai gina jiki, a kowane nau'i, yana ba da babbar barazana ga lafiyar ɗan adam. A yau duniya na fuskantar wani nau'i biyu na rashin abinci mai gina jiki wanda ya hada da rashin abinci mai gina jiki da kuma kiba, musamman a kasashe masu karamin karfi da matsakaicin arziki. Akwai nau'o'in rashin abinci mai gina jiki da yawa, ya hada da rashin abinci mai gina jiki (lalatacce ko bacacce), rashin isassun sinadarin bitamin ko ma'adanai, jiki, kiba, da haifar da cututtukan marassa yaduwa da ba su da alaƙa da abinci. Tasiri na ci gaba, tattalin arziki, zamantakewa, da nauyin dake kan likitocin rashin abinci mai gina jiki na duniya yana da tsanani kuma yana dawwama ga daidaikun mutane da iyalansu, ga al'ummomi da kasashe. Koyi game da Abinci da neman tsaftan Abinci da COVID-19","Lishe Muhtasari: Lishe ni sehemu muhimu ya afya na maendeleo. Lishe bora inahusiana na kuboreshwa kwa afya ya watoto wachanga, mtoto na mama, kinga imara zaidi, mimba salama na kuzaa mtoto, hatari ndogo ya magonjwa yasiyoambukiza (kama vile kisukari na ugonjwa wa moyo na mishipa), na maisha marefu. Watoto wenye afya bora hujifunza vizuri. Watu walio na lishe ya kutosha wanazalisha zaidi na wanaweza kutengeneza fursa za kuvunja mzunguko wa umaskini na njaa pole pole. Utapiamlo, kwa kila namna, ni tishio kubwa kwa afya ya binadamu. Leo dunia inakabiliwa na mzigo maradufu wa utapiamlo unaojumuisha utapiamlo na uzito uliopitiliza, hasa katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. Kuna aina nyingi za utapiamlo, ikiwa ni pamoja na utapiamlo (kupoteza au kudumaa), vitamini au madini duni, uzito kupita kiasi, kunenepa kupita kiasi, na magonjwa yasiyoambukiza yanayohusiana na lishe. Athari za kimaendeleo, kiuchumi, kijamii na kimatibabu za mzigo wa utapiamlo duniani ni mbaya na hudumu kwa watu binafsi na familia zao, kwa jamii na kwa nchi. Jifunze kuhusu Lishe na Usalama wa Chakula na UVIKO-19","Oúnjẹ aṣaralóore Ìsọnísókí: Oúnjẹ aṣaralóore jẹ́ ara pàtàkì nínú ìlera àti ìdàgbàsókè. Ìṣaralóore: Oúnjẹ aṣaralóore dídára ní í ṣe pẹ̀lú ìlọsíwájú ìlera ìkókó, ọmọdé àti ìyálọ́mọ, àwọn ètò àjẹsára tí ó lágbára, ìlóyún àti ìbímọ tí wọ́n láàbò , ewu kékeré láti ara àwọn àìsàn tí kì í ràn (bí àtọ̀gbẹ àti àìsàn ọkàn), àti ẹ̀mí gígùn. Àwọn ọmọ tí wọ́n ní ìlera máa ń kẹ́kọ̀ọ́ dáadáa. Àwọn ènìyàn tí wọ́n jẹ oúnjẹ aṣaralóore tí ó tó máa ń ṣiṣẹ́ dáadáa wọ́n sì lè ṣẹ̀dá àwọn àǹfààní láti borí ẹ̀wọ́n òsì àti ebi wẹ́rẹ́wẹ́rẹ́. Àìjẹunrekánú, ní onírúurú ọ̀nà, ní àwọn ewu fún ìlera ènìyàn. Lónìí ayé ń kojú àjàgà oníbejì àìjẹunrekánú tí ó ní àìjẹunkánú àti ìjẹunjù, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè. Oríṣiríṣi ẹ̀yà àìjẹunkánú ló wà, tí ó fi mọ́ àìjẹunkánú (àrùìbágígadọ́gba tàbí rírán), àìtó àwọn ajira tàbí èròjà aṣaralóore, ìwúwojù, ìsanrajù, àti àwọn àìsàn tí kì í ràn tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú oúnjẹ. Àwọn ipa ìdàgbàsókè, ọrọ̀ ajé, àwùjọ, àti ìṣègùn àjàgà káríayé àìjẹunkánú le gan-an ni ó sì máa ń pẹ́ lára àwọn ènìyàn àti ẹbí, fún àwọn àwùjọ àti orílẹ̀ èdè. Kẹ́kọ̀ọ́ nípa oúnjẹ aṣaralóore àti Ààbò Oúnjẹ àti COVID-19.","Ukudla okunomsoco Uhlolojikelele: Ukudla okunomsoco kuyingxenye ebalulekile yezempilo nentuthuko. Umsoco ongcono uhlobene nempilo engcono yosana, yengane kanye nomama, amasosha omzimba aqinile, ukukhulelwa okuphephile nokubeletha, ingozi ephansi yezifo ezingathathelani (njengesifo sikashukela nesifo senhliziyo), nokuphila isikhathi eside. Izingane ezinempilo zifunda kangcono. Abantu abanomsoco owanele bakhiqiza kakhulu futhi bangakha amathuba okunqamula kancane kancane umjikelezo wobumpofu nendlala. Ukungondleki, ngayo yonke indlela, kuveza usongo olukhulu empilweni yomuntu. Namuhla umhlaba ubhekene nomthwalo ophindwe kabili wokungondleki ohlanganisa kokubili ukungondleki kahle nokukhuluphala ngokweqile, ikakhulukazi emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi. Kunezinhlobo eziningi zokungondleki, okuhlanganisa ukungondleki kahle (ukumosha noma ukugogeka), ukungondleki kahle kwamavithamini noma amaminerali, ukukhuluphala ngokweqile, ukukhuluphala, kanye nomphumela wezifo ezingathathelwana ezihlobene nokudla. Imithelela yentuthuko, yezomnotho, yenhlalo, kanye neyezokwelapha yomthwalo wembulunga yonke wokungondleki ibucayi futhi ihlala njalo kubantu ngabanye nemindeni yabo, emiphakathini nasemazweni. Funda mayelana Nokudla Okunempilo Nokuphepha Kokudla kanye neCOVID-19" +ሸክም:- በጣም የቅርብ ጊዜ ግምቶች እንደሚያሳዩት በዓለም ዙሪያ ከ5 ዓመት በታች የሆኑ 149.2 ሚሊዮን ሕፃናት ዕድገታቸው ቀነወጭረዋል( ለዕድሜያቸው በጣም አጭር ናቸው) እና 45.4 ሚሊዮን ደግሞ ደካማ ናቸው( ለቁመታቸው ዝቅተኛ ክብደት አላቸው)። ከአፍሪካ በስተቀር በሁሉም ክልሎች የጉርምስና ዕድገታቸው የተገታ ሕፃናት ቍጥር እየቀነሰ ነው። በከባድ የሆድ ደካማነት ከሚሰቃዩ ሕፃናት መካከል ከሦስት አራተኛ በላይ የሚሆኑት የሚኖሩት በእስያ ነው። ከአምስት ዓመት በታች ሆነው ከሚሞቱ ሕፃናት መካከል 45 በመቶ የሚሆኑት ከአመጋገብ ጋር የተያያዙ ናቸው። እነዚህ በአብዛኛው የሚከሰቱት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች ውስጥ ነው። የደም ማነስ በተለይም ትናንሽ ልጆችን እና ነፍሰ ጡር ሴቶችን የሚጐዳ ከባድ ዓለም አቀፍ የሕዝብ ጤና ችግር ነው። የዓለም ጤና ድርጅት እንደሚገመተው ከአምስት ዓመት በታች ከሆኑ ሕፃናት መካከል 40% የሚሆኑት እና 37% የሚሆኑት ነፍሰ ጡር ሴቶች በዓለም ዙሪያ የደም ማነስ አለባቸው። ለአቅመ-ሄዋን ከደረሱ ሴቶች መካከል 30 በመቶ የሚሆኑት የደም ማነስ በሽታ አለባቸው። በዓለም ዙሪያ 1 ነጥብ 9 ቢሊዮን አዋቂዎች ከመጠን በላይ ክብደት ወይም ከመጠን በላይ ውፍረት ያላቸው ሲሆኑ ከ5 ዓመት በታች የሆኑ 38 ነጥብ 9 ሚሊዮን ሕፃናት ደግሞ ከመጠን በላይ ክብደት ያላቸው ናቸው። የልጅነት ከልክ ያለፈ ክብደት እና ውፍረት መጠን በተለይም በከፍተኛ ገቢ እና በከፍተኛ መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች እየጨመረ ነው።,"Burden: Most recent estimates show that globally, 149.2 million children under the age of 5 years of age are stunted (too short for their age) and 45.4 million are wasted (underweight for their height). The number of children with stunting is declining in all regions except Africa. Over three-quarters of all children suffering from severe wasting live in Asia. Around 45% of deaths among children under 5 years of age are linked to undernutrition. These mostly occur in low- and middle-income countries. Anaemia is a serious global public health problem that particularly affects young children and pregnant women. WHO estimates that 40% of children less than 5 years of age and 37% of pregnant women worldwide are anaemic. Thirty percent of women of reproductive age have anaemia. Globally, 1.9 billion adults are overweight or obese and 38.9 million children under 5 years of age are overweight. Rates of childhood overweight and obesity are rising, particularly in high-income and upper-middle-income countries.","Nauyi: Kwanannan alkaluma sun nuna cewa a duniya, yara miliyan 149.2 ‘yan kasa da shekaru 5 ne ke fama da matsalar kudi ( masu karancin shekaru) yayin da miliyan 45.4 ke almubazzaranci (jiki su baiyi kama da shekaransu ba). Adadin yaran da ke fama da tsangwama yana raguwa a duk yankuna amma banda Afirka. Fiye da kashi uku cikin huɗu na duk yaran da ke fama da cuta saboda matsanancin zubar da datti wanda suke rayuwa a Asiya. Kusan kashi 45 cikin ɗari na mutuwan yara ‘yan ƙasa da shekaru 5 suna da alaƙa da rashin abinci mai gina jiki. Wadannan galibi suna faruwa ne a kasashe masu karamin karfi da matsakaicin kudin shiga. Anemia babbar matsalar lafiyar al'umma ce ta duniya wacce take shafar iya yara kanana ne da mata masu juna biyu. WHO ta kiyasta cewa kashi 40 cikin 100 na yara ‘yan kasa da shekaru 5 da kashi 37% na mata masu juna biyu a duniya suna fama da karancin jini. Kashi talatin cikin dari na matan da suka kai shekarun haihuwa suna fama da anemia. A duniya baki daya, manya mutane biliyan 1.9 suke da jiki sosai ko kiba sannan kuma yara miliyan 38.9 ‘yan kasa da shekaru 5 ne suke da jiki. Adadin yara masu jiki da masu kiba sosai yana ƙaruwa, musamman a ƙasashe masu karfin arziki da masu matsakaicin ƙarfi.","Mzigo: Makadirio ya hivi majuzi zaidi yanaonyesha kuwa duniani kote, watoto milioni 149.2 walio chini ya umri wa miaka 5 wamedumaa (wafupi mno kwa umri wao) na milioni 45.4 wamepotezwa (uzito pungufu kwa urefu wao). Idadi ya watoto wenye udumavu inapungua katika kanda zote isipokuwa Afrika. Zaidi ya robo tatu ya watoto wote wanaosumbuliwa na uharibifu mkubwa wanaishi Asia. Takriban 45% ya vifo kati ya watoto chini ya umri wa miaka 5 vinahusishwa na utapiamlo. Haya mara nyingi hutokea katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. Upungufu wa damu ni tatizo kubwa la afya ya umma duniani ambalo huathiri watoto wadogo na wanawake wajawazito. WHO inakadiria kuwa 40% ya watoto chini ya miaka 5 na 37% ya wanawake wajawazito duniani kote wana upungufu wa damu. Asilimia thelathini ya wanawake walio katika umri wa kuzaa wana upungufu wa damu. Ulimwenguni, watu wazima bilioni 1.9 ni wazito au wanene kupita kiasi na watoto milioni 38.9 walio chini ya umri wa miaka 5 ni wazito kupita kiasi. Viwango vya watoto wanaonenepa kupita kiasi na unene vinaongezeka, haswa katika nchi zenye mapato ya juu na za kati.","Ìṣòro: Ìṣirò àìpẹ́ fi hàn pé àwọn ọmọdé mílíọ̀nù 149.2 káàkiri àgbáyé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5 rán (kúrú jù fún ọjọ́ orí wọn) bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn mílíọ̀nù 45.4 ní àrùìbágígadọ́gba (fẹ́lẹ́ fún gíga wọn). Iye àwọn ọmọdé pẹ̀lú rírán ń dín kù káàkiri àwọn ẹkùn ayafi Afíríkà. Ó lé ní ìdá mẹ́ta nínú mẹ́rin gbogbo àwọn ọmọdé tí wọ́n ń jìyà láti ara àrùìbágígadọ́gba líle ń gbé ní Ésíà. Bí 45% àwọn ikú lára àwọn ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5 ní í ṣe pẹ̀lú àìjẹunkánú. Púpọ̀ ìwọ̀nyí ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè. Àìlẹ́jẹ̀tó jẹ́ ìṣòro ńlá nínú ìṣòro ìlera àwùjọ lágbàáyé tí ó máa ń ṣe àwọn ọmọdé àti aláboyún. WHO díwọ̀n pé 40% àwọn ọmọdé tí wọ́n kò tó ọdún 5 lọ́jọ́ orí àti 37% àwọn aláboyún káàkiri àgbáyé ní àìsàn àìlẹ́jẹ̀tó. Ìdá ọgbọ̀n nínú ọgọ́rùn-ún àwọn obìnrin tí wọ́n wà lọ́jọ́ orí ìbímọ ní àìlẹ́jẹ̀tó. Káríayé, bílíọ́nù 1.9 àwọn àgbàlagbà ni wọ́n ní ìwúwojù tàbí ìsanrajù àti àwọn ọmọdé mílíọ̀nù 38. 9 lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5 ní wọ́n wúwo jù. Àwọn ìwọ̀n ìwúwojù àti ìsanrajù àwọn ọmọdé ń pọ̀ sí i, pàápàá jùlọ láàárín àwọn orílẹ̀ èdè elérè gọbọi àti èrè abọ́dé-mọ́-gíga.","Umthwalo: Izilinganiso zamuva nje zibonisa ukuthi emhlabeni wonke, izingane eziyizigidi ezingu-149.2 ezingaphansi kweminyaka engu-5 ubudala zikhubazekile (zimfushane kakhulu uma ziqhathaniswa neminyaka yazo) futhi eziyizigidi ezingu-45.4 ziyamoshwa (zinesisindo esingaphansi ngenxa yobude bazo). Isibalo sezingane ezikhubazekile siyehla kuzo zonke izifunda ngaphandle kwase-Afrika. Ngaphezu kwezingxenye ezintathu kwezine zazo zonke izingane ezihlushwa ukumoshwa okukhulu zihlala e-Asia. Cishe u-45% wokufa kwezingane ezineminyaka engaphansi kwemi-5 ubudala kuhlobene nokungondleki kahle. Lokhu kwenzeka kakhulu emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi. I-anemia inkinga enkulu yezempilo yomphakathi emhlabeni wonke ethinta ikakhulukazi izingane ezincane nabesifazane abakhulelwe. IWHO ilinganisela ukuthi u-40% wezingane ezingaphansi kweminyaka emihlanu ubudala kanye no-37% wabesifazane abakhulelwe emhlabeni wonke une-anemia. Amaphesenti angu-30 abesifazane abaneminyaka yobudala yokuzala bane-anemia. Emhlabeni jikelele, abantu abadala abayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-1.9 bakhuluphele ngokweqile futhi bayizigidi ezingu-38.9 izingane ezingaphansi kweminyaka engu-5 ubudala. Amazinga okukhuluphala ngokweqile kanye nokukhuluphala kwezingane ayenyuka, ikakhulukazi emazweni anemali engenayo ephezulu kanye nanemali engenayo ephezulu." +ምንም እንኳን ጡት ማጥባት ከተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና ከመጠን በላይ ክብደት የሚከላከል ቢሆንም ከ 6 ወር በታች ከሆኑ ሕፃናት መካከል ጡት ብቻ የሚጠቡት 44% ብቻ ናቸው። ከፍተኛ የሶዲየም ፍጆታ( >5 ግራም ጨው/ቀን) ለከፍተኛ የደም ግፊት አስተዋጽኦ የሚያደርግ ከመሆኑም በላይ የልብና የደም ቧንቧ በሽታ የመያዝ ዕድልን ይጨምራል። አብዛኞቹ ሰዎች በቀን በአማካይ 9 እስከ 12 ግራም ወይም ከሚመከረው ከፍተኛ መጠን በእጥፍ የሚበልጥ ጨው ይበላሉ. የ ዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ከ2016 እስከ 2025 ባለው የአመጋገብ ስትራቴጂ መሠረት የዓለም ጤና ድርጅት የአመጋገብ ልማትን በዓለም ���ቀፍ ደረጃ ለማራመድ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጒዳዮች እና ፖሊሲዎችን ለማዘጋጀት፣ ለማቀናጀት እና ለመደገፍ የመሰብሰብ ኃይሉን ይጠቀማል፤ ጠንካራ በሆኑ ሳይንሳዊ እና ሥነ ምግባራዊ ማዕቀፎች ላይ በመመርኮዝ በማስረጃ የተደገፈ መመሪያዎችን ያዘጋጃል፤ውጤታማ የምግብ አዘገጃጀት መመሪያዎች እንዲጸድቁ እና ተግባራዊ እንዲሆኑ ይደግፋል፤ እንዲሁም የፖሊሲ እና የፕሮግራም አፈጻጸም እና የምግብ አዘገጃጀት ውጤቶችን ይከታተላል እንዲሁም ይገመግማል። ይህ ሥራ በ2012 በዓለም የጤና ጉባኤ የውሳኔ ሃሳብ አማካኝነት በአባል ሃገራት ተቀባይነት ያገኘውን የእናቶችን፣ ህጻናትንና ታዳጊ ሕፃናትን አመጋገብ አስመልክቶ የተዘጋጀውን አጠቃላይ የአፈጻጸም እቅድ መሠረት ያደረገ ነው። በተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመከላከል እና ለመቈጣጠር ዓለም አቀፍ የድርጊት መርሃ ግብር 2013 - 2020፣ ለሴቶች፣ ለሕፃናት እና ለታዳጊዎች ጤና ዓለም አቀፍ ስትራቴጂ 2016 - 2030፣ የልጅነት ውፍረትን ማስወገድ( 2016) እና ለዘላቂ ልማት የ2030 አጀንዳ የኮሚሽኑ ሪፖርት ከተመጣጠነ ምግብ ጋር የተዛመዱ ግቦችን ለማሳካት የተመጣጠነ ምግብ ችግርን የማስወገድ እርምጃዎች አስፈላጊ ናቸው። በግንቦት 2018 የጤና ጉባኤው የ 13 ኛውን አጠቃላይ የሥራ መርሃ ግብር( ጂፒደብሊው13) አጸደቀ፣ ይህም በ 2019 - 2023 ውስጥ የአለም ጤና ድርጅትን(ድበሊውኤችኦ) ሥራን ይመራል። የጨው/ሶዲየም ፍጆታን መቀነስ እና በኢንዱስትሪ የሚመረቱ ትራንስ-ቅባቶችን ከምግብ አቅርቦት ማስወገድ ጤናማ ኑሮን ለማረጋገጥ እና በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ ላሉት ሁሉ ደኅንነትን ለማጐልበት የዓለም ጤና ድርጅት ቅድሚያ የሚሰጣቸው እርምጃዎች አካል በመሆን በ ጂፒደብሊው13 ተለይተዋል.,"Although breastfeeding protects against undernutrition and overweight, only 44% of infants under 6 months of age are exclusively breastfed. High sodium consumption (>5 g salt/day) contributes to high blood pressure and increases the risk of heart disease and stroke. Most people consume too much salt – on average 9–12 grams per day, or around twice the recommended maximum level of intake. WHO response According to the 2016–2025 nutrition strategy, WHO uses its convening power to help set, align and advocate for priorities and policies that move nutrition forward globally; develops evidence-informed guidance based on robust scientific and ethical frameworks; supports the adoption of guidance and implementation of effective nutrition actions; and monitors and evaluates policy and programme implementation and nutrition outcomes. This work is framed by the Comprehensive implementation plan on maternal, infant, and young child nutrition, adopted by Member States through a World Health Assembly resolution in 2012. Actions to end malnutrition are also vital for achieving the diet-related targets of the Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013–2020, the Global strategy for women’s, children’s, and adolescent’s health 2016–2030, the report of the Commission on Ending Childhood Obesity (2016), and the 2030 Agenda for sustainable development. In May 2018, the Health Assembly approved the 13th General Programme of Work (GPW13), which guides the work of WHO in 2019–2023. Reduction of salt/sodium intake and elimination of industrially produced trans-fats from the food supply are identified in GPW13 as part of WHO’s priority actions to achieve the aims of ensuring healthy lives and promote well-being for all at all ages.","Duk da cewa shayarwa na bada kariya daga rashin abinci mai gina jiki da saka kiba, kashi 44% na jarirai ‘yan kasa da watanni 6 ne kawai ake shayar da su. Yawan amfani da sodium (> 5 g gishiri / a rana) yana kawo hawan jini kuma yana kara haɗarin kamuwa da ciwon zuciya da shanyewan barin jiki. Yawancin mutane suna yawan cin - a takaice - giram 12 kowace rana, ko kusan ninki biyu da karshen adadin da ya kamata aci. Amsar da WHO da bayar Dangane da rohoto na dabarun abinci mai gina jiki na 2016-2025, WHO tayi amfani da ikon ta don taimakawa wajen saita, daidaitawa da bayar da shawarwari ga fifiko da manufofin da ke kawo ci gaban abinci mai gina jiki gaba a duniya; yana haɓaka shaida bisa ƙaƙƙarfan tsarin kimiyya da ɗabi'a; yana goyan bayan ɗaukar jagora da aiwatar da ingantaccen ayyukan samar da abinci mai gina jiki; da kuma sa ido da kuma kimanta manufofi da kuma aiwatar da shirye-shirye da sakamakon abinci mai gina jiki zai kawo. Wannan aikin an samar da shi ne ta cikakken tsarin aiwatarwa akan abinci mai gina jiki na mata, jarirai, da yara ƙanana, wanda ƙasashe masu alhaki suka ɗauka ta hanyar ƙudurin Majalisar Lafiya ta Duniya a 2012. Matakan kawo karshen rashin abinci mai gina jiki suma suna da mahimmanci don cimma manufofin na masu alhakin daukan mataki na duniya don rigakafi da sarrafa cututtukan da ba su yaɗuwa a shekarar 2013 zuwa 2020,shirin daukan mataki na duniya, dan kula da kiwon lafiyan mata, yara, da matasa na 2016 zuwa 2030, da kuma rahoto na Hukumar kawo karshen kiban yara (2016), da kuma ajandar 2030 domi ci gaba me dorewa. A cikin Mayu 2018, Majalisar Lafiya ta amince da Babban Shirin Ayyuka na 13 (GPW13), wanda ke jagorantar aikin WHO a 2019 zuwa 2023. Rage cin gishiri/dandano da kuma kawar da kitsen da ake samarwa a masana'antun samar da abinci an gano hakan ne a cikin shirin GPW13 a matsayin wani ɓangare na ayyukan fifiko na WHO don cimma ingantacciyar rayuwa me tabbas da haɓaka jin daɗi rayuwa ga kowa a kowani rukunin shekaru.","Ingawa kunyonyesha hulinda dhidi ya utapiamlo na uzito kupita kiasi, ni asilimia 44 tu ya watoto wachanga walio chini ya umri wa miezi 6 ndio wanaonyonyeshwa maziwa ya mama pekee. Ulaji mwingi wa sodiamu (zaidi ya g 5 za chumvi kwa siku) huchangia shinikizo la damu na huongeza hatari ya ugonjwa wa moyo na kiharusi. Watu wengi hutumia chumvi nyingi - wastani wa gramu 9-12 kwa siku, au karibu mara mbili ya kiwango cha juu kilichopendekezwa cha ulaji. Jibu la WHO Kulingana na mkakati wa lishe wa 2016–2025, WHO inatumia uwezo wake wa kuitisha ili kusaidia kuweka, kuoanisha na kutetea vipaumbele na sera zinazosonga mbele lishe duniani; kuendeleza mwongozo wenye taarifa za ushahidi kulingana na mifumo thabiti ya kisayansi na maadili; kuunga mkono kupitishwa kwa mwongozo na utekelezaji wa hatua bora za lishe; na kufuatilia na kutathmini utekelezaji wa sera na programu na matokeo ya lishe. Kazi hii imeandaliwa na Mpango Kamili wa utekelezaji kuhusu lishe ya mama, watoto wachanga na watoto wadogo, uliopitishwa na Nchi Wanachama kupitia azimio la Baraza la Afya Ulimwenguni la mwaka 2012. Hatua za kukomesha utapiamlo pia ni muhimu katika kufikia malengo yanayohusiana na lishe ya Mpango wa Hatua wa Kimataifa wa kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoambukiza 2013–2020, mkakati wa Kimataifa wa afya ya wanawake, watoto na vijana 2016–2030, ripoti ya maendeleo endelevu. Mnamo Mei 2018, Baraza la Afya liliidhinisha Mpango Mkuu wa 13 wa Kazi (GPW13), ambao unaongoza kazi ya WHO mwaka wa 2019-2023. Kupunguza ulaji wa chumvi/sodiamu na kuondoa mafuta yanayozalishwa viwandani kutoka kwa usambazaji wa chakula kunatambuliwa katika GPW13 kama sehemu ya hatua za kipaumbele za WHO ili kufikia malengo ya kuhakikisha maisha ya afya na kukuza ustawi kwa wote katika umri wote.","Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìfọ́mọlọ́yàn ń dènà àìjẹunkánú àti ìwúwojù, àwọn ìkókó 44% péré lábẹ́ oṣù 6 ọjọ́ orí ní wọ́n ń fún lọ́yàn dáadáa. Jíjẹ àpọ̀jù iyọ̀ (>5g iyọ̀/lójúlọ́) ń dá kún ẹ̀jẹ̀ rírú ó sì ń mú ìgbéga bá ewu níní àìsàn ọkàn àti àìsàn ẹ̀gbà. Ọ̀pọ̀ àwọn ènìyàn tí wọ́n ń jẹ́ àpọ̀jù iyọ̀ - bí gíráàmù 9-12 lójúmọ́, tàbí bí ìlọ́po méjì gbèdéke tí wọ́n dábàá fún jíjẹ. Èsì WHO Gẹ́gẹ́ bí ìlànà 2016 - 2025, WHO ṣàmúlò agbára ìdarí wọn láti ṣe ìrànlọ́wọ́ láti ṣètò, ṣe àṣepọ̀ àti ṣe alágbàwí fún àwọn pàtàkì àti ìlànà à á tẹ̀lé tí ń oúnjẹ aṣaralóore tẹ̀síwájú káàkiri àgbáyé; ìdàgbàsókè ìtọ́nisọ́nà adálórí-ẹ̀rí lórí ẹ̀hun sáyẹ́ńsì àti ìwà ńlá; ṣíṣe àtìlẹ́yìn àmúlò ìtọ́nisọ́nà àti àmúṣiṣẹ́ àwọn iṣẹ́ oúnjẹ aṣaralóore tí wọ́n múnádóko; àti àmójútó àti ìgbéléwọ̀n àmúṣiṣẹ́ ìlànà àti ètò àti àwọn àbájáde oúnjẹ aṣaralóore. Iṣẹ́ yìí ní wọ́n gbé kalẹ̀ nípasẹ̀ ètò àmúṣiṣẹ́ gbígbòòrò lórí oúnjẹ aṣaralóore ìyálọ́mọ, ìkókó, àti ọmọdé, tí àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ nípasẹ̀ ọ̀nà àbáyọ Àpéjọ Ìlera Àgbáyé ní 2012. Àwọn iṣẹ́ láti fòpin sí àìjẹunkánú tún ṣe pàtàkì fún àṣeyọrí àwọn àfojúsùn adálórí-oúnjẹ lórí ètò iṣẹ́ Àgbáyé fún ìdènà àti ìṣàkóso àwọn àìsàn tí kì í ràn 2013-2020, ìlànà àgbáyé fún ìlera àwọn obìnrin, ọmọdé, àti ọ̀dọ́ 2016-2030, ìròyìn Àjọ lórí Ìfòpinsí Ìsanrajù Ọmọdé (2106), àti Ètò 2030 fún ìdàgbàsókè kánrinkése. Ní Oṣù Karùn-ún 2018, Àpérò Ìlera fọwọ́sí Ètò Iṣẹ́ Gbogbogbò ti 13 (GPW13), èyí tí ń ṣe ìtọ́nisọ́nà fún iṣẹ́ WHO ní 2019-2023. Àdínkù jíjẹ iyọ̀/sódíọ́mù àti ìfòpinsí àwọn ọ̀rá tíáńsì tí ilé iṣẹ́ pèsè láti ara àwọn ìpèsè oúnjẹ ní wọ́n dá mọ̀ nínú GPW13 gẹ́gẹ́ bí ara àwọn iṣẹ́ pàtàkì WHO láti ṣe àṣeyọrí lórí àwọn àfojúsùn láti ní ìgbé ayé ìlera àti ìgbéga àlàáfíà fún gbogbo ènìyàn ní gbogbo ọjọ́ orí.","Nakuba ukuncelisa ibele kuvikela ukungondleki kahle kanye nokukhuluphala ngokweqile, zingama-44% kuphela izinsana ezingaphansi kwezinyanga eziyisi-6 ubudala ezinceliswa ibele lodwa. Ukusetshenziswa okuphezulu kwe-sodium (>5 g kasawoti / ngosuku) kunomthelela ekukhuphukeni kwegazi futhi kwandisa ingozi yesifo senhliziyo nesifo sohlangothi. Abantu abaningi badla usawoti omningi kakhulu - ngokwesilinganiso amagremu angu-9-12 ngosuku, noma cishe kabili izinga eliphezulu elinconywayo lokudla. Impendulo yeWHO Ngokwesu lokudla okunomsoco lango-2016–2025, iWHO isebenzisa amandla ayo okuhlanganisa ukusiza ukusetha, ukuvumelanisa kanye nokumela izinto eziza kuqala kanye nezinqubomgomo eziyisa ukondleka phambili emhlabeni jikelele; ithuthukisa isiqondiso esinobufakazi obusekelwe kuzinhlaka eziqinile zesayensi nezimiso zokuziphatha; isekela ukwamukelwa kwesiqondiso kanye nokuqaliswa kwezenzo zokudla okunomsoco; futhi iqaphe futhi ihlole ukuqaliswa kwenqubomgomo nohlelo kanye nemiphumela yokudla. Lo msebenzi wakhiwe wuHlelo Oluphelele lokuqaliswa kokusebenza kokudla komama, izinsana, kanye nengane encane, olwamukelwa Amazwe Angamalungu ngesinqumo soMhlangano Wezempilo Womhlaba wonke ngo-2012. Izenzo zokuqeda ukungondleki zibalulekile futhi ukuze kuzuzwe okuhlosiwe okuhlobene nokudla kweGlobal action plan yokuvimbela nokulawulwa kwezifo ezingathathelwana 2013–2020, iGlobal strategy yezempilo yabesifazane, yezingane, kanye nentsha ka-2016–2030, umbiko we Ikhomishini Yokuqeda Ukukhuluphala Kwezingane (2016), kanye ne-Ajenda ka-2030 yentuthuko esimeme. NgoNhlaba ka-2018, Umhlangano Wezempilo wagunyaza Uhlelo Olujwayelekile Lwe-13 Lomsebenzi (GPW13), oluqondisa umsebenzi weWHO ngo-2019-2023. Ukwehliswa kokusetshenziswa kukasawoti/i-sodium kanye nokuqedwa kwamafutha akhiqizwa yizimboni akhiqizwa embonini yokudla kukhonjiswe ku-GPW13 njengengxenye yezenzo ezibalulekile ze-WHO zokufeza izinhloso zokuqinisekisa izimpilo ezinempilo kanye nokukhuthaza inhlalakahle yabo bonke ubudala kubo bonke ubudala." +አንድ ጤና አጠቃላይ እይታ: አንድ ጤና የሰዎችን፣ የእንስሳትን እና የሥነ ምህዳሮችን ጤንነት በዘላቂነት ሚዛናዊ ለማድረግ እና ለማመቻቸት ያለመ የተቀናጀ፣ አንድ የሚያደርግ አቀራረብ ነው። የሰዎች፣ የቤት እንስሳት እና የዱር እንስሳት፣ እፅዋትና ሰፋ ያለ አካባቢ( ሥነ ምህዳሮችን ጨምሮ) ጤና በቅርበት የተሳሰሩ እና እርስ በእርስ የሚደጋገፉ መሆናቸውን ይገነዘባል። ጤና፣ ምግብ፣ ውኃ፣ ኢነርጂ እና አካባቢ ሁሉም ዘርፍ-ተኮር ጒዳዮችን የሚመለከቱ ሰፋ ያሉ ርዕሰ ጒዳዮች ቢሆኑም በዘርፎች እና ዲሢፕሊኖች መካከል ያለው ትብብር ጤናን ለመጠበቅ፣ እንደ ተላላፊ በሽታዎች መከሰት፣ ፀረ-ተህዋሲያን መቋቋም፣ የምግብ ደኅንነት እና የሥነ-ምህዳራችን ጤና እና ታማኝነትን ማጐልበት ያሉን የጤና ተግዳሮቶችን ለመቅረፍ አስተዋጽኦ ያደርጋል። ሰዎች፣ እንስሳት እና አከባቢን በማገናኘት አንድ ጤና ከበሽታ መከላከል እስከ መመርመር፣ ዝግጁነት፣ ምላሽ እና አያያዝ ድረስ ሙሉውን የበሽታ ቊጥጥር ለመቋቋም ይረዳል እንዲሁም ለዓለም አቀፍ የጤና ደኅንነት አስተዋጽኦ ያደርጋል። ይህ አቀራረብ በማህበረሰብ፣ በክልል፣ በብሔራዊ፣ በክልላዊ እና በዓለም አቀፍ ደረጃ ሊተገበር የሚችል ሲሆን በጋራ እና ውጤታማ አስተዳደር፣ በግንኙነት፣ በትብብር እና በቅንጅት ላይ የተመሰረተ ነው። የአንድ ጤና አቀራረብ መኖሩ ሰዎች የጋራ ጥቅሞችን፣ አደጋዎችን፣ የንግድ ልውውጦችን እና ፍትሃዊ እና አጠቃላይ መፍትሄዎችን ለማራመድ እድሎችን በተሻለ ለመረዳት ቀላል ያደርገዋል። ተጽዕኖ፡- ኮቪድ-19 በሚሊዮኖች የሚቈጠሩ ሰዎችን ሕይወት እና ትሪሊዮን ዶላሮችን ለዓለም ኢኮኖሚ ማጣት ምክንያት ሆኗል፣ ይህ ተጽዕኖ ለወደፊቱ መወገድ አለበት። የ ኤስኤአርኤስ-ኮቭ-2 ቫይረስ ብቅ ማለት አንድ የጤና አቀራረብን ማጠናከር አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥቷል፣ ከአካባቢ ጋር ባሉ ግንኙነቶች ላይ የበለጠ ትኩረት በመስጠት እንዲሁም በ አለም ጤና ድርጅት(ድበሊውኤችኦ) ማኒፌስቶ ውስጥ እንደተገለጸው ከ ኮቪድ-19 ጤናማ ማገገም ይህም ከ ኮቪድ-19 ጤናማ እና ሙሉ ለሙሉ ማገገምን ማስተዋወቅ ነው። የሰብዓዊ ጤንነት የዓለም አቀፍ የጤና ዋስትና ምሰሶ ሲሆን በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ በንጹሕ አየር እና ንጹሕ ውኃ፣ ደህንነቱ በተጠበቀ ምግብ እና ጤናማ ዘላቂ አመጋገብ እንዲሁም በመድኃኒቶች መገኘትና እና ተደራሽነት አማካኝነት ይቀጥላል።,"One health Overview: One Health is an integrated, unifying approach that aims to sustainably balance and optimize the health of people, animals and ecosystems. It recognizes that the health of humans, domestic and wild animals, plants, and the wider environment (including ecosystems) are closely linked and interdependent. While health, food, water, energy and environment are all wider topics with sector-specific concerns, the collaboration across sectors and disciplines contributes to protect health, address health challenges such as the emergence of infectious diseases, antimicrobial resistance, and food safety and promote the health and integrity of our ecosystems. By linking humans, animals and the environment, One Health can help to address the full spectrum of disease control – from prevention to detection, preparedness, response and management – and contribute to global health security. The approach can be applied at the community, subnational, national, regional and global levels, and relies on shared and effective governance, communication, collaboration and coordination. Having the One Health approach in place makes it easier for people to better understand the co-benefits, risks, trade-offs and opportunities to advance equitable and holistic solutions. Impact: COVID-19 has led to the loss of millions of lives and trillions of dollars from the global economy, an impact that needs to be avoided in the future. The emergence of the SARS-CoV-2 virus has underlined the need to strengthen the One Health approach, with a greater emphasis on connections to the environment, as well as promoting a healthy and green recovery from COVID-19, as described in the WHO manifesto for a healthy recovery from COVID-19. Human health is a pillar of global health security that is sustained directly and indirectly through access to clean air and fresh water, safe food and healthy sustainable diets, and the availability of and access to medicines.","Lafiya ɗaya ce Bayyani: Mahangan lafiya ɗaya ce haɗe-haɗe ne da tsarin haɗin kai wanda ke da nufin daidaita daidaito da haɓaka lafiyar mutane, dabbobi da yanayin muhalli. A bayyane yake cewa lafiyar ɗan adam, dabbobi na gida da na daji, shuke-shuke, da faffadan yanayi (ciki har da yanayin muhalli) suna da alaƙa da juna kuma suna dogaro da juna. Duk da yake kiwon lafiya, abinci, ruwa, makamashi da muhalli duk batutuwa ne da suka fi dacewa tare da batutuwa na musamman na sassan, haɗin gwiwa a sassa da fannoni na ba da gudummawa don kare lafiya, magance matsalolin kiwon lafiya kamar bayyanar cututtuka, juriya na rigakafi, da lafiyar abinci da inganta lafiya da mutuncin halittun mu. Ta hanyar haɗa mutane, dabbobi da muhalli, Kiwon lafiya ɗaya zai iya taimakawa wajen magance cikakken tsarin kula da cututtuka - daga rigakafi zuwa magancewa, shirye-shirye, amsawa da gudanarwa da kuma ba da gudummawa ga tsaron lafiya na duniya. Za a iya amfani da tsarin a matakin al'umma, na ƙasa, ƙasa, yanki na duniya, kuma ya dogara ne akan gudanarwa mai kyau da inganci, sadarwa, haɗin gwiwa da haɗin kai. Samun tsarin Kiwon lafiya ɗaya a wuri yana sauƙaƙewa wa mutane don ƙarin fahimtar fa'idodin haɗin gwiwa, kasada, ciniki da dama don ci gaba da samun daidaito da kuma cikakken mafita. Tasiri: COVID-19 ya sabbabar da asarar miliyoyin rayuka da biliyoyin daloli daga tattalin arzikin duniya, lallai ya kamata a kauce wa tasirin irin wannan a nan gaba. Ɓullar ƙwayar cutar ta SARS-CoV-2 ta jadada buƙatar ƙarfafa tsarin kiwon lafiya na farat ɗaya, tare da mai da hankali kan alaƙa da muhalli, da kuma inganta lafiya da kuma murmurewa me ɗorewa daga COVID-19, kamar yadda aka bayyana a cikin manufofin WHO, don samun waraka daga cutar COVID-19. Kiwon lafiyar ɗan Adam wani ginshiƙi ne na tsaron lafiyar duniya wanda ke dawwama kai-tsaye da kuma a kaikaice ta hanyar samun tsaftataccen iska da ruwa mai tsafta, da lafiyayyen kuma ingantaccen abinci mai ɗorewa, da kuma samun magunguna.","Afya moja Muhtasari: Afya Moja ni mbinu jumuishi, inayounganisha ambayo inalenga kusawazisha na kuboresha afya ya watu, wanyama na mifumo ikolojia endelevu. Inatambua kwamba afya ya binadamu, wanyama wa nyumbani na wa porini, mimea, na mazingira mapana (ikiwa ni pamoja na mifumo ikolojia) yana uhusiano wa karibu na kutegemeana. Ingawa afya, chakula, maji, nishati na mazingira zote ni mada pana zenye masuala mahususi ya sekta, ushirikiano katika sekta na taaluma huchangia kulinda afya, kushughulikia changamoto za kiafya kama vile kuibuka kwa magonjwa ya kuambukiza, upinzani dhidi ya viini, na usalama wa chakula na kukuza afya na uadilifu wa mifumo ikolojia yetu. Kwa kuunganisha wanadamu, wanyama na mazingira, Afya Moja inaweza kusaidia kushughulikia wigo kamili wa udhibiti wa magonjwa - kutoka kwa kuzuia hadi kugundua, kujiandaa, kukabiliana na usimamizi - na kuchangia usalama wa afya duniani. Mtazamo huo unaweza kutumika katika ngazi za jumuiya, kitaifa, kitaifa, kikanda na kimataifa, na inategemea utawala bora, mawasiliano, ushirikiano na uratibu. Kuwa na mkabala wa Afya Moja hurahisisha zaidi watu kuelewa vyema manufaa ya pamoja, hatari, mabadilishano ya kibiashara na fursa za kuendeleza masuluhisho ya usawa na ya jumla. Athari: UVIKO-19 imesababisha hasara ya mamilioni ya maisha na matrilioni ya dola kutoka kwa uchumi wa dunia, athari ambayo inapaswa kuepukwa katika siku zijazo. Kuibuka kwa virusi vya SARS-CoV-2 kumesisitiza hitaji la kuimarisha mbinu ya Afya Moja, kwa msisitizo mkubwa juu ya uhusiano na mazingira, na pia kukuza uokoaji wa afya na kijani kutoka kwa UVIKO-19, kama ilivyoelezewa katika WHO ilani ya kupona kiafya kutoka kwa UVIKO-19. Afya ya binadamu ni nguzo ya usalama wa afya duniani unaodumishwa moja kwa moja na kwa njia isiyo ya moja kwa moja kupitia upatikanaji wa hewa safi na maji safi, chakula salama na lishe endelevu yenye afya, na upatikanaji na upatikanaji wa dawa.","Ìlera kan Ìsọnísókí: Ìlera kan jẹ́ ìlànà àmúṣiṣẹ́pọ̀, ìsọ̀kan èyí tí ó fojúsun déédéé kánrinkése àti ìlọsíwájú ìlera ènìyàn, ẹranko àti ìhun àwùjọ. Wọ́n ṣe ìdámọ̀ pé ìlera àwọn ènìyàn, ẹran ọ̀sìn àti ẹranko, ewéko, àti àwọn àyíká gbígbòòrò (tí ó fi mọ́ ìhun àwùjọ) farakọ́ra bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n gbáraléra. Nígbà tí ìlera, oúnjẹ, omi, agbára àti àyíká jẹ́ àwọn àkòrí gbígbòòrò pẹ̀lú àwọn ẹ̀ka tí ó kàn, àjọṣepọ̀ káàkiri àwọn ẹ̀ka àti iṣẹ́ nípa lórí ààbò ìlera, wá ojútùú sí àwọn àdojúkọ bí pàjáwìrì àwọn àrùn tí ń ràn ká, àtakò ìgbógunti kòkòrò, àti ààbọ̀ oúnjẹ àti ìgbéga ìlera àti òtítọ́ inú ìhun àwùjọ wa. Nípa síso ènìyàn, ẹranko àti àyíká papọ̀, Ìlera Kan lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti wá ojútùú pípé sí àwọn onírúurú ìṣàkóso àìsàn - láti orí ìdènà dórí àyẹ̀wò, ìgbáradì, èsì àti àkóso - ó sì kópa lórí àkóso ìlera káríayé. Ìlànà náà lè ṣe é lò ní àwọn ìpele àwùjọ, ẹ̀ka orílẹ̀ èdè, orílẹ̀ èdè, agbègbè àti ìpele àgbáyé, bẹ́ẹ̀ wọ́n gbára lé ìjọba, ìbáraẹnisọ̀rọ̀, àjọṣepọ̀ àti àkóso ìpín tí ó sì múnádóko. Níní ètò ìlànà Ìlera Kan jẹ́ kí ó rọrùn fún àwọn ènìyàn láti lóye sí i àwọn àǹfààní, ewu, ìpààrọ̀ àti àǹfààní láti ṣe àgbéga àwọn ojútùú adọ́gba àti ojútùú pípé. Ipa: COVID-19 tí fa àdánù ìgbé ayé ọ̀pọ̀lọpọ̀ mílíọ̀nù àti tírílíọ́nù dọ́là láti ara ọrọ̀ ajé àgbáyé, ipa tí wọ́n nílò láti yàgò fún lọ́jọ́ iwájú. Ìfarahàn fáírọ́ọ̀sì SARS-CoV ti ó di dandan láti ṣe ìrónilágbára fún ìlànà Ìlera Kan, pẹ̀lú ìtẹnumọ́ lórí ìsàsopọ̀ mọ́ àyíká, àti ṣíṣe àgbéga ìlera àti ìgbàpadà ọrọ̀ ajé òun àyíká láti ọwọ́ COVID-19, gẹ́gẹ́ bí àfojúsùn WHO fún ìdápadà ìlera láti ọwọ́ COVID-19. Ìlera ènìyàn je òpómúléró ààbò ìlera káríayé èyí tí ó wà tààrà tàbí lọ́nà àlùmọ̀kọ́rọ́yí nípa àǹfààní sí afẹ́fẹ́ mímọ́ àti omi dídára, oúnjẹ aláàbò àti àwọn oúnjẹ kánrinkése, àti wíwà àti níní àǹfààní sí àwọn òògùn.","Impilo eyodwa Uhlolojikelele: I-One Health iyindlela ehlanganisiwe, ehlanganisayo ehlose ukulinganisa ngokuqhubekayo nokwenza impilo yabantu, izilwane kanye nemvelo. Iyaqaphela ukuthi impilo yabantu, izilwane ezifuywayo nezasendle, izitshalo, nendawo ezungezile ebanzi (kuhlanganise ne-ecosystem) kuxhumene kakhulu futhi kuncike kwezinye. Nakuba ezempilo, ukudla, amanzi, amandla kanye nemvelo kuyizihloko ezibanzi ezithinta umkhakha othile, ukubambisana kuyo yonke imikhakha nemikhakha kunomthelela ekuvikeleni impilo, ukubhekana nezinselelo zempilo ezifana nokuvela kwezifo ezithathelwanayo, ukumelana namagciwane, nokuphepha kokudla futhi kukhuthaze. impilo kanye nobuqotho bemvelo yethu. Ngokuxhumanisa abantu, izilwane kanye nemvelo, Impilo Eyodwa ingasiza ekubhekaneni nenani eligcwele lokulawulwa kwezifo - kusukela ekuvimbeleni kuya ekubonweni, ekulungiseleleni, ekuphenduleni nasekulawuleni - futhi kube neqhaza ekuvikelekeni kwezempilo emhlabeni jikelele. Le ndlela ingasetshenziswa emazingeni omphakathi, amazwe angaphansi, ezweni, esifundeni kanye nasemhlabeni jikelele, futhi incike ekubuseni okwabiwe futhi okuphumelelayo, ukuxhumana, ukusebenzisana nokuxhumana. Ukuba nendlela Yezempilo Eyodwa ekhona kwenza kube lula ngabantu ukuqonda kangcono izinzuzo ezihlangene, ubungozi, ukuhwebelana kanye namathuba okuqhubekisela phambili izixazululo ezilinganayo neziphelele. Umthelela: ICOVID-19 iholele ekulahlekelweni kwezigidi zabantu kanye nezigidigidi zamaRandi emnothweni womhlaba, umthelela okufanele ugwenywe esikhathini esizayo. Ukuvela kwegciwane leSARS-CoV-2 kugcizelele isidingo sokuqinisa indlela ye-One Health, ngokugcizelela kakhulu ukuxhumana nemvelo, kanye nokukhuthaza ukululama okunempilo nokuluhlaza ku-COVID-19, njengoba kuchazwe kuWHO imanifesto yokululama okunempilo kuCOVID-19. Impilo yomuntu iyinsika yokuvikeleka kwezempilo emhlabeni wonke okusimamiswa ngokuqondile nangokungaqondile ngokufinyelela emoyeni ohlanzekile namanzi ahlanzekile, ukudla okuphephile nokudla okunempilo okusimeme, kanye nokutholakala kanye nokufinyelela emithini." +ከዚህ አለም አቀፍ ወረርሽኝ በኋላ እንደ ማህበረሰብ ስንሰበሰብ፣ ተሻጋሪ ወገናዊ ትብብርን ለማጠናከር ታይቶ የማይታወቅ እድል አለን፤ ጠንካራ ሳይንሳዊ ማስረጃዎችን ይበልጥ በተቀናጀ መንገድ በመጠቀም የሚደገፍ የፖሊሲ ቅንጅትና ቅንጅት መጨመር፤ እንዲሁም የበሽታ አምጪዎችን ለመከላከል የሚረዱ አንድ ላይ የተዋቀሩ ምልክቶችና ጥበቃዎች እንዲስፋፉ ያበረታታሉ። እነዚህ ጥረቶች ለወደፊቱ ወረርሽኝን ለመከላከል ብቻ ሳይሆን የበለጠ የመቋቋም እና ፍትሃዊ ሥርዓቶችን፣ አካባቢዎችን፣ ኢኮኖሚዎችን እና ማህበረሰቦችን ለመገንባት ይረዳሉ። የ ዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የአባል አገራት አንድ ጤንነት ላይ የሚሠሩ ስራዎችን ለማጠናከር እና አዳዲስ ዞኖሶችን ለመከላከል እና የዓለም ጤና ድርጅት የአስተዳደር አካላት በአንድ ጤንነት ላይ የሚሠሩ ስራዎችን ለማጠናከር ከታደሰው ፍላጐት አንጻር የዓለም ጤና ድርጅት የአንድ ጤና ተነሳሽነት ቡድን የአንድ ጤና ከፍተኛ ደረጃ ባለሙያ ፓነል( ኦኤችኤችኤልኢፒ) ጽሕፈት ቤት ሆኖ ለማገልገል የተቋቋመ ሲሆን የዓለም ጤና ድርጅት ለአንድ ጤና እንቅስቃሴዎች እና ለአራት ወገኖች ትብብር የቅንጅት አሠራር ነው። አንድ ጤና ላይ ኢንቨስት ማድረግ የጤና አጠባበቅን ለማጐልበት፣ ዓለምን ደኅንነት ለመጠበቅ እና ለአደጋ ተጋላጭ የሆኑትን ለማገልገል የዓለም ጤና ድርጅት ራእይ አስተዋጽኦ ያደርጋል። የዓለም ጤና ድርጅት የአንድ ጤና አቀራረብን በዓለም አቀፍ የጤና ትረካ ውስጥ ለማቀናጀት ይሠራል፣ ይህም በጠንካራ የፖለቲካ አመራር፣ በቴክኒካዊ እውቀት እና በአገሮች በሚመራው እና በባለቤትነት በሚመራው ሁሉን አቀፍ ትግበራ ላይ የተመሰረተ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋር ድርጅቶች በሀገር፣ በክልልና በዓለም አቀፍ የጤና ፖሊሲዎች ውስጥ ያለውን የአንድ የጤና አቀራረብ በመካከል የፖለቲካና ስትራቴጂክ አመራር ለማሳደግ እየሰሩ ነው፤ የምርምርና የፖሊሲ ግምገማን ጨምሮ ምላሾችን በሥራ ላይ ማዋልና የሀገሪቱን ድጋፍ ማብዛት፤ የሀገርን አቅም ማጠናከር፤ እንዲሁም በሽታ አምጪ የሆኑ በሽታ አምጪ ሕዋሳትን ቀደም ብሎ ለማወቅና ምላሽ ለመስጠት ዝግጁ መሆንን በመከታተል እየሰሩ ነው። አራቱ ድርጅቶች( FAO፣ OIE፣ UNEP እና WHO) ባደረጉት ጥምረት አጠቃላይ የአንድ ጤና የጋራ የድርጊት መርሃ ግብር እየተዘጋጀ ሲሆን በከፍተኛ ደረጃ ባለሞያዎች ቡድን ድጋፍና ምክር እየተሰጠ ይገኛል። እቅዱ አንድ ጤናን በዓለም አቀፍ፣ በክልላዊ እና በብሔራዊ ደረጃ ለማካተት እና ተግባራዊ ለማድረግ ያለመ ሲሆን፤ አገራት ለድርጊቶች ብሔራዊ ግቦችን እና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ግቦች እንዲያወጡ እና እንዲያሳኩ ለመርዳት እንዲሁም በክልሎች፣ በአገሮች እና በዘርፎች መካከል ትብብርን፣ መማርን እና መለዋወጥን ለማስቻል ነው።,"As we come together as a community in the aftermath of this global pandemic, we have an unprecedented opportunity to strengthen cross-sectoral collaboration; increase policy coordination and coherence supported by a more systematic use of robust scientific evidence; and promote the development of integrated indicators and safeguards to address upstream drivers of disease, with a focus on prevention. These efforts will not only contribute to the prevention of future pandemics but will help to build more resilient and equitable systems, environments, economies and societies. WHO Response In the context of the renewed interest from Member States to strengthen work on One Health and prevention of emerging zoonoses and the work of WHO Governing bodies on One Health, the WHO One Health Initiative team was set up to serve as the Secretariat of One Health High-Level Expert Panel (OHHLEP), WHO coordination mechanism for its One Health activities and the quadripartite collaboration. Investing in One Health contributes to WHO’s vision to promote health, keep the world safe and serve the vulnerable. WHO works to integrate the One Health approach into the global health narrative, grounded in strong political leadership, technical expertise and inclusive implementation led and owned by countries. WHO and partner organizations are working to increase the adoption of the One Health approach in national, regional and international health policies through intersectoral political and strategic leadership; operationalizing responses and scaling up of country support, including research and policy assessment; strengthening country capacities; and monitoring of risks and preparedness for early detection and response to emerging pathogens. Through combined energies of the Quadripartite organizations (FAO, OIE, UNEP and WHO), a comprehensive One Health Joint Plan of Action is in development, supported and advised by the One Health High-Level Expert Panel. The Plan aims to mainstream and operationalize One Health at the global, regional and national levels; support countries in establishing and achieving national targets and priorities for interventions; mobilize investment; promote a whole of society approach; and enable collaboration, learning and exchange across regions, countries and sectors.","Yayin da muka taru a matsayinmu na al'umma bayan wannan annoba ta duniya, muna da damar da ba a taɓa ganin irinta ba don karfafa haɗin guiwar ɓangarori daban-daban; ƙara haɗin kai na manufofi da haɗin kai wanda ke goyan bayan tsarin amfani da ingantaccen shaidar kimiyya; da kuma inganta haɓakar haɗe-haɗen alamomi da kariya don magance miyagun cututtuka na sama, tare da mai da hankali kan riga-kafi. Waɗannan yunƙurorin ba wai kawai za su ba da gudummawa ba ne don riga-kafin annobar a nan gaba, amma za su taimaka wajen gina ƙarin juriya da daidaita tsare-tsare, da muhalli, da tattalin arziki da al'ummomi. Martanin WHO A fagen sabunta sha'awar wannan yunƙuri ga ƙasashe (membobin) don ƙarfafa aiki akan Lafiya ta bai-ɗaya da riga-kafin cututtuka masu yaɗuwa da ke tasowa daga ayyukan hukumomin Hukumar WHO akan kiwon lafiyar bai-ɗaya, an kafa ƙungiyar Ƙirƙira ɗaya, Lafiya ɗaya ""One Initiative Health Initiative"" don yin aiki a matsayin sakatariyar Kiwon Lafiya na Ƙoli . -Panel Expert Panel (OHHLEP), an samar da tsarin daidaitawa na WHO don ayyukanta na Lafiya da haɗin guiwar ƙungiyoyi huɗu. Zuba hannun jari a Kiwon Lafiya na bai-ɗaya zai ba da gudunmawa ga hangen nesa na hukumar WHO don haɓaka lafiya, da kiyaye lafiyar duniya, da kuma hidima ga raunana. WHO tana aiki don haɗa tsarin Kiwon Lafiya na bai-ɗaya cikin wani labari dangane da batun lafiya na duniya, wanda aka kafa bisa ƙaƙƙarfan jagoranci irin na siyasa, da ƙwarewar fasaha da aiwatar da haɗaɗɗiyar jagoranci da ƙasashen ke da alhakin kafawa. WHO da ƙungiyoyin haɗin guiwa suna aiki don ƙara ɗaukar tsarin Kiwon Lafiya na bai-ɗaya a cikin manufofin kiwon lafiya na ƙasa, da na yanki, da na duniya ta hanyar jagoranci na siyasa da dabaru; da kuma aiwatar da martani da haɓaka tallafin ƙasa, gami da bincike da kimanta manufofi; da ƙarfafa ƙarfin kasa; da kuma lura da haɗari da kuma shirye-shiryen ganowa da wuri da amsa ga cututtuka masu tasowa. Ta hanyar haɗa ƙarfi da ƙarfe na ƙungiyoyi 'yan huɗu (FAO, OIE, UNEP da WHO), ana ci gaba da aiwatar da cikakken tsarin haɗin guiwa na aikin Lafiyar bai-ɗaya, wanda Kwamitin Kwararru na Babban Mataki na Kiwon Lafiya ya ba da shawara. Shirin yana nufin ci gaba da aiki da tsarin Lafiyar bai-ɗaya a matakan duniya, da na yanki da na ƙasa; da kuma tallafa wa ƙasashe wajen kafawa da cimma burin ƙasa da abubuwan da suka sa gaba don shiga tsakani; tare da zuba jari; da inganta tsarin al'umma bai-ɗaya; da ba da damar haɗin guiwa, da koyo da musanyawa a cikin yankuna, da ma ƙasashe da sauran sassa.","Afya ya binadamu ni nguzo ya usalama wa afya duniani unaodumishwa moja kwa moja na kwa njia isiyo ya moja kwa moja kupitia upatikanaji wa hewa safi na maji safi, chakula salama na lishe endelevu yenye afya, na upatikanaji na upatikanaji wa dawa na ulinzi wa kushughulikia vichochezi vya magonjwa, kwa kuzingatia uzuiaji. Juhudi hizi sio tu zitachangia katika kuzuia magonjwa ya milipuko ya siku zijazo lakini zitasaidia kujenga mifumo, mazingira, uchumi na jamii zenye uthabiti na usawa. Jibu la WHO Katika muktadha wa nia mpya kutoka kwa Nchi Wanachama ya kuimarisha kazi ya Afya Moja na uzuiaji wa zoonoses zinazoibuka na kazi ya miili inayoongoza ya WHO juu ya Afya Moja, timu ya Mpango wa Afya Moja ya WHO iliundwa kuhudumu kama Sekretarieti ya Afya Moja ya Juu, (OHHLEP), utaratibu wa kuratibu wa WHO kwa shughuli zake za Afya Moja na ushirikiano wa quadripartite. Uwekezaji katika Afya Moja huchangia maono ya WHO ya kukuza afya, kuweka ulimwengu salama na kuwahudumia walio hatarini. WHO inafanya kazi kujumuisha mkabala wa Afya Moja katika simulizi la afya duniani, linalokitwa katika uongozi dhabiti wa kisiasa, utaalamu wa kiufundi na utekelezaji jumuishi unaoongozwa na kumilikiwa na nchi. WHO na mashirika washirika wanafanya kazi ili kuongeza upitishwaji wa mbinu ya Afya Moja katika sera za afya za kitaifa; kikanda na kimataifa kupitia uongozi wa kisiasa na wa kimkakati wa kisekta, kutekeleza majibu na kuongeza msaada wa nchi; ikiwa ni pamoja na utafiti na tathmini ya sera, kuimarisha uwezo wa nchi; na ufuatiliaji wa hatari na utayari wa kutambua mapema na kukabiliana na vimelea vinavyojitokeza. Kupitia nguvu za pamoja za mashirika ya Quadripartite (FAO, OIE, UNEP na WHO), Mpango wa Utekelezaji wa Pamoja wa Afya Mmoja unatengenezwa, ukiungwa mkono na kushauriwa na Jopo la Wataalamu wa Ngazi ya Juu ya Afya. Mpango huu unalenga kujumuisha na kutekeleza Afya Moja katika ngazi ya kimataifa, kikanda na kitaifa, kusaidia nchi katika kuanzisha na kufikia malengo ya kitaifa na vipaumbele vya afua, kuhamasisha uwekezaji; kukuza mtazamo mzima wa jamii, na kuwezesha ushirikiano, kujifunza na kubadilishana katika kanda, nchi na sekta.","Bí a ṣe ń parapọ̀ gẹ́gẹ́ bí àwùjọ lẹ́yìn àjàkálẹ̀ àrùn àgbáyé yìí, àǹfààní tí kò ṣẹlẹ̀ rí láti ṣe àtìlẹ́yìn àjọṣepọ̀ àwùjọ sí àwùjọ; ìdàgbàsókè àkóso ìlànà àti ìsọ̀kan tí ètò àmúlò ẹ̀rí sáyẹ́ńsì ńlá ṣe àtìlẹ́yìn fún; àti ìgbéga ìdàgbàsókè àwọn atọ́ka àṣepọ̀ àti ààbò láti kojú wọ́lùkọlù àwọn awakọ̀ àìsàn, pẹ̀lú àfojúsùn lórí ìdènà. Àwọn akitiyan wọ̀nyí kò ní nípa lórí ìdènà àwọn àjàkálẹ̀ àrùn ọjọ́ iwájú ṣùgbọ́n yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ láti ní ìfaradà sí i àti àwọn ètò, àyíká, ọrọ̀ ajé àti àwùjọ adọ́gba. Èsì WHO Nínú ọ̀gangan àǹfààní ọ̀tun láti ara àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣe àtìlẹ́yìn iṣẹ́ lórí Ìlera Kan àti ìdènà àwọn kòkòrò àrùn aṣerankoṣènìyàn àti iṣẹ́ àwọn àjọ Ìjọba WHO lórí Ìlera Kan, ikọ̀ Ètò Ìlera Kan WHO ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí Ilé iṣẹ́ One Health High-Level Expert Panel (OHHLEP), ètò àkóso WHO fún àwọn iṣẹ́ Ìlera Kan àti àjọṣepọ̀ oníbẹrin. Ìdókòwò sórí Ìlera Kan nípa lórí àfojúsùn WHO láti ṣe àgbéga ìlera, dáàbò bo ayé kí wọ́n sì pèsè fún àìní. WHO ṣiṣẹ́ láti ṣe àmúlò ìlànà Ìlera Kan wọ inú àgbékalẹ̀ ìlera àgbáyé, fìdí kalẹ̀ nínú ìdarí òṣèlú tí ó lágbára, àmọ́já ìmọ̀ ẹ̀rọ àti ìdarí ìṣàmúlò àjọṣe àti èyí tí àwọn orílẹ̀ èdè dá sílẹ̀. WHO àti àwọn àjọ alábàáṣiṣẹ́pọ̀ wọn ń ṣiṣẹ́ láti mú ìgbòòrò bá àmúlò ìlànà Ìlera Kan àwọn ìlànà ìlera orílẹ̀ èdè, agbègbè àti àgbáyé nípasẹ̀ òṣèlú àjọṣe àti ìdarí aṣàmúlò ọgbọ́n; ṣíṣe àmúlò àwọn èsì àti gbígbòòrò àtìlẹ́yìn orílẹ̀ èdè, tí ó fi mọ́ ìwádìí àti ìgbéléwọ̀n ìlànà; ìrólágbára ipa orílẹ̀ èdè; àti àmójútó àwọn ewu àti ìgbáradì fún àyẹ̀wò àti ìfèsì kánkán fún àwọn kòkòrò ajọ̀fẹ́ tuntun. Nípasẹ̀ àpapọ̀ agbára àwọn àjọ oníbẹrin (FAO, OIE, UNEP, àti WHO), Ètò iṣẹ́ Ìlera Kan tí ó gbòòrò wa ni ṣíṣe, ó ní àtìlẹ́yìn bẹ́ẹ̀ sì ni Àjọ Alámọ̀já onípele gíga Ìlera Kan dábàá rẹ̀. Ètò náà ní àfojúsùn láti bẹ̀rẹ̀ àti láti ṣàmúlò Ìlera Kan ní àwọn ìpele àgbáyé, agbègbè àti orílẹ̀ èdè; ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àgbékalẹ̀ àti àṣeyọrí àwọn àfojúsùn orílẹ̀ èdè àti àwọn ìfẹ́ ìpèsè; ṣe àkójọ ìdókòwò; ṣe àgbéga odidi ìlànà àwùjọ; àti fífi ààyè gba àjọṣepọ̀, ìkẹ́kọ̀ọ́ àti ìpààrọ̀ káàkiri àwọn àgbègbè, orílẹ̀ èdè àti ẹ̀ka.","Njengoba sihlangana njengomphakathi ngemva kwalolu bhubhane lomhlaba wonke, sinethuba elingakaze libonwe lokuqinisa ukusebenzisana kwezinhlaka ezahlukene; ukwandisa ukuxhumana kwenqubomgomo kanye nokuhambisana okusekelwa ukusetshenziswa okuhlelekile kobufakazi besayensi obuqinile; futhi kugqugquzelwe ukuthuthukiswa kwezinkomba ezididiyelwe kanye nezivikelo ukuze kubhekwane nabashayeli bezifo enhla nomfula, kugxilwe ekunqandeni. Le mizamo ngeke nje ibe nomthelela ekuvimbeleni izifo eziwubhadane zesikhathi esizayo kodwa izosiza ekwakheni izinhlelo eziqinile nezilinganayo, izindawo, umnotho kanye nemiphakathi. Impendulo yeWHO Ngokwengqikithi yentshisekelo evuselelwe evela emazweni Angamalungu ukuqinisa umsebenzi Wezempilo Eyodwa kanye nokuvimbela amazoonoses asafufusa kanye nomsebenzi wezigungu ezilawulayo zeWHO ku-One Health, ithimba leWHO One Health Initiative lasungulwa ukuze lisebenze njengeSecretariat of One Health High Level Expert Panel (OHHLEP), iWHO coordination mechanism yemisebenzi yayo ye-One Health kanye nokusebenzisana kwequadripartite. Ukutshala imali ku-One Health kunomthelela embonweni weWHO wokuthuthukisa impilo, ukugcina umhlaba uphephile futhi usize abasengozini. IWHO isebenza ukuhlanganisa indlela ye-One Health endabeni yezempilo yomhlaba wonke, esekelwe ebuholini obuqinile bezombangazwe, ubuchwepheshe bezobuchwepheshe kanye nokuqaliswa okubandakanyayo okuholwa futhi okungokwamazwe. IWHO kanye nezinhlangano zozakwethu basebenzela ukukhulisa ukwamukelwa kwendlela ye-One Health kuzinqubomgomo zezempilo zikazwelonke, zesifunda nezamazwe ngamazwe ngokusebenzisa ubuholi bezombangazwe namasu obuhlukene; ukusebenza kwezimpendulo kanye nokwenyusa ukwesekwa kwezwe, okuhlanganisa ucwaningo nokuhlola inqubomgomo; ukuqinisa amakhono ezwe; kanye nokuqapha ubungozi kanye nokulungela ukuhlonzwa kusenesikhathi kanye nokusabela kumagciwane asafufusa. Ngamandla ahlangene ezinhlangano zeQuadripartite (iFAO, i-OIE, i-UNEP kanye neWHO), uHlelo Lokusebenza Oluhlangene Lwezempilo Oluphelele luyathuthukiswa, lusekelwa futhi lwelulekwa Yiphaneli Yochwepheshe Bezinga Eliphezulu Lezempilo. Lolu hlelo luhlose ukuqondisa kanye nokusebenzisa Impilo Eyodwa ezingeni lomhlaba, lesifunda kanye nakuzwelonke; ukusekela amazwe ekusunguleni nasekufezeni izinhloso zikazwelonke kanye nezinto ezibalulekile zokungenelela; hlanganisa ukutshalwa kwezimali; khuthaza wonke umphakathi indlela yokwenza; futhi unike amandla ukubambisana, ukufunda nokushintshisana kuzo zonke izifunda, amazwe nemikhakha." +የታካሚ ደህንነት አጠቃላይ እይታ፡- የጤና አጠባበቅ አለም አቀፋዊ ገጽታ እየተቀየረ ነው የጤና ስርዓቶች ከጊዜ ወደ ጊዜ ውስብስብ በሆኑ አካባቢዎች ውስጥ እየሰሩ ነው። አዳዲስ ሕክምናዎች፣ ቴክኖሎጂዎች እና የእንክብካቤ ሞዴሎች የሕክምና እምቅ አቅም ቢኖራቸውም፣ ለአስተማማኝ እንክብካቤ አዲስ ሥጋቶችንም ሊያስከትሉ ይችላሉ። የታካሚ ደህንነት መሰረታዊ የጤና አጠባበቅ መርህ ነው እና አሁን እንደ ትልቅ እና እያደገ ያለ የአለም የህዝብ ጤና ተግዳሮት እንደሆነ በመታወቅ ላይ ነው። በአንዳንድ የጤና እንክብካቤ ተቋማት ውስጥ ፈር ቀዳጅ ሥራ ቢኖርም የታካሚዎችን ጕዳት ለመቀነስ የተደረጉ ዓለም አቀፍ ጥረቶች ባለፉት 15 ዓመታት ውስጥ ከፍተኛ ለውጥ አላመጡም። የታካሚ ደህንነት በጤና እንክብካቤ ውስጥ ባህሎችን ፣ሂደቶችን ፣አሰራሮችን ፣ባህሪያትን ፣ቴክኖሎጅዎችን እና አካባቢዎችን የሚፈጥር የተደራጁ ተግባራት ማዕቀፍ ሲሆን ይህም አደጋዎችን ያለማቋረጥ እና በዘላቂነት ይቀንሳል ፣የሚከሰቱ ጉዳቶችን ያቀንሳል ፣ስህተቶችን የመፍጠር እድልን ይቀንሳል እና ሲከሰት ተጽእኖውን የሚቀንስ ነው። በእንክብካቤ አሰጣጥ ሂደት ውስጥ ያለው እያንዳንዱ ነጥብ የተወሰነ ተፈጥሮአዊ ደህንነት ማጣት ይገኝበታል ግልጽ ፖሊሲዎች፣ ድርጅታዊ የአመራር አቅም፣ የደህንነት ማሻሻያዎችን ለመንዳት መረጃ፣ የሰለጠነ የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎች እና የታካሚዎችና ቤተሰቦች በእንክብካቤ ሂደት ውስጥ ውጤታማ ተሳትፎ በአጠቃላይ በጤና እንክብካቤ ደህንነት ላይ ዘላቂ እና ጉልህ መሻሻሎችን ለማረጋገጥ ያስፈልጋሉ። ሸክም፡ በጤና እንክብካቤ ውስጥ የታካሚ ደኅንነት አስቸኳይ እና አሳሳቢ ዓለም አቀፍ የሕዝብ ጤና ስጋት ነው። የታካሚ ጉዳት በአለም ዙሪያ በሁሉም የጤና አጠባበቅ ስርዓቶች ላይ በጣም ከፍተኛ ሸክም ነው.,"Patient safety Overview: The global landscape of health care is changing with health systems operating in increasingly complex environments. While new treatments, technologies and care models can have therapeutic potential, they can also pose new threats to safe care. Patient safety is a fundamental principle of health care and is now being recognized as a large and growing global public health challenge. Global efforts to reduce the burden of patient harm have not achieved substantial change over the past 15 years, despite pioneering work in some health care settings. Patient safety is a framework of organized activities that creates cultures, processes, procedures, behaviours, technologies and environments in health care that consistently and sustainably lower risks, reduce the occurrence of avoidable harm, make error less likely and reduce its impact when it does occur. Every point in the process of care-giving contains a certain degree of inherent unsafety. Clear policies, organizational leadership capacity, data to drive safety improvements, skilled health care professionals and effective involvement of patients and families in the care process, are all needed to ensure sustainable and significant improvements in the safety of health care. Burden: Patient safety in health care is an urgent and serious global public health concern. Patient harm exerts a very high burden on all health care systems across the world.","Amincin kan haƙuri Bayyani: Yanayin duniya na kula da lafiya yana canzawa tare da tsarin kiwon lafiya da ke aiki a cikin muhallai masu rikitarwa. Yayin da sabbin jinyoyyi, da fasaha, da ƙirƙirar kulawa ke iya samun damar warkarwa, kuma suna iya haifar da sabbin barazana ga samun amintaccen kulawa. Amincewar marasa lafiya shi ne ainihin ƙa'idar kula da lafiya kuma yanzu ana ganin shi a matsayin babban ƙalubalen lafiyar jama'a na duniya. Ƙoƙarin da duniya ke yi na rage nauyin cutar da majiyyaci ke ji bai samar da wani gagarumin sauyi ba a cikin shekaru 15 da suka gabata, duk da aikin waɗanda suka fara gwadawa a wasu wuraren kiwon lafiya. Haƙuri da samun aminci wani tsari ne na ayyukan da aka tsara wanda ke haifar da al'adu, da matakai, da halaye, da fasaha da muhalli a cikin kiwon lafiya wanda ke ci gaba da rage haɗari mai ɗorewa, da rage abin da ya faru na cutar da za a iya kauce masa, da kuskure, da kuma rage tasirinsa lokacin da ya faru. Kowane batu a cikin tsarin ba da kulawa yana ƙunshe da ƙayyadaddun rashin tsaro na asali. Domin fitar da ingantaccen tsari, ƙwararru a kiwon lafiya sun bayar da bayyanannun manufofi, da ƙarfin jagoranci na ƙungiya, da kiwon lafiya na marasa lafiya da iyalai a cikin tsarin kulawa, duk ana buƙatar su don tabbatar da ci gaba mai ɗorewa da gagarumin ci gaba a cikin amincin lafiyarsu. Nauyi: Amincewar marasa lafiya a cikin kiwon lafiya abu ne na gaggawa kuma mai tsananin tsananin buƙatar nuna damuwar lafiyar jama'a ta duniya. Cutuwa da mara lafiya ke yi, na zama nauyi sosai a kan duk tsarin kula da lafiya a duk faɗin duniya.","Usalama wa mgonjwa Muhtasari: Mazingira ya kimataifa ya huduma za afya yanabadilika huku mifumo ya afya inavyofanya kazi katika mazingira magumu yanayozidi kuwa magumu. Ingawa matibabu mapya, teknolojia na miundo ya utunzaji inaweza kuwa na uwezo wa kimatibabu, inaweza pia kuleta vitisho vipya kwa utunzaji salama. Usalama wa mgonjwa ni kanuni ya msingi ya huduma ya afya na sasa inatambuliwa kama changamoto kubwa na inayokua ya afya ya umma duniani. Juhudi za kimataifa za kupunguza mzigo wa madhara ya mgonjwa hazijapata mabadiliko makubwa katika kipindi cha miaka 15 iliyopita, licha ya kazi ya upainia katika baadhi ya mipangilio ya afya. Usalama wa mgonjwa ni mfumo wa shughuli zilizopangwa ambazo huunda tamaduni, michakato, taratibu, tabia, teknolojia na mazingira katika utunzaji wa afya ambayo mara kwa mara na kwa uendelevu hupunguza hatari, kupunguza kutokea kwa madhara yanayoweza kuepukika, kufanya makosa kuwa madogo ya uwezekano na kupunguza athari zake inapotokea. Kila hatua katika mchakato wa kutoa huduma ina kiwango fulani cha ukosefu wa usalama wa asili. Sera zilizo wazi, uwezo wa uongozi wa shirika, data ya kuendeleza uboreshaji wa usalama, wataalamu wa afya wenye ujuzi na ushirikishwaji mzuri wa wagonjwa na familia katika mchakato wa huduma, zote zinahitajika ili kuhakikisha uboreshaji endelevu na muhimu katika usalama wa huduma za afya. Mzigo: Usalama wa mgonjwa katika huduma ya afya ni suala la dharura na kubwa la afya ya umma duniani kote. Madhara ya mgonjwa yana mzigo mkubwa sana kwa mifumo yote ya afya duniani kote.","Ààbò Aláìsàn Ìsọnísókí: Àwùjọ àgbáyé ìtọ́jú ìlera ń yípo pẹ̀lú àwọn ètò ìlera tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ àwọn àgbègbè tí wọ́n fẹjú gbòòrò. Nígbà tí àwọn ìtọ́jú, ìmọ̀ ẹ̀rọ àti àwòṣe ìtọ́jú tuntun ní àfojúsùn ìwòsàn, wọ́n lè mú ewu tuntun wá fún ìtọ́jú aláàbò. Ààbò aláìsàn jẹ́ ìlànà pàtàkì fún ìtọ́jú ìlera bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n ti rí i gẹ́gẹ́ bí ìṣòro ńlá ìlera àwùjọ káríayé tí ó ń dàgbà. Àwọn akitiyan káríayé láti mú àdínkù bá àjàgà ewu ìnira aláìsàn kò tíì ṣe àṣeyọrí àyípadà ńlá láàrin ọdún 15 sẹ́yìn, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn iṣẹ́ ìsáájú ti wà ní àwọn ibùdó ìtọ́jú ìlera kan. Ààbò aláìsàn jẹ́ ìhun àwọn iṣẹ́ ètò tí wọ́n ṣẹ̀dá àṣà, ìgbésẹ̀, ètò, ìwà, ìmọ̀ ẹ̀rọ àti àyíká nín�� ìtọ́jú ìlera tí ó ń mú àdínkù bá ewu nígbà gbogbo àti kánrinkése, àdínkù níní àwọn ìjàm̀bá tí ó ṣe é yàgò fún, mú kí àṣìṣe dín kù kí ó sì sé àdínkù ipa rẹ̀ nígbà tí ó bá wáyé. Ìpele kọ̀ọ̀kan nínú ìgbésẹ̀ ìtọ́jú aláìsàn ní àbùdá ewu díẹ̀ díẹ̀. Àwọn ìlànà à á tẹ̀lé, ipa ìdarí àjọ, ìwífún-àlàyé láti darí àwọn ìlọsíwájú ààbò, àwọn alámọ̀já ìtọ́jú ìlera onímọ̀-ọ́nṣe àti fífi tó àwọn aláìsàn àti ẹbí létí lásìkò ìgbésẹ̀ ìtọ́jú tí wọ́n yé, ni wọ́n ṣe pàtàkì láti mú ìlọsíwájú kánrinkése pàtàkì wà nínú ààbò ìtọ́jú ìlera. Àjàgà: Ààbò aláìsàn nínú ìtọ́jú ìlera jẹ́ ìṣòro ìlera àwùjọ pàjáwìrì tí ó ṣe pàtàkì. Ìjàm̀bá aláìsàn ń fa àjàgà ńlá gidi sórí gbogbo àwọn ètò ìtọ́jú ìlera káàkiri àgbáyé.","Ukuphepha kwesiguli Uhlolojikelele: Isimo somhlaba wonke sokunakekelwa kwezempilo siyashintsha ngezinhlelo zezempilo ezisebenza ezindaweni eziyinkimbinkimbi. Nakuba izindlela zokwelapha ezintsha, ubuchwepheshe kanye namamodeli okunakekela zingaba namandla okwelapha, zingase futhi zibe izinsongo ezintsha ekunakekelweni okuphephile. Ukuphepha kwesiguli kuyisimiso esiyisisekelo sokunakekelwa kwezempilo futhi manje sekubhekwa njengenselele enkulu nekhulayo yezempilo yomphakathi emhlabeni jikelele. Imizamo yomhlaba wonke yokunciphisa umthwalo wokulimala kwesiguli ayizange izuze ushintsho olukhulu phakathi neminyaka eyi-15 edlule, naphezu komsebenzi wokuphayona kwezinye izilungiselelo zokunakekelwa kwezempilo. Ukuphepha kwesiguli kuwuhlaka lwemisebenzi ehleliwe edala amasiko, izinqubo, izinqubo, ukuziphatha, ubuchwepheshe kanye nezindawo ekunakekelweni kwezempilo ezinciphisa ngokuqhubekayo nangokuqhubekayo izingozi, ezinciphisa ukwenzeka kokulimala okungagwemeka, okwenza iphutha libe mancane amathuba futhi linciphise umthelela walo uma lenzeka. Iphuzu ngalinye ohlelweni lokunakekela liqukethe izinga elithile lokungavikeleki okungokwemvelo. Izinqubomgomo ezicacile, amandla obuholi benhlangano, idatha yokushayela ukuthuthukiswa kokuphepha, ochwepheshe bezempilo abanamakhono kanye nokubandakanyeka okuphumelelayo kweziguli kanye nemindeni ohlelweni lokunakekelwa, konke kuyadingeka ukuze kuqinisekiswe ukuthuthukiswa okusimeme nokubalulekile ekuphepheni kokunakekelwa kwezempilo. Umthwalo: Ukuphepha kwesiguli ekunakekelweni kwezempilo kuwukukhathazeka okuphuthumayo futhi okubucayi kwezempilo yomphakathi emhlabeni jikelele. Ukulimala kwesiguli kunomthwalo omkhulu kakhulu kuzo zonke izinhlelo zokunakekelwa kwezempilo emhlabeni wonke." +በየዓመቱ ብዙ ቍጥር ያላቸው ሕመምተኞች በአደገኛ እና ጥራት በሌለው የጤና እንክብካቤ ምክንያት ጕዳት ይደርስባቸዋል ወይም ይሞታሉ። ከእነዚህ አብዛኛዎቹ ጉዳቶች ሊወገዱ የሚችሉ ናቸው። አስተማማኝ ያልሆነ እንክብካቤ ሸክም በአጠቃላይ የችግሩን መጠን እና ልኬት ያጎላል። በአሉታዊ ክስተቶች ታካሚዎች ላይ የሚደርሰው ጕዳት በዓለም ዙሪያ ለሞት እና ለአካል ጕዳት ምክንያት ከሆኑት 10 ዋና ዋና መንስኤዎች መካከል አንዱ ሊሆን ይችላል። ከእነዚህ ውስጥ አብዛኞቹ ሞት እና የአካል ጉዳት ሊወገዱ የሚችሉ ናቸው። በተለምዶ በሆስፒታል ከሚታከሙ ከ10 ታማሚዎች መካከል አንዱ ጉዳት እንደሚደርስባቸው ሪፖርት ተደርጓል፣ ቢያንስ 50% መከላከል ይቻላል። አስተማማኝ ባልሆነ እንክብካቤ ምክንያት ከሚከሰቱት የጐንዮሽ ጉዳቶች መካከል ሁለት ሦስተኛ የሚሆኑት በአካል ጕዳት እና በሞት ምክንያት ያጡት አመታት የሚከሰቱት በLMICs ውስጥ ይከሰታሉ። የሕይወት መጥፋት ወይም ዘላቂ የአካል ጕዳት ጋር ተያይዞ የሚመጣው የጉዳት ወጪ የተጐዱትን ሕመምተኞች እና ቤተሰቦች አቅም እና ምርታማነት በማሳጣት በየዓመቱ ትሪሊዮን የአሜሪካ ዶላር ይገመታል። በተጨማሪም ለታካሚው እና ለቤተሰቦቻቸው የሚከፈለው የስነልቦና ወጪ( ከሚወዱት ሰው መጥፋት ወይም የአካል ጕዳት ጋር የተቆራኘ)፣ ለመለካት አስቸጋሪ ቢሆንም በእርግጥም ከፍተኛ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ,"Every year, an inadmissible number of patients suffer injuries or die because of unsafe and poor quality health care. Most of these injuries are avoidable. The burden of unsafe care broadly highlights the magnitude and scale of the problem. Patient harm due to adverse events is likely to be among the 10 leading causes of death and disability worldwide. Most of these deaths and injuries are avoidable. It is commonly reported that around 1 in 10 hospitalized patients experience harm, with at least 50% being preventable. Around two-thirds of all adverse events resulting from unsafe care, and the years lost to disability and death, occur in LMICs. It is estimated that the cost of harm associated with the loss of life or permanent disability, which results in lost capacity and productivity of the affected patients and families, amounts to trillions of US dollars every year. Furthermore, the psychological cost to the patient and their family (associated with the loss or disabling of a loved one), is certainly significant, though more difficult to measure. WHO response","A kowace shekara, adadin marasa lafiya da ba za su ƙirgu ba, na fama da rauni ko ma su mutu saboda rashin lafiya da rashin ingancin kulawar lafiya. Yawancin waɗannan raunuka ne da za a iya kauce masu. Nauyin rashin tsaro da na kulawar na nuna faɗi da girman matsalar. Lalacewar majiyyaci saboda munanan al'amura na iya kasancewa cikin manyan musabbabin mutuwa da nakasassu guda 10 a duniya. Mafi yawan wadannan mace-mace da raunuka ana iya kauce musu. An fi bayar da rahoton cewa kusan maras 1 cikin 10 da ke asibiti suna fuskantar cutarwa, waɗanda aƙalla kashi 50% ana iya yin rigakafin kamuwa da cutar da ke damun su. Kusan kashi biyu bisa uku na dukkan munanan abubuwan da suka faru sakamakon rashin tsaro ne, da kuma shekarun da suka wuce da ya jawo naƙasa da mutuwa, sun faruwa a cikin ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin hanyoyin shigar kuɗi na LMICs. An yi ƙiyasin cewa tsadar ɓarnar da ke tattare da asarar rai ko nakasa ta dindindin, wanda ke haifar da asarar ƙwazo a aiki, da yawaitar marasa lafiya da iyalai, ya kai dalar Amurka tiriliyon duk shekara. Bugu da ƙari, ƙimar tunani ga majinyaci da a danginsu (wanda ke da alaƙa da wanda aka rasa ko ya samu nakasa kuma ake ƙauna), haƙiƙa yana da mahimmanci, koda yake ya fi wahalar aunawa. Amsar da WHO ta bayar","Kila mwaka, idadi isiyokubalika ya wagonjwa hupata majeraha au kufa kwa sababu ya huduma za afya zisizo salama na duni. Mengi ya majeraha haya yanaweza kuepukika. Changamoto ya utunzaji usio salama unaonyesha kwa upana na ukubwa wa tatizo. Madhara ya mgonjwa kutokana na matukio mabaya huenda yakawa miongoni mwa visababishi 10 vinavyoongoza vya vifo na ulemavu duniani kote. Wengi wa vifo na majeraha haya yanaweza kuepukika. Inaripotiwa kwa kawaida kuwa karibu mgonjwa 1 kati ya 10 aliyelazwa hospitalini hupata madhara, na angalau 50% yanazuilika. Takriban theluthi mbili ya matukio yote mabaya yanayotokana na utunzaji usio salama, na miaka iliyopotea kwa ulemavu na kifo, hutokea katika LMICs. Inakadiriwa kuwa gharama ya madhara yanayohusiana na kupoteza maisha au ulemavu wa kudumu, ambayo husababisha kupoteza uwezo na tija ya wagonjwa na familia zilizoathirika, ni sawa na trilioni za dola za Marekani kila mwaka. Zaidi ya hayo, gharama ya kisaikolojia kwa mgonjwa na familia yake (inayohusishwa na kupoteza au kulemazwa kwa mpendwa), hakika ni muhimu, ingawa ni vigumu zaidi kupima. Jibu la WHO","Lọ́dọọdún, àìmọye àwọn aláìsàn ní àwọn ìfarapa tàbí kú nítorí ìtọ́jú ìlera tí kò láàbò tí kò sì dára. Púpọ̀ aowm ìfarapa wọ̀nyí ṣe é dènà. Àjàgà ìtọ́jú aláìláàbò ṣe àpẹẹrẹ títóbi àti ìpèsè ìṣòro náà. Ìfarapa aláìsàn nítorí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ líle ṣe é ṣe kí ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn asíwájú okùnfà ikú àti ààbọ̀ ara 10 káàkiri àgbáyé. Púpọ̀ àwọn ikú wọ̀nyí àti ìfarapa ṣe é dènà. Wọ́n sáábà máa ń ròyìn pé bí àwọn aláìsàn 1 nínú 10 ní ìrírí ìfarapa, pẹ̀lú ó kéré jù 50% tí ó ṣe é dènà. Bí ìdá méjì nínú mẹ́ta gbogbo àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ líle náà wá láti ara ìtọ́jú aláìláàbò, àti àwọn ọdún tí wọ́n pàdánù fún ààbọ̀ ara àti ikú, ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè (LMICs). Wọ́n pajú rẹ̀ dé pé iyeó ìfarapa tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àdánù ẹ̀mí tàbí ààbọ̀ ara, èyí tí ó yọrí sí àdánù agbára àti ìpèsè àwọn aláìsàn àti ẹbí, àwọn iyeó ọ̀pọ̀lọpọ̀ tírílíọ́nù dọ́là dọ́là lọ́dọọdún. Síwájú sí i, iye àdánù ìròrí fún aláìsàn àti ẹbí wọn (tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú àdánù àti ààbọ̀ ara ẹni wọn), ṣe pàtàkì púpọ̀, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó ṣòro láti díwọ̀n. Èsì WHO","Minyaka yonke, inani elingamukeleki leziguli liyalimala noma ziyafa ngenxa yokunakekelwa kwezempilo okungaphephile nokusezingeni eliphansi. Iningi lalokhu kulimala liyagwemeka. Umthwalo wokunakekelwa okungaphephile ugqamisa kabanzi ubukhulu kanye nezinga lenkinga. Ukulimala kwesiguli ngenxa yezehlakalo ezimbi kungenzeka kube phakathi kwezimbangela eziyi-10 ezihamba phambili zokufa nokukhubazeka emhlabeni wonke. Iningi lalokhu kufa nokulimala kuyagwemeka. Kuvame ukubikwa ukuthi cishe isiguli esisodwa kweziyi-10 esilaliswe esibhedlela sithola ukulimala, okungenani okungama-50% angagwemeka. Cishe izingxenye ezimbili kwezintathu zazo zonke izehlakalo ezimbi ezibangelwa ukunakekelwa okungaphephile, kanye neminyaka eyalahleka ngenxa yokukhubazeka nokufa, zenzeka kumaLMIC. Kulinganiselwa ukuthi izindleko zokulimala okuhlobene nokulahlekelwa ukuphila noma ukukhubazeka unomphela, okuholela ekulahlekelweni kwamandla kanye nokukhiqiza kweziguli ezithintekile kanye nemindeni, zifinyelela ezigidini zezigidi zamaRandi aseMelika minyaka yonke. Ngaphezu kwalokho, izindleko ezingokwengqondo esigulini nomndeni waso (ezihambisana nokulahlekelwa noma ukukhubaza othandekayo), zibaluleke kakhulu, nakuba kunzima kakhulu ukuzikala. Impendulo yeWHO" +"በታካሚ ጤና አጠባበቅ ላይ የሚደርሰውን ከፍተኛ ጫና በመገንዘብ፣ 72ኛው የዓለም ጤና ጉባኤ፣ በግንቦት 2019፣ የዓለም የታካሚ ደህንነት ቀን መቋቋሙን የሚደግፍ የውሳኔ ሃሳብ (ድብሊውኤችኤ72.6) “በታካሚ ደህንነት ላይ የሚወሰደው እርምጃ” ላይ ውሳኔ አሳለፈ። በየአመቱ መስከረም 17 ቀን ይከበራል; እና ""የታካሚ ደህንነት እንደ ዓለም አቀፍ የጤና ቅድሚያ"" እውቅና ሰጥቷል። የውሳኔ ሃሳቡ አባል ሀገራት የታካሚን ደህንነት በጤና ዘርፍ ፖሊሲዎች እና መርሃ ግብሮች ውስጥ እንደ ቁልፍ ቅድሚያ እንዲገነዘቡ ያሳስባል እና የዓለም የጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር የጤና ድርጅቱ በሥራው ውስጥ በተለይም በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን አጀንዳ ውስጥ ለታካሚዎች ደኅንነት ቍልፍ ስልታዊ ቅድሚያ እንዲሰጥ ይጠይቃል። የውሳኔ ሃሳቡ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ""ከአባል ሀገራት፣ ከክልላዊ የኢኮኖሚ ውህደት ድርጅቶች እና ከሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ጋር በመመካከር ከግል ዘርፍ ጨምሮ"" ዓለም አቀፍ የታካሚ ደህንነት የድርጊት መርሃ ግብር እንዲያዘጋጅ ጠይቋል። ይህ እቅድ በፍትሃዊነት፣ በዘላቂነት እና በተጠያቂነት መርሆዎች ላይ የተመሰረተ ይሆናል። የታቀደው የድርጊት መርሃ ግብር በአለም ጤና ድርጅት እና በሌሎች ዓለም አቀፍ የጤና እና የልማት ወኪል ድርጅት ከተዘጋጁት ዓለም አቀፍ የድርጊት መርሃ ግብሮች ጋር ተነሳሽነት እና ትስስር ይፈልጋል። ከዚህ በፊት ታይቶ የማይታወቅ ዓለም አቀፋዊ የሕመምተኛ ደኅንነት እንቅስቃሴን፣ በዚህ አካባቢ በጣም አስቸኳይ እና የተቀናጀ እርምጃ አስፈላጊነት እና ከዘላቂ የልማት ግቦች ጋር በማጣጣም የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ተነሳሽነት ""የሕመምተኛ ደኅንነት አስርት ዓመት 2020-2030""ን በየካቲት 2020 ጀምሯል።","Recognizing the huge burden of patient harm in health care, the 72nd World Health Assembly, in May 2019, adopted a resolution (WHA72.6) on “Global action on patient safety”, which endorsed the establishment of World Patient Safety Day, to be observed every year on 17 September; and recognized “patient safety as a global health priority”. The resolution urges Member States to recognize patient safety as a key priority in health sector policies and programmes, and requests the Director-General of WHO to emphasize patient safety as a key strategic priority in WHO’s work, especially within the universal health coverage (UHC) agenda. The resolution also requests WHO’s Director-General “to formulate a global patient safety action plan in consultation with Member States, regional economic integration organizations and all relevant stakeholders, including in the private sector”. This plan will be based on the guiding principles of equity, sustainability and accountability. The proposed action plan will seek inspiration and coherence with existing global action plans developed by WHO and other global health and development agencies. Responding to the unprecedented global patient safety movement, the need for very urgent and concerted action in this area, and aligning with the Sustainable Developmental Goals, WHO’s Director-General launched the WHO Flagship Initiative “A Decade of Patient Safety 2020-2030” in February 2020.","Da yake fahimtar babban nauyin cutar da marasa lafiya a fannin kiwon lafiya, Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya ta 72, a watan Mayun 2019, ta amince da wani ƙuduri (WHA72.6) kan aiki na duniya kan lafiyar marasa lafiya, wanda ya amince da kafa ranar kare lafiyar marasa lafiya ta duniya. a kiyaye kowace shekara a ranar 17 ga Satumba; kuma an fahimci cewa, amintaccen haƙuri ne aka fi ba wa muhimmanci a hukumance. Ƙudirin ya buƙaci ƙasashe (mambobin kungiyar) da su amince da amincin marasa lafiya a matsayin babban fifiko a cikin manufofi da shirye-shirye na sassan kiwon lafiya, kuma ya buƙaci Darakta-Janar na WHO da ya jaddada amincin marasa lafiya a matsayin babban muhimmin fifiko a cikin ayyukan WHO, musamman a cikin tsarin kiwon lafiya na duniya (UHC) tsarin. Ƙudirin ya kuma buƙaci Darakta-Janar na WHO da ya tsara shirin kare lafiyar majinyata a duniya tare da tuntuɓar ƙasashe (membobi) ƙungiyoyin hada-hadar tattalin arziƙin yanki da duk masu ruwa da tsaki, game da kamfanoni masu zaman kansu. Wannan shirin zai ɗoru ne a kan ƙa'idojin jagoranci na daidaito, da ɗorewa da kuma riƙon amana. Shirin aikin da aka gabatar zai nemi ƙarfafar guiwa da daidaito tare da tsare-tsaren ayyuka na duniya da hukumar WHO da sauran hukumomin lafiya da na ci gaban duniya suka ƙirƙira. Da yake mayar da martani ga ƙungiyoyin kare lafiyar majinyatan duniya da ba a taɓa ganin irinsa ba, ya jaddada buƙatar ɗaukar matakan gaggawa da haɗin kai a wannan yanki, tare da daidaitawa da kuma manufofin ci gaba mai ɗorewa, Darakta-Janar na WHO ya ƙaddamar da ɗaga tuta da zai yi aiki cikin Shekara Goma don tabbatar da amincin majinyata, 2020- 2030 tun a Fabrairun 2020.","Kwa kutambua mzigo mkubwa wa madhara ya mgonjwa katika huduma za afya, Bunge la 72 la Afya Duniani, Mei 2019, lilipitisha azimio (WHA72.6) kuhusu ""Hatua ya Kimataifa juu ya usalama wa mgonjwa"", ambayo iliidhinisha kuanzishwa kwa Siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani, kuwa kuzingatiwa kila mwaka tarehe 17 Septemba; na kutambuliwa ""usalama wa mgonjwa kama kipaumbele cha afya duniani"". Azimio hilo linahimiza Nchi Wanachama kutambua usalama wa mgonjwa kama kipaumbele muhimu katika sera na programu za sekta ya afya, na linamwomba Mkurugenzi Mkuu wa WHO kusisitiza usalama wa mgonjwa kama kipaumbele cha kimkakati cha kipaumbele katika kazi ya WHO, hasa ndani ya bima ya afya kwa wote (UHC). Azimio hilo pia linamtaka Mkurugenzi Mkuu wa WHO ""kuunda mpango wa utekelezaji wa usalama wa mgonjwa duniani kwa kushauriana na Nchi Wanachama, mashirika ya ujumuishaji wa uchumi wa kikanda na washikadau wote husika, ikiwa ni pamoja na katika sekta ya kibinafsi"". Mpango huu utazingatia kanuni elekezi za usawa, uendelevu na uwajibikaji. Mpango wa utekelezaji unaopendekezwa utatafuta msukumo na uwiano na mipango ya utekelezaji iliyopo ya kimataifa iliyoandaliwa na WHO na mashirika mengine ya kimataifa ya afya na maendeleo. Akijibu harakati za kimataifa za usalama wa wagonjwa, hitaji la hatua za haraka na za pamoja katika eneo hili, na kupatana na Malengo Endelevu ya Maendeleo, Mkurugenzi Mkuu wa WHO alizindua Mpango Mkuu wa WHO ""Muongo wa Usalama wa Wagonjwa 2020-2030"" mnamo Februari 2020.","Ṣíṣe ìdámọ̀ àjàgà ńlá ìfarapa aláìsàn nínú ìtọ́jú ìlera, Àpéjọ Ìlera Àgbáyé 72, ní Oṣù karùn-ún 2019, ṣàmúlò ọ̀nà àbáyọ! WHA72. 6) lórí ""Iṣẹ́ Àgbáyé lórí ààbò aláìsàn"", èyí tí ó fọwọ́ sí ìdásílẹ̀ Ọjọ́ Ààbò Aláìsàn Lágbàáyé, tí wọ́n yóò máa ṣe lọ́dọọdún ní 17 Oṣù Kẹ̀sán-án; àti ìdámọ̀ ""ààbò aláìsàn bí pàtàkì ìlera káríayé"". Ọ̀nà àbáyọ náà rọ àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣe ìdámọ̀ ààbò aláìsàn bí kókó pàtàkì nínú àwọn ìlànà àti ètò ẹ̀ka ìlera, bẹ́ẹ̀ ni wọ́n rọ Adarí Àgbà WHO láti tẹnumọ́ ààbò aláìsàn bí ọgbọ́n pàtàkì nínú iṣẹ́ WHO, pàápàá jùlọ láàrin ètò ìpèsè ìlera àgbáyé (UHC). Ọ̀nà àbáyọ náà tún rọ Adarí Àgbà WHO ""láti ṣe àgbékalẹ̀ ètò iṣẹ́ ààbò aláìsàn káríayé pẹ̀lú àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́, àwọn àjọ aṣàmúlò ọrọ̀ ajé ẹkùn àti gbogbo àwọn èèkàn tí wọ́n ní í ṣe, tí ó fi mọ́ ẹ̀ka aládàáni"". Ètò yìí yóò dá lórí àwọn ìlànà ìtọ́nisọ́nà déédéé, kánrinkése àti àkóyawọ́. Ètò iṣẹ́ tí wọ́n dábàá náà yóò wá ìmísí àti ìsọ̀kan pẹ̀lú àwọn ètò iṣẹ́ káríayé tí WHO ṣe àgbékalẹ̀ àti àwọn ìlera àgbáyé àti àjọ ìdàgbàsókè mìíràn. Nígbà tí ó fèsì sí ọ̀rọ̀ ààbò aláìsàn káàkiri àgbáyé tí kò ṣẹlẹ̀ rí, ìpè fún àwọn ìṣe kíákíá àti àjọṣe ní agbègbè yìí, àti àsopọ̀ pẹ̀lú Àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése, Adarí Àgbà WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ WHO Flagship Initiative ""Ẹ̀wádún kan Ààbò Aláìsàn 20200-2030"" ní Oṣù Kejì 2020.","Ngokubona umthwalo omkhulu wokulimala kwesiguli ekunakekelweni kwezempilo, iWorld Health Assembly yama-72, ngoMeyi 2019, yamukela isinqumo (WHA72.6) mayelana ""Isenzo somhlaba wonke mayelana nokuphepha kwesiguli"", esagunyaza ukusungulwa koSuku Lomhlaba Lokuphepha Kweziguli, ukuthi kubhekwe minyaka yonke mhla ziyi-17 kuMandulo; futhi kuqashelwe ""ukuphepha kwesiguli njengento ebaluleke kakhulu emhlabeni jikelele"". Lesi sinqumo sikhuthaza Amazwe Angamalungu ukuthi abone ukuphepha kwesiguli njengento ebaluleke kakhulu kuzinqubomgomo nezinhlelo zomkhakha wezempilo, futhi sicela uMqondisi-Jikelele weWHO ukuthi agcizelele ukuphepha kwesiguli njengento esemqoka ebaluleke kakhulu emsebenzini weWHO, ikakhulukazi ngaphakathi komkhakha wezempilo jikelele (UHC) uhlelo. Lesi sinqumo siphinde sicele uMqondisi-Jikelele weWHO “ukuba enze uhlelo lokusebenza lokuphepha kwesiguli emhlabeni wonke ngokubonisana namazwe angamaLungu, izinhlangano zesifunda ezihlanganisa umnotho kanye nabo bonke ababambiqhaza abathintekayo, okuhlanganisa nezimboni ezizimele”. Lolu hlelo luzosekelwa phezu kwemigomo eyisiqondiso sokulingana, ukusimama kanye nokuziphendulela. Uhlelo lokusebenza oluhlongozwayo luzofuna ugqozi nokuhambisana nezinhlelo zokusebenza ezikhona emhlabeni jikelele ezithuthukiswe yiWHO kanye nezinye izikhungo zomhlaba wonke zezempilo nentuthuko. Ephendula umnyakazo wokuphepha kwesiguli ongakaze ubonwe emhlabeni wonke, isidingo sesinyathelo esiphuthumayo nesihlangene kule ndawo, kanye nokuhambisana nezinjongo zentuthuko eziqhubekayo, uMqondisi-Jikelele weWHO wethule iWHO Flagship Initiative “Iminyaka Eyishumi Yokuphepha Kweziguli 2020-2030” ngoNhlolanja 2020." +"የአካል እንቅስቃሴ አጠቃላይ እይታ: መደበኛ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ እንደ ልብ ሕመም፣ ስትሮክ፣ የስኳር በሽታ እና በርካታ የካንሰር ዓይነቶችን የመሳሰሉ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር እንደሚረዳ ተረጋግጧል። በተጨማሪም የደም ግፊትን ለመከላከል፣ ጤናማ የሰውነት ክብደትን ለመጠበቅ እና የአዕምሮ ጤናን፣ የሕይወት ጥራት እና ደኅንነትን ለማሻሻል ይረዳል። የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ሁሉንም እንቅስቃሴዎች ያመለክታል። ንቁ ለመሆን የታወቁ መንገዶች በእግር መጓዝ፣ ብስክሌት መንዳት፣ መንኰራኵር፣ ስፖርት፣ ንቁ መዝናኛ እና ጨዋታን ይካትታሉ፣ እናም በማንኛውም የችሎታ ደረጃ እና ለሁሉም ሰው ደስታ ሊከናወን ይችላል። ይሁን እንጂ በአሁኑ ጊዜ በዓለም ዙሪያ ከሚገኙ አዋቂዎች መካከል ከአራቱ አንዱ እና 81% የሚሆኑት ወጣቶች በቂ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ እንደማያደርጉ ይገመታል። በተጨማሪም አገሮች በኢኮኖሚ እየጎለበቱ ሲሄዱ የእንቅስቃሴ-አልባነት ደረጃ እየጨመረ እና ወደ 70% ሊደርስ ይችላል, ምክንያቱም የመጓጓዣ ዘይቤዎች በመለወጥ, ለስራ እና ለመዝናኛ የቴክኖሎጂ አጠቃቀም መጨመር, ባህላዊ እሴቶች እና የማያንቀሳቀስ ባህሪያትን መጨመር። የአካል ብቃት እንቅስቃሴ-አልባነት መጨመር በጤና ስርዓት፣ በአካባቢ፣ በኢኮኖሚ ልማት፣ በማህበረሰብ ደህንነት እና በህይወት ጥራት ላይ አሉታዊ ተጽእኖ አለው። የአለም ጤና ድርጅት የአካል ብቃት እንቅስቃሴ እቅድ እ.ኤ.አ.ከ2018–2030፡ የበለጠ ንቁ ሰዎች ለጤናማ አለም፣ በሁሉም ሁኔታዎች ውስጥ የመንግስት አቋራጭ እና ባለብዙ ዘርፍ አጋርነት የአካል ብቃት እንቅስቃሴን ለመደገፍ፣ ለማቆየት እና ለመጨመር የሚረዱ ውጤታማ እና ተግባራዊ የፖሊሲ እርምጃዎችን ያቀርባል። እንደ የተቀናጀ እና ሁሉን አቀፍ ምላሽ. ተፅዕኖ፡ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ በአለም አቀፍ ደረጃ ተላላፊ ላልሆኑ በሽታዎች እና ሞት ከሚያጋልጡ ምክንያቶች አንዱ ነው።","Physical activity Overview: Regular physical activity is proven to help prevent and manage noncommunicable diseases (NCDs) such as heart disease, stroke, diabetes and several cancers. It also helps prevent hypertension, maintain healthy body weight and can improve mental health, quality of life and well-being. Physical activity refers to all movement. Popular ways to be active include walking, cycling, wheeling, sports, active recreation and play, and can be done at any level of skill and for enjoyment by everybody. Yet, current global estimates show one in four adults and 81% of adolescents do not do enough physical activity. Furthermore, as countries develop economically, levels of inactivity increase and can be as high as 70%, due to changing transport patterns, increased use of technology for work and recreation, cultural values and increasing sedentary behaviours. Increased levels of physical inactivity have negative impacts on health systems, the environment, economic development, community well-being and quality of life. The WHO Global action plan on physical activity 2018–2030: more active people for a healthier world, provides a framework of effective and feasible policy actions which can help support, retain and increase physical activity through cross-government and multisectoral partnerships across all settings, as a coordinated and comprehensive response. Impact: Physical inactivity is one of the leading risk factors for noncommunicable diseases (NCDs) and death worldwide.","Ayyukan motsa jiki Bayani: An tabbatar da cewa, aikin motsa jiki na yau da kullum na taimaka wa rigakafi da hana kamuwa da cututtukan da ba na yaɗuwa ba (NCDs) kamar cututtukan zuciya, da na bugun jini, da na ciwon suga da ma na cututtukan daji da yawa. Haka nan, yana taimaka wa hana kamuwa da hawan jini, da kula da lafiyar jiki kuma yana iya inganta lafiyar ƙwaƙwalwa, da ingancin rayuwa da walwala. Ayyukan motsa jiki na nufin dukkan motsin mutum. Shahararrun hanyoyin samun kuzari sun haɗa da; tafiyar ƙafa, da na keke, ko keken atisayi, ko keken wasanni, da motsa jiki, da nishaɗi, da wasanni, kuma ana iya yin su a kowane mataki da yanayi da jin daɗi gwargwadon mutum. Duk da haka, ƙididdigar duniya na yanzu na nuni da cewa, ɗaya cikin manyan mutane huɗu da kuma kashi 81% na matasa ba sa samun isasshen motsa jiki. Bugu da ƙari kuma, yayin da ƙasashe ke tasowa ta fuskar tattalin arziki, matakan rashin aiki yana ƙaruwa kuma zai iya kaiwa kashi 70 cikin ɗari, saboda canzuwar yanayin sufuri, da ƙaruwar amfani da fasaha don gudanar da ayyuka da nishaɗi, da tasirin al'adu da kuma ƙaruwar halayyar zama guri guda. Ƙaruwar yawaitan matakan rashin motsa jiki na ba da mummunar sakamako a kan tsarin kiwon lafiya, da na muhalli, da ci gaban tattalin arziƙi, da jin daɗin al'umma, da ma ingancin rayuwa. Shirin WHO na Duniya game da motsa jiki na shekarar 2018 ""2030: akwai buƙatar ayyukan da ke motsa jiki, sannan ya ba da tsari na ayyukan da za su yi tasiri wajen haɓaka lafiya, da tasiri waɗanda za su iya taimakawa, da riƙewa da haɓaka aikin jiki ta hanyar haɗin guiwar gwamnati da ƙungiyoyi daban-daban a duk yankuna, a matsayin haɗin kai kuma cikakkiyar amsa. Tasiri: Rashin ayyukan motsa jiki na ɗaya daga cikin manyan abubuwan haɗari da ke wanzar da cututtuka marasa yaɗuwa (NCDs) da mutuwa a duk duniya.","Shughuli ya kimwili Muhtasari: Mazoezi ya kawaida ya mwili yamethibitishwa kusaidia kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoambukiza (NCDs) kama vile ugonjwa wa moyo, kiharusi, kisukari na saratani kadhaa. Pia husaidia kuzuia shinikizo la damu, kudumisha uzito wa mwili wenye afya na inaweza kuboresha afya ya akili, ubora wa maisha na ustawi. Shughuli ya kimwili zinahusu mihangaiko yote. Njia maarufu za kuwa hai ni pamoja na kutembea, kuendesha baiskeli, kuendesha gari kwa magurudumu, michezo, burudani na uchezaji, na zinaweza kufanywa katika kiwango chochote cha ustadi na kufurahishwa na kila mtu. Hata hivyo, makadirio ya sasa ya kimataifa yanaonyesha mtu mzima mmoja kati ya wanne na 81% ya vijana hawafanyi shughuli za kutosha za kimwili. Zaidi ya hayo, kadiri nchi zinavyoendelea kiuchumi, viwango vya kutofanya kazi huongezeka na vinaweza kuwa vya juu hadi 70%, kutokana na mabadiliko ya mifumo ya usafiri, kuongezeka kwa matumizi ya teknolojia kwa kazi na burudani, maadili ya kitamaduni na kuongezeka kwa tabia za kukaa. Kuongezeka kwa viwango vya kutofanya mazoezi ya mwili kuna athari mbaya kwa mifumo ya afya, mazingira, maendeleo ya kiuchumi, ustawi wa jamii na ubora wa maisha. Mpango wa utekelezaji wa WHO kuhusu shughuli za kimwili 2018-2030: watu wanaofanya kazi zaidi kwa ajili ya ulimwengu wenye afya bora, unatoa mfumo wa hatua madhubuti na zinazowezekana za sera ambazo zinaweza kusaidia, kuhifadhi na kuongeza shughuli za kimwili kupitia ushirikiano wa serikali na sekta mbalimbali katika mazingira yote, kama jibu lililoratibiwa na la kina. Athari: Kutofanya mazoezi ya kimwili ni mojawapo ya sababu kuu za hatari kwa magonjwa yasiyoambukiza (NCDs) na vifo duniani kote.","Ìfaraṣiṣẹ́ Ìsọnísókí: Ìfaraṣiṣẹ́ òòrèkóòrè ni wọ́n ti jẹ́rìí pé ó ń ṣe ìrànlọ́wọ́ àti àkóso àwọn àìsàn tí kì í ràn (NCDs) bí àìsàn ọkàn, ẹ̀gbà, àtọ̀gbẹ àti onírúurú jẹjẹrẹ. Ó tún ń dènà ẹ̀jẹ̀ ríru, àkóso ìwúwo ara tí ó bá ìlera mu bẹ́ẹ̀ sì ni ó lè ìlọsíwájú bá ìlera orí, iyì ìgbésí ayé àti àlàáfíà. Ìfaraṣiṣẹ́ ni gbogbo ìyanká. Àwọn ọ̀nà tí ó dára láti wà ní ẹnu iṣẹ́ ni rínrìn, wíwa kẹ̀kẹ́, àgbá yígí, àwọn eré ìdárayá, ìnajú aláápọn àti eré, bẹ́ẹ̀ sì ni ó lè jẹ́ ṣíṣe ní èyíkéyìí ìpele ìmọ̀-ọ́nṣe àti fún ìgbádùn láti ọwọ́ gbogbo ènìyàn. Síbẹ̀, iye àìpẹ́ káríayé fi hàn pé ọ̀kan nínú àgbàlagbà mẹ́rin àti 81% àwọn ọ̀dọ́ kì í ṣe ìfaraṣiṣẹ́ tí ó tó. Síwájú sí i, bí àwọn orílẹ̀ èdè tí ń gòkè àgbà nínú ọrọ̀ ajé, àwọn ìpele àìṣáápọn lè pọ̀ tó 70%, nítorí àwọn bátánì ìgbòkègbodò ọkọ̀ tí wọ́n ń yípadà, ìgbòòrò nínú ìlò ìmọ̀ ẹ̀rọ fún iṣẹ́ àti ìnajú, àwọn ohun àṣà àti ìgbòòrò àwọn ìwà ìnajú aláìsáápọn. Ìdàgbàsókè àwọn ìpele àìṣáápọn eré ìdárayá ní àwọn ipa òdì lórí àwọn ètò ìlera, àyíká, ìdàgbàsókè ọrọ̀ ajé, alaadiat àwùjọ àti àbùdá ìgbé ayé. Ètò iṣẹ́ káríayé WHO lórí ìdárayá 2018-2030: àwọn ènìyàn aláápọn fún ayé onílera, ìpèsè ìhun-iṣẹ́ fún àwọn iṣẹ́ ìlànà tí ó múnádóko tí ó sì sé e ṣe èyí tí ó lè ṣe àtìlẹ́yìn, ìlò àti ìlọsíwájú ìfaraṣiṣẹ́ nípasẹ̀ àwọn ìbánidòwòpọ̀ ìjọba sí ìjọba àti ẹgbẹ́ sí ẹgbẹ́ káàkiri gbogbo àwọn ibùdó, gẹ́gẹ́ bí èsì gbòòrò tí ó sì ní ètò. Ipa: Ìfaraṣiṣẹ́ jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn asíwájú ewu fún àwọn àìsàn tí kì í ràn (NCDs) àti ikú káàkiri àgbáyé.","Umsebenzi womzimba Uhlolojikelele: Ukuvivinya umzimba njalo kufakazelwa ukusiza ukuvikela nokulawula izifo ezingatheleleki (amaNCD) njengesifo senhliziyo, unhlangothi, isifo sikashukela kanye nomdlavuza eminingana. Kuyasiza futhi ukuvimbela umfutho wegazi ophakeme, ukugcina isisindo somzimba esinempilo futhi kungathuthukisa impilo yengqondo, ikhwalithi yokuphila nokuphila kahle. Umsebenzi womzimba ubhekisela kukho konke ukunyakaza. Izindlela ezidumile zokusebenza zifaka ukuhamba, ukugibela ibhayisikili, ukuhamba ngamasondo, ezemidlalo, ukuzilibazisa okumatasa nokudlala, futhi kungenziwa kunoma yiliphi izinga lekhono nokuthokozelwa yiwo wonke umuntu. Nokho, izilinganiso zamanje zomhlaba jikelele zibonisa umuntu omdala oyedwa kwabane kanti u-81% wentsha akawenzi umsebenzi womzimba owanele. Ngaphezu kwalokho, njengoba amazwe ethuthuka ngokomnotho, amazinga okungasebenzi ayanda futhi angaba phezulu aze afike ku-70%, ngenxa yokushintsha kwendlela yokuthutha, ukwanda kokusetshenziswa kobuchwepheshe emsebenzini nokungcebeleka, izindinganiso zamasiko kanye nokwanda kokuziphatha kokunganyakazi. Ukwenyuka kwamazinga okungasebenzi komzimba kunomthelela omubi ezinhlelweni zezempilo, imvelo, ukuthuthukiswa komnotho, inhlalakahle yomphakathi kanye nezinga lempilo. Uhlelo lokusebenza lweWHO Global mayelana nokuvivinya umzimba 2018–2030: abantu abakhuthele kakhulu emhlabeni onempilo, luhlinzeka ngohlaka lwezenzo zenqubomgomo ezisebenzayo nezinokwenzeka ezingasiza ukusekela, ukugcina nokukhulisa umsebenzi womzimba ngokusebenzisa ukubambisana kukahulumeni kanye nemikhakha eminingi kuzo zonke izilungiselelo, njengempendulo edidiyelwe nephelele. Umthelela: Ukungasebenzi komzimba kungenye yezinto ezihamba phambili engozini yezifo ezingathathelwana (amaNCD) nokufa emhlabeni wonke." +"ለካንሰር፣ ለልብ ሕመም፣ ለስትሮክ እና ለስኳር በሽታ የመጋለጥ ዕድልን በ20-30% ይጨምራል። የአለም ህዝብ የበለጠ ንቁ ቢሆን በአመት ከአራት እስከ አምስት ሚሊዮን ሞትን መከላከል እንደሚቻል ይገመታል። ከአራት ጎልማሶች አንዱ እና ከአምስት ታዳጊዎች አራቱ በቂ የሆነ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አያደርጉም። ሴቶች እና ልጃገረዶች በአጠቃላይ ከወንዶች እና ከወንድ ልጆች ያነሱ ንቁ ናቸው, ይህም የጤና አለመመጣጠን እያሰፋ ነው። በእድሜ የገፉ ጎልማሶች እና የአካል ጉዳተኞች ንቁ የመሆን እድላቸው አነስተኛ ሲሆን የአካል፣ የአዕምሮ እና የማህበራዊ ጤና ጥቅሞቹንም ያጣሉ። የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ ህብረተሰቡን በድብቅ እና በማደግ ላይ ባለው የህክምና አገልግሎት ወጪ እና ምርታማነትን በማጣት ጫና ያሳድራል። እ.ኤ.አ. በ 2016 የተደረጉ ግምቶች እንደሚያሳዩት የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ የጤና ስርዓቱን 54 ቢሊዮን ዶላር ያስወጣ ሲሆን 14 ቢሊዮን ዶላር ኢኮኖሚያዊ ኪሳራ አስከትሏል ። ከሁለቱም ከፍተኛ ገቢ ያላቸው፣ እንዲሁም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ካላቸው አገሮች (LMICs) የሚገመተው ግምት እንደሚያመለክተው ከ1-3 በመቶ የሚሆነው የብሔራዊ የጤና እንክብካቤ ወጪዎች በአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለመኖር ምክንያት ናቸው። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ በአለም አቀፍ ደረጃ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ ደረጃዎችን ለመቅረፍ ለሚያስፈልገው አስቸኳይ ፍላጎት ምላሽ የአለም ጤና ድርጅት የአካል ብቃት እንቅስቃሴን እ.ኤ.አ 2018–2030፡የበለጠ ንቁ የሆኑ ሰዎች ለጤናማ ዓለም እንዲሆኑ እና አገራት እና ባለድርሻ አካላት እነዚህን እርምጃዎች በአራቱ ቍልፍ መስኮች እንዲተገብሩ ይደግፋል።","It increases the risk of cancer, heart disease, stroke and diabetes by 20–30%. It is estimated that four to five million deaths per year could be averted if the global population was more active. One in four adults – and four out of five adolescents don’t do enough physical activity. Women and girls generally are less active than men and boys, widening health inequalities. Older adults and people living with disabilities are also less likely to be active and miss out on the physical, mental and social health benefits. Physical inactivity burdens society through the hidden and growing cost of medical care and loss of productivity. Estimates from 2016 show that physical inactivity cost the health system US$ 54 billion, and resulted in US$ 14 billion in economic losses. Estimates from both high-income, as well as low- and middle-income countries (LMICs) indicate that between 1–3% of national health care expenditures are attributable to physical inactivity. WHO response In response to the urgent need to address physical inactivity levels worldwide, WHO developed the Global action plan on physical activity 2018–2030 (GAPPA): more active people for a healthier world, and supports countries and stakeholders to implement these actions across the four key areas;","Yana ƙara haɗarin kamuwa da ciwon daji, ko cututtukan zuciya, da bugun jini, da kuma ciwon suga nan da shekarar 2030. An ƙiyasta cewa za a iya daƙile mace-mace miliyan huɗu zuwa biyar a kowace shekara idan mafi yawan al'ummar duniya na da kuzarin aiki. Ɗaya ne kawai acikin manyan mutane huɗu, da kuma huɗu cikin biyar na samari ba sa samun isasshen motsa jiki. Mata da 'yan mata kwata-kawata da ma ba su da kuzarin aiki da ya kusa da na maza, ana ƙoƙarin cike gurbin rashin daidaiton lafiya. Tsofaffi da nakasassu ma na da ƙarancin yin aiki da ke motsa jiki, hakan ke sa su rasa fa'idojin lafiyar jiki, da na tunani da kuma zamantakewa. Rashin motsa jiki yana dankwafar da al'umma ta hanyar ƙara wa lafiya tsada da hasarar yawan aikace -aikace. Ƙididdiga daga dubu biyu da sha shida 2016 sun nuna cewa ƙimanin dalar Amurka biliyan hamsin da huɗu ne ya tafi a tsarin kiwon lafiya ta dalilin rashin motsa jiki, kuma ya haifar da asarar dala biliyan sha huɗu 14 na tattalin arziki. Ƙididdiga daga duka manyan masu samun kudin shiga, da kuma ƙananan ƙasashe masu matsakaicin kuɗi (LMICs) sun nuna cewa tsakanin kashi 1-3% na kashe kuɗin kula da lafiya na ƙasa ana danganta su da rashin motsa jiki. WHO sun amsa Dangane da buƙatar gaggawa don magance matakan rashin motsa jiki a duk duniya, ""WHO"" sun samar da tsarin motsa jiki na musamman a matakin duniya dubu biyu da goma sha taƙwas 2018 zuwa dubu biyu da talatin (GAPPA) : ƙarin samun mutane masu kuzari don samar da duniya mafi koshin lafiya, kuma yana tallafawa ƙasashe da masu madafa iƙo domin aiwatar da waɗannan muhimman fannoni huɗu:;","Inaongeza hatari ya saratani, ugonjwa wa moyo, kiharusi na kisukari kwa 20-30%. Inakadiriwa kuwa vifo milioni nne hadi tano kwa mwaka vinaweza kuepukwa ikiwa idadi ya watu ulimwenguni ingekuwa hai zaidi. Mmoja kati ya watu wazima wanne - na vijana wanne kati ya watano hawafanyi shughuli za kutosha za kimwili. Wanawake na wasichana kwa ujumla hawana shughuli nyingi kuliko wanaume na wavulana, na hivyo kuongeza tofauti za kiafya. Wazee na watu wanaoishi na ulemavu pia wana uwezekano mdogo wa kuwa hai na kukosa faida za kiafya, kiakili na kijamii. Kutokuwa na shughuli za kimwili hulemea jamii kupitia gharama iliyofichwa na inayoongezeka ya huduma ya matibabu na kupoteza tija. Makadirio ya mwaka 2016 yanaonyesha kuwa kutofanya mazoezi ya mwili kuligharimu mfumo wa afya dola bilioni 54, na kusababisha hasara ya kiuchumi ya dola bilioni 14. Makadirio kutoka kwa nchi zenye mapato ya juu, pamoja na nchi za kipato cha chini na cha kati (LMICs) yanaonyesha kuwa kati ya 1-3% ya matumizi ya afya ya kitaifa yanatokana na kutokuwa na shughuli za kimwili. Jibu la WHO Ili kukabiliana na hitaji la dharura la kushughulikia viwango vya kutofanya mazoezi ya mwili kote ulimwenguni, WHO ilitengeneza mpango wa utekelezaji wa Global juu ya mazoezi ya mwili 2018-2030 (GAPPA): watu walio hai zaidi kwa ulimwengu wenye afya bora, na kuunga mkono nchi na washikadau kutekeleza vitendo hivi katika mambo makuu manne.;","Ó máa ń gbòòrò ewu jẹjẹrẹ, àrùn ọkàn, ẹ̀gbà àti àtọ̀gbẹ pẹ̀lú 20-30%. Wọ́n díwọ̀n rẹ̀ pé àwọn ikú bí mílíọ̀nù mẹ́rin sí márùn-ún lọ́dún lè di yíyẹ̀ bí àwọn ènìyàn àgbáyé bá ṣe eré ìdárayá sí i. Ọ̀kan nínú àwọn àgbàlagbà mẹ́rin - àti mẹ́rin nínú àwọn ọ̀dọ́ márùn-ún kì í ṣe ìfaraṣiṣẹ́ ó tó. Àwọn obìnrin àti ọmọbìnrin gbogbo kì í ṣe eré ìdárayá tí àwọn ọkùnrin àti ọmọkùnrin, èyí tí ó ń fi àlàfo sí àìṣedéédé ìlera. Àwọn àgbàlagbà àti àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ààbọ̀ ara ní ó ṣe é ṣe kí wọ́n má fara ṣiṣẹ́ tí wọ́n yóò sì pàdánù àwọn àǹfààní ìlera ara, ìròrí àti àwùjọ. Àìṣe eré ìdárayá ń kó ìṣòro bá àwùjọ nípasẹ̀ ìfarasin àti ìgbòòrò iye ìtọ́jú ìlera ìṣègùn àti àdánù ìpèsè. Ìṣirò láti ọdún 2016 fi hàn pé àìṣe eré ìdárayá ti nà ètò ìlera ní bílíọ́nù 54 US$, tí ó sì yọrí sí bílíọ́nù 14 US$ àwọn àdánù ọrọ̀ ajé. Ìṣirò láti àwọn orílẹ̀ èdè elérè gọbọi àti àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè (LMICs) tọ́ka pé láàrin 1-3% àwọn owónàá ìtọ́jú ìlera orílẹ̀ èdè ni wọ́n fi sọrí ìfaraṣiṣẹ́. Èsì WHO Ní èsì sí ìlò kíákíá láti kojú àìsí ìdárayá ní àwọn ìpele káàkiri àgbáyé, WHO ṣè àgbékalẹ̀ ètò iṣẹ́ káríayé lórí àìsí ìdárayá 2018-2030 (GAPPA): àwọn ènìyàn tí ń ṣe eré ìdárayá sí fún ìlera àgbáyé, àti àtìlẹ́yìn àwọn orílẹ̀ èdè àti èèkàn láti ṣàmúlò àwọn iṣẹ́ wọ̀nyí káàkiri àwọn àgbègbè pàtàkì mẹ́rin.;","Yandisa ingozi yomdlavuza, isifo senhliziyo, unhlangothi kanye nesifo sikashukela ngama-20-30%. Kulinganiselwa ukuthi ukufa kwabantu abayizigidi ezine kuya kwezinhlanu ngonyaka kungagwenywa ukube inani labantu emhlabeni wonke belisebenza kakhulu. Umuntu omdala oyedwa kwabane – kanye nentsha emine kweyisihlanu ayiwenzi umsebenzi womzimba owanele. Abesifazane namantombazane ngokuvamile abakhuthele kakhulu kunabesilisa nabafana, okwandisa ukungalingani kwezempilo. Abantu abadala asebekhulile kanye nabantu abaphila nokukhubazeka nabo mancane amathuba okuba bakhuthale futhi baphuthelwe izinzuzo zempilo yomzimba, yengqondo neyomphakathi. Ukungasebenzi komzimba kuthwalisa umphakathi ngezindleko ezifihliwe nezikhulayo zokunakekelwa kwezempilo kanye nokulahlekelwa umkhiqizo. Izilinganiso zango-2016 zibonisa ukuthi ukungasebenzi komzimba kubiza uhlelo lwezempilo ama-US$54 bhiliyoni, futhi kubangele ukulahlekelwa kwezomnotho kwama-US$ 14 bhiliyoni. Izilinganiso ezivela kuwo womabili amazwe anemali engenayo ephezulu, kanye nalawo anemali engenayo ephansi naphakathi (amaLMIC) abonisa ukuthi phakathi kuka-1–3% wezindleko zokunakekelwa kwezempilo kuzwelonke kudalwe ukungenzi lutho ngokomzimba. Impendulo yeWHO Ukusabela esidingweni esiphuthumayo sokubhekana namazinga okungasebenzi ngokomzimba emhlabeni wonke, iWHO ithuthukise uhlelo lwe-Global action mayelana nomsebenzi womzimba 2018-2030 (GAPPA): abantu abakhuthele kakhulu emhlabeni onempilo, futhi isekela amazwe nababambiqhaza ukuthi basebenzise lezi zenzo kuzo zonke izinkinobho ezine. izindawo;" +"በሁሉም ህዝቦች መካከል የአካል ብቃት እንቅስቃሴን ለመጨመር ሀገራት ተገቢ ፖሊሲዎችን፣ የኢንቨስትመንት ጉዳዮችን እና የፋይናንስ ዘዴዎችን እንዲያዘጋጁ ለመርዳት በቅርብ ማስረጃዎች እና መግባባት የተደገፉ የአለም አቀፍ ፖሊሲ እና ደረጃዎች ተዘምነዋል። ዓለም አቀፋዊ መሳሪያዎች እና ግብዓቶች እንደ መራመድ እና ብስክሌት የመሳሰሉ ቁልፍ እንቅስቃሴዎችን ለማስተዋወቅ የሚረዱ መሳሪያዎችን ያካትታሉ; የአካል ብቃት እንቅስቃሴን ወደ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ ማቀናጀት; ባህሪያትን ለመለወጥ የሚረዱ ዲጂታል መድረኮችን በመጠቀም መፍጠር። ከስፖርት፣ ከመጓጓዣ እና ከአካባቢ ጥበቃ ዘርፎች ጋር ቅንጅት እና ትብብር፣ ""ስፖርት ለሁሉም"" ተነሳሽነት ማጠናከር የከተማ ንድፍ እና የመጓጓዣ ስርዓቶች ለሁሉም ሰው የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ደህንነቱ የተጠበቀ ቦታዎችን እና እድሎችን መስጠቱን ያረጋግጣል። እንደ ዓለም አቀፍ የአካል ብቃት መጠይቅ(ጂፒኤኪው) እና ዓለም አቀፍ የትምህርት ቤት-ተኮር የተማሪ ጤና ጥናት( ጂኤስኤችኤስ) ባሉ መሣሪያዎች አማካይነት ዓለም አቀፍ እድገትን መከታተል አገራት ከአካል ብቃት እንቅስቃሴ ጋር የተዛመዱ የባህሪ አደጋ ምክንያቶችን እንዲገመግሙ ይረዳቸዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ለዓለም የጤና ጉባኤ በ2030 የአካል ብቃት እንቅስቃሴን በ15 በመቶ ለማሳደግ በዓለም አቀፍ ደረጃ የተገኘውን እድገት እና የ2021፣ 2026 እና 2030 የጂኤፒፒኤ ግቦች ሪፖርት አቅርቧል። በአካል ብቃት እንቅስቃሴ ላይ ስላለው ስራ የበለጠ መረጃ ለማግኘት ወደ የዓለም ጤና ድርጅት ቡድኖች ይሂዱ።","Global policy and standards, underpinned by latest evidence and consensus, are updated to help countries develop appropriate policies, investment cases and financing mechanisms to increase levels of physical activity among all populations. Global tools and resources include toolkits to promote key activities, such as walking and cycling; integrating physical activity into primary health care; and innovations using digital platforms to help change behaviours. Coordination and collaboration with the sports, transport and environment sectors, strengthen “sport for all” initiatives and ensure urban design and transport systems provide safe places and opportunities for physical activity for everyone. Monitoring global progress through instruments such as Global physical activity questionnaire (GPAQ) and the Global school-based student health survey (GSHS) help countries assess behavioural risk factors relating to physical activity. WHO reports to the World Health Assembly on the global progress to increase physical activity by 15% by 2030, and GAPPA milestones of 2021, 2026, and 2030. For more information on the work on physical activity go to WHO teams.","Manufofin duniya da ƙa'idodi, waɗanda sabbin shaidu da yarjejeniya suka ƙarfafa, an sabunta su don taimakawa ƙasashe haɓaka manufofin da suka dace, shari'o'in saka hannun jari da hanyoyin ba da kuɗi don haɓaka matakan motsa jiki a tsakanin dukkan jama'a. Kayan aiki na duniya da albarkatu sun haɗa da kayan aiki don haɓaka mahimman ayyuka, kamar tafiya da hawan keke; haɗa ayyukan jiki cikin kulawar lafiya na farko; da sabbin abubuwa ta amfani da dandamali na dijital don taimakawa canza halaye. Haɗin kai da haɗin gwiwa tare da sassan Wasanni, Sufuri da Muhalli, ƙarfafa Wasanni don duk wani shiri da tabbatar da ƙira da tsarin sufuri na birane suna ba da wurare masu aminci da damar motsa jiki ga kowa da kowa. Kula da ci gaban duniya ta hanyar kayan aiki kamar tambayoyin motsa jiki na duniya (GPAQ) da Binciken Kiwon Lafiyar Dalibai na Duniya (GSHs) na taimaka wa ƙasashe tantance abubuwan haɗarin ɗabi'a da suka shafi motsa jiki. WHO ta ba da rahoto ga Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya game da Ci gaban Duniya don haɓaka motsa jiki da kashi 15% nan da 2030, da GAPPA matakan 2021, 2026, da 2030. Domin ƙarin bayani kan aikin motsa jiki je zuwa ƙungiyoyin WHO.","Sera na viwango vya kimataifa, vikiungwa mkono na ushahidi na makubaliano ya hivi punde, vinasasishwa ili kusaidia nchi kutayarisha sera zinazofaa, kesi za uwekezaji na mbinu za ufadhili ili kuongeza viwango vya shughuli za kimwili miongoni mwa makundi yote. Zana na nyenzo za kimataifa ni pamoja na vifaa vya kukuza shughuli muhimu, kama vile kutembea na kuendesha baiskeli; kuunganisha shughuli za kimwili katika huduma ya afya ya msingi; na ubunifu kwa kutumia mifumo ya kidijitali kusaidia kubadilisha mienendo. Uratibu na ushirikiano na sekta za michezo, usafiri na mazingira, huimarisha mipango ya ""michezo kwa wote"" na kuhakikisha muundo wa mijini na mifumo ya usafiri hutoa maeneo salama na fursa za shughuli za kimwili kwa kila mtu. Kufuatilia maendeleo ya kimataifa kupitia zana kama vile hojaji ya shughuli za kimwili Duniani (GPAQ) na Utafiti wa Afya ya Wanafunzi wa Kimataifa (GSHS) husaidia nchi kutathmini vipengele vya hatari vya kitabia vinavyohusiana na shughuli za kimwili. WHO inaripoti kwa Baraza la Afya Ulimwenguni kuhusu maendeleo ya kimataifa ya kuongeza shughuli za mwili kwa 15% ifikapo 2030, na hatua muhimu za GAPPA za 2021, 2026, na 2030. Kwa habari zaidi juu ya kazi ya mazoezi ya mwili nenda kwa timu za WHO.","Àwọn ìlànà àti òṣùwọ̀n àgbáyé, tí ẹ̀rí àti àdéhùn tuntun gbé ró, ti di ìmúdójú-ìwọ̀n láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà, ọ̀ràn ìdókòwò àti àwọn ọgbọ́n ìṣúná láti mú ìtẹ̀síwájú bá àwọn ìpele ìfaraṣiṣẹ́ láàrin gbogbo àwọn ènìyàn. Àwọn irinṣẹ́ àti èròjà káríayé ni irinṣẹ́ láti ṣe ìgbéga àwọn iṣẹ́ pàtàkì, bí rírìn àti wíwà kẹ̀kẹ́; ṣíṣe àmúlò àwọn eré ìdárayá sínú ìtọ́jú ìlera abẹ́lé; àti àwọn àtinúdá ọ̀tun lílo àwọn gbàgede ẹ̀rọ ayélujára láti ṣe ìrànlọ́wọ́ ìyípadà àwọn ìwà. Ìṣàkóso àti àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹ̀ka eré ìdárayá, ìgbòkègbodò ọkọ̀ àti àyíká, ṣe ìrónilágbára ètò ""eré ìdárayá fún gbogbogbò"" kí wọ́n sì ṣe àgbékalẹ̀ ìgbàlódé àti àwọn ètò ìgbòkègbodò ọkọ̀ pèsè àwọn ibi aláàbò àti àwọn àǹfààní fún eré ìdárayá fún gbogbo ènìyàn. Ṣíṣe àmójútó ìlọsíwájú káríayé nípasẹ̀ àwọn irinṣẹ́ bí iṣẹ́ ìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò eré ìdárayá Káríayé (GPAQ) àti ìwádìí ìlera àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ajẹmọ́ ilé ẹ̀kọ́ Káríayé (GSHS) ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àyẹ̀wò ewu ìwà tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú iṣẹ́. WHO jáb���̀ fún Àpéjọ Ìlera Àgbáyé lórí ìlọsíwájú káríayé láti mú ìdàgbàsókè bá ìfaraṣiṣẹ́ pẹ̀lú 15% ní 2030, àti àwọn àṣeyọrí GAPPA ""ti 2021, 2026, àti 2030. Fún àlàyé sí i lórí iṣẹ́ lórí ìfaraṣiṣẹ́ lọ sí àwọn ẹgbẹ́ WHO.","Inqubomgomo namazinga omhlaba, asekelwe ubufakazi bakamuva nokuvumelana, ayabuyekezwa ukuze asize amazwe akhe izinqubomgomo ezifanele, izimo zokutshala izimali kanye nezindlela zezimali zokwandisa amazinga okusebenza ngokomzimba phakathi kwazo zonke izakhamuzi. Amathuluzi nezinsiza zomhlaba wonke ahlanganisa amathuluzi okuthuthukisa imisebenzi ebalulekile, njengokuhamba ngezinyawo nokuhamba ngebhayisikili; ukuhlanganisa umsebenzi womzimba ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo; kanye nokuqanjwa kabusha kusetshenziswa izinkundla zedijithali ukusiza ukushintsha ukuziphatha. Ukudidiyela nokusebenzisana nemikhakha yezemidlalo, ezokuthutha kanye nemvelo, kuqinisa imizamo “yezemidlalo yawo wonke umuntu” nokuqinisekisa ukuthi ukwakheka kwedolobha kanye nezinhlelo zokuthutha kunikeza izindawo eziphephile namathuba okuzivocavoca kuwo wonke umuntu. Ukwengamela inqubekelaphambili yomhlaba kusetshenziswa amathuluzi afana neGlobal physical exercise questionnaire (GPAQ) kanye neGlobal school-based health yabafundi inhlolovo (GSHS) kusiza amazwe ukuthi ahlole izici zokuziphatha eziyingozi ezihlobene nomsebenzi womzimba. IWHO ibika kuMhlangano Wezempilo Womhlaba mayelana nenqubekelaphambili yomhlaba wonke yokwandisa umsebenzi womzimba ngo-15% ngo-2030, kanye nengqophamlando yeGAPPA ka-2021, 2026, kanye no-2030. Ukuze uthole ulwazi olwengeziwe ngomsebenzi wokuzivocavoca umzimba vakashela amaqembu eWHO." +የእንክብካቤ ጥራት አጠቃላይ እይታ፡ የእንክብካቤ ጥራት ለግለሰቦች እና ህዝቦች የጤና አገልግሎቶች የሚፈለጉትን የጤና ውጤቶች የመጨመር እድልን የሚጨምርበት ደረጃ ነው። በመረጃ መሠረት ሙያዊ እውቀት ላይ የተመሰረተ ሲሆን ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ለማምጣት ወሳኝ ነው። ሃገራት የሁሉንም ሰው ጤንነት ለማስተበቅ ቁርጠኛ እንደመሆናቸው መጠን የጤና እንክብካቤ እና የጤና አገልግሎቶችን ጥራት በጥንቃቄ ማጤን የግድ አስፈላጊ ነው። ጥራት ያለው የጤና እንክብካቤ በብዙ መንገዶች ሊገለጽ ይችላል ነገር ግን ጥራት ያላቸው የጤና አገልግሎቶች መሆን አለባቸው የሚል እውቅና እየጨመረ ነው። ውጤታማ - በማስረጃ ላይ የተመሰረተ የጤና አጠባበቅ አገልግሎት ለሚያስፈልጋቸው ሰዎች መስጠት ደህንነቱ የተጠበቀ - እንክብካቤው የታሰበላቸው ሰዎች ላይ ጉዳት እንዳይደርስ መከላከል; እና ህዝብን ያማከለ - ለግል ምርጫዎች፣ ፍላጎቶች እና እሴቶች ምላሽ የሚሰጥ እንክብካቤ መስጠት። ጥራት ያለው የጤና አጠባበቅ ጥቅማጥቅሞችን ለመገንዘብ፣ የጤና አገልግሎቶች የሚከተሉት መሆን አለባቸው። ወቅታዊ - የጥበቃ ጊዜን እና አንዳንድ ጊዜ ጎጂ መዘግየቶች መቀነስ;,"Quality of care Overview: Quality of care is the degree to which health services for individuals and populations increase the likelihood of desired health outcomes. It is based on evidence-based professional knowledge and is critical for achieving universal health coverage. As countries commit to achieving Health for All, it is imperative to carefully consider the quality of care and health services. Quality health care can be defined in many ways but there is growing acknowledgement that quality health services should be: Effective – providing evidence-based healthcare services to those who need them; Safe – avoiding harm to people for whom the care is intended; and People-centred – providing care that responds to individual preferences, needs and values. To realize the benefits of quality health care, health services must be: Timely – reducing waiting times and sometimes harmful delays;","ingancin kulawa Bayani: Ingancin kulawa shine matakin da hidimar nan na kiwon lafiya ga daidaikun mutane da yawan jama'a ke ƙara yuwuwar sakamakon lafiyar da ake so. Ya dogara ne akan ilimin ƙwararru na tushen shaida kuma yana da mahimmanci don cimma ɗaukar kewaye duniya baki ɗaya. Kamar yadda ƙasashe suka himmatu wajen samar da lafiya ga kowa, ya zama wajibi a yi la'akari da ingancin kulawa da ayyukan kiwon lafiya a hankali. Ana iya bayyana ingantaccen kiwon lafiya ta hanyoyi da yawa amma ana samun ƙarin yarda cewa ingantaccen kiwon lafiya ya kamata su kasance: Mai tasiri - Samar da hidindimu na kiwon lafiya na tushen shaida ga waɗanda ke buƙatar su; Wanda ya dogara da mutane da kulawa ,ke amsa abubuwan da aka zaɓa, buƙatu da ƙima. Wanda ya dogara da mutane - ba da kulawa wanda ke amsa abubuwan da aka zaɓa, buƙatu da ƙima. Don gane fa'idodin ingantaccen kiwon lafiya, sabis na kiwon lafiya dole ne: Lokacin da ya dace - rage lokutan jira kuma wani lokacin jinkiri mai cutarwa;","Ubora wa huduma Muhtasari: Ubora wa utunzaji ni kiwango ambacho huduma za afya kwa watu binafsi na idadi ya watu huongeza uwezekano wa matokeo ya afya yanayotarajiwa. Inategemea maarifa ya kitaalamu yenye msingi wa ushahidi na ni muhimu kwa kufikia huduma ya afya kwa wote. Nchi zinapojitolea kufikia Afya kwa Wote, ni muhimu kuzingatia kwa makini ubora wa huduma na huduma za afya. Utunzaji bora wa afya unaweza kufafanuliwa kwa njia nyingi lakini kuna ongezeko la kukiri kwamba huduma bora za afya zinapaswa kuwa: Ufanisi - kutoa huduma za afya kulingana na ushahidi kwa wale wanaohitaji; Usalama - epuka kuwaumiza watu ambao huduma imekusudiwa; na Kuzingatia watu - kutoa huduma inayojibu matakwa ya mtu binafsi, mahitaji na maadili. Ili kufikia faida za huduma bora za afya, huduma za afya lazima ziwe: Kwa wakati - kupunguza kusubiri muda na wakati mwingine uchelewaji wa kupindukia;","Ìtọ́jú pípéye Ìsọnísókí: Ìtọ́jú pípéye ni ìpele tí àwọn iṣẹ́ ìlera fún àwọn ẹni kọ̀ọ̀kan àti gbogbo ènìyàn ṣe mú ìlọsíwájú bá ìṣeéṣe àwọn àbájáde ìfẹ́ ìlera. Ó dá lórí ìmọ̀ àmọ́já adálórí-ẹ̀rí bẹ́ẹ̀ sì ni ó ṣe pàtàkì fún àṣeyọrí ìpèsè ìlera káríayé. Bí àwọn orílẹ̀ èdè ṣe ń farajìn fún àṣeyọrí Ìlera fún gbogbo ènìyàn, ó ṣe pàtàkì láti farabalẹ̀ ṣe àgbéyẹ̀wò ìtọ́jú àti àwọn iṣẹ́ ìlera pípéye. A lè ki ìtọ́jú ìlera pípéye ní onírúurú ọ̀nà ṣùgbọ́n ìgbèrú ìfọwọ́sí pé àwọn iṣẹ́ ìlera tí ó dára gbọ́dọ̀ ní: Ìmúnádóko - ìpèsè àwọn iṣẹ́ ìlera adálórí-ẹ̀rí fún àwọn tí wọ́n nílò wọn.; Ààbò - yiyago fún ìpalára sí àwọn ènìyàn tí ìtọ́jú wà fún; àti Adálórí-ènìyàn - ìpèsè ìtọ́jú tí yóò fèsì sí àwọn àlàkalẹ̀, àìní àti ẹ̀tọ́ àwọn ènìyàn. Láti rí àwọn àǹfààní ìtọ́jú ìlera,l dídára, àwọn iṣẹ́ ìlera gbọ́dọ̀: Àsìkò - ṣíṣe àdínkù àsìkò ìdúró àti nígbà mìíràn àwọn ìdádúró tí wọ́n léwu.;","Ikhwalithi yokunakekelwa Uhlolojikelele: Izinga lokunakekelwa izinga izinsizakalo zezempilo zabantu ngabanye kanye nenani labantu ezikhulisa ngalo amathuba okuba nemiphumela yezempilo efiselekayo. Isekelwe olwazini lochwepheshe olusekelwe ebufakazini futhi ibalulekile ekuzuzeni ukuhlinzekwa kwezempilo kwendawo yonke. Njengoba amazwe ezibophezela ekuzuzeni i-Health for All, kubalulekile ukucabangela ngokucophelela ikhwalithi yokunakekelwa kanye nezinsizakalo zezempilo. Ukunakekelwa kwezempilo okuseqophelweni eliphezulu kungachazwa ngezindlela eziningi kodwa kuyakhula ukuvuma ukuthi izinsizakalo zezempilo ezisezingeni kufanele zibe: Okusebenzayo - ukuhlinzeka ngezinsizakalo zokunakekelwa kwezempilo ezisekelwe ebufakazini kulabo abazidingayo; Kuphephile - ukugwema ukulimala kubantu okuhloswe bona ukunakekelwa; futhi Okugxiliswe kubantu - ukuhlinzeka ngokunakekelwa okusabela kulokho okuthandwayo komuntu ngamunye, izidingo kanye namagugu. Ukuze uthole izinzuzo zokunakekelwa kwezempilo okuseqophelweni eliphezulu, izinsiza zezempilo kumele zibe: Ngesikhathi - ukunciphisa izikhathi zokulinda futhi ngezinye izikhathi ukubambezeleka okulimazayo;" +ፍትሃዊ - በጾታ፣ በጎሳ፣ በመልክአምድር አቀማመጥ እና በማህበራዊ-ኢኮኖሚያዊ ሁኔታ ምክንያት በጥራት የማይለዋወጥ እንክብካቤ መስጠት; የተቀናጀ - በሕይወት ዘመኑ ሁሉ የተሟላ የጤና አገልግሎት እንዲኖር የሚያደርግ እንክብካቤ መስጠት። ቀልጣፋ - ያሉትን ሀብቶች ጥቅም ከፍ ማድረግ እና ብክነትን ማስወገድ። በተግባር፡ የዘላቂ ልማት ግቦች የገንዘብ ስጋት ጥበቃን እና ጥራት ያለው አስፈላጊ የጤና እንክብካቤ አገልግሎቶችን ማግኘትን ጨምሮ ሀገራት ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን (ዩኤችሲ) እንዲያሳኩ ያሳስባል። ይሁን እንጂ በብዙ ቦታዎች ላይ ያለው እውነታ ጥራት ያለው እንክብካቤን መስጠት ትልቅ ፈተና ሆኖ የሚቆይ ሲሆን በቂ ያልሆነ ጥራት ደግሞ ሊወገድ የሚችል ሞትን፣ የሰው ልጅ ስቃይ እና ከፍተኛ ኢኮኖሚያዊ ኪሳራ ያስከትላል። የእንክብካቤ ጥራትን ለማሻሻል ተግዳሮቶች ብዙ ቢሆኑም፣ የተግባር ፍላጎት ግልጽ ነው፣ እና ብዙ አገሮች በጤና ስርዓታቸው ውስጥ ጥራትን ለመገንባት እድገት እያሳዩ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት-የዓለም ባንክ-የኦኤስዲኤፍ ዘገባ - ጥራት ያለው የጤና አገልግሎት መ���ጠት በሁሉም የጤና ስርዓት ደረጃዎች ውስጥ ባሉ በርካታ ባለድርሻ አካላት ላይ የተግባር አስፈላጊነትን አጉልቶ ያሳያል። ጥራት ያለው አገልግሎት መስጠት መልካም አስተዳደርን; የሚደገፍ እና የሚበረታታ የሰለጠነ እና ብቃት ያለው የጤና ሰራተኛ; ጥራት ያለው እንክብካቤን የሚያነቃቁ እና የሚያበረታቱ የፋይናንስ ዘዴዎች; ያለማቋረጥ የሚቆጣጠሩ እና የተሻለ እንክብካቤን ማስኬድ የሚማሩ የመረጃ ሥርዓቶች; የሚገኙ መድኃኒቶች፣ መሣሪያዎች እና ቴክኖሎጂዎች ደህንነቱ የተጠበቀ እና በአግባቡ ቁጥጥር የሚደረግባቸው፤ እና ተደራሽ እና በሚገባ የታጠቁ የጤና እንክብካቤ ተቋማትን ይጠይቃል። የዓለም ጤና ድርጅት፣ የዓለም ባንክ እና ኦኢሲዲ ከዋና ዋና የምርጫ ክልሎች - መንግስታት፣ የጤና ስርዓቶች፣ ዜጎች እና ታካሚዎች እና የጤና ባለሙያዎች - ግንባር ቀደም የጤና አገልግሎት አሰጣጥን ግብ ለማሳካት በጋራ ሊሰሩ የሚገባቸው ተከታታይ ተግባራትን አቅርበዋል። ቁልፍ መልዕክቶች,"Equitable – providing care that does not vary in quality on account of gender, ethnicity, geographic location, and socio-economic status; Integrated – providing care that makes available the full range of health services throughout the life course; Efficient – maximizing the benefit of available resources and avoiding waste. In practice: The Sustainable Development Goals urge countries to achieve Universal Health Coverage (UHC), including financial risk protection and access to quality essential health care services. However, the reality in many settings is that providing quality care remains a significant challenge, and inadequate quality results in avoidable mortality, human suffering and significant economic losses. While challenges to improving the quality of care are substantial, the need for action is clear, and many countries are making progress to build quality into their health systems. The WHO-World Bank-OECD report – Delivering quality health services – highlights the need for action across multiple stakeholders at all health system levels. The provision of quality services requires good governance; a skilled and competent health workforce that is supported and motivated; financing mechanisms that enable and encourage quality care; information systems that continuously monitor and learn to drive better care; medicines, devices and technologies that are available, safe and appropriately regulated; and accessible and well-equipped healthcare facilities. WHO, World Bank and the OECD have proposed a series of actions from key constituencies – governments, health systems, citizens and patients, and health workers – that need to work together to achieve the goal of quality health service delivery at the front line. Key messages","Daidaitacce - ba da kulawar da ba ta bambanta da inganci ba saboda jinsi, ƙabila, wurin yanki, da matsayin zamantakewa da tattalin arziki; Haɗe-haɗe - ba da kulawa wanda ke ba da cikakken sabis na kiwon lafiya a duk tsawon rayuwar rayuwa; Inganci - haɓaka fa'idar albarkatun da ake da su da kuma guje wa ɓarna. A aikace: Manufofin ci gaba mai dorewa sun bukaci ƙasashe su Cimma Tsarin kiwon Lafiya na Duniya (UHC), gami da kariyar haɗarin kuɗi da samun ingantacciyar aiyuka na kula da lafiya. Koyaya, gaskiyar a yawancin saitunan shine samar da ingantaccen kulawa ya kasance babban ƙalubale, kuma rashin isasshen ingancin yana haifar da mace-mace da ba za a iya gujewa ba, wahalar ɗan adam da asarar tattalin arziƙi. Duk da yake ƙalubalen inganta kulawa suna da yawa, buƙatar aiki a bayyane yake, kuma ƙasashe da yawa suna samun ci gaba don haɓaka ingantaccen tsarin kiwon lafiyar su. Rahoton WHO-Bankin Duniya - OECD sun fita da cewa :Ingantattun ayyukan kiwon lafiya - ya nuna bukatar daukar mataki a tsakanin masu ruwa da tsaki da dama a dukkan matakan tsarin kiwon lafiya. Samar da ayyuka masu inganci na bukatar shugabanci nagari; ƙwararrun ma'aikatan kiwon lafiya waɗanda ke samun tallafi da kuzari; hanyoyin ba da kuɗi waɗanda ke taimakawa da ƙarfafa kulawa mai inganci; tsarin bayanai waɗanda ke ci gaba da saka idanu da kuma samar da mafi kyawun kulawa; magunguna, na'urori da fasahohin da ake da su, amintattu kuma an tsara su yadda ya kamata; da isassun kayan aikin kiwon lafiya. WHO, Bankin Duniya da OECD sun ba da shawarar aiwatar da jerin ayyuka daga manyan mazabu - gwamnatoci, tsarin kiwon lafiya, 'yan ƙasa da marasa lafiya, da ma'aikatan kiwon lafiya - waɗanda ke buƙatar yin aiki tare don cimma burin samar da ingantaccen hidindimu na kiwon lafiya a gaba-gaba. Muhimman saƙonni","Usawa - kutoa huduma ambayo haitofautiani katika ubora kwa kuzingatia jinsia, kabila, eneo la kijiografia, na hali ya kijamii na kiuchumi; Imeunganishwa - kutoa huduma ambayo inafanya kupatikana kwa huduma kamili za afya katika kipindi chote cha maisha; Ufanisi - kuongeza manufaa ya rasilimali zilizopo na kuepuka upotevu. Kiutendaji: Malengo ya Maendeleo Endelevu yanahimiza nchi kufikia Huduma ya Afya kwa Wote (UHC), ikijumuisha ulinzi wa hatari za kifedha na upatikanaji wa huduma bora za afya. Hata hivyo, ukweli katika mazingira mengi ni kwamba kutoa huduma bora bado ni changamoto kubwa, na ubora duni husababisha vifo vinavyoepukika, mateso ya binadamu na hasara kubwa za kiuchumi. Ingawa changamoto za kuboresha ubora wa huduma ni kubwa, hitaji la kuchukua hatua liko wazi, na nchi nyingi zinapiga hatua kujenga ubora katika mifumo yao ya afya. Ripoti ya WHO-Benki ya Dunia-OECD - Kutoa huduma bora za afya - inaangazia hitaji la kuchukua hatua kwa washikadau wengi katika viwango vyote vya mfumo wa afya. Utoaji wa huduma bora unahitaji utawala bora; wafanyakazi wenye ujuzi na uwezo wa afya ambao wanasaidiwa na kuhamasishwa; mifumo ya kifedha inayowezesha na kuhimiza huduma bora; mifumo ya habari inayoendelea kufuatilia na kujifunza kuendesha huduma bora; dawa, vifaa na teknolojia zinazopatikana; vituo vya afya vilivyo salama na vilivyodhibitiwa ipasavyo, na vinavyofikika na vyenye vifaa vya kutosha. WHO, Benki ya Dunia na OECD wamependekeza msururu wa hatua kutoka kwa maeneo bunge muhimu - serikali, mifumo ya afya, wananchi na wagonjwa, na wafanyakazi wa afya - ambazo zinahitaji kufanya kazi pamoja ili kufikia lengo la utoaji wa huduma bora za afya katika mstari wa mbele. Ujumbe muhimu","Ìṣedéédé - ìpèsè ìtọ́jú tí kì í yàtọ̀ ní dídára lórí àsùnwọ̀n ìjákọ̀jábo, ẹ̀yà, ipò agbègbè, àti ipò ọrọ̀ ajé-àwùjọ.; Àṣepọ̀ - ìpèsè ìtọ́jú tí ó ń pèsè àwọn iṣẹ́ ìlera onírúurú káàkiri gbogbo agbọn ayé.; Ìmúnádóko - àmúlò àǹfààní àwọn irinṣẹ́ tí wọ́n wà àti yíyàgò fún ifiṣòfò. Ní ìṣe: Àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése rọ àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àṣeyọrí Ìpèsè Ìlera Àgbáyé (UHC), dórí ààbò ewu ìṣúná àti àǹfààní sí àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú ìlera dídára pàtàkì. Àmọ́ sá, òtítọ́ ní ọ̀pọ̀ àwọn ibùdó ni pé pípèsè ìtọ́jú pípéye sì jẹ́ ìṣòro pàtàkì, àti àwọn àbájáde tí kò tó lórí àwọn ikú tí wọ́n ṣe é dènà, ìnira ọmọnìyàn àti àwọn àdánù ọrọ̀ ajé pàtàkì. Nígbà tí àwọn ìdojúkọ láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìtọ́jú pípéye ṣe pàtàkì, ó hàn pé ìṣe ṣe pàtàkì, bẹ́ẹ̀ sì ni ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè ń tẹ̀síwájú láti ṣe àgbékalẹ̀ àbùdá pípéye sínú àwọn ètò ìlera wọn. Àbọ̀ WHO-Word Bank-OECD - Ìpèsè àwọn iṣẹ́ ìlera pípéye –sọ nípa pàtàkì ìṣe fún àwọn onírúurú èèkàn káàkiri gbogbo ìpele ètò ìlera. Ìpèsè àwọn iṣẹ́ pípéye pè fún ìjọba rere; àjọ òṣìṣẹ́ onímọ̀-ọ́nṣe tí wọ́n dáńgájíá tí wọ́n ní àtìlẹ́yìn àti ìwúrí; àwọn ọgbọ́n ìṣúná tí ó fààyè gba àti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìtọ́jú pípéye; àwọn ètò ìròyìn tí wọ́n ń tẹ̀síwájú láti mójútó àti kọ́ nípa ìtẹ̀síwájú àgbékalẹ̀ ìtọ́jú pípéye; àwọn òògùn, irinṣẹ́ àti ìmọ̀ ẹ̀rọ tí wọ́n wà ní àrọ́wọ́tó, ní ààbò tí wọn sì ní ètò; àti àwọn èròjà ìtọ́jú ìlera tí wọ́n wà ní àrọ́wọ́tó pẹ̀lú irinṣẹ́ tí ó tó. WHO, World Bank àti OECD ti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn onírúurú abala iṣẹ́ láti àwọn agbègbè pàtàkì – àwọn ìjọba, ètò ìlera, ará ìlú àti aláìsàn, àti àwọn òṣìṣẹ́ ìlera – tí wọ́n nílò láti ṣiṣẹ́ láti ṣe àṣeyọrí ṣíṣe àgbékalẹ̀ àfojúsùn ìlera pípéye ní ibi tí ewu pọ̀ sí. Àwọn ọ̀rọ̀ pàtàkì","Kuyalingana - ukuhlinzeka ngokunakekelwa okungahlukani ngekhwalithi ngenxa yobulili, ubuzwe, indawo, kanye nesimo senhlalo-mnotho; Okudidiyelwe - ukuhlinzeka ngokunakekelwa okwenza kutholakale uhla olugcwele lwezinsizakalo zezempilo phakathi nenkambo yokuphila; Isebenza kahle - ukwandisa inzuzo yezinsiza ezikhona kanye nokugwema ukumosha. Empeleni: Imigomo Yentuthuko Esimeme ikhuthaza amazwe ukuthi afinyelele I-Universal Health Coverage (UHC), okuhlanganisa ukuvikelwa kwengozi yezezimali kanye nokufinyelela ezinsizeni zokunakekelwa kwezempilo ezibalulekile. Kodwa ke, iqiniso ezimweni eziningi liwukuthi ukunikeza ukunakekelwa kwekhwalithi kuseyinselele enkulu, futhi ikhwalithi enganele iphumela ekufeni okungagwemeka, ukuhlupheka kwabantu kanye nokulahlekelwa okukhulu kwezomnotho. Nakuba izinselele zokuthuthukisa izinga lokunakekelwa zinkulu, isidingo sokuthatha isinyathelo sicacile, futhi amazwe amaningi enza inqubekelaphambili yokwakha ikhwalithi ezinhlelweni zawo zezempilo. Umbiko weWHO-World Bank-OECD - Ukuletha izinsizakalo zezempilo ezisezingeni eliphezulu - ugqamisa isidingo sokuthatha isinyathelo kubo bonke ababambiqhaza abaningi kuwo wonke amazinga esistimu yezempilo. Ukuhlinzekwa kwezinsizakalo ezisezingeni eliphezulu kudinga ukubusa okuhle; abasebenzi bezempilo abanamakhono nabanekhono abasekelwayo nabagqugquzelwayo; izindlela zokuxhasa ngezimali ezenza futhi zikhuthaze ukunakekelwa kwekhwalithi; amasistimu olwazi ahlala eqapha futhi efunda ukushayela ukunakekelwa okungcono; imithi, izinto ezisetshenziswayo kanye nobuchwepheshe obukhona, obuphephile futhi obulawulwa ngendlela efanele; kanye nezindawo zokunakekelwa kwezempilo ezifinyelelekayo nezinazo zonke izidingo. IWHO, iBhange Lomhlaba kanye ne-OECD bahlongoze uchungechunge lwezinyathelo ezivela ezifundeni ezibalulekile - ohulumeni, izinhlelo zezempilo, izakhamizi neziguli, kanye nabasebenzi bezempilo - okudingeka basebenzisane ukuze kuzuzwe umgomo wokulethwa kwezinsizakalo zezempilo eziseqhulwini. Imilayezo engukhiye" +የጠቅላላ የጤና እንክብካቤ ( ዩ.ኤች.ሲ)ጥንካሬን፣ ግጭትን እና ተጋላጭነትን ጨምሮ በሁሉም አካባቢዎች የእንክብካቤ ጥራት ትኩረት ሳይሰጥ ሊሳካ አይችልም። ጥራት ያላቸው የጤና አገልግሎቶች ውጤታማ፣ ደህንነታቸው የተጠበቀ፣ በሰዎች ላይ ያተኮሩ፣ ወቅታዊ፣ ፍትሃዊ፣ የተዋሃዱ እና ቀልጣፋ መሆን አለባቸው። የጤና አገልግሎትን ጥራት ለማሻሻል ጠንካራ ሀገራዊ አቅጣጫዎችን ከመንግስታት፣ ከክፍለ-ሀገር አቀፍ ደረጃ ያተኮረ ድጋፍ እና በጤና ተቋም ደረጃ ዕርምጃ መውሰድን ይጠይቃል። በሁሉም ደረጃዎች በጤና ስርዓቱ የሚገለገሉ ማህበረሰቦችን ማሳተፍ እና ማብቃት ያስፈልጋል። የጤና እንክብካቤን ጥራት ለማሻሻል የታለሙ ብሔራዊ ፖሊሲዎች እና ስልቶች በመላው የጤና ሥርዓት ጥራት ለማሻሻል ጠንካራ መሠረት ይሰጣሉ እናም ከአጠቃላይ ብሔራዊ የጤና ፖሊሲ እና እቅድ ጋር በቅርበት መጣጣም አለባቸው። ጥራትን ለማሻሻል ያለማቋረጥ መለካት እና መከታተል ያስፈልጋል፣ ይህም ትክክለኛ፣ ወቅታዊ እና ተግባራዊ በሆኑ መረጃዎች ላይ የተመሰረተ ነው። የጤና አገልግሎቶችን ጥራት ለማሻሻል ለእውቀት ማመንጨትና መማር ትኩረት መስጠት ያስፈልጋል። ጥራት ያለው ክብካቤ አሰጣጥን የሚመለከቱ ትምህርቶች በስልት ተይዘው በሰነድ የተመዘገቡ እና በአገር ውስጥ እና በመካከላቸው መካፈል አለባቸው። እንደ ከፍተኛ ተላላፊ በሽታዎች ወረርሽኝ ያሉ ዋና ዋና የሕዝብ ጤና ቀውሶች ለሀገሮች ቅድሚያ የሚሰጣቸው ናቸው። የጤና ስርዓቶች መቋቋም እንዲችሉ፣ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋን ተከትሎ ከመምጣቱ በፊት የሚቀርቡ፣ የሚጠበቁ እና የተሻሻሉ የጤና አገልግሎቶችን ይፈልጋሉ።,"UHC cannot be achieved without attention to quality of care in all settings including those experiencing fragility, conflict and vulnerability. Quality health services should be: effective; safe; people-centred; timely; equitable; integrated; and efficient. Improving the quality of health services requires strong national direction from governments, focused sub-national support, and action at the health facility level. Across all levels there is a need for engagement and empowerment of the communities served by the health system. National policies and strategies aimed at improving quality of care provide a strong foundation for improving quality across the health system and need to be closely aligned with broader national health policy and planning. Quality needs to be continually measured and monitored to drive improvement, which relies on accurate, timely and actionable data. Improving the quality of health services requires attention to knowledge generation and learning. Lessons on delivery of quality care should be systematically captured, documented and shared within and between countries. Major public health crises – such as outbreaks of highly infectious diseases – are a priority for countries. For health systems to be resilient, they require quality health services that are delivered prior to, maintained during, and improved upon following a public health emergency.","Ba za a iya samun UHC ba tare da kula da ingancin kulawa a duk sassa ciki har da waɗanda ke fuskantar rauni, rikici da rauni. Ingantattun ayyukan kiwon lafiya yakamata su kasance: masu tasiri; aminci; nanu kulaw; akan lokaci; masu adalci; haɗaɗɗe; da inganci. Inganta ayuka na kiwon lafiya yana buƙatar ƙaƙƙarfan jagoranci na ƙasa daga gwamnatoci, mayar da hankali kan tallafi na ƙasa da ƙasa, da aiki a matakin cibiyoyin kiwon lafiya. A duk matakan akwai buƙatar haɗin kai da ƙarfafawa ga al'ummomin da tsarin kiwon lafiya ke aiki. Dokokin ƙasa da dabarun da suka nufi inganta kulawa na zama ƙashin bayan ingantatawa ta kowane tsarin kula da lafiya, sannan kuma a haɗe da dokokin da shirin lafiya na bai-ɗaya. Ana buƙatar ci gaba da auna inganci da saka idanu don haɓaka, wanda ya dogara da ingantattun bayanai, masu dacewa da aiki. Inganta ingancin ayuka na kiwon lafiya yana buƙatar kulawa ga haɓaka ilimi da koyo. Darussa kan isar da ingantaccen kulawa ya kamata a tattara su a cikin tsari, rubuta su kuma a raba su cikin da tsakanin ƙasashe. Manyan rikice-rikicen kiwon lafiya lafiyar jama'a - kamar ɓarkewar cututtuka masu saurin yaɗuwa - su ne fifiko ga ƙasashe. Don tsarin kiwon lafiya ya kasance mai juriya, ana buƙatar ingantattun ayyuka na kiwon lafiya waɗanda ake bayarwa kafin, kiyaye wa yayin, da haɓakawa akan bin gaggawar lafiyar jama'a.","UHC haiwezi kufikiwa bila kuzingatia ubora wa huduma katika mazingira yote ikijumuisha yale yanayokabiliwa na udhaifu, migogoro na mazingira magumu. Huduma bora za afya zinapaswa kuwa: bora; salama; zinazozingatia watu; kwa wakati; usawa; kuunganishwa; na ufanisi. Kuboresha ubora wa huduma za afya kunahitaji mwelekeo dhabiti wa kitaifa kutoka kwa serikali, usaidizi wa kitaifa unaolenga, na hatua katika ngazi ya vituo vya afya. Katika ngazi zote kuna haja ya ushirikishwaji na uwezeshaji wa jamii zinazohudumiwa na mfumo wa afya. Sera na mikakati ya kitaifa inayolenga kuboresha ubora wa huduma hutoa msingi thabiti wa kuboresha ubora katika mfumo mzima wa afya na inahitaji kuwiana kwa karibu na sera na mipango ya afya ya kitaifa. Ubora unahitaji kupimwa na kufuatiliwa kila mara ili kuboresha uboreshaji, ambao unategemea data sahihi, kwa wakati unaofaa na inayoweza kutekelezeka. Kuboresha ubora wa huduma za afya kunahitaji umakini katika kuzalisha maarifa na kujifunza. Masomo juu ya utoaji wa huduma bora yanapaswa kurekodiwa kwa utaratibu, kumbukumbu na kushirikiwa ndani na kati ya nchi. Migogoro mikuu ya afya ya umma - kama vile milipuko ya magonjwa ya kuambukiza - ni kipaumbele kwa nchi. Ili mifumo ya afya iwe thabiti, inahitaji huduma bora za afya ambazo hutolewa kabla, kudumishwa wakati, na kuboreshwa baada ya dharura ya afya ya umma.","UHC kò lè jẹ́ àṣeyọrí láìsí àkíyèsí sí ìtọ́jú pípéye ní gbogbo àwọn ibùdó àti àwọn tí wọ́n ń ní ìrírí àìlágbára, ìjà àti ewu. Àwọn iṣẹ́ ìlera pípéye gbọ́dọ̀: múnádóko; ní ààbò; adálórí-ènìyàn; jẹ́ ṣíṣe ní àsìkò; dọ́gba; àṣepọ̀; àti kájúẹ́. Mímú ìlọsíwájú bá àwọn iṣẹ́ ìlera pípéye pè fún ìdarí orílẹ̀ èdè tí ó lágbára láti ọwọ́ ìjọba, àfojúsùn. Káàkiri gbogbo ìpele a nílò Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àti àtìlẹ́yìn àwọn àwùjọ tí ètò ìlera ń pèsè fún. Àwọn ìlànà àti ọgbọ́n àgbékalẹ̀ fún ìlọsíwájú ìlera pípéye pèsè ìpìlẹ̀ alágbára fún ìpéye yíká ètò ìlera àti ìdí láti ṣe àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ìlànà à á tẹ̀lé ìlera orílẹ̀ èdè àti ètò gbòòrò. Àwọn àìní pípéye gbọ́dọ̀ di wíwọ̀n àti ṣíṣe àmójútó lóorekóòrè láti mú ìlọsíwájú wà, èyí tí ó gbáralé àwọn ìwífun-àlàyé pípé, lójú ọjọ́ àti aṣeéṣe. Mímú ìlọsíwájú bá àwọn iṣẹ́ ìlera pípéye pè fún àkíyèsí sí ìṣẹ̀dá ìmọ̀ àti ẹ̀kọ́ kíkọ̀. Àwọn ẹ̀kọ́ lórí ìpèsè ìtọ́jú pípéye ní láti jẹ́ àfọgbọ́n gbé kalẹ̀, kọ sílẹ̀ àti pín ká láàrin àti nínú àwọn orílẹ̀ èdè. Àwọn ìṣòro ńlá ìlera àwùjọ - bí ìbújáde awon àrùn tí wọ́n máa ń ràn gan-an - jẹ́ pàtàkì fún àwọn orílẹ̀ èdè. Fún àwọn ètò láti ní agbára, wọ́n nílò àwọn iṣẹ́ ìlera pípéye tí wọ́n gbé kalẹ̀ síwájú, ṣe àkóso lásìkò, àti ìlọsíwájú lórí wọn lẹ́yìn pàjáwìrì ìlera àwùjọ kan.","I-UHC ayikwazi ukufezwa ngaphandle kokunaka ikhwalithi yokunakekelwa kuzo zonke izilungiselelo ezihlanganisa lezo ezibuthakathaka, ukungqubuzana nokuba sengozini. Izinsizakalo zezempilo ezisezingeni eliphezulu kufanele zibe: zisebenze kahle; iphephile; kugxile kubantu; ngesikhathi; kuyalingana; okuhlanganisiwe; futhi ngempumelelo. Ukuthuthukisa ikhwalithi yezinsizakalo zezempilo kudinga isiqondiso esiqinile sikazwelonke esivela kohulumeni, ukusekelwa okugxilile kuzwelonke, kanye nokwenza okuthile ezingeni lezikhungo zezempilo. Kuwo wonke amazinga kunesidingo sokuxoxisana nokufukulwa kwemiphakathi ehlinzekwa wuhlelo lwezempilo. Izinqubomgomo zikazwelonke namasu okuhloswe ngawo ukwenza ngcono izinga lokunakekelwa ahlinzeka ngesisekelo esiqinile sokwenza ngcono ikhwalithi kulo lonke uhlelo lwezempilo futhi kudingeka ahambisane eduze nenqubomgomo ebanzi yezempilo kazwelonke nokuhlela. Ikhwalithi idinga ukukalwa ngokuqhubekayo futhi iqashwe ukuze kuthuthukiswe ukuthuthukiswa, okuncike kudatha enembile, efika ngesikhathi kanye nengasetshenzwa. Ukuthuthukisa ikhwalithi yezinsizakalo zezempilo kudinga ukunakwa kokukhiqizwa kolwazi nokufunda. Izifundo zokulethwa kokunakekelwa kwekhwalithi kufanele zithwetshulwe ngendlela ehlelekile, zibhalwe phansi futhi kwabelwane ngazo ngaphakathi naphakathi kwamazwe. Izinkinga ezinkulu zezempilo zomphakathi - njengokuqubuka kwezifo ezithathelanayo kakhulu - zibaluleke kakhulu emazweni. Ukuze amasistimu ezempilo akwazi ukuqina, adinga izinsizakalo zezempilo ezisezingeni eliphezulu ezilethwa ngaphambi, zigcinwe ngesikhathi, futhi zithuthukiswe ngemva kokulandela isimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi." +"የጨረር ድንገተኛ አደጋዎች አጠቃላይ እይታ፡ የጨረር ድንገተኛ አደጋዎች የሬዲዮ-ኑክሌር አደጋን ወይም በሰው ህይወት፣ ጤና፣ ንብረት ወይም አካባቢ ላይ የሚያስከትሉትን አሉታዊ መዘዞች ለመከላከል አፋጣኝ እርምጃ የሚያስፈልጋቸው መደበኛ ያልሆኑ ሁኔታዎች ወይም ክስተቶች ናቸው። የኑክሌር ድንገተኛ አደጋዎች በኒውክሌር ሰንሰለት ምላሽ ወይም በሰንሰለት ምላሽ ምርቶች መበስበስ (ለምሳሌ የኑክሌር ኃይል ማመንጫ አደጋዎች እንደ ቼርኖቤል እና ፉኩሺማ ያሉ አደጋዎች) የሚመጣውን ኃይል መለቀቅን ያካትታሉ። የሬዲዮሎጂ ድንገተኛ አደጋዎች ከሬዲዮአክቲቭ ምንጭ የሚመጣ የጨረር ተጋላጭነትን የሚያካትቱ ሁኔታዎች ናቸው። የአደጋ ጊዜ ሁኔታው ምንም ይሁን ምን, ""የጨረር ድንገተኛ አደጋ"" የሚለው ቃል ብዙውን ጊዜ ጥቅም ላይ ይውላል። የጨረር ድንገተኛ አደጋዎች በኢንዱስትሪ ፣ በሕክምና ወይም በምርምር መተግበሪያ ወቅት የራዲዮአክቲቭ ምንጮችን አላግባብ በመጠቀማቸው ፣ ከቁጥጥር ውጭ ለሆኑ (የተተዉ ፣ የጠፉ ወይም የተሰረቁ) የጨረር ምንጮች በአጋጣሚ መጋለጥ ፣ ራዲዮአክቲቭ ቁሶች በሚጓጓዙበት ጊዜ አደጋዎች ፣ ግን ከተለመደው ድንገተኛ አደጋዎች( እሳት ወይም የኬሚካል ንጥረ ነገሮች መለቀቅ)፣ የተፈጥሮ አደጋዎች፣ ወታደራዊ ግጭቶች ወይም የጨረር ምንጮችን የሚያካትቱ ተንኰል አዘል ድርጊቶች ጋር ሊጣመሩ ይችላሉ። ተፅዕኖ፡ የጨረር ድንገተኛ አደጋዎች በሰው ጤና እና አካባቢ ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ። እንደ ሁኔታው ፣ የአደጋው መጠን ፣ የጨረር አይነት እና የተጋላጭነት ጊዜ ፣ የተጋላጭነት መንገድ (ውጫዊ ፣ ውስጣዊ ወይም ጥምር) ፣ የመከላከያ እርምጃዎች መገኘት እና ወቅታዊነት ፣ እንዲሁም የግለሰባዊ ባህሪዎች ላይ በመመርኮዝ ተፅእኖው በእጅጉ ይለያያል። እንዲሁም የተጋለጠው ሰው ( ዕድሜ፣ ጾታ፣መሰረታዊ የጤና ሁኔታ)። በዚህ ምክንያት ሰዎች ምንም ዓይነት ክሊኒካዊ መገለጫዎችን የማያስከትሉ በጣም ዝቅተኛ መጠን ያላቸው የጨረር መጠን ጀምሮ እስከ ከፍተኛ መጠን የጨረር ጉዳት (ለምሳሌ “የአካል ክፍል ምላሽ”) ወይም ለሞት ሊዳርጉ ይችላሉ። ከጨረር መጠን ጋር የጤንነት ተፅእኖ ይጨምራል።","Radiation emergencies Overview: Radiation emergencies are non-routine situations or events that require a prompt action to mitigate a radio-nuclear hazard or its adverse consequences for human life, health, property or the environment. Nuclear emergencies involve release of the energy resulting from a nuclear chain reaction or from the decay of the products of chain reaction (e.g. nuclear power plant accidents such as Chernobyl and Fukushima accidents). Radiological emergencies are situations involving a radiation exposure from a radioactive source. When referring to an emergency situation regardless of its type, “radiation emergency” term is often used. Radiation emergencies may result from misuse of radioactive sources during industrial, medical or research applications, accidental exposure to uncontrolled (abandoned, lost or stolen) radiation sources, accidents during transport of radioactive materials, but also can be combined with conventional emergencies (a fire or a release of chemical substances), natural disasters, military conflicts, or malicious acts involving radiation sources. Impact: Radiation emergencies can greatly impact human health and the environment. The impact will vary considerably, depending on the scenario, scale of the emergency, type of radiation and exposure duration, the pathway of the exposure (external, internal, or combined), availability and timeliness of countermeasures, as well as individual characteristics of the exposed person (age, gender, underlying state of health). As a result, people may be exposed to radiation levels ranging from very low doses not resulting in any clinical manifestations of such exposure, to higher doses which may cause radiation injuries (a.k.a. “tissue reactions”) or even be fatal. The risk of health effects increases with the radiation dose.","Yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan cutar Taƙaitawa: Yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan iya cutarwa lokuta ne da ba kasafai ake samun su ba da suke buƙatar matakin gaggawa domin rage illar haske na nukiliya a kan rayuwar ɗan'adam da lafiya da dukiya ko kuma muhalli. Yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan iya cutarwa ya ƙunshi fitar makamashin nukiliya ko kuma daga reɓewar gubar makamashin nukiliya(Misali Tashar wuta mai aki da makamashin nukiliya kamar haɗarin Chernobyl da Fukushima). Yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan cutar lokuta ne da ake samun bayyanar tartsatsin haske daga ruɓewar abubuwa. A yayain da ake magana a kan yanayin da ka iya samun haɗura ba tare da la'akari da nau'inta ba, yawanci ana amfani da yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan cutar . Yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan cutar kan iya samuwa a sakamakon rashin amfani da hanyoyin samar da makamashi da ba su dace ba a masana'anta ko wajen samar da magani ko yayin bincike, yuwuwar aukuwar haɗura daga hanyoyin samar da makamashin da ba za a iya juya su ba da haɗari a yayin tafiyar tartsatsin hasken, amma kuma zai iya haɗuwa da yanayin cutarwa na yau da kullum (kamawar wuta da fitar wani sinadari) da annoba ta halicci da faɗan soji. Tasiri:Yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan cutar ka iya yin tasiri a kan lafiyar ɗan'adam sosai. Tasirin ka iya bambanta sosai, ya danganta da yanayin da girman haɗarin da nau'in tartsatsin da kuma tsawon lokacin ya fita da hanyar fitar (ta ciki ko ta waje ko kuma gaba ɗaya) da lokacin da aka ɗauki mataki da kuma yanayin mutum (shekara, jinsi da kuma yanayin lafiya). A sakamakon haka. mutane kan fuskanci matakai daban-daban na tartsatsin haske, wanda ya haɗa da kaɗan da ba ya haifar da wata cuta da kuma mai yawa wanda ka iya haifar da raunukan tartsatsin haske ko ma mummunan rauni. Barazana ga lafiya kan ƙaru bisa ga yawan yadda aka fuskanci tartsatsin hasken.","Dharura za mionzi Muhtasari: Dharura za mionzi ni hali au matukio yasiyo ya kawaida ambayo yanahitaji hatua ya haraka ili kupunguza hatari ya nyuklia ya redio au matokeo yake mabaya kwa maisha ya binadamu, afya, mali au mazingira. Dharura za nyuklia zinahusisha kutolewa kwa nishati inayotokana na athari ya msururu wa nyuklia au kuoza kwa bidhaa za mmenyuko wa mnyororo (k.m. ajali za mitambo ya nyuklia kama vile ajali za Chernobyl na Fukushima). Dharura za radiolojia ni hali zinazohusisha mfiduo wa mionzi kutoka kwa chanzo cha mionzi. Wakati wa kutaja hali ya dharura bila kujali aina yake, neno ""dharura ya mionzi"" hutumiwa mara nyingi. Dharura za mionzi zinaweza kutokana na matumizi mabaya ya vyanzo vya mionzi wakati wa maombi ya viwandani, matibabu au utafiti, mfiduo kwa bahati mbaya kwa vyanzo vya mionzi visivyodhibitiwa (vilivyoachwa, vilivyopotea au vilivyoibiwa), ajali wakati wa usafirishaji wa vifaa vya mionzi, lakini pia inaweza kuunganishwa na dharura za kawaida (moto au kutolewa kwa dutu za kemikali), majanga ya asili, migogoro ya kijeshi, au vitendo vibaya vinavyohusisha vyanzo vya mionzi. Athari: Dharura za mionzi zinaweza kuathiri sana afya ya binadamu na mazingira. Athari itatofautiana kwa kiasi kikubwa, kulingana na mazingira, ukubwa wa dharura, aina ya mionzi na muda wa mfiduo, njia ya mfiduo (nje, ndani, au pamoja), upatikanaji na wakati wa hatua za kupinga, pamoja na sifa za mtu binafsi aliye wazi (umri, jinsia, hali ya msingi ya afya). Kwa sababu hiyo, watu wanaweza kukabiliwa na viwango vya mionzi kuanzia kiwango cha chini sana kisichosababisha udhihirisho wowote wa kliniki wa kukaribiana kama hivyo, hadi viwango vya juu zaidi ambavyo vinaweza kusababisha majeraha ya mionzi (a.k.a. ""athari za tishu"") au hata kusababisha kifo. Hatari ya athari za kiafya huongezeka kwa kipimo cha mionzi.","Àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ Ìsọnísókí: Àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ kì í ṣe kì í ṣe àwọn ipò tàbí ìṣẹ̀lẹ̀ déédéé tí wọ́n nílò ìṣe ayákánkán láti ṣe àdínkù ewu ìfẹ́wẹ́lẹ́ gígùn tàbí àwọn àyọrísí ńlá rẹ̀ fún ìgbésí ayé ènìyàn, ìlera, dúkìá tàbí àyíká. Àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ ní í ṣe pẹ̀lú ìtúsílẹ̀ agbára èyí tí ó wáyé láti ara èsì ẹ̀wọ́n ìfẹ́wẹ́lẹ́ tàbí láti ara jíjẹrà àwọn èròjà èsì ẹ̀wọ́n (f.a. ìjàm̀bá ilé iṣẹ́ agbára aṣẹ́wẹ́lẹ́ bí ìjàm̀bá Kẹ́nóbíìlì àti Fùkùṣímà). Àwọn pàjáwìrì ìfẹ̀rọṣàyẹ̀wò-àìsàn ni àwọn ipò tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú ìfaragbá ìfẹ́wẹ́lẹ́ láti ara èròjà ìfẹ́wẹ́lẹ́. Nígbà tí a bá ń sọ nípa ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì irúfẹ́ èyíkéyìí tí ìbáà jẹ́, ""pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́"" ni ọ̀rọ̀ tí a sáábà máa ń lò. Àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ lè wáyé láti ara àsìlò àwọn orísun ìfẹ́wẹ́lẹ́ lásìkò ìpèsè ilé iṣẹ́, ìlò ìṣègùn tàbí ìwádìí, ìfaragbá èèsì sí àwọn orísun ìfẹ́wẹ́lẹ́ tí kò ní àkóso (àyẹ̀tì, tí wọ́n sọnù tàbí jí), ìjàm̀bá lásìkò ìgbòkègbodò àwọn èròjà ìfẹ́wẹ́lẹ́, ṣùgbọ́n ó tún lè papọ̀ pẹ̀lú àwọn ìjàm̀bá tí wọ́n wọ́pọ̀ mìíràn (iná tàbí ìtúsílẹ̀ àwọn èròjà kẹ́míkà), àwọn àjálù àìtọọ́dá, ìjà ológun, tàbí iṣẹ́ ibi tí ó ní í ṣe pẹ̀lú orísun ìfẹ́wẹ́lẹ́. Ipa: Àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ lè nípa ńlá lórí ìlera ènìyàn àti àyíká. Ipa náà yóò yàtọ̀ síra, èyí lè dá lórí ìṣẹ̀lẹ̀, ìwọ̀n pàjáwìrì, irú ìfẹ́wẹ́lẹ́ àti àsìkò ìfaragbá, ọ̀nà ìfaragbá (àtità, àtinú, tàbí àpapọ̀), ìwà àti ìṣedéédé òté ìgbógunti, àti àwọn àbùdá ènìyàn tí ó faragbá (ọjọ́ orí, ìjákọ̀jábo, ipò ìlera). Nítorí ìdí èyí, àwọn èèyàn lè faragbá àwọn ìpele ìfẹ́wẹ́lẹ́ láti orí àwọn ìwọ̀n pínnísín tí kò ní yọrí sí àìsàn èyíkéyìí nítorí ìfaragbá bẹ́ẹ̀, dórí àwọn ìwọ̀n ńlá tí wọ́n lè fa ìfarapa ìfẹ́wẹ́lẹ́ (tí a tún mọ̀ sí ""ìpalára isan"") tàbí kí ó tilẹ̀ léwu. Ewu àwọn ipa ìlera máa ń pọ̀ sí i pẹ̀lú ìwọ̀n ìfẹ́wẹ́lẹ́.","Izimo eziphuthumayo zokukhishwa kwemisebe Uhlolojikelele: Izimo eziphuthumayo zokukhishwa kwemisebe yizimo ezingezona ezejwayelekile noma izehlakalo ezidinga isinyathelo esisheshayo ukunciphisa ingozi yomsakazo inuclear noma imiphumela yayo emibi empilweni yomuntu, empilweni, empahleni noma endaweni ezungezile. Izimo eziphuthumayo zenuzi zibandakanya ukukhululwa kwamandla okuba ngenxa yokusabela kweketango lenuzi noma ukubola kwemikhiqizo yokusabela kweketango (isb. izingozi zesikhungo samandla enuzi njengezingozi zaseChernobyl naseFukushima). Izimo eziphuthumayo zemisebe yizimo ezibandakanya ukuchayeka emisebeni evela emthonjeni wemisebe. Uma kubhekiselwa esimweni esiphuthumayo kungakhathaliseki ukuthi siluhlobo luni, igama elithi “isimo esiphuthumayo semisebe” livame ukusetshenziswa. Izimo eziphuthumayo zokushisa zingase zibe umphumela wokusetshenziswa kabi kwemithombo ekhipha imisebe phakathi nezinhlelo zemboni, zezokwelapha noma zocwaningo, ukuchayeka ngengozi emithonjeni yemisebe engalawuleki (eshiywe, elahlekile, elahlekile noma eyebiwe), izingozi ngesikhathi sokuthutha izinto ezikhipha imisebe, kodwa futhi zingahlanganiswa nezimo eziphuthumayo ezivamile (umlilo noma ukukhishwa kwezinto zamakhemikhali), izinhlekelele zemvelo, izingxabano zempi, noma izenzo ezinonya ezihlanganisa imithombo yemisebe. Umthelela: Izimo eziphuthumayo zokukhishwa kwemisebe zingaba nomthelela omkhulu empilweni yabantu kanye nemvelo. Umthelela uzohluka kakhulu, kuye ngesimo, isikali sezimo eziphuthumayo, uhlobo lwemisebe kanye nesikhathi sokuchayeka, indlela yokuchayeka (okungaphandle, kwangaphakathi, noma okuhlanganisiwe), ukutholakala kanye nokufaneleka kwezinyathelo zokuphikisa, kanye nezici zomuntu ngamunye umuntu oveziwe (iminyaka yobudala, ubulili, isimo sezempilo esingaphansi). Ngenxa yalokho, abantu bangase bachayeke emazingeni emisebe asukela kumithamo ephansi kakhulu engabangeli noma yikuphi ukubonakaliswa komtholampilo kokuchayeka okunjalo, ukuya kumithamo ephezulu engase ibangele ukulimala kwemisebe (okubizwa ngokuthi “ukusabela kwezicubu”) noma ize ibulale. Ingozi yemiphumela yezempilo iyanda ngomthamo wemisebe." +በኒውክሌር ተከላ ላይ የሚሰሩ ሰራተኞች፣ የመጀመሪያ ምላሽ ሰጪዎች እና የእሳት አደጋ ተከላካዮች ለጨረር ከመጠን በላይ የመጋለጥ እና የጨረር ጉዳቶችን የመቀበል ዕድላቸው ከፍተኛ ነው።ነገር ግን በአብዛኛዎቹ የኑክሌር ድንገተኛ አደጋዎች ለተጎዱ ሰዎች ፣ የጨረር ቀጥተኛ ተጽእኖ ነው። በተጨማሪም፣ ለጨረር ድንገተኛ አደጋ ምላሽ በመስጠት የሚተገበሩ አስቸኳይ የመከላከያ እርምጃዎች፣ ለምሳሌ ከተበከሉ አካባቢዎች መጠለያ፣ መልቀቅ፣ ወይም መልሶ ማቋቋም፣ በአገር ውስጥ የሚመረቱ የምግብ ሸቀጦች ላይ በአጠቃላይ ገደቦች ማድረግ ወዘተ።በአጠቃላይ በተጨማሪም በሰዎች ሕይወት እና በአጠቃላይ በህብረተሰቡ ላይ አሉታዊ ማህበራዊ-ኢኮኖሚያዊ ተጽዕኖ ሊያስከትል ይችላል። መኖሪያ ቤትና ሥራ ማጣት፣ ���ደበኛ የጤና እንክብካቤ ማግኘት አለመቻል፣ የተፈናቃዮችን ስም ማጥፋት እና ሌሎች መሰናክሎች በሰዎች ጤንነት ላይ በከባድ ውጥረት፣ ጭንቀት፣ ድካም፣ ድብርት እና ሌሎች የአዕምሮ ጤንነት እና ሥነ-ልቦናዊ መዘዞች ላይ ተጨማሪ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ በኑክሌር አደጋ ወይም በራዲዮሎጂካል ድንገተኛ አደጋ ጉዳይ ላይ የእርዳታ ስምምነት ሙሉ አካል እንደመሆኖ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በሕዝብ ጤና እርምጃዎች እና በሕክምና ርምጃዎች ላይ የቴክኒክ ድጋፍ እና ምክር የመስጠት ሥልጣን አለው። የ አይኤኢኤ ለኮንቬንሽኑ እና ከ 20 በላይ ዓለም አቀፍ ድርጅቶችን የሚያሰባስበው የሬዲዮሎጂ እና የኑክሌር ድንገተኛ አደጋዎች ወኪል ድርጅት-አቀፍ ኰሚቴ(አይክሬን) ለጨረር ድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነት እና ምላሽ ለመስጠት ሥራቸውን ለማስተባበር ያቀርባል። የአይኤሲርኤንኢ አባል ድርጅቶች ሚናዎች በዓለም አቀፍ ድርጅቶች የጋራ የጨረር ድንገተኛ አደጋ አያያዝ እቅድ ውስጥ ተገልጸዋል። በነዚህ ስምምነቶች ስር የተሰጠውን ተልዕኮ ለመወጣት፣ የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. በ1987 የጨረር ድንገተኛ ህክምና ዝግጁነት እና እርዳታ መረብ (ራምፓን) ለጨረር ድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነትን ለማሳደግ እና የጤና ባለስልጣኖችን በህክምና እና በህብረተሰብ ጤና ምላሽ ላይ የጨረር ድንገተኛ አደጋ ሲያጋጥም ለመምከር እ.ኤ.አ. በ1987 አቋቋመ። አውታረ መረቡ የአለም ጤና ድርጅት የአቅም ግንባታ ስራዎችን በአባል ሀገራት ተግባራዊ ለማድረግ እና የጨረር ድንገተኛ አደጋዎች ሲያጋጥም ቴክኒካል ድጋፍ ለመስጠት የሚረዳ መሳሪያ ነው። በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት ባዮዶዝ ኔት የተባለ ዓለም አቀፋዊ የሳይቶጄኔቲክ ቤተ ሙከራ መረብ እ.ኤ.አ. በ2008 የተቋቋመ ሲሆን የአባል ሃገራት የተፈጥሮ ሳይንስ ዶዚሜትሪ አቅም በጅምላ ለሚከሰት የጨረር አደጋ ዝግጁነትን ለመደገፍ ነው።,"Workers at nuclear installations, first responders and fire-fighters are at higher risk of being over-exposed to radiation and receiving radiation injures, whereas, for the majority of people affected by the consequences of a nuclear emergency, it will be unlikely to suffer the direct impact of radiation. In addition, urgent protective actions implemented in response to a radiation emergency, such as sheltering, evacuation, or resettling from contaminated areas, restrictions on locally produced foodstuffs etc. may also lead to negative socio-economic impact on the human lives and the society as a whole. Losing homes and jobs, lack of access to a regular health care, stigmatization of evacuees and other hardship may further impact people’s health through severe stress, anxiety, fatigue, depression, and other mental health and psychosocial consequences. WHO Response As a full party to the Convention on Assistance in the Case of a Nuclear Accident or Radiological Emergency, WHO has a mandate to provide technical assistance and advice on public health measures and medical countermeasures. The IAEA provides Secretariat for the Convention and for the Inter-Agency Committee for Radiological and Nuclear Emergencies (IACRNE) that brings together more than 20 international organizations for coordination of their work on preparedness and response to radiation emergencies. The roles of IACRNE member organizations are described in the Joint Radiation Emergency Management Plan of the International Organizations. To fulfill its mandate under these Conventions, WHO established in 1987 the Radiation Emergency Medical Preparedness and Assistance Network (REMPAN) to enhance preparedness for radiation emergencies and to advise health authorities on medical and public health response in the event of a radiation emergency. The Network is WHO’s technical arm for implementing capacity building activities in member states and for providing technical assistance in case of radiation emergencies. In addition, a global network of cytogenetic laboratories WHO BioDoseNet was set up in 2008 to support biological dosimetry capacity of member states readiness for a mass-casualty type of a radiation emergency.","Ma'aikata a wurin da ake ta'ammali da nukilya, masu ta'ammali da shi na farko da masu kashe gobara su ne kan gaba wajen fuskantar tartsatsi fiye da ƙima da kuma samun rauni daga tartsatsin, inda mafi akasarin mutane abin ke biyo baya na barazanar nukiliya kan shafe su, zai yi wuya tartsatsin ya yi tasiri a kansu kai-tsaye. Haka kuma, matakan kariya na gaggawa da aka ɗauka a yayin da aka fuskanci barazanar cutarwa daga tartsatsin harske, kamar samar da wurin zama da kwashe mutane ko sake wurin zama daga wurin da ya gurɓata da rage samar da kayan abincin da ake yi a gida da sauaransu ka iya shawon kan al'amarin. Rasa muhalli da aikin yi da kasa kaiwa ga kulawa da lafiya a-kai-a-kai da aibun da ke tattare da waɗanda aka ceto da sauran wahalhalu ka iya ƙara yin tasiri a kan lafiyar al'umma ta hanyar wahala da tsoro da gajiya da damuwa da sauran matsalolin na tunani da zamantakewa. Matakan Hukumar Lafiya ta Duniya A matsayinta na cikakkiyar mamba a Gangamin Taimako Idan an Samu Hatsarin Nukiliya ko yanaye-yanayen da tartsatsin haske kan cutar, Hukumar Lafiya ta Duniya na da alhakin samar taimako na fasaha da shawara a kan matakan kula da lafiyar al'umma. IAEA ta samar wa Gangami da Gamayyarkwamitin hukumomin kula da yanaye-yanaye da tartsatsin haske kan cutar hedikwata (IACRNE), wadda game kan ƙungiyoyin duniya 20 domin duba ayyukansu a kan shiri da kuma ɗaukar mataki a kan irin cutarwar da tartsatsin wuta ke haifarwa. Rawar da mabobin ƙungiyoyin za su taka an bayyana su a Shirin Kula da Cutarwar na Haɗin gwiwar ƙungiyoyin duniya. Domin sauke nauyinta a wannan gangami, Hukumar Lafiya ta Duniya ta kafa Hukumar Samar da Tallafi da shiri a kan cutarwar tartsatsin haske a 1987, da nufin ƙara shiri a kan kula da irin cutarwar tartsatsin wuta da kuma ba wa hukumomin lafiya shawara a kan magani da kuma matakan kula da lafiya a yayin da aka samu barazanar cutarwa daga tartsatsin wuta. Hukumar ita ce manufar Hukumar Lafiya ta Duniya wajen aiwatar da aikace-aikace a mambobin jihohi domin samar da tallafi na fasaha a yayin da aka samu barazanar cutarwa daga tartsatsin haske. Daɗin daɗawa, an assasa wata haɗakar ɗakunan gwaje-gwajen ƙwayoyin halitta na Hukumar WHO, BioDoseNet, a shekarar 2008 don tallafawa ƙarfin shirin ƙasashe membobinta wajen shawo kan lamarin gaggawa na illar radiation da ya rutsa da mutane da yawa.","Wafanyikazi katika mitambo ya nyuklia, waokoaji wa kwanza na wazima moto wako katika hatari kubwa ya kuathiriwa na mionzi na kupata majeraha ya mionzi, ambapo, kwa watu wengi walioathiriwa na matokeo ya dharura ya nyuklia, haitawezekana kuteseka athari ya moja kwa moja ya mionzi. Kwa kuongezea, hatua za dharura za ulinzi zinazotekelezwa katika kukabiliana na dharura ya mionzi, kama vile makazi, uhamishaji, au makazi kutoka kwa maeneo yaliyochafuliwa, vizuizi vya vyakula vinavyozalishwa nchini n.k. vinaweza pia kusababisha athari mbaya za kijamii na kiuchumi kwa maisha ya binadamu na jamii kwa ujumla. Kupoteza nyumba na kazi, ukosefu wa huduma za afya za kawaida, unyanyapaa wa waliohamishwa na matatizo mengine yanaweza kuathiri zaidi afya ya watu kupitia dhiki kali, wasiwasi, uchovu, mfadhaiko, na matokeo mengine ya afya ya akili na kisaikolojia. Jibu la WHO Kama mshirika kamili wa Mkataba wa Usaidizi Katika Kesi ya Ajali ya Nyuklia au Dharura ya Radiolojia, WHO ina jukumu la kutoa usaidizi wa kiufundi na ushauri kuhusu hatua za afya ya umma na hatua za kukabiliana na matibabu. IAEA inatoa Sekretarieti ya Mkataba na kwa Kamati ya Mashirika ya Kimataifa ya Dharura za Mionzi na Nyuklia (IACRNE) ambayo huleta pamoja zaidi ya mashirika 20 ya kimataifa kwa ajili ya kuratibu kazi yao ya kujiandaa na kukabiliana na dharura za mionzi. Majukumu ya mashirika wanachama wa IACRNE yamefafanuliwa katika Mpango wa Pamoja wa Kudhibiti Dharura ya Mionzi ya Mashirika ya Kimataifa. Ili kutimiza wajibu wake chini ya Mikataba hii, WHO ilianzisha mwaka wa 1987 Mtandao wa Maandalizi ya Matibabu ya Dharura ya Mionzi na Usaidizi (REMPAN) ili kuimarisha utayari wa dharura za mionzi na kushauri mamlaka za afya kuhusu mwitikio wa matibabu na afya ya umma katika tukio la dharura ya mionzi. Mtandao ni tawi la kiufundi la WHO kwa kutekeleza shughuli za kujenga uwezo katika nchi wanachama na kwa kutoa usaidizi wa kiufundi katika kesi ya dharura ya mionzi. Kwa kuongeza, mtandao wa kimataifa wa maabara za cytogenetic WHO BioDoseNet ilianzishwa mnamo mwaka 2008 ili kusaidia uwezo wa dosimetry ya kibiolojia ya mataifa wanachama utayari wa aina ya majeruhi wa wingi wa dharura ya mionzi.","Àwọn òṣìṣẹ́ ní ibùdó àgbékalẹ̀ agbára ìfẹ́wẹ́lẹ́ àti àwọn panápaná wà nínú ewu ńlá kí wọ́n ní ìfaragbá púpọ̀ pẹ̀lú ìfẹ́wẹ́lẹ́ àti níní àwọn ìfarapa ìfẹ́wẹ́lẹ́, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé, fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn tí wọ́n faragbá nípasẹ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì agbára ìfẹ́wẹ́lẹ́, ó lè má ṣe é ṣe kí wọ́n ní ìmọ̀lára ìfẹ́wẹ́lẹ́ tààrà. Ní àfikún, àgbékalẹ̀ iṣẹ́ ìdáàbòbò ayákánkán fún ìtọ́jú pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́, bí ìpèsè ilé, ìkókúrò, tàbí ìtẹ̀dó sí àgbègbè tuntun kúrò ní àwọn àgbègbè àìmọ́, ìfòfindè àwọn oúnjẹ abẹ́lé abbl. l�� yọrí sí ipa òdì lórí ọrọ̀ ajé àwùjọ fún ayé àwọn ènìyàn àti àwùjọ lápapọ̀. Pípàdánù ilé àti iṣẹ́, àìní àǹfààní òòrèkóòrè sí ìtọ́jú ìlera, ìdẹ́yẹsí àwọn ènìyàn tí wọ́n sí nípò àti àwọn ìnira mìíràn lè túbọ̀ ṣe àkóbá fún ìlera àwọn ènìyàn nípasẹ̀ ìnira ńlá, ìpayà, ọ̀rẹ̀rẹ̀, ìbànújẹ́ ọkàn, àti àìlera ọkàn àti ìṣẹ̀lẹ̀ ìwà àwùjọ mìíràn. Èsì WHO Gẹ́gẹ́ bí alábàáṣiṣẹ́pọ̀ Àpérò lórí ìrànlọ́wọ́ lásìkò Ìjàm̀bá Aṣẹ́wẹ́lẹ́ tàbí Pàjáwìrì Ìfẹ́wẹ́lẹ́, WHO ti kàn án nípa láti pèsè àwọn ìrànlọ́wọ́ ìmọ̀ àti ìmọ̀ràn lórí àwọn òté àti ọ̀nà ìgbógunti ìṣègùn ìlera àwùjọ. IAEA ń pèsè Ilé iṣẹ́ fún Àpérò náà àti fún Ikọ̀ Àjọ sí àjọ fún Pàjáwìrì Ìfẹ́wẹ́lẹ́ àti agbára ìfẹ́wẹ́lẹ́ (IACRNE) èyí tí ó ń ṣe àkójọpọ̀ ó lé ní àwọn àjọ àgbáyé 20 fún àkóso àwọn iṣẹ́ wọn lórí ìgbáradì àti ìgbógunti àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́. Àwọn ojúṣe àwọn ẹgbẹ́ àjọ IACRNE ní wọ́n ṣàpèjúwe nínú Ètò Ìṣàkóso Pàjáwìrì Ìfẹ́wẹ́lẹ́ Àjọṣe ti àwọn Àjọ Àgbáyé. Láti mú àṣẹ rẹ̀ wá sí ìmúṣẹ lábẹ́ àwọn Àpérò wọ̀nyí, Àjọ Ètò Ìlera Àgbáyé ṣe ìdásílẹ̀ Ẹgbẹ́ Ìrànlọ́wọ́ àti Ìgbáradì Ìṣègùn Pàjáwìrì Ìfẹ́wẹ́lẹ́ (REMPAN) ní 1987 láti mú ìgbáradì bá pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ àti láti fún àwọn aláṣẹ ìlera ní ìmọ̀ràn lórí ìṣègùn àti èsì ìlera àwùjọ bí pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́ bá wáyé. Ẹgbẹ́ náà jẹ́ ẹ̀ka ìmọ̀ WHO fún àgbékalẹ̀ àwọn iṣẹ́ àgbékalẹ̀ iṣẹ́ ní àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti láti pèsè ìrànlọ́wọ́ ìmọ̀ lásìkò àwọn pàjáwìrì ìfẹ́wẹ́lẹ́. Ní àfikún, ẹgbẹ́ káríayé fún àwọn láàbù ẹ̀kọ́ jíìnì wọn ṣe àgbékalẹ̀ WHO BioDoseNet ní 2008 láti ṣe àtìlẹ́yìn ipa ọ̀nà ìdiwọ̀n ìfẹ́wẹ́lẹ́ káríayé fún ìgbáradì àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ fún oríṣìí ìjàm̀bá ńlá ìfẹ́wẹ́lẹ́ pàjáwìrì.","Abasebenzi ezindaweni zokufakwa kwenuclear, abaphenduli bokuqala kanye nabacimi bomlilo basengozini enkulu yokuchayeka ngokweqile emisebeni futhi bathole ukulimala kwemisebe, kanti, kubantu abaningi abathintwe yimiphumela yesimo esiphuthumayo senuzi, ngeke kwenzeke ukuthi bahlupheke umthelela oqondile wemisebe. Ukwengeza, izinyathelo zokuvikela eziphuthumayo ezisetshenziswayo ukubhekana nesimo esiphuthumayo semisebe, njengokukhosela, ukuphuma, noma ukuhlaliswa kabusha ezindaweni ezingcolisiwe, imikhawulo yokudla okukhiqizwa endaweni njll. kungase futhi kuholele kumthelela omubi wezenhlalomnotho ezimpilweni zabantu nasemphakathini ngokuphelele. Ukulahlekelwa amakhaya nemisebenzi, ukungakwazi ukuthola usizo lwezempilo oluvamile, ukucwaswa kwabasuswayo kanye nobunye ubunzima kungase kube nomthelela omkhulu empilweni yabantu ngenxa yokucindezeleka okukhulu, ukukhathazeka, ukukhathala, ukudangala kanye neminye imiphumela yezempilo yengqondo nengokwengqondo. Impendulo yeWHO Njengengxenye egcwele yeNgqungquthela Yosizo Endabeni Yengozi Yenuzi noma Isimo Esiphuthumayo Semisebe, iWHO inegunya lokuhlinzeka ngosizo lwezobuchwepheshe nezeluleko mayelana nezinyathelo zempilo yomphakathi kanye nezinyathelo zokulwa nokwelashwa. I-IAEA ihlinzeka ngoNobhala Womhlangano kanye neKomidi le-Inter-Agency for Radiological and Nuclear Emergency (IACRNE) elihlanganisa ndawonye izinhlangano zamazwe ngamazwe ezingaphezu kuka-20 ukuze zihlanganise umsebenzi wazo wokulungiselela kanye nokubhekana nezimo eziphuthumayo zemisebe. Izindima zezinhlangano ezingamalungu e-IACRNE zichazwe kuHlelo Lokuphathwa Kwezimo Eziphuthumayo Ezihlangene Zezinhlangano Zamazwe Ngamazwe. Ukuze igcwalise igunya layo ngaphansi kwalezi Zivumelwano, iWHO yasungula ngo-1987 iRadiation Emergency Medical Preparedness and Assistance Network (REMPAN) ukuze ithuthukise ukulungela izimo eziphuthumayo zemisebe kanye nokweluleka iziphathimandla zezempilo mayelana nokusabela kwezempilo kanye nezempilo yomphakathi uma kwenzeka isimo esiphuthumayo semisebe. Inethiwekhi iwuphiko lwezobuchwepheshe lweWHO lokuqalisa imisebenzi yokwakha amandla emazweni angamalungu kanye nokuhlinzeka ngosizo lwezobuchwepheshe ezimeni eziphuthumayo zemisebe. Ukwengeza, inethiwekhi yomhlaba wonke yamalabhorethri ecytogenetic iWHO BioDoseNet yasungulwa ngo-2008 ukuze isekele umthamo webiological dosimetry yamazwe angamalungu ukulungela uhlobo lokulimala okukhulu kwesimo esiphuthumayo semisebe." +ማህበራዊ ጤናን የሚወስኑ አጠቃላይ እይታ፡የጤና ማህበራዊ መወሰኛዎች (ኤስዲኤች) በጤና ውጤቶች ላይ ተጽእኖ የሚያሳድሩ ከህክምና ውጪ የሆኑ ነገሮች ናቸው። ሰዎች የተወለዱበት፣ የሚያድጉበት፣ የሚሰሩበት፣ የሚኖሩበት እና የሚያረጁበት ሁኔታ እና የእለት ተእለት ኑሮ ሁኔታዎችን የሚቀርፁት ሰፊው ሃይሎች እና ስርዓቶች ናቸው። እነዚህ ኃይሎች እና ስርዓቶች የኢኮኖሚ ፖሊሲዎች እና ስርዓቶች፣ የልማት አጀንዳዎች፣ ማህበራዊ ደንቦች፣ ማህበራዊ ፖሊሲዎች እና የፖለቲካ ስርዓቶች ያካትታሉ። ኤስዲኤች በጤና እኩልነት ላይ ትልቅ ተጽዕኖ አለው- በሀገሮች ውስጥ እና በሀገሮች መካከል የሚታዩ ፍትሃዊ ያልሆኑ እና ሊወገዱ የሚችሉ የጤና ሁኔታ ልዩነቶች። በሁሉም የገቢ ደረጃዎች ላይ ባሉ ሀገሮች ውስጥ ጤና እና በሽታ ማህበራዊ ደረጃን ይከተላል-ማህበራዊ-ኢኮኖሚያዊ አቋም ዝቅተኛ ከሆነ የጤና ሁኔታው የከፋ ነው። የሚከተለው ዝርዝር በጤና ፍትሃዊነት ላይ በአዎንታዊ እና በአሉታዊ መንገዶች ላይ ተጽእኖ ሊያሳድር የሚችል የጤና ማህበራዊ ተቆጣጣሪዎች ምሳሌዎችን ይሰጣል። ገቢ እና ማህበራዊ ጥበቃ ትምህርት ሥራ አጥነት እና የሥራ ዋስትና ማጣት,"Social determinants of health Overview: The social determinants of health (SDH) are the non-medical factors that influence health outcomes. They are the conditions in which people are born, grow, work, live, and age, and the wider set of forces and systems shaping the conditions of daily life. These forces and systems include economic policies and systems, development agendas, social norms, social policies and political systems. The SDH have an important influence on health inequities - the unfair and avoidable differences in health status seen within and between countries. In countries at all levels of income, health and illness follow a social gradient: the lower the socioeconomic position, the worse the health. The following list provides examples of the social determinants of health, which can influence health equity in positive and negative ways: Income and social protection Education Unemployment and job insecurity","Al'amuran rayuwa da ke tasiri ga lafiya Bayani: Al'amuran rayuwa da ke tasiri ga lafiya (SDH) sune abubuwan da ba su shafi asibiti ba, waɗanda kuma ke da tasiri ga kiwon lafiya. Su ne yanayin da aka haifi mutum, ya girma, yake aiki, yake rayuwa, da imda ya tsufa, da kuma mafi duk wani yanayi tsarin da ke tsara yanayin rayuwarsa ta yau da kullum. Waɗannan sun haɗa da manufofi da tsarin tattalin arziki, manufofin ci gaba, ka'idojin zamantakewa, manufofin zamantakewa da tsarin siyasa. SDH suna da tasiri mai mahimmanci a kan rashin daidaiton lafiya - rashin daidaito da bambance-bambancen da ake iya gujewa a na matakin lafiyar mutane da ake gani a ciki da tsakanin ƙasashe. A ƙasashe, a duk matakan samun kudin shiga na ƙasar, lafiya da rashin lafiya suna bin tsarin zamantakewa: iya ƙanƙantar matsayi tattalin arziki da zamantakewa, iya munin yanayin kiwon lafiya. Waɗannan abubuwan za su ba da misalan al'amuran rayuwa da ke tasiri ga lafiya ta hanyoyi masu kyau da marasa kyau: Hanyoyin samun kuɗi da samun tallafi Ilimi Rashin aiki da rashin garanti a kan aikin da mutum ke yi","Viashiria vya kijamii vya afya Muhtasari: Viainisho vya kijamii vya afya (SDH) ni vipengele visivyo vya kimatibabu vinavyoathiri matokeo ya afya. Ni hali ambazo watu huzaliwa, kukua, kufanya kazi, kuishi, na umri, na seti pana ya nguvu na mifumo inayounda hali ya maisha ya kila siku. Nguvu na mifumo hii ni pamoja na sera na mifumo ya uchumi, ajenda za maendeleo, kanuni za kijamii, sera za kijamii na mifumo ya kisiasa. SDH ina ushawishi muhimu kwa ukosefu wa usawa wa kiafya - tofauti zisizo za haki na zinazoweza kuepukika katika hali ya afya zinazoonekana ndani na kati ya nchi. Katika nchi katika viwango vyote vya mapato, afya na ugonjwa hufuata mwelekeo wa kijamii: jinsi hali ya kijamii na kiuchumi inavyopungua, ndivyo afya inavyozidi kuwa mbaya. Orodha ifuatayo inatoa mifano ya viambishi vya kijamii vya afya, ambavyo vinaweza kuathiri usawa wa afya kwa njia chanya na hasi: Kipato na ulinzi wa kijamii Elimu Ukosefu wa ajira na usalama wa kazi","Àwọn Aṣokùnfà ìlera láwùjọ Ìsọnísókí: Àwọn aṣokùnfà ìlera láwùjọ ni àwọn okùnfà aláìjẹmọ́ṣègùn tí wọ́n ń nípa lórí àwọn àbájáde ìlera. Wọ́n wà ní àwọn ipò nínú èyí tí wọ́n ti ń bí àwọn ènìyàn, tí wọ́n ti ń dàgbà, ṣíṣe, gbé, àti ọjọ́ orí àti àwọn onírúurú àwọn ipá àti ètò tí wọ́n ń nípa lórí àwọn ipò ìgbésí ayé ojoojúmọ́. Àwọn ipá àti ètò wọ̀nyí ni àwọn ìlànà àti ètò ọrọ̀ ajé, ètò ìdàgbàsókè, àṣà àwùjọ, ìlànà àwùjọ àti ètò òṣèlú. Àwọn aṣokùnfà ìlera àwùjọ nípa pàtàkì lórí àwọn àìṣedéédé ìlera - àwọn ìyàtọ̀ tí kò pé tí ó sì sé e yàgò fún nínú ipò ìlera tí a rí nínú àti láàrin àwọn orílẹ̀ èdè. Ní àwọn orílẹ̀ èdè káàkiri gbogbo ìpele èrè, ìlera àti àìsàn tẹ̀lé ìlọsíwásẹ́yìn àwùjọ kan: bí ipò àwùjọ ọrọ̀ ajé bá ṣe kéré tó, bẹ́ẹ̀ ni ìlera yóò ṣe burú tó. Àwọn àlàkalẹ̀ wọ̀nyí pèsè àwọn àpẹẹrẹ aṣokùnfà ìlera láwùjọ, èyí tí ó lè nípa lórí ìdọ́gba ìlera ní àwọn ọ̀nà dídára àti àìdára.: Ààbò èrè àti àwùjọ Ẹ̀kọ́ Àìníṣẹ́lọ́wọ́ àti àìláàbò iṣẹ́","Izinqumo zomphakathi zempilo Uhlolojikelele: isocial determinants of health (SDH) yizici okungezona ezezokwelapha ezithonya imiphumela yezempilo. Izimo abantu abazalelwa kuzo, bakhule, basebenze, baphile, neminyaka yobudala kuzo, kanye nesethi ebanzi yamandla nezinhlelo ezakha izimo zempilo yansuku zonke. Lawa mandla kanye nezinhlelo zihlanganisa izinqubomgomo nezinhlelo zezomnotho, ama-ajenda entuthuko, izinkambiso zomphakathi, izinqubomgomo zezenhlalakahle kanye nezinhlelo zezombusazwe. iSDH inomthelela obalulekile ekungalinganini kwezempilo - umehluko ongalungile nongagwemeka esimweni sezempilo obonakala ngaphakathi naphakathi kwamazwe. Emazweni kuwo wonke amazinga emali engenayo, ezempilo kanye nokugula kulandela izinga lenhlalo: ukwehla kwesimo senhlalo-mnotho, kuba kubi kakhulu kwezempilo. Uhlu olulandelayo lunikeza izibonelo zezinqumo zezenhlalo zempilo, ezingathonya ukulingana kwezempilo ngezindlela ezinhle nezingezinhle: Imali engenayo kanye nokuvikelwa komphakathi Imfundo Ukungasebenzi nokungavikeleki emsebenzini" +"የሥራ ሕይወት ሁኔታዎች የምግብ ዋስትና ማጣት መኖሪያ ቤት, መሰረታዊ መገልገያዎች እና አካባቢ የቅድመ ልጅነት እድገት ማህበራዊ ማካተት እና አለማዳላት የመዋቅር ግጭት ተመጣጣኝ ጥራት ያለው የጤና አገልግሎት ማግኘት። ጥናቶች እንደሚያሳዩት የጤና እንክብካቤን ወይም የአኗኗር ዘይቤን ከመምረጥ ይልቅ ማህበራዊ መወሰኛዎች በጤና ላይ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ። ለምሳሌ፣ በርካታ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ኤስዲኤች ከ30-55% የጤና ውጤቶች እንደሚሸፍን ይጠቁማሉ። በተጨማሪም ከጤና ውጭ ያሉ ዘርፍ ለሕዝብ ጤና ውጤቶች የሚያበረክቱት አስተዋፅዖ ከጤና ዘርፍ ከሚሰጠው አስተዋፅኦ የላቀ መሆኑን ግምቶች ያሳያሉ።","Working life conditions Food insecurity Housing, basic amenities and the environment Early childhood development Social inclusion and non-discrimination Structural conflict Access to affordable health services of decent quality. Research shows that the social determinants can be more important than health care or lifestyle choices in influencing health. For example, numerous studies suggest that SDH account for between 30-55% of health outcomes. In addition, estimates show that the contribution of sectors outside health to population health outcomes exceeds the contribution from the health sector.","Yanayin rayuwar aiki Ƙarancin abinci Matsuguni, kayan more rayuwa da kuma muhalli Ƙuruciya Rashin nuna bambanci tsakanin mutane Rashin jituwa tsakani jagororin wasu mutane Samun inda mutum zai samu kulawar lafiya daidai gwargwado. Bincike ya nuna cewa abubuwan da ke tabbatar da zamantakewa na iya zama mafi mahimmanci fiye da kula da lafiya ko zaɓin salon rayuwa wajen tasirin lafiyae mutum. Misali, bincike da yawa sun nuna cewa SDH suna taimakawa wajen aamun lafiya mutum da kaso 30-55%. Bugu da ƙari, alƙaluma sun nuna cewa gudummawar fannonin da ba na kiwon lafiya ba wajen tabbatar da lafiyar jama'a ya zarce gudunmawar ɓangaren kiwon lafiya.","Hali ya maisha ya kazi Uhaba wa chakula Nyumba, huduma za msingi na mazingira Maendeleo ya utoto mapema Ushirikishwaji wa kijamii na kutobaguliwa Mgogoro wa muundo Upatikanaji wa huduma za afya kwa bei nafuu za ubora unaostahili. Utafiti unaonyesha kuwa viambishi vya kijamii vinaweza kuwa muhimu zaidi kuliko utunzaji wa afya au mtindo wa maisha katika kuathiri afya. Kwa mfano, tafiti nyingi zinaonyesha kuwa SDH inachangia kati ya 30-55% ya matokeo ya afya. Aidha, makadirio yanaonyesha kuwa mchango wa sekta nje ya afya kwa matokeo ya afya ya watu unazidi mchango wa sekta ya afya.","Àwọn ipò isẹ́ ayé Ìpèsè oúnjẹ Ilé, àwọn ohun amáyédẹrùn àti àyíká Ìdàgbàsókè ọmọdé Ìfisí àwùjọ àti àìṣẹ̀yàmẹyà Ìfigagbága ajẹmẹ́hun Níní àǹfààní sí àwọn iṣẹ́ ìlera tí kò gunpá tí ó dára. Ìwádìí fi hàn pé àwọn aṣokùnfà láwùjọ lè ṣe pàtàkì ju ìtọ́jú ìlera tàbí àwọn àṣàyàn ìgbésí ayé lọ lórí ipa ìlera. Fún àpẹẹrẹ, àwọn ìwádìí onírúurú dábàá pé àw���n aṣokùnfà ìlera láwùjọ ń fa àwọn àbájáde ìlera láàrin 30-55%. Ní àfikún, ìṣirò fi hàn pé ipa àwọn ẹ̀ka níta ìlera dórí àwọn àbájáde ìlera àwọn ènìyàn ju ipa láti ẹ̀ka ìlera lọ.","Izimo zokuphila zokusebenza Ukungavikeleki kokudla Ezezindlu, izinsiza eziyisisekelo kanye nemvelo Ukukhula kobuntwana Ukufakwa komphakathi nokungacwasi Ukungqubuzana kwesakhiwo Ukufinyelela ezinsizeni zezempilo ezithengekayo zekhwalithi ehloniphekile. Ucwaningo lubonisa ukuthi izici zomphakathi zingabaluleka kakhulu kunokunakekelwa kwezempilo noma ukukhetha kwendlela yokuphila ekuthonyeni impilo. Isibonelo, ucwaningo oluningi luphakamisa ukuthi iSDH ilandisa phakathi kuka-30-55% wemiphumela yezempilo. Ukwengeza, izilinganiso zibonisa ukuthi umnikelo wemikhakha engaphandle kwezempilo emiphumeleni yezempilo yabantu udlula umnikelo ovela emkhakheni wezempilo." +የጤና ጥበቃን ለማሻሻል እና የረጅም ጊዜ የጤና እክሎችን ለመቀነስ ኤስዲኤች ን በአግባቡ መቋቋም መሰረታዊ ነው፣ ይህም በሁሉም ዘርፎች እና በሲቪል ማህበረሰብ እርምጃ ይጠይቃል። በተግባር: የጤና እክሎችን ለማስተካከል እርምጃዎችን በመውሰድ የጤና ማህበራዊ ተጽዕኖዎችን ለመቅረፍ ተግዳሮቶች አሉ። የጤና ፍትሃዊነት ማህበራዊ ወሳኙ ውስብስብ እና ዘርፈ ብዙ መስክ ነው። በጤናው ዘርፍ እና በሁሉም የመንግስት እርከኖች ውስጥ ያሉ በርካታ ባለድርሻ አካላትን ያካትታል። በተጨማሪም፣ የጤና መረጃን የሚወስኑ ማህበራዊ ጉዳዮች ለመሰብሰብ እና ለመጋራት አስቸጋሪ ሊሆኑ ይችላሉ። በማህበራዊ ጤና ላይ የተመሰረቱት ማስረጃዎች ባለፉት አስርት አመታት ውስጥ ተጠናክረው ቢቀጥሉም፣ የሚሰራው ነገር ላይ የተመሰረቱት ማስረጃዎች መጠናከር እና መልካም ልምዶችን በብቃት ማሰራጨት አለባቸው። በአለም አቀፉ የማህበረሰብ ጤና ጉዳዮች ኮሚሽን ሪፖርት ላይ የተገለጹት ሶስት ወሳኝ እርምጃዎች በጤና ላይ የሚስተዋሉ ኢፍትሃዊነትን በመዋጋት ረገድ ያላቸውን ጠቀሜታ ያንፀባርቃሉ። እነዚህም የሚከተሉትን ያካትታሉ: የዕለት ተዕለት ኑሮ ሁኔታዎችን ማሻሻል ማለትም ሰዎች የሚወለዱበት፣ የሚያድጉበት፣ የሚኖሩበት፣ የሚሠሩበት እና የሚያረጁበት ሁኔታ፤ የስልጣን፣ የገንዘብ እና የሀብት ፍትሃዊ ያልሆነ ክፍፍልን መቋቋም-የእነዚህ የዕለት ተዕለት ኑሮ ሁኔታዎች መዋቅራዊ አንቀሳቃሾች( ለምሳሌ፣ የማክሮ ኢኮኖሚ እና የከተማ ልማት ፖሊሲዎች እና አስተዳደር)፤ ችግሩን መለካት እና መረዳት እና የድርጊቱን ተጽዕኖ መገምገም-የእውቀት መሠረትን ማስፋት፣ በጤና ማህበራዊ መወሰኛዎች የሰለጠነ የሰው ኃይል ማዳበር እና ስለ ጤና ማህበራዊ መወሰኛዎች የሕዝብን ግንዛቤ ማሳደግ።,"Addressing SDH appropriately is fundamental for improving health and reducing longstanding inequities in health, which requires action by all sectors and civil society. In practice: There are challenges to overcome in implementing action to address health inequities through the social determinants of health. The social determinants of health equity is a complex and multifaceted field. It involves a wide range of stakeholders within and beyond the health sector and all levels of government. In addition, social determinants of health data can be difficult to collect and share. While the evidence base on the social determinants of health has strengthened during the past decade, the evidence base on what works needs to be strengthened and good practices disseminated effectively. Three areas for critical action identified in the report of the Global Commission on Social Determinants of Health reflect their importance in tackling inequities in health. These include: Improve daily living conditions: The circumstances in which people are born, grow, live, work and age; Tackle the inequitable distribution of power, money and resources: The structural drivers of those conditions of daily life (for example, macroeconomic and urbanization policies and governance); Measure and understand the problem and assess the impact of action: Expand the knowledge base, develop a workforce that is trained in the social determinants of health, and raise public awareness about the social determinants of health.","Mayar da hankali kan SDH yadda ya kamata yana da mahimmanci don inganta lafiya da rage rashin daidaiton samar da kiwon lafiya tsakanin mutane, wanda ke buƙatar saka hannu daga kowane ɓangare da ƙungiyoyin jama'a. A zahiri: akwai ƙalubalen da ya kamata a shawo kansu wajen aiwatar da ayyuka don magance rashin daidaiton samun kulawar lafiya ta hanyar abubuwan da suke taimakawa wajen samun lafiya. Abubuwan da ke da tasiri wajen samun lafiya wansu abubuwa ne masu sarƙaƙiya kuma masu fa'ida da yawa. Ya ƙunshi ɗimbin masu ruwa da tsaki a ciki da bayan fannin kiwon lafiya da duk matakan gwamnati. Bugu da ƙari, ƙididdiga game da abubuwan da ke tasiri ga lafiyar jama'a na iya zama da wahala a tattara ko a samu. Duk da cewa hujjoji a kan samuwar abubuwan yau da kullum da ke tasiri ga kiwon lafiya sun ƙarfafa a cikin shekaru goma da suka gabata, shaidun sun dogara ne a kan abin da ke buƙatar ƙarfafuwa da kuma aiwatar da kyawawan ayyuka yadda ya kamata. Yankuna uku da ke buƙatar aiwatar da wani muhimmin sa hannu da aka gano a cikin rahoton Hukumar Duniya kan Abubuwan da ke da Tasiri Kan Lafiyar Jama'a na nuna mahimmancinsu wajen magance rashin daidaito a harkar kiwon lafiya. Waɗannan sun haɗa da: Inganta yanayin rayuwa na yau da kullum: ma'ana, yanayin da aka haifi mutum, ya girma, yake rayuwa, yake aiki kuma yake tsufa; Magance rashin adalci wajen ba da madafun iko, kuɗi da albarkatu: tsarin waɗannan yanayi na rayuwar yau da kullun (misali, manufofin tattalin arziki da birane da mulki); Aunawa da fahimtar matsalar tare da gano sakamakon da za a samu in an ɗauki mataki: faɗaɗa tushen ilimi, samar da ma'aikata waɗanda aka horar da su a fannin abubuwan da ke tasiri ga lafiyar jama'a, da wayar da kan jama'a game da abubuwan da ke tasiri ga lafiya.","Kushughulikia SDH ipasavyo ni muhimu kwa kuboresha afya na kupunguza ukosefu wa usawa wa muda mrefu katika afya, ambao unahitaji hatua za sekta zote na mashirika ya kiraia. Kivitendo: Kuna changamoto za kushinda katika kutekeleza hatua za kushughulikia ukosefu wa usawa wa kiafya kupitia viambishi vya kijamii vya afya. Viamuzi vya kijamii vya usawa wa afya ni uwanja tata na wenye pande nyingi. Inahusisha wadau mbalimbali ndani na nje ya sekta ya afya na ngazi zote za serikali. Kwa kuongeza, viashiria vya kijamii vya data ya afya vinaweza kuwa vigumu kukusanya na kushiriki. Ingawa ushahidi wa msingi wa viambishi vya kijamii vya afya umeimarika katika muongo mmoja uliopita, ushahidi unaotokana na kile kinachofanya kazi kinahitaji kuimarishwa na mazoea mazuri kusambazwa kwa ufanisi. Maeneo matatu ya hatua muhimu yaliyoainishwa katika ripoti ya Tume ya Kimataifa ya Maamuzi ya Kijamii ya Afya yanaonyesha umuhimu wao katika kukabiliana na ukosefu wa usawa katika afya. Hizi ni pamoja na: Kuboresha hali ya maisha ya kila siku: Mazingira ambayo watu huzaliwa, kukua, kuishi, kazi na umri; Kukabiliana na mgawanyo usio sawa wa mamlaka, fedha na rasilimali: Vichochezi vya kimuundo vya hali hizo za maisha ya kila siku (kwa mfano, sera za uchumi mkuu na ukuaji wa miji na utawala); Pima na uelewe tatizo na utathmini athari ya hatua: Panua msingi wa maarifa, tengeneza nguvu kazi ambayo imefunzwa katika viambatisho vya kijamii vya afya, na ongeza ufahamu wa umma kuhusu viambishi vya kijamii vya afya.","Kíkojú àwọn Aṣokùnfà ìlera láwùjọ dáadáa set pàtàkì fún mímú ìlọsíwájú bá àti mímú àdínkù bá àìṣedéédé ọlọ́jọ́ pípẹ́ nínú ìlera, èyí tí ó pè fún iṣẹ́ láti ọwọ́ gbogbo àwọn ẹ̀ka àti ènìyàn àwùjọ. Ní ìṣe: Àwọn ìṣòro láti borí nínú àmúṣiṣẹ́ iṣẹ́ láti kojú àwọn àìdọ́gba ìlera nípasẹ̀ àwọn aṣokùnfà ìlera láwùjọ. Àwọn aṣokùnfà ìdọ́gba ìlera láwùjọ jẹ́ ẹ̀ka tí ó gbòòrò ó sì ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ojú. Ó ní í ṣe pẹ̀lú onírúurú àwọn èèkàn láàrin àti tayọ ẹ̀ka ìlera àti gbogbo àwọn ìpele ìjọba. Ní àfikún, àwọn ìwífún àlàyé lórí aṣokùnfà ìlera àwùjọ lè sòro láti gbà tàbí pín. Nígbà tí àwọn ẹ̀rí adálórí àwọn aṣokùnfà ìlera láwùjọ ti lágbára sí i ní ọdún mẹ́wàá sẹ́yìn, ẹ̀rí náà dá lórí àwọn iṣẹ́ wo ni wọ́n gbọ́dọ̀ ṣe ìrólágbára fún àti àwọn ìṣe tí wọ́n gbọ́dọ̀ pín ká dáadáa. Àwọn agbègbè mẹ́ta fún ìgbésẹ̀ pàtàkì tí ìròyìn Àjọ Àgbáyé lórí Àwọn Aṣokùnfà Ìlera láwùjọ ṣe ìdámọ̀ ṣe àfihàn pàtàkì wọn nínú ìgbógunti àwọn àìdọ́gba nínú ìlera. Lára wọn ni: Mímú ìtẹ̀síwájú bá ìgbáyégbádùn: Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó yí bíbí, ìdàgbà, gbígbé, iṣẹ́ àti ọjọ́ orí wọn ká; Gbígbógun ti àìdọ́gba ìpín agbára, owó àti àwọn ọrọ̀: Àwọn adarí ajẹmẹ́hun àwọn ipò ìgbésí ayé ojoojúmọ́ wọ̀nyẹn (fún àpẹẹrẹ, àwọn ìlànà àti ìdarí ọrọ̀ ajé ńlá àti ìsọdìgboro); Ìdíwọ̀n àti ìlóye ìṣòro àti ìgbéléwọ̀n ipa ìṣe: Ìmúgbòòrò ibùdó ìmọ̀, àgbékalẹ̀ àkójọpọ̀ iṣẹ́ tí wọ́n ṣe ìdanilẹ́kọ̀ọ́ fún lórí àwọn aṣokùnfà ìlera láwùjọ, àti ṣíṣe ìpolongo àwùjọ nípa àwọn aṣokùnfà ìlera láwùjọ.","Ukubhekana neSDH ngendlela efanele kubalulekile ekuthuthukiseni impilo kanye nokunciphisa ukungalingani osekunesikhathi eside kwezempilo, okudinga isinyathelo sayo yonke imikhakha kanye nomphakathi. Empeleni: Kunezinselele okufanele zinqotshwe ekuqaliseni isenzo sokubhekana nokungalingani kwezempilo ngezinqumo zezenhlalo zempilo. Izinqumo zezenhlalo zokulingana kwezempilo yinkambu eyinkimbinkimbi futhi enezici eziningi. Ibandakanya inqwaba yababambe iqhaza ngaphakathi nangaphandle komkhakha wezempilo kanye nawo wonke amazinga kahulumeni. Ngaphezu kwalokho, izici zomphakathi zedatha yezempilo zingaba nzima ukuziqoqa nokwabelana ngazo. Nakuba ubufakazi obusekelwe ezinqumweni zezenhlalakahle zezempilo buye baqina phakathi neminyaka eyishumi edlule, ubufakazi busekelwe kulokho okusebenzayo okudingeka kuqiniswe futhi imikhuba emihle isatshalaliswe ngokuphumelelayo. Izindawo ezintathu zesenzo esibucayi esivezwe embikweni weGlobal Commission on Social Determinants of Health zibonisa ukubaluleka kwazo ekubhekaneni nokungalingani kwezempilo. Lokhu kubandakanya: Ukwenza ngcono izimo zokuphila zansuku zonke: Izimo abantu abazalelwa kuzo, abakhula kuzo, abaphila kuzo, abasebenza ngaphansi kwazo kanye neminyaka yobudala; Ukubhekana nokusatshalaliswa okungalingani kwamandla, imali kanye nezinsiza: Izimiso zesakhiwo zalezo zimo zempilo yansuku zonke (isibonelo, izinqubomgomo kanye nokubusa komnotho omkhulu kanye nokufudukela emadolobheni); Linganisa futhi uqonde inkinga futhi uhlole umthelela wesenzo: Nweba isisekelo solwazi, uthuthukise abasebenzi abaqeqeshwe ngezinqumo zezenhlalo zempilo, futhi uqwashise umphakathi mayelana nezinqumo zomphakathi zezempilo." +ሁለንተናዊ የሆነ ነገር ግን በማህበራዊ ደረጃ ላይ ካለው ጉዳቱ ጋር ተመጣጣኝ የሆነ የተጠናከረ እና ስልታዊ እርምጃ ያስፈልጋል። የጤና እክሎችን ለመቅረፍ እና ጤናማ የሆኑ ህዝቦችን ለማስተዋወቅ ይህ አስፈላጊ ነው። የጤና እኩልነት የሕይወት ዕድሜ እና ጤናማ የሕይወት ዕድሜ አድጓል። ግን በእኩልነት አይደለም። በጣም ጥሩ እና በጣም መጥፎ ጤንነት እና ደኅንነት ባላቸው መካከል የማያቋርጥ እና እየሰፋ የሚሄድ ክፍተት አለ። ድሀ የሆኑ ህዝቦች ከሃብታም ህዝቦች በተቃራኒው በተከታታይ የከፋ የጤና ችግር ያጋጥማቸዋል። ለምሳሌ: በከፍተኛ እና ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች መካከል የ 18 ዓመታት የዕድሜ ጣራ ልዩነት አለ። እ.ኤ.አ. በ 2016 ከ 15 ሚሊዮን በላይ የሚሆኑት ተላላፊ ባልሆኑ በሽታዎች (ኤንሲዲስ) ምክንያት ያለጊዜው የሚሞቱት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ነው ። በድሃ እና በበለጸጉ ንዑስ ቡድኖች መካከል እንደ ካንሰር ባሉ በሽታዎች መካከል ያሉ አንጻራዊ ክፍተቶች በዓለም ዙሪያ በሁሉም ክልሎች ጨምረዋል። ከአምስት ዓመት በታች የሟችነት መጠን በአፍሪካ ከአውሮፓ ይልቅ ስምንት እጥፍ ይበልጣል። በአገሮች ውስጥ በጣም ድሀ እና በጣም ሀብታም በሆኑ ንዑስ ቡድኖች መካከል የልጆች ጤና መሻሻል ለድሀ ንዑስ ቡድኖች በዝቅተኛ መሻሻል ተዳክሟል።,"Scaled up and systematic action is required that is universal but proportionate to the disadvantage across the social gradient. This is necessary for effective delivery to addressing inequities in health and promoting healthier populations. Health equity Life expectancy and healthy life expectancy have increased, but unequally. There remain persistent and widening gaps between those with the best and worst health and well-being.Poorer populations systematically experience worse health than richer populations. For example: There is a difference of 18 years of life expectancy between high- and low- income countries; In 2016, the majority of the 15 million premature deaths due to non-communicable diseases (NCDs) occurred in low- and middle-income countries; Relative gaps within countries between poorer and richer subgroups for diseases like cancer have increased in all regions across the world; The under-5 mortality rate is more than eight times higher in Africa than the European region. Within countries, improvements in child health between poorest and richest subgroups have been impaired by slower improvements for poorer subgroups.","Ana buƙatar wani ƙoƙari da tsari ne na musamman wanda yake gama-gari amma ya yi daidai da waɗanda suka fi buƙatar agajin. Wannan ya zama dole don tabbatar da agajin ya samu kowa don magance rashin daidaito a cikin harkar kiwon lafiya da ƙara adadin jama'a masu koshin lafiya. Samun ƙololuwar kulawar lafiya Tsawon rai da tsawon rayuwa cikin koshin lafiya sun ƙaru, amma ba daidai suke ba. Har yanzu akwai giɓi tsakanin waɗanda ke da mafi kyawun ƙoshin lafiya da mafi muninta da kuma walwala. Talakawa suna samun mafi munin kiwo da ƙoshin lafiya fiye da mafi yawan masu hali. Misali: Akwai bambanci na shekaru 18 na tsawon rai cikin mutane tsakanin ƙasashe manya da ƙanana; A shekarar 2016, yawancin mace-macen wasu mutane miliyan 15 saboda cututtukan da ba masu yaɗuwa ba (NCDs) sun faru a cikin ƙasashe masu ƙarancin tattalin arziki da masu matsakaicin tattalin arziki; Giɓin da ke tsakanin mutane masu talauci da masu arziki idan aka kalli cututtuka kamar ciwon daji, za a ga cewa ya karu a duk yankuna a duk faɗin duniya; Yawan mace-macen kasa da shekaru 5 ya fi yawa a yankin Afirka fiye da yankin Turai sau takwas. An samu koma-baya a fannin kiwon lafiyar yara saboda mutanen da suka fi talauci ba su samu cigaba kamar masu arziki ba.","Hatua iliyoongezwa na ya kimfumo inahitajika ambayo ni ya ulimwengu wote lakini inayolingana na hasara katika mwelekeo wa kijamii. Hii ni muhimu kwa utoaji bora wa kushughulikia ukosefu wa usawa katika afya na kukuza idadi ya watu wenye afya bora. Usawa wa kiafya Matarajio ya maisha na matarajio ya maisha ya afya yameongezeka, lakini bila usawa. Bado kuna mapungufu yanayoendelea na yanayoongezeka kati ya wale walio na afya bora na mbaya zaidi na ustawi.Watu maskini hupata afya mbaya zaidi kuliko idadi ya watu matajiri. Kwa mfano: Kuna tofauti ya miaka 18 ya umri wa kuishi kati ya nchi za kipato cha juu na cha chini; Katika mwaka wa 2016, vifo vingi vya milioni 15 vya mapema vilivyotokana na magonjwa yasiyoambukiza (NCDs) vilitokea katika nchi za kipato cha chini na cha kati; Uhusiano wa mapengo kati ya nchi maskini na makundi tajiri zaidi ya magonjwa kama saratani yameongezeka katika maeneo yote duniani; Kiwango cha vifo vya watoto chini ya miaka mitano ni zaidi ya mara nane barani Afrika kuliko ukanda wa Ulaya. Ndani ya nchi, uboreshaji wa afya ya watoto kati ya vikundi vidogo maskini na tajiri zaidi umeathiriwa na uboreshaji wa polepole kwa vikundi vidogo maskini.","Ìṣe ńlá tí ó sì létò ṣe pàtàkì tí ó káríayé ṣùgbọ́n tí ó ṣe déédéé pẹ̀lú àwọn ènìyàn tí wọ́n kò ní àǹfààní káàkiri ìpele àwùjọ. Èyí ṣe pàtàkì fún àgbékalẹ̀ tí ó múnádóko láti kojú àwọn àìdọ́gba nínú ìlera àti ìpolongo ìlera láàrin àwọn ènìyàn. Ìdọ́gba ìlera Àpapọ̀ ẹ̀mí gígùn àti ìlera ìgbésí ayé ti tẹ̀síwájú, ṣùgbọ́n kò dọ́gba. Ó sì ku àwọn àlàfo tí ó ń pọ̀ sí i gbòòrò láàrin àwọn tí wọ́n ní ìlera tí ó dára jùlọ àti ìlera òun àlàáfíà tí kò dára jùlọ. Àwọn olósì ènìyàn ń ní ìrírí ìlera tí kò dára ju àwọn tí wọ́n jẹ́ olówó. Fún àpẹẹrẹ: Ìyàtọ̀ ọdún 18 wà láàrin àpapọ̀ ìwọ̀n ẹ̀mí gígùn láàrin àwọn orílẹ̀ elérè gọbọi àti elérè pínnísín; Ní 2016, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ikú àìtọ́jọ́ mílíọ̀nù 15 nítorí àwọn àìsàn tí wọ́n kì í ràn tí wọ́n wà ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè.; Àwọn ìbátan àlàfo láàrin àwọn orílẹ̀ èdè láàrin ẹ̀ka ọ̀wọ́ olósì àti olówó fún àwọn àìsàn bí jẹjẹrẹ ti pọ̀ sí i ní gbogbo àgbègbè káàkiri àgbáyé.; Ìwọ̀n ikú láàrin àwọn ọmọ ọdún +5 ju ìlọ́po mẹ́jọ lọ ní ẹkùn Áfríkà àti Yúróòpù. Láàárín àwọn orílẹ̀ èdè, àwọn ìlọsíwájú nínú ìlera ọmọdé láàárín àwọn ẹ̀ka ọ̀wọ́ olósì àti olówó ti ní ìdènà láti ọwọ́ ìlọsíwájú tí ó lọ́ra fún àwọn ẹ̀ka ọ̀wọ́ olósì.","Kudingeka isinyathelo esilinganisiwe nesihlelekile esisebenza emhlabeni wonke kodwa esilingana nokubi kuyo yonke igradient yomphakathi. Lokhu kuyadingeka ukuze kwethulwe ngempumelelo ukubhekana nokungalingani kwezempilo kanye nokuthuthukisa abantu abanempilo. Ukulingana kwezempilo Ubude besikhathi sokuphila kanye neminyaka yokuphila enempilo kwenyukile, kodwa ngokungalingani. Kusekhona igebe eliqhubekayo futhi elikhulayo phakathi kwalabo abanempilo engcono kakhulu nembi kakhulu. Abantu abampofu ngokuhlelekile bahlangabezana nempilo embi kunabantu abacebile. Ngokwesibonelo: Kunomehluko weminyaka eyi-18 yeminyaka yokuphila phakathi kwamazwe anemali engenayo ephezulu nephansi; Ngonyaka wezi-2016, iningi lezigidi eziyi-15 zokufa ngaphambi kwesikhathi ngenxa yezifo ezingathathelaniyo (amaNCD) zenzeka emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi; Amagebe ahlobene phakathi kwamazwe phakathi kwamaqembu ampofu nacebile ezifo ezinjengomdlavuza akhulile kuzo zonke izifunda emhlabeni jikelele; Izinga lokufa kwabantu abaneminyaka engaphansi kwemi-5 lingaphezulu ngokuphindwe kasishiyagalombili e-Afrika kunesifunda sase-Europe. Emazweni, ukuthuthukiswa kwezempilo yezingane phakathi kwamaqembu ampofu kakhulu nacebe kakhulu kuye kwakhinyabezwa ukuthuthukiswa okuhamba kancane kwamaqembu amancane ampofu." +እንዲህ ዓይነቱ አዝማሚያ በአገር ውስጥም ሆነ በአገሮች መካከል ኢ-ፍትሃዊ፣ ፍትሃዊ ያልሆነና ሊወገድ የሚችል ነው። አብዛኛዎቹ እነዚህ የጤና ልዩነቶች የሚከሰቱት በማህበረሰብ ውስጥ በሁሉም ደረጃዎች በሚገኙ የውሳኔ አሰጣጥ ሂደቶች፣ ፖሊሲዎች፣ ማህበራዊ ደንቦች እና አወቃቀሮች ነው። የጤና እክሎች በማህበራዊ ደረጃ የሚወሰኑ በመሆናቸው ድሀ የሆኑ ህዝቦች በማህበረሰቡ ውስጥ እድገት እንዳያደርጉና እምቅ አቅማቸውን እንዳያሳድጉ ዕንቅፋት ይሆናሉ። የጤና እኩልነትን ማሳካት ማለት ለሁሉም ሰዎች በተቻለ መጠን ከፍተኛውን የጤና ደረጃ ለማግኘት መጣር እና በማህበራዊ ሁኔታዎች ላይ በመመርኮዝ ለጤና ችግር ተጋላጭ ለሆኑ ሰዎች ፍላጐቶች ልዩ ትኩረት መስጠት ማለት ነው። እርምጃ የጤና እንክብካቤን ፍትሃዊ መዳረሻ ብቻ ሳይሆን ሰፋ ያለ ማህበራዊ ደኅንነት እና ልማት ለማስተናገድ ከጤና እንክብካቤ ሥርዓት ውጭ መሥራትንም ይጠይቃል። የጤና እኩልነት ማለት በማህበራዊ፣ በኢኮኖሚያዊ፣ በዲሞግራፊያዊ ወይም በጂኦግራፊያዊ ሁኔታ በተገለፁ የሕዝብ ቡድኖች መካከል ፍትሃዊ ያልሆኑ እና ሊወገዱ ወይም ሊስተካከሉ የሚችሉ የጤና ልዩነቶች አለመኖር ነው።,"Such trends within and between countries are unfair, unjust and avoidable. Many of these health differences are caused by the decision-making processes, policies, social norms and structures which exist at all levels in society. Inequities in health are socially determined, preventing poorer populations from moving up in society and making the most of their potential. Pursuing health equity means striving for the highest possible standard of health for all people and giving special attention to the needs of those at greatest risk of poor health, based on social conditions. Action requires not only equitable access to healthcare but also means working outside the healthcare system to address broader social well-being and development. “Health equity is defined as the absence of unfair and avoidable or remediable differences in health among population groups defined socially, economically, demographically or geographically”.","Irin waɗannan abubuwan da ke faruwa a ciki da tsakanin ƙasashe babu adalci a cikinsu, kuma za a iya guje musu. Yawancin waɗannan bambance-bambancen kiwon lafiya suna faruwa ne ta saboda hanyoyin da ake bi wajen yanke shawara, manufofi, ƙa'idodin zamantakewa da tsarin da ke wanzuwa a kowane mataki a cikin al'umma. Rashin daidaito a harkar samun kiwon lafiya abu ne da al'umma ta haddasa, watau yana hana matalauta samun ci gaba a cikin al'umma da yin amfani da mafi kyawun damar su. Neman daidaiton kiwon lafiya tsakanin kowa da kowa yana nufin ƙoƙari don samun mafi girman mataki na kiwon lafiya ga duk mutane tare da ba da kulawa ta musamman ga waɗanda suka fi bukata. Saboda haka ɗaukar mataki yana buƙatar ba kawai daidaitacciyar damar samun kulawar lafiya ba amma yana nufin yin aiki a waje da fannin kiwon lafiya don kawo fa'idar jin daɗin zamantakewa da ci gaba. ""An bayyana daidaiton kiwon lafiya a matsayin rashin nuna bambanci irin na rashin adalci tsakanin jama'a ta fuskar zamantakewa, ta fuskar tattalin arziki, ko yanki"".","Mitindo kama hiyo ndani na kati ya nchi si ya haki, si ya haki na inaweza kuepukika. Nyingi za tofauti hizi za kiafya husababishwa na michakato ya kufanya maamuzi, sera, kanuni za kijamii na miundo ambayo ipo katika ngazi zote katika jamii. Ukosefu wa usawa katika afya huamuliwa kijamii, kuzuia watu maskini zaidi kusonga mbele katika jamii na kutumia uwezo wao kikamilifu. Kufuatia usawa wa afya kunamaanisha kujitahidi kufikia kiwango cha juu zaidi cha afya kwa watu wote na kutilia maanani maalum mahitaji ya wale walio katika hatari kubwa ya afya mbaya, kwa kuzingatia hali za kijamii. Hatua hazihitaji tu ufikiaji sawa wa huduma za afya lakini pia inamaanisha kufanya kazi nje ya mfumo wa huduma ya afya ili kushughulikia ustawi na maendeleo ya kijamii mapana. ""Usawa wa kiafya unafafanuliwa kama kutokuwepo kwa tofauti zisizo za haki na zinazoweza kuepukika au zinazoweza kurekebishwa kati ya vikundi vya watu vilivyofafanuliwa kijamii, kiuchumi, idadi ya watu au kijiografia"".","Àwọn àṣà bẹ́ẹ̀ nínú àti láàrin àwọn orílẹ̀ èdè kò dára, kò tọ́ tàbí ṣe é dènà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìyàtọ̀ ìlera wọ̀nyí ni àwọn ìgbésẹ̀ ìpinnu, ìlànà, àṣà àwùjọ àti ẹ̀hun tí wọ́n wà ní àwọn ìpele onírúurú láwùjọ ń fà. Àwọn àìdọ́gba nínú ìlera ni àwùjọ ń fà, ìdènà àwọn olósì ènìyàn láti gòkè ní àwùjọ àti ṣíṣe àmúlò ọ̀pọ̀ àwọn àwòmọ́ ọjọ́ iwájú wọn. Ìlépa ìdọ́gba ìlera túmọ̀ sí ìsapá fún ìwọ̀n tí ó ga jùlọ tí ó ṣe é ṣe jùlọ fún gbogbo àwọn ènìyàn àti fífún àwọn tí wọ́n wà nínú ewu ńlá ìlera jùlọ ní àkíyèsí, dá lórí àwọn ipò àwùjọ. Ìṣe kò pè fún àǹfààní adọ́gba sí ìtọ́jú ìlera nìkan ṣùgbọ́n ó tún túmọ̀ sí ṣíṣe iṣẹ́ níta ètò ìtọ́jú ìlera láti kojú àlàáfíà àwùjọ gbòòrò àti ìdàgbàsókè. ""Ìdọ́gba ìlera ni àìsí ìyàtọ̀ àìtọ́ àti aṣeéyàgòfún tàbí aṣeétọ́jú nínú ìlera láàárín àwọn ọ̀wọ́ ènìyàn tí wọ́n kì pẹ̀lú àwùjọ, ọrọ̀ ajé, agbègbè tàbí àyíká ayé"".","Imikhuba enjalo ngaphakathi naphakathi kwamazwe ayilungile, ayinabo ubulungiswa futhi iyagwemeka. Okuningi kwalokhu kwehluka kwezempilo kubangelwa izinqubo zokuthatha izinqumo, izinqubomgomo, izinkambiso zomphakathi nezinhlaka ezikhona kuwo wonke amazinga emphakathini. Ukungalingani kwezempilo kunqunywa emphakathini, kuvimbela abantu abampofu ukuthi baqhubekele phambili emphakathini futhi basebenzise ngokugcwele amandla abo. Ukuphishekela ukulingana kwezempilo kusho ukulwela izinga eliphezulu kakhulu lezempilo kubo bonke abantu kanye nokunaka okukhethekile izidingo zalabo abasengozini enkulu yempilo ebuthaka, ngokusekelwe ezimeni zomphakathi. Isenzo asidingi ukufinyelela ngokulinganayo ekunakekelweni kwezempilo kuphela kodwa siphinde sisho ukusebenza ngaphandle kohlelo lokunakekelwa kwezempilo ukuze kubhekwane nenhlalakahle yomphakathi kanye nentuthuko. “Ukulingana kwezempilo kuchazwa njengokungabibikho komehluko ongalungile nongagwemeka noma ongalungiseka kwezempilo phakathi kwamaqembu abantu okuchazwe ngokwenhlalo, ngokwezomnotho, ngokwezibalo zabantu noma ngokwendawo”." +"የሞቃታማ ዐውሎ ነፋሶች የሞቃታማ ዐውሎ ነፋሶች አጠቃላይ እይታ፡- የሞቃታማ አውሎ ነፋሶች፣ እንዲሁም ሀይለኛ አውሎ ነፋስ ወይም አውሎ ነፋሶች በመባል የሚታወቁት በጣም አጥፊ የአየር ሁኔታ ክስተቶች ናቸው። በሞቃታማ ውቅያኖሶች ላይ የሚነሱ ኃይለኛ ክብ አውሎ ነፋሶች ናቸው፣ እና በሰዓት ከ119 ኪሎ ሜትር በላይ የሚዘልቅ የንፋስ ፍጥነት እና ከባድ ዝናብ አላቸው። ነገር ግን በህይወት እና በንብረት ላይ ከፍተኛ ጉዳት የሚደርሰው በነፋስ ሳይሆን በሁለተኛ ደረጃ እንደ አውሎ ንፋስ፣ ጎርፍ፣ የመሬት መንሸራተት እና አውሎ ንፋስ ባሉ ክስተቶች ነው። በሞቃታማ ዐውሎ ነፋሶች መነሻቸው ከየት እንደሆነ በመወሰን በተለያዩ ስሞች ይጠራሉ። አውሎ ነፋሶች በአትላንቲክ ውቅያኖስ እና በምስራቅ ሰሜን ፓሲፊክ ውቅያኖስ ውስጥ ይከሰታሉ. በፓስፊክ ውቅያኖስ ምዕራባዊ አውሎ ንፋስ ይከሰታል። የትሮፒካል አውሎ ነፋሶች በደቡብ ፓስፊክ ውቅያኖስ እና በህንድ ውቅያኖስ ውስጥ ይከሰታሉ። ከ 1998-2017, ሞቃታማ አውሎ ነፋሶችን እና አውሎ ነፋሶችን ጨምሮ አውሎ ነፋሶች, ከመሬት መንቀጥቀጥ ቀጥሎ ሁለተኛ ነበሩ፣ 233 000 ሰዎችን ገድለዋል። በዚህ ወቅት ዐውሎ ነፋሶች በዓለም ዙሪያ በግምት 726 ሚሊዮን ሰዎችን ተጎድተዋል፣ ይህም ማለት በአደጋው የአስቸኳይ ጊዜ ወቅት ተጎድተዋል፣ ቤት አልባ ሆነዋል፣ ተፈናቅለዋል ወይም ተሰደዋል።","Tropical Cyclones Overview: Tropical cyclones, also known as typhoons or hurricanes, are among the most destructive weather phenomena. They are intense circular storms that originate over warm tropical oceans, and have maximum sustained wind speeds exceeding 119 kilometres per hour and heavy rains. However, the greatest damage to life and property is not from the wind, but from secondary events such as storm surges, flooding, landslides and tornadoes. Tropical cyclones are referred to by different names depending on where they originate in the world. Hurricanes occur in the Atlantic Ocean and the eastern north Pacific Ocean. Typhoons occur in the western Pacific Ocean. Tropical cyclones occur in the south Pacific Ocean and Indian Ocean. From 1998-2017, storms, including tropical cyclones and hurricanes, were second only to earthquakes in terms of fatalities, killing 233 000 people. During this time, storms also affected an estimated 726 million people worldwide, meaning they were injured, made homeless, displaced or evacuated during the emergency phase of the disaster.","Guguwa Taƙaitaccen bayani: Guguwa na wurare masu zafi, wanda aka sani da Talphoons ko guguwa, suna daga cikin mafi munin yanayi mai rusau na yanayi. Suna da tsananin haɗari da suka samo asali ne daga bakin teku mai zafi, kuma suna da saurin iska mai yawa da ke wuce kilomita 119 a kowace sa'a. Duk da haka, mafi girman haɗari ga rayuwa ba daga iska ba ne, amma daga abubuwan da suka faru na na baya kamar yadda guguwa ya tasar da ambaliyar ruwa tsagewar ƙasa da mummunar guguwa. Ana ƙiran guguwa da sunaye daban-daban dangane da inda suka samo asali daga cikin duniya. Guguwar Hurricanes na faruwa a cikin Tekun Atlantika da arewa maso gabashin Tekun Pacific. Guguwar Typhoons suna tasowa ne daga yammacin tekun Pacific. Guguwar Tropical cyclones tana tasowa ne a Kudancin Tekun Pacific da Tekun Indiya. Daga 1998-2017, guguwa, wanda suka haɗa guguwar tropical cyclones da na hurricanes sune na biyu ga girgizar ƙasa a wajen kisa, wanda ya kashe 233 000 mutane. A wannan lokacin, guguwa ma ta illata kimanin mutane miliyan 726 a faɗin duniya, ma'ana an raunata su, an kuma mayar dasu marasa gida, wanda aka tilasta musu gudun hijira ko aka ɗebe su a lokacin tsanani.","Vimbunga vya Tropiki Muhtasari: Vimbunga vya kitropiki, pia hujulikana kama vimbunga au vimbunga, ni miongoni mwa matukio ya hali ya hewa yenye uharibifu zaidi. Ni dhoruba kali za duara ambazo huanzia juu ya bahari ya joto ya kitropiki, na zina kasi ya juu ya upepo endelevu inayozidi kilomita 119 kwa saa na mvua kubwa. Walakini, uharibifu mkubwa zaidi wa maisha na mali hautokani na upepo, lakini kutoka kwa matukio ya pili kama vile mawimbi ya dhoruba, mafuriko, maporomoko ya ardhi na vimbunga. Vimbunga vya kitropiki vinarejelewa kwa majina tofauti kulingana na mahali vilipotoka ulimwenguni. Vimbunga hutokea katika Bahari ya Atlantiki na Bahari ya Pasifiki ya mashariki ya kaskazini. Vimbunga hutokea magharibi mwa Bahari ya Pasifiki. Vimbunga vya kitropiki hutokea kusini mwa Bahari ya Pasifiki na Bahari ya Hindi. Kuanzia 1998-2017, dhoruba, pamoja na vimbunga vya kitropiki na vimbunga, vilikuwa vya pili baada ya matetemeko ya ardhi katika suala la vifo, na kuua watu 233,000. Wakati huu, dhoruba pia ziliathiri takriban watu milioni 726 kote ulimwenguni, ikimaanisha kuwa walijeruhiwa, kukosa makazi, kuhamishwa au kuhamishwa wakati wa awamu ya dharura ya maafa.","Ẹ̀fúùfù Ìsọnísókí: Ẹ̀fúùfù, tí a tún mọ̀ sí afẹ́fẹ́ tàbí ìjì líle, wà lára oju ọjọ́ apanirun jùlọ. Wọ́n jẹ́ ìjì olóbìrípo líle tí ó maat ń wá láti inú òkun gbígbóná, beet sit ni wọ́n ní ìwọ̀n ìyára afẹ́fẹ́ tí ó tayọ kìlómítà 119 fún wákàtí kan àti àwọn òjò líle. Àmọ́ sá, ìparun tí ó tóbi jùlọ sí ẹ̀mí àti dúkìá kì í ṣe láti ara ìjì náà, ṣùgbọ́n láti ara àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àtẹ̀lé bí ìrúkèrúdò omi, ìkún omi àti ẹ̀fúùfù líle. Wọ́n máa ń pe ẹ̀fúùfù ní onírúurú orúkọ pẹ̀lú ibi tí wọ́n bá ti wá nínú ayé. Hurikéènì máa ń ṣẹlẹ̀ ní Atlantic Ocean àti àti Gúúsù àríwá Pacific Ocean. Typhoons máa ń ràn wáyé ní ìwọ̀ oòrùn Pacific Ocean. Tropical cyclones ń wáyé ní gúúsù Pacific Ocean àti Indian Ocean. Láti 1998-2017, àwọn ìjì, tí ó fi mọ́ tropical cyclones àti hurikéènì, ṣìkejì àwọn ilẹ̀ ríri nìkan ní ti ìparun, ó pa ènìyàn 233 000. Lásìkò yìí, àwọn ìjì tún máa ń nípa lórí ìṣirò ènìyàn mílíọ̀nù 726 káàkiri àgbáyé, túmọ̀ sí pé wọ́n farapa, di aláìnílé, sọ nù tàbí sá kúrò lásìkò ìpele pàjáwìrì àjálù náà.","Izivunguvungu zasethrophikhi Uhlolojikelele: Izivunguvungu zasethrophikhi, ezaziwa nangokuthi izishingishane noma iziphepho, ziphakathi kwezimo zezulu ezicekela phansi kakhulu. Ziyiziphepho ezinamandla eziyindilinga ezisuka phezu kolwandle olushisayo olushisayo, futhi zinesivinini esikhulu somoya esiqhubekayo esidlula amakhilomitha ayi-119 ngehora kanye nezimvula ezinamandla. Kodwa ke, umonakalo omkhulu empilweni nempahla awuveli emoyeni, kodwa uvela ezenzakalweni zesibili ezifana neziphepho, izikhukhula, ukudilika komhlaba neziphepho. Izivunguvungu zasethrophikhi zibizwa ngamagama ahlukene kuye ngokuthi ziqhamuka kuphi emhlabeni. Iziphepho zenzeka olwandle i-Atlantic Ocean nasempumalanga enyakatho yePacific Ocean. Izivunguvungu zenzeka entshonalanga yePacific Ocean. Izivunguvungu ezishisayo zenzeka eningizimu yePacific Ocean nase-Indian Ocean. Kusukela ngo-1998-2017, izivunguvungu, okuhlanganisa iziphepho neziphepho zasezindaweni ezishisayo, bezingelesibili ngemva kokuzamazama komhlaba mayelana nokufa kwabantu, kwashona abantu abangu-233 000. Ngalesi sikhathi, izivunguvungu ziphinde zathinta abantu abalinganiselwa ezigidini ezingu-726 emhlabeni wonke, okusho ukuthi balimala, bangenamakhaya, baxoshwa noma baxoshwa ngesikhathi sesigaba esiphuthumayo senhlekelele." +ተጽዕኖ፡- የትሮፒካል ዐውሎ ነፋሶች በጤና ላይ የሚያሳድሩት ተጽዕኖ የሚወሰነው በዐውሎ ነፋሱ ቀጥተኛ መንገድ ላይ ባሉ ዝቅተኛ የባሕር ዳርቻ አካባቢዎች በሚኖሩ ሰዎች ብዛት፣ የሕንጻ ዲዛይን ጨምሮ በተገነባው አካባቢ እና ለማስጠንቀቂያ እና ለማውጣት በቂ ጊዜ መኖር አለመኖሩ ላይ ነው። የትሮፒካል አውሎ ነፋሶች፣ በቀጥታ እና በተዘዋዋሪ ጤናን በብዙ መንገዶች ሊጎዱ ይችላሉ፣ ለምሳሌ በ፡ የመስጠም እና ሌሎች የአካል ጉዳቶች መጨመር; የውሃ እና የበሽታ ተሸካሚ ወለድ በሽታዎች አደጋዎች መጨመር; ከድንገተኛ ሁኔታዎች ጋር የተዛመዱ የአእምሮ ጤና ተፅእኖዎችን መጨመር; የጤና ስርአቶችን፣ መገልገያዎች እና አገልግሎቶችን ማወክ፣ ማህበረሰቦች በጣም በሚፈልጉበት ጊዜ የጤና እንክብካቤ እንዳያገኙ ማድረግ፣ እንደ ምግብ እና ውሃ አቅርቦት እና አስተማማኝ መጠለያ ያሉ መሰረታዊ መሠረተ ልማቶችን ማበላሸት። ሞቃታማ አውሎ ነፋሶች ጎርፍ እና የባህር ሞገድ ሲፈጥሩ የመስጠም እና የውሃ ወይም የበሽታ ተሸካሚ ወለድ በሽታዎች ይጨምራሉ. በተጨማሪም የጎርፍ ውሃ ቆሻሻን እና ኬሚካሎችን ሊይዝ ይችላል፣ ከብረት ወይም መስታወት እና ኤሌክትሪክ መስመሮች የተሰሩ ሹል ነገሮችን ይደብቃል፣ ወይም አደገኛ እባቦችን ወይም ተሳቢ እንስሳትን ያስተናግዳል፣ ይህም በሽታዎችን፣ ጉዳቶችን፣ በኤሌክትሪክ ኃይል መሞትን እና ንክሻዎችን ያስከትላል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት በአስቸኳይ ሁኔታዎች ወቅት የሚያስፈልጉትን ፍላጐቶች እና ተግዳሮቶች አስቀድሞ ለመገመት የሚያስችሉ ተለዋዋጭ እና ንቁ የጤና ሥርዓቶችን ለመገንባት ከአባል አገራት ጋር ይሠራል፣ ስለሆነም አደጋዎችን የመቀነስ እና አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ ውጤታማ ምላሽ የመስጠት ዕድላቸው ሰፊ ነው።,"Impact: The health impacts of tropical cyclones depend on the number of people living in low-lying coastal areas in the storm’s direct path, the built environment including building design, and whether there is sufficient time for warning and evacuation. Tropical cyclones, may directly and indirectly affect health in many ways, for example by: increasing cases of drowning and other physical trauma; increasing risks of water- and vector-borne infectious diseases; increasing mental health effects associated with emergency situations; disrupting health systems, facilities and services, leaving communities without access to health care when they are needed most; damaging basic infrastructure, such as food and water supplies and safe shelter. When tropical cyclones cause floods and sea surges, the risk of drowning and water- or vector-borne diseases increase. Additionally, flood waters may contain sewage and chemicals, hide sharp objects made of metal or glass and electrical lines, or host dangerous snakes or reptiles, which can cause diseases, injuries, electrocution and bites. WHO Response: WHO works with Member States to build resilient and proactive health systems that can anticipate the needs and challenges during emergencies so that they are more likely to reduce risks and respond effectively when needed.","Tasiri: Tasirin guguwa kan lafiya ya danganta ne da yawan mutanen da ke zaune a cikin ƙasashen kai tsaye, ginannen wurin wanda ya haɗa tsara gidaje, da kuma ko isasshen lokacin da ya isa ga faɗakarwa. Guguwar Tropical cyclones, na iya kai tsaye ko ta wata hanya ya shafi lafiya ta hanyoyi da yawa, alal misali ta: ƙaruwar lamarin nutsewa cikin ruwa da sauran raunukan jiki; ƙaruwar lamarin haɗurran kamuwa da cutar da ake samu a ruwa ko ɓeraye; ƙaruwar illolin lafiyar ƙwaƙwalwa waɗanda ke da alaƙa da munanan yanayi; ruguza tsarin kiwon lafiya da asibitoci da ayyukan kiwon lafiya ta yadda ya hana mutane damar isa ga ayyukan kiwon lafiya da suke buƙata; yana mai lalata ababen more rayuwa kamar su abinci da samar da ruwa da ingantaccen muhalli. Yayin da guguwa tropical cyclones ya farar da ambaliyar ruwa da ɓarkewar kogi, haɗarin nutsewa cikin ruwa da kamuwa da cutukan da ake samu daga ruwa ko ɓeraye na ƙaruwa. Bugu da ƙari, ruwan ambaliyar ruwa na ɗauke da kwata da sunadarai, na ɓoye abubuwa masu kaifi da aka ƙera da baƙin ƙarfe ko gilashi da wayar wutar lantarki, ko kuma yana ɗauke da macijai ko kadodi masu haɗari waɗanda zasu iya sanya cutuka ko su raunata mutum ko suyi wa mutum shokin ko su cije shi. Martanin Hukumar WHO: Hukamar WHO tana aiki da ƙasashe mambobinta don gina ra'ayoyi da kuma mahimman tsarin da za su iya taimakawa buƙatun da kuma ƙalubalanci yayin lokutan tsanani ta yadda zasu rage haɗarurruka da ɗaukan matakin da ya dace a lokacin da ake buƙata.","Athari: Athari za kiafya za vimbunga vya kitropiki hutegemea idadi ya watu wanaoishi katika maeneo ya ukanda wa chini wa pwani kwenye njia ya moja kwa moja ya dhoruba, mazingira yaliyojengwa ikiwa ni pamoja na muundo wa majengo, na kama kuna muda wa kutosha wa onyo na uokoaji. Vimbunga vya kitropiki, vinaweza kuathiri afya moja kwa moja na isivyo moja kwa moja kwa njia nyingi, kwa mfano kwa: kuongezeka kwa matukio ya kuzama na majeraha mengine ya kimwili; kuongeza hatari ya magonjwa ya kuambukiza ya maji na vector; kuongeza athari za afya ya akili zinazohusiana na hali za dharura; kuvuruga mifumo ya afya, vifaa na huduma, na kuacha jamii bila kupata huduma za afya wakati zinahitajika zaidi; kuharibu miundombinu ya kimsingi, kama vile chakula na maji na makazi salama. Vimbunga vya kitropiki vinaposababisha mafuriko na mawimbi ya bahari, hatari ya kuzama na magonjwa yanayoenezwa na maji au vekta huongezeka. Zaidi ya hayo, maji ya mafuriko yanaweza kuwa na maji taka na kemikali, kuficha vitu vyenye ncha kali vilivyotengenezwa kwa chuma au glasi na nyaya za umeme, au kukaribisha nyoka au wanyama watambaao hatari, ambao wanaweza kusababisha magonjwa, majeraha, kupigwa na umeme na kuumwa. Majibu ya WHO: WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama kujenga mifumo ya afya thabiti na tendaji ambayo inaweza kutarajia mahitaji na changamoto wakati wa dharura ili iwe na uwezekano mkubwa wa kupunguza hatari na kujibu kwa ufanisi inapohitajika.","Ipa: Ipa ìlera ẹ̀fúùfù líle dá lórí iye àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gbé ní àwọn àyíká omi ní ipa ìjì náà tààrà, lára àwọn àyíká tí wọn gbé kalẹ̀ bí ìhun ilé, àti bóyá àsìkò tí ó tó wà fún ìkìlọ̀ àti ìṣíkúrò. Ẹ̀fúùfù líle, lè nípa lórí ìlera tààrà tàbí lọ́nà àlùmọ̀kọ́rọ́yí ní ọ̀pọ̀ ọ̀nà, fún àpẹẹrẹ nípa: mímú ìdàgbàsókè bá ọ̀ràn rírì sínú omi àti ìpalára mìíràn; mímú ìdàgbàsókè bá ewu àwọn àìsàn àtara-omisẹ̀ àti àwọn ajọ̀fẹ́ inú omi.; mímú ìdàgbàsókè bá àwọn ipa ìlera ìròrí tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì; Dídá àwọn ètò ìlera, irinṣẹ́ àti iṣẹ́ rú, tí ń fi àwọn àwùjọ sílẹ̀ láìsí àǹfààní sí ìtọ́jú ìlera nígbà tí wọ́n bá nílò wọn jùlọ; ìparun àwọn amáyédẹrùn pàtàkì, bí aowm ìpèsè oúnjẹ àti omi àti ilégbèé aláàbò. Nígbà tí ẹ̀fúùfù líle bá fa àwọn ikùn omi àti ìrúkèrúdò òkun, ewu rírí sínú omi àti àwọn àìsàn àtara-omisẹ̀ àti àìsàn ajọ̀fẹ́ omi máa ń pọ̀ sí i. Ní àfikún, àwọn ìkún omi lè ní ìgbẹ́ àti kẹ́míkà, ṣe ìpamọ́ àwọn ohun èlò mímú tí wọ́n fi irin tàbí gíláàsì ṣe àti okùn iná, tàbí kí wọ́n gba àlejò àwọn ejò tàbí afàyafà burúkú, tí wọ́n lè fa àwọn àìsàn, ìfarapa, ìjàm̀bá iná gbígbé àti ìbunijẹ. Èsì Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé: Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ètò ìlera tí wọ́n kájúẹ̀ tí wọ́n lè fojúsun àwọn àìní àti ìṣòro lásìkò àwọn pàjáwìrì kí wọ́n lè mú àdínkù bá àwọn ewu àti èsì pípé nígbà tí wọ́n bá nílò.","Umthelela: Imithelela yezempilo yezishingishane zasezindaweni ezishisayo incike enanini labantu abahlala ezindaweni ezisogwini eziphansi endleleni eqondile yesiphepho, indawo eyakhiwe okuhlanganisa nomklamo wesakhiwo, kanye nokuthi ingabe sikhona yini isikhathi esanele sokuxwayisa nokuphuma. Izivunguvungu zasethrophikhi, zingathinta impilo ngendlela eqondile noma engaqondile ngezindlela eziningi, isibonelo: ukwanda kwezigameko zokuminza nokunye ukuhlukumezeka ngokomzimba; ukwanda kwezingozi zezifo ezithathelwanayo ezithwala amanzi kanye nevector; ukwanda kwemiphumela yezempilo yengqondo ehambisana nezimo eziphuthumayo; ukuphazamisa izinhlelo zezempilo, izinsiza kanye nezinsiza, okushiya imiphakathi ingakwazi ukuthola usizo lwezempilo lapho idingeka kakhulu; ingqalasizinda elimazayo, njengokudla namanzi kanye nendawo yokuhlala ephephile. Lapho izivunguvungu zasezindaweni ezishisayo zibangela izikhukhula nokukhukhula kolwandle, ingozi yokuminza kanye nezifo ezithwalwa ngamanzi noma ezithwalwa yizilwane ziyanda. Ukwengeza, amanzi ezikhukhula angase abe nendle namakhemikhali, afihle izinto ezicijile ezenziwe ngensimbi noma ngengilazi nezintambo zikagesi, noma abambe izinyoka eziyingozi noma izilwane ezihuquzelayo, ezingabangela izifo, ukulimala, ukushaywa ugesi nokulunywa. Impendulo yeWHO: IWHO isebenza namazwe angamaLungu ukuze kwakhiwe izinhlelo zezempilo eziqinile nezisebenzayo ezingalindela izidingo nezinselele ngesikhathi sezimo eziphuthumayo ukuze zikwazi ukunciphisa izingozi futhi ziphendule ngempumelelo lapho kudingeka." +"እንደ ሞቃታማ አውሎ ነፋሶች ባሉ አደጋዎች ወቅት የዓለም ጤና ድርጅት መሰረታዊ የጤና እንክብ��ቤ አገልግሎቶችን ወደነበረበት ለመመለስ ይረዳል፣ ይህም ተቋማት ክትባትን፣ ለተለመዱ በሽታዎች መሰረታዊ ህክምናን፣ አጣዳፊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና የእናቶች እንክብካቤን ጨምሮ አስፈላጊ አገልግሎቶችን መስጠት እንዲችሉ እንዲሁም በኤች አይ ቪ፣ በሳንባ ነቀርሳ ወይም በስኳር ሕመም ለሚሰቃዩ ሰዎች ቀጣይነት ያለው የመድኃኒት አቅርቦት እንዲረጋገጥ ይረዳል። የጤና ክላስተር ለአለምአቀፍ ድንገተኛ ሁኔታዎች መሪ እንደመሆኑ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ለሚከተሉት ጒዳዮች ምላሽ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር ይሠራል። ተገቢውን የምግብ ማሟያ ማረጋገጥ; ተንቀሳቃሽ የጤና ቡድኖችን ማሰባሰብና ማዳረስ፤ የወረርሽኝ ክትትል, ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና ምላሽ ማካሄድ; የጤና ዕርምጃን ለመደገፍ የአደጋ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ ጥሪ ማድርጉ።","During disasters, such as tropical cyclones, WHO helps to restore primary care services so that facilities can deliver essential services, including immunization, basic treatment for common illnesses, acute malnutrition and maternal care while ensuring the ongoing supply of medications for people living with HIV, tuberculosis or diabetes. As the health cluster lead for global emergencies, WHO also works with partners to respond to: ensure appropriate food supplementation; assemble mobile health teams and outreach; conduct epidemic surveillance, early warning and response; call for emergency funding to support health action.","A lokutan ibtila'i, kamar guguwa tropical cyclones, Hukumar WHO ta taimakawa wajen dawo da aikin lafin na matakin farko ta yadda asibitoci zasu bayar da muhimmiyar kulawa wanda ya ƙunshi rigakafi, kulawa ta matakin farko ga cutukan yau da gobe, da ƙarancin abinci da kula da mai juna biyu, a lokaci guda kuma tana tabbatar da an kula da magungunan masu jinyar Ƙanjamau, tarin fuka ko ciwon suga. A matsayin mai jarogarnatar harkokin lafiya a duniya, Hukumar WHO na aiki tare da ƙawaye don martani don: tabbatar da kayan abinci da ya dace; tara kungiyoyin kiwon lafiyar masu yawo; gudanar da sa ido bisa annoba da gargaɗi na gaggawa da mataki; ƙira don tallafin gaggawa don tallafawa aikin kiwon lafiya.","Wakati wa maafa, kama vile vimbunga vya kitropiki, WHO husaidia kurejesha huduma za afya ya msingi ili vituo viweze kutoa huduma muhimu, ikiwa ni pamoja na chanjo, matibabu ya magonjwa ya kawaida, utapiamlo mkali na huduma za uzazi wakati kuhakikisha upatikanaji wa dawa unaoendelea kwa watu wanaoishi na VVU, kifua kikuu au kisukari. Kama nyenzo ya afya inayoongoza kwa dharura za kimataifa, WHO inafanya pia kazi ya kuwajibu washirika: hakikisha uongezaji wa chakula unaofaa; kukusanya timu za afya za rununu na kuwafikia; kufanya ufuatiliaji wa janga, onyo la mapema na majibu; wito wa ufadhili wa dharura kusaidia hatua za afya.","Lásìkò àwọn àjálù, bí ẹ̀fúùfù líle, Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ṣe ìrànlọ́wọ́ láti mú ìdápadà bá àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú abẹ́lé kí àwọn ibùdó lè máa pèsè àwọn iṣẹ́ pàtàkì, tí ó fi mọ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára, ìtọ́jú abọ́ọ́dé fún àwọn àìsàn tí wọ́n wọ́pọ̀, àìjẹunrekánú líle àti ìtọ́jú ìyálọ́mọ nígbà tí wọ́n ń rí i dájú pé ìpèsè oogun) àwọn òògùn tí ó lọ lọ́wọ́ fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gbé pẹ̀lú KASA, ikọ́ọfe tàbí àtọ̀gbẹ. Bí ìṣùpọ̀ ìlera náà ṣe ń síwájú àwọn pàjáwìrì àgbáyé, Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn olùbádòwòpọ̀ láti fèsì sí: rí i dájú pé oúnjẹ ìpèsè oúnjẹ tí ó tọ́ wà.; ṣe àtòjọ àwọn ikọ̀ ìlera alágbèéká àti ìkànsíni; ṣe ìwádìí àjàkálẹ̀ àrùn, àmì ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ àti èsì; kéde owó ìrànwọ́ pàjáwìrì láti ṣe àtìlẹ́yìn fún iṣẹ́ ìlera.","Ngesikhathi sezinhlekelele, njengeziphepho zasezindaweni ezishisayo, iWHO isiza ukubuyisela izinsizakalo zokunakekelwa okuyisisekelo ukuze izikhungo zikwazi ukuletha izinsizakalo ezibalulekile, okuhlanganisa ukugoma, ukwelashwa okuyisisekelo kwezifo ezivamile, ukungondleki okunamandla nokunakekelwa komama ngenkathi iqinisekisa ukuhlinzekwa okuqhubekayo kwemithi kubantu abaphila neHIV, isifo sofuba noma isifo sikashukela. Njengomholi weqembu lezempilo ezimeni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO iphinde isebenze nozakwethu ukuphendula kulokhu: qinisekisa ukwesekwa kokudla okufanele; ukuhlanganisa amaqembu ezempilo angomahambanendlwana kanye nokuxhumana; ukwenza ukubhekwa kobhubhane, ukuxwayisa kusenesikhathi kanye nokusabela; cela uxhaso lwezimali oluphuthumayo ukuze kusekelwe isenzo sezempilo." +ሱናሚ አጠቃላይ እይታ፡ ሱናሚ በውቅያኖስ ወይም ትልቅ ሀይቅ ውስጥ በመሬት መንቀጥቀጥ፣ በእሳተ ገሞራ ፍንዳታ፣ በውሃ ውስጥ የመሬት መንሸራተት ወይም በከዋክብት ከፍተኛ መጠን ያለው ውሃ ሲፈናቀል የሚፈጠሩ ግዙፍ ሞገዶች ናቸው። በ 1998-2017 መካከል ሱናሚዎች በዓለም ዙሪያ ከ 250 000 በላይ ሞት አስከትለዋል፣ ከእነዚህም ውስጥ በ2004 በሕንድ ውቅያኖስ ሱናሚ ምክንያት ከ 227 000 በላይ ሰዎች ሞተዋል። ሱናሚስ በሰአት እስከ 800 ኪሎ ሜትር በሚደርስ ፍጥነት በሺዎች የሚቆጠሩ ኪሎ ሜትሮችን ሊጓዝ ይችላል። ወደ ባህር ዳርቻው ከደረሱ በኋላ በህብረተሰቡ ላይ ከፍተኛ ጉዳት ሊያደርሱ ይችላሉ። በተከታታይ የሚከሰቱት ፍንዳታዎች በየ 10 እስከ 45 ደቂቃው ሊደርሱና ለበርካታ ሰዓታት ጥፋት ሊያደርሱ ይችላሉ። ከ700 ሚሊዮን በላይ ሰዎች የሚኖሩት በዝቅተኛ የባሕር ዳርቻ አካባቢዎች እና አነስተኛ ደሴት በማደግ ላይ ባሉ ሀገሮች ውስጥ ሲሆን ሱናሚዎችን ጨምሮ ለከባድ የባሕር ወለል ክስተቶች የተጋለጡ ናቸው። የሚቋቋሙ መሠረተ ልማት፣ የቅድመ ማስጠንቀቂያ ሥርዓቶች እና ትምህርት ሰዎችን ለማዳን እና ለወደፊቱ ከሱናሚ አደጋ ንብረታቸውን ለመጠበቅ ወሳኝ ናቸው። ተፅዕኖ፡ በሱናሚ ምክንያት መስጠም ዋነኛው የሞት ምክንያት ነው። ከአደጋው በኋላ አስቸኳይ የጤና እንክብካቤ ለሚያስፈልጋቸው ብዙ ሰዎች ከፍርስራሹ የሚመጡ ጉዳቶች ተጠያቂ ናቸው።,"Tsunamis Overview: Tsunamis are giant waves that are produced when a large volume of water is displaced in an ocean or large lake by an earthquake, volcanic eruption, underwater landslide or meteorite. Between 1998-2017, tsunamis caused more than 250 000 deaths globally, including more than 227 000 deaths due to the Indian Ocean tsunami in 2004. Tsunamis can travel thousands of kilometres with speeds up to 800 kilometres per hour. Once they reach the coast, they can have devastating impacts on the community. Successive crests can arrive at intervals of every 10 to 45 minutes and wreak destruction for several hours. More than 700 million people live in low-lying coastal areas and Small Island Developing States exposed to extreme sea-level events including tsunamis. Resilient infrastructure, early warning systems, and education is critical to saving people and protecting their assets against tsunami risk in the future. Impact: Drowning is the most significant cause of death due to tsunamis. Injuries from debris account for many of the health care needs in the immediate aftermath of the disaster.","Tsunamis Taƙaitaccen bayani: Tsunamis sune manyan girgizar da ke samuwa yayin da ruwa mai yawa ya bar teku ko babban kogi sakamakon girgizar ƙasa ko fitar wuta da dutsen volcano ko tsagewar ƙasa ta ƙasan ruwa ko ko faɗowar dutsen meteorite. Tsakanin 1998-2017, tsunamis ya haifar da mutuwar mutane 250 000 a duniya, gami da mutuwar 227 000 sakamakon tsunami da ya auku a Tekun Indiya a shekarar 2004. Tsunamis na iya yin tafiya dubunnan kilomita tare da saurin har zuwa 800 kilomita a sa'a guda. Da zarar sun kai bakin tekun, za su iya mummunar illa kan al'umma. Guguwa mai zuwa na iya zuwa a tsakanin kowane minti 10 zuwa 45 kuma su lalata ci gaban wargajewar na sa'o'i da yawa. Fiye da mutane miliyan 700 da ke zaune a yankunan bakin teku da ƙananan tsibiri waɗanda suka kamu da matsanancin matakan teku ciki har da tsunamis. Kayayyaki masu ƙarko da tsarin gargaɗi da wuri da kuma ilimi suna da matuƙar muhimmanci ga ceton mutane da kuma kare kadarorinsu daga haɗarin tsunami a nan gaba. Illa: nutsewa cikin ruwa shi ne sanannen sanadiyar mutuwar sanadiyyar tsunamis. Raunuka da ake samu daga tarkace na sanadiyyar yawancin buƙatun kula da lafiya a take bayan ibtila'in.","Tsunami Muhtasari: Tsunami ni mawimbi makubwa ambayo hutolewa wakati kiasi kikubwa cha maji kinahamishwa kwenye bahari au ziwa kubwa na tetemeko la ardhi, mlipuko wa volkeno, maporomoko ya ardhi chini ya maji au meteorite. Kati ya 1998-2017, tsunami ilisababisha vifo vya zaidi ya 250,000 duniani kote, ikiwa ni pamoja na vifo zaidi ya 227,000 kutokana na tsunami ya Bahari ya Hindi mwaka 2004. Tsunami inaweza kusafiri maelfu ya kilomita kwa kasi hadi kilomita 800 kwa saa. Mara tu wanapofika pwani, wanaweza kuwa na athari mbaya kwa jamii. Miamba iliyofanikiwa inaweza kufika kwa vipindi vya kila baada ya dakika 10 hadi 45 na kusababisha uharibifu kwa saa kadhaa. Zaidi ya watu milioni 700 wanaishi katika maeneo ya ukanda wa chini wa pwani na Nchi Zinazoendelea za Visiwa Vidogo vinavyokabiliwa na matukio makubwa ya usawa wa bahari ikiwa ni pamoja na tsunami. Miundombinu thabiti, mifumo ya tahadhari ya mapema, na elimu ni muhimu ili kuokoa watu na kulinda mali zao dhidi ya hatari ya tsunami katika siku zijazo. Athari: Kuzama ni sababu kuu ya kifo kutokana na tsunami. Majeraha ya vifusi yanachangia mahitaji mengi ya afya baada ya maafa.","Sùnnámì Ìsọnísókí: Sùnnámì ni àwọn ìgbì ńlá tí wọ́n máa ń wáyé nígbà tí alagbalúgbú omi bá yá kúrò nínú òkun tàbí odò ńlá nípasẹ̀ ilẹ̀ ríri, ìtújáde àpáta gbígbóná, ilẹ̀ yíya abẹ́ omi tàbí òkúta atọ̀runlàwá. Láàárín 1998-2017, sùnnámì ti fà ó lé ní àwọn ikú 250 000 lágbàáyé; tí ó fi mọ́ àwọn ikú tí wọ́n lé ní 227 000 nítorí sùnnámì Indian Ocean ní 2004. Sùnnámì lè rin ìrìnàjò ẹgbẹẹgbẹ̀rún kìlómítà pẹ̀lú ìyára tí ó tó kìlómítà 800 ní wákàtí kan. Ní kété tí wọ́n bá ti dé etíkun, wọ́n máa ń nípa burúkú lórí àwùjọ. Ìkọlù léraléra lè wá láàárín àlàfo ìṣẹ́jú 10 sí 15 tí yóò sì máa ṣọṣẹ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ wákàtí. Ó lé ní ènìyàn 700 mílíọ̀nù ni wọ́n ń gbé ní àwọn agbègbè omi àti àwọn Ìlú Ìdàgbàsókè Erékùṣù kékeré ni wọ́n máa ń síjú sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìpele òkun líle tí ó fi mọ́ sùnnámì. Àwọn ohun amáyédẹrùn alágbára, àwọn ètò ìkìlọ̀ ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀, àti ẹ̀kọ́ ṣe pàtàkì láti gba àwọn ènìyàn àti láti dáàbò bo àwọn dúkìá wọn lọ́wọ́ ewu sùnnámì ní ọjọ́ iwájú. Ipa: Ìrìsómi ni okùnfà ikú líle jùlọ nítorí sùnnámì. Ìfarapa láti ara àwọn pàǹtí ni okùnfà ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìpè fún ìtọ́jú ìlera ní kété lẹ́yìn àjálù náà.","Ama-tsunami Uhlolojikelele: Ama-tsunami amagagasi amakhulu akhiqizwa lapho umthamo omkhulu wamanzi ususwa olwandle noma echibini elikhulu ngokuzamazama komhlaba, ukuqhuma kwentabamlilo, ukudilika komhlaba ngaphansi kwamanzi noma imeteorite. Phakathi kuka-1998-2017, ama-sunami abangela ukufa kwabantu abangaphezu kuka-250 000 emhlabeni jikelele, okuhlanganisa ukufa kwabantu abangaphezu kuka-227 000 ngenxa yetsunami yase-Indian Ocean ngo-2004. Amatsunami angahamba izinkulungwane zamakhilomitha ngesivinini esingafika kumakhilomitha angu-800 ngehora. Uma sebefike ogwini, bangaba nomthelela omubi emphakathini. Amacrest alandelanayo angafika ngezikhathi ezithile njalo ngemizuzu eyi-10 kuye kwengama-45 futhi adale umonakalo amahora ambalwa. Abantu abangaphezu kwezigidi ezingu-700 bahlala ezindaweni ezingasogwini eziphansi kanye Namazwe Athuthukile Esiqhingini Esincane abachayeke ezenzakalweni ezidlulele zamazinga olwandle okuhlanganisa namatsunami. Ingqalasizinda eqinile, izinhlelo zokuxwayisa kusenesikhathi, kanye nemfundo kubalulekile ekongeni abantu nokuvikela impahla yabo engcupheni yetsunami esikhathini esizayo. Umthelela: Ukuminza kuyimbangela ebaluleke kakhulu yokufa ngenxa yamatsunami. Ukulimala okuvela kumfucumfucu kubala izidingo eziningi zokunakekelwa kwezempilo ngemuva kwenhlekelele." +የወደቁ ሕንጻዎች እና የተንጣለሉ ፍርስራሾች የተሞሉ ውኃዎች የመጨፍለቅ ጕዳት፣ ስብራት እና የተለያዩ ክፍት እና የተዘጉ ቁስሎች ሊያስከትሉ ይችላሉ። በተላላፊ በሽታዎች የመያዝ አደጋ በሱናሚ የተፈናቀለው ሕዝብ ብዛት፣ የጤና ሁኔታ እና የኑሮ ሁኔታ ላይ የተመሰረተ ነው። ሕዝቡ በጊዜያዊ መጠለያዎች ውስጥ በመጨናነቁ እና በቂ ያልሆነ ውኃ እና የንጽህና አጠባበቅ እንዲሁም ከአደጋው በፊት ዝቅተኛ የክትባት ሽፋን ካለ በክትባት ሊከላከሉ የሚችሉ በሽታዎች ሊጋለጡ ይችላሉ። ከሱናሚ የተረፉ ሰዎች ቤተሰብ፣ ንብረት፣ ከብቶች ወይም ሰብሎች በመጥፋታቸው ብዙ ጊዜ የአጭር እና የረዥም ጊዜ የአእምሮ ጤና ችግር ይገጥማቸዋል። በተፈጥሮ አደጋ የተረፉትን ከነፍስ አድን በኋላ ያለው አፋጣኝ የጤና ስጋት የመጠጥ ውሃ፣ ምግብ፣ መጠለያ እና ጉዳት ለደረሰባቸው የሕክምና እንክብካቤዎች ናቸው። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፡ በቂ የአደጋ ጊዜ መከላከል፣ ዝግጁነት፣ ምላሽ እና የማገገሚያ እርምጃዎች በዘላቂነት እና በጊዜ ከተተገበሩ በሱናሚዎች የሚደርሰውን የአካልና የሰው ወጪ መቀነስ ይቻላል። የዓለም ጤና ድርጅት ከአባላት ሀገራት ጋር በመተባበር በድንገተኛ ጊዜ ፍላጎቶችን እና ተግዳሮቶችን አስቀድሞ ሊተነብዩ የሚችሉ የጤና ስርዓቶችን ለመገንባት እና አደጋዎችን ለመቀነስ እና አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ ውጤታማ ምላሽ ለመስጠት ያስችላል። የጤና ክላ���ተር ለአለምአቀፍ ድንገተኛ ሁኔታዎች መሪ እንደመሆኑ የዓለም ጤና ድርጅት ከሚከተሉት ጋር ምላሽ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር ይሠራል: ተገቢውን የምግብ ማሟያ ማረጋገጥ; ተገቢውን የምግብ ማሟያ ማረጋገጥ፣እንደ ክትባት፣ የህፃናት እና የእናቶች ጤና እና የአእምሮ ጤና ያሉ የመጀመሪያ ደረጃ እንክብካቤ አገልግሎቶችን ወደነበረበት መመለስ፤,"Falling structures and waters full of swirling debris can inflict crush injuries, fractures, and a variety of open and closed wounds. The risk of communicable diseases depends on the size, health status and living conditions of the population displaced by the tsunami. The population could be at risk of water-borne diseases and respiratory diseases due to crowding in temporary shelters and inadequate water and sanitation, as well as vaccine-preventable diseases if there is a low vaccination coverage rate prior to the disaster. Survivors of tsunamis often also face short- and long-term mental health effects due to loss of family, property, livestock or crops. The immediate health concerns after the rescue of survivors following a natural disaster are drinking water, food, shelter and medical care for injuries. WHO Response: The magnitude of the physical and human costs from tsunamis can be reduced if adequate emergency prevention, preparedness, response and recovery measures are implemented in a sustainable and timely manner. WHO works with Member States to build resilient and proactive health systems that can anticipate the needs and challenges during emergencies so that they are more likely to reduce risks and respond effectively when needed. As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with partners to respond to: ensure appropriate food supplementation; restore primary care services, like immunization, child and maternal health, and mental health;","Faɗowar gine-gine da zubowar ruwa da ke ɗauke da tarkace na iya haifar da munanan raunuka da karaya da buɗaɗɗun ciwuka da na ciki. Haɗarin cututtukan masu yaɗuwa sun dogara da girman da matsayin kiwon lafiya da yanayin rayuwa na yawan jama'ar da tsunami yasa hijira. Mutanen na iya zama cikin haɗarin cututtukan ruwa da cututtukan numfashi saboda cunkoso da a matsugunan wucen gadi da ƙarancin ruwa da tsafta da kuma cututtukan da ake yiwa rigakafi idan an samu ƙarancin yin rigakafin kafin afkuwar ibtila'in. Mutanen da suka tsira da rayuwarsu daga tsunamis sau da yawa kuma suna fuskantar matsalar ƙwaƙwalwa na ƙarami da dogon lokaci sakamakon asarar dangi ko dukiya ko dabbobi ko amfanin gona. Abubuwan kiwon lafiya da ake buƙata cikin gaggawan bayan ceton rayuka su ne ruwan shada abinci da matsuguni da kiwon lafiya na raunuka. Martani daga Hukumar Lafiya ta Duniya: Ana iya rage adadin ababen da ake rasawa yayin da ambaliyar tsunami ta auku idan an yi isasshen shirin kiyaye aukuwar buƙatun gaggawa, da shirya ba da agaji kuma aiwaatar da dabarun farfaɗowa a lokacin da ya dace kuma bisa tsari mai ɗorewa. Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki da ƙasashen da ƙarƙashinta don gina tsarin kiwon lafiya mai ƙarfi da zai iya shiryawa buƙatu da ƙalubalen da ke samuwa cikin gaggawa ta yadda zai iya rage haɗari da kuma ba da tallafi yadda ya kamata a lokacin da ake buƙata. A matsayinta na jagorar cibiyoyin samar da agajin gaggawa a faɗin duniya, Hukumar Lafiyar ta Duniya na aiki da abokan hulɗarta don: tabbatar da wadatar abinci; dawo da ayyukan kula da lafiya a matakin farko, kamar rigakafi, kula da lafiyar jariri da uwa, da lafiyar ƙwaƙwalwa;","Miundo inayoanguka na maji yaliyojaa uchafu yanayozunguka yanaweza kusababisha majeraha ya kuponda, mipasuko, na aina mbalimbali za majeraha ya wazi na kufungwa. Hatari ya magonjwa ya kuambukiza inategemea saizi, hali ya kiafya na hali ya maisha ya watu waliohamishwa na tsunami. Idadi ya watu inaweza kuwa katika hatari ya magonjwa yanayotokana na maji na magonjwa ya kupumua kutokana na msongamano katika makazi ya muda na maji duni na usafi wa mazingira, pamoja na magonjwa yanayoweza kuzuilika ikiwa kuna kiwango cha chini cha chanjo kabla ya maafa. Waathirika wa tsunami mara nyingi pia hukabiliwa na athari za afya ya akili ya muda mfupi na mrefu kutokana na kupoteza familia, mali, mifugo au mazao. Wasiwasi wa kiafya mara moja baada ya kuokolewa kwa manusura kufuatia janga la asili ni kunywa maji, chakula, malazi na huduma za matibabu kwa majeruhi. Jibu la WHO: Ukubwa wa gharama za kimwili na za kibinadamu kutokana na tsunami zinaweza kupunguzwa ikiwa hatua za kutosha za kuzuia dharura, kujiandaa, kukabiliana na kupona zitatekelezwa kwa njia endelevu na kwa wakati. WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama kujenga mifumo ya afya thabiti na tendaji ambayo inaweza kutarajia mahitaji na changamoto wakati wa dharura ili iwe na uwezekano mkubwa wa kupunguza hatari na kujibu kwa ufanisi inapohitajika. Kama nyenzo ya afya inayoongoza kwa dharura za kimataifa, WHO inafanya kazi na kujibu washirika : hakikisha uongezaji wa chakula unaofaa; kurejesha huduma za msingi, kama vile chanjo, afya ya mtoto na uzazi, na afya ya akili;","Àwọn ìhun tí wọ́n ń jábọ́ àti omi tí ó kún fún àwọn pàǹtí ayíbírí lè fa àwọn ìfarapa, ìsánléegun, àti onírúurú àwọn egbò ṣíṣí àti dídè. Ewu àwọn àrùn tí ń ràn dá lórí títóbi, ipò ìlera àti ipò ìgbé ayé àwọn ènìyàn tí wọ́n sí kúrò nílé wọn nítorí sùnnámì. Àwọn ènìyàn lè wà nínú ewu àwọn àìsàn àtara-omisẹ̀ àti àwọn àìsàn ajẹmọ́ òpónà ìmí nítorí ìṣùpọ̀ èrò ní àwọn ilégbèé onígbà díẹ̀ àti àìtó omi àti ìmọ́tótó, àti àwọn àìsàn tí abẹ́rẹ́ àjẹsára lè dènà bí kò bá sí ìpèsè abẹ́rẹ́ àjẹsára tó tó síwájú àjálù náà. Àwọn tí wọ́n ye sùnnámì sáábà máa kojú àwọn àìlera ọpọlọ ọlọ́jọ́ díẹ̀ àti ọlọ́jọ́ pípẹ́ nítorí àdánù ẹbí, dúkìá, ẹran ọ̀sìn tàbí ohun ọ̀gbìn. Ìṣòro ìlera ní kété lẹ́yìn gbígba àwọn tí wọ́n ye sílẹ̀ lẹ́yìn àjálù àìtọọ́dá ni omi mímu, oúnjẹ, ilégbèé àti ìtọ́jú ìṣègùn fún ìfarapa. Èsì Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé: Ìwọ̀n iyeó ojúkojú àti ènìyàn láti ara sùnnámì ṣe é dínkù bí ìdáàbòbò pàjáwìrì tí ó tó, ìgbáradì, àwọn òté ìfèsì àti imúpàdàbọ̀sípò bá di gbígbé kalẹ̀ ní ọ̀nà kánrinkése àti lójú ọjọ́. Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera tí wọ́n lágbára tí wọ́n sì kájúẹ̀ tí wọ́n lè fojúsun àwọn àìní àti ìṣòro lásìkò àwọn pàjáwìrì kí wọ́n lè ṣe àdínkù àwọn ewu kí wọ́n sì fèsì dáadáa nígbà tí ó bá nílò. Bí àwọn asíwájú àjọ àsopọ̀ ìlera fún àwọn pàjáwìrì àgbáyé, Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn olùbádòwòpọ̀ láti fèsì sí: àrídájú ìpèsè oúnjẹ tí ó tọ́; ìdápadà àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú abẹ́lé, bí abẹ́rẹ́ àjẹsára, ìlera ọmọ àti ìyálọ́mọ, àti ikerat ọpọlọ;","Izakhiwo eziwayo namanzi agcwele imfucumfucu ejikelezayo angabangela ukulimala, ukuphuka, kanye nezinhlobonhlobo zamanxeba avulekile navaliwe. Ingozi yezifo ezithathelanayo incike kubukhulu, isimo sempilo kanye nezimo zokuphila zabantu abasuswa yitsunami. Abantu bangase babe sengcupheni yezifo ezibangelwa amanzi kanye nezifo zokuphefumula ngenxa yokuminyana ezindaweni zokukhosela zesikhashana kanye nokungabi namanzi anele nokukhucululwa kwendle, kanye nezifo ezivinjelwa ngokugoma uma kunezinga eliphansi lokugoma ngaphambi kwenhlekelele. Abasinde kuma-tsunami bavame ukubhekana nemiphumela yempilo yengqondo yesikhashana neyesikhathi eside ngenxa yokulahlekelwa umndeni, impahla, imfuyo noma izitshalo. Ukukhathazeka kwezempilo ngokushesha ngemva kokuhlengwa kwabasindile ngemva kwenhlekelele yemvelo amanzi okuphuza, ukudla, indawo yokuhlala kanye nokunakekelwa kwezokwelapha ngenxa yokulimala. Impendulo yeWHO: Ubukhulu bezindleko ezingokomzimba nezomuntu ezivela kuma-tsunami bungancishiswa uma ukuvimbela okwanele kwezimo eziphuthumayo, ukulungela, ukusabela kanye nezinyathelo zokuthola kabusha zenziwa ngendlela eqhubekayo nangesikhathi esifanele. IWHO isebenza namazwe angamalungu ukuze kwakhiwe izinhlelo zezempilo eziqinile nezisebenzayo ezingalindela izidingo nezinselele ngesikhathi sezimo eziphuthumayo ukuze zikwazi ukunciphisa izingozi futhi ziphendule ngempumelelo lapho kudingekile. Njengomholi weqembu lezempilo ezimeni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO isebenza nozakwethu ukuphendula kulokhu: qinisekisa ukwesekwa kokudla okufanele; ukubuyisela izinsiza zokunakekelwa okuyisisekelo, njengokugoma, impilo yezingane kanye nomama, kanye nempilo yengqondo;" +"የተንቀሳቃሽ ጤና ቡድኖችን ማሰባሰብ እና ማዳረስ; የወረርሽኝ ክትትል, ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና ምላሽ ማካሄድ; የጤና ዕርምጃን ለመደገፍ የአደጋ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ ጥሪ ማድረግ።","assemble mobile health teams and outreach; conduct epidemic surveillance, early warning and response; call for emergency funding to support health action.","tsara tawagogin lura da lafiya masu tafiya wurare, da shirya wayar da kai; aiwatar da tsarin sa'ido kan yiwuwar aukuwar annoba, gargaɗin wuri da kuma ba da agajin da ake buƙata; neman tallafin kuɗi na gaggawa don talllafawa matakan lafiya da za a ɗauka.","kukusanya timu za afya za rununu na kuwafikia; kufanya ufuatiliaji wa janga, onyo la mapema na majibu; wito wa ufadhili wa dharura kusaidia hatua za afya.","àkójọ àwọn ikọ̀ ìlera alágbèéká àti ìkànsíni; ṣíṣe àmójútó àjàkálẹ̀ àrùn, àmì ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ àti èsì; ìkéde owó ìrànwọ́ pàjáwìrì láti ṣe àtìlẹ́yìn fún iṣẹ́ ìlera.","ukuhlanganisa amaqembu ezempilo angomahambanendlwana kanye nokuxhumana; ukwenza ukubhekwa kobhubhane, ukuxwayisa kusenesikhathi kanye nokusabela; cela uxhaso lwezimali oluphuthumayo ukuze kusekelwe isenzo sezempilo." +"ታይፎይድ አጠቃላይ እይታ፡ ታይፎይድ ትኩሳት በባክቴሪያ ሳልሞኔላ ኢንቴሪካ ሴሮቫር ታይፊ (በተለምዶ ሳልሞኔላ ታይፊ በመባል የሚታወቀው) ለሕይወት አስጊ የሆነ ሥርዓታዊ ኢንፌክሽን ነው። ታይፎይድ አብዛኛውን ጊዜ የተበከለ ምግብ ወይም ውሃ በመውሰድ ይተላለፋል. ታይፎይድ በአብዛኛው የሚከሰተው ከንጽህና ጉድለት እና ከንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት ጋር ተያይዞ በከተማም ሆነ በገጠር አካባቢዎች ነው። ይሁን እንጂ የከተማ መስፋፋት፣ በተዛመደ በተጨናነቀ ሕዝብ እና በቂ የውኃና የንፅህና አጠባበቅ ሥርዓት እንዲሁም የአየር ንብረት ለውጥ የታይፎይድን ዓለም አቀፍ ጫና የበለጠ የመጨመር አቅም አላቸው። በተጨማሪም የአንቲባዮቲክ መድኃኒቶችን የመቋቋም አቅም መጨመር ታይፎይድ በቀላሉ እንዲስፋፋ እና ለማከም አስቸጋሪ ያደርገዋል. በግምት 9 ሚሊዮን ሰዎች በታይፎይድ ይታመማሉ እና 110,000 ሰዎች በአለም ዙሪያ በየዓመቱ ይሞታሉ (የ2019 አሃዝ)። ደህንነቱ የተጠበቀ የመጠጥ ውኃ እና በቂ የንፅህና አጠባበቅ እጥረት ያለባቸው ሕፃናት እና ህዝቦች ከፍተኛ አደጋ ላይ ናቸው። ተጓዦች በብዙ የታይፎይድ ሥርጭት በተከሰቱ አገሮች በተለይም በእስያ እና ከሰሃራ በታች ባሉ የታይፎይድ ትኩሳት የመጋለጥ እድላቸው ከፍተኛ ነው። በሌሎች ቦታዎች ተጓዦች በአብዛኛው ለአደጋ የሚጋለጡት ለዝቅተኛ የግል ንጽሕና ወይም ለምግብ ንጽሕና እና ለደካማ የውኃ ጥራት ሲጋለጡ ነው።","Typhoid Overview: Typhoid fever is a life-threatening systemic infection caused by the bacterium Salmonella enterica serovar Typhi (commonly known as Salmonella Typhi). Typhoid is usually spread through the ingestion of contaminated food or water. Typhoid occurs predominantly in association with poor sanitation and lack of clean drinking water, in both urban and rural settings. However, urbanization, with associated overcrowded populations and inadequate water and sanitation systems, as well as climate change have the potential to further increase the global burden of typhoid. In addition, increasing antibiotic resistance is making it easier for typhoid to spread and more difficult to be treated. An estimated 9 million people get sick from typhoid and 110 000 people die from it worldwide every year (2019 figures). Children and populations lacking access to safe drinking water and adequate sanitation are at highest risk. Travellers are at risk of developing typhoid fever in many typhoid endemic countries, particularly in Asia and sub-Saharan Africa. Elsewhere, travellers are usually at risk when exposed to low standards of personal hygiene or food hygiene and poor water quality.","Zazzaɓin Taifot Taƙaitaccen bayani: Zazzaɓin taifot zazzaɓi ne mai hatsari ga rayuwa da ƙwayar cutar da ake Salmonella enterica seravor Typhi (wanda aka fi sani da Salmonella Typhi). Zazzaɓin Taifot na yaɗuwa ne ta hanyar ci ko shan abinci ko ruwa da ke ɗauke da ƙwayar cutar. Yawancin zazzaɓin taifot na da alaƙa da rashin tsafta da kuma rashin tsaftataccen ruwan sha, a birane da ƙauyuka. Duk da haka, faɗaɗar birane, wanda ke da alaƙa da cunkoson mutane da ƙarancin ruwa da tsarin tsaftar muhalli, da kuma sauyin yanayi na da yiwuwar ƙara hatsarin yaɗuwar zazzaɓin taifot a faɗin duniya. Bugu da ƙari, samuwar ƙarin ƙin jin magani yana ta ƙara sauƙaƙa yaɗuwar zazzaɓin taifot da kuma wahalar magancewa. Kimanin mutane miliyan 9 ne ke fama da zazzaɓin taifot kuma mutane 110,000 ke mutuwa daga cutar a duk duniya a kowace shekara (alkalumman 2019). Yara da al'ummar da ba su da tsaftataccen ruwan sha da tsaftar muhalli na cikin hatsari mafi girma na ɓullar cutar. Matafiya na fuskantar hatsarin kamuwa da zazzaɓin taifot a ƙasashe da dama masu fama da cutar taifot, musamman a yankunan Asiya da kudu da Hamadar Afirka. A wasu wuraren kuma, matafiya na fuskantar barazanar haɗuwa da ƙarancin tsaftar jiki, ta abinci ko rashin ruwa mai tsafta.","Homa ya matumbo Muhtasari: Homa ya matumbo ni maambukizi ya kimfumo yanayohatarisha maisha yanayosababishwa na bakteria Salmonella enterica serovar Typhi (inayojulikana sana kama Salmonella Typhi). Homa ya matumbo kawaida huenezwa kwa kumeza chakula au maji yaliyochafuliwa. Homa ya matumbo hutokea kwa kiasi kikubwa kwa kushirikiana na hali duni ya vyoo na ukosefu wa maji safi ya kunywa, mijini na vijijini. Hata hivyo, ukuaji wa miji, pamoja na msongamano wa watu unaohusishwa na mifumo duni ya maji na usafi wa mazingira, pamoja na mabadiliko ya hali ya hewa yana uwezo wa kuongeza zaidi mzigo wa kimataifa wa homa ya matumbo. Kwa kuongeza, kuongezeka kwa upinzani wa antibiotiki kunarahisisha kuenea kwa homa ya matumbo na kuwa vigumu zaidi kutibiwa. Inakadiriwa kuwa watu milioni 9 huugua homa ya matumbo na watu 110,000 hufa kutokana nayo kila mwaka duniani kote (takwimu za 2019). Watoto na idadi ya watu wanaokosa maji safi ya kunywa na usafi wa mazingira wa kutosha wako katika hatari kubwa zaidi. Wasafiri wako katika hatari ya kupata homa ya matumbo katika nchi nyingi zenye ugonjwa wa typhoid, haswa katika Asia na Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara. Kwingineko, wasafiri kwa kawaida huwa hatarini wanapokabiliwa na viwango vya chini vya usafi wa kibinafsi au usafi wa chakula na ubora duni wa maji.","Ibà jẹ̀funjẹ̀fun Ìsọnísókí: Ibà jẹ̀funjẹ̀fun jẹ́ àrùn tí ó léwu fún ẹ̀mí èyí tí bacterium Salmonella enterica serovar (tí a tún mọ̀ sí Salmonella Tyohi) ń fà. Ibà jẹ̀funjẹ̀fun máa ń sáábà ràn nípa fífi oúnjẹ tàbí omi àìmọ́ sí inú. Ní pàtàkì ibà jẹ̀funjẹ̀fun ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ìdọ̀tí àti àìsí omi tí ó mọ́, ní àwọn ibùdó ìgboro àti abúlé. Àmọ́ sá, ìsọ̀gbẹ́dìgboro, pẹ̀lú àjọṣepọ̀ àpọ̀jù iye àwọn ènìyàn àti àìtó omi àti àwọn ètò ìmọ́tótó, àti àyípadà ojú ọjọ́ ní ní agbára láti túbọ̀ mú ìlọsíwájú bá àjàgà ibà jẹ̀funjẹ̀fun lágbàáyé. Ní àfikún, mímú ìlọsíwájú bá ìlòdìsí òògùn agbógunti-kòkòrò ń jẹ́ kí ó rọrùn fún ibà jẹ̀funjẹ̀fun láti tàn bẹ́ẹ̀ sì ni ó le sí i láti tọ́jú. Bí mílíọ̀nù 9 ènìyàn ni wọ́n ń ṣàìsàn nítorí ibà jẹ̀funjẹ̀fun bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn ènìyàn 110 000 ń kú láti ara rẹ̀ lágbàáyé lọ́dọọdún (ìṣirò 2019). Àwọn ọmọdé àti àwọn ènìyàn tí wọn kò ní àǹfààní sí omi mímu tí ó mọ́ àti ìmọ́tótó tí ó péye wà nínú ewu ńlá. Àwọn arìnrìn-àjò wà nínú ewu níní ibà jẹ̀funjẹ̀fun ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè alájàkálẹ̀ àrùn ibà jẹ̀funjẹ̀fun, pàápàá jùlọ Ésíà àti agbègbè Sahara Áfríkà. Nígbà mìíràn, àwọn arìnrìn-àjò sáábà máa ń wà nínú ewu nígbà tí wọ́n bá síjú ní ìrírí òṣùwọ̀n ìmọ́tótó ara ẹni kékeré tàbí ìmọ́tótó oúnjẹ àti omi tí kò dára.","ityphoid Uhlolojikelele: ityphoid fever isifo esisongela ukuphila esibangelwa yibacterium Salmonella enterica serovar Typhi (eyaziwa kakhulu ngokuthi iSalmonella Typhi). Ityphoid ivame ukusakazeka ngokungenisa ukudla noma amanzi angcolile. Ityphoid yenzeke kakhulu ngokuhambisana nokungakhucululwa kwendle kanye nokuntuleka kwamanzi okuphuza ahlanzekile, ezindaweni zasemadolobheni nasezindaweni zasemakhaya. Kodwa ke, ukufudukela kwabantu emadolobheni, okuhambisana nokuminyana kwabantu kanye nezinhlelo zamanzi ezingenele kanye nezinhlelo zokukhucululwa kwendle, kanye nokushintsha kwesimo sezulu kunamandla okuqhubeka nokwandisa umthwalo womhlaba wonke wetyphoid. Ukwengeza, ukwanda kokumelana nama-antibiotic kwenza kube lula ukuthi ityphoid isakazeke futhi kube nzima kakhulu ukwelashwa. Balinganiselwa ezigidini ezingu-9 abantu abaguliswa yityphoid futhi abantu abangu-110 000 babulawa yiyo emhlabeni wonke minyaka yonke (izibalo zika-2019). Izingane nabantu abangenawo amanzi okuphuza aphephile kanye nezindlu zangasese ezanele basengozini enkulu. Abahambi basengozini yokuthola ityphoid fever emazweni amaningi agcwele isifo setyphoid, ikakhulukazi e-Asia naseSub-Saharan Africa. Kwezinye izindawo, abahambi bavame ukuba sengozini lapho bechayeka ezindinganisweni eziphansi zokuhlanzeka komuntu siqu noma inhlanzeko yokudla kanye nekhwalithi yamanzi ephansi." +ክትባቱ 100% መከላከያ ስለማይሰጥ የተከተቡ ተጓዦች እንኳን ሊበከሉ የሚችሉ ምግቦችን እና ውሃ እንዳይጠቀሙ መጠንቀቅ አለባቸው። ምልክቶች እና ህክምና ሳልሞኔላ ታይፊ በሰዎች ውስጥ ብቻ ይኖራል. ታይፎይድ ትኩሳት ባለባቸው ሰዎች ባክቴሪያው ወደ አንጀት ውስጥ በመግባት በመጨረሻ ወደ ደም ውስጥ ዘልቆ ይገባል. በዚህ ምክንያት የሚመጣው በሽታ ብዙውን ጊዜ ከሌሎች ትኵሳት በሽታዎች ክሊኒካዊ ልዩነት የለውም። ምልክቶቹ የሚያጠቃልሉት፡ ረዘም ያለ ትኩሳት፣ ድካም፣ ራስ ምታት፣ ማቅለሽለሽ፣ የሆድ ህመም፣ የሆድ ድርቀት ወይም ተቅማጥ፣ ሽፍታ፣ በአንዳንድ ሁኔታዎች። ከባድ ሁኔታዎች ወደ ከባድ ችግሮች አልፎ ተርፎም ሞት ሊያስከትሉ ይችላሉ. የታይፎይድ ትኩ���ት በኣንቲባዮቲክ ሊታከም ይችላል። ሆኖም ፍሎሮኪኖሎኖች እና እንደ ሴፋሎሲፎኖች እና አዚትሮሚሲን ያሉ አዳዲስ አንቲባዮቲኮችን ጨምሮ የአንቲባዮቲክ መድኃኒቶችን የመቋቋም አቅም መጨመር እንዲሁም የሳልሞኔላ ታይፊ መድኃኒቶችን የመቋቋም ችሎታ ያላቸው ዝርያዎች መከሰታቸው በጣም በተጎዱ ክልሎች ውስጥ ውስብስብ እና ውድ የሕክምና አማራጮችን ያስከትላል። የበሽታው ምልክቶች ካለፉ በኋላም እንኳ በግምት 2 - 5% የሚሆኑት በሽተኞች ጉዳዮች ሥር የሰደደ ተሸካሚ ይሆናሉ እና ባክቴሪያውን በቆሻሻ በማፍሰስ እና በመበከል ሳያስቡ ታይፎይድ ያሰራጫሉ።,"Even vaccinated travellers should take care to avoid consumption of potentially contaminated food and water as vaccination does not confer 100% protection. Symptoms and treatment Salmonella Typhi lives only in humans. In persons with typhoid fever the bacteria enter through the intestinal tract and eventually invade the bloodstream. The resulting illness is often clinically non-distinguishable from other febrile illnesses. Symptoms include: prolonged high fever, fatigue, headache, nausea, abdominal pain, constipation or diarrhoea, rash, in some cases. Severe cases may lead to serious complications or even death. Typhoid fever can be treated with antibiotics. However, increased resistance to antibiotics, including fluoroquinolones and newer antibiotics such as cephalosporins and azithromycin, as well as the emergence of extensively drug resistant strains of Salmonella Typhi leads to more complicated and expensive treatment options in the most affected regions. Even after symptoms pass, approximately 2–5% of cases become chronic carriers and inadvertently spread typhoid through ongoing faecal shedding of the bacteria and contamination.","Hatta matafiyan da aka yi wa allurar rigakafi na iya kiyayewa ta hanyar gujewa cin abinci da ruwan da ke da yiwuwar samun ƙwayar cutar domin rigakafi ba ta ba da kariya ɗari bisa ɗari. Alamomin cutar da kuma maganinta Ƙwayar cutar Salmonella Typhi tana rayuwa ne kaɗai a jikin mutane. Ga mutanen da ke fama da zazzaɓin taifot, ƙwayar cutar na shiga ta hanyar hanji daga bisani ta afka magudanar jini. Rashin lafiyar da ke samuwa ba ta cika bambanta da sauran cutukan da ke bayyana da zazzaɓi ba. Alamomin sun haɗa da: zazzabi na lokaci mai tsawo, gajiya, ciwon kai, tashin zuciya, ciwon ciki, cushewar ciki ko gudawa da ƙuraje a wasu lokuta. Yanayin cutar da ya yi tsanani na iya haifar da mummunar illa ko ma mutuwa. Ana iya magance zazzaɓin taifot ta amfanin da magungunan antibiotics. Sai dai, ƙarin rashin jin magani da ƙwayar cutar Salmonella Typhi ke da shi da suka haɗa da magungunan fluoroquinolones da sabbin magunguna kamar cephalosporins da azithromycin, da kuma samuwar sabon samfurin ƙwayar cutar mai matuƙar rashin jin magani ya sa magance cutar ya zama da sarƙaƙiya kuma da tsada a yankunan da cutar ta shafa. Ko bayan gushewar alamomin cutar, kimanin kaso 2-5% na masu kamuwa da cutar na ci gaba da zama ɗauke da ita kuma su ci gaba da yaɗa taifot ta hayar bayan gida.","Hata wasafiri waliochanjwa wanapaswa kuwa waangalifu ili kuepuka matumizi ya chakula na maji yanayoweza kuwa na vimelea kwani chanjo haitoi ulinzi wa 100%. Dalili na matibabu Salmonella Typhi anaishi tu kwa wanadamu. Kwa watu wenye homa ya matumbo bakteria huingia kupitia njia ya utumbo na hatimaye kuvamia mkondo wa damu. Ugonjwa unaosababishwa mara nyingi kliniki hauwezi kutofautishwa na magonjwa mengine ya homa. Dalili ni pamoja na: homa kali ya muda mrefu, uchovu, maumivu ya kichwa, kichefuchefu, maumivu ya tumbo, kuvimbiwa au kuhara, upele, katika baadhi ya matukio. Kesi kali zinaweza kusababisha shida kubwa au hata kifo. Homa ya matumbo inaweza kutibiwa na antibiotiki. Hata hivyo, kuongezeka kwa upinzani dhidi ya viuavijasumu, ikiwa ni pamoja na fluoroquinolones na viua vijasumu vipya zaidi kama vile cephalosporins na azithromycin, pamoja na kuibuka kwa aina sugu za dawa za Salmonella Typhi husababisha chaguzi ngumu zaidi na za gharama kubwa za matibabu katika maeneo yaliyoathiriwa zaidi. Hata baada ya dalili kupita, takriban 2-5% ya visa vinakuwa vibebaji vya muda mrefu na kueneza homa ya matumbo bila kukusudia kupitia umwagaji wa kinyesi unaoendelea wa bakteria na uchafuzi.","Kódà àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n ti gba abẹ́rẹ́ àjẹsára gbọ́dọ̀ tọ́jú ara wọn láti yàgò fún fífi oúnjẹ àti omi tí ó ti lùgbàdì sí ẹnu nítorí pé abẹ́rẹ́ àjẹsára kì í pèsè ààbò 100%. Àmì àìsàn àti ìtọ́jú Inú àwọn ẹ̀dá ènìyàn nìkan ni Salmonella Typhi ń gbé. Nínú àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ibà jẹ̀funjẹ̀fun bakitéríà náà máa ń wọlé nípasẹ̀ òpónà ìfun tí yóò sì wọ inú òpó ẹ̀jẹ̀. Àìsàn tí ó máa ń farahàn kì í sáábà yàtọ̀ ní àbùdá sí àwọn àìsàn ibà mìíràn. Lára àwọn àmì àìsàn ni: ibà líle ọlọ́jọ́ pípẹ́, ọ̀rẹ̀rẹ̀, ẹ̀fọ́rí, èébì, inú rírun, àìdà-oúnjẹ́ tàbí ìgbẹ́ gbuuru, kúrúnà, ní àwọn ọ̀ràn kan. Àwọn ọ̀ràn líle lè yọrí sí ìṣòro líle tàbí ikú pẹ̀lú. Ibà jẹ̀funjẹ̀fun lè ṣe é tọ́jú pẹ̀lú òògùn agbógunti-kòkòrò. Àmọ́ sá, ìlọsíwájú ìlòdìsí òògùn agbógunti-kòkòrò, tí ó fi mọ́ fluoroquinolones àti àwọn òògùn agbógunti-kòkòrò tuntun bí àwọn cephalosporin àti azithromycin, àti ìbújáde àwọn oríṣìí Salmonella Typhi alòdìsí-òògùn yọrí sí àwọn àṣàyàn ìtọ́jú líle tí ó sì wọ́n ní àwọn àgbègbè tí wọ́n faragbá jùlọ. Kódà lẹ́yìn tí àwọn àmì àìsàn bá ti kọjá, bí ìwọ̀n 2-5% àwọn ọ̀ràn ti akoto àrùn ńlá tí wọ́n sì maat ń tàn ibà jẹ̀funjẹ̀fun káàkiri nípasẹ̀ ìgbẹ́ tí ó ní bakitéríà àti àrùn.","Ngisho nabahambi abagonyiwe kufanele baqikelele ukuthi bagwema ukudla okungase kube ngcolile namanzi njengoba ukugoma kunganikezi ukuvikelwa okungu-100%. Izimpawu nokwelashwa iSalmonella Typhi ihlala kubantu kuphela. Kubantu abanomkhuhlane wetyphoid amagciwane angena ngomgudu wamathumbu agcine engena egazini. Ukugula okuwumphumela ngokuvamile ngokomtholampilo akuhlukaniseki kwezinye izifo zefebrile. Izimpawu zihlanganisa: umkhuhlane ophezulu isikhathi eside, ukukhathala, ikhanda elibuhlungu, isicanucanu, ubuhlungu besisu, ukuqunjelwa noma isifo sohudo, ukuqubuka, kwezinye izimo. Izimo ezimbi kakhulu zingaholela ezinkingeni ezinkulu noma ngisho nokufa. ityphoid fever ingelashwa ngama-antibiotics. Kodwa ke, ukwanda kokumelana nemithi elwa namagciwane, okuhlanganisa ifluoroquinolones kanye nama-antibiotic amasha afana necephalosporins ne-azithromycin, kanye nokuvela kwezinhlobo eziningi zeSalmonella Typhi ezimelana nezidakamizwa kuholela ezinkethweni zokwelashwa eziyinkimbinkimbi nezimba eqolo ezindaweni ezithinteke kakhulu. Ngisho nangemva kokudlula kwezimpawu, cishe u-2-5% wabantu abanesifo esingalapheki futhi basabalalisa ityphoid ngokungaqondile ngokuchitheka okuqhubekayo kwebhaktheriya ngendle kanye nokungcola." +"ለታይፎይድ ትኵሳት ህክምና ለሚደረግላቸው ሰዎች የሚከተሉትን ማድረግ አስፈላጊ ነው። የታዘዙትን አንቲባዮቲክ መድኃኒቶች ለታዘዘው ሙሉ ኮርስ እንዲወስዱ ማድረግ፤ የመታጠቢያ ቤቱን ከተጠቀሙ በኋላ እጃቸውን በሳሙና እና በውኃ ይታጠቡ፣ እና ኢንፌክሽኑ በሚቀጥልበት ጊዜ ለሌሎች ሰዎች ምግብ ከማዘጋጀት ወይም ከማቅረብ ይቆጠቡ፣ እና በሰውነታቸው ውስጥ የሳልሞኔላ ታይፊ ባክቴሪያ አለመኖሩን ለማረጋገጥ ከአንቲባዮቲክ ኮርስ በኋላ ሐኪማቸው ምርመራ እንዲያደርግላቸው ይጠይቁ። መከላከል እና መቆጣጠር የንፁህ ውሃ አቅርቦት እና በቂ የንፅህና አጠባበቅ ፣የጤና ትምህርት ፣የምግብ አቅራቢዎች ተገቢ ንፅህና አጠባበቅ እና የታይፎይድ ክትባት ሁሉም ታይፎይድን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር ውጤታማ ዘዴዎች ናቸው። ሶስት የሚመከሩ የታይፎይድ ክትባቶች አሉ፡- ታይፎይድ ኮንጁጌት ክትባት, ከ 6 ወር እድሜ በላይ ለሆኑ ህጻናት እና እስከ 65 አመት ለሆኑ አዋቂዎች የሚወጋ ክትባት; ከ 2 ዓመት በላይ ለሆኑ ሰዎች ያልተጣመረ የ የቪአይ ፖሊሳካራይድ ክትባት፣ በመርፌ ክትባት፤ እና ከ 6 ዓመት በላይ ለሆኑ ሰዎች ፣ የቀጥታ የተዳከመ የአፍ ውስጥ ክትባት ተስማሚ ነው ።","It is important for people being treated for typhoid fever to do the following: take prescribed antibiotics for the full prescribed course; wash their hands with soap and water after using the bathroom, and avoid preparing or serving food to other people, whilst the infection persists; and have their doctor test (after the antibiotic course) to ensure that no Salmonella Typhi bacteria remain in their body. Prevention and control Access to safe water and adequate sanitation, health education, appropriate hygiene among food handlers, and typhoid vaccination are all effective strategies for prevention and control of typhoid. There are three recommended typhoid vaccines: typhoid conjugate vaccine, an injectable vaccine for children from 6 months of age and adults up to 65 years; unconjugated Vi polysaccharide vaccine, an injectable vaccine for people over 2 years; and live attenuated oral vaccine, suitable for people over the age of 6 years.","Yana da muhimmanci mutanen da ke karɓar maganin cutar taifot su yi waɗannan abubuwa: su sha magungunan da aka rubuta na tsawon lokacin da aka ayyana; su wanke hannayensu da sabulu da ruwa bayan amfani da banɗaki, da kuma gujewa dafawa ko zuba wa mutane abinci yayin da suke fama da rashin lafiyar; da kuma saka wa likita ya yi musu gwaji (bayan sun kammala shan magani) don tabbatar da cewa babu sauran ƙwayar cutar Salmonella Typhi a jikinsu. Kariya da Kulawa Samun ruwa mai tsafta da wadatacciyar tsaftar muhalli, ilimin kiwon lafiya, tsaftar da ta dace tsakanin masu kula da abinci, da allurar rigakafin taifot na cikin dabarun kariya da magance taifot. Akwai alluran rigakafin taifot uku da aka ba da shawara: allurar typhoid conjugate vaccine, wacce ake yi wa yara daga wata 6 da manya har 'yan shekara 65.; allurar unconjugated Vi polysaccharide vaccine, wacce ake yi wa mutane 'yan sama da shekara 2; da kuma live attenuated oral vaccine da ta dace da mutane 'yan sama da shekara 6.","Ni muhimu kwa watu wanaotibiwa homa ya matumbo kufanya yafuatayo: kuchukua antibiotiki iliyowekewa ufafanuzi kwa kozi kamili; osha mikono yao kwa sabuni na maji baada ya kutoka bafuni, na epuka kuandaa au kuwapa watu wengine chakula, wakati maambukizi yanaendelea; na wapime kwa daktari wao (baada ya kozi ya antibiotiki) ili kuhakikisha kwamba hakuna bakteria ya Salmonella Typhi iliyobaki katika miili yao. Kuzuia na kudhibiti Upatikanaji wa maji salama na usafi wa mazingira wa kutosha, elimu ya afya, usafi ufaao miongoni mwa washikaji chakula, na chanjo ya typhoid yote ni mikakati madhubuti ya kuzuia na kudhibiti homa ya matumbo. Kuna chanjo tatu zinazopendekezwa za homa ya mstumbo: chanjo ya typhoid conjugate, chanjo ya sindano kwa watoto kutoka umri wa miezi 6 na watu wazima hadi miaka 65; chanjo isiyochanganyika ya Vi polysaccharide, chanjo ya sindano kwa watu zaidi ya miaka 2; na chanjo ya mdomo iliyopunguzwa, inafaa kwa watu wenye umri zaidi ya miaka 6.","Ó ṣe pàtàkì fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gba ìtọ́jú ibà jẹ̀funjẹ̀fun láti ṣe àwọn nǹkan wọ̀nyí: lo àwọn òògùn agbógunti-kòkòrò tí wọ́n kọ fún gbogbo àsìkò tí wọ́n kọ ọ́ fún.; kí wọ́n fọ ọwọ́ wọn pẹ̀lú ọsẹ àti omi lẹ́yìn tí ẹ lo balùwẹ̀, kí wọ́n sì yàgò fún ìpèsè tàbí bíbu oúnjẹ fún àwọn ẹlòmíràn, nígbà àrùn náà sì wà níbẹ̀; àti kí dókítà wọn ṣe àyẹ̀wò fún wọn (lẹ́yìn àgbékalẹ̀ lílo òògùn agbógunti-kòkòrò) láti rí dájú pé kò sí bakitéríà Salmonella Typhi kankan nínú ara wọn mọ́. Ìdènà àti àkóso Níní àǹfààní sí omi dídára àti ìmọ́tótó pípé, ẹ̀kọ́ ìlera, ìmọ́tótó ara ẹni láàrin àwọn olùpèsè oúnjẹ, àti abẹ́rẹ́ àjẹsára ibà jẹ̀funjẹ̀fun gbogbo ni àwọn ọgbọ́n tí wọ́n dára jùlọ láti dènà láti ṣàkóso ibà jẹ̀funjẹ̀fun. Abẹ́rẹ́ àjẹsára ibà jẹ̀funjẹ̀fun mẹ́ta ni wọ́n lù lóǹtẹ̀: abẹ́rẹ́ àjẹsára ibà jẹ̀funjẹ̀fun alákànpọ̀, abẹ́rẹ́ àjẹsára tí wọ́n fi ń gúnni fún àwọn ọmọdé láti ọjọ́ orí oṣù 6 àti àgbàlagbà dórí ọdún 65.; abẹ́rẹ́ àjẹsára polysaccharide ẹlẹ́yọ, abẹ́rẹ́ àjẹsára tí wọ́n fi ń gúnni fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ju ọdún méjì lọ; àti abẹ́rẹ́ àjẹsára àtẹnugbà láti ara ààyè kòkòrò, dára fún aowm ènìyàn tí wọ́n ti ju ọdún 6 lọ.","Kubalulekile ukuthi abantu abelashelwa ityphoid fever benze lokhu okulandelayo: ukuthatha ama-antibiotic anqunyiwe ukuze uthole inkambo ephelele enqunyiwe; Bageze izandla zabo ngensipho namanzi ngemva kokusebenzisa indlu yokugezela, futhi bagweme ukulungisa noma ukuphakela abanye abantu ukudla, kuyilapho isifo siqhubeka; futhi bayohlolwa udokotela (ngemuva kwenkambo yama-antibiotic) ukuze baqinisekise ukuthi awekho amagciwane eSalmonella Typhi ahlala emizimbeni yawo. Ukuvimbela nokulawula Ukuthola amanzi aphephile kanye nokukhucululwa kwendle okwanele, imfundo yezempilo, inhlanzeko efanele phakathi kwabaphathi bokudla, kanye nokugonywa kwe-typhoid konke kuyizindlela eziphumelelayo zokuvimbela nokulawula ityphoid. Kunemithi emithathu enconywayo yokugoma ityphoid: umjovo wokugomela ityphoid conjugate, umjovo wokujova wezingane ezisukela ezinyangeni eziyisi-6 ubudala kanye nabantu abadala abafinyelela eminyakeni engama-65; umgomo weVi polysaccharide ongahlanganisiwe, umjovo wokugoma wabantu abangaphezu kweminyaka emi-2; futhi umuthi wokugomela ngomlomo, olungele abantu abaneminyaka engaphezu kweyisi-6." +እ.ኤ.አ ከጥቅምት 2017 ጀምሮ የታይፎይድ ኮንጁጌት ክትባት በልጅነት የክትባት መርሃ ግብሮች ውስጥ በመደበኛነት እንደ አንድ ልክ መጠን እንዲጠቀም ይመከራል። የኋለኞቹ ሁለት ክትባቶች ለበርካታ ዓመታት ለታይፎይድ በሽታ ተጋላጭ በሆኑ ትልልቅ ሕፃናት እና ጎልማሶች ላይ ጥቅም ላይ ውለዋል፣ ተጓÎችን ጨምሮ፤ ለረጅም ጊዜ የሚቆይ በሽታ የመከላከል ችሎታ አይ���ጡም እናም ጥበቃን ለማቆየት በርካታ መጠኖችን ይፈልጋሉ። እ.ኤ.አ. ከታህሳስ 2017 ጀምሮ የዓለም ጤና ድርጅት ሁለት የታይፎይድ ኮንጁጌት ክትባቶችን አስቀድሞ ብቁ አድርጓል፣ ይህም ከፍተኛ የታይፎይድ ሸክም ወይም ከፍተኛ የፀረ-ተህዋሲያን የመቋቋም ደረጃ ባላቸው ሀገሮች ውስጥ ለመግባት ቅድሚያ ተሰጥቷቸዋል። ቅድሚያ በሚሰጣቸው አገሮች ውስጥ የተጣመረ ክትባት በስፋት ጥቅም ላይ መዋል ለታይፎይድ ህክምና በተደጋጋሚ አንቲባዮቲክ መጠቀምን ለመቀነስ እና በሳልሞኔላ ታይፊ ውስጥ አንቲባዮቲክ የመቋቋም ችሎታ መጨመሩን ለማዘግየት ይረዳል ተብሎ ይጠበቃል።,"Typhoid conjugate vaccine has been recommended for routine use as a single dose in childhood immunization programmes since October 2017. The latter two vaccines have been used for many years in older children and adults at risk of typhoid, including travellers; they do not provide long-lasting immunity and require multiple doses to maintain protection. Since December 2017, WHO has prequalified two typhoid conjugate vaccines, which are prioritized for introduction in endemic countries with high burden of typhoid or high levels of antimicrobial resistance. Widespread use of the conjugate vaccine in priority countries is expected to help reduce the frequent use of antibiotics for typhoid treatment and slow the increase in antibiotic resistance in Salmonella Typhi.","An ba da shawarar amfani da allurar typhoid conjugate vaccine a matsayin allura ɗaya cikin jerin alluran rigakafin yara tun watan Oktoban 2017. Sauran alluran rigakafin biyu kuwa an daɗe ana amfani da su tsawon shekaru ga yaran a suka ɗan girma da kuma manyan da ke fuskantar hatsarin kamuwa da zazzaɓin taifot, wanda ya haɗa da matafiya; ba sa samar da kariyar dindindin kuma ana buƙatar yin su a lokuta da dama don tabbatar da kariya. Tun Disamban 2017, Hukumar Lafiya ta Duniya ta amince da nau'ukan typhoid conjugate vaccine biyu, waɗanda aka fi ba wa muhimmanci wajen ba da taimakon farko a ƙasashen da ke fama da cutar ta taifot ko suke da nau'in cutar da ba ya jin magani. Ana sa ran faɗaɗa amfani da allurar conjugate vaccine a ƙasashen da aka fi ba wa fifiko zai taimaka wajen rage yawan amfani da magungunan antibiotics don magance taifot da kuma rage yawan ƙin jin magani da ƙwayar cutar Salmonella Typhi ke yi.","Chanjo ya typhoid conjugate imependekezwa kwa matumizi ya kawaida kama dozi moja katika mipango ya chanjo ya watoto tangu Oktoba 2017. Chanjo mbili za mwisho zimetumika kwa miaka mingi kwa watoto wakubwa na watu wazima walio katika hatari ya typhoid, ikiwa ni pamoja na wasafiri; hazitoi kinga ya muda mrefu na zinahitaji dozi nyingi ili kudumisha ulinzi. Tangu Desemba 2017, WHO imependekeza chanjo mbili za typhoid conjugate, ambazo zimepewa kipaumbele kwa kuanzishwa katika nchi zilizo na ugonjwa wa typhoid au viwango vya juu vya upinzani wa antimicrobial. Utumizi mkubwa wa chanjo ya conjugate katika nchi zilizopewa kipaumbele unatarajiwa kusaidia kupunguza matumizi ya mara kwa mara ya antibiotiki kwa matibabu ya homa ya matumbo na kupunguza kasi ya kuongezeka kwa upinzani wa viuavijasumu katika Salmonella Typhi.","Abẹ́rẹ́ àjẹsára ibà jẹ̀funjẹ̀fun alákànpọ̀ ni wọ́n ti dábàá fún ìlò gẹ́gẹ́ bí ìlò ẹ̀ẹ̀kan lásìkò àwọn ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára ìgbà èwe láti Oṣù kẹwàá 2017. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára méjèèjì ni wọ́n ti lò fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún láàárín àwọn ọmọdé tí wọ́n ti dàgbà àti àgbàlagbà tí wọ́n wà nínú ewu ibà jẹ̀funjẹ̀fun, tí ó fi mọ́ àwọn arìnrìn-àjò; wọn kò pèsè àjẹsára ọlọ́jọ́ pípẹ́ bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n nílò ọ̀pọ̀ ìlò láti mú ààbò wà. Láti Oṣù Kejìlá 2017, Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ti fi àṣẹ sí àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára méjì, tí wọ́n jẹ́ pàtàkì fún àgbékalẹ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè tí àrùn náà ti ní ọ̀pọ̀ àjàgà ibà jẹ̀funjẹ̀fun tàbí ìpele ìlòdìsí òògùn agbógunti-kòkòrò púpọ̀. Ìtànkálẹ̀ ìlò abẹ́rẹ́ àjẹsára alákànpọ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè pàtàkì ni ìrètí wà pé yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ láti mú àdínkù bá ìlò òògùn agbógunti-kòkòrò lóorekóòrè fún ìtọ́jú ibà jẹ̀funjẹ̀fun kí ó sì mú ìlọ́ra bá ìlọsíwájú ìlòdìsí òògùn agbógunti-kòkòrò fún Salmonella Typhi.","Umuthi wokugomela ityphoid conjugate unconyiwe ukuthi usetshenziswe njengethamo elilodwa ezinhlelweni zokugonywa kwezingane kusukela ngoMfumfu 2017. Imithi yokugoma emibili yokugcina isisetshenziswe iminyaka eminingi ezinganeni ezindala nakubantu abadala abasengcupheni ye-typhoid, okuhlanganisa nabahambi; azihlinzeki ngokuzivikela okuhlala isikhathi eside futhi zidinga imithamo eminingi ukuze kugcinwe ukuvikelwa. Kusukela ngoZibandlela wezi-2017, iWHO inqume kusengaphambili imithi emibili yokugomela ityphoid conjugate, ebekwe eqhulwini ukuthi yethulwe emazweni anesifo setyphoid noma amazinga aphezulu okumelana nama-antimicrobial. Ukusetshenziswa kabanzi komuthi wokugomela iconjugate emazweni abalulekile kulindeleke ukuthi kusize ukunciphisa ukusetshenziswa njalo kwama-antibiotics ekwelapheni ityphoid futhi kubambezele ukwanda kokumelana nama-antibiotic kuSalmonella Typhi." +ክትባት እና የበሽታ መከላከያ አጠቃላይ እይታ: ክትባት በየዓመቱ በሚሊዮኖች የሚቈጠሩ ሰዎችን ሕይወት የሚያድን ዓለም አቀፍ የጤና እና የልማት ስኬት ታሪክ ነው። ክትባቶች ከሰውነትዎ ተፈጥሯዊ መከላከያ ጋር በመተባበር በሽታን የመያዝ አደጋን ይቀንሳሉ። ክትባት ስትወስዱ የበሽታ መከላከያ ሥርዓታችሁ ምላሽ ይሰጣል። በአሁኑ ወቅት ከ20 በላይ ለሕይወት አስጊ የሆኑ በሽታዎችን ለመከላከል የሚያስችሉ ክትባቶች አሉን። ይህም በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ ያሉ ሰዎች ረዘም ያለና ጤናማ ሕይወት እንዲመሩ ይረዳል። ክትባት በአሁኑ ወቅት እንደ ዲፍቴሪያ፣ ቴታነስ፣ ኮሮና ቫይረስ፣ ኢንፍሉዌንዛ እና ወባ ባሉ በሽታዎች ምክንያት በየዓመቱ ከ3.5-5 ሚሊዮን የሚሆኑ ሰዎችን ሞት ይከላከላል። ክትባት የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ ቍልፍ አካል እና የማይካድ ሰብዓዊ መብት ነው። በተጨማሪም ገንዘብ ሊገዛው ከሚችለው ምርጥ የጤና ኢንቨስትመንቶች አንዱ ነው። ክትባቶች ተላላፊ በሽታዎችን ለመከላከልና ለመቆጣጠርም ወሳኝ ናቸው። የዓለም አቀፍ የጤና ደኅንነትን የሚደግፉ ሲሆን ፀረ-ተህዋስያንን ለመቋቋም በሚደረገው ውጊያ ውስጥ አስፈላጊ መሣሪያ ይሆናሉ።,"Vaccines and immunization Overview: Immunization is a global health and development success story, saving millions of lives every year. Vaccines reduce risks of getting a disease by working with your body’s natural defences to build protection. When you get a vaccine, your immune system responds. We now have vaccines to prevent more than 20 life-threatening diseases, helping people of all ages live longer, healthier lives. Immunization currently prevents 3.5-5 million deaths every year from diseases like diphtheria, tetanus, pertussis, influenza and measles. Immunization is a key component of primary health care and an indisputable human right. It’s also one of the best health investments money can buy. Vaccines are also critical to the prevention and control of infectious disease outbreaks. They underpin global health security and will be a vital tool in the battle against antimicrobial resistance.","Alluran rigakafi da rigakafi Taƙaitaccen bayani: Yin rigakafi labarin nasara ne a fannin lafiya da ci gaban duniya, yana ceton miliyoyin rayuka kowace shekara. Alluran rigakafi na rage haɗarin kamuwa da cuta ta hanyar amfani da kariyar da aka halicci jiki da ita wajen samar da kariya. Idan aka yi maka alurar riga kafi, garkuwar jikinka na karɓar ta. Yanzu akwai alluran rigakafi da ke ba da kariya dga cututtuka fiye da 20 masu barazana ga rayuwa, suna taimaka wa mutane masu kowane shekaru su yi rayuwa mai tsawo, cike da ƙoshin lafiya. Yin rigakafi a halin yanzu yana hana mutuwar mutane miliyan 3.5-5 kowace shekara daga cututtuka kamar mashaƙo, tarin shiƙa, mura da kyanda. Rigakafin muhimmin sashi ne na kula da lafiya matakin farko kuma haƙƙin ɗan adam da ba za a iya tantama a kai ba. Haka nan yana ɗaya daga cikin mafi kyawun wuraren saka hannun jari a kiwon lafiya. Har ila yau, alluran rigakafin suna da mahimmanci wajen hanawa da kuma lura da ɓarkewar cututtuka. Suna ƙarfafa tsaron lafiyar duniya kuma za su zama abu mai mahimmanci wajen yaƙi da ƙwayoyin cuta da sa jin magani.","chanjo na kinga Muhtasari: Utoaji wa chanjo ni hadithi ya mafanikio ya afya na maendeleo duniani, inayookoa maisha ya mamilioni ya watu kila mwaka. Chanjo hupunguza hatari ya kupata ugonjwa kwa kufanya kazi na ulinzi wa asili wa mwili wako kujenga ulinzi. Unapopata chanjo, mfumo wako wa kinga hujibu. Sasa tuna chanjo za kuzuia zaidi ya magonjwa 20 yanayotishia maisha, kusaidia watu wa rika zote kuishi maisha marefu na yenye afya. Chanjo kwa sasa inazuia vifo milioni 3.5-5 kila mwaka kutokana na magonjwa kama diphtheria, tetanasi, pertussis, mafua na surua. Chanjo ni sehemu muhimu ya huduma ya afya ya msingi na haki ya binadamu isiyopingika. Pia ni moja ya uwekezaji bora wa kiafya ambao pesa inaweza kununua. Chanjo pia ni muhimu kwa kuzuia na kudhibiti milipuko ya magonjwa ya kuambukiza. Zinaimarisha usalama wa afya duniani na zitakuwa chombo muhimu katika vita dhidi ya ukinzani wa viua viini.","Abẹ́rẹ́ àjẹsára àti àjẹsára. Ìsọnísókí: Àjẹsára jẹ́ ìtàn àṣeyọrí ìlera àgbáyé àti ìdàgbàsókè tí ó ń gba ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀mí là lọ́dọọdún. Abẹ́rẹ́ àjẹsára máa ń ṣe àdínkù ewu níní àìsàn kan nípa ṣíṣe iṣẹ́ pẹ̀lú sọ́jà ara rẹ láti ṣẹ̀dá ààbò. Nígbà tí o bá gba abẹ́rẹ́ àjẹsára, àjẹsára rẹ yóò fèsì. A ní àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára báyìí láti dènà ó lé ní àwọn àìsàn 20 tí wọ́n léwu, èyí sì ń ràn gbogbo ènìyàn ọjọ́ orí èyíkéyìí láti pẹ́ láyé, kí wọ́n sì gbé ìgbéayé ìlera. Àjẹsára ń dènà àwọn ikú mílíọ̀nù 3.5-5 lọ́dọọdún báyìí láti ọwọ́ àwọn àìsàn bí àrùn ọ̀fun dídùn, àrùn ipá, ikọ́ líle, afàáfẹ̀, àti olóde. Àjẹsára jẹ́ ẹ̀yà pàtàkì ìtọ́jú ìlera abẹ́lé àti ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn tí kò ṣe é kojú. Ó tún jé ọkàn nínú àwọn ìdókòwò ìlera tí ó dára jùlọ tí owó lè rà. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tún ṣe pàtàkì fún ìdènà àti àkóso àwọn ìbújáde àrùn. Wọ́n jẹ́ ọ̀pákùtẹ̀lẹ̀ ààbò ìlera àgbáyé yóò sì jẹ́ irinṣẹ́ pàtàkì ní ìjà tako ìlòdìsí òògùn agbógunti-kòkòrò.","Imithi yokugoma nokugoma Uhlolojikelele: Ukugoma kuyindaba eyimpumelelo yezempilo nentuthuko emhlabeni wonke, esindisa izigidi zezimpilo minyaka yonke. Imithi yokugoma inciphisa izingozi zokuthola isifo ngokusebenza nezivikelo zemvelo zomzimba wakho ukwakha ukuzivikela. Uma uthola umgomo, amasosha akho omzimba ayasabela. Manje sinemithi yokugoma yokuvimbela izifo ezingaphezu kuka-20 ezisongela ukuphila, esiza abantu bayo yonke iminyaka ukuba baphile isikhathi eside, izimpilo ezinempilo. Ukugonywa njengamanje kuvimbela ukufa kwabantu abayizigidi ezi-3.5-5 minyaka yonke ngenxa yezifo ezifana ne-diphtheria, i-tetanus, i-pertussis, umkhuhlane kanye nesimungumungwane. Ukugonywa kuyingxenye ebalulekile yokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo kanye nelungelo elingenakuphikiswa lomuntu. Futhi kungenye yezindlela ezingcono kakhulu zokutshala izimali zezempilo ezingathengwa ngemali. Imithi yokugoma ibalulekile futhi ekuvimbeleni nasekulawuleni ukuqubuka kwezifo ezithathelwanayo. Zisekela ukuphepha kwezempilo emhlabeni wonke futhi zizoba ithuluzi elibalulekile ekulweni nokumelana nama-antimicrobial." +የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ተጓዳኝ መስተጓጎሎች እና የኮቪድ-19 ክትባት ጥረቶች በ2020 እና በ2021 የጤና ሥርዓቶች ላይ ጫና ፈጥረዋል። ይህም አስገራሚ ውድቀቶችን አስከትሏል። ሆኖም ከዓለም አቀፋዊ እይታ አንጻር ሲታይ ማገገሙ እየቀረበ ነው-። እ.ኤ.አ በ 2022 የዲፍቴሪያ-ፐርቱሲስ-ቴታነስ( ዲቲፒ) የክትባት ሽፋን ምንም እንኳን በአገሮች መካከል ያልተስተካከለ ቢሆንም ወደ 2019 ደረጃዎች አገግሟል ። የኩፍኝ በሽታ በከፍተኛ የመተላለፍ አቅሙ ምክንያት እንደ‹ በድንጋይ ከሰል ውስጥ ካናሪ› ሆኖ በሕዝቡ ውስጥ ያሉትን ማንኛውንም የበሽታ መከላከያ ክፍተቶች በፍጥነት ያጋልጣል።. በ 2019 ከ 19 ሚሊዮን ጋር ሲነጻጸር አሁንም 22 ሚሊዮን ሕፃናት በ 2022 ውስጥ ከተለመደው የኩፍኝ ክትባት የመጀመሪያ መጠን አምልጠዋል-። ተጽዕኖ፡ ክትባቶች የበሽታ መከላከያ ሥርዓትዎን ልክ ለበሽታ ሲጋለጡ እንደሚያደርጉት ፀረ እንግዳ አካላት እንዲፈጥሩ ያሰለጥናሉ። ይሁን እንጂ ክትባቶች እንደ ቫይረሶች ወይም ባክቴሪያዎች ያሉ የተገደሉ ወይም የተዳከሙ ጀርሞችን ብቻ ስለሚይዙ በሽታውን አያመጡም ወይም ለችግሩ ተጋላጭ አያደርጉም። ክትባቶች ከተለያዩ በሽታዎች ይከላከላሉ፡ ከእነዚህም መካከል የማህፀን በር ካንሰር፣ ኮሌራ፣ ኮቪድ-19፣ ዲፍቴሪያ፣ ሄፓታይተስ ቢ፣ ኢንፍሉዌንዛ ጃፓናዊ ኢንሴፋላይተስ፣ ወባ፣ ሜኒንጂቲስ፣ ማምፕስ፣ ኩፍኝ፣ የሳንባ ምች፣ ፖሊዮ፣ ራቢስ፣ ሮታ ቫይረስ፣ ሩቤላ፣ ቴታነስ፣ ታይፎይድ፣ ቫሪሴላ፣ ቢጫ ትኵሳት። ከኢቦላ ወይም ከወባ የሚከላከሉትን ጨምሮ ሌሎች አንዳንድ ክትባቶች በአሁኑ ጊዜ በሙከራ ላይ ናቸው። ነገር ግን በዓለም አቀፍ ደረጃ እስካሁን ድረስ በስፋት አልተገኙም። እነዚህ ሁሉ ክትባቶች በአገርዎ አስፈላጊ ላይሆኑ ይችላሉ። አንዳንዶቹ ሊሰጡ የሚችሉት ከጉዞ በፊት፣ ለአደጋ ተጋላጭ በሆኑ አካባቢዎች ወይም ለአደጋ ተጋላጭ በሆኑ ሙያዎች ውስጥ ላሉ ሰዎች ብቻ ነው። ለእርስዎ እና ለቤተሰብዎ አስፈላጊ የሆኑትን ክትባቶች ለማወቅ ከጤና እንክብካቤ ሰራተኛዎ ጋር ይነጋገሩ።,"The Covid-19 pandemic, associated disruptions, and Covid-19 vaccination efforts strained health systems in 2020 and 2021, resulting in dramatic setbacks. However, from a global perspective recovery is on the horizon - in 2022 diphtheria-pertussis-tetanus (DTP) immunization coverage, albeit unevenly between countries, has almost recovered to 2019 levels.Measles, because of its high transmissibility, acts as a “canary in the coalmine”, quickly exposing any immunity gaps in the population. Still, 22 million children missed their routine first dose of measles vaccine in 2022, compared to 19 million in 2019. Impact: Vaccines train your immune system to create antibodies, just as it does when it’s exposed to a disease. However, because vaccines contain only killed or weakened forms of germs like viruses or bacteria, they do not cause the disease or put you at risk of its complications. Vaccines protect against many different diseases, including: cervical cancer, cholera, COVID-19, diphtheria, hepatitis B, influenza Japanese encephalitis, malaria, measles, meningitis, mumps, pertussis, pneumonia, polio, rabies, rotavirus, rubella, tetanus, typhoid, varicella, yellow fever. Some other vaccines are currently being piloted, including those that protect against Ebola or malaria, but are not yet widely available globally. Not all these vaccinations may be needed in your country. Some may only be given prior to travel, in areas of risk, or to people in high-risk occupations. Talk to your healthcare worker to find out what vaccinations are needed for you and your family.","Annobar Covid-19, rikice-rikicen da suka biyo baya, da ƙoƙarin yin rigakafin Covid-19 sun kawo cikas ga tsarin kiwon lafiya a cikin 2020 da 2021, wanda ya haifar da mummunan koma baya. Duk da haka, duba da yadda abubuwa ke gudana a duniya, an fara farfaɗowa daga wannan hali - a shekarar 2022 allurar rigakafi ta diphtheria-pertussis-tetanus (DTP), duk da rashin samun daidaito rabon ta a tsakanin ƙasashe, ta kusan kamo adadin da aka samu a 2019. Cutar kyanda, saboda saurin yaɗuwarta, tana zama kamar ""matakin gargaɗi na farko"", wanda ke fallasa duk wani giɓin rigakafi a al'umma. Duk da haka, yara miliyan 22 ne ba su karɓi allurar farko ta rigakafin kyanda ba a shekarar 2022, idan aka kwatanta da miliyan 19 na shekarar 2019. Tasiri: Allurar rigakafi na horas da garkuwar jikinka ta samar da sinadaran kariya,kamar yadda yake yi idan ya fuskanci wata cuta. Sai dai, da yake alluran rigakafi na ƙunshe da ƙwayoyin cuta da aka kashe ko aka rage wa ƙarfi kamar bairos ko bakteriya, ba sa kawo cutar ko sa ka fuskanci matsalolin da ke tattare da cutar. Rigakafi na ba da kariya daga mabambantan cututtuka masu yawa, waɗanda suka haɗa da: sankarar bakin mahaifa, amai da gudawa, cutar kwarona wato COVID-19, mashaƙo, ciwon hanta na hepatitis B, cutar influenza Japanese encephalitis, zazzaɓin cizon sauro, kyanda, sanƙarau, hangum, tarin shiƙa, limoniya, shan inna, cutar rabies, tatanos, taifot, ƙarambau, cutar shawara. Wasu alluran rigakafin na matakin gwaji, waɗanda suka haɗa da na ba da kariya daga cutar Ebola ko zazzaɓin cizon sauro, amma har yanzu ba sa samuwa a ko'ina a duniya. Ba lallai a buƙaci dukkan waɗannan rigakafin ba a ƙasarka. Wasu kuma ana yi musu ne kawai gabanin su yi tafiya zuwa wuraren da ke da hatsarin kamuwa da cutar, ko wajen mutanen da ke da aikin da ke sanya su cikin hatsari. Ka yi magana da ma'aikacin lafiya don gano rigakafin da kai da iyalinka ke buƙata.","Janga la Uviko-19, usumbufu unaohusiana, na juhudi za chanjo ya Uviko-19 zilidhoofisha mifumo ya afya mnamo 2020 na 2021, na kusababisha shida kubwa. Hata hivyo, kutokana na mtazamo wa kimataifa ahueni iko kwenye upeo wa macho - mwaka wa 2022 chanjo ya diphtheria-pertussis-tetanus (DTP), ingawa kwa usawa kati ya nchi mbalimbali, imekaribia kupona hadi kiwango cha 2019. Surua, kwa sababu ya uambukizaji wake mkubwa, hufanya kazi kama ""canary katika coalmine"", kwa haraka kufichua mapungufu yoyote ya kinga katika idadi ya watu. Bado, watoto milioni 22 walikosa kipimo chao cha kwanza cha chanjo ya surua mnamo 2022, ikilinganishwa na milioni 19 mnamo 2019. Athari: Chanjo hufunza mfumo wako wa kinga kuunda kingamwili, kama inavyofanya wakati umeathiriwa na ugonjwa. Hata hivyo, kwa sababu chanjo zina aina zilizouawa au dhaifu za vijidudu kama vile virusi au bakteria, hazisababishi ugonjwa au kukuweka katika hatari ya matatizo yake. Chanjo hulinda dhidi ya magonjwa mengi tofauti, ikiwa ni pamoja na: saratani ya shingo ya kizazi, kipindupindu, COVID-19, diphtheria, hepatitis B, mafua ya encephalitis ya Kijapani, malaria, surua, meningitis, mabusha, pertussis, nimonia, polio, kichaa cha mbwa, rotavirus, rubela, pepopunda, typhoid, varisela, homa ya manjano. Baadhi ya chanjo zingine zinajaribiwa kwa sasa, zikiwemo zile zinazokinga Ebola au malaria, lakini bado hazijapatikana kote duniani. Sio chanjo hizi zote zinaweza kuhitajika katika nchi yako. Baadhi zinaweza tu kutolewa kabla ya kusafiri, katika maeneo ya hatari, au kwa watu walio katika kazi hatarishi. Zungumza na mfanyakazi wako wa afya ili kujua ni chanjo gani zinahitajika kwa ajili yako na familia yako.","Àwọn ìdàrú tí wọ́n jẹ mọ́, àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19, àti akitiyan abẹ́rẹ́ àjẹsára COVID-19 fòòró àwọn ètò ìlera ní 2020 àti 2021, tí wọ́n sì yọrí sí àwọn ìfàsẹ́yìn ńlá. Àmọ́ sá, nínú ojú ìwòye àgbáyé imúpàdàbọ̀sípò ń pọ̀ sí i - nínú àgbékalẹ̀ àjẹsára àrùn ọ̀fun dídùn-ikọ́-líle-àrùn ipá (DTP) 2022, bí kò tilẹ̀ dọ́gba láàrin àwọn orílẹ̀ èdè, ó ti padà sí àwọn ìpele 2019, nítorí agbára ìkóràn rẹ̀ tí ó le, ó ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí ""ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ àpẹẹrẹ ewu"", tí ó ń yára fojú èyíkéyìí àlàfo àjẹsára hàn láàrin àwọn ènìyàn. Síbẹ̀, àwọn ọmọdé mílíọ̀nù 22 ni wọn kò gba ìlò kìíní abẹ́rẹ́ àjẹsára olóde wọn ní 2022, ní àfiwé pẹ̀lú mílíọ̀nù 19 ní 2019. Ipa: Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára ń kọ́ ètò àjẹsára ara yín láti ṣẹ̀dá àwọn sọ́jà ara, gẹ́gẹ́ bí yóò ṣe ṣe nígbà tí ó bá faragbá àìsàn. Àmọ́ sá, nítorí pé àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára ní àwọn ẹ̀yà kòkòrò bí fáírọ́ọ̀sì tàbí bakitéríà tí wọ́n ti pa tàbí sọ di ọ̀lẹ, wọn kì í fa àìsàn náà tàbí fi yín sínú ewu ìṣòro rẹ̀. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára ń ṣe ìdènà àwọn onírúurú àìsàn, tí ó fi mọ́: jẹjẹrẹ ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ, àrùn onígbá méjì, COVID-19, àrùn ọ̀fun dídùn, àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ B, ọ̀fìnkìn olóde, ìwú ọpọlọ Jàpáànù, maléríà, àrùn olóde, yínrùnyínrùn, segede, ikọ́ àwúle, òtútù àyà, rọmọlápá-rọmọlẹ́sẹ̀, dìgbòlugi, àrùn ìgbẹ́ gbuuru, ìtà, àrùn ipá, ibà jẹ̀funjẹ̀fun, ìgbóná ẹnu ẹyẹ, àti àrùn ibà apọ́njúpọ́ntọ̀. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára mìíràn ni wọ́n ń ṣàyẹ̀wò lọ́wọ́, tí ó fi mọ́ àwọn tí wọ́n ń dènà Ebola àti maléríà, ṣùgbọ́n wọ́n kò tíì wà káàkiri àgbáyé. Kì í ṣe gbogbo àwọn àjẹsára wọ̀nyí ni yóò nílò ni orílẹ̀ èdè yín. Àwọn kan lè jẹ́ fífún síwájú ìrìn àjò, ní àwọn àgbègbè tí wọ́n léwu, tàbí fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ń ṣe àwọn iṣẹ́ tí wọ́n léwu. Ẹ bá òṣìṣẹ́ ìtọ́jú ìlera yín sọ̀rọ̀ láti wádìí àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tí ẹ̀yin àti ẹbí yín nílò.","Umqedazwe weCovid-19, ukuphazamiseka okuhambisana nakho, kanye nemizamo yokugomela iCovid-19 kwakhahlameza izinhlelo zezempilo ngo-2020 nango-2021, okwaholela ezinkingeni ezinkulu. Kodwa ke, ngokombono womhlaba wonke ukululama kuseduze - ngo-2022 ukugonywa kwe-diphtheria-pertussis-tetanus (DTP), nakuba kungalingani phakathi kwamazwe, sekucishe kwalulama kumazinga ka-2019. emigodini yamalahle”, edalula ngokushesha noma yiziphi izikhala zokugomela emphakathini. Noma kunjalo, izingane eziyizigidi ezingama-22 zaphuthelwa umthamo wazo wokuqala wokugomela isimungumungwane ngo-2022, uma kuqhathaniswa nezigidi eziyi-19 ngo-2019. Umthelela: Imithi yokugoma iqeqesha amasosha akho omzimba ukuthi akhe amasosha omzimba, njengoba enza lapho echayeke esifweni. Kodwa ke, ngenxa yokuthi imithi yokugoma iqukethe izinhlobo ezibulewe kuphela noma ezibuthakathaka zamagciwane njengamagciwane noma amagciwane, ayisibangeli lesi sifo noma ikubeke engcupheni yezinkinga zayo. Imithi yokugoma ivikela ezifweni eziningi ezahlukene, okuhlanganisa: umdlavuza womlomo wesibeletho, ikholera, iCOVID-19, idiphtheria, ihepatitis B, umkhuhlane waseJapan encephalitis, umalaleveva, isimungumungwane, imeningitis, umvukuzane, ipertussis, inyumoniya, uvendle, amarabi, irotavirus, irubella, itetanus, ityphoid , ivaricella, iyellow fever. Eminye imithi yokugoma iyalingwa njengamanje, okuhlanganisa naleyo evikela i-Ebola noma umalaleveva, kodwa ayikatholakali kabanzi emhlabeni jikelele. Akuyona yonke le migomo engadingeka ezweni lakini. Ezinye zinganikezwa kuphela ngaphambi kohambo, ezindaweni ezisengozini, noma kubantu abasemisebenzini eyingozi kakhulu. Khuluma nomsebenzi wezempilo ukuze uthole ukuthi yimiphi imigomo edingekayo kuwe nomndeni wakho." +የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ ነሐሴ 2020 በተደረገው የዓለም የጤና ጉባኤ የተወሰዱትን እነዚህን ተነሳሽነቶች ጨምሮ ዓለም አቀፍ የክትባት ሽፋን ለማሻሻል ከአገሮች እና አጋሮች ጋር እየሰራ ነው። የበሽታ መከላከያ አጀንዳ 2030አይኤ2030 ለ 2021 – 2030 አስር ዓመታት የክት��ት እና የበሽታ መከላከያ ዓለም አቀፋዊ ራእይ እና ስትራቴጂን ያስቀምጣል። በዓለም ዙሪያ ካሉ ሀገሮች እና ድርጅቶች በሺዎች ከሚቈጠሩ አስተዋጽኦዎች ጋር በጋራ ተፈጥሯል። ከአለፉት አስርት ዓመታት የተማሩትን ትምህርት በመጠቀም በተላላፊ በሽታዎች( ለምሳሌ ኢቦላ፣ ኮቪድ- 19) የሚከሰቱ ቀጣይ እና አዳዲስ ተግዳሮቶችን እውቅና ይሰጣል። ስትራቴጂው ለእያንዳንዱ ሀገር ፍላጐት ምላሽ ለመስጠት የተቀየሰ ሲሆን ማህበረሰብን፣ ብሔራዊ፣ ክልላዊ እና ዓለም አቀፋዊ ባለድርሻ አካላትን እንቅስቃሴ ለማነሣሣት እና ለማቀናጀት የታሰበ ሲሆን ሁሉም ሰው በየትኛውም ቦታ ለጥሩ ጤንነት እና ደኅንነት ከክትባቶች ሙሉ በሙሉ የሚጠቀምበት ዓለምን ለማሳካት ነው። አይኤ2030 በክልል እና በብሔራዊ ስትራቴጂዎች እና ባለቤትነትን እና ተጠያቂነትን ለማረጋገጥ የሚያስችል አሠራር እንዲሁም የአገሪቱን አፈጻጸም ለመምራት የሚያስችል የክትትል እና ግምገማ ማዕቀፍ ነው። በሸታን የመከላከል አጀንዳ 2030: ማንንም ወደ ኋላ ላለመተው ዓለም አቀፍ ስትራቴጂ። የ2030 የክትባት አጀንዳን መተግበር፡ የድርጊት ማዕቀፍ።,"WHO response: WHO is working with countries and partners to improve global vaccination coverage, including through these initiatives adopted by the World Health Assembly in August 2020. Immunization Agenda 2030IA2030 sets an ambitious, overarching global vision and strategy for vaccines and immunization for the decade 2021–2030. It was co-created with thousands of contributions from countries and organizations around the world. It draws on lessons from the past decade and acknowledges continuing and new challenges posed by infectious diseases (e.g. Ebola, COVID-19). The strategy has been designed to respond to the interests of every country and intends to inspire and align the activities of community, national, regional and global stakeholders towards achieving a world where everyone, everywhere fully benefits from vaccines for good health and well-being. IA2030 is operationalized through regional and national strategies and a mechanism to ensure ownership and accountability and a monitoring and evaluation framework to guide country implementation. Immunization Agenda 2030: A Global Strategy to Leave No One Behind Implementing the Immunization Agenda 2030: A Framework for Action","Jawabin Hukumar Lafiya ta Duniya: Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki tare da ƙasashe da abokan hulɗa wajen inganta yaɗuwar allurar rigakafi a duniya, wanda ya haɗa da bi ta waɗannan hanyoyi da Majalisar Lafiya ta Duniya ta amince da su a watan Agustan 2020. Ajandar Rigakafi ta 2030 wato IA2030 ta samar da tsari mai cike da hangen nesa game da duniya bakiɗaya da kuma dabarun samar da alluran rigakafi da yin rigakafin cikin shekaru goma wato 2021 -2030. An samar da shi ne ta hanyar tattara dubban gudummawa daga ƙasashe da ƙungiyoyi a faɗin duniya. Ya tattaro darussa daga shekaru goma da suka wuce kuma yana la'akari da ƙalubale da ake ci gaba da fuskanta da kuma sababbi daga cututtuka masu yaɗuwa(misali Ebola, Korona). An tsara dabarun ne don cimma muradun kowace ƙasa da nufin zaburarwa tare da dacewa da ayyukan al'umma, ƙasa, yanki da masu ruwa da tsaki na faɗin duniya don samar da duniyar da kowa da kowa a ko'ina ke cin cikakkiyar gajiyar alluran rigakafi don ingantacciyar lafiya da walwala. Ana gudanar da Ajandar Rigakafi ta 2030 ta hanyar dabaru da tsare-tsaren yanki da ƙasashe wajen tabbatar da mallaka, ɗaukar alhaki da kula da kuma tantance tsarin da zai jagoranci ƙasa wajen aiwatarwa. Ajandar Rigakafi ta 2030: Tsarin Tafiya da Duniya Baki ɗaya ba Tare da An bar Kowa a Baya Ba Aiwatar da Ajandar Rigakafi ta 2030: Tsarin Ayyuka","Jibu la WHO: WHO inafanya kazi na nchi na washirika kuboresha utoaji wa chanjo duniani kote, ikiwa ni pamoja na kupitia mipango hii iliyopitishwa na Bunge la Afya Ulimwenguni mnamo Agosti 2020. Ajenda ya Chanjo ya 2030IA2030 inaweka dira na mkakati mkuu wa kimataifa wa chanjo na chanjo kwa muongo wa 2021–2030. Iliundwa kwa pamoja na maelfu ya michango kutoka kwa nchi na mashirika kote ulimwenguni. Inatumia mafunzo kutoka kwa muongo uliopita na inakubali kuendelea na changamoto mpya zinazoletwa na magonjwa ya kuambukiza (k.m. Ebola, UVIKO-19). Mkakati huo umebuniwa ili kujibu maslahi ya kila nchi na unanuia kuhamasisha na kuoanisha shughuli za wadau wa jumuiya, kitaifa, kikanda na kimataifa kuelekea kufikia ulimwengu ambapo kila mtu, kila mahali ananufaika kikamilifu kutokana na chanjo kwa ajili ya afya njema na ustawi. IA2030 inatekelezwa kupitia mikakati ya kikanda na kitaifa na utaratibu wa kuhakikisha umiliki na uwajibikaji na mfumo wa ufuatiliaji na tathmini ili kuongoza utekelezaji wa nchi. Ajenda ya Chanjo 2030: Mkakati wa Kimataifa wa Kutomwacha Mtu Utekelezaji wa Ajenda ya Chanjo 2030: Mfumo wa Utekelezaji","Èsì Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé: Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti olùbádòwòpọ̀ láti mú ìlọsíwájú bá ìpèsè abẹ́rẹ́ àjẹsára káàkiri àgbáyé, tí ó fi mọ́ àwọn ètò wọ̀nyí tí Àjọ Àpérò Àgbáyé gbà ní Oṣù Kẹjọ 2020. Àgbékalẹ̀ Abẹ́rẹ́ Àjẹsára 2030IA2030 ṣe àgbékalẹ̀ àfojúsùn tí ó lágbára, pípé akáríayé àti ìlànà fún abẹ́rẹ́ àjẹsára àti àjẹsára fún ẹ̀wádún 2021-2030. Wọ́n jùmọ̀ ṣẹ̀dá rẹ̀ nípasẹ̀ ẹgbẹ̀lẹ́gbẹ̀ àwọn ìdásí láti àwọn orílẹ̀ èdè àti àwọn àjọ káàkiri àgbáyé. Ó ń ṣàmúlò àwọn ẹ̀kọ́ láti ẹ̀wádún tí ó kọjá bẹ́ẹ̀ sì ni ó ń jẹ́rìí ìtẹ̀síwájú atit àwọn ìṣòro tuntun tí àwọn àrùn ń fà (b.a. Àrùn Ebola àti COVID-19). Ìlànà náà ti jẹ́ aṣẹ̀dá láti fèsì sí ìfẹ́ orílẹ̀ èdè kọ̀ọ̀kan bẹ́ẹ̀ sì ni ó pinnu láti ṣe ìwúrí àti ìsọ̀kan pẹ̀lú àwọn iṣẹ́ àwùjọ, iṣẹ́ orílẹ̀ èdè, iṣẹ́ agbègbè àti àwọn abẹ́núgan àgbáyé sí ipa ṣíṣe àṣeyọrí ilé ayé níbi tí gbogbo ènìyàn, káàkiri àgbáyé tí ń jẹ àǹfààní láti ara abẹ́rẹ́ àjẹsára fún ìlera àti àlàáfíà dídára. IA2030 jẹ́ àgbékalẹ̀ iṣẹ́ nípasẹ̀ àwọn ìlànà agbègbè àti orílẹ̀ èdè àti ọgbọ́n láti rí i dájú pé ìdarí àti àkóyawọ́ àti ìhun alákòóso àti ìgbéléwọ̀n láti ṣe ìtọ́nisọ́nà àmúlò orílẹ̀ èdè. Ètò àjẹsára 2030: Ọgbọ́n Káríayé láti má ṣe gbàgbé ẹnikẹ́ni. Ṣíṣe àmúlò Ètò Àjẹsára 2030: Ìhun fún iṣẹ́.","Impendulo yeWHO: IWHO isebenza namazwe kanye nozakwethu ukwenza ngcono ukutholakala kokugoma emhlabeni wonke, okuhlanganisa nalezi zinhlelo ezamukelwa uMhlangano Wezempilo Womhlaba ngoNcwaba 2020. I-Ajenda Yokugoma 2030IA2030 ibeka umbono womhlaba wonke onamandla, obanzi kanye nesu lemithi yokugoma kanye nokugoma eshumini leminyaka lika-2021–2030. Yakhiwe ngokubambisana nezinkulungwane zeminikelo evela emazweni nezinhlangano emhlabeni jikelele. Isebenzisa izifundo zeminyaka eyishumi edlule futhi ivuma ukuqhubeka nezinselele ezintsha ezibangelwa izifo ezithathelwanayo (isb. i-Ebola, iCOVID-19). Lelisu liklanyelwe ukusabela ezithakazelweni zawo wonke amazwe futhi lihlose ukukhuthaza nokuqondisa imisebenzi yomphakathi, izwe lonke, isifunda kanye nembulunga yonke ukuze kuzuzwe umhlaba lapho wonke umuntu, yonke indawo ezuza ngokugcwele emithini yokugoma impilo enhle nenhlalakahle. I-IA2030 isetshenziswa ngamasu esifunda nawezwe lonke kanye nendlela yokuqinisekisa ubunikazi nokuziphendulela kanye nohlaka lokuqapha nokuhlola lokuqondisa ukuqaliswa kwezwe. I-Ajenda Yokugoma 2030: Isu Lomhlaba Lonke Lokungashiyi Umuntu Ngemva Ukusebenzisa I-Ajenda Yokugoma 2030: Uhlaka Lwesenzo" +"የእሳተ ገሞራ ፍንዳታዎች አጠቃላይ እይታ፦ እሳተ ገሞራ በምድር ቅርፊት ውስጥ የሚገኝ ክፍተት ሲሆን ፍንዳታዎች የሚከሰቱበት ነው። በዓለም ዙሪያ ወደ 1500 የሚጠጉ ንቁ እሳተ ገሞራዎች አሉ። እሳተ ገሞራዎች በሚፈነዱበት ጊዜ ሞቃት, አደገኛ ጋዞች, አመድ, ላቫ እና አለት ሊተፉ ይችላሉ። በተለይም ብዙ ሰዎች በሚኖሩባቸው አካባቢዎች በሰው ህይወት እና ንብረት ላይ ከፍተኛ ጉዳት ሊያደርስ ይችላል። የእሳተ ገሞራ እንቅስቃሴ እና የሰደድ እሳት እ.ኤ.አ. በ1998-2017 መካከል 6.2 ሚሊዮን ሰዎችን ያጠቃ ሲሆን ወደ 2400 የሚጠጉ ሰዎች ደግሞ ሞተዋል። የተለያዩ የእሳተ ገሞራ ፍንዳታ ክስተቶች አሉ። የሚከተሉትን ጨምሮ፡- በፍጥነት የሚንቀሳቀሱ ሙቅ ጋዝ እና የእሳተ ገሞራ ቁሳቁሶች ያሉት ፒሮክላስቲክ ፍንዳታዎች ሙቅ አመድ ይለቀቃል የላቫ ፍሰቶች የጋዝ ልቀቶች","Volcanic eruptions Overview: A volcano is a vent in the Earth’s crust from which eruptions occur. There are about 1500 potentially active volcanoes worldwide. When volcanoes erupt they can spew hot, dangerous gases, ash, lava and rock that can cause disastrous loss of life and property, especially in heavily populated areas. Volcanic activities and wildfires affected 6.2 million people and caused nearly 2400 deaths between 1998-2017. There are different types of volcanic eruptive events, including: pyroclastic explosions, with is fast-moving hot gas and volcanic matter hot ash releases lava flows gas emissions","aman balkano Taƙaitaccen bayani:Balkano na nufin tsagewar ƙasa wanda daga cikin sa ake samun furzowar narkakken dutse da iska mai zafi. Akwai kusan balkanai 1500 a duniya da ke shirin amai. Idan balkanai suka yi amai, sukan furzo zafi, da wata iska mai guba da ɓurɓushi, da narkakken dutse da ƙananun duwarwatsu da ka iya haifar da salwantar rayuwa da ta dukiya, musamman a wuraren da ke da yawan jama’a. Aman balkanai da wutar daji sun shafi rayuwar mutane miliyan 6.2 da kuma jawo asarar rayukan kusan 2400 tsakanin shekarun 1998-2017. Akwai nau’o’i na aman balkanai da suka haɗa da;: Aman balkano mai duwatsu wanda ke ɗauke da iska mai zafi da ke busowa da ƙarfi da ɓurɓushin duwatsu. Ɓurɓushin ruwan duwatsu Zubar narkakken dutse Fitar iska","Milipuko ya volkano Muhtasari: Volkano ni tundu kwenye ukoko wa Dunia ambapo milipuko hutokea. Kuna takriban volkano 1500 ambazo zinaweza kuwa hai ulimwenguni kote. Volkano inapotokea inaweza kumwaga gesi moto, hatari, majivu, lava na miamba ambayo inaweza kusababisha hasara mbaya ya maisha na mali, haswa katika maeneo yenye watu wengi. Shughuli za volkano na moto wa nyika ziliathiri watu milioni 6.2 na kusababisha karibu vifo 2400 kati ya 1998-2017. Kuna aina tofauti za matukio ya mlipuko wa volkano, ikiwa ni pamoja na: milipuko ya pyroclastic, pamoja na gesi moto na vitu vya volkano vinavyosonga kwa kasi majivu ya moto hutoka lava hupita uzalishaji wa gesi","Àwọn ìbújáde ẹ̀yọ́ iná Ìsọnísókí: Ẹ̀yọ́ iná ni ìbújáde ihò nínú èépá Ilẹ̀ nínú èyí tí àwọn ìbújáde ti ń wáyé. Ó fẹ́rẹ̀ẹ́ tó 1500 àwọn ẹ̀yọ́ iná ni wọ́n wà káàkiri àgbáyé. Nígbà tí àwọn ẹ̀yọ́ iná bá bú jáde wọ́n lè tú àwọn gáàsì gbígbóná, gáàsì tí wọ́n léwu, eérú, àpáta gbígbóná sísàn àti àpáta jáde tí wọ́n lè fa àdánù ìjàm̀bá sí ayé àti dúkìá, pàápàá jùlọ ní àwọn agbègbè tí èrò pọ̀ sí. Àwọn iṣẹ́ ẹ̀yọ́ iná àti iná igbó nípa lórí àwọn ènìyàn mílíọ̀nù 6.2 bẹ́ẹ̀ sì ni ó fa ikú tí ó tó 2400 láàárín 1998-2017. Onírúurú ẹ̀yà ìṣẹ̀lẹ̀ ìbújáde ẹ̀yọ́ iná ni ó wà, tí ó fi mọ́: àwọn ìbújáde àpáta gbígbóná àti tútù, pẹ̀lú gáàsì gbígbóná tí ó yára sàn pẹ̀lú èròjà ẹ̀yọ́ iná àwọn ìtújáde eérú gbígbóná ìsànká ẹyọ àpáta àwọn ìtújáde gáàsì","Ukuqhuma kwentabamlilo Uhlolojikelele: Intabamlilo iyisikhala esingaphansi komhlaba okuvela kuso ukuqhuma. Kunezintabamlilo ezingase zibe ngu-1500 emhlabeni wonke. Lapho izintabamlilo ziqhuma zingakhafula amagesi ashisayo, ayingozi, umlotha, udaka lwentabamlilo namatshe okungadala ukulahlekelwa ukuphila nempahla, ikakhulukazi ezindaweni ezinabantu abaningi. Imisebenzi yentabamlilo nemililo yequbula yathinta abantu abayizigidi eziyi-6.2 futhi yabangela ukufa kwabantu abacishe babe ngama-2400 phakathi kuka-1998-2017. Kunezinhlobo ezahlukene zezehlakalo zokuqhuma kwentabamlilo, okuhlanganisa: ukuqhuma kwepyroclastic, okuhambisana negesi eshisayo ehamba ngokushesha kanye nevolcanic matter ukukhishwa komlotha oshisayo ukugeleza kwelava ukukhishwa kwegesi" +ጋዝ እና አመድ ሲለቀቁ የሚያብረቀርቁ የበረዶ መንሸራተት። የእሳተ ገሞራ ፍንዳታ እንደ ጎርፍ፣ የመሬት መንሸራተት እና የጭቃ መንሸራተት የመሳሰሉ ሁለተኛ ክስተቶችን ሊያስከትል ይችላል። አብሮ ዝናብ፣ በረዶ ወይም የሚቀልጥ በረዶ ካለ። ሙቅ አመድ የሰደድ እሳትን ሊያስነሳ ይችላል። የእሳተ ገሞራ ፍንዳታ እንደ ሰልፈር ዳይኦክሳይድ ያሉ የእሳተ ገሞራ ጋዞችን በመልቀቃቸው የአየር ንብረት ለውጥ ላይ ተጽእኖ ሊያሳድር ይችላል፣ ይህም የአለምን ቅዝቃዜ ያስከትላል፣ እና የእሳተ ገሞራ ካርቦን ዳይኦክሳይድ የአለም ሙቀት መጨመርን ሊያበረታታ ይችላል። ተጽዕኖ: የእሳተ ገሞራ ፍንዳታዎች የእሳተ ገሞራው ወደ ማህበረሰቡ ቅርበት እና ምንም ዓይነት ማስጠንቀቂያ መኖር ወይም አለመኖሩ ላይ በመመርኮዝ በርካታ የጤና ስጋቶችን ሊያስከትሉ ይችላሉ። የእሳተ ገሞራ ፍንዳታዎች የሚከተሉትን ሊያስከትሉ ይችላሉ። መታፈን ተላላፊ በሽታዎች ለምሳሌ እንደ የፊንጢጣ በሽታ የሚወድቁ አመዶች ጋዞችን እና ጭስ በመተንፈስ ምክንያት አጣዳፊ እና ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች። ቃጠሎና የአካል ጕዳት ቁስሎች እንደ ድንጋይ መውደቅ ከመሳሰሉ ነገሮች,"glowing avalanches, when gas and ashes release. Volcanic eruptions can also cause secondary events, such as floods, landslides and mudslides, if there are accompanying rain, snow or melting ice. Hot ashes can also start wildfires. Volcanic eruptions can impact climate change through emitting volcanic gases like sulfur dioxide, which causes global cooling, and volcanic carbon dioxide, which has the potential to promote global warming. Impact: Volcanic eruptions can pose multiple health threats depending on the proximity of the volcano to the community and whether there was any warning. Volcanic eruptions can cause: suffocation infectious diseases, such as conjunctivitis acute and chronic respiratory diseases from falling ash and breathing gases and fumes burns and traumatic injuries, such as lacerations from falling rock","Tartsatsin curarriyar wuta a lokacin da iska da ɓurɓushin duwatsu ke furzowa waje. Aman balkano na iya zama sanadin faruwar balahirai kamar ambaliya ko tunkuɗowar curin datti ko na manyan duwatsu ko tunkuɗowar turɓaya, idan aka samu zubar ruwa ko dutsar ƙanƙara ko narkewar daskararriyar ƙanƙara. Sannan ɓurɓushin duwatsu na iya tayar da wutar daji. Aman balkano na iya shafar sauyin yanayi ta hanayar furzar da iska mai zafi kamar na salfa-dai-oksida wanda ke haifar da sanyi a duniya ko sinadarin balkano na kabon-dai-oksida wanda ka iya haifar da ɗumamar yanayi a duniya. Illa: aman balkano na iya yin barazana ga lafiya ga waɗanda balkanon ke kusa da su da kuma batun samun ɗumamar yanayi. Aman balkano na iya haifar da;: Kuntatar numfashi Cutattuka kamar na kuburin rufin fatan ido. Larurar numfashi masu tsananin saboda ɓurɓushi duwatsu da kuma shaƙar iska da hayaƙi. Ƙonuwa da ciwuka masu gigita mutum kamar ƙonewar sashen jiki saboda duwatsun da ake furzarwa.","maporomoko ya theluji yanayong'aa, wakati gesi na majivu vinapotokea. Mlipuko wa volkano pia zinaweza kusababisha matukio ya pili, kama vile mafuriko, maporomoko ya ardhi na maporomoko ya matope, ikiwa kuna mvua inayoandamana, theluji au barafu inayoyeyuka. Majivu ya moto yanaweza pia kuanzisha moto wa mwituni. Milipuko ya volkano inaweza kuathiri mabadiliko ya hali ya hewa kupitia kutoa gesi za volkano kama vile dioksidi ya sulfuri, ambayo husababisha baridi duniani, na dioksidi kaboni ya volkeno, ambayo ina uwezo wa kukuza ongezeko la joto duniani. Athari: Milipuko ya volkeno inaweza kusababisha vitisho vingi vya kiafya kulingana na ukaribu wa volkano kwa jamii na kama kulikuwa na onyo lolote. Mlipuko wa volkeno unaweza kusababisha: kukosa hewa magonjwa ya kuambukiza, kama vile conjunctivitis magonjwa ya kupumua kwa papo hapo na sugu kutoka kwa majivu yanayoanguka na gesi za kupumua na mafusho kuungua na majeraha ya kiwewe, kama vile majeraha ya mwamba unaoungua","eérú-òun-gáàsì títàn, nígbà tí gáàsì àti eérú bá tú jáde. Àwọn ìtújáde ẹ̀yọ́ iná lè fa àwọn àfikún ìṣẹ̀lẹ̀, bí ìkún omi, ilẹ̀ yíya àti ilẹ̀ amọ̀ yíya, bí òjò, yìnyín lẹ́fú tàbí ẹyọ́ yìnyín bá ṣẹlẹ̀ lẹ́yìn náà. Eérú gbígbóná náà tún lè bẹ̀rẹ̀ àwọn iná igbó. Àwọn ìtújáde ẹ̀yọ́ iná lè nípa lórí àyípadà ojú ọjọ́ nípasẹ̀ ìtújáde afẹ́fẹ́ ẹ̀yọ́ iná bí ìmí òru aláfẹ́fẹ́, èyí tí ó ń fa òtútù àgbáyé, àti ìtújáde èédú aláfẹ́fẹ́ ẹ̀yọ́ iná, èyí tí ó ní agbára láti dá kún ìgbóná káríayé. Ipa: Àwọn ìtújáde ẹ̀yọ́ iná lè fa ọ̀pọ̀ ewu ìlera dá lórí ibi tí ẹ̀yọ́ iná náà wà sí ìlú àti bóyá ìkìlọ̀ kankan wà. Àwọn ìtújáde ẹ̀yọ́ iná lè fa: àìlèmí àwọn àrùn tí wọ́n ń ràn, bí àrùn ojú pípọ́n àwọn àìsàn òpónà ìmí òjìji tàbí ọlọ́jọ́ pípẹ́ láti ara eérú tí ó jáde àti mímí afẹ́fẹ́ iná àti èéfín. àwọn àpá iná àti ìfarapa líle, bí àwọn egbò láti ara àpáta tí ń jábọ́","iziwohlo ezikhazimulayo, lapho igesi nomlotha kukhululwa. Ukuqhuma kwentabamlilo kungase futhi kubangele izehlakalo zesibili, njengezikhukhula, ukudilika kwenhlabathi nokudilika kodaka, uma kukhona imvula ehambisanayo, iqhwa noma iqhwa elincibilikayo. Umlotha oshisayo nawo ungaqala imililo yequbula. Ukuqhuma kwentabamlilo kungaba nomthelela ekushintsheni kwesimo sezulu ngokukhipha amagesi entabamlilo njengesulphur dioxide, ebangela ukupholisa komhlaba wonke, kanye ne-volcanic carbon dioxide, enamandla okukhuthaza ukufudumala kwembulunga yonke. Umthelela: Ukuqhuma kwentabamlilo kungase kube izinsongo eziningi zempilo kuye ngokuthi intabamlilo iseduze yini nomphakathi nokuthi kube khona yini isexwayiso. Ukuqhuma kwevolcanic kungabangela: ukufuthelana izifo ezithathelwanayo, njengophenyane iconjunctivitis izifo zokuphefumula ezinzima nezingamahlalakhona ezivela kumlotha owelayo namagesi okuphefumula kanye nentuthu ukusha kanye nokulimala okudabukisayo, okufana nemihuzuko evela edwaleni eliwayo" +በአሲድ ዝናብ ምክንያት የዓይን እና የቆዳ መቆጣት። ከፍንዳታው የሚመነጩት አመድ እና ኬሚካሎች የምግብ እና የውሃ መበከል አደጋን ሊፈጥሩ እና እንደ ውሃ፣ መጓጓዣ፣ የመገናኛ እና የጤና አገል��ሎቶች ያሉ መሰረታዊ አገልግሎቶችን አደጋ ላይ ሊጥሉ ይችላሉ። በተመሳሳይም በጣሪያ ላይ ያለው አመድ መከማቸት ወዲያውኑም ሆነ ከክስተቱ በኋላ ህንፃዎችን ሊጎዳ ወይም ሊያወድም ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት በአስቸኳይ ሁኔታዎች ወቅት የሚያስፈልጉትን ፍላጐቶች እና ተግዳሮቶችን አስቀድሞ ለመገመት የሚያስችሉ ተለዋዋጭ እና ንቁ የጤና ሥርዓቶችን ለመገንባት ከአባል አገራት ጋር ይሠራል፣ ስለሆነም አደጋዎችን የመቀነስ እና አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ ውጤታማ ምላሽ የመስጠት ዕድላቸው ሰፊ ነው. እሳተ ገሞራዎች ከሚያስከትሉት አካላዊ እና ሰብአዊ ወጪዎችን መጠን መቀነስ የሚቻለው በቂ የአደጋ መከላከል፣ ዝግጁነት፣ ምላሽ እና መልሶ ማግኛ እርምጃዎች በዘላቂነት እና በወቅቱ ከተተገበሩ ነው. ይህ የቅድመ ማስጠንቀቂያ ሥርዓቶች መኖራቸውን ማረጋገጥ፣ የሕዝቡን ግምገማ እና ስለ እሳተ ገሞራ እንቅስቃሴዎች አደጋዎች ግንዛቤን ማሳደግን ያካትታል። ለአለምአቀፍ ድንገተኛ ሁኔታዎች የጤና ክላስተር መሪ እንደመሆኑ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ለሚከተሉት ምላሽ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር ይሠራል። ተገቢውን የምግብ ማሟያ ማረጋገጥ እንደ ክትባት፣ የህጻናትና የእናቶች ጤና እንዲሁም የአዕምሮ ጤንነት የመሳሰሉ የመጀመሪያ ደረጃ እንክብካቤ አገልግሎቶችን መልሶ ማቋቋም ተንቀሳቃሽ የጤና ቡድኖችን ማሰባሰብ እና ማዳረስ,"eye and skin irritations from acid rain. Ash and chemicals from the eruption can also generate risk of food and water contamination, and compromise basic services, like water, transportation, communications and health services. Likewise, the accumulation of ash on roofs can cause damage or collapse of buildings, both immediately and after the event. WHO Response: WHO works with Member States to build resilient and proactive health systems that can anticipate the needs and challenges during emergencies so that they are more likely to reduce risks and respond effectively when needed. The magnitude of the physical and human costs from volcanoes can be reduced if adequate emergency prevention, preparedness, response and recovery measures are implemented in a sustainable and timely manner. This includes, ensuring early warning systems are in place, evaluating the population, and raises awareness about the risks of volcanic activities. As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with partners to respond to: ensure appropriate food supplementation; restore primary care services, like immunization, child and maternal health, and mental health; assemble mobile health teams and outreach;","Ƙaiƙayi ido da na fata saboda ruwan mai sinadarin da ke sa ƙaiƙayi. Ɓurɓushin tokar da wasu kyamikal da ake samu daga aman balkano na iya gurɓata abinci da ruwan sha, da kuma shafar ayyuka na samar da ruwa da sufuri da sadarwa da kuma lafiya. Haka kuma samun ɓurɓushin duwatsu a kan rufin ɗakuna na da haɗari da ka iya haifar da rushewar gidaje ko dai nan take ko bayan balahirar. Matakin Hukumar Lafiya ta Duniya: Hukumar Lafiya ta Duniya na aiki da ƙasashen da suke mambobinta ne wajen inganta tsarin lafiya da ke a shirye domin ba da gudunmowa a lokacin buƙata ta gaggawa ta yadda za su iya rage haɗari da kuma kai ɗauki a lokacin da buƙatar hakan ta taso. Za a iya rage tasirin balkanai idan aka aiwatar da tsarin magance tasirinsu cikin gaggawa da zama cikin shirin kai ɗauki a a kan lokaci a kodayaushe. Wannan ya haɗa da; tabbatar an samar da hanyoyin nusarwa a kan lokaci da tantance yawan al’umma da wayar da kai game da haɗarin aman balkanai. A matsayinta na sha ƙundum a fannin kiwon lafiya, Hukumar Lafiya ta Duniya na haɗa kai da masu tallafawa wajen: Tabbatar da an samar da abinci.; Dawo da ayyukan lafiya a matakin farko kamar na yin rigakafi, lafiyar mata da ƙananan yara da lafiyar ƙwaƙwalwa; Samar da jami’an lafiya na kar-ta-kwana da masu kai agaji;","kuwasha kwa macho na ngozi kutokana na mvua ya asidi. Majivu na kemikali zinazotokana na mlipuko huo pia zinaweza kusababisha hatari ya uchafuzi wa chakula na maji, na kuathiri huduma za kimsingi, kama vile maji, usafiri, mawasiliano na huduma za afya. Kadhalika, mkusanyiko wa majivu juu ya paa unaweza kusababisha uharibifu au kuanguka kwa majengo, mara moja na baada ya tukio hilo. Majibu ya WHO: WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama kujenga mifumo ya afya thabiti na tendaji ambayo inaweza kutarajia mahitaji na changamoto wakati wa dharura ili iwe na uwezekano mkubwa wa kupunguza hatari na kujibu kwa ufanisi inapohitajika. Ukubwa wa gharama za uhalisia na za kibinadamu kutoka kwa volkano zinaweza kupunguzwa ikiwa hatua za kutosha za kuzuia dharura, kujiandaa, kukabiliana na kurejesha zitatekelezwa kwa njia endelevu na kwa wakati. Hii ni pamoja na, kuhakikisha mifumo ya tahadhari imewekwa mapema, kutathmini idadi ya watu, na kuongeza ufahamu kuhusu hatari za shughuli za volkeno. Kama nyenzo ya afya inayoongoza kwa dharura za kimataifa, WHO inafanya kazi na kujibu washirika : hakikisha uongezaji wa chakula unaofaa; kurejesha huduma za msingi, kama vile chanjo, afya ya mtoto na uzazi, na afya ya akili; kukusanya timu za afya za rununu na kuwafikia;","àwọn ìnira ojú àti awọ ara láti ara òjò alásíìdì. Eérú àti àwọn kẹ́míkà láti ara àwọn ìtújáde náà lè ṣẹ̀dá ewu oúnjẹ àti bíbs omi jẹ́, àti kí ó ba awon iṣẹ́ ìpìlẹ̀ jẹ́, bí omi, ìgbòkègbodò ọkọ̀, ìbáraẹnisọ̀rọ̀ àti àwọn iṣẹ́ ìlera. Bákan náà, àkójọpọ̀ eérú lórí àwọn òrùlé lè fa ìbàjẹ́ tàbí kí ó wó àwọn ilé, lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ àti lẹ́yìn ìṣẹ̀lẹ̀ náà. Èsì Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé: Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ láti ṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera alágbára tí wọ́n bágbàmu tí wọ́n lè fojúsun àwọn àìní àti ìṣòro lásìkò àwọn pàjáwìrì kí wọ́n lè ṣe àdínkù àwọn ewu àti wíwà ojútùú tí ó múnádóko nígbà tí ó nílò. Títóbi iye ojúkojú àti iyeó ajẹmọ́nìyàn láti ara àwọn ẹ̀yọ́ iná lè ṣe é ṣe àdínkù bí àwọn ìdènà, ìgbáradì, ìfèsì àti òṣùwọ̀n imúpàdàbọ̀sípò pàjáwìrì tí wọ́n tó bá di àmúlò ní ọ̀nà kánrinkése àti lójú ọjọ́. Lára èyí ni, ríri dájú pé àwọn ètò ìkìlọ̀ ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ wà ní ìgbáradì, ìgbéléwọ̀n àwọn ènìyàn, àti ṣíṣe ìpolongo nípa àwọn ewu àwọn iṣẹ́ ẹ̀yọ́ iná. Gẹ́gẹ́ bí ààtò ìlera ṣe ń síwájú àwọn pàjáwìrì àgbáyé, Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn olùbádòwòpọ̀ láti wá ọ̀nà àbáyọ sí: rírí i dájú pé ìpèsè oúnjẹ pípé wà; ìdápadà àwọn iṣẹ́ ìlera abẹ́lé, bí abẹ́rẹ́ àjẹsára, ìlera ọmọ àti ìyálọ́mọ, àti ìlera ọkàn; àkójọ àwọn ikọ̀ ìlera alágbèéká àti ìkànsíni;.;","ukucasuka kwamehlo nesikhumba emvuleni ene-asidi. Umlotha namakhemikhali avela kulokhu kuqhuma nakho kungadala ingozi yokungcoliswa kokudla namanzi, futhi kubeke engcupheni izinsizakalo eziyisisekelo, njengamanzi, ezokuthutha, ezokuxhumana kanye nezinsizakalo zezempilo. Ngokunjalo, ukunqwabelana komlotha ophahleni kungadala umonakalo noma ukuwa kwezakhiwo, ngokushesha nangemva komcimbi. Impendulo yeWHO: IWHO isebenza namazwe angamaLungu ukuze kwakhiwe izinhlelo zezempilo eziqinile nezisebenzayo ezingalindela izidingo nezinselele ngesikhathi sezimo eziphuthumayo ukuze zikwazi ukunciphisa izingozi futhi ziphendule ngempumelelo lapho kudingeka. Ubukhulu bezindleko ezingokomzimba nezomuntu ezivela ezintabamlilo zingancishiswa uma ukuvimbela okwanele kwezimo eziphuthumayo, ukulungela, ukusabela kanye nezinyathelo zokubuyisela kabusha zenziwa ngendlela eqhubekayo nangesikhathi esifanele. Lokhu kubandakanya, ukuqinisekisa ukuthi izinhlelo zokuxwayisa kusenesikhathi zikhona, ukuhlola abantu, kanye nokuqwashisa ngezingozi zemisebenzi yentabamlilo. Njengomholi weqembu lezempilo ezimeni eziphuthumayo zomhlaba wonke, iWHO isebenza nozakwethu ukuphendula kulokhu: qinisekisa ukwesekwa kokudla okufanele; ukubuyisela izinsiza zokunakekelwa okuyisisekelo, njengokugoma, impilo yezingane kanye nomama, kanye nempilo yengqondo; ukuhlanganisa amaqembu ezempilo angomahambanendlwana kanye nokuxhumana;" +"የወረርሽኝ ክትትል, ቅድመ ማስጠንቀቂያ እና ምላሽ ማካሄድ የጤና እርምጃን ለመደገፍ የአስቸኳይ ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ ላይ ጥሪ ያድርጉ","conduct epidemic surveillance, early warning and response; call for emergency funding to support health action.",Sa-ido kan ɓarkewar annoba da yin gargaɗi a kan lokaci da kai ɗauki.; Da yin kira na gaggawa wajen samar da kuɗi domin tallafawa da ɗaukar mataki na kiwon lafiya.,"kufanya ufuatiliaji wa janga, onyo la mapema na majibu; wito wa ufadhili wa dharura kusaidia hatua za afya.","ṣíṣe àgbékalẹ̀ àmójútó àjàkálẹ̀ àrùn, ìkìlọ̀ ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ àti ọ̀nà àbáyọ; ìpè fún owó ìrànwọ́ pàjáwìrì láti ṣe àtìlẹ́yìn fún iṣẹ́ ìlera.","ukwenza ukubhekwa kobhubhane, ukuxwayisa kusenesikhathi kanye nokusabela; cela uxhaso lwezimali oluphuthumayo ukuze kusekelwe isenzo sezempilo." +የውሃ፣ የአካባቢ ጽዳትና የግል ንፅህና አጠባበቅ (ዋሽ) አጠቃላይ እይታ፡ ንጹህ የመጠጥ ውሃ፣ የአካባቢ ጽዳትና የ��ል ንፅህና አጠባበቅ ለሰው ልጅ ጤና እና ደህንነት ወሳኝ ናቸው። ደህንነቱ የተጠበቀ ዋሽ ለጤንነት ቅድመ ሁኔታ ብቻ ሳይሆን ለኑሮ፣ ለትምህርት ቤት መገኘት እና ክብር አስተዋጽኦ ያደርጋል እንዲሁም ጤናማ በሆኑ አካባቢዎች ውስጥ የሚኖሩ ጠንካራ ማህበረሰቦችን ለመፍጠር ይረዳል። ንፁህ ያልሆነ ውሃ መጠጣት እንደ ተቅማጥ ባሉ ህመሞች ጤናን ይጎዳል። እና ያልታከመ ሰገራ ለመጠጥ ውሃ ፣ ለመስኖ ፣ ለመታጠብ እና ለቤት አገልግሎት የሚውለውን የከርሰ ምድር ውሃ እና የገጸ ምድር ውሃ የሚበክል ይሆናል። የውኃ ኬሚካላዊ ብክለት እንደ አርሴኒክ እና ፍሎራይድ ተፈጥሯዊም ይሁን እንደ ናይትሬት ያሉ ሰው ሠራሽ የጤና ሸክም ሆኖ ቀጥሏል። ደህንነቱ የተጠበቀ እና በቂ የሆነ ዋሽ እንደ ትራኮማ፣ በአፈር የሚተላለፉ ሄልሚንቶች እና ስኪስቶሶማሲስ ያሉ በርካታ ኤንቲዲዎችን ለመከላከል ቍልፍ ሚና ይጫወታል። በቂ ባልሆነ የ ዋሽ ምክንያት የሚከሰቱ የተቅማጥ ሞት በሚሊኒየሙ የልማት ግብ(ኤምዲጂ) ወቅት (1990-2015) በግማሽ ቀንሷል። በውኃ እና በንጽህና አጠባበቅ አቅርቦት ላይ ከፍተኛ እድገት በማድረጉ ቍልፍ ሚና ተጫውቷል። ማስረጃዎች እንደሚያመለክቱት ደህንነቱ በተጠበቀ ሁኔታ የሚተዳደር የመጠጥ ውኃ ወይም የንፅህና አጠባበቅ አገልግሎቶችን ማሻሻል ማለትም ቊጥጥር የሚደረግበት የቧንቧ ውኃ ወይም የፍሳሽ ማስወገጃዎችን ወደ ፍሳሽ ማስወገጃዎች ማገናኘት የተቅማጥ በሽታን በመቀነስ ጤናን በእጅጉ ሊያሻሽል ይችላል። ተፅዕኖ፡ ንጹህ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት፣ የአካባቢ ጽዳትና የግል ንፅህና አጠባበቅ (ዋሽ) ለሰው ልጅ ጤና እና ደህንነት ወሳኝ ናቸው። ይህ በማኅበረሰቦች ላይ ከባድ ሸክም ይፈጥራል።,"Water, sanitation and hygiene (WASH) Overview: Safe drinking-water, sanitation and hygiene are crucial to human health and well-being. Safe WASH is not only a prerequisite to health, but contributes to livelihoods, school attendance and dignity and helps to create resilient communities living in healthy environments. Drinking unsafe water impairs health through illnesses such as diarrhoea, and untreated excreta contaminates groundwaters and surface waters used for drinking-water, irrigation, bathing and household purposes. Chemical contamination of water continues to pose a health burden, whether natural in origin such as arsenic and fluoride, or anthropogenic such as nitrate. Safe and sufficient WASH plays a key role in preventing numerous NTDs such as trachoma, soil-transmitted helminths and schistosomiasis. Diarrhoeal deaths as a result of inadequate WASH were reduced by half during the Millennium Development Goal (MDG) period (1990–2015), with the significant progress on water and sanitation provision playing a key role. Evidence suggests that improving service levels towards safely managed drinking-water or sanitation such as regulated piped water or connections to sewers with wastewater treatment can dramatically improve health by reducing diarrhoeal disease deaths. Impact: Safe drinking-water, sanitation and hygiene (WASH) are crucial to human health and well-being. This creates a heavy burden on communities.","Ruwan sha da tsabta da kiwon lafiya (WASH) Taƙaitaccen bayani: tsabtataccen ruwan sha, tsabtar muhalli da kiwon lafiya na da muhimmanci ga inganta lafiya da walwalar ɗan'Adam. ba iya fannin lafiya matakan WASH ke taimakawa ba, har da inganta rayuwa da zuwa makaranta da martaba kai da taimakawa wajen samar da al'umma mai cike da ƙoshin lafiya. shan gurɓataccen ruwa na illata lafiya ta hanyar cutattuka kamar gudawa da bayan gari wanda kan gurɓata ruwa da ke ƙarƙashin ƙasa da sarari da ake amfani da shi wajen sha da ban ruwa ga shuka da wanka da ayyukan gida. Kyamikal da ake samu daga a saririn ƙasa na arsenic da na fluoride da ake samu a abinci ko wanda ayyukan mutane ke samar da su kamar na nitrate suna gurɓata ruwa wanda hakan ke cigaba da yin barazana ga lafiya. Bin matakan WASH na taka muhimmiyar rawa wajen magance cututtuka NTDs kamar cutar ido ta tiracoma da cutattuka da tsutsotsi da ke rayuwar a cikin ƙasa ke yaɗa su. Shirin MDG na Majalisar Ɗinkin Duniya ya yi nasarar rage kusan rabin adadin waɗanda ke rasa ransu saboda gudawa sakamakon rashin wadatuwar hanyoyi uku na WASH (1990-2015) ta hanyar samar da ruwa da hanyoyin tsabta da suka taka rawa matuƙa gaya. Sahihan bayanai sun tabbatar da cewa inganta ayyukan samarwa da kula da ruwan sha or tsabta kamar kula da ruwan famfo ko hanyoyin kula da gurɓataccen ruwa na iya taimakawa wajen inganta lafiya da rage yawan masu rasa rai saboda cutattuka da ke sa gudawa. Tasiri: Ingantaccen ruwan sha, tsabta da kiwon lafiya (WASH) na da muhimmanci ga lafiyar al'umma da walwalarsu. wanda hakan ke zama ƙalubale ga al'umma.","Maji, usafi wa mazingira na usafi (WASH) Muhtasari: Maji salama ya kunywa, usafi wa mazingira na usafi ni muhimu kwa afya na ustawi wa binadamu. WASH Salama sio tu hitaji la lazima kwa afya, lakini inachangia maisha, mahudhurio ya shule na utu na husaidia kuunda jamii zinazostahimili kuishi katika mazingira yenye afya. Kunywa maji yasiyo salama hudhoofisha afya kupitia magonjwa kama vile kuhara, na kinyesi kisichotibiwa huchafua maji ya ardhini na juu ya ardhi yanayotumika kwa maji ya kunywa, umwagiliaji, kuoga na matumizi ya nyumbani. Uchafuzi wa kemikali wa maji unaendelea kuleta mzigo wa kiafya, iwe asili ya asili kama vile arseniki na floridi, au anthropogenic kama vile nitrate. WASH salama na ya kutosha ina jukumu muhimu katika kuzuia NTDs nyingi kama vile trakoma, helminths zinazopitishwa kwenye udongo na kichocho. Vifo vya kuhara vilivyotokana na upungufu wa WASH vilipungua kwa nusu wakati wa Malengo ya Maendeleo ya Milenia (MDG) (1990-2015), huku maendeleo makubwa ya utoaji wa maji na usafi wa mazingira yakichukua jukumu muhimu. Ushahidi unapendekeza kwamba uboreshaji wa viwango vya huduma kuelekea maji ya kunywa au usafi wa mazingira unaodhibitiwa kwa usalama kama vile maji ya bomba yaliyodhibitiwa au viunganishi vya mifereji ya maji machafu kwa kusafisha maji machafu kunaweza kuboresha afya kwa kiasi kikubwa kwa kupunguza vifo vya magonjwa ya kuhara.. Athari: Maji salama ya kunywa, usafi wa mazingira na usafi (WASH) ni muhimu kwa afya ya binadamu na ustawi. Hii inaleta mzigo mkubwa kwa jamii.","Omi, ìmọ́tótó àwùjọ àti ìmọ́tótó ara ẹni (OII) Ìsọnísókí: Omi mímu tí ó dára, ìmọ́tótó àwùjọ àti ìmọ́tótó ara ẹni ṣe pàtàkì fún ìlera àti àlàáfíà ẹ̀dá ènìyàn. OII aláàbò kì í ṣe òṣùwọ̀n ìlera nìkan, ṣùgbọ́n ó ń nípa lórí ìgbéayé, ìṣedéédé nílé ẹ̀kọ́ àti iyì bẹ́ẹ̀ sì ni ó ń ṣe ìrànlọ́wọ́ láti ṣẹ̀dá àwọn ìlú alágbára tí wọ́n ń gbé ní àyíká tí ó ní ìlera. Mímú omi tí kò mọ́ ń kóbá ìlera nípasẹ̀ àwọn àìsàn bí àìsàn onígbá méjì, bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn ìgbẹ́ tí wọn kò bá tọ́jú nt kóbá omi abẹ́ ilẹ̀ àti omi orí ilẹ̀ èyí tí wọ́n ń lò fún mímu, ìbomirin, ìwẹ̀ àti àwọn iṣẹ́ inú ilé. Ìkọlù omi pẹ̀lú kẹ́míkà ń tẹ̀síwájú láti fa àjàgà ìlera, yálà àìtọọ́dá ní orísun bí àsẹ́níìkì àti fúlọ́ráìdì, tàbí antiropojẹ́níìkì bí náítíréètì. OII aláàbò tí ó sì tó ń kópa pàtàkì nínú ìdènà àwọn onírúurú àìsàn agbègbè ipa òòrùn tí kò rí àmójútó bí tirakómà, àwọn aràn tí ilẹ̀ ń tàn ká àti sikisotómíásì. Àwọn ikú ìgbẹ́ gbuuru nítorí àìtó OII dín kù pẹ̀lú ìlàjì lásìkò Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Ẹgbẹ̀rún ọdún (AIẸ) àsìkò (1990-2015), pẹ̀lú ìlọsíwájú pàtàkì lórí ìpèsè omi àti ìmọ́tótó ń kópa pàtàkì. Ẹ̀rí fi hàn pé mímú ìdàgbàsókè bá àwọn ìpele iṣẹ́ sí àmójútó omi mímu ní ọ̀nà tí ó láàbò tàbí ìmọ́tótó bí omi ẹ̀rọ tí tó ní àkóso tàbí àwọn ìsopọ̀ pẹ̀lú ilé ìgbẹ́ pẹ̀lú ìtọ́jú omi tí kò dára lè mú ìlọsíwájú bá ìlera nípa ṣíṣe àdínkù ikú àìsàn ìgbẹ́ gbuuru. Ipa: Omi mímu aláàbò, ìmọ́tótó àwùjọ, ìmọ́tótó ara ẹni (OII) ṣe pàtàkì fún ìlera àti àlàáfíà ẹ̀dá ènìyàn. Èyí ń ṣẹ̀dá àjàgà ńlá lórí àwọn àwùjọ.","Amanzi, ukuthuthwa kwendle kanye nenhlanzeko iWater, sanitation and hygiene (WASH) Uhlolojikelele: Amanzi okuphuza aphephile, ukuthuthwa kwendle kanye nenhlanzeko kubalulekile empilweni nasenhlalakahleni yabantu. iSafe WASH ayiyona nje into edingekayo empilweni, kodwa inikela ekuzipheni, ukuya esikoleni kanye nesithunzi futhi isiza ekudaleni imiphakathi eqinile ehlala endaweni enempilo. Ukuphuza amanzi angaphephile konakalisa impilo ngenxa yezifo ezifana nesifo sohudo, kanti indle engalashwa ingcolisa amanzi angaphansi komhlaba kanye namanzi angaphezulu asetshenziselwa ukuphuza, ukuchelela, ukugeza kanye nezinjongo zasekhaya. Ukungcoliswa kwamakhemikhali emanzini kuyaqhubeka nokubeka umthwalo wezempilo, noma ngabe kungokwemvelo ngokwemvelaphi efana ne-arsenic ne-fluoride, noma i-anthropogenic efana ne-nitrate. iWASH ephephile neyanele idlala indima ebalulekile ekuvimbeleni amaNTD amaningi afana netrachoma, ihelminths edluliselwa emhlabathini kanye neschistosomiasis. Ukushona kohudo ngenxa yokunganeli kweWASH kwehliswe ngesigamu ngesikhathi seNhloso Yokuthuthukiswa Kweminyaka Eyinkulungwane (MDG) (1990-2015), kanti inqubekelaphambili ebalulekile ekuhlinzekweni kwamanzi nokuthuthwa kwendle idlala indima ebalulekile. Ubufakazi buphakamisa ukuthi ukuthuthukiswa kwamazinga esevisi emanzini okuphuza alawulwa ngokuphephile noma ukukhucululwa kwendle njengamanzi alawulwayo ahamba ngamapayipi noma ukuxhunywa kwendle ngokuhlanzwa kwamanzi angcolile kungathuthukisa impilo ngokunciphisa ukufa kwezifo zohudo. Umthelela: Amanzi okuphuza aphephile, ukukhucululwa kwendle kanye nenhlanzeko (WASH) kubalulekile empilweni nasenhlalakahleni yabantu. Lokhu kudala umthwalo onzima emiphakathini." +ደህንነቱ የተጠበቀ እና በቂ የሆነ ዋሽ እንደ ትራኮማ፣ በአፈር የሚተላለፉ ሄልሚንቶች እና ስኪስቶሶማሲስ ያሉ በርካታ ችላ የተባሉ ሞቃታማ ቦታዎች ላይ ያሉ በሽታዎችን (ኤንቲዲ) በመከላከል ረገድ ቍልፍ ሚና ይጫወታል። ይሁን እንጂ ደካማ የ ዋሽ ሁኔታዎች አሁንም በየዓመቱ ከአንድ ሚሊዮን በላይ ለሚሆኑ የተቅማጥ ሞት ምክንያት ናቸው።. እንዲሁም የተመጣጠነ ምግብ እጥረት፣ ኤንቲዲ እና ኮሌራን ጨምሮ ሌሎች በሽታዎችን ውጤታማ መከላከል እና አያያዝን ይገድባሉ።. የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት በጤና ላይ የተመሰረቱ በብሔራዊ ደረጃ ጤና ላይ የተመሰረቱ መመሪያዎችን እና ምርጥ ልምድ መመሪያዎችን ፣ ደንቦችን እና ደረጃዎችን ያዘጋጃል፣ ያዘምናል እንዲሁም ያሰራጫል። በተለይም የመጠጥ ውኃ ደኅንነት፣ ውጤታማ የክትትል አቀራረቦች፣ የመዝናኛ ውኃ ጥራት፣ የንፅህና አጠባበቅ ደኅንነት፣ ደህንነቱ የተጠበቀ የፍሳሽ ውኃ አጠቃቀም፣ በጤና እና በትምህርት ተቋማት ውስጥ ዋሽ እና ዋሽ ክትትል። የዓለም ጤና ድርጅት በብዙ ዘርፍ የቴክኒክ ትብብር፣ ምክር እና የአቅም ግንባታ አማካኝነት አገራት የሕዝብ ጤና ክትትል ሚናቸውን በተመለከተ የጤና እና የ ዋሽ ዘርፍ አቅም ጨምሮ ለመንግሥታት፣ ለባለሙያዎች እና ለባልደረባዎች ኃይል ይሰጣል። ብሔራዊ ፖሊሲዎች እና የቁጥጥር ማዕቀፎች፣ ውጤታማ የውኃ ጥራት እና የበሽታ ክትትል ብሔራዊ ሥርዓቶች፣ የበሽታ ወረርሽኝ ምላሽን ጨምሮ፣ ብሔራዊ የ ዋሽ ክትትል ሥርዓቶች እና ብሔራዊ የ ዋሽ ግብ ማዘጋጀት። የዓለም ጤና ድርጅት የ ዋሽ አደጋ ምክንያቶችን እና የበሽታ ሸክምን ጨምሮ ፖሊሲዎችን እና ፕሮግራሞችን ለማሳወቅ አስተማማኝ እና ተዓማኒነት ያለው የዋሽ መረጃ ይሰጣል። የ ዋሽ ቍልፍ የውጤት አመልካቾች ሁኔታ፣ ከ ዋሽ ጋር የተዛመዱ ተዛማጅ የ ኤስዲጂ ግቦችን ለማሳካት የተደረገው እድገት፣ የ ዋሽ ፋይናንስን ጨምሮ ለ ዋሽ ምቹ ሁኔታ፣ እና የፍሳሽ ውኃ እና የ ኤስዲጂ 6 ግንኙነቶች። የዓለም ጤና ድርጅት ከበርካታ ዘርፍ አጋሮች ጋር ይተባበራል፣ ዓለም አቀፋዊ እና ክልላዊ መድረኮችን ይመራል ወይም ይሳተፋል፣ እና ዋሽ በፖለቲካዊ ፈቃድና ተጽዕኖ ላይ ተጽዕኖ እንዲያሳድር ውጤታማ የ ዋሽ ስትራቴጂዎችን በፖሊሲ መቀበል፣ ውጤታማ በሆኑ የ WASH ደንቦች እና ፖሊሲዎች ላይ ትኩረትን መጨመር እና በብሔራዊ ደረጃ ዘርፈ ብዙ ትብብርን ማስፋት እና ማጠናከርን ይደግፋል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋሽ ከሌሎች የጤና ፕሮግራሞች ለምሳሌ የኮሌራ እና ኤንቲዲስ የበሽታ ፕሮግራሞች፣ የአስቸኳይ ጊዜ ፕሮግራሞች፣ ጥራት ያለው እንክብካቤ እና የኢንፌክሽን መከላከያ ቊጥጥር በተለይም በጤና እንክብካቤ ተቋማት ውስጥ ዋሽ፣ የአመጋገብ ፕሮግራሞች እና የፀረ-ተህዋሲያን የመቋቋም ፕሮግራሞች ጋር እንዲዋሃድ ያበረታታል።,"Safe and sufficient WASH plays a key role in preventing numerous neglected tropical diseases (NTDs) such as trachoma, soil-transmitted helminths and schistosomiasis. However, poor WASH conditions still account for more than one million diarrhoeal deaths every year and constrain effective prevention and management of other diseases including malnutrition, NTDs and cholera. WHO response WHO develops, updates and disseminates health-based guidance documents and best practice guides, norms and standards that support standard-setting and regulations at national level, particularly for drinking-water safety, effective surveillance approaches, recreational water quality, sanitation safety, safe wastewater use, WASH in health and educational facilities, and WASH monitoring. WHO empowers countries through multi-sectoral technical cooperation, advice and capacity building to governments, practitioners and partners including on health and WASH sector capacities with respect to their public health oversight roles, national policies and regulatory frameworks, national systems for effective water quality and disease surveillance, including outbreak response, national systems for WASH monitoring, and national WASH target-setting. WHO provides reliable and credible WASH data to inform policies and programmes including on WASH risk factors and burden of disease, the status of key output indicators for WASH, progress towards relevant WASH-related SDG targets, the enabling environment for WASH including WASH finance, and wastewater and SDG 6 interlinkages. WHO coordinates with multi-sectoral partners, leads or engages with global and regional platforms, and advocates for WASH to influence political will and policy uptake of effective WASH strategies, increase focus on effective WASH regulations and policies, and expand and strengthen multi-sectoral collaboration at national level. WHO promotes integration of WASH with other health programmes, for example disease programmes for cholera and NTDs, emergencies programmes, quality care and infection prevention control, especially through WASH in health care facilities, nutrition programmes and antimicrobial resistance programmes.","ingantacce kuma wadataccen ruwan sha da tsabta da kiwon lafiya (WASH) na taka muhimmiyar rawa wajen magance cutattuka da dama (NTDs) kamar cutar ido ta tiracoma da cutattuka da tsutsotsi da ke rayuwar a cikin ƙasa ke yaɗa su. saidai har yanzu rashin ingantaccen ruwan sha da tsabta da kiwon lafiya (WASH) na cigaba da zama sanadin mutuwar miliyoyin mutane ta hanayar gudawa a kowacce shekara da kuma kawo cikas ga magance sauran cutattuka da suka haɗa da ƙarancin abinci ga jiki da NTDs da kwalara. Gudunmowar Hukumar Lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya tana samar da sabuntawa da yaɗa bayanai na wayar da kai kan abin da ya shafi lafiya da hanyoyi mafi dacewa da tsare-tsare da matakai da za su taimaka wajen samar da tsayayyen tsari da dokoki a mataki na ƙasa, musamman game da tabtataccen ruwan sha da hanyoyin sa-ido da inganta tsabtar ruwa da hanyoyin tsabta da hanyoyin amfani da gurɓataccen ruwa da yadda za a inganta amfani da hanyoyi uku na WASH a fannin lafiya da wuraren neman ilimi da bibiyar yadda ake amfani da matakan WASH. hukumar Lafiya ta Duniya tana tallafawa ƙasashe ta hanyar haɗin guiwa a ɓangarori daban-daban da ba da shawara da koyar da sanin makamar aiki ga gwamnatoci da ƙwararru da masu haɗin guiwa game da abin da ya shafi lafiya da kuma ɓangaren WASH ta la'akari da ƙalubalen da suke fuskanta a ɓangaren lafiya da tsare-tsare na ƙasa da tsarin kula da ayyuka da tsarin samar da ruwan sha mai inganci da bibiyar cututtuka da ya haɗa da kai ɗauki a yayin ɓarkewar cuta da tsarin kula da WASH da tsarin cimma manufar WASH. Hukumar Lafiya ta Duniya na samar da sahihan bayanai game da WASH ga shirye-shirye da suka haɗa da abubuwan da ke barazar ga WASH da ƙalubalen cuta da fito da matsayin ma’aunai na WASH da cigaban da ake samu na manufofi SDG da suka shafi WASH da kyakkyawan yanayi ga WASH da ya ƙunshi kuɗaɗen da ake kashewa da gurɓataccen ruwa da sassa 6 na SDG. Hukumar Lafiya ta Duniya na da abokan haɗin guiwa daga ɓangarori daban-daban da kuma ƙungiyoyi na duniya da na sassa da masu rajin tabbatar da matakai uku na WASH domin zama jigo ga gwamnati da samar da tsare-tsaren na aiwatar da WASH da ƙara mai da hankali wajen samar da sahihan dokoki da tsare ga WASH da faɗaɗawa da ƙarfafa haɗin guiwa da ɓangarori daban-daban a mataki na ƙasa. Hukumar Lafiya na taimakawa wajen sanya WASH cikin wasu shirye-shirye na lafiya; ga misali shirye-shirye game da cutar kwalara da NTDs da shirye-shiryen na ayyukan gaggawa da inganta kiwon lafiya da matakan kula da yaƙi da kamuwa da cuta musamman ta cusa WASH a ayyukan lafiya, shirye-shirye na inganta cimaka da na yaƙi da ƙwayoyin halittu masu yaɗa cuta.","WASH salama na ya kutosha ina jukumu muhimu katika kuzuia magonjwa mengi ya kitropiki ambayo hayapewi kipaumbele (NTDs) kama vile trakoma, helminths zinazopitishwa kwenye udongo na kichocho. Hata hivyo, hali duni ya WASH bado inachangia vifo vya zaidi ya milioni moja vya kuhara kila mwaka na huzuia kwa makini na udhibiti madhubuti wa magonjwa mengine ikiwa ni pamoja na utapiamlo, NTDs na kipindupindu. Jibu la WHO WHO hutengeneza, kusasisha na kusambaza hati za mwongozo wa afya na miongozo bora ya utendaji, kanuni na viwango vinavyounga mkono uwekaji viwango na kanuni katika ngazi ya kitaifa, hasa kwa usalama wa maji ya kunywa, mbinu bora za ufuatiliaji, ubora wa maji ya burudani, usalama wa usafi wa mazingira, utumizi wa maji machafu salama, WASH katika vituo vya afya na elimu, na ufuatiliaji WASH. WHO inaziwezesha nchi kupitia ushirikiano wa sekta mbalimbali wa kiufundi, ushauri na kujenga uwezo kwa serikali, watendaji na washirika ikijumuisha afya na uwezo wa sekta ya WASH kuhusiana na majukumu yao ya usimamizi wa afya ya umma, sera za kitaifa na mifumo ya udhibiti, mifumo ya kitaifa ya ubora wa maji na ufuatiliaji wa magonjwa, ikijumuisha mwitikio wa mlipuko, mifumo ya kitaifa ya ufuatiliaji wa WASH, na kuweka malengo ya kitaifa ya WASH. WHO hutoa data ya kuaminika na ya kuaminika ya WASH kufahamisha sera na programu zikiwemo hatari za WASH na mzigo wa magonjwa, hali ya viashirio muhimu vya matokeo ya WASH, maendeleo kuelekea malengo husika ya SDG yanayohusiana na WASH, mazingira wezeshi ya WASH ikijumuisha fedha za WASH, na maji machafu na miunganisho ya SDG 6. WHO inaratibu na washirika wa sekta nyingi, inaongoza au inajihusisha na majukwaa ya kimataifa na kikanda, na inatetea WASH ili kushawishi utashi wa kisiasa na uchukuaji wa sera wa mikakati madhubuti ya WASH, kuongeza umakini kwenye kanuni na sera za WASH zinazofaa, na kupanua na kuimarisha ushirikiano wa sekta nyingi kiwango cha kitaifa. WHO inakuza ushirikiano wa WASH na programu nyingine za afya, kwa mfano programu za magonjwa kwa kipindupindu na NTDs, programu za dharura, huduma bora na kuzuia maambukizi, hasa kupitia WASH katika vituo vya huduma za afya, programu za lishe na programu za ukinzani wa viua vijidudu.","OII aláàbò tí ó sì tó ń kópa pàtàkì nínú ìdènà àwọn onírúurú àìsàn agbègbè ipa òòrùn tí kò rí àmójútó bí tirakómà, àwọn aràn tí ilẹ̀ ń tàn ká àti sikisotómíásì. Àmọ́ sá, àwọn ipò OII tí kò dára sì ń ṣe okùnfà ó lé ní mílíọ̀nù kan àwọn ikú ìgbẹ́ gbuuru lọ́dọọdún bẹ́ẹ̀ sì ni ó ń ṣe ìdíwọ́ ìdènà àti àkóso pípé àwọn àìsàn mìíràn tí ó fi mọ́ àìjẹunrekánú, àwọn àìsàn ipa òòrùn tí wọ́n kò rí àmójútó àti àrùn onígbá méjì. Èsì Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ṣe àgbékalẹ̀, ìmúdójú-ìwọ̀n àti àpínká àwọn ìwé ìtọ́nisọ́nà adálórí-ìlera àti àwọn ìtọ́ni fún iṣẹ́, àṣà àti òṣùwọ̀n dídára tí wọ́n ń ṣe àtìlẹ́yìn fún ètò àgbékalẹ̀ òṣùwọ̀n àti òfin ní ìpele orílẹ̀ èdè, pàápàá jùlọ fún omi mímu aláàbò, àwọn ìlànà àmójútó pípéye, dídára àtúnṣẹ̀dá omi, ìmọ́tótó àwùjọ tí ó dára, ìlò omi ẹlẹ́gbin lọ́nà ààbò, OII nínú ìlera àti àwọn ohun amáyédẹrùn ìlera, àti OII òun àmójútó. Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ṣe ati leyin fún àwọn orílẹ̀ èdè nípasẹ̀ àjọṣepọ̀ ìmọ̀ ọ̀pọ̀ ẹ̀ka, ìmọ̀ràn àti ṣíṣẹ̀dá agbára fún ìjọba, àwọn alámọ̀já ìwòsàn àti olùbádòwòpọ̀ tí ó fi dórí àwọn ipá ìlera àti ẹ̀ka OII pẹ̀lú ìbọ̀wọ̀fún àwọn ojúṣe kòkárí ìlera àwùjọ, àwọn ìlànà orílẹ̀ èdè àti ìhun àmójútó wọn, ètò orílẹ̀ èdè fún dídára omi pípéye àti àmójútó àìsàn, tí ó fi mọ́ èsì ìbújáde, àwọn ètò orílẹ̀ èdè fún àmójútó OII, àti àgbékalẹ̀ àfojúsùn OII orílẹ̀ èdè. Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé pèsè ìwífun-àlàyé OII aṣeégbáralé àti aṣeégbẹ́kẹ̀lé láti ṣe àtìlẹ́yìn àwọn ìlànà àti ètò tí ó fi mọ́ lórí àwọn okùnfà ewu OII àti àjàgà àìsàn, ipò àwọn atọ́ka àbájáde pàtàkì funt OII, ìlọsíwájú nípasẹ̀ awkmt Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú OII, àyíká tit ó dára fún OII tí ó fi mọ́ ìṣúná OII, àti ìfarakọ́ra omi ẹ̀gbin àti Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése 6. Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ń ṣàkóso pẹ̀lú àwọn olùbádòwòpọ̀ ní ọ̀pọ̀ ẹ̀ka, wọ́n ń síwájú tàbí ṣe àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ètò àgbáyé àti ẹkùn, wọ́n ń gbẹnusọ fún OII láti nípa ìfẹ́ òṣèlú àti àmúlò ìlànà fún àwọn ọgbọ́n OII tí wọ́n múnádóko, ìtẹ̀síwájú àfojúsùn lórí àwọn òfin àti ìlànà OII tí ó múnádóko, àti ìmúgbòòrò àti ìrólágbára àjọṣepọ̀ ọ̀pọ̀ ẹ̀ka ní ìpele orílẹ̀ èdè. Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé ṣe ìpolongo àmúlò OII pẹ̀lú àwọn ètò ìlera mìíràn, fún àpẹẹrẹ àwọn ètò àìsàn fún àìsàn onígbá méjì àti àwọn àìsàn ipa ọ̀nà òòrùn tí wọ́n kò ní àmójútó, àwọn ètò pàjáwìrì, ìtọ́jú pípéye àti àkóso ìdènà àrùn, pàápàá jùlọ nípasẹ̀ OII ní àwọn ibùdó ìtọ́jú ìlera, àwọn ètò ìjẹunrekánú àti àwọn ètò ìlòdìsí òògùn agbógunti-kòkòrò.","IWASH ephephile neyanele idlala indima enkulu ekuvimbeleni izifo eziningi ezinganakiwe (NTDs) ezifana netrachoma, ihelminths edluliselwa emhlabathini kanye neschistosomiasis. Kodwa ke, izimo ezimbi zeWASH zisabangela ukufa kohudo okungaphezu kwesigidi njalo ngonyaka futhi zivimbela ukuvimbela nokulawulwa okuphumelelayo kwezinye izifo ezihlanganisa ukungondleki, amaNTD kanye nesifo sohudo. Impendulo yeWHO IWHO ithuthukisa, ibuyekeze futhi isabalalise imibhalo yeziqondiso ezisekelwe ezempilo kanye nemihlahlandlela yokusebenza engcono kakhulu, izinkambiso nezindinganiso ezisekela ukumiswa okujwayelekile neziqondiso ezingeni likazwelonke, ikakhulukazi ukuphepha kwamanzi okuphuza, izindlela zokugada ezisebenzayo, izinga lamanzi lokuzilibazisa, ukuphepha kwezindlu zangasese, amanzi angcolile aphephile. sebenzisa, WASH ezikhungweni zezempilo nezemfundo, kanye nokuqapha kweWASH. iWHO inika amazwe amandla ngokusebenzisana kwemikhakha ehlukene yobuchwepheshe, izeluleko kanye nokwakhiwa kwamakhono kohulumeni, odokotela kanye nozakwethu okuhlanganisa amakhono omkhakha wezempilo kanye neWASH maqondana neqhaza lawo lokwengamela impilo yomphakathi, izinqubomgomo zikazwelonke nezinhlaka zokulawula, izinhlelo zikazwelonke zekhwalithi yamanzi esebenzayo kanye nezifo. ukubhekwa, okuhlanganisa ukusabela kokuqubuka kwezifo, izinhlelo zikazwelonke zokuqapha iWASH, kanye nokusetha okuhlosiwe kweWASH kazwelonke. iWHO inikeza idatha ethembekile nethembekile yeWASH ukwazisa izinqubomgomo nezinhlelo ezihlanganisa izici zengozi zeWASH kanye nomthwalo wezifo, isimo sezinkomba ezibalulekile zokuphuma kweWASH, inqubekela phambili ekuqondeni okuhloswe kweSDG ehlobene neWASH ehlobene, indawo evumela iWASH kuhlanganise nezezimali zeWASH, kanye amanzi angcolile kanye neSDG 6 interlinks. iWHO ixhumanisa nabalingani bemikhakha eminingi, ihola noma izibandakanya nezinkundla zomhlaba wonke nezesifunda, futhi ikhuthaza iWASH ukuthi ibe nomthelela ekuthandeni kwezombusazwe kanye nokuthathwa kwenqubomgomo yamasu eWASH asebenzayo, ikhulise ukugxila emithethweni nezinqubomgomo zeWASH eziphumelelayo, futhi yandise futhi iqinise ukubambisana kwemikhakha eminingi. ezingeni likazwelonke. iWHO ikhuthaza ukuhlanganiswa kweWASH nezinye izinhlelo zezempilo, isibonelo izinhlelo zezifo zekholera namaNTD, izinhlelo eziphuthumayo, ukunakekelwa kwekhwalithi nokulawulwa kokutheleleka, ikakhulukazi ngeWASH ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo, izinhlelo zokudla okunomsoco kanye nezinhlelo zokulwa namagciwane." +የዚካ ቫይረስ በሽታ አጠቃላይ እይታ: የዚካ ቫይረስ በዋነኝነት የሚተላለፈው በኤዲስ ዝርያ( በዋናነት ኤዲስ ኤጂፕቲ) ከሚባለው ተላላፊ ትንኝ በመነከስ ሲሆን የሚተላለፈው በሞቃታማና በንዑስ ሞቃታማ አካባቢዎች ነው። የአይዴስ ትንኞች በአብዛኛው በቀን ውስጥ የሚነክሱ ሲሆን በጠዋት እና ከሰዓት በኋላ(ምሽት ላይ) ከፍተኛ ደረጃ ላይ ይደርሳሉ.። ይህ ትንኝ ዴንጊ፣ ቺኩንጉንያ እና ቢጫ ትኵሳት የሚያስተላልፍ ተመሳሳይ ትንኝ ነው። የዚካ ቫይረስ በእርግዝና ወቅት ከእናት ወደ ፅንስ በግብረ ሥጋ ግንኙነት፣ በደም እና በደም ተዋጽዖዎች ደም መተላለፍ እና በኦርጋኒክ ትራንስፕላንት በኩል ይተላለፋል። የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ ከየካቲት እስከ ህዳር 2016 ባለው ጊዜ ውስጥ ማይክሮሴፋሊ፣ ሌሎች የነርቭ በሽታዎች እና ዚካ ቫይረስን በተመለከተ ዓለም አቀፍ አሳሳቢ የሆነ የሕዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታ አወጀ። እ.ኤ.አ ከ 2017 ጀምሮ በዓለም አቀፍ ደረጃ የዚካ ቫይረስ በሽታዎች ቀንሰዋል። ይሁን እንጂ የዚካ ቫይረስ ስርጭት በዝቅተኛ ደረጃ በአሜሪካ አህጉር እና በሌሎችም በተስፋፋባቸው አካባቢዎች ይቀጥላል። እስካሁን ድረስ በድምሩ 89 አገሮች እና ግዛቶች በወባ ትንኝ የሚተላለፉ የዚካ ቫይረስ መያዛቸውን ማስረጃዎች ሪፖርት አድርገዋል። ነገር ግን የክትትል መጠኑ በዓለም አቀፍ ደረጃ ውስን ነው። የዚካ ቫይረስ ኢንፌክሽንን ለመከላከል ወይም ለማከም እስካሁን ድረስ ምንም ዓይነት ክትባት አልተገኘም። የዚካ ቫይረስ ታሪክ: የዚካ ክትባት ማዘጋጀት አሁንም በምርምር ላይ ያለ ዘርፍ ነው።,"Zika virus disease Overview: Zika virus is primarily transmitted by the bite of an infected mosquito from the Aedes genus, mainly Aedes aegypti, in tropical and subtropical regions. Aedes mosquitoes usually bite during the day, peaking during early morning and late afternoon/evening. This is the same mosquito that transmits dengue, chikungunya and yellow fever. Zika virus is also transmitted from mother to fetus during pregnancy, through sexual contact, transfusion of blood and blood products, and organ transplantation. WHO declared a public health emergency of international concern regarding microcephaly, other neurological disorders and Zika virus from February to November 2016. Cases of Zika virus disease declined from 2017 onwards globally; however, Zika virus transmission persists at low levels in several countries in the Americas and in other endemic regions. To date, a total of 89 countries and territories have reported evidence of mosquito transmitted Zika virus infection, however surveillance remains limited globally. No vaccine is yet available for the prevention or treatment of Zika virus infection. Development of a Zika vaccine remains an active area of researchThe history of Zika virus","ƙwayar cutar zika Bayani:ƙwayar cutar zika ana yaɗa ta ne ta hanayar cizon sauro mai ɗauke da cutar daga jinsin Aedes genues, galaibi Aedes aegypti, a yankuna masu zafi da wurare masu zafi. Sauron Aedes yana cizo da rana kuma yana kaiwa ƙololuwa da sassafe da kuma can yamma. Wannan sauron dai shine wanda ke yaɗa zazzaɓi mai sa ciwon gaɓoɓi, cutar chikungunya, da kuma zazzaɓi. Ana kuma kamuwa da da cutar zika daga uwa zuwa jariri a lokacin da ake ɗauke da ciki, ta hanyar jima'i, ƙarin jini da dashen gaɓoɓin jiki Hkumar lafiya ta duniya WHO ta ayyana doka ta da ɓaci ta lafiyar jama'a akan abinda ya shafi ƙasa da ƙasa game da microceohally, sauran cututtukan jijiyoyin jiki da cutar zika da Fabrairu zuwa Nuwamba 2016. matsalolin zika sun ragu daga 2017 zuwa gaba a duniya; duk da haka yaɗuwar cutar zika na cigaba a ƙananan a cika ƙasashe da yawa a cikin Amurka da sauran yankuna masu fama da cutar. Ya zuwa yanzu, jimillar ƙasashe da yankuna 89 sun bada rahoton shaidar kamuwa da cutar zika ta hanyar sauro duk da haka sa ido ya kasance a iyakanace a duniya. Har yanzu ba'a samu allurar rigakafi ko maganin cutar zika ba. Haɓaka rigakafin Zika ya kasance yanki mai aiki na bincikeTarihin ƙwayar cutar Zika","Ugonjwa wa virusi vya Zika Muhtasari: Virusi vya Zika kimsingi huambukizwa kwa kuumwa na mbu aliyeambukizwa kutoka kwa jenasi ya Aedes, hasa Aedes aegypti, katika maeneo ya tropiki na vitropiki. Kwa kawaida mbu aina ya Aedes huuma wakati wa mchana, huku wakifika kilele asubuhi na alasiri/jioni. Huyu ni mbu yule yule anayesambaza dengue, chikungunya na homa ya manjano. Virusi vya Zika pia hupitishwa kutoka kwa mama hadi kwa kijusi wakati wa ujauzito, kupitia mawasiliano ya ngono, kuongezewa damu na bidhaa za damu, na upandikizaji wa kiungo. WHO ilitangaza dharura ya afya ya umma ya wasiwasi wa kimataifa kuhusu microcephaly, matatizo mengine ya neva na virusi vya Zika kuanzia Februari hadi Novemba 2016. Kesi za ugonjwa wa virusi vya Zika zilipungua kutoka 2017 na kuendelea duniani kote; hata hivyo, maambukizi ya virusi vya Zika yanaendelea katika viwango vya chini katika nchi kadhaa za Amerika na katika maeneo mengine yaliyoenea. Hadi sasa, jumla ya nchi na maeneo 89 yameripoti ushahidi wa maambukizo ya virusi vya Zika, hata hivyo ufuatiliaji bado ni mdogo ulimwenguni. Bado hakuna chanjo inayopatikana kwa ajili ya kuzuia au kutibu maambukizi ya virusi vya Zika. Uundaji wa chanjo ya Zika bado ni eneo linalotumika la utafitiHistoria ya virusi vya Zika","Àrùn ọlọ́jẹ̀ Zika Ìsọnísókí: Ọlọ́jẹ̀ Zika máa ń ràn láti ara ẹnu ẹ̀fọn tí ó ti lùgbàdì láti ẹ̀yà Aedes, Aedes aegypti ní pàtó, ní àwọn àgbègbè àti agbègbè tí wọ́n sún mọ́ ipa òòrùn. Ẹ̀fọn Aedes máa ń sáábà jẹni ní ojú mọmọ, pàápàá jùlọ ní òwúrọ̀ kùtùkùtù tàbí ọ̀sán/ìrọ̀lẹ́. Èyí náà ni ẹ̀fọn tí ó ń kó ibà oriìke, chikungunya àti ibà pọ́njúpọ́ntọ̀ káàkiri. Ọlọ́jẹ̀ Zika tún máa ń ràn láti ara ìyálọ́mọ sí ọlẹ̀ lásìkò oyún, nípasẹ̀ ìfarakínra ìbálòpọ̀, ẹ̀jẹ̀ gbígba àti àwọn èròjà ẹ̀jẹ̀, àti iṣẹ́ abẹ ìrọ́pò ẹ̀yà ara. Àjọ Elétò Ìlera Àgbáyé kéde pàjáwìrì ìlera àwùjọ tí ìrònú àjọ àgbáyé lórí orí ọmọ kíkéré, àwọn àìdápé ètò ara mìíràn àti ọlọ́jẹ̀ Zika láti Oṣù Kejì sí oṣù Kọkànlá 2016. Àwọn ọ̀ràn àìsàn ọlọ́jẹ̀ Zika dínkù láti 2017 sókè káàkiri àgbáyé; àmọ́ sá, ìkóràn ọlọ́jẹ̀ Zika sì wà ní àwọn ìpele kékeré ní àwọn onírúurú orílẹ̀ èdè ní àwọn ilẹ̀ Amẹ́ríkà àti àwọn agbègbè mìíràn tí àjàkálẹ̀ àrùn yìí pọ̀ sí. Títí di àsìkò yìí, àpapọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè 89 àti agbègbè ti jábọ̀ ẹ̀rí àrùn ọlọ́jẹ̀ Zika tí ẹ̀fọn ṣe ìkóràn, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àmójútó kò tó nǹkan síbẹ̀ lágbàáyé. Kò sí abẹ́rẹ́ àjẹsára kankan báyìí fún ìdènà tàbí ìtọ́jú àrùn ọlọ́jẹ̀ Zika. Ìṣẹ̀dá abẹ́rẹ́ àjẹsára Zika sì jẹ́ ẹ̀ka ìwádìí tí ó ń lọ lọ́wọ́ Ìtàn ọlọ́jẹ̀ Zika.","Isifo seZika virus Uhlolojikelele: Igciwane leZika lisakazwa ngokuyinhloko ngokulunywa umiyane onamagciwane ohlobo lwe-Aedes, ikakhulukazi i-Aedes aegypti, ezindaweni ezishisayo nezishisayo. Omiyane be-Aedes bavame ukuluma phakathi nosuku, bakhuphuke kakhulu ekuseni nantambama/kusihlwa. Lona umiyane ofanayo osakaza udenga, ichikungunya kanye neyellow fever. Igciwane leZika nalo lisakazwa lisuka kumama liye ku-fetus ngesikhathi sokukhulelwa, ngokuthintana nocansi, ukumpontshelwa igazi nemikhiqizo yegazi, kanye nokufakelwa izitho zomzimba. iWHO imemezele isimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi esikhathaza amazwe ngamazwe mayelana ne-microcephaly, ezinye izifo zemizwa kanye negciwane leZika kusukela kuNhlolanja kuya kuLwezi 2016. Amacala eZika virus disease ehlile kusukela ngo-2017 kuya phambili emhlabeni jikelele; kodwa ke, ukudluliswa kwegciwane leZika kuyaqhubeka emazingeni aphansi emazweni amaningana eMelika nakwezinye izindawo eziwugwadule. Kuze kube manje, ingqikithi yamazwe angu-89 nezindawo abike ubufakazi bomiyane obutheleleke nge-Zika virus, kodwa ukubhekwa kusalokhu kunomkhawulo emhlabeni jikelele. Awukho umuthi wokugomela okwamanje wokuvinjelwa noma wokwelapha ukutheleleka ngegciwane leZika. Ukwakhiwa komuthi wokugomela iZika kuseyindawo esebenzayo yocwaningoUmlando wegciwane leZika" +ምልክቶች እና ህክምና የዚካ ቫይረስ በሽታ የማቆያ ጊዜ( ለምልክቶች ከተጋለጡበት ጊዜ ጀምሮ ያለው ጊዜ) ከ3-14 ቀናት እንደሆነ ይገመታል። አብዛኛዎቹ በዚካ ቫይረስ የተጠቁ ሰዎች ምንም ዓይነት ምልክት አያሳዩም። ምልክቶቹ በአጠቃላይ ቀለል ያሉ ናቸው። ትኵሳት፣ ብጕር፣ የግንባር በሽታ፣ የጡንቻ እና የመገጣጠሚያ ሕመም፣ የመንፈስ ጭንቀት እና ራስ ምታት ያካትታሉ። እና ብዙውን ጊዜ ከ 2 - 7 ቀናት ይቆያሉ። የዚካ ቫይረስ በሽታ ውስብስብ ችግሮች በእርግዝና ወቅት የዚካ ቫይረስ ኢንፌክሽን በማደግ ላይ ባለው ፅንስ እና አዲስ በተወለደ ሕፃን ላይ ማይክሮሴፋሊ እና ሌሎች የወሊድ መዛባት መንስኤ ነው። በእርግዝና ወቅት የዚካ ኢንፌክሽን እንደ ፅንስ መጥፋት፣ ሞቶ መወለድ እና ያለጊዜው መወለድ ያሉ የእርግዝና ችግሮች ያስከትላል። የዚካ ቫይረስ ኢንፌክሽን በተለይ በአዋቂዎች እና በዕድሜ የገፉ ልጆች ላይ የጊሊን ባሬ ሲንድሮም፣ የነርቭ ሕመም እና ሚዬሊቲስ መንስኤ ነው። የዚካ ቫይረስ ኢንፌክሽን በእርግዝና ውጤቶች ላይ የሚያሳድረውን ተጽዕኖ፣ የመከላከል እና የመቈጣጠር ስልቶች እንዲሁም ኢንፌክሽኑ በልጆች እና በአዋቂዎች ላይ በሌሎች የነርቭ በሽታዎች ላይ የሚያሳድረውን ተጽዕኖ ለመመርመር ምርምር እየተካሄደ ነው። መከላከል እና መቈጣጠር.,"Symptoms and treatment The incubation period (the time from exposure to symptoms) of Zika virus disease is estimated to be 3–14 days. The majority of people infected with Zika virus do not develop symptoms. Symptoms are generally mild including fever, rash, conjunctivitis, muscle and joint pain, malaise, and headache, and usually last for 2–7 days. Complications of Zika virus disease Zika virus infection during pregnancy is a cause of microcephaly and other congenital abnormalities in the developing fetus and newborn. Zika infection in pregnancy also results in pregnancy complications such as fetal loss, stillbirth, and preterm birth. Zika virus infection is also a trigger of Guillain-Barré syndrome, neuropathy and myelitis, particularly in adults and older children. Research is ongoing to investigate the effects of Zika virus infection on pregnancy outcomes, strategies for prevention and control, and effects of infection on other neurological disorders in children and adults. Prevention and control","alamomi da magani lokacin shiryawa (lokacin daga bayyanar cututtuka) na cutar zika an ƙiyasta ya kai kwanaki 3-14. mafi yawan mutanen da suka kamu da cutar zika basu nuna alamu ba. Alamomi gabaɗaya suna da laushi da suka haɗa da zazzabi, rash, conjunctivis ciwon gaɓoɓin jiki rashin ƙarfi, da ciwon kai, kuma yawanci suna ɗaukar kwanaki 2-7. Matsaloli na cutar ƙwayar zika ƙwayar cutar zika a lokacin ɗaukar ciki shine sanadin microphaly da sauran cututtuka na haihuwa ga tayi da ƙananan jarirai. kamuwa da cutar zika a lokacin ɗaukar ciki yana haifar da matsalolin ciki kamar asarar tayi, hauhuwar matacce da haihuwa da wuri. ƙwayar cutar ta Zika kuma tana haifar da ciwo na Guillain-Barré, neuropathy da myelitis, musamman a cikin manya da yara masu tasowa. Ana ci gaba da gudanar da bincike don bincikar illolin kamuwa da cutar Zika akan sakamakon ciki, dabarun rigakafi da sarrafawa, da tasirin kamuwa da cutar kan sauran cututtukan jijiya a yara da manya. Rigakafi da kuma sarrafawa","Dalili na matibabu Kipindi cha incubation (wakati wa kufichuliwa na dalili) ya ugonjwa wa virusi vya Zika inakadiriwa kuwa siku 3-14. Watu wengi walioambukizwa virusi vya Zika hawana dalili. Dalili kwa ujumla ni ndogo ikiwa ni pamoja na homa, upele, kiwambo cha sikio, maumivu ya misuli na viungo, unyonge na maumivu ya kichwa, na kwa kawaida hudumu kwa siku 2-7. Matatizo ya ugonjwa wa virusi vya Zika Maambukizi ya virusi vya Zika wakati wa ujauzito ni sababu ya microcephaly na matatizo mengine ya kukua kwa kijusi inayoendelea na mtoto mchanga. Maambukizi ya Zika katika ujauzito pia husababisha matatizo ya ujauzito kama vile kupoteza kijusi, kuzaa mtoto aliyekufa, na kuzaliwa kabla ya wakati. Maambukizi ya virusi vya Zika pia ni kichochezi cha ugonjwa wa Guillain-Barré, ugonjwa wa neva na myelitis, haswa kwa watu wazima na watoto wakubwa. Utafiti unaendelea kuchunguza athari za maambukizi ya virusi vya Zika kwenye matokeo ya ujauzito, mikakati ya kuzuia na kudhibiti, na athari za maambukizi kwenye magonjwa mengine ya neva kwa watoto na watu wazima. Kuzuia na kudhibiti","Àmì àìsàn àti ìtọ́jú Àsìkò ìsàba (àsìkò ìfaragbá sí àsìkò àwọn àmì àìsàn) àrùn ọlọ́jẹ̀ Zika tó ọjọ́ 3-14. Púpọ̀ àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ọlọ́jẹ̀ Zika kì í ní àwọn àmì àìsàn. Àwọn àmì àìsàn kì í sáábà lè tí ó fi mọ́ ibà, kúrúnà, ojú pípọ́n, ìrora isan àti oríkèé ara, àárẹ̀, àti ẹ̀fọ́rí, bẹ́ẹ̀ sì ni ó máa ń lò tó ọjọ́ 2-7. Àwọn ìṣòro àìsàn ọlọ́jẹ̀ Zika Àrùn ọlọ́jẹ̀ Zika lásìkò oyún ni okùnfà orí ọmọ tó kéré jù ara lọ àti àwọn abirùn ara mìíràn fún ọlẹ̀ tí ó ń dàgbà àti ọmọ tuntun. Àrùn Zika lásìkò oyún tún máa ń fa àwọn ìṣòro nínú oyún bí oyún bíbàjẹ́, àbíkú, àti ìbímọ láìpé ọjọ́. Àrùn ọlọ́jẹ̀ Zika tún máa ń fa àìsàn Guillian-Barré, ikùrìrì isan àti ọ̀pá ẹ̀yìn wíwú, pàápàá jùlọ ní àárín àwọn àgbàlagbà àti àgbà ọmọdé. Ìwádìí ń lọ lọ́wọ́ láti wádìí àwọn ipa ọlọ́jẹ̀ Zika lórí àwọn àbájáde oyún, àwọn ọgbọ́n fún ìdènà àti àkóso, àti àwọn ipa àrùn náà lórí àwọn abirùn ara mìíràn láàrin àwọn ọmọdé àti àgbàlagbà. Ìdènà àti àkóso","Izimpawu nokwelashwa Isikhathi sokufukamela (isikhathi sokuchayeka ezimpawu) sesifo seZika virus silinganiselwa ezinsukwini ezi-3-14. Iningi labantu abangenwe igciwane leZika alinazo izimpawu. Izimpawu zivame ukuba mnene okuhlanganisa imfiva, ukuqubuka, uphenyane iconjunctivitis, ubuhlungu bemisipha namalunga, ukudangala, kanye nekhanda elibuhlungu, futhi ngokuvamile lihlala izinsuku ezingu-2-7. Izinkinga ngesifo segciwane iZika Ukutheleleka ngegciwane leZika ngesikhathi sokukhulelwa kuyimbangela ye-microcephaly kanye nokunye okungavamile kokuzalwa ku-fetus ekhulayo kanye nosana olusanda kuzalwa. Ukutheleleka ngeZika ekukhulelweni nakho kubangela izinkinga zokukhulelwa ezifana nokulahlekelwa kwe-fetus, ukubeletha, nokuzalwa ngaphambi kwesikhathi. Ukutheleleka ngegciwane leZika nakho kuyimbangela yeGuillain-Barré syndrome, ineuropathy kanye nemyelitis, ikakhulukazi kubantu abadala nasezinganeni ezindala. Ucwaningo lusaqhubeka ukuze kuphenywe imiphumela yokutheleleka ngegciwane leZika emiphumeleni yokukhulelwa, amasu okuvimbela nokulawula, kanye nemiphumela yokutheleleka kwezinye izifo zemizwa ezinganeni nakubantu abadala. Ukuvimbela nokulawula" +የዚካ ቫይረስ ኢንፌክሽንን ለመከላከል በቀን እና በማታ ከወባ ትንኝ ንክሻ መከላከል ቁልፍ እርምጃ ነው። ነፍሰ ጡር ሴቶች፣ በወሊድ ዕድሜ ላይ ያሉ ሴቶች እና ትናንሽ ልጆች በወባ ትንኝ እንዳይነክሳቸው ልዩ ጥንቃቄ ማድረግ ያስፈልጋል። የግል መከላከያ እርምጃዎች በተቻለ መጠን አብዛኛውን የሰውነት ክፍልን የሚሸፍን ልብስ (የሚመረጠው ቀለል ያለ ቀለም ያላቸው) መልበስን ያካትታሉ፣ እና አካላዊ መሰናክሎችን እንደ መስኮት ማያ ገጾች እና የተዘጉ በሮች እና መስኮቶች ያሉ በመጠቀም፤ ዲኢኢቲ፣አይአር3535 ወይም አካርዲን የያዘ ንጥረ ነገር በቆዳ ወይም በልብስ ላይ በማስገባት በምርቱ መለያ ላይ በተሰጡት መመሪያዎች መሠረት ተባይ መከላከያ በመጠቀም። በወባ መከላከያ መረብ ሥር መተኛት አለባቸው ትናንሽ ሕፃናት እና ነፍሰ ጡር ሴቶች በቀን ወይም በማታ መተኛት ካለባቸው ። ከላይ የተገለጹትን መሰረታዊ ጥንቃቄዎች በመከተል ራሳቸውን ከትንኝ ንክሻ መጠበቅ አለባቸው ተጓዦችና በበሽታው በተጠቁ አካባቢዎች የሚኖሩ ሰዎች ። የዚካ ቫይረስ ወሲባዊ ስርጭት መከላከል የኤዲስ ትንኞች በቤቶች፣ በትምህርት ቤቶች እና በሥራ ቦታዎች አካባቢ በሚገኙ አነስተኛ የውኃ ክምችቶች ውስጥ ይራባሉ። እነዚህን የትንኝ ማራቢያ ቦታዎች ማስወገድ አስፈላጊ ነው፣ ይህም የሚከተሉትን ያካትታል፡- የውኃ ማጠራቀሚያ መያዣዎችን መሸፈን፣ በአበባ ማሰሮዎች ውስጥ የቆመ ውኃ ማስወገድ እና ቆሻሻን እና ያገለገሉ ጎማዎችን ማጽዳት። የማህበረሰብ ተነሳሽነት አስፈላጊ ነው የአካባቢው መንግሥት እና የሕዝብ ጤና ፕሮግራሞች የትንኝ ማራቢያ ቦታዎችን መቀነስ ለማገዝ ።,"Protection against mosquito bites during the day and early evening is a key measure to prevent Zika virus infection. Special attention should be given to prevention of mosquito bites among pregnant women, women of reproductive age, and young children. Personal protection measures include wearing clothing (preferably light-coloured) that covers as much of the body as possible; and using physical barriers such as window screens and closed doors and windows; applying insect repellent to skin or clothing that contains DEET, IR3535 or icaridin according to the product label instructions. Young children and pregnant women should sleep under mosquito nets if sleeping during the day or early evening. Travellers and those living in affected areas should take the same basic precautions described above to protect themselves from mosquito bites. Prevention of sexual transmission of Zika virusAedes mosquitoes breed in small collections of water around homes, schools, and work sites. It is important to eliminate these mosquito breeding sites, including: covering water storage containers, removing standing water in flower pots, and cleaning up trash and used tires. Community initiatives are essential to support local government and public health programs to reduce mosquito breeding sites.","Kariya daga cizon sauro da rana da kuma farkon maraice mataki ne mai mahimmanci don rigakafin ƙwayar cutar Zika. Yana da kyau a mayar da hankali sosai wajen bayar da kariya daga cizon sauro a tsakanin mata masu juna biyu, da kuma matan da suka kai matakin haihuwa, da kuma ƙananan yara. Ɗaukar matakin kare kai ya haɗa da sanya tufafi (an fi son mai haske) wanda yake rufe da yawa daga jikinka; da kuma Amfani da shinge na zahiri kamar murfin taga da kuma rufe ƙofofi da tagogi; Shafa maganin sauro a jiki ko sanya kaya da suke ɗauke da DEET, IR3535 ko icaridin kamar yadda sunan kayan ya bayyana. Ƙananan yara da mata masu ciki su kwanta a gidan sauro idan za su yi barci da rana ko yammaci. Matafiya da masu zama a wajen da abun ya shafa su ma su ɗauki irin wannan matakin da aka bayyana a sama domin bai wa kansu kariya daga cizon sauro. Kariya daga yaɗa cutar Zika ta hanyar jima’i daga irin sauro mai virusAedes a ƙananan wuraren ruwa da ke zagaye da gidaje, makarantu, da wuraren aiki. Yana da mahimmanci a kawar da waɗannan wuraren da ke samar da irin wannan sauron, wanda ya haɗa da; rufe mazuban da ake adana ruwa, da cire ruwan da ke maƙale a jikin tukunyar fulawa, da kuma kwashe shara da tayoyin da aka gama amfani da su. Himmar al’umma na da mahimmanci wajen tallafawa shirye-shiryen ƙananan hukumomi da kuma kula da lafiyar al’umma wajen rage wuraren ƙyanƙyasar sauraye.","Kinga dhidi ya kung'atwa na mbu mchana na usiku ni hatua muhimu ya kuzuia maambukizi ya virusi vya Zika. Tahadhari maalum inapaswa kutolewa kwa kuzuia kung'atwa na mbu kwa wanawake wajawazito, wanawake waliyofikia umri wa uzazi na watoto wadogo. Hatua za ulinzi binafsi ni sawa na kuvaa nguo (ikiwezekana za rangi nyeupe) zinazofinika sehemu kubwa ya mwili iwezekanavyo na Kutumia vizuizi vigumu kama vile madirisha ya vioo na milango iliyofungwa na madilisha; Kupaka dawa ya kuua wadudu kwenye ngozi au nguo iliyo na DEET, IR3535 au icaridin kulingana na maagizo ya lebo bidhaa. Watoto wadogo na wajawazito wanapaswa kulala ndani ya chandarua ikiwa wanalala mchana au usiku. Wasafiri na wale wanaoishi katika maeneo yenye mbu wengi, wanapaswa kuchukua tahadhari za msingi zilizoelezwa hapo juu ili kujikinga na kung'atwa mbu. Mbu wa Aedes wanaosababisha virusi vya Zika wanazaliana kwenye maji yaliyotwama karibu na nyumbani, shule na sehemu za kazi. Ni muhimu kuondokana na maeneo haya yanayosababisha mbu kuzaliana, ikiwa ni pamoja na: kufunika vyombo vinavyohifadhi maji, kuondoa maji yaliyotwama kwenye mitungi ya maua na kusafisha takataka na matairi yaliyotumika. Juhudi za jamii ni muhimu kusaidia serikali za mitaa na programu za afya ya umma ili kupunguza maeneo ya kuzaliana kwa mbu.","Dídààbò bo ara kúrò lẹ́nu ẹ̀fọn lọ́sàn-án àti ní ìyálẹ̀ta jẹ́ ìgbésẹ̀ pàtàkì kan láti dènà ìkóràn kòkòrò Zika. Kí àkíyèsí pàtó wà fún ìdènà kúrò jíjẹ ẹ̀fọn láàárín àwọn aláboyún, àwọn ọ̀ṣọ́ọ́rọ́ ọlọ́mọge, àti àwọn ọmọdé. Lára àwọn ìgbésẹ̀ ààbò àdáṣe ni wíwọ aṣọ (tí àwọ̀ rẹ̀ kò tàn yòò ni ó dára jùlọ) tí yóò bo ara dáadáa; àti ṣíṣe àmúlò àwọn ohun ìdènà àfojúrí bíi ìbòjú fèrèsé àti títi àwọn ìlẹ̀kùn àti àwọn fèrèsé pa; ṣíṣe àmúlò ìpara alékòkòrò àbí aṣọ tí ó ní kẹ́míkà DEET, IR3535 àbí icaridin ní ìbámu pẹ̀lú ìtọ́sọ́nà àmì ohun ìṣàmúlò náà. Àwọn ọmọdé àti àwọn aláboyún gbọdọ̀ sùn sí abẹ́ àwọ̀n adènà-ẹ̀fọn bí wọ́n bá ń sùn ní ọ̀sán àbí ní ìyálẹ̀ta. Kí àwọn arìnrìn-àjò àti àwọn olùgbé àwọn agbègbè tí ọ̀rọ̀ kàn gbé àwọn ìgbésẹ̀ ìdènà ìbẹ̀rẹ̀ tí a ṣàlàyé sí òkè bákan náà láti lè dáàbò bo ara wọn kúrò lẹ́nu ẹ̀fọn. Dídènà ìbálòpọ̀ aṣètànká kòkòrò Zika àwọn ẹ̀fọn Aedes níbi àwọn omi adágún kéékéèké ní àyíká àwọn ilé, àwọn ilé-ìwé, àti àwọn àyè iṣẹ́. Ó ṣe pàtàkì láti dínà àyè ìbísí àwọn ẹ̀fọn wọ̀nyìí, bíi: dídé àwọn àgbá omi, yíyọ́ omi kúrò nínú àwọn kòkò òdòdó, àti ṣíṣe àkójọ àwọn ìdọ̀tí àti àwọn táyà àlòkù. Ìgbésẹ̀ àwọn aládùúgbò ṣe pàtàkì láti ran ìjọba ìbílẹ̀ àti àwọn elétò ìlera ìlú lọ́wọ́ láti lè dín àwọn àyè ìbísí àwọn ẹ̀fọn kù.","Ukuvikelwa ukulunywa omiyane emini nakusihlwa kuyisinyathelo esibalulekile sokuvimbela ukutheleleka ngegciwane leZika. Kufanele kunakwe ngokukhethekile ukuvimba ukulunywa omiyane phakathi kwabesifazane abakhulelwe, abesifazane asebengazala, kanye nezingane ezincane. Izinyathelo zokuzivikela zibandakanya ukugqoka izingubo (okungcono ezinemibala ekhanyayo) ezimboza umzimba wonke; futhi ukusebenzisa izithiyo ezibonakalayo njengezikrini zamafasitela kanye nezicabha namafasitela avaliwe; ukufaka umuthi oxosha izinambuzane esikhumbeni noma ezingutsheni eziqukethe iDEET, IR3535 noma i-ickaridin ngokuya ngemiyalelo yelebula lomkhiqizo. Izingane ezincane nabesifazane abakhulelwe kufanele balale ngaphansi kwamanethi omiyane uma belele emini noma ebusuku. Abahambi nalabo abahlala ezindaweni ezithintekile kufanele bathathe izinyathelo zokuphepha ezifanayo ezichazwe ngenhla ukuze bazivikele ekulunyweni omiyane. Ukuvimbela ukudluliselwa kwegciwane leZika ngokocansi Omiyane be-Aedes bazalela emaqoqweni amancane amanzi azungeze amakhaya, izikole kanye nezindawo zokusebenza. Kubalulekile ukuqeda lezi zindawo zokuzalanisa omiyane, okuhlanganisa: ukumboza iziqukathi zokugcina amanzi, ukususa amanzi amile ezimbizeni zezimbali, nokuhlanza udoti namathayi asesebenzile. Imizamo eyenziwa umphakathi ibalulekile ukweseka izinhlelo zikahulumeni wasekhaya kanye nezempilo yomphakathi ukunciphisa izindawo ezizalela kuzo omiyane." +የጤና ባለሥልጣናት የትንኝ ብዛትን እና የበሽታውን ስርጭት ለመቀነስ ላርቪሳይድ እና ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን እንዲጠቀሙ ሊመክሩ ይችላሉ። የቬክተር ቁጥጥር ክዋኔዎች ማዕቀፍ ለዚካ ቫይረስ,Health authorities may also advise use of larvicides and insecticides to reduce mosquito populations and disease spread. Vector control operations framework for Zika virus,Hukumomin lafiya ma za su iya bada shawarar amfani da larvicides da kuma maganin ƙwari don rage yawan sauraye da kuma yaɗuwar cuta. Tsarin ayyukan sarrafa vector don cutar Zika,"pia, mamlaka za afya zinaweza kushauri matumizi ya dawa za kuua mbu na kuua wadudu ili kupunguza idadi ya mbu na kuenea kwa ugonjwa. Mfumo wa usimamizi na udhibiti wa Vector wa virusi vya Zika",Àwọn aláṣẹ ìlera sì tún lè ṣe ìyànjú ìlo oògùn apàdinkòkòrò àti apakòkòrò láti mú àdínkù bá àwọn ẹ̀fọn àti ìtànkálẹ̀ àrùn. Ìlànà iṣẹ́ fún ṣíṣe àkóso aṣègbéká kòkòrò Zika,Iziphathimandla zezempilo zingase futhi zeluleke ukusetshenziswa kwezibulalizinambuzane ukunciphisa inani lomiyane kanye nokusakazeka kwezifo. Uhlaka lwemisebenzi ye-Vector yokulawula igciwane leZika +ደብሊውኤችኦ የካቦ ቬርዴን ከወባ ነፃ መሆኑን አረጋግጧል፣ ወባን ለመከላከል በሚደረገው ትግል ታሪካዊ ክንውን መከሰት በአጠቃላይ 43 ሀገራት እና 1 ግዛቶች ከወባ ነጻ መሆናቸው ተረጋግጧል የዓለም የጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ካቦ ቬርዴን ከወባ ነፃ አገር አድርጎ በማረጋገጥ በዓለም አቀፍ ጤና ረገድ ትልቅ ስኬት አስመዝግቧል። በዚህ ማስታወቂያ፣ ካቦ ቨርዴ ደብሊውኤችኦ ይህንን የምስክር ወረቀት ከሰጣቸው 43 ሀገራት እና 1 ግዛቶች ጋር ተቀላቅሏል። ካቦ ቨርዴ በ 1973 እና 2019 የተረጋገጡትን ሞሪሸስ እና አልጄሪያን በመቀላቀል በደብሊውኤችኦ የተረጋገጠች ሶስተኛ ሀገር ነች። የወባ ሸክም በአፍሪካ አህጉር ከፍተኛው ሲሆን፣ ይህም በ 2021 በግምት 95% ከሚሆኑት የአ��ም የወባ ጉዳዮች እና 96% ተዛማጅ ሞትን ይሸፍናል ። የወባ በሽታን ማስወገድ የምስክር ወረቀት ለካቦ ቨርዴ በብዙ ገፅታዎች ላይ አዎንታዊ እድገትን ያመጣል:: ወባን ለማጥፋት የተገነቡ ስርዓቶች እና አወቃቀሮች የጤና ስርዓቱን ያጠናከሩ ሲሆን እንደ ዴንጊ ትኩሳት ያሉ ሌሎች ትንኞች ተላላፊ በሽታዎችን ለመከላከል ጥቅም ላይ ይውላሉ:: የወባ በሽታ ተላላፊ ያልሆኑ አካባቢዎች ተጓዦች አሁን በአከባቢው የወባ በሽታ ኢንፌክሽኖችን እና የመከላከያ ህክምና እርምጃዎች ሊያስከትሉ የሚችሉትን ችግሮች ሳይፈሩ ወደ ካቦ ቨርዴ ደሴቶች መጓዝ ይችላሉ። ይህም ቱሪዝም 25 በመቶውን ጂዲፒ በሚሸፍንበት ሀገር ብዙ ጎብኝዎችን የመሳብ እና ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ እንቅስቃሴዎችን ለማሳደግ አቅም አለው።,"WHO certifies Cabo Verde as malaria-free, marking a historic milestone in the fight against malaria A total of 43 countries and 1 territory have now been certified as malaria-free The World Health Organization (WHO) has certified Cabo Verde as a malaria-free country, marking a significant achievement in global health. With this announcement, Cabo Verde joins the ranks of 43 countries and 1 territory that WHO has awarded this certification. Cabo Verde is the third country to be certified in the WHO African region, joining Mauritius and Algeria which were certified in 1973 and 2019 respectively. Malaria burden is the highest on the African continent, which accounted for approximately 95% of global malaria cases and 96% of related deaths in 2021. Certification of malaria elimination will drive positive development on many fronts for Cabo Verde. Systems and structures built for malaria elimination have strengthened the health system and will be used to fight other mosquito-borne diseases such as dengue fever. Travellers from non-malaria endemic regions can now travel to the islands of Cabo Verde without fear of local malaria infections and the potential inconvenience of preventive treatment measures. This has the potential to attract more visitors and boost socio-economic activities in a country where tourism accounts for approximately 25 per cent of GDP.","WHO ta tabbatar da Cabo-Verde matsayin wadda ba ta da maleriya wanda ya kafa daɗaɗɗen tarihin yaƙi da cutar maleriya Jimillar ƙasashe 43 da kuma yanki ɗaya a yanzu an tabbatar da su a matsayin wanda ba su da cutar maleriya Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) ta tabbatar da Cabo-Verde a matsayin ƙasar da ba ta da cutar maleriya, wanda ya tabbatar da babban ci gaba a kiwon lafiya na duniya. A tsakanin wannan sanarwar, Cabo-Verde ta shiga cikin jerin ƙasashe 43 da kuma yanki 1 wanda WHO ta b awa wannan shaidar kyautar. Cabo-Verde ita ce kasa ta uku da WHO ta bai wa wannan shaidar a Yankin Afrika, wadda ta bi bayan Mauritius da Algeriya waɗanda aka bai wa wannan shaidar a 1973 da kuma 2019 a jere. Nauyin maleriya ya fi yawa a nahiyar Afrika, wanda yake da 95% na rashin rayuka da ake samu a duniya wanda yake da alaƙa da cutar maleriya a 2021. Shaidar tabbatar da rashin cutar maleriya a Cabo-Verde zai kawo ci gaba mai kyau a yawancin ɓangarorin Cabo-Verde. Hanya da kuma tsarin da aka gina don kawar da cutar maleriya ya ƙarfafa hanyoyin kiwon lafiya kuma za a yi amfani da shi don yaƙi da sauran cututtukan sauro kamar dengue fever. Matafiya daga yankunan da ba su da annobar cutar cizon sauro a yanzu za su iya tafiya tsibrin Cabo-Verde ba tare da tsoron kamuwa da cutar cizon sauro ba da kuma rashin daɗin maganin rigakafi. Wannan zai janyo hankalin masu ziraya kuma ƙara ayyukan tattalin arzikin al’umma a ƙasar da yawon buɗe ido yake ɗauke da kaso 25 na GDP.","WHO ilihidhinisha kuwa Cabo Verde haina malaria, na hivyo kuashiria tukio muhimu la kihistoria katika vita dhidi ya malaria Jumla ya nchi 43 na mpaka 1 zimeshathibitisha kuwa kwa sasa hazina malaria Shirika la Afya Duniani (WHO) limehidhinisha kuwa Cabo Verde haina malaria na hivyo kuashiria mafanikio makubwa katika afya ya dunia. Kwa tangazo hili, Cabo Vere inajiunga na safu ya nchi 43 na mpaka 1 ambalo WHO waliwapa hiki cheti. Cabo Verde ni nchi ya tatu kuthibitishwa katika kanda ya Afrika ya WHO, ikiungana na Mauritius na Algeria ambazo ziliidhinishwa mwaka 1973 na 2019 mtawalia. Hatari ya malaria ni kubwa zaidi katika bara la Afrika, ambalo lilichangia takribani 95% ya vifo vilivyosababishwa na malaria mwaka 2021. Uthibitisho wa kutokomeza malaria utachochea maendeleo chanya katia nyanja nyingi za Cabo verde. Mifumo na miundo iliyojengwa kwa ajiri ya kutokomeza malaria imeimarisha mfumo wa afya na itatumika kupambana na magonjwa mengine yanayoenezwa na mbu kama vile homa ya dengue. Wasafiri kutoka maeneo yasiyo na malaria, sasa wanaweza kusafiri hadi visiwa vya Cabo Verde bila hofu ya maambukizi ya malaria ya ndani na usumbufu wa hatua za kuzuia maambukizi na kupata matibabu. Hii inaweza kuvutia wageni zaidi na kukuza shughuli za kijamii na uchumi katika nchi ambayo utalii unachukua takribani 20% ya pato la taifa.","Àjọ WHO ṣe ìwé ẹ̀rí pé Cabo Verde ti kúrò lọ́wọ́ ibà, èyí tí ó ń ṣe àmì àṣeyọrí onípa nínú ìjà tako ibà Àpapọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè 43 àti agbègbè 1 ni wọ́n ti ṣe ẹ̀rí pé wọn ò ní ibà mọ́. Àjọ Elétò Ìlera ní Àgbáyé (WHO) ti ṣe ẹ̀rí pé Cabo Verde ti di orílẹ̀-èdè tí kò ní àrùn ibà mọ́, èyí tí ó ń ṣe àmì àṣeyọrí pàtàkì ní ètò ìlera ní àgbáyé. Pẹ̀lú ìkéde yìí, Cabo Verde ti darapọ̀ mọ́ ààtò àwọn orílẹ̀-èdè 43 àti agbègbè 1 tí WHO ti fi ìwé ẹ̀rí yìí dá lọ́lá. Cabo Verde jẹ́ orílẹ̀-èdè kẹta tí ẹkùn WHO ní ilẹ̀ Africa yóò ṣe ẹ̀rí bẹ́ẹ̀ fún, ní ìdàpọ̀ pẹ̀lú Mauritius àti Angola tí wọ́n ti gba ẹ̀rí náà ní ọdún 1973 àti ọdún 2019 ní àtẹ̀léra. Ọrùn ilẹ̀ Adúláwọ̀ ni ọ̀ràn ibà ti pọ̀ sí jùlọ, tí ó fẹ́rẹ̀ tó ìdá 95% àwọn ọ̀ràn ibà ní àgbáyé ti ń wá láti ibẹ̀ tí ìdá 96% àwọn ikú tí ó jẹmọ́ ibà sì wá láti ibẹ̀ bákan náà ní ọdún 2021. Ìwé ẹ̀rí ìmúkúrò àrùn ibà yóò ṣe ìgbélárugẹ ìdàgbàsókè dáadáa fún ọ̀pọ̀ àwọn nǹkan fún Cabo Verde. Àwọn ètò àti àgbékalẹ̀ tí wọ́n ṣẹ̀dá fún ìmúkúrò àrùn ibà ti ṣe ìrólágbára fún ètò ìlera tí yóò sì jẹ́ lílò láti kojú àwọn àìsàn tí ẹ̀fọn ń ṣe ìtànká wọn bíi ibà wóogunwóogun. Àwọn arìnrìn-àjò láti àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti ja àjàbọ́ kúrò lọ́wọ́ àrùn ibà lè máa rin ìrìn-àjò lọ sí àwọn erékùṣù Cabo Verde báyìí láì sí ìbẹ̀rù àwọn àkóràn ibà ìbílẹ̀ àti ìnira tí ó lè jẹyọ látààrí àwọn ìgbésẹ̀ ìtọ́jú ìdènà àkóràn. Èyí ní agbára láti fa àwọn àlejò mọ́ra síi tí yóò sì ṣe ìgbélárugẹ fún àwọn ìṣe àwùjọ ajẹmọ́rọ̀-ajé ní orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ pé ìgbàlejò àwọn aláfẹ́ ti ń mú ìdá 25 nínú ọgọ́ọ̀rún GDP wọlé fún wọn.","I-WHO iqinisekisa iCabo Verde njengengenawo engenawo umalaleveva, okuyingqophamlando ekulweni nomalaleveva Amazwe angama-43 kanye nendawo eyodwa manje sekugunyazwe ukuthi azinawo umalaleveva Inhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) iqinisekise iCabo Verde njengezwe elingenawo umalaleveva, okuphawula impumelelo ebalulekile kwezempilo yomhlaba wonke. Ngalesi simemezelo, iCabo Verde ijoyina amazwe angama-43 kanye nendawo eyodwa iWHO enikeze lesi sitifiketi. I-Cabo Verde iyizwe lesithathu ukuthi linikezwe isitifiketi esifundeni seWHO sase-Afrika, lijoyine iMauritius ne-Algeria ezigunyazwe ngo-1973 nangowezi-2019 ngokulandelana kwazo. Umthwalo kamalaleveva uphakeme kakhulu ezwenikazi lase-Afrika, elilinganiselwe cishe ku-95% wabantu abanesifo sikamalaleveva emhlabeni wonke kanye nama-96% okufa okuhlobene nalokhu ngowezi-2021. Ukuqinisekiswa kokuqedwa kukamalaleveva kuzothuthukisa intuthuko enhle emikhakheni eminingi yeCabo Verde. Izinhlelo nezakhiwo ezakhelwe ukuqeda umalaleveva ziqinise uhlelo lwezempilo futhi zizosetshenziselwa ukulwa nezinye izifo ezithwalwa omiyane njengomkhuhlane wodenga. Abahambi abavela ezindaweni ezingenazo umalaleveva sebengakwazi ukuya eziqhingini zaseCabo Verde ngaphandle kokwesaba izifo zasendaweni zikamalaleveva kanye nokuphazamiseka okungenzeka kwezinyathelo zokwelapha zokuvimbela. Lokhu kunamandla okuheha izivakashi eziningi kanye nokuthuthukisa imisebenzi yezenhlalo-mnotho ezweni lapho ezokuvakasha zenza cishe amaphesenti angama-25 eGDP." +"""የካቦ ቨርዴ መንግስት እና ህዝብ ወባን ለማጥፋት ላደረጉት የማይናወጥ ቁርጠኝነት እና የመቋቋም ችሎታ ሰላምታ አቀርባለሁ"" ሲሉ የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""የደብሊውኤችኦ የምስክር ወረቀት ካቦ ቨርዴ ከወባ ነጻ መሆኗ የስትራቴጂክ የህዝብ ጤና እቅድ፣ ትብብር እና ዘላቂ ጥረት ጤናን ለመጠበቅ እና ለማስፋፋት ያለውን ሃይል የሚያሳይ ነው። የካቦ ቨርዴ ስኬት በዓለም አቀፍ ደረጃ የወባ በሽታን ለመከላከል በተደረገው ትግል ውስጥ የመጨረሻው ነው፣ እና አሁን ባሉት መሳሪያዎች እና አዳዲስ ክትባቶችን ጨምሮ ፣ ከወባ የፀዳ አለምን ለማለም እንደምንችል ተስፋ ይሰጠናል ።"" የወባ መጥፋት የምስክር ወረቀት በአንድ ሀገር ከወባ ነጻ መሆኗ በደብሊውኤችኦ ይፋዊ እውቅና ነው። የእውቅና ማረጋገጫው የሚሰጠው፣ አንድ ሀገር - ���አኖፌሌስ ትንኞች የሚተላለፈው የወባ ሰንሰለት ቢያንስ ላለፉት ሶስት ተከታታይ አመታት በሀገር አቀፍ ደረጃ መቋረጡን ጠንካራና አስተማማኝ ማስረጃዎችን በማሳየት ነው። አንድ አገር እንደገና ስርጭትን ለመከላከል የሚያስችል አቅም ማሳየት አለባት። ከወባ ነጻ የሆነች ሀገር መሆኗ የምስክር ወረቀቱ ትልቅ ተፅእኖ አለው፣ እና እዚህ ደረጃ ላይ ለመድረስ ረጅም ጊዜ ፈጅቷል። ከአገሪቱ ውጫዊ ገጽታ አንፃር ፣ ይህ ለቱሪዝምም ሆነ ለሌሎች ሁሉ በጣም ጥሩ ነው። ካቦ ቨርዴ በጤና ስርዓቱ ውስጥ ያሸነፈው ፈተና እውቅና እየተሰጠው ነው፣” ሲሉ የካቦ ቨርዴ ጠቅላይ ሚኒስትር፣ ኡሊስ ኮርሪያ ኢ ሲልቫ ተናግረዋል። በማዕከላዊ አትላንቲክ ውቅያኖስ ውስጥ የሚገኙ 10 ደሴቶች ያሉት፣ ካቦ ቨርዴ፣ ከፍተኛ የወባ ተግዳሮቶች አጋጥመውታል።","“I salute the government and people of Cabo Verde for their unwavering commitment and resilience in their journey to eliminating malaria,” said WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. “WHO’s certification of Cabo Verde being malaria-free is testament to the power of strategic public health planning, collaboration, and sustained effort to protect and promote health. Cabo Verde's success is the latest in the global fight against malaria, and gives us hope that with existing tools, as well as new ones including vaccines, we can dare to dream of a malaria-free world.” Certification of malaria elimination is the official recognition by WHO of a country’s malaria-free status. The certification is granted when a country has shown – with rigorous, credible evidence – that the chain of indigenous malaria transmission by Anopheles mosquitoes has been interrupted nationwide for at least the past three consecutive years. A country must also demonstrate the capacity to prevent the re-establishment of transmission.“ The certification as a malaria-free country has a huge impact, and it's taken a long time to get to this point. In terms of the country's external image, this is very good, both for tourism and for everyone else. The challenge that Cabo Verde has overcome in the health system is being recognised”, said the Cabo Verde´s Prime Minister, Ulisses Correia e Silva. Cabo Verde, an archipelago of 10 islands in the Central Atlantic Ocean, has faced significant malaria challenges.","An yabawa gwamnati da mutanen ƙasar Cabo-Verde wajen ƙwazonsu da gudummawa mara yankewa a wannan tafiyar ta kawar da maleriya, in ji Darakta Janar na WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. Shaidar tabbatar da Cabo-Verde da WHO ta yi a matsayin wadda ba ta da maleriya shaida ce ta karfin dabarun tsarin kula da lafiya, hadin kai da tabbatar da ƙoƙari wajen karewa da ci gaban lafiya. Nasarar Cabo-Verde ita ce sabuwa a yaƙi da cutar maleriya na duniya, kuma ya ba mu fata cewar da kayan aikin da muke da su, da kuma sababbin wanda suka haɗa da alluran riga kafi, za mu iya yin mafarkin samun duniya da babu cutar cizon sauro a cikinta. Bayar da shaidar kawar da cutar cizon sauro ita ce shaida ta musamman daga WHO izuwa matakin kasancewar ƙasa ba ta da cutar cizon sauro. Ana bada shaidar ne idan ya kasance ƙasa ta nuna shaida cikakkiya cewar hanyoyin yada cutar cizon sauro daga Anopheles mosquitoes sun katse a gaba ɗayan kasa a kalla shekaru uku da suka gabata. Kuma dole ne ƙasar ta tabbatar ta ƙarfin hana sake dawowar hanyoyin yaɗuwar cutar. Shaidar tabbatarwar rashin cutar cizon sauro yana da matukar tasiri, kuma yana ɗaukar lokaci mai tsaho kafin yazo wannan gabar. Abun da ya shafi martabar ƙasar na waje, abu ne mai kyau, ga duk masu yawan buɗe ido da kuma kowa ma. Matsalar da Cabo-Varde suka magance abu ne da aka lura da shi, in ji Fira Ministan Cabo-Vaerde, Ulisses Correia e Silva. Cabo-Verde, mai tsarin gine-gine na tsibarai 10 a Tsakiyar Tekun Altanta, sun fuskanci babbar matsalar cutar cizon sauro.","Ninaipongeza serikali na watu wa Cabo Verde kwa ustahimilivu na kujitolea bila kuyumba katika safari yao ya kutokomeza ugonjwa wa malaria"", alisema Mkurugenzi mkuu wa WHO, DK. Tedros Adhanom Ghebreyesus. Uthibitisho wa WHO kuwa Cabo Verde haina malaria, unathibitisha uwezo wa kupanga mikakati ya afya ya umma, ushirikiano na juhudi endelevu za kulinda na kukuza afya. Mafanikio ya Cabo Vere ni ya hivi karibuni katika vita vya kimataifa dhidi ya malaria na yanaleta matumaini ya kutumia vifaa vilivyopo pamoja na vipya, zikiwemo chanjo, tunaweza kuthubutu kuwa na malengo ya kujenga dunia isiyo na malaria Uthibitisho wa kutokomeza malaria ni utambuzi rasimi wa WHO wa hali ya nchi kutokuwa na malaria. Uthibitisho huo unatolewa wakati ambapo nchi inapoonyesha ushahidi thabiti wa kuaminika kuwa mololongo wa maambukizi ya malaria unaosababisha na mbu wa aina ya Anophelesi umezuiliwa nchini kote kwa angalau miaka mitatu. Nchi lazima ionyeshe uwezo wa kuzuia uanzishaji mpya wa maambukizi Uidhinishaji wa nchi kutokuwa na maambukizi ya malaria una athari kubwa, na umechukua muda mrefu kufikia hatua hii. Kwa upande wa sura ya nje ya nchi, hii ni nzuri sana, kwa utalii na kwa kila mtu mwingine. Changamoto ambayo Cabo Verde wameishinda katika mfumo wa afya inatambuliwa"", alisema waziri mkuu wa afya wa Cabo Verde, Ulisses Carreia e Silva. Cabo Verde ni nchi yenye muunganiko wa visiwa 10 katika bahari ya Atlantiki ya kati, nchi hiyo ilikabiliwa na changamoto kubwa ya maambukizi ya malaria.","""Mo kí ìjọba àti àwọn èèyàn Cabo Verde fún ìfarajìn àti ìdúró ṣinṣin láì yẹsẹ̀ nínú ìrìn-àjò wọn láti paná àrùn ibà,"" Olùdarí Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ̀rọ̀. ""Ìṣẹ̀rí Cabo Verde ti WHO ṣe pé ó ti di ìlú tí kò ní àrùn ibà mọ́ jẹ́ ẹ̀rí sí agbára ìṣètò ìlera gbogboogbò pẹ̀lú ọgbọ́n, ìfọwọ́sowọ́pọ̀, àti akitiyan alálòpẹ́ láti dáàbò bo àti láti ṣe ìgbélárugẹ ìlera. Àṣeyọrí Cabo Verde jẹ tuntun nínú ìjà láti kojú àrùn ibà ní àgbáyé, tí ó sì ń fún wa ní ìrètí pé pẹ̀lú àwọn irinṣẹ́ tí wọ́n wà nílẹ̀, àti àwọn tuntun pẹ̀lú àwọn àjẹsára, a lè fọwọ́ sọ̀yà àlá ayé tí kò sí àrùn ibà."" Ìjẹ́rìísí ìmúkúrò àrùn ibà jẹ́ ìdámọ̀ aláṣẹ ti WHO pé orílẹ̀-èdè kan ti bọ́ lọ́wọ́ àrùn ibà. Wọ́n ń fún wọn ní ìwé ẹ̀rí náà nígbà tí orílẹ̀-èdè kan bá ti ṣe àfihàn – pẹ̀lú ẹ̀rí tí ó múná dóko, tí ó sì ṣe é gbàgbọ́ – pé ìṣàn ìkóràn àrùn ibà ìbílẹ̀ tí àwọn ẹ̀fọn Ànófílì ń ṣe ti di dídí lọ́wọ́ jákèjádò orílẹ̀-èdè náà fún ó kéré jùlọ àtẹ̀léra ọdún mẹ́ta tí ó kọjá sẹ́yìn. Orílẹ̀-èdè náà tún gbọdọ̀ ṣe àfihàn ìkápá láti dènà de àtúnkọ́ ọ̀nà ìkóràn."" Ìwé ẹ̀rí fún jíjẹ́ orílẹ̀-èdè tí kò ní àrùn ibà mọ́ ní ipa ńlá, tí ó sì ti lo ìgbà pípẹ́ kí ó tó dé ọ̀gangan yìí. Fún ìwòye orílẹ̀-èdè láti ìta, èyí dára lọ́pọ̀lọpọ̀, àti fún ìgbàlejò aláfẹ́ àti fún àwọn èèyàn mìíràn. Ìpènijà tí Cabo Verde ti borí ní ètò ìlera ni wọ́n ń ṣàfihàn,"" Olórí Orílẹ̀-èdè Cabo Verde, Ulisses Correia e Silva fèsì. Cabo Verde, àgbájọ àwọn erékùsù 10 ní Central Atlantic Ocean, ti kojú àwọn ìpènijà àrùn ibà ńlá.","""Ngithulela isigqoko uhulumeni nabantu baseCabo Verde ngokuzibophezela kwabo okungantengantengi kanye nokuqina ohambweni lwabo lokuqeda umalaleveva,"" kusho uMqondisi-Jikelele weWHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Isitifiketi seWHO sokuthi iCabo Verde ayinawo umalaleveva kuwubufakazi bamandla okuhlela ezempilo yomphakathi, ukubambisana, kanye nomzamo oqhubekayo wokuvikela nokukhuthaza impilo. Impumelelo yeCabo Verde ingeyakamuva empini yomhlaba wonke yokulwa nomalaleveva, futhi isinika ithemba lokuthi ngamathuluzi akhona, kanye namasha okuhlanganisa nemithi yokugoma, singalokotha siphuphe umhlaba ongenamalaleveva.” Ukuqinisekiswa kokuqedwa kukamalaleveva kuwukuqashelwa okusemthethweni yiWHO kwesimo sezwe sokungabi nawo umalaleveva. Lesi sitifiketi sinikezwa lapho izwe selibonise - ngobufakazi obuqinile, obuthembekile - ukuthi uchungechunge lokusakazeka kukamalaleveva omiyane be-Anopheles luphazamisekile ezweni lonke okungenani iminyaka emithathu ilandelana. Izwe kumele futhi likhombise amandla okuvimbela ukusungulwa kabusha kokutheleleka. "" Ukunikezwa isitifiketi njengezwe elingenawo umalaleveva kunomthelela omkhulu, futhi kuthathe isikhathi eside ukufika kuleli qophelo. Ngokwesithombe sangaphandle sezwe, lokhu kuhle kakhulu, kwezokuvakasha kanye nakuwo wonke umuntu. Inselelo enqotshwe yiCabo Verde ohlelweni lwezempilo iyabonakala,” kusho uNdunankulu waseCabo Verde, u-Ulisses Correia e Silva. I-Cabo Verde, iqoqo leziqhingi ezingu-10 eCentral Atlantic Ocean, ibhekane nezinselele ezinkulu zikamalaleveva." +"ከ1950ዎቹ በፊት፣ ሁሉም ደሴቶች በወባ ተጠቅተዋል። የታለሙ ጣልቃ ገብነቶች እስኪተገበሩ ድረስ ብዙ ሕዝብ በሚኖርባቸው አካባቢዎች ከባድ ወረርሽኞች በየጊዜው ይከሰቱ ነበር። ሀገሪቱ በፀረ-ተባይ መድሐኒት ርጭት ዒላማው በመጠቀም፣ ሁለት ጊዜ ወባን አስወግዳለች፡ በ1967 እና 1983 ዓ.ም። ይሁን እንጂ በቫይረሱ ተላላፊ ተህዋስያን ላይ ቊጥጥር አለማድረጉ በሽታው እንደገና እንዲከሰት ምክንያት ሆኗል። በ 1980 ዎቹ መገባደጃ ላይ፣ ካለፈው የወባ በሽታ ከፍተኛ መጠን ጀምሮ በካቦ ቨርዴ ውስጥ የወባ በሽታ በሁለት ደሴቶች ብቻ ተወስኖ ቆይቷል-ሳንቲያጎ እና ቦዋ ቪስታ�� አሁን ሁለቱም ከ 2017 ጀምሮ ከወባ በሽታ ነጻ ሆነዋል. የካቦ ቨርዴ ስኬት ለአፍሪካ ክልል እና ከዚያ ባሻገር የተስፋ ብርሃን ነው። በጠንካራ የፖለቲካ ፍላጎት፣ ውጤታማ ፖሊሲዎች፣ የማህበረሰብ ተሳትፎ እና ዘርፈ ብዙ ትብብር ወባን ማስወገድ ሊሳካ የሚችል ግብ መሆኑን ያሳያል፣ "" ሲሉ የደብሊውኤችኦ የአፍሪካ ቀጣና ዳይሬክተር፣ ዶክተር ማትሺዲሶ ሞኢቲ ተናግረዋል። "" በካቦ ቨርዴ ይህ አስደናቂ ውጤት መገኘቱ ሌሎች ሃገራትም አበረታች ምሳሌ ነው።"" የካቦ ቨርዴ ወባን ለማጥፋት ያደረገው ጉዞ ረጅም ጊዜ ያስቆጠረ እና ይህን አላማ በ2007 በብሄራዊ የጤና ፖሊሲው ውስጥ በማካተት ማበረታቻ አግኝቷል። ከ 2009 እስከ 2013 ያለው ስልታዊ የወባ እቅድ ለስኬት መሰረት ጥሏል፣ይህም በተስፋፋው ምርመራ፣ ቀደምት እና ውጤታማ ህክምና፣ እና ሁሉንም ጉዳዮች ሪፖርት በማድረግ እና በመመርመር ላይ ያተኮረ ነው::","Before the 1950s, all islands were affected by malaria. Severe epidemics were regular occurrences in the most densely populated areas until targeted interventions were implemented. Through the targeted use of insecticide spraying, the country eliminated malaria twice: in 1967 and 1983. However, subsequent lapses in vector control led to a return of the disease. Since the last peak of malaria cases in the late 1980s, malaria in Cabo Verde has been confined to two islands: Santiago and Boa Vista, which have now both been malaria-free since 2017. “Cabo Verde’s achievement is a beacon of hope for the African Region and beyond. It demonstrates that with strong political will, effective policies, community engagement and multisectoral collaboration, malaria elimination is an achievable goal,” said Dr Matshidiso Moeti, WHO Regional Director for Africa. “The attainment of this milestone by Cabo Verde is an inspiring example for other nations to follow.” Cabo Verde's journey to malaria elimination has been long and received a boost with the inclusion of this objective in its national health policy in 2007. A strategic malaria plan from 2009 to 2013 laid the groundwork for success, focusing on expanded diagnosis, early and effective treatment, and the reporting and investigating all cases.","Kafin 1950s, dukkan tsibirai sun fuskanci cutar cizon sauro. Ana yawan samun annobar a wajen da yake da mutane da yawa har sai da aka ɗauki matakai a inda ya kamata. Ta hanyar amfani da maganin feshin ƙwari, ƙasar ta kawar da cutar cizon sauro har sau biyu: a 1967 da kuma 1983. Duk da haka, matsaloli wajen lura macen sauro mai ɗauke da cutar ya janyo sake dawowar cutar. Tun ƙarshen tashin cutar a ƙarshen shekarar 1980, an tsare cutar cizon sauro a a tsibirai guda biyu: Santiago da Bao Vista, wanda ya yanzu sun zamanto ba su da cutar cizon sauro tun 2017. Nasarar Cabo-Verde kyakkyawan fata ne ga nahiyar Afrika da fiye. Ya nuna cewar tare da karfin iyawar siyasa, tsare-tsare masu amfani, da kuma himmar al’umma da hadin guiwar gamayyar hukumomi, za a iya samun nasarar kawar da cutar cizon sauro , in ji Daraktan Yankin Afrika na WHO Dr Matshidiso Moeti. Samun wannan nasarar ta Cabo-Verde misaline dake bawa sauran ƙasashe karfin guiwar su biyo baya. Tafiyar Cabo-Verde na kawar da cutar cizon sauro abu ne da ya jima kuma ya samu cigaba tare da sanya waɗannan manufar a tsarinta na kiwon lafiya na kasa a 2007. Dabarun tsari game da cutar cizon sauro a 2009 da 2013 shine ya samar da tushen nasarar, inda aka maida hankali ga faɗaɗa binciken cutar, bayarda magani mai kyau kuma da wuri, da kuma bayar da rahoto tare da binciken samun cutar.","Kabla ya miaka ya 1950, visiwa vyote viliathiriwa na malaria. Milipuko mikali ilikuwa ikitokea mara kwa mara katika maeneo yenye watu wengi zaidi hadi hatua zilizolengwa zilipotekelezwa. Kupitia matumizi yaliyolengwa ya kunyunyuzia dawa, nchi iliondoa malaria mara mbili: mwaka 1967 na 1983. Lakini, upungufu wa uthibiti wa Vekta ulipotokea ulisababisha kurudi kwa ugonjwa huo. Tangu kilele cha mwisho cha matukio ya malaria mwishoni mwa miaka ya 1980, malaria ilikuwa katika visiwa viwili pekee huko Cabo Vere: Santiago na Boa Vista, ambavyo kwa sasa havina malaria tangu 2017. Mafanikio ya Cabo Verde ni mwanga wa matumaini kwa kanda ya Afrika na kwingineko. ""Inaonyesha kuwa kwa nia thabiti ya kisiasa, sera bora, ushirikishwaji wa jamii na ushirikiano wa sekta mbalimbali katika kutokomeza malaria ni lengo linaloweza kufikiwa"", alisema Dk. Matshidisa Moeti, Mkurugenzi wa WHO kanda ya Afrika. kwa Cabo Verde kufikia hatua hii muhimu, ni mfano wa kuigwa na mataifa mengine Safari ya Cabo Verde kutokomeza malaria ilikuwa ndefu na yenye misukosuko katika kujumuisha lengo hili kwenye sera yake ya afya ya kitaifa mwaka 2007. Mpango mkakati wa malaria kutoka mwaka 2009 hadi 2013 uliweka msingi wa mafanikio, ulilenga utambuzi mpana, matibabu ya mapema na madhubuti, kutoa taaria na kuchunguza visa vyote.","Ṣáájú àwọn ọdún 1950, gbogbo àwọn erékùsù náà ni àrùn ibà pa lára. Àwọn àjàkálẹ̀ tí wọ́n rorò jẹ́ ìṣẹ̀lẹ̀ tí wọ́n ń ṣẹ̀ lemọ́lemọ́ ní àwọn agbègbè tí ọ̀pọ̀ àwọn èèyàn wà àfi ìgbà tí àwọn ìdásí aláfojúsùn ń jẹ́ ṣíṣe. Látààrí fínfín apakòkòrò sí àwọn àyè àfojúsùn, orílẹ̀-èdè náà paná àrùn ibà lẹ́ẹ̀mejì ; ní ọdún 1967 àti ọdún 1983. Sùgbọ́n, àwọn ìfàsẹ́yìn tí wọ́n padà ṣẹlẹ̀ lẹ́yìnwá nínú ètò ìṣàkóso àwọn aṣàkóran ni ó mú kí àrùn náà padà wá. Láti ìgbà tí ọ̀ràn àrùn ibà ti dé góńgó ní ìparí àwọn ọdún 1980, àwọn erékùsù méjì ni àrùn ibà há sí: Santiago àti Boa Vista, tí àwọn náà sì ti bọ́ lọ́wọ́ àrùn ibà láti ọdún 2017. ""Àṣeyọrí Cabo Verde jẹ́ ìtànsán ìrètí fún Ẹkùn ilẹ̀ Africa àti jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ó ń ṣàfihàn pé pẹ̀lú ìfẹ́ ìṣèlú tí ó nípọn, àwọn òfin tí wọ́n múná dóko, ìkópa àwùjọ àti ìfọwọ́sowọ́pọ̀ ọ̀pọ̀ ẹ̀ka, àti paná àrùn ibà jẹ́ àfojúsùn tí ó ṣeéṣe,"" Dr Matshidiso Moeti, Olùdarí WHO fún Ẹkùn ilẹ̀ Africa. ""Ìmúṣẹ àṣeyọrí tí Cabo Verde ṣe yìí jẹ́ àpẹẹrẹ oníkóríyá fún àwọn orílẹ̀-èdè mìíràn láti tẹ̀lé."" Ìrìn-àjò Cabo Verde láti paná àrùn ibà ti gùn gan tí ó sì ti gba ìgbélárugẹ pẹ̀lú ìmúbọnú ibi afẹ́dé yìí nínú òfin ìlera ní orílẹ̀ rẹ̀ ní ọdún 2007. Ètò onílànà láti ọdún 2009 sí ọdún 2013 ti fi ìpìlẹ̀ sílẹ̀ fún àṣeyọrí, pẹ̀lú àfojúsùn lórí ìdámọ̀ àìsàn fífẹjú, ìtọ́jú ní kùtùkùtù tí ó sì múná dóko, àti ìjábọ̀ pẹ̀lú ìṣèwádìí gbogbo ọ̀ràn.","Ngaphambi kwawo-1950, zonke iziqhingi zazihlaselwe umalaleveva. Izifo eziwumshayabhuqe ezinzima zazivame ukwenzeka ezindaweni eziminyene kakhulu kwaze kwaqaliswa ukungenelela okuhlosiwe. Ukufuthwa kwezibulalizinambuzane ngokuhlosiwe, izwe lawuqeda kabili umalaleveva: ngo-1967 nango-1983. Kodwa-ke, ukwehluleka okwalandela ekulawuleni ama-vector kwaholela ekubuyeni kwesifo. Selokhu kwaba nenani eliphakeme lokugcina lezigameko zikamalaleveva ngasekupheleni kweminyaka yawo-1980, umalaleveva eCabo Verde uvalelwe eziqhingini ezimbili: iSantiago neBoa Vista, manje zombili ezingenamalaleveva kusukela ngo-2017. “Impumelelo yeCabo Verde iyisibani sethemba esiFundeni sase-Afrika nangale kwayo. Kukhombisa ukuthi ngentando yezepolitiki enamandla, izinqubomgomo ezisebenzayo, ukusebenzelana komphakathi nokusebenzisana kwezinhlaka eziningi, ukuqedwa kukamalaleveva kuwumgomo ongafezwa,” kusho uDkt Matshidiso Moeti, uMqondisi we-WHO esifundeni sase-Afrika. ""Ukuzuzwa kwalesi siqephu esiyingqophamlando yiCabo Verde kuyisibonelo esikhuthazayo okufanele silandelwe ezinye izizwe."" Uhambo lweCabo Verde lokuqeda umalaleveva selulude futhi lwathola umfutho ngokufakwa kwale nhloso kunqubomgomo kazwelonke yezempilo ngowezi-2007. Isu elihle likamalaleveva kusukela ngowezi-2009 kuya ku-2013 labeka isisekelo sempumelelo, ligxile ekuxilongweni okwandisiwe, ukwelashwa kusenesikhathi nangempumelelo, kanye nokubika nokuphenya zonke izimo." +ከዋናው አፍሪካ ወደ ሀገር የሚገቡ ጉዳዮችን ለመግታት ፣ ምርመራ እና ህክምና ለአለም አቀፍ ተጓዦች እና ስደተኞች በነጻ ተሰጥቷል። በ 2017 ሀገሪቱ ወረርሽኝ ወደ ዕድል ቀይራለች። ካቦ ቨርዴ ችግሮችን በመለየት ማሻሻያ አድርጓል፣ ይህም ለሶስት ተከታታይ አመታት ወደ ዜሮ የሚሄድ አገር በቀል ጉዳዮችን አስከትሏል። እየተካሄደ ባለው የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅት ሀገሪቱ እድገትን ጠብቃለች፤ የተላላፊ ተህዋስያን ቁጥጥርን እና የወባ ምርመራን ጥራት እና ዘላቂነት ለማሻሻል፣ የወባ ክትትልን ማጠናከር -በተለይ ወደቦች፣ አየር ማረፊያዎች፣ በዋና ከተማው እና ለወባ ዳግም መከሰት ተጋላጭ በሆኑ አካባቢዎች ላይ ያተኮረ ነበር። በጤና ጥበቃ ሚኒስቴር እና በተለያዩ የመንግስት ክፍሎች መካከል በአካባቢ፣ በግብርና፣ በትራንስፖርት፣ በቱሪዝም እና በሌሎችም ላይ ያተኮረ ትብብር ለካቦ ቨርዴ ስኬት ትልቅ ሚና ተጫውቷል። በጠቅላይ ሚኒስትሩ የሚመራው የሚኒስትሮች ተላላፊ ተህዋስያን ቁጥጥር ኮሚሽን የመጥፋት ቁልፍ ነበር። የትብብር ጥረት እና የማህበረሰብ አቀፍ ድርጅቶች እና ኤንጂኦዎች ቁርጠኝነት ��ሕዝብ ጤና ሁሉን አቀፍ አቀራረብ አስፈላጊነት ያሳያሉ። ካቦ ቨርዴ ይህን ታላቅ ስኬት ሲያከብር፣ የአለም ማህበረሰብ መሪዎቹን፣ የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎችን እና ዜጎቹን ወባን ለማጥፋት እና ለሁሉም ጤናማ የወደፊት ህይወት ለመፍጠር ላደረጉት ቁርጠኝነት ያመሰግናል። ለአርታዒው ማስታወሻ፡ ከ ደብሊውኤችኦ ወባ ነጻ የሆነ የምስክር ወረቀት ከወባ ነፃ የሆነ የምስክር ወረቀት ለመስጠት የመጨረሻው ውሳኔ የሚወሰነው በደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ነው ፣ ይህም በገለልተኛ የቴክኒክ አማካሪ ቡድን በወባ መወገድ እና ማረጋገጫ ላይ ባቀረበው ሀሳብ መሠረት ነው።,"To stem the tide of imported cases from mainland Africa, diagnosis and treatment were provided free of charge to international travellers and migrants. In 2017 the country turned an outbreak into an opportunity. Cabo Verde identified problems and made improvements, leading to zero indigenous cases for three consecutive years. During the ongoing COVID-19 pandemic, the country safeguarded progress; efforts focused on improving the quality and sustainability of vector control and malaria diagnosis, strengthening malaria surveillance - especially at ports, airports, in the capital city and areas with a risk of malaria re-establishment. Collaboration between the Ministry of Health and various government departments focused on the environment, agriculture, transportation, tourism, and more, played a pivotal role in Cabo Verde's success. The inter-ministerial commission for vector control, chaired by the Prime Minister was key to elimination. The collaborative effort and the commitment of community-based organizations and NGOs demonstrate the importance of a holistic approach to public health. As Cabo Verde celebrates this monumental achievement, the global community commends its leaders, healthcare professionals, and citizens for their dedication to eliminating malaria and creating a healthier future for all. Note to the editor: WHO malaria-free certification The final decision on awarding a malaria-free certification rests with the WHO Director-General, based on a recommendation by the independent Technical Advisory Group on Malaria Elimination and Certification.","Domin katse shigo da cutar daga mainland Afrika, ana yin gwaji da kuma bada maganin cutar kyauta ga matafiya daga ƙasashen duniya da kuma ‘yan gudun hijira. A 2017 ƙasar ta juyar da annobar izuwa wata dama. Cabo-Verde sun gano matsaloli kuma suka samu cigaba, inda ya kasance babu cutar ko ɗaya a cikin al’ummar har tsawon shekaru uku a jere. A lokacin annonbar COVID-19, ƙasar ta tabbatar da ci gaba; himma wajen ci gaban inganci da kuma tabbatar da kula da sauro mai ɗauke da cutar da kuma binciken cutar cizon sauro, wanda ya ƙarfafa lura da ciwon cizon sauro musamman a wajen wasan motsa jiki, tasahr jirgin sama, a cikin birnin tarayya da kuma wuraren da suke da haɗarin sake samun bullar cutar cizon sauro. Hadin guiwa tsakanin Hukumar Lafiya da kuma wasu ɓangarorin gwamnati da suka mai da hankali ne a kan mahalli, noma, sifiri, buɗe ido, da sauransu, ya taka mahimmiyar rawa ga nasarar Cabo-Verde. Inter ministerial commission domin kula da sauro mai ɗauke da cuta, wanda fira minister yake jagoranta ita ce mafi mahimmanci wajen kawar da cutar. Himmar haɗin guiwar da kuma ƙwazon hukumomin cikin al’umma da kuma NGOs sun nuna mahimmancin haɗin kai wajen ɗaukar mataki mai kyau ga kiwon lafiyar al’umma. A yayin da Cabo Verde suke murnar wannan nasarar, al’umma duniya suna jin jinawa shugabanninsu, ƙwararrun masu bada kiwon lafiya, da kuma al’ummar dangane da sadaukarwar su wajen kawar da cutar cizon sauro da kuma samar da gaba mai cike da lafiya ga kowa. Bayani ga edita: shaidar tabbatarda rashin cutar cizon sauro ta WHO. Hukunci na ƙarshe wajen bayar da shaidar tabbatar da rashin cutar cizon sauro yana wuyan Darakta Janar na WHO, dangane da yabawar independent Technical Advisory Group on Malaria Elimination and Certification.","ili kukomesha wimbi la kesi zilitumwa kutoka barani Afrika, uchunguzi na matibabu yalitolewa bila malipo kwa wasafiri wa kimataifa na wahamiaji. Mwaka 2017, nchi iligeuza mlipuko kuwa mkubwa. Cabo Verde iligundua matatizo na kufanya maboresho yaliyosababisha visa vya malaria kupotea kwa miaka mitatu mfululizo. Wakati wa janga la COVID-19 linaloendelea, nchi ililinda maendeleo; juhudi ziliongezeka katika kuboresha udhibiti bora na endelevu wa vijidudu na utambuzi wa malaria, kuimarisha ufuatiliaji wa malaria-hasa katika bandari na viwanja vya ndege katika mji mkuu na maeneo yenye hatari ya kuanzisha malaria kwa wakati mwingine. Ushirikiano kati ya wizara ya afya na idara mbalimbali za serikali ulizingatia mazingira, kilimo, uchukuzi, utalii mengineyo; ushirikiano huo ulichukua nafasi muhimu katika mafanikio ya Cabo Verde. Tume ya wizara ya kudhibiti vekta, iliyoongozwa na Waziri Mkuu ilifanya kazi muhimu ya kuondoa. Juhudi za ushirikiano na kujitolea kwa mashirika ya kijamii na NGOs zilionyesha umuhimu wa mtazamo kamili wa afya ya umma. Wakati Cabo Verde inaposheherekea mafanikio haya makubwa, jumuiya ya kimataifa inawapongeza viongozi wake, wataalamu wa afya na wananchi kwa kujitolea kwao kutokomeza malaria na kujenga maisha bora ya baadaye kwa wote. Wahariri kumbukeni: WHO wamethibitisha kuwa hakuna malaria Uamuzi wa mwisho wa kutoa cheti cha uthibitisho kuwa hakuna malaria ni wa mkurugenzi wa WHO, kulingana na pendekezo la kikundi huru cha ushauri wa kiufundi kuhusu uthibitisho wa kutokomeza malaria.","Láti dáwọ́ àwọn ọ̀ràn àgbéwọlé láti àdúgbò òkè odò ilẹ̀ Africa lọ́wọ́ kọ́, wọ́n pèsè ìdámọ̀ àti ìtọ́jú ní ọ̀fẹ́ fún àwọn arìnrìn-àjò láti orílẹ̀ mìíràn àti àwọn olùṣípò. Ní ọdún 2017 orílẹ̀-èdè náà sọ àjàkálẹ̀ di àǹfààní. Cabo Verde ṣe ìdámọ̀ àwọn ìṣọ̀ro tí ó sì ṣe àwọn àtúnṣe, tí ó já sí ọ̀ràn ìbílẹ̀ òdo fún àtẹ̀léra ọdún mẹ́ta. Ní àkókò tí àjàkálẹ̀ COVID-19 ń lọ lọ́wọ́, orílẹ̀-èdè náà ṣe ààbò fún ìtẹ̀síwájú, àwọn akitiyan tí wọ́n gbájú mọ́ mímú àtúnṣe bá ìwọ̀n ìdára àti ìlálòpẹ́ ìṣàkóso àwọn ohun aṣàkóran àti ìdámọ̀ àrùn ibà, tí ó ń ṣe ìrólágbára fún ìwádìí àrùn ibà - pàápàá jùlọ ní àwọn èbúté, àwọn pápákọ̀ òfurufú, ní àwọn olú-ìlú àti àwọn agbègbè tí wọ́n ní ewu àtúndásílẹ̀ àrùn ibà. Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú Ilé-iṣẹ́ ìjọba fún Ìlera àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀ka iṣẹ́ ìjọba gbájú mọ́ agbègbè, ètò ọ̀gbìn, ètò ìrìnnà, ìgbàlejò aláfẹ́, àti bẹ́ẹ̀bẹ́ẹ̀, kó ipa pàtàkì nínú àṣeyọrí Cabo Verde. Àjọ ọlọ́pọ̀ mínísítà fún ìṣàkóso àwọn ohun aṣàkóràn, tí Olórí Orílẹ̀-èdè jẹ́ alága rẹ̀ jẹ́ kókó fún ìmúkúrò náà. Àpapọ̀ akitiyan àti ìfarajìn àwọn àjọ aláwùjọ àti àwọn NGO ṣe àfihàn pàtàkì ọ̀nà elétò sí ìlera gbogboogbò. Bí Cabo Verde ṣe ń ṣe àjọyọ̀ àṣeyọrí ńlá yìí, àwùjọ àgbáyé lu àwọn olórí rẹ̀, àwọn onímọ̀ọ́ṣe elétò ìlera, àti àwọn ará ìlú ní ọ̀gọ ẹnu fún ìfarajìn wọn láti paná àrùn ibà àti ṣíṣẹ̀dá ọjọ́ iwájú tí ìlera rẹ̀ dára síi fún gbogbo èèyàn. Àkíyèsí sí olóòtú: ìwé ẹ̀rí WHO fún ìbọ́lọ́wọ́ àrùn ibà Ìpinnu ìkẹhìn lórí fífúnni ní ìwé ẹ̀rí ìbọ́lọ́wọ́ àrùn ibà dá lé Olùdarí Àgbà fún WHO lórí, látààrí ìyànjú tí Ìgbìmọ̀ Onímọ̀-ẹ̀rọ adáwà Afúnnilámọ̀ràn lórí Ìjẹ́rìísí àti Ìmúkúrò Àrùn Ibà.","Ukunqanda amacala angenisiwe evela ezwenikazi lase-Afrika, ukuxilonga nokwelashwa kwanikezwa mahhala kubahambi bamazwe ngamazwe nabafuduki. Ngowezi-2017 izwe lashintsha ukuqubuka kwaba yithuba. I-Cabo Verde ihlonze izinkinga futhi yenza intuthuko, okuholele ekutheni kungabi namacala abomdabu iminyaka emithathu ilandelana. Ngesikhathi sobhubhane oluqhubekayo lweCOVID-19, izwe livikele inqubekelaphambili; imizamo egxile ekuthuthukiseni ikhwalithi nokusimama kokulawulwa kwe-vector kanye nokuxilongwa kwe-malaria, ukuqinisa ukubhekwa kukamalaleveva - ikakhulukazi emachwebeni, ezikhumulweni zezindiza, kunhlokodolobha nasezindaweni ezinengcuphe yokusungulwa kabusha kamalaleveva. Ukusebenzisana phakathi koMnyango Wezempilo kanye neminyango ehlukene kahulumeni okugxile kwezemvelo, ezolimo, ezokuthutha, ezokuvakasha, nokunye, kube neqhaza elikhulu empumelelweni yeCabo Verde. Ikhomishana yongqongqoshe yokulawulwa kwe-vector, uebiholwa uNdunankulu yayibalulekile ekuqedeni lokhu. Umzamo wokubambisana nokuzibophezela kwezinhlangano ezisekelwe emiphakathini kanye nama-NGO kubonisa ukubaluleka kwendlela ehlangene yezempilo yomphakathi. Njengoba iCabo Verde ibungaza le mpumelelo enkulu, umphakathi womhlaba uncoma abaholi bawo, ochwepheshe bezempilo, kanye nezakhamizi ngokuzinikela kwabo ekuqedeni umalaleveva nokudala ikusasa elinempilo kubo bonke. Umbhalo oya kumhleli: Isitifiketi se-WHO esingenayo umalaleveva Isinqumo sokugcina sokunikeza isitifiketi esingenamalaleveva silele kuMqondisi-Jikelele weWHO, ngokusekelwe esincomweni seQembu Elizimele Lokweluleka Ngobuchwepheshe Ngokuqedwa Nokugunyazwa KwaMalaleveva." +"ስለ የደብሊውኤችኦ ከወባ-ነጻ የምስክር ወረቀት ሂደት የበለጠ ለማግኘት ይህንን ሊንክ ይጎብኙ። አጋር ጥቅሶች:""ይህ ያልተለመደ ስኬት ነው፣ የአየር ንብረት ለውጥ በአለም አቀፍ የፀረ ወባን ትግል ግስጋሴያችንን ሊያዘገየው በሚችልበት በዚህ ወቅት የተስፋ ብርሃን ነው። አሁን ወሳኙ ነገር ጥበቃችንን ዝቅ አለማድረጋችን፣ እና ኬፕ ቨርዴ ይህንን ስኬት እንዲቀጥል እና የወባ በሽታን እንደገና እንዳይጀምር መርዳት ነው። ይህንን ዓላማ ከግምት ውስጥ በማስገባት፣ የቫይረሱ ተሸካሚዎችን ለመቈጣጠር የሚደረጉ ጣልቃ-ገብ እርምጃዎችን በገንዘብ መደገፋችንን እንቀጥላለን እንዲሁም የጤና ሥርዓቶችን በማጠናከር ጥራት ያለው የጉዳይ አያያዝ እና የበሽታ ቁጥጥርን ለማረጋገጥ ለሦስት ተጨማሪ ዓመታት እንቀጥላለን""- ፒተር ሳንድስ፣ የዓለም አቀፍ ፈንድ ሥራ አስፈጻሚ ዳይሬክተር ""ካቦ ቨርዴ በትክክለኛ መሳሪያዎች፣ የተሻሻለ የጉዳይ አያያዝ እና ክትትል፣ የፖለቲካ አመራር፣ ዘርፈ ብዙ ተሳትፎ እና ቀጣይነት ያለው ኢንቨስትመንት፣ የአፍሪካ ሀገራት በወባ ላይ አስደናቂ እድገት ሊያገኙ እንደሚችሉ አረጋግጧል - እና ሙሉ በሙሉ ሊያስወግዱት ይችላሉ። የወባ ማህበረሰብ ይህንን ድል ሲያከብር፣ ወባን ለማጥፋት እና ማንም ዳግም በዚህ በሽታ የማይሰቃይበት አለም ላይ አስቸኳይ፣ ቀጣይነት ያለው ርብርብ እና ትብብር እንዲደረግ የድርጊት ጥሪ እናድርግ። ""- ፊሊፕ ዌልክሆፍ፣ ዳይሬክተር፣ ወባ ፕሮግራም፣ ዘ ቢል እና ሜሊንዳ ጌትስ ፋውንዴሽን “የካቦ ቨርዴ ስኬት የህዝቦቿን እና የጤና ስርአቷን ፅናት የሚያሳይ ነው፣ እና በስልታዊ እቅድ፣ በዘላቂ ኢንቨስትመንት፣ በህብረተሰቡ ተሳትፎ እና ሰፊ የመከላከያ እርምጃዎችን በመተግበር የወባ በሽታን ለማጥፋት የተቃረበ መሆኑን ያሳያል። ይህ ምዕራፍ ለካቦ ቨርዴ ድል ብቻ ሳይሆን፣ ወባን በአለም አቀፍ ደረጃ ለማጥፋት በምንጥርበት ወቅት ለአለም ማህበረሰብም ጭምር ነው። ነገር ግን፣ በአሁኑ ጊዜ በዓለም አቀፍ ደረጃ ጉዳዮች ከወረርሽኙ በፊት ከነበረው በ16 ሚሊዮን ከፍ ያለ በመሆኑ፣ ኢንቨስት ለማድረግ፣ ተግባራዊ ለማድረግ እና አዳዲስ ስልቶችን እና መሳሪያዎችን ለመፍጠር ያለንን ቁርጠኝነት መተው የለብንም። ""ካቦ ቬርዴ የወባ በሽታን በማስወገድ ረገድ የተሳካ ውጤት ማምጣቱ በርካታ አገሮች በመጥፋት ላይ ላሉበት የእስያ ፓሲፊክ ክልል አነሳሽ ነው።","For more on WHO’s malaria-free certification process, visit this link. Partner quotes: “This is an extraordinary accomplishment, a beacon of hope at a time when climate change threatens to slow down our progress in the global fight against malaria. What’s now crucial is that we do not lower our guard, and help Cape Verde sustain this achievement and prevent reintroduction of malaria. With this aim in mind, we will continue to fund vector control interventions and ensure quality case management and disease surveillance through strengthening health systems for yet another three years.”- Peter Sands, Executive Director, Global Fund “Cabo Verde has proven that with the right tools, improved case management and surveillance, political leadership, multisectoral engagement, and sustained investment, countries in Africa can achieve dramatic progress against malaria – and even eliminate it entirely. As the malaria community celebrates this victory, let it also serve as a call to action for urgent, sustained efforts and collaboration in the pursuit of malaria eradication and a world where no one suffers from this disease again.”-Philip Welkhoff, Director, Malaria Program, The Bill & Melinda Gates Foundation “Cabo Verde's achievement is a testament to the perseverance of its people and health systems, and demonstrates that with strategic planning, sustained investment, community engagement, and widescale implementation of preventative measures, the eradication of malaria is within reach. This milestone is not only a victory for Cabo Verde, but also for the global community as we strive to eliminate malaria worldwide. Yet, with global cases now 16 million higher than before the pandemic, we must not waiver in our commitment to invest in, implement, and innovate new strategies and tools.”- Dr Michael Adekunle Charles, CEO, RBM Partnership to End Malaria “Cabo Verde’s success in malaria elimination is an inspiration for the Asia Pacific Region where several countries are also on the cusp of elimination.","Domi Karin bayani game da hanyar samun shaidar tabbatar da rshin cutar cizon sauro na WHO, ka ziyarci wannan shafin. Abokin hulɗa ya naƙalto: ""Wannan wata nasara ce mai girma, fata mai yawa a lokacin da sauyin yanyi yake barazanar dakile cigaban mu a yaƙin da muke da cutar maleriya na duniya . Abin da yake mai wahala a yanzu shine bamu rage tsaronmu ba, da kuma taimakawa Cape Verde su tabbatar da cimma burinsu da kuma hana sake shigowar cutar cizon sauro. Da wannan manufar a zuci, zamu cigaba da tallafawa kula matsalar sauro da tabbatar da lura da afkuwar ciwon da sanya ido game da cutar ta hanyar ƙarfafa hanyar kiwon lafiya a wasu shekaru uku masu zuwa.""- Peter Sands, Babban Darakta, Global Fund Cabo Verde sun nuna cewa da kayan aikin da ya kamata, bunƙasa kula da afkuwar ciwon, sanya ido game da cutar, jagorancin siyasa, aiki tare da ɓangarori, da kuma tabbatar da sanya hannun jari, ƙasashe a Afrika za su iya samun gagarumar nasara akan cutar cizon sauro kuma su kawar da ita baki ɗaya. A yayin da al’ummar masu cutar cizon sauro suke murnar wannan nasarar, ya kamata ya zama wani kira don ɗaukar matakin gaggawa, tabbatar da himma da kuma hadin guiwa wajen yaƙin kawar da cutar cizon sauro da kuma samar da duniyar da babu wanda zai sake kamuwa da wannan ciwon.Philip Welkhoff, Darakta, na Shirin Cutar Cizon sauro, Gidauniyar Bill da Melinda Nasarar Cbo Verde shaida ce ta juriyar mutanenta da kuma hanyoyin kiwon lafiayar su, wanda suka nuna hakan da tsari mai hikima, tabbatar da sanya hannun jari, sanya hannun al’umma, da kuma sanya matakai masu girma na kariya, kawar da cutar cizon sauro abune da yake kusa. Wannan cigaban ba wai nasarar Cabo Verde ba ne kadai, har ma da al’ummar duniya baki ɗaya yayin da muke ƙoƙarin kawar da cutar cizon sauro a dunyi baki ɗaya. Kuma, da samun afkuwar cutar a duniya miliyan 16 fiye da lokacin annobar, kada muyi sake wajen himmarmu don sanya hannun jari, aiwatarwa, da kirkirar sababbin dabaru da kayan aiki. Dr Michael Adekunle Charles, CEO, RBM hadin guiwa domin kawo ƙarshen cutar cizon sauro. Nasarar Cabo Verde wajen kawar da cutar cizon sauro abun dubawa ne ga yankin Pacific Asia inda ƙasashe da dama suke kan gabar kawarwa.","Mchakato zaidi wa WHO juu ya uthibitisho wa kutokomezwa kwa malaria, tembelea kiungo (link). Nukuu ya mshirika: haya ni mafanikio ya ajabu na mwanga wa matumaini wakati ambapo mabadiliko ya hali ya hewa yanatishia kupunguza kasi ya maendeleo yetu katika mapambano ya kimataifa dhidi ya malaria. Kitu cha muhimu kwa sasa ni kutopunguza ulinzi wetu na kusaidia Cabo Verde kuendeleza mafanikio haya na kuzuia kurudi kwa malaria. Tukiweka lengo hili akilini, tutaendelea kufadhili hatua za udhibiti wa vijidudu na kuhakikisha usimamizi bora wa kesi na ufuatiliaji wa magonjwa kupitia kuimarisha mifumo ya afya kwa miaka mingine mitatu"", alisema Peter Sanda, Mkurugenzi mtendaji wa Global Fund Cabe Verde imethibitisha kuwa, kutumia vifaa vinavyofaa, usimamizi wa na ufuatiliaji wa kesi uliyoboreshwa, uongozi wa kisiasa, ushirikishwaji wa sekta mbalimbali, na uwekezaji endelevu, nchi za Afrika zinaweza kufikia maendeleo makubwa katika kutokomeza malaria. ""Wakati jumuiya ya Afrika inaposherehekea ushindi huu, pia, iwe wito wa kuongeza juhudi za endelevu na ushirikiano katika harakati za kutokomeza malaria duniani, ambapo hapatakuwa na mtu atakayeugua ugonjwa huu tena"", alisema Philip Welkhoff, Mkurugenzi wa mpango wa malaria, The Bill & Melinda Gates Foundation Mafanikio ya Cabo Verde ni uthibitisho wa usitahimilivu wa watu wake na mifumo ya afya, na inadhihirisha kuwa mipango mkakati, uwekezaji endelevu, ushirikishwaji wa jamii, na utekelezaji mpana wa hatua za kuzuia na kutokomeza malaria kunawezekana. Hatua hii siyo ushindi wa Cabo Verde pekee, lakini pia, kwa jumuiya ya kimataifa tunapojitahidi kutokomeza malaria duniani. Hata hivyo, kwa kuwa kesi za kimataifa zimefikia milioni 16 kabla ya janga hili, hatupaswi kuacha ahadi yetu ya kuwekeza, kutekeleza na kuvumbua mikakati na vifaa vipya"", alisema Dk. Michael Adekunle Charles, Mkurugenzi mtendaji, ubia wa RBM wa kutokomeza malaria Mafanikio ya Cabo Verde katika kutokomeza malaria ni msukumo kwa kanda ya Pasifiki ya Asia ambapo nchi kadhaa pia ziko mbioni kutokomeza malaria.","Fún àlàyé síwájú síi lórí ètò ìjẹ́rìí WHO, kàn sí ìtọka yìí. Alábàáṣe ṣe àwílé yìí: ""Àṣeyọrí aláràgbàyídá ni èyí jẹ́, ìtànsán ìrètí ní àsìkò tí àyípadà ojú ọjọ́ ń dúnkokò láti fa ìtẹ̀síwájú wa nínú ìjà wa tako àrùn ibà sẹ́yìn. Ohun tí ó ṣe pàtàkì báyìí ni pé kí á má ṣe dáwọ́ rọ̀, kí á sì ran Cape Verde lọ́wọ́ láti mú kí àṣeyọrí jẹ́ alálòpẹ́ kí á sì dènà àtúnmúwọlé àrùn ibà. Pẹ̀lú àfojúsùn yìí lọ́kàn, a túbọ̀ máa tẹ̀síwájú láti ṣe ìrànwọ́ owó fún ìdásí ìṣàkóso àwọn aṣàkóran tí a yóò sì ṣe àrídájú ìṣàkóso ìwọ̀n ìdára ọ̀ràn àti ìwádìí àìsàn láti ṣe ìrólágbára àwọn ètò ìlera fún ọdún mẹ́ta mìíràn.""-Peter Sands, Olùdarí Aláṣẹ, Global Fund ""Cabo Verde ti ṣẹ̀rí pé pẹ̀lú àwọn irinṣẹ́ tí ó tọ́, ìwádìí àti ìṣàkóso ọ��ràn tí ó dára síi, ìdarí òṣèlú, ìkópa ẹlẹ́kajẹ̀ka, àti ìdókòwò alálòpẹ́, àwọn orílẹ̀-èdè ní ilẹ̀ Africa lè ṣe àṣeyọrí onípa ní ìtakò àrùn ibà – àti láti tún paná rẹ̀ tán pátápátá. Bí àwùjọ àrùn ibà ṣe ti ń ṣe àjọyọ̀ àṣeyọrí yìí, ẹ jẹ́ kí ó tún jẹ́ aago ìpè sí iṣẹ́ fún akitiyan àti ìfọwọ́sowọ́pọ̀ alálòpẹ́ oníkíákíá ní ìlépa ìparun àrùn ibà àti ayé níbi tí ẹnìkankan kò ní ní láti lùgbàdì àìsàn yìí mọ́.""-Philip Welkhoff, Olùdarí, Ètò Àrùn Ibà, The Bill & Melinda Gates Foundation ""Àṣeyọrí Cabo Verde jẹ́ ẹ̀rí sí ìfaradà àwọn èèyàn rẹ̀ àti àwọn ètò ìlera, tí ó sì ń ṣe àfihàn pé pẹ̀lú ìgbésẹ̀ elétò, ìdókòwò alálòpẹ́, ìkópa àwùjọ, àti àmúlò àwọn ìgbésẹ̀ ìdènà jákèjádò, ìparun àrùn ibà ti wà ní àrọ́wọ́tó. Àṣeyọrí yìí kìí ṣe àjàbọ́ fún Cabo Verde nìkan, sùgbọ́n fún àwùjọ àgbáyé náà pẹ̀lú bí a ṣe ń tiraka láti paná àrùn ibà ní àgbáyé. Síbẹ̀, pẹ̀lú àwọn ọ̀ràn ní àgbáyé tí ó ti fi mílíọ̀nù 16 pọ̀ ju tẹ́lẹ̀ lọ ṣáájú àjàkálẹ̀ náà, a ò gbọdọ̀ yẹsẹ̀ nínú ìfarajìn wa láti dókòwò nínú, ṣe àmúlò, kí á sì ṣẹ̀dá ọ̀nà fún àwọn ìgbésẹ̀ àti àwọn irinṣẹ́ tuntun.""-Dr Michael Adekunle Charles, Aláṣẹ àti Olùdarí, RBM Partnership to End Malaria ""Àṣeyọrí Cabo Verde lórí ìpaná àrùn ibà jẹ́ móríyá fún Ẹkùn Asia Pacific níbi tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè náà ti wà ní góńgó ìpaná rẹ̀.","Ukuze uthole okwengeziwe ngenqubo yesitifiketi samahhala seWHO, vakashela lesi sixhumanisi. Uzakwethu ucaphuna: “Lokhu ukufeza okumangalisayo, ukukhanya kwethemba ngesikhathi lapho ukuguquka kwesimo sezulu kusongela ukwehlisa inqubekelaphambili yethu ekulweni nomalaleveva emhlabeni jikelele. Okubalulekile manje ukuthi singakwehlisi ukuqapha kwethu, futhi sisize iCape Verde igcine le mpumelelo futhi ivimbele ukungeniswa kabusha kukamalaleveva. Sinale nhloso engqondweni, sizoqhubeka nokuxhasa ngezimali ukungenelela kokulawula ama-vector futhi siqinisekise ukulawulwa kwekhwalithi yecala kanye nokubhekwa kwezifo ngokuqinisa izinhlelo zezempilo eminye iminyaka emithathu.”- U-Peter Sands, uMqondisi Omkhulu, iGlobal Fund “I-Cabo Verde ikufakazele ukuthi ngamathuluzi afanele, ukuphathwa kwamacala okuthuthukisiwe kanye nokubhekwa, ubuholi bezepolitiki, ukusebenzelana kwezinhlaka eziningi, kanye nokutshalwa kwezimali okuqhubekayo, amazwe ase-Afrika angafinyelela inqubekelaphambili emangalisayo ngokumelene nomalaleveva - futhi aze awuqede nya. Njengoba umphakathi kamalaleveva ubungaza lokhu kunqoba, mawuphinde usebenze njengekhwelo lokuthatha isinyathelo ngemizamo ephuthumayo, eqhubekayo kanye nokubambisana ekuphokopheleni ukuqeda umalaleveva kanye nomhlaba lapho kungasekho muntu ophinde aphathwe yilesi sifo.”—UPhilip Welkhoff, uMqondisi, woHlelo lukaMalaleveva. I-Bill & Melinda Gates Foundation “Impumelelo yeCabo Verde iwubufakazi bokubekezela kwabantu bayo nezinhlelo zezempilo, futhi ikhombisa ukuthi ngokuhlela amasu, ukutshalwa kwezimali okuqhubekayo, ukusebenzelana nomphakathi, kanye nokuqaliswa okubanzi kwezinyathelo zokuvimbela, ukuqedwa kukamalaleveva kufinyeleleka. Lesi senzakalo esiyingqophamlando akukona nje ukunqoba kweCabo Verde, kodwa nomphakathi womhlaba wonke njengoba silwela ukuqeda umalaleveva emhlabeni wonke. Kodwa-ke, njengoba amacala omhlaba manje esengaphezu kwezigidi eziyi-16 kunangaphambi kwalolu bhubhane, akumele siyeke ukuzibophezela kwethu ekutshaleni imali, ukusebenzisa, kanye nokusungula amasu namathuluzi amasha."" - UDkt Michael Adekunle Charles, oyiCEO, iRBM Partnership to End Malaria. “Iyakhuthaza impumelelo yeCabo Verde ekuqedeni umalaleveva esiFundeni sase-Asia Pacific lapho amazwe amaningana esezoqedwa." +"ይህ ስኬት በዛሬው ፈታኝ ሁኔታ ውስጥ እንኳን በሕዝብ ጤና ውስጥ ምን እንደሚቻል የሚያሳይ ሕያው ምሳሌ ነው። በዚህ ወሳኝ ስኬት በማዕከላዊ አትላንቲክ ደሴት ውስጥ ላሉት ጓደኞቻችን ከልብ የመነጨ ምስጋናችንን እናቀርባለን፤ በእስያ ፓስፊክ ውስጥ ያሉ አገራት በቅርብ ጊዜ ውስጥ ከወባ ነጻ በሆነ ሁኔታ ከእነሱ ጋር እንዲቀላቀሉ በጉጉት እንጠብቃለን"" ዶ/ ር ሳርታክ ዳስ፣ ዋና ሥራ አስፈጻሚ፣ የእስያ ፓስፊክ መሪዎች የወባ በሽታ ጥምረት።","This achievement is a living example which demonstrates what remains possible in public health, even amidst the challenging landscape of today. Our heartfelt congratulations to our friends in this archipelago of the Central Atlantic for this momentous achievement; we look forward to countries in Asia Pacific joining them in malaria free status in the near future.”- Dr Sarthak Das, CEO, Asia Pacific Leaders Malaria Alliance","Nasarar misaline mai zaman kansa wanda yake nuni da cewa abin da ya zamto mai yiwuwa a kiwon lafiyar al’umma, duk da tsananin yanayin mahalli na wannan lokacin. Muna mika sakon murnar mu ga abokanmu dake wannan bangare na central Atlantic bisa wannan gagarumar nasarar; muna jiran ƙasashe dake Asia Pacific domin subi bayansu wajen kawar da cutar cizon sauro a nan gaba. Dr Sarthak Das, CEO, Asia Pacific Leaders Malaria Alliance.","Mafanikio haya ni mfano hai ambao unaonyesha kile ambacho bado kinawezekana katika afya ya umma, hata katika mazingira magumu ya leo. Pongezi zetu za dhati kwa marafiki zetu katika visiwa hivi vya Atlantiki ya kati kwa mafanikio haya makubwa: tunatazamia kuungana na nchi za pasifiki ya Asia katika hali ya kutokuwa na malaria siku za usoni"", alisema Dr. Sarthak Das, Mkurugenzi Mtendaji wa Asia Pacific Leaders Alliance","Àṣeyọrí yìí jẹ́ àpẹẹrẹ aṣeétọ́kasí tí ó ń ṣàfihàn ohun tí ó sì jẹ́ aṣeéṣe ní ìlera gbogboogbò, kódà nínú ọ̀ràn ìpènijà àlà-ilẹ̀ tí ó wà lónìí. Pẹ̀lú ìdùnnú ni a fi ń kí àwọn ọ̀rẹ́ wa ní àgbájọ àwọn erékùsù Central Atlantic yìí fún àṣeyọrí ńlá yìí; a tún ń fojú sọ́nà fún àwọn orílẹ̀-èdè ní Asia Pacific láti darapọ̀ mọ́ wọn kí àwọn náà ó lè ní ipò ìbọ́lọ́wọ́ àrùn ibà ní àìp.""-Dr Sarthak Das, Aláṣẹ àti Olùdarí, Asia Pacific Leaders Malaria Alliance","Le mpumelelo iyisibonelo esiphilayo esibonisa lokho okusengenzeka kwezempilo yomphakathi, ngisho naphakathi kwezinselele zanamuhla. Sihalalisela abangane bethu kuleli qoqo leziqhingi lase-Central Atlantic ngale mpumelelo eyisimangaliso; sibheke ngabomvu ukuthi amazwe ase-Asia Pacific ahlanganyele nawo esimweni samahhala sikamalaleveva maduze nje.”- UDkt Sarthak Das, oyiCEO, i-Asia Pacific Leaders Malaria Alliance" +"የ አይኤችአር የፖሊዮ አስቸኳይ ኰሚቴ ሠላሳ ሰባተኛ ስብሰባን ተከትሎ የተሰጠ መግለጫ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር በፖሊዮ ቫይረስ ዓለም አቀፍ ስርጭት ላይ በዓለም አቀፍ የጤና ደንብ( 2005)( አይኤችአር) መሠረት የአስቸኳይ ጊዜ ኰሚቴ ሠላሳ ሰባተኛው ስብሰባ በታህሳስ 12 ቀን 2023 ከኮሚቴ አባላት እና አማካሪዎች ጋር ፊት ለፊት በመገናኘት እና በተጎዱ አገራት በቪዲዮ ኮንፈረንስ በኩል ተሰብስቧል። የዓለም ጤና ድርጅት ጽሕፈት ቤት ድጋፍ አግኝተዋል። የአደጋ ጊዜ ኮሚቴው ስለ ዱር ፖሊዮቫይረስ (ደብሊዉፒቪ1) እና ከተሰራጩት ፖሊዮቫይረስ (ሲቪዲፒቪ) የተገኙ ክትባቶችን በተመለከተ በዓለም አቀፍ ደረጃ የደብሊዉፒቪ1ን ማጥፋት እና የሲቪዲፒቪ2 ወረርሽኞችን የማስወገድ ዓላማ ዙሪያ ያለውን መረጃ ገምግሟል። በሚከተሉት አገሮች ውስጥ ስላለው ሁኔታ ቴክኒካዊ ዝመናዎች ተቀብለዋል-አፍጋኒስታን ፣ ግብፅ ፣ ጊኒ ፣ ሞሪታኒያ ፣ ናይጄሪያ ፣ ፓኪስታን ፣ እና ዚምባብዌ:: የዱር ፖሊዮ ቫይረስ፡ ከመጨረሻው ስብሰባ ጀምሮ በፓኪስታን አራት አዳዲስ የ ደብሊዉፒቪ1 ጉዳዮች ታይተዋል፣ ይህም በ2023 በድምሩ 6 ደርሷል። በተጨማሪም ፣ ከመስከረም እስከ ህዳር፣ ባሉት ሶስት ወራት ውስጥ 60 አዎንታዊ ናሙናዎች የተገኙ ሲሆን ፣ በ2023 አጠቃላይ ውጤቱን ወደ 82 በማድረስ ከፍተኛ የሆነ የአካባቢ ምርመራ ታይቷል። ከተወሰነ ጊዜ በኋላ፣ አዲስ ስርጭት በባሎቺስታን፣ ካራቺ በ ሲንድ፣ እና ኢስላማባድ/ራዋልፒንዲ በፔሻዋር በከይበር ፓክቱንክዋ (ኬፒ) ግዛት ውስጥ አዲስ ስርጭት እየተከሰተ ነው። ምንም እንኳን በደቡብ ኬፒ የፖሊዮ የድርጊት መርሃ ግብር መተግበሩ 160,000 ተጨማሪ ህጻናት እንዲከተቡ ቢያደርግም፣ ሁኔታው አሁንም ፈታኝ ነው:: የፖለቲካ አለመረጋጋት፣ በአንዳንድ አካባቢዎች ያለው የፀጥታ ችግር፣ የፖሊስ ጥበቃ እንዲደረግላቸው የሚጠይቍ የፊት መስመር ሠራተኞች፣ እንዲሁም የፖሊዮ ክትባት እንዲኖር ለማድረግ ሲሉ ማኅበረሰቦች ሌሎች አገልግሎቶችን የሚጠይቁባቸውን ቦታዎች ክትባት አይቀበልም። ይህ ፕሮግራም በፓኪስታን የሚገኙ በርካታ ሕፃናትን ማጣቱን ቀጥሏል ። ካለፈው ስብሰባ ጀምሮ፣ ከአፍጋኒስታን የተዘገበ አዲስ ደብሊዉፒቪ1 ጉዳዮች የሉም፣ አጠቃ��ይ የቫይረሱ ተጠቂዎች ቁጥር 6፣ ሁሉም ከናንጋርሃር ግዛት ነው።","Statement following the Thirty-seventh Meeting of the IHR Emergency Committee for Polio The thirty-seventh meeting of the Emergency Committee under the International Health Regulations (2005) (IHR) on the international spread of poliovirus was convened by the WHO Director-General on 12 December 2023 with Committee members and advisers meeting face to face, and via video conference with affected countries, supported by the WHO Secretariat. The Emergency Committee reviewed the data on wild poliovirus (WPV1) and circulating vaccine derived polioviruses (cVDPV) in the context of the global target of eradication of WPV and cessation of outbreaks of cVDPV2. Technical updates were received about the situation in the following countries: Afghanistan, Egypt, Guinea, Mauritania, Nigeria, Pakistan and Zimbabwe. Wild poliovirus: There have been four new cases of WPV1 in Pakistan since the last meeting, bringing the total to six in 2023. Furthermore, there has been a large increase in environmental detections, with 60 positive samples found in the three months from September to November, bringing the total in 2023 to 82. After a period of non-detection, new transmission is occurring in the Quetta Block in Balochistan, in Karachi in Sindh, Islamabad / Rawalpindi and in Peshawar in Khyber Pakhtunkhwa (KP) province. Although implementation of a polio action plan in southern KP has resulted in 160,000 more children being vaccinated, the context remains challenging: political instability, insecurity in some areas, with front line workers requiring police patrols to accompany them, and vaccination boycotts where communities make demands for other services in exchange for allowing polio vaccination. The programme continues to miss a significant number of children in Pakistan. Since the last meeting, there have been no new WPV1 cases reported from Afghanistan, where the total number of cases remains six, all from Nangarhar province.","Bayanan da suka biyo bayan ganawa ta talatin da bakwai na kwamitin agajin gaggawa game da Polio na IHR Ganawar ta talatin da bakwai na kwamitin agajin gaggawa karkashin dokokin kiwon lafiya na duniya (2005) (IHR) dangane da yaɗuwar cutar polio a duniya ya samu gabatarwa daga Babban Daraktan WHO a 12 ga watan Disamba 2023 tare da ‘yan kwamitin da kuma masu bayar da shawara inda suka gana fuska da fuska, kuma ta hanyar taron bidiyo da ƙasashen da suka samu cutar, wanda ya samu tallafin sakateriyar WHO. Kwamitin agajin gaggawar yayi bitar bayanai game da kwayar cutar polio (WPV1) da kuma rarraba maganin riga kafin kwayar cutar (cVDPV) a tsarin shirin kawar da WPV da kuma karewar annobar cVDPV2. An samu bayanan yanayin fasaha daga waɗannan ƙasashen: Afganistan, Egypt, Guinea, Mauritania, Nigeria, Pakistan da kuma Zimbabwe. Kwayar cutar polio Wild: Ansamu sabuwar barkewar cutar WPV1 har sau hudu a Pakistan tun a wancan taron, wanda jimillar ta kasance shida a 2023. Har iyau, an samu Kari sosai a binciken mahalli, wanda aka samu cutar sau 60 da cikin watanni uku daga Satumba zuwa Nuwamba, wanda jimillar ta zamo 82 a 2023. Bayan wani lokaci da babu binciken, an samu sabuwar bullar cutar a Quetta Block a Balochistan, a Karachi dake Sind, Islamabad/Rawalpindi da Peshawar dake Khyber Pakhtunkhwa dake yankin (KP). Duk da cewa aiwatar da tsarin ɗaukar mataki akan polio a kudancin KP ya haifar da sakamakon yiwa yara 160,000 da fiye riga kafi, tsarin dai ya cigaba da samun ƙalubale: rashin daidaiton siyasa, rashin tsaro a wasu wuraren, da kuma ma’aikata da suke buƙatar jami’an tsaro suyi musu rakiya, da kuma bijirewa rigakafin inda al’umma suke buƙatarsai anyi musa wani abu kafin su bari ayi rigakafin polio. Shirin ya cigaba da rasa da yawan yara a Pakistan. Tun wancan taron na ƙarshe, ba’a sake samun rahoton WPV1 ba daga Afganistan, inda gaba ɗaya yawan cutar ya kasance guda shida, duk daga yankin Nangarhar.","Taarifa kutokana na mkutano wa thelathini na saba wa kamati ya dharura ya IHR ya Polio Mkutano wa thelathini na saba wa kamati ya dharura chini ya kanuni za afya za kimataifa (2005) kuhusu kuenea kwa virusi vya polio kimataifa uliitishwa na mkurugenzi mkuu wa WHO tarehe 12 Desemba 2023 na wajumbe wa kamati na washauri kukutana ana kwa ana, na kupitia mkutano wa video na nchi zilizoathirika, ukikubaliwa na sekretarieti ya WHO. Kamati ya dharura ilipitisha takwimu kuhusu virusi vya polio mwitu (WPV1) na chanjo iliyoenea kutokana na virusi vya polio (Cvdpv) katika mkutadha wa lengo la kimataifa la kutokomeza WPV na kukomesha milipuko ya Cvdpv. Taarifa za ufundi zilizopokelewa kuhusu hali hiyo katika nchi zifuatazo: Afghanistan, Misiri, Guinea, Mauritania, Nigeria, Pakistani na Zimbabwe Virusi vya polio mwitu: kuna visa vinne vipya vya WPV1 nchini Paksitani, tangu mkutano wa mwisho, na kufanya kufika visa sita kwa mwaka 2023. Zaidi ya hayo, kuna ongezeko kubwa la ugunduzi wa mazingira, sampuli 60 zilipatikana ndani ya miezi mitatu kuanzia Septemba hadi Novemba, na kufanya vifike visa 82 kwa mwaka 2023. Baada ya kutogunduliwa kwa muda mrefu, maambukizi mapya yanatokea kwenye kitalu cha Quetta huko Balochistan, Karachi, Sindh, Islamabad/Rawalpindi na Peshawer katika kanda ya Khyber Pakhtunkhwa (KP). Ingawa utekelezaji wa mpango wa utekelezaji wa polio kusini mwa KP umesaidia watoto 160,000 kupewa chanjo, mazingira yanabaki kuwa changamoto: ukosefu wa utulivu wa kisiasa, ukosefu wa usalama kwa baadhi ya maeneo, huku wafanyakazi wa mstari wa mbele wakihitaji doria za polisi kuambatana nao na kususia chanjo ambapo jamii zinahitaji huduma nyingine baada ya kususia chanjo ya polio. Mpango huu unaendelea kukosa idadi kubwa ya watoto nchini Pakstani. Taarifa zilizotolewa Afghanistani zinasema, tangu mkutano uliyopita, hakuna kesi mpya iliyojitokeza za WPV1, ambapo kesi bado ni sita, zote kutoka kanda ya Nangarhar.","Ọ̀rọ̀ tí ó jẹ jáde níbi Ìpàdé Ẹlẹ́ẹ̀kẹtàdínlógójì ti Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì IHR fún àrùn Rọpárọsẹ̀ Ìpàdé ẹlẹ́ẹ̀kẹtàdínlógójì tí Ìgbìmọ̀ Pàjáwìrì lábẹ́ẹ Ìlànà Ìlera Òkèèrè (2005) (IHR) lórí ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ jẹ́ pípèjọ nípasẹ̀ Olùdarí-Àgbà ti WHO ní 12 oṣù Kejìlá ọdún 2023 pẹ̀lú ìfojúrinjú àwọn ọmọ Ìgbìmọ̀ àti àwọn olùdámọ̀ràn, àti nípasẹ̀ ìpè fídíò alápèjọ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí ó kàn, pẹ̀lú àtìlẹ́yìn ọ́fíìsì Olùdarí-Àgbà ti WHO. Ìgbìmọ̀ Pàjáwìrì náà ṣàtúnyẹ̀wò dátà lórí kòkòrò rọpárọsẹ̀ ẹhànnà (WPV1) àti àwọn àrùn kòkòrò rọpárọsẹ̀ tí wọ́n ń tàn ká tí wọ́n sùyọ lára àwọn àjẹsára (cVDPV) ní ìbámu pẹ̀lú ìfojúsùn àgbáyé lórí ìparun WPV àti ìfòpinsí ìtànkálẹ̀ àrùn cVDPV2. Wọ́n gba àwọn ìmúdójúùwọ̀n tí ó jẹmọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ nípa ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí: Afghanistan, Egypt, Guinea, Mauritania, Nigeria, Pakistan, àti Zimbabwe. Kòkòrò rọpárọsẹ̀ ẹhànnà: Àwọn ọ̀ràn mẹ́rin titun WPV1 ti wà ní orílẹ̀-èdè Pakistan láti ìpàdé tí ó kẹ́yìn, èyí tí ó ń mú àpapọ̀ rẹ̀ wá sí mẹ́fà ní ọdún 2023. Pẹ̀lúpẹ̀lú, ìlọsókè ńlá ti wà nípa àwọn ìṣàwárí àyíká, pẹ̀lú rírí àwọn àpẹẹrẹ 60 tí ó dájú láàárín oṣù mẹ́ta láti oṣù Kẹ̀sán títí di oṣù Kọkànlá, èyí tí ó ń mú àpapọ̀ rẹ̀ wá sí 82 ní ọdún 2023. Lẹ́hìn àkókò kàn tí kò sí àwárí kankan, àwọn gbígbé àrùn ká tuntun ń ṣẹlẹ̀ ní Quetta Block ní Balochistan, ní Karachi ní Sindh, Islamabad/Rawalpindi àti ní Peshawar ní ìgbèríko Khyber Pakhtunkhwa (KP). Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìmúṣẹ ètò ìgbésẹ̀ rọpárọsẹ̀ kan ní gúúsù KP ti yọrí sí fífún àwọn ọmọ 160,000 síi ni àjẹsára, àkóónú náà sì ní ìpèníjà síbẹ̀síbẹ̀: àìṣedéédé òsèlú, àìsí ààbò ní àwọn agbègbè kan, pẹ̀lú íbèèrè fún àwọn ọlọ́pàá tí wọ́n máa ń pààrà tí àwọn tí wọ́n ń síwájú iṣẹ́ nínú ìṣẹ̀lẹ̀ náà ń bèèrè fún láti máa tẹ̀lé wọn, àti àwọn ìdẹ́yẹsí àjẹsára níbi tí àwọn agbègbè tí ń bèèrè fún àwọn iṣẹ́ mìíràn láti fi pààrọ̀ ìfàyègbà àjẹsára rọpárọsẹ̀. Ètò náà ń túbọ̀ tà sè ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ọmọdé ní orílẹ̀-èdè Pakistan. Láti ìpàdé tí ó kẹ́yìn, kò tíì sì àwọn ìròyìn WPV1 tuntun tí ó wà láti orílẹ̀-èdè Afghanistan, níbi tí àpapọ̀ gbogbo àwọn ọ̀ràn náà ti kú mẹ́fà, èyí tí gbogbo rẹ̀ wá láti ìgbèríko Nangarhar.","Isitatimende esilandela Umhlangano Wamashumi Amathathu Nesikhombisa weKomidi Lezimo Eziphuthumayo le-IHR Lovendle Umhlangano wamashumi amathathu nesikhombisa weKomidi Lezimo Eziphuthumayo ngaphansi kweMithetho Yezempilo Yamazwe Ngamazwe (2005) (IHR) mayelana nokusabalala kwe-poliovirus emhlabeni wonke wabizwa nguMqondisi-Jikelele weWHO mhla ziyi-12 kuZibandlela wezi-2023 lapho amalungu eKomidi kanye nabeluleki behlangana ubuso nobuso, kanye nangokusebenzisa ubuchwepheshe benkomfa ngevidiyo namazwe athintekile, isekelwa uNobhala weWHO. IKomidi Lezimo Eziphuthumayo libuyekeze imininingo ngegciwane i-polioviruses yasendle (WPV1) kanye nomgomo wokugoma osuselwe kuma-polioviruses (cVDPV) kumongo wenhloso yomhlaba wonke yokuqedwa kwe-WPV kanye nokuqedwa kokuqubuka kwe-cVDPV2. Kwamukelwe izibuyekezo zobuchwepheshe mayelana nesimo emazweni alandelayo: i-Afghanistan, i-Egypt, iGuinea, iMauritania, iNigeria, iPakistan kanye neZimbabwe. I-Wild poliovirus: Kube nezigameko ezine ezintsha zeWPV1 ePakistan kusukela emhlanganweni wokugcina, okwenza ingqikithi yaba kwabayisithupha ngowezi-2023. Ngaphezu kwalokho, kube nokwanda okukhulu kokutholwa kwemvelo, ngamasampula amahle angama-60 atholakala ezinyangeni ezintathu kusukela kuMandulo kuya kuLwezi, okulethe isamba ngowezi-2023 safinyelela kuma-82. Ngemuva kwesikhathi sokungatholakali, ukudluliselwa okusha kuyenzeka eQuetta Block eBalochistan, eKarachi eSindh, e-Islamabad / Rawalpindi nase-Peshawar esifundazweni sase-Khyber Pakhtunkhwa (KP). Nakuba ukuqaliswa kohlelo lwesenzo sovendle eningizimu ne-KP kuholele ekugonyweni kwezingane eziyi-160,000 ezengeziwe, umongo usalokhu uyinselele: ukungazinzi kwezombusazwe, ukungavikeleki kwezinye izindawo, abasebenzi abaphambili abadinga ukugada kwamaphoyisa ukuze kuhambisane nabo, kanye nokuduba ukugoma lapho imiphakathi yenza izimfuno. kwezinye izinsiza ngokushintshana ngokuvumela ukugonyelwa uvendle. Uhlelo lusaqhubeka nokugeja inani elibalulekile lezingane ePakistan. Kusukela emhlanganweni wokugcina, awekho amacala amasha eWPV1 abikiwe avela e-Afghanistan, lapho isibalo samacala sihlala siyisithupha, wonke avela esifundazweni saseNangarhar." +"ነገር ግን፣ በ2023 እስከ ዛሬ 46 ደብሊዉፒቪ1 አዎንታዊ የአካባቢ ናሙናዎች ነበሩ፣ ይህም በአብዛኛው በምስራቅ ክልል (ናንጋርሃር እና ኩናር አውራጃዎች)፣ ነገር ግን በቅርቡ ደግሞ ከካቡል፣ ካንዳሃር፣ ዛቡል እና ባልክ አውራጃዎች የአካባቢ ጥበቃ ናሙናዎች አሉ። ይህ የሚያሳየው የደብሊውፒቪ1 ስርጭት ከአፍጋኒስታን (ምስራቅ ክልል) እና ፓኪስታን (ደቡብ ኬፒ) ዞኖች መስፋፋት ሲሆን የቅርብ ጊዜውን እድገት መቀልበስ ነው። መርሃግብሩ ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን ዘመቻዎች በመተግበር እና ከመቼውም ጊዜ በበለጠ ብዙ ልጆችን እየደረሰ ነው፣ነገር ግን ጥራቱ የበለጠ መጨመር እና ዘላቂ መሆን አለበት. በአፍጋኒስታን ውስጥ ያለው ማንኛውም መሰናክል በከፍተኛ የህዝብ እንቅስቃሴ ምክንያት በፓኪስታን ውስጥ ለፕሮግራሙ አደጋ አለው:: አፍጋኒስታን በከፍተኛ ደረጃ የዘመቻ መርሃ ግብር መተግበሩን ቀጥላለች፣ ይህም በተስፋፋው ዞን ጥራትን ለማሻሻል እና ለ ደብሊዉፒቪ1 ግኝቶች ወቅታዊ ምላሽ በመስጠት ላይ ያተኩራል። በምስራቅ ክልል ከተደረጉት የጥራት ማሻሻያ እርምጃዎች መካከል የማይክሮፕላን ማረጋገጫ፣ የሴት ክትባቶችን ተሳትፎ ማሳደግ፣ የማህበራዊ ንቅናቄ ፈጣሪዎች እና ተቆጣጣሪዎች፣ የፖሊዮ ጤና ባለሙያዎች የተጠናከረ እና ጥሩ ክትትል የሚደረግባቸው ስልጠናዎች፣ የተጠናከረ ክትትል፣ የፖሊዮ ዘመቻ ማይክሮፕላኖችን በመጠቀም መደበኛ ክትባቱን ማፋጠን እና ዘመቻውን ማስፋፋት- ከ2021 በፊት ተደራሽ ባልሆኑ አካባቢዎች እስከ 10 ዓመት የሚደርስ የታለመው የዕድሜ ቡድን። በ2023 በምስራቅ ክልል የዘመቻው ጥራት እየተሻሻለ ቢመጣም፣ በደቡብ ክልል ወደ 200,000 የሚጠጉ ህጻናት በዘመቻው ሳይደርሱ የሚቀሩበት እና በሎት ጥራት ማረጋገጫ ናሙና (ኤልኪውኤኤስ) እንደተመለከተው ጥራታቸው ዝቅተኛ የሆነባቸው ፈተናዎች ቀጥለዋል። ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ከፓኪስታን የተመለሱ የአፍጋኒስታን ስደተኞች ቁጥር ከፍተኛ ጭማሪ በአፍጋኒስታን ያለውን ሰብዓዊ ፈተና አባብሶታል። ሀገሪቱ ከመስከረም አጋማሽ እስከ ህዳር አጋማሽ ድረስ ወደ 0.3 ሚሊዮን የሚጠጉ አፍጋኒስታን ተመላሾችን ተቀብላ የነበረች ሲሆን የሚጠበቀው አጠቃላይ ተመላሾች ቁጥር 1.7 ሚሊዮን ነው። ይህ ከፍተኛ የህዝብ እንቅስቃሴ ድንበር ተሻጋሪ የሆነ የፖሊዮቫይረስ ስርጭት እና በሁለቱ ሀገራት ውስጥ የመዛመት አደጋን በእጅጉ ከፍ ያደርገዋል።","However, there have been 46 WPV1 positive environmental samples to date in 2023, mostly from the endemic East Region (Nangarhar and Kunar provinces), but recently also in environmental samples from Kabul, Kandahar, Zabul and Balkh provinces. This indicates spread of WPV1 from the endemic zones of Afghanistan (East Region) and Pakistan (South KP) and is a reversal of recent progress. The programme is implementing high quality campaigns and reaching more children than ever before, but the quality will have to be increased further and sustained. Any setback in Afghanistan poses a risk to the programme in Pakistan due to high population movement. Afghanistan continues to implement an intense campaign schedule, focusing on improving quality in the endemic zone and timely response to WPV1 detections elsewhere in the country. Quality improvement interventions in the East Region include microplan validation, enhancing engagement of female vaccinators, social mobilizers and monitors, intensified and well-supervised trainings of the polio health workers, intensified monitoring, using polio campaign microplans to accelerate routine immunization and expanding the campaign-target age group up to 10 years in the areas that were inaccessible prior to 2021. While the campaign-quality in the East Region has improved in 2023, there are continued challenges in the South Region where almost 200,000 children remain unreached during the campaigns and quality is sub-optimal as indicated by the lot quality assurance sampling (LQAS). The recent major increase in the number of Afghan returnees from Pakistan has compounded the humanitarian challenges in Afghanistan. The country received close to 0.3 million Afghan returnees from mid-September to mid-November and the expected total number of returnees is 1.7 million. This massive population movement significantly increases the risk of cross-border poliovirus spread as well as spread within the two countries.","Duk da haka, da akwai samfirin WPV1 guda 46 da aka samu a mahallin izuwa yau 2023, yawanci daga yankin Gabas na annobar(yankin Nangarhar da Kunar), amma a kwanannan daga samfirin mahallin daga yankin Kabul, Kandahar, Zabul da Balk. Wannan ya nuna yaɗuwar WPV1 daga wuraren annoba na Afganistan (Yankinn Gabas) da Pakistan (Kudancin KP) kuma shi ne dawowar cigaba. Shirin yana aiwatar da yaƙi mai inganci da kuma isa ga yara da yawa fiye da da, amma za’a kara ingancin sannan a tabbatar da shi. Ko yaya aka samu matsala a Afganistan zata janyo haɗari ga shirin a Pakistan saboda yawan mutane. Afganistan ta cigaba da aiwatar da tsarin yaƙin, inda suka maida hankali ga inganta mahallin da suke da annobar da kuma ɗaukar mataki lokaci zuwa lokaci akan gano WPV1 a wani wajen daban a ƙasar. Matakin bunƙasa ingancin a yanking abas ya haɗa da sahalle karamin shiri, bunƙasa sanya mata masu bada riga kafin, masu tafiyarwa da lura da al’umma, kara yawan bayar da horo ga ma’aikatan bayar da riga kafin, kara lura, amfani da karamin tsarin yaƙin polio domin bunƙasa aikin bayar da riga kafi da kuma faɗaɗa mutanen da akewa yaƙin har izuwa ‘yan shekaru 10 a wuraren da ba’a iya zuwa a shekarar 2021. Yayin da ingancin yaƙin ya karu a yankin gabas din a 2023, an cigaba da samun ƙalubale a yankin kudu inda kusan yara 200,000 suka gaza samuwa yayin yaƙin da ingancin a sub-optimal kamar yadda lost quality assurance (LQAS) suka bayyana. Babban ƙarin da aka samu nan kusa na mutanen Afgan da suka dawo daga Pakistan ya dada ƙalubale ga masu kai agaji a Afganistan. Ƙasar ta karbi mutane masu dawowa daga Afghankusan miliyan 0.3 daga tsakiyar Satumba zuwa tsakiyar Nuwamba kuma mutanen da suka dawo din ana zaton za su kai miliyan 1.7. Wannan yawan mutanen da suke tafiya ya haddasa Karin haɗarin yaɗuwar poliovirus tsakanin ƙasashe tare kuma da tsakanin ƙasashen biyu.","Hata hivyo, kumekuwa na sampuli 46 za mazingira chanya ya WPV1 kufikia mwaka 2023, nyingi zikitokea ukanda wa mashariki uliyokithiri (kanda ya Nangarhar na Kunar), lakini pia, katika sampuli za mazingira za hivi karibuni kutoka kanda ya Kabul, Kandahar, Zabul na Balkh. Hii inaonyesha kuenea kwa WPV1 kutoka maeneo ya Afghanistan (Mkoa wa Mashariki) na Pakistani (KP Kusini) na ni mabadiliko ya maendeleo ya hivi karibuni. Huu mpango unatekeleza kampeni za ubora wa juu na kuwafikia watoto wengi zaidi kuliko hapo awali, lakini ubora utalazimika kuongezwa zaidi na kudumishwa. Kikwazo chochote nchini Afghanistani kitaleta hatari kwenye programu ya nchini Pakstani kutokana na harakati kubwa za watu. Afghanistani inaendelea kutekeleza ratiba kali ya kampeni, inayolenga kuboresha ubora kwenye eneo lenye janga na kukabiliana na ugunduzi wa WPV1 kwa wakati katika maeneo mengine ya nchi. Hatua za uboreshaji wa ubora katika kanda ya mashariki ni pamoja na uthibitishaji wa mipango midogo midogo, kuimarisha ushiriki wa wanawake kwenye uchanjaji, wahamasishaji wa kijamii na wachunguzi, mafunzo yaliyoimarishwa na yaliyosimamiwa vyema ya wahudumu wa afya ya polio, ufuatiliaji uliyoimarishwa, kutumia mipango midogo ya kampeni ya polio ili kuharakisha chanjo ya kawaida na kupanua kampeni-kundi lengwa ni umri kuanzia 0 hadi 10 katika maeneo ambayo hayakuweza kufikiwa kabla ya 2021. wakati ambapo ubora wa kampeni uliimarika mwaka 2013, kuna changamoto zinazoendelea katika kanda ya kusini ambapo takribani watoto 200,000 hawakufikiwa wakati wa kampeni na ubora ni mdogo kama sampuli za uthibitisho wa ubora wa kura (LQAS) zinavyoonyesha. Ongezeko kubwa la hivi karibuni la idadi ya waliyorejea Afghanistani kutoka Pakstani limeongeza changamoto za kibinadamu nchini Afghanistani. Nchi ilipokea watu takribani milioni 0.3 waliyorejea Afghanistani kuanzia katikati ya Septemba hadi katikati ya Novemba na jumla ya idadi ya watu wanaorejea inatarajia kufika milioni 1.7. Hii harakati kubwa ya kuongezeka kwa idadi ya watu kwa kiasi kikubwa ni hatari ya kuenea kwa virusi vya polio kuvuka mpaka na pia kuenea ndani ya nchi hizo mbili.","Síbẹ̀síbẹ̀, àwọn àpẹẹrẹ rere ajẹmọ́ àyíká ti WPV1 46 wà títí di òní ní ọdún 2023, púpọ̀ wọn ni ó wá láti Agbègbè Ìlà-Oòrùn tí àjàkálẹ̀ àrùn ń bá fínra (àwọn ìgbèríko Nangarhar àti Kunar), ṣùgbọ́n ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí ni àwọn àpẹẹrẹ ajẹmọ́ àyíká wá láti àwọn ìgbèríko Kabul, Kandahar, Zabul àti Balkh. Èyí ń tọ́ka sí ìtànkálẹ̀ àrùn WPV1 láti àwọn agbègbè tí àrùn náà ń bá fínra ni orílẹ̀-èdè Afghanistan (Agbègbè Ìlà-Oòrùn) àti (Gúúsù KP) àti wípé ó jẹ́ ìyípadà àwọn ìlọsíwájú kòpẹ́kòpẹ́ yìí. Ètò náà ń ṣe àmúlò àwọn ìpolongo tí ó fìdí múlẹ̀ dáradára tí ó sì ń dé ọ̀dọ̀ àwọn ọmọdé síi jú tí àtẹ̀yìnwá lọ, ṣùgbọ́n dídára náà yóò ní láti pọ̀ síwájú síi kí ó sì dúrósinsin. Èyíkéyìí ìfàsẹ́yìn ni orílẹ̀-èdè Afghanistan jẹ́ ewu sì ètò náà ní orílẹ̀-èdè Pakistan nítorí àpọ̀jù lílọbíbọ̀ àwọn èèyàn. Orílẹ̀-èdè Afghanistan ń túbọ̀ ṣe àmúlò ìṣètò ìpolongo tí ó lágbára, pẹ̀lú ìfojúsí sísọ ètò náà di dídára síi ní agbègbè tí àrùn náà ń bá fínra àti ìdáhùnsí lásìkò sí àwọn ìṣàwárí WPV1 ní ibòmíràn ní orílẹ̀-èdè náà. Àwọn ìlọ́wọ́sí ìtẹ̀síwájú ìwọ̀n ìdárasí tí ó dára ní Agbègbè Ìlà-Oòrùn ṣe àkóónú ìṣètò ìfọwọ́sí kéékèèké, tí ń ṣe ìgbélárugẹ ìlọ́wọ́sí àwọn obìnrin afúnni-ní-àjẹsára, àwọn olùsekóríyá àwùjọ àti àwọn alábòójútó, àwọn ìkẹ́kọ̀ọ́ àwọn òṣìṣẹ́ ìlera rọpárọsẹ̀ tí ó lágbára tí ó sì ní àbójútó tí ó gbọnngbọ́n, àbójútó tí ó lágbára, lílo àwọn ètò ìpolongo rọpárọsẹ̀ kéékèèké láti jẹ́ kí àjẹsára ìgbàdégbà túbọ̀ yàrá síi àti fiífẹjú ìfojúsùn-ìpolongo àwọn tí wọ́n jẹ́ ọjọ́ orí kannáà títí dé ọmọọdún 10 ní àwọn agbègbè tó ṣòro láti wọ̀ kí ó tó di ọdún 2021. Nígbà tí ìwọ̀n ìdára-ìpolongo ni Agbègbè Ìlà-Oòrùn ti dára sí i ní ọdún 2023, àwọn ìpèníjà túbọ̀ ń ṣùyọ ní Agbègbè Gúúsù níbi tí ó fèrẹ́ tó 200,000 àwọn ọmọ tí wọ́n kò kàn sí lásìkò àwọn ìpolongo tí ìwọ̀n ìdárasí kò sì pé ojú òṣùwọ̀n gẹ́gẹ́ bí àpẹẹrẹ ìjẹ́rìsíí ìwọ̀n ìdárasí lot (LQAS) ṣe ṣàfihàn. Ìlékún pàtàkì ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí tí ó wà nínú òǹkà àwọn olùpadà ilẹ̀ Afghan láti orílẹ̀-èdè Pakistan tí ṣe dákún àwọn ìpèníjà ìjẹ́mọnìyàn ní orílẹ̀ èdè Afghanistan. Ó sún mọ́ 0.3 mílíọ̀nù àwọn olùpadà ilẹ̀ Afghan tí orílẹ̀-èdè náà gbà láti àárín-oṣù Kẹ̀sán títí di àárín-oṣù Kọkànlá nígbàtí àpapọ̀ òǹkà àwọn olùpadà tí wọn ń retí jẹ́ 1.7 mílíọ̀nù. Ìsípòpadà ńlá tí àwọn olùgbé yìí mú àlékún pàtàkì bá ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ aláàlà-dé-ààlà àti ìtànkálẹ̀ láàárín àwọn orílẹ̀-èdè méjéèjì náà.","Kodwa-ke, kube namasampula emvelo angama-46 eWPV1 kuze kube manje ngowezi-2023, iningi lawo elivela esifundeni esiseMpumalanga (izifundazwe zaseNangarhar naseKunar), kodwa muva nje futhi kumasampula emvelo avela ezifundazweni zaseKabul, eKandahar, eZabul naseBalkh. Lokhu kukhombisa ukusabalala kwe-WPV1 kusuka ezindaweni eziwugwadule e-Afghanistan (Isifunda Esisempumalanga) nasePakistan (iKP yaseNingizimu) futhi kuwukubuyisela emuva inqubekelaphambili yakamuva. Lolu hlelo lusebenzisa imikhankaso yezinga eliphezulu futhi lufinyelela kuzingane eziningi kunangaphambili, kodwa izinga kuzomele likhushulwe ngokuqhubekayo futhi liqhubeke. Noma yikuphi ukuhlehla e-Afghanistan kubeka engcupheni uhlelo ePakistan ngenxa yokunyakaza kwabantu abaningi. I-Afghanistan iyaqhubeka nokusebenzisa ishejuli yomkhankaso eqinile, egxile ekuthuthukiseni ikhwalithi endaweni ewugwadule kanye nokusabela ngesikhathi ekutholweni kweWPV1 kwenye indawo ezweni. Ukungenelela kokuthuthukiswa kwekhwalithi esiFundeni saseMpumalanga kuhlanganisa ukuqinisekiswa kwezinhlelo ezincane, ukuthuthukiswa kokubandakanyeka kwabagomi besifazane, abagqugquzeli bezenhlalakahle kanye nabaqaphi, ukuqeqeshwa okuqinisiwe nokugadwa kahle kwabasebenzi bezempilo uvendle, ukuqapha okuqinisiwe, ukusebenzisa amapulani amancane omkhankaso wepoliyo ukusheshisa ukugonywa okujwayelekile nokwandisa umkhankaso- iqembu leminyaka yobudala eliqondiwe kuze kufike eminyakeni eyi-10 ezindaweni ebezingafinyeleleki ngaphambi kowezi-2021. Nakuba izinga lomkhankaso esiFundeni esiseMpumalanga liye laba ngcono ngowezi-2023, kunezinselelo eziqhubekayo esiFundeni esiseNingizimu lapho cishe izingane ezingu-200,000 zihlala zingafinyelelwanga ngesikhathi semikhankaso futhi ikhwalithi isezingeni eliphansi njengoba kukhonjiswe amasampula okuqinisekisa izinga lendawo (LQAS). Ukwenyuka okukhulu kwakamuva kwenani labantu base-Afghan ababuya e-Pakistan kuye kwahlanganisa nezinselelo zokusiza e-Afghanistan. Izwe lithole abantu abacishe babe yizigidi ezi-0.3 ababuyile e-Afghan kusukela maphakathi noMandulo kuya maphakathi noLwezi kanti isibalo esilindelekile sababuyile siyizigidi eziyi-1.7. Lokhu kunyakaza okukhulu kwenani labantu kwandisa kakhulu ingozi yokusabalala kwe-poliovirus emngceleni kanye nokusabalala phakathi kwamazwe amabili." +በአፍጋኒስታን ያለው የፖሊዮ መርሃ ግብር የድንገተኛ አደጋ እቅድን በማንቀሳቀስ ተጨማሪ ቡድኖችን እና ተቆጣጣሪዎችን በወሳኝ ቦታዎች እና መንገዶች በማሰማራት በተመላሽ ህዝብ ውስጥ ህጻናትን እንዲከተቡ አድርጓል። ከዩኤንኤችአር እና ከአይኦኤም ጋር በማዕከሎቻቸው እንዲከተቡ እና ለመረጃ መጋራት የቅርብ ቅንጅት እየተካሄደ ነው። ከፍተኛ ቁጥር ያለው የተመላሾች ቁጥር ያላቸው ወረዳዎች በሚቀጥለው የፖሊዮ ክትባት ዘመቻዎች ውስጥ ይካተታሉ። ደብሊዉፒቪ1 በደቡብ ምሥራቅ አፍሪካ ከተገኘ አሁን ከ 15 ወራት በላይ ሆኖታል፣ የመጨረሻው ጒዳይ በሞዛምቢክ ነሐሴ 10 ቀን 2022 ሽባነትን የጀመረ ሲሆን ብቸኛው ጒዳይ በማላዊ ከተገኘ ሁለት ዓመት ሆኖታል:: ኮሚቴው ጂፒኢኤል በሞዛምቢክ እና በማላዊ በህዳር 2023 ገለልተኛ የወረርሽኝ ምላሽ ግምገማዎችን (ኦቢአርኤ'ስ) ማድረጉን ገልጿል። በሞዛምቢክ ውስጥ፣ በሞዛምቢክ ከውጭ የመጣው ደብሊዉፒቪ1 ስርጭት መቆሙን የሚያሳዩ ተስፋ ሰጪ ምልክቶች አሉ:: ይሁን እንጂ ለ12 ወራት የተጠናቀቁ የክትትል መረጃዎች ገና አልተገኙም። በማላዊ የኦቢአርኤ ቡድን በማላዊ የ ደብሊዉፒቪ1 ስርጭት መቆሙ አይቀርም የሚል ድምዳሜ ላይ ደርሷል። ሆኖም፣ የደብሊዉፒቪ1 ወረርሽኝ የተጠናቀቀ ተደርጐ የሚወሰደው በሞዛምቢክ ተመሳሳይ መደምደሚያ ላይ ከደረሰ በኋላ ብቻ ነው። ወረርሽኙን በይፋ የሚዘጋው ደብሊውኤችኦ የክልል ጽሕፈት ቤት የክልል ማረጋገጫ ኰሚሽን ካፀደቀ በኋላ ነው።,"The polio programme in Afghanistan has activated a contingency plan and deployed additional teams and supervisors in critical areas and routes to vaccinate the children in the returnee populations. Close coordination is being maintained with UNHCR and IOM for vaccination at their centres and for information sharing. Districts with significant influx of returnees will be included in the upcoming polio vaccination campaigns. It has now been more than 15 months since the WPV1 detection in south-eastern Africa, with the last case having onset of paralysis on 10 August 2022 in Mozambique, and it has been two years since the single case was detected in Malawi. The Committee noted that the GPEI carried out independent outbreak response assessments (OBRA’s) in Mozambique and Malawi in November 2023. In Mozambique, there are promising signs that the transmission of imported WPV1 in Mozambique has stopped. However, a full 12 months of finalized surveillance data was not yet available. In Malawi, the OBRA team concluded that the WPV1 transmission in Malawi has most likely stopped. However, the WPV1 outbreak will only be considered as closed once a similar conclusion is reached for Mozambique. Formal closure of the outbreak will be by the WHO Regional office following endorsement of the Regional Certification Commission.","Shirin polio a Afganistan ya samar da tsari mai kyau kuma ya aika da Karin ƙungiyoyi da masu dubawa a wajen da cutar tafi tsanani da kuma hanyoyin yiwa yara riga kafi wajen mutanen da suke dawowa. Ana tabbatar da tsarawa tare da UNHCR da kuma IOM domin yin riga kafi a santocinsu don kuma bayar da bayanai. Za’a sanya Kananan hukumomi da suke da cikar masu dawowa a cikin shirin yaƙin riga kafi mai zuwa. Ankai fiye da watanni 15 tun da aka fara gano WPV1 a kudu maso gabashin Afrika, tare da cutar ta karon ƙarshe dake da mutuwar barin jiki a 10 ga Agusta 2022 a Mozambique, sannan yafi shekara biyu da aka gano cutar guda ɗaya a Malawi. Kwamitin sun gano cewar GPEI sunyi wani gwajin sa kai na ɗaukar matakin gaggawa ta annoba (OBRA) a Mozambique da Malawi a Nuwamba 2023. A Mozambique, da akwai wasu alamomi dake nun cewa yaɗuwar WPV1 a Mozambique ya tsaya. Duk da haka, babu cikakken binciken bayanai na watanni 12. A Malawi, ƙungiyar OBRA sun tabbatar da cewa yaɗuwar WPV1 a Malawi ta tsaya. Duk da haka, za’a iya ɗaukar barkewar cutar WPV1 tazo ƙarshe ne kadai da zarar an samu irin wannan hukuncin a Mozambique. Matakin rufewar na ƙarshen zai kasance daga ofishin yanki na WHO bayan samun takardar shaidar tabbatarwa .","Mpango wa polio nchini Afghanistani umewezesha mpango wa dharura na kupeleka timu na wasimamizi wa ziada katika maeneo muhimu na njia za kuwachanja watoto katika idadi ya watu wanaorejea. Uratibu wa karibu unadumishwa na UNHRC na IOM kwa kupitia chanjo kwenye vituo vyao na kwa kusambaza taarifa. Wilaya ambazo zina watu wengi waliyorejea, zitajumuishwa katika kampeni zijazo za chanjo ya polio. Sasa imepita zaidi ya miezi 15 tangu kugunduliwa kwa WPV1 kusini-mashariki mwa Afrika, huku kisa cha mwisho kikiwa na ugonjwa wa kupoza mnamo tarehe 10 Agosti 2022 nchini Msumbiji, na imepita miaka miwili tangu kisa kimoja kugunduliwa nchini Malawi. Kamati ilibaini kuwa GPEI ilifanya tathimini huru za kukabiliana na mlipuko (OBRA) nchini Msumbiji na Malawi mnamo Novemba 2023. Nchini Msumbiji, kuna ishara zinazoleta matumaini kuwa usambazaji wa WPV1 iliyoingizwa nchini Msumbiji umeisha. Hata hivyo, miezi 12 ya takwimu iliyokamilishwa ya ufuatiliaji ilikuwa bado haijapatikana. Nchini Malawi, timu ya OBRA ilihitimisha kuwa usambazaji wa WPV1 nchini Malawi kuna uwezekano mkubwa umesimama. Hata hivyo, mlipuko wa WPV1 utahesabika kuwa umeisha mara baada ya uamuzi kama huo utakapofikiwa nchini Msumbiji. Kufungwa rasmi kwa mlipuko huo kutafanywa na ofsi ya Kanda ya WHO kufuatia uidhinishaji wa Tume ya udhibiti wa kikanda.","Ètò rọpárọsẹ̀ ní orílẹ̀-èdè Afghanistan tí ṣe àgbédìde ètò àìròtẹ́lẹ̀ ó sì fi àwọn ẹgbẹ́ tí ó jẹ́ àfikún àti àwọn alábòójútó ráńṣẹ́ sí àwọn agbègbè àti àwọn ọ̀nà tí ó léwu láti lọ fún àwọn ọmọdé àárín àwọn olùpadà ní àjẹsára. Wọ́n ń ṣe àmójútó tààrà nípa ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú UNHCR àti IOM fún ìfúnni ní àjẹsára ni àwọn ibùdó wọn àti fún pínpín àlàyé ká. Àwọn àgbègbè tí ó ní ìrọ́tìkẹ̀ àwọn apadàbọ̀ yóò wà nínú àwọn ìpolongo àjẹsára rọpárọsẹ̀ tí ó ń bọ̀. Ó ti ju oṣù 15 lọ báyìí tí wọ́n ti ṣàwárí WPV1 ní gúúsù ìlà-oòrùn Africa, tí ọ̀ràn tí ó gbẹ̀yìn bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú àrùn ẹ̀gbá ní ọjọ́ 10 oṣù Kẹjọ ọdún 2022 ni orílẹ̀-èdè Mozambique, tí ó sì jẹ́ pé ó ti tó ọdún méjì sẹ́yìn tí wọ́n ti rí irúfẹ́ ọ̀ràn bẹ́ẹ̀ ní orílẹ̀-èdè Malawi. Ìgbìmọ̀ náà wòye pé kí GPEI náà ṣe àwọn ìgbéléwọ̀n olómìnira ìṣèdáhùn ìbẹ́sílẹ̀ (OBRA's) ní Mozambique àti Malawi ní oṣù Kọkànlá ọdún 2023. Ní orílẹ̀-èdè Mozambique, àwọn àmì tí ó ń fini lọkan balẹ̀ ti wà pé kíkó àrùn WPV1 tí wọ́n kó wọlé rán ẹlòmíràn tí dúró ní orílẹ̀-èdè Mozambique. Síbẹ̀síbẹ̀, kò tíì sí dátà odidi oṣù 12 tí ó fi òpin sí ìwòkáàkiri. Ní Malawi, àwọn ẹgbẹ́ OBRA ti pinnu pé ìkóràn àrùn WPV1 seése kí ó ti dópin. Síbẹ̀síbẹ̀, wọn yóò pinnu pé ìtànkálẹ̀ àrùn WPV1 ti dé òpin níwọ̀n ìgbà tí irúfẹ́ ìpinnu bẹ́ẹ̀ bá wáyé ní orílẹ̀-èdè Mozambique. Fífi òpin sí pẹ̀lú ètò ti ìtànkálẹ̀ náà yóò wá láti Ẹkún ọ́fíìsì WHO ní ìtẹ̀lé ìfọwọ́sí ti Ìgbìmọ̀ Ìjẹ́rìsíí Ẹkùn.","Uhlelo lwevendle e-Afghanistan seluvuse uhlelo lwezimo eziphuthumayo futhi lwatshala amathimba nabaphathi abengeziwe ezindaweni ezibucayi nezindlela zokugoma izingane kubantu ababuyayo. Ukuxhumana kuyagcinwa ne-UNHCR kanye ne-IOM ukuze bagonywe ezikhungweni zabo kanye nokwabelana ngolwazi. Izifunda ezinobuningi babantu ababuyayo zizofakwa emikhankasweni ezayo yokugomela uvendle. Manje sekuphele izinyanga ezingaphezu kweziyi-15 kwatholakala iWPV1 eningizimu-mpumalanga ye-Afrika, kanti icala lokugcina liqale ngokukhubazeka mhla ziyi-10 kuNcwaba wezi-2022 eMozambique, futhi sekuphele iminyaka emibili kwatholakala icala elilodwa eMalawi. IKomidi liphawule ukuthi i-GPEI yenze ukuhlola okuzimele kokuqubuka kwezifo (ama-OBRA) eMozambique naseMalawi ngoLwezi wezi-2023. E-Mozambique, kunezimpawu ezithembisayo zokuthi kumisiwe ukudluliswa kwe-WPV1 ethunyelwa ngaphandle eMozambique. Nokho, izinyanga eziyi-12 ezigcwele zemininingo yokugada ephothuliwe yayingakatholakali. E-Malawi, ithimba le-OBRA liphethe ngokuthi ukuhanjiswa kweWPV1 eMalawi cishe sekumile. Kodwa-ke, ukuqubuka kweWPV1 kuzothathwa njengevaliwe kuphela uma sekufinyelelwe esiphethweni esifanayo eMozambique. Ukuvalwa ngokusemthethweni kokuqubuka kwalesi sifo kuzokwenziwa yihhovisi lesiFunda leWHO kulandela ukugunyazwa kweKhomishini Yezitifiketi Yesifunda." +በክትባት የተገኘ የፖሊዮ ቫይረስ( ሲቪዲፒቪ): የ ሲቪዲፒቪ2 ጒዳዮች ቍጥር እየቀነሰ ሲሆን የጂኦግራፊያዊው ትኩረት የበለጠ ትኩረት የተሰጠው ሲሆን በበሽታው የተጠቁ አውራጃዎች እና ወረዳዎች ቍጥር መጠነኛ ቅናሽ ተደርጓል:: በ 2023 እስከ ዛሬ 374 በ ሲቪዲፒቪ የተረጋገጡ ጉዳዮች አሉ ፣ ከነዚህም 265 ሲቪዲፒቪ2 እና 109 ሲቪዲፒቪ1 ናቸው። ከእነዚህ 374 ጉዳዮች ውስጥ፣ 191 (51%) በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ የተከሰቱ ናቸው። በአለም አቀፍ ደረጃ 72 % የሚሆኑ ጉዳዮች በአራቱ በጣም አስፈላጊ በሆኑት ጂኦግራፊዎች (ምስራቅ ዲሞክራቲክ ኮንጎ፣ ሰሜናዊ ናይጄሪያ፣ ሰሜናዊ የመን እና ሶማሊያ) ናቸው። በተጨማሪም ቍጥራቸው እየቀነሰ የሚሄድ አዳዲስ እና የሚዘዋወሩ ብቅ ማለት ላይ ያሉ ቡድኖች አሉ። ምንም እንኳን የ ሲቪዲፒቪ2 ጒዳዮች ቍጥር እና የሚዘዋወሩ የዘር ሐረጎች ቍጥር እየቀነሰ ቢመጣም፣ የ ሲቪዲፒቪ2 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ አሁንም ከፍተኛ ነው:: ለዚህም ማስረጃው በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ከፍተኛ ስርጭት ሲቪዲቪዲ ወደ ታንዛኒያ በቅርቡ የተስፋፋ ሲሆን በዚምባብዌ እና ግብፅ አዳዲስ ክስተቶች እና ጊኒ እና ሞሪታኒያ እንደገና መበከልን ያጠቃልላል። ዚምባብዌ ራሷ ክትባቱን ተጠቅማ አታውቅም፤ ስለዚህ ምርመራው ፒቪ2 ካልታወቀ ምንጭ መግባቱን ያሳያል። ኰሚቴው አዲሱ ኦፒቪ2ን ብቻ በሚጠቀምበት በአፍሪካ ክልል ፤በአጠቃላይ 10 አዳዲስ የ ሲቪዲፒቪ2 በሽታዎች በአዲሱ ኦፒቪ2 አጠቃቀም ምክንያት የተገኙ ሲሆን፤ በምሥራቅ ሜዲትራኒያን ክልል በግብፅ ውስጥ አንድ እንደዚህ ያለ ብቅ ብቅ ብሏል:: የ ኤንኦፒቪ2 የተገኘ የ ቪዲፒቪ2 ዘሮች መመርመር ከ ኤንኦፒቪ2 አጠቃቀም መጨመር ጋር የሚጠበቅ ግኝት ነው።,"Circulating vaccine derived poliovirus (cVDPV): The number of cVDPV2 cases is declining and the geographic concentration is more focused, with a modest reduction in the number of infected provinces and districts. In 2023 to date, there have been 374 cases confirmed with cVDPV, of which 265 are cVDPV2 and 109 are cVDPV1. Of these 374 cases, 191 (51%) have occurred in the DR Congo. Globally 72% of cases are in the four most consequential geographies (eastern DR Congo, northern Nigeria, northern Yemen and Somalia). There are also decreasing numbers of new and circulating emergence groups. Despite the ongoing decline in the number of cVDPV2 cases and the number of lineages circulating, the risk of international spread of cVDPV2 remains high. Evidence of this includes the high transmission in DR Congo with recent spread of cVDPV2 to Tanzania, and new emergences in Zimbabwe and Egypt, and re-infection of Guinea and Mauritania. Zimbabwe itself has never used the vaccine, so the detection indicates an importation of PV2 from an unknown source. The Committee noted that in the African Region, which now uses novel OPV2 exclusively, there have been a total of 10 new cVDPV2 emergences detected that have emerged from novel OPV2 use, while there has been one such emergence identified in Egypt in the Eastern Mediterranean Region. The detection of nOPV2-derived VDPV2 strains is an expected finding with increased nOPV2 use.","Rarraba maganin riga kafi na poliovirus (Cvdpv):Yawan cutar Cvdpv2 yana raguwa kuma anfi mayar da hankali akan yankin kasa, inda aka samu raguwa a yawan unguwanni da kananan hukmomi da suka kamu da cutar. A 2023 zuwa yau, an samu tabbatar cutar cvdpv guda 374, inda guda 265 suka kasance cvdpv2 sannan 109 suka zamo cvdpv1. A cikin waɗannan cutar 374, 191(51%) ta faru ne a DR Congo. A duniya baki ɗaya 72% sun kasance a yankunan (gabashin DR Congo, arewacin Najeriya, arewacin Yemen da kuma Somaliya). Sannan an samu raguwar ƙungiyoyin kai agajin gaggawa sababbi da masu tasowa. Duk da raguwar da ake samu ta yawan cutar cvdpv2 da kuma yawan gadon da yake zagayawa, haɗarin yaɗuwar cutar cvdpv2 yana da yawa. Shaida akan wannan ya ƙunshi yawan yaɗuwa a DR Congo da kuma sabuwar yaɗuwar da aka samu nan kusa na cvdpv2 zuwa Tanzania, da kuma wanda aka samu na gaggawa a Zimbabwe da Egypt, da kuma sake samun cutar a Guinea da Mauritania. Zimbabwe ma ba su taba amfani da maganin riga kafin ba, don haka angano shigowar cutar PV2 daga wani guri da ba’a sani ba. Kwamitin sun lura da cewa a yankin Afrika, wanda a yanzu suke amfani da novel OPV2 gaba ɗaya, an sami sabuwar bullar cutar cVDPV2 har guda 10 na gaggawa da aka gano wanda aka samu daga amfani da novel OPV2, yayin da aka samu ciwon sau ɗaya a Egypt a yankin East Mediterranean. Gano nOPV2-da aka samo VDPV2 strains bayanai ne da ake zato ne da Karin amfanin nOPV2.","Chanjo iliyopo kwa sasa inayotokana na virusi vya polio (cVDPV): idadi ya kesi za cVDPV2 inapungua na mkusanyiko wa kijiografia unazingatiwa zaidi, na kupungua kwa kiasi cha idadi ya majimbo na wilaya zinazoambukizwa. Mwaka 2023, hadi sasa, tuna kesi 374 zilizothibitishwa na cVDPV, ambapo 265 ni cVDPV2 na 109 ni cVDPV1. Kati ya kesi hizi 374, 191 (51%) zimetoka katika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo. 72% ya kesi zote duniani ziko katika jiografia nne zenye matokeo zaidi (Mashariki mwa DR Congo, kaskazini mwa Nigeria, Kasikazini mwa Yemen na Somalia). Pia, kuna kupungua kwa idadi ya makundi mapya na yanayozunguka. Licha ya kupungua kwa idadi ya kesi za cVDPV2 na idadi ya nasaba zilizopo kwa sasa, hatari ya kuenea kwa cVDPV2 kimataifa bado ni kubwa. Ushahidi wa hili ni pamoja na maambukizi makubwa ya nchini Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo na kuenea kwa cVDPV2 hivi karibuni hadi nchi Tanzania, na kuibuka upya nchini Zimbabwe na Misiri, na kuambukizwa tena kwa Guinea na Mauritania. Zimbabwe yenyewe haijawahi kutumia chanjo hiyo, kwa hiyo ugunduzi unaonyesha kuwa PV2 inaingizwa kutoka kwenye chanzo kisichojulikana. Kamati ilibaini kuwa katika ukanda wa Afrika ambao kwa sasa unatumia janga la OPV2 pekee, kumekuwepo na jumla ya visa 10 vipya vya cVDPV2 ambavyo vimegunduliwa kutokana na matumizi ya janga la OPV2, huku kukiwa na moja ya dharura ya namna hiyo iliyogunduliwa nchini Misiri katika ukanda wa mashariki ya mediterania. Ugunduzi wa aina ya VDPV2 unaotokana na nOPV2 ni matokeo yanayotarajiwa kwa kuongezeka kwa matumizi ya nOPV2.","Àwọn kòkòrò rọpárọsẹ̀ alátànká ajẹmọ́ àjẹsára (cVDPV): Òǹkà àwọn ọ̀ràn cVDPV2 ń dínkù àti pé wọ́n dojúkọ ìsùpọ̀ sí àwọn agbègbè kan, pẹ̀lú dídínkù ní iwọntún-wọnsì níye òǹkà àwọn ìgbèríko àti àwọn agbègbè tí wọ́n ti lùgbàdì àrùn náà. Ní ọdún 2023 títí di òní, wọ́n ti jẹ́rìí sí ìlùgbàdì kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV 374, èyí tí 265 jẹ́ cVDPV2 nígbàtí 109 sí jẹ́ cVDPV1. Nínú àwọn ìlùgbàdì 374 yìí, 191 (51%) ti ṣẹlẹ̀ ní orílẹ̀-èdè DR Congo. Lágbàáyé 72% àwọn ìlùgbàdì ló wà ní àwọn agbègbè mẹ́rin tí ó ṣe pàtàkì jùlọ (ìlà oòrùn DR Congo, àríwá Nigeria, àríwá Yemen àti Somalia). Àwọn ìdínkù tún wà nínú iye àwọn ẹgbẹ́ pàjáwìrì fún titun àti alátànká. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àdínkù ń lọ lọ́wọ́ lórí òǹkà ìlùgbàdì kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 àti iye òǹkà pínpínká, ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 ní orílẹ̀ - sí-orílẹ̀ sì ga. Ara ẹ̀rí eléyìí ni ọ̀pọ̀ ìkóràn ní orílẹ̀-èdè DR Congo pẹ̀lú àwọn ìtànkálẹ̀ cVDPV2 sí orílẹ̀-èdè Tanzania ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí, àti àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì tuntun ní orílẹ̀-èdè Zimbabwe àti orílẹ̀-èdè Egypt, àti ìtúnkọlù ti orílẹ̀-èdè Guinea àti orílẹ̀-èdè Mauritania. Orílẹ̀-èdè Zimbabwe fúnra rẹ̀ kò tíì lo àjẹsára náà rí, nítorí náà ìṣàwárí náà ń tọ́ka gbígbé PV2 wọlé láti àwọn orísun tí wọn kò mọ̀. Ìgbìmọ̀ náà fi lélẹ̀ pé ní Agbègbè ilẹ̀ Africa, èyí tí ó ń sàmúlò OPV2 àràmàdà ní ọ̀nà ìyàtọ̀ báyìí, àpapọ̀ ìṣàwárí pàjáwìrì cVDPV2 tuntun mẹ́wàá ni o tí wá tí wọ́n jẹyọ láti ara ìlò OPV2 àràmàdà, nígbà tí irúfẹ́ ìṣàwárí pàjáwìrì kan bẹ́ẹ̀ jẹ́ rírí ní orílẹ̀-èdè Egypt ní Ìlà-Oòrùn Agbègbè Mediterranean. Ìṣàwárí nOPV2 tí ó ṣùyọ lára àwọn ìran VDPV2 - jẹ́ èyí tí ìrètí ti wà fún rírí rẹ̀ pẹ̀lú àlékún ìlò nOPV2.","Umuthi wokugoma osuselwe ku-poliovirus (cVDPV): Inani lamacala e-cVDPV2 liyehla futhi sekunezindawo okugxilwe kakhulu kuzo, kunokuncipha okuncane kwenani lezifundazwe nezifunda ezinegciwane. Ngowezi-2023 kuze kube manje, kube namacala angu-374 aqinisekisiwe nge-cVDPV, kuwo angama-265 yi-cVDPV2 kanti angu-109 yi-cVDPV1. Kulawa macala angama-374, angama-191 (51%) enzeka eDR Congo. Emhlabeni jikelele ama-72% wamacala asezindaweni ezine ezibaluleke kakhulu (empumalanga ye-DR Congo, enyakatho yeNigeria, enyakatho yeYemen naseSomalia). Kukhona nezinombolo ezinciphayo zamaqembu avelayo amasha najikelezayo. Ngaphezu kokwehla okuqhubekayo kwenani lamacala e-cVDPV2 kanye nenani lemigqa ezungezayo, ubungozi bokusabalala kwe-cVDPV2 emhlabeni wonke busephezulu. Ubufakazi balokhu buhlanganisa ukusulelana okuphezulu eDR Congo nokusabalala kwakamuva kwe-cVDPV2 eTanzania, nokuvela okusha eZimbabwe nase-Egypt, kanye nokutheleleka kabusha kweGuinea neMauritania. IZimbabwe ngokwayo ayikaze iwusebenzise umgomo, ngakho ukutholakala kukhombisa ukungeniswa kwePV2 emthonjeni ongaziwa. IKomidi liphawule ukuthi esiFundeni sase-Afrika, manje esisebenzisa inoveli i-OPV2 kuphela, sekuvele okusha kwe-cVDPV2 okuyi-10 okutholwe ekusetshenzisweni kwenoveli i-OPV2, kanti kube nokuqubuka okukodwa okunjalo okukhonjwe e-Egypt esiFundeni saseMedithera esisempumalanga. . Ukutholwa kwezinhlobo ze-VDPV2 ezitholakala ku-nOPV2 kuwukutholwa okulindelekile ngokusetshenziswa okungeziwe kwe-nOPV2." +የ ኤንኦፒቪ2 ክትባት ���ሳቢን ኦፒቪ 2 ጋር ሲነጻጸር በከፍተኛ ሁኔታ ከፍ ያለ የስነባህርይ መረጋጋት እና ወደ ኒውሮቪሩለንስ የመመለስ ዕድሉ በጣም ዝቅተኛ መሆኑን ያሳያል። በመጋቢት2021 ለመጀመሪያ ጊዜ ጥቅም ላይ ከዋለበት ጊዜ አንስቶ፣ በአፍሪካ ክልል ወደ 821 ሚሊዮን የሚጠጉ ኦፒቪ 2 መጠኖች ተሰጥተዋል። የ nOPV2 ክትባት ከሳቢን ኦፒቪ 2 ጋር ሲነጻጸር በከፍተኛ ሁኔታ ከፍ ያለ የስነባህርይ መረጋጋት እና ወደ ኒውሮቪሩለንስ የመመለስ ዕድሉ በጣም ዝቅተኛ መሆኑን ያሳያል። በአጠቃላይ፣ አነስተኛ ግን ትልቅ ዘመቻዎች ላይ አዝማሚያ ታይቷል። የኦፒቪ አቅርቦት መቋረጥ በ2023 የመጀመሪያ ሩብ አመት የዘመቻ እንቅስቃሴን ለመቀነስ አስተዋፅዖ አድርጓል ነገርግን አቅርቦት አሁን በቂ ነው። የምላሽ ወቅታዊነት ፈታኝ ነው፤ ባለፉት 18 ወራት ውስጥ 29% የሚሆኑት ዘመቻዎች ወረርሽኙ ከተረጋገጠ በ 28 ቀናት ውስጥ የመጀመሪያውን ዘመቻ የመተግበር ግብ ላይ ደርሰዋል:: በማዳጋስካር፣ ዲሞክራቲክ ኮንጎ እና ሞዛምቢክ ያለው የ ሲቪዲፒ1 መከሰት እና ሥርጭት አሳሳቢ ነው ምክንያቱም በክፍለ-ግዛቱ ውስጥ ደብሊውፒቪ1 ን ጨምሮ 1 ፖሊዮ ቫይረስን ለመከላከል በሕዝብ ብዛት ላይ ክፍተቶችን ያሳያል። በ 2023 በሲቪዲቪፒ ምክንያት ሽባነት ሪፖርት ከተደረጉ 426 ልጆች መካከል ከአንድ አራተኛ በላይ የሚሆኑት በ 1 ዓይነት ምክንያት የተረጋገጡ ናቸው። በተጨማሪም፣ይህ በሕዝብ በሽታ የመከላከል አቅም ላይ ያለው ክፍተት ደብሊውፒቪ1 ወደ አገር ውስጥ ለማስገባት እና የበለጠ ለመስፋፋት ትልቅ አደጋን ይፈጥራል፣ ይህም ዓለም አቀፋዊውን የማጥፋት ግብ አደጋ ላይ ይጥላል:: ኮሚቴው አብዛኛው የሲቪዲፒቪ ወረርሽኝ ስጋት ከተደራሽነት ማጣት፣ ከደህንነት ማጣት፣ ከፍተኛ መጠን ያለው ዜሮ መጠን ያለው ህፃናት እና የህዝብ መፈናቀል ጋር ሊገናኝ እንደሚችል ጠቁሟል።,"The vaccine nOPV2 continues to demonstrate significantly higher genetic stability and substantially lower likelihood of reversion to neurovirulence relative to Sabin OPV2. Since first use in March 2021, approximately 821 million doses of nOPV2 have been administered in the African Region. It is estimated that the 10 emergences from AFR represent an 82% lower risk of emergence by nOPV2 than Sabin OPV2 in the African Region. Overall, there has been a trend toward fewer but bigger campaigns. An OPV supply disruption contributed to reduction in campaign activity in the first quarter of 2023 but supply is now sufficient. Timeliness of response is a challenge; over the past 18 months, only 29% of campaigns met the target of implementing the first campaign within 28 days of outbreak confirmation. The emergence and ongoing transmission of cVDPV1 in Madagascar, DR Congo and Mozambique is of concern as it highlights gaps in population immunity to type 1 polioviruses including WPV1 in the sub-region. Of the 426 children reported in 2023 with paralysis due to cVDPV, over a quarter are confirmed due to type 1. Furthermore, this gap in population immunity poses a major risk for WPV1 importation and further spread, putting the global eradication target at risk. The Committee noted that much of the risk for cVDPV outbreaks can be linked to a combination of inaccessibility, insecurity, a high concentration of zero dose children and population displacement.","Allurar riga kafin nOPV2 na cigaba da da nuna significantly higher genetic stability da kuma ƙarancin yiwuwar dawowar neurovirulence relative to Sabin OPV2. Tun amfani da shi na farko a Mayu 2021, kusan nopv2 guda miliyan 821 aka yi amfani da shi a Afrika. Anyi ƙiyasin cewa samun cutar sau 10 daga AFR yana wakiltar 82% na ƙarancin haɗarin cutar daga nOPV2 fiye da sabin OPV2 a Yankin Afirka. Gaba ɗaya, da akwai yayi game gangami kadan amma masu girma. Samarwa da rarraba OPV na taimakawa wajen rage ayyukan gangami a farkon kwata na 2023 amma yanzu samarwar ta wadatar. Ɗaukar mataki akan lokaci abune mai ƙalubale; fiye da watanni 18, 29% na gangamin ne kawai suka isa wauraren da ake so da za’a aiwatar da gangami na farko a cikin kwana 28 na tabbatar da barkewar cutar. Ɓarkewa tare da yaɗuwar cVDPV1 a Madagaskar, DR Congo da Mozambique abun damuwa ne saboda tana kawo raguwar garjuwar jikin mutane zuwa ga kwayar cutar polio iri na 1 wanda ya haɗa da WPV1 a wani ɓangare na yankin. Daga cikin yara 426 da aka bada rahoto sun samun mutuwar barin jiki dalilin cvdpv a 2023, fiye da kwata an tabbar da cewa dalilin iri 1 na. Kari akan haka, wannan tazarar a garkuwar jikin mutane tana samar da babban haɗarin shigo da WPV1 da cigaba da yada ta, da sanya kawar da cutar a duniya cikin rudani. Kwamitin sun bayyana cewar yawancin haɗarin barkewar cvdpv yana da alaƙa ne da haɗakar rashin samu, rashin tsaro, da kuma yawan mutane da yara da ba su da magani sam.","Chanjo ya nOPV2 inaendelea kuonyesha uthabiti wa juu zaidi zaidi wa kijenetiki na uwezekano mdogo sana wa kurejea kwenye mfumo wa neva unaoendana na Sabin OPV2. Tangu kutumika kwa mara ya kwanza Machi 2021, takribani dozi milioni 82 za nOPV2 zimetolewa katika kanda ya Afrika. Inakadiriwa kuwa matukio 10 kutoka AFR yanawakilisha hatari ya chini ya 82% ya kuibuka kwa nOPV2 kuliko Sabin OPV2 katika kanda ya Afrika. Kwa ujumla, kumekuwa na hamasa katika kuelekea kwenye kampeni chache lakini kubwa zaidi. Usumbufu wa usambazaji wa OPV ulichangia kupunguzwa kwa shughuli za kampeni katika robo ya kwanza ya 2023 lakini usambazaji wa sasa unatosha. Kujibiwa kwa wakati ni changamoto; katika kipindi cha miezi 18 iliyopita, ni 29% pekee ya kampeni zilifikia lengo la kutekeleza kampeni ya kwanza ndani ya siku 28 za uthibitisho wa kuzuka. Kuibuka na kuendelea kwa maambukizi ya cVDPV1 nchini Madagaska, DR Congo, na Msumbiji kunaleta wasiwasi kwani kunaangazia mapungufu katika kinga ya watu dhidi ya virusi vya polio vya aina ya 1 ikiwa ni pamoja na WPV1 katika kanda hiyo. Kati ya watoto 426 waliyoripotiwa mwaka 2023 waliyopooza kutokana na cVDPV, zaidi ya robo wamethibitishwa kutokana na aina ya 1. Zaidi ya hayo, pengo hili lililopo kati ya kinga na idadi ya watu linaleta hatari kubwa katika uagizaji wa WPV1 na kuenea zaidi, na kuweka lengo la kutokomeza hatari iliyopo duniani. Kamati ilibaini kuwa hatari kubwa ya mlipuko ya cVDPV inaweza kuhusishwa na mchanganyiko ambao hauwezi kufikiwa, ukosefu wa usalama, mkusanyiko mkubwa wa watoto ambao hawajachanjwa na mkusanyiko wa watu wanaohamishwa.","Àjẹsára ti nOPV2 ń túbọ̀ ṣe àfihàn ìdúró-sinsin jíìnì tí ó lágbára àti ìkéré jọjọ pé ìyípadà yóò wà sí ìdààmú-ajẹmọ́pọlọ oníbatan Sabin OPV2. Láti ìgbà ti àkọ́kọ́ lò ní oṣù Kẹta 2021, ó tó 821 mílíọ̀nù ìlò nOPV2 tí wọ́n ti lò ní Agbègbè ilẹ̀ Africa. Wọ́n ti ṣe ìṣirò pé àwọn ìṣàwárí pàjáwìrì mẹ́wàá náà láti AFR ń ṣojú 82% ìṣàwárí pàjáwìrì nípasẹ̀ nOPV2 èyí tí ó ju ti Sabin OPV2 ní Ẹkún ilẹ̀ Africa lọ. Lápapọ̀, àṣà tí wà lójúnà àwọn ìpolongo tí ó kéré níye ṣùgbọ́n tí ó tóbi síi. Ìdálọ́wọ́dúró ìpèsè OPV ṣalábàápín sí àdínkù nínú ètò ìpolongo ní ìpín àkọ́kọ́ nínú ìdámẹ́rin ọdún 2023 ṣùgbọ́n ìpèsè rẹ̀ ti tó báyìí. Àìtètè fèsì lásìkò jẹ́ ìpèníjà: láti bíi oṣù 18 sẹ́yìn, àwọn ìpolongo 28% péré ní ó bá ìfojúsùn ìsàmúlò ìpolongo àkọ́kọ́ láàárín ọjọ́ 28 tí wọ́n jẹ́rìísí ìbẹ́sílẹ̀ àrùn náà. Ìkóranraẹni pàjáwìrì cVDPV1 tí ó ń lọ lọ́wọ́ ní orílẹ̀-èdè Madagascar, orílẹ̀-èdè DR Congo àti orílẹ̀-èdè Mozambique jẹ́ ohun ìbànújẹ́ nípasẹ̀ bí ó ti ń sàmì àwọn kùdìẹ̀kudiẹ àjẹsára àwọn olùgbé sí irú kòkòrò rọpárọsẹ̀ 1 pẹ̀lú WPV1 ní àwọn agbègbè kéékèèké. Nínú àwọn ọmọ 426 tí ìjábọ̀ sọ pé wọ́n ní àrùn ẹ̀gbà láti ara cVDPV, wọ́n ti jẹ́rìí ìyè tí ó ju ìdá kan nínú ìdá mẹ́rin lọ látàrí irúfẹ́ oríṣi 1. Síwájú síi, kùdìẹ̀kudiẹ yìí tí ó wà nínú àjẹsára àwọn olùgbé jẹ́ ewu pàtàkì fún gbígbé wọlé WPV1 àti ìtànkálẹ̀ rẹ̀ síwájú síi, èyí tí ó ń fi àfojúsùn gbogbo àgbáyé nípa ìparun ìtànkálẹ̀ náà sínú ewu. Ìgbìmọ̀ náà fi lélẹ̀ pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ewu fún ìbẹ́sílẹ̀ cVDPV ni ó seé sopọ̀ pẹ̀lú àpapọ̀ àìní àǹfààní, àìláàbò, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọmọdé tí wọ́n kó ní àjẹsára rárá àti ìṣípò àwọn olùgbé.","Umuthi wokugoma i-nOPV2 uyaqhubeka nokubonisa ukuzinza kwezakhi zofuzo eziphakeme kakhulu kanye namathuba aphansi kakhulu okubuyela ku-neurovirulence uma kuqhathaniswa ne-Sabin OPV2. Kusukela isetshenziswa okokuqala ngoNdasa wezi-2021, cishe imithamo eyizigidi ezingama-821 ye-nOPV2 inikezwe esiFundeni sase-Afrika. Kulinganiselwa ukuthi izimo eziphuthumayo eziyi-10 ezivela ku-AFR zimele ama-82% ezimo ezinobungozi eziphuthumayo ezisezingeni eliphansi nge-nOPV2 kune-Sabin OPV2 esiFundeni sase-Afrika. Sekukonke, kube khona ukuthambekela emikhankasweni embalwa kodwa emikhulu. Ukuphazamiseka kokuhlinzekwa kwe-OPV kube nomthelela ekwehliseni umsebenzi womkhankaso kwikota yokuqala yowezi-2023 kodwa ukuhlinzeka manje sekwanele. Ukufika ngesikhathi kuyinselelo; kulezi zinyanga eziyi-18 ezedlule, ama-29% kuphela emikhankaso afinyelele kumgomo wokuqalisa umkhankaso wokuqala zingakapheli izinsuku ezingama-28 zokuqinisekisa ukuqubuka. Ukuvela nokusatshalaliswa okuqhubekayo kwe-cVDPV1 eMadagascar, eDR Congo naseMozambique kuyakhathaza njengoba kugqamisa amagebe ekuvikelekeni kwesibalo sohlobo loku-1 lwe-poliovirus okuhlanganisa ne-WPV1 endaweni engaphansi. Ezinganeni ezingama-426 ezabikwa ngowezi-2023 ezinokukhubazeka ngenxa ye-cVDPV, zingaphezu kwekota eziqinisekisiwe ngenxa yohlobo loku-1. Ngaphezu kwalokho, leli gebe ekuvikelekeni kwenani labantu libeka engcupheni enkulu ukuthengwa kwe-WPV1 kwamanye amazwe kanye nokuqhubeka ukusabalala, okubeka umgomo wokuqeda umhlaba wonke engcupheni. IKomidi liphawule ukuthi ubungozi obuningi bokuqubuka kwe-cVDPV bungaxhunyaniswa nenhlanganisela yokungafinyeleleki, ukungavikeleki, ukugcwala okuphezulu kwethamo lezingane kanye nokufuduka kwabantu." +"እነዚህ ምክንያቶች በሰሜናዊ የመን፣ በሰሜን ናይጄሪያ፣ በደቡብ መካከለኛው ሶማሊያ እና በኮንጎ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ምስራቃዊ፣ በሰሜናዊ ሞዛምቢክ፣ ቡርኪኖ ፋሶ እና ማሊ ውስጥም በግልጽ ይታያሉ። በተለይ በምዕራብ አፍሪካ እና በሳህል አካባቢ ያለው አለመረጋጋት በተለይ በኒጀር፣ የፖሊዮ ፕሮግራም የመቋረጥ አደጋ ከፍተኛ በመሆኑ በተለይ አሳሳቢ ነበር። ማጠቃለያ፡፡- ኰሚቴው ዓለም አቀፍ የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ስጋት አሁንም ዓለም አቀፍ አሳሳቢ የሆነ የሕዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታ( ፒኤችኢአይሲ) ሆኖ እንደሚቀጥል በአንድ ድምፅ ተስማምቶ የፖሊዮ ቫይረስን እና ጊዜያዊ የውሳኔ ሃሳቦችን ለሌላ ሦስት ወራት ለማራዘም ይመክራል። ኰሚቴው ይህንን መደምደሚያ ላይ ለመድረስ የሚከተሉትን ምክንያቶች ከግምት ውስጥ አስገብቷል:፟- ቀጣይነት ያለው የደብሊውፒቪ1 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ፡- በሚከተሉት ምክንያቶች ላይ በመመርኮዝ የ የደብሊውፒቪ1 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ ይቀራል:- ኤፒዲሚዮሎጂያዊ ወሳኝ አካባቢዎችን እንደገና መበከል እና እንደ ካራቺ እና የፓኪስታን ኩዌታ ብሎክ እና አፍጋኒስታን ውስጥ ካንዳሃር ያሉ ታሪካዊ የውሃ ማጠራቀሚያዎች ባለፉት 18 ወራት ውስጥ ለተገኙት ጥቅሞች ትልቅ አደጋን ይወክላል ። በ2022 በአፍጋኒስታን በብዛት የሚታየው የየደብሊውፒቪ1 የዘር ሐረጎች ስርጭት አሁን በፓኪስታን በ2023 ተገኝቷል። በፓኪስታን ውስጥ ከፍተኛ ተጋላጭነት ያላቸው ተንቀሳቃሽ ህዝቦች በተለይም ወደ አፍጋኒስታን ዓለም አቀፍ ስርጭት ልዩ አደጋን ያስከትላሉ፣ይህም ከፓኪስታን ወደ ተለያዩ የአፍጋኒስታን ክፍሎች የተመለሱት ብዛት ይጨምራል። በደቡባዊ አፍጋኒስታን ብዙ ቍጥር ያላቸው ክትባት ያልተሰጣቸው"" ዜሮ ዶዝ"" ሕፃናት ከፍተኛ ስጋት ይፈጥራሉ።","These factors are most evident in northern Yemen, northern Nigeria, south central Somalia and eastern Democratic Republic of the Congo, but also in northern Mozambique, Burkino Faso and Mali. The instability in West Africa and the Sahel region, most recently in Niger was especially concerning, as the risk of polio program disruption was particularly high. Conclusion: The Committee unanimously agreed that the risk of international spread of poliovirus still remains a Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) and recommended its extension and that of the Temporary Recommendations for a further three months. The Committee considered the following factors in reaching this conclusion: Ongoing risk of WPV1 international spread: Based on the following factors, the risk of international spread of WPV1 remains: re-infection of epidemiologically critical areas and historical reservoirs like Karachi and the Quetta Block in Pakistan and Kandahar in Afghanistan represents a significant risk to the gains made during the last 18 months; the actual spread of WPV1 lineages seen predominantly in Afghanistan in 2022 now being detected in Pakistan in 2023; high-risk mobile populations in Pakistan represent a specific risk of international spread to Afghanistan in particular, compounded by the large number of returnees from Pakistan into various parts of Afghanistan; the large pool of unvaccinated ‘zero dose’ children in southern Afghanistan constitutes a major risk;","Waɗannan dalilan sun fi yawa a arewacin Yemen,arewacin Nijeriya, south central Somaliya da eastern DR of Congo, sannan kuma da arewacin Mozambique, Burkina Faso da Mali. Rashin daidaito a yammacin Afrika da yankin Sahel, kamar kwanannan a Nijar abun damuwa ne, yayin da haɗarin lalacewar gangamin polio yake kara yawa. Ƙarshe: Kwamitin gaba ɗaya sun amince cewar haɗarin yaɗuwar kwayar cutar polio a duniya har yanzu yana cigaba da zama kiwon lafiya na gaggawa abun damuwa a duniya (PHEIC) kuma sun bada shawarar faɗaɗa shi da kuma shawarar wucin gadi na Karin wata uku . Kwamitin sun zauki waɗannan dalilan wajen isa ga ƙarshen: Haɗarin da yake faruwa na yaɗuwar WPV1 a duniya: Dangane da wannan dalilan, yaɗuwar WPV1 a duniya ta cigaba: Sake yaɗuwar wuraren annobar mafi girma da kuma ma’adanar tarihi kamar Karachi da Quetta Block a Pakistan da Kandahar dake Afghanistan suna wakiltar mafi yawan haɗari wajen ribar da aka samu a watanni 18 da suka wauce.; An samu Watsuwar cutar WPV1 yawanci a Afghanistan a 2022 wanda yanzu aka samu a Pakistan a 2023.; Yawan haɗarin mutanen da suke yawo a Pakistan suna wakiltar wani ɓangare na haɗarin yaɗuwar cutar tsakanin ƙasashe zuwa Afghanistan musamman, wanda ya haɗa da yawa daga masu dawowa daga Pakistan zuwa ɓangarori da dama na Afghanistan.; Yawan yaran da ba’ayi musu riga kafi da magani ko ɗaya bas a kudancin Afghanistan suna tare da mafi yawan haɗarin;","Mambo hayo yanaonekana zaidi kasikazini mwa Yemen, kasikazini mwa Nigeria, kusini ya kati ya Somalia na mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasi ya Kongo, lakini pia kasikazini mwa Msumbiji, Burkino Faso na Mali. Kukosekana kwa utulivu katika Afrika Magharibu na eneo la Sahel, hivi karibuni nchini Niger kulisababishwa na hatari ya kukatishwa kwa programu za polio ilikuwa kubwa sana. Hitimisho: kamati ilikubaliana kwa kauli moja kuwa hatari ya kuenea kwa virusi vya polio kimataifa bado inabakia kuwa dharura ya Afya ya Umma ya wasiwasi wa kimataifa (PHEIC) na ilipendekeza kuongezwa kwake na ile ya mapendekezo ya muda kwa miezi mitatu zaidi. Kamati ilizingatia mambo yafuatayo katika kufikia hitimisho hili: Hatari inayoendelea ya kuenea kwa WPV1 kimataifa: Kwa kuzingatia mambo yafuatayo, hatari ya kuenea kwa WPV1 kimataifa iliendelea: Kuambukizwa tena kwa janga hilo katika maeneo muhimu na hifadhi za kihistoria kama vile Karachi na Quetta Block nchini Pakstani na Kandhahar nchini Afghanistani kunawakilisha hatari kubwa ya mafanikio yaliyopatikana katika kipindi cha miezi 18 iliyopita; Kuenea kwa vimelea vya WPV1 moja kwa moja kulionekana hasa Afghanistani mwaka 2022, lakini mwaka 2023 hasi sasa umesambaa Pakstani; Watu waliyo katika hatari kubwa ya kuhamahama nchini Pakstani wanawakilisha hatari maalum ya kuenea kimataifa hasa Afghanistani, inayochangiwa na idadi kubwa ya watu wanaotoka Pakstani kuelekea sehemu mbalimbali za Afghanistani; Kundi kubwa la watoto ambao hawajachanjwa, waliyopo kusini mwa Afghanistani wako katika hatari kubwa;","Àwọn okùnfà yìí fojú hàn dáadáa ní àríwá orílẹ̀-èdè Yemen, àríwá orílẹ̀-èdè Nigeria, àárín gbùngbùn gúúsù orílẹ̀-èdè Somalia àti ìlà-oòrùn orílẹ̀-èdè Democratic Republic of the Congo, àti ní àríwá orílẹ̀-èdè Mozambique, orílẹ̀-èdè Burkina Faso àti orílẹ̀-èdè Mali. Àìdúródéédéé tí ó wà ní Ìwọ̀-Oòrùn ilẹ̀ Africa àti agbegbe Sahel, pàápàá ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí ní Niger bani lọ́kàn jẹ́, nípasẹ̀ pé ewu Ìdálọ́wọ́dúró eto rọpárọsẹ̀ ní agbára gan-an. Ìkádìí:Ìgbìmọ̀ náà fohùnsọ̀kan pé ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ láti orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì jẹ́ Ìpè Pàjáwìrì Ìlera Gbogbogbò Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (PHEIC) wọ́n sì gbàá níyànjú pé kí wọn ó ṣe ìfàgùn rẹ àti ti Ìgbàníyànjú Onígbàdíẹ̀ fún oṣù mẹ́ta síwájú síi. Ìgbìmọ̀ náà gbé àwọn nǹkan wọ̀nyí yẹ̀wò láti dé ìparí èrò yìí: Ewu ìtànkálẹ̀ WPV1 tí ó ń lọ lọ́wọ́ ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀: Látààrí àwọn okùnfà àtẹ̀lé yìí, ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti WPV1 túbọ̀ jẹ́: Ìtúnkọlù ti àwọn agbègbè tí wọ́n ní ewu àjàkálẹ̀ àrùn fínra àti àwọn ààyè ìfomipamọ́ tí ó jẹ́ ìsẹ̀ǹbáyé bíi Karachi àti Quetta Block ní orílẹ̀-èdè Pakistan àti Kandahar ní orílẹ̀-èdè Afghanistan dúró fún èwù pàtàkì tí ó wà fún àwọn ère tí wọ́n rí ní oṣù 18 sẹ́yìn; Ìtànkálẹ̀ ìbátan WPV1 gangan tí wọ́n rí dáadáa ní orílẹ̀-èdè Afghanistan ń ní ọdún 2022 ni wọ́n ti rí ní orílẹ̀-èdè Pakistan ní ọdún 2023; Àwọn olùgbé tí wọ́n jẹ́ alárìnká pẹ̀lú ewu tí ó ga lórí ní orílẹ̀-èdè Pakistan dúró gẹ́gẹ́ bíi èwù kan pàtó tí ó jẹmọ́ ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ pàápàá sí orílẹ̀-èdè Afghanistan, èyí tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn olùpadà láti orílẹ̀-èdè Pakistan sí onírúurú àwọn àyè ní orílẹ̀-èdè Afghanistan sì dá kún-un; Àkójọ ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ọmọdé tí wọn kò gba àjẹsára rárá ní gúúsù orílẹ̀-èdè Afghanistan jẹ́ ewu ti o lágbára;","Lezi zici zibonakala kakhulu enyakatho yeYemen, enyakatho yeNigeria, eningizimu emaphakathi neSomalia nasempumalanga yeDemocratic Republic of the Congo, kodwa nasenyakatho yeMozambique, eBurkino Faso naseMali. Ukungazinzi eNtshonalanga Afrika nasesifundeni saseSahel, muva nje eNiger kwakukhathaza kakhulu, njengoba ingozi yokuphazamiseka kohlelo lwepoliyo yayiphezulu kakhulu. Isiphetho: IKomidi livumelene ngazwi linye ukuthi ubungozi bokusabalala kwegciwane lengculazi emhlabeni wonke kusalokhu kuyisimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi sokukhathazeka kwamazwe ngamazwe ngesingisi iPublic Health Emergency of International Concern (PHEIC) futhi lancoma ukwelulwa kwayo kanye nalokho Kwezincomo Zesikhashana kwezinye izinyanga ezintathu. IKomidi licubungule izici ezilandelayo ukuze lifinyelele kulesi siphetho: Ingozi eqhubekayo yokusabalala kweWPV1 emhlabeni jikelele: Ngokusekelwe yilezi zinto ezilandelayo, ingozi yokusabalala kweWPV1 emhlabeni wonke isasele: ukutheleleka kabusha kwezindawo ezibucayi ezithinta izifo kanye namadamu omlando afana neKarachi kanye neQuetta Block ePakistan naseKandahar e-Afghanistan kumelela ingozi enkulu enzuzweni eyenziwe phakathi nezinyanga eziyi-18 ezedlule; ukusabalala kwangempela kwemigqa yeWPV1 ebonwe kakhulu e-Afghanistan ngowezi-2022 manje kutholwa ePakistan ngowezi-2023; abantu abahambahambayo abasengozini enkulu ePakistan bamele ingozi ethile yokusabalala kwamanye amazwe baye e-Afghanistan ikakhulukazi, ehlanganiswe nenani elikhulu lababuya ePakistan baye ezindaweni ezihlukahlukene zase-Afghanistan; iphuli enkulu yezingane ezingagonyiwe ‘zero dose’ eningizimu ye-Afghanistan zisengozini enkulu;" +የአፍጋኒስታን አንዳንድ አካባቢዎች አሁንም ድረስ ከቤት ወደ ቤት ከሚደረገው አሠራር ያነሰ ውጤታማ ሆኖ የተገኘውን የጣቢያ-ለጣቢያ ወይም ከመስጊድ ወደ መስጊድ ክትባት ምላሽ ብቻ ይፈቅዳሉ፤ ምንም እንኳን የደብሊውፒቪ1 ስርጭት በማላዊ እና ሞዛምቢክ የተቋረጠ ቢሆንም፣ ከፓኪስታን ወደ አፍሪካ ያለው መንገድ እስካሁን አልታወቀም። በተቀሩት የተለመዱ የመተላለፊያ ዞኖች ውስጥ የደኅንነት ጒድለት። ቀጣይነት ያለው የ ሲቪዲፒ ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ፡- በሚከተሉት ምክንያቶች ላይ በመመርኮዝ ፣ የ ሲቪዲፒ2 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ ከፍተኛ ሆኖ ይቈያል: በኮንጎ ምሥራቃዊ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ እና ሲቪዲፒ2 በሰሜን-ምእራብ ናይጄሪያ ውስጥ ያለው የ ሲቪዲፒ1 ወረርሽኝ እና ከፍተኛ ስርጭት ወደ ጎረቤት ሀገሮች ዓለም አቀፍ ስርጭትን ያስከተለ፤ እንደ ዚምባብዌ ያሉ አዲስ በበሽታው የተያዙ አገሮችን ጨምሮ ቀጣይነት ያለው ድንበር ተሻጋሪ ስርጭት እና በአከባቢው ብቅ ያለ የግብፅን እንደገና መበከል እና ሞሪታኒያ እና ጊኒ ከውጭ በማስመጣት፤ በእስራኤል፣ በዩናይትድ ኪንግደም እና በአሜሪካ መካከል በ ሲቪዲፒ2 የአየር ጕዞ የረጅም ርቀት ስርጭት፤ በ 2016 የ ኦፒቪ2 ከተወገደበት ጊዜ አንሥቶ በትናንሽ ሕፃናት ላይ የሕዝብ አንጀት ሽፋን በሽታ የመከላከል ችሎታ ውስጥ እየሰፋ የሚሄድ ክፍተት እና በዚህም ምክንያት በተወሰኑ አካባቢዎች ውስጥ ከፍተኛ መጠን ያለው ዜሮ መጠን ያላቸው ልጆች፤ የሲቪዲፒቪ ስርጭት ምንጭ በሆኑ አካባቢዎች ያለው የፀጥታ ችግር።,"some areas of Afghanistan still only allow site to site or mosque to mosque immunization response, which has been shown to be less effective than the house to house modality; although it is likely transmission of WPV1 has been interrupted in Malawi and Mozambique, the route from Pakistan to Africa remains unknown; pockets of insecurity in the remaining endemic transmission zones. Ongoing risk of cVDPV international spread: Based on the following factors, the risk of international spread of cVDPV2 appears to remain high: the outbreak of cVDPV1 in and ongoing high transmission of cVDPV2 in eastern Democratic Republic of the Congo and cVDPV2 in north-western Nigeria, which have caused international spread to neighboring countries; ongoing cross border spread including into newly infected countries such as Zimbabwe, and re-infection of Egypt due to local emergence and Mauritania and Guinea by importation; the long distance spread by air travel of cVDPV2 between Israel, the United Kingdom and the USA; the ever-widening gap in population intestinal mucosal immunity in young children since the withdrawal of OPV2 in 2016 and consequently high concentration of zero dose children in certain areas; insecurity in those areas that are the source of cVDPV transmission.","Wasu wuraren a Afghanistan har yanzu suna barin rigakafinne kadai a tsakanin bangar zuwa ɓangare ko masallaci zuwa masallaci, wanda amfaninsa ya zamto kadan akan zuwa gida gida.; Duk da cewar an samu dakile yaɗuwar cutar WPV1 a Malawi da Mozambique, har yanzu ba’a san hanyar Afrika zuwa Pakistan ba; Rashin tsaro a ragowar yankunan da ake da yaɗuwar annaobar. Cigaba da haɗarin yaɗuwar cvdpv a duniya: Dangane da waɗannan dalilan, yaɗuwar cvdpv2 ta cigaba da yaɗuwa aduniya: Barkewar cutar cvdpv1 a ciki da kuma cigaba da yaɗuwar cvdpv2 a gabashin Democratic Republic of Congo da cvdpv2 a arewa maso yammacin Najeriya, wanda ya janyo yaɗuwar cutar a duniya da kuma ƙasashen da suke makwabtaka da su; Cigaba da samun yaɗuwar a tsakanin ƙasashe ya haɗa da sababbin ƙasashen da suke makotaka ne kawai kamar Zimbabwe, da sake samun cutar a Egypt saboda sake barkewar a cikin gida da Mauritaniya da Guinea ta hanyar shigo da ita; Da kuma yaɗuwar daga guri mai nisa ta sifirin svdpv2 ta jirgin sama tsakanin Isra’ila, Ingila da USA; Tazara mafi girma ta garkuwar jikin yara na majinar hanji tun lakocin da aka janye OPV2 a 2016 da kuma wasu wuraren da yara basa samun riga kafi sam; Rashin tsaro da ya zama sanadin yaɗuwar cvdpv.","Baadhi ya maeneo ya Afghanistani bado yanaruhusu kinga inayotolewa eneo kwa eneo au msikiti kwa msikiti ambapo huo mtindo inaonekana kuwa na ufanisi mdogo kuliko mtindo wa nyumba kwa nyumba; Ingawa kuna uwezekano kuwa ueneaji wa WPV1 umepungua nchini Malawi na Msumbiji, njia ya kutoka Pakstani hadi Afrika bado haijulikani; Mifuko ya ukosefu wa usalama katika maeneo yaliyobaki ya maambukizi. Hatari inayoendelea ya kuenea kwa cVDPV kimataifa: Kwa kuzingatia mambo yafuatayo, hatari ya kuenea kwa cVDPV2 kimataifa inaonekana kuendelea: Kuzuka kwa cVDPV ndani na kuenea kwa maambukizi makubwa ya cVDPV2 mashariki mwa Jamhuri Kidemokrasia ya Kongo na cVDPV2 kasikazini -magharibi mwa Nigeria, ambayo yamesababisha kuenea kimataifa kwa nchi jirani; Kuenea kwa mpaka unaoendelea ikiwa ni pamoja na katika nchi mpya zilizoambukizwa kama vile Zimbwabwe, na kuambukizwa tena kwa Misiri kutokana na kuibuka kwa ndani Mauritania na Guinea kwa kuagiza; Maambukizi ya mbali ya cVDPV2 yaliyoenezwa kupitia usafiri wa anga kati ya Israel na Marekani; Pengo linalozidi kupanuka katika idadi ya watu kinga ya utando wa matumbo kwa watoto wadogo tangu kuondolewa kwa OPV2 mwaka 2016 na hivyo basi ukolezi mkubwa wa watoto wa dozi sifuri katika maeneo fulani; Ukosefu wa usalama katika maeneo ambayo ni chanzo cha maambukizi ya cVDPV.","Àwọn àgbègbè kan ní orílẹ̀-èdè Afghanistan sì ń fi ààyè gba ìfèsì ìfúnni ní àjẹsára ní ààyè sí ààyè tàbí ní mọ́sálásí sí mọ́sálásí nìkan , èyí tí ó ń fi akùdé hàn ju ti ìlànà ojúlé sí ojúlé lọ; Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó seése kí o jẹ́ pé ìdílọ́wọ́ ti bá ìkóràn WPV1 ní orílẹ̀-èdè Malawi àti orílẹ̀-èdè Mozambique, ọ̀nà tí ó ń gbà láti orílẹ̀-èdè Pakistan dé ilẹ̀ Africa jẹ́ ohùn àìmọ̀; Àwọn àpapọ̀ àìsáàbò ní àwọn agbègbè ìkórànraẹni àjàkálẹ̀ tí ó kù. Ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti cVDPV tí ó ń lọ lọ́wọ́;: Látààrí àwọn okùnfà àtẹ̀lé yìí, ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti cVDPV2 dàbí wípé ó sì lágbára: Ìbẹ́sílẹ̀ cVDPV1 ní ìkórànraẹni tí ó lágbára tí ó sì ń lọ lọ́wọ́ ti cVDPV2 ní ìlà-oòrùn orílẹ̀-èdè Democratic Republic of the Congo àti cVDPV2 ní àríwá - ìwọ̀ oòrùn orílẹ̀-èdè Nigeria, èyí tí ó ti dá ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ó fi ẹgbẹ́kẹ̀gbẹ́ sílẹ̀; Ìtànkálẹ̀ aláàlà-dé-ààlà tí ó ń lọ lọ́wọ́ èyí tí ó tún kó àwọn orílẹ̀-èdè tuntun tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ lùgbàdì sínú gẹ́gẹ́ bíi orílẹ̀-èdè Zimbabwe, àti ìtúnkọlù ti orílẹ̀-èdè Egypt látàrí ìpè pàjáwìrì abẹ́lé àti orílẹ̀-èdè Mauritania pẹ̀lú orílẹ̀-èdè Guinea nípasẹ̀ gbígbéwọle; Ìtànkálẹ̀ ọlọ̀nà jíjìn nípasẹ̀ ìrìnàjò orí afẹ́fẹ́ ti cVDPV2 láàárín orílẹ̀-èdè Isreal, orílẹ̀-èdè the United Kingdom àti orílẹ̀-èdè USA; Fífẹ̀si aláìlópin ní àlàfo àjẹsára ikun inú ìfun àwọn olùgbé tí wọ́n jẹ́ ọmọdé láti ìgbà ìmú OPV2 kúrò ní ọdún 2016 àti àṣẹ̀yìnwá-àṣẹ̀yìnbọ̀ ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ọmọdé tí wọn kò gba àjẹsára rárá ní àwọn agbègbè kan; Àìláàbò ní àwọn agbègbè tí wọ́n jẹ́ orísun ìkórànraẹni cVDPV.","ezinye izindawo zase-Afghanistan zisavumela ukugoma ngokwezindawo noma i-mosque nge-mosque, ebonise ukungasebenzi kahle uma iqhathaniswa ngendlela yendlu ngendlu; nakuba kungenzeka ukuthi ukudluliswa kweWPV1 kuphazamisekile eMalawi naseMozambique, umzila osuka ePakistan uye e-Afrika awukaziwa; ukungavikeleki ezindaweni ezisasele. Ingozi eqhubekayo yokusabalala kwe-cVDPV emhlabeni jikelele: Ngokusekelwe yiezi zici ezilandelayo, ubungozi bokusabalala kwe-cVDPV2 emhlabeni wonke bubonakala busaphezulu: ukuqubuka kwe-cVDPV1 kanye nokusatshalaliswa okuphezulu okuqhubekayo kwe-cVDPV2 empumalanga yeDemocratic Republic of the Congo kanye ne-cVDPV2 enyakatho-ntshonalanga yeNigeria, okubangele ukusabalala kwamanye amazwe emazweni angomakhelwane; ukusabalala kwabantu abawela imingcele okubandakanya amazwe asanda kutheleleka njengeZimbabwe, kanye nokutheleleka kabusha kwe-Egypt ngenxa yokuvela kwendawo kanye neMauritania neGuinea ngokungeniswa kwamanye amazwe; ukutheleleka kwebanga elide ngokomoya kwe-cVDPV2 phakathi kwe-Israel, i-United Kingdom ne-USA; igebe elihlala likhula ekuvikelekeni kwe-mucosal yamathumbu ezinganeni ezincane kulokhu kwahoxiswa i-OPV2 ngowezi-2016 futhi ngenxa yalokho ukugcwala okuphezulu kwethamo lezingane ezindaweni ezithile; ukungavikeleki kulezo zindawo eziwumthombo wokudluliselwa kwe-cVDPV." +አስተዋጽዖ ምክንያቶች የሚከተሉትን ያካትታሉ: ደካማ መደበኛ ክትባት፡- ብዙ አገሮች ግጭቶችን እና ውስብስብ ድንገተኛ አደጋዎችን ጨምሮ በሰብአዊ ድንገተኛ አደጋዎች የበለጠ ሊጎዱ የሚችሉ ደካማ የክትባት ስርዓቶች አሏቸው። ይህ ስጋት እየጨመረ በመምጣቱ፣ በእነዚህ ደካማ ግዛቶች ውስጥ ያሉ ህዝቦች ለፖሊዮ ወረርሽኝ ተጋላጭ እንዲሆኑ ያደርጋል። ተደራሽነት እጦት፡ ተደራሽ አለመሆን ትልቅ አደጋ ሆኖ ቀጥሏል፣ በተለይም በሰሜናዊ የመን እና ሶማሊያ ውስጥ ብዙ ቁጥር ያላቸው እና ከአንድ አመት በላይ ለረጅም ጊዜ የፖሊዮ ክትባት ያልተገኘላቸው። የስጋት ምድቦች ኮሚቴው የ ደብሊውፒቪ1 እና ሲቪዲፒ የአለም አቀፍ ስርጭት ስጋትን በመቀነስ ላይ ያተኮረውን የአደጋ ስልተ ቀመር በሚከተለው መልኩ ለዋና ዳይሬክተር የሚከተለውን ምክር ሰጥቷል። በደብሊውፒቪ1፣ ሲቪዲፒቪ1 ወይምሲቪዲፒቪ3 የተጠቁ ክልሎች። በ ሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ ክልሎች፣ የአካባቢ መተላለፍ ማስረጃ ያላቸው ወይም የሌላቸው። ባለፉት 24 ወራት ውስጥ ከዚህ ቀደም በበደብሊውፒቪ1፣ ወይም በሲቪዲፒቪ የተያዙ ክልሎች። ከአሁን በኋላ በደብሊውፒቪ1፣ ወይም በበሲቪዲፒቪ ያልተበከሉ እንደመሆናቸው የመገምገምያ መስፈርቶች፡-,"Contributing factors include: Weak routine immunization: Many countries have weak immunization systems that can be further impacted by humanitarian emergencies including conflict and protracted complex emergencies. This poses a growing risk, leaving populations in these fragile states vulnerable to polio outbreaks. Lack of access: Inaccessibility continues to be a major risk, particularly in northern Yemen and Somalia which have sizable populations that have been unreached with polio vaccine for extended periods of more than a year. Risk categories The Committee provided the Director-General with the following advice aimed at reducing the risk of international spread of WPV1 and cVDPVs, based on the risk stratification as follows: States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3. States infected with cVDPV2, with or without evidence of local transmission. States previously infected by WPV1 or cVDPV within the last 24 months. Criteria to assess States as no longer infected by WPV1 or cVDPV:","Dalilan da suka taimaka sun ƙunshi: Raunin yin riga kafi : ƙasashe da dama suna da raunin hanyoyin yin riga kafi wanda zai iya yin tasiri ga agajin gaggawa na kai tallafi wanda da ya haɗa da agajin yaƙi da kuma sauran abubuwa na gaggawa masu wuya. Wannan yana kara yawan haɗarin, wanda yake sanya mutanen dake yanayin gazawa cikin haɗarin kamuwa da cutar polio. Rashin samun isa: rashin samun isa yana cigaba da zama babban haɗari, musamman a arewacin Yemen da Somalia wanda suke da yawan mutane madaidaici da aka kasa isa garesu da maganin riga kafi a tsahon lokaci fiye da shekara ɗaya. Raben raben haɗarin Kwamitin ya bawa Babban Daraktan waɗannan shawarwari don rage haɗarin yaɗuwar cutar WPV1 da cvdpv a duniya, dangane da tsarin haɗarin kamar haka: Jahohin da suka kamu da WPV1, CVDPV1 ko CVDPV3. Jahohin da suka kamu da CVDPV2, tare da ko batare da shaidar yaɗuwa ta cikin gida ba. Jahohin da suka kamu da WPV1 ko CVDPV a baya a cikin watanni 24 da suka gabata. Sharuɗɗan don tattance jahohi wanda ba su da cutar WPV1 ko CVDPV:","Mambo yanayochangia ni pamoja na: Chanjo dhaifu ya kila siku: Nchi nyingi zina mifumo dhaifu ya chanjo ambayo inaweza kuathiriwa zaidi na dharura za kibinadamu kibinadamu ikiwa ni pamoja na migogoro na dharura za muda mrefu. Hii inaleta hatari inayoongezeka, na kuacha idadi ya watu waliyopo katika majimbo haya yaliyo katika hatari ya kuzuka kwa polio. Ukosefu wa ufikiaji: kutoweza kufikiwa kunaendelea kusababisha hatari kubwa, haswa kasikazini mwa Yemeni na Somalia ambayo ina idadi kubwa ya watu ambao hawajafikiwa na chanjo ya polio kwa muda mrefu wa zaidi ya mwaka mmoja. Kategoria za hatari Kamati ilimpatia Mkurugenzi Mkuu ushauri ufuatao unaolenga kupunguza hatari ya kuenea kwa WPV1 na cVDPV kimataifa, kwa kuzingatia matabaka ya hatari kama ifuatavyo: Nchi zilizoambukizwa na WPV1, cVDPV1 au cVDPV3. Mataifa yaliyoambukizwa na cVDPV2, pamoja na au bila ushahidi wa maambukizi ya ndani. Nchi zilizoambukizwa hapo awali na WPV1 au cVDPV ndani ya miezi 24 iliyopita. Vigezo vya kutathimini mataifa kama hayajaambukizwa tena na WPV1 au cVDPV:","Lára àwọn okùnfà tí wọ́n lọ́wọ́ níbẹ̀ ni ìwọ̀nyí: Ètò ìfúnnilájẹsára tí ó mẹ́hẹ: ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ni wọ́n ní àwọn ètò ìfúnnilájẹsára tí ó mẹ́hẹ tí àwọn ìpè pàjáwìrì ìjẹ́mọnìyàn le nípa lé lórí pẹ̀lú àwọn rògbòdìyàn àti ìfàgùn àwọn ìpè pàjáwìrì tí ó díjú. Èyí jẹ́ ewu tí ó ń dàgbà, tí ó ń fi àwọn olùgbé sílẹ̀ sínú àwọn ipò ẹlẹgẹ́ wọ̀nyí tí wọ́n sì lẹ sí ìbẹ́sílẹ̀ rọpárọsẹ̀. Àìní ìgbàláàyè : àìní ìgbàláàyè túbọ̀ ń jẹ́ ewu tí ó ṣe pàtàkì jùlọ, pàápàá jùlọ ní àríwá orílẹ̀-èdè Yemen àti orílẹ̀-èdè Somalia èyí tí ó ní àwọn olùgbé tí wọ́n mọ níwọ̀n tí àjẹsára rọpárọsẹ̀ kò dé ọ̀dọ̀ wọn fún àwọn ìgbà pípé tí ó ju ọdún kan lọ. Àwọn ẹ̀ka ewu Ìgbìmọ̀ náà pèsè àwọn ìmọ̀ràn àtẹ̀lé wọ̀nyí fún Olùdarí-Àgbà pẹ̀lú àfojúsùn dídínkù ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti WPV1 àti cVDPVs, tí ó dá lórí àtòjọ ewu gẹ́gẹ́ bí àtẹ̀lé wọ̀nyí: Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV3. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2, pẹ̀lú ẹ̀rí tàbí láìsí ẹ̀rí ìkóràn abẹ́lé. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ti lùgbàdì WPV1 tàbí cVDPV tẹ́lẹ̀ láàárín oṣù 24 sẹ́yìn. Àwọn àbùdá láti ṣàyẹ̀wò àwọn ìpínlẹ̀ tí wọn kò lùgbàdì WPV1 tàbí cVDPV mọ́:","Izici ezinomthelela zihlanganisa: Ukugoma okubuthakathaka okujwayelekile: Amazwe amaningi anezinhlelo zokugoma ezibuthaka ezingase zibe nomthelela omubi ngenxa yezimo eziphuthumayo ezihlanganisa ukungqubuzana nezimo eziphuthumayo ezithatha isikhathi eside. Lokhu kudala ubungozi obukhulayo, okushiya abantu kulezi zifundazwe ezintekenteke besengozini yokuqubuka kovendle. Ukuntuleka kokufinyelela: Ukungafinyeleleki kusaqhubeka nokuba yingozi enkulu, ikakhulukazi enyakatho yeYemen naseSomalia okunabantu abaningi abangakafinyelelwanga ngomuthi wokugomela uvendle isikhathi esingaphezu konyaka. Izigaba zobungozi IKomidi linikeze uMqondisi-Jikelele ngezeluleko ezilandelayo okuhloswe ngazo ukunciphisa ubungozi bokusakazeka kwamazwe ngamazwe kweWPV1 kanye nama-cVDPV, ngokusekelwe ekuhlukaniseni ubungozi ngale ndlela elandelayo: Amazwe atheleleke nge-WPV1, cVDPV1 noma cVDPV3. Amazwe atheleleke nge-cVDPV2, kunobufakazi noma ngaphandle kobufakazi kokudluliselwa kwasendaweni. Amazwe angenwe ngaphambilini yi-WPV1 noma i-cVDPV phakathi nezinyanga ezingama-24 ezedlule. Imibandela yokuhlola amazwe ukuthi awasangenwa yi-WPV1 noma i-cVDPV:" +"የፖሊዮ ቫይረስ ጉዳይ፡- በጣም የቅርብ ጊዜው ጒዳይ ከተከሰተበት ቀን በኋላ 12 ወራት ፕላስ አንድ ወር ለጉዳይ ማወቂያ፣ ለምርመራ፣ ለላቦራቶሪ ምርመራ እና ለሪፖርት ጊዜ ወይም ካለፈው ጒዳይ በ 12 ወራት ውስጥ የተከሰቱ ሁሉም ሪፖርት የተደረጉ የ ኤኤፍፒ ጒዳዮች ለፖሊዮ ምርመራ ሲደረጉ እና ለ በደብሊውፒቪ1 ወይም ለ ሲቪዲፒቪ ሲገለሉ.ባለፉት 12 ወራት ውስጥ የተሰበሰቡ የአካባቢ እና ሌሎች ናሙናዎችም አሉታዊ ውጤት አሳይተዋል፣ የትኛውም ረዘም ያለ ነው። የአካባቢ ወይም ሌላ የደብሊውፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ ማግለል (ምንም የፖሊዮ ቫይረስ ጉዳይ የለም)፡ በጣም የቅርብ ጊዜ አዎንታዊ የአካባቢ ወይም ሌላ ናሙና (ለምሳሌ ከጤናማ ልጅ) ከተሰበሰበ ከ12 ወራት በኋላ ፕላስ ለአንድ ወር የላብራቶሪ ምርመራ እና የሪፖርት ማቅረቢያ ጊዜ። የክትትል ክፍተቶችን በማገናዘብ የበለጠ ጥብቅ ግምገማ በሚያስፈልግባቸው ሥር የሰደዱ አገሮች፣ እነዚህ መመዘኛዎች የተለያዩ ሊሆኑ ይችላሉ። አንድ አገር እነዚህን መስፈርቶች ካሟላ በኋላ በበሽታው መያዝ አቁሟል፣ አገሪቱ ለተጨማሪ 12 ወራት በተጠናከረ የክትትል ጊዜ ውስጥ"" የመከታተያ ዝርዝር"" ላይ ትቆያለች። ከዚህ ጊዜ በኋላ ፣ ሀገሪቱ ለጊዜያዊ ምክሮች ተገዢ አትሆንም። ጊዜያዊ ምክሮች በ በደብሊውፒቪ1፣ ሲቪዲፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ3 የተጠቁ ሀገራት በአለም አቀፍ የመስፋፋት እድል አላቸው እነዚህ አገሮች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው: የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት መቋረጥ ብሄራዊ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ መሆኑን እና የፖሊዮ መጥፋትን ለመደገፍ ሁሉንም አስፈላጊ እርምጃዎችን ተግባራዊ ለማድረግ በርዕሰ መስተዳድር ወይም በመንግስት ደረጃ ካልተደረገ ፣ ካልተሰራ ፣ ይህ ድንገተኛ ሁኔታ በይፋ አስታውቋል ። ምላሹ እስካልፈለገ ድረስ ሁኔታው ሊቀጥል ይገባል. ከአለም አቀፍ ጉዞ ከአራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ባለው ጊዜ ውስጥ ሁሉም ነዋሪዎች እና የረጅም ጊዜ ጎብኚዎች (> አራት ሳምንታት) በሁሉም እድሜ ያሉ የሁለትዮሽ የአፍ ውስጥ የፖሊዮቫይረስ ክትባት (ቢኦፒቪ) ወይም ያልተነቃነቀ የፖሊዮ ቫይረስ ክትባት (አይፒቪ) መጠን መቀበላቸውን ያረጋግጡ።","Poliovirus Case: 12 months after the onset date of the most recent case PLUS one month to account for case detection, investigation, laboratory testing and reporting period OR when all reported AFP cases with onset within 12 months of last case have been tested for polio and excluded for WPV1 or cVDPV, and environmental or other samples collected within 12 months of the last case have also tested negative, whichever is the longer. Environmental or other isolation of WPV1 or cVDPV (no poliovirus case): 12 months after collection of the most recent positive environmental or other sample (such as from a healthy child) PLUS one month to account for the laboratory testing and reporting period. These criteria may be varied for the endemic countries, where more rigorous assessment is needed in reference to surveillance gaps. Once a country meets these criteria as no longer infected, the country will be remain on a ‘watch list’ for a further 12 months for a period of heightened monitoring. After this period, the country will no longer be subject to Temporary Recommendations. TEMPORARY RECOMMENDATIONS States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3 with potential risk of international spread These countries should: Officially declare, if not already done, at the level of head of state or government, that the interruption of poliovirus transmission is a national public health emergency and implement all required measures to support polio eradication; where such declaration has already been made, this emergency status should be maintained as long as the response is required. Ensure that all residents and long­term visitors (> four weeks) of all ages, receive a dose of bivalent oral poliovirus vaccine (bOPV) or inactivated poliovirus vaccine (IPV) between four weeks and 12 months prior to international travel.","Cutar polio: watanni 12 bayan ranar faruwar yawancin bullar cutar hadi da wata ɗaya da tabbatar da samun cutar, bincike, gwaji a dakin gwaje gwaje da kuma lokacin sanarwa KO lokacin da dukkan cutar ta AFP da ta faru a tsakanin watanni 12 daga samun cutar ƙarshe suka sami gwajin cutar polio sannan aka ware su don WPV1 DA CVDPV, da mahalli ko sauran samfirin a tsakanin watanni 12 na samuwar cutar ƙarshe suka sami gwajin ya nuna babu cutar, wanda dai duk yafi dadewa. Mahalli ko sauran kangewar WPV1 ko CVDPV(ba kwayar cutar polio): watanni 12 bayan karɓar samfiri na kurkusa na mahalli ko wasu daban(kamar daga lafiyayyen yaro) hadi da wata ɗaya don shigar da bayanan gwajin dakin gwaje gwaje da kuma lokacin kawo bayanan. Wannan tsarin zai iya canjawa ga ƙasashen dake da annobar, inda ake da buƙatar gwaji da dama domin binciken tazara. Da zarar kasa ta shiga cikin wannan tsarin na rashin cutar kwata kwata, za’a sanya ƙasar a jerin sanya ido na Karin watanni 12 na tsayin lokacin lura. Bayan wannan lokacin, ƙasar zata fita daga matakin bayar da shawara na wucin gadi. BAYAR DA SHAWARA NA WUCIN GADI Jahohin da suka kamu da WPV1, CVDPV1 ko CDVPV3 da suke da haɗarin yadawa a duniya Waɗannan ƙasashen ya kamata suyi: Su bayyana musamman, idan ba su riga sunyi ba, a matakin shugaban jiha ko gwamnati, cewar kutse ga yada cutar polio kiwon lafiyar al’umma ne na gaggawa da kuma sanya dukkan matakan da suka dace domin taimkawa wajen kawar da cutar polio a inda aka riga aka bayyana, wannan matsayin gaggawar za’a cigaba da tabbatar da shi ne matukar ana da buƙatar matakin. A tabbatar da cewa dukkan mazauna garin da kuma baki masu dogon zango(sati hudu) masu kowanne irin shekaru, sun karbi maganin riga kafin cutar poilio na digawa a baki (BOPV) ko inactivated poliovirus vaccine(IPV) tsakanin satika hudu da kuma watanni 12 kafin ayi tafiya wata ƙasar.","Kesi ya Virusi vya Polio: Miezi 12 baada ya tarehe ya kuanza kwa kesi ya hivi karibuni zaidi PLUS mwezi mmoja kutoa hesabu ya ugunduzi wa kesi, uchunguzi, upimaji wa kimaabara na kipindi cha kuripoti AU wakati kesi zote za AFP zilizoanza ndani ya miezi 12 ya kesi ya mwisho ya polio na hazijajumuishwa kwa WPV2 au cVDPV, na sampuli za kimazingira au zingine zilizokusanywa ndani ya miezi 12 ya kesi ya mwisho pia zimethibitishwa kuwa hasi, yoyote ni ndefu zaidi. Kutengwa kwa WPV1 au cVDPV kimazingira au kwingine (hakuna kisa cha polio): miezi 12 baada ya kukusanywa kwa sampuli chanya za hivi hivi majuzi zaidi za kimazingira au nyinginezo (kama vile kutoka kwa mtoto mwenye afya njema) PLUS mwezi mmoja kuwajibika kwa kipindi cha upimaji wa kimaabara na kuripoti. Vigezo hivi vinaweza kutofautishwa katika nchi zilizoathirika, ambapo tathimini ya kina zaidi inahitajika kwa kuzingatia mapungufu ya ufuatiliaji. Mara baada ya nchi kukidhi vigezo hivi, kwa kuwa haijaambikizwa tena, nchi itabaki kwenye orodha ya saa kwa miezi 12 zaidi kwa kipindi cha ufuatiliaji wa juu zaidi. Baada ya kipindi hiki, nchi haitakuwa chini ya mapendekezo ya muda tena. MAPENDEKEZO YA MUDA Nchi zilizoambukizwa WPV1, cVDPV1 na cVDPV3 zenye hatari ya kuenea kimataifa Nchi hizi zinapaswa: Tangazo rasmi, ikiwa bado haijafanyika, katika ngazi ya mkuu wa nchi au serikali, kuwa kutokomezwa kwa maambukizi ya virusi vya polio ni dharura ya kitaifa ya afya ya umma na kutekeleza hatua zote zinazohitajika kusaidia kutokomeza polio ambapo tamko kama hilo tayari limetolewa, hali hii ya dharura inapaswa inapaswa kudumishwa kwa sababu majibu yanahitajika. Hakikisha kuwa wakazi wote na wageni wa muda mrefu (> majuma manne) wa umri wote, wanapokea kipimo cha chanjo ya virusi vya polio ya mdomo ya bivalent (bOPB) au chanjo ya virusi vya polio ambayo haijawashwa (IPV) kati ya majuma manne hadi miezi 12 kabla ya kusafiri safari za kimataifa.","Àwọn ọ̀ràn kòkòrò rọpárọsẹ̀: oṣù 12 lẹ́yìn ọjọ́ ìbẹ̀rẹ̀ ọ̀ràn kòpẹ́kòpẹ́ PẸ̀LÚ oṣù kan láti ṣe àkọsílẹ̀ fún ọ̀ràn tí wọ́n ṣàwárí, ìtopinpin, ìṣàyẹ̀wò ní yàrá ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ àti àkókò ìjábọ̀ TÀBÍ nígbàtí gbogbo ìjábọ̀ àwọn ọ̀ràn AFP tí wọ́n bẹ̀rẹ̀ láàárín oṣù 12 tí wọ́n ti ṣàyẹ̀wò ọ̀ràn rọpárọsẹ̀ tí ó gbẹ̀yìn tí wọ́n sì yà wọ́n sọ́tọ̀ fún WPV1 tàbí cVDPV, àti àwọn àpẹẹrẹ ajẹmọ́ àyíká tàbí àwọn àpẹẹrẹ míràn tí wọ́n gbà láàárín oṣù 12 tí wọ́n ti ṣàyẹ̀wò bẹ́ẹ̀kọ́ ọ̀ràn tí ó gbẹ̀yìn, èyíkéyìí tí ó bá pẹ́ jù. Ìyàsọ́tọ̀ ajẹmọ́ àyíká tàbí àwọn ìyàsọ́tọ̀ míràn ti WPV1 tàbí cVDPV (kò sì ọ̀ràn kòkòrò rọpárọsẹ̀ kankan): oṣù 12 lẹ́yìn gbígbà àwọn àpẹẹrẹ ajẹmọ́ àyíká tàbí àwọn àpẹẹrẹ míràn kòpẹ́kòpẹ́ yìí tí ó ń fi ìdí bẹ́ẹ̀ni múlẹ̀ (gẹ́gẹ́ bíi èyí tí wọ́n gbà lára ọmọdé tí ó ní ìlera) PẸ̀LÚ oṣù kan láti ṣe àkọsílẹ̀ fún àyẹ̀wò yàrá ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ àti àkókò ìṣèròyìn. Àwọn àbùdá yìí le yàtọ̀ sí ara wọn fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti lùgbàdì, níbi tí wọ́n ti nílò àyẹ̀wò tí ó kún ojú òṣùwọ̀n láti tọ́ka sí àwọn ìyàtọ̀ ìwò káàkiri. Níwọ̀n ìgbà tí orílẹ̀-èdè kan bá ti ní àwọn àbùdá yìí pé wọn kò ní ilùgbàdì mọ́, orílẹ̀-èdè náà sì máa wà lọ́wọ́ ' àtòjọ àyẹ̀wò' fún oṣù 12 síi fún ìbojúwò ọlọ́jọ́ pípẹ́. Lẹ́yìn àsìkò yìí, orílẹ̀-èdè náà máa kúrò lórí ìfilé oní Ìgbà Díẹ̀. ÀWỌN ÍYÀNJÚ ÒNÍGBÀ DÍẸ̀ Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV3 pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti o ṣeé ṣe Àwọn orílẹ̀-èdè yìí ní láti: Ṣe ìkéde olófin, bí wọ́n kò bá tíì ṣeé, ní ìpele ti olórí orílẹ̀-èdè tàbí ìjọba, pé ìdílọ́wọ́ ìkórànraẹni kòkòrò rọpárọsẹ̀ jẹ́ ìpèníjà pàjáwìrì fún ètò ìlera gbogbogbò àti pé wọ́n ní láti sàmúlò gbogbo àwọn ìgbésẹ̀ tí ó yẹ láti gbárùkù ti rọpárọsẹ̀ píparun; ní àwọn ibi tí wọ́n ti ṣe irúfẹ́ ìkéde bẹ́ẹ̀, wọ́n ní láti dúrósinsin lórí ìpèníjà pàjáwìrì yìí níwọ̀n ìgbà tí wọ́n sì ń bèèrè fún ìfèsìsí. Rí i dájú pé gbogbo àwọn olùgbé àti àwọn àlejò ọlọ́jọ́ pípẹ́ (>ọ̀sẹ̀ mẹ́rin), gba àjẹsára alàgbàsẹ́nu alákànpọ̀ agbára fún kòkòrò rọpárọsẹ̀ (bOPV) tàbí àjẹsára rọpárọsẹ̀ aláìlágbára (IPV) láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin àti oṣù 12 ṣáájú ìrìnàjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀.","Icala le-Poliovirus: Ezinyangeni eziyi-12 ngemuva kosuku lokuqala lecala lakamuva PLUS inyanga eyodwa ukulandisa ngokutholwa kwegciwane, uphenyo, ukuhlolwa kwaselabhorethri kanye nesikhathi sokubika NOMA lapho wonke amacala e-AFP abikiwe aqale phakathi nezinyanga eziyi-12 zecala lokugcina ehlolelwe uvendle futhi okungabandakanyi i-WPV1 noma i-cVDPV, futhi amasampula emvelo noma amanye aqoqwe phakathi nezinyanga eziyi-12 esimweni sokugcina nawo ahlolwe ukuthi akanayo, kuye ngokuthi yiliphi elide. Ezemvelo noma ukuhlukaniswa kwe-WPV1 noma i-cVDPV (ayikho i-poliovirus): izinyanga eziyi-12 ngemva kokuqoqwa kwesampula yakamuva enhle yezemvelo noma elinye (elivela enganeni ephile saka) KANYE nenyanga eyodwa ukuze kulandelwe ukuhlolwa kwaselabhorethri nesikhathi sokubika. Lezi zindlela zokunquma zingahluka emazweni atholakala kuphela, lapho kudingeka khona ukuhlolwa okuqinile mayelana nezikhala zokugada. Uma izwe selihlangabezana nalezi zindlela njengoba lingasatheleleki, izwe lizohlala 'ohlwini lokubuka' ezinye izinyanga eziyi-12 isikhathi sokuqapha okuphakeme. Emva kwalesi sikhathi, izwe angeke lisabangaphansi Kwezincomo Zesikhashana. IZINCOMO ZESIKHASHANA Amazwe atheleleke nge-WPV1, cVDPV1 noma i-cVDPV3 enobungozi bokusabalala kwamanye amazwe Lawa mazwe kufanele: Memezela ngokusemthethweni, uma kungenziwanga kakade, ezingeni lenhloko yezwe noma likahulumeni, ukuthi ukuphazamiseka kokudluliswa kwe-poliovirus kuyisimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi futhi sisebenzise zonke izinyathelo ezidingekayo zokusekela ukuqedwa kovendle; lapho isimemezelo sesivele senziwe, lesi simo esiphuthumayo. isimo kufanele sigcinwe inqobo nje uma impendulo idingeka. Ukuqinisekisa ukuthi zonke izakhamuzi nezivakashi ezivakashe isikhathi eside (> amaviki amane) zayo yonke iminyaka yobudala, zithola umthamo womuthi wokugomela i-bivalent oral poliovirus (bOPV) noma umuthi wokugomela i-poliovirus (IPV) ongasebenzi phakathi kwamasonto amane nezinyanga eziyi-12 ngaphambi kohambo lwamazwe ngamazwe." +አስቸኳይ ጉዞ የሚያደርጉ (በአራት ሳምንታት ውስጥ)፣ ባለፉት አራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ውስጥ የቢኦፒቪ ወይም አይፒቪ መጠን ያልተቀበሉ፣ ቢያንስ በሚወጡበት ጊዜ የፖሊዮ ክትባት መጠን መቀበላቸውን ያረጋግጡ ምክንያቱም ይህ አሁንም ጥቅማጥቅሞችን ይሰጣል። በተለይ ለተደጋጋሚ ተጓዦች። እንደዚህ አይነት ተጓዦች የፖሊዮ ክትባታቸውን ለመመዝገብ እና የክትባት ማረጋገጫ ሆነው እንዲያገለግሉ በ አይኤችአር አባሪ 6 ላይ በተገለፀው መልኩ አለም አቀፍ የክትባት የምስክር ወረቀት ወይም ፕሮፊላክሲስ መሰጠቱን ያረጋግጡ። ተገቢው የፖሊዮ ክትባት ሰነድ ከሌለው ማንኛውም ነዋሪ በሚነሳበት ጊዜ የአለም አቀፍ ጉዞን ይገድቡ እነዚህ ምክሮች የማጓጓዣ መንገዶች (መንገድ፣ አየር እና/ወይም ባህር) ምንም ቢሆኑም በሁሉም የመነሻ ቦታዎች ለአለም አቀፍ ተጓዦች ተፈጻሚ ይሆናሉ። ድንበር ተሻግረው በሚጓዙ ተጓዦች እና ከፍተኛ ተጋላጭነት ባላቸው ድንበር ተሻጋሪ ህዝቦች ላይ የክትባት ሽፋን በከፍተኛ ሁኔታ ለማሳደግ በብሔራዊ፣ በክልላዊ እና በአከባቢ ደረጃዎች ማስተባበርን በእጅጉ በማሻሻል ድንበር ተሻጋሪ ጥረቶችን የበለጠ ማጠናከር። ድንበር ተሻጋሪ ጥረቶችን ማሻሻል በድንበር መተላለፊያ ቦታዎች የክትባት ጥራት ጥብቅ ቊጥጥር እና ክትትል እንዲሁም ድንበሩን ከተሻገሩ በኋላ ያልተከተቡ ተጓዦችን መጠን መከታተልን ያካትታል ። ከፍተኛ የክትባት ሽፋን የፖሊዮ ማጥፋት ስልት ወሳኝ አካል በመሆኑ፣ ዓለም ወደ ማጥፋት እየተቃረበ ባለበት ወቅት፣ የክትባት ሽፋን መረጃን ማካፈልን ጨምሮ የክትባት ሽፋንን ለማሳደግ ጥረቶችን የበለጠ ማጠናከር። እስካሁን አይፒቪ2 ን ወደ መርሃ ግብራቸው ያላስገቡ አገሮች ይህንን በአስቸኳይ ተግባራዊ ማድረግ አለባቸው። አንዴ ከተገኘ፣ ሀገራት አሁን በጋቪ የፀደቀውን ሄክሳቫልንት ክትባቱን ለማስተዋወቅ ማሰብ አለባቸው። የሚከተሉት መመዘኛዎች እስኪሟሉ ድረስ እነዚህን እርምጃዎች ያቆዩ:,"Ensure that those undertaking urgent travel (within four weeks), who have not received a dose of bOPV or IPV in the previous four weeks to 12 months, receive a dose of polio vaccine at least by the time of departure as this will still provide benefit, particularly for frequent travelers. Ensure that such travelers are provided with an International Certificate of Vaccination or Prophylaxis in the form specified in Annex 6 of the IHR to record their polio vaccination and serve as proof of vaccination. Restrict at the point of departure the international travel of any resident lacking documentation of appropriate polio vaccination These recommendations apply to international travelers from all points of departure, irrespective of the means of conveyance (road, air and / or sea). Further intensify cross­border efforts by significantly improving coordination at the national, regional and local levels to substantially increase vaccination coverage of travelers crossing the border and of high risk cross­border populations. Improved coordination of cross­border efforts should include closer supervision and monitoring of the quality of vaccination at border transit points, as well as tracking of the proportion of travelers that are identified as unvaccinated after they have crossed the border. Further intensify efforts to increase routine immunization coverage, including sharing coverage data, as high routine immunization coverage is an essential element of the polio eradication strategy, particularly as the world moves closer to eradication. Countries which have not yet introduced IPV2 into their schedules should urgently implement this. Once available, countries should also consider introducing the hexavalent vaccine now approved by Gavi. Maintain these measures until the following criteria have been met:","A tabbatar da cewa waɗanda suke da tafiya ta gaggawa(a tsakanin satika hudu), wanda ba su karbi BOPV ko IPV a satika hudu zuwa zuwa watanni 12 da suka wuce ba, da su karbi riga kafin polio a kalla a lokacin da za su tafi saboda hakan dai zai yi amfani, musamman ga masu yawan yin tafiye tafiye. A tabbatar da cewa waɗannan matafiyan suna da takardar shaidar riga kafi ta duniya ko Prophylaxis a takardar ya nuna Annex 6 na IHR don adana bayanan riga kafin poilio da kuma zama shaida na yin riga kafin. A hana yayin tafiya duk wani mazaunin ƙasar da bashi da takardar shaida ta yin riga kafin polio zuwa wata ƙasar. Waɗannan shawarwari sun shafi duk wani matafiyi da zaije wata kasa daga dukkan wurin tafiyarsa, kuma ko da wacce zaiyi tafiyar(titi, jirgin sama da /ko ta cikin ruwa). A kara himma game da iyakar kasa da ksa ta hanyar bunƙasa tsare-tsare a matakan kasa, yanki da kuma cikin gida domin kara yawan isarda riga kafin matafiya da suke tsallaka iyakokin kasa da kuma wanda suke iyakar ƙasar da take da haɗari mai yawa na mutane. Bunƙasa himmar tsare-tsaren iyakokin zai haɗa da bincike da lura da ingancin riga kafin a wuraren yada zango na iyakar kasa, har da bibiyar yawan matafiyan da aka bayyanasu a matsayin wanda ba suyi riga kafi ba bayan sun tsallake iyakar ƙasar. kawar da cutar polio, musamman yayin da duniya take gab da kawar da A kara bunƙasa himmar don kara yawan zagayen aikin bada riga kafi, wanda ya haɗa da rarraba bayanan inda aka isa, domin yawan zagayen bayarda riga kafin abune mai mahimmanci a dabarun cutar. yanzu Ƙasashen da har ba su gabatar da IPV2 cikin tsare-tsarensu suyi gaggawar aiwatar da hakan. Da zarar an samar, ƙasashen suyi tunanin gabatar damaganin riga kafi na hexavalent wanda a yanzu Gavi ta sahalle shi. A cigaba da tabbatar da wannan matakin har sai an cimma waɗannan tsare-tsaren:","Hakikisha kuwa wale wanaofanya safari za haraka (ndani ya majuma manne), ambao hawajapata kipimo cha bOPV au IPV katika majuma manne yaliyopita hadi miezi 12, wanapata kipimo cha chanjo ya polio angalau wakati wa kuondoka kwa sababu hii bado itatoa faida, hasa kwa wasafiri wa mara kwa mara. Hakikisha kuwa wasafiri kama hao wamepewa Cheti cha kimataifa cha chanjo au kinga katika fomu iliyobainishwa katika kiambatanisho cha 6 cha IHR ili kutunza kumbukumbu za chanjo ya polio na kuweka udhibitisho wa chanjo. Zuia safari ya mkazi yeyote anayesafiri kimataifa bila kuwa na nyaraka za chanjo ya polio Mapendekezo haya yanatumika kwa wasafiri wa kimataifa kutoka maeneo yote ya kusafiria, bila kujali njia za usafiri (barabara, anga na/au maji). Imarisha zaidi juhudi za kuvuka mipaka kwa kuboresha kwa kiasi kikubwa uratibu katika ngazi ya kitaifa, kikanda na mitaa ili kuongeza kwa kiasi kikubwa chanjo ya wasafiri wanaovuka mipaka na hatari kubwa ya watu kuvuka mipaka. Utaratibu uliyoboreshwa wa juhudi za kuvuka mipaka zinapaswa kujumuisha usimamizi wa karibu na ufuatiliaji wa ubora wa chanjo katika maeneo ya mpakani, pamoja na ufuatiliaji wa idadi ya wasafiri ambao wametambuliwa kuwa hawajachanjwa baada ya kuvuka mpaka. Kuimarisha zaidi juhudi za kuongeza chanjo ya kila siku, ikiwa ni pamoja na kushiriki takwimu za chanjo, kwa sababu chanjo ya juu ya kila siku ni kipengele muhimu cha mkakati wa kutokomeza polio, hasa duniania inapoelekea kutokomeza ugonjwa huo. Nchi ambazo hazijaanzisha IPV2 katika ratiba zao zinatakiwa kutekeleza jambo hili kwa haraka. Ikipatikana, pia nchi zinapaswa kuzingatia uanzishaji wa chanjo ya hexavalent ambayo kwa sasa imeidhinishwa na Gavi. Dumisha hizi hatua hadi vigezo vifuatavyo vitakapofikiwa:","Rí i dájú pé àwọn tí wọ́n ń ṣe ìrìnàjò pàjáwìrì (láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin), tí wọn kò tíì gba bOPV tàb�� IPV láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin sí oṣù 12 sẹ́yìn, gba àjẹsára rọpárọsẹ̀ ní ókéré tan ní àkókò tí wọ́n ń gbéra nítorí pé èyí yóò sì fún wọn ní àǹfààní, pàápàá fún àwọn arìnrìn-àjò olóòrèkóòrè. Ríi dájú pé wọ́n fún irúfẹ́ àwọn arìnrìn-àjò bẹ́ẹ̀ ní ìwé Ìjẹ́rìsíí ìfúnnilájẹsára Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ tàbí Ìmúdánilójú káríayé nínú fọ́ọ̀mù tí wọ́n ṣe ní pàtó nínú Annex 6 ti IHR láti ṣe àkọsílẹ̀ àwọn ìfúnnilájẹsára rọpárọsẹ̀ wọn kí ò sì jẹ́ ẹ̀rí ìfúnnilàjẹsára. Ṣé ìdádúró ní pápákọ̀ ígbéra ìrìnàjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀ fún olùgbékólùgbé tí kò ní ìwé-àṣẹ ìfúnnilájẹsára rọpárọsẹ̀ tí ó tọ́. Àwọn ìyànjú yìí wà fún àwọn arìnrìn-àjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀ láti gbogbo ibùdó, láì fi ti irúfẹ́ ohun ìrìnàjò ṣe (títì, òfurufú àti /tàbí òkun). Túbọ̀ ṣe àfikún kíkankíkan fún àwọn ipá aláààlà-dé-ààlà nípa ṣíṣe ìmúdára ìsọdọ̀kan ni orílẹ̀, agbègbè àti ìbílẹ̀ láti ṣe àfikún ìfúnni ní àjẹsára tí ó pọ̀ fún àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n ń kọjá ní ààlà àti àwọn èrò olùkọjá ní ààlà tí wọ́n ní ewu ìlùgbàdì. Ìsọdọ̀kan tí ó dára ti àwọn akitiyan aláàlà-dé-ààlà ní láti ṣe àkóónú àbójútó fínnífínní àti ìbojúwò dídára àjẹsára tí ó dára ní ibùdó tí ó wà ní ibodè, àti ṣíṣe ìtẹ̀lé iye àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n kò tíì gba àjẹsára lẹ́yìn tí wọ́n ti kọjá ibodè. Túbọ̀ ṣe àfikún àwọn akitiyan ìwọ̀n ibi tí ìfúnnilàjẹsá olóòrèkóòrè dé, èyí tí ó ní àkóónú pínpín dátà ìwọ̀n ibi tí ó dé, nítorí pé ìfúnnilájẹsára olóòrèkóòrè tí ó pọ̀ jẹ́ ọ̀kan pàtàkì nínú ètò ìfòpinsí rọpárọsẹ̀, ní pàápàá pẹ̀lú bí òpin ṣe ń dé bá rọpárọsẹ̀ ní àgbáyé. Àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n kò tíì ṣe àfihàn IPV2 nínú àwọn ètò wọn ní láti ṣe èyí ní kíákíá. Tí ó bá ti wà, àwọn orílẹ̀-èdè ní láti ronú sí ṣíṣe àmúlò àjẹsára olóríṣi-mẹ́fà ti Gavi ti buwọ́lù báyìí. Ṣé àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí wọn yóò fi sàmúlò àwọn àbùdá wọ̀nyí:","Ukuqinisekisa ukuthi labo abanohambo oluphuthumayo (phakathi kwamasonto amane), abangazange bathole umthamo we-boPV noma i-IPV emasontweni amane edlule kuya ezinyangeni eziyi-12, bathola umthamo womuthi wokugomela uvendle okungenani ngesikhathi sokuhamba njengoba lokhu kusazonikeza inzuzo. , ikakhulukazi kubahambi abavamile. Qinisekisa ukuthi abahambi abanjalo banikezwa Isitifiketi Samazwe Ngamazwe Sokugoma noma I-Prophylaxis ngendlela echazwe kuSijobelelo 6 se-IHR ukuze kubhalwe ukugomela kwabo uvendle futhi sisebenze njengobufakazi bokugoma. Kunomkhawulo lapho usuhamba uhambo lwamazwe ngamazwe lwanoma yimuphi umhlali ongenazo izincwadi zokugonyelwa uvendle ezifanele Lezi zincomo zisebenza kubahambi bamazwe ngamazwe abavela kuzo zonke izindawo, kungakhathaliseki ukuthi yiziphi izindlela zokuthutha (umgwaqo, umoya kanye / noma ulwandle). Ukuqinisa ngokwengeziwe imizamo yokuwela imingcele ngokuthuthukisa kakhulu ukusebenzisana ezingeni likazwelonke, lesifunda nelendawo ukuze kukhuliswe kakhulu ukutholakala kokugoma kwabahambi abawela umngcele kanye nenani labantu abasengozini enkulu ewela imingcele. Ukuxhumana okuthuthukisiwe kwemizamo yokuwela imingcele kufanele kubandakanye ukugadwa okuseduze nokuqapha ikhwalithi yokugoma ezindaweni zokuthutha emngceleni, kanye nokulandelelwa kwengxenye yabahambi abahlonzwa njengabangagonyiwe ngemva kokuba bewelile umngcele. Ukuqinisa ngokwengeziwe imizamo yokwandisa ukugoma okujwayelekile, okuhlanganisa ukwabelana ngemininingo yendawo, njengoba ukugonywa okuphezulu kuyisici esibalulekile sesu lokuqeda uvendle, ikakhulukazi njengoba umhlaba usondela esiphethweni. Amazwe angakethuli i-IPV2 ezinhlelweni zawo kufanele asebenzise lokhu ngokushesha. Uma usutholakala, amazwe kufanele futhi acabangele ukwethula umuthi wokugoma one-hexavalent manje ogunyazwe uGavi. Gcina lezi zinyathelo kuze kube kuhlangatshezwana nalezi zindlela zokunquma:" +(ሀ) ቢያንስ ስድስት ወራት ያለ አዲስ ኢንፌክሽኖች አልፈዋል እና (ለ) በሁሉም በበሽታው በተያዙ እና ከፍተኛ አደጋ ባላቸው አካባቢዎች ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የማጥፋት ተግባራት ሙሉ በሙሉ ተግባራዊ ስለመሆኑ ሰነድ አለ፤ እንደዚህ ዓይነት ሰነድ ከሌለ ግዛቱ ከዚህ በኋላ በበሽታው ላለመያዝ ከላይ የተጠቀሱትን የመገምገሚያ መስፈርቶች እስኪያሟላ ድረስ እነዚህ እርምጃዎች መቀጠል አለባቸው:: በአለም አቀፍ ጉዞ ላይ በጊዜያዊ ምክ���ች አፈፃፀም ላይ ለዋና ዳይሬክተር መደበኛ ሪፖርት ያቅርቡ:: በ ሲቪዲፒቪ2 የተበከሉ፣ የአካባቢ መተላለፍ ማስረጃ ያላቸው ወይም የሌላቸው፡ ሲቪዲፒቪ2 ከውጪ የገቡ ነገር ግን የአካባቢያዊ ስርጭት ማስረጃ የሌላቸው ግዛቶች፡- የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው:. የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭትን መከላከል ወይም ማቋረጥ ብሔራዊ የሕዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታ መሆኑን በመንግሥት ወይም በመንግሥት መሪዎች ደረጃ በይፋ ማወጅ። ከውጪ የመጣው ሲቪዲፒቪ2 በአገር ውስጥ መተላለፉን ለማወቅ አስቸኳይ እና ጥልቅ ምርመራዎችን ያድርጉ። ለ 2 ኛ ዓይነት ፖሊዮ ቫይረስ ኢንፌክሽኖች ምላሽ ለመስጠት የተለየ ዘዴ መኖሩን በመገንዘብ ፣ ከዓለም አቀፍ አዲስ ኦፒቪ2 ክምችት ክትባቶችን ለመጠየቅ ፣ ከዓለም አቀፍ አዲስ 2 ክምችት ክትባቶችን ለመጠየቅ ያስቡበት። ከፍተኛ የክትባት ሽፋን የፖሊዮ ማጥፋት ስልት ወሳኝ አካል በመሆኑ፣ ዓለም ወደ ማጥፋት እየተቃረበ ባለበት ወቅት የክትባት ሽፋን መረጃን ማካፈልን ጨምሮ፣ የክትባት ሽፋንን ለማሳደግ ጥረቶችን የበለጠ ማጠናከር። እስካሁን አይፒቪ2 ን ወደ መርሃ ግብራቸው ያላስገቡ አገሮች ይህንን በአስቸኳይ ተግባራዊ ማድረግ አለባቸው።,"(i) at least six months have passed without new infections and (ii) there is documentation of full application of high quality eradication activities in all infected and high risk areas; in the absence of such documentation these measures should be maintained until the state meets the above assessment criteria for being no longer infected. Provide to the Director-General a regular report on the implementation of the Temporary Recommendations on international travel. States infected with cVDPV2, with or without evidence of local transmission: States that have had an importation of cVDPV2 but without evidence of local transmission should: Officially declare, if not already done, at the level of head of state or government, that the prevention or interruption of poliovirus transmission is a national public health emergency Undertake urgent and intensive investigations to determine if there has been local transmission of the imported cVDPV2 Noting the existence of a separate mechanism for responding to type 2 poliovirus infections, consider requesting vaccines from the global novel OPV2 stockpile. Further intensify efforts to increase routine immunization coverage, including sharing coverage data, as high routine immunization coverage is an essential element of the polio eradication strategy, particularly as the world moves closer to eradication. Countries which have not yet introduced IPV2 into their schedules should urgently implement this.","(i) a kalla watanni shida sun shude batare da ansamu sabuwar bullar cutar ba kuma (ii) kuma an adana bayanan aiwatarwa cikakkiya na ayyukan kawar da cutar masu inganci a dukkan wuraren da cutar ta shafa da wuraren da suke cikin cikin haɗari sosai,idan aka saka adana waɗannan bayanai sai a cigaba da tabbatar da waɗannan matakan har sai jihohin sun samu waɗannan tsare-tsaren binciken dake sama na kasancewa babu cutar. A samarwa Babban Daraktan rahoto akai-akai na aiwatar da shawarwarin wucin gadi game da tafiye-tafiye zuwa ƙasashe. Ƙasashen da suke da cutar CVDPV2, tare ko ba tare da shaidar yaɗuwa a cikin gida ba: Jahohin da aka shigo musu da CVDPV2 amma babu shaidar yaɗuwa a cikin gida suyi: Su bayyana musamman, idan ba su riga sunyi ba, a matakin shugaban jiha ko gwamnati, cewar kutse ko hana yada cutar polio kiwon lafiyar al’umma ne na gaggawa da kuma sanya dukkan matakan da suka dace domin taimkawa wajen kawar da cutar polio a inda aka riga aka bayyana, wannan matsayin gaggawar za’a cigaba da tabbatar da shi ne matukar ana da buƙatar matakin. A gudanar da bincike mai yawa kuma na gaggawa domin gano ko an sami yaɗuwar cutar CVDPV2 da aka shigo da ita a cikin gida Lura da hanyar martani da ake da shi na yaɗuwar kwayar cutar polio iri na 2, ayi tunanin neman maganin riga kafi daga ma’ajiyar global novel OPV2 . kawar da cutar polio, musamman yayin da duniya take gab da kawar da A kara bunƙasa himmar don kara yawan zagayen aikin bada riga kafi, wanda ya haɗa da rarraba bayanan inda aka isa, domin yawan zagayen bayarda riga kafin abune mai mahimmanci a dabarun cutar. yanzu Ƙasashen da har ba su gabatar da IPV2 cikin tsare-tsarensu suyi gaggawar aiwatar da hakan.","(i) angalau miezi sita imepita bila maambukizi mapya na (ii) Kuna hati za utumiaji kamili wa shughuli za uondoaji wa ubora wa juu katika maeneo yote yaliyoambukizwa na yenye hatari kubwa kwa kukosekana kwa hati kama hizo, hatua hizi zinapaswa kudumishwa hadi serikali ifikie vigezo vya tathimini vilivyoainishwa hapo juu vya kuzuia kabisa maambukizi. Toa taarifa ya mara kwa mara kwa Mkurugenzi Mkuu inayohusu utekelezaji wa Mapendekezo ya muda yanayohusu safari za kimataifa. Mataifa yaliyoambukizwa cVDPV2, ikiwa na au bila ushahidi wa maambukizi ya ndani: Mataifa ambayo yamekuwa na uingizaji wa cVDPV2 lakini bila ushahidi wa maambukizi ya ndani yanatakiwa: Tangazo rasimi, ikiwa bado haijafanyika, katika ngazi ya mkuu wa nchi au serikali, kuwa kuzuia au kutokomeza maambukizi ya virusi vya polio ni dharura ya kitaifa ya afya ya umma Fanya uchunguzi wa haraka na wa kina ili kubaini kama kulikuwa na usambazaji wa ndani wa cVDPV2 iliyoingizwa kutoka nje ya nchi Kwa kuzingatia kuwepo na utaratibu tofauti wa kukabiliana na maambukizi ya virusi vya polio ya aina ya 2, fikiria kuomba chanjo kutoka kwenye hifadhi ya janga la kimataifa la OPV2. Kuimarisha zaidi juhudu za kuongeza chanjo ya kila siku, ikiwa ni pamoja na kushiriki takwimu ya chanjo, kwa sababu kiwango cha juu cha chanjo ya kila siku ni kipengele muhimu cha mkakati wa kutokomeza polio, hasa dunia inapokaribia kutokomeza ugonjwa huo Nchi ambazo hazijaanzisha IPV2 katika ratiba zao zinatakiwa kutekeleza jambo hili kwa haraka.","(i) ó kéré tán oṣù mẹ́fà ti kọjá láìsí àwọn ìkọlù tuntun àti pé (ii) àwọn àkọsílẹ̀ wà fún ìṣàmúlò kíkún àwọn ètò ìfòpinsí tí ó ní ìwọ̀n-ìdárasí tí ó ga ní gbogbo àwọn agbègbè ìkọlù àti àwọn agbègbè tí ewu ìkọlù wọn ga; tí kò bá sì irúfẹ́ àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ wọ́n ni láti ṣe àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí ìpínlẹ̀ náà fi máa wà ní ìbámu pẹ̀lú àwọn òṣùwọ̀n àyẹ̀wò òkè wọ̀nyí pé kò ní ìkọlù kankan mọ́. Pèsè ìjábọ̀ onígbàdégbà fún Olùdarí - Gbogbogbò nípa ìsàmúlò Ìtọ́kasí oní Ìgbà Díẹ̀ nípa ìrìnàjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní ìkọlù kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2, pẹ̀lú tàbí láìsí ẹ̀rí ìkóràn abẹ́lé: Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ti ní ìkówọle kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 ṣùgbọ́n tí kò sí ẹ̀rí ìkóràn abẹ́lé ní láti: Ṣé ìpaláṣẹ ìfọwọ́sí, tí wọn kò bá tíì ṣeé, ní ìpele olórí orílẹ̀-èdè tàbí ìjọba, pé ìdènà tàbí ìdílọ́wọ́ ìkórànraẹni kòkòrò rọpárọsẹ̀ jẹ́ ìpèníjà pàjáwìrì gbogbogboo Ṣé àwọn ìwádìí pàjáwìrì tí ó sì nípa láti mọ̀ bóyá ìkórànraẹni abẹ́lé cVDPV2 alákówọle ti wà Fífi lélẹ̀ bíbẹ ètò ìyàtọ̀ fún ìdáhùnsí àwọn ìkọlù kòkòrò rọpárọsẹ̀ oríṣi 2, rònú sí bíbéèrè fún àwọn àjẹsára láti inú àwọn ọjà àràmàdà káríayé OPV2. Túbọ̀ ṣe àtẹ̀mọ́ àwọn akitiyan ibi tí ìfúnnilájẹsára olóòrèkóòrè kárí, èyí tí ó ní àkóónú pínpín dátà ibi tí ó dé, níwọ̀nba ìgbà tí ìfúnnilájẹsára olóòrèkóòrè tí ó pọ̀ jẹ́ ọ̀kan pàtàkì nínú ètò ìfòpinsí rọpárọsẹ̀, ní pàápàá pẹ̀lú bí òpin ṣe ń dé bá rọpárọsẹ̀ ní àgbáyé. Àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n kò tíì ṣe àfihàn IPV2 nínú àwọn ètò wọn ní láti ṣe èyí ní kíákíá.","(i) sekudlule okungenani izinyanga eziyisithupha ngaphandle kokutheleleka okusha futhi (ii) kukhona amaphepha abhaliwe okusetshenziswa okugcwele kwemisebenzi yezinga eliphezulu yokuqeda kuzo zonke izindawo ezithelelekile nezinobungozi obukhulu, uma ingekho leyo mibhalo lezi zinyathelo kufanele zigcinwe kuze kube yilapho umbuso uhlangabezana nalezi zindlela zokuhlola ezingenhla zokuthi ungabe usatheleleka. Nikeza kuMqondisi-Jikelele umbiko ojwayelekile mayelana nokusetshenziswa Kwezincomo Zesikhashana mayelana nohambo lwamazwe ngamazwe. Amazwe atheleleke nge-cVDPV2, enobufakazi noma ngaphandle kokudluliselwa kwasendaweni: Imibuso eye yangeniswa kwamanye amazwe i-cVDPV2 kodwa engenabo ubufakazi bokudluliselwa kwendawo kufanele: Memezela ngokusemthethweni, uma kungakenziwa kakade, ezingeni lenhloko yezwe noma uhulumeni, ukuthi ukuvinjelwa noma ukuphazamiseka kokudluliswa kwe-poliovirus kuyisimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi. Yenza uphenyo oluphuthumayo nolunzulu ukuze kutholakale ukuthi ngabe kube khona yini ukudluliswa kwe-cVDPV2 evela kwamanye amazwe. Ngokuqaphela ukuba khona kwendlela ehlukile yokubhekana nokutheleleka nge-poliovirus yohlobo 2, cabanga ngokucela imithi yokugoma esitokweni senoveli yomhlaba wonke i-OPV2. Ukuqinisa ngokwengeziwe imizamo yokwandisa ukufakwa kokugoma okujwayelekile, okuhlanganisa ukwabelana ngemininingo yendawo, njengoba ukugonywa okuphezulu kuyisici esibalulekile sesu lokuqeda uvendle, ikakhulukazi njengoba umhlaba usondela ekuqothulweni. Amazwe angakethuli i-IPV2 ezinhlelweni zawo kufanele asebenzise lokhu ngokushesha." +አንዴ ከተገኘ፣ ሀገራት አሁን በጋቪ የፀደቀውን ሄክሳቫልንት ክትባት ማስ���ዋወቅ አለባቸው የፖሊዮ ቫይረስን በአፋጣኝ ለመለየት የሚደረገውን ክትትል ለማጠናከር የሀገር አቀፍ እና የአለም አቀፍ ክትትል ክልላዊ ትብብር እና ድንበር ተሻጋሪ ቅንጅቶችን ማጠናከር። በአለም አቀፍ ደረጃ የ ሲቪዲፒቪ2 ስርጭት ያለባቸው ሀገራት ከላይ ከተጠቀሱት እርምጃዎች በተጨማሪ የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው: ከአለም አቀፍ ጉዞ ከአራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት በፊት ነዋሪዎችን እና የረዥም ጊዜ ጎብኚዎችን የአይፒቪ መጠን እንዲወስዱ ማበረታታት። እንደዚህ አይነት ክትባት የሚወስዱ ተጓዦች የፖሊዮ ክትባቱን ሁኔታ ለመመዝገብ ተገቢውን ሰነድ ማግኘታቸውን ያረጋግጡ። የፖሊዮ ቫይረስን በአፋጣኝ ለመለየት የሚደረገውን ክትትል ለማጠናከር እና ስደተኞችን፣ ተጓዦችን እና ድንበር ተሻጋሪ ህዝቦችን ለመከተብ የክልል ትብብር እና ድንበር ተሻጋሪ ቅንጅቶችን ማጠናከር። ለሁለቱም ንዑስ ምድቦች፡- የሚከተሉት መመዘኛዎች እስኪሟሉ ድረስ እነዚህን እርምጃዎች ያቆዩ: (ሀ) በሀገሪቱ ውስጥ የቪዲፒቪ 2 ስርጭት ከየትኛውም ምንጭ ሳይገኝ ቢያንስ ስድስት ወራት አለፉ፣ እና (ለ) በሁሉም የተበከሉ እና ከፍተኛ ተጋላጭነት ባላቸው አካባቢዎች ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የማጥፋት ተግባራት ሙሉ በሙሉ የሚተገበሩ ሰነዶች አሉ ፣ እንደዚህ ያሉ ሰነዶች ከሌሉ እነዚህ እርምጃዎች ግዛቱ 'ከእንግዲህ ወዲያ የማይበከል' መመዘኛዎችን እስኪያሟላ ድረስ መጠበቅ አለባቸው።,"Once available, countries should also consider introducing the hexavalent vaccine now approved by Gavi Intensify national and international surveillance regional cooperation and cross­border coordination to enhance surveillance for prompt detection of poliovirus. States with local transmission of cVDPV2, with risk of international spread should in addition to the above measures should: Encourage residents and long­term visitors to receive a dose of IPV four weeks to 12 months prior to international travel. Ensure that travelers who receive such vaccination have access to an appropriate document to record their polio vaccination status. Intensify regional cooperation and cross­border coordination to enhance surveillance for prompt detection of poliovirus, and vaccinate refugees, travelers and cross­border populations. For both sub-categories: Maintain these measures until the following criteria have been met: (i) at least six months have passed without the detection of circulation of VDPV2 in the country from any source, and (ii) there is documentation of full application of high quality eradication activities in all infected and high risk areas; in the absence of such documentation these measures should be maintained until the state meets the criteria of a ‘state no longer infected’.","Da zarar an samar, ƙasashe suyi tunanin gabatar da maganin riga kafi na hexavalent wanda Gabi ta sahhale a yanzu A kara sanya ido a cikin kasa da wajen kasa hadin kan yankuna da tsara iyaka da iykar kasa don ta bunƙasa tsaro domin gano cutar polio akai akai. Jahohi da suke da yaɗuwar cutar CVDPV2 na cikin gida, da kuma haɗarin yaɗuwarta a ƙasashe bayan waɗannan matakan na sama suyi: Su karfafi mazauna wajen da kuma baki masu dogon zango da su karbi maganin IPV na sati hudu zuwa watanni 12 kafin suyi tafiya zuwa ƙasashen waje. A tabbar da cewa matafiya da sukayi wannan riga kafin suna da takardar shaidar matsayin bayanansu na riga kafin. A ƙarfafa hadin kan yankuna da iyakar kasa da kasa domin bunƙasa tsaro don gano cutar polio, da yiwa ‘yan gudun hijira , matafiya da mutanen dake iyakar kasa da kasa riga kafi. Domin dukkan wasu-rabe raben: A tabbatar da waɗannan matakan har sai an cimma wannan tsarin: (i) a kalla watanni shida sun shude batare da ansamu sabuwar bullar cutar ba kuma (ii) kuma an adana bayanan aiwatarwa cikakkiya na ayyukan kawar da cutar masu inganci a dukkan wuraren da cutar ta shafa da wuraren da suke cikin cikin haɗari sosai,idan aka saka adana waɗannan bayanai sai a cigaba da tabbatar da waɗannan matakan har sai jihohin sun samu waɗannan tsare-tsaren binciken dake sama na kasancewa babu cutar.","Ikipatikana, pia nchi zinapaswa kuzingatia uanzishaji wa chanjo ya hexavalent ambayo kwa sasa imeidhinishwa na Gavi Imarisha ushirikiano wa kikanda wa ufuatiliaji wa kitaifa na kimataifa na uratibu wa kuvuka mipaka ili kuimarisha ufuatiliaji wa ugunduzi wa haraka wa virusi vya polio. Mataifa yaliyo na maambukizi ya ndani ya cVDPV2, pamoja na hatari ya kuenea kimataifa kwa kuongezea, lazima yafuate hatua zilizoorozeshwa hapo juu: Wahimize wakazi na wageni wa muda mrefu kupata dozi ya IPV ndani ya majuma manne hadi miezi 12 kabla ya safari ya kimataifa. Hakikisha kuwa wasafiri wanaopewa hiyo chanjo wanapata hati inayofaa ili kutunza kumbukumbu za hali yao ya chanjo ya polio. Imarisha ushirikiano wa kikanda na uratibu wa mipaka ili kuimarisha ufuatiliaji kwa ajiri ya ugunduzi wa haraka wa virusi vya polio, na kuwachanja wakimbizi, wasafiri na watu wanaovuka mipaka. Kwa kategoria ndogo zote mbili: Dumisha hizi hatua hadi vigezo vifuatavyo vitakapofikiwa: (i) angalau miezi sita imepita bila kugundulika kwa maambukizi ya cVDPV2 nchini kutoka chanzo chochote na (ii) Kuna hati za utumiaji kamili wa shughuli za uondoaji wa ubora wa juu katika maeneo yote yaliyoambukizwa na yenye hatari kubwa kwa kukosekana kwa hati kama hizo, hatua hizi zinapaswa kudumishwa hadi serikali ifikie vigezo vya tathimini vilivyoainishwa.","Tí ó bá ti wà, àwọn orílẹ̀-èdè ní láti ronú sí ṣíṣe àmúlò àjẹsára olóríṣi-mẹ́fà ti Gavi ti buwọ́lù báyìí. Ṣé àfikún kíkankíkan ìṣàyẹ̀wò káàkiri ìsọdọ̀kan agbègbè oní orílẹ̀ àti orílẹ̀-sí-orílẹ̀ àti ìṣàkóso aláààlà-dé-ààlà láti ṣe ìmúdára ìṣàyẹ̀wò káàkiri fún ìṣàwárí kòkòrò rọpárọsẹ̀ lásìkò. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní ìkórànraẹni abẹ́lé ti cVDPV2, tí ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì wà lórí wọn láfikún àwọn ìgbésẹ̀ òkè wọ̀nyí ní láti: Gba àwọn olùgbé àti àwọn àlejò ọlọ́jọ́ pípẹ́ níyànjú láti gba ìlò IPV kan láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin sí oṣù 12 síwájú ìrìn àjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀. Rí i dájú pé àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n gba irúfẹ́ ìfúnnilájẹsára bẹ́ẹ̀ ni àǹfààní sí àkọsílẹ̀ tí ó bójú mu láti ṣe àkọsílẹ̀ ipò ìfúnnilájẹsára rọpárọsẹ̀ wọn. Ṣé àfikún kíkankíkan lórí ìsọdọ̀kan ajẹmọ́ agbègbè àti ìṣàkóso aláààlà-dé-ààlà láti ṣe ìmúdára ìṣàyẹ̀wò káàkiri fún ìṣàwárí kòkòrò rọpárọsẹ̀ lásìkò, àti fífún àwọn asáàsálà ni àjẹsára, àwọn arìnrìn-àjò àti àwọn èrò aláààlà-dé-ààlà. Fún ìpín àwọn ẹ̀ka méjèèjì: Ṣé àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí wọn yóò fi sàmúlò àwọn àbùdá wọ̀nyí: (i) ó kéré tán oṣù mẹ́fà ti kọjá láìsí ìṣàwárí pínpínká VDPV2 ní orílẹ̀-èdè náà láti orísun kankan, àti wípé (ii) àwọn àkọsílẹ̀ wà fún ìsàmúlò kíkún fún àwọn ètò ìfòpinsí tí ó ní ìwọ̀n ìdárasí tí ó ga ní gbogbo àwọn agbègbè ìkọlù àti àwọn agbègbè tí ewu ìkọlù wọn ga; tí kò bá sì irúfẹ́ àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ wọ́n ni láti ṣe àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí ìpínlẹ̀ náà fi máa wà ní ìbámu pẹ̀lú òṣùwọ̀n pé 'ìpínlè bẹ́ẹ̀ kò ní ìkọlù mọ́'.","Uma usutholakala, amazwe kufanele futhi acabangele ukwethula umuthi wokugoma one-hexavalent manje ogunyazwe uGavi Qinisa ukubambisana kwesifunda sokugada kuzwelonke nakwamanye amazwe kanye nokuxhumana kwemingcele ukuze kuthuthukiswe ukubhekwa ukuze kutholakale ngokushesha igciwane lovendle. Amazwe anokudluliselwa kwendawo kwe-cVDPV2, asengozini yokusabalala kwamanye amazwe kufanele ngaphezu kwalezi zinyathelo ezingenhla kufanele: Khuthaza izakhamuzi kanye nezivakashi ezivakashe isikhathi eside ukuthi zithole umthamo we-IPV emasontweni amane kuya ezinyangeni eziyi-12 ngaphambi kohambo lwamazwe ngamazwe. Qinisekisa ukuthi abahambi abathola ukugonywa okunjalo bayakwazi ukuthola amaphepha afanele ukuze babhalise isimo sabo sokugonyelwa uvendle. Ukuqinisa ukubambisana kwesifunda kanye nokuxhumana kwemingcele ukuze kuthuthukiswe ukubhekwa ukuze kutholakale ngokushesha igciwane lovendle, futhi kugome ababaleki, abahambi kanye nenani labantu abawela imingcele. Kuzo zombili izigaba ezingaphansi: Gcina lezi zinyathelo kuze kube kuhlangatshezwana nalezi zindlela zokunquma: (i) sekudlule okungenani izinyanga eziyisithupha ngaphandle kokutholakala kweVDPV2 ezweni kunoma yimuphi umthombo, futhi (ii) kukhona imibhalo yokusetshenziswa okugcwele kwemisebenzi yezinga eliphezulu yokuqeda kuzo zonke izindawo ezithelelekile nezinobungozi obukhulu; uma ingekho leyo mibhalo lezi zinyathelo kufanele zigcinwe kuze kube yilapho umbuso uhlangabezana nemibandela ‘yombuso ongasatheleleki’." +የማስተላለፍ ማስረጃ ሳይኖር 12 ወራት ሲያልቅ፣ ጊዜያዊ ምክሮችን ለመተግበር የተወሰዱ እርምጃዎችን በተመለከተ ለዋና ዳይሬክተር ሪፖርት ያቅርቡ። ባለፉት 24 ወራት ውስጥ ከዚህ ቀደም በበደብሊውፒቪ1፣ ወይም በሲቪዲፒቪ የተያዙ ክልሎች እነዚህ አገሮች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው: የህብረተሰቡን በሽታ የመከላከል አቅም ለ��ሳደግ መደበኛ ክትባትን በአስቸኳይ ማጠናከር። በተለይም ከፍተኛ ተጋላጭነት ባላቸው ተንቀሳቃሽ እና ተጋላጭ በሆኑ ህዝቦች መካከል ያልተገኘ የ ደብሊውፒቪ1፣ እና ሲቪዲፒቪ ስርጭት አደጋን ለመቀነስ የአካባቢ ጥበቃን የመሳሰሉ ተጨማሪ ዘዴዎችን በማስተዋወቅ ወይም በማስፋት የክትትል ጥራትን ማሻሻል። ተንቀሳቃሽና ድንበር ተሻጋሪ ህዝቦችን፣ በሀገር ውስጥ ተፈናቃዮችን፣ ስደተኞችንና ሌሎች ተጋላጭ ቡድኖችን ክትባት ለመስጠት የተደረጉ ጥረቶችን ማጠናከር። የ ደብሊውፒቪ1፣ እና ሲቪዲፒቪን በፍጥነት ለመለየት እና ለአደጋ ተጋላጭ የሆኑ የሕዝብ ቡድኖችን ክትባት ለማረጋገጥ የክልል ትብብርን እና ድንበር ተሻጋሪ ቅንጅትን ማጠናከር። ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የክትትልና የክትባት እንቅስቃሴዎችን ሙሉ በሙሉ ተግባራዊ በማድረግ እነዚህን እርምጃዎች ማስቀጠል። ተጨማሪ ግምት ኮሚቴው የፖሊዮ ፒኤችኢአይሲ ረጅም ጊዜ የሚቆይበትን ጊዜ እና አማራጭ እርምጃዎችን የመመርመርን አስፈላጊነት፣ የፖሊዮ አይኤችአር ገምጋሚ ኮሚቴን በመጥራት የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ቋሚ ምክሮችን ሊሰጥ በሚችልበት ሁኔታ ላይ ምክር ይሰጣል።,"At the end of 12 months without evidence of transmission, provide a report to the Director-General on measures taken to implement the Temporary Recommendations. States previously infected by WPV1 or cVDPV within the last 24 months These countries should: Urgently strengthen routine immunization to boost population immunity. Enhance surveillance quality, including considering introducing or expanding supplementary methods such as environmental surveillance, to reduce the risk of undetected WPV1 and cVDPV transmission, particularly among high-risk mobile and vulnerable populations. Intensify efforts to ensure vaccination of mobile and cross­border populations, Internally Displaced Persons, refugees and other vulnerable groups. Enhance regional cooperation and cross border coordination to ensure prompt detection of WPV1 and cVDPV, and vaccination of high-risk population groups. Maintain these measures with documentation of full application of high-quality surveillance and vaccination activities. Additional considerations The Committee recognizes the concerns regarding the lengthy duration of the polio PHEIC and the importance of exploring alternative measures, including convening a polio IHR Review Committee to advise the WHO Director-General on the possible issuance of standing recommendations.","Bayan watanni 12 batare da shaidar yaɗuwar cutar ba, a samarwa Babban Darakta bayanai game da matakan da aka ɗauka wajen aiwatar shawarwarin wucin gadi. Jahohin da a baya suka kamu da cutar WPV1 ko CVDPV a tsakanin watanni 24 da suka gabata Waɗannan ƙasashen suyi: Karfara zagayen yin riga kafi cikin gaggawa domin ƙarfafa garkuwar jikin mutane. A bunƙasa ingancin tsaro, wanda ya haɗa da duba gabatar da ko faɗaɗa Karin hanyoyi kamar tsaron mahalli, domin rage haɗarin rashin gano yaɗuwar WPV1 da CVDPV, musamman a wuraren da suka da yawan masu tafiya da kuma mutanen da za su iya saurin kamuwa da cutar. A kara himma don tabbatar da yin riga kafi a wurin mutane na kusa da kuma mutanen dake iyakar kasa da kasa,da kuma mutanen da suka rasa muhallansu, ‘yan gudun hijira da sauran ƙungiyoyi masu rauni. A bunƙasa hadin kan yankuna da tsara iyakar kasa da kasa don tabbatar da gano cutar WPV1 da CVDPV akai akai, da kuma yin riga kafi ga ƙungiyoyi mutane dake cikin haɗari sosai. A tabbatar da waɗannan Matakan tare da adana bayanai cikakku na tsaro mai yawa da kuma ayyukan riga kafi. Karin abubuwan da za’a lura da su Kwamitin ta lura da damuwa dangane da tsahon lokacin riga kafi na polio PHEIC da kuma amfanin duba wasu matakan daban, wanda ya haɗa da ɗaukan kwamitin duba polio IHR domin bawa Babban Daraktan WHO shawara dangane da yiwuwar bayar da tsayayyun shawarwari.","Baada ya miezi 12 kupita bila ushahidi wa maambukizi, toa taarifa kwa Mkurugenzi Mkuu kuhusu hatua zilizochukuliwa katika kutekeleza mapendekezo ya muda. Nchi zilizoambukizwa hapo awali na WPV1 au cVDPV ndani ya miezi 24 iliyopita Nchi hizi zinatakiwa: Imarisha chanjo ya mara kwa mara ili kuongeza kinga ya watu. Kuimarisha ubora wa ufuatiliaji, ikiwa ni pamoja na kuzingatia kuanzisha au kupanua mbinu za ziada kama vile ufuatiliaji wa mazingira, ili kupunguza hatari ya maambukizi ya WPV1 na cVDPV ambayo hayajatambuliwa, hasa miongoni mwa watu waliyo katika hatari kubwa ya simu na waliyo katika mazingira duni. Kuimarisha juhudi za kuhakikisha chanjo ya watu wanaosafiri na wanaovuka mipaka, wakimbizi wa ndani, wakimbizi na na makundi mengine yaliyo hatarini. Imarisha ushirikiano wa kikanda na uratibu wa mipaka ili kuhakikisha ugunduzi wa haraka wa WPV1 na cVDPV, na chanjo ya vikundi vya watu waliyo katika hatari kubwa. Dumisha hatua hizi kwa uhifadhi wa nyaraka za utumiaji kamili wa shughuli za ufuatiliaji wa hali ya juu na chanjo. vitu vya ziada vya kuzingatia Kamati inatambua wasiwasi iliyopo ya muda mrefu ya polio PHEIC na umuhimu wa kuchunguza hatua mbadala, ikiwa ni pamoja na kuitisha kamati ya mapitio ya IHR ya polio ili kumshauri Mkurugenzi Mkuu wa WHO kuhusu uwezekano wa kutolewa kwa mapendekezo ya kudumu","Ni ìparí oṣù 12 tí kò sí ẹ̀rí ìkórànraẹni, ṣe ìjábọ̀ fún Olùdarí-Gbogbogbò nípa àwọn ìgbésẹ̀ tí wọ́n lò láti sàmúlò àwọn Ìtọ́kasí oní Ìgbà Díẹ̀. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ti lùgbàdì WPV1 tàbí cVDPV tẹ́lẹ̀ láàárín oṣù 24 sẹ́yìn Àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyí ní láti: Ṣé ìrónilágbára ifunnilájẹsára olóòrèkóòrè ní kíákíá láti jẹ́ kí iye àjẹsára àwọn ènìyàn pọ̀ si. Ṣé ìmúdára ìwọ̀n ìdárasí ìṣàyẹ̀wò káàkiri, ní àpapọ̀ pẹ̀lú ríronú sí ìsàmúlò tàbí fífẹ àwọn ọ̀nà ìsàfikún gẹ́gẹ́ bíi ìṣàyẹ̀wò káàkiri ajẹmọ́ àyíká, láti mú àdínkù bá ewu ìkórànraẹni WPV1 àti cVDPV tí wọn kò rí, pàápàá láàárín àwọn ènìyàn orí ìrìn wọ́n ní ewu ìlùgbàdì àti àwọn tí wọ́n lẹ. Ṣé àfikún kíkankíkan lórí àwọn akitiyan láti rí i dájú pé ìfúnnilájẹsára àwọn alárìnká ti àwọn arin-ààlà-dé-ààlà, Àwọn Afipáṣínípò, àwọn asáàsálà àti àkójọpọ̀ àwọn èèyàn aláìlágbára yòókù. Ṣé àfikún ìmúdára ìsọdọ̀kan agbègbè àti ìṣàkóso aláààlà-dé-ààlà láti rí i dájú pé WPV1 àti cVDPV jẹ́ rírí lásìkò, àti ìfúnnilájẹsára ti àkójọpọ̀ àwọn tí wọ́n ní ewu ìlùgbàdì. Ṣé àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí pẹ̀lú àkọsílẹ̀ kíkún lórí lílo ìṣàyẹ̀wò káàkiri oní ìwọ̀n ìdárasí tí ó ga àti àwọn ètò ìfúnnilájẹsára. Àfikún àwọn ìrònúsí Ìgbìmọ̀ náà mọ àwọn ẹ̀dùn ọkàn tí ó níí ṣe pẹ̀lú ìfàgùn àkókò rọpárọsẹ̀ PHEIC àti pàtàkì ṣíṣe àmúlò àwọn ìgbésẹ̀ mìíràn, ní àpapọ̀ pẹ̀lú pípe ìpàdé Ìgbìmọ̀ Aṣàyẹ̀wò rọpárọsẹ̀ IHR láti fún Olùdarí-Àgbà WHO ní ìmọ̀ràn lórí bí ó ti seése kí wọ́n ó fi àwọn ìmọ̀ràn àátẹ̀lé aláìṣe dandan ráńṣẹ́.","Ekupheleni kwezinyanga eziyi-12 ngaphandle kobufakazi bokudluliswa kwegciwane, hlinzeka umbiko kuMqondisi-Jikelele mayelana nezinyathelo ezithathiwe ukufeza Izincomo Zesikhashana. Amazwe angenwe ngaphambilini yi-WPV1 noma i-cVDPV phakathi nezinyanga ezingama-24 ezedlule Lawa mazwe kufanele: Qinisa ngokushesha ukugoma okujwayelekile ukuze kunyuswe izinga lokugoma kwabantu. Thuthukisa izinga lokugada, okuhlanganisa ukucabangela ukwethula noma ukwandisa izindlela zokwenezela ezifana nokugada indawo ezungezile, ukuze kuncishiswe ingozi yokungatholakali kwe-WPV1 kanye nokudluliselwa kwe-cVDPV, ikakhulukazi phakathi kwabantu abangomahamba nendlwana abasengozini enkulu. Ukuqinisa imizamo yokuqinisekisa ukugonywa kwabantu abahambahambayo nabawela imingcele, Abantu Abafuduka Ngaphakathi, ababaleki namanye amaqembu asengozini. Ukuthuthukisa ukubambisana kwesifunda kanye nokuxhumana okunqamula imingcele ukuze kuqinisekiswe ukutholwa ngokushesha kwe-WPV1 ne-cVDPV, kanye nokugonywa kwamaqembu abantu abasengozini enkulu. Gcina lezi zinyathelo ngemibhalo yokusetshenziswa okugcwele kwemisebenzi yokugada kanye nokugoma kwezinga eliphezulu. Ukucatshangelwa okwengeziwe IKomidi liyakubona ukukhathazeka mayelana nesikhathi eside sovendle iPHEIC kanye nokubaluleka kokuhlola ezinye izindlela, okuhlanganisa ukubiza iKomidi Lokubuyekeza I-IHR uvendle ukuze leluleke uMqondisi-Jikelele weWHO mayelana nokukhishwa okungenzeka kwezincomo ezimile." +ኮሚቴው በአሁኑ ወቅት እየተካሄደ ያለውን የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን መገምገም እና የደንቦቹ ማሻሻያ በ2024 ሊሆን እንደሚችል ጠቁሟል። ሁለቱም ደብሊውፒቪ እና ሲቪዲፒቪን ወደ ውጭ የመላክ አደጋ አሁንም ከፍተኛ በመሆኑ እና ፒኤችኢአይሲ መወገድ በዚህ በፖሊዮ ማጥፋት ወሳኝ ወቅት የተሳሳተ መልእክት ሊልክ ስለሚችል ኮሚቴው ፒኤችኢአይሲን ለማቋረጥ በጣም ገና እንደሆነ ተሰምቶታል። ኮሚቴው የአፍጋኒስታን ባለስልጣናት ለአለም አቀፍ የፖሊዮ ማጥፋት ግብ ያላቸውን ቁርጠኝነት ያደንቃል፣ እና እነዚህ ዘመቻዎች የዜሮ መጠን እና ያልተከተቡ ህጻናትን የመለየት እና ሽፋን ስለሚያሳድጉ የቤት ለቤት ዘመቻ��ች በሁሉም ቦታ እንዲተገበሩ በጥብቅ ያበረታታል። ኮሚቴው የሴቶችን የክትባት አገልግሎት በመስጠት፣ የቤተሰብን ተደራሽነት በማሳደግ፣ በግንባር ቀደምት የጤና ባለሙያዎች የሴቶች ተሳትፎ እየጨመረ መምጣቱን ጠቁሟል። ከፓኪስታን የተመለሱት ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ከፍተኛ ስጋትን የሚያመለክት ሲሆን፣ የሀገሪቱ መርሃ ግብር የአደጋ መከላከያ እርምጃዎችን መተግበር እና በተቻለ መጠን ወደ ሀገር የሚመለሱ ሰዎችን ክትባት ማረጋገጥ አለበት። ኮሚቴው ከፍተኛ ጥራት ያለው የክትባት ምላሽ በአፍጋኒስታን ደቡባዊ ክልል እንዲካሄድ አሳስቧል፣ ይህም ትልቅ የፖሊዮ ወረርሽኝ ስጋትን ለመከላከል። ኰሚቴው እንደ ካራቺ እና ኩዌታ ብሎክ ባሉ አካባቢዎች በፓኪስታን ውስጥ አዲስ የደብሊውፒቪ1፣ ስርጭትን በቁም ነገር ተመልክቷል፣ እናም በመጪው ዝቅተኛ ስርጭት ወቅት ወረርሽኙን አጥብቆ ምላሽ እንዲሰጥ ጥሪ አቅርቧል፣ በተቻለ መጠን በሁለቱ የተለመዱ አገራት መካከል ምላሽ በማመሳሰል። ኮሚቴው በፓኪስታን ውስጥ ውጤታማ የፕሮግራም ባለቤትነት በማሳየታቸው የብሔራዊ እና የክልል መንግስታትን አመስግኗል። ይህ በመጪው ጊዜ ሊካሄድ በታቀደው ጠቅላላ ምርጫ መቀጠል አለበት፣ እናም የክልል ዋና ፀሃፊዎች፣ የወረዳ ኮሚሽነሮች እና ምክትል ኮሚሽነሮች ውጤታማ ሚናን መጠበቅ ወሳኝ ነው። ኮሚቴው ግብፅ በሰሜን ሲና ለተከሰተው የ ሲቪዲፒቪ2 ወረርሽኝ ውጤታማ ምላሽ እየሰጠች መሆኑን ጠቅሶ ግብፅን በጋዛ ውስጥ ያለው ጦርነት በሕዝብ ጤና ሀብቶች ላይ ጫና ሊፈጥር ቢችልም ይህ እንዲቀጥል አሳስቧል ።,"The Committee noted the current review of the International Health Regulations taking place and that amendments to the Regulations were possible in 2024. The Committee felt it was still too early to discontinue the PHEIC as the risk of exportation of both WPV and cVDPVs remains significant and the removal of the PHEIC may send the wrong message at this critical juncture in polio eradication. The Committee appreciates the commitment of the Afghan authorities to the global goal of polio eradication, and strongly encourages house to house campaigns be implemented wherever feasible as these campaigns enhance identification and coverage of zero dose and under-immunized children. The Committee noted and strongly supported the ongoing use of female vaccinators, enhancing access to households, with female participation as front line health workers increasing. The large number of returnees from Pakistan represents a significant risk of poliovirus spread, and the country programme needs to put in place risk mitigation measures and ensure vaccination of returning populations to the best possible extent. The committee urges a high-quality vaccination response take place immediately in the Southern Region of Afghanistan, to mitigate the risk of a large polio outbreak. The Committee noted with concern the new transmission of WPV1 in Pakistan in areas such as Karachi and the Quetta Block, and calls for an aggressive outbreak response in the coming low transmission season, with a response synchronized between the two endemic countries to the maximum extent possible. The Committee commended the national and provincial governments for demonstrating effective programme ownership in Pakistan. This must continue in the upcoming time of planned general elections, and maintenance of the effective roles of provincial chief secretaries, district commissioners and deputy commissioners is critical. The Committee noted that Egypt is responding effectively to the cVDPV2 outbreak in North Sinai and urges Egypt to ensure this is maintained despite the effect of the war in Gaza which could put pressure on public health resources.","Kwamitin ya lura da sabuwar bitar dokokin lafiya na duniya da yake gudana da kuma gyaran da aka yiwa dokokin sun tabbata a 2024. Kwamitin yana ganin cewa yayi wuri a daina yin PHEIC saboda har yanzu akwai haɗarin shigowa da WPV da CVDPV sannan cire PHEIC zai iya tura sako ba daidai ba a wannan gabar mai haɗari ta kawar da cutar polio. Kwamitin sun yaba ƙoƙarin mahukuntan Afghanistan game da manufar duniya ta kawar da cutar polio, kuma sun ƙarfafa guiwar aiwatar da gangamin yin riga kafi a gida gida duk sanda ya dace saboda waɗannan gangamin yana bunƙasa ganowa da kuma isa ga wanda ba su da magani da yaran da ba’a yiwa riga kafi ba. Kwamitin sun lura kuma sun goyin bayan amfani da mata masu bayar da riga kafi, wanda zai bunƙasa isa izuwa gidaje, tare da yawaitar mata masu aikin lafiya. Yawan mutanen da suka dawo daga Pakistan suna wakiltar babban haɗarin yaɗuwar kwayar cutar polio, a cikin shirin ƙasar ya kamata a sanya matakai na rage haɗari sannan a tabbatar anyiwa wanda suka dawo cikin ƙasar riga kafi kwarai da gaske. Kwamitin ya bada shawarar matakin yin riga kafi mai yawa cikin gaggawa a yankin kudancin Afghanistan, domin rage haɗarin barkewar cutar polio mai yawa. Kwamitin cikin damuwa sun gano sabuwar yaɗuwar WPV1 a Pakistan a wurare kamar Karachi da kuma Quetta Block, sanna sunyi kira da a ɗauki matakin gaggawa a yanayin dake gabatowa na ƙarancin yaɗuwa, tare da ɗaukar mataki a tare tsakanin ƙasashe biyun da suke fama da annoba zuwa babban matakin ɗaya dace. Kwamitin sun yabawa gwamnatin kasa data yankin wajen nuna mallakar shiri mai matukar amfani a Pakistan. Hakan dole ya cigaba da kasancewa a lokacin shiryayyen zaben dake gabatowa, haka kuma tabbatar da matsayi mai amfani na babban sakatarorin yankin, kwamashinoni karamar hukuma da mataimakan kwamashinonin abune mai wahala. Kwamitin ya lura cewa Egypt ta ɗauki matakin da ya dace ga barkewar cutar CVDPV2 a arewacin Sinai kuma sun bawa Egypt shawara da su cigaba da tabbatar da hakan duk da tasirin yaƙi a Gaza wanda zai iya sanya tsanani ga kayan amfanin kiwon lafiyar al’umma.","Kamati ilibaini mapitio ya sasa ya kanuni za afya za kimataifa zinazofanyika na kuwa marekebisho ya kanuni hizo yatafanikiwa mwaka 2024. Kamati iliazimia kuwa bado ni mapema kusitisha PHEIC kwa sababu hatari ya usambazaji wa WPV na cVDPVs itaendelea kuwa kubwa na kusitishwa kwa PHEIC kunaweza kufikisha ujumbe usiyo sahihi katika wakati huu muhimu wa kutokomeza polio. Kamati inathamini kujitolea kwa mamlaka ya Afghanistani kwa lengo la kimataifa la kutokomeza polio, na inahimiza sana kampeni za nyumba kwa nyumba kutekelezwa popote inapowezekana ili kampeni hizi ziboreshe utambuzi wa na ufikiaji wa watoto ambao hawajachanjwa na ambao hawakupata dozi kamili Kamati ilibaini na kukubaliana kwa dhati utumiaji unaoendelea wa chanjo za wanawake, kuongeza ufikiaji wa kaya, na ushiriki wa wanawake kama ambavyo wafanyakazi wa afya waliyojitolea wanavyoongezeka Idadi kubwa ya watu wanaotoka Pakstani inaonyesha hatari kubwa ya kuenea kwa virusi vya polio, na mpango wa nchi unahitaji kuweka hatua za kupunguza hatari na kuhakikisha kiwango cha ubora wa chanjo ya watu wanaorejea Kamati inahimiza mwitikio wa ubora wa juu wa chanjo ufanyike mara moja katika mikoa ya kusini mwa Afghanistani, ili kupunguza hatari ya mlipuko mkubwa wa polio Kamati ilibaini kwa wasiwasi ueneaji mpya wa WPV1 nchini Pakstani katika maeneo kama vile Karachi na Quetta Block, na inataka mwitikio mkali wa milipuko katika msimu ujao wa usambazaji wa chini, na mwitikio sawa kati ya nchi hizo mbili zenye ugonjwa kwa kiwango cha juu iwezekanavyo. Kamati iliipongeza serikali ya taifa na mikoa kwa kuonyesha uendeshaji bora wa programu nchini Pakstani. Hili lazima liendelee katika wakati ujao wa uchaguzi mkuu uliyopangwa, na udumishaji wa majukumu madhubuti ya makatibu wakuu wa mikoa, wakuu wa wilaya na manaibu wakuu ni muhimu. Kamati ilibainisha kuwa Misiri inakabiliana vilivyo na mlipuko wa cVDPV2 huko Sinai kasikazini na inaitaka Misiri kuhakikisha kuwa hii itadumishwa licha ya athari za vita ya Gaza ambavyo vinaweza kuweka shinikizo kwa rasilimali za afya ya umma.","Ìgbìmọ̀ náà ṣe àkíyèsí àtúnyẹ̀wò Ìlànà Ìlera Káríayé tí ó ń lọ lọ́wọ́ àti pé àtúnṣe sí àwọn ìlànà náà seése ní ọdún 2024. Ìgbìmọ̀ náà ní ìmọ̀sílára pé ó sì ti yá jù láti fi òpin sí PHEIC nítorí pé ewu ìkójáde WPV àti cVDPV sì ṣe pàtàkì àti pé yíyọ PHEIC kúrò lé e jẹ́ ohùn tí kò bójú mu ni àkókò ẹlẹgẹ́ fífi òpin sí rọpárọsẹ̀ yìí. Ìgbìmọ̀ náà mọ rírì ìfọkànsìn àwọn aláṣẹ Afghan sì ìfojúsùn àgbáyé nípa ìfòpinsí rọpárọsẹ̀, wọ́n sì gbà wọ́n níyànjú gidi gan-an pé kí wọ́n ó sàmúlò ìpolongo ilé - sí-ilé níbikíbi tí ó bá ti seése nítorí pé àwọn ìpolongo yìí ń jẹ́ kí wọ́n ó dá àwọn ibí tí wọ́n kò fún ní àjẹsára rárá àti àwọn ibi tí wọ́n ti fún àwọn ọmọdé ní àjẹsára tí kò tó nǹkan mọ̀. Ìgbìmọ̀ náà fi lélẹ̀ wọ́n sì gbárùkù ti lílo àwọn afúnni-ní-àjẹsára obìnrin, ìmúdára nípa níní àǹfààní sì àwọn agboolé, pẹ̀lú kíkópa àwọn obìnrin gẹ́gẹ́ bíi olùsáájú àwọn òṣìṣẹ́ ìlera ṣe ń pọ̀ si. Pípọ̀ òǹkà àwọn olùpadà láti orílẹ̀-èdè Pakistan túmọ̀ sí ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ tí ó ṣe pàtàkì, àwọn ètò orílẹ̀-èdè sì ní láti ṣe eto àwọn ìgbésẹ̀ ìdí-ewu-kù àti láti rí i dájú pé ìfúnnilájẹsára àwọn olùpadà ń wáyé bó ti tọ́ àti bó ti yẹ. Ìgbìmọ̀ náà bẹ̀bẹ̀ fún ṣíṣe àmúlò ìdáhùnsí ìfúnni ní àjẹsára tí ó ga jù ní kíákíá ní Agbègbè Gúúsù orílẹ̀-èdè Afghanistan, láti mú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ rọpárọsẹ̀ tí ó tóbi. Ìgbìmọ̀ náà fi lélẹ̀ pẹ̀lú ẹ̀dùn ọkàn nípa ìkórànraẹni tuntun WPV1 ní orílẹ̀-èdè Pakistan ní àwọn agbègbè bíi Karachi àti Quetta Block, pẹ̀lú àwọn ìpè fún ìdáhùnsí sì ìbẹ́sílẹ̀ tí ó lágbára ní àkókò ìkórànraẹni kékeré tí ó ń bọ̀, pẹ̀lú ìdáhùnsí ọ̀kan-ún láàárín àwọn orílẹ̀-èdè méjèèjì tí àrùn náà tí ń jà gẹ́gẹ́ bí agbára wọn bá ṣe tó. Ìgbìmọ̀ náà gbé oríyìn fún àwọn ìjọba orílẹ̀-èdè àti àwọn ìjọba agbègbè nípa ṣíṣe àfihàn níni ètò ní orílẹ̀-èdè Pakistan. Èyí ní láti túbọ̀ tẹ̀síwájú ní àkókò àwọn ìdìbò gbogbogbò tí ó ń bọ̀, àti pé ìsàmójútó ojúṣe tí ó múnádóko àwọn akọ̀wé olóyè agbègbè, àwọn aláṣẹ agbegbe àti àwọn igbá-kejì aláṣẹ ṣe pàtàkì. Ìgbìmọ̀ náà ṣàkíyèsí pé orílè-èdè Egypt ń fèsì tó péye sí ìbẹ́sílẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 ní Àríwá Sinai wọ́n sì rọ orílẹ̀-èdè Egypt láti rí i dájú pé wọ́n kò yẹ̀ kúrò lórí èyí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ogun tí ó ń lọ lọ́wọ́ ní Gaza ní ipa tí ó ń kó lórí àwọn ohun èlò ìlera gbogbogbò.","IKomidi liphawule ukubuyekezwa kwamanje kweMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe okwenzekayo nokuthi izichibiyelo zeMithethonqubo zazingenzeka ngowezi-2024. IKomidi libone kusesekuseni kakhulu ukuthi liyeke i-PHEIC njengoba ubungozi bokuthunyelwa kwamanye amazwe kokubili iWPV kanye ne-cVDPV isabalulekile futhi ukususwa kwePHEIC kungase kuthumele umlayezo ongalungile kulesi sikhathi esibucayi sokuqedwa kovendle. IKomidi liyakwazisa ukuzibophezela kweziphathimandla zase-Afghan emgomeni womhlaba wonke wokuqeda uvendle, futhi likhuthaza ngokuqinile ukuthi imikhankaso yendlu ngendlu iqaliswe lapho kungenzeka khona njengoba le mikhankaso ithuthukisa ukuhlonzwa kanye nokuhlinzekwa komthamo ongekho kanye nezingane ezingagonywanga ngokwanele. IKomidi likuqaphele futhi lakweseka kakhulu ukusetshenziswa okuqhubekayo kwabagomi besifazane, okuthuthukisa ukufinyelela emakhaya, nokubamba iqhaza kwabesifazane njengoba abasebenzi bezempilo abaphambili bekhula. Inani elikhulu lababuyayo abavela ePakistan limele ingozi enkulu yokusabalala kwegciwane lengculazi, futhi uhlelo lwezwe ludinga ukubeka izinyathelo zokunciphisa ubungozi futhi luqinisekise ukugonywa kwabantu ababuyayo ngokwezinga elingcono kakhulu. Ikomidi linxusa ukuthi impendulo yokugoma yezinga ephezulu yenzeke ngokushesha esiFundeni esiseNingizimu ye-Afghanistan, ukuze kuncishiswe ubungozi bokuqubuka kwesifo esikhulu sovendle. IKomidi likuqaphele ngokukhathazeka ukuhanjiswa okusha kweWPV1 ePakistan ezindaweni ezifana neKarachi kanye neQuetta Block, futhi licela ukuthi kuliwe nokuqubuka kwezifo ngesizini ezayo yokutheleleka okuphansi, nempendulo evumelaniswe phakathi kwala mazwe amabili anobhubhane ngokwezinga eliphezulu . IKomidi lincome uhulumeni kazwelonke nowezifundazwe ngokubonisa ubunikazi bohlelo obusebenzayo ePakistan. Lokhu kumele kuqhubeke esikhathini esizayo sokhetho lukazwelonke oluhleliwe, futhi nokugcinwa ngempumelelo kwendima yonobhala abakhulu bezifundazwe, okhomishana bezifunda kanye namaphini okhomishana kubalulekile. IKomidi liqaphele ukuthi i-Egypt isabela ngokuphumelelayo ekuqubukeni kwe-cVDPV2 eNyakatho yeSinayi futhi inxusa i-Egypt ukuthi iqinisekise ukuthi lokhu kuyagcinwa naphezu komphumela wempi yaseGaza engafaka ingcindezi emithonjeni yezempilo yomphakathi." +ኰሚቴው በሞሪታኒያ ውስጥ የ ሲቪዲፒቪ2 ምርመራ ወቅታዊነት ያሳስበዋል፣ እናም ሞሪታኒያ፣ ጊኒ እና ማሊ እንቅስቃሴዎችን እንዲያስተባብሩ እና እንዲመሳሰሉ ያሳስባል። የሚቻል ከሆነ ዚምባብዌ የአካባቢ ጥበቃን ከዋና ከተማዋ ሃራሬ ውጭ ተግባራዊ ለማድረግ ማሰብ አለባት። ከናይጄሪያ የመጣው ሲቪዲፒቪ2 ወደ ሌሎች የአፍሪካ ሀገራት፣ በመስፋፋቱ ናይጄሪያ በአፍሪካ ክልል ወረርሽኙን ለማስቆም ማዕከላዊ ሆና ቆይታለች። በናይጄሪያ ውስጥ፣ ከ2021 ጀምሮ የፕሮግራም ጥራት ጉዳዮች በተለይም በሰሜናዊ ምዕራብ የአገሪቱ ክፍል ቀጥለዋል። በናይጄሪያ የ ሲቪዲፒቪ ወረርሽኞችን ማቆም በአፍሪካ ክልል እና በአለም አቀፍ ደረጃ ወሳኝ ስኬት ይሆናል። ኮሚቴው በአገሪቱ ውስጥ ባለው አዲሱ የጤና አመራር ቁርጠኝነት የተበረታታ ሲሆን በናይጄሪያ ውስጥ በሁሉም ደረጃዎች ያሉ የፖለቲካ አመራሮች ሥር የሰደደ ችግሮችን ለመፍታት እና የፕሮግራሙን ምላሽ ጥራት ለማሻሻል ��ጣጣም አለባቸው:: ከቦርኖ ልምድ የተማሩት ትምህርቶች በሰሜናዊ ምዕራብ ግዛቶች ውስጥ መተግበር አለባቸው። ኮሚቴው የፖሊዮ መርሃ ግብሩ ሁሉንም የክትትል ዘርፎች ማጠናከር እንዳለበት አሳስቧል፣ በብዙ የተጐዱ ሀገሮች ውስጥ ከፍተኛ ክፍተቶች መኖራቸውን በመጥቀስ እና ለፖሊዮ ቫይረሶች ምርመራ የሚጓጓዙ ናሙናዎችን መዘግየትን በመቅረፍ የናሙና ጥራት ላይ ችግር እየፈጠሩ መሆኑን ጠቁሟል። የፖሊዮ ክትትልን ተግዳሮቶች በመጥቀስ በተለይም የክትትል ወቅታዊነት መርሃግብሩ ተጠናክሮ እንዲቀጥል፣ እና ቀጥተኛ የመለየት ዘዴዎችን በማስተዋወቅ ወቅታዊነትን ማሻሻል እንዲቀጥል ኮሚቴው ይመክራል። ደብሊውፒቪ1፣ እና ሲቪዲፒቪ ን በተመለከተ ካለው ወቅታዊ ሁኔታ እና ከተጎዱት ሀገራት የቀረቡትን ሪፖርቶች መሰረት በማድረግ፣ዋና ዳይሬክተሩ የኮሚቴውን ግምገማ ተቀብለው በታህሳስ 21 ቀን 2023 የፖሊዮ ቫይረስ ሁኔታ ደብሊውፒቪ1፣ እና ሲቪዲፒቪን በተመለከተ ፒኤችኢአይሲ ሆኖ እንደሚቀጥል ወስኗል።,"The Committee is concerned about the timeliness of detection of cVDPV2 in Mauritania, and urges Mauritania, Guinea and Mali to coordinate and synchronize activities. Zimbabwe should consider implementing environmental surveillance outside of the capital city Harare if feasible. Nigeria remains central to stopping outbreaks in the African Region, as cVDPV2 from Nigeria has spread to many other African countries. Within Nigeria, programme quality issues have persisted since 2021, especially in the north-western part of the country. Stopping cVDPV outbreaks in Nigeria will be critical to success in the African Region and globally. The Committee is encouraged by the commitment of the new health leadership in the country and noted that political leadership at all levels in Nigeria must be aligned to address the chronic issues and improve the programme response quality. Lessons learnt from the Borno experience should be applied in the north-western states. The Committee urged the polio program to strengthen all aspects of surveillance, noting that significant gaps remain in many affected countries, and to continue to address delays in specimens being transported for testing for polioviruses, leading to problems with specimen quality. Noting the challenges of polio surveillance particularly the timeliness of detection, the Committee recommends that the programme continues to strengthen and improve timeliness including by introducing direct detection methods. Based on the current situation regarding WPV1 and cVDPVs, and the reports provided by affected countries, the Director-General accepted the Committee’s assessment and on 21 December 2023 determined that the poliovirus situation continues to constitute a PHEIC with respect to WPV1 and cVDPV.","Kwamitin damu da lokacin da aka ɗauka wajen gano CVDPV2 a Mauritania, sannan ya shawarci Mauritania, Gunea da Mali su tsara tare da yin ayyuka a tare. Ya kamata Zimbabwe suyi tunanin sanya tsaron mahalli a wajen babban birnin Harare idan zai yiwu. Najeriya ta cigaba da kasancewa a tsakiya wajen hana yaɗuwar cuta Afrika, domin CVDPV2 daga Najeriya ta yadu izuwa ƙasashen Afrika da dama. A cikin Najeriya, matsalolin ingancin shirye shirye sun cigaba da ƙaruwa tun 2021, musamman a arewa maso yammacin ƙasar. Hana yaɗuwar CVDPV a Najeriya abune mai wahala wajen samun nasara a yankin Afrika da duniya baki ɗaya. Kwamitin ta samu karfin guiwa daga himmar sabon shugabancin lafiya a ƙasar kuma sun gano cewar shugabancin siyasa a kowanne mataki na Najeriya dole su hadu domin ɗaukar mataki akan matsanancin halin kuma ya bunƙasa ingancin matakin shirin. Ya kamata ayi amfani da darussan da aka ɗauka daga abin da ya faru a Borno dake jihohin arewa maso yammaci. Kwamitin sun shawarci shirin poilio din da su ƙarfafa dukkan abin da ya shafi tsaro, tare da duba cewa akwai tazara sosai a yawancin ƙasashen da abun ya shafa , kuma su cigaba da ɗaukar mataki akan jinkiri a samfuran da ake tafiya da su domin gwajin kwayar cutar polio, wanda yake janyo matsala a ingancin samfuran. Lura da ƙalubalen tsaro na polio musamman gano cutar akan lokaci, kwamitin sun shawarci a cigaba da yin shirin don ƙarfafa da bunƙasa gudanarwa akan lokaci tare da hanyoyin gano cutar kai tsaye. Dangane da yanayin da ake ciki yanzu game da WPV1 da CVDPV, da kuma rahotannin da aka samu daga ƙasashen da abun ya shafa, Babban Daraktan ya karbi binciken kwamitin sannan a 21 ga Disamba 2023 ya bayyana cewa yanayin cutar polio yana cigaba samar da PHEIC gwargwadon WPV1 da CVDPV.","Kamati ina wasiwasi kuhusu muda wa utambuzi wa cVDPV2 nchini Mauritania na inazitaka Mauritania, Guinea na Mali kuratibu na kusimamia shughuli hizo Zimbabw inatakiwa kuzingatia utekelezaji wa mazingira na ufuatiliaji nje ya mji wa Harare kama itawezekana. Nigeria itaendelea kuwa kitovu cha kukomesha mlipuko katika kanda ya Afrika kwa sababu cVDPV2 kutoka Nigeria imeenea katika nchi nyingine nyingi za Afrika Nchini Nigeria, masuala ya uboreshaji wa programu yanaendelea tangu 2021, hasa katika sehemu ya kaskazini-magharibi mwa nchi. Kukomesha milipuko ya cVDPV nchini Nigeria itakuwa muhimu kwa ajiri ya mafanikio katika kanda ya Afrika na kimataifa. Kamati inavutiwa na kujitolea kwa uongozi mpya wa afya nchini na ilibainisha kuwa uongozi wa kisiasa katika ngazi zote nchini Nigeria lazima ulinganishwe ili kushughulikia masuala sugu na kuboresha mwitikio wa programu. Mafunzo tuliyojifunza kutokana na uzoefu wa Borno yanapaswa kutumika katika majimbo ya kasikazini-magharibi. Kamati ilihimiza mpango wa polio kuimarisha nyanja zote za ufuatiliaji, ikibainisha kuwa mapungufu makubwa yaliyobakia katika nchi zilizoathiriwa na kuendelea kushughulikia ucheleweshaji wa vielelezo kusafirishwa kwa virusi vya polio vinavyopaswa kuchunguzwa na hivyo kusababisha upungufu wa ubora wa sampuli Kwa kuzingatia changamoto za ufuatiliaji wa polio hususani muda wa utambuzi, kamati inapendekeza kuwa programu iendelee kuimarisha na kuboresha muda ikiwa ni pamoja na kuanzisha mbinu za kugundua moja kwa moja. Kulingana na hali ya sasa kuhusu WPV1 na cVDPVs, na taarifa zilizotolewa na nchi zilizoathiriwa, Mkurugenzi Mkuu alikubali tathimini ya kamati na tarehe 12 Desemba 2023 alibainisha kuwa hali ya virusi vya polio inaendelea kujumuisha PHEIC kulingana na WPV1 na cVDPV","Ìgbìmọ̀ náà ń kọminu nípa bíbọ́ si àsìkò tí ìṣàwárí kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 bọ́ sí ní orílẹ̀-èdè Mauritania, wọ́n sì rọ orílẹ̀-èdè Mauritania, orílẹ̀-èdè Guinea àti orílẹ̀-èdè Mali láti dọ̀kan kí wọn ó sì jẹ́ ọ̀kan-ùn nípa àwọn ètò wọn. Orílẹ̀-èdè Zimbabwe ní láti rísí lílo ìṣàyẹ̀wò káàkiri àyíká ní ìta olú-ìlú ni Harare tí ó bá seése. Orílẹ̀-èdè Nigeria túbọ̀ jẹ́ àárín gbùngbùn láti dáwọ́ ìbẹ́sílẹ̀ dúró ní Agbègbè Africa, nítorí pé kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 ti tàn ká sí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ìyókù ní Africa láti orílẹ̀-èdè Nigeria. Ní orílẹ̀-èdè Nigeria, àwọn ìpèníjà dídára ètò sì ń lọ lọ́wọ́ láti ọdún 2021, pàápàá ní àríwá Ìwọ̀ oòrùn orílẹ̀-èdè náà. Fífi òpin sí àwọn ìbẹ́sílẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV ní orílẹ̀-èdè Nigeria máa kó ipa pàtàkì níbi àṣeyọrí ìfòpinsí náà ní Agbègbè Africa àti àgbáyé. Ìfọkànsìn ìgbìmọ̀ olórí ìlera titun jẹ́ ìwúrí fún ìgbìmọ̀ náà ni orílẹ̀-èdè Nigeria wọ́n sì ṣe àkíyèsí pé olórí òsèlú ní gbogbo ìpele ní orílẹ̀-èdè Nigeria gbọ́dọ̀ pawọ́pọ̀ láti mójútó àwọn ìpèníjà àti láti ṣe àtúnṣe dídára ètò ìdáhùnsí. Wọ́n ní láti ṣe àmúlò àwọn ẹ̀kọ́ tí wọ́n kọ́ láti ibi ìrírí ìpínlẹ̀ Borno ní àwọn ìpínlẹ̀ ìwọ̀ oòrùn-àríwá. Ìgbìmọ̀ náà rọ ètò rọpárọsẹ̀ náà láti ṣe ìrónilágbára fún gbogbo àwọn abala ìṣàyẹ̀wò káàkiri, tí wọ́n sì fi ń lélẹ̀ pé àwọn àlàfo tí ó ṣe pàtàkì sì kù ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n lùgbàdì, àti láti túbọ̀ máa mójútó àwọn ìdádúró tí ó ń wà níbi gbígbé àwọn àwòṣe-àpẹẹrẹ fún àyẹ̀wò fún kòkòrò rọpárọsẹ̀, èyí tí ń yọrí sí àwọn ìṣòro nípa dídára àwòṣe-àpẹẹrẹ Ṣíṣe àkíyèsí àwọn ìpèníjà ìṣàyẹ̀wò káàkiri rọpárọsẹ̀ pàápàá ìbọ́ sí àsìkò ti ìṣàwárí, ìgbìmọ̀ náà gbàá níyànjú wípé kí ètò náà túbọ̀ máa tẹ̀síwájú láti ṣe ìrónilágbára àti ìlọsíwájú fún bíbọ́ sí àsìkò ni àpapọ̀ pẹ̀lú ṣíṣe àmúlò àwọn ọ̀nà ìṣàwárí tààrà. Ní ìbámu pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ń lọ lọ́wọ́ lórí WPV1 àti cVDPVs, àti àwọn ìròyìn tí àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n lùgbàdì fi sílẹ̀, Olùdarí-Àgbà gba àtúnyẹ̀wò ìgbìmọ̀ náà wọlé ní wọ́n sì pinu ní ọjọ́ 21 oṣù Kejìlá ọdún 2023 pé ọ̀rọ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ ń túbọ̀ dá kún PHEIC ní ìbámu pẹ̀lú WPV1 àti kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV.","IKomidi likhathazekile ngesikhathi sokutholwa kwe-cVDPV2 e-Mauritania, futhi linxusa iMauritania, iGuinea neMali ukuthi ixhumanise futhi ivumelanise imisebenzi. IZimbabwe kufanele icabange ukusebenzisa ukubhekwa kwemvelo ngaphandle kwenhlokodolobha iHarare uma kungenzeka. I-Nigeria isalokhu iphakathi ekunqandeni ukuqubuka kwezifo esiFundeni sase-Afrika, njengoba i-cVDPV2 evela eNigeria isisabalele nakwamanye amazwe amaningi ase-Afrika. ENigeria, izindaba zezinga lohlelo zisalokhu ziqhubeka kusukela ngowezi-2021, ikakhulukazi engxenyeni esenyakatho-ntshonalanga yezwe. Ukumisa ukuqubuka kwe-cVDPV eNigeria kuzoba semqoka kakhulu empumelelweni esiFundeni sase-Afrika nasemhlabeni jikelele. IKomidi likhuthazwa ukuzibophezela kobuholi obusha bezempilo ezweni futhi laphawula ukuthi ubuholi bezombangazwe kuwo wonke amazinga eNigeria kumele buhambisane nokubhekana nezinkinga ezingapheli futhi kuthuthukiswe izinga lokuphendula uhlelo. Izifundo ezitholwe kulokho okwenzeka e-Borno kufanele zisetshenziswe ezifundazweni ezisenyakatho-ntshonalanga. IKomidi linxuse uhlelo lovendle ukuthi luqinise zonke izici zokuqapha, liphawula ukuthi kunezikhala ezinkulu ezisasele emazweni amaningi athintekile, futhi ukuqhubeka nokubhekana nokulibaziseka kwezibonelo ezithuthwa ukuze zihlolwe ama-polioviruses, okuholela ezinkingeni zezinga le-specimen. Liqaphela izinselele zokubhekwa uvendle ikakhulukazi ukufika ngesikhathi kokutholwa, iKomidi lincoma ukuthi lolu hlelo luqhubeke nokuqinisa nokuthuthukisa ukuhambisana nesikhathi okuhlanganisa nokwethula izindlela zokuthola ngokuqondile. Ngokusekelwe esimweni samanje mayelana neWPV1 nama-cVDPV, kanye nemibiko ehlinzekwe ngamazwe athintekile, uMqondisi-Jikelele wamukele ukuhlolwa kweKomidi futhi ngomhla zingama-21 kuZibandlela wezi-2023 wanquma ukuthi isimo segciwane lovendle siyaqhubeka sihlanganisa iPHEIC mayelana neWPV1 ne-cVDPV." +ዋና ዳይሬክተሩ ደብሊዩፒቪ1 ፣ ሲቪዲፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ3 የተለከፉ መንግስታት ለአለም አቀፍ ስርጭት ስጋት'፣ 'በ ሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ መንግስታት ለአለም አቀፍ መስፋፋት አደጋ' እና 'ቀደም ሲል በቫይረሱ ​​የተያዙ መንግስታት' እና 'ቀደም ሲል በቫይረሱ ​​የተያዙ መንግስታት' የሚለውን ትርጉም ለሚያሟሉ ሀገራት የኮሚቴውን ምክሮች አጽድቀዋል። ደብሊዩፒቪ1 ወይ ሲቪዲፒቪ ባለፉት 24 ወራት ውስጥ እና በአለም አቀፍ የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ስጋትን ለመቀነስ በ አይኤችአር ስር የተሰጡ ጊዜያዊ ምክሮችን ከታህሳስ 21 ቀን 2023 ጀምሮ አራዝሟል። ሲቪዲፒቪ1 ወይ ሲቪዲፒቪ3 የተለከፉ መንግስታት ለአለም አቀፍ ስርጭት ስጋት'፣ ሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ መንግስታት ለአለም አቀፍ መስፋፋት አደጋ' እና 'ቀደም ሲል በቫይረሱ ​​የተያዙ መንግስታት' እና 'ቀደም ሲል በቫይረሱ ​​የተያዙ መንግስታት' የሚለውን ትርጉም ለሚያሟሉ ሀገራት የኮሚቴውን ምክሮች አጽድቀዋል።ደብልዩፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ ባለፉት 24 ወራት ውስጥ እና በአለም አቀፍ የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ስጋትን ለመቀነስ በ አይኤችአር ስር የተሰጡ ጊዜያዊ ምክሮችን ከታህሳስ 21 ቀን 2023 ጀምሮ አራዝሟል።,"The Director-General endorsed the Committee’s recommendations for countries meeting the definition for ‘States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3 with potential risk for international spread’, ‘States infected with cVDPV2 with potential risk for international spread’ and for ‘States previously infected by WPV1 or cVDPV within the last 24 months’ and extended the Temporary Recommendations under the IHR to reduce the risk of the international spread of poliovirus, effective 21 December 2023.","Babban Daraktan ya tabbatar da shawarwarin Kwamitin ga ƙasashen da suka cika bayanan ƙasashe da suke fama da WPV1,CVDPV1 ko CVDPV2 wanda kuma suke da haɗarin yadawa a duniya, jahohin da suke da cutar CVDPV2 kuma da haɗarin yaɗawa a duniya da kuma jahohin da a baya suke da cutar WPV1 ko CVDPV a tsakanin watanni 24 da suka gabata sannan suka wuce shawarar wucin gadi dake ƙarƙashin IHR don rage haɗarin yaɗa ƙwayar cutar polio a duniya, ya fara aiki 21 ga Disamba 2023.","Mkurugenzi Mkuu aliidhinisha mapendekezo ya kamati kwa nchi zinazokidhi ufafanuzi wa nchi zilizoambukizwa WPV1,cVDPV1 au cVDV3 zenye hatari ya kuenea kimataifa, nchi zilizoambukizwa na cVDPV2 zenye hatari ya kuenea kimataifa na zile zilizoambukizwa hapo awali na WPV1 au cVDPV ndani ya miezi 24 iliyopita na kuongeza mapendekezo ya muda ya IHR nchini ili kupunguza hatari ya kuenea kwa virusi vya polio kimataifa, kuanzia tarehe 21 Desemba 2023.","Olùdarí-Àgbà fi òǹtẹ̀ lu àwọn ìmọ̀ràn ìgbìmọ̀ náà fún àwọn orílẹ̀-èdè tí kó sínú ìtumọ̀ 'àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV3 pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì' àti fún 'àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ti lùgbàdì WPV1 tàbí cVDPV láàárín oṣù 24 sẹ́yìn' wọ́n sì fẹ Ìmọ̀ràn òní Igbà Díè lójú lábẹ́ IHR láti mú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ láti orílẹ̀-sí-orílẹ̀, èyí tí yóò bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣisẹ́ láti ọjọ́ 21,oṣù Kejìlá ọdún 2023.","UMqondisi-Jikelele ugunyaze izincomo zeKomidi lamazwe ahlangabezana nencazelo 'yezifundazwe ezitheleleke ngeWPV1, cVDPV1 noma i-cVDPV3 ezinengcuphe engaba khona yokusabalala emhlabeni jikelele', 'Izifunda ezine-cVDPV2 ezisengozini yokusakazeka emhlabeni jikelele' kanye 'Nezifundazwe ezingenwe yigciwane ngaphambilini. I-WPV1 noma i-cVDPV phakathi nezinyanga ezidlule ezingama-24' futhi yelula Izincomo Zesikhashana ngaphansi kwe-IHR ukuze kuncishiswe ubungozi bokusabalala kwegciwane uvendle, kusukela zingama-21 kuZibandlela wezi-2023." +ኮቫክስ ወደ ማብቂያ ሲቃረብ የ ኮቪድ-19 ክትባቶች ወደ መደበኛ ክትባት ይሸጋገራሉ ኮቫክስ ወደ 2 ቢሊዮን የሚጠጉ ክትባቶችን ለ 146 ኢኮኖሚዎች በማድረስ እና በኤኤምሲ ዝቅተኛ ገቢ ላላቸው ተሳታፊ ኢኮኖሚዎች በግምት 2.7 ሚሊዮን ሞት በማስቀረት ታህሳስ 31 ቀን 2023 ይዘጋል። የኮቫክስ መጨረሻ-ወደ-መጨረሻ ጥረቶች ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው ኢኮኖሚዎች ከዓለም አቀፍ አማካይ 67 በመቶ ጋር ሲነፃፀሩ የ 57%፣ የሁለት መጠን ሽፋን እንዲያገኙ ረድተዋል። ዝቅተኛ እና አነስተኛ መካከለኛ ኢኮኖሚዎች በ 2024 እና በ 2025 ከጋቪ ፣ ከክትባት አሊያንስ በ 2024 እና 2025 ከ 58 ኢኮኖሚዎች 83 ሚሊዮን ዶዝ በመጠየቅ የ ኮቪድ-19 ክትባቶችን እና የማድረስ ድጋፍን ይቀበላሉ ። በ2020 የተጀመረው የኮቪድ-19 ክትባቶች ፍትሃዊ የሆነ ዓለም አቀፍ ተደራሽነት የባለብዙ ወገን ዘዴ የኮቫክስ በታህሳስ 31 ይጠናቀቃል። ኮቫክስ በኮሊሽን ለወረርሽኝ ዝግጁነት ፈጠራዎች( ሲኢፒአይ)፣ በጋቪ፣ በክትባት ጥምረት( ጋቪ)፣ በዩኒሴፍ እና በዓለም ጤና ድርጅት( ደብልዩኤችዖ) በጋራ በመመራት እስካሁን ድረስ ወደ 2 ቢሊዮን የሚጠጉ የኮቪድ- 19 ክትባት መጠን እና ደህንነቱ የተጠበቀ መርፌ መሣሪያዎችን ለ 146 ኢኮኖሚዎች አቅርቧል. ጥረቱ በትንሹ 2.7 ሚሊዮን ሰዎች በ ኮቫክስ አድቫይስ ማርኬት ኮሚቴ (ኤኤምሲ) ዝቅተኛ እና ዝቅተኛ መካከለኛ ገቢ ያላቸው ተሳታፊ ኢኮኖሚዎች (ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው ኢኮኖሚዎች) ከሞላ ጎደል ጎን ለጎን ለሞት መዳረጋቸውን ተገምቷል። ክትባቶችን ወደ ክትባቶች ለመቀየር 2 ቢሊዮን ዶላር ወሳኝ ድጋፍ። የጋቪ ኮቫክስ ቅድመ የገበያ ቃል ኪዳን (ኮቫክስ ኤኤምሲ) በሚል ስያሜ ከሚታወቀው የገንዘብ አሠራር ድጋፍ ጋር በዚህ ፕሮግራም ለመሳተፍ ብቃት ያላቸው እነዚህ 92 ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው ኢኮኖሚዎች በጋቪ መደበኛ ፕሮግራሞች አማካኝነት የ የኮቪድ-19 የክትባት መጠን እና የማድረስ ድጋፍ የማግኘት አማራጭ ይኖራቸዋል. እስካሁን ድረስ 58 ዝቅተኛ ኢኮኖሚዎች በ 2024 በድምሩ 83 ሚሊዮን ዶዝ ጠይቀዋል ፣እቅዶቹም የጤና አጠባበቅ ሰራተኞችን ፣የማህበረሰብ ሰራተኞችን እና አዛውንቶችን ጨምሮ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ቡድኖች ጥበቃ ላይ ለማተኮር አቅደዋል። ከዚህ በፊት ታይቶ የማይታወቅ የአደጋ ጊዜ ምላሽ,"COVID-19 vaccinations shift to regular immunization as COVAX draws to a close COVAX will close 31 December 2023 having delivered nearly 2 billion doses of vaccines to 146 economies, and averted an estimated 2.7 million deaths in AMC lower-income participating economies. COVAX’s end-to-end efforts helped lower-income economies achieve two-dose coverage of 57%, compared to the global average of 67%. Low- and lower middle-income economies will continue to receive COVID-19 vaccines and delivery support from Gavi, the Vaccine Alliance in 2024 and 2025, with 83 million doses so far requested for 2024 from 58 economies. COVAX, the multilateral mechanism for equitable global access to COVID-19 vaccines launched in 2020, will draw to a close on 31 December. Jointly led by the Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI), Gavi, the Vaccine Alliance (Gavi), UNICEF and the World Health Organization (WHO), COVAX has so far supplied nearly 2 billion COVID-19 vaccine doses and safe injection devices to 146 economies. Its efforts are estimated to have helped avert the deaths of at least 2.7 million people in the COVAX Advance Market Commitment (AMC) low- and lower middle-income participating economies (lower-income economies) that received free doses through the mechanism, alongside nearly US$ 2 billion in critical support to turn vaccines into vaccinations. These 92 lower-income economies that were eligible to participate in the programme with support from the financing mechanism known as the Gavi COVAX Advance Market Commitment (COVAX AMC) will continue to have the option to receive COVID-19 vaccine doses and delivery support through Gavi’s regular programmes. So far, 58 lower-income economies have requested a total of 83 million doses in 2024, with plans to focus on the continued protection of priority groups, including health care workers, community workers and older adults. Unprecedented emergency response","Allurar rigakafin COVID-19 tana isa ga guraren rigakafi yayin da COVAX tazo ƙarshe Za a gama COVAX a 31 ga Disamba 2023 bayan an gabatar da maganin riga kafin kusan guda biliyan biyu ga ƙasashe 146, kuma an dakatar da mace-mace kusan miliyan 2.7 a ƙasashen dake damawa masu ƙaramin karfi na AMC. Jajircewar COVAX daga farko zuwa ƙarshe ya taimakawa ƙasashe masu ƙaramin karfi wajen cimma isa da magungunan na kwana biyu na 57%, idan aka haɗa da matsakaici 67% na duniya . Ƙasashe masu matsakaicin karfi da wanda suke kasa da su a arziki za su ci gaba da karɓar riga kafin covid-19 da kuma kayan tallafi na agaji daga Gavi, hadin guiwar maganin riga kafin a 2024 da 2025, inda aka bukaci alluran guda miliyan 83 zuwa yanzu domin ƙasashe 58 a 2024. COVAX, hanyoyi mabanbanta domin samun maganin rigakafin covid-19 a duniya da aka ƙaddamar a 2020, zai zo ƙarshe a Disamba 31. Wanda ya samu jagoranci tare da hadin guiwar Coalition for Epidemic Preparedness Innovation (CEPI), Gavi, the Vaccine Alliance(Gavi), UNICEF da World Health Organization (WHO), zuwa yanzu COVAX sun samar da alluran riga kafin covid-19 guda kusan biliyan 2 da kuma kayan yin allurer masu aminci zuwa ga ƙasashe 146. An yi ƙiyasin cewa himmar su ta taimka wajen dakatar da mace-mace mutane kusan miliyan 2.7 a COVAX Advanced Market Commitment(AMC) ƙasashen da suke da matsakaicin karfi da na kasa da su(ƙasashe masu ƙaramin karfi) da suka samu alluaran kyauta ta hanyar wannan tsarin, tare da $ biliyan 2 a tallafi mai tsanani domin mayarda alluran zuwan yin rigakafin. Waɗannan ƙasashe masu ƙaramin karfin da suka cancanta wajen shiga cikin shirin tare da tallafi daga hanyar bayarda kuɗi da aka fi sani da Gavi COVAX Advance Market Commitment (COVAX AMC) za su ci gaba da samun zabi na samun allurar riga kafin covid-19 da kuma tallafin kai kayan amfani ta hanyar shirye shiryen yau da kullum na Gavi. Izuwa yanzu, ƙasashe masu ƙaramin karfi sun bukaci jimillar allurar riga kafi guda miliyan 83 a 2024, tare da shirin ci gaba da kariya ga ƙungiyoyin da suka fi mahimmanci, wanda ya haɗa da ma’aikatan kiwon lafiya, ma’aikatan cikin al’umma da manya tsofaffi. Matakin agajin gaggawa da ba’a saba gani ba","Chanjo za UVIKO-19 hubadilika hadi chanjo ya kawaida kama vile ambavyo COVAX inakaribia kuisha COVAX itafungwa tarehe 31 Desemba 2023 ikiwa imetoa takribani dozi bilioni 2 za chanjo kwa nchi 146, na kuepusha vifo vinavyokadiriwa kufikia milioni 2.7 kwenye nchi zenye uchumi wa chini zinazoshiriki kwenye AMC. Juhudi kubwa za COVAX zilisaidia nchi zenye uchumi wa kipato cha chini kufikia kiwango cha 57% cha dozi mbili, ikilinganishwa na wastani wa kimataifa wa 67%. Nchi zenye uchumi wa kipato cha chini na zenye kipato cha kati zitaenndelea kupokea chanjo za UVIKO-19 na usaidizi wa utoaji kutoka kwa Gavi, Muungano wa chanjo wa mwaka 2024 na 2025 na dozi milioni 83 hadi sasa zimeshaombwa kwa mwaka 2024 kutoka kwenye nchi 58 za uchumi wa chini. COVAX, utaratibu wa kimataifa wa upatikanaji wa chanjo za UVIKO-19 kwa usawa duniani kote uliyozinduliwa mwaka wa 2020, utafikia tamati tarehe 31 Desemba. Wakiongozwa kwa pamoja na Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI), Gavi, Muungano wa chanjo (Gavi), UNICEF na shirika la Afya Duniani (WHO), COVAX hadi sasa imetoa karibu dozi bilioni 2 za chanjo ya UVIKO-19 na vifaa salama vya sindano kwa nchi 146 zenye uchumi wa kipato cha chini. Juhudi zake zinakadiriwa kusaidia kuepusha vifo vya watu angalau milioni 2.7, katika Jumuiya ya COVAX Advanced Market Commitment (AMC) yenye uchumi wa chini na wa kati (uchumi wa kipato cha chini) ambayo ilipokea dozi za bure kupitia utaratibu huo, pamoja na takribani $2 bilioni katika usaidizi muhimu wa kugeuza chanjo kuwa chanjo. Nchi hizi 92 za uchumi wa kipato cha chini ambazo zilistahiki kushiriki katika mpango huu kwa msaada wa utaratibu wa uhifadhi unaojulikana kama Gavi COVAX Advanced Market Commitment (COVAX AMC) zitaendelea kuwa na chaguo la kupokea dozi za chanjo ya UVIKO-19 na msaada wa kupokea kupitia Gavi. programu za kawaida za. Hadi sasa, nchi 58 zenye kipato cha chini zimeomba jumla ya dozi milioni 83 kwa mwaka 2024, na mipango ya kuzingatia ulinzi unaoendelea wa vikundi vya kipaumbele, wakiwemo wafanyakazi wa afya, wafanyakazi wa jamii na wazee. Mwitikio wa kushangaza ambao haujawahi kutokea","Àwọn ìfúnnilájẹsára COVID-19 ti ń yí padà sí ìfúnnilájẹsára déédéé bí COVAX ṣe ń sún mọ́ òpin COVAX máa wá sópin ní ọjọ́ 31 oṣù Kejìlá ọdún 2023 lẹ́yìn tí ó ti pèsè ó f��rẹ́ tó 2 bílíọ̀nù àwọn ìlò àjẹsára ti jẹ́ pínpínká sí àwọn ibi ètò ọrọ̀ ajé 146, tí ó sì dẹkùn ikú àwọn èèyàn tí àfojúdá wọn tó 2.7 mílíọ̀nù ní àwọn ibi tí ọrọ̀ ajé kò ti rú gọ́gọ́ ní AMC. Àwọn akitiyan COVAX ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn ibi tí ètò ọrọ̀ ajé kò ti rú gọ́gọ́ láti rí ìlò ẹlẹ́ẹ̀mejì tí ó tó 57%, èyí tí ó yàtọ̀ sí 67% ti àgbáyé. Àwọn ibí ìrẹlẹ̀ ọrọ̀ ajé àti àwọn ibi tí ọrọ̀ ajé wọn gbé sókè díẹ̀ yóò túbọ̀ tẹ̀síwájú láti máa gba àwọn àjẹsára COVID-19 wọn yóò sì pèsè àtìlẹ́yìn fún ìfúnnilọ́ja láti ọ̀dọ̀ Gavi, olùbátan àjẹsára ní ọdún 2024 àti ọdún 2025, ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìlò 83 mílíọ̀nù tí wọ́n ti bèèrè fún fún ọdún 2024 láti àwọn ibi ètò ọrọ̀ ajé 58. COVAX, tí í ṣe ètò onípele-ìpele fún ìfúnni láàyè káríayé sí àwọn àjẹsára COVID-19 tí wọ́n fi lọ́lẹ̀ ní ọdún 2020, máa wá sópin ní ọjọ́ 31 oṣù Kejìlá. Èyí tí Àpapọ̀ Àwọn Ìdásílẹ̀ Ìgbáradì fún Àjàkálẹ̀ Àrùn (CEPI) pawọ́pọ̀ darí, Gavi, olùbátan àjẹsára (Gavi), UNICEF àti Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé (WHO), COVAX ti pèsè ó fèrẹ́ tó 2 bílíọ̀nù àwọn ìlò àjẹsára àti àwọn ohun ìfúnnilábẹ́rẹ́ sí àwọn ibi ètò ọrọ̀ ajé 146. Àwọn akitiyan rẹ̀ ni àfojúdá wọn ti dẹ́kun ókéré tán 2.7 mílíọ̀nù ikú àwọn èèyàn láti ara Ìfaradà Ọjà Onílọsíwájú COVAX (AMC) ní àwọn ibi ìrẹlẹ̀ ọrọ̀ ajé àti àwọn ibi tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò gbé sókè púpọ̀ (àwọn ibi tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kéré gan-an) tí wọ́n gbà ìlò ọ̀fẹ́ láti ara ètò náà, pẹ̀lú ó tó US$2 bílíọ̀nù ní àwọn àkókò àtìlẹ́yìn tí ó ṣe pàtàkì láti sọ àwọn àjẹsára di ìfúnnilàjẹsára. Àwọn ibí 92 tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ wọ̀nyí tí wọ́n kógojá láti kópa nínú ètò náà pẹ̀lú àtìlẹ́yìn láti ọ̀dọ̀ ètò owó tí a mọ̀ sí Ìfaradà Ọjà Onílọsíwájú COVAX tí Gavi (COVAX AMC) yóò túbọ̀ tẹ̀síwájú láti ní àṣàyàn fún gbígba àwọn ìlò àjẹsára COVID-19 àti àtìlẹ́yìn fún ìfúnnilọ́ja nípasẹ̀ àwọn ètò onídéédéé ti Gavi. Títí di àsìkò yìí, àwọn ibi tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ 58 ti bèèrè fún àpapọ̀ àwọn ìlò 83 mílíọ̀nù ní ọdún 2024, pẹ̀lú àwọn ètò láti túbọ̀ ní àfojúsùn lórí ìdáàbòbò àwọn ẹgbẹ́ tí ó ṣe pàtàkì, tí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera wà nínú wọn, àwọn òṣìṣẹ́ agbègbè àti àwọn àgbàlagbà. Ìdáhùn pàjáwìrì tí kò ṣẹlẹ̀ rí","Ukugomela iCOVID-19 kushintsela esimweni esijwayelekile njengoba iCOVAX isiyophela I-COVAX izovala mhla zingama-31 kuZibandlela wezi-2023 njengoba ilethe imithamo ecishe ibe yizigidi eziyizinkulungwane ezimbili yemithi yokugoma emikhakheni eyi-146 yezomnotho, futhi igweme ukufa okulinganiselwa ezigidini ezingu-2.7 eminothweni ebamba iqhaza ephansi ye-AMC. Imizamo yokuphela konyaka yeCOVAX isize iminotho ehola kancane ukuthi ifinyelele ukufakwa kwemithamo emibili engu-57%, uma kuqhathaniswa nesilinganiso somhlaba wonke esingu-67%. Iminotho eneholo eliphansi nelimaphakathi izoqhubeka nokuthola imigomo yeCOVID-19 kanye nokusekelwa kokulethwa kweGavi, iVaccine Alliance ngowezi-2024 nangowezi-2025, imithamo eyizigidi ezingama-83 kuze kube manje ecelwe ngowezi-2024 kwezomnotho ezingama-58. I-COVAX, iyenye yezindlela eziningi zasemazweni amaningi yokufinyelela ngokulinganayo emhlabeni jikelele emithini yokugomela iCOVID-19 eyethulwe ngowezi-2020, izophela mhla zingama-31 kuZibandlela. Iholwa ngokuhlanganyela yiCoalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI), iGavi, iVaccine Alliance (Gavi), i-UNICEF kanye neWorld Health Organization (WHO), iCOVAX kuze kube manje isinikeze imithamo yokugomela iCOVID-19 ecishe ibe yizigidi eziyizinkulungwane ezimbili kanye nemishini ephephile yokujova kuminotho eyi-146. Imizamo yayo kulinganiselwa ukuthi isize ekugwemeni ukufa kwabantu okungenani abayizigidi ezi-2.7 ku-COVAX Advance Market Commitment (AMC) ezomnotho ezibamba iqhaza ezineholo eliphansi nelimaphakathi (iminotho ehola kancane) ethole imithamo yamahhala ngokusebenzisa le nqubo, eduze necishe. US$ 2 bhiliyoni ekusekeleni okubalulekile ukushintsha imigomo ibe imigomo. Le minotho engama-92 ehola kancane ebifaneleka ukubamba iqhaza kulolu hlelo ngokusekelwa kwendlela yokuxhasa ngezimali eyaziwa ngokuthi iGavi COVAX Advance Market Commitment (COVAX AMC) izoqhubeka nokuba nokukhetha ukuthola imithamo yokugomela iCOVID-19 nokusekelwa kokulethwa kweGavi's. izinhlelo ezijwayelekile. Kuze kube manje, iminotho ehola kancane engama-58 icele isamba semithamo eyizigidi ezingama-83 ngowezi-2024, ngezinhlelo zokugxila ekuvikeleni okuqhubekayo kwamaqembu abalulekile, okubandakanya abasebenzi bezempilo, abasebenzi bomphakathi kanye nabantu abadala. Impendulo ephuthumayo engakaze ibonwe" +ከኤች 1ኤን 1 ወረርሽኝ ትምህርት በመነሳት፣ አብዛኛው ሀገራት ክትባቶች ባጡበት ወቅት፣ የ ኮቫክስ አጋሮች ከ ኮቪድ-19 የድንገተኛ አደጋ የመጀመሪያ ደረጃዎች ጀምሮ “ሁሉም ሰው እስካልተጠበቀ ድረስ ማንም ደህንነቱ የተጠበቀ አይደለም” ሲሉ ዓለም አቀፍ ክትባት እንዲሰጥ አጥብቀው አሳስበዋል። በዓለም አቀፉ ምላሽ እምብርት ላይ ያለው ፍትሃዊነት እና እያንዳንዱ ሀገር በጣም የተጋለጡትን ለመጠበቅ ቢያንስ በቂ መጠን እንዲኖረው ጥሪ ያቀርባል። በ 2020 መገባደጃ ላይ 190 የሁሉም የገቢ ደረጃዎች ኢኮኖሚዎች በ ኮቫክስ ውስጥ ለመሳተፍ ስምምነቶችን ተፈራርመዋል ፣ ይህም በ 21 ኛው ክፍለ ዘመን በጣም ጉልህ ከሆኑ የባለብዙ ወገን አጋርነት አንዱ ያደርገዋል። በህዳር 2020 ለክትባት ግዥ 2 ቢሊዮን ዶላር እና በጥር 2021 ፣ ከፍተኛ ገቢ ባለበት ሀገር ውስጥ የመጀመሪያው የክትባት አስተዳደር ከተጀመረ ከ39 ቀናት በኋላ ፣የመጀመሪያዎቹ ኮቫክስ የሚቀርቡት መጠኖች ዝቅተኛ ገቢ ባለበት ሀገር ተሰጥተዋል። ኮቫክስ የተነደፈው አር&ዲ እና ማምረትን፣ የፖሊሲ መመሪያን፣ የክትባት ፖርትፎሊዮ ልማትን፣ የቁጥጥር ስርዓቶችን፣ የአቅርቦት ድልድል እና የሀገር ዝግጁነት ግምገማዎችን፣ የትራንስፖርት ሎጂስቲክስን፣ የክትባት ማከማቻ እና አስተዳደርን እና የሀገርን ሽፋን እና የመጠጣት መጠንን የሚቆጣጠር ከጫፍ እስከ ጫፍ የማስተባበር ዘዴ ነው። ሆኖም፣ ወረርሽኙ በተከሰተበት ወቅት አስቸኳይ መፍትሄ እንደጀመረ፣ ኮቫክስ ብዙ ፈተናዎችን አጋጥሞታል። ምንም አይነት የገንዘብ ክምችት ሳይኖር በመጀመሪያ ከአምራቾች ጋር ቀደምት ኮንትራቶችን የመፈረም አቅሙ የተገደበ ሲሆን በአለም አቀፍ ደረጃ በስድስት ሳምንታት ውስጥ መጠኑን ወደ 100 ኢኮኖሚዎች መላክ ሲችል ፣ ወደ ውጭ መላክ እገዳዎች እና ሌሎች ምክንያቶች ማለት ነው ። ትልቅ መጠን ያለው መላኪያ የተቀበለው በ2021 ሶስተኛ ሩብ ውስጥ ብቻ ነው። ኮቫክስ የአለም አቀፉን ምላሽ የሚያመለክት አሳዛኝ የክትባት ኢፍትሃዊነትን ሙሉ በሙሉ ማሸነፍ ባይችልም፣ በግሎባል ደቡብ በኮቪድ-19 የተከሰተውን ስቃይ ለመቅረፍ ትልቅ አስተዋፅዖ አድርጓል። ዛሬ፣ ወረርሽኙ በተከሰተበት ወቅት ጅምሩ ዝቅተኛ ገቢ ላላቸው አገሮች (ኤልአይሲዎች) ከሚቀርቡት የ ኮቪድ-19 የክትባት መጠኖች 74% አቅርቧል። እና በአጠቃላይ፣ ከ92 ኤኤምሲ-ብቁ ኢኮኖሚዎች ውስጥ 52 ቱ በኮቪድ-19 ክትባት አቅርቦታቸው ከግማሽ በላይ በ ኮቫክስ ላይ ጥገኛ ነበሩ። ለብሔራዊ መንግስታት ፣ለጤና እና ግንባር ቀደም ሰራተኞች ፣ሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች እና ለሌሎች ያላሰለሰ ጥረት ምስጋና ይግባውና እነዚያ መጠኖች ከክፍያ ነፃ የቀረቡ እና ወደ ዩስ$2 ቢሊዮን ዶላር የሚጠጋ የአቅርቦት ድጋፍ ጋር ተዳምረው በ 92 AMC ብቁ መካከል የመጀመሪያ ደረጃ ሽፋንን ከፍ ለማድረግ ረድተዋል ። ኢኮኖሚ ወደ 57% ፣ ከአለም አቀፍ አማካይ 67% ጋር ሲነፃፀር። ህይወትን ለማዳን እና የጤና ስርአቶችን ለማስኬድ በጣም ወሳኝ የሆኑት የጤና አጠባበቅ ሰራተኞች ፣የሁለት-መጠን ሽፋን ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው ኢኮኖሚዎች ውስጥ 84% ነው ።,"Drawing on the lessons of the H1N1 pandemic, when the majority of countries missed out on vaccines, COVAX partners advocated from the earliest stages of the COVID-19 emergency that “no one is safe until everyone is safe” – urging the world to place vaccine equity at the heart of the global response, and calling for every country to have at least enough doses to protect those most at risk. By the end of 2020, 190 economies of all income levels had signed agreements to participate in COVAX, making it one of the most significant multilateral partnerships of the 21st century. By November 2020, it had raised US$ 2 billion towards vaccine procurement; and in January 2021, 39 days after the first vaccine administration in a high-income country, the first COVAX-supplied doses were administered in a lower-income country. COVAX was designed as an end-to-end coordination mechanism encompassing R&D and manufacturing, policy guidance, vaccine portfolio development, regulatory systems, supply allocation and country readiness assessments, transport logistics, vaccine storage and administration, and monitoring country coverage and absorption rates. However, as an emergency solution launched in the midst of the pandemic, COVAX faced many challenges. Without having any cash reserves up front, it was initially limited in its ability to sign early contracts with manufacturers, and while it was able to ship doses to 100 economies in the first six weeks of global roll-out, export bans and other factors meant that large-volume deliveries were only received in the third quarter of 2021. While COVAX was unable to completely overcome the tragic vaccine inequity that characterized the global response, it made a significant contribution to alleviating the suffering caused by COVID-19 in the Global South. Today, the initiative has supplied 74% of all COVID-19 vaccine doses supplied to low-income countries (LICs) during the pandemic; and in total, 52 of the 92 AMC-eligible economies relied on COVAX for more than half of their COVID-19 vaccine supply. Thanks to the tireless efforts of national governments, health and frontline workers, civil society organisations and others, those doses, delivered free of charge and combined with nearly US$2 billion in delivery support, helped to lift primary series coverage among the 92 AMC-eligible economies to 57%, compared to a global average of 67%. Two-dose coverage of health care workers, those most critical to saving lives and keeping health systems running, stands at 84% in lower-income economies.","Jan hankali game da darussan annobar H1N1, yayin da yawancin ƙasashe suka rasa allurar riga kafi, abokan hulɗar COVAX sun bada goyon baya tun daga matakin farko na gaggawar covdi-19 inda babu wanda ya samu aminci har sai kowa ya samu aminci tare da shawarartar duniya da sanya daidaiton allurar riga kafin a daidai lokacin ɗaukar matakin duniya, tare da kira ga kowacce kasa da samun a kalla wadatacciyar allurar riga kafin domin bada kariya ga waɗanda suka kasance a mafi yawan haɗari. A ƙarshen 2020, ƙasashe 190 masu kowanne mataki na arziki sun sanya hannu a yarjejeniya domin shiga cikin COVAX, wanda yasa ta kasance ɗaya daga cikin mahimman gamayyar hadin guiwa na karni 21. Zuwa Nuwamba 2020, sun samar da $ biliyan 2 wajen samar da allurar riga kafi; kuma a Janairu 2021, kwanaki 39 bayan anyi allurar riga kafin farko a ƙasashe masu babban karfi, allurorin farko da COVAX ta aika anyisu ne a ƙasashe masu ƙaramin karfi. An tsara COVAX ne domin hanyar tsarawa daga farko zuwa ƙarshe wanda ya haɗa da R&D da kuma kerawa, lura da dokoki, hanyoyin doka, samar da kayan amfani da gwada shirin kasa , dabarun sufuri, adana alluran riga kafi da kuma yinsu, da lura da isar da alluaran a cikin kasa da kuma yanayin karɓar su. Duk da haka, don zama mafita ga agajin gaggawa da aka gaddamar a tsakiyar annobar, COVAX ya fuskanci kalu bale da yawa. Batare da samun wani ajiyayyen kuɗi daga sama ba, da farko an takaita damar ta na sanya hannu a kontaragi da wuri tare da masu kerawa, kuma yayin da take iya aika magunguna zuwa ga ƙasashe 100 a sati shidan farko na ƙaddamarwa a duniya, dakatarwar fita da kaya da sauran dalilai yana nufin an karbi kaya da yawa ne kadai a kwata ta uku na 2021. Yayin da COVAX suka kasa magance matsalar rashin daidaiton allurar riga kafin da yake bayyana matakin duniya, sun samar da gudummawa mai yawa wajen kawar da cutarwar da COVID-19 take haifarwa a kudancin duniya. A yau ƙoƙarinsu ya samar da 75% na dukkan allurar riga kafin COVID-19 wanda aka kai ƙasashe masu ƙaramin karfi(LICs) a lokacin annobar; sannan gaba ɗaya, 52 daga 92 na AMC-ƙasashen dake da arziki sun dogara ne ga COVAX a samun fiye da rabin yawan allurar riga kafinsu ta COVID-19. Yabo ga himmar gwamnatin tarayya, ma’aikatan lafiya da ma’aikata na musamman,ƙungiyoyin aikin al’umma da sauransu, waɗannan magungunan, ana aikasu ne kyauta tare da tallafin kaiwa kusan biliyan US$2, yana taimakawa wajen isarda yawan abin da yake na farko daga ciki 92 AMC-na ƙasashe masu karfin arziki zuwa 57%, idan aka haɗa da matsakaici na 67% a duniya. Isar da magani sau biyu na ma’aikatan lafiya, mafi wahala wajen kare rayuka da kuma tabbatar da ci gaban aikin hanyoyin kiwon lafiya, ya kasance a 84% a ƙasashe masu ƙaramin karfi.","Kwa kuzingatia mafunzo ya janga la H1N1, wakati ambao nchi zingine zilikosa chanjo, washirika wa COVAX walitetea tangu hatua za awali za dharura ya UVIKO-19 kuwa ""Hakuna aliye salama hadi kila mtu awe salama "" wakihimiza dunia kuweka usawa wa chanjo katika kiini cha mwitikio wa kimataifa, na kutoa wito kwa kila nchi kuwa na angalau dozi za kutosha kulinda waliyo katika hatari zaidi. Kufikia mwishoni mwa 2020, nchi 190 za viwango vyote vya mapato zilikuwa zimeweka saini makubaliano ya kushiriki katika COVAX, na kuifanya kuwa moja ya ubia muhimu wa kimataifa wa karne ya 21. Kufikia Novemba 2020, ilikuwa imeongeza US$ bilioni 2 kwa ununuzi wa chanjo: na Januari 2021, siku 39 baada ya usimamizi wa kwanza wa chanjo katika nchi zenye kipato cha juu, dozi za kwanza zilizotolewa na COVAX zilipelekwa katika nchi zenye kipato cha chini. COVAX iliundwa kama msimamizi wa pamoja wa mfumo unaojumuisha R&D na utengenezaji, mwongozo wa sera, ukuzaji wa jarada la chanjo, mifumo ya udhibiti, ugavi na usambazaji na tathimini za utayari wa nchi, vifaa vya usafirishaji uhifadhi na usimamizi wa chanjo, na ufuatiliaji wa chanjo na viwango vya matumizi ya nchi. Walakini, kama suluhisho la dharura lililozinduliwa katikati ya janga hili, COVAX ilikabiliwa na chanjo nyingi. Bila ya kuwa na akiba yoyote ya fedha hapo awali, ilikuwa na uwezo mdogo wa kusaini mikataba ya mapema na watengenezaji, na wakati iliweza kusafirisha dozi kwa uchumi 100 katika majuma sita ya kwanza ya usambazaji wa kimataifa, marufuku ya kuzuia safari za nje na mambo mengine yaliyokusudiwa. kwamba usafirishaji wa kiasi kikubwa ulipokelewa katika robo ya tatu ya 2021. Ingawa COVAX haikuweza kushinda kabisa kuondoa tatizo la kukosekana kwa usawa wa chanjo ambayo ilidhihirisha mwitikio wa kimataifa, ilitoa mchango mkubwa katika kupunguza mateso yanayosababishwa na UVIKO-19 katika Global South. Leo, mpango huo umetoa 74% ya dozi zote za chanjo ya UVIKO-19 zinazotolewa kwa nchi zenye kipato cha chini (LICs) wakati wa janga hili; na kwa ujumla, nchi 52 kati ya 92 zinazositahiki AMC zilitegemea COVAX kwa zaidi ya nusu ya usambazaji wao wa chanjo ya UVIKO-19. Shukrani kwa jitihada kubwa za serikali za kitaifa, wafanyakazi wa afya waliyojitoa, mashirika ya kiraia na wengine, dozi hizo zilizotolewa bila malipo na kuunganishwa na US$ takribani bilioni 2 za usaidizi wa utoaji, zilizosaidia kukuza chanjo ya msingi kati ya nchi 92 sawa na 57% zilizositahiki AMC, ikilinganishwa na wastani wa kimataifa wa 67%. Utoaji wa dozi mbili za wahudumu wa afya, ambao ni muhimu zaidi katika kuokoa maisha na kuifanya mifumo ya afya ikiendelea, unasimama katika 84% katika uchumi wa kipato cha chini.","Mímú lárá àwọn ẹ̀kọ́ tí ó jáde lára àjàkálẹ̀ H1N1, nígbà tí ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè kò ti rí àwọn àjẹsára, àwọn alábàáṣepọ̀ COVAX fi ìmọ̀ràn síta láti àwọn ìpele ìbẹ̀rẹ̀ pàjáwìrì COVID-19 pé ""kò sí ẹni tí kò sí nínú ewu àyàfi tí kò bá sí ẹnìkankan mọ́ nínú ewu"" - tí wọn ń pàrọwà fún gbogbo ayé láti mú ìfèsìsí ìṣedéédéé àjẹsára ní òkúnkúndùn, wọ́n sì ń pèpè sí oníkálukú orílẹ̀-èdè láti ní ókéré tan àwọn ìlò tí ó tó láti dáàbòbo àwọn tí wọ́n wà nínú ewu. Títí ìparí 2020, àwọn ibi ètò ọrọ̀ ajé 190 tí owó tí ń wọlé ni wọ́n ti buwọ́lù àwọn àdéhùn láti kópa nínú COVAX, èyí tí ó mú u di ọkàn pàtàkì nínú àwọn ìbáraẹniṣepọ̀ onírúurú ìpele ti ọ̀rúndún 21st. Ní ìgbà tí yóò fidi oṣù Kọkànlá ọdún 2020, ó ti rí US$2 bílíọ̀nù fún ìpèsè àjẹsára;ní oṣù Kìíní ọdún 2021,ọjọ́ 39 lẹ́yìn lílo àjẹsára àkọ́kọ́ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ní owó, àwọn ìlò COVAX tí wọ́n ti pèsè jẹ́ lílo ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọn kò ní owó púpọ̀. Wọ́n ṣe COVAX láti jẹ́ ètò ìṣàkóso akárí-gbogbo-igun tí ó kó R&D àti ìṣelọ́pọ̀ sínú, ìtọ́sọ́nà òfin, ìdàgbàsókè àkóónú àjẹsára, àwọn ètò ìmúṣedéédéé, ìfúnninípèsè àti ìgbáradì orílẹ̀-èdè fún àwọn àyẹ̀wò, àwọn ètò ìrìnàjò, fífi àjẹsára pamọ́ àti ìṣàkóso, àti ìsàmójútó ibi tí ó ká ní orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan àti ìyè tí wọ́n le lò. Síbẹ̀síbẹ̀, gẹ́gẹ́ bí wọ́n ṣe ṣe ìfilọ́lẹ̀ ọ̀nà àbáyọ pàjáwìrì lákòókò tí àjàkálẹ̀ àrùn ń lọ lọ́wọ́, COVAX dójú kọ ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìpèníjà. Láìní owó kankan ní ìpamọ́ tẹ́lẹ̀, àdínkù dé bá a láti ìbẹ̀rẹ̀ níbi ipa rẹ̀ láti buwọ́lù àwọn àdéhùn ìfiọkọ̀gbéká àwọn ìlò pẹ̀lú àwọn olùṣelọ́pọ̀, nígbà tí ó sì lè kó àwọn ìlò lọ sí àwọn ibi ètò ọrọ̀ ajé 100 ní ọ̀sẹ̀ mẹ́fà àkọ́kọ́ ìpèsè káríayé, àwọn ìfòfìnde ìkówọle àti àwọn okùnfà mìíràn túmọ̀ sí pé wọ́n gba àwọn ìpèsè ọlọ́pọ̀ ní ìdá kẹta nínú ìdá mẹ́rin ọdún 2021. Ní ìgbà tí COVAX kò lè borí ìbànújẹ́ àìṣedéédé àjẹsára tí í ṣe àbùdá ìdáhùnsí káríayé pátápátá, ó ṣe ìlọ́wọ́sí pàtàkì kan láti mú ìjìyà tí COVID-19 dásílẹ̀ ní Gúúsù Àgbáyé kúrò. Ní òní, ìpilẹ̀ṣẹ̀ náà ti pèsè 74% gbogbo àwọn ìlò àjẹsára COVID-19 tí wọ́n pèsè fún àwọn orílẹ̀-èdè tí kò lówó (LICs) lásìkò àjàkálẹ̀ àrùn naa; àti pé ní àpapọ̀, 52 nínú 92 àwọn ibi ètò ọrọ̀ ajé tí wọ́n yẹ ni wọ́n gbára lé COVAX fún ó lé ní ìdajì àkókò ìpèsè àjẹsára COVID-19 wọn. Ọpẹ́lọpẹ́ẹ akitiyan kíkan àwọn ìjọba orílẹ̀, àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti àwọn tí wọ́n ń ṣisẹ́ ní àárín gbùngbùn ìṣẹ̀lẹ̀, àwọn ilé iṣẹ́ àwùjọ ará ìlú àti àwọn bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ, àwọn ìlò wọ̀nyẹn, tí wọ́n pèsè ní ọ̀fẹ̀ẹ́ pẹ̀lú ó fèrẹ́ tó US$2 bílíọ̀nù gẹ́gẹ́ bíi ìrànlọ́wọ́ ìpèsè, ó ràn wọ́n lọ́wọ́ láti gbé àwọn àtẹ̀léra ìlò àkọ́kọ́ láàárín àwọn 92 tí wọ́n wá láti ibi ètò ọrọ̀ ajé to yẹ fún AMC sí 57%. Ìlò ẹlẹ́ẹ̀mejì tí ó kárí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera, àwọn tí wọ́n ṣe pàtàkì láti dóòlà àwọn ẹ̀mí tí wọ́n sì ń jẹ́ kí àwọn ètò ìlera kí ó máa tẹ̀síwájú, kò kọjá 84% ní àwọn ibi tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò ti rú gọ́gọ́.","Ithathela ezifundweni zobhubhane lweH1N1, lapho iningi lamazwe liphuthelwa yimithi yokugoma, ozakwethu beCOVAX bakhuthaza kusukela ezinyathelweni zokuqala zesimo esiphuthumayo seCOVID-19 ukuthi ""akekho ophephile kuze kube yilapho wonke umuntu ephephile"" - benxusa umhlaba ukuthi ukutholwa koumuthi wokugoma ngokulinganayo kube yimpendulo emhlabeni wonke, futhi icela izwe ngalinye ukuthi okungenani libe nemithamo eyanele ukuvikela labo abasengozini enkulu. Ekupheleni kowezi-2020, iminotho eyi-190 yawo wonke amazinga emali engenayo yayisisayine izivumelwano zokubamba iqhaza kuCOVAX, okuyenza ibe olunye lobambiswano olubaluleke kakhulu lwezizwe eziningi ekhulwini lama-21. NgoLwezi wezi-2020, yase inyuse amaRandi ayizigidi eziyizinkulungwane ezimbili ekuthengeni umuthi wokugoma; futhi ngoMasingana wezi-2021, ezinsukwini ezingama-39 ngemuva kokuphathwa kokugoma kokuqala ezweni elinemali ephezulu, imithamo yokuqala ehlinzekwe yiCOVAX yasetshenziswa emazweni anabantu abahola imali encane. I-COVAX yakhelwe njengendlela yokugcina yokuxhumana ehlanganisa i-R&D kanye nokukhiqiza, isiqondiso senqubomgomo, ukuthuthukiswa kwephothifoliyo yokugoma, izinhlelo zokulawula, ukwabiwa kwempahla kanye nokuhlola ukulungela izwe, izinto zokuthutha, ukugcinwa komgomo nokuphatha, nokuqapha ukukhava kwezwe kanye namazinga okumuncwa. Kodwa-ke, njengesixazululo esiphuthumayo esethulwe phakathi nalolu bhubhane, iCOVAX ibhekane nezinselelo eziningi. Ngaphandle kokuba nemali egciniwe zisuka nje, ekuqaleni yayilinganiselwe ekuthini kusayinwe izinkontileka zangaphambi kwesikhathi nabakhiqizi, futhi ngenkathi ikwazi ukuthumela imithamo emazweni ayi-100 emasontweni okuqala ayisithupha okukhishwa komhlaba wonke, ukuvinjelwa kokuthunyelwa kwempahla kwamanye amazwe nezinye izici ezazihlosiwe. ukuthi ukulethwa kwevolumu enkulu kwatholwa kuphela engxenyeni yesithathu yowezi-2021. Ngenkathi iCOVAX ingazange ikwazi ukunqoba ngokuphelele ukungalingani okudabukisayo kokugoma okwakubonisa impendulo yomhlaba wonke, ibe negalelo elikhulu ekudambiseni ukuhlupheka okudalwe yi-COVID-19 eGlobal South. Namuhla, lolu hlelo luhlinzeke ngamaphesenti angama-74 ayo yonke imithamo yokugomela iCOVID-19 ehlinzekwa emazweni anemali engenayo ephansi (ama-LIC) phakathi nalolu bhubhane; futhi sezizonke, iminotho engama-52 kwezingu-92 efaneleke i-AMC ithembele kuCOVAX isikhathi esingaphezu kwesigamu sokunikezwa kwemijovo yokugomela iCOVID-19. Ngenxa yemizamo engakhathali yohulumeni kazwelonke, abasebenzi bezempilo nabaphambili, izinhlangano zomphakathi kanye nabanye, leyo mithamo, elethwa mahhala futhi ihlanganiswe cishe nezigidigidi ezimbili zamaRandi aseMelika ekusekeleni ukulethwa, yasiza ukuphakamisa uchungechunge lokuqala phakathi kwama-92 afaneleka i-AMC. iminotho iye kuma-57%, uma kuqhathaniswa nesilinganiso somhlaba esingama-67%. Ukufakwa kwemithamo emibili yabasebenzi bezokunakekelwa kwempilo, lezo ezibaluleke kakhulu ekusindiseni izimpilo kanye nokugcina izinhlelo zezempilo zisebenza, kumi ku-84% kwezomnotho ehola kancane." +ኮቫክስ በሰብአዊነት እና በግጭት ሁኔታዎች ውስጥ በጣም ተጋላጭ የሆኑትን ለመጠበቅ 2.5 ሚሊዮን ዶዝዎችን በማሰማራት ከአለም አቀፍ የሰብአዊ ድርጅቶች ጋር በመተባበር በአይነቱ የመጀመሪያ በሆነው ዘዴ “ሂዩማንተሪአል በፈር” በተባለው ዘዴ እና ለችግረኞች ለመድረስ እንደ የመጨረሻ አማራጭ አዘጋጀ። በመንግስት ፕሮግራሞች በቀላሉ የማይደረስ። አዳዲስ ምርቶችን መንግሥታዊ ባልሆኑ ቻናሎች ለማድረስ የተደረገው ሙከራ በሚያስደንቅ ሁኔታ አስቸጋሪ ሆኖ ታይቷል፣ነገር ግን ጥረቱ በዓለም አቀፉ የአደጋ ጊዜ ሁኔታ እየተባባሰ የመጣውን የስ��አት መሰናክሎች ጥልቅ ግንዛቤን ሰጥቷል። መንግስታት፣ የሰብአዊ ተቋማት፣ የአለም የጤና ድርጅቶች እና ሌሎችም እነዚህን ትምህርቶች በመካሄድ ላይ ባሉ መርሃ ግብሮች ላይ ተግባራዊ ለማድረግ እየሰሩ ይገኛሉ፣ እና ለወደፊቱ ወረርሽኝ በጣም ተጋላጭ የሆኑትን ህዝቦች እንዴት በተሻለ ሁኔታ መጠበቅ እንደምንችል በመምከር ላይ ናቸው። ለወደፊት ምላሽ በተማሩት ትምህርቶች ላይ ኢንቨስት ማድረግ ኢፍትሃዊነትን ለማሸነፍ በሚደረገው ጥረት የ ኮቫክስ ስኬቶች እና ተግዳሮቶች በሚቀጥለው ጊዜ ወረርሽኙ ሊከሰት የሚችል የቫይረስ ስጋት በሚፈጠርበት ጊዜ ዓለም በተሻለ ሁኔታ መዘጋጀት እንዳለበት ግልፅ ፍላጎት አሳይተዋል። ከኮቫክስ ልዩ ጥረት የተማሩት የተትረፈረፈ ትምህርት ለወደፊቱ የአለም አቀፍ ወረርሽኝ ዝግጁነት እና ምላሽ አርክ ቴክቸር መታሰብ አለበት። ከእነዚህም መካከል ፍትሃዊ ተጠቃሚነትን ለማረጋገጥ ከጫፍ እስከ ጫፍ መፍትሄ በመንደፍ፣ በመዋዕለ ንዋይ በማፍሰስ እና በመተግበር ላይ ያለውን አቅም ማጠናከር፣ ይህም በጣም ተጋላጭ የሆኑትን ወገኖች ፍላጎት ላይ ያማከለ፤ የክትባት ብሔርተኝነት በወደፊት ወረርሽኞች እንደሚቀጥል በመገንዘብ እና ለመከላከል የሚያስችሉ ዘዴዎችን በመዘርጋት - ሁሉም ክልሎች አቅርቦት እንዲኖራቸው የክትባት ማምረትን ጨምሮ; እና በሕክምና ፣ በግዥ እና በሕክምና መከላከያ እርምጃዎች ላይ ሊያስከትሉ የሚችሉ ገዳይ መዘግየቶችን ለማስወገድ የገንዘብ አደጋዎችን የመውሰድ አስፈላጊነትን መቀበል ። ከአምራቾች ጋር በመተባበር ሁሉም የ ኮቫክስ የቅድሚያ ግዢ አቅርቦት ስምምነቶች በ 2023 መጨረሻ ይጠናቀቃሉ ወይም ይቋረጣሉ ፣ ከአንዱ በስተቀር ፣ መጠነኛ የአቅርቦት መጠን እስከ 2024 የመጀመሪያ አጋማሽ ድረስ አዲሱን ኮቪድ-19 ለመደገፍ መደበኛ የክትባት ፕሮግራም ይቀጥላል።,"COVAX also deployed 2.5 million doses to protect the most vulnerable in humanitarian and conflict settings through a first-of-its kind mechanism called the Humanitarian Buffer, co-designed with international humanitarian organisations, and set up as a last resort to reach those who are not easily reached through government programmes. Attempting to deliver novel products through non-governmental channels proved to be incredibly difficult, but the effort provided deep insight into the systemic barriers that are exacerbated by a global emergency situation. Governments, humanitarian institutions, global health organisations and others are now working to apply these lessons towards ongoing programmes, and advocating for how we can better protect the most vulnerable populations in a future pandemic. Investing in lessons learnt for a future response COVAX’s successes and challenges in the bid to overcome inequity have underscored the clear need for the world to be better prepared the next time a viral threat with pandemic potential emerges. The plethora of learnings from COVAX’s unique effort must be considered in the development of future global pandemic preparedness and response architecture. These include strengthening existing capacity by designing, investing in and implementing an end-to-end solution to equitable access ahead of time, one that centres on the needs of the most vulnerable; recognising that vaccine nationalism will persist in future pandemics and putting in place mechanisms to mitigate it – including by diversifying vaccine manufacturing so all regions have access to supply; and accepting the need to take financial risks to avoid potentially deadly delays to the development, procurement and delivery of medical countermeasures. With collaboration from manufacturers, all of COVAX’s advance purchase supply agreements will have been completed or terminated by the end of 2023, with the exception of one, where a modest volume of supply will continue into the first half of 2024 in support of the new COVID-19 routine immunization programme.","Kuma COVAX sun aika da allurar guda miliyan 2.5 domin kariya ga mafi rauni a tsarin kai agaji da rikici ta hanyar tsarinsu wanda shi ne irinsa na farko wanda ake kira da Humanitarian Buffer, wanda aka tsara shi tare da kuniyoyin bayar da agaji na duniya, sannan aka sanya shi matsayin mataki na ƙarshe wajen isa ga waɗanda ba’a iya isa garesu cikin sauki cikin shirye shiryen gwamnati. Ƙoƙarin aikawa da kayayyaƙi masu kayu ta hanyar ƙungiyoyi masu zaman kansu ya zamto mai wahala, amma ƙoƙarin ya samar da hange mai zurfi cikin jerin matsalolin da yanayin agajin gaggawa na duniya yake ƙara ta’azzarawa. Gwamnatoci, hukumomin bayarda agaji, ƙungiyoyin kiwon lafiya na duniya da sauransu a yanzu suna aiki domin sanya waɗannan darussa a shirye shiryen da akeyi, da kuma taimakawa wajen yadda zamu kare mutanen da suke da rauni sosai a annobar da zata zo nan gaba. Mayar da hankali game da darussan da aka koya domin ɗaukan mataki nan gaba Nasarori da ƙalubalen COVAX a ƙoƙarin magance rashin daidaito ya nuni sosai da cewa duniya ta shirya kwarai idan nan gaba wata annobar ta bayyana. Darussa masu tarin yawa da aka koya daga himmar COVAX ta musamman abune da ya kamata a duba wajen ci gaban shiri domin annoba da zata iya zuwa a nan gaba da kuma tsare-tsaren ɗaukar mataki. Waɗannan sun haɗa da ƙarfafa yawan da ake da shi ta hanyar zanawa, sanya hannu da kuma aiwatar da mafita daga farko zuwa ƙarshe na samar da daidaito kafin lokacin, wanda yafi maida himma ga mafi raunin mutane. Fahimtar cewa bayar da allurar rigakafi a fadin ƙasa zai ci gaba a annobar da zata zo nan gaba tare da samar da hanyoyin sauƙaƙa shi wanda ya haɗa da rarraba masana’antar yin allurar rigakafin yadda kowanne yanki zai za su samu; da kuma Yarda da buƙatar samun haɗarin kuɗi don kaucewa tsaiko wajen ci gaba, samarwa da kuma aikawa da matakan kawar da matsala a kiwon lafiya. Tare da hadin guiwa daga masu kerawa, dukkan yarjejeniyar siyayyar kayan amfanin COVAX za su iya karewa ko rufewa zuwa ƙarshen 2023, banda guda ɗaya, inda Za a ci gaba da kai kayan amfani mai madaidaicin yawa a farkon rabin 2024 don goyon bayan sabon shirin zagayen allurar riga kafin COVID-19.","pia, COVAX ilituma dozi milioni 2.5 ili kulinda waliyo hatarini zaidi katika mazingira ya kibinadamu na mizozo kupitia utaratibu wa kwanza wa aina yake unaoitwa Humanitarian Buffer, iliyoundwa pamoja na mashirika ya kimataifa ya kibinadamu na kuwekwa kama suluhisho la mwisho la kuwafikia wale ambao hawafikiwi kirahisi kupitia programu za serikali. Jaribio la kuwasilisha bidhaa za janga kupitia njia zisizo za kiserikali lilionekana kuwa gumu sana, lakini juhudi zilitoa ufahamu wa kina juu ya vizuizi vya kimfumo ambavyo vinazidishwa na hali ya dharura ya duniani. Serikali, taasisi za kibinadamu, mashirika ya afya ya kimataifa na wengine, kwa sasa wanafanya kazi ya kuelekeza programu zinazoendelea kwa kutumia mafunzo hayo, na kutetea jinsi tunavyoweza kuwalinda vyema watu waliyo katika hatari zaidi ya janga hilo kwa siku zijazo. Wekeza katika mafunzo uliyojifunza kwa mwitikio wa badaaye Mafanikio na changamoto za COVAX katika jitihada za kuondoa ukosefu wa usawa zimesisitiza hitaji la wazi la dunia kujiandaa vyema wakati mwingine wa tishio la virusi lenye uwezekano wa janga linapobidi. Wingi wa mafunzo kutoka kwenye juhudi za kipekee za COVAX lazima uzingatiwe katika ukuzaji wa utayari wa siku zijazo za janga la dunia na usanifu wa kukabiliana. Hizi ni pamoja na kuimarisha uwezo uliyopo kwa kubuni, kuwekeza na kutekeleza suluhisho la mwisho la upatikanaji wa usawa kabla ya wakati, ambalo linazingatia mahitaji ya waliyo katika hatari kubwa Kwa kutambua kuwa utaifa wa chanjo utaendelea katika magonjwa ya milipuko ya siku zijazo na kuweka mbinu za kukabiliana nayo ikiwa ni pamoja na kutengeneza chanjo za mseto ili kanda zote zipate usambazaji; na kukubali hitaji la kubeba hatari za kifedha ili kuepuka ucheleweshaji unaoweza kusababisha kifo kwa maendeleo, ununuzi na utoaji wa hatua za matibabu. Kwa ushirikiano kutoka kwa watengenezaji, mikataba yote ya usambazaji wa mapema ya COVAX itakuwa imekamilishwa au kukomeshwa mwishoni mwa 2023, isipokuwa moja, ambapo kiasi kidogo cha usambazaji kitaendelea hadi nusu ya kwanza ya mwaka 2024 ili kusaidia mpango mpya wa chanjo ya mara kwa mara ya UVIKO-19.","COVAX tún fi àwọn ìlò 2.5 mílíọ̀nù ráńṣẹ́ láti dáàbòbo àwọn ibi tí wọ́n lẹ nínú ètò ọmọnìyàn àti àwọn ibi tí aáwọ̀ wà nípasẹ̀ ètò àkọ́kọ́ irúfẹ́ kan tí wọ́n pè ní Ìṣáájú Ìjẹ́mọnìyàn, tí wọ́n pawọ́pọ̀ ṣe pẹ̀lú àwọn ilé iṣẹ́ ìjẹ́mọnìyàn orílẹ̀-sí-orílẹ̀, tí wọ́n sì ṣe ní ìlògbẹ̀yìn tí yóò dé ọ̀dọ̀ àwọn tí àwọn ètò ìjọba kìí sábà dé ọ̀dọ̀ wọn. Gbígbìyànju láti pèsè àwọn ọjà àràmàdà nípasẹ̀ àwọn ìkànnì tí kìí ṣe ti ìjọba jẹ́ ìṣòro fún wọn gidi gan-an, ṣùgbọ́n ìgbìyànjú náà fún wọn ní òye ìjìnlẹ̀ láti mọ àwọn ìdènà elétò ètò tí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì káríayé dákún. Àwọn ìjọba, àwọn àgbékalẹ̀ ìjẹ́mọnìyàn, àwọn ilé iṣẹ́ ìlera káríayé àti àwọn bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ ń ṣisẹ́ báyìí láti lo àwọn ẹ̀kọ́ wọ̀nyí níbi àwọn ètò tí wọ́n lọ lọ́wọ́ yìí, wọ́n sì ń pèpè fún bí a ṣe lè dáàbòbo àwọn olùgbé tí ń kò lágbára rárá lọ́wọ́ àjàkálẹ̀ àrùn ọjọ́ iwájú. Lílo àwọn ọ́gbọ́n tí wọ́n kọ́ fún ìdáhùnsí ọjọ́ iwájú Àwọn àṣeyọrí COVAX àti àwọn ìpèníjà rẹ̀ ní ọ̀nà áti borí àìṣedéédé ti fi hàn gbogbo àgbáyé kedere pé gbogbo ayé ní láti gbáradì fún ìdúnkokò àjàkálẹ̀ àrùn tí ó tún lè ṣẹlẹ̀. Wọ́n gbọ́dọ̀ ro àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀kọ́ tí wọ́n kọ́ láti ará akitiyan COVAX níbi ìgbáradì fún àjàkálẹ̀ àrùn ọjọ́ iwájú àti ìyàwòrán ìdáhùnsí. Lára èyí ní fífún ètò tí ó ti wà nìlẹ̀ ní agbára si, ìsàmúlò ọ̀nà àbáyọ onígun-sígun sí ìláǹfàànísì ṣáájú àkókò ìbẹ́sílẹ̀, èyí tí àfojúsùn rẹ̀ jẹ́ àwọn ohun èlò fún àwọn tí wọ́n lẹ. Mímọ pé ìjẹ́tiorílẹ̀ àjẹsára máa pọ̀ níbi àwọn àjàkálẹ̀ àrùn ọjọ́ iwájú àti mímáa ṣe àwọn ètò tó yẹ láti dín-in kù Fifi ara mọ́ pé wọ́n nílò láti gbé ìgbésẹ̀ lórí àwọn ewu ìnáwó láti dènà àwọn ìdáraẹnidúró níbi ìdàgbàsókè tí ó le la ti ikú lọ, ìṣàwárí àti ìpèsè àwọn ìdiwọ̀n ajẹmọ́ ìṣègùn. Pẹ̀lú ìfọwọ́sowọ́pọ̀ láti ọ̀dọ̀ àwọn aṣelọ́pọ̀, gbogbo àwọn àdéhùn ríra ọjà sílẹ̀ tí COVAX ṣe síwájú seése kí o ti tán tàbí kí wọn ó ti dá wọn dúró títí i ìparí ọdún 2023, pẹ̀lú yíyọ èyọ̀kan sílẹ̀, níbi tí iye ìpèsè ọjà tí ó bójú mu máa tẹ̀síwájú di ìdá àkọ́kọ́ nínú ìdáméjì ọdún 2024 láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìfúnnilájẹsára titun olóòrèkóòrè ti COVID-19.","I-COVAX iphinde yafaka imithamo eyizigidi ezingu-2.5 ukuze kuvikelwe abasengozini enkulu yezenhlalakahle nezingxabano ngokusebenzisa indlela yokuqala yohlobo lwayo ebizwa ngokuthi i-Humanitarian Buffer, eklanywe ngokubambisana nezinhlangano zamazwe ngamazwe ezisiza abantu, futhi yasungulwa njengendlela yokugcina yokufinyelela kulabo abakhubazekile. akufinyeleleki kalula ngezinhlelo zikahulumeni. Ukuzama ukuletha imikhiqizo yamanoveli ngemigudu okungeyona ekahulumeni kube nzima kakhulu, kodwa umzamo unikeze ukuqonda okujulile ngezithiyo zendlelakusebenza ezibhebhethekiswa isimo esiphuthumayo emhlabeni wonke. Ohulumeni, izikhungo zokusiza abantu, izinhlangano zezempilo emhlabeni wonke kanye nabanye manje basebenzela ukusebenzisa lezi zifundo ezinhlelweni eziqhubekayo, futhi balwela ukuthi singabavikela kanjani kangcono abantu abasengozini enkulu kubhubhane oluzayo. Ukutshala imali la usufunde khona isifundo ukuze uthole impendulo yesikhathi esizayo Impumelelo nezinselelo zeCOVAX emkhankasweni wokunqoba ukungalingani kugcizelele isidingo esicacile sokuthi umhlaba ulungiswe kangcono ngesikhathi esizayo lapho kuvela usongo lwegciwane olunamandla obhubhane. Izifundo eziningi eziyingqayizivele zeCOVAX kumele zithuthikise ukulungela ubhubhane lomhlaba wonke kanye nezakhiwo zokusabela. Lokhu kubandakanya ukuqinisa amandla akhona ngokuklama, ukutshala izimali kanye nokusebenzisa isixazululo sokugcina sokufinyelela esiphethweni sokufinyelela ngokulinganayo kusenesikhathi, esigxile ezidingweni zabasengozini kakhulu; ngokubona ukuthi ukutholakala kwemigomo ezweni kuzoqhubeka ngobhubhane oluzayo kanye nokubeka izindlela zokuwunciphisa - okuhlanganisa nokukhiqiza imithi ehlukahlukene ukuze zonke izifunda zikwazi ukuthola ukuhlinzekwa; futhi ukwamukela isidingo sokubeka engcupheni yezezimali ukuze kugwenywe ukubambezeleka okungase kube yingozi ekuthuthukisweni, ekuthengeni nasekulethweni kwezinyathelo zokwelashwa. Ngokubambisana okuvela kubakhiqizi, zonke izivumelwano zokuthenga kusengaphambili zeCOVAX zizobe seziqediwe noma ziqedwe ekupheleni kowezi-2023, ngaphandle kweyodwa, lapho umthamo omncane wokuhlinzeka uzoqhubeka engxenyeni yokuqala yowezi-2024 ukweseka uhlelo olusha lwe-COVID-19 lokugoma olujwayelekile." +"በአቅርቦት ኮንትራቶች በተሳካ ሁኔታ እንደገና በመደራደር የተገኘው ቁጠባ በብዙ ምስጋና ይግባውና አንዳንድ የኮቫክስ ኤኤምሲ ገንዘቦች የወረርሽኝ መከላከያ ገንዳ ተብሎ በሚታወቀው የድንገተኛ አደጋ ዘዴ ውስጥ ይቀራሉ እና እነዚህ አሁን ከ ኮቫክስ ፋሲሊቲ የሚገኘውን ትምህርት ወደ ተጨባጭ ተግባራት ለመተርጎም እንደገና መዋዕለ ንዋይ ማፍሰስ ይችላሉ። ይህ የአፍሪካ የክትባት ማምረቻ ማፋጠኛ( ኤቪኤምኤ) ማቋቋምን ያካትታል፣ ይህም አፍሪካ በአቅርቦት ገደቦች ተጋላጭ ሆና ከቆየችበት ወረርሽኝ የተማርነው ውጤት ነው። በኤቪኤምኤ ውስጥ የሚደረገው ኢንቨስትመንት በአፍሪካ አህጉር የክትባት ማምረቻን ለመደገፍ እስከ 1 ቢሊዮን የአሜሪካ ዶላር ያወጣል። በተጨማሪም ለወደፊቱ ወረርሽኝ በሚከሰትበት ጊዜ ለክትባት ምላሽ የሚሆን ፋይናንስ ወዲያውኑ እንዲገኝ ለማድረግ የመጀመሪያ ምላሽ ፈንድ ይቋቋማል። ይህም በአሁኑ ጊዜ በመላው ዓለም በክትባት ሊከላከሉ የሚችሉ በሽታዎች እንዲስፋፉ እና የክትባት አጀንዳ 2030 ግቦችን ለማሳካት አደጋ ላይ የሚጥሉትን በወረርሽኙ ምክንያት የተፈጠሩትን የበሽታ መከላከያ ክፍተቶች ለመሙላት የተነደፈውን‹ ታላቁን መከታተል› ጥረትን ያካትታል። ኮቫክስ ባይኖር ኖሮ እዚህ ላይ ባልደረሱ በሚሊዮኖች የሚቈጠሩ ሰዎች ዛሬ በሕይወት አሉ። እነዚህ ሞት መከላከል ማለት እናቶች ልጆቻቸውን መንከባከባቸውን መቀጠል ይችላሉ፣ እና አያቶች የወደፊት ትውልዶች ሲያብቡ በማየት መደሰት ይችላሉ"" ብለዋል የ ሲኢፒአይ የቦርድ ሊቀመንበር ጄን ሃልተን። ""ኮቫክስ ከመጀመሪያው የተገነባና በገንዘብ የተደገፈ ቢሆንም፣ ዓለም ከዘመናት ወዲህ ባየችው እጅግ አስከፊ ወረርሽኝ ወቅት፣ የኮቫክስ ሕይወት አድን ስኬቶች ከፍተኛ ነበሩ።. በታሪክ ውስጥ የራሱን ቦታ ሊይዝ እና ባከናወነው ነገር ሊኮራ ይገባል ነገር ግን በሚቀጥለው ጊዜ የተሻለ ማድረግ የምንችለውን እና ማድረግ ያለብንን ሁሉ እንድናስታውስ ያደርገናል” ብሏል። የጋቪ የክትባት ህብረት የቦርድ ሰብሳቢ ሆሴ ማኑዌል ባሮሶ “ኮቪድ-19 የዘመናችን ትልቁ የጤና ተግዳሮት ነበር፣ እና በተመሳሳይ ታይቶ በማይታወቅ መልኩ ፈጠራ እና አጋርነት ገጥሞታል።","Thanks in large part due to the savings gained through the successful renegotiation of supply contracts, some COVAX AMC funds remain in the contingency mechanism known as the Pandemic Vaccine Pool, and these can now be reinvested into translating the lessons from COVAX Facility into concrete actions. This includes the establishing of an African Vaccine Manufacturing Accelerator (AVMA), a result of our learnings from the pandemic where Africa was left vulnerable to supply restrictions. Investment in AVMA will make up to US$ 1 billion available to support vaccine manufacturing on the African continent. In addition, a First Response Fund will be established to ensure financing for a vaccine response is immediately available in the event of a future pandemic. It also includes funding “The Big Catch-up” effort designed to fill the gaps in immunization resulting from the pandemic which are now causing outbreaks of vaccine-preventable diseases around the world and threatening the achievement of Immunization Agenda 2030 goals. “Millions of people are alive today who would not have been here without COVAX. Those averted deaths mean mothers can continue to nurture their children, and grandparents can enjoy watching future generations flourish,” said Jane Halton, Chair of the Board of CEPI. “Despite being built and funded from scratch amid the deadliest pandemic the world has seen in more than a century, COVAX’s life-saving accomplishments were considerable. It should take its place in history and be proud of what it was able to accomplish but also serve as a reminder to us all that we can and must do better next time.” “COVID-19 has been the greatest health challenge of our time, and it was met with innovation and partnership on an equally unprecedented scale,” said José Manuel Barroso, Chair of the Board of Gavi, the Vaccine Alliance.","Godiya da dama saboda kuɗin da aka samu ta nasarar yarjejeniyar kwantaragin kai kayan amfani, wasu kudaden COVAX AMC ya ci gaba da kasancewa a ma’ajiyar tallafi ta banki wanda aka sani da Pandemic Vaccine Pool, kuma Za a iya sanya hannu wajen fassara darussan da aka samu daga COVAX Facility zuwa aiwatarwa ta sosai. Wannan ya haɗa da samar da masana’antar kera allurar riga kafi ta Afrika(AVMA), sakamakon abin da muka koya daga annobar inda aka bar Afrika ta zamto cikin raunin rashin samun kayan amfani. Sanya hannun jari a AVMA zai kai har $biliyan 1 don tallafawa kera allurar riga kafin a nahiyar Afrika. Kari akan haka, matakin tallafin kuɗi na farkozai kasance ne domin tallafawa samar da allurar riga kafi nan take ta zamo ta wadata ko da annobar zata faru nan gaba. Ya kuma ƙunshi tallafin kuɗi ga himmar Big Catch-up da aka kera don cike gurbin maganin riga kafi da yake samuwa daga annobar wanda ayanzu suke haifar da barkewar cutukan da allurar riga kafin zata iya hanawa a fadin duniya kuma suke barazana ga nasarar manufar alluarar riga kafi 2030. Miliyoyin mutane suna raye a yanzu wand aba don COVAX ba da ba su kasance a yanzu ba. Waɗannan mace-macen da aka kawar yana nufin cewa iyaye mata za su iya ci gaba da kula da yaransu, kuma kakanni za su ci gaba da ganin manyan gobe suna ci gaba da girma , Jane Halton ya fada, jagoran majalisar CEPI. Duk da kasancewar angina kuma an samar tun daga farko a tsakiyar muguwar annobar wanda duniya bata taba gani ba a fiye da karni, nasarar samun amfanin rayuwa na COVAX ya kasance abun dubawa. Ya kamata ta samu mahallinta a tarihi sannan tayi alfahari da abin da ta samu dammar cimma amma ta kasance tunatarwa a garemu baki ɗaya cewar zamu iya kuma dole mu iya yin fiye da haka nan gaba. COVID-19 ta kasance mafi girman ƙalubale na lokacinmu, sannan ta samu ƙirƙira da hulɗa a ma’auni madaidaici da ba a taɓa gani ba, in ji Josa Manuel Barroso, jagoran majalisar Gavi, haɗin guiwar alluar riga kafi.","Shukrani kwa sehemu kubwa kutokana na akiba iliyopatiakana kupitia mazungumzo ya mafanikio ya kandarasi za ugavi, baadhi ya fedha za COVAX AMC zimesaidia katika utaratibu wa dharura unaojulikana kama Pandemic Vaccine Pool, na hizi zinaweza kuwekezwa tena katika kutafsiri mafunzo kutoka kwenye kituo cha COVAX kuwa vitendo madhubuti. Hii ni pamoja na kuanzishwa kwa Kiharakisha cha Utengenezaji Chanjo cha Kiafrika (AVMA), matokeo ya mafunzo yetu kutokana na janga hili ambapo Afrika iliachwa katika hatari ya kuwekewa vikwazo vya usambazaji. Uwekezaji uliyopo kwenye AVMA utatengeneza US$ bilioni 1 zinazopatikana katika kusaidia utengenezaji wa chanjo katika bara la Afrika. Kwa kuongezea, First Response Fund itaanzishwa ili kuhakikisha kuwa ufadhili wa mwitikio wa chanjo unapatikana mara moja katika tukio la janga la siku zijazo. Pia, inajumuisha ufadhili wa juhudi kubwa za kuziba pengo lililopo kwenye chanjo kutokana na janga hilo ambalo hadi sasa linasababisha milipuko ya magonjwa yanayozuilika kwa chanjo duniani kote na kutishia kufikiwa kwa malengo ya Ajenda (Mada) ya chanjo ya 2030. Kuna mamilioni ya watu leo wako hai, kwa sababu ya kuwepo kwa COVAX. Vifo hivyo vinavyoepukika vinamaanisha kuwa akina mama wanaweza kulea watoto wao, na wazee wanaweza kufurahia kuona vizazi vijavyo vikistawi, alisema Jane Halton, Mwenyekiti wa Bodi ya CEPI. Licha ya kujengwa na kufadhiliwa kutoka mwanzo huku kukiwa na janga la hatari zaidi ambalo dunia imekumbana nalo kwa zaidi ya karne moja, mafanikio ya COVAX ya kuokoa maisha yalikuwa makubwa. Ingawa kuchukua nafasi yake katika historia na kujivunia yale ambayo iliweza kutimiza lakini pia kuwa ukumbusho kwetu sote kuwa tunaweza na lazima tufanye vyema zaidi wakati ujao UVIKO-19 imekuwa changamoto kubwa zaidi ya kiafya katika kipindi chetu, na ilikabiliwa na ushirikiano kwa kiwango kikubwa ambacho hakijawahi kushuhudiwa, alisema Josa Manuel Barroso, Mwenyekiti wa Bodi ya Gavi, Muungano wa chanjo.","Ọpẹ́lọpẹ́ẹ àwọn owó tí wọ́n rí pamọ́ nípasẹ̀ ìdúnàádúrà àwọn àdéhùn ìpèsè ọjà, àwọn owó COVAX AMC mìíràn wà nínú ètò ọjọ́ iwájú aláìròtẹ́lẹ̀ tí a mọ̀ sí Ìfipamọ́ Àjẹsára Àjàkálẹ̀, wọ́n wá le lo eléyìí láti fi sàmúlò àwọn ẹ̀kọ́ tí wọ́n kọ́ láti ara Èlò COVAX. Ní ara èyí ni dídá Ohun-a-mú Ìṣelọ́pọ̀ Àjẹsára ní Africa Yá (AVMA), èyí tí í ṣe àbájáde àwọn ẹ̀kọ́ tí a kọ́ lára àjàkálẹ̀ àrùn níbi tí wọ́n ti fi Africa sílẹ̀ sínú àìrí ìpèsè àjẹsára. Dídókoòwò pẹ̀lú AVMA máa mú owó tí ó tó US$1 bílíọ̀nù wá èyí tí yóò wà nìlẹ̀ láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìṣelọ́pọ̀ àjẹsára ní Ilẹ̀ Africa. Láfikún, wọ́n máa ṣe Owó Ìfèsìsí Àkọ́kọ́ kan láti ríi pé ìnáwó ìfèsìsí àjẹsára wá lárọ̀ọ́wọ́tó ní kíákíá tí àjàkálẹ̀ àrùn bá bẹ́sílẹ̀ ní ọjọ́ iwájú. Lára rẹ̀ tún ní níná owó sí akitiyan ''Ìdáhùnsí Ńlá Naa'' tí wọ́n ṣe láti dí àwọn àlàfo tí ó wà nínú ìfúnnilájẹsára tí í ṣe àbájáde àjàkálẹ̀ àrùn èyí tí ó ń dá àwọn àìsàn tí àjẹsára le dènà káàkiri àgbáyé sílẹ̀ èyí tí ó ń dúnkookò mọ́ àṣeyọrí àwọn àfojúsùn Àwòṣe- Ètò ìfúnnilájẹsára ọdún 2023. "" Ọ̀pọ̀lọpọ̀ mílíọ̀nù àwọn èèyàn wà láyé lónìí ní àwọn tí wọ́n kò bá ti kú bí kìí bá ṣe COVAX. Àwọn ikú tí wọ́n dènà yẹn túmọ̀ sí pé àwọn ìyá yóò túbọ̀ máa tọ́ àwọn ọmọ wọn lọ, àti pé àwọn òbí òbí á le jẹ̀gbádùn rírí àwọn ògo ọlá tí wọ́n ń gbilẹ̀,""Jane Halton sọ bẹ́ẹ̀, Alága Ìgbìmọ̀ of CEPI. ""Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé kíkọ́ àti ìnáwó rẹ̀ láti ìpilẹ̀ṣẹ̀ ní àkókò àjàkálẹ̀ àrùn tí gbogbo ayé kò rírí láti bíi ó lé ní ọgọ́rùn-ún ọdún sẹ́yìn, àwọn àṣeyọrí adóòlàẹ̀mí COVAX jẹ́ ìfiyẹ́sí. Ó ní láti gba ipò rẹ̀ nínú ìtàn kí ó sì ní ìwúrí nípa àwọn àṣeyọrí rẹ̀ ṣùgbọ́n ó gbọ́dọ̀ jẹ́ ìrántí fún gbogbo wa pé a lè ṣe a sì tún gbọ́dọ̀ ṣe jù bẹ́ẹ̀ lọ ní ìgbà mìíràn. ""COVID-19 jẹ́ ìpèníjà ìlera tí ó lágbára jù ní àkókò fún wa, ṣùgbọ́n a pàdé rẹ̀ pẹ̀lú àdádáálẹ̀ àti ìbáraẹniṣepọ̀ tí kò lẹ́gbẹ́,"" José Manuel Barroso ló sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tí ṣe alága Ìgbìmọ̀ fún Gavi, tí í ṣe Alájọṣepọ̀ Àjẹsára.","Sibonga kakhulu ngokonga okwenzeke ngenxa yokuxoxisana ngempumelelo kwezinkontileka zokuhlinzeka, ezinye izimali zeCOVAX AMC zisasele endleleni yezimo eziphuthumayo eyaziwa ngokuthi i-Pandemic Vaccine Pool, futhi lezi manje zingatshalwa kabusha ekuhumusheni izifundo ezivela esikhungweni seCOVAX zibe izenzo ezibonakalayo. Lokhu kubandakanya ukusungulwa kwe-African Vaccine Manufacturing Accelerator (AVMA), okuwumphumela wokufunda kwethu ngobhubhane lapho i-Afrika yashiywa engcupheni yokuvinjelwa kokuhlinzekwa kwempahla. Ukutshalwa kwezimali ku-AVMA kuzokwenza imali efinyelela kwesigidigidi esi-US$ 1 etholakalayo ukusekela kwenziwa imithi yokugoma ezwenikazi lase-Afrika. Ngaphezu kwalokho, kuzosungulwa Isikhwama Sokusabela Kokuqala ukuze kuqinisekiswe ukuthi izimali zomgomo zitholakala ngokushesha uma kwenzeka kuba nobhubhane oluzayo. Kuhlanganisa futhi uxhaso lwezimali ""I-Big Catch-up"" umzamo oklanyelwe ukugcwalisa izikhala zokugoma ngenxa yalolu bhubhane manje oselubanga ukuqubuka kwezifo ezivinjelwa ngokugoma emhlabeni wonke futhi olusabisa ukufezwa kwezinjongo ze-Agenda 2030 Zokugoma. “Izigidi zabantu ziyaphila namuhla abebengeke babe lapha ngaphandle kweCOVAX. Lokho kufa okugwenyiwe kusho ukuthi omama bangaqhubeka nokukhulisa izingane zabo, futhi ogogo nomkhulu bangajabulela ukubuka izizukulwane ezizayo zichuma,” kusho uJane Halton, uSihlalo weBhodi leCEPI. ""Naphezu kokwakhiwa nokuxhaswa ngezimali kusukela ekuqaleni phakathi nobhubhane olubulala kakhulu emhlabeni oseluke lwabonwa esikhathini esingaphezu kwekhulu leminyaka, impumelelo yeCOVAX esindisa impilo ibe mikhulu. Kufanele ithathe indawo yayo emlandweni futhi iziqhenye ngalokho ekwazile ukukufeza kodwa futhi ibe yisikhumbuzo kithina ngakho konke esingakwenza nalokho okufanele sikwenze kangcono ngokuzayo.” ""I-COVID-19 ibe yinselelo enkulu yezempilo yesikhathi sethu, futhi yahlangatshezwana nezinto ezintsha kanye nokubambisana ngezinga elingakaze libonwe ngaphambili,"" kusho uJosé Manuel Barroso, uSihlalo weBhodi likaGavi, iVaccine Alliance." +"""የኮቫክስ ተፅእኖ ታሪካዊ ነበር፣እንዲሁም የፈጠረው ግንዛቤዎች፣በተጨባጭ፣አለም በሚቀጥለው ጊዜ እንዴት የተሻለ መስራት እንደምትችል። ኮቪድ-19ን ወደ ጋቪ መደበኛ ፕሮግራም ስንሸጋገር፣ በዓለም ዙሪያ ላሉ ብዙ ሰዎች ያሳዩት ፍቅር፣ ትጋት እና መስዋዕትነት ለሶስት ዓመታት ያህል ሳይታክቱ ለታገሉት እና የበለጠ ፍትሃዊ ዓለም ለመፍጠር - እና በማያወላውል ቁርጠኝነት እናደርገዋለን። ትምህርትን ወደ ተጨባጭ ተግባር በመቀየር ለማሻሻል። የዩኒሴፍ ዋና ዳይሬክተር ካትሪን ራስል “ለወረርሽኙ ፍትሃዊ ምላሽ ለመስጠት የሁሉም አጋሮች የጋራ ጥረት በሚሊዮን የሚቆጠሩ ህጻናትን ተጋላጭ በሆኑ ማህበረሰቦች የወደፊት እጣ ፈንታ ለመጠበቅ ረድቷል” ብለዋል። “ይህ ግዙፍ እና ታሪካዊ ተግባር በጋራ የምንኮራበት እና የምንገነባበት ነው። ዩኒሴፍ ሁሉንም መከላከል የሚችሉ በሽታዎችን ስርጭት ለመግታት እና ለወደፊቱ ጠንካራ የጤና ስርዓቶችን ለመገንባት ለዓለም ታዳጊዎች ክትባቶችን መስጠቱን ይቀጥላል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ""የገበያ ሃይሎች ብቻውን ፍትሃዊ የሆነ የክትባት እና ሌሎች መሳሪያዎች አቅርቦት እንደማይሰጡ እናውቅ ነበር"" ብለዋል። ""የ ኤሲቲ-ኤ እና ኮቫክስ መፈጠር በዓለም ዙሪያ በሚሊዮኖች ለሚቈጠሩ ሰዎች ክትባቶችን፣ ምርመራዎችን፣ ህክምናዎችን እና ሌሎች መሣሪያዎችን እንዲያገኙ አስችሏቸዋል። ኮቫክስ ለወደፊቱ ወረርሽኞች እና ወረርሽኞች በተሻለ ሁኔታ ለመዘጋጀት የሚረዱ ጠቃሚ ትምህርቶችን አስተምሮናል ። ማስታወሻዎች ለአርታዒዎች ቁልፍ ትምህርቶች - ስለ ኮቫክስ ቁልፍ ትምህርቶች እና ለወደፊቱ ወረርሽኝ ዝግጁነት እና ምላሽ ምክሮች ዝርዝር አጠቃላይ እይታ ይህንን ነጭ ወረቀት ያንብቡ :ኤችቲቲፒኤስ፡//ደብሊውደብሊውደብሊው.ጂኤቪ.ኦርግ/ኒውስ-ሪሶርስ/ኖውሌጅ-ፕሮዳክት/ኮቫክስ-ኪ/ለርኒንግ-ፊውቸር- የወረርሽኝ-ዝግጅት-እና-ምላሽ","“COVAX’s impact has been historic, as are the insights it has generated on how, concretely, the world can do better next time. As we transition COVID-19 into Gavi’s routine programming, we do so with deep gratitude for the passion, dedication and sacrifice of so many around the globe who fought tirelessly for three years to try and create a more equitable world – and with an unwavering commitment to improve by transforming learnings into tangible action.” “The joint efforts of all partners to ensure an equitable response to the pandemic helped protect the futures of millions of children in vulnerable communities,” said UNICEF Executive Director Catherine Russell. “This huge and historic undertaking is something we can be collectively proud of and build on. UNICEF will continue to deliver vaccines to the world's youngest to stop the spread of all preventable diseases and build strong health systems for the future.” ""We knew that market forces alone would not deliver equitable access to vaccines and other tools,"" said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. ""The creation of ACT-A and COVAX gave millions of people around the world access to vaccines, tests, treatments and other tools who would otherwise have missed out. COVAX has taught us valuable lessons that will help us to be better prepared for future epidemics and pandemics."" Notes to editors Key Learnings – For a detailed overview on COVAX key learnings and recommendations for future pandemic preparedness and response, read this white paper: https://www.gavi.org/news-resources/knowledge-products/covax-key-learnings-future-pandemic-preparedness-and-response","Tasirin COVAX ya shiga tarihi, tare da hangen nesa data samar na yadda duniya za ta yi abin da abin da ya dace sosai. A yayin da muka mayar da COVID-19 zuwa ga zagayen shirin Gavi, muna yin hakan tare da godiya sosai ta kauna, himma, da sadaukarwa na abubuwa da yawa a duniya baki ɗaya da aka dinga yakarsu har tsahon shekaru uku batare da gajiyawa ba don ƙoƙarin samar da duniya mai daidaito sosai tare da hidima don ingantawa wajen mayar da abun da aka koya zuwa mataki mai amfani. Haɗin guiwar dukkan abokan hulɗa wajen tabbatar da martani madaidaici ga annobar ya taimakawa tsare rayuwar miliyoyin yara a al’ummar da suke da rauni, in ji Babban Daraktan UNICEF Catherine Russel. Wannan babbar nasarar mai tarihi abune da zamu iya haduwa muyi alfahari da shi kuma mu ci gaba da gina shi. UNICEF zata ci gaba da aikawa da alluran riga kafi ga mafi ƙarancin shekaru a duniya don dakatar da yaɗuwar dukkan cutukan da Za a iya kare faruwar su sannan a gina hanyoyin kiwon lafiya masu karfi saboda gaba. “munsan cewa kasuwanni kadai ba za su samar da madaidatan allurorin riga kafi da sauran kayan amfani ba,” in ji Tedros Adhanom Ghebreyesus, Babban Daraktan WHO. “Samar da ACT-A da COVAX ya bawa miliyoyin mutane a duniya damar samun allurar riga kafi, gwaje gwaje, magunguna da sauran kayan amfani wanda za su iya rasawa. COVAX ta koyar damu darussa masu amfani da za su taimaka mana wajen yin shiri sosai idan an sake samun annoba a nan gaba. Bayani ga masu editoci Abubuwa masu mahimmanci da aka koya “domin duba abin da aka koya mai mahimmanci da kuma shawarwari a COVAX don shiryawa annobar da ɗaukan mataki nan gaba ka ƙaranta wannan farar takardar: https://www.gavi.org/news-resources/knowledge-products/covax-key-learnings-future-pandemic-preparedness-and-response","""Athari za COVAX"" zimekuwa za kihistoria, kama vile maarifa ambayo imetoa kuhusu namna, kwa hakika, dunia inaweza kufanya vyema zaidi kwa wakati ujao. Tunapobadilisha UVIKO-19 kuwa programu ya kawaida ya Gavi, tunafanya hivyo kwa shukrani nyingi, shauku na kujitolea kwa nguvu zote kwa miaka mitatu katika kujaribu kutengeneza dunia yenye usawa zaidi na kwa dhamira isiyoyumba ya kuboresha kwa kubadilisha mafunzo kuwa vitendo vinavyoonekana Juhudi za pamoja za washirika wote kuhakikisha jibu la usawa kwa janga hili litasaidia kulinda mustakabali wa mamilioni ya watoto katika jamii zilizo hatarini, alisema Mkurugenzi Mtendaji wa UNICEF, Catherine Russell. Hii ahadi kubwa na ya kihistoria ni jambo ambalo kwa pamoja tunaweza kujivunia na kuliendeleza. UNICEF itaendelea kupeleka chanjo kwa vijana zaidi duniani ili kukomesha kuenea kwa magonjwa yote yanayoweza kuzuilika na kujenga mifumo imara ya afya kwa siku zijazo ""Tulijua kuwa nguvu za soko peke yake zisingeweza kuleta ufikiaji wenye usawa wa chanjo na zana zingine"" alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. ""Kuundwa kwa ACT-A na COVAX kuliwapa mamilioni ya watu duniani kote fursa ya kupata chanjo, vipimo, matibabu na zana zingine ambazo vingenevyo wasingeweza kuzipata. COVAX imetufundisha mafunzo muhimu ambayo yatatusaidia kujiandaa vyema kwa magonjwa ya mlipuko na milipuko ya siku zijazo"" Vidokezo kwa wahariri Mafunzo Muhimu ""Kwa muhtasari wa kina juu ya mafunzo muhimu ya COVAX na mapendekezo ya kujiandaa na jibu la janga la siku zijazo, soma hii karatasi nyeupe: https//www.gavi.org/news-resources/knowledge-products/covax-key-learnings-future-pandemic-preparedness-and-response","""Ipa COVAX ti di ìtàn, gẹ́gẹ́ bíi àwọn òye tí ó jáde láti inú rẹ̀ lórí bí, pẹ̀lú àfojúrí, gbogbo ayé le se jù bẹ́ẹ̀ lọ nígbà mìíràn. Bí a ṣe ń ṣe ìyípadà COVID-19 sínú ìlànà ètò Gavi, a ṣe é pẹ̀lú ìfẹ́ tí ó jinlẹ̀, pẹ̀lú ìfarajìn àti ìmójúkúrò ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn èèyàn lágbàáyé tí wọ́n jà kárakára fún ọdún mẹ́ta láti gbìyànjú mú ayé dọ́gba fún tẹrútọmọ - pẹ̀lú ìfaradà aláìníyèméjì láti tẹ̀síwájú nípa síse àmúlò àwọn ẹ̀kọ́ tí wọ́n ti kọ́."" ""Àpapọ̀ àwọn akitiyan àwọn alájọṣepọ̀ láti ríi pé ìdáhùnsí tí ó dọ́gba wà sí àjàkálẹ̀ àrùn náà ṣe ìrànwọ́ nípa dídáàbò bo ọjọ́ iwájú ọ̀pọ̀ mílíọ̀nù àwọn ọmọdé ní àwọn agbègbè tí wọ́n lẹ,"" Aláṣẹ Olùdarí UNICEF Catherine Russell ló sọ bẹ́ẹ̀. ""Ìgbìyànjú ńlá tí ó tún fi ìtàn balẹ̀ yìí jẹ́ nǹkan ìwúrí fún gbogbo wa ti a sì lè ṣe àtúnṣe lé lórí. UNICEF máa túbọ̀ fi àwọn àjẹsára ráńṣẹ́ sí àwọn tí wọ́n kéré jùlọ lágbàáyé láti dẹ́kun ìtànkálẹ̀ gbogbo àwọn àrùn tí wọ́n ṣe é dènà àti láti ṣètò ìlera tí ó múnádóko fún ọjọ́ ọ̀la."" ""A mọ̀ pé àwọn ètò káràkátà nìkan kò leè mú dídọ́gba bá ìláǹfààní sí àwọn àjẹsára àti àwọn ohun èlò yókù,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ni ó sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tí í ṣe Olùdarí Gbogbogbò fún WHO. ""Ìsẹ̀dá ACT-A àti COVAX fún àìmọye mílíọ̀nù àwọn èèyàn ní àgbáyé ní ìláǹfààní sí àwọn àjẹsára, àwọn àyẹ̀wò, ìtọ́jú àti àwọn ohun èlò mìíràn ní àwọn tí wọn kì bá tíí ní irúfẹ́ àǹfààní bẹ́ẹ̀. COVAX ti kọ́ wa ní àwọn ẹ̀kọ́ iyebíye tí yóò ràn wá lọ́wọ́ láti gbáradì dáadáa fún àwọn àjàkálẹ̀ àrùn ní ọjọ́ iwájú."" Àwọn Ìtọ́kasí fún àwọn olóòtú Àwọn Ẹ̀kọ́ tí wọ́n Ṣe Kókó - Fún ìsọnísókí tí ó kún lórí àwọn ẹ̀kọ́ àti àwọn ìtọ́nisọ́nà láti ara COVAX fún àwọn ìgbáradì àti ìdáhùnsí ọjọ́ iwájú fún àwọn àjàkálẹ̀ àrùn, ka ìwé àkọsílẹ̀ yìí: https://www.gavi.org/news-resources/knowledge-products/covax-key-learnings-future-pandemic-preparedness-and-response","""Umthelela weCOVAX ube ngumlando, kanye nokuqonda, ngokusobala, ukuthi umhlaba ungenza kangcono ngokuzayo. Njengoba sishintshela iCOVID-19 ohlelweni lukaGavi, sikwenza lokho ngokubonga okukhulu nangentshiseko, ukuzinikela kwabaningi emhlabeni wonke abalwe ngokungapheli iminyaka emithathu bezama ukwakha isimo sokulingana emhlabeni- nangokuzinikela okungantengantengi. ukuthuthukisa ngokuguqula okufundiwe kube yisenzo esibambekayo.” ""Imizamo ehlanganyelwe yabo bonke ababambisene nokuqinisekisa ukusabela ngokulinganayo kulo bhubhane isize ukuvikela ikusasa lezigidi zezingane emiphakathini esengozini,"" kusho uMqondisi Omkhulu we-UNICEF uCatherine Russell. “Lo msebenzi omkhulukazi noyingqophamlando yinto esingaziqhenya ngayo uma sesihlangene futhi sakhele phezu kwayo. I-UNICEF izoqhubeka nokuletha imigomo kwabancane kakhulu emhlabeni ukuze kunqandwe ukusabalala kwazo zonke izifo ezingagwemeka futhi kwakhiwe izinhlelo eziqinile zezempilo esikhathini esizayo.” ""Besazi ukuthi amandla emakethe eyodwa ngeke alethe ukufinyelela emithini yokugoma namanye amathulizi ngokulinganayo,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Ukwakhiwa kwe-ACT-A neCOVAX kwenze izigidi zabantu emhlabeni wonke bakwazi ukufinyelela emithini yokugoma, ukuhlolwa, ukwelashwa nakwamanye amathuluzi obekungeke kwenzeke. I-COVAX isifundise izifundo ezibalulekile ezizosisiza ukuthi sizilungiselele kangcono izifo eziwumshayabhuqe nezifo eziwubhadane ezizayo. "" Amanothi kubahleli Izifundo Ezimqoka - Ukuze uthole ukuhlaziya okubanzi okubalulekile kweCOVAX kanye nezincomo zokulungela ubhubhane oluzayo kanye nezimpendulo, funda leli phepha elimhlophe: https://www.gavi.org/news-resources/knowledge-products/covax-key-learnings-future-ukulungela-nokusabela-nobhubhane" +“ማድረስ” - በክሪኤቲቭ ኮመንስ ፈቃድ ለሁሉም የሚዲያ ድርጅቶች የሚገኘውን የኮቪድ-19 ማቅረቢያ ጥረትን ወደሚገልጹ ታሪኮች እና መረጃዎች ልዩ በይነተገናኝ ጥልቅ መረጃ ለማግኘት እባኮትን የሚዲያ እውቂያዎችን ያግኙ። ስለ ኮቫክስ የኮቪድ-19 መሣሪያዎች (ኤሲቲ) አፋጣኝ የክትባት ምሰሶ የሆነው ኮቫክስ፣ በጥምረት ለወረርሽኝ ዝግጁነት ፈጠራዎች (ሲኢፒአይ)፣ ጋቪ፣ የክትባት አሊያንስ (ጋቪ)፣ ዩኒሴፍ እና የዓለም ጤና ድርጅት (ደብልዩኤችዖ) በጋራ ተሰብስቧል። ) - ከአገሮች፣ ���ለጋሾች፣ ከበለጸጉ እና በማደግ ላይ ያሉ ሀገር የክትባት አምራቾች፣ የዓለም ባንክ እና ሌሎችም ጋር በመተባበር መስራት። የገቢ ደረጃው ምንም ይሁን ምን ፣ ሁሉም ሀገራት የኮቪድ-19 ክትባቶችን ማግኘት እንደሚችሉ በማረጋገጥ ላይ ያተኮረ ነው።,"“ The Delivery” – For access to a unique interactive deep dive into the stories and data that defined the COVID-19 delivery effort, available to all media organisations under Creative Commons license, please reach out to the media contacts below. About COVAX COVAX, the vaccines pillar of the Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator, was co-convened by the Coalition for Epidemic Preparedness Innovations ( CEPI), Gavi, the Vaccine Alliance ( Gavi), UNICEF and the World Health Organization ( WHO) – working in partnership with countries, donors, developed and developing country vaccine manufacturers, the World Bank, and others. Its efforts focused on ensuring all countries could access COVID-19 vaccines, regardless of income level.","Aikawa da saƙon” domin samun damar ganawar musamman sosai cikin labaruka da bayanai da suke bayyana himmar aika sakon kayan COVID-19, wanda ya kasance samamme ga dukkan ƙungiyoyin yada labarai wanda suke karkashin Creative Common License, ku isa ga layukan kan ta kwana dake kasa. Game da COVAX COVAX, ginshikin allurar riga kafi ta samar da kayan amfanin COVID-19(ACT), ta samu isa ne daga Coilition for Epidemic Innovations(CEPI), Gavi, the Vaccine Alliance (Gavi), UNICEF da Workd Health Organization(WHO) a aikin hadin guiwa da ƙasashe, masu bada tallafi, masu ƙera allurar riga kafi na ƙasashen dake tasowa da wanda suka ci gaba, bankin duniya, da sauransu. Himmarsu ta bada mahimmanci ne wajen tabbatar da cewa dukkan ƙasashe za su iya samun allurar riga kafin COVID-19, ba tare da la’akkari da matakin kuɗinsu ba.","""Uwasilishaji"" Ili kupata ufikiaji wa kipekee wa mwingiliano wa kina katika hadithi na takwimu zilizofafanua juhudi za uwasilishaji wa UVIKO-19, zinazopatikana kwenye mashirika yote ya vyombo vya habari chini ya leseni ya Creative Commons, tafadhali wasiliana na vyombo vya habari kupitia mawasiliano yaliyoko hapa chini. Kuhusu COVAX COVAX, nguzo ya ufikiaji na urahisishaji wa chanjo na vifaa vya UVIKO-19 (ACT), iliitishwa kwa pamoja na Coalition For Epidemic Preparedness Innovations (CEPI), Gavi, Muungano wa chanjo (Gavi), UNICEF na shirika la Afya Duniani (WHO) kufanya kazi kwa ushirikiano na nchi, wafadhili, watengenezaji wa chanjo wa nchi zilizoendelea na zinazoendelea, Benki Kuu ya Dunia na wengine. Juhudi zake zililenga katika kuhakikisha kuwa nchi zote zinaweza kupata chanjo za UVIKO-19 bila kujali kiwango cha mapato.","""Ìfiráńṣẹ́"" - Fún ìláǹfààní sí ìbáraẹniṣọ̀rọ̀ tí kò lẹ́gbẹ́ nípa àwọn ìtàn àti dátà tí wọ́n ṣe àlàyé lórí àwọn akitiyan àwọn ìfiráńṣẹ́ COVID-19, tí ó wà ní àwọn ilé iṣẹ́ ìgbéròhìnjáde lábẹ́ ìwé àṣẹ Creative Commons, jọ̀wọ́ kàn sí àwọn ìkànnì ìbáraẹniṣọ̀rọ̀ ìsàlẹ̀ yí. Nípa COVAX COVAX, tí í ṣe òpómúléró àwọn àjẹsára ti Ìláǹfààní sí Amúṣẹ́yá àwọn ohun Èlò COVID-19, ni Àpapọ̀ àwọn Ìdásílẹ̀ Ìgbáradì fún Àjàkálẹ̀ Àrùn (CEPI), Gavi, (Gavi) tíí ṣe Alájọṣepọ̀ Àjẹsára, UNICEF àti Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé (WHO) - tí wọ́n ń ṣisẹ́ pọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè, àwọn olùrànlọ́wọ́, àwọn olùsọ-àjẹsára-di-púpọ̀ láti àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti dàgbà sókè àti àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ń dàgbà sókè, Báǹkì Àgbáyé, àti àwọn ìyókù jọ ṣe papọ. Akitiyan rẹ̀ dá lórí rírí wípé gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè ni wọ́n ní àǹfààní sí àwọn àjẹsára, láì fi ti iye tí ó ń wọlé fún oníkálukú ṣe.","""Ukulethwa"" - Ukuze uthole izingxoxo ezijulile nezekhethelo ezindabeni nemininingo echaza umzamo wokulethwa kweCOVID-19, otholakala kuzo zonke izinhlangano zabezindaba ngaphansi kwelayisensi ye-Creative Commons, sicela uthinte abezindaba ngezansi. Mayelana neCOVAX I-COVAX, insika yokugoma ye-Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator, ibizwe ngokubambisana yiCoalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI), iGavi, iVaccine Alliance (Gavi), i-UNICEF kanye neWorld Health Organization (WHO). ) - ukusebenza ngokubambisana namazwe, abaxhasi, abakhiqizi bemithi yokugoma emazweni asathuthuka, iBhange Lomhlaba, nabanye. Imizamo yayo igxile ekuqinisekiseni ukuthi wonke amazwe angakwazi ukuthola imigomo yeCOVID-19, kungakhathaliseki izinga lemali engenayo." +በኮቪድ-19 ክትባቶች አንቲጂን ስብጥር ላይ መግለጫ ቁልፍ ነጥቦች፡ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 አስፈላጊ በሆነ የስፔክ ፕሮቲን ዘረመል እና አንቲጂኒክ ዝግመተ ለውጥ መሰራጨቱን እና መሻሻልን ይቀ���ላል። ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ኮቪድ-19 በተለያዩ መድረኮች ላይ የሚደረጉ ክትባቶች በተዘዋዋሪ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶች ላይ ሰፊ ምላሽ ሰጪ ፀረ እንግዳ አካላት ምላሽ ያስገኛሉ። የአሁኑን ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 የዝግመተ ለውጥ መጠን እና በሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ክትባቶች ከሚዘዋወሩ ልዩነቶች ላይ የሚታየውን የበሽታ መቋቋም ምላሽ ስፋት ከግምት ውስጥ በማስገባት ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ. የአሁኑን የኮቪድ-19 ክትባት አንቲጂን ስብጥርን ማለትም ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ .1.5 እንዲቆይ ይመክራል ልክ እንደ የኮቪድ-19 ክትባት አንቲጂን። በኮቪድ-19 የክትባት ጥንቅር (ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ) ላይ ያለው የዓለም ጤና ድርጅት ቴክኒካል አማካሪ ቡድን ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ዝግመተ ለውጥ በኮቪድ-19 ክትባት አንቲጂን ስብጥር ላይ ያለውን አንድምታ ለመገምገም እና ለውጦች አስፈላጊ መሆን አለመሆናቸውን ለ ደብልዩኤችዖ ምክር ለመስጠት በየጊዜው መገናኘቱን ቀጥሏል። የወደፊቱ የኮቪድ-19 ክትባቶች አንቲጂን ስብጥር። በሜይ 2023፣ ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ. እንደ ኤክስቢቢ.1.5 ያለ ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1 የዘር ሐረግ እንደ ክትባቱ አንቲጂን እንዲጠቀሙ ሐሳብ አቅርቧል። በርካታ አምራቾች (ኤምአርኤን እና ፕሮቲን ላይ የተመሰረቱ እና የቫይራል ቬክተር ክትባት መድረኮችን በመጠቀም) የኮቪድ-19 ክትባት አንቲጂን ስብጥርን ወደ ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ቀመሮችን አዘምነዋል ይህም በአስተዳደር ባለስልጣናት ጥቅም ላይ ሊውል ይችላል። የ ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ የ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ዘረመል እና አንቲጂኒክ ዝግመተ ለውጥ፣ በአሁኑ ጊዜ የጸደቁ የኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶችን ለመከላከል የክትባት አፈጻጸምን እና በኮቪድ-19 ክትባት ላይ ያለውን ተፅእኖ ለመገምገም ታኅሣሥ 4-5 2023 ተሰበሰበ። አንቲጂን ቅንብር. በ ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ በዓመት ሁለት ጊዜ የሚካሄደው የማስረጃ ግምገማ የ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ዝግመተ ለውጥን እና በክትባት የተገኘ የበሽታ መከላከልን ቀጣይ ክትትል አስፈላጊነት ላይ የተመሠረተ ነው። ማስረጃው ተገምግሟል,"Statement on the antigen composition of COVID-19 vaccines Key points: SARS-CoV-2 continues to circulate and evolve with important genetic and antigenic evolution of the spike protein. Monovalent XBB.1.5 COVID-19 vaccines across different platforms elicit broadly cross-reactive neutralizing antibody responses against circulating SARS-CoV-2 variants. Given the current SARS-CoV-2 evolution and the breadth in immune responses demonstrated by monovalent XBB.1.5 vaccines against circulating variants, the TAG-CO-VAC advises retaining the current COVID-19 vaccine antigen composition, i.e. a monovalent XBB.1.5 as the COVID-19 vaccine antigen. The WHO Technical Advisory Group on COVID-19 Vaccine Composition (TAG-CO-VAC) continues to meet regularly to assess the implications of SARS-CoV-2 evolution for COVID-19 vaccine antigen composition and advise WHO on whether changes are needed to the antigen composition of future COVID-19 vaccines. In May 2023, the TAG-CO-VAC recommended the use of a monovalent XBB.1 descendent lineage, such as XBB.1.5, as the vaccine antigen. Several manufacturers (using mRNA and protein-based and viral vector vaccine platforms) have updated COVID-19 vaccine antigen composition to monovalent XBB.1.5 formulations which have been approved for use by regulatory authorities. The TAG-CO-VAC reconvened on 4-5 December 2023 to review the genetic and antigenic evolution of SARS-CoV-2, the performance of currently approved vaccines against circulating SARS-CoV-2 variants, and the implications for COVID-19 vaccine antigen composition. The twice-yearly evidence review by the TAG-CO-VAC is based on the need for continued monitoring of the evolution of SARS-CoV-2 and the kinetics of vaccine-derived immunity. Evidence reviewed","Bayani game da sinadarin garkuwar jiki na rigakafin cutar COVID-19 Mahimman abubuwa: Ƙwayar cutar SARS-CoV-2 na ci gaba da yaɗuwa kuma tana haɓaka tare da mahimman ƙwayoyin halitta da sauyin sinadarin garkuwar jiki na abinci masu gina jiki da ke ƙaruwa. Allurar rigakafin cutar COVID-19 Monovalent XBB.1.5 COVID-19 a dandali daban-daban na haifar da ɓangarorin keɓance martanin sinadarin garkuwar jiki akan yaɗuwar bambance-bambancen ƙwayar cutar SARS-CoV-2. Lura da yanayin sauye-sauyen ƙwayar cutar SARS-CoV-2 na yanzu da girman martanin rigakafin da aka nuna ta hanyar alluran monovalent XBB.1.5 akan bambance-bambancen da ke yawo, ƙungiyar TAG-CO-VAC ta ba da shawarar riƙe abun da ke tattare da rigakafin cutar COVID-19 na yanzu, watau monovalent XBB.1.5 a matsayin rigakafin cutar COVID-19. Ƙungiyar Ba da Shawarwari ta Fasaha ta WHO game da Haɗin rigakafin COVID-19 (ƙungiyar TAG-CO-VAC) na ci gaba da yin taro akai-akai don tantance abubuwan da juyin halittar SARS-CoV-2 ke yi game da abun da ke tattare da rigakafin rigakafin cutar COVID-19 tare da ba da shawara ga WHO kan ko ana buƙatar canje-canje ga Tsarin antigen na rigakafin COVID-19 na gaba. A watan Mayun 2023, ƙungiyar TAG-CO-VAC ta ba da shawarar yin amfani da zuriyar monovalent XBB.1, kamar XBB.1.5, a matsayin sinadairn garkuwar jiki na rigakafin. Masana'antun da yawa (ta amfani da mRNA da tushen furotin da dandali na rigakafin ƙwayoyin cuta) sun sabunta abubuwan rigakafin cutar COVID-19 zuwa ƙirar monovalent XBB.1.5 waɗanda hukumomin da kula da lamarin suka amince da su. Ƙungiyar TAG-CO-VAC ta sake zama a ranar 4-5 ga watan Disambar 2023 don sake nazarin halittar ƙwayoyin halitta da juyin halitta na ƙwayar cutar SARS-CoV-2 da aikin rigakafin da aka amince da shi a halin yanzu game da bambance-bambancen SARS-CoV-2 da kuma abubuwan da ke haifar da rigakafin cutar COVID-19 abun da ke ciki na sinadarin garkuwar jiki. Bitar shaidar sau biyu a shekara da ƙungiyar TAG-CO-VAC ta yi ya dogara ne akan buƙatar ci gaba da sa ido kan sauye-sauyen ƙwayar cutar SARS-CoV-2 da haɓakar garkuwar jiki ta rigakafi. Bitar shaida da aka yi","Taarifa kuhusu muundo wa antijeni ya chanjo za UVIKO-19 Hoja muhimu: SARS-CoV-2 inaendelea kuzunguka na kubadilika, na mabadiliko muhimu ya kijenetiki na antijeni ya protini ya spike. Chanjo ya Monovalent XBB.1.5 ya UVIKO-19 katika mifumo mbalimbali huleta majibu ya kingamwili yanayobadilishana kwa upana dhidi ya vibadala vya SARS-Cov-2 vinavyozunguka. Kwa kuzingatia mabadiliko ya sasa ya SARS-CoV-2 na upana wa mwitikio wa kinga ya mwili unaoonyeshwa na chanjo ya kali ya Monovalent XBB.1.5 dhidi ya aina za TAG-CO-VAC zilizoenea, inashauri kubaki na muundo wa sasa wa antijeni na chanjo ya UVIKO-19, yaani, Monovalent XBB.1.5 kama antijeni bora ya chanjo ya UVIKO-19. Kikundi cha ushauri wa kiufundi cha WHO kuhusu muundo wa chanjo ya UVIKO-19 (TAG-CO-VAC) kinaendelea kukutana mara kwa mara ili kutathimini athari za mabadiliko ya SARS-CoV-2 kwa utengenezaji wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19 na kushauri WHO kama mabadiliko yanahitajika kwenye muundo wa antijeni wa chanjo za baadaye za UVIKO-19. Mnamo Mei 2023, TAG-CO-VAC ilipendekeza matumizi ya toleo moja la monovalent XBB.1, kama vile XBB.1.5 kama antijeni ya chanjo. Watengenezaji kadhaa (wanaotumia mRNA na majukwaa ya chanjo ya vekta yenye protini na virusi) wamesasisha utungaji wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19 hadi uundaji wa monovalent XBB.1.5 ambao umeidhinishwa kutumiwa na mamlaka za udhibiti. TAG-CO-VAC ilikutana tena tarehe 4 - 5 Desemba 2023 ili kukagua mabadiliko ya kijenetiki na antijeni ya SARS-CoV-2, utendaji wa chanjo zilizoidhinishwa kwa sasa dhidi ya aina zilizoenea za SARS-CoV-2, na athari za muundo wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19. Uhakika wa Ushahidi wa kila mwaka wa TAG-CO-VAC unatokana na hitaji la kuendelea kufuatilia mabadiliko ya SARS-CoV-2 na nguvu ya kinga inayotokana na chanjo. Ushahidi uliyokaguliwa","Ọ̀rọ̀ lórí àkóónú àwọn àjèjì adáralóró inú àwọn àjẹsára COVID-19 Àwọn àkíyèsí pàtàkì: SARS-CoV-2 túbọ̀ ń tàn kálẹ̀ tí ó sì ń dàgbà pẹ̀lú àyídà ajẹmọ́ran àti ajẹmájèjì adálóró pàtàkì fún purotéènì aṣàsopọ̀. Àwọn àjẹsára XBB 1.5 COVID-19 aṣààbòtako kòkòrò kan káàkiri onírúurú àwọn ìkànnì ni ó ń ṣe àfihàn àbápàdé ìsọdọ̀lẹ sójà ara lèyí tí ó ń tako àwọn ẹ̀yà SARS - CoV - 2 tí ó ń tàn káàkiri. Látààrí ìdàgbàsókè SARS-COV-2 tí ó ń lọ lọ́wọ́ àti ìwọ̀n àwọn ìdáhùnsí àjẹsára tí àwọn àjẹsára XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan ṣe àfihàn wọn ní ìlòdì sí àwọn ẹ̀yà tí wọ́n ń lò káàkiri, TAG-CO-VAC dá àmọ̀ràn láti túbọ̀ máa sàmúlò àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19, ìyẹn, XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan gẹ́gẹ́ bíi àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19. Ẹgbẹ́ Afúnnilámọ̀ràn Onímọ̀-ẹ̀rọ lórí Àkóónú Àjẹsára COVID-19 ti WHO (TAG-CO-VAC) tẹ̀síwájú láti máa pàdé lóòrèkóòrè láti ṣe àyẹ̀wò àwọn ipa àyípadà SARS-CoV-2 fún àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19 àti láti ṣe àmọ̀ràn fún WHO lórí bóyá wọ́n nílò àwọn àyípadà náà fún àkóónú àjèjì adáralóró àwọn àjẹsára COVID-19 ọjọ́ iwájú. Ní oṣù Karùn-ún ọdùn 2023, TAG-CO-VAC ṣe ìyànjú ìlò ọmọ ìran XBB.1 alátọ́ọ̀mù kan, bíi XBB.1.5, gẹ́gẹ́ bíi àjèjì adáralóró fún àjẹsára náà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aṣèlọ́po (tí wọ́n ń lo mRNA àti àwọn ìkànnì àjẹsára alákòóràn ọlọ́jẹ̀ àti onípìlẹ̀-purotéènì) ti ṣe ìmúdójúìwọ̀n àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára sí àwọn ìpèsè XBB.1.5 alátọ́ọ̀mù kan tí àwọn aláṣẹ ìṣàkóso buwọ́ lù fún ìlò. TAG-CO-VAC tún pàdé ní 4-5 oṣù Kejìlá ọdún 2023 láti ṣe àyẹ̀wò àyípadà ajẹmọ́ran àti ajẹmájèjì adáralóró SARS-CoV-2, iṣẹ́ àwọn àjẹsára tí wọ́n buwọ́ lu lọ́wọ́lọ́wọ́ tí wọ́n lò kiri tako àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2, àti àwọn àbájáde fún àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19. Àyẹ̀wò ẹ̀rí ẹlẹ́ẹ̀mejì-lọ́dún tí TAG-CO-VAC ṣe dá lé ìnílò láti túbọ̀ máa ṣe àmójútó àyípadà SARS-CoV-2 àti ìyíkiri àjẹsára atara-òògùn-àjẹsára-jáde. Ẹ̀rí tí a yẹ̀wò","Isitatimende sokwakheka kwe-antigen yemithi yokugomela i-COVID-19 Amaphuzu abalulekile: I-SARS-CoV-2 iyaqhubeka nokujikeleza futhi iguquke ngokuvela kwezakhi zofuzo ezibalulekile kanye ne-antigenic yephrotheni ye-spike. Imithi yokugomela i-Monovalent XBB.1.5 yeCOVID-19 kuzo zonke izinkundla ezihlukene idinga ukusabela okubanzi kwe-antibody okuqeda amandla ngokumelene nokusakazwa kwezinhlobonhlobo zeSARS-CoV-2. Uma kubhekwa ukuziphendukela kwamanje kweSARS-CoV-2 kanye nobubanzi bezimpendulo zokuzivikela ezifweni eziboniswa yimithi yokugomela i-XBB.1.5 eqinile ngokumelene nezinhlobonhlobo ezijikelezayo, iTAG-CO-VAC yeluleka ngokugcinwa kwe-antigen yomuthi wokugomela iCOVID-19, okungukuthi iXBB.1.5 entsha njenge i-antigen yokugomela iCOVID-19. I-WHO Technical Advisory Group on COVID-19 Vaccine Composition (TAG-CO-VAC) iyaqhubeka nokuhlangana njalo ukuze ihlole umphumela wokuvela kweSARS-CoV-2 ekwakhekeni kwe-antigen yomgomo weCOVID-19 futhi yeluleke iWHO ngokuthi ziyadingeka yini izinguquko ukwakheka kwe-antigen yemithi yokugomela yeCOVID-19 yesikhathi esizayo. NgoNhlaba wezi-2023, iTAG-CO-VAC yancoma ukusetshenziswa kohlu lozalo lweXBB.1 oluguquguqukayo, olufana neXBB.1.5, njenge-antigen yokugoma. Abakhiqizi abaningana (abasebenzisa i-mRNA kanye nezinkundla zokugomela ama-vector asekelwe kumaprotheni kanye ne-viral) babuyekeze ukwakheka kwe-antigen yomgomo weCOVID-19 ukuze kube ukwakheka okunamandla kwe-XBB.1.5 okugunyazwe ukusetshenziswa yiziphathimandla ezilawulayo. I-TAG-CO-VAC iphinde yahlangana zi-4-5 kuZibandlela wezi-2023 ukuze ibuyekeze ukuvela kofuzo kanye ne-antigenic yeSARS-CoV-2, ukusebenza kwemithi yokugoma egunyazwe njengamanje ngokumelene nokusakazwa kwezinhlobonhlobo zeSARS-CoV-2, kanye nomthelela womgomo weCOVID-19. ukwakheka kwe-antigen. Ukubuyekezwa kobufakazi okwenziwa kabili ngonyaka okwenziwa yiTAG-CO-VAC kusekelwe ekutheni kunesidingo sokuqhubeka nokuqapha ukuvela kweSARS-CoV-2 kanye ne-kinetics yokugomela okutholakala emuthini. Ubufakazi obubuyekeziwe" +በቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ የተገመገመው የታተመው እና ያልታተመ ማስረጃ የሚከተሉትን ያጠቃልላል: (1) ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ዝግመተ ለውጥ፣ ቀደምት እና የአሁኑ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶች ጄኔቲክ እና አንቲጂኒክ ባህሪያትን ጨምሮ፣ እና ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ዝግመተ ለውጥ በክትባት እና/ወይም ኢንፌክሽንን ተከትሎ በሚደረገው ገለልተኛነት እና መከላከያ ላይ የሚያሳድረው ተጽዕኖ። ; (2) በአሁኑ ጊዜ ተቀባይነት ያላቸው ክትባቶች የክትባት ውጤታማነት (ቪኢ) በ ኤክስቢቢ የዘር መስመር ዝውውሮች ወቅት; (3) የ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶችን ከክትባት እና/ወይም ከበሽታው በኋላ የሰው ሴራ በመጠቀም የ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶችን አንቲጂኒክ ግንኙነቶችን የሚመረምር አንቲጂኒክ ካርቶግራፊ: (4) የእንስሳት እና የሰው ኤስኢአርኤ በመጠቀም እየተዘዋወረ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ተለዋጮች ላይ በአሁኑ የጸደቁ ክትባቶች አፈጻጸም ላይ የመጀመሪያ ኢሚኒዩጄነሲቲ ውሂብ; እና (5) ሴሉላር (ቲ እና ቢ ሴል) ከክትባት እና/ወይም ከኢንፌክሽን በኋላ የመከላከያ ምላሾች። በቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ የተገመገመው በይፋ የሚገኝ መረጃ ላይ ተጨማሪ ዝርዝሮች በሚከተለው የውሂብ አባሪ ውስጥ ይገኛሉ። የሚገኙ ማስረጃዎች ማጠቃለያ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 መሰራጨቱን እና መሻሻልን ይቀጥላል። በቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ ያልተገመገመ እና/ወይም ሚስጥራዊ መረጃ አይታይም።,"The published and unpublished evidence reviewed by the TAG-CO-VAC included: (1) SARS-CoV-2 evolution, including genetic and antigenic characteristics of earlier and current SARS-CoV-2 variants, and the impact of SARS-CoV-2 evolution on cross-neutralization and cross-protection following vaccination and/or infection; (2) Vaccine effectiveness (VE) of currently approved vaccines during periods of XBB descendent lineage circulation; (3) Antigenic cartography analyzing antigenic relationships of SARS-CoV-2 variants using naïve animal sera and human sera following vaccination and/or infection; (4) Preliminary immunogenicity data on the performance of currently approved vaccines against circulating SARS-CoV-2 variants using animal and human sera; and (5) Cellular (T and B cell) immune responses following vaccination and/or infection. Further details on the publicly available data reviewed by the TAG-CO-VAC can be found in the accompanying data annex. Summary of available evidence SARS-CoV-2 continues to circulate and evolve. Unpublished and/or confidential data reviewed by the TAG-CO-VAC are not shown.","Shaidar da ƙungiyar TAG-CO-VAC da aka buga da kuma ba a buga ba sun haɗa da: (1) Saye-sauyen ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2, gami da ɗabi'un ƙwayoyin halitta da halayen antigenic na banbance-banbancen SARS-CoV-2 na baya da na yanzu, da tasirin sauye-sauyen ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2 akan tsaka-tsaki da kariyar tsallakawae bayan allurar rigakafi da/ko kamuwa da cuta. ; (2) Tasirin rigakafin (VE) na alluran rigakafin da aka amince da su a halin yanzu yayin lokutan dangin zuriyar XBB; (3) Tauraron hoto na Antigenic yana nazarin alakar antigenic na bambance-bambancen ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2 ta amfani da sera dabba da sera na ɗan Adam bayan allurar rigakafi da/ko kamuwa da cuta; (4) Bayanan rigakafi na farko game da aikin rigakafin da aka amince da su a halin yanzu game da nau'in ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2 ta amfani da sera na dabba da ɗan Adam; kuma (5) Ƙwayoyin salula (T da B cell) martanin rigakafi bayan allurar rigakafi da/ko kamuwa da cuta. Ana iya samun ƙarin cikakkun bayanai game da bayanan da aka samu a bainar jama'a da ƙungiyar TAG-CO-VAC ke dubawa a cikin bayanan da ke rakiyar. Takaitacciyar shaidar da ake da ita Ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2 na ci gaba da yaɗuwa da haɓaka. Ba a nuna bayanan da ba a buga ba da/ko bayanan sirri da ƙungiyar TAG-CO-VAC suka sake dubawa.","Ushahidi uliyochapishwa na ambao haujachapishwa uliyokaguliwa na TAG-COVAC ni pamoja na: (1) Mabadiliko ya SARS-CoV-2, ikiwa ni pamoja na sifa za kijenetiki za aina za SARS-CoV-2 za mwanzo na za sasa, na athari za mabadiliko ya SARS-CoV-2 kutoegemea upande wowote na ulinzi mkubwa kutokana na chanjo za/au maambukizi (2) Ufanisi wa chanjo (VE) ya chanjo zinazoidhinishwa kwa sasa wakati wa kuenea kwa aina ya matoleo ya XBB; (3) Katuni ya antijeni inayochanganua uhusiano wa aina za antijeni ya SARS-CoV-2 kwa kutumia sera ya wanyama na sera ya binadamu kutokana na chanjo ya/au maambukizi; (4) Takwimu ya awali ya kinga dhidi ya utendakazi wa chanjo zilizoidhinishwa kwa sasa dhidi ya aina zilizoenea za SARS-COV-2 kwa kutumia sera ya wanyama na binadamu; na (5) Mwitikio wa kinga ya seli (seli T na B) kutokana na chanjo ya/au maambukizi. Maelezo zaidi kuhusu takwimu zinazopatikana kwa umma iliyokaguliwa na TAG-CO-VAC yanaweza kupatikana katika kiambatisho cha takwimu kinachoambatana. Muhtasari wa ushahidi unaopatikana SARS-CoV-2 inaendelea kusambaa na kubadilika. Takwimu ambazo hazijachapishwa na/au za siri zilizokaguliwa na TAG-CO-VAC hazionyeshi.","Ẹ̀rí tí TAG-CO-VAC ṣe àyẹ̀wò tí wọ́n tẹ̀ jáde àti èyí tí wọ́n kò tẹ̀ jáde ní ìwọ̀nyìí: (1) Àyípadà SARS-CoV-2, pẹ̀lú àwọn àbùdá ajẹmọ́ran àti ajẹmájèjì adáralóró àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 ti tẹ́lẹ̀ àti ti ìsinyìí, àti ipa àyípadà SARS-CoV-2 lórí ìpaṣẹ́-lápapọ̀ àti ìdáàbòbò-lápapọ̀ lẹ́yìn ìgbabẹ́rẹ́ àjẹsára àti/tàbí ìkóràn; (2) Ìṣiṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára (VE) àwọn àjẹsára tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ buwọ́ lù ní àwọn àkókò ìtànká ọmọ ìran XBB; (3) Àlàyé aláwòrán ajẹmọ́ran tí ó ń ṣe àtúpalẹ̀ ìbáṣepọ̀ ajẹmọ́ran àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 nípa lílo àwọn omi ẹ̀jẹ̀ ẹranko àti àwọn omi ẹ̀jẹ̀ èèyàn aláìgbàjẹsára tẹ́lẹ̀ lẹ́yìn gbígba àjẹsára àti/tàbí ìkóràn; (4) Dátà lórí àjèjì adáralóró aṣètají alákọ̀ọ́kọ́ lórí iṣẹ́ àwọn àjẹsára tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ buwọ́ lù ní ìtakò àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 tí wọ́n tàn kiri nípa lílo àwọn omi ẹ̀jẹ̀ ẹranko àti èèyàn; àti (5) Àwọn ìdáhùn àjẹsára oníhóró (hóró T àti B) lẹ́yìn gbígba àjẹsára àti/tàbí ìkóràn. O lè rí àlàyé síwájú síi lórí àyẹ̀wò àwọn dátà tí TAG-CO-VAC ṣe àyẹ̀wò wọn, èyí tí wọ́n wà fún gbogbo èèyàn láti wò nínú àtẹ̀lé àfikún dátà. Ìsọníṣókí ẹ̀rí tí ó wà nílẹ̀ SARS-CoV-2 túbọ̀ ń tàn kálẹ̀ tí ó sì ń yí padà. Wọn ò ṣe àfihàn àwọn dátà àsírí àti/tàbí aláìtẹ̀jáde tí TAG-CO-VAC ṣe àyẹ̀wò wọn.","Ubufakazi obushicilelwe nobungashicilelwe obubuyekezwe yiTAG-CO-VAC buhlanganisa: (1) Ukuvela kweSARS-CoV-2, okuhlanganisa izici zofuzo kanye ne-antigenic yezinhlobo zangaphambili nezamanje zeSARS-CoV-2, kanye nomthelela wokuvela kweSARS-CoV-2 ekuhlukaniseni phakathi nendawo nasekuvikelekeni okulandelanayo kulandela ukugoma kanye/noma ukutheleleka. ; (2) Ukusebenza ngempumelelo yomgomo ngesingisi okubizwa iVaccine Effectiveness (VE) wemithi yokugoma egunyazwe njengamanje phakathi nezikhathi zokusakazwa kozalo lweXBB; (3) I-antigenic cartography ehlaziya ubudlelwano be-antigenic bokwehluka kweSARS-CoV-2 kusetshenziswa i-naïve animal sera kanye nesera yomuntu kulandela ukugoma kanye/noma ukutheleleka; (4) Imininingo yokuqala yokuzivikela komzimba ekusebenzeni kwemithi yokugoma evunyelwe njengamanje ngokumelene nezinhlobonhlobo zeSARS-CoV-2 ezisatshalaliswa kusetshenziswa isera lezilwane nelomuntu; futhi (5) Izimpendulo zamasosha omzimba zeselula (T no-B cell) kulandela ukugonywa kanye/noma ukutheleleka. Eminye imininingwane ngemininingo etholakala esidlangalaleni ebuyekezwe yiTAG-CO-VAC ingatholakala kusijobelelo semininingo esihambisana nalesi sihloko. Isifinyezo sobufakazi obutholakalayo I-SARS-CoV-2 iyaqhubeka nokujikeleza nokuvela. Imininingo engashicilelwe kanye/noma eyimfihlo ebuyekezwe yiTAG-CO-VAC ayiboniswa." +"ባሉት ቅደም ተከተሎች ላይ በመመስረት፣ በ ደብልዩኤችዖ ክልሎች ውስጥ የተለያዩ ተለዋጮች እየተዘዋወሩ ይገኛሉ። የ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 የስፓይክ ፕሮቲን ጠቃሚ የዘረመል እና አንቲጂኒክ ዝግመተ ለውጥ መኖሩ ቀጥሏል።ከታህሳስ 2 ቀን 2023 ጀምሮ ኤክስቢቢ.1.5፣ ኤክስቢቢ.1.16፣ ኢጂ.5፣ ኤችቪ.3 እና ኤችቪ.1ን ጨምሮ የ ኤክስቢቢ የዘር ሐረጎች ተቆጥረዋል። ለ 73% የጄኔቲክ ቅደም ተከተሎች በ ጂአይኤስኤአይዲ ውስጥ ይገኛሉ, እና ይህ መጠን ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ቀንሷል. ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 የፍላጎት ልዩነት ቢኤ.2.86፣ በጁላይ 2023 ከተሰበሰበው የመጀመሪያ ናሙና ጋር፣ ከኤክስቢቢ.1.5 አንፃር 36 የአሚኖ አሲድ ምትክ አለው፣ በ ኤስኣይፒኬኢ ፕሮቲን ውስጥ ባሉ ቁልፍ አንቲጂኖች ውስጥ። ጄኤን.1 ን ጨምሮ (ከ ቢኤ.2.86 (ኤል455ኤስ) ጋር ሲነጻጸር አንድ ተጨማሪ ምትክ ያለው የ ቢኤ.2.86 እና የዘር ሐረጋቸው) ያለማቋረጥ እየጨመረ ነው። ከዲሴምበር 2 2023 ጀምሮ፣ ቢኤ.2.86 እና የዘር ሐረጋቸው፣ ጄኤን.1 ን ጨምሮ፣ በጂአይኤስኤአይዲ ውስጥ ከሚገኙት ቅደም ተከተሎች 17% ይይዛሉ፣ ከእነዚህ ውስጥ ከግማሽ በላይ የሚሆኑት ጄኤን.1 ናቸው። ከእነዚህ በርካታ ኤክስቢቢ- እና ቢኤ 2.86 የተገኙ ተለዋጮች (ለምሳሌ፡ ኢጂ.5፣ ኤችቪ.1፣ ኤችኬ.3፣ ጄኤን.1) በአሚኖ አሲድ ቅሪቶች 455 እና በገለልተኛ ፀረ እንግዳ አካል ላይ በ ስፓይኪ ፕሮቲን ላይ ራሳቸውን የቻሉ ለውጦች አሏቸው። /ወይም 456. ይህ በዚህ ኤፒቶፕ ላይ ያለውን ወቅታዊ የመከላከያ ግፊት ያሳያል። በንፁህ እንስሳት ውስጥ፣ ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ክትባቶች ከኤክስቢቢ የዘር ሐረግ ጋር ጥሩ ምላሽ የሚሰጡ ፀረ እንግዳ አካላትን ፈጥረዋል (ለምሳሌ፡ ኢጂ.5፣ ኤችቪ.1፣ ኤችኬ.3)። ይሁን እንጂ ቢኤ.2.86 እና ጄኤን.1 በደንብ ገለልተኛ አልነበሩም፤ይህም ቢኤ.2.86 እና ጄኤን.1 በዚህ ሞዴል ከ ኤክስቢቢ.1.5 አንቲጂኒካዊ ልዩነት እንዳላቸው ያመለክታል። በተቃራኒው፣ ሴራ ከሰዎች በኤክስቢሞኖቫለንት ክትባቶች፣ በቅርብ ጊዜ ቀደም ያለ ኢንፌክሽን ያለው ወይም ያለተከተበ፣ ኢጂ.5፣ ኤችኬ.3፣ ኤችቪ.1፣ እንዲሁም ቢኤ.2.86 እና ጄኤን.1ን ጨምሮ ገለልተኛ የ ኤክስቢቢ የዘር ሐረጎች።","Based on available sequences, there is heterogeneity in circulating variants across WHO regions. There continues to be important genetic and antigenic evolution of the spike protein of SARS-CoV-2.As of 2 December 2023, XBB descendent lineages including XBB.1.5, XBB.1.16, EG.5, HK.3 and HV.1 accounted for 73% of genetic sequences available in GISAID, and this proportion has declined since then. SARS-CoV-2 variant of interest BA.2.86, with the earliest sample collected in July 2023, has 36 amino acid substitutions relative to XBB.1.5, including in key antigenic sites in the spike protein. The proportion of BA.2.86 and its descendent lineages, including JN.1 (which has one additional substitution in the spike protein as compared to BA.2.86 (L455S)), has been increasing steadily. As of 2 December 2023, BA.2.86 and its descendent lineages, including JN.1, accounted for 17% of sequences available in GISAID, more than half of which were JN.1. Several of these XBB- and BA.2.86 derived variants (e.g., EG.5, HV.1, HK.3, JN.1) have independently-evolved changes in the spike protein at a neutralizing antibody epitope involving amino acid residues 455 and/or 456. This highlights the current immune pressure on this epitope. In naïve animals, monovalent XBB.1.5 vaccines elicited neutralizing antibodies that cross-reacted well with XBB descendent lineages (e.g., EG.5, HV.1, HK.3). However, BA.2.86 and JN.1 were not neutralized well, indicating that BA.2.86 and JN.1 are antigenically distinguishable from XBB.1.5 in this model. In contrast, sera from humans vaccinated with XBB.1.5 monovalent vaccines, with or without recent prior infection, neutralized XBB descendent lineages including EG.5, HK.3, HV.1, as well as BA.2.86 and JN.1.","Dangane da jerin abubuwan da ake da su, akwai bambancin ra'ayi a cikin bambance-bambancen yaɗuwa a cikin yankuna na WHO. Ana ci gaba da samun muhimmin sauye-sauyen sinadarin garkuwar jiki na halitta na furotin da ke ƙaruwa na ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2. Tun daga ranar biyu ga watan Disamban 2023, zuriyar XBB da suka hada da XBB.1.5, XBB.1.16, EG.5, HK.3 da HV.1 sun lissafta. don kashi 73% na jerin kwayoyin halitta da ake samu a cikin GISAID, kuma wannan rabo ya ragu tun lokacin. Nau'in ƙwayar cuta ta SARS-CoV-2 BA.2.86 na ra'ayi tare da samfurin farko da aka tattara a watan Yulin shekarar 2023, yana da maye gurbin amino acid talatin da shida dangane da XBB.1.5, gami da mahimman wuraren sinadarin garkuwar jiki a ƙaruwar furotin. Matsakaicin BA.2.86 da zuriyarsa, gami da JN.1 (wanda ke da ƙarin canji guda ɗaya a cikin furotin mai ƙaru idan aka kwatanta da BA.2.86 (L455S)), yana ƙaruwa akai-akai. Tun daga biyu ga watan Disamba shekarar 2023, BA.2.86 da zuriyarsa, gami da JN.1, sun ɗauki kashi 17% na jerin abubuwan da ake samu a cikin GISAID, fiye da rabin su JN.1 ne. Da yawa daga cikin waɗannan variant XBB- da BA.2.86 da aka samo (misali, EG.5, HV.1, HK.3, JN.1) sun sami sauye-sauye da kansu a cikin furotin mai ƙaru a wani epitope na antibody wanda ya ƙunshi ragowar amino acid ɗari huɗu da hamsin da biyar da/ko ɗari huɗu da hamsin da shida. Wannan yana nuna matsi na rigakafi na yanzu akan wannan nau'i. A cikin dabbobin butulci, maganin alurar riga kafi na XBB.1.5 na monovalent sun haifar da ƙwayoyin rigakafi waɗanda ke yin tasiri da kyau tare da zuriyar XBB (misali, EG.5, HV.1, HK.3). Duk da haka, BA.2.86 da JN.1 ba a cire su da kyau ba, yana nuna cewa BA.2.86 da JN.1 sun bambanta daga XBB.1.5 a cikin wannan samfurin. Sabanin haka, sera daga mutane an yi musu alurar riga kafi ta XBB.1.5 monovalent, tare da ko ba tare da kamuwa da cuta ta baya-bayan nan ba, tsattsauran zuriyar XBB da suka haɗa da EG.5, HK.3, HV.1, da BA.2.86 da JN.1.","Kulingana na mtiririko unaopatikana, kuna tofauti katika kusambaa kwa aina hizo katika kanda zote za WHO. Kunaendelea kuwa na mabadiliko muhimu ya kijenetiki na antijeni ya protini ya miiba ya SARS-CoV-2, kuanzia tarehe 2 Desemba 2023, matoleo ya aina za XBB ikiwemo XBB.1.5, XBB.1.16, EG.5, HK.3 na HV.1 ilihesabiwa kwa 73% ya mpangilio wa kijenetiki unaopatikana kwenye GISAID, na idadi hii imepungua tangu wakati huo. Kibadala cha SARS-CoV-2 cha riba BA.2.86, pamoja na sampuli ya mapema zaidi iliyokusanywa Julai 2023, ina vibadala 36 vya asidi ya amino vinavyohusiana na XBB.1.5, ikijumuisha maeneo muhimu ya antijeni katika protini ya spike. Uwiano wa BA.2.86 na aina za matoleo yake, ikijumuisha JN.1 (ambayo ina aina moja ya ziada katika protini ya miiba ikilinganishwa na BA.2.86 (L455S)), imekuwa ikiongezeka kwa kasi. Kufikia tarehe 2 Desemba 2023, BA.2.86 na aina ya matoleo yake, ikijumuisha JN.1, ilichangia 17% ya mtiririko uliyopatikana katika GISAID, zaidi ya nusu yake ikiwa JN.1. Baadhi ya vibadala hivi vinavyotokana na XBB- na BA.2.86 (k.m EG.5, HV.1, HK.3, JN.1) vimebadilika kivyake katika protini ya mwiba katika epitopu ya kingamwili ya isiyo na nguvu inayohusisha mabaki ya asidi ya amino 455 na/au 456. Hii inaangazia shinikizo la sasa la kinga kwenye epitope hii. Katika wanyama, chanjo za monovalent XBB.1.5 zilitoa kinga ya mwili ambayo iliathiri vyema aina za matoleo ya XBB (k.m EG.5, HV.1 na HK.3). Hata hivyo, BA.2.86 na JN.1 hazikubadilishwa vizuri, hii ilionyesha kuwa BA,2.86 na JN.1 zinaweza kutofautishwa kupitia muundo wa antijeni ya XBB.1.5. Kinyume chake, sera kutoka kwa binadamu iliyochanjwa chanjo ya monovalent XBB.1.5, ikiwa na au bila maambukizi ya awali ya hivi karibuni, ilipunguza nasaba za ukoo wa XBB ikiwa ni pamoja na EG.5, HK.3, HV.1, pamoja na BA.2.86 na JN.1.","Ní ìdálé àwọn ààtò tí wọ́n wà nílẹ̀, onírúurú àwọn ẹ̀yà ni wọ́n ń tàn kálẹ̀ káàkiri àwọn ẹkùn WHO. Àyípadà sì túbọ̀ ń bá purotéènì aṣàsopọ̀ SARS-CoV-2 ajẹmọ́ran àti ajẹmájèjì adáralóró.Títí di ọjọ́ 2 oṣù Kejìlá ọdún 2023, àwọn ọmọ ìran XBB pẹ̀lú XBB 1.5, XBB.1.16, EG.5, HK.3 àti HV.1 ni wọ́n ṣe ìdáhùn fún ìdá 73% àwọn ààtò ajẹmọ́ran tí wọ́n wà ní GISAID, tí ìwọ̀n yìí sì ń dínkù láti ìgbà náà. BA.2.86 tí ó jẹ́ ẹ̀yà SARS-CoV-2 ìwòye, pẹ̀lú ìṣàpẹẹrẹ àkọ́kọ́ pátápátá tí wọ́n gbà ní oṣù Keje ọdún 2023, ní àwọn arọ́pò hóró pẹ́pútáìdì 36 tí wọ́n jẹmọ́ XBB.1.5, pẹ̀lú inú àwọn àyè ajẹmájèjì adáralóró pàtàkì nínú purotéènì aṣàsopọ̀ náà. Ìwọ̀n BA.2.86 àti àwọn ọmọ ìran rẹ, pẹ̀lú JN.1 (tí ó ní àfikún arọ́pò kan nínú purotéènì aṣàsopọ̀ náà yàtọ̀ sí BA.2.86 (L455S)), ti ń pọ̀ léraléra. Títí ọjọ́ 2 oṣù Kejìlá ọdún 2023, BA.2.86 àti àwọn ọmọ ìran rẹ̀, pẹ̀lú JN.1, dáhùn fún ìdá 17% àwọn ààtò tí wọ́n wà nílẹ̀ ní GISAID, èyí tí ó ju ààbọ̀ lọ ni JN.1. Ọ̀pọ̀ àwọn ẹ̀yà ìpọ̀rí XBB- àti BA.2.86 (b.a., EG.5, HV.1, HK.3, JN.1) ní àwọn àyípadà adádàgbàsókè inú purotéènì aṣàsopọ̀ nínú àfojúsùn èsì àjẹsára apasójà ara tí ó ní àwọn ìṣíkù hóró pẹ́pútáìdì 455 àti/tàbí 456. Èyí ń ṣàfihàn ẹ̀ẹ̀fún àjẹsára tí ó wà lórí àfojúsùn èsì àjẹsára yìí lọ́wọ́lọ́wọ́. Nínú àwọn ẹranko aláìgbàjẹsára tẹ́lẹ̀, àwọn àjẹsára XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan ṣe àhújáde àwọn sójà ará apaṣẹ́ tí wọ́n sì jọ ṣiṣẹ́-fèsì dáadáa pẹ̀lú àwọn ọmọ ìran XBB (b.a., EG.5, HV.1, HK.3). Ṣùgbọ́n, BA.2.86 àti JN.1 kò pa iṣẹ́ dáadáa, tí ó ń ṣàfihàn pé BA.2.86 àti JN.1 ṣe é dámọ̀ ní ti àjèjì adáralóró yàtọ̀ sí XBB.1.5 nínú àwòṣe yìí. Ní ìfiwéra, àwọn omi ẹ̀jẹ̀ láti ara àwọn èèyàn tí wọ́n ti gba abẹ́rẹ́ àjẹsára XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan, tí wọ́n ti ní tàbí tí wọn kò ní àkóràn láìpẹ́ tẹ́lẹ̀, àwọn ọmọ ìran XBB apaṣẹ́ tí EG.5, HK.3, HV.1, pẹ̀lú BA.2.86 àti JN.1 wà nínú wọn.","Ngokusekelwe ekulandeleni okutholakalayo, kune-heterogeneity ekujikelezeni okuhlukile kuzo zonke izifunda zeWHO. Kuyaqhubeka nokuba khona kwenguquko ebalulekile yezakhi zofuzo kanye ne-antigenic ye-spike protein yeSARS-CoV-2.Kusukela ngomhla zi-2 kuZibandlela wezi- 2023, izigaba zozalo zeXBB ezihlanganisa iXBB.1.5, XBB.1.16, EG.5, HK.3 neHV.1 zibaliwe ngo-73% wokulandelana kofuzo okutholakala ku-GISAID, futhi le ngxenye yehlile kusukela lapho. Okuhlukile kwe-SARS-CoV-2 okuthakaselayo iBA.2.86, enesampula yakudala eqoqwe ngoNtulikazi wezi-2023, inokushintshwa kwe-amino acid engama-36 ngokuhlobene neXBB.1.5, okuhlanganisa nezindawo ezibalulekile ze-antigenic kuphrotheni ye-spike. Ingxenye yeBA.2.86 nemigqa yozalo yayo, okuhlanganisa iJN.1 (enengxenye eyodwa eyengeziwe esikhundleni seprotheni ye-spike uma iqhathaniswa neBA.2.86 (L455S)), ibilokhu ikhula kancane kancane. Kusukela ngomhla zi-2 kuZibandlela wezi- 2023, iBA.2.86 nezinhlu zozalo lwayo, okuhlanganisa iJN.1, yenza u-17% wokulandelana okutholakala ku-GISAID, ngaphezu kwengxenye yakho okwakuyiJN.1. Okuningana kwalokhu okutholakala ku-XBB- ne-BA.2.86 (isb., EG.5, HV.1, HK.3, JN.1) kuye kwashintsha ngokuzimela izinguquko kuphrotheni ye-spike ku-epitope ye-antibody engathathi hlangothi ehlanganisa izinsalela ze-amino acid 455 kanye /noma 456. Lokhu kugqamisa ingcindezi yamanje yokuzivikela komzimba kule epitope. Ezilwaneni ezingenalwazi, imigomo yeXBB.1.5 eguquguqukayo yakhipha amasosha omzimba asebenza kahle ahlangana kahle nemigqa yozalo ye-XBB (isb., EG.5, HV.1, HK.3). Kodwa-ke, iBA.2.86 neJN.1 azizange zilungiswe kahle, okubonisa ukuthi iBA.2.86 neJN.1 zihlukaniswa ngokwe-antigenically neXBB.1.5 kulo modeli. Ngokuphambene, i-sera evela kubantu igonywe ngemithi yokugoma i-XBB.1.5, enokutheleleka kwakamuva noma ngaphandle kwayo, yenza imigqa yenzalo ye-XBB ingabi namandla okuhlanganisa i-EG.5, HK.3, HV.1, kanye neBA.2.86 neJN.1." +ነገር ግን፣ የጄኤን.1 ተሻጋሪ ገለልተኛነት ላይ የተገደበ መረጃ ብቻ አለ። በሰው ልጆች ውስጥ ለ ቢኤ.2.86 እና ጄኤን.1 ተሻጋሪ ምላሽ መስጠት ላይ የተስተዋሉት ልዩነቶች ከሰው ሴራ ጋር ሲነፃፀሩ በሰዎች ህዝብ ውስጥ ለ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 የተጠራቀመ ኢንፌክሽን እና በክትባት የተገኙ የበሽታ መከላከያ ምላሾችን ያንፀባርቃሉ። በክትባት ውጤታማነት ጥናቶች በቢቫለንት (ኢንዴክስ ቫይረስ እና ቢኤ.1- ወይም ቢኤ.4/5) ኤምአርኤንኤ ክትባቶች እና በኤክስቢቢ የዘር መስመር ዝውውሮች ወቅት በቤታ ላይ የተመሰረተ የፕሮቲን ክትባት የሚሰጠው ጥበቃ ከፍተኛ ነው። የበሽታ ምልክት ምልክቶች እና ኢንፌክሽኖች መከላከያው ዝቅተኛ እና በበርካታ ወራት ውስጥ በፍጥነት እየቀነሰ ይሄዳል። ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ክትባቶች በቅርብ ጊዜ ገብተዋል፣ ስለዚህ የ ቪኢ ግምቶች የዚህ ጥንቅር ያላቸው ክትባቶች አሁንም በጣም ውስን ናቸው። ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ 1.5 ክትባቶች ቅድመ ክሊኒካዊ እና ክሊኒካዊ የበሽታ መከላከያ መረጃዎች እንደሚያመለክቱት ከፍ ያለ የፀረ-ሰው ቲትሮችን ከ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ተለዋጮች ስርጭት ላይ ከኮቪድ-19 ክትባቶች ኢንዴክስ ቫይረስ-ተኮር ወይም ቢቫለንት ጋር ሲነፃፀር ከከፍተኛ የ ቪኢ ግምቶች ጋር ይዛመዳል ተብሎ ይጠበቃል። ቢኤ.1- ወይም ቢኤ.4/5-የያዘ) የክትባት አንቲጂን ቅንብር። ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ. ያለውን ውሂብ በርካታ ገደቦችን ይቀበላል፡- በአለም አቀፍ ደረጃ በ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ዘረመል/ጂኖሚክ ክትትል ላይ ቀጣይነት ያለው እና እየጨመረ የሚሄድ ክፍተቶች አሉ፣ አነስተኛ ቁጥር ያላቸው ተከታታይ ናሙናዎች እና የተገደበ የጂኦግራፊያዊ ልዩነትን ጨምሮ። ጊዜ፣ ልዩ ሚውቴሽን እና ተያያዥ አንቲጂኒካዊ ባህሪያት፣ እና የወደፊት ተለዋጮች ሊኖሩ የሚችሉ የህዝብ ጤና አደጋዎች አይታወቁም። ምንም እንኳን ፀረ እንግዳ አካላትን ገለልተኛ ማድረግ ከ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ኢንፌክሽን እና የክትባት ውጤታማነት ግምቶች ጠቃሚ ቁርኝቶች መሆናቸው ቢታወቅም በኢንፌክሽን እና/ወይም በክትባት የሚመጡ ብዙ የበሽታ መከላከያ አካላት አሉ።,"However, there are only limited data on cross neutralization of JN.1. The differences observed in cross-reactivity to BA.2.86 and JN.1 in naïve animals, as compared to human sera, likely reflect the cumulative infection- and vaccine-derived immune responses to SARS-CoV-2 in the human population. In vaccine effectiveness studies, protection conferred by bivalent (index virus and BA.1- or BA.4/5) mRNA vaccines and a Beta-based protein vaccine against severe disease during periods of XBB descendent lineage circulation remains high. Protection against symptomatic disease and infection is lower and wanes more rapidly over several months. Monovalent XBB.1.5 vaccines were only recently introduced, so VE estimates for vaccines with this composition are still very limited. Preclinical and clinical immunogenicity data of monovalent XBB.1.5 vaccines indicate that higher neutralizing antibody titres against circulating SARS-CoV-2 variants are expected to be associated with higher VE estimates as compared to COVID-19 vaccines with an index virus-based or bivalent (BA.1- or BA.4/5- containing) vaccine antigen composition. The TAG-CO-VAC acknowledges several limitations of the available data: There are persistent and increasing gaps in genetic/genomic surveillance of SARS-CoV-2 globally, including low numbers of samples sequenced and limited geographic diversity. The timing, specific mutations and associated antigenic characteristics, and the potential public health risks of future variants remain unknown. Although neutralizing antibody titres have been shown to be important correlates of protection from SARS-CoV-2 infection and of estimates of vaccine effectiveness, there are multiple components of immune protection elicited by infection and/or vaccination.","Koyaya, akwai iyakataccen bayanai akan shafewa mai tsallakawa na JN.1. Banbance-banbancen da aka lura a cikin reactivity masu tsallakawa zuwa BA.2.86 da JN.1 a cikin dabbobin butulci, idan aka kwatanta da sera na ɗan adam, wataƙila suna nuna tarin kamuwa da cuta- da martanin rigakafin da aka samu ga SARS-CoV-2 a cikin yawan ɗan adam. A cikin nazarin tasirin maganin alurar riga kafi, kariya daga bivalent (virus index da BA.1- ko BA.4/5) rigakafin mRNA da maganin furotin na tushen Beta daga cututtuka masu tsanani a lokacin zuriyar XBB ya kasance mai girma. Kariya daga cututtuka masu nuna alama da kamuwa da cuta ya yi ƙasa kuma yana raguwa da sauri cikin watanni da yawa. Monovalent XBB.1.5 alluran rigakafi an gabatar da su kwanan nan, don haka ƙididdigar VE na allurar rigakafi tare da wannan abun har yanzu yana da iyaka. Bayanan preclinical da na asibiti na rigakafi na monovalent XBB.1.5 sun nuna cewa shafe ababen da ke adawa da jiki mafi girma yana tasiri a kan zagayawar SARS-CoV-2 variant, ana sa ran za a haɗe tare da mafi girma VE kididdigar idan aka kwatanta da COVID-19 alluran rigakafin kamuwa da cuta na tushen ko bivalent. BA.1- ko BA.4/5- ɗauke da) maganin antigen abun da ke ciki. TAG-CO-VAC ta yarda da iyakoki da yawa na bayanan da ake samu: Akwai ci gaba da haɓaka giɓi a cikin sa ido kan ƙwayoyin halitta / kwayoyin halitta na SARS-CoV-2 a duk duniya, gami da ƙarancin adadin samfuran da aka jera da iyakance bambance-bambancen yanki. Lokaci, takamaiman maye gurbi da halayen antigenic masu alaƙa, da yuwuwar haɗarin lafiyar jama'a na bambance-bambancen na gaba har yanzu ba a san su ba. Ko da yake an nuna neutralizing antibody titres a matsayin muhimmin ma'auni na kariya daga kamuwa da cuta ta SARS-CoV-2 da kuma kimanta tasirin rigakafin, akwai abubuwa da yawa na kariya ta rigakafi da ke haifar da kamuwa da cuta da/ko rigakafin.","Hata hivyo, kuna takwimu chache pekee juu ya utofautishaji mtambuka wa JN.1. Tofauti zinazoonekana katika utendakazi mtambuka wa BA.2.86 na JN.1 katika wanyama na, ikilinganishwa na sera ya binadamu, huenda zikaakisi maambukizo-jumla ya mwitikio wa kinga unaotokana na chanjo kwa SARS-CoV-2 katika idadi ya watu. Katika tafiti za ufanisi wa chanjo, ulinzi unaotolewa na chanjo za bivalent (index virus na BA.1- au BA.4/5) mRNA na chanjo ya protini inayotokana na Beta dhidi ya ugonjwa mbaya wakati wa mzunguko wa ukoo wa kizazi cha XBB kubaki juu. Kinga dhidi ya dalili za ugonjwa na maambukizi ni ya chini na inapungua kwa kasi zaidi kwa miezi kadhaa. Chanjo za monovalent XBB.1.5 zilianzishwa hivi karibuni, kwa hiyo makadirio ya VE ya chanjo zilizo na muundo huu bado ni machache sana. Takwimu za awali za kimatibabu za kingamwili ya chanjo ya monovalent XBB.1.5 zinaonyesha kuwa chembechembe za kigamwili zinazopunguza kiwango cha juu dhidi ya lahaja zinazozunguka za SARS-CoV-2 zinatarajiwa kuhusishwa katika makadirio ya juu ya VE ikilinganishwa na chanjo za UVIKO-19 zenye fahirisi ya virusi au bivalent (BA.1- au BA.4/5- iliyo na) muundo wa antijeni ya chanjo. TAG-CO-VAC inakubali vikwazo kadhaa vya takwimu zinazopatikana: Kuna mapengo yanayoendelea yanayoongezeka katika ufuatiliaji wa kijenetiki/jenomiki wa SARS-CoV-2 kimataifa, ikijumuisha idadi ndogo ya sampuli zilizopangwa na tofauti ndogo ya kijiografia. Muda, mabadiliko mahususi na sifa zinazohusiana na antijeni, na hatari zinazoweza kutokea katika afya ya umma za aina hizo katika siku zijazo bado hazijulikani. Ingawa chembechembe za kingamwili za kudhoofisha zimeonyeshwa kuwa viunganishi muhimu vya ulinzi dhidi ya maambukizi ya SARS-CoV-2 na makadirio ya ufanisi wa chanjo, kuna vipengele vingi vya ulinzi wa kinga vinavyotokana na maambukizi na/au chanjo.","Ṣùgbọ́n, ìwọ̀nba dátà náà ni ó wà lórí ìpaṣẹ́-lápapọ̀ JN.1. Àwọn ìyàtọ̀ tí wọ́n kíyèsí nínú àjọṣiṣẹ́-fèsì nínú àwọn ẹranko aláìgbàjẹsára tẹ́lẹ̀ sí BA.2.86 àti JN.1, ní ìfiwéra pẹ̀lú àwọn omi ẹ̀jẹ̀ èèyàn, ṣàfihàn ìkóràn lápapọ̀- àti àwọn èsì àbájáde àjẹsára sí SARS-CoV-2 nínú àwọn èèyàn. Nínú ìkẹ́kọ̀ọ́ ìṣiṣẹ́ àjẹsára, ààbò tí àwọn àjẹsára mRNA aṣààbòtako kòkòrò méjì (àkóràn kòkòrò àkọ́kọ́ àti BA.1 àbí BA.4/5) àti àjẹsára onípìlẹ̀ purotéènì bẹ́tà ní ní ìtakò àìsàn tí ó rorò ní àwọn àkókò ìtànká ọmọ ìran XBB sì wà lókè. Ààbò tako àìsàn àti ìkóràn aláàmì ti lọ sílẹ̀ tí ó sì ń dínkù ní kíákíá láti ọ̀pọ̀ oṣù. Wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ fi àwọn àjẹsára XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan síta ni, nítorí àwọn ìṣirò VE fún àwọn àjẹsára tí wọ́n ní àkóónú yìí kò tí ì fi bẹ́ẹ̀ pọ̀. Dátà àjèjì adáralóró aṣètají ajẹmọ́tọ̀ọ́jú àti ṣáájú ìtọ́jú fún àwọn àjẹsára XBB.1.5 ṣàfihàn pé àwọn òṣùwọ̀n sójà ara apaṣẹ́ tí wọ́n pọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 tí wọ́n ń tàn kálẹ̀ yẹ kí wọ́n ṣiṣẹ́ pọ̀ pẹ̀lú àwọn ìṣirò VE tí ó pọ̀ ní àfiwé sí àwọn àjẹsára COVID-19 pẹ̀lú àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára onípìlẹ̀ kòkòrò àkọ́kọ́ àbí aṣààbòtako kòkòrò méjì (tí wọ́n ní BA.1- àbí BA.4/5-). TAG-CO-VAC gbà pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìdíwọ́ ni wọ́n wà nínú dátà tí ó wà nílẹ̀: Àwọn àlàfo àìdúró tí wọ́n ń lékún síi nínú ìwádìí ajẹmọ́ran/ajẹmápò ẹyọ-ìran SARS-CoV-2 ní àgbáyé, pẹ̀lú àwọn òǹkà àwọn ìṣàpẹẹrẹ tí ó kéré tí wọ́n ṣààtò tí wọ́n mọ ní onírúurú agbègbè. Àkókò, àwọn àbùdá ajẹmájèjì adáralóró alábàáṣe àti àwọn àyípadà DNA onípàtó, àti àwọn ewu ajẹmọ́lera gbogboogbò tí ó lè wáyé fún àwọn ẹ̀yà ọjọ́ iwájú kò tíì di mímọ̀. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn ìwọ̀n sójà ará apaṣẹ́ ti ṣàfihàn láti jẹ́ ìbátan pàtàkì fún ààbò kúrò lọ́wọ́ ìkóràn SARS-CoV-2 àti fún ìṣirò ìṣiṣẹ́ àjẹsára, ọ̀pọ̀ àwọn ẹ̀yà ààbò ajes*tí ìkóràn àti/tàbí àjẹsára ṣe òkùnfà.","Kodwa-ke, kunemininingo ekhawulelwe kuphela yokungakhethi hlangothi kweJN.1. Umehluko obonwe ekuphenduleni okuphambene kuBA.2.86 neJN.1 ezilwaneni ezingenalwazi, uma kuqhathaniswa ne-sera yabantu, cishe kubonisa ukutheleleka okunqwabelanayo- kanye nezimpendulo zokuzivikela ezitholakala egomeni kuSARS-CoV-2 kubantu. Ocwaningweni olusebenzayo lomuthi wokugoma, isivikelo esinikezwa yi-bivalent (index virus kanye neBA.1- noma iBA.4/5) ye-mRNA imigomo kanye nomgomo we-Beta-based protein wokugomela izifo ezinzima phakathi nezikhathi zokujikeleza kozalo lwe-XBB kuhlala kuphezulu. Ukuvikelwa ezifweni eziyizimpawu kanye nokutheleleka kuphansi futhi kuncipha ngokushesha kakhulu ezinyangeni ezimbalwa. Imithi yokugoma iMonovalent XBB.1.5 isanda kwethulwa, ngakho izilinganiso zeVE zemithi yokugoma enalokhu kwakheka zisalinganiselwe kakhulu. Imininingo ye-preclinical kanye ne-clinical immunogenicity yemithi yokugomela iXBB.1.5 ye-monovalent ikhombisa ukuthi i-antibody titre ephakeme ekwazi ukumelana neSARS-CoV-2 ehlukahlukene kulindeleke ukuthi ihlotshaniswe nezilinganiso eziphezulu zeVE uma kuqhathaniswa nemithi yokugomela i-COVID-19 enenkomba esekelwe kugciwane noma i-bivalent (iBA.1- noma iBA.4/5- equkethe) ukwakheka kwe-antigen yomgomo. I-TAG-CO-VAC ivuma imikhawulo embalwa yemininingo etholakalayo: Kunamagebe aphikelelayo futhi andayo ekuhlolweni kofuzo/kwe-genomic kweSARS-CoV-2 emhlabeni jikelele, okuhlanganisa nezinombolo eziphansi zamasampuli alandelanayo kanye nokuhlukahluka kwezindawo okulinganiselwe. Isikhathi, ukuguqulwa okuthile nezici ze-antigenic ezihlotshaniswayo, kanye nezingozi zezempilo zomphakathi ezingaba khona zokuhlukahluka okuzayo kuhlala kungaziwa. Yize ama-antibody titres anciphisayo kuboniswe ukuthi ahlobene uma kuza ekuvikelekeni nasekuthelelekeni kweSARS-CoV-2 kanye nezilinganiso zokusebenza komgomo, kunezingxenye eziningi zokuvikela amasosha omzimba ezibangelwa ukutheleleka kanye/noma ukugoma." +ከኤክስቢቢ የዘር ኢንፌክሽን ወይም ኤክስቢቢ.1.5 ክትባት በኋላ የበሽታ መከላከያ ምላሾች መረጃ በአብዛኛው ፀረ እንግዳ አካላትን ለማስወገድ የተገደበ ሲሆን ሴሉላር በሽታ የመከላከል አቅምን ጨምሮ ሌሎች የበሽታ መከላከያ ምላሾች መረጃ ውስን ነው። የ ቪኢ ግምቶች በአሁኑ ጊዜ እየተዘዋወሩ ካሉ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶች፣ ኤክስቢቢ የዘር ሐረግን ጨምሮ፣ በጥናቶች ብዛት፣ በጂኦግራፊያዊ ልዩነት፣ በተገመገሙ የክትባት መድረኮች፣ በተገመገመ የህዝብ ብዛት፣ የክትትል ቆይታ እና የንጽጽር ግሞኖቫለንት ኤክስቢቢ። 1.5 ክትባቶች ከሌሎች ቀመሮች ጋር. ለኮቪድ-19 ክትባት አንቲጂን ስብጥር ምክሮች የአሁኑን ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 የዝግመተ ለውጥ መጠን እና በ ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ክትባቶች ከሚዘዋወሩ ልዩነቶች ላይ የሚታየውን የበሽታ መቋቋም ምላሽ ስፋት ከግምት ውስጥ በማስገባት ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ. የአሁኑን የኮቪድ-19 ክትባት አንቲጂን ስብጥርን ማለትም ሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 እንዲቆይ ይመክራል። ለምሳሌ፡- hሲኦቪ-19/ዩኤስኤ/አርአአይ-ሲዲሲ-2-6647173/2022፣ ጂኢኤንቢኤኤንክ: Oኪው054680.1፣ ጂአይኤስኤአይዲ: ኢፒአይ-አይኤስኤል_16134259 ወይም ደብልዩኤችዖ ቢአይኦኤችዩቢ: 2023-ደብልዩኤችዖ-ኤልኤስ-01፣ ጂኢኤንቢኤኤንክ: ኦኪው983አይዲ-2640 19 የክትባት አንቲጂን ። ኤክስቢቢ- እና ቢኤ.2.86 የዘር ሐረጎችን ጨምሮ በአሁኑ ጊዜ እየተዘዋወሩ ካሉ ልዩነቶች ላይ ጠንካራ ፀረ እንግዳ አካላትን የሚከላከሉ ምላሾችን የሚያገኙ ሌሎች ቀመሮች እና/ወይም መድረኮች እንዲሁ ሊታሰቡ ይችላሉ። በደብልዩኤችዖ ኤስኤጂኢ ፖሊሲ መሰረት፣ የክትባት ፕሮግራሞች ማንኛዉንም የአለም ጤና ድርጅት የአደጋ ጊዜ አጠቃቀምን የተዘረዘሩ ወይም ቅድመ ብቃት ያላቸውን የኮቪድ-19 ክትባቶች መጠቀማቸውን መቀጠል ይችላሉ። ተጨማሪ የውሂብ መስፈርቶች እና ግምት ከዚህ በላይ ያሉት ምክሮች የተገኙባቸው የማስረጃ ውሱንነቶች እና የሚጠበቀው የቫይረሱ ዝግመተ ለውጥ፣ ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ.የሚከተሉትን መረጃዎች እንዲፈጥር አጥብቆ ያበረታታል። የበሽታ ተከላካይ ምላሾች እና ክሊኒካዊ የመጨረሻ ነጥቦች (ማለትም ቪኢ) በኮቪድ-19 ክትባቶች በሞኖቫለንት ኤክስቢቢ.1.5 ክትባት አንቲጂን ስብጥር በሚቀበሉ የተለያዩ የሰው ልጆች ውስጥ፣ እንዲሁም በተለያዩ የክትባት መድረኮች ላይ እንዲሁም በአሁን ጊዜ የጸደቁ የኮቪድ-19 ክትባቶች አፈጻጸም ላይ ተጨማሪ መረጃ ብቅ ካሉ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ልዩነቶች ጋር። በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች (2005) መሰረት ለኮቪድ-19 በቋሚ ምክሮች መሰረት የተጠናከረ ኤፒዲሚዮሎጂካል እና ቫይሮሎጂካል ክትትል፣ ብቅ ያሉ ልዩነቶች አንቲጂኒካዊ ልዩነት ያላቸው እና የሚዘዋወሩ ልዩነቶችን ማፈናቀል ይችሉ እንደሆነ ለመወሰን።,"Data on the immune responses following XBB descendent lineage infection or XBB.1.5 vaccination are largely restricted to neutralizing antibodies and data on other aspects of the immune response, including cellular immunity, are limited. Estimates of VE against currently circulating SARS-CoV-2 variants, including XBB descendent lineages, are limited in terms of the number of studies, geographic diversity, vaccine platforms evaluated, populations assessed, duration of follow-up and comparative estimates for monovalent XBB.1.5 vaccines versus other formulations. Recommendations for COVID-19 vaccine antigen composition Given the current SARS-CoV-2 evolution and the breadth in immune responses demonstrated by monovalent XBB.1.5 vaccines against circulating variants, the TAG-CO-VAC advises retaining the current COVID-19 vaccine antigen composition, i.e. a monovalent XBB.1.5 (e.g., hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 or WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) as the COVID-19 vaccine antigen. Other formulations and/or platforms that achieve robust neutralizing antibody responses against currently circulating variants, including XBB- and BA.2.86 descendent lineages, can also be considered. In accordance with WHO SAGE policy, vaccination programmes can continue to use any of the WHO emergency-use listed or prequalified COVID-19 vaccines. Further data requirements and considerations Given the limitations of the evidence upon which the recommendations above are derived and the anticipated continued evolution of the virus, the TAG-CO-VAC strongly encourages generation of the following data: Immune responses and clinical endpoints (i.e. VE) in varied human populations who receive COVID-19 vaccines with a monovalent XBB.1.5 vaccine antigen composition, across different vaccine platforms, as well as further data on the performance of all currently approved COVID-19 vaccines against emerging SARS-CoV-2 variants. Strengthened epidemiological and virological surveillance, as per the Standing Recommendations for COVID-19 in accordance with the International Health Regulations (2005), to determine if emerging variants are antigenically distinct and able to displace circulating variants.","Bayanai game da martanin rigakafin da ke biyo bayan kamuwa da zuriyar XBB ko rigakafin XBB.1.5 an iyakance su ne don kawar da ƙwayoyin rigakafi da bayanai kan wasu ɓangarori na martanin rigakafi, gami da rigakafi na salula, yana iyakance. Ƙididdiga na VE akan bambance-bambancen SARS-CoV-2 da ke yawo a halin yanzu, gami da zuriyar zuriyar XBB, an iyakance su dangane da adadin karatu, bambance-bambancen yanki, dandamalin rigakafin da aka kimanta, ƙididdigar yawan jama'a, tsawon bi-biyu da ƙididdigar kwatance don XBB monovalent.1.5 alluran rigakafi tare da sauran hanyoyin. Shawarwari don abun da ke ciki na rigakafin cutar COVID-19 Idan aka ba da juyin halittar SARS-CoV-2 na yanzu da faɗin martanin rigakafin da aka nuna ta hanyar alluran XBB.1.5 na monovalent akan bambance-bambancen da ke yawo, TAG-CO-VAC yana ba da shawarar riƙe abun da ke tattare da rigakafin rigakafin COVID-19 na yanzu, watau monovalent XBB.1.5 ( misali, hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 ko WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940 da 19 maganin rigakafi. Haƙanan ana iya la'akari da wasu ƙayyadaddun tsari da/ko dandamali waɗanda ke cimma ƙwaƙƙwaran kawar da martani game da bambance-bambancen da ke yawo a halin yanzu, gami da XBB- da BA.2.86 zuriyar zuriyarsu. Dangane da manufar WHO SAGE, shirye-shiryen rigakafin za su iya ci gaba da amfani da kowane ɗayan gwajin gaggawa na WHO da aka jera ko ingantaccen rigakafin COVID-19. Ƙarin buƙatun bayanai da la'akari Ganin iyakantattun shaidun da aka samo shawarwarin da ke sama da kuma ci gaban da ake sa ran kamuwa da cutar, TAG-CO-VAC tana ƙarfafa ƙirƙira bayanai masu zuwa: Amsoshi na rigakafi da wuraren ƙarshe na asibiti (watau VE) a cikin ɗimbin al'ummomin ɗan adam waɗanda ke karɓar rigakafin COVID-19 tare da ƙirar antigen na XBB.1.5 monovalent, a cikin dandamali daban-daban na rigakafi, da ƙarin bayanai kan ayyukan duk allurar rigakafin COVID-19 da aka amince da su a halin yanzu. a kan bambance-bambancen SARS-CoV-2 masu tasowa. Ƙarfafa sa ido kan yaɗuwar cututtuka da ƙwayoyin cuta, kamar yadda Shawarwari Tsaye don COVID-19 daidai da ƙa’idodin Kiwon Lafiya ta Duniya (2005), don tantance ko bambance-bambancen da ke fitowa sun bambanta ta antigen kuma suna iya maye gurbin bambance-bambancen kewayawa.","Takwimu kuhusu majibu ya kinga baada ya maambukizo ya ukoo wa kizazi cha XBB au chanjo ya XBB.1.5 imezuiliwa kwa kiasi kikubwa kupunguza kinga ya mwili na takwimu kuhusu vipengele vingine vya mwitikio wa kinga, ikiwa ni pamoja na kinga ya seli, ni mdogo. Makadiro ya VE dhidi ya lahaja zinazozunguka za SARS-CoV-2, ikijumuisha nasaba za kizazi cha XBB, ni madogo kulingana na idadi ya tafiti, utofauti wa kijiografia, majukwaa ya chanjo yaliyotathiminiwa, idadi ya watu iliyotathiminiwa, muda wa ufuatiliaji na makadirio linganishi ya chanjo ya monovalent XBB.1.5 dhidi ya uundaji mwingine. Mapendekezo ya muundo wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19 Kwa kuzingatia mabadiliko ya sasa ya SARS-CoV-2 na upana wa mwitikio wa kingamwili unaoonyeshwa na chanjo kali za XBB.1.5 dhidi ya anuwai zinazozunguka, TAG-CO-VAC inashauri kudumisha muundo wa sasa wa chanjo ya UVIKO-19, yaani, XBB.1.5 (k.m hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 au WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ64680.19 chanjo ya antijeni. Miundo mingine na/au majukwaa yanayofikia majibu thabiti ya ya kingamwili ya kugeuza dhidi ya vibadala vinavyozunguka kwa sasa, ikiwa ni pamoja na nasaba za ukoo wa XBB- na BA.2.86, pia vinaweza kuzingatiwa. Kwa mujibu wa sera ya SAGE ya WHO, programu za chanjo zinaweza kuendelea kutumia chanjo zozote za dharura za WHO zilizoorodheshwa au zilizohitimu kabla ya UVIKO-19. Mahitaji muhimu ya takwimu na vitu vya kuzingatia Kwa kuzingatia mapungufu ya ushahidi ambao mapendekezo ya hapo juu yalitoa na kuendelea kwa virusi vinavyotarajiwa, TAG-CO-VAC inahimiza sana utoaji wa takwimu zifuatazo: Majibu ya kinga na miisho ya kimatibabu (yaani VE) katika makundi mbalimbali ya binadamu wanaopokea chanjo za UVIKO-19 zenye muundo wa antijeni wa chanjo ya monovalent XBB.1.5, katika mifumo tofauti ya chanjo, pamoja na takwimu zaidi kuhusu utendaji wa chanjo zote zilizoidhinishwa za UVIKO-19 kwa sasa, dhidi ya aina za SARS-CoV-2 zilizoibuka. Ufuatiliaji uliyoimarishwa wa magonjwa na virusi, kulingana na Mapendekezo ya Kudumu ya UVIKO-19 kwa mujibu wa kanuni za Afya za Kimataifa (2005), ili kubaini ikiwa lahaja zinazojitokeza ni tofauti kimaumbile na zinaweza kuondoa lahaja zinazozunguka.","Dátà lórí àwọn ìdáhùn àjẹsára lẹ́yìn ìkóràn ọmọ ìran XBB àbí àjẹsára XBB.1.5 wà lórí àwọn sójà ara nìkan àti dátà lórí àwọn àgbàlá ìdáhùn sí àjẹsára mìíràn, pẹ̀lú àjẹsára oníhóró, kò wọ́pọ̀. Àwọn ìṣirò VE tako àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 tí wọ́n ń tàn ká lọ́wọ́lọ́wọ́, pẹ̀lú àwọn ọmọ ìran XBB, kò wọ́pọ̀ ní ti òǹkà àwọn ẹ̀kọ́, ìyapa agbègbè, àwọn ìkànnì àjẹsára tí wọ́n yẹ̀wò, iye àwọn èèyàn tí wọ́n yẹ̀wò, àkókò ìṣètẹ̀lé àti ìṣirò onífiwéra fún àwọn àjẹsára XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan tako àwọn àpòpọ̀ mìíràn. Àwọn ìyànjú fún àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19 Pẹ̀lú ìdàgbàsókè SARS-CoV-2 àti ìwọ̀n àwọn ìdáhùn àjẹsára tí àwọn àjẹsára XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan ń ṣàfihàn tako àwọn ẹ̀yà tí wọ́n ń tàn kálẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́, TAG-CO-VAC dámọ̀ràn ṣíṣe ìmúdúró àkóónú àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19 tí ó wà nísìnyìí, ìyẹn, XBB.1.5 aṣààbòtako kòkòrò kan (b.a., hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 àbí WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) gẹ́gẹ́ bíi àjèjì adáralóró inú àjẹsára COVID-19 náà. Àwọn àpòpọ̀ àti/tàbí àwọn ìkànnì tí wọ́n bá ṣe àṣeyọrí àwọ̀n ìdáhùn sójà ará apaṣẹ́ tí ó pọ̀ jùlọ tako àwọn ẹ̀yà tí wọ́n ń tàn kálẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ náà tún lè jẹ́ mímúlò, pẹ̀lú àwọn ọmọ ìran XBB-àti BA.2.86. Ní ìbámu pẹ̀lú ìlànà SAGE WHO, àwọn ètò afúnnilájẹsára lè máa tẹ̀síwájú láti máa lo èyíkéyìí nínú àwọn àjẹsára onílò-pàjáwìrì tí WHO ṣààtò àbí àwọn àjẹsára COVID-19 oníjẹ̀ẹ́rísí ṣáájú. Àwọn ìnílò àti àwọn àmọ̀ràn dátà síwájú síi Pẹ̀lú bí ó ṣe jẹ́ pé wọ́n gba àwọn ìdínà ẹ̀rí lórí àwọn ìyànjú òkè yìí ni tí ìrètí lórí ìtẹ̀síwájú ìdàgbàsókè kòkòrò náà, TAG-CO-VAC ṣe ìyànjú ìṣẹ̀dá àwọn dátà wọ̀nyìí gidigidi: Àwọn ìdáhùn àjẹsára àti àwọn àkókò ìṣèwádìí ìtọ́jú (ìyẹn, VE) nínú onírúurú àwọn èèyàn tí wọ́n gba àwọn àjẹsára COVID-19 XBB.1.5 pẹ̀lú àkóónú àjèjì adáralóró aṣààbòtako kòkòrò kan, káàkiri àwọn ìkànnì àjẹsára ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀, pẹ̀lú dátà síwájú síi lórí iṣẹ́ gbogbo àwọn àjẹsára COVID-19 tí wọ́n ti buwọ́ lù lọ́wọ́lọ́wọ́ ní ìtakò àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ ń jẹyọ. Ìwádìí ẹ̀kọ́ nípa kòkòrò àti nípa àjàkálẹ̀ àrùn, gẹ́gẹ́ bíi àwọn Ìyànjú Onídùúró fún COVID-19 ní ìbámu pẹ̀lú Òfin Ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (2005), láti mọ̀ bóyá àwọn ẹ̀yà tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ ń jẹyọ dá yàtọ̀ ní ti àjèjì adáralóró àti bí wọ́n bá lè rọ́pò àwọn ẹ̀yà tí wọ́n ń tàn kálẹ̀.","Imininingo yezimpendulo zokuzivikela ezifweni ezilandela ukutheleleka kozalo lweXBB noma ukugonywa kweXBB.1.5 ikhawulelwe kakhulu ekunciphiseni amasosha omzimba kanye nedatha kwezinye izici zokusabela komzimba, okuhlanganisa ukungatheleleki kwamaselula, kukhawulelwe. Izilinganiso zeVE ngokumelene nezinhlobonhlobo ezisatshalaliswayo zakwaSARS-CoV-2 njengamanje, okuhlanganisa izinhlu zozalo zeXBB, zikhawulelwe ngokwenani lezifundo, ukuhlukahluka kwendawo, izinkundla zokugoma ezihloliwe, inani labantu elihloliwe, ubude besikhathi sokulandelela kanye nezilinganiso zokuqhathanisa zeXBB entsha. 1.5 imithi yokugoma iqhathaniswa nezinye izithako. Izincomo zokwakhiwa kwe-antigen yomgomo weCOVID-19 Uma kubhekwa ukuvela kwamanje kweSARS-CoV-2 kanye nobubanzi bezimpendulo zokuzivikela ezifweni eziboniswa yimithi yokugomela entsha yeXBB.1.5 ngokumelene nezinhlobonhlobo ezijikelezayo, iTAG-CO-VAC yeluleka ngokuthi kugcinwe ukwakheka kwamanje komuthi wokugomela iCOVID-19, okungukuthi iXBB.1.5 (monovalent XBB.1.5) ( isb., hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 noma WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ9I680, GISAID: EPI_ISL_16134259 19 umuthi wokugomela i-antigen. Okunye ukwakheka kanye/noma izinkundla ezizuza izimpendulo eziqinile zamasosha omzimba ngokumelene nezinhlobonhlobo ezijikelezayo njengamanje, okuhlanganisa iXBB- kanye neBA.2.86 izalo zozalo, nazo zingacatshangelwa. Ngokuvumelana nenqubomgomo yeWHO SAGE, izinhlelo zokugoma zingaqhubeka nokusebenzisa noma yimiphi imigomo yeWHO esetshenziswa ezimeni eziphuthumayo esohlwini noma efanelekile yokugomela iCOVID-19. Izidingo zemininingo eyengeziwe nokucatshangelwa Uma kubhekwa imikhawulo yobufakazi lapho izincomo ezingenhla zitholakala khona kanye nokuvela okuqhubekayo kwegciwane okulindelekile, iTAG-CO-VAC ikhuthaza ngokuqinile ukwenziwa kwale mininingo elandelayo: Izimpendulo zamasosha omzimba kanye neziphetho zomtholampilo (okungukuthi iVE) kubantu abahlukahlukene abathola imigomo yeCOVID-19 eneXBB.1.5 yomuthi wokugomela i-antigen, kuzo zonke izinkundla zokugoma ezihlukene, kanye nedatha eyengeziwe mayelana nokusebenza kwayo yonke imigomo egunyazwe iCOVID-19 njengamanje. ngokumelene nezinhlobonhlobo ezivelayo zeSARS-CoV-2. Ukubhekwa okuqinisiwe kwezifo eziwumshayabhuqe kanye negciwane, ngokweZincomo Ezimile zeCOVID-19 ngokuhambisana neMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe (2005), ukuze kutholwe ukuthi ingabe okuhlukile okuvelayo kuhluke ngokwedlule futhi kuyakwazi ukususa okuhlukile okujikelezayo." +የአዲሱ የክትባት አንቲጂኖች ክሊኒካዊ ግምገማ፣ በተለይም ከኤክስቢቢ እና ቢኤ.2.86 የዘር ሐረግ የሚወጡ። ቀደም ሲል እንደተገለፀው ቲኤጂ-ሲኦ-ቪኤሲ. ከኢንፌክሽን መከላከልን የሚያሻሽሉ እና የ ኤስኤአር-ሲኦቪ-2 ስርጭትን የሚቀንሱ ተጨማሪ ክትባቶችን ማበረታቱን ቀጥሏል።,"Clinical evaluation of new vaccine antigens, particularly those emerging from XBB and BA.2.86 descendent lineages. As previously stated, the TAG-CO-VAC continues to encourage the further development of vaccines that may improve protection against infection and reduce transmission of SARS-CoV-2.","Ƙimar asibiti na sababbin antigens na rigakafi, musamman waɗanda ke fitowa daga XBB da BA.2.86 dangin zuriya. Kamar yadda aka faɗa a baya, ƙungiyar TAG-CO-VAC na ci gaba da karfafa ci gaban ci gaban rigakafin da zai iya inganta kariya daga kamuwa da cuta da rage yaɗawa SARS-CoV-2.","Tathimini ya kimatibabu ya antijeni mpya za chanjo, hasa zile zinazotoka kwenye aina za matoleo ya XBB na BA.2.86. Kama ilivyoelezwa hapo awali, TAG-CO-VAC inaendelea kuhimiza maendeleo zaidi ya chanjo ambazo zinaweza kuboresha ulinzi dhidi ya maambukizi na kupunguza maambukizi ya SARS-CoV-2.","Àyẹ̀wò ìtọ́jú àwọn àjèjì adáralóró inú àjẹsára tuntun, pàápàá àwọn tí wọ́n ń jẹyọ láti àwọn ọmọ ìran XBB àti BA.2.86. Bí wọ́n ṣe sọ tẹ́lẹ̀, TAG-CO-VAC yóò tẹ̀síwájú láti ṣe ìyànjú ìṣẹ̀dá àwọn àjẹsára síi, tí ó lè mú ààbò tako ìkóràn tí yóò sì dín ìtànkálẹ̀ SARS-CoV-2 kù.","Ukuhlolwa komtholampilo kwama-antigen omuthi wokugoma amasha, ikakhulukazi lawo avela kuXBB kanye neBA.2.86 izalo zozalo. Njengoba kushiwo ngaphambili, iTAG-CO-VAC iyaqhubeka nokukhuthaza ukuthuthukiswa okuqhubekayo kwemithi yokugoma engase ithuthukise ukuvikeleka ekuthelelekeni futhi yehlise ukudluliswa kweSARS-CoV-2." +በደብሊውኤችኦ የሚመራው የተባበሩት መንግስታት እና የቀይ ጨረቃ ጥምር ተልእኮ 31 ጨቅላ ህፃናትን ከጋዛ አልሺፋ ሆስፒ��ል አስወጣ ሁለተኛው ደብሊውኤችኦ የሚመራ የጋራ የተመድ ተልዕኮ ከፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማኅበር ጋር በመተባበር 31 ሕፃናትን በሰሜን ጋዛ አል ሺፋ ሆስፒታል ደቡባዊ ጋዛ ወደሚገኝ ሆስፒታል ዛሬ ወስዷል። በጠና የታመሙት ህጻናት በፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ታጅበው በ6 አምቡላንሶች ተጓጉዘዋል። ሌሎች የተልእኮ አባላት የዩኤን ሜን አክሽን ፣ ዩኒሴፍ እና ዩኤንአርደብሊውኤ ይገኙበታል። በሆስፒታሉ አቅራቢያ በሚካሄደው ንቁ ውጊያ ምክንያት ተልእኮው እንደገና እንደ ከፍተኛ አደጋ ተገምግሟል። እነዚህ ያለጊዜው የተወለዱ እና ክብደታቸው ዝቅተኛ የሆኑ ጨቅላ ሕጻናት ቀደም ሲል በአል-ሺፋ ከሚገኘው የአራስ ሕፃናት ክፍል ወደ ሆስፒታሉ ደህንነቱ የተጠበቀ ቦታ ተወስደዋል ፣ምክንያቱም የሕይወታቸውን ድጋፍ ለማስኬድ በኤሌክትሪክ እጥረት እና በሆስፒታሉ ውስጥ ባሉ የፀጥታ አደጋዎች ። ትላንትና ባለፈውማታ ሁለት ህጻናት የማፈናቀሉ ስራ ከመጀመሩ በፊት ሞተዋል። (ማስታወሻ፣ ትናንት 33 ሕፃናት በእንክብካቤ ላይ እንደነበሩ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር መረጃ አመልክቷል።) ህፃናቱ በተሳካ ሁኔታ በደቡባዊ ጋዛ በሚገኘው አል-ሄላል አል-ኤማራቲ የእናቶች ሆስፒታል ወደሚገኝ የአራስ ሕፃን የፅኑ እንክብካቤ ክፍል ተወስደዋል፣ በዚያም እየተገመገሙ እና ተረጋግተዋል። እዚያ ያሉ ዶክተሮች እንደሚናገሩት ሁሉም ህጻናት በመድሃኒት አቅርቦት እጥረት እና በአል-ሺፋ ሆስፒታል ውስጥ የኢንፌክሽን መቆጣጠሪያ እርምጃዎችን መቀጠል ባለመቻሉ ሁሉም ህጻናት ለከባድ ኢንፌክሽኖች እየተዋጉ ነው ብለዋል ።,"WHO-led joint UN and Red Crescent mission evacuates 31 infants from Al-Shifa Hospital in Gaza A second WHO-led joint UN mission, working in collaboration with the Palestine Red Crescent Society, earlier today evacuated 31 babies from Al-Shifa Hospital in northern Gaza, to a hospital in southern Gaza. The severely ill babies were transported in 6 ambulances supplied and staffed by the Palestine Red Crescent. Other mission members included UN Mine Action, UNICEF and UNRWA. The mission was once again assessed as high-risk, due to the active combat taking place in close proximity to the hospital. These premature and low birthweight babies had earlier been moved from the neonatal unit in Al-Shifa to a safer area in the hospital, due to lack of electricity to run their life support, and security risks in the hospital. Yesterday and last night, two babies died before the evacuation could take place. (Note, there were 33 babies under care yesterday, according to a Ministry of Health update.) The babies were successfully transported to the neonatal intensive care unit at Al-Helal Al-Emarati Maternity Hospital in southern Gaza, where they are being assessed and stabilized. Doctors there say all the babies are fighting serious infections due to lack of medical supplies and impossibility to continue infection control measures in Al-Shifa Hospital.","Ƙungiyar Lafiya ta Duniya ta jagoranci zaman haɗin guiwa da Majalisar Ɗinkin Duniya da kuma Ƙungiyar Red Crescent inda suka ceto ƙananan yara 31 daga asibitin Al-shifa a birnin Gaza Zama na biyu da Ƙungiyar Lafiya ta Duniya ta jagoranta haɗin guiwa da ƙudurorin Majalisar Ɗinkin Duniya, suna aiki a tare da ƙungiyar Red Crescent ta ƙasar Falasɗinu da safiyar yau sun kuɓutar da jarirai 31 daga asibitin Al-shifa da ke arewacin Gaza, zuwa wani asibiti a kudancin Gaza. Yaran da ke cikin mawuyacin hali na rashin lafiya an ɗauke su ne a cikin motocin ɗaukar marasa lafiya guda 6 da ma'aikatan jinya n'saga ƙungiyar Red Crescent. Sauran ƙungiyoyin da ake son cimma wannan ƙuduri tare da su, sun haɗa da Majalisar Ɗinkin Duniya (shirin matakin kaina) da Asusun Tallafa wa Ƙananan Yara ta Duniya da kuma Hukumar Majalisar Ɗinkin Duniya ta Ayyukan Agaji ga 'Yan Gudun Hijira Falasɗinawa a Yankin Gabas (UNRWA). Wannan ƙuduri an ƙara ƙiyasta shi a matsayin mai matuƙar haɗari, kasancewar ayyukan yaƙe-yaken da ke ci gaba da wakana a kusa da asibitin. Wannan jarirai da aka haifa kafin lokacin haihuwarsu kuma marassa nauyi an riga an ɗauke su zuwa daga sashen ajiye jarirai zuwa wani wuri killatacce a cikin asibitin, sakamakon rashin wutar lantarki don tafiyar da injinan da suke tallafa wa rayuwarsu, da rashin tabbacin tsaro a cikin asibitin. Juya da daren jiya, yara biyu sun mutu kafin a kai ga kwashe su. (kar a manta akwai jarirai 33 da ake kula da su jiya, kamar yadda ma'aikatar lafiya ta sanar.) An yi nasarar kwashe jariran zuwa sashen kula da jarirai na Al-Helal Al-Emarati da ke kudancin Gaza, a nan ne aka yi masu gwaje-gwaje da daidaita su. Likitoci sun ce dukkan jariran sun kamu da manyan cutuka a sanadiyar ƙarancin kayan kula da lafiya da rashin tabbacin shawo kan waɗannan cutuka a asibitin Al-shifa.","Harakati za pamoja za Umoja wa Mataifa na Hilali Nyekundu zinazoongozwa na WHO zimesaidia kuhamisha watoto wachanga 31 kutoka hospitali ya Al-Shifa huko Gaza Harakati ya pili ya pamoja ya Umoja wa Mataifa na WHO, inayofanya kazi kwa kushirikiana na Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Palestina, leo mapema sana imewahamisha watoto 31 kutoka hospitali ya Al-Shifa kaskazini mwa Gaza, na kuwapeleka katika hospitali iliyoko kusini mwa Gaza. Watoto hao waliyokuwa wanaumwa sana, walisafirishwa kwa kutumia magari 6 ya wagonjwa yaliyotolewa na kuhudumiwa na Shirika la Hilali Nyekundu la Palestina. Wajumbe wengine wa harakati hizo ni pamoja na UN Mine Action, UNICEF na UNRWA. Harakati hizo kwa mara nyingine zilitathiminiwa kuwa na hatari kubwa, kwa sababu ya mapigano makali yaliyokuwa yakiendelea karibu na hospitali hiyo. Watoto hawa waliyozaliwa kabla ya wakati na wenye uzito wa chini, walikuwa wamehamishwa kutoka kwenye kitengo cha watoto wachanga huko Al-Shifa hadi eneo salama zaidi katika hospitali hiyo, kutokana na ukosefu wa umeme wa kulinda maisha yao, na hatari za usalama katika hospitali hiyo. Jana mchana na usiku, watoto wawili walikufa kabla ya uokoaji kufanyika. (Kumbuka, kulikuwa jana kulikuwa na watoto 33 waliyokuwa chini ya uangalizi maalum, kulingana na sasisho la Wizara ya Afya) Watoto hao walifikishwa salama katika chumba cha wagonjwa mahututi cha watoto wachanga katika hospitali ya Wazazi ya Al-Helali Al-Emarati kusini mwa Gaza, ambapo wanafanyiwa uchunguzi na kuimarishwa. Madaktari wa huko wanasema, watoto wote wanakabiliwa na maambukizi makubwa kutokana na ukosefu wa vifaa vya matibabu na kutowezekana kuendelea na hatua za kudhibiti maambukizi katika hospitali ya Al-Shifa.","Iṣẹ́ àyànṣe àjọṣe UN àti Red Cresent tí WHO darí gbé àwọn ìkókó 31 kúrò ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa ní Gaza Iṣẹ́ àyànṣe àjọṣe UN tí WHO darí kejì, tí ó ń ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú Palestine Red Cresent Society, ní kùtùkùtù òní gbé àwọn ìkókó 31 kúrò ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa ní àríwá Gaza, lọ sí ilé-ìwòsàn kan ní gúúsù Gaza. Wọ́n gbé àwọn ìkókó tí ara wọn kò yá gidi gan kúrò nínú àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn 6 tí Palestine Red Cresent Society pèsè tí ó sì fa àwọn òṣìṣẹ́ kalẹ̀ fún. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ iṣẹ́ àyànṣe náà mìíràn ni UN Mine Action, UNICEF àti UNRWA. Iṣẹ́ àyànṣe náà tún kojú ewu ńlá lẹ́ẹ̀kan síi, látààrí ìjà ńlá tí ó ń ṣẹlẹ̀ ní ìtòsí ilé-ìwòsàn náà. Wọ́n ti kọ́kọ́ gbé àwọn ìkókó tí wọn kò gbó tí wọ́n sì ní ìwọ̀n-ìbí tí ó kéré wọ̀nyìí kúrò ní ẹ̀ka ajẹmọ́-ìkókó ní Al-Shifa lọ sí agbègbè tí ó ní ààbò síi nínú ilé-ìwòsàn náà, látààrí iná mọ̀nàmọ́ná tí kò sí láti tan aṣèrànwọ́ ẹ̀mí wọn, àti àwọn ewu ààbò nínú ilé-ìwòsàn náà. Ọ̀sán àti alẹ́ àná, àwọn ìkókó méjì ṣe aláìsí kí ìgbékúrò náà tó wáyé. (Àkíyèsí, pẹ̀lú bí ìròyìn bóṣeńlọ Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera ṣe sọ, àwọn ìkókó 33 ni wọ́n wà ní abẹ́ ìtọ́jú ní àná.) Wọ́n rí àwọn ìkókó náà gbé láyọ̀ àti àlàáfíà dé ẹ̀ka ìṣàmójútó ìtọ́jú ajẹmọ́-ìkókó ní Ilé-ìwòsàn Alábiamọ Al-Helal Al-Emarati ní gúúsù Gaza, níbi tí wọ́n ti ń ṣe àyẹ̀wò fún wọn tí wọ́n sì mú ara wọn dúró. Àwọn dókítà ní ibẹ̀ wí pé gbogbo àwọn ìkókó náà ni wọ́n ń bá àwọn ìkóràn ńlá fínra látààrí àìsí àwọn èlò ìṣègùn àti àìṣeéṣe láti ṣàmúlò àwọn ìlànà ìṣàkóso ìkóràn ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa.","Inhlangano ehlangene eholwa yiWHO ye-UN kanye neRed Crescent ikhiphe izinsana ezingama-31 esibhedlela i-Al-Shifa eGaza Ithimba lesibili le-UN eliholwa yiWHO, elisebenzisana ne-Palestine Red Crescent Society, namuhla likhiphe izingane ezingama-31 esibhedlela i-Al-Shifa enyakatho yeGaza, esibhedlela esiseningizimu yeGaza. Izingane ezigula kakhulu zihanjiswe ngama-ambulensi ayi-6 ahlinzekwe futhi aqashwe yi-Palestine Red Crescent. Amanye amalunga enhlanganiso ye-UN Mine Action, UNICEF kanye le UNRWA. Imishini iphinde yahlolwa njengeyingozi enkulu, ngenxa yempi eqhubekayo eyenzeka eduze nesibhedlela. Lezi zingane ezizalwe ngaphambi kwesikhathi nezinesisindo esiphansi phambilini zazisuswe ophikweni lwezingane ezisanda kuzalwa e-Al-Shifa zayiswa endaweni ephephile esibhedlela, ngenxa yokuntuleka kukagesi wokuqhuba impilo yazo, kanye nobungozi bezokuphepha esibhedlela. Izolo nayizolo ebusuku, kushone izingane ezimbili ngaphambi kokuthi zikhishwe. (Qaphela, bekunezingane ezingama-33 ezinakekelwa izolo, ngokusho kwesibuyekezo soMnyango Wezempilo.) Izingane zithuthwe ngempumelelo zayiswa egunjini labagula kakhulu esibhedlela i-Al-Helal Al-Emarati Maternity Hospital eningizimu yeGaza, lapho ziyohlolwa futhi ziqiniswe khona. Odokotela bakhona bathi zonke izingane zilwa nezifo ezimbi ngenxa yokushoda kwezinsiza zokwelapha kanye nokungakwazi ukuqhubeka nezinyathelo zokulawula ukutheleleka esibhedlela i-Al-Shifa." +አስራ አንድ በአስጊ ሁኔታ ላይ ናቸው። በሚያሳዝን ሁኔታ፣ ከጨቅላ ህጻናት መካከል አንዳቸውም ከቤተሰብ አባላት ጋር አልነበሩም፣ ምክንያቱም የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር መረጃው ውስን ስለሆነ እና በአሁኑ ጊዜ የቅርብ የቤተሰብ አባላትን ማግኘት አልቻለም። በሆስፒታሉ ተጠልለው የነበሩ 6 የጤና ባለሙያዎች እና 10 የቤተሰብ አባሎቻቸውም ተፈናቅለዋል። በትላንትናው እለት በተካሄደው የጋራ ተልዕኮ በጤና ባለሙያዎችና ህሙማን የተጠየቀው የመልቀቅ ጥያቄ የአል ሽፋ ሆስፒታል የንፁህ ውሃ፣የነዳጅ፣የህክምና ቁሳቁስ፣የምግብ፣የመሳሰሉት አስፈላጊ ነገሮች እና ኃይለኛ ግጭቶች። በአል-ሺፋ ሆስፒታል የሚቆዩት ለታካሚዎች እና የጤና ሰራተኞች ደህንነት እና የጤና ፍላጎቶች እና በሰሜን ውስጥ ባሉ ጥቂት በከፊል አገልግሎት የሚሰጡ ሆስፒታሎች በቅርብ ጊዜ ውስጥ መዝጋት ስላጋጠማቸው ደብሊውኤችኦ በጥልቅ ያሳስባል። ቀደም ሲል በጋዛ ውስጥ ትልቁ እና እጅግ የላቀ ሪፈራል ሆስፒታል የሆነው አል-ሺፋ ሆስፒታል ከሌሎች ሆስፒታሎች ጋር በመሆን በጋዛ አስቸኳይ አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶችን ለመስጠት ሙሉ በሙሉ መታደስ አለበት። የዛሬው ተልእኮ የተመራው በከፍተኛ የአለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች፣በህክምና ስፔሻሊስት እና ዶክተር፣ እና ከላይ እንደተገለፀው የዩኒሴፍ፣ ዮኤን እና ዮኤንአርደብሊውኤ ተወካዮች ናቸው። የፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር የህክምና ባለሙያዎችን ከአምቡላንስ ጋር አካቷል። ደብሊውኤችኦ ለትብብራቸው እና ለተቀረው የተባበሩት መንግስታት ድርጅት እንደ አንድ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ድጋፍ ምስጋና አቅርቧል። በነቃ የግጭት ቀጠና ውስጥ የተከሰተው ውስብስብ እና ከፍተኛ ስጋት ያለው ቀዶ ጥገና ትናንት ህዳር 18 ቀን የህዝብ ጤና ባለሙያዎችን፣ የሎጂስቲክስ ስፔሻሊስቶችን እና የ ኦሲኤችኤ፣ ዩኤንዲኤስኤስ፣ ዩኤንኤምኤኤስ/ዩኤንኦፒኤስ፣ ዩኤንአርደብሊውኤ እና ብሊውኤችኦ የደህንነት ሰራተኞችን ያካተተ የግምገማ ተልዕኮን ተከትሎ ነው።,"Eleven are in critical condition. Sadly, none of the infants were accompanied by family members, as the Ministry of Health has only limited information, and is not currently able to find close family members. Six health workers and 10 of their family members, who had been sheltering at the hospital, were also evacuated. The evacuation, which was requested by health workers and patients during the joint mission yesterday, became necessary as Al-Shifa Hospital is no longer able to function due to a lack of clean water, fuel, medical supplies, food, other essential items and the intense hostilities. WHO remains deeply concerned about the safety and health needs of patients and health workers who remain at Al-Shifa Hospital, and in the few partially functional hospitals in the north that face imminent closure. Al-Shifa Hospital, previously the largest and most advanced referral hospital in Gaza, together with other hospitals, must be fully restored to provide urgently needed health services in Gaza. Today’s mission was led by senior WHO staff, including a medical specialist and a doctor, and representatives from UNICEF, UNMAS and UNRWA as noted above. It included medical staff from the Palestine Red Crescent Society, along with their ambulances. WHO is grateful for their partnership, and the support of the rest of the UN, working together as One UN. The complex and high-risk operation, occurring in an active conflict zone, follows an assessment mission yesterday, 18 November, which included public health experts, logistics specialists, and security staff from OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA and WHO.","Goma sha ɗaya daga cikinsu suna cikin mawuyacin hali. Abun baƙin ciki, babu ko ɗaya daga cikin jariran da wani ɗan uwansa ke tare da shi, kamar yadda ma'aikatar lafiya ke da ƙarancin bayani kuma ba ta da damar gano danginsu. Ma'aikatan lafiya guda 6 da mutane 10 daga cikin danginsu , waɗanda suke fakewa a cikin asibiti, su ma an tseratar da su. Ma'aikatan lafiya da marasa lafiyar ne suka roƙi a tseratar da su lokacin aikin ayyukan jin ƙai jiya, ya zamo dole saboda asibitin Al-shifa ba zai iya ci gaba da aiki ba sakamakon rashin tsabtataccen ruwa da mai da kayan kula da marasa lafiya da abinci da sauran muhimman kayayyaki da matsananciyar adawa. Ƙungiyar Lafiya ta Duniya ta ci gaba da zama cikin damuwa kan tsaro da buƙatun marasa lafiya da kuma ma'aikatan lafiya da suka rage a asibitin Al-shifa, da wasu 'yan asibitoci da ke aiki sama-sama da ke yankin Arewa da ke fuskantar barazanar rufewa ba da jimawa ba. Asibitin Al-shifa a da yana ya kasance babban asibiti kuma mafi shahara da ake tura marasa lafiya zuwa can daga wasu asibitoci a cikin Gaza, tare da wasu sauran asibitoci, ya zama dole a maido da darajarsu domin su riƙa bayar da ayyukan kula da lafiya na gaugawa a cikin Gaza. Babban jami'in Ƙungiyar Lafiya ta Duniya ya jagoranci tsare-tsaren da aka sa gaba a yau, da suka ƙunshi ƙwararrun likitoci da likita da wakilan Asusun Ƙasa da Ƙasa na Tallafa wa Ƙananan Yara da Hukumar UNMAS da kuma UNRWA kamar yadda aka ambata a baya. Ta ƙunshi ma'aikatan lafiya daga ƙungiyar Falasɗinawa ta Red Crescent tare da motocinsu na ɗaukar marasa lafiya. Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta yaba da haɗin guiwa da su, da kuma gudunmawar sauran hukumomin Majalisar Ɗinkin Duniya da suka yi aiki tare a matsayin Majalisar Ɗinkin Duniya guda ɗaya. Aiki mai sarƙaƙiya da babban haɗari, da ke wakana a wani yanki da ke fama da tashin hankali, da ya biyo bayan gwajin tsare-tsare a jiya wanda ya ƙunshi ƙwararrun jami'an kula da lafiyar al'umma da ƙwararrun masana dabarun aiki da jami'an tsaro daga Ƙungiyoyin OCHA da UNDSS da UNMAS/UNOPS da UNRWA da kuma WHO.","Kumi na moja wako katika hali mbaya. Cha kusikitisha ni kuwa, hakuna mtoto hata mmoja aliyeandamana na wanafamilia, kwa sababu Wizara ya Afya ina taarifa chache, na kwa sasa haiwezi kupata wanafamilia wa karibu. Wahudumu sita wa afya na wanafamilia 10, ambao walikuwa wamehifadhiwa kwenye hospitali hiyo, pia walihamishwa. Uhamisho huo uliombwa na wahudumu wa afya na wagonjwa katika harakati hizo za pamoja zilizofanyika jana, umekuwa wa lazima kwa sababu hospitali ya Al-shifa haiwezi kufanya kazi tena kutokana na ukosefu wa maji safi, mafuta, vifaa tiba, chakula, vitu vingine muhimu pamoja na mapigano makali. WHO ina wasiwasi kubwa juu ya mahitaji ya usalama na afya ya wagonjwa na wafanyakazi wa afya ambao wamebaki katika hospitali ya Al-Shifa, na katika hospitali chache za kaskazini ambazo hazifanyi kazi vizuri ambazo zinakaribia kufungwa kabisa. Hospitali ya Al-Shifa, ambayo hapo awali ilikuwa hospitali kubwa na ya juu zaidi ya rufaa huko Gaza, pamoja na hospitali zingine, lazima zirejeshwe kikamilifu ili kutoa huduma za afya zinazohitajika haraka huko Gaza. Harakati za leo zilizoongozwa na wafanyakazi wakuu wa WHO, akiwemo mtaalamu wa matibabu na daktari, na wawakilishi kutoka UNICEF, UNMAS na UNRWA kama ilivyoonyeshwa hapo juu. ilijumuisha wafanyakazi wa matibabu kutoka Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Palestina, pamoja na magari yao ya wagonjwa. WHO inashukru kwa ushirikiano wao, na msaada wa wengine waliyobakia wa UN, wanaofanya kazi pamoja kama UN Moja. Operesheni hiyo ya hatari na yenye changamoto kubwa, inayofanyika katika eneo lenye migogoro, inayotokana na harakati ya tathimini ya jana tarehe 18 Novemba, ambayo ilijumuisha wataalamu wa afya na wafanyakazi wa usalama kutoka OCHA, UNDSS, UNMAS/NOPS, UNRWA na WHO.","Àwọn mọ́kànlá wà ní ipò tí ó lágbára. Ó ṣeni láàánú, kò sí ọ̀kankan nínú àwọn ìkókó náà tí àwọn mọ̀lẹ́bí tẹ̀lé wá, bí Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera kò ní ìwífún tí ó tó, tí kò sì ní lè wá àwọn mọ̀lẹ́bí tí wọ́n wà ní ìtòsí lọ́wọ́lọ́wọ́. Wọ́n gbé àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera mẹ́fà àti 10 nínú àwọn mọ̀lẹ́bí wọn, tí wọ́n ti ń gbé ilé-ìwòsàn náà kúrò níbẹ̀. Ìgbékúrò náà, tí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn aláìsàn bèèrè fún ní àsìkò iṣẹ́ àyànṣe alájọṣe náà, di dandan nígbà tí ilé-ìwòsàn Al-Shifa kò lè ṣiṣẹ́ mọ́ látààrí àìsí omi mímọ́, epo, àwọn èlò ìṣègùn, oúnjẹ, àwọn èlò pàtàkì mìíràn àti ìkọlù léraléra. Ààbò àti àwọn ìnílò ajẹmọ́lera àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí wọ́n sì wà ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa sì jẹ WHO lógún gidi gan, àti ní àwọn ilé-ìwòsàn tí wọ́n ń fi apákan ṣiṣẹ́ ní àríwá tí wọ́n lè kojú títìpa ní kòpẹ́. Wọ́n gbọdọ̀ mú ilé-ìwòsàn Al-Shifa, tí ó jẹ́ ilé-ìwòsàn ìtọ́kasí tí ó tóbi jùlọ tí ó sì ní ìmọ̀ ẹ̀rọ jùlọ tẹ́lẹ̀ ní Gaza, papọ̀ pẹ̀lú àwọn ilé-ìwòsàn mìíràn, padà bọ̀sípò ní kíkún láti pèsè àwọn ètò ìlera tí w���́n nílò ní kíákíá ní Gaza. Àwọn òṣìṣẹ́ àgbà ní WHO, pẹ̀lú onímọ̀ ìṣègùn kan àti dókítà kan, àti àwọn. aṣojú láti UNICEF, UNMAS àti UNRWA ni wọ́n darí iṣẹ́ àyànṣe ti òní, gẹ́gẹ́ bí a ṣe kíyèsí ní òkè. Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera láti Palestine Red Cresent Society náà wà níbẹ̀, pẹ̀lú àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn wọn. WHO dúpẹ́ fún ìbáṣepọ̀ wọn, àti àtìlẹ́yìn àwọn yòókù ní UN, tí wọ́n jọ ń ṣiṣẹ́ papọ̀ gẹ́gẹ́ bíi UN Kan. Iṣẹ́ àgbéṣe tí ó le tí ó sì ní ewu ńlá náà, tí ó ṣẹlẹ̀ ní agbègbè tí ìjà gidi ti ń ṣẹlẹ̀, tẹ̀lé iṣẹ́ àyànṣe aṣàgbéyẹ̀wò kan lánàá, ọjọ́ 18 oṣù Kọkànlá, tí àwọn onímọ̀ọ́ṣe ètò ìlera gbogboogbò, àwọn akọ́sẹ́mọṣẹ́ ètò ìgbéká, àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ààbò láti OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA àti WHO wà nínú wọn.","Abayishumi nanye basesimweni esibucayi. Ngokudabukisayo, azikho izinsana ebeziphelezelwa amalungu omndeni, njengoba uMnyango Wezempilo unolwazi olulinganiselwe, futhi okwamanje awukwazi ukuthola amalungu omndeni aseduze. Abasebenzi bezempilo abayisithupha namalungu omndeni wabo angu-10, abebekhoseliswe esibhedlela, nabo bakhishiwe. Lokhu kukhishwa, okucelwe ngabasebenzi bezempilo kanye neziguli ngesikhathi behlangene izolo, kube yimfuneko njengoba isibhedlela i-Al-Shifa singasakwazi ukusebenza ngenxa yokushoda kwamanzi ahlanzekile, uphethiloli, izinsiza zokwelapha, ukudla, ezinye izinto ezibalulekile kanye nezimo eziphuthumayo. ubutha obukhulu. I-WHO isakhathazeke kakhulu ngezidingo zokuphepha nezempilo zeziguli nabasebenzi bezempilo abasasele esibhedlela i-Al-Shifa, kanye nasezibhedlela ezimbalwa ezisebenza kancane enyakatho ezibhekene nokuvalwa okuseduze. Isibhedlela i-Al-Shifa, phambilini esasiyisibhedlela esikhulu kunazo zonke nesithuthuke kakhulu eGaza, kanye nezinye izibhedlela, kumele sibuyiselwe ngokugcwele ukuze sihlinzeke ngezinsizakalo zezempilo ezidingeka ngokushesha eGaza. Umsebenzi wanamuhla ubuholwa ngabasebenzi abaphezulu beWHO, okuhlanganisa uchwepheshe wezokwelapha kanye nodokotela, nabameleli be-UNICEF, UNMAS kanye ne-UNRWA njengoba kuphawuliwe ngenhla. Bekuhlanganisa abasebenzi bezokwelapha abavela ePalestine Red Crescent Society, kanye nama-ambulensi abo. I-WHO ibonga kakhulu ngokubambisana kwabo, kanye nokwesekwa yi-UN yonke, isebenza ndawonye njenge-UN Eyodwa. Umsebenzi oyinkimbinkimbi futhi onobungozi obukhulu, owenzeka endaweni yezingxabano esebenzayo, ulandela umsebenzi wokuhlola izolo, 18 kuLwezi, owawuhlanganisa ochwepheshe bezempilo yomphakathi, ochwepheshe bezokuthutha, kanye nabasebenzi bezokuphepha abavela ku-OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA kanye neWHO." +የዛሬው ተልእኮ ከእስራኤላውያን መከላከያ ሰራዊት እና ከጥፋት ባለስልጣናት ጋር ግጭት ተፈጠረ። በአል-ሺፋ ከ250 በላይ ታማሚዎች እና 20 የጤና ባለሙያዎች አሉ ሁሉም አፋጣኝ የመልቀቂያ ጥያቄ ያነሱ። ቀሪ ታካሚዎችን፣ ቤተሰቦቻቸውን እና የጤና አጠባበቅ ሰራተኞችን ለማስወጣት እቅድ ማውጣቱ ቀጥሏል። ከተወሳሰቡ የደህንነት እና የሎጂስቲክስ ገደቦች አንጻር እነዚህ መፈናቀሎች ለማጠናቀቅ ብዙ ቀናትን ይወስዳሉ። 22ቱ የዲያሌሲስ ታማሚዎች እና 50 የአከርካሪ ጉዳት ላለባቸው ታካሚዎች ቅድሚያ ይሰጣል። ደብሊውኤችኦ በማይታሰብ አስቸጋሪ ሁኔታ ታካሚዎቻቸውን መንከባከብን ለቀጠሉት የጤና ሰራተኞች ትጋት፣ ሙያዊ ብቃት፣ ሰብአዊነት እና ድፍረት ያለውን ክብር በድጋሚ ያረጋግጣል። ደብሊውኤችኦ በጋዛ ያለውን ጦርነት እና ሰብአዊ እልቂት ለማስቆም የጋራ ጥረት እንዲደረግ በድጋሚ ተማጽኗል። አፋጣኝ የተኩስ አቁም፣ የሰብዓዊ ዕርዳታ ቀጣይነት ባለው መጠን እንዲቀጥል፣ ለተቸገሩት ሁሉ ያለ ሰብዓዊ አገልግሎት ተደራሽነት፣ የታጋቾችን ሁሉ ያለምንም ቅድመ ሁኔታ እንዲፈቱ—አብዛኞቹ ከባድ የሕክምና ፍላጎት ያላቸው—እና በጤና እንክብካቤ ላይ የሚደርሱ ጥቃቶች እንዲቆሙ ሌሎች አስፈላጊ መሠረተ ልማት እንጠይቃለን።,"Today’s mission was deconflicted with the Israel Defense Forces and with the defacto authorities. There remain over 250 patients and 20 health workers at Al-Shifa, who all request immediate evacuation. Planning is ongoing to evacuate the remaining patients, their families and the health-care workers. Given the complex security and logistics constraints, these evacuations will take several days to complete. Priority will be given to the 22 dialysis patients and 50 patients with spinal injuries. WHO reaffirms its respect for the dedication, professionalism, humanity and courage of the health staff who have continued to care for their patients under unimaginably difficult conditions. WHO reiterates its plea for collective efforts to bring an end to the hostilities and humanitarian catastrophe in Gaza. We call for an immediate ceasefire, the sustained flow of humanitarian assistance at scale, unhindered humanitarian access to all of those in need, the unconditional release of all hostages—many of whom have serious medical needs—and the cessation of attacks on health care and other vital infrastructure.","Tsare-tsaren yau sun samu rashin jituwa da Hukumomin tsaro na kasar Isra'ila da kuma hukumomin ƙawance. Akwai sauran fiye da marassa lafiya 250 da ma'aikatan lafiya guda 20 a asibitin Al-shifa, waɗanda suka suka roƙi a tseratar da su cikin gaggawa. Shirye-shirye na tafiya domin tseratar da sauran marasa lafiya, iyalansu da ma'aikatan kula da lafiya. Bayar da haɗaɗɗen tsaro da dabarun ƙuntatawa, wannan ayyuka na tseratar da mutane zai ɗauki kwanaki kafin ya kammala. Za a bada muhimmanci a kan majinyata 22 da ake wa wankin ƙoda da majinyata 50 masu fama da matsalar lakka. Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta jaddada jinjinawarta ga sadaukarwa da ƙwarewa da mutuntawa da kuma ƙwarin guiwa da take samu daga ma'aikatan lafiya waɗanda suke ci gaba da kula da marasa lafiya a cikin wannan yanayin takura da ba a tsammani ba. Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta ƙara jaddada roƙonta na gaugawa a kan aiki a tare domin ganin an kawo ƙarshen tashe-tashen hankali da ayyukan jin ƙai ga waɗanda bala'i ya shafa a Gaza. Mun yi kira da a gaggauta tsagaita wuta, don ci gaba da kwararo ayyukan jin ƙai ga waɗanda abun ya shafa, tsarin ayyukan jin ƙai da babu takura a ciki da sakin waɗanda aka yi garkuwa da su, waɗanda da yawa daga cikinsu suna buƙatar a duba lafiyarsu da gaugawa da kuma dakatar da hare-hare a kan cibiyoyin kiwon lafiya da sauran muhimman wurare.","Jukumu la leo liliondolewa na Jeshi la Ulinzi la Israeli na mamlaka ya defacto. Kuna zaidi ya wagonjwa 250 na wahudumu 20 wa afya katika hospitali ya Al-Shifa, ambao wote wanaomba kuhamishwa mara moja. Mipango ya kuhamisha wagonjwa waliyobakia inaendelea, familia zao na wahudumu wa afya. Kwa kuzingatia vikwazo vigumu vya usalama na vifaa, uhamishaji huu utachukua siku kadhaa kukamilika. Kipaumbele kitatolewa kwa wagonjwa 22 wa dialysis na wagonjwa 50 wenye majeraha ya uti wa mgongo. WHO inasisitiza heshima yake kwa kujitolea, taaluma, ubinadamu na ujasiri wa wafanyakazi wa afya ambao wameendelea kuwahudumia wagonjwa wa chini ya hali ngumu isiyofikiria. WHO inasisitiza ombi lake la Juhudi za pamoja za kukomesha uhasama na maafa ya kibinadamu huko Gaza. Tunatoa wito wa kusitisha mapigano haraka, mtirirko endelevu wa usaidizi wa kibinadamu kwa kiwango cha juu, ufikiaji usiyozuiliwa wa kibinadamu kwa wale wote wanaohitaji, kuachiliwa bila masharti kwa mateka wote-wengi wao wanamahitaji makubwa ya matibabu-na kusitishwa kwa mashambulizi dhidi ya afya. huduma na miundombinu mingine muhimu.","Wọ́n yẹ̀nà ìkọlù iṣẹ́ àyànṣe òní pẹ̀lú Ikọ̀ Aṣààbò Isreal tòun pẹ̀lú àwọn aláṣẹ tí wọ́n wà nílẹ̀. Àwọn aláìsàn tí wọ́n lè ní 250 àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera 20 ni wọ́n ṣì ṣẹ́kù ní Al-Shifa, tí gbogbo wọn sì ń bèèrè fún ìgbékúrò ní kíákíá. Ètò ń lọ lọ́wọ́ láti gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n kù, àwọn mọ̀lẹ́bí wọn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera náà. Pẹ̀lú bí ààbò ti ṣe mẹ́hẹ gidi gan àti àwọn ìdínà ajẹmọ́gbèéká, àwọn ìgbékúrò wọ̀nyìí yóò tó ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọjọ́ kí ó tó parí. Wọ́n máa mú àwọn aláìsàn tí wọ́n ń gba ìtọ́jú ìsẹ̀jẹ̀dọ̀tun 22 àti àwọn aláìsàn 50 tí wọ́n ní ìpalára eegun ọ̀pá ẹ̀yìn ní pàtàkì jùlọ. WHO tún ṣe àrídájú ìbọ̀wọ̀ rẹ̀ fún ìfarajìn, ìfìmọ̀ọ́ṣeṣe, ìfọmọnìyànṣe àti ìgboyà àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí wọ́n túbọ̀ ń ṣe ìtọ́jú fún àwọn aláìsàn lábẹ́ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ búburú àìlérò. WHO ṣe ìtẹnumọ́ ẹ̀bẹ̀ rẹ̀ fún akitiyan lápapọ̀ láti mú òpin bá àwọn ìkọlù àti wàhálà ìfọmọnìyànṣe náà ní Gaza. A pè fún ìdáwọ́-ìkọlùdúró ní kíákíá, ìṣàn ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe alálòpẹ́ ní yanturu, ìráàyè sí ìfọmọnìyànṣe aláìsí ìdíwọ́ fún gbogbo àwọn tí wọ́n nílò, ìdásílẹ̀ àwọn èèyàn tí wọ́n fi dógò láì sí tàbí-ṣùgbọ́n— tí ọ̀pọ̀ wọ́n nílò ìtọ́jú gidi—àti ìdáwọ́ àwọn ìkọlù lórí ìtọ́jú ìlera àti àwọn àyè amáyédẹrùn pàtàkì mìíràn.","Umsebenzi wanamuhla omisiwe ne-Israel Defence Forces kanye neziphathimandla ze-defacto. Kusele iziguli ezingaphezu kwama-250 nabasebenzi bezempilo abangama-20 e-Al-Shifa, bonke abacela ukukhishwa ngokushesha. Ukuhlela kuyaqhubeka ukuze kukhishwe iziguli ezisele, imindeni yazo kanye nabasebenzi bezempilo. Uma kubhekwa izingqinamba eziyinkimbinkimbi zokuphepha nezokusebenza, lokhu kukhishwa kuzothatha izinsuku ezimbalwa ukuqeda. Okuza kuqala kuzonikezwa iziguli ze-dialysis ezingama-22 kanye neziguli ezingama-50 ezinokulimala komgogodla. I-WHO iqinisekisa ukuhlonipha ukuzinikela, ubungcweti, ubuntu kanye nesibindi sabasebenzi bezempilo abaqhubekile nokunakekela iziguli zabo ngaphansi kwezimo ezinzima ngendlela engacabangeki. I-WHO iphinda isicelo sayo semizamo ehlangene yokuqeda ubutha kanye nenhlekelele yobuntu eGaza. Sicela ukuthi kumiswe ukudubulana ngokushesha, ukugeleza okuqhubekayo kosizo lwesintu ngezinga elikhulu, ukufinyelela kosizo okungavinjelwa kubo bonke labo abadinga usizo, ukukhululwa okungenamibandela kwabo bonke abathunjwa—abaningi babo abanezidingo zempilo ezibucayi—kanye nokuyekwa kokuhlaselwa kokunakekelwa kwezempilo kanye nokwelashwa. enye ingqalasizinda ebalulekile." +የዓለም ጤና ድርጅት በጋዛ ውስጥ ወደሚገኘው አል-ሺፋ ሆስፒታል በጣም አደገኛ የሆነ የጋራ ሰብአዊ ተልዕኮን ይመራል ዛሬ ቀደም፣ ብሎ በተባበሩት መንግስታት ድርጅት የጋራ የሰብአዊነት ግምገማ ቡድን በሰሜን ጋዛ የሚገኘውን አል-ሺፋ ሆስፒታል በመድረስ በመሬት ላይ ያለውን ሁኔታ ለመገምገም፣ ፈጣን ሁኔታዊ ትንተና ለማካሄድ፣ የህክምና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጉዳዮች ለመገምገም እና ለቀጣይ ተልእኮዎች የሎጂስቲክስ አማራጮችን በማዘጋጀት ላይ ይገኛል። ቡድኑ የህዝብ ጤና ባለሙያዎችን፣ የሎጂስቲክስ ኦፊሰሮችን እና የደህንነት ሰራተኞችን ከ ኦሲኤችኤ፣ ዩኤንዲኤስኤስ፣ ዩኤንኤምኤኤስ/ዩኤንኦፒኤስ፣ ዩኤንአርደብልዩኤ እና ደብልዩኤችዖ አካትቷል። በተስማማው መስመር ላይ ደህንነቱ የተጠበቀ መንገድ እንዲያልፍ ለማድረግ ተልዕኮው ከእስራኤል መከላከያ ሰራዊት ጋር ግጭት ተፈጠረ። ነገር ግን፣ ይህ የበዛ ግጭት ቀጠና ከፍተኛ ስጋት ያለበት ቀዶ ጥገና ሲሆን ከሆስፒታሉ አቅራቢያ ከፍተኛ ውጊያ እየተካሄደ ነው። ቀደም ብሎ፣ በሆስፒታሉ ቅጥር ግቢ ውስጥ ተጠልለው ለነበሩት 2500 ተፈናቃዮች የመከላከያ ሃይሉ ከመኖሪያ ቀያቸው እንዲወጡ ትዕዛዝ ሰጥቷል። እነሱ፣ ከበርካታ የሞባይል ታካሚዎች እና የሆስፒታል ሰራተኞች ጋር፣ ቡድኑ በመጣበት ጊዜ ተቋሙን ለቀው ወጥተዋል። ከፀጥታ ሁኔታ ጋር በተገናኘ በጊዜ ገደብ ምክንያት ቡድኑ በሆስፒታሉ ውስጥ አንድ ሰአት ብቻ ለማሳለፍ የቻለው “የሞት ቀጠና” እንደሆነ እና ሁኔታው ​​“ተስፋ አስቆራጭ” ነው ሲሉ ገልፀውታል። የድብደባ እና የጠመንጃ ተኩስ ምልክቶች ታይተዋል። ቡድኑ በሆስፒታሉ ደጃፍ ላይ የጅምላ መቃብር አይቶ ከ80 በላይ ሰዎች መቀበራቸው ተነግሯል።,"WHO leads very high-risk joint humanitarian mission to Al-Shifa Hospital in Gaza Earlier today, a joint UN humanitarian assessment team led by WHO accessed Al-Shifa Hospital in northern Gaza to assess the situation on the ground, conduct a rapid situational analysis, assess medical priorities and establish logistics options for further missions. The team included public health experts, logistics officers and security staff from OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA and WHO. The mission was deconflicted with the Israel Defense Forces (IDF) to ensure safe passage along the agreed route. However, this was a high-risk operation in an active conflict zone, with heavy fighting ongoing in close proximity to the hospital. Earlier in the day, the IDF had issued evacuation orders to the remaining 2500 internally displaced people who had been seeking refuge on the hospital grounds. They, along with a number of mobile patients and hospital staff, had already vacated the facility by the time of the team's arrival. Due to time limits associated with the security situation, the team was able to spend only one hour inside the hospital, which they described as a “death zone,” and the situation as “desperate.” Signs of shelling and gunfire were evident. The team saw a mass grave at the entrance of the hospital and was told more than 80 people were buried there.","Wanda ya jagoranci aikin jin ƙai zuwa asibitin Al-shifa da ke Gaza Da sanyin safiyar yau, tawagar haɗin guiwa ta tantance ayyukan jin kai daga Majalisar Ɗinkina Duniya da Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya take jagoranta sun isa asibitin Al-shifa domin sun tantance yanayin da ake ciki da kuma gabatar da rahoton halin da ake ciki da gaugawa da duba magungunan da aka fi buƙata cikin sauri da samar da dabarun da za a iya amfani da su don cin nasarar wani aikin da za a yi gaba. Tawagar ta ƙunshi ƙwararrun jami'an kula da lafiyar al'umma da masu samar da dabarun aiki da jami'an tsaro daga waɗannan ƙungiyoyi: OCHA da UNDSS da UNMAS/UNOPS da UNRWA da kuma WHO. Aikin ya ci karo da rashin jituwa daga jami'an tsaron ƙasar Isra'ila ta yadda za a tabbatar da wucewa cikin aminci a bisa hanyar. Duk da haka, wannan ya kasance aiki mafi hatsari a yankin da ke cikin tashin hankali da matsananci faɗace-faɗace da ke faruwa a halin yanzu a wurare da ke kusa da asibiti. Da sanyin safiyar yau, Ƙungiyar tsaron Isra'ila (IDF) ta bada damar tseratar da sauran mutane2500 da suka rasa muhallansu, waɗanda suka daɗe suna gudun hijira a ƙasa cikin harabar asibitin. Su, tare da wani adadi na marasa lafiya da za a iya tafiya da su da kuma ma'aikatan asibitin, sun riga sun bar harabar asibitin a daidai lokacin da tawagar ta iso. Saboda ƙarancin lokaci da ake da alaƙa da yanayin tsaro, tawagar ta samu damar yin awa ɗaya kacal a cikin harabar asibitin, wanda aka siffanta da 'yankin mutuwa' da yanayi na matsananciyar damuwa. Alamun harsasai da harbin bindiga sun zamo hujja. Tawagar ta ga kaburbura da yawa a kofar shiga asibitin kuma an faɗa musu cewa fiye da mutane 80 ne aka binne a wurin.","WHO inaongoza harakati za hatari sana za pamoja za kibinadamu katika hospitali ya Al-Shifa huko Gaza Mapema leo, timu ya pamoja ya Umoja wa Mataifa ya kuthamini misaada ya kibinadamu ikiongozwa na WHO ilifikia Hospitali ya Al-Shifa kaskazini mwa Gaza ili kuthamini hali halisi, kufanya uchambuzi wa haraka wa hali, kutathmini vipaumbele vya matibabu na kuanzisha chaguzi wa vifaa kwa harakati zaidi. Timu hiyo ilijumuisha wataalamu wa afya ya umma, maafisa wa vifaa na wafanyakazi wa usalama kutoka OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA na WHO. Harakati ilisitishwa na jeshi la Israeli (IDF) ili kuhakikisha kupita kwa usalama katika njia iliyokubaliwa. Hata hivyo, hii ilikuwa operesheni hatari katika eneo lenye migogoro, huku mapigano makali yakiendelea karibu na hospitali. Mapema siku hiyo, IDF ilikuwa imetoa maagizo ya kuwahamisha wakimbizi wa ndani 2500 waliyobakia ambao walikuwa wakitafuta hifadhi kwenye uwanja wa hospitali. Wao, pamoja na idadi ya wagonjwa wanaotembea na wafanyakazi wa hospitali, walikuwa tayari wamehama kituo hicho wakati timu hiyo ilipowasili. Kutokana na ukomo wa muda unaohusishwa na hali ya usalama, timu hiyo iliweza kutumia saa moja pekee ndani ya hospitali hiyo, ambayo waliitaja kuwa ni eneo la kifo, na hali hiyo kuwa ya kukata tamaa. Dalili za kurusha makombora na risasi zilionekana. Timu hiyo iliona kaburi la pamoja kwenye lango la hospitali hiyo na ikaambiwa zaidi ya watu 80 walizikwa hapo.","WHO darí iṣẹ́ àyànṣe ìfọmọnìyànṣe alájọṣe eléwu-ńlá lọ sí ilé-ìwòsàn Al-Shifa ní Gaza Ní kùtùkùtù òní, ìgbìmọ̀ alájọṣe aṣàyẹ̀wò ìfọmọnìyànṣe UN kan tí WHO darí lọ sí ilé-ìwòsàn Al-Shifa ní àríwá Gaza láti ṣe àyẹ̀wò ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ń lọ níbẹ̀, ṣe àtúpalẹ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ oníkíákíá, ṣe àgbéyẹ̀wò àwọn ìnílò ìṣègùn tí wọ́n ṣe pàtàkì àti láti fìdí àwọn àṣàyàn ìgbéká múlẹ̀ fún àwọn iṣẹ́ àyànṣe mìíràn. Àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera gbogboogbò, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìgbéká àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ààbò láti OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA àti WHO ni wọ́n wà nínú gbìmọ̀ náà. Wọ́n ti yẹ̀nà ìkọlù iṣẹ́ àyànṣe náà pẹ̀lú Ikọ̀ Aṣààbò Isreal (IDF) láti lè ṣe àrídájú ìrìnnà tí ó ní ààbò lójú ọ̀nà tí wọ́n fẹnu kò lé lórí. Ṣùgbọ́n, èyí jẹ́ iṣẹ́ àgbéṣe tí ó léwu ńlá ní agbègbè tí rògbòdìyàn ti ń lọ lọ́wọ́, pẹ̀lú ìjà tí ó ń lọ lọ́wọ́ ní ìtòsí ilé-ìwòsàn náà. Ṣáájú àkókò náà, IDF ti pàṣẹ ìkókúrò fún àwọn èèyàn 2500 tí wọ́n kúrò ní ibùgbé wọn tí wọ́n sì ń wá ìṣọ́ ní àwọn àyè inú ilé-ìwòsàn náà. Àwọn, pẹ̀lú ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn alágbèéká àti àwọn òṣìṣẹ́ ilé-ìwòsàn, ni wọ́n ti kúrò ní ilé-ìwòsàn náà nígbà tí ìgbìmọ̀ náà yóò fi dé. Látààrí ìwọ̀n àkókò ní ìbámu pẹ̀lú ètò ààbò, ìgbìmọ̀ náà lo wákàtí kan péré nínú ilé-ìwòsàn náà, ti wọ́n sì ṣe àpèjúwe rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ""ojú ikú"", tí ìṣẹ̀lẹ̀ ibẹ̀ sí ""jẹ́ aláìnírètí"". Àwọn àmì àpò ọta ìbọn àti ìbọn yínyìn hàn níbẹ̀. Ìgbìmọ̀ náà rí sàárè ọlọ́pọ̀-èrò ní enu ọ̀nà ilé-ìwòsàn náà tí wọ́n sì sọ fún wọn pé ó lé ní àwọn èèyàn 80 ni wọ́n sin sí ibẹ̀.","I-WHO ihola umkhankaso wokusiza abantu onobungozi obukhulu kakhulu esibhedlela i-Al-Shifa eGaza Phambilini namuhla, ithimba elihlanganyelwe le-UN elihlola usizo lobuntu eliholwa yiWHO lifinyelele esibhedlela i-Al-Shifa enyakatho yeGaza ukuze lihlole isimo phansi, lihlole ngokushesha isimo, lihlole izinto eziza kuqala kwezokwelapha futhi lisungule izinketho zezokuthutha ukuze ziqhubeke nomsebenzi. Ithimba lalihlanganisa ochwepheshe bezempilo yomphakathi, izikhulu zezokuthutha kanye nabasebenzi bezokuphepha abavela e-OCHA, UNDSS, UNMAS/UNOPS, UNRWA kanye neWHO. Lo mkhankaso unqanyulwe ne-Israel Defence Forces (IDF) ukuze kuqinisekiswe ukuthi kudlula ngendlela ephephile ngendlela okuvunyelwene ngayo. Kodwa-ke, lokhu bekuwumsebenzi oyingozi kakhulu endaweni enezingxabano, nezimpi ezinzima eziqhubekayo eduze nesibhedlela. Ngasekuqaleni kosuku, i-IDF yayikhiphe imiyalo yokuphuma kubantu abasele abangama-2500 ababebalekela emagcekeni esibhedlela. Bona, kanye nedlanzana leziguli ezingomahamba nendlwana nezisebenzi zasesibhedlela, base bephumile kulesi sikhungo ngesikhathi leli thimba lifika. Ngenxa yemikhawulo yesikhathi ehambisana nesimo sezokuphepha, ithimba likwazile ukuchitha ihora elilodwa kuphela esibhedlela, elisichaze “njengendawo yokufa,” nesimo “njengesinzima kakhulu.” Izimpawu zokuqhunyiswa kwezibhamu nokudubula bezibonakala. Ithimba libone ithuna elikhulu emnyango wesibhedlela latshelwa ukuthi bangaphezu kwama-80 abantu abangcwatshwe khona." +ባለፉት 6 ሳምንታት የንፁህ ውሃ፣ የነዳጅ፣ የመድሃኒት፣ የምግብ እና ሌሎች አስፈላጊ ዕርዳታ እጦት አል-ሺፋ ሆስፒታል - በአንድ ወቅት ትልቁ፣ እጅግ የላቀ እና ጥሩ የታጠቀ ሪፈራል ሆስፒታል በጋዛ - እንደ የህክምና ተቋም መስራቱን እንዲያቆም አድርጓል። ቡድኑ በፀጥታ ሁኔታ ምክንያት ሰራተኞቹ በሆስፒታሉ ውስጥ ውጤታማ የቆሻሻ አወጋገድ ስራዎችን ለማከናወን የማይቻል መሆኑን ተመልክቷል። ኮሪደሮች እና የሆስፒታሉ ግቢዎች በህክምና እና በደረቅ ቆሻሻ ተሞልተዋል ይህም የኢንፌክሽን አደጋን ይጨምራል። ያነጋገሩዋቸው ታካሚዎች እና የጤና ሰራተኞች ለደህንነታቸው እና ለጤንነታቸው ፈርተው እንዲወጡ ተማጽነዋል። አል-ሺፋ ሆስፒታል ከዚህ በኋላ ታካሚዎችን ማቀበል አይችልም፣ የተጎዱ እና የታመሙ ሰዎች አሁን በጠና ወደ ተጨናነቀ እና እምብዛም ወደማይሰራው የኢንዶኔዥያ ሆስፒታል እየተመሩ ይገኛሉ። በአልሺፋ 25 የጤና ባለሙያዎች እና 291 ታማሚዎች የቀሩ ሲሆን ባለፉት 2 እና 3 ቀናት የህክምና አገልግሎት በመቋረጡ የበርካታ ታማሚዎች ህይወት አልፏል። ህሙማኑ 32 ህጻናት እጅግ በጣም አሳሳቢ በሆነ ሁኔታ ላይ የሚገኙ፣ 2 ሰዎች ያለ አየር ማናፈሻ በፅኑ ህክምና ላይ የሚገኙ እና 22 የእጥበት እጥበት ህሙማን ህይወት አድን ህክምና የማግኘት እድል ከፍተኛ ችግር ላይ ወድቋል። አብዛኛዎቹ ታካሚዎች የጦርነት ጉዳት ሰለባዎች ሲሆኑ ከእነዚህም ውስጥ ብዙዎቹ ውስብስብ ስብራት እና የተቆረጡ፣ የጭንቅላት ጉዳት፣ የቃጠሎ፣ የደረት እና የሆድ ህመም እና 29 ከባድ የአከርካሪ ጉዳት ያለባቸው ታካሚዎች ያለ ህክምና እርዳታ መንቀሳቀስ የማይችሉ ናቸው። በሆስፒታል ውስጥ የኢንፌክሽን መቆጣጠሪያ እርምጃዎችን ባለማግኘታቸው እና አንቲባዮቲኮች ባለመኖራቸው ምክንያት ብዙ የአሰቃቂ ህመምተኞች ቁስሎችን በከፍተኛ ሁኔታ ያዙ። ሆስፒታሉ አሁን ካለበት ሁኔታ አንፃር አገልግሎት መስጠት ባለመቻሉም ሆነ አዳዲስ ታማሚዎችን መቀበል ባለመቻሉ ቡድኑ የጤና ባለሙያዎችን እና ህሙማንን ወደ ሌሎች ተቋማት እንዲያወጣ ተጠይቋል።,"Lack of clean water, fuel, medicines, food and other essential aid over the last 6 weeks have caused Al-Shifa Hospital – once the largest, most advanced and best equipped referral hospital in Gaza – to essentially stop functioning as a medical facility. The team observed that due to the security situation, it has been impossible for the staff to carry out effective waste management in the hospital. Corridors and the hospital grounds were filled with medical and solid waste, increasing the risk of infection. Patients and health staff with whom they spoke were terrified for their safety and health, and pleaded for evacuation. Al-Shifa Hospital can no longer admit patients, with the injured and sick now being directed to the seriously overwhelmed and barely functioning Indonesian Hospital. There are 25 health workers and 291 patients remaining in Al-Shifa, with several patient deaths having occurred over the previous 2 to 3 days due to the shutting down of medical services. Patients include 32 babies in extremely critical condition, 2 people in intensive care without ventilation, and 22 dialysis patients whose access to life-saving treatment has been severely compromised. The vast majority of patients are victims of war trauma, including many with complex fractures and amputations, head injuries, burns, chest and abdominal trauma, and 29 patients with serious spinal injuries who are unable to move without medical assistance. Many trauma patients have severely infected wounds due to lack of infection control measures in the hospital and unavailability of antibiotics. Given the current state of the hospital, which is no longer operational or admitting new patients, the team was requested to evacuate health workers and patients to other facilities.","Rashin tsabtataccen ruwan sha da mai da magani da abinci da sauran kayan taimako na tilas fiye da sati 6 da suka wuce sun sa asibitin Al-shifa wanda a da shi ne mafi girma da ɗaukaka kuma ma fi kayan aiki da ake tura mutane zuwa can daga ƙananan asibitocin Gaza, da ya kasance ya daina aiki a matsayin cibiyar kiwon lafiya. Tawagar ta lura da cewa, sakamakon halin rashin tsaro da ake ciki, bai yiyuwa ma'aikatan su iya kawar da sharar da ke cikin asibitin. Bisa hanyoyi da bisa filin ƙasan asibitin cike yake da sharar kayan asibiti da ta daskare, da ke ƙara haɗarin kamuwa da cutuka. Marasa lafiya da ma'aikatan lafiya da aka zanta da su suna cikin firgice a kan yadda za su tsira da kuma lafiyarsu da kuma roƙon a tseratar da su. Asibitin Al-shifa yanzu ba zai iya kwantar da marasa lafiya ba, da masu raunuka da kuma marasa lafiya ba a halin yanzu ana tura su ne zuwa asibiti mai inganci da aka mamaye na ƙasar Indonesiya. Akwai ma'aikatan lafiya 25 da majinyata 291 da suka rage a asibitin Al-shifa, da gawawwakin marasa lafiya da dama da suka rasu kwanaki 2 zuwa 3 da suka wuce sakamakon durƙusar da ayyukan asibitin. Majinyatan sun haɗa da jarirai guda 32 da suke cikin mawuyacin hali, da mutane 2 da ke halin mutu-kwakwai rai-kwakwai da kuma majinyata da ake yi wa gashin hanta waɗanda aka tsaida wa injinan da ke taimaka masu su rayu. Kaso mafi yawa daga cikin majinyatan na daga cikin waɗanda yaƙi ya rutsa da su, a cikinsu akwai waɗanda suka samu mummunar karaya da waɗanda aka yanke wa wasu gaɓɓai na jikinsu don su rayu da masu raunuka a saman kai da masu ƙuna da masu ciwon kirji da ciwon ciki da kuma majinyata 29 masu matsananciyar matsalar lakka da ba su iya ko motsi ba tare da taimakon ma'aikatan lafiya ba. Majinyata masu fama da matsalar damuwa sun samu raunuka a sanadiyar rashin shawo kan cutar a asibitin da rashin magungunan hana wa ƙwayoyin cutar bakteriya tasiri a asibitin. Bayar da bayanin halin da asibitin yake ciki a yanzu, da ya nuna cewa ba ya aiki ko iya kwantar da sabon majinyaci, tawagar ta nemi a kwashe da ma'aikatan lafiya da sauran majinyata zuwa wasu asibitocin.","Ukosefu wa maji safi, mafuta, dawa, chakula na misaada mingine muhimu kwa muda wa majuma 6 yaliyopita umesababisha hospitali ya Al-Shifa ""hospitali kubwa zaidi ya rufaa, ya hali ya juu na yenye vifaa bora zaidi huko Gaza"" kuacha kufanya kazi kama hospitali au kituo cha matibabu. Timu hiyo ilibaini kuwa kutokana na hali ya usalama, imeshindikana kwa wafanyakazi hao kufanya usimamizi mzuri wa taka hapo hospitalini. Korido na viwanja vya hospitali vilijaa taka za matibabu na ngumu, na kuongeza hatari ya kuambukizwa. Wagonjwa na wahudumu wa afya ambao walizungumza nao walikuwa na hofu kwa ajili ya usalama na afya zao, na wakaomba kuhamishwa. Hospitali ya Al-Shifa haiwezi tena kulaza wagonjwa, huku majeruhi na wagonjwa sasa wakielezwa katika hospitali ya Indonesia iliyozidiwa na inafanya kazi kwa shida. Kuna wahudumu wa afya 25 na wagonjwa 291 waliyobakia katika Al-Shifa, na vifo vya wagonjwa kadhaa vimetokea kwa siku 2 hadi 3 zilizopita kutoka na kuzimwa kwa huduma za matibabu. Wagonjwa ni pamoja na watoto 32 waliyo katika hali mbaya sana, watu 2 katika uangalizi maalum bila uingizaji wa hewa, na wagonjwa 22 wa dialysis ambao upatikanaji wao wa matibabu ya kuokoa maisha umetatizwa sana. Idadi kubwa ya wagonjwa ni wahasiriwa wa majeraha ya vita, ikiwa ni pamoja na wengi waliyo na fractures tata na kukatwa viungo, majeraha ya kichwa,kuchomwa moto,kifua na majeraha ya tumbo, na wagonjwa 29 wenye majeraha makubwa ya uti wa mgongo ambao hawawezi kusonga bila msaada wa matibabu. Wagonjwa wengi wa majeraha wameambukizwa sana vidonda kwa sababu ya ukosefu wa hatua za kudhibiti maambukizi hospitalini na kutopatikana kwa viuaji vya sumu. Kwa kuzingatia hali ya sasa ya hospitali hiyo ambayo haifanyi kazi tena wala kulaza wagonjwa wapya, timu hiyo iliombwa kuwahamisha wahudumu wa afya na wagonjwa na kuwapeleka katika vituo vingine.","Àìsí omi mímọ́, epo, àwọn èlò òògùn, oúnjẹ àti àwọn ohun ìṣàmúlò pàtàkì mìíràn láti ọ̀sẹ̀ 6 kọjá ti mú kí Ilé-ìwòsàn Al-Shifa – tí ó ti fi ìgbà kan jẹ́ ilé ìwòsan ìtọ́kasí tí ó ní àwọn ẹ̀rọ ìgbàlódé jùlọ, tí ó sì tóbi jùlọ ní Gaza – láti dáwọ́ iṣẹ́ dúró gẹ́gẹ́ bíi gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera. Ìgbìmọ̀ náà ṣe àkíyèsí pé látààrí bí ètò àbò ṣe ti rí, ó nira fún àwọn òṣìṣẹ́ láti ṣètò ilẹ̀ dídànù bí ó ti ṣe yẹ ní ilé-ìwòsàn náà. Àwọn ọ̀dẹ̀dẹ̀ àti àyíká ilé-ìwòsàn náà kún fún àwọn pàǹtí odidi àti ti ìṣègùn, èyí tí ó ń ṣe àlékún ewu ìkóràn. Àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí wọ́n bá sọ̀rọ̀ ń bẹ̀rù fún ààbò àti ìlera wọn, tí wọ́n sì bẹ̀bẹ̀ kí wọ́n gbé àwọn kúrò. Ilé-ìwòsàn Al-Shifa kò le gba àwọn aláìsàn mọ́, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ń darí àwọn olùfarapa àti aláìsàn lọ sí ilé-ìwòsàn Indonesia tí ó ti kún fọ́fọ́ tí ó sì ń ṣiṣẹ́ ní ìwọ̀nba. Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera 25 àti àwọn aláìsàn 291 ni wọ́n ṣẹ́kù ní Ilé-ìwòsàn Al-Shifa, tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aláìsàn sì ti filẹ̀ ṣe aṣọ bora ní ọjọ́ 2 sí 3 ṣáájú látààrí ìdádúró àwọn iṣẹ́ ìṣègùn. Àwọn ìkókó 32 tí wọ́n wà ní ipò ẹlẹgẹ́, àwọn èèyàn 2 ní ẹ̀ka ìtọ́jú aládàńlá tí kò ní ìfẹ́-afẹ́fẹ́, àti àwọn aláìsàn ìṣẹ̀jẹ̀dọ̀tun 22 tí ìráàyè sí ìtọ́jú adóòlà-ẹ̀mí tí jẹ́ gígé kúrú náà wà nínú àwọn aláìsàn náà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aláìsàn náà jẹ́ afaragbọgbẹ́ nínú ogun, pẹ̀lú bí ọ̀pọ̀ ṣe ní eegun dídá àti ẹ̀yà ara tí ó gé, ìforípa, ẹ̀jó, egbò àyà àti ikùn, àti àwọn aláìsàn 29 tí wọ́n ní ìpalára eegun ẹ̀yìn tí wọn ò lè yíká láì sí ìrànwọ́ ìṣègùn. Ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn tí wọ́n ní egbò ní ojú egbò náà ti ní kòkòrò látààrí àwọn ìgbésẹ̀ ìṣàkóso ìkóràn tí kò sì nínú ilé-ìwòsàn náà àti àìsí òògùn apakòkòrò batéríà. Pẹ̀lú bí nǹkan ṣe rí ní ilé-ìwòsàn náà báyìí, tí kò tilẹ̀ ṣiṣẹ́ mọ́ rárá tàbí gba àwọn aláìsàn tuntun mọ́, wọ́n bẹ ìgbìmọ̀ náà láti gbé àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn aláìsàn lọ sí àwọn gbọ̀ngán mìíràn.","Ukuntuleka kwamanzi ahlanzekile, uphethiloli, imithi, ukudla kanye nolunye usizo olubalulekile emasontweni ayi-6 edlule kubangele isibhedlela i-Al-Shifa - esake saba yisibhedlela esikhulu kunazo zonke, esithuthuke kakhulu futhi esihlomele kahle kakhulu eGaza - ukuthi siyeke ukusebenza njengesikhungo sezokwelapha. Ithimba libone ukuthi ngenxa yesimo sezokuphepha, akwenzeki ukuthi abasebenzi bakwazi ukuphatha kahle imfucuza esibhedlela. Amaphasishi kanye negceke lesibhedlela kwakugcwele imfucuza yezokwelapha neqinile, okwandisa ingozi yokutheleleka. Iziguli nabasebenzi bezempilo abebekhuluma nabo bebethukile ngenxa yokuphepha nokusabela impilo yabo, base becela ukukhishwa. Isibhedlela i-Al-Shifa asisakwazi ukwamukela iziguli, njengoba abalimele nabagulayo manje sebehanjiswe eSibhedlela sase-Indonesia esikhungatheke kakhulu futhi esingasebenzi kahle. Kunabasebenzi bezempilo abangama-25 kanye neziguli ezingama-291 ezisele e-Al-Shifa, kanti iziguli eziningi zishonile ezinsukwini ezimbili kuya kwezingu-3 ezedlule ngenxa yokuvalwa kwezinsiza zezempilo. Iziguli zihlanganisa izingane ezingu-32 ezisesimweni esibucayi kakhulu, abantu abangu-2 abasesimweni esibucayi ngaphandle kokushaywa umoya, kanye neziguli ezingama-22 ze-dialysis ezifinyeleleke kakhulu ekutholeni ukwelashwa okusindisa ukuphila. Iningi leziguli liyizisulu zokuhlukumezeka kwempi, okuhlanganisa abaningi abanezinkinga eziyinkimbinkimbi zokuphuka nokunqunywa, ukulimala kwekhanda, ukushiswa, isifuba kanye nokulimala kwesisu, kanye neziguli ze-29 ezinokulimala okunzima komgogodla ezingakwazi ukuhamba ngaphandle kosizo lwezokwelapha. Iziguli eziningi ezihlukumezekile zinezilonda ezimbi kakhulu ngenxa yokuntuleka kwezinyathelo zokulawula ukutheleleka esibhedlela nokungatholakali kwemithi elwa namagciwane. Ngenxa yesimo esikhona kulesi sibhedlela, esingasasebenzi noma singasamukeli iziguli ezintsha, kucelwe ithimba ukuthi likhiphe abasebenzi bezempilo neziguli liyiswe kwezinye izikhungo." +የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ በቀሪዎቹ ታካሚዎች፣ ሰራተኞቻቸው እና ቤተሰቦቻቸው ላይ በአፋጣኝ ለመልቀቅ እቅድ በማውጣት ላይ ናቸው። በሚቀጥሉት 24-72 ሰአታት ውስጥ በግጭቱ ውስጥ ያሉ ወገኖች ደህንነቱ የተጠበቀ መተላለፊያ ዋስትናዎች በመጠባበቅ ላይ ተጨማሪ ተልእኮዎች ህሙማንን ከአል-ሺፋ ወደ ናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ እና በጋዛ ደቡብ በሚገኘው የአውሮፓ ጋዛ ሆስፒታል በአስቸ��ይ ለማጓጓዝ ተልእኮዎች እየተዘጋጁ ነው። ነገር ግን እነዚህ ሆስፒታሎች ከአቅም በላይ እየሰሩ ሲሆን ከአልሺፋ ሆስፒታል የሚመጡ አዳዲስ ሪፈራሎች ተጨማሪ ሸክም ያለባቸውን የጤና ባለሙያዎችን እና ግብአቶችን ይጎዳሉ። በሰሜን በሚገኙት በነዳጅ፣ በውሃ፣ በመድሃኒት አቅርቦትና በመድሃኒት እጥረት ምክንያት የመዘጋት ስጋት ስላጋጠማቸው በሰሜን በሚገኙ ቀሪ በከፊል አገልግሎት የሚሰጡ ሆስፒታሎች ተጠልለው የሚገኙ ታካሚዎች፣ የጤና ባለሙያዎች እና ተፈናቃዮች ደህንነት እና የጤና ፍላጎት በእጅጉ ያሳስበዋል። በጋዛ አፋጣኝ አስፈላጊ የሆኑ የጤና አገልግሎቶችን ለመስጠት የአል-ሺፋ እና ሌሎች ሆስፒታሎች ሁሉ ተግባራትን ወደ ነበሩበት ለመመለስ አፋጣኝ ጥረት መደረግ አለበት። የዓለም ጤና ድርጅት በጋዛ ያለውን ጦርነት እና ሰብአዊ እልቂት ለማስቆም የጋራ ጥረት እንዲደረግ በድጋሚ ተማጽኗል። አፋጣኝ የተኩስ አቁም፣ የሰብዓዊ ዕርዳታ ቀጣይነት ባለው መጠን እንዲቀጥል፣ ለተቸገሩት ሁሉ ያለ ሰብዓዊ አገልግሎት ተደራሽነት፣ ታጋቾችን በሙሉ ያለምንም ቅድመ ሁኔታ እንዲፈቱ፣ በጤና አጠባበቅና በሌሎች አስፈላጊ መሠረተ ልማቶች ላይ የሚደርሱ ጥቃቶች እንዲቆሙ እንጠይቃለን። በጋዛ ህዝብ ላይ እየደረሰ ያለው ከፍተኛ ስቃይ አፋጣኝ እና ተጨባጭ በሆነ መልኩ በሰብአዊነት እና በርህራሄ እንድንመልስ ይጠይቃል።,"WHO and partners are urgently developing plans for the immediate evacuation of the remaining patients, staff and their families. Over the next 24–72 hours, pending guarantees of safe passage by parties to the conflict, additional missions are being arranged to urgently transport patients from Al-Shifa to Nasser Medical Complex and European Gaza Hospital in the south of Gaza. However, these hospitals are already working beyond capacity, and new referrals from Al-Shifa Hospital will further strain overburdened health staff and resources. WHO is deeply concerned about the safety and health needs of patients, health workers and internally displaced people sheltering at the few remaining partially functional hospitals in the north, which are facing the risk of closure due to a lack of fuel, water, medical supplies and food, and the intense hostilities. Immediate efforts must be made to restore the functionality of Al-Shifa and all other hospitals to provide urgently needed health services in Gaza. WHO reiterates its plea for collective efforts to bring an end to the hostilities and humanitarian catastrophe in Gaza. We call for an immediate ceasefire, the sustained flow of humanitarian assistance at scale, unhindered humanitarian access to all of those in need, the unconditional release of all hostages, and the cessation of attacks on health care and other vital infrastructure. The extreme suffering of the people of Gaza demands that we respond immediately and concretely with humanity and compassion.","Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya da abokan haɗin guiwarta na shirya tsare-tsaren gaugawa na kwashe sauran majinyata da suka rage da ma'aikatan lafiya da iyalansu. Fiye da sa'ani 24-72 masu zuwa, ana jiran tsammanin tabbacin shirin bada damar wucewa da sauran majinyata daga asibitin Al-shifa zuwa asibitin Nasser da asibitin European Gaza a kudancin Gaza. Duk da haka, waɗannan asibitoci na aiki ƙasa da yadda ya kamata, da kuma majinyatar da aka kawo daga asibitin Al-shifa sun ƙara wa ma'aikatansu yawan aiki da kayan aiki. Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta damu matuƙa a kan kulawa da buƙatun majinyata da suka shafi lafiyarsu da na ma'aikatan lafiya da kuma na waɗanda suka rasa matsugunansu da suke rayuwa a wasu 'yan sauran ɓangarorin asibitin da ke aiki a ɓangaren arewa, da ke fuskantar barazanar rufewa saboda rashin mai da ruwa da kayan kula da lafiya da abinci da matsananciyar gaba. Dole ne a yi wata huɓɓasa da gaugawa domin dawo da ayyukan asibitin Al-shifa da sauran asibitoci domin biyan buƙatun marasa lafiya a Gaza. Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta ƙara jaddada roƙonta na gaugawa a kan aiki a tare domin ganin an kawo ƙarshen tashe-tashen hankali da ayyukan jin ƙai ga waɗanda bala'i ya shafa a Gaza. Mun yi kira da a gaggauta tsagaita wuta, don ci gaba da kwararo ayyukan jin ƙai ga waɗanda abun ya shafa, tsarin ayyukan jin ƙai da babu takura a ciki da sakin waɗanda aka yi garkuwa da su, waɗanda da yawa daga cikinsu suna buƙatar a duba lafiyarsu da gaugawa da kuma dakatar da hare-hare a kan cibiyoyin kiwon lafiya da sauran muhimman wurare. Matsananciyar wahalar da mutanen Gaza ke ciki ta sa muka amsa kira cikin gaugawa kuma da ƙarfi ta hanyar kawo ayyukan agaji da nuna alhininmu da jajantawa.","WHO na washirika wanaoandaa mipango ya haraka ya kuwahamisha wagonjwa waliyobakia pamoja na wafanyakazi na familia zao. Katika muda wa saa 24 hadi 72 zijazo, zikisubiri hakikisho la kupitishwa kwa usalama kwa wahusika kwenye mzozo, inapangwa kusafirisha wagonjwa kwa haraka kutoka Al-Shifa hadi Nasser Medical Complex na Hospitali ya Gaza ya Ulaya kusini mwa Gaza. Hata hivyo, hospitali hizi tayari zinafanya kazi kupitia uwezo wake, na rufaa mpya kutoka kwenye hospitali ya Al-Shifa zitazidi kuwasumbua wahudumu wa afya waliyoelemewa na rasilimali. WHO ina wasiwasi mkubwa kuhusu mahitaji ya usalama na afya ya wakimbizi wa ndani waliyojihifadhi kwenye hospitali chache zilizobakia ambazo hazifanyi kazi kwa sehemu kasikazini mwa nchi, ambazo zinakabiliwa na hatari ya kufungwa kwa sababu ya ukosefu wa mafuta, maji, vifaa vya matibabu na chakula na uhasama mkali. Juhudi za haraka lazima zifanyike kwa kurejesha utendaji kazi wa Al-Shifa na hospitali nyingine zote ili kutoa huduma za afya zinazohitajika haraka huko Gaza. WHO inasisitiza ombi lake la juhudi za pamoja za kukomesha uhasama na maafa ya kibinadamu huko Gaza. Tunatoa wito wa kusitishwa kwa mapigano mara moja, mtiririko endelevu wa usaidizi wa kibinadamu kwa kiwango kikubwa, mafanikio ya kibinadamu yasiyozuilika kwa wale wote wanaohitaji, kuachiliwa bila masharti kwa mateka wote, na kusitishwa kwa kwa mashambulizi dhidi ya huduma za afya na miundombinu mingine muhimu. Mateso makubwa kwa watu wa Gaza yanadaiwa kuwa na mwitikio wa moja kwa moja na uthabiti wa kibinadamu na huruma.","WHO àti àwọn alábàáṣe ti ń ṣètò fún ìgbékúrò àwọn aláìsàn, àwọn òṣìṣẹ́ àti àwọn mọ̀lẹ́bí wọn kúrò ní kíákíá. Fún wákàtí 24–72 tí ó ń bọ̀, títí ìgbà tí àwọn oníjà bá ṣè ẹ̀rí ààbò ìkọjá, wọ́n sì ń ṣètò àwọn iṣẹ́ àyànṣe síi láti sáré gbé àwọn aláìsàn láti Al-Shifa lọ sí Nasser Medical Complex àti European Gaza Hospital ní gúúsù Gaza. Ṣùgbọ́n, àwọn ilé-ìwòsàn wọ̀nyìí ti ń ṣiṣẹ́ kọjá ipa wọn tẹ́lẹ̀, tí àwọn ìgbàwọlé tuntun láti Ilé-ìwòsàn Al-Shifa yóò sì túbọ̀ di ẹrù ru àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn ohun èlò tí kò tó. Ààbò àti àwọn ìnílò ajẹmọ́lera àwọn aláìsàn, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn tí wọ́n kúrò ní ilé wọn tí wọ́n ń forí pamọ́ sí àwọn ilé-ìwòsàn tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní ìwọ̀nba ní àríwá jẹ WHO lógún gidi gan, àwọn ilé-ìwòsàn náà ti wọ́n kojú ewu títìpa látààrí àìsí epo, omi, àwọn èlò ìṣègùn àti oúnjẹ, àti àwọn ìkọlù léraléra náà. Akitiyan ní kíákíá gbọdọ̀ wà láti mú Al-Shifa àti gbogbo àwọn ilé-ìwòsàn yòókù ṣiṣẹ́ padà láti lè pèsè àwọn ètò ìlera tí wọ́n nílò ní kíákíá ní Gaza. WHO ṣe ìtẹnumọ́ ẹ̀bẹ̀ rẹ̀ fún akitiyan lápapọ̀ láti mú òpin bá àwọn ìkọlù àti wàhálà ìfọmọnìyànṣe náà ní Gaza. A pè fún ìdáwọ́-ìkọlùdúró ní kíákíá, ìṣàn ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe alálòpẹ́ ní yanturu, ìráàyè sí ìfọmọnìyànṣe aláìsí ìdíwọ́ fún gbogbo àwọn tí wọ́n nílò, ìdásílẹ̀ àwọn èèyàn tí wọ́n fi dógò láì sí tàbí-ṣùgbọ́n àti ìdáwọ́ àwọn ìkọlù lórí ìtọ́jú ìlera àti àwọn àyè amáyédẹrùn pàtàkì mìíràn. Ìyà ńlá tí àwọn èèyàn ilẹ̀ Gaza ń jẹ yìí bèèrè fún kí a dáhùn kíákíá pẹ̀lú ohun àrídìmú pẹ̀lú ìfọmọnìyànṣe àti àánú.","I-WHO kanye nozakwethu benza izinhlelo eziphuthumayo zokukhishwa ngokushesha kweziguli ezisele, abasebenzi kanye nemindeni yabo. Emahoreni alandelayo angama-24-72, kusalindelwe iziqinisekiso zokuthi amaqembu abambene adlule ngendlela ephephile, kuhlelwa izinhlelo ezengeziwe zokuthutha iziguli ngokushesha zisuka e-Al-Shifa ziye e-Nasser Medical Complex naseSibhedlela i-European Gaza eningizimu yeGaza. Kodwa-ke, lezi zibhedlela sezivele zisebenza ngaphezu kwamandla, futhi ukudluliselwa okusha okuvela esibhedlela i-Al-Shifa kuzophinde kucindezele abasebenzi bezempilo abasindwayo kanye nezinsiza. I-WHO ikhathazeke kakhulu ngezidingo zokuphepha kanye nempilo yeziguli, abasebenzi bezempilo kanye nabantu abafudukisiwe ngaphakathi abahlala ezibhedlela ezimbalwa ezisasebenza kancane enyakatho, ezibhekene nengozi yokuvalwa ngenxa yokuntuleka kukaphethiloli, amanzi, izinsiza zokwelapha nokudla, kanye nobutha obukhulu. Kumele kwenziwe imizamo esheshayo yokubuyisela ukusebenza kwe-Al-Shifa kanye nazo zonke ezinye izibhedlela ukuze kuhlinzekwe ngezinsizakalo zezempilo ezidingeka ngokushesha eGaza. I-WHO iphinda isicelo sayo semizamo ehlangene yokuqeda ubutha kanye nenhlekelele yobuntu eGaza. Sicela ukuthi kumiswe ukudubulana ngokushesha, ukugeleza okuqhubekayo kosizo lobuntu ngezinga eliphansi, ukufinyelela kosizo okungavinjelwa kubo bonke abadinga usizo, ukukhululwa okungenamibandela kwabo bonke abathunjwa, kanye nokuyekwa kokuhlaselwa kokunakekelwa kwezempilo nezinye izingqalasizinda ezibalulekile. Ukuhlupheka okukhulu kwabantu baseGaza kudinga ukuthi siphendule ngokushesha nangokuqondile ngobuntu nozwelo." +የሳንባ ነቀርሳ ምላሽ ከወረርሽኙ እያገገመ ነገር ግን አዳዲስ ኢላማዎችን ለማሳካት የተፋጠነ ጥረቶች ያስፈልጉ ነበር የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) 2023 ዓለም አቀፍ የሳንባ ነቀርሳ (ቲቢ) ሪፖርት በ 2022 የቲቢ ምርመራ እና የሕክምና አገልግሎቶችን ለማሳደግ ትልቅ ዓለም አቀፍ ማገገሙን አጽንኦት ሰጥቷል። የኮቪድ-19 መስተጓጎል በቲቢ አገልግሎቶች ላይ የሚያስከትለውን ጎጂ ውጤት ለመቀልበስ መጀመሩን የሚያበረታታ አዝማሚያ ያሳያል። ከ192 ሀገራት እና አከባቢዎች የተውጣጡ መረጃዎችን ያቀረበው ዘገባው እ.ኤ.አ. በ2022 7.5 ሚሊዮን ሰዎች በቲቢ በሽታ መያዛቸውን ያመላከተ ሲሆን ይህም ደብሊውኤችኦ:: ጭማሪው በብዙ አገሮች የጤና አገልግሎት ተደራሽነት እና አቅርቦት ጥሩ ማገገሚያ በመኖሩ ነው ተብሏል። በ 2020 እና 2021 በቲቢ የተያዙ ሰዎችን ቁጥር ከ60% በላይ የያዙት ህንድ ፣ ኢንዶኔዥያ እና ፊሊፒንስ ፣ ሁሉም በ 2022 ከ 2019 ደረጃዎች በላይ አገግመዋል ። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “ለሺህ ዓመታት ያህል አባቶቻችን ምን እንደሆነ፣ መንስኤው ምን እንደሆነ እና እንዴት ማስቆም እንዳለባቸው ሳያውቁ በሳንባ ነቀርሳ ሲሰቃዩ እና ሲማቅቁቁ ሞቱ። “ዛሬ፣ እነሱ ሊያልሙት የሚችሉት እውቀት እና መሳሪያዎች አሉን። የፖለቲካ ቁርጠኝነት አለን እናም በሰው ልጅ ታሪክ ውስጥ የትኛውም ትውልድ ያላገኘው እድል አለን - የቲቢ ታሪክን የመጨረሻውን ምዕራፍ የመፃፍ እድል አለን። በአለም አቀፍ ደረጃ በ2022 ወደ 10.6 ሚሊዮን የሚገመቱ ሰዎች በቲቢ ታመዋል፣ ይህም በ2021 ከነበረው 10.3 ሚሊዮን ነበር።,"Tuberculosis response recovering from pandemic but accelerated efforts needed to meet new targets The World Health Organization (WHO) 2023 Global tuberculosis (TB) report underscores a significant worldwide recovery in the scale-up of TB diagnosis and treatment services in 2022. It shows an encouraging trend starting to reverse the detrimental effects of COVID- 19 disruptions on TB services. Featuring data from 192 countries and areas, the report shows that 7.5 million people were diagnosed with TB in 2022, making it the highest figure recorded since WHO began global TB monitoring in 1995. The increase is attributed to good recovery in access to and provision of health services in many countries. India, Indonesia and the Philippines, which together accounted for over 60% of the global reductions in the number of people newly diagnosed with TB in 2020 and 2021, all recovered to beyond 2019 levels in 2022. “For millennia, our ancestors suffered and died with tuberculosis, without knowing what it was, what caused it, or how to stop it,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Today, we have knowledge and tools they could only have dreamed of. We have political commitment, and we have an opportunity that no generation in the history of humanity has had: the opportunity to write the final chapter in the story of TB.” Globally, an estimated 10.6 million people fell ill with TB in 2022, up from 10.3 million in 2021.","Mataki kan cutar tarin fuka bayan na farfaɗowa bayan annoba, amma akwai buƙatar ƙara ƙoƙari don cimma sabin manufofi. Rahoton Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) na shekarar 2023 na cutar tarin fuka (TB) ya jaddada gagarumar farfaɗowar da aka samu a duk duniya wajen haɓaka aikin gano cutar tarin fuka da kuma ayyukan jinya a shekarar 2022. Yana nuna wani yanayi mai ƙarfafawa wanda ya fara juyar da illar ɓarnar cutar COVID-19 akan ayyukan tarin fuka. Rahoton da aka fitar daga kasashe da yankuna 192, ya nuna cewa mutane miliyan 7.5 ne aka tabbatar da kamuwa da cutar tarin fuka a shekarar 2022, wanda ya sa ya zama adadi mafi girma da aka samu tun bayan da Hukumar Lafiya ta Duniya ta fara sa ido kan tarin fuka a duniya a shekarar 1995. Ana danganta karuwar da samun murmurewa mai kyau wajen samun dama da kuma samar da ayyukan kiwon lafiya a kasashe da dama. A kasashen Indiya, Indonesiya da Philippines, waɗanda tare suka kai sama da kashi 60% na raguwar adadin mutanen da aka tabbatar da cutar ta tarin fuka a cikin shekarun 2020 da 2021, duk sun murmure sama da matakan shekarun 2019 a 2022. Tsawon shekaru dubunnai, kakanninmu sun sha wahala kuma sun mutu da tarin fuka, ba tare da sanin mece ce ita ba, ko me ya jawo ta, ko yadda za a dakatar da ita, in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya. “A yau, muna da ilimi da kayan aikin da kawai za su yi mafarkin su. Muna da sadaukarwar siyasa, kuma muna da damar da babu wani tsararraki a tarihin ɗan adam da ya samu: damar rubuta babi na ƙarshe a cikin labarin tarin fuka. A duk duniya, kimanin mutane miliyan 10.6 ne suka kamu da cutar tarin fuka a shekarar 2022, sama da miliyan 10.3 a shekarar 2021.","Mwitikio wa kupona kifua kikuu kutokana na maambukizi upo,lakini juhudi kubwa zinahitajika katika kufikia malengo mapya Ripoti ya Shirika la Afya Duniani (WHO) ya 2023 ya Kifua Kikuu Dunia (TB) inasisitiza ahueni kubwa duniani kote katika upanuzi wa huduma za uchunguzi na matibabu ya kifua kikuu mwaka 2022. inaonyesha mwelekeo wa kutia moyo unaoanza kubadilisha athari mbaya za kukatizwa kwa UVIKO-19 kwenye huduma za TB. Ikijumuisha takwimu kutoka nchi na maeneo 192, taarifa hiyo inaonyesha kuwa watu milioni 7.5 waligunduliwa na TB mnamo 2022, na kuifanya kuwa idadi kubwa zaidi kurekodiwa tangu WHO ilipoanza ufuatiliaji wa TB duniani mnamo 1995. Ongezeko hilo linachangiwa na ahueni nzuri katika upatikanaji na utoaji wa huduma za afya katika nchi nyingi. India, Indonesia na Ufilipino, ambazo kwa pamoja zilichangia zaidi ya 60% ya punguzo la kimataifa la idadi ya watu waliyogunduliwa kuwa na TB hivi karibuni mnamo 2020 na 2021, wote walipona kwa zaidi ya viwango vya mwaka 2019 na 2022. Kwa milenia, babu zetu waliteseka na kufa na ugonjwa wa kifua kikuu, bila kujua ni nini, ulisababishwa na nini au jinsi ya kuzuia, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Leo, tuna maarifa na zana ambazo wangeweza kuziota tu. Tuna dhamira ya kisiasa, na tuna fursa ambayo hakuna kizazi chochote katika historia ya ubinadamu kilichopata: fursa ya kuandika sura ya mwisho katika hadithi ya TB. Duniani kote, inakadiliwa watu milioni 10.6 waliugua TB mnamo 2022, kutoka milioni 10.3 mwaka 2021.","Ìfèsìsí àìsàn ikọ́-ife tí a rí láti ara àjàkálẹ̀ àrùn ṣùgbọ́n a nílò ojútùú pàjáwìrì láti rí ojútùú tí ó tó iye tí a fẹ́. Àbájáde àbọ̀ ìwádìí ajọ eléto ìlerà-àgbáyé lórí Ikọ́-Ife tí a gbà káàkiri àgbáyé lórí òsùwọ̀n àyẹ̀wò IKỌ́-IFE àti ìtọ́jú rẹ̀ ní ọdún 2022. Ó ń ṣe àfihàn tí ó wúni lórí ohun tí ó jà káàkiri láti le wá ojútùú sí ipa burúkú tí àìsàn COVID-19 ń kó ní orí àwọn iṣẹ́-ṣíṣe IKỌ́-IFE. Tí a bá ṣe àfìwe dátà láti àgbègbè orílẹ̀-èdè 192, àbájáde àbọ̀ ìwádìí ṣe àfihàn àwọn ènìyàn tí iye wọn jẹ́ iye àwọn ènìyàn tí ó jẹ́ mílíọ́nù 7.5 tí ó ní àìsàn IKỌ́-IFE ní ọdún 2022, eléyìí sì jẹ́ kí ó jẹ́ àkọsílẹ̀ IKỌ́-IFE tí àjọ elétò ìlera-lágbàáyé ṣe káàkiri àgbáyé láti ìgbà tí wọ́n ti ń ṣe ìtọpinpin rẹ̀ láti ọdún 1995. Pípọ̀ sí i rẹ̀ ni a lè so mọ́ rírí gbà àwọn ohun èlo tí ó dára àti pípèsè ètò ìlera ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè. Orílẹ̀-èdè India, Indonesia àti Philippines, tí ó kó ìdá 60% nínú àpapọ̀ àdínkù iye àwọn ènìyàn tí a ṣẹ̀ṣẹ̀ ṣe àyẹ̀wò wọn pẹ̀lú IKỌ́-IFE ní ọdún 2020 àti 2021, ara gbogbo wọn yá ju ti iye ipo ọdún 2019 lọ ní ọdún 2022. Dókítà Tedros Adhanom Olùṣàkóso Àgbà fún àjọ WHO sọ pé 'Fún ẹgbẹ̀rún ọdún kan"" àwọn babańlá wa ti jìyà tí wọ́n sì tún ń kú látààrí àìsàn ikọ́-ife, láì mọ̀ pé òhun ni, wọn ò mọ ohun tí ó ṣe okùnfà rẹ̀, tàbí àti dáa dúró. ""Lónìí, a ní ìmọ̀ àti àwọn èròjà tí a ò tilẹ̀ lérò nípa rẹ̀. A ni ètò ìfara-ẹnijìn ti òṣèlú, àti pé a tún ní àǹfààní tí àwọn ìran kankan ò tí i ní rí nínú ìwé ìtàn ìjẹ́-ọmọnìyàn, àti àǹfààni láti kọ àkọsílẹ̀ tí ó gbẹ̀yìn nínú ìwé ìtàn IKỌ́-IFE."" Àwọn ènìyàn tó tó mílíọ́nù 10.6 ni àìsàn IKỌ-IFE ṣe ní ọdún 2022, àìsàn yìí pọ̀ sí i láti mílíọ́nù 10.3 ní ọdún 2021 ní àgbáyé.","Ukusabela kwesifo sofuba kuyalulama kubhubhane kodwa imizamo esheshayo edingekayo ukuze kuhlangatshezwane nezinhloso ezintsha Umbiko we-World Health Organization (WHO) 2023 Global tuberculosis (TB) ugcizelela ukwelulama okuphawulekayo emhlabeni wonke ekukhulisweni kwezinsizakalo zokuxilongwa kwe-TB kanye nokwelashwa ngo-2022. Ibonisa inkambiso ekhuthazayo eqala ukuhlehlisa imiphumela elimazayo yokuphazamiseka kweCOVID-19 ezinsizeni zeTB. Ngemininingwane evela emazweni nasezindaweni eziyi-192, lo mbiko ukhombisa ukuthi abantu abayizigidi eziyisi-7.5 kwatholakala ukuthi baneTB ngo-2022, okwenza kube yisibalo esiphezulu kakhulu esirekhodiwe kusukela i-WHO yaqala ukuqapha i-TB emhlabeni wonke ngo-1995. Ukwenyuka kubangelwe ukululama okuhle ekufinyeleleni nasekuhlinzekweni kwezinsizakalo zezempilo emazweni amaningi. I-India, i-Indonesia kanye nePhilippines, ehlangene yaba ngaphezu kwamaphesenti angama-60 okuncipha komhlaba wonke kwenani labantu abasanda kutholakala beneTB ngo-2020 nango-2021, bonke balulama baze badlula emazingeni ka-2019 ngo-2022. ""Izinkulungwane zeminyaka, okhokho bethu bahlupheka futhi babulawa isifo sofuba, bengazi ukuthi sasiyini, sibangelwa yini, noma singasinqanda kanjani,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Namuhla, sinolwazi namathuluzi abebengaphupha ngawo. Sizibophezele kwezombusazwe, futhi sinethuba isizukulwane esingakaze sibe nalo emlandweni wesintu: ithuba lokubhala isahluko sokugcina endabeni yeTB.” Emhlabeni jikelele, balinganiselwa ezigidini eziyi-10.6 abantu abahlaselwe yiTB ngo-2022, besuka ezigidini eziyi-10.3 ngo-2021." +በጂኦግራፊያዊ ሁኔታ፣ በ2022፣ በቲቢ የተያዙት አብዛኛዎቹ ሰዎች የዓለም ጤና ድርጅት ደቡብ-ምስራቅ እስያ (46%)፣ አፍሪካ (23%) እና ምዕራባዊ ፓስፊክ (18%)፣ በምስራቅ ሜዲትራኒያን (8.1%) አነስተኛ መጠን ያላቸው ናቸው። ፣ አሜሪካ (3.1%) እና አውሮፓ (2.2%)። በ2022 አጠቃላይ ከቲቢ ጋር የተዛመዱ የሟቾች ቁጥር 1.3 ሚሊዮን ነበር ፣ በ2021 ከነበረው 1.4 ሚሊዮን። ነገር ግን፣ በ2020-2022 ጊዜ፣ የኮቪድ-19 መስተጓጎል በቲቢ ወደ ግማሽ ሚሊዮን የሚጠጋ ተጨማሪ ሞት አስከትሏል። ቲቢ በኤች አይ ቪ ከተያዙ ሰዎች ግንባር ቀደም ገዳይ ሆኖ ቀጥሏል። ብዙ መድሃኒት የሚቋቋም ቲቢ (ኤምዲአር-ቲቢ) የህዝብ ጤና ቀውስ ሆኖ ቆይቷል። በ2022 ወደ 410 000 የሚገመቱ ሰዎች መልቲ መድሃኒትን የሚቋቋም ወይም ሪፋምፒሲንን የሚቋቋም ቲቢ (ኤምዲአር/አርአር-ቲቢ) ያጋጠማቸው ቢሆንም፣ ከአምስት ሰዎች ውስጥ ሁለቱ ብቻ ሕክምና አግኝተዋል። አዲስ የቲቢ ምርመራ፣ መድሐኒት እና ክትባቶች በማደግ ላይ የተወሰነ መሻሻል አለ። ይሁን እንጂ ፣ ይህ በነዚህ አካባቢዎች ባለው አጠቃላይ የኢንቨስትመንት ደረጃ የተገደበ ነው። አዳዲስ ግቦች ላይ ለመድረስ እርምጃ እና ኢንቨስትመንትን ማፋጠን ደብሊውኤችኦ ቲቢን ለመከላከል በተደረገው ጥረት ከ2000 ጀምሮ ከ75 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን መታደግ መቻሉን ዘግቧል።,"Geographically, in 2022, most people who developed TB were in the WHO Regions of South-East Asia (46%), Africa (23%) and the Western Pacific (18%), with smaller proportions in the Eastern Mediterranean (8.1%), the Americas (3.1%) and Europe (2.2%). The total number of TB-related deaths (including those among people with HIV) was 1.3 million in 2022, down from 1.4 million in 2021. However, during the 2020-2022 period, COVID-19 disruptions resulted in nearly half a million more deaths from TB. TB continues to be the leading killer among people with HIV. Multidrug-resistant TB (MDR-TB) remains a public health crisis. While an estimated 410 000 people developed multidrug-resistant or rifampicin-resistant TB (MDR/RR-TB) in 2022, only about two in five people accessed treatment. There is some progress in the development of new TB diagnostics, drugs and vaccines. However, this is constrained by the overall level of investment in these areas. Accelerating action and investment to reach new targets WHO reports that global efforts to combat TB have saved over 75 million lives since the year 2000.","A bisa ilimin sanin yanayin kasa, a cikin shekakar 2022, yawancin mutanen da suka kamu da tarin fuka sun kasance a cikin Yankunan Hukumar Lafiya ta Duniya na Kudu maso Gabashin Asiya (46%), Afirka (23%) da Yammacin Pacific (18%), tare da ƙananan kaso a Gabashin Bahar Rum (8.1%). , Amurka (3.1%) da Turai (2.2%). Adadin wadanda suka mutu da suka shafi tarin fuka (ciki har da wadanda ke dauke da kwayar cuta me karya garkuwar jiki) ya kai miliyan 1.3 a shekarar 2022, kasa daga miliyan 1.4 a shekarar 2021. Duk da haka, a cikin lokacin a shekarar 2020-2022, rushewar lissafin sakamakon cutar COVID-19 ya haifar da ƙarin mutuwar kusan rabin miliyan daga tarin fuka. TB na ci gaba da zama kan gaba wajen kashe mutane da ke dauke da kwayar cuta me karya garkuwar jiki. TB mai jure wa magunguna da yawa (MDR-TB) ta kasance rikicin lafiyar jama'a. Yayin da aka kiyasta mutane 410 000 sun sami TB mai jurewa magunguna ko rifampicin (MDR/RR-TB) a cikin shekarar 2022, kusan biyu cikin mutane biyar ne kawai ke samun magani. Akwai ɗan ci gaba a cikin haɓaka sabbin hanyoyin gano tarin fuka, magunguna da alluran rigakafi. Duk da haka, wannan yana da nasaba da yawan saka hannun jari a waɗannan fannoni. Haɓaka ayyuka da saka hannun jari don cimma sabbin manufofi. Hukumar lafiya ta duniya WHO ta ce kokarin da ake yi na yaki da cutar tarin fuka ya ceci rayuka sama da miliyan 75 tun daga shekara ta 2000.","Kijiografia, mwaka 2022, watu wengi waliyopata TB walikuwa kwenye kanda za WHO ambapo kanda ya kusini-mashariki mwa Asia (46%), Afrika (23%) na Pasifiki ya Magharibi (18%) na idadi ndogo katika Mediterania ya Mashariki (8.1%), Amerika (3.1%) na Ulaya (2.2%). Jumla ya vifo vinavyotokana na TB (ikiwa ni pamoja na wale waliyo na UKIMWI) ilikuwa milioni 1.3 kwa mwaka 2022, kutoka milioni 1.4 mwaka 2021. Lakini, katika kipindi cha 2020 - 2022, mlipuko wa UVIKO-19 ulisababisha vifo takribani nusu milioni ya wagonjwa waliyokufa kutokana na TB. TB inaendelea kuwa muuaji mkuu kwa watu wanaoishi na UKIMWI. Kifua kikuu kinachostahimili dawa nyingi (MDR-TB) bado ni tatizo la afya ya umma. Wakati wasitani wa watu 410,000 walipata TB sugu ya dawa nyingi au rifampicin (MDR/RB-TB) mnamo 2022, ni takribani watu wawili pekee kati ya watano waliyopata matibabu. Kuna maendeleo fulani katika uundaji wa uchunguzi mpya wa TB, dawa na chanjo. Hata hivyo, hii inauzuiwa na kiwango cha jumla cha uwekezaji katika maeneo haya. Katika kuongeza hatua za haraka na uwekezaji ili kufikia malengo mapya WHO imetoa taarifa kuwa jitihada za kimataifa za kukabiliana na TB zimeokoa maisha ya watu zaidi ya milioni 75 tangu mwaka 2000.","Ní gbogbo àgbègbgbè lágbàáyé, ní ọdún 2022, ọ̀pọ̀lọpọ̀ nínú àwọn ènìyàn tí àìsàn IKỌ́-IFE kọlù ní agbègbè WHO ní Gúúsù-Ìwọ̀ oòrun ilẹ̀ Asia ni ó tó (ìdá 46%), ní ilẹ̀ Afíríkà (ìdá 23%) àti ní apá ìwọ̀ oorùn Pacific (ìdá 18%), pẹ̀lú ìpín tí ó kéré ní Ìlà oorùn Mediterrenean (8.1%), ní ilẹ̀ Amẹ́ríkà (ìdá 3.1%) àti ní ilẹ̀ Europe (ìdá 2.2%). Àpapọ̀ iye àwọn ikú tí ó rọ̀mọ́ IKỌ́-IFE (eleyìí tí ó níṣe pẹ̀lú àwọn ènìyàn tí ó ń gbé pẹ̀lú àìsàn kòkòrò kògbóógùn jẹ́ mílíọ́nù 1.3 ní ọdún 2022, iye rẹ̀ já wálẹ̀ láti mílíọ́nù 1.4 ní ọdún 2021. Síbẹ̀síbẹ̀, ní ààrin ọdún 2020 sí 2022, ní ìgbà tí COVID-19 ṣe ìdíwọ́ eléyìí tí ó yọrí sí ikú àwọn ènìyàn tí ó tó ìlàjì mílíọ́nù kan tí IKỌ́-IFE ṣe okùnfà rẹ̀. IKỌ-IFE jẹ́ àrùn tí ó ń ṣíwájú tí ó burú jùlọ tí ó ń pa àwọn ènìyàn tí ó ń gbé pẹ̀lú kòkòrò àrùn kòóógùn. IKỌ́-IFE agbógunti gbogbo-òògùn (MDR-TB) jẹ́ wàhálà tí ó ń dojú kọ ìlera gbogbogbò. Nígbà tí àpapọ̀ iye àwọn ènìyàn tí ó farakó ààrùn Ògùn IKỌ́-IFE-Onítọ̀ọ́jú àrùn kògbóógùn tàbí òògùn rifampisíínì-onítọ̀ọ́jú àrùn kògbóógùn (MDR/RR-TB) ní ọdún 2022 jẹ́ 410 000, ìdá méjì nínú márùn-ún àwọn ènìyàn náà ni ó ní àǹfààní sí ìtọ́jú náà. Ìtẹ̀síwájú ti ń bá ìdàgbàsókè ìsàwárí òògùn. IKỌ́-IFE tuntun, àwọn òògùn àti àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára. Síbẹ̀síbẹ̀, eléyìí jẹ́ ìdíwọ́ tí ó lágbára jùlọ nínú ìdáwọ́lé àwọn agbègbè yìí. Imúṣiṣẹ́ ní kíákía àti ìdáwọ́lé láti lè dé ọ̀dọ̀ àwọn ènìyàn tuntun tí a fojú sùn. Àjọ WHO jábọ̀ pé ìgbìyànjú láti dojúkọ àrùn IKỌ́-IFE ti gba ẹ̀mí àwọn ènìyàn tí ó tó àrùndínlọ́gọ́rin láti ọdún 2000.","Ngokwendawo, ngo-2022, abantu abaningi abahlaselwe yiTB babesezifundeni zeWHO zaseNingizimu-mpumalanga ye-Asia (46%), e-Afrika (23%) naseWestern Pacific (18%), ngezilinganiso ezincane eMpumalanga Mediterranean (8.1%), amazwe aseMelika (3.1%) kanye neYurophu (2.2%). Isibalo sokufa okuhlobene neTB (kuhlanganise nalabo abaphila neHIV) sasiyizigidi eziyi-1.3 ngo-2022, sehle sisuka ezigidini eziyi-1.4 ngo-2021. Kodwa-ke, ngesikhathi sika-2020-2022, ukuphazamiseka kweCOVID-19 kuholele ekufeni kwabantu abacishe babe ingxenye yesigidi ngenxa yeTB. I-TB isaqhubeka nokuba ngumbulali ohamba phambili kubantu abane-HIV. I-TB engazweli emithini eminingi (MDR-TB) iseyinkinga yezempilo yomphakathi. Nakuba abantu abalinganiselwa ku-410 000 baba neTB engazweli emishanguzweni eminingi noma i-rifampicin-resistant (MDR/RR-TB) ngo-2022, cishe abantu ababili kwabahlanu kuphela abathola ukwelashwa. Kukhona inqubekelaphambili ethile ekuthuthukisweni kokuxilongwa okusha kweTB, imithi kanye nemithi yokugoma. Kodwa-ke, lokhu kuvinjelwa yizinga eliphelele lokutshalwa kwezimali kulezi zindawo. Ukusheshisa isenzo nokutshalwa kwezimali ukuze kufinyelelwe okuhlosiwe okusha I-WHO ibika ukuthi imizamo yomhlaba wonke yokulwa nesifo sofuba iye yasindisa ukuphila kwabantu abangaphezu kwezigidi ezingu-75 kusukela ngonyaka ka-2000." +ነገር ግን፣ ቲቢ በ2022 በዓለም ሁለተኛው ግንባር ቀደም ተላላፊ ገዳይ ሆኖ በመቆየቱ ተጨማሪ ጥረቶች ያስፈልጋሉ። በ 2022 ጉልህ የሆነ ማገገም ቢኖርም ፣ በ 2018 የተቀመጡትን ዓለም አቀፍ የቲቢ ግቦችን ለማሳካት መሻሻል በቂ አልነበረም ፣ እና ወረርሽኙ በተከሰቱት ችግሮች እና በመካሄድ ላይ ያሉ ግጭቶች ዋና ዋና አስተዋፅዖዎች ናቸው። ከ2015 እስከ 2022 በቲቢ ጋር በተያያዙ የሞት ቅነሳዎች 19 በመቶ ነበር ፣ ይህም በ 2025 በ 75% ቅናሽ የዓለም ጤና ድርጅት የቲቢ ስትራቴጂ የመጨረሻ ምዕራፍ በጣም ያነሰ ነው ። ከ 2015 እስከ 2022 የቲቢ ክስተት አጠቃላይ ቅነሳ 8.7% ነበር ፣ ይህም ከ ደብሊውኤች የመጨረሻ የቲቢ ስትራቴጂ በ 2025 50% ቅናሽ ። 50% ያህሉ የቲቢ ሕሙማን እና ቤተሰባቸው አጠቃላይ ወጭዎች ያጋጥማቸዋል (ቀጥታ የህክምና ወጪዎች፣ የህክምና ወጪዎች እና ቀጥተኛ ያልሆኑ ወጪዎች ለምሳሌ የገቢ ኪሳራ ከጠቅላላ የቤተሰብ ገቢ ከ20% በላይ)። ከ ደብሊውኤችኦ የዜሮ ቲቢ ስትራቴጂ ዒላማ የራቀ; በ2018-2022 የተቀመጡት ኢላማዎች በቲቢ ላይ ለመጀመሪያ ጊዜ በተካሄደው የተባበሩት መንግስታት ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ላይ በተደረገው የፖለቲካ መግለጫ ውስጥ አልተሟሉም ፣ ለቲቢ ሕክምና ከታቀዱት 40 ሚሊዮን ሰዎች ውስጥ 84% ብቻ ተደርሰዋል ። እና ለቲቢ መከላከያ ሕክምና ከታቀዱት 30 ሚሊዮን ሰዎች ውስጥ 52% ብቻ ያገኙታል። እና ለቲቢ አገልግሎት አሰጣጥና ምርምር ከታቀደው የገንዘብ ድጋፍ ከግማሽ በታች የተሰበሰበ ነው። የ2023 የተባበሩት መንግስታት ጠቅላላ ጉባኤ ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ በቲቢ ላይ የ2018 ቃል ኪዳኖችን እና ግቦችን በማጠናከር ለ2023-2027 አዳዲስ ኢላማዎችን አስቀምጧል። አዲሶቹ ኢላማዎች 90% የሚሆኑት የቲቢ መከላከያ እና እንክብካቤ አገልግሎት እርዳታ ያስፈልጋቸዋል፣ በ ደብሊውኤችኦ የሚመከር ፈጣን ምርመራ እንደ የመጀመሪያው የቲቢ ምርመራ ዘዴ በመጠቀም፣ የቲቢ በሽታ ላለባቸው ሰዎች ሁሉ የጤና እና የማህበራዊ ጥቅም ፓኬጅ መስጠት፣ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ የሆነ ቢያንስ አንድ አዲስ የቲቢ ክትባት መገኘቱን ማረጋገጥ፣ እና በ2027 ለቲቢ ትግበራ እና ምርምር የገንዘብ ድጋፍ ክፍተቶችን መዝጋት። የዓለም ጤና ድርጅት የአለም አቀፍ የቲቢ ፕሮግራም ዳይሬክተር የሆኑት ዶ/ር ቴሬዛ ካሳቫ “ሁለተኛው የተባበሩት መንግስታት የከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ በቲቢ ላይ በተደረገው የፖለቲካ መግለጫ ላይ ጠንካራ ቁርጠኝነት አለን። .,"However, even more efforts are needed as TB remained the world’s second leading infectious killer in 2022. Despite significant recovery in 2022, progress was insufficient to meet global TB targets set in 2018 with disruptions caused by the pandemic and ongoing conflicts being major contributing factors: the net decrease in TB-related deaths from 2015 to 2022 was 19%, falling far short of the WHO End TB Strategy milestone of a 75% reduction by 2025; the cumulative reduction in the TB incidence rate from 2015 to 2022 was 8.7%, far from the WHO End TB Strategy milestone of a 50% reduction by 2025; about 50% of TB patients and their households face total costs that are catastrophic (direct medical expenditures, non-medical expenditures and indirect costs such as income losses that amount to more than 20% of total household income), far from the WHO End TB Strategy target of zero; the targets set for 2018-2022 in the political declaration of the first UN High-Level Meeting on TB were not met, with only 84% of the 40 million people targeted for TB treatment reached; and only 52% of the 30 million people targeted for TB preventive treatment accessing it; and less than half of the funding targeted for TB service delivery and research was mobilized. The 2023 UN General Assembly High-Level Meeting on TB reinforced the 2018 commitments and targets, setting out new targets for the period of 2023-2027. The new targets include reaching 90% of people in need with TB prevention and care services; using a WHO-recommended rapid test as the first method of diagnosing TB; providing a health and social benefit package to all people with TB; ensuring the availability of at least one new TB vaccine that is safe and effective; and closing funding gaps for TB implementation and research by 2027. “We have strong commitments with concrete targets made by world leaders in the political declaration of the second UN High-Level Meeting on TB, that provides a strong impetus to accelerate the TB response,” said Dr Tereza Kasaeva, Director of WHO’s Global TB Programme.","Duk da haka, ana buƙatar ƙarin ƙoƙari sosai yayin da cutar tarin fuka ta kasance ta biyu a duniya kan gaba a cututtuka masu kisa da saurin kamuwa da a cikin shekakar 2022. Duk da gagarumin murmurewa a cikin shekarar 2022, ci gaban bai isa ba don cimma burin duniya na yaki da tarin fuka da aka tsara a cikin 2018 tare da rushewar tsarin da faruwar annoba ta haifar da rikice-rikicen da ke gudana sune manyan abubuwan da ke ba da gudummawa: raguwar adadin mace-macen da ke da nasaba da cutar tarin fuka daga shekarar 2015 zuwa 2022 ya kai kashi 19%, wanda ya yi kasa da matakin da Hukumar Lafiya ta Duniya ta dauka na kawar da tarin fuka da raguwar kashi 75% nan da shekarar 2025; raguwar adadin masu kamuwa da cutar tarin fuka daga shekarar 2015 zuwa 2022 ya kai kashi 8.7%, nesa ba kusa ba daga matakin da Hukumar Lafiya ta Duniya ta kawo na karshen cutar tarin fuka na raguwar kashi 50% nan da 2025; kusan kashi 50% na masu fama da tarin fuka da gidajensu suna fuskantar jimillar tsadar abubuwa masu bala'i (kashe kuɗaɗen magani kai tsaye, kashe kuɗin da ba na magani ba da kuma tsadar kai tsaye kamar asarar kuɗin shiga wanda ya kai sama da kashi 20% na jimlar kuɗin shiga na gidan baki daya), nesa ba kusa da Dabarun manufa na kurewar karshe da Hukumar Lafiya ta Duniya na kawo na karshen cutar tarin fuka gaba daya.; Makasudin da aka sanya a cikin shekarar 2018-2022 a cikin sanarwar siyasa na taron farko na Majalisar Dinkin Duniya kan tarin fuka da ba a cimma ba, inda kashi 84% na mutane miliyan 40 da aka yi niyya don maganin tarin fuka ya kai; kashi 52 cikin 100 na mutane miliyan 30 da aka yi niyya don rigakafin cutar tarin fuka ne kawai ke samun sa; kuma kasa da rabin kudaden da aka yi niyya don isar da aikace-aikacen na yaki da tarin fuka da bincike aka tattara. Babban taron Majalisar Dinkin Duniya na shekarar 2023 kan tarin fuka ya karfafa alkawurran shekarar 2018 da maƙasudi, tare da fitar da sabbin manufofi na tsawon lokacin shekarun 2023 zuwa 2027. Sabbin makasudin sun hada da kai kashi 90% na mutanen da ke bukata tare da ayyukan rigakafi da kulawa da tarin fuka; yin amfani da gwajin gaggawar da Hukumar Lafiya ta Duniya ta ba da shawarar a matsayin hanyar farko ta gano tarin fuka; samar da kunshin kiwon lafiya da zamantakewa ga duk masu fama da tarin fuka; tabbatar da samun aƙalla sabon maganin tarin fuka guda ɗaya wanda ke da aminci da inganci; da kuma rufe gibin kudade don aiwatar da aikace-aikacen yaki da tarin fuka da bincike nan da shekarar 2027. Dr Tereza Kasaeva, Darektan shirin yaki da cutar tarin fuka na Duniya na Hukumar Lafiya ta Duniya ya ce ""Muna da kwakkwaran alkawura tare da takamaimai manufa da shugabannin duniya suka yi a cikin sanarwar siyasa na taron koli na Majalisar Dinkin Duniya kan tarin fuka karo na biyu, wanda ke ba da kwarin gwiwa don hanzarta magance tarin fuka"".","Lakini, juhudi zaidi zinahitajika kwa sababu TB ilibaki kuwa muuaji wa pili wa kuambukiza Duniani mwaka 2022. Licha ya ahueni kubwa mwaka 2022, maendeleo hayakutosha kufikia malengo ya TB ya kimataifa yaliyowekwa mwaka 2018 na usumbufu unaosababishwa na janga hili na migogoro inayoendelea kuwa sababu kuu zinazochangia: Punguzo la kiwango cha matukio y TB kutoka 2015 hadi 2022 ilikuwa 8.7%, mbali na hatua ya mkakati wa kukomesha kifua kikuu wa WHO wa kupunguza 50% ifikapo 2025; Punguzo la kiwango cha matukio y TB kutoka 2015 hadi 2022 ilikuwa 8.7%, mbali na hatua ya mkakati wa kukomesha kifua kikuu wa WHO wa kupunguza 50% ifikapo 2025; Takribani 50% ya wagonjwa wa TB na kaya zao wanakabiliwa na jumla ya gharama ambazo ni janga (matumizi ya moja kwa moja ya matibabu, matumizi yasiyo ya matibabu na gharama zisizo za moja kwa moja kama vile upotevu wa mapato ambayo ni zaidi ya 20% ya jumla ya mapato ya kaya), mbali na WHO End TB. Lengo la mkakati la sifuri; Malengo yaliyowekwa kwa mwaka 2018-2022 katika tamko la kisiasa la Mkutano wa kwanza wa ngazi ya juu ya Umoja wa Mataifa kuhusu TB hayakufikiwa, ambapo ni 84% pekee ya watu milioni 40 waliyolengwa kwa matibabu ya TB waliyofikiwa; na ni 52% pekee ya watu milioni 30 waliyolengwa kwa matibabu ya kuzuia TB wanaopata matibabu haya: na Chini ya nusu ya fedha zilizolengwa kwa utoaji wa huduma za TB na utafiti ulihamishwa. Mkutano wa Ngazi ya juu wa Baraza kuu la Umoja wa Mataifa wa 2023 kuhusu TB uliimarisha ahadi na shabaha za 2018, kuweka malengo mapya ya kipindi cha 2023-2027. Malengo mapya ni pamoja na kufikia 90% ya watu wanaohitaji huduma za kinga na matunzo ya TB, kwa kutumia kipimo cha haraka kilichopendekezwa na WHO kama njia ya kwanza ya kutambua TB; kutoa kifurushi cha manufaa ya kiafya na kijamii kwa watu wote wenye TB; kuhakikisha uwepo wa angalau chanjo moja mpya ya TB ambayo ni salama na yenye ufanisi; na kuziba mapengo ya ufadhili wa utekelezaji na utafiti wa TB ifikapo 2027. Tuna ahadi thabiti zenye malengo madhubuti yaliyotolewa na viongozi wa dunia katika tamko la kisiasa la mkutano wa pili wa ngazi ya juu wa Umoja wa Mataifa kuhusu TB, ambao unatoa msukumo mkubwa wa kuhakikisha mwitikio wa TB, alisema DK. Tereza Kasaeva, Mkurugenzi wa WHO, Mpango wa TB.","Ṣíbẹ̀ṣíbẹ̀, kódà ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbìyànjú ni a nílò gẹ́gẹ́ bí IKỌ́-IFE ṣe wà ní ipò kejì nínú àwọn àrùn oníkúpani tí ó le jùlọ ní àgbáyé ní ọdún 2022. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé a rí ìmúbọ̀sípò pàtàkì ṣe ní ọdún 2022, ìtẹ̀síwájú kò tó fún iye àwọn tí a sètò fún ní ọdún 2018 pẹ̀lú ìdíwọ́ tí àjàkálẹ̀ àrùn àti àwọn aáwọ̀ tí ó jẹ́ ògúnnà gbòòrò ń dá sílẹ̀: Ìpele tí ó rọ̀mọ́ ìdínkù ikú ajẹmọ́ IKỌ́-IFE dínkù láàrin ọdún 2015 sí ọdún 2022 níwọ̀n 19%, eléyìí tí ó mú àdínkù 75% bá ní ọdún 2025 eléyìí tí ó jìnnà sí Òpin Ìparí Ìlànà Ètò Pàtàkì àjọ WHO.; àpapọ̀ àdínkù tí ó bá òsùwọ̀n ìṣẹ̀lẹ̀ IKỌ-IFE láti ọdún 2015 sí ọdún 2022 jẹ́ 8.7%, eléyìí tí ó mú àdínkù bá 50% ní ọdún 2025 tí ó jìnnà sí Òpin Ìparí ètò mìlẹ́sítóónù Àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé.; bi 50% àwọn aláìsàn tí ó ní àìsàn IKỌ-IFE àti ilé wọn ni ó ń dojúkọ àpapọ̀ ọ̀wọ́ngógó owó tí ó burú (owó ìlera níná lọ́nà tààra, àwọn owó aláìjẹmọ́-ìlera àti owó níná tí kì í ṣe ní ọ̀nà tààrà bí i pípádànú owó ìpawọlé tí ó ju 20% lọ ní àpapọ̀ ilé), eléyìí tí ó jìnnà sí ète Òpin Ìparí tí kò ní àfojúsùn kankan.; Àwọn àfojúsùn fún ọdún 2018-2022 nínú ìkéde òṣèlù àkọ́kọ́ ti àjọ Àgbáyé Onípò-Gígajù lórí àrùn IKỌ́-IFE ni a kò se tó iye rẹ̀, tí ó ní ìdá 28% nínú àwọn èèyàn tí ó tó mílíọ́nù 40 tí a fojúsùn láti tọ́jú àìsàn IKỌ́-IFE; àti pé ìdá 52% nínú àwọn ènìyàn tí ó tó 30 mílíọ́nù tí a fojúsùn fún ìdènà àìsàn IKỌ́-IFE láti rí; àti pé kò tó ìlàjì owó tí a fojúsùn fún láti pèsè ohun èlò fún IKỌ́-IFE fún àti iṣẹ́ ìwádìí tí a kójọ. Ìpàdé Gbogbogboò àjọ Àgbáyé tí ó Gaju-Lọ ní orí ìmúlágbára àrùn IKỌ-IFE ní ọdún 2018 ni a ṣe tí a sì fojú sùn, síṣètò àwọn ìfojúsùn tuntun láàrin ọdún 2023-2027. Àwọn tuntun mìíràn tí a fojúsùn ni ó máa ń dé ọ̀dọ̀ àwọn ìènìyàn tí ó tó ìdá 90% tí ó nílò ìdènà IKỌ́-IFE àti àwọn iṣẹ́ ṣíṣẹ; tí a bá lo ìlànà ìsàyẹ̀wò àlàkalẹ̀-WHO àkọ́kọ́ fún IKỌ́-IFE; a ń pèsè ìlera àti àǹfààní ajẹmọ́ àwùjọ fún gbogbo àwọn ènìyàn tí ó ní IKỌ́-IFE; rírí i dájú pé ó kéré tán abẹ́rẹ́ àjẹsára tí kò léwu wà fún gbogbo ènìyàn tí ó ní àrùn IKỌ́-IFE; àti píparí owó ìṣèwádìí fún ifìdímúlẹ̀ iṣẹ́ ìwádìí tí ó bá di ọdún 2027. Dókítà Tere za Kasaeva, Adarí ètò fún àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé sọ pé ""A ni ìfàrajìn pẹ̀lú àfojúsùn tí ó fìdí múlẹ̀ tí a ṣe láti ọwọ́ àwọn adarí ní àgbáyé nínú ìkéde ètò òṣèlú ti ẹlẹ́ẹ̀kejì ti ìpàdé ti Ipo-Gíga UN ní orí àrùn IKỌ́-IFE, eléyìí tí ó ń pèsè okun tí ó ní agbára láti fèsì sí àbáyọrí àrùn IKỌ́-IFE;'.","Kodwa-ke, kudingeka imizamo eyengeziwe njengoba iTB yahlala ingumbulali wesibili ohamba phambili emhlabeni wonke ngo-2022. Naphezu kokululama okuphawulekayo ngo-2022, inqubekelaphambili ibingenele ukuhlangabezana nemigomo yeTB yomhlaba wonke ebekwe ngo-2018 nokuphazamiseka okudalwe ubhubhane kanye nezingxabano eziqhubekayo kuba yizici ezinkulu ezinomthelela: ukwehla okuphelele kokushona okuhlobene neTB kusukela ngowezi-2015 kuya kowezi-2022 bekungama-19%, okusilela kakhulu kwingqophamlando Yesu Lokuqeda I-TB yeWHO yokunciphisa ngama-75% ngowezi-2025; ukwehliswa okunqwabelanayo kwezinga lokutholakala kwe-TB kusukela ngowezi-2015 kuya kowezi-2022 bekungama-8.7%, kude nengqophamlando Yesu Lokuqeda Isifo Sofuba seWHO sokunciphisa ngama-50% ngowezi-2025; cishe u-50% weziguli zeTB nemizi yazo ibhekana nezindleko eziphelele eziyinhlekelele (izindleko zokwelashwa eziqondile, izindleko ezingezona ezokwelashwa kanye nezindleko ezingaqondile njengokulahlekelwa kwemali engenayo efinyelela ngaphezu kuka-20% wesamba semali engenayo yasekhaya), kude neWHO End TB. Inhloso yesu likaziro; okuhlosiwe okubekelwe unyaka wezi-2018-2022 esimemezelweni sezombusazwe soMhlangano wokuqala Wezinga Eliphakeme we-UN mayelana neTB akuzange kufezwe, njengoba kwafinyelelwa kuma-84% wabantu abayizigidi ezingama-40 ababehloselwe ukwelashwa kweTB; kanye nama-52% kuphela kubantu abayizigidi ezingama-30 abahloselwe ukwelashwa kokuvimbela i-TB abakutholayo; futhi ngaphansi kwengxenye yezimali ezihloselwe ukulethwa kwezinsiza zeTB kanye nocwaningo lwahlanganiswa. Umhlangano Wezinga Eliphezulu LoMkhandlu Kazwelonke We-UN wezi-2023 weTB uqinise izibopho nezinjongo zowezi-2018, wabeka izinhloso ezintsha zenkathi yowezi-2023-2027. Izinhloso ezintsha ezihlosiwe zihlanganisa ukufinyelela kuma-90% abantu abadinga usizo lokuvimbela nokunakekela iTB; ngokusebenzisa ukuhlola okusheshayo okunconywe yiWHO njengendlela yokuqala yokuhlonza iTB; ukuhlinzeka ngephakethe lemihlomulo yezempilo nezenhlalakahle kubo bonke abantu abaneTB; ukuqinisekisa ukutholakala okungenani komuthi omusha wokugomela iTB ophephile futhi osebenzayo; kanye nokuvala izikhala zezimali zokuqaliswa nokucwaninga kweTB ngo-2027. “Sinezibophezelo eziqinile nezinhloso ezibambekayo ezenziwa abaholi bomhlaba esimemezelweni sezepolitiki soMhlangano Wesibili Wezinga Eliphakeme we-UN mayelana neTB, ohlinzeka umfutho onamandla wokusheshisa ukusabela kweTB,” kusho uDkt Tereza Kasaeva, uMqondisi woHlelo LweGlobal TB lweWHO." +"""ይህ ሪፖርት በቲቢ ወረርሽኝ ሁኔታ ላይ ቁልፍ መረጃዎችን እና ማስረጃዎችን እና የሂደቶችን ግምገማ ያቀርባል፣ ይህም በአገሮች ውስጥ እነዚህን ዒላማዎች እና ቁርጠኝነት መተርጎምን ለማሳወቅ ያገለግላል:: ቲቢን የማስቆም ራዕዩን እውን ለማድረግ የሁሉንም ክንዶች እንፈልጋለን። ሪፖርቱ በተጨማሪም በጤና እና በሌሎች ዘርፎች የቲቢን ማህበራዊ፣አካባቢያዊ እና ኢኮኖሚያዊ መመዘኛዎች እና ያለመተግበር መዘዞችን ለመፍታት የተቀናጀ ተግባር አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥቷል። ደብሊውኤችኦ በባለብዙ ዘርፍ ተጠያቂነት ማዕቀፍ በቲቢ ምላሽ ላይ የሌሎችን ዘርፎች ተሳትፎ መደገፉን ቀጥሏል። በ 2022 ፣ከጤና ሴክተር ውጭ ትምህርት በቲቢ ጥብቅና እና መረጃን በማካፈል ላይ የተሰማራው ዘርፍ ሲሆን በመቀጠል የመከላከያ ሴክተር እና ፍትህ ሴክተር ለቲቢ መከላከል እና እንክብካቤ አገልግሎት እና የማህበራዊ ልማት ዘርፍ ለታካሚ ድጋፍ አቅርቦትን ጨምሮ ። ኢኮኖሚያዊ, ማህበራዊ እና የአመጋገብ ጥቅሞች። ሪፖርቱ ዓለም አቀፉን የቲቢ ወረርሽኝ ለማስቆም በ2023 በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ከፍተኛ ደረጃ በቲቢ ላይ የገቡትን ቃል ወደ ተግባር መተርጎም፣ በማህበረሰቦች ውስጥ ያለውን ህይወት እና መተዳደሪያ መቀየር እንደሚያስፈልግ አፅንዖት ሰጥቷል። ለአርታዒው፡ የ2023 እትም የአለም ጤና ድርጅት የቲቢ ሪፖርት በዋናነት የአለም ጤና ጥበቃ ሚኒስቴር በየአመቱ በሚደረገው የመረጃ አሰባሰብ መረጃ ላይ የተመሰረተ ነው። በ 2023 ፣ 192 አገሮች እና አካባቢዎች (ከ 215) ከ99% በላይ የዓለም ህዝብ እና የቲቢ ሸክም ያሉባቸው ፣ መረጃዎችን ሪፖርት አድርገዋል። ሪፖርቱ የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወረርሽኝ ከጀመረበት ጊዜ አንስቶ የተሰበሰቡትን ወርሃዊ ወይም ሩብ ወሩ ሀገር አቀፍ የቲቢ ጉዳይ ማሳወቂያ መረጃ እና በሌሎች የተባበሩት መንግስታት ኤጀንሲዎች እና በአለም ባንክ የተያዙ የመረጃ ቋቶችን ይስባል። ሪፖርቱ ሦስት ዋና ዋና ክፍሎች አሉት::","“This report provides key data and evidence on the status of the TB epidemic and a review of progress, that serves to inform the translation of these targets and commitments into action in countries. We need all hands on deck to make the vision of ending TB a reality.” The report additionally stresses the importance of concerted action across the health and other sectors to address the social, environmental and economic determinants of TB and consequences of inaction. WHO continues to support the engagement of other sectors in the TB response, through its Multisectoral Accountability Framework. In 2022, outside of the health sector, education was the most engaged sector in TB advocacy and information-sharing, followed by the defence sector and justice sector, for TB prevention and care services, and the social development sector for patient support, including provision of economic, social and nutritional benefits. The report emphasizes that ending the global TB epidemic requires translating the commitments made at the 2023 UN High-Level meeting on TB into real action, changing the lives and livelihoods in communities. Note to the editor: The 2023 edition of WHO's Global TB Report is based primarily on data gathered by WHO from national Ministries of Health in annual rounds of data collection. In 2023, 192 countries and areas (out of 215) with more than 99% of the world’s population and TB burden, reported data. The report also draws on monthly or quarterly national TB case notification data, which have been collected since the start of the COVID-19 pandemic, and databases maintained by other UN agencies and the World Bank. The report has three main components.","Wannan rahoton ya ba da mahimman bayanai da shaida kan matsayin annobar cutar tarin fuka da kuma nazarin ci gaba, wanda ke ba da sanarwar fassarar waɗannan maƙasudi da alkawuran zuwa aiki a cikin ƙasashe. Muna bukatar hada hannaye don tabbatar da ganin an kawo karshen cutar tarin fuka a duniya baki daya. Rahoton ya kuma jaddada mahimmancin aiki tare a duk faɗin bangarorin kiwon lafiya da sauran sassa don magance matsalolin zamantakewa, muhalli da tattalin arziki na tarin fuka da sakamakon rashin aikata hakan. WHO ta ci gaba da tallafa wa ayyukan wasu sassa a cikin martanin tarin fuka, ta hanyar tsarin fayyace komai a sassa daban-daban. A cikin shekarar 2022, a waje da fannin kiwon lafiya, ilimi shine bangaren da ya fi tsunduma cikin bayar da shawarwari da raba bayanai game da cutar tarin fuka, sannan bangaren tsaro da kuma bangaren shari'a, don ayyukan rigakafin cutar tarin fuka da kula da cutar, da kuma bangaren ci gaban zamantakewa don tallafawa marasa lafiya, gami da samarwa. na fa'idodin tattalin arziki, zamantakewa da abinci mai gina jiki. Rahoton ya jaddada cewa kawo karshen cutar tarin fuka a duniya na bukatar fassara alkawuran da aka yi a taron koli na Majalisar Dinkin Duniya kan tarin fuka a shekarar 2023 zuwa aiki na gaske, da sauya rayuwa da rayuwar al'umma. Bayanan kula ga edita: Rahoton shekarar 2023 na Rahoton Hukumar Lafiya ta Duniya na Duniya ya dogara ne akan bayanan da Hukumar Lafiya ta Duniya ta tattara daga ma'aikatun lafiya na kasa a zagayen tattara bayanai na shekara-shekara. A cikin shekarar 2023, ƙasashe da yankuna 192 (daga cikin 215) tare da fiye da kashi 99 cikin dari na yawan mutanen duniya da nauyin cutar tarin tarin fuka, an ruwaito bayanai. Rahoton ya kuma zayyana bayanan sanar da cutar tarin fuka na wata-wata ko kwata, wadanda aka tattara tun farkon barkewar annobar cutar ta COVID-19, da kuma bayanan da wasu hukumomin Majalisar Dinkin Duniya da Bankin Duniya ke kula da su. Rahoton yana da manyan bangarori guda uku.","Hii taarifa inatoa takwimu muhimu na ushahidi juu ya hali ya janga la TB na mapitio ya maendeleo, ambayo yanasaidia kutoa taarifa ya tafsiri ya shabaha na ahadi za hatua zilizochukuliwa na nchi. Tunahitaji juhudi kubwa ili kufanikisha maono ya kukomesha TB yanatimia Hiyo taarifa pia inasisitiza umuhimu wa kuchukua hatua za pamoja katika sekta zote za afya na sekta nyingine ili kushughulikia viashiria vya kijamii, kimazingira na kiuchumi vya TB na matokeo ya kutochukua hatua. WHO inaendelea kusaidia ushirikishwaji wa sekta zingine katika kukabiliana na TB, kupitia mfumo wake wa uwajibikaji wa sekta mbalimbali. Mwaka 2022, mbali na sekta ya afya, sekta ya elimu ilihusika zaidi katika utetezi na ufikishaji wa habari za TB, ikifuatiwa na sekta ya ulinzi na sekta ya sheria, kwa kutoa huduma za kuzuia na matunzo ya TB, na sekta ya maendeleo ya jamii ilitoa msaada kwa wagonjwa, ikiwa ni pamoja na utoaji wa faida za kiuchumi, kijamii na lishe. Taarifa hiyo inasisitiza kuwa kukomesha janga la TB duniani kunahitaji kutafsiri ahadi zilizotolewa katika mkutano wa ngazi ya juu wa Umoja wa Mataifa wa 2023 kuwa hatua halisi na kubadilisha maisha katika jamii. Wahariri zingatieni: Toleo la 2023 la taarifa ya Kifua Kikuu ya WHO imejikita zaidi katika takwimu iliyokusanywa na WHO kutoka Wizara ya Afya za kitaifa katika duru za kila mwaka za ukusanyaji wa takwimu. Mwaka 2023, nchi na maeneo 192 (kati ya 215) yenye zaidi ya 99% ya idadi ya watu duniani na hatari ya TB, iliripoti takwimu. Taarifa hiyo pia inategemea takwimu ya kila mwezi au robo mwaka ya taarifa ya kesi ya kitaifa ya TB, ambayo imekusanywa tangu kuanza kwa janga la UVIKO-19 na hifadhi ya takwimu zinazodumishwa na mashirika mengine ya UN na Benki ya Dunia. Taarifa ina vipengele vitatu vikuu.","Àbájáde yìí pèsè kókó ọ̀rọ̀ àti ẹ̀rí lórií ipò tí àjàkálẹ̀ àrùn IKỌ́-IFE wà àti àyẹ̀wò ìtẹ̀síwájú, tí ó dúró fún àti ṣe àtúmọ̀ àwọn tí a fojúsùn àti ìfarajìn iṣẹ́ ṣíṣe ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ iṣẹ́. A nilò ìfọwọ́sowọ́pọ̀ gbogbo ènìyàn láti mú ìran wa lórí fífòpin sí àrùn IKỌ́-IFE ṣe."" Àbájáde náà ṣe àfikún-ún pàtàkì ìsọwọ́ ṣiṣẹ́ àpapọ̀ káàkiri gbogbo ètò ìlera àti àwọn ẹ̀ka mìíràn láti yanjú ohun tí ó jẹmọ́ àwùjọ̀, agbègbè àti àwọn olùṣèpinnu ètò ọrọ̀ ajé tí ó dá ní orí IKỌ́-IFE àti àbáyọrí àìgbé ìgbésẹ̀ kan. Àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé tẹ̀ síwájú láti máa kópa nípa ṣíṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn ẹ̀ka yòókù nínú àbájáde èsì sí àrùn IKỌ-IFE, láti ara ètò Iṣẹ́-ṣíṣe Alákòóyawọ́ Ẹlẹ́kajẹ̀ka. Ní ọdún 2020, yàtọ̀ sí ti ètò ìlera, ètò ẹ̀kọ́ ni ó jẹ́ ẹ̀ka eléyìí tí a lò jùlọ láti ṣe ìpolongo fún àìsàn IKỌ́-IFE àti síṣe-ìpolongo ìròyìn, ẹ̀ka ìdáàbòbò ni ó tún tẹ̀lé, fún dídènà àìsàn IKỌ́-IFE àti àwọn iṣẹ́ ṣíṣe mìíràn, àti ẹ̀ka tí ó rọ̀mọ́ ìdàgbàsókè fún ṣíṣe ìrànwọ́ fún àwọn aláìsàn, eléyìí tí ó ní pípèsè ètò ọrọ̀ ajé nínú, àti ọrọ̀ àwùjọ àti àwọn àǹfààní mìíràn. Àbájáde iṣẹ́ ìwádìí náà tẹnumọ́-ọn pé ohun tí a lè fi fòpin sí àjàkálẹ̀ lẹ̀ àrùn IKỌ́-IFE ni kí á ṣe àmúlò ìfara-ẹnijìn ti Ìpàdé - Àwọn Aláṣẹ lórí àìsàn IKỌ́-IFE wá sí ìmúṣẹ, yíyí ayé àti ìgbé ayé àwọn ènìyàn tí ó ń gbé ìgbèríko padà. Àkọsílẹ̀ fún olóòtú: Abala ìpàdé àpapọ̀ ti àbájáde èsì àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé ti àgbáyé ti ọdún 2023 jẹ́ eléyìí tí ó dá lórí àwọn dátà tí a gbà láti ọwọ́ àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé láti ọ̀dọ̀ Ẹ̀ka Ètò ìlera Àpapọ nínú dátà tí wọ́n gbà yípo ọdún. Ní ọdún 2023 dátà ṣọ pé àwọn orílẹ̀-èdè àti àwọn agbègbè tí ó tó 192 (nínú 215) ni wàhálà àìsàn IKỌ́-IFE ti wọ̀ lọ́rùn eléyìí tí ó ju ìdá 99% iye àwọn ènìyàn tí ó ń gbé orílẹ̀ ayé lọ. Àbájáde èsì ìwádìí náà ṣe àfihàn ìkéde dátà tí ó jẹ mọ́ IKỌ́-IFE, tí a ti gbà láti ìgbà tí àjàkálẹ̀ àrùn kòróná fíirọ́ọ́sì ti bẹ̀rẹ̀, àti àwọn àkọsílẹ̀ tí àwọn àjọ Àpapọ̀ Àgbáyé àti Báńkì Àgbáyé ń mójútó. Èsì àbájáde náà ní ẹka mẹ́ta gbòógì.","“Lo mbiko uhlinzeka ngemininingwane ebalulekile kanye nobufakazi mayelana nesimo sobhubhane lwe-TB kanye nokubuyekezwa kwenqubekelaphambili, okusiza ukwazisa ukuhunyushwa kwalezi zinhloso kanye nokuzibophezela ekusebenzeni emazweni. Sidinga zonke izandla ukuze senze umbono wokuqeda iTB ube ngokoqobo.” Umbiko uphinde ugcizelele ukubaluleka kwesenzo esihlangene kuyo yonke imikhakha yezempilo kanye neminye ukuze kubhekwane nezinqumo zeTB zezenhlalo, ezemvelo nezomnotho kanye nemiphumela yokungenzi lutho. I-WHO iyaqhubeka nokweseka ukuzibandakanya kweminye imikhakha ekuphenduleni iTB, ngoHlaka lwayo Lokuphendula Ngemikhakha Ehlukahlukene. Ngo-2022, ngaphandle komkhakha wezempilo, imfundo yayiwumkhakha obambe iqhaza kakhulu ekumelaneni neTB kanye nokwabelana ngolwazi, ilandelwa umkhakha wezokuvikela kanye nomkhakha wezobulungiswa, ekuvimbeleni nasekunakekelweni kweTB, kanye nomkhakha wokuthuthukiswa komphakathi wokwesekwa kweziguli, okuhlanganisa nokuhlinzeka. yezinzuzo zezomnotho, zezenhlalakahle nezokudla okunempilo. Umbiko ugcizelela ukuthi ukuqeda ubhubhane lweTB emhlabeni wonke kudinga ukuhumusha izibopho ezenziwa emhlanganweni Wezinga Eliphezulu we-UN wezi-2023 zibe yisenzo sangempela, kuguqule izimpilo nendlela yokuziphilisa emiphakathini. Inothi eya kumhleli: Uhlelo lwango-2023 lweGlobal TB Report lweWHO lusekelwe ngokuyinhloko kudatha eqoqwe yiWHO evela kuNgqongqoshe kazwelonke Wezempilo emizuliswaneni yaminyaka yonke yokuqoqwa kwedatha. Ngo-2023, amazwe angu-192 nezindawo (kwama-215) anenani elingaphezu kwama-99% labantu emhlabeni kanye nomthwalo weTB, idatha ebikiwe. Lo mbiko uphinde udonse imininingwane yenyanga noma ngekota yesaziso secala leTB likazwelonke, eliqoqwe kusukela kwaqala umqedazwe we-COVID-19, kanye nemininingwane yolwazi egcinwe ezinye izinhlangano ze-UN kanye neBhange Lomhlaba. Umbiko unezingxenye ezintathu ezibalulekile." +"በቁልፍ ግኝቶች እና መልዕክቶች ላይ የሚያተኩር አጭር ዋና ዘገባ አለ; ብዙ በይነተገናኝ ግራፊክስን ጨምሮ የበለጠ ዝርዝር እና ዲጂታል መረጃን የሚያቀርቡ ድረ-ገጾች; እና አገር፣ ክልላዊ እና ዓለም አቀፋዊ መገለጫዎችን እንዲሁም ሁለት ስላይድ ስብስቦችን የያዘ መተግበሪያ። ሁሉም ክፍሎች ከ ደብሊውኤችኦ ድር ጣቢያ ሊገኙ ይችላሉ, እና ሁሉም መረጃዎች ከ ደብሊውኤችኦ የመስመር ላይ ዓለም አቀፍ የቲቢ ዳታቤዝ ሊወርዱ ይችላሉ::","There is a short main report that focuses on key findings and messages; webpages that provide more detailed and digitized information, including many interactive graphics; and an app that contains country, regional and global profiles as well as two slidesets. All components can be accessed from the WHO website, and all data can be downloaded from WHO’s online global TB database.","Akwai wani ɗan gajeren babban rahoto wanda ke mayar da hankali kan mahimman bayanai da saƙonni; shafukan yanar gizo waɗanda ke ba da ƙarin cikakkun bayanai da ƙididdiga, gami da zane-zane masu yawa da yawa; da manhaja da ke ƙunshe da bayanan ƙasa, yanki da na duniya da kuma nunin faifai guda biyu. Ana iya samun dukan bayanan ɓangarorin daga shafin yanar gizo na Hukumar Lafiya ta Duniya, kuma ana iya sauke duk bayanai daga matattarar bayanan Hukumar Lafiya ta Duniya na yanar gizo kan cutar tarin fuka na duniya.","Kuna taarifa kuu fupi ambayo inazingatia matokeo muhimu na ujumbe; kurasa za wavuti ambazo zinatoa habari ya kina zaidi za kidijitali, ikijumuisha michoro mingi inayoingiliana; na programu ambayo ina wasifu wa nchi, kikanda na kimataifa pamoja na seti mbili za slaidi. Vipengele vyote vinaweza kufikiwa kupitia tovuti za WHO na takwimu zote zinaweza kupakuliwa kutoka katika hifadhi ya takwimu ya WHO ya mtandaoni ya TB ya kimataifa.","Àbájáde méjì tí ó ní kékeré kan wà tí ó dá ní orí ìwádìí pàtàkì àti àwọn iṣẹ́ pàtàkì; àti àwọn ojú-òpó ayélujára tí tí ó ń pèsè ìlànilọ́yẹ̀ ti ìgbàlódé, eléyìí tí ó ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àwòrán, èlò ìmúṣẹ́ṣe tí ó ní àwọn orílẹ̀-èdè nínú, agbegbè àti púrófáálì àti síláídì ìfàwòrán-sọ̀rọ̀ onígun méjì. Gbogbo ẹ̀ka yìí ni a lè yẹ̀wò ní orí ayélujára àjọ WHO, àti pé gbogbo dátà ni a lè ní àǹfààní sí láti orí ayélujára àjọ WHO ní abala tí ó wà fún ìkó nǹkan pamọ́ sí nípa àrùn IKỌ́-IFE.","Kunombiko omfushane oyinhloko ogxile ekutholweni okubalulekile nemilayezo; amakhasi ewebhu ahlinzeka ngolwazi oluningiliziwe nolwazi olufakwe kwidijithali, okuhlanganisa nezithombe eziningi ezisebenzisanayo; kanye nohlelo lokusebenza oluqukethe amaphrofayili ezwe, esifunda nawomhlaba jikelele kanye nama-slideset amabili. Zonke izingxenye zingatholakala kuwebhusayithi yeWHO, futhi yonke imininingwane ingalandwa kusizindalwazi seWHO seTB se-inthanethi somhlaba wonke." +መንግስታት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች (2005) ማሻሻያዎችን ለመስማማት እድገት ያደርጋሉ በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች 2005 (አያኤችአር) ላይ ከ300 በላይ በቀረቡት ማሻሻያዎች ላይ በዚህ ሳምንት መሻሻል ታይቷል። በዚህ አምስተኛው ዙር የተጠናከረ ውይይት በ አይኤችአር ማሻሻያ የስራ ቡድን (ደብሊውጂአይኤችአር) ስር እየተካሄደ ያለው - 196 የ አይኤችአር አባል ሀገራት ፓርቲዎች፣ የአውሮፓ ህብረት እና የፍልስጤም ታዛቢ ልዑካን - ተሳታፊዎች በቀረቡት ማሻሻያዎች ላይ ተወያይተዋል። በሚከተሉት ዘርፎች ውስጥ ያሉትን ጨምሮ የመግቢያ ነጥቦች የህዝብ ጤና እርምጃዎች የጤና ሰነዶች አጠቃላይ ድንጋጌዎች የመጨረሻ ድንጋጌዎች ትርጓሜዎች፣ ዓላማ እና ወሰን፣ መርሆዎች እና ኃላፊነት ያላቸው ባለስልጣናት የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ,"Governments make progress towards agreeing amendments to the International Health Regulations (2005) Progress was made this week on many of the over-300 proposed amendments to the International Health Regulations 2005 (IHR). In this fifth round of intensive discussions, taking place under the aegis of the Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR) – which includes the 196 States Parties to the IHR, the European Union and the Observer Delegation of Palestine – participants discussed proposed amendments including those in the areas of: Points Of Entry Public Health Measures Health Documents General Provisions Final Provisions Definitions, Purpose and Scope, Principles and Responsible Authorities The Emergency Committee","Gwamnatoci na cigaba da yarda da yin gyare-gyare ga Ƙa'idojin Kula da Lafiya na Duniya na Ƙasa-da-ƙasa (2005) Cigaba ya samu a wannan sati akan sama da gyare-gyare 300 ga Ƙa'idojin Kula da Lafiya na Ƙasa-da-ƙasa na Duniya (IHR). A wannan karo na biyar na doguwar tattaunawa, wadda ta faru a ƙarƙashin tsofin tawagar ma'aikata kan gyare-gyaren ƙa'idojin IHR (WGIHR) - wanda ya haɗa da ƙasashe 196 mambobin IHR, Ƙungiyar Tarayyar Turai da kuma Wakilan Ƙasar Falasɗinu - inda suka tattauna, gyare-gyaren ya haɗa da ɓangarorin da suka haɗar da: Hujjojin Shiga Matakan Kula da Lafiyar Al'umma Takardun Lafiya Gamammun Sharuɗɗa Sharuɗɗa na Ƙarshe Bayanai, Manufofi, Dalilai, Ƙa'idoji da kuma Hukumomin da Nauyi Ke Kansu Kwamitin Gaggawa","Serikali zinapiga hatua kuelekea kukubaliana kwa marekebisho ya kanuni za Afya za Kimataifa (2005) Maendeleo yalifanywa ndani ya jumaa hili kuhusu marekebisho mengi kati ya zaidi ya 300 yaliyopendekezwa kwenye kanuni za afya za kimataifa za 2005 (IHR). Katika awamu hii ya tano ya majadiliano ya kina yanayofanyika chini ya uangalizi wa kikundi kazi cha Marekebisho ya HR (WGIHR) ambacho kinajumuisha Nchi 196 Wanachama wa IHR, Umoja wa Ulaya na Ujumbe wa waangalizi wa Palestina, washiriki walijadili mapendekezo ya marekebisho yakiwemo yale ya maeneo ya: Sababu Za Kuingia Hatua za Afya ya Umma Nyaraka za Afya Masharti ya jumla Masharti na Mwisho Ufafanuzi, Madhumuni na Mawanda, kanuni na mamlaka zinazowajibika Kamati ya Dharura","Àwọn ìjọba ń ṣe ìtẹ̀síwájú lórí gbígba àwọn àtúnṣe sí àwọn Òfin Ìlera ní Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (2005) Ìtẹ̀síwájú ti wà ní ọ̀sẹ̀ yìí lórí ọ̀pọ̀ nínú àwọn àmọ̀ran ìṣàtúnṣe tí wọ́n lé ní 300 sí Òfin Ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ 2005 (IHR). Ní ìyípo ìtàkúrọ̀sọ oníkìmí karùn-ún yìí, tí ó wáyé lábẹ́ àkóso Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ lórí àwọn Àtúnṣe sí IHR (WGIHR) – èyí tí ó kó àwọn Ìlú Ẹ̀gbẹ́ IHR 196 sínú, ajọ European Union àti Asojú Ìṣàkíyèsí ti Palestine – àwọn olùkópa sọ̀rọ̀ nípa àmọ̀ràn àwọn àtúnṣe àti lórí àwọn kòkò wọ̀nyìí: Àwọn Ọ̀nà Àbáwọlé Àwọn Ìgbésẹ̀ Ìlera Gbogboogbò Àwọn Àkópamọ́ lórí Ìlera Àwọn Ìpèsè Gbogboogbò Àwọn Ìpèsè Ìkẹyìn Àwọn Ìtumọ̀, Erédìí àti Ọwọ́jà, àwọn Ìlànà àti àwọn Aláṣẹ tí Ọ̀rọ̀ kàn Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì","Ohulumeni benza inqubekelaphambili ekuvumeni izichibiyelo zeMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe (2005) Inqubekelaphambili yenziwe kuleli sonto kweziningi zezichibiyelo ezihlongozwayo ezingaphezu kuka-300 zeMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe ka-2005 (IHR). Kulo mzuliswano wesihlanu wezingxoxo ezijulile, ezenzeka ngaphansi kwe-Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR) - ehlanganisa amazwe angu-196 ayingxenye ye-IHR, i-European Union kanye ne-Observer Delegation of Palestine - ababambiqhaza baxoxisane ngezichibiyelo ezihlongozwayo. kuhlanganisa nalezo ezisezindaweni ze: Amaphuzu Okungena Izinyathelo Zezempilo Zomphakathi Imibhalo Yezempilo Izimiso Ezijwayelekile Izinhlinzeko Zokugcina Izincazelo, Inhloso kanye Nobubanzi, Izimiso kanye Neziphathimandla Ezizibophezele Ikomidi Lezimo Eziphuthumayo" +"የክስተቶች ግምገማ እና ማስታወቂያ የውሳኔ መሣሪያ። የስራ ቡድኑ በአንቀጽ 13 ሀ ፍትሃዊ የጤና ምርቶች፣ቴክኖሎጂ እና እውቀት እንዴት ለህብረተሰብ ጤና አጠባበቅ ተደራሽነት ላይ ማሻሻያዎችን በተመለከተ በደጋፊዎቹ ሀገራት ወገኖች የቀረበ የተጠናከረ ሀሳብ እንዲሁም በአንቀጽ 8 ምክክር ላይ ተወያይቷል። ጥረቶቹ በመካከላቸው ባለው ጊዜ (በታህሳስ ወር ከሚካሄደው ቀጣዩ የደብሊውጂአይኤችአር ስብሰባ በፊት) እንዲቀጥሉ ስምምነት ላይ ተደርሷል። የረቂቅ ቡድኑን ግምት ውስጥ በማስገባት ማንኛውንም ውጤት ለማቅረብ በማሰብ በተለያዩ ማሻሻያዎች ደጋፊዎች መካከል የሚደረግ ውይይት; በዚህ እና በቀድሞው የደብሊውጂአይኤችአር ስብሰባዎች ላይ የተወያዩትን አንቀጾች፣ አባሪ እና ርዕሰ ጉዳዮችን የሚዳስሱ የእርስ በርስ ገለጻዎች እና የቃለ ምልልሶች ምክክርን አመቻችቷል። ይህ ለሕዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋዎች እና ለአይኤችአር ትግበራ የገንዘብ ድጋፍን እና የህዝብ ጤና ማስጠንቀቂያ - ፒኤችኢአይሲ - ወረርሽኙን ቀጣይነት ፣ ትርጓሜዎችን ፣ መስፈርቶችን እና እያንዳንዱን የመወሰን ሂደትን ያካትታል። የተመቻቹ የመሃል ምክክር ውጤቶች የተስማሙ ፅሁፎችን አይሆኑም እና በሚቀጥለው የደብሊውጂአይኤችአር ስብሰባ በታህሳስ 2023 ይቀርባሉ ። እና እንደ አስፈላጊነቱ በቢሮው በጽህፈት ቤቱ እገዛ፣ እስካሁን በተደረገው ውይይት ላይ የተመሰረተ ረቂቅ የፅሁፍ ፕሮፖዛል፣ በስድስተኛው ስብሰባ የስራ ቡድን እንዲታይ። ""ከደብሊውጂአይኤችአር6 በፊት በተለያዩ ጉዳዮች ላይ በተለያዩ ጉዳዮች ላይ መስራታችንን እንቀጥላለን እንዲሁም በ2024 መጀመሪያ ላይ። በ77ኛው የዓለም ጤና ጉባኤ የተሰጠንን ተልእኮ ለመወጣት እንደምንችል እርግጠኞች ነን።","Decision Instrument for The Assessment and Notification of Events. The Working Group also discussed a consolidated proposal by the proponent States Parties of proposed amendments to Article 13A Equitable Access to Health Products, Technologies and Know-How for Public Health Response, as well as Article 8 Consultation. It was agreed that efforts should continue during the intersessional period (before the next meeting of the WGIHR in December), including: discussions between proponents of various proposed amendments, with a view to presentation of any outcomes for the consideration of the drafting group; intersessional briefings and facilitated intersessional consultations covering Articles, Annexes and topics discussed during this and previous meetings of the WGIHR, including those that have been the subject of intersessional work. This includes also work on financing for public health emergencies and IHR implementation, and the Public Health Alert – PHEIC – pandemic continuum, including definitions, criteria and the process for determining each. The outcomes of facilitated intersessional consultations will not constitute agreed text and will be made available in advance of the next WGIHR meeting in December 2023; and preparation, as relevant, by the Bureau with the assistance of the Secretariat, of draft text proposals based on the discussions so far, for consideration by the Working Group at the Sixth Meeting. ""We will continue work on a range of issues in the intersessional period before WGIHR6, as well as in early 2024. We are confident that we will be able to deliver on our mandate by the 77th World Health Assembly.","Dokokin Yanke Shawara na Kula da Sanar da Lamura. Sannan Tawagar Aikin ta tattauna kan gamammun shawarwari da ƙasashen da ke goyon bayan abin suka gabatar na gyare-gyaren da ake son yi ga Doka ta 13A Samun Kayayyaki da Fasaha da Makamar Aiki na Kiwon Lafiya ga Kowa don Aikin Kula da Lafiyar Al'umma, da kuma Maƙalar ta 8 ta Ayyukan ba da Shawara. An yarda cewa za'a cigaba da ƙokartawa yayin tattaunawar zango-zango ( kafin taro na gaba na tawagar aikin gyare-gyaren dokokin IHR a watan Disamba) wanda ya haɗar da: Tattaunawa tsakanin masu kawo shawarar gyare-gyare daban-daban, kowa zai bayyana ra'ayin sa sai kuma a miƙawa tawagar tantancewa domin su duba ""Taron ganin na zango-zango wanda ya haɗa da maƙaloli, ɓangarori da darussan da aka tattauna yayin wannan taron da wanda ya gabata na WGIHR, ciki har da tattaunawa akan abubuwan da suka shafi ayyukan Zango-zango. Wannan kuma ya haɗa da aiki akan lamarin bayar da kuɗaɗen kula da lafiyar al'umma na gaggawa, da tsare-tsaren IHR, da kuma sanarwar matsalar lafiyar al'umma -PHEIC- warware matsalolin annobar cutuka, wanda ya haɗar da bayani, hanyoyin yaɗuwa da kuma hanyoyin banbance kowanne. Sakamakon tattaunawar Zango-zango da ke cigaba da gudana ba zai haɗa da kundin da kowa zai yarda da shi ba, sannan zai zama a wadace domin inganta taron WGIHR na gaba a watan Disamba na 2023; da kuma Shirye-shirye kamar yadda ya shafi ofishin mataimakin sakataren adana kundin bayanain tattaunawa da shawarari, don buƙatar dubawar tawagar aikin a taro na shida. Za mu cigaba da aiki akan matsaloli daban-daban yayin tattaunawar Zango-zango kafin taro WGIHR6, har da farkon shekarar 2024. Muna da ƙwarin guiwar cewa za mu gabatar da abin da muka alƙawarta a taron lafiya na duniya na 77.","Chombo cha Uamuzi cha Tathimini na Arifa ya Matukio. Kikundi Kazi pia kilijadili pendekezo lililounganishwa na Nchi Wanachama la marekebisho yanayopendekezwa kwa Kifungu cha 13A Ufikiaji Sawa wa Bidhaa za Afya, Teknolojia na Maarifa ya Mwitikio wa Afya ya Umma, pamoja na Ushauri wa kifungu cha 8. ilikubaliwa kuwa juhudi zinapaswa kuendelea katika kipindi cha kati (kabla ya mkutano ujao wa WGIHR mnamo Desemba), kijumuisha: Majadiliano kati ya watetezi wa marekebisho mbalimbali yaliyopendekezwa, kwa nia ya kuwasilisha matokeo yoyote kwa kuzingatia kikundi cha kuandaa; Muhtasari wa vipindi na mashauriano yaliyowezeshwa yanayohusu Makala, Viambatanisho na mada zilizojadiliwa wakati wa mkutano huu na uliyopita wa WGIHR, ikijumuisha zile ambazo zimekuwa mada ya kazi za ndani ya muda. Hii inajumuishapia kazi ya kufadhili dharura za afya ya umma na utekelezaji wa IHR, na Tahadhari ya Afya ya Umma na PHEIC, mwendelezo wa janga, ikijumuisha ufafanuzi, vigezo na mchakato wa kubaini kila moja. Matokeo ya mashauriano ya ndani ya muda yaliyowezeshwa hayatajumuisha maandishi yaliyokubaliwa na yatatolewa kabla ya mkutano ujao, wa WGIHR mnamo Desemba 2023; na Maandalizi, kama inafaa, na Ofisi kwa usaidizi wa Seketarieti, ya rasimu ya mapendekezo ya maandishi kulingana na majadiliano hadi sasa, ili kuzingatiwa na Kikundi Kazi katika Mkutano wa Sita. ""Tutaendelea kushughulikia viwango vya masuala kadhaa katika kipindi cha kabla ya WGIHR6, na vile vile mapema 2024. Tuna imani kuwa tutaweza kutimiza wajibu wetu kwa Mkutano wa 77 wa Afya Duniani.","Irinṣẹ́ Ìṣèpinnu fún Àgbéyẹ̀wò àti Ìkéde àwọn Ìṣẹ̀lẹ̀. Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ náà tún sọ̀rọ̀ lórí àmọ̀ràn alákànpọ̀ tí àwọn Ìlú Ẹgbẹ́ aṣagbátẹrù àwọn àtúnṣe tí wọ́n ń gbèrò sí Átíkù 13A Ìmúdọ́gba Ìráàyèsí àwọn Èlò Ìlera, àwọn Ìmọ̀-ẹ̀rọ àti Ìmọ̀ọ́ṣe fún Ìdásí Ìlera Gbogboogbò, pẹ̀lú Ìfilọ̀ Átíkù 8. Wọ́n fi ẹnu kò pé akitiyan gbọdọ̀ túbọ̀ tẹ̀síwájú ní àkókò ìjókòó-sí-ìjókòó (ṣáájú ìpàdé WGIHR tí ó ń bọ̀ ní oṣù Kejìlá), pẹ̀lú: àwọn ìjíròrò láàárín àwọn aṣagbátẹrù onírúurú àmọ̀ràn, pẹ̀lú ìwòye láti ṣe àgbékalẹ̀ àbájáde kankan fún àgbéyẹ̀wò ìgbìmọ̀ aṣàkọsílẹ̀; àwọn ìsọníṣókí onípàdé-sí-ìpàdé àti àwọn ìfọ̀rọ̀wérọ̀ elétò tí wọ́n dá lé àwọn Átíkù, àwọn Àfikún àti àwọn kókó-ọ̀rọ̀ tí wọ́n sọ nípa wọn ní ìpàdé WGIHR yìí àti èyí tí ó ṣáájú, pẹ̀lú àwọn tí wọ́n ti jẹ́ àkòrí iṣẹ́ onípàdé-sí-ìpàdé. Èyí kó iṣẹ́ lórí ìṣúná fún àwọn pàjáwìrì ìlera gbogboogbò sínú àti ìmúṣiṣẹ́ IHR, àti Ìkéde Ìlera Gbogboogbò – PHEIC – ààtò àjàkálẹ̀, pẹ̀lú àwọn ìtumọ̀, àwọn òṣùwọ̀n àti ìlànà ìṣèpinnu ọ̀kọ̀ọ̀kan. Àwọn àbájáde àwọn ìfọ̀rọ̀wérọ̀ elétò onípàdé-sí-ìpàdé náà kò ní kó àwọn àkọsílẹ̀ tí ẹnu kò lórí wọn sinú tí yóò sì wà nílẹ̀ ṣáájú ìpàdé WGIHR tí ó ń bọ̀ ní oṣù Kejìlá ọdún 2023; àti ìgbáradì, bí ó ti yẹ, tí Àjọ aláṣẹ pẹ̀lú ìrànlọ́wọ́ Ọ́fíìsì Ìjọba, fún àjákọ àkọsílẹ̀ àwọn àmọ̀ràn tí wọ́n dá lé àwọn ìjíròrò tí wọ́n ti wáyé, fún èrò Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ náà ní Ìpàdé Kẹfà. ""A máa tẹ̀síwájú pẹ̀lú iṣẹ́ lórí ọ̀pọ̀ àwọn ọ̀rọ̀ ní àkókò ìpàdé-sí-ìpàdé ṣáájú WGIHR6, àti ní ìbẹ̀rẹ̀ ọdún 2024. Ó dá wa lójú pé a máa lè jẹ́ iṣẹ́ tí wọ́n rán wa nígbà tí yóò bá fi di Àpéjọ Ìlera Ìkẹtàdínlọ́gọ́rin ní Àgbáyé.","Ithuluzi Lesinqumo Lokuhlola Nezaziso Zemicimbi. IQembu Elisebenzayo liphinde laxoxisana ngesiphakamiso esihlanganisiwe sezizwe ezisekelayo sezichibiyelo ezihlongozwayo ze-Article 13A Equitable Access to Health Products, Technologies and Know-How for Public Health Response, kanye ne-Article 8 Consultation. Kwavunyelwana ngokuthi imizamo kufanele iqhubeke phakathi nesikhathi sokuhlangana (ngaphambi komhlangano olandelayo weWGIHR ngoDisemba), okuhlanganisa: izingxoxo phakathi kwabasekeli bezichibiyelo ezihlukahlukene ezihlongozwayo, ngenhloso yokwethulwa kwanoma yimiphi imiphumela ukuze kucutshungulwe iqembu elibhalayo; izithangami ezihlanganayo kanye nokuxoxisana okuthuthukisiwe okuhlanganisa Izindatshana, Izithasiselo nezihloko okuxoxwe ngazo kulo mhlangano kanye nangaphambilini weWGIHR, okuhlanganisa naleyo obekuyisihloko somsebenzi we-intersessional. Lokhu kuhlanganisa nomsebenzi wokuxhasa ngezimali izimo eziphuthumayo zezempilo yomphakathi kanye nokuqaliswa kwe-IHR, kanye nePublic Health Alert - PHEIC - ukuqhubeka kobhubhane, okuhlanganisa izincazelo, imibandela kanye nenqubo yokunquma ngakunye. Imiphumela yokubonisana okugqugquzelwayo ngeke ihlanganise umbhalo okuvunyelwene ngawo futhi izotholakala ngaphambi komhlangano olandelayo we-WGIHR ngoDisemba 2023; futhi ukulungiswa, njengoba kufanele, yiBureau ngosizo lwe-Secretariat, kweziphakamiso zombhalo osalungiswa ezisekelwe ezingxoxweni kuze kube manje, ukuze zicutshungulwe yiQembu Elisebenzayo eMhlanganweni Wesithupha. ""Sizoqhubeka nokusebenza ezinkingeni eziningi esikhathini sokuhlangana ngaphambi kweWGIHR6, kanye nasekuqaleni kuka-2024. Siyaqiniseka ukuthi sizokwazi ukufeza umsebenzi wethu ngoMhlangano Wezempilo Womhlaba wama-77." +"ኑዛዜው እዚያ ነው” ሲሉ የሳውዲ አረቢያ ደብሊውጂአይኤችአር ተባባሪ ሊቀመንበር ዶ/ር አብዱላህ አሲሪ ተናግረዋል። ""ለአይኤችአር የታለሙ ማሻሻያዎችን ለማቅረብ እና ፍትሃዊነት በ አይኤችአር ውስጥ እንዲንፀባረቅ በተሰጠን ትእዛዝ ላይ በጣም ጠንካራ የጋራ ትኩረት አለን። አይኤችአርን ማባባስ ቀላል ይሆናል። እነሱን የተሻለ ለማድረግ አስቸጋሪ ይሆናል:: በከባድ ሥራው ላይ እናተኩራለን፣ የተሻሉ እንዲሆኑ እናደርጋለን” ሲሉ የደብሊውጂአይኤችአር ተባባሪ ሊቀመንበር ዶ/ር አሽሊ ብሉፊልድ የኒውዚላንድ ተናገሩ። ከውሳኔው ደብሊውኤችኤ75(9) ጋር በተያያዘ፣ የማሻሻያ ጥቅሉ በጃንዋሪ 2024 ዝግጁ ይሆናል ተብሎ የማይታሰብ መሆኑን የጋራ ወንበሮቹ አስታውቀዋል። በዚህ ረገድ የስራ ቡድኑ ከጥር እስከ ሜይ 2024 ባለው ጊዜ ውስጥ ስራውን ለመቀጠል ተስማምቷል። ዋና ዳይሬክተሩ በስራ ቡድኑ የተስማማውን የማሻሻያ ፓኬጅ ለ77ኛው የጤና ጉባኤ ያቀርባል። የመጀመሪያዎቹ አለም አቀፍ የንፅህና አጠባበቅ ህጎች በአለም አቀፍ የጤና ድርጅት {ደብሊውኤችኦ) ህገ መንግስት መሰረት በ1951 የፀደቀው ሀገራት ለበሽታ ወረርሽኝ እና ለአለም አቀፍ መስፋፋት አደጋ ተጋላጭ ለሆኑ ጉዳዮች እንዲዘጋጁ እና ምላሽ እንዲሰጡ የተስማሙባቸውን አቀራረቦች እና ግዴታዎች ለማውጣት ነው። የመጀመሪያዎቹ ዓለም አቀፍ የንፅህና አጠባበቅ ደንቦች በ 1969 (ዓለም አቀፍ የጤና ደንቦች ሲሆኑ) በ 1981 እና በ 2005 ተሻሽለዋል::","The will is there,” said WGIHR Co-Chair Dr Abdullah Assiri of Saudi Arabia. “We have a very strong shared focus on our mandate to deliver a package of targeted amendments to the IHR and ensure that equity is reflected in the IHR. It would be easy to make the IHR worse. It will be hard to make them better. We will focus on the hard task, making them better,” said WGIHR Co-Chair Dr Ashley Bloomfield of New Zealand. The Co-Chairs noted that, in reference to Decision WHA75(9), it appeared unlikely that the package of amendments would be ready by January 2024. In this regard, the Working Group agreed to continue its work between January and May 2024. The Director-General will submit to the 77th Health Assembly the package of amendments agreed by the Working Group. The original International Sanitary Regulations were adopted in 1951 under the WHO Constitution to set out agreed approaches and obligations for countries to prepare for, and respond to, disease outbreaks and other acute public health events with risk of international spread. The original International Sanitary Regulations were revised three times – in 1969 (when they became International Health Regulations), in 1981, and in 2005.","""Wannan shine Burin"" Ɗaya daga cikin shugabannin tawagar aikin WGIhR Dr Abdullahi Assiri na Saudi Arabia ya faɗi. "" Muna da ƙaƙƙarfan haɗuwar tunani don samar da ƙunshin gyare-gyaren da ake buƙata, tare da tabbatar da cewa an samar da daidaito ga ƙa'idojin IHR. Abu ne mai sauƙi mu sanya ƙa'idojin IHR su yi taɓarɓare. Abu ne mai wahala mu sanya ƙa'idojin IHR su yi kyau. ""Za mu mayar da hankali kan abubuwa masu wahala, don mu sanya ta yi kyau"" ɗaya daga cikin shugabannin tawagar aikin WGIhR DR. Ashley Bloomfield na New Zealand ya faɗi. Kafatanin shugabannin sun sanar da cewa, bisa la'akari da Abin da aka yanke na WHA75(9), ta bayyana cewa bai zama lallai ƙunshin gyare-gyaren ya kammala ba zuwa nan da watan Janairu na shekarar 2024. A wannan hali, tawagar aikin ta amince da cigaba da aiki tsakanin watan Janairu zuwa Mayu na shekarar 2024. Darakta janar zai miƙa ƙunshin gyare-gyaren dokokin da tawagar aikin ta yarda da su a taron majalisar lafiya na 77. Ƙa'idojin tsaftar muhalli na ƙasa da ƙasa na asali an samar da su ne a shekarar 1951, a ƙarƙashin dokokin hukumar WHO domin samar da wani yunƙuri da kowa ya amince da shi da abinda ya zama tilas kan ƙasashe domin shiryawa da tunkarar ɓarkewar yaɗuwar cututtuka, da kuma sauran muhimman al'amuran lafiya domin kiyaye haɗarin yaɗuwar su a faɗin duniya. Ƙa'idojin tsaftar muhalli na ƙasa da ƙasa na asali an yi musu gyara sau uku - A shekarar 1969 lokacin da suka zama ƙa'idojin lafiya na ƙasa da ƙasa IHR), sai a shekarun 1981 da kuma 2005.","Wosio upo, alisema Mwenyekiti Mwenza wa WGIHR Dk. Abdullah Assir wa Saudi Arabia. Tuna mwelekeo thabiti wa pamoja katika jukumu letu la kuwasilisha kifurushi cha marekebisho yanayolengwa kwa IHR na kuhakikisha kuwa usawa unaonyeshwa kupitia IHR. Itakuwa rahisi kufanya IHR kuwa mbaya zaidi. Itakuwa ngumu kuwafanya kuwa bora. Tutazingatia kazi ngumu, kuifanya kuwa bora zaidi, alisema Mwenyekiti Mwenza wa WGIHR Dk. Ashley Bloomfield wa New Zealand. Wenyeviti Wenza walibaini kuwa, kwa kurejelea Uamuzi WHA75(9), ilionekana kuwa haiwezekani kuwa kifurushi cha marekebisho kingekuwa tayari kufikia Januari 2024. Katika suala hili, kikundi kazi kilikubali kuendelea na kazi yake kati ya Januari na Mei 2024. Mkurugenzi Mkuu atawasilisha kwa Mkutano wa 77 wa Afya wa mpango wa marekebisho yaliyokubaliwa na kikundi kazi. Kanuni za awali za kimataifa za Usafi zilipitishwa mwaka 1951 chini ya katiba ya WHO ili kuweka mbinu na majukumu yaliyokubaliwa na nchi katika kujiandaa na kukabiliana na milipuko ya magonjwa na matukio mengine ya hatari ya afya ya Umma yanayoweza kuenea kimataifa. Kanuni za awali za kimataifa za usafi zilirekebishwa mara tatu mwaka 1969 (zilipokuwa kanuni za afya za Kimataifa), mwaka 198 na mwaka 2005.","Ipa láti ṣe ti wà níbẹ̀,"" Dr Abdullah Assiri láti Saudi Arabia, Alájọjálága fún WGIHR fèsì. ""A jọ ní àfojúsùn tí ó nípọn lórí ojúṣe wa láti fi ààtò àwọn àtúnṣe aláfojúsùn jíṣẹ́ fún IHE àti láti ṣe àrídájú pé déédéé hàn nínú IHR náà. Ó máa rọrùn láti jẹ́ kí IHR burú jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ó máa nira láti jẹ́ kí wọ́n dára síi. A máa gbájú mọ́ iṣẹ́ tí ó le náà, kí á mú wọn dára,"" Dr Ashley Bloomfield láti New Zealand tí ó jẹ́ Alájọjálága WGIHR fèsì. Àwọn Alájọjálága pe àkíyèsí pé, ní ìbámu pẹ̀lú Ìpinnu WHA75(9), kò fẹ́rẹ̀ jọ pé àkójọ àwọn àtúnṣe náà yóò délẹ̀ títí oṣù Kínní ọdún 2024. Lábẹ́ bẹ́ẹ̀, Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ náà ti gbà láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú iṣẹ́ rẹ̀ láàárín oṣù Kínní àti oṣù Karùn-ún ọdùn 2024. Olùdarí Àgbà yóò fi àkójọ àwọn àtúnṣe náà ṣọwọ́ sí Àpèjọ Ìlera Ìkẹtàdínlọ́gọ́rin gẹ́gẹ́ bí Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ bá ti ṣe fẹnu kò lé lórí. Wọ́n ṣe àmúlò àwọn Òfin Ìmọ́tótó Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ àtilẹ̀bá ní ọdún 1951 lábẹ́ Ìwé-òfin WHO láti mú àwọn ìlànà àti ojúṣe tí wọ́n fẹnu kò lé lórí fún àwọn orílẹ̀-èdè láti gbáradì fún, àti dáhùn sí, àjàkálẹ̀ àrùn àti àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera gbogboogbò pàtàkì mìíràn tí wọ́n ní ìléujà fún ìtànká orílẹ̀-sí-orílẹ̀. Àwọn Òfin Ìmọ́tótó Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ àtilẹ̀bá ti di títúnṣe ní ẹ̀ẹ̀mẹta – ní ọdún 1969 (nígbà tí wọ́n di àwọn Òfin Ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀), ní ọdún 1981, àti ní ọdún 2005.","Intando ikhona,” kusho u-Co-Chair we-WGIHR uDkt Abdullah Assiri waseSaudi Arabia. “Sigxile kakhulu ekuhlanganyeleni kwethu egunyeni lethu lokuletha izichibiyelo ezihlosiwe ku-IHR futhi siqinisekise ukuthi ukulingana kubonakala ku-IHR. Kungaba lula ukwenza i-IHR ibe yimbi kakhulu. Kuzoba nzima ukubenza babe ngcono. Sizogxila emsebenzini onzima, sibenze babe ngcono,” kusho uCo-Chair weWGIHR uDkt Ashley Bloomfield waseNew Zealand. I-Co-Chairs yaphawula ukuthi, ngokubhekiselwa kuSinqumo WHA75(9), kubonakala kungenakwenzeka ukuthi iphakheji yezichibiyelo izobe isilungile ngoJanuwari 2024. Mayelana nalokhu, iQembu Elisebenzayo lavuma ukuqhubeka nomsebenzi walo phakathi kukaJanuwari noMeyi 2024. UMqondisi-Jikelele uzohambisa kuMhlangano Wezempilo wama-77 iphakethe lezichibiyelo okuvunyelenwe ngazo yiQembu Lokusebenza. IMithetho Yokuqala Yenhlanzeko Yamazwe Ngamazwe yamukelwa ngo-1951 ngaphansi koMthethosisekelo we-WHO ukuze ibeke izindlela okuvunyelwene ngazo kanye nezibopho ukuze amazwe alungiselele, futhi aphendule, ukuqubuka kwezifo kanye neminye imicimbi yezempilo yomphakathi eyingozi engcupheni yokusabalala kwamanye amazwe. IMithetho Yokuqala Yenhlanzeko Yamazwe Ngamazwe yabuyekezwa kathathu - ngo-1969 (lapho iba yiMithetho Yezempilo Yamazwe Ngamazwe), ngo-1981, nango-2005." +አይኤችአር 194 የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራትን ጨምሮ በ196 የመንግስት ፓርቲዎች ላይ በህጋዊ መንገድ የሚታሰር የአለም አቀፍ ህግ መሳሪያ ነው። በ2005 በፀደቀው አይኤችአር፣ ሁለት ጊዜ ተሻሽለዋል - በ2014 እና 2022 (የቅርብ ጊዜ ማሻሻያዎች በግንቦት 2024 ተግባራዊ ይሆናሉ)። አዲሱ የቀረቡት ማሻሻያዎች በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ለተከሰቱት ተግዳሮቶች ምላሽ ይሰጣሉ። (1) ሊችተንስታይን እና ቅድስት መንበር የ አይኤችአር፣ የመንግስት አካላት ናቸው ግን የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት አይደሉም።,"The IHR are an instrument of international law that is legally-binding on 196 State Parties, including the 194 WHO Member States. The IHR, in their version adopted in 2005, have been amended twice – in 2014 and 2022 (the most-recent amendments will come into force in May 2024). The newest proposed amendments come in response to the challenges posed by the COVID-19 pandemic. (1) Liechtenstein and the Holy See are State Parties to the IHR but not Member States of WHO.","IHR wani yanki ne na dokokin duniya wanda aka samar a Shari'ance da ya ƙunshi ƙasashe 196, wanda ya haɗa da mambobin hukumar lafiya ta duniya WHO guda 194. IHR, a daftarin da ta samar a 2005, an yi gyare-gyare sa biyu -a 2014 da kuma 2022- (gyare-gyare na gaba zasu zo nan kusa cikin watan Mayun 2024). Sabbin gyare-gyaren sun faru ne domin tunkarar ƙalubalen da annobar COVID-19 ta haifar. Liechtenstein da Holy See sune mambobin IHR da ba sa cikin mambobin hukumar WHO.","IHR ni chombo cha sheria ya kimataifa ambacho kinawabana kisheria Nchi Wanachama 196, ikijumuisha nchi 194 Wanachama wa WHO. IHR, kwenye toleo lao lililopitishwa mwaka 2005, imerekebisha mara mbili; mwaka 2014 na 2022 (marekebisho ya hivi karibuni yataanza kutumika zaidi Mei 2024). Marekebisho mapya zaidi yaliyopendekezwa yanakuja kujibu changamoto zinazoletwa na janga la UVIKO-19. (1) Liechtenstein na Holy See ni Nchi Wanachama wa IHR lakini siyo Nchi Wanachama wa WHO.","IHR jẹ́ irinṣẹ́ òfin orílẹ̀-sí-orílẹ̀ tí ó ń so àwọn Ìlú Ẹ̀gbẹ́ 196 papọ̀ ní ti òfin, pẹ̀lú àwọn Orílẹ̀-èdè 194 tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ WHO. IHR, nínú ẹ̀yà tí wọ́n múlò ní ọdún 2005, ti jẹ́ títúnṣe ní ẹ̀ẹ̀mejì – ní ọdún 2014 àti ọdún 2022 (àwọn àtúnṣe tuntun yóò bẹ̀rẹ̀ sí ní jẹ́ mímúlò ní oṣù Karùn-ún ọdùn 2024). Àwọn àtúnṣe tí wọ́n tuntun jùlọ wá ní ìdáhùn sí àwọn ìpènijà tí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 fẹ́ gbéyọ. (1) Liechtenstein àti Holy See jẹ́ Ilú Ẹgbẹ́ sí IHR sùgbọ́n wọn kìí ṣe Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ sí WHO.","I-IHR iyithuluzi lomthetho wamazwe ngamazwe elibophezela ngokomthetho emaQembu Ezifundazwe ayi-196, okuhlanganisa namazwe angamalungu e-WHO ayi-194. I-IHR, enguqulweni yayo eyamukelwa ngo-2005, isichitshiyelwe kabili - ngo-2014 nango-2022 (izichibiyelo zakamuva zizoqala ukusebenza ngoNhlaba 2024). Izichibiyelo ezintsha ezihlongozwayo ziza ngenxa yezinselelo ezilethwe wubhubhane lweCOVID-19. (1) I-Liechtenstein kanye neHoly See zingamaQembu Ombuso ku-IHR kodwa hhayi Amazwe Angamalungu e-WHO." +"የዓለም መሪዎች ቲቢን ለማጥፋት አዳዲስ ኢላማዎችን ለማድረግ ቃል ገብተዋል በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ጉባኤ በሳንባ ነቀርሳ ላይ በተካሄደው ከፍተኛ ስብሰባ ላይ የተሳተፉት የዓለም መሪዎች የቲቢ ወረርሽኝን ለማስቆም ዓለም አቀፍ ጥረቶችን ለማራመድ ለሚቀጥሉት አምስት ዓመታት አዳዲስ ኢላማዎችን የያዘ የፖለቲካ መግለጫ አጽድቀዋል። ዒላማዎቹ የቲቢ በሽታን የመከላከል እና የእንክብካቤ አገልግሎት ካላቸው ሰዎች 90 በመቶውን መድረስን ያጠቃልላል። የቲቢ ችግር ላለባቸው ሰዎች ሁሉ የማህበራዊ ጥቅም ፓኬጆችን መስጠት፤ ቢያንስ አንድ አዲስ የቲቢ ክትባት ፍቃድ መስጠት፤ እና በ2027 ለቲቢ ትግበራ እና ምርምር የገንዘብ ድጋፍ ክፍተቶችን መዝጋት። ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ""ለሺህ አመታት አባቶቻችን ምን እንደሆነ፣ ምን እንደተፈጠረ እና እንዴት ማቆም እንዳለብን ሳያውቁ በሳንባ ነቀርሳ ሲሰቃዩ እና ሲሞቱ ኖረዋል። “ዛሬ፣ እነሱ ሊያልሙት የሚችሉት እውቀት እና መሳሪያዎች አሉን። ዛሬ የጸደቁት የፖለቲካ መግለጫ ሀገሮች እና ያቀዷቸው ኢላማዎች እነዚህን መሳሪያዎች ለመጠቀም እና አዳዲሶችን ለማዳበር የቲቢ ታሪክ የመጨረሻውን ምዕራፍ ለመጻፍ ቁርጠኝነት ናቸው:: በ 2018 ግቦች ላይ የተደረገ እድገት በ 2018 ለአምስት ዓመታት የታቀዱትን ግስጋሴዎች በመገምገም ፣ ከ 2000 ጀምሮ ቲቢን ለመዋጋት ዓለም አቀፍ ጥረቶች ከ 75 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን መታደግ መቻሉን ዘግቧል ፣ በተለይም በከባድ መቋረጥ ምክንያት ኢላማዎች ላይ መድረስ አልቻሉም ። በኮቪድ-19 ወረርሽኝ እና በመካሄድ ላይ ባሉ ግጭቶች ምክንያት የሚመጡ የቲቢ አገልግሎቶች። ከ2018 እስከ 2022 ባለው ጊዜ ውስጥ ከታሰቡት 40 ሚሊዮን ሰዎች ውስጥ 34 ሚሊዮን ሰዎች ብቻ በቲቢ ታክመዋል። ለቲቢ መከላከያ ሕክምና፣ ሁኔታው ይበልጥ አስከፊ ነበር፣ ከ30 ሚሊዮን ሰዎች መካከል 15.5 ሚሊዮን ብቻ የመከላከል ሕክምና ማግኘት ችለዋል።","World leaders commit to new targets to end TB World leaders at the United Nations General Assembly’s High-Level Meeting on Tuberculosis have approved a Political Declaration with ambitious new targets for the next five years to advance the global efforts towards ending the TB epidemic. The targets include reaching 90% of people with TB prevention and care services, using a WHO-recommended rapid test as the first method of diagnosing TB; providing social benefit packages to all people with TB; licensing at least one new TB vaccine; and closing funding gaps for TB implementation and research by 2027. “For millennia, our ancestors have suffered and died with tuberculosis, without knowing what it was, what caused it, or how to stop it,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Today, we have knowledge and tools they could only have dreamed of. The political declaration countries approved today, and the targets they have set, are a commitment to use those tools, and develop new ones, to write the final chapter in the story of TB.” Progress made towards 2018 targets Taking stock of progress towards targets set in 2018 for a five-year period, WHO reported that while global efforts to combat TB have saved over 75 million lives since the year 2000, they fell short of reaching the targets, mainly due to severe disruptions to TB services caused by the COVID-19 pandemic and ongoing conflicts. Only 34 million people of the intended 40 million people with TB were reached with treatment between 2018 and 2022. For TB preventive treatment, the situation was even more grim, with only 15.5 million of the 30 million people targeted to be reached with preventive treatment accessing it.","Shuwagabannin duniya sun yi alƙawarin samar da sabbin dabarun kawo ƙarshen tarin fuka. Shuwagabannin ƙasashen duniya a babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya kan cutar tarin fuka sun amince da sanarwar siyasa tare da sabbin buƙatu na shekaru biyar masu zuwa don ciyar da ƙoƙarin duniya na kawo ƙarshen annobar tarin fuka gaba. Maƙasudan sun haɗa da isa ga ƙashi casa'in cikin ɗari na mutanen dake ayyukan rigakafin cutar tarin fuka da kulawa, ta yin amfani da gwajin gaggawar da WHO ta ba da shawara a matsayin hanyar farko ta gano tarin fuka; samar da fakitin amfanin zamantakewa ga duk masu fama da tarin fuka; ba da lasisi ga aƙalla sabon maganin tarin fuka guda ɗaya; da kuma cike giɓin kuɗaɗe don ɗabbaƙawa da yin bincike nan da shekarar 2027. Dakta Tedros Adhanom Ghebreyesus ya ce Tsawon miliyoyin shekaru, kakanninmu sun sha wahala kuma sun mutu da tarin fuka, ba tare da sanin mece ce ita ba, ko me ya jawo ta, ko kuma yadda za a dakatar da ita."". A yau, muna da ilimi da kayan aikin da kawai suka yi mafarki. Ƙasashen da suka amince da ƙudirin siyasar a yau, da kuma manufofin da suke hari, alƙawari ne yin amfani da waɗannan kayan aikin, da ƙera sababbi, don rubuta babi na ƙarshe a cikin labarin tarin fuka."" Ci gaban da aka samu zuwa manufofin da ake son cimmawa a shekarar 2018 Dangane da ci gaban da aka sanya a gaba a shekarar 2018 na tsawon sheƙaru biyar, WHO ta bayyana cewa yayin da ƙoƙarin duniya na yaki da cutar tarin fuka ya ceci rayuka sama da miliyan saba'in da biyar tun daga shekarar 2000, sun ƙasa cimma burin da aka yi niyya, musamman saboda tsaikon da aka samu a yaƙi da tarin fuka da cutar ta COVID-19 ta haifar, da rikice-rikice da ake ci gaba da yi. Mutane miliyan 34 ne kaɗai daga cikin miliyan 40 da aka hara da suke ɗauke da cutar tarin fuka aka samu isa gare su da magani, a tsakanin shekarun 2018 zuwa 2022. Game da maganin rigakafin tarin fuka, lamarin ya fi yin muni, inda miliyan goma sha biyar da rabi ne kawai daga cikin mutane miliyan talatin da aka yi niyyar kai musu maganin rigakafi.","Viongozi wa dunia wanajitolea kufikia malengo mapya ya kukomesha TB Viongozi wa dunia katika Mkutano wa Ngazi ya Juu wa Kifua Kikuu wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa wameidhinisha Azamio la Kisiasa lenye malengo mapya kabambe kwa miaka mitano ijayo ili kuendeleza juhudi za kimataifa za kukomesha janga la TB. Malengo hayo ni pamoja na kufikia 90% ya watu waliyo na huduma za kinga na matunzo ya TB, kwa kutumia kipimo cha haraka kilichopendekezwa na WHO kama njia ya kwanza ya kutambua TB; kutoa vifurushi vya manufaa ya kijamii kwa watu wote wenye TB; kutoa leseni ya chanjo mpya angalau moja ya TB; na kuziba mianya ya ufadhili wa utekelezaji na utafiti wa TB kwa mwaka 2027. Kwa milenia, babu zetu waliteseka na kufa kwa ugonjwa wa kifua kikuu bila kujua ni nini, ulisababishwa na nini, au jinsi ya kuzuia, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus. Leo, tuna maarifa na zana ambazo wangeweza wasingeweza kuzifikia kabisa. Nchi za tamko la kisiasa zilizoidhinishwa leo, na malengo waliyoweka, ni dhamira ya kutumia zana hizo, na kuendeleza mpya, kuandika sura ya mwisho katika hadithi ya TB. Maendeleo yaliyopatikana kuelekea malengo ya 2018 Ikitathimini maendeleo ya malengo yaliyowekwa mwaka 2018 kwa kipindi cha miaka mitano, WHO ilitoa taarifa kuwa ingawa juhudi za kimataifa za kupambana na TB zimeokoa maisha zaidi ya watu milioni 75 tangu mwaka 2000, hazifikii malengo, haswa kutokana na usumbufu mkubwa. Huduma za TB zinazosababishwa na janga la UVIKO-19 na migogoro inaendelea. N watu milioni 34 pekee kati ya watu milioni 40 waliyohisiwa kuwa na TB waliyopata matibabu kuanzia 2918 hadi 2022. Kwa matibabu ya kuzuia TB, hali ilikuwa mbaya zaidi, huku watu milioni 15.5 pekee kati ya milioni 30 waliyolengwa kufikiwa kwa ajili ya matibabu ya kinga.","Àwọn adarí lágbàáyé ti ní àfojùn ọ̀tun láti mú ópin bá àìsàn IKỌ́-IFE. Nínú ìpàdé àwọn adarí agbàyé ní ibi Ìpàdé Onípò-Gíga ti àjọ United Nations Assembly tí wọ́n ṣe ní orí àìsàn IKỌ́-IFe wọ́n buwọ́lu Ìkéde Olóṣèlú pẹ̀lú èròǹgbà àti àkitiyan wọn láti mú òpin débá à àjàkálẹ̀ àrun àti IKỌ́-IFE láàrin ọdún márùn-ún tí ó ń bọ̀. A ní àfojúsùn láti dé ọ̀dọ̀ àwọn ènìyàn tí ó tó ìdá àádọ́rùn-ún tí ó ń gbé pẹ̀lú ìdènà IKỌ́-IFE àti ìtọ́jú iṣẹ́ ṣíṣe, bí a bá lo àlàkalẹ̀ àjọ WHO fún àyẹ̀wò ìdàgbà sókè kíákíá gẹ́gẹ́ bí i ọ̀nà àkọ́kọ́ fún ṣísàyẹ̀wò IKỌ́-IFE; tí a sì pèsè ìgbáyé-gbádùn fún gbogbo àwọn ènìyàn tí ó ń gbé pẹ̀lú IKỌ́-IFE; tí ìbuwọ́lù sì wà fún ó kéré tán abẹ́rẹ́ IKỌ́-IFE kan; àti pìparí pẹ̀lú owó Ìfilọ́lẹ̀ IKỌ́-IFE àti ìwádìí ní ọdún 2027. Dókítá Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ pé; ""Àwọn babańlá wa ti jìyà tí wọ́n sì ti kú látààrí àìsàn ikọ́-ife fún ẹgbẹgbẹ̀rún ọdún, láì mọ irúfẹ́ ohun tí ó jẹ́, ohun tí ó ṣe okùnfà rẹ̀, tàbí ọ̀nà láti mú òpin dé bá a"". ""Lónìí, a ní ìmọ̀ àti irinṣẹ́ eléyìí tí wọ́n le lá àlá rẹ̀. Àwọn orílẹ̀-èdè tí a ṣe ìkéde ìbuwọ́lù ti òṣèlú fún lónìí, àti àwọn àfojúsùn tí wọ́n ti là kalẹ̀ jẹ́ ọ̀nà ìfarajìn láti lo àwọn irinṣẹ́, àti láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn tuntun mìíràn, kí á le kọ abala tí ó gbẹ̀yìn nínú ìtàn àìsàn IKỌ́-IFE."" Àṣeyọrí tí a ���e tọ àwọn àfojúsùn wa ti ọdún 2018 Bí a bá gba àkójọ àfojúsùn wa tí a là kalẹ̀ ní ọdún 2018 fùn ọdún márùn-ún, àjọ WHO ṣe àkọsílẹ̀ pé nígbà tí akitiyan gbogbo àgbáyé láti ṣẹ́gun àìsàn IKỌ́-IFE ti gba ẹ̀mí àwọn ènìyàn tí ó lé ní 75 mílíọ́nù là láti ọdún 2000, wọ́n sì kùnà láti dé ọ̀dọ̀ àwọn tí wọ́n fojúsùn, eléyìí wáyé látààrí oríṣìíríṣìí ìdíwọ́ iṣẹ́-ṣíṣe ti àìsàn IKỌ́-IFE àti ti àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 ìàti àwọn aáwọ̀ tí ó ń lọ lọ́wọ́ fà. Ìtọ́jú dé ọ̀dọ̀ àwọn ènìyàn mílíọ́nù mẹ́rìnlélọ́gbọ̀n ninú àwọn ènìyàn ogójì mílíọ́nù tí wọ́n ní àfojúsùn fún nínú àwọn tí ó ní àìsàn IKỌ́-IFE láàrin ọdún 2018 sí ọdún 2022. Ipò náà burú gidi fún ìdènà ìtọ́jú àìsàn IKỌ́-IFE, pẹ̀lú bí 15.5 mìlíọ́nù ènìyàn nínú àwọn énìyàn30 n mílíọ́nù tí wọ́n ní àfojúsùn láti dé ọ̀dọ̀ wọn pẹ̀lú ìtọ́jú fún ìdènà rẹ̀ àti wíwà lárọ́wọ́tó rẹ̀.","Abaholi bomhlaba bazibophezela emigomeni emisha yokuqeda iTB Abaholi bomhlaba eMhlanganweni Wezinga Eliphezulu WeSifo Sofuba weNhlangano Yezizwe Ezihlangene bagunyaze Isimemezelo Sezombangazwe esinezinhloso ezintsha ezihlosiwe zeminyaka emihlanu ezayo ukuze kuthuthukiswe imizamo yomhlaba wonke yokuqeda ubhubhane lweTB. Okuhlosiwe kubandakanya ukufinyelela kumaphesenti angama-90 abantu abanezinsizakalo zokuvimbela nokunakekela iTB, kusetshenziswa ukuhlolwa okusheshayo okunconywe yiWHO njengendlela yokuqala yokuhlonza iTB; ukuhlinzeka ngamaphakheji ezinzuzo zomphakathi kubo bonke abantu abane-TB; ukugunyaza okungenani umuthi wokugomela iTB owodwa omusha; kanye nokuvala izikhala zezimali zokuqaliswa nokucwaninga kweTB ngo-2027. “Sekuphele izinkulungwane zeminyaka okhokho bethu behlupheka futhi babulawa isifo sofuba, bengazi ukuthi sasiyini, sibangelwa yini, noma singasinqanda kanjani,” kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Namuhla, sinolwazi namathuluzi abebengaphupha ngawo. Izimemezelo zezombusazwe zamazwe zivunyiwe namuhla, kanye nemigomo abazibekile, ukuzibophezela ekusebenziseni lawo mathuluzi, nokuthuthukisa amasha, ukubhala isahluko sokugcina endabeni yeTB.” Inqubekelaphambili eyenziwe maqondana nezinhloso zika-2018 Uma sibheka inqubekelaphambili ebheke emigomeni ebekwe ngo-2018 isikhathi esiyiminyaka emihlanu, iWHO ibike ukuthi nakuba imizamo yomhlaba wonke yokulwa nesifo sofuba isisindise ukuphila kwabantu abangaphezu kwezigidi ezingu-75 kusukela ngonyaka wezi-2000, yehlulekile ukufinyelela imigomo, ikakhulukazi ngenxa yokuphazamiseka okukhulu Izinsizakalo zeTB ezibangelwa ubhubhane lweCOVID-19 nezingxabano eziqhubekayo. Bayizigidi ezingama-34 kuphela kubantu ababehlosiwe abayizigidi ezingama-40 abaneTB abafinyelelwe ngokwelashwa phakathi kuka-2018 no-2022. Ekwelashweni kokuvikela iTB, isimo sasibi nakakhulu, njengoba izigidi ezingu-15.5 kuphela kubantu abayizigidi ezingu-30 okwakuhloswe ukuthi bafinyelelwe kuzo ngokwelashwa kokuvimbela abakutholayo." +"በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ለቲቢ አገልግሎት የሚሰጠው የገንዘብ ድጋፍ እ.ኤ.አ. በ2018 ከ6.4 ቢሊዮን የአሜሪካን ዶላር በ2022 ወደ 5.8 ቢሊዮን ዶላር ዝቅ ብሏል፣ ይህም የሚፈለጉትን የቲቢ ፕሮግራሞችን በመተግበር የ50% የፋይናንስ ክፍተትን ያሳያል። በ2018 እና 2022 መካከል ለቲቢ ምርምር አመታዊ የገንዘብ ድጋፍ ከዮS$ 0.9 ቢሊዮን እስከ 1.0 ቢሊዮን ዶላር ደርሷል፣ ይህም በ2018 ከታቀደው ግማሽ ነው። ይህ በተጎዱት ላይ በተለይም በጣም ተጋላጭ በሆኑት ላይ የበለጠ ከባድ ሸክም አድርጓል። ዛሬ፣ ቲቢ በዓለም ላይ ካሉ ተላላፊ ገዳይ ገዳዮች አንዱ ሆኖ ቀጥሏል፡ በአመት ከ10 ሚሊዮን በላይ ሰዎች ይታመማሉ፣ እና ከ1 ሚሊዮን በላይ የሚሆኑት በዚህ መከላከል በሚቻል እና ሊድን በሚችል በሽታ ህይወታቸውን ያጣሉ። መድሀኒት የሚቋቋም ቲቢ በየአመቱ ወደ ግማሽ ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች መድሀኒት የሚቋቋም ቲቢ በመያዝ ለፀረ-ተህዋሲያን ትልቅ አስተዋፅዖ አድራጊ ሆኖ ቀጥሏል። ""በአለም መሪዎች በቲቢ ምላሽ ዙሪያ አንድ መሆን ለሁለተኛ ጊዜ እርምጃን ለማፋጠን እና የቲቢ ወረርሽኙን መፍታት ብቻ ሳይሆን የህብረተሰቡን ሰፊ ጤና እና ደህንነት ለመጠበቅ ፣የወረርሽኙን ዝግጁነት ለማጠናከር የሚያስችል ዕድል ይሰጣል ። እና በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅት የተማሩትን ትምህርቶች በማዳበር” የዓለም ጤና ድርጅት ግሎባል ቲቢ ���ሮግራም ዳይሬክተር የሆኑት ዶ/ር ቴሬዛ ካሳቫ ተናግረዋል። ""ከቲቢ ጋር የተያያዘ የገንዘብ ችግርን ማስቀረት እና በተጋላጭ ቡድኖች ውስጥ የበሽታውን እድገት መከላከል በአገሮች ውስጥ እና በመካከላቸው ያለውን ኢፍትሃዊነት በመቀነስ ለዘላቂ ልማት ግቦች መሳካት አስተዋጽኦ ያደርጋል።"" በ2020 እና 2021 መካከል የቲቢ በሽታ እና ሞት ጨምሯል ነገር ግን በአገሮች፣ የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮች የተቀናጁ ጥረቶች አስፈላጊ አገልግሎቶችን እንዲያገግሙ አድርጓል። የቲቢ ክትባቱን አፋጣኝ ምክር ቤት ተጀመረ ከዚህ ታሪካዊ ስብሰባ ቀደም ብሎ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ የቲቢ ክትባት አፋጣኝ ምክር ቤት አዳዲስ የቲቢ ክትባቶችን የማዘጋጀት ፣የፍቃድ አሰጣጥ እና አጠቃቀምን ለማሳለጥ በይፋ ጀመሩ። በአለም ጤና ድርጅት ፅህፈት ቤት የሚደገፈው ምክር ቤቱ በሚኒስትሮች ቦርድ የሚመራ ሲሆን ዘጠኝ አባላትን ያቀፈ ሲሆን በተለዋዋጭነት የሚያገለግሉ ሲሆን ለሁለት አመታትም የሚቆይ ይሆናል።","Funding for TB services in low- and middle-income countries fell from US$ 6.4 billion in 2018 to US$ 5.8 billion in in 2022, representing a 50% financing gap in implementing the required TB programmes. Annual funding for TB research ranged from US$ 0.9 billion to US$ 1.0 billion between 2018 and 2022, which is just half of the target set in 2018. This has placed an even heavier burden on those affected, especially the most vulnerable. Today, TB remains one of the world’s top infectious killers: annually more than 10 million people fall sick, and over 1 million lose their lives to this preventable and curable disease. Drug-resistant TB continues to be a major contributor to antimicrobial resistance with close to half a million people developing drug-resistant TB every year. “Uniting around the TB response by world leaders, for a second time, provides an opportunity to accelerate action and strengthen health systems capable of not only addressing the TB epidemic, but also protecting the broader health and well‑being of communities, strengthening pandemic preparedness and building on lessons learnt during the COVID-19 pandemic,” said Dr Tereza Kasaeva, Director of the WHO Global TB Programme. “Averting TB-related financial hardship and preventing the development of the disease in vulnerable groups will help diminish inequities within and between countries, contributing to the achievement of the Sustainable Development Goals.” TB incidence and deaths have risen between 2020 and 2021 but coordinated efforts by countries, WHO and partners are resulting in a recovery of essential services. Launch of the TB vaccine accelerator councilIn the lead-up to this historic meeting, WHO Director-General, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, officially launched the TB vaccine accelerator council to facilitate the development, licensing and use of new TB vaccines. The Council, supported by the WHO secretariat, will be led by a ministerial board, consisting of nine members who will serve on a rotating basis, for a term of two years.","Kuɗaɗe don ayyukan magance tarin fuka a ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi da matsakaita ya ragu daga dalar Amurka biliyan shida da ɗigo huɗu a shekarar 2018 zuwa dala biliyan biyar da ɗigo takwas a shekarar 2022, wanda ke wakiltar giɓin kuɗi na ƙashi hamsin cikin ɗari wajen aiwatar da shirye-shiryen magance TARIN FUKA da ake buƙata. Kuɗaɗen shekara-shekara don bincike kan tarin fuka ya tashi daga dalar Amurka biliyan 0.9 zuwa dalar Amurka biliyan 1.0 tsakanin 2018 da shekarar 2022, wanda shine rabin abin da aka tsara a shekarar 2018. Hakan ya kara dora nauyi a kan waɗanda abin ya shafa, musamman waɗanda suka fi rauni. A yau, tarin fuka ya ƙasance ɗaya daga cikin manyan cutuka masu ƙashe mutane a duniya: fiye da mutane miliyan 10 suna kamuwa da rashin lafiya a kowacce shekara, kuma sama da miliyan 1 ke rasa rayukansu ta sanadiyyar wannan cuta da za a iya magance ta. Tarin fuka mai jure wa miyagun ƙwayoyi yana ci gaba da zama babban mai ba da gudummawa ga juriya na ƙwayoyin cuta tare da kusan rabin miliyan mutane suna kamuwa da tarin fuka mai jure wa magani kowace shekara. ""Haɗin kai game da ɗaukar mataki kan cutar tarin fuka da shugabannin duniya suka yi a karo na biyu, yana ba da damar haɓaka aiki da ƙarfafa tsarin kiwon lafiya, waɗanda ba wai kawai magance cutar ta TARIN FUKA suke ba, har ma da kare lafiya da walwala ta al'ummomi, ƙarfafa shirye-shiryen bala'i da ginawa kan darussan da aka koya a lokacin cutar COVID-19, in ji Dokta Tereza ƙasaeva, Darakta na Shirin Duniya na WHO. ""Kawar da matsalar kuɗi da ke da alaka da tarin fuka da kuma hana ci gaban cutar a tsakanin mutane masu rauni zai taimaka wajen rage rashin daidaito dake cikin ko a tsakanin ƙasashe, da taimakawa wajen cimma burin ci gaba mai ɗorewa."" Cutar ta TARIN FUKA da mace-mace sun ƙaru tsakanin shekarar 2020 zuwa shekarar 2021 amma ƙoƙarin da ƙasashe, WHO da abokan hulda suka yi na haifar da farfaɗowar muhimman ayyuka. Ƙaddamar da kwamitin gaggawa na rigakafin cutar tarin fuka A ci gaban wannan taro mai cike da tarihi, babban daraktan hukumar lafiya ta duniya WHO, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ya ƙaddamar da kwamitin gaggawa na rigakafin cutar tarin fuka a hukumance domin sauƙaƙa bunƙasawa, da ba da lasisi da kuma amfani da sabbin rigakafin tarin fuka. Kwamitin da ke samun goyon bayan sakatariyar WHO, za ta ƙasance ƙarƙashin kwamitin ministoci, wanda ya ƙunshi mambobi tara waɗanda za su yi aiki bisa ga ƙa’ida, na tsawon sheƙaru biyu.","Ufadhili wa huduma za TB katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati ulishuka kutoka US$ bilioni 6.4 kwa mwaka 2018 hadi US$ bilioni 5.8 kwa mwaka 2022, ikiwa ni pengo la 50% la ufadhili katika kutekeleza programu zinazohitajika za TB. Ufadhili wa kila mwaka wa utafiti wa TB ulianzia US$ bilioni 0.9 hadi US$ 1.0 kati ya mwaka 2013 hadi 2022, ambayo ni nusu ya lengo lililowekwa kwa mwaka 2018 Hii imesababisha hatari kubwa zaidi kwa wale waliyoathiriwa, hasa waliyo hatarini zaidi. Leo, TB inabakia kuwa moja wapo ya wauaji wakuu kwa kuambukiza dunia: kila mwaka zaidi ya watu milioni 10 wanaugua, na zaidi ya milioni 1 wanapoteza maisha kwa ugonjwa huu unaoweza kuzuilika na unaotibika. Kifua kikuu sugu kwa dawa kinaendelea kuwa mchangiaji mkubwa wa ukosefu wa antimicrobial (viua viini) huku takribani watu nusu milioni wakiugua TB sugu kila mwaka. Kuungana kwa viongozi kwenye mwitikio wa TB duniani kwa mara ya pili, kunatoa fursa ya kuharakisha hatua na kuimarisha mifumo ya afya yenye uwezo wa kukabiliana na janga la TB, pia kulinda afya na ustawi wa jamii kwa mapana zaidi, kuimarisha maandalizi dhidi ya janga na kuendeleza mafunzo tuliyojifunza wakati wa janga la UVIKO-19, alisema Dk. Tereza Kasaeva, Mkurugenzi wa Mpango wa WHO wa Kifua Kikuu Duniani. Kuepusha ukosefu wa fedha kwenye programu za TB na kuzuia maendeleo ya ugonjwa huo katika makundi hatarishi kutasaidia kupunguza ukosefu wa usawa ndani na kati ya nchi na hivyo kuchangia kufikiwa kwa Malengo ya Maendeleo endelevu Matukio na vifo vya TB vimeongezeka kati ya 2020 na 2021 lakini juhudi zilizoratibiwa na nchi, WHO na washirika zinaleta unafuu wa huduma muhimu. Uzinduzi wa baraza la kuongeza kasi ya chanjo ya TB katika kuelekea mkutano huu wa kihistoria, Mkurugenzi Mkuu wa WHO, Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, alizindua rasimi baraza la kuongeza kasi ya chanjo ya TB ili kuwezesha maendeleo, utoaji leseni na matumizi ya chanjo mpya za TB. Baraza hilo liliungwa mkono na sekretarieti ya WHO, litaongozwa na bodi ya mawaziri, yenye wajumbe tisa ambao watahudumu kwa zamu, kwa kipindi cha miaka miwili.","Owó ìdóólà fún àìsàn IKỌ́-IFE já lọ sílẹ̀ láàrin àwọn orílẹ̀-èdè tí owó ìpawọlé wọn kéré àti àwọn tí owó-ìpawọlé wọn gbé pẹ́ẹ́lì díẹ̀ láti bílíọ́nù mẹ́fà àti mẹ́rin dọ́là ní ọdún 2018 sí bílíọ́nù márùn-ún àti mẹ́jọ ní ọdún 2022, eléyìí tí ó dúró fún àlàfo ètò ìsúná ìdá àádọ́ta nínú ṣíṣe ètò ìfilọ́lẹ̀ àwọn ètò àìsàn IKỌ́-IFE tí a nílò. Owó ìṣèrànwọ́ ọlọ́dọọdún fún ìṣèwádìí nípa àìsàn IKỌ́-IFE láàrin ọdún 2018 sí ọdún 2022 wà láàrin US$ 0.9 billion sí US$ 1.0 bílíọ́nù, eléyìí sì jẹ́ ìlàjì ohun tí a piyamọ kalẹ̀ ní ọdún 2018. Eléyìí ti di ẹrù wílo lé àwọn tí ó faragbá nínú ìṣẹ̀lẹ̀ náà, pàápàá àwọn tí ó kàn jùlọ. Lónìí, àìsàn IKỌ́-IFE jẹ́ ọ̀kan lára àwọn àwọn àìsàn aṣekúpani tí ó ga jùlọ ní àgbáyé: àwọn ènìyàn tí ó ju 10 mílíọ́nù lọ ni ó máa ń ṣe àìsàn, àwọn ènìyàn tí ó ju 1 mílíọ́nù lọ ló máa ń sọ ẹ̀mí wọn nù nítiorí àìsàn tí ó ṣe é dènà tí ìtọ́jú sì wà fún yìí. Àisan IKỌ́-IFE aláìníkàápá-òògùn jẹ́ ọ̀kan gbòógì tí ó máa ń dá kún àìlágbáratako batéríà-onípalára tí ó sì jẹ́ pé àwọn ènìyàn tí ó fẹ́rẹ̀ tó ìlàjì mílíọ́nù ni ó máa ń ní àìsàn IKỌ́-IFE aláìníkàápá-òògùn ní ọdọọdún. Dókítà Tereza Kasaeva, Adarí Àjọ Elétò Ìlera-Lágbàáyé WHO Fún Àwọn Ètòtí ó níṣe pẹ̀lú àìsàn IKỌ́-IFE sọ pé, ""fíwọwọ́sowọ́pọ̀ àwọn adarí lágbàáyé káàkiri lórí àbájáde àìsàn IKỌ́-IFE, fún ìgbà kejì pèsè àǹfààní iṣẹ́-ṣíṣe fún ìyákánkán àti ìfúnlágbára àwọn ètò ìlera kò ní agbára lórí síṣàyẹ̀wọ̀ àjàkálẹ̀ àrùn IKỌ́-IFE nìkan, ṣùgbgbọ́n ó tún ń pèsè ààbò ètò ìlera lọ́nà gbòòrò àti ètò ìgbáyé-gbádùn àwọn agbègbè, ó sì tún ń fún ìgbáradì ṣaájú àjákálẹ̀ àrùn àti kíkọ́ ẹ̀kọ́ tí a rí kọ́ ní àsìkò àjákálẹ̀ àrùn COVID-19 ní agbára. ""Dídarí ìnira tì ó jẹmọ́ àìsàn IKỌ́-IFE àti ìdènà ìgbàgbàsókè àwọn àrùn ní ààrin àwọn tí ó lùgbàdì rẹ̀ yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àdínkù àìdọ́gba láàrin àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe àṣeyọrí ní orí àwọn ètò Ìdàgbàsókè Agbègbè àti Àyíká."" Ìṣẹ̀lẹ̀ ikú àti àìsàn IKỌ́-IFE ti pọ̀ sí i láàrin ọdún 2020 sí ọdún 2021, ṣùgbọ́n iṣẹ́ àjumọ̀ṣe papọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, àti àjọ WHO pẹ̀lú àwọn alábàásiṣẹ́pọ̀ wọn ti yọrí sí ìmúbọ̀sípò àwọn iṣẹ́ àkànṣe. Ìfilọ́lẹ̀ ìgbìmọ̀ olùgbaninímọ̀ràn fún ìmúyákánkán abẹ́rẹ́ àjẹsára àìsàn IKỌ́-IFE yọrí sí ìpàdé àjẹmọ́ ìtàn yìí. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus, ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìgbìmọ̀ olùgbaninímọ̀ràn fún ìmúyákánkán abẹ́rẹ́ àjẹsára àìsàn IKỌ́-IFE láti mú ìdàgbàsókè, àti ìwé-àṣẹ àti ìlò abẹ́rẹ́ àìsàn IKỌ́-IFE tuntun wá ní kíakíá. Ìgbìmọ̀ náà, eléyìí tí akọ̀wé àjọ WHO ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún, ìgbìmọ̀ àjọ olùdarí eléyìí tí ó ní ènìyàn mẹ́sàn-án nínú yóò ṣiṣẹ́ sìn nípa yíyí ipò adarí fún táámù kan, ọlọ́dún méjì.","Ukuxhaswa ngezimali kwezinsizakalo zeTB emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi kwehle kusuka kwizigidigid ezingu-US$ 6.4 ngo-2018 kuya kwizigidigidi ezingu-US $ 5.8 ngo-2022, okumelela igebe lezezimali elingama-50% ekuqaliseni izinhlelo zeTB ezidingekayo. Izimali zonyaka zocwaningo lwe-TB zisuka kwizigidigidi ezingu-$0.9 zaya kwisigidigidi esi-US$1.0 phakathi kuka-2018 no-2022, okuyingxenye nje yalokho okuhlosiwe okubekwe ngo-2018 Lokhu kubeke umthwalo onzima nakakhulu kulabo abathintekile, ikakhulukazi abasengozini kakhulu. Namuhla, iTB isengomunye wababulali abahamba phambili emhlabeni wonke: minyaka yonke abantu abangaphezu kwezigidi eziyi-10 bayagula, futhi abangaphezu kwesigidi balahlekelwa izimpilo zabo ngenxa yalesi sifo esigwemeka nesingelapheka. I-TB engazweli emishanguzweni isaqhubeka nokuba negalelo elikhulu ekumelaneni nama-antimicrobial njengoba abantu abacishe babe ingxenye yesigidi baba neTB engazweli emishanguzweni minyaka yonke. “Ukuhlanganisa impendulo yeTB ngabaholi bomhlaba, okwesibili, kunikeza ithuba lokusheshisa isenzo nokuqinisa izinhlelo zezempilo ezingagcini nje ngokubhekana nobhubhane lweTB, kodwa futhi nokuvikela impilo ebanzi nempilo yemiphakathi, ukuqinisa ukulungela ubhubhane. nokwakhela phezu kwezifundo ezifundwe ngesikhathi sodlame lweCOVID-19,” kusho uDkt Tereza Kasaeva, uMqondisi weWHO Global TB Programme. “Ukugwema ubunzima bezezimali obuhlobene neTB kanye nokuvimbela ukukhula kwalesi sifo emaqenjini asengozini kuzosiza ukunciphisa ukungalingani ngaphakathi naphakathi kwamazwe, kube neqhaza ekufezweni Kwezinjongo Zentuthuko Eqhubekayo.” Izigameko nokufa kwabantu beTB kunyukile phakathi kuka-2020 no-2021 kodwa imizamo edidiyelwe yamazwe, iWHO kanye nozakwethu iholela ekululameni kwezinsizakalo ezibalulekile. Ukwethulwa komkhandlu wokusheshisa umgomo we-TBEkusondeleni kwalo mhlangano oyingqopha-mlando, uMqondisi-Jikelele weWHO, uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, wethule ngokusemthethweni umkhandlu wokusheshisa umgomo weTB ukuze kube lula ukuthuthukiswa, ukugunyazwa kanye nokusetshenziswa kwemithi emisha yokugomela iTB. UMkhandlu, osekelwa ihhovisi likanobhala weWHO, uzoholwa ibhodi longqongqoshe, elinamalungu ayisishiyagalolunye azosebenza ngokushintshana, isikhathi esiyiminyaka emibili." +ምክር ቤቱ የግሉ ሴክተርን፣ ሳይንቲስቶችን፣ በጎ አድራጊዎችን እና የሲቪል ማህበረሰብን ጨምሮ ከተለያዩ ሴክተሮች እና ባለድርሻ አካላት ጋር ያለውን ግንኙነት እና መስተጋብር የሚደግፉ ንዑስ አካላት ይኖሩታል። ቢሲጂ በአሁኑ ጊዜ ብቸኛው ፍቃድ ያለው የቲቢ ክትባት ነው። በጨቅላ ሕፃናት እና በትናንሽ ሕፃናት ላይ ከባድ የቲቢ ዓይነቶችን ለመከላከል መጠነኛ ቅልጥፍናን ቢሰጥም፣ በዓለም አቀፍ ደረጃ አብላጫውን (>90%) የቲቢ ስርጭት የሚይዙትን ታዳጊዎችን እና ጎልማሶችን በበቂ ሁኔታ አይከላከልም። ምክር ቤቱ በመንግስት፣ በግል እና በጎ አድራጎት ዘርፎች አዳዲስ ዘላቂ ፋይናንስ፣ የገበያ መፍትሄዎች እና ሽርክናዎችን ለመለየት ያለመ ነው። እንደ አፍሪካ ህብረት ፣ የደቡብ ምስራቅ እስያ መንግስታት ማህበር (ኤኤስኢኤኤን) ፣ ብሪክስ አገሮች (ብራዚል ፣ ሩሲያ ፌዴሬሽን ፣ ህንድ ፣ ቻይና ���ና ደቡብ አፍሪካ) ፣ ጂ20 ፣ ጂ7 እና ሌሎችም ለአዲሱ የቲቢ ክትባት ልማት ቁርጠኝነት እና መዳረሻ እርምጃዎችን ያጠናክራል ።,"The Council will also have subsidiary bodies to support its interaction and engagement with different sectors and stakeholders broadly, including the private sector, scientists, philanthropy, and civil society. BCG is currently the only licensed TB vaccine. While it provides moderate efficacy in preventing severe forms of TB in infants and young children, it does not adequately protect adolescents and adults, who account for the majority (>90%) of TB transmission globally. The Council aims to identify innovative sustainable financing, market solutions and partnerships across public, private, and philanthropic sectors. It will leverage platforms like the African Union, Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), BRICS countries (Brazil, Russian Federation, India, China and South Africa), G20, G7 and others to strengthen commitment and actions for novel TB vaccine development and access.","Kwamitin zai kuma sami ƙungiyoyin rassan da za su goyi bayan mu'amalarsa da sassa daban-daban da masu ruwa da tsaki, gami da kamfanoni masu zaman kansu, masana kimiyya, masu ba da agaji, da ƙungiyoyin jama'a. BCG a halin yanzu ita ce kawai rigakafin tarin fuka mai lasisi. Duk da yake yana ba da matsakaicin inganci wajen hana nau'ikan tarin fuka mai tsanani ga jarirai da yara ƙanana, ba ta da cikakkiyar kariya ga matasa da manya, waɗanda ke da mafi yawan (ƙasa da ƙashi casa’in cikin ɗari) na watsa tarin fuka a duniya. Kwamitin yana da nufin gano sabbin hanyoyin samar da kuɗaɗe mai ɗorewa, mafita na ƙasuwa da kuma haɗin gwiwa a sassan jama'a, masu zaman kansu, da na agaji. Zai yi amfani da dandamali kamar ƙungiyar Tarayyar Afirka, Ƙungiyar Ƙasashen Kudu maso Gabashin Asiya (ASEAN), ƙasashen BRICS (Brazil, Tarayyar Rasha, Indiya, Sin da Afirka ta Kudu), G20, G7 da sauran su don ƙarfafa himma da ayyuka don bunƙasa rigakafin cutar tarin fuka shiga.","Baraza pia litakuwa na vyombo tanzu vya kusaidia mwingiliano na udhirikiano wake na sekta tofauti na washikadau kwa upana, ikiwa ni pamoja na sekta binafsi, wanasayansi, hisani na mashirika ya kiraia. BCG kwa sasa ndiyo chanjo pekee ya TB iliyoidhinishwa. Ingawa inatoa ufanisi wa wastani katika kuzuia aina za hatari za TB kwa watoto wachanga na watoto, vijana na watu wazima pia wanahitaji ulinzi mkubwa, ambao wanahesabiwa kuwa wahanga wakubwa (>90%) ya maambukizi duniani kote. Baraza linalenga kutambua ufadhili endelevu wa kibunifu, suluhu za soko na ushirikiano katika sekta za umma, binafsi na za hisani. Itaboresha majukwaa kama vile Umoja wa Afrika, Jumuiya ya Mataifa ya Kusini-Mashariki mwa Asia (ASEAN), nchi za BRICS (Brazil, Shirikisho la Urusi, India, China na Afrika Kusini), G20, G7 na zingine ili kuimarisha kujitolea na kuchukua hatua kwa maendeleo ufikiaji wa taarifa ya chanjo ya TB.","Ìgbìmọ̀ náà yóò tún ní ìgbìmọ̀ mìíràn ni\ abẹ́ wọn tí yóò máa ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìbáṣe àti ìbáṣiṣẹ́pọ̀ rẹ̀ pẹ̀lú oriṣìíríṣìí àwọn ẹ̀ka àti àwọn òpómúléró, eléyìí tí ó ní àwọn ẹ̀ka aládàáni, àwọn onímọ̀-ṣáyẹ́ńsì, àwọn olójú-àánú, àti àwọn àjọ tí ó ń rí sí ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn. Lọ́wọ́lọ́wọ́ yìí BGC nìkan ni ìwé-àṣẹ tí ó wà fún àìsàn IKỌ́-IFE. Nígbà tí ó ń ṣe ìpèsè ìsọwọ́-ṣiṣẹ́ tí ó kún ojú òsùnwọ̀n nínú dídènà àwọn ìkórajọpọ̀ àìsàn IKỌ́-IFE alágbára ní ara àwọn ìkókó àti àwọn ọmọdé, kò máa dá ààbò bo àwọn màjèsín àti àwọn ọ̀dọ́ tí wọ́n kó ìdá tí ó pọ̀jù, ìyẹn (>90%) àwọn tí ó máa ń farakó àìsàn IKỌ́-IFE lágbàáyé. Ìgbìmọ̀ náà ní èrò àti ṣe ìdámọ̀ èrò-ọ̀tun tí yóò gbé owó-níná dúró, yóò sì tún wá ojútùú sí ọ̀rọ̀ ọjà títà àti ìbáṣepọ̀ láàrin àwọn ẹ̀ka ìjọba, aládàáni, àti ẹ̀ka àwọn olójú-àánú. Yóò lo àwọn ìkannì bí i the Ẹgbẹ́ Àpapọ̀ ilẹ̀ Áfíríkà, Ẹgbẹ́ Àpapọ̀ àwọn Ọmọ apá Gúúsù Ìlà Oòrun Asia (ASEAN), àti àwọn orílẹ̀-èdè BRICS bí i (Brazil, Ilẹ̀ Olómìnira Russia, India, China àti orílẹ̀-èdè South Africa), G20, G7 àti àwọn mìíràn láti fún wọn ní agbára àti ìfarajìn ọ̀nà àti ṣiṣẹ́ fún àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tuntun ti àìsàn IKỌ́-IFE àti láti mú-un dàgbàsókè àti láti wà ní àrọ́wọ́tó.","UMkhandlu uzophinde ube nezinhlaka ezingaphansi ezizokweseka ukusebenzisana kwawo kanye nokuxoxisana nemikhakha eyahlukene kanye nababambiqhaza ngobubanzi, okuhlanganisa imboni ezimele, ososayensi, abasiza abantulayo kanye nezinhlangano zomphakathi. I-BCG kuphela eneliyisensi yokunikeza umgomo we-TB. Ngenkathi inikeza ukusebenza okulinganiselayo ekuvimbeleni izinhlobo ezinzima ze-TB ebantwaneni nasezinganeni ezincane, ayivikeli ngokwanele abasakhulayo nabantu abadala, ababalelwa iningi (>90%) lokudluliselwa kweTB emhlabeni jikelele. UMkhandlu uhlose ukuhlonza uxhaso lwezimali olusimeme olusha, izixazululo zemakethe kanye nobudlelwano kuyo yonke imikhakha yomphakathi, ezimele, kanye neyokusiza umphakathi. Izothuthukisa izinkundla ezifana ne-African Union, i-Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), amazwe eBRICS (Brazil, Russian Federation, India, China kanye neNingizimu Afrika), G20, G7 kanye namanye ukuze kuqiniswe ukuzibophezela kanye nezinyathelo zokuthuthukiswa komgomo weTB noveli. ukufinyelela." +"የፖሊዮ አይኤችአር የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ሠላሳ ስድስተኛው ስብሰባ መግለጫ በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች (2005) (አይኤችአር) መሰረት የአደጋ ጊዜ ኮሚቴው ሠላሳ ስድስተኛው ስብሰባ በአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር እ.ኤ.አ. ነሐሴ 16 ቀን 2023 በቪዲዮ ኮንፈረንስ ከተሳተፉት የኮሚቴ አባላት እና የዓለም ጤና ድርጅት ሴክሬታሪያት አማካሪዎች ጋር ጠርቷል። የአደጋ ጊዜ ኮሚቴው በዱር ፖሊዮ ቫይረስ (ደብልዩፒቪ1) እና በፖሊዮ ቫይረስ የሚመነጩ ክትባቶች (ሲቪዲፒቪ) ላይ ያለውን መረጃ በአለም አቀፍ ደረጃ ደብልዩፒቪን ለማጥፋት እና የ ሲቪዲፒቪ2 ወረርሽኝን በ2023 መገባደጃ ላይ በማስቆም ላይ ያለውን መረጃ ገምግሟል። በአፍጋኒስታን፣ በአልጄሪያ፣ በቡርኪናፋሶ፣ በኬንያ፣ በማዳጋስካር፣ በፓኪስታን፣ በተባበሩት ታንዛኒያ ሪፐብሊክ እና ዛምቢያ ስላለው ሁኔታ የሚከተሉት ቴክኒካል ማሻሻያዎች ደርሰዋል። የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ኮሚቴው በፓኪስታን ካለፈው ስብሰባ በኋላ አንድ አዲስ የ ደብልዩፒቪ1 ጉዳይ እንዳለ ገልጿል፣ ይህም በ2023 አጠቃላይ ድምርን ሁለት አድርሶታል። ሁለቱም ጉዳዮች የተከሰቱት በባኑ ወረዳ በከይበር ፓክቱንክዋ (ኬፒ) ግዛት ውስጥ ነው። በ2023 15 የአካባቢ ጥበቃ አወንታዊ ናሙናዎች ነበሩ። ሁለቱም ጉዳዮች የተከሰቱት በባኑ ወረዳ በከይበር ፓክቱንክዋ (ኬፒ) ግዛት ውስጥ ነው። በ2023 15 የአካባቢ ጥበቃ አወንታዊ ናሙናዎች ነበሩ። በደቡባዊ ኬፒ በተካሄደው የድርጊት መርሃ ግብር ለ160,000 ተጨማሪ ህጻናት እንዲከተቡ ቢያደርግም ጉዳዩ አሁንም ፈታኝ ሆኖ ቀጥሏል፣ የፖለቲካ አለመረጋጋት፣ በአንዳንድ አካባቢዎች የጸጥታ ችግር፣ የግንባር ቀደም ሰራተኞች የፖሊስ ጥበቃ እንዲደረግላቸው የሚጠይቁ እና ማህበረሰቦች የሌሎችን ጥያቄ በሚያቀርቡበት ወቅት የክትባት ማቋረጥን ጨምሮ። ፕሮግራሙ ብዙ ቁጥር ያላቸውን ልጆች ማጣት ቀጥሏል።","Statement of the Thirty-sixth Meeting of the Polio IHR Emergency Committee The thirty-sixth meeting of the Emergency Committee under the International Health Regulations (2005) (IHR) on the international spread of poliovirus was convened by the WHO Director-General on 16 August 2023 with committee members and advisers attending via video conference, supported by the WHO Secretariat. The Emergency Committee reviewed the data on wild poliovirus (WPV1) and circulating vaccine derived polioviruses (cVDPV) in the context of global target of eradication of WPV and cessation of outbreaks of cVDPV2 by the end of 2023. Technical updates were received about the situation in the following countries: Afghanistan, Algeria, Burkino Faso, Kenya, Madagascar, Pakistan, United Republic of Tanzania and Zambia. Wild poliovirus The committee noted that there has been one new case of WPV1 in Pakistan since the last meeting, bringing the total to two in 2023. Both cases occurred in Bannu district in Khyber Pakhtunkhwa (KP) province. There have been 15 environmental surveillance positive samples in 2023. Although the action plan in southern KP has resulted in 160,000 more children being vaccinated, the context remains challenging, including political instability, insecurity in some areas, with front line workers requiring police patrols to accompany them, and vaccination boycotts where communities make demands for other services in exchange for allowing polio vaccination. The programme continues to miss a large number of children.","Bayanin taro na Talatin da Shida na Kwamitin Gaggawa na Cutar Polio IHR Babban daraktan hukumar ta WHO ya kira taron na talatin da shida na kwamitin gaggawa a ƙarƙashin dokokin kiwon lafiya na ƙasa da ƙasa ( na shekarar 2005) (IHR), kan yaɗuwar cutar shan inna a duniya a ranar 16 ga watan Agustan 2023, tare da mambobin kwamitin da masu ba da shawara da suka halarta ta hanyar taron bidiyo wanda ke samun goyan bayan Sakatariyar WHO. Kwamitin Gaggawar ya sake nazarin bayanai kan cutar shan inna na (WPV1), da kuma yaɗa allurar rigakafin cutar shan inna (cVDPV) don kawar da yaɗuwar WPV da kuma dakatar da ɓarkewar cVDPV2 nan da ƙarshen shekarar2023. An samu sabbin bayanai na fasaha game da halin da ake ciki a ƙasashe masu zuwa: Afghanistan, Algeria, Burkino Faso, Kenya, Madagascar, Pakistan, Haɗaɗɗiyar Tarayyar Tanzania da kumaZambia. Cutar poliovirus Kwamitin ya lura cewa an sami sabon kamuwa da WPV1 a Pakistan tun daga taron da ya gabata, wanda ya kawo jimillar zuwa biyu a cikin shekarar 2023. Dukkan kamuwar biyu sun faru ne a gundumar Bannu, a lardin Khyber Pakhtunkhwa (KP). An sami samfuran sa ido na muhalli guda 15 a cikin shekarar2023. Duk da cewa shirin da aka yi a kudancin KP ya sa an yiwa wasu yara 160,000 allurar rigakafi, lamarin na ci gaba da fuskantar ƙalubale, ciki har da taɓarɓarewar siyasa, rashin tsaro a wasu yankuna, da ma'aikatan dake bakin aiki da ke buƙatar rakiyar 'yan sanda, da ƙauracewa rigakafin inda al'ummomin ke neman wasu ayyuka a matsayin musaya don su bada izinin rigakafin cutar shan inna. Shirin ya ci gaba da rasa adadi mai yawa na yara.","Taarifa ya mkutano wa Thelathini na Sita wa Kamati ya Dharura ya Polio IHR Mkutano wa thelathini na sita wa Kamati ya Dharura chini ya Kanuni za Afya za Kimataifa (2005) (IHR) kuhusu kuenea kwa virusi vya Polio kimataifa uliitishwa na Mkurugenzi Mkuu wa WHO mnamo tarehe 16 Agosti 2023 na wajumbe wa kamati na washauri waliyohudhuria kupitia mkutano wa video, wakisaidiwa na Serikali ya WHO. Kamati ya Dharura ilipitia takwimu kuhusu virusi vya polio mwitu (cVDPV1) na chanjo inayozunguka inayotokana na virusi vya polio (cVDPV) katika muktadha wa lengo la kimataifa la kutokomeza WPV na kukomesha milipuko ya cVDPV2 hadi mwisho wa mwaka 2023. Taarifa za kiufundi zilipokelewa kuhusu hali hiyo katika nchi zifuatavyo: Afghanistan, Algeria, Burkina Faso, Kenya, Madagascar, Pakstani, Jamhuri wa Muungano wa Tanzania na Zambia. Virusi vya Polio mwitu Kamati ilibaini kuwa kumekuwa na kesi moja mpya ya WPV1 nchini Pakistan tangu mkutano wa mwisho, na kufanya jumla kuwa mbili kwa mwaka 2023. Kesi zote mbili zilitokea katika wilaya ya Bannu katika mkoa wa Khyber Pakhtunkhwa (KP). Kumekuwa na sampuli 15 chanya za uchunguzi wa mazingira mnamo 2023. Ingawa mpango kazi wa kusini mwa KP umesababisha watoto 160,000 zaidi kupewa chanjo, muktadha unaendelea kuwa changamoto, ikiwa ni pamoja na kukosekana kwa utulivu wa kisiasa, ukosefu wa usalama katika baadhi ya maeneo, huku wafanyakazi wa msatari wa mbele wakihitaji doria za polisi kuandamana nao, na kususia chanjo ambapo jamii zinadai mahitaji mengine, huduma badala ya kuruhusu chanjo ya polio. Huo mpango unaendelea kukosa idadi kubwa ya watoto.","Ọ̀rọ̀ tí ó tẹ̀lé Ìpàdé Ẹlẹ́ẹ̀kẹrìndínlógójì ti Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì IHR fún àrùn Rọpárọsẹ̀ Olùdarí-Àgbà fún WHO ni ó pe ìpàdé ẹlẹ́ẹ̀kẹrìndínlógójì tí Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì lábẹ́ẹ Òfin Ìlera Òkèèrè (2005) (IHR) ṣe lórí ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ní 16 oṣù Kẹjọ ọdún 2023 tí àwọn ọmọ ẹgbẹ́ Ìgbìmọ̀ àti àwọn olùdámọ̀ràn pèsè ní ìpàdé ìfojúrinjú orí ẹ̀rọ náà, tí ọ́fíìsì Olùdarí-Àgbà ti WHO sí ṣe àtìlẹ́yìn rẹ̀. Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì náà ṣàtúnyẹ̀wò dátà lórí kòkòrò rọpárọsẹ̀ ẹhànnà (WPV1) àti àwọn àrùn kòkòrò rọpárọsẹ̀ tí wọ́n ń tàn ká látààrí àjẹsára (cVDPV) ní ìbámu pẹ̀lú àfojúsùn àgbáyé lórí ìparun WPV àti ìfòpinsí ìtànkálẹ̀ àrùn cVDPV2 títí ìparí ọdún 2023. Wọ́n gba àwọn ìmúdójúùwọ̀n tí ó jẹmọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ nípa ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí: Afghanistan, Egypt, Guinea, Mauritania, Nigeria, Pakistan, àti Zimbabwe. Kòkòrò rọpárọsẹ̀ ẹhànnà Ìgbìmọ̀ náà ṣe àkíyèsí pé ọ̀ràn tuntun WPV1 kan ti ṣẹlẹ̀ ní Pakistan láti ìpàdé tí ó wáyé sẹ́yìn, èyí tí ó jẹ́ kí ó jẹ́ méjì ní àpapọ̀ ní ọdún 2023. Àwọn ọ̀ràn méjéèjì ṣẹlẹ̀ ní agbègbè Bannu ní ẹkùn Khyber Pakhtunkhwa (KP). Àwọn ìṣàpẹrẹ àwòfín ní agbègbè 15 tí ó dájú ni ó ti wà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìmúṣẹ ètò ìgbésẹ̀ náà ní gúúsù KP ti yọrí sí fífún àwọn ọmọ 160,000 síi ni àjẹsára, ọ̀rọ̀ náà sì ń dojú ìjà kọni, tí àìṣedéédé òṣèlú, àìsí ààbò ní àwọn agbègbè kan, tí íbèèrè àwọn òṣìṣẹ́ tí wọ́n ń ṣíṣe nínú ìṣẹ̀lẹ̀ náà ń pé kí àwọn ọlọ́pàá máa tẹ̀lé àwọn, àti àwọn ìdẹ́yẹsí àjẹsára níbi tí àwọn agbègbè tí ń bèèrè fún àwọn iṣẹ́ mìíràn ní pàsípààrọ̀ ìfàyègbà àjẹsára rọpárọsẹ̀ náà wà nínú wọn. Ètò náà túbọ̀ ń tàsé ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ọmọdé.","Isitatimende Somhlangano Wamashumi Amathathu Nesithupha Wekomidi Lezimo Eziphuthumayo iPolio IHR Umhlangano wamashumi amathathu nesithupha weKomidi Lezimo Eziphuthumayo ngaphansi kwe-International Health Regulations (2005) (IHR) mayelana nokusabalala kwe-poliovirus emhlabeni wonke ubizwe nguMqondisi-Jikelele weWHO ngomhla ziyi-16 kuNcwaba wezi 2023 namalungu ekomidi kanye nabeluleki ababethamele nge-video conference, besekelwa uNobhala we-WHO. IKomidi Lezimo Eziphuthumayo libuyekeze idatha ngegciwane lepoliyo lasendle (WPV1) kanye nomgomo wokugoma osuselwe kuma-polioviruses (cVDPV) kumongo wenhloso yomhlaba wonke yokuqeda i-WPV kanye nokuqedwa kokuqubuka kwe-cVDPV2 ekupheleni kuka-2023. Kwamukelwe izibuyekezo zobuchwepheshe mayelana nesimo emazweni alandelayo: i-Afghanistan, i-Algeria, iBurkino Faso, iKenya, iMadagascar, iPakistan, i-United Republic of Tanzania kanye neZambia. I-poliovirus yasendle Ikomidi liphawule ukuthi sekube necala elilodwa elisha leWPV1 ePakistan kusukela emhlanganweni wokugcina, okwenza ingqikithi yaba kabili ngo-2023. Womabili amacala enzeke esifundeni sase-Bannu esifundazweni sase-Khyber Pakhtunkhwa (KP). Kube namasampula amahle wokubhekwa kwemvelo ayi-15 ngowezi-2023. Nakuba uhlelo lokusebenza eningizimu ye-KP luholele ekutheni izingane ezingaphezulu kwezi-160,000 zigonywe, umongo usalokhu uyinselelo, okuhlanganisa ukungazinzi kwezombusazwe, ukungavikeleki kwezinye izindawo, abasebenzi abaphambili abafuna ukugadwa kwamaphoyisa ukuze bahambe nabo, kanye nokuduba ukugoma lapho imiphakathi yenza izimfuno zabanye. amasevisi esikhundleni sokuvumela ukugonyelwa uvendle. Lolu hlelo lusaqhubeka nokukhumbula inqwaba yezingane." +ከደቡብ ኬፒ በስተቀር፣ በፓኪስታን ውስጥ ያሉት ታሪካዊ የውሃ ማጠራቀሚያዎች አሁን ተስፋፍተዋል፣ ነገር ግን በቅርብ ጊዜ በፔሻዋር እና ካራቺ የተገኙ አዎንታዊ የአካባቢ ናሙናዎች የበሽታው ስጋት እንደቀጠለ ያሳያሉ። በአፍጋኒስታን ካለፈው ስብሰባ ጀምሮ፣ አምስት አዳዲስ ደብልዩፒቪ1 ጉዳዮች ሪፖርት ተደርጓል፣ ሁሉም ከናንጋርሃር ግዛት። ጉዳዮቹ በአምስት የተለያዩ ወረዳዎች የተከሰቱ ሲሆን የተጀመሩት ከኤፕሪል 12 እስከ ሜይ 18 ቀን 2023 ነው። ይሁን እንጂ ፣በ2023 እስካሁን ድረስ 32 አዎንታዊ የአካባቢ ናሙናዎች አሉ፣ ሁሉም በምስራቃዊ ክልል፣ በደቡብ ክልል ካንዳሃር ከሚገኝ አንድ ቦታ እና በሰሜን ካለው ከባልክ ከአንድ ቦታ በስተቀር። ምንም እንኳን እ.ኤ.አ. በ 2023 በአፍጋኒስታን ውስጥ አዎንታዊ ናሙናዎች ከ 2022 ጋር ሲነፃፀር ጨምሯል ፣ ይህ የሆነበት ምክንያት በሀገሪቱ ውስጥ የበለጠ የተጠናከረ ክትትል በመኖሩ እና ብዙ ጣቢያዎች ናሙና በመወሰድ እና የፈተና ድግግሞሽ በመጨመር ነው። ያመለጡ ህጻናት ቁጥር ከጊዜ ወደ ጊዜ እየቀነሰ እና የህዝብ የበሽታ መከላከያ እየተሻሻለ ነው። ፕሮግራሙ ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን ዘመቻዎች በመተግበር ላይ ነው ነገር ግን የጥራት ደረጃው የበለጠ መጨመር እና ቀጣይነት ያለው መሆን አለበት። በደቡብ ክልል በካንዳሃር በቅርቡ የተደረገ የአካባቢ ጥበቃ የህብረተሰብ ጤና ድንገተኛ አደጋ ከፍተኛ የሆነ ወረርሽኝ የመከሰቱ አጋጣሚ ነው ምክንያቱም በደቡብ ውስጥ ከቤት ወደ ቤት የሚደረጉ ዘመቻዎች አልተፈቀዱም። በአፍጋኒስታን ውስጥ ያለው ማንኛውም መሰናክል በከፍተኛ የህዝብ እንቅስቃሴ ምክንያት በፓኪስታን ውስጥ ለፕሮግራሙ አደጋ አለው። ደብልዩፒቪ1 በየካቲት 2022 በአፍሪካ ከተገኘበት ጊዜ አንሥቶ በማላዊ፣ በሞዛምቢክ፣ በታንዛኒያ፣ በዛምቢያ እና በዚምባብዌ ውጤታማ የተቀናጀ ምላሽ ተግባራዊ ተደርጓል።,"Except for south KP, the historic reservoirs in Pakistan are no longer endemic, but recent positive environmental samples in Peshawar and Karachi underline that the risk of an outbreak continue. In Afghanistan since the last meeting, there have been five new WPV1 cases reported, all from Nangarhar province. The cases occurred in five different districts and had onsets between 12 April – 18 May 2023. However, there have been 32 positive environmental samples to date in 2023, all in the eastern region, except for one site in Kandahar in the southern region and one from Balkh in the north. Although the number of positive samples in Afghanistan has increased in 2023 compared to the year 2022, this was in part due to more intensive surveillance in the country, with more sites being sampled and increased frequency of testing. The numbers of missed children are steadily decreasing and population immunity is improving. The programme is implementing high quality campaigns but the quality threshold will have to be increased further and sustained. A recent environmental detection in Kandahar in the South region is a public health emergency with a significant risk of a large outbreak because house-to-house campaigns in the South have not been authorized. Any setback in Afghanistan poses a risk to the programme in Pakistan due to high population movement. Since the detection of WPV1 in Africa in February 2022, an effective coordinated response across Malawi, Mozambique, Tanzania, Zambia and Zimbabwe has been implemented.","Ban da KP ta kudu, tafkuna masu cike da tarihi a Pakistan ba su da matsalar cutar, amma samfuran muhalli na baya-bayan nan a Peshawar da Karachi sun jaddada cewa ana ci gaba da kamuwa da cutar. A Afganistan tun taron da ya gabata, an sami sabbin ɓullar cutar ta WPV1 guda biyar, duk daga lardin Nangarhar. Kamuwar cutar ya faru ne a gundumomi daban-daban guda biyar kuma sun fara a tsakanin 12 ga Afrilu zuwa 18 ga Mayu 2023. Koyaya, an sami samfuran muhalli guda 32 masu kyau zuwa yau a cikin shekarar 2023, duk a yankin gabashi, sai dai wuri ɗaya a Kandahar a yankin kudanci da kuma ɗaya daga Balkh a arewaci. Ko da yake yawan samfurori masu tabbatar da cutar a Afghanistan ya ƙaru a cikin shekarar 2023, idan aka kwatanta da shekara ta 2022, wannan ya kasance a wani ɓangare saboda ƙarin sa ido sosai a cikin ƙasar, tare da ƙarin wuraren da aka gwada da kuma ƙara yawan gwaji. Adadin yaran da ake rasawa na raguwa a hankali kuma garkuwar jiki na jama'a na inganta. Shirin yana aiwatar da gangami masu inganci, amma dole ne a ƙara faɗaɗa yawan wurare da ɗorewa. Binciken muhalli na baya-bayan nan a Kandahar da ke yankin Kudu lamari ne na gaggawa na lafiyar al'umma tare da babban haɗarin ɓarkewar cutar saboda ba a ba da izinin kamfen gida-gida a yankin Kudu ba. Duk wani koma baya a Afganistan na haifar da haɗari ga shirin a Pakistan, saboda yawan balaguron jama'a. Tun lokacin da aka gano WPV1 a Afirka a cikin watan Fabrairun 2022, an aiwatar da ingantaccen ɗaukar matakan haɗin gwiwa a cikin ƙasashen Malawi, Mozambique, Tanzania, Zambia da kuma Zimbabwe.","Isipokuwa kwa KP kusini, hifadhi za historia nchini Pakstani hazihusiani na janga tena, lakini sampuli chanya za mazingira za hivi karibuni huko Peshawar na Karachi zinasisitiza kuwa hatari ya mlipuko bado ipo. Nchini Afghanistan tangu mkutano wa mwisho, kuna kesi tano mpya za WPV1 zilizoripotiwa, zote zilitokea katika jimbo la Nangarhar. Kesi hizo zilitokea katika wilaya tano tofauti na zilianza kati ya 12 Aprili hadi Mei 2023. Hata hivyo kuna sampuli chanya 32 za kimazingira kuanzia sasa hadi mwaka 2023, zote zipo katika ukanda wa mashariki, isipokuwa katika eneo moja la Kandahar katika Kanda ya kusini na moja kutoka Balkh Kaskazini. Ingawa idadi ya sampuli chanya nchini Afganistan imeongezeka kwa mwaka 2023 ikilinganishwa na mwaka 2022, hii ilitokana na ufuatiliaji mkubwa uliyokuwepa katika sehemu kubwa ya nchi pamoja na maeneo mengi yenye sampuli na kuongezeka kwa upimaji wa mara kwa mara. Idadi ya watoto ambao hawakufikiwa inazidi kupungua na idadi ya watu waliyopata kinga inazidi kuongezeka. Huu mpango unatekeleza kampeni za ubora wa juu lakini kiwango cha ubora kitalazimika kuongezwa zaidi na kudumishwa. Ugunduzi wa hivi karibuni wa mazingira huko Kandahar katika Kanda ya Kusini ni dharura ya afya ya umma yenye hatari kubwa ya mlipuko mkubwa kwa sababu kampeni za nyumba kwa nyumba huko Kusini hazijaidhinishwa. Kikwazo chochote nchini Afghanistani kinaleta hatari kwa programu nchini Pakstan kutokana na harakati kubwa ya watu. Tangu kugunduliwa kwa WPV1 barani Afrika mnamo Februari 2022, mwitikio mzuri uliyoratibiwa kote nchini Malawi, Msumbiji, Tanzania, Zambia na Zimbabwe umetekelezwa.","Yàtọ̀ fún gúúsù KP, àwọn àgbá ìfomipamọ́ àtijọ́ ní Pakistan kò wọ́pọ̀ mọ́, sùgbọ́n àwọn ìṣàpẹẹrẹ àwòfín agbègbè ní àìpẹ́ tí wọ́n rí bẹ́ẹ̀ ní Peshawar àti Karachi ń tọ́ka sí pé ewu ìtànkálẹ̀ sì wà. Ní Afghanistan láti ìgbà ìpàdé tí ó kẹ́yìn, ìròyìn ọ̀ràn WPV1 tuntun márùn-ún ni wọ́n ti jábọ̀, tí gbogbo wọn wá láti ìgbèríko Nangarhar. Àwọn ọ̀ràn náà ṣẹlẹ̀ ní àwọn ẹkùn márùn-ún ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ tí wọ́n sì bẹ̀rẹ̀ láàárín 12 oṣù Kẹrin – 18 oṣù Karùn-ún ọdùn 2023. Síbẹ̀síbẹ̀, àwọn ìṣàpẹẹrẹ agbègbè 32 tí wọ́n dájú ni wọ́n ti wà títí di ìsinyìí ní 2023, tí gbogbo wọn wà ní ẹkùn ìlà oòrùn, àyàfi àyè kan ní Kandahar ní ẹkùn gúúsù àti ọ̀kan láti Baikh ní àríwá. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé iye àwọn ìṣàpẹẹrẹ tí wọ́n dájú ní Afghanistan ti lékún ní ọdún 2023 yàtọ̀ sí ọdún 2022, èyí fẹ́ jẹ́ bẹ́ẹ̀ látààrí àwòfín ìjìnlẹ̀ ní orílẹ̀-èdè náà, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ń ṣe àpẹẹrẹ àwọn àyè sí i tí ìṣèdánwò sì tún di lemọ́lemọ́. Iye àwọn ọmọdé tí wọ́n tàsé ti ń dínkù dáadáa tí iye àwọn tí wọ́n ní àjẹsára sì ń pọ̀ si. Ètò náà ń ṣàmúlò àwọn ètò ìpolongo tí wọ́n jọjú gidi gan sùgbọ́n ìwọ̀n ìdárasí yóò túbọ̀ máa lékún sí i ni tí yóò sì dúró ṣinṣin. Ìṣàwárí tuntun ní agbègbè Kandahar ní ẹkùn Gúúsù jẹ́ pàjáwìrì sí ètò ìlera gbogboogbò pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ ńlá nítorí wọn ò tíì fi àṣẹ sí àwọn ìpolongo ilé-sí-ilé ní Gúúsù. Irú ìfàsẹ́yìn kankan ní Afghanistan ń ṣe àkóbá fún ètò náà ní Pakistan látààrí ìlọkiri àwọn èèyàn tí ó pọ̀. Láti àkókò ìṣàwárí WPV1 ní ilẹ̀ Africa ní oṣù Kejì ọdún 2022, ìgbésẹ̀ ìdáhùn alákòóso tí ó múná dóko káàkiri Malawi, Mozambique, Tanzania, Zambia àti Zimbabwe ti ń jẹ́ mímúlò.","Ngaphandle kweKP eseningizimu, amachibi omlando asePakistan awasekho, kodwa amasampula akamuva amahle emvelo ePeshawar naseKarachi agcizelela ukuthi ubungozi bokuqubuka kwesifo buyaqhubeka. E-Afghanistan kusukela emhlanganweni wokugcina, kube namacala amahlanu amasha eWPV1 abikiwe, wonke avela esifundazweni saseNangarhar. Amacala enzeka ezifundeni ezinhlanu ezahlukene futhi aqale phakathi zi-12 kuMbasa - 18 kuNhlaba wezi-2023. Kodwa-ke, kube namasampula amahle emvelo angama-32 kuze kube manje ngowezi-2023, wonke asendaweni esempumalanga, ngaphandle kwesiza esisodwa e-Kandahar esifundeni esiseningizimu nesisodwa esivela e-Balkh enyakatho. Yize isibalo samasampula amahle e-Afghanistan senyuke ngowezi-2023 uma kuqhathaniswa nonyaka wezi-2022, lokhu ngokwengxenye bekungenxa yokubhekwa kakhulu ezweni, njengoba kuthathwe amasayithi amaningi kanye nokwanda kokuhlolwa. Izibalo zezingane okungafinyelelwanga kuzo ziyancipha kancane kancane futhi ukuvikeleka kwabantu kuyathuthuka. Lolu hlelo lusebenzisa imikhankaso yekhwalithi ephezulu kodwa umkhawulo wekhwalithi kuzodingeka ukhuliswe futhi usimame. Ukutholwa kwemvelo kwakamuva eKandahar esifundeni esiseNingizimu kuyisimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi esisengozini enkulu yokuqubuka kwesifo esikhulu ngenxa yokuthi imikhankaso yendlu ngendlu eNingizimu ayizange igunyazwe. Noma yikuphi ukuhlehla e-Afghanistan kubeka engcupheni uhlelo ePakistan ngenxa yokunyakaza kwabantu abaningi. Kusukela kutholwe iWPV1 e-Afrika ngoNhlolanja wezi-2022, impendulo edidiyelwe ngempumelelo kulo lonke elaseMalawi, eMozambique, eTanzania, eZambia naseZimbabwe seyenziwe." +በዚህ ብሎክ ውስጥ ሃያ አንድ ዙር ዘመቻዎች ተካሂደዋል፣ እና ምላሹ የዘመቻ ጥራት መሻሻልን ቀጥሏል። በሞዛምቢክ የመጨረሻው ጉዳይ በነሐሴ 10 ቀን 2022 ከተገኘ አሁን 12 ወራት አልፈዋል። ሆኖም እ.ኤ.አ. በጥቅምት 2022 በማላዊ እና በህዳር 2022 በሞዛምቢክ የተደረገው የጂፒአይ ወረርሽኝ ምላሽ ግምገማ እድገቱን ለመገምገም በፖሊዮ ክትትል ላይ ባሉ ክፍተቶች እና በዝቅተኛ ሽፋን ምክንያት በሁለቱም ሀገራት ሊወገድ እንደማይችል ኮሚቴው ገልጿል። በሎጥ የጥራት ማረጋገጫ ናሙና ላይ በመመስረት የዘመቻው ጥራት በማላዊ፣ ሞዛምቢክ፣ ዛምቢያ እና ዚምባብዌ ከታቀደው 90 በመቶ ያነሰ ነበር። በ2023፣ በ2022 ሶስት እና በ2021 አምስት ከነበሩት ጋር ሲነፃፀሩ ሁለት የ ደብልዩፒቪ1 የዘረመል ስብስቦች ብቻ ተለይተዋል። ነገር ግን፣ በእነዚህ ሁለት የዘረመል ስብስቦች ውስጥ በርካታ የመተላለፊያ ሰንሰለቶች ነበሩ፣ በዋነኛነት በምስራቅ አፍጋኒስታን እና በፓኪስታን ደቡብ ኬፒ ዞኖች ውስጥ የተገኙ፣ እጅግ በጣም ወላጅ አልባ ቫይረስን ጨምሮ፣ ይህም በክትትል ላይ አንዳንድ ክፍተቶችን ያሳያል። የግሎባል ፖሊዮ ላብራቶሪ ኔትወርክ በ2023 መጨረሻ የዘረመል ባህሪያትን እና የደብልዩፒቪ1 ምደባን በጥልቀት ለመገምገም አቅዷል እና ግኝቶቹ ሲገኙ ለአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ይጋራል። ከፖሊዮ ቫይረስ የተገኘ ክትባት (ሲቪዲፒቪ) የ ሲቪዲፒቪ2 ጉዳዮች ቁጥር እያሽቆለቆለ ነው እና የጂኦግራፊያዊ ትኩረትን የበለጠ ያተኮረ ነው ፣ በክፍለ-ግዛቶች እና ወረዳዎች ውስጥ መጠነኛ ቅነሳ። በአለም አቀፍ ደረጃ 72 በመቶ የሚሆኑ ጉዳዮች በአራቱ በጣም አስፈላጊ በሆኑት ጂኦግራፊዎች (ምስራቅ ዲሞክራቲክ ኮንጎ፣ ሰሜናዊ ና��ጄሪያ፣ ሰሜናዊ የመን እና ሶማሊያ) ናቸው። እንዲሁም አዳዲስ እና እየተዘዋወሩ የሚመጡ ክስተቶች እየቀነሱ ይገኛሉ።,"Twenty-one rounds of campaigns have been conducted across this block, and the response has seen campaign quality continue to improve. It is now 12 months since the last case was detected in Mozambique on 10 August 2022. However, the committee noted that GPEI outbreak response assessments which were conducted in October 2022 in Malawi and in November 2022 in Mozambique to review progress concluded that ongoing transmission could not be ruled out in either country, due to gaps in polio surveillance and suboptimal coverage in immunization campaigns. Based on Lot Quality Assurance Sampling, campaign quality was less than the target 90% in Malawi, Mozambique, Zambia and Zimbabwe in the most recent rounds.In 2023, there are only two genetic clusters of WPV1 identified, compared to three in 2022 and five in 2021. However, there have been multiple chains of transmission within these two genetic clusters, detected primarily in the endemic zones of Eastern Afghanistan and South KP of Pakistan, including an extreme orphan virus, indicating some gaps in surveillance. The Global Polio Laboratory Network plans to perform a thorough review of genetic characteristics and classification of WPV-1 by the end of 2023 and its findings will be shared with the Emergency Committee, when available. Circulating vaccine derived poliovirus (cVDPV) The number of cVDPV2 cases is declining and the geographic concentration is more focused, with modest reduction in the number of provinces and districts . Globally 72% of cases are in the four most consequential geographies (eastern DR Congo, northern Nigeria, northern Yemen and Somalia). There are also decreasing numbers of new and circulating emergences.","An gudanar da zagaye 21 na wayar da kai a faɗin wannan rukunin, kuma gangamin wayar da kan ya samu cigaba a inganci. Yanzu watanni 12 ke nan tun da aka gano cutar ta ƙarshe a Mozambique, a ranar 10 ga Agusta 2022. Duk da haka, kwamitin ya nuna cewa, gwajin cutar ta GPEI da aka gudanar a watan Oktoban 2022 a Malawi da kuma a watan Nuwambar 2022 a Mozambique don nazarin ci gaban da aka samu, ya tabbatar da cewa ba za a iya kawar da yaɗuwar cutar a kowace ƙasa ba, saboda giɓin da ake samu wajen sa ido kan cutar shan inna da kuma yadda aka gaza a gangamin rigakafin. Dangane da Samfurin Tabbatar da Ingancin aikin, ingancin gangamin bai kai kashi 90 cikin ɗari ba a Malawi, Mozambique, Zambia da kuma Zimbabwe a zagayen baya bayan nan a shekarar 2021. Bayan haka, an sami matakai da yawa na yaɗawa a cikin waɗannan rukuni na ƙwayoyin halitta guda biyu, waɗanda aka gano da farko a yankunan Gabashin Afghanistan da KP ta Kudu na Pakistan, gami da ƙwayar cutar orpgan virus wanda ke nuna wasu giɓi a cikin sa ido. Cibiyar ɗakunan gwaje-gwajen cutar shan inna ta Duniya tana shirin yin cikakken nazari game da yanayin ƙwayoyin halitta da rarraba WPV-1 nan da ƙarshen 2023, kuma zai yaɗa sakamakon bincikensa ga Kwamitin Gaggawa, idan ya kammalu. Rarraba rigakafin cutar poliovirus (cVDPV) da aka samu. Adadin kamuwa da cVDPV2 yana raguwa kuma an fi mayar da hankali kan yanayin waje tare da ragi mai inganci a cikin adadin larduna da gundumomi. A duk duniya kashi 72% na waɗanda suka kamu da cutar suna cikin yankuna huɗu mafi muni (gabashin DR Congo da arewacin Najeriya, arewacin Yemen da Somaliya). Hakanan ana samun raguwar yawan adadi na sabbi da tsoffin masu ɗauke da cutar.","Kampeni 21 zimeendeshwa katika eneo hili na mwitikio uliyoonekana unaonyesha kuwa kampeni zinaendelea kuboreshwa. Sasa ni mwezi wa 12 tangu kisa cha mwisho kilipogunduliwa tarehe 10 Agosti 2022 nchini Msumbiji. Hata hivyo, kamati ilibaini kuwa mwitikio wa tathimini ya mlipuko wa GPEL ambayo ilifanyika Oktoba 2022 nchini Malawi na Novemba 2022 nchini Msumbiji ili kukagua maendeleo ilihitimisha kuwa maambukizi yanayoendelea hayawezi kuondolewa katika nchi zote mbili, kutokana na mapungufu katika ufuatiliaji wa Polio na chanjo ndogo katika kampeni za chanjo. Kulingana na Sampuli za Uhakikisho wa Ubora wa Mengi, ubora wa kampeni ulikuwa chini ya lengo la 90% nchini Malawi, Msumbiji, Zambia na Zimbabwe katika awamu za hivi karibuni. Mnamo mwaka 2023, kuna makundi mawili pekee ya kijeni ya WPV1 yaliyotambuliwa, ikilinganishwa na matatu mwaka 2022 na matano mwaka 2021. Hata hivyo, kumekuwa na misururu mingi ya maambukizi ndani ya makundi haya mawili ya jenetiki zilizogunduliwa hasa katika maeneo ya Afghanistani Mashariki na KP ya Kusini ya Pakstani, ikionyesha baadhi ya mapungufu katika ufuatiliaji. Mtandao wa maabara ya Kimataifa ya Polio unapanga kufanya uhakiki wa kina wa sifa za jenetiki na uainishaji wa WPV-1 kufikia mwishoni mwa 2023 na matokeo yake yatashikiriwa na Kamati ya Dharura yanapopatikana. Chanjo inayozunguka inayotokana na virusi vya Polio (cVDPV) Idadi ya kesi za cVDPV2 inapungua na mkusanyiko wa kijiografia unazingatiwa zaidi, na kupungua kwa idadi ya majimbo na wilaya. 72% ya kesi Duniani ziko katika jiografia nne zenye matokeo zaidi (Mashariki mwa DR Congo, Kaskazini mwa Nigeria, Kaskazini mwa Yemen na Samalia). Pia kuna kupungua kwa idadi ya matukio mapya na dharura zilizopo.","Wọ́n ti ṣe ìyípo ìpolongo kọkànlélógún káàkiri agbègbè yìí, tí èsì ìwọ̀n ìdára ìpolongo náà sì túbọ̀ ń dára sí i. Ó ti di oṣù 12 báyìí láti ìgbà tí wọ́n kẹ́fín ọ̀ràn tí ó kẹ́yìn ní Mozambique ní ọjọ́ 10, oṣù Kẹjọ ọdún 2022. Síbẹ̀síbẹ̀, ìgbìmọ̀ náà kíyèsí pé èsì àyẹ̀wò ìtànkálẹ̀ GPEI tí wọ́n ṣe ní oṣù Kẹwàá ọdún 2022 ní Malawi àti ní oṣù Kọkànlá ọdún 2022 ní Mozambique láti ṣe àyẹ̀wò ìtẹ̀síwájú ni ó ti sọ pé ìkóràn tí ó ń lọ lọ́wọ́ kò ṣe é fojú parẹ́ ní èyíkèyí orílẹ̀-èdè méjéèjì, látààrí àwọn àfo tí wọ́n wà nínú àwófín àrùn rọpárọsẹ̀ àti ọwọ́jà àwọn ètò ìpolongo àjẹsára tí kò kún rárá. Látààrí Ìṣàpẹẹrẹ Ìjẹ́rìí Ìwọ̀n ìdárasí Lot, ìwọ̀n ìdára ìpolongo kò tó àfojúsùn 90% ní Malawi, Mozambique, Zambia àti Zimbabwe nínú ọ̀pọ̀ àwọn ìyípo tuntun.Ní 2023, ìṣù ajẹmọ́ran WPV1 méjì péré ni wọ́n ṣàfihàn, yàtọ̀ sí mẹ́ta tí wọ́n rí ní 2022 àti márùn-ún ní 2021. Ṣùgbọ́n, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀nà ìkóràn ni ó wà láàárín àwọn ìṣù ajẹmọ́ran méjì wọ̀nyìí, èyí tí wọ́n ṣàwárí ní àwọn agbègbè alùgbàdì Ìlà-oòrùn Afghanistan àti Gúúsù KP ní Pakistan, pẹ̀lú kòkòrò búburú aláìníbàátan-mọ́-àrùn kan, èyí tí ó ń ṣàfihàn àwọn àfo nínú àwòfín. Ìtakùn Yàrá-ìṣàyẹ̀wò àrùn Rọpárọsẹ̀ ní Àgbáyé ń gbèrò láti ṣe àyẹ̀wò fínnífínní lórí àwọn àbùdá ajẹmọ́ran àti ìsọ̀rì WPV-1 títí òpin ọdún 2023 tí wọ́n yóò sì fi àbọ̀ ìwádìí ṣọwọ́ sí Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì, nígbà tí ó bá ti wà nílẹ̀. Àrùn kòkòrò rọpárọsẹ̀ tí ó tànká látààrí àjẹsára (cVDPV) Òǹka ọ̀ràn cVDPV2 ti ń já wálẹ̀ tí ó sì ti ń ṣùjọ sí ojú kan, pẹ̀lú ìdínkù ìwọ̀nba nínú iye àwọn agbègbè àti ẹkùn. Ní àgbáyé, ìdá 72% àwọn ọ̀ràn náà ni wọ́n wà ní àwọn àyè tí wọ́n tẹ̀léra jùlọ (ìlà-oòrùn DR Congo, àríwá Nigeria, àríwá Yemen àti Somalia). Iye pàjáwìrì tí ó ń ṣẹlẹ̀ àti àwọn tuntun náà ti ń dínkù.","Imijikelezo engu-21 yemikhankaso yenziwe kulo lonke leli bhulokhi, futhi impendulo ibone ikhwalithi yomkhankaso iqhubeka nokuba ngcono. Manje sekuyizinyanga eziyi-12 kwatholakala icala lokugcina eMozambique ngomhlaka-10 kuNcwaba wezi-2022. Kodwa-ke, ikomidi liphawule ukuthi ukuhlolwa kokuqubuka kwe-GPEI okwenziwa ngo-Mfumfu wezi-2022 eMalawi nangoLwezi wezi-2022 eMozambique ukuze kubuyekezwe inqubekelaphambili yaphetha ngokuthi ukusakazeka okuqhubekayo ngeke kukhishwe kunoma yiliphi izwe, ngenxa yegebe ekuqashweni kovendle kanye nokutholakala okuncane kakhulu imikhankaso yokugoma. Ngokusekelwe kuLot Quality Assurance Sampling, ikhwalithi yomkhankaso ibingaphansi kokuhlosiwe okungu-90% eMalawi, eMozambique, eZambia naseZimbabwe emizuliswaneni yakamuva kakhulu.Ngowezi-2023, kukhona amaqoqo ofuzo amabili kuphela e-WPV1 ahlonziwe, uma kuqhathaniswa namathathu ngowezi-2022 kanye namahlanu ngowezi-2021. Kodwa-ke, kube nezihibe eziningi zokudluliselwa phakathi kwala maqoqo amabili ofuzo, atholwe ikakhulukazi ezindaweni eziwumshoshaphansi e-Eastern Afghanistan kanye neNingizimu KP yasePakistan, okuhlanganisa negciwane eliyingozi lezintandane, okubonisa izikhala ezithile ekugadweni. I-Global Polio Laboratory Network ihlela ukwenza ukubuyekezwa okuphelele kwezici zofuzo kanye nokuhlukaniswa kweWPV-1 ekupheleni kuka-2023 futhi okutholakele kuzokwabiwa neKomidi Lezimo Eziphuthumayo, lapho kutholakala. Umuthi wokugoma osuselwa ku-poliovirus (cVDPV) Inani lamacala e-cVDPV2 liyehla futhi ukugxilwa kwezwe kugxilwe kakhulu, ngokuncipha kancane kwenani lezifundazwe nezifunda . Emhlabeni jikelele u-72% wamacala asezindaweni ezine ezibaluleke kakhulu (empumalanga yeDR Congo, enyakatho yeNigeria, enyakatho yeYemen naseSomalia). Kukhona nezinombolo ezinciphayo zokuvela okusha nokujikelezayo." +የ ሲቪዲፒቪ2 ጉዳዮች ቁጥር እየቀነሰ ቢመጣም እና እየተዘዋወረ ያለው የዘር ሐረግ ቁጥር፣ የ ሲቪዲፒቪ2 ዓለም አቀፍ ስርጭት ስጋት አሁንም ከፍተኛ ነው። ለዚህም ማስረጃው በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ከፍተኛ ስርጭት በቅርቡ ሲቪዲፒቪ2 ወደ ታንዛኒያ ተዛምቷል። ኮሚቴው በአሁኑ ጊዜ ልብ ወለድ ኦፒቪ2ን ብቻ በሚጠቀመው የአፍሪካ ክልል በአጠቃላይ ስምንት አዳዲስ የ ሲቪዲፒቪ2 ክስተቶች ከአዲሱ ኦፒቪ2 አጠቃቀም የተገኙ መሆናቸ��ን ጠቁሟል። ነገር ግን፣ ልብ ወለድ ኦፒቪ2 ከሳቢን ኦፒቪ2 ጋር ሲነፃፀር የተሻሻለውን የዘረመል እርጋታውን እየጠበቀ ነው፣ አብዛኛዎቹ የተነጠሉት በሙሉ በጂኖም ቅደም ተከተል ሲተነተኑ በልብ ወለድ ኦፒቪ2 የዘረመል አወቃቀር ላይ ምንም አይነት ወይም አነስተኛ ለውጦችን ያሳያሉ። እስካሁን ከተገለጹት ገለልተኝነቶች ውስጥ 2 % ብቻ በዳግም ውህደት ምክንያት ኒውሮቫይረሪንስን የሚቀንሱ ቁልፍ የጄኔቲክ ማሻሻያዎችን የማጣታቸውን ማስረጃ አሳይተዋል ይህም ለ ኤስኤቢአይኤን ኦፒቪ2 ከሚጠበቀው 75 በመቶ ጋር ሲነጻጸር። በአጠቃላይ፣ ባነሱ ግን ትልቅ ዘመቻዎች ላይ አዝማሚያ ታይቷል። የ ኦፒቪ አቅርቦት መቋረጥ በ2023 የመጀመሪያ ሩብ አመት የዘመቻ እንቅስቃሴን ለመቀነስ አስተዋፅዖ አድርጓል ነገር ግን አቅርቦት በቀሪው አመት ይጨምራል ተብሎ ይጠበቃል። ወቅታዊ ምላሽ ፈታኝ ነው; ባለፉት 18 ወራት ወረርሽኙ በተረጋገጠ በ28 ቀናት ውስጥ የመጀመሪያውን ዘመቻ የመተግበር ዒላማውን ያሟሉት 29% ዘመቻዎች ብቻ ናቸው። በማዳጋስካር፣ ዲሞክራቲክ ኮንጎ እና ሞዛምቢክ ውስጥ ያለው የ ሲቪዲፒቪ1 ስርጭት እና ስርጭት በደቡብ አፍሪካ የ ደብልዩፒቪ1 ወረርሽኝ አውድ አሳሳቢ ነው ፣ ምክንያቱም ደብልዩፒቪ1 ን ጨምሮ የህዝብ ቁጥር 1 ፖሊዮ ቫይረስን የመከላከል ክፍተቶችን ያሳያል። ኮሚቴው አብዛኛው የ ሲቪዲፒቪ ወረርሽኝ ስጋት ከተደራሽነት ማጣት፣ ከደህንነት ማጣት፣ ከፍተኛ መጠን ያለው ዜሮ መጠን ያለው ህፃናት እና የህዝብ መፈናቀል ጋር ሊገናኝ እንደሚችል ጠቁሟል።,"Despite the ongoing decline in the number of cVDPV2 cases and the number of lineages circulating, the risk of international spread of cVDPV2 remains high. Evidence of this includes the high transmission in DR Congo with recent spread of cVDPV2 to Tanzania. The committee noted that in the African Region, which now uses novel OPV2 exclusively, there have been a total of eight new cVDPV2 emergences detected that have emerged from novel OPV2 use. However, novel OPV2 is retaining its enhanced genetic stability compared to Sabin OPV2, with most isolates analyzed through whole genome sequencing indicating no or minimal changes in genetic structure of novel OPV2. Only 2% of all isolates reported so far have shown evidence of losing key genetic modifications that reduce neurovirulence due to recombination, versus the expected 75% for Sabin OPV2. Overall, there has been a trend toward fewer but bigger campaigns. An OPV supply disruption contributed to reduction in campaign activity in the first quarter of 2023 but supply is expected to increase for the rest of the year. Timeliness of response is a challenge; over the past 18 months, only 29% of campaigns met the target of implementing the first campaign within 28 days of outbreak confirmation. The emergence and ongoing transmission of cVDPV1 in Madagascar, DR Congo and Mozambique is of concern in the context of the WPV1 outbreak in southern Africa, as it highlights gaps in population immunity to type 1 polioviruses including WPV1. The committee noted that much of the risk for cVDPV outbreaks can be linked to a combination of inaccessibility, insecurity, a high concentration of zero dose children and population displacement.","Duk da ci gaba da raguwa a cikin adadin cVDPV2 da kuma adadin yaɗuwar, haɗarin yaɗuwar cVDPV2 na duniya ya ci gaba da ƙaruwa. Shaidar hakan ta haɗa da yawaitar yaɗuwa a DR Congo tare da yaɗuwar cVDPV2 zuwa Tanzaniya. Kwamitin ya lura cewa a yankin Afirka, wanda a yanzu ke amfani da OPV2 na musamman, an sami jimillar sabbin ɓullar cutar cVDPV2 guda takwas da aka gano, waɗanda suka fito daga amfani da sabon Novel OPV2. Duk da haka, sabon Novel OPV2 yana riƙe da ingantaccen daidaitonsa na ƙwayoyin halitta, idan aka kwatanta da Sabon OPV2, tare da mafi yawan keɓancewa da aka bincika ta hanyar jerin ƙwayoyin halitta waɗanda ke nuna canje-canje ɗan kaɗan a tsarin halittar Novel OPV2. Kashi 2 cikin ɗari ne kawai na duk killacewar da aka ruwaito ya zuwa yanzu suka nuna shaidar rasa muhimman canje-canje na ƙwayoyin halitta waɗanda ke rage ƙwayoyin cuta saboda sake haɗewa, idan aka haɗa da kashi 75 cikin ɗari da ake tsammani don Sabin OPV2. Gabaɗaya, an sami ci gaba wajen gangami marasa yawa, amma kuma manya. Rushewar samar da OPV ya ba da gudummawa ga raguwar ayyukan wayar da kai a farkon kwata ta shekarar 2023, amma ana sa ran samarwar zata ƙaru a sauran wannan shekara. Lokacin ɗaukar mataki ƙalubale ne; A cikin watanni 18 da suka gabata, kashi 29% na gangamin ne kawai suka cimma burin aiwatar da wayar da kai na farko a cikin kwanaki 28 na tabbatar da ɓullar cutar. Ɓullowar cVDPV1 da ci gaba da yaɗuwa a Madagascar da DR Congo da Mozambique abin damuwa ne game da ɓarkewar WPV1 a kudancin Afirka, yayin da ake nuna giɓin rigakafin yawan jama'a don nau'in cutar shan inna guda 1, ciki har da WPV1. Kwamitin ya lura cewa yawancin haɗarin da ke haifar da ɓarkewar cVDPV na iya dangantuwa da haɗuwa da rashin isa da rashin tsaro da yawan ƙananan yara wanda ba a taɓa musu rigakafi ba da kuma sauyin muhalli.","Licha ya kupungua kwa idadi ya kesi za cVDPV2 na idadi ya nasaba zilizopo, hatari ya kuenea kwa cVDPV2 kimataifa bado ni kubwa. Ushahidi wa hili ni pamoja na maambukizi makubwa nchini DR. Congo na kuenea kwa hivi karibuni kwa cVDPV2 hadi Tanzania. Kamati ilibaini kuwa katika kanda ya Afrika, ambayo kwa sasa inapambana na janga la OPV2 pekee, kumekuwa na jumla ya maambukizi nane mapya ya cVDPV2 yaliyogunduliwa ambayo yametokana na kusambaa kwa OPV2. Hata hivyo, janga la OPV2 inadumisha uthabiti wake wa kinasaba chake uliyoimarishwa ikilinganishwa na Sabin OPV2, huku sehemu nyingine zilizotengwa vikichanganuliwa kupitia mpangilio mzima wa jenomu ikionyesha hakuna au mabadiliko madogo katika muundo wa kinasaba cha OPV2. Ni 2% pekee ya maeneo yaliyotengwa yaliyoripotiwa kufikia sasa ambayo yameonyesha ushahidi wa kupoteza marekebisho muhimu ya kijeni ambayo hupunguza ugonjwa wa neva kutokana na kuunganishwa tena, dhidi ya 75% zinazotarajiwa kwa Sabin OPV2. Kwa ujumla, kumekuwa na muamko katika kuelekea kampeni chache lakini kubwa zaidi. Usumbufu wa usambazaji wa OPV ulichangia kupungua kwa shughuli za kampeni katika robo ya kwanza ya 2023 lakini usambazaji unatarajiwa kuongezeka kwa mwaka mwaka uliyobakia. Kujibu kwa wakati ni changamoto; katika kipindi cha miezi 18 iliyopita, ni 29% pekee ya kampeni zilifikia lengo la kutekeleza kampeni ya kwanza ndani ya siku 28 za uthibisho wa kuzuka. Kuibuka na kuendelea kwa maambukizi ya cVDPV1 nchini Magaska, DR, Congo na Msumbiji kunaleta wasiwasi katika mkutadha wa mlipuko wa WPV1 kusini mwa Afrika, kwani inaangazia mapungufu katika kinga ya idadi ya watu kwa virusi vya Polio ya aina 1 ikiwa ni pamoja na WPV1. Kamati ilibainisha kuwa hatari kubwa ya milipuko ya cVDPV inaweza kuhusishwa na mchanganyiko wa kutoweza kufikiwa, ukosefu wa usalama, mkusanyiko mkubwa wa watoto wasiyo na chanjo na kuhama kwa watu.","Bí àdínjù ṣe ń bá iye àwọn ọ̀ràn cVDPV2 àti iye àwọn ìran tí wọ́n ń tàn ká yìí, ewu ìtànkálẹ̀ cVDPV2 ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì ga. Ẹ̀rí èyí ni ìkóràn ńlá ní DR Congo pẹ̀lú ìtànkálẹ̀ cVDPV2 ní àìpẹ́ lọ sí Tanzania. Ìgbìmọ̀ náà pe àkíyèsí pé ní Ẹkùn Africa, tí ó ń dá lo OPV2 tuntun, wọ́n ti ṣe àwárí pàjáwìrì cVDPV2 tuntun mẹ́jọ ní àpapọ̀ tí wọ́n jẹyọ látààrí ìlò OPV2 tuntun. Ṣùgbọ́n, OPV2 tuntun ṣì ní irú ìmúdúró ajẹmọ́ran dáadáa rẹ̀ yàtọ̀ sí Sabin OPV2, pẹ̀lú ọ̀pọ̀ àwọn ìyàsọ́tọ̀ tí wọ́n ṣe àyẹ̀wò wọn nípasẹ̀ ààtò apó ẹ̀yọ́-ìran ní àpapọ̀ tí ó sì ń ṣe àfihàn àyípadà kékeré tàbí kò sí àyípadà kankan nínú ààtò ajẹmọ́ran OPV2 tuntun. Ìdá 2% péré nínú àwọn ìyàsọ́tọ̀ tí wọ́n ti jábọ̀ wọn títí di ìsinyìí ni wọ́n ti fi ẹ̀rí sísọ àwọn ayípadà ajẹmọ́ran pàtàkì nù tí ó ń dín ipa ìṣèjàm̀bá ajẹmétò-ìmọ̀lára kù látààrí ìṣàtúnmúbọnú, yàtọ̀ sí ìdá 75% tí wọ́n ń retí fún Sabin OPV2. Ní àpapọ̀, àṣà ti ń yí tọ àwọn ìpolongo kéékéèké sùgbọ́n tí wọ́n fẹjú. Ìdàrú ìpèsè OPV dá kún àdínkù tí ó bá àwọn ètò iṣẹ́ ìpolongo ní ìdámẹ́rin àkọ́kọ́ ọdún 2023 sùgbọ́n ìrètí wà fún ìpèsè láti lékún fún ìyókù ọdún náà. Títètè rí ìdáhùn jẹ́ ìpènijà; láti oṣù 18 sẹ́yìn, ìdá 29% àwọn ìpolongo ni wọ́n bá àfojúsùn ìṣàmúlò ìpolongo àkọ́kọ́ láàárín ọjọ́ 28 tí wọ́n jẹ́rìí àjàkálẹ̀. Jíjẹyọ àti ìkóràn cVDPV1 tí ó ń lọ lọ́wọ́ ní Madagascar, DR Congo àti Mozambique jẹ́ ohun ẹ̀dùn nínú ọ̀ràn àjàkálẹ̀ WPV1 ní gúúsù ilẹ̀ Africa,tíbí ó ti ṣe ṣàfihàn àfo nínú iye àwọn tí wọ́n ní àjẹsára fún ìdènà ẹ̀yà 1 àwọn àrùn rọpárọsẹ̀ tí WPV1 náà wà nínú wọn. Ìgbìmọ̀ náà ṣe àkíyèsí pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ewu fún ìbẹ́sílẹ̀ cVDPV ni wọ́n àsopọ̀ pẹ̀lú àpapọ̀ àìní àǹfààní, àìláàbò, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọmọdé tí wọ́n kó lo àjẹsára àti ìṣípò àwọn olùgbé.","Naphezu kokwehla okuqhubekayo kwenani lamacala e-cVDPV2 kanye nenani lemigqa ezungezayo, ubungozi bokusabalala kwe-cVDPV2 emhlabeni wonke busephezulu. Ubufakazi balokhu buhlanganisa ukusakazeka okuphezulu e-DR Congo nokusabalala kwakamuva kwe-cVDPV2 eTanzania. Ikomidi liphawule ukuthi esiFundeni sase-Afrika, manje esesisebenzisa inoveli i-OPV2 kuphela, sekube nesamba sokuvela okusha kwe-cVDPV2 eyisishiyagalombili okutholakele okuvele ekusetshenzisweni kwenoveli i-OPV2. Kodwa-ke, inoveli i-OPV2 igcina ukuqina kwayo kwezakhi zofuzo okuthuthukisiwe uma kuqhathaniswa ne-Sabin OPV2, enezindawo eziningi zodwa ezihlaziywa ngokulandelana kwazo zonke izinhlobo zofuzo ezibonisa ukuthi akukho noma okuncane okushintsha ukwakheka kofuzo lwenoveli i-OPV2. Amaphesenti angu-2 kuphela azo zonke izindawo ezingazodwa okubikiwe kuze kube manje abonise ubufakazi bokulahlekelwa izinguquko ezibalulekile zofuzo ezinciphisa i-neurovirus ngenxa yokuhlanganiswa kabusha, uma kuqhathaniswa no-75% olindelwe we-Sabin OPV2. Sekukonke, kube khona ukuthambekela emikhankasweni embalwa kodwa emikhulu. Ukuphazamiseka kokuhlinzekwa kwe-OPV kube nomthelela ekwehliseni umsebenzi womkhankaso kwikota yokuqala ka-2023 kodwa ukunikezwa kulindeleke ukuthi kukhule unyaka wonke. Ukufika ngesikhathi kuyinselele; kulezi zinyanga eziyi-18 ezedlule, ama-29% kuphela emikhankaso afinyelele umgomo wokuqalisa umkhankaso wokuqala zingakapheli izinsuku ezingama-28 zokuqinisekisa ukuqubuka. Ukuvela nokusatshalaliswa okuqhubekayo kwe-cVDPV1 e-Madagascar, eDR Congo nase-Mozambique kuyakhathaza endabeni yokuqubuka kwe-WPV1 eningizimu ye-Afrika, njengoba kugqamisa izikhala zokugonywa kwenani labantu ukuze kuthayiphe i-poliovirus yoku-1 kuhlanganise ne-WPV1. Ikomidi liphawule ukuthi ubungozi obuningi bokuqubuka kwe-cVDPV bungaxhunyaniswa nenhlanganisela yokungafinyeleleki, ukungavikeleki, ukugcwala okuphezulu kwethamo lezingane zero kanye nokufuduka kwabantu." +እነዚህ ምክንያቶች በሰሜናዊ የመን፣ በሰሜን ናይጄሪያ፣ በደቡብ ማእከላዊ ሶማሊያ እና በምስራቅ ዲሞክራቲክ ኮንጎ፣ ነገር ግን በሰሜናዊ ሞዛምቢክ፣ ቡርኪኖ ፋሶ እና ማሊ ውስጥ በግልጽ ይታያሉ። በተለይ በምዕራብ አፍሪካ እና በሳህል አካባቢ ያለው አለመረጋጋት በተለይ በኒጀር የፖሊዮ መርሃ ግብር የመቋረጥ አደጋ ከፍተኛ በመሆኑ አሳሳቢ ነበር። ማጠቃለያ፡ በሪፖርቱ ሂደት የተበረታታ ቢሆንም ኮሚቴው በአለም አቀፍ ደረጃ የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ስጋት አሁንም የህዝብ ጤና ድንገተኛ የአለም አቀፍ ስጋት (ፒኤችኢአይሲ) ሆኖ እንደሚቀጥል በአንድ ድምፅ ተስማምቶ ጊዜያዊ ምክሮችን ለተጨማሪ ሶስት ወራት እንዲራዘም መክሯል። ኮሚቴው እዚህ መደምደሚያ ላይ ለመድረስ የሚከተሉትን ምክንያቶች ተመልክቷል: ቀጣይነት ያለው የደብልዩፒቪ1 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ፡- በሚከተሉት ምክንያቶች ላይ በመመስረት፣ የ ደብልዩፒቪ1 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ ይቀራል። በምስራቅ አፍጋኒስታን ከድንበር አቋራጭ ጋር እየተካሄደ ያለው ስርጭት ወደ ፓኪስታን ተሰራጭቷል; በደቡባዊ አፍጋኒስታን ውስጥ ያለው ትልቅ ገንዳ ያልተከተቡ 'ዜሮ ዶዝ' ልጆች ወደ ደቡብ ክልል ደብልዩፒቪ1 እንደገና የመግባት አደጋ ቀጣይነት ያለው ነው። ከፓኪስታን ወደ ማላዊ እና ሞዛምቢክ ደብልዩፒቪ1 መግባቱ የቫይረሱ ትክክለኛ መንገድ የማይታወቅ መሆኑን በመጥቀስ; በደቡብ ምሥራቅ አፍሪካ፣ በማላዊ፣ ሞዛምቢክ፣ ዛምቢያ እና ዚምባብዌ በዘመቻ ወቅት የተገኘው ከንዑስ-ምርጥ የክትባት ሽፋን፣ ይህ ማለት ሥርጭትን ለመግታት በቂ የሕዝብ መከላከያ ሊኖር ይችላል፤,"These factors are most evident in northern Yemen, northern Nigeria, south central Somalia and eastern DR Congo, but also in northern Mozambique, Burkino Faso and Mali. The instability in West Africa and the Sahel region, most recently in Niger was especially concerning, as the risk of polio program disruption was particularly high. Conclusion: Although encouraged by the reported progress, the Committee unanimously agreed that the risk of international spread of poliovirus still remains a Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) and recommended the extension of Temporary Recommendations for a further three months. The Committee considered the following factors in reaching this conclusion: Ongoing risk of WPV1 international spread: Based on the following factors, the risk of international spread of WPV1 remains: the ongoing transmission in eastern Afghanistan with cross border spread into Pakistan; the large pool of unvaccinated ‘zero dose’ children in southern Afghanistan constitutes an ongoing risk of WPV1 re-introduction into the southern region; the importation of WPV1 from Pakistan into Malawi and Mozambique, noting that the exact route of the virus remains unknown; sub-optimal immunization coverage achieved during campaigns in southeastern Africa, in Malawi, Mozambique, Zambia and Zimbabwe, meaning there may be insufficient population immunity to halt transmission;","Waɗannan abubuwa sun fi bayyana a arewacin Yemen da arewacin Najeriya da kudu maso tsakiyar Somalia da gabashin Jamhuriyar Demokraɗiyyar Kongo, hakanan ma a arewacin Mozambique, Burkino Faso da Mali. Rashin zaman lafiya a yammacin Afirka da yankin Sahel, na baya-bayan nan a Nijar ya fi ɗaukar hankali, saboda haɗarin da ke tattare da daƙile shirin cutar shan inna ya yi yawa. Kammalawa: Ko da yake ci gaban da aka samu ya ƙarfafe shi, kwamitin ya amince gaba ɗaya cewa haɗarin yaɗuwar cutar shan inna a duniya har yanzu ya kasance a matsayin Kiwon Lafiyar Jama'a na Gaggawa na Duniya (PHEIC), kuma ya bada shawarar tsawaita Shawarwari na wucin gadi da ƙarin watanni uku. Kwamitin ya yi la'akari da abubuwa masu zuwa wajen cimma wannan matsaya: Haɗarin ci gaba da yaɗuwar WPV1 na ƙasa da ƙasa: Dangane da abubuwa masu zuwa, haɗarin yaɗuwar WPV1 na duniya ya kasance: Ya'duwar dake gudana a gabashin Afghanistan ta ƙetara iyaka ta bazu zuwa Pakistan; Tarin yaran da ba a taɓa musu rigakafi ba a kudancin Afganistan ya sanya akwai yiwuwar haɗarin sake dawowar WPV1 zuwa yankin kudanci; Shigo da WPV1 daga Pakistan zuwa Malawi da Mozambique da kuma lura da cewa har yanzu ba a san ainihin hanyar cutar ta biyo ba; Ingantaccen tsarin rigakafi da aka samu a lokacin gangamin a kudu maso gabashin Afirka a Malawi, Mozambique, Zambia da Zimbabwe, na nufin za a iya samun 'karancin rigakafin yawan jama'a da zai dakatar da yaɗuwar.;","Haya mambo yanaonekana zaidi kasikazini mwa Yemen, kasikazini mwa Nigeria, Kusini ya kati ya Somalia na Mashariki mwa DR. Congo, lakini pia kasikazini mwa Msumbiji, Burkina Faso na Mali. Kukosekana kwa utulivu Afrika Magharibi na ukanda wa Sahel, nchini Nigeria hivi karibuni kulihusisha hasa na hatari ya kukatizwa kwa programu ya Polio iliyokuwa kubwa sana. Hitimisho: Ingawa iliwezeshwa na maendeleo yaliyowasilishwa, kamati ilikubali kwa kauli mojo kuwa hatari ya kuenea kwa virusi vya Polio kimataifa bado itaendelea kuwa Dharura ya Afya ya Umma inayoongeza wasiwasi ya kimataifa (PHEIC) na ilipendekeza kuongezwa kwa Mapendekezo ya Muda kwa miezi mitatu zaidi. Kamati ilizingatia mambo yafuatayo katika kufikia hitimisho hili: Hatari inayoendelea ya kuenea kwa WPV1 kimataifa: Kwa kuzingatia mambo yafuatayo, hatari ya kuenea kwa WPV1 kimataifa inaendelea: Ueneaji unaoendelea huko Mashariki mwa Afghanistani na usambazaji uliyoenea hadi Pakistani; Kundi kubwa la watoto ambao hawajapata chanjo kusini mwa Afghanistani wanasababisha hatari kubwa inayoendelea ya kurudi kwa mara nyingine kwa WPV1 katika eneo la kusini; Uingizwaji wa WPV1 kutoka Pakstani hadi Malawi na Msumbiji, ikizingatiwa kuwa njia thabiti ya kuingia kwa virusi bado haijulikani; Chanjo ya kiwango cha chini iliyofikiwa wakati wa kampeni kusini mashariki mwa Afrika, nchini Malawi, Msumbiji, Zimbia na Zimbabwe, ikimaanisha kuwa kuna uwezekano wa kuwa na kinga isiyotosheleza idadi ya watu katika kukomesha maambukizi;","Àwọn okùnfà yìí fojú hàn dáadáa ní àríwá orílẹ̀-èdè Yemen, àríwá orílẹ̀-èdè Nigeria, àárín gbùngbùn gúúsù orílẹ̀-èdè Somalia àti ìlà-oòrùn orílẹ̀-èdè Democratic Republic of the Congo, àti ní àríwá orílẹ̀-èdè Mozambique, orílẹ̀-èdè Burkina Faso àti orílẹ̀-èdè Mali. Àìdúródéédéé tí ó wà ní Ìwọ̀-Oòrùn ilẹ̀ Africa àti agbegbe Sahel, pàápàá ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí ní Niger bani lọ́kàn jẹ́, nípasẹ̀ pé ewu Ìdálọ́wọ́dúró eto rọpárọsẹ̀ ní agbára gan-an. Ìparí: Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àbọ̀ ìtẹ̀síwájú náà fún wọn ní móríyá, Ìgbìmọ̀ náà fohùnsọ̀kan pé ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ láti orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì jẹ́ èyí tí ó Kan Ètò Ìlera Pàjáwìrì Gbogbogbò Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (PHEIC) wọ́n sì gbàá níyànjú pé kí wọn ó ṣe ìfàgùn rẹ àti ti Ìgbàníyànjú Onígbà Díẹ̀ fún oṣù mẹ́ta síwájú síi. Ìgbìmọ̀ náà gbé àwọn nǹkan wọ̀nyí yẹ̀wò láti dé ìparí èrò yìí: Ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti WPV1 tí ó ń lọ lọ́wọ́: Látààrí àwọn okùnfà wọ̀nyìí, ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti WPV1 ṣì wà: ìkóràn tí ó ń lọ lọ́wọ́ ní ìlà-oòrùn Afghanistan pẹ̀lú ìtànkálẹ̀ tí ó kọjà ibodè wọ inú Pakistan; ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ọmọdé tí wọn kò gba àjẹsára 'ìwọ̀n òdo' ní gúúsù Afghanistan ni wọ́n jẹ́ ewu ìtúntànkálẹ̀ WPV1 sí ẹkùn gúúsù náà; ìgbéwọlé WPV1 láti Pakistan wọ Malawi àti Mozambique, pàtó ọ̀nà ìgbàwọlé kòkòrò náà kò tíì di mímọ̀ di ìsinyìí; ọwọ́jà ìpolongo ètò àjẹsára tí wọ́n ṣe ní gúúsù ìlà-oòrùn Africa, ní Malawi, Mozambique, Zambia àti Zimbabwe tí kò kún ojú òṣùwọ̀n rárá, tí ó ń túmọ̀ sí pé iye àwọn èèyàn tí ní àjẹsára kò lè tó láti dá ìkóràn dúró;","Lezi zici zibonakala kakhulu enyakatho yeYemen, enyakatho yeNigeria, eningizimu emaphakathi neSomalia nasempumalanga yeDR Congo, kodwa nasenyakatho yeMozambique, eBurkino Faso naseMali. Ukungazinzi eNtshonalanga Afrika nasesifundeni saseSahel, muva nje eNiger kwakukhathaza kakhulu, njengoba ingozi yokuphazamiseka kohlelo lwepoliyo yayiphezulu kakhulu. Isiphetho: Nakuba ligqugquzelwa inqubekelaphambili ebikiwe, iKomidi livumelene ngazwi linye ukuthi ubungozi bokusabalala kwe-poliovirus emhlabeni wonke kusalokhu kuyisimo esiphuthumayo sePublic Health of International Concern (PHEIC) futhi lancoma ukwelulwa Kwezincomo Zesikhashana kwezinye izinyanga ezintathu. IKomidi licubungule izici ezilandelayo ukuze lifinyelele lesi siphetho: Ingozi eqhubekayo yokusabalala kweWPV1 emhlabeni jikelele: Ngokusekelwe kulezi zici ezilandelayo, ubungozi bokusabalala kweWPV1 emhlabeni wonke busala: ukudluliselwa okuqhubekayo empumalanga ye-Afghanistan ngemingcele enqamulayo isakazekela ePakistan; iphuli enkulu yezingane ezingagonyiwe ‘zero dose’ eningizimu ye-Afghanistan zenza ingozi eqhubekayo yokwethulwa kabusha kweWPV1 esifundeni esiseningizimu; ukungeniswa kwe-WPV1 isuka ePakistan iye eMalawi naseMozambique, kuphawulwe ukuthi umzila oqondile wegciwane awukaziwa; ukuvikeleka kokugoma okutholwe ngesikhathi semikhankaso eningizimu-mpumalanga ye-Africa, eMalawi, eMozambique, eZambia naseZimbabwe, okusho ukuthi kungase kube khona ukugonywa okwanele kwabantu ukuze kumiswe ukusakazeka;" +ምንም እንኳን ክትትሉ የተሻሻለ ቢሆንም ፣ በወረርሽኙ ምላሽ ዞን ውስጥ ያሉ አንዳንድ ክፍተቶች እንዲህ ዓይነቱ ስርጭት ሊታለፍ ይችላል ማለት ነው ። በቀሪዎቹ የኢንጂነሪንግ ማስተላለፊያ ዞኖች ውስጥ ያለመተማመን እና ተደራሽነት ኪሶች። ቀጣይነት ያለው የ ሲቪዲፒቪ ዓለም አቀፍ ስርጭት ስጋት፡- በሚከተሉት ምክንያቶች ላይ በመመስረት፣ የ ሲቪዲፒቪ2 ዓለም አቀፍ ስርጭት አደጋ ከፍተኛ ሆኖ ይታያል። በኮንጎ ምሥራቃዊ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ሪፐብሊክ የ ሲቪዲፒቪ1 እና ሲቪዲፒቪ2 ወረርሽኞች ዓለም አቀፍ ወደ ጎረቤት አገሮች እንዲስፋፋ አድርጓል። በተለይም በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ እና ማዳጋስካር ከፍተኛ የ ሲቪዲፒቪ1 ወረርሽኝ እና እስካሁን ድረስ የቢኦፒቪ ክትባት ምላሽ ዘመቻዎች በቂ ያልሆነ ቁጥር እና ጥራት አለመኖራቸው; በእስራኤል፣ ዩናይትድ ኪንግደም፣ አሜሪካ እና ካናዳ መካከል በ ሲቪዲፒቪ2 የአየር ጉዞ የተዘረጋው ረጅም ርቀት፣ እ.ኤ.አ. በ 2016 ኦፒቪ2 ከተወገደ በኋላ በብዙ አገሮች ውስጥ በትናንሽ ሕፃናት ውስጥ በአለም አቀፍ የህዝብ ብዛት የአንጀት ኤምዩሲኦኤስኤኤል በሽታ የመከላከል አቅም ላይ ያለው ልዩነት; የ ሲቪዲፒቪ2 ስርጭት ዋና ምንጮች በሆኑት አካባቢዎች ላይ አለመተማመን እና ተደራሽ አለመሆን። ሌሎች ምክንያቶች ያካትታሉ,"although surveillance has improved, some gaps in the outbreak response zone means that such transmission may be missed; pockets of insecurity and inaccessibility in the remaining endemic transmission zones. Ongoing risk of cVDPV international spread: Based on the following factors, the risk of international spread of cVDPV2 appears to remain high: the ongoing outbreaks of cVDPV1 and cVDPV2 in eastern Democratic Republic of the Congo, which has caused international spread to neighbouring countries; the large outbreaks of cVDPV1 particularly in DR Congo and Madagascar and the insufficient number and quality of bOPV immunization response campaigns to date; the long distance spread by air travel of cVDPV2 between Israel, the United Kingdom, the USA, and Canada; the ever-widening gap in global population intestinal mucosal immunity in young children in many countries since the withdrawal of OPV2 in 2016; insecurity and inaccessibility in those areas that are the primary sources of cVDPV transmission. Other factors include","Ko da yake an inganta sa ido, wasu giɓi a yankin da ake fama da ɓarkewar cutar na nufin za a iya rasa irin wannan yaɗuwa; Saboda rashin tsaro da rashin samun damar shiga a sauran yankunan da yaɗuwar ke da muni. Haɗarin ci gaba da yaɗuwar cVDPV a duniya gaba ɗaya: Dangane da dalilai masu zuwa, haɗarin yaɗuwar cVDPV2 na duniya ya bayyana cewa zai ci gaba da 'karuwa.: ɓarkewar annobar cVDPV1 da cVDPV2 a gabashin Jamhuriyar Dimokaraɗiyyar Kwango ya haifar da yaɗuwarta a tsakanin ƙasashen duniya zuwa ƙasashen dake maƙwabtaka da su; Babbar ɓarkewar cVDPV1 musamman a DR Congo da Madagascar, da rashin isassun adadi da inganci wajen 'daukar matakin rigakafin BOPV ya zuwa yau; Yaɗuwa mai nisa ta hanyar balaguron iska na cVDPV2 tsakanin Isra'ila da Burtaniya da Amurka da Kanada; Giɓin da ke ci gaba da faɗaɗuwa a cikin Intestinal Mucosal Immunity na yawan jama'a a cikin yara ƙanana a ƙasashe da yawa tun lokacin da aka janye OPV2 a Shekarar 2016; Rashin tsaro da rashin iya shiga waɗancan wuraren da su ne tushen farko na yaɗuwar cVDPV. Sauran abubuwan sun haɗa da:","ingawa ufuatiliaji umeboreshwa, baadhi ya mapungufu katika eneo la kukabiliana na mlipuko ina maana kuwa maambukizi haya yanaweza kuzuilika; Mifuko ya ukosefu wa usalama na kutoweza kufikiwa katika maeneo yaliyobaki ya maambukizi. Hatari inayoendelea ya kuenea kwa cVDPV kimataifa: Kwa kuzingatia maambukizi yafuatayo, hatari ya kuenea kwa cVDPV2 kimataifa bado inaonekana ni kubwa: Milipuko inayoendelea ya cVDPV1 na cVDPV2 mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, ambayo imesababisha kuenea kimataifa kwa nchi zilizopo jirani; Milipuko mikubwa ya cVDPV1 hasa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo na Madagaska na kupungua kwa idadi na ubora wa kampeni za kukabiliana na chanjo ya BOPV hadi sasa; Uenezaji wa cVDPV2 wa umbali mrefu unaosababishwa na usafiri wa anga kati ya Israeli, Uingereza, Marekani na Kanada; Pengo linalozidi kuongezeka la idadi ya watu duniani kote; kinga ya utando wa tumbo kwa watoto wadogo katika nchi nyingi tangu kuondolewa kwa OPV2 mwaka 2016; Ukosefu wa usalama na kutofikika katika maeneo ambayo ni vyanzo vya msingi vya maambukizi ya cVDPV. Sababu zingine ni pamoja na","bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwòfín ti dáa síi, àwọn àfo kan ní agbègbè ìfèsì sí àjàkálẹ̀ náà túmọ̀ sí pé wọ́n lè tàsé irú ìkóran bẹ́ẹ̀.; àwọn àpò àìṣí ààbò àti àìsí ìráàyèsí àwọn agbègbè ìlùgbàdì ìkóràn tí wọ́n kù. Ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV tí ó ń lọ lọ́wọ́;: Látààrí àwọn okùnfà wọ̀nyìí, ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 dàbí pé ó sì lágbára: àwọn ìbẹ́sílẹ̀ cVDPV1 àti cVDPV2 ní ìlà oòrùn Democratic Republic of Congo, èyí tí ó ti fa àkóràn orílẹ̀-sí-orílẹ̀ lọ sí àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jọ fẹ̀gbẹ́kẹ̀gbẹ́; àwọn ìkóràn cVDPV1 ńlá tí ó ń lọ lọ́wọ́ pàápàá jùlọ ní DR Congo àti Madagascar àti àìtó iye àti ìwọ̀n ìmúdára àwọn ìpolongo èsì àjẹsára bOPV títí di òní; ìtànká ọlọ́nà jínjìn cVDPV2 nípasẹ̀ ìrìn-àjò òfurufú láàárín Isreal, United Kingdom, USA, àti Canada; àfo afìgbàgbogbo-gbòòrò-síi tí ó wà ní iye àwọn tí wọ́n ní àjẹsára awọ inú ìfun àwọn ọmọ kéékéèké ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè láti ìgbà tí wọ́n ti yọ OPV2 kúrò ní 2016; àìsí ààbò àti àìráyèsí àwọn agbègbè tí wọ́n jẹ́ orísun ìkóràn cVDPV. Àwọn okùnfà mìíràn ni","nakuba ukubhekwa sekuthuthukile, ezinye izikhala endaweni yokubhekana nokuqubuka kwezifo zisho ukuthi lokho kudluliselwa kungase kugejwe; amaphakethe wokungavikeleki kanye nokungafinyeleleki ezindaweni ezisele eziwumphetho. Ingozi eqhubekayo yokusabalala kwe-cVDPV emhlabeni jikelele: Ngokusekelwe kulezi zici ezilandelayo, ubungozi bokusabalala kwe-cVDPV2 emhlabeni wonke bubonakala busaphezulu: ukubhebhetheka okuqhubekayo kwe-cVDPV1 kanye ne-cVDPV2 empumalanga yeDemocratic Republic of the Congo, osekudale ukusabalala kwamanye amazwe emazweni angomakhelwane; ukuqubuka okukhulu kwe-cVDPV1 ikakhulukazi eDR Congo nase-Madagascar kanye nenani elinganele kanye nekhwalithi yemikhankaso yokusabela kokugonywa kwe-boPV kuze kube manje; ibanga elide elisakazwa ukuhamba ngendiza kwe-cVDPV2 phakathi kwe-Israel, i-United Kingdom, i-USA, neCanada; igebe elilokhu likhula njalo emhlabeni jikelele wokuzivikela komzimba wamathumbu emathunjini ezinganeni ezincane emazweni amaningi kusukela ekuhoxisweni kwe-OPV2 ngowezi-2016; ukungavikeleki nokungafinyeleleki kulezo zindawo eziyimithombo eyinhloko yokudluliselwa kwe-cVDPV. Ezinye izici zihlanganisa" +"ደካማ መደበኛ ክትባት፡- ብዙ አገሮች በኮቪድ-19 ወረርሽኝ የበለጠ የተጎዱ ነገር ግን ቀስ በቀስ እያገገሙ ያሉ ደካማ የክትባት ስርዓቶች አሏቸው። እነዚህ አገልግሎቶች ግጭትን ጨምሮ በሰብአዊ ድንገተኛ አደጋዎች የበለጠ ሊጎዱ ይችላሉ እና የተራዘሙ ውስብስብ ድንገተኛ አደጋዎች ቀጣይ አደጋን ይፈጥራሉ, በነዚህ ደካማ አካባቢዎች የሚኖሩ ህዝቦች ለፖሊዮ ወረርሽኝ ተጋላጭ ይሆናሉ። ተደራሽነት እጦት፡ ተደራሽ አለመሆን ስጋት ሆኖ ቀጥሏል፣በተለይ በሰሜናዊ የመን እና በደቡብ መካከለኛ�� ሶማሊያ፣ ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው የህዝብ ብዛት ያላቸው እና ከአንድ አመት በላይ የፖሊዮ ክትባት ያልተገኘላቸው፣ ነገር ግን ብጥብጥ በበርካታ የዘመቻ ሰራተኞች ጉዳይ ሆኖ ቀጥሏል። ፓኪስታን ውስጥ ጨምሮ አካባቢዎች። የአደጋ ምድቦች ኮሚቴው የ ደብልዩፒቪ1 እና ሲቪዲፒቪኤስ የአለም አቀፍ ስርጭት ስጋትን በመቀነስ ላይ ያተኮረ የሚከተለውን የአደጋ ዝርዝር ሁኔታን መሰረት በማድረግ ለዋና ዳይሬክተር የሚከተለውን ምክር ሰጥቷል። በደብልዩፒቪ1፣ ሲቪዲፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ3 የተያዙ 1 ግዛቶች። 2 በሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ፣ የአካባቢ መተላለፍ ማስረጃ ያላቸው ወይም ያለሱ፡ 3 ግዛቶች ከአሁን በኋላ በደብልዩፒቪ1 ወይም በሲቪዲፒቪ አልተያዙም፣ ነገር ግን በደብልዩፒቪ ወይም በ ሲቪዲፒቪ እንደገና ለመበከል የተጋለጡ ናቸው። ለመገምገም መስፈርቶች በደብሊውፒቪ1 ወይም በሲቪዲፒቪ ያልተያዙ ክልሎች፡-","Weak routine immunization: Many countries have weak immunization systems that were further impacted by the COVID-19 pandemic but are gradually recovering. These services can be further affected by humanitarian emergencies including conflict, and protracted complex emergencies pose a continued risk, leaving populations in these fragile areas vulnerable to polio outbreaks. Lack of access: Inaccessibility continues to be a risk, particularly in northern Yemen and south central Somalia, which have sizable populations that have been unreached with polio vaccine for extended periods of more than a year, but violence remains an issue for campaign workers in several areas, including in Pakistan. Risk categories The Committee provided the Director-General with the following advice aimed at reducing the risk of international spread of WPV1 and cVDPVs, based on the risk stratification as follows: 1 States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3. 2 States infected with cVDPV2, with or without evidence of local transmission: 3 States no longer infected by WPV1 or cVDPV, but which remain vulnerable to re-infection by WPV or cVDPV. Criteria to assess States as no longer infected by WPV1 or cVDPV:","Raunin rigakafi na yau da kullun: Ƙasashe da yawa suna da raunin tsarin rigakafi, waɗanda cutar ta COVID-19 ta yi tasiri akansu amma a hankali suna murmurewa. Waɗannan ayyuka na iya ƙara shafar ayyukan gaggawa na jin ƙai da suka haɗa da rikice-rikice da kuma tsawaita matsalolin gaggawa na haifar da haɗari mai ci gaba, da sanya al'umma a waɗannan yankuna masu rauni cikin ha'darin ɓarkewar cutar shan inna. Rashin samun shiga: Rashin samun isa ya ci gaba da zama haɗari, musamman a arewacin Yemen da kuma kudancin tsakiyar Somaliya, waɗanda ke da yawan jama'a waɗanda ba a kai ga yi musu rigakafin cutar shan inna ba na tsawon fiye da shekara guda, amma tashin hankali ya kasance matsala ga ma'aikatan gangamin a yankuna masu yawa ciki har da Pakistan. Rukunin haɗari Kwamitin ya baiwa Darakta Janar shawarwari masu zuwa da nufin rage haɗarin yaɗuwar WPV1 da cVDPVs a duniya, bisa la'akari da waɗannan da aka waro: 1 'Kasashen su kamu da WPV1, cVDPV1 ko cVDPV3. 2 'Kasashen su kamu da cVDPV2, tare da ko ba tare da shaidar yaɗuwar ta a cikin gida ba: 3 'Kasashen da ba suka warke daga cutar ta WPV1 ko cVDPV ba, amma suna cikin haɗari wajen sake kamuwa da cutar ta WPV ko cVDPV. Ma'auni don tantancewa Kasashen da ba sa kamuwa da WPV1 ko cVDPV:","Chanjo dhaifu ya mara kwa mara: Nchi nyingi zina mifumo dhaifu ya chanjo ambayo iliathiriwa zaidi na janga la UVIKO-19 lakini inapona taratibu. Huduma hizi zinaweza kuathiriwa zaidi na dharura za kibinadamu ikiwa ni pamoja na migogoro na dharura tata za muda mrefu ambazo zinasababisha hatari inayoendelea na kuacha idadi kubwa ya watu katika hatariya mlipuko wa polio katika haya maeneo yenye hatari kubwa. Ukosefu wa ufikiaji: Kutoweza kufikiwa kunaendelea kuwa hatari, hasa kasikazini mwa Yemen na Kusini mwa kati mwa Somalia, ambayo ina idadi kubwa ya watu ambao hawajafikiwa na chanjo ya Polio kwa muda mrefu wa zaidi ya mwaka mmoja, lakini ghasia bado ni suala la wafanyakazi wa kampeni kadhaa, ikiwa ni pamoja na Pakistani. Aina za hatari Kamati ilimpatia Mkurugenzi Mkuu ushauri ufuatao, unaolenga kupunguza hatari ya kuenea kwa WPV1 na cVDPV kimataifa, kwa kuzingatia matabaka ya hatari kama ifuatavyo: Nchi 1 iliyoambukizwa WPV1, cVDPV1 au cVDPV3. Mataifa 2 yaliyoambukizwa na cVDPV2, ikiwa na au bila ushahidi wa maambukizi ya ndani: Mataifa 3 hayajaambukizwa tena WPV1 au cVDPV, lakini ambayo bado yanaendelea kuwa katika hatari ya kuambukizwa tena na WPV au cVDPV. Vigezo vya kutathimini Mataifa ambayo hayajaambukizwa tena WPV1 au cVDPV:","Ètò ìfúnni ní àjẹsára tí ó mẹ́hẹ: ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ni wọ́n ní àwọn ètò ìfúnnilájẹsára tí ó mẹ́hẹ tí àjàkálẹ̀ COVID-19 náà tún dá kún un sùgbọ́n wọ́n ti ń bọ̀ sípò padà díẹ̀díẹ̀. Àwọn ìṣàánú pàjáwìrì lè túbọ̀ pa àwọn ètò iṣẹ́ wọ̀nyìí lára tí ìjà, àti àwọn pàjáwìrì onípọ̀nńna ńlá wà nínú wọn, èyí tí yóò sọ àwọn èèyàn tí wọ́n ń gbé àwọn agbègbè ẹlẹgẹ́ wọ̀nyìí sínú ewu ìtànkálẹ̀ àrùn rọpárọsẹ̀. Àìráyèsí: àìráyèsí túbọ̀ ń jẹ́ ewu, pàápàá ní àríwá Yemen àti gúúsù ààrin gbùngbùn Somalia, tí àwọn èèyàn tí ó níye wà níbẹ̀ tí ọwọ́jà àjẹsára àrùn rọpárọsẹ̀ kò tíì dé fún ìgbà tí ó lé ní ọdún kan, sùgbọ́n ìpáǹle sì jẹ́ ọ̀ran ńlá fún àwọn òṣìṣẹ́ ìpolongo ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn agbègbè, tí inú Pakistan náà pẹ̀lú. Àwọn ìsọ̀rí ewu Ìgbìmọ̀ náà pèsè àwọn ìmọ̀ràn àátẹ̀lé fún Olùdarí-Àgbà ní èyí tí ó máa mú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ WPV1 àti àwọn cVDPV ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀, ní èyí tí ó dá lórí ìsọ̀rí ewu wọ̀nyí: 1 Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV3. 2 Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì cVDPV2, pẹ̀lú ẹ̀rí tàbí láìsí ẹ̀rí ìkóran abẹ́lé: 3 Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọn kò ní ìlùgbàdì WPV1 tàbí cVDPV2 mọ́, sùgbọ́n tí wọ́n sì wà ní ewu ìtúnlùgbàdì WPV àbí cVDPV. Àbùdá láti ṣàyẹ̀wò Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọn kò lùgbàdì WPV1 tàb cVDPV mọ́:","Ukugoma okubuthakathaka okujwayelekile: Amazwe amaningi anezinhlelo zokugoma ezibuthakathaka eziphinde zaba nomthelela omubi ngenxa yobhubhane lweCOVID-19 kodwa kancane kancane ziyalulama. Lezi zinsizakalo zingaphinde zithinteke ngenxa yezimo eziphuthumayo zosizo oluhlanganisa ukungqubuzana, futhi izimo eziphuthumayo ezithatha isikhathi eside zibeka engcupheni eqhubekayo, okushiya abantu kulezi zindawo ezibuthakathaka besengozini yokuqubuka kovendle. Ukuntuleka kokufinyelela: Ukungafinyeleleki kuyaqhubeka nokuba yingozi, ikakhulukazi enyakatho yeYemen naseningizimu emaphakathi neSomalia, okunabantu abaningi abangakafinyelelwanga ngomuthi wokugomela uvendle isikhathi esingaphezu konyaka, kodwa udlame luseyinkinga kubasebenzi bomkhankaso ezindaweni eziningana. izindawo, kuhlanganise ePakistan. Izigaba zobungozi IKomidi linikeze uMqondisi-Jikelele ngezeluleko ezilandelayo okuhloswe ngazo ukunciphisa ubungozi bokusakazeka kwamazwe ngamazwe kwe-WPV1 kanye nama-cVDPV, ngokusekelwe ekuhlukaniseni ubungozi ngale ndlela elandelayo: 1 Amazwe atheleleke nge-WPV1, cVDPV1 noma i-cVDPV3. 2 Amazwe atheleleke nge-cVDPV2, ezinobufakazi noma ezingenabo ubufakazi kokudluliselwa kwasendaweni: 3 Amazwe angasathelelekile nge-WPV1 noma i-cVDPV, kodwa ahlala esengozini yokuphinda atheleleke ngeWPV noma i-cVDPV. Imibandela okufanele ihlolwe Izifunda njengoba zingasangenwa yi-WPV1 noma i-cVDPV:" +የፖሊዮ ቫይረስ ጉዳይ፡- በጣም የቅርብ ጊዜ ጉዳይ ከጀመረ ከ12 ወራት በኋላ ፕላስ ለጉዳይ ማወቂያ፣ምርመራ፣የላብራቶሪ ምርመራ እና የሪፖርት ጊዜ ከአንድ ወር በኋላ ወይም ያለፈው በ12 ወራት ውስጥ የተዘገበው የ ኤኤፍፒ ጉዳዮች በፖሊዮ ተመርምረው ከ ደብሊውፒቪ1 ውጭ ሲሆኑ ወይም ሲቪዲፒቪ፣ እና የአካባቢ ወይም ሌሎች ናሙናዎች በመጨረሻው ጉዳይ በ12 ወራት ውስጥ የተሰበሰቡ ናሙናዎችም አሉታዊ ተረጋግጠዋል፣ የትኛውም ረዘም ያለ ነው። የአካባቢ ወይም ሌላ የደብሊውፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ ማግለል (የፖሊዮ ቫይረስ ጉዳይ የለም) የላብራቶሪ ምርመራ እና የሪፖርት ማቅረቢያ ጊዜን ለማካካስ ከአንድ ወር በኋላ በጣም የቅርብ ጊዜውን አዎንታዊ የአካባቢ ወይም ሌላ ናሙና (ለምሳሌ ከጤናማ ልጅ) ከተሰበሰበ ከ12 ወራት በኋላ። የክትትል ክፍተቶችን በማገናዘብ የበለጠ ጥብቅ ግምገማ በሚያስፈልግባቸው ሥር የሰደዱ አገሮች እነዚህ መመዘኛዎች የተለያዩ ሊሆኑ ይችላሉ። አንድ አገር እነዚህን መመዘኛዎች ካሟላ በኋላ በቫይረሱ የተያዙ በመሆናቸው ሀገሪቱ ለተጨማሪ 12 ወራት ለጥቃት የተጋለጠች ትሆናለች። ከዚህ ጊዜ በኋላ ኮሚቴው በመጨረሻው ሪፖርት ላይ ተመሥርቶ ስጋቶች ከሌለው በስተቀር አገሪቱ ለጊዜያዊ ምክሮች ተገዢ አትሆንም። ጊዜያዊ ምክሮች በደብሊውፒቪ1፣ ሲቪዲፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ3 የተለከፉ ሀገራት በአለም አቀፍ የመስፋፋት እድል አላቸው። እነዚህ አገሮች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው:,"Poliovirus Case: 12 months after the onset date of the most recent case PLUS one month to account for case detection, investigation, laboratory testing and reporting period OR when all reported AFP cases with onset within 12 months of last case have been tested for polio and excluded for WPV1 or cVDPV, and environmental or other samples collected within 12 months of the last case have also tested negative, whichever is the longer. Environmental or other isolation of WPV1 or cVDPV (no poliovirus case): 12 months after collection of the most recent positive environmental or other sample (such as from a healthy child) PLUS one month to account for the laboratory testing and reporting period These criteria may be varied for the endemic countries, where more rigorous assessment is needed in reference to surveillance gaps. Once a country meets these criteria as no longer infected, the country will be considered vulnerable for a further 12 months. After this period, the country will no longer be subject to Temporary Recommendations, unless the Committee has concerns based on the final report. TEMPORARY RECOMMENDATIONS States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3 with potential risk of international spread These countries should:","Cutar Poliovirus: Watanni 12 bayan ranar farko na kamuwa da cutar da 'karin wata guda don lissafin gano lamarin da bincike a gwajin ɗakin gwaje-gwaje, da lokacin rahoto KO lokacin da duk rahoton AFP da aka ruwaito tare ya fara a cikin watanni 12 na kamuwa da cutar ta ƙarshe , an yi gwajin cutar polio kuma an ware su don WPV1 ko cVDPV, muhalli ko wasu samfuran da aka tattara a cikin watanni 12 na kamuwar ƙarshe suma sun nuna ba cutar, duk ma wanda ya fi tsayi. Muhalli ko wata keɓewa ta WPV1 ko cVDPV (babu cutar poliovirus): Watanni 12 bayan tattara mafi kyawun muhalli na kwanan nan ko wani samfurin (kamar daga yaro mai lafiya), tare da 'karin wata ɗaya don bayanin gwajin ɗakin gwaje-gwaje da lokacin rahoton. Waɗannan sharuɗɗan na iya bambanta ga ƙasashen da ke fama da cutar, inda ake buƙatar ƙarin tantancewa dangane da gi'bin sa ido. Da zarar ƙasa ta cika waɗannan sharuɗɗan na kasancewa ba ta 'dauke da cutar, za a ɗauki ƙasar a matsayin mai fama da cutar na tsawon 'karin watanni 12. Bayan wannan lokacin, ƙasar ba za ta ƙara zama ƙarƙashin Shawarwari na wucin gadi ba, sai dai idan kwamitin yana da damuwa dangane da rahoton ƙarshe. SHAWARWARI NA WUCIN GADI Kasashen da suka kamu da WPV1 da cVDPV1 ko cVDPV3 tare da barazanar yaɗawa ƙasashen duniya Waɗannan 'kasashe zasu:","Kesi ya virusi vya Polio: Miezi 12 baada ya tarehe ya kuanza kwa kesi nyingi zaidi hivi karibuni PLUS mwezi mmoja ili kuhesabu ugunduzi wa kesi, uchunguzi, upimaji wa kimahabara na kipindi cha kuripoti AU wakati wa kesi zote za AFP zilizoripotiwa na kuanza ndani ya miezi 12 ya kesi ya mwisho zimejaribiwa kwa polio na kutengwa kwa WPV1. au cVDPV, na sampuli za kimazingira au zingine zilizokusanywa ndani ya miezi 12 ya kesi ya mwisho; pia zimethibitishwa kuwa hasi, yoyote ni ndefu zaidi. Kutengwa kwa mazingira au kwa namna nyingine kwa WPV1 au cVDPV (hakuna kesi ya virusi vya Polio): Hivi vigezo vinaweza kutofautishwa kwa nchi zilizoathirika, ambapo tathimini ya kina zaidi inahitajika kwa kuzingatia mapungufu ya ufuatiliaji Pindi ambapo nchi itakidhi hivi vigezo, kama haijaambukizwa tena, nchi itahesabiwa kuwa hatarini kwa miezi 12 zaidi. Pindi ambapo nchi itakidhi hivi vigezo, kama haijaambukizwa tena, nchi itahesabiwa kuwa hatarini kwa miezi 12 zaidi. Baada ya hiki kipindi, nchi haitakuwa chini ya mapendekezo ya muda tena, isipokuwa kama kamati ina mashaka yake kulingana na taarifa ya mwisho. MAPENDEKEZO YA MUDA Nchi zilizoambukizwa WPV1, cVDV1 au cVDPV3 zinazoweza kueneza kimataifa Hizi nchi zinatakiwa:","Ọ̀ràn kòkòrò rọpárọsẹ̀: Oṣù 12 lẹ́yìn ọjọ́ tí ọ̀ràn kòpẹ́kòpẹ́ yìí bẹ̀rẹ̀ PẸ̀LÚ oṣù kan láti ṣe àkọsílẹ̀ fún ọ̀ràn tí wọ́n ṣàwárí, ìtopinpin, ìṣàyẹ̀wò ní yàrá ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ àti àkókò ìṣèròyìn TÀBÍ nígbà tí wọ́n ti ròyìn gbogbo àwọn ọ̀ràn AFP tí wọ́n bẹ̀rẹ̀ láàárín oṣù 12 tí wọ́n ti ṣàyẹ̀wò ọ̀ràn rọpárọsẹ̀ tí ó gbẹ̀yìn tí wọ́n sì yà wọ́n sọ́tọ̀ fún WPV1 tàbí kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV, àti àwọn àpẹẹrẹ ajẹmọ́ àyíká tàbí àwọn àpẹẹrẹ míràn tí wọ́n gbà láàárín oṣù 12 tí wọ́n ti ṣàyẹ̀wò bẹ́ẹ̀kọ́ ọ̀ràn tí ó gbẹ̀yìn, èyíkéyìí tí ó bá pẹ́ jù. Ìyàsọ́tọ̀ ajẹmọ́ àyíká tàbí àwọn ìyàsọ́tọ̀ míràn ti WPV1 tàbí kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV (kò sì ọ̀ràn kòkòrò rọpárọsẹ̀ kankan): Oṣù 12 lẹ́yìn gbígbà àwọn àpẹẹrẹ ajẹmọ́ àyíká tàbí àwọn àpẹẹrẹ míràn kòpẹ́kòpẹ́ yìí tí ó ń fi ìdí bẹ́ẹ̀ni múlẹ̀ (gẹ́gẹ́ bíi èyí tí wọ́n gbà lára ọmọdé tí ó ní àlàáfíà) PẸ̀LÚ oṣù kan láti ṣe àkọsílẹ̀ fún àyẹ̀wò yàrá ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ àti àkókò ìṣèròyìn. Àwọn àbùdá yìí le yàtọ̀ sí ara wọn fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti lùgbàdì, níbi tí wọ́n ti nílò àyẹ̀wò tí ó kún ojú òṣùwọ̀n láti tọ́ka sí àwọn ìyàtọ̀ ìwò káàkiri. Níwọ̀n ìgbà tí orílẹ̀-èdè kan bá ti ní àbùdá pé wọn kò lùgbàdì, orílẹ̀-èdè náà máa lórí 'àyẹ̀wò' fún oṣù 12 síi fún ìbojúwò ọlọ́jọ́ pípẹ́. Lẹ́yìn àsìkò yìí, orílẹ̀-èdè náà máa kúrò lórí ìfilé oní Ìgbà Díẹ̀, àyàfi tí Ìgbìmọ̀ bá ní ẹ̀dùn lórí àbọ̀ ìkẹyìn náà. ÀWỌN ÌGBANINÍYÀNJÚ ÒNÍGBÀ DÍẸ̀ Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV3 tí ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì wà lórí wọn Àwọn orílẹ̀-èdè yìí ní láti:","Icala lePoliovirus: Izinyanga eziyi-12 ngemuva kosuku lokuqala kwecala lakamuva PLUS inyanga eyodwa ukuze kulandelwe ukutholwa kwamacala, uphenyo, ukuhlolwa kwaselabhorethri kanye nesikhathi sokubika NOMA lapho wonke amacala e-AFP abikiwe aqale phakathi nezinyanga eziyi-12 zecala lokugcina ahlolelwe uvendle futhi angafakwanga iWPV1. noma i-cVDPV, kanye namasampula emvelo noma amanye aqoqwe phakathi nezinyanga eziyi-12 esimweni sokugcina nawo ahlolwe ukuthi akanayo, kuye ngokuthi yiliphi elide. Imvelo noma okunye ukuhlukaniswa kweWPV1 noma i-cVDPV (akukho cala le-poliovirus): Ezinyangeni eziyi-12 ngemuva kokuqoqwa kwesampula yakamuva yemvelo enhle noma elinye isampula (elivela enganeni enempilo) PLUS inyanga eyodwa ukuze kulandiswe ngokuhlolwa kwaselabhorethri nesikhathi sokubika Lezi zindlela zokunquma zingahluka emazweni atholakala kuphela, lapho kudingeka khona ukuhlolwa okuqinile mayelana nezikhala zokugada. Uma izwe selihlangabezana nalezi zindlela njengoba lingasatheleleki, izwe lizobhekwa njengengozini ezinye izinyanga eziyi-12. Ngemva kwalesi sikhathi, izwe ngeke lisangaphansi Kwezincomo Zesikhashana, ngaphandle uma iKomidi linokukhathazeka okusekelwe embikweni wokugcina. IZINCOMO ZESIKHASHANA Amazwe atheleleke ngeWPV1, cVDPV1 noma i-cVDPV3 enengozi engaba khona yokusabalala kwamanye amazwe Lawa mazwe kufanele:" +የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት መቋረጥ ሀገራዊ የህብረተሰብ ጤና ድንገተኛ አደጋ መሆኑን እና የፖሊዮ መጥፋትን ለመደገፍ ሁሉንም አስፈላጊ እርምጃዎች መተግበር፣ እስካሁን ካልተደረገ፣ በርዕሰ መስተዳድር ወይም በመንግስት ደረጃ፣ በይፋ ማወጅ፣ እንደዚህ ዓይነት መግለጫ አስቀድሞ በተሰጠበት ጊዜ፣ ምላሹ እስካልፈለገ ድረስ ይህ የአደጋ ጊዜ ሁኔታ መቆየት አለበት። ከአለም አቀፍ ጉዞ ከአራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ባለው ጊዜ ውስጥ ሁሉም ነዋሪዎች እና የረዥም ጊዜ ጎብኚዎች (> አራት ሳምንታት) በሁሉም እድሜ ያሉ የሁለትዮሽ የአፍ ውስጥ የፖሊዮ ቫይረስ ክትባት (bOPV) ወይም ያልተነቃነቀ የፖሊዮ ቫይረስ ክትባት (IPV) መጠን መቀበላቸውን ያረጋግጡ። አስቸኳይ ጉዞ የሚያደርጉ (በአራት ሳምንታት ውስጥ)፣ ባለፉት አራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ውስጥ የቢኦፒቪ ወይም አይፒቪ መጠን ያልተቀበሉ፣ ቢያንስ በሚወጡበት ጊዜ የፖሊዮ ክትባት መጠን መቀበላቸውን ያረጋግጡ ምክንያቱም ይህ አሁንም ጥቅማጥቅሞችን ይሰጣል። በተለይ ለተደጋጋሚ ተጓዦች። እንደዚህ አይነት ተጓዦች የፖሊዮ ክትባታቸውን ለመመዝገብ እና የክትባት ማረጋገጫ ሆነው እንዲያገለግሉ በ አይኤችአር አባሪ 6 ላይ በተገለጸው መልኩ አለም አቀፍ የክትባት የምስክር ወረቀት ወይም ፕሮፊላክሲስ መሰጠቱን ያረጋግጡ። በመነሻ ቦታ ላይ ተገቢውን የፖሊዮ ክትባት ሰነድ ከሌለው ነዋሪ አለም አቀፍ ጉዞን ይገድቡ። እነዚህ ምክሮች የማጓጓዣ መንገዶች (መንገድ፣ አየር እና/ወይም ባህር) ምንም ቢሆኑም በሁሉም የመነሻ ቦታዎች ለአለም አቀፍ ተጓዦች ተፈጻሚ ይሆናሉ። ድንበር አቋርጠው ለሚሄዱ መንገደኞች እና ለከፍተኛ አደጋ ድንበር ተሻጋሪ ህዝቦች የክትባት ሽፋንን በከፍተኛ ደረጃ ለማሳደግ በሀገር፣ በክልል እና በአካባቢ ደረጃ ያለውን ቅንጅት በማሻሻል የድንበር ተሻጋሪ ጥረቶችን አጠናክር። የተሻሻለ የድንበር ተሻጋሪ ጥረቶች ቅንጅት በቅርበት ክትትል እና በድንበር ማመላለሻ ቦታዎች ላይ የክትባት ጥራትን መከታተል እንዲሁም ድንበሩን ካቋረጡ በኋላ ያልተከተቡ ተጓዦችን መጠን መከታተልን ያካትታል. ከፍተኛ መደበኛ የክትባት ሽፋን የፖሊዮ ማጥፋት ስትራቴጂ አስፈላጊ አካል ስለሆነ በተለይም ዓለም ወደ ማጥፋት እየተቃረበ ሲመጣ የመደበኛ የክትባት ሽፋንን ለመጨመር የሽፋን መረጃን መጋራትን ጨምሮ ጥረቶችን አጠናክሩ።,"Officially declare, if not already done, at the level of head of state or government, that the interruption of poliovirus transmission is a national public health emergency and implement all required measures to support polio eradication; where such declaration has already been made, this emergency status should be maintained as long as the response is required. Ensure that all residents and long­term visitors (> four weeks) of all ages, receive a dose of bivalent oral poliovirus vaccine (bOPV) or inactivated poliovirus vaccine (IPV) between four weeks and 12 months prior to international travel. Ensure that those undertaking urgent travel (within four weeks), who have not received a dose of bOPV or IPV in the previous four weeks to 12 months, receive a dose of polio vaccine at least by the time of departure as this will still provide benefit, particularly for frequent travelers. Ensure that such travelers are provided with an International Certificate of Vaccination or Prophylaxis in the form specified in Annex 6 of the IHR to record their polio vaccination and serve as proof of vaccination. Restrict at the point of departure the international travel of any resident lacking documentation of appropriate polio vaccination. These recommendations apply to international travelers from all points of departure, irrespective of the means of conveyance (road, air and / or sea). Further intensify cross­border efforts by significantly improving coordination at the national, regional and local levels to substantially increase vaccination coverage of travelers crossing the border and of high risk cross­border populations. Improved coordination of cross­border efforts should include closer supervision and monitoring of the quality of vaccination at border transit points, as well as tracking of the proportion of travelers that are identified as unvaccinated after they have crossed the border. Further intensify efforts to increase routine immunization coverage, including sharing coverage data, as high routine immunization coverage is an essential element of the polio eradication strategy, particularly as the world moves closer to eradication.","A hukumance a sanar, idan ba a riga an yi ba, a matakin shugaban ƙasa ko na gwamnati, cewa katsewar yaɗuwar cutar shan inna lamari ne na gaggawa na lafiyar jama'a na ƙasa, tare da aiwatar da duk matakan da ake buƙata don tallafawa wajen kawar da cutar ta polio; Inda aka riga aka yi irin wannan sanarwar, ya kamata a kiyaye wannan halin gaggawa muddin ana buƙatar ɗaukar mataki. Tabbatar da cewa duk mazauna da baƙi na dogon lokaci (sama da makonni huɗu) na kowane shekara, sun sami kaso na maganin rigakafin cutar shan inna na baka (bOPV), ko rigakafin cutar shan inna (IPV) tsakanin makonni huɗu da watanni 12 kafin balaguron ƙasa da ƙasa. Tabbatar cewa waɗanda ke yin tafiye-tafiye na gaggawa (a cikin makonni huɗu), waɗanda ba su karɓi maganin BOPV ko IPV a cikin makonni huɗu da suka gabata zuwa watanni 12 ba, sun sami wani kaso na maganin polio aƙalla lokacin tafiya, saboda wannan har yanzu zai ba da fa'ida musamman ga masu tafiye-tafiye akai-akai. Tabbatar da cewa an ba wa irin waɗannan matafiya takardar shaidar allurar rigakafi ko kariya ta ƙasa a cikin nau'i da aka ƙayyade a cikin Annex 6 na IHR don yin rikodin 'din allurar rigakafin cutar shan inna kuma ya zama hujjar samun yin rigakafin. Hana tafiya a wuraren tafiya na ƙasa da ƙasa ga duk wani mazaunin ƙasa da bai mallaki takardan da zai tabbatar da cewa an masa allurar rigakafin cutar shan inna ba. Waɗannan shawarwarin sun shafi matafiya na ƙasa da ƙasa daga duk wuraren tafiye-tafiye ba tare da la'akari da hanyoyin tafiye-tafiye (hanyar ƙasa da sararin samaniya da / ko teku) ba. Ƙarfafa ƙoƙarce-ƙoƙarce a kan iyaka ta hanyar inganta haɗin kai sosai a matakin ƙasa, yanki, da na gida don ƙara yawan masu yin allurar rigakafin matafiya da ke tsallaka kan iyaka da yawan haɗarin ƙetare iyaka. Ingantacciyar hanyar haɗin kai na ƙoƙarin kan iyaka ya kamata ya ƙunshi kulawa sosai da sa ido kan ingancin rigakafin a wuraren shiga na kan iyaka, da kuma bin diddigin adadin matafiya da aka gano a matsayin waɗanda ba a yi musu alluran rigakafi ba bayan sun tsallaka kan iyaka. Ƙarfafa ƙoƙarin ƙara ɗaukar matakan rigakafi na yau da kullun, wanda ya haɗa da yaɗa bayanan wajen da aka riga aka yi, saboda yawan waɗanda aka yiwa rigakafin yau da kullun muhimmin abu ne a dabarun kawar da cutar shan inna, musamman yayin da duniya ke matsawa kusa da kawar da ita dindin.","Tangazo rasmi, ikiwa bado haijafanyika, katika ngazi ya mkuu wa nchi au serikali, kuwa kukatizwa kwa maambukizi ya virusi vya Polio ni dharura ya kitaifa ya afya ya umma na kutekeleza hatua zote zinazohitajika katika kusaidia kutokomeza Polio ambapo tamko kama hilo tayari limetolewa, hali hii ya dharura inapaswa kudumishwa kwa vile mwitikio unahitajika. Hakikisha kuwa wakazi wote na wageni wote wa muda mrefu (>majuma manne) wa umri wote, wanapokea kipimo cha chanjo ya virusi vya Polio ya mdomo ya bivalent (Bopv) au chanjo ya virusi vya Polio ambayo imeisha (IPV) kati ya majuma manne hadi miezi 12 kabla ya safari ya kimataifa. Hakikisha kuwa wale wote wanaosafiri safari za haraka (ndani ya majuma manne), ambao hawajapokea kipimo cha bOPV au IPV katika majuma manne yaliyopita hadi miezi 12, wanapata kipimo cha chanjo ya polio angalau wakati wa kuondoka kwa sababu hii itatoa faida, hasa kwa wasafiri wa mara kwa mara. Hakikisha kuwa wasafiri kama hao wana cheti Cheti cha Kimataifa cha Chanjo au Kinga katika fomu iliyobainishwa katika kiambatisho cha 6 cha IHR ili kuhifadhi chanjo yao ya polio na kuwa uthibitisho wa chanjo. Wakati wa kusafiri safari ya kiamataifa, zuia mkazi yeyote asiye na nyaraka za chanjo inayofaa ya polio. Haya Mapendekezo yatatumika kwa wasafiri wa kimataifa kutoka katika vituo vyote vya kusafiria bila kujali njia za safari (barabara, anga na/au maji). Imarisha zaidi juhudi za kuvuka mpaka kwa kuboresha kwa kiasi kikubwa uratibu katika ngazi ya kitaifa, kikanda na na mtaa ili kuongeza chanjo kwa kiasi kikubwa kwa wasafiri wanaovuka mipaka na hatari kubwa ya watu kuvuka mipaka Uratibu uliyoboreshwa wa juhudi za kuvuka mipaka unapaswa kujumuisha usimamizi wa karibu na ufuatiliaji wa ubora wa chanjo katika maeneo ya mpakani, pamoja na ufuatiliaji wa idadi ya wasafiri ambao wametambuliwa kuwa hawajachanjwa baada ya kuvuka mpaka. Kuimarisha zaidi juhudi za kuongeza chanjo ya kawaida, ikiwa ni pamoja na kushiriki takwimu ya chanjo, kama chanjo bora ya mara kwa mara ni kipengele muhimu cha mkakati wa kutokomeza Polio, hasa duniani inapokaribia kutokomeza.","Ṣe ìkéde olófin, bí wọ́n kò bá tíì ṣeé, ní ìpele ti olórí orílẹ̀-èdè tàbí ìjọba, pé ìdílọ́wọ́ ìkóràn kòkòrò rọpárọsẹ̀ jẹ́ ìpèníjà pàjáwìrì fún ètò ìlera gbogbogbò àti pé wọ́n ní láti sàmúlò gbogbo àwọn ìgbésẹ̀ tí ó yẹ láti gbárùkù ti píparun rọpárọsẹ̀; ní àwọn ibi tí wọ́n ti ṣe irúfẹ́ ìkéde bẹ́ẹ̀, wọ́n ní láti dúrósinsin lórí ìpèníjà pàjáwìrì yìí níwọ̀n ìgbà tí wọ́n sì nílò èsì. Kí wọn ó rí i dájú pé gbogbo tọmọdé-tàgbà àwọn olùgbé àti àwọn àlejò ọlọ́jọ́ pípẹ́ (<ọ̀sẹ̀ mẹ́rin), gba àjẹsára alàgbàsẹ́nu alákànpọ̀ agbára fún kòkòrò rọpárọsẹ̀ (bOPV) tàbí àjẹsára rọpárọsẹ̀ aláìlágbára (IPV) láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin àti oṣù 12 ṣáájú ìrìnàjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀. rí i dájú pé àwọn tí wọ́n ń ṣe ìrìnàjò pàjáwìrì (láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin), tí wọn kò tíì gba bOPV tàbí IPV láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin sí oṣù 12 sẹ́yìn, gba àjẹsára rọpárọsẹ̀ ní ókéré tan ní àkókò tí wọ́n ń lọ nítorí pé èyí yóò sì fún wọn ní àǹfààní, pàápàá fún àwọn arìnrìn-àjò olóòrèkóòrè. Ríi pé wọ́n fún irúfẹ́ àwọn arìnrìn-àjò bẹ́ẹ̀ ní ìwé Ìjẹ́rìsíí àjẹsára tàbí ìmúdánilójú káríayé nínú fọ́ọ̀mù tí wọ́n ṣe ní pàtó nínú Annex 6 ti IHR láti ṣe àkọsílẹ̀ àwọn àjẹsára rọpárọsẹ̀ wọn kí ò sì jẹ́ ẹ̀rí àjẹsára. Ṣé ìdádúró orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ẹnikẹ́ni tí kò ní ìwé-àṣẹ àjẹsára rọpárọsẹ̀ tí ó tọ́ ní ibùdó. Àwọn ìtọ́kasí yìí wà fún àwọn arìnrìn-àjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀ láti gbogbo ibùdó, láì fi ti irúfẹ́ ohun ìrìnàjò ṣe (títì, òfurufú àti /tàbí òkun). Tí ó ń túbọ̀ ṣe àfikún àwọn ipá aláààlà-dé-ààlà nípa ṣíṣe ìmúdára ìsọdọ̀kan ni ìpele orílẹ̀-èdè, agbègbè àti ìbílẹ̀ láti ṣe àfikún ìfúnni ní àjẹsára tí ó pọ̀ fún àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n ń kọjá ní ààlà àti àwọn èrò olùkọjá ní ààlà tí wọ́n ní ewu ìlùgbàdì. Ìsọdọ̀kan tí ó dára tí akitiyan aláàlà-dé-ààlà ní láti ṣe àkóónú àbójútó àti ìbojúwò dídára àjẹsára tí ó dára ní ibùdó tí ó wà ní ibodè, àti ṣíṣe ìtẹ̀lé iye àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n kò tíì gba àjẹsára lẹ́yìn tí wọ́n ti kọjá ibodè. Túbọ̀ ṣe àfikún àwọn akitiyan ìfúnnilájẹsára olóòrèkóòrè, èyí tí ó ní àkóónú pínpín dátà, nítorí pé ìfúnnilájẹsára olóòrèkóòrè tí ó pọ̀ jẹ́ ọ̀kan pàtàkì nínú ètò ìfòpinsí rọpárọsẹ̀, ní pàápàá pẹ̀lú bí òpin ṣe ń dé bá rọpárọsẹ̀ ní àgbáyé.","Memezela ngokusemthethweni, uma kungenziwanga kakade, ezingeni lenhloko yezwe noma likahulumeni, ukuthi ukuphazamiseka kokudluliswa kwepoliovirus kuyisimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi futhi sisebenzise zonke izinyathelo ezidingekayo zokusekela ukuqedwa kovendle; lapho leso simemezelo sesivele senziwe, lesi simo esiphuthumayo kufanele sigcinwe inqobo nje uma impendulo idingeka. Ukuqinisekisa ukuthi zonke izakhamuzi nezivakashi zesikhathi eside (> amaviki amane) ayo yonke iminyaka yobudala, zithola umthamo womuthi wokugomela i-bivalent oral poliovirus (bOPV) noma umuthi wokugomela i-poliovirus (IPV) ongasebenzi phakathi kwamasonto amane nezinyanga eziyi-12 ngaphambi kohambo lwamazwe ngamazwe. Ukuqinisekisa ukuthi labo abenza uhambo oluphuthumayo (phakathi kwamasonto amane), abangazange bathole umthamo we-boPV noma i-IPV emasontweni amane edlule kuya ezinyangeni eziyi-12, bathola umthamo womuthi wokugomela uvendle okungenani ngesikhathi sokuhamba njengoba lokhu kusazonikeza inzuzo. , ikakhulukazi kubahambi abavamile. Qinisekisa ukuthi abahambi abanjalo banikezwa Isitifiketi Samazwe Ngamazwe Sokugoma noma iProphylaxis ngendlela echazwe kuSijobelelo 6 se-IHR ukuze barekhode ukugonywa kwabo uvendle futhi sisebenze njengobufakazi bokugoma. yIBA nomkhawulo lapho usuhamba uhambo lwamazwe ngamazwe lwanoma yimuphi umhlali ongenazo izincwadi zokugonyelwa uvendle ezifanele. Lezi zincomo zisebenza kubahambi bamazwe ngamazwe abavela kuzo zonke izindawo zokusuka, kungakhathaliseki ukuthi yiziphi izindlela zokuthutha (umgwaqo, umoya kanye / noma ulwandle). Ukuqinisa ngokwengeziwe imizamo yokuwela imingcele ngokuthuthukisa kakhulu ukusebenzisana ezingeni likazwelonke, lesifunda nelendawo ukuze kukhuliswe kakhulu ukutholakala kokugoma kwabahambi abawela umngcele kanye nenani labantu abasengozini enkulu ewela imingcele. Ukuxhumana okuthuthukisiwe kwemizamo yokuwela imingcele kufanele kubandakanye ukugadwa okuseduze nokuqapha ikhwalithi yokugoma ezindaweni zokuthutha emngceleni, kanye nokulandelelwa kwengxenye yabahambi abahlonzwa njengabangagonyiwe ngemva kokuba beqe umngcele. Ukuqinisa ngokwengeziwe imizamo yokwandisa ukufakwa kokugoma okujwayelekile, okuhlanganisa ukwabelana ngedatha ekhaviwe, njengoba ukugonywa okuphezulu kuyisici esibalulekile sesu lokuqeda uvendle, ikakhulukazi njengoba umhlaba usondela ekuqothulweni." +የሚከተሉት መመዘኛዎች እስኪሟሉ ድረስ እነዚህን እርምጃዎች ያቆዩ። (i) ቢያንስ ስድስት ወራት ያለ አዲስ ኢንፌክሽን እና (ii) በሁሉም የተበከሉ እና ከፍተኛ አደጋ ቦታዎች ላይ ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የማጥፋት ተግባራት ሙሉ በሙሉ የሚያመለክቱ ሰነዶች አሉ; እንደዚህ ዓይነት ሰነዶች በሌሉበት ጊዜ እነዚህ እርምጃዎች ግዛቱ ከዚህ በላይ የተገለጹትን የግምገማ መስፈርቶች እስኪያሟሉ ድረስ ሊቆዩ ይገባል ። በአለም አቀፍ ጉዞ ላይ በጊዜያዊ ምክሮች አፈፃፀም ላይ ለዋና ዳይሬክተር መደበኛ ሪፖርት ያቅርቡ:: ሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ ግዛቶች፣ የአካባቢ መተላለፍ ማስረጃ ያላቸው ወይም ያለሱ፡1:: ሲቪዲፒቪ2 ከውጪ የገቡ ነገር ግን የአካባቢያዊ ስርጭት ማስረጃ የሌላቸው ግዛቶች፡- የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭትን መከላከል ወይም መቆራረጥ ብሄራዊ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ መሆኑን በርዕሰ መስተዳድር ወይም በመንግስት ደረጃ ፣ ካልተሰራ ፣ በይፋ አስታውቋል ። ከውጪ የመጣው ሲቪዲፒቪ2 በአገር ውስጥ መተላለፉን ለመወሰን አስቸኳይ እና ጥልቅ ምርመራዎችን ያድርጉ። ለ 2 ኛ ዓይነት የፖሊዮ ቫይረስ ኢንፌክሽኖች ምላሽ ለመስጠት የተለየ ዘዴ መኖሩን በመጥቀስ፣ ከዓለም አቀፍ ልብ ወለድ ኦፒቪ2 ክምችት ክትባቶችን ለመጠየቅ ያስቡበት።,"Maintain these measures until the following criteria have been met: (i) at least six months have passed without new infections and (ii) there is documentation of full application of high quality eradication activities in all infected and high risk areas; in the absence of such documentation these measures should be maintained until the state meets the above assessment criteria for being no longer infected. Provide to the Director-General a regular report on the implementation of the Temporary Recommendations on international travel. States infected with cVDPV2, with or without evidence of local transmission:1. States that have had an importation of cVDPV2 but without evidence of local transmission should: Officially declare, if not already done, at the level of head of state or government, that the prevention or interruption of poliovirus transmission is a national public health emergency Undertake urgent and intensive investigations to determine if there has been local transmission of the imported cVDPV2 Noting the existence of a separate mechanism for responding to type 2 poliovirus infections, consider requesting vaccines from the global novel OPV2 stockpile.","Ci gaba da waɗannan matakan har sai an cika waɗannan sharuɗɗa: (i) aƙalla watanni shida sun shuɗe ba tare da sabbin cututtuka ba, kuma (ii) akwai takardun cikakkun ingantattun ayyukan kawar da cutar a duk wuraren da suka kamu da cutar; idan babu irin waɗannan taƙaddun ya kamata a kiyaye waɗannan matakan har sai jihar ta cika sharuɗɗan ƙima na sama don daina kamuwa da cutar. Bawa Babban Darakta Janar rahoto akai-akai kan aiwatar da Shawarwari na wucin gadi kan balaguro daga wata ƙasa zuwa wata. Kasashen da suka kamu da cVDPV2, tare da ko ba tare da shaidar yaɗuwar cikin gida ba:1. Kasashen da suka sami shigo da cVDPV2 amma ba tare da shaidar rarrabawa a cikin gida ba ya kamata: A hukumance a sanar, idan ba a riga an yi ba, a matakin shugaban ƙasa ko na gwamnati, cewa katsewar yaɗuwar cutar shan inna lamari ne na gaggawa na lafiyar jama'a na ƙasa. Gudanar da bincike na gaggawa kuma ƙaƙƙarfan don sanin ko an sami ya'duwa a cikin gida na cVDPV2 da aka shigo da ita. Lura da wanzuwar wata hanya daban don 'daukar mataki ga nau'in cututtukan poliovirus na 2, la'akari da bu'katar alluran rigakafi daga tarin OPV2 na duniya.","Dumisha hizi hatua hadi vigezo vifuatavyo vitakapokuwa vimefikiwa: (i) angalau miezi sita imepita bila maambukizi mapya na (ii) kuna nyarka za matumizi kamili ya shughuli za uondoaji wa ubora wa juu katika maeneo yote yaliyoambukizwa na hatari kubwa Kwa kukosekana kwa nyaraka hizo hatua hizi zinapaswa kudumishwa hadi serikali ifikie vigezo vya tathimini hapo juu vya kutoambukizwa tena. Kutoa kwa Mkurugenzi Mkuu ripoti ya mara kwa mara kuhusu utekelezaji wa Mapendekezo ya Muda kuhusu safari za kimataifa. Mataifa ambayo yana maambukizi ya cVDPV2 inayotoka kwenye mataifa mengine lakini hayana ushahidi wa maambukizi ya ndani yanatakiwa:. Tangazo rasmi, ikiwa bado haijafanyika, katika ngazi ya mkuu wa nchi au serikali, kuwa kuzuia au kutokomezwa kwa maambukizi ya virusi vya Polio ni dharura ya kitaifa ya afya ya umma: Fanya uchunguzi wa haraka na wa kina ili kubaini kama kumekuwa na usambazaji wa ndani wa cVDPV2 iliyoingizwa kutoka nje Kwa kuzingatia kuwepo kwa utaratibu tofauti wa kukabiliana na maambukizi ya virusi vya Polio aina ya 2, fikria kuomba chanjo kutoka katika hifadhi ya janga la kimataifa la OPV2 Kwa kuzingatia kuwepo kwa utaratibu tofauti wa kukabiliana na maambukizi ya virusi vya Polio ya aina ya 2, fikria kuomba chanjo kutoka kwa hifadhi ya riwaya ya kimataifa ya OPV2.","Ṣé àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí wọn yóò fi ṣàmúlò àwọn àbùdá wọ̀nyí: (i) ó kéré tán oṣù mẹ́fà ti kọjá láìsí àwọn àkọlù titun. (ii) àwọn àkọsílẹ̀ wà fún ṣíṣe àmúlò àwọn ètò ìfòpinsí tí ó lágbára gan-an ní gbogbo àwọn agbègbè ìkọlù àti àwọn agbègbè tí ewu ìkọlù wọn ga; tí kò bá sì irúfẹ́ àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ àwọn wọ́n ni láti ṣe àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí ìpínlẹ̀ náà fi máa wà ní ìbámu pẹ̀lú àwọn òṣùwọ̀n àyẹ̀wò òkè wọ̀nyí pé kò ní ìkọlù kankan mọ́. Fún Olùdarí-Àgbà ní ìròyìn déédéé nípa ṣíṣe àmúlò Ìtọ́kasí oní Ìgbà Díẹ̀ nípa ìrìnàjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní ìkọlù kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2, pẹ̀lú tàbí láìsí ẹ̀rí ìkóràn abẹ́lé:. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ti ní ìkówọle kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2 ṣùgbọ́n tí kò sí ẹ̀rí ìkóran abẹ́lé ní láti: Pàṣẹ olófin, bí wọn kò bá tíì ṣe bẹ́ẹ̀, ní ìpele olórí ìpínlẹ̀ tàbí ìjọba, pé ìdènà tàbí ìdílọ́wọ́ ìkóràn kòkòrò rọpárọsẹ̀ jẹ́ pàjáwìrì sí ètò ìlera gbogboogbò ní orílẹ̀. Ṣé àwọn ìwádìí pàjáwìrì tí ó sì lágbára láti mọ̀ bóyá ìkóràn abẹ́lé cVDPV2 alákówọle ti wà Ṣíṣe àkọsílẹ̀ bíbẹ ètò ọ̀tọ̀ fún ìdáhùnsí àwọn ìkọlù kòkòrò rọpárọsẹ̀ oríṣi 2, ṣe ìrònú nípa bíbéèrè fún àwọn àjẹsára láti inú àwọn ọjà àràmàdà káríayé OPV2.","Gcina lezi zinyathelo kuze kuhlangatshezwane nalezi zindlela zokunquma: (i) sekudlule okungenani izinyanga eziyisithupha ngaphandle kokutheleleka okusha futhi (ii) kukhona imibhalo yokusetshenziswa okugcwele kwemisebenzi esezingeni eliphezulu yokuqeda kuzo zonke izindawo ezinegciwane kanye nezingozi ezinkulu; uma ingekho imibhalo enjalo lezi zinyathelo kufanele zigcinwe kuze kube yilapho umbuso uhlangabezana nemibandela yokuhlola engenhla yokuthi ungabe usatheleleka. Nikeza kuMqondisi-Jikelele umbiko ojwayelekile mayelana nokusetshenziswa Kwezincomo Zesikhashana mayelana nohambo lwamazwe ngamazwe. Izifundazwe ezitheleleke nge-cVDPV2, ezinobufakazi noma ngaphandle kokutheleleka kwendawo:1. Imibuso eye yangeniswa kwamanye amazwe i-cVDPV2 kodwa engenabo ubufakazi bokudluliselwa kwendawo kufanele: Memezela ngokusemthethweni, uma kungakenziwa kakade, ezingeni lenhloko yezwe noma uhulumeni, ukuthi ukuvinjelwa noma ukuphazamiseka kokudluliswa kwe-poliovirus kuyisimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi. Yenza uphenyo oluphuthumayo nolunzulu ukuze kutholakale ukuthi ngabe kube khona yini ukudluliswa kwe-cVDPV2 evela kwamanye amazwe. Ngokuqaphela ukuba khona kwendlela ehlukile yokubhekana nokutheleleka nge-poliovirus yohlobo 2, cabanga ngokucela imithi yokugoma esitokweni senoveli yomhlaba wonke i-OPV2." +የሽፋን መረጃን መጋራትን ጨምሮ የአይፒቪ ክትባት ሽፋንን ለመጨመር ጥረቶችን አጠናክር። የፖሊዮ ቫይረስን በአፋጣኝ ለመለየት የሚደረገውን ክትትል ለማጠናከር የሀገር አቀፍ እና የአለም አቀፍ ክትትል ክልላዊ ትብብር እና ድንበር ተሻጋሪ ቅንጅቶችን ማጠናከር። በአለም አቀፍ ደረጃ የ ሲቪዲፒቪ2 ስርጭት ያለባቸው ሀገራት ከላይ ከተጠቀሱት እርምጃዎች በተጨማሪ የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው: ከአለም አቀፍ ጉዞ ከአራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት በፊት ነዋሪዎችን እና የረዥም ጊዜ ጎብኚዎችን የአይፒቪ መጠን እንዲወስዱ ማበረታታት። እንደዚህ አይነት ክትባት የሚወስዱ ተጓዦች የፖሊዮ ክትባቱን ሁኔታ ለመመዝገብ ተገቢውን ሰነድ ማግኘታቸውን ያረጋግጡ። የፖሊዮ ቫይረስን በአፋጣኝ ለመለየት የሚደረገውን ክትትል ለማጎልበት የክልል ትብብር እና ድንበር ተሻጋሪ ቅንጅቶችን ማጠናከር እና ስደተኞችን፣ ተጓዦችን እና ድንበር ተሻጋሪ ህዝቦችን መከተብ። ለሁለቱም ንዑስ ምድቦች፡- የሚከተሉት መመዘኛዎች እስኪሟሉ ድረስ እነዚህን እርምጃዎች ያቆዩ። (i) በሀገሪቱ ውስጥ የ ቪዲፒቪ2 ስርጭት ከየትኛውም ምንጭ ሳይገኝ ቢያንስ ስድስት ወራት አለፉ እና (ii) በሁሉም የተበከሉ እና ከፍተኛ አደጋ ቦታዎች ላይ ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የማጥፋት ተግባራት ሙሉ በሙሉ የሚያመለክቱ ሰነዶች አሉ;,"Further intensify efforts to increase IPV immunization coverage, including sharing coverage data. Intensify national and international surveillance regional cooperation and cross­border coordination to enhance surveillance for prompt detection of poliovirus. States with local transmission of cVDPV2, with risk of international spread should in addition to the above measures should: Encourage residents and long­term visitors to receive a dose of IPV four weeks to 12 months prior to international travel. Ensure that travelers who receive such vaccination have access to an appropriate document to record their polio vaccination status. Intensify regional cooperation and cross­border coordination to enhance surveillance for prompt detection of poliovirus, and vaccinate refugees, travelers and cross­border populations. For both sub-categories: Maintain these measures until the following criteria have been met: (i) at least six months have passed without the detection of circulation of VDPV2 in the country from any source, and (ii) there is documentation of full application of high quality eradication activities in all infected and high risk areas;","Ƙarfafa ƙoƙari don ƙara yin rigakafin IPV, gami da ya'da bayanan aikin rigakafin. Ƙarfafa haɗin gwiwar sa ido na ƙasa da ƙasa, haɗin gwiwar yanki, da haɗin kai don haɓaka sa ido don gano cutar ta shan inna cikin gaggawa. Kasashe da ke yaɗa cutar cVDPV2 a cikin gida, tare da haɗarin yaɗawa a matakin ƙasa da ƙasa ya kamata bayan ƙari da matakan da ke sama su ƙara da: Ƙarfafa mazauna da baƙi na dogon lokaci don karɓar magani na IPV makonni huɗu zuwa watanni 12 kafin balaguron ƙasa da ƙasa. Tabbatar da cewa matafiya da suka karɓi irin wannan rigakafin sun sami damar samun taƙaddun da ya dace don yin rikodin matsayinsu game da rigakafin cutar shan inna. Ƙaddamar da haɗin gwiwar yanki da haɗin kai na kan iyakoki don haɓaka sa ido don gano cutar ta polio da sauri, da kuma yiwa 'yan gudun hijira rigakafi, matafiya da al'ummomin 'kasashe. Domin duka rukunoni biyun: Ci gaba da waɗannan matakan har sai an cika waɗannan sharuɗɗa: (i) a'kalla watanni shida sun shu'de ba tare da gano ya'duwar VDPV2 a cikin ƙasar daga kowane tushe ba, kuma (ii) akwai takaddun cikakken aikace-aikacen ayyukan kawar da cutar a duk wuraren da suka kamu da cutar;","Kuimarisha zaidi juhudi za kuongeza chanjo ya IPV, ikiwa ni pamoja na kushiriki takwimu za chanjo. Imarisha ushirikiano wa kikanda wa ufuatiliaji wa kitaifa na kimataifa na uratibu wa kuvuka mipaka ili kuimarisha ufuatiliaji wa ugunduzi wa haraka wa virusi vya Polio. Mataifa yaliyo na maambukizi ya ndani ya cVDPV2, yaliyo na hatari ya kuenea kimataifa lazima yaongezeke kulingana na hatua zilizotajwa hapo juu zinapaswa: Wahimize wakazi na wageni wa muda mrefu katika kupata dozi ya IPV ndani ya majuma manne hadi miezi 12 kabla ya safari za kimataifa. Hakikisha kuwa wasafiri wanaopata hiyo chanjo wanapata hati inayofaa ili kuhifadhi hali yao ya chanjo ya Polio. Imarisha ushirikiano wa kikanda na uratibu wa mipaka ili kuimarisha ufuatiliaji kwa ajili ya kugundua virusi vya Polio kwa haraka, na kuwachanja wakimbizi, wasafiri na watu wanaovuka mipaka. Kwa kategoria ndogo zote mbili: Dumisha hizi hatua hadi vigezo vifuatavyo vitakapokuwa vimefikiwa: (i) angalau miezi sita ipite bila kugundulika kwa maambukizi ya VDPV2 nchini kutoka katika chanzo chochote, na (ii) kuna nyaraka za matumizi kamili ya shughuli za uondoaji wa ubora wa juu katika maeneo yote yaliyoambukizwa na yenye hatari kubwa","Túbọ̀ ṣe àfikún àwọn akitiyan ìfúnnilájẹsára olóòrèkóòrè, èyí tí ó ní àkóónú pínpín dátà. Ṣé àfikún ìṣàyẹ̀wò káàkiri orílẹ̀-èdè àti orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti ìsọdọ̀kan agbègbè àti ìsọdọ̀kan aláààlà-dé-ààlà láti ṣe ìmúdára ìṣàyẹ̀wò káàkiri fún ìṣàwárí kòkòrò rọpárọsẹ̀ lásìkò. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní ìkóràn abẹ́lé ti kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV2, tí ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ sì wà lórí wọn láfikún àwọn ìgbésẹ̀ òkè wọ̀nyí ní láti: Gba àwọn olùgbé àti àwọn àlejò ọlọ́jọ́ pípẹ́ níyànjú láti gba ìlò IPV kan láàárín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin sí oṣù 12 síwájú kí wọ́n tó rin ìrìn àjò orílẹ̀-sí-orílẹ̀. Rí i dájú pé àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n gba àjẹsára ni àǹfààní sí àkọsílẹ̀ tí ó bójú mu láti ṣe àkọsílẹ̀ ipò àjẹsára rọpárọsẹ̀ wọn. Ṣé àfikún ìsọdọ̀kan agbègbè àti ìsọdọ̀kan aláààlà-dé-ààlà láti ṣe ìmúdára ìṣàyẹ̀wò káàkiri fún ìṣàwárí kòkòrò rọpárọsẹ̀ lásìkò, àti fífún àwọn asáàsálà ni àjẹsára, àwọn arìnrìn-àjò àti àwọn èrò aláààlà-dé-ààlà. Fún ìpín àwọn ẹ̀ka méjèèjì: Ṣé àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí wọn yóò fi sàmúlò àwọn àbùdá wọ̀nyí: (i) ó kéré tán oṣù mẹ́fà ti kọjá láìsí ìṣàwárí pínpín VDPV2 ká ní orílẹ̀-èdè kankan, àti wípé (ii) àwọn àkọsílẹ̀ wà fún ṣíṣe àmúlò àwọn ètò ìfòpinsí tí ó lágbára gan-an ní gbogbo àwọn agbègbè ìkọlù àti àwọn agbègbè tí ewu ìkọlù wọn ga;","Ukuqinisa ngokwengeziwe imizamo yokwandisa ukufakwa kokugoma kwe-IPV, okuhlanganisa nokwabelana ngedatha yokukhava. Qinisa ukubambisana kwesifunda sokugada kuzwelonke nakwamanye amazwe kanye nokuxhumana kwemingcele ukuze kuthuthukiswe ukubhekwa ukuze kutholakale ngokushesha igciwane uvendle. Amazwe anokudluliselwa kwasendaweni kwe-cVDPV2, asengozini yokusabalala kwamanye amazwe kufanele ngaphezu kwalezi zinyathelo ezingenhla kufanele: Khuthaza izakhamuzi kanye nezivakashi zesikhathi eside ukuthi zithole umthamo we-IPV emasontweni amane kuya ezinyangeni eziyi-12 ngaphambi kohambo lwamazwe ngamazwe. Qinisekisa ukuthi abahambi abathola ukugoma okunjalo banokufinyelela idokhumenti efanele ukuze barekhode isimo sabo sokugonyelwa uvendle. Ukuqinisa ukubambisana kwesifunda kanye nokuxhumana kwemingcele ukuze kuthuthukiswe ukubhekwa ukuze kutholakale ngokushesha igciwane uvendle, futhi gome ababaleki, abahambi kanye nenani labantu abawela imingcele. Kuzo zombili izigaba ezingaphansi: Gcina lezi zinyathelo kuze kuhlangatshezwane nalezi zindlela zokunquma: (i) sekudlule okungenani izinyanga eziyisithupha ngaphandle kokutholakala kwe-VDPV2 ezweni kunoma yimuphi umthombo, futhi (ii) kukhona imibhalo yokusetshenziswa okugcwele kwemisebenzi esezingeni eliphezulu yokuqeda kuzo zonke izindawo ezinegciwane kanye nezingozi ezinkulu;" +"እንደዚህ ዓይነት ሰነዶች ከሌሉ እነዚህ እርምጃዎች ግዛቱ 'ከእንግዲህ ወዲያ የማይበከል' መመዘኛዎችን እስኪያሟላ ድረስ መጠበቅ አለባቸው:: የማስተላለፍ ማስረጃ ሳይኖር 12 ወራት ሲያልቅ፣ ጊዜያዊ ምክሮችን ተግባራዊ ለማድረግ የተወሰዱ እርምጃዎችን በተመለከተ ለዋና ዳይሬክተር ሪፖርት ያቅርቡ። ከአሁን በኋላ በደብሊውፒቪ1 ወይም በሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ ክልሎች ግን በWPV ወይም ሲቪዲፒቪ እንደገና ለመበከል የተጋለጡ ናቸው:: እነዚህ አገሮች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው: የህዝብን በሽታ የመከላከል አቅም ለመጨመር መደበኛ ክትባቶችን በአስቸኳይ አጠናክር። ያልታወቀ ደብሊውፒቪ1 እና ሲቪዲፒቪ2 ስርጭት አደጋን ለመቀነስ በተለይም ከፍተኛ ተጋላጭነት ባለው ��ሞባይል እና ተጋላጭ ህዝቦች መካከል ያለውን ስጋት ለመቀነስ እንደ አካባቢ ጥበቃ ያሉ ተጨማሪ ዘዴዎችን ማስተዋወቅን ጨምሮ የክትትል ጥራትን ያሳድጉ። የሞባይል እና ድንበር ተሻጋሪ ህዝቦች፣ የውስጥ ተፈናቃዮች፣ ስደተኞች እና ሌሎች ተጋላጭ ቡድኖች ክትባቱን ለማረጋገጥ የሚደረገውን ጥረት አጠናክር። የደብሊውፒቪ1 እና ሲቪዲፒቪ2 በፍጥነት መገኘቱን እና ከፍተኛ ተጋላጭ የሆኑ የህዝብ ቡድኖችን መከተብ ለማረጋገጥ የክልል ትብብርን እና የድንበር አቋራጭ ማስተባበርን ያሻሽሉ። ከፍተኛ ጥራት ያለው የክትትል እና የክትባት ተግባራትን ሙሉ በሙሉ ተግባራዊ ለማድረግ እነዚህን እርምጃዎች ያቆዩ። በ 12 ወራት መጨረሻ ላይ ደብሊውፒቪ1 እንደገና መጀመሩን ወይም አዲስ የ ሲቪዲፒቪ መከሰት እና ስርጭትን የሚያሳይ ማስረጃ ሳይኖር, ጊዜያዊ ምክሮችን ለመተግበር የተወሰዱ እርምጃዎችን ለዋና ዳይሬክተር ሪፖርት ያቅርቡ::","in the absence of such documentation these measures should be maintained until the state meets the criteria of a ‘state no longer infected’. At the end of 12 months without evidence of transmission, provide a report to the Director-General on measures taken to implement the Temporary Recommendations. States no longer infected by WPV1 or cVDPV but which remain vulnerable to re-infection by WPV or cVDPV These countries should: Urgently strengthen routine immunization to boost population immunity. Enhance surveillance quality, including considering introducing supplementary methods such as environmental surveillance, to reduce the risk of undetected WPV1 and cVDPV transmission, particularly among high-risk mobile and vulnerable populations. Intensify efforts to ensure vaccination of mobile and cross­border populations, Internally Displaced Persons, refugees and other vulnerable groups. Enhance regional cooperation and cross border coordination to ensure prompt detection of WPV1 and cVDPV, and vaccination of high-risk population groups. Maintain these measures with documentation of full application of high-quality surveillance and vaccination activities. At the end of 12 months without evidence of reintroduction of WPV1 or new emergence and circulation of cVDPV, provide a report to the Director-General on measures taken to implement the Temporary Recommendations.","idan babu irin waɗannan taƙaddun ya kamata a kiyaye waɗannan matakan har sai 'kasar ta cika 'ka'idojin 'kasar ba ta da cutar'. A ƙarshen watanni 12 ba tare da shaidar ya'dawa ba, ba da rahoto ga Darakta Janar kan matakan da aka ɗauka don aiwatar da Shawarwari na wucin gadi. Kasashe da basu cutar ta WPV1 ko cVDPV amma keda yiyuwar sake kamuwa da cutar ta WPV ko cVDPV Waɗannan ƙasashe zasu: Gaggauta ƙarfafa rigakafi don 'kara yawan kariyar jama'a. Haɓaka ingancin sa ido, gami da la'akari da gabatar da ƙarin hanyoyi, kamar sa ido kan muhalli, don rage haɗarin yaɗa WPV1 da cVDPV da ba a gano ba, musamman a tsakanin manyan masu haɗarin tafiye-tafiye da jama'a marasa ƙarfi.. Ƙarfafa ƙoƙarin tabbatar da alurar rigakafi na jama'a masu tafiye-tafiye da masu tsallka iyakoki, da mutanen da aka raba da muhallansu da 'yan gudun hijira da sauran rukunin mutane masu rauni. Haɓaka haɗin gwiwar yanki da haɗin kai tsakanin kan iyakoki don tabbatar da saurin gano WPV1 da cVDPV, da allurar rigakafin rukunin al'umma dake da ha'darin kamuwa. Kula da waɗannan matakan tare da takaddun cikakkun aikace-aikacen sa ido da ayyukan rigakafi masu inganci. A ƙarshen watanni 12 ba tare da shaidar sake dawowar WPV1 ko sabuwar fitowa da yaɗuwar cVDPV ba, samar da rahoto ga Darakta-Janar kan matakan da aka ɗauka don aiwatar da Shawarwari na wucin gadi.","Kwa kukosekana kwa nyaraka kama hizo hatua hizi zinapaswa kudumishwa hadi serikali ifikie vigezo vya nchi ambayo haina maambukizi yaliyojirudia. Mwishoni mwa miezi 12 bila ushahidi wa maambukizi, toa taarifa kwa Mkurugenzi Mkuu kuhusu hatua zilizochukuliwa katika kutekeleza Mapendekezo ya Muda. Mataifa ambayo hayajaambukizwa tena na WPV1 au cVDPV lakini ambayo yanasalia kuwa katika hatari ya kuambukizwa tena na WPV au cVDPV Hizi nchi zinatakiwa: Imarisha chanjo ya mara kwa mara ili kuongeza kinga ya watu. Imarisha ubora wa ufuatiliaji, ikiwa ni pamoja na kuzingatia kuanzishwa kwa mbinu za ziada kama vile ufuatiliaji wa mazingira ili kupunguza hatari ya maambukizi ya WPV1 na cVDPV ambayo hayajagunduliwa, hasa miongoni mwa watu waliyo katika hatari kubwa ya simu na waliyo katika mazingira magumu. Kuimarisha juhudi za kuhakikisha chanjo ya watu wanaotembea na wanaovuka mipaka, wanaohama, wakimbizi na makundi mengine yaliyo hatarini. Imarisha ushirikiano wa kanda na uratibu wa mipaka ili kuhakikisha ugunduzi wa haraka wa WPV1 na chanjo ya vikundi vya watu waliyo katika hatari kubwa. Dumisha hatua hizi kwa uhifadhi wa nyaraka za utumiaji kamili wa shughuli za ufuatiliaji wa hali ya juu na chanjo. Baada ya miezi 12 kupita bila ushahidi wa maambukizi ya WPV1 au kuibuka upya na maambukizi ya cVDPV, toa taarifa kwa Mkurugenzi Mkuu kuhusu hatua zilizochukuliwa katika kutekeleza Mapendekezo ya Muda.","tí kò bá sì irúfẹ́ àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ wọ́n ní láti ṣe àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí títí tí ìpínlẹ̀ náà fi máa wà ní ìbámu pẹ̀lú òṣùwọ̀n pé 'ìpínlẹ̀ bẹ́ẹ̀ kò ní ìkọlù mọ́'. Ni ìparí oṣù 12 tí kò sí ẹ̀rí ìkóràn, wọ́n ní láti fún Olùdarí-Àgbà ní ìròyìn nípa àwọn ìgbésẹ̀ tí wọ́n lò láti sàmúlò àwọn Ìtọ́kasí oní Ìgbà Díẹ̀. Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọn kò ní ìlùgbàdì WPV1 tàbí cVDPV2 mọ́, sùgbọ́n tí wọ́n sì wà ní ewu ìtúnlùgbàdì WPV àbí cVDPV. Àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyí ní láti: Ṣé ìrónilágbára fún ìfúnni ní àjẹsára olóòrèkóòrè ní kíákíá láti jẹ́ kí iye àjẹsára àwọn ènìyàn pọ̀ si. Ṣé ìmúdára ìṣàyẹ̀wò káàkiri gidi, ní àpapọ̀ pẹ̀lú ṣíṣe àfiyèsí àfihàn tàbí fífẹ ìlànà ìsàfikún gẹ́gẹ́ bíi ìṣàyẹ̀wò káàkiri àyíká, láti mú àdínkù bá ewu ìkóràn WPV1 àti kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV tí wọn kò rí, pàápàá láàárín àwọn ènìyàn orí ìrìn wọ́n ní ewu ìlùgbàdì àti àwọn tí wọ́n lẹ. Ṣé àfikún àwọn akitiyan láti rí i dájú pé ìfúnni ní àjẹsára àwọn ènìyàn orí ìrìn àti àwọn arin-ààlà-dé-ààlà, àwọn tí wọ́n fi ipá sí nípò, àwọn asáàsálà àti àkójọpọ̀ àwọn ènìyàn aṣeépalára yókù. Ṣé ìmúdára ìsọdọ̀kan agbègbè àti ìsọdọ̀kan aláààlà-dé-ààlà láti rí i dájú pé WPV1 àti kòkòrò rọpárọsẹ̀ cVDPV jẹ́ rírí lásìkò, àti ìfúnni ní àjẹsára ti àkójọpọ̀ àwọn tí wọ́n ní ewu ìlùgbàdì. Ṣé àmójútó àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí pẹ̀lú àkọsílẹ̀ lílo ìṣàyẹ̀wò káàkiri tí ó dára gan-an ní kíkún àti àwọn ètò ìfúnni ní àjẹsára. Ni ìparí oṣù 12 tí kò sí ẹ̀rí àtúnkóràn WPV1 àbí ìjẹyọ àti ìtànkálẹ̀ tuntun fún cVDPV, wọ́n ní láti fún Olùdarí-Àgbà ní ìròyìn nípa àwọn ìgbésẹ̀ tí wọ́n lò láti sàmúlò àwọn Ìtọ́kasí oní Ìgbà Díẹ̀.","uma ingekho imibhalo enjalo lezi zinyathelo kufanele zigcinwe kuze kube yilapho umbuso uhlangabezana nemibandela ‘yombuso ongasatheleleki’. Ekupheleni kwezinyanga eziyi-12 ngaphandle kobufakazi bokudluliswa kwegciwane, hlinzeka umbiko kuMqondisi-Jikelele mayelana nezinyathelo ezithathiwe ukufeza Izincomo Zesikhashana. Amazwe angasatheleleki ngeWPV1 noma i-cVDPV kodwa ahlala esengozini yokutheleleka kabusha ngeWPV noma i-cVDPV Lawa mazwe kufanele: Qinisa ngokushesha ukugoma okujwayelekile ukuze kukhuphule izinga lokugoma kwabantu. Thuthukisa ikhwalithi yokugada, okuhlanganisa nokucabangela ukwethula izindlela zokwengeza ezifana nokugadwa kwemvelo, ukunciphisa ubungozi bokungatholakali kwe-WPV1 kanye nokudluliselwa kwe-cVDPV, ikakhulukazi phakathi kwabantu abangomahamba nendlwana abasengozini enkulu. Ukuqinisa imizamo yokuqinisekisa ukugonywa kwabantu abahambahambayo nabawela imingcele, Abantu Abafuduka Ngaphakathi, ababaleki namanye amaqembu asengozini. Ukuthuthukisa ukubambisana kwesifunda kanye nokuxhumana okunqamula imingcele ukuze kuqinisekiswe ukutholwa ngokushesha kweWPV1 ne-cVDPV, kanye nokugonywa kwamaqembu abantu abasengozini enkulu. Gcina lezi zinyathelo ngemibhalo yokusetshenziswa okugcwele kwemisebenzi yokugada kanye nokugoma kwekhwalithi ephezulu. Ekupheleni kwezinyanga eziyi-12 ngaphandle kobufakazi bokwethulwa kabusha kwe-WPV1 noma ukuvela okusha kanye nokusatshalaliswa kwe-cVDPV, hlinzeka umbiko kuMqondisi-Jikelele mayelana nezinyathelo ezithathiwe ukuqaliswa kweZincomo Zesikhashana." +ተጨማሪ ግምት ኮሚቴው የፖሊዮ ፒኤችኢአይሲ ረጅም ጊዜ የሚቆይበትን ጊዜ እና አማራጭ እርምጃዎችን የመመርመርን አስፈላጊነትን የተገነዘበ ሲሆን ይህም የፖሊዮ አይኤችአር ገምጋሚ ኮሚቴን በመጥራት የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ቋሚ ምክሮችን ሊሰጥ በሚችልበት ሁኔታ ላይ ምክር ይሰጣል እና በእነዚህ አማራጮች ላይ ተጨማሪ ውይይትን ያበረታታል. . ቢሆንም፣ ኮሚቴው ፒኤችኢአይሲን ለማቋረጥ በጣም ገና እንደሆነ ተሰምቶት ነበር ምክንያቱም ሁለቱም WPV እና cVDPVs ወደ ውጭ የመላክ አደጋ አሁንም ከፍተኛ በመሆኑ እና PHEIC መወገድ በዚህ ወሳኝ ወቅት ፖሊዮን ለማጥፋት የተሳሳተ መልእክት ሊልክ ይችላል። በአፍጋኒስታን አሁንም እየተከሰቱ ያሉትን አሳሳቢ የሰብአዊ ቀውሶች በመጥቀስ ኮሚቴው እነዚህ ዘመቻዎች የዜሮ መጠን እና ያልተከተቡ ህጻናትን መለየት እና ሽፋንን ስለሚያሳድጉ የቤት ለቤት ዘመቻዎች በሁሉም ቦታ እንዲተገበሩ አጥብቆ አሳስቧል። ኮሚቴው የሴቶችን የክትባት አገልግሎት በመስጠት፣ የቤተሰብን ተደራሽነት በማሳደግ፣ በግንባር ቀደምትነት የሚሠሩ የጤና ባለሙያዎች ቁጥር እየጨመረ በመምጣቱ የሴቶችን ተሳትፎ በፅኑ ደግፏል። በሱዳን እና በምዕራብ አፍሪካ የተከሰቱት አዳዲስ የግጭት አካባቢዎች የጤና አገልግሎትን እያስተጓጎሉ እና በጎረቤት ሀገራት አዲስ የስደተኞች ቀውስ እየፈጠሩ መሆናቸውን ኮሚቴው አሳስቧል። ይህ ሁኔታ በቅርበት ክትትል ሊደረግበት ይገባል፣ ምክንያቱም ብዙ ጎረቤት ሀገራት በዝቅተኛ አስፈላጊ የክትባት ሽፋን ምክንያት የ ሲቪዲፒቪ ወረርሽኝ ስላላቸው። በአጠቃላይ፣ የኮቪድ-19 ወረርሽኝ በብዙ የፖሊዮ በሽታ በተጠቁ ሀገራት በአስፈላጊ የክትባት ሽፋን ላይ ያሳደረውን አሉታዊ ተፅእኖ በመጥቀስ፣ ኮሚቴው አስፈላጊ የሆነውን የክትባት ሽፋን ወደነበረበት መመለስ አስፈላጊ መሆኑን አሳስቧል። በአንዳንድ የተጎዱ የአፍሪካ ሀገራት የድንበር ክትባቱ በጣም ደካማ በሆኑ ድንበሮች ላይ ተግባራዊ ሊሆን እንደማይችል ኮሚቴው ተገንዝቦ፣ ነገር ግን በአፍሪካ ያለው ቅንጅት እና የድንበር አቋራጭ ቅንጅት አለመኖሩ አሳስቦታል። ኮሚቴው በበሽታው በተያዙት ሀገራት ውስጥ ግጭቶች እና አለመረጋጋት ያሳስበዋል እንደዚህ አይነት ሁኔታዎች የፖሊዮ ቫይረሶች እንደ የመን፣ ናይጄሪያ፣ ዶር ኮንጎ፣ ሞዛምቢክ እና ሱዳን ባሉ ሀገራት ከቁጥጥር ውጪ እንዲሆኑ ስለሚያስችላቸው ነው።,"Additional considerations The Committee recognizes the concerns regarding the lengthy duration of the polio PHEIC and the importance of exploring alternative measures, including convening a polio IHR Review Committee to advise the WHO Director-General on the possible issuance of standing recommendations, and encourages further discussion regarding these alternatives. Nevertheless, the Committee felt it was still too early to discontinue the PHEIC as the risk of exportation of both WPV and cVDPVs remains significant and the removal of the PHEIC may send the wrong message at this critical juncture in polio eradication. Noting the acute humanitarian crises still unfolding in Afghanistan, the committee strongly encouraged house to house campaigns be implemented wherever feasible as these campaigns enhance identification and coverage of zero dose and under-immunized children. The committee noted and strongly supported the ongoing use of female vaccinators, enhancing access to households, with female participation as front line health workers increasing. The Committee noted with concern the new conflict areas in Sudan and West Africa that are disrupting health services and creating a new refugee crisis in neighboring countries. This situation must be closely monitored, as many of the neighboring countries already have cVDPV outbreaks resulting from low essential immunization coverage. More generally, noting the negative impact that the COVID-19 pandemic has had on essential immunization coverage in many of the polio affected countries, the committee stressed the importance of restoring essential immunization coverage. The committee recognized that border vaccination may not be feasible at very porous borders between some affected African countries but was concerned by the lack of synchronization and cross border coordination in Africa. The committee is concerned by conflicts and insecurity in many of the infected countries as such circumstances allows the polioviruses to elude control in countries such as Yemen, Nigeria, Dr Congo, Mozambique and Sudan.","Ƙarin abubuwan la'akari Kwamitin ya nuna damuwa game da tsawon lokacin cutar shan inna ta PHEIC, da kuma mahimmancin nazarin wasu matakai, ciki har da kiran kwamitin nazarin cutar shan inna don ba da shawara ga Darakta-Janar na WHO game da yiwuwar ba da shawarwari na din-din-din da kuma ƙarfafa ci gaba da tattaunawa game da waɗannan hanyoyin. . Duk da haka, kwamitin ya ga cewa har yanzu ya yi wuri cewa a dakatar da PHEIC, saboda haɗarin fitar da WPV da cVDPVs na da yawa, kuma cire PHEIC na iya aika saƙon da ba daidai ba a wannan muhimmin lokaci na kawar da cutar shan inna. Da yake nuna munanan rikice-rikicen jin ƙai da ke faruwa a Afganistan, kwamitin ya ba da ƙwarin gwiwar aiwatar da wayr da kai na gida-gida a duk inda ya dace, yayin da waɗannan wayr da kan ke inganta gano yaran da ba a taɓa musu rigakafi ko kammala yi musu ba. Kwamitin ya nuna kuma ya bayar da goyon baya mai ƙarfi kan yadda ake ci gaba da amfani da allurar rigakafin mata, tare da inganta hanyoyin shiga gidaje tare da halartar mata, yayin da ma'aikatan kiwon lafiya dake bakin aiki ke ƙaruwa. Kwamitin ya nuna damuwa ga sabbin yankunan da ake fama da rikici a Sudan da yammacin Afirka, da ke kawo cikas ga ayyukan kiwon lafiya da haifar da sabon rikicin 'yan gudun hijira a ƙasashen dake maƙwabtaka da su. Dole ne a sanya ido sosai kan wannan yanayin saboda da yawa daga cikin ƙasashen da ke maƙwabtaka da su sun riga sun sami ɓarkewar cVDPV sakamakon ƙarancin ɗaukar nauyin rigakafi. Baki ɗaya dai, lura da mummunan tasirin da cutar COVID-19 ta yi kan muhimman alluran rigakafi a yawancin ƙasashen da cutar shan inna ta shafa, kwamitin ya jaddada mahimmancin maido da muhimman tsarukan yin rigakafi na bai ɗaya. Kwamitin ya fahimci cewa ba za a iya yin allurar rigakafin a kan iyakoki ba, a kan iyakoki marasa tsaro da ke tsakanin wasu ƙasashen Afirka da abin ya shafa ba, amma ya damu da rashin aiki tare da ƙasar ƙetare a Afirka. Kwamitin ya damu da rikice-rikice da rashin tsaro a yawancin ƙasashen da suka kamu da cutar saboda irin wannan yanayi ya ba da dama wajen kasa shawo kan cutar shan inna a ƙasashe irin su Yemen, Najeriya, Jamhuriyar Dimukra'diyyar Kwango Mozambique da Sudan.","Vmambo ya ziada ya kuzingatia Kamati inatambua wasiwasi kuhusu muda mrefu wa Polio PHEIC na umuhimu wa kuchunguza hatua mbadala, ikiwa ni pamoja na kuitisha Kamati ya Mapitio ya IHR ya Polio ili kumshauri Mkurugenzi Mkuu wa WHO juu ya uwezekano wa utoaji Mapendekezo ya kudumu, na kuhimiza majadiliano zaidi kuhusu hizi njia mbalimbali. Hata hivyo, Kamati iliona bado ni mapema sana kusitisha PHEIC kwa sababu hatari ya usambazaji wa WPV na cVDPVs kimataifa bado ni kubwa na kuondolewa kwa PHEIC kunaweza kuongeza hatari kubwa zaidi katika hiki kipindi muhimu cha kutokomeza Polio. Ikibainisha majanga makubwa ya kibinadamu ambayo bado yanaendelea nchini Afghanistani, kamati ilihimiza sana kampeni za nyumba kwa nyumba kutekelezwa popote inapowezekana kwa sababu kampeni hizi zinaboresha utambuzi na ufikiaji kwa watoto ambao hawajachanjwa kabisa Kamati ilibaini na kuunga mkono kwa dhati matumizi ya dozi yanayoendelea kwa wanawake, kuongeza ufikiaji wa kaya, huku ushiriki wa wanawake kama wafanyakazi wa afya ukiwa mkubwa sana. Kamati ilibainisha kwa wasiwasi maeneo mapya yenye migogoro nchini Sudan na Afrika Magharibi ambayo yanatatiza huduma za afya na kusababisha hatari nyingine kwa wakimbizi kutoka nchi jirani. Hii hali lazima ifuatiliwe kwa ukaribu, kwa sababu nchi nyingi za jirani tayari zina milipuko ya cVDPV inayotokana na upatikanaji wa chanjo muhimu ya chini Kwa ujumla zaidi, ikigundua athari mbaya ambazo janga la UVIKO-19 limekuwa nayo katika chanjo muhimu katika nchi nyingi zilizoathiriwa na Polio, kamati ilisisitiza umuhimu wa kurejesha chanjo muhimu Kamati ilitambua kuwa chanjo haitawezekana mipakani kwa sababu baadhi ya nchi za Afrika zina njia za chocho kwenye mipaka yao, lakini ilikuwa na wasiwasi juu ya mwingiliano na uratibu wa mipaka barani Afrika. Kamati ina wasiwasi na migogoro na ukosefu wa usalama katika nchi nyingi zilizoambukizwa kwa sababu hali kama hiyo inaruhusu virusi vya Polio kupenya katika nchi kama Yemen, Nigeria, DR. Kongo, Msumbiji na Sudani.","Àwọn ìmọ̀ràn àfikún Ìgbìmọ̀ náà mọ àwọn ẹ̀dùn ọkàn nípa rọpárọsẹ̀ PHEIC ọlọ́jọ́ pípẹ́ àti pàtàkì ṣíṣe àmúlò àwọn ìgbésẹ̀ mìíràn, pẹ̀lú pípe ìpàdé Ìgbìmọ̀ Aṣàyẹ̀wò rọpárọsẹ̀ IHR láti fún Olùdarí-Àgbà WHO ní ìmọ̀ràn lórí bí ó ti seése kí wọ́n ó fi àwọn ìmọ̀ràn àátẹ̀lé aláìṣe dandan ráńṣẹ́, kí wọ́n sì tún ṣe ìyànjú ọ̀pọ̀ ọ̀rọ̀ síi lórí àwọn ọ̀nà mìíràn wọ̀nyìí. Síbẹ̀síbẹ̀, Ìgbìmọ̀ náà wòye pé ó ti yá jù láti má ṣe àmúlò PHEIC mọ́ bí ewu ìgbéjáde àti WPV àti àwọn cVDPV sì gbalẹ̀ kan àti pé ìyọkúrò PHIEC tún lè ní ìtumọ̀ mìíràn nínú àsìkò ẹlẹgẹ́ nínú ìpaná àrùn rọpárọsẹ̀ yìí. Nígbà tí wọ́n ń kíyèsí àwọn rògbòdìyàn ìfọmọnìyànṣe alágbára tí ó sì ń ṣẹlẹ̀ ní Afghanistan, ìgbìmọ̀ náà fi gbogbo ara ṣèyànjú pé kí ètò ìpolongo ilé-sí-ilé jẹ́ mímúlò níbi tí ó bá ti ṣeéṣe nítorí àwọn ìpolongo wọ̀nyìí ń mú ìdánimọ̀ yá tí ọwọ́jà rẹ̀ sì ń dé ọ̀dọ̀ àwọn ọmọdé tí wọn kò ní àjẹsára tí ó tó àti àwọn tí ìwọ̀n ìlò wọn jẹ́ òdo. Ìgbìmọ̀ náà kíyèsí tí ó sì fi taratara ṣe àtìlẹ́yìn fún ìlò àwọn afúnnilájẹsára obìnrin, èyí tí ó ń jẹ́ kí wọ́n lè ráyè sí àwọn ilé, pẹ̀lú bí ìkópa obìnrin gẹ́gẹ́ bíi aṣáájú nínú àwọn elétò ìlera ṣe ń pọ̀ sí i. Ìgbìmọ̀ náà ṣe àkíyèsí pẹ̀lú ẹ̀dùn lórí àwọn agbègbè ìjà tuntun ní Sudan àti West Africa tí wọ́n ń dá ètò ìlera rú tí wọ́n sì ń dá wàhálà ìsásàálà tuntun sílẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè ìtòsí. Ìṣẹ̀lẹ̀ yìí gbọdọ̀ jẹ́ mímójútó dáadáa, nítorí ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ìtòsí ni wọ́n ti ní àjàkálẹ̀ cVDPV látààrí ọwọ́jà àjẹsára pàtàkì tí kò pọ̀. Ní àpapọ̀ gan, ṣíṣe àkíyèsí ipa búburú tí àjàkálẹ̀ COVID-19 ní lórí ọwọ́jà àjẹsára pàtàkì ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti lùgbàdì àrùn rọpárọsẹ̀, ìgbìmọ̀ náà ṣe ìtẹnumọ́ pàtàkì mímú ọwọ́jà àjẹsára pàtàkì bọ́ sípò. Ìgbìmọ̀ náà mọ̀ pé àjẹsára ní ibodè lè má ṣeéṣe ní àwọn ibodè tí wọ́n ní ìgbàláàyè ìwọlé tí kò le láàárín àwọn orílẹ̀-èdè ilẹ̀ Africa tí wọ́n ti lùgbàdì sùgbọ́n tí àìníbàárẹ́ àti àìlákòóso ibodè síra wọn ń dá láàmú ní Africa. Ìjà àti àìsí ààbò ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti lùgbàdì jẹ́ ohun ẹ̀dùn fún ìgbìmọ̀ náà nítorí irú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ bẹ́ẹ̀ ti jẹ́ kí àwọn kòkòrò àrùn rọpárọsẹ̀ gbalẹ̀ kọjá àkóso ní àwọn orílẹ̀-èdè bíi Yemen, Nigeria, Dr Congo, Mozambique àti Sudan.","Ukucatshangelwa okwengeziwe IKomidi liyakubona ukukhathazeka mayelana nesikhathi eside sovendle iPHEIC kanye nokubaluleka kokuhlola ezinye izindlela, okuhlanganisa ukubiza iKomidi Lokubuyekeza I-IHR uvendle ukuze leluleke uMqondisi-Jikelele weWHO mayelana nokukhishwa okungenzeka kwezincomo ezimile, futhi likhuthaze ingxoxo eyengeziwe mayelana nalezi zindlela ezihlukile. . Noma kunjalo, iKomidi libone ukuthi kusesekuseni kakhulu ukuthi liyeke iPHEIC njengoba ubungozi bokuthunyelwa kwamanye amazwe kokubili iWPV kanye ne-cVDPV isabalulekile futhi ukususwa kwePHEIC kungase kuthumele umlayezo ongalungile kulesi sikhathi esibucayi sokuqedwa kovendle. Ngokuqaphela izinkinga zobuntu ezisalokhu zenzeka e-Afghanistan, ikomidi likhuthaze kakhulu ukuthi imikhankaso yendlu ngendlu yenziwe noma kuphi lapho kungenzeka khona njengoba le mikhankaso ithuthukisa ukuhlonzwa kanye nokuhlinzekwa komthamo onguziro kanye nezingane ezingagonywanga ngokwanele. Ikomidi likuqaphele futhi lakweseka kakhulu ukusetshenziswa okuqhubekayo kwabagomi besifazane, okuthuthukisa ukufinyelela emakhaya, nokubamba iqhaza kwabesifazane njengoba kwanda abasebenzi bezempilo abaphambili. IKomidi liphawule ngokukhathazeka izindawo ezintsha zezingxabano eSudan naseNtshonalanga Afrika eziphazamisa izinsizakalo zezempilo futhi zidale inkinga entsha yababaleki emazweni angomakhelwane. Lesi simo kumele siqashwe ngeso lokhozi, njengoba amazwe amaningi angomakhelwane asenayo kakade imihuzuko ye-cVDPV ebangelwa ukugonywa okubalulekile okuphansi. Ngokuvamile, ngokuqaphela umthelela omubi ubhubhane lweCOVID-19 olube nawo ekugomeni okubalulekile emazweni amaningi athinteke uvendle, ikomidi ligcizelele ukubaluleka kokubuyisela ukuvikeleka okubalulekile kokugoma. Ikomidi libone ukuthi ukugoma emngceleni kungase kungenzeki emingceleni evulekile kakhulu phakathi kwamazwe athile ase-Afrika athintekile kodwa lalikhathazwa ukuntuleka kokuvumelanisa kanye nokuxhumana kwemingcele e-Afrika. Ikomidi likhathazekile ngezingxabano nokungavikeleki emazweni amaningi angenwe yilesi sifo njengoba izimo ezinjalo zivumela i-poliovirus ukuthi ingalawuleki emazweni afana neYemen, eNigeria, eDr Congo, eMozambique kanye naseSudan." +የአደጋ ጊዜ ኮሚቴው ማዳጋስካር የፖሊዮ ወረርሽኙን እንደ ብሄራዊ የህዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታ እስካሁን አላወጀችም ብሏል። የክትባት ምላሹ የፖሊዮ ወረርሽኙን ለማስቆም የሚያስፈልገው የጥራት ደረጃ ላይ እንዳልደረሰ ያሳያል። በአጠቃላይ፣ ኮሚቴው በ ደብሊውፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ ወረርሽኞች የተጠቁ አብዛኛዎቹ አባል ሀገራት ዝቅተኛ አጠቃላይ ሽፋን ወይም ዝቅተኛ ብሄራዊ ሽፋን እንዳላቸው በድጋሚ ተመልክቷል። በማዳጋስካር የረዥም ጊዜ ወረርሽኝ እና ወቅታዊ እና ጥራት ያለው ምላሽ ባለመስጠቱ ኮሚቴው በጣም አሳስቦት ነበር። ኮሚቴው የፖሊዮ መርሃ ግብሩ ሁሉንም የክትትል ስራዎች እንዲያጠናክር አሳስቧል፣ በብዙ የተጎዱ ሀገራት ላይ ከፍተኛ ክፍተቶች እንዳሉ እና የፖሊዮ ቫይረስን ለመመርመር የሚጓጓዙ ናሙናዎች መጓተትን በማስተካከል በናሙና ጥራት ላይ ችግር እየፈጠሩ መሆናቸውን ጠቁሟል። በ ደብሊውፒቪ1 እና ሲቪ��ፒቪ ላይ ባለው ወቅታዊ ሁኔታ እና በተጠቁ ሀገራት በቀረቡት ሪፖርቶች ዋና ዳይሬክተሩ የኮሚቴውን ግምገማ ተቀብለው እ.ኤ.አ. ነሐሴ 23 ቀን 2023 የፖሊዮ ቫይረስ ሁኔታ WPV1 እና cVDPVን በተመለከተ ፒኤችኢአይሲ ሆኖ መቀጠሉን ወስኗል። ዋና ዳይሬክተሩ የኮሚቴውን የውሳኔ ሃሳብ ለሚያሟሉ ሀገራት አጽድቀዋል ደብሊውፒቪ1፣ ሲቪዲፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ3 የተለከፉ መንግስታት ለአለም አቀፍ ስርጭት ስጋት'፣ በ ሲቪዲፒቪ2 የተለከፉ መንግስታት ለአለም አቀፍ ስርጭት ስጋት' እና ለ ስቴቶች ከአሁን በኋላ ደብሊውፒቪ1 ወይም ሲቪዲፒቪ2 አልተያዙም፣ ነገር ግን በደብሊውፒቪ ወይም ሲቪዲፒቪ እንደገና ለመበከል የተጋለጡ' እና,"The emergency committee noted that Madagascar has not yet declared the polio outbreak as a national public health emergency. There is continued cVDPV1 transmission in the country for several years, indicating that the vaccination response did not achieve the quality required to stop the polio outbreak. Overall, the committee once again noted that many of the members states affected by WPV1 or cVDPV outbreaks hove either low overall coverage or low subnational coverage. The committee was gravely concerned by the lengthy outbreak in Madagascar, and the lack of timely and high-quality response. The committee urged the polio program to strengthen all aspects of surveillance, noting that significant gaps remain in many affected countries, and to continue to address delays in specimens being transported for testing for polioviruses, leading to problems with specimen quality. Based on the current situation regarding WPV1 and cVDPVs, and the reports provided by affected countries, the Director-General accepted the Committee’s assessment and on 23 August 2023 determined that the poliovirus situation continues to constitute a PHEIC with respect to WPV1 and cVDPV. The Director-General endorsed the Committee’s recommendations for countries meeting the definition for ‘States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3 with potential risk for international spread’, ‘States infected with cVDPV2 with potential risk for international spread’ and for ‘States no longer infected by WPV1 or cVDPV, but which remain vulnerable to re-infection by WPV or cVDPV’ and","Kwamitin gaggawar ya lura cewa har yanzu Madagaska ba ta ayyana ɓullar cutar shan inna a matsayin Cuta dake buƙatar gaggawar lafiyar al'umma ba. Ana ci gaba da yaɗa cVDPV1 a cikin ƙasar tsawon shekaru da yawa wanda ke nuni da cewa allurar rigakafin ba ta cimma matakin da ake buƙata don dakatar da ɓarkewar cutar ta shan inna ba. Gabaɗaya, kwamitin ya sake lura cewa da yawa daga cikin ƙasashe membobi da ke fama da ɓarkewar WPV1 ko cVDPV suna da ƙarancin isar da rigakafin cikin ko wani lungu gabaɗaya ko ƙarancin ɗaukar isar da rigakafin na ƙasa. Kwamitin ya damu matuƙa game da ɓarkewar cutar da ya ɗau dogon lokaci a Madagascar, da kuma rashin ɗaukar mataki mai inganci a kan lokaci. Kwamitin ya buƙaci shirin na cutar shan inna da ya ƙarfafa dukkan ɓangarorin sa ido, yana mai cewa akwai giɓi mai yawa a ƙasashe da dama da abin ya shafa, da kuma ci gaba da magance tsaikon da ake samu wajen jigilar kayayyakin da ake yi domin yin gwajin cutar ta Polio, lamarin da ke haifar da matsaloli na ingancin samfurin. Dangane da halin da ake ciki a halin yanzu game da WPV1 da cVDPVs, da rahotannin da ƙasashen da abin ya shafa suka bayar, Darakta Janar ɗin ya yarda da tantancewarkwamitin, kuma a ranar 23 ga Agustan 2023 ya ƙaddara cewa yanayin cutar shan inna ya ci gaba da zama PHEIC dangane da WPV1 da cVDPV. Babban Darakta ya amince da shawarwarin kwamitin ga ƙasashen da suka cika ma'anar Ƙasashen da suka kamu da WPV1, cVDPV1 ko cVDPV3 tare da haɗarin yuwuwar yaɗawa duniya', Ƙasashen dake ɗauke da cVDP kuma suke da haɗarin yiyuwar yawaɗawa duniya. Ƙasashen da basu ɗauke da WPV1 ko cVDPV, amma suke da haɗarin yiyuwar sake kamuwa da WPV ko cVDPV', kuma","Kamati ya dharura ilibaini kuwa Madagaska bado haijatangaza mlipuko wa Polio kama dharura ya kitaifa ya afya ya umma. Kuna kuendelea kwa maambukizi ya cVDPV1 nchini kwa miaka kadhaa, ikionyesha kuwa mwitikio wa chanjo haukufikia ubora unaohitajika katika kukomesha mlipuko wa Polio. Kwa ujumla, kamati kwa mara nyingine ilibaini kuwa nchi nyingi wanachama zilizoathiriwa na WPV1 au milipuko ya cVDPV zina uhaba wa chanjo au chanjo ya chini ya kimataifa Kamati ilisikitishwa sana na mlipuko wa muda mrefu Nchini Madagaska na ukosefu wa wakati unaofaa na wa hali ya juu. Kamati hiyo ilihimiza mpango wa Polio katika kuimarisha nyanja zote za ufuatiliaji, ikibainisha kuwa mapungufu makubwa bado yapo katika nchi nyingi zilizoathiriwa na kuendelea kushughulikia ucheleweshaji wa sampuli zilizosafirishwa kwa ajili ya uchunguzi wa virusi vya Polio na kusababisha matatizo ya ubora wa sampuli. Kulingana na hali ya sasa kuhusu WPV1 na cVDPVs na taarifa zilizotolewa na nchi zilizoathiriwa, Mkurugenzi Mkuu alikubali tathimini ya Kamati na tarehe 23 Agosti 2023 alibainisha kuwa hali ya virusi vya Polio inaendelea kujumuisha PHEIC kuhusiana na WPV1 na cVDPV. Mkurugenzi Mkuu aliidhinisha Mapendekezo ya Kamati kwa nchi zinazofikia ufafanuzi wa Nchi zilizoambukizwa WPV1,cVDPV1 au cVDPV3 zenye hatari ya kuenea kimataifa Nchi zilizoambukizwa na cVDPV2 zenye hatari ya kuenea kwa kimataifa na kwa Nchi ambazo hazijaambukiwa WPV1 au cVDPV lakini ambazo bado ziko katika hatari ya kuambukizwa tena WPV au cVDPV","Ìgbìmọ̀ onípàjáwìrì ṣe àkíyèsí pé Madagascar kò tíì kéde ìtànkálẹ̀ àrùn rọpárọsẹ̀ gẹ́gẹ́ bíi pàjáwìrì sí ìlera gbogboogbò ní orílẹ̀. Ìkóràn cVDPV1 sì ń tẹ̀síwájú ní orílẹ̀-èdè náà fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún, èyí tí ó ń tọ́ka sí pé ìdáhùn àjẹsára kò bá ìwọ̀n ìdára tí ó nílò láti dá ìtànkálẹ̀ àrùn rọpárọsẹ̀ dúró. Ní àkótán, ìgbìmọ̀ tún ṣe àkíyèsí lẹ́ẹ̀kan sí i pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ tí wọ́n ní ìkọlù ìtànkálẹ̀ WPV1 àbí cVDPV ní àpapọ̀ ọwọ́jà tí ó kéré àbí ọwọ́jà inú orílẹ̀ tí kò tó nǹkan. Ìwọ̀n gbọọrọ tí ìtànkálẹ̀ náà bá wọ Madagascar jẹ́ ohun ẹ̀dùn ńlá fún ìgbìmọ̀ náà, àti àìtètè rí ìdáhùn tí ó péye tí ó sì bọ́ sí àsìkò. Ìgbìmọ̀ náà rọ ètò àrùn rọpárọsẹ̀ láti sán ṣòkòtò àwòfín kí ó le, tí wọ́n sì ń kíyèsí pé àwọn àfo ńlá sì wà ní ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti lùgbàdì, tí yóò sì túbọ̀ máa fa ìdíwọ́ fún ìgbékiri àwọn àwòṣàpẹẹrẹ fún àyẹ̀wò àwọn kòkòrò rọpárọsẹ̀, tí yóò sì fa wàhálà pẹ̀lú ìwọ̀n ìdára àwòṣàpẹẹrẹ. Pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí wọ́n ń lọ lọ́wọ́ lórí WPV1 àti àwọn cVDPV, àti àwọn ìròyìn tí àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n lùgbàdì fi sílẹ̀, Olùdarí-Àgbà gba àtúnyẹ̀wò ìgbìmọ̀ náà wọlé ní wọ́n sì pinnu ní ọjọ́ 23 oṣù Kẹjọ ọdún 2023 pé ọ̀rọ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ ń túbọ̀ dá kún PHEIC ní ìbámu pẹ̀lú WPV1 àti cVDPV. Olùdarí-Àgbà fi òǹtẹ̀ lu àwọn ìmọ̀ràn ìgbìmọ̀ náà fún àwọn orílẹ̀-èdè tí kó sínú ìtumọ̀ Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n lùgbàdì WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV3 pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀', Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ti lùgbàdì cVDPV2 pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ orílẹ̀-sí-orílẹ̀' àti fún Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n kò ní àkóràn WPV1 tàbí cVDPV mọ́, sùgbọ́n tí wọ́n sì wà nínú ewu àtúnkóràn WPV àbí cVDPV' tí","Ikomidi lezimo eziphuthumayo liqaphele ukuthi iMadagascar ayikakumemezeli ukuqubuka kovendle njengesimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi. Kunokudluliselwa kwe-cVDPV1 okuqhubekayo ezweni iminyaka eminingana, okubonisa ukuthi impendulo yokugoma ayizange ifinyelele izinga elidingekayo ukuze kunqandwe ukuqubuka kovendle. Sekukonke, ikomidi liphinde laphawula ukuthi amazwe amaningi angamalungu athintwe yiWPV1 noma i-cVDPV ukuqubuka kwezifo anokumbozwa okuphansi noma ukukhava okuphansi kwamanye amazwe. Ikomidi belikhathazeke kakhulu ngokugqashuka okuthathe isikhathi eside eMadagascar, kanye nokushoda kwempendulo efike ngesikhathi nesezingeni eliphezulu. Ikomiti linxuse uhlelo lovendle ukuthi luqinise zonke izici zokuqapha, liphawula ukuthi kunezikhala ezinkulu ezisasele emazweni amaningi athintekile, futhi ukuqhubeka nokubhekana nokulibaziseka kwezibonelo ezithuthwa ukuze zihlolwe ama-poliovirus, okuholela ezinkingeni zekhwalithi yesampula. Ngokusekelwe esimweni samanje esiphathelene ne-WPV1 nama-cVDPV, kanye nemibiko ehlinzekwe ngamazwe athintekile, uMqondisi-Jikelele wamukele ukuhlolwa kweKomidi futhi ngomhla wama-23 kuLwezi wezi-2023 wanquma ukuthi isimo se-poliovirus siyaqhubeka senza i-PHEIC mayelana ne-WPV1 ne-cVDPV. UMqondisi-Jikelele ugunyaze izincomo zeKomidi zamazwe ahlangabezana nencazelo ‘Izifundazwe ezitheleleke ngeWPV1, cVDPV1 noma i-cVDPV3 ezinobungozi obungaba khona bokusabalala emhlabeni jikelele’, 'Izifunda ezingenwe i-cVDPV2 enobungozi obungaba khona bokusabalala kwamanye amazwe' kanye ne ‘Izifundazwe azisangenwa yiWPV1 noma i-cVDPV, kodwa ezihlala zisengozini yokutheleleka kabusha nge-WPV noma i-cVDPV’ futhi" +ከነሃሴ 23 ቀን 2023 ጀምሮ በአለም አቀፍ የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ስጋትን ለመቀነስ በ IHR ስር ያሉትን ጊዜያዊ ምክሮች አራዝሟል።,"extended the Temporary Recommendations under the IHR to reduce the risk of the international spread of poliovirus, effective 23 August 2023.","Ci gaba da aiki da Shawarwari na wucin gadi a ƙarƙashin IHR, don rage haɗarin yaɗuwar cutar shan inna a duniya, wanda zai fara aiki daga 23 ga Agusta 2023.",iliongeza Mapendekezo ya Muda chini ya IHR ili kupunguza hatari ya kuenea kwa virusi vya Polio kimataifa kuanzia tarehe 23 Agosti 2023.,"wọ́n sì fẹ Ìmọ̀ràn Onígbà Díẹ̀ lójú lábẹ́ IHR láti mú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ kòkòrò rọpárọsẹ̀ láti orílẹ̀-sí-orílẹ̀, èyí tí yóò bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣisẹ́ láti ọjọ́ 23,oṣù Kẹjọ ọdún 2023.","yandisa Izincomo Zesikhashana ngaphansi kwe-IHR ukuze kwehliswe ingcuphe yokusabalala kwegciwane uvendle, kusukela zingama-23 kuNcwaba wezi-2023." +በማስረጃ የተመሰረቱ ፣ ለሁሉም ሰው ጤና ጥበቃን ለማፋጠን የሚያስችሉ እድሎችን ለመመርመር በማሰብ፣የዓለም ጤና ድርጅት በባሕላዊ ሕክምና ላይ ለመጀመሪያ ጊዜ ከፍተኛ ደረጃ ያለው ዓለም አቀፍ ስብሰባ አዘጋጅቷል። የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) እ.ኤ.አ በ17 እና 18 ነሐሴ 2023 በጋንዲናጋር፣ ጉጃራት፣ ሕንድ ውስጥ የባሕላዊው የሕክምና ዓለም አቀፍ ስብሰባን እያሰናዳ ነው። በህንድ መንግስት ተባባሪነት የሚስተናገደው የመሪዎች ጉባዔ አጣዳፊ የሆኑ የጤና ችግሮችን በመፍታት እና በአለም አቀፍ ጤና ጥበቃን እና ዘላቂ የልማት እድገት በማገዝ ረገድ ባህላዊ፣ ከዘመናዊ ህክምና ጋር የተጓዳኝ(Complementary) እና አንድ ላይ የተዋሃዱ የህክምና ዘዴዎች የሚጫወቱትን ሚና ይመረምራል። ከፍተኛ ደረጃ ያላቸው ተሳታፊዎችም፣ የአለም የጤና ድርጅት(WHO) አጠቃላይ -ዳይሬክተርን እና የክልል ዳይሬክተሮች፣ የጂ20(G20) የጤና ሚኒስትሮችን እና በአለም የጤና ድርጅት(WHO) ስድስቱ ክልሎች ውስጥ ከሚገኙ ሀገራት የተውጣጡ የከፍተኛ-ደረጃ ተጋባዦችን ያካትታሉ። በተጨማሪም የሳይንስ ሊቃውንት፣ የባህላዊ ሕክምና ባለሙያዎች፣ የጤና ጥበቃ ሠራተኞችና የሲቪል ኅብረተሰብ ድርጅቶች አባላት በዚህ ዝግጅት ላይ ይሳተፋሉ። ለሁሉም ሰው የጤና ጥበቃን ማድረስ ላይ የተነሳሳ የመሪዎቹ ጉባኤ ሳይንሳዊ እድገቶችን ማሳደግ ላይ እና በዓለም ዙሪያ ለሰዎች ጤንነት እና ደህንነት፣ ባሕላዊ መድኃኒቶችን በመጠቀም ረገድ በማስረጃ ላይ የተመሠረተ እውቀት መያዝ ሊኖረው የሚችለውን አቅም የመገንዘብ መንገዶችን ይመረምራል። የሳይንስ ሊቃውንትና ሌሎች ባለሙያዎች በምርምርና ጥናት ላይ፣ በማስረጃ ላይና በትምህት ላይ የሙያዊ ውይይቶችን ይመራሉ፤ ፖሊሲ፣ መረጃና መመሪያ፤ ፈጠራ እና የዲጂታል ጤና; እና,"WHO convenes first high-level global summit on traditional medicine to explore evidence base, opportunities to accelerate health for all The World Health Organization (WHO) is convening the Traditional Medicine Global Summit on 17 and 18 August 2023​ in Gandhinagar, Gujarat, India. Co-hosted by the Government of India, the Summit will explore the role of traditional, complementary, and integrative medicine in addressing pressing health challenges and driving progress in global health and sustainable development. High-level participants will include the WHO Director-General and Regional Directors, G20 health ministers and high-level invitees from countries across WHO’s six regions. Scientists, practitioners of traditional medicine, health workers and members of the civil society organizations will also take part. In pursuit of health for all The Summit will explore ways to scale up scientific advances and realize the potential of evidence-based knowledge in the use of traditional medicine for people’s health and well-being around the world. Scientists and other experts will lead technical discussions on research, evidence and learning; policy, data and regulation; innovation and digital health; and","Hukumar Lafiya ta Duniya ta kira babban taron ƙoli karo na farko kan magungunan gargajiya domin gano hujjoji daga tushe da damamakin da za su taimaka wajen bunƙasa kiwon lafiya ga kowa-da-kowa. Hukumar Lafiya ta Duniya za ta gudanar da majalisar ƙoli na duniya kan magungunan gargajiya a ranakun 17 da 18 ga watan Agustan shekarar 2023 a yankin Gandinagar na Jihar Gujrat, ƙasar Indiya. Taron da Gwamnatin Ƙasar Indiya ta ɗauki nauyin shiryawa zai ƙara bankaɗo irin rawar da magungunan gargajiya suke takawa wajen magance matsalolin lafiya da kuma cigaban da suke kawowa a harkar lafiyar duniya tare da kawo cigaba mai ɗorewa. Manyan mahalarta taron da za su haɗa da babban darakta na Hukumar Lafiya ta Duniya da Daraktocin Yanki da Ministocin Lafiya na ƙungiyar ƙasashe mafiya ƙarfin tattalin arziƙi na G20 da manyan baƙi daga ƙasashe na yankunan Hukumar Lafiya ta Duniya guda shida. Masana kimiya da ƙwararrun masu maganin garajiya da ma’aikatan lafiya da mambobin ƙungiyoyoyin fararen hula suma za su halarta. Domin nema wa kowa lafiya Taron zai binciko hanyoyin bunƙasa cigaban kimiyya da kuma gano hujjojin amfani da magugunan gargajiya ga lafiyar ɗan adam da kuma jin daɗin jama’a bakiɗaya. Masana kimiyya da sauran ƙwararru za su jagoranci tattaunawa kan bincike da koyo.; Manufofin da bayanai da tsari Ƙirƙira da hanyoyin lafiya na zamani","WHO huitisha mkutano wa kwanza wa ngazi ya juu wa kimataifa wa dawa za asili ili kuchunguza msingi wa ushahidi, fursa za kuharakisha afya kwa wote. Shirika la afya Duniani (WHO) linaitisha mkutano wa kimataifa wa dawa za asili tarehe 17 na 18 Agosti 2023 huko Gandhinagar Gujarat, India. Kwa ushirikiano wa serikali ya India, mkutano huo utachunguza dhima ya tiba asilia, wasilianifu na shirikishi katika kushughulikia changamoto kubwa za kiafya na kuendeleza maendelevu katika afya ya kimataifa na maendeleo endelevu. Washiriki wa ngazi ya juu watajumuisha mkurugenzi mkuu na wakurugenzi wa kikanda wa WHO, mawaziri wa afya wa G20 na waalikwa wa ngazi ya juu kutoka nchi katika kanda sita za WHO. Wanasayansi, waganga wa tiba asilia, wahudumu wa afya na wanachama wa asasi za kiraia pia watashiriki. Katika kutafuta afya kwa wote Mkutano huo utachunguza njia za kuongeza maendeleo ya kisayansi na kutambua uwezo wa maarifa yanayotokana na ushahidi katika matumizi ya dawa asilia kwa afya na ustawi wa watu Duniani kote. Wanasayansi na wataalamu wengine wataongoza majadiliano ya kiufundi juu ya utafiti, ushahidi na kujifunza; Sera, Data na udhibiti; Ubunifu na afya ya kidijitali; na","WHO pe ìpàdé àgbáyé onípele-gíga àkọ́kọ́ lórí ìṣẹ̀gùn ìbílẹ̀ láti ṣàmúlò adálórí ẹ̀rí, àwọn ànfààní láti mú kí ètò ìlera fún gbogbo ènìyàn ó yá Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé (WHO) ń pèpè fún Ìpàdé Àgbáyé Ìṣègùn Ìbílẹ̀ ní 17 àti 18 Ògún ọdún 2023 ní Gandhinagar, Gujarat, India. Eléyìí tí wọ́n jọ gbàlejò rẹ̀ pẹ̀lú Ìjọba India, Ìpàdé náà máa ṣàmúlò ipa ìṣègùn ìbílẹ̀, ìbádọ́gba, àti ìfibọ̀ nínú kíkojú àwọn ìpèníjà ètò ìlera pàtàkì àti dídarí ìlọsíwájú nínú ètò ìlera àgbayé àti ìdàgbàsókè alálòpẹ́. Nínú àwọn akópa onípele-gíga ni a ti rí Olùdarí-Àpapọ̀ WHO àti Àwọn Olùdarí Ẹkùn Agbègbè, àwọn mínísítà fún ètò ìlera G20 àti àwọn àlejò onípele-gíga láti àwọn orílẹ̀-èdè káàkiri àwọn ẹkùn agbègbè WHO mẹ́fa. Àwọn onímọ̀ sáyẹnsì, àwọn òṣìṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀, àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti àwọn ọmọ ẹgbẹ́ àwọn àjọ ajàfẹ́tọ ọmọnìyàn náà máa tún kópa. Ní ìṣiṣẹ́ tọ ètò ìlera fún gbogbo ènìyàn Ìpàdé náà yóò ṣàmúlò àwọn ọ̀nà láti ṣe ìgbéléwọ̀n àwọn ìtẹ̀síwájú ìmọ̀ sáyẹ́nsì àti láti mọ agbára ìmọ̀ adálórí-ẹ̀rí nínú lílo ìṣègùn ìbílẹ̀ fún ìlera àwọn ènìyàn àti ìgbáyé-gbádùn ọmọnìyàn káàkiri àgbáyé. Àwọn onímọ̀ sáyẹnsì àti àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ mìíràn máa darí ìfọ̀rọ̀wérò onímọ̀ ẹ̀rọ lórí ìwádìí, ẹ̀rí àti ìkẹ́kọ̀ọ́; òfin, dátà àti ìlànà; ìmọ̀-ọ̀tunàti ètò ìlera àkósódù; àti","I-WHO ibambe umhlangano wezinga eliphezulu lokuqala lwesamithi yomhlaba kwezokulapha ngesintu nokuhlola okuzinze ngobufakazi,amathuba nokubungaza ezempilo kuwona wonke umuntu. Inhlangano yeZempilo yoMhlaba (WHO) ibambe umhlangano kuTraditional Medicine Global Summit ngomhlaka 17-18 kuNcwaba ngo 2023 eGandhinagar, eGujarat, e-India. Ukubambisana ngohulumeni waseIndia, iSummit kuzobhekwa indima yesintu, ukulekelela nokwelapha okuhlangene ekubhekeni kuzingqinamba zempilo eziphuthumayo nokuqhubeka kokuhamba kwezempilo yomhlaba namandla entuthuko. Ababambi qhaza abasezingeni eliphezulu kuzobandakanya uMqondisi oMkhulu nabaQondisi beZindawo beWHO, G20 ongqongqoshe bezempilo nezimenywa ezisezingeni eliphezulu eziqhamuka emazweni akuzona zonke lezindawo eziyisithupha zeWHO. Ososayennsi,abasebenzisi bezokwelapha ngesintu,abasebenzi bezempilo namalungu ezinhlangano zomphakathi nabo bazoba yingxenye. ukubhekana nezempilo kuwona wonke umuntu Isamithi izobheka izindlela zokunyusa ukuthuthuka kwezesayensi nokubona amandla olwazi oluncike kubufakazi ekusetshenzisweni kwezokulapha zesintu nokuphila emhlabeni. Ososayensi kanye nongoti bazohola izingxoxo ezibalulekile kwezocwaningo,ubufakazi nokufunda.; inqubomgomo,imininingo nokulawula ukwenza kabusha nezempilo zedijithali" +"የብዝሃ ሕይወት, እኩልነት እና የአገሬው ተወላጆች ዕውቀት። የዓለም የጤና ድርጅት ዋና ዲሬክተር የሆኑት ዶክተር ቴዎድሮስ አድሃኖም ጌብሬሰስ "" እና በኮቪድ-19 (COVID-19) ወረርሽኝ ምክንያት ከተፈጠረው መስመር አሳች ችግር በፊትም እንኳ መንገዱን ስቶ ከነበረው፣ ከጤና ጋር የተያያዙ ግቦችን በማሟላት ረገድ፣ የባሕላዊ ሕክምና ዓለም አቀፋዊ የጤና ሽፋን ግብ ላይ ለመድረስ ጠቃሚና አፋጣኝ ሚናን ሊጫወት ይችላል"" ብለዋል። «ባህላዊ ሕክምናን ወደ ዋናዉ የጤና ጥበቃ መስክ - በተገቢዉ መልክ፣ በውጤታማ መልክ እና ከሁሉም በላይ ደግሞ በቅርብ በቀረቡ የሳይንሳዊ ማስረጃዎች ላይ በተመሰረተ ዉጤት አስደግፎ - ማምጣት በዓለም ዙሪያ ለሚገኙ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች የሚፈጠሩትን የተደራሽነት ክፍተት ድልድይ በመሆን ይረዳል። ይህ ደግሞ፣ የሰዎች ጤንነትንና ደህንነትን በተመለከተ፣ በሰዎች ላይ ያተኮረ ና ሁሉን አቀፍ አመለካከት ለመያዝ የሚያስችል ወሳኝ እርምጃ ነው።"" እ.ኤ.አ. በ2019 በ ዓለም አቀፍ የጤና ሽፋን ላይ በተደረገው የተ.መ.ድ ከፍተኛ ስብሰባ ላይ የመንግስትና የክልል ኃላፊዎች በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ባህላዊ እና ከዘመናዊ ህክምና ጋር የተጓዳኝ (Complementary) የሚሰጥ የሕክምና አገልግሎት ማካተት አስፈላጊ መሆኑን አምነዋል በተለይም በአንደኛ ደረጃ ጤና እንክብካቤ ውስጥ፤ የጤና ስርዓቶች የማዕዘን ድንጋይ፣ ለሁሉም ሰው የጤና ጥበቃን ማድረስ ላይ ነው። ዛሬ ባህላዊና ከዘመናዊ ህክምና ጋር የተጓዳኝ (Complementary) ህክምና በብዙ የአለማችን ክፍሎች በደንብ ተቋቁሞ ይገኛል፤ በዚህም የብዙ ማህበረሰብ ባህል፣ ጤናና ደህንነት ላይ ከፍተኛ ሚናን እየተጫወተ ይገኛል። በአንዳንድ አገሮችም የጤናውን ዘርፍ ከፍተኛ የኢኮኖሚ ክፍል የሚወክል ሲሆን፣ በዓለም ዙሪያ ለሚገኙ በሚሊዮን ለሚቆጠሩ ሰዎች ብቸኛው የጤና እንክብካቤ ምንጭም ይህ ብቻ ነው። ሳይንስን ባህላዊ ህክምና ጋር ማራመድ ባሕላዊው ሕክምና በሕክምናው መስክ ከፍተኛ እመርታ እንዲገኝ አስተዋጽኦ ያደረገ ከመሆኑም በላይ ትልቅ ተስፋ መስጠቱን ቀጥሏል ። እንደ ስነ-ጎሳዊና ባህላዊ -መድሀኒት (ethnopharmacology) እና የተገላቢጦሽ ስነ-መድሀኒት(reverse pharmacology) የመሳሰሉ የምርምር ዘዴዎች አዳዲስ፣ አስተማማኝና በክሊኒካዊ ሁኔታ ተፈትሸው ውጤታማ የሆኑ መድኃኒቶችን ለይቶ ለማወቅ ሊረዱ ይችላሉ፤ ለምሳሌም እንደ ስነ-ዘረመል (genomics)፣ አዳዲስ የምርመራ ቴክኖሎጂዎችና ሰው ሠራሽ አሳቢ(AI) ያሉ አዳዲስ የቴክኖሎጂ ውጤቶች ደግሞ በባሕላዊ ሕክምና ላይ አዳዲስ የዕውቀት ወሰንን ሊከፍቱ ይችላሉ።","biodiversity, equity and Indigenous knowledge. “Traditional medicine can play an important and catalytic role in achieving the goal of universal health coverage and meeting global health-related targets that were off-track even before the disruption caused by the COVID-19 pandemic,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Bringing traditional medicine into the mainstream of health care -- appropriately, effectively, and above all, safely based on the latest scientific evidence -- can help bridge access gaps for millions of people around the world. It would be an important step toward people-centered and holistic approaches to health and well-being.” Heads of State and government at the 2019 UN high-level meeting on universal health coverage acknowledged the need to include evidence-based traditional and complementary medicine services particularly in primary health care, a cornerstone of health systems, in pursuit of health for all. Today, traditional and complementary medicine is well established in many parts of the world, where it plays an important role in the culture, health and well-being of many communities. In some countries, it represents a significant part of the health sector’s economy, and for millions of people around the world it is the only available source of health care. Advancing science on traditional medicine Traditional medicine has contributed to breakthrough medical discoveries and continues to hold out great promise. Research methods such as ethnopharmacology and reverse pharmacology could help identify new, safe and clinically effective drugs, while the application of new technologies in health and medicine -- for example genomics, new diagnostic technologies, and artificial intelligence -- could open new frontiers of knowledge on traditional medicine.","Da kuma rabe-rabe da daidaito da kuma ilimai na asali. A cewar Babban daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya Dr. Tedros. Adhanom Ghebreyesus, magungunan gargajiya kan iya taka muhimmiyar rawa wajen cimma samar da kiwon lafiya na baiɗaya na duniya tare kuma da dabarun kiwon lafiya waɗanda sukakauce hanya tin gabanin ɓullar cutar Korona. Shigo da ingantattun magungunan gargajiya waɗaanda binciken masana na baya-bayan nan ya tabbatar da ba sa cutarwa cikin tsarin kiwon lafiya yadda ya kamata ka iya taimakawa wajen cike giɓi ga miliyoyin mutane a duniya. Zai iya kasancewa wani muhimmin mataki wajen hanyoyin kiyon lafiya da walwalar jama’a. A taron Majalisar Ɗinkin Duniya na 2019 kan kiwon lafiya na matakin duniya, Shugabannin ƙasashen duniya sun yaba wa buƙatar shigar da ingantattun magungunan gargajiya da hujjoji suka tabbatar da kuma ayyukan taimaka wa kiwon lafiya musamman a matakin farko, wanda shi ne ginshiƙin tsarin kiwon lafiya, wajen neman lafiya ga kowa. A yau, magungunan gargajiya da sauran magunguna masu taimakawa sun samu kafuwa a sassan duniya da dama, a inda suke taka rawa a al’adu da lafiya dawalwalar al’ummomi da dama. A wasu ƙasashe, sna wakiltar wani muhimmin ɓangare na tattalin arziƙin sashen kiwon lafiya kuma shi ne kaɗai hanyar kiwon lafiya ga miliyoyin mutane a faɗin duniya. Cigaban kimiyya a kan magungunan gargajiya Magungunan gargajiya sun ba da gudummawa ga cigaban binciken likitanci kuma suna cigaba da taka muhimmiyar rawa. Hanyoyin bincike irin su ethnopharmacology da reverse pharmacology ka iya taimakawa wajen gano sababbin magunguna masu ƙara lafiya da inganci, a lokacin da amfani da sabbin fasahohi a ayyukan kiwon lafiya da samar da magunguna, misali irin su kwayoyin halitta da sabbin fasahohin bincike fasahar AI ka iya buɗo sabbin hanyoyin ilimai dangane da magungunan gargajiya.","Bayoanuwai, usawa na maarifa asilia. ""Tiba asilia inaweza kuchukua jukumu muhimu na la chachu katika kufikia lengo la huduma ya afya kwa wote na kufikia malengo yanayohusiana na afya ya kimataifa ambayo hayakutekelezwa hata kabla ya usumbufu unaosababishwa na janga la UVIKO-19"", alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, mkurugenzi mkuu wa WHO. ""Kuleta dawa za jadi katika mfumo mkuu wa huduma za afya-- ipasavyo, kwa ufanisi, na juu ya yote, kwa usalama kulingana na ushahidi wa hivi punde wa kisayansi-- kunaweza kusaidia kuziba mapengo ya ufikiaji kwa mamilioni ya watu Duniani kote. Itakuwa hatua muhimu kuelekea mbinu zinazozingatia watu na kiujumla kwa afya na ustawi"". Wakuu wa nchi na serikali katika mkutano wa ngazi ya juu wa umoja wa mataifa wa 2019 kuhusu huduma ya afya kwa wote walikubali hitaji la kujumuisha huduma za tiba asilia zenye msingi wa ushahidi hasa katika afya ya msigi, msingi wa mifumo ya kiafya, katika kutafuta afya kwa wote. Leo, dawa za asili na za ziada zimeainishwa vyema katika sehemu nyingi Duniani, ambapo zina jukumu muhimu katika utamaduni, afya na ustawi wa jamii nyingi. Katika baadhi ya nchi, inawakilisha sehemu kubwa ya uchumi wa sekta ya afya, na kwa mamilioni ya watu Duniani kote ndiyo chanzo pekee kinachopatikana cha huduma ya afya. Kundeleza sayansi ya dawa za asili. Tiba asilia imechangia mafanikio katika uvumbuzi wa kimatibabu na inaendelea kushikilia ahadi kubwa . Mbinu za utafiti kama vile Ethnofamakolojia na Rivezfamakolojia zinaweza kusaidia kutambua dawa mpya, salama na zinazofaa kiafya, wakati utumiaji wa teknolojia mpya katika afya na dawa-- kwa mfano Jenomiki, teknolojia mpya ya uchunguzi, na akili bandia-- ingeweza kufungua mipaka mipya ya maarifa juu ya dawa za asili.","oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀, ìdọ́gba àti ìmọ̀ ìbílẹ̀. Ìṣègùn Ìbílẹ̀ lè kó ipa pàtàkì àti iṣẹ́ nínú ṣíṣe àṣeyọrí èròngbà ìkárí ìlera lágbàyé àti ìbádọ́gba àwọn àfojúsùn ajẹmọ́-ìlera lágbàyé tí wọ́n ti yẹ̀ kúrò lójú-ọ̀nà ṣíwájú ìdíwọ́ tí COVID-19 fà,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùdarí-Àpapọ̀ fún WHO ló sọ bẹ́ẹ̀. ""Mímú ìṣègùn ìbílẹ̀ wọ inú ìṣesí ètò ìlera -- bó ṣe yẹ, dáadáa, borí gbogbo rẹ̀, àìsí ewu tó dá lórí àwọn ẹ̀rí ajẹmọ́ sáyẹnsì tuntun -- lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti dí àlàfo ànfààní fún mílíọ̀nù àwọn ènìyàn káàkiri àgbáyé. Ó máa jẹ́ ìgbésẹ̀ pàtàkì súnmọ́ adálórí-àwọn ènìyàn àti àwọn ìlànà lápapọ̀ sí ètò ìlera àti ìgbáyé-gbádùn ọmọnìyàn."" Àwọn Olórí Orílẹ̀-èdè àti ìjọba níbi ìpàdé onípele-gíga UN lọ́dún 2019 lórí ìkárí ìlera lágbàyé gba ìnílò láti ṣe àfikún iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ adálórí-ẹ̀rí àti ìbádọ́gba pàápàá jùlọ ètò ìlera alábọ́dé, òpómúléró àwọn ètò ìlera, ní ìṣiṣẹ́ tọ ètò ìlera fún gbogbo ènìyàn. Lónì, ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba ti fi ẹsẹ̀múlẹ̀ dáadáa ní ọ̀pọ̀lọp���̀ agbègbè ní àgbáyé, níbi tí ó ti ń kó ipa pàtàkì nínú àṣà, ìlera àti ìgbáyé-gbádùn ọmọnìyàn ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwùjọ. Ní àwọn orílẹ̀-èdè kan, ó dúró fún ẹ̀ka pàtàkì nínú ọrọ̀-ajéẹ̀ka ètò ìlera, bẹ́ẹ̀ fún mílíọ̀nù àwọn ènìyàn káàkiri àgbáyé òun nìkan ni orísun ètò ìlera kan ṣoṣo tó wà. Ìdàgbàsókè ìmọ̀ sáyẹ́nsì lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ Ìṣègùn Ìbílẹ̀ ti ṣe àfikún sí ọ̀nà àbáyọ àwọn àwárí ìṣègùn ó sì ń tẹ̀síwájú láti pèsè ìlérí alágbára. Àwọn ìlànà ìwádìí bíi ẹ̀kọ́ nípa àwọn ohun èlò ìṣègùn ajẹmọ́ àṣà àti ẹ̀kọ́ nípa ìṣègùn aláyẹ̀wò lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti mọ àwọn oògùn tuntun, aláìléwu tó sì ṣiṣẹ́ fún ìlera àti ìṣègùn -- fún àpẹẹrẹ apó ẹ̀yọ́-ìran, àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ àyẹ̀wò tuntun, àti ìmọ̀ àtọwọ́dá -- lè ṣínà àwọn abẹ́nà ìmọ̀ tuntun lórí ìṣègùn ìbílẹ̀.","ukwahlukana, ukulingana nolwazi lomdabu. ""Ukwelapha ngesintu ingadlala indima yokusiza okubalulekile ekuzuzeni ezempilo yomhlaba nokukhavwa kwezempilo nomhlangano wokuqondwe okuxhumene nezempilo yomhlaba okuphume esandleni ngisho ngaphambi kokuphazamiseka okudalwe ubhubhane lweCOVID-19,"" kusho uDkt Tedros Adhamon Ghebreyesus, UMqondisi-Jikelele weWHO. ""Ukuletha ukwelapha ngesintu ekunakekeleni kwezempilo kumkhakha omkhulu -- ngendlela ekahle enamandla, futhi ngaphezu kwakho konke, okuncike ekuphepheni kubufakazi bakamuva besayensi -- kungasiza ukudlula kumagebe okungena kuzigidi zabantu emhlabeni wonke. Kuzoba yigxathu elibalulekile eliya phambili okuya kubantu nokuphelela kwezindlela zempilo nokuphila."" Izinhloko zeState nohulumeni ku-2019 kumhlangano wabaphezulu be-UN ekukhavweni kwezempilo yomhlaba ukwazisa isidingo sokufaka okuncike kubufakazi kwezesintu nemisebenzi yokulapha ngokulekelela ikakhulukazi ezempilo zokuqala, insika yezinhlelo zempilo ukubhekana nezempilo yawo wonke umuntu. Namhlanje, ukwelapha okulekelelayo nokwesintu kwakheke kahle ezingxenyeni eziningi zomhlaba lapho kudlala indima ealuleke kakhulu kwezosiko,ezempilo nokuphila kwemiphakathi eminingi. Kwamanye amazwe, kumele ingxenye ebalulekile yomkhakha wezomnotho wezempilo, futhi zigidi zabantu emhlabeni wonke kuwumthombo okhona kuphela wezokunakekelwa kwezempilo. Ukuthuthukisa isayensi kwezokwelapha ngesintu Ukwelapha ngesintu sekubenomthelela ekutholakaleni kwezokwelapha nokuqhubeka ukuveza isethembiso esikhulu. Izindlela zokucwaninga njenge-ethnopharphacology nekubuyela emuva kwefamakholoji kungasiza ukuhlonza okusha, okuphephile kanye nezidakamizwa ezinamandla zokulapha, ngesikhathi kusetshenziswa ubuchwepheshe obusha kwezempilo nokwelapha -- isibonelo ezomnotho ubuchwepheshe bokuxilonga obusha nokukhuthala mbumbulu -- kungavula okusha kulwazi lokwelapha ngesintu." +"በዓለም ዙሪያ ባሕላዊ ህክምናን መጠቀም እየተስፋፋ ባለበት በዚህ ዘመን፣ የባሕላዊ መድሀኒት ምርቶች እና ቅደም ተከተልን የጠበቁ ህክምናዎች ደህንነታቸው በተረጋገጠ፣ውጤታማ እና ጥራታቸውን መጠበቅ አሁንም የጤና ባለ ሥልጣናትም ሆነ የሕዝቡ ቅድሚያ የሚሰጡት ጉዳይ ነው። ተፈጥሯዊ ሆነ ማለት ሁልጊዜ አስተማማኝ ነው ማለት አይደለም፣ እናም ለብዙ መቶ ዘመናት ጥቅም ላይ ማዋልም ለውጤታማነት ዋስትና አይሆንም፤ ስለዚህም፣ በ አለም የጤና ድርጅት(WHO) መመሪያዎች ውስጥ የባህላዊ መድሃኒቶች ለታካሚዎች እንዲመከሩ ፣ ሳይንሳዊ ዘዴ እና ሂደት በመከተል አስፈላጊውን ጥብቅ ማስረጃ ሸማቅረብ መተግበር አለበት «ሳይንስን በባህላዊ ህክምና ጋር ማራመድ በሌሎች የጤና መስኮች ዉስጥ በነዚህ ጥብቅ መስፈርቶች ጋር ሊከተል ይገባል። በቂ መደምደሚያ የሚሆኑ እና ለፓሊሲ ማውጫ መንደርደሪያ የሚሆኑ ፤ ሁሉን አቀፋዊ፣ ማህበረሰባዊ አቀራረብን እና መረጃን ለማቅረብ፣ ይህ እነዚህን ችግሮች ለመፍታት የሚያስችሉ ዘዴዎችን በተመለከተ አዲስ አስተሳሰብ ሊጠይቅ ይችላል"" በማለት የዓለም የጤና ድርጅት(WHO) በሞቃታማ አካባቢዎች የሚከሰቱ በሽታዎች ላይ ምርምርና ሥልጠና የሚሰጥ የልዩ መርሀግብር ዳይሬክተርና የጤና ምርምር ዳይሬክተር የሆኑት ዶክተር ጆን ሪደር ገልፀዋል። የመሪዎቹ ጉባኤ ባህላዊ ሕክምና ላይ ያሉ ጥናትና ምርምሮችን እና ግምገማዎችን ያብራራል ፣ይህም ዓለም አቀፋዊ የጥናት ምርምር ዋና ርዕሰን እና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን የባህላዊ ሕክምናዎች ለመገንባት የሚሆኑ ዘዴዎችን ያካትታል ፤እንዲሁም በባህላዊ ሕክምና ውስጥ በተደረገው የ25 ዓመታት ጥናት እና ምርምር ላይ የተመሰረቱ ፈተናዎች እና ብሩህ አጋጣሚዎችም ይተነትናል። በባህላዊ ህክምናና ጤና ጥበቃን በተመለከተ ከቀረቡ ስልታዊ ግምገማዎች የተገኙ ውጤቶች፣ የህክምናው ውጤታማነት ማረጋገጫ ካርታዎችን እንዲሁም ባህላዊ ህክምናን አስመልክቶ ከሰው ሰራሽ አሳቢ (AI) አለም አቀፍ የጥናትና ምርምር ካርታ የተገኙ ውጤቶች ይቀርባሉ። ጠንካራ የማስረጃ መሰረት ቋት፣ ሀገራት በሀገራቸው ይዘትና ፍላጎት መሰረት ያረገ፣ የባህላዊ ህክምና ልምዶችን፣ሀኪሞችን እና ምርቶችን ለመከታተል፣ ጥራታቸውን ለማስጠበቅ እና ቁጥጥር ለማድረግ ፣ ተገቢ የሆኑ አሰራሮችና የፖሊሲ መመሪያዎች እንዲያዳብሩ ያስችላቸዋል። የአለም የጤና ድርጅት(WHO) በባህላዊ ሕክምና ላይ ያደረገው ዓለም አቀፋዊ ጥናት ,የአለም አቀፍ የበሽታዎች ምደባ 11 ኛ እትም ( ICD-11) እና ሌሎች መረጃዎች በጉባዔው ላይ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በባህላዊ ህክምና ላይ ከሦስተኛው ዓለም አቀፋዊ ጥናት የተገኙ ግኝቶችን ያቀርባል፣ ይህም ለመጀመሪያ ጊዜ፣ ባህላዊ እና ከዘመናዊ ህክምና ጋር የተጓዳኝ (Complementary) ህክምና፣ የብሄረሰቦች ጤና፣ የጥራት ማረጋገጫ፣ የባህላዊ ህክምና ዕውቀት፣ የብዝሃ ሕይወት፣ ንግድ፣ ውህደት፣ የታካሚ ደህንነት፣ እና ሌሎችም ላይ የገንዘብ ምደባ ጥያቄዎችን ያካትታል። በአመቱ መገባደጃ ላይ የሚወጣው የተሟላ ጥናት፣ በመጀመሪያ በኢንተርኔት ዜና ሰሌዳ ላይ ከዚያም ደግሞ እንደ ዘገባ ይለቀቃል፣ እ.ኤ.አ በግንቦት 2023 የዓለም የጤና ጉባኤ ባቀረበው ጥያቄ መሠረት ደግሞ የዓለም ጤና ድርጅት ያወጣውን የተሻሻለ እ.ኤ.አ የ2025-2034 የባህላዊ የሕክምና ስልት እድገት ያሳውቃል።","Amid an expansion in the use of traditional medicine worldwide, safety, efficacy and quality control of traditional products and procedure-based therapies remain important priorities for health authorities and the public. Natural doesn’t always mean safe, and centuries of use are not a guarantee of efficacy; therefore, scientific method and process must be applied to provide the rigorous evidence required for the recommendation of traditional medicines in WHO guidelines. “Advancing science on traditional medicine should be held to the same rigorous standards as in other fields of health. This may require new thinking on the methodologies to address these more holistic, contextual approaches and provide evidence that is sufficiently conclusive and robust to lead to policy recommendations,” said Dr John Reeder, WHO Director of Special Programme for Research and Training in Tropical Diseases and Director of the Department of Research for Health. The Summit will explore research and evaluation of traditional medicine, including methodologies that can be used to develop a global research agenda and priorities in traditional medicine, as well as challenges and opportunities based on 25 years of research in traditional medicine. Findings from the systematic reviews of traditional medicine and health, evidence maps of clinical effectiveness, and an artificial intelligence global research map on traditional medicine will be presented. A stronger evidence base will enable countries to develop appropriate mechanisms and policy guidance for regulating, ensuring quality control and monitoring traditional medicine practices, practitioners and products, according to national contexts and needs. WHO global survey on traditional medicine, ICD-11 and other data At the Summit, WHO will present emerging findings from the third global survey on traditional medicine, which, for the first time, includes questions on financing of traditional and complementary medicine, health of Indigenous Peoples, quality assurance, traditional medicine knowledge, biodiversity, trade, integration, patient safety, and more. The complete survey, which will be released later in the year, first on an interactive online dashboard and then as a report, will inform the development of WHO’s updated traditional medicine strategy 2025-2034 as requested by the World Health Assembly in May 2023.","Domin faɗaɗa amfani da magungunan gargajiya a faɗin duniya, kariya da lura da ingancin kayayyakin da ake samarwa na gargajiya da kuma dabarun kariya sun kasance abubuwan da aka fi bai wa fifiko wajen hukumomin kiwon lafiya. Ba koyaushe ne magunguna na asali kan kasance lafiya ba, kuma shafe ƙarnai ana amfani da sub a shi ke tabbatar da ingancinsu ba. Saboda haka, wajibi ne a bi hanyoyi da ƙa’idojin kimiyya domin samar da tabbatacciyar shaidar da ake buƙata domin ba da shawarar yin amfani da magungunan gargajiya a jadawalin Hukumar Lafiya ta Duniya. Ya kamata a lura da cigaban kimiyya a kan magungunan gargajiya cikin tsauraran matakai kamar sauran fannonin kiwon lafiya. Wannan ka iya buƙatuwa zuwa ga sabon tunani kan hanyoyin magance waɗannan ƙarin bayanai, da dabarun da suka dace domin samar da wadatattun hujjoji waɗanda za su kai ga shawarwari. A cewar Dr. John Reeder, Daraktan Shirin na Musamman na Hukumar Lafiya ta Duniya kan Bincike da Horarwa game da Cututtuka, kuma Daraktan Sashen Binciken Lafiya. Taron zai yi nazari kan bincike da tantance magungunan gargajiya da suka haɗa da hanyoyin da za a iya amfani wajen samar da jadawalin binciken lafiya na duniya da kuma abubuwan da za a fi bai wa fifiko fannin magungunan gargajiya, tare kuma da ƙalubale da dama da aka shafe shekaru 25 ana bincike a kai a fannin magungunan gargajiya. Za a gabatar da sakamakon binciken da aka samu dangane da bitar magangun gargajiya da kiwon lafiya da taswirar muhimmancin lafiya da fasahar AI da taswirar bincike na duniya game da magungunan gargajiya. Ƙwararan hujjoji za su bai wa ƙasashe damar su samar da hanyoyin da suka dace tare da manufofin da za su taimaka wajen tsarawa tare da tabbatar da kula da ingancin ayyukan magungunan gargajiya da masu sarrafasu da abubuwan da ake samarwa bisa yanayin buƙatu. Binciken Hukumar Lafiya ta Duniya kan magungunan gargajiya da ICD-11 da sauran bayanai A wajen taron ƙolin, na Hukumar Lafiya ta Duniya za ta gabatar da sakamakon binciken da aka samu daga binciken da aka gabatar a duniya karo na uku kan magungunan gargajiya wanda a karon farko suka haɗar da tambayoyi kan tallafa wa magungunan gargajiya da na ƙarin kuzari da kuɗaɗe da lafiyar ‘yan asalin waje/ƙasa da tabbatar da inganci da ilimin magungunan gargajiya da mabambanta halittu da ciniki da haɗin kai da kare marasa lafiya da sauransu. Cikakken binciken wanda za a sake shi daga baya a cikin wannan shekara, da farko a kan dandalin yanar gizo sannan kuma daga baya a matsayin rahoto, zai ƙara bayyana ire-iren cigaban Hukumar Lafiya ta Duniya kan dabarun magungunan gargajiya daga 2025 zuwa 2034 kamar yadda Majalisar Lafiya ta Duniya ta nema a watan Mayun shekarar 2023.","Huku kukiwa na ongezeko la matumizi ya dawa za asili Duniani kote, usalama, ufanisi na udhibiti wa ubora wa bidhaa asilia na tiba zinazozingatia taratibu zimesalia kuwa vipaumbele muhimu kwa mamlaka za afya na umma. Asili haimaanishi salama kila wakati, na karne za matumizi sio dhamira ya ufanisi; kwa hiyo, mbinu na mchakato wa kisayansi lazima utumike ili kutoa ushahidi wa kina unaohitajika kwa mapendekezo ya dawa za asili katika miongozo ya WHO. ""Kuendeleza sayansi juu ya dawa za asili inapaswa kuzingatiwa kwa viwango sawa na katika nyanja nyingine za afya. Hii inaweza kuhitaji fikra mpya juu ya mbinu za kushughulikia mikabala hii ya kiujumla zaidi, ya kimuktadha na kutoa ushahidi ambao ni wa kuhitimisha vya kutosha na thabiti ili kutoa mapendekezo ya sera"", alisema Dk John Reeder, mkurugenzi wa mpango maalumu wa WHO wa utafiti na mafunzo katika magonjwa ya kitropiki na mkurugenzi wa idara ya utafiti wa afya. Mkutano huo utachunguza utafiti na tathmini ya tiba asilia, ikijumuisha mbinu zinazoweza kutumika kutengeneza ajenda ya utafiti wa kimataifa na vipaumbele vya tiba asilia, vilevile changamoto na fursa zinazotokana na miaka 25 ya utafiti wa tiba asilia. Matokeo kutoka katika ukaguzi wa kimfumo wa dawa za asili na afya, muongozo wa ushahidi wa kiufanisi wa kimatibabu, na muongozo wa utafiti wa kimataifa ya akili bandia kuhusu tiba asilia itawasilishwa. Msingi wa ushahidi wenye nguvu utaziwezesha nchi kubuni mbinu zinazofaa za muongozo wa sera kwa ajili ya kudhibiti, kuhakikisha udhibiti wa ubora na ufuatiliaji wa matumizi ya dawa za asili, waganga na bidhaa, kulingana na mazingira na mahitaji ya kitaifa. Utafiti wa kimataifa wa WHO juu ya dawa za asili, ICD-11 na takwimu nyingine. Katika mkutano huo, WHO itawasilisha matokeo yaliyoibuka kutoka kwa uchunguzi wa tatu wa kimataifa wa tiba asilia, ambao kwa mara ya kwanza, unajumuisha maswali kuhusu ufadhili wa dawa asilia na nyongeza, afya ya watu wa kiasili, uhakikisho wa ubora, maarifa ya dawa asilia, Bayoanuwai, biashara, ushirikiano, usalama wa mgonjwa, na mengineyo. Utafiti kamili, ambao utatolewa baadae mwakani, kwanza kwenye dashibodi shirikishi ya mtandaoni na kisha kama ripoti, utafahamishwa maendeleo ya mkakati wa WHO wa dawa za asili uliosasishwa 2025-2034 kama ilivyoombwa na mkutano wa Baraza la afya Ulimwenguni mnamo Mei 2023.","Láàrín ìfẹ̀lójú nínú lílo ìṣègùn ìbílẹ̀ káàkiri àgbáyé, àìléwu, àyọrísí rere àti dídarí ìjẹ́ ojúlówó àwọn ohun èlò ìbílẹ̀ àti àwọn ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́-ìlànà sì jẹ́ ààyò pàtàkì fún àwọn aláṣẹ ètò ìlera àti àwọn ará ìlú. Jíjẹ́ àdáyébá ò sọ wí pé kò léwu ní gbogbo ìgbà, pé wọ́n ń lò fún àìmọye ọdún kìí ṣe ìdánilójú fún àyọrísí rere; nítorí náà, ìgbésẹ̀ sáyẹ́nsì àti ìlànà rẹ̀ gbọ́dọ̀ di lílò láti pèsè àwọn ẹ̀rí alágbára tí a nílò fún dídábàá ìṣègùn ìbílẹ̀ nínú ìlànà-iṣẹ́ WHO. ""Ìtẹ̀síwájú sáyẹ́nsì lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ gbọ́dọ̀ di gbígbà pẹ̀lú irúfẹ́ ojúlówó alágbára kan náà gẹ́gẹ́ bí àwọn ẹ̀ka ètò ìlera tókù. Èyí lè bèrè fún ìrònú tuntun lórí àwọn ìgbésẹ̀ láti kojú àwọn wọnyí ní àpapọ̀ dáadáa, àwọn ìgbésẹ̀ ajẹmọ́ ọ̀gangan ipò àti ìpèsè ẹ̀rí tó ti parí dáadáa tó sì pọ̀ láti léwájú àwọn àbá òfin,"" Dr John Reeder, Olùdarí Ètò Àkànṣe fún Ìwádìí àti Ìdánilẹ́kọ̀ọ́ nínú Àwọn Ààrùn Ìgbóná àti Olùdarí Ẹ̀ka Ìwádìí fún Ètò Ìlera WHO. Ìpàdé náà máa ṣàmúlò ìwádìí àti ìgbéléwọ̀n ìṣègùn ìbílẹ̀, tó fi mọ́ àwọn ìgbésẹ̀ tí ó ṣe é lò láti ṣe àgbékalẹ̀ ètò ìwádìí àgbáyé àti pàtàkì nínú ìṣègùn ìbílẹ̀, bákan náà ni àwọn ìpèníjà àti àwọn ànfààní pẹ̀lú ìwádìí 25 ọdún nínú ìṣègùn ìbílẹ̀. Àwọn àwárí látara àtúnyẹwò ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìlera, àwọn ẹ̀rí àwòrán nípa ìwúlò ajẹmọ́-ìtọ́jú, àti àwòrán ìwádìí àgbáyé ìmọ̀ àtọwọ́dá lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ yóò di gbígbé jáde. Ajẹmọ́-ẹ̀rí tó lágbára máa fún àwọn orílẹ̀-èdè ní ànfààní láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ètò tó yẹ àti òfin ìlànà-iṣẹ́ fún dídarí, ṣíṣe àrídájú ìdarí ìjẹ́ ojúlówó àti àmójútó àwọn ìṣesí ìṣègùn ìbílẹ̀, àwọn oníṣègùn ìbílẹ̀ àti àwọn ohun èlò, gẹ́gẹ́ bí ọ̀gangan ipò orílẹ̀-èdè àti ìlò. Ìwádìí àgbáyé WHO lórí ìṣègùn ìbílẹ̀, ICD-11 àti àwọn dátà míràn Lẹ́yìn Ìpàdé náà, WHO máa ṣe àgbékalẹ̀ àwọn àwárí tó ṣúyọ látara ìwádìí àgbáyé kẹ́ta lórí ìṣègùn ìbílẹ̀, tó ṣe wí pé, fún ìgbà àkọ́kọ́, ní àwọn ìbéèrè lórí owó ìrànwọ́ fún ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba, ìlera àwọn ènìyàn ìlú, ìjẹ́rìsí ìjẹ́ ojúlówó, ìmọ̀ ìṣègùn ìbílẹ̀, oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀, káràkátà, ìgbaniwọlé, ààbò aláìsàn, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Àṣeparí ìwádìí náà, tí wọn yóò gbé jáde lọ́jọ́ iwájú nínú ọdún yìí, ní àkọ́kọ́ lórí agbàwòrán ìfọ̀rọ̀wérọ̀ orí ẹ̀rọ ayélujára àti gẹ́gẹ́ bí ìjábọ̀ lẹ́yìn náà, máa ṣe àkójọ fún ìdàgbàsókè ìsọdọ̀tun ìlànà-iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ WHO 2025-2034 gẹ́gẹ́ bí Àpérò Àwọn Elétò Ìlera Lágbàyé ṣe béèrè fun ní oṣù Èbìbí ọdún 2023.","Phakathi kokdwanda ekusetshenzisweni kwesintu emhlabeni wonke, ukuphepha,amandla ukulungisa imikhiqizo yesintu nokwelapha okuncike kundlela yokwenza okuhleli kuhamba phambili ngokubaluleka kwabanamagunya ezempilo nasemphakathini. Imvelo ayihlezi isho ukuphepha, neminyaka yokusebenza ayisona isiqiniseko samandla, ngakho ke indlela yesayensi nohlelo makusetshenziswe ukunikeza ubufakazi obahlukene kuziphakamiso zokulashwa ngesintu kumiyalelo yeWHO. ""Ukuthuthuka kwesayensi kwezokulapha ngesintu kumele kubanjwe ngamazinga amandla afanayo njengakweminye imikhakha yezempilo. Lokhu kungadinga ukucabanga okusha kuzindlela zokubhekana nolukhu ngokuphelele, izindlela zokuqukethwe nokunikeza ubufakazi obanele namandla okuhola iziphakamiso zenqubomgomo,"" kusho kuDkt John Reeder, uMqondisi weZinhlelo ezikhethekile weWHO woCwaningo nokuqeqeshwa kuZifo eZivamile noMqondisi woMnyango weZocwaningo kwezeMpilo. Isummit izobheka ucwaningo nokubhekisiswa kokwelapha ngesintu, okufaka izindlela ezingasetshenziswa ukudevelopha uhleoo locwaningo lomhlaba nokuhamba phambili kukwelapha kwesintu kanye nengqinamba namathuba eminyakeni engu-25 yokucwaninga kukwelapha kwesintu. Imiphumela yokubuka ngokwezinhlelo zokulapha ngesintu nezempilo, ubufakazi bebalazwe kokusebenza kahle kokwelapha nokukhuthala mbumbulu kubalazwe locwaningo lomhlaba kwezokwelapha ngesintu kuzokwethulwa. Okuncike kubufakazi obuqinile kuzokwenza ukuthi amzwe akwazi ukudevelopha kahle izindlela nemiyalelo yenqubomgomo ukuqinisekisa ukulawulwa kahle nokubhekwa kokusebenza kwezokulapha kwesintu, abaseenzisi nemikhiqizo ngokwengqikithi yesizwe nezidingo. Isaveyi yomhlaba yeWHO kwezokulapha ngesintu ICD-11 kanye neminye imininingo. KwiSummit, iWHO izokwethula imiphumela evelile kusaveyi yomhlaba yesithathu ekwelapheni kwezesintu, okokuqala, kufaka imibuzo ekukhokheni kwezesintu nokwelapha okulekelelayo ezempilo zabantu bomdabu ukubhekisisa ulwazi lokwelapha ngesintu ibhayodaveyisithi, ukuhweba, ukuhlangana, ukuphepha kweziguli nokunye okuningi. Isaveyi ephelele, izokhishwa makhathaleni kulonyaka,kuqala ekungeneni kudeshibhodi ye-inthanethi bese kuba njengombiko,sizokwazisa intuthuko yeWHO ukubuyekezwa kwesu lezokwelapha ngesintu 2025-2034 njengesicelo seWorld Health Assembly ngoNhlaba 2023." +የባህላዊ የህክምና ሁኔታን በሰነድ እና በመደበኛ የለት ከለት የጤና መረጃ ስርዓት ውስጥ ማካተት፣ በጤና አጠባበቅ ስርዓቶች ውስጥ የባህላዊ መድሃኒቶችን ውጤታማ በሆነ መንገድ ለማስተዳደር እና ለመከታተል ቅድመ ሁኔታ ነው። ይህም ከባሕላዊ ሕክምና ጤና ጥበቃ ጋር ተያይዘው የሚመጡ ቅጾችን፣ የህምናውን የድግግሞሽ መጠንንና ውጤቶችን መመርመር ማካተትን ይጨምራል። ጉባዔው የአገሮችን ተሞክሮ ለማሳየት፣ በየአካባቢው የሚደረጉ የህክምና መንገዶችን ለመመርመር እና ምርጥ ልምዶቹ ጋር ለመወያየት እድል ይሆናል፣ በቅርቡ በሚወጣው የዓለም አቀፍ የበሽታዎች መደብ 11ኛ እትም ( ICD-11) ውስጥ ባህላዊ የሕክምና ምእራፍ መካተትን ጨምሮ ለመወያየት እድል ይሰጣል። በጉባዔው ተሳታፊዎችም ስለ ፖሊሲው፣ ህጋዊ እና አስተዳደራዊ መልክዓ ምድሮች ዓለም አቀፋዊነት አጠቃላይ ይዘት ይመረመራሉ፤ መረጃዎችን ለመሰብሰብ መደበኛ መዋቅሮችን እና ፖሊሲዎች ማዘጋጀት ላይ እና ለኢመደበኛ አስተዳደሮች ስርዓቶችን መዘርጋት ላይ፤ የባህላዊ መድሃኒት የሰራተኞች ሀይል እድገት ላይ የትምህርትና ስልጠና መርሀግብሮች ግምገማ፤ እንዲሁም፣ የታካሚውን ደህንነት በእጅጉ ሊጠብቅ እና በ ባሕላዊ የሕክምና አገልግሎት በሚሰጥ ወቅት የታካሚዎችን ጉዳት በእጅጉ ሊቀንሱ የሚችሉ፣ ለባህላዊ የህክምና ባለሞያዎች የሚሰጡ ስልጠናዎችን፣ እውቅናና መመሪያ በተመለከተ ያሉ ተሞክሮዎችእና ምርጥ ልምዶች። የብዝሃ ሕይወት እና የአገሬው ተወላጆች ዕውቀት የብዝሃ ሕይወትና የአገሬው ተወላጆች ዕውቀት፣ በባህላዊ መድሃኒት፣ ጤናና ደህንነት ዘንድ መሰረታዊ ምሰሶዎች ናቸው፤ በተለይም ደግሞ ለአገሬው ተወላጆች፤ 80 በመቶ የሚሆነው የቀረው የዓለማችን የብዝሃ ሕይወት በአገሬው ተወላጆች ክልሎች ወይም አገሮች የሚገኝ ሲሆን፣ የብዝሃ ሕይወት ጥበቃ ደግሞ ባህላዊ መድሃኒቶችን በዘላቂነት ከመጠቀም ጋር የተያያዘ ቁልፍ ጉዳይ ነው። ጉባዔው ሲዘጋጅ፣ የብዝሃ ሕይወት፣ የአገሬው ተወላጆች ዕውቀት፣ ጤና እና ደህንነት ላይ የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ዓለም አቀፍ መስሪያ ቤት በብራዚል ከ ሐምሌ 25 እስከ 28 ተካሂዷል ፤ ይህም በብዝሃ ህይወት፣ በባህላዊ ዕውቀት እና በሰው ልጅ ጤና መካከል ያለውን ጠቃሚ ግንኙነት በተሻለ ሁኔታ ለመረዳት ነው።,"Standardization of traditional medicine condition documentation and coding in routine health information system is a pre-requisite for effective management and regulation of traditional medicine in healthcare systems. This includes consideration of forms, incidence rates, and outcomes associated with traditional medicine healthcare. The Summit will be an opportunity to showcase countries’ experiences, explore regional trends and discuss best practices, including in the implementation of the traditional medicine chapter in the latest International Classification of Diseases, the ICD-11. Participants in the Summit will examine a global overview of policy, legal and regulatory landscapes; formal structures and policies to collect data and establish systems for information management; an assessment of educational and training programmes for the development of traditional medicine workforce; and experiences and best practices on training, accreditation and regulation of traditional medicine practitioners, which can substantially advance patient safety and minimize patient harm in the provision of traditional medicine services. Biodiversity and indigenous knowledge Biodiversity and indigenous knowledge are foundational pillars of traditional medicine and health and well-being, especially for Indigenous Peoples; 80 per cent of the world’s remaining biodiversity is in Indigenous territories or lands, while conservation of biodiversity is a key issue related to the sustainable use of traditional medicines. In preparation for the Summit, a WHO global workshop on biodiversity, indigenous knowledge, health, and well-being was held in Brazil from 25 to 28 July, to better understand the invaluable connection between biodiversity, traditional knowledge, and human health.","Daidaita bayanan yanayin magungunan gargajiya da kuma shigar da bayanai ta na’ura mai ƙwaƙwalwa bisa tsarin bayanan kiwon lafiy ne abin da ake buƙata domin ba da kulawa mai muhimmanci ga magungunan gargajiya a tsarin kiwon lafiya. ​​Wannan ya haɗar da la'akari da yanayi da adadin abubuwan da suka faru da kuma sakamakon da ke tattare da magungunan gargajiya. Taron zai zama ba da damar baje kolin abubuwan da ƙasashen duniya ke fuskanta tare da gano yanayin yankuna da kuma tattauna mafi kyawun ayyuka da suka haɗar da aiwatar da fannin magungunan gargajiya a cikin sabon kasha-kashen cututtuka na duniya, da ICD-11. Mahalarta taron ƙolin za su yi nazarin bayanai na duniya game da manufofi da dokoki da yanayin shimfidar ƙasa.; tsare-tsare da manufofi na yau da kullum don tattara bayanai da kafa tsarin sarrafa bayanai; tantance shirye-shiryen ilimi da horarwa don haɓaka ma'aikatan likitanci na gargajiya; da gogewa da mafiya kyawun ayyuka a kan horarwa, tantancewa da sa ido a kan masu aikin likitanci na gargajiya, waɗanda za su iya inganta amincin mara lafiya da rage cutuwar mara lafiya a cikin ayyukan magungunan gargajiya. Mabamabantan halittu da kuma ilimin gida Bambance-bambancen halittu da ilimin asali sune ginshiƙan ginshiƙan magungunan gargajiya da lafiya da walwala, musamman ga ƴan asalin ƙasar; Kashi 80 cikin 100 na sauran halittun da suka rage a duniya na cikin yankuna ne ko kuma }asashe na }asa, yayin da kiyaye nau'o'in halittu ya kasance wani muhimmin al'amari da ya shafi ci gaba da amfani da magungunan gargajiya. A shirye-shiryen Taron kolin, an gudanar da wani taron bita na Hukumar Lafita ta Duniya kan nau'ikan halittu, ilimin 'yan asalin kasar, kiwon lafiya, da walwala a ƙasar Brazil daga ranar 25 zuwa 28 ga Yuli, don ƙara fahimtar alaƙa mai ƙima a tsakanin halittu, ilimin gargajiya, da lafiyar bil'adama.","Usanifishaji wa uwekaji kumbukumbu wa hali ya dawa asilia na usimbaji katika mfumo wa kawaida wa taarifa za afya ni sharti la awali kwa ajili ya usimamizi madhubuti na udhibiti wa dawa za asili katika mifumo ya afya. Hii ni pamoja na kuzingatia fomu, viwango vya matukio, na matokeo yanayohusiana na huduma ya afya ya dawa asilia. Mkutano huo utakuwa fursa ya kuonyesha uzoefu wa nchi, kuchunguza mienendo ya kikanda na kujadili mbinu bora, ikiwa ni pamoja na utekelezaji wa sura ya dawa za asili katika ainisho la hivi karibuni la kimataifa la magonjwa, ICD-11. Washiriki katika mkutano huo watachunguza muhtasari wa kimataifa wa mandhari ya sera, sheria na udhibiti; Miundo na sera rasmi za kukusanya Data na kuanzisha mifumo ya usimamizi wa taarifa; Tathmini ya programu za elimu na mafunzo kwa maendeleo ya nguvu kazi ya dawa za jadi; Na uzoefu na mbinu bora za mafunzo, ithibati na udhibiti wa waganga wa tiba asilia, ambayo inaweza kwa kiasi kikubwa kuendeleza usalama wa magonjwa na kupunguza madhara ya magonjwa katika utoaji wa huduma za tiba asilia. Bayoanuwai na maarifa asilia Bayoanuwai na maarifa asilia ni nguzo za msingi za tiba asilia na afya ya ustawi, hasa kwa wenyeji; Asilimia 80 ya Bayoanuwai iliyobaki Duniani, ipo katika maeneo au ardhi za wenyeji, huku uhifadhi wa Bayoanuwai ni suala muhimu linalohusiana na matumizi endelevu ya dawa za asili. Katika maandalizi ya mkutano huo, warsha ya kimataifa ya WHO kuhusu Bayoanuwai, maarifa asilia, afya, na ustawi ilifanyika nchini Brazili tarehe 25 hadi 28 Julai, kuelewa vyema uhusiano muhimu kati ya viumbe hai, maarifa ya jadi, na afya ya Binadamu.","Ìsọdojúlówó àkọsílẹ ipò ìṣègùn ìbílẹ̀ àti àkósódù nínú ìlànà-iṣẹ́ ètò ìròyìn ìlera jẹ́ kàn-án-pá fún àmójútó tó dára àti àkóso ìṣègùn ìbílẹ̀ nínú àwọn ètò ìlera. Lára èyí la ti rí èrò nípa àwọn ìrísí, àwọn òdiwọn ìṣẹ̀lẹ̀, àti àbájáde tó tan mọ́ ìlera ìṣègùn ìbílẹ̀. Ìpàdé náà máa jẹ́ ànfààní láti ṣe àfihàn àwọn ìrírí àwọn orílẹ̀-èdè, ṣàmúlò àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àwùjọ àti ìjírórò nípa àwọn ìṣesí tó dára jùlọ, tó fi mọ́ nínú ìṣàmúlò abala ìṣègùn ìbílẹ̀ nínú Ìpínsísọ̀rí Àwọn Ààrùn Ilẹ̀ òkèèrè tuntun, ICD-11. Àwọn akópa nínú Ìpàdé náà máa ṣe àyẹ̀wò ìwòye àgbáyé nípa àwùjọ ètò, òfin àti ìlànà; àwọn àgbékalẹ̀ àti ìlànà tó tọ́ láti gba dátà àti láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ètò fún àmójútó ìròyìn; àyẹ̀wò ẹ̀kọ́ àti àwọn ètò Ìdánilẹ́kọ̀ọ́ fún ìdàgbàsókè àwọn òṣìṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀; àti àwọn ìrírí àti ìṣesí tó dára jùlọ lórí ìdánilẹ́kọ̀ọ́, gbígbàwé àṣẹ àti ìṣàkóso àwọn tó ń ṣiṣẹ́ ìṣègun ìbílẹ̀, tí ó lè ṣe àyípadà ààbò àwọn aláìsàn dáadáa tí ó sì lè mú àdínkù bá ewu aláìsàn nínú ìpèsè àwọn iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀. Oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀ àti ìmọ̀ ìbílẹ̀ Oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀ àti ìmọ̀ ìbílẹ̀ jẹ́ òpómúléró fún ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìlera àti ìgbáyégbádùn, pàápàá jùlọ fún àwọn Ènìyàn Ìlú; ìdá 80 gbogbo oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀ lágbàyé ló wà ní àwọn agbègbè ìlú tàbí àwọn ilẹ̀, nígbà tí títọ́jú àwọn oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀ jẹ́ kókó ọ̀rọ̀ pàtàkì tó tan mọ́ lílo ìṣègùn ìbílẹ̀ ní àlòpẹ́. Ní ìmúrasílẹ̀ fún Ìpàdé náà, àpérò àgbáyé WHO kan lórí oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀, ìmọ̀ ìbílẹ̀, ìlera, àti ìgbáyé-gbádùn ni ó wáyé ní Brazil láti 25 sí 28 oṣù Agẹmọ, láti túnbọ̀ ní òye àjọṣepọ̀ aláìlẹ́gbẹ́ láàrín oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀, ìmọ̀ ìbílẹ̀, àti ìlera ọmọnìyàn.","Ukuqinisekiswa kwesimo sokulapha ngesintu nemadokhumenti nokukhoda endleleni yohlelo lolwazi lwezempilo, njengesidingongqangi yokuphatha ngamandla nokulawula kokulapha kwesintu kwezempilo kuzinhlelo zezempilo. Lokhu kufaka ukucabanga ngamafomu,amazinga okwenzeka kanye nemiphumela ehambelana nokulapha ngesintu kwezempilo. Isummit kuzoba yithuba lokukhombisa isipiliyoni samazwe, ukubheka okudumile kusifunda nemisebenzi yokuxoxa kahle, okufaka ukwenza kwesahluko sokwelapha kwesintu kamuva ku-International Classification of Disease, i-ICD-11. Ababambe iqhaza kuSamithi bazohlola ukubuka komhlaba kwenqubomgomo ezomthetho nezindawo zokulawulwa; Izakhiwo ezisemthethweni nezinqubomgomo ukukoleka imininingo nokuqala izinhlelo zokuphathwa kolwazi; ukuhlolwa kwezemfundo nezinhlelo zokuqeqesha kwentuthuko yamandla okusebenza kokwelapha ngesintu; isipiliyoni nokwenza kahle ekuqeqesheni ukuhlonishwa nemigomo yabasebenzisi bokulapha ngesintu, okungamandla okuphepha kweziguli nokwehlisa ukulimala kweziguli ekunikezweni imisebenzi yokulapha ngesintu. Ukwahlukana nolwazi lomdabu ibhayodayivesithi nolwazi lomdabu yizinsika zesisekelo sokwelapha ngesintu nezempilo nokuphila, ikakhulukazi kuBantu Bomdabu, amaphesenti angu-80 webhiyodayivesithi esele yomhlaba usezindaweni zemdabu noma imihlaba ngesikhathi ukulondolozwa kwebhiyodayivesithi kuyinkinga ebalulekile ehlobene nokugcineka kokusebenzisa ukwelashwa ngesintu. Ukulungiselela iSummit, umhlangano womhlaba weWHO kubhayodayivesithi, ulwazi lomdabu, ezempilo, ukuphila wawubanjwe eBrazil kusuka ngomhlaka-25-28 kuNtulikazi, ukuze uqonde kangcono ukuxhumana okubalulekile phakathi kwebhiyodayivesithi, ulwazi lwesintu nezempilo yabantu." +"የስብሰባው ውጤቶች፣ በምክረ ሐሳብ መልክ፣ በጉባኤው ላይ ይቀርባል፣ እና ለብዝሃ ህይወት እና ለ አንድ የጤና ስራዎች አስተዋፅኦ ያደርጋል። ጉባኤው በአየር ንብረት ቀውስ ወቅት በዘላቂነት የብዝሃ ህይወት አያያዝ ላይ ትኩረት ማድረጉ በሀገሮች ባህላዊ ዕውቀት፣ ፈጠራ እና አግባብነት ያለው ተጠቃሚነት ና ፍትሃዊ ተጠቃሚነትን ለመጠበቅ የተሻሉ ተግባራትን፣ ተነሳሽነትን እና የህግ ማዕቀፎችን ለይቶ ለማወቅና ለማጋራት ያመራል። በጉባዔው ላይ የሚደረገው ውይይት ከባህላዊ ህክምና፣ ከሀገር ውስጥ በእውቀት ላይ የተመሰረቱ አዳዲስ የጤና አጠባበቅ ፈጠራዎች፣ የአዕምሮ ንብረት ህጎችእና ደንቦች መተግበር፣ እንዲሁም የህብረተሰቡን ጤና ለመደገፍ በሀገሪቱ እና በቅድመ አያቶቹ መድሃኒት አጠቃቀምና ማስፋፋት ላይ ያተኩራል። ለአዘጋጁ ማስታወሻዎች ስለ ጉባዔው: እ.ኤ.አ የ 2023 የዓለም አቀፍ ባህላዊ መድሃኒት ዓለም አቀፍ ጉባዔ በ ዓለም ጤና ድርጅት (WHO) ዓለም አቀፍ ባህላዊ የህክምና ማዕከል የተደራጀ ሲሆን እ.ኤ.አ በ2023 ""አንድ ምድር፣ አንድ ቤተሰብ፣ አንድ የወደፊት"" በሚል ጭብጥ የ ጂ20 (G20) ፕሬዚደንት በሚገኝበት የህንድ መንግስት ጋር በጋራ የሚዘጋጅ ነው። ይህ በዓለም አቀፍ ደረጃ ባህላዊ ህክምናን አስመልክቶ በተከታታይ በሚካሄዱት የአለም አቀፍ ጉባዔዎች ውስጥ የመጀመሪያው ይሆናል፤ በዓለም አቀፍ ደረጃ በተለያዩ የዓለም ክፍሎች በየዓመቱም ይካሄዳል። ለምን አሁን? ለዘመናት የባህላዊ፣ የብሄረሰባዊ እና የ ቅድመ አያቶች ዕውቀት በቤት ውስጥና በማህበረሰብ ለጤና ጥበቃ ወሳኝ ምንጭ ሆኖ ቆይቷል፤ አሁንም በብዙ አካባቢዎች የጤና ጥበቃ አገልግሎት ��ልህ አካል ሆኖ ቀጥሏል። ከ194ቱ የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) አባል አገራት 170ቱ የእጽዋት መድሃኒቶች፣ የአኩፓንቸር፣ የዮጋ፣ የሀገር ውስጥ ህክምና እና ሌሎች የባህላዊ መድሃኒቶች እንደሚጠቀሙ ዘገባ አድርገዋል፤ ብዙዎች ባሕላዊ ሕክምና ለጤና አገልግሎት ጠቃሚ ምንጭ እንደሆነ አድርገው የሚገነዘቡ ከመሆኑም በላይ የባህላዊ ህክምና ልማዶችን ፣ ምርቶችንና ሐኪሞችን በብሔራዊ ሥርዓታቸው ውስጥ ለማዋሃድ አንዳንድ እርምጃዎችንም ወስደዋል ።","Meeting outcomes, in the form of recommendations, will be presented at the Summit, and will contribute to the biodiversity and One Health workstream. The Summit’s focus on sustainable biodiversity management in the face of the climate crisis will drive the identification and sharing of best practices, initiatives, and legislative frameworks on the protection of traditional knowledge, innovation, and access and equitable benefit-sharing by countries. The discussions at the Summit will focus on the rising prospect of global economic activities related to traditional medicine, Indigenous knowledge-based innovations in health care, application of intellectual property laws and regulations, and the use and promotion of indigenous and ancestral medicine through intercultural dialogues to support community health. Notes to the editor About the Summit: The 2023 WHO Traditional Medicine Global Summit is organized by the WHO Global Traditional Medicine Centre, and is co-hosted by the Government of India, which holds the G20 presidency in 2023 under the theme “One Earth, One Family, One Future”. This will be the first in a series of WHO global summits on traditional medicine, which will be held every other year in different WHO regions. Why now For centuries, traditional, indigenous and ancestral knowledge has been an integral resource for health in households and communities, and it continues to form a significant part of healthcare in many regions: 170 of the WHO’s 194 Member States have reported on the use of herbal medicines, acupuncture, yoga, indigenous therapies and other forms of traditional medicines; many recognize traditional medicine as a valuable source of healthcare and have taken steps to integrate practices, products and practitioners into their national systems.","Abubuwan da aka samu sakamakon taron, ta hanyar shawarwari, za a gabatar da su a Taron ƙolin, sannan za su ba da gudummawa ga ɗimbin halittu da aikin kiwon lafiya na bai ɗaya. Babban taron ƙoli kan kula da mabambantan halittu masu ɗorewa a yayin da ke fuskantar matsalar sauyin yanayi zai kawo ganewa da raba mafi kyawun ayyuka, tsare-tsare, da tsarin dokoki kan kariyar ilimin gargajiya, ƙirkire-ƙirkire, da samun dama tare da raba alfanun da ya dace daga ƙasashe. Tattaunawar da za a yi a taron ƙolin za ta mayar da hankali ne kan bunƙasar harkokin tattalin arziƙin duniya da ke da nasaba da magungunan gargajiya, sababbin fasahohin da suka dogara da ilimin 'yan asalin ƙasar a fannin kiwon lafiya, da aiwatar da dokoki da ƙa'idojin mallakar fasaha, da amfani da inganta magungunan 'yan asalin da magabata ta hanyar tattaunawa tsakanin al'adu domin tallafa wa kiwon lafiyar al'umma. Bayanai zuwa ga edita Game da Taron: Taron Cibiyar Magungunan Gargajiya ta Duniya wanda Hukumar Lafiya ta Duniya ta shirya, kuma Gwamnatin Indiya ce ta tallafa wajen ɗaukar nauyin gudanarwa, wacce ke riƙe da shugabancin G20 a 2023 ƙarƙashin taken ""Duniya Ɗaya, Iyali Ɗaya, Gobe guda Ɗaya"". Wannan dai shi ne karo na farko a jerin tarurrukan da Hukumar Lafiya ta Duniya za ta yi kan magungunan gargajiya, wanda za a yi duk shekara a yankuna daban-daban na Hukumar Lafiya ta Duniya. Me ya sa yanzu Shekaru aru-aru, ilimin gargajiya, da ilimin asali da na kakanni ya kasance tushen kiwon lafiya mai muhimmanci a cikin gidaje da al'ummomi, kuma yana ci gaba da samar da wani muhimmiyar gudunmawa ta kiwon lafiya a yankuna da yawa: Ƙasashe 170 daga cikin Ƙasashe 194 na Hukumar Lafiya ta Duniya sun bayar da rahoton yadda ake amfani da magungunan gargajiya, hujin fuska, yoga, magungunan gargajiya da sauran nau'ikan magungunan gargajiya; da yawa suna fahimtar maganin gargajiya a matsayin hanya mai inganci ta kulawa da lafiya kuma sun ɗauki matakan haɗe ayyukan, kayayyaki da masana magungun zuwa cikin tsare-tsarensu.","Matokeoa ya mkutano, kwa njia ya mapendekezo, yatawasilishwa kwenye mkutano huo, na yatachangia katika bioanuwai na mkondo kazi wa afya moja. Mkazo wa mkutano huo juu ya usimamizi endelevu wa Bayoanuwai katika kukabiliana na janga la hali ya hewa utaendesha utambuzi na ushirikiwaji wa mbinu bora, mipango, na mifumo ya kisheria juu ya ulinzi na maarifa ya jadi, uvumbuzi, na ufikiaji na ugawaji wa faida sawa na nchi. Majadiliano katika mkutano huo yatazingatia kuongezeka kwa matarajio ya shughuli za kiuchumi za kimataifa zinazohusiana na tiba asilia, ubunifu unaotegemea maarifa asilia katika huduma ya afya, matumizi ya sheria na kanuni za mali miliki, na matumizi na uendelezaji wa dawa za asili na mababu kupitia mazungumzo ya kitamaduni ili kusaidia afya ya jamii. Maelezo kwa mhariri Kuhusu mkutano huo: Mkutano wa kimataifa wa dawa za asili wa WHO wa 2023 umeandaliwa na kituo cha tiba asilia cha WHO, na unasimamiwa kwa pamoja na serikali ya India, ambayo inashikilia Urais wa G20 mwaka 2023 chini ya mada ""Dunia moja, Familia moja, wakati ujao mmoja"". Hii itakuwa mara ya kwanza katika mfululizo wa mikutano ya kimataifa ya WHO kuhusu tiba asilia, ambayo itafanyika kila baada ya mwaka katika kanda tofauti za WHO. Kwa nini sasa Kwa karne nyingi, maarifa ya kimapokeo, ya kiasili na ya mababu yamekuwa nyenzo muhimu kwa afya katika kaya na jamii, na yanaendelea kuwa sehemu muhimu ya huduma ya afya katika maeneo mengi: Nchi 170 kati ya 194 wanachama wa WHO zimeripoti kuhusu matumizi ya dawa za asili, acupuncture, yoga, tiba asilia na aina nyinginezo za dawa za kienyeji; Wengi wanatambua dawa za asili kama chanzo muhimu cha huduma ya afya na wamechukua hatua za kuunganisha mazoea,bidhaa na watendaji katika mifumo yao ya kitaifa.","Àbájáde àwọn ìpàdé, ní ìrísí àwọn àbá, ni wọ́n máa ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ níbi Ìpàdé náà, yóò sì ṣe àfikún sí oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀ àti àwọn iṣẹ́ Ìlera Kan. Àfojúsùn Ìpàdé náà lórí àmójútó oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀ alálòpẹ́ ní ojú àwọn rògbòdìyàn ojú ọjọ́ máa ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdánimọ̀ àti pínpín àwọn ìṣesí tó dára jùlọ, àwọn ìpilẹ̀ṣẹ̀, àti àwọn àgbékalẹ̀ òfin lórí ìdáàbòbò ìmọ̀ ìbílẹ̀, ìmọ̀ ọ̀tun, àti ànfààní àti ìdọ́gba pínpín ànfààní láti ọ̀dọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè. Àwọn ìfọ̀rọ̀wérọ̀ níbi Ìpàdé náà máa gbájúmọ́ ìdàgbàsókè aṣeéṣe fún àwọn ìṣesí ọrọ̀-ajélágbàyé tó tan mọ́ ìṣègùn ìbílẹ̀, àwọn ìmọ̀-ọ̀tunadálórí-ìmọ̀ ìbílẹ̀ nínú ètò ìlera, ṣíṣe àmúlò àwọn òfin ohun ìní ọlọgbọ́n àti ìlànà, àti lílò àti ṣíṣe ìgbélárugẹ fún ìṣègùn ìbílẹ̀ àti bàbá ńlá ẹni nípasẹ̀ ìbáraẹnisọ̀rọ̀ oríṣiríṣi àṣà láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera àwujọ. Àwọn kókó ọ̀rọ̀ sí olóòtú Nípa Ìpàdé náà: Ìpàdé Ìṣègùn Ìbílẹ̀ Lágbàyé WHO fún ọdún 2023 tí Ààyè fún Ìṣègùn Ìbílẹ̀ Lágbàyé WHO ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀, tí Ìjọba orílẹ̀-ède India jọ gbàlejò rẹ̀, tí ó gbàlejò ilé-iṣẹ́ ààrẹ G20 ní 2023 lábẹ́ àkòrí ""One Earth, One Family, One Future"". Èyí yóò jẹ́ àkọ́kọ́ nínú àṣetẹ̀léra ìpàdé àgbáyé WHO lórí ìṣègùn ìbílẹ̀, tí wọn yóò máa ṣe lọ́dọọdún ní àwọn ẹkùn agbègbè WHO ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀. Ó ṣe jẹ́ àkókò yìí Fún àìmọye ọdún, ìmọ̀ ìbílẹ̀, ti ìlú àti ti bàbá ńlá ẹni ti jẹ́ ohun èlò pàtàkì fún ìlera ní agboolé àti àwùjọ, ó sì tún tẹ̀síwájú láti jẹ́ ẹ̀yà pàtàkì nínú ètò ìlera ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ agbègbè. 170 nínú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ 194 WHO ti jábọ̀ lórí lílo oògùn egbòogi, gígúnni lábẹ́rẹ́, yógà, àwọn ìtọ́jú ìlera ìbílẹ̀ àti àwọn irúfẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ míràn; ọ̀pọ̀lọpọ̀ lo mọ ìṣègùn ìbílẹ̀ gẹ́gẹ́ bí orísun ìlera oníyebíye tí wọ́n sì ti gbé ìgbésẹ̀ láti ṣàmúlò àwọn ìṣesí rẹ̀, ohun èlò rẹ̀ àti àwọn tó ń ṣe é sínú àwọn ètò orílẹ̀-ède wọn.","Imiphumela yomhlangano,ngokweziphakamiso,izokwethulwa kuSummit futhi izoba nomthelela ekwehlukaneni nasemkhakheni wokusebenza we-One Health. Ukugxila kweSummit ukuphathwa kwamandla ebhayodayivesithi ebusweni bezinkinga zesimo sezulu kuzohambisa ukuhlonza nokwabelana nokwenza okuhle,okuqalwayo imihlahlandlela yezomthetho ekuvikeleni ulwazi lwesintu, ukwenza kabusha,ukungena ngokulingana ekwabelaneni kwenzuzo ngamazwe. Izingxoxo kuSummit zizogxila ekukhuleni kokuhlwaya kwemisebenzi yezomnotho womhlaba, ukwenza kabusha okuncike kulwazi lomdabu kwezempilo nokusetshenziswa kolwazi lwakho nemigomo, kanye nokusebenzisa nokugqugquzela ukwelapha ngedlozi nangomdabu ngezingxoxo zamasiko onke ukweseka impilo yomphakathi. Amanothi aya kumhleli NgeSummit: ngo-2023 WHO Traditional Medicine Global Summit, ehlelwe yiWHO Traditional Medicine Centre,iphinde yabanjwa nguHulumeni wase-India, ebamba ubuholi G20 ngaphansi kwengqikithi, Umhlaba Owodwa, uMndeni Owodwa,iKusasa Elilodwa. Lokhu kuzoba ngokokuqala kokulandelanayo kwamasamithi omhlaba eWHO kwezokulapha ngesintu, okuzobanjwa njalo ngonyaka ezindaweni ezahlukene zeWHO. Kungani manje Iminyaka okwesintu, ezomdabu kanye nolwazi lwabaphansi sekube insizakusebenza ebalulekile kwezempilo emakhaya nasemphakathini, futhi iyaqhubeka ukwakha ingxenye ebalulekile kwezempilo ezindaweni eziningi: U-170 wamaMember State angu-190 eWHO abike ukusebenzisa amakhambi ukulapha, ukulapha ngokugwaza, iyoga, nokwelapha ngomdabu kanye nezinye izindlela zokulapha ngokwesintu; abaningi babona ukulapha ngokwesintu njengomthombo obalulekile kwezempilo futhi sebethathe izinyathelo zokwenza okubalulekile,imikhiqizo nabasebenzisi ezinhlelweni zabo zezwe." +ዛሬ ባህላዊ መድሃኒት አለም አቀፍ ክስተት ሆኗል፤ ለጤናቸውና ለደኅንነታቸው የበለጠ ወኪልና ባለቤትነት በሚፈልጉ እንዲሁም የበለጠ አስተማማኝና ግላዊ የሆነ የጤና እንክብካቤ በሚፈልጉ ታካሚዎች ምክኒያት ፤ ተፈላጊነቱም እየጨመረ ነው ። በተለይም በሩቅ አካባቢዎች በሚገኙና ገጠራማ በሆኑ አካባቢዎች የሚኖሩ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች በባሕል ረገድ ተቀባይነት ያለው፣ በቀላሉ የሚገኝና ብዙ ወጪ የማይጠይቁ የጤና እንክብካቤ የሚያገኙበት የመጀመሪያው የጤናና የደኅንነት የመስመር ጥሪ ሆኖም ቀጥሏል። በባህላዊ መድሀኒቶች ላይ የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) ስራ እ.ኤ.አ በ1976 የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) ባህላዊ የህክምና መርሀ ግብር ሲጀመር፤ በአሁን ጊዜም ፣ የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) በባህላዊ ፣ ከዘመናዊ ህክምና ጋር በተጓዳኝ በሚደረግ እና በተዋሀደ የህክምና ክፍል በኩል ፣ ከሀገራት ጋር በመተባበር የተለያዩ የባህላዊ የሕክምና ስርዓቶች ስልጠና እና የተግባር ልምምድ ላይ ፣ እና በዓለም አቀፍ የበሽታ መደብ (ICD) ውስጥ በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ውህደት እንዲደረግ መስፈርቶች እና መመዘኛዎች በማሳደግ ላይ እየሰራ ነው። እ.ኤ.አ በጥር 1 ቀን 2022 ዓ.ም. በሥራ ላይ የዋለው የዓለም አቀፍ የበሽታ መደብ 11ኛ ማሻሻያ (ICD-11)፣ ከጥንታዊ የቻይና ሕክምና (በአሁኑ ጊዜ በቻይና፣ በጃፓን፣ በኮሪያ ሪፐብሊክና በሌሎችም የዓለም አካባቢዎች በተለምዶ ጥቅም ላይ ይውላል) በተገኘ ባህላዊ መድሃኒት ላይ የተመሰረተ ድርብና አማራጭ ኮድ የሚሆንን ባህላዊ መድሃኒት በምዕራፉ አካቷል። የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ቀጣዩን የትምህርት መዝገብ በባህላዊ ህክምና ምዕራፍ ውስጥ በማዳበር ላይ ነው፤ ይህም አዩርቬዳ (Ayurveda)፣ ኡናኒ(Unani) እና ሲዳ(Siddha) የተሰኙ የሕክምና ዘዴዎች የምርመራ ቃላትንም ይጨምራል። የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ሁለተኛውን ባህላዊ የህክምና ስትራቴጂውን እ.ኤ.አ. ከ2014–2023 በመተግበር ላይ ይገኛል፤ የአባል ሀገራት አስተማማኝ፣ ብቁ እና ውጤታማ ባህላዊ እና ከዘመናዊ ህክምና ጋር በተጓዳኝ የሚደረጉ የህክምና አገልግሎቶችን በማቅረብ ረገድ ድጋፍ ለመስጠት አስተማማኝ መረጃና ማስረጃ ላይ የተመሰረተ ደንቦችን፣ መስፈርቶችን እና ሙያዊ ሰነዶችን በማዘጋጀት ላይ ያተኮረ ነው፤ እንዲሁም በጤና ስርዓቶች ውስጥ ተገቢውን ውህደት እንዲያገኝ ይሰራል ። እ.ኤ.አ. ለ2025-2034 ጊዜ የተሻሻለ ስልታዊ አቋም እንዲዳብር የአባላቱ አገሮች እ.ኤ.አ. በግንቦት 2023 በተደረገው የዓለም የጤና ስብሰባ ላይ ጥያቄ አቅርበው ነበር። እ.ኤ.አ በ2022 በህንድ መንግስት ድጋፍ፣ የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) በፍላጎት ና በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ባህላዊ ህክምና ፍላጎት እየጨመረ በመምጣቱ የዓለም አቀፉ የልማታዊ ህክምና ማዕከል ን አቋቁሟል ። ለባህላዊ ህክምና የተወሰነ የመጀመሪያው እና ብቸኛው የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) የዓለም አቀፍ ማዕከል ነው።,"Today, traditional medicine has become a global phenomenon: demand is growing, with patients seeking greater agency and ownership of their health and well-being and seeking more compassionate and personalized health care. For millions, especially those living in remote and rural areas, it continues to be the first port of call for health and well-being, offering care that is culturally acceptable, available and affordable. WHO work on traditional medicine WHO traditional medicine programme started in 1976; today, through its Traditional, Complementary and Integrative medicine Unit, WHO is working with countries on developing standards and benchmarks for the training and practice of different systems of traditional medicine, and for their evidence-based integration in the International Classification of diseases (ICD). The 11th revision of ICD (ICD-11), which came into effect on 1 January 2022, includes a chapter on traditional medicine for dual and optional coding, which is based on traditional medicine originated in ancient Chinese Medicine (now commonly used in China, Japan, Republic of Korea and elsewhere around the world). WHO is developing the next module in traditional medicine chapter, which will include diagnostic terms of Ayurveda, Unani and Siddha systems of medicine. WHO is implementing its second Traditional Medicine Strategy 2014–2023, focused on developing norms, standards and technical documents based on reliable information and data to support Member States in providing safe, qualified and effective traditional and complementary medicine services, and their appropriate integration into health systems. The development of an updated strategy for 2025-2034 period was requested by the Member States at the World Health Assembly in May 2023. In 2022, with the support of the Government of India, WHO set up the WHO Global Traditional Medicine Centre in response to the increased global interest and demand for evidence-based traditional medicine. It is the first and only WHO global centre dedicated to traditional medicine.","A yau, magungunan gargajiya sun zama al’amarin duniya: buƙata na ƙaruwa tare da marasa lafiya da ke neman ƙarin hukuma da kuma mallakar lafiyarsu da walwala tare da neman tausayi da kulawar lafiya keɓantacciya. Ga miliyoyi, musamman masu zama a bayan gari da ƙauyuka, yana cigaba da zama hanyar neman lafiya da walwala ta farko, inda yake samar da kulawar da al’ada ta yarda da ita, yana samuwa kuma da rahusa. Aikin Hukumar Lafiya ta Duniya a kan magungunan gargajiya Shirin magungunan gargajiya na Hukumar Lafiya ta Duniya ya fara ne a 1976; a yanzu, ta Cibiyar magungunanta na Gargajiya, Haɗaka da Haɗin gwiwa, Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki da ƙasashe wurin inganta matsayi da matakai na horarwa da aiki na mabambantan tsaruka na magungunan gargajiya, da kuma don ƙaddamar da waɗanda aka yarda da ingancinsu a Kashe-kashen Cutuka na Ƙasa da ƙasa (ICD). Bita ta 11 na ICD (ICD-11), wacce ta fara aiki a ranar 11 ga Janairun 2022, ya haɗa da babi a kan magungunan gargajiya wanda ya samo asalin daga Magungunan Sin (yanzu ana amfani dashi sosai a Sin, Japan, Jamhuriyar Koriya da wasu wurare a faɗin duniya). Hukumar Lafiya ta Duniya tana haɗa littafi na gaba a kan babin magungunan gargajiya, wanda ya haɗa da batutuwan bincike na Ayurveda, Unani da tsarukan Siddha na magunguna. Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiwatar da Dabarunta na biyu a kan Magungunan Gargajiya 2014-2023, wanda ya mayar da hankali kan ƙa’idoji, matakai da daftarori na fasaha wanda ya danganta da sahihan batutuwa da bayanai don goyon bayan Ƙasashen da ke Ƙarƙashin a wurin samar da amintattu, ingantattun ayyukan lafiya na gargajiya kuma haɗaɗɗu, da kuma saka su yadda ya dace a tsarukan lafiya. Ƙasashen da ke Ƙarƙashi ne suka buƙaci cigaban da aka samu wata dabara ce da aka sabunta ta 2025-2034 a Majalisar Lafiya ta Duniya a Mayun 2023. A 2022, da taimakon Gwamnatin Indiya, Hukumar Lafiya ta Duniya ta haɗa Cibiyar Magungunan Gargajiya ta Duniya a matsayin martani ga yadda duniya ke nuna ra'ayi da buƙatar magungunan gargajiya da aka tabbatar da ingancinsu. Ita ce cibiyar Hukumar Lafiya ta Duniya ta farko kuma kaɗai da aka sadaukar don maganin gargajiya.","Leo, dawa za jadi zimekuwa jambo la kimataifa: Mahitaji yanaongezeka, na wagonjwa wanatafuta wakala mkubwa na umiliki wa afya na ustawi wao na kutafuta huduma za afya za huruma zaidi na za kibinafsi. Kwa mamilioni, hususani wale wanaoishi katika maeneo ya mbali na vijijini, inaendelea kuwa bandari ya kwanza ya wito wa afya na ustawi, kutoa huduma ambayo inakubalika kitamaduni, inapatikana na kwa gharama nafuu. WHO inafanya kazi kwenye tiba asilia. Mpango wa tiba asilia wa WHO ulianza mwaka 1976; Leo kupitia kitengo chake cha dawa za asili, ziada na shirikishi, WHO inafanya kazi na nchi katika kuendeleza viwango na vigezo vya mafunzo na utendaji wa mifumo tofauti ya tiba asilia, na kwa ushirikiano wao unaotegemea ushahidi katika ainisho la kimataifa la magonjwa (ICD). Marekebisho ya 11 ya ICD (ICD-11), ambayo yalianza kutumika tarehe 1 Januari 2022, yanajumuisha sura ya dawa za jadi kwa usimbaji wa aina mbili na wa hiari, ambao unatokana na dawa asilia iliyotoka katika dawa ya kale ya kichina (ambayo sasa inatumika sana nchini China, Japani, Jamhuri ya Korea na kwingineko Duniani). WHO inatayarisha moduli inayofuata katika sura ya tiba asilia, ambayo itajumuisha masharti ya uchunguzi wa mifumo ya dawa ya Ayuvedas, Unani na Siddha. WHO inatekeleza mkakati wake wa pili wa tiba asilia 2014-2023, unaolenga kuendeleza mila ,viwango na hati za kiufundi kulingana na taarifa za Data za kuaminika ili kuzisaidia nchi wanachama katika kutoa huduma salama, zilizoidhinishwa na zinazofaa za matibabu ya jadi na ya ziada, na ushirikiano wao unaofaa katika mifumo ya afya. Uundaji wa mkakati uliosasishwa wa kipindi cha 2025-2034 uliombwa na nchi wanachama kwenye mkutano wa Baraza la afya Duniani mnamo Mei 2023. Mwaka 2022, kwa msaada wa serikali ya India, WHO ilianzisha kituo cha dawa za asili cha kimataifa cha WHO ili kukabiliana na ongezeko la maslahi ya dawa za jadi kulingana na ushahidi. Ndicho kituo cha kwanza na cha pekee cha WHO Duniani kote kinachojishughulisha na tiba asilia.","Lónì, ìṣègùn ìbílẹ̀ ti di nǹkan àgbáyé: tó ń bèèrè fún ìdàgbàsókè, pẹ̀lú àwọn aláìsàn tí wọ́n ń wá aṣojú tó lágbára àti àdáni ìlera àti ìgbáyé-gbádùn wọn tí wọ́n sì ń wá ètò ìlera tó láànú tó sì jẹ́ àdáni. Fún mílíọ̀nù, pàápàá jùlọ àwọn tó ń gbé ní ọ̀nà jíjìn àti àwọn agbègbè ìgbèríko, ó ń tẹ̀síwájú láti jẹ́ ibùdó àkọ́kọ́ tí wọn yóò pè fún ìlera àti ìgbáyégbádùn, tí wọ́n ń pèsè ìtọ́jú tí àṣà fi owó sí, tí ó wà tí ó sì rọjú. WHO ń ṣiṣẹ́ lórí ìṣẹ̀gùn ìbílẹ̀ Ètò ìṣègùn ìbílẹ̀ WHO bẹ̀rẹ̀ ní 1976; lónì, nípasẹ̀ Ẹ̀ka Ìṣègùn Ìbílẹ̀, àti Ìbádọ́gba àti Ìṣàmúlò, WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè lórí mímú ìdàgbàsókè bá ojúlówó àti gbèdéke fún Ìdánilẹ́kọ̀ọ́ àti ìṣesí oríṣiríṣi àwọn ètò ìṣègùn ìbílẹ̀, àti fún ìṣàmúlò adálórí-ẹ̀rí nínú Ìpínsísọ̀rí àwọn ààrùn ti Ilẹ̀ òkèèrè (ICD). Àtúnyẹwò 11 ti ICD (ICD-11) tí ó di lílò ní 1 oṣù Ṣẹẹrẹ ọdún 2022, tó fi mọ́ abala kan lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ fún àkósódù méjì àti wọ̀fún, tó dá lórí orírun ìṣègùn ìbílẹ̀ nínú ìṣègùn Chinese àtijọ́ (tí wọ́n ń lò dáadáa báyìí ní China, Japan, Republic of Korea àti ibòmíràn Káàkiri àgbàyé). WHO ń ṣe àgbékalẹ̀ abala tó kàn nínú abala ìṣègùn ìbílẹ̀, lára rẹ̀ ni a ó ti rí àwọn ọ̀rọ̀ àyẹ̀wò ètò ìṣègùn Ayurveda, Unani àti Siddha. WHO ń ṣe àmúlò ìlànà-iṣẹ́ Ìṣègùn Ìbílẹ̀ rẹ̀ kejì 2014-2023, tó gbájúmọ́ ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà, àkọsílẹ̀ tó jẹ́ ojúlówó tó sì jẹ́ ti iṣẹ́ ọnà tó dá lórí ìròyìn àti dátà aṣeégbáralé láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ nínú ìpèsè iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba tí ò léwu, tó kẹ́sẹjárí tó sì ń ṣiṣẹ́, àti ìṣàmúlò wọn bó ṣe tọ́ sínú ètò ìlera. Àgbékalẹ̀ ìlànà-iṣẹ́ tí wọ́n sọ dọ̀tun fún àkókò 2025-2034 ni àwọn Orílẹ̀-èdè tó jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ bèèrè fún níbi Àpérò Ìlera Àgbáyé ní Èbìbí ọdún 2023. Ní 2022, pẹ̀lú àtìlẹyìn Ìjọba orílẹ̀-ède India, WHO ṣe àgbékalẹ̀ Ààyè fún Ìṣègùn Ìbílẹ̀ Lágbàyé WHO ní ìdáhùn sí àlékún ìfẹ́ ní àgbáyé àti ìbéèrè fún ìṣègùn ìbílẹ̀ adálórí-ẹ̀rí. Ó jẹ́ ààyè àgbáyé WHO àkọ́kọ́ àti ọ̀kan ṣoṣo tí wọ́n forí ẹ̀ sọ ìṣègùn ìbílẹ̀.","Namhlanje, ukwelapha ngokwesintu sekuyinto yomhlaba: ukufuneka kuyakhula, neziguli esifuna ukuphuthuma okukhulu nobunikazi bezimpilo zabo nokuphila nokufuna uzwelo oluningi nokunakekelwa kwempilo yakho. Kuzigidi, ikakhulukazi kulabo abahlala kude nasezindaweni zasemakhaya, kuyaqhubeka kuba yindawo yokuqala ukufonela ezempilo nokuphila komuntu, ngokunikela ngokunakekela okwamukelekile ngokwesiko, okukhona futhi okukhonekayo. I-WHO isebenza ngokulapha ngesintu Uhlelo lokwelapha ngesintu lweWHO lwaqala ngo-1976, namhlanje ngeSintu, Ukulekelela nokuhlanganisa ngeyunithi yokwelapha, iWHO isebenza namazwe kumazinga okudevelopha neziqhathaniso ekuqeqesheni nokwenza izinhlelo ezihlukene ekulapheni kwesintu nokuncike kubufakazi ukuhlangana kwamazwe angaphandle. Ekushlukanisweni kwezifo (ICD). Ukubuyekezwa kwesi-11 kwe-ICD (ICD-11) okuqale ukusebenza kusuka ngomhlaka-1 kuMasingana 2022, okufaka isahluko sokwelapha ngesintu kukhona kokubili ukukhetha ukukhoda okuncike ekulapheni ngesintu okususelwe kwezokulapha kwakudala kwaseChinese (manje osekujwayele ukusetshenziswa eChina, eJapan, eRepublic of Korea nakwezinye izindawo emhlabeni). I-WHO idevelopha imojuli elandelayo kusahluko sokulapha ngomdabu,okuzofaka imigomo yokuxilonga ye-Ayuverda,Unani nezinhlelo zeSiddha zokwelapha. I-WHO yenza iTraditional Medicine Strategy yesibili ngo2014-2023, igxile ekudevelopheni izindlela, amazinga kanye namadokhumenti ezobuchwepheshe okuncike ekuthembekeni kolwazi nedatha ukweseka iMember States ekunikezeleni ukuphepha ukufanela namandla okusebenza kwesintu nemisebenzi yezokwelapha elekelelayo nokuhlangana okufanele ezinhlelweni zempilo. Ukuthuthuka kwesu elibuyekeziwe lesikhathi sika-2025 kuya ku-2034 sacelwa yiMemberStates kuWorld Health Assembly ngoNhlaba ku-2023. Ngo-2022 ngokwesekwa nguHulumeni wase-India, iWHO yahlela iWHO Global Traditional Medicine Centre ekuphenduleni ukunyuka kwenzuzo yomhlaba nokufuneka kwezokulapha ngokomdabu okuncike kubufakazi. Kungokokuqala yikona kuphela isizinda somhlaba seWHO esizinikele kwezokwelapha ngomdabu." +ይህ የዕውቀት ማዕከል ባህላዊ ህክምና ለአለም አቀፍ ጤና፣ ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋንና ለዘላቂ ልማት የሚያበረክተውን አስተዋጽኦ ለማጎልበት በጋራ፣ በማስረጃ፣ በመረጃ፣ በብዝሃ ህይወትና ፈጠራ ላይ ያተኮረ ሲሆን ለአካባቢ ቅርሶች፣ ሀብቶችና መብቶች መከበር ምሪትም ይመራል። ሦስተኛው ዓለም አቀፍ የባህል ሕክምና ጥናት ባህላዊ እና ከዘመናዊ ህክምና ጋር በተጓዳኝ በሚደረግ ህክምና ስርዓቶች አፈጻጸም ላይ ያለውን እድገት ለመከታተል፣ በአገሮች የጤና ስርዓቶች ውስጥ ያላቸውን ሚና፣ ተግባር እና ተፅዕኖ በተሻለ ሁኔታ ለመረዳት እና ከዓለም ጤና ድርጅት እና ከዓለም አቀፍ ክትትል ማዕቀፍ ጋር እንዲጣጣም ታስቦ የተዘጋጀ ነው። ውጤቱም እ.ኤ.አ. የ2025-2034 አዲሱ የባህላዊ ህክምና ስልታዊ አቋም እንዲዳብር ያግዛል። ጥናቱ እ.ኤ.አ. ከ2016 እስከ 2018 ባሉት አመታት ውስጥ እ.ኤ.አ. በ2001 እና በ2012 ከተደረጉት የቀድሞ ዓለም አቀፍ ጥናቶች ላይ በመገንባት ላይ ነው። ውጤቱ እ.ኤ.አ. በ2019 የዓለም አቀፉ የጤና ድርጅት(WHO) ባህላዊ እና ከዘመናዊ ህክምና ጋር በተጓዳኝ የሚደረግ ህክምናን አስመልክቶ ባወጣው ዘገባ ላይም ታትሟል። በዓለም አቀፍ ደረጃ 100 ዋና የጤና ጠቋሚዎች (እና ከጤና ጋር የተያያዙ ዘላቂ ልማት ግቦች) ውስጥ ሁለት የ ቲ እና ሲ.ኤም (T&CM) ጠቋሚዎች ተካተዋል። ለጋዜጠኞች ማስታወሻዎች የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) የባሕላዊ ሕክምና ዓለም አቀፍ ስብሰባ ፣ በተባበሩት መንግሥታት መንግሥታዊ ቋንቋዎችና በህንደኛ ቋንቋ በቀጥታ ድረ ገጽ ይሰራጫል። ወደ ጉባዔው መግባት በአካባቢው እና በህንድ በተመሰረቱ የመገናኛ ብዙሀን ብቻ የተወሰነ ነው። ባለሙያዎች ለቃለ መጠይቅ ክፍት ናቸው፣ እባክዎ ያነጋግሩ [email protected],"This knowledge hub focuses on partnership, evidence, data, biodiversity, and innovation to optimise the contribution of traditional medicine to global health, universal health coverage, and sustainable development, and is guided by respect for local heritages, resources, and rights. The third global survey on traditional medicine is designed to monitor the progress in the performance of traditional and complementary systems, to better understand their role, function and impact in countries’ health systems and to align with WHO and global monitoring frameworks. The results will support the development of new traditional medicine strategy 2025-2034. The survey is building on the previous global surveys conducted in 2001 and 2012, with follow-up data collected between 2016 and 2018. The results were published in the 2019 WHO Global report on traditional and complementary medicine. Two T&CM indicators were included in the Global reference list of 100 core health Indicators (and the health-related Sustainable Development Goals). Notes to journalist WHO Traditional Medicine Global Summit will be webcast live in official languages of the United Nations, and Hindi. Access to the Summit is limited to local and Indian-based media outlets. Experts are available for interviews, please contact [email protected]","Cibiyar ilimin ta mayar da hankali ne kan haɗin gwiwa, shaida, bayanai, bambancin halittu da kuma ƙirƙira wurin tabbatar da taimakon maganin gargajiya a fannin lafiya na duniya, tsarin kiwon lafiya na duniya da cigaba mai ɗorewa, kuma yana samun jagoranci ta hanyar girmama al’adu, albarkatu da haƙƙoƙi. An tsara bincike na uku a duniya don kulawa da cigaba a aiki tsarukan gargajiya da na haɗaka, don su fi fahimtar rawar da zasu taka, aiki da tasirinsu a tsarukan lafiya na ƙasashe da kuma dacewa da Hukumar Lafiya ta Duniya da kuma tsarin aikin kula na duniya. Sakamakon zai taimaka wurin kawo cigaba a tsarin sabbin magungunan gargajiya na 2025-2034. Binciken yana cigaba ne a kan binciken duniya na baya da aka yi 2001 da 2012, sai kuma bayanan da aka tattaro daga baya tsakanin 2016 da 2018. An wallafa sakamakon rahoton Hukumar Lafiya ta Duniya na 2019 a kan magungunan gargajiya da haɗe-haɗe. An saka alamu biyu na T&CM a jerin alamomi 100 na manyan alamun duniya madogarar duniya (Ƙudirin Cigaba mai Ɗorewa masu alaƙa da lafiya). Abubuwan da ya kamata menema labarai su lura dasu Za a gabatar da Taron Magungunan Gargajiya na Hukumar Lafiya ta Duniya kai-tsaye da harsunan da aka yarda dasu na Majalisar Ɗinkin Duniya da kuma Hindi. An taƙaita taron zuwa kafafen labarai na cikin Indiya da waɗanda ke cikin Indiya. Masana za su kasance suna nan don a tattauna dasu, daure ka tuntuɓi [an sakaya adireshin imel]","Kitovu hiki cha maarifa kinaangazia ushirikiano,ushahidi, Data, Bayoanuwai, na uvumbuzi ili kuboresha mchango wa dawa asilia kwa afya ya kimataifa, huduma ya afya kwa wote, na maendeleo endelevu, na inaongozwa na heshima kwa turathi za ndani, rasilimali na haki. Utafiti wa tatu wa kimataifa kuhusu tiba asilia umeundwa, kufuatilia maendeleo katika utendaji wa mifumo ya jadi na inayosaidiana, kwa kuelewa vyema wajibu wao, kazi na athari katika mifumo ya afya ya nchi na kupatana na WHO na mifumo ya ufuatiliaji wa kimataifa. Matokeo yatasaidia maendeleo ya mkakati mpya wa dawa asilia 2025-2034. Utafiti huo unatokana na tafiti za awali za kimataifa zilizofanywa mwaka 2001 na 2012, na kufuatiwa na Data zilizokusanywa kati ya 2016 na 2018. Matokeo yalichapishwa katika ripoti ya kimataifa ya WHO ya 2019 kuhusu dawa za asili na ziada. Viashiria viwili vya T na CM vilijumuishwa katika orodha ya marejeleo ya kimataifa ya viashirio 100 vya msingi vya afya (na malengo ya maendeleo endelevu yanayohusiana na afya). Maelezo kwa mwandishi wa habari Mkutano wa kimataifa wa tiba asilia wa WHO utaonyeshwa mbashara kwenye mtandao katika lugha rasmi za Umoja wa mataifa, na kihindi. Ufikiaji wa mkutano huo ni mdogo kwa vyombo vya habari vya ndani vya India. Wataalamu wanapatikana kwa mahojiano, tafadhali wasiliana na [barua pepe imehifadhiwa]","Ibùdó ìmọ̀ yìí gbájúmọ́ àjọṣepọ̀, ẹ̀rí, dátà, oríṣi ìṣẹ̀mí orí ilẹ̀, àti ìmọ̀-ọ̀tunláti ṣàmúlò àfikún ìṣègùn ìbílẹ̀ sí ìṣègun ìbílẹ̀ sí ìlera àgbáyé, ìkárí ìlera lágbàyé, àti ìdàgbàsókè alálòpẹ́, tí ìbọ̀wọ̀ fún fún ohun ìní ìbílẹ̀, àwọn ohun èlò, àti àwọn ẹ̀tọ́ ń darí rẹ̀. Ìwádìí àgbáyé kẹ́ta lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ ni wọ́n ṣe lọ́jọ̀ láti mójútó ìtẹ̀síwájú nínú ìṣesí àwọn ètò ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba, ojúṣe àti ipa lórí àwọn ètò ìlera àwọn orílẹ̀-èdè àti láti darapọ̀ mọ́ àwòṣe WHO àti àmójútó lágbàyé. Àwọn àbájáde náà máa ṣe àtìlẹ́yìn fún àgbékalẹ̀ ìlànà-iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ tuntun 2025-2034. Ìwádìí náà ń gùn lé àwọn ìwádìí àgbáyé àtẹ̀yìnwá tí wọ́n ṣe ní 2001 àti 2012, tí ó jẹ́ dátà ìtẹ̀lé tí wọ́n gbà láàrín 2016 àti 2018. Wọ́n ṣe àtẹ̀jade àwọn àbájáde náà nínú ìjábọ̀ 2019 WHO Àgbáyé lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba. Àwọn ìsàmì T&CM méjì ni wọ́n fi kún àtòjọ ìtọ́kasí Àgbáyé àwọn ìsàmì ìlera tòótọ́ 100 (àti àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ ajẹmọ́-ìlera). Àwọn kókó ọ̀rọ̀ fún àwọn akọ̀ròyìn Ìpàdé Ìṣègùn Ìbílẹ̀ Lágbàyé WHO ni yóò gbé sórí ayélujára bóṣe ń ṣẹlẹ̀ nínú àwọn èdè ìjọba ti Àjọ Ìṣọ̀kan àwọn Orílẹ̀-èdè Àgbáyé, àti Hindi. ànfààní sí Ìpàdé náà wà fún àwọn ilé-iṣẹ́ akọ̀ròyìn ìbílẹ̀ àti àwọn tí wọ́n wà ní orílẹ̀-èdè India. Àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ wà nílẹ̀ fún ìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò, jọ̀wọ́ kàn sí [wọ́n dáàbò bo ímeèlì náà]","Lehabhu yolwazi igxile ekubambisaneni, idatha ,ibhayodayivesithi, ukwenza kabusha ukunika ithemba ekunikeleni ekwelapheni ngesintu kwezempilo yomhlaba, ukukhavwa kwezempilo emhlabeni amandla entuthuko futhi ilawulwa inhlonipho yezamasiko endawo, izinsizakusebenza namalungelo. Isaveyi yomhlaba yesithathu ekulapheni kwezesintu yakhele ukubheka ukuqhubeka ekwenzeni kwezinhlelo ezilekelelayo nesintu, ukuqonda kangcono indima yabo,umsebenzi nomthelela emazweni, izinhlelo zempilo nokuhambisana neWHO nemihlahlandlela yokubheka okomhlaba kuWHO. Imiphumela izokweseka intuthuko yesu lokwelapha ngomdabu okusha kwango-2025-2034. Ukuhlola kwakha ukuhlola komhlaba okwedlule okwenziwa ngo-2001 no-2012, nokulandelela ngemininingo eyakolekwa phakathi kuka-2016 no-2018. Imiphumela yashicilelwa embikweni wa-2019 Who Global ekulapheni ngokwesinto nokulekelelayo. Izinkomba ezimbili zeT&CM bezifakiwe kuhla lwemithombo Yomhlaba yezinkomba zempilo ezingumgomgodla (kanye Izinjongo zeNtuthuko yaMandla ezihlobene nezempilo). Amanothi aya entatheli I-WHO Traditional Medicine Global Summit izosakazwa ngezilimi ezisemthethweni zaseUnited Nations neHindi. Ngena kuSamithi kunomkhawulo kwabendawo nokuphumayo okuncike ezindabeni kwase-India. Ongoti bakhona ukwenza izingxoxo,sicela uxhumane ne (imeyili ivikelekile)" +ስለ የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) የዓለም የጤና ድርጅት ለሁሉም ሰዎች ደህንነት የሚታትር እና በሳይንስ የሚመራ ሲሆን ሁሉም ሰው አስተማማኝና ጤናማ ሕይወት እንዲኖረው በሁሉም ቦታ እኩል ዕድል ለመስጠት በዓለም ዙሪያ የሚደረገውን ጥረት ይመራል እንዲሁም ይደነግጋል። እኛ በዓለም ላይ ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ምላሽ በመስጠት፣ በሽታን በመከላከል፣ የጤና ችግሮች ዋነኛ መንስኤዎችን በመፍታት እና የመድሃኒት እና የጤና እንክብካቤ የማግኘት እድሉን በማስፋት- በ 150 በላይ ቦታዎች አገሮችን ፣ አጋሮችን እና በአደጋ ግንባር ላይ ያሉ ሰዎችን የሚያገናኝ፣ የተ.መ.ድ የጤና ድርጅት ነን ። ተልእኳችን ጤንነትን ማስፋፋት፣ አለምን ከአደጋ መጠበቅ እና ለአደጋ የተጋለጡትን ማገልገል ነው።,"About WHO Dedicated to the well-being of all people and guided by science, the World Health Organization leads and champions global efforts to give everyone, everywhere an equal chance at a safe and healthy life. We are the UN agency for health that connects nations, partners and people on the front lines in 150+ locations – leading the world’s response to health emergencies, preventing disease, addressing the root causes of health issues and expanding access to medicines and health care. Our mission is to promote health, keep the world safe and serve the vulnerable.","Dangane da Hukumar Lafiya ta Duniya An sadaukar zuwa walwalar gabaɗaya mutane sannan kimiyya ce ta yi jagora, Majalisar Lafiya ta Duniya ke jagoranta sannan kuma ƙoƙarin masu nasara na duniya na ba kowa , a ko ina daidaitacciyar dama don kasancewa cikin rayuwa ta aminci da lafiya. Mu ne hukumar Ɗinkin Duniya ta lafiya da ke haɗa ƙasashe, abokan hulɗa da jama’a a kan kasancewa gaba-gaba a wurare 150+ inda muke jagorantar amsar duniya a kan abubuwan gaggawa na lafiya, kiyaye cututtuka, magance tushen matsalolin lafiya da kuma faɗaɗa damar samun magunguna da kulawar lafiya. Ƙudirinmu shi ne kawo cigaba a fannin lafiya, amincin duniya da yi wa marasa ƙarfi aiki.","Kuhusu WHO Kwa kujitolea kwa ustawi wa watu wote na kuongozwa na Sayansi, shirika la afya ulimwenguni linaongoza na kutetea juhudi za kimataifa za kumpa kila mtu, kila mahali nafasi sawa katika maisha salama na yenye afya. Sisi ni Shirika la umoja wa mataifa la afya linalounganisha mataifa, washirika na watu waliomstari wa mbele katika maeneo 150 linaloongoza muitikio wa Dunia kwa dharura za afya, kuzuia magonjwa, kushughulikia sababu za msingi za masuala ya afya na kupanua upatikanaji wa dawa na huduma za afya. Dhamira yetu ni kukuza afya, kuweka ulimwengu salama na kuwahudumia waliohatarini.","Nípa WHO Ní ìfọkànsìn fún ìgbáyé-gbádùn gbogbo ènìyàn tí sáyẹ́nsì sì ń darí rẹ̀, Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé ń darí ó sì ń léwájú ìgbìyànjú àgbáyé láti fún gbogbo ènìyàn, níbi gbogbo ní ànfààní tó dọ́gba fún ìgbésí ayé tí ò léwu àti ìlera. Àwa ni àjọ UN fún ìlera tí ó so àwọn orílẹ̀-èdè pọ̀, àwọn alájọṣepọ̀ àti àwọn ènìyàn tí wọ́n ń léwájú nínú àwọn ààyè 150+ - líléwájú ìdáhùn àgbáyé sí àwọn ìṣẹ̀lẹ pàjáwírì ìlera, dídénà ààrùn, kíkojú ìpilẹ̀ṣẹ̀ okùnfà àwọn ìṣòro ìlera àti ìfẹ̀lójú ànfààní sí oògùn àti ìtọ́jú ìlera. Àfojúsùn wa ni láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera, sọ àgbáyé di aláìléwu kí á sì sin àwọn akángun séwu.","NgeWHO Okunikelwe ekuphileni kwabantu okwelulekwa yisayensi, iWorld Health Organisation ihola imizamo yomhlaba ukunikeza wonke umuntu, noma yikuphi lapho kukhona ithuba elilinganayo nempilo nokuphepha. Siyi ejensi ye-UN kwezempilo ezixhumanisa amazwe, ukubambisana nabantu kolayini abaphambili nezindawo ezingu-150+ - ukuhola ukuphendula komhlaba ukuphuthuma kwezempilo, ukuvikela isifo, ukubhekana nomsuka wezimbangela nezinkinga zempilo nokungena kokwanda kukwelapha nokunakekelwa kwezempilo. Injongo yethu ukugqugquzela ezempilo,sigcine umhlaba uphephile sinake nabahlukumezekile." +"መንግሥታት በዓለም አቀፍ የጤና ደንብ (አይ ኤች አር) ማሻሻያ ላይ አራተኛ ዙር ውይይት አደረጉ:: መንግሥታቱ ባለፈው ሳምንት የዓለም የጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ የጤና ደንብ 2005 እ.ኤ.አ (IHR) ላይ የቀረቡትን ከ300 የሚበልጡ ማሻሻያዎች በዝርዝር መመርመራቸውን ቀጥለዋል ። ይህ አራተኛው ዙር የዓለም አቀፍ የጤና ደንብ ማሻሻያዎች ውይይት በሰራተኛው ቡድን በመታገዝ ተካሂዷል። 196 የአይ ኤች አር የመንግስት ፓርቲዎች ከነዚህም መካከል 194 የአለም ጤና ድርጅት (WHO) አባል ሀገራት የሚከተሉትን ርዕሰ ጉዳዮች በሚመለከት በቀረቡት ማሻሻያዎች ላይ ተወያይተዋል ። የሚመለከታቸው አካላት- አንቀጽ 4 ማሳወቂያ፣ ማረጋገጫና የመረጃ ዝግጅት - አንቀጽ 5 (አንቀጽ 4 እና አዲስ አንቀጽ 5) ። አንቀፆች 6-11, Annex 2 እና አዲስ ቅኝት 2 የህብረተሰብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታዎችን፡ ዓለም አቀፍ አሳሳቢነት መወሰን - አንቀጽ 12 የአስቸኳይ ጊዜ ኮሚቴ - አንቀፅ 48፣ 49 ጊዜያዊ እና ቋሚ ምክሮች - አንቀጽ 15, 16, 17, 18 የሥራ ቡድኑ በሚከተለው መሰረት ጥረቱ መቀጠል እንዳለበት ተስማምቷል ፦","Governments hold fourth round of discussions on proposed amendments to International Health Regulations (2005) Governments last week continued their detailed examination of a significant number of the over 300 proposed amendments to the WHO International Health Regulations 2005 (IHR). In this fourth round of intensive discussions, taking place under the aegis of the Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR), the 196 State Parties to the IHR – which include WHO’s 194 Member States(1) - discussed proposed amendments related to the following topics: Responsible authorities - Article 4 Notification, verification, and provision of information - Article 5 (paragraph 4 and new paragraphs 5). Articles 6-11, Annex 2 and new Annex 2 Determination of public health emergency of international concern - Article 12 The Emergency Committee - Articles 48, 49 Temporary and standing recommendations - Articles 15, 16, 17, 18 The Working Group agreed that efforts should continue during the intersessional period as follows:","Gwamnati ta shirya tattaunawa karo na huɗu kan tattaunawa kan gyare-gyaren da ake neman yi Dokokin Lafiya na Ƙasa-ƙasa (2005) A makon da ya gabata gwamnati ta cigaba da kulawarta mai zurfi a kan dayawa daga cikin gyare-gyaren da aka nemi a yi guda 300 a kan Dokokin Lafiya na Duniya na 2005 (IHR). A wannan tattauna mai zurfi a kan, wacce ke aukuwa ƙarƙashin tallafin Ƙungiyar Aikin Gyare-gyare na IHR (WGIHR), Ƙungiyoyin Jih 196 na IHR - wanda ya haɗa da Mamban Jiha(1) na 194 WHO - sun tattauna a kan gyare-gyare masu alaƙa da batutuwa masu biyowa: Hukumomin da ke da alhaki - Maƙala ta 4 Sanarwa, tantancewa da samar da bayanai - Maƙala ta 5 (sakin layi na 4 da sabbin sakin layi na 5). Maƙala ta 6-11, Ƙari na 5 da sabon Ƙari na 2 Gano matsalolin al’umma na lafiya na gaggawa waɗanda suka shafi ƙasashen waje - Maƙala ta 12 Kwamitin al’amuran Gaggawa - Maƙala ta 48,49 Shawarwari na wucin-gadi da matsaya - Maƙaloli na 15,16,17,18 Ƙungiyar da ke Aiki ta amince cewa a cigaba da ƙoƙari yayin lokutan tattaunawa kamar haka:","Serikali zinafanya Duru ya nne ya majadiliano juu ya mapendekezo ya marekebisho ya kanuni za afya ya kimataifa (2005). Serikali wiki iliyopita ziliendelea na uchunguzi wao wa kina wa idadi kubwa ya zaidi ya mapendekezo 300 ya kanuni za Afya za kimataifa za WHO 2005 (IHR). Katika Duru hii ya nne ya majadiliano ya kina, yanayofanyika chini ya uangalizi wa kikundi kazi cha marekebisho ya IHR (WGIHR), nchi 196 wanchama wa IHR- ambayo hujumuisha nchi wanachama 194(1) wa WHO- walijadili mapendekezo ya marekebisho yanayohusiana na mada zifuatazo: Mamlaka zinazohusika - kifungu cha 4 Arifa, uthibitishaji, na utoaji wa taarifa - kifungu cha 5 (aya ya 4 na aya mpya ya 5). Vifungu 6-11, kiambatisho 2 na kiambatisho 2 kipya Uamuzi wa dharura ya afya ya umma ya wasiwasi wa kimataifa - kifungu cha 12 Kamati ya dharura - vifungu vya 48, 49. Mapendekezo ya mada na ya kudumu - vifungu vya 15, 16, 17, 18. Kikundi kazi kilikubali kwamba juhudi zinapaswa kuendelea katika kipindi cha kati kama ifuatavyo:","Àwọn ìjọba ṣe ìpele kẹrin ìfọ̀rọ̀wérò lórí àtúnṣe àbá fún Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ òkèèrè (2005) Ìjọba ní ọ̀sẹ̀ tó kọjá tẹ̀síwájú àyẹ̀wò fínífíní nípa ònkà pàtàkì fún 300 lé àwọn àbá àtúnṣe sí Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ òkèèrè WHO 2015 (IHR). Ní ìpele kẹrin ìfọ̀rọ̀wérò alágbára yìí, tí ó ń wáyé lábẹ́ ìṣàkóso Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ lórí Àwọn Àtúnṣe sí IHR (WGIHR), àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ 196 sí IHR - tó fi mọ́ Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO 194(1) - jírórò àwọn àbá àtúnṣe tó tan mọ́ àwọn àkòrí wọ̀nyìí: Ojúṣe àwọn aláṣẹ - Abala òfin 4 Ìfitóni, ìṣàmúdájú, àti ìpèsè ìròyìn - Abala òfin 5 (ìpínrọ̀ 4 àti ìpínrọ̀ 5 tuntun). Abala òfin 6-11, Àfikún òfin 2 àti Àfikún òfin 2 tuntun Ìpinnu àwọn ìṣẹ̀lẹ pàjáwírì ìlera gbogboogbò tó kan ilẹ̀ òkèèrè - Abala òfin 12 Ìgbìmọ̀ Ìṣẹ̀lẹ̀ Pàjáwírì - Abala òfin 48, 58 Àwọn àbá onígbà díẹ̀ ati alálòpẹ́ - Abala òfin 15, 16, 17, 18 Àwọn ẹgbẹ́ òṣìṣẹ́ gbà pé wọ́n gbọ́dọ̀ tẹ̀síwájú ìgbìyànjú ní àkókò ìjókòó àwọn aṣòfin gẹ́gẹ́ bó ṣe wà nísàlẹ̀ yìí:","Ohulumeni bayaqhubeka nokubamba izingxoxo nezichibiyelo eziphakamisiwe ku-Internationa Health Regulations (2005) Oholumeni ngesonto eledlule baqhubekile nokuhlola okunzulu kwezinto ezibalulekile kwezichibiyelo eziphakamisiwe ezingaphezu kuka-300 kuWHO Internationa Health Regulations 2005 (IHR). Kumzuliswano wesine wezingxoxo ezijulile,obuwenzeka ngaphansi kweWorking Group kuzichibiyelo ku-IHR (WGIHR) 196 State Parties eIHR-okufaka 194 Member State-izichibiyelo eziphakanyisiwe ezixoxiwe ezihlobene nalezi zihloko ezilandelayo.: Umsebenzi wabasemagunyeni - Iphepha 4 Izaziso, ukuqinisekisa nokunikezwa kolwazi-iphepha 5 isigaba 4 nezigaba ezintsha ezingu 5. Amaphepha 6-11, isiJobelelo 2 nesiJobelelo esisha 2. Ukuzimisela kokuphuthumayo kwezempilo yomphakathi wokukhathazeka ngamazwe angaphandle -Iphepha 12. Ikomidi lokuphuthumayo - Amaphepha 48, 49 Okwesikhashana neziphakamiso ezimile - Amaphepha 15, 16, 17, 18 Iworking Group ivumile ukuthi kumele imizamo iqhubeke ngezikhathi zokwehlukana kwamaseshini ngezikhathi ezilandelayo:" +"የተገኙ ውጤቶችን ለምልመላ ለማቅረብ፡ የተለያዩ ማሻሻያዎች ላይ ውይይት ማድረግ እና፡ በበይነ መረብ እና በአካል ለሁሉም የቡድኑ አባላት ክፍት የሆኑ ገለጻዎችን እና መደበኛ ያልሆኑ ስብሰባዎችን በማካሄድ እንዲሁም በተወሰኑ ቀንና ሰዓታት የመንግስታቱ ድርጅት ተደራዳሪ አካል ጋር አብሮ በመስራት፤ በአለም አቀፉ የጤና ደንቦች ማሻሻያ ላይ የሚሰራው ቡድን አራተኛ ስብሰባ ላይ መጣጥፎችና አባሪዎች ላይ በማተኮር ውይይት ማድረግ። መደበኛ ያልሆነ ውይይት ከተደረገ በሆላ ያለው ዉጤት ግን ተቀባይነት ያለው ስላልሆነ በጥቅምት 2023 እ.ኤ.አ ከሚካሄደው ቀጣዩ የአይ ኤች አር ስብሰባ በፊት ተተርጉሞ ይቀርባል። አይ ኤች አር በመጀመሪያ የተጀመረው ሃገራት ለበሽታ ወረርሽኝና በዓለም አቀፍ ደረጃ ሊዛመቱ የሚችሉ ሌሎች ከባድ የጤና እክሎች ሲኖሩ ለመዘጋጀት እንዲሁም ምላሽ ለመስጠት የጋር አቀራረቦችንና ግዴታዎችን ለማውጣት ተቀባይነት አግኝቶ ነበር። የመጀመሪያው ዓለም አቀፍ የንጽሕና አጠባበቅ ደንብ ሦስት ጊዜ ተሻሽሎል – እ.ኤ.አ በ1969 (ዓለም አቀፍ የጤና ደንብ ሲሆን) በ1981 እና በ2005 ዓ.ም. ተሻሽሎ ነበር። እ.ኤ.አ. በ2005 የፀደቀው ዓለም አቀፉ የጤና ደንብ ሁለት ጊዜ ተሻሽሏል፤ እ.ኤ.አ. በ2014 እና እንደገና በ2022 ። ( እ.ኤ.አ. በ2022 የተደረጉት ማሻሻያዎች ገና ጥቅም ላይ መዋል አልጀመሩም። አዲስ የቀረቡት ማሻሻያዎች የኮቪድ 19 (COVID-19) ወረርሽኝ ለሚያስከትላቸው አስቸጋሪ ሁኔታዎች ምላሽ ለመስጠት ነው። የቀድሞው የጤና፣ የኒው ዚላንድ እና የአይ ኤች አር የሥራ ቡድን ተባባሪ ዳይሬክተር የሆኑት ዶክተር አሽሊ ብሎምፊልድ ""የዩናይትድ ስቴትስ ፓርቲዎች ከኮቪድ-19 ጋር በተያያዘ ማሻሻያ ለማድረግ ቁልፍ መስኮች እንደሆኑ የገለጹትን አስፈላጊና ጠቃሚ መስኮች በተመለከተ በዚህ ሳምንት ግሩም እድገት አድርገናል"" ብለዋል። «ኮቪድ-19 ሁላችንም ምን ያህል ለአደጋ የተጋለጥን መሆናችንን እና በአለም አቀፉ የህዝብ ጤና ሁኔታ ላይ ምን ማስተካከያ ማድረግ እንደሚያስፈልግ ለዓለም አሳይቶል። ለቀጣዩ ትልቅ ክንውን የተሻለ ዝግጅት ለማድረግ ባለፈው ሳምንት ስብሰባ የውይይቱ ቃና ሁሉም ሰው ይህ ሂደት ስኬታማ እንዲሆን እንደሚፈለግ በግልጽ ያሳያል።» ሐምሌ ከ24-28 ባለው የ5 ቀን ስብሰባ ላይ በ አይ ኤች አር አፈጻጸም ረገድ ወሳኝ የሆኑ ክፍተቶችን ለመሙላት የቀረቡ ማሻሻያዎችን በሚገባ ማጤን አስፈላጊ መሆኑን ጠበቅ አድርጎ የገለጸ ሲሆን፤ በሌላ በኩል ደግሞ የእኩልነት፣ የሉዓላዊነትና የአንድነት መርሆችን አስፈላጊነት አስታውሷል።","discussions between proponents of various proposed amendments, with a view to presenting any outcomes to the drafting group for consideration; and intersessional briefings and facilitated informal consultations, in a hybrid format, open to all drafting group members, as well as joint intersessional work with the INB at dates and times to be announced, covering Articles and Annexes discussed during the fourth meeting of the WGIHR, including those that have been the subject of intersessional work. The outcomes of facilitated informal consultations are understood not to constitute agreed text, and will be translated and made available in advance of the next WGIHR meeting in October 2023. The IHR were originally adopted to set out agreed approaches and obligations for countries to prepare for, and respond to, disease outbreaks and other acute public health events with risk of international spread. The original International Sanitary Regulations were revised three times – in 1969 (when they became International Health Regulations), in 1981, and in 2005. The IHR, in their version adopted in2005, have been amended twice – in 2014 and 2022 (the most-recent amendments have not yet come into force). The newest proposed amendments come in response to the challenges posed by the COVID-19 pandemic. “We made excellent progress this week on important and substantive areas of the IHR which the States Parties had identified as key areas for revision in the wake of the experience with COVID-19,” said Dr Ashley Bloomfield, former Director-General of Health, New Zealand and Co-Chair of the IHR Working Group. “COVID showed the world how vulnerable we all are and what needed fixing in the global public health architecture if we are to be better prepared for the next big event and the tone of the discussions during last week’s meeting clearly shows that everyone wants to ensure that this process is successful.” Throughout the 5-day meeting from 24-28 July, the WGIHR stressed the importance of thoroughly considering the proposed amendments on their merits of filling critical gaps in the implementation of the IHR, while being mindful of the importance of the principles of equity, sovereignty, and solidarity.","tattaunawa tsakanin yankuna na gyare-gyare da dama cikin waɗanda aka nema, tare da dubawa wurin gabatar da kowanne sakamako zuwa ƙungiyar da ke samarwa don a duba; kuma da INB a bayani bayan tattaunawa da tuntuɓar da aka aiwatar a bayan fage, a bayyanannen yanayi, a buɗe ga duk mambobi masu kawo shawarwari, tare da aikin haɗaka kwanakin wata da lokutan da za a sanar, a yayin taro da huɗu da WGIHR, za a tattauna a kan Maƙaloli da Ƙare-ƙaren da aka yi amfani dasu, har da waɗanda za a duba yayin aikin lokuta daban-daban. Sakamakon tuntuɓe-tuntuɓen da aka yi a bayan fage an fahimci ba su ƙunshi rubutun da aka yarda dasu ba, kuma za a fassara su kuma a samar dasu kafin taron WGIHR na gaba a Oktoban 2023. Asali an samar da IHR ne don saka amintattun hanyoyi da ayyuka don ƙasashe su shirya wa, sannan su magance, ɓarkewar cuta da wasu al’amura na lafiyar al’umma masu hatsarin yaɗuwa tsakanin ƙasashe. An yi bitar Ainihin Dokar Kuma da Ƙasa da ƙasa sau uku - a 1969 (lokacin da suka zama Dokokin Lafiya na Ƙasa da ƙasa), a 1981, da kuma a 2005. IHR, a sabon samfurin da aka fara amfani da shi a 2005, sun gyara shi sau biyu a 2014 da 2022 (ba a kai ga samun sabbin gyare-gyaren ba tukunna). Mafi sabunta na gyare-gyaren da ake neman yi ya zo ne a matsayin martani ga ƙalubalen da annobar COVID-19 ta janyo. ""Mun samu nasarar cigaba mai kyau a wannan makon a kan wurare masu muhimmanci da ma’ana na IHR wanda Ƙungiyoyin cikin Ƙasar suke kallo a matsayin manyan wuraren yin bita don tuna annobar COVID-19,""_x009d_ ya ce Dr Ashley Bloomfield, tsohon Darekta Janar na Lafiya, New Zealand da Shugaban Ƙungiyar Aiki ta IHR a tsarin lafiyar duniya. ""COVID ya nuna wa duniya yadda dukkanmu muke da rauni da kuma abin da ya kamata a gyara a tsarin lafiyar jama’a na duniya idan muka shirya wa babban al’amari mai zuwa a gaba da kuma yanayin tattaunawar da aka yi a taron na makon da ya gabata inda kowa ke son a tabbatar cewa an yi wannan tsarin cikin nasara."" A gabaɗaya taron kwana 5 da aka yi daga 24-28 ga Yuli, WGIHR ta jaddada muhimmancin duban gyare-gyaren da aka nema dakyau a kan alfanon cike giɓin aiwatarwar IHR, sannan yana lura da tsarin daidaito, iko da haɗin kai.","Majadiliano kati ya watetezi wa marekebisho mbalimbali yaliyopendekezwa, kwa nia ya kuwasilisha matokeo yoyote kwa kikundi cha kuandaa ili kuzingatiwa; na Muhtasari wa vipindi na, mashauriano yasiyo rasmi yaliyowezeshwa, katika muundo wa mseto, yaliyo wazi kwa wanakikundi wote wanaoandika rasimu, vilevile kazi ya pamoja ya kikao na INB katika tarehe na nyakati zitakazotangazwa, ikijumuisha vifungu na viambatisho vilivyojadiliwa wakati wa mkutano wa nne wa WGIHR, ikijumuisha wale ambao wamekuwa somo la kazi intersessional. Matokeo ya mashauriano yasiyo rasmi yaliyowezeshwa yanaeleweka kuwa hayajumuishi nakala iliyokubaliwa, na yatatafsiriwa na kupatikana kabla ya mkutano ujao wa WGIHR mwezi Oktoba 2023. IHR ilikubaliwa awali ili kuweka mbinu na majukumu yaliyokubaliwa kwa nchi kujiandaa, na kukabiliana na, milipuko ya magonjwa na matukio mengine papo hapo ya afya ya umma yenye hatari ya kuenea kimataifa. Kanuni za awali za usafi za kimataifa zilirekebishwa mara tatu - mwaka 1969 (wakati zilipokuwa kanuni za afya za kimataifa), mwaka 1981, na mwaka 2005. IHR, katika toleo lao lililopitishwa mwaka 2005, imerekebishwa mara mbili - mwaka 2014 na 2022 (marekebisho ya hivi karibuni bado hayajaanza kutumika). Marekebisho mapya zaidi yaliyopendekezwa yanakuja kujibu changamoto zilizoletwa na janga la UVIKO-19. ""Tulifanya maendeleo mazuri wiki hii kwenye maeneo muhimu na sahihi ya IHR ambayo nchi wanachama ziliainisha kama maeneo muhimu ya kusahihishwa baada ya uzoefu na UVIKO-19"", alisema Dkt Ashley Bloomfield, mkurugenzi mkuu wa zamani wa afya, New Zealand na mwenyekiti mwenza wa kikundi kazi cha IHR. ""UVIKO iliuonyesha ulimwengu jinsi sisi sote tupo hatarini na ni nini kinachohitajika kurekebishwa katika usanifu wa afya ya umma ulimwenguni kama tunataka kujiandaa vyema kwa hafla kubwa ijayo na sauti ya majadiliano wakati wa mkutano wa wiki iliyopita inaonyesha wazi kuwa kila mtu anataka kuhakikisha kuwa mchakato huu unafanikiwa"". Katika kipindi chote cha mkutano wa siku 5 kuanzia tarehe 24-28 Julai, WGIHR ilisisitiza umuhimu wa kuzingatia kwa kina marekebisho yaliyopendekezwa juu ya sifa zao za kuziba mapengo muhimu katika utekelezaji wa IHR, huku ikizingatia umuhimu wa kanuni za usawa, uhuru, na mshikamano.","ìfọ̀rọ̀wérò láàrín àwọn alátìlẹyìn fún oríṣiríṣi àbá àtúnṣe, pẹ̀lú àfojúsùn láti ṣe àgbékalẹ̀ èyíkéyìí àwọn àbájáde fún àwọn ẹgbẹ́ tó ń ṣe àkọsílẹ̀ fún àpérò; àti ìsọníṣókí ìjókòó àwọn aṣòfin àti ìkànsíraẹni gbẹ̀fẹ́ nírọ́rùn, ní àgbékalẹ̀ aláfibọ̀, tí ó ṣí sílẹ̀ fún gbogbo àwọn ọmọ ẹgbẹ́ tó ń ṣe àkọsílẹ̀, bákan náà ni iṣẹ́ ìjókòó àwọn aṣòfin àjọṣe pẹ̀lú INB ní ọjọ́ àti àkókò tí wọn yóò kéde, kárí àwọn Abala òfin àti Àfikún òfin tí wọ́n jíròrò lásìkò ìpàdé kẹrin WGIHR, tó fi mọ́ àwọn tí wọ́n ti jẹ́ kókó ọ̀rọ̀ iṣẹ́ ìjókòó àwọn aṣòfin. Àbájáde àwọn ìkànsíraẹni gbẹ̀fẹ́ nírọ́rùn ni a mọ̀ wí pé wọn ò ní àtẹ̀jíṣẹ́ ìfẹnukò, wọn ó sì ṣe ìtumọ̀ rẹ̀ tí yóò sì wà ṣíwájú ìpàdé WGIHR tó ń bọ̀ ní oṣù Ọ̀wàrà ọdún 2023. IHR ni wọ́n gbà wọlé ní àkọ́ṣe láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà àti àwọn ètò tí wọ́n fẹnu kò lé lórí fún àwọn orílẹ̀-èdè láti múra sílẹ̀ fún, àti láti dáhùn sí, àjàkálẹ̀ ààrùn àti àwọn ìṣẹ̀lẹ ìlera gbogboogbò tó lágbára pẹ̀lú ewu títàn lọ sí ilẹ̀ òkèrè. Àwọn òfin Ìmọ́tótó Ilẹ̀ òkèèrè àkọ́ṣe ni wọ́n ṣe àtúnṣe wọn ní ìgbà mẹ́ta - ní 1969 ( nígbà tí wọ́n di Òfin Ìlera Ilẹ̀ Òkèrè), ní 1981, àti ní 2005. IHR, nínú ẹ̀dà tiwọn tí wọ́n gbà wọlé ní 2005, ni wọ́n ti ṣe àtúnṣe rẹ̀ ní ìgbà méjì - ní 2014 ati 2022 (àwọn àtúnṣe ní àìpẹ́-yìí ò tíì bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣiṣẹ́). Àwọn àbá àtúnṣe tuntun wáyé ní ìdáhùn sí àwọn ìpèníjà tí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 mú dání. ""A ní ìlọsíwájú tó dára lọ́sẹ̀ yìí lórí àwọn ààyè pàtàkì àti ìwúlò IHR tí àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ti tọ́ka sí gẹ́gẹ́ bíi àwọn ààyè tó ṣe kókó fún àtúnṣe lẹ́yìn ìrírí pẹ̀lú COVID-19,"" Dr Ashley Bloomfield, Olùdarí-Àpapọ̀ Ìlera tẹ́lẹ̀ rí, New Zealand àti Alága-àjọjẹ fún Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ IHR ló sọ bẹ́ẹ̀. COVID fi han gbogbo ayé bí gbogbo wa ṣe kángun séwu tó àti àwọn nǹkan tó nílò àtúnṣe nínú àgbékalẹ̀ ìlera gbogboogbò lágbàyé tí a bá fẹ́ múra sílẹ̀ dáadáa fún ìṣẹ̀lẹ̀ alágbára tó kàn bẹ́ẹ̀ ohùn ìfọ̀rọ̀wérò ní ìpàdé ọ̀sẹ̀ tó kọjá fi hàn gbángba pé gbogbo ènìyàn ni wọ́n fẹ́ rí i dájú pé ìlànà yìí jẹ́ àṣeyọrí."" Ní gbogbo ọjọ́-5 ìpàdé náà láti 24-28 oṣù Agẹmọ, WGIHR tẹnu mọ́ pàtàkì àròjinlẹ̀ àwọn àbá àtúnṣe lórí ànfààní wọn láti dí àwọn àlàfo pàtàkì nínú ìṣàmúlò IHR náà, nígbà tí wọn ó sì tún fọkàn sí pàtàkì àwọn ìpìlẹ̀-òye ìbádọ́gba, òmìnira, àti ìṣọ̀kan.","izingxoxo phakathi kwephoponenti yezichibiyelo eziphakamyisiwe ngokubuka kokwethulwa noma yimiphi imiphumela eqhamuka kwiqoqo elibhala imizamo ukuze izobhekwa: futhi izincazelo ezimfishane phakathi kwamaseshini nokusiza ukuxhumana okungekho emthethweni ngokwakheka okuyinhlanganisela, kuvuleleke kuwona wonke amalunga eqoqo elibhala umzamo, kanye nomsebenzi ohlanganyele waphakathi kwamaseshini ne-INB izikhathi nezinsuku zizomenyezelwa, kukhavwa amaphepha nezijobelelo okuxoxwe ngazo ngesikhathi somhlangano wesine weWGIHR okufaka nalokho okube yizihloko zomsebenzi waphakathi kwamaseshini. Imiphumela yokusiza ukuxhumana okungekho emthethweni kuyaqondwa ukuthi kungathathwa njengombhalo okuvunyelwene ngawo, futhi uzohunyushwa usheshe wenziwe ukuthi ubekhona emhlanganweni olandelayo weWHIHR ngoMfumfu 2023. I-IHR yathatha kuqala ukuthi ibheke izindlela okwavunyelwana ngazo nemigomo yamazwe ukuthi azilungiselele yona,nokuthi iphendule kuyo ukubheduka kwesifo kanye neminye imicimbi yezempilo yomphakathi nobungcuphe bamazwe angaphandle. Umsuka weSanitary Regulations yamazwe angaphandle yabuyekezwa izikhathi ezintathu ngo-1969 (ngesikhathi kuba Imigomo yeZempilo yaMazwe angaphandle), ngo-1981 nango-2005. I-IHR ohlobweni lakhe olathathwa ngo-2005 oseluchitshiyelwe kabili ngo-2014 no-2022 (izichibiyelo ezisanda kwenzeka azikafiki emandleni). Izichibiyelo eziphakanyisiwe ezintsha ziza nezimpendulo ukunezingqinamba ezilethwa iphandemikhi ye-COVID-19. ""Senze inqubekela phambili enhle kulelisonto kokubalulekile nasezindaweni ze-IHR lapho iState Parties ihlonze izindawo ezibalulekile ukuthi zibuyekezwe ukuvusa isipiliyoni neCOVID 19,""kusho uDkt Ashley Bloomshield,owayenguMqondisi jikelele weZempilo, eNew Zealand noMbambisani Sihlalo we-IHR Working Group. ""I-COVID yakhombisa umhlaba ukuthi sibuthaka kangakanani nokuthi sidingani ukuze silungise ezokwakha ezempilo yomphakathi womhlaba,uma singazilungiselela umcimbi omkhulu olandelayo kanye nethoni yezingxoxo ngesikhathi somhlangano wangesonto eledlule kuveza ngokusobala ukuthi wonke umuntu ufuna ukuqinisekisa ukuthi loluhlelo luba yimpumelelo."" Ngesikhathi sonke somhlangano wezinsuku ezinhlanu kusuka mhlaka 24-28 kuNtulikazi,iWGIHR igcizelele ukubaluleka kokucabangisisa izichibiyelo eziphakanyisiwe ukubaluleka kwazo ukugcwalisa izikhala ezibucayi ekwenziweni kweIHR,ngesikhathi becabanga ukubaluleka kwemigomo yokulingana,ubukhosi nokwabelana." +"የአይ ኤች አር የሥራ ቡድን ተባባሪ ሊቀመንበር ዶክተር አብዱል መ. አሲሪ፣ የሳዑዲ ዓረቢያ መንግሥት ምክትል የጤና ጥበቃ ሚኒስትር መንግሥታት ለሁሉም አገርና ለሁሉም ዜጋ ጥቅም ሲሉ አይ ኤች አርን ለማጠናከር ቁርጠኛ መሆናቸውን ገልጸዋል። «ሃገራት ለዚሁ ሂደት በአሽከርካሪነት ቦታ ላይ ይገኛሉ። ይህም አስፈላጊ የሆኑ ማሻሻያዎችን ለአይ ኤች አር ሃሳብ በማቅረብ በህዝብ ጤና ላይ የሚፈፀሙ ስጋቶችን ለማስወገድ አስፈላጊዉን ዉሳኔ ስለሚያስተላልፉ ነው። በዚህ ሳምንት የሃገራት አዎንታዊ አመለካከትና ውጤታማ ሥራ ከፍተኛ እድገት ለማምጣት እንዳስቻለን አይተናል ። ""ከአሁን እስከ የሥራ ቡድን ስብሰባ የሚካሄድበት ጥቅምት ወር መካከል ከፍተኛ ትጋትና ጥረት ያስፈልጋል"" ሲሉ ዶ/ር አሰሪ ጨምረው ገልጸዋል። ከአይ ኤች አር ማሻሻያ ሂደት ጋር በተያያዘም መንግሥታት ወረርሽኝን ለመከላከል፣ ዝግጁ ለመሆንና ምላሽ ለመስጠት የሚያስችል የአለም መሳሪያ በማዘጋጀት ላይ ናቸው። ይህም ""የወረርሽኝ ስምምነት"" ተብሎ ይጠራል። የመንግስታት ተደራዳሪ አካል (አይ ኤን ቢ) እና አይ ኤች አር በጋራ ሂደቶች እና መሳሪያዎች መካከል ያለውን ግንኙነት እና ለሁለቱም ሂደቶች የጋራ ፍላጎት ያላቸው ርዕሰ ጉዳዮች ላይ ለመወያየት በሐምሌ 21 እና 24 ላይ የጋራ ስብሰባ አካሂደዋል:: የዓለም ጤና ድርጅት አባል አገራት እ.ኤ.አ በ1951 ዓለም አቀፍ የንጽሕና ሕጎችን ያወጡ ሲሆን ይህ ደንብ እ.ኤ.አ በ2005 ለአይ ኤች አር መነሻ ሆኗል ። አይ ኤች አር 194 የዓለም አቀፉ ድርጅት አባል አገራትን ጨምሮ በ196 የመንግሥት ፓርቲዎች ላይ በሕግ የሚታዘዝ ዓለም አቀፍ ሕግ መሣሪያ ነው። ለይችቴንስቴይን እና ሆሊ ሲ ሃገራት የአይ ኤች አር የመንግስት ፓርቲዎች ናቸው እንጂ የዐለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት አይደሉም።","Fellow IHR Working Group Co-Chair, Dr Abdullah M. Assiri, Deputy Minister of Health, Kingdom of Saudi Arabia, said governments were committed to strengthening the IHR for the benefit of every country and every citizen. “Countries are in the driver's position for this process, as they propose essential amendments to the IHR and make decisions necessary to address threats to public health. This week, we have witnessed how their positive attitude and efficient work have enabled us to make substantial progress. Between now and the Working Group's upcoming meeting in October, a great deal of diligence and effort will be required,” added Dr Assiri. In parallel with the IHR amendments process, governments are also negotiating the drafting of a WHO instrument on pandemic prevention, preparedness and response, also referred to as a pandemic accord. The INB and WGIHR held a joint Plenary meeting on 21 and 24 July to discuss the relationship between the processes and instruments of the INB and WGIHR and topics of common interest to both processes. WHO Member States issued the International Sanitary Regulations in 1951, the precursor to the IHR, which came into being in 2005. The IHR are an instrument of international law that is legally-binding on 196 State Parties, including the 194 WHO Member States. (1) Liechtenstein and the Holy See are State Parties to the IHR but not Member States of WHO.","Ɗayan shugaban Ƙungiyar Aiki na IHR, Dr Abdullah M. Assiri, Mataimakin Ministan Lafiya, Masarautar Saudi Arabia, ya ce gwamnati ta jajirce wurin ƙarfafa IHR don amfanin kowacce ƙasa da kowanne ɗan ƙasa. ""Ƙasashen su ne masu jagorantar da hanyar, ga wannan aikin, yayin da suke neman yin muhimman gyare-gyare ga IHR da kuma ɗaukar matakin da ya dace don magance barazana ga lafiyar jama’a. A wannan makon, mun shaida yadda halinsu na ƙwarai da isasshen aiki ya ba mu damar samun nasaramai yawa. Tsakanin yanzu da taro mai zuwa na Ƙungiyar Aiki a Oktoba, za a buƙaci dagiya da ƙoƙari, kamar yadda Dr Assiri ya bayyana. Tare da hanyar gyare-gyaren IHR, kuma gwamnati tana tattauna yadda za a haɗa kayan aikin Hukumar Lafiya ta Duniya a kan kariya, shiri da kuma martani, wanda kuma ake kira da tsarin annoba. INB da WGIHR sun haɗa taro a ranar 21da 24 na Yuli don tattaunawa alaƙa tsakanin hanyoyi da kuma kayan aikin INB da WGIHR da batutuwan da za su amfani duka hanyoyin guda biyu. Jihohon da ke Ƙarƙashin Hukumar Lafiya ta Duniya suka gabatar da Dokokin Tsafta na Ƙasa da ƙasa a 1951, wanda ke nan kafin IHR, wanda ya fara aiki a 2005. IHR kayan aikin dokar ƙasa da ƙasa ne wanda a doka yake haɗe Ƙasashen da ke Ƙasashen WHO guda 194. (1) Liechtenstein da Holy See Ƙungiyoyi ne na Ƙasa ga IHR amma ba Jihohin da ke Ƙarƙashin Hukumar Lafiya ta Duniya.","Mwenyekiti mwenza wa kikundi kazi cha IHR, Dk Abdullah M. Assiri, Naibu waziri wa afya, Ufalme wa Saudi Arabia, alisema serikali zimejitolea kuimarisha IHR kwa manufaa ya kila nchi na kila raia. Nchi zipo katika nafasi ya usukani kwa mchakato huu, kwani zinapendekeza marekebisho muhimu kwa IHR na kufanya maamuzi muhimu kushughulikia vitisho kwa afya ya umma. Wiki hii, tumeshuhudia jinsi mtazamo wao chanya na kazi yao nzuri imetuwezesha kufanya maendeleo makubwa. Kati ya sasa na mkutano ujao wa kikundi kazi mwezi Oktoba, bidii na juhudi kubwa zitahitajika"", aliongezea Dkt Assiri. Sambamba na mchakato wa marekebisho ya IHR, Serikali pia zinajadiliana kutayarisha chombo cha WHO kuhusu kuzuia, kujiandaa, na kukabiliana na janga, pia inajulikana kama makubaliano ya janga. INB na WGIHR zilifanya mkutano wa pamoja wa mjadala tarehe 21 na 24 Julai ili kujadili uhusiano kati ya michakato na vyombo vya INB na WGIHR na mada zenye maslahi kwa michakato yote miwili. Nchi wanachama za WHO zilitoa kanuni za kimataifa za usafi mwaka 1951, mtangulizi wa IHR, ambayo ilianzishwa mnamo 2005. IHR ni chombo cha sheria ya kimataifa ambacho kinawabana kisheria nchi wanachama 196, ikijumuisha nchi 194 wanachama wa WHO. (1) Liechtestein na Holy See ni nchi wanachama wa IHR lakini si nchi wanachama wa WHO.","Akẹgbẹ́ Alága-àjọjẹ Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ IHR, Dr Abdullah M. Assiri, Igbákejì Mínísítà fún Ètò Ìlera, Ìjọba Saudi Arabia, sọ wí pé ìjọba ní àfọkànsìn láti ró IHR lágbára fún ànfààní gbogbo orílẹ̀-èdè àti gbogbo ará ìlú. ""Àwọn Orílẹ̀-èdè ni wọ́n wà nípò adarí fún ìlànà yìí, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ń dábàá àwọn àtúnṣe pàtàkì sí IHR tí wọ́n sì ń ṣe àwọn ìpinnu tó ṣe pàtàkì láti kojú àwọn idúkokò sí ìlera gbogboogbò. Ní ọ̀sẹ̀ yìí, a ti rí bí ìwà rere àti iṣẹ́ tó dára ti fún wa ní ànfààní láti ní ìlọsíwájú alágbára. Láàrín àkókò yìí àti ìpàdé Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ tó ń bọ̀ ní oṣù Ọ̀wàrà, àìṣe ìmẹ́lẹ́ tó pọ̀ àti ìgbìyànjú máa ṣe pàtàkì,"" Dr Assiri fi kún-un. Ní àfiwé pẹ̀lú ìlànà àtúnṣe IHR, àwọn ìjọba náà tún dúnàdúrà àkọsílẹ̀ irinṣẹ́ WHO lórí ìdènà àjàkálẹ̀ ààrùn, ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn, tí wọ́n tún pè ní ìṣọ̀kan àjàkálẹ̀ ààrùn. INB àti WGIHR ṣe ìpàdé ìjókòó ilé àjọṣe ní 21 àti 24 oṣù Agẹmọ láti jíròrò lórí àjọṣepọ̀ láàrín àwọn ìlànà àti irinṣẹ́ INB àti WGIHR àti àwọn àkòrí àfojúsùn kan náà sí àwọn ìlànà méjèèjì. Àwọn Orílẹ̀-èdè tó jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO gbé Òfin Ìmọ́tótó Ilẹ̀ òkèèrè jáde ní 1951, aṣáájú fún IHR, tí ó wáyé ní 2005. IHR jẹ́ irinṣẹ́ òfin ilẹ̀ òkèèrè tí ó jẹ́ òfin lórí Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ 196, tó fi mọ́ Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO 194. (1) Liechtenstein àti Holy See ni Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ sí IHR náà ṣùgbọ́n wọn kìí ṣe Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO.","Abalingani beIHR Working Group,umbambi Sihlalo, uDkt Abdullah M Assiri, Usekela Ngqongqoshe weZempilo, eKingdom of Saudi Arabia,uthe uhulumeni uzimisele ukuqinisa i-IHR ukuze kuzuze wonke amazwe nazo zonke izakhamuzi. ""Amazwe asesikhundleni sabashayeli baloluhlelo,njengoba bephakamisa ukuchibiyela okubalulekile ku-IHR futhi benze izinqubo ezibalulekile zokubhekana okusabisayo kwezempilo yomphakathi. Kuleli sonto, sesibonile ukuthi okuhle nomsebenzi owenziwa kahle ususivumele ukwenza inqubekela phambili enamandla. Phakathi kwamanje nomhlangano ozayo weQoqo elisebenzayo ngoMfumfu,okuhle kwenkuthalo nomzamo uzodingeka,"" kwengeza uDkt Assiri. Nokuhambisana nezinhlelo zokuchibiyela ze-IHR uhulumeni uphinde enze izingxoxo ukubhala umzamo wento yeWHO ekuvikelweni kobhubhane,ukuzilungiselela nempendulo kuphinde kubizwe ngokwesivumelwano sobhubhane. I-INB neWGIHR ebambe umhlangano wokuHlela ndawonye ngomhlaka-21 no-24 kuNtulikazi ukuxoxa ngobudlelwano phakathi kwezinhlelo nezinto zeINB neWGIHR nezihloko zokuzuza okufanayo kuzona zombili izinhlelo. I-WHO Member States ikhiphe International Sanitary Regulations ngo 1951 ijaji ku-IHR okwabanguye ngo-2005. I-IHR izinto zomthetho wamazwe angaphandle oyisibophezelo sezomthetho ku-196 State Parties, okufaka i-194 WHO Member States. (1) Uliechtenstein neHoly See yiState Parties kuIHR kodwa ayi iMembers States yeWHO." +"የሁለገብ ልማት ባንኮች (Multilateral Development banks ) እና የዓለም ጤና ድርጅት የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎትን ለማጠናከር አዲስ የኢንቨስትመንት መድረክ ጀመሩ። በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት አስፈላጊ፣ የአየር ንብረት እና ቀውስን የሚቋቋም የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት ላይ ኢንቨስት ለማድረግ እና ለማጠናከር የዓለም ጤና ድርጅት የጀመረውን አዲሱን የጤና ተፅእኖ ኢንቨስትመንት መድረክ ለመደገፍ ሶስት ሁለገብ ልማት ባንኮች ተቀላቅለዋል። በፓሪስ እየተካሄደ ባለው አዲስ ዓለም አቀፍ የገንዘብ ስምምነት ስብሰባ ላይ የተጀመረው መድረክ 1.5 ቢሊዮን ዩሮ ለዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ላላቸው ሀገራት፤ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎቶቻቸውን ተደራሽነት ለማስፋት በተለይም ተጋላጭ ህዝቦች ተደራሽ ያደርጋል። የአፍሪካ ልማት ባንክ (African Development Bank AfDB), የአውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ ( European Investment Bank EIB), እስላማዊ ልማት ባንክ ( Islamic Development Bank IsDB) እና የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) መስራች አባላት ናቸው። ይህ ዓለም አቀፋዊ ፈተና በመሆኑ የአሜሪካን ልማት ባንክ (Inter-American Development Bank IDB) ይህን ተነሳሽነት በላቲን አሜሪካ እና በካሪቢያን አካባቢ ለማራዘም አጋርነቱን ለመቀላቀል እያሰበ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት የፋይናንስ ውሳኔዎችን በሀገር አቀፍ የጤና ቅድሚያ ከሚሰጣቸው ጉዳዮች እና ስትራቴጂዎች ጋር መጣጣምን በማረጋገጥ የመድረኩ ፖሊሲ አስተባባሪ ሆኖ ይሰራል። የመድረኩ ሴክሬታሪያት መንግስታት ብሔራዊ ጤናን እንዲያዳብሩ እና የ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት ኢንቨስትመንት እቅዶችን ቅድሚያ እንዲሰጡ ይደግፋሉ። መድረኩ የመንግስት የጤና ስትራቴጂዎችን ለመደገፍ ሰፊ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት ኢንቨስትመንቶችን ለማበረታታት ያለመ ነው። ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር፣ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት አካሄድ ጤናን እና ደህንነትን ለማሻሻል በጣም ውጤታማ መንገዶችን ይሰጣል፣ ይህም ሁሉንም አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶችን ለሁሉም ሰው ማቅረብን ይጨምራል። ከተባበሩት መንግስታት የዘላቂ ልማት ግቦች ( Sustainable Development Goals SDGs) አንዱ የሆነው ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን መሪ ነው።","Multilateral development banks and WHO launch new investment platform to strengthen primary health care services In a landmark development aimed at investing in and strengthening essential, climate and crisis-resilient primary health care (PHC) services in low- and low-and-middle income countries (LICs and LMICs), three multilateral development banks have joined with WHO to launch the new Health Impact Investment Platform. The Platform, launched during the Summit for a New Global Financing Pact being held in Paris, will make an initial €1.5 billion available to LICs and LMICs in concessional loans and grants to expand the reach and scope of their PHC services, especially for the most vulnerable and underserved populations and communities. The African Development Bank (AfDB), European Investment Bank (EIB), Islamic Development Bank (IsDB) and WHO are the Platform’s founding members. As this is a global challenge, the Inter-American Development Bank (IDB) is also considering joining this partnership in view to extending this initiative to the Latin America and the Caribbean region. WHO will act as the Platform’s policy coordinator, responsible for ensuring alignment of financing decisions with national health priorities and strategies. The Platform’s secretariat will support governments to develop national health and prioritize PHC investment plans. The Platform will also aim to catalyse wider PHC investments in support of government health strategies. Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General, said a PHC approach offers the most effective means to improve health and well-being, including through the delivery of essential health services to all people. It is a driver of universal health coverage, one of the United Nations Sustainable Development Goals (SDGs).","Gamayyar bankunan cigaba da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) sun ƙaddamar da sabon dandalin zuba jari domin bunƙasa ayyukan kula da lafiya a matakin farko A cikin ci gaba mai mahimmanci da nufin saka hannun jari da ƙarfafa mahimmancin, yanayi da hana rikicin kula da ayyukan lafiya a matakin farko (PHC) a ƙasashe masu ƙarancin kuɗi (LICs da LMICs), gammayar bankunan cigaba guda uku sun haɗe da WHO don ƙaddamar da sabon Tasirin Dandalin Zuba Hannun Jarin Kiwon Lafiya. Wata cibiya da aka ƙaddamar a yayin taron ƙoli na Sabuwar Yarjejeniyar Tallafin Kuɗi ta Duniya da ake gudanarwa a birnin Paris, za ta samar da tallafin 1.5 biliyan ga LICs da LMICs a matsayin rance da tallafi me ɗauke da rangwame don faɗaɗa ayyukansu na PHC, musamman saboda mutane mafiya rauni da marasa galihu. Bankin Cigaba na Afirka (AfDB), Bankin Zuba Jari na Turai (EIB), Bankin Cigaba na Musulunci (IsDB) da Hukumar Lafiya ta Duniya su ne membobin da suka kafa cibiyar. Da yake wannan ƙalubale ne na duniya, Inter-American Development Bank (IDB) shi ma yana tunanin shiga wannan ƙawancen domin faɗaɗa wannan shiri zuwa ƙasashen Latin Amurka da yankin Caribbean. Hukumar Lafiya ta Duniya za ta yi aiki a matsayin mai tsara manufofin cibiyar, wanda ke da alhakin tabbatar da tsara shawarwarin bayar da kuɗi tare da fifita dabarun kiwon lafiyar ƙasa. Sakatariyar cibiyar za ta tallafa wa gwamnatoci don haɓaka kiwon lafiyar ƙasa da ba da fifikon tsare-tsaren saka hannun jari na PHC. Cibiyar ta ƙuduri niyyar yadda za a samarwa PHC agaji me girman gaske don tallafawa shirin gwamnati na hanyoyin kula da lafiya. Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya, ya ce tsarin PHC yana ba da ingantattun hanyoyin inganta lafiya da walwala, gami da isar da muhimman ayyukan kiwon lafiya ga kowa da kowa. Kula da kiwon lafiya na duniya na ɗaya daga cikin manufofin Cigaba Maiɗorewa na Majalisar Ɗinkin Duniya (SDGs).","Benki za maendeleo za pande nyingi na WHO zinazindua jukwaa jipya la uwekezaji ili kuimarisha huduma za afya ya msingi. Katika maendeleo ya kihistoria yanayolenga kuwekeza na kuimarisha huduma muhimu za afya ya msingi, zinazohimili hali ya hewa na mgogoro katika nchi za kipato cha chini na cha kati (LICs na LMICs), benki tatu za maendeleo za kimataifa na WHO kuzindua jukwaa jipya la uwekezaji wa athari kwa afya. Jukwaa, limezinduliwa wakati wa mkutano wa mkataba mpya wa ufadhili wa kimataifa unaofanyika Paris, litafanya mapema Paundi Bilioni 1.5 kupatikana kwa LICs na LMICs katika mikopo ya masharti nafuu na misaada ili kupanua ufikiaji na wigo wa huduma za PHC, hasa kwa idadi ya watu wengi na jamii zilizo hatarini na ambazo hazija hudumiwa. Benki ya maendeleo ya Afrika (AfDB), Benki ya uwekezaji ya Ulaya (EIB), Benki ya maendeleo ya Kiislamu (IsDB) na WHO ni wanachama waanzilishi wa jukwaa. Kwa vile hii ni changamoto ya kimataifa, Benki ya maendeleo ya kimataifa ya Amerika (IDB) pia inafikiria kujiunga na ushirikiano huu kwa lengo la kupanua mpango huu kwa Amerika ya Kusini na eneo la Karibiani. WHO itafanya kazi kama mratibu wa sera wa jukwaa, mwenye jukumu la kuhakikisha upatanishi wa maamuzi ya ufadhili na vipaumbele na mikakati ya afya ya kitaifa. Sekretarieti ya jukwaa itazisaidia serikali kuendeleza afya ya kitaifa na kuipa kipaumbele mipango ya uwekezaji wa PHC. Pia jukwaa litalenga kuchochoea uwekezaji mpana wa PHC katika kuunga mkono mikakati ya serikali ya afya. DK Tedros Adhanom Ghebreyesus, mkurungenzi mkuu wa WHO, alisema mbinu ya PHC inatoa njia bora zaidi ya kuboresha afya na ustawi, ikiwa ni pamoja na utoaji wa huduma muhimu za afya kwa watu wote. Ni kichocheo cha huduma ya afya kwa wote, moja wapo ya malengo ya maendeleo endelevu ya Umoja wa mataifa (SDGs).","Àwọn ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè lóriṣiríṣi ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìkànnì ìdókówò tuntun láti ró ìpèsè iṣẹ́ ètò ìlera alábọ́dé lágbára Nínú ìdàgbàsókè aláìlẹ́gbẹ́ kan tí wọ́n gbèrò fún ìdókówò nínú àti ìrólágbára àwọn ìpèsè iṣẹ́ pàtàkì, ojú ọjọ́ àti ìfarada-rògbòdìyàn ètò ìlera alábọ́dé (PHC) ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré àti agbede-méjì (LICs àti LMICs), àwọn ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè lóriṣiríṣi mẹ́ta ti darapọ̀ pẹ̀lú WHO láti ṣe ìfilọ́lẹ̀ Ìkànnì Ìdókówò Ipa Ìlera tuntun. Ìkànnì náà, tí wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ lásìkò Àpérò fún Àdéhùn Ìṣúná Àgbáyé Tuntun tó wáyé ní Paris, máa jẹ́ kí €1.5 bílíọ̀nù àkọ́kọ́ wà nílẹ̀ fún LICs àti LMICs ní ẹ̀yáwó àti owó ìrànwọ́ láti fẹ ìkànsíraẹni àti ìwọn ìpèsè iṣẹ́ PHC wọn lójú, pàápàá jùlọ fún àwọn ènìyàn tí wọ́n kángun séwu àti àwọn tí wọn ò rí ìtọ́jú púpọ̀ àti àwọn àwùjọ. ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè ilẹ̀ Adúláwọ̀ (AfDB), ilé-ìfowópamọ́ Ìdókówò Ilẹ̀ Yúróópù (EIB), ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam (IsDB) àti WHO ni àwọn ọmọ ẹgbẹ́ olùdásílẹ̀ Ìkànnì náà. Pẹ̀lu bí èyí ṣe jẹ́ ìpèníjà àgbáyé, ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Àárín-Amẹ́ríkà (IDB) náà ń gbèrò láti darapọ̀ mọ́ àjọṣepọ̀ yìí ní ìrètí láti fẹ ìmọ̀-ọ̀tunyìí lójú sí Latin America àti ẹkùn Caribbean. WHO máa ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi adarí òfin Ìkànnì náà, tí yóò dúró fún ṣíṣe àrídájú ìtẹ̀lé àwọn ìpinnu ìṣúná pẹ̀lú àwọn ohun pàtàkì ìlera orílẹ̀-èdè àti àwọn ìlànà-iṣẹ́. Ilé-iṣẹ́ Ìkànnì náà máa ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìjọba láti ṣe àgbékalẹ̀ ìlera orílẹ̀-èdè àti láti mú àwọn ètò ìdókówò PHC lọ́kùkúdùn. Ìkànnì náà máa tún gbèrò láti ṣe ìdókówò PHC tó kẹnú ní àtìlẹyìn fún àwọn ìlànà-iṣẹ́ ìlera ìjọba. Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO, sọ wí pé ìgbésẹ PHC pèsè ọ̀nà tó ń ṣiṣẹ́ jùlọ láti mú àyípadà bá ìlera àti ìgbáyégbádùn, tó fi mọ́ nípasẹ̀ àgbékalẹ̀ ìpèsè iṣẹ́ ìlera pàtàkì fún gbogbo ènìyàn. Ó jẹ́ atukọ̀ ìkárí ìlera lágbàyé, ọ̀kan lára Ìpinnu Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé (SDGs).","Amabhenki entuthuko amaningi neWHO kwethula inkundla yotshalomali olusha ukuqinisa imisebenzi yokunakekelwa kwezempilo lokuqala. Kusikhonkwane sentuthuko esihlose ukutshala nokuqinisa okubalulekile, isimo sezulu nezinkinga zokunakekela ezempilo yokuqala (PHC) imisebenzi kumazwe anemali engenayo encane kuya kwephakathi nendawo (amaLCI namaLMIC), okuthathu okuningi intuthuko yamabhange isijoyine iWHO ukwethula iHealth Impact Investment Platform entsha. Iplatform yethulwa ngesikhathi seSummit yeNew Global Financing Pact eyayibanjelwe eParis izokwenza isiqalo sika-€1.5 wezigidigidi esikhona kumaLICs namaLMICs kuzikweletu zemvume nezibonelelo zokwandisa ukufinyelela nokumele kwenziwe emisebenzini yePHC, ikakhulukazi kwabahluphekile nabathola okuncane esibalweni sabantu nomphakathi. I-African Development Bank (AFDB), i-European Investment Bank (EIB) i-Islamic Development Bank (IsDB) neWHO yizinkundla zamalunga abasunguli. Njengoba lokhu kuyingqinamba yomhlaba, Inter-American Development Bank (IDB) icabanga ukujoyina ukubambisana nokubheka ukwandisa umzamo kuLatin America kanye nesifunda seCaribbean. I-WHO izosebenza njengomxhumanisi wenqubomgomo yePlatform, ibhekene nokuqinisekisa ukuhambisana kwezinqumo zezimali nokuhamba phambili kwezempilo zezwe kanye namasu. Unobhala wePlatform uzoseka ohulumeni ukudevelopha ezempilo zesizwe nokuqhakambisa izinhlelo zotshalomali lwePHC. I-Platform iphinde ihlose ukusiza kakhulu utshalomali lwePHC ukweseka amasu ezempilo kahulumeni. UDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi Jikelele weWHO, uthe indlela yePHC inikela ngezindlela ezisebenzayo okusho ukuthi kungenza ngcono ezempilo nokuphila kahle, okubandakanya ngokuletha imisebenzi yezempilo ebalulekile kubona bonke abantu. Ngumshayeli wokukhavwa kwezempilo zomhlaba, enye yeUnited Nations Sustainable Development Goals (SDGS)." +"የአለም መሪዎች እ.ኤ.አ. በ2015 አስፈላጊ የጤና-አጠባበቅ አገልግሎቶችን እና ተመጣጣኝ፤ አስፈላጊ መድሃኒቶችን እና ክትባቶችን እ.ኤ.አ. በ2030 ለሁሉም ሰዎች ለመድረስ ቃል ገብተዋል። ""ወደ 90% የሚጠጉ አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶች፤ በመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት - በተጨባጭ ፣ በማህበረሰብ ውስጥ ፣ በጤና ባለሙያዎች እነዚህም በዶክተሮች እና በነርሶች ፣ በቅርብ አከባቢ ክሊኒኮች ሊሰጡ ይችላሉ ። የመጀመሪያ ደረጃ የጤና ተቋማት ( ጤና ኬላ እና ጤና ጣቢያ) የሚሰጡት ሰፊ አገልግሎት ጤናን ለማስፋፋትና በሽታን ለመከላከል፣ ከፍተኛ ወጪ ከሚጠይቁ የሁለተኛ ደረጃ እና ከፍተኛ ጤና ተቋማት አገልግሎቶችን አስፈላጊነትን በማስወገድ እና በማዘግየት እንዲሁም የመልሶ ማቋቋም ስራን ለመፍጠር ይጠቅማል ብለዋል ዶ/ር ቴድሮስ። ""የመጀመሪያ ደረጃ የጤና ተቋማት እንደ ሀገር የጤና ስርዓት 'አይኖች እና ጆሮዎች' ሆኖ ያገለግላሉ፤ ይህም ሰዎች ወደሚኖሩበት ቦታ በመድረሳቸው ነው። አዲሱ የጤና ተፅእኖ የኢንቨስትመንት መድረክ የእነዚህን አገልግሎቶች ልማት ያጠናክራል፤ ዛሬም ሆነ ወደፊት በሕዝቦች ጤና ላይ በዋጋ ሊተመን የማይችል ኢንቨስትመንት ሆኖ ያገለግላል።"" የአውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ ፕሬዝዳንት ቨርነር ሆየር እንደተናገሩት የአጋር ልማት ባንኮች ሀገራት የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎቶቻቸውን እንዲያጠናክሩ ፣የህብረተሰባቸውን ጤና ለማሳደግ እና ለወደፊቱ የጤና ድንገተኛ አደጋዎች ከሚያደርሱት ጉዳት ለመከላከል ቁርጠኛ መሆናቸውን ተናግረዋል ። ""ኮቪድ-19 በአስፈላጊ የጤና አገልግሎቶች ላይ ኢንቨስት ማድረግ ካልቻልን ሊደርስ የሚችለውን ታላቅ የሰው እና የኢኮኖሚ ስቃይ አሳይቷል"" ብለዋል ዶክተር ሆየር። ""የሁለገብ ልማት ባንኮች በአዲሱ የጤና ተፅእኖ ኢንቨስትመንት መድረክ በኩል መተባበር መስራታቸው፤ አገሮች የወደፊት የጤና ቀውሶችን አሉታዊ ውጤት ለመቋቋም የሚያስችል ጠንካራ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አጠባበቅ አገልግሎቶችን በተሻለ ሁኔታ እንዲገነቡ እና ማህበረሰብንና እና ኢኮኖሚን ለወደፊቱ ለመጠበቅ ያስችላል። ይህንንም ቀደም ሲል ከዓለም ጤና ድርጅትጋር በመተባበር አረጋግጠናል። መድረኩ በጣም ተጋላጭ ለሆኑ ህዝቦች ወሳኝ ዓለም አቀፋዊ ፋይናንስ እንዲያገኙ ያመቻቻል።","World leaders committed in 2015 to achieve access to essential health-care services and affordable essential medicines and vaccines for all people by 2030. “Around 90% of essential health services can be delivered through PHC - on the ground, in communities, via health professionals, doctors and nurses, in local clinics. The broad spectrum of services that PHC provides can promote health and prevent disease, avoid and delay the need for more costly secondary and tertiary services, and deliver rehabilitation,” said Dr Tedros. “PHC serves as the ‘eyes and ears’ of a country’s health system, reaching to the very communities where people live. The new Health Impact Investment Platform will strengthen the development of such services, serving as an invaluable investment in the health of populations today and in the future.” EIB President Werner Hoyer said the partner development banks were committed to supporting countries to strengthen their primary health care services, to both promote the health of their communities and protect against the impacts of future health emergencies. “COVID-19 demonstrated the great human and economic suffering that can occur when we fail to invest in essential health services,” said Dr Hoyer. “Cooperation among multilateral development banks through the new Health Impact Investment Platform will ensure countries in need are better able to build resilient primary health care services that can withstand the shocks of future health crises, and safeguard communities and economies for the future. We already proved that in earlier collaborations with the WHO. The platform will facilitate access to crucial international financing for the most vulnerable.","Tun shekarar 2015, shugabannin ƙasashen duniya suka duƙufa don samarwa mutane damar samun mahimman ayyukan kula da lafiya da magunguna masu araha da alluran rigakafi har zuwa 2030. Kusan kashi 90% na mahimman ayyukan kula da lafiya ana iya isar da su ta hannun PHC – zuwa ga jama’a, ta amfani da ƙwararrun kiwon lafiya, likitoci da ma'aikatan jinya da suke asibitocin gida. Mafiya girman ayyukan da PHC ke bayarwa na iya haɓaka kiwon lafiya da magance cututtuka, za su kuma gujewa jinkirin gyara abubuwan da suka lalace da buƙatar ƙarin manyan ayyukan da ke da wahala ko tsada, in ji Dr Tedros. PHC tana aiki a matsayin me sa ido da kunnuwa na tsarin kiwon lafiyar ƙasa, wanda ke kaiwa ga duk yankunan da mutane ke rayuwa. Shirin Sanya Hannun Jari a Harkar Lafiya zai ƙarfafa ci gaban irin waɗannan ayyuka, wanda zai zama babban jari mai ƙima ga lafiyar al'umma a yau da kuma nan gaba. Shugaban EIB, Werner Hoyer, ya ce bankunan cigaban abokan hulɗa sun himmatu wajen tallafawa kasashen da suke muamala da su don ƙarfafa ayyukan kiwon lafiyar al’umma, inganta lafiyar al'ummominsu da kuma kariya daga matsalolin lafiya da ke buƙatar agaji na gaggawa a nan gaba. Annobar COVID-19 ta nuna irin matsalolin da za su samu ɗan Adam da tattalin arziki idan muka ƙi inganta muhimman ayyukan kiwon lafiya, in ji Dr Hoyer. Haɗin kai tsakanin bankunan ci gaban ƙasashe da yawa ta hanyar Shirin Sanya Hannun Jari a Harkar Lafiya zai tabbatar da cewa ƙasashen da ke da buƙatu za su iya samar da ingantattun cibiyoyin kiwon lafiyar al’umma wanda zai iya magance matsalolin da harkokin lafiya ka iya fuskanta nan gaba, da kuma kare al'ummomi da harkokin tattalin arziƙi. Tuntuni muka tabbatar da hakan a haɗin gwiwar da muka yi a baya da Hukumar Lafiya ta Duniya. Cibiyar za ta taimakawa mutane masu rauni sauƙin samun damar tallafi daga cibiyoyin ƙasashen ƙetare.","Vingozi wa Dunia walijitolea mwaka 2015 kufikia huduma muhimu za afya na dawa muhimu na chanjo za bei nafuu kwa watu wote ifikapo 2030. ""Takribani 90% ya huduma muhimu za afya zinaweza kutolewa kupitia PHC- mashinani, katika jamii, kupitia wataalamu wa afya, madaktari na wauguzi, katika kliniki za ndani. Wigo mpana wa huduma ambazo PHC hutoa zinaweza kukuza afya na kuzuia magonjwa, kuepuka na kuchelewesha hitaji la huduma za gharama kubwa zaidi za msingi na za kati, na kutoa urekebishaji"", alisema DKt Tedros. ""PHC hutumika kama 'macho na masikio' ya mfumo wa afya wa nchi, unaofikia jamii, ambazo watu wanaishi. Jukwaa jipya la uwekezaji wa athari za afya litaimarisha maendeleo ya huduma kama hizo, zikitumika kama uwekezaji wa thamani sana katika afya ya watu leo na katika siku zijazo"". Rais wa EIB Werner Hoyer alisema benki za maendeleo za washirika zimejitolea kusaidia nchi kuimarisha huduma zao za afya ya msingi, ili kukuza afya ya jumuia zao na kuzilinda dhidi ya athari za dharura za afya za baadae. ""UVIKO-19 ilionyesha mateso makubwa ya kibinadamu na kiuchumi ambayo yanaweza kutokea tunaposhindwa kuwekeza katika huduma muhimu za afya"" alisema Dk. Hoyer. ""Ushirikiano kati nya Benki za maendeleo za kimataifa kupitia jukwaa jipya la uwekezaji wa athari za afya utahakikisha nchi zinazohitaji zina uwezo bora wa kujenga huduma za afya ya msingi ambazo zinaweza kustahimili majanga ya kiafya ya siku zijazo, na kulinda jamii na uchumi kwa siku zijazo. Tayari tumethibituisha hilo katika ushirikiano wa awali na WHO. Jukwaa litawezesha upatikanaji wa ufadhili muhimu wa kimataifa kwa walio hatarini zaidi.","Àwọn olórí lágbàyé ní àfọkànsìn ní ọdún 2015 láti ṣe àṣeyọrí ànfààní sí ìpèsè iṣẹ́ ìlera pàtàkì àti àwọn oògùn pàtàkì tó rọjú àti àwọn àjẹsára fún gbogbo ènìyàn ní ọdún 2030. ""Bíi 90% àwọn ìpèsè iṣẹ́ ìlera pàtàkì ni ó lè di ṣíṣe nípasẹ̀ PHC - tó bá wà nílẹ̀, ní àwọn àwùjọ, nípasẹ̀ àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ìlera, àwọn dókítà àti nọ́ọ́sì, ní àwọn ilé-ìwòsàn agbègbè. Iṣẹ́ oògùn apa kòkòro batéríà tí PHC ń pèsè lè ṣe onígbọ̀wọ ìlera kó sì tún dènà ààrùn, yàgò fún kí ó sì tún dá ìnílò àwọn ìpèsè iṣẹ́ onípele kejì àti onípele kẹ́ta tó gaju ara lọ dúró, kí ó sì tún ṣe àgbékalẹ̀ ìtúnirọ,"" Dr Tedros ló sọ bẹ́ẹ̀. ""PHC ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí 'ojú àti etí' ètò ìlera orílẹ̀-èdè, tí ó ń dé àwùjọ pàtó tí àwọn ènìyàn ń gbé. Ìkànnì Ìdókówò Ipa Ìlera tuntun máa ró ìdàgbàsókè irú ìpèsè iṣẹ́ bẹ́ẹ̀ lágbára, tí yóò ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi ìdókówò oníyebíye nínú ìlera àwọn ènìyàn lónì àti ní ọjọ́ iwájú."" Ààrẹ EIB Werner Hoyer sọ wí pé ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè tí wọ́n jẹ́ alájọṣepọ̀ náà ní àfọkànsìn láti ran àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ láti ró ìpèsè iṣẹ́ ètò ìlera alábọ́dé lágbára, láti ṣe àtìlẹ́yìn àpapọ̀ ìlera àwọn àwùjọ wọn àti láti dáàbò bò wọ́n lọ́wọ́ ipa àwọn pàjáwírì ìlera lọ́jọ́ iwájú. ""COVID-19 ṣàpèjúwe ìyà ńlá àwọn ènìyàn àti ọrọ̀-ajétí ó lè wáyé nígbà tí a bá kùnà láti náwó sí àwọn ìpèsè iṣẹ́ ìlera pàtàkì,"" Dr Hoyer ló sọ bẹ́ẹ̀. ""Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ láàrín àwọn ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè lóriṣiríṣi nípasẹ̀ Ìkànnì Ìdókówò Ipa Ìlera tuntun máa rí i dájú pé àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ní ìpèníjà owó lè ṣe àgbékalẹ̀ ìpèsè iṣẹ́ ètò ìlera alábọ́dé tó ní ìfaradà tí ó lè kojú ìpayà àwọn rògbòdìyàn ìlera lọ́jọ́ iwájú, tí yóò sì dáàbò bo àwọn àwùjọ àti ọrọ̀-ajéfún ọjọ́ iwájú. A ti mú ẹ̀rí ìyẹn wá nínú àwọn àjọṣepọ̀ àtẹ̀yìnwá pẹ̀lú WHO. Ìkànnì náà máa pèsè ànfààní sí owó ilẹ̀ òkèèrè tó ṣe pàtàkì fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn akángun séwu.","Abaholi boMhlaba bazibophezela ngo-2015 ukuthola ukungena emisebenzini yokunakekelwa kwezempilo okubalulekile,phansi, emiphakathini ngongoti bezempilo, odokotela, abahlengikazi nasemitholampilo yendawo. ""Kungafinyelela ku-90% imisebenzi yezempilo ebalulekile engahanjiswa ngePHC, phansi, emphakathini ngongoti bezempilo, odokotela kanye nabahlengikazi emtholampilo yendawo. Ukwahlukana okukhulu kwemisebenzi eyenziwa yiPHC kungagqugquzela futhi kuvike izifo, kugweme nokubambezeleka kwesidingo sokubiza kwesibili kanye nemisebenzi ephakeme nokuletha ukuvuselela isimilo,"" kusho uDkt Tedros. ""I-PHC isebenza njengamehlo nezindlebe zohlelo lwezempilo kwezwe,ukufinyelela kuyona yonke imiphakathi lapho kuhlala khona abantu. Health Impact Investment Platform entsha izoqinisa ukuthuthuka kwemisebenzi enjalo,ukusebenza njengotshalomali olubalulekile kwezempilo yesibalo sabantu namhlanje nangesikhathi esizayo."" Umongameli we-EIB uWerner Hoyer uthe ukubambisana nentuthuko yamabhange kwabophezelwa ukweseka amazwe ukuze aqinise imisebenzi yaow yokunakekelwa kwezempilo yokuqala, ukuqguqguzela kokubili komphakathi wabo nokubavikela kumithelela yeziphuthumayo zezempilo kwekusasa. ""I-COVID-19 ikhombise ukuhlupheka okukhulu kubantu nezomnotho okungenzeka umasihluleka ukutshala kumisebenzi yezempilo ebalulekile,"" kusho uDkt Hoyer. ""Ukusebenzisana ezintuthukweni eziningi zamabhange ngeHealth Impact Investment Platform entsha kuzoqinisekisa amazwe adingayo kungcono azokwazi ukwakha imisebenzi yokunakekelwa kwezempilo kokuqala ezomelana nokwethusayo kwezinkinga zempilo zekusasa, nokugcina imiphakathi nezomnotho kwekusasa. Sesikuqinisekisile ukuthi ukubambisana neWHO. Inkundla izosiza ukungena kwezezimali zamazwe angaphandle okubucayi kwabahluphekile." +ከደቡቡ የአለማችን ክፍል ጋር ዓለም አቀፍ የገንዘብ ትብብርን ለማሳደግ የፕሬዚዳንት ማክሮን ጥሪ አስፈላጊ ነበር። ከኮቪድ-19 ወረርሽኝ በፊት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት ከጤና ጋር የተያያዙ ዘላቂ ልማት ግቦች (Sustainable Development Goals (SDGs)) ላይ ለመድረስ፣ የጤና ወጪያቸውን በከፍተኛ ሁኔታ ማሳደግ እንዳለባቸው እናም እ.ኤ.አ. በ2030 ተጨማሪ 371 ቢሊዮን ዶላር እንደሚያስፈልግ ገምቷል። ይህ የገንዘብ ድጋፍ ህዝቦች የጤና አገልግሎቶችን እንዲያገኙ፤ አዳዲስ መገልገያዎችን በመገንባት እናዲሁም የጤና ባለሙያዎችን በማሰልጠን እና በሚፈለጉበት ቦታ ላይ ለማስቀመጥ አስተዋፅኦ ያደርጋል። ለወደፊት ወረርሽኞች ለመዘጋጀት በዓመት 31.1 ቢሊዮን ዶላር ኢንቨስትመንት እንደሚያስፈልግ ተገምቷል። ከጠቅላላው ገንዘብ አንድ ሦስተኛው ገደማ የሚሆነው ከዓለም አቀፍ ፋይናንሲንግ መምጣት አለበት። የጤና ተፅእኖ ኢንቨስትመንት መድረክ የገንዘብ አቅርቦትም በብሔራዊ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና ተቋማት የኢንቨስትመንት ዕቅዶች ሰፊ የፋይናንስ ፍሰቶችን ማሰባሰብ እና ማስተባበርን ለማበረታታት የተነደፈ ነው። አዲሱ መድረክ በአገሮች፣ ባለብዙ ዘርፍ ድርጅቶች እና በልማት ባንኮች መካከል በተደረገው ትብብር በተገኘው ልምድ ላይ የተገነባ ነው፤ ወረርሽኙ በተከሰተበት ወቅትም ፍሬያማ ሆኗል። ለምሳሌ የአለም ጤና ድርጅት፣ የአውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ እና የአውሮፓ ኮሚሽን ከአንጎላ፣ ኢትዮጵያ እና ሩዋንዳ ጋር የጤና ስርዓታቸውን ለማጠናከር በቅርበት ሰርተዋል። በመጀመሪያ እንደ ገለልተኛ ፕሮግራሞች ወይም እንደ ሀገሮች ለኮቪድ-19 የሰጡት ምላሽ አካል እነዚህ ጣልቃ ገብነቶች የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤን ለመገንባት ቴክኒካዊ ድጋፍን፣ እርዳታዎችን እና ኢንቨስትመንቶችን አንቀሳቅሰዋል። የእስልምና ልማት ባንክ ሊቀመንበር ሙሐመድ አል ጃስር “ እ.ኤ.አ. በ2030 ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማሳካት የልማት ፋይናንሺያል ተቋማት (Development Financial Institutions (DFI)) እና አገሮች በጤና ላይ የበለጠ ኢንቨስት ማድረግን ቅድሚያ መስጠት አለባቸው።,"It is a concrete deliverable of President Macron’s call to increase international financial solidarity with the Global South.” Before the COVID-19 pandemic, WHO estimated that to reach the health-related Sustainable Development Goals (SDGs), LICs and LMICs needed to increase their health spending significantly, and require an additional US$371 billion annually combined by 2030. This funding would allow populations to access health services, contribute to building new facilities and train and place health workers where they need to be. It has also been estimated that preparing for future pandemics will require investment in the order of US$ 31.1 billion annually. Approximately one third of that total would have to come from international financing. The Health Impact Investment Platform’s catalytic financing is also designed to promote the mobilization and coordination of broader financing flows through national PHC investment plans. The new Platform builds on experience gained through cooperation between countries, multilateral organizations and development banks proved fruitful during the pandemic. For example, WHO, the EIB and the European Commission worked closely with Angola, Ethiopia and Rwanda to strengthen their health systems. Initially launched as stand-alone programs or as part of the countries’ response to COVID-19, these interventions mobilized technical assistance, grants and investments with advantageous terms to build up primary health care. Muhammad Al Jasser, chairman of the Islamic Development Bank, said: “To achieve universal health coverage by 2030, Development Financial Institutions (DFIs) and nations must prioritize investing more in health.","Shugaba Macron na da kishin ganin an samu ƙaruwar tallafin kuɗaɗe daga cibiyoyin ƙasashen ƙetare da gudunmawar Global South. Kafin cutar ta COVID-19, Hukumar Lafiya ta Duniya ta ƙiyasta cewa don cimma burin ci gaba mai ɗorewa da ke da alaƙa da lafiya (SDGs), LICs da LMICs suna buƙatar haɓaka kashe kuɗin kiwon lafiyarsu sosai, kuma a kowace shekara suna buƙatar ƙarin dalar Amurka biliyan 371 har zuwa 2030. Wannan tallafin zai baiwa al'umma damar samun ayyukan kiwon lafiya, da bayar da gudummawar gina sababbin wurare da horar da ma'aikatan kiwon lafiya a inda ya kamata. An kuma yi ƙiyasin cewa don shiryawa faruwar wata annoba nan gaba, a kowace shekara akwai buƙatar samar da dalar Amurka biliyan 31.1. Anyi ƙiyasin cewa kusan kashi ɗaya bisa uku na wannan jimillar (dala biliyan 31.1) zai fito ne daga tallafin kuɗi na ƙasashen ƙetare. Shirin Sanya Hannun Jari a Harkar Lafiya ya samar da tsari don a taimaka a faɗaɗa hanyoyin shigowar kuɗaɗe ta hanyar tsare-tsaren da PHC ta shirya. Sabon dandalin da aka gina akan gogewa da aka samu ta hanyar haɗin gwiwa tsakanin ƙasashe, haɗakar ƙungiyoyin kasashe da kuma bankunan cigaba sun yi amfani sosai a lokacin annobar. Misali, WHO, EIB da Ƙungiyar Tarayyar Turai sun yi aiki kafaɗa da kafaɗa da ƙasar Angola, Habasha da Rwanda don inganta harkokin kiwon lafiyarsu. Shirye-shiryen da aka ƙaddamar da su a matsayin masu zaman kansu, ko kuma a matsayin wani ɓangare na tanadin da ƙasashe suka yi game da COVID-19, waɗannan agajin sun samar da tallafin fasaha, kuɗaɗe da zuba jari don haɓaka ayyukan cibiyar kiwon lafiyar al’umma. Muhammad Al Jasser, Shugaban Bankin Cigaba na Musulunci ya ce: “Domin cimma nasarar samar da kiwon lafiya na duniya nan da shekarar 2030, dole ne ƙasashe da cibiyoyin hada-hadar kuɗi (Development Financial Institutions) (DFIs) da ƙasashe su ba da fifiko wajen haɓaka ayyukan kiwon lafiya na al’umma.”.","Ni wito thabiti wa Rais Macron wa kuongeza mshikamano wa kimataifa wa kifedha na Global South"". Kabla ya janga la UVIKO-19, WHO ilikadiria kuwa kufikia malengo ya maendeleo endelevu yanayohusiana na afya (SDGs) LICs na LMICs zinahitajika kuongeza matumizi yao ya afya kwa kiasi kikubwa, na kuhitaji ziada ya Dola za kimarekani Bilioni 371 kila mwaka zikijumuishwa ifikapo 2030. Ufadhili huu ungeruhusu watu kupata huduma za afya, kuchangia katika ujenzi wa vituo vipya na kuwafunza na kuwaweka wahudumu wa afya pale wanapohitajika kuwepo. Pia imekadiriwa kuwa kujitayarisha kwa magonjwa ya milipuko ya siku zijazo kutahitaji uwekezaji wa Dola za kimarekani Bilioni 31.1 kila mwaka. Takribani theluthi moja ya jumla hiyo ingepaswa kutoka kwa ufadhili wa kimataifa. Pia ufadhili wa kichocheo wa jukwaa la uwekezaji wa athari kwa afya umeundwa ili kukuza uhamasishaji na uratibu wa mtiririko mpana wa ufadhili kupitia mipango ya kitaifa ya uwekezaji wa PHC. Jukwaa jipya linajengwa juu ya uzoefu uliopatikana kupitia ushirikiano kati ya nchi, mashirika ya kimataifa na benki za maendeleo zilionekana kuzaa matunda wakati wa janga hili. Kwa mfano, WHO, EIB na Tume ya Ulaya zilifanya kazi kwa karibu na Angola, Ethiopia na Rwanda kuimarisha mifumo yao ya afya. Ambayo ilizinduliwa mwanzoni kama programu za kujitegemea au kama sehemu ya jibu la nchi kwa UVIKO-19, afua hizi zimehamasisha usaidizi wa kiufundiu, ruzuku, na uwekezaji kwa masharti ya manufaa ili kuimarisha huduma ya afya ya msingi. Muhammad Al Jasser, mwenyekiti wa Benki ya maendeleo ya kiislamu, alisema: ""Ili kufikia huduma ya afya kwa wote ifikapo mwaka 2030, Taasisi za maendeleo za kifedha (DFIs) na mataifa lazima yaweke kipaumbele cha kuwekeza zaidi katika afya.","Ó jẹ́ àgbékalẹ̀ arídìmú fún ìpè Ààrẹ Macron láti mú àlékún bá ìṣọ̀kan owó ilẹ̀ òkèèrè pẹ̀lú Gúúsù Àgbáyé."" Ṣíwájú àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19, WHO ṣírò pé láti ní Ìpinnu Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ ajẹmọ́-ìlera (SDGs), LICs àti LMICs nílò láti lékún ìnáwó ìlera wọn ní pàtàkì jùlọ, ó sì bèèrè fún àfikún US$371 bílíọ̀nù lọ́dọọdún lápapọ̀ ní ọdún 2030. Ìpèsè owó yìí máa fún àwọn ènìyàn láàyè láti ní ànfààní sí ìpèsè iṣẹ́ ìlera, dásí kíkọ́ àwọn ilé-ìwòsàn tuntun àti ìdánilẹ́kọ̀ọ́ àti gbígbé àwọn elétò ìlera sí ibi tí ó yẹ kí wọ́n wà. Wọ́n tún ti ṣírò rẹ̀ pé ní ìmúrasílẹ̀ fún àjàkálẹ̀ ààrùn ọjọ́ iwájú máa nílò ìdókówò tí ó tó US$ 31.1 bílíọ̀nù lọ́dọọdún. Àpapọ̀ ìdá kan nínú ìdá mẹ́ta nínú àpapọ̀ ìyẹn ní láti wá láti inú owó ilẹ̀ òkèrè. Owó ayáṣẹ́ Ìkànnì Ìdókówò Ipa Ìlera ni wọ́n tún gbékalẹ̀ láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àkójọ àti ìdarí ìpèsè owó tó fẹjú nípasẹ̀ àwọn ètò ìdókòwò PHC orílẹ̀-èdè. Ìkànnì tuntun náà ló gùn lé ìrírí tí wọ́n kójọ látara ìfọwọ́sowọ́pọ̀ láàrín àwọn orílẹ̀-èdè, ilé-iṣẹ́ lóríṣiríṣi àti àwọn ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè so èso rere lásìkò àjàkálẹ̀ ààrùn náà. Fún àpẹẹrẹ, WHO, EIB àti Ìgbìmọ Ilẹ̀ Yúróópù ń ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú orílẹ̀-èdè Angola, Ethiopia àti Rwanda láti ró ètò ìlera wọn lágbára. Wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ lakọ̀kọ́ gẹ́gẹ́ bíi àwọn ètò adádúró tàbí gẹ́gẹ́ bí ọ̀kan lára ìdáhùn àwọn orílẹ̀-èdè sí COVID-19, àwọn ìdásí wọ̀nyìí ṣe àkójọ aṣèrànwọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ, owó ìrànwọ́ àti ìdókówò pẹ̀lú àwọn àdéhùn ànfààní láti ṣe àgbékalẹ̀ ètò ìlera alábọ́dé. Muhammad Al Jasser, alága ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam, sọ wí pé: ""Láti ṣe àṣeyọrí ìkárí ìlera lágbàyé ní ọdún 2030, Àwọn ilé-iṣẹ́ Ìpèsè Owó Ìdàgbàsókè (DFIs) àti àwọn orílẹ̀-èdè gbọ́dọ̀ mú ìdókówò lọ́pọ̀ nínú ìlera ní ọ̀kùkúdùn.","Kungukuletha okuzwakalayo kwaMongameli Macron ukuthi anyuse ukubambisana kwezezimali kumazwe angaphandle neGlobal South."" Ngaphambi kobhubhane iCovid-19, iWHO yalinganisela ukuthi izofinyelela kokuhlobene nezempilo neSustainable Development Goals, amaLIC namaLMIC okudingeka ukuthi kunyuse ukubaluleka kokusebenzisa imali kwezempilo yabo, futhi kudingeka izigidigidi engeziwe angu-$371 ngonyaka kuhlangene ngo-2030. Lolu xhasomali luzovumela isibalo sabantu ukuthola imisebenzi yezempilo, ukungenelela ukwakha izindawo ezintsha nokuqeqesha nokubeka abasebenzi bezempilo ezindaweni okumele babekuzona. Kuphinde kube nesilinganiso sokulungiselela ubhubhane lwekusasa kuzodinga utshalomali oludingekayo kwi-oda lweminyaka yonke lwezigidigi ezingu-US$31.1. Kungabalelwa kumakota amathathu esamba bekuzophuma kwezezimali zamazwe angaphandle. I-Health Impact Investment Platform isiza ekukhokheni futhi yakhelwe ukugqugquzela ukuhlanganisa nokuxhumanisa ezezimali ezinkulu ukuhamba ngezinhlelo zzotshalomali lwezwe lePHC. I-Platform entsha yakha kusipiliyoni esitholakele ngokubambisana phakathi kwamazwe,izinhlangano eziningi namabhenki entuthuko kwaqinisekisa impumelelo kubhubhane. Isibonelo, iWHO, i-EIB kanye neEuropean Commission basebenza ngokubambisana neAngola, Ethopia neRwanda ukuqinisa nezinhlelo zezempilo zabo. Kuqale kwethulwa njengohlelo olulodwa noma njengengxenye yokuphendula kwamazwe kuCOVID-19 lokhu kungenelela okuhlanganisa ukusiza kwezobuchwepheshe, izibonelelo kanye nokutshalwa kwezimali nemigomo emihle ukwakha ukunakekelwa kwezempilo zokuqala. UMuhammad Al Jasser, usihlalo we-Islamic Development Bank, uthi: ""Ukuthola ukukhavwa kwezempilo yomhlaba ngo-2030, iDevelopment Financial Institutions (amaDFI) kanye nezizwe kumele bahambise phambili ukutshala imali kwezempilo." +"ኢስላሚክ ልማት ባንክ በትብብር ለመስራት ቁርጠኛ ሲሆን ተፅዕኖ ያለው ውጤት ለማምጣት እና ጥራት ያለው እና ተመጣጣኝ የሆነ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት ተደራሽነትን ለማረጋገጥ ነው። ""የእኛ ትብብር የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤን እና አጠቃላይ የጤና ስርዓቶቻቸውን ለማጠናከር፣ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማሳደግ እና ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ቅድመ ዝግጅት፣ መከላከል እና ምላሽ ለመስጠት በብሔራዊ መንግስታት ኢንቨስትመንቶችን ለመምራት ይረዳል። ከሀገሮች ጋር በተናጥል በአገር አቀፍ የጤና ሥርዓት ውስጥ ያሉ ክፍተቶችን በመለየት፣ የጣልቃ ገ���ነት እና የኢንቨስትመንት ስልቶችን ለመንደፍ፣ የገንዘብ ድጋፍ ለማግኘት፣ ፕሮጀክቶችን ተግባራዊ ለማድረግ እና ተጽኖአቸውን ለመከታተል እንሰራለን ሲሉ የአፍሪካ ልማት ባንክ ቡድን ፕሬዝዳንት ዶ/ር አኪንዉሚ አ.አዴሲና ተናግረዋል። የአሜሪካ ልማት ባንክ ፕሬዝዳንት ኢላን ጎልድፋጅን እንዳሉት ጥሩ ጤና እና ደህንነት አለምን አንድ ላይ የሚያስተሳስሩ የጋራ ግቦች ናቸው። እነዚህን ግቦች ለማሳካት አገሮች እና ተቋማት መተባበር አለባቸው። በሀገሮች መካከል ብቻ ሳይሆን በመንግሥታት እና በግሉ ዘርፍ መካከልም ትብብር - ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማግኘት ወሳኝ መሆኑን እርግጠኞች ነን። የዚህን የኢንቨስትመንት መድረክ አለም አቀፋዊ ባህሪ በመገንዘብ እነዚህን ጥረቶች በላቲን አሜሪካ እና በካሪቢያን ለማስፋፋት ከሌሎች ባለድርሻ አካላት ጋር እየተወያየን ነው። አጋሮቻችን ወደዚህ አለምአቀፍ የኢንቨስትመንት መድረክ እንዲቀላቀሉ ግልጽ ግብዣ እናቀርባለን። ማስታወሻ ለአዘጋጆች፡ ስለ አፍሪካ ልማት ባንክ ቡድን የአፍሪካ ልማት ባንክ ቡድን የአፍሪካ ቀዳሚ የልማት ፋይናንስ ተቋም ነው።","The Islamic Development Bank (IsDB) is committed to working collaboratively to generate impactful results and ensure access to quality and affordable primary healthcare for all. ""“Our cooperation will help guide investments by national governments to strengthen primary health care and their overall health systems, increase universal health coverage and improve their ability to prepare for, prevent and respond to health emergencies. We will work with countries individually to identify gaps in national health systems, design interventions and investment strategies, find funding, implement projects and monitor their impact,” said African Development Bank Group President Dr Akinwumi A. Adesina. Ilan Goldfajn, President of the Inter-American Development Bank, said: ""Good health and well-being are common goals that bind the world together. To achieve these goals, countries and institutions must collaborate. We are convinced that cooperation – not only between nations but also between governments and the private sector – is critical to achieving universal health coverage. Recognizing the global nature of this investment platform, we are already in discussions with other stakeholders to expand these efforts across Latin America and the Caribbean. We extend an open invitation to our partners to join this global investment platform."" Note to editors: About the African Development Bank Group The African Development Bank Group (AfDB) is Africa’s premier development finance institution.","Bankin Cigaba na Musulunci (IsDB) ya himmatu wajen yin aiki tare don samar da sakamako mai tasiri da kuma tabbatar da samun ingantacciyar hanyar kiwon lafiya na al’umma ga kowa.”. ""Haɗin gwiwarmu zai taimaka wajen jagorantar samar da tallafi daga gwamnatocin ƙasashen ƙetare don inganta tsarin ayyukan kiwon lafiya na al’umma da gamammen kiwon lafiyarsu, da haɓaka tsarin kiwon lafiya na duniya da faɗaɗa damarsu ta yin kintsi, da samar da kariya don magance matsalolin lafiya da kan bijiro babu tsammani.”. “Za mu yi aiki tare da ƙasashe daban-daban don gano giɓin da ke tattare da tsarin kiwon lafiyarsu, tsara hanyoyin samar da agaji da dabarun zuba jari, samar da tallafin kuɗaɗe, aiwatar da ayyuka da kuma lura da tasirinsu”, in ji Shugaban Bankin Cigaba na Afirka, Dr Akinwumi A. Adesina. Ilan Goldfajn, Shugaban Inter-American Development Bank, ya ce: “Ingantacciyar lafiya da walwalar sune gamammen burin da ya haɗe gamayyar mutanen duniya gabaɗaya. Don cimma waɗannan manufofin, dole ne ƙasashe da cibiyoyi su haɗa kai. Muna da yaƙinin cewa haɗin gwiwa “ba wai tsakanin ƙasashe kaɗai ba har ma tsakanin gwamnatoci da kamfanoni masu zaman kansu na da matƙkar muhimmanci wajen cimma tsarin kiwon lafiya na duniya bakiɗaya.”. Sanin yanayin duniya game da wannan dandali na saka hannun jari, mun riga mun tattauna da sauran masu ruwa da tsaki don faɗaɗa waɗannan yunƙurin a yankunan Latin Amurka da Caribbean. Muna miƙa goron gayyata ga abokan hulɗarmu na duniya don shiga wannan dandalin na saka hannun jari."" Tsokaci ga masu gyara: Game da Rukunin Bankin Cigaba na Afirka Rukunin Bankin Cigaba na Afirka (AfDB) shi ne ce cibiyar hada-hadar kuɗi ta farko ta Afirka.","Benki ya maendeleo ya Kiislamu (IsDB) imejitolea kufanya kazi kwa ushirikiano ili kutoa matokeo yenye athari na kuhakikisha upartikanaji wa huduma za msingi za afya bora na nafuu kwa wote. ""Ushirikiano wetu utasaidia kuelekeza uwekezaji wa serikali za kitaifa ili kuimarisha huduma za afya ya msingi na mifumo yao ya afya, kwa ujumla, kuongeza sehemu ya afya kwa wote na kuboresha uwezo wao wa kujiandaa, kuzuia na kukabiliana na dharura za kiafya. Tutashirikiana na nchi moja moja kubaini upungufu katika mifumo ya afya ya kitaifa, kubuni afua na mikakati ya uwekezaji, kutafuta ufadhili, kutekeleza miradi na kufuatilia matokeo yake"", alisema Rais wa kundi la Benki za maendeleo ya Afrika Dkt Akinwumi A. Adesina. Ilan Goldfajn, Rais wa Benki ya maendeleo ya nchi za Amerika, alisema: ""Afya njema na ustawi ni malengo ya kawaida ambayo yanaiunganisha ulimwengu pamoja. Ili kufikia malengo haya, nchi na taasisi lazima zishirikiane. Tunauhakika kwamba ushirikiano - sio tu kati ya mataifa lakini pia kati ya serikali na sekta binafsi- ni muhimu ili kufikia huduma ya afya kwa wote. Kwa kutambua hali ya kimataifa ya jukwaa hili la uwekezaji, tayari tupo kwenye majadiliano na washikadau wengine ili kupanua juhudi hizi kote Amerika Kusini na Karibiani. Tunatoa mualiko wa wazi kwa washirika wetu kujiunga na jukwaa hili la kimataifa la uwekezaji"". Maelezo kwa wahariri: kuhusu kundila Benki za mendeleo ya Afrika. Kundi la Benki za maendeleo ya Afrika (AfDB) ni taasisi kuu ya maendeleo ya Afrika.","ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam (IsDB) ní àfọkànsìn láti ṣiṣẹ́ papọ̀ láti ní àbájáde tó nípa àti láti ṣe àrídájú ànfààní sí ètò ìlera alábọ́dé tó jẹ́ ojúlówó tí kò sì gunpá fún gbogbo ènìyàn. """"Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ wa máa ṣe ìrànwọ́ láti darí ìdókówò tí àwọn ìjọba orílẹ̀-èdè ṣe láti ró ètò ìlera alábọ́dé lágbára àti ètò ìlera wọn lápapọ̀, ṣe àfikún sí ìkárí ìlera lágbàyé àti àyípadà sí ìkápá wọn láti múra sílẹ̀ fún, dènà àti dáhùn sí àwọn pàjáwírì ìlera. A máa ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè lọ́kọ̀ọ̀kan láti ṣàwárí àwọn àlàfo nínú ètò ìlera orílẹ̀-èdè, ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìdásí àti ìlànà ìdókòwò, wá owó ìrànwọ́, ṣàmúlò àwọn iṣẹ́ àkànṣe àti àmójútó àwọn ipa wọn,"" Ààrẹ Ẹgbẹ́ ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ilẹ̀ Adúláwọ̀ Dr Akinwunmi A. Adesina ló sọ bẹ́ẹ̀. llan Goldfajn, Ààrẹ ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Àárín-Amẹ́ríkà, sọ wí pé: ""Ìlera tó dára àti ìgbáyé-gbádùn jẹ́ èròngbà àjọni tí ó so gbogbo àgbáyé pọ̀. Láti ní àṣeyọrí lórí àwọn èròngbà wọ̀nyìí, àwọn orílẹ̀-èdè àti àwọn ilé-iṣẹ́ gbọ́dọ̀ fọwọ́sowọ́pọ̀. A ní ìdánilójú pé ìfọwọ́sowọ́pọ̀ - tí kìí ṣe láàrín àwọn orílẹ̀-èdè nìkan ṣùgbọ́n láàrín àwọn ìjọba àti ẹ̀ka aládàni - ṣe pàtàkì láti ṣe àṣeyọrí ìkárí ìlera àgbáyé. Pẹ̀lú ìdánimọ̀ àbùdá àgbáyé ti ìkànnì ìdókówò, a ti bẹ̀rẹ̀ sí jíròrò pẹ̀lú àwọn alẹ́nulọ́rọ̀ tókù láti fẹ àwọn ìgbìyànjú wọ̀nyìí lójú síi sí Latin America àti Caribbean. À ń fi ìwé pe gbogbo àwọn alájọṣepọ̀ wa láti darapọ̀ mọ́ ìkànnì ìdókówò àgbáyé yìí."" Kókó ọ̀rọ̀ fún àwọn olóòtú: Nípa Ẹgbẹ́ ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹgbẹ́ ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ilẹ̀ Adúláwọ̀ (AfDB) jẹ́ ilé-iṣẹ́ ìṣúná onídágbàsókè àkọ́kọ́ Ilẹ̀ Adúláwọ̀.","I-Islamic Development Bank (IsDB) izibophezele ukusebenza ngokubambisana ukwenza imiphumela enomthelela nokuqinisekisa ukungena kokufanele nokunakekelwa kwezempilo kokuqala okukhonekayo kuwona wonke umuntu. ""Ukusebenzisana kwethu kuzosiza ukulawula utshalomali ngohulumeni bezwe ukuqinisa ukunekekelwa kwezempilo okokuqala kanye nezinhlelo zonke zezempilo, ukunyusa ukukhavwa kwezempilo zomhlaba nokuthuthukisa ukukwazi kwabo ukuthi balungiselele, bavikele futhi baphendule izimo eziphuthumayo zezempilo. Sizosebenza namazwe ngawodwa ukuhlonza izikhala kuzinhlelo zempilo yezwe, ukwenza ukungenelela kanye namasu otshalomali, ukuthola uxhasomali, ukwenza amaphrojekthi nokubheka umthelela wawo,"" kusho uMongameli we-African Development Bank Group, uDkt Akinwumi A Adesina. U-Ilan Goldfajn, Umongameli we-Inter-American Development Bank, uthe: ""impilo enhle nokuphila kahle kuyizinhloso ezifanayo ezihlanganisa umhlaba ndawonye. Ukufeza lezizinhloso, amazwe kanye nezikhungo kumele kubambisane. Siyazi ukuthi ukusebenzisana- hhayi phakathi kwamazwe kuphela kodwa naphakathi kohulumeni kanye nemikhakha ezimele-kubucayi ukuthola ukukhavwa kwezempilo okusebenza umhlaba wonke. Ukubona imvelo yomhlaba yalolutshalomali lwenkundla,sesivele sisezingxoxweni kanye nabanye ababambisani ukwandisa lemizamo kuyona yonke iLatin America neCaribbean. Sidlulisa isimemo esivulelekile kubabambisani bethu ukuthi bajoyine inkundla yotshalomali lomhlaba."" Inothi kubahleli: Nge-African Development Bank Group. I-African Development Bank Group (AfDB) iyisikhungo sokuthuthukiswa kwezimali okubalulekile eAfrika." +ሶስት የተለያዩ አካላትን ያቀፈ ነው፡- የአፍሪካ ልማት ባንክ (African Development Bank (AfDB))፣ የአፍሪካ ልማት ፈንድ (African Development Fund (ADF)) እና የናይጄሪያ ትረስት ፈንድ (Nigeria Trust Fund (NTF))። በተጨባጭ በጃፓን የውጭ ቢሮ ላላቸው 37 የአፍሪካ ሀገራት ፤ የአፍሪካ ልማት ባንክ ለ 54 ክልላዊ አባል ሀገራት ኢኮኖሚያዊ እድገት እና ማህበራዊ እድገት አስተዋፅኦ ያደርጋል። ስለ አውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ የአውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ፤ በአባል አገራቱ ባለቤትነት የተያዘ የአውሮፓ ህብረት የረጅም ጊዜ የብድር ተቋም ነው. ለአውሮፓ ህብረት ፖሊሲ ግቦች አስተዋፅዖ ጥሩ ኢንቨስትመንትን በገንዘብ ይደግፋል። የአውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ ተግባራት በሚከተሉት ቅድሚያ በሚሰጣቸው ዘርፎች ላይ ያተኩራሉ፡- የአየር ንብረት እና አካባቢ፣ ልማት፣ ፈጠራ እና ክህሎት፣ አነስተኛ እና መካከለኛ የንግድ ተቋማት፣ መሠረተ ልማት እና ትስስር። የአውሮፓ ኢንቨስትመንት ባንክ ከሌሎች ተቋማት ጋር በቅርበት ይሰራል እናም እ.ኤ.አ. በ1997 በዘርፉ ኢንቨስት ማድረግ ከጀመረበት ጊዜ ጀምሮ በአለም ዙሪያ ላሉ የጤና አጠባበቅ ፕሮጀክቶች ከ42 ቢሊዮን ዩሮ በላይ የገንዘብ ድጋፍ አድርጓል። ስለ ኢንተር አሜሪካን ልማት ባንክ (Inter-American Development Bank) የኢንተር-አሜሪካን ልማት ባንክ የሰዎችን ህይወት ማሻሻል ላይ ያተኮረ ነው። እ.ኤ.አ. በ1959 የተቋቋመው የኢንተር-አሜሪካን ልማት ባንክ፤ በላቲን አሜሪካ እና በካሪቢያን ለኢኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊ እና ተቋማዊ ልማት የረጅም ጊዜ የገንዘብ ድጋፍ ምንጭ ነው።,"It comprises three distinct entities: the African Development Bank (AfDB), the African Development Fund (ADF) and the Nigeria Trust Fund (NTF). On the ground in 37 African countries with an external office in Japan, the AfDB contributes to the economic development and the social progress of its 54 regional member states. About the European Investment Bank The European Investment Bank (EIB) is the long-term lending institution of the European Union owned by its Member States. It finances sound investment contributing to EU policy goals. The EIB's activities focus on the following priority areas: climate and environment, development, innovation and skills, small and medium-sized businesses, infrastructure, and cohesion. The EIB works closely with other institutions and has provided total financing of more than €42 billion for healthcare-related projects around the world since it started investing in the sector in 1997. About the Inter-American Development Bank The Inter-American Development Bank is devoted to improving lives. Established in 1959, the IDB is a leading source of long-term financing for economic, social and institutional development in Latin America and the Caribbean.","Bankin ya ƙunshi sassa daban-daban guda uku: African Development Bank (AfDB), African Development Fund (ADF) da Nigeria Trust Fund (NTF). A cikin ƙasashe 37 na Afirka tare da ofishin da ke Japan, AfDB na ba da gudummawa ga ci gaban tattalin arziki da ci gaban zamantakewar ƙasashe da suke membobinta su 54. Game da Bankin Zuba Jari na Turai Bankin Zuba Jari na Turai (EIB) shi ne cibiyar ba da lamuni na tsawon lokaci na Tarayyar Turai mallakar ƙasashe membobinta. Bankin yana ba da gudunmawar kuɗi ga duk wani shiri mai kyau da zai tallafawa manufofin EU. Ayyukan EIB sun fi mayar da hankali kan waɗannan abubuwan: yanayi da muhalli, cigaba, ƙirƙira da ƙwarewa, ƙananan kasuwanci da matsakaita, kayayyakin more rayuwa, da haɗin kai. EIB yana aiki kafaɗa da kafaɗa da wasu cibiyoyi kuma ya samar da jimillar kuɗi sama da biliyan 42 don ayyukan da suka shafi kiwon lafiya a faɗin duniya tun lokacin da ya fara saka hannun jari a fannin a shekarar 1997. Game da Inter-American Development Bank Bankin Inter-American Development ya himmatu wajen inganta rayuwar mutanen da ke ƙarƙashinsa. An kafa bankin a 1959, IDB shi ne babban bankin da ke samar da lamunin kuɗaɗe na dogon lokaci don ci gaban tattalin arziki, zamantakewa da ci gaban ƙasashen Latin Amurka da Caribbean.","Inajumuisha vyombo vitatu: Benki ya maendeleo ya Afrika (AfDB), mfuko wa maendeleo ya Afrika (ADF) na mfuko wa dhamana wa Nigeria (NTF). Katika nchi 67 za kiafrika zenye ofisi ya nje nchi Japani, AfDB imechangia maendeleo ya kiuchumi na maendeleo ya kijamii ya nchi zake 54 za kikanda. Kuhusu Benki ya uwekezaji ya Ulaya Benki ya uwekezaji ya Ulaya (EIB) ni taasisi ya mikopo ya muda mrefu ya umoja wa ulaya inayomilikiwa na nchi wanachama. Inafadhili uwekezaji mzuri unaochangia malengo ya sera ya umoja wa ulaya. Shughuli za EIB zinazingatia maeneo ya kipaumbele yafuatayo: Hali ya hewa na mazingira,maendeleo, uvumbuzi na ujuzi, biashara ndogo na za kati, miundombinu na uwiano. EIB inafanya kazi kwa karibu na taasisi nyingine na imetoa jumla ya ufadhili wa zaidi ya paundi Bilini 42 kwa miradi inayohusiana na huduma ya afya ulimwenguni kote tangu ilipoanza kuwekeza katika sekta hiyo mnamo 1997 Kuhusu Benki ya maendeleo ya nchi za Amerika Benki ya maendeleo ya nchi za Amerika imejitolea kuboresha maisha. Ilianzishwa mwaka 1959, IDB ni chanzo kikuu cha ufadhili wa muda mrefu kwa maendeleo ya kiuchumi, kijamii na taasisi huko Amerika kusini na Karibiani.","Ó jẹ́ àpapọ̀ àwọn nǹkan mẹ́ta ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀: ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ilẹ̀ Adúláwọ̀ (AfDB), Owó Ìrànwọ́ Ìdàgbàsókè Ilẹ̀ Adúláwọ̀ (ADF) àti Owó Ìrànwọ́ Ilẹ̀ Nàìjíríà (NTF). Ó wà ní orílẹ̀-èdè 37 nílẹ̀ Adúláwọ̀ pẹ̀lú ọ́fíísì ìta ní orílẹ̀-èdè Japan, AfDB ń dá sí ìdagbàsókè ọrọ̀-ajéàti ìtẹ̀síwájú Àwọn Orílẹ̀-èdè 54 Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ rẹ̀. Nípa ilé-ìfowópamọ́ Ìdókówò Ilẹ̀ Yúróópù Ìfowópamọ́ Ìdókówò Ilẹ̀ Yúróópù (EIB) jẹ́ ilé-iṣẹ́ ayánilówó ọlọ́jọ́-pípẹ́ ti Àjọ Ìṣọ̀kan Ilẹ̀ Yúróópù tí ó jẹ́ ti àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ rẹ̀. Ó ń pèsè owó fún ìdókówò gidi tó ń dásí àwọn èròngbà òfin EU. Àwọn iṣẹ́ EIB gbájúmọ́ àwọn nǹkan pàtàkì wọ̀nyìí: ojú ọjọ́ àti àyíká, ìdàgbàsókè, ìmọ̀-ọ̀tunàti ìmọ̀ọ́ṣe, àwọn oníṣòwò kékeré àti alábọ́dé, ohun amáyédẹrùn, àti ìṣọ̀kan. EIB ń ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú àwọn ilé-iṣẹ́ mìíràn ó sì ti pèsè àpapọ̀ owó ìrànwọ́ tó lé ní €42 bílíọ̀nù fún àwọn iṣẹ́ àkànṣe ajẹmọ́-ìlera káàkiri àgbáyé láti ìgbà tó ti bẹ̀rẹ̀ sí dókówò ní ẹ̀ka náà ní ọdún 1997. Nípa ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Àárín-Amẹ́ríkà ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Àárín-Amẹ́ríkà ni wọ́n dásílẹ̀ fún àyípadà ìgbáyégbádùn. Wọ́n dá a sílẹ̀ ní ọdún 1969, IDB jẹ́ orísun fún ìpèsè owó tó ń léwájú fún ọrọ̀-ajéonígbà pípẹ́, ìdàgbàsókè àwùjọ àti ilé-iṣẹ́ ní Latin America àti Caribbean.","Kunezinto ezihlukene kathathu: African Development Bank (AfDB), i-African Development Fund ADF kanye neNigeria Trust Fund (NTF). Kwenye indawo emazweni angu-37 anehhovisi langaphandle eJapan, i-AfDB inikela ekuthuthukisweni kwezomnotho kanye nokuqhubeka kwenhlalakahle kuzifunda zamalungu ezizwe angu-54. Nge-European Investment Bank I-European Investment Bank (EIB) isikhungo sokutsheleka isikhathi eside seNyunyana yaseEurope esiphethwe yiMember States. Izimali zotshalomali ezizwakalayo okufaka kuzinhloso zenqubomgomo ye-EU. Imisebenzi ye-EIB igxile kulezizinto ezilandelayo ezihamba phambili: isimo sezulu kanye nendawo, intuthuko, ukwenzakabusha kanye namakhono, amabhizinisi amancane naphakathi nendawo,ingqalasizinda kanye nokuzwana. I-EIB isebenzisana kanye nezinye izikhungo sesinikeze isamba sezimali esingaphezu kuka-42 bhiliyoni wamaphrojekithi ahlobene nokunakekelwa kwezempilo emhlabeni kusukela kuqalwe ukutshalwa izimali kulomkhakha ngo-1997. Nge-Inter-American Development Bank I-Inter-American Bank izinikele ukwenza ngcono izimpilo. Yasungulwa ngo-1959, i-IDB iwumthombo oholayo wesikhathi eside sezimali zezomnotho, inhlalakahle nentuthuko yezikhungo eLatin America kanye neCaribbean." +"የኢንተር-አሜሪካን ልማት ባንክ እጅግ በጣም ጥሩ ምርምርን ያካሂዳል፤ እናም የፖሊሲ ምክሮችን፣ ቴክኒካል ድጋፍን እና በክልሉ ውስጥ ላሉ የመንግስት እና የግሉ ዘርፍ ስልጠና ይሰጣል። የእኛን በኮምፒዩተር የሚሰጥ ጉብኝት ይውሰዱ። ስለ ኢስላሚክ ልማት ባንክ ቡድን በዋና ደረጃ አሰጣጥ ኤጀንሲዎች AAA ደረጃ የተሰጠው ኢስላሚክ ልማት ባንክ ሁለገብ ልማት ባንክ ሲሆን ከ49 ዓመታት በላይ በመስራት የሚያገለግለውን ማህበረሰቦችን ኑሮ ለማሻሻል እየሰራ ነው። ባንኩ 57 አባል ሀገራትን በአራት አህጉራት ያሰባስባል፤ ይህም ከአለም ህዝብ ከ አምስት የአንድን ሰው ህይወትን ይነካል። ተልእኮው ሰዎች የራሳቸውን ኢኮኖሚያዊ እና ማህበራዊ እድገት እንዲያስኬዱ ማስታጠቅ እና መሰረተ ልማቶችን በመዘርጋት አቅማቸውን እንዲያሟሉ ማድረግ ነው። ዋና መሥሪያ ቤቱን በጅዳ፣ የሳውዲ አረቢያ መንግሥት ያረገው ኢስላሚ�� ልማት ባንክ ፣ በ11 አባል አገሮች ውስጥ የክልል ማዕከሎች እና የልህቀት ማዕከሎች አሉት። ባለፉት ዓመታት ባንኩ ከአንድ አካል ወደ አምስት ቡድን ተለውጧል። ኢስላሚክ ልማት ባንክ፣ ኢስላሚክ ልማት ባንክ ተቋም በምርምርና በሥልጠና ኃላፊነት የተሰጠው፣ ኢስላሚክ ኢንቨስትመንት፣ ኢንሹራንስ እና ብድር ኮርፖሬሽን(Islamic Corporation for the Insurance of Investment, and Export Credit (ICIEC)) ፣ የግሉ ዘርፍ ልማት ኢስላሚክ ኮርፖሬሽን ( Islamic Corporation for the Development of the Private Sector (ICD))፣ እና የአለም አቀፍ እስላማዊ ንግድ ፋይናንስ ኮርፖሬሽን ( International Islamic Trade Finance Corporation (ITFC)) ስለ ዓለም ጤና ድርጅት","The IDB also conducts cutting-edge research and provides policy advice, technical assistance and training to public and private sector clients throughout the region. Take our virtual tour. About the Islamic Development Bank Group Rated AAA by the major rating agencies, the Islamic Development Bank (IsDB) is a multilateral development bank that has been working for over 49 years to improve the lives of the communities it serves by delivering impact at scale. The Bank brings together 57-Member Countries across four continents, touching the lives of 1 in 5 of the world population. Its mission is to equip people to drive their own economic and social progress at scale, putting the infrastructure in place enabling them to fulfill their potential. Headquartered in Jeddah, Kingdom of Saudi Arabia, IsDB has regional hubs and centers of excellence in 11 of its Member Countries. Over the years, the Bank has evolved from a single entity into a group comprising five entities: Islamic Development Bank (IsDB), the Islamic Development Bank Institute (IsDBI) tasked with research and training, the Islamic Corporation for the Insurance of Investment, and Export Credit (ICIEC), the Islamic Corporation for the Development of the Private Sector (ICD), and the International Islamic Trade Finance Corporation (ITFC). About the World Health Organization","Har ila yau, IDB ya na gudanar da bincike mai zurfi kuma ya na ba da shawarwari na akan ƙudiri, taimakon fasaha da horarwa ga abokan ciniki na gwamnati da masu zaman kansu a yankunan da yake. Yi zagaye duniyarmu ta Intanat. Game da Gamayyar Bankin Cigaba na Musulunci Bayan samun yabo daga cibiyoyin yabo da yawa na duniya, Bankin Cigaba na Musulunci (IsDB) ya kasance bankin haɗakar ci gaban ƙasashen Musulunci wanda ya share shekaru 49 yana aiki tuƙuru don inganta rayuwar mutanen da ya ke hidimtawa ta hanyar nuna da tasiri a fili. Bankin na da ƙasashe 57 a matsayin membobi daga nahiyoyi huɗu, ci gaban da bankin ya kawo ya taɓa rayuwar mutane kaso ɗaya daga cikin kaso biyar na mutanen duniya. Babbar manufar bankin ita ce ya taimakawa mutane su haɓaka tattalin arziƙinsu da kansu da inganta zamantakewarsu, da kuma sanya abubuwan more rayuwa a inda suka dace da ba su damar nuna tasirinsu. IsDB wanda ke da hedikwata a Jiddah, Masarautar Saudi Arabiya, yana da cibiyoyi a larduna da kuma cibiyoyi a ƙasashe 11 na membobinsa. Bayan shuɗewar shekaru da yawa Bankin ya bunƙasa daga banki ɗaya tal zuwa banki me rukunai guda biyar: Bankin Raya Musulunci (IsDB), Cibiyar Bankin Raya Musulunci (IsDBI) da ke da alhakin gudanar da bincike da horarwa, Kamfanin Musulunci na Inshorar Zuba Jari, da Lamunin Fitarwa (ICIEC), Islamic Corporation for Development of Private Sector (ICD). , da kuma International Islamic Trade Finance Corporation (ITFC). Game da Hukumar Lafiya ta Duniya","Pia IDB hufanya utafiti wa hali ya juu na kutoa ushauri wa kisera, usaidizi wa kiufundi na mafunzo kwa wateja wa sekta ya umma na binafsi katika eneo lote. Tumia ziara yetu ya mtandaoni. Kuhusu kundi la Benki ya maendeleo ya Kiislamu Iliyokadiriwa AAA na mashirika makubwa ya ukadiriaji, Benki ya maendeleo ya Kiislamu (IsDB) ni Benki ya maeneleo ya kimataifa ambayo imekuwa ikifanya kazi kwa zaidi ya miaka 49 kuboresha maisha ya jamii inayohudumia kwa kuleta athari kwa kiwango. Benki inazileta pamoja nchi wanachama 57 katika mabara manne, na kugusa maisha ya 1 kati ya 5 idadi ya watu Duniani. Dhamira yake ni kuandaa watu kuendesha maendeleo yao ya kiuchumi na kijamii kwa kiwango, kuweka miundombinu ili kuwewezesha kutimiza uwezo wao. Yenye makao yake makuu huko Jidda, ufalme wa Saudi Arabia, IsDB inavyo vituo vya kikanda na vituo vya ubora katika nchi 11 wanachama wake. Kwa miaka mingi, Benki imebadilika kutoka shirika moja hadi kundi linalojumuisha taasisi tano: Benki ya maendeleo ya Kiislamu (IsDB), Taasisi ya Benki ya maendeleo ya kiislamu (IsDBI) iliyopewa jukumu la utafiti na mafunzo, Shirika la kiislamu la Bima ya Uwekezaji, na mikopo ya mauzo ya nje (ICES), Shirika la kiislamu la maendeleo ya sekta binafsi (ICD), na Shirika la Biashara ya kiislamu (ITFC). Kuhusu shirika la afya Duniani","IDB tún ṣe ìwádìí alágbára ó sì tún pèsè ìmọràn òfin, ìrànwọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ àti ìdánilẹ́kọ̀ọ́ fún àwọn oníbàárà àwùjọ àti aládàni jákèjádò ẹkùn agbègbè náà. Rin ìrìnàjò orí ẹ̀rọ ayélujára wa. Nípa Ẹgbẹ́ ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam Èyí tí àwọn ilé-iṣẹ́ onígbèléwọ̀n àgbà fún ní AAA, ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam (IsDB) jẹ́ ilé-ìfowópamọ́ onídágbàsókè lóriṣiríṣi tí ó ti ń ṣiṣẹ́ fún ọdún 49 lé láti mú àyípadà bá ìgbésí ayé àwọn àwùjọ tó ń ṣiṣẹ́ fún pẹ̀lú ìpèsè ipa tó gbéwọ̀n. ilé-ìfowópamọ́ náà ń ń kó 57-Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ jákèjádò ẹkùn agbègbè mẹ́rin, tó ń mú àyípadà bá ìgbésí ayé 1 nínú 5 àwọn ènìyàn lágbàyé. Iṣẹ́ wọn ni láti ró àwọn ènìyàn lágbára láti sún ọrọ̀-ajéàti ìtẹ̀síwájú àwùjọ wọn lórí ìgbéléwọ̀n, pípésè àwọn ohun amáyédẹrùn láti lè mú kí wọ́n lè ṣiṣẹ́ tí orí rán wọn. Olú ilé-iṣẹ́ rẹ̀ wà ní Jeddah, Ìlú Ọba ti Saudi Arabia, IsDB ní àwọn ibùdó ẹkùn agbègbè àti àwọn ààyè fún àṣeyọrí ní Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ rẹ̀ 11. Láti bí àìmọye ọdún, ilé-ìfowópamọ́ náà ti yípadà láti nǹkan kan ṣoṣo sí ẹgbẹ́ tí ó ní nǹkan márùn-ún: ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam (IsDB), ilé-iṣẹ́ Ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Ẹlẹ́sìn Islam (IsDBI) tí wọ́n fún ní iṣẹ́ ìwádìí àti ìdánilẹ́kọ̀ọ́, ilé-iṣẹ́ Ẹlẹ́sìn Islam fún Ìdójútòfò Ìdókówò, àti Ẹ̀yáwó Ilẹ̀ òkèèrè (ICIEC), ilé-iṣẹ́ Ẹlẹ́sìn Islam fún Ìdàgbàsókè Ẹ̀ka Aládàni (ICD), àti ilé-iṣẹ́ Owó Ìdókówò Ẹlẹ́sin Islam Ilẹ̀ òkèèrè (ITFC). Nípa Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé","I-IDB iphinde yenze ucwaningo olubucayi nokunikeza izeluleko zenqubomgomo,ukusiza ngokwezamakhompuyutha nokuqeqesha umphakathi kanye nomkhakha ozimele kusifunda sonke. Thatha uhambo lwethu olubukwayo. Nge-Islamic Development Bank Group Isilinganiso se-AAA ngama ejensi okulinganisa okukhulu, i-Islamic Development Bank (IsDB) ibhange lokuthuthuka okuningi ebelisebenza ngaphezu kweminyaka engu 49 ukuthuthukisa izimpilo zomphakathi kusebenza ngokuhambisa umthelela ngesikalo. Ibhange lihlanganisa ndawonye amalungu amazwe angu-57 kumazwekazi amane, ezithinta ukuphila komuntu oyedwa kwabahlanu kubantu bomhlaba. Impokophelo yayo ukufundisa abantu ukuzenzela ezomnotho kwabo nokuqhubeka kwenhlalakahle ngesikali, ukubeka ingqalasizinda endaweni ezokwazi ukubavumela ukuthi bagcine ukufezekisa okungangamandla abo. Ikomkhulu eliseJeddah, Kingdom of Saudi Arabia, i-IsDB inamahabhu ezifunda kanye nezizinda ezenza kahle kumaLungu Amazwe angu-11. Eminyakeni edlule, iBhange selingcono kusuka kokukodwa kuya kuqoqo lezinto ezinhlanu: I-Islamic Development Bank (IsDB), i-Islamic Development Bank Institute (IsDBI) esebenza ngokucwaninga nokuqeqesha, Ukopeletsheni we-Islamic noMshwalense wezokutshalimali nokuthutha isikweletu (ICIEC), i-Islamic Corporation for the Development of the Private Sector (ICD), kanye ne-International Islamic Trade Finance Corporation (ITFC). NgeNhlangano yeZempilo yoMhlaba" +ለሁሉም ሰዎች ደህንነት የሚተጋ እና በሳይንስ በመመራት የአለም ጤና ድርጅት ለሁሉም ሰው ደህንነቱ የተጠበቀ እና ጤናማ ህይወት እኩል እድል ለመስጠት ዓለም አቀፍ ጥረቶችን ይመራል እና ያበረታታል። እኛ የተባበሩት መንግስታት የጤና ኤጀንሲ ነን ከፊት መስመር ሆነን ሀገራትን፣ አጋሮችን እና ሰዎችን ከ150 በላይ አካባቢዎችን እያገናኘን፤ አለምን ለጤና ድንገተኛ ምላሽ እየመራን ፣በሽታን መከላከል ፣የጤና ችግሮችን ዋና መንስኤዎችን ለመፍታት እና የመድሃኒት እና የጤና ተደራሽነትን ለማስፋት እንሰራለን። የእኛ ተልእኮ ጤናን ማሳደግ፣አለምን መጠበቅ እና የተጎዱትን ማገልገል ነው።,"Dedicated to the well-being of all people and guided by science, the World Health Organization leads and champions global efforts to give everyone, everywhere an equal chance at a safe and healthy life. We are the UN agency for health that connects nations, partners and people on the front lines in 150+ locations – leading the world’s response to health emergencies, preventing disease, addressing the root causes of health issues and expanding access to medicines and health care. Our mission is to promote health, keep the world safe and serve the vulnerable.","An sadaukar da Hukumar Lafiya ta Duniya don kulawa da lafiyar mutanen duniya ta hanyar amfani da ilimin kimiyya, hukumar ta yi fice a duniya wajen samun nasarar baiwa kowa da kowa, a ko'ina dama bai daya don rayuwa cikin aminci da ƙoshin lafiya. Mu (Hukumar Lafiya ta Duniya) wani yanki ne me alhakin kula da lafiya na Majalisar Dinkin Duniya da ke ƙulla alaƙa tsakanin ƙasashe, abokanan hulɗa da mutane a kan gaba a wurare sama da 150. Mun yi nasara wajen samar da agajin lafiya na gaggawa, samar da rigakafin cututtuka, magance sababin da ya haifar da matsalolin harkokin lafiya da faɗaɗa damar samun magunguna da kiwon lafiya. Manufarmu ita ce inganta lafiya, kare duniya daga harin cututtuka da kuma taimakawa marasa galihu.","Kwa kujitolea kwa ustawi wa watu wote na kuongozwa na sayansi, shirika la afya ulimwenguni linaongoza na kutetea juhudi za kimataifa za kumpa kila mtu, kila mahali nafasi sawa katika maisha salama na yenye afya. Sisi ni shirika la umoja wa mataifa la Afya linalounganisha mataifa, washirika na watu waliomstari wa mbele katika maeneo 150 -inayoongoza muitikio wa Dunia wa dharura za afya, kuzuia magonjwa, kushughulikia sababu za msingi za masuala ya afya na kupanua upatikanaji wa dawa na huduma za afya. Dhamira yetu ni kukuza afya, kuweka ulimwengu salama na kuwahudumia walio hatarini.","Ní ìfọkànsìn fún ìgbáyé-gbádùn gbogbo ènìyàn tí sáyẹ́nsì sì ń darí rẹ̀, Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé ń darí ó sì ń léwájú ìgbìyànjú àgbáyé láti fún gbogbo ènìyàn, níbi gbogbo ní ànfààní tó dọ́gba fún ìgbésí ayé tí ò léwu àti ìlera. Àwa ni àjọ UN fún ìlera tí ó so àwọn orílẹ̀-èdè pọ̀, àwọn alájọṣepọ̀ àti àwọn ènìyàn tí wọ́n ń léwájú nínú àwọn ààyè 150+ - líléwájú ìdáhùn àgbáyé sí àwọn ìṣẹ̀lẹ pàjáwírì ìlera, dídénà ààrùn, kíkojú ìpilẹ̀ṣẹ̀ okùnfà àwọn ìṣòro ìlera àti ìfẹ̀lójú ànfààní sí oògùn àti ìtọ́jú ìlera. Àfojúsùn wa ni láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera, sọ àgbáyé di aláìléwu kí á sì sin àwọn akángun séwu.","Ukuzinikela ekuphileni kwabobonke abantu nokulawulwa yisayensi, iNhlangano yeZempilo yoMhlaba iyahola nokuhambisa phambili imizamo yomhlaba ukunikeza wonke umuntu,kuyona yonke into ngethuba elilinganayo ngokuphepha nempilo elungile. Siyi ejensi ye-UN yezempilo exhumanisa amazwe,ababambisani kanye nabantu abaphambili emalokishini angu-150 - ukuhola impendulo yomhlaba kweziphuthumayo zezempilo, ukuvikela izifo ukubhekana nomsuka wezinkinga, ezinkingeni zezempilo ukwandisa ukungena kwezokulapha kanye nokunakekelwa kwezempilo. Impokophelo yethu ukugqugquzela ezempilo ukugcina umhlaba uphephile nokusiza abahluphekile." +"የዓለም ጤና ድርጅት እና ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) ጤናን ለማስተዋወቅ፣ ፍትሃዊነትን ለማረጋገጥ እና ከጤና ጋር የተያያዙ የአየር ንብረት ለውጥ አደጋዎችን ለመፍታት አጋርነታቸውን ተፈራረሙ። የዓለም ጤና ድርጅት እና አለምአቀፉ ተሟጋች ድርጅት ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) በሚቀጥሉት ሶስት አመታት ውስጥ ለሁሉም ህዝቦች ጤናን ለማስተዋወቅ እና ለመጠበቅ ያለመ በጋራ አለም አቀፍ የጥብቅና ስራዎች ላይ ለመተባበር የመግባቢያ ስምምነት ተፈራርመዋል። የትብብሩ ዋና ዓላማዎች በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች የጤና አገልግሎትን እንዲያገኙ እና ከፍተኛ የአካል እና የአእምሮ ጤና ደረጃ ላይ እንዲደርሱ የሚያጋጥሟቸውን ኢፍትሃዊነት ለማሸነፍ እና የአየር ንብረት ለውጥ ከጤና ጋር የተያያዙ ተግዳሮቶችን ለመቅረፍ የሚደረገውን ጥረት ለመደገፍ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት፣ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ልዩ የጤና ኤጀንሲ እና ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) አስከፊ ድህነትን ለማስወገድ የሚሰራው አለም አቀፍ ተሟጋች ድርጅት በፓሪስ የሦስት ዓመት የመግባቢያ ስምምነት በ‹Power Our Planet: Live in Paris event› የተፈራረሙ ሲሆን ይህም የተካሄደው በአዲስ ዓለም አቀፍ የፋይናንስ ስምምነት ስብሰባ ወቅት ነው። የዓለም ጤና ድርጅት እና ግሎባል ዜጋ (Global Citizen) ከዚህ ቀደም በተለያዩ ተግባራት ላይ የአለም አቀፍ ልዩ ስርጭት ፣አንድ አለም (One World)ን ጨምሮ አብረው ሰርተዋል። በቤት ውስጥ አንድ ላይ (Together At Home) የጤና ባለሙያዎችን ለመደገፍ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ መጀመሪያ ላይ እ.ኤ.አ. በ2020 ተካሄደ። ክስተቱ ከአጋር ድርጅቶች እና ከበጎ አድራጊዎች እንዲሁም በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ፋውንዴሽን እና በክልላዊ ፋውንዴሽን የተደገፈውን የኮቪድ-19 የአንድነት ምላ�� ፈንድ ድጋፍ 128 ሚሊዮን ዶላር የሚጠጋ ገንዘብ ሰብስቧል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ እንዳሉት ""የዓለም ጤና ድርጅት ከግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) ጋር አለም አቀፍዊ ግንዛቤን ለማሳደግ እና እርምጃዎችን ለመውሰድ እያደረገ ያለውን ትብብር ለረጅም ጊዜ ዋጋ የሰጠው ጉዳይ ነው"" ብለዋል ። ""በዚህ የመግባቢያ ሰነዱ መሰረት ኃይሉን በማጣመር የዓለም ጤና ድርጅት እና ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) ለጤና የሚሰጠውን ዓለም አቀፋዊ እና መሰረታዊ ድጋፍን ያሳድጋል እና ብዙ ዜጎችን ያሳትፋል በተለይም የዓለም ወጣቶችን በማዳረስ ለሁሉም የጤና ተልእኮ ያራምዳል።"" ""ከዓለም ጤና ድርጅት እና ዶ/ር ቴድሮስ ጋር ያለንን ፍሬያማ ትብብር በመቀጠላችን ደስተኞች ነን"" ሲሉ ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) መስራች እና የፖሊሲ፣ ተፅእኖ እና የመንግስት ግንኙነት ኃላፊ ሚካኤል ሼልድሪክ ተናግረዋል።","WHO and Global Citizen sign partnership to promote health, fight inequity and address health-related risks of climate change WHO and international advocacy organization Global Citizen today signed a memorandum of understanding to collaborate on joint global advocacy initiatives aimed at promoting and protecting health for all people over the next three years. The main objectives of the collaboration will be to support global efforts to overcome inequities that millions of people face in accessing health services and attaining the highest levels of physical and mental health, and addressing the health-related challenges posed by climate change. WHO, the United Nations’ specialized agency for health, and Global Citizen, the international advocacy organization working to end extreme poverty, signed the three-year MoU in Paris at ‘Power Our Planet: Live in Paris event’, held during the Summit for a New Global Financing Pact. WHO and Global Citizen have joined forces on multiple activities in the past, including the international broadcast special, One World: Together At Home, held at the outset of the COVID-19 pandemic in 2020 to support health-care workers. The event raised almost US$ 128 million in commitments from corporate partners and philanthropists and supported efforts of the COVID-19 Solidarity Response Fund for WHO, powered by the UN Foundation, and regional foundations. “WHO has long valued the collaboration it has enjoyed with Global Citizen to raise global awareness, and drive action, to improve the health of people around the world,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “By joining forces through this MoU, WHO and Global Citizen will scale up global and grassroots advocacy for health and engage more and more citizens, with a particular focus on reaching the world’s youth, to advance the mission of health for all.” “We are pleased to continue our fruitful collaboration with WHO and Dr Tedros,” said Michael Sheldrick, Global Citizen’s Co-Founder and Chief Policy, Impact and Government Relations Officer.","Hukumar Lafiya ta Duniya da Global Citizen sun rattaɓa hannu kan haɗin gwiwa don inganta kiwon lafiya, yaƙi da rashin adalci da magance haɗarin sauyin yanayin da ke da alaƙa da harkokin lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya da International Advocacy Organization Global Citizen sun rattaɓa hannu a yau a kan wata yarjejeniyar fahimtar juna don yin haɗin gwiwa kan tsare-tsaren nuna goyon baya don ba da kariya da inganta lafiyar mutane na tsawon shekaru uku masu zuwa. Babbar manufar haɗin gwiwar shi ne tallafawa ƙoƙarin da duniya ke yi na shawo kan matsalar rashin adalci da miliyoyin jama'a ke fuskanta wajen samun ayyukan kula da lafiya da kuma kaiwa ƙololuwa wajen samun ingantacciyar lafiyar jiki da ta ƙwaƙwalwa, da tunkarar ƙalubalen da ke da alaƙa da lafiya da sauyin yanayi ke haifarwa. Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya, Majalisar Dinkin Duniya, Global Citizen da International Advocacy Organization da ke aiki don kawo ƙarshen matsanancin talauci, sun rattaɓa hannu kan wata yarjejeniya ta shekaru uku a birnin Paris a “Power Our Planet: Live in Paris” taron da aka gudanar a lokacin taron ƙoli na New Global Financing Pact. A baya, Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya da Global Citizen sun haɗa da ƙarfi da ƙarfe a kan ayyuka da yawa, wanda ya haɗa da watsa shirye-shirye na musamman a manyan kafofin sadarwa na duniya da aka yi wa take da, Duniya Ɗaya: A shekarar 2020, a farkon ɓullowar annobar COVID-19, an ƙaddamar da wani taron da aka yiwa laƙabi da “Tare A Gida” don tallafawa ma'aikatan kiwon lafiya. Taron ya tara kusan dalar Amurka miliyan 128 ta alƙawuran abokanan hulɗa da masu hannu da shuni suka tallafawa ƙoƙarin COVID-19 Solidarity Response Fund na Hukumar Lafiya ta Duniya wanda Gidauniyar Majalisar Dinkin Duniya da gidauniyoyin da yankuna ke bayarwa. Hukumar Lafiya ta ta daɗe tana mutunta haɗin gwiwar da take samu da Global Citizen domin wayar da kan duniya, da kuma ɗaukar matakai, don inganta lafiyar mutanen duniya, in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya. Ta hanyar haɗa ƙarfi da ƙarfe ta wannan yarjejeniya, Hukumar Lafiya ta Duniya da Global Citizen za su ƙara ƙaimi gida da waje don bayar da shawarwari da goyon bayan abin da ya shafi kiwon lafiya tare da jawo hankalin jama'a da dama, da kuma mai da hankali kan matasan duniya, don ciyar da manufar samar da lafiya ga kowa, ""Muna farin cikin ci gaba da haɗin gwiwa tare da Hukumar Lafiya ta Duniya da Dr Tedros,"" in ji Michael Sheldrick, wanda suka ƙirƙiri Global Citizen, Babban Jami'in Tsare-Tsare da Hulɗa da Gwamnati.","WHO na Global Citizen zatia saini ushirikiano ili kukuza afya, kupambana na ukosefu wa usawa na kushughulikia hatari zinazohusiana na afya za mabadiliko ya hali ya hewa WHO na Shirika la kimataifa la utetezi la Global Citizen leo zimesaini makubaliano ili kushirikiana mipango ya utetezi ya kimataifa inayolenga kukuza na kulinda afya kwa watu wote katika kipindi cha miaka mitatu ijayo. Malengo makuu wa ushirikiano yatakuwa kuunga mkono juhudi za kimataifa za kuondokana na ukosefu wa usawa na ambao mamilioni ya watu wanakubaliana nao katika kupata huduma za afya na kufikia viwango vya juu vya kimwili na kiakili, na kushughulikia changamoto zinazohusiana na afya zinazoletwa na mabadiliko ya hali ya hewa. WHO, wakala maalumu wa umoja wa mataifa kwa ajili ya Afya na Global Citizen, shirika la kimataifa la utetezi linalofanya kazi ya kukomesha umaskini uliokithiri, walitia saini makubaliano ya miaka mitatu mjini Paris katika hafla ya 'nguvu ya sayari yetu: Mbashara mjini Paris' , iliyofanyika wakati wa mkutano wa mkataba mpya wa ufadhili wa kimataifa. WHO na Global Citizen wameungana katika shughuli nyingi hapo awali, ikiwemo utangazaji maalumu wa kimataifa, Dunia moja: Together At Home, ilifanyika mwanzoni mwa janga la UVIKO-19 mnamo 2020 kusaidia wahudumu wa afya. Hafla hiyo ilichangisha karibia Dola za kimarekani milioni 128 katika ahadi kutoka kwa washirika wa makampuni na wahisani na kuunga mkono juhudi za mfuko wa kujibu mshikamano wa UVIKO-19 kwa WHO, unaodhaminiwa na umoja wa mataifa, na wakfu wa kikanda. ""Kwa muda mrefu WHO imethamini ushirikiano uliofurahisha na Global Citizen ili kuongeza ufahamu wa kimataifa na kupiga hatua, kuboresha afya ya watu Duniani kote"", alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, mkurugenzi mkuu WHO. ""Kwa kuunganisha nguvu kupitia MoU, WHO na Global Citizen wataongeza utetezi wa afya Duniani na ngazi ya chini kwa afya na kushirikisha wanachi zaidi na zaidi hasa kwa kuzingatia kufikia vijana Duniani, ili kuendeleza dhamira ya afya kwa wote"". ""Tuna furaha kuendeleza ushirikiano wetu wenye manufaa na WHO, na DkTedros"", alisema Michel Sheldrick, mwanzilishi mwenza wa Globala Citizen na afisa mkuu wa sera, athari na mahusiano ya serikali.","WHO àti Global Citizen tọwọ́ bọ ìwé àjọṣepọ̀ láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera, gbógun ti àìdọ́gba àti wíwá ìyanjú sí àwọn ewu àyípadà ojú ọjọ́ ajẹmọ́-ìlera WHO àti ilé-iṣẹ́ agbẹnusọ ilẹ̀ òkèèrè Global Citizen lónì tọwọ́ bọ ìwé àdéhùn ìgbọ́raẹniyé láti ní àjọṣepọ̀ lórí ìpilẹ̀ṣẹ̀ ìgbẹnusọ àgbáyé àjọṣe tí wọ́n gbèrò fún ṣíṣe àtìlẹ́yìn àti ìdáàbò bo ìlera fún gbogbo ènìyàn ní ọdún mẹ́ta tó ń bọ̀. Àwọn ojúlówó èròngbà àjọṣepọ̀ yìí ni láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìgbìyànjú àgbáyé láti borí àwọn ìwàkíwà tí mílíọ̀nù àwọn ènìyàn ń dojúkọ níbi ìṣàmúlò àwọn ìpèsè iṣẹ́ ètò ìlera àti gbígba ìpele tó ga jùlọ nínú ìlera ara àti ọpọlọ, àti kíkojú àwọn ìpèníjà ajẹmọ́-ìlera tí àyípadà ojú ọjọ́ ń fà. WHO, aṣojú àkànṣe Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé fún ìlera, àti Global Citizen, ilé-iṣẹ́ agbẹnusọ ilẹ̀ òkèèrè tó ń ṣiṣẹ́ láti fi òpin sí òṣì ohun ìṣẹ́, buwọ́lù MoU ọlọ́dún-mẹ́ta náà ní Paris níbi èto 'Power Our Planet: Live in Paris', tó wáyé lásìkò àpérò fún Àdéhùn Ìṣúná Àgbáyé Tuntun. WHO àti Global Citizen ti kọ́mọlùbọ́ lórí oríṣiríṣi iṣẹ́ láti ẹ̀yìn wá, tó fi mọ́ ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ ilẹ̀ òkèèrè àkànṣe, One World: Together At Home, tó wáyé ní ìbẹ̀rẹ àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ní ọdún 2020 láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera. Ètò náà ṣe àkójọ tí ó fẹ́rẹ̀ tó US$128 ní ìdásí láti àwọn ilé-iṣẹ́ alájọṣepọ̀ àti àwọn ẹlẹ́yinjú àánú àti àwọn ìgbìyànjú àtìlẹyìn Owó Ìdáhùn Ìṣọ̀kan COVID-19 fún WHO, tí UN Foundation ṣe onígbọ̀wọ rẹ̀, àti àwọn àj�� ẹlẹ́kùnjẹkùn. ""WHO ti mú àjọṣepọ̀ tí ó ti ṣe pẹ̀lú Global Citizen ní ọ̀kùkúdùn láti ìgbà pípẹ́ láti ṣe ìpolongo àgbáyé, àti láti jẹ́ kí ìgbésẹ̀ ó di gbígbé, láti mú àyípadà bá ìlera àwọn ènìyàn káàkiri àgbáyé,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO ló sọ bẹ́ẹ̀. ""Pẹ̀lú kíkọ́mọlùbọ́ nípasẹ̀ MoU yìí, WHO àti Global Citizen máa fẹ ìgbẹnusọ àgbáyé àti ẹsẹ̀kùkú fún ìlera lójú wọn ó sì tún máa bá ọ̀pọ̀ àwọn ará ìlú sọ̀rọ̀ si, pẹ̀lú àfojúsùn kan ṣoṣo lórí kíkàn sí àwọn ọ̀dọ́ lágbàyé, láti mú ìlọsíwájú bá iṣẹ́ ìlera fún gbogbo ènìyàn."" ""Inú wa dùn láti tẹ̀síwájú àjọṣepọ̀ wa tó ti so èso rere pẹ̀lú WHO àti Dr Tedros,"" Michael Sheldrick, Olùdásílẹ̀-àjọṣe Global Citizen àti Olórí Aṣòfin, Òṣìṣẹ́ Ipa àti Àjọṣepọ̀ Ìjọba ló sọ bẹ́ẹ̀.","I-WHO neGlobal Citizen basayine isivumelwano sokugqugquzela ezempilo, balwe nokungalingani nokubhekana nobugcuphe obuhlobene nezempilo yokuguquka kwesimo sezulu. I-WHO nenhlangano yezokumela amazwe angaphandle yeGlobal Citizen basayinde imemorandamu namhlanjeyokuqonda ukubambisana yokuhlanganyela kuziqalo zokukhulumela zomhlaba ezihlose ukugqugquzela nokuvikea ezempilo kuwona wonke umuntu eminyakeni emithathu ezayo. Injongo enkulu yokubambisana kuzoba ukweseka imizamo yomhlaba ukuqeda ukungalingani okubhekana nabanu abayizigidi ekutholeni imisebenzi yezempilo nokuthola amazinga aphezulu esiqu nezempilo yengqondo nokubhekana nezingqinamba ezihlobene nezempilo ezidalwa ukuguquka kwesimo sezulu. I-WHO, i-United Nations ejensi ekhethekile yezempilo neGlobal Citizen, inhlangano yokukhulumela amazwe angaphandle asebenza ukuqeda indlala enkulu, basayinde iMOU yeminyaka emithathu eParis ePower Our Planet: umcimbi wokuPhila eParis: ubanjwe ngesikhathi seSummit yeNew Global Financing Pact. I-WHO neGlobal Citizen bahlanganile ngemisebenzi eminingi esikhathini esidlule okufaka ukusakaza okukhethekile kwamazwe angaphandle, Umhlaba owodwa. Ndawonye ekhaya, kubanjwe ekuqaleni kobhubhane lweCOVID-19 ngo 2020 ukwesekwa kwabasebenzi bezempilo. Umcimbi wenza okungafinyelela kuzigidi ezingu US4128 ekuzibophezeleni kokusebenza kwababambisani nabanomusa nokwesekwa kwemizamo yeCOVID 19 Solidarity Respond Fund yeWHO eyesekwe yi-UN Foundation kanye nezinhlangano zesifunda. I-WHO inokubambisana okude ekuhloniphayo esikujabulele neGlobal Citizen ukukhulisa ukuqwashisa nokuhambisa ukwenza,ukwenza ngcono ezempilo zabantu emhlabeni wonke, kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi Jikelele weWHO. Ngokubambisana ngeMoU, iWHO neGlobalCitizen izonyusa okomhlaba kanye nokuzinza kokumela kwezempilo nokukhuluma kakhulu kanye nezinye izakhamizi, ngokugxila ekufinyeleleni kwintsha yomhlaba, ukuqhuba impokophelo yezempilo kuwona wonke umuntu ""Siyajabula ukuqhubeka nokubambisana kwethu okuyimpumelelo neWHO noDkt Tedros,"" kusho uMichael Sheldrick, weGlobal Citizen Co-Founder neChief Policy, Impact neGovernment Relations Officer." +"""የአየር ንብረት ለውጥ በአለም ላይ እጅግ በጣም የተገለሉ ህዝቦች ጤና ላይ የሚያሳድረው ተጽእኖ አስቸኳይ እና የተቀናጀ እርምጃን የሚጠይቅ አሰቃቂ እውነታ ነው፤ እናም ጥረታችንን በጋራ ለማሳደግ እንሰራለን።"" በስምምነቱ መሰረት ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) እና የአለም ጤና ድርጅት አስራ ሶስተኛው አጠቃላይ የስራ መርሃ ግብር (General Programme of Work GPW13) እና ከጤና ጋር የተያያዙ የዘላቂ ልማት ግቦች (Sustainable Development Goals SDGs) እና ሌሎች ጉዳዮችን ለማስቀደም አለም አቀፍ የጥብቅና ስራዎችን ለመስራት ተስማምተዋል። በጤና ፍትሃዊነት ላይ ያተኮሩ ተግባራት፣ በአየር ንብረት ለውጥ እና በጤና መካከል ያለውን ጥልቅ ትስስር እና ተዛማጅ ጉዳዮችን ለመፍታት ነው። ተፅዕኖ ባላቸው መንገዶች ሁለቱ ድርጅቶች በማስረጃ ላይ የተመሰረተ የጤና ምክር የህዝብ ጤናን ለማሻሻል አስፈላጊነት ላይ ግንዛቤን ያሳድጋሉ። የጤና ፍትሃዊነትን ማሳደግ፣የአየር ንብረት ለውጥ የጤና ተጽኖዎችን መቀነስ፣ ክትባትን ማስፋፋት እና የሴቶችን ጤና ማሳደግን ጨምሮ የሰዎችን ጤና ለማሻሻል እርምጃ የሚወሰድባቸውን ቦታዎች መለየት፤ እና በሀገር አቀፍ ደረጃ አስፈላጊ እንክብካቤን እና አገልግሎቶችን ለማቅረብ ለአካባቢው የጤና አቅራቢዎች አስፈላጊውን ድጋፍ መስጠት ናቸው። ማስታወሻ ለአዘጋጆች፡ ስለ ዓለም ጤና ድርጅት ለሁሉም ሰዎች ደህንነ�� በሳይንስ በመመራት የዓለም ጤና ድርጅት ለሁሉም ሰው ደህንነቱ የተጠበቀ እና ጤናማ ህይወት እኩል እድል ለመስጠት ዓለም አቀፍ ጥረቶችን ይመራል እና ያበረታታል። እኛ የተባበሩት መንግስታት የጤና ኤጀንሲ ነን ከፊት መስመር ሆነን ሀገራትን፣ አጋሮችን እና ሰዎችን ከ150 በላይ አካባቢዎችን እያገናኘን፤ አለምን ለጤና ድንገተኛ ምላሽ እየመራን ፣በሽታን መከላከል ፣የጤና ችግሮችን ዋና መንስኤዎችን ለመፍታት እና የመድሃኒት እና የጤና ተደራሽነትን ለማስፋት እንሰራለን። የእኛ ተልእኮ ጤናን ማሳደግ፣ አለምን መጠበቅ እና የተጎዱትን ማገልገል ነው። ስለ ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen)፡ ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) በአሁኑ ጊዜ አስከፊ ድህነትን ለማጥፋት በተልእኮ ውስጥ ግንባር ቀደም አለም አቀፍ ተሟጋች ድርጅት ነው።","“The impact of climate change on the health of the world’s most marginalized populations is a devastating reality that warrants urgent and concerted action, and we look forward to redoubling our efforts together.” Under the MoU, Global Citizen and WHO have agreed to undertake global advocacy initiatives to advance the priorities and objectives of WHO’s Thirteenth General Programme of Work (GPW13) and the health-related aims of the Sustainable Development Goals (SDGs), and other activities focused on health equity, addressing the deep interconnectedness between climate change and health, and related subjects. Through impactful advocacy initiatives, the two organizations will raise awareness on the importance of evidence-based health advice for improving public health; identify areas where action is needed to improve people’s health, including on advancing health equity, mitigating the health impacts of climate change, scaling up immunization, and promoting women’s and girl’s health; and promote the importance of, and how to scale up needed support for, local health providers to deliver essential care and services at country level. Note to editors: About the World Health Organization Dedicated to the well-being of all people and guided by science, the World Health Organization leads and champions global efforts to give everyone, everywhere an equal chance at a safe and healthy life. We are the UN agency for health that connects nations, partners and people on the front lines in 150+ locations – leading the world’s response to health emergencies, preventing disease, addressing the root causes of health issues and expanding access to medicines and health care. Our mission is to promote health, keep the world safe and serve the vulnerable. About Global Citizen: Global Citizen is the world’s leading international advocacy organization on a mission to end extreme poverty NOW.","Tasirin sauyin yanayi ga lafiyar al'ummar duniya da aka danne su, wani lamari ne mai muni wanda ke da buƙatar haɗin kai da ɗaukar mataki na gaggawa, muna sa ran mu haɗa hannu wajen ruɓanya ƙoƙarinmu. A ƙarƙashin yarjejeniyar, Global Citizen da WHO sun amince da aiwatar da shirye-shiryen bayar da shawarwari na duniya don ciyar da fifiko da manufofin Babban Shirin Aiki na WHO na Goma Sha Uku (GPW13) da kuma manufofin da suka shafi kiwon lafiya na Manufofin Cigaban Dorewa (SDGs), da sauran ayyukan da aka mayar da hankali. a kan daidaiton lafiya da magance zurfin haɗin kai tsakanin canjin yanayi da lafiya, da batutuwa masu alaƙa. Ta hanyar nuna goyon baya, ƙungiyoyin guda biyu za su wayar da kan jama'a game da amfani da bayyanannun hujjoji masu ƙarfi akan muhimmancin kulawa da inganta lafiyar jama'a; Binciko sassan da ake buƙatar ɗaukar mataki don inganta lafiyar mutane, samar da didaito na ayyukan lafiya, rage tasirin illar sauyin yanayi, haɓaka rigakafi, da inganta lafiyar mata da ƴan matasa; da kuma Tallata muhimmancin yadda za a haɓaka tallafin da ake buƙata na masu samar da ayyukan lafiya na ƙananan garuruwa ta yadda za su isar da ayyuka na musamman zuwa matakin ƙasa. Tsokaci ga masu gyara: Game da Hukumar Lafiya ta Duniya Hukumar da aka sadaukar da ita a kan kulawa da lafiyar mutane a bisa ilimin kimiyya, Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi nasarar ƙoƙarin jagorantar duniya don baiwa kowa da kowa a ko'ina dama daidai gwargwado rayuwa cikin mai aminci da ƙoshin lafiya. Mu ne hukumar kula da lafiya ta Majalisar Ɗinkin Duniya da ke haɗa ƙasashe, abokan hulɗa da mutane a kan gaba a wurare sama da 150, mu ne na ɗaya a duniya wajen samar da agajin gaggawa na kulawa da harkokin lafiya, rigakafin cututtuka, magance tushen matsalolin harkokin lafiya da faɗaɗa damar samun magunguna da kula da lafiya. Manufarmu ita ce inganta lafiya, kare duniya daga barazanar cututtuka da kuma kulawa da mutane marasa galihu. Game da Global Citizen: Global Citizen a yanzu ta kasance wata babbar ƙungiya ta duniya ta tayi fice wajen ba da goyon bayan kawo ƙarshen matsanancin talauci.","""Athari za mabadiliko ya hali ya hewa kwa afya za watu waliotengwa zaidi ulimwenguni ni ukweli mbaya ambao unahitaji hatua za haraka na za pamoja, na tunatarajia kuongeza juhudi zetu pamoja"". Chini ya MoU, Global Citizen na WHO wamekubali kufanya mipango ya utetezi wa kimataifa ili kuendeleza vipaumbele na malengo ya mpango mkuu wa kazi wa kumi na tatu wa WHO (GPW13) na malengo yanayohusiana na afya ya malengo ya maendeleo endelevu (SDGs), na shughuli nyingine zinazolenga juu ya usawa wa afya, kushughulikia muunganisho wa kina kati ya mabadiliko ya hali ya hewa na afya, na mada zinazohusiana. Kupitia mipango ya utetezi yenye matokeo, mashirika haya mawili yataongeza ufahamu juu ya umuhimu wa ushauri wa afya unaozingatia ushahidi kwa ajili ya kuboresha afya ya umma; Kutambua maeneo ambayo hatua zinahitajika ili kuboresha afya ya watu, ikiwemo kuendeleza usawa wa afya, kupunguza madhara ya mabadiliko ya hali ya hewa, kuongeza chanjo, na kukuza afya ya wanawake na wasichana; na Kukuza umuhimu wa, na jinsi ya kuongeza usaidizi unaohitajika kwa watoa huduma za afya wa eneo husika ili kutoa huduma muhimu na huduma katika ngazi ya chini. Maelezo kwa mhariri: Kuhusu Shirika la afya Duniani. Kwa kujitolea kwa ustawi wa watu wote na kungozwa na sayansi, shirika la afya Duniani linaongoza na kutetea juhudi za kimataifa za kumpa kila mtu, kila mahali nafasi sawakatika maisha salama na yenye afya. Sisi ni shirika la umoja wa mataifa la afya linalounganisha mataifa, washirika na watu waliomstari wa mbele katika maeneo 150 inayoongoza muitikio wa Dunia kwa dharura za afya, kuzuia magonjwa, kushughulikia sababu za msingi za masuala ya afya na kupanua upatikanaji wa dawa na huduma za afya. Dhamira yetu ni kukuza afya, kuuweka ulimwengu salama na kuwahudumia walioha tarini. Kuhusu Global Citizen: Global Citizen ndilo shirika linaloongoza Duniani la utetezi wa dhamira ya kumaliza umaskini uliokithiri SASA.","""Ipa àyípadà ojú ọjọ́ lórí ìlera àwọn ènìyàn tí wọ́n ti dẹ́yẹsí lágbàyé jẹ́ òótọ́ tó banilọ́kànjẹ́ tí ó pè fún ìgbésẹ̀ ojú ẹsẹ̀ àti àjọṣe, a sì ń fojú sọ́nà láti ṣe ìlọ́po ìgbìyànjú wa lápapọ̀. Lábẹ́ MoU náà, Global Citizen àti WHO ti gbà latí ṣe àwọn ìpilẹ̀ṣẹ̀ ìgbẹnusọ àgbáyé láti mú ìlọsíwájú bá kàn-án-pá àti èròngba Ètò Àpapọ Iṣẹ́ Ìkẹtàlá WHO (GPW13) àti àwọn èròngbà ajẹmọ́-ìlera ti Àwọn Èròngbà Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (SDG), àti àwọn iṣẹ́ mìíràn tó gbájúmọ́ ìdọ́gba ìlera, kíkojú àjọṣepọ̀ tó gbilẹ̀ láàrín àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera, àti àwọn kókó ọ̀rọ̀ tó fara jọ ọ́. Nípasẹ̀ àwọn ìpilẹ̀ṣẹ̀ ìgbẹnusọ tó nípa, àwọn àjọ méjèèjì náà máa ṣe ìpolongo lórí pàtàkì ìmọ̀ràn ìlera adálórí-ẹ̀rí fún mímú àyípadà bá ìlera àwùjọ; ṣàwarí àwọn ààyè níbi tí wọ́n ti nílò ìgbésẹ̀ láti mú àyípadà bá ìlera àwọn ènìyàn, tó fi mọ́ ìdàgbàsókè ìdọ́gba ìlera, mímú àdínkù bá àwọn ipa ìlera ti àyípadà ojú ọjọ́, fífẹ àjẹsára lójú, àti ṣíṣe agbátẹrù ìlera àwọn obìnrin àti ọ̀dọ́mọbìnrin; àti ṣíṣe agbátẹrù pàtàkì, àti bí wọ́n ṣe lè fẹ àwọn àtìlẹ́yìn tí wọ́n nílò lójú fún, àwọn elétò ìlera ní abẹ́lé láti ṣe àgbékalẹ̀ ìtọ́jú àti iṣẹ́ tó ṣe pàtàkì ní ìpele orílẹ̀-èdè. Kókó ọ̀rọ̀ fún àwọn olóòtú: Nípa Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé Ní ìfọkànsìn fún ìgbáyé-gbádùn gbogbo ènìyàn tí sáyẹ́nsì sì ń darí rẹ̀, Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé ń darí ó sì ń léwájú ìgbìyànjú àgbáyé láti fún gbogbo ènìyàn, níbi gbogbo ní ànfààní tó dọ́gba fún ìgbésí ayé tí ò léwu àti ìlera. Àwa ni àjọ UN fún ìlera tí ó so àwọn orílẹ̀-èdè pọ̀, àwọn alájọṣepọ̀ àti àwọn ènìyàn tí wọ́n ń léwájú nínú àwọn ààyè 150+ - líléwájú ìdáhùn àgbáyé sí àwọn ìṣẹ̀lẹ pàjáwírì ìlera, dídénà ààrùn, kíkojú ìpilẹ̀ṣẹ̀ okùnfà àwọn ìṣòro ìlera àti ìfẹ̀lójú ànfààní sí oògùn àti ìtọ́jú ìlera. Àfojúsùn wa ni láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera, sọ àgbáyé di aláìléwu kí á sì sin àwọn akángun séwu. Nípa Global Citizen: Global Citizen ni àjọ agbẹnusọ ilẹ̀ òkèèrè tó ń léwájú lágbàyé tó ń ṣiṣẹ́ láti fi òpin sí òṣì BÁYÌÍ.","""Umthelela wokuguquka kwesimo sezulu kwezempilo ezindaweni ezinganakiwe zasemhlabeni kuyakhathaza ngoba kugunyaza ukuphuthuma nokwenza okuphuthumayo futhi sijahe ukuphindaphinda imizamo yethu ndawonye."" Ngaphansi kweMoU, iGlobal Citizen neWHO sebevumelene ukuthatha umzamo wokukhulumela umhlaba ukwenza ngcono okuhamba phambili kanye nezinjongo zeWHO iThirteenth General Programme of Work (GPW13) nezinhloso ezihlangene nezempilo zeSustainable Development Goals(SDG) kanye neminye imisebenzi egxile ekulinganeni kwezempilo ukubhekana nokuxhumana okujulile phakathi kokuguquka kwesimo sezulu nezempilo kanye nezihloko ezihlobene nalokho. Ngemizamo yokukhuluma enomthelela, izinhlangano ezimbili zizokhuphula ukuqwashisa ekubalulekenikweseluleko sezempilo esincike kubufakazi ngokwenza ngcono ezempilo; Hlonza izindawo lapho kukkhona okudingekayo ukwenza ngcono ezempilo zabantu, okufaka ukwenza ngcono ukulingana kwezempilo ukwehlisa ingcuphe yemithelela yezempilo yokuguquka kwesimo sezulu,ukunyusa ukugoma nokugqugquzela abantu besifazane namantombazane ngezempilo; nokugqugquzela ukubaluleka kwe nokunyusa izinga lokweseka okudingekayo,abanikezeli bezempilo bendawo ukuthi balethe ukunakekelwa okubalulekile kanye nemisebenzi esezingeni lezwe. Inothi kubahleli: NgeNhlangano yeZempilo yoMhlaba Ukuzinikela ekuphileni kwabo bonke abantu nokuyalelwa yisayensi, iNhlangano yeZempilo yoMhlaba ihola futhi yenze imizamo yomhlaba ukunikeza wonke umuntu, noma yikuphi ithuba elilinganayo lokuphepha nempilo efanele. Siyi-ejensi ye-UN kwezempilo ezixhumanisa amazwe, ababambisani kanye nabantu kumalokishi aphambili angu-150+ - ukuhola impendulo yomhlaba kweziphuthumayo zezempilo, ukuvikela izifo ukubhekana nomongo wezinkinga wezinkinga zempilo nokwandisa ukungena kwezokulapha nokunakekelwa kwezempilo. Impokophelo yethu ukugqugquzela ezempilo, ukugcina umhlaba uphephile nokusiza abahluphekile. NgeGlobal Citizen: iGlobal Citizen inhlangano eyeseka ukuhola komhlaba kwamazwe angaphandle kumpokophelo yokuqeda inhlupheko eyedlulele MANJE." +በአለም አቀፍ የእለት ተእለት ተሟጋቾች የተገነባ ሲሆን እንቅስቃሴው በሙዚቃ ፣ በመዝናኛ ፣ በሕዝብ ፖሊሲ ፣ በመገናኛ ብዙሃን ፣ በጎ አድራጎት እና በኮርፖሬት ዘርፍ መሪዎችን በሚሰበስቡ ዘመቻዎች እና ዝግጅቶች ተጠናክሯል ። በአለፉት 10 አመታት ውስጥ በግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) መድረኮች ላይ የተገለጸው ቃል ከተገባው ውስጥ 43.6 ቢሊዮን ዶላር ተበርክቷል፣ ይህም ወደ 1.3 ቢሊዮን የሚጠጋ ህይወት ላይ ደርሷል። በአውስትራሊያ ውስጥ እ.ኤ.አ. በ2008 የተመሰረተው፣ ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) ቡድን ከኒውዮርክ፣ ሎስ አንጀለስ፣ ለንደን፣ ፓሪስ፣ በርሊን፣ ሜልቦርን፣ ቶሮንቶ፣ ጆሃንስበርግ፣ ሌጎስ እና ሌሎች ሃገሮች ላይ ይሰራል። እንቅስቃሴውን በ globalcitizen.org ይቀላቀሉ፣ ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) መተግበሪያን ያውርዱ እና ግሎባል ሲቲዝን (Global Citizen) በ Facebook፣ Instagram፣ LinkedIn፣ TikTok እና Twitter ላይ ይከተሉ።,"Powered by a worldwide community of everyday activists raising their voices and taking action, the movement is amplified by campaigns and events that convene leaders in music, entertainment, public policy, media, philanthropy and the corporate sector. Over the past 10 years, $43.6 billion in commitments announced on Global Citizen platforms has been deployed, impacting nearly 1.3 billion lives. Established in Australia in 2008, Global Citizen’s team operates from New York, Los Angeles, London, Paris, Berlin, Melbourne, Toronto, Johannesburg, Lagos and beyond. Join the movement at globalcitizen.org, download the Global Citizen app, and follow Global Citizen on Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok and Twitter.","Ƙungiyar ta samu goyon bayan agajin masu fafutuka na yau da kullum wajen kira da muryarsu don ɗaukar matakin da ya dace. Yunƙurin nasu ya samu tagomashi ta hanyar kamfen a tarurrukan da shugabanni, kafofin watsa labarai, masu hannu da shuni da kamfanoni, tare da amfani da kaɗe-kaɗe da nishaɗantarwa. A sama da shekaru 10 da suka gabata, Global Citizen ta sanar a zaurukanta kashe dala biliyan 43.6 wanda hakan ya inganta rayukan mutane biliyan 1.3. Duk da cewa Ƙungiyar Global Citizen an kafa ta a Australia a shekarar 2008, ƙungiyar na gudanar da aiki a New York, Los Angeles, London, Paris, Berlin, Melbourne, Toronto, Johannesburg, Legas da sauran su. Za ku iya shiga ƙungiyar ta hanyar globalcitizen.org ko sauke manhajar Global Citizen ko kuma ku bi shafukan Global Citizen da ke Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok da Twitter.","Inayoendeshwa na jumuia ya kimataifa ya wanaharakati wa kila siku wanaopaza sauti zao na kuchukua hatua, harakati hiyo inakuzwa na kampeni na matukio ambayo huwakutanisha viongozi katika muziki, burudani, sera za umma, vyombo vya habari na uhisani na sekta ya ushirika. Katika kipindi cha miaka 10 iliyopita, ahadi za Dola Bilioni 43.6 zilitangazwa kwenye majukwaa ya Global Citizen zimetumwa, na kuathiri takribani maisha ya watu Bilioni 1.3. Ilianzishwa nchini Australia mwaka 2008, timu ya Global Citizen inaendesha shughuli zake kutokea New York, Los Angels, Londoni, Paris, Belini, Melbourne, Toronto, Johannesburg, Lagos na kwingineko. Jiunge na harakati kwenye globalcitizen.org, pakua programu ya global Citizen, na ifuatilie Global Citizen kwenye Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok na Twitter.","Àwọn àwùjọ jákèjádò àgbáyé ti àwọn ajàfẹ́tọ ọmọnìyàn tí wọ́n ń sọ́rọ̀ sókè tí wọ́n sì ń ṣiṣẹ́ ni wọ́n ṣe onígbọ̀wọ rẹ̀, ẹgbẹ́ náà ni wọ́n ń fi ìpolongo àti àwọn ètò tí ó ń ṣe àkójọ àwọn aṣíwájú nínú àwọn olórin, amúlùúdùn, òfin àwùjọ, ilé-iṣẹ́ ìròyìn, àwọn ẹlẹ́yinjú àánú àti ẹ̀ka àwọn ilé-iṣẹ́ fọnrere rẹ̀. Láti bíi ọdún mẹ́wàá sẹ́yìn, $43.6 bílíọ̀nù ní owó ìrànwọ́ ni wọ́n ti kéde lórí àwọn ìkànnì Global Citizen ni wọ́n ti kó síta, tó sì ń nípa lára bíi 1.3 bílíọ̀nù àwọn ènìyàn. Wọ́n dá a sílẹ̀ ní Australia ní ọdún 2008, ikọ̀ Global Citizen ń ṣiṣẹ́ láti New York, Los Angeles, London, Paris, Berlin, Melbourne, Toronto, Johannesburg, Lagos àti jù bẹ́ẹ̀ lọ. Darapọ̀ mọ́ ẹgbẹ́ náà ní globalcitizen.org, ṣe ìgbàsílẹ̀ ohun èlò ìmúṣiṣẹ́ Global Citizen, kí o sì tẹ̀lé Global Citizen lórí Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok àti Twitter.","Ukusizwa umphakathi womhlaba wonke wezishoshovu zazo zonke izinsuku zikhuphula amazwi kanye nokuthatha izinyathelo, umzabalazo ukhuliswa imikhakaso kanye nemicimbi ehlanganisa abaholi ngomculo, ukuzijabulisa, inqubomgomo yomphakathi, izindaba, umusa kanye nomkhakha wezokusebenza. Kuleminyaka eyishumi edlule, u-$435 wezigidigidi ezibophweni ezimenyezelwe ezinkundleni zokuxhumana zeGlobal Citizen zezikhishiwe, okwaba nomthelela wezimpilo cishe eziyizigidigidi ezingu-1.3. Yasungulwa eAustralia ngo-2008, iqembu leGlobal Citizen lisebenzela eNew York, eLos Angeles, eParis, eBerlin, eMelbourne, eToronto, eGoli, eLagos nakwezinye izindawo. Joyina inhlangano ku-globalcitizen.org, landa isisetshenziswa seGlobal Citizen, bese ulandela iGlobal Citizen kuFacebook, Instagram, LinkedIn, TikTok kanye noTwitter." +"ቤሊዝ (የመካከለኛው አሜሪካ ሃገር) ከወባ ነፃ የሆነች ሃገር እንደሆነች በአለም ጤና ድርጅት ተረጋገጠ። የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) ሀገሪቱ ከ 70 ዓመታት በላይ በሽታውን ለማጥፋት ባደረገችው ተከታታይ ጥረት ቤሊዝ ከወባ ነፃ መሆኗን አረጋግጣለች። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ "" የዓለም ጤና ድርጅት የቤሊዝ ህዝብ እና መንግስት እንዲሁም የአለም አቀፍ እና የአካባቢ አጋሮቻቸው ኔትወርክ እንኳን ደስ አላችሁ ብሏል።' ""ቤሊዝ በትክክለኛ መሳሪያዎች እና ትክክለኛ አቀራረብ እንዴት ከወባ የፀዳ የወደፊት ህልም እንዳለን የሚያሳይ ሌላ ምሳሌ ነው."" በዛሬው ማስታወቂያ በጠቅላላው 42 ሀገራት እና 1 ግዛት፤ በአሜሪካ የሚገኙ 11 ሀገራትን ጨምሮ ከወባ ነጻ መሆናቸውን የአለም ጤና ድርጅት ማረጋገጥ ችሏል። ""የፓራጓይ፣ የአርጀንቲና እና የኤል ሳልቫዶርን ስኬት ተከትሎ ቤሊዝ ባለፉት 5 ዓመታት ከወባ ነፃ መሆኗ የተረጋገጠ ከአሜሪካ አራተኛዋ እና በመካከለኛው አሜሪካ ሁለተኛዋ ሀገር ሆናለች።"" የመላው አሜሪካ የጤና ድርጅት (Pan American Health Organization PAHO) ዳይሬክተር. ""ይህ ለቤሊዝ ትልቅ ስኬት ነው፣ እና ለሌሎችም በአሜሪካ አህጉር ላሉ ሀገራት መነሳሳት ይሆናል።"" ወባን ለመቆጣጠር ውጤታማ ኢንቨስትመንቶች ባለፉት 3 አስርት ዓመታት ውስጥ ቤሊዝ የወባ በሽታ ሸክሟ በሚያስደንቅ ሁኔታ ቀንሷል። እ.ኤ.አ. በ1994 ከነበረው 10,000 የተረጋገጡ የወባ በሽታ ተጠቂዎች እ.ኤ.አ. በ2019 ወደ ዜሮ ማድረስ ችላለች። ቤሊዝ ወባን በመዋጋት ረገድ ያስመዘገበቸው ስኬት በጠንካራ ክትትል፣ የምርመራ ተደራሽነትን በማስፋት እና ውጤታማ ነፍሳትን የመቆጣጠር ዘዴዎችን በመጠቀም እነዚህም በፀረ-ነፍሳት የታከሙ የወባ ትንኝ መረቦችን በመጠቀም እና በቤት ውስጥ የፀረተባይ መድኃኒቶችን በመርጨት ነው።","Belize certified malaria-free by WHO The World Health Organization (WHO) has certified Belize as malaria-free, following the country’s over 70 years of continued efforts to stamp out the disease. “WHO congratulates the people and government of Belize and their network of global and local partners for this achievement”, said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Belize is another example of how, with the right tools and the right approach, we can dream of a malaria-free future.” With today’s announcement, a total of 42 countries and 1 territory have been certified as malaria-free by WHO, including 11 countries in the Region of the Americas. “Following the achievement of Paraguay, Argentina, and El Salvador, Belize today becomes the fourth country in the Americas and the second in Central America to be certified as free of malaria over the last 5 years,” said Dr Jarbas Barbosa, Pan American Health Organization (PAHO) Director. “This is an extra-ordinary achievement for Belize, and will also serve as inspiration for the other endemic countries in the Americas.” Effective investments in malaria control Over the last 3 decades, Belize has achieved a dramatic reduction in its malaria burden – from a peak of about 10 000 cases in 1994 to zero indigenous cases in 2019. Belize’s success has hinged on strong surveillance for malaria, access to diagnosis, and effective vector control methods including insecticide-treated mosquito nets and indoor spraying of insecticides.","Hukumar Lafiya ta Duniya ta tabbatar da cewa babu cutar zazzaɓin cizon sauro a ƙasar Belize Hukumar Lafiya ta Duniya ta tabbatar da Belize a matsayin ƙasar da ta da zazzaɓin cizon sauro, bayan da ƙasar ta kwashe sama da shekaru 70 tana fafutukar kawar da cutar. Hukumar Lafiya ta Duniya ta taya al'umma da gwamnatin Belize da kuma abokan hulɗarsu na duniya da murnar samun wannan nasarar, Inji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya. Belize wani misali ne da ke tabbatar da cewa, indai za mu samu ingantattun kayan aiki da amfani da hanyoyin da suka dace, za mu iya sa ran a wayi gari babu cutar zazzaɓin cizon sauro. Sanarwar da aka fitara a yau ta nuna cewa Hukumar Lafiya ta Duniya ta tabbatar da cewa ƙasashe 42 da nahiya 1 ba sa fama da cutar zazzaɓin cizon sauro, daga cikin ƙasashen akwai 11 na yankin Amurka. Bayan nasarar da Paraguay, Argentina, da El Salvador suka samu, a yau Belize ta zama ƙasa ta huɗu a nahiyar Amurka, ta biyu a Amurka ta Tsakiya da aka tabbatar da cewa ba ta da cutar zazzaɓin cizon sauro a cikin shekaru 5 da suka gabata, in ji Dr Jarbas Barbosa Daraktan Pan American Health (PAHO). Wannan babbar nasara ce ga Belize, ta kuma zama abin zaburarwa ga sauran ƙasashen da ke fama da cutar a yankunan Amurka. Ba da kulawa ta musamman wajen magance zazzaɓin cizon sauro A sama da shekaru 30 da suka gabata, Belize ta sami gaguramar nasarar samun raguwar mutanen da suke kamuwa da cutar zazzaɓin cizon sauro daga kusan mutane 10, 000 a shekarar 1994 zuwa sifili a 2019. Nasarar Belize ta ta'allaƙa ne a kan sa ido sosai kan cutar zazzaɓin cizon sauro, samun damar gano cutar, da kuma ingantattun hanyoyin shawo kan cutar da suka hada da gidajen sauro masu maganin kwari da feshin magani da ake yiwa gidaje.","Belize iliidhinishwa kuwa haina Malaria na WHO Shirika la afya Duniani (WHO) limeidhisha kuwa Belize haina Malaria, kufuatia nchi hiyo kwa zaidi ya miaka 70 ya kuendelea na juhudi za kukomesha ugonjwa huo. ""WHO inawapongeza watu na serikali ya Belize na mtandao wao wa washirika wa kimataifa na wa ndani kwa mafanikio haya"", alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, mkurugenzi mkuu wa WHO. ""Belize ni mfano mwingine wa jinsi, kwa kutumia zana zinazofaa na mbinu sahihi, tunaweza kutumaini ,mustakabali usio na Malaria"" Kwa tangazo la leo, jumla ya nchi 42 na eneo 1 zimethibitishwa na WHO kuwa hazina Malaria, zikiwemo nchi 11 za kanda ya Amerika. ""Kufuatia mafanikio ya Paraguay, Argentina, na El Salvador, Belize leo inakuwa nchi ya nne katika bara la Amerika na pili katika Amerika ya kati kuthibitishwa kuwa haina Malaria katika kipindi cha miaka 5 iliyopita"", alisema Dk Jarbas Barbosa, mkurugenzi wa shirilika la Pan Amerika (PAHO). ""Haya ni mafanikio ya kipekee kwa Belize, na pia yatatumika kama msukumo kwa nchi nyingine za Amerika"" Uwekezaji mzuri katika kudhibiti Malaria Zaidi ya miongo mitatu iliyopita, Belize imepata punguzo kubwa la mzigo wake wa Malaria -kutoka kilele cha takribani visa 10,000 mnamo 1994 hadi visa sifuri vya ndani mnamo 2019. Mafanikio ya Belize yametokana na ufuatiliaji thabiti wa Malaria, upatikanaji wa uchunguzi, na mbinu bora za kudhibiti vekta ikiwemo vyandarua vilivyotiwa dawa na upuliziaji wa ndani wa dawa za kuulia wadudu.","Belize gba ìwé-ẹ̀rí aláìní-ibà láti ọ̀dọ WHO Àjọ Elétò Ìlera Lágbàyé (WHO) ti fún Belize ní ìwé-ẹ̀rí gẹ́gẹ́ bí aláìní-ibà, lẹ́yìn ìgbìyànjú onítẹ̀síwájú orílẹ̀-èdè náà fún bíi 70 ọdún láti lé àìsàn náà jáde. ""WHO kí àwọn ènìyàn àti ìjọba Belize àti àwọn ẹgbẹ́ alájọṣepọ̀ ti àgbáyé àti ìbílẹ̀ kú oríire fún àṣeyọrí yìí "", Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO. Belize jẹ́ àpẹẹrẹ mìíràn fún bí, pẹ̀lú àwọn irinṣẹ́ tó tọ́ àti àwọn ìgbésẹ̀ tó tọ́, a lè ní àlá ọjọ́ iwájú aláìní-ibà."" Pẹ̀lú ìkéde tòní, àpapọ àwọn orílẹ̀-èdè 42 àti agbègbè 1 ni wọ́n ti gba ìwé-ẹ̀ri gẹ́gẹ́ bíi aláìní-ibà láti ọwọ́ WHO, tó fi mọ́ àwọn orílẹ̀-èdè 11 ní Ẹkùn Agbègbè àwọn Amẹ́ríkà. ""Lẹ́yìn àṣeyọrí Paraguay, Argentina, àti El Salvador, lónì Belize di orílẹ̀-èdè kẹrin ní Amẹ́ríkà àti ẹlẹ́ẹ̀kejì ní Central Amẹ́ríkà láti gba ìwé-ẹ̀rí gẹ́gẹ́ bíi aláìní-ibà láti bíi ọdún márùn-ún,"" Dr Jarbas Barbosa, Olùdarí Àjọ Elétò Ìlera Ajẹmọ́ Ilẹ̀ Amẹ́ríkà (PAHO) ló sọ bẹ́ẹ̀. ""Èyí jẹ́ àṣeyọrí aláìlẹ́gbẹ́ fún Belize, yóó sì tún dúró gẹ́gẹ́ bí ìwúrí fún àwọn orílẹ̀-èdè mìíràn tó ní àjàkálẹ̀ ààrùn nílẹ̀ Amẹ́ríkà."" Àwọn ìdókówò tó ń ṣiṣẹ́ fún ìdènà àìsàn ibà Láti bíi ẹ̀wá ọdún 3 lé, Belize ti ṣe àṣeyọrí àdínkù bí eré nínú ìṣòro àìsàn ibà rẹ̀ - láti ìṣẹ̀lẹ̀ tó ga tó 10 000 ní ọdún 1994 sí ìṣẹ̀lẹ̀ abẹ́lé òdo ní ọdún 2019. Àṣeyọrí Belize ti gbára lé ìtọpinpin alágbára fún àìsàn ibà, àti ànfààní sí àyẹ̀wò, àti àwọn ìlànà ìdènà aṣojú ààrùn tó fi mọ́ àwọn ẹ̀wọ̀n apẹ̀fọn àti fífín àwọn oògùn apẹ̀fọn inú ilé.","I-Belize qinisekise ukukhululeka kumalaleveva yiWHO Inhlangano yeZempilo yoMhlaba (WHO) isiqinisekise iBelize njengekhululekile kumalaleveva, kulandela ngaphezu kweminyaka engu-70 yezwe yokuqhubeka nemizamo yokuqeda lesifo. ""I-WHO ihalalilsela abantu nohulumeni waseBelize kanye nohlelokuxhumana lwabo lomhlaba nababambisani bendawo kulokhu abakuzuzile,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, Umqondisi Jikelele weWHO. ""I-Belize ngesinye isibonelo ukuthi ngamathuluzi afanele kanye nendlela efanele, singaphupha ikusasa kanjani elikhululekile kumalaleveva."" Ngesimemezelo sanamhlanje, isamba samazwe angu 42 kanye nendawo eyodwa sekuqinisekisiwe njengabakhululekile kumalaleveva yiWHO okubandakanya amazwe angu 11 eSifundeni saseMelika. ""Kulandela ukuzuza kweParaguay, Argentina ne-EL Salvador, Belize namhlanje iba izwe lesine kumaAmerica nelesibili kuCentral America ukuthi iqinisekiswe ukuba ikhululekile kumalaleveva eminyakeni emihlanu edlule,"" kusho uDkt Jarbas Barbosa, Pan America Helath Organisation (PAHO) UMqondisi. ""Lokhu ngukuzuza okungajwayelekile kuBelize futhi kuzosebenza njengokugqugquzela kwamanye amazwe anobhubhane eMelika."" Ukusebenza kotshalomali ekulawuleni umalaleveva Kule minyaka engamashumi amathathu edlule, iBelize seyizuze ukwehlisa okuyisimangaliso kumthwalo wayo wamalaleveva- kusuka phezulu ngamacala alinganiselwa ku-10 000 ngo-1994 kuya kuzero wamacala endabuko ngo-2019. Impumelelo yeBelize seyihlanganise ukubheka okuqinile kwamalaleveva, ukungena kukuxilonga nokusebenza kwezindlela zokulawula zevekitha okubandakanya isibulala zinambuzane zezivalelo zeminyane kanye nokufutha ezindlini izibulala zinambuzane." +"የሰለጠኑ የማህበረሰብ ጤና ባለሙያዎች በወቅቱ ምርመራ እና ህክምና በማድረግ ወሳኝ ሚና ተጫውተዋል። እ.ኤ.አ. በ2015 ቤሊዝ የወባ ፕሮግራሟን አስተካክላለች። በከፍተኛ ስጋት ውስጥ ባሉ ህዝቦች መካከል የተሻሻለ ክትትል ላይ የበለጠ ትኩረት ለማድረግ፣ ይህም ቅድሚያ በሚሰጣቸው ቦታዎች ላይ የጣልቃ ገብ ስልታዊ ኢላማ ለማድረግ ያስችላል። ቤሊዝ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅት የወባ ክትትል ጥረቶችን አስቀጥላለች፤ ወባን እና ኮቪድ-19 የክትትል ስርዓቶችን ለማዋሃድ ጥረትም አርጋለች። በሀገር፣ በክልል እና በአለም አቀፍ ደረጃ ትብብር በብሔራዊ የወባ ፕሮግራም እና በቤሊዝ ቬክተር ስነ-ምህዳር ማእከል (Belize Vector Ecology Center) መካከል ያለው የረዥም ጊዜ ትብብር የነፍሳት ጥናት ክትትልን ያረጋገጠ ሲሆን ይህም የወባ ተሸካሚ ትንኞች ስርጭት፤ ብዛት እና ወባን ለመከላከል ጥቅም ላይ የሚውሉ ፀረ-ተባዮች ላይ ወሳኝ መረጃ ይሰጣል ። ከሜክሲኮ እና ከጓቲማላ ጋር ድንበር ተሻጋሪ ትብብርም ለስኬት ቁልፍ ነበር። ቤሊዝ በሕዝብ ጤና አጀንዳቸው ውስጥ ወባ ግንባር ቀደም ሆኖ እንዲቀጥል በክልል መድረኮች ውስጥ ተሳትፋለች ፣ ለምሳሌ በሜሶአሜሪካ (Mesoamerica ) እና በሂስፓኒዮላ ደሴት (Island of Hispaniola) ወባን ማስወገድ ፣ በዓለም አቀፍ ፈንድ (Global Fund) ኤድስን ፣ ሳንባ ነቀርሳን እና ወባን ለመዋጋት እንዲሁም የክልላዊ የወባ ማስወገጃ ተነሳሽነት፣ በኢንተር አሜሪካን ልማት ባንክ የቴክኒክ አመራር እና ከመካከለኛው አሜሪካ የጤና ሚኒስትሮች ምክር ቤት ተሳትፎ ጋር የተቋቋመ ተነሳሽነት ናቸው። በዩናይትድ ስቴትስ ዓለም አቀፍ ልማት ኤጀንሲ (USAID) እርዳታ፤ የመላው አሜሪካ ጤና ድርጅት በመላው የቤሊዝ የፀረ-ወባ ዘመቻ የቴክኒክ ትብብር አድርጓል። ይህ በቤሊዝ የተገኘው ስኬት እ.ኤ.አ. በ2030 ወባን ጨምሮ ከ30 በላይ ተላላፊ በሽታዎችን ከአሜሪካ ለማስወገድ ለአሜሪካ ጤና ድርጅት የበሽታ ማስወገድ ተነሳሽነት (Disease Elimination Initiative) አስተዋፅኦ ያደርጋል። ቤሊዝ የ""E-2025"" ተነሳሽነት አባል ነው። E-2025 የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. በ2025 ወባን የማጥፋት አቅም እንዳላቸው የታወቁ ሀገራት ቡድን።","Trained community health workers have played a vital role in timely diagnosis and treatment. In 2015, Belize reoriented its malaria programme to place a greater focus on enhanced surveillance among high-risk populations, allowing for strategic targeting of interventions and available resources in priority areas. Belize maintained malaria surveillance efforts during the COVID- 19 pandemic and made efforts to integrate malaria and COVID-19 surveillance systems. Collaboration at country, regional and global levels A long-standing partnership between the national malaria programme and the Belize Vector Ecology Center ensured entomological surveillance, which provided critical information on the distribution and density of malaria-carrying mosquitoes and their resistance to insecticides used in malaria control. Cross-border collaboration with neighboring Mexico and Guatemala has also been key to success. Belize has participated in regional and subregional initiatives to keep malaria at the forefront of their public health agenda, such as Elimination of Malaria in Mesoamerica and the Island of Hispaniola, financially supported by the Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria, and the Regional Malaria Elimination Initiative, an initiative established by the Inter-American Development Bank with technical leadership from PAHO and the participation of the Council of Health Ministers of Central America. With support from USAID, PAHO has provided technical cooperation throughout Belize’s anti-malaria campaign. This success in Belize contributes to PAHO's Disease Elimination Initiative which aims to eliminate more than 30 communicable diseases, including malaria, in the Americas by 2030. Belize is also a member of the “E-2025” initiative – a group of countries identified by WHO as having the potential to eliminate malaria by 2025.","Ma'aikatan kiwon lafiyar unguwanni da aka horar sun taka muhimmiyar rawa wajen gano cutar da maganinta a kan lokaci. A shekarar 2015, Belize ta sake sabunta shirinta na yaƙar cutar zazzaɓin cizon sauro inda ta ba da fifikon mai da hankali a ɓangaren sa ido a kan mutanen da ke cikin hatsarin kamuwa da cutar, da amfani da dabaru na agaji da samar da wadatattun kayan aiki a wuraren da ake da buƙatarsu. Belize ta ci gaba da sa ido sosai a kan cutar zazzaɓin cizon sauro lokacin annobar COVID-19, sannan ta yi ƙoƙarin haɗa yaƙi da cutar zazzaɓin cizon sauro da COVID-19. Sannan ta yi ƙoƙarin samar da taimakekiniya a matakin ƙasa, yanki da na duniya Haɗin gwiwar da aka daɗe ana yi tsakanin shirin yaƙi da cutar zazzaɓin cizon sauro na ƙasa da Cibiyar Kiwon Lafiya ta Belize Vector Ecology Centre ya tabbatar da sa ido akan ilimin ƙwari, wanda ya ba da mahimman bayanai game da yawan adadin sauro masu ɗauke da zazzaɓin cizon sauro da kuma yadda suke kangarewa magungunan kashe ƙwari da ake amfani da su wajen magance zazzaɓin cizon sauro. Haɗin gwiwar kan iyaka da ƙasashen Mexico da Guatemala ita ma ta kasance wata nasara. Kasar Belize ta shiga cikin shirye-shiryen yanki da na sauran yankuna don cigaba da kasancewa a kan gaba a shirin kiwon lafiyar jama'a, kamar kawar da cutar zazzaɓiin cizon sauro a yankin Mesoamerica da tsibirin Hispaniola, da Asusun Duniya na Tallafi don Yaƙar AIDS da tarin fuka da zazzaɓin cizon sauro, da kuma Yanki suke daukar nauyi, Shirin kawar da cutar zazzaɓin cizon sauro, wani yunƙuri ne wanda Bankin Raya Ƙasar Amurka ya kafa tare da jagorancin fasaha daga PAHO da kuma halartar Majalisar Ministocin Lafiya ta Amurka ta Tsakiya. Sakamakon gudunmawa daga USAID, PAHO ta taimakawa Belize da gudunmawar fasaha a tsawon lokacin da ta yi tana yaƙi da cutar zazzaɓin cizon sauro. Wannan nasarar da aka samu a Belize tana ba da gudummawa ga shirin kawar da cututtuka na PAHO wanda ke da burin kawar da cututtukan da ke yaɗuwa fiye da 30, ciki har da zazzaɓin cizon sauro, a Amurka nan da 2030. Har ila yau, Belize mamba ce ta shirin E-2025, [shirin] “gungun ƙasashen da Hukumar Lafiya ta Duniya ta bayyana cewa za su iya kawar da cutar zazzaɓin cizon sauro nan da shekarar 2025.","Wahudumu wa afya ya jamii waliofunzwa wamekuwa na jukumu muhimu katika uchunguzi na matibabu kwa wakati. Mnamo mwaka 2015, Belize ilielekeza upya mpango wake wa Malaria ili kuweka mkazo zaidi katika ufuatiliaji ulioimarishwa kati ya walio katika hatari kubwa, kuruhusu ulengaji wa kimkakati wa afua na rasilimali zinazopatikana katika maeneo ya kipaumbele. Belize ilidumisha juhudi za uchunguzi wa Malaria wakati wa janga la UVIKO-19 na kufanya juhudi za kuunganisha mifumo ya uchunguzi wa ugonjwa wa Malaria na UVIKO-19. Ushirikiano katika ngazi ya nchi, kikanda na kimataifa Ushirikiano wa muda mrefu kati ya mpango wa kitaifa wa Malaria na kituo cha Ekolojia cha Belize Vector ulihakikisha ufuatiliaji wa wadudu, ambao ulitoa taarifa muhimu juu ya usambazaji na msongamano wa mbu waenezaji wa Malaria na upinzani wao dhidi ya vidudu vinavyotumiwa kudhibiti Malaria. Ushirikiano wa kuvuka mpaka na nchi jirani za Meksiko na Guatemala pia umekuwa ufunguo wa mafanikio. Belize imeshiriki katika mipango ya kikanda na kanda ndogo ndogo kuweka malaria katika mstari wa mbele katika ajenda zao za afya ya umma, kama vile kutokomeza Malaria huko Mesoamerica na kisiwa cha Hispaniola, ikifadhiliwa na mfuko wa kimataifa wa kupambana na UKIMWI, kifua kikuu, na Malaria, mpango wa kutokomeza Malaria wa kikanda, mpango ulioainishwa na Benki ya maendeleo ya nchi za Amerika na uongozi wa kiufundi kutoka PAHO na ushiriki wa Baraza la mawaziri wa afya wa Amerika ya kati. Kwa msaada kutoka USAID, PAHO zimetoa ushirikiano wa kiufundi katika kampeni ya Belize ya kupambana na Malaria. Mafanikio haya nchini Belize yanachangia mpango wa PAHO wa kutokomeza zaidi ya magonjwa 30 ya kuambukiza, ikiwemo Malaria, katika bara la Amerika ifikapo 2030. Pia Belize ni mwanachama wa mpango wa ""E-2025"" - kundi la nchi zilizotambuliwa na WHO kuwa na uwezo wa kumaliza ugonjwa wa Malaria ifikapo 2024.","Àwọn òṣìṣẹ́ akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ìlera láwùjọ ti kó ipa pàtàkì pẹ̀lú ṣíṣe àyẹ̀wò àti ìtọ́jú lásìkò. Ní ọdún 2015, Belize ṣe àtúntò ètò àìsàn ibà rẹ̀ láti ní àfojúsùn alágbára lórí ìtọpinpin tó dára láàrín àwọn ènìyàn akángun séwu púpọ̀, tí ó ń fi ààyè sílẹ̀ fún kíkojú àwọn ìdásí àti àwọn ohun èlò tí ó wà pẹ̀lú ọgbọ́n ní àwọn ààyè tó pọn dandan. Belize ṣàmójútó àwọn ìgbìyànjú ìtọpinpin àìsan ibà lásìkò àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ó sì tún ṣe ìgbìyànjú láti ṣàmúlò àwọn ètò ìtọpinpin àìsan ibà àti COVID-19. Àjọṣepọ̀ ní ìpele orílẹ̀-èdè, ẹkùn agbègbè àti àgbáyé Àjọṣepọ̀ ọjọ́ pípẹ́ láàrín ètò àìsàn ibà orílẹ̀-èdè àti Ààyè fún Ẹ̀kọ́ nípa ọjọ́ Aṣojú Ààrùn Belize ṣe àrídájú ìtọpinpin ẹ̀kọ́ nípa kòkòrò, tí ó ń pèsè ìròyìn pàtàkì nípa àgbéká àti ìwúwo àwọn ẹ̀fọn aṣàgbérìn-ibà àti àtakò sí adèna kòkòrò tí wọ́n ń lò fún ìdènà àìsàn ibà. Àjọṣepọ̀ Lẹ́yìn-odi pẹ̀lú àwọn alámùlégbẹ̀ Mexico àti Guatemala náà kó ipa pàtàkì nínú àṣeyọrí náà. Belize ti kópa nínú ìpilẹ̀ṣẹ̀ ẹkùn agbègbè àti lábẹ́ ẹkùn agbègbè láti fi àìsàn ibà síwájú ìgbésẹ̀ ètò ìlera àwùjọ wọn, bíi Ìfòpin sí Àìsàn ibà ní Mesoamerica àti Island of Hispaniola, pẹ̀lú àtìlẹyìn owó láti ọwọ́ Global Fund to Fight AIDS, Ikọ́-ife àti Àìsàn ibà, àti Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìfòpin sí Àìsàn ibà Ẹkùn Agbègbè, ìpilẹ̀ṣẹ̀ tí ilé-ìfowópamọ́ Onídágbàsókè Àárín-Amẹ́ríkà ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ pẹ̀lú ìdarí ìmọ̀ ẹ̀rọ láti PAHO àti kíkópa Àjọ Àwọn Mínísítà fún Ìlera Àárín Gbùngbùn ilẹ̀ Amẹ́ríkà. Pẹ̀lú àtìlẹyìn láti ọ̀dọ USAID, PAHO ti pèsè ìfọwọ́sowọ́pọ̀ ìmọ̀ ẹ̀rọ jákèjádò ìpolongo atako-ibà Belize. Àṣeyọrí ní Belize yìí ṣe àfikún sí Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìfòpin sí Ààrùn PAHO tí ó ń gbèrò láti fòpin sí àwọn ààrùn àkóràn tó lé ní 30, tó fi mọ́ àìsàn ibà, ní ilẹ̀ Amẹ́ríkà tí yóò bá fi di ọdún 2030. Belize tún jẹ́ ọ̀kan lára ọmọ ẹgbẹ́ ìpilẹ̀ṣẹ ""E-2025"" - ẹgbẹ́ àwọn orílẹ̀-èdè tí WHO dámọ̀ pé wọ́n ní ẹ̀bùn láti fòpin sí àìsàn ibà tí yóò bá fi di ọdún 2025.","Abasebenzi bezempilo bomphakathi abaqeqeshiwe badlale indima ebalulekile ngesikhathi sokuxilonga nokulapha. Ngo-2015 iBelize yaphinde yahlela uhlelo lwamalaleveva ukubeka ukugxila okukhulu ekwengezeni ukubheka ezindaweni eziyingcuphe enkulu esibalweni sabantu, kuvumela isu lokuqondiwe lingenelele kanye nokubakhona kwezinsizakusebenza ezindaweni ezihamba phambili. I-Belize igcine imizamo yokubhekwa kwamalaleveva ngesikhathi sobhubhane lweCOVID-19 futhi yenza imizamo yokuhlanganisa izinhlelo zokubheka iCovid-19 nomalaleveva. Ukubambisana ezweni, esifundeni kanye nasemazingeni omhlaba Ukubambisana kwesikhathi eside phakathi kohlelo lwamalaleveva lwesizwe kanye neBelize Vector Ecology Center eqinisekise ukubheka, enolwazi olubucayi ekuhanjisweni kanye nesisindo sominyane abathwele umalaleveva nokungafuni ukusebenzisa izibulala zinambuzane ezisetshenziswa ukulawula umalaleveva. Ukubambisana okuwela umngcele nomakhelwane iMexico neGuatemala kuphinde kwaba ukhiye wempumelelo. Belize isibambe iqhaza kumizamo yesifunda kanyenezifunda ezincane ukugcina umalaleveva phambili ku-ajenda yezempilo yomohakathi njengoKukhishwa kwamalalaevela eMesoamerica kanye neIsland ofHispaniola, yesekwe ngokwezimali yiGlobal Fund for Fight AIDS, Tuberculosis neMalaria kanye neRegional Malaria Elimination Initiative kanye momzamo oqalwe yi Inter-American Development Bank enobuholi bezobuhcwepheshe basePAHO kanye nokubamba iqhaza kweCouncil of Health Ministers of Central America. Ngokwesekwa okuvela kuUSAID, PAHO sekunikeze ukusebenzisana kwezobuchwepheshe ngokukhankasa okumelene nomalaleveva eBelize. Lokhu kuphumelela kokufaka esivivaneni kweBelize kumzamo wokuQeda Isifo kwePAHO okuhlose ukuqeda ngaphezu kwezifo okuxhunyanwa ngazo ezingu-30 okubandakanya umalaleveva eMelika ngo-2030. Belize iphinde ibe yilunga le-""E-2025"" umzamo-iqoqo lamazwe ahlonzwe yiWHO elinamandla okuqeda umalaleveva ngo-2025." +ቤሊዝ በመጋቢት ወር ከአዘርባጃን እና ታጂኪስታን የምስክር ወረቀቶችን ተከትሎ እ.ኤ.አ. በ2023 ከወባ ነጻ የሆነች ሀገር ስትሆን ሶስተኛዋ ነች። ማስታወሻ ለአዘጋጁ ከዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ወባ-ነጻ ሰርተፊኬት፤ አንድ ሀገር ከወባ ነጻ መሆኗ በዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ይፋዊ እውቅና ነው። ሰርተፍኬቱ የሚሰጠው አንድ ሀገር - በ Anopheles mosquitoes (የወባ አስተላላፊ ትንኞች) የሚተላለፈው የሃገር በቀል የወባ ሰንሰለት ቢያንስ ላለፉት ሶስት ተከታታይ አመታት መቋረጡን የሚያሳይ ጥብቅ እና ታማኝ ማስረጃዎች ሲችል ነው። በተጨማሪም የትኛውንም የወባ በሽታ በፍጥነት በመለየት ምላሽ መስጠት የሚችል ሀገር አቀፍ የክትትል ስርዓት ወደ ስራ ማስገባት መቻል አለበት፤ በሽታውን ዳግም እንዳያገረሽ ውጤታማ መርሃ ግብር ጨምሮ። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ሃገራት ከወባ ነፃ መሆናቸውን የሚያረጋግጥ የምስክር ወረቀት ለመስጠት የመጨረሻውን ውሳኔ የመወሰን ስልጣን አላቸው ፣ ይህም በገለልተኛ ሙያዊ አማካሪ ቡድን ማረጋገጫ ላይ በመመርኮዝ ነው። ከዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ወባ-ነጻ የምስክር ወረቀት ሂደት ላይ ለበለጠ መረጃ፤ ሊንኩን ይጎብኙ።,"Belize is the third country to be awarded a malaria-free status in 2023, following the certifications of Azerbaijan and Tajikistan in March. Note to the editor WHO malaria-free certificationCertification of malaria elimination is an official recognition by WHO of a country’s malaria-free status. The certification is granted when a country has shown – with rigorous, credible evidence – that the chain of indigenous malaria transmission by Anopheles mosquitoes has been interrupted nationwide for at least the past three consecutive years. In addition, a national surveillance system capable of rapidly detecting and responding to any malaria cases must be operational, together with an effective programme to prevent re-establishment of the disease. The final decision on awarding a malaria-free certification rests with the WHO Director-General, based on a recommendation by the independent Technical Advisory Group on Malaria Elimination and Certification. For more on WHO’s malaria-free certification process, visit this link.","Belize ita ce ƙasa ta uku da aka karrama a matsayin ƙasar da ba ta da cutar zazzaɓin cizon sauro a 2023, bayan takaddun shaida na Azerbaijan da Tajikistan a Maris. Tsokaci ga edita Takardun shaidar kawar da cutar zazzabin cizon sauro na Hukumar Lafiya ta Duniya su ke nuni a hukumance cewa Hukumar Lafiya da Duniya ta gamsu da matsayin ƙasar da ba ta da zazzaɓin cizon sauro. Ana ba da takardar shedar ne lokacin da wata ƙasa ta nuna “kwararan hujjoji masu inganci “cewa an katse hanyar da saurayen Anopheles suke bi wajen yada cutar zazzabin cizon sauro a duk faɗin ƙasar na tsawon aƙalla shekaru uku a jere. Bugu da ƙari, dole ne a tabbatar da cewa shirin binciken ƙwaƙwaf na ƙasa da zai iya gano duk wanda ya kamu da cutar zazzaɓin cizon sauro da kuma daƙile cutar ya kasance yana aiki yadda yakamata, sannan ya kasance akwai ingantaccen shirin hana sake ɓullowar cutar. Matakin ƙarshe kan bayar da takardar shedar ƙasa kaza ba ta cutar zazzaɓin cizon sauro ya rataya ne a hannun babban daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya, bisa shawarar Independent Technical Advisory Group on Malaria Elimination and Certification. Don neman ƙarin bayani kan tsarin ba da takardar shedar cutar malaria ta kyauta na WHO, ziyarci wannan shafin na yanar gizon.","Belize ni nchi ya tatu kutunikiwa hadhi ya kutokuwa na Malaria mnamo 2023, kufuatia uidhinishaji wa Azerbaijani na Tajikistani mnamo Machi. Maelezo kwa Mhariri Uthibitisho wa WHO bila Malaria uthibitisho wa kutokomeza Malaria ni utambuzi rasmi na WHO wa hali ya nchi kutokuwa na Malaria. Uthibitisho huo unatolewa wakati nchi imeonyesha - kwa uthabiti, ushahidi wa kuaminika - kwamba mlolongo wa maambukizi ya malaria ya ndani na mbu Anofelesi umeingiliwa nchini kote kwa angalau miaka mitatu mfululizo iliyopita. Aidha, mfumo wa ufuatiliaji wa kitaifa wenye uwezo wa kugundua na kukabiliana kwa haraka na visa vyovyote vya Malaria lazima uanze kufanya hivi, sambamba na mpango madhubuti wa kuzuia ugonjwa huo kuanza tena. Uamuzi wa mwisho wa kutoa cheti cha kutokuwepo kwa Malaria ni wa mkrugenzi mkuu wa WHO, kulingana na pendekezo la kikundi huru cha ushauri wa kiufundi juu ya utokomezaji na uthibitishaji wa Malaria. Kwa maelezo zaidi kuhusu mchakato wa uidhinishaji bila Malaria wa WHO, tembelea kiunganishi hiki.","Belize ní orílẹ̀-èdè kẹta tí yóò gba ìwé-ẹ̀rí pé ó wà nípò aláìní-ibà ní ọdún 2023, lẹ́yìn gbígba ìwé-ẹ̀rí Azerbaijan àti Tajikistan ní oṣù Èrenà. Kókó ọ̀rọ̀ fún olóòtú Ìgbàwé ẹ̀rí aláìní-ibà WHO Ìgbàwé ẹ̀rí ìfòpin sí àìsàn ibà jẹ́ ìdánimọ̀ ìjọba láti ọwọ́ WHO fún ipò aláìní-ibà orílẹ̀-èdè kan. Wọ́n máa ṣe àgbékalẹ̀ ìwé-ẹ̀rí náà nígbà tí orílẹ̀-èdè kan bá ti ṣàfihàn - pẹ̀lú ẹ̀rí tó rinlẹ̀ tó sì jẹ́ ojúlówó - pé ìlànà àkóràn àìsàn ibà abẹ́lé láti ọ̀dọ̀ àwọn ẹ̀fọn anopólì ni wọ́n ti dá dúrò káàkiri orílẹ̀-èdè fún bíi ọdún mẹ́ta sẹ́yìn léraléra. Ní àfikún, ètò ìtọpinpin orílẹ̀-èdè tó ní ìkápá láti tètè dá ìṣẹ̀lẹ̀ àìsàn ibà mọ̀ tó sì ń dáhùn sí i gbọ́dọ̀ máa ṣiṣẹ́, ní àpapọ̀ pẹ̀lú ètò tó ń ṣiṣẹ́ láti dènà àtúndásílẹ̀ ààrùn náà. Ìpinnu ìgbẹ̀yìn lórí fífún ni ní ìwé-ẹ̀rí aláìní-ibà wà lọ́wọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ WHO, tó dá lórí àbá láti ọ̀dọ Ẹgbẹ́ Olùbánidámọ́ràn Ìmọ̀ ẹ̀rọ Olómìnira lórí Ìfòpin sí àti Ìgbàwé ẹ̀rí Àìsàn ibà. Fún àlàyé kíkún lórí ìlànà ìwé-ẹ̀rí aláìní-ibà WHO, kàn sí ojú-òpóyìí.","I-Belize izwe lesithathu ukuklonyeliswa ngokukhululeka kumalaleveva ngo-2023,kulandela izitifiketi zeAzebaijan neTajikistan ngoNdasa. Inothi eliya kumhleli Isitifiketi sokuqinisekisa ukukhululeka kumalaleveva seWHO sokuqedwa kwamalaleveva njengokubonakala okusemthethweni yiWHO yesimo sokukhululeka kumalaleveva kwezwe. Isitifiketi sinikezwa uma izwe selikhombise,amandla,nobufakazi obuhle-isheni lwamalalevela wendabuko wokudluliselwa ngomiyane ne-Anopheles sekuphazamisekile ezweni lonke okungenani eminyakeni emithathu eyedlule. Ukwengeza, uhlelo lokubheka lezwe luyakwazi ukuthola ngokuphindekile nokuphendula kunoma yimaphi amacala kamalaleveva okumele asetshenzwe, ngokubambisana nangohlelo olusebenzayo ukuvikela ukuphinde kuqhamuke kwesifo. Isinqumo esingujuqu sokuklomelisa ngesitifiketi sokukhululeka kumalaleveva siphuma noMqondisi Jikelele weWHO, esincike kusiphakamiso seTechnical Advisory Group ezimele kuMalaria Elimination and Certification. Ngokwengeziwe ekwenzekeni kwesitifiketi sokukhululeka kumalaleveva yiWHO, vakashela le linki." +ሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ስብሰባ - ዕለታዊ መረጃ፡ እ.ኤ.አ. ግንቦት 26 2023 በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ላይ ለሚደረገው ጉልህ የተባበሩት መንግስታት ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ በመዘጋጀት ላይ ያሉ አባል ሃገራት በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ሰዎች ህይወት አድን የጤና ህክምናዎችን ማግኘት ባለመቻላቸው ስጋት እንዳላቸው ጠቁመዋል። ከ1 ቢሊዮን በላይ ሰዎች ከኪሳቸው በሚወጣ የጤና ወጭ ምክኒያት ከፍተኛ የገንዘብ ችግር ያጋጥማቸዋል፤ በመቶ ሚሊዮኖች የሚቆጠሩት ሰዎች ደግሞ ለአስከፊ ድህነት ይዳረጋሉ። የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ይህንን ሁኔታ አባብሶታል። በምላሹ፣ አባል ሀገራት እ.ኤ.አ. በመስከረም 2023 የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ለሚያዘጋጀው “ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን” ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ዝግጅትን ለመደገፍ የውሳኔ ሃሳብ ላይ ተስማምተዋል። ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ሁሉም ሰዎች ያለገንዘብ ችግር የሚያስፈልጋቸውን ጥራት ያለው የጤና አገልግሎት ማግኘት እንደሚችሉ ያረጋግጣል። ከፍተኛ፣ መካከለኛ እና ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው አባል ሀገራት የጤና ስርዓቶቻቸውን በፖሊሲ ለመለወጥ ቃል ገብተዋል፤ ሁሉም ሰዎች የሚያስፈልጋቸውን እንክብካቤ ማግኘታቸውን ለማረጋገጥ በመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ (Primary health care) ላይ የበለጠ ትኩረት ማድረግ ያስፈልጋል፣ በተለይም በጣም ችላ ለተባሉት የማህበረሰብ ክፍሎች። 90% የሚሆኑት ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን አገልግሎቶች የመጀመሪያ የጤና እንክብካቤ ዘዴዎችን በመጠቀም ለህብረተሰቡ ማድረስ ይቻላል፤ ይህም ጤናን ከማስተዋወቅ ጀምሮ በሽታዎችን ለመከላከል፣ ለማከም እና በመጨረሻም ድጋፍ መስጠትን ያጠቃልላል። በዚህ አካሄድ እ.ኤ.አ. በ2023 የ60 ሚሊዮን ሰዎችን ህይወት የመታደግ አቅም አለው። አባል ሃገራቱ በመስከረም ወር በተደረገው የከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ላይ ቁርጠኛ የፖለቲካ አቋም የማሳየትን አስፈላጊነት አጽንኦት ሰጥተዋል፣ ዓላማቸው ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ግልጽ የሆነ በተግባር ላይ ያተኮረ መግለጫን ማዘጋጀት ነው። ተዛማጅ ሰነዶች (Related documents) EB152(5),"Seventy-sixth World Health Assembly – Daily update: 26 May 2023 Gearing up for a historic UN High-Level Meeting on Universal Health CoverageMember States expressed alarm that millions of people cannot access life-saving and health-enhancing interventions. Out-of-pocket spending on health catastrophically affects over 1 billion people, pushing hundreds of millions of people into extreme poverty. The situation has worsened due to the COVID-19 pandemic. In response, Member States agreed a resolution supporting preparations for the United Nations High-Level Meeting (HLM) on Universal Health Coverage (UHC) in September 2023. UHC means that all people have access to the full range of quality health services they need without financial hardship. In a transformative policy shift, Member States across high-, middle- and low-income countries expressed strong commitment to reorient their health systems based on primary health care (PHC) as a foundation for achieving health for all and reaching the furthest left behind first. About 90% of UHC interventions can be delivered using a PHC approach; from health promotion to prevention, treatment, rehabilitation and palliative care, potentially saving 60 million lives by 2030. The Member States emphasized the importance of demonstrating the highest-level political commitment at the HLM in September with the aim of achieving resulting in a concise, action-oriented declaration for UHC. Related documents EB152(5)","Taron lafiya na duniya karo na 76. Labaran Yau da kullum: 26 May 2023 Tsararren shiri domin gabatar da babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya akan tsarin kiwon lafiya na bai ɗaya wanda ze ƙunshi dukkan ƙasashe mambobi na alamta cewa miliyoyin mutane mutane ke rasa rayuwarsu saboda rashin samun Kyakkyawar kulawar da ya kamata da kuma gurɓatattun kayayyakin ayyukan kiwon lafiya. Tsadar ayyukan kiwon lafiya ya shafi mutane sama da biliyan guda, haka kuma ya jefa sama ɗaruruwan miliyoyi cikin ƙangin talauci. marin ya ƙara ta'azzara sakamakon ɓullar annobar Korona. Ƙasashe mambobin ƙungiyar sun rungumi shirin majalisar ɗinkin duniya na samar da tsarin kiwon lafiya na baiɗaya a faɗin duniya, hakan ya faru ne a wajen babban taron Majalisar da ya gabata a watan Satumbar 2023. Tsarin kiwon lafiya na baiɗaya tsarine dake nufin samar da ingantaccen tsarin kiwon lafiya ga kowa ba tare da fuskantar ƙalubalen kuɗaɗen biya ba. Yayin tattaunawar, ƙasashe daga dukkan kusurwar duniya sun bayyana goyon bayansu ga shirin rungumar hukumomin kiwon lafiya a matakin farko a matsayin cimma nasarar wanzar da ingantaccen kiwon lafiya ga kowa da kowa. Za'a cimma kimanin kaso 90 na tsarin kiwon lafiya na baiɗaya ta hanyar amfani da tsarin rungumar hukumomin kiwon lafiya a matakin farko; daga inganta kiwon lafiya, samar da magunguna, da kuma bayarda dukkan kulawa da ta dace, ana sa ran hakan ya ceci rayukan kimanin mutane Miliyan 60 daga yanzu zuwa shekarar 2030. Ƙasashe mambobin wannan shiri sun nuna alfanun rungumar wannan shiri a watan Satumba tare da aniyar cimma muradun samar da tsarin kiwon lafiya na baiɗaya. Takardu masu alaƙa EB152(5)","Mkutano wa sabini na sita wa afya Duniani - Sasisho la kila siku: 26 Mei 2023. Wakijiandaa kwa mkutano wa kihistoria wa ngazi ya juu wa umoja wa mataifa kuhusu nchi wanachama Wanachama wa Afya kwa wote walieleza hofu kwamba mamilioni ya watu hawawezi kufikia afua za kuokoa maisha na kuboresha afya. Matumizi ya nje ya mfuko wa afya huathiri vibaya zaidi ya watu Bilioni 1, kusukuma mamia ya mamilioni ya watu katika umaskini uliokithiri. Hali imekuwa mbaya zaidi kutokana na jangala UVIKO-19. Kwa kujibu, nchi wanachama zilikubali Azimio linalounga mkono maandalizi ya mkutano wa ngazi ya juu wa umoja wa mataifa (HLM) kuhusu huduma ya afya kwa wote (UHC) mnamo Septemba 2023. UHC ina maanisha kwamba watu wote wanapata huduma kamili za afya bora wanazohitaji bila matatizo ya kifedha. Katika mabadiliko ya sera ya mabadiliko, nchi wanachama katika nchi zenye kipato cha juu, cha kati na cha chini zilionyesha dhamira thabiti ya kurekebisha mifumo yao ya afya kwa msingi wa huduma ya afya ya msingi (PHC) kama msingi wa kufikia afya kwa wote na kufikia wale walioachwa kwanza. Takribani 90% ya uingiliaji kati wa UHC unaweza kutolewa kwa kutumia mbinu ya PHC; kutoka uhamisahji wa afya hadi kinga, matibabu, urekebishaji na utunzaji wa uponyaji, ambayo unaweza kuokoa maisha milioni 60 ifikapo 2030. Nchi wanachama zilisisitiza umuhimu wa kuonyesha dhamira ya juu zaidi ya kisiasa katika HLM mnamo Septemba kwa lengo la kufikia tamko fupi, lenye mwelekeo wa vitendo kwa UHC. Hati zinazohusiana EB 152(2)","Àpéjọ Ìlera Àgbáyé kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin - Ìròyìn ojoojúmọ́: 26 oṣù Èbìbí ọdún 2023 Ìmúrasílẹ̀ fún mánigbàgbé Ìpàdé Onípele-Gíga UN lórí Kíkárí Ìlera Lágbàyé Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ ké gbàjarè pé ọ̀pọ mílíọ̀nù àwọn ènìyàn ni wọn ò ní ànfààní sí àwọn ìdásí adóólà-ẹ̀mí àti aṣèrànwọ́-ìlera. Ìnáwó àpò-ara-ẹni lórí ìlera ń ṣàkóbá fún bílíọ̀nù kan lé àwọn ènìyàn, tí ó sì ń ti mílíọ̀nù lọ́nà ẹ̀gbẹ̀lẹ́gbẹ̀ àwọn ènìyàn sínú òṣì àìlópin. Ìṣẹ̀lẹ̀ náà ti burú gidi gan-an nítorí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19. Ní ìdáhùn, Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fẹnukò lórí ìpinnu tó ń ṣe àtìlẹ́yìn fún ìmúrasílẹ̀ fún Ìpàdé Onípele-Gíga Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé (HLM) lórí Kíkárí Ìlera Lágbàyé (UHC) ní oṣù Ọ̀wẹwẹ̀ ọdún 2023. UHC túnmọ̀ sí wí pé gbogbo àwọn ènìyàn ní ànfààní sí tìbú-tìró ìpèsè ojúlówó iṣẹ́ ìlera tí wọ́n nílò láì sí ìṣòro owó. Nínú àyípadà òfin àtúnṣe, Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ káàkiri àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré àti agbede-méjì ṣàfihàn ìfọkànsìn tó lágbára láti ṣe àtúntò ètò ìlera wọn tó dá lórí ètò ìlera alábọ́dé (PHC) gẹ́gẹ́ bí ìpìlẹ̀ fún ṣíṣe àṣeyọrí ìlera fún gbogbo ènìyàn tí yóò sì kọ́kọ́ dé ọ̀dọ̀ àwọn tí wọ́n ti fi sẹ́yìn pátápátá. Bí 90% àwọn ìdásí UHC ni ó lè di ṣíṣe pẹ̀lú lílo ìlànà PHC; láti ibi ṣíṣe ìpolongo sí ìdènà, ìtọ́jú, ìtúnirọ àti ìtọ́jú ìfúnilẹ́rọ̀, tó ṣe é ṣe kó dóólà 60 mílíọ̀nù ẹ̀mí ní ọdún 2030. Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tẹnu mọ́ pàtàkì níní ìfọkànsìn òṣèlú ní ìpele tó ga jùlọ níbi HLM ní oṣù Ọ̀wẹwẹ̀ pẹ̀lú èròngbà láti ṣe àṣeyọrí tí yóò yọrí sí ìkéde ní sókí, adálórí-iṣẹ́ fún UHC. Ìwé tó fara jọ ọ́ EB152(5)","Umhkangano weZempilo woMhlaba wwamashumi ayisithupha nesithupha - ukubuyekezwa kwansuku zonke: 26 Nhlaba 2023 Ukulungela umlando womhlangano wezinga eliphezulu we-UN ku-Universal Health Coverage Member States kwethusile ukuthi abantu abayizigidi abakwazi ukuthola okusindisa impilo nokungenelela kokwengeza ezempilo. Ukusebenzisa imali ngaphandle kwephakethe kunomthelela oyisimanga wezempilo ngaphezu kwebhiliyoni labantu,abaphusha amakhulu ezigidi zabantu ekuhluphekeni okwedlulele. Isimo sesiqhubekile ngenxa yobhubhane lweCOVID-19. Ngokuphendula,Member State isivumile isinqumo sokulungiselela i-United Nations High-Level Meeting (HLM) kuUniversal Coverage (UHC) ngoMandulo 2023. I-UHC usho ukuthi bonke abantu bazothola ukwahluka okuphelele kwemisebenzi yezempilo efanele abayidingayo ngaphandle kobunzima bezezimali. Ushintsho loguquko lwenqubomgomo,Member State emazweni anemali engenayo encane, ephekathi nendawo kanye nenkulu.baveze ukuzibophezela okukhulu ekwenzeni izinhlelo zezempilo yabo okugxile kwezokunakekelwa kwezempilo kokuqala (PHC) njengoba isisekelo sokuthola ezempilo yawo wonke umuntu nokufinyelela kokude okushiye ngemuva okokuqala. Cishe u-90% ukungenelela kwe-UHC okungahanjiswa kusetshenziswa indlela yePHC kusuka ekugqugquzelweni kokuvikela, ukwelashwa, ukuhlunyeleliswa kwesimilo nokunakekela, amandla okusindisa izigidi ezingu-60 zezimpilo ngo-2030. I-Member States igcizelele ukubaluleka kokukhombisa ukuzibophezela kwezepolitiki okusezingeni eliphezulu kuHLM ngoMandulo ngenhloso yokuthola imiphumela yokuhlanganisa ukwenza kwesimemezelo se-UHC. Amadokhumenti ahlobene EB152(5)" +የተባበሩት መንግስታት ጠቅላላ ጉባኤ በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ላይ ለሚደረገው ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ዝግጅት፤ ለሁሉም አደጋዎች ምላሽ ለመስጠትና ለድንገተኛ እንክብካቤ የሚያስፈልጉ የተ��ሻሉ ብሄራዊ እቅዶች አስፈላጊነት፤ የዓለም ጤና ጉባኤ ዛሬ ባሳለፈው አዲስ የውሳኔ ሃሳብ፣ ጥራት ያለው የአደጋ ጊዜ፣ ህይወት አድን እንክብካቤ እና የቀዶ ጥገና አገልግሎቶችን ለማቀድ እና አቅርቦትን ለማጠናከር ተጨማሪ ዓለም አቀፍ ጥረቶችን ጠይቋል። ጠንካራ የአደጋ ጊዜ፣ ህይወት አድን እንክብካቤ እና የቀዶ ጥገና አገልግሎቶች ለብሔራዊ የጤና አጠባበቅ ስርዓቶች መሠረታዊ ናቸው፤ በተጨማሪም የተለያዩ አደጋዎችን ጨምሮ ድንገተኛ ሁኔታዎችን ውጤታማ በሆነ መንገድ ምላሽ ለመስጠት አስፈላጊ ናቸው። በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅት በአለም አቀፍ የአደጋ ጊዜ፣ ህይወት አድን እንክብካቤ እና የቀዶ ጥገና አገልግሎቶች ላይ የታዩት ሰፊ ጉድለቶች ያሳሰበው ጉባኤው አባል ሀገራት ዘላቂ የገንዘብ ድጋፍን፣ ውጤታማ አስተዳደርን እና ለሁሉም ሰው ፍላጎቶች እኩል ተደራሽነትን የሚያረጋግጡ ብሄራዊ ፖሊሲዎችን እንዲያዘጋጁ ጥሪ አቅርቧል። በተጨማሪም ለአደጋ ተጋላጭ በሆኑ፣ ባልተረጋጉ እና በግጭት በተጎዱ አካባቢዎች ውጤታማ የአደጋ ጊዜ፣ ህይወት አድን እንክብካቤ እና የቀዶ ጥገና አገልግሎቶችን ለማረጋገጥ የበለጠ ወጥ፣ አካታች እና ተደራሽ አቀራረቦችን ማስተዋወቅ ያስፈልጋል። የውሳኔ አፈፃፀሙን በተመለከተ እ.ኤ.አ. በ2025፣ 2027 እና 2029 ሴክሬታሪያቱ የሂደት ሪፖርት እንዲያቀርብ በምክር ቤቱ ተጠይቋል። ተዛማጅ ሰነዶች EB152(3) የተቀናጁ የአደጋ ጊዜ፣ የህይወት አድን እንክብካቤ እና የቀዶ ጥገና አገልግሎቶች ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን እና ከድንገተኛ የጤና አደጋዎች መከላከል፤ ተዛማጅ ሰነድ (Related links) ክሊኒካዊ አገልግሎቶች እና ስርዓቶች፡- የአደጋ ጊዜ እና የህይወት አድን እንክብካቤ፦ ተላላፊ ካልሆኑ በሽታዎች ህይወትን ለማዳን የበለጠ ተመጣጣኝ ስልቶች፤ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር እንዲረዳ “ምርጥ ግዢ” ተብሎ በአለም ጤና ድርጅት የሚታወቅ አዲስ ወጪ ቆጣቢ የሆነ ዝርዝር ልዑካን ዛሬ አጽድቀዋል።,"Preparation for the high-level meeting of the United Nations General Assembly on universal health coverage Stronger national plans needed for emergency care to respond to all hazards In a new resolution agreed today, the World Health Assembly called for timely additional global efforts to strengthen the planning and provision of quality emergency, critical and operative care (ECO) services. Robust ECO services are at the foundation of national health systems, and the need to be able to respond effectively to emergency events, including all hazards. Concerned that the COVID-19 pandemic revealed pervasive gaps in the capacity, preparedness of delivery of ECO worldwide, the Assembly urges Member States to, among other actions, create national policies for sustainable funding, effective governance and universal access to needs-based ECO care for all; and promote more coherent, inclusive and accessible approaches to safeguard effective ECO care in disasters, fragile settings and conflict-affected areas. The Assembly requests the Secretariat to provide progress reports on implementation of this resolution in 2025, 2027 and 2029. Related documents EB152(3) Integrated emergency, critical and operative care for universal health coverage and protection from health emergencies Related linksClinical services and systems: Emergency and critical care More cost-effective “best buys” endorsed to save lives from noncommunicable diseases Delegates today endorsed a new menu of cost-effective interventions recommended by WHO recognized as “best buys” to help prevent and control noncommunicable diseases (NCDs).","Shirye-shiryen gudanar da babban tarin Majalisar Ɗinkin Duniya domin tattauna tsarukan samar da tsarin kiwon lafiya na baiɗaya gami da tattaunawa akan sauran matsaloli. A wata matsaya da aka cimma yau, Majalisar Lafiya da Duniya tayi kira domin ƙara ƙaimi wajen tabbatar da an cimma wannan tsarin da aka gabatar. Ingantaccen kiwon lafiya ga kowa ka iya zama tushen magance matsaloli da dama da a kuma cike girbi gami da yaƙar dukkan ƙalubale. Duba ga yadda ɓullar annobar Korona ya haifar da koma baya ga tsarin ECO a faɗin duniya, majalisar ta buƙaci ƙasashe da su samar da asusu na baiɗaya da zai taimaka wajen gudanar da ayyukan ECO ba tare da an sami wata cikas ba. Inganta tsaruka gami da samar da shiri na baiɗaya wanda zai zama tamkar kariya ga shirin ECO a wasu ƙadami da kuma guraren fa tashe-tashen hankula ya shafa. Majalisar ta buƙaci sakatariyar ta gabatar da rahoton ci gaba domin fahimtar abinda aka cimma a shekarun 2025, 2027, da kuma 2029. Takardu masu alaƙa EB152(3) Shiryeyyen tsari na gaggawa, ingantaccen tsarin kiwon lafiya na bai ɗaya, gami da sauran majiɓuntan ayyukan kiwon lafiya. Inganta tsarukan kula da marasa lafiya da ke buƙatar agajin gaggawa, ankuma amince da tsarin ceto rayukan al'umma daga cututtuka marasa yaɗuwa. Wakilai sun amince da jerin sabbin ayyuka ingantattu da WHO ta gabatar wanda ake tunanin za su wajen inganta tsarin rigakafi da kula da cututtuka marasa yaɗuwa (NCDs).","Maandalizi kwa ajili ya mkutano wa ngazi ya juu wa Baraza kuu la Umoja wa mataifa kuhusu huduma ya afya kwa wote mipango madhubuti ya kitaifa inahitajika kwa ajili ya huduma ya dharura kukabiliana na hatari zote. Katika Azimio jipya lililokubaliwa leo, Baraza la afya Ulimwenguni limetaka juhudi za ziada za kimataifa kwa wakati ili kuimarisha upangaji na utoaji wa huduma bora za dharura, muhimu na za upasuaji (ECO). Huduma thabiti za ECO ni msingi wa mifumo ya afya ya kitaifa, na hitaji la kuweza kujibu ipasavyo matukio ya dharura, ikijumuisha hatari zote. Wasiwasi ni kwamba janga la UVIKO-19 lilifichua mapungufu makubwa katika uwezo, utayari wa utoaji wa ECO Duniani kote, baraza linataka nchi wanachama, miongoni mwa hatua nyingine kuunda sera za kitaifa za ufadhili endelevu, utawala bora na ufikiaji wa Ulimwengu wote wa utunzaji wa ECO unaotegemea mahitaji kwa wote; na Kukuza mbinu thabiti zaidi, jumuishi na zinazoweza kufikiwa ili kulinda huduma bora wa ECO katika majanga, mazingira tete na maeneo yaliyoathiriwa na migogoro. Baraza linaiomba Sekretarieti kutoa taarifa za maendeleo ya utekelezaji wa Azimio hili mwaka 2025, 2027 na 2029. Hati zinazohusiana EB 152(3) Huduma jumuishi za dharura, muhimu na za uendeshaji kwa ajili ya ulinzi wa afya kwa wote na ulinzi dhidi ya dharura za afya viungo husika huduma na mifumo ya kliniki: Dharura na huduma muhimu zaidi ya gharama nafuu ""manunuzi bora"" imeidhinishwa kuokoa maisha kutokana na magonjwa yasiyoambukiza Wajumbe leo wameidhinisha orodha mpya ya afu ya gharama nafuu iliyopendekezwa na WHO iliyotambuliwa kama ""manunuzi bora"" ili kusaidia kuzuia ana kudhibiti magonjwa yasiyoambukiza (NCDs).","Ìmúrasílẹ̀ fún ìpàdé onípele-gíga Àpéjọ Àpapọ̀ Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé lórí kíkárí ìlera lágbàyé Àwọn ètò orílẹ̀-èdè tó lágbára tí wọ́n nílò fún ìtọ́jú pàjáwírì láti dáhùn sí gbogbo ewu. Nínú ìpinnu tuntun tí wọ́n ṣe ìfẹnukò rẹ̀ lónì, Àpéjọ Ìlera Àgbáyé pè fún àfikún àwọn ìgbìyànjú àgbáyé lásìkò láti ró ètò ṣíṣe àti ìpèsè ojúlówó iṣẹ́ ìtọ́jú pàjáwírì, alágbára tó sì ń ṣiṣẹ́ (ECO). Ìpèsè iṣẹ́ ECO tó tóbi wà nínú ìpìlẹ̀ àwọn ètò ìlera orílẹ̀-èdè, àti ìdí láti láti lè dáhùn dáadáa sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwírì, tó fi mọ́ gbogbo ewu. Ní ẹ̀dun ọkàn pé àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 tú àṣírí àwọn àlàfo nínú ìkápá, ìgbaradì fún àgbékalẹ̀ ECO kárí ayé, Àpéjọ náà rọ Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ láti, pẹ̀lú àwọn igbéṣẹ̀ tí ó kù, pèsè àwọn òfin orílẹ̀-èdè fún ìpèsè owó alálòpẹ́, ìṣèjọba tó ń ṣiṣẹ́ àti ànfààní sí ìtọ́jú ECO adálórí-ìnílò fún gbogbo ènìyàn káàkiri àgbáyé; àti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìlànà ìṣọ̀kan, aláfibọ̀ àti aṣeélò láti dáàbò bo ìtọ́jú ECO tó ṣe é lò ní àsìkò àjálù, àwọn ààyè ẹlẹgẹ́ àti àwọn ààyè ìkọlù-ogun. Àpéjọ náà bèèrè pé kí Ilé-iṣẹ́ Ìjọba ó pèsè ìjábọ̀ ìtẹ̀síwájú lórí ìṣàmúlò ìpinnu yìí ní ọdún 2025, 2027 àti 2029. Ìwé tó fara jọ ọ́ EB152(3) Pàjáwírì aláfibọ̀, ìtọ́jú tó lágbára tó sì ń ṣiṣẹ́ fún kíkárí ìlera lágbàyé àti ààbò níbi àwọn pàjáwírì ìlera Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́ Ìpèsè iṣẹ́ àti àwọn ètò ìlera: Pàjáwírì àti ìtọ́jú alágbára Ọ̀pọ̀ àwọn ""tí wọ́n rà julọ"" tí ò ga ju ara lọ tí wọ́n fọwọ́sí láti dóólà ẹ̀mí kúrò níbi ààrùn tí kìí ràn Àwọn aṣojú ìjọba lónì fọwọ́sí àṣàyàn tuntun fún àwọn ìdásí tí ò ga ju ara lọ tí WHO dábàá tí wọ́n mọ̀ sí ""àwọn tí wọ́n rà jùlọ"" láti lè ṣe ìdíwọ́ àti ìdènà àwọn ààrùn tí kìí ràn (NCDs).","ukulungiselelwa komhlangano wezinga eliphezulu we-United Nations General Assembly ekukhavweni kwezempilo komhlaba izinhlelo zezwe eziqinile zidinga ukuphuthuma kuphendulwe kuzona zonke izinkinga. Esinqumweni esisha okuvunyelwene ngaso sosuku uMhlangano weZempilo woMhlaba ubize imizamo yezomhlaba eyengeziwe ukuqinisa ukuhlela nokunikezela okuphuthumayo okuhle, ubucayi nokunakekelwa kokusebenza (ECO) kwemisebenzi. Imisebenzi enamandla ye-ECO asekusungulweni kwezinhlelo zempilo zezwe nesidingo sokukwazi ukuphendula ngendlela ezimweni eziphuthumayo okufaka iziphazamiso. Bekhathazekile ukuthi ubhubhane lweCOVID-19 luvule izikhala emandleni,nasekuzilungiseleni kokuletha i-ECO umhlaba wonke,uMhlangano unxenxa iMember States ukuthi kwezinye zezinto yenze izinqubomgomo zezwe zokugcineka kwezezimali, ukubusa okusebenza kahle nokungena komhlaba kokugxile ezidingweni ze-ECO zokunakekela wonke umuntu; futhi ukugqugquzela ukuxhumana okwangaphakathi izindlela zokuthola nokuvikela ngendlela ukunakekelwa kwe-ECO kuzinhlekelele,ukuhlela okuntekenteke nasezindaweni ezinenkinga. Umhlangano ucela uNobhla anikeze umbiko wokuqhubeka ekwenzeni kwalesisinqumo ngo-2025, 2027 no-2029. Amadokhumenti ahlobene EB152(3) Ukuphuthuma okuhlangene, ubucayi nokunakekela ukusebenza kokukhavwa kwezempilo yomhlaba nokuvikelwa ekuphuthumeni kwezempilo okuhlobene namalinki emisebenzi yokuwelapha nezinhlelo: Ukunakekelwa okubucayi nokuphuthumayo okubiza kakhulu, ""ukuthenga okuhle"" kuvunyiwe ukusindisa izimpilo ezifweni ezingajwayelekile Izihambeli zigunyaze imenu entsha namhlanje yokungenelela okubiza kahle okuphakanyiswe iWHO kwabonwa njengokuthenga okuhle ukusiza ukuvikela nokulawula izifo ezingajwayelekile (amaNCD)." +ዝርዝሩ አሁን ተጨማሪ “ምርጥ ግዢዎች” አሉት፣ ይህም በሁሉም የገቢ ደረጃ ላይ ላሉ ሀገራት በአለም አቀፍ ደረጃ ዋና ከሆኑት የሞት ምክንያቶች ብዙ ህይወትን ለማዳን ተጨማሪ ምርጫዎችን ይሰጣል። እነዚህም ሰዎች ማጨስን እንዲያቆሙ ለመርዳት፣ ስለጡት ማጥባት ግንዛቤ ለመፍጠር እና ለመደገፍ፣ እንዲሁም ልጆችን ከጎጂ የምግብ ማስታወቂያዎች ለመከላከል ፖሊሲዎችን መተግበርን ያካትታሉ። የተሻሻለው ዝርዝር የአስም፣ ሥር የሰደደ የሳንባ ምች በሽታ እንዲሁም እንደ የጡት፣ የማኅጸን፤ የአንጀት እና የልጅነት ካንሰር ላሉ ነቀርሳዎች አስቀድሞ ማወቅ እና ሕክምናን ይሸፍናል። በተጨማሪም ከኤችአይቪ ጋር ለሚኖሩ ሰዎች የካንሰር ቅድመ ምርመራ እና አጠቃላይ ሕክምናን ያካትታል። እነዚህ እርምጃዎች ሀገራት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር የሚያደርጉትን ጥረት በማፋጠን፣ ዘላቂ የልማት ግቦችን ዓላማ ለማሳካት እናም እ.ኤ.አ. በ2025 በሚካሄደው አራተኛው የተባበሩት መንግስታት ጠቅላላ ጉባኤ ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ላይ የሚኖረውን ፖለቲካዊ ቁርጠኝነት ለማጎልበት ይረዳሉ። የጤና ምክር ቤቱ አባል ሀገራት ከመጠን በላይ ውፍረትን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር የቀረቡትን ምክሮች በተግባር እንዲፈጽሙ የቀረበውን እቅድ በዝርዝር የሚገልጽ ሪፖርት ተመልክቷል። በአሁኑ ወቅት ሃያ ስምንት ሀገራት እቅዱን ተግባራዊ በማድረግ ላይ ሲሆኑ እድገታቸውም ተመዝግቦ ለጉባኤው ሪፖርት ይደረጋል። እነዚህ ልምዶቻቸውም ውፍረትን ለመዋጋት የሚደረጉ ጥረቶችን ለማፋጠን ፖሊሲዎችን እና እርምጃዎችን ለማሳወቅ ለሁሉም አባል ሀገራት ይጠቅማሉ። ተዛማጅ ሰነዶች፡ EB152 (11) ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመከላከልና ለመቆጣጠር በጠቅላላ ጉባኤው ሶስተኛው ከፍተኛ ስብሰባ የወጣው ፖለቲካዊ መግለጫ፤ ከአለም አቀፍ የስደተኞች የአዕምሮ ጤና የድርጊት መርሃ ግብር ጋር በመሆን እ.ኤ.አ. እስከ 2030 ድረስ ተራዝሟል።,"It includes an increased number of “best buys”, giving countries of every income level more options to save more lives from the world's top killers. Among these are prevention interventions such as support to help people quit smoking, promotion and support for breastfeeding and policies to protect children from harmful food marketing. The updated “best buys” also include treatment for asthma and chronic obstructive pulmonary diseases and the early diagnosis and treatment of cancers such as breast, cervical, colorectal and childhood cancers. They also integrate early detection and comprehensive treatment of cancer for people living with HIV. The interventions will help countries to accelerate national action to prevent and control NCDs, accelerating progress towards achieving the SDG 3.4 target and paving the way for increased political commitment in the lead-up to the fourth High-level Meeting of the United Nations General Assembly on the prevention and control of NCDs in 2025. The Health Assembly also took note of the report on the acceleration plan to support Member States in implementing the recommendations for the prevention and management of obesity over the life course. Twenty-eight countries are now rolling out the acceleration plan, the progress will be recorded and reported back to the Assembly. Their experiences will inform policies and action for all other Member States to accelerate action on obesity. Related documents EB152 (11) Political declaration of the third high-level meeting of the General Assembly on the prevention and control of non-communicable diseases, and mental health Refugee and migrant health global action plan extended until 2030","Ya haɗa da ƙarin adadin da aka baiwa dukkan ƙasashe domin samun damar ceton rayuka. Daga cikin abubuwan da aka gabatar sun ƙunshi gudunmawa domin taimakon mutane wajen dena shaye-shaye, wayar da kai dangane da shayar da Nonon Uwa zalla, gami da samar da dokoki da hanyoyin kare yara daga ci daga abinci me cutar da lafiya. Sabbin tsarukan sun ƙunshi bada kulawa ta musamman ga masu cutar asthma, cutar hunhu, da kuma kula da masu ciwon kansa a matakin farko wanda ya ƙunshi, kansar Mama, kansar mahaifa, da kuma kansar yara. Har ila yau, sun assasa hanyar ganowa da wuri da kuma samar da maganin cutar kansa ga mutanen da ke ɗauke da kwayar cutar HIV. Haɗin gwuiwar zai taimaka wa ƙasashe wajen hanzarta aiwatar da ayyukan kariya da magance NCDs, ƙara ƙaimi wajen cimma burin SDG 3.4 da kuma ba da damar ƙara himma a siyasance a gaban babban taron Majalisar Dinkin Duniya karo na huɗu akan rigakafi da sarrafa NCDs a cikin 2025. Majalisar Kiwon Lafiya ta kuma yi la'akari da rahoton kan shirin gaggawa don tallafawa ƙasashe membobi don tattaunawa da kuma samar da ginshiƙan kariya wanda za'a amfana da su har abada. Yanzu haka ƙasashe 28 ne ke fitar da shirin gaggawa, za a rubuta ci gaban da aka samu sannan a miƙa rahotonsu ga Majalisar. Ƙwarewarsu kaɗai ya wadatar wajen zaburar da ƙasashe mambobi domin maida hankali da kuma hanyarta aiwatar da ayyukan. Takardu masu alaƙa EB152(11) An sanar da taswira shirin riga-kafi kula da cututtuka masu yaɗuwa da kuma lafiyar ƙwaƙwalen 'yan gudun hijira da baƙin haure har zuwa shekarar 2023, an sanar da hakan ne a wajen babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya kan kula da rigakafin cututtuka masu yaɗuwa karo na uku.","Inajumuisha idadi iliyoongezeka ya ""manunuzi bora zaidi"", na kuzipa nchi za kila kiwango cha mapato chaguo zaidi ili kuokoa maisha kutoka kwa wauaji wakuu Duniani. Miongoni mwa haya ni afua za kuzuia kama vile usaidizi wa kuwasaidia watu kuacha kuvuta sigara, uhamishaji na usaidizi wa kunyonyesha na sera za kuwalinda watoto dhidi ya uuzaji wa chakula hatari. ""Manunuzi bora"" yaliyosasishwa yanajumuisha matibabu ya pumu na magonjwa sugu ya mapafu na uchunguzi wa mapema na matibabu ya saratani kama vile saratani ya matiti, shingo ya kizazi, utumbo mpana na watoto. Pia hujumuisha utambuzi wa mapema na matibabu ya kina ya saratani kwa watu wanaoishi na VVU. Uingiliaji kati utasaidia nchi kuhakikisha hatua za kitaifa za kuzuia na kudhibiti NCDs, kuharakisha maendeleo kuelekea kufikia lengo la SDG 3.4 na kuweka njia ya kuongezeka kwa dhamira ya kisiasa katika kuelekea mkutano wa nne wa ngazi za juu wa Baraza kuu la Umoja wa mataifa kuhusu kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoambukiza mwaka 2025. Baraza la Afya pia lilizingatia ripoti ya mpango wa uongezaji kasi kwa kusaidia nchi wanachama katika kutekeleza mapendekezo ya kuzuia na kudhibiti unene katika kipindi cha maisha. Nchi ishirini na nane sasa zinaimarisha mpango wa uongezaji kasi, maendeleo yatarekodiwa na kuripotiwa kwa Baraza. Uzoefu wao utaarifu sera na hatua kwa mataifa mengine yote wanachama ili kuharakisha hatua zaidi dhidi ya unene kupita kiasi. Hati zinazohusiana EB 152(11) Tamko la kisiasa la mkutano wa tatu wa ngazi ya juu wa Baraza kuu juu ya kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyo ya kuambukiza , na afya ya akili mpango wa kimataifa wa afya ya wakimbizi na wahamiaji kuongezwa hadi 2030.","Lára rẹ̀ la ti rí àlékún ònkà ""àwọn tí wọ́n rà jùlọ"", tó ń fún àwọn orílẹ̀-èdè ní gbogbo ìpele ìpawówọlé ní ọ̀pọ̀ ànfààní láti dóólà ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀mí kúrò lọ́wọ́ àwọn tó ń lékè ìpànìyàn lágbayé. Lára àwọn wọ̀nyìí ni àwọn ìdásí ìdènà bíi àtìlẹyìn láti bá àwọn ènìyàn fi sìgá mímú sílẹ̀, ìpolongo àti àtìlẹ́yìn fún ìfọ́mọlọ́mú àti àwọn òfin láti dáàbò bo àwọn ọmọdé kúrò níbi ìpolówó oúnjẹ tó léwu. Ìsọdọ̀tun ""àwọn tí wọ́n rà jùlọ"" tún ní ìtọ́jú fún ikọ́fe àti ààrùn aṣèdíwọ́ òpó ìpínjẹ̀ tó lágbára àti ìdámò àìsàn àti ìtọ́jú ààrùn jẹjẹrẹ bíi ọyàn, àbáwọlé ilé ọmọ, abọ́dìí àti àwọn jẹjẹrẹ ìgbà èwe kíákíá. Wọ́n tún ṣe àfikún àtètèmọ àìsàn àti ìtọ́jú ààrùn jẹjẹrẹ ní pípé fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ní KASA. Àwọn ìdásí náà máa ran àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ láti mú kí igbéṣẹ̀ láti ṣe ìdíwọ́ àti ìdènà àwọn NCD yá, mímú kí ìtẹ̀síwájú láti ṣe àṣeyọrí àfojúsùn SDG 3.4 yá àti ṣíṣínà fún àlékún ìfọkànsìn òṣèlú nínú ìgbaradì fún Ìpàdé Àpéjọ Àpapọ̀ Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé Onípele-Gíga kẹrin lórí ìdíwọ́ àti ìdènà àwọn NCD ní ọdún 2025. Àpéjọ Ìlera náà tún kíyèsí ìjábọ̀ lórí mímú kí ètò láti ṣe àtìlẹ́yìn fún Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ nínú ìṣàmúlò àwọn àbá fún ìdènà àti àmójútó ìsanra títí láéláé. Àwọn orílẹ̀-èdè méjì-dín-lógún ti ń gbé ìpinnu amúṣẹ́yá náà jáde báyìí, ìtẹ̀síwájú náà yóò di kíkọ sílẹ̀ wọn yóò sì jábọ̀ padà fún Àpéjọ náà. Àwọn ìrírí wọn máa di òfin àti iṣẹ́ fún Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tí ó kù láti mú kí iṣẹ́ yá lórí ìsanra. Ìwé tó fara jọ ọ́ EB152 (11) Ìkéde òṣèlú fún ìpàdé onípele-gíga kẹ́ta ti Àpéjọ Àpapọ̀ lórí ìdíwọ́ àti ìdènà àwọn ààrùn tí kìí ràn, àti ìlera ọpọlọ Ètò amúṣẹ́ṣe àgbáyé fún ìlera asásàálà àti aṣíkiri tí wọ́n sún di ọdún 2030","Kufaka ukunyuka kwesibalo ""sokuthenga okuhle"" kunikeza amazwe yayo yonke imali engenayo ukukhetha okuningi lokusindisa izimpilo eziningi kubabulali abaphezulu bomhlaba. Phakathi kwalokhu kungenelela kokuvikela njengokweseka ukusiza abantu bayeke ukubhema, ukugqugquzela nokweseka ukuncelisa ibele nazinqubomgomo zokuvikela abantwana ekudayiseni kokudla okulimazayo. Babuyekeze ukuthenga okuhle okuphinde kubandakanye ukulapha isifo sofuba nezifo zemithambo yenhliziyo zamahlalakhona nokusheshe uxilongwe nokwelashwa komdlavuza njengamabele, isibeletho nomdlavuza wezingane. Baphinde bahlanganise ukuthola ngokushesha nokulapha okukhulu komdlavuza kubantu abaphila neHIV. Ukungenelela kuzosiza amazwe ukuthi aqhube ukwenza kwezwe kokuvikela nokulawula amaNCD, ukuqhuba ukuqhubeka okubheke ekotholeni okuqondwe yiSDG nokuvula indlela ukukhulisa ukuzibophezela kwezepolitiki nokuholela eMhlanganweni wezinga eliphezulu wesine weUnited Nations General Assembly ekuvikeleni nokulawula amaNCD ngo-2025. Umhlangano weZempilo uphinde waqaphela umbiko ekuqhubekeni kohlelo lokweseka iMember States ekwenzeni iziphakamiso zokuvikela nokuphatha ukukhuluphala ngokweqile empilweni yonke. Amazwe angamashumi amabili manje asekhipha uhlelo lokuqhubeka, ukuqhubeka kuzoqoshwa bese kuyabikwa futhi ku-Assembly. Izipiliyoni zabozizokwazisa inqubomgomo nokwenza kuwona wonke amaMember State ukuqhuba ukwenza ekukhuluphaleni okweqile. Amadokhumenti ahlobene EB152 (11) Isimemezelo sezepolitiki emhlanganweni wezinga eliphezulu wesithathu woMhlangano Ojwayelekile wokuvikela nokulawula izifo okungaxhunyanwa ngazo, nezempilo zengqondo zabantu abangenandawo nezempilo yabantu abafudukile ohlelweni lokwenza lomhlaba olwengeziwe kuze kube u-2030." +ስደተኞች እና ፍልሰተኞች የገንዘብ ችግር ሳይገጥማቸው በጉዞአቸው እና በተቀባይ ሀገር የጤና አገልግሎት የማግኘት መብት አላቸው። ይህ ጥረት እ.ኤ.አ. በ 2030 ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማሳካት በሰፊው ዓለም አቀፍ ተነሳሽነት ውስጥ ትልቅ ቦታ ይይዛል ። ዛሬ፣ በኮሚቴ “ለ”፣ አባል ሀገራት የአለም ጤና ድርጅት የስደተኞችን ጤና የማስተዋወቅ እቅድ እስከ እ.ኤ.አ. 2030 ድረስ እንዲራዘም ተስማምተዋል። ይህ እቅድ ስደተኞች እና ፍልሰተኞች የሚያጋጥሟቸውን የተለያዩ ተግዳሮቶች የሚፈታ ሲሆን የተወሰኑ እርምጃዎችን ይዘረዝራል፣ እነዚህም፡- የተቀናጁ እና ሁሉን አቀፍ የጤና አገልግሎቶችን፣ ፕሮግራሞችን እና ፖሊሲዎችን ለማካተት የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን መርሆዎችን በመከተል የጤና ስርአቶችን እንደገና አቅጣጫ መቀየር፣ ሃገራት እንደ አስፈላጊነቱ ማሻሻያዎችን እንዲያደርጉ ለማገዝ የስደተኞች የጤና ፖሊሲዎችን፣ ዕቅዶችን እና እርምጃዎችን ውጤቶች መከታተል፤ የስደተኞችን ልዩ የጤና ፍላጎቶች ለማሟላት የጤና ስርዓቶችን ማጠናከር እንዲሁም የባህል፣ የሃይማኖት እና የቋንቋ ዳራዎቻቸውን የሚያከብሩ አገልግሎቶችን እንዲሰጡ ማድረግ እና የስደተኞች ጤናን በአለምአቀፍ፣ በክልላዊ እና በሀገራዊ ተነሳሽነቶች፣ ሽርክናዎች እና የጤና መድረኮች ላይ ማዋሃድ። የውሳኔ ሃሳቡ ለአለም ጤና ድርጅት ሴክሬታሪያት የተለያዩ ተግባራትን ያስቀምጣል። እነዚህም በየሁለት አመቱ መደበኛ ያልሆኑ ስብሰባዎችን ከአባል ሀገራት ጋር በማዘጋጀት ተግዳሮቶችን፣ የተማሩትን እና የተሳኩ ልምዶችን በመለየት በአለም ጤና ድርጅት የድርጊት መርሃ ግብር ተግባራዊ ማድረግ፤ የቴክኒክ ድጋፍ መስጠት፣ መመሪያዎችን ማዘጋጀት እና የእውቀት ልውውጥን ማድረግ፤,"Refugees and migrants have a right to access health services during their journey and in the host country without experiencing financial hardship. This effort has an important place in the overall global drive for universal health coverage by 2030. Today in Committee B Member States agreed a resolution to extend the WHO Global Action Plan on promoting the health of refugees and migrants until 2030. The global action plan addresses various challenges faced by refugees and migrants and outlines specific measures to be put in place, such as: reorienting health systems to include integrated and inclusive health services, programmes, and policies for refugees and migrants, within the principles of universal health coverage; monitoring the results of refugee and migrant health policies, plans, and interventions to allow updates and redesign of those actions in countries; increasing the capacity of health systems to meet the specific health needs of refugees and migrants and provide health services that are respectful of a person’s cultural, religious, and linguistic needs; and integrating refugee and migrant health in global, regional and national initiatives, partnerships, and health forums. The resolution lists a range of actions to be taken by the WHO Secretariat, such as convening informal consultations at least every two years with Member States to identify and share challenges, lessons learned, and best practices for the implementation of actions within the WHO global action plan; providing technical assistance, developing guidelines and promoting knowledge sharing;","Yan gudun hijira da baƙin haure na da 'yancin samun cikakkiyar kulawa da lafiyar su a lokacin tafiyarsu da kuma a cikin ƙasar da suka karbi baƙuncinsu ba tare da fuskantar matsalar kuɗi ba. Wannan yunƙurin yana da muhimminci a cikin dukkan yunƙurin samar da tsarin kiwon lafiya na duniya nan da 2030. Yau a cikin kwamitin na biyu (B) ƙasashe mambobin ƙungiyar sun amince da ƙudurin tsawaita shirin aiwatar da ayyukan WHO na duniya kan inganta lafiyar 'yan gudun hijira da baƙin haure har zuwa shekarar 2030. Shirin aikin na duniya ya magance ƙalubale daban-daban da 'yan gudun hijira da baƙin haure ke fuskanta tare da fayyace takamaiman matakan da ya kamata a ɗauka, kamar: yin garanbawul ga tsarukan da aka gabatar gami da sanya buƙatu da za suyi daidai da na 'yan gudun hijira da baƙin haure wanda be saɓawa shirin majalisar ba na samar da tsarin kiwon lafiya na baiɗaya ba.; bibiyar sakamakon aikin da ake gudanarwa kan 'yan gudun hijira da baƙin haure gami da dubi ga yadda za'a inganta tsarukan a dukkan jihohi.; Inganta tsarin kiwon lafiya ta yadda zeyi daidai da buƙatun 'yan gudun hijira da baƙin haure gami da samar da tsarin kiwon lafiya da yayi daidai da addini da kuma al'adunmu mutanen da ake mu'amalanta. Shigar da tsarin kula da kiwon lafiyar'yan gudun hijira da baƙin haure cikin gudanarwar kowani mataki tun daga jiha har zuwa ƙananan hukumomi da kuma sa su cikin dukkan shiri da ya taso kamar haɗin gwuiwa da sauransu. Rahoton ya bayyana matakai da ya kamata sakatariyar WHO ta ɗauka wanda ya haɗa da zaman tattaunawa da ƙasashe a ƙalla duk bayan shekaru biyu domin fahimtar ƙalubale, cikas, da kuma nasarori da ake samu, gami da abubuwan da aka koya domin yin amfani da hakan wajen haɗa babban kundin kiwon lafiya na duniya baki ɗaya. Samar da dukkan agaji da ya taso, samar da jawaban wayar da kai da kuma ƙara wa juna sani.","Wakimbizi na wahamiaji wana haki ya kupata huduma za afya wakati wa safari yao na katika nchi inayowapokea bila kukabiliwa na matatizo ya kifedha. Juhudi hii ina nafasi muhimu katika harakati ya jumla ya kimataifa ya huduma ya afya, kwa wote ifikapo 2030. Leo katika nchi wanachama wa kamati B zimekubaliana Azimio la kuongeza mpango wa utekelezaji wa kimataifa wa WHO kuhusu kukuza afya ya wakimbizi na wahamiaji hadi 2030. Mpango wa utekelezaji wa kimataifa unashughulikia changamoto mbalimbali zinazowakabili wakimbizi na wahamiaji na kuainisha hatua mahususi za kuwekwa, kama vile: Kuelekeza upya mifumo ya afya kujumuisha huduma za afya zilizounganishwa na jumuishi, programu na sera za wakimbizi na wahamiaji ndani ya kanuni za huduma ya afya kwa wote; Kufuatilia matokeo ya sera za afya za wakimbizi na wahamiaji, mipango ya afua ili kuruhusu masasisho na uundaji upya wa hatua hizo katika nchi; Kuongeza uwezo wa mifumo ya afya ili kukidhi mahitaji mahususi ya kiafya ya wakimbizi na wahamiaji na kutoa huduma za afya zinazoheshimu mahitaji ya kitamaduni, kidini, na lugha ya mtu; na Kuunganisha afya ya wakimbizi na wahamiaji katika mipango ya kimataifa, kikanda na kitaifa, Ushirikiano na vikao vya afya. Azimio hilo linaorodhesha hatua mbalimbali zinazopaswa kuchukuliwa na sekretarieti ya WHO, kama vile kuitisha mashauriano yasiyo rasmi angalau kila baada ya miaka miwili na nchi wanachama ili kutambua na kubadilishana changamoto, mambo tuliyojifunza na mbinu bora za utekelezaji wa hatua za kimataifa za mpango wa WHO; Kutoa usaidizi wa kiufundi, kuendeleza miongozo na kukuza ushiriki wa maarifa","Àwọn asásàálà àti aṣíkiri ní ẹ̀tọ́ sí lílo ìpèsè iṣẹ́ ìlera lásìkò ìrìnàjò wọn àti ní orílẹ̀-èdè tó gbà wọ́n ní alejò láì sí kíkojú ìnira owó. Ìgbìyànjú yìí ní ààyè pàtàkì nínú àpapọ̀ amúṣẹ́yá àgbáyé fún kíkárí ìlera lágbàyé ní ọdún 2030. Lónì nínú Ìgbìmọ B Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fẹnukò lórí ìpinnu kan láti fẹ Ètò Amúṣẹ́yá Àgbáyé WHO lórí ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera àwọn asásàálà àti aṣíkiri títí di ọdún 2030. Ètò amúṣẹ́ṣe àgbáyé ń yanjú oríṣiríṣi àwọn ìpèníjà tí àwọn asásàálà àti aṣíkiri ń kojú ó sì ń tọ́ka sí àwọn igbéṣẹ̀ pàtó tí ó gbọ́dọ̀ wà nílẹ̀, bíi: ṣíṣe àtúntò àwọn ètò ìlera láti ṣe àfikún ìpèsè iṣẹ́ ìlera aláfikún àti aláfibọ̀, àwọn ètò, àti àwọn òfin fún àwọn asásàálà àti aṣíkiri, láàrín àwọn ìpìlẹ̀-òye fún kíkárí ìlera lágbàyé; ṣíṣe àmójútó àbájáde àwọn òfin ìlera asásàálà àti aṣíkiri, àwọn ètò, àti àwọn ìdásí láti fi ààyè gba ìsọdituntun àti àtúnṣe àwọn amúṣẹ́ṣe wọ̀nyẹn ní àwọn orílẹ̀-èdè; ṣíṣe àlékún sí ìkápá àwọn ètò ìlera láti dọ́gba pẹ̀lú àwọn ìnílò ìlera pàtó fún àwọn asásàálà àti aṣíkiri àti láti pèsè iṣẹ́ ìlera tí ó ní ìbọ̀wọ̀ fún ìbéèrè àṣà, ẹ̀sìn, àti èdè ènìyàn; àti ṣíṣe àfibò ìlera asásàálà àti aṣíkiri sínú ìpilẹ̀ṣẹ̀ àgbáyé, ẹkùn agbègbè àti orílẹ̀-èdè, àjọṣepọ̀, àti àwọn ìkànnì ìlera. Ìpinnu náà ṣe àkọsílẹ̀ oríṣiríṣi ìgbésẹ̀ iṣẹ́ tí Ilé-iṣẹ́ Ìjọba WHO ní láti ṣe bíi pípe àpèjọ ìkànsíraẹni gbẹ̀fẹ́ ó kéré jù ní ọdún méjì-méjì pẹ̀lú Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ láti ṣàfihàn àti láti sọ àwọn ìpèníjà, àwọn ẹ̀kọ́ tí wọ́n kọ́, àti àwọn ìfikọ́ra tó dára jùlọ fún ìṣàmúlò àwọn iṣẹ́ láàrín ètò amúṣẹ́ṣe àgbáyé WHO; pípésè ìrànlọ́wọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ, ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà àti ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún ìgbaraẹni nímọ̀ràn;","Abangenandawo nabadingisiwe banelungelo lokuthola ezempilo ngesikhathi sohambo lwabo nakulelolizwe elibasingethe ngaphandle kokubhekana nobunzima bezezimali. Lo mzamo unendawo ebalulekile ekuhambeni komhlaba wonke wokukhavwa kwezempilo umhlaba wonke ngo-2030. Namhlanje iKomidi B Member State livume isinqumo sokwengeza kuHlelo loKwenza loMhlaba lweWHO ekugqugquzeleni ezempilo zabangenandawo nabafudukile kuze kube-2030. uhlelo lokwenza lomhlaba lubhekene nezingqinamba ezahlukene ezibhekene nabangenandawo nabafuduki ukuveza izikalo ezithile ukuthi zime ngendlela njenge: ukukhombisa izinhlelo zempilo ukufaka ukuhlangana nemisebenzi yaphakathi yezempilo,izinhlelo zabangenandawo nabafuduki,kumigomo yokukhavwa kwezempilo yomhlaba; ukubheka imiphumela yabantu abangenandawo nezinquubomgomo yezempilo yabafuduki, izinhlelo kanye nokungenelela okuvumela ukubuyekezwa nokwenziwa kabusha kwalezo zenzo emazweni.; ukunyusa amandla ezinhlelo zezempilo ukuhambisana nezidingo zezempilo ezithile zabangenandawo kanye nabafudukile nokubanikezela ngemisebenzi yezempilo ehloniphekile kwesiko lomuntu, ezenkolo kanye nezidingo zesayensi yezilimi; futhi ukuhlanganisa ezempilo zabantu abangenandawo kanye nabafuduki emhlabeni,esifundeni kanye nemizamo yezwe,ukubambisana kanye nemihlangano yezempilo. Uhla lwezinqumo lokwahlukana kwezenzo ezizothathwa nguNobhala weWHO, njengokuhlanganisa ukuxhumana okungekho emthethweni okungenani njalo eminyakeni emibili neMember States ukuhlonza nokwabelana ngezingqinamba, izifundo ezifundiwe nokwenza okuhle kokwenza kwezenzo kuhlelo lokwenza lomhlaba lweWHO; ukunikeza ukusiza kwezobuchwepheshe, ukudevelopha izilawulo nokugqugquzela ukwabelana ngolwazi;" +እንዲሁም በአባል ሀገራት እና በአለም ጤና ድርጅት ውስጥ ትብብር እና ቅንጅትን ማበረታታት ናቸው። ውሳኔው የተላለፈው እ.ኤ.አ. በሰኔ 2023 በስደተኞች ጤና ላይ ከሚደረገው ሶስተኛው አለም አቀፍ ስብሰባ በፊት ነው፤ ይህ ስብሰባ እድገትን ለመገምገም፣ ለስደተኞች ጤና ፖለቲካዊ ድጋፍን ለማጎልበት፣ የወደፊት የፖሊሲ ውይ��ቶችን ለመምራት ያለመ ሲሆን እ.ኤ.አ. የ2023 አጠቃላይ ጉባኤ ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን እና የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ የድርጊት መርሃ ግብር ቀጣይ ትግበራን ይደግፋል። የአለም ጤና ድርጅት ፅህፈት ቤት እ.ኤ.አ. በ2025፣ 2027 እና 2029 ለጤና ጉባኤው ስለሂደቱ ወቅታዊ መረጃዎችን ይሰጣል። ተዛማጅ ሰነዶች ፡ EB152(17) የስደተኞች ጤናን በማስተዋወቅ ላይ ያለው የአለም ጤና ድርጅት የድርጊት መርሃ ግብር እ.ኤ.አ. ከ2019-2023 ወደ 2030 መራዘም፤ አስፈላጊ መረጃ፡ የስደተኞች እና የፍልሰተኞች ጤና የአለም ጤና ድርጅት የባህል ህክምና ስትራቴጂ ወደ እ.ኤ.አ. 2025 ተራዘመ። የዓለም ጤና ድርጅት የባህል ህክምና ስትራቴጂ እ.ኤ.አ. ከ2014-2023 ለተጨማሪ ሁለት ዓመታት ይህም እስከ እ.ኤ.አ. 2025 ድረስ እንዲራዘም የዓለም ጤና ጥበቃ ጉባኤ ዛሬ ወስኗል። ጉባኤው እ.ኤ.አ. ለ2025–2034 አዲስ ዓለም አቀፍ ስትራቴጂ እንዲያዘጋጅ እና እ.ኤ.አ. በ2025 በ78ኛው የዓለም ጤና ጥበቃ ጉባኤ ላይ እንዲያቀርቡ ዋና ዳይሬክተሩን ጠይቋል። ምክር ቤቱ አባል ሀገራት ባህላዊ እና ተጓዳኝ ህክምናዎችን ሳይንሳዊ አቀራረብን በመጠቀም፣ ጥልቅ ክሊኒካዊ ምርምር ማድረግን ጨምሮ ያለውን አቅም በመመርመራቸው አመስግኗል።,"as well as collaboration and coordination within and among Member States. The decision comes ahead of the Third global consultation on the health of refugees and migrants to take place in June 2023, which aims to assess progress, build further political commitment on refugee and migrant health, inform future policy deliberations, including the upcoming 2023 General Assembly High-Level Meeting on Universal Health Coverage, and guide the continuous implementation of WHO global action plan. The WHO Secretariat will report on the progress in implementing this resolution to the Health Assembly in 2025, 2027, and 2029. Related documents EB152(17) Extension of the WHO global action plan on promoting the health of refugees and migrants, 2019–2023 to 2030 Fact sheet: Refugee and migrant health WHO traditional medicine strategy extended to 2025 The World Health Assembly (WHA) today agreed to extend the WHO traditional medicine strategy 2014-2023 for an additional two years, until 2025. The Assembly requested the Director-General to draft a new global strategy 2025–2034 and present it to the 78th WHA in 2025 for consideration. The Assembly recognized the efforts of Member States to evaluate the potential of traditional and complementary Medicine (T&CM) through an evidence-based approach, including rigorous clinical research.","haka zalika haɗin gwuiwa da kuma gudanarwa tsakanin ƙasashe mambobin majalisar. An cimma matsayar ne gabanin babban taron na duniya da ake shirin gabatarwa akan tsarin kiwon lafiyar 'yan gudun hijira da baƙin haure wanda ze gudana a watan Yunin shekarar 2023, taron ze mayar da hankali wajen ingantawa da kuma binciko hanyoyin da za'a inganta tsarin kiwon lafiyar 'yan gudun hijira da baƙin haure, tattauna ababe da yawa wanda suka ƙunshi babban taron Majalisar wanda ze gudana a shekarar 2023 domin tattauna tsarukan samar da kiwon lafiya na baiɗaya a faɗin duniya gami da tattaunawa hanyoyin bunƙasa kowani shiri domin tabbatar da ɗorewarsa. Sakatariyar WHO zata bayar da rahoton ci gaba ga Majalisar Lafiya a shekarun 2025, 2027, da kuma 2029. Takardu masu alaƙa EB152(17) Tsawaita shirin ayyukan WHO na duniya kan inganta lafiyar 'yan gudun hijira da baƙin haure, 2019, 2023 zuwa 2030 Taskar Gaskiya: Lafiyar 'yan gudun hijira da baƙin haure. Antsawaita dabarun magungunan gargajiya na WHO zuwa 2025 A yau, Majalisar lafiya ta duniya (WHA) ta amince da tsawaita dabarun maganin gargajiya na WHO 2014-2023 da ƙarin shekaru biyu, har zuwa 2025. Majalisar ta buƙaci Darakta-Janar da ya tsara sabbin dabaru na 2025 “2034 tare da gabatar da shi ga WHA a yayin taronta na 78 wanda za'a yi a shekarar 2025 don nazari. Majalisar ta shaida ayyukan ƙasashe mambobi wajen gane alfanun maganin gargajiya ta hanyar gwaji na zahiri da kuma gagarumin binciken masana.","Vilevile ushirikiano na matibabu ndani na miongoni mwa nchi wanachama. Uamuzi huo unakuja kabla ya mashauriano ya tatu ya kimataifa kuhusu afya ya wakimbizi na wahamiaji yatakayofanyika Juni 2023, ambayo yanalenga kutathmini maendeleo, kujenga dhamira zaidi ya kisiasa kuhusu afya wa wakimbizi na wahamiaji, kuarifu mijadala ya sera ya siku zijazo, ikiwa ni pamoja na mkutano mkuu ujao wa 2023, mkutano wa ngazi ya juu kuhusu huduma ya afya kwa wote, na kusimamia utekelezaji endelevu wa mpango wa utekelezaji wa kimataifa wa WHO. Sekretarieti ya WHO itatoa ripoti kuhusu maendeleo katika utekelezaji wa Azimio hili kwa Baraza la aAya mwaka 2025, 2027, na 2029. Hati zinazohusiana EB 152(17) Upanuzi wa mpango wa utekelezaji wa kimataifa wa WHO kuhusu kukuza afya ya wakimbizi na wahamiaji, 2019-2023 hadi 2030. Karatasi yenye Ukweli: Afya ya wakimbizi na wahamiaji Mkakati wa tiba asilia wa WHO uliongezwa hadi 2025 Baraza la afya Duniani (WHA) leo limekubali kuongeza mkakati wa WHO wa dawa asilia 2014-2023 kwa miaka miwili zaidi hadi 2025. Baraza lilimuomba mkurugenzi mkuu kuandaa mkakati mpya wa kimataifa 2025-2034 na kuuwasilisha kwa WHA la 78 mwaka 2025 ili kuzingatiwa. Baraza lilitambua juhudi za nchi wanachama kutathmini uwezo wa tiba asilia na ya ziada (T na CM) kupitia mbinu inayotegemea ushahidi, ikijumuisha utafiti mkali wa matibabu.","bákan náà ni àjọṣepọ̀ àti ìṣàkóso nínú àti láàrín Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́. Ìpinnu náà wáyé ṣíwájú Ìkànsíraẹni Àgbáyé kẹta lórí ìlera àwọn asásàálà àti aṣíkiri tí yóò wáyé ní oṣù Òkudù ọdún 2023, tí ó ń gbèrò láti ṣàyẹ̀wò ìlọsíwájú, ṣe àgbékalẹ̀ ìfọkànsìn òṣèlú lórí ìlera àwọn asásàálà àti aṣíkiri síwájú sí i lórí, sọ̀rọ̀ nípa àwọn ìjírórò òfin ọjọ́ iwájú, tó fi mọ́ Ìpàdé Onípele-Gíga Àpérò Àpapọ 2023 lórí Kíkárí Ìlera Lágbàyé tó ń bọ̀, àti láti ṣe ìtọ́nisọ́nà fún ìtèsíwájú ìṣàmúlò àwọn ètò amúṣẹ́ṣe àgbáyé WHO. Ilé-iṣẹ́ ìjọba WHO máa jábọ̀ lórí ìtẹ̀síwájú nínú ìṣàmúlò ìpinnu yìí fún Àpéjọ Ìlera ní ọdún 2025, 2027 àti 2029. Ìwé tó fara jọ ọ́ EB152(17) Ìtẹ̀síwájú ètò amúṣẹ́ṣe àgbáyé WHO lórí ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún ìlera àwọn asásàálà àti aṣíkiri, 2019-2023 sí 2030. Ìwé òtítọ́: Ìlera asásàálà àti aṣíkiri ìlànà-iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ WHO ń tẹ̀síwájú di 2025 Àpéjọ Ìlera Àgbáyé (WHA) lónì fẹnukò láti tẹ̀síwájú ìlànà-iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ WHO 2014-2023 fún àfikún ọdún méjì, títí di ọdún 2025. Àpéjọ náà bèèrè pé kí Olùdarí-Àpapọ̀ ó ṣe àkọsílẹ̀ ìlànà-iṣẹ́ àgbáyé tuntun 2025-2034 kí ó sì ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ níbi 78th WHA ní ọdún 2025 fún ìjírórò. Àpéjọ náà mọ rírì ìgbìyànjú Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ láti ṣe ìgbéléwọ̀n ìkápá Ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba (T&CM) nípasẹ ìlànà adálórí-ẹ̀rí, tó fi mọ́ ìwádìí ajẹmọ́-ìtọ́jú tó lágbára.","kanye nokubambisana nokuxhumana kumaMember State. Isinqumo siza ngaphambi kokuxhumana komhlaba kwezithathu kwezempilo yabangenandawo nabafuduki ukuthi kwenzeke ngoNhlangulana 2023, okuhlose ukuhlola ukuqhubeka, nokwakha ukuqhubeka kokuzibophezela kwezepolitiki kubantu abangenandawo nezempilo zabafuduki,ukwazisa ukukhululeka kwenqubomgomo yekusasa, okufaka 2023 General Assembly High Level Meeting ku-Universal Helath Coverage nokusiza ukuqhubeka kokwenza kohlelo lokwenza lomhlaba leWHO. Unobhala weWHO uzobika ngokuqhubeka kokwenza kwalesisinqumo soMhlangano weZempilo ngo-2025, 2027 no-2029. Amadokhumenti ahlobene EB152(17) Ukwengezwa kohlelo lokwenza lweWHO ekugqugquzeleni ezempilo kwabangenandawo nabafuduki, 2019-2023 kuya ku-2030. Ikhasi lamaqiniso:ezempilo zabangenandawo nabafuduki Isu lokwelapha ngesintu leWHO lwengezelwe kuya ku-2025 World Health Assembly WHA) namhlanje ivumile ukwengeza isu lokulapha ngesintu kweWHO kusuka 2014-2023 ukwengeza ngeminyaka emibili kuze kube ngu-2025. Umhlangano ucele uMqondisi Jikelele ubhale isu lomhlaba elisha lika 2025-234 bese eyalethula ku-78 WHA ngo 2025 ukuze icatshangwe. Umhlangano ubone imizamo yeMember State yokubhekisisa amandla esintu nokuhambelana nokwelapha (T&CM) ngendlela encike kubufakazi, okubandakanya amandla ocwaningo lokwelapha." +በተጨማሪም የብሔረሰቡ ተወላጆች እና የአካባቢ ማህበረሰቦች ልዩ ልዩ ባህሎች አስፈላጊነት እና አጠቃላይ ባህላዊ እውቀቶቻቸውን እውቅና ሰጥቷል። ይህ ውሳኔ የዓለም ጤና ድርጅት በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ባህላዊ እና ተጓዳኝ ህክምናን ከብሄራዊ የጤና ስርዓቶች እና አገልግሎቶች ጋር በማዋሃድ እንዲሁም አሰራሮችን፣ ምርቶችን እና ባለሙያዎችን ለመቆጣጠር ቴክኒካል ድጋፍ በመስጠት ያለውን ሚና አፅንዖት ሰጥቷል። እ.ኤ.አ. ከ2014 እስከ 2023 ባለው ስትራቴጂ መሰረት የዓለም ጤና ድርጅት ሃገራት ጠቃሚውን እና እያደገ የመጣውን የጤና እንክብካቤ አካል የሆነውን ባህላዊ እና ተጓዳኝ ህክምና በተመለከተ ፖሊሲዎችን እንዲያዘጋጁ ድጋፍ እያደረገ ይገኛል። የአለም ጤና ድርጅት ስ��ራቴጂካዊ ድጋፍ ሀገራት ጤናን፣ ደህንነትን እና ታካሚን ማዕከል ያደረገ የጤና እንክብካቤን ለማሻሻል ባህላዊ እና ተጓዳኝ ህክምናን እንዲጠቀሙ ይረዳል። እ.ኤ.አ. ከ2014 ጀምሮ፣ የአለም ጤና ድርጅት ደህንነቱን የተጠበቀና ጥራት ያለው ባህላዊ እና ተጓዳኝ ህክምናን ከብሄራዊ የጤና አጠባበቅ ስርዓቶች ጋር እንዴት ማዋሃድ እና መቆጣጠር እንደሚቻል ግንዛቤን ለማሳደግ እየሰራ ነው። ተዛማጅ ሰነዶች : EB152/37 የዋና ዳይሬክተሩ በዓለም ጤና ድርጅት ባህላዊ ሕክምና ስትራቴጂ ላይ ሪፖርት፡ እ.ኤ.አ. 2014-2023 ተዛማጅ አገናኞች ሪፖርት፡ የዓለም ጤና ድርጅት በባህላዊ እና ተጓዳኝ ሕክምና ላይ እ.ኤ.አ. በ2019 ሪፖርት የህክምና ኦክሲጅን ተደራሽነትን ለማሳደግ የወሰደው ውሳኔ፤ አባል ሀገራቱ የህክምና ኦክሲጅን በተለያዩ በሽታዎችን ምክኒያት ለምሳሌ እንደ በሳምባ ምች እና ሳንባ ነቀርሳ የሚመጣን ሃይፖክሲሚያ (ዝቅተኛ የደም ኦክሲጅን) ለማከም በተጨማሪም በዕድሜ ለገፉ፣ አደጋ ለደረሰባቸው እና ቀዶ ጥገና ለሚያደርጉ ሰዎች ያለውን ወሳኝ ሚና የሚገልጽ የውሳኔ ሃሳብ አጽድቀዋል።,"It also recognized the value and the diversity of the cultures of Indigenous Peoples and local communities and their holistic traditional knowledge. The decision highlighted the importance of WHO’s role in providing technical support for the integration of evidence-based T&CM into national health systems and services, and the support to regulation of T&CM practices, products and practitioners. Under the 2014-2023 strategy, WHO is supporting countries that wish to develop a proactive policy towards this important - and often vibrant and expanding - part of health care. WHO’s strategic policy and technical support enables countries to harness the potential of T&CM in contributing to health, well-being, and people-centred health care. Since 2014, WHO has been focused on building the knowledge base for active management of T&CM and the appropriate integration, regulation and supervision of evidence-based, safe and quality T&CM into national health systems and services. Related documents EB152/37 WHO traditional medicine strategy: 2014–2023, Report by the Director-General Related links Report: WHO global report on traditional and complementary medicine 2019 Resolution on Increasing access to medical oxygen Member States endorsed a resolution recognizing the critical role of medical oxygen for treatment of hypoxemia (blood oxygen deficiency) across many diseases, including pneumonia and tuberculosis, and in particular for older populations and other vulnerable groups, and for surgery and trauma.","Har ila yau, an fahimci alfanu da kuma banbance-banbancen al'adu na mutanen yankin da kuma girman fahimtar kowa akan al'adunsu na gargajiya. Manuniyar ta bayyana muhimmanci da kuma rawar da WHO za ta iya takawa wajen samar da ingantattun hanyoyin da za'ayi amfani da magungunan gargajiya cikin harkar kiwon lafiya ta duniya a zamanance, haka zalika samar da matakan ranta cewa magungunan da masu haɗawa. Ƙarƙashin dabarun shekarar 2014 zuwa 2023, WHO tana tallafawa ƙasashen da sukayi hoɓɓasa wajen rungumar wannan tsari domin faɗaɗawa gami da inganta harkokin kiwon lafiya a ƙasashen. Yunƙurin ƙungiyar WHO ya bayyana alfanun gami da yadda magungunan gargajiya ka iya taimakawa wajen bunƙasa kiwon lafiya sannan hakan ya baiwa ƙasashe da yawa damar rungumar tsarin domin tabbatar da walwalar al'umma da kuma samar da tsarin kiwon lafiya na baiɗaya. Tun shekarar 2014, WHO ta mayar da hankali sosai wajen bincike, duba, da kuma gwada ingancin magungunan gargajiya idan an ɗaura su a mizanin gwaji na ingantaccen matakin kiwon lafiya na duniya. Takardu masu alaƙa EB152/37 Tsarukan WHO na rungumar amfani da magungunan gargajiya: 2014 ""2023, rahoton Darakta Janar. Links Masu Alaƙa Rahoto: Rahoton WHO na shekarar 2019 game da magungunan gargajiya, haɗi da matsayar ƙungiyar kan ƙara samar da iskar gas ta majinyata. Ƙasashe mambobin wannan tafiya sun bayyana rawar da iskar shaƙa ke takawa wajen maganin cututtuka da dama wanda suka haɗa da tarin-fuka, da sauransu musamman a tsakanin mutane masu manyan shekaru da kuma lokutan gabatar da tiyata ko kuma yayin da aka jikkata sosai.","Pia lilitambua thamani na utofauti wa tamaduni za watu wa asili na jumuia za wenyeji na maarifa yao ya kimapokeo ya jumla. Uamuzi huo ulionyesha umuhimu wa jukumu la WHO katika kutoa usaidizi wa kiufundi kwa ujumuishaji wa T na CM kulingana na ushahidi katika mifumo na huduma za afya za kitaifa, na usaidizi wa udhibiti wa vitendo vya T na CM, bidhaa na watendaji. Chini ya makakti wa 2014-2023, WHO inaunga mkono nchi zinazotaka kuunda sera tendaji kuelekea sehemu hii muhimu - na mara nyingi iliyohai na inayopanuka- ya huduma ya afya. Sera ya kimataifa ya WHO na usaidizi wa kiufundi huwezesha nchi kutumia uwezo wa T na CM katika kuchangia afya, ustawi na huduma za afya zinazozingatia watu. Tangu 2014, WHO imejikita katika kujenga msingi wa maarifa kwa usimamizi hai wa T na CM na ujumuishaji unaofaa, udhibiti na usimamizi wa T na CM kulingana na ushahidi, salama na bora katika mifumo na huduma za afya za kitaifa. Hati zinazohusiana EB 152/37 Mkakati wa dawa asilia wa WHO: 2014-2023, ripoti ya mkurugenzi mkuu Viunganishi vinavyohusiana Ripoti: Ripoti ya kimataifa ya WHO kuhusu dawa za asili na za ziada Azimio la 2019 la kuongeza upatikanaji wa oksijeni ya matibabu Nchi wanachama ziliidhinisha Azimio la kutambua jukumu muhimu la Oksijeni ya matibabu kwa matibabu ya hypoxemia (upungufu wa Oksijeni ya damu) katika magonjwa mengi, yakiwemo Pneumonia na kifua kikuu, na hasa kwa watu wazee na makundi mengi yaliyo hatarini, na kwa upasuaji na kiwewe.","Ó tún mọ rírì iyì àti ìyàtọ̀ tó wà nínú àṣà àwọn ọmọ ìlú àti àwọn àwùjọ ìbílẹ̀ àti àpapọ̀ ìmọ̀ ìbílẹ̀ wọn. Ìpinnu náà ṣàfihàn pàtàkì ipa tí WHO ń kó nínú ìpèsè àtìlẹyìn ìmọ̀ ẹ̀rọ fún àfikún T&CM adálórí-ẹ̀rí sínú àwọn ètò ìlera orílẹ̀-èdè àti ìpèsè iṣẹ́, àti àtìlẹyìn fún àmójútó àwọn àṣà T&CM, àwọn ohun èlò àti àwọn oníṣẹ́ ìlera. Lábẹ́ ìlànà-iṣẹ́ 2014-2023 náà, WHO ń ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n bá nífẹ̀ láti ṣe àgbékalẹ̀ òfin tó ń ṣiṣẹ́ fún pàtàkì iṣẹ́ yìí - ní ọ̀pọ̀ ìgbà ó máa ń lárinrin ó sì máa ń tẹ̀síwájú - lára ètò ìlera. Àwọn òfin ìlànà-iṣẹ́ WHO àti àtìlẹ́yìn ìmọ̀ ẹ̀rọ fún àwọn orílẹ̀-èdè ní ànfààní láti ṣàmúlò ẹ̀bùn T&CM láti dásí ètò ìlera, ìgbáyégbádùn, àti ètò ìlera adálórí-ènìyàn. Láti ọdún 2014, WHO ti ń gbájúmọ́ ṣíṣe àgbékalẹ̀ ìpìlẹ̀ òye fún àmójútó T&CM tó ń ṣiṣẹ́ àti àfikún tó yẹ, òfin àti àmójútó T&CM adálórí-ẹ̀rí, tí ò léwu tó sì jẹ́ ojúlówó sínú àwọn ètò ìlera orílẹ̀-èdè àti ìpèsè iṣẹ́. Ìwé tó fara jọ ọ́ EB152/37 ìlànà-iṣẹ́ ìṣègùn ìbílẹ̀ WHO: 2014-2023, Ìjábọ̀ láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́ Ìjábọ̀: ìjábọ̀ àgbáyé WHO lórí ìṣègùn ìbílẹ̀ àti ìbádọ́gba 2019 Ìpinnu lórí ṣíṣe àlékún ànfààní sí atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fọwọ́sí ìpinnu kan tó mọ rírì ipa pàtàkì atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú fún ìtọ́jú àìtó atẹ́gùn (àìtó atẹ́gùn nínú ẹ̀jẹ̀) káàkiri oríṣiríṣi ààrùn, tó fi mọ́ òtútù àyà àti ikọ́-ife, àti ní pàtàkì jùlọ fún àwọn àgbàlagbà àti àwọn irọ̀ mìíràn tí wọ́n kángun séwu, àti fún iṣẹ́-abẹ àti ìpalára.","Kuyabonakala inani kanye nokuhlukana kwamasiko Abantu boMdabu nemiphakathi yendawo kanye nolwazi lonke labo lwesintu. Isinqumo esiveze ukubaluleka kwendima yeWHO ekunikezeleni ngokweseka kwezobuchwepheshe kokuhlanganisa okuncike kubufakazi T&CM kuzinhlelo zezempilo zezwe kanye nemisebenzi kokwesekwa kokulawulwa kokusebenza kweT&CM, imikhiqizo nabasebenzi. Ngaphansi kwesu lika-2014-2023, iWHO yeseka amazwe afisa ukuwathuthukisa ngokusebenza kwenqubomgomo eya kokubalulekile - okujwayeleke ukuphila nokwanda - ingxenye yokunakekela kwezempilo. isu lenqubomgomo yeWHO nokwesekwa kwezobuchwepheshe kuvumela amazwe amandla okuzwana kuT&CM ekunikeleni kwezempilo,ukuphila kanye nokunakekelwa kwezempilo okugxile kubantu. Kusukela ngo 2014 WHO ibilokhu igxile ekwakheni issekelo solwazi sokuphatha okukhona kweT&CM ukuhlangana okufanele, ukulawula nokweluleka okugxile kubufakazi, ukuphepha nokuqotho kweT&CM ezinhlelweni zempilo yezwe kanye nemisebenzi. Amadokhumenti ahlobene EB152/37 Isu lokwelapha lesintu leWHO: 2014-2023, Umbiko nguMqondisi Jikelele Amalinki axhumene Umbiko: Umbiko womhlaba weWHO kwezesintu nokuhambisana kwemithi 2019 isinqumo ekunyukeni kokuthola impilomoya yokwelapha. I-Member States igunyaze isiqumo sokubona indima ebucayi yomoyampilo wokwelapha,wokwelapha ihypoxemia (ukushoda komoyampilo egazini) ezifweni zonke eziningi, okufaka nesifo samakhaza, isifo sofuba futhi ikakhulukazi isibalo sabantu abadala kanye namaqoqo ahluphekile, nokuhlinzwa nokwethuka." +በብዙ ታዳጊ ሀገራት የጤና ተቋማት የማያቋርጥ የህክምና ኦክሲጅን ማግኘት ባለመቻላቸው ምክኒያት መከላከል የሚቻል ሞት ተከስቷል፤ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ምክኒያት እየተባባሰ የመጣው ችግር ከበርካታ የጤና አጠባበቅ ስርዓቶች አቅም በላይ የህክምና ኦክስጅንን ���ላጎት ጨምሯል። ኦክስጅን እ.ኤ.አ. ከ 1979 ጀምሮ በአለም ጤና ድርጅት የአስፈላጊ መድሀኒቶች ሞዴል ዝርዝር ውስጥ ተካቷል፤ በተጨማሪም እ.ኤ.አ. በ2007 በወጣው የአለም ጤና ድርጅት የልጆች አስፈላጊ መድሀኒቶች ሞዴል ዝርዝር የመጀመሪያው እትም ውስጥ ተካቷል። በሞዴል ዝርዝሮቹ ላይ ኦክሲጅንን የሚተካ ምንም ዓይነት የሕክምና አማራጭ የለም። ይህ ውሳኔ የሕክምና ኦክስጅን ማምረት እና ማከፋል ልዩ መሠረተ ልማት እንደሚያስፈልገው ይገነዘባል። በተጨማሪም መሐንዲሶችን ጨምሮ በተለያየ ክፍል ያሉ የጤና ባለሙያዎች አማካኝነት ጥራት ያለው የሕክምና መሳሪያዎችን በመጠቀም በአስተማማኝ እና በትክክል መፈፀሙ አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥቷል። አዲሱ የውሳኔ ሃሳብ አባል ሀገራት በገጠር እና በከተማ አደረጃጀትን ጨምሮ በየደረጃው ላሉ የጤና አገልግሎት መስጫ ተቋማት ያልተቋረጠ የህክምና ኦክሲጅን አቅርቦትን ለማረጋገጥ እንደአግባቡ ሀገራዊ እና ብሄራዊ የህክምና ኦክሲጅን ሲስተም እንዲዘረጋ ያሳስባል። የአለም ጤና ድርጅት መመሪያዎችን በማዘጋጀት እንዲሁም ቴክኒካል ዝርዝር መግለጫዎችን፣ የትንበያ መሳሪያዎችን፣ የስልጠና ቁሳቁሶችን እና ሌሎች ግብአቶችን በመደገፍ፤ በተለይም በማደግ ላይ ባሉ ሀገራት የጤና ስርዓት ፍላጎቶች ለማሟላት ሲባል የህክምና ኦክሲጅን አቅርቦትን ለማሻሻል የተነደፈ ቴክኒካል ድጋፍን በመደገፍ በኩል ያለውን ሚና ያሳያል። ተዛማጅ ሰነዶች የሚከተሉት ሰነዶች ከላይ የተጠቀሰውን መረጃ ይይዛሉ: A76/6 በዋና ዳይሬክተሩ የተዘጋጀ ሪፖርት A76/7 ራዕ.1 - የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን የማይበገር መሰረት እንዲኖረው ለማድረግ የጤና ስርአቶችን ወደ የመጀመሪያ ደረጃ ጤና አገልግሎት ማቅናት እና በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ላይ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ከፍተኛ ስብሰባ ዝግጅት፤,"In developing countries many health facilities lack uninterrupted access to medical oxygen, resulting in preventable deaths – a problem that has been exacerbated by the COVID-19 pandemic, when the need for medical oxygen has exceeded the capacities of many health systems. Oxygen has been included on the WHO Model List of Essential Medicines (EML) since 1979 and has been included in the WHO EML for children (EMLc) since its first edition in 2007. There are no therapeutic alternatives to oxygen on the Model Lists. This resolution recognizes that medical oxygen generation and distribution requires a specialized infrastructure. It also underscores the need for its delivery to be safely and accurately executed using good quality medical devices through interdisciplinary health workforce, including engineers. The new resolution urges Member States to set up, as appropriate, national and subnational medical oxygen systems in order to secure the uninterrupted provision of medical oxygen to health care facilities at all levels including both rural and urban set-ups. It underlines WHO’s role in supporting Member States through developing guidelines, technical specifications, forecasting tools, training materials and other resources, and by providing technical support especially designed to improve access to medical oxygen to meet the needs of health systems in developing countries. Related documents The above items were included in the following documents: A76/6 Reorienting health systems to primary health care as a resilient foundation for universal health coverage and preparations for a high-level meeting of the United Nations General Assembly on universal health coverage, Report by the Director-General A76/7 Rev.1","Ƙasashe masu tasowa da yawa suna fuskantar matsalar ƙarancin iskar shaƙa ta marasa lafiya, wanda ke haifar da mace-mace da yawa. Lamarin da ya ƙara ta'azzara a lokacin ɓullar annobar Korona, a lokacin da buƙatar iskar ta kerewa abinda cibiyoyin kiwon lafiya da yawa za su iya samarwa. An ambaci iskar shaƙa a cikin jadawalin WHO na muhimman abubuwan buƙata domin inganta kiwon lafiya tun shekarar 1979 haka kuma an wassafa iskar cikin jadawalin shirin WHO domin yara ƙanana a shekarar 2007. Babu wata hanya da za'a iya amfani da ita domin kaucewa amfani da iskar shaƙar. Bincike ya bayyana cewa tilas ana buƙatar kwarewa wajen samar wa gami da raba iskar shaƙar izuwa sassa daban daban. Sannan an alamta muhimmancin kulawa sosai ta hanyar amfani da kwararru wajen rarraba kayayyakin wanda ya ƙunshi aiki tare da injiniyoyi. Ankuma buƙaci ƙasashe da su maida hankali wajen tabbatar da cewa iskar shaƙar ta ishi ko ina daga birane har zuwa yankunan karkara. Ankuma bayyana rawar da WHO zata taka wajen samar da duk tallafin da ya dace kama daga bayar da horo, samar da kayayyakin kula da na gyara, da kuma samar da kwararru da za suke kula da na'urorin domin tabbatar da cewa sunyi dai-dai da buƙatar kiwon lafiyar yankunan da aka kai. Takardu masu alaƙa Abubuwan da ke sama na ƙunshi cikin takaddu masu zuwa: A76/6 Yin garanbawul gami da ɗaukar hukumomin kiwon lafiya a matakin farko matsayin tushe wajen tsare-tsare da kuma cimma muradun Majalisar Ɗinkin duniya na samar da ingantaccen tsarin kiwon lafiya na baiɗaya, wannan rahotone daga Darakta Janar A76/7 Rev.1","Katika nchi zinazoendelea vituo vingi vya afya vinakosa ufikiaji wa Oksijeni wa matibabu bila kukatizwa, na hivyo kusababisha vifo vinavyoweza kuzuilika- tatizo ambalo limezidishwa na janga la UVIKO-19, wakati hitaji la Oksijeni ya matibabu limezidi uwezo wa mifumo mingi ya afya. Oksijeni imejumuishwa kwenye orodha ya muundo ya WHO ya dawa muhimu (EML) tangu 1979 na imejumuishwa katika WHO EML kwa watoto (EMLC) tangu toleo lake la kwanza mwaka 2007. Hakuna njia mbadala za matibabu kwa Oksijeni kwenye orodha za mfano. Azimio hili linatambua kuwa uzalishaji na usambazaji wa Oksijeni ya matibabu unahitaji miundombinu maalumu. Pia inasisitiza haja ya utoaji wake kutekelezwa kwa usalama na kwa ushahidi kwa akutumia vifaa bora vya matibabu kupitia nguvu kazi ya afya ya taaluma mballimbali, ikiwa ni pamoja na wahandisi. Azimio jipya linahimiza nchi wanachama kuanzisha, inavyofaa, mifumo ya matibabu ya Oksijeni ya kitaifa na ya kimataifa ili kuhakikisha utoaji usioingiliwa wa oksijeni ya matibabu kwa vituo vya huduma za afya katika ngazi zote ikiwa ni pamoja na vituo vya vijijni na mijini. Inasisistiza dhima ya WHO katika kuzisaidia nchi wanachama kupitia kutengeneza miongozo, maelezo ya kiufundi, zana za utabiri, nyenzo za mafunzo na rasilimali nyinginezo, na kwa kutoa usaidizi wa kiufundi ulioundwa hasa kuboresha ufikiaji wa Oksijeni ya matibabu ili kukidhi mahitaji ya mifumo ya afya katika nchi zinazoendelea. Nyaraka zinazohusiana Vipengele vya hapo juu vilijumuishwa katika hati zifuatazo: A76/6 Kuelekeza upya mifumo ya afya kwa huduma ya afya ya msingi kama msingi dhabiti wa huduma ya afya kwa wote na maandalizi ya mkutano wa ngazi ya juu wa Baraza kuu la umoja wa mataifa kuhusu huduma ya afya kwa wote, Ripoti ya mkurugenzi mkuu A76/7 Rev.1","Ní àwọn orílẹ̀-èdè onídágbàsókè ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ilé-ìwòsàn ni kò ní ànfààní aláìní ìdíwọ́ sí atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú, tó sì ń yọrí sí àwọn ikú tó ṣe é dènà - ìṣòro kan tí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ti jẹ́ kó burú gan-an, nígbà tí lílo atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú ti tayọ ìkápá ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ètò ìlera. Wọ́n ti ṣe àfikún atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú sínú Akọsilẹ Àwòṣe WHO fún Àwọn Oògùn Pàtàkì (EML) láti ọdún 1979 tí wọ́n sì ti ṣe àfikún rẹ̀ sínú EML WHO fún àwọn ọmọdé (EMLc) láti àsìkò àtúnṣe àkọ́kọ́ ní ọdún 2007. Kò sí ìtọ́jú àfidípò fún atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú lórí Àkọsílẹ Àwòṣe náà. Ìpinnu náà mọ̀ wí pé ìpèsè àti pínpín atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú nílò ohun amáyédẹrùn pàtàkì. Ó tún tọ́ka sí ìdí fún àgbékalẹ̀ rẹ̀ láti jẹ́ aláìléwu kí wọ́n sì ṣe é bó ṣe yẹ pẹ̀lú lílo àwọn ohun èlò ajẹmọ́-ìtọ́jú nípasẹ̀ àwọn òṣìṣẹ́ ìlera ẹlẹ́ka-jẹ̀ka, tó fi mọ́ àwọn onímọ̀ ẹ̀rọ. Ìpinnu tuntun náà rọ Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ láti ṣe àgbékalẹ̀, bó ṣe yẹ, àwọn ètò atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú orílẹ̀-èdè àti lábẹ́ orílẹ̀-èdè láti lè ṣe ìpèsè aláì ní ìdíwọ́ fún atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú sí àwọn ilé-ìwòsàn ní gbogbo ìpele-ìpele tó fi mọ́ àwọn àgbékalẹ̀ ní ìgbèríko àti ìlú. Ó tọ́ka sí ipa WHO fún ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ nínú àgbékalẹ̀ àwọn ìtọ́nisọ́nà, àwọn ìdánimọ̀ ìmọ̀ ẹ̀rọ, àwọn irinṣẹ́ àsọtẹ́lẹ̀, àwọn ohun èlò ìdánilẹ́kọ̀ọ́ àti àwọn ohun èlò mìíràn, àti pẹ̀lú ìpèsè àtìlẹyìn ìmọ̀ ẹ̀rọ tí wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ ní àdáyanrí láti mú àyípadà bá ànfààní sí atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú láti dọ́gba pẹ̀lú Ìbéèrè àwọn ètò ìlera ní àwọn orílẹ̀-èdè onídágbàsókè. Ìwé tó fara jọ ọ́ Àwọn ohun tó wà lókè yìí ni wọ́n fi kún àwọn ìwé ìsàlẹ̀ wọ̀nyìí: A76/6 Ṣíṣe àtúntò àwọn ètò ìlera sí ètò ìlera alábọ́dé gẹ́gẹ́ bíi ìpìlẹ̀ tó ní àfaradà fún kíkárí ìlera lágbàyé àti ìmúrasílẹ̀ fún ìpàdé onípele-gíga ti Àpéjọ Àpapọ̀ Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé lórí kíkárí ìlera lágbàyé, Ìjábọ̀ láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ A76/7 Rev.1","Emazweni asathuthuka izindawo zempilo eziningi zishoda ngokuthola umoyampilo wokwelapha ongaphazamiseki,okungumphumela wokuvikela ukufa-inkinga esalwe ukuvumbuka kobhubhane lweCOVID-19 lapho isidingo somoyampilo wonkwelapha sesidlule amandla kuzona zonke izinhlelo zezempilo. Umoyampilo ufakiwe kuWHO Model Lists of Essential Medicines (EML) kusukela ngo-1979 futhi ifakiwe kuWHO EML yezingane (EMLc)kusukela kuhlobo lokuqala ngo-2007. Azikho ezinye izindlela zengxubekwelapha yomoyampilo kuModel Lists. Lesi sinqumo sibona ukuthi umoyampilo wokwelapha isizukulwane nokuhanjiswa okudingekayo kwengqalasizinda ekhethekile. Kuphinde kukale ngaphansi isidingo sokulethwa kwaso ukuthi kuphephe nokusebenzisa ngqo okwenziwayo,amadivayisi ezokwelapha aphambili ngokusebenza kwezempilo okumikhakhaminingi, okubandakanya onjiniyela. Isinqumo esisha sinxexa iMember States ukuthi ihlele njengokufanelekile, ezweni iznhlelo zomoyampilo wokwelapha ukuze kuvikelwe ukunikelelwa okungaphazamiseki komoyampilo wokwelapha ezindaweni zokunakekela impilo kuzowna wonke amazinga okufaka ukuhlelwa kwezindawo zasemakhaya nasedolobheni. Kugqamisa indima yeWHO ekwesekeni iMember States ngokuthuthukisa imigomo,nokuthile kwezobuchwepheshe, nokukhombisa amathuluzi, izinto zokuqeqesha kanye nezinye izinsizakusbenza nangokunikezela ukweseka kwezobuchwepheshe okwakhelwe ukwenza ngcono ukuthola umoyampilo wokwelapha ukuhlangabezana nezidingo zezinhlelo zezempilo emzaweni asathuthuka. Amadokhumenti ahlobene Izinto ezingaphezulu bezifakiwe kulamadokhumenti alandelayo: A76/6 Ukwenza izinhlelo zempilo ekunakekelweni kwezempilo kokuqala njengesisekelo sokubekezela ekukhavweni kwezempilo zomhlaba nokulungiselelwa komhlangano osezingeni eliphezulu leUnited Nations General Assembly ekukhavweni kwezempilo zomhlaba,umbiko nguMqondisi Jikelele A76/7, Rev.1" +በጄኔራል ዳይሬክተሩ የተጠናከረ ሪፖርት፡ A76/7 የዋና ዳይሬክተሩ ሪፖርት፡ የጠቅላላ ጉባኤው ሶስተኛ ከፍተኛ ጉባኤ ፖለቲካዊ መግለጫ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን መከላከልና መቆጣጠር እንዲሁም የአዕምሮ ጤና ላይ፤ EB 152.4: የሕክምና ኦክሲጅን ተደራሽነት መጨመር ተዛማጅ አገናኞች የጤና ርዕስ፡ የኦክስጅን ፖሊዮን ማጥፋት እና የሽግግር እቅድ ማውጣት፤ የዓለም የጤና ጉባኤው በሚቀጥሉት ስድስት ወራት ውስጥ የቀረውን ሥር የሰደደ የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት ለማጥፋት ያለውን ልዩ እድል ገምግሟል። ቀሪዎቹን ያልተከተቡ ወይም ክትባቱን ጀምረው ያልጨረሱ ሕፃናትን ለመድረስ በተለዩት ንዑስ ክልሎች ውስጥ ሥራዎች መጀመር አለባቸው። ጉባኤው ፖሊዮን ለማጥፋት የሚደረገው ጥረት በአለም አቀፍ የጤና መመሪያዎች የሚመራ ሲሆን ፖሊዮ የአለም አቀፍ ስጋት እንዲሆም ድንገተኛ የጤና አደጋ መሆኑን አምኗል፤ ሀገራት ከፖሊዮ ነጻ በሆኑ አካባቢዎች የመዛመት እድሉን እና መዘዙን እንዲቀንሱም አሳስበዋል። ለስኬታማነቱም ሁሉም አስፈላጊ የገንዘብ እና የፖለቲካ ዓለም አቀፍ ድጋፍ እንዲደረግ ልዑካኑ ጠይቀዋል። የፖሊዮ መሠረተ ልማት በሕዝብ ጤና ላይ ያለውን ሰፊ ሚና በመገንዘብ ወደ ብሔራዊ የጤና ዕቅዶች እንዲሸጋገር ልዑካን አሳሰቡ።,"The consolidated report by the Director-GeneralA76/7 Add.1 - Political declaration of the third high-level meeting of the General Assembly on the prevention and control of non-communicable diseases, and mental health, Report by the Director-General EB 152.4: Increasing access to medical oxygen Related links Health topic: Oxygen Polio eradication and transition planning The WHA evaluated the unique epidemiological opportunity which exists over the next six months to eradicate the remaining chains of endemic wild poliovirus transmission. Operations need to be adapted to reach the remaining un- or under-immunized children in the identified subnational consequential geographies. The Assembly noted that the effort to eradicate polio remains a Public Health Emergency of International Concern under the auspices of the International Health Regulations and urged countries to minimize the risk and consequences of spread of disease to polio-free areas. At the same time, delegates called for continued global support to the effort, to ensure all necessary financial and political commitments to achieve success are mobilized. Noting the role the polio infrastructure plays in broader public health efforts, delegates urged this infrastructure to be transitioned into national health plans in a context-specific manner.","Rahoton Darakta Janar A76/7 Add.1 - Sanarwar gangamin babban taron Babbar Majalisar a kan samar da hanyoyin kariya gami da kiyaye yawaitar cututtuka marasa yaɗuwa, da sauran majiɓuntan cutuka dake damun al'umma, rahoton Darakta Janar. EB 152.4: Sauƙaƙa samun ingantacciyar iskar shaƙa Links Masu Alaƙa Maudu'in Lafiya: Kawar da Oxygen Polio da tsare-tsaren kawo sauyi Hukumar WHA ta kimanta wata dama ta musamman na cututtukan da ke akwai a cikin watanni shida masu zuwa don kawar da sauran kafofin yaɗuwar cutar shan inna. Akwai buƙatar daidaita ayyuka don cimma sauran yaran da ba a yi musu rigakafi ko kuma waɗanda ba a yi musu rigakafi ba a cikin yankunan ƙasa da ƙasa da aka gano. Majalisar ta yi nuni da cewa, yunƙurin kawar da cutar shan inna abune da ke buƙatar kulawa ta musamman domin Kula da Lafiyar Jama'a, ta kuma bukaci ƙasashen da su mayar da hankali wajen daƙile yaɗuwar cutar zuwa yankunan da babu cutar ta Polio. A sa'i guda, wakilai sun yi kira da a ci gaba da tallafawa ƙasashen duniya kan wannan ƙoƙari, don tabbatar da an yi dukkan abinda ya dace don cimma nasara. Rigakafi na da matuƙar alfanu, hakan ne ma yasa wakilai suka yi kira domin ƙara ƙaimi da kuma cicciɓa shirin izuwa mataki na gaba.","Ripoti iliyounganishwa na mkurugenzi mkuuA76/7 Add.1 - Azimio la kisiasa la mkutano wa tatu wa ngazi ya juu wa Baraza kuu kuhusu kinga na udhibiti wa magonjwa yasiyoambukiza, na afya ya akili, Ripoti ya mkurugenzi mkuu EB 152.4: Kuongeza ufikiaji wa oksijeni ya matibabu Viunganishi vinavyohusiana Mada ya afya: Utokomezaji wa Polio ya Oksijeni na mipango ya mpito WHA ilitathmini fursa ya kipekee ya epidemiolojia ambayo ipo katika kipindi cha miezi sita ijayo ili kutokomeza misululu iliyobaki ya maambukizi ya virusi vya polio mwitu. Operesheni zinahitajika ili kufikia watoto waliosalia ambao hawajapata chanjo au chini ya chanjo katika jografia za matokeo ya kimataifa. Baraza lilibainisha kuwa juhudi za kutokomeza Polio bado ni dharura za afya ya umma ya kujali kimataifa chini ya udhamini wa kanuni za afya za kimataifa na kuzitaka nchi kupunguza hatari na matokeo ya kuenea kwa magonjwa katika maeneo yasiyo na Polio. Wakati huo huo, wajumbe walitoa wito wa kuendelea kuungwa mkono kimataifa kwa juhudi, ili kuhakikisha ahadi zote muhimu za kifedha na kisiasa kufikia mafanikio zinahamasishwa. Wakigundua jukumu la miundombinu ya Polio katika juhudi pana za afya ya umma, wajumbe walihimiza miundombinu hii kubadilishwa kuwa mipango ya afya ya kitaifa kwa njia maalum ya muktadha.","Ìjábọ̀ ìṣọ̀kan láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ A76/7 Add.1 - Ìkéde òṣèlú fún ìpàdé onípele-gíga kẹ́ta ti Àpéjọ Àpapọ̀ lórí ìdíwọ́ àti ìdènà àwọn ààrùn tí kìí ràn, àti ìlera ọpọlọ, Ìjábọ̀ láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ EB 152.4: Ṣíṣe àfikún ànfààní sí atẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́ Àkòrí òrò ìlera: Ìparẹ́ Ààrùn Rọpá-rọsẹ̀ Alátẹ́gùn ajẹmọ́-ìtọ́jú àti ṣíṣétò ìṣípòrọpò WHA ṣe ìgbéléwọ̀n ànfààní àjàkálẹ̀ ààrùn aláìlẹ́gbẹ́ tí yóò wà fún bíi oṣù mẹ́fà sí àkókò yìí láti dènà àwọn ojú-òpóàkóràn kòkòrò àjàkálẹ̀ ààrùn rọpá-rọsẹ̀ tó lágbára tí ó kù. Wọ́n nílò láti ṣàmúlò àwọn iṣẹ́ láti dé ọ̀dọ̀ àwọn ọmọdé tí wọn ò tíì gba abẹ́rẹ́ àjẹsára tàbí tí kò tó tí ó kù ní àwọn agbègbè àbájáde lábẹ́ orílẹ̀-èdè tí wọ́n tọ́ka sí. Àpéjọ náà sọ wí pé ìgbìyànjú láti dènà ààrùn rọpá-rọsẹ̀ ṣì jẹ́ Pàjáwírì Ìlera àwùjọ fún Ẹ̀dun ọkàn Ilẹ̀ Òkèèrè lábẹ́ àbùradà Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ Òkèèrè tó sì rọ àwọn orílẹ̀-èdè láti mú àdínkù bá ewu àti àbájáde ìtànkálẹ̀ ààrùn sí àwọn agbègbè aláìní-rọpá-rọsẹ̀. Ní àkókò kan náà, àwọn aṣojú ìjọba pè fún ìtẹ̀síwájú àtìlẹyìn àgbáyé sí ìgbìyànjú náà, láti rí i dájú pé gbogbo ìfọkànsìn owó àti òṣèlú tó ṣe pàtàkì láti ṣe àṣeyọrí ni wọ́n ṣàmúlò. Títọ́ka sí ipa tí ohun amáyédẹrùn ààrùn rọpá-rọsẹ̀ kó nínú ìgbìyànjú ìlera àwùjọ tó gbòòrò, àwọn aṣojú ìjọba pàrọwà pé kí ohun amáyédẹrùn yìí yí padà sí ètò ìlera orílẹ̀-èdè ní ọ̀nà ọ̀gangan-ipò-pàtó.","Umbiko ohlanganisiwe nguMqondisi Jikelele A76/7 Add.1 - Isimemezelo sezepolitiki somhlangano wezinga eliphakeme woMhlangano Jikelele wokuvikelwa nokulawula izifo okungakhulunywa ngazo, ezempilo yengqondo, uMbiko nguMqondisi Jikelele EB 152.4: Ukwenyuka kokuthola umoyampilo wokwelapha Amalinki axhumene isihloko sezempilo: ukuqedwa komoyampilo kanye nohlelo lokushintsha. I-WHA ibhekisise ithuba elehlukile lobhubhane oselukhona ngaphezu kwezinyanga eziyithupha ezizayo ukuqeda amasheni asele obhubhane lokudluliselwa kwegqiwane ipholiyo yasendle. Ukusebenza kumele kuthathwe ukufinyelela kokusele kokungaphansi kokugonywa kwezingane kokuhlonziwe kwamazwe nokwezomhlaba. Umhlangano uqaphele ukuthi umzamo wokuqeda ipholiyo ugcina njenge Public Health Emergency of International Concern ngaphansi kwezindawo zokulawulwa kwezempilo emazweni angaphandle nokunxenxa amazwe ukuthi ehlise ingcuphe nemiphumela yokusabalalisa isifo ezindaweni ezingenayo ipholiyo. Ngesikhathi esifanayo,izihambeli ezibiziwe zaqhubeka nokweseka umzamo womhlaba, ukuqinisekisa konke okudingekayo kwezimali nokuzibophezela kwezepolitiki ukuthola impumelelo ehlanganisiwe. Ukuqaphela indima yepholiyo yengqalasizinda ekuvulelekeni kwemizamo yezempilo yomphakathi, izihambeli zanxenxa ingqalasizinda ukuba ishintshwe kube izinhlelo zezempilo zezwe kungqikithi yendlela ethile." +ጉባኤው በማጠቃለያው ከፖሊዮ ነፃ የሆነች ዘላቂ ዓለም ለማሳካት የጋራ እና ዓለም አቀፋዊ ትብብር እንደሚያስፈልግ አሳስቧል። ተዛማጅ ሰነዶች ፖሊዮን ማጥፋት፤ የዋና ዳይሬክተር ሪፖርት ፡ A76/13 የፖሊዮ ሽግግር እቅድ እና የፖሊዮ ድህረ ሰርተፍኬት፣ የዋና ዳይሬክተር ሪፖርት፡ A76/14 ተዛማጅ አገናኞች አዲስ ዜና፡- ዓለም አቀፍ ትብብር የጋራ ዓላማን ለማሳካት፤ ልዑካኑ የክትባት አገልግሎቶችን ለማሻሻል፣ ወደ ነበሩበት ለመመለስ እና ለማጠናከር የሚረዱ ቁልፍ እርምጃዎችን አጽንኦት ሰጥተዋል። ዛሬ፣ አባል ሀገራት እና አጋሮች አስፈላጊ የሆኑ የክትባት አገልግሎቶችን ወደ ነበሩበት በመመለስ አስተማማኝ እና ጤናማ የወደፊት ደህንነትን በማስጠበቅ ላይ ያተኮረ ስብሰባ አካሄዱ። በተለይም እ.ኤ.አ. በ2023 በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ምክኒያት የተከሰተውን ጉልህ እንቅፋት ከግምት ውስጥ በማስገባት ክትባትን ለሁሉም ማድረስ በዓለም ጤና ድርጅት ቅድሚያ የሚሰጠው ጉዳይ ነው። ባለፉት ሶስት አመታት 67 ሚሊዮን የሚሆኑ ህጻናት ቢያንስ አንድ ወሳኝ ክትባት ያመለጣቸው ሲሆን እነዚህን ህጻናት ፈልጎ ማግኘት በጣም አስፈላጊ ነው። ዜሮ ዶዝ (አንድም ክትባት ያላገኙ) ህጻናትን መለየት በየደረጃው ካሉ ድርጅቶች እና ግለሰቦች ይህም በአለም አቀፍ፣ በአገር አቀፍ እና በአገር ውስጥ፤ የክትባት ሽፋንን ለማሳደግ፣ የክትባት መርሃ ግብሮችን ለማነቃቃት እና የመቋቋም አቅማቸውን ለማሳደግ የተቀናጀ ጥረት ይጠይቃል።,"In conclusion, the Assembly called for collective and global collaboration to achieve a lasting polio-free world once and for all. Related documents A76/13 : Poliomyelitis eradication, Report by the Director-General A76/14 : Polio transition planning and polio post-certification, Report by the Director-General Related links News story: One world: coming together, to achieve one common goal Delegates highlight priority actions to catch-up, restore and strengthen immunization services Today Member States and partners participated in a Strategic Roundtable on A safer and healthier tomorrow through restoring essential immunization today. Immunization is a priority programme for WHO, particularly in 2023, following the significant setbacks resulting from the COVID-19 pandemic. With 67 million children missing at least one essential vaccine during the last three years finding these children is a matter of urgency. Efforts to find zero-dose children (children who have not received one single dose of vaccine) will require effort from organizations and individuals at all levels – global, national and local - to catch-up on vaccination coverage, and recover and strengthen their immunization programmes.","A ƙarshe Majalisar ta yi kiran haɗin kai domin yaƙar cutar shan inna a faɗin duniya. Takardu masu alaƙa A76/13: Kawar da cutar Poliomyelitis, Rahoton Babban Darakta A76/14: Shirye-shiryen samar da sauyi gami da tabbatar da nasarori, Rahoton Babban Darakta Links Masu Alaƙa Labari: Duniya ɗaya: haɗuwa, don cimma manufa guda, Wakilai sun nuna muhimmanci maida hankali gami da ƙarfafa ayyukan rigakafi. Abokan hulɗa da kuma lambobin jahohi sun yi zaman tattaunawa domin samar da hanyoyin da za'a inganta tsarin rigakafi yau domin samar da gobe me kyau ga 'yan baya. Rigakafi shiri ne na musamman wanda ya sami fifiko a gurin WHO, musamman a cikin shekarar 2023, biyo bayan manyan koma baya da aka samu sakamakon ɓullar cutar COVID-19. Dogaro da alƙaluman dake nuna sama da yara miliyan 67 ba'a musu rigakafi ba cikin shekaru uku da suka gabata, tabbas naimo wannan yara abune mai matuƙar muhimmanci. Yunƙurin naimo yaran da suke yawo ba tare da rigakafi fa aikine na baiɗawa wanda hukumomi ya kamata su mayar da hankali tun daga matakin Ƙasa, Jaha, da ma ƙananan hukumomi domin ƙara wanzar da ayyukan rigakafin a ban ƙasa.","kwa kumalizia, Baraza lilitoa wito wa ushirikiano wa pamoja na kimataifa ili kufikia ulimwengu usio na Polio wa kudumu mara moja na kwa wote. Nyaraka zinazohusiana A76/ 13: Utokomezaji wa Poliomyelitis, Ripoti ya mkurugenzi mkuu A76/14: Mpango wa mpito wa Polio na Udhibititisho baada ya polio, Ripoti ya mkurugenzi mkuu Viunganishi vinavyohusiana Habari za hivi punde: Dunia moja: Huja pamoja, ili kufikia lengo moja la pamoja wajumbe wanaangazia hatua za kipaumbele za kupata, kurejesha na kuimarisha huduma za chanjo. Leo nchi wanachama na washirika walishiriki katika meza ya duara ya kimkakati kuhusu A kesho iliyosalam na yenye afya zaidi kupitia kurejesha chanjo muhimu. Chanjo ni mpango wa kipaumbele kwa WHO hasa mwaka 2023, kufuatia vikwazo vikubwa na janga la UVIKO-19. Huku watoto milioni 67 wakikosa angalau chanjo moja muhimu katika kipindi cha miaka mitatu iliyopita kuwapata watoto hawa ni suala la dharura. Juhudi za kupata watoto wa dozi sifuri (watoto ambao hawajapata dozi moja ya chanjo) zinahitajika juhudi kutoka kwa mashirika na watu binafsi katika ngazi zote- kimataifa, kitaifa na nchini- ili kupata chanjo, na kupona na kuimarisha programu ya chanjo yao.","Ní ìparí, Àpéjọ náà pè fún àjọṣepọ̀ àjọni àti àgbáyé láti ní àṣeyọrí àgbáyé aláìní-rọpá-rọsẹ̀ alálòpẹ́ ní ẹ̀ẹ̀kan náà. Ìwé tó fara jọ ọ́ A76/13: Dídénà ààrùn rọpá-rọsẹ̀, Ìjábọ̀ láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ A76/14 : Ètò ìṣípòrọpò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ àti ìwé-ẹ̀ri lẹ́yìn ààrùn rọpá-rọsẹ̀, Ìjábọ̀ láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́ Ẹ̀kúnrẹ́rẹ́ ìròyìn: Àgbáyé kan: tí wọ́n ń kórajọ, láti ní èròngbà àjọni Àwọn aṣojú ìjọba ṣàfihàn àwọn igbéṣẹ̀ pàtàkì láti dọ́gba, ṣe ìdápadà àti láti ró ìpèsè iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára lágbára Lónì Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ àti àwọn alájọṣepọ̀ kópa nínú Ìjírórò Orí-tábílì lórí Ojọ́ ọ̀la tí ò léwu tó sì ní ìlera nípasẹ̀ àdápadà abẹ́rẹ́ àjẹsára pàtàkì lónì. Abẹ́rẹ́ àjẹsára jẹ́ ètò kàn-án-pá fún WHO, pàápàá ní ọdún 2023, lẹ́yin àwọn ìfàsẹ́yìn tó fojú hàn tó wáyé látara àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19. Pẹ̀lú bí 67 mílíọ̀nù àwọn ọmọdé ṣe pàdánù ó kéré jù àjẹsára pàtàkì kan láti bí ọdún mẹ́ta sẹ́yìn ṣíṣe àwárí àwọn ọmọdé yìí jẹ́ nǹkan pàjáwírì. Ìgbìyànjú láti wá àwọn ọmọdé tí wọ́n ní oògùn-òdo (àwọn ọmọdé tí wọn ò tíì gba oògùn kan ṣoṣo nínú àjẹsára náà) máa nílò ìgbìyànjú láti àwọn ilé-iṣẹ́ àti àwọn ènìyàn ní gbogbo ìpele - àgbáyé, orílẹ̀-èdè àti ìbílẹ̀ - láti dọ́gba lórí kíkárí abẹ́rẹ́ àjẹsára, kí wọ́n padàbọ̀sípò kí wọ́n sì ró ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára lágbára.","Ngokuphetha, Umhlangano ubize iqoqo nokubambisana komhlaba ukuthola ukukhululeka kupholiyo emhlabeni kube kanye. Amadokhumenti ahlobene A76/13 : Ukuqedwa kwepholiyomelithisi,umbiko nguMqondisi Jikelele. A76/14 : Ukuhlela uguquko lwepholiyo nesitifiketi sakamuva sepholiyo, umbiko nguMqondisi Jikelele. Amalinki ahlobene Izindaba ezintsha: Umhlaba owodwa, uhlangana ndawonye,ukuthola inhloso eyodwa, izihambeli ziveza izenzo ezihamba phambili ubamba isikhathi, ukuvuselela nokuqinisa imisebenzi yokugoma Namhlanje iMember States nababambisani babambe iqhaza kuStrategic Roundtable ku-A ngokuphepha nezempilo zakusasa ngokuvuselela ukugoma okubalulekile namhlanje. Ukugoma uhlelo oluhamba phambili lweWHO ikakhulukazi ngo-2023,kulandela ukuhlehlela emuva okukhulu okungumphumela wobhubhane lweCOVID-19. Ngezingane eziyizigidi ezingu-67 ezidlulwe okungenani umgomo owodwa obalulekile ngesikhathi seminyaka emithathu uthola lezi ngane zinesimo esiphuthumayo. Imizamo ukuthola isikali esingekho ezinganeni (kubantwana abangatholanga nomgomo owodwa) sifuna umzamo ezinhlanganweni kanye nabantu kuwona wonke amazinga - emhlabeni, ezweni nasesifundeni - ukuze sihambisane nokukhavwa kwemigomo nokubuyisela nokuqinisa izinhlelo zabo zokugoma." +"ዶ/ር ጆርጅ ምዊንያ የተባሉ የማህበረሰብ ጤና ሰራተኛ በአፅንኦት እንዳስቀመጡት፣ ""የማህበረሰብ ጤና ሰራተኞች በራሳቸው ማህበረሰብ ውስጥ ያሉ ዜሮ ዶዝ (አንድም ክትባት ያላገኙ) ህጻናት ያሉበትን ቦታ ያውቃሉ፣ ምንም ካርታ አያስፈልጋቸውም"" ብለዋል። በጠረጴዛ ዙሪያ የተደረገው ውይይት ህብረተሰቡ እና በግንባር ቀደምትነት ደግሞ የጤና ባለሙያዎች እነዚህን ልጆች ለመ���ረስ ያላቸው ሚና ላይ ያተኮረ ሲሆን፥ የፕሮግራም መቆራረጥን ለማስወገድ እና የክትባት አገልግሎት ፍትሃዊ ተጠቃሚነትን ለማረጋገጥ በሚደረገው ጥረት ላይ አስፈላጊ የገንዘብ ድጋፍ እና አጋርነት እንዲኖር ለማድረግ ውይይት ተደርጓል። ውይይቱ የተጀመረው የዓለም ጤና ድርጅት የክትባት እና ባዮሎጂስቶች ዳይሬክተር በሆኑት ዶ/ር ኬት ኦብሪየን ንግግር ሲሆን ቀጥለውም ረኔ ንጋማው፤ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ፣ የሶማሊያ የጤና ጥበቃ ሚኒስትር ዶክተር አሊ ሀጂ አደም አቡበከር፣ የGavi (ለክትባት ዓለም አቀፍ ትብብር ህብረት) ዋና ሥራ አስፈፃሚ ዶ/ር ሴዝ በርክሌይ፣ በካናዳ የጤና አጠባበቅ ሰራተኛ የሆኑት ዶክተር ያሰን ቸላኮቭ፣ በጋና የማህበረሰብ ጤና ሰራተኛ የሆኑት ዶ/ር ጆርጅ ምዊንያ፣ ከፍተኛ የክትባት አማካሪ ዶ/ር ሼታል ሻርማ እና የሞልዶቫ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ዶክተር አንድሬ ካዛኩን አወያይተዋል። የዓለም ጤና ድርጅት የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን እና የህይወት ጥናት ረዳት ጀነራል ዳይሬክተር ዶ/ር ብሩስ አይልዋርድ ክፍለ ጊዜውን ሲያጠናቅቁ “ከፊታችን ድንገተኛ አደጋ ገጥሞናል” ብለዋል፤ ""ጊዜ በጣም ወሳኝ ነው፤ ፈጣን እና የጋራ እርምጃ መውሰድ አለብን"" ሲሉም ጨምረዋል። ተዛማጅ ማገናኛዎች (Related links)፡ ስልታዊ የጠረጴዛ ዙሪያ ውይይቶች በሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ጉባኤ።","As Dr George Mwinnyaa, a community health worker pointed out “Community health workers know where the zero-dose children are, they do not need maps for their own communities”. Today’s roundtable was a collaborative discussion about the role of community and frontline health workers in catch-up efforts, along with the funding and partnerships required to recover from programme disruptions and to strengthen systems to ensure equitable access to immunization services. The session was introduced by Dr Kate O’Brien, WHO Director, Immunization, Vaccines and Biologicals, moderated by Renee Ngamau and featured Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General; Dr Ali Haji Adam Abubakar, Minister of Health, Somalia; Dr Seth Berkley, CEO, Gavi, the Vaccine Alliance; Dr Yassen Tcholakov, Health worker, Canada; Dr George Mwinnya, Community health worker, Ghana; Dr Sheetal Sharma, Senior Immunization Advisor, CORE Group; and Dr Andrei Cazacu, Ministry of Health, Moldova. “We have an emergency in front of us”, said Dr Bruce Aylward, WHO Assistant Director-General, Universal Health Coverage, Life Course, in concluding the session “the clock is ticking, we will act now and act together.” Related links: Strategic Roundtables: Seventy-sixth World Health Assembly","Kamar dai Dr. George Mwinnyaa, wani ma'aikicin kiwon lafiya shima ya bayyana cewa, jami'an kiwon lafiya da ke cikin al'umma ba sa buƙatar wata taswira domin bin ciki yaran da ba'ayi wa allurar rigakafin ba. Taron na yau ya kasance tattaunawa ta haɗin gwuiwa game da rawar da ma'aikatan kiwon lafiya suke takawa a ƙoƙarin da suke na ganin an cimma nasara, tare da haɗin gwuiwa wajen tabbatar da nasarar tara kuɗaɗen da ake don murmurewa daga tarnaki na shirye-shirye da kuma ƙarfafa tsare-tsare don tabbatar da samun daidaiton ayyukan rigakafi. Dr. Kate O Brien, Darakta mai kula da sashen rigakafi da ilimin halittu ta WHO ce ta gabatar da zaman, wanda Renee Ngamau ta jagoranta tare da Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na WHO; Dr Ali Haji Adam Abubakar, Ministan Lafiya na ƙasar Somaliya; Dr. Seth Berkley, Shugaban Kamfanin Gavi, Ƙungiyar Alurar rigakafi; Dr. Yassen Tcholakov, ma'aikacin lafiya daga ƙasar Canada; Dr. George Mwinnya, ma'aikacin lafiya daga ƙasar Ghana; Dr. Sheetal Sharma, Babban Mai Ba da Shawara kan harkokin da suka shafi riga-kafi na Ƙungiyar CORE; Sai kuma Dr. Andrei Cazacu daga Ma'aikatar Lafiya na Moldova. Muna da jan aiki a gabanmu, in ji Dr. Bruce Aylward, Mataimakin Darakta-Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya, Harkokin Kiwon Lafiyar Duniya, Tsarin Rayuwa, daga ƙarshe, ba mu da sauran lokaci, ya zama tilas mu haɗa ƙarfi da ƙarfe kana muyi aiki tuƙuru. Links masu alaƙa: Zaman tattaunawa: Zaman Majalisar Lafiya na Duniya karo na 76","Kama Dk George Mwinnyaa, muhudumu wa afya ya jamii alivyosema ""wahudumu wa afya wa jamii wanajua walipo watoto wasio na dozi, hawahitaji ramani kwa ajili ya jamii zao"". Meza ya duara ya leo ilikuwa mjadala wa ushirikiano kuhusu jukumu la wahudumu wa afya wa jamii na mstari wa mbele katika juhudi za kuwafikia, pamoja na ufadhili na Ubia unaohitajika ili kupata nafuu kutokana na kukatizwa kwa programu na kuimarisha mifumo ili kuhakikisha upatikanaji sawa wa huduma za chanjo. Kikao hicho kilitambulishwa na Dk Kate O' Brien, mkurugenzi wa WHO, kinga , chanjo, na Biolojia, kilichosimamiwa na Renee Ngamau na kumshirikisha Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, mkurugenzi mkuu wa WHO; DK Ali Haji Adam Abubakar, waziri wa afya, Somalia; Dk Seth Barkley, mkurugenzi mtendaji, Gavi; muungano wa Chanjo; Dk Yassen Tcholakov, mhudumu wa afya, kanda; Dk George Mwinnyaa; mhudumu wa afya ya jamii, Ghana; Dk Sheetal Sharma, mshaurimkuu wa chanjo, kikundi cha CORE; na Dk Andrei Cazacu, wizara ya afya, Moldova. ""Tuna dharura mbele yetu"", alisema Dk Bruce Aylward, mkurugenzi mkuu msaidizi wa WHO, Huduma ya afya kwa wote, kozi ya maisha, katika kuhitimisha kikao hicho ""Saa zimeyoyoma, tutachukua hatusa sasa na kuchukua hatua kwa pamoja"" Viunganishi vinavyohusiana: Mkakati wa meza ya Duara: Mkutano wa Sabini na Sita wa afya Duniani.","Gẹ́gẹ́ bí George Mwinnya, òṣìṣẹ́ ìlera láwùjọ ṣe tọ́ka ""Àwọn òṣìṣẹ́ ìlera láwùjọ mọ ibi tí àwọn ọmọ tí wọ́n ní oògùn-òdo náà wà, wọn ò nílò máàpù fún àwùjọ tó jẹ́ tiwọn. Ìjírórò orí-tábílì tòní jẹ́ ìjírórò àjọṣepọ̀ nípa ipa àwùjọ àti àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n ń léwájú nínú ìgbìyànjú ìbádọ́gba, bákan náà ni ìpèsè owó àti àjọṣepọ̀ tí wọ́n nílò láti padàbọ̀sípò látara àwọn ìdíwọ́ ètò náà àti láti ró ètò náà lágbára láti ṣe àrídájú ànfààní tó dọ́gba sí ìpèsè iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára. Dr Kate O'Brien, Olùdarí WHO, Abẹ́rẹ́ àjẹsára, Àjẹsára àti Ìbí ló ṣe ìfihàn Ìjókòó náà, Renee Ngamau ló darí rẹ̀ a sì rí Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO; Dr Ali Haji Adam Abubakar, Mínísítà fún Ètò Ìlera, orílẹ̀-èdè Somalia; Dr Seth Barkley, CEO, Gavi, Vaccine Alliance; Dr Yassen Tcholakov, Òṣìṣẹ́ Ìlera, orílẹ̀-èdè Canada; Dr George Mwinnya, òṣìṣẹ́ ìlera láwùjọ, orílẹ̀-èdè Ghana; Dr Sheetal Sharma, Olùdámọ́ràn Àgbà fún Abẹ́rẹ́ àjẹsára, CORE Group; àti Dr Andrei Cazacu, Mínísítà fún Ètò Ìlera, orílẹ̀-èdè Moldova. ""A ní ìṣẹ̀lẹ pàjáwírì níwájú wa"" Dr Bruce Aylward, Igbákejì Olùdarí-Àpapọ̀ WHO, Kíkárí Ìlera Lágbàyé, Ẹ̀ka Iṣẹ́ Títí Láéláé ló sọ bẹ́ẹ̀, ní ìparí ìjókòó náà ""ago ń sáré, a máa gbé ìgbésẹ̀ báyìí a sì máa jọ gbé ìgbésẹ̀ ni"". Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́: Ìjírórò Orí-tábílì: Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin","Njengoba uDkt George Mwinnyaa, ""umsebenzi wezempilo womphakathi uveze abasebenzi bezempilo bomphakathi bayazi ukuthi isikali esingu ziro sezingane siphi, abadingi ibalazwe lemiphakathi yabo"". Namhlanje itafula bekuyingxoxiswano yokubambisana ngendima yomphakathi kanye nabasebenzi bezempilo abaphambili ekuhambisaneni nemizamo kanye noxhasomali kubabambisani oludingekayo ukukhava ekuphazamisekeni kwezinhlelo nokuqinisa izinhlelo ukuqinisekisa ukungena okulinganayo emisebenzini yokugoma. Iseshini yethulwe nguDkt Kate Obrien, uMqondisi weWHO, ukugoma, imigomo nokwebhayolojikhali, okubhekwe nguRenee Ngamau ebambisene noDkt Tedros Adhamnom Ghebreyesus, uMqondisi Jikelele weWHO, uDkt Ali Haji Adam Abubakar, uNgqongqoshe weZempilo, eSomalia, uDkt Seth Berkley, CEO, eGavi,umbimbi lwemigomo, uDkt Yassen Tchlakov, umsebenzi wezempilo eCanada, uDkt George Mwinnya, Umsebenzi wezempilo emphakathini, eGhana, uDkt Sheetal Sharma, Umeluleki omkhulu wezokugoma, weQoqo leCORE kanye noDkt Andrei Cazacu, uNgqongqoshe weZempilo eMoldova. Sinokuphuthumayo phambi kwethu,kusho uDkt Bryce Aylward, uMsizi Mqondisi jikelele weWHO, ukukhavwa kwezempilo emhlabeni, isifundo sempilo okufaka amaseshini okuthi isikhathi siyahamba sizokwenza manje futhi senze ndawonye. Amalinki axhumene: Isu lwamatafula - Umhlangano weZempilo woMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha." +ሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ስብሰባ - ዕለታዊ ዜና፡ እ.ኤ.አ. ግንቦት25፣ 2023 በሴቶች፣ በህጻናት እና በጉርምስና ዕድሜ ላይ ባሉ የህብረተሰብ ክፍሎች የጤና መሻሻሎች እና ተግዳሮቶች ላይ የዓለም ጤና ጉባኤ ተወካዮች በኮሚቴ “ሀ” ተወያይተዋል። የበርካታ አባል ሀገራት አስተዋጾ በታየበት የሁለት ቀናት ውይይት፣ ልዑካኑ ለአለም አቀፍ ጤና ወሳኝና ቅድሚያ ለሚሰጠው ስልት ያላቸውን ቁርጠኝነት በድጋሚ አረጋግጠዋል፤ የእናቶችንና ጨቅላ ሕፃናትን ህልውናን በማሳደግ ረገድም መሻሻል አለመኖሩ እንዳሳሰባቸው ገልጸዋል። በአለም ጤና ጉባኤ በዋና ዳይሬክተሩ የቀረበው ሪፖርት እ.ኤ.አ. ከ2016 ጀምሮ ��እናቶች ሞት መቀነስ ላይ ያለው የዘገየ ሁኔታ አሳሳቢ መሆኑን አመልክቷል። በተጨማሪም፣ አሁን ባለው አዝማሚያ ከቀጠለ፣ 54 አገሮች ከአምስት ዓመት በታች የሆኑ ሕፃናትን ሞት ለመቀነስ የተቀመጠውን የዘላቂ ልማት ግብ እንደማያሟሉ፤ እናም 63 አገሮች ደግሞ የጨቅላ ሕፃናትን ሞት ለመቀነስ የተቀመጠውን ግብ ለማሳካት እንደማይችሉ አስጠንቅቋል። በሴቶች እና ልጃገረዶች ላይ የሚፈጸመው ጥቃት በአሳሳቢ ደረጃ ከፍተኛ ሆኖ ሲቀጥል የአእምሮ ጤና ጉዳዮች በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶችን ደህንነት ስጋት ላይ ጥሏል። ልዑካኑ የጾታ እና የስነ ተዋልዶ ጤና አገልግሎቶችን ተደራሽነትን ማረጋገጥን ጨምሮ ውጤቶችን ለማሻሻል የተቀናጀ የህይወት ትምህርት አካሄድን መከተል አስፈላጊ መሆኑን አሳስበዋል፤ ድህነት እና ግጭት ባለባቸው ሀገራት እድገትን ለማፋጠን የበለጠ ጥረት እና የገንዘብ ድጋፍ እንዲጨምሩም ጠይቀዋል። ተዛማጅ አገናኞች (Related links)፡ A76/5 - የሴቶች፣ ህፃናት እና በጉምስና ዕድሜ ላይ ያሉ የህብረተሰብ ክፍሎች ጤና ዓለም አቀፍ ስልት (እ.ኤ.አ. ከ2016–2030) በዋና ዳይሬክተር ሪፖርት። አባል ሀገራት የዓለም ጤና ድርጅት የፆታ ጥቃትን በመቅረፍ እና በመከላከል ረገድ ጠንክሮ እንዲቀጥል አሳሰቡ። ኮሚቴ “ለ” ጾታዊ ብዝበዛ እና ትንኮሳ መከላከልን በስራ አስፈጻሚው ቦርድ የሚታዩ ጉዳዮች አካል አድርጎ ዛሬ ከሰአት በኋላ ተወያይቷል።,"Seventy-sixth World Health Assembly – Daily update: 25 May 2023 Progress and challenges in women’s, children’s and adolescent healthThe World Health Assembly delegates in Committee A discussed progress against the Global Strategy for Women’s, Children’s and Adolescent Health (2016-2030). During the discussion, which took place over two days, drawing comments from a high number of Member States, the delegates strongly reiterated their commitment to the Strategy as a priority for global health and expressed alarm about stalling progress in improving maternal and newborn survival. The Director-General’s report on the Strategy presented to the World Health Assembly expressed alarm that maternal mortality rates have stagnated since 2016. Furthermore, if current trends continue, it said, 54 countries will fall short of meeting the Sustainable Development Goal (SDG) target for under-five mortality and 63 countries will not achieve the SDG target for neonatal mortality. Levels of violence against women and girls remain alarmingly high, while mental health challenges represent an increasing health threat for adolescents. Delegates emphasized the importance of an integrated, life-course approach to improve outcomes, including access to sexual and reproductive health services, as well as greater efforts and investment to accelerate progress in the poorest, fragile and conflict-affected countries. Related links: A76/5 - Global Strategy for Women’s, Children’s and Adolescents’ Health (2016–2030) Report by the Director-General Related progress reports Member States urge WHO to keep momentum on work to prevent and respond to sexual misconduct Committee B this afternoon discussed the Prevention of sexual exploitation, abuse and harassment (Item 22.1) as part of the Review of and update on matters considered by the Executive Board (Item 22, Pillar 4)","Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya ta saba'in da shida - Bayanin yau da kullun: 25 ga watan Mayun 2023 Cigaban da aka samu da kuma ƙalubale a fannin lafiyar mata, yara da matasa. Jami'an Majalisar Lafiya ta Duniya a kwamitance sun tattauna ci gaban da aka samu a kan Dabarun Kiwon Lafiya na Mata, Yara da Matasa ma Duniya (2016-2030). A yayin tattaunawar, wadda ta shafe kwanaki biyu ana yi, inda aka samu tsokaci daga ɗimbin ƙasashe mambobin ƙungiyar, wakilan sun jaddada ƙudirinsu na tabbatar da dabarun da suka fi ba da fifiko ga lafiyar duniya, tare da bayyana fargaba game da daƙile ci gaban da ake samu wajen inganta rayuwar mata da jarirai. Rahoton babban daraktan game da dabarun da aka gabatar wa Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya ya bayyana fargabar cewa yawan mace-macen mata masu juna biyu yana nan a inda yake tun daga shekarar 2016. Bugu da kari, idan aka ci gaba da ci gaba da ci gaba, in ji shi, ƙasashe 54 za su gaza cimma burin ci gaba mai dorewa (SDG) na mace-macen yara 'yan ƙasa da shekaru biyar, kuma ƙasashe 63 ba za su cimma burin SDG ɗinsu ba na mace-macen jarirai. Al'amarin cin zarafin mata da 'yan mata yana ta ci gaba da girma, yayin da ƙalubalen lafiyar ƙwaƙwalwa shi ma ke ƙara zama barazanar lafiya ga matasa. Wakilam ƙasashen sun jaddada mahimmancin tsarin haɗin kai, tsarin rayuwa don samun ingantaccen sakamako, gami da samun kulawar lafiyar abin da ya shafi jima'i da haihuwa, da kuma himma da saka hannun jari don haɓaka ci gaba a cikin ƙasashe mafi talauci, rauni da rikice-rikice. Link masu alaƙa: A76/5 - Dabarun Duniya Gaba-Ɗaya don Lafiyar Mata, Yara da Matasa (2016-“2030) Rahoton Babban Darakta Janar. Rahotannin sun nuna cewa Ƙasashe membobi sun buƙaci ƙungiyar WHO da ta ci gaba da yin aiki don hanawa da kuma ɗaukar mataki a kan lalata Kwamitin B a wannan rana ya tattauna kan hana yin lalata da cin zarafi (Abu na 22.1) a matsayin wani ɓangare na bita da sabuntawa game da abubuwan da Hukumar Zartarwa ta yi la'akari da su (Shafi na 22, Pillar 4).","Mkutano wa sabini na sita wa Afya Duniani - Sasisho la kila siku: 25 Mei 2023 Maendeleo na changamoto katika afya ya wanawake, watoto na vijana. Wajumbe wa Baraza la afya Duniani katika kamati A walijadili maendeleo dhidi ya mkakati wa kimataifa wa afya ya wanawake, watoto na vijana (2016-2030). Wakati wa majadiliano, yaliyofanyika kwa muda wa siku mbili, yakitoa maoni kutoka kwa idadi kubwa ya nchi wanachama, wajumbe walisisitiza kwa dhati yao ya mkakati kama kipaumbele kwa afya ya kimataifa na kuelezea hofu kuhusuku kukwama, kwa maendeleo katika kuboresha maisha ya mzazi na watoto wachanga. Ripoti ya mkurugenzi mkuu kuhusu mkutano huo iliyowasilishwa kwa Baraza la afya Duniani ilionyesha wasiwasi kwamba viwango vya vifo vya uzazi vimedorora tangu 2010. Zaidi ya hayo, kama mwelekeo wa sasa utaendelea, ilisema nchi 54 zitashindwa kufikia lengo la maendeleo endelevu (SDG) la vifo vya watoto chini ya miaka mitano na 63 hazitofikia lengo la SDG la vifo vya watoto wachanga. Viwango vya unyanyasaji dhidi ya wanawake na wasichana vimesalia kuwa juu sana, huku changamoto za afya ya akili zinawakilisha tishio la kiafya linaloongezeka kwa vijana. Wajumbe walisisitiza umuhimu wa mbinu jumuishi, ya maisha ili kuboresha matokeo, ikiwa ni pamoja na upatikanaji wa huduma za afya ya ngono na uzazi, vilevile juhudi kubwa na uwekezaji ili kuharakisha maendeleo katika nchi maskini zaidi, tete na zilizoathiriwa na migogoro. Viungo vinavyohusiana: A76/5 - Mkakati wa kimataifa wa Wanawake, Watoto na Vijana wa Afya (2016-2030) Ripoti ya Mkurugenzi Mkuu Taarifa za maendeleo zinazohusiana. Nchi wanachama zinaihimiza WHO kushika kasi katika kazi ili kuzuia na kukabiliana na upotovu wa kingono Kamati B alasiri ya leo ilijadili kuzuia unyanyasaji wa kingono, unyanyasaji na usumbufu (kifungu cha 22.1) kama sehemu ya mapitio na sasisho kuhusu masuala yanayozingatiwa na halmashauri kuu (kifungu cha 22, ibara ya 4)","Àpéjọ Ìlera Àgbáyé kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin - Ìròyìn ojoojúmọ́: 25 oṣù Èbìbí ọdún 2023 Ìlọsíwájú àti àwọn ìpèníjà nínú ìlera àwọn obìnrin, àwọn ọmọde àti ọ̀dọ́ Àwọn aṣojú ìjọba níbi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé ní Ìgbìmọ A jíròrò ìlọsíwájú nípa ìlànà-iṣẹ́ Àgbáyé fún Ìlera Àwọn Obìnrin, àwọn Ọmọ àti Ọ̀dọ́ (2016-2030). Lásìkò ìjírórò náà, tí ó wáyé fún bí ọjọ́ méjì, tí ó fa àríwísí láti ọ̀dọ ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́, àwọn aṣojú ìjọba náà ṣe àtẹnumọ́ alágbára fún ìfọkànsin wọn fún ìlànà-iṣẹ́ náà gẹ́gẹ́ bíi kàn-án-pá fún ìlera àgbáyé tó sì ké gbàjarè nípa ìdúró ìlọsíwájú nínú àyípadà ìwàlááyè ìyá àti ọmọ tuntun. Ìjábọ̀ Olùdarí-Àpapọ̀ lórí ìlànà-iṣẹ́ tí ó gbé kalẹ̀ fún Àpéjọ Ìlera Àgbáyé ké gbàjarè pé iye ikú ìyá ti dúró láti ọdún 2016. Síwájú sí i, tí ìṣẹ̀lẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ yìí bá tẹ̀síwájú, ó sọ wí pé, àwọn orílẹ̀-èdè 54 ni wọ́n máa ní àdínkù láti bá àfojúsùn Èròngbà Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (SDG) fún ikú lábẹ́-márùn-ún tí àwọn orílẹ̀-èdè 63 ò sì ní ṣe àṣeyọrí àfojúsùn SDG fún ikú ọmọ tuntun. Àwọn ìpele ìwà-ipá sí àwọn obìnrin àti àwọn ọmọdébìnrin sì pọ̀ ní àpọ̀jù, nígbà tí àwọn ìpèníjà ìlera ọpọlọ dúró fún àlékún ewu ìlera fún àwọn ọ̀dọ́. Àwọn aṣojú ìjọba tẹnumọ́ pàtàkì ìlànà aláfibọ̀, ẹ̀kọ́ títí-ayé láti mú àyípadà bá àbájáde, tó fi mọ́ ànfààní sí ìpèsè iṣẹ́ ìlera ìbálòpọ̀ àti ìbímọ, bákan náà ni àwọn ìgbìyànjú tó lágbára àti ìdókówò láti mú kí ìlọsíwájú ní àwọn orílẹ̀-èdè tó kúṣẹ̀ jùlọ, tó kángun séwu tí ogun ń jà tètè yá. Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́: A76/5 - Ìjábọ̀ ìlànà-iṣẹ́ Àgbáyé fún Ìlera Àwọn Obìnrin, àwọn Ọmọdé àti àwọn Ọ̀dọ́ (2016-2030) láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ Àwọn ìjábọ̀ ìtẹ̀síwájú tó fara jọ ọ́ Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ rọ WHO láti tẹ̀síwájú lórí iṣé láti dènà àti láti dáhùn sí àwọn ìbálòpọ̀ kòtọ́ Ìgbìmọ B ní ọ̀sán yìí jíròrò lórí Ìdènà ìbálòpọ̀ ìrẹ́nijẹ, ìloninílòkulò, àti ìyọnulẹ́nu (Ìpínrọ̀ 22.1) gẹ́gẹ́ bí ọ̀kan lára Àtúnyẹwò àti ìsọdituntun lórí àwọn ọ̀rọ̀ tí Ìgbìmọ̀ Alàkóso jíròrò lé lórí (Ìpínrọ̀ 22, Òpo 4)","Umhlangano weZempilo woMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha-ukubuyekezwa kwansukuzonke-25 kuNhlaba 2023. Ukuqhubeka nezingqinamba kubantu besifazane,izingane namabhobhodlane izihambeli zomhlangano wezempilo yomhlaba eKomidini A zixoxe ngokuqhubeka okumelene neGlobal Strategy yabantu besifazane izingane nezempilo yamabhobhodlane (2016-2030). Ngesikhathi sezingxoxo,okwenzeke ezinsukwini ezimbili,ukukhipha iziphakamiso yenamba enkulu kuMember States,izihambeli zizimisele kakhulu ukuzibophezela ku-Isu njengelihamba phambili kwezempilo yomhlaba futhi bakhombisa ukwethuka,ngokuma kokuqhubeka ekwenzeni ngcono ekuphileni kwabazele nezingane ezizelwe. Umbiko waMqondisi Jikelele kwisu elethuliwe uMhlangano weZempilo woMhlaba ukhombise ingozi ngamazinga okufa komama abazalayo okuhamba kancane kusuka ngo 2016. Ukuqhubeka,uma okuumile kwamanje kuqhubeka,kuthe amazwe angu 54 azoshodelwa emhlanganweni weSustainable Development Goal(SDG) okuqondiwe kokufa okungaphansi kwesihlanu namazwe angu 63 ngeke aze athole okuqondwe yiSDG ekushoneni kwezingane. Amazinga ohlame olubhekiswe kwabesifazane nezingane laqhubeka lanyuka,ngesikhathi izingqinamba zokugula ngenqgondo zethule ukunyuka kokusabisa kwezempilo kumatshitshi namabhungu. Izihambeli zigcizelele ukubalulaka kokuhlangana,indlela yempilo ukwenza ngcono imiphumela,okufaka ukuthola imisebenzi yezempilo yezocansi nokuzala,kanye nemizamo emikhulu notshalomali ukuthi luqhube ukuqhubeka kwabahlwempu,abakhathazekile kanye namazwe athintwe yizingxabano. Amalinki ahlobene:A76/5 Isu loMhlaba labesifazane,,izingane nezempilo yabancane (2016-2030) umbiko nguMqondisi Jikelele ohlobene nokuqhubeka kwemibiko. Member States yanxenxa iWHO ukugcina amandla emsebenzini wokuvikela nokuphendula ekuphathweni kabi kwezocansi Ikomidi B kulentambama baxoxe ngokuvikelwa kokuxhashazwa ngezocansi,ukuhlukumezeka(into 22.1 njengengxenye yokubheka nokubuyekeza izindaba ezicatshangwe yibhodi labaphathi (into 22,insika4" +የኮሚቴው ሰብሳቢ መድረኩን ከከፈቱ በሆላ የኮሚቴው የስራ አስፈጻሚ ቦርድ፣ የበጀት እንዲሁም የአስተዳደር ኮሚቴ የወሳኔ ሃሳቦችን ሰምቷል። አውስትራሊያ ከተለያዩ የዓለም ጤና ድርጅት ክልሎች የተውጣጡ 61 አባል ሀገራትን በመወከል ተናግራለች፤ ቦትስዋና 47 የአፍሪካ ክልል አባል ሀገራትን ወክላ ስትናገር፤ እስራኤል፣ ህንድ፣ ኢንዶኔዥያ፣ ቲሞር-ሌስቴ፣ የታላቋ ብሪታኒያና የሰሜን አየርላንድ ዩናይትድ ኪንግደም፣ ኬንያ፣ ዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ፣ ደቡብ አፍሪካ፣ ማልዲቭስ፣ ኢኳዶር፣ ባንግላዲሽ እና ፔሩ ንግግር አድርገዋል። ሁሉም ተናጋሪዎች የዓለም ጤና ድርጅት የፆታ ጥቃትን ለመፍታት ያደረገውን ጉልህ እመርታ እውቅና ሰጥተዋል እንዲሁም እ.ኤ.አ. በመጋቢት 2023 የወጣውን አዲሱን የፆታ ጥቃትን የመፍታት ፖሊሲ እና በዚህ አመት መጀመሪያ ላይ የጀመረውን የፆታ ጥቃትን ለመከላከል እና ምላሽ የመስጠት የሶስት አመት ስትራቴጂ በደስታ ተቀብለዋል። አባል ሀገራት በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ (እ.ኤ.አ. ከ2018-2019) በተከሰተው 10ኛው የኢቦላ ወረርሽኝ ምላሽ መስጠት ጋር የተያያዙ ጉዳዮችን አንስተዋል፤ ወንጀለኞችን ተጠያቂ ማድረግ እና ተጠቂዎችን ሁሉን አቀፍ ድጋፍ መስጠትን ጨምሮ የተለያዩ ጉዳዮችን መፍታት አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥተዋል። ምርመራውን እና የተወሰዱ እርምጃዎችን የሚዘረዝሩ ዘገባዎችን በማጋራት የዓለም ጤና ድርጅት ያሳየውን ግልፅነት አድንቀዋል። አባል ሀገራቱ የዓለም ጤና ድርጅት እድገቱን በዚሁ እንዲቀጥል እና በተባበሩት መንግስታት ስርዓት ውስጥ በአርአያነት እንዲመራ አሳስበዋል። የጾታ ጥቃትን መከላከልና መፍታት የጋራ ኃላፊነት መሆኑን ገልጸው በዚህ ረገድ ለዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ እንደሚያደርጉ ቃል ገብተዋል። ዋና ዳይሬክተሩ ለድጋፉ ለአባል ሀገራት ምስጋናቸውን ገልፀው የዓለም ጤና ድርጅት በአራት ቁልፍ ዘርፎች ላይ ትኩረት እንደሚያረግ አስታወሰዋል። እነዚህም ድርጅታዊ ባህል ላይ ለውጥን ማዳበር፣ አስተማማኝ እና የታመኑ የሪፖርት ማቅረቢያ ዘዴዎችን እንዲኖሩ ማድረግ፣,"The Committee heard the recommendations of the Programme, Budget and Administration Committee of the Executive Board and the Committee’s Chair opened the floor. Australia spoke on behalf of 61 Member States from across WHO’s regions; Botswana spoke on behalf of the 47 African Region Member States; Israel, India, Indonesia, Timor-Leste, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Kenya, the United States of America, South Africa, Maldives, Ecuador, Bangladesh and Peru also took the floor. All speakers acknowledged the significant progress made by WHO in tackling sexual misconduct and welcomed both the new Policy on Addressing Sexual Misconduct (PASM), launched in March 2023, and the three-year strategy to prevent and respond to sexual misconduct, launched in January this year. Member States highlighted the need for the conclusion of the cases relating to the response to the 10th Ebola outbreak in the Democratic Republic of the Congo (2018-2019) including holding perpetrators to account and supporting victims and survivors comprehensively. They welcomed WHO’s transparency in publishing dashboards capturing both investigations and disciplinary action taken. They encouraged WHO to continue to make progress and lead by example within the UN system. Member States stressed that preventing and responding to sexual misconduct is a shared responsibility and they will continue to support WHO. The Director-General thanked Member States for their support and reminded Member States that WHO is focusing on four areas: changing the organizational culture – a process that takes time; having safe and trusted reporting mechanisms in place;","Kwamitin ya saurari shawarwarin kwamitin tsare-tsare, kasafin kudi da gudanarwa na kwamitin gudanarwa sannan kuma shugaban kwamitin ya buɗe zauren taron. Ostireliya ta yi magana a madadin membobi ƙasashe 61 daga yankuna na WHO; Botswana ta yi magana a madadin ƙasashe mambobin yankin Afirka 47; Isra'ila, Indiya, Indonesiya, Timor-Leste, Birtaniya na Burtaniya da Arewacin Ireland, Kenya, Amurka, Afirka ta Kudu, Maldives, Ecuador, Bangladesh da Peru su ma sun shiga cikin wannan tattaunawa. Dukkan masu magana sun amince da gagarumin ci gaban da WHO ta samu wajen magance lalata da jima'i tare da maraba da sabuwar manufar magance lalata da jima'i (PASM), wanda aka kaddamar a watan Maris 2023, da kuma dabaru na tsawon shekaru uku na hanawa da kuma ɗaukar mataki a kan lalata, wanda aka ƙaddamar a watan Janairun wannan shekara. Ƙasashe mambobi sun bayyana buƙatar kawo ƙarshen shari'o'in da suka shafi ɗaukar mataki kan ɓarkewar cutar Ebola karo na 10 a Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kongo (2018-2019) da suka haɗa da ba wa masu laifi laifinsu da kuma tallafa wa waɗanda abin ya shafa da waɗanda suka tsira gaba daya. Sun yi maraba da yadda WHO nuna gaskiya wajen buga allo da ke ɗauke da bayanai game da bincike da kuma matakin ladabtarwa da aka ɗauka. Sun ƙarfafa wa WHO gwiwa da ta ci gaba tare da yin abin koyi a cikin tsarin da ya dace da Majalisar Ɗinkin Duniya. Kasashe membobi sun jaddada cewa hanawa da kuma ɗaukar mataki a kan lalata nauyi ne s kan kowa kuma za su ci gaba da goyon bayan WHO. Darakta-Janar ɗin ya gode wa ƙasashe membobin saboda goyon bayan da suke bayarwa kuma ya tunatar cewa WHO na mai da hankali ne kan fannoni huɗu: canja al'adun kungiyar, wanda tsari da ke ɗaukar lokaci; samun amintattun hanyoyin bayar da rahoto;","Kamati ilisisitiza mapendekezo ya kamati ya programu, bajeti na utawala ya bodi ya utendaji na mwenyekiti wa kamati kafungua kikao. Australia ilizungumza kwa niaba ya nchi wanachama 61 kutoka katika kanda za WHO; Boswana ilizungumza kwa niaba ya nchi 47 wanachama wa kanda ya Afrika; Israel, India, Indonesia, Timor - Laste, Uingereza na Ireland Kaskazini, Kenya, Marekani, Afrika Kusini, Maldives, Ekuado, Bangladeshi na Peru pia zilichukua nafasi hiyo. Wazungumzaji wote walitambua maendeleo makubwa yaliyofikiwa na WHO katika kukabiliana na upotovu wa kingono na kukaribisha sera mpya ya kushughulikia upotovu wa kingono (PASM), iliyozinduliwa Machi 2023, na mkakati wa miaka mitatu wa kuzuia na kukabiliana na upotovu wa kingono, uliozinduliwa Januari mwaka huu. Nchi wanachama zilisisitiza haja ya kuhitimisha kwa visa vinavyohusiana na mwitikio wa mlipuko wa 10 wa Ebola katika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (2018-2019) ikiwa ni pamoja na kuwawajibisha wahalifu na kusaidia waraibu na walionusurika kwa ukamilifu. Walikaribisha uwazi wa WHO katika kuchapishaji wa dashibodi zinazonasa uchunguzi na hatua za kinidhamu zilizochukuliwa. Walihimiza WHO kuendelea kufanya maendeleona kuongoza kwa mfano ndani ya mfumo wa Umoja wa Mataifa. Nchi wanachama zilisisitiza kuwa kuzuia na kukabiliana na upotovu wa kingono ni jukumu la pamojana wataendelea kuunga mkono WHO. Mkurugenzi mkuu alizishukuru nchi wanachama kwa msaada wao na alizikumbusha nchi wanachama kwamba WHO inazingatia maeneo manne: Kubadilisha utamaduni wa shirika- mchakato unaochukua muda; kuwa na mifumo salama na inayoaminika ya kuripoti;","Ìgbìmọ̀ náà gbọ́ àwọn àbá Ètò náà, Ìgbìmọ̀ fún Ìṣúná àti Alámòjútó ti Ìgbìmọ̀ Alàkóso àti Alága Ìgbìmọ̀ náà ni wọ́n ṣíde. Orílẹ̀-èdè Australia sọ̀rọ̀ lórúkọ 61 Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ láti àwọn ẹkùn àgbègbè WHO káàkiri; Orílẹ̀-èdè Botswana sọ̀rọ̀ lórúkọ 47 Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ láti Ẹkùn Ilẹ̀ Adúláwọ̀; Israel, India, Indonesia, Timor-Leste, United Kingdom ti Great Britain àti Northern Ireland, Kenya, United States of America, South Africa, Maldives, Ecuador, Bangladesh àti Peru náà tún sọ̀rọ̀. Gbogbo àwọn agbẹnusọ ni wọ́n mọ pàtàkì ìtẹ̀síwájú tí WHO ti ṣe láti kojú ìbálòpọ̀ àìtọ́ wọ́n sì gba Òfin tuntun lórí Kíkojú Ìbálòpọ̀ Àìtọ́ (PASM) wọlé, tí wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ ní oṣù Èrenà ọdún 2023, àti ìlànà-iṣẹ́ ọlọ́dún-mẹ́ta láti dènà àti láti dáhùn sí ìbálòpọ̀ àìtọ́, tí wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ ní oṣù Ṣẹẹrẹ ọdún yìí. Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ ṣàfihàn ìdí fún ìparí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tó níṣe pẹ̀lú ìdáhùn sí àjàkálẹ̀ ààrùn Ẹ̀bólà 10th ní orílẹ̀-èdè Democratic Republic of the Congo (2018-2019) tó fi mọ́ mímú kí àwọn ọ̀daràn jèrè iṣẹ́ ọwọ́ rẹ̀ àti ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn afaragbà àti àwọn tí orí kóyọ ní kíkún. Wọ́n gba kíkó àkóyawọ́ WHO fún ṣíṣe àtẹ̀jáde dáṣíbọọ̀dù tó ń ṣe àkàálẹ̀ àwọn ìwádìí àti ìgbésẹ̀ ìjeníìyà tí wọ́n bá ṣe wọlé. Wọ́n rọ WHO láti tẹ̀síwájú láti máa ní ìlọsíwájú kí wọ́n sì ṣíwájú pẹ̀lú àpẹẹrẹ láàrín ètò UN. Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tẹnu mọ́ ìdènà àti ìdáhùn sí ìbálòpọ̀ àìtọ́ jẹ́ ojúṣe àjọni wọn ó sì tẹ̀síwájú láti ṣe àtìlẹ́yìn fún WHO. Olùdarí-Àpapọ̀ náà dúpẹ́ lọ́wọ́ àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fún àtìlẹ́yìn wọn ó sì rán Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ létí pé WHO ń gbájúmọ́ agbègbè mẹ́rin: ṣíṣe àyípadà àṣà Ilé-iṣẹ́ - ìlànà tó máa ń gba àsìkò; níní ètò ìjábọ̀ tí ò léwu tó sì ṣe é gbẹ́kẹ̀lé nílẹ̀;","Ikomidi lizwe iziphakamiso zohlelo zohlelomali kanye nokuphatha kwekomidi lebhodi labaphathi futhi noSihlalo weKomidi waqala wavula. Australia ikhulumele iMember States 61 kuzona zonke izifunda zeWHO Botswana yakhulumela abezifunda zeAfrika ezingu 47 Member State,Israel,India,Indonesia,Timor-Leste,Inited Kingdom of Great Britian neNorthen Ireland,Kenya,United State of America,South Afrika,Maldives,Ecuador,Bangladesh nePeru nabo bathatha indawo. Zonke izikhulumi zabonga ukubaluleka kokuqhubeka okwenziwe yiWHO ekubhekaneni nokungaziphathi kahle kwezocansi futhi bamukela zombili izinqubomgomo ekubhekaneni nokungaziphathi kahle kwezocansi (PASM) okwethulwe ngoNdasa 2023 futhi isu leminyaka emithathu lokuvikela nokuphendula ekungaziphathini kahle kwezocansi,kwethulwe ngoMasingana kulonyaka. Member States aveze isidingo sokuphetha amacala ahlobene nokuphendula kokubheduka kweEbola kweshumi eDemocratic Republic of the Congo (2018-2019) okufaka ukubamba ababhebhethekisi benecala nokweseka abahlukumezekile nabasindile kakhulu. Siyakwamukela ukwethembeka kweWHO ekushicileleni amadeshibhodi bethatha ukuphenya kokubili nokwenza okwenziwe ngendlela. Bagqugquzele WHO ukuthi iqhubeke yenza inqubekela phambili nokuhola ngesibonelo kuhlelo lweUN. Member States igcizelele ukuthi ukuvikela nokuphenduka ukungaziphathi kahle kwezocansu kungumsebenzi wokwabelana futhi bazoqhubeka beseke WHO. Umqondisi Jikelele ubonge iMember States ngokubekseka futhi wakhumbuza iMember State ukuthi Iwho izogxila ezindaweni ezine. ukushintsha isiko lenhlangano-uhlelo oluthatha isikhathi ukuba nokuphepha nezindlela ezikhona zokubika okuthembekile" +"ፈጣን እና ተዓማኒነት ያለው ምርመራን በማረጋገጥ ለጠቅላላው ሂደት (200 ቀናት) ቀነ-ገደቦችን ማዘጋጀት እና ተጎጂውን እና የተረፉትን ያማከለ አካሄድ መከተል ናችው። ተዛማጅ ሰነዶች (Related links)፡ A76/7 Rev.1 - የዋና ዳይሬክተሩ የጾታ ብዝበዛን፣ በደል እና ትንኮሳ መከላከል የተጠቃለለ ሪፖርትA76/39። የስራ አስፈፃሚ ቦርዱ የፕሮግራም፣ የበጀት እና የአስተዳደር ኮሚቴ ለሰባ ስድስተኛው የአለም ጤና ጉባኤ ሪፖርት፤ ዘላቂ ፋይናንስ፡- የመልሶ ማቋቋም ዘዴ አዋጭነት በሰባ አምስተኛ�� የዓለም ጤና ጉባኤ የሥራ ቡድኑ በዘላቂ ፋይናንስ ላይ ያቀረባቸው ምክሮች የዓለም ጤና ድርጅት የገንዘብ ድጋፉን ለማስፋት የሚጠቀምበትን የመልሶ ማቋቋም ዘዴ አዋጭነት እንዲመረምር አነሳስቶታል። በምላሹ የዓለም ጤና ድርጅት የመልሶ ማቋቋም ዘዴውን ተግባራዊነት ግምገማ አካሂዷል። አባል ሀገራቱ ሪፖርቱን ገምግመው ለዓለም ጤና ድርጅት ዘላቂ፣ ሊገመት እና እንደ አስፈላጊነቱ ሊለዋወጥ የሚችል የገንዘብ ድጋፍ እንደሚያስፈልግ አረጋግጠዋል። ሪፖርቱ የዓለም ጤና ድርጅትን የመልሶ ማቋቋም ዘዴን ከግምት ውስጥ ለማስገባት እንደ መሰረት ሆነው የሚያገለግሉትን ስድስት መርሆዎች ትንታኔ ይዘረዝራል፤ በተጨማሪም እ.ኤ.አ. በ2024 ተግባራዊ ለማድረግ የታቀደውን የመጀመሪያውን ""የዓለም ጤና ድርጅት የገንዘብ ድጋፍ ዙር"" ቁልፍ ነገሮችን ይጠቁማል። አባል ሀገራቱ የዓለም ጤና ድርጅትን በዘላቂነት ለመደገፍ የሚደረገውን ጥረት የሚቀበል ውሳኔ በማጽደቅ እ.ኤ.አ. በ2024 የመጀመሪያው የገንዘብ ድጋፍ ዙር ዝርዝር እቅድ ጠይቀዋል፤ ይህ እቅድ ከአባል ሀገራት ጋር በቅርበት ተዘጋጅቶ እ.ኤ.አ. በጥር 2024 በሚካሄደው የስራ አስፈፃሚ ቦርድ ስብሰባ መቅረብ አለበት።","ensuring swift and credible investigations and setting deadlines for the end-to-end process (200 days); and following a victim and survivor-centered approach. Related links: A76/7 Rev.1 - Consolidated report by the Director-GeneralA76/39Prevention of sexual exploitation, abuse and harassment Report of the Programme, Budget and Administration Committee of the Executive Board to the Seventy-sixth World Health Assembly Sustainable financing: feasibility of a replenishment mechanism The Seventy-fifth World Health Assembly adopted the recommendations of the Working Group on Sustainable Financing, requesting WHO to explore the feasibility of a replenishment mechanism to broaden further the financing base. In response, WHO submitted an assessment of the feasibility of such replenishment mechanism. Member States noted the report and reaffirmed the need for more sustainable, predictable and flexible financing of WHO. The report summarizes the analysis of the six principles that are to serve as the basis for considering a WHO replenishment mechanism and proposes the major elements of a first “WHO investment round” to implement such a mechanism in 2024. Member States adopted a decision welcoming the continued effort to sustainably finance WHO and requested a plan for the First Investment Round in 2024, in closer consultation with Member States, for the EB in January 2024.","tabbatar da sahihin bincike cikin ƙanƙanin lokaci da kuma ba wa lamarin wa'adi (kwanaki 200); da kuma bin hanyar da za ta mayar da hankali kan wanda aka zalunta. Link masu alaƙa: A76/7 Rev.1 - Haɗaɗɗen rahoton Darakta-Janar A76/39 Hana cin zarafi da keta hakki ta fuskar lalata Rahoton Kwamitin Shirye-shirye, Kasafin Kudi da Gudanarwa na Hukumar Zartarwa zuwa Majalisar Lafiya ta Duniya ta saba'in da shida Ɗorewar ci gaba da ɗaukar nauyi ko biyan kuɗaɗe: yiwuwar amfani da tsarin sake maye gurbin duk abin da aka yi amfani da shi Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya ta saba'in da biyar ta amince da shawarwarin Kwamitin Aiki kan tsarin Samar da Kuɗi mai ɗorewa, inda ta buƙaci WHO ta binciko yiwuwar amfani da tsarin sake maye gurbin duk abin da aka yi amfani da shi don faɗaɗa hanyoyin samar da kuɗaɗe. Da ta ta shi mayar da martani, WHO ta gabatar da yadda ta kimanta yiwuwar amfani da tsarin sake maye gurbin duk abin da aka yi amfani da shi. Ƙasashe mambobi sun ga rahoton kuma sun sake jaddada buƙatar ɗorarren tsarin samar da kuɗaɗe, watau hanya mai sauƙi wajen samar da kuɗaɗen WHO. Rahoton ya yi nazarin al'amura shida waɗanda za su zama ginshiƙi na yin la'akari da tsarin sake maye gurbin duk abin da aka yi amfani da shi a WHO tare da ba da shawarar manyan abubuwan da za a yi zagaye na farko na WHO wajen saka hannun jari don aiwatar da irin wannan tsarin a shekarar 2024. Ƙasashe mambobi sun amince da shawarar da ke maraba da ci gaba da ƙoƙarin samar da kuɗaɗe na WHO mai dorewa kuma sun nemi tsari don Zuba Jari na Farko a 2024, tare da tuntubar ƙasashe mambobi, don EB a cikin Janairun 2024.","Kuhakikisha uchunguzi wa haraka na wa kuaminika na kuweka makatazo ya mchakato wa mwisho hadi mwisho (siku 200); na Kufuata mkabala unaomlenga mwathiriwa na aliyenusurika. Viungo vinavyohusiana: A76/7 Rev.1- Ripoti Jumuishi ya Mkurugenzi MkuuA76/39 kuzuia unyanyasaji wa kingono, unyanyasaji na usumbufu Ripoti ya programu, bajeti na kamati ya utawala ya halmashauri kuu kwa mkutano wa sabini na sita wa afya Duniani Ufadhili endelevu: Uwezekano wa utaratibu wa kujaza tena Bunge la sabini na tano la Afya Duniani lilipitisha mapendekezo ya Kikundi Kazi cha Ufadhili Endelevu, likiomba WHOk kuchunguza uwezekano wa utaratibu wa kujaza ili kupanua wigo zaidi wa ufadhili. Kwa kujibu,WHO iliwasilisha tathmini ya uwezekano wa utaratibu huo wa kujaza tena. Nchi wanachama zilibainisha ripoti hiyo na kuthibitisha hitaji la ufadhili endelevu zaidi, unaotabirika na unaobadilika badilika wa WHO. Ripoti hiyo inatoa muhtasari wa uchunguzi wa kanuni sita ambazo zitatumika kama msingi wa kuzingatia utaratibu wa kujaza tena WHO na inapendekeza mambo makuu ya ""awamu ya kwanza ya uwekezaji ya WHO"" kutekeleza utaratibu kama huo mwaka 2024. Nchi wanachama zilipitisha uamuzi wa kukaribisha juhudi zinazoendelea za kufadhili WHO kwa uendelevu na kuomba mpango wa awamu ya kwanza ya uwekezaji mnamo 2024, kwa mashauriano ya karibu na nchi wanachama, kwa EB mnamo Januari 2024.","ṣíṣe àrídájú ìwádìí tó yára tó sì ṣe é gbẹ́kẹ̀lé àti ṣíṣe ètò gbèdéke fún ìlànà ìbẹ̀rẹ̀-dé-òpin (ọjọ́ 200); àti títẹ̀lé ìlànà adálórí afaragbà àti ẹni tí orí kó yọ. Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́ A76/7 Rev.1 - Ìjábọ̀ ìṣọ̀kan láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ A76/39 Ìdènà ìbálòpọ̀ ìrẹ́nijẹ, ìloninílòkulò, àti ìyọnulẹ́nu Ìjábọ̀ Ètò náà, Ìgbìmọ̀ fún Ìṣúná àti Alámòjútó ti Ìgbìmọ̀ Alàkóso fún Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin Ìpèsè owó alálòpẹ́: aṣeéṣe ìlànà àtúnṣe Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin gba àwọn àbá fún Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ lórí Ìpèsè Owó Alálòpẹ́, tó ń bèèrè pé kí WHO ó ṣàmúlò aṣeéṣe fún ìlànà àtúnṣe kan láti túnbọ̀ fẹ ìpìlẹ̀ ìpèsè owó lójú wọlé. Ní ìdáhùn, WHO ṣe àgbékalẹ̀ àyẹ̀wò fún aṣeéṣe irú ìlànà àtúnṣe bẹ́ẹ̀. Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ ṣe àkọsílẹ̀ ìjábọ̀ náà wọ́n sì ṣe ìfirinlẹ̀ ìdí fún ọ̀pọ̀ ìpèsè owó fún WHO alálòpẹ́, tó ṣe é sọ àsọtẹ́lẹ̀ fún tó sì ṣe é yí padà. Ìjábọ̀ náà ṣe ìsọníṣókí àlàyé lórí àwọn ìpìlẹ̀-òye mẹ́fà tí wọ́n ní láti dúró gẹ́gẹ́ bí ìpìlẹ̀ fún gbígbérò ìlànà àtúnṣe WHO wọ́n sì dábàá àwọn ohun tó ṣe pàtàkì fún ""Ìkówójọ fún ìdókówò WHO"" àkọ́kọ́ láti ṣàmúlò irú ìlànà bẹ́ẹ̀ ní ọdún 2024. Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ gba ìpinnu kan tó kí ìtẹ̀síwájú ìgbìyànjú tí yóò pèsè owó fún WHO fún ìgbà pípẹ́ wọlé wọ́n sì bèèrè fún Ìkówójọ fún Ìdókówò Akoko ní ọdún 2024, pẹ̀lú Ìfọ̀rọ̀wérò tó gúnmọ́ pẹ̀lú Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́, fún EB ní oṣù Ṣẹẹrẹ ọdún 2024.","ukuqinisekisa ukushesha nokuphenya okuhle nokusetha umnqamulajuqu wokuphela kohlelo(200 izinsuku Kulandela ixhoba nendlela eqonde kosindile. Amalinki ahlobene:A76.7Rev/1-Umbiko ohlanganisiwe nguMqondisi Jikelele A76/39 ukuvikelwa kokuxhashazwa kwezocansi,ukuhlukunyezwa nokuphathwa kabi. Umbiko wohlelo, uhlelomali nokuphatha kwekomidi leBhodi labaphathi eMhlanganweni weZempilo yoMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha. Ukugcineka kwezimali: ukubonakala kwendlela yokushabalala. Umhlangano weZempilo woMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha uthathe iziphakamiso zeWorking Group on Sustainable Financing, icela iWHO ukuthi ibheke ukwenzeka kokushabalala ojuvula kakhulu iszinda sezezimali. Ngokuphendula, iWHO yahambisa ukuhlolwa kokubonakala kwendlela enjalo yokushabalala. I-Member States iqaphele ukuthi umbiko uphinde wenza kangcono isidingo sokugcineka, okuqagelekayo nezezimali ezilula zeWHO. Umbiko ufingqa ukuhlaziywa kwemigomo eyisithupha okumele isebenze njengesisekelo sokucabanga izindlela zokuphela kweWHO nokuqhubeka kwezinto ezinkulu zokuqala, umzuliswano wotshalomali lweWHO ukwenza leyo ndlela ngo-2024. I-Member States ithathe isinqumo sokwamukela umzamo oqhubekayo wokugcineka kwezimali kweWHO bacela icebo lomzuliswano wokuqala wotshalomali ngo-2024, ngokuxhumana neMember States nge-EB ngoMasingana 2024." +"ተዛማጅ ሰነዶች (Related links): A76/32, A76/40, እና A76/40 Add.1 እ.ኤ.አ. የ2022 የውጤቶች ሪፖርት፣ የፋይናንስ ሪፖርት እና የተጠናቀቀው ዓመት ኦዲት እ.ኤ.አ. ታህሳስ 31፣ 2022 የፋይናንስ እና የትግበራ መረሃ ግብር በጀት 22-23 እና የፕሮግራም በጀት እይታ 24-25፤ አባል ሀገራት በውጤቶች ሪፖርት ላይ የቀረቡትን ዝርዝር ግኝቶች በደስታ ተቀብለዋል። ከጤና ጋር የተያያዙ የዘላቂ ልማት ግቦችን ለማሳካት እና ያሉትን የጤና ተግዳሮቶች ለመቅረፍ በተለይም የሶስት ቢሊዮን ግቦችን ለማሳካት ተጨማሪ እድገት አስፈላጊ ነው። እ.ኤ.አ. የ2022-2023 መርሃ ግብር በጀት አጋማሽ ግምገማ እንደሚያሳየው እ.ኤ.አ. በ 2022 የሶስት ቢሊዮን ግቦችን ለማሳካት መሻሻል ቢኖርም ፣ በአስራ ሶስቱ አጠቃላይ የስራ መርሃ ግብር መመዘኛዎች መሰረት ግን ውጤቶቹ እንደሚያሳዩት ግቦቹን ለማሳካት በጣም ብዙ ስራ ይጠይቃል። ምንም እንኳን ጉልህ ስኬቶች ቢኖሩም እነዚህን ግቦች ለማሳካት ፈጣን እና የተቀናጀ ጥረት ያስፈልጋል። በተጨማሪም ሪፖርቱ በሴክሬታሪያቱ እና በአባል ሀገራት መካከል የትብብር ጥረቶችን እንዲሁም ቁልፍ ስኬቶችን እና ጠቃሚ ጥናቶችን አጉልቶ ያሳያል። የጤና ምክር ቤቱ የውጤቱን ሪፖርት ተቀብሏል። አባል ሀገራቱ የመረሃ ግብሩን በጀት ፋይናንስ እና ትግበራን በተመለከተ የቀረቡ ሪፖርቶችንም ተቀብለዋል። ምንም እንኳን አዎንታዊ እድገቶች ቢኖሩም፣ እ.ኤ.አ. ከመጋቢት 31 ቀን 2023 ጀምሮ የዓለም ጤና ድርጅት የበጎ ፈቃደኞች መዋጮንም ጨምሮ የ443.8 ሚሊዮን ዶላር የገንዘብ ድጋፍ ክፍተት አጋጥሞታል።","Related links: A76/32, A76/40 and A76/40 Add.1 Results Report 2022, Financial report and audit for year ended 31 December 2022 Financing and implementation Programme Budget 22-23 and outlook of Programme Budget 24-25 Member States welcomed the Results Report and the detailed work found therein. Further progress is needed to achieve the triple billion targets towards attaining the health-related Sustainable Development Goals and meeting other health challenges. The mid-term review of the Programme Budget 2022–2023 shows that, despite the progress in 2022 towards the triple billion targets, outcomes and outputs, based on the GPW 13 results framework, the world is not on track to meet the targets. While much has been achieved, further urgent action is needed to achieve the goals. In addition, key accomplishments and selected impact case studies are highlighted in the report to exemplify how the Secretariat and Member States work together to drive health impact at the country level, where it matters most. The Health Assembly noted the Results Report. Member States also noted the reports on financing and implementation of the Programme Budget. Despite positive trends, as of 31 March 2023, the base programmes of WHO have a funding gap of US$ 443.8 million, after including projections of voluntary contributions.","Link masu alaƙa: A76/32, A76/40 da A76/40 Add.1 Rahoton Sakamako na 2022, Rahoton Kuɗi da kuma tantancewa na shekara ya ƙare 31 ga watan Disamban 2022 Kuɗi da aiwatar da Kasafin Kudi na Shirin 22-23 da kuma Duba Kasafin Kudi na Shirin 24-25. Ƙasashe mambobi sun yi maraba da Rahoton Sakamakon da cikakken aikin da aka samu a ciki. Ana buƙatar ƙarin cigaba don cimma manufar biliyan uku don cimma burin ci gaba mai ɗorewa da ke da alaƙa da lafiya da fuskantar wasu ƙalubalen kiwon lafiya. Binciken tsakiyar wa'adi na Kasafin Kudi na Shirin 2022-2023 ya nuna cewa, duk da ci gaban da aka samu a shekarar 2022 don cim ma taget ɗin biliyan uku, sakamako da abubuwan da aka fitar, bisa tsarin sakamako na GPW 13, duniya ba ta kan hanyar cim ma manufofin. Duk da an riga an cim ma abubuwa da yawa, akwai buƙatar ƙarin matakan gaggawa don cim ma manufofin. Bugu da kari, an bayyana muhimman abubuwan da aka cimma da zaɓaɓɓun nazarin batutuwan da tasirinsu a cikin rahoton, don misalta yadda Sakateriya da Ƙasashe Mambobin kungiyar ke aiki tare don kawo canji ga kiwon lafiya a matakin ƙasa, a kuma inda ya fi muhimmanci. Majalisar Lafiya ta yi buda a kan Rahoton Sakamakon. Ƙasashe mambobi sun kuma yi duba ga rahotannin kuɗaɗe da aiwatar da kasafin kuɗi don shirin. Duk da kyawawan abubuwan da ake gani, tun daga ranar 31 ga Maris 2023, shirye-shiryen tushe na Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO) suna da giɓin tallafi na dalar Amurka miliyan 443.8, bayan sun haɗa da hasashen gudummawa.","Viunganishi vinavyohusiana: A76/32, A76/40 na A76/40 Ongeza.1 Ripoti ya matokeo 2022, ripoti ya fedha na ukaguzi wa mwaka uliomalizika tarehe 31 Desemba 2022 Ufadhili na utekelezaji wa bajeti ya programu 22-23 na matazamio ya bajeti ya programu 24-25 nchi wanachama zilikaribisha ripoti ya mtokeo na kazi ya kina iliyopatikana humo. Maendeleo zaidi yanahitajika ili kufikia malengo ya Bilioni tatu kuelekea kufikia malengo ya maendeleo endelevu yanayohusiana na afya na kukabiliana na changamoto nyingine za afya. Mapitio ya kati ya muhula wa bajeti ya programu ya 2022-2023 yanaonyesha kuwa, licha ya maendeleo ya mwaka 2022 kuelekea malengo, matokeo na matokeo ya ilioni tatu, kwa kuzingatia mfumo wa matokeo wa GPW 13, ulimwengu hauko kwenye njia ya kufikia malengo. Wakati mengi yamepatikana, hatua zaidi za haraka zinahitajika ili kufikia malengo. Kwa kuongezea, mafanikio muhimu na tafiti za kifani zilizochaguliwa zimeangaziwa katika ripoti hii ili kutoa mfano wa jinsi sekretarieti na nchi wanachama zinavyofanya kazi pamoja ili kuleta athari za afya katika ngazi ya nchi, ambapo ni muhimu zaidi. Baraza la afya lilibainisha ripoti ya matokeo. Pia nchi wanachama zilibainisha ripoti za ufadhili na utekelezaji wa bajeti ya programu. Licha ya mwelekeo chanya, kufikia tarehe 31 Machi 2023, programu za msingi za WHO zina pengo la ufadhili la Dola za kimarekani milioni 443.8, baada ya kujumuisha makadirio ya michango ya hiari.","Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́: A76/32, A76/40 àti A76/40 Add.1 Ìjábọ̀ Àwọn Àbájáde ọdún 2022, Ìjábọ̀ ìṣúná àti àyẹ̀wò owó fún ọdún tó parí 31 oṣù Ọ̀pẹ ọdún 2022 Ètò Ìṣúná fún Ìpèsè owó àti ìṣàmúlò 22-23 àti ìrísí Ètò Ìṣúná 24-25 Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ gba Ìjábọ̀ Àwọn Àbájáde àti iṣẹ́ tó kún fọ́fọ́ tí wọ́n rí nínú rẹ̀ wọlé. Wọ́n nílò ìtèsíwájú sí i láti ṣe àṣeyọrí àwọn àfojúsùn bílíọ̀nù oní ìlọ́po-mẹ́ta fún ṣíṣe Àwọn Èròngbà Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ ajẹmọ́-ìlera àti ìdọ́gba pẹ̀lú àwọn ìpèníjà ìlera mìíràn. Àgbéyẹ̀wò ìdajì-sáà fún Ètò Ìṣúná 2022-2023 tó fi hàn pé, pẹ̀lú ìlọsíwájú ti ọdún 2022 fún àwọn àfojúsùn bílíọ̀nù oní ìlọ́po-mẹ́ta náà, àwọn àbájáde àti àgbéjáde, tó dá lórí àwọn àbájáde ìlànà-iṣẹ́ GPW 13, gbogbo àgbáyé ò sí ní ojú ọ̀nà láti dọ́gba pẹ̀lú àwọn àfojúsùn náà. Bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé wọ́n ti ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ àṣeyọrí, a nílò ìgbésẹ̀ ojú ẹsẹ̀ síwájú sí i láti mú àwọn èròngbà náà ṣẹ. Ní àfikún, àwọn àṣeyọrí pàtàkì àti àwọn àyẹ̀wò àṣàyàn ipa ni wọ́n ṣàfihàn nínú ìjábọ̀ náà láti ṣàpèjúwe bí Ilé-iṣẹ́ Ìjọba àti Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ ṣe ń ṣiṣẹ́ papọ̀ láti sún ipa ìlera síwájú sí ìpele orílẹ̀-èdè, níbi tí ó ti ṣe pàtàkì jùlọ. Àpéjọ Ìlera Àgbáyé ṣe àkọsílẹ̀ Ìjábọ̀ Àwọn Àbájáde náà. Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tún ṣe àkọsílẹ̀ àwọn ìjábọ̀ lórí ìpèsè owó àti ìṣàmúlò Ètò Ìṣúná. Pẹ̀lú gbogbo ìṣẹ̀lẹ̀ dáadáa yìí, ní ọjọ́ 31 oṣù Èrenà ọdún 2023, àwọn ètò ìpìlẹ̀ WHO ní àlàfo ìpèsè owó tí ó tó US$ 443.8 mílíọ̀nù, lẹ́yìn àfikún àwọn àsọtẹ́lẹ̀ owó dídá àtọkàn wá.","Amalinki ahlobene: A76/32, A76/40 no-A76/40 Add.1 Imiphumela yombiko 2022, Umbiko wezezimali nokucutshungulwa konyaka ophele ngomhlaka-31 kuZibandlela 2022. Ezezimali nokwenza uhlelo lohlelomali 22-23 nokubheka uhlelo lohlelomali 24-25 Member States yamukele imiphumela yombiko kanye nemininingwano yomsebenzi otholakale lapho. Ukuqhubeka okwenzekayo kuyadingeka ukuzuza amaphiliyoni amathathu okuqondiwe ukuthola okuhlobene nezempilo zeSustainable Development Goals nokuhlangana nezinye izingqinamba zezempilo. Ukubuyekezwa kwaphakathi nesikhathi koHlelo loHlelomali 2022-2023 lukhombisa ukuthi ngaphandle kokuqhubeka ngo-2022 okuya kokuqondiwe kwamabhiliyoni aphindeke kathathu, imiphumela nokufakwayo okuncike kumiphumela yomhlahlandlela weGPW 13 umhlaba awuhambisani nokuhlangabezana nokuqondile. Ngesikhathi sekukuningi okwenziwe, ukwenza okuphuthumayo kuyadingeka ukufeza lezi zinhloso. Ukwengeza, ukuzuza okubalulekile nokukhetha isifundo somthelela kukhonjisiwe kumbiko ukwenza isibonelo ukuthi uNobhala neMember States basebenza kanjani ndawonye ukuletha umthelela wezempilo ezingeni lezwe lapho kubaluleke khona kakhulu. Umhlangano weZempilo uqaphele Imiphumela yombiko. I-Member States iphinde yaqaphela imibiko kwezezimali nokwenza Kohlelo loHlelomali. Ngaphandle kokudumile okuhle kusukela ngomhlaka-31 kuNdasa, isisekelo sezinhlelo zeWHO zinesikhala soxhasomali lwezigidi ezingu-US$443 ngemva kokufaka amaphrojekthi eminikelo yokuvolontiya." +ይህ አሁን ያለው ክፍተት ተባብሶ የቀጠለው “pockets of poverty” (የድህነት ኪስ) ተግዳሮት ሲሆን ይህም ለበለጠ ዘላቂ የሆነ የገንዘብ ድጋፍ ያለውን አንገብጋቢ ፍላጎት አጉልቶ ያሳያል። ተዛማጅ ሰነዶች (Related links)፡ A76/16 - እ.ኤ.አ. የ2022 የውጤቶች ሪፖርት (የፕሮግራም በጀት እ.ኤ.አ. ከ2022–2023፡ የአፈጻጸም ግምገማ)፤ እ.ኤ.አ. የ2022-2023 የፕሮግራሙ በጀት አፈፃፀም የግማሽ ዓመት ግምገማ፤ A76/17 - እ.ኤ.አ. ታህሳስ 31፣ 2022 የተጠናቀቀው ዓመት የኦዲት ፋይናንስ መግለጫዎች፤ A76/INF./2 - እ.ኤ.አ. የ2022 ፈንድ እና አስተዋጽዖ የበጎ ፈቃድ መዋጮ፤ A76/INF./3 - የዓለም ጤና ድርጅት ማሻሻያ፤ እ.ኤ.አ. የ2023 የዓለም ጤና ድርጅት በአገሮች፣ ግዛቶች እና አካባቢዎች መገኘት ሪፖርት፤ የዓለም ጤና ድርጅት ለጤና ውጤቶች ያደረገው አስተዋፅዖ ከውጤቶቹ ዘገባ፤ A76/18 - እ.ኤ.አ. ከ2022-2023 የመርሃ ግብሩ በጀት ፋይናንስ እና ትግበራ እንዲሁም የመርሃ ግብሩ በጀት እ.ኤ.አ. ከ2024-2025 የፋይናንስ እይታ፤ A76/19 - እ.ኤ.አ. የ2022-2023 የመርሃ ግብሩ በጀት ፋይናንስ እና ትግበራ እንዲሁም የመርሃ ግብሩ በጀት እ.ኤ.አ. ከ2024-2025 ፋይናንስን በተመለከተ የተግባር ቅልጥፍናን ሪፖርት ማድረግ፤,"The current gap is compounded by the challenge of persisting “pockets of poverty” – underscoring the urgent need for more sustainable financing. Related links: A76/16 - Results Report 2022 (Programme budget 2022–2023: performance assessment) Mid-term review of implementation of the Programme budget 2022–2023 A76/17 - Audited Financial Statements for the year ended 31 December 2022 A76/INF./2 - Voluntary contributions by fund and by contributor, 2022 A76/INF./3 - WHO reform WHO presence in countries, territories and areas: 2023 report WHO’s Contribution towards health outcomes from the Results Report A76/18 - Financing and implementation of the Programme budget 2022–2023 and outlook on financing of the Programme budget 2024–2025 A76/19 - Financing and implementation of the Programme budget 2022–2023 and outlook on financing of the Programme budget 2024–2025 Reporting on operational efficiencies","Wannan gibin da ake fama da shi a halin yanzu yana da nasaba da ƙalubale na talauci wanda ke nuna buƙatar gaggawar samar da kuɗaɗe mai ɗorewa. Link masu alaƙa: A76/16 - Rahoton Sakamako na 2022 (Kasafin Shirin 2022-2023: duba ƙoƙarin aiki) Bita ta tsakiyar lokaci na aiwatar da kasafin kuɗin Shirin 2022-2023 A76/17 - Bayanan Hada-Hadar Kuɗi da aka tantance na shekarar da ta ƙare 31 ga watan Disambar 2022 A76/INF./2 - Gudunmawar sa-kai bisa ga kuɗi da mai ba da gudummawa, 2022 A76/INF./3 - Sauyin WHO Kasantuwar WHO a cikin ƙasashe, yankuna da wurare: rahoton 2023 Gudunmawar WHO game da sakamakon lafiya daga Rahoton Sakamako A76/18 - Kudade da aka kashe da kuma aiwatar da kasafin kuɗin Shirin 2022-2023 da hange kan kuɗaɗen kasafin kuɗin Shirin 2024-2025 A76/19 - Kuɗaɗen da aka kashe da kuma aiwatar da kasafin kuɗi na Shirin 2022-2023 da hange kan kuɗaɗen kasafin kuɗin Shirin 2024-2025: Bayar da rahotanni kan ingancin aiki","Pengo la sasa limechangiwa na changamoto ya kuendelea ""kukithiri umaskini""- kusisitiza hitaji la dharura la ufadhili endelevu zaidi. Viunganishi vinavyohusiana: A76/16- Ripoti ya matokeo 2022 (bajeti ya mpango 2022-2023: tathmini ya utendaji kazi) Mapitio ya muda wa kati ya utendaji wa bajeti ya programu 2022-2023 A76/17 - Taarifa za fedha zilizokaguliwa za mwaka ulioisha tarehe 31 Desemba 2022 A76/INF./2 - Michango ya hiari kulingana na hazina na kwa mchangiaji, 2022 A76/INF./3 - Mageuzi ya WHO Uwepo wa WHO katika nchi, wilaya na maeneo: Ripoti ya 2023 Mchango wa WHO kuelekea matokeo ya afya kutoka kwa Ripoti ya Matokeo A76/18 - Ufadhili na utekelezaji wa bajeti ya programu 2022-2023 na mtazamo wa ufadhili wa bajeti ya programu 2024-2025 A76/19 - ufadhili na utekelezaji wa bajeti ya programu 2022-2023 na matazamio ya bajeti ya programu 2024-2025 kuripoti juu ya ufanisi wa utendaji","Àlàfo tó wà lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí ti burú pẹ̀lú ìpèníjà àìlópin ""àwọn agbègbè òṣì"" - tó ń tọ́ka sí ìdí fún ọ̀pọ̀ ìpèsè owó alálòpẹ́ ojú ẹsẹ̀. Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́: A76/16 - Ìjábọ̀ Àwọn Àbájáde ọdún 2022 (Ètò Ìṣúná 2022-2023: àyẹ̀wò ìṣesí) Àgbéyẹ̀wò ìdajì-sáà fún ìṣàmúlò Ètò Ìṣúná 2022-2023 A76/17 - Àgbéjáde Ìṣúná Tí Wọ́n Ti Yẹ̀wọ̀ fún ọdún tí ó parí 31 oṣù Ọ̀pẹ ọdún 2022 A76/INF./2 - Owó dídá àtọkàn wá pẹ̀lú ìpèsè owó àti láti ọwọ́ olùdásí, ọdún 2022 A76/INF./3 - Àtúntò WHO Wíwà ní ìkàlẹ̀ WHO ní àwọn orílẹ̀-èdè, ìlú àti agbègbè: ìjábọ̀ ọdún 2023 Ìdásí WHO sí àwọn àbájáde ìlera láti inú Ìjábọ̀ Àwọn Àbájáde A76/18 - Ìpèsè owó àti ìṣàmúlò Ètò Ìṣúná 2022-2023 àti ìrísí fún ìpèsè owó ti Ètò Ìṣúná 2024-2025 A76/19 - Ìpèsè owó àti ìṣàmúlò ti Ètò Ìṣúná 2022-2023 àti ìrísí fún ìpèsè owó ti Ètò Ìṣúná 2024-2025 Ìjábọ̀ lórí kóríyá iṣẹ́","Isikhala samanjesihlanganiswe yingqinamba yokubelesela yamakhukhu angenamali-ukukala ngaphansi kwesidingo esiphuthumayo sokunye ukugcineka kwezimali. Amalinki ahlobene: A76/16 - Imiphumela yoMbiko 2022 (Uhlelo lohlelomali 2022-2023: ukuhlolwa kokusebenza) Ukubhekwa kwaphakathi nesikhathi kowenza kohlelo lohlelomali 2022-2023 A76/17 - Izitatimende zezimali ezicutshunguliwe zonyaka ophele ngomhlaka-31 Zibandlela 2022, A76/INF./2 - Ukuvolontiya ukufaka isandla ngoxhaso kanye nokunikela 2022 A76/INF./3 - I-WHO yenza ngcono Ukuba khona kweWHO emazweni,ezindaweni: umbiko wa-2023 Ukufaka isandla kweWHOkumiphumela yezempilo ephuma Kumiphumela yoMbiko. A76/18 - Ezezimali nokwenza kohlelo lohlelomali lwezi-2022-2023 nokubheka kwezezimali kohlelo lohlelomali lwezi-2024-2025. A76/19 - Ezezimali nokwenza kohlelo lohlelomali lwango-2022-2023 nokubheka ezezimali zohlelo lohlelomali lwezi-2024-2025 Ukubika kokusebenza okwenziwa kahle" +ልዑካኑ ቲቢን ለመዋጋት ጊዜውን ያማከሉ እና አዳዲስ ፈጠራዎችን ያካተቱ ሃሳቦችን ይደግፋሉ። ዛሬ በሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ጉባኤ ልዑካኑ እ.ኤ.አ. በ2030 ቲቢን ለማስቆም መንገዶች ላይ ተወያይተዋል፤ እነዚህም ሁለንተናዊ የእንክብካቤ ተደራሽነት፣ ዘርፈ ብዙ ትብብር፣ የፈጠራዎች እድገትን ማፋጠን እና ፀረ ተሕዋስያን የመቋቋም አቅምን መዋጋት ናቸው። ሊታከም እና ሊድን የሚችል ተላላፊ በሽታ አሁንም ቀዳሚ የሞት ምክንያት ሆኖ የ1.6 ሚሊዮን ሰዎችን ህይወት እየቀጠፈ እና በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ጤና እና ኑሮ እያቃወሰ ይገኛል። የጤና ሚኒስትሮች፣ የሲቪል ማህበረሰብ መሪዎች፣ አጋር ድርጅቶች እና የአለም ጤና ድርጅት ተወካዮች ቲቢን በመዋጋት ረገድ በአለምአቀፍ እና በብሄራዊ ደረጃ ግንዛቤን፣ አዳዲስ አቀራረቦች፣ ተግዳሮቶች እና ስጋቶች ጨምሮ የፀረ ተህዋሲያን የመቋቋም ስጋትን አጋርተዋል። የ”USAID“ (የዩናይትድ ስቴትስ ዓለምአቀፍ ልማት ኤጀንሲ) ምክትል አስተዳዳሪ ዶክተር አቱል ጋዋንዴ እና በጄኔቫ በተባበሩት መንግስታት ድርጅት የፖላንድ ቋሚ ተወካይ አምባሳደር ዝቢግኒየቭ ቼክ የቲቢ አገልግሎቶችን ከመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት ጋር በማዋሃድ ጠንካራ ትብብር መፍጠር አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥተዋል። ልዑካኑ በሂደት ላይ ያሉ ያልተሳኩ እና የቆሙ ታሪኮችን ሰምተዋል፤ በብራዚል የጤና ጥበቃ ፀሐፊ ዶ/ር ኢቴል ሊዮኖር ኖያ ማሲኤል ወረርሽኙ በተከሰተበት ወቅት የቲቢ አገልግሎት ሽፋን እየቀነሰ መምጣቱን ገልጸው የቲቢ ወረርሽኝ ዋና መንስኤዎችን ለመፍታት በዘርፎች መካከል የትብብር ጥረቶችን እና ግብዓቶችን ማጠናከር አስፈላጊነት አጽንኦት ሰጥተዋል። ፈተናዎች ቢኖሩም የስኬት ታሪኮችም ነበሩ፤ ዛምቢያ ከፍተኛ የቲቢ በሽታ ካለባቸው 30 ሀገራት መካከል አንዷ ስትሆን ሀገሪቱ የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ቢኖርም ግስጋሴዋን እንደቀጠለች እና ቲቢን እና ኮቪድ-19ን ለመዋጋት የሚደረገው ጥረት የወረርሽኙን ዝግጁነት እንዴት እንደሚያሳድግ ገለጻ አድርገዋል። በቲቢ ትግል ውስጥ የሚሳተፉ ቁልፍ ሰዎች በመስከረም ወር የታቀደውን ሁለተኛውን የተባበሩት መንግስታት ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ላይ ሊደርስ የሚችለውን የፖለቲካ እንቅስቃሴ አስፈላጊነት አጽንኦት ሰጥተዋል። የኢንዶኔዥያ የጤና ቴክኖሎጂ ምክትል ሚኒስትር ሴቲያጂ በሀገሪቱ ፈጠራ ሀገራዊ የጤና ፋይናንስ ስልት፣ ፍትሃዊ የቲቢ አገልግሎቶችን ለማረጋገጥ በሚደረገው ጥረት እና የቲቢ ምርምርን ወደ ፊት ለማራመድ ቁርጠኝነት በተለይም በአዲስ የክትባት ፈጠራ ላይ ተወያይተዋል። ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባው ቲቢን በመዋጋት ረገድ ያለውን አቅጣጫ ለመቀየር እና ከቲቢ ጋር የተያያዙትን የዘላቂ ልማት ግቦችን እ.ኤ.አ. በ2030 ለማሳካት እድገትን ለማፋጠን የሚያስፈልገውን የፖለቲካ ፍላጎት የማመንጨት አቅም አለው።,"Delegates support maintaining momentum and innovations to end TB Today delegates at the Seventy-sixth World Health Assembly participated in a Strategic Roundtable on Ending TB by 2030: Universal access to care, multisectoral collaboration, and innovations to accelerate progress and combat antimicrobial resistance. TB, a treatable and curable communicable disease, remains a top infectious killer, claiming 1.6 million lives and affecting millions of additional lives and livelihoods annually. Ministers of health, leaders from civil society, partner organizations and WHO shared first-hand reflections on global and national leadership and innovations to end TB, as well as challenges and concerns, including increasing threats of antimicrobial resistance. Dr Atul Gawande, Deputy Administrator, USAID and Ambassador Zbigniew Czech, Permanent Representative of Poland to the UN Office in Geneva, highlighted the importance of building stronger partnerships and integrating TB services into primary health care. Delegates heard stories of halted and reversed progress; Dr Ethel Leonor Noia Maciel, Secretary of Health, Brazil noted declining rates of TB service coverage during the pandemic while also highlighting the need for shared responsibility and resources across sectors to tackle the core drivers of the TB epidemic. There were stories of resilience too; Sylvia Masebo, Minister of Health, Zambia, which is one of the 30 high TB burden countries, reported that the country managed to maintain progress despite the impact of the COVID-19 pandemic and shared lessons learned on how combating TB and COVID-19 could strengthen pandemic preparedness. Top leaders in the fight against TB noted the importance of the political momentum in the lead up to the upcoming second UN High-Level Meeting (HLM) on TB which will take place in September. Mr Setiaji, Deputy Minister for Health Technology, Indonesia described the country’s new innovative national health financing strategy, its efforts to provide equitable TB services and the country’s commitment to advance TB research, in particular for new vaccine development. The HLM can provide the political impetus needed to turn the tide in the fight against TB and fast-track progress to attain the critical TB related targets of the Sustainable Development Goals by 2030.","Wakilai suna goyan bayan ci gaba don ƙoƙarin smar da sabbin abubuwa don kawo ƙarshen tarin fuka A yau wakilai a Majalisar Lafiya ta Duniya ta saba'in da shida sun shiga cikin Tsarin Dabaru kan Kawar da tarin fuka nan da shekarar 2030: Samun damar kulawa a matakin duniya baki-ɗaya, haɗin gwiwar ɓangarori daban-daban, da sabbin abubuwa don haɓaka hanyoyin ci gaba da yaƙi da ƙwayoyin cuta. Tarin fuka, wadda cuta ce da ake iya warkewa kuma tana yaɗuwa daga wani zuw wani, tana kisa sosai, kuma an bayyana cewa tana kashe rayuka miliyan 1.6 tare da shafar ƙarin miliyoyin mutane da yanayin rayuwarsu a kowace shekara. Ministocin kiwon lafiya, shugabanni daga ƙungiyoyin jama'a, ƙungiyoyin haɗin gwiwa da WHO sun yi musayar ra'ayi na farko game da jagoranci na duniya da na ƙasa da sabbin abubuwa don kawo ƙarshen tarin fuka, da ƙalubale da damuwa, wanda ya haɗa da ƙara barazanar ga ƙwayoyin kariya daga cutar. Dokta Atul Gawande, mataimakin shugaban hukumar USAID da jakada Zbigniew Czech, wakilin dindindin na kasar Poland a ofishin MDD da ke Geneva, sun bayyana mahimmancin ƙara ƙarfafa haɗin gwiwa da kuma haɗa ayyukan magance tarin fuka a fannin kiwon lafiya na matakin farko. Wakilai sun ji labarai na tsaiko da ci bayan da aka samu; Dokta Ethel Leonor Noia Maciel, Sakatariyar Lafiya a Brazil ta lura da raguwar yawan mayar da hankali a kan tarin fuka yayin da bala'in kw ƙamari, yayin da kuma hakan ke nuna buƙatar haɗin kai a sassan daban-daban don tunkarar ainihin abubuwan da ke haifar da cutar tarin fuka. Akwai kuma labarun da ale nuna an samu masu jajircewa; Sylvia Masebo, ministar kiwon lafiya ta kasar Zambia, wacce ɗaya daga cikin ƙasashe 30 masu fama da cutar tarin fuka, ta ba da rahoton cewa, kasar ta samu ci gaba duk da tasirin cutar COVID-19, tare da ba da labarin darussan da suka koya kan yadda yaƙi da cutar tarin fuka da COVID-19 za su ƙarfafa shirye-shiryen tunkarar annoba. Manyan jagororin yaƙi da cutar tarin fuka, sun nuna muhimmancin rawar da siyasa a ta taka a gaban taron ƙoli na Majalisar Dinkin Duniya (HLM) na biyu wanda za a yi a kan tarin fuka da za a yi a watan Satumba. Mista Setiaji, mataimakin ministan fasahar kiwon lafiya na Indonesia, ya bayyana sabbin dabarun samar da kuɗaɗen kiwon lafiya na kasar, da ƙoƙarin da take yi na samar da daidaiton hidimomin da ake yi wa masu tarin fuka da kuma ƙidirin ƙasar na ciyar da bincike gaba kan tarin fuka, musamman don samar da sabbin rigakafi. HLM na iya kawo wani yunƙuri a siyasance wanda ake buƙata don kawo sauyi kan halin da ake ciki a yaƙi da tarin fuka da kuma ci gaba cikin gaggawa don cimma manufofi masu alaƙa da tarin fuka na Manufofin Ci Gaba mai Ɗorewa nan da 2030.","Wajumbe wanaunga mkono kudumisha kasi na ubunifu wa kukomesha TB Leo wajumbe katika mkutano wa sabini na sita wa afya Duniani walishiriki katika meza ya duara ya mkakati ya kumaliza kifua kikuu ifikapo 2030: Ufikiaji wa huduma kwa wote, ushirikiano wa sekta mbalimbali, na ubunifu ili kuharakisha maendeleo na kupambana na ukinzani wa viua viini. TB, ugonjwa wa kuambukiza unaotibika na kupona, unasalia kuwa juu kama muuwaji wa kuambukiza, unagharimu maisha ya watu milioni 1.6 na kuathiri mamilioni ya maisha ya ziada na hufariki kila mwaka. Mawaziri wa afya, viongozi kutoka Asasi za kiraia, mashirika ya washirika na WHO walishiriki tafakari ya moja kwa moja juu ya uongozi wa kimataifa na kitaifa na ubunifu wa kumaliza TB, vilevile changamoto na wasiwasi, ikiwa ni pamoja ana kuongezeka kwa vitisho vya upinzani wa antimikrobia. Dk Atul Gawande, naibu msimamizi, USAID na Balozi Zbigniew Czech, mwakilishi wa kudumu wa Polandi katika ofisi ya umoja wa mataifa huko Jeniva, walionyesha umuhimu wa kuunda ushirikiano wenye nguvu na kuunganisha huduma za TB katika huduma za afya ya msingi. Wajumbe walisikia hadithi za maendeleo za kusimamishwa na kinyume: Dk Ethe Leonor Noia Maciel, katibu wa Afya, Brazili alibaini kupungua kwa viwango vya huduma ya TB wakati wa janga hilo huku pia akisisitiza hitaji la uwajibikaji wa pamoja na rasilimali katika sekta zote ili kukabiliana na vichochezi vikuu vya janga la TB. Pia kulikuwa na simulizi za ujasiri; Sylvia Masebo, waziri wa afya, Zambia, ambayo ni moja ya nchi 30 zenye mzigo mkubwa wa TB, aliripoti kuwa nchi hiyo iliweza kudumisha maendeleo licha ya athari za janga la UVIKO-19 na alishiriki ujuzi alijifunza jinsiy kukbiliana na TB na UVIKO-19 kunaweza kuimarisha utayri wa janga. Viongozi wakuu katika mapambano dhidi ya TB walibainisha umuhimu wa kasi ya kisiasa katika kuelekea mkutano ujao wa pili wa ngazi ya juu wa umoja wa mataifa (HLM) kuhusu kifua kikuu ambao utafanyika Septemba. Bw Setiaji, naibu waziri wa teknolojia ya afya, Indonesia alielezea mkakati mpya wa kitaifa wa kufadhili afya ya nchi, juhudi zake za kutoa huduma sawa za TB na dhamira ya nchi kuendeleza utafiti wa TB, hususani kwa maendeleo ya chanjo. HLM inaweza kutoa msukumo wa kisiasa unaohitajika kubadili mkondo katika mapambano dhidi ya TB na maendeleo ya haraka ili kufikia malengo muhimu yanayohusiana na TB ya malengo ya maendeleo endelevu ifikapo 2030.","Àwọn aṣojú ìjọba ṣe àtìlẹ́yìn ìtẹ̀síwájú iṣẹ́ àti àwọn ìmọ̀ tuntun láti fòpin sí TB Lónì àwọn aṣojú ìjọba níbi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin kópa nínú Ìjírórò Orí-tábílì lórí fífi Òpin sí TB ní ọdún 2030: Ànfààní àgbáyé sí ìtọ́jú, àjọṣepọ̀ ẹlẹ́ka-jẹ̀ka, àti àwọn ìmọ̀-ọ̀tunláti mú kí ìlọsíwájú àti kíkojú ẹ̀yàwuuru jáàgùn kó yá. TB, ààrùn tí kìí ràn tó ṣe é tọ́jú tó sì ní ìwòsàn, dúró gẹ́gẹ́ bí àkóràn aṣekúpani tó ń lékè, tó sì ń gba 1.6 mílíọ̀nù ẹ̀mí tó sì ń kóbá mílíọ̀nù àfikún ẹ̀mí àti ọ̀nà ìjẹ-ìmu lọ́dọọdún. Àwọn Mínísítà fún Ètò Ìlera, àwọn olórí láti àwọn ẹgbẹ́ àwùjọ, àwọn ilé-iṣẹ́ alájọṣepọ̀ àti WHO ṣe ìjíròrò pẹ̀lú ìrírí lórí ìdarí lágbayé àti ní orílẹ̀-èdè àti ìmọ̀-ọ̀tunláti fi òpin sí TB, bákan náà ni àwọn ìpèníjà àti ẹ̀dun ọkàn, tó fi mọ́ àlékún ewu fún ẹ̀yàwuuru jáàgùn. Dr Atul Gawande, Igbá-kejì Alákòso, I SAID àti Asojú Ìjọba Zbigniew Czech, Aṣojú Ìjọba ní UN fún orílẹ̀-èdè Poland sí Ọ́fíísì UN ní Geneva, ṣàfihàn pàtàkì ṣíṣe àjọṣepọ̀ tó lágbára àti ṣíṣe àfibọ̀ ìpèsè iṣẹ́ TB sínú ètò ìlera alábọ́dé. Àwọn aṣojú ìjọba gbọ́ ìròyìn nípa ìdúró àti ìpadà sẹ́yìn ìtẹ̀síwájú; Dr Ethel Leonor Noia Maciel, Akọ̀wé fún Ètò Ìlera, Brazil ṣe àkọsílẹ̀ iye àdínkù kíkárí ìpèsè iṣẹ́ TB lásìkò àjàkálẹ̀ ààrùn nígbà tí ó tún ṣe àfihàn ìdí fún ojúṣe àti ohun èlò àjọṣe káàkiri àwọn ẹ̀ka láti kojú àwọn ojúlówó adarí àjàkálẹ̀ ààrùn TB. Àwọn ìròyìn wà nípa ìfaradà náà; Sylvia Masebo, Mínísítà fún Ètò Ìlera, orílẹ̀-èdè Zambia, tí ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn orílẹ̀-èdè 30 tí wọ́n ní ẹrù TB tó pọ̀ jùlọ, jábọ̀ pé orílẹ̀-èdè náà ń gbìyànjú láti ní ìtẹ̀síwájú pẹ̀lú ipa àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ó sì sọ àwọn ẹ̀kọ́ tí wọ́n kọ́ lórí bí kíkojú TB àti COVID-19 ṣe lè ró ìgbaradì fún àjàkálẹ̀ ààrùn lágbára. Àwọn olórí tó ń lékè nínú gbígbógun ti TB ṣe àkọsílẹ̀ pàtàkì ìtẹ̀síwájú òṣèlú nínú ìgbaradì fún Ìpàdé Onípele-Gíga UN (HLM) kejì tó ń bọ̀ lórí TB tí yóò wáyé ní oṣù Ọ̀wẹwẹ̀. Mr Setiaji, Igbá-kejì Mínísítà fún Ìmọ̀ ẹ̀rọ, orílẹ̀-èdè Indonesia ṣàpèjúwe ìlànà-iṣẹ́ ìpèsè owó ìlera orílẹ̀-èdè onímọ̀ ọ̀tun tuntun, àwọn ìgbìyànjú rẹ̀ láti pèsè iṣẹ́ TB tó dọ́gba àti ìfọkànsìn orílẹ̀-èdè láti mú ìlọsíwájú bá ìwádìí TB, ní pàtàkì jùlọ fún ìpèsè àjẹsára tuntun. HLM náà lè pèsè agbára òṣèlú tí wọ́n nílò láti yí nǹkan padà nínú ìgbógun ti TB kí ó sì mú kí ìlọsíwájú yá láti débi àwọn àfojúsùn alágbára tó jẹmọ́ TB fún Àwọn Èròngbà Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ ní ọdún 2030.","Izihambeli zeseka ukugcina amandla nokwenza kabusha kokuqeda iTB Namhlanje izihambeli eMhlanganweni wezempilo womhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha abambe iqhaza kuStrategic Roundtable ekupheleni kweTB ngo-2030, ukutholakala kokunakekelwa emhlabeni,ukubambisana kwemikhakha eminingi nokwenza kabusha kokuqhuba ukuqhubeka kokungafuni amaantimicrobial. I-TB isifo okukhulunywa ngaso esilaphekayo esihlezi kungesiphezulu kwezithelelanayo ezibulalayo, sithathe izimpilo eziyizigidi ezingu-1.6 nomthelela kuzigisi zezimpilo ezengeziwe kanye nasekuphileni kwabantu ngonyaka. Ongqongqoshe bezempilo, abaholi bomphakathi,izinhlangano ezibambisene nokwabelana kokuqala kokubuyekezwa kweWHO emhlabeni nasebuholini bezwe ukwenza kabusha ukuqeda iTB kanye nezingqinamba nokukhathazeka okufaka ukunyuka kokungafuni antimicribial. UDkt Atul Gawande,Usekela mabhalane, we-USAID neNxusa Zbigniew Czech, Ongummeli wePoland kuhhovisi lase-UN eGeneva, uveze ukubaluleka kokwakha ukubambisana okuqinile nokuhlanganisa imisebenzi yeTB kwezokunakekelwa kwezempilo kokuqala. Izihambeli zizizwile izindaba zokuhlehla koqhubeka; uDkt Ethel Leonor Noia Maciel, uNobhala weZempilo eBrazil uqaphele ukwehla kwamazinga emisebenzi yeTB ekhava ngesikhathi sobhubhane ngesikhathi iveza futhi isidingo sokwabelana ngemisebenzi nezinsizakusebenza kuyona yonke imikhakha ukubhekana nokuhambisa okungumongo wobhubhane lweTB. Bekunezindaba zokubekezela uSylvia Masebo, uNgqongqoshe weZempilo eZambia,okungelinye lamazwe angu-30 anomthwalo ophezulu weTB, kubikwe ukuthi izwe likwazile ukugcina ukuqhubeka ngaphandle komthelela wobhubhane lweCOVID-19 nokwabelana ngezifundo ezifundiwe ngokthi injani iTB neCOVID-19 kungaqinisa kanjani ukuzilungiselela kobhubhane. Abaholi abaphezulu ekulweni neTB baqaphele ukubaluleka kwamandla ezepolitiki ekuholeni UN High-Level Meeting (HLM) yesibili ezayo yeTB ezokwenzeka ngoMandulo. Umnumzane Setiaji, uSekela Ngqongqoshe weZobuchwepheshe beZempilo,eIndonesia uchaze isu lezimali yezempilo zezwe zokwenza kabusha okusha, nemizamo yalo yokunikeza ngemisebenzi elinganayo kuTB nesibophezelo sezwe ukwenza ngcono ucwaningo lweTB ikakhulukazi ukuthuthukiswa kwemigomo emisha. I-HLM inganikeza ngamandla ezepolitiki adingekayo ukuguqula ukushintsha ekulweni neTB kanye nokusheshisa ukuqhubeka ukuthola okubucayi kweTB okuhlobene nokuqondiwe kweSustainable Development Goals ngo-2030." +ተዛማጅ ማያያዣዎች(Related links) ድህረ-ገጹን ይጎብኙ፡ ሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ጉባኤ ዓለም አቀፍ የቲቢ መርሃ ግብር እና ሁለተኛው የተባበሩት መንግስታት ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ቲቢን ለማስወገድ በሚደረገው ትግል ላይ።,Related links Watch the webcast: Strategic Roundtables: Seventy-sixth World Health Assembly Global Tuberculosis Programme The second United Nations high-level meeting on the fight to end tuberculosis,"Abubuwan da ke da alaƙa-Kalli shirye-shiryen yanar gizon: Shirye-shiryen Kawo Dabaru: Shirin Majalisar Dinkin Duniya na Lafiya, Shirin Cutar Tarin Fuka Taro na biyu na Majalisar Dinkin Duniya kan yaƙi da cutar.",Viunganishi vinavyohusiana tazama utangzaji wa tovuti: Taratibu za kimataifa: Mkutano wa sabini na sita wa Baraza la afya Duniani la mpango wa kifua kikuu mkutano wa pili wa ngazi ya juu wa Umoja wa mataifa kuhusu mapambano ya kukomesha kifua kikuu.,Àwọn ojú-òpótó fara jọ ọ́ Wo: fídíò orí ẹ̀rọ ayélujára: ìlànà-iṣẹ́ Orí-tábílì: Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin Ètò Ikọ́-ife Àgbáyé Ìpàdé onípele-gíga Àjò Ìṣọ̀kan Àgbáyé kejì lórí ìjàgùdù láti fi òpin sí ikọ́-ife,"Amalinki ahlobene Buka iwebhukhasti:Isu lamatafula Umhlangano wamashumi ayisithupha nesithupha eWorld Health Assembly Global Tuberculosis Programme,Umhlangano wezinga eliphezulu wesibili weUnited Nations ekulweni nokuphela kwesifo sofuba." +ሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ስብሰባ - ዕለታዊ ዜና፡ እ.ኤ.አ. ግንቦት 24 2023 ለድንገተኛ የጤና ችግሮች ዝግጁነትን እና ምላሽን ለማሳደግ ጥረቶች ቀጥለዋል። ዛሬ በአለም ጤና ጉባኤ በኮሚቴ “ሀ” 14ኛውን እና የ15 ኛውን ክፍል በተመለከተ የተደረገው ውይይት ተጠናቋል፤ ልዑካኑ በእነዚህ ነጥቦች ስር ያሉትን ሪፖርቶች ተመልክተው በሁለት ሀሳቦች ላይ ድምጽ ሰጥተዋል እናም በተመሳሳይ ሳምንት ውስጥ ለሌላ ጊዜ እንዲዘገይ ተስማምተዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ጽህፈት ቤት ባለፈው ከተወካዮች፣ ታዛቢዎች እና ሌሎች ድርጅቶች የተሰጡ አስተያየቶችን እና ጥያቄዎችን አቅርቧል። ዋና ሳይንቲስቱ በአደጋ ጊዜ ክሊኒካዊ ሙከራዎችን ለማጠናከር ጥረቶች እንደሚቀጥሉ ጠቅሰዋል። የአለም ጤና ድርጅት የአደጋ ጊዜ ስራ አስፈፃሚ አ���ል ሀገራት የአለም ጤና ድርጅት ቀጣይነት ያለው የአደጋ ጊዜ ስራው ድጋፍና አድናቆታቸውን ገልጸው ድርጅቱ ጥረቱን ለማስቀጠል አስፈላጊውን ግብአት ማቅረብ አስፈላጊ መሆኑን አምነዋል። (በአሁኑ ወቅት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ከ55 በላይ ለሆኑ ድንገተኛ አደጋዎች በንቃት ምላሽ እየሰጠ ነው፣ 14ቱ ከሦስቱም የድርጅቱ ደረጃዎች እርዳታ ያስፈልጋቸዋል።) ዋና ዳይሬክተሩ የዓለም ጤና ድርጅት ለወረርሽኝ መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ መስጠት ያለውን ቁርጠኝነት አረጋግጠዋል። ልዑካኑ የዓለም ጤና ድርጅት የአደጋ ጊዜ ምላሽ ጥረቶችን ዓመታዊ ግምገማ የሚያካሂደውን የድንገተኛ አደጋ ፕሮግራም ነፃ ቁጥጥር እና አማካሪ ኮሚቴን ጨምሮ በርካታ ሪፖርቶችን ተመልክተዋል። እንዲሁም የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን አፈፃፀም፣ የአለም ጤና ድርጅት የድንገተኛ ጊዜ ምላሽ ጥረቶችን እንዲሁም ለድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነትን እና ምላሽን ለማጠናከር ያተኮረውን አመታዊ ሪፖርትን በተመለከተ መደበኛ ሪፖርትን ገምግመዋል። በተጨማሪም ደግሞ ለጤና ድንገተኛ ዝግጁነት፣ ምላሽ እና መቋቋም ዓለም አቀፍ ማዕቀፍን ለማጠናከር ስልቶችን የሚገልጽ ሰነድ አካትቷል።,"Seventy-sixth World Health Assembly – Daily update: 24 May 2023 Work continues to strengthen preparedness and response for health emergencies Today at the World Health Assembly, delegates in Committee A concluded discussions on Item 14 and parts of Item 15, noting the reports under these items, voting on two proposals, and agreeing to defer another for later in the week. The WHO Secretariat responded to comments and questions from delegates, observers and other organizations received over the past day. The Chief Scientist said work would continue to strengthen clinical trials in emergencies. WHO's Executive Director of emergencies appreciated Member States’ support for WHO’s ongoing work in emergencies, and the recognition of the need to give the organization the resources it needs to continue. (WHO is currently responding to over 55 emergencies that have received official grading, 14 of which requiring support from all three levels of the organization). The Director-General said WHO would continue to work to align the various processes for pandemic prevention, preparedness and response. Delegates noted the following reports: one from the Independent Oversight and Advisory Committee for the WHO Health Emergencies Programme which reviews WHO’s work in emergencies annually, a regular report on the implementation of the International Health Regulations, WHO’s annual report on its work in emergencies, and its work on strengthening preparedness for and response to emergencies. The latter included a paper on strengthening the global architecture for health emergency preparedness, response and resilience (known by the acronym HEPR).","Zaman Majalisar Lafiya ta Duniya na saba'in da shida: Bayanan yau da kullum: 24 ga watan Mayun 2023 Aiki yana ci gaba da ƙarfafa shirye-shirye da kuma mayar da hankali kan lamurran rashin lafiya na gaggawa A yau a taron kiwon lafiya na duniya, wakilai a cikin Kwamitin A sun kammala tattaunawa kan Shafi na 14 da sassan Sashe na 15, tare da lura da rahotannin da ke ƙarƙashin waɗannan abubuwa, suna jefa kuri'a kan shawarwari guda biyu, da kuma amincewa da jinkirta wani maudu'i a cikin wannan makon. Sakatariyar WHO ta ba da amsa kan tsokaci da tambayoyi daga wakilai, masu sa-ido da sauran ƙungiyoyi da aka samu a ranar da ta gabata. Babban masanin kimiyyar ya ce aiki zai ci gaba da ƙarfafa gwaji na asibiti idan an samu lamura masu buƙatar kulawa ta gaggawa. Babban Daraktan Lamura Masu Buƙatar Kulawa ta Gaggawa na WHO ya yaba da goyon bayan ƙasashe mambobin ƙungiyar ga ayyukan da WHO ke ci gaba da yi a cikin gaggawa, da sanin buƙatar baiwa kungiyar duk abin da take buƙata don ci gaba. (WHO a halin yanzu tana mayar da hankali kan lamura masu buƙatar kulawa ta gaggawa sama da 55 waɗanda aka musu kallo a hukumance, 14 daga cikinsu suna buƙatar tallafi daga dukkan matakai uku na ƙungiyar). Darakta-Janar ya ce WHO za ta ci gaba da yin aiki don daidaita matakai daban-daban don rigakafi, shiri da kuma tunkarar bala'in. Wakilai sun yi duba kan waɗannan rahotannin: daya daga Kwamitin Sa-ido da Ba da Shawarwari mai zaman kansa na Shirin Gaggawa na Lafiya na WHO wanda ke bitar ayyukan WHO a buƙatu na gaggawa a kowace shekara, rahoton yau da kullum kan aiwatar da ka'idojin kiwon lafiya na duniya, rahoton shekara-shekara na WHO kan aikinsa a lamura masu buƙatar kulawa ta gaggawa, da kuma aikinsa na ƙarfafa shirye-shirye da kuma ɗaukar matakin gaggawa. Na ƙrshen ya ƙunshi takarda a kan ƙarfafa tsare-tsaren duniya don shiri don duk wani abu da zai taso na gaggawa a harkar kiwon lafiya, ɗaukar mataki da kuma dogewa (wanda aka sani a taƙaice a matsayin HEPR).","Mkutano wa Sabini na sita wa afya Duniani - Sasisho la kila siku: 24 Mei 2023 Kazi inaendelea kuimarisha utayari na mwitikio wa dharura za kiafya Leo kwenye baraza la afya Duniani, wajumbe katika kamati A walihitimisha majadiliano kuhusu kifungu cha 14 na sehemu za kifungu cha 15, wakibainisha ripoti zilizopo katika vifungu hivi, wakipigia kura mapendekezo mawili, na kukubaliana kuahirisha mjadala mwingine baadae wiki ijayo. Sekretarieti ya WHO ilijibu maoni na maswali kutoka kwa wajumbe, waangalizi na mashirika mengine yaliyopokelewa siku iliyopita. Mwanasayansi mkuu alisema kazi itaendelea kuimarisha majaribio ya kliniki katika dharura. Mkurugenzi mtendaji wa WHO wa masuala ya dharura alithamini usaidizi wa nchi wanachama kwa kazi inayoendelea ya WHO katika dharura, na utambuzi wa haja ya kulipa shirika rasilimali inazohitaji ili kuendelea. (WHO kwa sasa inashughulikia zaidi ya dharura 55 ambazo zimepata daraja rasmi, 14 kati ya hizo zinahitaji usaidizi kutoka katika ngazi zote tatu za shirika). Mkurugenzi mkuu alisema WHO itaendelea kufanya kazi ili kuoanisha michakato mbalimbali ya kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na janga hilo. Wajumbe walibaini ripoti zifuatazo: Moja kutoka kamati huru ya uangalizi na ushauri ya mpango wa dharura wa afya wa WHO ambayo hupitia kazi za WHO katika dharura kila mwaka, ripoti ya mara kwa mara juu ya utekelezaji wa kanuni za afya za kimataifa, ripoti ya kila mwaka ya WHO kuhusu kazi yake katika dharura, na kazi yake katika kuimarisha utayari na kukabiliana na dharura. Mwisho ulijumuisha karatasi ya kuimarisha usanifu wa kimataifa kwa ajili ya maandalizi ya dharura ya afya, majibu na ustahimilivu (inayojulikana kwa kifupi HEPR).","Àpéjọ Ìlera Àgbáyé kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin - Ìròyìn ojoojúmọ́: 24 oṣù Èbìbí ọdún 2023 Iṣẹ́ ń tẹ̀ síwájú láti ṣe ìrólágbára fún ìgbaradì àti ìdáhùn sí àwọn pàjáwírì ìlera Lónì níbi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé, àwọn aṣojú ìjọba ní Ìgbìmọ A fẹnukò lórí ìjírórò fún Ìpínrọ̀ 14 àti àwọn apá kan lára Ìpínrọ̀ 15, tó ń ṣe àkọsílẹ̀ àwọn ìjábọ̀ lábẹ́ àwọn ìpínrọ̀ wọ̀nyìí, ìdìbò lórí àwọn àbá méjì, àti ìfẹnukò láti sún òmíràn síwájú di ìgbà mìíràn nínú ọ̀sẹ̀ náà. Ilé-iṣẹ́ Ìjọba WHO fèsì sí àwọn àríwísí àti ìbéèrè láti ọ̀dọ̀ àwọn aṣojú ìjọba, àwọn alákíyèsí àti àwọn ilé-iṣẹ́ tí ó kù tí wọ́n gbà láti bí ọjọ́ mélòó kan sẹ́yìn. Olórí Sáyẹ́nsì náà sọ wí pé iṣẹ́ máa tẹ̀síwájú láti ró àwọn ìgbìyànjú ajẹmọ́-ìtọ́jú nínú pàjáwírì lágbára. Aláṣẹ àti Olùdarí àwọn pàjáwírì WHO mọ rírì àtìlẹyìn Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fún àwọn iṣẹ́ WHO tó ń lọ lọ́wọ́ nínú pàjáwírì, àti mímọ̀ ìdí láti fún Ilé-iṣẹ́ náà ní àwọn ohun èlò tí ó nílò láti tẹ̀síwájú. (WHO ń fèsì lọ́wọ́lọ́wọ́ sí àwọn pàjáwírì tó lé ní 55 tí wọ́n ti gbà ìgbéléwọ̀n ìjọba, tí 14 nínú wọn sì nílò àtìlẹyìn láti gbogbo ìpele métèèta ilé-iṣẹ́ náà). Olùdarí-Àpapọ̀ náà sọ wí pé WHO máa tẹ̀síwájú láti ṣiṣẹ́ láti to àwọn oríṣiríṣi ìlànà fún ìdènà àjàkálẹ̀ ààrùn, ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn jọ. Àwọn aṣojú ìjọba ṣe àkọsílẹ̀ àwọn ìjábọ̀ wọ̀nyìí: ọ̀kan láti Ìgbìmọ Alábòjútó Olómìnira àti Olùbánidámọ́ràn fún Àwọn Ètò Pàjáwírì Ìlera WHO tí ó ń ṣe àgbéyẹ̀wò iṣẹ́ WHO nínú pàjáwírì lọ́dọọdún, ìjábọ̀ gbogbo ìgbà lórí ìṣàmúlò Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ Òkèèrè, ìjábọ̀ ọlọ́dọọdún WHO lórí àwọn iṣẹ́ rẹ̀ nínú pàjáwírì, àti iṣẹ́ rẹ̀ lórí ríró ìgbaradì fún àti ìdáhùn sí àwọn pàjáwírì lágbára. Èyí tí ó gbẹ̀yìn ni a ti rí ìwé lórí ríró àgbékalẹ̀ àgbáyé fún ìmúrasílẹ̀ fún pàjáwírì, ìdáhùn àti ìfaradà lágbára (tí a mọ̀ pẹ̀lú àdàpè HEPR).","Umhlangano weZempilo woMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha-ukubuyekezwa kwansukuzonke-24 kuNhlaba 2023. Umsebenzi uyaqhubeka ukuqinisa ukuzilungiselela nokuphendula kokuphuthumayo kwezempilo. Nanhlanje uMhlangano weZempilo woMhlaba,izihambeli zeKomidi A baphethe izingxoxo kuzinto 14 nezinye izingxenye nezinto ezingu-15, ukuqaphela imibiko ngaphansi kwalezizinto,ukuvotela iziphakamiso ezimbili, nokuvumela ukuvikela okunye makhathaleni ngesonto. Unobhala weWHO uphendule kokuphawuliwe nemibuzo kuzihambeli,ababukayo nezinye izinhlangano ezithulile osukwiini olwedlule. UsoSayensi Omkhulu uthe umsebenzi uzoqhubeka ukuqinisa imizamo yezokwelapha okuphuthumayo. Umqondisi oMkhulu weWHO wezokuphuthumayo owamukele ukwesekwa kweMember States komsebenzi oqhubekayo wezokuphuthumayo weWHO, nokubona isidingo sokunikeza inhlangano izinsizakusebenza izidingo zazo zokuqhubeka. (I-WHO isaphendula ngaphezu kokuphuthumayo okungu-55 osekuthole ukukalwa okusemthethweni, 14 walawo adinga ukwesekwa kuwona womathathu amazinga enhlangano). Umqondisi Jikelele uthe iWHO izoqhubeka nokusebenza ukuhambisana kwezinhlelo ezahlukene zokuvikelwa kobhubhane, ukuzilungisela nokuphendula. Izihambeli ziqaphele lokhu okulandelayo embikweni: okukodwa okuphuma kuIndependent Oversight and Advisory Committee koHlelo lokuphuthumayo kwezempilo yeWHO okubhekisisa umsebenzi wezokuphuthumayo wonyaka weWHO, umbiko ojwayelekile wokwenza weInternationa Health Regulations, umbiko wonyaka weWHO emsebenzini wayo wezokuphuthumayo nomsebenzi wayo ekuqiniseni ukulungiselela nokuphendula kweziphuthumayo. Makhathaleni bafaka iphepha ekuqiniseni ezokwakha zomhlaba zokuzilungiselela kokuphuthumayo kwezempilo, ukuphendula nokubekezela (isifinyezo esibizwa ngeHEPR)." +"ልዑካኑ በዩክሬን ካለው ድንገተኛ አደጋ ጋር በተያያዙ ሁለት ሀሳቦች ላይ ድምጽ ሰጥተዋል። "" ከሩሲያ ፌዴሬሽን ጥቃት የመነጨ በዩክሬን ውስጥ ያለው ድንገተኛ አደጋ እና የስደተኞች ተቀባይ አገሮች "" በሚል የቀረበው ረቂቅ ውሳኔ ተቀባይነት አግኝቷል። (በ80 ድጋፍ፣ 9 ተቃውሞ እና 52 ድምጸ ተአቅቦ)። ""በዩክሬን እና በዙሪያዋ ባለው የድንገተኛ አደጋ"" ላይ የቀረበው ረቂቅ የውሳኔ ሃሳብ ደግሞ ተቀባይነትን አላገኘም። (62 ተቃውሞ፣ 13 ድጋፍ፣ 61 ድምጸ ተአቅቦ)። “የአለም አቀፍ ጤና ለሰላም” ተነሳሽነትን በተመለከተ መደበኛ ያልሆኑ ምክክሮች ካካሄዱ በሆላ ልዑካኑ ውይይቶችን ለሌላ ጊዜ ለማስተላለፍ ተስማምተዋል። በኮሚቴ “ለ” ልዑካኑ “በተያዘው የፍልስጤም ግዛት፣ ምስራቃዊ እየሩሳሌምን ጨምሮ የጤና ሁኔታ እንዲሁም በተያዘው የሶሪያ ጎላን” ላይ ሪፖርት ገምግመዋል፤ ውሳኔውንም አጽድቀውታል (76 ድጋፍ፣ 13 ተቃውሞ፣ 35 ድምጸ ተአቅቦ)። ተዛማጅ ሰነዶች (Related documents)፡ A76/7 Rev.1 Add.2፣ A76/7 Rev.1 Add.3፣ A76/8፣ A76/9 Rev.1፣ A76/10፣ A76/11፣ A76/12፣ እና A76/15 ያካትታሉ። . A76/7 Rev.1 Add.2 - “የአለም ጤና ለሰላም ተነሳሽነት” A76/7 Rev.1 Add.3 - በጤና ጉባኤው እንዲፀድቁ ለቀረቡት ውሳኔዎች በጽሕፈት ቤቱ የገንዘብ እና አስተዳደራዊ አንድምታዎች። A76/7 Rev.1 Add.4 - በጤና ጉባኤው እንዲፀድቁ ለቀረቡት ውሳኔዎች በጽሕፈት ቤቱ የገንዘብ እና አስተዳደራዊ አንድምታዎች። A76/8 - የህዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታዎች: ዝግጁነት እና ምላሽ፤","Delegates voted on two proposals related to the health emergency in Ukraine. The draft decision on “Health emergency in Ukraine and refugee-receiving and -hosting countries, stemming from the Russian Federation’s aggression” was adopted (80 yes, 9 no, 52 abstentions). The draft resolution on “Health emergency in and around Ukraine” was not adopted (62 no, 13 yes, 61 abstentions). On the Global Health for Peace Initiative, delegates agreed to consider the item later in the Assembly, following informal consultations slated to continue. In Committee B, delegates considered a report on “Health conditions in the occupied Palestinian territory, including east Jerusalem, and in the occupied Syrian Golan.” In a vote, they adopted the decision (76 yes, 13 no, 35 abstentions). Related documents Documents A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 and A76/15 A76/7 Rev.1 Add.2 - Global Health for Peace Initiative A76/7 Rev.1 Add.3 - Financial and administrative implications for the Secretariat of decisions proposed for adoption by the Health Assembly A76/7 Rev.1 Add.4 - Financial and administrative implications for the Secretariat of decisions proposed for adoption by the Health Assembly A76/8 - Public health emergencies: preparedness and response","Wakilai sun kaɗa kuri'a kan shawarwari guda biyu da suka shafi kulawar lafiya ta gaggawa a Ukraine. An amince da daftarin yanke shawara kan aikin gaggawa na lafiya a Ukraine da ƙasashe masu karɓar 'yan gudun hijira da kuma kasashe masu karbar baki, wanda ya samo asali daga hare-haren Tarayyar Rasha (80 suka eh, 9 suka ce a'a, 52 sun ƙi kaɗa kuri'a). Ba a amince da daftarin kuɗiri kan aikin gaggawa na lafiya a ciki da wajen Ukraine ba (62 suka ce a'a, 13 suka ce eh, 61 sun ƙi kaɗa kuri'a). A kan Shirin Kiwon Lafiyar Duniya na Zaman Lafiya, wakilai sun amince da yin la'akari da lamarin a gaba a zauren Majalisar, bayan neman shawarwarin da za a ci gaba da yi. A cikin Kwamitin B, wakilai sun yi la'akari da wani rahoto kan yanayin lafiya a yankin Falasdinawa da aka mamaye, ciki har da gabashin Ƙudus, da kuma yankin Golan na Syria da aka mamaye. A kuri'ar da aka kaɗa, sun amince da shawarar (76 sum ce eh, 13 sun ce a'a, 13 a'a, 35 sun ƙi kaɗa kuri'a). Takardu masu alaƙa da juna: A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 da A76/15 A76/7 Rev.1 Add.2 - Samar da Lafiya a Duniya don Ƙaddamar da Zaman Lafiya A76/7 Rev.1 Add.3 - Abubuwan kuɗi da gudanarwa ga Sakateriyar yanke hukunci da Majalisar Kiwon Lafiya ta gabatar A76/7 Rev.1 Add.4 - Abubuwan kuɗi da gudanarwa ga Sakateriyar yanke hukunci da Majalisar Kiwon Lafiya ta gabatar A76/8 - Lamuran lafiyar jama'a da ke buƙatar kulawa ta gaggawa: shiri da ɗaukar mataki","Wajumbe walipigia kura mapendekezo mawili kuhusiana na dharura ya kiafya nchini Ukraini. Rasimu ya uamuzi juu ya ""dharura ya kiafya nchini Ukraini na nchi zinazopokea na kukaribisha wakimbizi, inayotokana na uchokozi wa shirikisho la Urusi"" ilipitishwa (80 ndio, 9 hapana na 52 hawakupiga kura). Rasimu ya Azimio la ""Dharura ya kiafya ndani na karibu ya Ukraini"" haikupitishwa (62 hapana, 13 ndio, 61 hawakupiga kura). Kuhusu mpango wa kimataifa wa afya kwa amani, wajumbe walikubali kuzingatia kipengele hicho baadae katika mkutano, kufuatia mashauriano yasiyo rasmi yaliyopangwa kuendelea. Katika kamati B, wajumbe walizingatia ripoti kuhusu ""hali ya afya katika eneo linalokaliwa la Palestina, ikiwa ni pamoja na Jerusalemu mashariki, na eneo la Golani la Syria linalokaliwa kwa mabavu"",katika kura, walipitisha uamuzi huo (76 ndio, 13 hapana, 35 hawakupiga kura). Hati zinazohusiana, hati A76/7 Rev.1 Ongeza.2, A76/7 Rev.1 Ongeza.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 na A76/15 A76/7 Rev.1 Add.2 - Mpango wa kimataifa wa Afya kwa Amani A76/7 Rev.1 Add.3 - Athari za kifedha na kiutawala kwa sekretarieti ya maamuzi yaliyopendekezwa kupitishwa na Bunge la Afya. A76/7 Rev.1 Add.4 - Athari za kifedha na kiutawala kwa sekretarieti ya maamuzi yaliyopendekezwa kupitishwa na Bunge la Afya A76/8 - Dharura za afya ya umma: Kujiandaa na majibu","Àwọn aṣojú ìjọba dìbò lórí àwọn àbá méjì tó níṣe pẹ̀lú àwọn pàjáwírì ìlera ní orílẹ̀-èdè Ukraine. Ìpinnu àkọsílẹ̀ lórí ""Pàjáwírì ìlera ní orílẹ̀-èdè Ukraine àti àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ń gbà tí wọ́n sì ń gbàlejò asásàálà, tó wáyé látara ìbínú Orílẹ̀-èdè Russia"" ni wọ́n gbà wọlé (80 bẹ́ẹ̀ni, 13 bẹ́ẹ̀kọ́, 61 àìbìkítà). Ìpinnu àkọsílẹ̀ lórí ""Pàjáwírì Ìlera nínú àti àyíká orílẹ̀-èdè Ukraine"" ni wọn ò gbà wọlé (62 bẹ́ẹ̀kọ́, 13 bẹ́ẹ̀ni, 61 àìbìkítà). Lórí Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìlera Àgbáyé fún Àlàáfíà, àwọn aṣojú fẹnukò láti jíròrò lórí ìpínrọ̀ náà nígbà mìíràn nínú àpéjọ náà, lẹ́yìn ìkànsíraẹni gbẹ̀fẹ́ tí wọ́n ṣe láti tẹ̀síwájú. Nínú Ìgbìmọ B, àwọn aṣojú ìjọba jíròrò lórí ìjábọ̀ kan lórí ""Àwọn ipò ìlera ní agbègbè Palestine tí àwọn ènìyàn wà, tó fi mọ́ ìlà-oòrùn Jerusalem, àti ní Syrian Golan tí àwọn ènìyàn wà."" Nínú ìbò, wọ́n gba ìpinnu náà wọlé (76 bẹ́ẹ̀ni, 13 bẹ́ẹ̀kọ́, 35 àìbìkítà). Àwọn ìwé tó fara jọ ọ́ Àwọn ìwé A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 àti A76/15 A76/7 Rev.1 Add.2 - Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìlera Àgbáyé fún Àlàáfíà A76/7 Rev.1 Add.3 - Àwọn ìpadàbọ̀ ìpèsè owó àti àkóso fún Ilé-iṣẹ́ ìjọba náà nípa àwọn ìpinnu tí wọ́n dábàá fún gbígbà wọlé ní Àpéjọ Ìlera náà A76/7 Rev.1 Add.4 - Àwọn ìpadàbọ̀ ìpèsè owó àti àkóso fún Ilé-iṣẹ́ ìjọba náà nípa àwọn ìpinnu tí wọ́n dábàá fún gbígbà wọlé ní Àpéjọ Ìlera náà A76/8 - Àwọn pàjáwírì ìlera àwùjọ: ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn","Izihambeli zivotele iziphakamiso ezimbili ezihlobene nokuphuthumayo kwezempilo e-Ukraine. Isiqnubo somzamo “Kokuphuthumayo kwezempilo zase-Ukraine nokwamukela abangenandawo namazwe asingethe,ukustema kwendluzula yeRussian Federation” yathathwa (80 yebo, 9 cha, 52 ongekho). Isinqumo somzamo “kokuphuthumayo kwezempilo e-Ukraine” ayizange ithathwe (62 cha,13 yebo, 61 abangekho). KuMzamo wokuthula weZempilo yoMhlaba,izihambeli zivume ukucabanga ngento kamuva eMhlanganweni, kulandela ukuxhumana okungekho emthethweni okufakwe ukuthi kuqhubeke. KuKomidi B izihambeli zicabange umbiko “Wezimo zempilo ekusebenzeni endaweni yasePalestine, okufaka impumalanga yeJerusalem, nalakuhlala khona iSyrian Golan.” Ekuvoteni bathathe isinqumo, (76 yebo, 13 cha, 35 abangekho). Amadokhumenti ahlobene Amadokhumenti A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 ne-A76/15 A76/7 Rev.1 Add.2 - Umzamo wokuthula wezempilo yomhlaba. A76/7 Rev.1 Add.3 - Ezezimali nemithelela yokuphatha kwaNobhala kwezinqumo eziphakanyisiwe ezathathwa Umhlangano weZempilo. A76/7 Rev.1 Add.4 - Ezezimali nezinkinga zokuphatha kwezinqumo zikaNobhala esiphakanyisiwe nguMhlangano weZempilo A76/8 - Okuphuthumayo kwezempilo yoMphakathi: ukuzilungiselela nokuphendula" +ለዓለም ጤና ድርጅት የድንገተኛ አደጋ መርሃ ግብር ገለልተኛ ቁጥጥር እና አማካሪ ኮሚቴ፤ A76/9 - Rev.1 የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች ትግበራ (እ.ኤ.አ. በ2005)፤ A76/10 - ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች የዓለም ጤና ድርጅት ዝግጁነትን እና ምላሽን ማጠናከር፤ ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነት፣ ምላሽ መስጠት እና መቋቋም ዓለም አቀፋዊ ስልትን ማጠናከር፤ A76/11 - በጤና ድንገተኛ አደጋዎች ውስጥ የዓለም ጤና ድርጅት ሥራ፤ የህዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታዎች: ዝግጁነት እና ምላሽ፤ A76/12 - የጥራት ትግበራ ፤ የዓለም ጤና ጉባኤ 75.11 (እ.ኤ.አ. በ2022) A76/15 - በተያዘው የፍልስጤም ግዛት፣ ምስራቅ እየሩሳሌምን ጨምሮ እንዲሁም በተያዘው የሶሪያ ጎላን የጤና ሁኔታ፤ ልዑካኑ ከአየር ንብረት ጋር የተያያዙ የጤና ቀውሶችን ለመቅረፍ ወሳኝ የገንዘብ መስፈርቶች ላይ ተወያይተዋል። ዛሬ በሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ጉባኤ ላይ የተገኙ ተወካዮች ጤናማ ማህበረሰብ በአየር ንብረት ርምጃ ውስጥ ያለውን ሚና ግምት ውስጥ በማስገባትና ወደፊት በመጓዝ በሚሊዮኖች ላይ የሚኖረውን ተፅእኖ ጨምሮ የአየር ንብረት ለውጥ እና ጤና ያላቸውን ግንኙነት በሚመለከት ስልታዊ ድርድር በጠረጴዛ ዙሪያ አድረገዋል።,"The Independent Oversight and Advisory Committee for the WHO Health Emergencies Programme A76/9 - Rev.1Implementation of the International Health Regulations (2005) A76/10 - Strengthening WHO preparedness for and response to health emergencies Strengthening the global architecture for health emergency preparedness, response and resilience A76/11 - WHO’s work in health emergencies Public health emergencies: preparedness and response A76/12 - Implementation of resolution WHA75.11 (2022) A76/15 - Health conditions in the occupied Palestinian territory, including east Jerusalem, and in the occupied Syrian Golan Delegates discuss critical financing needs to address climate related health crisis Today, Seventy-sixth World Health Assembly delegates participated in a Strategic Roundtable on The role of the health community in climate action: taking stock and moving forward, during which the critical intersections of climate change and health were discussed, including its impact on millions of people worldwide.","Kwamitin Sa-ido Da Ba Da Shawara Mai Zaman Kansa Don Shirin Gaggawa na Lafiya na WHO A76/9 - Rev.1 Aiwatar da Dokokin Lafiya ta Duniya (2005) A76/10 - Ƙarfafa shirye-shiryen WHO don ɗaukar mataki kan al'amuran lafiya masu buƙatar kulawa ta gaggawa. Ƙarfafa tsare-tsare na duniya don shirye-shirye kan al'amura masu buƙatar kulawar lafiya ta gaggawa, ɗaukar mataki da kuma dogewa. A76/11- Hukumar lafiya ta duniya (WHO) tana aikin agajin lafiya Agaji don lafiyar al'umma: tanadi da ko-ta-kwan A76/12- Aiwatar da tsare-tsare WHA75.11 (2022) A76/15- Yanayin kiwon lafiya a yankin Falasɗinu, wanda ya haɗa da gabashin Jerusalam, da tsibirin Siriya. Wakilai sun tattauna kan matsananciyar bukatar kuɗi don magance matsalolin lafiya masu alaƙa da yanayi. Yau, ake taron lafiya na duniya karo na saba'in da shida, wakilan da suka halarta sun tattauna dangane da rawar da lafiyar al'umma ga sauyawar yanayi: Samar da kuɗi don ci gaba da aiki, an kuma tattauna ainun akan sauyawar yanayi da lafiya, tare da tasirin su ga miliyoyin al'umma a faɗin duniya.","Kamati huru ya uangalizi na ushauri ya mpango wa dharura wa afya wa WHO A76/9 - Rev.1 Utekelezaji wa kanuni za Afya za kimataifa (2005) A76/10 - Kuimarisha utayari wa WHO na kukabiliana na dharura za kiafya Kuimarisha usanifu wa kimataifa kwa ajili ya maandalizi ya dharura ya kiafya, majibu na ustahimilivu A76/11 - Kazi ya WHO katika dharura za kiafya Dharura za afya ya umma: Utayari na majibu A76/12 - Utekelezaji wa Azimio WHA75.11 (2022) A76/15 - Hali ya afya katika eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu, ikijumuisha Jerusalemu mashariki,, na eneo la Golani la Syria linalokaliwa kwa mabavu Wajumbe wanajadili mahitaji muhimu ya ufadhili kushughulikia shida ya kiafya inayohusiana na hali ya hewa Leo, wajumbe sabini na sita wa Baraza la afya Duniani walishiriki katika meza ya duara ya kimataifa kuhusu jukumu la jumuia ya afya katika hatua za hali ya hewa: Kuchukua tathmini na kusonga mbele, wakati ambapo makutano muhimu ya mabadiliko ya halia ya hewa na afya yalijadiliwa, ikiwa pamoja na athari zake kwa mamilioni ya watu Duniani kote.","Ìgbìmọ Alábòjútó Olómìnira àti Olùbánidámọ́ràn fún Àwọn Ètò Pàjáwírì Ìlera WHO A76/9 - Rev.1 Ìṣàmúlò Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ Òkèèrè (2005) A76/10 - Ríró ìmúrasílẹ̀ WHO fún àti ìdáhùn sí àwọn pàjáwírì ìlera lágbára Ríró àgbékalẹ̀ àgbáyé fún ìmúrasílẹ̀ fún pàjáwírì, ìdáhùn àti ìfaradà lágbára A76/11 - Iṣẹ́ WHO nínú àwọn pàjáwírì ìlera Àwọn pàjáwírì ìlera àwùjọ: ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn A76/12 - Ìṣàmúlò ìpinnu WHA75.11 (2022) A76/15 - Àwọn ipò ìlera ní agbègbè Palestine tí àwọn ènìyàn wà, tó fi mọ́ ìlà-oòrùn Jerusalem, àti ní Syrian Golan tí àwọn ènìyàn ń gbé Àwọn aṣojú ìjọba jíròrò nípa ìdí fún ìpèsè owó alágbára láti kojú àwọn rògbòdìyàn ìlera tó jẹmọ́ ojú ọjọ́ Lónì, àwọn aṣojú ìjọba níbi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin kópa nínú Ìjírórò Orí-tábílì lórí Ipa àwọn àwùjọ ìlera nínú ìgbésẹ̀ ojú ọjọ́: ṣíṣe àkọsílẹ̀ àwọn ohun èlò àti títẹ̀ síwájú, lásìkò tó ṣe wí pé wọ́n jíròrò lórí àwọn ìdábùú alágbára fún àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera, tó fi mọ́ ipa rẹ̀ lórí mílíọ̀nù àwọn ènìyàn káàkiri àgbáyé.","I-Independent Oversight neAdvisory Committee yeWHO uHlelo lwezokuphuthumayo lweZempilo A76/9 - Rev.1 Ukwenza kokulawulwa kwezempilo yamazwe angaphandle (2005) A76/10 - Ukuqinisa ukuzilungiselela kweWHO nezimpendulo zokuphuthumayo kwezempilo. Ukuqinisa ezokwakha zomhlaba ekuzilungiseleni kokuphuthumayo kwezempilo,ukuphendula nokubekezela. A76/11 - Umsebenzi weWHO kweziphuthumayo zezempilo Okuphuthumayokwezempilo yomphakathi:ukuzilungiselela nokuphendula A76/12 - Ukwenza isinqumo WHA75.11 (2022) A76/15 - Izimo zempilo endaweni ehlala amaPalestine,okubandakanya impumalanga yeJerusalem kanye lakuhlala Syrian Golan. Izihambelizidingide izidingo zezimali ezibucayi zokubhekana nesimo sezulu okuhlobene nezinkinga zempilo. Namhlanje Umhlangano wezempilo womhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha izihambeli zibambe iqhaza kuStrategic roundtable kundima yezempilo yomphakathi ekwenzeni kwesimo sezulu: ukuthatha isitoko nokuqhubekela phambili, ngesikhathi kunokuhlangana okubucayi kokuguquka kwesimo sezulu nezempilo okuxoxwe ngazo, okufaka umthelela wezigidi zabantu emhlabeni wonke." +"ስብሰባው የዩናይትድ ስቴትስ የአየር ንብረት ለውጥ ልዩ ፕሬዝደንት መልዕክተኛ ከሆኑት ከጆን ኬሪ እና የሲድ ሄልዝ አለማቀፍ ድርጅት ዋና ስራ አስፈፃሚ ዶ/ር ቫኔሳ ኬሪ ከልብ የመነጩ ጥያቄዎችን ሰምቷል። አባት እና ልጅ የሆኑት የአየር ንብረት ተሟጋቾች ለዛሬ እንዲሁም ለወደፊት ትውልዶች የአጀንዳውን ከፍተኛ ፖለቲካዊ ጠቀሜታ አጽንኦት በመስጠት ለበለጠ ብልህ ኢንቨስትመንቶች እና መፍትሄዎች በተለያዩ ዘርፎች ላይ ከፍተኛ ተፅእኖን ማምጣት እንደሚችል ገልጸዋል። የተባበሩት አረብ ኢምሬትስ የመጪው የ COP28 (28ኛው የፓርቲዎች ጉባኤ) አዘጋጅ እንደመሆኑ መጠን እ.ኤ.አ. በህዳር 2023 በዱባይ በሚካሄደው የፓርቲዎች ስብሰባ ላይ የመጀመሪያውን የጤና እና የአየር ንብረት ውይይት በማካሄድ የበለጠ ለማጉላት ቃል ገብቷል ። ጀርመን ለአረንጓዴ የአየር ንብረት ፈንድ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ውጥኖችን ለመደገፍ 2 ቢሊዮን ዩሮ ተጨማሪ የገንዘብ ድጋፍ ማድረጓን አረጋግጣለች። በተጨማሪም የብሪቲሽ የዜና አውታር (BBC) በአየር ንብረት እና በጤና ቀውሱ ላይ የህዝብ ግንኙነት እና ውይይት ያለውን ጠቀሜታ በማሳየት ""አየር ንብረት እና እኛ"" በሚል ርዕስ በቅርቡ የሚያዘጋጀውን መርሃ ግብር አቅርቧል። ስብሰባው እንዳመለከተው 70 በመቶው ሪፖርት ከሚያደርጉት ሀገራት መካከል የአየር ንብረት ለውጥ በጤና ላይ የሚያደርሰውን ጉዳት ለመቅረፍ በቂ የገንዘብ ድጋፍ አለመኖር ትልቅ እንቅፋት እንደሆነ ጠቁመዋል። በ66 አገሮች በሚደገፈው “በአየር ንብረት እና ጤና ላይ የለውጥ እርምጃ ትብብር” (Alliance for Transformative Action on Climate and Health) ተነሳሽነት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ችግሮችን ለመፍታት ያሉትን የፋይናንስ ዘዴዎች ማስተካከል ይቻል እንደሆነ ወይም አዳዲስ መሳሪያዎች አስፈላጊ ከሆኑ እየገመገመ ይገኛል። የስልት ውይይቱን ሲያጠቃ��ሉ የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር የአየር ንብረት ለውጥ እና የጤና ርምጃዎች በአየር ንብረትም ሆነ በጤና ፋይናንስ ረገድ ብዙ ጊዜ ችላ እንደሚባሉ ገልጸው በአየር ንብረት እና በጤና አጀንዳ ላይ ተጨማሪ ኢንቨስትመንት አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥተዋል። ማገናኛዎች (Links) ቪዲዮውን ይመልከቱ፡ የጤናው ማህበረሰብ በአየር ንብረት ርምጃ ውስጥ ያለው ሚና ግምት ውስጥ በማስገባት ወደ ፊት መሄድ፤ ዜና፡- ዓለም አቀፋዊ ዘላቂ የአየር ንብረት ርምጃ ለመውሰድ የዓለም ጤና ድርጅት አስቸኳይ ጥሪ አቅርቧል።","The meeting heard compassionate pleas from John Kerry, United States Special Presidential Envoy for Climate Change and Dr Vanessa Kerry, Chief Executive Officer of Seed Global Health. The father and daughter climate advocates highlighted the top political importance of the agenda for today’s and future generations, pushing for smarter investments and solutions to bring a catalytic impact across sectors. As the incoming Presidency for COP28, the United Arab Emirates pledged to further elevate the importance of health by announcing the first-ever dedicated Health Day and the convening of the inaugural Health and Climate Ministerial meeting at the forthcoming Conference of the Parties (COP) in Dubai in November 2023. Germany underscored its commitment of €2 billion additional funding for the Green Climate Fund to support efforts in low- and middle-income countries. The BBC Studios also showcased its upcoming production, entitled “Climate and Us”, underlining the importance of public communication and discussion on climate and health crisis. The meeting heard that 70% of reporting countries identified lack of funding as a top barrier in addressing the health impacts of climate change. Through the WHO ATACH (Alliance for Transformative Action on Climate and Health) initiative, already supported by 66 countries, WHO is reviewing whether existing finance mechanisms can be adapted to meet this challenge, or whether new instruments are needed. In concluding the strategic discussion, the WHO Director-General highlighted that climate change and health action are falling between the siloes of climate financing and health financing and emphasized the need for urgent and increased investment in the climate and health agenda. Links:Watch the recording: The role of the Health Community in Climate Action: taking stock and moving forward News: WHO issues urgent call for global climate action to resilient create sustainable health systems","Taron ya saurarin koke daga John Kerry, wakili na musamman daga tarayyar Amurka kan sauyawar yanayi, da Dr Venessa Kerry, babban jami'in kula da lafiyar iri ta duniya. mahaifi da ɗiyarsa masa wayar da kai kan sauyin yanayi sun gabatar da muhimman ƙudurori na yau da na nan gaba, don samar da gagarumin yunƙuri da kawo sauyi a dukkan ɓangarori. Kamar yadda sabon shugaban COP28, haɗaɗɗiyar ƙungiyar Daular Larabawa ta alƙawarin ɗaga muhimmancin lafiya ta hanyar fitar da rana ta musamman a matsayin ranar lafiya, tare da shirya tattaunawar ministoci kan lafiya da sauyin yanayi a taron ƙarawa juna sani na jam'iyyu (COP) wanda za a yi a Dubai, watan Nuwamba 2023. Ƙasar Jamani ta jaddada yunƙurinta na ba da gudunmwar biliyan biyu don bunƙasa shuke-shuken bishiyu ga masu ƙarancin tattalin arziki da matsakaita. Kafar sadarwa ta BBC ta bayyana shirinta mai zuwa, mai taken ""Mu da Yanayi"" wanda yake ƙara fito da muhimmancin tattaunawa dangane da yanayi da harkokin lafiya. Taron ya gano cewa kaso 70% na rahotannin da aka samu daga ƙasashe ya nuna, rashin kuɗi shi ne babban ƙalubalen da ya hana a iya magance tasirin sauyin yanayi ga lafiya. Kodayake, shirin hukumar lafiya ta duniya WHO ATACH, wato (ƙawance don kawo sauyi ga matsalolin yanayi da lafiya) shirin tuni ya samu goyon baya daga ƙasashe sittin da shida (66), hukumar lafiya ta duniya tana ci gaba da nazari shin ko za a iya amfani da kuɗi kawai don magance ƙalubalen ko kuma sai an yi amfani da wasu sabbin dabarun. A ƙarshen tattaunawar, Babban darakta na hukumar lafiya ta duniya ya bayyana cewa sauyin yanayi da kiwon lafiya suna tsakainin tallafi kan sauyin yanayi da kuma tallafi na kiwon lafiya, sannan ya jaddada matsananciyar buƙatar ƙara sa kuɗi a ƙudurorin sauyin yanayi da kiwon lafiya. Mashigar bayanai: kalli bayanan:rawar da al'umma za ta taka don kare yanayi: tattara kuɗaɗe sannna a aiwatar. Labarai: Hukumar lafiya ta duniya (WHO) ta yi kira da babbar murya ga shirin kula da yanayi na duniya da ya ƙirƙiri dauwamammiyar hanyar kula da lafiya.","Mkutano ulisikiliza maombi ya huruma kutoka kwa John Kerry, mjumbe maalumu wa Rais wa marekani kuhusu mabadiliko ya Tabianchi na Dk Vanesa Kerry, afisa mkuu mtendaji wa Seed Global Health. Watetezi wa hali ya hewa wa Baba na Binti waliangazia umuhimu wa juu wa kisiasa wa ajenda ya vizazi vya leo na vijavyo, wakisukuma uwekezaji bora na suluhisho ili kuleta athari ya kichocheo katika sekta zote. Kama Urais ujao wa COP28, umoja wa Falme za Kiarabu uliahidi kuinua zaidi umuhimu wa afya kwa kutangaza siku ya Afya iliyojitolea kwa mara ya kwanza kabisa na kuitisha mkutano wa kwanza wa mawaziri wa Afya na hali ya hewa katika mkutano ujao wa nchi wanachama (COP) nchini Dubai mnamo Novemba 2023. Ujerumani ilisisitiza dhamira yake ya ufadhili wa ziada ya yuro bilioni 2 kwa mfuko wa hali ya hewa ya kijani kusaidia juhudi katika nchi za kipato cha chini na cha kati. Pia studio za BBC zilionyesha uzalishaji wake ujao, unaoitwa ""hali ya hewa na sisi"" ikisisitiza umuhimu wa mawasiliano ya umma na majadiliano kuhusu mgoogoro wa hali ya hewa na afya. Mkutano ulisikia kuwa 70% ya nchi zinazoripoti ziligundua ukosefu wa fedha kama kikwazo kikuu katika kushughulikia athari za kiafya za mabadiliko ya hali ya hewa. Kupitia mpango wa WHO ATACH (muungano wa hatua, mabadiliko ya hali ya hewa na afya) ambao tayari unaungwa mkono na nchi 66, WHO inakagua kama mbinu zilizopo za kifedha zinaweza kubadilishwa ili kukabiliana na changamoto hii au kama vyombo vipya vinahitajika. Katika kuhitimisha majadiliano ya kimkakati, mkurugenzi mkuu wa WHO alisisitiza kwamba mabadiliko ya hali ya hewa na hatua za afya zinaanguka kati ya siloes ya ufadhili wa hali ya hewa na ufadhili wa afya na kusisitiza haja ya uwekezaji wa haraka na kuongezeka katika ajenda ya hali ya hewa na afya. Viungo: Tazama rekodi: Jukumu la jumuiya ya Afya katika hatua ya hali ya hewa: Kuchukua hisa na kusonga mbele Habari: WHO yatoa wito wa dharura wa hatua za kimataifa za haliya hewa ili kustahimili kuunda mifumo endelevu ya afya.","Ìpàdé náà gbọ́ àwọn ẹ̀bẹ̀ ìkáànú láti ẹnu John Kerry, Aṣojú Ààrẹ United States Pàtàkì fún Àyípadà Ojú ọjọ́ àti Dr Vanessa Kerry, Olórí Aláṣẹ fún Seed Global Health. Bàbá àti ọmọ tí wọ́n jẹ́ agbẹnusọ fún ojú ọjọ́ ṣàfihàn pàtàkì òṣèlú tó lékè nínú èròngbà fún àwọn ìran tòní àti ọjọ́ iwájú, tí wọ́n sì ń pè fún àwọn ìdókówò àti ọ̀nà àbáyọ tó já fáfá láti mú ipa amúṣẹ́ṣe káàkiri àwọn Ẹ̀gbá. Gẹ́gẹ́ bí ààrẹ tó ń bọ̀ lọ́nà fún COP28, United Arab Emirates jẹ́jẹ̀ẹ́ láti túnbọ̀ gbé pàtàkì ìlera sókè pẹ̀lú ìkéde Àyájọ́ Ọjọ́ Ìlera àkànṣe àkọ́kọ́-irú-rẹ̀ àti pípe àpéjọ fún ìfilọ́lẹ̀ ìpàdé Ìlera àti Ojú ọjọ́ Àwọn Mínísítà níbi Àpérò àwọn Ẹgbẹ́ (COP) tó ń bọ̀ lọ́nà ní Dubai ní oṣù Bẹlu ọdún 2023. Orílẹ̀-ède Germany ti tọ́ka sí ìfọkànsìn rẹ̀ tó jẹ́ àfikún ìpèsè owó €2 bílíọ̀nù fún Ìpèsè owó Ojú Ọjọ́ Aláìléwu láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìgbìyànjú ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré àti agbede-méjì. BBC Studio tún ṣàfihàn ìròyìn rẹ̀ tó ń bọ̀ lọ́nà, tí àkọlé rẹ̀ ń jẹ́ ""Climate and Us"", tó ń ṣàfihàn pàtàkì ìfọ̀rọ̀wérò àwùjọ àti ìjírórò lórí rògbòdìyàn ojú ọjọ́ àti ìlera. Ìpàdé náà gbọ́ wí pé 70% nínú àwọn orílẹ̀-èdè tó ń jábọ̀ ni wọ́n tọ́ka sí àìsí ìpèsè owó gẹ́gẹ́ bí ìdíwọ́ tó lékè nínú kíkojú àwọn ipa ìlera àyípadà ojú ọjọ́. Nípasẹ̀ ìpilẹ̀ṣẹ̀ WHO ATACH náà (Ìṣọ̀kan fún Ìgbésẹ̀ Àyípadà lórí Ojú ọjọ́ àti Ìlera), tí àwọn orílẹ̀-èdè 66 ti ṣe àtìlẹ́yìn fún, WHO ń ṣe àtúnyẹwò bóyá àwọn ètò ìpèsè owó ti tẹ́lẹ̀ lè di lílò láti dọ́gba pẹ̀lú ìpèníjà yìí, tàbí bóyá wọ́n nílò àwọn irinṣẹ́ tuntun. Ní ìparí ìjíròrò ìlànà-iṣẹ́ náà, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO ṣe àfihàn pé ìgbésẹ̀ àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera ń walẹ̀ ní àárín ìyàsọ́tọ ìpèsè owó ojú ọjọ́ àti ìpèsè owó ìlera ó sì tẹnu mọ́ ìdí fún ìdókówò ojú ẹsẹ̀ àti àlékún nínú ètò ojú ọjọ́ àti ìlera. Àwọn ojú òpó: Wo àkàálẹ̀ náà: Ipa Àwọn Àwùjọ Ìlera nínú Ìgbésè Ojú ọjọ́: ṣíṣe àkọsílẹ ohun èlò àti títẹ̀ síwájú Ìròyìn: WHO pe ìpe pàjáwírì fún ìfaradà ìgbésẹ̀ ojú ọjọ́ àgbáyé láti pèsè àwọn ètò ìlera alálòpẹ́","Umhlangano ube nogqozi olukhulu oluphuma kuJohn Kerry, Ukuhamba okukhethekile kukaMongameli waseUnited States kokuguquka kwesimo sezulu futhi uDkt Vanessa Kerry Chief Executive Officer weSeed Global Health. Ubaba nendodakazi isimo sezulu simela okuvezwe kokuphezulu kokubaluleka kwezepolitiki ku-ajenda yesizukulwane sanamhlanje nesekusasa, ukwenza utshalomali oluhlakaniphile nezixazululo zokuletha usizo lomthelela kuyona yonke imikhakha. NjengoMongameli ozongena weCOP28 i-United Arab Emirates bafungile ukuqhubeka nokuphakamisa ukubaluleka kwezempilo ngokumemezela usuku lwezempilo lokuqala olinikelwe nokuhlanganisa kokugcotshwa kweHealth and Climate Minestrial umhlangano ozayo weNkomfa yaMaqembu (COP) eDubai ngoLwezi 2023. I-Germany ithole okungaohansi kwesibophezelo zezigidigidi ezingu-€2 okwengeza kuxhasomali lweGreen Climate Fund ukweseka imizamo yamazwe anemali engenayo encane kuya kwephakathi nendawo. Izitudiyo zeBBC ziphinde zakhombisa umkhiqizo wazo ozayo, obizwa ngeIsimo sezulu nathi iveza ukubalulela kokuxhumana komphakathi nezingxoxo ngezinkinga zesimo sezulu nezempilo. Umhlanganoube no-70% wamazwe abikile kuhlonzwe ukuntuleka koxhasomali njengengqinamba enkulu ekubhekaneni nemithelela yezempilo yokuguquka kwesimo sezulu. NgeWHO ATACH (Ubudlelwano bokwenza uguquko kusimo sezulu nezempilo) umzamo osuvele wesekwe ngamazwe angu-66,WHO iyabheka ukuthi ngabe izindlela zezimali ezikhona zingathathwa ukuhlangabezana nalengqinamba, noma khona izinto ezidingekayo. Ngokuphetha isu lengxoxo,uMqondisi Jikelele weWHO uveze uguquko lwesimo sezulu nokwenza kwezempilo kuwela phakathi kwezimali zesimo sezulu nezezimali zempilo nokugcizelela isidingo sokuphuthumayo ekwenyusweni kwesimo sezulu kanye ne-ajenda yezempilo. Amalinki: Buka okuqoshiwe: Indima yeZempilo zoMphakathi ekwenzeni kwesimo sezulu: ukuthatha isitoko bese kuqhutshekelwa phambili Izindaba: Isimemezelo esiphuthumayo sezinkinga zeWHO zokwenza kwesimo sezulu emhlabeni nokubekezela kokwenza izinhlelo ezigcinekile zezempilo" +ሰባ ስድስተኛው የዓለም ጤና ስብሰባ ዕለታዊ ዜና፡ እ.ኤ.አ. ግንቦት 23 2023 ልዑካኑ በድንገተኛ አደጋ ላይ የአለም ጤና ድርጅት እንቅስቃሴን በሚመለከት ተወያይተዋል። የሀገራት ተወካዮቹ 14ኛ እና 15ኛ ክፍሎችን አንድ ላይ በማድረግ ከድንገተኛ አደጋ ጋር የተያያዙ በርካታ ነገሮችን ዛሬ ተወያይተውባቸዋል። ተወካዮቹ የዓለም ጤና ድርጅት የድንገተኛ አደጋ መርሃ ግብር ገለልተኛ የቁጥጥር እና የማማከር ኮሚቴ ባቀረባቸው ሪፖርቶች ላይ የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች አፈጻጸም፣ የአለም ጤና ድርጅት የድንገተኛ ምላሽ ስራዎች እና ዝግጁነትን ለማጠናከር በሚደረገው ጥረት ላይም ሀሳባቸውን አካፍለዋል። ሀገራቱ በዩክሬን ስላለው የጤና ሁኔታ እና “የአለም ጤና ለሰላም” ተነሳሽነት ሪፖርት ላይም ተወያይተዋል። ተወካዮቹ ወረርሽኙ በተከሰተበት ወቅት የዓለም ጤና ድርጅት በድንገተኛ ጊዜ ያደረጋቸውን ጥረቶችን አወድሰዋል፤ ከ ገለልተኛ ቁጥጥር እና አማካሪ ኮሚቴው ግምገማ ጋር በሥራው ጥሩ መሆን ላይ የተስማሙ ቢሆንም የአደጋ ጊዜ መርሃ ግብሩ የገንዘብ እጥረት እንዳጋጠመው እና ከአቅም ባላይ የተለጠጠ እንደሆነ ጠቁመዋል ። አንዳንድ ልዑካን የድንገተኛ አደጋ ፈንድ መኖሩ ድርጅቱ ፈጣን ምላሾችን መስጠት እንዲችል የተጫወተውን ወሳኝ ሚና አጉልተዋል። ከኮቪድ-19 ወረርሽኝ ትምህርት በመውሰድ ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነት እና ምላሽን ለማጎልበት ዓለም አቀፍ ትብብር እንዲደረግ ጥሪ አቅርበዋል በተጨማሪም ከዓለም ጤና ድርጅት ጋር የተቀናጀ ዓለም አቀፍ የጤና ማዕቀፍ አስፈላጊነትን አፅንዖት ሰጥተዋል። አዳዲስ ተነሳሽነቶችን በደንብ ማጤን ተደጋጋሚነትን ለማስቀረት እና ያሉትን ተነሳሽነቶች ተጽእኖ ከፍ ለማድረግ አስፈላጊ መሆኑን ብዙ ተወካዮች ተናግረዋል። አንዳንድ ተወካዮች ደግሞ ወሲባዊ ብዝበዛንና በደል ለመከላከል ቀጣይነት ያለው ጥረት አስፈላጊ መሆኑን አስምረውበታል።,"Seventy-sixth World Health Assembly – Daily update: 23 May 2023 Delegates discuss WHO’s work in emergencies Country delegates considered a number of emergencies-related items today, as Items 14 and parts of item 15 were grouped together. They provided their views on the reports from the Independent Oversight and Advisory Committee for the WHO Health Emergencies Programme (IOAC), on implementation of the International Health Regulations, on WHO’s work in emergencies, as well as in strengthening preparedness for and response to emergencies. Countries also discussed the report on the health situation in Ukraine, and the report of the Global Health for Peace Initiative. Delegates commended WHO's work in emergencies throughout the pandemic and beyond, agreeing with the findings of the IOAC that the work was excellent, but that the Emergencies programme was underfunded and overstretched. Some delegates highlighted the role that the Contingency Fund for Emergencies has played in allowing the organization to respond quickly. They encouraged global efforts for strengthening preparedness and response to health emergencies, learning the lessons of the COVID-19 pandemic, and reiterated the importance of an aligned global health architecture, placing WHO at the centre. Several spoke of the need to align various initiatives to avoid duplication and strengthen their impact. Some noted the need for continued work to prevent sexual exploitation and abuse.","bayanan yau da kullum dangane da taron tattaunawa kan kiwon lafiya na duniya karo na saba'in da shida: 23 May, 2023 Wakilai sun tattauna cewa hukumar lafiya tana aikin ba da gudunmawar gaggawa. Wakilan ƙasa sun yaba da adadin kayayyakin agaji , wakilan ƙasa sun yaba da adadin kayan agaji, yau, kamar yadda kaya na sha huɗu (14) da kuma wani ɓangare na kaya na goma sha biyar (15)an haɗe su guri guda. Sun bayyana ra'ayinsu dangane da rahoton da kwamatin kula da bibiya mai cin gashin kansa na hukumar lafiya ta duniya (WHO) dangane da agajin lafiya (IOAC), game da aiwatar da dokokin lafiya ta ƙasa da ƙasa, akan aikin agaji na hukumar lafiya ta duniya, da kuma shirin ko-ta-kwana da buƙatuwar agajin gaggawa. Sannan ƙasashen sun tattauna kan rahoton yanayin lafiya na ƙasar Yukiren,da kuma rahoto kan shirin Lafiyar Duniya don Zaman lafiya. Wakilan sun yabawa aikin hukumar lafiya ta duniya (WHO) na ba da taimakon gagggawa lokacin annoba da bayan ta, sun kuma yarda da sakamakon da IOAC ta bayar kan cewa shirin ya samu nasara, kodayake shirin ya fuskacin ƙarancin kuɗi da ɗan tasgaro. Wasu daga wakilan sun bayyana yadda tanadin ko-ta-kwana ya taka rawa wajen bai wa hukumar kai agaji a kan lokaci. Sun kuma yabawa yunƙurin duniya ingantaccen tanadi da kai agajin kiwon lafiya, an kuma ɗau darasi daga annobar COVID-19, sun kuma jaddada muhimmancin haɗin guiwa dangane da tsarin kiwon lafiya na duniya, an sanya hukumar lafiya ta duniya (WHO) a matsayin alƙibla. Da dama sun yi magana a kan buƙatar a dunƙule wasu shirye-shiryen guri guda don gujewa daɓen-kwalo, wadda hakan zai ƙarfafa tasirin tasirin su. Wasu kuma sun nuna buƙatar cigaba da jajircewa don magance zinace-zinace da cin zafari.","Mkutano wa sabini na sita wa afya Duniani - Sasisho la kila siku: 23 Mei 2023. Wajumbe kujadili kazi ya WHO katika dharura Wajumbe wa nchi walizingatia idadi ya vipengele vinavyohusiana na dharura leo, kwa vile vipengee 14 na sehemu za kipengele cha 15 viliwekwa pamoja. Walitoa maoni yao kuhusu ripoti kutoka kwa kamati huru ya uangalizi na ushauri ya mpango wa dharura a afya wa WHO (IOAC), kuhusu utekelezaji wa kanuni za afya za kimataifa, kuhusu kazi za WHO katika dharura, vilevile katika kuimarisha utayari na kukabiliana na dharura. Nchi pia zilijadili ripoti ya hali ya afya nchini Ukraini, na ripoti ya mpango wa kimataifa wa afya kwa amani. Wajumbe walipongeza kazi ya WHO katika dharura wakati wote wa janga hili na kwingineko, wakikubaliana na matokeo ya IOAC kwamba kazi ilikuwa bora, lakini kwamba mpango wa dharura haukufadhiliwa na kuzidiwa. Baadhi ya wajumbe waliangazia jukumu ambalo Mfuko wa dharura kwa dharura umetekelezeka katika kuruhusu shirika kujibu haraka. Walihimiza juhudi za kimataifa za kuimarisha utayari na kukabiliana na dharura za kiafya, kujifunza masomo ya janga la UVIKO-19, na kusisitiza umuhimu wa usanifu wa afya wa kimataifa, na kuiweka WHO katikati. Kadhaa walizungumza juu ya haja ya kuoanisha mipango mbalimbali ili kuepuka kurudia na kuimarisha athari zake. Wengine walibainisha haja ya kuendelea kufanya kazi ili kuzuia unyanyasaji na unyanyasaji wa kingono.","Àpéjọ Ìlera Àgbáyé kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin - Ìròyìn ojoojúmọ́: 23 oṣù Èbìbí ọdún 2023 Àwọn aṣojú ìjọba jíròrò lórí iṣẹ́ WHO nínú pàjáwírì Àwọn aṣojú ìjọba orílẹ̀-èdè jíròrò lórí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìpínrọ̀ ajẹmọ́-pàjáwírì lónì, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe pín Ìpínrọ 14 àti àwọn apá kan lára Ìpínrọ̀ 15 papọ̀. Wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ ojú ìwòye wọn lórí àwọn ìjábọ̀ láti ọ̀dọ Ìgbìmọ Alábòjútó Olómìnira àti Olùbánidámọ́ràn fún Àwọn Ètò Pàjáwírì Ìlera WHO (IOAC), lórí ìṣàmúlò Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ Òkèèrè, lórí iṣẹ́ WHO nínú pàjáwírì, bákan náà ni lórí ríró ìgbaradì fún àti ìdáhùn sí àwọn pàjáwírì lágbára. Àwọn orílẹ̀-èdè tún jíròrò lórí ipò ìlera ní orílẹ̀-èdè Ukraine, àti ìjábọ̀ fún Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìlera Àgbáyé fún Àlàáfíà. Àwọn aṣojú ìjọba gbóríyìn fún iṣẹ́ WHO nínú pàjáwírì ní gbogbo àsìkò àjàkálẹ̀ ààrùn àti lẹ́yin rẹ̀, ìfẹnukò pẹ̀lú àwọn àwárí IOAC pé iṣẹ́ rẹ̀ dára púpọ̀, ṣùgbọ́n pé àwọn èto Pàjáwírì ó rí ìpèsè owó tí ó tó wọ́n sì ti lò ó ní àlòjù. Àwọn aṣojú ìjọba kan ṣe àfihàn ipa tí Ìpèsè owó Àìròtẹ́lẹ̀ fún Pàjáwírì ti kó nínú gbígba àjọ náà ní ààyè láti dáhùn kíákíá. Wọ́n ṣe ìwúrí fún àwọn ìgbìyànjú àgbáyé fún ríró ìgbaradì àti ìdáhùn sí àwọn pàjáwírì ìlera lágbára, kíkọ́ àwọn ẹ̀kọ́ ti àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19, wọ́n sì tẹnu mọ́ pàtàkì àgbékalẹ̀ ìlera àgbáyé tó dọ́gba, tó ń gbé WHO sí àárín gbùngbùn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ sọ̀rọ̀ nípa ìdí láti ṣe ìdọ́gba fún oríṣiríṣi ìpilẹ̀ṣẹ̀ láti yàgò fún ìsọdipúpọ̀ kí wọ́n sì ró ipa wọn lágbára. Àwọn kan tọ́ka sí ìdí fún ìtẹ̀síwájú iṣẹ́ láti dènà ìbálòpọ̀ ìrẹ́nijẹ àti ìloninílòkulò.","Umhlangano weZempilo woMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha-ukubuyekezwa kwansukuzonke: mhlaka-23 Nhlaba 2023. Izihambeli zigxoxe ngomsebenzi weWHO kokuphuthumayo Izihambeli zezwe zicabange inamab yokuphuthumayo-izinto ezihlobene namhhlanje, njengoba izinto ezingu-14 kanye negxenye yezinto ezingu-15 zihlanganiswe ndawonye. Banikezele ngemibono yabo embikweni osuka kuIndependent Oversight and kanye Nekomidi elelulekayo leWHO Health Emergencies Programme (IOAC) ekwenziweni kwe-International Health Regulations,emsebenzini wezokuphuthumayo weWHO kanye nasekuqiniseni ukuzilungiselela nokuphendula kweziphuthumayo. Amazwe aphinde axoxa ngombiko wesimo sezempilo eUkraine,futhi umbiko weGlobal Health for Peace Initiative. Izihambeli ziphakamise umsebenzi wezokuphuthumayo weWHO ngobhubhane kanye nokungaphezu kwalokho ngokuvumelana ngemiphumela ye-IOAC ukuthi umsebezi ubumuhle kakhulu kodwa uhlelo lwezeziphuthumayo lwaluxhaswe kancane futhi lusebenza kakhulu. Ezinye izehambeli ziveze indima esidlalwe yeContigency Fund for Emergencies ekuvumeleni inhlangano ukuthi iphendule masinya. Bagqugquzele imizamo yomhlaba yokuqinisa ukuzilungiselela nokuohendula kweziphuthumayo zezempilo, ukufunda isizifundo ngobhubhane lweCOVID-19 nokubhekisisa ukubaluleka okuhambisana nokwakhiwa kwezempilo yomhlaba, bebeka phakathi nendawo iWHO. Abambalwa bakhulume ngesidingo sokuhambisana kwemizamo eyahlukene ukugwema ukuphindeka nokuqina komthelela wabo. Abanye baqaphele isidingo sokuqhubeka nokusebenza ukuvikela ukuxhaphazeka ngokocansi kanye nokuhlukunyezwa." +"ልዑካኑ ለ”ዓለም አቀፉ ጤና ለሰላም ተነሳሽነት” እና ክሊኒካዊ ሙከራዎች ድጋፋቸውን ገልጸው የምርምርና የተግባር ጥራትን ለማሳደግ በማለም የዓለም ጤና ድርጅት መመሪያ እና ድጋፍን ጠይቀዋል። ረቂቅ የውሳኔ ሃሳቦች እና ውሳኔዎች ለመታየት እሮብ ቀጠሮ ተይዞላቸዋል። ተዛማጅ ሰነዶች (Related documents)፡ ሰነዶች A76/7 Rev.1, A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 , A76/7 Rev.1 Add.2 የአለም ጤና ለሰላም ተነሳሽነት; A76/7 Rev.1 Add.3 - በጤና ጉባኤው እንዲፀድቁ ለቀረቡት ውሳኔዎች የጽሕፈት ቤቱ የገንዘብ እና አስተዳደራዊ አንድምታዎች፤ A76/8 - የህዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታዎች ዝግጁነት እና ምላሽ፤ ለዓለም ጤና ድርጅት የድንገተኛ አደጋ ፕሮግራም ገለልተኛ ቁጥጥር እና አማካሪ ኮሚቴ፤ A76/9 Rev.1 - የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች አፈፃፀም (እ.ኤ.አ. በ2005) A76/10 - ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች የዓለም ጤና ድርጅት ዝግጁነትን እና ምላሽን ማጠናከር፤","Delegates spoke in support of the Global Health for Peace initiative, and the strengthening of clinical trials, asking WHO for further guidance and support to build capacities in country in this area, to improve the quality of research and interventions. The draft resolutions and decisions will be considered on Wednesday, as currently scheduled. Related documents Documents A76/7 Rev.1, A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12A76/7 Rev.1 Add.2 Global Health for Peace Initiative A76/7 Rev.1 Add.3 - Financial and administrative implications for the Secretariat of decisions proposed for adoption by the Health Assembly A76/8 - Public health emergencies: preparedness and response The Independent Oversight and Advisory Committee for the WHO Health Emergencies Programme A76/9 Rev.1 - Implementation of the International Health Regulations (2005) A76/10 - Strengthening WHO preparedness for and response to health emergencies","Wakilan sun yi magana don goyon bayan shirin Lafiya don Zaman Lafiya na Duniya, tare da ƙarfafa zuwa duba lafiya, sun kuma roƙi hukumar lafiya ta duniya (WHO) da ta ci gaba da ba da haske da taimako don tabbatar da gogewa ta wannan fuskar a ƙasashe, ta kuma bunƙasa harkokin bincike da tallafi. Ranar Laraba za a bibiyi tattaunawar da hukunce-hukuncen da za a zartar kamar yadda aka tsara. kundaye masu alaƙa da juna Kundaye A76/7 Rev.1, A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12A76/7 Rev.1 Add.2 Shirin lafiya don zaman lafiya na duniya A76/7 Rev.1 Add.3 Zauren tattaunawa kan lafiya ya shirya karɓar tsare-tsaren kuɗi da na shugabanci daga sashen hukunce-hukunce. A76/8 Agajin gaggawa na lafiyar al'umma: tanadi da martani Kwamatin Lura da ba da shawarwari mai zaman kansa na hukumar lafiya ta duniya (WHO) don shirin agajin gaggawa kan lafiya. A76/9 Rev.1- Aiwatar da dokokin lafiya na ƙasa da ƙasa (2005) A76/10- Ƙarfafa tanadi da martani na hukumar lafiya ta duniya (WHO) kan agajin lafiya","Wajumbe walizungumzia kuunga mkono mpango wa kimataifa wa afya kwa amani, na kuimarishwa kwa majaribio ya kimatibabu, wakiiomba WHO kwa muongozo na usaidizi zaidi wa kujenga uwezo katika nchi katika eneo hili, ili kuboresha ubora wa utafiti na afua. Rasimu ya maazimio na maamuzi yatazingatiwa Jumatano, kama ilivyopangwa sasa. Nyaraka zinazohusiana Hati A76/7 Rev.1, A76/7 Rev. Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12 A76/7 Rev.1 Add.2 Mpango wa kimataifa wa afya kwa amani A76/7 Rev.1 Add.3 - Athari za kifedha na kiutawala kwa sekretarieti ya maamuzi yaliyopendekezwa kupitishwa na Bunge la Afya. A 76/8 - Dharura za afya ya umma: Kujiandaa na majibu Kamati huru ya uangalizi na ushauri ya mpango wa dharura wa afya wa WHO A 76/9 Rev.1 - Utekelezaji wa kanuni za afya za kimataifa (2005) A 76/10 - Kuimarisha utayari wa WHO na kukabiliana na dharura za kiafya","Àwọn aṣojú ìjọba sọ̀rọ̀ ní àtìlẹ́yìn fún Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìlera Àgbáyé fún Àlàáfíà, àti ìrólágbára àwọn ìgbìyànjú ajẹmọ́-ìtọ́jú, bíbéèrè lọ́wọ́ WHO fún ìtẹ̀síwájú ìtọ́nisọ́nà àti àtìlẹ́yìn láti ṣe àyípadà ní orílẹ̀-èdè ní agbègbè yìí, láti mú àyípadà bá ojúlówó ìwádìí àti àwọn ìdásí. Àkọsílẹ̀ ìpinnu àti àwọn ìpinnu náà ni wọn yóò jíròrò lé lórí ní Ọjọ́rùú, gẹ́gẹ́ bí wọ́n ṣe piyamọ rẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ yìí. Àwọn ìwé tó fara jọ ọ́ Àwọn ìwé A76/7 Rev.1, A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12A76/7 Rev.1 Add.2 Ìpilẹ̀ṣẹ̀ Ìlera Àgbáyé fún Àlàáfíà A76/7 Rev.1 Add.3 - Àwọn ìpadàbọ̀ ìpèsè owó àti àkóso fún Ilé-iṣẹ́ ìjọba náà nípa àwọn ìpinnu tí wọ́n dábàá fún gbígbà wọlé ní Àpéjọ Ìlera náà A76/8 - Àwọn pàjáwírì ìlera àwùjọ: ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn Ìgbìmọ Alábòjútó Olómìnira àti Olùbánidámọ́ràn fún Àwọn Ètò Pàjáwírì Ìlera WHO A76/9 Rev.1 - Ìṣàmúlò Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀ Òkèèrè (2005) A76/10 - Ríró ìmúrasílẹ̀ WHO fún àti ìdáhùn sí àwọn pàjáwírì ìlera lágbára","Izihambeli zikhulume zeseka iGlobal Helath for Peace nokuqinisa imizamo yezokulapha, bebebuza iWHO ngokuqhubeka kwemiyalelo nokwesekwa mamandla okwakha kulelizwe elikulendawo ukwenzakangcono okuhle kocwaningo nokungenelela. Umzamo wezinqumo kanye nezinyathelo izocatshangwa ngoLwesithathu, njengoba kuhleliwe okwamanje. Amadokhumenti ahlobene Amadokhumenti A76/7 Rev.1, A76/7 Rev.1 Add.2, A76/7 Rev.1 Add.3, A76/8, A76/9 Rev.1, A76/10, A76/11, A76/12A76/7 Rev.1 Add.2 Ezempilo zoMhlaba zoMzamo wokuthula A76/7 Rev.1 Add.3 - Izinkinga zokuphatha nezezimali zaNobhala yezinqumo eziphakanyiswe ekuthathweni nguMhlangano weZempilo A76/8 - Okuphuthumayo kwezempilo yomphakathi:ukuzilungiselela nokuphendula I-Independent Oversight neAdvisory Committee yoHlelo lweziphuthumayo zezempilo zeWHO A76/9 Rev.1 - Ukwenza kwemiyalelo yezempilo yamazwe angaphandle (2005) A76/10 - Ukuqinisa ukuzilungiselela kweWHO ekuphenduleni kweziphuthumayo zezempilo" +ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነት እና ምላሽ ዓለም አቀፋዊ ዘዴዎችን ማጠናከር፤ A76/11 - በጤና ድንገተኛ አደጋዎች ውስጥ የዓለም ጤና ድርጅት ሥራ፤ የህዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታዎች ዝግጁነት እና ምላሽ፤ A76/12 - የጥራት ትግበራ ፤ የዓለም ጤና ጉባኤ 75.11 (እ.ኤ.አ. በ2022) ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ቅድሚያ በሚሰጡ ጉዳዮች ላይ ስልታዊ ውይይት፤ በጤና እንክብካቤ ላይ የሚሰሩ የሰው ሃይልን ጥበቃ እና የገንዘብ ድጋፍ ላይ ያተኮረ ስልታዊ ውይይት ተደርጓል፤ ይህም ለሁለተኛው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ በሁለተኛው አጋማሽ ቅድሚያ የሚሰጠው የጤና አጀንዳ ሲሆን የፖለቲካ አመራር እና የተለያዩ ዘርፎች አስተዳደር ሚናን በማሳየት ላይም ያተኮረ ነው። “መጠበቅ፣ የገንዘብ ድጋፍ ማድረግ፣ በጋራ” በሚል መሪ ቃል በቅርቡ የተካሄደው አምስተኛው ዓለም አቀፍ የሰው ሀብት ለጤና ፎረም ምክክርና ውጤቶች ለውይይቱ መሠረት ጥለዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ስብሰባውን ሲከፍቱ ልዑካንን እንዳስታወሱት “በዚህ ሳምንት እየተወያየን ያለነው ሁሉም ነገር እነዚህም ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ፣ የአለም ጤና ደህንነት እና የዘላቂ ልማት ግቦች፤ ሁሉም በጤና ባለሙያዎች ላይ የተመሰረቱ ናቸው” ብለዋል ። ስብሰባውን ያስተባበሩት ሰር ዴቪድ ቤሃን በዩናይትድ ኪንግደም የብሄራዊ የጤና አገልግሎት ምክትል ሥራ አስፈፃሚ ሲሆኑ በስብሰባው ላይ የዓለም የጥርስ ህክምና ፌዴሬሽንን ዋና ዳይሬክተር ሚስተር ኤንዞ ቦንዲኒ፣ የሮማኒያ የጤና ጥበቃ ሚኒስትር ዶክተር አሌክሳንድሩ ራፊላ፣ የፓፑዋ ኒው ጊኒ የጤና ጥበቃ ሚኒስትር ዶ/ር ሊኖ ቶም፣ በአፍሪካ ህብረት የጤና የሰብአዊ ጉዳዮች እና ማህበራዊ ልማት ኮሚሽነር ኤች.ኢ. ሚናታ ሳማቴ ኦሱማ፣ የተባበሩት መንግስታት ዓለም አቀፍ የህጻናት የድንገተኛ አደጋ ፈንድ (UNICEF) ዋና ዳይሬክተር ወይዘሮ ካትሪን ራስል፣ የአለም ባንክ የጤና፣ የተመጣጠነ ምግብ እና የህዝብ ቁጥር ዳይሬክተር እና የቀድሞ የኮሎምቢያ የጤና ጥበቃ ሚኒስትር ዶ/ር ጁዋን ፓብሎ ዩሪቤ፣ የዓለም አቀፍ ሱዛን ቶምፕሰን ቡፌት ፋውንዴሽን ምክትል ፕሬዚዳንት ፕሮፌሰር ሰናይት ፍስሐ እና የዓለም ጤና ድርጅት የደቡብ-ምስራቅ እስያ ክልላዊ ዳይሬክተር ዶ/ር ፑናም ኬትራፓል ሲንግን ጨምሮ ቁልፍ ተናጋሪዎችን ቀርበዋል።,"Strengthening the global architecture for health emergency preparedness, response and resilience A76/11 - WHO’s work in health emergencies Public health emergencies: preparedness and response A76/12 - Implementation of resolution WHA75.11 (2022) Strategic discussion on global health workforce priorities for universal health coverage A Strategic Roundtable discussion was held on Protecting and investing in the health and care workforce: An action-oriented agenda for the second half of the SDGs, underscoring the role of political leadership and intersectoral governance on this priority health agenda. The deliberations and outcomes from the Fifth Global Forum on Human Resources for Health, held recently under the theme of “Protect, Invest, Together”, provided a foundation for the roundtable discussion. Opening the session, WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus reminded delegates that “Everything we are discussing this week - universal health coverage, global health security and the Sustainable Development Goals - all depend on health workers”. The session was moderated by Sir David Behan, Non-Executive Director, NHS, United Kingdom, and featured key speakers including Mr Enzo Bondioni, Executive Director, FDI -World Dental Federation; Dr Alexandru Rafila, Minister of Health, Romania; Dr Lino Tom, Minister of Health, Papua New Guinea; H.E. Minata Samate Oessuma, Commissioner for Health, Humanitarian Affairs and Social Development, African Union; Ms Catherine Russell, UNICEF Executive Director; Dr Juan Pablo Uribe, Global Director for Health, Nutrition and Population, World Bank / formerly Minister of Health, Colombia; Professor Senait Fisseha, Vice President, Global Programs, Susan Thompson Buffett Foundation; and Dr Poonam Khetrapal Singh, WHO Regional Director for South-East Asia.","Ƙarfafa tsarin agajin lafiya, tanadi,martani da jajircewa na duniya A76/11- Aikin hukumar lafiya ta duniya (WHO) na agajin kiwon lafiya. Yanayin gaggawa na lafiyar jama'a: shiri da amsawa A76/12 - Aiwatar da ƙuduri WHA75.11 (2022) Muhimmiyar tattaunawa game da abin da ya fi dacewa a tsarin lafiya na duniya don ganin shin lafiyar ya ƙunshi dukkan sassa. An gudanar da muhimmiyar tattaunawa akan karewa da saka hannun jari a cikin ma'aikatan kiwon lafiya da kulawa: Manufar da ta dace da kaso na biyun ƙarshe na shirin SDGs, ta jaddada rawar jagorancin siyasa da shugabancin ɓangarori akan wannan fifiko na kiwon lafiya. Tattaunawa da sakamakon daga taron ma'aikatan lafiya na duniya karo na biyar wanda aka gudanar kwanan nan a ƙarƙashin jigon Kariya da, zuba jari, tare, don a samar da tattaunawa ta musammma. Buɗe zaman hukumar lafiya ta duniya (WHO) Babban Darakta Dakta Tedros Adhanom Ghebreyesus ta tunatar da wakilai cewa duk abin da za mu tattaunawa a wannan makon - tabbatar da kiwon lafiya a faɗin duniya, tabbatar da tsaron lafiya, da kuma ƙudurorin samar da ci gaba mai ɗorewa- duk ya dogara ne akan ma'aikatan lafiya. Sir David Behsan ne ya jagoranci zaman wato ƙaramin daraktan NHS, Burtaniya, kuma ya nuna manyan masu magana da suka haɗa da Mr Enzo Bondioni, Daraktan zartarwa, FDI ; shugaban tarayyar ƙungiyar likitocin haƙori ta duniya, Dr Alexandru Rafila, Ministan Lafiya, Romania; Dr Lino Tom, Ministan Lafiya, Papua New Guinea; H.E. Minata Samate Oessuma, Kwamishinan Lafiya, Harkokin jin-ƙai da Ci gaban al'umma, Tarayyar Afirka; Ms Catherine Russell, Daraktan zartarwa na UNICEF; Dr Juan Pablo Uribe, Daraktan Lafiya na Duniya, Abinci da Jama'a, Bankin Duniya/ tsohon Ministan Lafiya, Colombia; Farfesa Senait Fisseha, Mataimakin Shugaban kasa, Shirye-shiryen Duniya, gidauniyar Susan Thompson Buffett ; da Droonam Khetal Singh, Daraktan hukumar lafiya ta duniya (WHO) lardin Kudu maso Gabashin Asiya.","Kuimarisha usanifu wa kimataifa kwa ajili ya maandalizi ya dharura ya kiafya, majibu na ustahimilivu A 76/11 - Kazi ya WHO katika dharura za kiafya Dharura za afya ya umma: Utayari na majibu A 76/12 - Utekelezaji wa Azimio WHA 75.11 (2022) Majadiliano ya kimkakati juu ya vipaumbele vya nguvu kazi ya afya Duniani kwa ajili ya huduma ya afya kwa wote Mjadala wa kimkakati wa meza aya duara ulifanyika kuhusu kulinda na kuwekeza katika nguvu kazi ya afya na utunzaji: Ajenda yenye mwelekeo wa vitendo kwa nusu ya pili ya SDGs, ikisisitiza jukumu la uongozi wa kisiasa na utawala wa sekta mbalimbali kwenye ajenda hii ya kipaumbele ya afya. Majadiliano na matokeo kutoka kwa kongamanao la tano la kimataifa la rasilimali watu kwa afya, lililofanyika hivi karibuni chini ya mada ya ""Linda, wekeza, pamoja"", lilitoa msingi wa majadiliano ya meza ya duara. Akifungua kikao hicho, mkurugenzi mkuu wa WHO Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus aliwakumbusha wajumbe kuwa ""kila kitu tunachojdili wiki hii- huduma ya afya kwa wote, usalama wa afya Duniani na malengo ya maendeleo endelevu- yote yanategemea wahudumu wa afya"". Kikao kilisimamiwa na Mh. David Behan, mkurugenzi asiyekuwa mtendaji, NHS, Uingerza, na kuangazia wazungumzaji wakuu akiwemo Bw Enzo Bondioni, mkuregenzi mtendaji, FDI- shirikisho la meno Duniani; Dk Alexandru Rafila, waziri wa afya, Romania; Dk Lino Tom, waziri wa afya, Papua New Guinea; H.E Minata Samate Osessuma, kamishna wa afya, masuala ya kibinadamu na maendeleo ya jamii, Umoja wa Afrika; Bi Catherine Russell, mkurugenzi mtendaji wa UNICEF; Dk Juan Publo Uribe, mkurugenzi wa kimataifa wa afya, lishe na idadi ya watu, Benki ya Dunia/waziri wa zamani wa afya, Kolombia; Profesa Senait Fisseha, makamu wa Rais, programu za kimataifa, wakfu wa Susan Thompson Buffett; na Dk Poonam Khetrapal Singh, mkurugenzi wa WHO kanda ya kusini-mashariki mwa Asia.","Ríró àgbékalẹ̀ àgbáyé fún ìmúrasílẹ̀ fún pàjáwírì, ìdáhùn àti ìfaradà lágbára A76/11 - Iṣẹ́ WHO nínú àwọn pàjáwírì ìlera Àwọn pàjáwírì ìlera àwùjọ: ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn A76/12 - Ìṣàmúlò ìpinnu WHA75.11 (2022) Ìjírórò ọlọ́gbọ́n lórí kàn-án-pá àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àgbáyé fún kíkárí ìlera lágbàyé Wọ́n ṣe ìjíròrò Ìjírórò Orí-tábílì náà lórí Ìdáàbòbò àti ìdókówò nínú àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti ìtọ́jú: Ètò adálórí-iṣẹ́ fún abala kejì SDG, tí ó ń tọ́ka sí àwọn ojúṣe ìdarí òṣèlú àti ìṣèjọba ẹlẹ́ka-jẹ̀ka lórí ètò ìlera kàn-án-pá yìí. Àwọn ìjírórò àti àwọn àbájáde láti Àpérò Àgbáyé Karùn-ún lórí fún Àwọn Òṣìṣẹ́ fún Ìlera, tí wọ́n ṣe láìpẹ́ yìí lábẹ́ àkòrí ""Protect, Invest, Together"", pèsè ìpìlẹ̀ fún àpérò orí-tábílì. Nígbà tí ó ń ṣíde sáà náà, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus rán àwọn àṣà aṣojú ìjọba létí pé ""Gbogbo nǹkan tí à ń jíròrò lé lórí ní ọ̀sẹ̀ yìí - kíkárí ìlera lágbàyé, ààbò ìlera àgbáyé àti Àwọn Èròngbà Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ - gbogbo rẹ̀ ló gbára lé àwọn òṣìṣẹ́ ìlera"". Sir David Behan, Olùdarí Aláṣẹ-kọ́, NHS, United Kingdom ló darí sáà náà níbẹ̀ ni a ti rí àwọn olùdánilẹ́kọ̀ọ́ pàtàkì tó fi mọ́ Enzo Bondioni Olùdarí Aláṣẹ, FDI - Àjọ Elétò Ìtọ́jú Eyín Lágbayé; Dr Alexandru Rafila, Mínísítà fún Ètò Ìlera, Romania; Dr Lino Tom, Mínísítà fún Ètò Ìlera, Papua New Guinea; H.E. Minata Samate Oessuma, Kọmíṣọ́na fún Ètò Ìlera, Ọ̀rọ̀ tó ní ṣe pẹ̀lú ọmọnìyàn àti Ìdàgbàsókè Àwùjọ, Àjọ Ìṣọ̀kan Ilẹ̀ Adúláwọ̀; Ms Catherine Russell, Olùdarí Aláṣẹ UNICEF; Dr Juan Pablo Uribe, Olùdarí fún Ìlera Àgbáyé, Èròjà Aṣara lóore àti Iye Ènìyàn, ilé-ìfowópamọ́ Àgbáyé / Mínísítà fún Ètò Ìlera tẹ́lẹ̀, Colombia; Ọ̀jọ̀gbọ́n Senait Fisseha, Igbá kejì Ààrẹ, Àwọn Ètò Àgbáyé, Susan Thompson Buffett Foundation; àti Dr Poonam Khetrapal Singh, Olùdarí Ẹkùn Agbègbè WHO WHO fún Gúúsù Ìlà-oòrùn Asia.","Ukuqinisaezokwakha zomhlaba ekuzilungiseleni kokuphuthumayo kwezempilo ,ukupetuka nokuphendula A76/11 - Umsebenzi weWHO kokuphuthumayo kwezempilo Okuphuthumayo kwezempilo yomphakathi: ukuzilungiselela nokuphendula A76/12 - Ukwenza isinqumo WHA75.11 (2022) Ukuxoxa ngesu lokuhamba phambili kwezomsebenzi wezempilo zomhlaba ekukhavweni kwezempilo yomhlaba Izingxoxo zeStrategic Roundtable yayibanjelwe ukuvikela nokutshala imali kwezokusebenza kokunakekelwa kwezempilo: i-ajenda yokwenza esigabeni sesibili samaSDG ukukala ngaphansi indima yobuholi bezepolitiki nokubusa kwemikhakha kulokhu okuhamba phambili ku-ajenda yezempilo. Amabomu nemiphumela ephuma kuFifth Global Forum on Human Resources for Health.obubanjwe kamuva nje ngaphansi kwengqikithi ethi “Vikela, Tshala, Ndawonye”, inikeze isisekelo sezingxoxo zetafula. Iseshini yokuvula, Umqondisi Jikelele weWHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus ukhumbuze izihambeli ukuthi “Yonke into esiyixoxa kulelisonto - ukukhvwa kwezempilo emhlabeni,ukuvikelwa kwezempilo emhlabeni kanye neSustainable Development Goals - konke kuncike kubasebenzi bezempilo”. Iseshini yayibhekwe nguMnu David Behan, iNon-executive Director, NHS, United Kingdom, nokufaka izikhulumi eziqavile okufaka uMnu Enzo Bondioni, Umqondisi omkhulu, FDI-World Dental Federation, uDkt Alexander Rafila, Ungqongqoshe weZempilo eRomania, uDkt Lino Tom, uNgqongqoshe weZempilo, ePapua New Guienea; uH.E Minata Samate Oessuma, uKhomishina weZempilo, Izindaba zabantu kanye noMnyango wezenhlalakahle, Afrikan Union; uNkszn Catherine Russell, uMqondisi oMkhulu waseUNICEF, uDkt Juan Pablo Uribe, uMqondisi weZempilo zoMhlaba, Ukudla nesibalo sabantu, World Bank/ owayengungqongqoshe wezempilo, eColombia, uSolwazi Senait Fisseha, uSekela Mongameli, Izinhlelo zomhlaba, Susan Thompson Buffett Foundation, uDkt Poonam Khetrapal Singh, uMqondisi weSifunda seWHO waseNingizimu neMpumalanga ye-Asia." +እ.ኤ.አ. በ2013 ከነበረበት 18 ሚሊዮን የዓለም የጤና ሰራተኛ እጥረት እ.ኤ.አ. በ2020 ወደ 15 ሚሊዮን በከፍተኛ ደረጃ የቀነሰ ሲሆን እ.ኤ.አ. በ2030 ደግሞ ወደ 10 ሚሊዮን አካባቢ ይደርሳል ተብሎ ይጠበቃል። ይሁን እንጂ መረጃው በዋናነት ከኮቪድ-19 በፊት ያለውን አዝማሚያ የሚያንፀባርቅ ሲሆን በክልሎች መካከል ያሉ ልዩነቶችንም በግልጽ አያሳይም፤ በአፍሪካ እና በምስራቅ ሜዲትራኒያን ክልሎች እንዲሁም በትንንሽ ታዳጊ ደሴት ውስጥ ባሉ ሀገራት ያለው መሻሻል በሚፈለገው ያህል አይደለም ። አሁን የተፈጠረውን ክፍተት ለማስተካከል አፋጣኝ እርምጃ መውሰድ እንደሚያስፈልግ ግልጽ ነው። ተናጋሪዎቹ በአሁኑ ጊዜ በአለም አቀፍ ደረጃ በጤና ሰራተኞች ረገድ ያሉ ቁልፍ ተግዳሮቶችን ጠቁማዋል እነዚህም በቂ የሆነ ሰራተኛ አለመኖር፣ በቅልጥፍና አለመስራት፣ የስርዓተ-ፆታ ልዩነት፣ የባለሙያዎቹ እድሜ እየገፋ መሄድ እና ያልተመቻቸ የስራ ሁኔታን ያካትታሉ፤ እነዚህም ተግዳሮቶች የመጡት በቂ የሆነ ድጋፍ ካለማግኘት እና የሰራተኞች መብት ካለመከበር ሲሆን ይህም ተግዳሮቶቹን የሚያባብስ መሆኑን ጠቁመዋል። ዓለም አቀፋዊ የጤና ሽፋንን ለማድረስና የጤና ደኅንነት ግቦችን ለማሳካት ከተፈለገ የጤና ባለሙያዎችን ለመጠበቅ እና ለመደገፍ የድርጊት መርሃ ግብሮች መዘጋጀት እንዳለባቸው በመጠቆም ስብሰባው ተጠናቋል። እንደ ሃሳብ የቀረቡት እርምጃዎች የሚከተሉትን ያጠቃልላሉ ፡_ ያሉትን የጤና ባለሙያዎች መጠበቅ፤ ይህም ደህንነታቸውን ማረጋገጥን ጨምሮ በቂ የሰው ሃይል መቅጠር እና ፍትሃዊ ክፍያ ማረጋገጥ፣ ለማህበራዊ ወጪዎች (ትምህርት፣ ጤና፣ ማህበራዊ ጥበቃ) አስፈላጊውን በጀት በመመደብ የጤና እና የእንክብካቤ ሰራተኞችን ማጠናከር፣ የህዝብ የጤና ፍላጎቶችን ለማሟላት በትምህርት እና በጤና ባለሙያዎች አቅርቦት ላይ የገንዘብ ድጋፍ ማድረግ፣ በጤናው ዘርፍ የሥራ ዕድል ፈጠራ ላይ ኢንቨስት ማድረግ፡- ለአደጋ ጊዜ ዝግጁነት እና ምላሽ መስጠት እንዲሁም የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤን ጨምሮ አስፈላጊ ለሆኑ የህዝብ የጤና ፍላጎቶች አገራዊ አቅም ላይ ማተኮር፣ በጤና ባለሙያዎች መካከል የስርዓተ-ፆታ እኩልነት እንዲኖር መዋዕለ ንዋይን ማፍሰስ እና በፆታ ልዩነት ምክኒያት ያለ የክፍያ ልዩነትን ማጥበብ እና,"The global health workforce shortage has been declining significantly from 18 million in 2013 to 15 million in 2020 and is projected to be around 10 million by 2030. However, the data largely depict a pre-COVID-19 trend, and masks profound regional disparities: progress is slower in the African and Eastern Mediterranean Regions and Small Island Developing States. It is clear that urgent action is needed now to close the gap. The speakers highlighted key challenges faced by the global health workforce today, including maldistribution, inefficiencies, gender disparities, workforce ageing and poor working conditions, resulting from a lack of support, protection and respect of labour rights that further compound the challenges. The roundtable concluded with calls to action to protect and invest in the health and care workforce and strengthen national health system capacity if the world is to attain the goals for universal health coverage and global health security. Recommended measures include: protect the existing health and care workforce, including all occupational health and safety measures, safe staffing and fair pay; protect fiscal space for social spending (education, health, social protection) and allocate the budget necessary to strengthen the health and care workforce; invest in increased education and supply of health professionals to meet population health needs; invest in job creation in the health economy: with a focus on national capacity for the essential public health functions, including emergency preparedness and response and primary health care; invest in reducing gender inequalities among the health and care workforce, including the gender pay gap; and","Ƙarancin ma'aikatan kiwon lafiya a duniya ya ragu sosai daga miliyan sha takwas 18 a shekarar 2013 zuwa miliyan sha biyar 15 a shekarar 2020 kuma an yi hasashen ya sake raguwa da zuwa kimanin miliyan 10 a shekarar 2030. Duk da haka, bayanan galibi sun nuna ɗabi'u na kafin zuwan COVID-19, sun kuma lulluɓe manyan bambance-bambancen larduna: cigaban yana tafiyar hawainiya a Afirka da lardin gabashin Meditaraniya da Ƙananan Tsibiri masu tasowa. A bayyane yake cewa wajibi ne a ɗauki mataki na gaggawa a yanzu don cike gurbin. Masu magana sun nuna mahimman ƙalubalen da ma'aikatan kiwon lafiya na duniya ke fuskanta a yau, ciki har da naƙasun rabon kaya, rashin ƙwarewa, bambancin jinsi, tsufa na ma'aikata da yanayin aiki mara kyau, sakamakon rashin tallafi, kariya da girmama haƙƙin ma'aikata wanda ya kara munana ƙalubalen. An kammala zaman tare da yin kira kan ɗaukar matakin ba da kariya da tallafin kiwon lafiya da na ma'aikata tare da ƙarfafa tsarin kiwon lafiya na ƙasa, matuƙar dai duniya tana son cimma ƙudurin lafiya na bai ɗaya da tsaron kiwon lafiya na duniya. Matakan da aka ba da shawarar sun haɗa da: kare ma'aikatan kiwon lafiya da ake da su, gami da duk matakan kiwon lafiya da aminci na sana'a, ɗaukar ma'aikata da kuma biya yaddda ya kamata. Tattala kuɗi da kashe su ga al'umma (ilimi, kiwon lafiya, kare al'umma) da kuma ware kasafin kudin da ake bukata don karfafa kiwon lafiya da kuma kula da ma'aikata; saka tallafi don bunƙasa ilimi da samar da kayan aiki ga ƙwararrun ma'aikatan don cimma buƙatun lafiya sa tallafi don samar da aikin yi ga tattalin arzikin kiwon lafiya: tare da mai da hankali kan samar da wajibabbun ayyukan kiwon lafiya na jama'a, gami da shirye-shiryen gaggawa da amsawa da kula da lafiya a matakin farko; Sa tallafi don rage rashin daidaiton jinsi a tsakanin ma'aikatan lafiya, wanda ya ƙunshi tazarar biyan kuɗi bisa la'akari da jinsi; da","Uhaba wa wahudumu wa afya Duniani umekuwa ukipungua kwa kiasi kikubwa kutoka milioni 18 mwaka 2013 hadi milioni 15 mwaka 2020 na inakadiriwa kufikia milioni 10 ifikapo 2030. Hata hivyo, takwimu hiyo kwa kiasi kikubwa inaonyesha mwelekeo wa kabla ya UVIKO-19, na kufunika tofauti kubwa za kikanda: Maendeleo ni ya polepole katika kanda ya Afrika na mashariki ya Mediterania na nchi za visiwa vidogo vinavyoendelea. Ni wazi kuwa hatua za haraka zinahitajika sasa kuziba pengo hilo. Wazungumzaji waliangazia changamoto kuu zinazowakabili wahudumu wa afya Dunuani Leo, ikiwa ni pamoja na mgawanyo mbovu, uzembe, tofauti za kijinsia, kuzeeka kwa wafanyakazi na mazingira duni ya kazi, yanayotokana na ukosefu wa msaada, ulinzi na heshima ya haki za wafanyakazi ambayo imezidisha changamoto. Meza ya duara ilihitimisha kwa wito wa kuchukua hatua kulinda na kuwekeza katika nguvu kazi ya afya na matunzo na kuimarisha uwezo wa mfumo wa afya wa kitaifa kama ulimwengu unataka kufikia malengo ya huduma ya afya kwa wote na usalama wa afya Duniani. Hatua zinazopendekezwa ni pamoja na: Kulinda nguvu kazi iliyopo ya afya na utunzaji, ikijumuisha hatua za afya na usalama kazini, utumishi salama na malipo ya haki; Kulinda nafasi ya fedha kwa matumizi ya kijamii, (elimu, afya, ulinzi wa kijamii) na kutenga bajeti inayohitajika ili kuimarisha nguvu kazi ya afya na huduma; Kuwekeza katik kuongeza elimu na usambazaji wa wataalamu wa afya ili kukidhi mahitaji ya afya ya idadi ya watu; Kuwekeza katika uundaji wa ajira katika uchumi wa afya: Kwa kuzingatia uwezo wa kitaifa kwa ajili ya kazi muhimu za afya ya umma, ikiwa ni pamoja na maandalizi ya dharura na majibu na huduma ya afya ya msingi.; Kuwekeza katika kupunguza kukosekana kwa usawa wa kijinsia miongoni mwa wahudumu wa afya na huduma, ikiwa ni pamoja na pengo la mishahara ya kijinsia; na","Àìtó àwọn òṣìṣẹ́ ìlera lágbàyé ti ń dínkù jọjọ láti 18 mílíọ̀nù ní ọdún 2013 sí 15 mílíọ̀nù ní 2020 wọ́n sì ń ní àfojúsùn pé yóò wà ní agbègbè 10 mílíọ̀nù ní ọdún 2030. Síbẹ̀síbẹ̀, dátà náà ní pàtàkì jùlọ ṣe àfihàn ìṣẹ̀lẹ̀ kan ṣíwájú-COVID-19, tó sì ṣe ìṣíjú àwọn ìyàtọ̀ ẹkùn agbègbè tó lápẹrẹ: ìtẹ̀síwájú ń rìndìn ní Ilẹ̀ Adúláwọ̀ àti Àwọn Ẹkùn Agbègbè Eastern Mediterranean àti Àwọn Ìpínlẹ̀ Onídágbàsókè Erékùṣù Kékeré. Ó fojú hàn pé wọ́n nílò ìgbésẹ̀ ojú ẹsẹ̀ báyìí láti dí àlàfo náà. Àwọn olùdánilẹ́kọ̀ọ́ náà ṣàfihàn àwọn ìpèníjà pàtàkì tí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera lágbàyé ń kojú lónì, tó fi mọ́ pínpín lọ́nà tí ò da, àìṣedéédé, ìyàtọ̀ láàrín ọkùnrin àti obìnrin, dídágbà àwọn òṣìṣẹ́ àti àwọn ààyè ibi-iṣẹ́ tí kò dára, tó ń wáyé látara àìsí àtìlẹyìn, ààbò àti ìbọ̀wọ̀ fún ẹ̀tọ́ àwọn òṣìṣẹ́ tí ó tún jẹ́ kí àwọn ìpèníjà náà tún burú síi. Ìjírórò orí-tábílì parí pẹ̀lu ìpè fún iṣẹ́ láti pèsè ààbò àti láti dókówò nínú àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti ìtọ́jú kí wọ́n sì ró ìkápá ètò ìlera orílẹ̀-èdè lágbára tí gbogbo àgbáyé bá fẹ́ ṣe àṣeyọrí àwọn èròngbà fún kíkárí ìlera lágbàyé àti ààbò ìlera àgbáyé. Àwọn igbéṣẹ̀ tí wọ́n dábàá ni: ìdáàbò bo àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti ìtọ́jú tí wọ́n ti wà tẹ́lẹ̀, tó fi mọ́ gbogbo àwọn igbéṣẹ̀ iṣẹ́ ìlera àti ààbò, gbígba àwọn òṣìṣẹ́ aláìléwu àti owó-iṣẹ́ tó dára; dáàbò bo ìpèsè owó fún ìnáwó àwùjọ (ètò-ẹ̀kọ́, ìlera, ìdáàbò bo àwùjọ) kí wọ́n sì pín ètò ìṣúná tí ó yẹ láti ró àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti ìtọ́jú lágbára; dókówò nínú àlékún ètò-ẹ̀kọ́ àti pínpín àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ìlera láti dọ́gba pẹ̀lú ìbéèrè ìlera àwọn ènìyàn; dókówò nínú ìpèsè iṣẹ́ nínú ọrọ̀-ajéìlera: pẹ̀lú àfojúsun lórí ìkápá orílẹ̀-èdè fún àwọn iṣẹ́ ìlera àwùjọ tó ṣe pàtàkì, tó fi mọ́ ìmúrasílẹ̀ fún pàjáwírì àti ìdáhùn àti ètò ìlera alábọ́dé; dókówò nínú ṣíṣe àdínkù àìdọ́gba ọkùnrin àti obìnrin láàrín àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti ìtọ́jú, tó fi mọ́ àlàfo owó iṣẹ́ ọkùnrin àti obìnrin; àti","Ukwentuleka kokusebenza kwezempilo zomhlaba kulokhu kuyehla kakhulu kusuka ezigidini ezingu-18 ku-2013 kuya kuzigidi ezingu-15 ku-2020 futhi kuqagulwa ukuthi kube kuzigidi ezingu-10 ngo-2030. Kepha, idatha ikhombisa kakhulu ngaphambi kokuduma kweCOVID-19 nezimfonyo ukungalingani kwesifunda: ukuqhubeka kuhamba kancane e-Afrika nase-Eastern Mediterranean Regions kanye nesiqhingi esincane samazwe athuthukayo. Kucacile ukuthi isenzo esiphuthumayo siyadingeka manje ukuvala isikhala. Izikhulumi ziveze izingqinamba ezibalulekile ezibhekene nabasebenzi bezempilo yomhlaba namhlanje, okufaka ukungahambisi kahle, ukungalingani kobulili, abasebenzi abagugile,izimo zokusebenza ezibhedayo, eziholela ekwentulekeni kokweseka, ukuvikela nokuhlonipha amalungelo abasebenzi okuqhubeza izingqinamba eziningi. Abetafula bavale ngokumemezela isenzo sokuvikela notshalomali kwezempilo nokunakekelwa komsebenzi nokuqinisa amandla ohlelo lwezempilo lezwe uma umhlaba uzothola izinhloso zempilo yomhlaba ukukhavwa nezokuvikela ezempilo yomhlaba. Izimo eziphakanyisiwe kufaka: ukuvikela ezempilo ezikhona nokusebenza kokunakekela okubandakanya yonke imisebenzi yezempilo nezinto zokuphepha, ukuphepha kwabansebenzi nokukhokhelwa ngobulungiswa; ukuvikela indawo yemali yombuso yokusebenzisa imali yenhlalakahle (ezemfundo,ezempilo nokuvikela inhlalakahle) ukwaba uhlelomali oludingekayo ukuqinisa ezempilo nomsebenzi wokunakekela; utshalomalilunyuse ezemfundo nokusaplaya izifundiswa zezempilo ukuhlangabezana nezidingo zezempilo yabantu; utshalo ekwakheni amathuba emisebenzi kwezomnotho zezempilo: ngokugxila kumandla ezwe kwemisebenzi ebalulekile yezempilo yomphakathi, okufaka ukuzilungiselela okuphuthumayo nokuphendula nokunakekelwa kwezempilo okokuqala; utshalo ekwehliseni ukungalingani kobulili kwezempilo nomsebenzi wokunakekelwa, okufaka igebe lokukhokhelwa kobulili; futhi" +የአለም ጤና ድርጅት የአለም አቀፍ የጤና ሰራተኞች ምልመላ ላይ የአባል ሀገራትን ድርሻ ማጠናከር ናቸው። ዶ/ር ቴዎድሮስ ስብሰባውን ሲያጠቃልሉ “ችግሩን እንደምናውቀው መፍትሄዎቹንም እናውቃለን፤ የጎደለን ተግባር እና ተጠያቂነት ነው። በፍጥነት እርምጃ ከወሰድን ልናሳካው እንች��ለን” ብለዋል።,"strengthen Member States’ implementation of the WHO Global Code of Practice on the International Recruitment of Health Personnel. Concluding the Strategic Roundtable, Dr Tedros said: “We know the problem and the solutions. What we miss is action and accountability. With a sense of urgency, it can be done.”","Ƙarfafar ƙasashen da shirin ya ƙunsa wajen aiwatar da tsarin humar lafiya ta duniya (WHO) dangane da ɗaukar ma'aikatan lafiya. A ƙarshen tattaunawar, Dakta Tedros ya ce: mun san matsalar da kuma hanyoyin magance ta. Abin da muka rasa shi ne aiki da kuma ƙididdiga. In aka sa himma za a iya kammalawa.","Kuimarisha utekelezaji wa nchi wanachama wa kanuni za utendaji za kimataifa za WHO kuhusu uajiri wa kimataifa wa wahudumu wa afya. Akihitimisha meza ya duara ya kimkakati, Dk Tedros alisema: ""Tunajua tatizo na masuluhisho yake. Tunachokikosa ni vitendo na uwajibikaji. Kwa hisia ya uharaka, inaweza kufanyika.""","ró ìṣàmúlò Kóódù Ìmúṣiṣẹ́ Àgbáyé WHO lágbára ní Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ lórí Ìgbaniwọlé Àwọn Òṣìṣẹ́ Ìlera Ilẹ̀ Òkèèrè. Ní ìparí Ìjírórò Orí-tábílì náà, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ wí pé: ""A mọ̀ àwọn ìṣòro náà àti àwọn ọ̀nà àbáyọ. Nǹkan tí à ń ṣe àfẹ́kù rẹ̀ ni ìgbésẹ̀ àti ìṣirò. Pẹ̀lú ìròrí ojú ẹsẹ̀, ó lè di ṣíṣe.""","ukuqinisa iMember States, ukwenza kweWHO Global Code of Practice ye-International Recruitment of Health Personnel. Ukuphetha iStrategic Roundtable, uDkt Tedros uthe: “Siyayazi inkinga kanye nezixazululo. Esikukhohlwayo ekwenzeni nesibophezelo. Ngomqondo wokuphuthuma kungenzeka.”" +ሰባ ስድስተኛው የዓለም የጤና ስብሰባ ዕለታዊ ዜና፡ እ.ኤ.አ. ግንቦት 22 2023 አባል ሀገራት እ.ኤ.አ. የ2024-2025 የአለም ጤና ድርጅት በጀት ላይ ተስማምተዋል፣ የአባልነት መዋጮዎች ላይ የ20% ጭማሪ ለማድረግም ቃል ገብተዋል። በጉባዔው ኮሚቴ “ሀ” መካከል ባደረጉት ውይይት፣ አባል ሀገራት በሚቀጥሉት ሁለት ዓመታት (እ.ኤ.አ. 2024-2025) በታቀደው የስራ መርሃ ግብር ላይ ዛሬ ተስማምተዋል። ይህንን ፕሮግራም ለማድረስ የተያዘው በጀት 6.83 ቢሊዮን ዶላር ሲሆን እስከ ዛሬ ከነበረው እጅግ በጣም ከፍተኛ እና በ20% የአባልነት መዋጮዎች በመጨመሩም ታሪካዊ ሆኖል። ጽህፈት ቤቱ እና ዋና ዳይሬክተሩ አባል ሀገራት ለውሳኔው ላሳዩት ከፍተኛ ድጋፍ እና በአለም ጤና ድርጅት ላይ ስላላቸው እምነት አመስግነዋል። ወደ አርባ የሚጠጉ አባል ሀገራት መድረኩን ወስደው ተናግረዋል። በሳምንቱ ውስጥ በኮሚቴዎች የተወሰኑ እነዚህ ውሳኔዎች በጉባኤው መጨረሻ ላይ በምልአተ ጉባኤው ይፀድቃሉ ። የዓለም ጤና ድርጅት እና አባል ሀገራቱ የሶስት ቢሊዮን ግቦችን ለማሳካት እንዲችሉ ለመርሃ ግብሩ የገንዘብ ድጋፍ ማድረግ አስፈላጊ ነው። ለዓለም ጤና ድርጅት የገንዘብ ድጋፍ ማድረግ ለእያንዳንዱ 1 የአሜሪካ ዶላር 35 ዶላር ይመልሳል ፣ይህም የዓለም ጤና ድርጅትን ጤናማ ኢንቨስትመንት ያሳያል። በጀቱ ለሚከተሉት ቅድሚያ ለሚሰጣቸው ጉዳዮች ይመደባል፡-,"Seventy-sixth World Health Assembly – Daily update: 22 May 2023 Member States agree to the WHO’s Programme Budget for 2024-2025, committing to a 20% increase of assessed contributions (membership fees). During discussions in Committee A of the Assembly, Member States agreed today the draft resolution with the proposed programme of work for the next two years (2024-2025). The budget to deliver on this programme was also agreed, at US$ 6.83 billion, the most ambitious to date, and which includes a historical 20% increase of assessed contributions (or membership fees). The Secretariat and the Director-General thanked Member States for the overwhelming strong support for the resolution, and the confidence and trust placed in WHO. Nearly forty Member States took the floor. Decisions taken during the week in the Committees, are subject to a final procedural step, of approval by the plenary at the end of the Assembly. Financing the programme budget is essential to ensuring that WHO with its Member States can achieve the triple billion targets. Investing in WHO returns US$ 35 for every US$ 1 invested, highlights WHO’s investment case (A Healthy Return). The budget is allocated around the following strategic priorities :","Rahon yau da kullum na zaman Majalisar Lafiya ta Duniya karo na saba'in da shida: 22 Mayu 2023 Ƙasashen dake cikin shirin sun yarda da kasafin kuɗin da hukumar lafiya ta duniya (WHO) ta ware na shekarar 2024-2025, wanda zai ƙaru da kaso ashirin cikin ɗari na gudunmawar da kowacce ƙasa za ta bayar (kuɗin ƴan ƙungiya). A yayin tattaunawa a kwamitin A na Majalisar, 'yan majalisa sun amince a yau da tsarin ƙudurin tare da shirin da aka gabatar na aiki na shekaru biyu masu zuwa (2024-2025). An kuma amince da kasafin kuɗi don isar da wannan shirin, a dala biliyan 6.83 na Amurka, babban buri zuwa yau, wanda ya ƙunshi gagarumin ƙarin har kaso 20% na gudummawar da ƙasashen za su bayar (ko kuɗin ƙungiya). Sashen tattara bayanai da Daraktan Janar sun gode wa ƙasashe saboda gagarumin goyon bayansu ga ƙudurin da ƙwarin guiwa da yarda da suka nuna wa hukumar lafiya ta duniya (WHO). Kusan ƙasashe arba'in ne suka samu halarta. Hukunce-hukuncen da kwamitocin suka yanke yayin tattaunawar, sun ta'allaƙa ne ka ga tsararren matakin da za a bi wajen tabbatar da su a ƙarshen taron. Ɗaukar nauyin shirin yana da matuƙara muhimmanci don tabbatar da hukumar lafiya ta duniya (WHO)da ƙasashen mambobinta sun iya cimma manufar su. Sanya dala ɗaya (1) yana janyo amfanin da talatin da biyar (35), wannan ya haska cewa sa kuɗi a shirin hukumar lafiya ta duniya (akwai riba). An ware kasafin kuɗin domin abubuwan da suka fi muhimmanci kamar haka:","Mkutano w asabini na sita wa afya Duniani - Sasisho la kila siku: 22 Mei 2023 Nchi wanachama zinakubali bajeti ya mpango wa WHO ya 2024-2025, ikiahidi kuongeza 20% ya michango inayotathminiwa (ada za uanachama). Wakati wa majadiliano katika kamati A ya baraza, nchi wanachama zimekubaliana leo rasimu ya Azimio na mapendekezo ya programu ya kazi kwa miaka miwili ijayo (2024-2025). Bajeti ya kutekeleza mpango huu pia ilikubaliwa, kwa Dola za kimarekani bilioni 6.83, ambayo ni kabambe zaidi hadi sasa, na ambayo inajumuisha ongezeko la kihistoria la 20% ya michango iliyotathminiwa (au ada za uanachama). Sekretarieti na mkurugenzi mkuu walizishukuru nchi wanachama kwa uungwaji mkono mkubwa wa Azimio hilo, na uaminifu na imani iliyowekwa kwa WHO. Karibu nchi arobaini wanachama zilichukua nafasi hiyo. Maamuzi yaliyochukuliwa katika wiki katika kamati, yanategemea hatua ya mwisho ya utaratibu, ya kupitishwa na kikao mwishoni mwa Bunge. Kufadhili bajeti ya programu ni muhimu ili kuhakikisha kwamba WHO pamoja na mataifa wanachama wake wanaweza kufikia malengo ya Bilioni Tatu. Kuwekeza katika WHO kunarudisha Dola 35 za kimarekani kwa kila Dola 1 iliyowekezwa, inaangazia kasi ya uwekezaji ya WHO (A Healthy Return). Bajeti imetengwa kulingana na vipaumbele vya kimkakati vifuatavyo:","Àpéjọ Ìlera Àgbáyé kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin - Ìròyìn ojoojúmọ́: 22 oṣù Èbìbí ọdún 2023 Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fẹnukò lórí Ètò Ìṣúná WHO fún ọdún 2024-2025, tí wọ́n ní ìfọkànsìn fún àlékún 20% àwọn owó àjọ tí wọ́n yẹ̀wò rẹ̀ (owó ọmọ ẹgbẹ́). Ní àsìkò ìjírórò nínú Ìgbìmọ A Àpéjọ náà, Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fẹnukò lónì lórí àkọsílẹ̀ ìpinnu pẹ̀lú ètò iṣẹ́ tí wọ́n dábàá ẹ̀ fún ọdún méjì tó ń bọ̀ (2024-2025). Ètò ìṣúná tí wọn yóò ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ lórí ètò yìí ni wọ́n tún fẹnukò lé lórí, ní US$ 6.83 bílíọ̀nù, tí ó ní àfojúsùn jùlọ di òní, tí ó sì ní àlékún 20% àwọn owó àjọ tí wọ́n yẹ̀wò rẹ̀ (tàbí owó ọmọ ẹgbẹ́). Ilé-iṣẹ́ Ìjọba àti Olùdarí-Àpapọ̀ dúpẹ́ lọ́wọ́ àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ fún àtìlẹ́yìn alágbára tó pọ̀ fún ìpinnu náà, pẹ̀lú ìgbẹ̀kẹ̀lé àti ìgbàgbọ́ tí wọ́n ní nínú WHO. Ó fẹ́rẹ̀ tó ogójì Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tí wọ́n gba ojú agbo. Àwọn ìpinnu tí wọ́n ṣe ní àárín ọ̀sẹ̀ nínú Ìgbìmọ̀ náà, ní wọ́n gbé kalẹ̀ fún ìlànà ìgbésẹ̀ tó gbẹ́yìn, fún ìbuwọ́lù láti ọ̀dọ ìjókòó náà ní ìparí Àpéjọ náà. Ìpèsè owó fún ètò ìṣúná ṣe pàtàkì láti rí i dájú pé WHO àti Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ rẹ̀ lè ṣe àṣeyọrí àwọn àfojúsùn bílíọ̀nù oní ìlọ́po-mẹ́ta. Dídókówò nínú WHO ní ìdápadà US$ 35 fún gbogbo US$ 1 tí wọ́n bá fi dókówò, ṣàfihàn ẹjọ́ ìdókówò WHO (Àdápadà Tó Ní Àlàáfíà). Ètò ìṣúná náà ni wọ́n pín káàkiri àwọn ìlànà-iṣẹ́ kàn-án-pá wọ̀nyìí :","Umhlangano weZempilo wezoMhlaba wamashumi ayisithupha nesithupha-ukubuyekezwa kwansuku zonke: umhlaka-22 Nhlaba 2023. Member Statebavume uhlelo lohlelomali lweWHO lwango 2024-2025,ukuzibophezela kokunyuka kuka-20% wokuhlolwa kokunikela (izimali zobulungu). Ngesikhathi sezingxoxo eKomidini A loMhlangano,iMember States ivumile namhlanje umzamo wesinqumo nohlelo oluphakanyisiwe lomsebenzi weminyaka emibili ezayo (2024-2025). Uhlelomali okumele lulethwe kuloluhlelo lwaphinde lwavunywa, kwizigidigidi ezingu-$6.86, usuku olugqugquzelayo olufaka umlando wokunyuka kuka-20% wokunikelwa okuhloliwe (noma izimali zobulungu.). Unobhala noMqondisi Jikelele babonge iMember States ngokweseka okukhulu okumangazayo kwesinqumo kanye nokuzithemba nokuthemba abakubeke kuWHO. Bacishe bafinyelele kumashumi amane abeMember State abavele obala. Izinqumo ezithathwe kulelisonto eKomidini, yizihloko zegxathu lokwenza kokugcina, nokugunyazwa ngokuhlelwa ekupheleni koMhlangano. Ukuxhasa uhlelo lohlelomali kubalulekile ukuqinisekisa ukuthi iWHO neMember States yayo ukuthola okuqondiwe okungamabhiliyoni amathathu. Utshalomali kuzimbuyiselo zeWHO US$ 35 ku-US$1 ngayinye, ukuveza icala lotshalomali lweWHO (imbuyiselo ephilayo). Uhlelomali lwabiwe ngalamasu ahamba phambili alandelayo:" +አንድ ቢሊዮን ተጨማሪ ሰዎች ከዓለም አቀፍ የጤና ሽፋን ተጠቃሚ እንዲሆኑ 1966.4 ሚሊዮን ዶላር፣ አንድ ቢሊዮን ተጨማሪ ሰዎች ከድንገተኛ አደጋ የተጠበቁ እንዲሆኑ 1214.0 ሚሊዮን ዶላር፣ አንድ ቢሊዮን ተጨማሪ ሰዎች የተሻለ ጤና እና ደህንነት እንዲኖራቸው 437.7 ሚሊዮን ዶላር፣ የበለጠ ውጤታማ እና ቀልጣፋ የዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ ለአገሮች እንዲኖር 1350.0 ሚሊዮን ዶላር፣ ይህ ለመሠረታዊ መርሃ ግብሮች የሚውለው ገንዘብ በድምሩ 4968.2 ሚሊዮን ዶላር ሲሆን ይህም ካለፈው ዓመት (እ.ኤ.አ. 2022–2023) በጀት ጋር ምንም ለውጥ የለውም። በተጨማሪም የተፈቀደው በጀት የሚከተሉትን ያጠቃልላል፤ ፖሊዮን (በቫይረስ የሚመጣ ተላላፊ በሽታ) ለማጥፋት (694.3 ሚሊዮን ዶላር)፣ ለልዩ ልዩ ፕሮግራሞች (171.7 ሚሊዮን ዶላር) በጠቅላላው 866.0 ሚሊዮን ዶላር፤ ለአደጋ ጊዜ ስራዎች (1000 ሚሊዮን ዶላር)። ከአባልነት ክፍያ ጋር አባል ሀገራት ለዚህ በጀት 1148.3 ሚሊዮን ዶላር አስተዋፅዖ ያደርጋሉ። ቀሪው 5685.8 ሚሊዮን ዶላር የሚሸፈነው በአባል ሀገራት እና በሌሎች አስተዋፅዖ አድራጊዎች በሚደረጉ የበጎ ፈቃድ መዋጮ ነው።,"One billion more people benefiting from universal health coverage, US$ 1966.4 million; One billion more people better protected from health emergencies, US$ 1214.0 million; One billion more people enjoying better health and well-being, US$ 437.7 million; More effective and efficient WHO support to countries, US$ 1350.0 million; This makes a total of US$ 4968.2 million for the base programmes, which remains unchanged with respect the Programme budget 2022–2023; In addition, the approved budget includes: Polio eradication (US$ 694.3 million), special programmes (US$ 171.7 million) totalling US$ 866.0 million; Emergency operations and appeals (US$ 1000 million). With the increased assessed contributions, Member States will contribute US$ 1148.3 million towards this budget with their membership fees. The rest, US$ 5 685.8 million will be covered by voluntary contributions made by Member States and other contributors.","Ƙarin mutane biliyan ɗaya ne za su amfana da ke amfana daga kunɗin kiwon lafiya na duniya, wato dalar Amurka miliyan 1966.4; ƙarin mutane biliyan ɗaya ne samu kariya daga taimakon gaggawa, wato dalar Amurka miliyan 1214.0 Ƙarin mutane biliyan ɗaya ne za su mori ingantaccen kiwon lafiya, wato dalar Amurka ɗari huɗu da talatin da bakwai da ɗigo bakwai 437.7 Ƙarin ingantacce kuma wadataccen gudummawar da hukumar lafiya za ta bai wa ƙasashe, dalar Amurka miliyan dubu ɗaya da ɗari uku da hamsin; Wannan ya ba da jimlar dala biliyan huɗu da miliyan ɗari tara da sittin da takwas (4968.2) a shiryr-shiryen farko, wanda ba za a canza su ba bisa la'akari kasafin shirin, 2022-2023; Bugu da kari, kasafin da aka amince da shi ya haɗa da: Fattakar cutar shan'inna (dala Amurka miliyan 694.3), shirin na musamman (dalar Amurka 171.7) jimilla (dala Amurka 866.0) Ayyukan gaggawa da koke (dalar Amurka 1000). Tare da karuwar gudummawar da aka kimanta, ƙasashe mambobi za su ba da gudummawar dalar Amurka miliyan 1148.3 daga kuɗaɗen ƴan ƙungiya a wannan kasafin. Sauran, dala miliyan 5 685.8 za a same su ne ta hanyar gudunmuwar raɗin-kai daga mambobin ƙasashen da kuma sauran masu ba da gudummawa.","Watu zaidi ya bilioni moja wananufaika na huduma ya afya kwa wote, Dola za kimarekani milioni 1966.4; Watu zaidi ya bilioni moja walindwa kutokana na dharura za kiafya, dola za kimarekani milioni 1214.0; Watu zaidi ya bilioni moja wanafurahia afya bora na ustawi, dola za kimarekani milini 437.7; Msaada wa WHO unaofaa na wenye ufanisi zaidi kwa nchi,dola za kimarekani milioni 1350.0; Hii inafanya jumla ya $ 4968.2 milioni za marekani kwa ajili ya programu za msingi, ambayo bado haijabadilika kuhusiana na bajeti ya programu ya 2022-2023; Aidha, bajeti iliyoidhinishwa inajumuisha: Utokomezaji wa Polio (dola za kimarekani milioni 694.3), programu maalumu (dola za kimarekani milioni 171.7) zenye jumla ya dola za kimarekani milioni 866.0; Shughuli za dharura na rufaa (milioni $1000). Pamoja na ongezeko la michango iliyotathminiwa, nchi wanachama zitachangia dola za kimarekani milioni 1148.3 kwa ajili ya bajeti hii pamoja na ada zao za uanachama. Zilizosalia, dola za kimarekani milioni 5,685.8 zitalipwa kwa michango ya hiari iliyotolewa na nchi wanachama na wachangiaji wengine.","Bílíọ̀nù kan síi àwọn ènìyàn ni wọ́n ń jẹ ànfààní látara kíkárí ìlera lágbàyé, US$ 1966.4 mílíọ̀nù; Bílíọ̀nù kan síi àwọn ènìyàn ni wọ́n dáàbò bò dáadáa níbi àwọn pàjáwírì ìlera, US$ 1214.0 mílíọ̀nù; Bílíọ̀nù kan síi àwọn ènìyàn ni wọ́n ń gbádùn ìlera àti ìgbáyégbádùn tó dára, US$ 437.7 mílíọ̀nù; Ọ̀pọ̀ àtìlẹ́yìn WHO tí ó múnádóko tó sì já fáfá fún àwọn orílẹ̀-èdè, US$ 1350.0 mílíọ̀nù; Èyí jẹ́ àpapọ US$ 4968.2 mílíọ̀nù fún àwọn ètò ìpìlẹ̀ náà, tí kò tíì yí padà ní èyí tó níṣe pẹ̀lú Ètò ìṣúná ọdún 2022-2023; Ní àfikún, ètò ìṣúná tí wọ́n buwọ́lù ni: Ìparẹ́ ààrùn rọpá-rọsẹ̀ (US$ 694.3 mílíọ̀nù), àwọn ètò àkànṣe (US$ 171.7 mílíọ̀nù) tí àpapọ̀ jẹ́ US$ 866.0 mílíọ̀nù; Àwọn iṣẹ́ pàjáwírì àti àwọn ẹ̀bẹ̀ (US$ 1000 mílíọ̀nù). Pẹ̀lú àlékun àwọn owó àjọ tí wọ́n yẹ̀wò rẹ̀, Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ máa dá US$ 1148.3 mílíọ̀nù fún ètò ìṣúná yìí pẹ̀lú owó ọmọ ẹgbẹ́ wọn. Àwọn tí ó kù, US$ 5 685.8 mílíọ̀nù ni wọn yóò pé pẹ̀lú owó dídá àtọkàn wá tí Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ bá ṣe àti àwọn owó dídá mìíràn.","Isigidigidi esisodwa sabantu abaningi abazuza ekukhavweni kwezempilo emhlabeni, US$ 1966.4 izigidi; Isigidigidi esisodwa sabantu abaningi abavikelwe kangcono kweziphuthumayo zezempilo, US$ 1214.0 izigidi; Isigidigidi esisodwa sabantu abaningi abajabulela ezempilo ezingcono nokuphila US$ 1350.0 izigidi; Ukusebenza kanhle nangendlela kweWHO lokweseka amazwe, US$ 1350.0 izigidi; Lokhu kwenza isamba se-US$ 4968.2 izigidi ngalesisisekelo sezinhlelo, oluhlala lungashintshwa ngokuhlonipha uhlelo lohlelomali 2022-2023; Ngokwengeza, uhlelomali olugunyaziwe lubandakanya: Ukuqedwa kwepholiyo (US$ 694.3 izigidi) izihlelo ezikhethekile (US$ 171.7 izigidi) okuyisamba sezigidi ezingu US$ 866.0; Ukusebenza kokuphuthumayo kanye nezicelo (US$ 1000 izigidi). Ngokunyuka kokuhlolwa kweminikela,Member State izonikela ngezigidi ezingu-US$ 1148.3 okuya kuloluhlelomali kanye nezimali zobulunga babo bangempela. Esele, izigidi ezingu-US$ 5 685.8 luzokhavwa ukuzinikela kokuzithandela okwenziwa yiMember State kanye neminye iminikelo." +በ20% ከፍ የተደረገው መዋጮ ባለፈው ዓመት የጤና ጉባኤ ላይ በስምምነት የተወሰነ ሲሆን ይህም የስራ ቡድኑ ካቀረባቸው ምክሮች ውስጥ አንዱ ነው። ከተጠያቂነት፣ ከአስተዳደር እና ከገንዘብ ጋር የተያያዙ ማሻሻያዎች እንዲሁም ሌሎች ምክሮች በዚህ ሳምንት በበለጠ ለምክክር ይቀርባሉ። ተዛማጅ ሰነዶች ( Related documents) ሰነዶች A76/4፣ A76/4 Add.1፣ A76/4 Add.2፣ እና A76/43A76/4 የታቀደው የፕሮግራም በጀት እ.ኤ.አ. 2024-2025A76/4 Add.1 የታቀደው የፕሮግራም በጀት እ.ኤ.አ. 2024-2025A76/4 Add.2 ረቂቅ ውሳኔ፡ የፕሮግራም በጀት እ.ኤ.አ. 2024–2025A76/43 የታቀደው የፕሮግራም በጀት እ.ኤ.አ. 2024–2025 የስራ አስፈፃሚ ቦርዱ የፕሮግራም፣ የበጀት እና የአስተዳደር ኮሚቴ ለሰባ ስድስተኛው የአለም ጤና ጉባኤ ያቀረበው ዘገባ።,"The 20% increase of assessed contributions was a commitment agreed by last year’s Health Assembly , one of the recommendations made by the Working Group on Sustainable Financing. Other recommendations linked to WHO’S sustainable financing covering reforms on accountability, governance and financing will be further considered this week. Related documents Documents A76/4, A76/4 Add.1, A76/4 Add.2 and A76/43A76/4 Proposed programme budget 2024–2025A76/4 Add.1 Proposed programme budget 2024–2025A76/4 Add.2 Draft resolution: Programme budget 2024–2025A76/43 Proposed programme budget 2024–2025 Report of the Programme, Budget and Administration Committee of the Executive Board to the Seventy-sixth World Health Assembly","ƙarin gudummawar kaso 20% ɗin yunƙuri ne da aka yarda da shi a zaman majalisar kiwon lafiya na bara, ɗaya daga cikin shawarwarin da masu tattaunawar suka gabatar don ɗaukar nauyi mai ɗore wa. Sauran shawarwarin da ke da alaƙa da shirin hukumar lafiya ta duniya (WHO) dangane da ɗaukar nauyi mai ɗorewa da ƙididdiga, tafikarwa da ɗaukar nauyi, za a duba su sosai wannan makon. Takaddun da suka danganci Takardu A76/4, A76/4 Add.1, A76/4 Add.2 and A76/43A76/4 Kasafin kudi na shirin 2024-2025A76/4 Add.1 Kasafin kudi na shirin 2024-2025A76/4 Add.2 Ƙudurin daftarin aiki: Kasafin kuɗin shirin 2024-2025A76/43 Kasafin kudin shirin 2024-2025 Rahoton Kwamitin Shirye-shirye, Kasafin Kudi da Gudanarwa na Hukumar Zartaswa zuwa Majalisar Lafiya ta Duniya ta saba'in da shida","Ongezeko la 20% la michango iliyotathminiwa ilikuwa ahadi iliyokubaliwa na mkutano wa afya wa mwaka jana, moja ya mapendekezo yaliyotolewa na kikundi kazi cha ufadhili endelevu. Mapendekezo mengine yanayohusiana na ufadhili endelevu wa WHO yanahusu mageuzi kuhusu uwajibikaji, utawala bora na ufadhili yatazingatiwa zaidi wiki hii. Nyaraka zinazohusiana Hati A76/4, A 76/4 Add.1, A76/4 Add.2, na A76/43A76/4 Bajeti ya programu iliyopendekezwa 2024-2025 A76/4 Ongeza.1 Bajeti ya programu iliyopendekezwa 2024-2025 A76/4 Ongeza.2 Rasimu ya Azimio: Bajeti ya programu 2024-2025 A76/43 Bajeti ya programu iliyopendekezwa 2024-2025 Ripoti ya programu, Bajet na Kamati ya Utawala ya Halmashauri Kuu kwa Bunge la Sabini na Sita la Afya Duniani","Àlékún 20% nínú àwọn owó àjọ tí wọ́n yẹwò jẹ́ ìfọkànsìn tí wọ́n fẹnukò lé lórí ní Àpéjọ Ìlera ọdún tó kọjá , ọ̀kan nínú àwọn àbá tí Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ lórí Ìpèsè Owó Alálòpẹ́ ṣe. Àwọn àbá mìíràn tó so pọ̀ mọ́ ìpèsè owó alálòpẹ́ WHO tó fi kárí àwọn àtúntò lórí ìṣirò, ìṣèjọba àti ìpèsè owó ni wọn yóò tún tẹ̀síwájú jíròrò rẹ̀ ní ọ̀sẹ̀ yìí. Àwọn ìwé tó fara jọ ọ́ Àwọn ìwé A76/4, A76/4 Add.1, A76/4 Add.2 and A76/43A76/4 Àbá ètò ìṣúná 2024–2025A76/4 Add.1 Àbá ètò ìṣúná 2024–2025A76/4 Add.2 Àkọsílẹ̀ ìpinnu: Ètò ìṣúná 2024–2025A76/43 Àbá ètò ìṣúná 2024–2025 Ìjábọ̀ Ètò náà, Ìgbìmọ̀ fún Ìṣúná àti Alámòjútó ti Ìgbìmọ̀ Alàkóso sí ibi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹrìn-dín-lọ́gọ́rin","Ukunyuka kuka-20% kokuhlolwa kweminikelo kwakuyisibophezelo esavunywa ngonyaka odlule kuHealth Assembly, esinye seziphakamiso esenziwe yiWorking Group kwezezimali ezigcinekile. Ezinye iziphakamiso ezixhumene neWHO ukugcineka kwezimali ezikhava ekwenza kabusha ngezibophezelo,ukubusa nezimali kuzoqhutshekwa kucatshangwe kulelisonto. Amadokhumenti ahlobene Amadokhumenti A76/4, A76/4 Add.1, A76/4 Add.2 ne-A76/43A76/4. Uhlelo lohlelomali oluphakanyisiwe lwa-2024–2025A76/4 Add.1 Uhlelo lohlelomali oluphakanyisiwe lwa-2024–2025A76/4 Add.2 Umzamo wesinqumo: Uhlelo lohlelomali lwa-2024–2025A76/43 Uhlelo lohlelomali oluphakanyisiwe 2024-2025 Umbikowohlelo, uhlelomali nekomidi lokuphatha ne-Executive Board kuSeventy-six World Health Assembly." +በኮቪድ-19 ክትባቶች ስብጥር ላይ መግለጫ፤ የዓለም ጤና ድርጅት የኮቪድ-19 የክትባት ጥንቅር አማካሪ ቡድን SARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ ሲሆን ከባድና አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት በሽታን ያመጣል) ያለውን ለውጥ እና የኮቪድ-19 ክትባት ስብጥር ላይ ያለውን አንድምታ ለመገምገም እንዲሁም ለውጦች አስፈላጊ መሆን አለመሆናቸውን ለዓለም ጤና ድርጅት ምክር ለመስጠት በየጊዜው መገናኘቱን ቀጥሏል። እ.ኤ.አ. በሚያዚያ 2023 የአማካሪ ቡድኑ በተመሳሳይ ዓመት ቢያንስ ሁለት ጊዜ እንደሚሰበሰብ አመልክቷል፤ አንድ ጊዜ እ.ኤ.አ. በግንቦት 2023 እና እንደገና ከ6 ወራት በኋላ። በእያንዳንዱ ስብሰባ ላይ ወቅታዊ የክትባት ስብጥርን ለማቆየት ወይም ለውጦችን ለማድረግ ውሳኔ ይሰጣሉ። ይህ የአማካሪ ቡድን በተደጋጋሚ መገናኘት ያስፈለገው ከክትባት በኋላ የበሽታ መቋቋም አቅም የሚገነባበትን ጊዜ እና ክትትል የማድረግን አስፈላጊነት ከግምት ውስጥ በማስገባት ነው፤ አስፈላጊ ከሆነም ይስተካከላል። የኮቪድ-19 የክትባት ጥንቅር አማካሪ ቡድን የSARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ ሲሆን ከባድና አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት በሽታን ያመጣል) ዘረመል ለውጥን እና አሁን ያሉ ክትባቶች ምን ያህል እንደሚሰሩ ለመገምገም በግንቦት 11-12 ተገናኝቷል። ቀደም ሲል በአማካሪ ቡድኑ እንደተገለፀው የኮቪድ-19 ክትባት ስብጥርን ማዘመን አላማው ክትባቶቹ በSARS-CoV-2 የዘረመል ለውጦች ሲኖሩ በተሻለ ሁኔታ እንዲሰሩ ለማድረግ ነው። ይህ መግለጫ እና የለውጥ ምክሮቹ ለሁሉም የክትባት አምራቾች የታሰቡ ናቸው። አማካሪ ቡድኑ በአሁኑ ጊዜ የጸደቁና ጥቅም ላይ ያሉ የ��ቪድ-19 ክትባቶች፤ በመጀመሪያው ቫይረስ ላይ የተመሰረቱትን ጨምሮ፤ ከከባድ በሽታ እና ሞት ከፍተኛ ጥበቃ መስጠት መቀጠላቸውን ጠቁሞ ይህ ዋና ግብ መሆኑን እንደሚገነዘብ ገልጾል። በአሁኑ ጊዜ የጸደቁ የኮቪድ-19 ክትባቶች እ.ኤ.አ. በሚያዚያ 2023 በታተመው የዓለም ጤና ድርጅት ስልታዊ የክትባት ፍኖተ ካርታ መሰረት ጥቅም ላይ መዋል መቀጠል አለባቸው።,"Statement on the antigen composition of COVID-19 vaccines The WHO Technical Advisory Group on COVID-19 Vaccine Composition (TAG-CO-VAC) continues to meet regularly to assess the implications of SARS-CoV-2 evolution for COVID-19 vaccine antigen composition and advise WHO on whether changes are needed to the antigen composition of future COVID-19 vaccines. In April 2023, the TAG-CO-VAC indicated that the advisory group would convene at least twice in 2023: once in May 2023 and again, approximately 6 months later. At each meeting, recommendations to either maintain current vaccine composition or to consider updates will be issued. This frequency of evidence review by the TAG-CO-VAC is based on the kinetics of vaccine-derived immunity and the need for continued monitoring of the evolution of SARS-CoV-2, and will be adjusted if and as necessary. The TAG-CO-VAC met on 11-12 May 2023 to review the genetic and antigenic evolution of SARS-CoV-2, the performance of currently approved vaccines against circulating SARS-CoV-2 variants and the implications for COVID-19 vaccine antigen composition. As previously stated by the TAG-CO-VAC, the objective of an update to COVID-19 vaccine antigen composition is to enhance vaccine-induced immune responses to circulating SARS-CoV-2 variants. This statement and the recommendation for change is intended for all vaccine manufacturers and is intended to inform future formulations of COVID-19 vaccines. The TAG-CO-VAC recognizes and reiterates that currently approved COVID-19 vaccines, including those based on the index virus, continue to provide substantial protection against severe disease and death, which is the primary objective for COVID-19 vaccination. Currently approved COVID-19 vaccines should continue to be used in accordance with the current WHO SAGE Roadmap, published in April 2023.","Bayani kan abun da ke ciki na antigen na rigakafin COVID-19 Tawagar masana masu ba da shawara na Hukumar Lafiya ta Duniya na haɗin rigakafin cutar Kwabid (TAG-CO-VAC) suna cigaba da haɗuwa a kai a kai domin duba yadda tasirin mahaɗin rigakafin SARS-CoV-2 yake ga mahaɗin rigakafin Kwabid-19 sannan su ba wa Hukumar WHO shawara game da ko ana buƙatar sauye-sauye a mahaɗan rigakafin domin rigakafin Kwabid-19 na nan gaba. A watan Afrilun 2023, TAG-CO-VAC ya nuna cewa tawagar masu ba da shawara za ta yi taro aƙalla sau biyu a shekarar 2023: sau ɗaya a watan Mayu 2023 kuma, da kuma kimanin watanni 6 bayan haka. A kowanne taro, za a fitar da sanarwar shawarwarin ko dai a ci gaba da amfani da tsarin rigakafi na yanzu ko a duba yiwuwar sabuntawa. Yawan bitar shaida da TAG-CO-VAC za su yi ya dogara ne a kan tsarin kariya da ke samuwa daga rigakafin da kuma buƙatar ci gaba da sa ido kan juyin halittar SARS-CoV-2, kuma za a daidaita shi idan da akwai buƙatar hakan. Tawagar TAG-CO-VAC ta gana a ranar 11-12 ga Mayu 2023 don yin bitar kwayoyin halitta da sauyi a halittar antigenic na SARS-CoV-2,da nazarin tasirin allurar rigakafin da aka amince da ita a halin yanzu a kan ire-iren SARS-CoV-2 da kuma abubuwan da hakan zai haifar ga sinadaran da ke cikin rigakafin COVID-19. Kamar yadda TAG-CO-VAC suka bayyana a baya, maƙasudin sabuntawa sinadaran kariya da ke cikin rigakafin COVID-19 shi ne don haɓaka ƙarfin rigakafin wajen magance ire-iren SARS-CoV-2. Wannan bayanin da shawarwari an yi suka ne ga duk kamfanonin da ke samar rigakafin da kuma nufin sauya tsarin rigakafin COVID-19 ta gaba. Tawagar TAG-CO-VAC ta fahimta kuma ta jaddada cewa a halin yanzu an amince da rigakafin COVID-19, da suka haɗa da waɗanda suke maganci matsirar ƙwayar cuta, domin ci gaba da ba da ƙaƙƙarfar kariya daga mummunar rashin lafiya da mutuwa, wanda shi ne babban maƙasudin rigakafin COVID-19. A halin yanzu za a ci gaba da amfani da allurar rigakafin COVID-19 da aka amince da su bisa tsarin aiwatarwa na WHO SAGE, wanda aka wallafa a Afrilun 2023.","Taarifa kuhusu muundo wa antijeni wa chanjo ya UVIKO-19. Kikundi cha ushauri wa kiufundi cha WHO kuhusu muundo wa chanjo ya UVIKO-19 (TAG-Co-VAC) kinaendelea kukutana mara kwa mara ili kutathmini athari za mageuzi ya SARS-COV-2 kwa utungaji wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19 na kuishauri WHO kama mabadiliko yanahitajika kwenye muundo wa antijeni wa chanjo za baadae za UVIKO-19. Mnamo Aprili 2023, TAG-CO_VAC ilionyesha kuwa kikundi cha ushauri kingekutana angalau mara mbili katika 2023: Mara moja mnamo Mei 2023 na tena, takribani miezi 6 baadae. Katika kila mkutano, mapendekezo ya kudumisha muundo wa sasa wa chanjo au kuzingatia masasisho yatatolewa. Marudio haya ya mapitio ya ushahidi na TAG-CO-VAC yanatokana na Kinetics ya kinga inayotokana na chanjo na hitaji la kuendelea kufuatilia mabadiliko ya SARS-CoV-2, na itarekebishwa ikihitajika. TAG-CO-VAC ilikutana tarehe 11-12 Mei 2023 ili kukagua mabadiliko ya kijenetiki na antijeni ya SARS-CoV-2, utendaji wa chanjo zilizoidhinishwa za SARS-CoV-2 na athari za utungaji wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19. Kama ilivyoelezwa hapo awali na TAG-CO-VAC lengo la kusasisha muundo wa antijeni ya chanjo ya UVIKO-19 ni kuimarisha muitikio wa kinga na unaotokana na chanjo kwa tofauti zinazozunguka za SARS-CoV-2. Kauli hii na mapendekezo ya mabadiliko yanalenga watengenezaji wote wa chanjo na inanuwia kufahamisha uundaji wa baadae wa chanjo za UVIKO-19. TAG-CO-VAC inatambua na kukariri chanjo zilizoidhinishwa kwa sasa za UVIKO-19, zikiwemo zile zinazozingatia virusi vya index, zinaendelea kutoa ulinzi wa kutosha dhidi ya magonjwa na vifo vibaya, ambalo ndilo lengo kuu la chanjo ya UVIKO-19. Chanjo zilizo anishwa sasa za UVIKO-19 zinapaswa kuendelea kutumika kwa mujibu wa muongozo wa sasa wa WHO SAGE, uliochapishwa mnamo Aprili 2023.","Àlàyé lórí èròja àjèjì adáralóró fún àjẹsára COVID-19 Ẹgbẹ́ Olùbánidámọ́ràn Iṣẹ́ lórí Èròjà Àjẹsára COVID-19 (TAG-CO-VAC) ṣì ń tẹ̀síwájú láti pàdé lóòrèkóòrè láti ṣe àyẹ̀wò àbájáde àyípadà SARS-CoV-2 fún èròjà àjẹsára àjèjì adáralóró COVID-19 ó sì gba WHO ní ìmọ̀ràn lórí bóyá wọ́n nílò àyípadà sí èròjà àjèjì adáralóró fún àjẹsára COVID-19 lọ́jọ́ iwájú. Ní oṣù Igbe ọdún 2023, TAG-CO-VAC ṣàfihàn pé ẹgbẹ́ Olùbánidámọ́ràn náà máa jókòó ní ó kéré jù ẹ̀ẹ̀mejì ní ọdún 2023: ẹ̀ẹ̀kan ní ọdún oṣù Èbìbí ọdún 2023 àti lẹ́ẹ̀kan sí i, àpapọ̀ oṣù mẹ́fà lẹ́yin rẹ̀. Ní ìpàdé kọ̀ọ̀kan, àwọn àbá yálà láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú èròjà àjẹsára lọ́wọ́lọ́wọ́ tàbí láti gbèrò ìsọdituntun ni wọn yóò ṣe ìpèsè rẹ̀. Àtúnyẹwò ẹ̀rí ní gbogbo ìgbà láti ọ̀dọ TAG-CO-VAC dá lórí agbára àjẹsára látara-oọ̀gùn-àjẹsára àti ìdí fún ìtẹ̀síwájú àmójútó fún àyípadà SARS-CoV-2, wọn ó sì ṣe àtúnṣe sí i tí àti bí ó bá ṣe yẹ. TAG-CO-VAC pàdé ní 11-12 oṣù Èbìbí ọdún 2023 láti ṣe àtúnyẹ́wò àyípadà jínnì àti afàìsàn fún SARS-CoV-2, iṣẹ́ àjẹsára tí wọ́n fọwọ́sí lọ́wọ́lọ́wọ́ tako ìtànkálẹ̀ àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 àti àwọn ìpadàbọ̀ rẹ̀ fún èròjà àjẹsára àjèjì adáralóró COVID-19. Gẹ́gẹ́ bí TAG-CO-VAC ti ṣe sọ tẹ́lẹ̀, èròngbà ìsọdituntun fún èròjà àjẹsára àjèjì adáralóró COVID-19 ni láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdáhùn sí àjẹsára látara-oọ̀gùn-àjẹsára sí àwọn ẹ̀yà TAG-CO-VAC tó ń tàn kálẹ̀. Àlàyé yìí àti àbá fún àyípadà ni a gbèrò fún gbogbo àwọn tó ń pèsè àjẹsára ó sì wà láti sọ nípa àwọn èròjà àjẹsára COVID-19 lọ́jọ́ iwájú. TAG-CO-VAC mọ rírì wọ́n sì tẹnu mọ́ ọ pé àwọn àjẹsára COVID-19 tí wọ́n fọwọ́sí lọ́wọ́lọ́wọ́, tó fi mọ́ àwọn tí wọ́n dá lórí àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn, ń tẹ̀síwájú láti pèsè ààbò tó dájú tako àwọn ààrùn tó lágbára àti ikú, tí ó jẹ́ ojúlówó èròngbà fún abẹ́rẹ́ àjẹsára COVID-19. Àwọn àjẹsára COVID-19 tí wọ́n fọwọ́sí lọ́wọ́lọ́wọ́ ni kí wọ́n tẹ̀síwájú láti máa lò ní ìbámu pẹ̀lú Ìlàna-iṣẹ́ SAGE WHO lọ́wọ́lọ́wọ́, tí wọ́n gbé jáde ní oṣù Igbe ọdún 2023.","Isitatimende sokwakheka kwesidalasihlungu semigomo yeCOVID-19 Abeluleki bezobuchwepheshe beWHO kubhubhane lweCOVID-19 ukwakheka (TAG-CO-VAC) bayaqhubeka nokuhlangana njalo ukubheka izinkinga zeSARS-CoV-2 uguquko ekwakhekeni kwesidalasihlungu somgomo weCOVID-19 nokweluleka iWHO ekutheni izinguquko ziyadingeka noma cha ekwakhekeni kwesidalasihlungu kwikusasa lwemigomo yeCOVID-19. NgoMbasa 2023, iTAG-CO-VAC ikhombise ukuthi iqoqo labaluleki lizohlangana okungenani kabili ngo 2023: kanye ngoNhlaba 2023 liphinde futhi esikhathini esiyizinyanga eziyisithupha. Emhlanganweni ngamunye, iziphakamiso zokugcina ukwenziwa kwemigomo manje noma ukucabanga ukubuyekezwa kuzokhishwa. Lokhu kubhekwa njalo kobufakazi yiTAG-CO-VAC kuncike ekwenzekeni komgomo osuselwe kusimokugoma nesidingo sokuqhuebka babheke uguquko lweSARS-CoV-2 futhi kuzoshintshwa uma kunesidingo. I-TAG-CO-VAC yahlangana mhlaka-11-12 kuNhlaba 2023 ukubheka okofuzo nokuquko lwesidalasihlungu seSARS-CoV-2 ukusebenza kwemigomo esanda kugunyazwa ebhekene nokuzungeza kokuhlukana kweSARS-CoV-2 kanye nemithelela yokwakheka kwesidalasihlungu kumgomo weCOVID-19. Njengoba sekushiwo yiTAG-CO-VAC, inhloso yokubuyekeza umgomo weCOVID-19 ukwakhiwa kwesidalasihlungu ukwengeza izimpendulo zemigomo nokudlulisela ukwahlukana kweSARS-CoV-2. Lesi sitatimende nesiphakamiso sokushintsha siqonde bonke abakhiqizi bemigomo futhi siqonde ukwazisa ngokwakhiwa kwemigomo yekusasa yeCOVID-19. I-TAG-CO-VAC iyakubona ukugunyazwa kwamanje kwemigomo yeCOVID-19, okufaka leyo encike kugciwane lokuqala, ukuqhubeka ukunikeza ngokuvikela okubhekene nesifo esinzima nokufa, okuyinjongo yokuqala yokugomela iCOVID-19. Okusagunyaziwe kwemigomo yeCOVID-19 kumele iqhubeke ukuthi isetshenziswe ngendlela yakhona kanye neWHO SAGE Roadmap, eshicilelwe ngoMbasa 2023." +ምንም እንኳን የኮቪድ-19 ክትባቶች ከባድ በሽታን ለመከላከል ቢረዱም፤ የበሽታውን ምልክት ለሚያሳዩ ሰዎች ግን ጠንካራ እና ዘላቂ ጥበቃ አይሰጡም። የበሽታውን ምልክት ለሚያሳዩ ሰዎች አዲስ የኮቪድ-19 ክትባቶች ያስፈልጋሉ። በኮቪድ-19 የክትባት ጥንቅር አማካሪ ቡድን የተገመገመው ማስረጃ የሚከተሉትን ያጠቃልላል፤ (1) የSARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ ሲሆን ከባድና አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት በሽታን ያመጣል) ቫይረስ የዘረመል ለውጥ ይህም የXBB.1 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ አይነት) የዘር ሐረግን ጨምሮ እንዲሁም ከክትባት እና/ወይም በበሽታው ከመጠቃት በኋላ የሚያሳድረውን ተጽእኖ፤ (2) እንደ XBB.1 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ አይነት) ያሉ አዳዲስ የቫይረሱ አይነቶች ሲሰራጩ በአሁኑ ጊዜ ተቀባይነት ያላቸው ክትባቶች ውጤታማነት፤ (3) ከክትባት እና/ወይም ከበሽታው በኋላ ከሰዎችና ከእንሣት የደም ናሙናዎችን በመጠቀም በተለያዩ የSARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ ሲሆን ከባድና አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት በሽታን ያመጣል) አይነቶችን መካከል ያለውን ተመሳሳይነት ማጥናት፤ (4) በ XBB.1 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ አይነት) ቫይረስ መያዝን ተከትሎ የበሽታ መከላከያ ምላሾች ለማጥናት በእንስሳት ሞዴሎች መጠቀም፤ (5) የተሻሻሉ አዳዲስ እጩ ክትባቶች ላይ የቅድመ ክሊኒካዊ ጥናት እና (6) ከክትባት እና/ወይም በበሽታው ከመጠቃት በኋላ የ”ቢ” ሴል (ሰውነትን ከበሽታ የሚከላከሉ የነጭ የደም ሴል አይነቶች) የማስታወስ አቅም ናቸው። በኮቪድ _19 ክትባት አማካሪ ቡድኑ የተገመገመው በይፋ የወጡ ተጨማሪ ዝርዝሮች ከታች ያገኛሉ።,"Notwithstanding the protection against severe disease, protection against symptomatic disease is limited and less durable. New formulations of COVID-19 vaccines are needed to improve protection against symptomatic disease. Evidence reviewed The published and unpublished evidence reviewed by the TAG-CO-VAC included: (1) SARS-CoV-2 evolution, including genetic and antigenic characteristics of earlier and current SARS-CoV-2 variants, including XBB.1 descendent lineages, and its impact on cross-neutralization and cross-protection following vaccination and/or infection; (2) Vaccine effectiveness (VE) of currently approved vaccines during periods of XBB.1 descendant lineage circulation; (3) Antigenic cartography analyzing antigenic relationships of SARS-CoV-2 variants using naïve animal sera and human sera following vaccination and/or infection; (4) Preliminary preclinical data on immune responses in animal models, following infection with XBB.1 descendent lineages; (5) Preliminary preclinical immunogenicity data on the performance of candidate vaccines with updated antigens (data not shown); and (6) B cell memory responses following vaccination and/or infection. Further details on the publicly available data reviewed by the TAG-CO-VAC can be found in the accompanying data annex.","Duk da kariyar da ake samu daga cututtuka masu tsanani, kariya daga cututtukan da ke nuna alamomi taƙaitacce ne kuma ba shi da ƙarko. Ana buƙatar nau'ukan rigakafin COVID-19 don haɓaka kariya daga cututtukan da ke nuna alamomi. Shaidu da aka yi bita da aka wallafa da kuma waɗanda ba a wallafa ba na TAG-CO-VAC da suka haɗa da: (1) Sauyin ƙwayar halittar SARS-CoV-2, gami da ɗabi'un kwayoyin halitta da halayen sinadaran kariya na ire-iren SARS-CoV-2 na baya da na yanzu, tare da dangin XBB.1, da tasirin sa a kan kashewa gabaɗaya da ba da kariyar ke biyo bayan allurar rigakafi da/ko kamuwa da cuta. ; (2) Tasirin rigakafin (VE) na alluran rigakafin da aka amince da su a halin yanzu yayin da sinadaran dangin XBB.1 ke cikin jiki; (3) Taswirar da ke nuna nazarin alaƙar sinadaran a kan ire-iren SARS-CoV-2 ta amfani ruwan jikin dabba da na ɗan adam bayan allurar rigakafi da/ko kamuwa da cuta; (4) Bayanan gwaji na farko game da martani na rigakafi a cikin nau'ikan dabbobi, bayan kamuwa da cuta tare da dangin sinadaran XBB.1; (5) Bayanan gwaji na farko na farko game da aikin rigakafin da ake nazari tare da sabunta sinadaran kariya (ba a nuna bayanan ba); da kuma (6) Martanin ma'ajiyar ƙwayoyin halitta na B cell bayan alluran rigakafi da/ko kamuwa da cuta. Ana iya samun ƙarin bayanai game da bayanan da ake samu a bainar jama'a da Tawagar TAG-CO-VAC ta yi bita a bayanan da ke maƙale a nan.","Licha ya ulinzi dhidi ya ugonjwa mbaya, ulinzi dhidi ya ugonjwa wa Symptomatic ni mdogo na hauwezi kudumu. Uundaji mpya wa chanjo za UVIKO-19 zinahitajika ili kuboresha ulinzi dhidi ya ugonjwa wa Symptomatic. Ushahidi uliohakikiwa Ushahidi uliochapishwa na ambao haujachapishwa uliokaguliwa na TAG-CO-VAC ulijumuisha: (1) Mageuzi ya SARS-CoV-2, ikijumuisha sifa za kijenetiki na antijeni za vibadala vya awali na vya sasa vy SARS-CoV-2, ikijumuisha nasaba za ukoo za XXB.1, na athari zake katika kutoegemea upande wowote na ulinzi wa mtambuka kufuatia chanjo na/au maambukizi; (2) Ufanisi wa chanjo (VE) ya chanjo zilizoidhinishwa kwa sasa wakati wa kipindi cha mzunguko wa ukoo wa kizazi cha XBB.1; (3) Katuni ya antijeni inayochanganua uhusiano wa antijeni wa vibadala vya SARS-CoV-2 kwa kutumia sera ya wanyama wasiojua na sera ya Binadamu kufuatia chanjo na/au maambukizi; (4) Data ya matibabu ya awali juuu ya majibu ya kinga katika mifano ya wanyama, kufuatia kuambukizwa na kizai cha kizazi cha XBB.1; (5)Data ya awali ya kinga dhidi ya utendakazi wa chanjo za mtahiniwa zilizo na antijeni zilizosasishwa (Data haijaonyeshwa); na (6) Majibu ya kumbukumbu ya seli B kufuatia chanjo na/au maambukuzi. Maelezo zaidi kuhusu Data iliyopatikana kwa umma iliyokaguliwa na TAG-CO-VAC yanaweza kupatikana katika kiambatisho cha Data kinachoambatana.","Pẹ̀lú ààbò tako ààrùn alágbára, ààbò tako ààrùn tó ní ààmì àìsàn kò wọ́pọ̀ kò sì pẹ́ púpọ̀. Àwọn èròjà tuntun fún àjẹsára COVID-19 ni a nílò láti mú àyípadà bá ààbò tako ààrùn tó ní ààmì àìsàn. Ẹ̀rí tí wọ́n ṣe àtúnyẹ́wò rẹ̀ Ẹ̀rí tí wọ́n tẹ̀jáde àti èyí tí wọn ò tẹ̀jáde tí TAG-CO-VAC ṣe àtúnyẹ̀wo rẹ̀ ni a ti rí: (1) Àyípadà SARS-CoV-2, tó fi mọ́ àwọn àwòmọ́ jínnì àti àjèjì adáralóró fún àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 ti tẹ́lẹ̀ àti lọ́wọ́lọ́wọ́, tó fi mọ́ àwọn ìran ìdílé XBB.1, àti ipa rẹ̀ lórí ìsọdọ̀lẹ tó kárí àti ààbò tó kárí lẹ́yìn abẹ́rẹ́ àjẹsára àti/tàbí àkóràn; (2) Ìmúnádóko àjẹsára (VE) ti àwọn àjẹsára tí wọ́n fọwọ́sí lọ́wọ́lọ́wọ́ ní àkókò ìtànkálẹ̀ ìran ìdílé XBB.1 (3) Àwòrán àjèjì adáralóró tó ń yànnàná àwọn àjọṣepọ̀ àjèjì adáralóró fún àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 tó ń lo oje ẹranko tí ò mọ nǹkankan àti oje ènìyàn lẹ́yìn abẹ́rẹ́ àjẹsára àti/tàbí àkóràn; (4) Dátà àkọ́kọ́ ṣíwájú ìtọ́jú lórí àwọn ìdáhùn àjẹsára nínú àwọn àwòṣe ẹranko, lẹ́yìn àkóràn pẹ̀lú ìran ìdílé XBB.1; (5) Dátà àjẹsára-jínnì àkọ́kọ́ ṣíwájú ìtọ́jú lórí ìṣesí àwọn àjẹsára tí wọ́n jẹ́ adíje pẹ̀lú àwọn àjèjì adáralóró tuntun (wọn ò ṣàfihàn dátà); àti (6) Àwọn ìdáhùn ọpọlọ hóró B lẹ́yìn abẹ́rẹ́ àjẹsára àti/tàbí àkóràn. Àwọn àlàyé síwájú sí i lórí dátà tí ó wà fún gbogbo ènìyàn tí TAG-CO-VAC ṣe àtúnyẹwò rẹ̀ ni a lè rí nínú àfikún dátà tí ó tẹ̀le.","Ngokukamisi ukuvikelwa okubhekene nezifo ezibucayi ukuvikelwa okubhekene nezimpawu zezifo kunomkhawulo futhu kukalelwa isikhathi. Ukwakhiwa okusha kwemigomo yeCOVID-19 kuyadingakala ukuthuthukisa ukuvikelwa okubheke ezinkombeni zezifo. Ubufakazi obubhekiwe obushicilelwe nobungashicilelwe bibhekwe yiTAG-CO-VAC kufakwe: (1) uguquko lweSARS-CoV-2, okufaka okofuzo nezinto zesidalasihlungu esikhathini saphambilini namanje ekwehlukaneni kweSARS-CoV-2 okufaka iXBB.1 ukulandelana kozalo nemithelela ekulinganiseni yonke indawo nokuvikela yonke indawo kulandela ukugoma noma ukutheleleka; (2) Ukusebenza kwemigomo (VE) kwemigomo egunyaziwe manje ngesikhathi seXBB.1 ukulandelana kozalo; (3) Okwesidalasihlungu ukuhlaziya ubudlelwano besidalasihlungu kokuhlukana kweSARS-CoV-2 kusetshenziswa isilima sesilwane isera nesera yomuntu kulandela ukugonywa noma ukutheleleka; (4) Imininingo yokulungiselelwa kokwelashwa ekuphenduleni komzimba kumamodeli ezilwane kulandela ukutheleleka kwaXBB.1 ukulandelana kozalo; (5) Imininingo ngesivikelo sokulungiselela ukwelapha ekwenzeni kwabazogoma nokubuyekezwa kwesidalasihlungu(imininingo ayikhonjisiwe; futhi (6) Izimpendulo zokukhumbula kweseli kulandela ukugonywa noma ukutheleleka. Imininingwane eyengeziwe emphakathini ukubhekwa kwemininingo ekhona yiTAG-CO-VAC ingatholakala kokuhambisana nemininingo." +ያልታተሙ እና/ወይም ሚስጥራዊ መረጃዎችን ግን አያጠቃልልም። አማካሪ ቡድኑ ያለውን የመረጃ ውስንነ��� ይረዳል። የቀጣይ የ SARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) የለውጥ አቅጣጫ እንደሚያመለክተው XBB (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ አይነት) ምናልባት አዳዲስ የ SARS-CoV-2 ዓይነቶችን ለፈጥር ይችላል፤ ነገር ግን መቼ እና ምን አይነት ለውጦች እንደሚኖሩ እንዲሁም በህዝብ ጤና ላይ ያለው ውጤት በትክክል አልታዎቀም፤ የሰውነታችን የበሽታ መቋቋም ስርዓት በአሁኑ ጊዜ ምን ያህል የSARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) አዳዲስ የቫይረስ ዓይነቶችን እንደሚዋጋ በቂ መረጃ የለም። አብዛኛዎቹ የሚገኙት ክሊኒካዊ እና በምርምር ላይ ያሉ መረጃዎች እንድ XBB.1 ወይም XBB.1.5 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያዎች) ያሉ የቅርብ ጊዜ የቫይረሱ ኣይነቶች ላይ ነው፤ ነገር ግን እየተስፋፉ ስላሉ ሌሎች ልዩነቶች አነስተኛ መረጃ አለ ። በአሁኑ ጊዜ ያሉ የSARS-CoV-2 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ዓይነትዎችን በተመለከተ ሰዎች በቫይረሱ ከተያዙ በኋላ በጊዜ ሂደት የሚያሳዩት የበሽታ መከላከል ምላሾች መረጃ ውስን ነው። ሰውነታችን ከክትባት ወይም በቫይረሱ ከመያዝ በኋላ የሚያመርታቸው ፀረ ተዋህሲያን አካላት (antibodies ) SARS-CoV-2ን (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ለመከላከል እና በክትባት ውጤታማነት ግምት ውስጥ አስፈላጊ እንደሆኑ ቢታወቅም በሽታ የመከላከል ስርዓታችን ሌሎች መንገዶች አሉት። በአብዛኛው ፀረ ተዋህሲያን አካላት ለXBB.1 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) አይነቶች እንዴት ምላሽ እንደሚሰጡ እናውቃለን፤ ነገርግን እንደ cellular immunity (ፀረ ተዋህሲያንን በማምረት ሳይሆን በሌላ መንገድ የበሽትን የመቋቋም ስርዓት) ጨምሮ ሌሎች የበሽታ መቋቋም ምላሽ ስርዓቶች ላይ በቂ መረጃ የለንም። በሁለቱም (ማለትም በቫይረሱ በመያዝ እና ከክትባት በኋላ የሚመጣ የበሽታ መቋቋም አቅም) ላይ ያለው መረጃ በአብዛኛው የ mRNA (በሴሎች ውስጥ መልዕክትን አስተላላፊ ፕሮቲን) ማበልጸጊያ ከተቀበሉ ህዝቦች የተገኘ ነው፤ አሁን ያሉት ክትባቶች በXBB (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ዓይነቶች ላይ፣ በተለይም mRNA (በሴሎች ውስጥ መልዕክትን አስተላላፊ ፕሮቲን) ክትባቶች፣ ምን ያህል በጥሩ ሁኔታ እንደሚሰሩ በቂ መረጃ የለንም።,"Unpublished and/or confidential data are not shown. The TAG-CO-VAC acknowledges the limitations of the available data: While the trajectory of further SARS-CoV-2 evolution indicates that XBB will likely be the progenitor of SARS-CoV-2 variants in the near term, the timing, specific mutations and antigenic characteristics, and the potential public health risks of future variants remain unknown; Data on cross-reactivity (breadth) of immune responses elicited by currently circulating SARS-CoV-2 variants are limited. The majority of the available clinical and preclinical data are on the recent variants XBB.1 or XBB.1.5, but there is minimal information on other current variants of interest or variants under monitoring; Data on immune responses over time following infection with currently circulating SARS-CoV-2 variants are limited; Though neutralizing antibodies titers have been shown to be important in protection from SARS-CoV-2 infection and in estimates of vaccine effectiveness, there are multiple layers of immune protection elicited by infection and/or vaccination. Data on the immune response specific for XBB.1 descendent lineages are largely restricted to neutralizing antibodies and are limited for other aspects of the immune response, including cellular immunity; Data on the protection conferred by hybrid immunity (i.e. combination of infection- and vaccination-induced immunity) are largely derived from populations that predominantly received an mRNA booster dose; Data on VE of current COVID-19 vaccines, including index-virus based and bivalent mRNA vaccines, against XBB descendent lineages are limited and estimates during periods of XBB.1 descendant lineage circulation are only available for mRNA vaccines;","Ba a nuna bayanan da ba a wallafa ba ko na sirri ba. Tawagar TAG-CO-VAC ta amince da taƙaituwar bayanan ke samuwa: Yayin da yanayin ci gaba da sauyin halittar SARS-CoV-2 ke nuna cewa wataƙila XBB zai kasance farkon a yaƙar ire-iren SARS-CoV-2 a cikin ɗan gajeren lokaci, takamaiman lokaci, ayyanannen sauyin halitta da ɗabi'un sinadaran kariya, da yuwuwar haɗari ga lafiyar jama'a na ire-iren da za su zo nan gaba ba abu ne da wani ya sani ba; Bayanai game da sake kamuwa (tsarin) na martanin rigakafin da ke samuwa ta hanyar ire-iren SARS-CoV-2 da ke yaɗuwa a halin yanzu taƙaitattu ne. Yawancin bayanai na asibiti da na gwaji da ke samuwa kan ire-iren XBB.1 ko XBB.1.5 na baya-bayan nan ne, amma akwai ƙarancin bayani kan wasu ire-iren na cutar da ake bincike a kai yanzu ko ire-iren da ake lura da su; Akwai ƙarancin bayanai kan martanin rigakafi na tsawon lokaci bayan kamuwa da cuta tare da ire-iren SARS-CoV-2 da ke yawo a halin yanzu; Ko da yake an nuna masu ba da kariya ga ƙwayoyin rigakafi suna da mahimmanci a wajen kariya daga kamuwa da cuta ta SARS-CoV-2 da kuma tantance tasirin maganin alurar rigakafi, akwai matakan kariya da yawa waɗanda ke taɓuwa daga kamuwa da cuta da ko rigakafin. Bayanai game da tsairin rigakafi musamman na dangin XBB.1 sun taƙaita ne ga ƙwayoyin cuta kuma an iyakance su ga wasu bangarorin amsuwar rigakafi, da ya haɗa da kariyar ƙwayoyin halittu; Bayanai kan kariyar da ke tattare da garkuwar jiki ta hanyar gauraye (wato haɗewar kamuwa da cuta- da rigakafi da ke haifar ƙarin garkuwar jiki) an samo su ne daga mutanen da galibi suka karɓi allurar mRNA fiye da sau ɗaya; Bayanai kan VE na rigakafin COVID-19 ta yanzu, da ya haɗa da tushen ƙwayoyin cuta da alluran rigakafin mRNA na bivalent, a kan dangin XBB sun yi ƙaranci kuma hasashe a lokutan da dangin XBB.1 ke wanzuwa na samuwa ne kawai ga allurar mRNA;","Data ambayo haijachapishwa na/au ya siri haijaonyeshwa. TAG-CO-VAC inakubali mapungufu ya Data inayopatikana: Wakati muelekeo wa mageuzi zaidi ya SARS-CoV-2 unaonyesha kuwa XBB inakuwa kuwa mtangulizi tofauti wa SARS-CoV-2 katik muda mfupi ujao, wakati, mabadiliko mahususi na sifa za antijeni, na hatari zinazoweza kutokea kwa afya ya umma za tofauti za siku zijazo zimesalia hazijulikani Data kuhusu utendakazi mtambuka (upana) wa mwitikio wa kinga ya mwili unaotolewa na vibadala vinavyozunguka vya SARS-CoV-2 ni mdogo. Data nyingi zinazopatikana za kimatibabu na za matibabu ya awali ziko kwenye vibadala vya hivi karibuni vya XBB.1.5, lakini kuna taarifa ndogo kuhusu vibadala vingine vya sasa vya manufaa au vibadala vinavyofuatiliwa; Data kuhusu majibu ya kinga baada ya muda kufuatia kuambukizwa na vibadala vinavyozunguka vya SARS-CoV-2 ni chache; Ingawa chembechembe za kinga mwili za kupunguza nguvu zimeonyesha kuwa muhimu katika mwili dhidi ya maambukizi ya SARS-CoV-2 na katika makadirio ya ufanisi wa chanjo, kuna tabaka nyingi za ulinzi wa kinga zinazotokana na maambukizi na/au chanjo. Data juu ya mwitikio wa kinga mahususi kwa nasaba za ukoo wa XBB.1 zimezuiliwa kwa kiasi kikubwa kupunguza kingamwili na ni mdogo kwa vipengele vingine vya mwitikio wa kinga, ikiwa ni pamoja na kinga ya seli; Data kuhusu ulinzi unaotolewa na kinga ya mseto (yaani, mseto wa kinga inayotokana na maambukizi na chanjo) hutolewa kwa kiasi kikubwa kutoka kwa makundi ambayo mara nyingi yalipokea Dozi ya nyongeza ya mRNA.; Data kuhusu VE ya chanjo za sasa za UVIKO-19, ikiwa ni pamoja na chanjo ya index-virus na bivalent mRNA, dhidi ya ukoo wa kizazi cha XBB ni mdogo na makadirio katika vipindi vya mzunguko wa ukoo wa XBB.1 hupatikana kwa chanjo za mRNA pekee;","Dátà tí wọn ò tẹ̀jáde àti/tàbí tó jẹ́ àṣírí ni wọn ò ṣàfihàn rẹ̀. TAG-CO-VAC gbà pẹ̀lú àwọn kùdìẹ̀-kudiẹ àwọn dátà tí ó wà nílẹ̀: Nígbà tí ìtọpasẹ̀ àyípadà SARS-CoV-2 síwájú sí i ṣàfihàn pé XBB ṣe é ṣe kí ó jẹ́ ìpilẹ̀ṣẹ̀ àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 ní ọjọ́ iwájú, àkókò náà, àwọn ìyípadà jínnì pàtó àti àwọn àwòmọ́ àjèjì adáralóró, àti àwọn ewu ìlera àwujọ tó ṣe é ṣe tí àwọn ẹ̀yà ọjọ́ iwájú lè fà ò tíì di mímọ̀; Dátà lórí ìfàsẹ́yìn tó kárí (ìbú) fún àwọn ìdáhùn àjẹsára tí wọ́n gbà lára àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 tí ó ń tànkálẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ kò pọ̀. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn dátà ajẹmọ́-ìtọ́jú àti ṣíwájú ìtọ́jú tí ó wà nílẹ̀ jẹ́ lórí àwọn ẹ̀yà XBB.1 tuntun tàbí XBB.1.5, ṣùgbọ́n àlàyé díẹ̀ wà lórí àwọn ẹ̀yà mìíràn lọ́wọ́lọ́wọ́ tó ń fẹ́ àkíyèsí tàbí àwọn ẹ̀yà tí ó wà lábẹ́ ìwádìí; Dátà lórí ìdáhùn àjẹsára lọ́jọ́ iwájú lẹ́yìn àkóràn pẹ̀lú àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 tí ó ń tànkálẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ kò pọ̀; Bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé ìsọdọ̀lẹ àwọn òṣùwọ̀n àjèjì adáralóró ni wọ́n ti fi hàn pé wọ́n ṣe pàtàkì fún ìdáàbòbò kúrò níbi àkóràn SARS-CoV-2 bẹ́ẹ̀ sì ni nínú ìṣirò ìwúlò àjẹsára, oríṣiríṣi ìpele ààbò àjẹsára tí wọ́n gbà lára àkóràn àti/tàbí abẹ́rẹ́ àjẹsára. Dátà lórí ìdáhùn àjẹsára pàtó fún àwọn ìran ìdílé XBB.1 ni wọ́n wà fún ìsọdọ̀lẹ àjèjì adáralóró nìkan wọ́n sì kéré fún àwọn agbọn ìdáhùn àjẹsára mìíràn, tó fi mọ́ àjẹsára hóró; Dátà l��rí ìdáàbòbò tí ó wáyé látara àjẹsára àdàmọ̀dì (i.n.p àkójọpọ̀ àjẹsára àkóràn àti abẹ́rẹ́ àjẹsára) ni wọ́n ń ṣàwárí rẹ̀ lọ́pọ̀ lára àwọn ènìyàn tí wọ́n gba oògùn afúnilágbára mRNA ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbà; Dátà lórí VE fún àwọn àjẹsára COVID-19 lọ́wọ́lọ́wọ́, tó fi mọ́ adálórí àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn àti àwọn àjẹsára mRNA olókùn-ìran méjì, tako àwọn ìran ìdílé XBB kò pọ̀ bẹ́ẹ̀ sì ni ìṣirò ní àwọn àkókò ìtànkálẹ̀ ìran ìdílé XBB.1 wà fún àwọn àjẹsára mRNA nìkan;","Imininingo eyimfihlo noma engashicilelwe ayikhonjisiwe. I-TAG-CO-VAC yamukela imikhawulo yemininingo ekhona: Ngesikhathi okuhlosiwe kokuqhubeka koguquko lweSARS-CoV-2 kukhombisa ukuthi iXBB ingaba nokofuzo kokwehlukana kweSARS-CoV-2 esikhathini esizayo, isikhathi okuyiso,ukuphindeka okuthile nezinto zesidalasihlungu nokungaba ingcuphe yezempilo yomphakathi ekwahlukaneni kwekusasa kuzohlezi kungaziwa. Imininingoyokuphambana kokwenza (ububanzi) bokuphendula kwamasosha kucaciswe ukuzungeza kokuhlukana kweSARS-CoV-2 imikhawulo. Iningi lwemininingo lwangaphambi kokwelapha nokwelapha okukhona ekwahlukaneni kwakamuva kweXBB.1 noma iXBB.1.5, kodwa lukhona ulwazi oluncane kokunye ukwehlukana kwamanje noma ukwehlukana okungaphansi kokubhekwa. Imininingo ekuphenduleni kwesivikelo ngokuhamba kwesikhathi kulandela ukutheleleka ngokuzungeza kwamanje kokuhlukana kweSARS-CoV-2 umkhawulo.; Yize noma ukudunga izivimbazinhlungu sekukhonjisiwe ukuthi zibalulekile ekufikeleni kuSARS-CoV-2 ukuthelelana futhi nesilinganiso sokusebenza kwemigomo,kunamazinga amaningi okuvikela umzimba ohlaselwe ukuthelelana futhi/noma ukugoma. Imininingo ekuphenduleni kokuvikela okuthile weXBB.1 ukuandelana kozalo kuyavinjwa kakhulu ukulinganisa amasosha futhi anomkhawulo kweminye imikhakha yokuphendula kwesivikelo okuvaka ukuvikela kweselula.; Imininingongokuqinisekiswa kokuvikela kwesivikelo esiyingxube (ukuhlanganiswa kokuthelelana nokugonywa kokwehliswa kwesivikelo) kususelwa kakhulu kuzibalo zabantu abathola kakhulu isikali sesengezo seMRNA; Imininingo ngeVE kumigomo yamanje yeCOVID-19 okufaka igciwane lokuqala kuncike kumigomo yebivalent MRNA okubhekene neXBB ukulandelana kozalo okunomkhawulo futhi kulinganiselwa ngesikhathi seXBB.1 ukulandelana kozlo okuzungezayo kukhona kuphela kumigomo yeMRNA;" +የXBB (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ዓይነቶችን የሚያነጣጥሩ ክትባቶች በእንስሳት ውስጥ እንዴት እንደሚሠሩ በተመለከተ ብቻ የተወሰነ መረጃ ብቻ ነው ያለን። የኮቪድ-19 የክትባት ጥንቅር አማካሪ ቡድኑ ያሉትን ሁሉንም ማስረጃዎች ተመልክቶ ለዓለም ጤና ድርጅት ምክሮችን ሰጥቷል። የተገኙት ማስረጃዎች ሲጠቃለሉ ፦ ከአራት ዓመታት ወረርሽኙ በኋላ በዓለም ዙሪያ ያሉ ብዙ ሰዎች በክትባት ወይም በቫይረሱ ምክኒያት በሽታውን የመከላከል አቅም ገንብተዋል ነገርግን ከሰው ሰው የመክላከል አቅሙ የተለያየ ነው። ኮቪድ-19ን የሚያመጣው ቫይረስ አሁንም እየተቀየረ ነው፣ በተለይም የስፔክ ፕሮቲን “spike protein” (በቫይረሱ የውጨኛ ክፍል የሚገኝ ሲሆን ወደ ሴሎች እንዲገባ ይረዳዋል)። ምንም እንኳን ቫይረሱ እንደበፊቱ እየተጠና ባይሆንም ያገኘነው መረጃ እንደሚያሳየው ዋናው ቫይረስ እና አንዳንድ መጀመሪያ አካባቢ የነበሩ የቫይረስ ዓይነቶች (እንደ አልፋ፣ቤታ፣ጋማ እና ዴልታ) አሁን ላይ በስፋት እየተሰራጩ አይደሉም። በአሁኑ ጊዜ (እስከ እ.ኤ.እ. ግንቦት 2023 ድረስ) የምናያቸው አብዛኞቹ የቫይረስ ዓይነቶች XBB.1 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ከተባለው የመጡ እንደ XBB.1.5፣ XBB.1.16 እና XBB.1.9 ያሉ ናቸው። በቅርብ ጊዜ ዘገባዎች መሠረት እነዚህ የቫይረስ ዓይነቶች በተለይም XBB.1.5 እና XBB.1.16 ቀደም ሲል ካየናቸው በተሻለ ሁኔታ የሰውን የመከላከል አቅም ማጥቃት ይችላሉ። አሁን ያሉት ክትባቶች በእነዚህ አዳዲስ የቫይረስ ዓይነቶች ላይ ምን ያህል እንደሚሰሩ ብዙ መረጃ የለንም። አንዳንድ ጥናቶች እንደሚጠቁሙት ክትባቶች ከዚህ በፊት በነበሩት የቫይረስ ዓይነቶች ላይ እንደሚያደርጉት በእነዚህ አዳዲስ ቫይረሶች ላይም በተመሳሳይ መልኩ ይሰራሉ፣ ነገር ግን ሌሎች ጥናቶችም እንዲሁ ላይሰሩ እንደሚችሉ ያሳያሉ። የመጀመሪያዎቹን ክትባቶች ወይም ተጨማሪ ክትባቶች የተከተቡ ሰዎች ከXBB.1 (የኮሮና ቫ���ረስ ዝርያ) ክትባት የወሰዱ ሰዎች ጋር ሲነጻጸር በሰውነታቸው ውስጥ ዝቅተኛ ፀረ ተዋህሲያን አካላት እንዳላቸው ያሳያል ።,"Data on candidate vaccines that include an XBB.1 descendent lineage are limited to animal models. A summary of available evidence and the recommendations that follow were discussed by the TAG-CO-VAC and provided to WHO. Summary of available evidenceIn the fourth year of the pandemic, there is high seroprevalence in the global population as a result of vaccination and/or infection, and immunological profiles against SARS-CoV-2 are highly heterogeneous (i.e. individuals have been infected with different variants and/or vaccinated using a variety of vaccine platforms). There continues to be substantial genetic and antigenic evolution of the spike protein of SARS-CoV-2, and the evolutionary trajectory continues to diverge from the index virus. Despite increasing gaps in genomic surveillance globally, the available sequencing data indicates that the index virus and other early variants (e.g., Alpha, Beta, Gamma and Delta) are no longer detected in humans. As of May 2023, the XBB.1 descendent lineages currently predominate globally (i.e., XBB.1.5, XBB.1.16, XBB.1.9). As described in the WHO Technical Advisory Group on SARS-CoV-2 Virus Evolution XBB.1.5 Updated Risk Assessment and the XBB.1.16 Initial Risk Assessment, XBB descendent lineages, including XBB.1.5 and XBB.1.16, are highly immune evasive, with XBB.1.5 being one of the SARS-CoV-2 variants with the greatest magnitude of immune escape from neutralizing antibodies to date. Estimates of VE against currently circulating SARS-CoV-2 variants, including XBB.1 descendent lineages, are very limited in terms of the number of studies, vaccine products evaluated, and populations assessed; some studies show similar VE against BA.5 descendent and XBB.1 descendent lineages, while others suggest reduced VE during periods of predominance of XBB.1 descendent lineages. Sera from individuals who have received two, three or four doses of index virus-based vaccines, or a booster dose of a bivalent (BA.1- or BA.4/5- containing) mRNA vaccine show substantially lower neutralizing antibody titers against XBB.1 descendent lineages, as compared to titers specific for the antigens included in the vaccine.","Bayanai kan allurar rigakafin da ake nazari waɗanda suka haɗa da dangin XBB.1 sun taƙaita ga gwajin dabbobi. Tawagar TAG-CO-VAC ta samar da taƙaitacciyar shaidar da ke akwai da kuma shawarwarin da suka biyo bayan tattaunawar, an kuma ba da ga Hukumar Lafiya ta Duniya wato WHO. Bayanan da ke ƙunshe cikin taƙaitacciyar shaidar da ke A cikin shekara ta huɗu da ɓarkewar cutar ta nuna ana samun yawaitar yaɗuwa a cikin al'ummar duniya sakamakon allurar rigakafi ko kamuwa da cuta, da kuma bayanan rigakafi game da SARS-CoV-2 sun bambanta sosai (wato mutane sun kamu da ire-iren cutar daban-daban ko sun ƙarbo allurar rigakafi ta amfani da allurai mabambanta). Ana ci gaba da samun bayannanen sauyi a ƙwayoyin halitta da sauyin halittar sinadarin kariya da hauhawar sinadarin furotin a SARS-CoV-2, kuma yanayin sauyi a halittar na ci gaba da bambanta daga ƙwayar cuta ta farko. Duk da ƙaruwar giɓi a salon sa ido kan kwayoyin halittar cutar a duniya, bayanan jeri da ake da su na nuna cewa yanzu an dena ganin ƙwayar cutar ta farko da sauran ire-irenta na farko (misali, Alpha, Beta, Gamma da Delta) a cikin mutane. Har zuwa watan Mayu 2023, dangin XBB.1 na cutar a halin yanzu su ne sukamamaye duniya (wato XBB.1.5, XBB.1.16, XBB.1.9). Kamar yadda aka bayyana a cikin Wallafar Ba da Shawarar fannin fasaha ta WHO a kan sauyin Halittar ƙwayoyin cutar SARS-CoV-2 XBB.1.5 Sabon Bayanin Hatsarin XBB.1.16 da Bayanan Farkon na Hatsarin dangin XBB, da ya haɗa da XBB.1.5 da XBB.1.16, suna kaucewa kariya sosai, inda XBB.1.5 ya kasance ɗaya daga cikin ire-iren SARS-CoV-2 da ke ƙetare kariya ƙwayoyin cuta ta hanyar rigakafi har zuwa yau. Ƙididdigar VE a kan ire-iren SARS-CoV-2 da ke yaɗuwa a halin yanzu, da ya haɗa da dangin XBB.1, sun taƙaita sosai ta adadin bincike, samfuran rigakafin da aka tantance, da ƙididdigar yawan jama'a da aka duba; wasu nazarce-nazarce sun nuna irin wannan VE ɗin a kan dangin BA.5 da kumdangin ƙwayoyin cutar XBB.1, yayin da wasu ke nuna cewa an rage VE a lokacin da dangin XBB.1 ke wanzuwa. Samfurin ruwan jiki daga mutanen da suka karɓi allurai biyu, uku ko huɗu na alluran tushen ƙwayar cutar, ko ƙarin allura (Mai ɗauke da BA.1- ko BA.4/5-) rigakafin mRNA yana nuna ƙarancin kawar da ƙwayoyin cuta ta gwajin titers a kan dangin XBB .1, idan aka kwatanta da gwajin titters musamman ga sinadaran kariya da aka haɗa a cikin maganin.","Data kuhusu chanjo za wateuliwa zinazojumuisha ukoo wa XBB.1 ni wa mifano ya wanyama pekee. Muhtasari wa ushahidi uliopo na mapendekezo yanayofuata yalijadiliwa na TAG-CO-VAC na kutolewa kwa WHO. Muhtasari wa ushahidi unaopatikana katika mwaka wa nne wa janga hili, kuna kiwango cha juu cha kuenea kwa idadi ya watu ulimwenguni kama matokeo ya chanjo na/au maambukizi, na wasifu wa kinga dhidi ya SARS-CoV-2 ni tofauti sana (yaani, watu wameambukizwa na vibadala tofauti na/au kuchanjwa kwa kutumia majukwaa mbalimbali ya chanjo). Kunaendelea kuwa na mageuzi makubwa ya kijenetiki na antijeni ya protini ya Spike ya SARS-CoV-2, na muelekeo wa mageuzi unaendelea kutofautiana na virusi vya index. Licha ya kuongezeka kwa mapengo katika ufuatiliaji wa jeni ulimwenguni, Data inayopatikana ya mpangilio inaonyesha kwamba virusi vya index na vibadala vingine vya awali (m.f Alpha, Beta, Gamma na Delta) havitambuliwi tena kwa Binadamu. Kufikia Mei 2023, ukoo wa kizazi cha XBB.1 kwa sasa kinatawala ulimwenguni (yaani, XBB.1.5, XBB.1.16, XBB.1.9). Kama ilivyofafanuliwa katika kikundi cha ushauri cha kiufundi cha WHO kuhusu SARS-CoV-2 Virus Evolution XBB.1.5 tathmini iliyosasishwa ya hatari na tathmini ya awali ya hatari ya XBB.1.16, nasaba za ukoo wa XBB, ikijumuisha XBB.1.5 na XBB.1.16, zinaepuka kinga nyingi, pamoja na XBB.1.5 ikiwa mojawapo ya vibadala vya SARS-CoV-2 vilivyo na kiwango kikubwa zaidi cha kinga dhidi ya kingamwili za kupunguza hadi sasa. Makadirio ya VE dhidi ya lahaja zinazozunguka za SARS-CoV-2, ikijumuisha nasaba za kizazi cha XBB.1, ni chache sana kulingana na idadi ya tafiti, bidhaa za chanjo zilizotathminiwa, na idadi ya watu iliyotathminiwa; Baadhi ya tafiti zinaonyesha VE sawa dhidi ya vinasaba vya uzao wa BA.5 na XBB.1, huku vingine vikipendekeza kupunguzwa kwa VE katika vipindi vya kutawala kwa vinasaba vya ukoo vya XBB.1. Sera kutoka kwa watu ambao wamepokea dozi mbili, tatu, au nne za chanjo zenye msingi wa index virus, au kipimo cha nyongeza cha chanjo ya mRNA (BA.1- au BA.4/5- zenye) zinaonyesha kiwango cha chini sana cha chembe za kingamwili dhidi ya XBB.1 nasaba za ukoo, ikilinganishwa na vyeo maalumu kwa antijeni zilizojumuishwa kwenye chanjo.","Dátà lórí àwọn àjẹsára akópa tí ó ní ìran ìdílé XBB.1 ni ó wà fún àwọn àwòṣe ẹranko nìkan. Ìsọníṣókí fún ẹ̀rí tí ó wà àti àwọn àbá tí ó tẹ̀lé e ni TAG-CO-VAC jíròrò lé lórí tí wọ́n sì ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ fún WHO. Ìsọníṣókí fún ẹ̀rí tí ó wà Ní ọdún kẹrin àjàkálẹ̀ ààrùn náà, ònkà àìsàn afàìsàn tí ó pọ̀ ni ó wà ní àárín àwọn ènìyàn àgbáyé nítorí abẹ́rẹ́ àjẹsára àti/tàbí àkóràn, bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn purofaili ajẹmọ́-àjẹsára tako SARS-CoV-2 wà ní oríṣiríṣi (i.n.p. àwọn ènìyàn ti ní àkóràn pẹ̀lú oríṣiríṣi àwọn ẹ̀yà àti/tàbí gba abẹ́rẹ́ àjẹsára pẹ̀lú lílo oríṣiríṣi àwọn ìkànnì àjẹsára). Ìtẹ̀síwájú ṣì ń wà fún ọ̀pọ̀ àyípadà jínnì àti àjèjì adáralóró fún àlékún nínú purotéénì SARS-CoV-2, bẹ́ẹ̀ sì ni ìtọpasẹ̀ àyípadà náà ṣì ń tẹ̀síwájú láti yapa kúrò nínú àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn. Pẹ̀lú àwọn àlàfo tó ń lékún láàrín ìtọpinpin apó ẹ̀yọ́-ìran káàkiri àgbáyé, àwọn dátà tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé tí ó wà ṣàfihàn wí pé àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn àti àwọn ẹ̀yà àkọ́kọ́ mìíràn (b.a., Alpha, Beta, Gamma àti Delta) ni wọn ò ṣe àkíyèsí rẹ̀ mọ́ lára àwọn ènìyàn. Títí di oṣù Èbìbí ọdún 2023, àwọn ìran ìdílé XBB.1 ló pọ̀ jùlọ lọ́wọ́lọ́wọ́ káàkiri àgbáyé (i.n.p., XBB.1.5, XBB.1.16, XBB.1.9). Gẹ́gẹ́ bí wọ́n ṣe ṣàpèjúwe rẹ̀ nínú Ẹgbẹ́ Olùbánidámọ́ràn Ìmọ̀-ẹ̀rọ WHO lórí Àyípadà Kòkòro SARS-CoV-2 XBB.1.5 Ìsọdituntun Àyẹ̀wo Ewu àti Àyẹ̀wo Ewu Àkọ́kọ́ XBB.1.16, ìran ìdílé XBB, tó fi mọ́ XBB.1.5 àti XBB.1.16, ní ìyẹra àjẹsára tó pọ̀ gidi gan-an, tí XBB.1.5 sì jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 tó ní ọ̀pọ̀ ìyẹra fún àjẹsára kúrò níbi ìsọdọ̀lẹ àjèjì adáralóró tó lágbára jùlọ di òní. Àwọn ìṣirò VE tako àwọn ẹyà SARS-CoV-2 tó ń tànkálẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́, tó fi mọ́ àwọn ìran ìdílé XBB.1, ò pọ̀ púpọ̀ ní èyí tó níṣe pẹ̀lú iye àwọn ìwádìí, àwọn ohun èlò àjẹsára tí wọ́n ṣe ìgbéléwọ̀n rẹ̀, àti iye àwọn ènìyàn tí wọ́n ṣe àyẹ̀wò fún; àwọn ìwádìí kan ṣe àfihàn VE tó fara jọ ọ́ tako ìran BA.5 àti àwọn ìran ìdílé XBB.1, nígbà tí àwọn mìíràn dábàá àdínkù VE ní àwọn àkókò ìtànkálẹ̀ àwọn ìran ìdílé XBB.1. Oje láti ara àwọn ènìyàn tí wọ́n ti gba oògùn méjì, mẹ́ta tàbí mẹ́rin nínú àwọn àjẹsára adálórí àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn, tàbí oògùn afúnilágbára ti olókùn-ìran méjì (tí ó ní BA.1- or BA.4/5- ) àjẹsára mRNA ṣàfihàn àdínkù ìsọdọ̀lẹ àwọn òṣùwọ̀n àjèjì adáralóró fún àwọn ìran ìdílé XBB.1, ní àfiwé àwọn òṣùwọ̀n àkànṣe fún àwọn àjèjì adáralóró tó wà nínú àjẹsára náà.","Imininingo ngemigomo yabantu okufaka iXBB.1 ukulandelana kozalo kunomkhawulo kumamodeli ezilwane. Okufingqiwe kobufakazi obukhona neziphakamiso ezilandelayo zaxoxwa yiTAG-CO-VAC futhi yanikwa neWHO. Okusongiwe ngobufakazi obukhona kunyaka wesine wobhubhane,kunokwanda okuningi esibalweni sabantu emhlabeni njengomphumela wokugoma noma wokutheleleka,imibhalo yemigomo ebhekene neSARS-CoV-2 kusezingeni eliphezulu lokungafani (lokho kusho ukuthi abantu asebethelelekile ngokwahlukana noma ngomugomo besebenzisa izinhlobo eziningi zezinkundla zomgomo). Kuyaqhubeka ukuba ufuzo olugcinekayo nokuguquka kwesidalasihlungu ukujika okomsoco kweSARS-CoV-2 noguquko lwenkinga luyaqhubeka ukujika kusuka kugciwane lokuqala. Ngaphandle kokunyuka kwezikhala kujinomikhi ebhekwe emhlabeni,ukubakhona kokulandelana kwemininingo kukhombisa ukuthi igciwane lokuqala kanye neminye imikhakha (isibonelo Alpha, Beta, Gamma kanye neDelta) akusatholakali kubantu. Kusukela ngoNhlaba 2023, Ixbb.1 ukulandelana kozalo liusadumile okwamanje emhlabeni (lokho kusho ukuthi iXBB.1.5, iXBB.1.16, iXBB.1.9). Njengoba kuchaziwe kuWHO Technical Advisory Group kuSARS-CoV-2 ukuguquka kwegciwane XBB.1.5 ukubuyekezwa kokuhlolwa kwengcuphe kanye neXBB.1.16 ukuqalwa kokuhlolwa kwengcuphe, iXBB ukulandelana kozalo, okufaka XBB.1.5 neXBB.1.16, kungumgomo ophezulu neXBB.1.5 kungenye yeSARS-CoV-2ukwahlukana okukhulu kokuphunyuka emgomweni ukulinganisa izivimbazinhlungu kuze kube yinamhlanje. Isilinganiso seVE ibhekene nokuzungeza kwamanje kokwahlukana kweSARS-CoV-2 okufaka iXBB.1 ukulandelana kozalo,kunomkhawulo mokhulu ngokwezinamba zocwaningo,imikhiqizo yemigomo iyabhekisiswa nesibalo sabantu siyahlolwa Olunye ucwaningo lukhombisa okufanayo kweVE okubhekene neBA.5 ukulandelana neXBB.1 ukulandelana kozalo ngesikhathi abanye bephakamisa ukwehlisa iVE ngesikhathi sokuduma kweXBB.1 Ukulandelana kozalo. I-Sera kubantu asebethole okubili okuthathu noma imigomo emine yegciwane lokuqala-okuncike kumigomo noma umgomo wokwengeza webivalent (BA.1- noma iBA.4/5- okuqukethwe) mRNA umgomo ukhombisa amandla okwehla kokulinganiswa kwesivimbabuhlungu okubhekene neXBB.1 ukulandelana kozalo, uma uqhathanisa nokunye okuthile kwezidalasihlungu okufakiwe kumgomo." +ከዚህ በፊት በኮቪድ-19 የተያዙ እና በኋላ የተከተቡ ሰዎች ከተከተቡ ብቻ ጋር ሲነፃፀሩ ከእነዚህ አዳዲስ የቫይረስ ዓይነቶች የተሻለ ጥበቃ ያላቸው ይመስላል። የሰውነታችን በሽታ የመከላከል ስርዓት ያለፉትን በሽታዎች እንደሚያስታውስ እና ከዛም በመነሳት ለአዲሶች የተለየ ምላሽ እንደሚሰጥ ከላቦራቶሪ ምርመራዎች የተገኙ መረጃዎች አሉ፤ ይህም “ቢ” ሴል በሚባሉ የነጭ የደም ሴል አይነቶች ምክኒያት ነው። ነገር ግን እስካሁን ድረስ ይህ በሰዎች ህመም ላይ ያለው ተጽዕኖ በእርግጠኝነት አናውቅም። የክትባት አምራቾቹ ለኮቪድ-19 የክትባት ጥንቅር አማካሪ ቡድኑ እንዳጋሩት አንዳንድ አዳዲስ ክትባቶች በተለይም XBB.1ን (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ለመከላከል የተሰሩት ከዚህ በፊት ከነበሩት ጋር ሲነጻጸሩ ጠንካራ የመከላከል ምላሽ እንዳላቸው አሳይቷል። የኮቪድ-19 ክትባቶችን ለማዘመን ምክሮቹ እነሆ፡- ኮቪድ-19ን የሚያመጣው ቫይረስ እየተቀየረ ነው፣ እና ብዙ ሰዎች በተለያየ መንገድ ተጋልጠዋል። ከዓለም ጤና ድርጅት የሚሰጠውን መመሪያ በመከተል በጣም ለሚያስፈልጋቸው ሰዎች ክትባቶችን መስጠቱን መቀጠል አለብን። በተጨማሪም እ.ኤ.አ. በሃምሌ 2022 በወጣው ዓለም አቀፍ የኮቪድ 19 ስልት መሰረት የዓለም ጤና ድርጅት ለረጅም ጊዜ የሚቆዩ እና ከብዙ የቫይረሱ አይነቶች የሚከላከሉ ክትባቶችን ይፈልጋል። ክትባቶቹን ማዘመን የሰውነታችን በሽታ የመከላከል ስርዓት አዳዲሶቹን የቫይረስ ዓይነቶች በተሻለ ሁኔታ እንዲዋጋ ሊረዳው ይችላል ይህም እ.ኤ.አ. በሃምሌ 2022 አማካሪ ቡድኑ ያቀረቡት ሃሳብ ነው። እ.ኤ.አ. እስከ ግንቦት 2022 ድረስ በአለም ዙሪያ የምናያቸው አብዛኛው ቫይረስ የሚመጡት ከXBB.1ን (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ነው።,"Individuals with hybrid immunity due to any SARS-CoV-2 infection show higher neutralizing antibody titers against XBB.1 descendent lineages as compared to responses from vaccinated individuals who had no evidence of infection. There is in vitro evidence that immune imprinting, which is a phenomenon in which B cell memory recall responses towards previously encountered antigen reduce the response to new antigens, may be occurring. However, based on observational epidemiological studies to date, the clinical impact remains unclear. Preclinical data shared confidentially with the TAG-CO-VAC by vaccine manufacturers show that vaccination with XBB.1 descendent lineage-containing candidate vaccines (including XBB.1.5) elicits higher neutralizing antibody responses to currently circulating SARS-CoV-2 variants, compared to responses elicited by currently approved vaccines. Recommendations for updates to COVID-19 vaccine antigen composition There is ongoing and considerable genetic and antigenic evolution of SARS-CoV-2, high seroprevalence and heterogeneous population immunity to SARS-CoV-2. As current WHO SAGE policy specifies, vaccination programmes should continue to complete the primary series and booster dose(s) for high priority and medium priority groups. Furthermore, the WHO Global COVID-19 Vaccination Strategy, published in July 2022, also calls for vaccines with improved durability and breadth of protection. Updates to vaccine antigen composition may enhance vaccine-induced immune responses to circulating SARS-CoV-2 variants, consistent with the previous statement by the TAG-CO-VAC published in June 2022. As of May 2023, XBB.1 descendent lineages predominate SARS-CoV-2 circulation globally.","Mutanen da ke da garkuwar jiki da ta gauraya saboda kamuwa da cutar SARS-CoV-2 suna nuna mafi girman kariya a gwajin titers a kan dangin XBB.1 idan aka kwatanta da yadda yake ga mutanen da aka yi wa allurar rigakafi waɗanda ba su da shaidar kamuwa da cutar. Akwai shaidar cewa tambarin rigakafi, wanda shi ne al'amari wanda ƙwayoyin halitta na B cell ke nunawa ga sinadaran kariya da aka taɓa kamuwa da su a baya na iya aukuwa. Sai dai, bisa nazarin cututtukan ta hanyar sa ido da aka yi zuwa yau, tasirin asibitin ba a bayyane yake ba. Bayanan da aka fitar cikin sirri aka ba wa tawagar TAG-CO-VAC daga kamfanonin da ke samar da alluran rigakafi sun nuna cewa allurar rigakafin da ke da dangin XBB.1 a ciki (ciki har da XBB.1.5) yana haifar da mafi girman kariya ga ire-iren SARS-CoV-2 da ke yaɗuwa a halin yanzu, idan aka kwatanta da kariyar da aka samu ta hanyar rigakafin da aka amince da su a halin yanzu. Shawarwari don sabunta sinadaran da ke cikin rigakafin COVID-19 Akwai bayannanen sauyi a ƙwayoyin halittun kariya na SARS-CoV-2, yawan yaɗuwa daga gwajin ruwan jiki da kuma yawan mutanen da ke da kariyar SARS-CoV-2. Kamar yadda manufar WHO SAGE da ke aiki a halin yanzu ta fayyace, shirye-shiryen rigakafin ya kamata su ci gaba don kammala jerin farko da kuma kuma ƙarin alluran ƙarfafa kariya don ƙungiyoyi masu muhimmanci matakin farko da masu matsakaicin muhimmanci. Bugu da ƙari, Tsarin Allurar rigakafin COVID-19 na Duniya na hukumar lafiya ta duniya wato WHO, wanda aka wallafa a watan Yulin 2022, ya kuma yi kira ga alluran rigakafi tare da inganci wajen dorewa da yawan ba da kariya. Sabuntawa ga sinadaran kariya da ke cikin rigakafin na iya haɓaka kariyar da ke samuwa ta sanadin rigakafin ga ire-iren SARS-CoV-2 da ke yaɗuwa, wanda ya zo daidai da sanarwar da ta gabata ta TAG-CO-VAC da aka wallafa a watan Yuni 2022. A watan Mayun 2023, dangin XBB.1 ne suka mamaye SARS-CoV-2 da ke yaɗuwa a duniya.","Watu walio na kinga ya mseto kutokana na maambukizi yoyote ya SARS-CoV-2 huonyesha chembechembe za kingamwili zinazopunguza kiwango cha juu dhidi ya vinasaba vya XBB.1 ikilinganishwa na majibu kutoka kwa watu waliochanjwa ambao hawakuwa na ushahidi wa kuambukizwa. Kuna ushahidi wa ndani kwamba uwekaji wa kinga mwilini, ambao ni jambo ambalo kumbukumbu ya seli B kukumbuka majibu kuelekea antijeni zilizokutana hapo awali hupunguza mwitikio wa antijeni mpya, inaweza kutokea. Hata hivyo, kulingana na uchunguzi wa tafiti za kiepidemiolojia hadi sasa, athari za matibabu bado haijulikani. Data ya kabla ya kliniki iliyoshirikiwa kwa siri na TAG-CO-VAC na watengenezaji chanjo inaonyesha kuwa chanjo yenye chanjo za mtahiniwa wa kizazi cha XBB.1 (pamoja na XBB.1.5) hutoa mwitikio wa juu zaidi wa kingamwili wa kupunguza kwa vibadala vinavyozunguka vya SARS-CoV-2, ikilinganishwa na majibu yanayotokana na chanjo zilizoidhinishwa kwa sasa. Mapendekezo ya masasisho ya utengenezaji wa antijeni wa chanjo ya UVIKO-19 Kuna mageuzi yanayoendelea na makubwa ya kijenetiki na antijeni ya SARS-CoV-2, kuenea kwa kiwango cha juu na kinga ya idadi ya watu kwa SARS-CoV-2. Kama sera ya sasa ya WHO SAGE inayobainisha, mipango ya chanjo inapaswa kuendelea kukamilisha muendelezo wa awali na dozi za nyongeza kwa vikundi vya kipaumbele vya juu na vya kati. Zaidi ya hayo, mkakati wa chanjo ya UVIKO-19 wa WHO, uliochapishwa Julai 2022, pia unatoa wito wa kuwepo kwa chanjo zenye uimara ulioboreshwa na upana wa ulinzi. Masasisho ya muundo wa antijeni ya chanjo yanaweza kuimarisha mwitikio wa kinga uaotokana na chanjo kwa vibadala vinavyozunguka vya SARS-CoV-2, kulingana na taarifa ya awali ya TAG-CO-VAC iliyochapishwa Juni 2022. Kufikia Mei 2023, vinasaba vya kizazi cha XBB.1 ndicho kinachotawala mzunguko wa SARS-CoV-2 Duniani kote.","Àwọn ènìyàn tí wọ́n ní àjẹsára alárànbarà nítorí èyíkéyìí àkóràn SARS-CoV-2 ṣe àfihàn àwọn òṣùwọ̀n ìsọdọ̀lẹ àjèjì adáralóró tó pọ̀ gan-an tako àwọn ìran ìdílé XBB.1 ní àfiwé àwọn ìdáhùn látara àwọn ènìyàn tí wọ́n ti gba abẹ́rẹ́ àjẹsára tí wọn ò ní ẹ̀ri àkóràn. Ẹ̀rí inú igò wà pé àjẹsára àyípadà àjẹsára, tí ó jẹ́ ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ṣe wí pé ìdáhùn àpèpadà ọpọlọ hóró B sí àjèjì adáralóró tí ó ti ṣe alábàpàde tẹ́lẹ̀ máa ń mú àdínkù bá ìdáhùn sí àwọn àjèjì adáralóró tuntun, lè máa wáyé. Síbẹ̀síbẹ̀, pẹ̀lú àwọn ìwádìí ẹ̀kọ́ nípa àjàkálẹ̀ ààrùn àlákíyèsí títí di òní, ipa ajẹmọ́-ìlera ò tíì fojú hàn dáadáa. Àwọn dátà ṣíwájú ìtọ́jú tí wọ́n gbé síta pẹ̀lú àṣírí pẹ̀lú TAG-CO-VAC láti ọwọ́ àwọn tó ń pèsè àjẹsára fi hàn pé fífún ni ní oògùn àjẹsára pẹ̀lú àwọn aṣojú àjẹsára tó ní ìran ìdílé XBB.1 (tó fi mọ́ XBB.1.5) ṣe àgbéjáde ìdáhùn ìsọdọ̀lẹ àjèjì adáralóró tó pọ̀ gan-an sí àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 tó ń tàn kálẹ̀, ní àfiwé sí àwọn ìdáhùn tí ó wáyé látara àwọn àjẹsára tí wọ́n fọwọ́sí lọ́wọ́lọ́wọ́. Àwọn àbá fún ìsọdituntun fún àwọn èròjà àjèjì adáralóró àjẹsára COVID-19 Àyípadà jínnì àti àjèjì adáralóró fún SARS-CoV-2, ònkà àìsàn afàìsàn àti iye àwọn ènìyàn tí wọ́n ní oríṣiríṣi àjẹsára tí ó pọ̀ sí SARS-CoV-2 ń lọ lọ́wọ́ tó sì ṣe é fi iyè sí. Gẹ́gẹ́ bí òfin WHO SAGE ṣe ṣe ìyàsọ́tọ̀ rẹ̀, àwọn ètò àjẹsára ní láti tẹ̀síwájú láti parí àwọn àṣetẹ̀léra àkọ́kọ́ àti àwọn oògùn afúnilágbára fún àwọn ẹgbẹ́ kàn-án-pá tó ga àti kàn-án-pá alágbède méjì. Síwájú sí i, Ìlàna-iṣẹ́ Abẹ́rẹ́ Àjẹsára COVID-19 Àgbáyé WHO, tí wọ́n gbé jáde ní oṣù Agẹmọ ọdún 2022, tún pè fún àwọn àjẹsára tó ní àfikún agbára àti àlékún ààbò. Àwọn ìsọdituntun sí àwọn èròjà àjèjì adáralóró àjẹsára lè ṣe ìrànwọ́ fún ìdáhùn àjẹsára oní-àjẹsára sí àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2 tí ó ń tàn kálẹ̀, tó ń ṣe déédé pẹ̀lú àlàyé àtẹ̀yìnwá láti ọ̀dọ TAG-CO-VAC tí wọ́n gbé jáde ní oṣù Òkudù ọdún 2022. Títí di oṣù Èbìbí ọdún 2023, àwọn ìran ìdílé XBB.1 pọ̀ ju ìtànkálẹ̀ SARS-CoV-2 lọ káàkiri àgbáyé.","Abantu abanenhlanganisela yesimomgomo ngenxa yanoma yikuphi ukutheleleka kweSARS-CoV-2 bakhombisa okukhulu ukulinganisa kwezivimba zinhlungu okubhekene neXBB.1 ukulandelana kozalo uma uqhathanisa nokuphendula kubantu abagomile abangenabo ubufakazi bokuthi bathelelekile. Kukhona ubufakazi bevitro bokukhishwa kwesimokuvikela,okumangazayo lapho ukukhumbula kweseli B kukhumbula zonke izimpendulo zokudlule okuhlangane nokwehlisa isidalasihlungu kuzidalasihlungu ezintsha, mhlampe ezenzekayo. Kepha ke, ngokubukwa kwezifundo ze-ephidomoloji namhlanje, umthelela wezokwelapha ugcina ungacacile. Imininingo yokwelapha okwabelanwe ngayo ngokuthembeka neTAG-CO-VAC ngokukhiqizwa kwemigomo kukhombisa ukuthi ukugoma neXBB.1 ukulandelana kozalo kunemigomo yabantu (okufaka XBB.1.5) okukhombisa okukhulu ukulinganisa izimpendulo zesivimbasihlungu okuzungezayo okwamanje kokwahlukane kweSARS-CoV-2 uma uqhathanisa nokuphendula okuvezwe yimigomo egunyaziwe okwamanje. Iziphakamiso zokubuyekezwa kokwakhiwa kwesidalasihlungu semigomo yeCOVID-19 Kukhona ukuqhubeka nokucabanga ngofuzo nokuguquka kwesidalasihlungu seSARS-CoV-2 ukusabalala okukhulu nokugonywa kwesibalo sabantu esingafani kuSARS-CoV-2. Njengoba inqubomgomo okuthile kwamanje, izinhlelo zokugoma kumele ziqhubeke ukuqedela uchungechunge lokuqala nesikalo sokwengeza kokuhamba phambili kanye namaqoqo aphakathi nendawo. Ukuqhubeka kwesu lokugoma leCOVID-19 kweWHO emhlabeni, kushicilelwe ngoNtulikazi 2022, zonke izimemezelo zokugoma okwenziwe ngcono isikhtahi nobubanzi bokuvikeleka. Ukubuyekezwa kokwenziwa kwemigomo enesidalasihlungu kungandisa izimpendulo zokwehlisa isimokuvimba somgomo ekuzungezeni kokwahlukana kweSARS-CoV-2 inhlalanjalo yesitatimende esedlule seTAG-CO-VAC esashicilelwa ngoNhlangulana 2022. Kusukela ngoNhlaba 2023, iXBB.1 ukulandelana kozalo kungenise iSARS-CoV-2 ukuzungeza emhlabeni." +"ክትባቶች በተሻለ ሁኔታ እንዲሰሩ አዳዲስ ስሪቶች እነዚህን XBB.1ን (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ዓይነቶች ለመግታት ዓላማ ማድረግ አለባቸው. በኮቪድ _19 ክትባት አማካሪ ቡድኑ የተጠቆመው አንዱ ሃሳብ XBB.1.5 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) እነዚህም XBB.1.5 ( ለምሳሌ hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 ወይም Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) እንደ ክትባት መጠቀም ነው። ሌላው አማ���ጭ XBB.1.16 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ( ለምሳሌ hCoV-19/USA/MI-CDC-LC1038976/2023, GenBank: OQ931660 GISAID: EPI_ISL_17619088) መጠቀም ሊሆን ይችላል፤ እሱም ከ XBB.1.5 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ጋር በጣም ተመሳሳይ ነው። እነዚህ ሁለቱም ቫይረሶች በዘረመል እና በሚሰሩበት መንገድ ከሞላ ጎደል ተመሳሳይ ናቸው፣ ሁለት amino acid (E180V and K478R) (ፕሮቲንን ለመስራት የሚጠቅሙ ሞሎኪውሎች) ብቻ ልዩነቶች አላቸው። በተጨማሪም በእነዚህ አዳዲስ ቫይረሶች ላይ በደንብ የሚሰሩ ክትባቶችን ለመስራት ሌሎች መንገዶችን ማሰብ እንችላለን። ምንም እንኳን አሁን ያሉት ክትባቶች አሁንም ከከባድ በሽታ ቢከላከሉም አማካሪ ቡድኑ ግን የመጀመሪያውን ቫይረስ በአዲስ ክትባቶች ውስጥ መጠቀማችንን ማቆም አለብን ይላሉ። ይህ የሆነበት ምክንያቱ ዋናው ቫይረስ እና ተመሳሳዮቹ የቫይረስ ዓይነቶች በሰዎች አሁን ስለማይገኙ ነው። ዋናው ቫይረስ አሁን እያየን ባሉት እንደ XBB.1.5 (የኮሮና ቫይረስ ዝርያ) ያሉ አዳዲስ ቫይረሶች ላይ ብዙም ውጤት የለውም። የመጀመሪያውን ቫይረስ ከሌሎች ቫይረሶች ጋር በክትባቶች ውስጥ መጠቀም የአዳዲሶቹን ውጤታማነቱ ይቀንሳል። እንዲሁም የሰውነታችን በሽታ የመከላከል ስርዓት ለአሮጌው ጸረ ተዋህሲያንን ለማምረት ከዋለ ለአዳዲስ ቫይረሶች ጥሩ ምላሽ ላይሰጥ ይችላል።","In order to improve protection, in particular against symptomatic disease, new formulations of COVID-19 vaccines should aim to induce antibody responses that neutralize XBB descendent lineages. One approach recommended by TAG-CO-VAC is the use of a monovalent XBB.1 descendent lineage, such as XBB.1.5 (e.g., hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 or WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) as the vaccine antigen. Given the small genetic and antigenic differences from XBB.1.5, XBB.1.16 (e.g., hCoV-19/USA/MI-CDC-LC1038976/2023, GenBank: OQ931660 GISAID: EPI_ISL_17619088) may be an alternative. The spike antigens of both of these lineages are genetically and antigenically very closely related, with only two amino acid differences between XBB.1.5 and XBB.1.16 (E180V and K478R). Other formulations and/or platforms that achieve robust neutralizing antibody responses against XBB descendent lineages can be considered. While currently approved COVID-19 vaccines, including those based on the index virus, continue to provide protection against severe disease, the TAG-CO-VAC advises moving away from the inclusion of the index virus in future formulations of COVID-19 vaccines. This is based on the following reasons: the index virus and antigenically closely related variants no longer circulate in humans; the index virus antigen elicits undetectable or very low levels of neutralizing antibodies against currently circulating SARS-CoV-2 variants, including XBB descendent lineages; inclusion of the index virus in bi- or multivalent vaccines reduces the concentration of the new target antigen(s) as compared to monovalent vaccines, which may decrease the magnitude of the humoral immune response; and immune imprinting due to repeated exposure to the index virus may reduce immune responses to new target antigen(s).","Don inganta kariya, musamman daga cututtukan da ke nuna alamomi, ya kamata sabbin samfuran rigakafin COVID-19 su yi ƙoƙarin samar da kariyar jiki da ke kawar da dangin XBB. Hanya ɗaya da TAG-CO-VAC ya ba da shawarar ita ce amfani da dangin XBB.1 guda ɗaya, kamar XBB.1.5 (misali, hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1 , GISAID: EPI_ISL_16134259 ko WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) a matsayin maganin inganta kariyar jiki. Ganin ƙarancin bambance-bambancen tsakanin ƙwayoyin halitta da na kariya daga XBB.1.5, XBB.1.16 (misali, hCoV-19/USA/MI-CDC-LC1038976/2023, GenBank: OQ931660 GISAID: EPI_ISL_17619088) na iya zama madadi. Sinadaran kariya masu ƙaruwa na waɗannan dangin suna da alaƙa ta kud da kud ta fannin tsarin ƙwayar halitta da sinadaran kariya, inda suke da bambancin sinadaran amino acid guda biyu kawai tsakanin XBB.1.5 da XBB.1.16 (E180V da K478R). Za a iya duba yiwuwar samar da wasu ƙa'idoji ko muhalli don cimma ƙwaƙƙwarar kariya a kan dangin XBB. Yayin da aka amince da rigakafin COVID-19 a halin yanzu, wanda ya haɗa da waɗanda suke kawar da ƙwayar cutar matakin farko, suna ci gaba da ba da kariya daga mummunar cuta, TAG-CO-VAC na ba da shawarar barin haɗa ƙwayar ƙwayar cutar matakin farkon a cikin tsarin rigakafin COVID-19 na gaba. Wannan ya dogara ne a kan dalilai masu zuwa: ƙwayar cutar ta farko da ire-irenta da ke da alaƙa ba sa yawo a cikin mutane; sinadaran kariyar ƙwayar cutar ta farko tana haifar da matakan da ba a iya ganea ba ko kaɗan na kawar da ƙwayoyin rigakafi daga ire-iren cutar SARS-CoV-2 da ke yawo a halin yanzu, ciki har da dangin XBB; haɗawa da ƙwayar cutar farko a alluran rigakafin da ke ɗauke da sinadaran bitamin ɗaya ko fiye na rage ƙarfin sabbin sinadaran kariya idan aka kwatanta da alluran rigakafin monovalent, wanda zai iya rage ƙarfin garkuwar jiki; kuma shaidar rigakafi saboda sake haɗuwa da ƙwayar cuta na iya rage ƙarfin garkuwar jiki ga sabbin sinadaran kariya.","Ili kuboresha ulinzi, haswa dhidi ya ugonjwa wa Symptomatic michanganyiko mipya ya chanjo za UVIKO-19 inapaswa kulenga kuibua majibu ya kingamwili ambayo hupunguza nasaba za kizazi cha XBB. Mbinu moja inayopendekezwa na TAG-CO-VAC ni matumizi ya monovalent ya ukoo wa XBB.1, kama vile XBB.1.5 (m.f, hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_ 16134259 au WHO Biohub: 2023-WHO-ISL01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_ 16760602) kama antijeni ya chanjo. kutokana na tofauti ndogo ndogo za kijenetiki na kijeni kutoka XBB.1.5, XBB.1.16 (m.f, hCoV-19/USA/MI-CDC-LC-1038976/2023. GenBank: OQ931660 GISAID: EPI_ISL_17619088) inaweza kuwa mbadala. Antijeni za Spike za vinasaba hivi vyote viwili vinahusiana kwa karibu sana kijeni na kiantijeni, zikiwa na tofauti mbili tu za asidi ya amino kati ya XBB.1.5 na XBB.1.16 (E180 V na K478 R). Uundaji mwingine na/au majukwaa ambayo hufikia majibu thabiti ya kingamwili ya kugeuza dhidi ya nasaba za ukoo za XBB yanaweza kuzingatiwa. Wakati chanjo za UVIKO-19 zilizoidhinishwa kwa sasa, zikiwemo zile zinazotegemea virusi vya index, zinaendelea kutoa ulinzi dhidi ya ugonjwa mbaya, TAG-CO-VAC inashauri kuondokana na kujumuishwa kwa virusi vya index katika uundaji wa baadae wa chanjo za UVIKO-19. Hii inategemea sababu zifuatazo: Virusi vya index na lahaja zinazohusiana na antijeni hazizunguki tena kwa wanadamu; Antijeni ya virusi vya ndex hutoa viwango visivyoweza kugunduliwa au vya chini sana vya kingamwili dhidi ya anuwai zinazozunguka za SARS-CoV-2, pamoja na nasaba za kizazi cha XBB; Ujumuishwaji wa virusi vya index katika chanjo mbili au nyingi hupunguza mkusanyiko wa antijeni lengwa mpya ikilinganishwa na chanjo ya monovalent, ambayo inaweza kupunguza ukubwa wa muitikio wa kinga ya humoral; na Uchapishaji wa kinga kutokana na kuathiriwa mara kwa mara na virusi vya index kunaweza kupunguza mwitikio wa kinga kwa antijeni lengwa mpya .","Láti lè mú àyípadà bá ààbò, ní pàtàkì jùlọ kojú àwọn ààrùn tí wọ́n ní ààmì, àwọn èròjà àjẹsára COVID-19 tuntun ní láti gbèrò láti ṣe àfikún ìdáhùn àjèjì adáralóró tí ó ń ṣe ìsọdọ̀lẹ àwọn ìran ìdílé XBB. Ìlànà kan tí TAG-CO-VAC dábàá ni lílo àkàndá ìran ìdílé XBB.1, bíi XBB.1.5 (b.a., hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, GenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 tàbí WHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, GenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) gẹ́gẹ́ bíi àjèjì adáralóró àjẹsára náà. Pẹ̀lú àwọn ìyàtọ̀ jínnì àti àjèjì adáralóró kékeré láti XBB.1.5, XBB.1.16 (b.a., hCoV-19/USA/MI-CDC-LC1038976/2023, GenBank: OQ931660 GISAID: EPI_ISL_17619088) lè di àfidípò. Àlékún nínú àwọn àjèjì adáralóró fún àwọn ìran méjèèjì wọ̀nyìí fi jínnì àti àjèjì adáralóró sún mọ́ ara wọn pẹ́kí-pẹ́kí, pẹ̀lú ìyàtọ̀ hóró peptide méjì nìkan láàrín XBB.1.5 àti XBB.1.16 (E180V àti K478R). Àwọn èròjà mìíràn àti/tàbí àwọn ìkànnì tí ó ń pèsè ìdáhùn ìsọdọ̀lẹ àjèjì adáralóró tó pọ̀ tako àwọn ìran ìdílé XBB ni wọ́n lè ṣe àmúlò rẹ̀. Nígbà tí àwọn àjẹsára COVID-19 tí wọ́n fọwọ́sí, tó fi mọ́ àwọn tó dá lórí àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn, ń tẹ̀síwájú láti pèsè ààbò tako ààrùn ààrùn alágbára, TAG-CO-VAC gbìmọ̀ràn ṣíṣe ìṣípòrọpò kúrò níbi ṣíṣe àfikún àwọn àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn nínú àwọn èròjà àjẹsára COVID-19 lọ́jọ́ iwájú. Èyí dá lórí àwọn ìdí wọ̀nyìí: àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn àti àwọn ẹ̀yà àjèjì adáralóró tí wọ́n súnmọ́ ara wọn pẹ́kí-pẹ́kí ò tànkálẹ̀ lára àwọn ènìyàn mọ́; àyẹ̀wò kòkòrò ààrùn àjèjì adáralóró náà ń ṣàfihàn àwọn ìpele ìsọdọ̀lẹ àjèjì adáralóró tí kò ṣe é mọ̀ tàbí tí ó kéré tako àwọn ẹ̀yà SARS-CoV-2 tó ń tànkálẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́, tó fi mọ́ àwọn ìran ìdílé XBB; àfikún àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn nínú àjẹsára olókùn-ìran méjì tàbí olókùn-ìran púpọ̀ ń mú àdínkù bá àkójọpọ̀ àwọn àfojúsùn àjèjì adáralóró tuntun náà ní àfiwé sí àwọn àjẹsára olókùn-ìran kan, tí ó lè mú àdínkù bá iye ìdáhùn sójà àjẹsára; àti àyípadà àjẹsára nítorí àṣetúnṣe ìgbéjáde sí àyẹ̀wo kòkòrò ààrùn lè mú àdínkù bá àwọn ìdáhùn àjẹsára sí àfojúsun àjèjì adáralóró tuntun.","Ukuze kwenziwe ngcono ukuvikela,ikakhulukazi okubhekene nezinkomba zezifo,ukwakhiwa okusha kwemigomo yeCOVID 19 kumele kuhlose ukulalisa izimpendulo zamasosha ezizolinganisa XBB ukulandelana kozalo. Indlela eyodwa ephakanyisiwe yiTAG-CO-VAC ukusebenzisa imonovalenti XBB.1 ukulandelana njengeXBB.1.5 (isibonelo, hCoV-19/USA/RI-CDC-2-6647173/2022, iGenBank: OQ054680.1, GISAID: EPI_ISL_16134259 noma iWHO Biohub: 2023-WHO-LS-01, iGenBank: OQ983940, GISAID EPI_ISL_16760602) njengesidalasihlungu somgomo. Ngokunikezwa okofuzo okuncane kanye nomehluko wesidalasihlungu kusuka XBB.1.5, XBB.1.16 (isibonelo, hCoV-19/USA/MI-CDC-LC1038976/2023, iGenBank: OQ931660 GISAID: EPI_ISL_17619088) kungaba ngenye indlela. Ukudungaisidalasihlungu kukhona kokubili ukulandelana ngokofuzo futhi izidalazihlungu zihlobelene kakhulu nama amano esidi amabili umehluko phakathi kwawo XBB.1.5 kanye ne-XBB.1.16 (E180V and K478R). Okunye ukwakheka noma izinkundla zokuthola amandla okulinganisa ukuphendula kwamasosha okubhekene neXBB ukulandelana kozalo kungabuye kucatshangwe. Ngesikhathi kusagunyazwe imigomo yeCOVID-19 okwamanje okufaka naleyo encike kugciwane lokuqala,ukuqhubeka ukunikeza ukuvikela okubhekene nesifo esinzima, iTAG-CO-VAC yeluleka ngokusuka ekufakeni igciwane lokuqala ekwakhiweni kwekusasa kwemigomo yeCOVID-19. Lokhu kuncike kulezi zizathu ezilandelayo:igciwane lokuqala nesidalasihlungu kusondelene nokuhlukana okungasazungezi kubantu kugciwane lokuqala lwesidalasihlungu esingatholakali noma amazinga aphansi okulinganisa amasosha abhekene nokubhekana kokuzungeza kwamanje kokuhlukana kweSARS-CoV-2 okufaka iXBB ukulandelana kozalo; ukufakwa kwegciwane lokuqala kumigomo eminingi yebivalent kwehlisa ukunaka kokuqondwe yisidalasihlungu esisha uma uqhathanisa nemigomo yemomovalent,okungehlisa ubukhulu bokuphendula kwesimokuvikela; futhi ukukhishwa kokubhalwa kwemigomo ngenxa yokuphindeka kokuvela ekuqaleni kwegciwane kungehlisa ukuphendula komgomo kokuqondiwe okusha kwezidalazihlungu." +ተጨማሪ ምርምር እና ሃሳቦች፤ ለእነዚህ ጥቆማዎች ጥቅም ላይ የሚውሉት ማስረጃዎች ገደቦች ስላሉት እና ቫይረሱ አሁንም እየተቀየረ ስለሆነ አማካሪ ቡድኑ የኮቪድ-19 ክትባት ቀመርን በአዲስ መልክ ከወሰዱ በኋላ የሰዎች አካል እንዴት ምላሽ እንደሚሰጥ እና ምን እንደሚደርስባቸው የበለጠ መረጃ መሰብሰብን አጥብቀው ይመክራሉ፤ የተለያዩ ክትባቶች እንዴት እንደሚሠሩ እና ከአዲሱ የቫይረስ ስሪቶች ምን ያህል እንደሚከላከሉ ማየት ይፈልጋሉ። እ.ኤ.አ. በሃምሌ 2022 በወጣው ዓለም አቀፍ የኮቪድ 19 ስልት መሰረት አማካሪ ቡድኑ አፍንጫችን እና ጉሮሮቻችን አካባቢ ያሉ ሰውነትን ከበሽታ ለመከላከል የሚረዱ ሴሎች ላይ በመመስረት ክትባቶችን በቀጣይነት መስራታችን ጠቃሚ ነው ብለው ያስባሉ ምክንያቱም እነዚህ የቫይረሱን ስርጭት ሊገቱ ይችላሉ። እንደ የዓለም ጤና ድርጅት፣ መንግስታት እና ክትባት ሰጭዎች ያሉ ቡድኖች ሁሉም ሰው ክትባቶች ማግኘቱን ለማረጋገጥ በጋራ መስራታቸውን እንዲቀጥሉ አሳስቦ አዳዲስ ክትባቶች ሲወጡ ሁሉም ሰው ማግኘቱን መቻል አንዳለበት ጠቁመዋል። ለአዘጋጆች ማስታወሻ፤ እ.ኤ.አ. በሰኔ 1 2023 በተሰጠው መግለጫ፤ XBB.1.5 እና XBB.1.16 ቫይረሶች በዘረመል እና በሚሰሩበት መንገድ ከሞላ ጎደል ተመሳሳይ ናቸው፣ ሁለት amino acid (E180V and T478R) (ፕሮቲንን ለመስራት የሚጠቅሙ ሞሎኪውሎች) ብቻ ልዩነቶች አላቸው የሚለው አረፍተ ነገር በሚከተለው ተተክቷል፤ “XBB.1.5 እና XBB.1.16 ቫይረሶች በዘረመል እና በሚሰሩበት መንገድ ከሞላ ጎደል ተመሳሳይ ናቸው፣ ሁለት amino acid (E180V and K478R) (ፕሮቲንን ለመስራት የሚጠቅሙ ሞሎኪውሎች) ብቻ ልዩነቶች አላቸው።”,"Further data requirements and considerations Given the limitations of the evidence upon which the recommendations above are derived and that the evolution of the virus is expected to continue, the TAG-CO-VAC strongly encourages the generation of data on immune responses and clinical endpoints in humans who receive a COVID-19 vaccine with an updated composition, across different vaccine platforms, as well as further data on the performance of current COVID-19 vaccines against circulating SARS-CoV-2 variants. Additionally, the TAG-CO-VAC continues to encourage the further development of vaccines that enhance mucosal immunity because they may improve protection against infection and reduce transmission of SARS-CoV-2, in alignment with the WHO Global COVID-19 Vaccination Strategy, published in July 2022. Finally, it is imperative for multilateral organizations, governments and manufacturers to continue collaborating towards access to currently approved COVID-19 vaccines and to ensure equitable global access for vaccine(s) with an updated antigen composition as they become available. Note to editors: On 1 June 2023, the following text in this statement: ""The spike antigens of both of these lineages are genetically and antigenically very closely related, with only two amino acid differences between XBB.1.5 and XBB.1.16 (E180V and T478R). ""was replaced with: ""The spike antigens of both of these lineages are genetically and antigenically very closely related, with only two amino acid differences between XBB.1.5 and XBB.1.16 (E180V and K478R).""","Ƙarin bayanan da ake buƙata da za a yi la'akari da su Idan aka yi duba da taƙaitar shaidar da aka samo shawarwarin da ke sama da kuma cewa ana sa ran halittar ƙwayar cutar za ta ci gaba da sauyawa, tawagar TAG-CO-VAC na ƙarfafar ƙirƙirar bayanai kan ƙarfin garkuwar jiki da matakan lafiya a cikin mutanen da suka karɓi alluran rigakafin COVID-19 da aka haɗa da ingantaccen sinadara, a nau'ukan rigakafin da dama, da kuma ƙarin bayanai kan ayyukan rigakafin COVID-19 ta yanzu kan ire-iren cutar SARS-CoV-2. Bugu da ƙari, TAG-CO-VAC na ci gaba da ƙarfafa ci gaba da inganta alluran rigakafin da ke haɓaka garkuwar jiki saboda suna iya haɓaka kariya daga kamuwa da cuta da rage yaɗuwar SARS-CoV-2, wanda ya dace da Tsarin Rigakafin COVID-19 na duniya na WHO, wanda aka walalfa a watan Yulin 2022. A ƙarshe, yana da mahimmanci ga manyan ƙungiyoyi, gwamnatoci da kamfanoni su ci gaba da haɗin gwiwa don samar da damar yin amfani da allurar COVID-19 da aka amince da ita a halin yanzu da kuma tabbatar da daidaiton samun damar amfani allurar rigakafi a faɗin duniya tare da sabunta inadarans kariya yayin da suka samu. Tokaci ga Editoci: A ranar 1 ga Yuni, 2023, wannan rubutun da ke cikin wannan bayanin: Sinadaran kariya masu ƙaruwa na waɗannan dangin suna da alaƙar ƙwayoyin halitta inda ake samun bambancin sinadaran amino acid guda biyu kawai tsakanin XBB.1.5 da XBB.1.16 (E180V da T478R). an maye gurbinsa da: Sinadaran kariya masu ƙaruwa na waɗannan dangi biyu suna da alaƙa ta ƙwayoyin halitta sosai, inda ake samun bambancin sinadaranamino acid guda biyu kawai tsakanin XBB.1.5 da XBB.1.16 (E180V da K478R).""","Mahitaji ya Data zaidi na mazingatio Kwa kuzingatia mapungufu ya ushahidi ambao mapendekezo yaliyo hapo juu yametolewa na kwamba mabadiliko ya virusi yanatarajiwa kuendelea, TAG-CO-VAC inahimiza sana utoaji wa Data kuhusu mwitikio wa kinga na matokeo ya kiafya kwa wanadamu wanaopokea chanjo ya UVIKO-19 iliyo na muundo uliosasishwa, katika majukwaa tofauti ya chanjo, pamoja na Data zaidi kuhusu utendaji wa chanjo za sasa za UVIKO-19 dhidi ya lahaja zinazozunguka za SARS-CoV-2. Kwa kuongezea, TAG-CO-VAC inaendelea kuhimiza maendeleo zaidi ya chanjo zinazoimarisha kinga ya mocosal kwa sababu zinaweza kuboresha mwili zaidi dhidi ya maambukizi na kupunguza maambukizi ya SARS-CoV-2, kwa kuzingatia mkakati wa kimataifa wa chanjo ya UVIKO-19 wa WHO ilichapishwa mwezi Julai 2022. Mwisho, ni muhimu kwa mashirika ya kimataifa, serikali na watengenezaji kuendelea kushirikiana ili kufikia chanjo za UVIKO-19 zilizoidhinishwa kwa sasa na kuhakikisha ufikiaji sawa wa kimataifa wa chanjo zenye muundo mpya wa antijeni kadri zinavyopatikana. Maelezo kwa wahariri: Tarehe 1 Juni 2023, teksti ifuatayo katika taarifa hii: ""Antijeni za Spike za nasaba hizi zote mbili zina uhusiano wa karibu sana wa kijeni na kiantijeni, zikiwa na tofauti mbili tu za asidi ya amino kati ya XBB.1.5 na XBB.1.16 (E180 V na T478 R). ""ilibadilishwa na: ""Antijeni za Spike za nasaba hizi zote mbili zinahusina sana kijeni na kiantijeni, zikiwa na tofauti mbili tu za asidi ya amino kati ya XBB.1.5 na XBB.1.16 (E180 V na K478R)""","Àwọn ìbéèrè fún dátà àti àwọn èro síwájú sí i Pẹ̀lú àwọn àìtó ẹ̀rí tó ṣe wí pé ara wọn ni wọ́n ti rí àwọn àbá tí ó wà lókè àtiwípé àyípadà àwọn kòkòrò ni ìrètí wà pé yóò tẹ̀síwájú, TAG-CO-VAC ṣe ìwúrí tó lágbára fún gbígba dátà lórí ìdáhùn àjẹsára àti ìparí ajẹmọ́-ìlera lára ènìyàn tí wọ́n ti gba àjẹsára COVID-19 pẹ̀lú àwọn èròjà ìsọdituntun, káàkiri oríṣiríṣi ìkànnì àjẹsára, bákan náà ni ọ̀pọ dátà lórí ìṣesí àwọn àjẹsára COVID-19 lọ́wọ́lọ́wọ́ tako ìtànkálẹ̀ àwọn ẹ̀ya SARS-CoV-2. Ní àfikún, TAG-CO-VAC ń tẹ̀síwájú láti ṣe ìwúrí fún ìtẹ̀síwájú ìdagbàsókè àwọn àjẹsára tí yóò pèsè àjẹsára awọ inú nítorí wọ́n lè mú àyípadà bá ààbò tako àkóràn kí wọ́n sì mú àdínkù bá ìtànkálẹ̀ SARS-CoV-2, ní ìdọ́gba pẹ̀lú Ìlàna-iṣẹ́ Abẹ́rẹ́ Àjẹsára COVID-19 Àgbáyé WHO, tí wọ́n gbé jáde ní oṣù Agẹmọ ọdún 2022. Ní ìparí, ó ṣe pàtàkì fún àwọn ilé-iṣẹ́ lóriṣiríṣi, àwọn ìjọba àti àwọn olùpèsè láti tẹ̀síwájú àjọṣepọ̀ fún ànfààní sí àwọn àjẹsára COVID-19 tí wọ́n fọwọ́sí lọ́wọ́lọ́wọ́ àti láti ṣe àrídájú ìdọ́gba ànfààní àgbáyé sí àwọn àjẹsára pẹ̀lú ìsọdituntun àwọn èròjà àjèjì adáralóró bí wọ́n bá ṣe ń wà. Kókó ọ̀rọ̀ fún àwọn olóòtú: Ní ọjọ́ 1 oṣù Òkudù ọdún 2023, àwọn àkọsílẹ̀ wọ̀nyìí nínú ọ̀rọ̀ náà: ""Àlékún nínú àwọn àjèjì adáralóró fún àwọn ìran méjèèjì wọ̀nyìí fi jínnì àti àjèjì adáralóró sún mọ́ ara wọn pẹ́kí-pẹ́kí, pẹ̀lú ìyàtọ̀ hóró peptide méjì nìkan láàrín XBB.1.5 àti XBB.1.16 (E180V àti K478R). ""ni wọ́n rọ́pò pẹ̀lu: ""Àlékún nínú àwọn àjèjì adáralóró fún àwọn ìran méjèèjì wọ̀nyìí fi jínnì àti àjèjì adáralóró sún mọ́ ara wọn pẹ́kí-pẹ́kí, pẹ̀lú ìyàtọ̀ hóró peptide méjì nìkan láàrín XBB.1.5 àti XBB.1.16 (E180V àti K478R).","Ukuqhubeka kwezidingo zemininingo kanye nokucabanga. Njengoba kukhona imikhawulo yobufakazi okubhekene neziphakamiso ezingenhla ezisuselwe nokuthi uguquko lwegciwane lulindeleke ukuthi luqhubeke, iTAG-CO-VAC ikhuthaza kakhulu ukwakhiwa kwemininingo yokuphendula kwesimokuvika nezindawo zokwelapha kubantu abazothola imigomo yeCOVID-19 enokwakhiwa okubuyekeziwe kuzona zonke izinkudla ezahlukene zokugoma,kanye nolunye ulwazi kunkundla yemigomo yamanje yeCOVID-19 ebhekene nokuzungeza ukwahlukana kweSARS-CoV-2. Ukwengeza, iTAG-CO-VAC iyaqhubeka ikhuthaza ukuqhubeka kokuthuthukiswa kwemigomo ukwandisa isimokuvikela ngoba kungenzangcono ukuvikela okubhekene nokutheleleka nokwehlisa ukudlulisela Isars-cov-2 kuhambisane neWHO Global COVID-19 isu lokugoma elashicilelwa ngoNtulikazi 2022. Ekugcineni kunzima kuzinhlangano ezinokuningi,uhulumeni nabakhiqizi ukuthi baqhubeke basebenzisane okuya ekutholeni imigomo egunyaziwe njengamanje yeCOVID-19 ukuqinisekisa ukulingana kokuthola imigomo emhlabeni enokwakhiwa okubuyekeziwe okune sidalasihlungu uma isiba khona. Inothi kubahleli: Ngomhlaka-1 Nhlangulala 2023 umbhalo olandelayo uyisitatimende: ""Ukuxuba isidalasihlungu kukhona kokubili ukulandelana kofuzo kanye nokwesidalasihlungu kusondelene kakhulu nama amaino acid amabili umehluko phakathi kweXBB.1.5 neXBB.1.16 (E180V neT478R). ""sikufake endaweni yokunye,ukuxuba isidalasihlungu kukhona okubili ukulandelana kofuzo kanye nokwesidalasihlungu kusondelene kakhulu nama amino acid amabili ahlukene phakathi kweXBB.1.5 neXBB.1.16 (E180V neK478R).""" +የሰላሳ አምስተኛው የፖሊዮ (ሽባነትን ሊያስከትል የሚችል በቫይረስ ምክኒያት የሚመጣ ተላላፊ በሽታ) ዓለም አቀፍ የጤና ደንቦች የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ መግለጫ፤ እ.ኤ.አ. በግንቦት 3 2023 በተካሄደው የሰላሳ አምስተኛው የፖሊዮ (ሽባነትን ሊያስከትል የሚችል በቫይረስ ምክኒያት የሚመጣ ተላላፊ በሽታ) ዓለም አቀፍ የጤና ደንቦች የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ስብሰባ ላይ የዓለም ጤና ድርጅት ዳይሬክተር በበይነ መረብ ለስብሰባው አባላት ስለ ፖሊዮ ተናግረዋል፤ የዱር ፖሊዮ ቫይረስን እ.ኤ.አ. በ2023 መገባደጃ ላይ ለመቋጣጠር ባለው እቅድ መሰረት የአደጋ ጊዜ ኮሚቴው ስለዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣን የፖሊዮ ቫይረስ በተመለከተ መረጃ ተመልክተዋል። በአፍጋኒስታን፣ ቤኒን፣ ቡሩንዲ፣ መካከለኛው አፍሪካ ሪፐብሊክ፣ ቻድ፣ ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ፣ ኢንዶኔዥያ፣ ፓኪስታን እና ሶማሊያ ሃገራት ያሉ አዳዲስ መረጃዎችንም ተቀብለዋል። እ.ኤ.አ. በየካቲት ወር 2023 በፓኪስታን በከይበር ፓክቱንክዋ ግዛት አንድ አዲስ የፖሊዮ ቫይረስ ተጠቂ እንደነበር ዘገባ አድርጋለች፣ ይህ እ.ኤ.አ. ከመስከረም 15፣ 2022 ወዲህ የመጀመሪያው ነው። እ.ኤ.አ. በ 2023 ሶስት ናሙናዎች ሁለቱ በፑንጃብ እና አንድ በከይበር ፓክቱንክዋ ፖሊዮ ቫይረስ በውስጣቸው እንደነበረባቸው ተረጋግጧል፤ በጣም የቅርብ ጊዜው ናሙና የተገኘው እ.ኤ.አ. በየካቲት ወር 2023 ነው። ከእነዚህ ናሙናዎች ውስጥ ሁለቱ በአፍጋኒስታን ውስጥ ከተገኙ ቫይረሶች ጋር የተገናኙ ናቸው። አፍጋኒስታን እ.ኤ.አ. በ 2023 ምንም አዲስ በቫይረሱ የተያዘ ሰው ዘገባ አላቀረበችም፤ የመጨረሻው የተያዘ ሰው የነበረውም እ.ኤ.አ. በ��ሐሴ 29 ፣ 2022 ነበር። ነገር ግን እ.ኤ.አ. በ2023 18 ቫይረሱ በውስጣቸው የተገኘባቸው ናሙናዎች ነበሩ፣ ሁሉም በምስራቅ ክልል ሲሆኑ ሶስቱ ከኩናር እና አስራ አምስቱ ደግሞ ከናንጋርሃር ናቸው። ምንም እንኳን እ.ኤ.አ. በ 2023 በአፍጋኒስታን ከ 2022 (22 ናሞናዎች) ጋር ሲነፃፀር አነስተኛ ቫይረሱ በውስጣቸው የተገኘባቸው ናሙናዎች ቢኖሩም ፣ ቁጥሩ ከፍ ያለው ተጨማሪ ሙከራዎች በመደረጋቸው ምክኒያት ነው ።,"Statement of the thirty-fifth Polio IHR Emergency Committee The thirty-fifth meeting of the Emergency Committee under the International Health Regulations (2005) (IHR) on the international spread of poliovirus was convened by the WHO Director-General on 3 May 2023 with committee members and advisers attending via video conference, supported by the WHO Secretariat. The Emergency Committee reviewed the data on wild poliovirus (WPV1) and circulating vaccine derived polioviruses (cVDPV) in the context of global target of eradication of WPV and cessation of outbreaks of cVDPV2 by the end of 2023. Technical updates were received about the situation in the following countries: Afghanistan, Benin, Burundi, the Central African Republic, Chad, the Democratic Republic of the Congo, Indonesia, Pakistan and Somalia. Wild poliovirusIn Pakistan, the committee noted that since the last meeting, there has been one new case of WPV1 with onset 20 February 2023, in Khyber Pakhtunkhwa (KP) province, the first case since 15 September 2022. There have been three environmental surveillance positive samples in 2023, two in Punjab and one in KP, the most recent positive sample collected was 21 February 2023. Two of these three ES detections were linked to viruses circulating in Afghanistan. In Afghanistan there have been no cases reported in 2023 with the last case occurring on 29 August 2022. However, there have been 18 positive environmental samples to date in 2023, all in the eastern region, three from Kunar and 15 from Nangarhar. Although the number of positive samples in Afghanistan was 18 in 2023 to date compared to 22 for the year 2022, this was in part due to more intensive surveillance in the country, with more sites being sampled and increased frequency of testing.","Bayanin Kwamitin Gaggawa na Cutar Shan inna na IHR na talatin da biyar Darakta janar na hukumar ta WHO ya kira zam na talatin da biyar na kwamitin gaggawa a ƙarƙashin dokokin kiwon lafiya na ƙasa da ƙasa (2005) (IHR) kan yaɗuwar cutar shan inna a duniya a ranar 3 ga Mayun 2023 tare da mambobin kwamitin da masu ba da shawara da suka halarta ta hanyar ganawa ta bidiyo, wanda Sakatariyar WHO ta ɗauki nauyi. Kwamitin Gaggawar ya sake nazarin bayanai cutar shan inna na daji (WPV1) da kuma yaɗa allurar rigakafin cutar shan inna (cVDPV) a cikin faɗin duniya don kawar da WPV da kuma dakatar da ɓarkewar cVDPV2 a ƙarshen 2023. An samu sabbin bayanai game da halin da ake ciki a waɗannan ƙasashen: Afghanistan, Benin, Burundi, Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, Chadi, Jamhuriyar Demokraɗiyyar Kongo, Indonesia, Pakistan da Somaliya. Kwamitin ya lura cewa tun daga taron da ya gabata an samu sabbin rahotannin yaɗuwar WPV1 da aka fara gani a ranar 20 ga Fabrairu 2023, a lardin Khyber Pakhtunkhwa (KP), ɓullar cutar ta farko tun 15 ga Satumban 2022 na cutar shan inna A Pakistan. An sami samfuran gwaji daga sa ido a kan muhalli guda uku masu inganci a cikin 2023, biyu a Punjab da ɗaya a KP, mafi sabuntar samfurin gwaji da aka samu shi ne na ranar 21 ga Fabrairu 2023. Biyu daga cikin waɗannan samfura guda uku da aka gano ta hanyar sa ido kan muhalli (ES) suna da alaƙa da ƙwayoyin cuta da ke yawo a Afghanistan. A Afganistan ba a sami rahoton ɓullar cutar ba a shekarar 2023 wanda rahotonta na ƙarshe ya faru a ranar 29 ga Agusta 2022. Amma, an samu samfura 18 daga muhalli da suka nuna alamun cutar yau a shekarar 2023, duka a yankin gabashin ƙasar, uku daga Kunar da 15 daga yankin Nangarhar. Ko da yake adadin samfurin gwajin da ke nuna akwai cutar a Afghanistan sun kai 18 a 2023 zuwa yau idan aka kwatanta da 22 na shekarar 2022, wannan na iya kasancewa a wani bangare saboda inganta sa ido a ƙasar, tare da ƙarin wuraren da aka gwadawa da kuma ƙara adadin lokutan gwajin.","Taarifa ya kamati ya Dharura ya Polio IHR ya Thelathini na tano Mkutano wa thelathini na tano wa kamati ya Dharura chini ya kanuni za afya za kimataifa (2005) (IHR) kuhusu kuenea kwa virusi vya Polio kimataifa uliitishwa na mkurugenzi mkuu wa WHO tarehe 3 Mei 2023 na wajumbe wa kamati na washauri walihudhuria kupitia mkutano wa video, wakiungwa mkono na sekretarieti ya WHO. Kamati ya Dharura ilipitia Data kuhusu virusi vya Polio mwitu (WPV1) na chanjo inayozunguka inayopatikana na virusi vya Polio (cVDPV) katika muktadha wa lengo la kimataifa la utokomezaji wa WPV na kukomesha milipuko ya CVDPV2 ifikapo mwishoni mwa 2030. Masasisho ya kiufundi yalipokelewa kuhusu hali katika nchi zifuatazo: Afghanistani, Benini, Burundi, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Chadi, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Indonesia, Pakistani na Somalia. Virusi vya Polio mwitu nchini Pakistani, kamati ilibaini kuwa tangu mkutano uliopita, kumekuwa na kisa kimoja kipya cha WPV1 kuanzia tarehe 20 Februari 2023, katika mkoa wa Khyber Pakhtunkhwa (KP), kisa cha kwanza tangu tarehe 15 Septemba 2022. Kumekuwa na sampuli tatu chanya za ufuatiliaji wa mazingira mwaka 2023, mbili Punjab na moja huko KP, sampuli chanya ya hivi karibuni zaidi iliyokusanywa ilikuwa 21 Februari 2023. Mbili kati ya hizi tatu za utambuzi wa ES zilihusishwa na virusi vinavyozunguka huko Afghanistani. Nchini Afghanistani hakuna visa vilivyoripotiwa mnamo 2023 na kisa cha mwisho kilitokea tarehe 29 Agosti 2022. Hata hivyo,kumekuwa na sampuli 18 chanya za kimazingira hadi sasa mwaka 2023, zote katika eneo la mashariki, tatu kutoka Kunar na 15 kutoka Nangarhar. Ingawa iddi ya sampuli chanya nchini Afghanistan ilikuwa 18 mwaka 2023 hadi sasa ikilinganishwa na 22 kwa mwaka 2022, hii ilikuwa kwa sehemu kutokana na ufuatiliaji wa kina zaidi nchini, na tovutii nyingi zikichukuliwa sampuli na kuongozeka kwa mara kwa mara majaribio.","Àlàyé nípa Ìgbìmọ̀ Pàjáwírì IHR Ààrùn Rọpá-rọsẹ̀ Karùn-lé-lọ́gbọ̀n Ìpàdé karùn-lé-lọ́gbọ̀n Ìgbìmọ Pàjáwírì lábẹ́ Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè (ọdún 2005) (IHR) lórí ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè fún kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ ni Olùdarí-Àpapọ̀ WHO pè ní ọjọ́ 3 oṣù Èbìbí ọdún 2023 pẹ̀lú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ ìgbìmọ̀ àti àwọn olùbánidámọ́ràn tí wọn yóò darapọ̀ láti orí ìkànnì fídíò orí ẹ̀rọ ayélujára, tí Ilé-iṣẹ́ Ìjọba WHO ṣe onígbọ̀wọ́ rẹ̀. Ìgbìmọ Pàjáwírì náà ṣe àtúnyẹ̀wo dátà lórí kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ tó lágbára (WPV1) àti àjẹsára tó ń lọ káàkiri tí wọ́n rí látara àwọn kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ (cVDPV) ní ọ̀gangan ipò àfojúsun àgbáyé fún ìparẹ́ WPV àti Ìfòpin sí ìtànkálẹ̀ cVDPV2 ní ìparí ọdún 2023. Wọ́n gba àwọn ìsọdituntun ìmọ̀-ẹ̀rọ nípa ìṣẹ̀lẹ̀ náà ní àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí Afghanistan, Benin, Burundi, Central African Republic, Chad, Democratic Republic of the Congo, Indonesia, Pakistan àti Somalia. Kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ tó lágbára Ní orílẹ̀-èdè Pakistan, ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé lẹ́yìn ìpàdé tó gbẹ̀yìn, ìṣẹ̀lẹ WPV1 kan ti wà pẹ̀lú ìbẹ̀rẹ̀ ní 20 oṣù Èrèlé ọdún 2023, ní agbègbè Khyber Pakhtunkhwa (KP), ìṣẹ̀lẹ̀ àkọ́kọ́ láti 15 oṣù Ọ̀wẹwẹ̀ ọdún 2022. ìtọpinpin agbègbè mẹ́ta ti àwọn ohun àyẹ̀wò péréte tó dára ló ti wà ní ọdún 2023, méjì ní Punjab àti ọ̀kan ní KP, ohun àyẹ̀wò péréte tó dára tí wọ́n gbà ní àìpẹ́ yìí jẹ́ 21 oṣù Èrèlé ọdún 2023. Méjì nínú àwọn àwárí ES mẹ́ta wọ̀nyìí ni wọ́n sopọ̀ mọ́ àwọn kòkòrò ààrùn tí ó ń tànkálẹ̀ ní Afghanistan. Ní orílẹ̀-èdè Afghanistan wọn ò tíì ní àkọsílẹ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ kankan ní ọdún 2023 pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ṣẹlẹ̀ gbẹ́yìn tí wáyé ní 29 oṣù Ògún 2022. Síbẹ̀síbẹ̀, ohun àyẹ̀wò péréte agbègbè 18 tó dára ló ti wà títí di òní ní ọdún 2023, gbogbo rẹ̀ ní ẹkùn agbègbè ìlà-oòrùn, mẹ́ta láti Kunar àti 15 láti Nangarhar. Bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé iye àwọn ohun àyẹ̀wò péréte tó dára ní Afghanistan jẹ́ 18 ní ọdún 2023 títí di òní ní àfiwé sí 22 fún ọdún 2022, èyí jẹ́ ní apá kan nítorí ìtọpinpin alágbára tó pọ̀ ní orílẹ̀-èdè náà, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ń ṣe mú ohun àyẹ̀wọ̀ péréte ní ọ̀pọ̀ ààyè àti àlékún iye àyẹ̀wò.","Isitatimende smashumu amathathu nanhlanu ePolio HR Emergency Committee. Umhlangano wamashumi amathathu nanhlanu weKomidi loKuphuthumayo ngaphansi kwe Internationala Helath Regulations 2005 (IHR) ngokusabalala kwegciwane lepholiyo emazweni angaphandle wahlanganiswa nguMqondisi Jikelele weWHO ngomhlaka 3 kuNhlaba 2023 namalungu ekomidi kanye nabeluleki bewethamele ngenkomfa yevidiyo yesekwe nguNobhala weWHO. Ikomidi lezoKuphuthumayo libheke imininingo ekusabalaleni kwegciwane lepholiyo (WPV1) nokuzungeza komgomo okususelwa kwigciwane lepholiyo (cVDPV) ngengqikithi yokuqondiwe emhlabeni kokuqedwa kweWPV nesetheshini yokubheduka kwe-cVDPV2 ngokuphela kuka-2023. Ukubuyekezwa kwezobuchwepheshe kwatholakala ngesimo emazweni alandelayo: e-Afghanistan, eBenin, eBurundi naseCentral African Republic, eChad, eDemocratic Republic of the Congo, e-Indonesia, ePakistan naseSomalia. Igciwane lepholiyo lisabalele ePakistan,ikomidi liqaphele ukuthi kusukela ngomhlangano owedlule lalingekho icala elisha leWPV1 kuze kube umhlaka-20 kuNhlolanja 2023, eKhyber Pakhtunkhwa (KP) isifundazwe icala lokuqala kusukela ngomhlaka-15 kuMandulo 2022. Sekubekhona ukubhekwa kwendawo okuthathu amasampula amahle ngo-2023, amabili ePunjab kanye neyodwa eKP, okuhle kwakamuva kwesampula elikolekiwe kwakungo-23 kuNhlolanja 2023. Amabili kulawa amathathu ukutholakala kwe-ES bekuxhumene negciwane elizungezay e-Afghanistan. E-Afghanistan awekho amacala abikiwe ngo-2023 ngecala lokugcina elenzeka ngomhlaka-29 kuNcwaba 2022. Kepha ke, kukhona amasampula amahle angu-18 kuze kube yinamhlanje 2023 konke empumalanga yesifunda, amathathu eKunar nangu-15 eNangarhar. Yize noma inombolo yamasampula amahle eAfghanistan kwakungu-18 ngo-2023 kuze kube yinamhlanje uma uqhathanisa nonyaka ka-2022, lena kwakuyingxenye ngenxa yokubhekisisa ezweni nezindawo ezinigni ezazingamasampula nokunyuswa kokuhlolwa njalo." +ይህ የፖሊዮ በሽታን ለማጥፋት ለውጥን ያሳያል፤ ነገር ግን አሁንም በተለይም በደቡቡ ክፍል በደህንነት ችግር ምክኒያት ክትባት የማያገኙ ልጆች አሉ። አፍጋኒስታን ብዙ ህብረተሰብን ለመድረስ የሴት ሰራተኞችን ቁጥር ጨምራለች። የሚቀጥሉት ስድስት ወራት የቫይረሱን ስርጭትን ለመግታት ወሳኝ ናቸው። በደቡባዊ አፍሪካ አዲስ በቫይረሱ የተያዙ ሰዎች የሉም፤ የመጨረሻው ዘገባ የነበረው እ.ኤ.አ. በነሃሴ 10 ቀን 2022 በሞዛምቢክ ውስጥ ነብር። በማላዊም አዲስ በቫይረሱ የተያዙ ሰዎች የሉም፤ የመጨረሻው የተያዘ ሰው ዘገባ ከ16 ወራት በላይ ሆኖታል። ይሁን እንጂ በጥቅምት እና በህዳር ወር በማላዊ እና በሞዛምቢክ የተደረጉ ግምገማዎች እንዳሳዩት የፖሊዮ ስርጭት ክትትል እና የክትባት ዘመቻዎች ክፍተቶች ምክንያት ቫይረሱ የለም ብሎ መደምደም እንደሚያስቸግር ጠቁመዋል። በሎጥ (Lot) ጥራት ማረጋገጫ ናሙና መሰረት በማላዊ፣ ሞዛምቢክ፣ ዛምቢያ እና ዚምባብዌ በተደረገው ግምገማ የክትባት የዘመቻዎቹ ጥራት ከደረጃ በታች (ከ90 በመቶ በታች) እንደሆነ አሳይቷል። በአለም አቀፍ ደረጃ በአሁኑ ጊዜ ሶስት የቫይረሱ የዘረመል ዓይነቶች ብቻ አሉ፤ ሁለቱ በፓኪስታን እና አፍጋኒስታን ሲገኙ አንዱ ደግሞ በአፍሪካ ይገኛል፤ የዘረመል አይነት መቀነሱ በሽታውን ለመቆጣጠር ጠቃሚ ነው። በክትባት ምክኒያት የመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) ስርጭቱ ጥቂት ቢሆንም፤ በዓለም አቀፍ ደረጃ የመዛመት ዕድሉ ግን ከፍተኛ ነው። ይህ ከፍተኛ ስርጭት የታየው በዲሞክራቲክ ኮንጎ ሲሆን ወደ ቡሩንዲ እና ማላዊ ተዛምቷል።,"This appears to signal considerable progress in the polio endgame and although all areas of both countries are fully accessible during immunization rounds, there are areas of insecurity and vaccine refusals, with a high number of zero dose children in the southern region. Afghanistan has increased the number of female front line workers to assist in accessing households. The next six months will be a critical opportunity to finally interrupt endemic WPV1 transmission. There have been no new cases reported in the outbreak of WPV1 in southern Africa, with the most recent case having onset of paralysis on 10 August 2022 in Mozambique. There have been no new cases of WPV1 in Malawi, and it is now more than 16 months since the single case was detected in Malawi. However, the committee noted that GPEI outbreak response assessments which were conducted in October in Malawi and in November in Mozambique to review progress concluded that ongoing transmission could not be ruled out in either country, due to gaps in polio surveillance and suboptimal coverage in immunization campaigns. Based on Lot Quality Assurance Sampling, campaign quality was less than the target 90% in Malawi, Mozambique, Zambia and Zimbabwe in the recent round. Globally there remain only three genetic clusters of WPV1, a major reduction in the genetic diversity of WPV1 which indicates that chains of transmission have been reduced to two in the remaining endemic countries Pakistan and Afghanistan, and one in Africa. Circulating vaccine derived poliovirus (cVDPV)Despite the ongoing decline in the number of cVDPV2 cases and the number of lineages circulating, the risk of international spread of cVDPV2 remains high. Evidence of this includes the high transmission in DR Congo with spread of cVDPV2 to Burundi and Malawi.","Wannan wata alama ce da ke nuna ci gaba mai yawa a fagen yaƙi da cutar shan inna kuma ko da yake duk sassan ƙasashen biyu suna da cikakkiyar damar shiga yayin zagayen rigakafi, akwai wuraren da ke fama da rashin tsaro da ƙin karɓar allurar rigakafi, tare da adadi mai yawa na yara masu yawa da ba a taɓa yi wa rigakafin ba a yankin kudanci. Afghanistan ta ƙara yawan mata masu aiki a gaba-gaba don taimakawa wajen samun damar shiga gidaje. Watanni shida masu zuwa za su zama babbar dama don kawo ƙarshen yaɗuwar cutar WPV1. Ba a samu wani sabon rahoton ɓullar cutar ta WPV1 a kudancin Afirka ba, inda cutar ta baya-bayan nan ya fara da alamar shanyewar ɓarin jiki a ranar 10 ga Agusta 2022 a Mozambique. Ba a samu wani sabon rahoton WPV1 a Malawi ba, kuma yanzu an wuce watanni 16 tun lokacin da aka gano mai cutar guda ɗaya a Malawi. Duk da haka, kwamitin ya yi nuni da cewa, gwajin cutar ta GPEI da aka gudanar a watan Oktoba a Malawi da kuma a cikin watan Nuwamba a Mozambique don nazarin ci gaban da aka samu, ya yi bayyana cewa, ba za a iya kawar da yaɗuwar cutar a kowace ƙasa ba, saboda giɓin da ake samu wajen sa ido kan cutar ta shan inna, da kuma yadda ake gudanar da ayyukan rigakafin cutar. . Ta hanyar amfani da Samfurin Tabbatar da Ingancin Lot, an gano cewa ingancin tsarin wayar da kai bai kai kashi 90 cikin ɗari ba a Malawi, Mozambique, Zambia da Zimbabwe a zagayen rigakafi na baya-bayan nan. A faɗin duniya, akwai gungun ƙwayoyin cutar WPV1 guda uku, babban ragi da aka samu a bambancin ƙwayoyin halittar WPV1 wanda ke nuni da cewa an rage adadin yaɗuwar zuwa biyu a sauran ƙasashen da ke fama da yaɗuwar cutar da suka rage wato Pakistan da Afghanistan, sai kuma ɗaya a Afirka. Rigakafin cutar shan inna da aka samu (cVDPV) Duk da ana ci gaba da raguwar adadin cVDPV2 da adadin danginta da ke yaɗuwa, haɗarin yaɗuwar cVDPV2 a duniya har yanzu yana da yawa. Shaidar hakan ta haɗa da yawaitar yaɗuwar cutar a DR Congo tare da yaɗuwar cVDPV2 har zuwa Burundi da Malawi.","Hii inaonekana kuashiria maendeleo makubwa katika mwisho wa ugonjwa wa Polio na ingawa maeneo yote ya nchi zote mbili yanaweza kufikiwa kikamilifu wakati wa Duru za chanjo, kuna maeneo ya ukosefu wa usalama na kukataliwa kwa chanjo, na idadi kubwa ya watoto wa dozi sifuri katika eneo la kusini. Afghanistani imeongeza idadi ya wafanyakazi wa mstari wa mbele wanawake kusaidia katika kuzifikia kaya. Miezi sita ijayo itakuwa fursa muhimu ya kukatiza maambukizi ya WPV1. Hakujakuwa na visa vipya vilivyoripotiwa katika mlipuko wa WPV1 huko kusini mwa Afrika, huko kisa hivi karibuni kilikuwa na mwanzo wa kupooza mnamo tarehe 10 Agosti 2022 nchini Msumbiji. Hakujakuwa na visa vipya vya WPV1 nchini Malawi, na sasa ni zaidi ya miezi 16 tangu kisa kimoja kilipogunduliwa nchini Malawi. Hata hivyo, kamati ilibaini kuwa tathmini za kukabiliana na mlipuko wa GPEI ambazo zilifanywa mwezi Oktoba nchini Malawi na mwezi Novemba nchini Msumbiji kukagua maendeleo zilihitimisha kuwa maambukizi yanayoendelea hayawezi kuondolewa katika nchi zote mbili, kutokana na mapungufu katika ufuatiliaji na chanjo ndogo katika kampeni za chanjo. Kulingana na sampuli za uhakikisho wa ubora wa mengi, ubora wa kampeni ulikuwa chini ya lengo la 90% nchini Malawi, Msumbiji, Zambia na Zimbabwe katika Duru ya hivi majuzi. Duniani kote kumesalia makundi matatu tu ya kijeni ya WPV1, upungufu mkubwa wa anuwai wa kijeni wa WPV1 ambao unaonyesha kwamba misururu ya maambukizi imepunguzwa hadi miwili katika nchi zilizosalia zenye ugonjwa za Pakistani na Afghanistani, na moja barani Afrika. Chanjo inayozunguka inayotokana na virusi vya Polio (cVDPV) licha ya kupungu kwa idadi ya visa vya cVDPV2 vinavyoendelea na idadi ya vinasaba vinavyozunguka, hatari ya kuenea kimataifa kwa cVDPV2 bado iko juu. Ushahidi wa hili ni pamoja na maambukizi makubwa nchini DR Kongo na kuenea kwa cVDPV2 hadi Burundi na Malawi.","Èyí jọ wí pé ó ń sààmì ìtẹ̀síwájú tó pọ̀ nínú Ìfòpin sí ààrùn rọpá-rọsẹ̀ bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé àwọn agbègbè fún àwọn orílẹ̀-èdè méjèèjì ni wọ́n ní ànfààní sí ní àkókò ìgbé kiri àjẹsára, ó ní àwọn agbègbè tí wọ́n ní ìpèníjà ààbò àti kíkọ àjẹsára, pẹ̀lú ònka àwọn ọmọdé tí wọ́n ní oògùn-òdo ní ẹkùn agbègbè gúúsù. Afghanistan ní àlékún nínú iye àwọn òṣìṣẹ́ ìlera obìnrin tí wọ́n ń léwájú láti pèsè ìrànwọ́ láti ní ànfààní sí àwọn ilé. Oṣù mẹ́fà tí ó ń bọ̀ máa jẹ́ ànfààní alágbàrá láti dènà ìtànkálẹ̀ àjàkálẹ̀ ààrùn WPV1 ní ìgbẹ̀yìn. Kò tíì sí àkọsílẹ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tuntun nínú ìtànkálẹ̀ WPV1 ní gúúsù ilẹ̀ Adúláwọ̀, pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ṣẹlẹ̀ gbẹ̀yìn tí ó bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú rọpá-rọsẹ̀ ní 10 oṣù Ògún ọdún 2022 ní Mozambique. Kò tíì sí ìṣẹ̀lẹ̀ WPV1 tuntun ní orílẹ̀-èdè Malawi, ó sì ti lé ní oṣù 16 tí wọ́n ṣe àwárí ìṣẹ̀lẹ̀ kan ṣoṣo ní orílẹ̀-èdè Malawi. Síbẹ̀síbẹ̀, ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé àwọn àyẹ̀wo ìdáhùn ìtànkálẹ̀ GPEI tí wọ́n ṣe ní oṣù Ọ̀wàrà ní orílẹ̀-èdè Malawi àti oṣù Bẹlu ní orílẹ̀-èdè Mozambique láti ṣe àtúnyẹwò ìlọsíwájú pinnu wí pé ìtànkálẹ̀ tó ń lọ lọ́wọ́ ò ṣe é fojú rénà ní àwọn orílẹ̀-èdè méjèèjì, nítorí àwọn àlàfo nínú ìtọpinpin ààrùn rọpá-rọsẹ̀ àti kíkárí tí kò dára tó nínú àwọn ìpolongo àjẹsára. Pẹ̀lú Ohun Àyẹ̀wò Péréte Ìfẹsẹ̀múlẹ̀ Ojúlówó Lot, ojúlówó ìpolongo náà kéré ju àfojúsùn 90% lọ ní orílẹ̀-èdè Malawi, Mozambique, Zambia àti Zimbabwe ní àkókò tí ó wáyé gbẹ̀yìn. Ní àgbáyé àkójọpọ̀ jínnì WPV1 mẹ́ta péré ni ó kù, àdínkù alágbára nínú oríṣiríṣi jínnì WPV1 tí ó ṣàfihàn pé àwọn ojú òpó ìtànkálẹ̀ ti dínkù sí méjì nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí ó ní ìtànkálẹ̀ náà Pakistan àti Afghanistan, àti ọ̀kan ní ilẹ̀ Adúláwọ̀. Àjẹsára tó ń lọ káàkiri tí wọ́n rí látara àwọn kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ (cVDPV) Pẹ̀lú àdínkù tó ń lọ lọ́wọ́ nínú iye ìṣẹ̀lẹ cVDPV2 àti iye àwọn ìran tó ń lọ káàkiri, ewu ìtànkálẹ̀ cVDPV2 sí ilẹ̀-òkèèrè sì pọ̀ gan-an. Lára ẹ̀rí fún eléyìí ni ìtànkálẹ̀ tó pọ̀ ní DR Congo pẹ̀lú ìtànkálẹ̀ cVDPV2 sí orílẹ̀-èdè Burundi àti Malawi.","Lokhu kuvela njengenkomba ezwakalayo yokuqhubeka kokuphela kwepholiyo futhi yize noma zonke izindawo emazweni omabili kutholakala ngokuphelele ukugoma ngesikhathi semizuliswano, kukhona izindawo lakungaphephile nokunqatshwa kwemigomo nenamba enkulu yabantwana abangatholi umgomo esifundeni eseseningizimu. I-Afaghanistan isinyuse inamba yabesifazane abasebenza phambili ukusiza ukungena emizini. Izinyanga eziyisithupha ezizayo zizoba yithuba elibucayi ekugcineni ukuphazamisa ubhubhane lokudlulisela WPV1. Awekho amacala amasha asebikiwe ekubhedukeni kweWPV1 eningizimu neAfrika ngecala elisha elibe nokukhubazeka ngomhlaka-10 kuNcwaba 2022 eMozambique. Awekho amacala amasha eWPV1 eMalawi futhi manje sekungaphezu kwezinyanga ezingu-16 kusukela ecaleni lokuqala elatholakala eMalawi. Kepha, ikomidi liqaphele ukuthi ukubheduka kweGPEI kuphendula ukuhlolwa okwenziwa ngoMfumfu eMalawi nangoLwezi eMozambique, ukubheka ukuqhubeka okwaqedwa ngokuthi ukuqhubeka kokudlulisela akumele kukhishwe kuwona womabili amazwe, ngenxa yezikhala ekubhekweni kwepholiyo nokukhavwa okunganele emikhankasweni yokugoma. Ngokwe Lot Quality Assurance Sampling, ubunjalo bokukhankasa kwakungaphansi kobekuqondiwe ngo-90% eMalawi, eMozambique, eZambia naseZimbabwe kulomzuliswano wakamuva. Emhlabeni kukhona amaqoqo ofuzo amathathu kuphela eWPV1 ukwehla okukhulu ekwahlukeni kofuzo lweWPV1 okukhombisa ukuthi amasheni okudlulisela asehlisiwe kuma-endimikhi amabili emazweni iPakistan ne-Afghanistan kanye nelilodwa e-Afrika. Ukuzungeza komgomo kususelwe kugciwane lepholiyo cVDPV ngaphandle kokuqhubeka kokwehla kwamacala e-cVDPV2 kanye nenombolo yozalo lokuzungeza,ingcuphe yokusabalala kumazwe angaphandle kwe-cVPDV2 kuyaqhubeka kuba phezulu. Ubufakazi kulokhu kufaka ukudlulisela okukhulu eDR Congo ngokusabalala kwe-cVDPV2 kuya eBurundi naseMalawi." +አዲስ ዓይነት በአፍ የሚሰጥ የፖሊዮ ክትባት (OPV2) ብቻ በምትጠቀመው የአፍሪካ ሃገር በዲሞክራቲክ ኮንጎ ሁለት አዳዲስ በክትባት ምክኒያት በሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) የተጠቁ ሰዎች ተገኝተዋል። ይሁን እንጂ አዲሱ በአፍ የሚሰጠው የፖሊዮ ክትባት (OPV2) ከአሮጌው ጋር ሲነጻጸር አነስተኛ ለውጦች ብቻ እንዳለው ታይቷል። በአጠቃላይ ክቀረቡት ዘገባዎች መካከል 2 በመቶው ብቻ አስፈላጊ የሆኑ የዘረመል ለውጦችን የማጣት ምልክቶች ያሳዩ ሲሆን እነዚህም በኡጋንዳ፣ በካርታ፣ በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ እና በቡሩንዲ ብቻ ተገኝተዋል፤ ይህም ከአሮጌው ክትባት ከነበረው 75% የተሻለ ነው። ኮሚቴው በኢንዶኔዥያ ውስጥ ስላለው በክትባት ምክኒያት የመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) ስርጭት እንዲሁም በእስራኤል ውስጥ መስፋፋት አሳሳቢነት ገልጾል። ያም ሆኖ ኮሚቴው ኢንዶኔዥያ ፈጣን እርምጃ በመውሰዷ አወድሷል። በማዳጋስካር፣ ዲሞክራቲክ ኮንጎ እና ሞዛምቢክ የቫይረሱ ስርጭት አሳሳቢ ነውም ብሏል ምክንያቱም በደቡብ አፍሪካ የፖሊዮ ወረርሽኝ መከሰት፤ የማህበረሰቡ የመከላከል አቅም ደካማ መሆኑን ያሳያል። የወረርሽኞች አደጋ መከሰት ብዙውን ጊዜ ከቦታ ርቀት፣ ከሰላም ማጣት፣ ከህዝብ እንቅስቃሴ እና ብዙ ያልተከተቡ ህጻናት መኖር ጋር የተያያዘ ነው። ይህ በተለይ በሰሜናዊ የመን፣ በሰሜን ናይጄሪያ፣ በደቡብና መካከለኛው ሶማሊያ፣ በ���ስራቃዊ ኮንጎ እና በሰሜን ሞዛምቢክ ይታያል። የአዲሱ በአፍ የሚሰጥ የፖሊዮ ክትባት (OPV2) ሰፊ አጠቃቀም ቀጥሏል፣ እስካሁን ከ600 ሚሊዮን በላይ ክትባቶች ተሰጥተዋል። አንዳንድ አገሮች በክትባት ምክኒያት የመጣ የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) ወረርሽኝ አጋጥሟቸዋል ይህም የህብረተሰቡ የበሽታ መከላከል አቅም ላይ ክፍተት እንዳለ አሳይቷል።,"The committee noted that in the African Region, which now uses novel OPV2 exclusively, there have been two new cVDPV2 detected in DR Congo that have emerged from novel OPV2 use. However, novel OPV2 is retaining its enhanced genetic stability compared to Sabin OPV2, with most isolates analyzed through whole genome sequencing indicating no or minimal changes in genetic structure of novel OPV2. Only 2% of all isolates reported so far have shown evidence of losing key genetic modifications that reduce neurovirulence due to recombination and these have only been detected in Uganda, CAR, DRC and Burundi, versus the expected 75% for Sabin OPV2. The committee was concerned that in Indonesia, there is evidence of missed transmission of cVDPV2 and that the occurrence of a case of cVDPV2 in Israel indicates ongoing transmission in the country. However, the committee noted that Indonesia had responded very quickly, and this was commendable. The emergence and ongoing transmission of cVDPV1 in Madagascar, DR Congo and Mozambique is of concern in the context of the WPV1 outbreak in southern Africa, as it highlights gaps in population immunity to type 1 polioviruses including WPV1. The committee noted that much of the risk for cVDPV outbreaks can be linked to a combination of inaccessibility, insecurity, a high concentration of zero dose children and population displacement. These factors are most evident in northern Yemen, northern Nigeria, south central Somalia and eastern DRC, but also in northern Mozambique.T he committee noted that the roll out of wider use of novel OPV2 continues under EUL, with over 600 million doses administered to date. The committee noted that a few countries had outbreaks of more than one cVDPV indicating a significant immunity gap in their populations.","Kwamitin ya lura cewa a yankin Afirka, wanda yanzu ke amfani da novel OPV2 kawai, an samu sabbin nau'ikan cVDPV2 guda biyu da aka gano a DR Congo waɗanda suka samu ta amfani da novel OPV2. Amma, novel OPV2 yana ci gaba da zama da ingantacciyar ƙwayar halitta idan aka kwatanta da Sabin OPV2, tare da mafi yawan keɓancewa da aka bincika ta hanyar jerin ƙwayoyin halitta waɗanda ke nuna babu ko canje-canje kaɗan a tsarin halittar novel OPV2. Kashi 2 ne kawai na mutanen da aka keɓe aka samu shaidar sun nuna shaidar rasa muhimman sauye-sauye a ƙwayoyin halitta waɗanda ke rage ƙwayoyin cuta saboda sake haɗuwa kuma waɗannan an gano su ne kawai a Uganda, CAR, DRC da Burundi, saɓanin kaso 75% da ake tsammani a Sabin OPV2. Kwamitin shiga damuwa cewa a Indonesiya, akwai shaidar an tsallake na cVDPV2 kuma abin gano cVDPV2 a Isra'ila yana nuna ci gaba da yaɗuwar cutar a ƙasar. Sai dai, kwamitin ya lura cewa Indonesiya ta samu sauyi cikin gaggawa, kuma wannan abin a yaba ne. Fitowar cVDPV1 da ci gaba da yaɗuwar ta a Madagascar, DR Congo da Mozambique abin damuwa ne idan aka duba ɓarkewar WPV1 a kudancin Afirka, yayin da yake nuna giɓi a rigakafin jama'a ga nau'in farko na cutar shan inna da ya haɗa da WPV1. Kwamitin ya lura cewa yawancin haɗarin da ke haifar da ɓarkewar cVDPV na iya haɗawa da rashin damar isa wurare cikin sauƙi, rashin tsaro, yawan ƙananan yara da ba a yi wa rigakafi ba da kuma ƙaura don sauya muhalli. Waɗannan abubuwan sun fi bayyana a arewacin Yemen, arewacin Najeriya, kudu maso tsakiyar Somaliya da gabashin DRC, da kuma arewacin Mozambique. Kwamitin ya tabbatar da cewa, kawo yanzu ya rarraba sabbin ƙwayoyin rigakafin cutar Foliyo na OPV2 kimanin sama da miliyan 600. Kwamitin ya lura da cewa, kaɗan daga cikin ƙasashen da aka samu ɓarkewar ƙwayar cutar Foliyo ta cVDPV fiye da sau ɗaya, ka iya zama babbar barazana ga yawancin al'ummar ƙasar musamman waɗanda da ba su da rigakafin cutar wajen kamuwa da cutar ta ta Foliyo cikin sauƙin.","Kamati ilibaini kuwa katika kanda ya Afrika, ambayo sasa inatumia novel OPV2 pekee, kumekuwa na cVDPV2 mbili mpya zilizogunduliwa nchini DR Kongo ambazo zimetokana na matumizi ya novel OPV2. Hata hivyo, nonel OPV2 inahifadhi uthabiti wake wa kinasaba ulioimarishwa ikilinganishwa na Sabin OPV2, huku sehemu nyingi zilizotengwa vikichanganuliwa kupitia mfuatano mzima wa Jenomu inayoonyesha hakuna au mabadiliko madogo katika muundo wa kijenetiki wa novel OPV2. Ni 2% tu ya maeneo yote yaliyotengwa yaliyoripotiwa kufikia sasa yameonyesha ushahidi wa kupoteza marekebisho muhimu ya kijenetiki ambayo hupunguza ugonjwa wa neva kutokana na kuunganishwa tena na haya yamegunduliwa tu nchini Uganda, CAR, DRC na Burundi, dhidi ya 75% inayotarajiwa kwa sabin OPV2. Kamati ilikuwa na wasiwasi kwamba nchini Indonesia, kuna ushahidi wa kukosekana kwa maambukizi ya cVDPV2 na kwamba kutokea kwa kisa cha cVDPV2 nchini Israel kunaonyesha maambukizi yanayoendelea nchini humo. Hata hivyo, kamati ilibaini kuwa Indonesia imejibu haraka sana, na hilo lilikuwa la kupongezwa. Kuibuka na kuendelea kwa maambukizi ya cVDPV1 nchini Madagaska, DR Kongo na Msumbiji kunatia wasiwasi katika muktadha wa mlipuko wa WPV1 kusini mwa Afrika, kwani inaangazia mapungufu katika kinga ya idadi ya watu kwa virusi vya Polio ya aina 1 ikijumuisha WPV1. Kamati ilibainisha kuwa hatari kubwa ya milipuko ya cVDPV inaweza kuhusishwa na mchanganyiko wa kutoweza kufikiwa, ukosefu wa usalama, mkusanyiko mkubwa wa watoto wa Dozi sifuri na kuhama kwa watu. Mambo haya yanaonekana kaskazini mwa Yemeni, kaskazini mwa Nigeria, kusini ya kati mwa Somalia na mashariki mwa DRC, lakini pia huko kaskazini mwa Msumbiji Kamati ilibaini kuwa utumiaji mkubwa wa novel OPV2 unaendelea chini ya EUL, na zaidi ya Dozi milioni 600 zimesimamiwa hadi sasa. Kamati ilibaini kuwa nchi chache zilikuwa na milipuko ya zaidi ya cVDPV moja ikionyesha pengo kubwa la kinga katika idadi ya watu.","Ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé ní Ẹkùn Agbègbè Ilẹ̀ Adúláwọ̀, tí ó ti ń lo OPV2 àkọ́kọ́ lóun nìkan báyìí, àwọn cVDPV2 tuntun méjì ni wọ́n ti ṣe àwárí rẹ̀ ní DR Congo tí ó ti wáyé látara lílo OPV2 tuntun náà. Síbẹ̀síbẹ̀, OPV2 tuntun ṣì ní ìdúróṣinṣin àfikún jínnì rẹ̀ ní àfiwé sí OPV2 Sabin, pẹ̀lú ìyànnàná ọ̀pọ̀ àwọn adáyátọ̀ nípasẹ gbogbo tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé jínnì tó ń ṣàfihàn àìsí tàbí àyípadà kékeré nínú ìrísí jínnì OPV2 tuntun. 2% péré nínú gbogbo àwọn adáyátọ̀ tí wọ́n ti ṣe àkọsílẹ̀ rẹ̀ di àkókò yìí ti ṣàfihàn ẹ̀rí ìpàdánù àwọn àyípadà jínnì pàtàkì tí ó ń mú àdínkù bá àjèjì adáralóró ọpọlọ nítorí àtúnṣe àkójọpọ̀ èyí sì ṣẹ̀ṣẹ̀ di mímọ̀ ni ní orílẹ̀-èdè Uganda, CAR, DRC àti Burundi, kojú 75% tí wọ́n ń retí fún OPV2 Sabin. Ìgbìmọ̀ náà ní ẹ̀dun ọkàn pé ní orílẹ̀-èdè Indonesia, ẹ̀rí wà fún ìpàdánù ìtànkálẹ̀ cVDPV2 àti wí pé wíwáyé ìṣẹ̀lẹ cVDPV2 ní orílẹ̀-èdè Israel ṣàfihàn ìtànkálẹ̀ tó ń lọ lọ́wọ́ ní orílẹ̀-èdè náà. Síbẹ̀síbẹ̀, ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé orílẹ̀-èdè Indonesia ti dáhùn kíákíá, èyí sì tó ní àyẹ́sí. Wíwáyé àti ìtànkálẹ̀ cVDPV2 tó ń lọ lọ́wọ́ ní orílẹ̀-èdè Madagascar, DR Congo àti Mozambique jẹ́ ohun tó bani lọ́kàn jẹ́ nínú ọ̀gangan ipò ìtànkálẹ̀ WPV1 ní gúúsù ilẹ̀ Adúláwọ̀, pẹ̀lú bó ṣe ń ṣe àfihàn àlàfo nínú àjẹsára àwọn ènìyàn sí ẹ̀ya 1 àwọn kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ tó fi mọ́ WPV1. Ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ewu fún ìtànkálẹ̀ cVDPV lè di síso mọ́ àkójọpọ̀ àìní ànfààní, àìsí ààbò, àkójọpọ̀ ọ̀pọ̀ àwọn ọmọdé tí wọ́n ní oògùn-òdo àti ìṣípòrọpò àwọn ènìyàn. Àwọn aṣokùnfà wọ̀nyìí ni ó fojú hàn lọ́pọ̀lọpọ̀ ní àríwá Yemen, àríwá Nigeria, àárín gbùngbùn gúúsù Somalia àti ìlà-oòrùn DRC, ṣùgbọ́n ó tún wà ní àríwá Mozambique. Ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé àgbéjáde lílo OPV2 tuntun náà káàkiri ṣì ń tẹ̀síwájú lábẹ́ EUL, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ti lo 600 mílíọ̀nù àwọn oògùn títí di òní. Ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé àwọn orílẹ̀-èdè díẹ̀ ní ìtànkálẹ̀ ti ó ju cVDPV kan lọ tí ó ń ṣàfihàn àlàfo àjẹsára tó lápẹẹrẹ nínú àwọn ènìyàn wọn.","Ikomidi liqaphele ukuthieAfrika Region njengamanje esebenzisa okusha okukhethekile kweOPV2 sekukhona okubili okutholakele kwe-cVDPV2 eDR Congo osekuhlangane nokusetshenziswa okusha kwe-OPV2. Kepha okusha kwe-OPV2 ukugcina ukwengeza okunganyakazi kofuzo uma uqhathanisa neSabin OPV2 nokuningi okuhlaziywe ngokuhlukana ngejinome ephelele yokulandelana kokukhombisa noma izinguquko ezincane esakhiweni sofuzo sokusha kwe-OPV2. Ngu-2% wokuhlukanisiwe konke okubikiwe okwamanje sekukhombise ubufakazi bokulahlekelwa okofuzo okubalulekile ukulungiswa ukwehlisa ineurovirulence ngenxa yokuhlanganisa futhi lokhu kutholakale eUganda kuphela, CAR, DRC naseBurundi, ukunobekulindelwe kwa-75% kweSabin OPV2. Ikomidi lakhathazeka ukuthi Indonesia,abukho ubufakazi obeqiwe ngokudlulisela kwe-cVDPV2 nokuthi ukwenzeka kwecalla le-cVDPV2 e-Israel kukhombisa ukuqhubeka kokudlulisela ezweni. Kepha ke ikomidi liqaphele ukuthi i-Indonesia iphendule ngokushesha futhi lokhu kuyancomeka. Ukuphuthuma nokuqhubeka kokudlulisela kwe-cVDPV1 eMadagascar eDR Congo naseMozambique kuyakhathaza ngokwengqikithi yokubheduka kweWPV1 eNingizimu ne-Afrika, njengoba kuveza izikhala zokugonywa kwesibalo sabantu kuhlobo 1 lwegciwane lepholiyo okufaka WPV1. Ikomidi liqaphele ukuthi ingcuphe enkulu yokubheduka kwe-cVDPV kungaxhunyaniswa nokuhlangana kokungatholakali nokungazithembi ukuba sezingeni eliphezulu lokutholi idosi ezinganeni nokulahleka ezibalweni sabantu. Lezi zinto zibonakala kakhulu enyakatho neYemen,enyakatho neNigeria, maphakathi neningizimu eSomalia kanyenasempumalanga neDRC kodwa futhi nasenyakatho neMozambique T ikomidi liqaphele ukwenziwa kokusebenza okukhulu kwe-OPV2 okuqhubekayo ngaphansi kweEUL,ngezikalo ezingaphezu kwezigidi ezingu-600 okumele zisebenziswe kuze kube yinamhlanje. Ikomidi liqaphele ukuthi amazwe ambalwa abe nokubheduka okungaphezu kokukodwa kwecVDPV okukhombisa isikhala esikhulu sokugoma kubantu babo." +ማጠቃለያ፡ የተወሰነ መሻሻል ቢታይም ኮሚቴው የፖሊዮ ቫይረስ በአለም አቀፍ ደረጃ የመዛመት አደጋ አሁንም አለም አቀፍ የጤና ስጋት ስለሆነ ጊዜያዊ ምክሮችን ለተጨማሪ ሶስት ወራት እንዲራዘም ተስማምቷል። ኮሚቴው ይሄንን ውሳኔ ሲወስን የሚከተሉትን ሁኔታዎች ተመልክቷል፦ የፖሊዮ ቫይረስን በአለም አቀፍ ደረጃ የመስፋፋት ቀጣይ ስጋት፤ የፖሊዮ ቫይረስ በአለም አቀፍ ደረጃ የመስፋፋት ስጋት አሁንም እንዳለ በሚከተሉት ምክንያቶች አረጋግጦል፤ በምስራቅ አፍጋኒስታን ውስጥ እየተስፋፋ ያለው ስርጭት ወደ ፓኪስታን መሻገር፣ በደቡባዊ አፍጋኒስታን ውስጥ ብዙ ክትባት ያልተከተቡ ልጆች መኖር ቫይረሱ እንደገና በዚያ የመስፋፋት ስጋትን መጨመር፣ በትክክል እንዴት እንደሆነ ባይታወቅም ቫይረሱ ከፓኪስታን ወደ ማላዊ እና ሞዛምቢክ መስፋፋት፣ በደቡብ ምስራቅ አፍሪካ እንደ ማላዊ፣ ሞዛምቢክ፣ ዛምቢያ እና ዚምባብዌ ያሉ የክትባት ዘመቻዎች በቂ ሰዎችን አለመድረስ፣ ክትትሉ እየተሻሻለ ቢሄድም አንዳንድ አካባቢዎች አሁንም ሥርጭትን ለመቆጣጠር ክፍተቶች መኖር እና ቫይረሱ አሁንም ሊሰራጭ የሚችልባቸው የሰላም እጦት ያለባቸው እና ሩቅ የሆኑ አካባቢዎች መኖር ናቸው።,"Conclusion: Although encouraged by the reported progress, the Committee unanimously agreed that the risk of international spread of poliovirus still remains a Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) and recommended the extension of Temporary Recommendations for a further three months. The Committee considered the following factors in reaching this conclusion: Ongoing risk of WPV1 international spread: Based on the following factors, the risk of international spread of WPV1 remains: the ongoing transmission in eastern Afghanistan with cross border spread into Pakistan; the large pool of unvaccinated ‘zero dose’ children in southern Afghanistan constitutes an ongoing risk of WPV1 re-introduction into the southern region; the importation of WPV1 from Pakistan into Malawi and Mozambique, noting that the exact route the virus took remains unknown; sub-optimal immunization coverage achieved during campaigns in southeastern Africa, in Malawi, Mozambique, Zambia and Zimbabwe, meaning there may be insufficient population immunity to halt transmission; although surveillance has improved, some gaps in the outbreak response zone means that such transmission may be missed; pockets of insecurity and inaccessibility in the remaining endemic transmission zones.","Kammalawa: Duk da an samu nasara wajen yaƙi da ƙwayar cutar ta Foliyo, kwamitin ya tabbatar da yiwuwar yaɗuwar ƙwayar cutar a faɗin duniya, wanda hakan ke buƙatar ɗaukin gaggauwa na kwamitin ko-ta-kwana haɗakar hukumomin lafiya na duniya (PHEIC). Har ila yau, kwamitin ya buƙaci ƙarin watanni uku domin kawo ƙarshen haɗarin ƙwayar cutar. Kwamitin ya yi la'akari da waɗannan batutuwa wajen cimma wannan matsaya: Akwai yiwuwar yaɗuwar ƙwayar cutar foliyo ta WPV1 a faɗin duniya: La'akari da wannan batu, akwai tabbacin yaɗuwar ƙwayar cutar foliyo ta WPV1: Ci gaba da yaɗuwar ƙwayar cutar a gabashin ƙasar Afghanistan zuwa ƙasar Pakistan da suka haɗa boda da Pakistan.; Yawancin yaran da ba a yi musu allurar rigakafin ba, na da haɗarin kamuwar cutar ta WPV1 da ka iya yaɗuwa yankin Kudancin ƙasar; An tabbatar da cewa, ƙwayar cutar foliyo ta WPV1 ta shigo ƙasar Malawi da Mozambique ne daga ƙasar Pakistan, sai dai ba a gano takamaiman hanyar da aka shigar da ƙwayar cutar zuwa ƙasashen ba.; Gangamin rigakafin ƙwayar cutar a ƙasashen kudancin Afirika da suka haɗa da Malami, Mozambique, Zambia, da Zimbabwe bai kai ga isa ga yawa-yawan mutanen ƙasashen ba, wanda hakan yake nuni da cewa, kaɗan ne daga cikin ɗaukacin al'ummun ƙasar suka samu kariya daga cutar kuma za su iya daƙile yaɗuwar cutar a ƙasashen; Duk da ƙoƙarin da ake yi wajen taƙaita yaɗuwar ƙwayar cutar, har yanzu akwai yankunan da rigakafin bai kai yadda ake da buƙatarsa ba, wanda hakan ke haddasa yaɗuwar cutar ba tare da an ankara ba.; Kamar guraren da suke fama da matsalolin rashin tsaro, ko rashin kyawun yanayi hanyoyi lungunan da ƙwayoyin cutar ke cigaba da yaɗuwa.","Hitimisho: Ingawa ilihimizwa na maendeleo yaliyoripotiwa, kamati ilikubali kwa kauli moja kwamaba hatari ya kuenea kwa virusi vya Polia kimataifa bado inasalia kuwa dharura ya kiafya ya umma ya wasiwasi wa kimataifa (PHEIC) na ilipendekezwa kuongezwa kwa mapendekezo ya muda kwa miezi mitatu zaidi. Kamati ilizingatia mambo yafuatayo katika kufikia hitimisho hili: Hatari inayoendelea ya WPV1 kuenea kimataifa: Kwa kuzingatia mambo yafuatayo, hatari ya kuenea kwa WPV1 kimataifa inabaki: Maambukizi yanayoendelea mashariki mwa Afghanistani na kuvuka mpaka kuenea hadi Pakistani; Idadi kubwa ya kipimo cha 'sifuri ambacho hakijachanjwa' watoto katika kusini mwa Afghanistan ni hatari inyoendelea ya kuanzishwa tena kwa WPV1 katika eneo la kusini; Uingiaji wa WPV1 kutoka Pakistani hadi Malawi na Msumbiji, ikizingatiwa kuwa njia kamili ambayo virusi ilichukua bado haijulikani; Chanjo ya kiwango cha chini iliyofikiwa wakati wa kampeni kusini mashariki mwa Afrika, nchini Malawi, Msumbiji, Zambia na Zimbabwe, ikimaanisha kuwa kunaweza kuwa na kinga isiyotosheleza ya idadi ya watu kukomesha maambukizi; Ingawa ufuatiliaji umeboreshwa, baadhi ya mapungufu katika eneo la kukabiliana na milipuko ina maana kwamba mambukizi haya yanaweza kukosekana; Hakikisho la ukosefu wa usalama na kutoweza kufikiwa katika maeneo yaliyobaki ya maambukizi.","Ní ìparí: Bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé ìjábọ̀ ìtẹ̀síwájú náà wú wọn lórí, Ìgbìmọ̀ náà ní ìṣọ̀kan fẹnukò pé ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè fún kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ ṣì jẹ́ Pàjáwírì Ìlera Àwùjọ fún Ẹ̀dun Ọkàn Ilẹ̀ Òkèèrè (PHEIC) wọ́n sì dábàá ìtẹ̀síwájú Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ fún oṣù mẹ́ta sí i. Ìgbìmọ̀ náà gbèrò àwọn aṣokùnfà wọ̀nyìí láti ṣe ìpinnu yìí: Ewu fún ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèère WPV1 tó ń lọ lọ́wọ́: Pẹ̀lú àwọn aṣokùnfà wọ̀nyìí, ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè fún WPV1 ṣì wà síbẹ̀: ìtànkálẹ̀ tó ń lọ lọ́wọ́ ní ìlà-oòrùn Afghanistan pẹ̀lú ìtànkálẹ̀ tayọ ẹnu-bodè wọ orílẹ̀-èdè Pakistan.; ọ̀pọ̀ àwọn ọmọ tí wọ́n ní 'oògùn òdo' tí wọn ò gba àjẹsára ní gúúsù Afghanistan jẹ́ àpapọ ewu àtúnṣe tuntun WPV1 tó ń lọ lọ́wọ́ ní gúúsù ẹkùn agbègbè náà; kíkó WPV1 wọlé láti orílẹ̀-èdè Pakistan wọ orílẹ̀-èdè Malawi àti Mozambique, mímọ̀ wí pé ojú ọ̀nà pàtó tí kòkòrò ààrùn náà gbà ò tíì di mímọ̀; kíkárí àjẹsára tí ò dára tí wọ́n ṣe ní àkókò àwọn ìpolongo ní gúúsù ìlà-oòrùn ilẹ̀ Adúláwọ̀, ní orílẹ̀-èdè Malawi, Mozambique, Zambia àti Zimbabwe, èyí túnmọ̀ sí wí pé àìtó àjẹsára àwọn ènìyàn lè wà láti dá ìtànkálẹ̀ náà dúró; bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé ìtọpinpin náà ti yípadà, àwọn àlàfo ní ààyè ìdáhùn ìtànkálẹ̀ náà túnmọ̀ sí wí pé irú ìtànkálẹ̀ bẹ́ẹ̀ lè di pípàdánù; àwọn ìṣòro ààbò díẹ̀ àti àìní ànfààní sí àwọn ààyè ìtànkálẹ̀ àjàkálẹ̀ ààrùn tí ó kù.","Ngokuphetha: Yize noma sigqugquzelwa umbiko wokuqhubeka, iKomidi livumelanile ukuthi ingcuphe yokusabalala kumazwe angaphandle kwegciwane lepholiyo kusayiPublic Helath of Emergency of Internationa Concern (PHEIC) Futhi kwaphakanyiswa ukwelulwa kweZiphakamiso zesikhashana ezinyangeni ezizayo ezintathu. Ikomidi licabange lezinto ezilandelayo ekufikeni esiphethweni: Ubungcuphe obuqhubekayo bokusabalala emazweni angaphandle kweWPV1: Ngokuncika kulezinto ezilandelayo ubungcuphe bokusabalala emazweni angaphandle kweWPV1: Ukudlulisela okuqhubekayo empumalanga ne-Afghanistan ngokusabalala kumingcele yonke kuya ePakistan; Abantu abaningi abangagonyiwe, isikali esingekho ezinganeni eningizimu ne-Afghanistan igunyaza ukuqhubeka kwengcuphe yeWPV1 yokuphinde yethulwe esifundeni esiseningizimu; ukulethwa kweWPV1 kusuka ePakistan kuya eMalawi naseMozambique,kuqashelwa indlela okuyiyo igciwane iliyithathile ehlala ingaziwa; Okokugoma ukukhavwa kutholakale ngesikhathi semikhankaso eNingizimu neAfrika, eMalawi, eMozambique, eZambia, eZimbabwe kusho ukuthi kube nokunganeli kokugonywa kwesibalo sabantu ukumisa ukuthelelana; yize noma ukubheka sekungcono ezinye izikhala endaweni yokuphendula kokubheduka kusho lokho ukuthi ukudlulisela kubeqile; amaphakethe okungazethembi nokungatholakali ezindaweni ezisele zokudlulisela." +ቀጣይነት ያለው በክትባት ምክኒያት የሚመጣ የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) በአለም አቀፍ የመስፋፋት አደጋ፡- በአለም አቀፍ ደረጃ የመሰራጨት አደጋው ከፍተኛ ነው ምክን���ቶቹም፡- በምስራቅ ዲሞክራቲክ ኮንጎ የቫይረሱ ወረርሽኞች ወደ ጎረቤት ሀገሮች መሰራጨት፣ በተለይም በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ትልልቅ ወረርሽኞች መኖር እና እስካሁን ድረስ ጥራት ያላቸውና በቂ የክትባት ዘመቻዎች አለመኖር፣ የቫይረሱ በእስራኤል፣ በእንግሊዝ ፣ በአሜሪካ እና በካናዳ መካከል በአየር መጓጓዣዎች ምክኒያት መሰራጨት፣ እ.ኤ.አ. ከ2016 ጀምሮ በአፍ የሚሰጠው የፖሊዮ ቫይረስ ክትባት ስለቆመ በአለም ዙሪያ ያሉ ብዙ ትንንሽ ልጆች በአንጀታቸው ውስጥ በቂ የመከላከል አቅም አለመኖር እና የሰላም እጦት እና ለመድረስ አስቸጋሪ የሆኑ አካባቢዎች መኖር በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) እንዲሰራጭ የሚያደርጉ ዋና ዋና ምክኒያቶች ናቸው። ሌሎች ተጨማሪ ምክንያቶች ደካማ መደበኛ የክትባት ስርአቶች መኖርን ያጠቃልላሉ፤ ይህም በኮቪድ-19 ወረርሽኝ የበለጠ ተጽዕኖ አድርጓል። እንደ ግጭቶች እና ለረጅም ጊዜ የሚቆዩ ቀውሶች ያሉ ድንገተኛ የሰብአዊ አደጋዎች ሰዎች እነዚህን አገልግሎቶች እንዳያገኙ አስቸጋሪ ያደርጋቸዋል፤ ይህም ለፖሊዮ ወረርሽኝ ተጋላጭ ያደርጋቸዋል። በተለይ በሰሜናዊ የመን እና በደቡብ መካከለኛው ሶማሊያ አንዳንድ ቦታዎች ላይ መድረስ አለመቻል አሁንም ችግር ሆኗል እዚያ ያሉ ሰዎች የፖሊዮ ክትባት ከዓመት በላይ አልወሰዱም።,"Ongoing risk of cVDPV2 international spread: Based on the following factors, the risk of international spread of cVDPV2 appears to remain high: the ongoing outbreaks of cVDPV1 and cVDPV2 in eastern Democratic Republic of the Congo which has caused international spread to neighbouring countries; the large outbreak of cVDPV1 particularly in DR Congo and the insufficient number and quality of bOPV immunization response campaigns to date; the long distance spread by air travel of cVDPV2 between Israel, the United Kingdom, the USA, and Canada; the ever-widening gap in global population intestinal mucosal immunity in young children in many countries since the withdrawal of OPV2 in 2016; insecurity and inaccessibility in those areas that are the primary sources of cVDPV transmission. Other factors include Weak routine immunization: Many countries have weak immunization systems that were further impacted by the COVID-19 pandemic. These services can be further affected by humanitarian emergencies including conflict and protracted complex emergencies poses a continued risk, leaving populations in these fragile areas vulnerable to polio outbreaks. Lack of access: Inaccessibility continues to be a risk, particularly in northern Yemen and south central Somalia which have sizable populations that have been unreached with polio vaccine for extended periods of more than a year.","Haɗarin Ci gaba da Yaɗuwar Ƙwayar Cutar cVDPV2 a duniya.: Waɗannan dalilai, na nuni da akwai haɗarin yaɗuwar Ƙwayar Cutar cVDP2 a tsakanin ƙasashen duniya.: cigaba da ɓarkewar cutar foliyo ta cVDPV1 da ta cVDPV2 a gabashin Haɗaɗɗiyar Ƙasar Kwango ya haddasa yaɗuwar ƙwayoyin cutar a ƙasashe maƙotan ƙasar ta Kwango.; an samu ɓarkewar ƙwayar cutar Foliyo cVDPV1, musamman a ƙasar DR Kwango, kuma babu isassun tarukan gangamin wayar da kai kan rigakafin cutar ta amfani da rigakafin ƙwayar cutar Foliyo na bOPV a halin yanzu; ƙwayar cutar Foliyo ta cVDPV2 na yaɗuwa cikin iska a tsakanin ƙasashen Isra'ila, Haɗaɗɗiyar daular Ƙasashen Turai (UK), ƙasar Amurka da kuma Kanada a cikin yawaita tafiye-tafiye masu tsawo.; tun bayan wawagegen giɓin da aka samu janye rigakafin cutar foliyo ta OPV2 a shekarar 2016, an samu ƙarancin garkuwar jiki a cikin ƙananan yara a yawancin ƙasashen duniya.; rashin tsaro da hanyoyi masu kyau da wahala wajen isa ga guraren da ƙwayar cutar Foliyo cVDPV ke da saurin yaɗuwa na daga cikin hanyoyin ƙaruwar yaɗuwar cutar. Daga cikin hanyoyin yaɗuwar cutar Foliyo sun haɗa da ƙarancin rigakafin ƙwayar cutar: Yawancin ƙasashen suna fama da ƙarancin tsarin rigakafin cutar, wanda kuma ya ƙara taɓarɓarewa bayan ɓullar annobar KWABID-19. Rikicin jin ƙai kamar tashe-tashen hankula da tsawaita ɗaukar matakin gaggawa na taka mihimmiyar rawa wajen rashin kula da ayyukan, hakan na ƙara jefa mutanen waɗannan yankunan masu rauni cikin haɗarin barkewar cutar shan inna. a wasu ƙasashen da suka haɗa da Arewacin Yemen da Kudu maso Tsakiya ba ƙasar Somaliya, abu ne mai wuya samun mutane masu ɗauke da rigakafin cutar shan inna, wanda hakan ka iya zama barazanar kamuwa da cutar shan-inna ga yawancin al'ummar yankunan a sama da tsawon shekara ba tare da rigakafin ba.","Hatari inayoendelea ya kuenea kwa cVDPV2 kimataifa: Kwa kuzingatia mambo yafuatayo, hatari ya kuenea kwa cVDPV2 kimataifa inaonekana kubaki juu: Milipuko inayoendelea ya cVDPV1 na cVDPV2 huko mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo ambayo imesababisha kuenea kimataifa kwa nchi jirani; Mlipuko mkubwa wa cVDPV1 hasa katika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo na uhaba wa idadi na ubora wa kampeni za kukabiliana na chanjo ya bOPV hadi sasa; Umbali mrefu unaoenezwa kwa usafiri wa anga wa cVDPV2 kati ya Israel, Uingereza, Marekani na Kanada; Pengo linazidi kupanuka katika idadi ya watu Duniani kote kinga ya utando wa matumbo kwa watoto wadogo katika nchi nyingi tangu kuondolewa kwa OPV2 mwaka 2016; Ukosefu wa usalama na kutofikia katika maeneo ambayo ni vyanzo vya msingi vya maambukizi ya cVDPV. Mambo mengine ni pamoja na chanjo dhaifu ya kawaida: Nchi nyingi zina mifumo dhaifu ya chanjo ambayo iliathiriwa zaidi na janga la UVIKO-19. Huduma hizi zinaweza kuathiriwa zaidi na dharura za Kibinadamu ikiwa ni pamoja na migogoro na dharura tata za muda mrefu huleta hatari inayoendelea, na kuwaacha watu katika maeneo haya tete kuwa hatarini kwa milipuko ya Polio. Ukosefu wa ufikiaji: Kutofikika kunaendelea kuwa hatari, hususani kaskazini mwa Yemeni na kusini ya kati ya Somalia ambayo ina idadi ya watu amabo hawajafikiwa na chanjo ya Polio kwa muda mrefu zaidi ya mwaka mmoja.","ewu tó ń lọ lọ́wọ́ fún ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè cVDPV2: Lórí àwọn aṣokùnfà wọ̀nyìí, ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè fún cVDPV2 jọ bí ẹni wí pé ó ṣì pẹlu: àwọn ìtànkálẹ̀ cVDPV1 àti cVDPV2 tó ń lọ lọ́wọ́ ní ìlà-oòrùn Democratic Republic of Congo tí ó ti fa ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè sí àwọn orílẹ̀-èdè tó múlé gbè é; ìtànkálẹ̀ ńlá ti cVDPV1 pàápàá jùlọ ní DR Congo àti àìtó iye àti ojúlówó àwọn ìpolongo ìdáhùn àjẹsára bOPV títí di òní; ìtànkálẹ̀ ọlọ́nà jíjìn pẹ̀lú ìrìnàjò òfurufú fún cVDPV2 láàrín Israel, United Kingdom, USA, àti Canada; àlàfo tó ń fi gbogbo ìgbà fẹjú sí i nínú àjẹsára ìfun awọ inú àwọn ènìyàn lágbàyé nínú àwọn ọ̀dọ́mọdé ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè láti ìgbà tí wọ́n ti gba OPV2 padà ní ọdún 2016; àìsí ààbò àti àìsí ànfààní ní àwọn agbègbè wọ̀nyẹn tí wọ́n jẹ́ orísun ìpilẹ̀ṣẹ̀ ìtànkálẹ̀ OPV2. àwọn aṣokùnfà mìíràn ni Ìlàna-iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára tó lẹ: Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ní ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára tó lẹ tí àkóbá túnbọ̀ wá bá wọn pẹ̀lú àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19. Àkóbá tún lè bá àwọn ìpèsè iṣẹ́ yìí pẹ̀lú àwọn pàjáwírì ọmọnìyàn tó fi mọ́ àwọn rògbòdìyàn àti àwọn pàjáwírì tó lágbára onígbà pípẹ́ dúró gẹ́gẹ́ bíi ìtẹ̀síwájú ewu, tó ń fi àwọn ènìyàn tí wọ́n wà ní àwọn agbègbè tó lẹ yìí kángun séwu sí ìtànkálẹ̀ rọpá-rọsẹ̀. Àìní ànfààní: Àìní ànfààní ṣì ń tẹ̀síwájú láti jẹ́ ewu, pàápàá jùlọ ní àríwá Yemen àti àárín gbùngbùn gúúsù Somalia tí ó ní àwọn ènìyàn tí ó pọ̀ tí wọn ò tíì dé ọ̀dọ wọn pẹ̀lú àjẹsára rọpá-rọsẹ̀ fún àwọn àsìkò pípẹ́ tí ó lé ní ọdún kan.","Ukuqhubeka kwengcuphe ye-cVDPV2 yokusabalala emazweni angaphandle: Ngokwalezinto ezilandelayo ubungcuphe bokusabalala emazweni angaphandle kwe-cVDPV2 kubonakala kulokhu kuphezulu: Ukuqhubeka kokubheduka kwe-cVDPV1 ne-cVDPV2 empumalanga neDemocratic Republic of the Congo sekudale ukusabalala emazweni angaphandle kuya emazweni angomakhelwane.; Ukubheduka okukhulu kwe-cVDPV1 ikakhulukazi eDR Congo kanye nenamba enganele nokulingana kokugonywa kwe-bOPV ukuphendula usuku lokukhankasa; Indlela ende yokusabalala ngokuhamba kwezomoya kwe-cVDPV2 phakathi kwe-Israel, i-United Kingdom, i-USA kanye neCanada; isikhala esilokhu sivulekile esibalweni sabantu emhlabeni ekugonyweni kwamafinyila amathumbu ezinganeni ezincane emazweni amaningi kusukela kuphuma OPV2 ngo-2016; ukungazithembi nokungatholakali kulezozindawo eziyimithombo yokuqala yokudluliselwa kwe-cVDPV. Ezinye izinto ezifaka indlela entekenteke yokugoma:amazwe amaningi anohlelo oluntekenteke lokugoma eziqhubeke zanomthelela wobhubhane lweCOVID-19. Le misebenzi ingaqhubeka ikhinyabezeke ukuphuthuma kwezobuntu okufaka ukuxabana nobunzima bokuphuthumayo okuletha ukuqhubeka kwengcuphe, kushisa isibalo sabantu ezindaweni ezibuthaka bekhluphekile ngokubheduka kwegciwane lepholiyo. Ukuntuleka kokungena: ukungatholakali kuyaqhubeka kuba yingcuphe ikakhulukazi enyakatho yeYemen naseningizimu emaphakathi yeSomalia lakunesibalo sabantu esikalekayo okungakafinyeleleki kusona nomgomo wepholiyo ezikhathini ezengeziwe ngaphezu konyaka." +የአደጋ ምድቦች፤ ኮሚቴው የፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት (cVDPV2) በአለም አቀፍ ደረጃ የመስፋፋት ስጋትን ለመቀነስ እንዲረዳ ለዋና ዳይሬክተሩ ምክር ሰጥቷል፤ ምድቦቹም፡- የዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት አንድ እና ሶስት (cVDPV1 እና cVDPV3) ያለባቸው አገሮች እና - የዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት የሌለባቸው አገሮች ነገር ግን ስጋት ያለባቸው ናቸው። - አንድ አገር ከአሁን በኋላ የዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት የለባትም ለማለት መስፈርቶች፦ የመጨረሻው በቫይረሱ የተጠቃው ሰው ከተገኘ 12 ወራት ከሆኑት (ተጨማሪ እንድ ወር የተገኘውን የተጠቃ ሰው ለመፈተሽ፣ ለመመርመር እና ዘገባ ለመዘጋጀት) ወይም ሁሉም የተዘገቡ ፖሊዮን ተከትሎ የሚመጣ ሽባነት ያጠቃቸው ሰዎች ተመርምረው የዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ እንደሌለባቸው ከተረጋገጠ 12 ወራት ከሆናቸው እና ባለፉት 12 ወራት ውስጥ የተወሰዱ ናሙናዎች በሙሉ ከፖሊዮ ቫይረስ ነጻ ሆነው ከተገኙ ነው። በአካባቢ ወይም በሌሎች ናሙናዎች የፖሊዮ ቫይረስ አለ ለማለት፡- በጣም የቅርብ ጊዜው ፖሊዮ ቫይረስ የተገኘበት ናሙና ከተሰበሰበ በ12 ወራት ውስጥ (ተጨማሪ እንድ ወር የተገኘውን ናሙና ለመፈተሽ፣ ለመመርመር እና ዘገባ ለመዘጋጀት) ሌላ ቫይረሱ ያለበት ናሙና ከተገኘ ነው። እነዚህ ሕጎች በሽታዎችን በመከታተል ላይ ተጨማሪ ችግሮች ባሉባቸው አገሮች እንዳስፈላጊነቱ ለውጦች ሊደረጉባቸው ይችላሉ። አንድ ሀገር እነዚህን መስፈርቶች አሟልታ ከቫይረሱ ነጻ ነች ክተባለ በኋላ አደጋ ላይ ልትወድቅ ስለምትችል ክትትሉ ለተጨማሪ 12 ወራት ይቀጥላል። ከዚህ ጊዜ በኋላ ኮሚቴው ሁሉንም መረጃዎች ካየ በኋላ የሚያሳስቡ ነገሮች ከሌሉ አገሪቱ ከዛ ጊዜ በኋላ ጊዜያዊ ደንቦቹን መከተል አያስፈልጋትም።,"Risk categories The Committee provided the Director-General with the following advice aimed at reducing the risk of international spread of WPV1 and cVDPVs, based on the risk stratification as follows: States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3.States infected with cVDPV2, with or without evidence of local transmission: States no longer infected by WPV1 or cVDPV, but which remain vulnerable to re-infection by WPV or cVDPV. Criteria to assess States as no longer infected by WPV1 or cVDPV: Poliovirus Case: 12 months after the onset date of the most recent case PLUS one month to account for case detection, investigation, laboratory testing and reporting period OR when all reported AFP cases with onset within 12 months of last case have been tested for polio and excluded for WPV1 or cVDPV, and environmental or other samples collected within 12 months of the last case have also tested negative, whichever is the longer. Environmental or other isolation of WPV1 or cVDPV (no poliovirus case): 12 months after collection of the most recent positive environmental or other sample (such as from a healthy child) PLUS one month to account for the laboratory testing and reporting period. These criteria may be varied for the endemic countries, where more rigorous assessment is needed in reference to surveillance gaps. Once a country meets these criteria as no longer infected, the country will be considered vulnerable for a further 12 months. After this period, the country will no longer be subject to Temporary Recommendations, unless the Committee has concerns based on the final report.","Ire-iren Haɗurran Kwamitin ya shawarci Babban Darakta Janar na hukumar lafiya kan yadda za a rage hanyoyin kamuwa da ƙwayoyin cutar shan-inna na (WPV1) da yaɗuwar ƙwayar cutar (cVDPs) da ke yaɗuwa a duniya sakamakon ɗaya daga cikin waɗannan matakan masu zuwa: Akwai ƙasashen da suka kamu da nau'in cutar shan-inna ta WPV1 , cVDPV1 ko cVDPV3, da ƙasashen da suka kamu da nau'in ƙwayar cutar cVDPVs ba tare da ganin alamun yaɗuwar cutar;: Haka kuma akwai ƙasashen da suka kamu da cutar ƙwayar shan-inna ta WPV1 ko cVDPV, wanda suke cikin haɗarin sake kamuwa da ƙwayar cutar WPV ko cVDPV. Hanyoyin da za gano babu ƙwayar ɓullar ƙwayar cutar Shan-inna ta WPV1 ko cVDPV a ƙasa: Cutar Shan-Inna (Foliyo): Za a samu tabbacin babu ƙwayar cutar shan-inna ne, bayan samun rahoton ƙwayar cutar shan-inna a cikin tsawon watanni 12, sannan a ƙara wata ɗaya da nufin sake tabbatarwa, bincike da gwaje-gwaje domin tabbatar da babu rahoton ƙwayar cutar gabaɗaya. Domin tabbatar da babu alamun cutar, ana ɗaukar ɗan lokaci har sai bayan rahoton cutar (AFP) a cikin watanni 12 ya bayyana babu wani alamun ƙwayar cutar shan-innar ta WPV1 ko cVDPV ba. Haka kuma, dukkannin wasu wasu gwaje-gwajen da aka aiwatar a wannan lokacin, dole a tabbatar babu ɓurɓushin ƙwayar cutar shan-inna, komai tsawon lokacin da aka ɗauka. Bayan samun tabbacin babu ƙwayar cutar shan-inna, sai aka samu rahoton ɓurɓushin cutar a yankin ko kuma aka samu samfurin cutar a tare da wani lafiyayyan yaro, sai a sake jinkirtawa tsawon watannin 12 bayan karɓar samfurin gwajin na ƙarshe. Sannan kuma sai a ƙara wata ɗaya domin gwaje-gwaje a ɗakin gwajin kimiyya kuma a sake gabatar da rahoton. Domin tabbatar da an gudanar da binciken ƙwaƙƙwafi da nufin tabbatar da ko akwai ƙwayar cutar ta shan-inna. Waɗannan sharuɗɗan ka iya bambanta dangane da ƙasashen da ke fama da cutar shan-inna, inda wasu ƙasashen ke da buƙatar ƙarin gwaje-gwaje domin cike giɓi. Da zarar ƙasa ta cika waɗannan sharuɗɗan, kuma babu rahoton kamuwa da cutar shan-inna, za a ɗauki ƙasar a matsayin mai rauni har na tsawon watanni 12. Bayan wannan lokacin, ƙasar ba za ta ƙara zama ƙarƙashin shawarwari na wucin gadi ba, sai dai idan kwamitin yana da kokwam dangane da rahoton ƙarshe.","Makundi ya hatari Kamati ilimpatia mkurugenzi mkuu ushauri ufuatao unaolenga kupunguza hatari ya kuenea kimataifa kwa WPV1 na cVDPVs, kwa kuzingatia matokeo ya hatari kama ifuatvyo: Nchi zilizoambukizwa na WPV1, cVDPV1 au cVDPV3. Nchi zilizoambukiwa na cVDPV2, ikiwa na au bila ushahidi wa maambukizi ya ndani: Nchi zisizo ambukizwa tena na WPV1 au cVDPV, lakini ambayo yanasalia kuwa katika hatari ya kuambukizwa tena na WPV au cVDPV. Vigezo vya kutathmini mataifa kama hayajaambukizwa tena na WPV1 au cVDPV: Kisa cha virusi vya Polio: Miezi 12 baada ya tarehe ya kuanza kwa kesi ya hivi majuzi zaidi PLUS mwezi mmoja kutoa hesabu ya ugunduzi wa kesi, uchunguzi, upimaji wa kimaabara na kipindi cha kuripoti AU wakati kesi zote za AFP zilizoripotiwa na kuanza ndani ya miezi 12 ya kesi ya mwisho zimepimwa polio na haijajumuishwa kwa WPV1 au cVDPV, na sampuli za kimazingira au zingine zilizokusanywa ndani ya miezi 12 ya kesi ya mwisho pia zimethibitishwa kuwa hasi, yoyote ni ndefu zaidi. Kutengwa kwa mazingira au kwingine kwa WPV1 au cVDPV (hakuna kesi ya virusi vya Polio): Miezi 12 baada ya kukusanywa kwa sampuli chanya za hivi majuzi zaidi za kimazingira au nyinginezo (kama vile kutoka kwa mtoto mwenye afya njema) PLUS mwezi mmoja kuwajibika kwa kipindi ch upimaji wa kimaabara na kuripoti. Vigezo hivi vinaweza kutofautiana katika nchi zilizoathirika, ambapo tathmini ya kina zaidi inajikita kwa kuzingatia mapungufu ya ufuatiliaji. Pindi nchi inapokidhi vigezo hivi kama haijaambukizwa tena, nchi itachukuliwa kua hatarini kwa miezi 12 zaidi. Baada ya kipindi hiki, nchi haitakuwa chini ya mapendekezo ya muda tena, ispokuwa kama kamati ina mashaka kutokana na ripoti ya mwisho.","Àwọn ìpínsísọ̀rí ewu Ìgbìmọ̀ náà pèsè àwọn àmọ̀ràn wọ̀nyìí fún Olùdarí-àpapọ̀ náà tí wọ́n gbèrò fún mímú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè fún WPV1 àti cVDPVs, pẹ̀lú àwọn ìpínsísọ̀rí ewu bí wọ́n ṣe wà nísàlẹ̀ yìí: Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV2. Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní cVDPV2, tí wọ́n ní tàbí tí wọn ò ní ẹ̀rí ìtànkálẹ̀ abẹ́lé: Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọn ò ní WPV1 tàbí cVDPV mọ́, sùgbọ́n tí ó sì kángun séwu sí àkóràn tuntun pẹ̀lú WPV tàbí cVDPV. Òṣùwọ̀n fún àyẹ̀wo àwọn Ìpínlẹ̀ gẹ́gẹ́ bíi èyí tí kò ní WPV1 tàbí cVDPV mọ́: Ìṣẹ̀lẹ Kòkòrò Aàrùn Rọpá-rọsẹ̀: oṣù 12 lẹ́yin déétì ìbẹ̀rẹ ìṣẹ̀lẹ̀ tó ṣẹlẹ̀ gbẹ̀yìn PẸ̀LÚ oṣù kan láti ṣe ìṣirò fún ìṣàwárí ìṣẹ̀lẹ̀, ìwádìí, àyẹ̀wò ní ààyè fún ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ àti àkókò ìjábọ̀ TÀBÍ nígbà tí gbogbo ìṣẹ̀lẹ AFP tí wọ́n ṣe àkọsílẹ̀ rẹ̀ pẹ̀lú ìbẹ̀rẹ̀ láàrín oṣù 12 sí ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ṣẹlẹ̀ gbẹ̀yìn ni wọ́n ti ṣe àyèwo rọpá-rọsẹ̀ fún tí wọ́n sì yà sọ́tọ̀ fún WPV1 tàbí cVDPV, àti àwọn ohun àyẹ̀wò péréte agbègbè tàbí òmíràn tí wọ́n gbà láàrín oṣù 12 sí ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ṣẹlẹ̀ gbẹ̀yìn ni wọn kò tún ní i mọ́, èyíkéyìí tí ó bá gùn jùlọ. Agbègbè tàbí àwọn ìyàsọ́tọ̀ mìíràn fún WPV1 tàbí cVDPV (kò sí ìṣẹ̀lẹ Kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀): oṣù 12 lẹ́yìn gbígba ohun àyẹ̀wò péréte àwùjọ tàbí òmíràn tó dára tí ó wáyé gbẹ̀yìn (bíi láti ara ọmọ tó ní àlàáfíà) PẸ̀LÚ oṣù kan láti ṣe ìṣirò fún àyẹ̀wò ní ààyè f��n ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ àti àkókò ìjábọ̀. Àwọn òṣùwọ̀n wọ̀nyìí lè yàtọ̀ fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ní àjàkálẹ̀ ààrùn, níbi tí àyẹ̀wò alágbára tó pọ̀ ti di dandan ní ìtọ́ka sí àwọn àlàfo ìtọpinpin . Lọ́wọ́ kan tí orílẹ̀-èdè kan bá ti ní àwọn òṣùwọ̀n wọ̀nyìí pé kò ní ààrùn mọ́, orílẹ̀-èdè náà ni wọn yóò rí gẹ́gẹ́ bíi akángun séwu fún oṣù 12 sí i. Lẹ́yìn àkókò yìí, orílẹ̀-èdè náà kò ní wà lábẹ́ Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀, àyàfi tí Ìgbìmọ̀ náà bá ní ẹ̀dun ọkàn tó dá lórí ìjábọ̀ ìparí.","Imikhakha eyingcuphe Ikomidi linikeze uMqondisi Jikelele ngeseluleko esilandelayo esihlose ukwehlisa ingcuphe yokusabalala kumazwe angaphandle kweWPV1 ne-cVDPV okuncike kumase engcuphe alandelayo. Izizwe ezitheleleke yiWPV1, i-cVDPV1 noma i-cVDPV3. Izizwe ezitheleleke yi-cVDPV2 ezinobufaazi noma ezingenabufakazi bokudlulisela endaweni.: Izizwe ezingatheleleki yiWPV1, i-cVDPV1 noma i-cVDPV3 kodwa ezihlala zihluphekile ekubuye zitheleleke yiWPV noma i-cVDPV. Indlela yokuthola iZizwe ezingasathelelekile yiWPV1 noma i-cVDPV: Icala legciwane lepholiyo: izinyanga ezingu-12 ngemva kosuku obeluhleliwe ngecala lakamuva futhi inyanga eyodwa ukubala icala lokutholakala,ukuphenya,ukuhlola elebhu nesikhathi sokubika noma uma konke sekubikiwe ngamacala e-AFP ngokuhleliwe kwezinyanga ezingu-12 kwecala eledlule eselihlolelwe ipholiyo futhi labekwa eceleni ngokweWPV1 noma i-cVDPV futhi indawo noma amanye amasampula akolekiwe ezinyangeni ezingu-12 zecala eledlule nawo akutholakalanga lutho, lokho okungasenjalo. Indawo noma okunye ukubekwa eceleni kweWPV1 noma i-cVDPV (akukho cala legciwane lepholiyo) izinyanga ezingu 12 ngemva kokukoleka kwendawo enhle yakamuva noma enye isampula (njengephuma emntwaneni ophilile) FUTHI inyanga eyodwa ukubala ekuhlolweni elebhu kanye nesikhathi sokubika. Lezi zindlela zingahluka kumazwe lapho ukuhlola okukhulu kudingeka ngokubhekwa kwezikhala zokubhekwa. Uma ngabe izwe selihlangabezanile nalezi zindlela zokungasatheleleki izwe liyocatshangwa njengelihluphekile ukuqhubeka kwezinyanga ezingu-12. Ngemva kwalesisikhathi izwe ngeke lisaba yisihloko kuZiphakamiso zeSikhashana, ngaphandle kweKomidi sekunokukhathazeka okuncike embikweni wokugcina." +ጊዜያዊ አቅጣጫዎች፤ ወደ ሌሎች አገሮች ሊሰራጭ የሚችል የዱር ፖሊዮ ቫይረስ (WPV1) እና በክትባት ምክኒያት የሚመጡ (cVDPV1 or cVDPV3) የፖሊዮ ቫይረስ ያለባቸው አገሮች፤ የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፡- በመንግስት ደረጃ በይፋ መናገር፤ የፖሊዮ ቫይረስ ለሀገሪቱ ድንገተኛ የጤና አደጋ እንደመሆኑ ስርጭቱን ለማስቆም አስፈላጊውን ሁሉ ማድረግ አለባቸው፤ ይህ በተደረገባቸው ሀገራት ደግሞ ስራዎችን አጠናክረው መቀጠል አለባቸው። በሃገሪቱ የሚኖሩ ሁሉም ሰዎች እና ከአራት ሳምንታት በላይ የቆዩ ጎብኝዎች አገሩን ለቀው ከመውጣታቸው በፊት ከአራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ባለው ጊዜ ውስጥ የሁለትዮሽ በአፍ የሚወሰድ የፖሊዮ ቫይረስ ክትባት ወይም በደም ስር የሚወሰድ የፖሊዮ ቫይረስ ክትባት መውሰዳቸውን ማረጋገጥ። በአፋጣኝ (በአራት ሳምንታት ውስጥ) ከሀገር መውጣት የሚፈልግ እና ባለፉት አራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ውስጥ ምንም ዓይነት ክትባት ያልወሰደ ማንኛውም ሰው ከመውጣቱ በፊት ባለው ጊዜ የፖሊዮ ክትባትን እንዲወስድ ማድረግ ምክንያቱም በተለይ ብዙ ጊዜ ለሚጓዙ ሰዎች ጊዜው ቢያጥርም ጥቅም አለው። እነዚህ ተጓዦች የፖሊዮ ክትባቱን መከተባቸውን ለማረጋገጥ ልዩ ዓለም አቀፍ የክትባት የምስክር ወረቀት በዓለም አቀፉ የጤና ድንቦች አንቀጽ ስድስት መሰረት እንዲሰጣቸው ማድረግ ። ትክክለኛውን የፖሊዮ ክትባት የምስክር ወረቀት መያዙን የሚያረጋግጥ ማስረጃ ከሌለ ማንኛውም ሰው ከሀገር እንዳይወጣ መከልከል። እነዚህ ደንቦች በምንም መንገድ ቢጓዙ (በየብስ፣ በአየር ወይም በባህር) በዓለም አቀፍ ደረጃ ለሚጓዙ ለሁሉም ሰዎች ተግባራዊ መሆን አለባቸው ። ድንበሩን የሚያቋርጡ ሁሉም ሰዎች እና በአቅራቢያው ከፍተኛ ተጋላጭነት ባላቸው አካባቢዎች ያሉ የበለጠ እንዲከተቡ በማድረግ የክትባት ተደራሽነቱን መጨመር።,"TEMPORARY RECOMMENDATIONS States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3 with potential risk of international spread These countries should: Officially declare, if not already done, at the level of head of state or government, that the interruption of poliovirus transmission is a national public health emergency and implement all required measures to support polio eradication; where such declaration has already been made, this emergency status should be maintained as long as the response is required. Ensure that all residents and long­term visitors (> four weeks) of all ages receive a dose of bivalent oral poliovirus vaccine (bOPV) or inactivated poliovirus vaccine (IPV) between four weeks and 12 months prior to international travel. Ensure that those undertaking urgent travel (within four weeks), who have not received a dose of bOPV or IPV in the previous four weeks to 12 months, receive a dose of polio vaccine at least by the time of departure as this will still provide benefit, particularly for frequent travelers. Ensure that such travelers are provided with an International Certificate of Vaccination or Prophylaxis in the form specified in Annex 6 of the IHR to record their polio vaccination and serve as proof of vaccination. Restrict at the point of departure the international travel of any resident lacking documentation of appropriate polio vaccination. These recommendations apply to international travelers from all points of departure, irrespective of the means of conveyance (road, air and / or sea). Further intensify cross­border efforts by significantly improving coordination at the national, regional and local levels to substantially increase vaccination coverage of travelers crossing the border and of high risk cross­border populations.","SHARWARI NA WUCIN-GADI Ƙasashen da suke ɗauke da ƙwayoyin cutar foliyo na WPV1, ko cVDPV3 ka iya yaɗa ƙwayar cutar a faɗin duniya. Dole ne waɗannan ƙasashen su: Wajibi ga shugabannin ko gwamnatocin ƙasashe su zartar da dokar ta-ɓaci a fannin lafiyar jama’a a yayin da aka gaza kawo ƙarshen yaɗuwar ƙwayar cutar foliyo. Dole ne su ɗauki dukkannin matakan da suka dace don ƙoƙarin kawar da cutar shan-inna. Idan kuma an aiwatar da dokar, yana da kyau a tabbatar ana gudanar da ita har zuwa lokacin da za a kawo ƙarshen cutar. A tabbatar da cewa dukkanin mazauna da baƙi masu tsawon zango (sama da makwanni huɗu) 'yan rukunin kowane shekaru an yi musu allurar rigakafin cutar shan-inna (ko dai bOPV ko kuma IPV) a tsakanin makwanni huɗu zuwa watanni 12 gabannin su yi bulaguro zuwa ƙasashen duniya. A kuma tabbatar da mutanen da za su yi wata tafiya ta gaggawa (cikin makwanni huɗu), kuma ba a yi musu allurar rigakafin cutar foliyo ba a tsakanin makwanni huɗu zuwa watanni sha-biyu ba, an yi musu kafin su yi tafiya. Ko da kuwa dab da lokacin da za su yi tafiyar ne, zai taimaka ƙwarai, musamman ga waɗanda suke yawan tafiye-tafiye. a tabbatar waɗannan matafiyan sun samu shedar allurar rigakafi ta duniya (ICV) ko kuma sun ɗauki wani mataki don kariya daga kamuwa da cutar, kamar yadda yake a cikin dokar kula da lafiya ta duniya (IHR). Wannan takardar shedar za ta iya zama a matsayin shedar ke nuni da an yi musu allurar rigakafin cutar foliyo. Dakatar da mazauna wata ƙasa damar yin tafiye-tafiye, muddin ba su da takardar shedar allurar rigakafin foliyo. Waɗannan dokokin sun shafi dukkannin matafiya da za su bar wata ƙasa izuwa ƙasashen waje, ba tare da la'akari da hanyar da za su gudanar da tafiye-tafiyen ba, misali (ta titi, ko ta sama ko kuma ta ruwa ne). Ƙara haɓaka ƙoƙari a dukkanin iyakokin ƙasa ta hanyar ingantaccen tsari a matakin ƙasa, yanki, da ƙananan hukumomi don haɓaka yawan allurar rigakafi ga matafiya masu tsallaka kan iyakoki da kuma yawan haɗarin kan iyaka.","MAPENDEKEZO YA MUDA Mataifa yaliyoambukizwa WPV1, cVDPV1, au cVDPV3 yenye hatari ya kuenea kimataifa Nchi hizi zinapaswa: Kutangaza rasmi, kama bado haijafanya, katika ngazi ya mkuu wa nchi au serikali, kwamba kukatizwa kwa maambukizi ya virusi vya polio ni dharura ya kitaifa ya afya ya umma na kutekeleza hatua zote zinazohitajika kusaidia kutokomeza Polio; ambapo tamko kama hilo tayari limetolew, hadhii hii ya kidharura inapaswa kudumishwa mradi tu majibu yanahitajika. Kuhakikisha kwamba wakazi wote na wageni wa muda mrefu (>wiki nne) wa umri wote wanapokea Dozi ya chanjo ya virusi vya Polio ya mdomo (bOPV) au chanjo ambayo haijakamilishwa (IPV) katika wiki nne na miezi 12 kabla ya safari ya kimataifa. Kuhakikisha kwamba wale wanaofanya safari za haraka (ndani ya wiki nne) ambapo hawajapokea Dozi ya bOPV au IPV katika wiki nne zilizopita hadi miezi 12, wanapokea Dozi ya chanjo ya Polio angalau wakati wa kuondoka kwani hii bado itatoa faida, hasa kwa wasafiri wa mara kwa mara. Kuhakikisha kwamba wasafiri hao wanapewa cheti cha kimataifa cha chanjo au kinga katika fomu iliyobainishwa katika kiambatisho ch 6 cha IHR ili kurekodi chanjo yao ya Polio na kuwa thibitisho la chanjo. Kuzuia wakati wa kuondoka safari ya kimataifa ya mkazi yeyote asiye na nyaraka za chanjo inayofaa ya Polio. Mapendekezo haya yanatumika kwa wasafiri wa kimataifa kutoka sehemu zote za kuondoka, bila kujali njia za usafiri (barabara, anga na/au baharini). Kuimarisha zaidi juhudi za kuvuka mipaka kwa kuboresha kwa kiasi kikubwa uratibu katika ngazi ya kitaifa, mikoa na mitaa ili kuongeza kwa kiasi kikubwa chanjo ya wasafiri wanaovuka mpaka na ya hatari kubwa ya watu wanaovuka mipaka.","ÀWỌN ÀBÁ ONÍGBÀ-DÍẸ̀ Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV2 pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè tó ṣe é ṣe Àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí gbọ́dọ̀: Kéde ìfọwọ́sí, tí wọn ò bá tíì ṣẹ bẹ́ẹ̀, ní ìpele olórí ìpínlẹ̀ tàbí ìjọba, pé ìdènà tànkálẹ̀ kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ jẹ́ pàjáwírì ìlera àwùjọ orílẹ̀-èdè kí wọ́n sì ṣe àmúlò gbogbo àwọn ìlànà tó nílò láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìparẹ́ ààrùn rọpá-rọsẹ̀; níbi tí irú ìkéde bẹ́ẹ̀ bá ti di ṣíṣe tẹ́lẹ̀, ipò pàjáwírì yìí ni kí wọ́n tẹ̀síwájú rẹ̀ títí di ìgbà tí wọ́n bá ṣì nílò ìdáhùn náà. Rí i dájú pé gbogbo àwọn olùgbé àti àwọn àlejò ọlọ́jọ́-pípẹ́ (> ọ̀sẹ̀ mẹ́rin) fún gbogbo ọjọ́ orí gba oògùn àjẹsára kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ ẹlẹ́nu olókùn-ìran méjì (bOPV) tàbí àjẹsára kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ aláì-ṣiṣẹ́ (IPV) láàrín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin àti oṣù 12 ṣíwájú ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè. Rí i dájú pé àwọn tó ń rin ìrìnàjò kánjú-kánjú (láàrín ọ̀sẹ̀ mẹ́rin), tí wọn ò tíì gba oògùn bOPV tàbí IPV ní bíi oṣù mẹ́rin sẹ́yìn sí oṣù 12, gba oògùn àjẹsára kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ ní ó kéré jù ní àkókò ìrìnàjò nítorí eléyìí ṣì máa pèsè ànfààní, pàápàá jùlọ fún àwọn arìnrìn-àjò gbogboògbà. Rí i dájú pé irú àwọn arìnrìn-àjò bẹ́ẹ̀ ni wọ́n pèsè Ìwé-ẹ̀ri Abẹ́rẹ́ Àjẹsára Ilẹ̀-òkèèrè fún tàbí Ìdènà ààrùn ní ìrísí tí wọ́n tọ́kasí nínú Àfikún 6 fún IHR láti ṣe àkọsílẹ̀ abẹ́rẹ́ àjẹsára rọpá-rọsẹ̀ wọn kí wọ́n sì dúró gẹ́gẹ́ bí ẹ̀rí abẹ́rẹ́ àjẹsára. Ṣe ìdíwọ́ ní àkókò ìrìnàjo ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè fún èyíkéyìí olùgbé tí kò bá ní àkọsílẹ̀ abẹ́rẹ́ àjẹsára rọpá-rọsẹ̀ tí ó péye. Àwọn àbá wọ̀nyìí níṣe pẹ̀lú àwọn arìnrìn-àjò ilẹ̀-òkèèrè láti gbogbo ààyè ìrìnàjò, láì níṣe pẹ̀lú ọ̀nà tí wọ́n ń gbà lọ (ojú-pópó, afẹ́fẹ́ àti / tàbí omi). Túnbọ̀ tẹ̀síwájú àwọn ìgbìyànjú lẹ́yìn odi pẹ̀lú mímú àyípadà tó lápẹẹrẹ bá ìṣàkóso ní àwọn ìpele orílẹ̀-èdè, ẹkùn agbègbè àti ìbílẹ̀ láti ṣe àlékún tó pọ̀ fún kíkárí abẹ́rẹ́ àjẹsára fún àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n ń kọjá ní ẹnu-bodè tí wọ́n sì jẹ́ àwọn ènìyàn tó ń kọjá lẹ́nu-bodè pẹ̀lú ewu ńlá.","IZIPHAKAMISO ZESIKHASHANA Izizwe ezitheleleke ngeWPV1, i-cVDPV1 noma i-cVDPV3 namandla obungcuphe bokusabalala kumazwe angaphandle. Amazwe kumele: Ukumemezela okusemthethweni,uma kungakenziwa ezingeni lenhloko yezwe noma uhulumeni, ukuthi ukuphazamiseka kokudluliselwa kwegciwane lepholiyo kungukuphuthuma kwezempilo yomphakathi ezweni futhi ukwenza kufuna zonke izinqumo zeseke ukuqedwa kwepholiyo: lapho lsimemezelo esinjalo sesenziwe, lezi zimo sokuphuthuma kumele sigcinwe kuze kube impendulo iyafuneka. Qinisekisa ukuthi bonke abahlali kanye nezivakashi zesikhathi eside (> amasonto amane) kuyona yonke iminyaka bathola umgomo webivalent orla wegciwane lepholiyo (bOPV) noma umgomo wegciwane lepholiyo (IPV) phakathi kwamasonto amane nezinyanga ezingu-12 ngaphambi kokuhambela amazwe angaphandle. Qinisekisa ukuthi labo abathatha uhambo oluphuthumayo (kulamasonto amane) abangakawutholi umjovo we-bOPV noma i-IPV emasontweni amane edlule, bathola umjovo womgomo wepholiyo okungenani ngesikhathi behamba njengoba lokhu kusazoba yinzuzo ikakhulukazi kwabahamba njalo. Qinisekisa ukuthi llabo abahambayo bayanikezwa isitifiketi somgomo kufomu elikhethekile ePhepheni 6 le-IHR ukuqopha ukuthi bagomile nokusebenza njengobufakazi bokugoma. Ukunswinya endaweni yokuphuma ekuhambeni amazwe angaphandle kunoma iyiphi indawo yokuntuleka kwamadokhumenti okugoma okufanele kwepholiyo. Iziphakamiso zingasebenza kubavakashi bamazwe angaphandle kuzona zonke izindawo zokuphuma, ngaphandle kokuphazamiseka emgwaqeni, umoya noma ulwandle. Ukuqhubeka kokuqinisa emingceleni imizamo kumele ixhumanise ukwenza ngcono kakhulu ezweni, esifundeni nasemazingeni asendaweni, ukunyusa ukukhavwa kokugoma kwabahambayo beqa umncele, futhi ubungcuphe bukhulu kusibalo sabantu abeqa umngcele." +በድንበር ቦታዎች ላይ የክትባት ጥራትን በቅርበት በመመልከት እና ድንበሩን ካቋረጡ በኋላ ምን ያህል ሰዎች እንደማይከተቡ በማጣራት በተሻለ ሁኔታ ከአዋሳኝ ��ገራት ጋር አብረው መስራት። ብዙ ሰዎች መደበኛ ክትባቶችን እንዲያገኙ ለማድረግ የበለጠ መስራት እና የተከተቡ ሰዎችን መረጃ ማጋራት በተለይም አሁን አለማችን በሽታውን ለማጥፋት እየሰራች ባለችበት በአሁኑ ወቅት ፖሊዮንን ለማስቆም በጣም አስፈላጊ ነው። የሚከተሉት መስፈርቶች እስኪሟሉ ድረስ እነዚህን ህጎች መከተል አለባቸው፤ ምንም አዲስ በቫይረሱ የተያዘ ሰው ሳይኖር ቢያንስ ስድስት ወራት እስኪያልፉ እና የፖሊዮ ከፍተኛ ስርጭት ያለባቸው አካባቢዎች ሁሉ በሽታውን ለመከላከል የተቻላቸውን ሁሉ እያደረጉ መሆኑ ግልጽ ነው ነገርግን ለዚህ ምንም ማረጋገጫ ከሌለ፣ የፖሊዮ ከፍተኛ ስርጭት ያለባቸው አካባቢዎች ከፖሊዮ ነፃ ሆነው ለመቆጠር ቅድመ ሁኔታዎችን እስኪያሟሉ ድረስ እነዚህን ነገሮች ማድረጋቸውን መቀጠል አለባቸው። እነዚህ ለአለም አቀፍ ጉዞ የወጡ ጊዜያዊ ደንቦችን ምን ያህል እየተከተሉ እንደሆነ ሃገራት ለዋና ዳይሬክተሩ መደበኛ ዘገባዎችን መላክ አለባቸው ። በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ያለባቸው አገሮች ነገርግን ለመሰራጨቱ ማረጋገጫ የሌላቸው፤ በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ያለባቸው አገሮች፤ ለመሰራጨቱ ግን ምንም ማረጋገጫ ባይኖርም፣ የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፡- እስካሁን ካላደረጉት የፖሊዮ ስርጭትን ማቆም ለሀገሪቱ ጤና ትልቅ አስተዋጾ እንዳለውና በአፋጣኝ መደረግ ያለበት መሆኑን በመንግስት ደረጃ በይፋ መናገር። የቫይረሱ ስርጭት በአገር ውስጥ መስፋፋት መጀመሩን በፍጥነት እና በጥንቃቄ ማረጋገጥ።,"Improved coordination of cross­border efforts should include closer supervision and monitoring of the quality of vaccination at border transit points, as well as tracking of the proportion of travelers that are identified as unvaccinated after they have crossed the border. Further intensify efforts to increase routine immunization coverage, including sharing coverage data, as high routine immunization coverage is an essential element of the polio eradication strategy, particularly as the world moves closer to eradication. Maintain these measures until the following criteria have been met: (i) at least six months have passed without new infections and (ii) there is documentation of full application of high quality eradication activities in all infected and high risk areas; in the absence of such documentation these measures should be maintained until the state meets the above assessment criteria for being no longer infected. Provide to the Director-General a regular report on the implementation of the Temporary Recommendations on international travel. States infected with cVDPV2, with or without evidence of local transmission: States that have had an importation of cVDPV2 but without evidence of local transmission should: Officially declare, if not already done, at the level of head of state or government, that the prevention or interruption of poliovirus transmission is a national public health emergency Undertake urgent and intensive investigations to determine if there has been local transmission of the imported cVDPV2","Dole ne a samu cikakken haɗin kai a kan iyakokin ƙasa-da-ƙasa domin sa-ido wajen tabbatar da ingancin allurar rigakafin a kan mashigar ƙasashe. Haka kuma, akwai buƙatar bin diddigin adadin matafiya waɗanda aka gano a matsayin waɗanda ba a yi musu allurar ba bayan sun tsallaka kan iyaka. Ruɓanya ƙoƙari wajen gudanar da allurar rigakafin akai-akai, tare da bayyana rahoton yankin da ake gudanar da rigakafin. Yawan gudanar da rigakafin na da mutuƙar muhimmanci ga hanyoyin kawo ƙarshen cutar shan-inna, musamman ma da ake dab da kawo ƙarshen cutar bakiɗaya. A tabbatar da waɗannan matakan har sai an cimma waɗannan sharuɗɗa: (i) A tabbatar aƙalla watanni shida ba tare da samun sabbin cututtuka ba (ii) Cigaba da ɗaukar waɗannan matakan hana yaɗuwar cutar, har sai an sami tabbacin cewa irin ƙoƙarin da ƙasa ta gudanar wajen kawar da cutar musamman wuraren da ke cikin haɗarin kamuwa da ita. Idan babu takardun shedar rigakafin kuma, sai a cigaba da aiwatar da waɗannan matakan har sai ta ƙasa tabbatar babu rahotun cutar. Sannan a dinga kai rahoto akai-akai ga babban Darakta Janar na hukumar kan yadda ake aiwatar da waɗannan sharuɗɗan na wucin-gadi a kan matafiya na ƙasa-ƙasa. Haka kuma da rahoton ƙasashen da suka harbu da ƙwayar cutar foliyo ta cVDPV2 amma ba tare da wata hujjar yaɗuwar ƙwayar cutar ba a cikin ƙasa: Dole ne kuma ƙasar da aka shigar mata da ƙwayar cutar cVDPV2 amma kuma babu wata babu masaniyar ko an samu yaɗuwar cutar a ƙasa ba, ta: A tabbatar ta bayyana a hukumance, idan ya kasance ba a bayyana ba, shugaban ƙasa da shuwagaban gwamnati, da su saka dokar ta ɓaci a fannin lafiya domin kawo ƙarshen yaɗuwar ƙwayar cutar shan-inna (foliyo) Sannan a gabatar da binciken ƙwaƙwaƙwafi cikin gaggawa domin gano ko ƙwayar cutar foliyo ta cVDPV2 da aka shigo da ita ta yaɗu a cikin ƙasa.","Uratibu ulioboreshwa wa juhudi za kuvuka mipaka lazima ujumuishe usimamizi wa karibu na ufuatiliaji wa ubora wa chanjo katika vituo vya kupitisha mipaka, vilevile ufuatiliaji wa idadi ya wasafiri ambao wametambuliwa kuwa hawajachanjwa baada ya kuvuka mpaka. Kuongeza zaidi juhudi za kuongeza chanjo ya kawaida, ikiwa ni pamoaja na kushiriki data ya chanjo, kwani chanjo ya juu ya kawaida ni kipengele muhimu cha mkakati wa kutokomeza Polio, hasa ulimwengu unapokaribia kuitokomeza. Kudumisha hatua hizi hadi vigezo vifuatavyo vitakapotimizwa: (i) Angalau miezi sita imepita bila ya maambukizi mapya na (ii) Kuna nyaraka za matumizi kamili ya shughuli za kutokomeza ubora wa juu katika maeneo yote yaliyoambukizwa na hatari kubwa; kwa kukosekana kwa nyaraka kama hizo hatua hizi zinapaswa kudumishwa hadi serikali ifikie vigezo vya tathmini hapo juu vya kutoambukizwa tena. Kutoa ripoti ya mara kwa mara kwa mkurugenzi mkuu kuhusu utekelezaji wa mapendekezo ya muda kuhusu safari za kimataifa. Mataifa yaliyoambukizwa na cVDPV2, ikiwa na au bila ushahidi wa maambukizi ya ndani: Mataifa ambayo yamekuwa na uingizaji wa cVDPV2 lakini bila ushahidi wa maambukizi ya ndani yanapaswa: Kutangaza rasmi, kama bado haijafanya, katika ngazi ya mkuu wa nchi au serikali, kwamba kuzuia au kukatizwa kwa maambukizi ya virusi vya Polio ni dharura ya kitaifa ya afya ya umma Kufanya uchunguzi wa haraka na wa kina ili kubaini kama kumekuwa na usambazaji wa ndani wa cVDPV2 iliyoingizwa kutoka nje","Àyípadà ìṣàkóso àwọn ìgbìyànjú kọjá ẹnu-bodè gbọ́dọ̀ ní àmójútó àti àbójútó pẹ́kí-pẹ́kí fún ìjẹ́ ojúlówó àjẹsára ní ọ̀gangan ibùdó ẹnu-bodè, bákan náà ni ìtọpa iye àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n ti mọ̀ gẹ́gẹ́ bí aláìní àjẹsára lẹ́yìn tí wọ́n bá ti sọdá ẹnu-bodè náà. Túnbọ̀ tẹ̀síwájú ìgbìyànjú láti mú àlékún bá kíkárí ìlànà-iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára, tó fi mọ́ pínpín dátà ìkárí, gẹ́gẹ́ bí ìkárí ìlàna-iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára tó pọ̀ ṣe jẹ́ nǹkan pàtàkì fún ìlàna-iṣẹ́ ìparí rọpá-rọsẹ̀, pàápàá jùlọ pẹ̀lú bí gbogbo ayé ṣe ń súnmọ́ ìparí. Tẹ̀síwájú àwọn ìlànà wọ̀nyìí títí tí àwọn òṣùwọ̀n náà yóò fi di ṣíṣe: (i) ó kéré jù oṣù mẹ́fà ti lọ láì sí àwọn àkóràn tuntun àti (iii) àkọsílẹ wà fún ṣíṣe àmúlò àwọn iṣẹ́ ìparẹ́ tó jẹ́ ojúlówó ńlá ní kíkún ní gbogbo àwọn agbègbè tí ó ní àkóràn àti ewu ńlá; ní ibi tí kò bá ti sí irú àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ kí wọ́n tẹ̀síwájú àwọn ìlànà wọ̀nyìí títí tí ìpínlẹ̀ náà yóò fi ṣe àwọn òṣùwọ̀n àyẹ̀wò tí ó wà lókè fún àìní àkóràn mọ́. Pèsè ìjábọ̀ àtìgbàdégbà fún Olùdarí-àpapọ̀ lórí ìṣàmúlò Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ lórí ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè. Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní cVDPV2, pẹ̀lú tàbí ẹ̀rí ìtànkálẹ̀ lábẹ́lé: Àwọn ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní àkówọlé cVDPV2 ṣùgbọ́n tí wọn kò ní ẹ̀rí ìtànkálẹ̀ ní ìjọba ìbílẹ̀ gbọ́dọ̀: Kéde pẹ̀lú ìfọwọ́sí, tí wọn kò bá tíì ṣẹ é, ní ìpele olórí orílẹ̀-èdè tàbí ìjọba, wí pé ìdènà tàbí ìdádúró ìtànkálẹ̀ àrùn kòkòro rọpá-rọsẹ̀ jẹ́ pàjáwírì ìlera àwùjọ orílẹ̀-èdè Gbé ìgbésẹ̀ ojú ẹsẹ̀ kí wọ́n sì tẹra mọ́ àwọn ìwádìí láti mọ̀ bóyá ìtànkálẹ̀ ìbílẹ̀ ti wà fún àkówọlé cVDPV2 náà","Ukuba ngcono kokuxhumana kumizamo yokweqa imingcele kumele ifake ukubhekisisa nokubheka ubunjalo bokugoma ezindaweni zokuphuma emngceleni kanye nokulandelela kubahambi abahlonzwe njengabangagomile ngemva kokuwela umngcele. Ukuqhubeka kokuqinisa imizamo ukunyusa ukukhavwa kwendlela yokugoma,okufaka ukwabelana ngemininingo yosekwenziwe njengoba okwenziwe kwendlela ephezulu yokugoma kuyinto ebalulekile njengesu lokuqeda ipholiyo ikakhulukazi njengoba umhlaba ususondela ekuqedeni. Ukugcina lezi zinqumo kuze kulandelwe lezi zindlela. (i) Okungenani izinyanga eziwu-6 zidlule ngaphandle kokutheleleka (ii) kukhona amadokhumenti okufaka isicelo ngokuphelele nezinga eliphezulu lomsebenzi wokuqeda kuzona zonke izindawo ezithelelekile nasezindaweni eziyingcuphe, ekungabeni khona kwamadokhumenti anjalo lezi zinqumo kumele zigcinwe izwe lihlangabezana nendlela yokuthi alisathelelekile. Nikezela kuMqondisi Jikelele umbiko ojwayelekile weZiphakamiso zesikhashana ekuhambeni emazweni angaphandle. Izizwe ezitheleleke yi-cVDPV 2 ngobufakazi noma ngaphandle kobufakzi bokudluliselwa kwasendaweni: Izizwe sezibe nokulethwa kwe-cVDPV2 kodwa ngaphandle kobufakazi bokudluliselwa kwasendaweni kumele.: Ukumemezela okusemthethweni uma kungakenziwa ezingeni lenhloko yesizwe noma kuhulumeni, lokho kuvikela noma ukuphazamiseka kokudluliselwa kwegciwane lepholiyo ekuphuthumeni kwezempilo yomphakathi ezweni. Ukuthatha okuphuthumayo nokuphenya okunzulu ukubona ukuthi sekukhona yini ukudlulisela kwendawo okulethwe yi-cVDPV2" +በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት የተለየ እንደመሆኑ ከልዩ የክትባት አቅርቦት ክፍል በአፍ የሚወሰድ ክትባትን መጠየቅ ያስፈልጋል። ብዙ ሰዎች መደበኛ ክትባት መከተባቸውን ለማረጋገጥ ጥረቶችን መጨመር እና መረጃን ማጋራት። የፖሊዮ ቫይረስ መስፋፋትን የሚያሳዩ ምልክቶችን በቅርበት ለመከታተል እና በፍጥነት መከሰቱን ለማረጋገጥ በአቅራቢያ ካሉ ሌሎች አገሮች ጋር በቅርበት መስራት። በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ለመሰራጨቱ ማረጋገጫ ያለባቸው አገሮች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፡- በሃገሪቱ ለሚኖሩ ወይም ለረጅም ጊዜ ለሚቆዩ ሰዎች ሁሉ ከአገር ከመውጣታቸው በፊት ከአራት ሳምንታት እስከ 12 ወራት ባለው ጊዜ ውስጥ ክትባት እንዲወስዱ ማበረታታት። የተከተቡ ሰዎች የፖሊዮ ክትባቱን እንደወሰዱ የሚያሳይ ሰነድ እንዳላቸው ማረጋገጥ። ከጎረቤት ሀገራት ጋር በቅርበት በመስራት የፖሊዮ ቫይረስን መከታተል እና ስደተኞች፣ ተጓዦች እና ድንበር የሚያቋርጡ ሰዎች መከተባቸውን ማረጋገጥ። ለሁለቱም ቡድኖች፡- የሚከተሉት መስፈርቶች እስኪሟሉ ድረስ ከላይ የተጠቀሱትን ነገሮች ማድረጋቸውን ይቀጥሉ፤ ምንም አዲስ በቫይረሱ የተያዘ ሰው ሳይኖር ቢያንስ ስድስት ወራት እስኪያልፉ እና,"Noting the existence of a separate mechanism for responding to type 2 poliovirus infections, consider requesting vaccines from the global novel OPV2 stockpile. Further intensify efforts to increase IPV immunization coverage, including sharing coverage data. Intensify national and international surveillance regional cooperation and cross-­border coordination to enhance surveillance for prompt detection of poliovirus. States with local transmission of cVDPV2, with risk of international spread should in addition to the above measures: Encourage residents and long-­term visitors to receive a dose of IPV four weeks to 12 months prior to international travel. Ensure that travelers who receive such vaccination have access to an appropriate document to record their polio vaccination status. Intensify regional cooperation and cross­-border coordination to enhance surveillance for prompt detection of poliovirus, and vaccinate refugees, travelers and cross-­border populations. For both sub-categories: Maintain these measures until the following criteria have been met: (i) at least six months have passed without the detection of circulation of VDPV2 in the country from any source, and","Tare da la'akari cewa akwai hanyoyi na musamman da ake bi wajen rigakafin ƙwayar cutar shan-inna ta OPV2, amma akwai buƙatar a nemi allurar rigakafin ƙwayar cutar daga hukumar lafiya ta duniya. Sannan a ƙara ƙoƙari sosai wajen ganin an yi wa kowa rigakafin ƙwayar cutar foliyo ta (IPV), sannan a bayyana adadin mutanen da aka samu nasarar aiwatarwa da rigakafin. Haɓaka ƙoƙari a matakin ƙasa da ƙasa da yankuna da kan iyakoki da nufin gano tare da daƙile ƙwayar cutar ta foliyo. Ƙasashen da suka samu ɓarkewar ƙwayar cutar foliyo ta (cVDP2) a cikin ƙasashensu, kuma suke da yaɗa ta ga maƙotan ƙasashe su ɗauki waɗannan baya ga waɗannan matakan, da su ƙara da: Shawartar mazauna ƙasashen da kuma baƙi da su karɓi allurar rigakafi (IPV) ta tsawon makwanni 12 gabannin su yi bulaguro. Tabbatar cewa matafiya da suka karɓi irin wannan rigakafin sun sami damar samun takaddun da ya dace don yin rikodin matsayinsu na rigakafin cutar shan inna. Ƙarfafa haɗin guiwar aiki tuƙuru a tsakanin ƙasashe da kan iyakoki don gano ƙwayar cutar foliyo cikin hanzari, a kuma tabbatar da 'yan gudun hijira, matafiya da al'ummomin kan iyakoki sun yi musu rigakafi. Dukkanin sassan guda biyu: Ci gaba da aiwatar da waɗannan matakan har sai an cika waɗannan sharuɗɗa: (i) Aƙalla watanni shida su shuɗe ba tare da samun rahoton ɓullar cutar ko kuma yaɗuwar cutar foliyo ta (VDPV2) daga kowace majiya a cikin ƙasar, sannan","Kwa kuzingatia kuwepo kwa utaratibu tofauti wa kukabiliana na maambukizi ya virusi vya Polio aina ya 2, fikiria kuomba chanjo kutoka kwa hifadhi ya novel ya kimataifa ya OPV2. Kuongeza zaidi juhudi zaidi za kuongeza chanjo ya IPV, ikiwa ni pamoja na kushiriki Data ya chanjo. Kuimarisha ushirikiano wa kikanda wa ufuatiliaji wa kitaifa na kimataifa na uratibu wa mipakani ili kuimarisha ufuatiliji kwa ajili ya ugunduzi wa virusi vya Polio kwa haraka. Nchi zenye maambukizi ya ndani ya cVDPV2, yenye hatari ya kuenea kimataifa lazima pamoja na hatua zilizo hapo juu: Kuhimiza wakazi na wageni wa muda mrefu kupokea Dozi ya IPV wiki nne hadi miezi 12 kabla ya safari ya kimataifa. Kuhakikisha kuwa wasafiri wnaopokea chanjo hiyo wanapata hati inayofaa ili kurekodi hali yao ya chanjo ya Polio. Kuimarisha ushirikiano wa kikanda na uratibu wa mipakani ili kuimarisha ufuatiliaji kwa ajiliya ugunduzi wa virusi vya Polio mara moja na kuwachanja wakimbizi, wasafiri na watu wanaovuka mipaka. Kwa kategoria zote mbili: Kudumisha hatua hizi hadi vigezo vifuatavyo vitakapotimizwa: (i) Angalau miezi sita imepita bila ya kugundulika kwa mzunguko wa VDPV2 nchini kutoka kwa chanzo chochote, na","Ṣíṣe àkọsílẹ̀ wíwà ètò tó yátọ̀ fún ìdáhùn sí ẹ̀yà 2 àwọn àkóràn kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀, gbèrò ìbéèrè fún àjẹsára láti inú àkópamọ́ OPV2 tuntun lágbayé. Túnbọ̀ tẹ̀síwájú àwọn ìgbìyànjú láti ṣe àlékún Kíkárí àjẹsára IPV, tó fi mọ́ pínpín dátà Kíkárí. Ṣe ìfirinlẹ̀ ìfọwọ́sowọ́pọ̀ ẹkùn agbègbè fún ìtọpinpin orílẹ̀-èdè àti ilẹ̀-òkèèrè àti ìdarí ètò lẹ́yìn odi láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìtọpinpin fún àwárí kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ kíákíá. Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní ìtànkálẹ̀ cVDPV2 lábẹ́lé, pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè nílò ní àfikún sí àwọn ìlànà tó wà lókè yìí: Ṣe ìwúrí fún àwọn olùgbé àti àwọn àlejò ọlọ́jọ́-pípẹ́ láti gba oògùn IPV ọ̀sẹ̀ mẹ́rin sí oṣù 12 ṣíwájú ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè. Rí i dájú pé àwọn arìnrìn-àjò tí wọ́n ti gba irú abẹ́rẹ́ àjẹsára bẹ́ẹ̀ ní ànfààní sí àwọn àkọsílẹ̀ tó yẹ láti ṣe àkọsílẹ̀ ipò abẹ́rẹ́ àjẹsára rọpá-rọsẹ̀ wọn. Ṣe ìfirinlẹ̀ ìfọwọ́sowọ́pọ̀ ẹkùn agbègbè àti ìdarí ètò lẹ́yìn odi láti ṣe àtìlẹ́yìn ìtọpinpin fún àwárí kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀, àti láti fún àwọn asásàálà, àwọn arìnrìn-àjò àti àwọn ènìyàn lẹ́yìn odi ní àjẹsára. Fún àwọn àpíntúnpí-ìsọ̀rí méjèèjì: Tẹ̀síwájú àwọn ìlànà wọ̀nyìí títí tí àwọn òṣùwọ̀n wọ̀nyìí yóò fi di ṣíṣe: (i) ó kéré jù oṣù méjì ti kọjá láìsí àwárí ìtànkálẹ̀ VDPV2 ní orílẹ̀-èdè náà láti èyíkéyìí orísun, àti","Ukuqaphela ukubakhona kwendlela ehlukanisekayo yokuphendula kunhlobo 2 yokutheleleka kwegciwane lepholiyo, cabanga ukucela imigomo kunoveli yomhlaba e-OPV2 esitoko. Ukuqhubeka kwemizamo enzima yokunyuka kokukhavwa kokugonywa kwe-IPV, okubandakanya ukwabelana kokukhavwa kwemininingo. Ukubhekwa okunzulu ezweni nasemazweni angaphandle ekusebenzeni kwesifunda nokuxhumana kumingcele yonke ukwengeza ukubhekwa kokutholwa kwegciwane lepholiyo. Izizwe ngokutheleleka kwendawo kwe-cVDPV2 nengcuphe yokusabalala kumazwe angaphandle kumele kwengezwe kulezizinqumo ezingenhla.: Ukugqugquzela abahlali nabavakashi besikhathi eside ukuthola isikalo se-IPV ngamasonto amane kuya ezinyangeni ezingu-12 ngaphambi kokuhamba kumazwe angaphandle. Ukuqinisekisa ukuthi izivakashi abathola imigomo enjalo ukuthola amadokhumenti afanele ukuqopha isimo sokugoma sepholiyo. Ukusebenza okuqinile kwesifunda nokuxhumana kwemingcele eminingi ukwengeza ukubhekwa kokutholakala kwegciwane lepholiyo, ukugoma abangenandawo, abahambi kanye nesibalo sabantu emingceleni yonke. Kuwona yomibili imikhakha: Ukugcina lezi zinqumo kuze kube indlela elandelayo sekuhlangabezwane nayo. (i) okungenani ukudlula kwezinyanga eziyithupha ngaphandle kokutholakala kokuzungeza kweVDPV2 ezweni okuvela noma yikumuphi umthombo, futhi" +የፖሊዮ ከፍተኛ ስርጭት ያለባቸው አካባቢዎች ሁሉ በሽታውን ለመከላከል የተቻላቸውን ሁሉ እያደረጉ መሆኑ ግልጽ ነው ነገርግን ለዚህ ምንም ማረጋገጫ ከሌለ፣ የፖሊዮ ከፍተኛ ስርጭት ያለባቸው አካባቢዎች ከፖሊዮ ነፃ ሆነው ለመቆጠር ቅድመ ሁኔታዎችን እስኪያሟሉ ድረስ እነዚህን ነገሮች ማድረጋቸውን መቀጠል አለባቸው። ከ12 ወራት በኋላ ምንም አይነት የመሰራጨት ምልክቶች ካልታዩ፣ እነዚህ ጊዜያዊ ደንቦችን ምን ያህል እየተከተሉ እንደሆነ ሃገራት ለዋና ዳይሬክተሩ መደበኛ ዘገባዎችን መላክ አለባቸው ። የዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ የሌለባቸው ነገር ግን እንደገና ሊበከሉ የሚችሉ አገሮች፤ የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፡- የማህበረሰቡን የበሽታ መቋቋም አቅም ለመገንባት መደበኛ ክትባቶችን በፍጥነት ማጠናከር። የፖሊዮን ክትትልን ጥራት በተለይም ተጋላጭ በሆኑ የህብረተሰብ ክፍሎች እንደ የአካባቢ ክትትልን ያሉ ተጨማሪ መንገዶችን በማከል ማጠናከር። ተንቀሳቃሽ እና ድንበር ተሻጋሪ ሰዎች፣ ስደተኞች እና ሌሎች ለአደጋ የተጋለጡ ሰዎች መከተባቸውን ለማረጋገጥ የበለጠ መስራት። የፖሊዮ ምልክቶችን በፍጥነት ለማግኘት እና በከፍተኛ ደረጃ ተጋላጭ የሆኑ የህብረተሰብ ቡድኖች መከተባቸውን ለማረጋገጥ በአቅራቢያ ካሉ አገሮች ጋር በቅርበት መስራት። እነዚህን ከላይ የተጠቀሱ ነገሮች በማድረግ መቀጠል እና በጥራት የክትትል እና የክተባት ስራዎች እየተሰሩ መሆናቸውን ማረጋገጥ ናቸው። ከ12 ወራት በኋላ ምንም አይነት የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ተመልሶ መምጣት ወይም አዲስ በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ መስፋፋት ምልክቶች ካልታዩ፣ ጊዜያዊ ምክሮችን ለመከተል ምን እርምጃዎች እንደተወሰዱ ለዳይሬክተሩ ያሳውቁ።,"(ii) there is documentation of full application of high quality eradication activities in all infected and high risk areas; in the absence of such documentation these measures should be maintained until the state meets the criteria of a ‘state no longer infected’. At the end of 12 months without evidence of transmission, provide a report to the Director-General on measures taken to implement the Temporary Recommendations. States no longer infected by WPV1 or cVDPV, but which remain vulnerable to re-infection by WPV or cVDPVWPV1 These countries should: Urgently strengthen routine immunization to boost population immunity. Enhance surveillance quality, including considering introducing supplementary methods such as environmental surveillance, to reduce the risk of undetected WPV1 and cVDPV transmission, particularly among high-risk mobile and vulnerable populations. Intensify efforts to ensure vaccination of mobile and cross­-border populations, Internally Displaced Persons, refugees and other vulnerable groups. Enhance regional cooperation and cross border coordination to ensure prompt detection of WPV1 and cVDPV, and vaccination of high-risk population groups. Maintain these measures with documentation of full application of high-quality surveillance and vaccination activities. At the end of 12 months without evidence of reintroduction of WPV1 or new emergence and circulation of cVDPV, provide a report to the Director-General on measures taken to implement the Temporary Recommendations.","(ii) A cigaba da tsaurara matakan har sai an an tabbatar an bi matakan kawar da cutar yadda yakamata, musamman a yankunan da cutar ta yi ƙamari. Idan aka tabbatar babu alamun cutar, sai a cigaba da bin matakan har sai an tabbatar an kawar da yaɗuwar cutar. Idan bayan watanni 12 suka shuɗe ba tare da samun alamar yaɗuwar cutar ba, sai a tura rahoto ga Darakta-Janar wanda zai bayar da cikakken bayani game da matakan da aka ɗauka don bin shawarwarin. ƙasashen da suka samu damar kawar da ƙwayar cutar foliyo ta (WPV1) ko ta (cVDPV), har ila yau kuma suna cikin haɗarin sake kamuwa da cutar (WPV) ko kuma (cVDPVWPV1). Dole ne waɗannan ƙasashen su: Aiwatar da allurar rigakafi akai-akai domin samar da kariya ga jama'a. Inganta matakan kula da cutar ta foliyo, da suka haɗa da samar da ƙarin hanyoyi kamar kamar kula da tsaftar muhalli, domin hana wa ƙwayar cutar (WPV1) da kuma ta (cVDPV) samun damar yaɗuwa, musamman a tsakanin matafiya. Tabbatar da an samar da rigakafi ga fatake da matafiya, 'yan gudun hijira, mutanen da yaƙi ya raba su da muhallansu, da sauransu. Haɗa hannu tsakanin yankuna da ƙasashe domin gaggauta binciken ƙwayar cutar foliyo ta (WPV1) da kuma ta (cVDPV) tare da gudanar da rigakafi ga rukunin mutanen da suke cikin haɗarin kamuwa da cutar. A ci gaba da aiwatar da waɗannan sharuɗɗa, tare da sa-ido da tabbatar da an gudanar matakan allurar rigakafin. Idan ba a samu alamun ƙwayar cutar foliyo ta (WPV1) bayan watanni sha-biyu (12), ko kuma ba a samu ɓullar ƙwayar (cVDPV) ba, sai a aika da rahoto ga Babban Darakta Janar na hukumar lafiya ta duniya domin sanar da shi shawarwarin da aka ɗauka na wucin-gadi.","(ii) Kuna nyaraka za matumizi kamili ya shughuli za kutokomeza, ubora wa hali ya juu katika maeneo yote yaliyoambukizwa na hatari kubwa; kwa kukosekana kwa nyaraka kama hizo hatua hizi zinapaswa kudumishwa hadi serikali ifikie vigezo vya 'nchi isiyoambukizwa tena'. Mwishoni mwa miezi 12 bila ushahidi ya maambukizi, kutoa ripoti kwa mkurugenzi mkuu kuhusu hatua zilizochukuliwa kutekeleza mapendekezo ya muda. Mataifa yasiyoambukizwa tena na WPV1 au cVDPV, lakini ambavyo yanasalia katika hatari ya kuambukizwa tena na WPV au cVDPV WPV1. Nchi hizi zinapaswa: Kuimarisha haraka chanjo ya kawaida ili kuongeza kinga ya watu. Kuongeza ubora wa ufuatiliaji, ikiwa ni pamoja na kuzingatia kuanzishwa kwa mbinu za ziada kma vile ufuatiliaji wa kimazingira, ili kupunguza hatari ya maambukizi ya WPV1 na cVDPV ambayo hayajatambuliwa, hasa miongoni wa watu walio katika hatari kubwa ya kuhama na walio katika mazingira magumu. Kuimarisha juhudi za kuhakikisha chanjo ya watu wanaohama na kuvuka mipaka, watu wasio na makazi, wakimbizi na makundi mengine yaliyo hatarini. Kuimarisha ushirikiano wa kikanda na uratibu wa mipaka ili kuhakikisha ugunduzi wa haraka wa WPV1 na cVDPV, na chanjo ya makundi y watu walio katika hatari kubwa. Kudumisha hatua hizi na nyaraka za matumizi kamili ya ufuatiliaji wa hali ya juu na shughuli za chanjo. Mwisho mwa miezi 12 bila ushahidi wa kurejeshwa kwa WPV1 au kuibuka upya na mzunguko wa cVDPV, kutoa ripoti kwa mkurugenzi mkuu kuhusu hatua zilizochukuliwa kutekeleza Mapendekezo ya Muda.","(iii) àkọsílẹ wà fún ṣíṣe àmúlò àwọn iṣẹ́ ìparẹ́ tó jẹ́ ojúlówó ńlá ní kíkún ní gbogbo àwọn agbègbè tí ó ní àkóràn àti ewu ńlá; ní ibi tí kò bá ti sí irú àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ kí wọ́n tẹ̀síwájú àwọn ìlànà wọ̀nyìí títí tí ìpínlẹ̀ náà yóò fi ṣe àwọn òṣùwọ̀n àyẹ̀wò tí ó wà lókè fún àìní àkóràn mọ́. Ní ìparí oṣù 12 láìsí ẹ̀rí ìtànkálẹ̀, pèsè ìjábọ̀ kan fún Olùdarí-àpapọ̀ lórí àwọn ìlànà tí wọ́n lò láti ṣe àmúlò Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀. Àwọn Ìpínlẹ̀ ò ní àkóràn WPV1 tàbí cVDPV mọ́, sùgbọ́n tí wọ́n ṣì kángun séwu fún àkóràn tuntun pẹ̀lú WPV tàbí cVDPV WPV1 Àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí gbọ́dọ̀: Tètè ṣe ìrólágbára fún ìlàna-iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára láti ṣe àfikún sí àjẹsára àwọn ènìyàn. Ṣe àtìlẹ́yìn fún ojúlówó ìtọpinpin , tó fi mọ́ ìgbèro ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà àfikún bíi ìtọpinpin àwùjọ, láti mú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ WPV1 àti cVDPV tí wọn ò rí, pàápàá jùlọ láàrín àwọn ènìyàn tó ń gbé ewu-ńlá kiri àti akángun séwu. Tẹ̀síwánú àwọn ìgbìyànjú láti ṣe àrídájú abẹ́rẹ́ àjẹsára àwọn ènìyàn tó ń lọ káàkiri àti lẹ́yìn odi, Àwọn Ènìyàn Tí Ogun Lé Lábẹ́lé, àwọn asásàálà àti àwọn ẹgbẹ́ akángun séwu mìíràn. Ṣe àtìlẹ́yìn fún ìfọwọ́sowọ́pọ̀ ẹkùn agbègbè àti ìdarí ètò lẹ́yìn odi láti ṣe àrídájú àwárí WPV1 àti cVDPV, àti abẹ́rẹ́ àjẹsára ìran àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ewu-ńlá. Tẹ̀síwájú àwọn ìlànà wọ̀nyìí pẹ̀lú àkọsílẹ ìṣàmúlò ìtọpinpin ojúlówó-ńlá àti àwọn iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára ní kíkún. Ní ìparí oṣù 12 láìsí ẹ̀rí ìtànkálẹ̀ tuntun WPV1 tàbí ìjẹyọ àti ìtànkálẹ̀ cVDPV tuntun, pèsè ìjábọ̀ kan fún Olùdarí-àpapọ̀ lórí àwọn ìlànà tí wọ́n lò láti ṣe àmúlò Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀.","(ii) kukhona amadokhumenti okufaka isicelo ngokuphelele nezinga eliphezulu lomsebenzi wokuqeda kuzona zonke izindawo ezithelelekile nasezindaweni eziyingcuphe, ekungabeni khona kwamadokhumenti anjalo lezi zinqumo kumele zigcinwe izwe lihlangabezana nendlela ethi 'izwe alisathelelekile'. Ekupheleni kwezinyanga ezingu-12 ngaphandle kobufakazi bokudlulisela,ukunikeza umbiko kuMqondisi Jikelele ezinqunyweni ezithathiwe ukwenza Iziphakamiso zesikhashana. Izizwe ezingasatheleleki yiWPV1 noma i-cVDPV kodwa zizohlala zihluphekile ukuthi zingaphinde zitheleleke yiWPV noma i-cVDPVWPV1 Lamazwe kumele: Ukuphuthuma kokuqinisa indlela yokugoma ukwandisa ukugonywa kwesibalo sabantu. Ukwengeza izinga lokubheka okufaka ukucabanga ukwethula izindlela zokwengeza njengokubhekwa kwendawo, ukwehlisa ingcuphe yokungatholakali kweWPV1 nokuthelelana kwe-cVDPV, ikakhulukazi izihmabanayo ezisengcupheni nesibalo sabantu esibuthaka. Imizamo eqinile ukuqinisekisa ukugoma kwamahamba naye nasesibalweni sabantu emingceleni yonke, abantu abangekho ezindaweni ngaphakathi, abantu abangenandawo kanye nemanye amaqoqo ahluphekile. Ukwengeza ukusebenza kwesifunda nokuxhumana emingceleni ukuqinisekisa ukuthola iWPV1 ne-cVDPV nokugoma kumaqoqo esibalo sabantu abasengcupheni enkulu. Ukugcina lezi zinqumo ngamadokhumenti okufaka isicelo esiphelele sokubheka okusezingeni eliphezulu kanye nemisebenzi yokugoma. Ekupheleni kwezinyanga eziyisithupha ngaphandle kobufakazi bokwethulwa futhi kweWPV1 noma ukuhlanganisa okusha nokuzungeza kwe-cVDPV, ukunikeza umbiko kuMqondisi Jikelele ezinqumweni ezithathiwe zokwenza iziphakamiso zesikhashana." +ተጨማሪ ሊታሰብባቸው የሚገቡ ሌሎች ነገሮች፡- ኮሚቴው ሃገራት የአንዳንዶቹ ህጎች በጣም ረጅም ጊዜ መውሰድ እንዳሳሰባቸው እና ሌሎች አማራጭ መንገዶች የመፈለግን አስፈላጊነት መግለጻቸው ተገቢ መሆኑን ተቀብሎል፤ ስለዚህም ሁኔታዎችን የሚገመግም እና ቀጣይ ምክሮችን የሚሰጥ ልዩ ኮሚቴ ለማቋቋም እና ስለ ሌሎች አማራጮች የበለጠ ለማውራት ፍላጎታቸውን አሳይተዋል። ነገርግን በዚህ ወሳኝ ወቅት የተሳሳተ መልዕክት ሊያሰራጭ ስለሚችል የፖሊዮ ቫይረስን ከማህበረሰብ ድንገተኛ የጤና ስጋት ዝርዝር ውስጥ ለማውጣት በጣም ገና እንደሆነ ተስማምቷል። ኮሚቴው አሁንም በአፍጋኒስታን ውስጥ እየተከሰቱ ያሉትን አሳሳቢ ሁኔታዎች በመገንዘብ በተቻለ መጠን የቤት ለቤት የክትባት ዘመቻ እንዲያደርጉ አጥብቆ አሳስቧል፤ እነዚህ ዘመቻዎች ምንም ወይም በቂ ክትባት ያላገኙ ልጆችን ለማግኘት እና ለመከተብ ይረዳሉ። ኮሚቴው ብዙ ቤተሰቦችን ለመድረስ የሴት ከታቢዎች ቁጥር እየበዛ መምጣትን ደግፏል፤ የሴት የጤና ባለሙያዎች ተሳትፎ በጥቅምት ወር ከነበረው 10.7% በሚያዝያ ወር ወደ 12.5% አድጓል። በኢንዶኔዥያ እና በእስራኤል እየቀጠለ ያለው በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ወረርሽኝ የፖሊዮ በሽታን በቅርበት መከታተል፤ አካባቢን መመርመርን ጨምር ምን ያህል አስፈላጊ እንደሆነ ያሳያል፤ ኮሚቴው ሁሉም ሀገራት ከነዚህ ወረርሽኞች እንዲማሩ እና አደገኛ በሆኑ ቦታዎች ላይ የፖሊዮ በሽታን ክትትል እንዲያሻሽሉ አሳስቧል። ኮሚቴው በሱዳን እየተከሰቱ ያሉ አዳዲስ ግጭቶች ሰዎች የጤና አገልግሎት እንዳያገኙ እያደረገ መሆኑን አሳስቧል፤ ይህም በአቅራቢያው ባሉ አገሮች ብዙ ሰዎች እንዲሰደዱ እያደረገ ነው። ይህንን ሁኔታ በቅርበት መከታተል አስፈላጊ ነው ምክንያቱም አንዳንድ የሱዳን ጎረቤት ሀገራት በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ወረርሽኝ ስላጋጠማቸው ነው። በአጠቃላይ የኮቪድ-19 ወረርሽኙ የፖሊዮ ችግር ባለባቸው ብዙ ቦታዎች ላይ ነገሮችን አባብሷል፤ ስለዚህም አጠቃላይ የክትባቶችን ተደራሽነት መጨመር አስፈላጊ ነው። አንዳንድ በአፍሪካ የሚገኙ ድንበሮች ክፍት ስለሆኑ በሁሉም ድንበር ሰዎችን መከተብ እንደማይቻል ኮሚቴው ያገነዘባል፤ ነገር ግን አገሮች ቫይረሱ ወደ ደቡብ ምስራቅ አፍሪካ እንዳይዛመት ለማስቆም በቂ ትብብር አለማድረጋቸው ስጋት ጥሎበታል።,"Additional considerations The Committee recognizes the concerns regarding the lengthy duration of the polio PHEIC and the importance of exploring alternative measures, including instituting a polio IHR Review Committee that could make standing recommendations, and encourages further discussion regarding these alternatives. Nevertheless, the committee felt it was still too early to discontinue the PHEIC as it may send the wrong message at this critical juncture in polio eradication. Noting the acute humanitarian crises still unfolding in Afghanistan, the committee strongly encouraged house to house campaigns be implemented wherever feasible as these campaigns enhance identification and coverage of zero dose and under-immunized children. The committee noted and strongly supported the ongoing use of female vaccinators, enhancing access to households, with female participation as front line health workers increasing from 10.7% in the October campaign to 12.5% in April. The ongoing cVDPV2 outbreaks in Indonesia and Israel highlight the importance of sensitive polio surveillance, including environmental surveillance, in all areas where there are high risk sub-populations, and the committee urges all countries to take heed of the lesson learnt and take steps to improve polio surveillance everywhere that such risks exist. The Committee noted with concern the new conflict areas in Sudan that are disrupting health services and creating a new refugee crisis in neighboring countries. This situation must be closely monitored, as many of the neighboring countries already have cVDPV outbreaks resulting from low essential immunization coverage. More generally, noting the negative impact that the COVID-19 pandemic has had on essential immunization coverage in many of the polio affected countries, the committee stressed the importance of restoring essential immunization coverage. The committee recognized that border vaccination may not be feasible at very porous borders in Africa but was concerned by the lack of synchronization and cross border coordination in response to the WPV1 importation in southeast Africa.","Abubawan da za a ƙara la'akari da su Kwamitin ya bayyana damuwa matuƙa game tsawon lokacin da cutar foliyon (PHEIC) ta ɗauka, tare da buƙatar samo sabbin matakan kawo ƙarshen ƙwayar cutar, kamar samar da kwamitin da zai bayar da shawarwari game da ƙwayar cutar. Sannan da yawaita tattauna mas'alar da nufin samar da mafita. Har ila yau, kwamitin yana ganin ya yi wuri a dakatar da aikin (PHEIC), domin hakan ka iya haifar da kuskure a daidai wannan lokacin mai matuƙar muhimmanci na yaƙi da ƙwayar cutar foliyo. Ganin yadda ake fama da rikice-rikicen jin kai a Afghanistan, kwamitin ya ba da shawarar yin gangamin wayar-da-kai na gida-gida. Wannan gangamin yana taimakawa wajen zaƙulo tare da yi wa yaran da ba a yi musu alluran rigakafin ba. Kwamitin ya lura kuma ya goyi bayan ci gaba da amfani da mata masu allurar rigakafin, wanda hakan ke taimakawa wajen shiga gidaje. Kasancewar mata a matsayin ma'aikatan kiwon lafiya na ya ƙaru daga kaso 10.7% a cikin watan Oktoba zuwa kaso 12.5% a cikin wata Afirilu. Ɓarkewar cutar CVDPV2 da ke faruwa a Indonesia da Isra'ila na ƙara nuna muhimmancin kula da cutar shan inna, da kula da muhalli, a duk yankunan da ke da yawan al'umma. Kuma kwamitin ya buƙaci dukkan ƙasashen da su kula da darasin da aka koya tare da ɗaukarmatakan kula da cutar foliyo, a duk inda aka samu makamacin faruwar hakan. Kwamitin ya kuma damu da rikicin baya-bayan nan a Sudan, wanda ke daƙile ayyukan kiwon lafiya tare da haifar da sabuwar matsalar 'yan gudun hijira a maƙotan ƙasashe. Dole ne a sanya ido sosai, saboda da yawa daga cikin ƙasashen da ke maƙwabtaka sun sami ɓarkewar cutar foliyo ta (cVDPV) sakamakon ƙarancin ɗaukar matakan rigakafi. Kwamitin ya jaddada mahimmancin maido da muhimman ayyukan rigakafi, musamman a ƙasashen da cutar shan inna ta shafa, la'akari da mummunan tasirin cutar ta COVID-19 wannan yankunan. Kwamitin ya fahimci cewa abu ne mawuyaci yin allurar rigakafi a kan iyakokin Afirka, duk da haka, kwamitin ya damu da rashin haɗin kan ƙasashe yayin wajen yaƙar ƙwayar cutar foliyo ta (WPV1 ) a kudu maso gabashin Afirka.","Mazingatio ya ziada Kamati inatambua wasiwasi kuhusu muda mrefu wa PHEIC ya Polio na umuhimu wa kuchunguza hatua mbadala, ikiwa ni pamoja na kuanisha kamati ya mapitio ya IHR ya Polio ambayo inaweza kutoa mapendekezo ya kudumu, na kuhimiza majadiliano kuhusu njia hizi mbadala. Hata hivyo, kamati iliona bado ni mapema sana kusitisha PHEIC kwani inaweza kutuma ujumbe usio sahihi katika wakati huu muhimu wa kutokomeza Polio. Ikigundua majanga makubwa ya kibinadamu ambayo bado yanaendelea nchini Afghanistani, kamati ilihimiza sana kampeni za nyumba hadi nyumba kutekeleza popote inapowezekana kwani kampeni hizi zinaboresha utambuzi na huduma ya Dozi sifuri kwa watoto wasio na chanjo. Kamati ilibainisha na kuunga mkono kwa nguvu zote matumizi yanayoendelea ya chanjo za wanawake, kuimarisha upatikanaji wa kaya, huku ushiriki wa wanawake kama wahudumu wa afya wa mstari wa mbele ukiongezeka kutoka 10.7% katika kampeni ya Oktoba hadi 12.5% mwezi Aprili. Milipuko ya cVDPV2 inayoendelea nchini Indonesia na Israel inaangazia umuhimu wa ufuatiliaji vyeti wa Polio, ikiwa ni pamoja na ufuatiliaji wa mazingira, maeneo yote ambayo kuna watu walio na hatari kubwa, na kuchukua hatua za kuboresha ufuatiliaji wa Polio kila mahali ambapo hatari kama hizo zipo. Kamati ilibainisha kwa wasiwasi maeneo mapya ya migogoro nchini Sudani ambayo yanatatiza huduma za afya na kusababisha mgogoro mpya wa wakimbizi katika nchi jirani. Hali hii lazima ifuatiliwe kwa ukaribu, kwani nchi nyingi jirani tayari zina milipuko ya cVDPV inayotokana na chanjo duni. Kwa ujumla zaidi, ikigundua athari mbaya ambayo janga la UVIKO-19 limekuwa nayo chanjo muhimu katika nchi zilizoathiriwa na Polio, kamati ilisisitiza umuhimu wa kurejesha chanjo muhimu. Kamati ilitambua kuwa chanjo ya mipakani inaweza isiwezekane katika mipaka yenye chochoro nyingi sana barani Afrika lakini ilikuwa na wasiwasi na ukosefu wa maingiliano na uratibu wa mpaka katika kukabiliana na uingiaji wa WPV1 kusini mashariki mwa Afrika.","Àwọn àfikún èrò Ìgbìmọ̀ náà mọ àwọn ẹ̀dun ọkàn nípa àkókò pípẹ́ PHEIC rọpá-rọsẹ̀ àti pàtàkì ṣíṣe àmúlò àwọn ìlànà àfidípò, tó fi mọ́ ṣíṣe àgbékalẹ̀ Ìgbìmọ̀ Aṣàtúnyẹ̀wo IHR rọpá-rọsẹ̀ tí ó lè ṣe òfin alálòpẹ́, tí yóò sì ṣe ìwúrí fún ìjírórò síwájú sí i nípa àwọn àfidípò wọ̀nyìí. Síbẹ̀síbẹ̀, ìgbìmọ̀ náà rò ó wí pé ó ti yá jù láti má tẹ̀síwájú PHEIC nítorí ó lè fi nǹkan tí ò da ránṣẹ́ ní ìkóríta tó lágbára yìí nínú iparẹ́ rọpá-rọsẹ̀. Ṣíṣe àkọsílẹ̀ àwọn rògbòdìyàn ọmọnìyàn tó lágbára tó ṣì ń ṣẹlẹ̀ ní orílẹ̀-èdè Afghanistan, ìgbìmọ̀ náà ṣe ìwúrí alágbára pé kí àwọn ìpolongo ilé sí ilé di lílò níbi tó bá ti ṣe é ṣe nítorí àwọn ìpolongo wọ̀nyìí máa ń ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdánimọ̀ àti kíkárí àwọn ọmọ tí wọ́n ní oògùn-òdo àti àìtó-àjẹsára. Ìgbìmọ̀ náà sọ wọ́n sì tún ṣe àtìlẹ́yìn alágbára fún lílo àwọn alágbẹ́rẹ́ àjẹsára obìnrin tó ń lọ lọ́wọ́, tó ń ṣe àtìlẹ́yìn fún ànfààní sí àwọn ìdílé, pẹ̀lú ìkópa àwọn obìnrin gẹ́gẹ́ bíi àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tó ń léwájú lékún láti 10.7% nínú ìpolongo oṣù Ọ̀wàrà sí 12.5% ní oṣù Igbe. Ìtànkálẹ̀ cVDPV2 tó ń lọ lọ́wọ́ ní orílẹ̀-èdè Indonesia àti Israel ṣàfihàn pàtàkì ìtọpinpin rọpá-rọsẹ̀ tó mọ́yán lórí, tó fi mọ́ ìtọpinpin agbègbè, ní gbogbo àwọn agbègbè tí àpíntúnpí-àwọn-ènìyàn tí wọ́n ní ewu ńlá wà bẹ́ẹ̀ sì ni ìgbìmọ̀ náà rọ gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣọ́ra fún àwọn ẹ̀kọ́ tí wọ́n kọ́ kí wọ́n sì gbé ìgbésẹ̀ láti mú àyípadà bá ìtọpinpin rọpá-rọsẹ̀ níbi gbogbo tí irú àwọn ewu bẹ́ẹ̀ bá wà. Ìgbìmọ̀ náà sọ pẹ̀lú ẹ̀dun ọkàn pé àwọn agbègbè rògbòdìyàn tuntun ní orílẹ̀-èdè Sudan tí ó ń dí ìpèsè iṣẹ́ ìlera lọ́wọ́ tí ó sì ń pèsè ìṣòro àwọn asásàálà tuntun ní àwọn orílẹ̀-èdè alámùlégbẹ̀. Ìṣẹ̀lẹ̀ yìí gbọ́dọ̀ di àmójútó dáadáa, pẹ̀lú bí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè alámùlégbẹ̀ ṣe ti ní ìtànkálẹ̀ cVDPV tó wáyé látara àìtó kíkárí àjẹsára pàtàkì. Ní àpapọ̀, ṣíṣe àkọsílẹ̀ àwọn ipa burúkú tí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ti ní lórí kíkárí àjẹsára pàtàkì ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ní rọpá-rọsẹ̀, ìgbìmọ̀ náà tẹnu mọ́ pàtàkì ìdápadà kíkárí àjẹsára pàtàkì. Ìgbìmọ̀ náà rí i wí pé Abẹ́rẹ́ àjẹsára ẹnu-bodè lè má ṣe é ṣe ní àwọn ẹnu-bodè tó luwò ní ilẹ̀ Adúláwọ̀ ṣùgbọ́n wọ́n ní ẹ̀dun ọkàn nípa àìsí àmúṣiṣẹ́pọ̀ àti ìdarí ètò lẹ́yìn odi ní ìdáhùn sí kíkó wọlé WPV1 ní gúúsù-ìlà-oòrùn ilẹ̀ Adúláwọ̀.","Ukucabanga okwengeziwe Ikomidi libona ukukhathazeka okubhekene nesikhathi eside sepholiyo yePHEIC nokubaluleka nokubheka ezinye izinqumo, okufaka isikhungo sepholiyo IHR Review Committee okungenza isiphakamiso esimile, ukugqugquzela ukuqhubeka kwengxoxo mayelana nezinye izindlela. Noma kunjaloikomidi libone ukuthi kusheshile ukuyekwa kwePHEIC njengoba kungathumela umyalezo okungewona kulombono omucayi wokuqedwa kwepholiyo. Ukuqaphela izinkinga ezinkulu zabantu ezisasombuluka e-Afghanistan, ikomidi ligqugquzele kakhulu umkhankaso wendu nendlu ukuba wenziwa lapho kuzokwenzeka khona njengoba lemikhankaso yandisa ukuhlonza nokukhavwa kwesikalo esingekho duthi ngaphansi kokugoma izingane. Ikomidiliqaphele ukusekwa okukhulu okuqhubekayo kokusetshenzswa kwabagomi besifazane, ukwengeza ukungena emakhaya, ngokubamba iqhaza kwabesifazane njengabasebenzi abaphambili kunyuka kusuka ku-10.7% kumkhankaso wango Mfumfu kuya ku-12.5% kuMbasa. Ukuqhubeka kokubheduka kwe-cVDPV2 e-Indonesia nase Israel kuveza ukubaluleka kokubhekwa kwepholiyo okubucayi, okufaka ukubhekwa kwezindawo, kuzona zonke izindawo ezinesibalo esiphezulu sabantu banengcuphe, futhi ikomidi licela wonke amazwe bafunde kulezizifundo futhi bathathe amagxathu okwenzangcono ukubhekwa kwepholiyo yonke indawo lakukhona izingcuphe ezinjalo. Ikomidi liqaphele ukukhathazeka kokuxabana ezindaweni ezintsha eSudan eziphazamisa ukusebenza kwezempilo nokwakha abantu abasha abangenandawo emazweni angomakhelwane. Isimo kumele sibhekisiswe njengoba amazwe amaningi angomakhelwane sekubheduke i-cVDPV okuholela ekukhavweni okuncane okubalulekile kokugoma. Okujwayelekile ukuqaphela umthelela omubi wobhubhane lweCOVID-19 osubenawo ekukhavweni kwemigomo ebalulekile emazweni amaningi akhahlazemekile yipholiyo, ikomidi ligcizelele ukubaluleka kokuvuselela ukukhavwa okubalulekile kokugoma. Ikomidi libone ukuthi imigomo yomngcele ngeke yenzeke emingceleni e-Afrika kodwa babenokukhathazeka kokuntuleka kokuhlanganisa nokuxhumana kumabhoda ekuphenduleni kokulethwa kweWPV1 eningizimu neAfrika." +ኮሚቴው በሞዛምቢክ የተገኙ ፖሊዮን ተከትሎ የሚመጣ ሽባነተ የያዛቸው ሰዎች በዘመቻዎች ወቅት ብቻ እንደተገኙ ገልጾል፤ በዘመቻ ጊዜ ብቻ ሳይሆን ሁልጊዜ የተጠቁ ሰዎችን ለማግኘት እና ምላሽ ለመስጠት የበለጠ መስራት አስፈላጊ ነው ይላሉ። የፖሊዮ ከፍተኛ ስር���ት ባለባቸው እንደ የመን፣ ናይጄሪያ፣ ዲሞክራቲክ ኮንጎ፣ ሞዛምቢክ እና ሱዳን ባሉ በርካታ ሀገራት ግጭቶች እና አለመረጋጋት ቫይረሱን ለመቆጣጠር አስቸጋሪ እንዳረገው ኮሚቴው አሳስቧል። ባጠቃላይ ኮሚቴው የዱር እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ወረርሽኝ ያለባቸው አብዛኛዎቹ ሀገራት በቂ የክትባት ተደራሽነት የሌለባቸው ሀገራት መሆናቸውን ተመልክቷል። ኮሚቴው የፖሊዮ መርሃ ግብሩ የፖሊዮ ቫይረስን ለመመርመር የሚጓጓዙ ናሙናዎች መዘግየትን መፍታት እንዲቀጥሉ አሳስቦ ይህም በተቃራኒው የቀዝቃዛ ሰንሰለቱ ላይ ችግር እየፈጠረ እንደሆነ ገልጸዋል። በዱር እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ከፍተኛ ስርጭት ካለባቸው ሀገራት በተገኙት ዘገባዎች ላይ በመመስረት ዋና ዳይሬክተሩ የኮሚቴውን ግምገማ እ.ኤ.አ. በግንቦት 12 2023 በማጤን የፖሊዮ ቫይረስ አሁንም የህዝብ የጤና ድንገተኛ አለም አቀፍ ስጋት እንደሆነ ወስነዋል። ዋና ዳይሬክተሩ የኮሚቴውን ምክረ ሀሳብ “ወደ ሌሎች አገሮች ሊሰራጭ የሚችል የዱር ፖሊዮ ቫይረስ እና በክትባት ምክኒያት የሚመጣው የፖሊዮ ቫይረስ ያለባቸው አገሮችን” በሚመለከት አጽድቋል። እንዲሁም “በቫይረሱ ያልተያዙ ነገር ግን አሁንም ለዳግም ስርጭት ተጋላጭ ለሆኑ ሀገራት” የኮሚቴውን ምክሮች ደግፈዋል፤ እ.ኤ.አ. ከግንቦት 12 ቀን 2023 ጀምሮ የፖሊዮ ቫይረስን በአለም አቀፍ ደረጃ የመዛመት እድልን ለመቀነስ በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች መሰረት ጊዜያዊ ምክሮችን አራዝመዋል።,"The committee also noted with concern that most AFP cases in Mozambique had been detected during campaigns and more systematic surveillance efforts are required including training of clinicians to identify and respond to AFP cases. The committee is concerned by conflicts and insecurity in many of the infected countries as such circumstances allows the polioviruses to elude control in countries such as Yemen, Nigeria, Dr Congo, Mozambique and Sudan. Overall, the committee once again noted that many of the members states affected by WPV1 or cVDPV outbreaks hove either low overall coverage or low subnational coverage. The committee urged the polio program to continue to address delays in specimens being transported for testing for polioviruses, leading to problems with the reverse cold chain. Based on the current situation regarding WPV1 and cVDPVs, and the reports provided by affected countries, the Director-General accepted the Committee’s assessment and on 12 May 2023 determined that the poliovirus situation continues to constitute a PHEIC with respect to WPV1 and cVDPV. The Director-General endorsed the Committee’s recommendations for countries meeting the definition for ‘States infected with WPV1, cVDPV1 or cVDPV3 with potential risk for international spread’, ‘ States infected with cVDPV2 with potential risk for international spread’ and for ‘States no longer infected by WPV1 or cVDPV, but which remain vulnerable to re-infection by WPV or cVDPV’ and extended the Temporary Recommendations under the IHR to reduce the risk of the international spread of poliovirus, effective 12 May 2023.","Kwamitin ya kuma bayyana damuwarsa kan yadda akasarin masu kamuwa da cutar (AFP) sun fito ne daga ƙasar Mozambique ya gano hakan ne a yayin gangamin yaƙi da cutar, ya kuma bayyana buƙatar da ke da akwai na ƙara sa ido sosai. Wannan ya haɗa da horar da likitocin don ƙara samun ilimin gane cutar ta AFP. Kwamitin ya kuma damu matuƙa da rikice-rikice da halin rashin tsaro a yawancin ƙasashen da suke fama da cutar ta foliyo, saboda hakan ya haifar da mawuyacin hali wajen daƙile yaɗuwar cutar. Musamman a ƙasashe irin su Yemen, Najeriya, Dr Congo, Mozambique da Sudan. Haka kuma, kwamitin ya lura da cewa da yawa daga cikin ƙasashen da suke fama da ɓarkewar cutar foliyo ta (WPV1) ko ta (cVDPV) ko dai suna fama da ƙarancin allurar rigakafin a wasu yankuna ko ma a duka faɗin ƙasar bakiɗaya. Kwamitin ya buƙaci da a magance tsaikon da ake samu wajen jigilar kayayyakin gwajin cutar ta Foliyo, domin tabbatar da ingancinsu kafin fara amfani da su. Bisa la'akari da halin da ake ciki a halin yanzu game da ƙwayar cutar (WPV1) da (cVDPVs), da rahotannin daga ƙaasashen da abin ya shafa suka bayar, Darakta Janar ya amince da rahoton kwamitin. Ha kuma a ranar 12 ga Mayu 2023 kwamitin ya tabbatar da lamarin cutar shan-inna a matsayin lamarin da yake buƙatar kulawar gaggauwa wato (PHEIC) bisa la'akari da yadda ƙwayar cutar (WPV1) da (cVDPV) ke yaɗuwa a duniya. Babban Darakta ya amince da shawarwarin kwamitin dangane da ƙasashen da suka kamu da ƙwayar cutar shan-inna ta (WPV1), da ta (cVDPV1) ko (cVDPV3) wanda hakan ka ya haddasa yaɗuwar cutar a tsakanin ƙasa da ƙasa. A ranar 12 ga Mayu, 2023, Dokokin Hukumar Lafiya ta Duniya (IHR) ta bayar da ƙarin shawarwari na wucin gadi don rage haɗarin kamuwa da cutar shan-inna a duniya. Wannan ya haɗa da ƙasashen da ke da nau'in cutar shan-inna ta 2 (cVDPV2) waɗanda ka iya yaɗuwa a tsakanin ƙasashe, da kuma ƙasashen da ba su kamu da cutar ta foliyo nau'in (WPV1) ko ta (cVDPV), amma akwai yiwuwar sake kamuwa da cutar.","Pia kamati ilibainisha kwa wasiwasi kwamba visa vingi vya AFP nchini Msumnbiji viligunduliwa wakati wa kampeni na juhudi zaidi za ufuatiliaji zinahitajika ikiwa ni pmoja na mafunzo ya matibabu kutambua na kujibu visa vya AFP. Kamati ina wasiwasi na migogoro na ukosefu wa usalama katika nchi nyingi zilizoambukizwa kwani hali kama hiyo inaruhusu virusi vya Polio kutoroka udhibiti katika nchi kama Yemeni, Nigeria, DR Kongo, Msumbiji na Sudani. Kwa ujumla, kamati kwa mara nyingine tena ilibainisha kuwa nchi nyingi wanachama zilizoathiriwa na WPV1 au milipuko ya cVDPV zina uhaba wa chini wa chanjo au chanjo ya chini ya kimataifa. Kamati ilihimiza mpango wa Polio kuendelea kushughulikia ucheleweshaji wa vielelezo kusafirishwa kwa uchunguzi wa virusi vya Polio, na kusababisha shida ya mnyororo wa baridi. Kwa kuzingatia hali ya sasa kuhusu WPV1 na cVDPV, na ripoti zilizotolewa na nchi zilizoathirika, mkurugenzi mkuu alikubali tathmini ya kamati na tarehe 12 Mei 2023 alibainisha kuwa hali ya virusi vya polio inaendelea kuunda PHEIC kuhusiana na WPV1 na cVDPV. Mkurugenzi mkuu aliidhinisha mapendekezo ya kamati kwa nchi zinazokidhi ufafanuzi wa 'Nchi zilizoambukizwa WPV1, cVDPV1 au cVDPV3 zenye hatari ya kuenea kimataifa' Mataifa yaliyoambukizwa na cVDPV2 yenye hatari ya kuenea kimataifa, na kwa 'Nchi ambazo hazijaambukizwa tena na WPV1 au cVDPV, lakini ambazo bado ziko katika hatua ya kuambukizwa tena na WPV au cVDPV' na kuongeza mapendekezo ya muda chini ya IHR ili kupunguza hatari ya kuenea kimatifa kwa virusi vya Polio, kuanzia tarehe 12 Mei 2023.","Ìgbìmọ̀ náà tún sọ pẹ̀lú ẹ̀dun ọkàn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ AFP ní orílẹ̀-èdè Mozambique ni wọ́n ti di mímọ̀ ní àkókò ìpolongo bẹ́ẹ̀ sì ni ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìgbìyànjú ìtọpinpin ṣíṣẹ̀-n-tẹ̀lé ni wọ́n nílò tó fi mọ́ ṣíṣe ìdánilẹ́kọ̀ọ́ fún àwọn onímọ̀-ìlera láti ṣe ìdánimọ̀ àti láti dáhùn sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ AFP. Ìgbìmọ̀ náà ní ẹ̀dun ọkàn nípa àwọn rògbòdìyàn àti àìsí ààbò ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ní àkóràn nítorí irú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ bẹ́ẹ̀ máa ń gba kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ láàyè láti gba àkóso ní àwọn orílẹ̀-èdè bíi Yemen, Nigeria, DR Congo, Mozambique àti Sudan. Ní àpapọ̀, ìgbìmọ̀ náà lẹ́ẹ̀kan sí i sọ wí pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ tí ó ní ìtànkálẹ̀ WPV1 tàbí cVDPV ní yálà kíkárí àpapọ̀ tó kéré tàbí kíkárí lábẹ́-orílẹ̀-èdè tó kéré. Ìgbìmọ̀ náà pàrọwà pé kí èto rọpá-rọsẹ̀ náà tẹ̀síwájú láti kojú àwọn ìdádúró nínú àwọn àpẹrẹ tí wọ́n ń gbé kiri fún àyẹ̀wò fún kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀, tó ń yọrí sí àwọn ìṣòro pẹ̀lú ìdápadà ohun àyẹ̀wò sí ibi àyẹ̀wò. Pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ nípa WPV1 àti àwọn cVDPV, àti àwọn ìjábọ̀ tí àwọn orílẹ̀-èdè tí ọ̀rọ́ kàn pèsè, Olùdarí-Àpapọ̀ gba àyẹ̀wo Ìgbìmọ̀ náà bẹ́ẹ̀ sì ni ní ọjọ́ 12 oṣù Èbìbí ọdún 2023 pinnu pé ìṣẹ̀lẹ kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀ náà ń tẹ̀síwájú láti di PHEIC ní èyí tó níṣe pẹ̀lú WPV1 àti cVDPV. Olùdarí-Àpapọ̀ náà fọwọ́sí àwọn àbá Ìgbìmọ̀ náà fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n dọ́gba pẹ̀lú oríkì fún ""Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní WPV1, cVDPV1 tàbí cVDPV2 pẹ̀lú ewu fún ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè tó ṣe é ṣe',' Àwọn Ìpínlẹ̀ tí wọ́n ní cVDPV2 pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè tó ṣe é ṣe' àti fún 'Àwọn Ìpínlẹ̀ tí kò ní WPV1 tàbí cVDPV mọ́, sùgbọ́n tí wọ́n ṣì kángun séwu fún àkóràn tuntun pẹ̀lú WPV tàbí cVDPV' àti ìtẹ̀síwájú Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ lábẹ́ IHR láti mú àdínkù bá ewu ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè fún kòkòrò ààrùn rọpá-rọsẹ̀, bẹ̀rẹ̀ láti 12 oṣù Èbìbí ọdún 2023.","Ikomidi liphinde laqaphela ngokukhathazeka ukuthi amacala amaningi e-AFP eMozambique asetholakle ngesikhathi semikhankaso nokubhekwa okuningi kwezinhlelo zemizamo kuyadingeka okufaka ukuqeqesha abelaphi ukuhlonza nokuphendula kumacala e-AFP. Ikomidi liphinde likhathazeke ngezingxabano nokungazethembi kumazwe amaningi ashayekile njengezimo ezinjalo zivumela igciwane lepholiyo lingalawuleki emazweni afana neYemen, eNigeria, eDR Congo, eMozambique naseSudan. Kukhona konkeikomidi liphinde laqaphela amalungu amaningi esizwe atheleleke nguWPV1 noma i-cVDPV ukubheduka okuhamba kancane noma ukukhavwa kwezwe okuncane. Ikomidi linxenxe ukuthi uhlelo lwepholiyo luqhubeke ukubhekana nokuhlehla kwezinto ezihanjiswayo ukuyohlolelwa igciwane lepholiyo okuholela ezinkingeni zokuhlehla kwesheni. Ngokwesimo samanje ngokweWPV1 ne-cVDPVs kanye nemibiko enikeziwe kumazwe axhaphazekile, uMqondisi Jikelele wameukele ukuhlola kweKomidi futhi nangomhlaka-12 kuNhlaba 2023 bazimisele ukuthi isimo segciwane lepholiyo sizoqhubeka sinike igunya iPHEIC ngokweWPV1 ne-cVDPV. Umqondisi Jikelele ugunyaze iziphakamiso zeKomidi zokuhlangana kwamazwe kuchazwe,isizwe esitheleleke ngeWPV1, CDDPV1 noma i-cVDPV3 ngamandla obungcuphe okusabalala emazweni angaphandle. Izizwe ezitheleleke nge-cVDPV2 ngengcuphe enkulu yokusabalala emzweni angaphandle guthu kuZizwe esezingatheleleki yiWPV1 noma i-cVDPV kodwa ahlale ebuthaka kngokuphinde atheleleke yiWPV noma i-cVDPV futhi kwandiswa naKuziphakamiso zesikhashana ngaphansi kweIHR ukwehlisa ingcuphe yokusabalala kumazwe angaphandle okusabalala kwegciwane lepholiyo, kuzoqala ngomhlaka-12 Nhlaba 2023." +ስለ የዝንጀሮ በሽታ ወረርሽኝ የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ አምስተኛ ስብሰባ፤ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር የዝንጀሮ በሽታን አስመልክቶ በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ አምስተኛ ስብሰባ ላይ የቀረበውን ዘገባ አካፍለዋል፤ ስብሰባው የተካሄደው እ.ኤ.አ. እሮብ ግንቦት 10 ከቀኑ 12፡00 እስከ 17፡00 ነው። የአደጋ ጊዜ ኮሚቴው በተለያዩ ሀገራት የተከሰተውን የዝንጀሮ በሽታ ለመከላከል የተደረገውን ጥረት አውቅና ሰተው ካለፈው ስብሰባ በኋላ ሪፖርት የተደረጉ ቁጥሮች መቀነሳቸውን ጠቁመዋል። ኮሚቴው ሪፖርት የተደረጉ ቁጥሮች ከበፊቱ ጋር ሲነፃፀሩ በከፍተኛ ደረጃ መቀነሳቸውን እንዲሁም የበሽታው ክብደት እና ምልክቶች ላይ ለውጥ አለመኖሩን ተመልክቷል። ይሁን እንጂ አሁንም ስለ በሽታው እርግጠኛ ያልሆኑባቸው ነገሮች እንዳሉ ጠቁመዋል፤ ለምሳሌ በአንዳንድ ቦታዎች እንዴት እንደሚዛመት፣ አንዳንድ መረጃዎች አስተማማኝ አለመሆን እና በሽታው በሚበዛባቸው የአፍሪካ ሀገራት ውጤታማ ህክምና አለማግኘት ናቸው። ኮሚቴው እነዚህ የአደጋ ጊዜ እርምጃዎችን ብቻ ሳይሆኑ የረጅም ጊዜ መፍትሄዎችን የሚሹ ተግዳሮቶች እንደመሆናቸው የዝንጀሮ በሽታን የጤና አደጋዎች ለመቆጣጠር የማያቋርጥ ጥረት ያስፈልጋል ብሏል። ከሰው ወደ ሰው የሚደረገውን ስርጭት ለመግታትና በሽታውን ከእንስሳት ወደ ሰው እንዳይተላለፍ ለመከላከል፣ ለክትትል፣ ለቁጥጥር እርምጃዎች እና ለምርምር የሚያስፈልጉትን ገንዘብና እውቀት ለማግኘት የረጅም ጊዜ ትብብር ያስፈልጋል። በብሔራዊ የበሽታ መቆጣጠሪያ ፕሮግራሞች ውስጥ እንደ ኤች አይ ቪ እና ሌሎች በግብረስጋ የሚተላለፉ በሽታዎች መርሃ ግብር ጋር የዝንጀሮ መከላከል እና ምላሽ መስጠት ዕቅዶችን ማካተት አስፈላጊ ነው። ኮሚቴው የዝንጀሮ በሽታን በመቆጣጠር ረገድ መሻሻል የታየው ከውጭ የገንዘብ ድጋፍ ሳይገኝ መሆኑን ገልጾ በዘላቂነት ለመቆጣጠር እና በመጨረሻም የዝንጀሮ በሽታን ለማስወገድ ግን የውጭ ድጋፍ ያስፈልጋል ብሏል። የዝንጀሮ በሽታን ለመቆጣጠር ጥረቶችን ማድረግ ህይወትን እና ገንዘብን በዘላቂነት ለማዳን እና በሽታው በአለም አቀፍ ደረጃ የመዛመት እድልን ለመቀነስ ጠቃሚ ነው።,"Fifth Meeting of the International Health Regulations (2005) (IHR) Emergency Committee on the Multi-Country Outbreak of mpox (monkeypox) The WHO Director-General transmits the report of the fifth meeting of the International Health Regulations (2005) (IHR) Emergency Committee regarding the multi-country outbreak of mpox (monkeypox), held on Wednesday 10 May from 12:00 to 17:00 CET. The Emergency Committee acknowledged the progress made in the global response to the multi-country outbreak of mpox and the further decline in the number of reported cases since the last meeting. The Committee noted a significant decline in the number of reported cases compared to the previous reporting period and no changes in the severity and clinical manifestation of the disease. The Committee acknowledged remaining uncertainties about the disease, regarding modes of transmission in some countries, poor quality of some reported data, and continued lack of effective countermeasures in the African countries, where mpox occurs regularly. The Committee considered, however, that these are long-term challenges that would be better addressed through sustained efforts in a transition towards a long-term strategy to manage the public health risks posed by mpox, rather than the emergency measures inherent to a public health emergency of international concern (PHEIC). The Committee emphasised the necessity for long-term partnerships to mobilize the needed financial and technical support for sustaining surveillance, control measures and research for the long-term elimination of human-to-human transmission, as well as mitigation of zoonotic transmissions, where possible. Integration of mpox prevention, preparedness and response within national surveillance and control programmes, including for HIV and other sexually transmissible infections, was reiterated as an important element of this longer-term transition. In particular, the Committee noted that the gains in control of the multi-country outbreak of mpox have been achieved largely in the absence of outside funding support and that longer-term control and elimination are unlikely unless such support is provided. These sustained investments will, in the long run, save money and lives, and reduce the risk of a global resurgence of mpox, as well as the risk of reverse zoonosis resulting in new areas where the virus may circulate.","Taro na Biyar na Kwamitin Gaggawa kan Ɓarkewar Cutar Sanƙarau (MPOX) ƙarƙashin Dokokin hukumar Lafiya ta Duniya (IHR) na shekarar (2005). Darakta-Janar na hukuma lafiya ta duniya (WHO) ya aike da rahoton taro na biyar na Kwamitin Gaggawa na Hukumar Lafiya ta Duniya (IHR) (2005) game da ɓarkewar cutar sanƙarau (monkeypox), da aka gudanar a ranar Laraba 10 ga Mayu daga misalin ƙarfe 12:00 zuwa 5:00 agogon nahiyar turai (CET). Kwamitin ya yaba da ƙoƙarin da ake yi a duniya wajen magance ɓullar cutar sanƙarau a ƙasashe da dama, kwamitin ya lura cewa adadin mutanen da suka kamu da cutar na ci gaba da raguwa tun bayan taron da ya gabata. Kwamitin ya bayyana yadda aka samu raguwar rohoton waɗanda suka kamu da cutar bisa la'akari da rahoton da ya gabata, kuma ba a samu wasu canje-canje dangane da alamomin cutar ba. Kwamitin ya bayyana rashin tabbas ɗinsa game da cutar, musamman game da hanyoyin yaɗuwar cutar a wasu ƙasashen, sannan da rashin ingancin wasu bayanan da aka ruwaito, da kuma ci gaba da rashin ingantaccen matakan magance cutar a ƙasashen Afirka, inda cutar ta sanƙarau (mpox) ke faruwa akai-akai. Kwamitin ya tabbatar da cewa tunkarar waɗannan ƙalubalen na buƙatar shiri na dogon lokaci don domin kawo ƙarshen haɗarin cutar (mpox), maimakon ɗaukar kawai matakan gaggawa kamar kamar bayyana ta a matsayin cutar da take buƙatar matakin gaggauwa a duniya. Kwamitin ya jaddada wajibcin haɗin guiwa don kyakkyawan shirin samar da tallafin kuɗaɗe da kuma ƙwararru domin kula, ɗaukar mataki, tare da gudanar da bincike domin kawo ƙarshen yaɗuwar cutar (mpox) a tsakanin mutane, da kawar da damar yaɗuwarta daga dabbobi zuwa mutune a duk sanda aka samu iko. Sun bayyana buƙatar da ke akwai na samar da kariya, shirin ko-ta-kwana, da kuma yunƙurin da ƙasa ke aiwatarwa na tunkara da taƙaita yaɗuwarta, kamar yadda ake tunkarar cutar sida (HIV) da sauran cututtukan da ake ɗauka ta hanyar jima'i. Waɗannan hanyoyin su ake ganin ka iya tsayawa a matsayin wani mataki mai ɗorewa. A taƙaice, kwamitin ya lura cewa an samu nasarar shawo kan ɓarkewar cutar ta (mpox) a ƙasashe da dama ba tare da jiran tallafi da kuma kuɗaɗe daga ƙasashen ƙetare ba, haka kuma babu ba tare da wani shiri yaƙar cutar a na dundundun ba, inda suka tabbatar da yaƙar cutar abu ne mai wahala ba tare da samun tallafin ba. Wannan tsarin zai rage ɓarnatar da kuɗaɗe da rayuwakan jama'a, kuma ya rage yaɗuwar ƙwayar cutar murar-birrai a faɗin duniya ko kuma harbar sabbin gurare da ba a samu ɓullar cutar ba ta hanyar mu'amalar dake tsakanin dabbobi da mutane.","Mkutanowa tano wa kamati ya Dharura ya kimataifa ya kanuni za Afya (2005) (IHR) kuhusu mlipuko wa nchi mbalimabali wa mpox (Ndui ya Nyani) Mkurugenzi mkuu wa WHO aliwasilisha ripoti ya mkutano wa tano wa kamati ya Dharura ya kimataifa ya kanuni za afya (2005) (IHR) kuhusu mlipuko wa ugonjwa mpox (Ndui ya Nyani) katika nchi mbalimbali, ulifanyika Jumatano tarehe 10 Mei saa 12:00 hadi 17:00 CET. Kamati ya Dharura ilikubali maendeleo yaliyopatikana katika muitikio wa kimataifa wa mlipuko wa Ndui ya Nyani katika nchi nyingi na kupungua zaidi kwa iddi ya visa vilivyoripotiwa tangu mkutano uliopita. Kamati ilibaini kupungua kwa kiasi kikubwa kwa idadi ya kesi zilizoripotiwa ikilinganishwa na ripoti ya kipindi kilichopita na hakuna mabadiliko katika madhara na udhihirisho wa kliniki wa ugonjwa huo. Kamati ilikubali kutokuwa bado na uhakika kuhusu ugonjwa huo, kuhusu njia za maambukizi katika baadhi ya nchi, ubora duni wa baadhi ya Data zilizoripotiwa, na kuendelea kukosekana kwa hatua madhubuti za kukabiliana na ugonjwa huo katika nchi za Afrika, ambako Ndui ya Nyani hutokea mara kwa mara. Hata hivyo, Kamati ilizingatia kwamba hizi ni changamoto za muda mrefu ambazo zingetatuliwa vyema kupitia juhudi endelevu katika mpito kuelekea mkakati wa muda mrefu wa kudhibiti hatari za afya ya umma zinazoletwa na Ndui ya Nyani, badala ya hatua za dharura zinazohusika na afya ya umma, dharura ya wasiwasi wa kimataifa (PHEIC). Kamati ilisisitiza ulazima wa ushrikiano wa muda mrefu ili kuhamasisha usaidizi unaohitajika wa kifedha na kiufundi kwa ajili ya kudumisha ufuatiliaji, hatua za udhibiti na utafiti kwa ajili ya kukomesha maambukizi ya muda mrefu kutoka kwa Binadamu kwenda kwa Binadamu vilevile upunguzaji wa maambukizi ya Zoonotic, inapowezekana. Ujumuishaji wa uzuiaji wa Ndui ya Nyani, utayarifu na muitikio ndani ya mipango ya kimkakati ya ufuatiliaji na udhibiti, ikijumuisha VVU na magonjwa mengine ya zinaa, ilisisitiza kama kipengele muhimu cha mpito huu wa muda mrefu. Hasa, kamati ilibaini kuwa mafanikio katika kudhibiti mlipuko wa ugonjwa wa Ndui ya Nyani katika nchi mbalimbali yamepatikana kwa kiasi kikubwa kutokana na kukosekana kwa msaada wa kifedha kutoka nje na kwamba udhibiti na uondoaji wa muda mrefu hauwezekani ispokuwa msaada huo utatolewa. Uwekezaji huu endelevu, kwa muda mrefu, utaokoa pesa na maisha, na kupunguza hatari ya kuibuka tena kwa Ndui ya Nyani ulimwenguni, vilevile hatari ya Zoonosis ya nyuma kutokea katika maeneo mapya ambapo virusi vinaweza kuenea.","Ìpàdé Karùn fún Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè (2005) (IHR) Ìgbìmọ Pàjáwírì lórí Ìtànkálẹ̀ ìgbóná Lóriṣiríṣi-Orílẹ̀-èdè (ààrùn ìgbóná) Olùdarí-Àpapọ̀ WHO ṣe àgbéjáde ìjábọ̀ ti ìpàdé fún Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè (2005) (IHR) Ìgbìmọ Pàjáwírì nípa ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè (ààrùn ìgbóná), tí ó wáyé ní ọjọ́ Ìrú 10 oṣù Èbìbí láti 12:00 sí 17:00 CET. Ìgbìmọ Pàjáwírì náà gbóríyìn fún ìtẹ̀síwájú tí wọ́n ti ṣe nínú ìdáhùn àgbáyé sí ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè àti ìtẹ̀síwájú àdínkù nínú iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí wọ́n ṣe àkọsílẹ̀ rẹ̀ láti ìgbà tí wọ́n ti ṣe ìpàdé tó gbẹ̀yìn. Ìgbìmọ̀ náà ṣe àkọsílẹ̀ àdínkù tó lápẹrẹ nínú iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí wọ́n ṣe àkọsílẹ̀ rẹ̀ ní àfiwé sí àwọn àkókò àkọsílẹ̀ àtẹ̀yìnwá kò sì sí ìyàtọ̀ nínú ìdíbàjẹ́ àti ìfarahàn ajẹmọ́-ìtọ́jú ààrùn náà. Ìgbìmọ̀ náà mọ àwọn àìdánilójú tí ó kù nípa ààrùn náà, tó níṣe pẹ̀lú àwọn ìlànà àkóràn ní àwọn orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan, àìdára tó àwọn àkọsílẹ̀ dátà kọ̀ọ̀kan, àti ìtẹ̀síwájú àìsí àwọn ìlànà-adènà tó ń ṣiṣẹ́ ní àwọn orílẹ̀-èdè ilẹ̀ Adúláwọ̀, níbi tí ìgbóná ti máa ń wáyé ní gbogbo ìgbà. Ìgbìmọ̀ náà gbèrò, síbẹ̀síbẹ̀, pé àwọn wọ̀nyìí jẹ́ ìpèníjà ọlọ́jọ́-pípẹ́ tí wọn yóò kojú rẹ̀ dáadáa nípasẹ àwọn ìgbìyànjú alálòpẹ́ nínú ìṣípòrọpò sí ìlànà-iṣẹ́ ọlọ́jọ́-pípẹ́ láti mójútó àwọn ewu ìlera àwùjọ tí ìgbóná ń ṣe, yàtọ̀ sí àwọn ìlàna pàjáwírì tí ó wà nínú pàjáwírì ìlera àwùjọ fún ẹ̀dun ọkàn ilẹ̀-òkèèrè (PHEIC). Ìgbìmọ̀ náà ṣe àtẹnumọ́ pàtàkì àwọn àjọṣepọ̀ ọlọ́jọ́-pípẹ́ láti ṣe àkójọ àtìlẹ́yìn ìpèsè owó àti ìmọ̀-ẹ̀rọ tí wọ́n nílò fún ìtẹ̀síwájú ìtọpinpin , àwọn ìlànà ìṣàkóso àti ìwádìí fún ìṣẹ́gun àkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn ọlọ́jọ́-pípẹ́, bákan náà ni ìdènà àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn, níbi tí ó bá ti ṣe é ṣe. Àfikún ìdènà ìgbóná, ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn láàrín ìtọpinpin orílẹ̀-èdè àti àwọn ètò ìṣàkóso, tó fi mọ́ KASA àti àwọn ààrùn ìbálòpọ̀ mìíràn, ni wọ́n ṣe àtẹnumọ́ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bíi ohun èlò pàtàkì fún ìṣípòrọpò ọlọ́jọ́-pípẹ́ yìí. Ní pàtó, Ìgbìmọ̀ náà sọ wí pé àwọn èrè nínú ìsàkóso ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè ni ó ti jẹ́ ṣíṣe pàápàá jùlọ pẹ̀lú àìsí àtìlẹyìn ìpèsè owó láti ìta àtiwípé ìṣàkóso ọlọ́jọ́-pípẹ́ àti ìṣẹ́gun ò dájú àyàfi tí wọ́n bá pèsè irú àtìlẹyìn bẹ́ẹ̀. Àwọn ìdókówò al��lòpẹ́ wọ̀nyìí máa, ní ọjọ́ iwájú, dóólà owó àti ẹ̀mí, yóò sì mú àdínkù bá ewu àjínde ìgbóná lágbàyé, bákan náà ni ewu àdápadà àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn tó ń yọrí sí àwọn agbègbè tuntun níbi tí kòkòrò ààrùn náà lè máa tànkálẹ̀.","Umhlangano wesihlanu weInternational Health Regulations 2005 (IHR) Ikomidi lezokuphuthumayo kokubheduka kukapokisi emazweni amaningi. Umqondisi Jikelele weWHO udlulisele umbiko womhlangano wesihlanu weInternational Health Regulations (2005) (IHR) iKomidi lezokuphuthumayo elibhekene nokubheduka kwapokisi emazweni amaningi,obubanjwe ngoLwesithathu mhlaka-10 kuNhlaba kusuka ngo-12:00 kuya ku-17:00 CET. Ikomidi lezokuphuthumayo lamukele ukuqhubeka okwenziwe ngokuphendula emhlabeni ekubhedukeni emazweni amaningi kwapokisi nokuqhubeka kokwehla kwenamba yamacala abikiwe kusukela ngomhlangano owedlule. Ikomidi liqaphele ukwehla okukhulu enambeni yamacala abikiwe uma uqhathanisa nombiko owedlule nesikhathi futhi akukho ukushintsha esimweni esinzima nokukhonjiswa kwezokwelashwa kwesifo. Ikomidi livume ukungaculiseki okusele ngesifo,ngezindlela zokudlulisela kwaman mazwe,ubunjalo obubi beminye imininingo ebikiwe, nokuqhubeka kokwentuleka kwezinqumo ezisebenzayo emzaweni ase-Afrika, lapho upokisi uba khona njalo. Ikomidi licabange, kepha ukuthi lezi zingqinamba zesikhathi eside kungacono kubhekwane nazo ngemizamo egcinekile ekuguqukeni okuya kwisu lesikhathi eside ukuphatha eziphuthumayo zempilo yomphakathi ekukhathazekeni kwamazwe angaphandle (PHEIC). Ikomidi ligcizelele ukudingeka kokubambisana kwesikhathi eside ukuhlanganisa ezezimali ezidingekayo nokwesekwa kwezobuchwepheshe bokubheka ukugcineka, ukulawula izinqumo nocwaningo lokuqedwa kwesikhathi eside ekudluliseleni kumuntu kuya kumuntu, kanye nokusabalala kokudlulisela kwezunikhi, uma kungenzeka. Ukuhlanganisa ukuvikela kukapokisi,ukuzilungiselela nokuphendula ekubhekweni kwezwe nokulawula izinhlelo, okufaka iHIV kanye nokunye ukuthelelana kwezocansi kwavela njengento ebalulekile kwaloluguquko lwesikhathi eside. Empeleni, iKomidi liqaphele ukuzuza okulawulayo kokubheduka kwapokisi emazweni amaningi sekutholakale kakhulu ekungabini khona kokwesekwa kwezimali kwangaphandle nokulawula kwesikhathi eside nokuqedwa akujwayelekile njengokwesekwa okunikeziwe. Utshalomali olugciniwe esikhathini eside ukugcina imali nokusindisa izimpilo,ukwehlisa ingcuphe ekuvumbukeni futhi kwapokisi kanye nengcuphe yokubuyisela emuva izunikhi kwenza umphumela ezindaweni ezintsha lapho igciwane lingazungeza khona." +የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ሊቀመንበሩን፣ አባላትን እና አማካሪዎችን ለሰጧቸው ምክሮች አመስግነው የዝንጀሮ በሽታ ወረርሽኝ ዓለም አቀፍ የጤና ድንገተኛ አደጋ አይደለም በሚለው ምክር ተስማምተዋል፤ ጊዜያዊ ምክሮችን በዚህ ጽሁፍ መጨረሻ ላይ ይገኛሉ። የአምስተኛው ዙር የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ስብሰባ ማጠቃለያ፤ በዝንጀሮ በሽታ ወረርሽኝ ዙሪያ አምስተኛው ስብሰባ በቪዲዮ ባለሙያዎችን ሰብስቧል፤ ሊቀመንበሩ እና ምክትል ሊቀመንበሩ በጄኔቫ ስዊዘርላንድ በሚገኘው የዓለም ጤና ድርጅት ዋና መሥሪያ ቤት በአካል ተገኝተው ነበር። ከአስራ አምስት የኮሚቴ አባላት አስራ አንዱ እና ከዘጠኙ አማካሪዎች አምስቱ ስብሰባውን ተቀላቅለዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር በዓለም አቀፍ ደረጃ በበሽታው የተጠቁ ሰዎች ቁጥር በከፍተኛ ደረጃ ይህም ባለፉት ሶስት ወራት ውስጥ ካለፉት ሶስት ወራት ጋር ሲነጻጸር ወደ 90% የሚጠጋ ቁጥር መቀነሱን በመጥቀስ ስብሰባውን ጀምረውታል። በአለም አቀፍ ደረጃ በበሽታው የተጠቁ ሰዎች ቁጥር እየቀነሰ ቢሄድም ቫይረሱ አሁንም በአንዳንድ ማህበረሰቦች እየተስፋፋ መሆኑንም ጠቁመዋል። ዋና ዳይሬክተሩ አገራቱ የክትትልና ምላሽ መስጠት አቅማቸውን ማጠናከር እና የዝንጀሮ በሽታ መከላከልን እና ህክምናን በብሔራዊ የጤና መርሃ ግብሮች ውስጥ ማካተት አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥተዋል። የህግ አማካሪ ቢሮ ተወካዩ የኮሚቴ አባላት እና አማካሪዎች ሚና እና ሃላፊነት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች መሰረት አብራርተዋል። የስነ-ምግባር ባለሙያው የስብሰባ ውይይቶችን እና የኮሚቴውን ስራ በተመለከተ ሚስጥራዊነቱን የመጠበቅ አስፈላጊነት ለሁሉም አስታውሰዋል፤ እንዲሁም ማንኛውንም የጥቅም ግጭት ሊፈጥር የሚችል የግል፣ የሙያ፣ ���ገንዘብ፣ የሃሳብ ወይም ማህበራዊ ፍላጎቶች ሲኖሩ በጊዜ ለዓለም ጤና ድርጅት ማሳወቅ እንዳለባቸውም አጽንኦት ሰጥተው ተናግረዋል። የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ሰብሳቢ የሆኑት ዶ/ር ዣን ማሪ ኦክዎ ቤሌ መድረኩን ተረክበው ግቡን አቅርበዋል ይህም የዝንጀሮ ወረርሽኝ አሁንም አለም አቀፍ የጤና ድንገተኛ አደጋ እያስከተለ መሆኑን ለመወሰን እና ከሆነ ደግሞ ለአገሮች የቀረቡትን ጊዜያዊ ምክሮች ለመገምገም ነው።,"The WHO Director-General expresses his gratitude to the Chair, Members, and Advisors for their advice and concurs with this advice that the event no longer constitutes a PHEIC for the reasons detailed in the proceedings of the meeting below and issues revised Temporary Recommendations for the transition period, which are presented at the end of this document. Proceedings of the fifth meeting of the IHR Emergency Committee The fifth meeting of the IHR Emergency Committee on the multi-country outbreak of mpox was convened by videoconference, with the Chair and Vice-Chair being present in person at WHO headquarters, in Geneva, Switzerland. Eleven of the fifteen Members and five of the nine Advisors to the Committee participated in the meeting. In his opening remarks, the WHO Director-General welcomed the Committee, and noted a sustained decline in cases globally, with almost 90% fewer cases reported in the last three months, compared with the previous three months. The Director-General also noted that, while there is a downward trend globally, the virus continues to transmit in certain communities. He further stressed the importance for countries to maintain their surveillance and response capacities, and to continue to integrate mpox prevention and care into existing national health programmes to address future outbreaks. The Office of Legal Counsel’s representative briefed the Committee Members and Advisors on their roles, responsibilities, and mandate under the relevant articles of the IHR. The Ethics Officer from the Department of Compliance, Risk Management, and Ethics reminded Members and Advisors of their duty of confidentiality as to the meeting discussions and the work of the Committee, as well as their individual responsibility to disclose to WHO in a timely manner any interests of a personal, professional, financial, intellectual or commercial nature that may give rise to a perceived or direct conflict of interest. The meeting was handed over to the Chair of the Emergency Committee, Dr Jean-Marie Okwo-Bele, who introduced the objectives of the meeting: to provide views to the WHO Director-General as to whether the multi-country outbreak of mpox continues to constitute a PHEIC, and, if so, to review the proposed Temporary Recommendations to States Parties.","Babban Daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ya yaba wa ƙoƙarin shugaban kwamitin, Mambobi da masu bashi Shawara bisa shawarwari su. Ya kuma amince da matsayar kwamitin kan cewa yanayin ba ya buƙatar sanya dokar ta ɓaci a ta hukumar lafiya ta duniya. An bayyana dalilan ne cikin matsayar da aka cimma mitin ɗin. Sabbin shawarwarin tsare-tsaren za su zo a ƙarshen wannan maƙala. Matsayar da aka cimma a taron Kwamitin Gaggawa na Hukumar Lafiya ta Duniya (IHR) a taron ta karo na 5. Taron Kwamitin Gaggawar (IHR) dangane da ɓarkewar ƙwayar Cutar (murar-birrai) na ƙasa-ƙasa ya gudana ne ta kafar sadarwa ta bidiyo. Shugaba da mataimakin shugaban kwamitin kuma sun halarci taron ne a shalkwatar Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) Geneva da ke ƙasar Switzerland. Mambobi Sha-ɗaya ne daga cikin Mambobin kwamitin Sha-biyar da biyar daga cikin masu bayar da shawara su tara ne suka halarci taron. Yayin da yake jawabin buɗe taron, babban Daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), ya yi wa kwamitin maraba, tare da basu tabbacin samun raguwar rahoton ɓullar cutar a faɗin duniya, da kusan kaso 90% na daƙile ɓullar cutar a cikin watanni uku da suka gabata, idan aka yi kwatanta su da watanni ukun baya. Babban Daraktan ya kuma bayyana cewa, duk da ana samun damar daƙile cutar a faɗin duniya, ƙwayar cutar na ci gaba da yaɗuwa a wasu sassa na duniya. Ya ƙarfafa buƙatar da ke akwai na haɗa hannun da ƙarfe a matakin ƙasashe wajen bayar da gudunmawar daƙile ƙwayar cutar. Ya zama wajibi ga dukkanin ƙasashe su gabatar da rigakafin ƙwayar cutar (murar-birrai) a tsarin lafiya na kowace ƙasa domin daƙile ɓarkewar ƙwayar cutar a nan gaba. Wakili daga ofishin Hukumar Shari'a ya yi wa Mambobi da masu Bayar da Shawara na kwamitin bayanin ayyukan da suka rataya a kan su ga Kwamitin Gaggawa kan cutar (IHR). Shugaban sashen ɗa'a na Hukumar, ya tunatar da Mambobi da Masu Bada Sharwara game da muhimmancin da ke da akwai na adana bayanin sirrin da ayyukan kwamitin. An kuma ƙarfafi buƙatar da ke akwai na sanar da shugabancin Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) game da wani ra'ayi na ɗaiɗaikun mutane, ko wani guggun jama'a, ko kuma na kuɗi da zai haifar da taƙaddama ta san-rai. Taron dai ya kasance ƙarƙashin jagorancin Dr. Jean-Marie Okwo-Bele, shugaban kwamitin kar-ta-kwana. Ya bayyana cewa maƙasudin taron shi ne tattaunawa da nufin gano ko ɓarkewar cutar (mpox) a ƙasashe da dama ka iya haifar da mummunar barazana ga lafiyar duniya. Idan hakan ne, dole ne su sake fito da wasu matakan da ƙasashe za su bi.","Mkurugenzi Mkuu wa WHO anatoa shukurani zake kwa mwenyekiti, wajumbe na washauri kwa ushauri wao na anakubaliana na ushauri huu kwamba tukio hilo halijumuishi tena PHEIC kwa sababu zilizoelezwa katika shughuli za mkutano hapa chini na kutoa Mapendekezo ya Muda yaliyorekebishwa kipindi cha mpito, ambacho kinawasilishwa mwishoni mwa hati hii. Shughuli za mkutano wa tano wa kamati ya Dharura ya IHR Mkutano wa tano wa kamati ya Dharura ya IHR juu ya mlipuko wa Ndui ya Nyani katika nchi nyingi uliitishwa kwa mkutano wa video, mwenyekiti na makamu mwenyekiti walikuwepo ana kwa ana katika makao makuu ya WHO, huko Jeniva, Uswisi. Wajumbe kumi na moja kati ya kumi na watano na washauri wapatao watano kati ya tisa wa kamati walishiriki katika mkutano huo. Katika hotuba yake ya ufunguzi, mkurugenzi mkuu wa WHO aliikaribisha kamati, na alibainisha kupungua kwa kasi kwa kesi Duniani kote, na karibu 90% ya kesi zilizoripotiwa katika miezi mitatu iliyopita, ikilinganishwa na miezi mitatu ya hapo awali. Mkurugenzi mkuu pia alibainisha kuwa, wakati kuna muelekeo wa kushuka Duniani, virusi vinaendelea kusambaa katika jamii fulani. Alisisitiza zaidi umuhimu wa nchi kudumisha uwezo wao wa ufuatiliaji na muitikio, na kuendelea kujumuisha kinga na huduma ya Ndui Nyani katika programu zilizopo za afya za kitaifa ili kushughulikia milipuko ya siku zijazo. Mwakilishi wa Ofisi ya wakili wa sheria aliwafahamisha wanakamati na washauri kuhusu majukumu, wajibu na mamlaka yao chini ya vifungu husika vya IHR. Afisa wa maadili kutoka idara ya uzingatiaji, usimamizi wa hatari na maadili aliwakumbusha wanachama na washauri juu ya wajibu wao wa usiri kuhusu majadiliano ya mkutano na kazi ya kamati, vilevile wajibu wao binafsi wa kufichua kwa WHO kwa wakati unaofaa, maslahi yoyote ya kibinafsi, kitaaluma, kifedha, kiakili au kibiashara ambayo yanaweza kusababisha mgongano wa kimaslahi unaoonekana au wa moja kwa moja. Mkutano huo ulikabidhiwa kwa mwenyekiti wa kamati ya Dharura, Dk Jean- Marie Okwo-Bele, ambae aliwasilisha malengo ya mkutano huo: Kutoa maoni kwa Mkurugenzi Mkuu wa WHO ikiwa mlipuko wa Ndui ya Nyani katika nchi nyingi unaendelea kuunda PHEIC, na, ikiwa ni hivyo, kupitia Mapendekezo ya Muda yaliyopendekezwa kwa Nchi Wanachama.","Olùdarí-Àpapọ̀ WHO fi ẹ̀mí ìmoore rẹ̀ hàn sí Alága, Àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́, àti àwọn Olùbánidámọ́ràn fún àmọ̀ran wọn ó sì gbà pẹ̀lú àmọ̀ràn yìí pé ìjókòó náà kìí ṣe PHEIC mọ́ fún àwọn ìdí tí wọ́n ṣàlàyé nínú àwọn ìgbésẹ̀ fún ìpàdé náà ní ìsàlẹ̀ ó sì ṣe àgbéjáde Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ fún àkókò ìṣípòrọpò, tí wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ ní ìparí àkọsílẹ̀ yìí. Àwọn ìgbésẹ̀ fún ìpàdé karùn ti Ìgbìmọ̀ Pàjáwírì IHR Ìpàdé karùn ti Ìgbìmọ̀ Pàjáwírì IHR lórí ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè ni wọ́n ṣe nípasẹ àpérò-onífídíò, pẹ̀lú ìjókòó Alága àti Igbákejì-Alága ní olú ilé-iṣẹ́ WHO, ní Geneva, orílẹ̀-èdè Switzerland. Mọ́kànlá nínú àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ mẹ́ẹ̀dógún àti márùn-ún nínú àwọn Olùbánidámọ́ràn mẹ́sàn fún Ìgbìmọ̀ náà ni wọ́n kópa nínú ìpàdé náà. Nínú ọ̀rọ̀ ìkíni káàbọ̀ rẹ̀, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO náà kí Ìgbìmọ̀ náà káàbò, ó sì sọ nípa àdínkù alálòpẹ́ nínú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ lágbàyé, pẹ̀lú bíi 90% àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ kékèké tí wọ́n ṣe àkọsílẹ̀ rẹ̀ láti bí oṣù mẹ́ta sẹ́yìn. Olùdarí-Àpapọ̀ náà tún sọ wí pé, nígbà tó ṣe wí pé ìṣẹ̀lẹ̀ àdínkù wà káàkiri àgbáyé, kòkòrò ààrùn náà ń tẹ̀síwájú láti ràn ní àwọn àwùjọ kọ̀ọ̀kan. Ó tún tẹnumọ́ pàtàkì fún àwọn orílẹ̀-èdè láti tẹ̀síwájú àwọn ìkápá ìtọpinpin àti ìdáhùn wọn, àti láti tẹ̀síwájú láti ṣàmúlò ìdènà ìgbóná àti ìtọ́jú sínú àwọn ètò ìlera orílẹ̀-èdè tó wà nílẹ̀ láti kojú àwọn ìtànkálẹ̀ ní ọjọ́ iwájú. Ọ́fíísì aṣojú Agbẹjọ́rò Ilé-iṣẹ́ náà ṣàlàyé fún Àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ Ìgbìmọ̀ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn nípa àwọn ipa, àwọn ojúṣe, àti iṣẹ́ wọn lábẹ́ àwọn abala òfin IHR tó yẹ. Àwọn Òṣìṣẹ́ Ìwà-rere láti Ẹ̀ka tó ń rí sí Ìtẹ̀lé ìlànà, Àmójútó Ewu, àti Ìwà-rere rán àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn nípa ojúṣe ìtọ́jú àṣírí wọn àti sí àwọn ìjírórò ìpàdé náà àti iṣẹ́ Ìgbìmọ̀ náà, bákan náà ni àwọn ojúṣe ẹnìkọ̀ọ̀kan láti sọ fún WHO ní àsìkò nípa èyíkéyìí ìfẹ́ fún ara ẹni, akọ́ṣẹ́mọṣẹ́, ìpèsè owó, ìmọ̀ tàbí òwò tí ó lè yọrí sí ìkọlù-kọgbà ìfẹ́ tí wọ́n kẹ́ẹ́fín tàbí tààrà. Wọ́n fi ìpàdé náà lé Alága fún Ìgbìmọ Pàjáwírì, Dr Jean-Marie Okwo-Bele lọ́wọ́, tí ó ṣe àfihàn àwọn èròngbà ìpàdé náà: láti pèsè àwọn ojú ìwòye fún Olùdarí-àpapọ̀ WHO nípa bóyá ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè ṣì ń tẹ̀síwájú láti jẹ́ PHEIC, àtiwípé, tí ó bá rí bẹ́ẹ̀, láti ṣe àtúnyẹ́wò àbá Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ fún àwọn Ẹgbẹ́ Ìpínlẹ̀.","Umqondisi Jikelele weWHO uzwakalise ukujabula kuSihlalo, Amalungu, Abeluleki ngezeluleko zabo nokuvala ngeseluleko zokuthi umcimbi awusanikezi igunya lePHEIC ngesizathu semininingwane ekuqhubekeni lomhlangano ngezansi futhi nezinkinga ezibuyekeziwe zeziphakamiso zesikhashana ngesikhathi soshintsho, ezethuliwe ekupheleni kwaldokhumenti. Ukuqhubeka komhlangano wesihlanu we-IHR Emergency Committee Umhlangano wesihlanu kweKomidi leZokuphuthumayo leIHR ekubhedukeni kwapokisi emazweni amaningi okwahlanganiswa ngenkomfa yevidiyo, noSihlalo noSekela Sihlalo bekhona ekomkhulu leWHO, eGeneva, eSwitzerland. Abayishumi nanye kwabayishumi nanhlanu kuMalungu kanye nabahlanu kwabayisishagalolunye kwaBeluleki kuKomidi elibambe iqhaza emhlanganweni. Emazwini akhe okuvula, uMqondisi Jikelele weWHO wamukele iKomidi,waqaphela ukugcineka kwehla emacaleni emhlabeni,cishe amacala ambalwa abikiwe angu-90% ezinyangeni ezintathu ezedlule, uma uqhathanisa nezinyanga ezedlule ezintathu. Umqondisi Jikelele uphinde wakuqaphela ukuthi ngesikhathi kukhona ukwehla okudumile emhlabeni, igciwane liyaqhubeka ukudluliselwa emiphakathini ethize. Uqhubeke wagcizelela ukubaluleka amazwe okumele agcine ukubheka kwawo namandla okuphendula, nokuqhubeka ukuhlanganisa ukuvikela upokisi nokunakekela ezinhlelweni ezikhona zempilo ezweni ukubhekana nokubheduka kwesikhathi esizayo. Omele iHhovisi loMkhandlu weZomthetho uchazele Amalungu ekomidi kanye nabeluleki ngendima yabo,umsebenzi wabo, nokujutshwa ngaphansi kwamaphepha ahlobene e-IHR. Umsebenzi wenqubo waseMnyangweni weCompliance, Risk Management, Ethics ukhumbuze Amalungu naBeluleki umsebenzi wabo wokuthembeka ezingxoxweni zomhlangano kanye nomsebenzi weKomidi, kanye nomsebenzi wabo ngabanye ukuveza kuWHO ngesikjhathi esifanele somdlandla wabo, okomsebenzi,ezezimali, ezemfundo noma ubunjalo bezemnotho kunganyusa ukubukeka noma ukuphikisana kokuhlosiwe. Umhlangano wadluliselwa kuSihlalo weKomidi leZokuphuthumayo,uDkt Jean-Marie Okwo-Bele, owethule izinjongo zomhlangano: ukunikeza imibono kuMqondisi Jikelele weWHO ekutheni ukubheduka kwapokisi emazweni amaningi kuyaqhubeka kunika igunya iPHEIC, uma kunjalo ukubheka iziphakamiso zesikhashana kuState Parties." +ጃፓን፣ ናይጄሪያ፣ እንግሊዝ እና አየርላንድ ተወካዮቻቸው በአገሮቻቸው ያለውን ሁኔታ እና የተወሰዱ እርምጃዎችን ገለጻ ሰተዋል። ፅህፈት ቤቱ በአፍሪካ ያለውን የወረርሽኙ ሁኔታ እና ምላሽ የመስጠት ጥረቶች በአለም አቀፍ ደረጃ ዝርዝር መረጃን ሰጥቷል። የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. ከጥር 2022 ጀምሮ በ13 ሀገራት በተለይም በናይጄሪያ እና በኮንጎ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ሪፐብሊክ ከ1500 በላይ የተረጋገጡ በበሽታው የተያዙ ሰዎች እንዳሉ ዘግቧል። በተለይም በአፍሪካ ስለ ቫይረሱ ስርጭት ያለው መረጃ አነስተኛነት እንዲሁም የክትትል ስርዓቶች ጥራት አለመኖር እንዳለ ታይቷል። በአለም አቀፍ ደረጃ የዝንጀሮ ወረርሽኝ ስጋት በአብዛኛዎቹ የዓለም ጤና ድርጅት ክልሎች መካከለኛ እንዲሁም በቀሩት ደቡብ ምስራቅ እስያ እና ምዕራብ ፓሲፊክ ክልሎች አነስተኛ ነው ሲል ጽህፈት ቤቱ ገልጾል። ተጨማሪ ዝርዝሮችን በ 22 ኛው የውጭ ሁኔታ ዘገባ (External situation report) ላይ ማግኘት ይችላሉ። በዚህ አገናኝ (link )- “2022 Monkeypox Outbreak: Global Trends” በየሳምንቱ አዳዲስ መረጃዎች ማግኘት ይችላሉ። ጽህፈት ቤቱ ለኮሚቴው እንዳመለከተው የዓለም ጤና ድርጅት የዝንጀሮ በሽታ ስልታዊ ዝግጁነት እና ምላሽ አሰጣጥ እቅድ እ.ኤ.አ. በሰኔ 2023 ይጠናቀቃል፤ ከሰው ወደ ሰው ያለውን ስርጭት ለመቆጣጠር እና በመጨረሻም ለማስቆም የረዥም ጊዜ ስልት ለማዘጋጀት እቅድ ተይዟል፤ ከአንስሳ ወደ ሰው ስርጭት በሚከሰትበት ቦታም ይህን ስትራቴጂ ተግባራዊ ለማድረግ ���ሚረዳ እቅድ መመሪያም ይዘጋጃሉ። ከገለጻው በኋላ የኮሚቴው አባላት እና አማካሪዎች ከጽህፈት ቤቱ እና ከቀረቡት ሀገራት ጋር የጥያቄና መልስ ውይይት አድርገዋል። ዝግ ስብሰባ፤,"Presentations Representatives of Japan, Nigeria and the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland provided updates on the current epidemiological situation in their countries and on the public health measures being implemented. The Secretariat provided a comprehensive update on the epidemiological situation and the current response efforts, with the WHO Region of Africa providing an additional regional update. The WHO Region of Africa reported that more than 1500 cases were confirmed since January 2022 in 13 countries, with the majority of these cases being reported from Nigeria and the Democratic Republic of the Congo. There was little information on modes of transmission and the quality of reported data through the surveillance systems was uneven in the African Region. The Secretariat informed that the current global risk of the mpox multi-country outbreak is assessed as remaining moderate globally and in four of the WHO regions and remaining low in South-East Asia and the Western Pacific Regions. Further details can be found in the 22nd External situation report. All data are available, and case counts are updated weekly at this link - 2022 Monkeypox Outbreak: Global Trends. The Secretariat further informed the Committee that the WHO Monkeypox Strategic preparedness, readiness and response plan will come to an end in June 2023, and that there are plans to develop a long-term strategy for the control and eventual elimination of human-to-human transmission, and mitigating the zoonotic transmission where it occurs, along with a country planning guide to support the implementation of this strategy. After the presentations, Committee Members and Advisors proceeded to engage the Secretariat and the presenting countries in a question-and-answer session. Deliberative session","Wakilai daga ƙasashen Jafan, Najeriya da Haɗaɗɗiyar Daular Turai (UK) sun bayyana halin ƙasashensu suke ciki, tare da bayyana irin matakan da suke ɗauka domin inganta lafiyar al'ummarsu. Sakatariyar hukumar ta bayar da cikakkun bayanai dangane da cutar, da kuma abin da matakan da suke ɗauka, haka kuma Hukumar Lafiya ta Duniya a nahiyar Afirika sun bayar da nasu bayanan da suka shafi yankin na nasu. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) rashen nahiyar Afirika ta ce, an samu kyasa-kyasan rahoton cutar kimanin 1500 a watan Janairu 2022 a cikin ƙasashe 13. Yawanci an same su ne daga Najeriya da kuma Jamhuriyar Kwango (DR Cango). Babu wasu taƙamaiman bayanai dangane da yadda cutar ta take yaɗuwa ba, haka bayanan da ake samu sun sha ya bambanta a tsakanin ƙasashen Afrika. Sakatariyar ta bayyana cewa, ana ganin haɗarin da duniya ke fuskanta a halin yanzu na ɓarkewar cutar (mpox) a matsayin matsakaici a yawancin yankuna na (WHO), ban da Kudu-maso-Gabashin Asiya da Yammacin Pasifik, inda ake ganin ba ta da yawa. Za a iya samun ƙarin cikakkun bayanai a cikin Rahoton Yanayi karo na 22. Za a iya samun duk wasu bayanai, da rahoton ƙarin masu ɗauke da cutar a wannan dandalin (link): ""2022 Monkeypox Outbreak: Global Trends."". Sakatariyar ta shaida wa kwamitin cewa shirin Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) zai kawo ƙarshen cutar (murar-birrai) a watan Yunin 2023. Sakatariyar na gudanr da wani shirin na dogon zango da nufin daƙile yaɗuwar cutar a tsakanin mutum-da-mutum tare da rage yaɗuwarta a tsakanin dabbobi zuwa mutune. Za kuma su ƙirƙiro wani tsari don taimakawa ƙasashe yin amfanin da dabarun. Bayan kammala jawaban ne sai aka shiga sashin tambaya-da-amsasoshi ga ƙasashen da suka gabatar da jawaban. Sashen Shawarwari da tattaunawa.","Wawakilishi wa mawasilisho ya Japani, Nigeria, na Uingereza na Ireland Kaskazini watatoa sasisho kuhusu hali ya sasa ya mlipuko katika nchi zao na kuhusu hatua za afya ya umma zinatekelezwa. Sekretarieti ilitoa sasisho la kina kuhusu hali ya mlipuko na juhudi za sasa za kukabiliana, na kanda ya Afrika ya WHO ikitoa sasisho zaidi la kikanda. WHO kanda ya Afrika iliripoti kuwa zaidi ya kesi 1500 zilithibitishwa tangu Januari 2022 katika nchi 13, na idadi kubwa ya kesi zikiripotiwa kutoka Nigeria na Jamhuri ya kidemokrasia ya Kongo. Kulikuwa na taarifa ndogo kuhusu njia za upokezaji na ubora wa Data zilizoripotiwa kupitia mifumo ya ufuatiliaji haikuwa sawa katika kanda ya Afrika. Sekretarieti ilifahamisha kwamba hatari ya hivi karibuni ya kimataifa ya mlipuko wa Ndui ya Nyani katika nchi nyingi inatathminiwa kuwa imesalia wastani Duniani kote na katika kanda nne za WHO na kubaki chini huko kusini mashariki mwa Asia na maeneo ya magharibi mwa Pasifiki. Maelezo zaidi yanaweza kupatikana katika ripoti ya 22 ya hali ya Ughaibuni. Data zote zinapatikana, na hesabu za kesi husasishwa kila wiki katika kiungo hiki- Mlipuko wa Ndui ya Nyani wa 2022: Mitindo ya Ulimwenguni. Sekretarieti iliifahamisha zaidi kamati kwamba mpango mkakati wa utayarishaji, utayari na muitikio wa Ndui ya Nyani wa WHO utafikia kikomo mwezi Juni 2023, na kwamba kuna mipango ya kuandaa mkakati wa muda mrefu wa kudhibiti na hatimae kutokomeza kabisa usambazaji kati ya Binadamu na Binadamu, na kupunguza mambukizi ya Zoonotic pale inapotokea pamoja na muongozo wa mpango wa nchi kusaidia utekelezaji wa mkakati huu. Baada ya mawasilisho hayo, wajumbe wa kamati na washauri waliendelea kushirikisha sekretarieti na nchi zilizowasilisha katika kipindi cha maswali na majibu. Kikao cha mashauriano","Àgbékalẹ̀ Àwọn Aṣojú orílẹ̀-èdè Japan, Nigeria àti United Kingdom of Great Britain àti Northern Ireland pèsè ìròyìn lórí ipò ajẹmọ́-àjàkálẹ̀ ààrùn lọ́wọ́lọ́wọ́ ní orílẹ̀-èdè wọn àti lórí àwọn ìlànà ìlera àwujọ tí wọ́n ń ṣàmúlò. Ilé-iṣẹ́ Ìjọba náà pèsè ìròyìn kíkún lórí ipò ajẹmọ́-àjàkálẹ̀ ààrùn àti àwọn ìgbìyànjú ìdáhùn lọ́wọ́lọ́wọ́, pẹ̀lú bí Ẹkùn Agbègbè Ilẹ̀ Adúláwọ̀ WHO ṣe tún pèsè àfikún ìròyìn ẹkùn agbègbè. Ẹkùn agbègbè ilẹ̀ Adúláwọ̀ WHO jábọ̀ wí pé ó lé ní àwọn ìṣẹ̀lẹ 1500 tí wọ́n fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ láti oṣù Ṣẹẹrẹ ọdún 2022 ní àwọn orílẹ̀-èdè 13, tí wọ́n sì ń ṣe àkọsílẹ̀ ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ yìí ní orílẹ̀-èdè Nigeria àti Democratic Republic of Congo. Àlàyé díẹ̀ tún wà lórí àwọn ìlànà àkóràn bákan náà ni ojúlówó àwọn dátà tí wọ́n jábọ̀ nípasẹ àwọn ètò ìtọpinpin kò ṣe déédé ní Ẹkùn Agbègbè Ilẹ̀ Adúláwọ̀. Ilé-iṣẹ́ Ìjọba náà sọ wí pé ewu àgbáyé lọ́wọ́lọ́wọ́ fún ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè ni wọ́n ń ṣe àyẹ̀wo rẹ̀ pẹ̀lú bí ó ṣe ku díẹ̀ káàkiri àgbáyé àti ní mẹ́rin nínú àwọn ẹkùn agbègbè WHO tó sì kú kékeré ní South-East Asia àti Àwọn Ẹkùn Agbègbè Western Pacific. A lè rí àlàyé síwájú sí i nínú ìjábọ̀ ipò Ìta 22nd. Gbogbo àwọn dátà ni ó wà, wọ́n sì ń ṣe àkọsílẹ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ lọ́sọ̀ọ̀sẹ̀ ní ojú-òpó yìí - Ìtànkálẹ̀ Ìgbóná ọdún 2022: Àwọn Ìṣẹ̀lẹ̀ Lágbàyé. Ilé-iṣẹ́ Ìjọba náà tún sọ fún Ìgbìmọ̀ náà wí pé ìmúrasílẹ̀ Ìlànà-iṣẹ́ Ìgbóná WHO, ètò ìgbaradì àti ìdáhùn máa wá sópin ní oṣù Òkudù ọdún 2023, àtiwípé ètó wà láti ṣe àgbékalẹ̀ ìlànà-iṣẹ́ ọlọ́jọ́-pípẹ́ fún ìṣàkóso àti ìṣẹ́gun àkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn, àti ìdènà àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn níbi tí ó ti wáyé, bákan náà ni ìtọ́nisọ́nà èto orílẹ̀-èdè láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìṣàmúlò ìlànà-iṣẹ́ yìí. Lẹ́yìn àwọn àgbékalẹ̀, Àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ Ìgbìmọ̀ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn tẹ̀síwájú láti bá Ilé-iṣẹ́ ìjọba náà àti àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ sọ̀rọ̀ ní àkókò ìbéèrè-àti-ìdáhùn. Àkókò Ìjírórò","Ukwethulwa kwabamele iJapan, eNigeria kanye ne-United Kingdom of Great Britain neNorthern Ireland enikeze ngokubuyekezwa kwesimo samanje se-ephidemoloji emazweni awo kanye nezinqumo zempilo yomphakathi zenziwa. Unobhala unikeze ukubuyekezwa okukhulu kwesimo se-ephidomoloji kanye nemizamo yokuphendula yamanje, neWHO Region of Afrika ekunikezeleni ngokubuyekeziwe kwesifunda okwengeziwe. Isifunda saseAfrika seWHO sibike amacala angaphezu kuka1500 aqinisekiswa kusukela ngoMasingana 2022 emazweni angu-13, iningi lalamacala ebikiwe eNigeria neDemocratic Republic of Congo. Bekukhona ulwazi oluncane ngezindlela zokudlulisela kobunjalo bolwazi olubikiwe ngezinhlelo zokubheka zazingalingani eSifundeni se-African. Unobhala wazise ngesimo samanje sokubheduka kwapokisi emzaweni amaningi ukuthi kuhlolwe njengokukahle okusele emhlabeni futhi izifunda ezine zeWHO nokusele okuncane eSouth East Asia neWestern Pacific Regions. Eminye imininingwane ingatholakala kusimo somubiko wesi-22 waNgaphandle. Yonke imininingwane ikhona nokubalwa kwamacala kuyabuyekezwa masonto onke kulelinki-2022 Ukubheduka kwapokisi: Okudumile komhlaba. Unobhala uqhubeke wazisa iKomidi ukuthi ukuzilungiselela wesu lapokisi leWHO, ukulunga nokuphendula ngohlelo kuzofika ekugcineni ngoNhlangulana 2023,nokuthi zikhona izinhlelo zokuthuthukisa isu lwesikhathi eside sokulawula nokugcina siqeda ukudlulisela kumuntu nomuntu ukusabalala kokudlulisela izunikhi lapho kwenzeka nokuhlela kwezwe nokuseka ukwenza kwesu. Ngemva kwezethulo,aMalungu eKomidi kanye nabeluleki baqhubeka nokuxoxa noNobhala kanye nabamele amazwe kuseshini yemibuzo nezimpendulo. Amaseshini aqondiwe" +ኮሚቴው የአለም የጤና ህጎችን በመከተል የዝንጀሮ ወረርሽኝ አሁንም አለም አቀፍ የጤና ድንገተኛ አደጋ እያስከተለ መሆኑን ለመ���ሰን እና ከሆነ ደግሞ ለአገሮች የቀረቡትን ጊዜያዊ ምክሮች ለመገምገም በዝግ ስብሰባ ተገናኝቷል። ኮሚቴው ከባለፈው ስብሰባ በኋላ አዲስ የሚያዙ ሰዎችን ቁጥር እና ሞትን በመቀነስ ረገድ የተደረገውን ለውጥ አመስግኖ የሰውነትን የበሽታ መከላከል አቅም የሚቀንሱ እንደ ያልታከመ የኤች አይቪ በሽታ ተጠቂ ከሆኑ ሰዎች ውጪ ስርጭቱ አነስተኛ መሆኑን ተመልክቷል። ሆኖም አሁንም አንዳንድ ስጋቶች እንዳሉ ገልጸዋል ለምሳሌ ከበሽታው ወይም ከክትባት በኋላ ምን ያህል ጊዜ እንደሚቆይ፣ ሙሉ በሙሉ በተከተቡ ሰዎች ላይ የሚከሰቱ በሽታዎች እና እንደገና የመያዛቸው ጉዳዮች፤ እንዲሁም የክትባቱ ውጤታማነት ማስረጃ አለመኖሩን እና በተለይም በሽታው በብዛት በሚገኙባቸው ሀገራት የቁጥጥር ስርዓቱ ጥራት አለመኖር ናቸው። ኮሚቴው ከባለፈው ስብሰባ በኋላ በአደጋ ቁጥጥር ላይም ምንም ለውጥ እንዳላየ ገልጾል። ኮሚቴው ከፍተኛ ተጋላጭነት ባላቸው ቡድኖች መካከል ትላልቅ ስብሰባዎችን በተመለከተ የሚያመጣውን ችግር እርግጠኛ አለመሆናችንን ተናግሯል፣ ነገር ግን ባለፈው አመት በአንዳንድ ሀገራት የተደረጉ ተመሳሳይ ስብሰባዎች ብዙ ችግሮችን እንዳልፈጠሩ ገልጿል። አንዳንድ ክልሎች የድህረ አደጋ እቅድ ማውጣት የጀመሩ ሲሆን በጾታዊ ግንኙነት የሚተላለፉ በሽታዎች አቅድ ውስጥ የዝንጀሮ በሽታ ምላሽን አካተዋል። በአፍሪካ ስለ ዝንጀሮ በሽታ ያለው የእውቀት ውስንነት፣ እየቀጠለ ያለው ከእንስሳት ወደ ሰው ስርጭት፣ በብዙ ድሃ አገሮች የክትባትና የመድኃኒት አቅርቦት ውስንነት እና ሁሉም አገሮች ለበሽታው ምላሽ ለመስጠት የሚያስፈልጋቸውን እርዳታ እያገኙ አለመሆኑ ስጋት እንዳደረባቸው ኮሚቴው ገልጸዋል። ማጠቃለያ፤ በአለም አቀፍ ደረጃ የዝንጀሮ በሽታ ተጠቂዎች በከፍተኛ ሁኔታ እየቀነሱ ቢሄዱም እና በብዙ ቦታዎች ወረርሽኙን በመቆጣጠር ረገድ እየታየ ያለ እድገት ቢኖርም ኮሚቴው ይህን እንደ ድንገተኛ አደጋ ከማየት ወደ የረጅም ጊዜ እቅድ መሸጋገር ጊዜው አሁን ነው ብሎ ያስባል፤ ይህ እቅድ በሽታው በአለም አቀፍ ደረጃ እንዳይሰራጭ ማስቆም፣ ከሰው ወደ ሰው መተላለፍን ማቆም እና የአካባቢ ወረርሽኞችን ተፅእኖ መቀነስ ነው። ኮሚቴው በተለይ የዝንጀሮ በሽታ በብዛት ባለባቸው ሀገራት ገንዘብን ጨምሮ የረዥም ጊዜ ድጋፍ እንደሚያስፈልግ አሳስቧል፤ የዝንጀሮ በሽታ የሚያመጣውን የአጭር ጊዜ እና የረዥም ጊዜ አደጋዎችን ለመቋቋም በአለማቀፉ የጤና ደንቦች መሰረት ቀጣይ ምክሮችን መጠቀም የተሻለ ነው ብለው ያስባሉ።,"The Committee reconvened in a closed meeting to examine the questions in relation to whether the event continues to constitute a PHEIC, and to advise on the proposed Temporary Recommendations, in accordance with IHR provisions. The Committee acknowledged the continued progress since the last meeting in reducing the number of cases and deaths, and the lack of significant changes in the demographics and severity of clinical manifestations, with the major factors contributing to deaths and severity continuing to be related to untreated HIV infections and immunosuppression. The Committee, however, recognized some remaining concerns, including duration of immunity following infection or vaccination, with breakthrough infections in fully vaccinated persons and cases of reinfection; insufficient evidence about vaccine effectiveness; and the poor quality of data and inconsistency in reporting of cases to WHO, particularly in countries where the disease occurs regulalry. The Committee also noted no changes in the risk assessment since the last meeting. Some uncertainties were raised regarding the potential impact of upcoming large social gatherings among high-risk groups, although it was noted that such gatherings held in some countries during the last year and recently did not lead to spikes in the number of cases. In addition, it was noted that some regions have started to develop post-emergency plans and have begun integration of the response into sexually transmissible infection programs. The Committee expressed concerns about the persisting knowledge gaps related to mpox in Africa, the lack of access to vaccines, medicines, and diagnostic testing capacities in many low-income countries; the recurring zoonotic transmission in Africa; and the fact that not all countries are receiving the support they need or have structures or systems to respond to mpox, including inadequate support for marginalized groups. In conclusion, having considered the significant decline in the global spread of mpox and the gains achieved in the control of the outbreak in many countries, the Committee advised that the event requires a transition from a PHEIC to a robust, proactive and sustainable mpox response and control program, that prevents resurgence of global spread, aims to eliminate person-to-person transmission, and mitigates the impact of local spill-over effects. The Committee emphasized the need for long-term attention and support, including financial support, particularly for countries where mpox occurs regularly, and advised that Standing Recommendations under the IHR would now be a more appropriate tool to manage the immediate, short and long-term public health risks posed by mpox.","Kwamitin ya sake ganawa a asirce don tattaunawa game da ko har yanzu lamarin na da matuƙar haɗari ga lafiyar duniya da kuma ba da shawarwari na wucin gadi bayan bin ka'iɗojin Dokar Kiwon Lafiya ta Duniya (IHR). Kwamitin ya tabbatar da cewa ana samun ci gaba wajen samun ƙaracin rahoton rasa rayuka da kuma masu kamuwa da cutar tun bayan taron da na ƙarshe. Ana bada tabbatacin babu wasu sauye-sauye da game waɗanda suka kamu da cutar da yadda alamomin cutar suke tsananta. Babban abin da ke haifar da mace-mace na da alaƙa da cutar ƙanjamau (HIV) da ke samun rashin kulawa wadda ke karya garkuwa jiki. Har ila yau, Kwamitin ya bayyana damuwarsa. Daga ciki sun haɗa da tsawon lokacin da rigakafin ke ɗauka ga waɗanda suka kamu da cutar bayan an yi musu rigakafi, haka kuma mutanen da aka yi wa rigakafin ka iya sake kamuwa da cutar da bayan tsawon lokaci da yin rigakafin. Babu wani tabbaci game da yadda allurar rigakafin take, sannan babu wani gamsasshen bayanai. Haka kuma babu cikakken rahoto ga Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) dangane da ƙasashen da suke kamu da cutar akai-akai. Kwamitin ya kuma lura cewa ba a samu wasu canje-canje a cikin haɗarin cutar ba tun bayan taron da ya gabata. Ana ta tunanin sai taron jama'a ya kai wane adadi ne kafin ya zama barazana, musamman a tsakanin masu ɗauke da cutar ka iya haifar da yaɗuwar cutar. Amma an tabbatar da samun makamancin tarukkan a wasu ƙasashen a shekarar da ta gabata kuma hakan bai haifar da samun ƙaruwar kyasa-kyasan masu ɗauke da cutar ba. Bugu da ƙari, an lura wasu yankunan suka fara samar da tsare-tsare na gaggauwa don shirin ko-ta-kwana, sannan wasu guraren sun an fara haɗa ƙoƙarin haɗa bayanan da shirye-shiryen da suke da haɗa da cutattukan masu alaƙa da jima'i. Kwamitin ya bayyana damuwarsa game ƙarancin ilimin cutar murar-birrai (mpox) a tsakanin mutanen Afirika, da ƙarancin alluran rigakafi, magunguna, gwajin gano cutar a ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi, ci gaba da yaɗuwar cutar daga dabbobi zuwa mutane a Afirika, sannan ƙarancin samar da tallafi ga ƙasashe da suke buƙata, musamman wajen tallafawa yankunan da ke da ƙarancin jama'a. A ƙarshe, kwamitin ya yi la'akari da gagarumar nasara da aka samu wajen rage yaɗuwar cutar ta (mpox) a duniya, sannan da nasarorin da aka samu wajen shawo kan barƙewar cutar a ƙasashe da dama, kwamitin ya ba da shawarar cewa akwai buƙatar a canza akala daga magance cutar a matsayin Kulawar Gaggawa ta Hukumar Lafiya ta Duniya (PHEIC) domin gina ingantaccen tsari, mai ɗorewa wajen tunkarar cutar ta (mpox). Yakamata wannan shirin zama wata hanya ce don hana cutar sake yaɗuwa a duniya, ƙoƙarin hana yaɗuwar cutar ga mutum-da-mutum, don daƙile ɓarkewar cutar a tsakanin ƙasashe. Kwamitin ya jaddada muhimmancin ci gaba da samar da tallafi, musamman na kuɗi, ga ƙasashen da ke fama da ɓarkewar cutar ta (mpox) akai-akai, kuma ya ba da shawarar cewa a tabbatar da tanade-tanaden kwaimitin ko-ta-kwana dangane da ɓarkewar cututtuka ƙarkashin Hukuma Lafiya ta Duniya (IHR), ya shawarci da a magance haɗarin ɓarkewar cutar a nan kusa da kuma nan gaba.","Kamati ilikutana tena katika mkutano uliofungwa ili kuchunguza maswali kuhusiana na kama tukio linaendelea kujumuisha PHEIC, na kutoa ushauri kuhusu Mapendekezo ya Muda yaliyopendekezwa, kwa mujibu wa masharti ya IHR. Kamati ilitambua maendeleo yanayoendelea tangu mkutano uliopita katika kupunguza idadi ya kesi na vifo, na kukosekana kwa mabadiliko makubwa ya idadi ya watu na madhara ya dalili za kitabibu, huku sababu kuu zinazochangia vifo na madhdara zikiendelea kuhusishwa na mambukizo ya VVU yasiyotibiwa na Ukandamizaji wa kinga. Hata hivyo, kamati, ilitambua baadhi ya masuala yaliyosalia, ikiwa ni pamoja na muda wa kinga baada ya kuambukizwa au chanjo, na maambukizi ya mafanikio kwa watu waliopewa chanjo kamili na kesi za kuambukizwa tena; Ushahidi wa kutosha kuhusu ufanisi wa chanjo; na ubora duni wa Data na kutofautiana katika kuripoti kesi kwa WHO, hasa katika nchi ambako ugonjwa hutokea mara kwa mara. Pia kamati haikuona mbadiliko yoyote katika tathmini ya hatari tangu mkutano uliopita. Baadhi ya mashaka yaliibuliwa kuhusu athari zinazoweza kutokea za mikusanyiko ijayo mikubwa ya kijamii miongoni mwa makundi yaliyo katika hatari kubwa, ingawa kuwa ilibainika kuwa mikusanyiko hiyo ilifanyika katika baadhi ya nchi katika mwaka uliopita na hivi karibuni haikusababisha ongezeko la idadi ya kesi. Aidha, ilibainika kuwa baadhi ya kanda zimeanza kuondoa mipango ya baada ya dharura na zimeanza uunganishaji wa muitikio huo katika programu za magonjwa ya zinaa. Kamati ilielezea wasiwasi wake kuhusu upungufu wa maarifa unaoendelea kuhusiana na Ndui ya Nyani barani Afrika, ukosefu wa upatikanaji wa chanjo, Dawa, na uwezo wa kupima uchunguzi katika nchi nyingi za kipato cha chini; maambukizi ya mara kwa mara ya zoonotic barani Afrika; na ukweli kwamba si nchi zote zinapokea usaidizi wanaohitaji au zina miundo au mifumo ya kukabiliana na Ndui ya Nyani, ikiwa ni pamoja na kutoungwa mkono kwa kutosha kwa makundi yaliyotengwa. Kwa kumalizia, baada ya kuzingatia kushuka kwa kiasi kikubwa kwa kuenea kwa Ndui ya Nyani Duniani na mafanikio yaliyopatikana katika udhibiti wa mlipuko katika nchi nyingi, kamati ilishauri kwamba tukio hilo linahitaji mabadiliko kutoka kwa PHEIC hadi kukabiliana na Ndui ya Nyani thabiti, makini na endelevu na mpango wa kudhibiti, unaozuia kuenea tena kwa ueneaji Duniani, unalenga kuondoa maambukizi kutoka kwa mtu hadi kwa mtu, na kupunguza athari za madhara za umwagikaji wa ndani. Kamati ilisisitiza hitaji la umakini na msaada wa muda mrefu, ikijumuisha msaada wa kifedha, hususani kwa nchi ambazo Ndui ya Nyani hutokea mara kwa mara, na kushauri kwamba mapendekezo ya kudumu chini ya IHR sasa yatakuwa chombo sahihi zaidi cha kusimamia mara moja, muda mfupi na mrefu, hatari za afya ya umma zinazoletwa na Ndui ya Nyani.","Ìgbìmọ̀ tún jókòó nínú ìpàdé ìdákọ́nkọ́ láti ṣe àgbéyẹ̀wò àwọn ìbéèrè tó níṣe pẹ̀lú pé bóyá ayẹyẹ náà máa tẹ̀síwájú láti jẹ́ PHEIC, àti láti gbìmọ̀ràn lórí àbá Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀, ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìpèsè IHR. Ìgbìmọ̀ náà gbóríyìn fún tẹ̀síwájú ìlọsíwájú láti ìgbà tí wọ́n ti ṣe ìpàdé tó gbẹ́yìn fún mímú àdínkù bá iye ìṣẹ̀lẹ̀ àti ikú, àti àìsí àwọn àyípadà tó lápẹẹrẹ nínú àwọn agbègbè náà àti ìdíbàjẹ́ àwọn ìfarahàn ajẹmọ́-ìlera, pẹ̀lú àwọn aṣokùnfà àkọ́kọ́ tó ń fa àwọn ikú àti ìdíbàjẹ́ tó ń tẹ̀síwájú láti tan mọ́ àwọn àkóràn KASA tí wọn ò tọ́jú àti apa sójà ara. Ìgbìmọ̀ náà síbẹ̀síbẹ̀, mọ àwọn ẹ̀dun ọkàn tí ó kù, tó fi mọ́ àkókò àjẹsára léyìn àkóràn tàbí abẹ́rẹ́ àjẹsára, pẹ̀lú àwọn àkóràn ìlà gbòòrò lára ẹni tí ó ti gba gbogbo abẹ́rẹ́ àjẹsára àti àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àkóràn tuntun; Àìtó ẹ̀rí nípa iṣẹ́ àjẹsára; àti ojúlówó dátà tí ò dára àti àìṣedéédé nínú ìjábọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ fún WHO, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀-èdè níbi tí àwọn ààrùn ti ń ṣẹlẹ̀ lóòrèkóòrè. Ìgbìmọ̀ náà tún sọ̀rọ̀ lórí àwọn àyípadà nínú àyẹ̀wo ewu láti ìgbà tí wọ́n ti ṣe ìpàdé tó gbẹ̀yìn. Wọ́n sọ nípa àwọn àìdánilójú kọ̀ọ̀kan nípa ipa àwọn àpéjọ àwùjọ ńlá tó ń bọ̀ tó ṣe é ṣe láàrín àwọn ẹgbẹ́ eléwu-ńlá, bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé wọ́n sọ wí pé irú àpéjọ bẹ́ẹ̀ tó wáyé ní àwọn orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan ní ọdún tó kọjá àti láìpẹ́ yìí kò yọrí sí àlékún nínú iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀. Ní àfikún, wọ́n sọ wí pé àwọn ẹkùn agbègbè kan ti bẹ̀rẹ̀ sí ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ètò lẹ́yìn-pàjáwírì wọ́n sì ti bẹ̀rẹ̀ sí ṣe àfikún ìdáhùn náà sínú àwọn ètò ààrùn ìbálòpọ̀. Ìgbìmọ̀ náà ṣàfihàn ẹ̀dun ọkàn nípa àlàfo ìmọ̀ tó ń tẹ̀síwájú tó jẹ mọ́ ìgbóná ní ilẹ̀ Adúláwọ̀, àìsí ànfààní sí àwọn àjẹsára, oògùn, àti àwọn ìkápá àyẹ̀wò ìdámọ̀ àisàn ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré; àṣetúnṣe àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn ní ilẹ̀ Adúláwọ̀; àti òtító wí pé kìí ṣe gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè ni wọ́n ń rí àtìlẹyìn tí wọ́n nílò tàbí ní àwọn àgbékalẹ̀ tàbí ètò láti dáhùn sí ìgbóná, tó fi mọ́ àìtó àtìlẹyìn fún àwọn ẹgbẹ́ tí wọ́n dẹ́yẹ sí. Ní ìparí, lẹ́yìn tí wọ́n ti ro àdínkù tó lápẹẹrẹ nínú ìtànkálẹ̀ ìgbóná lágbàyé àti àwọn èrè tí wọ́n rí nínú ìdènà ìtànkálẹ̀ náà ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, Ìgbìmọ̀ náà gbìmọ̀ràn pé ìṣẹ̀lẹ̀ náà nílò ìṣípòrọpò láti PHEIC sí ètò ìdáhùn àti ìdènà ìgbóná tó lágbára, tó ń ṣiṣẹ́ tó sì lálòpẹ́, tí yóò dènà àjínde ìtànkálẹ̀ lágbàyé, gbèrò láti ṣẹ́gun àkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn, àti láti mú àdínkù bá ipa àwọn ewu ìtànkálẹ̀ lábẹ́lé. Ìgbìmọ̀ náà tẹnumọ́ ìdí fún akiyesi ọlọ́jọ́-pípẹ́ àti àtìlẹ́yìn, tó fi mọ́ àtìlẹ́yìn ìpèsè owó, pàápàá jùlọ fún àwọn orílẹ̀-èdè níbi tí ìgbóná ti máa ń ṣẹlẹ̀ lóòrèkóòrè, wọ́n sì gbìmọ̀ràn pé Àwọn Àbá Alálòpẹ́ lábẹ́ IHR máa wá jẹ́ irinṣẹ́ tó tọ́ láti ṣàmójútó àwọn ewu ìlera àwujọ ojú ẹsẹ̀, ọlọ́jọ́ díẹ̀ àti pípẹ́ tí ìgbóná ní.","Ikomidi libuye lahlanganisa umhlangano ovaliwe ukuhlola imibuzo ngokuhlobene nokuthi ngabe umcimbi uyaqhubeka negunya lePHEIC nokweluleka ekuphakamiseni iziphakamiso zesikhashana ngokuhambisana nokunikezelwa kwe-IHR. Ikomidi lamukele ukuqhubeka kokwenza kusukela ngomhlangano owedlule ekwehliseni inamba yamacala nokufa, ukwentuleka koshintsho olukhulu kwezendawo nobukhulu bokuvela kokwelapha,ngezinto ezinkulu okuholele ekufeni ubucayi bokuqhubeka okuhlobene nokutheleleka beHIV engalashiwe, nokugcindezelwa kwesivimbasihlungu. Ikomidi kepha labona okunye ukukhathazeka okusele okufaka isikhathi sokugoma okulandela ukutheleleka nokugoma, ngokuvela kokutheleleka kubantu abagome ngokuphelele namacla okuphinde batheleleke. Ubufakazi obungenele ngokusebenza komgomo, nobunjalo obubhedayo bolwazi nenhlalanjalo ekubikweni kwamacala kuWHO, ikakhulukazi emazweni lapho isifo sivela khona njalo. Ikomidi liphinde laqaphela ukuthi azikho izinguquko ekuhlolweni kwengcuphe kusukela ngomhlangano owedlule. Okunye ukungagculiseki kwavezwa ngokuqondene namandla omthelela okuhlangana kwenhlalakahle okukhulu okuzayo kumaqoqo anengcuphe enkulu, yize noma kwaqapheleka ukuthi izinhlanganiso ezinjalo ezibanjwa kwamanye amazwe ngesikhathi sonyaka odlule futhi maduze akuholelanga ukuphazamiseka ezinambeni zamacala. Ukwengeza,kuqaphelekile ukuthiezinye izifunda seziqalile ukudevelopha izinhlelo zemvakokuphuthuma futhi seziqalile ukuhlanganisa izimpendulo ngezinhlelo zokudlulisela ukuthelelana ngezocansi. Ikomidi lizwakalise ukukhathazeka ngokuqhubeka kwezikhala zolwazi oluhlobene nopokisi eAfrika, ukuntuleka kokutholakala kwemigomo,ukwelapheka,ukuxilonga namandla okuhlola emazweni amaningi anemali encane engenayo, ukudlulisela kwezunikhi okubuye kwenzeke eAfrika, nokuthi akuwona wonke amazwe athola ukwesekwa nokuthola ukwesekwa akudingayo noma izinhlaka noma izinhlelo zokuphendula ngopokisi, okufaka ukweskwa okunganele kwamaqoqo agcindezelekile. Ukuvala, ngokucabanga ukwehla okukhulu ekusabalaleni emhlabeni kwapokisi nezinzuzo zokuthola ukulawula ukubheduka emazweni amaningi, iKomidi leluleke ukuthi lokhu kudinga uguquko olukhulu lwePHEIC, lokwenza okuqinile kokugcineka kwapokisi ukuphendula nohlelo lokulawula okuvimba ukubphinda kusabalale emhlabeni, izinhloso zokuqeda ukudlulisela ukuthi umuntu nomuntu nokusabalala komthelela wokuchitheka kwendawo phezu komthelela. Ikomidi ligcizelala isidingo sokunakwa isikhathi eside nokweseka, okufaka ukwesekwa kwezezimali, ikakhulukazi amazwe lapho upokisi wenzeka khona njalo, nokwelulekwa ukuthi Ukuma kweziphakamiso ngaphansi kwe-IHR manje kuzoba ithuluzi elifanele lokuphatha kwamanje, ubungcuphe bezempilo yomphakathi kwesikhathi eside nesifishane okulethwe upokisi." +ኮሚቴው በአለም ጤና ድርጅት የሚመራ የረዥም ጊዜ እቅድን ለመደገፍ አጋሮችን እና ግብዓቶችን ማሰባሰብ አስፈላጊ መሆኑን አሳስቧል፤ ይህ እቅድ በተለይ በአፍሪካ ሀገራት እና ሌሎች ተጨማሪ እርዳታ በሚፈልጉ ቦታዎች የዝንጀሮ በሽታን እንዴት እንደምንመለከት እና እንደምንቆጣጠር ለማሻሻል ያለመ ነው። እነዚህ ድጋፎች ለክትትል፣ ለቤተ ሙከራ ውስጥ ምርመራ፣ ለመረጃ ጥራት፣ ክትባቶች እና መድሃኒቶች አቅርቦት ለመጨመር፣ ስለ ስጋቶች ከማህበረሰቡ ጋር ለመነጋገር፣ ለምርምርና ጥራት እና ለመሳሰሉት ነገሮች ላይ ማተኮር አለባቸው። ኮሚቴው በጊዜያዊ ምክሮች ረቂቅ ላይ ምክር ሰጥቷል። እነዚህ ጊዜያዊ ምክሮች አስፈላጊ ከሆኑ የአደጋ ጊዜው ካለፈ በኋላም የዓለም ጤና ድርጅት ሊጠቀምባቸው የሚችላቸው ህጎች ናቸው። አገሮች ኃላፊነታቸውን በቁም ነገር በመያዝ ጊዜያዊ ምክረ ሐሳቦችን ሊያስፈጽሙ እንደሚገባም ጠቁመዋል። ኮሚቴው ማንኛውም የዝንጀሮ በሽታን እንደ ድንገተኛ አደጋ ሊያስቆጥር የሚችል አዲስ ክስተት ወይም አዲስ እውቀት ካ�� ነቅተን መጠበቅ አለብን ብሏል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር በተለያዩ ሀገራት ስላለው የዝንጀሮ በሽታ ወረርሽኝ አንዳንድ ጊዜያዊ ምክሮችን ሰጥተዋል፤ እነዚህ ምክሮች የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. በ2022 - 2023 የዝንጀሮ በሽታን ለመከላከል ያቀደውን ግቦች እና ወረርሽኙን ለማስቆም የሚረዱ መመሪያዎችን ለማሳካት ይረዳሉ፤ ግቦቹ ቫይረሱ በሰዎች መካከል እንዳይሰራጭ መከላከል፣ ተጋላጭ ሰዎችን መጠበቅ እና ቫይረሱ ከእንስሳት ወደ ሰው እንዳይተላለፍ መቀነስ ይገኙበታል። አንዳንድ አገሮች የዝንጀሮ በሽታ ከሌሎች አገሮች ወይም ከእንስሳት ጭምር ሊዛመትባቸው ይችላል። እነዚህ ጊዜያዊ ምክሮች በሽታውን ለመቆጣጠር እና በመጨረሻም በሰዎች መካከል መስፋፋትን ለማስቆም የታሰቡ እንደመሆናቸው በሁሉም ደረጃዎች ላይ ላሉ ሁሉም አገሮች ተግባራዊ መሆን አለባቸው።,"The Committee emphasized the need to rally partners and resources for a sustained WHO-led strategy to improve surveillance, research and control measures, and to prioritize and invest in African countries and other underserved communities where mpox readiness and response efforts still remain inadequate. These investments should target surveillance, laboratory testing, data quality, access to vaccines and therapeutics, risk communication and community engagement, and research, among other identified gaps The Committee provided advice on the draft Temporary recommendations, with the understanding that such Temporary recommendations may continue to be issued by the WHO Director-General if needed after the termination of the PHEIC. The Committee also emphasized the need for IHR States Parties to strengthen their commitments and accountability in the implementation of the temporary recommendations. Further, the Committee recommended vigilance about any new, significant event or the emergence of new knowledge that might require reconsidering mpox as a PHEIC. Temporary Recommendations issued by the WHO Director-General in relation to the multi-country outbreak of mpox These Temporary Recommendations continue to support the goal of the WHO Strategic Preparedness, Readiness and Response Plan for Monkeypox 2022–2023 and WHO operational guidelines to stop the outbreak and meet the objectives to interrupt human-to-human transmission, protect the vulnerable, and minimize zoonotic transmission of the virus. Any State Parties may experience importation or local transmission of mpox and some States Parties may also be experiencing zoonotic transmission. These Temporary Recommendations apply to all States Parties in all stages of mpox readiness or response, as outlined in previous sets of Temporary Recommendations, in order to further support mpox control and eventual elimination of human-to-human transmission.","Kwamitin ya jaddada buƙatar haɗin guiwa da tallafin kuɗi domin ƙarfafar shirin Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) domin kawar da cutar na dundundun, tare da kulawa, bincike da ɗaukar matakan da suka dace da kuma bayar da fifiko kan ƙasashen Afirika da sauran al'ummomin da ba su da wani kyakkyawan shirin yaƙi da cutar ta (MPOX). Haɗin guiwar zai shafi kulawa da samar da kayan aiki da sa sa'ido, samar da gwaje-gwajen kimiyya, ingantattun bayanai game da cutar, samar da alluran rigakafin da jiyyar marasa lafiya, bayyana haɗurran cutar, tare da gayyato al'ummomi, da bincike, musamman a guraren da ake fuskantar giɓi. Kwamitin ya bayar da shawarwari na wucin-gadi Za a ci gaba da bayar da shawarwari na wucin gadi ga Babban Daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) idan buƙatar hakan ta taso, ko da bayan shirin gaggawa na Hukumar Lafiya ta Duniya ya zo ƙarshe. Kwamitin ya jaddada buƙatar da ke akwai ga ƙasashe da su ƙara jajircewa da nuna kulawarsu wajen bin waɗannan sharwari. Bugu da ƙari, kwamitin ya ba da shawarar yin taka tsantsan game da kowane sabon abu, muhimmin al'amura ko ɓullowar wasu sabbin ilimai wanda ka iya kai ga cutar (mpox) matsayin cutar da ke buƙatar agajin gaggawa (PHEIC). Shawarwarin Wucin-gadi da Babban Daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya ya bayar game da ɓarkewar cutar murrar-birrai (MPox) a faɗin duniya bakiɗaya. Waɗannan shawarwari na wucin-gadi suna ci gaba da tallafawa manufar Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), wajen tsare-tsare da shirye-shiryen tunkarar hanyoyin daƙile cutar (Mpox). Muradin shi ne, nufin dakatar da ɓarkewar cutar tare yaɗa ta a tsakanin mutane, tare da kare sauran jama'a masu rauni daga kamuwa da ita, da kuma rage yaɗuwar ƙwayar cutar a cikin dabbobi. Kowace ƙasa ka iya fuskantar barazanar ɓullar utar daga ƙasashen ƙetare ko kuma yaɗuwarta a cikin ƙasa daga dabbobi zuwa mutane. Waɗannan Shawarwari na wuccin gadi sun shafi duk wata ƙasa a matakin shirye-shiryen tunkarar cutar domin yaɗa cutar a tsakanin mutane.","Kamati ilisisitiza haja ya kukusanya washirika na rasilimali kwa ajili ya mkakati endelevu unaoongozwa na WHO ili kuboresha ufuatiliaji, utafiti na udhibiti wa hatua, na kuweka kipaumbele na kuwekeza katika nchi za Afrika na jumuia nyingine ambazo haziajfikiwa ambapo jitihada za utayari wa Ndui ya Nyani na kukabiliana bado hazitoshi. Uwekezaji huu unapaswa kulenga ufuatiliaji, upimaji wa kimaabara, ubore wa Data, upatikanaji wa chanjo na matibabu, hatari ya mawasiliano na ushiriki wa jamii, na utafiti, kati ya mapungufu mengine yaliyotambuliwa Kamati ilitoa ushauri kuhusu rasimu hiyo Mapendekezo ya muda, kwa kuelewa kwamba mapendekezo hayo ya muda yanaweza kuendelea kutolewa na mkurugenzi mkuu wa WHO kama itahitajika baada ya kusitishwa kwa PHEIC. Pia kamati ilisisitiza haja ya nchi wanachama wa IHR kuimarisha ahadi zao na uwajibikaji ktika utekelezaji wa mapendekezo ya muda. Zaidi, kamati ilipendekeza umakini kuhusu tukio lolote jipya, muhimu au kuibuka kwa maarifa mapya ambayo yanaweza kuhitaji kuzingatiwa upya kama PHEIC. Mapendekezo ya muda yalitolewa na mkurugenzi mkuu wa WHO kuhusiana na mlipuko wa ugonjwa wa Ndui ya Nyani katika nchi nyingi Mapendekezo haya ya muda yanaendelea kuunga mkono lengo la mpango mkakati wa maandalizi, utayari na majibu ya WHO kwa Ndui ya Nyani 2022-2023 na miongozo ya uendeshaji ya WHO ili kukomesha mlipuko huo na kufikia malengo ya kukatiza maambukizi kutoka kwa Binadamu hadi kwa Binadamu, kulinda walio hatarini, na kupunguza maambukizi ya virusi vya Zoonotic. Nchi wanachama yoyote inaweza kukumbwa na uingizaji au usambazaji wa ndani wa Ndui ya Nyani na baadhi ya nchi wanachma pia zinaweza kuwa zinakabiliwa na maambukizi ya Zoonotic. Mapendekezo haya ya muda yanatumika kwa nchi wanachama katika hatua zote za utayari au majibu ya Ndui ya Nyani, kama ilivyoainishwa katika seti za awali za mpendekezo ya muda, ili kusaidia zaidi udhibiti wa Ndui ya Nyani na hatimae kutokomeza maambukizi ya Bindamu kwenda kwa Bindamu.","Ìgbìmọ̀ náà tẹnumọ́ ìdí láti ṣúgba àwọn alájọṣepọ̀ àti àwọn ohun èlò fún ìlàna-iṣẹ́ alálòpẹ́ tí WHO léwájú rẹ̀ láti mú àyípadà bá àwọn ìlànà ìtọpinpin , ìwádìí àti ìdènà, àti láti mú ní ọ̀kùkúdùn kí a sì dókówò nínú àwọn orílẹ̀-èdè nílẹ̀ Adúláwọ̀ àti àwọn àwùjọ tí wọn ò rí ìtọ́jú púpọ̀ níbi tí àwọn ìgbìyànjú ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn fún ìgbóná ò tíì tó. Àwọn ìdókòwò wọ̀nyìí ní láti fojú sun ìtọpinpin , ṣíṣe àyẹ̀wò ní ààyè fún ìmọ̀ ìjìnlẹ̀, ojúlówó dátà, ànfààní sí àjẹsára àti ìtọ́jú, ìkànsíraẹni nípa ewu àti ìfọ̀rọ̀wérò pẹ̀lú àwùjọ, àti ìwádìí, pẹ̀lú àwọn àlàfo mìíràn tí wọ́n bá ṣàwarí rẹ̀. Ìgbìmọ̀ náà pèsè ìmọ̀ràn lórí àkọsílẹ náà Àwọn àbá onígbà-díẹ̀ pẹ̀lú àgbọ́yé pé irú àwọn àbá Onígbà-díẹ̀ bẹ́ẹ̀ lè tẹ̀síwájú láti jẹ́ gbígbà láti ọwọ́ Olùdarí-Àpapọ̀ tí ó bá nílò lẹ́yìn ìparí PHEIC. Ìgbìmọ̀ náà tún tẹnumọ́ ìdí fún Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ IHR láti ró ìfọkànsìn àti ìṣirò ṣíṣe wọn lágbára nínú ìṣàmúlò àwọn àbá onígbà-díẹ̀. Síwájú sí i, Ìgbìmọ náà dábàá ìfojúsílẹ̀ nípa èyíkéyìí ìṣẹ̀lẹ̀ tuntun, tó lápẹẹrẹ tàbí ìjẹyọ ìmọ̀ tuntun tí ó lè nílò rírí ìgbóná gẹ́gẹ́ bíi PHEIC. Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ tí Olùdarí-Àpapọ̀ WHO gbé jáde ní ìbámu pẹ̀lú ìtànkálẹ̀ ìgbóná lóriṣiríṣi-orílẹ̀-èdè Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ wọ̀nyìí ń tẹ̀síwájú láti ṣe àtìlẹ́yìn fún èròngbà Ìmúrasílẹ̀ Ìlànà-iṣẹ́ WHO, Ètò Ìgbaradì àti Ìdáhùn fún Ìgbóná 2022-2023 àti àwọn ìtọ́nisọ́nà iṣẹ́ láti fi òpin sí ìtànkálẹ̀ náà àti láti débi àwọn èròngbà láti dènà àkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn, dáàbò bo àwọn akángun séwu, kí a sì mú àdínkù bá àkóràn kòkòrò ààrùn náà láti ara ẹranko sí ènìyàn. Èyíkéyìí Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ lè ní ìrírí àkówọlé tàbí ìtànkálẹ̀ ìgbóná lábẹ́lé bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ kọ̀ọ̀kan lè tún máa ní ìrírí àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn. Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ wọ̀nyìí wà fún gbogbo àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ní gbogbo ìpele ìmúrasílẹ̀ tàbí ìdáhùn ìgbóná, gẹ́gẹ́ bí ó ṣe wà nínú àlàkalẹ̀ nínú àwọn ètò Àbá Onígbà-díẹ̀ ti tẹ́lẹ̀, láti lè túnbọ̀ ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdènà ìgbóná àti ní ìgbẹ̀yìn ká ṣẹ́gùn àkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn.","Ikomidi ligcizelela isidingo sababambisani nezinsizakusebenza zokugcineka kwesu eliholwa yiWHO ukwenzangcono ukubheka, ucwaningo nezinqumo zokulawula, ukuhamba phambili nokutshala emazweni ase-Afrika nemiphakathi engcindezelekile lapho ukuzilungiselela ngopokisi nemizamo yokuphendula kuzohlala kungalingani. Lokhu kutshalozimali kumele luqonde ekubhekeni, ukuhlola ilebhu,ubunjalo bemininingo,ukuthola imigomo nekwelaphangxube ukuxhumana ngengcuphe nokukhuluma komphakathi, ucwaningo kwezinye izikhala ezihlonziwe. Ikomidi linikeze ngesiluleko kumzamo Iziphakamiso zesikhashana ngokuqonda ukuthi lezo ziphakamiso zesikhashana zingaqhubeka nokukhishwa nguMqondisi Jikelele weWHO uma kudingeka emva kokunqanyulwa kwePHEIC. Ikomidi liphinde lagcizelela ukuqaphela ngokusha, umcimbi obalulekile noma ukuvela kolwazi olusha olungadinga ukubuye kucatshangwe ngopokisi. Ukuqhubeka, iKomidi liphakamise ukuqaphela ngokusha umcimbi omkhulu noma ukuvela kolwazi olusha olungadinga ukubuye kucatshangwe ngopokisi njengePHEIC. Iziphakamiso zesikhashana ezikhishwe nguMqondisi Jikelele weWHO ngokuhlobene nokubheduka kwapokisi emazweni amaningi Lezi ziphakamiso zesikhashana zokuqhubeka ukweseka inhloso yokuzilungiselela kwesu, ukulunga nohlelo lokuphendula lweWHO lwepokisi 2022-2023 nemiyalelo yokusebenza kweWHO ukumisa ukubheduka nokuhlangabezana nezinjongo ukuphazamisa ukudlulisela kumuntu umuntu, ukuvikela ababuthaka, ukwehlisa ukudluliselwa kwezunikhi yegciwane. Amaqembu amazwe noma imaphi angaba nesipiliyoni sokuthuthwa noma kokudluliselwa endaweni kukapokisi futhi amanye amaqembu amazwe angaba nesipiliyoni sokudluliselwa kwezunothikhi. Lezi ziphakamiso zesikhashana zizosebenza kuwona wonke Amaqembu eZizwe kuzona zonke izigaba zokunlungiselela upokisi noma ukuphendula, njengoba kuvezwe kokuhleliwe okudlule kweZiphakamiso zesikhashana ukuze kuqhutshekwe nokweseka ukulawula upokisi nokugcina kuqedwa ukudlulisela kumuntu nomuntu." +ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ያሉ ሰዎች መድኃኒት ማግኘት እንዲችሉ ለማረጋገጥ መርዳት የሚችሉ አገሮች እርዳታቸውን መቀጠል አለባቸው። ይሄንን በሚያደርጉበት ጊዜ በአለማቀፉ የጤና ህጎች አንቀጽ ሶስት መሰረት ሀገራት ሰዎችን በአክብሮት መያዝ እና ሰብዓዊ መብታቸውን ማክበር አለባቸው። የዓለም ጤና ድርጅት አገሮች ከማኅበረሰቦች፣ አጋሮች እና ሌሎች አካላት ጋር በመተባበር እንዲሰሩ ይመክራል። እነዚህ ግቦች ላይ ለመድረስ አገሮች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፦ የዝንጀሮ በሽታን የመከላከል እቅድን በመከተል የተሻለ የጤና ፖሊሲዎችን እና እርምጃዎችን ለማድረግ ከልምዳቸው መማር አለባቸው። የዝንጀሮ በሽታ በሰዎች መካከል ወይም ከእንስሳት ወደ ሰዎች እንዳይዛመት ለመቆጣጠር እና ለማስወገድ እቅድ ማውጣት። የዝንጀሮ በሽታ መኖርን በቤተ ሙከራ ውስጥ በማረጋገጥ እና በተቻለ ፍጥነት ለዓለም ጤና ድርጅት ሪፖርት በማድረግ የበሽታውን ቁጥጥር ማጠናከር። የአለማቀፍ የጤና ደንቦች ድርጅት ያስቀመጣቸውን መንገዶች በመጠቀም ከጉዞ ጋር በተያያዘ ስለማንኛውም የተረጋገጠ የዝንጀሮ በሽታ ለዓለም አቀፍ ድርጅት ሪፖርት ማድረግ። የዝንጀሮ በሽታን ለመለየት፣ ለመከላከል፣ ለማከም እና ለማጥናት የሚደረጉ ጥረቶችን ከኤችአይቪ፣ በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፉ በሽታዎች እና ሌሎች የጤና አገልግሎቶች ካሉ ፕሮግራሞች ጋር ማዋሀድ። በጤና ባለስልጣናት እና በማህበረሰብ ቡድኖች በኩል በዝንጀሮ በሽታ የተጠቁ ማህበረሰቦችን ማዋየት እና መደገፍን መቀጠል።,"States Parties in a position to support scaling up access to medical countermeasures in low- and middle-income countries should continue to do so. In implementing these Temporary Recommendations, States Parties should ensure full respect for the dignity, human rights and fundamental freedoms of persons, in line with the principles set out in Article 3 of the IHR. The WHO advises States Parties to maintain readiness and response capacity in collaboration with key communities, partners and other stakeholders through a One Health approach. To meet the objectives above, States Parties should: Sustain and promote key elements of the mpox response strategy and review their experience to inform public health policies, programmes and actions. Develop and implement integrated mpox control plans and an elimination strategy with the aim of preventing and stopping human-to-human transmission and/or mitigating zoonotic transmissions, as appropriate. Maintain epidemiological surveillance of mpox, making every effort to ensure laboratory confirmation of suspected cases and reporting to WHO of confirmed and probable cases, according to variables defined in the WHO Case Reporting Form. Report immediately all confirmed travel-related mpox cases to WHO through channels established under IHR provisions. Integrate mpox detection, prevention, care and research with existing and innovative HIV and sexually transmitted disease prevention and control programmes, and other health services as appropriate. Sustain and invest in risk communication and community support and engagement for affected communities and at-risk groups, including through health authorities and civil society.","Ana maraba da duk wata ƙasa da za ta iya tallafawa wata ƙaramar ƙasa da take da ƙarancin tattalin arziki domin ta damar mata da allurar rigakafin. Dole ne yayin aiwatar da waɗannan sharwarwari, ƙasashen su yi ƙoƙarin kare mutuncin, haƙƙin ɗan'adam da kuma 'yancinsa kamar yadda ya zo a saɗara 3 na dokar Hukumar Lafiya ta Duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), ta roƙi ƙasashen da su ci gaba da jajircewa ta hanyar aiki hannu-da-hannu da al'ummomin yankunan, masu samar da tallafi da masu ruwa da tsaki da su yi amfani da hanyar samar da lafiya ta bai ɗaya. Domin cimma muradan da aka bayyana a sama, dole ne ƙasashen su: Dole ne ƙasashe su ci gaba da ƙarfafar hanyoyin yaƙar cutar (MPox), sannan su yi amfani da hanyoyin da suka koya wajen ƙarfafa fannin lafiyar jama'a da ayyukan yaƙi da cututtuka. Ƙirƙira tare da aiwatar da wasu tsare-tsare da za su taƙaita tare da kawar da cutar (MPOX). Matakan, Yakamata su mayar da hankali wajen daƙile yaɗuwar cutar daga mutum zuwa mutum, da kuma rage harbuwarta ga mutane. A cigaba da kula da cutar (mpox), da ƙoƙari wajen binciken ƙwayar cutar a ɗakin gwajin kimiyya da kuma miƙa rahotanni sabbin kyasa-kyasan ga hukumar lafiya ta Duniya (WHO) ta hanyar amfani da form adana bayanan cutar. A sanar da hukumar lafiya ta duniya (WHO), rahoton samun ƙwayar cutar ta hanyar amfani da tsarin Samar da Lafiya na Gaggauwa na hukumar lafiya (WHO). A yi ƙoƙari wajen gano cutar, bayar da kariya sannan a yaƙi cutar ta hanyar amfani da matakan yaƙi da cuta mai karya garkuwar jiki ta (HIV) da sauran cututtukan da ake yaɗa su ta hanyar jima'i, da kuma bin duk wasu hanyoyin kiwon lafiya da suka dace. Cigaba da saka hannun jari a sadarwa mai yawan haɗari tare da tallafa wa waɗanda abin ya shafa da ƙungiyoyin da ke cikin haɗari ta hanyar hukumomin lafiya da ƙungiyoyin al'umma.","Mataifa wanachama walio katika nafasi ya kuunga mkono kuongeza ufikiaji wa hatua za matibabu katika nchi za kipato cha chini na cha kati wanapaswa kuendelea kufanya hivyo. Katika kutekeleza mapendekezo haya ya muda, nchi wanachama zinapaswa kuhakikisha heshima kamili kwa utu, haki za Binadamu na uhuru wa kimsingi wa watu, kulingana na kanuni zilizowekwa katika kifungu cha 3 cha IHR. WHO inazishauri nchi wanachama kudumisha utayari na uwezo wa kujibu kwa kushirikiana na jumuia kuu, washirika na washikadau wengine kupitia mbinu ya Afya Moja. Ili kufikia malengo yaliyopo hapo juu, nchi wanachama zinapaswa: Kudumisha na kukuza vipengele muhimu vya mkakati wa kukabiliana na Ndui ya Nyani na kupitia uzoefu wao ili kufahamisha sera, programu na vitendo vya afya ya umma. Kuunda na kutekeleza mipango jumuishi ya udhibiti wa Ndui ya Nyani na mkakati wa kukomesha kwa lengo la kuzuia na kukomesha maambukizi kutoka kwa binadamu hadi kwa binadamu na/au kupunguza uambukizaji wa Zoonotic, inavyofaa. Kudumisha ufuatiliaji wa ugonjwa wa Ndui ya Nyani, kufanya kila juhudi kuhakikisha uthibitisho wa kimaabara wa kesi zinazoshukiwa na kuripoti kwa WHO ya kesi zilizothibitishwa na zinazowezekana, na vigezo vilivyofafanuliwa katika fomu ya kuripoti kesi ya WHO. Kuripoti mara moja kesi zote za Ndui ya Nyani zinazohusiana na kusafiri zilizothibitishwa kwa WHO kupitia njia zilizowekwa chini ya masharti ya IHR. Kuunganisha utambuzi wa Ndui ya Nyani, kuzuia, matunzo na utafiti na VVU zilizopo na ubunifu na programu za kuzuia na kudhibiti magonjwa ya zinaa, na huduma nyingine za afya kama inafaa. Kudumisha na kuwekeza katika hatari ya mawasiliano na usaidizi wa jumuia na ushirikishwaji kwa jamii zilizoathirika na makundi yaliyo katika hatari, ikiwemo kupitia mamlaka za afya na Asasi za kiraia.","Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ tí wọ́n wà nípò láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìfẹ̀lójú ànfààní sí àwọn Ìlàna-ìdènà ìtọ́jú ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré àti agbede-méjì ní láti tẹ̀síwájú láti ṣe bẹ́ẹ̀. Láti ṣe àmúlò Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ wọ̀nyìí, àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ ṣe àrídájú ìbọ̀wọ̀ kíkún fún iyì, ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn àti àwọn òmìnira ènìyàn tó ṣe pàtàkì, ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìpìlẹ̀-òye tí ó wà nínú àlàkalẹ̀ ní Abala òfin 3 ti IHR. Who gba àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ní ìmòràn láti tẹ̀síwájú ìkápá ìgbaradì àti ìdáhùn ní àjọṣepọ̀ p���̀lú àwọn àwùjọ tó ṣe pàtàkì, àwọn alájọṣepọ̀ àti àwọn alẹ́nulọ́rọ̀ mìíràn nípasẹ ìlànà Ìlera Kan. Láti lè dọ́gba pẹ̀lú àwọn èròngbà òkè yìí, àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ní láti: Tẹ̀síwájú kí wọ́n sì ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ohun èlò pàtàkì fún ìlàna-iṣẹ́ ìdáhùn ìgbóná kí wọ́n sì ṣe àtúnyẹ́wò ìrírí wọn láti nípa lórí àwọn òfin ìlera àwùjọ, àwọn ètò àti àwọn iṣẹ́. Ṣe àgbékalẹ̀ àti àmúlò àwọn ètò ìdènà ìgbóná aláfibọ̀ àti Ìlàna-iṣẹ́ ìṣẹ́gun pẹ̀lú èròngbà láti dènà àti láti parí àkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn àti/tàbí mímú àdínkù bá àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn, bó ṣe yẹ. Tẹ̀síwájú ìtọpinpin ìmọ̀ nípa àjàkálẹ̀ ààrùn ìgbóná, ṣíṣe gbogbo ìgbìyànjú láti rí i dájú pé ìfẹsẹ̀múlẹ̀ láti ààyè fún ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ fún àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí wọ́n ń furasí àti ìjábọ̀ fún WHO nípa àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí wọ́n fìdí rẹ̀ múlẹ̀ àti bóyá, gẹ́gẹ́ bí àwọn ìlànà tí wọ́n là kalẹ̀ nínú Fọ́ọ́mù Ìjábọ̀ Ìṣẹ̀lẹ WHO. jábọ̀ gbogbo àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìgbóná ajẹmọ́-ìrìnàjò tí wọ́n ti fìdí rẹ̀ múlẹ̀ lójú ẹsẹ̀ fún WHO nípasẹ àwọn ojú òpó tí wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ lábẹ́ àwọn Ìpèsè IHR. Ṣe àfikún ìṣàwárí ìgbóná, ìdènà, ìtọ́jú àti ìwádìí pẹ̀lú àwọn ètò ìdènà àti ìṣàkóso KASA àti àwọn ààrùn ìbálòpọ̀ tó ti wà tẹ́lẹ̀ àti ìmọ̀ ọ̀tun, àti àwọn ìpèsè iṣẹ́ ìlera mìíràn bó bá ṣe yẹ. Tẹ̀síwájú kí wọ́n sì dókówò nínú ìkànsíraẹni nípa ewu àti àtìlẹ́yìn àti ìbáraẹnisọ̀rọ̀ láwùjọ fún àwọn àwùjọ tí ọ̀rọ̀ kàn àti àwọn ẹgbẹ́ tí wọ́n wà nínú ewu, tó fi mọ́ nípasẹ àwọn aláṣẹ ètò ìlera àti àwọn ẹgbẹ́ àwùjọ.","Amaqembu Amazwe asesimweni sokunyusa ukutholakala kwezinqumo zokwelapha emazweni anemali engenayo encane kuya kwephakathi nendawo kumele aqhubeke enze njalo. Ukwenza lweziziphakamiso zesikhashana,Amaqembu Amazwe kumele aqinisekise ukuhlonipha okuphelelele kwesithunzi,amalungelo abantu ukubaluleka kwenkululeko kubantu,okuhambisana nezimiso ezibekiwe ePhepheni 3 lwe-IHR. WHO yeluleka Amaqembu amazwe ukuthi azigcine elungile namandla okuphendula ekubambisaneni kwemiphakathi ebalulekile,ababambisani kanye nabanye ababambisani ngendlela yeOne Health. Ukuhlangabezana nezinjongo ezingenhla,Amaqembu amazwe kumele: Gcina futhi ugqugquzele izinto ezibalulekile zesu lokuphendula ngopokisi nokubheka isipiliyoni sabo ukwazisa inqubomgomo yezempilo yomphakathi,izinhlelo nezenzo. Ukuthuthukisa nokwenza izinhlelo ezihlanganisiwe zokulawula upokisi nesu lokuqeda ngenhloso yokuvikela nokumisa ukuthelelana kubantu noma ukwehlisa ingcuphe yokudliliselana, njengokufanelekile. Ukugcina ukubhekwa kwe-ephidemoloji wepokisi, ukwenza yonke imizamo ukuqinisekisa okuqinisekiswe yilebhu yamacala asolwayo nokubikwa kweWHO nokuqinisekisa namacala, ngokwehlukene okuchazwe kuFomu lokubika icala leWHO. Bika ngaso isikhathi wonke amacala ahlobene nezivakashi apokisi kwiWHO ngesindlela ezifanele ngaphansi kokunikezwa yi-IHR. Hlanganisaukutholwa kwapokisi,ukuvikela,ukunakekela nokucwaninga ngokukhona nokwenza okusha kweHIV nezifo zokuthelelana ngocansi zivikelwe nezinhlelo zokuzilawula, neminye imisebenzi yezempilo njengoba kufanele. Gcina futhi utshale ekuxhumaneni ngengxuphe nokweseka umphakathi nokukhuluma nemiphakathi ekhahlamezekile namaqoqo asengcupheni, okufaka nabasemagunyeni bezempilo kanye nomphakathi." +በዝንጀሮ በሽታ የተጠቁ ሰዎች መግለል እና መድሎ እንዳይደርስባቸው መስራት። በተለይም ስርጭቱ በከፍተኛ ደረጃ በተስፋፋባቸው ቦታዎች እና በተገለሉ የማህበረሰብ ቡድኖች (ለምሳሌ ከተመሳሳይ ጾታ ጋር ግንኙነት የሚያደርጉ ሰዎች) መካከል ሁሉም ሰው ለዝንጀሮ በሽታ ምርመራ፣ ክትባቶች እና መድኃኒቶች ማግኘቱን ማረጋገጥ ። በዝንጀሮ በሽታ ምርመራ እና የዘረመል መረጃን ጥናት ያላቸውን አቅም መገንባት እና የሚገኘውን መረጃ ለህብረተሰቡ ማጋራት። የዝንጀሮ በሽታ የመጋለጥ እድላቸው ከፍተኛ ለሆኑ ሰዎች ከበሽታው በፊትም ሆነ በኋላ የክትባቶችን አቅርቦት መጨመር። የዝንጀሮ በሽታ ያለባቸው ሰዎች በተቻለ መጠን የተሻለውን እንክብካቤ እንዲያገኙና በሽታው የበለጠ እንዳይሰራጭ ለመከላከል እርምጃዎችን በመውሰድ በሁሉም ዓይነት የጤና አጠባበቅ ተቋማት ውስጥ አገልግሎት ማግ���ታቸውን ማረጋገጥ። ለጤና ባለሙያዎች ስለዝንጀሮ በሽታ ስልጠና መስጠት ። በተለይም ውስን ሃብት ባለባቸው እና በገጠር አካባቢዎች የዝንጀሮ በሽታ እንዴት እንደሚሰራጭ፣ በሽታውን ለመዋጋት ምን አይነት ግብአት እንደሚያስፈልግ እና ወረርሽኙን እንዴት መቋቋም እንደሚቻል የመረዳት ችሎታን ማሻሻል። የዝንጀሮ በሽታን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር ቁልፍ የሆኑ ሳይንሳዊ፣ ማህበራዊ፣ ክሊኒካዊ እና የህዝብ ጤና ገጽታዎች ማስረጃዎችን ለማመንጨት እና በፍጥነት ለማሰራጨት የተቀናጀ የምርምር አጀንዳ መተግበር። በተለያዩ ሰዎች መካከል ለዝንጀሮ በሽታ የሚሰጡ መድሃኒቶችን እና ክትባቶችን መመርመርን መቀጥል እንዲሁም የክትባት ውጤታማነት፣ የጎንዮሽ ጉዳት እና ለምን ያህል ጊዜ ከበሽታው እንደሚከላከሉ ጥናቶችን መቀጠል። የዝንጀሮ በሽታ በብዛት የሚገኝባቸው የምዕራብ፣ የመካከለኛው እና የምስራቅ አፍሪካ ሀገራት ከበሽታው ጋር የተያያዙ ስጋቶችን፣ ተጋላጭነትን እና ተፅዕኖዎችን ለመረዳት እንዲሁም በራሳቸው አካባቢ ለመመርመር፣ ለመረዳት እና ለመቆጣጠር ተጨማሪ ጥረቶችን ማድረግ አለባቸው፤ ይህም በተለይም የተለያየ የስነ ሕዝብ አወቃቀር ባላቸው ማህበረሰቦች መካከል ከእንስሳ ወደ ሰው እና በግብረ ስጋ ግንኙነት የመተላለፊያ ዘዴዎችን ግምት ውስጥ ማስገባትን ይጨምራል።,"Continue to implement interventions to avoid stigma and discrimination against any individuals or group that may be affected by mpox. Support and enhance access to diagnostics, vaccines and therapeutics to advance global health equity, in particular for most affected communities worldwide, including gay, bisexual and other men who sex with men, with special attention to those most marginalized within those groups, and in resource-constrained countries where mpox is endemic. Continue to strengthen diagnostic capacity, decentralized access to testing, and genomic sequencing, including sharing of genetic sequence data through public databases. Continue to make vaccines available for primary preventive (pre-exposure) and post-exposure vaccination for persons and communities at high risk of mpox. Ensure provision of optimal clinical care with infection prevention and control measures in place for suspected or confirmed mpox in all clinical settings. Ensure training of health care providers accordingly. Strengthen capacity in resource-limited and rural settings where mpox continues to occur, to better understand modes of transmission, quantify resource needs, and respond to outbreaks and sustained chains of transmission. Implement a coordinated research agenda to generate and promptly disseminate evidence for key scientific, social, clinical and public health aspects of mpox prevention and control. Continue clinical trials of medical countermeasures, including vaccines, therapeutics, and diagnostics, in different populations, in addition to monitoring of vaccine safety, effectiveness and duration of protection from infection and vaccination. Countries in West, Central and East Africa where mpox is endemic should make additional efforts to elucidate mpox-related risk, vulnerability and impact and to investigate, understand and control mpox in their respective settings, including the consideration of zoonotic, sexual and other modes of transmission in different demographic groups.","Cigaba da ƙoƙarin daƙile nuna ƙyama ko wariya ga ɗaiɗaikun mutane ko ƙungiyar da mpox ka iya shafa. Tallafawa tare da haɓaka damar gudanar da bincike da yin rigakafi don haɓaka ƙoƙarin daidaita kiwon lafiya a duniya musamman ga al'ummomin da abin ya shafa, a ciki har da masu luwaɗɗi da masu maɗigo da sauran ire-irensu, tare da bayar da fifiko ga waɗanda aka fi mayar da su saniyar ware a cikinsu da kuma ƙasashen da ba su da yalwar arziƙi inda mpox ɗin ya fi tsamari. Cigaba da ƙafafa bincike da samar da wuraren yin gwaje-gwaje na ƙwayoyin halitta gami da yaɗa bayanan jerengiyar ƙwayoyin halitta ta hanyar bayanan al'umma. Cigaba da samar da rigakafin cutar ta mpox ga waɗanda suka taɓa mu'amala da masu cutar da ma waɗanda ba su taɓa mu'amala da su ba musamman ga al'ummomi masu samun barazana daga cutar. Tabbatar da an samar da kulawar da ta dace domin hana kamuwa tare da magance cutar ta mpox a dukkan wauren da suka dace. Tabbatar da harar da ma'aikatan kiwon lafiya yadda ya kamata. Ƙarfafa ƙwarewa a wurwren da suke da ƙarancin ma'aikata da kuma yankunan karkara inda cutar ta mpox ta cigaba da samuwa, don ƙara fahimtar hanyoyin yaɗa cutar da ma yawan ma'aikatan da ake buƙata tare da daƙile cutar da hanyoyin yaɗa ta. Aiwatar da tsarin bincike na haɗin guiwa don samarwa tare da yaɗa sakamakonsa da ya danganci hanyoyin da al'umma za tz bi ta daƙile yaɗuwa da magance cutar ta mpox ta fuskar kimiyya da zamantakewa da ma kiwon lafiya. Cigaba da gudanar da bincike a asibitoci gami da bayar da allurar rigakafi da magunguna da kuma gwaje-gwaje a cikin al'ummomi mabmbanta, baya ga kuma lura da inganci da aminci tare da tsawon lokacin da allurar rigakafi za ta ɗauka tana bayar da kariya. Ya kamata ƙasashen Yamaci da Tsakiya da kuma Gabacin Afirka inda cutar mpox ta fi yawa su himmatu sosai wajen bayyana haɗarin kamuwa da cutar da tasirinta ga al'ummominsu, sannan su binciko, su gano tare da magance cutar a yankunansu, ciki har da hanyoyin da suka jiɓanci jima'i da sauransu a mabambantan al'ummomi.","Kuendelea kutekeleza afua za kuzuia unyanyapaa na ubaguzi dhidi ya watu au kundi lolote ambalo linaweza kuathiriwa na Ndui ya Nyani. Kuzuia na kuimarisha ufikiaji wa uchunguzi, chanjo na matibabu ili kuendeleza usawa wa afya Duniani, hususani kwa jamii zilizoathiriwa zaidi Duniani kote, ikijumuisha mashoga, watu wa jinsia mbili na wanaume wanaoshiriki mapenzi ya jinsia moja, kwa uangalifu maalumu kwa wale waliotengwa zaidi katika makundi hayo, na katika nchi zenye uhaba wa rasilimali ambapo Ndui ya Nyani ni janga. Kuendelea kuimarisha uwezo wa uchunguzi, ufikiaji uliogatuliwa wa upimaji, na mpangilio wa jeni, ikijumuisha kushiriki Data ya mfuatano wa kijeni kupitia hifadhidata za umma. Kuendelea kutoa chanjo kwa ajili ya kinga ya awali (kabla ya mfiduo) na chnjo baada ya mfiduo kwa watu na jamii zilizo katari kubwa ya Ndui ya Nyani. Kuhakikisha utoaji wa huduma bora zaidi ya kimatibabu na hatua za kuzuia na kudhibiti maambukizi zikiwekwa kwa Ndui ya Nyani inayoshukiwa au iliyothibitishwa katika mazingira yote ya kiafya. Kuhakikisha mafunzo ya wato huduma za afya ipasavyo. Kuimarisha uwezo katika mazingira yenye upungufu wa rasilimali na vijijini ambako Ndui ya Nyani inaendelea kutokea, kuelewa vyema njia za maambukizi, kutathmini mahitaji ya rasilimali, na kukabiliana na mlipuko na misululu endelevu ya maambukizi. Kutekeleza ajenda ya utafiti iliyoratibiwa ili kuzalisha na kusambaza ushahidi mara moja kwa vipengele muhimu vya kisayansi, kijamii, kiafya na afya ya umma vya kuzuia na kuthibiti Ndui ya Nyani. Kuendelea na majaribio ya kimatiabu ya hatua za kimatibabu, ikiwa ni pamoja na chanjo, tiba, na uchunguzi, katika makundi mbalimbali, pamoja na ufuatiliaji wa usalma wa chanjo, ufanisi na muda wa ulinzi dhidi ya maambukizi na chanjo. Nchi za Afrika magharibi, kati na mashariki ambaako Ndui ya Nyani imeenea zinapaswa kufanya jitihada za ziada kufafanua hatari, udhaifu na athari zinazohusiana na Ndui ya Nyani na kuchunguza, kuelewa na kudhibiti Ndui ya Nyani katika mazingira yao husika, ikijumuisha kuzingatia Zoonotic, ngono na njia nyingine za maambukizi katika makundi tofauti ya idadi ya watu.","Tẹ̀síwájú láti ṣàmúlò àwọn ìdásí láti dènà ìdẹ́yẹsí àti ìyàsọ́tọ̀ tako àwọn èyíkéyìí ènìyàn tàbí ẹgbẹ́ tí wọ́n lè ní ìgbóná. Ṣe àtìlẹ́yìn àti ìṣèrànwọ́ fún ànfààní sí àyẹ̀wò àìsàn, àjẹsára àti ìtọ́jú láti mú ìlọsíwájú bá ìdọ́gba ìlera ní àgbáyé, ní pàtàkì jùlọ fún àwọn àwùjọ tí ó kàn jùlọ ní àgbáyé, tó fi mọ́ ìbálòpọ̀ akọ-sí-akọ àti abo-sí-abo, ìbálòpọ̀ takọ-tabo àti àwọn ọkùnrin tí wọ́n ń bá ọkùnrin ní àjọṣepọ̀, pẹ̀lú àkíyèsí pàtàkì sí àwọn tí wọ́n dẹ́yẹ sí jùlọ láàrín àwọn ẹgbẹ́ wọ̀nyẹn, àti ní àwọn orílẹ̀-èdè aláìní-ohun-èlò níbi tí ìgbóná ti jẹ́ àjàkálẹ̀ ààrùn. Tẹ̀síwájú láti ṣe ìrólágbára fún ìkápá àyẹ̀wò àìsàn, ànfààní aláìlákòso sí àyẹ̀wò, àti tẹ̀lé-ń-tẹ̀lé jínnì, tó fi mọ́ pínpín àwọn dátà jínnì nípasẹ àká dátà àwùjọ. Tẹ̀síwájú láti jẹ́ kí àjẹsára wà fún abẹ́rẹ́ àjẹsára ìdènà àkọ́kọ́ (ṣíwájú-àkóràn) àti lẹ́yìn-àkóràn fún àwọn ènìyàn àti àwọn àwùjọ tí wọ́n kángun séwu ńlá ìgbóná. Ṣe àrídájú ìpèsè ìtọ́jú ajẹmọ́-ìlera tó péye pẹ̀lú ìdènà àkóràn àti àwọn ìlànà ìdènà tó ti wà nílẹ̀ fún ìgbóná tí wọ́n furasí tàbí fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní gbogbo ààyè ìtọ́jú. Ṣe àrídájú ìdánilẹ́kọ̀ọ́ fún àwọn elétò ìlera bó ṣe yẹ. Ṣe ìrólágbára fún ìkápá ní àwọn ààyè tí wọ́n ní àìtó-ohun-èlò àti ìgbèríko níbi tí ìgbóná ti ń tẹ̀síwájú láti ṣẹlẹ̀, láti túnbọ̀ ní òye àwọn ìlànà fún àkóràn, iye àwọn ohun èlò tí wọ́n nílò, àti ìdáhùn sí àwọn ìtànkálẹ̀ àti àwọn ojú òpó àkóràn alálòpẹ́. Ṣe àmúlò ètò ìwádìí alájọṣepọ̀ láti ṣe àgbékalẹ̀ àti àgbéjáde ẹ̀rí lóòrèkóòrè fún àwọn abala ajẹmọ́ sáyẹ́nsì, àwùjọ, ìtọ́jú àti ìlera àwujọ tó ṣe pàtàkì fún ìdènà ìgbóná àti ìṣàkóso rẹ̀. Tẹ̀síwájú àwọn ìgbìyànjú ajẹmọ́-ìtọ́jú fún àwọn ìlàna-ìdènà ajẹmọ́-oògùn, tó fi mọ́ àjẹsára, ìtọ́jú, àti àyẹ̀wo àìsàn, ní ara oríṣiríṣi ènìyàn, ní àfikún sí àmójútó ààbò àjẹsára, iṣẹ́ rẹ̀ àti àkókò ààbò láti àkókò àkóràn àti abẹ́rẹ́ àjẹsára. Àwọn Orílẹ̀-èdè ní West, Central àti East Africa níbi tí ìgbóná ti jẹ́ àjàkálẹ̀ ààrùn gbọ́dọ̀ ṣe àwọn àfikún ìgbìyànjú láti ṣàlàyé ewu ajẹmọ́-ìgbóná, ìkángun séwu àti ipa àti láti ṣe ìwádìí, ní òye àti ìṣàkóso ìgbóná ní àwọn ààye wọn lóríṣiríṣi, tó fi mọ́ gbígbèro àkóràn láti ara ẹranko sí ènìyàn, ìbálòpọ̀ àti àwọn ìlànà àkóràn mìíràn ní oríṣiríṣi àwọn ẹgbẹ́ àwùjọ.","Ukuqhubeka ukwenza ukungenelela ukugwema okubi nokucwaswa okubhekene noma yibaphi abantu noma iqoqo elingatheleleka upokisi. Ukweseka nokwengeza ukuthola ukuxilongwa, imigomo nokwelaphangengxube ukwenza ngcono ukulingana kwezempilo, ikakhulukazi emphakathini ekhahlamezekile kakhulu emhlabeni wonke, okufaka izitabane, ubulili obubili namanye amadoda enza ucansi namanye amadoda, ngokunaka kakhulu kulabo abangcindezelekile nalawo maqoqo, kumazwe avinjiwe ezinsizakusebenza lapho upokisi uwubhubhane. Ukuqhubeka baqinise amandla okuxilonga, ukusabalalisa ukuthola ukuhlola, ukulandelana kwejinomikhi, okufaka ukwabelana ngedatha yokulandelana kofuzo ngezizinda zolwazi zomphakathi. Ukuqhubeka nokwenza imigomo ibekhona yokubikela okokuqala (ngaphambi kokukuthola) futhi nangemva kokuthola umgomo kubantu nemiphakathi esengcupheni enkulu yapokisi. Qinisekisa ukunikezelwa kokunakekela ezokwelapha ngokuvikelwa kokutheleleka nezinqumo zokulawula kumele zibe khona kokusoliwe noma upokisi oqinisekisiwe kuzona zonke izinhlelo zokwelapha. Ukuqinisekisa ukuqeqesha kwabanikezeli bokunakekelwa kwezempilo ngendlela. Ukuqinisa amandla omkhawulo wezinsizakusebenza nohlelo lwasemakhaya lapho upokisi uqhubeka nokuvela, kungcono ukuqonda izindlela zokudlulisela, izidingo zezinsizakusebenza, nokuphendula ekubhedukeni nokugcineka kwamasheni okudlulisela. Ukwenza ukuxhumana kwe-ajenda yocwaningo ukwakha nokuzama ukusabalalisa ubufakazi kwesayentifikhi ebalulekile,ezenhlalakahle, ezokwelapha kanye nemikhakha yezempilo yomphakathi yokuvikela nokulawula upokisi. Ukuqhubeka nemizamo yokwelapha ngezinqumo zokwelapha,okufaka imigomo, ingxube kwelapha, nokuxilonga, nesibalo sabantu esahlukene, ukwengeza ukubheka kokuphepha komgomo, ukusebenza nesikhati sokuvikela ekuthelelekeni nokugoma. Amazwe eNtshonalanga, Maphakathi neMpumalanga ne-Afrika lapho ubhubhane lwepokisi kumelwe kwenziwe imizamo eyengeziwe ukuqeda ingcuphe ehlobene nopokisi,ukubabuthaka nomthelela nokuphanda,ukuqonda nokulawula upokisi ngezinhlelo ezithile, okufaka ukucabanga ngezunikhi, okocansi kanye nezinye izindlela zokudlulisela kumaqoqo ahlukene endawo." +እ.ኤ.አ. በየካቲት 15 2023 በ4ኛው አለማቀፍ የጤና ደንቦች የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ስብሰባ በኋላ የተሰጡት ዝርዝር ጊዜያዊ ምክሮች አሁንም ለሁሉም ሀገራት የሚሰሩ ናቸው። ሁሉንም ወቅታዊ መመሪያዎች በዓለም ጤና ድርጅት በይነ መረብ ላይ ማግኘት ይችላሉ። አሁን ያለውን የበሽታ ዝግጅት እና ምላሽ መስጠት እቅድ ተከትሎ የአለም ጤና ድርጅት አዲስ አለም አቀፍ ስልት እና የዝንጀሮ በሽታን ለማጥፋት እና ለመቆጣጠር ለሀገሮች መመሪያ ያትማል።,"Detailed Temporary Recommendations issued on 15 February 2023 following the 4th IHR Emergency Committee meeting remain technically valid for all States Parties. All current WHO interim technical guidance and WHO operational guidance can be found on the WHO website. To follow on from the existing Strategic Preparedness, Readiness and Response Plan, WHO will release an overarching global strategy and new country planning guide for mpox elimination and control.",Cikakkun Shawarwarin Wucin-gadi da taron Kwamitin Gaggawa na IHR karo na huɗu ya bayar suna da muhimmanci ga ƙasashen da abin ya shafa. Dukkan hanyoyin jagora da na gudanarwa na Hukumar Lafiya ta Duniya za a iya samun su a shafin yanar gizo na hukumar. Hukumar Lafiya ta Duniya za ta fitar da cikakken tsari na game duniya na kawarwa tare da magance cutar mpox domin ɗorawa a kan shirin da ake da shi a yanzu haka na Shiri na Musamman na Tukarar cutar.,"Mapendekezo ya muda ya kina yaliyotolewa tarehe 15 Februari 2023 kufuatia mkutano wa 4 wa kamati ya Dharura ya IHR yataendelea kuwa halali kwa nchi wanachama zote. Muongozo wote wa sasa wa kitaalamu wa muda wa WHO na muongozo wa uendeshaji wa WHO unaweza kupatikana kwenye tovuti ya WHO. Ili kufuata kutoka kwa mpango mkakati uliopo wa maandalizi, utayari na majibu, WHO itatoa mkakati mkuu wa kimataifa na muongozo mpya wa mipango ya nchi kwa ajili ya kutokomeza na kudhibiti Ndui ya Nyani.","Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ Alálàyé tí wọ́n gbé jáde ní 15 oṣù Èrèlé ọdún 2023 lẹ́yìn ìpàde 4th Ìgbìmọ Pàjáwírì IHR ṣì wà fún lílò fún gbogbo àwọn Ẹgbẹ́ Ìpínlẹ̀. Gbogbo àwọn ìtọ́nisọ́nà ìmọ̀ ẹ̀rọ fìdíhẹẹ́ WHO lọ́wọ́lọ́wọ́ àti ìtọ́nisọ́nà iṣẹ́ WHO ni a lè rí ní ibùdó ìtàkùn WHO. Láti tẹ̀síwájú láti orí àwọn Ìgbaradì Ìlàna-iṣẹ́, Ètò Ìmúrasílẹ̀ àti Ìdáhùn tó wà nílẹ̀, WHO máa ṣe àgbéjáde àwọn ìlàna-iṣẹ́ àgbáyé tó kálékáko àti ìtọ́nisọ́nà ètò orílẹ̀-èdè tuntun fún ìṣẹ́gun ìgbóná àti ìṣàkóso.","Imininingwane ngeziphakamiso zesikhashana ikhishwe ngomhlaka-15 kuNhlolanja 2023 kulandela umhlangano wesine we-IHR Emergency Committee ubakhona ngokwezobuchwepheshe kuwona wonke amaqembu amazwe. Wonke amabamba ezobuchwepheshe kuWHO imiyalelo nokusebenza kwemiyalelo kweWHO kungatholakala kuwebhusayithi yeWHO. Ukulandelela ekuzilungiseleleni kwesu, ukulunga nohlelo lokuphendula okukhona, iWHO izokhipha isu elilungele umhlaba nemiyalelo yokuhlela izwe emisha yokuqedwa nokulawulwa kwapokisi." +በዓለም አቀፍ የጤና ደንቦችን ( IHR) (2005) አስራ አምስተኛው ስብሰባ ላይ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ዙሪያ የተሰጠ መግለጫ የዓለም ጤና ድርጅት ጠቅላይ-ዳይሬክተር እ.ኤ.አ ሐሙስ ግንቦት 4 ቀን 2023 በመካከለኛ የአውሮፓ ሰአት አቆጣጠር ከ 12:00 ሰአት እስከ 17:00 ሰአት ላይ በተካሄደው የኮሮና ቫይረስ 2019 በሽታ (ኮቪድ-19) ወረርሽኝን በተመለከተ የዓለም አቀፍ የጤና ደንቦችን (2005) (IHR) የአደጋ ጊዜ ኮሚቴን የአስራ አምስተኛው ስብሰባ ዘገባ የማስተላለፉን ክብር አግኝቷል። በውይይት መድረኩ ላይ የኮሚቴው አባላት በኮቪድ-19 ሞት ላይ ያለውን የመቀነስ አዝማሚያ ፣ ከኮቪድ-19 ጋር በተያያዙ ሰዎች ወደ ሆስፒታሎች መምጣትና እና ወደ የፅኑ እንክብካቤ ክፍል መግባት መቀነስን እና ከፍተኛው የህዝብ ቁጥር ከ SARS-CoV-2 ራሱን የመከላከል አቅምን ማጎልበትን አጉልተው አንስተዋል። የኮሚቴውም አቋም ባለፉት በርካታ ወራት ውስጥ እያደገ ነው ያለው። የቀረውን እርግጠኛ ያልተሆነበት የ ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) እምቅ የእድገት ለውጥ አቅም ቢታመንም፣ ወደ ረጅም-ጊዜው የ ኮቪድ-19 ወረርሽኝ አስተዳደር ትግበራ የምንሸጋገርበት ጊዜ መሆኑን መክረዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ጠቅላይ-ዳይሬክተር የኮቪድ-19 ወረርሽኝ በተመለከተ በተቋቋመው ኮሚቴ ከተሰጠው ምክር ጋር ተስማምቷል። ኮቪድ-19 አሁን ላይ በቁጥጥር ስር የዋለ እና ለወደፊትም ቀጣይነት ያለው የጤና ጉዳይ መሆኑን ሲወስን ይህም የአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) አይደለም። የዓለም ጤና ድርጅት ጠቅላላ-ዳይሬክተር በታቀደው ጊዜያዊ የትግበራ ንድፎችን በሚመለከት ኮሚቴው የተሰጠውን ምክር ተመልክቶ ከዚህ በታች እንደተቀመጠው አርጎ መግለጫ አውጥቷል። የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር እ.ኤ.አ የ2023-2025 የኮቪድ-19 ስልታዊ የዝግጁነት እና የምላሽ እቅድን ከግምት ውስጥ በማስገባት፣ የ ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) ወረርሽኝን የረጅም ጊዜ አያያዝ በተመለከተ ቋሚ ምክሮች ላይ ለመምከር የ IHR ግምገማ ኮሚቴን ይጠራል። በዚህ ሽግግር ወቅት፣ የክልል የአስተዳደር መሪዎች የወጡትን ጊዜያዊ የትግበራ የምክር ረቂቆች በመከተል እንዲቀጥሉ ይመከራሉ።,"Statement on the fifteenth meeting of the IHR (2005) Emergency Committee on the COVID-19 pandemic The WHO Director-General has the pleasure of transmitting the Report of the fifteenth meeting of the International Health Regulations (2005) (IHR) Emergency Committee regarding the coronavirus 2019 disease (COVID-19) pandemic, held on Thursday 4 May 2023, from 12:00 to 17:00 CET. During the deliberative session, the Committee members highlighted the decreasing trend in COVID-19 deaths, the decline in COVID-19 related hospitalizations and intensive care unit admissions, and the high levels of population immunity to SARS-CoV-2. The Committee’s position has been evolving over the last several months. While acknowledging the remaining uncertainties posted by potential evolution of SARS-CoV-2, they advised that it is time to transition to long-term management of the COVID-19 pandemic. The WHO Director-General concurs with the advice offered by the Committee regarding the ongoing COVID-19 pandemic. He determines that COVID-19 is now an established and ongoing health issue which no longer constitutes a public health emergency of international concern (PHEIC). The WHO Director-General considered the advice provided by the Committee regarding the proposed Temporary Recommendations and issued them as per the below statement. The WHO Director-General will convene an IHR Review Committee to advise on Standing Recommendations for the long-term management of the SARS-CoV-2 pandemic, taking into account the 2023-2025 COVID-19 Strategic Preparedness and Response Plan. During this transition, States Parties are advised to continue following the issued Temporary Recommendations.","Bayani daga taron Kwamitin Gaggawa na IHR (2005) karo na shabiyar a kan annobar cutar Covid-19 wanda ya gudana a ranar Alhamis, 4 ga watan Mayu, 2023 da misalin ƙarfe 12:00 zuwa 17:00 CET. Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) yana mai farin cikin gabatar da Rahoton Kwamitin Gaggawa na Dokokin Lafiya na Duniya (IHR) (2005) karo na shabiyar da aka yi a kan annobar cutar Korana (Covid-19) da. A yayin tattaunawar, 'yan kwamitin sun bayyana ragowa game da mace-mace da kwantar da mutane a asibiti da ke da alaƙa da cutar Covid-19 da ma ƙaruwar garkuwar ɗan'adam game da SAR-CoV-2. Matsayar kwamitin ta fara bayyana a cikin watanni da dama da suka wuce. Tare da la'akari da rashin tabbas saboda yiwuwar ɓarkewar cutar SARS-CoV-2, sun bayar da shawarar cewa lokaci ya yi na magance annobar Covid-19. Ra'yin Babban Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya ya zo ɗaya da shawarar da kwamitin ya bayar dangane da Annobar Covid-19 da ake fuskanta. Ya fahimci cewa, Cutar Covid-19 a yanzu ya zama tabbatacciyar matsala a harkar kiwon lafiya wanda a yanzu ba matsala ce mai buƙatar ɗauki na gaggawa ba. Babban Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya ya yi nazarin shawarar da kwamitin dangane da tayin Shawarwarin Wucin gadi sannan ya bayar da su kamar haka. Babban Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya zai samar da Kwamitin Bita na IHR domin bayar da shawarwari kan yadda za a samar da Gamsassun Hanyoyi na magance Annobar SAR-CoV-2 ta hanyar la'akari da Tsarin Tunkarar Covid-19 na 2023-2025. A ɗan tsakanin kuwa, ana bai wa ƙasashen da abin ya shafa shawara da su cigaba da aiwatar da Shawarwarin Wucin gadi.","Taarifa kuhusu mkutano wa kumi na tano wa kamati ya Dharura ya IHR (2005) kuhusu janga la UVIKO-10 Mkurugenzi mkuu wa WHO anayo furaha kuwasilisha ripoti ya mkutano wa kumi na tano wa kamati ya Dharura ya kanuni za afya za kimataifa (2005) (IHR) kuhusu ugonjwa wa virusi vya Korona 2019 (UVIKO-19), uliofanyika Alhamisi tarehe 4 Mei 2023, kuanzia saa 12:00 hadi 17L:00 CET. Wakati wa kikao cha mashauriano, wajumbe wa kamati waliangazia muelekeo wa kupungua kwa vifo vya UVIKO-19, kupungua kwa kulazwa hospitalini kuhusiana na UVIKO-19 na kulazwa katika chumba cha wagonjwa mahututi, na viwango vya juu vya kinga ya watu kwa SARS-CoV-2. Msimamo wa kamati umekuwa ukibadilika kwa muda wa miezi kadhaa iliyopita. Huku wakikubali kutokuwa na hakika iliyobaki iliyotumwa na mageuzi ya SARA-CoV-2, walishauri kwamba ni wakati wa mpito kwa usimamizi wa muda mrefu wa janga la UVIKO-19. Mkurugenzi mkuu wa WHO anakubaliana na ushauri unaotolewa na kamati kuhusu janga la UVIKO-19 linaloendelea. Alibainisha kuwa UVIKO-19 sasa ni suala la afya lililo ainishwa na linaloendelea ambalo halijumuishi tena dharura ya afya ya umma ya wasiwasi wa kimataifa (PHEIC). Mkurugenzi mkuu wa WHO alizingatia ushauri uliotolewa na kamati kuhusu mapendekezo ya muda yaliyopendekezwa na kuyatoa kulingana na taarifa iliyo hapa chini. Mkurugenzi mkuu wa WHO ataitisha kamati ya mpito ya IHR ili kushauri kuhusu mapendekezo ya kudumu ya usimamizi wa muda mrefu wa janga la SARS-CoV-2, kwa kuzingatia mpango mkakati wa maandalizi na majibu ya UVIKO-19 wa 2023-2025. Katika kipindi hiki cha mpito, nchi wanachama zinashauriwa kuendelea kufuata mapendekezo ya muda yaliyotolewa.","Àlàyé lórí ìpàdé kẹ́ẹ̀dógún fún Ìgbìmọ Pàjáwírì IHR (2005) lórí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 Olùdarí-Àpapọ̀ WHO láyọ̀ láti ṣe àgbéjáde Ìjábọ̀ fún ìpàdé kẹ́ẹ̀dógún Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè (2005) (IHR) ti Ìgbìmọ Pàjáwírì nípa àjàkálẹ̀ ààrùn kòkòrò ààrùn kòrónà 2019 (COVID-19), tó wáyé ní ọjọ́ Ọjọ́bọ 4 oṣù Èbìbí ọdún 2023, láti 12:00 sí 17:00 CET. Ní àkókò ìjírórò, àwọn ọmọ ẹgbẹ́ ìgbìmọ̀ náà ṣe àfihàn àlékún nínú ìṣẹ̀lẹ àwọn ikú COVID-19, àdínkù nínú lílọ sí ilé ìwòsàn tó jẹmọ́ COVID-19 àti ìgbaniwọlé sí ààyè fún ìtọ́jú alágbára, àti àwọn ìpele gíga àjẹsára fún SARS-CoV-2. Ìpinnu ìgbìmọ̀ náà ti ń yí padà láti bíi oṣù mélò�� kan sẹ́yìn. Nígbà tí wọ́n mọ àwọn àìdánilójú tí ó kù tí àyípadà SARS-CoV-2 tó ṣe é ṣe lè mú wá, wọ́n gbìmọ̀ràn pé ó ti tó àkókò láti ṣe ìṣípòrọpò sí ìṣàmójútó onígbà-pípẹ́ fún àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19. Olùdarí-Àpapọ̀ WHO gbà pẹ̀lú ìmọ̀ràn tí Ìgbìmọ̀ náà ṣe nípa àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 tó ń lọ lọ́wọ́. Ó pinnu pé COVID-19 ti wá di ìṣòro ìlera tó fẹsẹ̀múlẹ̀ tó sì ń lọ lọ́wọ́ tí kò kìí ṣe pàjáwírì ìlera àwùjọ fún ẹ̀dun ọkàn ilẹ̀-òkèèrè (PHEIC) mọ́. Olùdarí-Àpapọ̀ WHO yiri ìmọ̀ràn tí Ìgbìmọ̀ náà gbé kalẹ̀ wò nípa àbá Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ ó sì ṣe àgbéjáde wọn pẹ̀lú àwọn àlàyé tó wà ní ìsàlẹ̀ yìí. Olùdarí-Àpapọ̀ WHO máa pe ìpàdé Ìgbìmọ̀ Aṣàtúnyẹ̀wo IHR lórí àwọn Àbá Alálòpẹ́ fún ìṣàmójútó onígbà-pípẹ́ fún àjàkálẹ̀ ààrùn SARS-CoV-2, láì gbàgbé Ètò Ìlàna-iṣẹ́ Ìmúrasílẹ̀ àti Ìdáhùn COVID-19 2023-2025. Ní àkókò ìṣípòrọpò náà, wọ́n gba Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ní ìmọ̀ràn láti tẹ̀síwájú títẹ̀lé àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ tí wọ́n gbé jáde.","Isitatimende somhlangano weshumi nanhlanu we-IHR (2005) weKomidi leZokuphuthumayo ngobhubhane lweCOVID-19 Umqondisi Jikelele weWHO uyajabula ukudlulisela umbiko emhlanganweni weshumi nanhlani we International Health Regulations (2005) IHR Ikomidi lezokuphuthumayo okubhekene nekhorona 2019 isifo (COVID-19) ubhubhane obanjwe ngoLwesine zingu-4 kuNhlaba 2023 kusuka ngo-12:00 kuya ku-17:00 CET. Ngesikathi seseshini ehleliwe, amalungu ekomidi aveze ukuduma kokufa ngeCOVID-19 ukwehla kuCOVID-19 okuhlobene lokulala esibhedlela nokulaliswa endaweni yabagula kakhulu namazinga amakhulu okugonywa kwesibalo sabantu kuSARS-CoV-2. Isikhundla seKomidi silokhu sishintsha kulezizinyanga ezimbalwa ezedlule. Ngesikhathi bemukela ukungeniliseki okusele okufakwe uguquko lwamandla eSARS-CoV-2, beluleke ngokuthi isikhathi sokushintsha sokuphatha isikhathi eside sobhubhane iCovid-19. Umqondisi Jikelele weWHO uvumelana nezeluleko ezikhishwe yiKomidi ngokuqhubeka kobhubhane lweCOVID-19. Uzimisele ukuthi iCovid-19 manje isiyakhekile futhi inkinga yezempilo eqhubekayo engasenalo igunya lokuphuthumayo kwezempilo yomphakathi kokukhathazeka kwamazwe angaphandle (PHEIC). Umqondisi Jikelele weWHO ucabange iseluleko sokunikezelwa yiKomidi ngokuphakanyisiwe kweziphakamiso zesikhashana futhiwazikhipha ngesitatimende esingezansi. Umqondisi Jikelele weWHO uzohlanganisa iKomidi lokuBheka IHR ukweluleka ngeStanding Recommendations yokuphathwa kwesikhathi eside kobhubhane lweSARS-CoV-2 ngokucabanga u2023-2025 COVID 19 Isu lokuzilungiselela nohlelo lokuphendula. Ngesikhathi soshintsho, State Parties elulekwe ukuthi aqhubeke nokulandela lokukhishwa kweZiphakamiso zesikhashana." +ዋና ዳይሬክተሩ ባለፉት ሶስት አመታት ውስጥ ላደረጉት ተሳትፎ እና የምክር ድጋፍ ለኮሚቴው ሊቀመንበር፣ አባላት እና አማካሪዎች ልባዊ ምስጋና አቅርበዋል። የስብሰባው ሂደቶች የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ፣ በቪዲዮ ስብሰባው የተጠሩ የአደጋ ጊዜ የኮሚቴውን አባላትን እና አማካሪዎችን በሰላምታ ተቀብለዋል ። በየሳምንቱ የሚዘገበው የሞት እና ሰዎች ወደ ሆስፒታል የመምጣት ቁጥር እየቀነሰ መምጣቱን ጠቁመው፣ ነገር ግን ለዓለም ጤና ድርጅት የሚሰጠው የክትትል ዘገባ በከፍተኛ ሁኔታ እየቀነሰ መምጣቱን፣ የህይወት አድን እርዳታ ጣልቃገብነት ፍትሃዊ ያልሆነ ተደራሽነት እየቀጠለ መሆኑን እና ከወረርሽኙ የተረፉ ተቀጥላ ቫይረሶች ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመሩ መሄዳቸውን አሳስበዋል። ዋና ዳይሬክተሩ፣ ሀገራትን የኮቪድ-19 ለረዥም-ጊዜ ለማስተዳደር ታስቦ የተነደፈውን፣ እ.ኤ.አ የ2023-2025 የኮቪድ-19 ስልታዊዊ የዝግጁነት እና የምላሽ እቅድ ህትመቶችን አስታወቀ። ይህ እቅድ ለሀገሮች በአምስት ዘርፎች ላይ ግምት ውስጥ ሊያስገቧቸው የሚገቡ ጠቃሚ ተግባራትን ይዘረዝራል፡ የትብብር ክትትል፣ የማህበረሰብ ጥበቃ፣ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ሊሰፋ የሚችል እንክብካቤ፣ የመከላከያ እርምጃዎችን ማግኘት እና የአደጋ ጊዜ ማስተባበር። ዋና ዳይሬክተሩ፣ ፕሮፌሰር ሁሲን ባለፉት ሶስት አመታት ኮሚቴውን በመምራት ላሳዩት ብቃት እና እያንዳንዱን የኮሚቴው አባላት እና አ��ካሪዎች ላከፈሉት እውቀት፣ ላሳዩት ትጋት እና ቁርጠኝነት አመስግነዋል። የህግ አማካሪ ጽ/ቤት ተወካይ ለኮሚቴው አባላት እና አማካሪዎች በአለምአቀፉ የጤና ደንብ (IHR) ላይ በሚመለከታቸው አንቀጾች ውስጥ ስላላቸው ሚና፣ ሀላፊነት እና ስልጣን ገለጻ አድርጓል። ከመተባበር፣ ከአደጋ አስተዳደር እና ከሥነ ምግባር መምሪያ የመጡት የሥነ ምግባር ሀላፊ፣ አባላትና አማካሪዎችን የስብሰባውን የውይይት ነጥቦች እና የኮሚቴውን ሥራ በሚስጥር የመጠበቅ ግዴታቸውን፣ እንዲሁም በሀሳብ ወይም በቀጥታ የጥቅም ግጭት ሊፈጥር የሚችል ማንኛውንም የግል፣ የባለሙያ፣ የገንዘብ፣ የአዕምሮ፣ ወይም የንግድ ተፈጥሮ ያላቸው ፍላጎቶች ሲገኙ ለዓለም የጤና ድርጅት በጊዜው የማሳወቅ ግላዊ ኃላፊነት እንዳለባቸው አሳስበዋል። በተሰብሳቢዎቹ አባላት እና አማካሪዎች ዘንድም ምንም ዓይነት የጥቅም ግጭት አልተገኘም።,"The Director-General expressed his sincere gratitude to the Chair, the Members, and the Advisors of the Committee for their engagement and advice during the last three years. Proceedings of the meeting The WHO Director-General, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, welcomed Members and Advisors of the Emergency Committee, who were convened by videoconference. He noted that the number of weekly reported deaths and hospitalizations continue to decrease, but expressed concern that surveillance reporting to WHO has declined significantly, that there continues to be inequitable access to life-saving interventions, and that pandemic fatigue continues to grow. The Director-General announced the publication of the 2023-2025 COVID-19 Strategic Preparedness and Response Plan which is designed to guide countries in transitioning to long-term management of COVID-19. This plan outlines important actions for countries to consider for five areas: collaborative surveillance, community protection, safe and scalable care, access to countermeasures, and emergency coordination. The Director-General thanked Professor Houssin for his leadership in guiding the Committee over the last three years and each of the Committee Members and Advisors for their expertise, dedication, and commitment. The Office of Legal Counsel’s representative briefed the Committee Members and Advisors on their roles, responsibilities, and mandate under the relevant articles of the IHR. The Ethics Officer from the Department of Compliance, Risk Management, and Ethics reminded Members and Advisers of their duty of confidentiality as to the meeting discussions and the work of the Committee, as well as their individual responsibility to disclose to WHO in a timely manner any interests of a personal, professional, financial, intellectual, or commercial nature that may give rise to a perceived or direct conflict of interest. No conflicts of interest for the attending Members and Advisors were identified.","Babban Darektan ya gode wa Shugaba da Mambobi da Mashawarta na kwamitin saboda sadaukarwarsu da kuma shawarwarin da suka bayar a shekaru uku da suka wuce. Bayanin sakakmakon taron Babban Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ya marabci Mambobin da Mashawartan da suka samu halartar taron da aka shirya ta hanyar bidiyo. Ya yi nuni da cewa yawan waɗanda ake bayar da rahoton rasuwarsu ko kwantar da su a asibiti yana raguwa amma kuma lura tare da sanar da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) shi kuma raguwa ya yi sosai, kenan har yanzu akwai rashin daidaito wajen samar da ɗaukin ceto rayuka sannan kuma kasala dangane da fuskantar annoba cigaba da yawa take yi. Babban Darektan ya sanar da buga Gamsassun Hanyoyi naTsarin Tunkarar Covid-19 na 2023-2025 waɗanda aka tsara domin yin jagora ga ƙasashe wajen magance Annobar Covid-19 na tsawon lokaci. Tsarin ya tanadar da abubuwa biyar da ya kamata ƙasahe su yi a fannoni biyar: haɗa kai wajen lura da tsare al'umma da samar da kulawa da saamar da hanyoyin daƙilewa da kulawa da ayyukan gaggawa. Babban Darektan ya yi godiya ga Farfesa Houssin saboda jagorancin da ya yi wa Kwamitin a shekaru uku da shuka wuce da kuma Mambobin Kwamitin da Mashawarta domin ƙwarewar da suka nuna da kuma sadaukarwarsu. Ofishin Wakili ta Fuskar Shari'a ya yi wa Mambobin Kwamitin da Mashawarta bayanin ayyukan da ke gaban kowannensu kamar yadda yake ƙunshe a dokokin IHR. Jami'i mai kula da Ladabi daga Shashen da ake kira Compliance, Risk Management and Ethics ya tunatar da Mambobi da Mashawarta dangane da buƙatar da ake da ita ta ɓoye sirri na abubuwan da aka tattauna a taron da ma na ayyukan Kwamitin har da ayyukan da ɗaiɗaikunsu tare da tabbatar da sun sanar da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) duk wani abu da suka hango da zai iya kawo rashin fahimta a tsakaninsu a kan kari. Ba a gano bambancin ra'ayi a tsakanin mahalarta da mashawarta ba.","Mkurugenzi nmkuu alitoa shukrani zake za dhati kwa mwenyekiti, wajumbe, na washauri wa kamati kwa ushirikiano na ushauri wao katika kipindi cha miaka mitatu iliyopita. Taratibu za kikao Mkurugenzi mkuu wa WHO, Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, wanachama na washuri wa kamati ya dharura, ambao waliitishwa kwa mkutano wa video. Alibainisha kuwa idadi ya vifo vinavyoripotiwa kila wiki na kulazwa hospitalini inaendelea kupungua, lakini alionyesha wasiwasi kwamba ripoti za ufuatiliaji kwa WHO zimepungua kwa kiasi kikubwa, kwamba kuendelea kuwa na upatikanaji usio sawa wa afua za kuokoa maisha, na kwamba uchovu wa janga unaendelea kuongezeka. Mkurugenzi mkuu alitangazwa kuchapishwa kwa mpango mkakati wa maandalizi na majibu ya UVIKO-19 wa 2023-2025 ambao umeundwa ili kuziongoza nchi katika mpito wa usimamizi wa muda mrefu wa UVIKO-19. Mpango huu unaonyesha hatua kwa nchi kuzingatia kwa maeneo matano: Ufuatiliaji shirikishi, ulinzi wa jamii, utunzaji salama na hatari, ufikiaji wa hatua za kukabiliana na dharura, na uratibu wa dharura. Mkurugenzi mkuu alimshukuru Profesa Houssin kwa uongozi katika kuiongoza kamati katika kipindi cha mika mitatu iliyopita na kila mmoja wa wanakamati na washauri kwa utaalamu wao, kujitolea na ahadi. Mwakilishi wa ofisi ya wakili wa sheria aliwafahamisha wanakamati na washauri kuhusu majukumu, wajibu na mamlaka yao chini ya vifungu husika vya IHR. Afisa wa maadili kutoka idara ya uzingatiaji, usimamizi wa hatari na maadili, aliwakumbusha wanachama na washauri juu ya jukumu lao la usiri kuhusu mijadala ya mikutano na kazi ya kamati, vilevile jukumu lao la kibinafsi la kufichua kwa WHO kwa wakati unaofaa maslahi yoyote ya kibinafsi, kitaaluma, kifedha, kiakili, au kibiashsra ambayo yanaweza kusababisha mgongano wa kimaslahi unaotambulika au moja kwa moja. Hakuna migongano ya kimaslahi kwa wanachama na washauri waliohudhuria iliyotambuliwa.","Olùdarí-Àpapọ̀ náà ṣàfihàn ìmọrírì tòótọ́ rẹ̀ sí Alága, Àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́, àti àwọn Olùbánidámọ́ràn Ìgbìmọ̀ náà fún iṣẹ́ àti ìmọ̀ràn wọn láti bíi ọdún mẹ́ta sẹ́yìn. Àwọn ìgbésẹ̀ fún ìpàdé náà Olùdarí-Àpapọ̀ WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, kí Àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn fún Ìgbìmọ Pàjáwírì náà tí wọ́n darapọ̀ pẹ̀lú àpérò-onífídíò káàbọ̀. Ó sọ wí pé ònkà àkọsílẹ̀ àwọn ikú lọ́sọ́ọ̀sẹ̀ àti gbígbé lọ sí ilé ìwòsàn ń tẹ̀síwájú láti dínkù, ṣùgbọ́n ó ṣàfihàn ẹ̀dun ọkàn rẹ̀ pé ìjábọ̀ ìtọpinpin fún WHO ti dínkù pátápátá, pé ànfààní aláìdọ́gba sí àwọn ìdásí adóólà-ẹ̀mí ṣì ń tẹ̀síwájú, àtiwípé àárẹ̀ àjàkálẹ̀ ààrùn ṣì ń tẹ̀síwájú láti lọ sókè. Olùdarí-Àpapọ̀ náà kéde àtẹ̀jáde Ètò Ìlàna-iṣẹ́ Ìmúrasílẹ̀ àti Ìdáhùn COVID-19 2023-2025 tí wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ láti tọ́ àwọn orílẹ̀-èdè sọ́nà nínú ìṣípòrọpò sí ìṣàmójútó onígbà-pípẹ́ fún COVID-19. Ètò náà ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìgbésẹ̀ tó ṣe pàtàkì fún àwọn orílẹ̀-èdè láti wo àwọn ààyè márùn-ún kan: ìtọpinpin alájọṣepọ̀, ìdáàbòbò àwùjọ, ìtọ́jú aláìléwu tó sì gbéwọ̀n, ànfààní sí àwọn ìlàna-ìdènà, àti àwọn ìṣàkóso pàjáwírì. Olùdarí-Àpapọ̀ náà dúpẹ́ lọ́wọ́ Ọ̀jọ̀gbọ́n Houssin fún líléwájú rẹ̀ nínú ìtọ́sọ́nà Ìgbìmọ̀ náà láti bíi ọdún mẹ́ta sẹ́yìn àti ìkọ̀ọ̀kan àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ Ìgbìmọ̀ náà àti àwọn Olùbánidámọ́ràn fún ìmọ̀ọ́ṣe, ìfarajìn àti àfọkànsìn wọn. Ọ́fíísì aṣojú Agbẹjọ́rò Ilé-iṣẹ́ náà ṣàlàyé fún àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ Ìgbìmọ̀ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn náà lórí ipa, ojúṣe, àti iṣẹ́ wọn lábẹ́ àwọn abala òfin IHR tó yẹ. Àwọn Òṣìṣẹ́ Ìwà-rere láti Ẹ̀ka tó ń rí sí Ìtẹ̀lé ìlànà, Àmójútó Ewu, àti Ìwà-rere rán àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn nípa ojúṣe ìtọ́jú àṣírí wọn àti sí àwọn ìjírórò ìpàdé náà àti iṣẹ́ Ìgbìmọ̀ náà, bákan náà ni àwọn ojúṣe ẹnìkọ̀ọ̀kan láti sọ fún WHO ní àsìkò nípa èyíkéyìí ìfẹ́ fún ara ẹni, akọ́ṣẹ́mọṣẹ́, ìpèsè owó, ìmọ̀ tàbí òwò tí ó lè yọrí sí ìkọlù-kọgbà ìfẹ́ tí wọ́n kẹ́ẹ́fín tàbí tààrà. Kò sí ìkọlù-kọgbà ìfẹ́ fún àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ àti àwọn Olùbánidámọ́ràn ni wọ́n tọ́ka sí.","uMqondsi Jikelele uzwakalise ukujabula okukhulu kuSihlalo, Amalungu kanye aBeluleki beKomidi ekukhulumeni kwabo nezeluleko ngesikhathi seminyaka emithathu edlule. Ukuqhubeka komhlangano Umqondisi Jikelele weWHO, uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, wamukele Amalungu nabeluleki beKomidi lezokuphuthumayo, abebehlangene ngenkomfa yevidiyo. Uqaphele ukuthi inamba yombiko wokufa wamasonto onke nokungena esibhedlela kuyaqhubeka kuyehla kodwa ukhombise ukukhathazeka ngokubheka ukubika kuWHO sekwehle kakhulu ukuthi bayaqhubeka nokuthola okungalingani kokugcina ukungenelela nokuthi ukukhathazeka ngobhubhane kuyaqhubeka nokukhula. Umqondisi Jikelele umemezele ukushicilelwa kwe-2023-2025 Isu lokuzilungiselela nohlelo lokuphendula kweCOVID-19 eyakhelwe ukuyalela amazwe ngoguquko lokuphatha isikhathi eside seCOVID-19. Loluhlelo luveza ukubaluleka kwezenzo emzweni ukuthi acabange izindawo ezinhlanu: ukubambisana kokubheka, ukuvikela umphakathi, ukuphela nokunakekela okukaliwe, ukuthola izinqumo nokuxhumana okuphuthumayo. Umqondisi Jikelele ubonge uSolwazi Houssin ngobuholi bakhe ngokusiza iKommidi kuleminyaka emithathu edlule naMalungu eKomidi ngalinye nabeLuleki ngolwazi lwabo, ukuzinikela nokuzibophezela. Ihhovisi lomele uMkhandlu weZomthetho bakhulume namalungu ekomidi nabeluleki ezindimeni zabo, imisebenzi nombandela ngaphansi kwamaphepha ahlobene e-IHR. Umsebenzi weEthics waseMnyangweni wezokulandela, ukuphathwa kwengcuphe Ethics ikhumbuze Amalungu naBeluleki umsebenzi wabo wobumfihlo ngokwezingxoxo zomhlangano weKomidi, kanye nomsebenzi wabo ngamunye ukuveza kuWHO ngesikhathi esifanle zokushisekela noma ikuphi komuntu,ezemfundo, ulwazi lwakho noma imvelo yezomnotho enganyusa indlela yokubuka noma ukuzwani ngenkulumo. Akukho ukuphambana kwenkulumo kumalungu abethamele nabeluleki okuhlonziwe." +የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ ሰብሳቢ ፕሮፌሰር ዲዲየር ሁሲን የስብሰባውን አላማዎች አስተዋውቀዋል፡- የኮቪድ-19 ወረርሽኝ የአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ሆኖ መቀጠል እንዳለበት ወይም እንደሌለበት ለአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር አስተያየት ለመስጠትእና ለክልል አስተዳደር መሪዎች የወጡትን ጊዜያዊ የትግበራ የምክር ረቂቆች ለመገምገም ነው ። የአለምአቀፍ የስጋት ዳሰሳ ከፍተኛ ቢሆንም፣ በዋነኛነት በከፍተኛ የህዝብ ቁጥር በተዋሀሲያን ከሚመጡ በሽታዎች የሰውነት የመከላከል አቅም ማጎልበት ምክንያት ፣ በክትባቶቹ ምክንያት ወይም በሁለቱም ምክንያት በሰው ጤና ላይ የሚደርሱ ጉዳቶችን የመቀነሱ መረጃዎች አሉ። በአሁኑ ጊዜ እየተዘዋወረ ያለው የኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 ኦሚክሮን ንኡስ የዘር ሐረጎች (SARS-CoV-2 Omicron sub-lineages ) ከዚህ ቀደም ከተሰራጩት የኦሚክሮን ንዑስ የዘር ሐረጎች ጋር ሲነፃፀሩ ወጥነት ያለው የቫይረሱ ፀባይ; እና የተሻሻለ የክሊኒካላዊ ጉዳይ አያያዝ ። እነዚህ ምክንያቶች ወረርሽኙ ከጀመረበት ጊዜ አንስቶ ሳምንታዊ የ ኮቪድ-19 የሞት ፣ በሆስፒታል ውስጥ የመተኛት እና ወደ ከፍተኛ እንክብካቤ ክፍሎች መግባትን በአለም አቀፍ ደረጃ ከፍተኛ ቅነሳ ማሳየት ላይ አስተዋፅዖ አድርገዋል። ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) በዝግመተ ለውጥ መሰራጨቱን ቢቀጥልም፣ በአሁኑ ጊዜ እየተዘዋወሩ ያሉት ተለዋዋጭ ምክንያቶች ከአደገኝነቱ ክብደት መጨመር ጋር የተቆራኙ አይመስሉም። የዓለም ጤና ድርጅትም፣ በወቅታዊ የክትባት ሁኔታ እና ከአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ምድብ ውስጥ ለማውጣት በግምት ውስጥ መግባት ስላለባቸው ነገሮች ያለውን አዲስ የውሳኔ ለውጥ አቅርቧል ። በአለም አቀፍ ደረጃ 13.3 ቢሊዮን የኮቪድ-19 ክትባቶች መሰጠቱን ለኮሚቴው አስታውቋል። በአሁኑ ወቅት፣ ምንም እንኳን በእነዚህ ቅድሚያ በሚሰጣቸው ቡድኖች ውስጥ ያለው ሽፋን በተለያዩ ክልሎች ቢለያይም፣ 89 በመቶ የጤና ባለሙያዎች እና 82 በመቶ ከ 60 ዓመት በላይ የሆናቸው አዋቂዎች የመጀመሪያውን ዙር ክትባት (በክትባቱ መርሃ ግብር ምክር መሰረትየመጀመሪያው አንድ ወይም ሁለት ክትባቶች) ደርሷቸዋል። ኮሚቴው በጠየቀው መሰረት የአለም ጤና ድርጅት ፅህፈት ቤት የኮቪድ-19 ክትትል ከአለም አቀፍ የኢንፍሉዌንዛ ክትትል እና ምላሽ ስርዓት ጋር የማዋሃድ አጠቃላይ ሁኔታ እይታዎችን እና የማስፋፋት እድሎችን አቅርቧል፣ በ አለምአቀፉ የጤና ደንብ ስር ቋሚ መመሪያዎችን የማውጣት ሂደት እንዲሁም ከ���ለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ ዝርዝር ኮቪድ 19 ሲሰረዝ ሊከሰት የሚችል ክስተት አንድምታዎች ገልጿል ። ዋና ዳይሬክተሩ የአደጋ ጊዜ አጠቃቀም ዝርዝር (EUL) አሰራርን መጠቀምን መፍቀድ ስለሚቀጥል፣ከአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ዝርዝር መሰረዝ፣ አስቀድሞ በአደጋ ጊዜ አጠቃቀም ዝርዝር (EUL) የሚሰጡት ክትባቶችን እና ምርመራዎችን ማግኘት ላይ ተጽዕኖ ሊያሳድር አይገባም።,"The Chair of the Emergency Committee, Professor Didier Houssin, introduced the objectives of the meeting: to provide views to the WHO Director-General on whether the COVID-19 pandemic continues to constitute a PHEIC and to review Temporary Recommendations to States Parties. While the global risk assessment remains high, there is evidence of reducing risks to human health driven mainly by high population-level immunity from infection, vaccination, or both; consistent virulence of currently circulating SARS-CoV-2 Omicron sub-lineages compared to previously circulating Omicron sub-lineages; and improved clinical case management. These factors have contributed to a significant global decline in the weekly number of COVID-19 related deaths, hospitalizations, and admissions to intensive care units since the beginning of the pandemic. While SARS-CoV-2 continues to evolve, the currently circulating variants do not appear to be associated with increased severity. WHO provided updates on the status of global vaccination and considerations of implications for the potential termination of a PHEIC. The Committee was informed that, globally, 13.3 billion doses of COVID-19 vaccines have been administered. Currently, 89% of health workers and 82% of adults over 60 years have completed the primary series (the initial one or two doses recommended as per the vaccine schedule), although coverage in these priority groups varies in different regions. As requested by the Committee, the WHO Secretariat provided overviews of the status of integration of COVID-19 surveillance into the Global Influenza Surveillance and Response System and opportunities to streamline this; the process for issuing Standing Recommendations under the IHR; and the potential regulatory implications for Emergency Use Listed (EUL) when a PHEIC is terminated. As the Director-General will continue to authorize the use of EUL procedure, the termination of the PHEIC should not affect access to vaccines and diagnostics that have already received an EUL.","Shugaban Kwamitin Gaggawa, Farfesa Didier Houssin ya gabatar da manufofin taron kamar haka: samar da ra'ayoyi ga Babban Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya game da ko har yanzu Annobar Covid-19 tana a matsayin babbar barazana ga lafiyar duniya sannan kuma da yin bita ga Shawarwarin Wucin Gadi na ƙasashen da abin ya shafa. Duk da yake yawan yiwuwar kamuwa a duniya baki ɗaya har yanzu yana da yawa, akwai tabbacin raguwar cutarwa ga lafiyar ɗan'adam saboda ƙaruwar ƙarfin garkuwar jikin mutane da allurar rigakafi ko ma duka. Ƙarfin cutarwa na SAR-CoV-2 Omicron da ke yaɗuwa a yanzu yake da shi idan aka kwatanta da dangin cutar Omicron na da tare da cigaba da aka samu na kulawa a asibitoci. Waɗannan dalilan sun haddasa raguwa sosai dangane da mace-mace da kwantar da mutane a asibiti da ke da alaƙa da cutar Covid-19 na mak-mako tare da yawan masu buƙatar kulawa ta musamman da ake samu. Duk da cewa cutar SARS-CoV-2 na cigaba da bayyana, nau'in da ke yaɗuwa a yanzu ba shi da wata cutarwa sosai. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta samar da sabbin bayanai game da matsayin allurar rigakafin da ake yi a duniya baki ɗaya tare da abubuwan lura game da yiwuwar ƙarar da cutuka masu haddasa barazana ga duniya. An sanar da Kwamitin cewa alluran rigakafin Covid-19 biliyan13.3 ne aka bayar a duniya baki ɗaya. A yanzu haka, kashi 89 cikin ɗari na ma'aikatan kiwon lafiya da kuma kashi 82 na mutanen da suka haura shekara 60 da haihuwa ne sun karɓi allurar rigakafinsu zagaye na farko (ko dai guda ɗaya ko biyu dangane da yadda tsarin allurar yake), kodayake hakan ya bambanta daga wannan wuri zuwa wancan. Sakatariyar Hukumar Lafiya ta Duniya ta samar da ƙarin haske a kan matsayin gwama tsarin lura da Covid-19 da na Lura da Tunkarar Cututtukan Duniya kamar yadda kwamitin ya buƙata domin daidaita kafaɗarsu; hanyar bayar da Gamsassun Shawarwari a ƙarƙashin IHR; da kuma abin da ka iya biyo baya na gudanar da Emmagency Use Listed (EUL) a yayin da PHEIC ta ƙare. Kamar yadda Babban Darekta zai cigaba da bayar da umurni a kan amfani da tsarin EUL, ƙarewar PHEIC bai kamata ya shafi samuwar alluran rigakafi da gwaje-gwajen asibitin da aka riga aka yi waa EUL ba.","Mwenyekiti wa kamati ya Dharura, profesa Didier Houssin, aliwasilisha malengo ya mkutano huo: kutoa maoni kwa mkurugenzi mkuu wa WHO kuhusu iwapo janga la UVIKO-19 linaendelea kuunda PHEIC na kupitia Mapendekezo ya Muda kwa Nchi Wanachama. Wakati tathmini ya hatari Duniani inabaki kuwa kubwa, kuna ushahidi wa kugundua hatari kwa afya ya Binadamu inayoendeshwa hasa na kinga ya kiwango cha juu cha watu dhidi ya maambukizi, chanjo, au zote mbili; Ukiukaji thabiti wa safu ndogo za sasa za SARS-CoV-2 Omicron ikilinganishwa na safu ndogo za Omicron zilizokuwa zikizunguka hapo awali; na usimamizi wa kesi za kliniki. Mambo haya yamechangia kupungua kwa kiwango kikubwa Duniani kwa idadi ya kila wiki ya vifo, vinavyohusiana na UVIKO-19, kulazwa hospitalini, na kulazwa katika vitengo vya magonjwa mahututi tangu kuanza kwa janga hili. Wakati SARS-CoV-2 inaendelea kubadilika, lahaja zinazozunguka kwa sasa hazionekani kuhusishwa na ukali ulioongezeka. WHO ilitoa masasisho kuhusu hali ya chanjo Duniani kote na kuzingatia madhdara ya uwezekano wa kusitishwa kwa PHEIC. Kamati iliarifiwa kwamba, kimataifa, Dozi bilioni 13.3 za chanjo ya UVIKO-19 zimetolewa. Kwa sasa 89% ya wahudumu wa afya na 82% ya watu wazima zaidi ya miaka 60 wamekamilisha mfuflulizo wa awali (Dozi moja au mbili za awali zilipendekezwa kulingana na ratiba ya Chanjo), ingawa chanjo katika makundi haya ya kipaumbele inatofautiana katika maeneo tofauti. Kama ilivyoombwa na kamati, Sekretarieti ya WHO itatoa muhtasari wa hali ya kuunganishwa kwa ufuatiliaji wa UVIKO-19 katika mfumo wa ufuatiliaji na mwitikio wa mafua ulimwenguni na fursa za kurahisisha hili; mchakato wa kutoa mapendekezo ya kudumu chini ya IHR; na uwezekano wa athari za udhibiti kwa ulioorodheshwa wa matumizi ya Dharura (EUL) wakati PHEIC inapokomeshwa. Kwa vile mkurugenzi mkuu ataendelea kuidhinisha matumizi ya utaratibu wa EUL, kukomesha PHEIC kusiathiri ufikiaji wa chanjo na uchunguzi ambao tayari umepokea EUL.","Alága fún Ìgbìmọ Pàjáwírì, Ọ̀jọ̀gbọ́n Didier Houssin, ṣàfihàn àwọn èròngbà ìpàdé náà: láti pèsè àwọn ojú ìwòye fún Olùdarí-àpapọ̀ WHO lórí bóyá àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ṣì ń tẹ̀síwájú láti jẹ́ PHEIC àti láti ṣe àtúnyẹ́wò àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ fún àwọn Ẹgbẹ́ Ìpínlẹ̀. Nígbà tí àyẹ̀wo ewu ṣì pọ̀ gidi gan-an, ẹ̀rí wà fún àdínkù ewu fún ìlera ènìyàn tí àjẹsára ìpele àwọn ènìyàn tó pọ̀ látara àkóràn, abẹ́rẹ́ àjẹsára, tàbí méjèèjì ń darí; àjèjì adáralóró gbogbo ìgbà fún àpíntúnpí-àwọn-ìran Omicron SARS-CoV-2 tó ń lọ káàkiri lọ́wọ́lọ́wọ́ ní àfiwé àpíntúnpí-àwọn-ìran Omicron tó ń lọ káàkiri láti ẹ̀yìn wá; àti àyípadà ṣíṣe àmójútó ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-ìtọ́jú. Àwọn aṣokùnfà wọ̀nyìí ti ṣokùnfà àdínkù tó lápẹẹrẹ lágbàyé nínú ònkà ọ̀sọ̀ọ̀sẹ̀ fún àwọn ikú tó níṣe pẹ̀lú COVID-19, gbígbé lọ sí ilé ìwòsàn, àti ìgbaniwọlé sí àwọn ààyè fún ìtọ́jú alágbára láti ìgbà tí àjàkálẹ̀ ààrùn náà ti bẹ̀rẹ̀. Nígbà tí SARS-CoV-2 ṣì ń tẹ̀síwájú láti yí padà, àwọn ẹ̀yà tó ń lọ káàkiri lọ́wọ́lọ́wọ́ ò jọ bí ẹni wí pé wọ́n ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àlékún ìdíbàjẹ́. WHO pèsè ìròyìn lórí ipò abẹ́rẹ́ àjẹsára lágbàyé àti wíwo àwọn àkóbá fún ìfòpin sí PHEIC tó ṣe é ṣe. Wọ́n sọ fún Ìgbìmọ̀ náà wí pé, káàkiri àgbáyé, 13.3 bílíọ̀nù oògùn àjẹsára COVID-19 ni wọ́n ti fún àwọn ènìyàn. Lọ́wọ́lọ́wọ́, 89% àwọn elétò ìlera àti 82% àwọn àgbàlagbà tí wọ́n ti lé ní ọmọ 60 ọdún ni wọ́n ti gba àṣetẹ̀léra àkọ́kọ́ (àwọn oògùn kìnní kan tàbí méjì tí wọ́n dábàá gẹ́gẹ́ bíi àlàkalẹ̀ àjẹsára náà), bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé kíkárí ní àwọn ẹgbẹ́ kàn-án-pá wọ̀nyìí yàtọ̀ ní oríṣiríṣi àwọn ẹkùn agbègbè. Gẹ́gẹ́ bí Ìgbìmọ̀ náà ṣe béèrè, Ilé-iṣẹ́ Ìjọba WHO pèsè ojú ìwòye nípa ipò àfikún ìtọpinpin COVID-19 sínú ìtọpinpin Ọ̀fìnkì Àgbáyé àti Ètò Ìdáhùn àti àwọn ànfààní láti sọ èyí di ìrọ̀rùn; ìlànà fún ṣíṣe àgbéjáde àwọn Àbá Alálòpẹ́ lábẹ́ IHR; àti àwọn àkóbá òfin tó ṣe é ṣe fún Àwọn Ohun-èlo tí Wọ́n Kọ fún Pàjáwírì (EUL) nígbà tí òpin bá dé bá PHEIC. Pẹ̀lu bí Olùdarí-Àpapọ̀ ṣe máa tẹ̀síwájú láti pàṣẹ fún lílò ìlànà EUL, fífi òpin sí PHEIC ò ní nípa lára ànfààní sí àjẹsára àti àyẹ̀wò fún ààrùn tí wọ́n ti gba EUL.","Usihlalo weKomidi eliphuthumayo, uSolwazi Didier Houssin, wethule izinjongo zomhlangano:ukunikeza ngemibono kuMqondisi Jikelele weWHO ukuthi ubhubhane lweCOVID-19 luyaqhubeka nokunika igunya lePHEIC nokubhekwa kweZiphakamiso zesikhashana kuMaqembu eZizwe. Ngesikhathi ukuhlolwa kwengcuphe emhlabeni kusalokhu kuphezulu bokhona ubufakazi bokwehlisa ingcuphe kwezempilo yabantu okuhanjiswa ikakhuu ukugonywa okusezingeni eliphezulu labantu okuphuma ekuthelelekeni nokugoma noma kokubili. inhlalanjalo yegciwane yokuzungeza kwamanje kweSARS-CoV-2 ukuzalana kwe-omicron uqhathanisa nokuzungeza kwasekuqaleni kokuzalana kweOmicron nokwenza kangcono ukuphathwa kwamacala okwelapha. Lezi izinto zibe nomthelela ekwehleni okukhulu emhlabeni ezinambeni zesonto zokufa okuhlobene neCOVID-19, ukungenza esibhedlela nokulaliswa egumbini labagula kakhulu kusukela ekuqaleni kobhubhane. Ngesikhathi iSARS-CoV-2 iqhubeka iguquka, njengamanje ukuzungeza kokwahlukana akuveli kuhlangene nokunyuka kobucayi. I-WHO inikeza ngokubuyekeziwe esimweni sokugoma emhlabeni nokucabanga imithelela yokuqedwa okungenzeka kwePHEIC. Ikomidi laziswa ukuthi emhlabeni imigomo eyizigidigidi ezingu-13.3 isisetshenzisiwe. Njengamanje, u-89% wabasebenzi bezempilo no-82% wabandala abangaphezu kweminyaka engu-60 sebeqede uchungechunge lokuqala (umgomo wokuqala noma emibili ephakanyisiwe njengokuhlelwa komgomo), yize noma ukukhavwa kulamaqoqo ahamba phambili kuhlukana ngezifunda ezahlukene. Njengoba kucele iKomidi, uNobhala weWHO unikeze ngokubhekiwe kwesimo sokuhlangana kokubhekwa kweCOVID-19 ekubhekweni komkhuhlane emhlabeni nohlelo lokuphendula namathuba okuveza lokhu, nohlelo lokukhipha iStanding Recommendations ngaphansi kweIHR namandla emithelela yokulawula kweEmergency Use Listed (EUL) ngesikhathi sekuphele iPHEIC. NjengoMqondisi Jikelele ngizoqhubeka ngigunyaze ukusetshenziswa kwendlela ye-EUL, ukiuqedwa kwePHEIC akumele kukhinyabeze ukuthola imigomo nokuxilonga kwasebethole i-EUL." +የክልል አስተዳደር መሪዎች አሁንም እነዚህን ክትባቶች እና ምርመራዎች ማግኘት ይችላሉ( አምራቾች ምርቱን እስካመረቱ ድረስ)። ኮቫክስ(COVAX) እ.ኤ.አ እስከ 2023 ድረስ ከፍላጎት ጋር በሚስማማ መልኩ በገንዘብ የሚደግፉትን ምርቶች ማቅረቡን ይቀጥላል ። ይህ ወጥነት ያለው አካሄድ የአደጋ ጊዜ አጠቃቀም ዝርዝር (EUL) ወደ ቅድመ ብቃት ክትባቶች እና ምርመራዎች አዳጋች ያልሆነ ሽግግርን ያስችላል። ኮቪድ-19ን ለማከም ጥቅም ላይ የሚውሉት አብዛኛዎቹ የሕክምና ዘዴዎች ለሌላ ምልክቶች ፈቃድ የተሰጣቸውና እንደገና ጥቅም ላይ የዋሉ እንደመሆናቸው መጠን አለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ዝርዝር መቋረጥ የቁጥጥር ሁኔታቸውን ሊነካ አይገባም። በአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ዝርዝር ሁኔታ ላይ የመወያያ ስብሰባ ኮሚቴው፣ ኮቪድ-19 መካተቱን ወይም አለመካተቱን የሚወስኑ፣ የአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ሦስቱን መመዘኛዎች ተመልክቷል፡ 1) በጣም ያልተለመደ ክስተት መሆን; 2) በአለም አቀፍ ስርጭት ለሌሎች ግዛቶች የህዝብ ጤና አደጋ መሆን እና 3) የተቀናጀ ዓለም አቀፍ ምላሽ ሊፈልግ መቻል። በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅታዊ ሁኔታ ላይም ተወያይተዋል። ምንም እንኳን ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) በስፋት እየተሰራጨ እና እያደገ ቢመጣም፣ ያልተለመደ ወይም ያልተጠበቀ ክስተት እንዳልሆነ አምነዋል።,"States Parties will still be able to access these vaccines and diagnostics (provided the manufacturers continue production). COVAX will also continue to provide funded doses and delivery support throughout 2023 in line with demand. This continuity can enable a smooth transition from EUL to prequalification of vaccines and diagnostics. As the large majority of therapeutics used to treat COVID-19 are repurposed medicines already licensed for other indications, the termination of a PHEIC should not affect their regulatory status. Deliberative Session on the Status of the PHEICThe Committee considered the three criteria of a PHEIC: whether COVID-19 continues to constitute 1) an extraordinary event, 2) a public health risk to other States through the international spread, and 3) potentially requires a coordinated international response. They discussed the current status of the COVID-19 pandemic. They acknowledged that, although SARS-CoV-2 has been and will continue circulating widely and evolving, it is no longer an unusual or unexpected event.","Ƙasashen da abin ya shafa za su cigaba da samun waɗannan alluran rigakafi da gwaje-gwajen (idan dai har masu haɗa magungunan suka cigaba da samar da su. COVAX kuma za su cigaba da samar da alluran da aka ɗauki nauyinsu daidai buƙata har ƙarshen shekara ta 2023. Wannan cigaban zai iya bayar da dama na matsawa daga alluran rigakafi na gaggawa (na EUL) zuwa ga waɗanda sai an cika sharuɗa za a same su. Da yake yawancin magungunan cutar COVID-19 an amfani da su da ma wajen magance wasu cututtuka, kawo ƙarshen PHEIC kada ya sauya matsayinsu a doka. Tattaunawa dangane da matsayin PHEIC, Kwamitin ya yi la'akari da abubuwa uku dangane da PHEIC ɗin: shin cutar COVID-19 ta cigaba da zama wani babban al'amari ƙalubale ga sauran Ƙasashe ta fuskar lafiya a duniya baki ɗaya, sannan kuma zai iya buƙatar haɗin kan duniya baki ɗaya domin tunkararsa. Sun tattauna a kan matsayin annobar COVID-19 a halin yanzu. Sun lura cewa duk da yake SARS-CoV-2 ya riga ya kuma zai cigaba da bayyana tare da yaɗuwa, amma a yanzu ita ba cuta ce wadda ba a tsammani ko kuma wadda ba a saba da ita ba.","Mataifa wanachama bado watawezaa kufikia chanjo hizi na uchunguzi (mradi watengenezaji wataendelea na uzalishi). Pia COVAX itaendelea kutoa Dozi zilizofadhiliwa na usaidizi wa usambazaji mwaka 2023 kulingana na mahitaji. Mwendelezo huu unaweza kuwezesha mpito mwepesi kutoka EUL hadi uhitimu wa awali wa chanjo na uchunguzi. Kwa vile idadi kubwa ya matibabu yanayotumiwa kutibu UVIKO-19 ni dawa zilizotumiwa tena ambazo tayari zimepewa leseni kwa dalili nyingine, kukomesha PHEIC hakupaswi kuathiri hali yao ya udhibiti. Kikao cha mashauriano kuhusu hali ya PHEIC Kamati ilizingatia vigezo vitatu vya PHEIC: iwapo UVIKO-19 inaendelea kujumuisha 1) Tukio la kushangaza, 2) Hatari ya afya ya umma kwa mataifa mengine kupitia kuenea kimataifa, na 3)Huenda ikahitaji jibu lililoratibiwa la kimataifa. Walijadili hali ya sasa ya janga la UVIKO-19. Walikubali kwamba, ingawa SARS-CoV-2 imekuwa na itaendelea kuzunguka sana na kubadilika, sio tukio lisilo la kawaida tena au lisilotarajiwa.","Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ṣì máa ní ànfààní sí àwọn àjẹsára àti àyẹ̀wò fún ààrùn wọ̀nyìí (tó bá jẹ́ wí pé àwọn tó ń pèse rẹ̀ ń tẹ̀síwájú ìpèse). COVAX tún máa tẹ̀síwájú láti pèsè àwọn oògùn tí wọ́n pèsè owó rẹ̀ àti àtìlẹ́yìn ìfiránṣẹ́ kárí ọdún 2023 ní ìbámu pẹ̀lú ìbéèrè. Ìtẹ̀síwájú yìí máa ṣe ìgbàlááyè fún ìṣípòrọpò tó lọ geere láti EUL sí aṣáájú-ìkẹ́sẹjárí àwọn àjẹsára àti àyẹ̀wò fún ààrùn. Gẹ́gẹ́ bí púpọ̀ nínú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìtọ́jú tí wọ́n ń lò fún COVID-19 ṣe jẹ́ àwọn oògùn fún oríṣiríṣi ìtọ́jú tí wọ́n gba ìwé-àṣẹ fún àwọn àfihàn mìíràn, ìfòpin sí PHEIC ò gbọdọ̀ ṣàkóbá fún ipò òfin wọn. Àkókò Ìjírórò lórí Ipò PHEIC Ìgbìmọ̀ náà ṣe àgbéyẹ̀wò àwọn ìlànà mẹ́ta: bóyá COVID-19 ń tẹ̀síwájú láti jẹ́ 1) ìṣẹ̀lẹ̀ tó ju bí ó ti yẹ lọ, 2) ewu ìlera àwujọ fún àwọn Ìpínlẹ̀ mìíràn nípasẹ ìtànkálẹ̀ ilẹ̀-òkèèrè, àti 3) ṣe é ṣe kí ó nílò ìdáhùn ilẹ̀-òkèèrè àjọṣepọ̀. Wọ́n jíròrò lórí ipò àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 lọ́wọ́lọ́wọ́. Wọ́n gbà wí pé, bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé SARS-CoV-2 ti ń tí yóò sì tẹ̀síwájú láti máa tàn káàkiri tí yóò sì máa yípadà, kìí ṣe ìṣẹ̀lẹ̀ méríìrí tàbí àìròtẹ́lẹ̀ mọ́.","Amaqembu ezizwe azokwazi ukuthola lemigomo nokuxilongwa (okunikwa abakhiqizi nokuqhubeka bakhiqize). I-COVAX nayo izoqhubeka nokuxhasa imigomo nokuletha ukweseka ngo-2023 okuhambisana nokufunekayo. Ukuqhubeka kungenzeka ngokuquko oluhle kusuka ku-EUL kuya ngaphambi kwezokufunda kwemigomo nokuxilongwa. Njengengxenye enkulu yengxube kwelapha esetshenziswayo ukwelapha iCOVID-19 imithi enezinjongo esivele inegunya lwezinye izinkomba,ukuqedwa kwePHEIC akumele kube nomthelela kusimo sokulawula. Iseshini ehlosiwe yeSimo sePHEIC igomidi licabange izindlela ezintathu zePHEIC: ukuthi ngabe iCovid-19 iyaqhubeka iba ingxenye. 1) umcimbi ongajwayelekile, 2) ingcuphe yezempilo yomphakathi kwamanye amazwe ngokusabalala emazweni angaphandle, kanye 3) namandla adinga ukuxhumana kokuphendula emazweni angaphandle. Badingide isimo samanje sobhubhane leCOVID-19. Bakuvumile lokho yize noma iSARS-CoV-2 ilokhu futhi izoqhubeka izungeze kakhulu futhi iguquke akuseyona into engajwayelekile noma isigameko esingalindelekile." +ለወደፊት የሚያስገድድ ሁኔታ ከመጣ፣ ዋና ዳይሬክተሩ የአለምአቀፍ የጤና ደንብ (IHR) የአደጋ ጊዜ ኮሚቴ በኮቪድ-19 ላይ ወደፊት እንዲጠራ ሊወስን እንደሚችል ኮሚቴው አስገንዝቧል። የ ኮቪድ-19 በአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC)፣ አገሮች የተግባር አቅማቸውን እንዲያሳድጉ አነሳስቷቸዋል፣ በተለይም ከድንገተኛ አደጋ ማስተባበር፣ የትብብር ክትትል፣ ክሊኒካዊ ክብካቤ እና ከአደጋ ግንኙነት እና ግንኙነት ጋር መያያዝ ላይ። በአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) እ.ኤ.አ በጥር 2020 ከታወጀ በኋላ አለም ጉልህ እና አስደናቂ አለምአቀፍ እድገት አድርጓል። ኮቪድ-19 በ��ለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC)ን እንደማይፈጥር ሊቆጠር የሚችልበት ደረጃ ላይ መድረስ ለአለም አቀፍ ቅንጅት እና ለአለም አቀፍ ጤና ቁርጠኝነት እንደ አድናቆት መታየት አለበት። ኮሚቴው ባለፉት ስብሰባዎች እንዳደረገው በአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) በመጠበቅ ሊገኙ የሚችሉ ጥቅሞችን እና ጉዳዮችን ተወያይቷል። በአለም አቀፍ አሳሳቢ የህዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (PHEIC) ለኮቪድ-19 ዓለም አቀፍ ምላሽን ለመደገፍ ጠቃሚ መሣሪያ ሆኖ ሳለ፣ ኮሚቴው እንደ ቀጣይ የጤና ጉዳይ የ ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) የረዥም ጊዜ አስተዳደርን ለመምራት ጊዜው ትክክል እንደሆነ ተስማምቷል። በቀጣይም፣ ኮሚቴው ዋና ዳይሬክተሩ እ.ኤ.አ የ2023-2025 የኮቪድ-19 ስትራቴጂካዊ ዝግጁነት እና የምላሽ እቅድን ባገናዘበ መልኩ በ ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) ለሚያስከትሉት የረዥም ጊዜ አደጋዎች ቋሚ የምክር ውሳኔዎች ላይ ለመምከር የአለምአቀፉ የጤና ደንብ (IHR) ግምገማ ኮሚቴ እንዲሰበስብ ሀሳብ አቅርቧል። በተመሳሳይ ጊዜ፣ ኮሚቴው አባል ሀገራት በአሁኑ ጊዜ የወረርሽኝ መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ ስምምነቱን በመደራደር ላይ መሆናቸውን በመግለጽ በ አለምአቀፉ የጤና ደንብ (IHR) ማሻሻያዎች ላይ በመወያየት እና ለአደጋ ጊዜ ዝግጁነት፣ ምላሽ እና መቋቋም (HEPR) ዓለም አቀፍ የጤና መሰረተ ንድፍን በማጠናከር ደህንነቱ የተጠበቀ ዓለምን በጋራ ለመገንባት አስር ሀሳቦችን በማጤን ላይ መሆናቸውን ኮሚቴው አስገንዝቧል። የዓለም ጤና ድርጅት ፀሀፊን እና የክልል ፓርቲዎችን ለዘለቄታው ቁርጠኝነት እና ሙያዊ እውቀት አመስግነው ይህ ጊዜ ስራን የማቆም ወይም ስርዓቶችን የማፍረስ ጊዜ እንዳልሆነ አጽንኦት ሰጥተዋል። በወረርሽኙ ወቅት የተስተዋሉ ክፍተቶችን ለመፍታት ወሳኝ እንደሚሆን ኮሚቴው አሳስቧል።,"The Committee recognized that the Director-General may decide to convene an IHR Emergency Committee on COVID-19 in the future if the situation requires. The COVID-19 PHEIC has prompted countries to enhance their functional capacities, particularly related to emergency coordination, collaborative surveillance, clinical care, and risk communications and communication engagement. The world has made significant and impressive global progress since the declaration of the PHEIC in January 2020. Reaching the point where COVID-19 can be considered as no longer constituting a PHEIC should be seen as accolade to international coordination and commitment to global health. As it has during past meetings, the Committee deliberated the potential benefits and issues posed by maintaining the PHEIC. While the PHEIC has been a valuable instrument to support the global response to COVID-19, the Committee agreed that the time is right to move towards the long-term management of SARS-CoV-2 as an ongoing health issue. Moving forward, the Committee suggested that the Director-General consider convening an IHR Review Committee to advise on Standing Recommendations to for long-term risks posed by SARS-CoV-2 taking into account the 2023-2025 COVID-19 Strategic Preparedness and Response Plan. At the same time, the Committee recognized that Member States are currently negotiating the Pandemic Prevention, Preparedness, and Response Accord, discussing amendments to the IHR, and considering the ten proposals to build a safer world together by strengthening the Global Architecture for Health Emergency Preparedness, Response, and Resilience (HEPR). They thanked the WHO Secretariat and States Parties for their sustained commitment and technical expertise, and emphasized that this is not the time to stop work or dismantle systems. The Committee stressed that it will be critical to address the gaps recognised during the pandemic.","Kwamitin ya yi nuni da cewa, Babban Darektan na iya kiran Kwamitin Gaggawa na COVID-19 nan gaba idan buƙatar hakan ta taso. Cututtukan al'umma masu buƙatar ɗaukin gaggawa (PHEIC) ta fuskar COVID-19 sun zaburar da ƙasashe wajen inganta lamuransu musamman waɗanda suka shafi kulawar gaggawa da haɗin guiwa wajen lura da kula da kiwon lafiya da sanarwar ƙalubale sannan kuma da magance ƙalubalen. Duniya ta samu kyakkyawan cigaba tun lokacin da aka sanar da samuwar cututtukan al'umma masu buƙatar ɗaukin gaggawa (PHEIC) a shekara ta 2020. Kaiwa ga matsayin da za a ce cutar COVID-19 ba ta cikin cututtukan al'umma masu buƙatar ɗaukin gaggawa (PHEIC). Kwamitin ya kuma tattauna a kan amfani ko matsalolin da za a iya fuskanta idan aka cigaba da kasancewa da cututtukan al'umma masu buƙatar ɗaukin gaggawa (PHEIC) ɗin, kamar yadda ya yi a tarukan baya. Duk da yake cututtukan al'umma masu buƙatar ɗaukin gaggawa sun taimaka duniya baki ɗaya wajen tunkarar annobar COVID-19, kwamitin ya amince cewa lokaci ya yi da za a karkata akala zuwa magance SARS-CoV-2 wanda a yanzu shi ya fi damuwa a harkar kiwon lafiya. Ƙari a kan haka, kwamitin ya bayar da shawarar cewa Babban Darektan Hukumar Lafita ta Duniya zai iya neman Kwamitin Bita na IHR domin ya bayar da shawarwari dangane da hanyoyin magance ƙalubalen SARS-CoV-2 na dindindin ta hanyar la'akari da Tsarin Shiri don Tunkarar COVI-19 na shekarar 2023-2025. Haka kuma kwamitin ya lura cewa a yanzu haka Ƙasashen da abin ya shafa suna tattaunawa a kan Yarjejeniyar Kiyaye Annoba da Shiryawa tare da Tunkararta, suna tattauna gyaran fuska ga IHR tare da kawo tayi hanyoyi goma da za su taimaka wajen samarwa tare da ƙarfafa kiwon lafiayar al'umma da kuma Shirin Tunkarar irin ta Gaggawa. Sun yi godiya ga Sakatariyar Humkumar Lafiya ta Duniya da kuma Ƙasashe Mambobi sobada cigaba da jajircewa tare da nuna ƙwarewarsu, sannan suka jaddada cewa wannan ba lokaci ne na tsayar da aiki ko rusa tsarin da aka samar ba. Kwamitin ya jaddada cewa zai kyautu da a toshe kafafen da aka gani a lokacin annobar.","Kamati ilitambua kwamba mkurugenzi mkuu anaweza kuamua kuitisha kamati ya dharura ya IHR kuhusu UVIKO-19 katika siku zijazo kama hali itahitajika. UVIKO-19 PHEIC imehimiza nchi kuimarisha uwezo wao wa kiutendaji, hasa kuhusiana na uratibu wa dharura, ufuatiliaji shirikishi, utunzaji wa kimatibabu, na hatari ya mawasiliano na ushiriki wa mawasiliano. Duniani imepata maendeleo makubwa na ya kuvutia kimataifa tangu kutangazwa kwa PHEIC mnamo Januari 2020. Kufikia hatua ambapo UVIKO-19 inaweza kuchukuliwa kama haijumuishi tena PHEIC inapaswa kuonekana kama sifa ya uratibu wa kimataifa na kujitolea kwa afya ya kimataifa. Kama ilivyokuwa katika mikutano iliyopita, kamati ilijadili manufaa na masuala yanaweza kutokea kutokana na kudumisha PHEIC. Wakati PHEIC imekuwa chombo muhimu cha kuunga mkono muitikio wa kimataifa kwa UVIKO-19, kamati ilikubali kwamba wakati ni sahihi kuelekea usimamizi wa muda mrefu wa SARS-CoV-2 kama suala linaloendelea la kiafya. Kusonga mbele, kamati ilipendekeza kuwa mkurugenzi mkuu afikirie kuitisha kamati ya mpito ya IHR ili kushauri juu ya mapendekezo ya kudumu ya hatari za muda mrefu zinazotolewa na SARS-CoV-2 kwa kuzingatia mpango mkakati wa maandalizi na muitikio wa UVIKO-19 wa 2023-2025. Wakati huo huo, kamati ilitambua kuwa nchi wanachama kwa sasa zinajadili mkataba wa kuzuia ugonjwa, maandalizi, na majibu, kujadili marekebisho ya IHR, na kuzingatia mapendekezo kumi ya kujenga ulimwengu salama kwa pamoja kwa kuimarisha usanifu wa kimataifa wa maandalizi ya dharura ya afya, majibu na ustahimilivu (HERR). Waliishukuru sekretarieti ya WHO na nchi wanachama kwa kujitolea kwa kudumu na utaalamu wa kiufundi, na kusisitiza kuwa huu si wakati wa kuimarisha kazi au kuvunja mifumo. Kamati ilisisitiza kuwa itakuwa muhimu kushughulikia mapengo yaliyotambuluwa wakati wa janga hili.","Ìgbìmọ̀ náà mọ̀ wí pé Olùdarí-Àpapọ̀ lè pinnu láti pe ìpàdé Ìgbìmọ̀ Pàjáwírì IHR lórí COVID-19 ní ọjọ́ iwájú tí ipò nǹkan bá pè fún-un. PHEIC COVID-19 ti mú kí àwọn orílẹ̀-èdè ó ṣe àfikún sí àwọn ìkápá iṣẹ́ wọn, pàápàá jùlọ èyí tó jẹ mọ́ ìdarí pàjáwírì, ìtọpinpin àjùmọ̀ṣe, ìtọ́jú ajẹmọ́-ìlera, àti ìkànsíraẹni nípa ewu àti ìfọ̀rọ̀wérò pẹ̀lú àwùjọ. Gbogbo àgbáyé ti ní ìlọsíwájú àgbáyé tó lápẹẹrẹ tó sì wúni lórí láti ìgbà tí wọ́n ti kéde PHEIC ní oṣù Ṣẹẹrẹ ọdún 2020. Dídé ọ̀gangan ipò tí a lè fi rí COVID-19 gẹ́gẹ́ bí èyí tí kìí ṣe PHEIC mọ́ ló yẹ kí á rí gẹ́gẹ́ bíi oríyìn fún ìṣàkóso ilẹ̀-òkèèrè àti ìfọkànsìn fún ìlera àwujọ. Gẹ́gẹ́ bí ó ti ṣe ṣe nínú ìpàdé àtẹ̀yìnwá, Ìgbìmọ̀ náà jíròrò lórí àwọn ànfààní tó ṣe é ṣe àti àwọn ìṣòro tí ó lè wáyé pẹ̀lú ṣíṣe àmójútó PHEIC. Nígbà tí PHEIC ti jẹ́ irinṣẹ́ oníyebíye láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdáhùn àgbáyé sí COVID-19, Ìgbìmọ̀ náà gbà pé àkókò ti tó láti tẹ̀síwájú sí àmójútó onígbà-pípẹ́ fún SARS-CoV-2 gẹ́gẹ́ bíi ìṣòro tó ń lọ lọ́wọ́. Ní ìtẹ̀síwájú, Ìgbìmọ̀ náà dábàá pé kí Olùdarí-Àpapọ̀ gbèrò pípe ìpàdé Ìgbìmọ Aṣàtúnyẹ̀wo IHR láti fún ni nímọ̀ràn lórí Àwọn Àbá Alálòpẹ́ fún àwọn ewu ọlọ́jọ́-pípẹ́ tí SARS-CoV-2 lè fà láì gbàgbé Ètò Ìlàna-iṣẹ́ Ìmúrasílẹ̀ àti Ìdáhùn COVID-19 2023-2025. Bákan náà, Ìgbìmọ̀ náà mọ̀ wí pé Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ ń dúnàdúrà lórí Ìṣọ̀kan Ìdènà Àjàkálẹ̀ Ààrùn, Ìmúrasílẹ̀, àti Ìdáhùn lọ́wọ́lọ́wọ́, tí wọ́n ń jíròrò lórí àtúnṣe sí IHR, wọ́n sì ń gbèro àwọn àbá mẹ́wàá láti ṣe àgbékalẹ̀ ilé-ayé tí ò léwu lápapọ̀ pẹ̀lú ríró àgbékalẹ̀ àgbáyé fún ìmúrasílẹ̀ fún pàjáwírì, ìdáhùn àti ìfaradà lágbára (HEPR). Wọ́n dúpẹ́ lọ́wọ́ Ilé-iṣẹ́ Ìjọba WHO àti àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ fún ìfọkànsìn tó fẹsẹ̀múlẹ̀ àti ìmọ̀ọ́ṣe ìmọ̀ ẹ̀rọ wọn, wọ́n sì tẹnu mọ́ ọ pé àkókò láti dáwọ́ iṣẹ́ dúró tàbí tú àwọn ètò náà palẹ̀ kọ́ ni èyí. Ìgbìmọ̀ náà tẹnu mọ́ ọ wí pé ó máa ṣe pàtàkì láti kojú àwọn àlàfo tí wọ́n rí ní àkókò àjàkálẹ̀ ààrùn náà.","Ikomidi libona ukuthi Umqondisi Jikelele anganquma ukuhlanganisa ikomidi lezokuphuthumayo le-IHR kuCOVID-19 esikhathini esizayo uma sivela isidingo. I-COVID-19 PHEIC isifakiwe emazweni ukwengeza amandla okusebenza,ikakhulukazi okuhlobene nokuxhumana okuphuthumayo, ukubheka kokusebenzisana, ukunakekelwa kokwelapha nokuxhumana ngengcuphe nokuphathwa kokuxhumana. Umahlaba usuwenze inqubekela phambili enkulu futhi emangazayo kusukelwa kumenyezelwa iPHEIC ngoMasingana 2020. Ukufinyelela ephuzwini lapho iCovid-19 ingacatshangwa njengesesona isimo sePHEIC kumele ibonwe njengesixhumanisi emazweni angaphandle nesibophezelo kwezempilo yomhlaba. Njengoba kube njalo ngemihlangano edlule ikomidi lenze amandla ezinzuzo nezinkinga ezilethwe ukugcinwa kwePHEIC. Ngesikhathi iPHEIC isibe yithuluzi elibalulekile ukweseka impendulo yomhlaba kuCOVID-19 iKomidi livumile ukuthi sekuyisikhathi sokuqhubekela phambili nokuphatha kwesikhathi esdie kweSARS-CoV-2 njengenkinga eqhubekayo yezempilo. Ukuqhubeka, iKomidi liphakamise ukuthi uMqondisi Jikelele ucabange ukuhlanganisa iKomidi Lokubheka le-IHR ukunika iseluleko kuStanding Recommendations yezingcuphe zesikhathi eside ekhishwe yiSARS-CoV-2 nokucabanga nge-2023-2025 COVID-19 Isu lokuzilungiselela nohlelo lokuphendula. Ngesikhathi sesifanayo iKomidi labona ukuthi iMember States basaxoxa ngokuvikela ubhubhane, ukuzilungiselela nesivumelwano sokuphendula,ukuchibiyela izingxoxo ku-IHR nokucabanga iziphakamiso zokwakha umhlaba ophephile ndawonye ngokuqinisa iGlobal Architech for Health Preparedness,ukuphendula nokubekezela (HEPR). Babonga uNobhala weWHO namaQembu ezizwe ukugcina isibophezelo nolwazi lwezobuchwepheshe nokugcizelela ukuthi akusona isikhathinsokuma ukusebenza noma ukuhlakaza izinhlelo. Ikomidi ligcizelele ukuthi kuzoba khona ubucayi ekubhekaneni nezikhala ezibonakele ngesikhathi sobhubhane." +የጤና ስርአቶችን ማጠናከር፣ ተከታታይ የአደጋ ተጋላጭነት ግንኙነቶችን እና የህብረተሰቡን ተሳትፎ ፣ የ'አንድ ጤና'ን ዝግጅት እና ምላሽ አቀራረብ መተግበር እና የኮቪድ-19 ክትትል እና ምላሽ ተግባራትን ከመደበኛ የጤና መርሀግብሮች ጋር ማቀናጀት እንደሚያስፈልግ አሳስበዋል። ኮሚቴው የዓለም ጤና ድርጅት፣ አጋሮች እና የክልል ፓርቲዎች ቀጣይነት ያለው ትኩረት እና መዋለ ንዋይን እያደጉ ላሉ አደጋዎች ዝግጁነት እና ተቋቋሚነት እንዲሰጡ አሳስቧል። በአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ለሁሉም የክልል ፓርቲዎች የተላለፉ ጊዜያዊ የውሳኔ ምክሮች የፍርሃትና የቸልተኝነት አዙሪት እንዳይከሰት ብሔራዊ የአቅም ማካበትን ማስቀጠል እና ለወደፊት ክስተቶች መዘጋጀት። የክልል ፓርቲዎች ለወደፊት ሊከሰቱ ለሚችሉ ወረርሽኞች የሀገሪቱን ዝግጁነት እንዴት ማሻሻል እንደሚችሉ ማሰብ አለባቸው። ከአለም ጤና ድርጅት መመሪያ ጋር በተጣጣመ መልኩ፣ የክልል ፓርቲዎች የመተንፈሻ አካላት በሽታ አምጪ ወረርሽኞች ዝግጁነት ዕቅዶችን ሀገራዊ እና ንዑስ ብሄራዊ የሆነ ከድርጊት በኋላ ግምገማዎች ጋር የተዋሃደ ትምህርትን በማካተት ማዘመን አለባቸው። የክልል ፓርቲዎች በኮቪድ-19 ወረርሽኝ የተጎዱ የጤና መርሀ ግብሮችን ወደ ነበሩበት መመለስና መቀጠል አለባቸው። ለድንገተኛ አደጋዎች ዝግጁነት እና የመቋቋም ችሎታ; የአተነፋፈስ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን የወረርሽኝ ዝግጁነት እቅድ ማጠናከር፡ የፖሊሲ አጭር መግለጫ; የዓለም ጤና ድርጅት የኮቪድ-19 ፖሊሲ አጭር መግለጫዎች; የአደጋ ጊዜ ምላሽ ግምገማዎች። የኮቪድ-19 ክትባትን ወደ ዕለት ከዕለት የሕይወት የክትባት መርሀግብር ያዋህዱ። የክልል ፓርቲዎች የኮቪድ-19 ክትባት ሽፋን በከፍተኛ ደረጃ ቅድሚያ በሚሰጣቸው ቡድን ውስጥ ላሉ ሰዎች ሁሉ (እ.ኤ.አ በሚያዚያ 2023 በ የትምህረት ቁጠባ እና እድገት(SAGE) ፍኖተ ካርታ እንደተገለጸው) ከአለም ጤና ድርጅት የተመከሩ ክትባቶችን ማድረስ እና የክትባት ቅበላን በንቃት ለመፍታት እና ከማህበረሰቦች ጋር ያሉ ችግሮችን ለመጠየቅ ጥረታቸውን መቀጠል አለባቸው።,"They highlighted the need to strengthen health systems, continue active risk communications and community engagement, implement a One Health approach to preparedness and response, and integrate COVID-19 surveillance and response activities into routine health programmes. The Committee advocated that WHO, partners, and States Parties dedicate sustained attention and resources to preparedness and resilience for emerging threats. Temporary Recommendations issued by the WHO Director-General to all States Parties 1. Sustain the national capacity gains and prepare for future events to avoid the occurrence of a cycle of panic and neglect. States Parties should consider how to improve country readiness for future outbreaks. In alignment with WHO guidance, States Parties should update respiratory pathogen pandemic preparedness plans incorporating learnings from national and sub-national After Action Reviews. States Parties should continue to restore health programmes adversely affected by the COVID-19 pandemic. Preparedness and resilience for Emerging Threats; Strengthening pandemic preparedness planning for respiratory pathogens: policy brief; WHO COVID-19 policy briefs; Emergency Response Reviews. 2. Integrate COVID-19 vaccination into life course vaccination programmes. States Parties should maintain efforts to increase COVID-19 vaccination coverage for all people in the high-priority groups (as defined by the SAGE Roadmap of April 2023) with WHO recommended vaccines and continue to actively address vaccine acceptance and demand issues with communities.","Sun yi nuni da buƙatar da ake da ita na ƙarfafa tsarin kiwon lafiya, su cigaba da tuntuɓar al'umma tare da bayyana wuraren da ke fuskantar ƙalubale, aiwatar da tsari na bai-ɗaya dangane da shirin tunkarar matsalar, sannan su gwama tsarin tunkarar COVID-19 da shirye-shiryen kiwon lafiya na yau da kullum. Kwamitin ya yi kira ga Hukumar Lafiya ta Duniya da waɗanda aka haɗa guiwa da su da ma Ƙasashen da abin ya shafa da su mayar da hankali tare da ware kuɗi na musamman domin tunkarar ƙalubalen da ka iya bijirowa. Shawarwarin Wucin Gadin da Babban Darektan Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ya bayar ga dukkan Ƙasashe Mambobi. Cigaba da tabbatar da abubuwan da aka samu na ƙarfi a ƙasa tare da shirya wa lamura masu zuwa domin kauce wa sake samun ruɗani da watsi da harkar jama'a. Ƙasashen da abin ya shafa su lalubi hanyoyin kyautata shirinsu dangane da yiwuwar sake samun haka a gaba. Ƙasashen da abin ya shafa su gyara tsarin kula da cututtukan nufanshi ta hanyar samun jagoranci daga Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), domin shigar da abin da aka koya daga Bitar Bayan Aiwatarwa da aka yi a matakin ƙasa da na jihohi. Ƙasashen da abin ya shafa su lalubi hanyoyin sake mayar da shirye-shiryen harkar lafiya da Cutar COVID-19 ta lahanta. Shirya wa fuskantar Ƙalubalen da ka iya Bijirowa; Ƙarfaf shirin tunkarar annobar cututtukan numfashi: bayanin tsari da bayanin tsarin COVID-19; Bitar Tsarin Ɗaukin Gaggawa. Shigar da rigakafin cutar COVID-19 cikin tsarinrigakafin da aka saba yi a cikin rayuwa. Ƙasashen da abin ya shafa su tabbata a kan ƙoƙarinsu na ƙara yawan wuraren da ake bayar da rigakafin COVID-19 ga dukkan mutane a wuraren da aka bayar da fifiko na musamman (kamar yadda yake a SAGE Roadmap na watan Afirilu, 2023) ta yin amfani da alluran da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta amince da su tare da cigaba da magance matsalar rashin amincewa da jama'a ke nunawa ga alluran.","waliangazia hitaji la kuimarisha mifumo ya afya, kuendeleza hatari ya mawasiliano na ushirikishwaji wa jamii, kutekeleza mbinu ya Afya Moja ya kujitayarisha na kuitikia, na kuunganisha shughuli za ufuatiliaji na kukabiliana na UVIKO-19 katika programu za kawaida za afya. Kamati ilitetea kwamba WHO, washirika, na nchi wanachama ziweke umakini na rasilimali endelevu kwa kujityarisha na kustahimili vitisho vinavyojitokeza. Mapendekezo ya muda yaliyotolewa na mkurugenzi mkuu wa WHO kwa mataifa wanachama 1. Kudumisha faida ya uwezo wa kitaifa na kujiandaa kwa matukio yajayo ili kuepuka kutokea kwa mzunguko wa hofu na kupuuzwa. Mataifa wanachama wanapaswa kuzingatia jinsi ya kuboresha utayari wa nchi kwa milipuko ya siku zijazo. Kwa kuzingatia muongozo wa WHO, nchi wanachama zinapaswa kusasisha mipango ya kujitayarisha kwa gonjwa la pathogeni ya kupumua ikijumuisha mafunzo kutoka kitaifa na kikanda baada ya mapitio ya hatua. Mataifa wanachama wanapaswa kuendelea kurejesha programu za afya zilizoathiriwa vibaya na janga la UVIKO-19. Utayari na uthabiti kwa vitisho vinavyojitokeza; Kuimarisha upangaji wa kujiandaakwa janga kwa viini vya magonjwa ya kupumua: Muhtasari wa sera; muhtasari wa sera za WHO UVIKO-19; Ukaguzi wa Majibu ya Dharura. 2. Kujumuisha chanjo ya UVIKO-19 katika programu za chanjo ya kipindi cha maisha. Mataifa wanachama wanapaswa kudumisha juhudi za kuongeza chanjo ya UVIKO-19 kwa watu wote katika makundi yaliyopewa kipaumbele (kama inavyofafanuliwa na muongozo wa SAGE wa Aprili 2023) na chanjo zilizopendekezwa na WHO na kuendelea kushughulikia kwa bidii musuala ya kukabiliana na mahitaji ya chanjo na jamii.","Wọ́n ṣe àfihàn ìdí láti ró àwọn ètò ìlera lágbára, tẹ̀síwájú Ìbáraẹnisọ̀rọ̀ nípa ewu àti ìfọ̀rọ̀wérò pẹ̀lú àwùjọ tó ń ṣiṣẹ́, ìṣàmúlò ìlànà Ìlera Kan fún ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn, àti àfikún ìtọpinpin COVID-19 àti àwọn iṣẹ́ ìdáhùn sínú àwọn ètò ìlànà-iṣẹ́ ìlera. Ìgbìmọ̀ náà jà wí pé kí WHO, àwọn alájọṣepọ̀, àti àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ṣe ìyàsọ́tọ̀ àkíyèsí àti ohun èlò alálòpẹ́ fún ìmúrasílẹ̀ àti ìfaradà fún àwọn ewu tó ń jẹyọ. Àwọn Àbá Onígbà-díẹ̀ tí Olùdarí-Àpapọ̀ WHO gbé kalẹ̀ fún gbogbo àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ 1. Tẹ̀síwájú àwọn èrè ìkápá orílẹ̀-èdè kí wọ́n sì múra sílẹ̀ fún àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ọjọ́ iwájú láti dènà ìṣẹ̀lẹ ẹ̀rù àti ìdẹ́yẹsí gbogbo ìgbà. Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ní láti gbèro bí wọn ó ṣe mú àyípadà bá ìmúrasílẹ̀ orílẹ̀-èdè fún ìtànkálẹ̀ ààrùn ọjọ́ iwájú. Ní ìbámu pẹ̀lú ìtọ́nisọ́nà WHO, Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ ní láti ṣe ìsọdọ̀tun àwọn ètò ìmúrasílẹ̀ fún àjàkálẹ̀ ààrùn afàìsàn èémí pẹ̀lú ṣíṣe àmúlò àwọn ẹ̀kọ́ láti orílẹ̀-èdè àti lábẹ́-orílẹ̀-èdè Lẹ́yìn Àtúnyẹ̀wo Iṣẹ́. Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ tẹ̀síwájú láti ṣe àdápadà àwọn ètò ìlera tí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ṣe àkóbá tó burú fún. Ìmúrasílẹ̀ àti Ìfaradà fún Àwọn Ewu Tó ń Jẹyọ; Ríró ìṣètò ìmúrasílẹ̀ fún àjàkálẹ̀ ààrùn fún àwọn afàìsàn èémí lágbára: ìsọníṣókí lórí òfin; àwọn ìsọníṣókí lórí òfin COVID-19 WHO; Àtúnyẹ̀wò Ìdáhùn Pàjáwírì. 2. Ṣe àfikún àjẹsára COVID-19 sínú àwọn ètò àjẹsára títí láéláé. Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ tẹ̀síwájú àwọn ìgbìyànjú láti mú àlékún bá kíkárí àjẹsára COVID-19 fún gbogbo àwọn ènìyàn nínú àwọn ẹgbẹ́ kàn-án-pá tó ga (gẹ́gẹ́ bí Ìlàna-iṣẹ́ SAGE ti oṣù Igbe ọdún 2023 ṣe ṣàlàyé rẹ̀) pẹ̀lú àwọn àjẹsára tí WHO dábàá àti láti tẹ̀síwájú láti ṣiṣẹ́ kojú gbígba àjẹsára àti àwọn ìṣòro ìbéèrè pẹ̀lú àwọn àwùjọ.","Baveze isidingo sokuqinisa izinhlelo zezempilonokuqhubeka ukubheka ingcuphe emphakathini, ukukhuluma nomphakathi, ukwenza indlela ye-One Health yokuzilungiselela nokuphendula nokuhlanganisa ukubhekwa kweCOVID-19 emsebenzini wokuphendula endleleni yezinhlelo zempilo. Ikomidi likhulume ngokuthi iWHO, ababambisani Amaqembu eZizwe azinikela ngokunakaokugcinekayo nezinsizakusebenza zokuzilungiselela nokubekezela kokwesaba okuvelayo. Iziphakamiso zesikhashana ezikhishwe nguMqondisi Jikele weWHO kuwona wonke Amaqembu ezizwe. 1. Ukugcina amandla ezwe ekuzuzeni nokulungela igemegeme zakusasa ukugwema kokwenzeka kwesheni lokusaba nokungakani. Amaqembu eZizwe acabange ukuthi enza kanjani ngcono ukuzilungiselela kwezwe ekubhedukeni okuzayo. Ukuhambisana nokwelulekwa kweWHO, Amaqembu eZizwe kumele abuyekeze izinhlelo zokuzilungiselela kobhubhane kwezokuphefumula kuhlanganisa ukufnda ezweni nakwamanye amazwe ngemva kokubhekwa kokwenza. Amaqembu eZizwe kumele aqhubeke ukuvuselela izinhlelo zempilo ezinomthelela wobhubhane leCOVID-19. Ukuzilungiselela nokubekezela kokusabisayo okuvelayo,ukuqinisa ukuhlela kokuzilungiselela kobhubhane kwephathojini yokuphefumula,ukukhulunywa kwenqubomgomo, WHO COVID-19 ukukhulunywa kwenqubomgomo nokubhekwa kokuphendula okuphuthumayo. 2. Ukuhlanganisa ukugoma kweCOVID-19 kuzinhlelo zokugoma zempiloyonke. Amaqembu eZizwekumele agcine imizamo ukunyusa ukukhavwa kokugomela COVID-19 kubona bonke abantu emaqoqweni ahamba phambili (njengoba kuchaze ibalazwe leSAGE ngoMbasa 2023) neWHO ephakamise ukugoma nokuqhubeka babhekane nokwamukelwa komgomo nokufuna izinkinga nomphakathi." +በተለዋዋጭ ዓለም ያለ፣ ዓለም አቀፍ የኮቪድ-19 የክትባት ስትራቴጂ (እ.ኤ.አ ሐምሌ 2022 የተሻሻለ); የትምህረት ቁጠባ እና እድገ��(SAGE) ፍኖተ ካርታ ( እ.ኤ.አ መጋቢት 2023 የተሻሻለ); የኮቪድ-19 ክትባቶችን የያዙ-ተለዋጮችን አጠቃቀም ላይ ጥሩ ልምምድ መግለጫ; ከፍተኛ ውጤትን ለማግኘት የሚረዱ መሳሪያዎች እና ተግባራዊ መመሪያዎች የሆኑትን የክትባት ትምህርት ጥናቶች፦ የክትባት ባህሪያት እና ማህበራዊ ሁኔታዎች ለማጠቃለል ቀጣይነት ያለው ትብብር ማድረግ አለባቸው። 3. አጠቃላይ ሁኔታዊ ግንዛቤን ለመፍጠር ከተለያዩ የመተንፈሻ አካላት በሽታ አምጪ ተዋህስያን ክትትል የመረጃ ምንጮች መረጃን ማምጣት። የክልል ፓርቲዎች የሟች እና የህመም መረጃዎችን እንዲሁም የተለያዩ የክትትል መረጃዎችን ለ አለም ጤና ድርጅት ዘገባ ማድረግ አለባቸው። ክትትሉ፣ ከሚመለከታቸው የማህበረሰብ ክፍሎች የተሰበሰበ መረጃን ፣ በክስተት ላይ የተመሰረተ ክትትልን፣ የሰዎችን የጽዳጅ ውሃ ክትትልን፣ የሰውነት የበሽታ መቋቋም አቅም-ክትትል( sero-surveillance)ን እና ለ ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) በተጋላጭነታቸው የሚታወቁ የተመረጡ የእንስሳት ስብስቦችን ክትትል መረጃ ማካተት አለበት። የክልል ፓርቲዎች የአለም አቀፍ የጉንፋን በሽታ(influenza) ክትትል እና ምላሽ ስርዓተ መዋቅርን (GISRS) መጠቀም እና የአለም ጤና ድርጅት የአለምአቀፉን የኮሮና ቫይረስ የሙከራ ክፍል አውታረ መረብ (CoViNet) መመስረትን መደገፍ አለባቸው። የኮቪድ-19 የማህበረሰብ ጤና ክትትል 4. የረዥም ጊዜ ተደራሽነትን እና አቅርቦትን ለማረጋገጥ በብሔራዊ የቁጥጥር ማዕቀፎች ውስጥ ለሚፈቀዱ የሕክምና መከላከያ እርምጃዎች ማዘጋጀት።,"Global COVID-19 Vaccination Strategy in a Changing World (July 2022 update); SAGE Roadmap (Updated March 2023); Good practice statement on the use of variant-containing COVID-19 vaccines; Continued collaboration with IVAC and others to summarise VE studies, Behavioural and social drivers of vaccination: tools and practical guidance for achieving high uptake. 3. Bring together information from diverse respiratory pathogen surveillance data sources to allow for a comprehensive situational awareness. States Parties should maintain reporting of mortality and morbidity data as well as variant surveillance information to WHO. Surveillance should incorporate information from an appropriate mix of representative sentinel populations, event-based surveillance, human wastewater surveillance, sero-surveillance, and surveillance of selected animal populations known to be at risk of SARS-COV-2. States Parties should leverage the Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS) and support the establishment of the WHO Global Coronavirus Laboratory Network (CoViNet). Public health surveillance for COVID-19 4. Prepare for medical countermeasures to be authorized within national regulatory frameworks to ensure long-term availability and supply.","Global COVID-19 Vaccination Strategy in a Changing World (Wanda aka Gyaggyara a Watan Yuli, 2022); SAGE Roadmap (Wanda aka Gyaggyara a Watan Maris, 2023); Kyakkyawan bayani a kan yadda za a yi amfani da ɗayan nau'in allurar rigakfi na COVID-19. Cigaba da haɗa kai da IVAC da sauransu domin taƙaita nazarce-nazarcen VE da halayen jama'a masu tafiyar da laamarin rigakafi: jagorantar yadda za a yi amfani da kayan aiki domin fara ba tare da tangarɗa ba. Tattaro bayanai waje guda a kan yadda za a lura da inda za a samo bayanai a kan abubuwa masu taimaka wa numfashi domin cikakkiyaar fahimta na halin da ake ciki. Ƙasashen da abin ya shafa su cigaba da bayar da rahoto a kan mace-mace da lahanonin da cutar ta haddasa tare da bayanin lura da ɗayan nau'i na cutar ga Hukumar Lafiya ta Duniya. Ya kamata masu lura da lamarin su harhaɗo bayanai daga wakilan al'umma waɗanda ke ɗauke da cutar, su sanya ido a kan sha'anin bukukwa, su sanya ido a kan tsaftar magudanan ruwa, su sanya ido kuma dangane da garkuwar jikin mutane sannan su kuma sanya ido a kan dabbobin da ke haddasawa ko yaɗa SARS-CoV-2. Ƙasashen da abin ya shafa su yi amfani da damar da Tsarin GISRS ya bayar ta hanyar goyon bayan Hukumar Lafiya ta Duniya ta samar da Cibiyar Gwaje-gwaje a kan Ƙwayar Cutar Kwarona (CoViNet). Lura da sanya ido a kan lafiyar al'umma dangane da cutar COVID-19. 4.Shirya matakan magancewa don bada izinin tsare tsare a matakin ƙasa domin tabbatar da samuwa da wadata na dogon lokaci.","Mkakati wa kimataifa wa chanjo ya UVIKO-19 katika ulimwengu unaobadilika (sasisho la Julai 2022); Muongozo wa SAGE (uliosasishwa Machi 2023); Taarifa nzuri ya mazoezi juu ya matumizi ya chanjo zenye lahaja za UVIKO-19; Iliendelea kushirikiana na IVAC na wengine kufanya muhtasari wa msomo ya VE, viendeshaji vya tabia na kijamii vya chanjo: Zana na mwongozo wa vitendo wa kufikia utumiaji wa hali ya juu. 3. Kuleta taarifa pamoja kutoka kwa vyanzo mbalimbali vya Data vya ufuatiliaji wa vimelea vya pathogeni vya kupumua ili kuruhusu ufahamu wa kina wa hali. Mataifa wanachama wanapaswa kudumisha kuripoti Data ya vifo na maradhi vilevile taarifa tofauti za ufuatiliaji kwa WHO. Ufuatiliaji unapaswa kujumuisha taarifa kutoka kwa mchanganyiko ufaao wa idadi ya walinzi wawakilishi, ufuatiliaji kulingana na matukio, ufuatiliaji wa maji machafu ya Binadamu, ufuatiliaji wa sero na ufuatilaiaji wa idadi ya wanyama waliochaguliwa kuwa katika hatari ya SARS-CoV-2. Mataifa wanachama wanapaswa kutumia mfumo wa ufuatiliaji na muitikio wa mafua Duniani (GISRS) na kuunga mkono uanzishwaji wa mtandao wa kimaifa wa WHO wa maabara ya viini vya Korona (CoViNet). Ufuatiliaji wa afya ya umma kwa UVIKO-19 4. Jitayarishe kwa hatua za matibabu zitakazoridhishwa ndani ya mifumo ya udhibiti wa kitaifa ili kuhakikisha upatikanaji na usambazaji wa muda mrefu.","Ìlànà-iṣẹ́ Abẹ́rẹ́ Àjẹsára COVID-19 Lágbayé ní Ilé-ayé tó ń yí padà (ìròyìn oṣù Agẹmọ ọdún 2023); Ìlànà-iṣẹ́ SAGE (ìsọdituntun oṣù Èrenà ọdún 2023); Àlàyé ìfikọ́ra tó dára lórí lílo àwọn àjẹsára COVID-19 ọlọ́pọ̀-ẹ̀yà; Ìtẹ̀síwájú àjọṣepọ̀ pẹ̀lú IVAC àti àwọn mìíràn láti ṣe ìsọníṣókí àwọn ẹ̀kọ́ VE, Àwọn amúṣiṣẹ́ ìwà àti àwùjọ fún abẹ́rẹ́ àjẹsára: àwọn irinṣẹ́ àti ìtọ́nisọ́nà ìfikọ́ra fún ṣíṣe ọ̀pọ̀ iṣẹ́. 3. Ṣe àkójọpọ̀ ìròyìn láti inú oríṣiríṣi orísun dátà ìtọpinpin afàìsàn èémí láti ṣe ìgbàlááyè fún ìmọ̀ ajẹmọ́-ipò kíkún. Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ tẹ̀síwájú jíjábọ̀ dátà ikú àti ìbí bákan náà ni àwọn ìròyìn nípa ìtọpinpin ẹ̀yà fún WHO. ìtọpinpin gbọ́dọ̀ ṣe àmúlò àwọn ìròyìn láti ọ̀dọ àkójọpọ̀ àwọn aṣojú ènìyàn tí wọ́n jẹ́ olùṣọ́ tó yẹ, ìtọpinpin adálórí-ìṣẹ̀lẹ̀, ìtọpinpin omi-ẹ̀gbin ènìyàn, ìtọpinpin-àyẹ̀wò-ẹ̀jẹ̀, àti ìtọpinpin ònkà àwọn àṣàyàn ẹranko tí a mọ̀ wí pé wọ́n kángun sí ewu SARS-CoV-2. Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ ṣàmúlò Ìtọpinpin Ọ̀fìnkìn Àgbáyé àti Ètò Ìdáhùn (GISRS) kí wọ́n sì ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdásílẹ̀ Ọjú òpó Ààyè fún Ìmọ̀ Ìjìnlẹ Kòkòrò Ààrùn Kòrónà Àgbáyé ti WHO (CoViNet). Ìtọpinpin Ìlera Àwùjọ fún COVID-19 4. múra sílẹ̀ fún àwọn ìlàna-ìdènà ajẹmọ́-oògùn tí yóò di lílò láàrín ìlàna-iṣẹ́ òfin orílẹ̀-èdè láti ṣe àrídájú wíwà àti ìfiránṣẹ́ ọlọ́jọ́-pípẹ́.","Isu lokugoma lomhlaba leCOVID-19 ekushintsheni umhlaba (Ntulikzai 2022 ukubuyekezwa); Ibalazwe leSAGE (ukubuyekezwa uNdasa 2023); Isitatimende sokwenza kahleekusetshenzisweni kokuhlukana okunemigomo yeCOVID-19; Ukuqhubeka nokubambisana ne-IVAC kanye nabanye ukufingqa izifundo zeVE, ukuziphatha nabahambisi benhlalakahle yemigomo,imiyalelo yokusebenza namathuluzi okuthola okukhulu. 3. Hlanganisa ndawonye ulwazi oluvela kupathojini yezokuphefumula okwahlukene nokubheka imithombo yemininingo ukuvumela ukuqwashisa kwesimo esikhulu. Amaqembu ezizwe kumele agcine ukubika kwemininingo yokushona kanye nokwahlukana kokubhekwa kolwazi kuWHO. Ukubheka kumele kuhlanganise ulwazi oluphuma kunhlanganiso efanele yabamele abantu ukubeka okuncike kuzigameko, ukubhekwa kwamanzi kubantu,ukubhekwa kwe sero nokubhekwa kwesibalo sezilwane ekwaziwa ukuthi kusengcupheni yeSARS-COV-2. Amaqembu eZizwe kumele abambise ukubhekwa komkhuhlane emhlabeni nohlelo lokuphendula (GISRS) nokweseka ukusungulwa kweWHO Global Coronavirus Laboratory Network (CoViNet). Ukubhekwa kwezempilo yomphakathi kweCOVID-19 4. Lungisa izinqumo zokwelapha ukuthi zigunyazwe kumhlahlandlela wokulawula wezwe ukuqinisekisa ukubakhona kwesikhathi eside nokusaplaya." +የክልል ፓርቲዎች የክትባቶች መጠቀምን፣ ምርመራዎችን እና የቤት ውስጥ ህክምናዎችን የረጅም ጊዜ ፍቃድ እና አጠቃቀምን ለመደገፍ የቁጥጥር ባለስልጣኖቻቸውን ማጠናከር አለባቸው። የቤት ውስጥ ህክምናዎች(therapeutics) እና COVID-19፡ የመኖር መመሪያ; የኮቪድ-19 ክሊኒካዊ እንክብካቤ መንገድ; የአደጋ ጊዜ አጠቃቀም ዝርዝር ሂደቶች; ለክትባቶች የቅድመ ደራሽነት መለያ ሂደቶች; በብልቃጥ ውስጥ ምርመራዎች የቅድመ ደራሽነት መለያ ሂደቶች። 5. ጠንካራ፣ ተቋቋሚ እና አካታች የአደጋ ግንኙነት እና የማህበረሰብ ተሳትፎን (RCCE) እና የመረጃ አያያዝ መርሀ ግብሮችን ለማሳካት ከማህበረሰቦች እና መሪዎቻቸው ጋር መስራቱን ቀጥሉ። የክልል ፓርቲዎች የአደጋ ግንኙነት እና የማህበረሰብ ተሳትፎ(RCCE) እና የወረርሽኝ-መረጃ (infodemic) አስተዳደር ስልቶችን እና ጣልቃገብነቶችን ከአካባቢያዊ ሁኔታዎች ጋር ማስማማት አለባቸው። 6. ከኮቪድ-19 አለም አቀፍ ጉዞ ጋር የተያያዙ የጤና እርምጃዎችን በአደጋ ግምገማ መሰረት እና፣ በፊት የወጣውን ለአለም አቀፍ ጉዞ የኮቪድ-19 የክትባት ማረጋገጫ ቅድመ ሁኔታን ማንሳትዎን ይቀጥሉ ። ጊዜያዊ የስራ መደብ ወረቀት፡ ለአለም አቀፍ ተጓዦች የኮቪድ-19 ክትባት ማረጋገጫን በተመለከተ በግምት ውስጥ ማስገባት; በኮቪድ-19 አውድ ውስጥ በአደጋ ላይ የተመሰረተ የአለም አቀፍ ጉዞን ተግባራዊ ለማድረግ የፖሊሲ ሃሳቦች 7. ሥርጭትን የሚቀንሱ እና ሰፊ ተፈጻሚነት ያላቸውን ክትባቶች ለማሻሻል የሚደረጉ ጥናትና ምርምሮችን መደገፍዎን ይቀጥሉ; የድህረ ኮቪድ-19 ሁኔታ እና የ ኤስ.ኤ.አር.ኤስ-ኮቭ-2 (SARS-CoV-2) ዝግመታዊ ለውጥ በሽታ የመከላከል አቅማቸው በተዳከመ ህዝብ ውስጥ ያለውን አጠቃላይ ሁኔታ፣ ክስተት እና ተፅእኖ ለመረዳት፤ እና ተዛማጅ የተቀናጁ የእንክብካቤ መንገዶችን ማዘጋጀት።,"States Parties should strengthen their regulatory authorities to support long-term authorization and use of vaccines, diagnostics, and therapeutics. Therapeutics and COVID-19: living guideline; COVID-19 Clinical Care Pathway; Emergency Use Listing procedures; Prequalification procedures for vaccines; Prequalification procedures for in vitro diagnostics 5. Continue to work with communities and their leaders to achieve strong, resilient, and inclusive risk communications and community engagement (RCCE) and infodemic management programmes. State Parties should adapt RCCE and infodemic management strategies and interventions to local contexts. 6. Continue to lift COVID-19 international travel related health measures, based on risk assessments, and to not require any proof of vaccination against COVID-19 as a prerequisite for international travel. Interim position paper: considerations regarding proof of COVID-19 vaccination for international travellers; Policy considerations for implementing a risk-based approach to international travel in the context of COVID-19 7. Continue to support research to improve vaccines that reduce transmission and have broad applicability; to understand the full spectrum, incidence and impact of post COVID-19 condition and the evolution of SARS-COV-2 in immunocompromised populations; and to develop relevant integrated care pathways.","Ya kamata ɓangarorin jihohi su ƙarfafa hukumominsu domin bada goyon bayan izinin amfani da alluran rikakafi da kuma gwaje gwaje da kuma warkarwa. Magunguna da COVID-19: jagorori; Hanyar Kula da Lafiya ta COVID-19; Hanyoyin Lissafin Amfani da Gaggawa; Hanyoyin riga-kafi don maganin rigakafi; Hanyoyin riga-kafi don bincike na in vitro 5.Ci gaba da yin aiki tare da al'ummomi da shugabanninsu don cimma ƙarfi, juriya, da haɗakar sadarwar da haɗin gwiwar al'umma (RCCE) da shirye-shiryen sarrafa bayanai. Ya kamata Jam'iyyun Jiha su daidaita tsarin RCCE da dabarun sarrafa bayanai da shiga tsakani zuwa yanayin gida. Ci gaba da ɗaga matakan kiwon lafiya masu alaƙa da balaguron balaguro na ƙasa da ƙasa na COVID-19, bisa kimanta haɗarin haɗari, kuma don kada a buƙaci kowace hujja ta rigakafin cutar ta COVID-19 a matsayin abin da ake buƙata don balaguron ƙasa da ƙasa. Takardar matsayi na wucin gadi: la'akari game da tabbacin rigakafin COVID-19 ga matafiya na duniya; Manufofin siyasa don aiwatar da hanyar da ta dogara da haɗari ga balaguron ƙasa a cikin mahallin COVID-19 7. Ci gaba da tallafawa bincike don inganta rigakafin da ke rage watsawa kuma suna da fa'ida mai yawa;don fahimtar cikakken bakan, abin da ya faru da tasirin yanayin COVID-19 na baya da kuma juyin halittar SARS-COV-2 a cikin al'ummomin da ba su da rigakafi; da kuma haɓaka hanyoyin kulawa da suka dace.","Mataifa wanachama wanapaswa kuimarisha mamlaka zao za udhibiti ili kuunga mkono idhini ya muda mrefu na matumizi ya chanjo, uchunguzi na matibabu. Matibabu na UVIKO-19: Muongozo hai; Njia ya utunzaji wa kliniki ya UVIKO-19; taratibu za kuorodhesha matumizi ya Dharura; taratibu za uhitimu wa chanjo; taratibu za kuhitimu kwa uchunguzi wa Vitro. 5. Kuendelea kufanya kazi na jumuiya na viongozi wao ili kufikia mawasiliano thabiti, ustahimilivu, na jumuishi ya hatari na ushirikishwaji wa jamii (RCCE) na programu za usimamizi wa infodemic. Nchi Wanachama wanapaswa kurekebisha RCCE na mikakati ya usimamizi wa infodemic na uingiliaji kati kwa miktadha ya ndani. 6. Kuendelea kuondoa hatua za afya zinazohusiana na usafiri wa kimataifa kuhusu UVIKO-19, kwa kuzingatia tathmini za hatari, na kutohitaji uthibitisho wowote wa chanjo dhidi ya UVIKO-19 kama sharti la kusafiri kimataifa. Karatasi ya nafasi ya Muda: Mambo ya kuzingatia kuhsu uthibitisho wa chanjo ya UVIKO-19 kwa wasafiri wa kimataifa; Masuala ya sera ya kutekeleza mbinu inayozingatia hatari kwa usafiri wa kimataifa katika muktadha wa UVIKO-19. 7. Kuendeleza kuunga mkono utafiti ili kuboresha chanjo zinazopunguza maambukizi na kutumika kwa mapana; kuelewa wigo kamili; matukio na athari za hali ya baada ya UVIKO-19 na mabadiliko ya SARS-CoV-2 katika idadi ya watu wasio na kinga; na uendelezaji njia zinazofaa za utunzaji.","Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ ró àwọn aláṣẹ òfin wọn lágbára láti ṣe àtìlẹ́yìn fún pípàṣẹ ọlọ́jọ́-pípẹ́ àti lílo àjẹsára, àyẹ̀wò fún ìdámọ̀ àisàn, àti ìtọ́jú. Àwọn ìtọ́jú àti COVID-19: ìtọ́nisọ́nà tó ń ṣiṣẹ́, Ojú ọ̀nà Ìtọ́jú ajẹmọ́-ìlera COVID-19; àwọn ìlànà Ohun Èlò Fún Ìlo Pàjáwírì; Àwọn ìlànà aṣáájú-ìkẹ́sẹjárí fún àjẹsára; àwọn ìlànà aṣáájú-ìkẹ́sẹjárí fún àyèwò fún ìdámọ̀ àisàn inú ìgò 5. Tẹ̀síwájú láti máa ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn àwùjọ àti àwọn olórí wọn láti lè ṣe àṣeyọrí ìbáraẹnisọ̀rọ̀ nípa ewu àti ìfọ̀rọ̀wérò àwùjọ tó lágbára, tó ní àfaradà, tó sì jẹ́ aláfibọ̀ (RCCE) àti àwọn ètò àmójútó ìròyìn ẹlẹ́jẹ̀. Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ gbọ́dọ̀ ṣàmúlò RCCE àti àwọn ìlàna-iṣẹ́ àmójútó ìròyìn ẹlẹ́jẹ̀ àti àwọn ìdásí sí ọ̀gangan ipò abẹ́lé. 6. Tẹ̀síwájú láti gbé àwọn ìlànà ìlera tó jẹmọ́ ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè kúrò, èyí tó dá lórí àyẹ̀wo ewu, àti láti má bèèrè fún ẹ̀rí kankan fún abẹ́rẹ́ àjẹsára kojú COVID-19 gẹ́gẹ́ bíi kàn-án-pá fún ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè. Ìwé ìpinnu fìdíhẹẹ́: àwọn èròngbà nípa ẹ̀rí abẹ́rẹ́ àjẹsára COVID-19 fún àwọn arìnrìn-àjò ilẹ̀-òkèèrè; Àwọn èròngbà òfin fún ṣíṣe àmúlò ìlànà adálórí-ewu fún ìrìnàjò ilẹ̀-òkèèrè ní ọ̀gangan ipò COVID-19 7. Tẹ̀síwájú láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìwádìí láti mú àyípadà bá àjẹsára tí ó ń mú àdínkù bá ìtànkálẹ̀ tí ó sì ṣe é lò fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan; láti ní òye gbogbo ìpìlẹ̀, ìṣẹ̀lẹ̀ àti ipa ipò lẹ́yìn COVID-19 àti àyípadà SARS-CoV-2 lára àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ìpèníjà àjẹsára; àti láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà ìtọ́jú aláfibọ̀ tó yẹ.","Amaqembu eZizwe kumele aqinise mamagunya awo okulawula nokweseka ukugunyaza kokweseka isikhathi eside nokusetshenziswa kwemigomo, ukuxilonga nengxubekwelapha. Ingxubekulapha neCOVID-19: imiyalelo yokuphila, COVID-19 Clinical Care Pathway,izindlela zokusebenzisa uhla oluphuthumayo,izindlela zezidingoqangu zomgomo, izindlela zezidingoqangi zokuxilongwa kwevitro 5. Ukuqhubeka nomsebenzi womphakathi kanye nabaholi babo ukuzuza okuqinile,ukubekezela nokufaka ukuxhumana kwengcuphe nokukhuluma komphakathi (RCCE) nezinhlelo zokuphatha. Amaqembu ezizwe kumele athathe iRCCE namasu okuphatha nokungenelela kwingqikithi yendawo. 6. Ukuqhubeka ukuphakamisa iCovid-19 ekuhambeni kwamazwe angaphandle okuhlobene nezinqumo zempilo,okuncike ekuhlolweni kwengcuphe,futhi akudingeki ubufakazi bokugoma okubhekene neCOVID-19 njengento efuneka kuqala ekuhambeni kwamazwe angaphandle. Iphepha lesikhundla sebamba: ukucabanga ngobufakazi bokugomela iCovid-19 kwezivakashi zamazwe angaphandle; Ukucatshangwa kwenqubomgomo yokwenza indlela encike kubungcuphe ekuhambeni kwamazwe angaphandle kungqikithi yeCOVID-19. 7. Ukuqhubeka kwesekwe ukucwaninga ukwenzangcono imigomo eyehlisa ukudlulisela nokuba nokuvuleka kokusebenza ukuqondisisa ukwahlukana okukhulu,inkinga nomthelela wesimo sasemva kweCOVID 19 noguquko lweSARS-CoV-2 ezinkingeni zomgomo kubantu nokudevelopha izindlela zokunakekela okuhlanganiswe ngokuxhumana." +"መንግስታት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች (2005) ማሻሻያዎች ላይ የሶስተኛውን ዙር ውይይት አደረጉ። መንግስታት የአለም ጤና ድርጅት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን (2005) ለማሻሻል ከቀረቡት ከ300 በላይ የሆኑ እይታዎች አንድ ሶስተኛውን ያህል በዚህ ሳምንት በጥልቅ መረመሩ። በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች ማሻሻያዎች ላይ የስራ ቡድኑ በሚያካሂደው በዚህ ሶስተኛ ዙር የተጠናከረ ውይይት የአለም ጤና ድርጅት 194 አባል ሀገራትን ጨምሮ 196 የመንግስት አካላት በመሳተፍ ���ይ ናቸው። የህዝብ ጤና ምላሽ፣ የክትትልና ምላሽ ዋና አቅሞች፣ ትብብር እና እገዛን እንዲሁም በሌሎች በስድስት አዲስ የቀረቡ ጽሑፎች እና አንድ አዲስ አባሪ ጋር በተያያዙ መጣጥፎች ላይ የቀረቡት ማሻሻያዎችን መርምሯል። የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) በመጀመሪያ ተቀባይነት ያገኘው፣ ሀገራት ለበሽታ ወረርሽኝ እና ለአለም አቀፍ መስፋፋት አደጋ ተጋላጭ ለሆኑ በሽታዎች እንዲዘጋጁ እና ምላሽ እንዲሰጡ የተስማሙባቸውን አቀራረቦች እና ግዴታዎች ለማውጣት ነው። የመጀመሪያው አለም አቀፍ የንፅህና አጠባበቅ ደንቦች ለሶስት ጊዜም ተሻሽለዋል - እ.ኤ.አ በ 1969 (ዓለም አቀፍ የጤና ደንቦች ሲሆኑ)፣ እ.ኤ.አ በ 1981 እና በ 2005 ናቸው። ሦስተኛው እትም (2005) ሁለት ጊዜ - እ.ኤ.አ በ 2014 እና 2022 ተሻሽሏል። አዲሱ ማሻሻያዎችም የቀረቡት በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ለተከሰቱት ፈተናዎች ምላሽ ነው። ""ከታቀዱት ማሻሻያዎች ውስጥ ከአንድ ሶስተኛ በላይ የሚሸፍነውን በዚህ ሳምንት እጅግ በጣም ጥሩ መሻሻል አድርገናል፣ እና ወሳኝ ጉዳዮችን እንደ የክትትልና ምላሽ፣ እና ትብብር እና እገዛ የመሳሰሉ ወሳኝ ጉዳዮችን ተመልክተናል። በህብረተሰቡ ጤና አጠባበቅ ምላሽን ስለ ማክበር እና አተገባበር ሶስት አዳዲስ መጣጥፎችን፣ እንዲሁም ከህብረተሰቡ ጤና ምላሽ ጋር በተያያዙ አዳዲስ መጣጥፎች ላይ ፣ የፋይናንስ አስተዳደር ዘዴዎችን በተመለከተ የቀረቡ ሀሳቦችን ፣ የጤና ምርቶች ተደራሽነትን ፣ የቴክኖሎጂ እና የእውቀት ደረጃ በሕዝብ ጤና ጥበቃ ምላሽ ላይ ውይይት ተደርጓል"" ብላ፣ አሽሊ ብሉፊልድ፣ የቀድሞዋ የጤና፣ የኒውዚላንድ ዋና ዳይሬክተር እና አለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) የስራ ቡድን ተባባሪ ሊቀመንበር ተናግራለች።","Governments hold third round of discussions on proposed amendments to the International Health Regulations (2005) Governments this week examined in detail more than a third of over 300 proposed amendments to the WHO International Health Regulations 2005 (IHR). In this third round of intensive discussions, taking place under the aegis of the Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR), the 196 State Parties to the IHR – which include WHO’s 194 Member States[i] - examined proposed amendments to the articles related to public health response, core capacities for surveillance and response, collaboration and assistance, as well as the six newly proposed articles and one new Annex. The IHR were originally adopted to set out agreed approaches and obligations for countries to prepare for, and respond to, disease outbreaks and other acute public health events with risk of international spread. The original International Sanitary Regulations were revised three times – in 1969 (when they became International Health Regulations), in 1981, and in 2005. The third edition (2005) has been amended twice – in 2014 and 2022. The newest proposed amendments come in response to the challenges posed by the COVID-19 pandemic. “We made excellent progress this week, covering more than a third of the proposed amendments, and considered critical areas such as core capacities for surveillance and response, and collaboration and assistance. Three new articles on compliance and implementation were also discussed, as well as new articles related to the public health response, such a proposal for finance mechanisms, access to health products, technologies and know-how during public health response,” said Dr Ashley Bloomfield, former Director-General of Health, New Zealand and Co-Chair of the IHR Working Group.","gwamnatoci sun gudanar da taro kashi na uku kan gyaran Dokokin Lafiya na Ƙasa-da-ƙasa (2005). A wannan mako, gwamnatoci sun yi nazarin sosai kan buƙatu sama da 300 da aka gabatar kan gyaran Dokokin Lafiya na Ƙasa-da-ƙasa na Majalisar Ɗinkin Duniya (IHR). a yayin wannan doguwar tattaunawa da aka yi da taimakon kwamitin gyara na Dokokin Lafiya na Ƙasa-da-ƙasa (WGHIR), mambobin ƙasashe 196 da ya yaɗa da Hukumar Lafiya ta Duniya da mambobin ƙasashe 194 ɓangarorin da za a yi nazarin gyaransu sun haɗa da: kiwon lafiyar al'umma, hanyoyin sa-ido da kai ɗauki, haɗin guiwa da ba da taimako, da kuma sabbin ƙudurori shida da aka gabatar da ƙarin wani guda ɗaya. An samar da Dokokin Lafiya ta Duniya ne domin samar da hanyoyi da nauye-nauye ga ƙasashe domin zama cikin shirin fuskantar cutattuka da ka iya ɓarkewa da sauran larurori da suka shafi kiwon lafiyar al'umma da ka iya yaɗuwa a duniya. Sau uku ana sabunta ainihin Dokokin Tsafta na Duniya a shekarar 1969 (daga baya kuma ta koma Dokokin Lafiya na Duniya a 1981). sannan an gyara kundi na uku har sau biyu a 2014 da 2022. sabon ƙudurin gyaran na zuwa ne saboda ƙalubalen da aka fuskanta a lokacin annobar Kwabid-19. mun samu gagaarumar nasara a wannan mako na duba kaso uku na gyaran da aka gabatar tare da kallon muhimman ɓangarori kamar na sanya ido da kuma kai ɗauki da haɗin guiwa da ba da tallafi. Tsohon darakta-janar na lafiya a New Zealand kuma ɗaya daga cikin shugabannin Kwamitin Kula da Dokokin Lafiya ta Duniya, Dr Ashley Bloomfield, ya ce, an kuma tattauna kan sabbin ƙudurori uku da suka shafi bin ƙa'ida da aiwatarwa da kuma wani sabon ƙuduri kan kiwon lafiyar al'umma kamar ba da shawara game da hanyar samar da kuɗi, damar samu kayayyakin lafiya, fasahohi da horaswa a yayin aikin kiyaye lafiyar al'umma.","Serikali zafanya Duru ya tatu ya majadiliano juu ya mapendekezo ya marekebisho ya kanuni za afya za kimataifa (2005) Serikali wiki hii zilichunguza kwa kina zaidi ya theluthi moja ya zaidi ya marekebisho 300 yaliyopendekezwa kwenye kanuni za afya za kimataifa za WHO 2005 (IHR). Katika awamu hii ya tatu ya majadiliano ya kina, yanayofanyika chini ya uangalizi wa kikundi kazi cha marekebisho ya IHR (WGIHR), nchi 196 wanachama wa IHR hujumuisha wanachama 194 za WHO [i] Ilichunguza mapendekezo ya marekebisho ya vifungu vinavyohusiana na muitikio wa afya ya umma, uwezo wa kimsingi wa ufuatiliaji wa majibu, ushirikiano na usaidizi, vilevile vifungu sita vilivyopendekezwa hivi karibuni na kiambatisho kimoja kipya. IHR ilikubaliwa awali kuweka mbinu na majukumu yaliyokabiliwa kwa nchi kujiandaa, na kukabiliana na, milipuko ya magonjwa na matukio mengine mabaya ya afya ya umma yenye hatari ya kuenea kimataifa. Kanuni za awali za usafi wa kimataifa zilirekebishwa mara tatu- mwaka 1969 (zilipokuwa kanuni za afya za kimataifa), mwaka 1981, na mwaka 2005. Toleo la tatu (2005) limerekebishwa mara mbili - mwaka 2014 na 2022. Marekebisho mapya zaidi yaliyopendekezwa yanakuja kujibu changamoto zinazoletwa na janga la UVIKO-19. ""Tulifanya maendeleo mazuri wiki hii, tukishughulikia zaidi ya theluthi moja ya marekebisho yaliyopendekezwa, na tukizingatia maeneo muhimu kama vile uwezo wa msingi wa ufuatiliaji na majibu, na ushirikiano na usaidizi. Vifungu vitatu vipya kuhusu uzingatiaji na utekelezaji vilijadiliwa pia, vilevile vifungu vipya vinavyohusiana na muitikio wa afya ya umma, kama vile pendekezo la mifumo ya kifedha, upatikanaji wa bidhaa za afya, teknolojia na ujuzi wakati wa kukabiliana na afya ya umma"", alisema Dk Ashley Bloomfield, mkurugenzi mkuu wa zamani wa afya, New Zealand na mwenyekiti mwenza wa kikundi kazi cha IHR.","Àwọn ìjọba ṣe abala kẹ́ta àwọn ìjírórò lórí àwọn àbá tí wọ́n dábàá fún Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè (2005) Àwọn ìjọba ní ọ̀sẹ̀ yìí ṣe àyẹ̀wò ní kíkún àwọn àbá tí wọ́n dábàá tó lé ní ìdá mẹ́ta 300 fún Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè WHO ọdún 2005 (IHR). Nínú abala kẹ́ta àwọn ìjírórò alágbára yìí, tó ń wáyé lábẹ́ àbùradà Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ lórí Àtúnṣe sí IHR (WGIHR), àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ 196 fún IHR náà - níbi tí a ti rí 194 àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́[i] - ṣe àyẹ̀wo àwọn àtúnṣe tí wọ́n dábàá sí àwọn abala òfin tó jẹ mọ́ ìdáhùn sí ìlera àwùjọ, àwọn ìkápá pàtó fún ìtọpinpin àti ìdáhùn, àjọṣepọ̀ àti ìrànlọ́wọ́, bákan náà ni àwọn abala òfin tuntun mẹ́fà tí wọ́n dábàá àti Àfikún Òfin tuntun kan. Wọ́n kọ́kọ́ gba IHR náà wọlé láti ṣe àgbéjáde àwọn ìlànà àti àwọn ojúṣe fún àwọn orílẹ̀-èdè láti múra sílẹ fún, àti ìdáhùn sí, ìtànkálẹ̀ ààrùn àti àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera àwùjọ tó lágbára pẹ̀lú ewu ìtànkálẹ̀ lọ sí ilẹ̀-òkèèrè. Ojúlówó Àwọn Òfin Ìmọ́tótó Ilẹ̀-òkèèrè ni wọ́n ṣe àtúnyẹ́wò rẹ̀ ní ẹ̀mẹ́ta - ní ọdún 1969 (nígbà tí wọ́n di Àwọn Òfin Ìlera Ilẹ̀-òkèèrè), ní ọdún 1981, àti ní ọdún 2005. Àtúnṣe kẹ́ta (2005) ni wọ́n ti ṣe àtúnṣe sí ní ẹ̀ẹ̀mejì - ní ọdún 2014 àti 2022. Àwọn àtúnṣe tuntun tí wọ́n dábàá wáyé ní ìdáhùn sí àwọn ìpèníjà tí àjàkálẹ̀ ààrùn COVID-19 ṣe. ""A ti ní ìlọsíwájú tó yanrantí ní ọ̀sẹ̀ yìí, tí a wò ju ìdá mẹ́ta àwọn àtúnṣe tí wọ́n dábàá lọ, tí a sì wo àwọn ààyè tó ṣe pàtàkì bíi àwọn ìkápá pàtàkì fún ìtọpinpin àti ìdáhùn, àti àjọṣepọ̀ àti ìrànlọ́wọ́. Abala òfin tuntun mẹ́ta lórí ìtẹ̀lé òfin àti ṣíṣe àmúlò ni wọ́n jíròrò lé lórí, bákan náà ni àwọn abala òfin tuntun tó jẹ mọ́ ìdáhùn sí ìlera àwùjọ, bíi àbá fún ètò ìp��sè owó, ànfààní sí àwọn ohun èlò ìlera, ìmọ̀ ẹ̀rọ àti ìmọ̀ọ́ṣe ní àkókò ìdáhùn sí ìlera àwùjọ,"" Dr Ashley Bloomfield, Olùdarí-Àpapọ̀ fún ìlera tẹ́lẹ̀, orílẹ̀-èdè New Zealand àti Alága-àjọjẹ fún Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ IHR.","Ohulumeni babambe umzuliswano wesithathu wezingxoxo kuchitshiyelwe kweziphakamiso kuInternationa Helath Regulations (2005) Ohulumeni kulelisonto bahlole imininingwane ngaphezu kwesithathu ekuchitshiyelweni okuphakanyisiwe okungu-300 kuWHO International Health Regulations 2005 (IHR). Kulomzuliswano wesithathu kwezingjulile, ezenzekayo ngaphansi kwe-aegis yeWorking Group on Amendments yeIHR (WGIHR), i-196 State Parties ku-IHR - okufaka WHO 194 Member States[i] - Izichibiyelo eziphakamisiwe ezihloliwe kumaphepha ahlobene nokuphendula kwezempilo yomphakathi, ukukwazi kokubheka nokuphendula, ukubambisana nosizo kanye namaphepha ayisithupha amasha aphakanyisiwe kanye neyodwa entsha Annex. I-IHR yayithathwe ukuhlela izindlela ezivunyiwe namagunya kumazwe ukulungiselela nokuphendula, ukubheduka kwesifo kanye nezigemegeme ezinzima zempilo yomphakathi ngengcuphe yokusabalala kwamazwe angaphandle. Internationa Sanitary Regulations ngqo yabuyekezwa kathathu-1969 (ngesikhathi kuba yi-Internationa Helath Regulations) ngo-1981 nango-2005. Uhlobo lwesithathu (2005) seluchitshiyeowe kabili - ngo-2014 no-2022. Ukuchitshiyelwa okusha okuphakamisiwe kuza nokuphendula kuzingqinamba ezilethwe ubhubhane lweCOVID-19. ""Senze ukuqhubeka okumangalisayo kulelisonto,ukukhava ngaphezu kwamakota amathathu ezichibiyelo eziphakanyisiwe, nokucabanga izindawo ezibucayi njengezizokwazi ukubheka nokuphendula nokubambisana kanye nokusiza. Amaphepha amathathu amasha okuhambisana nokwenza nawo kuxoxiwe ngawo, kanye namaphepha ahlobene nempendulo yezempilo yomphakathi, njengezindlela zezimali eziphakanyisiwe, ukuthola imikhiqizo yezempilo, ubuchwepheshe nokwazi ukuthi kanjani ngesikhathi sokuphendula ezempilo yomphakathi,"" kusho uDkt Ashley Bloomfiels, owayengu Mqondisi Jikelele weZempilo eNew Zealand nebamba Sihlalo we-IHR Working Group." +"""ኮቪድ ሁላችንም ምን ያህል ተጋላጭ እንደሆንን እና ለቀጣዩም በተሻለ ሁኔታ ለመዘጋጀት ከፈለግን በአለም አቀፍ የህብረተሰብ ጤና ስርዓተ መዋቅር ንድፍ ውስጥ ምን ማስተካከል እንደሚያስፈልገን አሳይቷል፤ እናም የዚህ ሳምንት ስብሰባ የውይይት ቃናም፣ ሁሉም ሰው ይህ ሂደት ስኬታማ መሆኑን ማረጋገጥ እንደሚፈልግ በግልፅ ያሳያል ። ከሚያዝያ 17 እስከ 20 በቆየው የአራት ቀናት ስብሰባ የ196ቱ የክልል ፓርቲዎች የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) አፈጻጸም ወሳኝ ክፍተቶችን ለመሙላት የቀረቡትን ማሻሻያዎች በጥልቀት ማጤን አስፈላጊ መሆኑንና የፍትሃዊነት፣ የሉዓላዊነት እና የአብሮነት መርሆዎች አስፈላጊነትን አሳስበዋል። የአለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) የስራ ቡድን ተባባሪ ሊቀመንበር ፣ የሳዑዲ አረቢያ መንግስት የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ምክትል ሚኒስትር የሆኑት፣ዶ/ር አብዱላህ ኤም. አሲሪ፣ መንግስታት ለእያንዳንዱ ሀገር እና የእያንዳንዱ ዜጋ ተጠቃሚነት ለማረጋገጥ የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን(IHR) ለማጠናከር ቁርጠኛ መሆናቸውን ተናግረዋል። ""ሀገሮች የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን(IHR) ተግባራዊ ለማድረግ፣ ግዴታዎችን ለመወጣት እና ለህብረተሰብ ጤና አደጋዎች ምላሽ ለመስጠት አስፈላጊ የሆኑ ቁልፍ ውሳኔዎች ስለሚያስፈልጋቸው በዚህ ሂደት ውስጥም ናቸው። በአንድ ላይ፣ በዚህ ሳምንት፣ አወንታዊ ቃናቸው እና ገንቢ ስራቸው እንዴት ስራውን በከፍተኛ ደረጃ ወደፊት እንድንራመድ እንደረዳን አይተናል” ብለዋል ዶ/ር አሲሪ። ከስብሰባው ቀደም ብሎ፣ ሀገራቱን በድርድር ለማገዝ በቀረቡት ማሻሻያዎች ላይ ራሱን የቻለ እና የተለያየ የባለሙያዎች ቡድን የሙያዊ ግምገማ አዘጋጅቷል። የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን የማሻሻያ የስራ ቡድን(WGIHR) እ.ኤ.አ በ2023 - በሀምሌ ፣ ነሀሴ እና ታህሣሥ - ለመወያየት እና በማሻሻያዎች ላይ ለመስማማት እና እ.ኤ.አ በግንቦት 2024 ለዓለም ጤና ጉባኤ የታቀዱ ማሻሻያዎች ስብጥርን ለማቅረብ ለሶስተኛ ጊዜ በድጋሚ ይሰበሰባል ተብሎ ይጠበቃል። ከ የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን(IHR) ማሻሻያ ሂደት ጋር በትይዩ፣ መንግስታት የአለም ጤ��� ድርጅትን የወረርሽኝ መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ መሳሪያ ለመቅረጽ እየተደራደሩ ነው፣ይህም እንደ ወረርሽኝ ስምምነት ይያዛል። መንግስታት የስምምነቱን መነሻ ረቂቅ ለመገምገም እና የመጀመሪያውን ረቂቅ ለማዘጋጀት እ.ኤ.አ ከሰኔ 12 እሰከ 16 2023 እንደገና ይገናኛሉ። የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን የማሻሻያ የስራ ቡድን(WGIHR) አምስተኛው የመንግስታቱ ድርጅት ተደራዳሪ አካል የአለም ጤና ድርጅት ወረርሽኝ መሣሪያ (INB5) ለማዘጋጀት ያቀረበውን ሃሳብ በሁለቱ አካላት የጋራ ምልአተ ጉባኤ ደግፏል።","“COVID showed the world how vulnerable we all are and what needed fixing in the global public health architecture if we are to be better prepared for the next big event and the tone of the discussions during this week’s meeting clearly shows that everyone wants to ensure that this process is successful.” Throughout the four-day meeting from 17-20 April, the 196 State Parties to the IHR stressed the importance of thoroughly considering the proposed amendments on their merits of filling critical gaps in the implementation of the IHR, while being mindful of the critical importance of the principles of equity, sovereignty, and solidarity. Fellow IHR Working Group Co-Chair, Dr Abdullah M. Assiri, Deputy Minister of Health, Kingdom of Saudi Arabia, said governments were committed to strengthening the IHR for the benefit of every country and every citizen. “Countries are in the driving seat of this process as they need to implement the IHR, deliver on the obligations, and make the key decisions needed to respond to public health threats. Together, this week, we have seen how their positive tone and constructive work has allowed us to move work substantially forward,” said Dr Assiri. In the lead-up to the meeting, an independent and diverse team of experts prepared a technical assessment of the proposed amendments to assist countries in their negotiations. It is expected that the WGIHR will meet again three times in 2023 – in July, October and December – to discuss and agree on amendments and present a package of proposed amendments to the World Health Assembly in May 2024. In parallel with the IHR amendments process, governments are also negotiating the drafting of a WHO instrument on pandemic prevention, preparedness and response, also referred to as a pandemic accord. Governments will meet again from 12-16 June 2023 to consider the zero draft of the accord as a basis for a first draft as the basis for negotiation. The WGIHR supported the proposal from the fifth meeting of the Intergovernmental Negotiating Body for the drafting of the WHO pandemic instrument (INB5) to hold a joint plenary meeting of the two bodies.","Annobar Kwabid ta bayyana wa duniya irin raunin da muke da shi bakiɗaya da kuma buƙatar da a duniya ake da ita na inganta kiwon lafiyar al'umma matuƙar dai muna son zama cikin shirin ko-ta-kwanan abin da je ya zo kuma yadda tattaunawar wannan mako ta wakana, ya nuna ƙarara irin yadda kowa ke son ganin an cimma wa wannan buri. a dukkan zaman da aka yi na kwanaki huɗu daga 17-20 na watan Afirilu, ƙasashe 196 mambobin Dokokin Lafiya ta Duniya sun jaddada muhimmancin da ke akwai idan aka yi la'akari da ƙudurin yin gyaran saboda zai cike giɓin wajen tabbatar da aiwatar da Dokar Lafiya ta Duniya, sai dai akwai an buƙaci a kula da muhimmancin adalci da 'yanci da kuma goyon baya. Ɗaya daga cikin shuwagabannin kwamitin kula da Dokokin Lafiya ta Duniya, kuma mataimakin ministan lafiya na ƙasar Saudi Arabia, dakta, Abdullah M. Assiri ya ce gwamnatoci sun sha alwashin cigaba da ƙarfafa manufofin Dokokin Lafiya ta Duniya ba wa kowacce ƙasa da 'yan ƙasa cin moriyarta. Domin tabbatar da wannan yunƙuri, akwai buƙatar ƙasashe su aiwatar da manufofin Dokokin Lafiya ta Duniya kamar sauke nayin da ke kansu da ɗaukar matakan da ake da buƙata wajen magance duk wata barazana da ke fuskantar kiwon lafiyar al'umma. A wannna mako, gabaɗayanmu mun ga kyakkyawan yanayi da ingantaccen aikin da ba mu damar samun nasara, a cewar Dr. Assiri. a yayin da ake shirin fara taron tattaunawar, an samar da ƙwararru masu zaman kansu da za su sauƙaƙa wa ƙasashe wajen tattauna batutuwan gyaran da aka gabatar. Ana sa ran kwamitin kula da Dokokin Lafiya ta Duniya za su sake zama sau uku a 2023 a watannin Yuli da Oktoba da Disamba domin tattaunawa da amincewa da gyaran dokokin tare da gabatar da ƙunshin gyararrakin ga Majalisar Hukumar Lafiya ta Duniya a watan Mayun 2024. Baya ga batun gyararrakin Dokokin Lafiya ta Duniya, gwamnatoci za kuma su tattauna kan daftarin Hukumar Lafiya ta Duniya kan kiyaye ɓarkewar annoba da tsarin zaman ko-ta-kwana da kai ɗauki; wanda aka fi sani da yarjejeniya aiki tare domin kare ɓarkewar annoba. ƙasashen za su sake zama a 12-16 ga watan Yulin 2023 domin duba daftarin yarjejeniyar wanda zai zama daftarin da za a yi musayar ra'ayi a kai. Kwamitin Kula da Dokokin Lafiya ta Duniya ne ya mara wa ƙudirin baya a zama karo na biyar na Musayar Ra'ayin Ƙasashe kan daftarin yarjejeniyar Hana Ɓarkewar Annoba (INBS5) da kuma ke shirin gudanar da zaman haɗin guiwa na ɓangarorin biyu.","""UVIKO-19 iliuonyesha ulimwengu jinsi sisi sote tuko hatarini na ni nini kinachohitajiak kurekebishwa katika usanifu wa afya ya umma ulimwenguni kama tunataka kujiandaa vyema kwa hafla kubwa ijayo na sauti ya majadiliano wakati wa mkutano wa wiki hii inaonyesha wazi kuwa kila mtu anataka kuhakikisha kuwa mchakato huu umefanikiwa"". Katika kipindi chote cha mkutano wa siku nne kuanzia tarehe 17-20 Aprili, nchi wanachama wa IHR 196 zilisisitiza umuhimu wa kuzingatia kwa kina marekebisho yaliyopaendekezwa kuhusu sifa zao za kujaza mapengo muhimu katika utekelezaji wa IHR, huku wakizingatia umuhimu wa kanuni za usawa, uhuru na mshikamano. Mwenyekiti mwenza wa kikundi kazi cha IHR, Dk Abdullah M. Assiri, naibu waziri wa afya, ufalme wa Saudi Arabia, alisema serikali zimejitolea kuiimarisha IHR kwa manufaa ya kila nchi na kila raia. Nchi ndizo zinazoongoza mchakato huu kwani zinahitaji kutekeleza IHR, kutekeleza majukumu, na kufanya maamuzi muhimu yanayohitajika kujibu vitisho vya afya ya umma. Kwa pamoja, wiki hii, tumeona jinsi sauti yao chanya na kazi yao ya kujenga imetuwezesha kusonga mbele kwa kiasi kikubwa"", alisema Dk Assiri. Kabla ya mkutano huo, timu huru na ya wataalamu tofauti ilitayarisha tathmini ya kiufundi ya marekebisho yaliyopendekezwa ili kusaidia nchi katika mazungumzo yao. Inatarajiwa kwamba WGIHR itakutana tena mara tatu mwaka 2023- mwezi Julai, Oktoba na Desemba kujadili na kukubaliana juu ya marekebisho na kuwasilisha kifurushi cha mapendekezo ya marekebisho ya mkutano wa afya wa Ulimwenguni mwezi Mei 2024. Sambamba na mchakato wa marekebisho ya IHR, serikali pia zinajadiliana kutayarisha chombo cha WHO kuhusu kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na janga, pia inajulikana kama makubaliano ya janga. Serikali zitakutana tena kuanzia tarehe 12-16 ili kuzingatia rasimu mpya ya makubaliano kama msingi wa rasimu ya kwanza kama msingi wa mazungumzo. WGIHR iliunga mkono pendekezo la mkutano wa Baraza la majadiliano kati ya serikali la kuandaa chombo cha janga la WHO (INB5) la kufanya mkutanno wa pamoja wa mihimili hiyo miwili.","""COVID fi han gbogbo ayé bí a ṣe kángun séwu sí àti nǹkan tó nílò àtúnṣe nínú àgbékalẹ̀ ìlera àwujọ àgbáyé tí a bá fẹ́ múra sílẹ̀ dáadáa fún fún ìṣẹ̀lẹ̀ ńlá tí ó ń bọ̀ nẹ́ẹ̀ sì ni ohùn ìjírórò ní àkókò ìpàdé ọ̀sẹ̀ yìí fi hàn kedere pé gbogbo ènìyàn ló fẹ́ rí i dájú pé ìlànà yìí jẹ́ àṣeyọrí."" Yípo ìpàdé ọlọ́jọ́-mẹ́rin náà láti 17-20 oṣù Igbe, Àwọn Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ 196 fún IHR náà tẹnu mọ́ pàtàkì gbígbérò tó gúnmọ́ lórí àwọn àbá tí wọ́n dábàá lórí ànfààní wọn láti dí àwọn àlàfo tó ṣe pàtàkì nínú ìṣàmúlò IHR náà, nígbà tí wọn yóò tún fọkàn sí pàtàkì àwọn ìpìlẹ̀-òye fún ìdọ́gba, òmìnira, àti ìṣọ̀kan tó lágbára. Ọmọ ẹgbẹ́ Alága-àjọjẹ fún Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ IHR, Dr Abdullah M. Assiri, Igbá-kejì Mínísítà fún Ètò Ìlera, Kingdom of Saudi Arabia, sọ wí pé àwọn ìjọba ní àfọkànsìn láti ró IHR lágbára fún ànfààní gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè àti gbogbo àwọn ará ìlú. Àwọn orílẹ̀-èdè ti wà ní ìganu agbára fún ìlànà yìí pẹ̀lu bí wọ́n ṣe nílò láti ṣe àmúlò IHR, ṣe àwọn ojúṣe wọn, kí wọ́n sì ṣe àwọn ìpinnu pàtàkì tí wọ́n nílò láti dáhùn sí àwọn ewu ìlera àwujọ. Lápapọ̀, ní ọ̀sẹ̀ yìí, a ti rí bí èsì wọn tó dára àti iṣẹ́ ṣe jẹ́ kí á mú iṣẹ́ náà lọ síwájú dáadáa,"" Dr Assiri. Nínú ìmúrasílẹ̀ fún ìpàdé náà, ikọ̀ olómìnira kan tó sì jẹ́ oríṣiríṣi àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ṣe àgbékalẹ̀ àgbéyẹ̀wò onímọ̀-ẹ̀rọ fún àwọn àtúnṣe tí wọ́n dábàá náà láti pèsè ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè nínú àwọn ìjírórò wọn. Ìrètí wà wí pé WGIHR máa tún pàdé ní ẹ̀mẹ́ta síi ní ọdún 2023 - ní oṣù Agẹmọ, oṣù Ọ̀wàrà àti oṣù Ọ̀pẹ - láti jíròrò àti láti fẹnukò lórí àwọn àtúnṣe kí wọ́n sì ṣe àgbékalẹ̀ àkójọpọ̀ àwọn àtúnṣe tí wọ́n dábàá fún Àpéjọ Ìlera Àgbáyé ní oṣù Èbìbí ọdún 2024. Ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìlànà àtúnṣe IHR, àwọn ìjọba náà tún jíròrò lórí ṣíṣe àkọsílẹ irinṣẹ́ WHO lórí ìdènà àjàkálẹ̀ ààrùn, ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn, tí wọ́n tún dàpè ní ìṣọ̀kan àjàkálẹ̀ ààrùn. Àwọn ìjọba máa tún pàdé láti 12-16 oṣù Òkudù ọdún 2023 láti jíròrò lórí àkọsílẹ òdo fún ìṣọ��kan náà gẹ́gẹ́ bí ìpìlẹ̀ fún àkọsílẹ̀ àkọ́kọ́ gẹ́gẹ́ bí ìpìlẹ̀ fún ìjírórò náà. WGIHR náà ṣe àtìlẹ́yìn fún àbá láti ìpàdé karùn-ún Ẹgbẹ́ Ìdúnàdúrà Ìjọba-sí-ìjọba fún ṣíṣe àkọsílẹ̀ irinṣẹ́ àjàkálẹ̀ ààrùn WHO (INB5) láti ṣe ìpàdé àpérò àjọṣe fún ẹgbẹ́ méjèèjì náà.","""I-COVID ikhombise umhlaba ukuthi sibuthaka kanjani nokuthi yikuphi okudinga ukulungiswa kwezokwakha ezempilo yomphakathi, ukuthi kungcono sizilungiselelel isigemegeme esikhulu esilandelayo kanye nezwi lezingxoxo ngesikhathi somhlangano kulelisonto kubonisa kahle ukuthi wonke umuntu ufuna ukuqinisekisa ukuthiloluhlelo luba yimpumelelo."" Ngesikhathi somhlangano wezinsuku ezine kusuka ngo-17-20 Mbasa, i-196 State Parties ku-IHR igcizelele ukubaluleka okucabanga izichibiyelo eziphakanyisiwe kokwabo kokugcwalisa izikhala ezibucayi ekwenziweni kwe-IHR ngesikhathi becabanga ukubaluleka okubucayi kwezimiso zokulingana ubukhosi nokubambisana. Abalingani be-IHR Working Group ibamba Sihlalo uDkt Abdullah Ma Assiri, uSekela Ngqongqoshe weZempilo, eKingdom of Saudi Arabia, uthe uHulumeni bazibophezele ukuqinisa i-IHR ukuze kuzuze wonke mazwe kanye nazo zonke izakhamizi. ""Amazwe ahamba phambili kuloluhlelo njengoba kudingeka ukwenza ku-IHR ukuletha izibophezelo nokwenza izinqumo ezibalulekile ezidingekayo ukuphendula ekusabiseni kwezempilo yomphakathi. Ndawonye kulelisonto, sesibonile ukuthi ithoni enhle isebenza kanjani ukwenza umsebenzi sekusivumele sisebenze siye phambili,"" kusho uDkt Assiri. Kokuhlelele kumhlangano okuzimele nokuhlukana kweqembu longoti elilungise ukuhlolwa kwezobuchwepheshe kwezichitshiyelo eziphakanyisiwe ukusiza amazwe ezingxoxweni zawo. Kulindelekile ukuthi iWGIHR izohlangana futhi izikhathi ezintathu ngo-2023 - ngoNtulikazi, Mfumfu noZibandlela - ukudingida nokuvumelana kuzichibiyelo nokwethula iphekheji yezichibiyelo eziphakanyisiwe kuWorld Health Assembly ngoNhlaba 2024. Ngokuhambisana nohlelo lokuchitshiyelwa kweIHR ohulumeni basaxoxa ngomzamo wethuluzi leWHO ekuvikelweni kobhubhane,ukuzilungiselela nokuphemdula okuphinde kubizwe njengesivumelwane sobhubhane. Ohulumeni bazohlangana futhi kusuka ngomhlaka-12-16 kuNhlangulana 2023 ukucabanga ngomzamo ongekho ohambisana nesisekelo somzamo wokuqala wezingxoxo. I-WGIHR yeseke isiphakamiso esivela emhlanganweni wesihlanu we-Intergovernmental Negotiation Body yokuzama kwethuluzi lobhubhane leWHO (INB5) babambe umhlangano ndawonye wokuhlela kulezizigungu ezimbili." +የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት እ.ኤ.አ. በ 1951 ዓለም አቀፍ የንፅህና አጠባበቅ ደንቦችን አውጥተዋል ፣ በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) ቅድመ ሁኔታ ፣ እ.ኤ.አ በ 2005 ውስጥ ፀድቋል። በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) 194 የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራትን ጨምሮ በ196 የመንግስት ፓርቲዎች ላይ በህጋዊ መንገድ የሚያስተሳስር አለም አቀፍ የህግ መሳሪያ ነው። [i] ሊችተንስታይን (Liechtenstein)እና ቅድስት መንበር (Holy See) የ አለም አቀፍ የጤና ደንቦች(IHR) የመንግስት አካላት ናቸው ነገር ግን የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት አይደሉም።,"WHO Member States issued the International Sanitary Regulations in 1951, the precursor to the IHR, which came into being in 2005. The IHR are an instrument of international law that is legally-binding on 196 State Parties, including the 194 WHO Member States. [i] Liechtenstein and the Holy See are State Parties to the IHR but not Member States of WHO","Ƙasashen da suke mambobi ne na Hukumar Lafiya ta Duniya ne suka miƙa Dokokin Tsabta ta Duniya a 1951 wanda ya zama tushen samar da Dokokin Lafiya ta Duniya wanda ya tabbata a 2005. Dokokin Lafiya ta Duniya ɗaya ne cikin Dokokin Ƙasa-da-ƙasa da ƙasashe 196 da suka haɗa da 194 na mambobin Hukumar Lafiya ta Duniya suka amince da shi. [i] ƙasashen Liechtenstein da the Holy See sun amince da Dokokin Lafiya ta Duniya, sai dai ba sa cikin mambobin Hukumar Lafiya ta Duniya.","Nchi wanachama wa WHO zilitoa kanuni za kimataifa za usafi mnamo 1951, mtangulizi wa IHR, ambayo ilianzishwa mwaka 2005. IHR ni chombo cha sheria ya kimatifa ambacho kinawabana kisheria nchi wanachama 196, ikijumuisha nchi 194 wanachama wa WHO. [i] Liechtenstein na Holy See ni nchi wanachama wa IHR lakini si nchi wanachama wa WHO.","Àwọn Orílẹ̀-èdè tó jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO gbé Òfin Ìmọ́tótó Ilẹ̀ òkèèrè jáde ní 1951, aṣáájú fún IHR, tí ó wáyé ní 2005. IHR jẹ́ irinṣẹ́ òfin ilẹ̀ òkèèrè tí ó jẹ́ òfin lórí Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ 196, tó fi mọ́ Àwọn Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO 194. [i] Liechtenstein àti Holy See ni Àwọn Ẹgbẹ́ Òṣèlú Ìpínlẹ̀ sí IHR náà ṣùgbọ́n wọn kìí ṣe Orílẹ̀-èdè Tó Jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO.","I-WHO Member State ikhiphe International Sanitary Regulations ngo-1951, umshushisi kwi-IHR okwenzeka ekuqaleni kwa-2005. I-IHR yithuluzi lomthetho wamazwe angaphandle ebophezela ngokomthetho ku-196 State Parties okufaka ne-194 WHO Member States. [i] I-Liechtenstein neHoly See bangaMaqembi eZizwe ku-IHR kodwa ayi Member States yeWHO" +"የዓለም ጤና ድርጅት ትልቁን የጤና አለመመጣጠን መረጃን አወጣ ዛሬ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በሕዝብ ጤና እና በዋና አቀኝቃኞቹ ላይ ለሕዝብ በይፋ ለሚገኙ ግና የተከፋፈሉ መረጃዎችን እና ማስረጃዎችን የያዘ፣ እጅግ በጣም ሰፊ የሆነውን የጤና አለመመጣጠን መረጃ ማከማቻን እያስጀመረ ነው። ማከማቻው ከትምህርት ደረጃ እስከ ጎሳ ድረስ ያለውን መረጃ በቡድን ባህሪያት በመከፋፈል፣ በሕዝብ ቡድኖች እና በጊዜ ሂደት የጤና አለመመጣጠንን ለመከታተል ያስችላል። ከማከማቻው የተገኘው መረጃ እንደሚያሳየው፣ በአስር አመታት ውስጥ፣ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት በሴቶች፣ አራስ ሕፃናት እና ህጻናት ላይ ያለው ባላደጉ እና በመካከለኛ ደረጃ በሚገኙ ሀገራት መካከል ያለው የጤና አገልግሎት ሽፋን ልዩነት በግማሽ ቀንሷል። በተጨማሪም በእነዚህ ሀገራት፣ ከሀብት ጋር በተያያዘ፣ ከአምስት አመት በታች ባሉ ህጻናት ሞት ላይ ያለውን ልዩነት ማስወገድ የ1.8 ሚሊዮን ህጻናትን ህይወት ለመታደግ እንደሚረዳ አሳይተዋል። የጤና አለመመጣጠን መረጃ ማከማቻው (HIDR) ወደ 11 ሚሊዮን የሚጠጉ የመረጃ ነጥቦችን ያካተተ ሲሆን ከ15 ምንጮች 59 የውሂብ ስብስቦችን ያቀፈ ነው። መረጃው ከ2000 በላይ የሆኑ አመላካቾችን በ22 የእኩልነት መመዘኛዎች የተከፋፈሉ፣ የስነ ሕዝብ አወቃቀር፣ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ እና ጂኦግራፊያዊ ሁኔታዎችን ያካትታል። የተካተቱት ርዕሰ ጉዳዮች፡ የዘላቂ ልማት ግቦችን (SDGs)፣ ኮቪድ 19ን; የመራቢያ፣ የእናቶች እና የሕፃናት ጤናን; የበሽታ መከላከያን; ኤች አይ ቪን; ቲዩበርክሎዝስን; ወባን; አመጋገብን; የጤና ጥበቃን; ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች እና የአካባቢ ጤናን ያካትታል። ""አገልግሎቶችን በጣም ለሚያስፈልጋቸው ሰዎች የመምራት ችሎታ የጤና ፍትሃዊነትን ለማራመድ እና ህይወትን ለማሻሻል አስፈላጊ ነው። በጤና እኩልነት ላይ መረጃን ለማግኘት እንደ አንድ መቆያ ቦታ የተነደፈው ማከማቻው ልደትና ሞትን ከመቁጠር ባለፈ የጤና መረጃዎችን በጾታ፣ በእድሜ፣ በትምህርት፣ በክልል እና በሌሎችም በመከፋፈል እንድንሸጋገር ይረዳናል ብለው የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር፣ ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል ።","WHO releases the largest global collection of health inequality data Today, WHO is launching the Health Inequality Data Repository, the most comprehensive global collection of publicly available disaggregated data and evidence on population health and its determinants. The repository allows for tracking health inequalities across population groups and over time, by breaking down data according to group characteristics, ranging from education level to ethnicity. The data from the repository show that, in just a decade, the rich-poor gap in health service coverage among women, newborns and children in low- and middle-income countries has nearly halved. They also reveal that, in these countries, eliminating wealth-related inequality in under-five mortality could help save the lives of 1.8 million children. The Health Inequality Data Repository (HIDR) includes nearly 11 million data points and consists of 59 datasets from over 15 sources. The data include measurements of over 2000 indicators broken down by 22 dimensions of inequality, including demographic, socioeconomic and geographical factors. Topics covered include: the Sustainable Development Goals (SDGs); COVID-19; reproductive, maternal and child health; immunization; HIV; tuberculosis; malaria; nutrition; health care; non-communicable diseases and environmental health. “The ability to direct services to those who need them the most is vital to advancing health equity and improving lives. Designed as a one-stop-shop for data on health inequality, the Repository will help us move beyond only counting births and deaths, to disaggregating health data according to sex, age, education, region and more,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General.","Hukumar Lafiya ta Duniya ta fitar da dogon rahoto kan rashin daidaito na a ɓangaren kiwon lafiya na duniya. a yau Hukumar Lafiya ta Duniya za ta ƙaddamar da cikakken kundin bayanai tare da hujjoji da ma'aunai na matsayin lafiyar al'umma a duniya. kudin bayanan zai ba damar bibiyar rashin daidaito a tsakanin rukunonin mutane wanda kuma idan aka ɗau lokaci, za a iya fayyace zubin tsarin rukunonin na al'umma kamar abin da ya shafi ilimi da ƙabila. bayanai daga kundin sun nuna cewa akwai giɓi sosai na kiwaon lafiya tsakanin mata da jarirai da yara a ƙasashe masu ƙarancin da kuma masu matsakaicin samu. sannan kundin ya nuna cewa kawo ƙarshen nuna bambanci a tsakanin mai shi da mara shi zai iya taimakawa wajen magance mutuwar yara 'yan ƙasa da shekaru biyar har yara miliyan 1 da dubu ɗari 8. Rahotan kundin nuna bambancin kiwon lafiyar (HIDR) ya ƙunshi bayanai kusan miliyan 11 da ke ɗauke da ƙunshin bayanai 59 daga wurare 15 da aka tattaro bayanan. bayanin ya ƙunshi alƙaluma 2000 da aka karkasa zuwa 22 a matsayin abin da ke jawo rashin daidaito da suka da: yawan al'umma, tattalin arziƙi da wurin zama. haihuwa da lafiyar uwa da ɗanta da rigakafi, cutar HIV da mashaƙo da maleriya da abinci mai gina jiki da kiwon lafiya; cututtuka da ba sa yaɗuwa da duba lafiyar muhalli. abu mafi muhimmanci ga bunƙasa daidaito a fannin lafiya da inganta rayuwa shi ne kai wa ga waɗanda suka fi buƙatar taimako kai tsaye. a cewar dakta Tedros Adhanom Ghebreyesus, darakta-janar na Hukumar Lafiya ta Duniya ya ce kundin bayanan da ka haɗa kan rashin daidaito a fannin lafiya zai taimaka wajen kai wa ga rarrabe bayanan ta fuskar jinsi da shekara da ilimi da yanki da sauransu.","WHO inatoa mkusanyo mkubwa zaidi wa kimataifa wa data ya usawa wa afya. Leo, WHO inazindua hifadhi ya Data ya kukosekana kwa usawa wa kiafya, mkusanyo mpana zaidi wa kimataifa wa Data na ushahidi uliogawanyika unaopatikana hadharani kuhusu afya ya idadi ya watu na viashiria vyake. Hifdadhi inaruhusu kufuatilia ukosefu wa afya katika makundi ya watu na baada ya muda, kwa kugawanya Data kulingana na sifa za kundi, kuanzia kiwango cha elimu hadi kabila. Takwimu kutoka hazina zinaonyesha kuwa, kaitka muongo mmoja tu, pengo la matajiri na maskini katika utoaji wa huduma za afya miongoni mwa wanawake, watoto wachanga na watoto katika nchi za kipato cha chini na cha kati kimekaribia kupungua. Pia zinafichua kwamba, katika nchi hizi, uondoaji wa ukosefu wa usawa unaohusiana na utajiri katika vifo vya watoto chini ya miaka mitano kunaweza kusaidia kuokoa maisha ya watoto milioni 1.8. Hifadhi ya Data ya kukosekana kwa usawa wa afya (HIDR) inajumuisha karibu pointi milioni 11 za Data na ina jumuisha seti 59 za Data kutoka zaidi ya vyanzo 15. Data hujumuisha vipimo vya zaidi ya viashirio 2000 vilivyogawanywa kwa vipimo 22 vya ukosefu wa usawa, ikiwa ni pamoja na sababu za kidemografia, kijamii na kiuchumi na kijografia. Mada zilizojadiliwa ni pamoja na: Malengo ya maendeleo endelevu (SDGs); UVIKO-19; Afya ya uzazi, mama na mtoto; Chanjo; VVU; Kifua kikuu; Malaria; Lishe; huduma ya afya; Magonjwa yasiyoambukiza na afya ya mazingira. ""Uwezo wa kuelekeza huduma kwa wale wanaohitaji zaidi ni muhimu katika kuendeleza usawa wa afya na kuboresha maisha. iliyoundwa kama duka moja la Data juu ya usawa wa afya, hifadhi itatusaidia kusonga zaidi ya kuhesabu watoto waliozaliwa na vifo tu, hadi kugawanya Data ya afya kulinganana jinsia, umri, elimu, eneo na zaidi"", alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO.","WHO ṣe àgbéjáde àwọn àkójọpọ̀ dátà àìdọ́gba ìlera ní àgbáyé tó tóbi jùlọ Lónì, WHO ń ṣe ìfilọ́lẹ̀ Àká Dátà Àìdọ́gba Ìlera, àkójọpọ̀ dátà tí ó kún jùlọ lágbàyé tí wọ́n yà sọ́tọ̀ọ̀tọ̀ tí ó sì wà fún gbogbo ènìyàn àti ẹ̀rí lórí ìlera àwọn ènìyàn àti àwọn aṣokùnfà rẹ̀. Àká náà máa fi ààyè sílẹ̀ fún ìtọpinpin àwọn àìdọ́gba ìlera jákèjádò ìran àwọn ènìyàn àti lẹ́yìn àkókò díẹ̀, pẹ̀lú ṣíṣe ìtúpalẹ̀ dátà pẹ̀lú àwòmọ́ àwọn ènìyàn náà, bẹ̀rẹ̀ láti ìpele ẹ̀kọ́ dé ẹ̀yà. Àwọn dátà láti inú àká náà fi hàn pé, ní ọdún mẹ́wàá péré, àlàfo olówó-tálákà nínú kíkárí ìpèsè iṣẹ́ ìlera láàrín àwọn obìnrin, àwọn ọmọtuntun àti àwọn ọmọdé ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré àti agbede-méjì ti fẹ́rẹ̀ pín sí àbọ̀. Wọ́n tún fi hàn wí pé, ní àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí, ṣíṣẹ́gun àìdọ́gba ajẹmọ́-ọrọ̀ nínú ikú àwọn ọmọ tí ọjọ́ orí wọn wà lábẹ́ ọdún márùn-ún lè dóólà 1.8 mílíọ̀nù àwọn ọmọdé. Àká Dátà Àìdọ́gba Ìlera náà (HIDR) ní àwọn kókó dátà tí ó tó 11 mílíọ̀nù ó sì ní àkójọpọ̀ dátà 59 láti àwọn orísun tí ó lé ní 15. Nínú dátà náà ni àwọn òdiwọ̀n atọ́ka tí ó lé ní 2000 tí wọ́n ṣe ìtúpalẹ̀ rẹ̀ pẹ̀lú àwọn òdiwọ̀n àìdọ́gba 22, tó fi mọ́ àwọn aṣokùnfà bíi ààyè, ọrọ̀ ajé àwùjọ àti agbègbè. Àwọn àkòrí tí ó wà nínú rẹ̀ ni: Àwọn Èròngbà Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (SDGs); COVID-19; ìlera ìbímọ, ìyá àti ọmọ; abẹ́rẹ́ àjẹsára; KASA, ikọ́fe; àìsàn ibà; àwọn ààrùn tí kìí ràn àti ìlera àwùjọ. Agbára láti darí ìpèsè iṣẹ́ fún àwọn tí wọ́n nílò wọn jùlọ ṣe pàtàkì láti mú ìlọsíwájú bá ìdọ́gba ìlera àti mímú àyípadà bá ìgbé ayé. Wọ́n ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bíi ilé-ìtajà kan ṣoṣo fún onírúurú dátà lórí àìdọ́gba ìlera, Àká náà máa ràn wá lọ́wọ́ láti sún síwájú tayọ kíka ọmọ bíbí àti ikú nìkan, sí ìpín sọ́tọ̀ọ̀tọ̀ dátà ìlera pẹ̀lú akọ-n-bábo, ọjọ́-orí, ẹ̀kọ́, ẹkùn agbègbè àti bẹ́ẹ̀bẹ́ẹ̀ lọ,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùdarí-Àpapọ̀ WHO ló sọ bẹ́ẹ̀.","I-WHO ikhiphe ukukolekwa okukhulu emhlabeni kwemininingo engalingani yezempilo Namhlanje, iWHO yethula Inqolobane yemininingo yokungalingani kwezempilo, ukukolekwa komhlaba okukhulu kwedatha engalingani ekhona emphakathini nobufakazi kwezempilo yesibalo sabantu kanye nokunquma. Inqolobane ivumela ukulandelela ukungalingani kwezempilo kumaqoqo esibalo sabantu sonke futhi kwesinye iskhathi, ngokuhlakaza imininingo ngokobunjalo bamaqoqo, ukwahlukanisa ngokwezinga lezemfundo kubuzwe. Idatha ephuma kunqolobane ikhombisa ukuthi eshumini leminyaka isikhala socebile nohluphekayo ekukhavweni kwemisebenzi yezempilo kwabesifazane,abazelwe kanye nezingane emazweni anemali engenayo encane kuya kwephakathi ndendawo isyofika kuhhafu. Baphinde baveza ukuthi kulamazwe, ukuqeda ukungalingani okuhlobene nokuceba kukufa okungaphansi kwesihlanu kungasiza ukusindisa izimpilo zezingane eziyizigidi ezingu-1.8. Health Inequality Data Repository (HIDR) ifaka amaphuzu edatha anagafika kuzigidi ezingu-11 futhi inamasethi edatha angu-59 okusuka ngaphezu kwemithombo engu-15. Idatha ifaka izikalo zezinkomba ezingaphezu kuka-2000 ezihlukaniswe izinto ezingu-222 zokungalingani okufaka ezendawo, ezomnotho wenhlalakahle nezinto zokwendawo. Izihloko ezibhekiwe zifaka: Sustainable Development Goals (amaSDG); iCOVID-19; ukuzala, impilo yomama nezingane, ukugoma, iHIV, isifo sofuba, umalaleveva, ukunakekelwa kwezempilo, ukudla, izifo okungaxhunyanwa ngazo kanye nezempilo zendawo. ""Amandla okuqondisa imisebenzi kulabo abakudingayo okubalulekile ekwenzeni ngcono ukulingana kwezempilo nokwenza ngcono izimpilo. Sakhelwe ukuba kube yindawo eyodwa yokuma esitolo sedatha ekungalinganini kwezempilo, Inqolobane izosisiza ukuya ngaphezu kokubala abazelwe nokufa,ukungalinganisi idatha yezempilo ngokobulili, iminyaka ezemfundo, inkolo kanye nokuningi,"" kusho uDkt Tedros Adhanoma Ghebreyesus, uMqondisi Jikelele weWHO." +"""ማንንም ላለመተው በእውነት ከወሰንን፣ ማን እንደጠፋ ማወቅ አለብን።"" ሆኖም ግን፣ የተበታተኑት መረጃዎች አሁንም በብዙ የጤና አመልካቾች ዘንድ አይገኙም እና በሚገኙበት ቦታም ቢሆን፣ በጣም በተደጋጋሚ የሚከፋፈሉት በጾታ እና በመጠኑም ቢሆን በእድሜ እና በመኖሪያ ቦታ ነው። ለምሳሌም፣ ከጤና ጋር በተያያዙ ስሌቶች የዓለም ጤና ድርጅት መግቢያ በር፣ የአለምአቀፉ ጤና ምልከታ፣ ላይ ከሚገኙት 320 አመላካቾች 170ዎቹ ብቻ የተከፋፈሉ ሲሆን ከነዚህም 116 ወይም ሁለት ሶስተኛው በጾታ ብቻ የተከፋፈሉ ናቸው። የተገደበ ቢሆንም፣ ያለው የተከፋፈለ መረጃ አስፈላጊውን የእኩልነት ድግግሞሽን ያሳያል። ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ የደም ግፊት ከሴቶች ይልቅ በወንዶች ዘንድ የተለመደ ሲሆን በወንዶችና በሴቶች መካከል ከመጠን ያለፈ ውፍረት ሁኔተሰ ተመሳሳይ ነው። በአንፃሩም፣ ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ የደም ግፊት መጠን በሴቶች እና በወንዶች መካከል ተመሳሳይ ሲሆን፣ ነገር ግን ከመጠን ያለፈ ውፍረት በሴቶች ከወንዶች የበለጠ ነው፣ ማከማቻውም በኮቪድ-19 የሀገራዊ ምላሽ መበላለጥን ያሳያል። እ.ኤ.አ. በ2021፣ መረጃ ካላቸው 90 አገሮች ውስጥ ከአንድ ሶስተኛው በላይ በሚሆኑት የኮቪድ-19 የክትባት ሽፋን በጣም የተማሩት ካልተማሩት ጋር ሲወዳደር ቢያንስ በ15 በመቶ ነጥብ ከፍ ያለ ነው። የጤና አለመመጣጠን መረጃ ማከማቻውን (HIDR) ሲለቅ፣ የዓለም ጤና ድርጅት የመረጃ አሰባሰብን ��ንዲያሰፋ እና የመተንተን ዘገባን የማድረግ አቅም እንዲጨምር ሀገሮች መደበኛ የሆነ የጤና አለመመጣጠን ክትትልን እንዲያደርጉ፣ የተከፋፈሉ መረጃዎችን ለሕዝብ እንዲያቀርቡ ጥሪውን ያቀርባል። የጤና ኢ-ፍትሃዊነት ቁጥጥርን ከአለም አቀፍ እና ሀገራዊ ግቦች፣ አመላካቾች እና ኢላማዎች እና የጤና አፈጻጸም ግምገማ ጋር በማያያዝ በአለም አቀፍ፣ በሃገር አቀፍ እና በክፍለ-ሀገራዊ ደረጃ የእኩልነት አለመመጣጠን ትንታኔዎች በየጊዜው መካሄድ አለባቸው። የአለም ጤና ድርጅት ይህንን ክምችት በየአመቱ ለማዘመን እና ለማስፋት ከአገሮች እና አጋሮች ጋር ለመስራት ቁርጠኛ ነው።","“If we are truly committed to leaving no one behind, we must figure out who is being missed.” However, disaggregated data are still not available for many health indicators, and where they are available, they are most frequently broken down only by sex and, to a lesser extent, by age and place of residence. For instance, only 170 of the 320 indicators in WHO’s gateway for health-related statistics, the Global Health Observatory, are disaggregated, of which 116, or two thirds, are disaggregated only by sex. Though limited, the available disaggregated data reveal important inequality patterns. In high-income countries, hypertension is more common among men than women and obesity rates are similar among men and women. By contrast, in low-income countries, hypertension rates are similar among women and men, but obesity rates are higher among women than men.The repository also reveals inequalities in national COVID-19 responses. In 2021, in more than a third of the 90 countries with data, COVID-19 vaccination coverage among the most educated was at least 15 percentage points higher than among the least educated. Releasing the HIDR, WHO is calling on countries to adopt routine health inequality monitoring, make disaggregated data publicly available, expand data collection and increase capacity for analysis and reporting. Inequality analyses should be conducted regularly at the global, national and subnational levels, with health inequality monitoring integrated into global and national goals, indicators and targets, and health performance assessments. WHO is committed to working with countries and partners to update and expand this resource annually.","Idan da gaske muke wajen tafiya da kowa da kowa, lallai ne mu gano su wane ne aka bari a baya. Sai dai jami'an lafiya da yawa ba su da bayanan kuma ko da inda ake da su, ana amfani ne da su yawanci ga abin da ya shafi jinsi da shekara da wurin zaman. ga misali, alƙaluma 170 cikin 320 na Hukumar Lafiya ta Duniya na lafiya ne aka iya fayyace adadin 116 ko kaso biyu cikin uku ta hanyar jinsinsu. Duk bayanan taƙaitattu ne, amma sun fito da tsarin rashin daidaito da ake da ita. a ƙasashe masu ƙarfin tattalin arziƙi, an fi samun maza da hawan jini maimakon mata, sannan ana samun teɓa a tsakanin maza da mata. idan aka kwatanta da ƙasashe marasa ƙarfin tattalin arziki, ana samun maza da mata da ke da hawan jini, amma an fi samun masu teɓa a cikin mata a maimakon maza. Kundin rahoton ya nuna akwai rashin daidaito wajen samun kulawa da kai dauki na Kwabid-19 a matakin ƙasa. a shekarar 2021, rahoton ya nuna sama da kaso uku na kasashe 90 masu ilimi sun fi yin allurar rigakafin Kwabid-19 da sama da kaso 15 idan aka kwatanta da masu ƙarancin ilimi. Bayan fitar da rahoton HIDR, Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi kiran ƙasashe su mai da hankali wajen sa-ido game da rashin daidaito tare da ba wa al'umma cikakken rahoton. Sannan su ƙara faɗaɗa hanyar tattaro da kuma nazarin rahotannin. akwai buƙatar gudanar da nazari kan rashin samun daidaito a kodayaushe a duniya bakiɗaya da kuma a mataki na ƙasashe da sauran matakan gwamnati ta yadda sa-ido a kan rashin daidaito na lafiya zai ƙushi duba burukan da ake ake son cimmawa a duniya, ƙasa da kai wa ga alƙaluman da za su fito da rawar da lafiya ke takawa. Hukumar Lafiya ta Duniya a shirye take wajen aiki da ƙasashe da masu son haɗa kai da ita wajen sabunta bayananta a duk shekara.","Kama tumejitolea kweli kutokumuacha mtu yeyote nyuma, lazima tujue ni nani anaekosa"" Hata hivyo, Data iliyogawanywa bado haipatikani kwa viashiria vingi vya afya, na pale inapopatikana, mara nyingi hugawanywa tu kwa jinsia na, kuakisi kidogo, kwa umri na mahali pakuishi. Kwa mfano, ni viashirio 170 tu kati ya 320 katika lengo la WHO la takwimu zinazohusiana na afya, Uangalizi wa afya Duniani, ambavyo vimegawanywa ambapo 116 au theluthi mbili, vimegawanywa tu kwa jinsia. Ingawa ni chache, Data iliyopo iliyogawanywa hufichua mifumo muhimu ya ukosefu wa usawa. Katika nchi za kipato cha juu, shinikizo la damu ni la kawaida zaidi kati ya wanaume kuliko wanawake na viwango vya Fetma ni sawa kati ya wanaume na wanawake. Kinyume chake, katika nchi za kipato cha chini, viwango vya shinikizo la damu ni sawa kati ya wanawake na wanaume, lakini viwango vya Unene wa kupindukia ni vya juu kati ya wanawake kuliko wanaume: Hifadhi hiyo pia inaonyesha ukosefu wa usawa katika majibu ya kitaifa ya UVIKO-19. Mwaka 2021, katika zaidi ya theluthi moja ya nchi 90 zilizo na Data, chanjo ya UVIKO-19 kati ya walioelimishwa zaidi ilikuwa angalau asilimia 15 ya juu kuliko miongoni mwa watu waliosoma zaidi. Ikitoa HIDR, WHO inatoa wito kwa nchi kupitisha ufuatiliaji wa kawaida wa ukosefu wa usawa wa afya, kufanya Data iliyogawanywa kupatikana kwa umma, kupanua ukusanyaji wa Data na kuongeza uwezo wa kuchanganua na kuripoti. Uchanganuzi wa ukosefu wa usawa unapaswa kufanywa mara kwa mara katika viwango vya kimataifa, kitaifa na kikanda, na ufuatiliaji wa ukosefu wa usawa wa afya ukiungaunishwa katika malengo ya kimataifa na ya kitaifa, viashiria na shabaha, na tathmini za utendaji wa afya. WHO imejitolea kufanya kazi na nchi washirika kusasisha na kupanua rasilimali hii kila mwaka.","""Tí a bá ní ìfọkànsìn lóòtọ́ láti má dẹ́yẹ sí ẹnìkankan, a gbọ́dọ̀ wá ọ̀nà láti mọ eni tí à ń ṣe àfẹ́kù rẹ̀."" Síbẹ̀síbẹ̀, dátà tí wọ́n yà sọ́tọ̀ọ̀tọ̀ ò tíì sí nílẹ̀ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn atọ́ka ìlera, níbi tí wọ́n sì wà, wọ́n máa ń ṣe àtúpalẹ̀ wọn lọ́pọ̀ ìgbà pẹ̀lú akọ-n-bábo nìkan àti, ní èyí tí kò wọ́pọ̀, pẹ̀lú ọjọ́-orí àti agbègbè ibùgbé. Fún àpẹẹrẹ, 170 nínú àwọn atọ́ka 320 tó wà nínú ojú ọ̀nà fún ìṣirò ajẹmọ́-ìlera WHO, Aṣàkíyèsí Ìlera Àgbáyé, nìkan ni wọ́n yà sọ́tọ̀ọ̀tọ̀, tó sì jẹ́ wí pé 166, tàbí ìdá méjì nínú mẹ́ta, ni wọ́n yà sọ́tọ̀ọ̀tọ̀ pẹ̀lú akọ-n-bábo nìkan. Bó tilẹ̀ jẹ́ wí pé kò pọ̀, àwọn dátà tí wọ́n yà sọ́tọ̀ọ̀tọ̀ tó wà ṣe àfihàn àwọn bátánì àìdọ́gba tó ṣe pàtàkì. Ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn pọ̀, ẹ̀jẹ̀-ríru wọ́pọ̀ láàrín àwọn ọkùnrin ju àwọn obìnrin lọ bẹ́ẹ̀ sì ni iye ìsanra dọ́gba láàrín àwọn ọkùnrin àti obìnrin. Ní ìyàtọ̀ sí èyí, ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpawówọlé wọn kéré, iye ẹ̀jẹ̀-ríru dọ́gba láàrín àwọn obìnrin àti àwọn ọkùnrin, ṣùgbọ́n iye ìsanra pọ̀ láàrín àwọn obìnrin ju ọkùnrin lọ. Àká náà tún ṣàfihàn àwọn àìdọ́gba nínú ìdáhùn sí COVID-19 ní orílẹ̀-èdè. Ní ọdún 2021, nínú ìdá ìdá mẹ́ta nínú mẹ́rin àwọn orílẹ̀-èdè 90 tí wọ́n ní dátà, kíkárí abẹ́rẹ́ àjẹsára COVID-19 láàrín àwọn tó kàwé jùlọ fi bíi ó kéré jù ìdá 15 pọ̀ ju ti àárín àwọn tí ò kàwé púpọ̀ lọ. Ṣíṣe àgbéjáde HIDR náà, WHO ń pe àwọn orílẹ̀-èdè láti gba ìlànà-iṣẹ́ ìtọpinpin àìdọ́gba ìlera wọlé, jẹ́ kí àwọn dátà tí wọ́n pín sọ́tọ̀ọ̀tọ̀ wà fún gbogbo ènìyàn, fẹ gbígba dátà lójú kí ó sì mú àlékún bá ìkápá fún ìyànnàná àti ìjábọ̀. Àwọn ìyànnàná àìdọ́gba gbọ́dọ̀ di ṣíṣe ní gbogbo ìgbà ní àwọn ìpele àgbáyé, orílẹ̀-èdè àti ní abẹ́ orílẹ̀-èdè, pẹ̀lú ṣíṣe àfikún ìtọpinpin àìdọ́gba ìlera sínú àwọn èròngbà àgbáyé àti orílẹ̀-èdè, àwọn atọ́ka àti àwọn àfojúsùn, àti àwọn àyẹ̀wò ìṣesí ìlera. WHO ní àfọkànsìn láti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè àti àwọn alájọṣepọ̀ láti ṣe ìsọdọ̀tun àti ìfẹ̀lójú ohun èlò yìí lọ́dọọdún.","""Uma besizibophezele ngampela ukuthi asishiyi muntu ngemuva, kumele sithole ukuthi ubani esimshiyayo."" Kepha, ukungabiyislinganiso kwedatha akukakabikhona kuzinkomba eziningi zempilo, futhi lapho lakukhona kujwayele ukuthi kufile ngobulili, nokwehla kobukhulu ngeminyaka nendawo yokuhlala. Isibbonelo, u-170 kuphela wezinkomba ezingu-320 kuWHO ekuphumeni kwesibalo sokuhlobene nezempilo,Global Helath Observatory akulingani okungu-116, amakota amabili, akulinganiswa ubulili kuphela. Yize noma kunomkhawulo imininingo engalinganisiwe ekhona ikhombisa amaphethini angalingani abalulekile. Emazweni anemali engenayo enkulu,ihayihayi ijwayeleke kakhulu kubantu besilisa ukunabantu besifazane kanye namazinga okukhuluphala ngokweqile kuyafana kwabesilisa nabesifazane. Ngokuphamabana amazwe anemali engenayo encane kuya kwephakathi nendawo amazinga ehayihayi ayafana kubantu besifazane nesilisa kodwa amazinga okukhuluphala ngokweqile makhulu kwabesifazane ukunamadoda,Inqolobane iphinde iveze ukungalingani ekuphenduleni kwezwe kweCOVID-19. Ngo-2021 ngaphezu kwamakota amathathu amazwe angu-90 anemininingo,ukugonyelwa kweCOVID-19 kokukhavwa kwabafunde kakhulu kwakungenani amaphesenti angu-15 amaphoyinti ubuphezulu ukunabancane abafundile. Ukukhipha iHIDR, iWHO ibiza wonke amazwe ukuthi athathe indlela yokubheka ukungalingani kwezempilo, ukwenza imininingo engalinganisiwe ukuthi ibe khona emphakathini, ukwandia ukukolekwa kwemininingo, nokunyka kwamandla okuhlaziya nokubika. Ukuhlaziya ukungalingani kumele kwenziwe njalo emhlabeni, ezweni nasemazingeni amancane, ngokubheka ukungalingani kwezempilo okuhlanganise izinhloso zezwe nomhlaba, izinkomba nokuqondiwe nokuhlolwa kokwenziwa kwezempilo. I-WHO izibophezele ukusebenza namazwe kanye nababambisani ukubuyekeza nokwanda kulezinsizakusebenza njalo ngonyaka." +ማስታወሻ ለአዘጋጆች ከ አለም ጤና ድርጅት(WHO) በተጨማሪ፣ ዋና ዋና የመረጃ ምንጮች የሚከተሉትን ያካትታሉ: የዩኒሴፍ መረጃ ማከማቻ; የዲኤችኤስ(DHS) ፕሮግራም; ዩኤን ኤይድስ(UNAIDS); የተባበሩት መንግስታት የልማት ፕሮግራም (UNDP); የተባበሩት መንግስታት ስታቲስቲክስ ኤስዲጂ(SDG) አመልካቾች የመረጃ ቋት; ዩሮስታት; የዓለም ባንክ; የኢኮኖሚ ትብብር እና ልማት ድርጅት (OECD); ዓለም አቀፍ የውሂብ ቤተ-ሙከራ; ዓለም አቀፍ የኮቪድ-19 አዝማሚያዎች እና ተፅዕኖ ዳሰሳ; እና የጤና መለኪያዎች እና ግምገማ ተቋም (IHME)። ሁሉንም የጤና አለመመጣጠን መረጃ ማከማቻው (HIDR) የመረጃ ስብስቦች የጤና ፍትሃዊነት ምዘና የመሳሪያ ማከማቻ (HEAT) ሶፍትዌርን በመጠቀም እና የጤና አለመጣጠንን የሚከታተል ድህረገጽን በመጠቀም በመጫን፣ ወይም የስልክ ላይ መተግበሪያ ገጽን(API) መጠቀም ይቻላል። እ.ኤ.አ በሚያዝያ 20፣ 2023 ከቀኑ 13፡00 - 14፡15 CET ላይ በይፋ ይለቀቃል። የጤና ኢፍትሃዊነት መሻሻል እድገትን ለማጠናከር እና ለማስፋፋት የዓለም ጤና ድርጅት ምንጮችን እና አስተዋጾዎችን የመገምገም ዘገባ፣ በጤና ፍትሃዊነት አለምአቀፋዊ መዝገብ ላይ ሰፍሮ ይገኛል።,"Notes to editors In addition to WHO, major data sources include: the UNICEF Data Warehouse; DHS Program; UNAIDS; United Nations Development Programme (UNDP); United Nations Statistics SDG Indicators Database; Eurostat; World Bank; Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD); Global Data Lab; Global COVID-19 Trends and Impact Survey; and the Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). All the datasets of the HIDR can be explored using the Health Equity Assessment Toolkit (HEAT) software and downloaded through the Health Inequality Monitor website, as well as via an Application Programming Interface (API). The HIDR will be launched during a webinar on 20 April 2023, from 13:00 – 14:15 CET. A review of WHO resources and contributions for strengthening and expanding health inequality monitoring for the advancement of health equity can also be found in the International Journal for Equity in Health.","abubuwan lura ga editoci. baya ga rahoton Hukumar Lafiya ta Duniya, sauran hanyoyins samun bayanai sun haɗa da na CIbiyar Kula da Ilimi da Lafiyar Yara ta Majalisar DInkin Duniya (UNICEF) da na shirin DHS da UNAIDS da Shirin Samar da Cigaba na Majalisar Ɗinkin Duniya; da Sashen Ƙididdiga Shiri Tabbatar da Cigaba Mai Ɗorewa na Majalisar Ɗinkin Duniya da Eurostat da Bankin Duniya da Ƙungiyar Haɗin kai da Cigaban Tattalin Arziƙi (OECD) da Cibiyar Tattara Bayanai ta Duniya da Cibiyar Sa-ido kan Annobar Kwabid-19 ta Duniya da Cibiyar Ƙididdiga da Nazarin Harkokin Lafiya (IHME). Za a iya samun dukkan ajiyayyun bayanan HIDR ta amfani da manhajar Nazarin Daidaito na Lafiya (HEAT) da za a sauke daga shafin intanet na Kula da Rashin Daidato na Lafiya ko ta afulukeshin ɗin API. za a ƙaddamar da HIDR a yayin wata ganawa ta intanet a ranar 20 ga Afirilun 2023 daga ƙarfe 13:00 zuwa 14:15 na agogon yankin Turai (CET). Za a iya samun nazari kan irin gudunmowar da Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi wajen sa-ido kan rashin daidaiton neman lafiya a mujalla ta Samar da Daidaiton Neman Lafiya.","Maelezo kwa wahariri Pamoja na WHO, vyanzo vikuu vya Takwimu ni pamoja na : Ghala la Data la UNICEF; mpango wa DHS; UNAIDS; Mpango wa maendeleo wa umoja wa mataifa (UNDP); Hifadhidata ya viashiria vya SDG ya takwimu za umoja wa mataifa; Eurostat; Benki ya Dunia; shirika la ushirikiano wa kiuchumi na maendeleo (OECD); Maabara ya Data ya ulimwengu; Utafiti wa mitindo na athari za UVIKO-19 Ulimwenguni; na Taasisi ya vipimo na tathmini za afya (IHME). Seti zote za Data za HIDR zinaweza kuchunguzwa kwa kutumia programu ya zana ya kutathmini usawa wa afya (HEAT) na kupakuliwa kupitia tovuti ya Healthy inequality monitor, vilevile kupitia kiolesura cha kuandaa programu (API). HIDR itazinduliwa wakati wa mtandao tarehe 20 Aprili 2023, kuanzia 13:00 - 14:15 CET. Mapitio ya rasilimali na michango ya WHO kwa ajili ya kuimarisha na kupanua ufuatiliaji wa ukosefu wa usawa wa afya kwa ajili ya kuendeleza usawa wa afya pia inaweza kupatikana katika Jarida la kimataifa la Usawa katika afya.","Àwọn kókó ọ̀rọ̀ fún àwọn olóòtú Ní àfikún sí WHO, àwọn orísun dátà pàtàkì ni: Ilé ìkó dátà pamọ́ sí UNICEF; Èto DHS; UNAIDS; Ètò Ìdàgbàsókè Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé (UNDP); Àkójọpọ̀ Dátà Àwọn Atọ́ka SDG Àwọn Ìṣirò Àjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé; Eurostat; Ilé-ìfowópamọ́ Àgbáyé; Ilé-iṣẹ́ fún Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àti Ìdàgbàsókè Ọrọ̀-ajé (OECD); Ààyè fún Ìmọ̀ Ìjìnlẹ̀ Dátà Àgbáyé; àwọn Ìṣẹ̀lẹ COVID-19 Lágbàyé àti Ìwádìí Ipa; àti Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). Gbogbo àkójọpọ̀ dátà fún HIDR lè di lílò pẹ̀lú ṣíṣe àmúlò ohun èlò àìrídìmú Àwọn Irinṣẹ́ Àṣàyẹ̀wò Ìdọ́gba Ìlera (HEAT) kí wọ́n sì ṣe ìgbàsílẹ̀ rẹ̀ nípasẹ ibùdó ìtàkùn Atọpinpin Àìdọ́gba Ìlera, bákan náà ni nípasẹ Ojú-ìwòran Ṣíṣe Àkósódù Ohun Èlò Amúṣiṣẹ́ (API). Wọ́n máa ṣe ìfilọ́lẹ̀ HIDR ní àkókò ìpàdé orí ẹ̀rọ ayélujára ní 20 oṣù Igbe ọdún 2023, láti 13:00 - 14:15 CET. Àtúnyẹ́wò àwọn ohun èlò WHO àti àwọn ìdásí fún ṣíṣe ìrólágbára àti ìfẹ̀lójú ìtọpinpin àìdọ́gba ìlera fún ìtẹ̀síwájú ìdọ́gba ìlera ni a tún lè rí nínú Jọ́nà Ilẹ̀-òkèèrè fún Ìdọ́gba nínú Ìlera.","Amanothi kubahleli Ukwengeza kuWHO, imithombo emikhulu yedatha, i-UNICEF Data Warehouse, uHlelo lweDHS, i-UNIAIDS, i-United Nations Development Programme (UNDP); United Nations Statistics SDG Indicators Database Euostat; iWorld Bank, i-Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD); Global Data Lab; Amathrendi eCOVID-19 womhlaba wonke kanye ne-Impact Survey, kanye ne-Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). Zonke izizindazoowazi zeHIDR zingabhekwa kusetshenziswa iHealth Equity Assessment Toolkit (HEAT) uhlelokusebenza nokulilanda ngeHealth Inequality Monitor iwebhusayithi kanye ne-Application Programming Interface (API). I-HIDR izokwethulwa ngesikhathi sewebhina ngomhlaka-20 kuMbasa 2023, kusuka ngo-13:00 - 14:15 CET. Ukubona izinsizakusebenza nokunikela kweWHO kokuqinisa nokwandisa ukubheka ukungalingani kwezempilo ukwenzangcono ukulingana kwezempilo kungaphinde kutholakale kwiJenali yaMazwe angaphandle yoKulingana kweZempilo." +"ውርጃ አጠቃላይ መረጃ፦ የዓለም የጤና ድርጅት ጤንነትን ሙሉ በሙሉ አካላዊ፣ አእምሯዊና ማህበራዊ ደህንነት ያለው ሁኔታ ነው እንጂ የበሽታ ወይም የአካል ጉዳት አለመኖር ብቻ አይደለም። ለሁሉም ጤንነት እውን እንዲሆን ማድረግ,፣እና ደረጃ በደረጃ የሰብአዊ መብቶች እውን እንዲሆን ማድረግ፣ ሁሉም ግለሰቦች ጥራት ያለው የጤና እንክብካቤ ማግኘት ያስፈልጋቸዋል,፤ይህም መረጃ የፅንስ ማስወረድ አስተዳደር እና ከፅንስ በኋላ እንክብካቤን ያካትታል። አስተማማኝ፣ ወቅታዊ፣ ብዙ ወጪ የማይጠይቁና አክብሮት የተንጸባረቀባቸው የፅንስ ማስወረድ እንክብካቤ ማግኘት አለመቻል ለአካላዊ ብቻ ሳይሆን ለሴቶችና ለልጃገረዶች አእምሯዊና ማኅበራዊ ደህንነትም አደገኛ ነው። ፅንስ ማስወረድ ቀላልና የተለመደ የጤና አጠባበቅ ሂደት ነው። በየዓመቱ ከእርግዝናዎች ውስጥ ግማሽ ያህሉ – 121 ሚሊዮን – ያልታሰበ፤ ከ10 እርግዝና 6ቱ ያልታሰበ ሲሆን ከ10 እርግዝናዎች መካከል ደግሞ 3ቱ የሚደመደሙት ፅንስ በማስወረድ ነው። ፅንስ ማስወረድ ከእርግዝናው ጊዜ ጋር የሚስማማና አስፈላጊ ችሎታ ያለው ሰው የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) በሚመክረው ዘዴ አማካኝነት ፅንስ ማስወረድ አስተማማኝ ነው ። ይሁን እንጂ ያልተፈለገ እርግዝና ያጋጠማቸው ሴቶች ጥራት ያለው ውርጃ እንዳያጋጥማቸው እንቅፋት የሚሆኑባቸው ከሆነ ብዙውን ጊዜ አደገኛ በሆነ መንገድ ውርጃ ይፈጽማሉ። ሴቶች እና ልጃገረዶች በማስረጃ ላይ የተመሠረተ የፅንስ ማስከበሪያ እንክብካቤ እንዲያገኙ ማድረግ - ይህም አስተማማኝ, አክብሮት እና መድሎ የሌለበት መሆንን ያካትታል - ከመልካም ጤንነት እና ደህንነት (SDG3) እና ከፆታ እኩልነት (SDG5) ጋር የተያያዙ ዘላቂ የልማት ግቦችን (SDGs) ለማሟላት መሰረታዊ ነው. ውጤት፦ ውርጃን መገደብ የፅንስ ማስወረድን ቁጥር አይቀንሰውም፤ ይሁን እንጂ ፅንስ ማስወረድ አስተማማኝ መሆን አለመሆኑን በእጅጉ ይነካል ። ውርጃ ከሚፈጸምባቸው ውርጃዎች መካከል ግማሽ የሚያህሉት ለአደጋ የሚያጋልጥ ከመሆኑም በላይ በማደግ ላይ ባሉ አገሮች 97 በመቶ የሚሆኑት የእነዚህ አደገኛ ውርጃዎች ተጠቂ ናቸው።","Abortion Overview: WHO defines health as a state of complete physical, mental and social well-being, and not merely the absence of disease or infirmity. Making health for all a reality, and moving towards the progressive realization of human rights, requires that all individuals have access to quality health care, including comprehensive abortion care services – which includes information, management of abortion, and post-abortion care. Lack of access to safe, timely, affordable and respectful abortion care poses a risk to not only the physical, but also the mental and social, well-being of women and girls. Induced abortion is a simple and common health-care procedure. Each year, almost half of all pregnancies – 121 million – are unintended; 6 out of 10 unintended pregnancies and 3 out of 10 of all pregnancies end in induced abortion. Abortion is safe when carried out using a method recommended by WHO, appropriate to the pregnancy duration and by someone with the necessary skills. However, when women with unwanted pregnancies face barriers to obtaining quality abortion, they often resort to unsafe abortion. Ensuring that women and girls have access to abortion care that is evidence-based – which includes being safe, respectful and non-discriminatory – is fundamental to meeting the Sustainable Development Goals (SDGs) relating to good health and well-being (SDG3) and gender equality (SDG5). Impact: Restricting access to abortion does not reduce the number of abortions; however, it dramatically affects whether abortions attained are safe.Nearly half of all abortions are unsafe, and developing countries bear the burden of 97% of these unsafe abortions.","Zub-da-ciki Gamsasshen Bayani: Hukumar Lafiya ta Duniya wato (WHO) ta bayyana lafiya a matsayin cikakakken yanayin lafiyar jiki da ta ƙwaƙwalwa da kuma walwalar zamantakewa amma ba wai kawai rashin wata cuta ba ko rauni. Domin samar da lafiya ga kowa da kowa da kuma tabbatar da 'yancin ɗan'adam akwai bukatar duk ɗaiɗaikun mutane su samu ingantantacciyar kulawa da lafiya wanda ya haɗar da gamammiyar kulawa gun zub-da-ciki wanda ya haɗar da bayanai da tsarin zub-da-ciki da kuma kulawar bayan zub-da-ciki. Rashin samun aminci a kan lokaci da kuma kulawa wajen zub-da-ciki ka iya jawo haɗari ba iya kaɗai ga gangar jiki ba, har ma da ƙwaƙwalwa da yanayin zamantakewar mata da ƙananan yara. Zub-da-ciki hanya ce mai sauƙi kuma gama-gari a fannin kiwon lafiya. A kowace shekara kusan rabin duka cikkuna ""kimanin miliyan 121"" ba da niyya ba ne; sannan guda shida 6 daga cikin da ba a yi niyya ba da kuma uku daga cikin duk cikkuna goma 10 ana zubar da su ne. Zub-da-ciki ba shi da matsala idan har aka yi amfani da hanyoyin da hukumar lafiya ta duniya wato WHO ta amince da su, waɗanda suka dace da tsayin cikin kuma daga ƙwararren masani. Sai dai a duk lokacin da mata masu ɗauke da cikin da ba sa so suka gamu da tasgaron samun ingantaccen zub-da-ciki, sukan afka cikin matsalar zub-da-ciki mara kariya a mafi yawan lokaci. Tabbatar da cewa mata da ƙananan yara sun samu kulawar zub-da-ciki a zahirance wanda ya haɗar da aminci da girmamawa da rashin nuna wariya abu ne ginshiki wajen cimma manufofin majalisar ɗinkin duniya na (SDGs) masu alaƙa da inganta lafiya da walwala (SDG3) da kuma na daidaiton jinsi (SDG5). Tasirin: Ko an katange samun damar zub-da-ciki ba ya rage yawan zub-da-cikin; sai dai ya kan iya shafar ingancin zub-da-cikin. Kusan rabin duka zub-da-ciki ba ingantattu ba ne kuma ƙasashe masu tasowa ne suke ɗaukar nauyin kaso casa'in da bakwai cikin dari 97% na waɗannan zub-da-ciki marasa inganci.","Utoaji mimba Mtazamo: WHO linatoa maana ya afya ni hali ya ustawi kamili wa kimwili, kiakili na kijamii, na sio tu ukosefu wa ugojwa au udhaifu. Kuhakikisha afya kwa wote kuwa ukweli, na kupiga hatua kuelekea kwenye utambuzi wa kimaendeleo wa haki za binadamu, inahitaji kwamba watu wote wapate huduma bora za afya, ikijumuisha huduma kamili za utoaji mimba ‚Äì ambayo inajumuisha taarifa, usimamizi w autoaji mimba na huduma baada ya kutoa mimba. Ukosefu wa huduma salama, kwa wakati, nafuu na huduma ya utoaji mimba kwa heshima husababisha matatizo sio tu ya kimwili, bali pia ustawi wa kiakili na kijamii kwa wanawake na wasichana. Uavyaji mimba kwa kukusudia ni utaratibu rahisi na wa kawaida wa utunzaji wa afya. Kila mwaka, karibia nusu ya mimba zote sio za kukusudiwa; 6 kati ya 10 ni mimba zisizokusudiwa na 3 kati ya 10 kwa mimba zote zinaishia kutolewa kwa kukusudiwa. Uavyaji ni salama unapofanyika kwa kutumia njia zilishoshauriwa na WHO, kufuatana na muda wa ujauzikto na kwa mtu mwenye ujuzi unaohitajika. Hata hivyo, pale wanawake wanapokuwa na ujauzito usio wa kukusudia wanapokabiliwa na changamoto za kupata huduma bora za uavyaji, mara nyingi hutumia njia za utoaji mimba zisizo salama. Ili kuhakikisha kwamba wanawake na wasichana wanapata huduma za utoaji mimba huo ni msingi wa ushahidi ‚Äì ambazo zinajumuisha kuwa slama, yenye heshima na isiyobagua ‚Äì ni muhimu kufikia Malengo ya Maendeleo Endelevu (SDGs) inayohusiana na afya njema na ustawi (SDG3) na usawa wa kijinsia (SDG5). Matokeo: kuzuia uwezekano wa uavyaji (kutoa) mimba hakupunguzi idadi ya uavyaji mimba; hata hivyo, huathiri sana ikiwa uavyaji mimba unaopatikana ni salama. Karibu usu ya utoaji mimba wote si salama, na nchi zinazoendelea zinabeba mzigo wa 97% ya utoaji mimvba huu usio salama.","Oyún-ṣíṣẹ́ Ìsọníṣókí: WHO ki ìlera gẹ́gẹ́ bí ipò dídára ní àgọ́-ara, ọpọlọ àti ìbágbépọ̀, èyí tí kì í kàn ṣe àìní àrùn tabí àìlera. Ní mímú kí ìlera di òótọ́ fún gbogbo ènìyàn, àti pé sísún tọ ìmúṣẹ àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn pè fún kí olúkúlùkù ní àǹfààní sí ètò ìléra tó gbọnngbọ́n, pẹ̀lú ètò ìlera ajẹmọ́-oyún ṣíṣẹ́ tó kún ojú ìwọ̀n – èyí tí ó ní àlàyé, ìṣàkóso oyún ṣíṣẹ́ àti ìkẹ́ lẹ́yìn oyún ṣíṣẹ́ nínú. Àìní àǹfààní sí ètò ìlera ajẹmọ́-oyún ṣíṣẹ́ tí kò léwu, tó bọ́ sí àsìkò, tó sì bu ọlá fúnni kì í kàn ṣe ewu sí ìlera ara àwọn obìnrin nìkan, bí kò ṣe sí ìlera ọpọlọ àti ìbánigbépọ̀ wọn. Oyún-ṣíṣẹ́ ìmọ̀ọ́mọ̀-ṣe jẹ́ ìgbésẹ̀ ìlera tó rọrùn tó sì wọ́pọ̀. Ní ọdún kọ̀ọ̀kan, nǹkan bí ìdajì àwọn oyún – oyún milíọ́nù 121 jẹ́ àìmọ̀ọ́mọ̀ní; mẹ́fà nínú oyún àìmọ̀ọ́mọ̀ní mẹ́wàá, àti mẹ́ta nínú oyún àìmọ̀ọ́mọ̀ní mẹ́wàá yọrí sí oyún ṣíṣẹ́ ìmọ̀ọ́mọ̀ṣe. Oyún-ṣíṣẹ́ kò léwu nígbà a bá ṣe é pẹ̀lú ọ̀nà tí WHO gbé kalẹ̀, èyí tí ó wà ní ìbámu pẹ̀lú ìgbà oyún àti nípasẹ̀ ẹni tí ó ní ìmọ̀ọ́ṣe tó nílò. Ṣùgbọ́n ṣá, nígbà tí àwọn obìnrin olóyún àìfẹ́ bá ń dojú kọ àwọn ìṣòro látàrói àti rí oyún ṣíṣẹ́ tó gbọnngbọ́n ṣe, wọ́n máa ń sábà lọ ṣẹ́yún lọ́nà tó léwu. Ríríi dájú pé àwọn obìnrin lọ́mọdé lágbà ló nípìn-ín sí ètò-ìtọ́jú ìṣẹ́yún ẹlẹ́rìí – èyí tí ó pè fún ààbò, ọ̀wọ̀ àti àìyàn-ní-pọ̀sìn - ṣe kókó sí mímú àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (SDGs) nípa ètò ìlera àti ìwà-dáadáa (SDG3) àti èyí tí ó jẹmọ́ Ìdọ́gba Jeẹ́ńdà (SDG5) ṣẹ. Ipa: Dídín nínú àǹfààní sí ìṣẹ́yún kù kò dín iye àwọn oyún-ṣíṣẹ́ kù; ṣùgbọ́n ṣá, ó ṣe bí idán nipa lórí bíi àwọn ìṣẹ́yún náà bá ní ààbò nínú. Ó fẹ́rẹ̀ tó ìdajì àwọn ìṣẹ́yún ni ó léwu, àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbàsókè sì fara gbá 97% àwọn ìṣẹ́yún tó léwu wọ̀nyí.","Ukukhipha isisu Uhlolojikelele: I-WHO ichaza ukuba nempilo njengesimo senhlalakahle ephelele ngokomzimba, ngokwengqondo nangokwezenhlalo, futhi akukona nje ukungabi khona kwezifo noma ukugula. Ukwenza ezempilo zifinyelele kubo bonke, nokuthuthukela ekufezekeni okuqhubekayo kwamalungelo esintu, kudinga ukuthi bonke abantu bakwazi ukuthola ukunakekelwa kwezempilo okuseqophelweni eliphezulu, okuhlanganisa izinsiza ezihlanganisa okuningi zokunakekelwa ngokuphathelene nokukhipha isisu – okuhlanganisa ulwazi, ukwenganyelwa kokukhipha isisu, nokunakekelwa kwangemuva kokukhipha isisu. Ukungakwazi ekunakekelweni kokukhishwa kwezisu okuphephile, okwenziwa ngesikhathi esifanele, okungabizi futhi okwenziwa ngenhlonipho akubangeli ingozi emzimbeni kuphela, kodwa nasenhlalakahleni yangokomqondo kanye nangokwenhlalo ngokuphathelene nabesifazane kanye namantombazane. Ukukhipha isisu ngokususelwa (induction) kuyinqubo elula futhi evamile yokunakekela kwezempilo. Njalo ngonyaka, cishe yisigamu sako konke ukukhulelwa – izigidi eziyi-121 - akuhlosiwe; ukukhulelwa okuyi-6 kokuyi-10 okungahlosiwe futhi ukukhulelwa oku-3 kokuyi-10 kuphetha ngokukhipha isisu okwenziwa ngokususelwa. Ukukhipha isisu kuphephile uma kwenziwa kusetshenziswa indlela enconywa yi-WHO, efanele isikhathi sokukhulelwa nokwenziwa umuntu onamakhono adingekayo. Nokho, lapho abesifazane abanokukhulelwa abangakufuni bebhekana nezithiyo ngokuphathelene nokukhipha isisu ngokusezingeni eliphezulu, ngokuvamile baphendukela ekukhipheni isisu ngendlela engaphephile. Ukuqinisekisa ukuthi abesifazane kanye namantombazane bayakwazi ukufinyelela ekunakekelweni ngokuphathelene nokukhishwa kwezisu okusekelwe ebufakazini – okuhlanganisa ukuphepha, inhlonipho nokungabandlululi – kubalulekile ekuhlangabezaneni nemiGomo yeNtuthuko eSimeme (Sustainable Development Goals) (amaSDG) ephathelene nokuphila kahle kanye nenhlalakahle (SDG3) nokulingana ngokobulili (SDG5). Umthelela: Ukuvinjelwa kokukhishwa kwezisu akulinciphisi inani lokukhishwa kwezisu; nokho, kuthinta kakhulu ukuthi ngabe ukukhishwa kwezisu okwenziwe kuphephile yini. Cishe isigamu sakho konke ukukhishwa kwezisu akuphephile, futhi amazwe asathuthuka athwala umthwalo ka-97% walokhu kukhishwa kwezisu okungaphephile." +"በመላው ዓለም ከእናቶች ሞት መካከል 4.7–13.2 በመቶ የሚሆኑት ለአደጋ የሚያጋልጡ አስተማማኝ ያልሆኑ ውርጃዎች ናቸው፤ ይህም በማደግ ላይ ባሉ አካባቢዎች በሚገኙ ሰዎች ላይ ከሚገባው በላይ ጉዳት ያስከትላል። ከዚህም በላይ በማደግ ላይ ባሉ አገሮች በየዓመቱ 7 ሚሊዮን ገደማ የሚሆኑ ሴቶች አስተማማኝ ባልሆነ ውርጃ ምክንያት በሚከሰቱ የጤና እክሎች ምክንያት ሆስፒታል ውስጥ ሕክምና ይደረግላቸዋል። በተጨማሪም የሴቶችን እና የልጃገረዶችን ትምህርት እና በህብረተሰቡ ውስጥ የተሟላ እና ውጤታማ ተሳትፎ የማግኘት እድል አሉታዊ ተፅእኖዎችን ጨምሮ ለሰዎች እና ለማህበረሰቦች የገንዘብ እና የማህበራዊ ተፅእኖ አለው። አስተማማኝ, ወቅታዊ, መልክዓ ምድራዊ ሊደረስበት የሚችል, ርካሽ, አክብሮት እና አድልዎ የሌለበት የፅንስ ማስወረድ እንክብካቤ እንቅፋቶች ስሜታዊ ጭንቀት ሊያስከትሉ እና የሴቶችን እና የልጃገረዶችን የግላዊነት መብት የእኩልነት መብትና አድልዎ የሌለበት፤ እንዲሁም ከሥቃይ፣ ከጭካኔ፣ ከሰብዓዊነትና ከውርደትና ከቅጣት ነፃ የመሆን መብትን ሊጥሱ ይችላሉ; ። ሰዎች ሕጋዊ እንክብካቤ ለማግኘት እንዲጓዙ የሚያስገድዱ ወይም አስገዳጅ የምክር አገልግሎት ወይም የጥበቃ ጊዜ የሚጠይቍ የጽንስ ማስወረድ ደንቦች የጤና ሥርዓቶችን ሸክም ያስከትላሉ እናም ሴቶች የጉዞ ወጪዎችን፣ የገቢ መጥፋትን ወይም ደህንነቱ የተጠበቀ ፅንስ ማስወረድ አስፈላጊነትን ሊያስከትሉ ይችላሉ። ከፅንስ ማስወረድ በኋላ ለሚከናወነው እንክብካቤ ከልክ ያለፈ መጠን ያለው ሀብት ጥቅም ላይ ይውላል ፦ በማደግ ላይ ባሉ አገሮች አደገኛ የሆኑ የፅንስ ማስወረድ ችግሮችን ለማከም የሚደረግ የጤና ሕክምና አገልግሎት በየዓመቱ 553 ሚሊዮን የአሜሪካ ዶላር የሚያወጣ ሲሆን ቤተሰቦች ደግሞ በአካል ጉዳተኞች ምክንያት 922 ሚሊዮን የአሜሪካ ዶላር ገቢ ያጣሉ። ጥራት ያለው የፅንስ ማስወረድ እንክብካቤ ፅንስ ማስወረድ በአስተማማኝ እና ውጤታማ በሆነ መንገድ በተለያዩ ቦታዎች እና በተለያዩ ሰዎች ማለትም የተለያዩ የጤና ባለሙያዎችን ጨምሮ እና በእርግዝና መጀመሪያ ላይ በሴቷ እራሷ ሊከናወን ይችላል። ግለሰብ ተኮር፣ ፍትሐዊና በቀላሉ የሚደረስባቸው ውርጃዎች የተፈጥሮ ሀብቶችን ውጤታማ በሆነ መንገድ መጠቀምን የሚደግፉ ከመሆኑም በላይ ሴቶች ከሥነ ምግባር እሴቶቻቸው፣ ምርጫዎቻቸውና ሁኔታዎቻቸው ጋር በሚስማማ መንገድ እንክብካቤ እንዲያገኙ ያስችላቸዋል። ይህ የሚደገፈው በጥሩ ሁኔታ በሚሠሩ የጤና ሥርዓቶች፣ የመረጃ ተገኝነትና ተደራሽነት እንዲሁም የህግና የፖሊሲ ማዕቀፍ ውስጥ የሰብዓዊ መብቶች መከበር ነው።","Globally, unsafe abortions account for 4.7–13.2% of all maternal deaths, disproportionately affecting people in developing regions. Moreover, each year an estimated 7 million women in developing countries are treated in hospital facilities for complications from unsafe abortion. It also has financial and social implications for people and communities including negatively impacting women’s and girls’ possibilities to obtain education and full and effective participation in society. Barriers to safe, timely, geographically reachable, affordable, respectful and non-discriminatory abortion care can cause emotional distress and violate women’s and girls’ right to privacy; right to equality and non-discrimination; and right to be free from torture, cruel, inhuman and degrading treatment and punishment. Abortion regulations that force people to travel to attain legal care, or that require mandatory counselling or waiting periods, burden health systems and can result in women experiencing travel costs, loss of income or the need to resort to unsafe abortion. A disproportionate share of resources is used for post-abortion care: in developing countries, treatments of complications of unsafe abortion cost health systems US$ 553 million per year, while households experience US$ 922 million in income loss due to disabilities. Quality abortion care Abortion can be safely and effectively performed in a range of settings and by a variety of people, including different types of health workers, and in early pregnancy by the woman herself. Person-centred, equitable and accessible abortion care supports efficient use of resources and enables women to attain care in line with their values, preferences and circumstances. This is supported by well functioning health systems; availability and accessibility of information; and respect for human rights within a supportive framework of law and policy.","A faɗin duniya, zub-da-ciki mara inganci ya kai adadin 4.7 - 13.2% daga cikin mace-macen da ake samu ta sanadiyyar juna biyu, wanda rashin daidaiton yake shafar jama'ar da ke yankuna masu tasowa. Bugu da kari, a kowacce shekara an ƙiyasta mata miliyan bakwai (7) a ƙasashe masu tasowa ana kula da su a asibitoci saboda matsalolin zub-da-ciki mara inganci. Har ila yau, yana tattare da matsalolin tattalin arziƙi da na zamantakewar mutane da al'ummomi wanda ya haɗar da mummunan tasiri ga mata da kananan yara wajen yiwuwar samun ilimi da kuma cikakken shiga a dama da su a cikin al'umma. Shamaki ga ingantaccen zub-da-ciki a kan lokaci wanda za a iya riska, kuma za a iya yi, cikin girmamawa ba tare da wariya ba kan iya janyo rashin kwanciyar hankali kuma ya ci karo da 'yancin sirrin mata da kananan yara, haka ma 'yancin daidaito da rashin nuna wariya; da kuma 'yancin rashin azabtarwa da muzgunawa da rashin tausayi da horo na ƙasƙantarwa. Tsare-tsaren zub-da-ciki da suke tilasta wa mutane su yi balaguro domin samun halastacciyar kulawa ko kuma wadda take buƙatar nusantarwa ta dole ko kuma wa'adin jira da nau-nauyen tsarin lafiya ka iya janyo matan su fuskanci wahalhalun tsadar balaguron da kuma rashin kuɗi ko kuma su buƙaci aiwatar da zub-da-ciki mai hatsari. Rashin daidaiton rabon kayayyakin aikin ba da kulawa bayan zub-da-ciki: a ƙasashe masu tasowa, magance matsalar masu zub-da-ciki mara inganci yana jawowa a kashe Dala ɗari biyar da hamsin da uku (USS 553) a tsarin harkar lafiya a duk shekara. Alhalin kuma magidanta na fuskantar asarar Dala ɗari tara da ashirin da biyu (USS 922) na kuɗin shiga saboda kasawa. Ingantaccen kulawa da zub-da-ciki Ana iya zub-da-ciki hankali kwance kuma cikin nasara a gurare daban-daban daga mutane mabanbanta, wadanda suka haɗa da ma'aikatan kiwon lafiya, haka kuma mace na iya yi da kanta a farkon shigar cikin. Samun daidaitacciyar kulawar zub-da-ciki bisa la'akari da mutumtaka yana ƙarfafa ingantaccen amfani da kayayyaki kuma yana ba wa mata damar samun kulawa daidai da al'adu zababbu da yanayi. Za a ƙarfafi wannan ne ta hanyar ingantaccen tsarin lafiyar da kuma wadatuwa da samuwar bayanai, da kuma girmama 'yancin ɗan'adam cikin tsarin doka da oda.","Duniani kote, utoaji mimba usio salama unachangia 4.7 ‚Äì13.2% ya vifo vyote vya uzazi, kuathiri watu kwa namna tofauti katika nchi zinazoendelea. Zaidi ya hayo, inakadiriwa kuwa kila mwaka wanawake milioni 7 katika nchi zinazoendelea wanatibiwa katika vituo vya afya kutokana na matatizo ya utoaji mimba usio salama. Pia lina athari za kifedha na kijamii kw awatu na jamii zikiwemo kuwaathiri vibaya wanawake ‚Äôs and girls‚Äô kwenye uwezekano wa kupata elimu ushirikishwaji ulio kamili na tija kwenye jamii. Vikwazo vya usalama, muda, ufikiwaji wa kijiografia, unafuu, huduma ya utoaji mimba wenye heshima na usiobagua unaweza kusababisha mfadhaiko wa kihisia na kukiuka ufaragha wa wanawake na wasichana ‚Äô; haki ya usawa na kutobaguliwa; haki ya kuwa huru kutokana na mateso, ukatili, unyama na kudhalilishwa na kuadhibiwa. Kanuni za uavyaji mimba ambazo zinalazimisha watu kusafiri ili kupata huduma ya kisheri, au zinazzohitaji ushauri wa lazima ama vipindi vya kungojea, mzigo wa mifumi ya afyaz inaweza kusababisha wanawake kukumbana na gharama zza usafiri, kupoteza mapato ama hitaji la kutoa mimba kwa njia iksiyo salama. Mgao usio wa uwiano wa rasilimali hutumiwa kwa ajili ya huduma baada ya kutoa mimba: kwenye nchi zinazoendelea in developing countries, matibabu ya matatizo ya utoaji mimba usio salama yanagharimu mifumo ya afya milioni US$ 553 kwa mwaka, huku kaya zikipata hasara ya milioni US$ 922 ya mapato kutokana na ulemavu. Huduma bora za utoaji mimba. Uavyaji unaweza kuwa salama na wenye ufanisi kwa mipangilio mbalimbali na kwa watu tofautiktofauti, wakziwemo wafanya kazi wa aina mbalimbali wa afya, na kwa ujauzito mchanga kwa mwanamke mwenyewe. Huduma ya uavyaji mimba inayomhusu mtu, yenye usawa na inayoweza kupatikana inasaidia matumizi bora ya rasilimali na kuwawezesha wananawake kupata matunzo kwa kuzingatia maadili, mapendeleo na hali zao. Hii inaungwa mkono na na mifumo ya afya I ayofanya kazi vizuri; uwepo na upatikanaji wa taarifa; na kuheshimu haki za binadamu ndani ya mfumo shirikishi wa sheria na sera.","Ní àgbàyé, àwọn ìṣẹ́yún eléwu fa ìkú obìnrin 4.7-13.2%, èyí tí ó ń fi ṣégeṣège pa àwọn ènìyàn lára ní àwọn agbègbè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà sókè. Síwájú síi, ó tó mílíọ́nù 7 àwọn obìnrin ní ọdọọdún tó ń gba ìtọ́jú ní àwọn ilé-ìwòsàn fún àwọn ìṣòro-ìlera ajẹmọ́-ìṣẹ́yún tó léwu ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà sókè. Ó tún ní ipa ajẹmọ́ ìṣúná àti àwùjọ fún àwọn ènìyàn àti agbègbè pẹ̀lú níní ipa òdì lórí ìṣeéṣe kí àwọn obìnrin lọ́mọdé lágbà rí ètò ẹ̀kọ́ gbà àti ìkópa tó lóòrìn ní àwùjọ. Àwọn adínágboòkú sí ètò ìtọ́jú ajẹmọ́-ìṣẹ́yún tí kò léwu, lásìkò, ní àrọ́wọ́tó, tí ipá ká, tó lọ́wọ̀, tí kò sí yànpọ̀sìn lè fa ẹ̀dùn ọkàn, ó sì lè tako ẹ̀tọ́ àwọn obìnrin lọ́mọdé lágbà sí ìpamọ́-àṣírí-ẹni; ẹ̀tọ́ sí ìdọ́gba àti àìyànnípọ̀sìn; àti ẹ̀tọ́ wọn láti ní òmìnira kúrò lọ́wọ́ ìjìyà, ìwà ìkà, ìtọ́jú aládìn-ínkù àti ìfìyà-jẹ̀ẹ̀yàn. Àwọn ìlànà Ìṣẹ́yún tó ń fipá mú àwọn ènìyàn láti rin ìrìnàjò fún gbígbá ìtọ́jú tó bá òfin mu, tàbí tí ó nílò ìgbaniníyànjú kànńpá tàbí àwọn àsìkò ìdúró, máa ń di ẹrù lé àwọn elétò ìlera, ó sì lè yọrí sí kí àwọn obìnrin máa ní ìrírí owó-ọkọ̀ ìrìn-àjò, sísọ owó-ọ̀yà nù tàbí ìnílò láti yọrí sí síṣẹ́ oyún lọ́nà tó léwu. Àṣìpín àwọn ohun-èlò ni wọ́n ń lò fún ìtọ́jú lẹ́yìn-ìṣẹ́yún: ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà sókè, àwọn ìtọ́jú fún ìṣòro ajẹmọ́-ìlèra ti ìṣẹ̀yún eléwu ná àwọn elétò ìlera tó mílíọ́nù US$ 553 lọ́dọọdún, nígbà tí àwọn ìdílé ní ìrírí ìsọnù owó-ọ̀yà mílíọ́nù US$ 922 látàrí àwọn àìlera. Ìtọ́ju dídára fún ìṣẹ́yún Oyún ṣe é ṣẹ́ lọ́nà tó yè kooro tí kò sì léwu ní àwọn ipò kan àti nípasẹ̀ àwọn irúfẹ̀ ènìyàn kan, pẹ̀lú oríṣríṣi àwọn òṣìṣẹ́ elétò ààbò, àti lásìkò oyún àṣẹ̀ṣẹ̀ní nípasẹ̀ obìnrin náà fúnrarẹ̀. Ìtọ́jú ìṣẹ́yún agbájúmẹ́ni, onídọ̀ọ́gba àti èyí tó ṣe é ní máa ń gbárùkù ti ìlò àwọn ohun-èlò, ó sì máa ń fún àwọn obìnrin ní àǹfààní láti rí ìtọ́jú tó bá àwọn àmúyẹ, ìyàn àti ipò wọn mu. Àwọn ètò ìlera tó múná dóko; wíwà àti rírí àlàyé gbà; àti ìbọ̀wọ̀ fún àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn ti èyí lẹ́yìn láàrin àgbékalẹ̀ òfin àti ìlànà alátìlẹyìn kan.","Emhlabeni wonke, ukukhishwa kwezisu okungaphephile kubalelwa ku-4.7-13.2% wakho konke ukushona komama, okuthinta ngokungenakulinganiswa abantu ezifundeni ezisathuthuka. Ngaphezu kwalokho, unyaka ngamunye kulinganiselwa ekutheni abesifazane abayizigidi eziyi-7 abasemazweni asathuthuka belashwa ezibhedlela ngenxa yezinkinga eziphathelene nokukhishwa kwezisu ngendlela engaphephile. Futhi kunomthelela ngokwezezimali kanye nezenhlalo kubantu nasemiphakathini kuhlanganise nomthelela omubi kumathuba abesifazane kanye namantombazane okuthola imfundo kanye nokubamba iqhaza ngokugcwele nangokuphumelelayo emphakathini. Izithiyo ngokuphathelene nokunakekelwa kokukhipha isisu ngendlela ephephile, okwenziwa ngesikhathi esifanele, endaweni okufinyelelekayo kuyo, okungabizi, okenziwa ngenhlonipho nokungabandlululi kungabangela ukucindezeleka ngokwemizwa futhi kwephula ilungelo lobumfihlo labesifazane kanye namantombazane; ilungelo lokulingana kanye nokungabandlululwa; nelungelo lokungahlukunyezwa, ukuphathwa ngonya, ukungaphathiswa okwabuntu kanye nokululaza nokujeziswa. Imithethonqubo ebhekelele ukukhipha isisu ephoqa abantu ukuthi bathathe uhambo ukuze bathole ukunakekelwa okusemthethweni, noma okudinga ukwelulekwa okuphoqelekile noma izinkathi zokulinda, kuba umthwalo ezinhlelweni zezempilo futhi kungabangela ukuthi abesifazane babhekane nezindleko zokugibela, ukulahlekelwa umholo noma isidingo sokuphendukela ekukhipheni isisu ngendlela engaphephile. Ingxenye engalingani yezinsiza isetshenziselwa ukunakekelwa kwangemuva kokukhipha isisu: emazweni asathuthuka, ukwelashwa ngokuphathelene nezinkinga eziphathelene nezinhlelo zezempilo zokukhipha isisu ngendlela engaphephile kubiza izigidi ezingu-US$ 553 ngonyaka, kuyilapho amakhaya elahlekelwa yizigidi ezingu-US$ 922 ngenxa yokukhubazeka. Ukunakekelwa ngokwezinga eliphezulu ngokuphathelene nokukhipha isisu Ukukhipha isisu kungenziwa ngokuphepha nangempumelelo ezindaweni ezihlukahlukene nakubantu abahlukahlukene, kuhlanganise nezinhlobo ezahlukene zabasebenzi bezempilo, nasekuqaleni kokukhulelwa kowesifazane uqobo. Ukunakekelwa ngokuphathelene nokukhishwa kwezisu okugxile kumuntu, okungokulingana nokufinyelelekayo okusekela ukusetshenziswa kahle kwezinsiza kanye nokwenza abesifazane bakwazi ukuthola ukunakekelwa ngokuvumelana nalokho abakwazisayo, izinto abazikhethayo kanye nezimo zabo. Lokhu kusekelwa yizinhlelo zezempilo ezisebenza kahle; ukutholakala kanye nokufinyelela olwazini; nokuhlonishwa kwamalungelo abantu ngaphakathi kohlaka olusekelayo lomthetho kanye nenqubomgomo." +"ደህንነቱ የተጠበቀ እና ክብር ያለው የፅንስ ማቋረጥ እንክብካቤ በሚፈልጉት ሁሉ ሊደረስበት የሚችል መሆኑን ማረጋገጥ፣ ከሌሎች ነገሮችም በተጨማሪ፣ እነዚህ የተለያየ ዓይነት በቂ የጤና ሠራተኞች በአቅራቢያቸው የጽንስ ማስወረድ አገልግሎት ይሰጣሉ፣ እራስ በራስ ፅንስ ማስወረድን ጨምሮ በተለያዩ የማቅረቢያ ስልቶች የፅንስ ማስወረድ እንክብካቤ ማግኘት ይቻላል፤ የፅንስ ማስወረድ እንክብካቤ በሴቶች ላይ የገንዘብ ችግር አያመጣም፤ ጥራት ባለው የፅንስ ማስወረድ እንክብካቤ ላይ እንቅፋት የሚፈጥሩ ህጎች እና ፖሊሲዎች (የፅንስ ማስወረድ ወንጀል, የግዴታ የጊዜ መጠበቅ እና የሶስተኛ ወገን ፈቃድ መስፈርቶች ጨምሮ) ይወገዳሉ; የጤና ሰራተኞች አስተማማኝና አክብሮት ያለው እንክብካቤ እንዲያደርጉ፣ እንዲሁም ህግና ፖሊሲዎችን ከሰብአዊ መብት ጋር በሚመጥን መንገድ እንዲተረጉሙ ስልጠና ይሰጣቸዋል፤ በጤና ሰራተኞች በግል እምነት ላይ በመመስረት እንክብካቤን ለመስጠት ፈቃደኛ ባለመሆናቸው ፅንስ ማስወረድ ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ አያሳድርም። እና ሰዎች ያልታሰበ እርግዝናን ለመከላከልና ውርጃን በተመለከተ ራሳቸውን ችለው ውሳኔ ለማድረግ ትክክለኛና አድልዎ የሌለበት መረጃ ማግኘት ይችላሉ።","Ensuring that safe and dignified abortion care is attainable in practice by all who need it implies, among other things, that enough health workers, of different types, provide abortion care within reach; access to abortion care is enabled through a variety of delivery approaches, including self-management of abortion; abortion care does not cause financial hardship to women; laws and policies that cause barriers to quality abortion care (including criminalization of abortion, mandatory waiting periods and third-party authorization requirements) are removed; health workers are trained to provide safe and respectful care, and to interpret laws and policies in a human rights-compliant way; access to abortion is not negatively impacted by health workers refusing to provide care based on personal beliefs; and people have access to accurate and non-biased information to prevent unintended pregnancies and make autonomous decisions about abortion.","Tabbatar da bayar da ingantaccen tsarin zub-da-ciki a mutunce ga duk mai buƙata yana nufin abubuwa kamar haka, Wadatattun ma'aikatan lafiya mabanbanta sun bayar da kulawar zub-da-ciki cikin sauƙi; Ana samar da kulawar zub-da-ciki da hanyoyi isarwa daban-daban, waɗanda suka haɗar da zub-da-ciki na ƙashin kai. Kulawar zub-da-ciki ba ta haddasa matsalolin kuɗi ga mata; Dokoki da tsare-tsaren da ke haddasa tasgaro ga ingantacciyar kulawar zub-da-ciki (sun hadar da haramta zub-da-ciki, da tilasta zaman jira da kuma neman amincewar wani daban) duk a kawar da su. Ana horar da ma'aikatan lafiya domin su bayar da ingancciyar kulawa a mutunce kuma su fassara dokoki da tsare-tsaren da suka dace da 'yancin ɗan'adam.; Kin samun kulawar zub-da-ciki daga wasu ma'aikatan lafiya saboda wasu dalilansu na addini ba wata illa ba ce ga zub-da-cikin. Mutane suna da ikon samun sahihin bayani wanda ba son zuciya a cikinsa domin su kauce wa samun cikin sannan kuma su hanke shawara a kan zub-da-cikin.","Kuhakikisha kwamba huduma salama na yenye afya yenye hadhi ya utoaji mimba inapatikana kwa vitendo na wote wanaohitaji wanapata, pamoja na mambo mengine, kwamba. Wahudumu wa afya wa kutosha, wa aina tofauti, wanatoa huduma ya uavyaji mimba ndani ya kufikiwa; Upatikanaji wa huduma za uavyaji mimba huwezeshwa kupitia mbinu mbalimbali za utoaji, ikiwa ni pamoja na usimamizi wa uavyaji mimba binafsi. Huduma ya uavyaji mimba haisababishi ugumu wa kifedha kwa wanawake. Sheria na sera ambazo huweka vikwazo kwa huduma bora za uavyaji mimba ( ikiwa ni pamoja na kuharamisha uavyaji mimba, muda wa kusubiri wa lazima na mahitaji ya idhini kwa mtu wa tatu) zianondolewa. Wahudumu wa afya wanafundishwa kutoa huduma za afya zenye usalama na staha, na kutafsiri sheria na sera kwa njia inayozingatia haki za binadamu.; Upatikanaji wa uavyaji mimba hauathiriwi vibaya na wahudumu wa afya wanaokataa kutoa huduma kwa kuzingatia imani binafsi; na Watu wanapata taarifa sahihi na taarifa zisizo za kibaguzi ili kuzuia mimba zisizotarajiwa na kufanya maamuzi ya uhuru kuhusu uavyaji mimba.","Rírí dájú pé ìtọ́jú ìṣẹ́yún aláìléwu àti ọlọ́wọ̀ ṣe é ṣe fún gbogbo àwọn ẹni tó nílò rẹ̀, láàrin ohun mìíràn túmọ̀ sí pé àwọn òṣìṣẹ́ ẹlétò ìlera, tí wọ́n jẹ́ onírúurú, tó tó pèsè ìtọ́jú fún ìṣẹ́yún tí kò nira láti rí gbà; Rírí ìtọ́jú ìṣẹ́yún di ṣíṣe nípasẹ̀ onírúurú àwọn ìlànà ìfijíṣẹ́, pẹ̀lú ìṣàkóṣo aládàáṣe fún ìṣẹ́yún; ìtọ́jú ìṣẹ́yún kì í fa ìnira ìṣúná fún àwọn obìnrin; Àwọn òfin àti ìlànà tó jk adínàgboòkú sí ìtọ́jú ìṣẹ́yún tó múná dóko (pẹ̀lú ìsọ-ìṣẹ́yún-dí-ìwà-ọ̀daràn, àwọn àsìkò ìdúró oní kàn-ń-pá àti ìnílò òǹtẹ̀ alàgàta) ti di mímú kúrò; àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera gba ẹ̀kọ́ láti pèsè ìtọ́jú ọlọ́wọ̀ àti aláìléwu, àti láti ṣe ìmúṣẹ àwọn òfin àti ìlànà ní ọ̀nà tó bá àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn mu; àìfẹ́ àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera láti pèsè ìtọ́jú nítorí àwọn ìgbàgbọ́ tiwọn kò nipa òdì lórí níní àǹfààní sí ìṣẹ́yún; àti pé àwọn ènìyàn ní àǹfààní sí àlàyé tó gún régé tí kò sí ní ojúsàájú láti dènà oyún àìmọ̀ọ́mọ̀ ní, kí wọ́n sì ṣe ìpinnu àdáṣe lórí ìṣẹ́yún.","Ukuqinisekisa ukuthi ukunakekelwa ngokuphathelene nokukhipha isisu ngendlela ephephile nehloniphekile kungatholakala ngokoqobo kubo bonke abakudingayo kusho, phakathi kwezinye izinto, abasebenzi bezempilo abanele, abayizinhlobo ezahlukene, abahlinzeka ukunakekelwa ngokuphathelene nokukhipha isisu; ukufinyelela ekunakekelweni ngokuphathelene nokukhipha isisu kuvunyelwe ngezindlela ezihlukahlukene zokubeletha, okuhlanganisa ukuzilawula ngokuphathelene nokukhipha isisu; ukunakekelwa ngokuphathelene nokukhipha isisu akubangeli ubunzima ngokwezezimali kwabesifazane; ukukhishwa kwemithetho nezinqubomgomo ezibangela izithiyo ekunakekelweni ngokuphathelene nezinga lokukhishwa kwezisu (okuhlanganisa ukwenziwa kube semthethweni ukukhishwa kwezisu, isikhathi sokulinda esiyimpoqo nezimfuneko zokugunyazwa komuntu wesithathu); abasebenzi bezempilo abaqeqeshelwe ukunikeza ukunakekelwa okuphephile nokunenhlonipho, nokuchaza imithetho nezinqubomgomo ngendlela ehambisana namalungelo abantu; ukufinyelela ekukhipheni isisu akuthinteki kabi ngabasebenzi bezempilo abenqaba ukuhlinzeka ukunakekelwa okusekelwe ezinkolelweni zomuntu uqobo; nokuthi abantu bayakwazi ukufinyelela ulwazi olunembile nolungakhethi ukuze bavimbele ukukhulelwa okungahlosiwe futhi benze izinqumo ezizimele mayelana nokukhipha isisu." +"ሱስ የሚያስይዝ ባህሪ አጠቃላይ እይታ በዓለም ዙሪያ ብዙ ሰዎች በ (ቪዲዮ) ጨዋታ እና የቁማር ባህሪያት ውስጥ ይሳተፋሉ. እነዚህ ምክኒያቶች ሱስ የሚያስይዙ ባህሪያት ናቸው, ነገር ግን አብዛኛውን ጊዜ ምንም ጉልህ የጤና መዘዝ አያስከትልም. ይሁን እንጂ፣ በእንደዚህ አይነት ባህሪያት ላይ የተሰማሩ ጥቂት ሰዎች ከጤና እክል ወይም ጭንቀት ጋር በተያያዙ ሱስ አስያዥ ባህሪያት ምክንያት የጤና እክል ሊገጥማቸው ይችላል። የቪዲዮ ጌም በዘመናዊ ባህል በተለይም በወጣቶች ዘንድ በጣም የተስፋፋ ሲሆን ለአብዛኛዎቹ ተጠቃሚዎች ጤናማ የትርፍ ጊዜ ማሳለፊያ ነው። ይሁን እንጂ ከቅርብ ዓመታት ወዲህ የቪዲዮ ጨዋታዎች በግል ፣ በቤተሰብ ፣ በማኅበራዊ ፣ በትምህርት ፣ በሥራ ወይም በሌሎች አስፈላጊ የሥራ መስኮች ላይ ጉልህ እክል ሊያስከትሉ እንደሚችሉ በሕዝብ ጤና ባለሞያዎችና ምሁራን ዘንድ ዓለም አቀፋዊ እውቅና እየጨመረ መጥቷል ። በጨዋታ የሚካፈሉ ሰዎች በተለይ ሌሎች የዕለት ተዕለት እንቅስቃሴዎችን በማስወገድ እንዲሁም በአካላዊወይም በሥነ ልቦናዊ ጤንነታቸውና በማኅበራዊ ተግባራቸው ላይ ስለሚፈጠሩ ለውጦች በንቃት መከታተል ይኖርባቸዋል። በብዙ ሀገራት ና ግዛት ውስጥ ቁማር መጫወት እንደ መዝናኛ አይነት ይቆጠራል። በውርርድ/በመወራረድ በማንቀሳቀስ እና በገቢ መፍጠር ባህሪያት ይታወቃል። እንደ ጨዋታ ሁሉ ተደጋጋሚ የቁማር ጨዋታም ከጭንቀት ወይም ከችግር ጋር ተያይዞ ወደሚመጣ የቁማር ችግር ሊያመራ ይችላል። ከቅርብ ዓመታት ወዲህ በተለያዩ መድረኮች ላይ በጨዋታና በቁማር መካከል ያለው ግንኙነት ከጊዜ ወደ ጊዜ በኢንተርኔት አማካኝነት በእጅጉ እየጨመረ መጥቷል። ይህ አንድ ላይ ተቀናጅቶ መጫወት ከጨዋታ ወደ ቁማር እንዲፈልሱና ሁለቱ የጤና እክሎች ተባብረው እንዲከሰቱ ሊያደርግ ይችላል።","Addictive behaviour Overview: Many people around the world are engaged in (video) gaming and gambling behaviours ,which are recognized as addictive behaviours, but usually do not result in any significant health consequences. However, a small proportion of people engaged in such behaviours may develop disorders due to addictive behaviours associated with functional impairment or distress. Video gaming is highly prevalent in modern culture, particularly among young people, and a healthy hobby for most users. However, in recent years there has been increasing global recognition among public health professionals and academics that particular patterns of video gaming may lead to marked impairment in personal, family, social, educational, occupational or other important areas of functioning and psychological distress for a significant minority of players. People who partake in gaming should be alert to the amount of time they spend on gaming activities, particularly when it is to the exclusion of other daily activities, as well as to any changes in their physical or psychological health and social functioning that could be attributed to their pattern of gaming behaviour. Gambling in many countries and jurisdictions is considered a form of entertainment, characterized by betting/wagering mechanics and monetization features. Like gaming, repetitive gambling behaviour can potentially lead to gambling disorder associated with distress or impairment. In recent years, there has been an increasing convergence between gaming and gambling on various platforms, significantly aided by the Internet. This convergence may give rise to migration from games to gambling and co- occurrence of the two disorders.","Jarababbiyar halaye Gamsasshen bayani: Mutane da yawa a faɗin duniya suna tarayya a cikin wasannin (bidiyo) da halayyar caca, wadanda ake daukar su a matsayin jarababbun halaye, sai dai a mafi yawan lokuta ba su da wata illa ga lafiya. Sai dai, wani yanki mutane da suke da irin waɗannan halaye kan iya samun wata rashin lafiya saboda jarababbiyar halayyar mai alaƙa da cuta ko nakasa. Wasan bidiyo yana da matuƙar rinjaye a al'adun zamani, musamman a tsakanin yara matasa sannan kuma abin nishaɗi ne ga mafi yawan masu amfani da shi. Kodayake, a baya-bayan nan akwai ƙaruwar amincewa a tsakanin ƙwararrun ma'aikatan lafiya da masana cewa wasu hanyoyin wasan bidiyo za su iya haifar da cuta ga mutum ko iyalai ko al'umma ko a ilimance ko ta ɓangaren sana'a ko kuma ta wasu sauran muhimman bangarorin aiki da wahalar da ƙwaƙwalwa ga wasu daga cikin 'yan wasan. Mutanen da suke tarayya a cikin wasanni ya kamata su san irin tsawon lokacin da suke ɓatarwa a gurin wasannin, musammam ma idan aka cire sauran aikace-aikacen ranar, da kuma canje-canjen lafiyarsu ta zahiri da badini da kuma rawarsu a cikin al'umma, wanda za a iya alaƙanta shi da yanayin halayyar wasanninsu. Caca a ƙasashe masu yawa da gundumomi an ɗauke ta a matsayin shaƙatawa ta hanyar canka da dabarun guje wa asara da dokokin ƙayyadewa. Kamar sauran wasanni, halayyar yawan maimaita caca za ta iya kaiwa ga cutar yin caca da ke da alaƙa da da rashin hutu da kuma cuta. A 'yan shekarun nan, akwai yawaitar ƙaruwar haɗuwar caca da wasanni a mabanbantan dandali wanda yanar gizo ta taimaka a kai sosai. Wannan haɗuwar kan iya jawo ƙaura daga wasanni zuwa caca da kuma afkuwar cututtukan guda biyu.","Tabia ya uraibu. Mtazamo: watu wengi duniani kote wanajihusisha na michezo ya video na kamari, ambazo zinatambulika kama tabia za uraibu, lakini kwa kawaida haileti matokeo yoyote yale makubwa ya kiafya. Hata hivyo, idadi ndogo ya watu wanaojihusisha na tabia kama hiyo wanaweza kupata matatizo kutokana na tabia za kiuraibu zinazohisiana na kuharibika kwa utendaji au dhiki. Michezo ya video imeenea sana katika utamaduni wa kisasa, hususani miongoni mwa vuijana, na upendeleo wa kiafya kwa watumiaji wengi. Hata hivyo, kwenye miaka ya hivi karibuni kumekuwa na ongezeko la utambuzi wa kimataifa kati ya wataalamu wa afya ya umma na wasomi kwamba mifumo fulani ya michezo ya ya video inaweza kusababisha uharibifu mkubwa kibinafsi, kiamilia, kijamii, kielimu, kikazi ama maeneo mengine muhimu ya kiutendaji na uharibifu wa kisaikolojia kwa idadi kubwa ya wachezaji. Watu wanaoshiriki kwenye michezo ya kubahatisha wanapaswa kuwa macho kuhusu muda wanaoutumia kwenye shughuli za michezo ya kubahatisha, hasa ikiwa ni linapokuja suala la kujitenga na shughuli nyingine za kila siku, na vilevile mabadilio yoyote katika afya zao za kimwili au kisaikolojia na utendajikazi wa kijamii ambayo yanaweza kuchangiwa kwa tabia zao michezo ya kubahatisha. Kamari kwenye nchi nyingi na mamlaka inaitambua ni aina moja wapo ya burudani, yenye sifa ya kubahatisha/kuweka dau makanika na vipengele vya uchumaji wa mapato. Kama vile michezo, tabia ya mara kwa mara ya uchezaji kamari inaweza kusababisha ugonjwa wa uchezaji kamari unaohusiana dhiki na uharibifu. Kweny miaka ya hivi karibuni, kumekuwa na ongezeko la muunganiko kati ya michezo ya kubahatisha na kamari kwenye majukwaa mbalimbali, kwa kusaidiwa kwa kiasi kikubwa na mtandao. Muunganiko huu unaweza kusababisha uhamaji kutoka kwenye michezo ya video hadi kuwa kamazri na kutokea kwa pamoja kwa shida hizi mbili.","Ìwà bárakú Ìsọnísókí: Ọ̀pọ̀ àwọn ènìyàn káàkiri àgbàyé máa ń kópa nínú ayò (oní-fídíò) àti ìwà tẹ́tẹ́ títa, èyí tí a mọ̀ sí àwọn ìwà bárakú, ṣùgbọ́n wọ́n kì í sábà ní àyọrísí ìlera pàtàkì. Ṣùgbọ́n ṣá, péréte nínú ènìyàn tí ń hu irú àwọn ìwà yẹn lè ní àwọn ìṣe-rúdurùdu nítorí àwọn ìwà bárakú tí ó ní í ṣe pẹ̀lú wàhálà àti àìlera ìṣe. Ayò oní-fídíò gbajúgbajà nínú àṣà òde-òní, pàápàá jùlọ láàrin àwọn ọ̀dọ́, ó sì jẹ́ ohun-ìṣeré bọ́wọ́-bá-dilẹ̀ fún ọ̀pọ̀ òǹlò. Ṣùgbọ́n ṣá, ní àwọn ọdún lọ́ọ́lọ́ọ́ yìí ìdámọ̀ ti ń pọ̀ si lágbàáyé láàrin àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ àti alákadá elétò ìlera àwùjọ pé àwọn ẹ̀hun-ìlànà ayò oní-fídíò kan lè yọrí sí àìlera ẹni, ìdílé, àwùjọ, ètò-ẹ̀kọ́, iṣẹ́ àti àwọn agbọn pàtàkì mìíràn tó ní í ṣe pẹ̀lú ìṣe àti wàhálà ajẹmọ́-èrò ọkàn fún àwọn olùlò péréte. Àwọn tó ń tayo gbọ́dọ̀ ṣe gírí sí iye àkókò tí wọ́n ń lò pẹ̀lú ayò títa, pàápàá jùlọ nígbà tí a bá yọ àwọn ìṣe ojoojúmọ́ mìíràn kúrò, àti sí ìyípadà kankan nipa ti ara tàbí nípa ti ìlera ọkàn àti ìṣe dáadáa láwùjọ tí ó wà lọ́wọ́ ẹ̀hun-ìlànà ìwà ayò títa wọn. Tẹ́tẹ́ títa ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè àti agbègbè jẹ́ gẹ́gẹ́ bí ìdánilárayá, èyí tí ó ní àwọn àbùdá ète ìfowó-ta-tẹ́tẹ́ àti ìsọdowó. Bí i ayò títa, ìwà tẹ́tẹ́ àtaléra ṣe é ṣe kó yọrí sí ìṣe-rúdurùdu tẹ́tẹ́ èyí tí ó ní i ṣe pẹ̀lú àìlera àti wàhálà ara. Ní àwọn ọdún lọ́ọ́lọ́ọ́ yìí, ìdàpọ̀ ayò-títa àti tẹ́tẹ́ ti ń pọ̀ sí lórí àwọn onírúurú ìkànnì, èyí tí ayélujára ràn lọ́wọ́. Ìdàpọ̀ yìí lè yọrí ṣíṣí lọ láti orí ayò títa lọ sí tẹ́tẹ́ àti ìwàpapọ̀ àwọn ohun rúdurùdu méjéèjì.","Indlela yokuziphatha yokucwila kokuthile Uhlolojikelele: Abantu abaningi emhlabeni jikelele bazibandakanya endleleni yokuziphatha yemidlalo (yamavidiyo) kanye nokugembula, okuthathwa njengendlela yokuziphatha yokucwila kokuthile, kodwa ngokuvamile akuholeli emiphumeleni yezempilo enqala. Nokho, ingxenye encane yabantu ababandakanyeka ekuziphatheni okunjalo ingase ibe nokuphazamiseka ngenxa yendlela yokuziphatha yokucwila kokuthile okuhlobene nokukhinyabezeka ngokuphathelene nokusebenza noma ukucindezeleka. Imidlalo yevidiyo ivame kakhulu emasikweni esimanjemanje, ikakhulukazi phakathi kwentsha, futhi iyinto yokuchitha isizungu enempilo kubasebenzisi abaningi. Kodwa-ke, eminyakeni yamuva nje kuye kwabonakala ukwanda emhlabeni wonke phakathi kochwepheshe bezempilo yomphakathi kanye nezifundiswa kokuthi izindlela ezithile zemidlalo yevidiyo zingase ziholele ekukhinyabezekeni okuphawulekayo ngokuphathelene nomkhakha womuntu uqobo, umndeni, ezenhlalo, ezemfundo, ezemisebenzi noma kwezinye izindawo ezibalulekile zokusebenza kanye nokucindezeleka kwengqondo kwengcosana enkulu yabadlali. Abantu abazibandakanya emdlalweni kufanele baqaphele isikhathi abasichitha ekudlaleni, ikakhulukazi uma kungabandakanywa eminye imisebenzi yansuku zonke, kanye nanoma yiziphi izinguquko empilweni yabo ngokuphathelene nangokomzimba noma ngokwengqondo nasekuziphatheni kwabo ngokwezenhlalo okungabangelwa indlela yabo yokuziphatha ngokuphathelene nemidlalo. Ukugembula emazweni kanye nasezindaweni eziningi kubhekwa njengendlela yokuzijabulisa, ebonakala ngokubheja/ukugembula emshinini kanye nezici zokwenza imali. Njengomdlalo, indlela yokuziphatha ngokugembula okuphindaphindiwe kungaholela ekuphazamisekeni okuphathelene nokugembula okuhlobene nokucindezeleka noma ukukhinyabezeka. Eminyakeni yamuva nje, kuye kwaba nokuhlangana okukhulayo phakathi kwemidlalo nokugembula ezinkundleni ezihlukahlukene, okusizwa kakhulu yi-Inthanethi. Lokhu kuhlangana kungase kubangele ukusuka emidlalweni kuyiwe ekugembuleni kanye nokwenzeka kwako kokubili ukukhinyabezeka." +"የህዝብ ጤና ስፋት ከቅርብ አሥርተ ዓመታት ወዲህ የኢንተርኔት፣ የኮምፒዩተር፣ የስማርት ፎኖች እና ሌሎች የኤሌክትሮኒክስ ዕቃዎች አጠቃቀም በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሯል፣ ይህ ጭማሪ ለተጠቃሚዎች እና ማህበረሰቦች ግልጽ እና ከፍተኛ ጥቅም ብቻ ሳይሆን ከመጠን በላይ ጥቅም ላይ የሚውሉ እና ብዙውን ጊዜ ጤና ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ከሚያሳድሩ ጉዳዮች ጋር የተቆራኘ ነው። ከጨዋታ ባህሪ ጋር ተያይዘው የሚመጡ የጤና ስጋቶች በጨዋታ መታወክ ብቻ የተገደቡ አይደሉም፣ ነገር ግን ሌሎች የጤና ጉዳዮችን ለምሳሌ በቂ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ፣ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ፣ የአይን ወይም የመስማት ችግር፣ የጡንቻ ችግር፣ የእንቅልፍ እጦት እና ተያያዥ የጤና እክሎች እንደ ድብርት እና ደም መላሽ ቧንቧዎች ውስጥ የሚፈሰውን የደም ዝውውር የሚያግድ የደም መርጋት(thromboembolism) ያሉትን ያጠቃልላል። የጨዋታ መዛባት ስርጭት ግምቶች በአገሮች እና በግዛቶች መካከል በእጅጉ ይለያያሉ፣ ይህም በአብዛኛው ደረጃውን የጠበቀ የግምገማ መሳሪያ ባለመኖሩ እና የ""ችግር ጨዋታ"" መስፋፋት ለ""ጨዋታ መዛባት"" መስፋፋት ፕሮክሲ መለኪያ የሆነው ከ1.3 እስከ 9.9% ባለው ህዝብ ይለያያል። በአዋቂዎች መካከል ላለው የቁማር መታወክ መስፋፋት የውክልና መለኪያ የሆነው ""የቁማር ችግር"" ያለፈው ዓመት ስርጭት በ0.1% እና 5.8% መካከል ይለያያል። ቁማር የሚያስከትለው ጉዳት ከፍተኛ ነው ። ለምሳሌ በኦሽንያ ሀገራት በሀገር አቀፍ ደረጃ የተደረጉ ጥናቶች በቁማር ሊደርሱ የሚችሉ ጉዳቶች በድብርት እና በአልኮል አጠቃቀም መዛባት ምክንያት ከሚደርሰው ጉዳት ጋር ሊነፃፀሩ እንደሚችሉ ያሳያሉ። ጉዳቶቹ በተጫዋቾቹ/ቁማርተኞች ራሳቸው እንዲሁም በቤተሰቦቻቸው እና በማህበረሰቡ ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳድራሉ። ተጨማሪ አለምአቀፍ የምርምር ስራዎች -በተለይ በጨዋታ የጤና እክል ላይ - ያለፉትን እና ወቅታዊ ችግሮችን አጠቃላይ እይታን ለመስጠት ፣የስርጭት ግምቶችን ለማመንጨት ፣መከላከል እና ህክምና እቅድን ለማሳወቅ እና ንፅፅርን ለማመቻቸት አስፈላጊ ናቸው። ለዚህ ዓላማ ሲባል አስተማማኝ የሆኑ የምርመራ መመዘኛዎችን መሠረት ያደረጉ የሥነ ልቦና ችሎታ ያላቸው መሣሪያዎች ሊዳብሩ ይገባል።","Public health dimension Use of the Internet, computers, smartphones and other electronic devices has dramatically increased over recent decades, and this increase is associated not only with clear and tremendous benefits to the users and societies, but also with documented cases of excessive use which often has negative health consequences. Health concerns associated with gaming behaviour are not limited to gaming disorder, but also include other aspects of health such as insufficient physical activity, unhealthy diet, problems with eyesight or hearing, musculoskeletal problems, sleep deprivation, and associated health conditions such as depression and venous thromboembolism. Prevalence estimates of gaming disorder vary considerably between countries and jurisdictions, largely due to the lack of a standardized assessment instrument, and prevalence of ""problem gaming"" which is a proxy measure for prevalence of “gaming disorder” varies in populations from 1.3 to 9.9%. Past-year prevalence of “problem gambling” which is a proxy measure for prevalence of gambling disorder among adults varies between 0.1% and 5.8%. Harms caused by the gambling are significant. For example, studies at a national level from Oceanian countries indicate that potential harms due to gambling are comparable to the harms due to depression and alcohol use disorders. Harms negatively impact the gamers/gamblers themselves as well as their families and community. Further international research activities - particularly in the case of gaming disorder - are imperative in order to yield a comprehensive picture of past and current problems, generate prevalence estimates, inform prevention and treatment planning and to facilitate comparisons. Psychometrically sound instruments based on reliable diagnostic criteria must be developed for this purpose.","Ɓangaren lafiya na bai-ɗaya Amfani da yanar gizo da na'ura mai ƙwaƙwalwa da wayoyin hannu da sauran kayayyakin lantarki ya ƙaru sosai a shekarun baya-bayan nan, kuma wannan ƙaruwar ba wai yana da alaƙa ne kawai da amfani mai yawa ga masu amfani da shi da sauran al'umma ba, sai dai amma yana da alaƙa da kyasa-kyasan da aka taskace na yawan amfanin wanda a mafi yawan lokuta suke da mummunan tasiri. Muhimmancin lafiya mai alaƙa da halayyar wasanni bai taƙaitu ga cutar wasanni ba kawai, sai dai ya haɗa har da sauran sassan lafiya kamar rashin samun cikakken karkasashi na zahiri da rashin lafiyayyen abinci da matsalolin gani ko ji da matsalolin ciwon gaɓɓai da rashin barci da sauran matsalolin lafiya kamar ciwon damuwa da matsalolin jini. Mafi rinjayen ƙiyasin cututtukan wasanni sun sha bamban sosai a tsakanin ƙasashe da gundumomi, musamman saboda rashin tsayayyun kayan gwaje-gwaje da kuma rinjayen ""matsalar wasanni"" wadda ke makwafin ma'auni na rinjayen cututtukan wasanni da suka sha bamban a yawan al'umma daga 1.3 zuwa 9.9%. Rinjayen matsalolin caca a shekarar da ta gabata wadda ke makwafin ma'auni na rinjayen cututtukan wasanni a tsakanin manya ya sha banban daga 0.1% zuwa 5.8%. Illolin da caca ke janyowa suna yawa matuƙa. A misali, bincike-bincike a matakin ƙasa daga ƙasashen gabar teku sun nuna cewa manyan illolin caca daidai suke da illolin cutar damuwa da cututtukan shan giya. Cututtukan na yin illa ga masu yin wasanni da 'yan cacar a karan kansu haka ma a kan iyalansu da sauran al'umma. Ƙarin ayyukan bincike na duniya, musamman a kan cututtukan wasanni tilas ne idan ana so a yi amfani da cikakken hoton matsalolin jiya da yau, da janyo ƙiyasi mai rinjaye da sanar da riga-kafi da tsarin magancewa domin samar da kamanceceniya. Ya wajaba a samar da ingantattun kayayyakin gwaje-gwajen lafiyar ƙwaƙwalwa saboda wannan dalilin.","Vipimo vya afya ya umma. Utumiaji wa mtandao, komyuta, simujanja na vifaa vingine vya kieletroniki umeongezeaka sana kwenye miongo ya hivi karibuni,na ongezeko hili halihusiani tu na manufaa ya wazi na makubwa kwa watumiaji na jamii, lakini pia na zmatzukio yaliyoandikwa ya utumiaji kipita kiasi ambayo mara nyingi huwa na zmaztomeod mabaya kiafya. Maswala ya kiafya yanazyohusiana na tabia ya uchezaji sio tu shida ya michezo ya kubahatisha, lakini pia inajumuisha vipengele vingine vya kiafaya kama vile kutofanya mazoezi ya kutosha, lishe isiyobora, matatizo ya mazcho ama kusikia, matatizo ya kichwa, kukosa usingizi na kuhusishwa na hali kama vile unyongovu na thrombombolizim ya vena. Makadirio ya kuenea kwa michezo ya kubahatisha hutofautiana sana kati ya nchi na mamlaka, hasa kutokana na ukosefu wa chombo sanifu cha tathmini na kuenea kwa matatizo ya michezo ya kubahatisha ambayoni hatua za uwakilishi kwa ajili ya kuenea kwa matatizo ya michezo ya kubahatisha hutofautiana kati ya idadi ya watu kutoka 1.3 hadi 9.9%. Kuenea kwa tatizo ka zkamari mwaka uliopita ambayo ni hatua za uwakilishi kwa kuenea kwa shida ya kamari kati ya watu wazima hutofautiana kati ya 0.1% na 5.8%. Majanga yaliyosababishwa na uchezazji kamari ni makubwa. Kwa mfani, tafiti katika ngazi ya kitaifa kutoka nchi za bahari zinaonyesha kuwa madhara yanazyoweza kutokea kutokana na kucheza zkamari ysnslingsnishwa na madhara kutokana na unyongovu na matatizo ya matumizi ya pombe. Magtatizo huwaathiri vibaya wachezaji wa michezo ya kubahatisha /wachezaji kamri wenyewe pamoja na familia na jamzii zao. Shughuli zaidi za utafiti wa kimataifa, haswa katika kesi ya shida ya michezo ya kubahatisha ni muhimu ili kutoa picha ya kina ya matatizo zamani na ya sasa, kutoa makazdirio ya kuenea, kutoa taarifa za kuzuia zna kupanga matibabu na kuwezesha ulinganisho. Chombo chenye sauti ya kisaikolojia kulingana na vigezo vya kutegemewa vya uchunguzi lazima viundwe kwa madhumuni haya.","Ìwọ̀n ètò ìlera àwùjọ Ìlò ayélujára, kọ̀ǹpútà, ẹ̀rọ fóònù-aṣeféfé àti àwọn ohun-èlò aloná alágbèéká mìíràn ti fi bí eré pọ̀ si ní àwọn ọdún lọ́ọ́lọ́ọ́ yìí, àti pé ìgbèrú yìí kò kàn ní í ṣe pẹ̀lú àwọn àǹfààní tó hànde tó sì pọ̀ fún àwọn olùlò àti àwùjọ, ṣùgbọ́n pẹ̀lú àwọn àkọsílẹ̀ àṣìlò tí ó máa ń sábà ní àwọn àyọrísí òdì ajẹmọ́lera. Àwọn ọ̀rọ̀ ìlera tí ó ní í ṣe pẹ̀lú ìwà ayò títa kò dá lórí rúdurùdu ayò títa nìkan, ṣùgbọ́n ó ní I ṣe pẹ̀lú àwọn agbọn ìlera mìíràn bí i àìtó ìlò ara fún ìṣe, àìjẹ oúnjẹ aṣaralóore, ìṣòro pẹ̀lú ìrína àti ìgbọ́ràn, àwọn ìṣoro àìsàn ajẹmọ́-iṣan-ara, àìrí-oorun-sùn, àti àwọn ipò àìlera bí àìlera-ọkàn àti kòkòrò inú ẹ̀jẹ̀. Àwọn iye àṣìlò ayò títa tó wọ́pọ̀ yàtọ̀ dáadáa láàrin àwọn orílẹ̀-èdè àti agbègbè, nítorí pé kò sí irinṣẹ̀ ìgbéléwọ̀n tó dántọ́, àti ìwọ́pọ̀ ‘’ayò títa oníṣòro’’ èyí tí ó jẹ́ òṣùnwọ̀n tó súnmọ́ ìwọ́pọ̀ ‘’àṣìlò ayò títa’’ nínú iye ènìyàn láti 1.3 sí 9.9%. Ìwọ́pọ̀ ‘’ayò títa oníṣòro’’ ti ọdún-tó-kọjá tí ó jẹ́ òṣùnwọ̀n tó sún mọ́ ìwọ́pọ̀ àṣìlò tẹ́tẹ́ láàrin àwọn àgbààgbà yàtọ̀ láàrin 0.1% àti 5.8%. Àwọn ìpalára ti tẹ́tẹ́ títa fà ṣe kókó. Bí àpẹẹrẹ, àwọn iṣẹ́-ìwádìí láti àwọn orílẹ̀-èdè Oceanian fihàn pé àwọn ìpalára tí ó ṣe é ṣe kí tẹ́tẹ́ fà ṣe é fi wé àw���n ìpalára látàrí àìlera-ọkàn àti rúdurùdu ìlò ọtí líle. Àwọn ìpalára máa ń nípa òdì lórí àwọn ọ̀tayò/oní-tẹ́tẹ́ f;unra wọn àti pẹ̀lú àwọn ẹbí àti agbègbè wọn. Àwọn iṣẹ́-ìwádìí kárí-ayé – pàápàá jùlọ nípa àṣìlò ayò títa - ṣe pàtàkì látàrí àti ní òye àwọn ìṣòro lọ́ọ́lọ́ọ́ àti àtẹ̀yìnwá, ṣẹ̀dá àwọn iye tó wọ́pọ̀, sọ ètò ìtọ́jú àti ìdènà àti láti dákún àwọn àfiwé. A gbọ́dọ̀ ṣe àgbékalẹ̀ àwọn irinṣẹ́ olóǹkà tó dáńtọ́ látàrí àwọn òṣùnwọ̀n àyẹ̀wò aṣeégbọ́kànlé fún èrèdí yìí.","Ubukhulu bezempilo yomphakathi Ukusetshenziswa kwe-Inthanethi, amakhompyutha, ama-smartphone namanye amadivayisi kagesi kuye kwanda kakhulu emashumini eminyaka akamuva nje, futhi lokhu kwanda akuhlotshaniswa kuphela nezinzuzo ezicacile nezinkulu kubasebenzisi kanye nemiphakathi, kodwa futhi nezimo ezibhaliwe zokusetshenziswa ngokweqile okuvame ukuba nemiphumela emibi empilweni. Ukukhathazeka ngempilo okuhlobene nokuziphatha ngokomdlalo akugcini nje ngokuphazamiseka ngokuphathelene nezemidlalo, kodwa futhi kuhlanganisa nezinye izici zempilo ezifana nokungawuvocavoci ngokwanele umzimba, ukudla okungenampilo, izinkinga zamehlo noma zokuzwa, izinkinga zemisipha, ukungalali kahle, kanye nezimo zempilo ezihlobene njengokucindezeleka kanye ne-venous thromboembolism. Ukudlondlobala kwezilinganiso zokuphazamiseka ngokwemidlalo kuyahlukahluka kakhulu phakathi kwamazwe kanye nezifunda, ikakhulukazi ngenxa yokuntuleka kwethuluzi lokuhlola elivamile, futhi ukudlondlobala ""kwemidlalo eyinkinga"" okuyisilinganiso se-proxy sokudlondlobala ""kokuphazamiseka ngokwemidlalo"" kuyahlukahluka kubantu abasuka ku-1.3 ukuya ku-9.9%. Ukwanda konyaka odlule “kwenkinga yokugembula” okuyisilinganiso se-proxy sokudlanga kokuphazamiseka ngokuphathelene nokugembula phakathi kwabantu abadala kuyahluka phakathi kuka-0.1% no-5.8%. Kukhulu ukulimala okubangelwa ukugembula. Isibonelo, ucwaningo olusezingeni likazwelonke oluvela emazweni ase-Oceania lubonisa ukuthi ukulimala okungase kubangelwe ukugembula kuyafana nokulimala okubangelwe ukucindezeleka nokuphazamiseka ngenxa yokuphuza utshwala. Kulimaza abadlali/abagembuli uqobo kanye nemindeni yabo kanye nomphakathi. Eminye imisebenzi yocwaningo yamazwe omhlaba - ikakhulukazi esimweni sokuphazamiseka kwemidlalo - ibalulekile ukuze kuvezwe isithombe esiningiliziwe sezinkinga zesikhathi esidlule nezamanje, kukhiqizwe yizilinganiso zokudlanga, kwaziswe ukuvimbela nokuhlela ukwelashwa kanye nokwenza kube lula ukuqhathanisa. Amathuluzi anengqondo asekelwe emigomeni ethembekile yokuxilonga kufanele enzelwe le njongo." +መዛባት- በሱስ በሚያዙ ባህሪያት ምክንያት የሚከሰቱ የጤና እክሎች ተለይተው ሊታወቁ የሚችሉ እና ከጭንቀት ጋር ተያይዘው የሚመጡ ወይም በግላዊ ተግባራት ላይ ጣልቃ የገቡ ሲሆኑ እነዚህ ምክኒያቶች ጥገኛ የሆኑ ንጥረ ነገሮችን ከመጠቀም ውጪ ተደጋጋሚ እና ጠቃሚ ባህሪያትን ያስከትላሉ። የቁማር መታወክ ለረጅም ጊዜ በመደበኛ ምደባ ሥርዓቶች እና በወረርሽኝ ጥናቶች ውስጥ ተካቷል፣ ነገር ግን የቁማር መታወክ በ 11 ኛው ዓለም አቀፍ የበሽታዎች ምደባ( አይሲዲ- 11) በ 2019 በ 72 ኛው የዓለም የጤና ጉባኤ Assembly( WHA72) ተደገፎ በአዲስ ሁኔታ አስተዋውቋል። የሕመም ምልክቶች፣ በአንድ የተወሰነ ህዝብ ውስጥ ያለውን የጤና እና የበሽታ ሁኔታ ስርጭት (epidemiological) እና በነርቭ ጥናት ተመሳሳይነት ላይ በመመስረት፣ የጨዋታ መዛባትና የቁማር መዛባት በ ICD-11 ላይ በሚከሰቱ ሱስ የሚያስይዙ ጠባዮች ምክንያት እንደ ሕመም ይቆጠራሉ።,"Disorders: Disorders due to addictive behaviours are recognizable and clinically significant syndromes associated with distress or interference with personal functions that develop as a result of repetitive, rewarding behaviours other than the use of dependence-producing substances. Gambling disorder has long been included in formal classification systems and epidemiological surveys, but Gaming disorder was introduced as a new condition in the 11th revision of the International Classification of Diseases (ICD-11) endorsed by the 72nd World Health Assembly (WHA72) in 2019. Based on similarities in symptomatology, epidemiology and neurobiology, gaming disorder and gambling disorder are categorized as disorders due to addictive behaviors in ICD-11.","Cututtuka: Cututtuka saboda jarababbiyar halayya ana iya gane su kuma a likitance manyan cututtuka ne da suke da alaƙa da rashin hutu ko kuma kutsawa cikin ayyukan mutum waɗanda suke haɓaka a sakamakon yawan maimaici da halayen ƙwarai a maimakon amfani da abubuwan samarwa na dogaro. An shigar da matsalolin caca cikin tsasrin kashe-kashe da bincike-binciken da suka danganci annoba, amma cututtukan wasa an gabatar da su a matsayin sabon yanayi a cikin bita ta goma sha daya (11) ta kundin kashe-kashen cututtuka na duniya (ICD-11) wanda aka tabbatar da shi a taro na 72 na Hukumar Lafiya Ta Duniya (WHA72) a shekarar 2019. Bisa ga kamanceceniya a cikin nazarin alamomin cututtuka da nazarin yaɗuwar annoba da nazarin cututtukan ƙwaƙwalwa, an rarraba cututtukan wasa da na caca a matsayin cututtuka na jarababbiyar halayya kamar yadda yake a cikin ICD-11.","Matatizo: Matatizo kutokana na tabia za uraibu yanatambulika na ni dalili muhimu kiafya zinazohusishwa na dhiki au kuingiliwa na utendakazi wa kibinafsi ambazo huibuka kama tabia ya kujirudiarudia, zenye kuridhisha isipokuwa matumizi ya vitu vinavyozalisha utegemezi. Tatizo la kamari kwa muda mrefu limejumuishwa katika mifumo rasmi ya uanishaji na uchunguzi wa magonjwa, lakini shida ya michezo ya kubahatisha ilianzishwa kama hali mpya katika marekebisho ya 11 ya Uainishaji wa Kimataifa wa Magonjwa (ICD-11) yaliyoidhinishwa na Mkutano wa 72 wa Afya Duniani mwaka 2019. Kulingana na ufanano katika dalili, magonjwa na nyurobailojia, tatizo la michezo ya kubahatisha na tatizo la kamari huainishwa kama matatizo kutikona na tabia za kiuraibu kwenye ICD-11.","Àwọn ìwà rúdurùdu: àwọn ìwà rúdurùdu látàrí àwọn ìwà bárakú ṣe é dámọ̀, wọ́n sì jẹ́ àwọn àìlera tó ṣe kókó nílé ìwòsàn èyí tó ní í ṣe pẹ̀lú wàhálà tàbí ìkọlù àwọn ìṣe ara-ẹni tí wọ́n dágbà látàrí àwọn ìwà elérè àhùléra yàtọ̀ sí ìlò àwọn ohun-èlò agbáralé-ìpèsè. Wọ́n ti fi Ìṣe-rúdurùdu ajẹmọ́ tẹ́tẹ́ kún ìpínsísọ̀rí elétò àti àwọn ìwádìí ajẹmọ́-kòkòrò àrùn, ṣùgbọ́n wọ́n ṣe àfihàn ìṣe-rúdurùdu àjẹmọ́ ayò títa gẹ́gẹ́ bí ipò tuntun nínú àtúnṣe 11th ti Ìpínsísọ̀rí Kárí-ayé fún Kòkòrò-àrùn (ICD-11), èyí tí 72nd World Health Assembly (WHA72) fi òǹtẹ̀ lù ní ọdún 2019. Látàrí àwọn ìjọra ẹ̀kọ́ nípa amí-àìsàn, kòkòrò-àìsàn àti ìṣẹ̀dálẹ̀-ìmọ̀sílára-lọ́pọlọ, ìṣe-rúdurùdu ayò títa àti tẹ́tẹ́ títa jẹ́ àwọn ìṣe-rúdurùdu látàrí àwọn ìwà bárakú nínú ICD-11.","Izifo: Izifo ezibangelwa ukuziphatha okuphathelene nokucwila kokuthile kuyabonakala futhi ama-syndrome abalulekile ngokwezempilo ahlobene nokucindezeleka noma ukuphazamiseka kwemisebenzi yomuntu uqobo eba ngenxa yendlela yokuziphatha ngokuphindaphindiwe, okuzuzisayo ngaphandle kokusebenzisa izinto ezikhiqiza ukuncika kokuthile. Inkinga yokugembula sekuyisikhathi eside ifakiwe ezinhlelweni zokubekwa ngamaqoqo ngokusemthethweni nasezingcwaningweni zobhubhane, kodwa Inkinga yokugembula yethulwa njengesimo esisha ekubuyekezweni kwe-11 kwe-International Classification of Diseases (ICD-11) egunyazwe yi-72 World Health Assembly (WHA72) ngo-2019. Ngokusekelwe ekufaneni kwe-symptomatology, i-epidemiology kanye ne-neurobiology, ukuphazamiseka ngokuphathelene nemidlalo kanye nokuphazamiseka ngokuphathelene nokugembula kubalwa njengesifo ngenxa yokuziphatha kokucwila kokuthile ku-ICD-11." +የጉርምስና ዕድሜ ጤንነት አጠቃላይ እይታ ፦ ጉርምስና ከ10 እስከ 19 ዓመት ያለ በልጅነት እና በጉልምስና መካከል የሆነ የህይወት ምዕራፍ ነው። የሰው ልጅ እድገት ልዩ ደረጃ ና ለጥሩ ጤንነት መሠረት የሚሆንበት ወሳኝ ወቅት ነው ። በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ፈጣን አካላዊ፣ አእምሯዊና ሥነ ልቦናዊ እድገት ያጋጥማቸዋል። ይህም በስሜታቸው ፣ በአስተሳሰባቸው ፣ ውሳኔ በማድረግና በዙሪያቸው ባለው ዓለም ላይ በሚኖራቸው ግንኙነት ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል ። ጤናማ የሕይወት ደረጃ እንደሆነ ተደርጎ ቢታሰብም በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ከፍተኛ ሞት ፣ ሕመምና ጉዳት ደርሶባቸዋል ። አብዛኛውን ነገር መከላከል ወይም ማከም ይቻላል ። በዚህ ወቅት በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ከአመጋገብ ፣ ከአካላዊ እንቅስቃሴ ፣ ከቁስ አካል አጠቃቀምና ከጾታ ግንኙነት ጋር የተያያዙ የባሕርይ ንድፎችን ይመድባሉ ፤ ይህም ጤንነታቸውንና በዙሪያቸው ያሉ ሰዎችን ጤንነት ለመጠበቅ ወይም አሁንም ሆነ ወደፊት ጤንነታቸውን አደጋ ላይ ሊጥሉ ይችላሉ ። በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ለዕድሜ ተስማሚ የሆነ የተሟላ የወሲብ ትምህርትን ጨምሮ መረጃ ያስፈልጋቸዋል፤ የህይወት ክህሎቶችን ለማዳበር የሚያስችሉ አጋጣሚ���ች፤ ተቀባይነት ያላቸው፣ አግባብነት ያላቸው፣ ተገቢና ውጤታማ የሆኑ የጤና አገልግሎት፤ እና ደህንነቱ የተጠበቀ እና ደጋፊ አከባቢዎች በጥሩ ጤንነት እንዲያድጉና እንዲጎለብቱ ይረዳቸዋል። በተጨማሪም ጤንነታቸውን ለማሻሻልና ጠብቆ ለማቆየት የሚያስችሉ ትንተናዎችን በዲዛይንና አቅርቦት ላይ ትርጉም ባለው መልኩ ለመሳተፍ እድሎች ያስፈልጓቸዋል።,"Adolescent health Overview: Adolescence is the phase of life between childhood and adulthood, from ages 10 to 19. It is a unique stage of human development and an important time for laying the foundations of good health. Adolescents experience rapid physical, cognitive and psychosocial growth. This affects how they feel, think, make decisions, and interact with the world around them. Despite being thought of as a healthy stage of life, there is significant death, illness and injury in the adolescent years. Much of this is preventable or treatable. During this phase, adolescents establish patterns of behaviour – for instance, related to diet, physical activity, substance use, and sexual activity – that can protect their health and the health of others around them, or put their health at risk now and in the future. To grow and develop in good health, adolescents need information, including age-appropriate comprehensive sexuality education; opportunities to develop life skills; health services that are acceptable, equitable, appropriate and effective; and safe and supportive environments. They also need opportunities to meaningfully participate in the design and delivery of interventions to improve and maintain their health.","Lafiyar Matasa Taƙaitaccen Bayani: Kuruciya wani mataki ne a rayuwa da ke tsakanin yarinta da kuma manyanta, daga shekaru 10 zuwa 19. Wani mataki ne na musamman na haɓakar ɗan'adam kuma mai muhimmanci wajen assasa tubalan ingantacciyar lafiya. Matasa na fuskantar canje-canje a gangar jikinsu da tunaninsu da ƙwaƙwalwa cikin gaggawa. Wannan yana shafar yadda suke ji da yadda suke tunani da yanke shawara da yadda suke mu'amalantar duniyar da ke kewaye da su. Duk da ana tsammanin sa a matsayin mataki na ingantacciyar lafiya, amma akwai haɗarin mutuwa da rashin lafiya da rauni a shekarun ƙuruciyar. Mafi yawancinsu ana iya yi musu riga-kafi ko kuma magance su. A wannan matakin, matasa suna kafa hanyoyin halaye misali abubuwa masu alaƙa da abinci mai gina jiki da motsa jiki da abin sha da saduwa wadanda za su iya kare lafiyarsu da lafiyar waɗanda suke kewaye da su ko kuma saka rayuwarsu cikin hatsari a yanzu da kuma a nan gaba. Domin cigaba da bunƙasa cikin koshin lafiya, matasa suna buƙatar bayanai da suka haɗa da tsareku a shekaru da cikakken ilimin jima'i da damarmakin haɓaka dabaru; da karɓaɓɓun harkokin lafiya da adalci da ingantattun abubuwan da suka dace da amintaccen muhalli kuma mai ƙarfafa guiwa. Haka kuma suna buƙatar damarmaki domin a dama da su gurin tsarawa da gabatar da tarayya domin ingantawa da kulawa da lafiyarsu.","Afya ya vijana. Muhtasari: Ujana ni kipindi cha maisha kati ya utoto na utu uzima, kuanzia umri wa miaka 10 hadi 19. Ni hatua ya pekee kwenye maendeleo ya binadamu ni ni kipindi muhimu cha kuandaa mazingira ya afya bora. Ujana hupata ukuaji wa haraka wa kimwili, kiakili, na kisaikolojia. Hili huathiri namna wanavyohisi, wanavyofikiri, kufanya maamuzi na kuchangamana na ulimwengu unaowazunguka. Licha ya kuzingatiwa kama hatua nzuri ya maisha, kuna vifo vya msingi, ugonjwa, na jeraha katika miaka ya ujana. Mengi ya haya yanaweza kuzuilika ama kutibika. Kwenye kipindi hiki, vijana huanzisha tabia mbalimbali ‚Äì kwa mfano, kuhusiana na chakula, shughuli za kimwili, matumizi ya madawa ya kulevya, na shughuli za ngono ambazo zinaweza kulinda afya zao na afya za wengine karibu yao, ama kuhatarisha afya zao sasa na baadaye. Kukua na kuendelea kuwa na afya bora, vijana wanahitaji taarifa, zikiwemo elimu ya kina ya uinsia inayolingana na umri, fursa za kukuza stadi za maisha, huduma za afya zinazokubalika, zinazolingana, zinazofaa na za ufanisi; na slama zinaendana na mazingira. Pia wanahitaji fursa za kushiriki kikamilifu katika kubuni na utoaji wa afua za kuboresha na kudumisha afya zao.","Ìlera ajẹmọ́-Ìbàlágà Ìsọnísókí: Ìbàlágà jẹ́ àsìkò ìgbésíayé láàrin ìjẹ́-ọmọdé àti àgbàlagbà láti ọjọ́-orí 10 sí 19. Ó jẹ́ àsìkò ìdàgbàsókè ọmọnìyàn tó gbọnngbọ́n àti àsìkò pàtàkì fún fífi àwọn ìpìlẹ̀ ìlera gidi múlẹ̀. Àwọn olùbàlágà máa ń ní ìrírí ìdàgbàsókè nípa tara, ti ọpọlọ àti tèrò-ọkàn-mọ́-ìbágbépọ̀. Èyí máa ń nípa lórí bí wọ́n ṣe ń ní ìmọ̀sílára, ronú, ṣe ìpinnu, àti bá ayé tó yí wọn po lò. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n kà á sí ìpele ìgbésíayé tó ní ìlera, àwọn ikú, àìlera àti ìfarapa tó lámì wà ní àwọn ọdún ��bàlágà wọ́nyí. Púpọ̀ èyí ló ṣe é dènà tàbí tọ́jú. Ní àsìkò yìí, àwọn olùbàlágà máa ń fìdí àwọn ẹ̀hun-ìànà ìwà múlẹ̀ – bí àpẹẹrẹ, èyí tó ní í ṣe pẹ̀lú ìjẹun, ìṣe pẹ̀lú ara, ìlò òògùn, àti ìṣe ajẹmọ́-ìbálòpọ̀ – tí ó lè dáàbò bo ìlera wọn àti ìlera àwọn mìíràn tí yí wọn ká, tàbí tó lè fi ìlera wọn sínú ewu nísinyí àti ní ọjọ́-iwájú. Láti dàgbà àti láti gbèrú nínú ìlera pípé, àwọn olùbàlágà nílò àlàyé, pẹ̀lú ẹ̀kọ́ ìbálòpọ̀ abá-ọjó-orí-mu; àwọn àǹfààní láti ní ìmọ̀ọ́ṣe ọgbọ́n-ìgbéléayé; àwọn ètò ìlera tó jẹ́ ìtẹ́wọ́gbà, tó dọ́gba, tó gún régé tó sì múná dóko; tó sì ní àwọn àyíká aláàbò àti alátìlẹyìn. Wọ́n tún nílò àwọn àǹfààní láti kópa tó ní ìtumọ̀ nínú ìgbékalẹ̀ àti ìfijíṣẹ́ àwọn ìlọ́wọ́sí láti mú gbèrú àti láti ṣe ìtọ́jú ìlera wọn.","Ezempilo ezibhelela amabhungu namatshitshi Uhlolojikelele: Ubusha buyisigaba sokuphila esiphakathi kobungane kanye nokuba mdala, kusukela eminyakeni eyi-10 ukuya kweyi-19. Kuyisigaba esiyingqayizivele sokukhula komuntu nesikhathi esibalulekile sokubeka izisekelo zempilo enhle. Amabhungu namatshitshi abhekana nokukhula okusheshayo ngokomzimba, ukuqonda nangokwengqondo yezenhlalo. Lokhu kuthinta indlela abazizwa ngayo, abacabanga ngayo, abenza ngayo izinqumo, futhi abaxhumana ngayo nendawo ebazungezile. Naphezu kokubhekwa njengesigaba sokuphila esinempilo, kunokushona okuphawulekayo, ukugula nokulimala eminyakeni yokuba amabhungu namatshitshi. Okuningi kwalokhu kungavinjelwa noma kungelapheka. Phakathi nalesi sigaba, amabhungu namatshitshi asungula izindlela zokuziphatha – isibonelo, ezihlobene nokudla, ukuvocavoca umzimba, ukusetshenziswa kwezidakamizwa, nokuzibandakanya kwezocansi – okungavikela impilo yabo kanye nempilo yabanye abaseduze nabo, noma kubeke impilo yabo engozini manje kanye nasesikhathini esizayo. Ukuze bakhule futhi bathuthuke babe nempilo enhle, amabhungu namatshintshi adinga ulwazi, kuhlanganise nemfundo yangokocansi ehambisana neminyaka yobudala; amathuba okuthuthukisa amakhono okuphila; izinsiza zezempilo ezemukelekile, alinganayo, afanelekile futhi asebenzayo; nezindawo eziphephile neziwasekelayo. Badinga namathuba okubamba iqhaza okunengqondo ekwakhiweni nasekulethweni kokungenelela ukuze benze ngcono futhi bagcine isesimweni impilo yabo." +በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ለሚያስፈልጓቸው ነገሮችና መብቶቹ ምላሽ ለመስጠት እንዲህ ያሉ አጋጣሚዎችን ማስፋት አስፈላጊ ነው። ተፅዕኖ፦ በዓለም ላይ ከመቼውም ጊዜ ይበልጥ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ቁጥር 1.2 ቢሊዮን ሲሆን ይህም ከዓለም ሕዝብ አንድ ስድስተኛ ነው። ይህ ቁጥር እስከ 2050 ዓ.ም. ድረስ ይጨምራል ተብሎ ይጠበቃል። በተለይ ከ10 እስከ 19 ዓመት ዕድሜ ያላቸው 90% በሚጠጉት ዝቅተኛና መካከለኛ ገቢ ያላቸው አገሮች ይኖራሉ። በየዓመቱ 1.1 ሚልዮን የሚያክሉ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች ይሞታሉ ። ዋነኞቹ መንስኤዎች የመንገድ ትራፊክ ጉዳቶች፣ ራስን ማጥፋት እና የእርስ በርስ ግጭት ናቸው። በሚሊዮን የሚቆጠሩ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶችም ሕመምና ጉዳት ይደርስባቸዋል ። በጉርምስና ዕድሜ ላይ በሚገኙ ወጣቶች ላይ ለሕልፈተ ሞትና ለበሽታ መንስኤ የሚሆኑ ነገሮች በጾታና በዕድሜ እንዲሁም በመልክዓ ምድራዊ አካባቢ ይለያያሉ። ከ10-14 ዓመት ዕድሜ ላላቸው ልጆች በጤና ላይ ከፍተኛ ጉዳት የሚያደርሱት ከውኃ፣ ከፅዳትና ከንጽሕና ጋር የተያያዙ ናቸው። ከ15-19 አመት ለሆኑ ታዳጊዎች የሚያጋጥሙ ስጋቶች ብዙ ጊዜ እንደ አልኮል መጠቀም እና ጥንቃቄ የጎደለው የግብረ ሥጋ ግንኙነት ባህሪያት ናቸው። እንደ ወሲባዊ ጥቃት ሁሉ ደካማ አመጋገብ እና ዝቅተኛ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ በልጅነት እና በጉርምስና ወቅት የሚጀምሩት ተጨማሪ ተግዳሮቶች ናቸው።,"Expanding such opportunities is key to responding to adolescents’ specific needs and rights. Impact: There are more adolescents in the world than ever before: 1.2 billion, totalling one sixth of the global population. This number is expected to rise through 2050, particularly in low- and middle-income countries where close to 90% of 10- to 19-year-olds live. An estimated 1.1 million adolescents die each year. The leading causes are road traffic injuries, suicide and interpersonal violence. Millions of adolescents also experience illness and injury. Causes of mortality and morbidity among adolescents differ by sex and age, and also by geographic region. For 10-14-year-olds, the leading risks for health are related to water, hygiene and sanitation. Risks for 15-19-year-olds are more often related to behaviours, such as alcohol use and unsafe sex. Poor diet and low physical activity are additional challenges which begin in childhood and adolescence, as does sexual abuse.","Faɗaɗa waɗannan damarmakin na da matuƙar muhimmanci ga buƙatun da 'yancin matasa na musamman. Tasiri: Akwai matasa da yawa a faɗin duniya fiye da yadda suke a lokutan baya: wanda adadinsu ya kai biliyan 1.2 daidai da ɗaya bisa shida na adadin mutanen duniya. Wannan adadin ana tsammanin zai hauhawa nan da 2050 musamman a kasashe masu karanci ko matsakaicin kudin shiga inda kusan kaso 90% daga 'yan shekara 10 zuwa 19 suke rayuwa. An kiyasta cewa matasa miliyan 1.1 ne ke mutuwa a kowace shekara. Manyan abubuwan da suke haddasa hakan su ne haɗarurrukan titi, kashe kai da kuma tashin hankali. Kuma miliyoyin matasa suna fuskantar rashin lafiya da raunika. Abubuwan da suke haddasa mace-mace da ciwuwwuka a tsakanin matasa sun bambanta ta fuskar jinsi da shekaru da kuma yanki. Ga 'yan shekara 10 zuwa 14, manya abubuwan haɗari ga lafiyarsu na da alaƙa ne da ruwa da tsaftar jiki da tsaftar muhalli. Ga 'yan shekara 15 zuwa 19, manya abubuwan haɗari ga lafiyarsu na da alaƙa ne da halayya kamar yawan amfani da giya da yin jima'i barkatai. Matsalar abinci maras gina jiki rashin motsa jiki su ma ƙarin ƙalubale ne waɗanda suke farawa a lokacin yarinta da ƙuruciya kamar yawan jima'i barkatai.","Kupanua fursa kama hizo ni muhimu katika kukabiliana na mahitaji na haki maalumza vijana. Matokeo: Kuna vijana wengi duniani kuliko ilivyowahi kuwa huko nyuma: bilioni 1.2, ni jumla ya moja ya sita ya idadi ya watu duniani. Idadi hii inategemewa kuongezeka kufikia 2050, haswa kwenye nchi zenye uchumi mdogo na wa kati ambapo inakaribia 90% ya watoto wa miaka 10 hadi 19 wanaoishi. Inakadiriw akuwa vijana milioni 1.1 hufa kila mwaka. Sababu kuu ni majeraha ya barabarani, kujiua na unyanyasaji baina ya watu. Mamilino ya vijana pia hupata maradhi na ajali. Sababu za vifo miongoni mwa vijana hutofautiana kulingana na umri na jinsiana pia eneo la ,kijiografia. Kwa miaka 10-14, hatari kuu kwa afya ni kuhusiana na maji, usafi na usafi wa mazingira. Hatari kwa wenye miaka 15-19 zinahusiana sana na tabia, kama vile matumizi ya pombe na ngono isiyo salama. Lishe duni na mazoezi hafifu ni changamoto za ziada ambazo huanza utotoni na ujana, kama vile unyanyasaji wa jinsia.","Mímú irú àwọn àǹfààní bẹ́ẹ̀ gbèrú ṣe pàtàkì sí fífèsì sí àwọn ẹ̀tọ́ àti àìní àwọn olùbàlágà ní pàtó. Ipa: Àwọn olùbàlágà tí pọ̀ ní àgbáyé ju ti tẹ́lẹ̀ lọ: bílíọ́nù 1.2, èyí tó tó ìdá mẹ́fà iye ènìyàn àgbáyé. Iye yìí yẹ kí ó gòkè sí di 2050, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ẹlẹ́jẹ̀wọ̀n ọrọ̀-ajé níbi tí ó tó 90% àwọn ọmọ ọlọ́jọ́-orí 10- sí 19 ń gbé. Àpapọ̀ mílíọ́nù 1.1 àwọn olùbàlágà ń kú lọ́dún. Àwọn okùnfà tó lékè ni àwọn ìpalára ìjàǹbá ọkọ̀, ìpokùnso àti ìbára-ẹni-jà. Mílíọ́nù àwọn olùbàlágà náà ń ní ìrírí àìsàn àti ìfarapa. Àwọn okùnfà ikú àti àrùn láàrin àwọn olùbàlágà máa ń yàtọ̀ pẹ̀lú jíjẹ́ akọ-tàbí-abo àti ọjọ́-orí, àti pẹ̀lú ẹkùn agbègbè. Fún àwọn ọlọ́jọ́-orí 10 – 14, àwọn ewu ìlera tó lékè ní í ṣe pẹ̀lú omi, ìmọ́tótó àti ìtọ́jú àyíká. Àwọn ewu fún ọlọ́jọ́-orí 15-19 máa ń sábà ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ìwà, bí ìlò ọtí líle àti ìbálòpọ̀ aláìláàbò. Ìjẹkújẹ àti àìṣe ìdárayá jẹ́ àwọn àfikún ìpèníjà tí ó bẹ̀rẹ̀ láti àsìkò ọmọdé àti ìbàlágà, bí àṣìlò ìbálòpọ̀ náà ṣe jẹ́.","Ukwandisa lawo mathuba kusemqoka ngokuphathele nokuphendula ngezidingo namalungelo aqondene namabhungu namatshitshi. Umthelela: Kunentsha eningi emhlabeni kunaphambilini: izigidigidi ezingu-1.2, okuyingqikithi yengxenye kokuyisithupha yenani labantu emhlabeni jikelele. Leli nani kulindeleke ukuthi likhuphuke lize libe ngu-2050, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo lapho kuhlala khona cishe u-90% wezingane ezineminyaka yobudala eyi-10 ukuya kweyi-19. Kulinganiselwa ekutheni intsha eyizigidi ezingu-1.1 iyashona unyaka ngamunye. Izimbangela ezihamba phambili ukulimala emgwaqweni, ukuzibulala kanye nobudlova phakathi kwabantu. Izigidi zamabhungu namatshitshi zihlushwa nawukugula kanye nokulimala. Izimbangela zokushona kanye nokugula kwamabhungu kanye namatshitshi ziyehluka ngokobulili nangokweminyaka yobudala, nangokwesifunda sendawo. Kwabaneminyaka yobudala eyi-10 ukuya kweyi-14, izingozi ezihamba phambili zezempilo zihlobene namanzi, inhlanzeko kanye nokuthuthwa kwendle. Izingozi ezinganeni ezineminyaka yobudala eyi-15 ukuya kweyi-19 zivame ukuhlobana nendlela yokuziphatha, njengokuphuza utshwala kanye nocansi olungaphephile. Ukungadli ukudla okunezakhamzimba kanye nokuvocavoca umzimba okuncane kuyizinselele ezengeziwe eziqala ngesikhathi sobungane kanye nesamabhungu namatshitshi, kanye nokuxhashazwa ngokocansi." +"በዕድሜ የገፉ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ልጃገረዶች በትዳር ጓደኛቸው ላይ በሚፈጸም የኃይል ድርጊት ከመጠን በላይ ይጎዳሉ። ከ15 እስከ 19 ዓመት ባለው እድሜ ላይ የሚገኙ ልጃገረዶች ለሕልፈተ ሕይወት ዋነኛ መንስኤ የሆኑት የእርግዝና ችግሮችና አደገኛ የሆኑ ውርጃዎች ናቸው። በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ አብዛኞቹ ወጣቶች ሞትን መከላከል ወይም ማከም ይቻላል፤ ይሁን እንጂ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶች የጤና መረጃዎችንና አገልግሎቶችን ለማግኘት አንዳንድ እንቅፋቶች ያጋጥሟቸዋል። ገዳቢ ህጎች እና ፖሊሲዎች፣ የወላጅ ወይም የአጋር ቁጥጥር፣ ውስን እውቀት፣ ርቀት፣ ወጪ፣ ሚስጥራዊነት ማጣት እና የአቅራቢዎች አድልዎ ሁሉም ጎረምሶች በጥሩ ጤንነት እንዲያድጉ እና እንዲያዳብሩ የሚያስፈልጋቸውን እንክብካቤ እንዳያገኙ ሊገድቡ ይችላሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፡ የዓለም ጤና ድርጅት ሀገራት ብሄራዊ የጉርምስና ጤና ምላሾች በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ መሆናቸውን እና የታዳጊዎችን እሴቶች እና ምርጫዎች ከግምት ውስጥ ያስገባ እንዲሆን ይደግፋል። በጉርምስና ዕድሜ ላይ ባሉ ወጣቶች ጤና ላይ ማስረጃዎችን ማሻሻል በጣም አስፈላጊ ነው። የተባበሩት መንግስታት ድርጅቶች ሃገራት የመለኪያ መረጃዎችን እንዲያሻሽሉእና እንዲጠናከሩ፣ ምርምር እንዲያደርጉ ና የተሻሉ ተግባራትን እንዲጋሩ ድጋፍ ያደርጋሉ። የዓለም ጤና ድርጅት እንደ ኤች አይ ቪ፣ ሳያስቡት ጉዳት፣ ዓመፅ፣ እንዲሁም የአእምሮ ጤንነት፣ ሱስ የሚያስይዙ ነገሮችን አላግባብ መጠቀምና ራስን መጉዳትን ጨምሮ አዎንታዊ እድገት፣ ተላላፊ በሽታዎች፣ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች፣ የወሲብና የመራቢያ ጤንነት፣ ሱስ የሚያስይዙ ነገሮችን አላግባብ መጠቀምና ራስን መጉዳትን ጨምሮ ለተለያዩ የጤና መስኮች ጠቃሚ የሆኑ በማስረጃ ላይ የተመሠረቱ ምክሮችን አቅርቧል። እነዚህን ምክረ ሃሳቦች ተግባራዊ ለማድረግ, የዓለም ጤና ድርጅት የተለያዩ የፖሊሲ እና የፕሮግራም ድጋፍ መሳሪያዎችን ያዘጋጃል. በልባቸው ላይ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ የጤና መርሃግብሮችን እንዴት ማቀድ፣ መተግበር፣ መከታተል እና መገምገም እንደሚቻል በሀገር ደረጃ ፖሊሲ አውጪዎችን እና የፕሮግራም ሥራ አስኪያጆችን የሚመራው ግሎባል ፈጣን እርምጃ (AA-HA!) ነው።","Older adolescent girls are disproportionately affected by intimate partner violence. Pregnancy complications and unsafe abortions are the leading causes of death among 15-19-year-old girls. Most adolescent mortality and morbidity is preventable or treatable, but adolescents face specific barriers in accessing health information and services. Restrictive laws and policies, parental or partner control, limited knowledge, distance, cost, lack of confidentiality, and provider bias can all restrict adolescents from getting the care they need to grow and develop in good health. WHO Response: WHO supports countries to ensure that their national adolescent health responses are evidence-based and take account of the values and preferences of adolescents. Improving the evidence base on adolescent health is crucial. WHO supports countries to improve measurement and strengthen data, conducts research, and shares best practice. WHO issues evidence-based recommendations that are relevant for – or specific to – adolescents across the full range of health areas including: positive development, communicable diseases, non-communicable diseases, sexual and reproductive health including HIV, unintentional injury, violence, and mental health, substance abuse and self-harm. To support the implementation of these recommendations, WHO produces a range of policy and programme support tools. At the heart is the Global Accelerated Action for the Health of Adolescents (AA-HA!), which guides national-level policy-makers and programme managers on how to plan, implement, monitor, and evaluate adolescent health programmes.","Manyan 'yan mata sukan fuskanci musgunawa daga samari mafi kusanci da su. Matsalolin goyon ciki da zub-da-ciki mara inganci su ne manyan abubuwan da suke janyo mutuwa a tsakanin yara mata 'yan shekara 15 zuwa 19. Mafi yawancin mace-macen matasa da ciwukansu ana iya yi musu riga-kafi ko kuma magance su, sai dai matasa suna fuskantar tasgaro wajen samun bayanan lafiya da aikace-aikace. Dokoki da tsare-tsare na musamman da iyakokin iyaye ko na abokin zama da ƙarancin ilimi da nisa da tsada da rashin sirri da son zuciya suna iya katange matasa daga samun kulawar da suke buƙata domin cigabansu da bunƙasar lafiyarsu. Amsar WHO: WHO tana tallafa wa ƙasashe domin tabbatar da cewa amsawar lafiyar matasansu abu ne bisa hujja kuma su kula da matsayin zaɓuɓɓukan matasan. Inganta lafiyar matasa bisa hujja abu ne mai matuƙar muhimmanci. WHO tana tallafa wa ƙasashe domin inganta ma'auni da ƙarfafar bayanai da gabatar da bincike da kuma yaɗa mafi kyawun aiki. WHO tana ba da hujjoji gamsassu waɗanda suke da muhimmanci musamman ga matasa a cikin fannonin kiwon lafiya wanda ya haɗa da: cututtuka masu yaɗuwa da kuma cututtuka marasa yaɗuwa da abin da ya shafi saduwa da rainon ciko wanda ya haɗar da cutar HIV da raunin da ba a yi tsammani ba da tashin hankali da matsalar ƙwaƙwalwa da shaye-shaye da illata kai. Domin ƙarfafar waɗannan shawarwari, WHO ta samar da kayayyakin da za su tallafi waɗannan tsare-tsaren. Mafi muhimmanci ita ce Kungiyar Bunkasa Ayyukan Lafiyar Matasa ta Duniya wato (AA-HA) wadda take nusar da masu tsara dokoki da masu gudanar da tsarin na kasa a kan yadda za a tsara da yadda za a zartar da bibiya da auna tsarin kula da lafiyar matasa.","Wasichana wa umri wa balehe huathirika isivyo sawa na unyanyasaji wa mapenzi kwa watu wao wa karibu. Matatizo ya ujauzito na utoaji mimba usio salama ni sababu kuu za vifo miongoni mwa wasichana wenye miaka 15-19. Vifo vingi vya vijana vinzuilika na kutibika, lakini ujana unakabilriwa na vikwazo maalumu kwenye kupata taarifa za afya na huduma. Sheria na sera zenye vizuizi, udhibiti wa wazazi au mwenza, uelewa mdogo, umbali, gharama, ukosefu wa usiri, na upendeleo wa watoa huduma zote zinaweza kuwazuia vijana kupata matunzo wanayohitaji ili kukua na kuendelea katika afya njema. WHO linajibu: WHO linawezesha nchi nyingi ili kiuhakikisha kwamba majibu ya kitaifa ya afya ya vijana ni msingi wa ushahidi na kuzingatia maadili na mapendeleo ya vijana. Kuboresha msingi wa udhibiti juu ya afya ya vijana ni muhimu. WHO linasaidia nchi mbalimbali kuboresha na kuimarisha data, kufanya utafiti, na kushirfiki mambo mema. WHO Linatoa mapendekezo yenye msingi wa ushahidi ambayo yanafa a au mahususi kwa vijana katika anuwai kamili ya maeneo ya afya yakiwemo: magonjwa yanayoambukiza, magonjwa yasiyoambukiza, ngono na afya ya uzazi ikiwemo HIV, ajali za bila kukusudia, unyanyasaji, na afya ya akili, matumizi ya zmazdawa ya kulevya, na kujiumiza. Kusaidia utekelezaji wa mapendekezo haya, WHO inaanzisha zana mbalimbali za usaidizi a sera na programu. Kimsingi ni Hatua ya Kimataifa ya Kasi kwa Afya ya Vijana (AA-HA!), ambayo huwaongoza waandaaji sera wa kitaifa na mameneja wa programu namna gani ya kupanga, kutekeleza, kusimamia, na kutathmini programu mbalimbali za afya ya kijana.","Ìwà ipá ọ̀rẹ́ alábàálòpọ̀ máa ń nípa lórí àwọn olùbàlágà ọmọbìnrin tó ti dàgbà. Àwọn ìṣòro oyún àti ìṣẹ́yún eléwu jẹ́ okùnfà tó lékè fún ikú láàrin àwọn obìnrin ọlọ́jọ́-orí 15-19. Ikú àti àrùn púpọ̀ àwọn olùbàlágà ṣe é dènà tàbí tọ́jú, ṣùgbọ́n àwọn olùbàlágà máa ń dojú kọ àwọn ìṣòro rírí àlàyé àti ètò ìlera gbà. Àwọn òfin àti ìlànà ahánimọ́, ìdarí òbí tàbí alábàárìn, àìtó ìmọ̀, ìjìnnàsíra, iye-owó, àìpa àṣírí mọ́, àti ojúṣàájú olùpèsè le dìjọ ṣe àhámọ́ fún olùbàlágà láti rí ìtọ́jú tí wọ́n nílò fún ìdàgbà àti ìgbèrú nínú ìlera pípé. Èsì WHO: WHO ṣe àtìlẹyìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti rí I dájú pé àwọn ìdásí ìlera olùbàlágà orílẹ̀ wọn jẹ́ ẹlẹ́rìí àti pé ó fààyè sílẹ̀ fún àwọn ìfẹ́ àti ìwà àwọn olùbàlágà. Ìmúgbèrú ẹ̀rí látàrí ìlera olùbàlágà ṣe pàtàkì. WHO àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti mú dátà gbèrú kí wọ́n sì lágbárá sí i, kí wọ́n ṣe ìwádìí, kí wọ́n sì pín àwọn ìṣe tó dára jùlọ ká. WHO dá àwọn àdá ajẹmọ́-ẹ̀rí tí wọ́n wà ní ìbámu pẹ̀lú – tàbí tí wọ́n nìkàn jẹmọ́ – àwọn olùbàlágà káàkiri àwọn agbọn ìlera bí: ìdàgbàsókè tó dára, àwọn àrùn ajẹmọ́-kòkòrò àkóràn, àwọn àrùn ajẹmọ́-kòkòrò tí kìí ràn, ìlera ìbálòpọ̀ àti ìbímọ bí HIV, àwọn ìfarapa tó ṣèèsì, ìwà-ipá, àti ìlera ọpọlọ, ìlòkulò òògùn àti ìdápara-ẹni-lára. Láti ṣe àtìlẹyìn fún ìmúṣẹ àwọn àbá wọ̀nyí, WHO pèsè ọ̀pọ̀ irinṣẹ́ aṣàtìlẹyìn fún ìlànà àmúṣiṣẹ́ àti ètò. Ní ààrin gbùngbùn rẹ̀ ni Global Accelerated Action for the Health of Adolescents (AA-HA!) wà, èyí tó ń tọ́ àwọn olùṣe-ìlànà ní ìpele orílẹ̀-èdè àti àwọn alákòóso ètò sọ́nà lórí bí a ti ń ṣètọ̀, mú ètò ṣẹ, mójútó, àti ṣe ìgbéléwọ̀n àwọn ètò ìlera ìbàlágà.","Amantombazane angamatshitshi asemadadlana athintwa ngokungenakulinganiswa ubudlova babalingani abaya abaya nabo ocansini. Izinkinga ngokuphathelene nokukhulelwa nokukhishwa kwezisu okungaphephile kuyizimbangela ezihamba phambili zokushona phakathi kwamantombazane aneminyaka eyi-15 ukuya kweyi-19 yobudala. Iningi lokushona kwamabhungu namatshitshi lingavinjelwa noma lingelapheka, kodwa amabhungu namatshitshi ibhekana nezithiyo ezithile ekufinyeleleni olwazini kanye nezinsiza zezempilo. Imithetho nezinqubomgomo ezivimbela okuthile, ukulawulwa abazali noma abalingani, ulwazi olulinganiselwe, ibanga, izindleko, ukuntuleka kwemfihlo, nokuchema komhlinzeki konke kungavimbela intsha ekutholeni ukunakekelwa ekudingayo ukuze ikhule futhi ithuthukise impilo enhle. Impendulo yeWHO: I-WHO isekela amazwe ukuqinisekisa ukuthi ukusabela kwawo ngokuphathelene nempilo yamabhungu namatshitshi kuzwelonke kusekelwe ebufakazini futhi kubhekelela lokho amabhungu namatshi akholelwa kukho noma akuncamelayo. Kubalulekile ukuthuthukisa isisekelo sobufakazi empilweni yamabhungu namatshitshi. I-WHO isekela amazwe ukuze athuthukise isilinganiso futhi aqinise idatha, enze ucwaningo, futhi abelane ngenqubo engcono kakhulu. I-WHO ikhipha izincomo ezisekelwe ebufakazini okubalulekile – noma okuqondene – namabhungu namatshitshi kuzo zonke izindawo zezempilo ezihlanganisa: ukukhula kahle, izifo ezithathelanayo, izifo ezingathathelani, ezempilo ezephathelene nocansi nokuzala kubandakanya Igciwane Lesandulela Ngculazi, ukulimala okungahlosiwe, ubudlova, nempilo yengqondo, ukusetshenziswa kwezidakamizwa kanye nokuzilimaza. Ukusekela ukuqaliswa kwalezi zincomo, iWHO ikhiqiza izinhlobonhlobo zamathuluzi okusekela inqubomgomo kanye nohlelo. Lokhu kuholwa yiGlobal Accelerated Action for the Health of Adolescents (AA-HA!), eqondisa abenzi bezinqubomgomo ezingeni likazwelonke nabaphathi bohlelo ngendlela yokuhlela, ukusebenzisa, ukuqapha, nokuhlola izinhlelo zezempilo zamabhungu namatshitshi." +በተጨማሪም የተባበሩት መንግሥታት ድርጅቶች የአገልግሎት አቅርቦት፣ የገንዘብ ድጋፍና አስተዳደር ጥረቶችን እንዲስፋፉ፣ ብሔራዊ ደረጃ ያላቸው ተመራማሪዎችና ፕሮግራም አውጪዎች ያላቸውን ችሎታ እንዲገነቡ እንዲሁም ለፖሊሲና ለፕሮግራሞች ቴክኒካዊ ድጋፍ እንዲሰጡ ይደግፋሉ። በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ልጆች በአንድ በኩል ከጉዳት መጠበቅ እንዲሁም በራሳቸው ውሳኔ ላይ ውሳኔ ማድረግ ያስፈልጋቸዋል ። ለራሳቸው ጤንነትና ደህንነት ምላሽ ለመስጠት ቁልፍ ሚና አላቸው ። የ ዓለማየሁ 13ኛ አጠቃላይ የስራ ፕሮግራም ይህንን የተገነዘበ ሲሆን በጉርምስና ዕድሜ ላይ ከሚገኙ ወጣቶች ጋር እንደ ማዕከላዊ አጋሮች በመሆን የጉርምስና ጤንነትን ለማሻሻል ለመስራት ቁርጠኛ ነው.,"WHO also supports countries to scale up efforts in service delivery, financing and governance, helps to build the capacities of national-level researchers and programmers, and provides technical support for policy and programmes. Adolescents need protection from harm on the one hand, and support to make independent decisions on the other. They have a key role to play in the response to their own health and wellbeing. WHO's 13th General Programme of Work recognizes this and is committed to working with adolescents as central partners to improve adolescent health.",Haka kuma WHO tana tallafa wa ƙasashe domin su yi nasara wajen gudanar da ayyuka da tallafin kuɗi da na gudanarwa da kuma taimakawa wajen gina masu bincike a matakin ƙasa da masu shirye-shirye da kuma bayar da tallafin fasaha domin tsare-tsare da shirye-shirye. Matasa suna buƙatar kariya daga cutarwa a ɓangare guda da kuma ƙarfafar su gun zartar da abubuwa a karan kansu. Suna taka muhimmiyar rawa a wajen bayar da jawabin da ya shafi lafiyarsu da walwalarsu. Shirin WHO na bai daya na goma sha uku 13th ya yi la'akari da abin da aka ambata a sama kuma a tsaye yake wajen yin aiki da matasa a matsayin manyan abokan hulɗa domin inganta lafiyar matasa.,"WHO pia linasaidia nchi mbalimbali kupanua jufudi za utoaji huduma, fedha na uongozi, kusaidia kujenga uwezo wa watafiti na watengeneza programu kwa ngazi ya kitaifa, na kutoa msaada wa kiufundi kwa ajili ya sera na programu. Vijana wanahitaji ulinzi kutokana na majanga kwa namna moja, na msaada ili kufanya maamuzi huru kwa upande mwingine. Wana jukumu muhimu katika kukabiliana na afya na usatawi wao wenyewe. Programu 13 za WHO za kazi zinatambua hili na imejitolea kufanya kazi na vijana kama washirika wake wakzuu ili kuboresha afya ya vijana.","WHO náà ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti fi kú ìgbìyànjú wọn nínú ìfijíṣẹ́ iṣẹ́, ìṣúná àti ìjọba, àwọn ìrànlọ́wọ́ láti sa ipá lórí àwọn olùwádìí àti elétò ìpele orílẹ̀-èdè, àti láti pèsè àtìlẹ̀yìn àkànṣe fún àwọn ìlànà-àmúṣiṣẹ́ àti ètò. Àwọn olùbàlágà nílò ààbò lọ́wọ́ ìpalára ní ọ̀nà kan, àti àtìlẹyìn láti ṣe àwọn ìpinnu àdáṣe ní ọ̀nà mìíràn. Wọ́n ní ojúṣe pàtàkì nínú ìjígìrì sí ìlera àti ìwà dáadáa wọn. Ètò Gbogbogbòò Iṣẹ́ 13th ti WHO ṣe ìdámọ̀ èyí, ó sì farajìn láti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn olùbàlágà gẹ́gẹ́ bí àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ tó ṣe kókó fún ìmúgbèrú ìlera ìbàlágà.","I-WHO iphinde isekele amazwe ukuba athuthukise imizamo yokuletha izinsiza, ekuxhasweni ngezimali nasekwengameleni, isiza ekwakheni amakhono abacwaningi nabahleli bezinga likazwelonke, futhi inikeze ukusekelwa kwezobuchwepheshe kwezinqubomgomo kanyee nezinhlelo. Amabhungu namatshitshi adinga ukuvikelwa ekulimaleni ngakolunye uhlangothi, kanye nokusekelwa ukuze enze izinqumo ngokuzimela ngakolunye uhlangothi. Banendima ebalulekile okufanele bayidlale ekusabeleni empilweni kanye nasenhlalakahleni yabo. Uhlelo Lomsebenzi lwe-13 lweWHO luyakwazisa lokhu futhi luzibophezele ekusebenzisaneni namabhungu namatshitshi njengabalingani abayinhloko ekuthuthukiseni impilo yamabhungu namatshitshi." +እርጅና አጠቃላይ እይታ - እያንዳንዱ ሰው – በዓለም ላይ ባሉ ሁሉም ሀገራት- ረጅም እና ጤናማ ህይወት የመኖር እድል ሊኖረው ይገባል። ይሁን እንጂ የምንኖርበት አካባቢ ለጤንነት አመቺ ሊሆን ወይም ጉዳት ሊያስከትል ይችላል ። አከባቢዎች በባህሪያችን እና ለጤና አደጋዎች ተጋላጭነታችን (ለምሳሌ የአየር ብክለት ወይም ብጥብጥ)፣ የአገልግሎታችን ተደራሽነት (ለምሳሌ የጤና እና ማህበራዊ እንክብካቤ) እና እርጅና በሚያመጣቸው እድሎች ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ አላቸው። በህዝቡ ውስጥ እድሜያቸው 60 ዓመት እና ከዚያ በላይ የሆኑ ሰዎች ቁጥር እና መጠን እየጨመረ ነው። እ.ኤ.አ በ2019 እድሜያቸው 60 ዓመትና ከዚያ በላይ የሆኑ ሰዎች ቁጥር 1 ቢሊዮን ነበር። ይህ ቁጥር እ.ኤ.አ በ2030 ወደ 1.4 ቢሊዮን እና በእ.ኤ.አ 2050 ወደ 2.1 ቢሊዮን ያድጋል። ይህ ጭማሪ ከዚህ በፊት ታይቶ በማይታወቅ ፍጥነት የሚከናወን ሲሆን በመጪዎቹ አሥርተ ዓመታት በተለይም በማደግ ላይ ባሉ አገሮች በከፍተኛ ፍጥነት ይጨምራል ። ይህ በአለም አቀፉ ህዝብ ላይ ታሪካዊ ጉልህ ለውጥ ጋር ማህበረሰቦች በሁሉም ዘርፎች ከተዋቀሩበት መንገድ ጋር መላመድን ይጠይቃል። ለምሳሌ፦ ጤና እና ማህበራዊ እንክብካቤ፣ መጓጓዣ፣ መኖሪያ ቤት እና የከተማ ዕቅድ ።,"Ageing Overview: Every person – in every country in the world – should have the opportunity to live a long and healthy life. Yet, the environments in which we live can favour health or be harmful to it. Environments are highly influential on our behaviour and our exposure to health risks (for example, air pollution or violence), our access to services (for example, health and social care) and the opportunities that ageing brings. The number and proportion of people aged 60 years and older in the population is increasing. In 2019, the number of people aged 60 years and older was 1 billion. This number will increase to 1.4 billion by 2030 and 2.1 billion by 2050. This increase is occurring at an unprecedented pace and will accelerate in coming decades, particularly in developing countries. This historically significant change in the global population requires adaptations to the way societies are structured across all sectors. For example, health and social care, transportation, housing and urban planning.","Tsufa Gamsasshen Bayani: lallai ne a ba wa kowane mutum a kowace kasa a faɗin duniya dama ya yi rayuwa mai tsayi cikin koshin lafiya. Duk da haka, muhallan da muke zaune za su iya ba da fifiko ga lafiya ko kuma su cutar da ita. Muhallai suna da matuƙar tasiri ga halayyarmu da kuma kulawarmu ga haɗuran lafiya (a misali, guraɓacewar iska ko tashin hankali) yanayin samun ayyukanmu (a misali, kula da lafiya da zamantakewa) da kuma damarmakin da tsufa ke bayarwa. Adadi da yawan mutane 'yan kimanin shekara sittin (60) zuwa sama yana ƙaruwa a cikin al'umma. A shekarar 2019, adadin mutane 'yan kimanin shekara sittin (60) zuwa sama ya kasance biliyan daya1 ne. Wannan adadin ana sa ran zai ƙaru zuwa biliyan ɗaya da 1.4 nan da shekara ta 2050. Kuma wannan ƙaruwar tana faruwa ne wadda ba a taɓa yin makamanciyarta a baya ba wadda za ta yawaita a shekaru masu zuwa, musamman a ƙasashe masu tasowa. Wannan muhimmin canjin na tarihi a cikin adadin mutanen duniya yana buƙatar garambawul ga yanayin da aka tsara al'ummu a dukkannin fannoni. A misali, kula da lafiya da zamantakewa da harkokin sufuri da tsarin gidaje da birane.","Uzee Muhtasari: kila mtu ‚Ä kwenye kila nchi duniani ‚Äì yapasa awe na fursa ya kuishi miaka mingi na maisha yenye afya. Lakini, mazingira ambayo tunaishi yanaweza kusaidia afya ama kuihatarisha. Mazingira yana ushawishi mkubwa kwenye tabia zetu na mfiduo wetu kwa hatari za kiafya ( kwa mfano, uchavuzi wa hali ya hewa, ama unyanyasaji), upatikanaji wetu wa huduma ( kwa mfano, huduma za azfya na kijamii) na fursa ambazo huleta kuzeeka. Idadi ya watu wenye umri wa miaka 60 na zaidi katika idadi ya watu inaongezeka. Mwaka 2019, idadi ya watu wenye miaka 60 na zaidi ilikuwa bilioni 1. Idadi hii itaongezeaka kufikia bilioni 1.4 mwaka 2030 na bilioni 2.1 mwaka 2050. Ongezeko hili linatokea kwa kasi isiyo na kifani na itaongezeka katika miongo ijayo, haswa katika nchi zinazoendelea. Mabadiliko haya muhimu ya kihistoria katika idadi ya watu duniani yanahitaji marekebisho kwa jinsi jamii zinavyoundwa katika sekta zote. Kwa mfano , huduma ya afya na ya kijamii, usafirishaji, makazi na mipango miji.","Ìdàgbà Ìsọníṣókí: gbogbo ènìyàn - ní gbogbo orílẹ̀-èdè àgbáyé yẹ kó ní àǹfààní láti ní ẹ̀mí gígùn àti ìlera. Síbẹ̀, àyíká tí à ń gbé lè ṣe àǹfààní fún ìlera tàbí kò ṣàkóbá fún un. Ipa ribiribi ni àyíká ní lórí ìwà wa àti iṣéṣe láti ní ìjàmbá nípa ìlera (fún àpẹẹrẹ ìdọ̀tí inú afẹ́fẹ́ àti ìwà ipátá) àǹfààní wà sí àwọn ìṣe yìí (fún àpẹẹrẹ ìtọ́jú ìlera àti àyíká) àti àwọn àǹfààní tí ìdàgbà ń mú wá. Iye àti ìwọ̀n àwọn ènìyàn tó ti tó ọgọ́ta ọdún àti àwọn tó dàgbà ju bá yẹn lọ nínú iye àwọn ènìyàn ń gbèrú sí i. Ní 2019, iye àwọn ènìyàn tó jẹ́ ọgọ́ta ọdún àti àwọn tó ju bẹ́ẹ̀ lọ jẹ́ bílíọ́ọ̀nù kan. Iye yìí ní àfikún dé 1.4b ní 2030 àti 2.1b ní 2050. Àfikún yìí ń wáyé ní ọ̀nà ìyára àìròtẹ́lẹ̀ ní àwọn ọdún tó ń bọ̀ pàápàá ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣì ń dàgbà sókè. Àyípadà pàtàkì ajẹmọ́tàn yìí ní iye ènìyàn lágbáyé nílò ìfikọ́ra sí bí àwùjọ ṣe di gbígbé kalẹ̀ káàkiri gbogbo ẹ̀ka. Fún àpẹẹrẹ, ìtọ́jú ìlera àti àwùjọ, ìrìnnà, ilé gbígbé àti ìṣètò ibùgbé àwọn ènìyàn.","Ukuguga Uhlolojikelele: Wonke umuntu – kuwo wonke amazwe emhlabeni – kufanele abe nethuba lokuphila isikhathi eside kanye nokuba nempilo. Noma kunjalo, izindawo esiphila kuzo zingasiza empilweni noma zibe yingozi kuyo. Izindawo zinethonya elikhulu ekuziphatheni kwethu nasekuchayekeni kwethu ezingozini zezempilo (isibonelo, ukunukubezwa komoya noma ubudlova), ukufinyelela kwethu ezinsizeni (isibonelo, ukunakekelwa kwezempilo nezenhlalo) kanye namathuba ofika ngenxa yokuguga. Liyakhula inani kanye nesilinganiso sabantu abaneminyaka engama-60 nangaphezulu enanini labantu. Ngo-2019, inani labantu abaneminyaka engama-60 nangaphezulu babeyisigidi esisodwa. Leli nani lizokhuphuka libe ngu-1.4 wezigidigidi ngo-2030 kanye no-2.1 wezigidigidi ngo-2050. Lokhu kukhula kwenzeka ngejubane elingakaze libonwe phambilini futhi kuzoshesha emashumini eminyaka ezayo, ikakhulukazi emazweni asathuthuka. Le nguquko ephawulekayo ngokomlando kubantu emhlabeni jikelele idinga ukuzivumelanisa nezimo endleleni imiphakathi ehlelwe ngayo kuyo yonke imikhakha. Isibonelo, ukunakekelwa kwezempilo kanye nokwezenhlalo, ezokuthutha, izindlu nokuhlela izindawo zasemadolobheni." +አለምን ከእድሜ ጋር የሚስማማ ለማድረግ መስራት አስፈላጊ እና አጣዳፊ የስነ-ህዝቦቻችን አካል ነው። ተፅዕኖ፡ እርጅና ሁለቱንም ፈተናዎች እና እድሎችን ያቀርባል። የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ እና የረጅም ጊዜ እንክብካቤን ፍላጎት ያሳድጋል፣ ብዙ እና የተሻለ የሰለጠነ የሰው ሃይል ይፈልጋል፣ የአካል እና ማህበራዊ አከባቢዎችን የበለጠ እድሜን የሚያሟላ እንዲሆን ፍላጎትን ያጠናክራል፣ እና ሁሉም በየሴክተሩ እርጅናን እንዲታገል ጥሪ ያደርጋል። ይሁን እንጂ እነዚህ ኢንቨስትመንቶች በዕድሜ የገፉ ሰዎች በቤተሰባቸው ውስጥም ይሁን በአካባቢያቸው ለሚኖሩ ሰዎች (ለምሳሌ ፈቃደኛ ሠራተኞች ወይም መደበኛ ወይም መደበኛ ባልሆኑ ሠራተኞች) ወይም በማኅበረሰቡ ውስጥ ሰፋ ያለ አስተዋጽኦ ለማበርከት ያስችላሉ ። ከዚህ ተለዋዋጭ የሕዝብ ብዛት ጋር የሚላመዱና ለጤናማ እርጅና የሚያዋጡ ኅብረተሰቦች ግለሰቦች ረዥምና ጤናማ ኑሮ እንዲኖሩ እንዲሁም ኅብረተሰቦች ትርፉን እንዲያጭዱ ያስችሉታል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፡ የዓለም ጤና ድርጅት በሁሉም ሀገራት ጤናማ እርጅናን ለማዳበር ከአባል ሀገራት፣ ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት እና ከተለያዩ ዘርፎች ከተውጣጡ ባለድርሻ አካላት ጋር ይሰራል። ጤናማ እርጅና ማለት በእድሜ መግፋት ላይ ለደህንነት የሚያስችለውን የአሰራር ችሎታ ማዳበርና ጠብቆ ማቆየት የሚል ፍቺ ተሰጥቶታል። የተግባር ችሎታ የሚወሰነው አንድ ግለሰብ (ማለትም የአንድ ግለሰብ አካላዊና አእምሯዊ ችሎታ)፣ የሚኖርበት አካባቢ (በሰፊው መልኩ የተረዳና አካላዊ፣ ማህበራዊና የፖሊሲ አከባቢዎችን ጨምሮ) እና በመካከላቸው ባለው መስተጋብር ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ይህን ሥራ የሚያከናውነው እርጅናንና ጤናን በተመለከተ ከ2016–2020 እና ከዚህ ጋር ተዛማጅነት ባለው የጤናማ እርጅና (2021–2030) ዓለም አቀፍ ስትራቴጂና የድርጊት ዕቅድ በሚከተሉት አራት የድርጊት መስኮች መሰረት ይሰራል። አስተሳሰባችንን፣ ስሜታችንን እና ወደ እድሜና እና እርጅና የምንመላለስበትን መንገድ መለወጥ፤,"Working to make the world more age-friendly is an essential and urgent part of our changing demographics. Impact: Ageing presents both challenges and opportunities. It will increase demand for primary health care and long-term care, require a larger and better trained workforce, intensify the need for physical and social environments to be made more age-friendly, and call for everyone in every sector to combat ageism. Yet, these investments can enable the many contributions of older people – whether it be within their family, to their local community (e.g., as volunteers or within the formal or informal workforce) or to society more broadly. Societies that adapt to this changing demographic and invest in healthy ageing can enable individuals to live both longer and healthier lives and for societies to reap the dividends. WHO Response: WHO works with Member States, UN agencies and diverse stakeholders from various sectors to foster healthy ageing in every country. Healthy ageing is defined as developing and maintaining the functional ability that enables well-being in older age. Functional ability is determined by the intrinsic capacity of an individual (i.e., an individual’s physical and mental capacities), the environment in which he or she lives (understood in the broadest sense and including physical, social and policy environments) and the interactions among them. WHO does this work in line with the Global strategy and action plan on ageing and health 2016–2020 and the related UN Decade of Healthy Ageing (2021–2030) in the following four action areas: change how we think, feel and act towards age and ageing;","Yin aiki domin mayar da duniya ta tafi daidai da masu shekaru abu ne mai muhimmanci kuma wani bangyare na gaggawar canjin muhallanmu. Tasiri: Tsufa yakan gabato da ƙalubale da kuma damarmaki. Zai ƙara yawan buƙatar kulawar lafiya daga tushe da kuma kulawa mai nisan-zango da suke buƙatar manya kuma ƙwararrun ma'aikata, da tsananta buƙatar muhalli na zahiri da na zamantakewa a mayar da shi ya tafi daidai da masu shekaru da kuma kira ga kowa da kowa a kowane ɓangare ya shiryar wa zuwan tsufa. Duk da haka, waɗannan tsare-tsare za su iya ba wa da yawa daga cikin masu ba da gudunmawa ga tsofaffi ko a cikin danginsu ko kuma a cikin al'ummarsu (misali, 'yan-sa-kai ko kuma cikin tsararren aiki ko kuma wanda ba tsararre ba ko kuma a cikin al'umma a faɗaɗe. Al'ummomin da suka karɓi wannan canjin yanayi kuma suka saka hannun-jari a sha'anin lafiyar tsofaffi za su iya ba wa ɗaiɗaikun mutane dama su yi rayuwa mai tsayi da ƙoshin lafiya kuma al'ummomin su girbi amfanin. Amsar WHO: WHO tana aiki da ƙasashen da suke mambobinta, da ma'aikatun UN da sauran masu ruwa da tsaki daga ɓangarori mabanbanta domin haɓaka lafiyayyen tsufa a cikin kowacce ƙasa. An bayyana ma'anar lafiyar tsofaffi a matsayin bunƙasawa da kuma tattala damar aikatuwa wanda yake ba da damar walwala a lokacin shekarun tsufa. Damar aikatuwa tana da alaƙa ne da kazar-kazar ɗin mutum (wato ikon mutum na zahiri da na baɗini), da kuma muhallin da yake ko take zaune (da aka fahimce shi a ma'ana faffaɗa da ya haɗar da abubuwan zahiri da na zamantakewa da tsare-tsaren muhallai) da kuma mu'amalolin da ke tsakaninsu. WHO tana wannan aikin daidaita tsarin duniya da kuma tabbatar da tsari a kan tsufa da lafiya na shekarar 2016 zuwa 2020 da kuma tsarin UN na lafiyayyen tsufa (2021-2030) a waɗannan sassa guda huɗu: Canja yadda muke tunani da ji da kuma aiki domin shekaru da tsufa;","Kufanya kazi ili kuifanya dunia ifae umri zaidi ni sehemu muhimu na sehemu ya dharura ya mabadiliko ya demografia yetu. Matokeo: Uzee huibua yote mawili changamoto na na fursa. Itaongeza uhitaji wa huduma ya afya ya msingi na huduma ya muda mrefu, zinazohitaji nguvu kazi kubwa na iliyofunzwa zaidi, umuhimu wa mazingira ya kimwili na kijamii kufanywa kuwa rafiki zaidi kwa umri, na kutoa mwito kwa kila mtu katika kila sekta kupambana na ubaguzi na umri. Hata hivyo, vitega uchumi hivi vinaweza kuwezesha michango mingi ya wazee ‚Äì iwe ndani ya familia zao, mpaka kwa jamii yao ya karibu (m.f, kama watu wa kujitolea au ndani ya wafanya kazi rasmi) ama kwa jamii kwa upana zaidi. Jamii zianazoendana na mabadiliko haya ya idadi ya watu na kuwekeza katika afya ya kuzeeka zinaweza kuwezesha watu kuishi maisha marefu na yenye afya na kwa jamii kupata faida. WHO yaarifu: WHO linafanya kazi na nchi wanachama, Mashirika ya Umoja wa Mataifa na washikadau mbalimbali kutoka sekta mbalimbali kusaidia afya ya uzee kwenye kila nchi. Afya ya uzee inafafanuliwa kama kuendeleza na kudumisha uwezo wa kikazi ambao un awezesha ustawi kwenye hali ya uzee. Uwezo wa kikazi unapambanuliwa kwa uwezo wa ndani wa mtu binafsi ( k.m, uwezo wa mtu ‚Äô wa kimwili na kiakili), mazigira amabyo yeye anamoishi (inaeleweka kwenye dhana pana na inajumuisha mwili, kijamii, na sera za mazingira) na miingiliano baina yao. WHO linafanya kazi hii kuliongana na mkakati w akimataifa na mpango wa utekelezaji kuhusu uzee na afya 2016 2016‚Äì2020 na Muongo wa UN wa Afya ya Uzee (2021‚Äì2030) katika maeneo manne ya hatua zifuatazo: Kubadilisha namna tunavyofikiri, kuhisi, na kutekeleza kuelekea umri na uzee;","Ṣíṣe iṣẹ́ láti mú kí ayé rọrùn fún ènìyàn láì fi ti ọjọ́ orí ṣe ṣe pàtàkì, ó sì jẹ́ Ìgbésẹ̀ kíákíá fún àyípadà àyíká wa. Ipa: Dídágbà ṣe àgbékalẹ̀ àǹfààní àti ìpèníjà. Yóò ṣe àfikún ìbéèrè fún ìtọ́jú ìlera ẹsẹ̀ kùkú àti ìtọ́jú ọ lọ́jọ́ gbọọrọ,, èyí tó nílò àwọn òṣìṣẹ́ tó pọ̀ tó sì dára, ṣe ìbéèrè kíkankíkan fún ìlò àyíká wa ní àwùjọ àti nípa ti ara láti sọ ọ́ di èyí tó fáàyè gba ọjọ́ àwọn ènìyàn pẹ̀lú ọjọ́ orí wọn ní gbogbo ẹ̀ka láti kojú ìdarúgbó. Síbẹ̀, àwọn ètò ìfowópawó yìí lè jẹ́ kí ìkópa ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àgbàlagbà - bóyá láàrin ẹbí wọn ni sí àgbègbè wọn (b. a gẹ́gẹ́ bí olùfarajìn tàbí láàrin àwùjọ òṣìṣẹ́ oní gbẹ̀fẹ̀ àti ti àìgbagbẹ̀fẹ̀) tàbí sí àwùjọ lọ́nà tó gbòòrò. Àwọn àwùjọ tó ṣe ìfikọ́ra sí àyípadà ètò ènìyàn tí wọ́n sì ṣe ìgbówó sílẹ̀ fún ìlera tó péye fún dídàgbà láti lè jẹ́ kí ẹnì kọ̀ọ̀kan lè gbé ìgbé ayé ìlera pẹ̀lú ẹ̀mí gígùn àti kí àwùjọ lè kórè iṣẹ́ rẹ̀. Ìdáhùn WHO: WHO ń bá àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ ṣiṣẹ́, àwọn ilé-iṣẹ́ tí a bẹ̀ lọ́wẹ̀ àti oríṣi àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn láti àwọn ẹ̀ka ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ láti ṣe agbátẹrù dídágbà nínú ìlera ní gbogbo orílẹ̀-èdè. Dídágbà nínú ìlera ní a lè túmọ̀ sí ìdàgbàsókè àti ìtọ́jú agbára ìmọ́ọ́ṣe tó ń rán ìgbé ayé ìrọ̀rùn lọ́wọ́ ní ọjọ́ ogbó. Agbára ìmọ́ọ́ṣe lè wáyé látàrí agbára àtinúdá ti enikan (ìyẹn ni pé agbára ìpele ìmọ̀ àti òkun), àwùjọ náà èyí tí ó ń gbé (níní òye tó jinlẹ̀ tó fi mọ àgọ́ ara, àwùjọ àti òfin àyíká) àti ìbáṣepọ̀ láàrin wọn. WHO ń ṣe iṣẹ́ yìí ní ìbámu pẹ̀lú ète àgbáyé àti ìlànà iṣẹ́ lórí ìdàgbà àti ìlera 2016 - 2020 àti àwọn tó nííṣe pẹ̀lú ọdún mẹ́wàá UN lórí dídágbà pẹ̀lú ìlera pípé (2021-2030) ní àwọn ẹ̀ka àmúṣẹ́ ṣe mẹ́rin yìí : Ṣe àyípadà bí a ṣe ń ronú, ní ìmọ̀sílara àti hùwà sí ọjọ́ orí àti dídágbà;","Ukusebenzela ukwenza ukuthi umhlaba ulungele kakhudlwana abantu abadala kuyingxenye ebalulekile nephuthumayo yemininingwane yabantu esishintshayo. Umthelela: Ukuguga kunikeza kokubili izinselele kanye namathuba. Kuzokhulisa isidingo sokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo kanye nokunakekelwa kwesikhathi eside, kudinge futhi abasebenzi abaningana kanye nabaqeqeshwe kangcono, kuqinise isidingo sokuba nezindawo ezikhona kanye nezenhlalo ukuze zenziwe zilungele kakhudlwana iminyaka yobudala, kanye nekhwelo lokuthi wonke umuntu kuyo yonke imikhakha alwisane nokuguga. Noma kunjalo, lokhu kutshalwa kwezimali kungenza kube negalelo elibanzi labantu asebekhulile – kungaba ngaphakathi emndenini wabo, emphakathini wabo wendawo (isib., njengamavolontiya noma eziphakathi kwabasebenzi abasebenza emkhakheni ohleliwe kanye nongahleliwe) noma emphakathini ngokubanzi. Imiphakathi evumelana nalesi sibalo sabantu esiguqukayo futhi etshala imali ekugugeni unempilo ingenza abantu bakwazi ukuphila isikhathi eside futhi babe nempilo kanye nokuthi imiphakathi ithole izinzuzo. Impendulo yeWHO: I-WHO isebenza namazwe angamalungu, ama-ejensi e-UN kanye nababambiqhaza abahlukahlukene abavela emikhakheni ehlukahlukene ukuze ikhuthaze ukuguga okunempilo kuwo wonke amazwe. Ukuguga okunempilo kuchazwa ngokuthi ukuthuthukisa nokugcina ikhono elisebenzayo elenza kube nenhlalakahle uma umuntu esekhule kakhulu. Ikhono lokwazi ukwenza okuthile linqunywa yikhono lomuntu (okungukuthi, ikhono lomuntu ngokomzimba nangokwengqondo), indawo ahlala kuyo (eqondwa ngomqondo obanzi kakhulu futhi kuhlanganise nezimo zangokomzimba, zezenhlalo nezenqubomgomo) kanye nokuxhumana phakathi kwazo. I-WHO ikwenza lokhu ngokuhambisana necebo loMhlaba Wonke kanye nohlelo lwezinyathelo ezithathwayo mayelana nokuguga kanye nempilo 2016–2020 kanye nehlobene ne-UN Decade of Healthy Aging (2021-2030) kulokhu okune okwenziwayo okulandelayo: ukushintsha indlela esicabanga ngayo, esizizwa ngayo nesenza ngayo mayelana neminyaka yobudala kanye nokuguga;" +ማህበረሰቦች በዕድሜ የገፉ ሰዎችን ችሎታ እንዲያሳድጉ ማድረግ፤ ለእድሜ የገፉ ሰዎች ምላሽ የሚሰጡ በሰዎች ላይ የተመሰረተ የተዋሃደ የህክምና እና የአንደኛ ደረጃ የጤና አገልግሎት ማቅረብ፤ እንዲሁም እርዳታ ለሚያስፈልጋቸው አረጋውያን የረጅም ጊዜ እንክብካቤ ማድረግ ይችላሉ።,ensure that communities foster the abilities of older people; deliver person-centred integrated care and primary health services responsive to older people; andprovide access to long-term care for older people who need it.,Tabbatar da cewa al'ummomi sun bunƙasa ƙoƙarin tsofaffi.; Bayar da ayyukan kulawar lafiya daga tushe bisa la'akari da buƙatun mutum masu share hawayen tsofaffi. Da kuma samar da kulawa mai dogon zango ga tsofaffin da suke buƙatar ta.,Kuhakikisha kwamba inawezesha uwezo wa wazee; Kutoa huduma jumuishi zinazomhusu mtu na huduma za afya ya msingi zinazowahusu wazee. Na kutoa upatikanaji wa huduma za muda mrefu kwa wazee wanaohitaji.,Rí i dájú pé àwọn agbègbè ṣe àgbé dìde ìmọ́ọ́ṣe àwọn tó ti dàgbà; Ṣe àgbékalẹ̀ ìtọ́jú ènìyàn lọ́kan òjọ̀kan àti ìṣètò ìlera ẹsẹ̀ kùkú tó jẹ́ ìdáhùn fún àwọn tó ti dàgbà ; Kí wọ́n sì pèsè àǹfààní sí ìtọ́jú ọ lọ́jọ́ pípẹ́ fún àwọn àgbàlagbà tó nílò rẹ̀.,ukuqinisekisa ukuthi imiphakathi ikhulisa amakhono abantu asebekhulile; ukuletha ukunakekelwa okuhlanganisiwe okugxile kumuntu kanye nezinsiza zezempilo eziyisisekelo ezisabela kubantu asebekhulile; kanye nokuhlinzeka ukufinyelela ekunakekelweni kwesikhathi eside kwabantu asebekhulile abakudingayo. +የዕድሜ መግፋት አጠቃላይ መረጃ፦ ዕድሜ ስለ ሌሎች ሰዎች ከምናያቸው ነገሮች መካከል አንዱ ነው። ይሁን እንጂ ዕድሜ ብዙውን ጊዜ ሰዎችን ወደ ጥፋት፣ ጉዳትና ኢፍትሐዊነት በሚያመጣ መንገድ ሰዎችን በመከፋፈል እና በመነጣጠል በትውልዶች መካከል አብሮነትን የሚሸረሽር ነው። ይህ የእድሜ መግፋት ነው። የተዛቡ አመለካከቶች (እንዴት እንደምናስብ)፣ ጭፍን ጥላቻ (ምን እንደሚሰማን) እና በእድሜ ላይ ተመስርተን በሌሎች ወይም በራሳችን ላይ አድሎ (የምንመላለስበት መንገድ) ነው። የዕድሜ መግፋት የተስፋፋ፣ ከልጅነት ጀምሮ በሁሉም የዕድሜ ክልል የሚገኙ ሰዎችን የሚያጠቃ ሲሆን በሰዎች ጤና፣ ደህንነትና ሰብአዊ መብት ላይ ከባድና ሰፊ መዘዝ ያስከትላል። የዕድሜ መግፋት በተቋማት ውስጥ፣ በሰዎች እና በራሳችን ውስጥ ባሉ ግንኙነቶች ውስጥ ሊገኝ ይችላል። በአለም አቀፍ ደረጃ ከ 2 ሰዎች አንዱ በእድሜ የገፉ ሰው ሲሆን በአውሮፓ ደግሞ ወጣቶች ከሌሎች የእድሜ ክልሎች የበለጠ የእድሜ ግምት እንዳላቸው ይናገራሉ። በግለሰቦች እና በህብረተሰብ ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ እና አሉታዊ ተጽዕኖ ቢኖርም የዕድሜ ልዩነት በአብዛኛው የማይታይ ነው። ነገር ግን፣ መታገል ይቻላል፡ ፖሊሲዎች እና ህጎች፣ የትምህርት እንቅስቃሴዎች እና የትውልዶች ጣልቃገብነቶች ሁሉ እርጅናን ለመቀነስ እንደሚሰሩ ተረጋግጧል። ለሁሉም ዕድሜዎች የሚሆን ዓለም ለመፍጠር በአገሮች፣ ዘርፎች እና የትምህርት አይነቶች ያሉ ባለድርሻ አካላት በእነዚህ ሶስት ስትራቴጂዎች ላይ ኢንቨስት ማድረግ አለባቸው ፣ በዚህ አካባቢ ተጨማሪ ምርምር እና መረጃ መሰብሰብን መደገፍ እና በእድሜ እና በእድሜ ዙሪያ አሉታዊ ትረካዎችን ለመቀየር ዓለም አቀፍ እንቅስቃሴን መቀላቀል አለባቸው ።,"Ageism Overview: Age is one of the first things we notice about other people. However, age is often used to categorize and divide people in ways that lead to harm, disadvantage and injustice and erode solidarity across generations. This is ageism: the stereotypes (how we think), prejudice (how we feel) and discrimination (how we act) towards others or ourselves based on age. Ageism is pervasive, affects people of all ages from childhood onwards and has serious and far-reaching consequences for people’s health, well-being and human rights. Ageism can be found within institutions, in interactions between people and within ourselves. Globally, 1 in 2 people are ageist against older people and in Europe, younger people report more perceived ageism than other age groups. Ageism remains largely invisible despite its wide reach and negative impact on individuals and society. However, it can be combated: policies and laws, educational activities and intergenerational interventions have all been proven to work to reduce ageism. To create a world for all ages, stakeholders across countries, sectors and disciplines must invest in these three strategies, support further research and data collection in this area and join the global movement to change negative narratives around age and ageing.","Wariyar shekaru Ƙarin Bayani: Shekaru na ɗaya daga cikin abubuwan da muke fara ganewa daga wasu mutanen. Kodayake, ana yawan amfani da shekaru wajen karkasa da rarraba mutane ta hanyoyin da ka iya cutarwa, ko rashin amfani da rashin adalci da kuma zaizaye haɗin kai a tsakanin al'ummomi. Wannan shi ne wariyar shekaru: yadda muke hange (yadda muke tunani) da yadda muke ji (yadda muke ji) da kuma wariya (yadda muke aikata wa) wasu mutanen ko mu kanmu saboda shekaru. Wariyar shekaru ya zama ruwan-dare da yake shafar mutane a dukkannin matakan shekaru tun daga ƙuruciya har zuwa sama kuma yana da matuƙar illa ga lafiyar mutane da walwalarsu da kuma 'yancin ɗan'adam. Ana iya samun wariyar shekaru a cikin tsangayu da kuma cikin hulɗa a tsakanin mutane da kuma a tsakanin kawunanmu. A faɗin duniya, duk mutum 1 daga cikin mutane 2 to yana fama da wariyar shekaru ga tsofaffin mutane. Sannan kuma a ƙasashen Turawa, matasa suna ba da rahoton wannan dabi'a fiye da sauran masu shekaru. Wariyar shekaru ya zamo abin da ba a iya ganin duk da yawan yaɗuwarta da kuma illarta ga ɗaiɗaikun mutane da sauran al'umma. Kodayake, za a iya magance ta: tsare-tsare da dokoki da aikace-aikacen ilimi da kuma tallafi tsakanin mabambanta shekaru duk an tabbatar da suna yin aiki gun rage wannan halayya ta wariyar shekaru. Domin samar da rayuwa mai kyau ga kowane mai mataki na shekaru, dole ne masu ruwa tsaki a dukkannin ƙasashe da fagage da fannoni su sanya hannun jari a cikin waɗannan hanyoyi guda uku, su ƙarfafi zurfafa bincike da tattara bayanai a wannan fanni kuma su bi sahun kokari na duniya domin canja mummunan tarihin da ke kewaye da shekaru da nuna wariyar shekaru.","Umri Muhtasari: Umri ni miongoni mwa vitu vya awali tunavyovizingatia kwa watu wengine. Hata hivyo, umri hutumika kuainisha na kugawanya watu kwa njia zinazosababisha madhara, hasara na ukosefu wa haki na kumomonyoa mshikamano katika vizazi. Suala la umri: dhana potofu (namna gani tunafikiri), chuki (namna gani tunahisi) na ubaguzi (namna gani tunatenda) kwa wengine ama kwetu wenyewe kulingana na umri. Umri ni suala mtambuka, linaathiri watu wa rika zote tangu utotoni na una madhara makubwa kwa afya za watu, ustawi na haki za binadamu. Umri unaweza kuwepo ndani ya taasisi, kwenye miingiliano baina ya watu na ndani yetu sisi wenyewe. Duniani kote, mtu 1 kati ya 2 anapendelea umri dhidi ya wazee na ndani ya Ulaya, vijana huripoti zaidi kutambuliwa wazee kuliko kungi lingine la umri. Umri bado hauonekani licha ya ufikiaji wake mpana na athari mbaya kwa watu binafsi na jamii. Hata hivyo, inaweza kupigwa vita: sera na sheria, shughuli za elimu na uingiliaji kati wa vizazi vyote vimethibitishwa kufanya kazi ili kupunguza ubaguzi wa umri. Kuunda ulimwengu wa viziz vyote, washikadau kwenye nchi zote, sekta mbalimbali, na taaluma lazima kuwekeza kwenye mikakati hii mitatu, kuwezesha utafiti na ukusanyaji wa data zaidi kwenye eneo hili na kujiung ana harakatiza kimataifa za kubadilisha simulizi hasi kuhusu umri na uzee.","Ìdarúgbó Ìsọníṣókí: ọjọ́ orí jẹ́ ohun àkọ́kọ́ tí a máa ń fiyè sí nípa àwọn ẹlòmíràn. Síbẹ̀síbẹ̀, a máa ń ���àmúlò ọjọ́ orí láti pín àwọn ènìyàn sí ọ̀nà tí yóò mú ìjàmbá wá, àìní - àǹfààní àti àìṣòdodo àti láti ṣe imúkúrò ìṣọ̀kan láti ìran dé ìran. Ohun tí wọ́n ń pè ní ìdarúgbó nìyi: ọ̀nà gbogbo gbolò (bí a ti ń ronú), ẹ̀tanú (ìmọ̀sílára wá) àti ìyàsọ́tọ̀ (bí a ṣe ń hùwà) sí àwọn yòókù tàbí sí ara wa ní dídá lórí ọjọ́ orí. Ìdarúgbó wọ́pọ̀, ó nípa lórí àwọn ènìyàn ọ lọ́jọ́ orí gbogbo láti ọmọdé síwájú, tí ó sì ní pàtàkì àti àbájáde tí kò sí ní àrọ́wọ́tó fún ìlera àwọn ènìyàn, ìwà ní àlàáfíà wọn àti ẹ̀tọ́ ọmọ ènìyàn. A lè rí ìarúgbó láàrin ilé-ìwé, ní ìbáṣepọ̀ láàrin ènìyàn àti pẹ̀lú ara wa. Káàkiri àgbáyé, ọ̀kan nínú ènìyàn méjì jẹ́ àgbàlagbà lòdì sí àwọn tó dàgbà àti ní Europe, àwọn tó kéré ní ọjọ́ orí ṣe àgbékalẹ̀ ìwòye ìdàgbà ju àwọn ti ọjọ́ orí mìíràn. Ìdàgbà ṣì jẹ́ ohun àìrí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìtànkálẹ̀ rẹ̀ gbilẹ̀ àti ipa òdì rẹ̀ lórí ẹnì kọ̀ọ̀kan àti àwùjọ. Síbẹ̀síbẹ̀, ó ṣe é kojú :ètò àti òfin, ìṣe tó nííṣe pẹ̀lú ẹ̀kọ́ kíkọ́ àti ìdásí ìran dé ìran ní ó ti ní ìdáhùn lórí ipa rẹ̀ láti ṣiṣẹ́ fún àdínkù ìdarúgbó. Láti ṣe àgbékalẹ̀ fún gbogbo ọjọ́ orí, àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn káàkiri orílẹ̀-èdè, ẹ̀ka àti ìpín ẹ̀kọ́ gbọ́dọ̀ lọ́wọ́ sí àgbékalẹ̀ ọ̀nà mẹ́ta yìí, ṣe ìfọwọ́sowọ́pọ̀ fún ìwádìí síwájú sí i àti gbígba èsì ìwádìí ní abala yìí àti láti darapọ̀ mọ ètò àgbáyé láti yí ìmọ̀rẹ́lẹ̀ òdì tó yí ọjọ́ orí àti ìdarúgbó po.","Ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala (Ageism) Uhlolojikelele: Iminyaka yobudala ingenye yezinto zokuqala esiziphawulayo ngabanye abantu. Nokho, iminyaka yobudala ivame ukusetshenziswa ukuze ibeke ngamaqoqo futhi ihlukanise abantu ngezindlela eziholela ekulimaleni, ekuhluphekeni nokungabi nabulungisa futhi iqede ubumbano ezizukulwaneni ngezizukulwane. Lokhu kuwukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobuddala (ageism): imibono (indlela esicabanga ngayo), ubandlululo (indlela esizizwa ngayo) nokucwasa (indlela esenza ngayo) abanye noma thina uqobo ngokusekelwe eminyakeni yobudala. Ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala kudlangile, kuthinta abantu bayo yonke iminyaka yobudala kusukela ebunganeni kuqhubekele phambili futhi kunemiphumela enqala futhi efinyelela kude empilweni, enhlalakahleni nasemalungelweni abantu. Ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala kungatholakala ezikhungweni, ekusebenzisaneni phakathi kwabantu kanye naphakathi kwethu. Emhlabeni wonke, umuntu o-1 kwaba-2 ocwasana ngokuphathelene neminyaka yobudala okubhekiswe kubantu abadala kanye naseYurophu, intsha ibika lokho okuthathwa njengokucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala kunamanye amaqembu eminyaka yobudala. Ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala uhlala kungabonakali kakhulu naphezu kokufinyelela kwako okubanzi kanye nomthelela omubi kubantu ngabanye kanye nasemphakathini. Noma kunjalo, kungaqedwa: izinqubomgomo kanye nemithetho, imisebenzi yezemfundo kanye nokungenelela phakathi kwezizukulwane konke kuye kwafakazelwa ukuthi kusyaebenza ekunciphiseni ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala. Ukuze kwakhiwe umhlaba obhekelele yonke iminyaka yobudala, ababambiqhaza kuwo wonke amazwe, imikhakha kanye nemisebenzi ethile kufanele batshale kulezi zindlela ezintathu, basekele ucwaningo oluqhubekayo nokuqoqwa kwedatha kule ndawo futhi bahlanganyele nenhlangano yomhlaba wonke ukuze bashintshe izindaba ezingezinhle eziphathelene neminyaka yobudala kanye nokuguga." +"ተጽእኖ፡ እድሜያችን በእድሜ መግፋት በሁሉም የጤንነታችን እና ደህንነታችን ላይ ትልቅ ተጽእኖ አለው፡ ከቀድሞው ሞት ጋር የተያያዘ ነው። ከደካማ አካላዊ ጤንነት ጋር የተቆራኘ ነው፣ ከነዚህም መካከል፣ ከአካል ጉዳተኝነት የማገገም አቅማችንን እና የወሲብ እና የመራቢያ ጤንነታችንን ይነካል። አደገኛ የሆኑ የጤና ባሕርያትን (ለምሳሌ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ መመገብን፣ ማጨስን) ይጨምራል። የመንፈስ ጭንቀት መጀመርን ጨምሮ, ከጊዜ በኋላ የመንፈስ ጭንቀት ምልክቶች መጨመር ከደካማ የአእምሮ ጤንነት ጋር የተቆራኘ ነው። ከዝቅተኛ የኑሮ ጥራት ጋር የተቆራኘ እና ለማህበራዊ መገለል እና ብቸኝነት አስተዋፅኦ ያደርጋል። በተጨማሪም የዕድሜ መግፋት በግለሰቦችና በማኅበረሰቡ ላይ ከፍተኛ ኢኮኖሚያዊ ጉዳት የሚያደርሱ ከመሆኑም በላይ ሌሎች ጉዳቶችንም ያባብ��ል። እርጅና ቀደም ባሉት የሕይወት ደረጃዎችም ሆነ በሕይወቱ ሂደት ላይ የሚያሳድረውን ተጽዕኖ በተሻለ መንገድ ለመረዳት ተጨማሪ ምርምር ማድረግ ያስፈልጋል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ዕርጅናን ለመዋጋት ዓለም አቀፍ ዘመቻን ለመመስረት በ194 አባል ሀገራት በዘርፉ እና ባለድርሻ አካላት እንዲሰራ ተጠይቋል። ዘመቻው ለሁሉም እድሜዎች የሚሆን አለምን ይፈጥራል እናም ሁላችንም አስተሳሰባችንን፣ ስሜታችንን እና ወደ እርጅና እና እርጅና የምንመላለስበትን መንገድ በመቀየር ይህንን ራእይ ወደ እውንነት ለመለወጥ ያለመ ነው።","Impact: Ageism has far-reaching impacts on all aspects of our health and well-being when we are older: It is associated with earlier death. It is linked to poorer physical health, affecting, among others, our ability to recover from disability and our sexual and reproductive health. It increases risky health behaviours (e.g., eating an unhealthy diet, smoking). It is associated with poorer mental health, including the onset of depression, increases in depressive symptoms over time and lifetime depression. It is associated with a lower quality of life and contributes to social isolation and loneliness. Ageism also takes a heavy economic toll on individuals and society and exacerbates other forms of disadvantage. More research is required to better understand both the impact that ageism has in earlier stages of life and cumulatively over the life-course. WHO Response: WHO has been requested by its 194 Member States to work across sectors and stakeholder groups to establish a Global Campaign to Combat Ageism. The Campaign envisions a world for all ages and aims to turn this vision into reality by changing how we all think, feel and act towards age and ageing.","Tasiri: wariyar shekaru na da tasiri mai nisa a dukkannin ɓangarorin lafiyarmu da walwalarmu yayin da muka tsufa.: Ana alaƙanta ta da mutuwar wuri. Tana da alaƙa da rashin cikakkiyar lafiya kuma daga cikin abubuwan da take janyowa akwai damarmu ta farfaɗowa daga kasawa da kuma lafiyarmu ta karfin jima'i. Tana ƙara haɗarin halayyar lafiya (misali, cin abinci mara kyau da shan taba). Tana da alaƙa da rashin cikakkiyar lafiyar ƙwaƙwalwa, wanda ya hadyar da cutar damuwa da karya alamomin cutar damuwa a tsawon lokaci da kuma damuwa ta din-din-din. Ana alakanta ta da rashin ingantacciyar rayuwa kuma tana ba da gudunmawa wajen nisanta kai daga cikin mutane da son rayuwar kaɗaici. Haka kuma wariyar shekaru tana shafar tattalin arziƙin mutum da kuma al'umma kuma tana ta'azzara wasu illolin. Ana buƙatar wasu bincike-binciken domin a ƙara fahimtar matsalar da wariyar shekaru take da shi a matakan farko na rayuwa da kuma sauran rayuwar a dunƙule. Amsar WHO: Ƙasashe mambobi na WHO guda 194 sun nemi ta taimaka a dukkannin ma'aikatu da masu ruwa da tsaki domin kafa gangamin wayar da kai na duniya domin magance ɗabi'ar wariyar shekaru. Gangamin ya hasaso yadda zai mayar da duniya daidai kowanne mai shekaru tare da manufar gaskata wannan ƙudiri ta hanyar canja yadda muke tunani gaba ɗaya da yadda muke ji da da yadda muke mu'amalantar shekaru da ɗabi'ar wariyar shekaru.","Athari: Umri una athari kubwa sana kwenye hatua zote za afya zetu na ustawi pale tunapozeeka.: Inahusiana na kifo cha mapema. Inahusishwa na afya duni ya kimwili, inayoathiri, miongoni mwa mengine, uwezo wetu wa kupona ulemavu na afya yetu ya ngono na uzazi. Inaongeza tabia hatarishi za afya ( kula mlo usio kamili, uvutaji sigara). Inahusishwa na afya mbaya ya akili, ikiwa pamoja na kuanza kwa unyongovu,kuongezeka kwa dalili za huzuni kwa muda na unyongovu wa maisha. Inahusishwa na maisha duni na kucahngia kujitenga kijamii na upweka. Umri pia huathiri vibaya uchumi wa watu binafsi na jamii nahuongeza aina zingine za hasara. Utafitri zaidi unahitajika kwa uelewa bora wa mambo yote mawili ya athari ya umri kwenye hatua za awali za maisha na kwa jumla katika kipindi cha maisha. Majibu ya WHO: WHO imeomba na nchi wanachama 194 kufanya kazi katika sekta na vikundi vya wadau ili kuanzisha kampeni ya kimataifa ya kupambana na umri. Kampeni inatazamia ulimwengu kwa vizazi vyote na inalenga kugeuza maono haya kuwa ukweli kwakubadilisha jinsi sisi sote tunavyofikiri, kuhisi na kutenda kulingana na umri na uzee.","Ipa: Ìdarúgbó ní ipa tó gbòòrò lórí gbogbo ẹ̀ka ìlera àti àlàáfíà wà nígbà tí a bá dàgbà: Ó níí ṣe pẹ̀lú ikú àtètè kú. Ó níí ṣe pẹ̀lú ìlera àgọ́ ara, èyí tó nípa, láàrin àwọn mìíràn. Ìṣeéṣe wa láti rí àyípadà nínú àìlera àti ìlera ìbálòpọ̀ àti ìbímọ wa. Ó máa ń ṣe àfikún ìwà tó léwu fún ìlera (b.a jíjẹ oúnjẹ tó ń dí ìlera lọ́wọ́, mímú sìgá. Ó níí ṣe pẹ̀lú ìlera ọpọlọ tó fi mọ́ ìbẹ̀r��̀ àròkàn, ìṣà fikún àwọn àmì tó ń fi àròkàn ja lẹ́yìn ìgbà díẹ̀ àti àròkàn tó ń bá ni fínra títí ayé. Ó níí ṣe pẹ̀lú ìgbé ayé tí kò kúnjú òṣùwọ̀n, ó sì ń lọ́wọ́ sí ìdágbé àti ìdáwà láàrin àwùjọ. Ìdarúgbó máa ń ní ipa ribiribi lowo ọ̀rọ̀ ajé láyé àwọn ènìyàn àti àwùjọ, ó sì máa ń ṣe àfàyọ àwọn ìpalára mìíràn. Ìwádìí síwájú sí i ni a nílò láti ní òye sí i lórí ipa tí Ìdarúgbó ní lórí ìpele ìbẹ̀rẹ̀ ayé ẹni àti lápapọ̀ lórí ìgbé ayé. Ìdáhùn WHO: àwọn orílẹ̀-èdè 194 tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO ló ti ṣe ìbéèrè lọ́wọ́ WHO láti ṣiṣẹ́ káàkiri ẹ̀ka àti ẹgbẹ́ àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn láti ṣe àgbékalẹ̀ ìpolongo àgbáyé láti kojú ìdarúgbó. Ìpolongo náà ní àfojúsùn àgbáyé fún gbogbo ọjọ́ orí àti àfojúsùn láti yí ìfojúsùn náà padà sí èròǹgbà tó ṣẹ nípa yíyí bí a ṣe ń ronú, ní ìmọ̀sílára àti ìhùwàsí padà sí ọjọ́ orí àti àwọn tó ń darúgbó.","Umthelela: Ukucwaasa ngokuphathelene nokuguga kunomthelela omkhulu kuyo yonke imikhakha yempilo nenhlalakahle yethu lapho sesikhulile: Ihlotshaniswa nokushona ngaphambi kwesikhathi. Ixhunyaniswe nempilo engokomzimba engekho esimweni esifanele, ethinta, phakathi kokunye, ikhono lethu lokululama ekukhubazekeni kanye nempilo yethu yangokocansi kanye nokuzala. Kwandisa ukuziphatha kwezempilo okuyingozi (isb., ukudla ukudla okungenampilo, ukubhema). Kuhlotshaniswa nempilo yengqondo engekho ezingeni elifanele, okuhlanganisa ukuqala kokuba nengcindezi, ukwanda kwezimpawu zengcindezi ngokuhamba kwesikhathi kanye nengcindezi impilo yonke yomuntu. Kuhlotshaniswa nezinga eliphansi lokuphila futhi kunomthelela ekuzihlukaniseni ngokwezenhlalo kanye nesizungu. Ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala guga kubuye kube nomthelela omkhulu kwezomnotho kubantu ngabanye kanye nasemphakathini futhi kubhebhethekise ezinye izinhlobo zokungabi sesimweni esifanele. Kudingeka ucwaningo olwengeziwe ukuze kuqondwe kangcono kokubili umthelela ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala okunawo ezigabeni zaphambilini zokuphila futhi ngokuqhubekayo enkambweni yokuphila. Impendulo yeWHO: I-WHO icelwe Ohulumeni abangamaLungu ayo ayi-194 ukuba asebenze kuyo yonke imikhakha namaqembu abambe iqhaza ukuze kusungulwe Umkhankaso Womhlaba Wonke Wokulwa Nokucwasa Ngokuphathelene Neminyaka Yobudala. Lo Mkhankaso ubheke umhlaba wayo yonke iminyaka yobudala futhi uhlose ukwenza lo mbono ube yimpumelelo ngokushintsha indlela sonke esicabanga ngayo, nesizizwa ngayo futhi senze ngayo ngokuphathelene neminyaka yobudala kanye nokuguga." +ይህንን ለማድረግ የዓለም ጤና ድርጅት ከዋና አጋሮች ጋር የሚከተሉትን ለማድረግ ይሰራል፡ የዕድሜ መግፋት ምን እንደሆነ፣ ለምን አስፈላጊ እንደሆነ እና እንዴት ልንፈታው እንደምንችል በተሻለ ለመረዳት በእድሜ መግፋት ላይ ማስረጃ ማመንጨት፤ የዕድሜ መግፋትን ለመከላከል እና ምላሽ ለመስጠት ጥረቶችን ለማስተባበር ፣ የመረጃ አሰባሰብን ለማሻሻል እና በዚህ የሥራ መስክ የእውቀት ልውውጥን ለማስቻል ዓለም አቀፍ ጥምረት መገንባት ፣ እና ሌሎች ስለ እርጅና ቃሉን እንዲያሰራጩ እና ሲያጋጥማቸው እንዲገዳደሩ ለማስቻል የግንዛቤ ማስጨበጫ ዝግጅቶችን፣ የአቅም ግንባታ ፕሮግራሞች እና መሳሪያዎችን ማቅረብ እና ማዳበር.,"To do so, WHO works together with key partners to: generate an evidence base on ageism to better understand what ageism is, why it matters and how we can address it; build a global coalition to coordinate efforts to prevent and respond to ageism, improve data collection and enable sharing of knowledge in this area of work; and deliver and develop awareness raising events, capacity building programmes and tools to enable others to spread the word about ageism and challenge it when they encounter it.","Domin aiwatar da wannan aiki, WHO tana aiki tare da manyan abokan aiki don: Samar da ƙwararan hujjoji a kan wariyar shekaru domin ƙara fahimtar mene ne ma'anar wariyar shekaru da kuma dalilin da ya sa aka damu da ita da kuma yadda za mu iya magance ta. Gina matattara ta duniya domin tsara duk wani ƙoƙari na kawarwa da kuma amsawa a kan sha'anin wariyar shekaru da kuma inganta tattara bayani da kuma ba da ikon yada ilimi a wannan bangare na aiki; da Bayarwa da kuma bunƙasa shirye-shiryen wayar da kai da shirye-shiryen gina al'umma da kuma samar da kayyaki domin a ba wa wasu dama domin su yaɗa kalmar wariyar shekaru tare da kalubalantar ta yayin da suka ci karo da ita.","Kufanya hayo, WHO linafanya kazi pamoja na washirika wake wa karibu ili: Kuunda msingi wa ushahidi juu ya umri ni nini, kwa nini ni muhimu na jinsi tunavyoweza kushughulikia. Kujenga muungano wa kimataifa ili kuratibu juhudi za kuzuia na kukabiliana na umri, kuboresha ukusanyaji wa data na kuwezesha kubadilishana maarifa katika eneo hili la kazi: na Kutoa na kuendeleza matukio ya kuwezesha ufahamu, programu za kujenga uwezo na zana ili kuwawezesha wengine kueneza neno kuhusu kuzeeka na eneo la kazi; na.","Láti ṣe èyí, WHO ń ṣiṣẹ́ pọ̀ pẹ̀lú àwọn akẹgbẹ́ wọn tó ṣe kókó láti : Ṣé àgbéjáde ẹ̀rí tó dá lórí Ìdarúgbó láti jẹ́ kí òye túbọ̀ jinlẹ̀ sí i lórí Ìdarúgbó, ìdí tó fi ṣe kókó àti bí a ṣe lè kojú rẹ̀ Ṣe àgbékalẹ̀ ìdárapọ̀ àgbáyé láti ṣètò ipa tí yóò dènà, tí yóò sì fi ìdáhùn sí idarúgbó, ṣe ìmúdára sí i fún gbígba dátà àti láti pín ìmọ̀ ní ẹ̀ka ìṣe yìí àti Láti ṣe àgbékalẹ̀ àti àgbédìde ìmọ̀ lórí nǹkan yìí ní ṣíṣe àgbékalẹ̀ ìpàdé, àwọn ètò tó ń ró ni lágbára àti àwọn irinṣẹ́ tí yóò ran àwọn yòókù lọ́wọ́ láti tan ọ̀rọ̀ náà kalẹ̀ nípa ìdarúgbó àti ìpèníjà nígbà tí wọ́n bá kojú rẹ̀.","Ukuze yenze kanjalo, i-WHO isebenza ndawonye nabalingani abasemqoka ukuze: bakhiqize isisekelo sobufakazi ngokucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala ukuze kuqondwe kangcono ukuthi kuyini ukucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala, kungani kubalulekile nokuthi singakulungisa kanjani; ukwakha umfelandawonye womhlaba wonke ukuze uxhumanise imizamo yokuvimbela nokusabela ekucwaseni ngokuphathelene neminyaka yobudala, ukuthuthukisa ukuqoqwa kwedatha nokuvumela ukwabelana ngolwazi kulo mkhakha womsebenzi; kanye nokuletha kanye nokuthuthukisa imicimbi yokuqwashisa, izinhlelo zokwakha amandla namathuluzi okusiza abanye ukuthi basabalalise izindaba mayelana nokucwasa ngokuphathelene neminyaka yobudala futhi bakuphonsele inselele lapho behlangana nakho." +የአየር ብክለት አጠቃላይ እይታ፦ የአየር ብክለት የከባቢ አየርን ተፈጥሯዊ ባህሪያት የሚለውጥ ማንኛውም ኬሚካል፣ አካላዊ ወይም ባዮሎጂያዊ ንጥረ ነገር በቤት ውስጥ ወይም ከቤት ውጭ ያለውን አካባቢ መበከል ነው። የቤት ውስጥ የእሳት ማቀጣጠያ መሣሪያዎች፣ የሞተር ተሽከርካሪዎች፣የኢንዱስትሪ ተቋማት እና የደን ቃጠሎዎች የተለመዱ የአየር ብክለት ምንጮች ናቸው። በሕብረተሰብ ጤና ላይ ከፍተኛ ጉዳት ከሚያደርሱ መካከል ቅንጣቶች፣ ካርቦን ሞኖክሳይድ፣ ኦዞን፣ ናይትሮጅን ዳይኦክሳይድና ሰልፈር ዳይኦክሳይድ ይገኙበታል። ከቤት ውጭ እና በቤት ውስጥ ያለው የአየር ብክለት የመተንፈሻ አካላትእና ሌሎች በሽታዎችን የሚያስከትል ሲሆን ለበሽታ እና ለሞት የሚዳርግ ነው። የአለም ጤና ድርጅት መረጃ እንደሚያሳየው ከሞላ ጎደል ሁሉም የአለም ህዝብ (99%) አየር የሚተነፍሱት ከአለም ጤና ድርጅት መመሪያ ወሰን በላይ የሆነ እና ከፍተኛ መጠን ያለው ብክለት የያዘ ሲሆን ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት ከፍተኛ ተጋላጭነት አላቸው። የአየር ጥራት በዓለም አቀፍ ደረጃ ከምድር የአየር ንብረትና ሥነ ምህዳር ጋር የቅርብ ትስስር አለው። የአየር ብክለት (ማለትም፦ የከርሰ ምድር ነዳጆች ማቃጠል) አብዛኞቹ የግሪንሀውስ ጋዞች ምንጭ ናቸው. ስለዚህ የአየር ብክለትን ለመቀነስ የሚረዱ ፖሊሲዎች ለአየር ንብረትም ሆነ ለጤና ሁሉን ተጠቃሚ የሚያደርግ ስትራቴጂ ያቀርባሉ፣ በአየር ብክለት ምክንያት የሚደርሰውን የበሽታ ሸክም በመቀነስ የአየር ንብረት ለውጥን በቅርብ እና በረጅም ጊዜ ለመቀነስ አስተዋፅኦ ያደርጋል። ተፅዕኖ፡- በከተሞች ላይ ከሚንጠለጠለው ጭስ ጀምሮ በቤት ውስጥ እስከ ማጨስ ድረስ የአየር ብክለት ለጤና እና ለአየር ንብረት ትልቅ ስጋት ይፈጥራል።,"Air pollution Overview: Air pollution is contamination of the indoor or outdoor environment by any chemical, physical or biological agent that modifies the natural characteristics of the atmosphere. Household combustion devices, motor vehicles, industrial facilities and forest fires are common sources of air pollution. Pollutants of major public health concern include particulate matter, carbon monoxide, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide. Outdoor and indoor air pollution cause respiratory and other diseases and are important sources of morbidity and mortality. WHO data show that almost all of the global population (99%) breathe air that exceeds WHO guideline limits and contains high levels of pollutants, with low- and middle-income countries suffering from the highest exposures. Air quality is closely linked to the earth’s climate and ecosystems globally. Many of the drivers of air pollution (i.e. combustion of fossil fuels) are also sources of greenhouse gas emissions. Policies to reduce air pollution, therefore, offer a win-win strategy for both climate and health, lowering the burden of disease attributable to air pollution, as well as contributing to the near- and long-term mitigation of climate change. Impact: From smog hanging over cities to smoke inside the home, air pollution poses a major threat to health and climate.","Gurɓatar Iska Gamsasshen Bayani: Gurɓatar iska shi ne guraɓacewar ciki da wajen muhalli saboda wani sinadari na zahiri ko na halitta wanda ya canja asalin siffofin yanayin. Kayayyakin amfanin gida da abubuwan hawa da kayayyakin masana'antu da wutar daji suna daga cikin abubuwan da suke gurɓata iska. Magurɓatan da suka fi addabar lafiya ta bai dayya sun haɗar da sinadarin fatikulet da iskar da ake fitarwa da sinadarin ozon da sinadarin nitrojin dayozaid da farar wuta. Gurɓatar Iska ta ciki da wajen muhalli suna jawo matasalar numfashi da sauran cututtuka kuma suna daga cikin manyan abubuwan da suke canyo cututtuka da yawan mace-mace. Bayanan WHO sun nuna cewa kusan duk yawan al'ummar duniya (99%) suna shaƙa da fitar da iska wadda ta shige ƙa'idojin da WHO gindaya kuma tana ɗauke da magurɓata da yawa da kuma ƙasashe masu ƙarami da matsakaicin kuɗin shiga a matsayin waɗanda suka fi gamuwa da wannan barazanar. Ingancin iska na da alaƙa da yanayin ƙasa da tsarin shuke-shuke a faɗin duniya. Da yawa daga cikin ababen da ke janyo guraɓacewar iska ( hayaƙin mai) su ma hanyoyi ne na nau'ikan fitar hayaƙin Gas. Saboda haka tsare-tsaren rage guraɓacewar iska yana bayar da tsarin amfane ni in amfane ka ga duka yanayi da kuma lafiya da kuma rage nauyin cututtukan da ake alaƙantawa da guraɓacewar iska, tare da taimakawa ga hanyoyin magance gurɓatar yanayi na kusa da na nesa. Tasiri: Daga hazon da yake mamaye birane da kuma hayaƙin da yake cikin gidaje, guraɓacewar iska na haddasa manyan illoli ga lafiya da kuma yanayi.","Uchafuzi wa hewa. Muhtasari: Uchafuzi wa hewa ni ucahfuzi wa mazingira ya ndani au nje kwa kitu chochote cha kumikali, kimwili au kibailojia ambacho hubadilisha sifa asili za angahewa. Vifaa vya mwako vya nyumbani, vyombo vya moto, vifaa vya viwandani, na moto wa misituni ni vyanzo vya kawaida vya uchafuzi wa hewa. Vichafuzi vya hatari kubwa kwa afya ya umma ni pamoja na chembe chembe, kaboni monoksaidi, ozoni, naitrojeni na salfa dayoksaidi. Uchafuzi wa hali ya hewa wa ndani na wa nje. Husababisha magonjwa ya kupumua na ni vyanzo msingi vya kudhoofika na vifo. Data zaWHO zainaonesha kwamba idadi ya watu wote duniani (99%) wanapumua hewa ambayo inazidi viwnago vya mwongozo wa WHO na ina viwnago vya juu vya uchafuzi wa mazingira, huku nchi za kipato cha chini na cha kati zikikabiliwa na hali ya juu zaidi. Ubora wa hewa unahusushwa kwa karibu na hali ya hewa ya dunia na mifumo ya ikolojia duniani kote. Vichochezi vingi vya uchafuzi wa hewa (k.m mwako wa mafuta ya kisukuku) pia ni ni vyanzo vya uzalishaji wa gesi chafu. Sera mbalimbali ili kupunguza uchafuzi wa hewa, hivyo basi, zinatoa mkakati wa kushinda kwa yote ya afya na hewa, kupunguza mzigo wa magonjwa unaotokana na uchafuzi wa hewa, na pia kuchangia kupunguza kwa hivi karibuni na kwa muda mrefu kwa mabadiliko ya hali ya hewa. Athari: Kutokana na moshi unaoning'inia juu ya miji hadi ndani ya nyumba, uchafuzi wa hewa unaleta tishio kubwa kwa afya na hali ya hewa.","Ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ Ìsọníṣókí: Ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ jẹ́ bíba àdúgbò tinú àti tìta jẹ nípa àwọn aṣojú kẹ́míkà, àgólọ́ ara àti ètò ìbí tó ń ṣe agbátẹrù àwọn ìhùwàsí ẹ̀dá nípa ojú ọjọ́. Àwọn ẹ̀rọ iná lílò nínú ilé, ọkọ ayọ́kẹ́lẹ́, àwọn ohun èlò ilé iṣẹ́ àti iná igbó jẹ orísun ìdọ̀tí afẹ́fẹ́. Àwọn ohun amúdọ̀tí wá tó níí ṣe pẹ̀lú ìlera gbogbo gbò ni particulate matter, carbon monoxide, ozone, nitrogen dioxide àti sulfur dioxide. Ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ àti ti ìta máa ń fà àìsàn tó nííṣe pẹ̀lú bí ènìyàn ti ń mì àti àwọn àrùn mìíràn tó jẹ́ okùnfà ikú àti àrùn. Èsì ìwádìí WHO ṣe àfihàn rẹ̀ pé iye ènìyàn lágbàyé (ìdá 99) ló máa ń fẹ́ afẹ́fẹ́ símú èyí tó ga ju àlàkalẹ̀ ìdẹ́kun WHO lọ tó sì kún fún ìpele Ìdọ̀tí gíga pẹ̀lú owó kèrémí àti ìba tó ń wọlé fún àwọn orílẹ̀-èdè tó ń kojú ìṣòro yìí lọ́nà tó ga. Bí afẹ́fẹ́ ṣe máa dára sí níí ṣe pẹ̀lú ojú ọjọ́ orílẹ̀ ayé àti ìtànkiri afẹ́fẹ́ káàkiri àgbáyé. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ohun tó ń ṣokùnfà ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ (ìdìpọ̀ ìdọ̀tí àti èéfín tó ń tú jáde) náà jẹ́ orísun ìjáde afẹ́fẹ́ gáàsì tó ń dènà ooru. Àwọn òfin wà láti dín ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ kù, nítorí náà ọ̀nà ìmúborí wà fún ojú ọjọ́ àti ìlera, tó ń ṣe àdínkù ìṣòro àrùn tó níí ṣe pẹ̀lú ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ àti Ìlọ̀wọ́sí àdínkù àrùn ọlọ́jọ́ pípẹ́ àti ti tòsí fún àyípadà ojú ọjọ́. Ipa: láti orí ìdì èéfín tó borí àwọn ìlú sí èéfín nínú ilé, ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ ní àmúyẹ ìjàmbá sí ìlera àti ojú ọjọ́.","Ukunukubeza umoya Uhlolojikelele: Ukunukubezeka komoya kungukungcoliswa kwendawo yasendlini noma yangaphandle yinoma iyiphi i-ejenti yamakhemikhali, yangokoqobo noma yezinto eziphilayo eguqula izici ezingokwemvelo zomkhathi. Amadivayisi okubasa umlilo asendlini, izimoto, izikhungo zezimboni nemililo yamahlathi yimithombo evamile yokunukubeza umoya. Izinto ezinukubeza umoya ezikhathazayo ngokuphathelene nempilo yomphakathi eziyinhloko zihlanganisa izinhlayiya, i-carbon monoxide, i-ozone, i-nitrogen dioxide ne-sulfur dioxide. Ukunukubezeka komoya kwangaphandle kanye nasendlini kubangela izifo eziphathelene nokuphefumula nezinye izifo futhi kuyimithombo ebalulekile ngokuphathelene nokugula kanye nokushona. Imininingo ye-WHO ibonisa ukuthi cishe bonke abantu abasemhlabeni (u-99%) baphefumula umoya odlula umkhawulo womhlahlandlela we-WHO futhi uqukethe amazinga aphezulu okunukubeza umoya, namazwe ahola kancane kanye naphakathi nendawo achayeke kakhulu. Ikhwalithi yomoya ihlobene kakhulu nesimo sezulu somhlaba kanye nezinhlelo zemvelo emhlabeni jikelele. Iningi lababangela ukunukubezeka komoya (okungukuthi, ukushiswa kwamagesi emithombeni yamandla engavutha) nakho kuyimithombo yokukhishwa kwegesi ebamba ukushisa. Ngakho-ke, izinqubomgomo zokunciphisa ukunukubezeka komoya, zinikeza isu lokuwina kokubili isimo sezulu kanye nempilo, ukunciphisa umthwalo wezifo ezibangelwa ukunukubezeka komoya, kanye nomthelela ekunciphiseni ukuguquka kwesimo sezulu esikhathini esiseduze kanye neside. Umthelela: Kusukela entuthwini ngaphezu kwamadolobha ukuya entuthwini ngaphakathi ekhaya, ukunukubezeka komoya kusongela kakhulu impilo kanye nesimo sezulu." +"በከተሞችም ሆነ በገጠራማ አካባቢዎች ያለው የአየር ብክለት በአንጎል ውስጥ ደም መፍሰስ፣ የልብ ሕመም፣ የሳንባ ካንሰር፣ አጣዳፊና ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎችን ያስከትላል። በተጨማሪም 2.4 ቢሊዮን ገደማ የሚሆኑ ሰዎች ለአደገኛ የቤት ውስጥ የአየር ብክለት የተጋለጡ ሲሆን በጋዝ ፣ በባዮማስ (በእንጨት ፣ በእንስሳት ፅዳጅ ና በሰብል ቆሻሻ) እንዲሁም በድንጋይ ከሰል ፤ ምግብ ለማብሰል ክፍት እሳቶችን ወይም ቀለል ያሉ ምድጃዎችን ይጠቀሙበታል ። ዋና ዋናዎቹ ከቤት ውጭ ያሉ የአካባቢ ብክለት ምንጮች ለምግብ ማብሰያ እና ማሞቂያ፣ ተሽከርካሪዎች፣ኃይል ማመንጫ፣ለግብርና/ቆሻሻ ማቃጠል እና ኢንዱስትሪ ያካትታሉ። የአካባቢ የአየር ብክለት እና የቤት ውስጥ የአየር ብክለት ጥምር ውጤቶች በየዓመቱ 7 ሚሊዮን ሰዎች ያለ ዕድሜያቸው ይሞታሉ።የአየር ብክለት ምንጮች ብዙ እና አውድ ልዩ ናቸው። ዘላቂ የመሬት አጠቃቀም,፣ንጹህ የቤት ውስጥ ኃይል እና ትራንስፖርት፣የኃይል ቆጣቢ መኖሪያ ቤት፣ የኃይል ማመንጫ፣ ኢንዱስትሪ እና የተሻለ የማዘጋጃ ቤት ቆሻሻ አያያዝን የሚደግፉ ፖሊሲዎች እና ኢንቨስትመንቶች የአካባቢ የአየር ብክለት ዋና ምንጮችን ውጤታማ በሆነ መንገድ ሊቀንሱ ይችላሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ ፦ ለጤናማ የዘርፉ ፖሊሲዎች (ኃይል, መጓጓዣ, መኖሪያ ቤት, የከተማ ልማት እና የጤና ጥበቃ ተቋማት የኤሌክትሪክ ኃይል ጨምሮ), በቤት ውስጥ እና ከቤት ውጭ በአየር ብክለት ምክንያት በጤና ላይ የሚያደርሰውን ቁልፍ አደጋዎች በመፍታት, እና ከአየር ንብረት ለውጥ ቅነሳ ፖሊሲዎች የጤና ተባባሪ ተጠቃሚነትን ለማግኘት አስተዋጽኦ ያደርጋል. የዓለም ጤና ድርጅት ከአየር ብክለት እና ምንጮቹ ጋር በተያያዙ የጤና ጉዳዮች ላይ መደበኛ መመሪያን፣ መሳሪያዎችን እና ስልጣንን ለመስጠት ቴክኒካዊ ድጋፍን ለዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ይሰጣል። የዓለም ጤና ድርጅት በብሔራዊ፣ ክልላዊ እና ዓለም አቀፋዊ ደረጃዎች የአየር ብክለትን ለመቅረፍ ከተወሰዱ እርምጃዎች ጋር ተያይዘው የሚመጡ የጤና ውጤቶችን እና ለውጦችን ይከታተላል እና ሪፖርት ያደርጋል። የዓለም ጤና ድርጅት በአየር ብክለት ስጋት ላይ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስትራቴጂ ቀርጾ ወደ ተግባር ገብቷል እንዲሁም ለአየር ብክለት ተጋላጭነትን ለመከላከል ተግባራዊ ሊሆኑ የሚችሉ መፍትሄዎችን አስቀምጧል። በዲጂታል መስፋፋት እና አጋርነት አማካኝነት, የጤና እና የአካባቢ ጥበቃ ሚኒስቴር, የከተማ መንግስታት እና ሌሎች ባለድርሻ አካላት ከፍተኛ ልቀቶች ጋር የአየር ብክለትን ለማስወገድ ያለውን እሴት እንዲያበለጽግ አድርጓል.","Ambient (outdoor) air pollution in both cities and rural areas is causing fine particulate matter which result in strokes, heart diseases, lung cancer, acute and chronic respiratory diseases. Additionally, around 2.4 billion people are exposed to dangerous levels of household air pollution, while using polluting open fires or simple stoves for cooking fuelled by kerosene, biomass (wood, animal dung and crop waste) and coal. The major outdoor pollution sources include residential energy for cooking and heating, vehicles, power generation, agriculture/waste incineration, and industry. The combined effects of ambient air pollution and household air pollution is associated with 7 million premature deaths annually.Sources of air pollution are multiple and context specific. Policies and investments that support sustainable land use, cleaner household energy and transport, energy-efficient housing, power generation, industry, and better municipal waste management can effectively reduce key sources of ambient air pollution. WHO response: WHO promotes interventions and initiatives for healthy sectoral policies (including energy, transport, housing, urban development and electrification of health-care facilities), addressing key risks to health from air pollution indoors and outdoors, and contributing to achieving health co-benefits from climate change mitigation policies. WHO provides technical support to WHO’s Member States in the development of normative guidance, tools and provision of authoritative advice on health issues related to air pollution and its sources. WHO monitors and reports on global trends and changes in health outcomes associated with actions taken to address air pollution at the national, regional and global levels. WHO has also developed and implemented a strategy for raising awareness on the risk of air pollution, as well as available solutions that can be implemented to mitigate the risks of exposure to air pollution. Through digital outreach and partnerships, WHO has helped enrich the value proposition of addressing air pollution for health and environment ministries, city governments and other stakeholders from sectors with significant emissions.","Iska (Ta waje) gurbacewar iska a birane da karkara yana canyo sinadarin fatikulet wnda yake iya haddasa shanyewar ɓarin jiki da cututtukan zuciya da kansar huhu da matsanantan cututtukan numfashi. Ƙari a kan haka, kusan mutane biliyan 2.4 suna fuskantar haɗarin guraɓacewar iskar cikin gida, yayin amfani da wutar itace da kuma risho na kalanzir makamashi (katako da ƙashin dabbobi da yaye-yaye) da kuma gawayi. Manyan abubuwan da ke janyo guraɓacewar yanayin gari sun haɗar da makamashin gidaje don yin girki da kuma dumamawa da ababen hawa da samar da wuta da bola da masana'ana. Gamayyar guraɓacewar iska ta cikin gida da ta waje na da alaƙa da mutuwar gaggawa ta kimanin mutane miliyan 7 a kowacce shekara. Hanyoyin guraɓacewar iska suna da yawa kuma ya danganta da wajen. Tsare-tsare da saka hannun jari wanɗanda suke ƙarfafar tabbataccen tsarin amfani da kasa da tsaftataccen tsarin muhalli da sufuri da ingantaccen tsarin gidaje da samar da wuta da masana'anta da kyakkyawan tsarin zubar da shara za su iya canja muhimman abubuwan da suke haddasa guɓacewar iska. Amsar WHO: WHO tana haɓaka tallafi da ƙirƙire-ƙirƙire domin ingantaccen tsarin lafiya (wanda ya haɗar da makamashi da sufuri da gida da haɓaka birane da haskaka guraren kiwon lafiya) da warware manyan haɗarurrukan lafiya daga guraɓacewar iska ta ciki da waje da kuma bayar da gudunmawa gurin cimma amfanin juna daga magance tsare-tsaren canjin yanayi. WHO tana samar da tallafi na fasaha ga ƙasashen da suke mambobin WHO wajen cigaban nusarwa da kayayyakin aiki da ba da ingantattun shawarwari a kan harkokin lafiya masu alaƙa da guraɓacewar iska da abubuwan da ke jawo su. WHO tana lura tare da bayar da rahoto a kan sakamakon yanayi da canje-canjen lafiya da ke da alaƙa da ayyukan da ake yi don magance matsalar guraɓacewar iska a makin kasa da na yanki da kuma na duniya baki daya. Har ila yau, WHO ta bunƙasa tare da ƙirƙiro wata dabara domin faɗaɗa wayar da kai a kan haɗarin guraɓacewar iska gami da bayar da mafita da za a iya gabatarwa domin rage haɗarin guraɓacewar iska. Ta hanyar ganganko na zamani da kuma haɗin guiwa, WHO ta taimaka wajen yawaita hanyoyin magance matsalolin guraɓacewar iska ga ma'aikatun lafiya da na muhalli da gwamnatocin birane da sauran masu ruwa da tsaki daga ɓangarori masu muhimmancin gaske.","Uchafuzi wa hewa iliyopo (nje) katika miji na maeneo ya vijijini husababisha chembechembe ndogo ambazo husababishakiharusi, magonjwa ya moyo, saratani ya mapafu, magonjwa ya papo hapo na sugu ya kupumua. Kwa kuongezea, karibu watu bilioni 2.4 wanakabiliwa na viwango hatari vya uchafuzi wa hewa majumbani, huku wakitumia moto unaochafua au jiko la kupikia linalochochewa na mafuta ya ta, majani (kuni, kinyesi cha wanyama na takataka za mazao) na makaa ya mawe. Vyanzo vikuu vya uchafuzi wa mazingira ya je ni pamoja na nishati ya makazi kwa kupikia na mwanga, magari, uzalishaji wa umeme, kilimo/uchomaji taka, na viwandaz. Athari ya pamoja ya uchafuzi wa hewa na uchafuzi wa hewa ya kaya inahusishwa na vifo vya mapema milioni 7 kila mwaka. Vyanzo vya uchafuzi wa hewa ni rahisi na maalumu kwa muktadha. Sera na uwekezaji mbalimbali unaowezesha matumizi endelevu ya ardhi, nishati safi ya kaya na usafiri , makazi yenye ufanisi wa nishati, uzalishaji wa umeme, viwanda na usimamizi bora wa taka za manispaa zinaweza kupunguza vyanzo muhimu vya uchafuzi wa hewa iliyoko. Majibu ya WHO: WHO linakuza uingiliaji kati na mipango ya sera ya sekta za kiazfya (ikiwa ni pamoja na nishati, usafiri, makazi, maendeleo ya miji, na usambazaji wa umeme wa vituo vya afya) kushughulikia hatari kuu za. WHO linatoa msaada wa kiufundi kwa nchi wanachama wa WHO kwenye maendeleo ya malezi ya kawaida, vifaa na utoaji wa ushauri wenye tija juu ya masuala ya afya yanayohusiana na uchafuzi wa zwa hewa na vyanzo vyake. WHO linafuatilia na kutoa ripoti kuhusu mienendo ya kimataifa na mabdiliko ya matokeo ya afya yanayohusiana na hatua zinazochukuliwa kushughulikia uchafuzi wa hewa katika ngazi ya kitaifa, kikanda na kimataifa. WHO pia limeendeleza na kutekeleza mkakatiwa kuinua uelewa dhidi ya hatari ya uchafuzi wa hewa, pamoja na zsuluhu zinazopatikana ambazo zinaweza kutekelezwa ili kupunguza hatari ya kuathiriwa na uchafuzi wa hewa. Kupitia mawasiliano ya kidijiti na ushirikiano, WHO limesaidia kuimarisha pendekezo la thamani la kushughulikia uchafuzi wa hewa kwa wizara za afya na mazingira, serikali za miji na wadauz wengine wenye uzalishaji mkubwa wa hewa.","Ipò àyíká :(ní ìta) ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ láàrin ìlú àti agbègbè máa ń fa ìdọ̀tí tó ń ṣokùnfà àrùn rọpá rọsẹ̀, àìsàn ọkàn, jẹjẹrẹ ọ̀nà ọ̀fun, wàhálà tó jinlẹ̀ lórí mímí. Ní àfikún, bí i ènìyàn 2.4b ló ṣeé ṣe kí wọn kojú ìpele oríṣiríṣi lórí ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ inú ilé nígbà ìlò iná ìta gbangba tàbí sítóòfù fún ìdáná, iye àwọn ohun tó ń fà ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ yìí (igi, imí ẹranko, èso tó ti bàjẹ́) àti èédú. Kókó inú orísun ìdọ̀tí àyíká ni àwọn ohun èlò ìdáná nínú ilé, ọkọ̀, àwọn ohun amúná wá, ohun ọ̀gbìn àti ìṣàmójútò àwọn ohun oko tó ṣòfò àti ilé-iṣẹ́. Àwọn àpapọ̀ ipa tí ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ ní àyíká ní àti ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ nínú ilé níí ṣe pẹ̀lú ikú àìtọ́jọ́ ènìyàn 7m lọ́dọọdún. Àwọn orísun ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ wà ní ìlọ́po àti ìwọ̀n ní oríṣiríṣi ààyè. Òfin àti àgbékalẹ̀ owó láti lọ́wọ́ sí ìlò ilẹ̀ lọ́nà tó nítunmọ̀, ìlò ohun agbára nínú ilé àti irinajo, ìbòjúmu agbára inú ilé, ìpèsè agbára, ilé-iṣẹ́ àti ìṣàkóso ìdọ̀tí lọ́nà tó yẹ lè mú àdínkù bá kókó nínú orísun ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ ní àyíká. Èsì WHO: WHO ṣe àgbélárugẹ ọ̀nà àbáyọ àti àgbékalẹ̀ fún àwọn òfin tó ṣeé tẹ̀lé láwọn ẹ̀ka oríṣi (bíi agbára, ìrìnnà, iléègbé, ìdàgbàsókè ìletò àti ìṣàmójútó ìlera pẹ̀lú àwọn ohun èlò tó ń lo iná ẹ̀lẹ́tíríìkì) ṣíṣe àmójútó àwọn wahala tó jẹ mọ́ ìlera láti ara ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ nínú ilé àti ní ìta àti lílọ́wọ́sí àǹfààní ìlera láti ara òfin àdínkù fún ìyípadà ojú ọjọ́. WHO pèsè ìrànwọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ fún àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìtọ́sọ́nà tó bójúmu, ohun èlò àti ìpèsè ìmọ̀ràn aláṣẹ lórí àwọn ọ̀rọ̀ lórí ìlera tó nííṣe pẹ̀lú ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ àti àwọn orísun rẹ̀. WHO ń ṣe àmójútó àti ìdáhùn lórí àyípadà àti bí nǹkan ṣe ń wáyé ní àgbáyé lórí àbájáde ìlera tó níí ṣe pẹ̀lú àwọn Ìgbésẹ̀ tí wọn ti gbé láti kojú ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ ní ìpele ti orílẹ̀-èdè lápapọ̀, ẹkùn àti ní àgbáyé. WHO tún ti ṣe àgbékalẹ̀ àti ìfilọ́lẹ́ ètò fún àgbédìde ọ̀nà láti mọ àwọn ewu tó rọ̀mọ́ ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ àti àwọn ọ̀nà àbáyọ tó wà tí wọ́n lè lò láti dín ewu tó wà nínú kí ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ wà ní àyíká. Látàrí ìpolongo orí kọ̀ńpútà àti ìbáṣepọ̀ oríṣiríṣi, WHO ti ṣe ìránlọ́wọ́ láti mú dára iyì tó wà nínú àfiyèsí kíkojú ìdọ̀tí afẹ́fẹ́ fún àjọ tó ń rí sí ìlera àti àwùjọ, ètò ìjọba àti àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn ní ẹ̀ka kọ̀ọ̀kan pẹ̀lú àbájáde tó lápẹrẹ.","Ukunukubezeka komoya kwendawo ezungezile (ngaphandle) ezindaweni zombili emadolobheni kanye nasezindaweni zasemaphandleni kubangela izinhlayiya ezincane eziholela ekufeni konhlangothi, izifo zenhliziyo, umdlavuza wamaphaphu, izifo zokuphefumula ezibucayi kanye nezingamahlalakhona. Ngaphezu kwalokho, abantu abangaba izigidigidi ezingu-2,4 bachayeka emazingeni ayingozi okunukubezwa komoya wasendlini, ngesikhathi besebenzisa imililo evulelekile enukubeza umoya noma izitofu ezingatheni zokupheka ezibaswa nge-kerosene, i-biomass (izinkuni, ubulongwe kanye nemfucuza yezitshalo) kanye namalahle. Imithombo emikhulu yokunukubezeka komoya wangaphandle ihlanganisa amandla asendlini okupheka kanye nokufudumeza, izimoto, ukuphehla ugesi, ukuthungela ngomlilo ezolimo/imfucuza, kanye nezimboni. Imithelela ehlangene yokunukubezwa komoya wendawo ezungezile nokunukubezwa komoya wasendlini ihlotshaniswa nokushona kwabantu abayizigidi eziyi-7 ngaphambi kwesikhathi minyaka yonke. Miningi imithombo yokunukubezwa komoya futhi inomongo oqondile. Izinqubomgomo nokutshalwa kwezimali okusekela ukusetshenziswa komhlaba okusimeme, amandla ahlanzekile asendlini kanye nakwezokuthutha, izindlu ezonga ugesi, ukuphehlwa kukagesi, imboni, kanye nokulawulwa kwemfucumfucu kamasipala okungcono kunganciphisa ngempumelelo imithombo esemqoka yokunukubezwa komoya endaweni ezungezile. Impendulo yeWHO: I-WHO ikhuthaza ukungenelela kanye nezinyathelo zezinqubomgomo zomkhakha onempilo (okuhlanganisa amandla, ezokuthutha, izindlu, ukuthuthukiswa kwamadolobha kanye nogesi wezikhungo zokunakekela kwezempilo), ukubhekelela izingozi eziyinhloko empilweni ngenxa yokunukubezeka komoya ngaphakathi nangaphandle, kanye nokufaka isandla ekufinyeleleni ezinzuzweni zezempilo ezivela ezinqubweni zokunciphisa ukuguquka kwesimo sezulu. I-WHO ihlinzeka ngosizo lwezobuchwepheshe emazweni angamalungu e-WHO ekwakhiweni komhlahlandlela oqondisayo, amathuluzi nokunikezwa kwezeluleko ezigunyaziwe ngezinkinga zempilo ezihlobene nokunukubezeka komoya kanye nemithombo yawo. I-WHO iqapha futhi ibike ngamathrendi omhlaba kanye nezinguquko emiphumeleni yezempilo ehlobene nezinyathelo ezithathiwe zokubhekelela ukunukubezwa komoya emazingeni kazwelonke, esifunda kanye nasemhlabeni jikelele. I-WHO iphinde yasungula futhi yasebenzisa isu lokuqwashisa ngengozi yokunukubezeka komoya, kanye nezixazululo ezitholakalayo ezingasetshenziselwa ukunciphisa izingozi zokuchayeka ekunukubezekeni komoya. Ngokufinyelela kwezedijithali kanye nokusebenza ngokubambisana, I-WHO isize ekuthuthukiseni isiphakamiso senani sokubhekelela ukunukubezwa komoya ngokuphathelene nezinhlangano zezempilo kanye nezemvelo, ohulumeni bamadolobha nabanye ababambiqhaza abavela emkhakheni okhipha kakhulu isisi esithile." +የአልኮል መጠጥ አጠቃላይ እይታ፡ አልኮል መርዛማ እና ሳይኮአክቲቭ ንጥረ ነገር ሲሆን የጥገኝነት ባህሪያትን ያመነጫል። በዛሬው ጊዜ ባሉ ብዙ ማኅበረሰቦች ውስጥ የአልኮል መጠጦች ለብዙዎች ማኅበራዊ ገጽታዎች የተለመዱ ናቸው። ይህ በተለይ ከፍተኛ ታይነት እና ማህበረሰባዊ ተጽእኖ ባላቸው ማህበራዊ አካባቢዎች ውስጥ ላሉ፣ በአገር አቀፍ እና በአለም አቀፍ ደረጃ፣ አልኮል በብዛት ከማህበራዊ ግንኙነት ጋር አብሮ የሚሄድ ነው። በዚህ አገባቡ በመጠጥ ምክንያት በጤናና በማህበራዊ ላይ የሚያደርሰውን ጉዳት በቀላሉ ችላ ማለት ወይም ማቃለል ይቻላል። የአልኮል መጠጥ መጠጣት በዓለም ዙሪያ በየዓመቱ ለ3 ሚልዮን ሰዎች ሞት እንዲሁም በሚሊዮን ለሚቆጠሩ ሰዎች የአካል ጉዳትና የጤና መታወክ አስተዋጽኦ ያደርጋል። በአጠቃላይ አልኮልን መጠቀም ለ 5.1% ለአለም አቀፍ የበሽታ ሸክም ተጠያቂ ነው። ጎጂ የአልኮል አጠቃቀም ለወንዶች እና ለሴቶች 7.1% እና 2.2% ለአለም አቀፍ የበሽታ ሸክም ተጠያቂ ናቸው። የአልኮል መጠጥ ከ15 እስከ 49 ዓመት ባለው የዕድሜ ክልል ውስጥ ለሚገኙ ሰዎች ያለ ዕድሜያቸው ለሚሞቱና ለአካል ጉዳት ዋነኛ መንስኤ ሲሆን በዚህ የዕድሜ ክልል ውስጥ ካሉት ሰዎች መካከል 10 በመቶ የሚሆኑት ይሞታሉ ። የተቸገሩ እና በተለይም ተጋላጭ የሆኑ ህዝቦች ከአልኮል ጋር የተያያዘ ��ት እና ሆስፒታል የመተኛት ከፍተኛ ደረጃ አላቸው።,"Alcohol Overview: Alcohol is a toxic and psychoactive substance with dependence producing properties. In many of today’s societies, alcoholic beverages are a routine part of the social landscape for many in the population. This is particularly true for those in social environments with high visibility and societal influence, nationally and internationally, where alcohol frequently accompanies socializing. In this context, it is easy to overlook or discount the health and social damage caused or contributed to by drinking. Alcohol consumption contributes to 3 million deaths each year globally as well as to the disabilities and poor health of millions of people. Overall, harmful use of alcohol is responsible for 5.1% of the global burden of disease. Harmful use of alcohol is accountable for 7.1% and 2.2% of the global burden of disease for males and females respectively. Alcohol is the leading risk factor for premature mortality and disability among those aged 15 to 49 years, accounting for 10% of all deaths in this age group. Disadvantaged and especially vulnerable populations have higher rates of alcohol-related death and hospitalization.","Giya Gamsasshen Bayani: Giya wani sinadari ne mai sa maye da juyawar tunani. A mafi yawan al'ummomin yanzu, shan giya abu ne da ya zamo na yau da kullum ga wasu ɓangare na yawan al'ummomin. Wannan gaskiya ne musamman ma a cikin muhallan zamantakewar al'umma wanda ake gani kuma yake da tasiri ga al'umma a matakin kyasa da kuma a mataki na duniya, ta yadda giyar ta zamo wani ɓangare na rayuwa a yawancin lokuta. A wannan yanayin, yana da sauki a kawar da kai ko a rangwanta illolin lafiya da na zamantakewa da shaye-shaye yake haddasawa. Shan giya yana taka rawa wajen mutuwar kimanin mutane miliyan 3 a kowacce shekara da kuma nakasawa da illata lafiyar miliyoyin mutane. A gaba ɗaya, mugun amfani da giya yana da alhakin janyo cututtuka a duniya da kusan kaso 5.1%. Mugun amfani da giya yana da alhakin janyo cututtukan maza da mata a duniya da kusan kaso 7.1% da kuma kaso 2.2%. Giya ce kan gaba wajen mutuwar gaggawa da samun nakasa a tsakanin 'yan shekara goma sha biyar zuwa arba'in da tara 15 - 49 wanda yake ɗaukar kaso 10% na duk mace-macen waɗanda suke a matakin waɗannan shekarun. Marasa galihu musamman ma rarraunar al'umma su ne ke da kaso mafi yawa na mace-mace a sakamakon shan giya da kuma jinya.","Pombe Muhtasari: Pombe ni dutu yenye sumu na ya kisaikolojia yenye sifa za utegemezi. Kwenye jamii nyingi za hivi sasa, vileo ni sehemu ya kawaida ya mazingira ya kijamii kwa wengi katika idadi ya watu. Hili ni kweli haswa kwa wale wote wa kwenye mazingira ya kijamii yenye muonekano wa juu na ushawishi wa kijamii, kitaifa na kimataifa, ambapo pombe mara kwa mara huambatana na kujumuika. Kwenye muktadha huu, ni rahisi kupuuza au kupunguza uharibifu wa kiafya na kijamii unaosababishwa au kuchangiwa na unywaji pombe. Matumizi ya pombe huchangia vifo milioni 3 kila mwaka duniani pamoja na ulemavu na afya duni za mamilioni ya watu. Kwa ujumla, matumizi mabaya ya pombe yanawajibika kwa 5.1%ya mzigo wa magonjwa duniani. Matumizi mabaya ya pombe yanachanzgia kwa 7.1% na 2.2% ya mzigo wa magonjwa duniani kwa wanawake na wanaum e. Pombe ndio sababu inayoongoza kwa vifo vya mapema na ulemavu kati ya watu wenye umri wa miaka 15 hadi 49, ikichukua 10% ya vifo vyote kundi hili la umri. Watu wasiojiweza na hasa walio kwenye mazingira magumu wana viwango vya juu vya vifo vinavyohusiana zna pombe na kulazwa hospitalini.","Ọtí líle Ìsọníṣókí: Ọtí líle jẹ́ ohun tó ń pani tó sì jẹ́ ohun èlò tó máa ń ṣe àfikún àgbéjáde ìwà ènìyàn pẹ̀lú ìgbáralé àwọn èròjà amú nǹkan ṣẹlẹ̀. Ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwùjọ lóde òní, àwọn ohun mímu tó ní Ọtí líle jẹ́ ọ̀kan gbòógì lára ohun ìṣafẹ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn. Èyí jẹ́ òtítọ́ paapa fún àwọn àyíká àwùjọ tó ní hàn de tó sì ní ìlọ́wọ́sí àwọn àwùjọ mìíràn, ní orílẹ̀-èdè àti káàkiri àgbáyé, níbi tí Ọtí líle ti jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ohun èlò fún fàájì ṣíṣe. Ní èrò yìí, ó rọrùn láti fojú fò tàbí yẹpẹrẹ ìjàmbá tó ń fà sí àgọ́ ara àti àwùjọ tàbí lọ́wọ́ sí i nípa mímu ún. Mímu Ọtí líle máa ń ṣokùnfà ikú ènìyàn mílíọ̀ọ̀nù mẹ́ta lọ́dọọdún káàkiri àgbáyé àti dídi aláàbọ̀ ara àti ìlera ara tí kò péye fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ mílíọ̀ọ̀nù ènìyàn. Lórí gbogbo gbò, ìṣàmúlò eléwu tó wà nínú Ọtí líle mímú lọ́wọ́ sí àrùn ìdá 5.1 ní gbogbo àgbáyé. Ìlò ewu inú Ọtí líle jẹ́ okùnfà àrùn fún ìdá 7.1 akọ ati ìdá 2.2 abo ní àgbáyé. Ọtí líle jẹ́ olórí orísun ikú àìtọ́jọ́ àti dídi aláàbọ̀ ara láàrin àwọn tó jẹ́ ọjọ́ orí marun-un dín lógún sí mokandinlaadota fún ìdá mẹ́wàá ti gbogbo ikú àwọn t�� wà ní ìpele ọjọ́ orí yìí. Àwọn ènìyàn tó kù díẹ̀ káàtó fún nínú àwọn ènìyàn ló wà ní ipò láti dojú kọ ikú láti ara Ọtí líle àti gbígbé ní ilé - ìwòsàn.","Utshwala Uhlolojikelele: Utshwala buyinto enobuthi futhi ebulala ingqondo enezakhi ezikhiqiza ukuncika kubo. Emiphakathini eminingi yanamuhla, iziphuzo ezidakayo ziyingxenye evamile yendawo yezenhlalo yomphakathi kwabaningi emphakathini. Lokhu kuyiqiniso ikakhulukazi kulabo abasezindaweni zomphakathi ezinokubonakala okuphezulu nethonya lomphakathi, kuzwelonke nakwamanye amazwe, lapho utshwala buvame ukuhambisana nokuzithokozisa nabanye. Kulesi simo, kulula ukunganaki noma ukunciphisa umonakalo wezempilo kanye nezenhlalo odalwe noma obangelwe ukuphuza. Ukuphuza utshwala kunomthelela ekushoneni kwezigidi ezi-3 unyaka ngamunye emhlabeni wonke kanye nokukhubazeka kanye nempilo ebuthakathaka yabantu abayizigidi. Sekukonke, ukusetshenziswa kotshwala okulimazayo kubangela u-5.1% womthwalo ngokuphathelene nezifo emhlabeni wonke. Ukusetshenziswa kotshwala okulimazayo kubangela u-7.1% no-2.2% womthwalo wezifo emhlabeni wonke kwabesilisa kanye nabesifazane ngokulandelana. Utshwala buyisici esiyinhloko sengozi yokushona ngaphambi kwesikhathi nokukhubazeka kulabo abaneminyaka eyi-15 kuya kwengama-49 yobudala, okwenza u-10% wabo bonke abantu abashonayo kuleli qembu leminyaka yobudala. Abantu abahluphekile futhi ikakhulukazi abasengozini banamanani aphezulu okushona kanye nokulaliswa esibhedlela okuhlobene notshwala." +ተጽእኖ፡- አልኮል እንደ አስካሪ ንጥረ ነገር በማዕከላዊው የነርቭ ሥርዓት ውስጥ የተለያዩ አወቃቀሮችን እና ሂደቶችን ይነካል እና ሆን ተብሎ እና ባልታሰበ ጉዳት መጥፎ ማህበራዊ መዘዞችን ይጨምራል። አልኮሆል በምግብ መፍጫ ሥርዓት እና የልብና የደም ሥር (cardiovascular) ስርዓት ላይ ከፍተኛ መርዛማ ተፅእኖ አለው። የአልኮል መጠጦች በአለም አቀፍ የካንሰር ምርምር ኤጀንሲ ካንሰርን ሊያስከትሉ የሚችሉ (carcinogenic) ተብለው የተከፋፈሉ ሲሆን ለተለያዩ የካንሰር አይነቶች ተጋላጭነትን ይጨምራሉ። አልኮል በሽታ የመከላከል አቅምን በመቀነስ እንደ ሳንባ ነቀርሳ እና ኤችአይቪን ጨምሮ ለተላላፊ በሽታዎች የመጋለጥ እድልን ይጨምራል። የሁለቱም የህይወት ዘመን አልኮል አጠቃቀም መጠን እና የአውድ ጥምር፣ የአልኮል ፍጆታ ድግግሞሽ እና በአንድ አጋጣሚ ጥቅም ላይ የሚውለው መጠን ለተለያዩ የጤና እና ማህበራዊ ጉዳቶች ተጋላጭነትን ይጨምራል። የአልኮል መጠጥ መጠን እና በተደጋጋሚ መጠጣት እንዲሁም በአንድ ወቅት ከሚጠጣው መጠን ጋር በተያያዘ አደጋው በአብዛኛው ይጨምራል። የአልኮል መጠጦችን በሌላ መተካት እና በህገ-ወጥ መንገድ አልኮሎችን ማምረት ከመርዛማ ተላላፊዎች ተጨማሪ የጤና አደጋን ሊያመጡ ይችላሉ። ማንኛውም የአልኮል መጠጥ ለአጭር ጊዜም ሆነ ለረጅም ጊዜ በጤና ላይ ከሚያስከትላቸው አደጋዎች ጋር የተያያዘ በመሆኑ ለአደጋ የሚያጋልጥ የአልኮል መጠጥ የሚጠጡ ሰዎች ቁጥር በዓለም አቀፍ ደረጃ ያህል እንደሆነ ለመግለጽ አስቸጋሪ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የህዝብ ጤናን ቅድሚያ የሚሰጠውን ጎጂ የአልኮል አጠቃቀም ለመከላከል እና ለመቀነስ ከአባል ሀገራት እና አጋሮች ጋር ይሰራል። የዓለም የጤና ድርጅት የ2010 ዓ.ም. ዓለም አቀፍ የአልኮል የመጠጥ በጎጂነት ለመቀነስ የሚያስችል ስትራቴጂ በዓለም አቀፍ ደረጃ የአልኮል መጠጥ ፖሊሲ ሰነድ ሲሆን ይህ ሰነድ የዓለም የጤና ድርጅት አባል ሃገራት ያጸደቁት ሲሆን፣ በሁሉም ደረጃ የአልኮል መጠጥን ጎጂ ነት ለመቀነስ የሚያስችል መመሪያ ይሰጣል።,"Impact: Alcohol as an intoxicant affects a wide range of structures and processes in the central nervous system and increases the risk for intentional and unintentional injuries and adverse social consequences. Alcohol has considerable toxic effects on the digestive and cardiovascular systems. Alcoholic beverages are classified as carcinogenic by the International Agency for Research on Cancer and increase the risk of several cancer types. Alcohol as an immunosuppressant increases the risk of communicable diseases, including tuberculosis and HIV. Both the volume of lifetime alcohol use and a combination of context, frequency of alcohol consumption and amount consumed per occasion increase the risk of the wide range of health and social harms. The risks increase largely in a dose-dependent manner with the volume of alcohol consumed and with frequency of drinking, and exponentially with the amount consumed on a single occasion. Surrogate and illegally produced alcohols can bring an extra health risk from toxic contaminants. Since any alcohol use is associated with some short-term and long-term health risks, it is difficult to define universally applicable population-based thresholds for low-risk drinking. WHO response: WHO works with Member States and partners to prevent and reduce the harmful use of alcohol as a public health priority. The 2010 WHO Global strategy to reduce the harmful use of alcohol is the most comprehensive international alcohol policy document, endorsed by WHO Member States, that provides guidance on reducing the harmful use of alcohol at all levels.","Tasiri: Giya a matsayinta na me saka maye tana matuƙar lalata yanayin hallitar da aikin laka kuma tana kara haɗari ga ciwuka da kuma ƙara lalata yanayin zamatakewa. Ana la'akari da cewa giya tana illata kayanciki da jijiyoyin da suke kai wa zuciya jini. Hukumar Bincike ta Duniya a kan Ciwukan Kansa ta saka kayan shaye-shaye na giya a matasyin waɗanda suke kawo cutar daji kuma suna ƙara haɗarin kamuwa da naukan cutar kansa. Giya a matayin abinda ke lalata garkuwar jiki tana ƙara haɗarin kamuwa da kwayoyin cutar da ake ɗauka kamar tarin fuka . Gabaɗaya girman rayuwar amfani da giya da kuma yanayin amfani da ita da yawan amfani da ita a tarurruka suna ƙara haɗari a lafiya da zamantakewa . Haɗarin yana ƙaruwa dangane da yadda ake yawan amfani da ita da kuma adadin amfani da ita a taro . Sauyin wuri da giyar da suke samar da ita ta ɓarauniyar hanya na iya kawo haɗari ga kamuwa da illolin maye . Tun da kowane amfani da giya yana da alaƙa da wani gajeren lokaci da mai tsawo na saka rayuwa cikin haɗari, saboda haka yana da wahala a bayyana wani karɓaɓɓen adadi na mutane waɗanda suke da ƙarancin haɗarin shaye-shaye . Amsar WHO: Tana aiki da mambobinta na ƙasashe da waɗanda tayi haɗin guiwa da su domin hanawa da rege haɗarin amfani da kayan maye a matsayin abin fifitawa na lafiya . A taron WHO na shekarar 2010 a kan dabarun rage kamuwa da illar shaye-shaye na duniya shi ne mafi cikakken bayani a kan tsare-tsare wanda mambobin WHO suka amince da su da ya ba da jagoranci kan yadda za a rage haɗarin shan giya a kan kowane mataki .","Athari: Pombe kama kileo huathiri miundo na michakato mingi katika mfumo mkuu wa neva na huongeza hatari ya majeraha ya kimataifa na bila kukusudia na matokeo mabaya kwa jamii. Pombe ina athari kubwa ya sumu kwenye mfumo wa utumbo na moya na mishipa. Vileo vimeainishwa kwamba vinasababisha saratani na Shirika la Kimataifa la Utafiti wa Saratani na kuongeza hatari ya aina kadhaa za saratni. Pombe kama sumu ya kukandamiza kinga huongeza hatari ya magonjwa ya kuambukiza yakiwepo kifua kikuu na VVU. Muda wote wa matumizi ya pombe maishani na mchanganyiko wa muktadha, matumizi ya pombe mara kwa mara na kiasi kinachotumiwa kwa kila tukio huongeza hatari za aina mbalimbali za madhara ya kiafya na kijamii. Hatari huongezeka kwa kiasi kikubwa kwa njia inayotegemea kipimo na kiasi cha pombe kinachotumiwa na unywaji wa mara kwa mara, na kwa kiasi kikubwa kinachotumiwa kwa wakati mmoja. Pombe za kienyeji na zinazozalishwa kinyume cha sheria zinaweza kuleta hatari zaidi ya kiafya kutokana na vichafuzi vya sumu. Kwa kuwa matumizi yoyote ya pombe yanahusishwa na baadhi ya hatari za kiafya za muda mfupi, ni vigumu kufafnua vizingiti vinavyotumika kote ulimwenguni kwa unywaji wa hatari mdogo. Majibu ya WHO: WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama na washirika ilim kuzuia na kupunguza matumizi mabaya ya pombe kama kipaumbele cha afya ya umma. Mkakati wa kimataifa wa WHO wa 2010 wa kupunguza matumizi mabaya ya pombe ni waraka wa kina zaidi wa sera ya kimataifa ya pombe, iliyoidhinishwa na Nchi Wanachazma wa WHO, ambayo inatoa mwongozo na kupunguza matumizi mabaya ya pombe katika viwango vyote.","Ipa: Ọtí líle gẹ́gẹ́ bí ohun tó máa ń pani máa ń ṣe àkóbá fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ètò àti àgbékalẹ̀ ní ọ̀gangan ibi tí àgọ́ ara ti ń ṣiṣẹ́, ò sì máa ń ṣe ìlọ́po ìjàmbá àti egbò èyí tó mọ̀ọ́mọ̀ wáyé àti èyí tí kò mọ̀ọ́mọ̀ wáyé àti àbájáde tó wàyàmì. Ọtí líle ní ipa májèlé tó ṣe é fiyè sí lórí ètò àgọ́ ara tó nííṣe pẹ̀lú bí oúnjẹ ṣe ń wọnú àgọ́ ara àti bí ẹ̀jẹ̀ ṣe ń lọ káàkiri àgọ́ ara. Àwọn ohun mímu ọlọ́tí ni a mọ̀ sí ohun tó lè ṣokùnfà jẹjẹrẹ láti ọ̀dọ àwọn àjọ tó ń rí sí ìwádìí lórí àrùn jẹjẹrẹ káàkiri àgbáyé, tó sì lè fa ìlọ́po oríṣi àrùn jẹjẹrẹ míràn. Ọtí líle gẹ́gẹ́ bí ohun tó máa ń dín agbára àwọn ohun tó máa ń dènà àrùn kù ní àgọ́ ara èyí sì máa ń ṣe okùnfà àwọn àrùn tó máa �� ràn bíi ìkọ́ni ife àti àrùn kò gbóògùn HIV. Pẹ̀lú iye ìlò Ọtí líle ní gbogbo ọjọ́ ayé ènìyàn àti ipò, pẹ̀lú bí ìlò Ọtí líle ṣe wọ́pọ̀ sì í àti ìyè Ọtí líle mímú ní ìgbà kọ̀ọ̀kan ló máa ń ṣe ìlọ́po ọ̀pọ̀lọpọ̀ ewu nípa ìlera ara àti ewu àwùjọ. Àwọn ewu yìí máa ń wáyé ní ìlọ́po nípa iye ọ̀nà lílò pẹ̀lú iye Ọtí líle mímú àti pẹ̀lú iye ìgbà fún Ọtí líle mímú àti pàápàá pẹ̀lú iye Ọtí líle mímú ní ìgbà kan. Àwọn ìpèsè Ọtí líle gbàrọgùdù lè mú ewu ìlera wá lọ́nà tó peléke láti ara àwọn ohun tó ń mú ewu wá. Níwọ̀n ìgbà tí Ọtí líle lílò ti níí ṣe pẹ̀lú àwọn ewu tó rọ̀mọ́ ìlera fún ọjọ́ díẹ̀ àti ti ọlọ́jọ́ pípẹ́, ó nira láti ṣe àlàyé iye àwọn ènìyàn tó lè ní àdínkú nínú ewu Ọtí líle mímu. Àjọ WHO fèsì wípé WHO ń bá àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ ṣiṣẹ́ àti àwọn alábáṣiṣẹ́ mìíràn láti dènà àti láti mú àdínkú bá ewu tó wà nínú lílo Ọtí líle gẹ́gẹ́ bí ohun pàtàkì fún ìlera gbogbo gbò. Ní 2010, ọ̀nà gbogbo àgbáyé fún WHO láti mú àdínkú bá ìlò Ọtí líle jẹ́ àgbékalẹ̀ òfin tó kún fún gbogbo àgbáyé, pẹ̀lú ìfọwọ́sí àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO, tó ń pèsè ìtọ́sọ́nà lórí ọ̀nà láti mú àdínkú bá ìlò Ọtí líle lọ́nà tó léwu ní ìpele gbogbo.","Umthelela: Utshwala njengesidakwa buthinta izinhlobonhlobo zezinhlaka kanye nezinqubo ohlelweni oluyinhloko lwezinzwa futhi bukhulisa ingozi yokulimala ngamabomu kanye nokungahlosiwe kanye nemiphumela emibi emphakathini. Utshwala bunemiphumela emikhulu enobuthi ezinhlelweni zokugaya ukudla kanye nezenhliziyo kanye nemithambo yegazi. Iziphuzo ezidakayo zihlukaniswa njengezibangela umdlavuza yi-International Agency for Research on Cancer futhi zandisa ingozi yezinhlobo eziningana zomdlavuza. Utshwala njengento ecindezela amasosha omzimba bandisa ingozi yezifo ezithathelanayo, ezihlanganisa isifo sofuba kanye neGciwane lesaNdulela Ngculazi. Kokubili ubungako bokuphuza utshwala impilo yonke kanye nenhlanganisela yengqikithi, imvamisa yokuphuza utshwala kanye nenani lokuphuza esikhathini ngasinye kwandisa ingozi yokulimala okubanzi kwezempilo kanye nasemphakathini. Izingozi zanda kakhulu ngendlela encike kumthamo wobuningi botshwala obuphuzwayo kanye nokuvama kokuphuza, futhi ngokuphawulekayo nenani elisetshenziswa ngesikhathi esisodwa. Utshwala bomgunyathi kanye nobenziwe ngokungemthetho bungaletha ingozi eyengeziwe yezempilo ngenxa yokungcola okunobuthi. Njengoba noma yikuphi ukuphuzwa kotshwala kuhlotshaniswa nezingozi ezithile zezempilo zesikhashana kanye nezesikhathi eside, kunzima ukuchaza imikhawulo esekelwe emphakathini wonke yokuphuza okunobungozi obuncane. Impendulo yeWHO: I-WHO isebenza namaZwe angamaLungu kanye nabalingani ukuze ivimbele futhi inciphise ukuphuzwa kotshwala okulimazayo njengento esemqoka kwezempilo yomphakathi. Isu leWHO Lomhlaba Wonke lika-2010 lokunciphisa ukuphuzwa kotshwala okulimazayo liyidokhumenti yenqubomgomo yotshwala yomhlaba wonke ebanzi kunazo zonke, egunyazwe yi-WHO Member States, enikeza imihlahlandlela yokunciphisa ukuphuza utshwala okulimazayo kuwo wonke amazinga." +የዓለም የጤና ድርጅት አቀራረብ ከተባበሩት መንግሥታት ዘላቂ ልማት ግቦች (SDGs) ጋር የሚስማማ ከመሆኑም በላይ በተለይ 3.5 የአልኮል መጠጦችን ጎጂ በሆነ መንገድ መጠቀምን ጨምሮ ሱስ የሚያስይዙ ነገሮችን አላግባብ መጠቀምን እንዲሁም 3.4 ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን (NCDs) በመከላከልና በመቆጣጠር እንዲሁም የአእምሮ ጤንነትንና ደህንነትን በማስፋፋት ላይ ያነጣጥራል። የአልኮል መጠጦችን ጎጂ ነት ለመቀነስ ከሚወሰዱት ከፍተኛ ወጪ የሚጠይቁ እርምጃዎች መካከል በአልኮል መጠጦች ላይ ቀረጥ መጨመር፣ ለአልኮል ማስታወቂያዎች መጋለጥ እንዲሁም በችርቻሮ ውስጥ የሚገኙ የአልኮል መጠጦች በአካላዊ ሁኔታ እንዳይጠጡ መከልከል ይገኙበታል። ከዚህም በተጨማሪ ጠጥቶ ማሽከርከርን ለመከላከል የሚያስችሉ እርምጃዎችን መውሰድ እንዲሁም ምርመራ ማድረግ፣ አጠር ያለ እርምጃ መውሰድና ሕክምና ማግኘት ውጤታማና ከሥነ ምግባር አንጻር አስተማማኝ የሆኑ እርምጃዎች ናቸው። በጣም ወጪ ቆጣቢ የሆኑ ጣልቃ ገብነቶች በአለም ጤና ድርጅት የሚመራው ሳፈር (SAFER) ተነሳሽነት ለአባል ሀገራት የአልኮል መጠጥ ጎጂ አጠቃቀምን ለመቀነስ ድጋፍ ለመስጠት ያተኮረ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ሥራ ከጠጪው ውጪ በሌሎች ሰዎች ና በተለይ ምክኒያት በአልኮል መጠጥ የመጠቀሚያ አደጋ ለተጋለጡ ህዝቦች፣ ለምሳሌ ህፃናት፣ ጎረምሶች፣ የወሊድ እድሜ ያቸው ሴቶች፣ ነፍሰ ጡር እና ጡት የሚያጠቡ ሴቶች፣ የአገሬው ተወላጆች እና ሌሎች አናሳ ቡድኖች ወይም ቡድኖች ዝቅተኛ ማህበራዊ ኢኮኖሚያዊ ሁኔታ ላላቸው ልዩ ትኩረት ይሰጣል። የዓለም ጤና ድርጅት በአሁኑ ጊዜ የአልኮል መጠጥን እንደ ሕዝባዊ ጤና ቅድሚያ ለመስጠት ያለውን ጎጂ አጠቃቀም ለመቀነስ ያለውን ዓለም አቀፍ ስትራቴጂ ውጤታማ በሆነ መንገድ ተግባራዊ ለማድረግ (እ.ኤ.አ 2022–2030) የድርጊት ዕቅድ በማዘጋጀት ላይ ነው.,"WHO’s approach aligns with and furthers work towards the UN Sustainable Development Goals (SDGs), specifically target 3.5 on substance abuse, including harmful use of alcohol, and target 3.4 on the prevention and control of noncommunicable diseases (NCDs) and promoting mental health and well-being. WHO has identified that the most cost-effective actions to reduce the harmful use of alcohol include increasing taxes on alcoholic beverages, enforcing restrictions on exposure to alcohol advertising, and restrictions on the physical availability of retailed alcohol. In addition, enforcing drink driving countermeasures and securing access to screening, brief interventions, and treatment are effective and ethically sound interventions. The most cost-effective interventions are at the focus of WHO-led SAFER initiative aimed at providing support for Member States in reducing the harmful use of alcohol. WHO’s work provides special attention to reducing harm to people other than the drinker and to populations that are at particular risk from harmful use of alcohol, such as children, adolescents, women of child-bearing age, pregnant and breastfeeding women, indigenous people and other minority groups or groups with low socioeconomic status. WHO is currently developing an action plan (2022–2030) to effectively implement the global strategy to reduce the harmful use of alcohol as a public health priority.","Hanyar WHO da ke nasaba da sauran aikace-aikace na cim ma muradin (SDGs) musamman ƙudirinta na 3.5 a kan shaye-shaye wanda ya haɗar da mummunan amfani da giya da kuma muradinta na 3.4 a kan hana da katange cututukan da ba a ɗauka (NCDs) da kuma bunƙasa lafiyar ƙwaƙwalwa da zamantakewa . WHO ta bayyana cewa aiki mafi tsada ta rage haɗarin amfani da giya ita ce tallatawa da kuma rage sayar da giya . Haka kuma , tilasta matakan hana shan giya yayin tuƙi da bincike da kuma kulawa na da lafiya na cikin muhimman matakan kawo agaji. Matakin tallafawa mafi tsada shi nemai da hankali a kan matakan WHO da SFFER da nufin ba da ƙarfin guiwa ga mambobinta na ƙasa da ƙasa domin rage illar amfani da giya . Ayyukan WHO yana bada kulawa ta musamman domin rage raɗaɗi ga mutane fiye da mashayan da kuma mutanen da suke da illa ta musamman ga amfani da giya kamar yara da matasa da yan-mata da masu ciki da masu shayarwa da tsarararraki da kuma talakawa masu ƙarancin abin hannu . WHO yanzu haka tana bunƙasa wani shiri wato (2022-2030) domin gabatar da dabarun rage illar amafani da giya a matsayin temakon gaggawa na lafiya .","Mtazamo wa WHO unaendana na kuendeleza kazi kuelekea Malengo ya Maendeleo Endelevu ya Umoja wa Mataifa (SDGs), hasa unalenga 3.5 katika matumizi mabaya ya dawa za kulevya, ikiwa ni pamoja na matumizi mabaya ya pombe, na kulenga 3.4 juu ya kuzuia na kudhibiti magonjwa yasiyoambukiza (NCDs), na kukuza afya ya akili na ustawi. WHO imebainisha kuwa hatua ya ufanisi za kupunguza matumizi mabaya ya pombe ni pamoja na kuongeza kodi kwa vinywaji vyenye kileo, kuweka vikwazo vya kuoneshwa matangazo ya pombe, na vikwazo vya upatikanaji wa pombe ya reja reja. Kwa kuongezea, kutekeleza hatua za kuendesha huku mtu amelewa na kupata ufikiaji wa uchunguzi, uingiliaji kati mfupi, na matibabu ni afua madhubuti na zinazozingatia maadili. Uingiliaji kati wa dhati zaidi wa ufanisi wa bei upo kwenye lengo la mpango wa SAFER unaoongozwa na WHO unaolenga kutoa msaada kwa Nchi Wanachama katika kupunguza matumizi mabaya ya pombe. Äôs Kazi ya WHO inatoa kipaumbele maalum katika kupunguza madhara kwa watu wengine isipokuwa wanywaji na kwa watu ambazo wako katika hatari fulani kutokana na matumizi mabaya ya zpombe, kama vile watoto, vijana, wanawazke wa umri wa kuzaa, wanawake wajazwazito na wanaonyonyesha, watu wa nyumbani na wedngine, vikundi vya wachache au vikundi vilivyo na hazli ya chini ya kichumi na kijamii. WHO kwa sasa linaandaa mpango kazi (2022‚Äì2030) ili kutekeleza kwa ufanisi mkakti wa kimataifa wa kupunguza matumizi mabaya ya pombe kama kipaumbele cha afya ya umma.","Ọ̀nà tí WHO gbà ṣe rẹ́gí, ó sì mú Ìtèsìwájú bá àwọn iṣẹ́ tó níí ṣe pẹ̀lú UN Sustainable Development Goals (SDGs), èyí tó ní àfojúsùn tààrà lórí ìlòkulò òògùn ní idà 3.5, pẹ̀lú ìlò Ọtí líle lọ́nà tó mú ewu lọ́wọ́ àti àfojúsùn ìdá 3.4 dídènà àti ìṣàkóso àwọn àrùn tí kìí ràn àti mímú àgbéga bá ìlera ọpọlọ àti wíwà ní àlàáfíà. WHO ti ṣe ìtọ́kasí pé àwọn ètò tí kò nílò owó gege láti mú àdínkú bá ìlò Ọtí líle lọ́nà tó mú ewu lọ́wọ́ ni: ṣíṣe àfikún lórí owó orí lórí ìpèsè Ọtí líle, fífi òńtẹ̀ ipá lé ìpolówó Ọtí líle àti lórí wíwà ní alàrọ́wọ́tó rẹ̀. Ní àfikún, fífi òǹtẹ̀ ipá lu mímu Ọtí líle nígbà tí a bá ń wakọ̀, fífi ààyè gba àyẹ̀wò, ọ̀nà àbáyọ lọ́nà tí yóò jẹ́ ìwọ̀n ba àti ìtọ́jú tó bá òfin mu tó sí wúlò fún ọ̀nà àbáyọ tó peregedé. Ọ̀nà àbáyọ tí kò gun pá ni ó jẹ́ àfojúsùn WHO tí ó lé iwájú àgbékalẹ̀ Safer pẹ̀lú èròǹgbà láti pèsè ìrànwọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti mú àdínkú bá ìlò Ọtí líle lọ́nà tó lewu. Iṣẹ̀ WHO ni láti pèsè ìfiyèsí pàtàkì fún àdínkù ewu fún àwọn ènìyàn yàtọ̀ sí àwọn tó ń mu Ọtí líle àti sí ìyè ènìyàn tó lè kojú ewu tó wà nínú ìlòkulò Ọtí líle bí àwọn ọmọ wẹ́wẹ́, ọ̀dọ́, obìnrin tó wà ní ọjọ́ orí ìbímọ, olóyún àti fífún ọmọ lọ́yàn, àwọn ọmọ ilẹ̀ àti àwọn mìíràn tàbí ìpín tó wà ní ìpele àwọn tí kò rọ́wọ́ họrí. lọ́wọ́ lọ́wọ́ WHO ń ṣe àgbédìde ètò fún iṣẹ́ ṣíṣe (2022-2030) láti lè ṣe ìfilọ́lẹ́ ètò káàkiri àgbáyé láti mú àdínkù bá lílo Ọtí líle lọ́nà tó méwu lọ́wọ́ gẹ́gẹ́ bí àfojúsùn fún ìlera gbogbo gbò.","Indlela yeWHO ihambisana futhi iqhubekisela phambili imigomo ye-UN Sustainable Development Goals (SDGs), ihlose ngokukhethekile u-3.5 ekucwileni kuzidakamizwa, okuhlanganisa ukuphuzwa kotshwala okulimazayo, kanye nomgomo 3.4 ekuvimbeleni nasekulawuleni izifo ezingathathelani (NCDs) nokukhuthaza impilo yengqondo kanye nenhlalakahle. I-WHO ithole ukuthi izinyathelo ezingabizi kakhulu zokunciphisa ukuphuzwa kotshwala okulimazayo zihlanganisa ukukhuphula izintela ezikhokhiswa iziphuzo ezidakayo, ukuphoqa imikhawulo ekuchayekeni ekukhangiseni ngotshwala, kanye nemikhawulo ekutholakaleni kotshwala obudayiswayo. Ngaphezu kwalokho, ukuphoqa izinyathelo eziphikisayo ngokuphathelene nokushayela uphuzile nokuqinisekisa ukufinyelela ekuhlungeni, ukungenelela kafushane, nokwelashwa kuyizindlela zokungenela eziphumelelayo kanye nezakha umqondo ngokuphathelene nenkambiso. Ukungenelela okungabizi kakhulu kugxile emkhankasweni OPHEPHE KAKHUDLWANA oholwa yi-WHO ohloselwe ukunikeza usizo emazweni angamalungu ekunciphiseni ukuphuzwa kotshwala okulimazayo. Umsebenzi weWHO ukuhlinzeka ukunakekela okukhethekile ekunciphiseni ukulimala kubantu ngaphandle komuntu ophuzayo kanye nabantu abasengozini ngokukhethekile ngenxa yokuphuzwa kotshwala okulimazayo, njengezingane, amabhung namatshitshi, abesifazane abaneminyaka yobudala ekhomba ukuthi bangazala, abesifazane abakhulelwe nabancelisayo, abantu bomdabu namanye amaqembu amancane noma amaqembu anesimo esiphansi senhlalo nezomnotho. I-WHO njengamanje isungula uhlelo lwezinyathelo (2022–2030) ukuze isebenzise ngempumelelo isu lomhlaba wonke lokunciphisa ukuphuzwa kotshwala okulimazayo njengento esemqoka kwezempilo zomphakathi." +"ፀረ-ተሕዋስያንን መቋቋም አጠቃላይ መረጃ፦ ፀረ-ተሕዋስያንን መቋቋም(AMR) በባክቴሪያ፣ በጥገኛ ተውሳኮች፣ በቫይረሶችና በፈንገሶች ምክንያት የሚመጡ በርካታ ኢንፌክሽኖችን ለመከላከልና ለማከም አደጋ ላይ ይጥላል። ፀረ-ተሕዋስያንን መቋቋም(AMR) የሚከሰተው ባክቴሪያ፣ ቫይረሶች፣ ፈንገሶች እና ጥገኛ ተህዋሲያን በጊዜ ሂደት ሲለዋወጡ እና ኢንፌክሽኑን ለማከም አስቸጋሪ በሚያደርጉ እና የበሽታ መስፋፋት ፣ ከባድ ህመም እና ሞትን የሚጨምሩ መድሃኒቶችን ምላሽ መስጠት በማይችሉበት ጊዜ ነው። በዚህ ምክንያት መድሃኒቶቹ ውጤታማ ባለመሆኑ እና ኢንፌክሽኖች በሰውነት ውስጥ በመቅረታቸው ወደ ሌሎች የመዛመት እድልን ይጨምራሉ. ፀረ-ተህዋሲያን - ፀረ-ባክቴሪያ ፣ፀረ-ቫይረስ፣ ፀረ-ፈንገስ እና ፀረ-ተባይ መድሃኒቶች - በሰዎች፣በእንስሳት እና በእፅዋት ላይ ኢንፌክሽን ለመከላከል እና ለማከም የሚያገለግሉ መድሃኒቶች ናቸው። ፀረ ተሕዋስያን የመቋቋም ችሎታ የሚያዳብሩ ረቂቅ ተሕዋስያን አንዳንድ ጊዜ ""ሱፐርበግስ(superbugs)"" ተብለው ይጠራሉ.","Antimicrobial resistance Overview: (AMR) threatens the effective prevention and treatment of an ever-increasing range of infections caused by bacteria, parasites, viruses and fungi. AMR occurs when bacteria, viruses, fungi and parasites change over time and no longer respond to medicines making infections harder to treat and increasing the risk of disease spread, severe illness and death. As a result, the medicines become ineffective and infections persist in the body, increasing the risk of spread to others. Antimicrobials - including antibiotics, antivirals, antifungals and antiparasitics - are medicines used to prevent and treat infections in humans, animals and plants. Microorganisms that develop antimicrobial resistance are sometimes referred to as “superbugs”.",Bijirewar cuta ga magunguna Gamsashen bayani: Bijirewar cuta ga magunguna (AMR) yana barazana ga sahihancin riga-kafi da magance ga dukkan wata ƙaruwar cututtuka wadda ƙwayoyin cuta masu yaɗuwa ke kawowa da ƙwayar cutar bairos da kwayar cutar fungal. AMR yana faruwa ne yayinda ƙwayar cutar bairos ko fungil da sauran ƙwayoyin cututtuka suka canza wami lokaci sai su zama ba wani tasiri da magungunan za suyi musu sai kwayoyin cutar su zama sunyi wahala a magance su sai kuma hadarin ƙwayar cutar ya yaɗu cutar ta tsananta sai mutuwa. Da wannan sakamakon ne magani zai zama bashi da wani tasiri sai cutar ta game jiki da kuma ƙara haɓaka haɗarin yaɗuwar wasu. Magungunan da suke yaƙar wannan cutar - sun haɗar da anti bayotik da anti bairos da anti fungal da anti farasat - su ne magungunan da ake amfani da su wajen kiyaye kai da maganin infekshin a jikin mutane da dabbobi da tsirrai . Ƙwayoyin cutar da suke bunƙasa wannan bijirewar mafiyawan lokaci ana kiran su da (sufabug).,"Upinzani wa Antimicrobial. Muhtasari: (AMR) inatishia kuzuia na kutibu maambukizo yanayoongezeka kila mara yanayosababishwa na bakteria, vimelea, virusi na fangasi. AMR hutokea pale bakteria, virusi, fangasi na vimelea wanapobadilika kulingana na zmuda na hawakubali tena dawa kufanya ugumu kutibu maambukizi na kuongeza kuenea kwa ugonjwa, kuugua zaidi na kifo. Matokeo yake, dawa hazifanyi kazi na maambukizo yanaendelea katika mwili, na kuongeza hatari ya kuenea kwa wengine. Aantimaikrobia, ikiwa ni pamoja na vizuia magonjwa, vizuiaa virusi, vizuia fangasi, na vizuiaa vimelea, ni dawa zinazotumiwa kuzuia na kutibu maambukizi kwa wanadamu, wanyama na mimea. Microorganisms zinazoendeleza upinzani wa antimckrobial wakati mwingine hujulikana kama ‚Äúsuperbugs‚Äù.","Ìtako àwọn ohun tó lè dènà ìṣokùnfà àìsàn Ìsọníṣókí : (AMR) ń dọdẹ ìṣàmójútó tó ní ìtumọ̀ àti ìtọ́jú ìwọ̀n tó ń peléke sí i ti àwọn àrùn tí àwọn kòkòrò àìfojúrí ń dá sílẹ̀. AMR máa ń wáyé nígbà tí àwọn kòkòrò àìfojúrí bá yí padà lẹ́yìn ìgbà díẹ̀, tí wọ́n kò kọ bi ara sí àwọn oogun lílò mọ́ èyí tó ń mú kí àwọn àrùn yìí máa le sí i láti tọ́jú àti àfikún ìtákálẹ̀ àwọn àìsàn yìí, ọpọlọpọ àìlera àti ikú. Gẹ́gẹ́ bí àbájáde, àwọn oògùn ò ṣiṣẹ́ mọ́, àrùn dúró, kò lọ ní àgọ́ ara, èyí ń ṣe àfikún ewu ìtákálẹ̀ sára àwọn ẹlòmíràn. Àwọn ohun tó lè dènà ìṣokùnfà àìsàn bí i àwọn oògùn tó ń kojú àwọn kòkòrò àìfojúrí - jẹ́ oògùn tí wọ́n ń lò láti dènà àti láti ṣe ìtọ́jú àìsàn lára ènìyàn, ẹranko àti àwọn ohun ọ̀gbìn. Àwọn kòkòrò àìfojúrí tó máa ń ní Ìtako àwọn ohun tó lè dènà ìṣokùnfà àìsàn máa ń jẹ́ ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn kòkòrò àìfojúrí tó ti gbójú nínú títa ko ìtọ́jú.","Ukumelana nemithi elwa namagciwane Uhlolojikelele: (I-AMR) isongela ukuvimbela nokwelapha ngempumelelo uhlu olwandayo lokutheleleka olubangelwa amabhaktheriya, okuncela igazi labanye, amagciwane kanye nesikhunta. I-AMR yenzeka lapho amabhaktheriya, amagciwane, isikhunta nokuncela igazi labanye kushintsha ngokuhamba kwesikhathi futhi kungasabeli emithini okwenza kube nzima ukwelapha futhi kwandisa ingozi yokubhebhetheka kwezifo, ukugula kakhulu kanye nokushona. Ngenxa yalokho, imithi ayisebenzi futhi izifo ziyaqhubeka emzimbeni, nokuyinto eyandisa ubungozi bokuthelela abanye. Ama-antimicrobial - okuhlanganisa imithi elwa namagciwane, ama-antivirals, ama-antifungal nama-antiparasitic - yimithi esetshenziselwa ukuvimbela kanye nokwelapha izifo kubantu, ezilwaneni kanye nasezitshalweni. Ama-microorganism athuthukisa ukumelana nama-antimicrobial ngezinye izikhathi abizwa ngokuthi ""ama-superbug""." +አጋዥ ቴክኖሎጂ አጠቃላይ እይታ፡ አጋዥ ቴክኖሎጂ በተለይም አካል ጉዳተኞችን፣ እርጅናዎችን እና ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ያለባቸውን ሰዎች ማካተት እና ማሳተፍ ያስችላል። የረዳት ምርቶች ዋና ዓላማ የአንድን ግለሰብ ተግባር እና ነፃነ�� መጠበቅ ወይም ማሻሻል ሲሆን በዚህም ደህንነታቸውን ማስተዋወቅ ነው። ሰዎች ጤናማ፣ ፍሬያማ፣ ነጻ እና የተከበረ ህይወት እንዲኖሩ እና በትምህርት፣ በስራ ገበያ እና በስነ ምግባር ህይወት እንዲሳተፉ ያስችላቸዋል። በእያንዳንዱ ሀገር የእርዳታ ምርቶች የሚያስፈልጋቸው ሰዎች ቁጥር እየጨመረ ቢመጣም ወደ አንድ ቢሊዮን የሚጠጉት ተደራሽነት ተከልክሏል በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች ተደራሽነቱ ለእነዚህ ህይወት ከሚያስፈልጉት 3% ያነሰ ሊሆን ይችላል። እነዚህ ክፍተቶች በበርካታ ምክንያቶች የሚከሰቱ ሲሆን ከነዚህም መካከል ከፍተኛ ወጪ ፣የገንዘብ እጥረት፣አቅርቦት፣የግንዛቤ እና የሰለጠኑ ባለሙያወች ይገኙበታል። ከእነዚህ አጋዥ ምርቶች መካከል የመስማት ችግር ላለባቸው ሰዎች መስማት የሚያስችሉ፣ ለአካል ጉዳተኞች ተሽከርካሪ ወንበር፣ መነፀሮች፣ ሰውሰራሽ የሠውነት ክፍሎች እና የማስታስ ችሎታን የሚደግፉ መሳሪያወች ይገኙበታል። እነዚህ ምርቶች ነፃነትን እና ደህንነትን የሚደግፉ ሲሆኑ የስኳር ህመም ባለባቸው ሰዎች ላይም የታችኛው እጅና እግር መቁረጥን የመሳሰሉ የሁለተኛ ደረጃ የጤና ሁኔታዎችን የሚያስከትሉትን ጉዳት ለመከላከል ወይም ለመቀነስ ይረዳሉ። እንዲሁም በተንከባካቢዎች ላይ ያለውን አስፈላጊነት እና ተፅእኖ መቀነስ እና መደበኛ የጤና እና የድጋፍ አገልግሎት አስፈላጊነት መቀነስ ይችላሉ። ከዚህም በላይ ተገቢውን አጋዥ ምርቶችን ማግኘት በማህበረሰብ ልማት እና በኢኮኖሚ እድገት ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ ይኖረዋል።,"Assistive technology Overview: Assistive technology enables and promotes inclusion and participation, especially of persons with disability, aging populations, and people with non-communicable diseases. The primary purpose of assistive products is to maintain or improve an individual’s functioning and independence, thereby promoting their well-being. They enable people to live healthy, productive, independent and dignified lives, and to participate in education, the labour market and civic life. Despite the growing number of people in need of assistive products in every country, nearly one billion of them are denied access, particularly in low- and middle-income countries, where access can be as low as 3% of the need for these life-changing products. These gaps exist for a number of reasons, including high cost and a lack of financing, availability, awareness and trained personnel. Examples of assistive products include hearing aids, wheelchairs, spectacles, prostheses and devices that support memory, among many others. While supporting independence and well-being, these products can also help to prevent or reduce the effects of secondary health conditions, such as lower limb amputation in people with diabetes. They can also reduce the need and impact on carers and mitigate the need for formal health and support services. Moreover, access to appropriate assistive products can have a tremendous impact on community development and economic growth.",Amfani da Fsaha ga Masu Buƙa ta Musamman Ƙarin bayani :Taimako ta Fuskar Fasaha yana bunƙasa da shigar da mutane musamman waɗanda suke da tawaya ko tsofaffin mutane waɗanda ba su da cuta mai yaɗuwa. Babban dalilin taimako ta fuskar fasaha shi ne bunƙasa ayyukan kowanne mtum a bisa dogaro da kai ta fuskar walwala . Suna sa mutane su rayu cikin ƙoshin lafiya da amfanarwa bisa dogaro da kai da kuma rayuwa cikin mutunci da kuma bada gudunmawa a ilmance da kuma ɓangaren kasuwa da rayuwar yau da gobe . Duk da ƙara yawan mutane masu buƙatar taimako ta fuskar fasaha a kowacce ƙasa kusan biliyan 1 daga cikinsu basu da damar samunsa musamman a ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga inda yuwuwar samunsa zai iya zama ƙasa da kashi uku 3% na mabuƙatan wannan mai canza rayuwar . Wannan giɓi ya samu ne a bisa dalilai masu yawa waɗanda suka haɗar ɗan karan tsada da kuma rashin tallafin kuɗi da samuwarsa da wayar da kai da kuma rashin ƙwararrun ma'aikta. Misalan waɗannan Taimako ta Fuskar Fasaha sun hadar da abin taimakawa a ji magana ko kujerar guragu ko tubaran kara gani ko dashen gabobi da duk wani abu da zai tallafi kwakwalwa da wasunsu . Yayinda ake bunƙasa dogaro da kai da kuma walwala waɗannan kayayyakin za su taimaka wajen bada kariya ko rage yanayin tasirin cuta kamar ƙanƙancewar ƙafa ga masu cutar suga . Za su kuma rage buƙatar da kuma kulawar majinyata su kuma magance tsarin lafiya na yau da kullum da sauran bada kulwa. Har ila yau samun damar Taimako ta Fuskar Fasaha zai zama yana da mahimmanci sosai wajen cigaban alumma da kuma bunƙasar tattalin arziƙi .,"Teknolojia ya usaidizi. Muhtasari: Teknolojia ya usaidizi inawezeszha na kukuza ushirikishwaji na ushiriki, haswa wa watu wenye ulemavu, wazee, na watu wenye magonjwa yasiyo ya kuambukiza. Lengo la msingi la vifaa vya usaidizi ni kudumisha au kuboresha utendaji wa mtu binafsi na kujitegemea, na hivyo kukuza ustawi wao. Zinasaidia wa tu kuishi maisha yenye afya, tija, kujitegemea na yenye heshima, na kushiriki katika elimu, soko la ajira na maisha ya kiraia. Licha ya kuongezeka kwa idadi ya watu wenye uhitaji wa vifaa vya usaidizi kwenye kila nchi, karibu bilioni moja kati yao wananyimwa ufikiwaji, haswa katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. ambapo ufikiaji unaweza kuwa chini kama 3% ya hitaji la bidhaa hizi zinazobadilisha maisha. Upungufu huu upo kwa sababu kadhaa, ikiwa ni pamoja na gharama kubwa na ukosefu wa fedha, upatikanaji, uelewa wa wafanyakazi wenye mafunzo. Mifano ya vifaa saidizi ni pamoja na visaidizi kusikia, vitimwendo, miwani, viungo bandia na vifaa vinavyosaidia kumbukumbu, ni kati ya vingine vingi. Wakati vikisaidia kujitegemea na usatawi, vifaa hivi pia vinaweza kusaidia kupunguza athari ya pili ya madhara ya afya, kukatwa kwa kiungo cha chini kwa watu wendye kisukari. Vinaweza kupunguza hitaji na athari kwa taaluma na kupunguza hitaji la huduma rasmi za afya na usaidizi. Zaidi ya hayo, upatikanaji wa vifaa vya usaidizi zinazofaa kunaweza na athari kubwa katika maendeleo ya jamii na ukuaji wa uchumi.","Ìmọ̀ ẹ̀rọ olùrannilọ́wọ́ Ìsọníṣókí: Ìmọ̀ ẹ̀rọ olùrannilọ́wọ́ máa ń mú ìlọsíwájú bá ìkópa àti wíwà níbẹ̀ pàápàá fún àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá, àwọn tó ti dàgbà àti àwọn tó ń gbé pẹ̀lú àìsàn tí kìí ràn. Kókó pàtàkì fún àwọn ohun èlò ìránnilọ́wọ́ ni láti ṣe àmójútó tàbí ṣe àfikún bí àgọ́ ara ènìyàn ṣe ń ṣiṣẹ́ sí àti fún òmìnira láti mú ìlọsíwájú bá ìlera ara wọn. Wọ́n máa ń rán àwọn ènìyàn lọ́wọ́ láti gbé ìgbé ayé ìlera, òmìnira àti èyí tó níyì àti láti kópa nínú ètò ẹ̀kọ́, àwùjọ iṣẹ́ ṣíṣe àti ìgbé ayé ènìyàn pẹ̀lú Ìfẹ́ àwùjọ. Bí iye ènìyàn tó nílò Ìmọ̀ ẹ̀rọ olùrannilọ́wọ́ ṣe ń gbilẹ̀ síi tó ní gbogbo orílẹ̀-èdè, bí i bílíọ́ọ̀nù kan lára wọn ni kò rí ààyè pàápàá àwọn orílẹ̀-èdè tí kò ní àǹfààní ìdàgbàsókè tó gbilẹ̀, níbi tí ààyè tí lè kéré tó idà mẹ́ta nínú ọgọ́rùn-ún fún bí àwọn ènìyàn ṣe nílò àwọn ohun èlò fún àyípadà ayé wọn. Àwọn àlàfo yìí máa ń wáyé nítorí àwọn ìdí kan bí i ọ̀wọ́n gógó àti àìsí owó tótó, wíwà, mímọ̀ àti àwọn òṣìṣẹ́ akọ́ṣẹ́mọṣẹ́. Àpẹẹrẹ àwọn ohun èlò ìránnilọ́wọ́ ni àwọn ohun ìrànwọ́ fún gbígbọ́ràn, àga ìgbénikiri, ìgò ojú, ẹ̀dà ẹ̀ya ara ènìyàn àti àwọn ohun èlò mìíràn tó máa ń tàn òye lọ́wọ́ pẹ̀lú àwọn nǹkan mìíràn. Nígbà tí iranlọwọ bá ń lọ lọ́wọ́ lórí wíwà ní òmìnira àti ní Ìlera, àwọn ohun èlò yìí tún lè wúlò láti dínkù àti láti má jẹ kó wáyé àwọn àbájáde ìpele ètò ìlera kejì bíi gígé abala ẹsẹ̀ kan kúrò lára àwọn ènìyàn tó ní àìsàn ìtọ ṣúgà. Wọ́n tún lè mú àdínkù bá bí ìwúlò rẹ̀, ó tún nípa lórí iṣẹ́ àti ó ń pá ìlò ìlera pípé rẹ́ ó sì ń ṣe ìrànwọ́ iṣẹ́ ṣíṣe. Àti wípé ààyè sí ìlò ohun èlò aṣèrànwọ́ tó yẹ lè ní ipa ribiribi lórí ìdàgbàsókè agbègbè àti ètò ọrọ̀ ajé rẹ̀.","Ubuchwepheshe obusizayo Uhlolojikelele: Ubuchwepheshe obusizayo busiza futhi bukhuthaze ukungabandlululi kanye nokubamba iqhaza, ikakhulukazi kubantu abaphila nokukhubazeka, abantu asebekhulile, kanye nabantu abanezifo ezingathelelani. Inhloso eyinhloko yemikhiqizo esizayo ukugcina noma ukuthuthukisa ukusebenza kanye nokuzimela komuntu, bese ngaleyo ndlela kuthuthukiswe inhlalakahle yakhe. Zivumela abantu ukuthi baphile ngendlela enempilo, yokwazi ukusebenza, ukuzimela kanye nokuhlonipheka, futhi bahlanganyele emfundweni, emakethe yezabasebenzi kanye nasekuphileni komphakathi. Naphezu kwenani elikhulayo labantu abadinga imikhiqizo yokusiza kuwo wonke amazwe, cishe isigidigidi esisodwa sabo enqatshelwe ukufinyelela, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, lapho ukufinyelela kungaba ngaphansi kuka-3% wesidingo sale mikhiqizo eguqula impilo. Lezi zikhala zikhona ngenxa yezizathu eziningana, ezihlanganisa izindleko eziphezulu kanye nokuntuleka kwezimali, ukutholakala, ukuqwashisa kanye nabasebenzi abaqeqeshiwe. Izibonelo zemikhiqizo esizayo zihlanganisa izinsiza-kuzwa, izihlalo zabakhubazekile, izibuko zamehlo, ama-prostheses kanye namadivayisi asekela inkumbulo, phakathi kokunye okuningi. Nakuba isekela ukuzimela nenhlalakahle, le mikhiqizo ingasiza futhi ekuvimbeleni noma ekunciphiseni imiphumela yezimo zempilo zesibili, njengokunqunywa kwezitho zomzimba kubantu abanesifo sikashukela. Bangase futhi banciphise isidingo nomthelela kubanakekeli futhi banciphise isidingo sezinsiza zezempilo ezisemthethweni kanye nokusekelwa. Ngaphezu kwalokho, ukufinyelela emikhiqizweni efanele yokusiza kungaba nomthelela omkhulu ekuthuthukiseni umphakathi nasekuthuthukeni komnotho." +የረዳት ምርቶች ዓለም አቀፋዊ ፍላጎት እና የታወቁ ጥቅሞች ቢኖሩም የእርዳታ ምርቶች ተደራሽነት ውስን ነው። ይህንን ያልተሟላ ፍላጎት መፍታት ዘላቂ የልማት ግቦችን ለማሳካት እና የአካል ጉዳተኞች መብቶች ስምምነትን እውን ለማድረግ አስፈላጊ ነው። ተግዳሮቶች፡ በየሀገሩ የእርዳታ ምርቶች የሚያስፈልጋቸው ሰዎች ቁጥር እየጨመረ ቢመጣም በአሁኑ ጊዜ ወደ አንድ ቢሊዮን የሚጠጉት የሚፈለገውን አገልግሎት ማግኘት አይችሉም። እነዚህ ህይወትን የሚቀይሩ ምርቶች በተለይ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ተደራሽነቱ እስከ 3% ዝቅተኛ ሆኖ ተገኝቷል. እነዚህ ክፍተቶች በበርካታ ምክንያቶች የሚከሰቱ ሲሆን ከነዚህም ውስጥ ከፍተኛ ወጪ እና የገንዘብ እጥረት፣አቅርቦት፣የግንዛቤ እና የሰለጠኑ ባለሙያ አለመኖር ይገኙበታል። ዝቅተኛ እና ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ፈተናዎች አሉ። በአለም አቀፍ ደረጃ ብሄራዊ የድጋፍ ቴክኖሎጂ መመሪያ ወይም መርሀግብር አዘጋጅተው በግሉ ዘርፍ በኩል አጋዥ ምርቶችን ያቀረቡ ሀገራት በጣም ጥቂት ናቸው። ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ እንኳን፣ አጋዥ ምርቶች ብዙውን ጊዜ እጥረት ስላለ ለእያንዳንዱ ሰው የሚፈቀዱት ውስን ናቸው ወይም በጤና እና በጎ አድራጎት መርሃ ግብሮች ውስጥ አይካተቱም ፣ ይህም በተጠቃሚዎች እና በቤተሰቦቻቸው ከፍተኛ ከኪስ የሚወጣ ክፍያን ያስከትላል። ሰዎች በተዛባ ልገሳ ወይም በጎ አድራጎት አገልግሎቶች ላይ እንዲተማመኑ ሊተዉ ይችላሉ፣ ይህ ማለት ደግሞ ብዙውን ጊዜ ምርቶቹ ጥራት የሌላቸው ወይም ለግለሰቡ ፍላጎቶች አግባብነት የሌላቸው ናቸው። አቅማቸው የፈቀደላቸው ከፋርማሲዎች፣ ከግል ክሊኒኮች ወይም ከዎርክሾፖች ዕቃዎችን ይገዛሉ::,"Despite the global need and recognized benefits of assistive products, access to assistive products remains limited. Addressing this unmet need is essential to progress towards the achievement of the Sustainable Development Goals and realizing the Convention of the Rights of Persons with Disabilities. Challenges: Despite the growing number of people in need of assistive products in every country, currently nearly one billion do not have the access they require. This is particularly the case in low- and middle-income countries, where access to these life-changing products has been found to be as low as 3%. These gaps exist for a number of reasons, including high cost and a lack of financing, availability, awareness and trained personnel. Challenges exist both in low- and high-income countries. Very few countries globally have developed a national assistive technology policy or programme and so provide assistive products through the private sector. Even in high-income countries, assistive products are often rationed or not included within health and welfare schemes, leading to high out-of-pocket payments by users and their families. People may be left to rely on erratic donations or charity services, which often means the products are of low quality or inappropriate for the person’s needs. Those who can afford them often purchase items from pharmacies, private clinics, or workshops.","Duka da buƙatar duniya da kuma amincewa da amfanin Taimako ta Fuskar Fasaha amma samunsa yayi ƙaranci . Magance wannan yana da mahimmanci domin ci gaban biyan buƙatun Ci-gama mai ɗorewa (SDGs) da kuma tabbatar da 'yancin buƙatun masu buƙata ta musamman . Matsaloli : duk da yawan ƙaruwar adadin mutane na buƙatar Taimako ta Fuskar Fasaha a kowacce ƙasa kusan a yanzu haka mutane biliyan 1 ba su da damar samunsa . Wannan musanman a ƙasashe masu ƙarancin tattalin arziƙi da matsakaicin kuɗin shiga, inda damar kaiwa ga waɗannan hajoji na sauyin rayuwa ke samuwa da ƙasa da kaso uku 3%. Waɗannan tazara ta samu ne ta fuskoki daban daban wanda ya haɗar da tsada da rashin tallafi da ƙarancin sa da rashin wayar da kai da rashin bada horo ga mutane. Matsalolin sun faru ne a ƙasashe masu ƙarancin da masu yawan kuɗin shiga. Ƙasashe kaɗan ne a duniya suka samar da tsarin Taimako ta Fuskar Fasaha ko kuma wani wani shiri kuma ya bayar da Taimako ta Fuskar Fasaha da hanyar mutane masu zaman kansu. Ko da a ƙasashe masu tattalin arziƙin Taimako ta Fuskar Fasaha a ƙayyade yake ko kuma ma ba a shigar da shi a tsarin walwala na lafiya wanda ya haddasa tsada ga masu amfani da shi da iyalansu. Meyiwuwa an bar mutane ba tare da samun gudunmawa ko taimako wanda ko yaushe yake nufin ƙarancinsa ko kuma be dace da amfanin mutane ba . Waɗanda za su iya sayen kayayyaki koyaushe daga kyamis ko asibitin kuɗi ko shaguna .","Licha ya hitaji la na faida zinazotambulika za vifaa saidizi, ufikiaji wa vifaa saidizi unabaki kuwa mdogo. Kushughulikia hitaji hili ambalo halijafikiwa ni muhimu kwa mazendeleo kuelekea kufikiwa kwa Malengo ya Maendeleo Endelevu na kufikia Mkataba wa Haki za Watu wenye ulemavu. Changamoto: licha ya kuongezeka kwa idadi ya watu wenye uhitaji wa vifaa saidizi kwenye kila nchi, sasa hivi karibu watu moja hawana uwezo wa kupata wanavyovihitaji. Hili haswa kwenye nchi zenye uchumi wa chini na wa kati, ambapo ufikiaji wa vifaa hivi vya kubadilisha maisha upo chini kama 3%. Upungufu huu upo kwa sababu kadhaa, ikiwa ni pamoja na gharama kubwa na ukosefu wa fedha, upatikanaji, uelewa wa wafanyakazi wenye mafunzo. Changamoto zipo kote kwenye nchi zenye uchumi wa chini na wa juu. Nchi chache sana duniani wameandaa sera ya teknolojia saidizi ama programu na hivyo kutoa vifaa saidizi kupitia sekta binafsi hizo. Hata kwenye nchi zenye kipato cha juu, vifaa saidizi mara nyingi hugawiwa au kutojumuishwa katika mipango ya afya na ustawi, na hivyo kusababisha malipo mengi ya mfukoni kwa watumiaji na familia zao. Watu wanaweza kuacha kutegemea michango isiyobadilika au huduma saidizi, ambazo mara nyingi humaanisha kuwa ni vifaa vyenye ubora wa chini au havifai mahitaji ya mtu. Wale wanaoweza kumudu mara nyingi hununua vitu kutoka kwenye maduka ya dawa, kliniki binafsi, ama karakana.","Pẹ̀lú pé ààyè fún ìlò àgbáyé wà pẹ̀lú àwọn àǹfààní tó ṣeé dìmú lórí àwọn ohun èlò aṣèrànwọ́, ààyè láti ṣe àmúlò wọn rí péréte. Kíkojú àìní yìí ṣe pàtàkì fún ìlọsíwájú fún àṣeyọrí àwọn èròǹgbà tó ṣeé tẹ̀lé àti ṣíṣe àwárí ẹ̀tọ́ àwọn tó jẹ́ àkàndá ẹ̀dá. Àwọn ìpèníjà : pẹ̀lú bí iye àwọn ènìyàn ṣe ń lọ́po sí i, ìyẹn àwọn tó nílò àwọn ohun èlò ìrànwọ́ yìí ní gbogbo orílẹ̀-èdè, lọ́wọ́ lọ́wọ́ bí í àwọn ènìyàn tó tó bílíọ́ọ̀nù kan ni kò ní àǹfààní tí wọ́n nílò. Èyí jẹ́ ohun tó ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí kò tí ì rọ́wọ́ họrí, níbi tí ààyè sí àwọn ohun èlò ìyípadà ayé ènìyàn ti wà ní ìdá mẹ́ta nínú ọgọ́rùn-ún. Àwọn àlàfo yìí máa ń wáyé nítorí àwọn ìdí kan bí i ọ̀wọ́n gógó àti àìsí owó tótó, wíwà, mímọ̀ àti àwọn òṣìṣẹ́ akọ́ṣẹ́mọṣẹ́. Àwọn ìpèníjà yìí máa ń wáyé ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó kékeré wọlé àti àwọn tó ń pawó gọbọi wọlé. Àwọn orílẹ̀-èdè péréte káàkiri àgbáyé ló ti ṣe àgbékalẹ̀ ètò ìrànwọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ káàkiri orílẹ̀-èdè wọn tí wọ́n sì pèsè àwọn ohun èlò ìrànwọ́ yìí láti ọ̀dọ̀ àwọn ẹ̀ka aládàní. Àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó gọbọi wọlé gan, àwọn ohun èlò ìrànwọ́ máa ń jẹ́ wíwọ̀n fún wọn tàbí kí ó má ètò ìlera àti wíwà ní àlàáfíà èyí tó ń yọrí sí sísan owó gege àwọn asàmúlò àti àwọn ẹbí wọn. Àwọn ènìyàn lè wá gbọ́kàn lé àwọn ìtọrẹ tí kò bójú mu tàbí iṣẹ́ inú ire èyí tó sábà máa ń túmọ̀ sí pé àwọn ohun èlò tó ní ìwọ̀n ìdára kékeré tàbí ko dára tó fún ìlò eniyan. Àwọn tó bá lówó rẹ̀ lọ́wọ́ sábà máa ń ra àwọn èròjà yìí láti ilé ìta-òògùn, ilé-ìwòsàn àdáni tàbí àwọn ibi ìkọ́ṣẹ́.","Naphezu kwesidingo somhlaba wonke nezinzuzo eziqashelwayo zemikhiqizo esizayo, ukufinyelela emikhiqizweni esizayo kuhlala kulinganiselwe. Ukubhekelela lesi sidingo okungahlangabezwananga naso kubalulekile ukuze kube nentuthuko ngouphathelene nokufezekisa Izinhloso Zentuthuko Esimeme kanye nokuqaphela Isivumelwano Samalungelo Abantu Abaphila Nokukhubazeka. Izinselelo: Naphezu kwenani elandayo labantu abadinga imikhiqizo yokusiza kuwo wonke amazwe, okwamanje cishe isigidigidi esisodwa elinokufinyelela elikudingayo. Lokhu kunjalo ikakhulukazi emazweni anamaholo angamanani aphansi kanye naphakathi nendawo, lapho kutholakale khona ukuthi ukufinyelela kule mikhiqizo eguqula impilo kuphansi ngango-3%. Lezi zikhala zikhona ngenxa yezizathu eziningana, ezihlanganisa izindleko eziphezulu kanye nokuntuleka kwezimali, ukutholakala, ukuqwashisa kanye nabasebenzi abaqeqeshiwe. Izinselele zikhona kuwo womabili amazwe anamaholo amancane kanye nahola kakhulu. Ambalwa kakhulu amazwe emhlabeni wonke athuthukise inqubomgomo noma uhlelo lwezobuchwepheshe obusizayo kuzwelonke ngakho-ke ahlinzeka ngemikhiqizo esizayo ngomkhakha wezinkampani ezizimele. Ngisho nasemazweni anamaholo aphakeme, imikhiqizo esizayo ivame ukwabelwa noma ingafakwanga ezinhlelweni zezempilo nezenhlalakahle, okuholela ekukhokhelweni okuphezulu okuphume ephaketheni ngabasebenzisi nemindeni yabo. Abantu bangase bashiywe bathembele eminikelweni engahleliwe noma ezinsizeni zosizo, ngokuvamile okusho ukuthi imikhiqizo isezingeni eliphansi noma ayifanele izidingo zomuntu. Labo abakwazi ukuzithenga bavame ukuthenga izinto emakhemisi, emitholampilo yangasese, noma kuma-workshop." +በነዚህ ሁኔታዎች ውስጥ ሰዎች ብዙውን ጊዜ ምርቱን በአስተማማኝ ሁኔታ እንዴት እንደሚጠቀሙ አይማሩም እና የክትትል ቀጠሮዎችን ማግኘት አይችሉም፣ይህም ምርቱ የሰውን ፍላጎት እንደሚያሟላ እና በጥሩ ሁኔታ ላይ መሆኑን ለማረጋገጥ አስፈላጊ ናቸው። የአጋዥ ቴክኖሎጂ አገልግሎቶች ብዙውን ጊዜ ራሳቸውን የቻሉ መርሀግብሮች ስለሆኑ ከአንደኛ ደረጃ እስከ ከፍተኛ ደረጃ ባለው በሁሉም የእንክብካቤ ደረጃዎች የተዋሃዱ አይደሉም። ሰዎች በተለያዩ ቦታዎች ላይ ብዙ ቀጠሮዎችን ለመከታተል ሊገደዱ ይችላሉ፣ ይህም ብዙ ወጪ የሚጠይቅ እና በአጋዥ ምርት ተጠቃሚዎች ላይ እንዲሁም በተንከባካቢዎች ላይ እና በጤና እና ደህንነት በጀቶች ላይ ሸክሙን ይጨምራል። ሌላው ተግዳሮት የሚወከለው ደግሞ የህብረተሰቡን ፍላጎት ለመቅረፍ ክህሎትና ብቃት የሌላቸው የጤና ባለሙያዎች እጥረት እና ፍትሃዊ ያልሆነ ስርጭት ነው። ምላሽ፡ የአለም ጤና ድርጅት ራዕይ ሁሉም ሰው በሁሉም ቦታ ከፍተኛውን የጤና ደረጃ የማግኘት መብት እንዳለው ነው። የአካል ጉዳተኞች፣ አዛውንቶች እና ሥር በሰደደ የጤና ችግር የተጠቁ ሰዎች ጤናማ እና የተከበረ ህይወት እንዲኖሩ እና በህብረተሰቡ ውስጥ እንዲካተቱ ስለሚያደርግ አጋዥ ምርቶች ይህንን ራዕይ ለማሳካት መሰረታዊ ናቸው። የዚያ ቁርጠኝነት አካል የሆነው እ.ኤ.አ የ2030 የዘላቂ ልማት አጀንዳ ደህንነትን እና ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን የልማት ራዕዩ ማዕከል አድርጎ ማንንም ወደ ኋላ ላለመተው ቁርጠኝነት አለው። በተጨማሪም የአካል ጉዳተኞች መብቶች ኮንቬንሽን አጋዥ ቴክኖሎጂን ማግኘት እንደ ሰብአዊ መብት መሆኑን እውቅና ሰጥቶ ዓለም አቀፍ ተደራሽነትን ለማሻሻል ዓለም አቀፍ ትብብር እንዲደረግ (አንቀጽ 32) ጠይቋል ። የአጋዥ ቴክኖሎጂ ተደራሽነትን በማሻሻል አባል ሀገራት ፖሊሲዎችን እና ፕሮግራሞችን እንዲያዘጋጁ ፣ እንዲተገብሩ እና እንዲያጠናክሩ በመጠየቅ የአጋዥ ቴክኖሎጂ ተደራሽነትን ወደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ለማሸጋገር እ.ኤ.አ. በ 2018 በሰባ አንደኛው የዓለም ጤና ጉባኤ ተወካዮች የውሳኔ ሃሳቡን አጽድቀዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ዘላቂ የልማት ግቦችን፣ የአካል ጉዳተኞች መብቶች ኮንቬንሽንን እውን ለማድረግ እና በረዳት ቴክኖሎጂ ላይ WHA71.8 የወጣውን ተግባራዊ ለማድረግ በረዳት ቴክኖሎጂ ላይ ዓለም አቀፍ ትብብርን (GATE) ያስተባብራል።,"In these scenarios, people often are not taught how to use the product safely and lack access to follow-up appointments, which are essential to ensure that the product meets the person’s needs and that it is in good working order. Assistive technology services are often stand-alone programmes and not integrated across all the levels of care, from primary to tertiary. People may be forced to attend multiple appointments at different locations, which are costly and add to the burden on assistive product users as well as caregivers, and on health and welfare budgets. Another challenge is represented by the shortage and uneven distribution of the health workforce, which often does not have the skills and competencies to address the needs of the population. Response: WHO’s vision is that everyone, everywhere, has the right to the highest attainable standard of health. Assistive products are fundamental to achieve this vision, as they ensure that people with disability, older people and those affected by chronic health conditions are able to live a healthy and dignified life and are included in society. As part of that commitment, the 2030 Agenda for Sustainable Development places well-being and universal health coverage at the centre of its development vision, with the commitment to leave no one behind. In addition, the Convention on the Rights of Persons with Disabilities has recognized access to assistive technology as a human right and has called for international cooperation to improve global access (Article 32). In 2018, delegates at the Seventy-first World Health Assembly adopted the resolution Improving access to assistive technology, urging Member States to develop, implement and strengthen policies and programmes to improve access to assistive technology as a move towards universal health coverage. WHO coordinates the Global Cooperation on Assistive Technology (GATE) as a step towards realizing the Sustainable Development Goals, the Convention on the Rights of Persons with Disabilities and implementing the resolution WHA71.8 on assistive technology.","A wannan yanayin ba koyaushe ake koya wa mutane yadda za su yi amfani da shi yadda ya kamata kuma rashin bibiya bayan ganin likita ba su iya kaiwa rasa damar su samu bibiya wanda yana da mahimmanci wajen tabbatar da cewa ya biya buƙatar mutane kuma wannan shi ne yadda ya kamata ayi amfani da shi. Taimako ta Fuskar Fasaha mafi yawanci tsari ne me zaman kansa kuma ba a haɗa shi da sauran matakan lafiya tun daga farko har ƙarshe. Ana takurawa mutane su halarci wurarare daban daban wanda yana da tsada kuma yana ƙara nauyin ga masu amfani da Taimako ta Fuskar Fasaha harda masu kula da su da kuma masu bada tallafin lafiya. Wasu matsalolin ana ganinsu ne ta fuskar ƙaranci da kuma rashin ma'aikatan lafiya wanda mafi yawan lokaci bashi da ƙwarewa ko nutsuwa wajen fuskantar buƙatar mutane. Amsa : Hasashen WHO shi ne kowanne mutum kuma ko ina yake yana da 'yancin samun ingantacciyar lafiya. Taimako ta Fuskar Fasaha suna da mahimmanci sosai wajen cimma wannan muradin domin su tabbatar cewa mutane masu buƙata ta musamman da tsofaffi da waɗanda suka kamu da matsananciyar cuta sun sami damar rayuwa cikin ƙoshin lafiya da mutuntawa kuma ana damawa dasu cikin alumma. Yana daga cikin wannan ƙoƙarin na cimma muradun ƙarni na shekarar dubu biyu da talatin 2030 tabbatar da walwala da gamewar lafiya a matsayin ƙashin bayan cigaba ba tare da an bar kowa a baya ba. Hakazalika a Yarjejeniyar Kula da Haƙƙin Matane Masu Buƙata ta Musamman ta amince da amfani da Taimako ta fuskar Fasaha a matsayin 'yancin ɗan'adam da kuma kira ga ƙasashen duniya su samar da maƙala ta 32. A shekara ta 2018 wakilai a taron Majalisar Lafiya ta duniya ta yanke shawarar a kan wasu manufofi kan bunƙasa tsarin Amfani da Fasaha ga Masu Buƙata ta Musamman sannan ta umarci mambobinta da su bunƙasa da kuma ƙarfafa tsarin aiwatar da samun damar Amfani da Fasaha ga Masu Buƙata ta Musamman a matsayi ƙara bunƙasa lafiya a duniya. WHO ta tsara haɗin-guiwa a kan Amfani da Fasaha ga Masu Buƙata ta Musamman wato GATE a matsayin mataki na samun Ci-gaba mai ɗorewa da Yarjejeniyar Kula da Haƙƙin Matane Masu Buƙata ta Musammanda kuma aiwatar da shawarar WHA71, 8 a kan Amfani da Fasaha ga masu buƙata ta musamman.","Kwenye mazingira haya, watu mara nyingi hawaelekezwi namna ya kutumia vifaa hivyo kwa usalama na kukosa miadi ya ufuatiliaji, ambayo muhimu ili kuhakikisha vifaa hivyo vinakidhi mahitaji ya watu na kwamba vipo katika mpangilio mzuri wa kufanya kazi. Teknolojia saidizi mara nyingi ni programu zinayosimama zenyewe na haziingiliani katika viwango vote vya huduma, kuanzaia ngazi za chini hadi za juu. Watu wanaweza kulazimishwa kuhudhuria miadi mbalimbali kwenye maeneo tofautitofauti, ambapo ni gharama na zinzongeza mzigo kwa watumiaji wa vifaa saidizi pia watoa huduma, na kwenye bajeti za afya na ustawi. Changamoto nyingine inawasilishwa kwa upungufu na usambazaji usio sawa sawa wa wafanyakazi wa afya, ambao mara nyingi hawana ujuzi na uwezo wa kuyakabili mahitaji ya watu. Majibu: lengo la WHO ni kwamba kila mmoja, kila pahazli, ana haki ya kupatiwa huduma ya afya ya zkiwango cha juu. Vifaa saidizi ni muhimu kufikia lengo hili, kwani vinahakikisha kwamba watu wenye ulemavu, wazee na walioathiriwa na hali za afya sugu wanaweza kuishi maisha yenye afya na heshima na wanajumuishwa kwenye jamii. Ikiwa ni sehemu ya kujizatiti, Ajenda ya 2030 ya Maendeleo Endelevu inaweka ustawi na chanjo ya afya kwa wote katikati ya dira yake ya maendeleo, kwa dhamira ya kutomwacha mtu yeyote nyuma. Kwa kuongezea, Mkataba wa Haki za Watu wenye Ulemavu umetambua upatikanaji wa teknolojia ya usaidizi kama hakzi ya binadamu na umetaka ushirikianzo wa kimataifa kuboresha ufikiaji wa kimataifa (Kifungu 32). IMwaka 2018, wajumbe katika Mkutano wa sabini na mmoja wa Afya Duniani walipitisha azimio la kuboresha teknolojia ya upatikanaji wa teknolojia ya usaidizi, n 2018, delegates at the Seventy-first World Health Assembly adopted the resolution Improving access to assistive technology, kuzihimiza Nchi Wanachama kubuni, kutekeleza, na kuimarisha sera na programu ili kuboresha upatikanaji wa teknolojia saidizi kama hatua ya kufikia huduma ya afya kwa wote. WHO linaratibu Ushirikiano wa Kimataifa wa Teknolojia Usaidizi (GATE) kama hatua zya zkufikia Malengo ya Maendeleo Endelevu, Mkataba wa Watu Wenye Ulemavu na kutekeleza azimio WHA71.8 kuhusu tedknolojia ya usaidizi.","Nínú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ yìí, wọn kì í kọ́ àwọn ènìyàn ní bí a ṣe ń lo àwọn ohun èlò yìí ní àìséwu àti wípé àìsí àǹfààní láti tẹ̀lé ìfẹnukò fún ìpàdé èyí tó ṣe pàtàkì kí ohun èlò náà bá àìní ẹni náà pàdé ní lílò àti kí ó lè wà ní ipò tó dára láti ṣiṣẹ́. Iṣẹ́ Aṣèrànwọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ sábà máa ń dá dúró gẹ́gẹ́ bí ètò ni, kì í sí ní ìbáṣepọ̀ káàkiri àwọn ìpele ìtọ́jú láti ìpele kékeré dé èyí tó tóbi. Àwọn ènìyàn lè ní àfojúsùn láti kópa nínú ìpàdé onímọ̀ tẹ́lẹ̀ ní oríṣi ibi èyí tí ó jẹ́ ọ̀wọ́n tó sì ń fikún ẹrù orí àwọn tó ń ṣàmúlò ohun èlò Aṣèrànwọ́ pẹ̀lú àwọn olùtọ́jú àti lórí gbèdéke owó fún ìlera àti ìwà ní àlàáfíà. Ìpèníjà mìíràn tún ni ìpín kékeré àti èyí tí kò dọ́gba nínú pínpín àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìlera, àwọn èyí kò ní ìmọ̀ọ̀ṣe àti ìkún ojú òṣùwọ̀n láti gbọ́ àìní àwọn ènìyàn lórí ohun tí wọ́n nílò. Ìdáhùn: Àfojúsùn WHO ni wípé kí gbogbo ènìyàn, ní bi gbogbo ni ẹ̀tọ́ sí òṣùwọ̀n ètò ìlera tó ga jù. Àwọn ohun èlò Aṣèrànwọ́ jẹ́ ohun tó ṣe kókó sí àfojúsùn yìí, láti rí i dájú pé àwọn abarapá, àwọn arúgbó àti àwọn tó ní àìsàn tó lè lára wọn lè gbé ìgbé ayé ara líle àti èyí tó níyì, tí wọ́n sì kà wọ́n mọ́ àwọn ènìyàn àwùjọ. Gẹ́gẹ́ bí ara àlàkalẹ̀ ìfarajì wọn, èròǹgbà 2030 fún àwọn ibi ìdàgbàsókè àlàáfíà tó ṣe é mójútó àti ìlera gbogbo gbò ní àárín gbùngbùn àfojúsùn ìdàgbàsókè rẹ̀ pẹ̀lú ìfarajì láti má ṣe fi ẹnikẹ́ni sílẹ̀ lẹ́yìn. Ní àfikún, àpéjọpọ̀ lórí ẹ̀tọ́ àwọn abarapá ti fáàyè gba àǹfààní sí ìmọ̀ ẹ̀rọ aṣèrànwọ́ gẹ́gẹ́ bí ẹ̀tọ́ ènìyàn, ó sì ti pé tún àgbájọwọ́ káàkiri àgbáyé láti mú kí ààyè àǹfààní yìí dára sí i (Ìwé òfin abala 32). Ní 2018, àwọn aṣojú níbi àpéjọ fún Ìlera ti gbogbo àgbáyé ọkanlelaadorin irú rẹ̀ ti gba ìpinnu láti ṣe ìmúdára síi àwọn àǹfààní sí ìmọ̀ ẹ̀rọ aṣèrànwọ́ gẹ́gẹ́ bí Ìgbésẹ̀ sí àgbájọ ètò ìlera àgbáyé. WHO ń ṣètò ìfọwọ́sowọ́pọ̀ gbogbo àgbáyé lórí Ìmọ̀ ẹ̀rọ Aṣèrànwọ́ gẹ́gẹ́ bí Ìgbésẹ̀ sí mímú àwọn àfojúsùn fún ìdàgbàsókè tó ṣeé mójútó ṣẹ, àpéjọ lórí ẹ̀tọ́ àwọn abarapá àti ṣíṣe ìfilọ́lẹ́ ìpinnu WHA71. 8 lórí ìmọ̀ ẹ̀rọ Aṣèrànwọ́.","Kulezi zimo, kuvamile ukuthi bangafundiswa indlela yokusebenzisa umkhiqizo ngokuphephile futhi abakwazi ukuthola ama-aphoyintimenti okulandelela, okubalulekile ngokuphathelene nokuqinisekisa ukuthi umkhiqizo uhlangabezana nezidingo zomuntu nokuthi usebenza kahle. Izinsiza zezobuchwepheshe ezisizayo ngokuvamile ziyizinhlelo ezizimele futhi ezingahlanganisiwe kuwo wonke amazinga okunakekelwa, kusukela emazingeni aphezulu ukuya kwaphakeme. Abantu bangaphoqeleka ukuthi baye kuma-aphoyintimenti amaningi ezindaweni ezihlukahlukene, nokuyinto ebiza kakhulu futhi anezele emthwalweni kubasebenzisi bomkhiqizo osizayo kanye nabanakekeli, nakusabelomali sezempilo kanye nenhlalakahle. Enye inselele imelelwa ukushoda kanye nokusatshalaliswa okungalingani kwabasebenzi bezempilo, ngokuvamile abangenawo amakhono nolwazi lomsebenzi lokubhekana nezidingo zomphakathi. Impendulo: Umbono we-WHO uwukuthi wonke umuntu, yonke indawo, unelungelo lokuthola izinga lempilo eliphakeme kakhulu elingatholakala. Imikhiqizo esizayo ibalulekile ukuze kufinyelelwe kulo mbono, njengoba iqinisekisa ukuthi abantu abaphila nokukhubazeka, abantu asebekhulile nalabo abathintwe yizimo zempilo ezingamahlalakhona bayakwazi ukuphila ukuphila okunempilo nokuhloniphekile futhi babandakanywe emphakathini. Njengengxenye yalokho kuzibophezela, i-2030 Agenda for Sustainable Development ibeka inhlalakahle nokufinyelela kwezempilo endaweni yonke njengomongo wombono wayo wentuthuko, nokuzibophezela kokungashiyi muntu ngemuva. Ngaphezu kwalokho, i-Convention on the Rights of Persons with Disabilities iye yaqaphela ukufinyelela kubuchwepheshe bokusiza njengelungelo labantu futhi yahlaba ikhwela ngokuphathelene nokubambisana kwamazwe omhlaba ukuze kuthuthukiswe ukufinyelela emhlabeni wonke (Umbhalo wama-32). Ngo-2018, izihambeli ze-World Health Assembly ymamashumi ayisikhombisa nanye zamukela isinqumo Sokuthuthukisa ukufinyelela kwezobuchwepheshe bokusiza, zikhuthaza amazwe angamalungu ukuthi asungule, asebenzise futhi aqinise izinqubomgomo nezinhlelo zokuthuthukisa ukufinyelela kwezobuchwepheshe bokusiza njengokuya ekuhlanganisweni kwezempilo komhlaba wonke. I-WHO ihlelela i-Global Cooperation on Assistive Technology (GATE) njengesinyathelo sokufeza Imigomo Yentuthuko Esimeme, i-Convention on the Rights of Persons with Disabilities kanye nokusebenzisa isixazululo se-WHA71.8 ngokuphathelene nobuchwepheshe obusizayo." +የጌት(GATE) ተነሳሽነት ሀገራት ተግዳሮቶችን በመፍታት እና አጋዥ ምርቶችን በአውዳቸው ውስጥ በማሻሻል ረገድ የመደገፍ ግብ አለው።ስለ ጌት(GATE) ተነሳሽነት የጌት(GATE) ማህበረሰብን ለመቀላቀል ያንብቡ።,The GATE initiative has the goal to support countries in addressing challenges and improving access to assistive products within their context.Read about the GATE initiative Join the GATE Community,Shi GATE yana da manufa wajen tallafar ƙasashe domin magance matsalolin bunƙasa Taimako ta Fuskar Fasaha a yankunansu . Ka karanta bayani a kan GATE ka haɗe da GATE .,Mpango wa GATE una lengo la kusaidia nchi katika kushughulikia changamoto na kuboresha ufikiaji wa vifaa saidizi ndani ya muktadha wao. Soma kuhusu mpango wa GATE Jiunge na Jamii ya GATE.,"Àgbékalẹ̀ GATE ní àfojúsùn láti ṣe àtìlẹyìn fún àwọn orílẹ̀-èdè ní kí kojú àwọn ìpèníjà àti ṣíṣe ìmúdára àǹfààní sí ìmọ̀ ẹ̀rọ Aṣèrànwọ́ níbi ààyè rẹ̀. Kà nípa àgbékalẹ̀ GATE, darapọ̀ mọ́ àwùjọ GATE",Isinyathelo se-GATE sinomgomo wokusiza amazwe ekusingatheni izinselele nasekuthuthukiseni ukufinyelela emikhiqizweni esizayo ngokomongo wayo. Funda mayelana nesinyathelo se-GATE Joyina Umphakathi we-GATE +የገዳይ ተሕዋስያን(Biological) የጦር መሳሪያዎች አጠቃላይ እይታ፡ የገዳይ ተሕዋስያን(Biological) እና መርዛማ የጦር መሳሪያዎች እንደ ቫይረስ፣ ባክቴሪያ ወይም ፈንገስ ያሉ ረቂቅ ተህዋሲያን ወይም ሆን ተብሎ በሰዎች፣ በእንስሳት ወይም በእፅዋት ላይ በሽታ እና ሞት የሚያስከትሉ በህያዋን ፍጥረታት የሚመረቱ መርዛማ ንጥረ ነገሮች ናቸው። እንደ በብናኝ መልኩ የሚፈጠር ባክቴሪያ(anthrax)፣በጣም አደገኛ የሆነ መርዛማ ንጥረ ነገር(botulinum toxin) እና ቸነፈር ያሉ ባዮሎጂካል ወኪሎች በአጭር ጊዜ ውስጥ ብዙ ሰዎችን ለሞት የሚዳርግ ከባድ የህዝብ ጤና ተግዳሮት ይፈጥራሉ። ለሁለተኛ ደረጃ የመተላለፍ ችሎታ ያላቸው የገዳይ ተሕዋስያን(Biological) ወኪሎች ወደ ወረርሽኞች ሊመሩ ይችላሉ. ከገዳይ ተሕዋስያን(Biological) ወኪል ጋር የተያያዘ ጥቃት የተፈጥሮ ክስተትን ሊመስል ይችላል፣ ይህም የህዝብ ጤና ግምገማ እና ምላሽን ሊያወሳስበው ይችላል። በጦርነት እና በግጭት ጊዜ ከፍተኛ ስጋት ያለባቸው በሽታ አምጪ ተህዋሲያን ላቦራቶሪዎች ኢላማ ሊደረጉ ይችላሉ፣ ይህም ወደ ከፍተኛ የህዝብ ጤና መዘዝ ሊመራ ይችላል። የገዳይ ተሕዋስያን(Biological) የጦር መሳሪያዎች ትልቅ የጦር መሳሪያ ስብስብ ይመሰርታሉ አንዳንድ ጊዜ ያልተለመዱ የጦር መሳሪያዎች ወይም የጅምላ ጨራሽ መሳሪያዎች ተብለው ይጠራሉ፣ እሱም ኬሚካላዊ፣ ኒውክሌር እና ራዲዮሎጂካል መሳሪያዎችን ያጠቃልላል። የገዳይ ተሕዋስያን(Biological) ወኪሎችን መጠቀም በጣም አሳሳቢ ሲሆን እነዚህን ወኪሎች ለሽብር ጥቃት የመጠቀም እድሉ እየጨመረ ነው። ዝግጁነት፡ የዓለም ጤና ድርጅት ሆን ተብሎ የተፈፀመ ድርጊትም ይሁን በተፈጥሮ የተገኘ ክስተት ምንም ይሁን ምን በገዳይ ተሕዋስያን(Biological) ወኪል ምክንያት ሊከሰት የሚችለውን የህዝብ ጤና ውጤት ላይ ያተኩራል። አንድ አባል ሀገር ስለ ገዳይ ተሕዋስያን(Biological) ወኪሎች ሲጨነቅ እና የተሻለ ዝግጁ ለመሆን ሲፈልግ፣ የዓለም ጤና ድርጅት የህዝብ ጤና ክትትል እና ምላሽ ተግባራትን ማጠናከር በሚከተለው ላይ አፅንዖት ይሰጣል፡-,"Biological weapons Overview: Biological and toxin weapons are either microorganisms like virus, bacteria or fungi, or toxic substances produced by living organisms that are produced and released deliberately to cause disease and death in humans, animals or plants. Biological agents like anthrax, botulinum toxin and plague can pose a difficult public health challenge causing large numbers of deaths in a short amount of time. Biological agents which are capable of secondary transmission can lead to epidemics. An attack involving a biological agent may mimic a natural event, which may complicate the public health assessment and response. In case of war and conflict, high-threat pathogens laboratories can be targeted, which might lead to serious public health consequences. Biological weapons form a subset of a larger class of weapons sometimes referred to as unconventional weapons or weapons of mass destruction, which also includes chemical, nuclear and radiological weapons. The use of biological agents is a serious concern, and the risk of using these agents in a terrorist attack is thought to be increasing. Preparedness: WHO focuses on the possible public health consequences of an incident due to a biological agent, regardless of whether it is characterized as a deliberate act or a naturally occurring event. When a Member State is concerned about biological agents and wants to be better prepared, WHO advises strengthening public health surveillance and response activities, with an emphasis on:","Halittu da makamai Gamsashen bayani : Halittu da makamai masu guba ko dai wata ƙwayar halitta ce kamar bairos ko fungi ko kuma sinadari ne da yake saka maye wanda ƙwayar cuta me rayuwa take samarwa wanda ake samar dasu ko a keke su da gangan domin ƙirƙirar cututtuka da kuma mace mace ɗan'adam ko dabba ko bishiya. waɗanda suke samar da su kamar ƙwayar cutar dabbobi ta antaraks da ƙwayar cutar botulun da falag suna haifar da matsaloli a lafiyar al'umma yadda suke haifar da mace-mace cikin ƙaramin lokaci. Waɗannan masu ɗauke da wannan ƙwayar cutar waɗanda suke haddasa yaɗuwar cutar a mataki na biyu kan haifar da annoba. Harin cutar wanda ya haɗa da ƙwayar cutar zai iya kwaikwayon yanayi wanda zai rikita yanayin kimanta lafiya al'umma. Kamar a yanayin yaƙi ko rikici da ɗakin gwaje gwajen ƙwayar cuta kan iya lalacewa wanda zai haddasa rikicewar lafiyar alumma. Nazarin halittun makamai wani yanki ne na makamai wanda mafi yawan lokaci ake nufi da makaman da ba a saba dasu ba ko makamin kare dangi wanda kuma suke ɗauke da guba. Amfani da halittar makamai abu ne me haɗari kuma amfani da su a matsayin ta'adanci yana ƙaruwa. Shirywa: WHO ta mayar da hankali akan abubuwan da tsarin lafiyar al'umma ka iya kasancewa sakamakon makamai masu ɗauke da ƙwayar cuta, ba tare da yin la'akari da cewa lamarin ana ganin da gangan ne ko kuma haka kawai ya afku. Duk lokacin da wata ƙasa mamba ta nuna damuwa, sannan kuma yana sonya shirya, Hukumar WHO tana ba da shawarar inganta kula da lafiyar al'umma da kuma ayyukan kimantawa, ta hanyar mayar da hankali a kan:","Silaha za Kibaiolojia Muhtasari: Silaha za Kibaiolojia na sumu ni ama microorganisms kama virusi, bakteria au fangasi, au vitu vyenye sumu vilivyotengenezwa na viumbe hai vinavyozalishwa na kutolewa kimakusudi na kusababisha magonjwa na vifo kwa wanadamu, wanyama au mimea. Vitu vya Kibaiolojia kama vile kimeta, sumu ya botulinum na tauni vinaweza kuleta changazmoto ngumu ya afya ya zumma na kusababisha idadi kubwa ya vifo kwa muda mfupi. Vitu vya Kibaiolojia ambavyo vina uwezo wa kuenea kwa ukubwa vinaweza kusababisha janga. Shambulio linalohususha vitu vya kibaiolojia linaweza kuiga tukio la asili, ambalo linaweza kutatiza tathmini na majibu ya afya ya umma. Kwenye suala la vita na migogoro, maabara ya viini vya mazgonjwa hatarishi zinaweza kulengwa, jambo ambalo linaweza kusababisha madhara makubwa kwa afya ya umma. Silaha za kibaiolojia huunda kundu kubwa la silaha ambazo wakati mwsingine hujulikana kama silaha zisizo za kawaida au za uharibifu mkubwa, ambazo pia ni pamoja na silaha za kemikali, nyuklia na radiolojia. Utumiaji wa vitu vya kibailojia ni shala kubwa, na hatari ya kutumia vitu hivi kwenye mashambulizi ya kigaidi inadhaniwa kuongezeka. Utayari: WHO linazingatia uwezekanao wa matokeo ya afya ya umma kwaa tukio kutokana na vitu vya kibaiolojia, bila kujali kama lina sifa ya kitendo cha makusudi ama tukio la kawaida. Wakati Nch Mwanachama inajali kuhusu vitu vya kibailojia na inatgaka kujiandaa vyema, WHO inashauri kuimarishwa kwa shughuli za ufuatiliaji wa afya ya zumma na majibu, kwa kutilia mkazo:","Àwọn Ohun-ìjà ajẹmọ́-ìbí Ìsọníṣókí: ohun ìjà ti ìbí àti ti ìpanilára láti ara ewéko àti ẹranko lè jẹ́ àwọn kòkòrò àìfojúrí bíi virus, bacteria tàbí fungi, tàbí àwọn ohun ipanilára tí àwọn nǹkan tó ń mí pèsè tí wọ́n mọ̀ọ́mọ́ dà síta láti fa àrùn tàbí ikú ènìyàn, ẹranko tàbí ewéko. Àwọn àṣojú ìbí bíi anthrax, ohun olóró botulinum àti àjàkálẹ̀ àrùn lè dúró gẹ́gẹ́ bí ìpèníjà ìlera gbogbo gbò èyí tó ń fa ọ̀pọ̀lọpọ̀ ikú ní àkókò péréte. Àwọn aṣojú ìbí tó kápá ìtànkálẹ̀ ìtẹ̀lé tó lè yọrí sí ìtànkálẹ̀ àrùn. Ìdojúkọ tó níí ṣe pẹ̀lú aṣojú ti ìbí lè fara wé ì���ẹ̀lẹ̀ tí kò lọ́wọ́ irinṣẹ́ kankan nínú, èyí lè túbọ̀ mú kí àyẹ̀wò àti èsì ìlera gbogbo gbò nira. Nígbà tí ó bá jẹ́ ọ̀rọ̀ ogún àti èdè àìyedè, ilé ìṣàyẹ̀wò kòkòrò tó ń fa àìsàn ní ìpele tó ga, èyí tó lè yọrí sí àbájáde eto ìlera gbogbo gbò tó le gan. Àwọn ohun ìjà ti ìbí máa ń jẹ ẹ̀ka kékeré sí àkójọpọ̀ ẹgbẹ́ ohun ìjà tí wọ́n máa ń pè ní àìṣedéédé ohun ìjà tàbí ohun ìjà ìbanǹkan jẹ́ lọ́pọ̀lọpọ̀, èyí tó tún máa ń ní ohun ìjà chemical, nuclear àti radiological. Ìlò àwọn aṣojú ti ìbí jẹ́ ohun tó nílò àpérò gidi, wàhálà tó wà nínú lílo àwọn aṣojú yìí láti kojú àwọn alákatakítí ló ti ń peléke sí i. Ìmúrasílẹ̀: WHO ní gbájúmọ́ ìṣeéṣe àbájáde ìlera gbogbo gbò ti ìṣẹ̀lẹ̀ kan látàrí aṣojú ti ìbí, láì fi ti bóyá ó mọ̀ọ́mọ̀ ṣẹ̀ ni tàbí ìṣẹ̀lẹ̀ tí kò lọ́wọ́ nǹkan kan nínú ni. Nígbà tí orílẹ̀-èdè kan tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ tí ọ̀rọ̀ biological agent kàn tó sì fẹ́ wà ní ìmúrasílẹ̀ dáradára, WHO ṣe ìgbàníyànjù láti ró àmójútó ẹ̀ka ètò ìlera gbogbo gbò rẹ̀ lágbára àti iṣẹ́ ìdáhùn, pẹ̀lú ìtẹnumọ́ lórí:","Izikhali zebhayoloji Uhlolojikelele: Izikhali zebhayoloji kanye nobuthi kungaba ama-microorganism afana namavayirasi, amabhaktheriya noma isikhunta, noma izinto ezinobuthi ezikhiqizwa yizinto eziphilayo ezikhiqizwa futhi zikhishwe ngamabomu ukuze zibangele izifo kanye nokufa kubantu, ezilwaneni noma ezitshalweni. Ama-ejenti ebhayoloji njenge-anthrax, ubuthi be-botulinum kanye nobhubhane (plague) kungenza inselele yezempilo yomphakathi enzima ebangela inani elikhulu lokushona ngesikhathi esifushane. Ama-ejenti ebhayoloji akwazi ukudlulisela ngokwesibili angaholela kubhubhane. Ukuhlaselwa okubandakanya i-ejenti yebhayoloji kungase kulingise izehlakalo zemvelo, okungase kwenze kube nzima ukuhlolwa nokusabela kwezempilo zomphakathi. Uma kwenzeka kuba nempi noma ukungaboni ngasolinye, kungahlaselwa amalabhorethri ama-pathogen ayingozini enkulu, okungase kuholele emiphumeleni emibi kakhulu ngokuphathelene nempilo yomphakathi. Izikhali zebhayoloji zakha ingxenye yesigaba esikhulu sezikhali ngezinye izikhathi ezibizwa ngokuthi yizikhali ezingavamile noma izikhali zokubhubhisa okukhulu, ezihlanganisa nezikhali zamakhemikhali, zenuzi kanye nezemisebe (radiology). Ukusetshenziswa kwama-ejenti ebhayoloji kuyinto ekhathaza kakhulu, futhi kucatshangwa ukuthi iyanda ingozi yokusebenzisa la ma-ejenti ekuhlaseleni kwamaphekula zikhuni. Ukulungela izimo: I-WHO igxila emiphumeleni yempilo yomphakathi yesigameko ngenxa ye-ejenti yebhayoloji, kungakhathaliseki ukuthi ibonakala njengesenzo sangamabomu noma isehlo esenzeka ngokwemvelo. Lapho iZwe eliyiLungu likhathazekile ngama-ejenti ezinto eziphilayo futhi lifuna ukulungela kangcono, i-WHO yeluleka ngokuqinisa imisebenzi yokuqapha impilo yomphakathi nokusabela, ngokugcizelela:" +ሆን ተብሎ ሊፈጠሩ የሚችሉ በሽታዎችን መለየት የሚችሉ በሁሉም ደረጃዎች ውስጥ ያሉ የማስጠንቀቂያ እና የምላሽ አሰጣጥ ስርዓቶችን ጨምሮ የበሽታ ወረርሽኝን በተመለከተ ይበልጥ ውጤታማ የሆነ ሀገራዊ ክትትል ማድረግ፤ በመላው የጤና ዘርፍ የተሻሻሉ የህይወት ደህንነት እና የህይወት ዋስትና ማድረግ፤ የህዝብ ጤና፣ የእንስሳት ጤና፣ የውሃ አቅርቦት፣ የምግብ ደህንነት፣ የመርዝ ቁጥጥር፣ የሲቪል ጥበቃ፣ የህግ አስከባሪ እና የደህንነት አገልግሎቶችን ጨምሮ በተለያዩ ዘርፎች መካከል የተሻለ ግንኙነት ማድረግ፤ የተሻሻለ የተጋላጭነት ግምገማዎች እና በባለሙያዎች እና በሕዝብ ላይ ስለሚደርሱ አደጋዎች እና ስጋቶች ውጤታማ ግንኙነት ማድረግ፤ ሆን ተብሎ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን ጉዳት ለማድረስ የሚያስከትለውን የስነ-ልቦና-ማህበራዊ መዘዞች ለመቆጣጠር ዝግጅት ማድረግ እና በሁሉም ዘርፎች ለተሻሻሉ ምላሽ የመስጠት አቅም ለማግኘት እና የአደጋ ጊዜ ዕቅዶችን ማዘጋጀት። የአለም ጤና ድርጅት አለም አቀፍ ማንቂያ እና እርዳታ አሰጣጥ ስራዎች እና የአለምአቀፍ ወረርሽኝ ማንቂያ እና እርዳታ አሰጣጥ ኔትዎርክ (GOARN) ወረርሽኝን ለመለየት፣ ለማረጋገጥ እና ለመከላከል ያለመ የአለም ጤና ደህንነት ዋና ዋና ምሰሶዎችን ይወክላሉ፡፡ የወረርስኝ መከላኪያ መድኃኒት በሚደረግበት ጊዜ እነዚህ ተግባራት ወረርሽኝን ለመከላከል የሚደረጉ አለም አ���ፍ ጥረቶች ውጤታማነት ወሳኝ ይሆናሉ፡፡ እርዳታ አሰጣጥ፡- የመድረስ አዝማሚያ ያለው፣ የሚጠረጠር ወይም የተረጋገጠ ሆን ተብሎ የተደረገ ወረርስኝ መከላኪያ መድሀኒት ሲከሰት የዓለም ጤና ድርጅት በተጎጂው አባል ሀገራት የሚደረግለትን ግብዣ በመመርኮዝ ከአባል ሀገር መንግስታት ከሌሎች የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ኤጀንሲዎች እና አጋር ተቋማት ጋር በመሆን እንደአስፈላጊነቱ ሌሎች አለምአቀፍ አጋሮች የዘመቻውን ዕርዳታ በማድረግ በህዝብ ጤና ላይ የሚያመጣውን መዘዝን በመገምገም እንዲቀንስ በማድረግ ላይ በትብብር ይሰራል፡፡ እነዚህ ተግባራት የሚከተሉትን ሊያካትቱ ይችላሉ፡- ከሚመለከታቸው ዓለም አቀፍ ወይም የሀገር ውስጥ ተቋማት ጋር በመሆን የወረርሽኙን ሁኔታ፣ ወሰን እና ተፅእኖ በተሻለ ሁኔታ ለመለየት፤ የበሽታውን ተሸካሚ ተህዋሲያን ለማረጋገጥ እና ለመለየት አግባብነት ወዳለው ቤተሙኮራ መላክን ጨምሮ የወረርሽኙን የህዝብ ጤና ምርመራ እንዲደረግ ማስተባበር፤,"more effective national surveillance of outbreaks of illness, including alert and response systems at all levels that can detect diseases that may be deliberately caused; improved biosafety and biosecurity throughout the health sector; better communication between multiple sectors, including public health, animal health, water supply, food safety, poison control, civil protection, law enforcement, and security services; improved assessments of vulnerability, and effective communication about risks and threats to both professionals and the public; preparation for handling the psychosocial consequences of the deliberate use of pathogens to cause harm; and contingency plans for an enhanced response capacity by all sectors. WHO’s global alert and response activities and the Global Outbreak Alert and Response Network (GOARN) represent a major pillar of global health security aimed at the detection, verification and containment of epidemics. In the event of the intentional release of a biological agent, these activities would be vital to effective international containment efforts. Response: With the occurrence of a potential, suspected or confirmed deliberate biological event, WHO would, upon the invitation of the affected Member State(s), work closely with the Member State government(s), other UN agencies, and other international partners as appropriate, support the event response, and assess and mitigate the public health consequences. These activities could include:working with relevant international or national organizations to better characterize the nature, scope and impact of the event; facilitating the public health investigation of the event, including referral to appropriate laboratories for confirmation and characterization of the pathogen;","Samar da gamsashen agaji ga ɓarkewar cuta ya haɗar da sanar da ko wanne ɓangare inda za a iya samun ƙwayar cutar wadda ta yiwu da gangan aka haddasa. Ƙarfafa kariya da tsaro a fannin lafiya.; Samar da gamsashiyar sanarwa tsakanin ɓangarori daban daban wanda ya haɗa da ɓangaren lafiya da lafiyar dabbobi da samar da ruwan sha da samar da tsaro da damar da kulawar abinci da samar da kariya ga ƙwayar cutar da kare fararen hula da samar da doka da kuma tsaro .; Inganta kimanta rauni da kuma sadarwa game da hatsari da barazanar ga ƙwararru da al'umma. Shirye shiryen ɗaukar nauyin waɗanda suka kamu da wannan illar da kuma tsare -tsare na gaggawa dan kada abin ya kara faruwa a kowanne ɓangare. Aikace aikacen WHO da kuma gargaɗi kan ɓarkewar cuta wato (GOARN) yana wakiltar babban ginshiki a tsarin samar da tsaro da lafiya a duniya domin gano da tantance adadin annobar . A yanayin da aka samar da ƙwayoyin cutar da gangan, waɗannan aikace-aikace za su taimaka wajen ƙara ƙoƙari sosai na ƙasa da ƙasa. Mataki: Bisa faruwar abin da ake zargi ko kuma wanda aka tabbatar da gangan ya haifar da cutar, WHO za ta shigo bisa gayyatar mambar da abin ya shafa, ta yi aiki tare da gwamnatin mamba da sauran hukumomin Majalisar Ɗinkin Duniya da sauran abokan aikinta na kyasa da ƙasa domin ɗaukar mataki da kimantawa da kuma magance ko rage raɗaɗin abin da ka biyo baya. Waɗannan aikace aikace sun haɗar da aiki da ƙungiya ta musamman ta duniya domin bayyana yanayi da inda abin ya shafa da abinda ya haddasa.; Taimakawa wajen gudanar da bincike a kan abin da ya faru a kan lafiyar al'umma, da ya haɗar da turawa zuwa wani ɗakin gwaji da ya dace domin tabbatar da yanayin cutar.;","Ufuatiliaji bora zaikdi wa kitaifa wa milipuko ya magonjwa, ikijumuisha mifumo ya tahadhazri na majibu katika ngazi zote ambazo zinaweza kugundua magonjwa ambayo yanaweza kusababishwa kimakusudi; Uboreshwaji wa usalama wa viumbe na ulinzi wa viumbwe katika sekta ya afya; Mawasiliano bora kati ya sekta mbalimbali, zikiwemo afya ya zumma, afya ya zwanyama, usambazaji maji, usalama wa chakula, udhibiti sumu, ulinzi wa raia, usimamiazji wa sheria, na huduma za ulinzi; Tathmini iliyoboreshwa ya kuathirika, na mawasilianzo madhubuti kuhusu hatari na vitisho kwa wataalamu na umma. Maandalizi ya kushughulikia matokeo ya kisaikolojia ya matumizi ya makusudi ya pathogeni kusababisha madhara; na mipango ya dharura ya kuimarishwa kwa uwezo wa kukabiliana na sekta zote. Shughuli za tahadhari na majibu ya kimataifa ya WHO na Mtandao wa Tahadhari na Kukabiliana na Mlipuko wa Kimatazifa unawakilisha nguzo kuu ya uslama wa afya duniani inayolenga kutambua, kuthibitisha na kuzuia zmagonjwa ya mlipuko. Katika tukio la kimataifa la kutolewa kwa vitu vya kibailojia, shughuli hizi zitakuwa muhimu kwa juhudi za kimataifa za kuzuia. Majibu: kwa kutokea tukio linalowezekana, linaloshukiwa au kuthibitishwa kimakusudi la kibaiolojia, WHO, kwa mwaliko wa Nchi Wanachama zilizotekelezwa, itafanya kazi kwa ukaribu na serikali ya Nchi Mwanachama, mashirika mengine ya Umoja wa Mataifa, na washirika wengine wa kimataifa kama inafaa, wanaunga mkono mwitikio wa tukio, na kutathmini, na kupunguza matokeo ya afya ya umma. Shughuli hizi zinaweza kujumuisha: kufanya kazi na mashirika husika ya kimataifa na kitaifa ili kubainisha vyema asili, mawanda na athari za tukio; Kuwezesha uchunguzi wa afya ya ummaya tukio hilo, ikijumuisha rufaa kwa maabara zinazofaa kwa uthibitisho na sifa za pathogen;","Àwọn ọ̀nà tó wúlò láti ṣe àmójútó ìbújáde àìlera, ni ètò ìpè àti ìdáhùn ní gbogbo ìpele tó lè ṣe àwárí àwọn àrùn tó lè wáyé nípasẹ̀ ìmọ̀ọ́mọ̀ ṣe; Dídára síi ìpèsè àyíká àìléwu àti ààbò àyíká yíká gbogbo ẹ̀ka ètò ìlera; Ìbánisọ̀rọ̀ tó dára láàárín ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀ka, tó fi mọ́ ètò ìlera gbogbo gbò, ìlera ẹranko, ìpèsè omi, ààbò oúnjẹ, ìṣàkóso májèlé, ààbò ìlú, ìfòfin múlẹ̀, àti iṣẹ́ ètò ààbò; Dídára síi ààyè sí ìpò àìlágbára, àti ìbánisọ̀rọ̀ tó fi ìmọ́ọ́ṣe hàn nípa àwọn ewu àti ìhàlẹ̀ sí àti àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ àti gbogbo àwọn ènìyàn lápapọ̀; Ṣíṣe ìmúrasílẹ̀ láti ṣe àmójútó àbájáde ipa àwùjọ lórí ọkàn ènìyàn tí ìlò ìmọ̀ọ́mọ̀ tí àwọn kòkòrò àìfojúrí tó ń fa ìjàmbá; àti ètò àìròtẹ́lẹ̀ fún ìwọ̀n ìmúdára ìdáhùn káàkiri gbogbo ìpele. Ìpè gbogbo àgbáyé WHO àti ipa ìdáhùn pẹ̀lú Global Outbreak Alert and Response Network (GOARN) jẹ́ aṣojú òpó gbòógì ti ààbò ètò ìlera gbogbo àgbáyé tó ní àfojúsùn láti ṣe àwárí, àyẹ̀wò ìdánilójú àti ìdádúró àjákálẹ̀-àrùn. Níbi tí ìmọ̀ọ́mọ̀ ṣe ìfisáfẹ́fẹ́ àwọn biological agent, àwọn iṣẹ́ yìí yóò jẹ́ pàtàkì fún ipá tó yááyì fún ìdádúró gbogbo àgbáyé. Ìdáhùn: Pẹ̀lú ìwáyé èyí tó ṣeé ṣe, tí ó jẹ́ ìfura sí tàbí èyí tí àrídájú ìmọ̀ọ́mọ̀ ṣe ìṣẹ̀lẹ̀ wáyé, WHO yóò, lórí ìwé ìpè sí àwọn orílẹ̀-èdè tí ọ̀rọ̀ kàn, wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní pẹ̀kíǹpẹ̀kí pẹ̀lú ìjọba àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́, àwọn orílẹ̀-èdè àpapọ̀ mìíràn, àti àwọn alájọṣepọ̀ ti gbogbo àgbáyé bí o bá ti yẹ, ṣe ìfọwọ́sowọ́pọ̀ fún èsì lórí àpéjọ, àti ààyè sí àti àǹfààní láti ṣètò àbájáde ètò ìlera fún gbogbo gbò. Àwọn iṣẹ́ ṣíṣe náà lè ní: ṣíṣe iṣẹ́ pẹ̀lú àwọn ilé-iṣẹ́ tí orílẹ̀-èdè tàbí ti gbogbo àgbáyé tó wà ní ìbámu láti túbọ̀ ṣe ìpín sí ìsọ̀rí ti àdámọ́, ibi tí ọwọ́jà àti ipa ètò náà dé; Ṣíṣe agbátẹrù ìwádìí ètò ìlera gbogbo gbò ti ìṣẹ̀lẹ̀ náà, tó fi mọ ṣíṣe ìtọ́kasí àwọn ibi ìṣeàyẹ̀wò fún ìdánilójú àti ìpín sí ìṣòrí àwọn kòkòrò náà;","ukuqapha okuphumelela kakhudlwana kuzwelonke ukuqubuka kokugula, okuhlanganisa amasistimu okuxwayisa nokusabela kuwo wonke amazinga angathola izifo ezingase zibangelwe ngamabomu; ukuphepha okuthuthukisiwe kanye ne-biosecurity kuwo wonke umkhakha wezempilo; ukuxhumana okungcono phakathi kwemikhakha eminingi, okuhlanganisa ezempilo yomphakathi, impilo yezilwane, ukuphakelwa kwamanzi, ukuphepha kokudla, ukulawulwa kobuthi, ukuvikelwa komphakathi, ukuphoqelelwa komthetho, kanye nezinsiza zezokuphepha; ukuhlolwa okuthuthukisiwe ngokuphathelene nokuba sengcupheni, kanye nokuxoxisana ngempumelelo ngezingozi kanye nezinsongo kubo bobabili ochwepheshe kanye nomphakathi; ukulungiselela ukusingatha imiphumela yengqondo yezenhlalakahle yokusetshenziswa ngamabomu kwamagciwane ukuze kubangele ukulimala; nezinhlelo zezimo eziphuthumayo zamandla okuphendula athuthukisiwe kuyo yonke imikhakha. Imisebenzi ye-WHO yomhlaba wonke yokuxwayisa kanye nokusabela kanye ne-Global Outbreak Alert and Response Network (GOARN) zimelela insika eyinhloko yokuphepha kwezempilo emhlabeni jikelele okuhloswe ngokuthola, ukuqinisekisa kanye nokuvimbela ubhubhane. Uma kwenzeka kudedelwa ngenhloso i-ejenti yebhayoloji, le misebenzi izoba ebalulekile emizamweni ephumelelayo yokunqanda lokhu yamazwe omhlaba. Impendulo: Ngokwenzeka kwesehlakalo zangamabomu zebhayoloji ezingase zibe khona, ezisolwayo noma eziqinisekisiwe, i-WHO, ngemva kwesimemo se(sama)Lungu eli(a)thintekile, isebenzisana eduze no(o)hulumeni we(bama)Lungu, amanye ama-ejensi e-UN, nabanye abalingani bamazwe omhlaba njengoba kufanele, basekele ukusabela ngokuphathelene nesehlakalo, futhi bahlole futhi banciphise imiphumela yempilo yomphakathi. Le misebenzi ingahlanganisa: ukusebenzisana nezinhlangano ezifanele zamazwe omhlaba noma zikazwelonke ukuze kubonakale kangcono uhlobo, ububanzi kanye nomthelela wesehlakalo; ukuququzelela uphenyo lwezempilo yomphakathi ngokuphathelene nesehlakalo, okuhlanganisa ukudluliselwa kumalabhorethri afanele ukuze kuqinisekiswe futhi kubonakale ukuthi ngeyiphi i-pathogen;" +ለሕዝብ ጤና ዕርዳታ ሰጪዎች በዚህ ዒላማ የተደረገበት ወረርሽኝን በተመለከተ ስልጠና መስጠት፤ ለዘመቻው ተስማሚ የሆኑ አስፈላጊ መሳሪየዎችን (እንደ የግል መከላከያ መሳሪያዎች) በመለየት የሚገዛበትን ሁኔታ ማመቻቸት፤ አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶች በዘላቂነት እንዲቀርቡ መደገፍ፤ እንዲሁም በሽታውን በተመለከተ በሽታ አምጪው ተህዋሲያን ወይም መርዛም መደኃኒቶችን የተለየ መመሪያን ማዘጋጀት፤,offering targeted training to public health responders; facilitating the identification and acquisition of necessary materials (such as personal protective equipment) appropriate to the event; supporting the continued delivery of essential health services; anddeveloping guidance material specific to the pathogen or toxin in question.,Bada horo ga wakilan lafiya na musaman; Samar da kuma kula da kayan aiki ( kamar kayan bada kariya ga mutane ) wanda ya dace da yanayin; Tallafawa wajen ci gaba da samar da hidimar da samar da dokoki da suka shafi ƙwayar cutar da ake magana a kanta.,Ktoa mafunzo lengwa kwa wahudumu wa afya ya umma.; Kuwezesha utambuzi na uoatikanaji wa vifaa muhimu ( kama vile vifaa vya kinga binafsi) vinavyofaa kwa tukio hilo.; Kusaidia kuendelea kutoa huduma muhimu za afya ; na kutengeneza nyenzo za mwongozo maalum kwa pathojeni au sumu inayohusika.,Ṣíṣe àgbékalẹ̀ ètò ìrónilágbára pàtó fún àwọn tó ní àǹfààní sí ètò ìlera gbogbo gbò; Ṣíṣe atọ́kùn ìfihàn àti níní àwọn ohun èlò tó ṣe pàtàkì bí i (àwọn ohun èlò fún ààbò ara ẹni) èyí tó wà ní ìbámu pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ náà; Ní gbígbárùkù ti ìtèsìwájú ìfijíṣẹ́ lórí ètò ìlera tó ṣe pàtàkì; àti ní ṣíṣe ìtọ́sọ́nà àwọn èròjà kan pàtó sí ìbéèrè àwọn ohun tó ń dá àìsàn sí ni lára.,ukunikeza ukuqeqeshwa okuhlosiwe kwabasabelayo ngokuphathelene nosizo lwezempilo yomphakathi; ukwenza kube lula ukuhlonza kanye nokuthola izinto ezidingekayo (njengezinto zokuvikela umuntu uqobo) ezihambisana nesehlakalo; ukusekela ukulethwa okuqhubekayo kwezinsiza zezempilo ezibalulekile; nokuthuthukisa umhlahlandlela oqondene ne-pathogen noma ubuthi okukhulunywa ngabo. +የደም ዝውውር ደህንነት ማጠቃሊያ፡- በአመት ወደ 120 ሚሊዮን የሚጠጉ ዩኒት ደም ይለገሳል፡፡ ይሁን እንጂ ይህ ዓለም አቀፉን የደም ፍላጎት ለማሟላት በቂ አይደለም፤ ብዙ ደም መውሰድ የሚያስፈልጋቸው ታካሚዎች ደህንነቱ የተጠበቀ ደም በወቅቱ ማግኘት አይችሉም፡፡ ደም ላልተወሰነ ጊዜ ሊከማች አይችልም፤ ይህም ማለት ደግሞ የማያቋርጥ ደም መለገስ ያስፈልገዋል፡፡ ለተቸገሩ ሰዎች ሁል ጊዜ የደም አቅርቦት መኖሩን ለማረጋገጥ መደበኛ ልገሳ ማከናወን ያስፈልጋል። ምንም እንኳን በዓለም ዙርያ ፍላጎት ቢኖርም የልገሳ መጠን በዓለም ዙሪያ የሚለያዩ ሲሆን አንዳንድ ከፍተኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው ሀገሮች እስከ ሰባት እጥፍ የሚበልጥ የደም ልገሳ ያከናውናሉ፡፡ የደም ማነስ፣ በእርግዝና እና በወሊድ ወቅት ለሚፈጠሩ ችግሮች፣ በአደጋ ምክንያት ለሚደርስ ከባድ ጉዳት እና የቀዶ ጥገና ሂደቶችን ጨምሮ ለተለያዩ የጤና እክሎች ደም መውሰድ ያስፈልጋል፡፡ እንዲሁም እንደ የቀይ ደም መበጣጠስና ዕድሜ ማነስ በሽታ እና በደም ውስጥ በቂ ፕሮቲን የሚሸከም ኦክስጅን የሚያዘዋውር ሂሞግሎቢን አለመኖር ያሉ ችግሮች ለታካሚዎች እና የደም ፍሰት አልቆምም ማለትን ለማከም የደም ምርቶች በመደበኛነት ያገለግላሉ፡፡ የልገሳ ደም በመሰብሰብ፣ በማከማቸት እና አጠቃቀም ዙሪያ ደህንነቱ አስተማማኝ እና ውጤታማ ሂደቶችን መጠበቅ አስፈላጊ ነው፡፡ በአጠቃላይ የደም ልገሳ ደህንነት ቁጥጥር ስርዓት ተብለው የሚጠሩት እነዚህ ሂደቶች አጠቃላይ የደም ዝውውር ሰንሰለትን የሚሸፍኑ ሲሆን በጤና አጠባበቅ ውስጥ የደም አጠቃቀምን መደበኛ ለማድረግ ያገለግላሉ፡፡,"Blood transfusion safety Overview: Nearly 120 million units of blood are donated every year. However, this is not sufficient to meet the global need many patients requiring a transfusion do not have timely access to safe blood. Blood cannot be stored indefinitely, meaning there is a constant need for donations. Regular donations are required to ensure there is always a supply for those in need. Despite global need, donation rates differ around the world and some high-income countries see up to seven times more donations than low-income countries. Blood transfusions are needed for a wide range of health conditions including anaemia, complications during pregnancy and childbirth, severe trauma due to accidents, and surgical procedures. They are also regularly used for patients with conditions such as sickle cell disease and thalassaemia and for products to treat haemophilia. Maintaining safe and effective procedures around the collection, storage and use of donated blood is essential. Collectively called haemovigilance, these procedures cover the entire blood transfusion chain and are used to standardize the use of blood in healthcare.","Ingancin ƙarin jini Gamsashen bayani : kusan sassa miliyan120 ake bada gudunmawa a duk shekara . Sai dai wannan bai isa ya biya buƙatar duniya ba, inda yawanci masu jinya da suke buƙatar ƙarin jini ba su samun ingantaccen jini a kan lokaci. Ba iya ajiye jini ba kaidi ana nufin akwai buƙatar yawaita bada gudunmawar jini. Ana buƙatar yawan bada gudunmawar domin tabbatar da cewa an ba wa waɗanda suke da buƙata. Duk da cewa duniya tana da buƙatar jini amma gudunmawar ta bambanta a faɗin duniya kuma mafi yawancin ƙasashe masu wadataccen tattalin arziƙi suna tabbatar da cewa sun bayar sama da bakwai fiye da matalautan ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga . Ana buƙatar ƙarin jini saboda yanayin lafiya daban-daban da ya haɗar da cutar ƙarancin jini da juna-biyu mai sarƙiƙ iya da haihuwa da ciwon damuwa sakamakon hatsari da kuma matakan tiyata. Kuma ana yawan amfani dashi ga marasa lafiya kamar cutar sikila da cutar rikicewar jini da kuma abinda yake haddasa barazanar dunƙulewar jini. Tabbatar da lafiya da ingancin tsare-tsare lokacin karɓar jinin da kuma killace shi da kuma amfani da gudummawar da aka bayar suna da matuƙar mahimmanci . Gabaɗayansu ana kiransu da matakan sa-ido a kan jini kuma waɗannanmatakai sun game gabaɗayan tsarin ƙarin jini sanann ana amfani da su ne domin kyautata amfani da jini a yayin kulawa da lafiya .","Usalama wa kuongezewa damu. Muhtasari: karibu uniti milioni 120 za damu zinachangishwa kila mwaka. Hata hivyo, hii haitoshi kukidhi hitaji la kimataifa wagonjwa wengi wanaohitaji kuongezewa damu hawapati damu salama kwa wakati sahihi. Damu haiwezi kuhifadhiwa pasipojulikana, ikimaanisha kwamba kuna uhitaji wa daima wa michango. Michango ya mara kwa mara inahitajika ili kuhakikisha kila wakati kuna usambazaji kwa wale wanaohitaji. Licha ya mahitaji ya kimataifa, viwango vya michango vinatofautiana duniani kote na badhi ya nchi zenye uchumi wa juu hupata michango mara saba zaidi ya nchi zenye uchumi wa chini. Kuongezewa damu kunahitajika kwa hali mbalimbali za kiafya ikiwa ni pamoja na upungufu wa damu, matatizo wakati wa ujauzito na kujifungua, majeraha makubwa kutokana na ajali, na taratibu za upasuaji. Pia hutumiwa mara kwa mara kwa wagonjwa walio na magonjwa kama vile ya seli mundu na thalasemia na bidhaa za kutibu homofilia. Kudumisha taratibu salama na zinazofaa kuhusu ukusanyaji, uhifadhi na matumizi ya damu iliyochangishwa ni muhimu. Kwa pamoja huitwa uchunguzaji, taratibu hizi hujumuisha mnyororo mzima wa uongezewaji damu na hutumika kusawazisha matumizi ya damu katika huduma z afya.","Ààbò ìgbẹ̀jẹ̀ Ìsọnísókí: Ó tó mílíọ́nù 120 ìpín ẹ̀jẹ̀ tí àwọn ènìyàn ń fi sílẹ̀ lọ́dọọdún. Ṣùgbọ́n ṣá, èyí kò tó fún àìní àwọn ènìyàn lágbàáyé, ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn tí wọ́n fẹ́ gba ẹ̀jẹ̀ ni wọn kò ní àǹfààní sí ẹ̀jẹ̀ tí kò léwu lójú ọjọ́. Ẹ̀jẹ̀ kò ṣe é kó pamọ́ títí láé, èyí tí ó túmọ̀ sí pé ìfẹ̀jẹ̀sílẹ̀ ṣe pàtàkì ní gbogbo ìgbà. Ìfẹ̀jẹ̀sílẹ̀ déédéé ṣe pàtàkì láti jẹ́ kí ìpèsè ẹ̀jẹ̀ wà nígbà gbogbo fún àwọn tó nílò rẹ̀. Dípò àìní àgbàyé, gbèdéke ìfẹ̀jẹ̀sílẹ̀ yàtọ̀ káàkiri àgbàyé àti pé àwọn orílẹ̀-èdè ọlọ́rọ̀-ajé ńlá kan máa ń ní tó ìlọ́po méje ìfẹ̀jẹ̀sílẹ̀ ju àwọn orílẹ̀-èdè ọlọ́rọ̀-ajé ẹlẹ́jẹ̀wọ̀n. Gbígba ẹ̀jẹ̀ ṣe pàtàkì fún onírúurú àwọn ipò ìlera bí àìtó-ẹ̀jẹ̀, wàhálà ìlera lásìkò ìlóyún àti ìbímọ, ìpòrúru-ọkàn ǹlá látàrí ìjàǹbá, àti àwọn ìgbésẹ̀ iṣẹ́-abẹ. Wọ́n tún máa ń lò wọ́n déédéé fúm àwọn aláìsàn tó ní àìlera bí i àrùn fòníkú-fọ̀la-dìde àti kòkòrò inú-ẹ̀jẹ̀ àjogúnbá àti fún àwọn ọjà-òògùn láti tọjú àìsàn àjogúnbá ajẹmọ́-àìlèdádì-ẹ̀jẹ̀. Ṣíṣe àkóso àwọn ìgbésẹ̀ aláìléwu àti èyí tó múná dóko káàkiri ìgbàsílẹ̀, ìkópamọ́ àti ìlò ẹ̀jẹ̀ ìfisílẹ̀ ṣe kókó. Ní pípè ní ìjígìrì-sí-ìlera-ẹ̀jẹ̀, àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyí pè fún ìgbésẹ̀ ìgbẹ̀jẹ̀ àti pé wọ́n ń lò ó láti jẹ́ kí ìlò ẹ̀jẹ̀ nínú ètò ìlera bá gbèdéke-ìmúyányán mu.","Ukuphepha kokufakelwa igazi Uhlolojikelele: Kunikelwa ngamayunithi egazi acishe abe yizigidi eziyi-120 minyaka yonke. Nokho, lokhu akwanele ukuze kuhlangatshezwane nesidingo somhlaba wonke seziguli eziningi ezidinga ukufakelwa igazi ezingakwazi ukuthola igazi eliphephile ngesikhathi esifanele. Igazi alikwazi ukugcinwa unomphela, okusho ukuthi kuhlala njalo kunesidingo sokunikelwa ngegazi. Kudingeka ukunikelwa njalo ngegazi ukuze kuqinisekiswe ukuthi kuhlale kunikezwa labo abadinga usizo. Naphezu kwesidingo somhlaba wonke, amanani eminikelo ahlukile emhlabeni wonke futhi amanye amazwe anamaholo aphezulu aba neminikelo engafika kweyisikhombisa kunamazwe anamaholo aphansi. Ukufakelwa igazi kuyadingeka ezimweni eziningi zempilo ezihlanganisa i-anaemia, izinkinga ngesikhathi sokukhulelwa kanye nokubeletha, ukulimala kakhulu ngenxa yezingozi, nezinqubo zokuhlinza. Kuphinde kusetshenziswe njalo ezigulini ezinezifo ezinjengesifo se-sickle cell kanye ne-thalassaemia kanye nasemikhiqizweni yokwelapha i-haemophilia. Kubalulekile ukugcina izinqubo eziphephile neziphumelelayo eziphathelene nokuqoqwa, ukugcinwa kanye nokusetshenziswa kwegazi elinikeliwe. Uma sezizonke zibizwa ngokuthi yi-haemovigilance, lezi zinqubo zihlanganisa lonke uchungechunge lokufakelwa igazi futhi zisetshenziselwa ukuvumelanisa ukusetshenziswa kwegazi ekunakekeleni kwezempilo." +"የልገሳ ደም አሰባሰብ እና አጠቃቀም የልገሳ ደም ከዓለም ጤና ድርጅት ደም ከመውሰድ ባለፈ በብዙ መንገዶች ጥቅም ላይ ይውላል፡፡ ማቀነባበር እያንዳንዱም በጤና ጥበቃ አሰጣጥ ወቅት ለተወሰኑ ጉዳዮች ጥቅም ላይ የሚውል ወደ ፕላዝማ፣ ቀይ ህዋስ ስብሰብ፣ ፕሌትሌት ስብስብ እና ወደ ሌሎችም ሊለውጠው ይችላል፡፡ በአንዳንድ ሁኔታዎች ይህ አንድ ዩኒት የልገሳ ደም ከአንድ በላይ ታካሚዎችን ፍላጎት ለማሟላት የሚያስችል ሲሆን የደም መተላለፊያ ባቡሩ አስፈላጊው ገጽታ ነው፡፡ ይሁን እንጂ ሁሉም አገሮች ደምን በዚህ መንገድ ለማቀነባበር የሚያስችል አገልግሎት የሌላቸውም ሲሆን ሪፖርት ካደረጉ 173 አገሮች ውስጥ 50ዎቹ ብቻ ከፕላዝማ የተገኘ መድኃኒት በአገራቸው ውስጥ ያመርቱታል፡፡ የአለም የደም አቅርቦት ከ 12,000 በላይ የደም ልገሳ መሰብሰቢያ ማእከላት እና በሶስት ዓይነት ሰዎች የተለገሰ ነው እነዚህም የማይተከፈላቸው በጎ ፈቃደኞች፣ የታካሚዎች የቤተሰብ አባላት እና የሚከፈልባቸው ለጋሾች ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ክፍያ በማይከፈልባቸው በጎ ፈቃደኞች ላይ የተመሰረተ ብሄራዊ የደም ስርአቶች እንዲዳብሩ ይደግፋል ምክንያቱም ይህ የማህበረሰብ ክፍል በደማቸው ውስጥ ተላላፊ በሽታዎች መጠን ያነሰ ነው፡፡ ይህም ሆኖ ብዙ አገሮች የደም ልገሳ ክፍያ ከማይከፈላቸው በጎ ፈቃደኞች ከግማሽ በታች የሚሆነውን የሚያገኙ ሲሆን አብዛኛው የደም አቅርቦታቸው በቤተሰብ ልገሳ እና በክፍያ በሚገኝ የለጋሾች ደም ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ ክፍተት፡- ደህንነታቸው የተጠበቀና ወቅታዊ የሆነ ደም መስጠት አለመቻሉ ለብዙዎች ማስቀረት የሚቻል ሞት አስከትሏል፡፡ የማያቋርጥ የደም አቅርቦት የማንኛውም የጤና አጠባበቅ ሥርዓት የማ���ዘን ድንጋይ ነው ነገር ግን ይህ የደም ልገሳን በመደበኛነት በማካሄድ እና በውጤታማ የጤና አጠባበቅ መሠረተ ልማት ላይ የተመሰረተ ነው፡፡","Collection and use Donated blood is used in many ways beyond whole blood transfusions. Processing can convert it into plasma, red cell concentrates, platelet concentrates and more, with each used for specific cases in health-care delivery. In some cases, this allows a unit of donated blood to meet the needs of more than one patient and is an important aspect of the transfusion train. However, not all countries have facilities to process blood in this way, and only 50 of 173 reporting countries produce plasma-derived medicinal products domestically. The world’s blood supply comes through over 12 000 blood centres and is donated by three types of people: unpaid volunteers, family members of patients and paid donors. WHO advocates the development of national blood systems based on unpaid volunteers because that group tends to have fewer bloodborne infections. Despite this, many countries continue to receive less than half of blood donations from unpaid volunteers, with much of their blood supply dependent on family donations and paid donors. Gaps: The unavailability of timely, safe blood transfusions has led to many otherwise avoidable deaths. A consistent supply of blood is a cornerstone of any health-care system, but this relies on regular donations and effective health-care infrastructure.",Karɓa da kuma amfani Ana amfani da jinin da aka ba da gudunmawa ta hanyoyi daban-daban da ya wuce ƙara jini kawai . Matakin zai iya zama filazma da kuma jajayen ƙwayoyin halitta da kuma kwayoyyin halittar cikin jini da wasu ma wanda kowanne ana amfani da shi a wajen kuda la lafiya . A wasu yanayin wannan yana bada dama ga jinin da aka sa da ya yi daidai da buƙatar mara lafiya fiye da ɗaya kuma wannan abu ne mai mahimmanci a ɓangaren gudunmawar bayar da jini. Kodayake ba gabaɗayan ƙasashe ne ba suke da kayan aikin ɗibar jini a wannan tsarin ba kuma ƙasashe 50 ne kawai daga cikin 173 aka rawaito cewa suna samar da maganin sinadarin filazma a koda yaushe. Tsarin duniya na samar da jini ya zo ne ta hanya sama da cibiyoyi dubu 12 000 kuma nau'ukan mutun uku ne sukan bada gudummawar : yan sa kai ko iyalan mara lafiyar ko waɗanda ake bawa kuɗi su bada jinin. Who ta bada shawara kan yadda za a bunƙasa bada jini kyauta na ƙasa da ƙasa saboda wadannan rukunin suna da ƙarancin ƙwayoyin cutar jini . Duk da haka ƙasashe da yawa suna samun ƙasa da rabi na gudunmawar jini kyauta tare da yawancin dogaro ga gudummawar iyalai da masu karɓar kuɗi . Matsaloli: Rashin ingantaccen ƙarin jini a kan lokaci na haifar da mace-macen da za a iya kawar da su . Yawan bayar da jini shi ne ginshiƙin tsarin tsarin kiyaye kowacce lafiya amma wannan ya ta'allaƙa ne ga yawan bayar da gudunmawa da kuma ingantattun kayayyakin lafiya .,"Ukusanyaji na utumiaji. Damu iliyochangishwa hutumiwa kwa namna nyingi zaidi ya uongezaji wa damu kwenye mishipa. Usindikaji unaweza kubadilisha kuwa plasma, mkusanyiko wa seli nyekundu na zaidi, kila moja ikitumika kwa kesi maalumu katika utoaji wa huduma. Kweny baadhi ya kesi, hii inaruhusu kitengo cha damu iliyotolewa kukidhi mahitaji zaidi ya mgonjwa mmoja na ni kipengele muhimu cha mafunzo ya uongezaji damu. Hat hivyo si nchi zote zilizo na vifaa vya kusindika damu kwa njia hii, na ni nchi 50 tu kati 173 zinazoziripoti zinazozalisha bidhaa za dawa zinazotokana na plasma ndani ya nchi. Usambazaji wa damu duniani ‚Äô unakuja kupitia zaidi ya vituo 12000 vya damu na hutolewa kwa aina tatu za watu: watu wa kujitolea wasiolipwa, wanafamilia wa wagonjwa na wafadhili wanaolipwa. WHO inatetea maendeleo ya mifumo ya damu ya kitaifa kwa msingi wa watu wanaojitolea wasiolipwa kwasababu kundi hilo huwa na maambukizo machache ya damu. Licha ya hayo, nchi nyingi zinaendelea kupokea chini ya nusu ya michango ya damu kutoka kwa watu wanaojitolea ambao hawalipwi, huku damu yao ikitegemea michango ya familia zao na wafadhili wanaolipwa. Mapengo: kutopatikana kwa uongezewaji damu mishipani kwa wakati sahihi, kumesababisha vifo vingi vinavyoweza kuepukika. Ugavi thabiti wa damu ni msingi wa mfumo wowote wa huduma ya afya, lakini hii inategemea michango ya mara kwa mara na miundombinu bora ya afya.","Gbígbà àti ìlò Wọ́n máa ń lo àwọn ẹ̀jẹ̀ àfisílẹ̀ ní àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀nà tayọ gbígbà àti fífúnni ní ògidì ẹ̀jẹ̀. Ìgbésẹ̀ ìpèsè lè sọ ọ́ di ẹkà ẹ̀jẹ̀-aláìláwọ̀, àwọn ìmúbà sẹ́ẹ̀lì ẹ̀jẹ̀, àwọn ìmúbà ìdì-ẹ̀jẹ̀ àti púpọ̀ si, pẹ̀lú ọ̀kọ̀ọ̀kan tí à ń lò fún ohun pàtó nínú ìfijíṣẹ́ ètò ìlera. Ní àwọn ìgbà kan, èyí máa ń jẹ́ kí ègé ẹ̀jẹ̀ kan bá àìní aláìsàn tó ju ẹyọkan lọ pàdé, ó sì jẹ́ agbọn tó ṣe pàtàkì nínú ìgbésẹ̀ ìgbẹ̀jẹ̀. Ṣùgbọ́n ṣá, kì í ṣe gbogbo orílẹ̀-èdè ló ní àwọn ohun-èlò láti pèsè ẹ̀jẹ̀ ní ọ̀nà yìí, àti pé 50 nínú 173 àwọn orílẹ̀-èdè tó ń jábọ̀ ló pèsè àwọn ọjà-òògùn lábẹ́lé láti ara ẹ̀ka ẹ̀jẹ̀-aláìláwọ̀. Àwọn ìpèsè ẹ̀jẹ̀ lágbàáyé máa ń wá láti ibùdó ẹ̀jẹ̀ 12 000, irúfẹ̀ àwọn ènìyàn mẹ́ta ló sì ń fi sílẹ̀: àwọn olùyọ̀ǹda aláìgbowó, àwọn mọ̀lẹ́bí aláìsàn àti àwọn afẹ̀jẹ̀sílẹ̀-gbowó. WHO bèèrè fún ìdàgbàsókè àwọn ètò ẹ̀jẹ̀ onípele orílẹ̀-èdè látàrí àwọn olùyọ̀ǹda aláìgbowó nítorí pẹ́ ọ̀wọ́ yẹn máa ń ní kòkòrò àkóràn ajẹmọ́-ẹ̀jẹ̀ péréte. Láìnáání èyí, púpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tẹ̀síwájú láti máa gba ó dín ní ìdajì ẹ̀jẹ̀ ìfisílẹ̀ láti ọ̀dọ̀ àwọn olùyọ̀ǹda aláìgbowó, nígbà tí púpọ̀ ìpèsè ẹ̀jẹ̀ fún wọn wà lọ́wọ́ ìfẹ̀jẹ̀sílẹ̀ àwọn mọ̀lẹ́bí àti àwọn afẹ̀jẹ̀sílẹ̀-gbowó. Àwọn àfo: àìsí àwọn ìgbẹ̀jẹ̀ aláìléwu lásìkò ti yọrí sí àwọn ikú tí ó ṣe é yàgò fún. Ìpèsè ẹ̀jẹ̀ déédéé jẹ́ òpó fún ètò ìlera yòówù, ṣùgbọ́n èyí wà lọ́wọ́ ìfẹ̀jẹ̀sílẹ̀ déédéé àti àgbékalẹ̀ ohun-èlò ètò ìlera tó múná dóko.","Ukuqoqwa kanye nokusetshenziswa Igazi elinikelwe lisetshenziswa ngezindlela eziningi ngaphezu kokufakelwa igazi eliphelele. Ukucubungula kungaliguqula libe yi-plasma, ama-red cell concentrate, ama-platelet concentrate kanye nokuningi, ngakunye kusetshenziselwa izimo ezithile ekulethweni kokunakekela kwezempilo. Kwezinye izimo, lokhu kuvumela ukuthi iyunithi yegazi elinikeliwe ukuthi lihlangabezane nezidingo zesiguli esingaphezu kwesisodwa futhi kuyisici esibalulekile kuchungenchunge lokufakelwa igazi. Nokho, akuwona wonke amazwe anezikhungo zokulungiselela igazi ngale ndlela, futhi amazwe angama-50 kuphela kwayi-173 abikayo akhiqiza imithi yokwelapha evela ku-plasma kulawo mazwe. Ukuhlinzekwa kwegazi komhlaba kuvela ezikhungweni zegazi ezingaphezu kweziyi-12 000 futhi linikelwa yizinhlobo ezintathu zabantu: amavolontiya angakhokhelwa, amalungu omndeni eziguli kanye nabanikelayo abakhokhelwayo. I-WHO igqugquzela ukwakhiwa kwezinhlelo zegazi zikazwelonke ezesekelwe kumavolontiya angakhokhelwa ngoba lelo qembu livame ukuba nezifo ezimbalwa ezithathelana ngegazi. Naphezu kwalokhu, amazwe amaningi ayaqhubeka nokuthola iminikelo yegazi engaphansi kwesigamu evela kumavolontiya angakhokhelwa, futhi ingxenye enkulu yegazi lawo incike ekunikeleni komndeni kanye nabanikelayo abakhokhelwayo. Izikhala: Ukungatholakali kokufakelwa kwegazi ngesikhathi esifanele, okuphephile kuye kwaholela ekushoneni kwabantu abaningi obekungagwemeka. Ukuhlinzekwa kwegazi okungaguquki kuyisisekelo sanoma yiluphi uhlelo lokunakekelwa kwezempilo, kodwa lokhu kuncike ekunikelweni njalo nasengqalasizindeni yokunakekelwa kwezempilo esebenza ngendlela efanele." +የደም ልገሳን በተመለከተ ዝቅተኛ፣ መካከለኛ እና ከፍተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት መካከል ትልቅ ክፍተቶች አለ፡፡ በዓለም ዙሪያ በየዓመቱ ከሚለገሰው 120 ሚሊዮን የሚጠጋ ዩኒት ደም 42 በመቶው ለዓለም ሕዝብ 16 በመቶው ብቻ በሚኖሩባቸው ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ይገኛል፡፡ ይሁን እንጂ ከፍተኛ ገቢ ካላቸው አገሮች ይልቅ ዝቅተኛና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች በርካታ ወጣቶች ደም ይለግሳሉ፡፡ ይህ በቂ ያልሆነ የደም መሰብሰቢያ መጠን ውስብሰብ የሚያደርገው የበርካታ የጤና አጠባበቅ ሥርዓቶች የተለገሱትን ደም እንደ ኤችአይቪ፣ ሄፓታይተስ ቢ፣ ሄፓታይተስ ሲ እና ቂጥኝ በጥራት ማሟያ መስፈርቶቹ መሰረት በበቂ ሁኔታ መመርመር አለመቻሉ ነው፡፡ የደም ምርመራ ማድረግ አለመቻል በከፊል የመመርመሪያ መሳሪያ አቅርቦት በተለይ ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አካባቢዎች ላይ ሊከሰት ይችላል፡፡ በቂ ያልሆነ ምርመራ ደም ከአንድ ሰው ወደ ሌላ በሚተላለፍበት ጊዜ የሚተላለፉ በሽታዎች እንዲስፋፉ አስተዋጽኦ ያደርጋል፣ ይህም የታካሚውን ደህንነት እና የጤና አጠባበቅ ስርአቶችን የበለጠ ሊጎዳ ይችላል፡፡,"Huge gaps exist between low-, middle- and high-income countries regarding blood donation. Of the nearly 120 million units of blood donated each year around the world, 42% are in high-income countries, where just 16% of the global population lives. However, more young people donate in low- and middle-income countries than in high-income countries. Compounding insufficient collection rates is the inability of many health-care systems to adequately screen donated blood for diseases such as HIV, hepatitis B, hepatitis C and syphilis according to quality system requirements. The inability to test blood can be due in part to the irregular supply of testing kits, particularly in low-income areas. Inadequate testing contributes to the spread of transfusion-transmissible infections, which can compromise the patient’s wellbeing and further strain health-care systems.","Tazara me yawa ta faru ne a tsakanin matalauta da matsakaita da kuma mawadata ƙasashe dangane da bayar da gudummawar jini . Kusan ɓangarori ba da gudunmawar jini miliyan 120 suke ba da gudunmawa a kowace shekara a duniya, kaso 42 a ƙasashe masu yawan kuɗin shiga ne, inda kaso 16 kawai na mutanen duniya ke rayuwa. Kodayeke mafiyawancin masu bada gudunmawar matasa a ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga. Yawan ƙarancin adadi da ake karɓa shi ne gazawa na mafi yawan wuraren kula da lafiya wajen cikakken tantance jinin da aka ba da gudunmawa domin gudun ƙwayoyin cuta kamar ƙanjamau da ciwon hanta na B da C da cutar ƙaiƙayin jiki bisa buƙatar nagartaccen tsari . Rashin gwajin jini zai iya zama ya haddasa rashin nagartaccen bada jini musamman a ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga. Rashin ingantaccen gwaji yana temakawa wajen yaɗuwar ƙwayoyin cutar sa jini wanda zai sa mara lafiyar ya kunbura ya ƙara lalata tsarin lafiyarsa.","Kuna pengokubwa sana kati ya nchi zenye uchumi wa kati, mdogo na wa juu kuhusiana na uchangiaji wa damu. ya zaidi ya uniti za damu 120 zinachochangwa kilamwaka duniani kote, 42% zipo kwenye nchi zenye nchi zenye uchumi wa juu, ambapo ni 16% tu ya watu wanaoishi duniani. Hata hivyo, vijana wengi zaidi wanachangia kwenye nchi zenye uchumi wa chini na wa kati kuliko kwenye nchi zenye uchumi wa juu. Kuongeza viwango vya utoshelevu wa makusanyo ni kutokuwa na uwezo wa mifumo mingi ya huduma za afya kukagua vya kutosha damu iliyotolewa kwa magonjw akama vile VVU, hepatitis B, hepatitis C, na kaswende kulingana na mahitaji ya mfumo wa ubora. Kutokuwa na uwezo wa kupima damu kunawez kusababishwa kwa kiasi fulani na usambazaji usio wa kawaida wa vifaa vya kupima, hasa katika maeneo ya uchumi wa chini. Upimaji usiofaa huchangia kuenea kwa maambukizi ya uongezewaji damu, ambao unaweza kuhatarisha hali njema ya wagonjwa na kuzorotesha zaidi mifumo ya afya.","Àfo ńlá láàrin àwọn orílẹ̀-èdè ọlọ́rọ̀-ajé ńlá àti ẹlẹ́jẹ̀wọ̀n nípa ti ìfi-ẹ̀jẹ̀-sílẹ̀. Nínú ó tó mílíọ́nù 120 ìwọ̀n ẹ̀jẹ̀ àfisílẹ̀ ládọọdún káàkiri orílẹ̀-èdè, 42% wà ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà ńlá, níbí tí 16% péré nínú ènìyàn àgbáyé ń gbé. Ṣùgbọ́n ṣá, ọ̀pọ̀ àwọn ọ̀dọ́ ló ń fi ẹ̀jẹ̀ sílẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti kò-kéré-kò-ga ju àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà é ńlá. Ní ṣíṣe àfikún sí àìtó gbèdéke ìgbàsílẹ̀, púpọ̀ àwọn ètò ìlera kò lágbárá láti ṣe àyẹ̀wò tó kún ojú ìwọ̀n fún àwọn ẹ̀jẹ̀ àfisílẹ̀ nítorí àwọn àrùn bí i HIV, Àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ B, Àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ C àti sífílì, gẹ́gẹ́ bí ìbámu àwọn ìlàkalẹ̀ fún ètò ìṣe-dáadáa. Àìlèyẹ-ẹ̀jẹ̀-wò lè jẹ́ látàrí àìṣedéédéé ìpèsè àwọn ohun-èlò àyẹ̀wò lápá kan, pàápàá jùlọ ní àwọn agbègbè olówó-ọ̀yà kékeré. Àìtó àyẹ̀wò máa ń dá kún ìtànkalẹ̀ àwọn kòkòrò àkóràn nípasẹ̀ ìgbẹ̀jẹ̀, èyí tí ó lè lóba ìlera aláìsàn, tí ó sì lè ni àwọn elétò ìlera lára síwájú.","Kunezikhala ezinkulu phakathi kwamazwe anamaholo aphansi, aphakathi nendawo kanye naphezulu ngokuphathelene nokunikela ngegazi. Emayunithini egazi acishe abe yizigidi ezingu-120 anikelwa unyaka ngamunye emhlabeni wonke, angama-42% asemazweni anamaholo aphezulu, lapho kuhlala khona u-16% kuphela wabantu emhlabeni wonke. Nokho, intsha eningi inikela ngegazi emazweni anamaholo amancane kanye naphakathi nendawo kunasemazweni anamaholo aphezulu. Amanani okuqoqwa kwegazi anganele ahlanganisiwe ukungakwazi kwezinhlelo eziningi zokunakekela kwezempilo ukuhlunga ngokwanele igazi elinikeliwe ngokuphathelene nezifo ezifana ne-HIV, i-hepatitis B, i-hepatitis C kanye nogcunsula ngokuvumelana nezimfuneko zohlelo. Ukungakwazi ukuhlola igazi kungabangelwa ngokwengxenye ukungahlinzekwa njalo kwamakhithi okuhlola, ikakhulukazi ezindaweni ezinamaholo amancane. Ukuhlola okunganele kunomthelela ekusakazekeni kwezifo ezithathelana ngokufakelwa igazi, ezingase ziphazamise inhlalakahle yesiguli futhi zicindezele ngokwengeziwe izinhlelo zokunakekela kwezempilo." +የአዕምሮ ጤና ማጠቃሊያ፡- የአዕምሮ ጤና በእውቀት፣ በስሜት ህዋሳት፣ በማህበራዊና ስሜት፣ በባህሪ እና በአካል የመቆጣጠር አቅም ላይ የሚሰራ የአእምሮ ሁኔታ ሲሆን ይህም አንድ ሰው የጤና መታወክ ቢኖርም ባይኖርም በህይወት ዘመኑ ��ይ ሙሉ አቅሙን እንዲረዳ ያስችለዋል፡፡ ከአካላዊ ጤና፣ ከጤናማ አከባቢዎች፣ ከጤና ደህንነት፣ ለረጅም ጊዜ በትምህርት ላይ ከማሳለፍ እና ከማህበራዊ ትስስር እንዲሁም ጥራት ያለው አገልግሎት ማግኘት ጋር የተያያዙ በአእምሯችን እድገት፣ የሚላመድበትና ለጭንቀት እና ለችግር ምላሽ በሚሰጥበት መንገድ ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል፡፡ እነዚህ በህይወት ዘመን ላይ ሁሉ የማስተዋወቅ እና የመከላከያ ስልቶችን ያቀርባሉ፡፡ እነዚህን ወሳኝ ነገሮች በመፍታት የአዕምሮ ጤናን ማሳደግ፣ የአእምሮ እና የአካል ጤናን ከማሻሻል ባለፈ ለበለጠ ደህንነት አስተዋጽኦ ያላቸው እና ህብረተሰቡን ወደ ከፍተኛ የኑሮ ደረጃ እንዲሸጋገር የሚያግዙ አዎንታዊ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ለውጦችን ይፈጥራል። ሆኖም በአጠቃላይ አእምሮን እና የነርቭ ስርዓትን የሚጎዱ ሁኔታዎች በህይወት ዘመናቸው ሁሉ ብቅ የሚሉ ሲሆን በአንጎል እድገት መቋረጥ፣ የአንጎል መዋቅርን በመጎዳት እና/ወይም የአንጎል ስራን በማበላሸት ይታወቃሉ፡፡ እነዚህ ለምሳሌ ከወለድ ጊዜ የሚጀምሩ በሽታዎች እና የነርቭ እድገት ሁኔታዎች እንዲሁም በህይወት ዘመን ላይ የሚከሰቱ የነርቭ በሽታዎችን ያካትታሉ፡፡ በነዚህ ሁኔታዎች ላይ የጤና እና ማህበራዊ እንክብካቤ ዘርፈ ብዙ እና ሁለገብ የሁሉም ሰው ትብብርን የሚያስፈልጋቸው በማስተዋወቅ፣ በመከላከል፣ በህክምና አሰጣጥ፣ በጤና እና በመልሶ ማቋቋም እና በህይወት ዘመን ላይ የተገኘ ልምድ ባላቸውን ሰዎች፣ ቤተሰቦቻቸውን እና ተንከባካቢዎችን በማሳተፍ ላይ ያተኮረ ሁለንተናዊ ማህበረሰብን ያማከለ አካሄድ ነው፡፡ ጫና፡- የነርቭ እና የነርቭ እድገት ሁኔታዎች በአለም አቀፍ ላይ የሚያሳድረው ጫና 70% የሚሆነው ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ከፍተኛ ነው፡፡ የነርቭ ህመም የህይወት ዘመናቸው አካል ጉዳኛ ሆነው ማሳለፍ (DALYs) ዋነኛ መንስኤዎች ሲሆኑ በአመት ወደ 9 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች ይሞታሉ፡፡,"Brain health Overview: Brain health is the state of brain functioning across cognitive, sensory, social-emotional, behavioural and motor domains, allowing a person to realize their full potential over the life course, irrespective of the presence or absence of disorders. Different determinants related to physical health, healthy environments, safety and security, life-long learning and social connection as well as access to quality services influence the way our brains develop, adapt and respond to stress and adversity. These give way to strategies for promotion and prevention across the life course. Optimizing brain health by addressing these determinants not only improves mental and physical health but also creates positive social and economic impacts that contribute to greater well-being and help advance society. However, conditions affecting the brain and nervous system in general emerge throughout the life course and are characterized by disruptions in brain growth, damage to brain structure and/or impaired brain functioning. These include for example congenital and neurodevelopmental conditions as well as neurological disorders across the life. Health and social care for these conditions require multisectoral and interdisciplinary collaborations with a holistic person-centred approach focused on promotion, prevention, treatment, care and rehabilitation and the active engagement of persons with lived experience, their families and carers. Burden: The global burden of neurological and neurodevelopmental conditions is high, with approximately 70% of the burden in low- and middle-income countries. Neurological conditions are the leading cause of disability adjusted life years (DALYs) and account for about 9 million deaths per year.","Lafiyar ƙwaƙwalwa Gamsashen bayani : lafiyar ƙwaƙwalwa ita ce wani yanayi da amfanin da aikin ƙwaƙwalwa a gabaɗayan sassan tunani da hankali da yanayin zamantakeawa da halayya da kuzari suke saka mutum kuma su ba shi damar ya fahimci yanayinsu a lafiya koda akwai wasu matsalolin . Abubuwan da suka ta'allaƙa da lafiyar jiki suna da yawa da lafiyar wajen zama da kulawa da tsaro da doguwar fahimta da alaƙar mu'amala da kuma ingancin ayyuka yana bunƙasa hanyar ƙwaƙwalwa domin jure duk wata wahala da za a fuskanta . Waɗannan za su bada hanya ga dabaru domin bunƙasa da kuma kariya a gabaɗayan rayuwa . Bunƙasa lafiyar ƙwaƙwalwa ta hanyar magance waɗannan abubuwan ba wai kawai yana bunƙasa ƙwaƙwalwa ba kawai yana ma samar yanayin zamantakewa da tattalin arziƙi wanda suke temakawa walwala . Kodayake yanayin da suke shafar ƙwaƙwalwa da kuma laka a gabaɗaya yana faruwa ne a tsarin rayuwa kuma ana lissafa su da lalacewar girman ƙwaƙwalwa ko gurɓatar tsarin ƙwaƙwalwa ko cutar aikin ƙwaƙwalwa. Waɗannan sun haɗar da mummunan yanayin haihuwa da kuma abinda ya shafi ƙwaƙwalwa a tsawon rayuwa. Kula lafiya da tsarin zamantakewa na waɗannan yanayin yana buƙatar haɗin gwiwar fannoni da ɓangarori daban-daban ta hanyar bincikar mutum gabaɗayansa da ba da kulawa sosai a kan bunƙasawa da kulawa da magani da farfaɗowa da shigar da mutumin da yake ƙwarewa da iyalansu masu ba su kulawa. Nauyi : Nauyin da duniya ɗauka na waɗannan yanayin cututuka ta kwakwalwa da na girma ya yi yawa, inda kusan kaso 70 na nauyin ya fi a da matalautan ƙasashe da mastsakaita . Yanayin ƙwaƙwalwa su ne kan gaba wajen haddasa samar da nakasa a shekarun rayuwa kuma mutane miliyan 9 na mutuwa a duk shekara.","Afya ya akili Muhtasari: Afya ya akili ni hali ya ubongo kufanya kazi katika kazi zote za utambuzi, hisia, kijamii-kihisia, tabia, kuruhusu mtu kutambua uwezo wake kamili katika kipindi cha maisha, bila kujali kuwepo au kutokuwepo kwa matatizo. Vigezo mbalimbali vinavyohusiana na afya ya mwili, mazingira mazuri, usalama na ulinzi, kujifunza kwa muda mrefu na uhusiano wa kijamiipamoja na huduma bora huathiri jinsi akili zetu zinavyokua, kubadilika na kukabiliana na dhiki na shida. Hizi hutoa nafasi kwa mikakakti ya kukuza na kuzuia katika kipindi chote cha maisha. Kuboresha afya ya akili kwa kuvaa viambajengo hivi sio tu kunaboresha afya ya akili na kimwili bali pia huleta athari chanya za kijamii na kiuchumi ambazo huchangia ustawi zaidi na kusaidia kuendeleza jamii. Hata hivyo, hali zinazoathiri akili na mfumo wa neva kwa ujumla hujitokeza katika kipindi chote cha maisha na hudhihirishwa na usumbufu katika ukuaji wa akili, kuharibika kwa muundo wa akili na /au kuharibika kwa utendai kazi wa akili. Haya hujumuisha kwa mfano hali ya kuzaliwa na ya ukuaji wa neva pamoja na matatizo ya neva katika maisha yote. Afya na huduma za kijamii kwahali hizi zinahitaji ushirikiano wa kisekta na taaluma mbalimbali na mbinu za jumla zinazozingatia mtu anayelenga kukuza, kuzuia, matunzo na ukarabati na ushiriki hai wa watu wenye uzoefu wa maisha, familia zao na walezi. Mzigo: Mzigo wa kimataifa wa hali ya neva na maendelezo ya neva ni mkubwa, na takriban 70% ya mzigo upo katika nchi zaenye uchumi wa chini na wa kati. Hali ya mishipa ya fahamu ndiyo sababu kuu ya maisha ya ulemavu iliyorekebishwa (DALYs) na husababisha vifo milioni 9 kwa mwaka.","Ìlera Ọpọlọ Ìsọnísókí: Ìlera ọpọlọ jẹ́ ipò ọpọlọ láti orí agbọn ìmọ̀, ìfarakó, ìmọ̀lára-ìbágbépọ̀, ìhùwàsí, àti iṣe-ara, tí ó ń jẹ́ kí ènìyàn ní òye ìmọ̀ọ́ṣe wọn láyé yálà àwọn àìlera wà tàbí wọn kò sí. Àwọn aṣòkùnfà onírúurú tí ó ní í ṣe pẹ̀lú ìlera ara, ìlera àwọn àyíká, àìléwu àti ààbò, ẹ̀kọ́ títí ayé-ẹni àti ìtàkùn-máwùjọ àti níní àǹfààní sí àwọn ètò dáradára máa ń nípa lórí ọ̀nà tí ọpọlọ wa ń gbà dàgbà, faramọ́ àti fèsì sí ìnira àti wàhálà. Àwọn wọ̀nyí yọrí sí àwọn ète-ìlànà fún ìgbéga àti ìdènà káàkiri ìgbésíayé. Dídákún ìlera ọpọlọ nípa dídásí àwọn okùnfà wọ̀nyí kì í mú ìgbèrú bá ìlera ara àti ọkàn/ọpọlọ nìkan, ṣùgbọ́n ó tún máa ń ṣẹ̀dá àwọn ipa ìbágbépọ̀ àti ọrọ̀-ajé dídára tí ó ń dákún ìwà-dáadáa tó peléke, tí ó sì ń ṣe ìrànwọ́ ìdàgbà fáwùjọ. Ṣùgbọ́n ṣá, àwọn ipò-àìlera tó ń kó bá ọpọlọ àti ìtàkùn ìṣàkóso-ara lápapọ̀ máa ń súyọ nínú ìgbésíayé ẹni, wọ́n sì ní àbùdá ṣíṣe ìdíwọ́ fún ìdàgbà ọpọlọ, bíba ìhun ọpọlọ jẹ́ àti/tàbí bíba ìṣiṣẹ́ ọpọlọ jẹ́. Àwọn wọ̀nyí ní àpẹẹrẹ bí ipò-àìlera a-bá-ìbí-rìn àti ajẹmọ́-ìdàgbà-ọpọlọ àti àwọn àìlera ajẹmọ́-ọpọlọ káàkiri ìgbésíayé-ẹni. Ìtọ́jú ajẹmọ́ àwùjọ àti ìlera fún àwọn ipò-àìlera wọ̀nyí nílò àwọn àjọṣepọ̀ ẹlẹ́ka-ọ̀pọ̀ àti ẹlẹ́kajẹ̀ka pẹ̀lú ìlànà adálórí-ẹni lápapọ̀ tí ó gbájú mọ́ ìgbéga, ìdènà, ìtọ́jú, ìkẹ́ àti ìmúpadàbọ̀sípò àti ìbásọ̀rọ̀ àwọn ènìyàn tó ní ìrírí, àwọn ẹbí àti olùtọ́jú wọn. Àjàgà: Àjàgà àgbàyé nnì nípa àwọn ipò-àìlera ọpọlọ àti ìdàgbàsókè-ọpọlọ ga, pẹ̀lú ó tó 70% àjàgà náà ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì. Àwọn ipò-àìlera ajẹmọ́-ọpọlọ jẹ́ okùnfà alékè fún àwọn ọdún ìyípadà ara sí àìlera (DALYs), wọ́n sì ń fa bí mílíọ́nù 9 ikú lọ́dọọdún.","Impilo ephathelene nengqondo Uhlolojikelele: Impilo ephathelene nengqondo yisifo esiphathelene nengqondo esisebenza kuzo zonke izizinda zokuqonda, izinzwa, ezenhlalo-zemizwa, ukuziphatha kanye nokunyakazisa izicubu zomzimba, okuvumela umuntu ukuthi akwazi ukusebenzisa umzimba ngendlela efanele ekuphileni kwakhe konke, akunandaba ukuthi kukhona noma akukho ukuphazamiseka. Okunqumayo okuhlukahlukene okuhlobene nempilo yangokomzimba, izindawo ezinempilo, ukuphepha nokuvikeleka, ukufunda impilo yonke nokuxhumana nomphakathi kanye nokuthola izinsiza ezisezingeni eliphakeme kunomthelela endleleni ingqondo bethu ekhula ngayo, nobuzivumelanisa ngayo futhi obusabela ngayo ekucindezelekeni kanye nasebunzimeni. Lokhu kunikeza ithuba kumasu okugqugquzela nokuvimbela kuyo yonke inkambo yokuphila. Ukwenza ngcono impilo yezengqondo ngokubhekana nalezi zinqumo akugcini nje ngokuthuthukisa impilo yengqondo neyangokomzimba kodwa futhi kunomthelela omuhle kwezenhlalo nakwezomnotho nokuyinto enomthelela omkhulu enhlalakahleni futhi kusiza ekuthuthukiseni umphakathi. Kodwa-ke, ukugula okuthinta ingqondo kanye nohlelo lezinzwa ngokuvamile kuvela kuyo yonke inkambo yokuphila futhi kubonakala ngokuphazamiseka ngokuphathelene nokukhula kwengqondo, ukulimala kokwakheka kwengqondo kanye/noma ukukhubazeka ngokuphathelene nokusebenza kwengqondo. Isibonelo, lokhu kuhlanganisa izifo ozalwa nazo kanye neziphathelene nokukhula kwezinzwa kanye nokuphazamiseka kwezinzwa empilweni yonke. Ukunakekelwa kwezempilo kanye nokwezenhlalakahle ngokuphathelene nalezi zifo kudinga ukusebenzisana kwemikhakha eyahlukene kanye namakhono ahlukene aphelele egxile kumuntu egxile ekukhuthazeni, ekuvimbeleni, ekwelashweni, ekunakekeleni nasekuvuseleleni kanye nasekuzibandakanyeni kwabantu abaphila nazo, imindeni yabo kanye nabanakekeli. Umthwalo: Umthwalo womhlaba wonke wezifo eziphathelene nezinzwa kanye nokuthuthuka kwezinzwa uphakeme, cishe u-70% womthwalo emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Izifo eziphathelene nezinzwa ziyimbangela ehamba phambili yeminyaka yokulungiselela ukuphila nokukhubazeka (ama-DALY) futhi zibangela ukushona kwabantu abangaba yizigidi eziyi-9 ngonyaka." +እ.ኤ.አ. በ 2016 በነበረው በነርቭ ህመም ምክንያት የህይወት ዘመናቸው አካል ጉዳኛ ሆነው እንዲያሳልፉ ካደረገው ከፍተኛው አስተዋፅዖ ከሚያበረክቱ ስትሮክ (42.2%)፣ ማይግሬን (16.3%)፣ የአእምሮ መሳት (10.4%)፣ ማጅራት ገትር (7.9%) እና የሚጥል በሽታ (5%) ናቸው፡፡ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ በመጣው የህዝብ እድሜ መግፋት ላይ የሚያጠቃው በእንቅስቃሴ፣ በአእምሮ ጤና፣ በእንቅልፍ፣ በህመም እና በሌሎች የጤና ጉዳዮች ላይ ችግር የሚፈጥር የአንጎል በሽታ በጣም በፍጥነት እየበዛ እየመጣ ያለው የነርቭ በሽታ ነው፡፡ ያለጊዜው መወለድ፣ በወሊድ ጊዜ በህፃኑ ኦክሲጅን እጥረት ማጋጠም እና የነርቭ በሽታዎች በደቡብ ምስራቅ ኤስያ እና በአፍሪካ ላይ ላለው ከፍተኛ የበሽታ ጫና ከፍተኛ አስተዋጽኦ ያደርጋሉ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2016 ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ ህጻናት የእድገት ችግሮች ካሉዋቸው ከ 29.3 ሚሊዮን ዓመታት ውስጥ 13.3% የሚሆኑት በሁሉም የጤና ችግሮች ምክንያት አካል ጉዳተኞች ሆነው ይኖሩ ነበር፡፡ ከፍተኛ ጫና ቢኖርም ከፍተኛ ገቢ ካላቸው ሀገራት 64 በመቶው ጋር ሲነጻጸር ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው ሀገራት 28 በመቶው ብቻ ለነርቭ በሽታዎች የተለየ ፖሊሲ ያላቸው ናቸው፡፡ ለእነዚህ የጤና ችግሮች የሚቀርበው ግብአት ተቀባይነት የሌለው ከፍተኛ የሕክምና ክፍተቶች ለብዙ የነርቭ እና የነርቭ እድገት ችግሮች ያሉ በመሆኑ በአብዛኛዎቹ አገሮች በቂ አይደሉም፡፡ ለምሳሌ በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ላይ ከ10 ሚሊየን ሰዎች መካከል ሶስት ወጣት የነርቭ ሐኪሞች ሲኖሩ በከፍተኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት ደግሞ በግምት በ160 እጥፍ ይበልጣሉ፡፡ የነርቭ እና የነርብ እድገት ችግር ያለባቸውን ልጆች ለመገምገም እና ለማከም የሚቀርቡ ግብዓቶች የበለጠ አናሳ ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የሚሰጠው እርዳታ፡- እ.አ.አ በግንቦት 2022 የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት እ.አ.አ በ2022-2031 በሚጥል በሽታ እና በሌሎች የነርቭ ሕመሞች ላይ በዘርፎች መካከል ዓለም አቀፍ የነፍስ አድን መርሃ ግብርን ተቀብለዋል፡��� ይህ የነፍስ አድን መርሃ ግብር በህይወት ዘመናቸው ሁሉ የነርቭ ሕመም ያለባቸውን ሰዎች እንክብካቤን ለማድረግ፣ ለመገምገም፣ ደህንነትን ለመጠበቅ እና ተሳትፎን ለማሻሻል ያለመ ሲሆን ከነርቭ ችግሮች ጋር ተያያዥነት ያላቸውን ሞት፣ ሕመም እና የአካል ጉዳትን ይቀንሳል፡፡,"The largest contributors of neurological DALYs in 2016 were stroke (42.2%), migraine (16.3%), dementia (10.4%), meningitis (7.9%) and epilepsy (5%). Parkinson disease, propelled by an increasingly ageing population, is the fastest growing neurological disorder. Premature birth, neonatal encephalopathy and neuroinfections contribute substantially to high disease burden in South-East Asia and Africa. In 2016, developmental disabilities accounted for 13.3% of the 29.3 million years lived with disability for all health conditions among children younger than 5 years. Despite the large burden, only 28% of low-income countries have a dedicated policy for neurological diseases in comparison with 64% of high-income countries. Available resources for these conditions are insufficient in most countries, with unacceptably high treatment gaps for many neurological and neurodevelopmental conditions. For example, in low- and middle-income countries, there are only three adult neurologists per 10 million people while high-income countries have approximately 160 times more. Resources for the assessment and care of children with neurological and neurodevelopmental conditions are even more scarce. WHO Response: In May 2022, WHO Member States adopted the Intersectoral global action plan on epilepsy and other neurological disorders 2022–2031. This action plan aims to improve care, recovery, well-being and participation of people living with neurological disorders across the life-course, while reducing associated mortality, morbidity and disability associated with neurological conditions.","A shekararar 2016 cutar jijiyar ƙwaƙwalwa ta haɓaka shanyewar jiki kaso 42.2% da kuma ciwan kan ɓari ɗaya kashi 16.3% da cutar mantuwa kaso 10.4% da kuma ciwan sanƙarau kashi 7.9 da kuma farfaɗiya kashi 5%. Cutar makyarkyata tana ƙaruwa ne a tsakanin masu shekaru, wadda ita ce cutar ƙwaƙwalwa mai saurin yaɗuwa. Ɓari da matsala yayin haihuwa da cutar ƙwaƙwalwa na taimakawa wajen ƙara matsalar yawan cuta a ƙasashen Asiya da Afirka . A shekarar 2016 nakasa ta asali ta kai kaso 13.3% na shekara miliyan 29.3 da nakasa a kowane a tsakanin yara 'yan ƙasa da shekaru biyar. Duk da yawan wannan matsalolin kaso 28% ne daga cikin ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga suka sadaukar da tsarin cututtukan ƙwaƙwalwa in ka kwatanta da kaso 64% na ƙasashe masu arziƙin kuɗin shiga. Babu wadatattun kayan aiki domin kula da wannan yanayia yawancin ƙasashe, tare da tazara mai yawa ga mafi yawanci yanayi cutar ƙwaƙwalwa. Alal misali a ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga da matsakaita kuɗin shiga, akwai mutane uku kawai masu maganin wannan cutar a duk mutane miliyan 10 goma yayinda kasashe masu yawan kuɗin shiga suke da sauran ƙarin lokaci 160. Kyayyayakin gwajin da kula da yara da suke da waɗannan cututtukan sun yi ƙaranci. Jawabin WHO : a watan Mayu na shekarar 2022 mambobin WHO na ƙasashe sun gabatar da wani tsarin bai ɗaya da nufin haɓaka lafiya da jinya da walwala da gudunmawar mutane akan farfaɗiya da wasu cututukan ƙwaƙwalwa 2022 zuwa 2031. Wannan ƙoƙari na nufin haɓaka kulawa da farfaɗo da walwalar mutanen da suke fama da matsalar ƙwaƙwalwa a tsawan rayuwa da kuma rage abinda yake da alaƙa da rasuwa ciwuka da nakasa wanda ke da alaƙa da cutar ƙwaƙwalwa.","Wachangiaji wakubwa wa neva za DALYs walikuwa kiharusi (42.2%), migrane (16.3), shida ya akili (10.4%), meningitis (7.9%) na kiffa (5%). Ugonjwa wa Parkinson, unaochochewa na watu wanaozidi kuzeeka, ndio ugonjwa wa neva unaokua kwa kasi zaidi. Kuzaliwa kabla ya wakati, encephalopathy ya watoto wachanga na maambukizo ya neva huchangia kwa kiasi kiklubwa mzigo mkubwa wa magonjwa Kusini-Mashariki mwa Asia na Afrika. Mwaka 2016, ulemavu wa maendeleo ulichangia 13.3% ya miaka milioni 29.3 waliishi na ulemavu kwa hali zote za afya kati ya watoto chini ya miaka 5. Licha ya mzigo mkubwa, ni 28% tu ya nchi zenye uchumi wa chini ndizo zilizo na sera maalum ya magonjwa ya mfumo wa neva ikilinganishwa na 64% ya nchi zenye mapato ya juu. Rasilimali zinazopatikana hazitoshi katika nchi nyingi, na pengo kubwa lamatibabu kwa hali nyingi za neva na maendeleo ya neva. Kwa mfano, kwenye nchi zenye uchumi wa chini na wa kati, kuna madaktari watatu pekee wa neurolojia kwa kila watu milioni 10 huku nchi zenye uchumi w ajuu zikiwa na takriban mara 160 zaidi. Rasilimali kwa ajili ya tathmini na matunzo ya watoto walio na magonjwa ya mfumo wa neva na ukuaji wa neva ni adimu zaidi. Muitikio wa WHO: Mwezi Mei 2022, Nchi Wanachama Wa WHO zilipitisha mpango wa utekelezaji wa kimatifa wa kifafa na magonjwa mengine ya neva 2022‚Äì2031. Mpango huu wa utekelezaji unalenga kuboresha matunzo, ahueni,ustawi na ushiriki wa watu wanaoishi na matatizo ya neva katika kipindi chote cha maisha, huku ukipunguza vifo vinavyohusiana na ulemavu na ulemavu unaohusishwa nahali ya mfumo wa neva.","Àwọn okùnfà atóbíjù fún DALYs ajẹmọ́-ọpọlọ ní 2016 ni ìrọpárọsẹ̀ (42.2%), akọ ẹ̀fọ́rí (16.3%), àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́ ìgbàgbé (10.4%), yírùnyírùn (7.9%) àti wárápé (5%). Àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-ìgbọ̀n, èyí tí ìpọ̀si àwọn arúgbó tàn kálẹ̀, jẹ́ àìsàn ajẹmọ́-ọpọlọ tí ó ń yára pọ̀ si jùlọ. Premature birth, neonatal encephalopathy and neuroinfections contribute substantially to high disease burden in South-East Asia and Africa. Ní 2016, àwọn àìlera ajẹmọ́-ìdàgbà ló fa kí 13.3% nínú mílíọ́nù 29.3 ní àìlera fún gbogbo àwọn ipò-àìlera láàrin àwọn ọmọdé tí wọ́n kéré sí ọdún 5. Láìnáání àjàgà ńlá nnì, 28% péré nínú àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré ló ní ìlànà-àmúṣiṣẹ́ àfojúsùn fún àwọn àrùn ajẹmọ́-ọpọlọ ní àfiwé sí 64% ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà ńlá. Àwọn ohun-èlò fún àwọn ipò-àìlera wọ̀nyí kò tó ní ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, pẹ̀lú ọ̀pọ̀ àwọn àfo àìlètọ́jú púpọ̀ àwọn ipò-àìlera ajẹmọ́-ọpọlọ àti ìdàgbà-ọpọlọ, èyí tí ko jẹ́ ìtẹ́wọ́gbà. Bí àpẹẹrẹ, ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì, àwọn oníṣègùn-ọpọlọ-fún-àgbàlagbà mẹ́ta ló wà fún ìwọ̀n mílíọ́nù 10 ènìyàn kan nígbà tí àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà ńlá ní tó ìlọ́po 160 èyí. Àwọn ohun-èlò fún àyẹ̀wò àti ìtọ́jú àwọn ọmọdé tó ní àìsàn ọpọlọ àti ìdàgbàsókè-ọpọlọ tilẹ̀ tún wọ́n tayọ. Èsì WHO: Ní Oṣù Karùn-ún 2022, àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ-ẹgbẹ́ WHO gba ètò ìse àgbáyé ẹlẹ́kajẹ̀ka lórí wárápá àti àwọn àìsàn ọpọlọ mìíràn fún 2022-2032. Ètò ìse yìí ní èròǹgbà láti mú ìtọ́jú, ìmúbọ̀sípò, ìlera àti ìkópa àwọn ènìyàn tó ní àìsàn ọpọlọ gbèrú sí káàkiri ìgbésíayé wọn, nígbà tí ó ń mú àdínkù bá àwọn ikú, wàhálà ìbímọ́ àti àìlera tó jẹmọ́ àìsàn ọpọlọ.","Ezinomthelela omkhulu ngokuphathelene neminyaka yokulungiselela ukuphila nokukhubazeka mayelana nenzinzwa (ama-DALY )l ngo-2016 kwakuyisifo sokufa kohlangothi (42.2%), i-migraine (16.3%), i-dementia (10.4%), i-meningitis (7.9%) kanye nesithuthwane (5%). I-Parkinson disease, eqhutshwa ngabantu abaguga kakhulu, yisifo sezinzwa esikhula ngokushesha kunazo zonke. Ukubeletha ngaphambi kwesikhathi, i-neonatal encephalopathy kanye nezifo eziphathelene nezinzwa (neuroinfections) kunomthelela omkhulu emthwalweni omkhulu ngokuphathelene nezifo eNingizimu-Mpumalanga ye-Asia kanye nase-Afrika. Ngo-2016, ukukhubazeka okuphathelene nokuthuthuka komzimba kwabalelwa ku-13.3% weminyaka eyizigidi ezingama-29.3 yokuphila nokukhubazeka kuzo zonke izifo zempilo ezinganeni ezingaphansi kweminyaka emi-5. Naphezu komthwalo omkhulu, u-28% kuphela amazwe anamaholo amancane anenqubomgomo ebhekelele izifo zezinzwa uma kuqhathaniswa no-64% wamazwe anamaholo aphezulu. Azanele izinsiza ezitholakalayo ngokuphathelene nalezi zifo emazweni amaningi, nezikhala ezinkulu ngokungemukelekile ngokuphathelene nezokwelashwa zezifo eziningi zezinzwa kanye neziphathelene nokuthuthukiswa kwezinzwa. Isibonelo, emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, kunodokotela bezinzwa abadala abathathu kuphela kubantu abayizigidi eziyi-10 kuyilapho amazwe anamaholo aphakeme abaphindwe nge-160 kanye nangaphezulu. Izinsiza zokuhlola nokunakekela izingane ezinezifo zezinzwa kanye neziphathelene nokuthuthuka kwezinzwa ziyidlanzana nakakhulu. Impendulo yeWHO: NgoNhlaba ka-2022, Izifunda Ezingamalungu e-WHO amukela uHlelo lweziNyathelo zoMhlaba wonke lwemiKhakha eyahlukene (Intersectoral global action plan) ngokuphathelene nesithuthwane kanye nokunye ukuphazamiseka kwezinzwa luka-2022-2031. Lolu hlelo lokuthatha isinyathelo luhlose ukuthuthukisa ukunakekelwa, ukululama, inhlalakahle kanye nokubamba iqhaza kwabantu abaphila nezifo zokuphazamiseka kwezinzwa kuzo zonke izigaba zempilo, ngesikhathi kuncishiswa okuhlobene nakho ngokuphathelene nokushona, ukuphathwa yisifo esithile kanye nokukhubazeka okuhlobene nezifo zezinzwa." +ከአለም አቀፍ የጤና ሽፋን እና ከተባበሩት መንግስታት ዘላቂ ልማት ግቦች አንፃር እንዲሁም እንደ ሰዎች ከሌሎች ጋር እንዴት እንደሚገናኙ፣ እንደሚግባቡ፣ እንደሚማሩ እና በሚያሳዩት ነገር ላይ ተጽእኖ የሚያሳድር የኦቲዝም በሽታ፣ የሚጥል በሽታ እና የመርሳት ችግር ያሉ አእምሮን ለሚጎዱ ሁኔታዎች በዓለም ጤና ድርጅት ትእዛዝ መሰረት የዓለም ጤና ድርጅት የአዕምሮ ጤና ስራው በህይወት ዘመን ላይ ጥሩ የአእምሮ እድገትን በማስተዋወቅ፣ በቀልብ ጤንነት እና ደህንነት ላይ ያተኮረ ነው። ዋና ዋና ስራዎቹም፡- በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ፖሊሲዎችን ማጠናከር፣ የአገልግሎት አሰጣጥ፣ የጤና መረጃ ሥርዓት፣ ቴክኖሎጂ (በአርቴፊሻል ኢንተለጀንስ፣ የጤና ትምህርት እና ትላልቅ መረጃን ጨምሮ)፣ ምርምር እና ፈጠራ፤ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ላይ በማተኮር በአዕምሮ ጤና ችግሮች ላይ የተቀናጀ ተግባርን እንዴት ማዘጋጀት እንደሚቻል የቴክኒክ ድጋፍ መስጠት እንዲሁም በአለም አቀፍ ደረጃ የበለጸገ የኢንቨስትመንት እና የኤጀንሲዎች ትብብርን እንዲሁም የተለያዩ ስፔሻሊስቶችን እና ዘርፎችን ተሳትፎን ማጎልበትን ያካትታል፡፡,"In the context of Universal Health Coverage and the UN Sustainable Development Goals and in line with WHO’s existing mandates for conditions affecting the brain such as autism spectrum disorder, epilepsy and dementia, WHO’s brain health work is focused on promoting optimal brain development, cognitive health and well-being across the life course. The main activities involve: 1. strengthening policies, service delivery, health information systems, technology (including but not limited to artificial intelligence, e-health and big data), research and innovation, especially in low- and middle-income countries; 2. providing technical assistance on how to formulate an integrated approach to brain health conditions focused on promotion, prevention, treatment, care and rehabilitation, focusing on low- and middle-income countries; and 3. fostering increased investment and inter-agency collaboration globally as well as the involvement of different specialties and sectors.","A yanayin gamayyar lafiya ta duniya da kuma shirin ci gaba mai ɗorewa na Majalisar Ɗinkin Duniya, sannan bisa tsarin Hukumar WHO da ya shafi ƙwaƙwalwa kamar matsalar ƙwaƙwalwa da farfaɗiya da makyarkyata da cutar mantuwa, ayyukan Hukumar WHO kan ƙwaƙwalwa ya mayar da hanakali ne a kan bunƙasa lafiyar ƙwaƙwalwa da ta tunani da kuma walwala a gabaɗayan rayuwa . Muhimman ayyukan sun haɗar da : 1. ƙarfafa dokoki da bayar da samar da hidima da ba da bayanan tsarin lafiya da fasaha (wadda ta haɗar da fasahar kwamfuta da ba da bayanin lafiya ta intanet) da bincike da ƙirƙire-ƙirƙire musamman a ƙasashen da ba su da kuɗin shiga da matsakaita .; 2. samar da tallafi na kimiyya a kan yadda za a tsara da gabatar hanyoyi da dabaru ga yanayin lafiyar ƙwaƙwalwa da kuma mai da hankali ga haɓaka da karewa da magance da kulawa da kiyayewa da fuskantar ƙasashe masu ƙarancin da matsakaitan kuɗin shiga . 3. Bayyana ƙara haɓaka tallafi da haɗin guiwar ƙungiyoyin duniya da saka mabambantan ɓangarori ƙwararru.","Katika muktadha wa Huduma ya Afya kwa Wote na Malengo ya Maendelo Endelevu ya Umoja wa Mataifa na kulingana na mamlaka zilizopo za WHO kwa hali zinazoathiri akili kama vile ugonjwa wa tawahudi, epidemioploji na shida ya akili, jukumu la afya ya akili la WHO‚Äôlinalenga katika kukuza ukuaji bora wa ubongo, afya ya utambuzi na ustawi katika kipindi chote cha maisha. Shughuli kuu zinajumuisha: 1. Kuiumarisha sera, utoaji wa huduma, mifumo ya taarifa za afya, teknolojia (ikiwa ni pamoja na akili bandia, data za afya za kielotroniki na data kubwa), utafiti na uvumbuzi, hasa katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati.; 2. Kutoa usaidizi wa kiufundi kuhusu jinsi ya kuunda mbinu jumuishi za hali ya afya ya akili inayolenga kukuza, kuzuia, matibabu, matunzo na urekebishaji, kwa kuzingatia nchi za uchumi wa chini na wa kati.; na 3. Kukuza uwekezaji uliiongezeka na ushirikiano kati ya wakala duniani kote pamoja na ushirikishwaji wa taluma na sekta mbalimbali.","Ní ìbámu Àkóónú Ìlera Káríayé àti àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ ti UN àti ní ìbámu pẹ̀lú àwọn àṣẹ WHO fún àwọn àìsàn tó ń kó bá ọpọlọ bí autism spectrum disorder, wárápá àti àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-ìgbàgbé, iṣẹ́ ìlera ti WHO dá lórí ṣíṣe agbátẹrù ìdàgbàsókè ọpọlọ onípele-gíga, ìlera àti ìwà-dáadáa ìmọ̀ fún ìgbésíayé ẹni. Àwọn kókó iṣẹ́ wọn ni: 1. ríró àwọn ìlànà-àmúṣiṣẹ́, ìṣe iṣẹ́, àwọn ètò àlàyé ìlera, ìmọ̀-ẹ̀rọ (tó ní í ṣe pẹ̀lú ṣùgbọ́n tí kò pin sí ìmọ̀ àtọwọ́dá, ètò ìlera-orí-ayélujára àti dátà ńlá), ìwádìí àti ìṣọ̀tun, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì; 2. pípèsè ìrànlọ́wọ́ onímọ̀-ẹ̀rọ l��rí bí a ṣe lè kọ ìlànà àkópọ̀ sí àwọn àìsàn ọpọlọ tí ó dá lé ìṣagbátẹrù, ìdènà, ìtọ́jú, ìkẹ́ àti ìmúpadàbọ̀sípò, bí ó ti ní í ṣe pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà ńlá àti alágbedeméjì; àti 3. dídákún ìmúdàgbà ìdókoòwò àti àjọṣepọ̀ láàrin ilé-iṣẹ́ lágbàáyé àti ìdásí àwọn onírúurú akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ àti àwọn ẹ̀ka-iṣẹ́.","Ngokomongo we-Universal Health Coverage kanye ne-Nemigomo Yentuthuko Esimeme ye-UN kanye nangokuhambisana nemiyalo ekhona ye-WHO yezimo ezithinta ingqondo njengokuphazamiseka kwe-autism spectrum, isithuthwane kanye ne-dementia, umsebenzi we-WHO wezempilo yengqondo ugxile ekukhuthazeni ukuthuthuka kwengqondo okungcono kakhulu, ezempilo eziphathelene nokuqonda kanye nenhlalakahle kuyo zonke izigaba zempilo. Imisebenzi eyinhloko ihlanganisa lokhu okulandelayo: 1. izinqubomgomo zokuqinisa, ukulethwa kwezinsiza, izinhlelo zolwazi lwezempilo, ubuchwepheshe (obuhlanganisa kodwa okungagcini ekuhlakanipheni kokuzenzela (artificial intelligence), i-e-health ne-big data), ucwaningo kanye nokusungula izinto ezintsha, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo; 2. ukuhlinzeka ngosizo lwezobuchwepheshe ngendlela yokwakha indlela ehlanganisayo yezifo zempilo yengqondo egxile ekukhuthazeni, ekuvimbeleni, ekwelashweni, ekunakekeleni kanye nasekuvuseleleni, okugxile emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo; kanye 3. nokukhuthaza ukwanda kokutshalwa kwezimali nokubambisana phakathi kwama-ejensi emhlabeni jikelele kanye nokubandakanyeka kwamakhono akhethekile kanye nemikhakha ehlukene." +በባክቴሪያ የሚመጣ የሚያቆስል ህመም (የቆዳ ቁስል ባክቴሪያ) ማጠቃሊያ፡- በባክቴሪያ የሚመጣ የሚያቆስል ህመም በዋነኛነት ቆዳን አንዳንዴም አጥንትን የሚያጠቃ ስር የሰደደ በሽታ ነው፡፡ ለመጀመሪያ ጊዜ እ/አ/አ በ1897 በኡጋንዳ ውስጥ በሰር አልበርት ኩክ የተገለፀው በፔተር ማክካልም የሚመራው የአውስትራሊያ ሳይንቲስቶች ከባይርንስዴል ክልል ከመጡ ሕመምተኞች ቁስሎችን በማዳበር ለመጀመሪያ ጊዜ እስኪሳካላቸው ድረስ እስከ እ/አ/አ 1930ዎቹ ድረስ አልነበረም፡፡ ቡሩሊ የሚለው ስም የመጣው በ 1960 ዎቹ ውስጥ ብዙ ጉዳዮች ከተመዘገቡበት ከኡጋንዳ አካባቢ ነው፡፡ በአፍሪካ ውስጥ ግማሽ ያህሉ ታካሚዎች ከ15 ዓመት በታች የሆኑ ህጻናት ናቸው፡፡ የአውስትራሊያ አማካይ ዕድሜ 60 ዓመት አካባቢ ነው፡፡ እ.ኤ.አ በ1998 የአለም ጤና ድርጅት በአለም ዙሪያ የቆዳ ቁስል በሽታ ማህበር የተባለውን የበሽታውን ስርጭት በተለይም በምዕራብ አፍሪካ እየተስፋፋ የመጣውን ድጋፍ ሰጭ ማህበር አቋቋመ፡፡ የቆዳ ቁስል በሽታ በማይኮባክቲሪየም የሚከሰት ሲሆን የሳንባ ነቀርሳ እና የስጋ ደዌ በሽታ ከሚያስከትሉ ተህዋሲያን ቤተሰብ አንዱ ነው፡፡ የቆዳ ቁስል በሽታ መንስኤ የአካባቢ ባክቴሪያ ቢሆንም ወደ ሰዎች የሚተላለፍበት ዘዴ ግን አይታወቅም፡፡ ተዋሃሲያኑ በቆዳው ላይ ጉዳት የሚያደርስ ልዩ መርዛማ ንጥረ ነገር፣ ማይኮላቶን ያመነጫል፡፡,"Buruli ulcer (Mycobacterium ulcerans infection) Overview: Buruli ulcer is a chronic debilitating disease that mainly affects the skin and sometimes bones. First described by Sir Albert Cook in 1897 in Uganda, it was not until the 1930s that Australian scientists led by Peter MacCallum first succeeded in culturing the organism from lesions of patients from the Bairnsdale region. The name Buruli comes from an area of Uganda where many cases were reported in the 1960s. In Africa, about half of the patients are children under 15 years. In Australia, the average age is around 60 years. In 1998, WHO established the Global Buruli Ulcer Initiative in response to the growing spread of the disease, particularly in West Africa. Buruli ulcer is caused by Mycobacterium and belongs to the family of bacteria that causes tuberculosis and leprosy. Although the causative organism of Buruli ulcer is an environmental bacterium, the mode of transmission to humans remains unknown. The organism produces a unique toxin – mycolactone – that causes the damage to the skin.","Olsar Buruli (Cutar fata) Ƙarin bayani: Olsar Buruli wata matasananciyar cuta ce da take shafar fata , wani lokacin ma ƙashi. Wanda ya fara bayyana wannan cutar shi ne Sir Albert Cook a shekarar 1897 a ƙasar Uganda amma bata bayyana sosai ba sai a shekarun 1930 yayin da masanan kimiyyar ƙasar Astaraliya bisa jagorancin Peter MacCallum suka fara gano yadda ta raunata marasa lafiya a yankin Bairnsdale . Wannan sunan na Buruli ya samo asali ne daga wani yankin ƙasar Uganda inda aka samu bayyanar alamunta a shekarun 1960. A Afirka an samu kusan rabin waɗannan marasa lafiyar yara ne 'yan ƙasa da shekaru 15. A kasar Astaraliya matsakaitan shekara 60 ne. A shekarar 1998 WHO ta kafa kungiyar kula da Olsar Buruli domin hana ta da cigaba da yaɗuwa musanman a yammacin Afirka. Ana ɗaukar cutar Olsar Buruli a sanadiyyar wata ƙwayar cutar Myko wadda take dangi ce ga cututtukan da suke sa tarin fuka . Kodayake abin da ka kawo ƙwayar cutar Olsar Buruli ƙwayar cutar muhalli ce, sai dai ba a san yadda take yaɗuwa ba a tsakanin mutane. Ita wannan ƙwayar cutar tana haifar da wata ƙwayar guba ta musamman daga myko wadda take illata fatar jikin mutum .","Vidonda vya Buruli (maambukizi ya Mycobacterium ulcerans) Muhtasari: Vidonda vya Buruli ni ugonjwa sugu unaodhoofisha ambao huathiri zaidi ngozi na wakati mwingine mifupa. Ilielezwa kwa mara ya kwanza na Sir Albert Cook mwaka 1897 nchini Uganda, hadi miaka ya 1930 ndipo wanasayansi wa Australia wakiongozwa na Peter MacCallum walifanikiwa kwa mara ya kwanza kukuza viumbe kutokana na vidonda vya wagonjwa kutoka eneo la Bairnsdale. Jina Buruli linatokana na eneo la Uganda ambapo kesi nyingi ziliripotiwa kwatika miaka ya 1960. Barani Afrika, karibu nusu ya wagonjwa ni watoto chini ya miaka 15. Nchini Australia, umri wa wastani ni karibu miaka 60. Mwaka 1998, WHO ILIANZISHA Mpango wa Dunia wa Vidinda vya Buruli katika kukabliana nakuenea kwa ugonjwa huo, hasa katika Afrika Magharibi. Vidonda vya Buruli husababishwa na Mycobacterium na ni wa familia ya bakteria wanaonsababisha kifua kikuu na ukoma . Ingawa kisabbishi cha vidonda vya Buruli ni bakteria wa mazingira, njia ya maambukizi kwa wanadamu bado haijulikani. Kiumbe hicho hutoa sumu ya kipekee ‚Äì mycolactone ‚Äì ambayo husababisha uharibifu wa ngozi.","Ọgbẹ́ Búrúlì (Kòkòrò àkóràn Olọ́gbẹ́ ẹlẹ́yọ-ìran) Ìsọnísókí: Ọgbẹ́ Búrúlì jẹ́ akọ àrùn adaniláàmú tí ó máa ń kóba awọ-ara àti àwọn Egungun nígbà mìíràn. Èyí tí Sir Albert Cook kọ́kọ́ ṣe àpéjúwe ní 1897 ní Uganda, ní àwọn ọdún 1930s ni àwọn onímọ̀-sáyẹ́ńsì ilẹ̀-Australia tí Peter MacCallum ṣaájú ti kọ́kọ́ ṣe àṣeyọrí nínú dídíbà kòkòrò láti ara àwọn aláìsàn tí ó wá láti ẹkùn Bairnsdale. Orúkọ nnì Búrúlì wá láti agbègbè Uganda kan níbi tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ rẹ̀ wà ní àwọn ọdún 1960s. Ní Ilẹ̀ Afíríkà, ó fẹ́rẹ̀ tó ìlàjì àwọn aláìsàn náà jẹ́ ọmọdé tí ọjọ́-orí wọn kò tó ọdún 15. Ní Australia, ọjọ́-orí àjọpín wà láàrin gbùngbùn ọdún 60. Ní 1998, Who ṣe ìdásílẹ̀ Ìbẹ̀rẹ̀ Ọgbẹ́ Búrúlì Lágbàáyé láti fèsì sí pípọ̀si ìtànká àrùn náà, pàápàá jùlọ ní Ìwọ̀-Oòrùn Afíríkà. Ikọ́-ife ẹlẹ́yọ-ìran ló máa ń fa Ọgbẹ́ Búrúlì ó sì jẹ́ mọ̀lẹ́bí àwọn kòkòrò batéríà tí ó máa ń fa ikọ́-ife àti ẹ̀tẹ̀. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé abẹ̀mí-àìfojúrí tí ó ń fa ọgbẹ́ Búrúlì jẹ́ batéríà àyíká, ọ̀nà tí ènìyàn ń gbà ko kò tíì hànde. abẹ̀mí-àìfojúrí náà ń pèsè oró àrà ọ̀tọ̀ – mycolactone – tí ó ń fa ẹ̀pa sí awọ-ara.","Isilonda se-Buruli (isifo se-Mycobacterium ulcerans) Uhlolojikelele: Isilonda se-Buruli yisifo esingelapheki esithinta kakhulu isikhumba futhi ngezinye izikhathi namathambo. Kwachazwa okokuqala ngu-Sir Albert Cook ngo-1897 e-Uganda, kwaze kwaba ngawo-1930 lapho ososayensi base-Australia abaholwa nguPeter MacCallum baphumelela khona okokuqala ukuhlukanisa lokhu okuphilayo (organism) kanye nezilonda zeziguli ezivela esifundeni saseBairnsdale. Igama elithi Buruli livela endaweni yase-Uganda lapho okwabikwa khona izigameko eziningi ngawo-1960. E-Afrika, cishe isigamu seziguli siyizingane ezingaphansi kweminyaka eyi-15. E-Australia, isilinganiso seminyaka yobudala sicishe sibe yiminyaka engama-60. Ngo-1998, i-WHO yasungula i-Global Buruli Ulcer Initiative ngenxa yokubhebhetheka ngamandla kwalesi sifo, ikakhulukazi eNtshonalanga ne-Afrika. I-Buruli ulcer ibangelwa yi-Mycobacterium futhi ingowomndeni wamagciwane abangela isifo sofuba kanye nochoko. Nakuba i-busative organism yesilonda se-Buruli yibhaktheriya yendawo ezungezile, ayikaziwa indlela yokudluliselwa kubantu. Umzimba ukhiqiza ubuthi obuhlukile – i-mycolactone – ebangela umonakalo esikhunjeni." +የቅድመ ምርመራ እና የህመም መፈወስ ህክምና ሞትን፣ ወጪዎችን እና የረጅም ጊዜ የአካል ጉዳትን ለመቀነስ ወሳኝ ናቸው፡፡ ምልክቶቹ፡- አብዛኛውን ጊዜ በእጆች እና እግሮች ላይ አንዳንዴም በሌሎች የሰውነት ክፍሎች ላይ የቆዳ ቁስል በሽታ ምልክቶች ህመም በሌለው እንፍርር እና እብጠት ይጀምራሉ፡፡ እነዚህ የቁስል ቦ���ዎች ነጭ እና ቢጫ ምልክት ያላቸው ትላልቅ ቁስሎች ሊፈጠሩ ይችላሉ፡፡ የቆዳ ቁስል በሽታ አምጪ ባክቴሪያው ማይኮላክቶን የተባለውን መርዛማ ንጥረ ነገር ያመነጫል፡፡ ይህ በሽታ ያለ ምንም ህመም እና ትኩሳት በፍጥነት እንዲስፋፋ የሚያስችል የአካባቢ የበሽታ መከላከያ ባህሪያት ስላለው ቀደም ብሎ ለመለየት አስቸጋሪ ያደርገዋል፡፡ ይሁን እንጂ ቁስሎቹ በፍጥነት ከታከሙ አብዛኛዎቹ ሙሉ በሙሉ ይድናሉ፡፡ ዘግይቶ ከታወቀ ወይም ህክምና ካልተሰጠው ሁኔታው ወደ ጠባሳ፣ ዘላቂ የአካል ጠባሳ እና የአካል ጉዳት ሊያስከትል ይችላል፡፡ የቆዳ ቁስል ባክቴሪያ በአፍሪካ፣ በአሜሪካ፣ በኤስያ እና በምዕራብ ፓስፊክ በ33 ሀገራት ታይቷል፡፡ በአውስትራሊያ፣ በቻይና እና በጃፓን ካልሆነ በስተቀር አብዛኛው በሽታዎቹ በሞቃታማ እና ሞቃታማ አካባቢዎች ይከሰታሉ፡፡ ከ33ቱ ሀገራት 14ቱ በመደበኛነት መረጃን ለአለም ጤና ድርጅት ሪፖርት ያደርጋሉ፡፡,"Early diagnosis and treatment are crucial to minimizing morbidity, costs and prevent long-term disability. Symptoms: Symptoms of Buruli ulcer begin with painless nodules and swelling, usually on the arms and legs and sometimes on other parts of the body. These areas can then develop into large ulcers with a white and yellow base. M. ulcerans produces the toxin mycolactone. This has local immunosuppressive properties that enable the disease to progress rapidly with no pain and fever, making early detection difficult. However, if the ulcers are treated quickly, most will heal completely. If diagnosed late or left untreated, the condition can lead to scarring, permanent disfigurement and disability. Buruli ulcer has been reported in 33 countries in Africa, the Americas, Asia and the Western Pacific. Most cases occur in tropical and subtropical regions except in Australia, China and Japan. Out of the 33 countries, 14 regularly report data to WHO.","Gaggauta yin gwaji da magani yana da muhimmanci domin rage cutarwarta da kashe kuɗi domin kare kai daga doguwar nakasa . Alamominta : Olsar Buruli tana farawa ne da kumburi a fata wanda ba zafi da kuma kumburi musamman a kafaɗu da ƙafafu kuma mafi yawan lokaci da wasu sassan jiki . Daga nan waɗannan wurare za su iya ƙara girma, su zama fari da ruwan dorawa . Masu wannan ciwo na fitar da haifar da sinadarin toxin mycolactone. Wannan yana rage ƙarfin jiki wanda yake sa ƙwayar cututtukan su bunƙasa da sauri ba tare da jin raɗaɗi ko zazzaɓi ba wanda yake sa a kasa gane su . Kodayake idan an magance wannan olsar da wuri da yawa ana warkewa gabaɗaya . Amma idan ba a yi gwaji a kan lokaci ba ko ba a magance ta ba, yanayin yana kaiwa ga ta'azzara da ta hanyar haifar da nakasa ta dindindin. An samu bayanan samuwar Olsar Buruli a ƙasashe talatin da uku 33 na Afirka da Amurka da Kudancin Kogin Fasifik na Asiya. Mafi yawancin tana faruwa a yankin sahara banda Astraliya da Sin da kuma Japan. Kasashe shauku 14 daga cikin talatin da uku 33 a Afrika sun bada bayanin wannan cutar ga WHO.","Utambuzi wa mapema na matibabu ni muhimu ili kupunguza ulemavu, gharama na kuzuia ulemavu wa muda mrefu. Dalili: Dalili za vidonda vya Buruli huanza na vinundu na uvimbe usio na maumivu, kwa kawaida kwenye mikono na miguu na wakati mwingine kwenye sehenmu nyingine za mwili. Maeneo haya yanaweza kisha kuendeleza vidonda vikubwa vyenje unjano na weupe. Vidonda vya M. huzalisha sumu ya mycolactone. Hii ina sifa za ndani za kukandamiza kinga ambayo huwezesha ugojwa kuendelea haraka bila maumivu na homa, nakufanya ugunduzi wa mapema kuwa mgumu. Hat hivyo, ikiwa vidonda vitatibiwa haraka, vingi vitapona kabisa. Ikichelewa kugundulika ama kuachwa bila kutibiwa, hali hiyo inaweza kusababisha kovu, ulemavu wa kudumu na ulemavu wa kawaida. Vidonda vya Buruli vimeripotiwa katika nchi 33 za Afrika, Amerika, Asia na Mgharibi ya Pasifiki . Kesi hutokea katika maeneo ya kitropiki na nusu tropiki isipokuwa Australia, Uchina na Japani. Kati ya nchi hizo 33, 14 huripoti data mara kwa mara kwa WHO.","Àyẹ̀wò àti ìtọ́jú ojú-ọjọ́ ṣe pàtàkì sí dídín ìṣòro ìbímọ àti ìnáwó kù, ó sì máa ń dènà àìlera ọjọ́-pípẹ́. Àwọn Àmì Afàìsànhàn: àwọn àmì ọgbẹ́ Búrúlì bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú wíwú tí kò dùn ni, pàápàá jùlọ ní àwọn apá àti ẹsẹ̀ àti àwọn ẹ̀yà-ara mìíràn nígbà mìíràn. Àwọn apá wọ̀nyí wá lè dàgbà di àwọn ọgbẹ́ ńlá pẹ̀lú àwọn ẹsẹ-ìsàlẹ̀ funfun àti òféfèé. Àwọn Ọgbẹ́-inú ẹlẹ́yọ-ìran máa ń fa oró mycolactone. Èyí ní àwọn ohun adín-agbára-sọ́jà-ara-kù tí ó máa ń jẹ́ kí àrùn náà tẹ̀síwájú kíákíá láìsí ìrora àti ibà, èyí tí ó ń mú kí ìtètè-ṣàwárí rẹ̀ le. Ṣùgbọ́n ṣá, bí wọ́n bá tètè tọ́jú àwọn ọgbẹ́-inú náà, púpọ̀ wọn yóò san kíákíá. Bí àyẹ̀wò-ṣàwárí rẹ̀ bá pẹ́ tàbí tí wọ́n fi sílẹ̀ láìtọ́jú, ipò-àìlera náà lè yọrí sí ìbarajẹ́ àti ìjẹ́-àkàndá tó dẹ́rù b ani tó sì wà títí láé. Wọ́n ti ṣàwárí ọgbẹ́-inú Búrúlì ní àwọn orílẹ̀-èdè 33 ní Afíríkà, Amẹ́ríkà, Asíà àti Ìwọ̀-oòrùn Pàsífíìkì. Púpọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀-àrùn náà ṣẹlẹ̀ ní àwọn agbègbè ilẹ̀-olóoru àti afarapẹ́-ilẹ̀-olóoru ní Australia, China àti Japan. Nínú àwọn orílẹ̀-èdè 33 náà, 14 máa ń jábọ̀ déédéé fún WHO.","Ukuhlonzwa kwesifo kanye nokwelashwa kusenesikhathi kubalulekile ekunciphiseni isifo, izindleko nokuvimbela ukukhubazeka kwesikhathi eside. Izimpawu: Izimpawu zesilonda se-Buruli ziqala ngezigaxa eziba sezicutshini (nodules) azingebuhlungu kanye nokuvuvukala, ngokuvamile ziba sezingalweni kanye nasemilenzeni futhi ngezinye izikhathi ziba kwezinye izingxenye zomzimba. Lezi zindawo zingase zibe yizilonda ezinkulu ezinesisekelo esinombala omhlophe kanye nophuzi. I-M. ulcerans ikhiqiza ubuthi obuyi-mycolactone. Lokhu kunezici ezikhona zokucindezela amasosha omzimba ezenza isifo sithuthuke ngokushesha ngaphandle kobuhlungu kanye nemfiva, okwenza kube nzima ukutholakala kusenesikhathi. Nokho, uma izilonda zelashwa ngokushesha, eziningi zazo zizophola ngokuphelele. Uma zitholakale sekwephuzile noma ziyekiwe zangelashwa, lesi simo singaholela ekubeni nezibazi, ukulimala kukanomphela kanye nokukhubazeka. Isilonda se-Buruli siye sabikwa emazweni angama-33 e-Afrika, emazweni aseMelika, e-Asia kanye nase-Western Pacific. Izifo eziningi zenzeka ezifundeni ezishisayo (tropical) kanye nezithande ukushisa ngaphandle kwase-Australia, eChina kanye naseJapan. Kula mazwe angama-33, ayi-14 abika idatha njalo ku-WHO." +በአለም አቀፍ ደረጃ የሚጠረጠሩ የየቆዳ ቁስል በሽታ ታማሚዎች አመታዊ ቁጥር እ.አ.አ እስከ 2010 ድረስ ወደ 5000 የሚጠጋ የነበረ ሲሆን ድረስ እስከ 2016 ድረስ መቀነስ ሲጀምር ዝቅተኛው መጠኑ 1961 ደርሶ ነበር፡፡ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ በየዓመቱ በ 2713 በሽታዎች እ/አ/አ በ 2018 እንደገና መጨመር ጀምሯል፡፡ የመቀነሱ እና ለቅርብ ጊዜ መጨመር ምክንያቶች ግልጽ አይደሉም፡፡ የሚወሰደው ሕክምና፡- ሕክምናው የአንቲባዮቲክ መድኃኒቶችን እና ተጨማሪ ሕክምናዎችን ጣምራ (የበሽታ መያዝ መጠን እና በአካል ጉዳተኝነት መከላከል/ማገገሚያ) ያካትታል፡፡ አንቲባዮቲክስ፡- የአሁኑ የዓለም ጤና ድርጅት ምክረ ሀሳብ በአንድ የሰውነት ክብደት በቀን ሁለት ጊዜ ራይፋምፒሲን የተባለ መድሀኒት 10 ሚ.ግ/ኪ.ግ እና ክላሪትሮሚሲን የተባለ መድሀኒት 7.5ሚ.ግ/ኪ.ግ በአንድ የሰውነት ክብደት በቀን ሁለት ጊዜ ናቸው። ለጤና ባለሙያዎች የሕክምና መመሪያ በአለም ጤና ድርጅት እትም ላይ የማይኮባክቲሪየም የቆዳ ቁስል በሽታ (የሚያቆስል ባክቴሪያ) ሕክምናን ማግኘት ይቻላል፡፡ ሌሎች የሕክምና እርዳታዎች ከአንቲባዮቲክስ በተጨማሪ እንደ በሽታው የደረሰበት ደረጃ በመመርኮዝ ሌሎች የህክምና እርዳታዎች ለምሳሌ የቁስል እንክብካቤ፣ በፕሮቲን ፈሳሽ ብዛት ምክንያት የሚደርስ የቲሹ እብጠት ሕክምና፣ ቀዶ ጥገና (በዋነኛነት ፈውስን ለማፋጠን የቆዳ መቆረጥ እና ቆዳን ከአንዱ ወደሌላ ወስዶ መትከል) እና ፊዚዮቴራፒ ያስፈልጋል፡፡ ከባድ በሽታ ላለባቸው ሰዎች የስነ-ልቦና ድጋፍ ሊያስፈልግ ይችላል፡፡ እነዚህ ተመሳሳይ የሕክምና እርዳታዎች እንደ ደዌ እና ሊምፋቲክ ፋይላሪየስ ባሉ ሌሎች ችላ በተባሉ የትሮፒካል በሽታዎች ላይ ተፈፃሚ ይሆናሉ ስለሆነም ሁሉንም በታማሚዎች ተጠቃሚ ለማድረግ የረጅም ጊዜ እንክብካቤ አቀራረብን በጤና ስርዓቱ ውስጥ ማዋሃድ አስፈላጊ ነው፡፡,"The annual number of suspected Buruli ulcer cases reported globally was around 5000 cases until 2010, when it started to decrease until 2016, reaching its minimum of 1961 cases reported. Since then, then number of cases has started to rise again every year up to 2713 cases in 2018. The reasons for the decline and for the recent increase are not clear. Treatment: Treatment consists of a combination of antibiotics and complementary treatments (under morbidity management and disability prevention/rehabilitation). Antibiotics:Current WHO recommendations are rifampicin 10 mg/kg per body weight daily and clarithromycin 7.5 mg/kg per body weight twice daily. Treatment guidance for health workers can be found in the WHO publication Treatment of mycobacterium ulcerans disease (Buruli ulcer). Other interventions In addition to the antibiotics and depending on the stage of the disease, other interventions such as wound care, lymphoedema management, surgery (mainly debridement and skin grafting to speed up healing) and physiotherapy are needed. Psychological support may also be needed for those with severe disease. These same interventions are applicable to other neglected tropical diseases, such as leprosy and lymphatic filariasis, so it is important to integrate a long-term care approach into the health system to benefit all patients.","Adadin wannan cuta a duniya ya kai 5000 har zuwa 2016, lokacin da fara raguwa zuwa 2016, inda ta kai an samu rahoton samun mutum 1961 sun kamu da ita. Daga nan adadin kyasa-kyasanta ya ƙara dai bunƙasa a kowacce shekara sama da 2713 a shekarar 2018. Ba wani gamsashen dalilin raguwarta da karuwarta a baya bayan nan . Magani ; maganinta ya haɗar da gamayyar magugunan anti bayotik da kuma gamayyar magunguna ( a ƙarƙashin kulawar tsarin kariya da magance nakasa/ farfaɗowa). Anti bayotik : abinda WHO ta bada shawara a yanzu shi ne amfani da maganin rifampicin giram goma 10 mg/kg a kullum ga jiki me nauyi a sha kuma maganin kilaturomisin (clarithromycin) mai nauyin giram bakwai da digo biyar 7.5 mg/kg sau biyu kullum . Tsarin yadda ake magani ga maayikatan lafiya za a iya samunsa a wallafar WHO dangane da magance cutar Myko wato( Olsar kogin Buruli ). Sauran magunguna Baya ga magungunan anti bayotik kuma ya dogara ga matakin cutar, sauran magungunan kamar jinyar miki magance kumburin jiki da tiyata ( ga wadanda fatar ta kumbura domin saurin warkewa ) da kuma bukatuwa yin gashi. Ana kuma buƙatar kulawa da yanayin mara lafiya yayin da cutar ta tsananta. Daidai da yadda akewa sauran cututtukan sahara da aka yasar kamar kuturta da tindirmin ƙafa saboda haka yana da mahimmanci a haɗa tsarin jinya mai dogon zango domin amfanar marasa lafiya.","Idadi ya kilamwaka ya kesi zinazoshukiwa za vidonda vya Buruli zilizoripotiwa ukimwenguni kote zilikuwa karibu kesi 5000 hadi 20210, ilipoanza kupungua hadi 2016, na kufikia kiwango cha chini cha kesi 1961 zilizoripotiwa. Tangu wakati huo, basi idadi ya kesi imeanza kuongezeka tena kila mwaka hadi kesi 1713 mnamo mwkaa 2018. Sababu za kupungua na kuongezeaka hivi karibuni hazijulikani. Matibabu: Matibabu hujumuisha mchanganyiko wa vipambanasumu na matibabu ya ziada (chini ya udhibiti wa magonjwa na uzuiaji/utibiaji wa ulemavu). Vipambanasumu: Mpaendekezo ya sasa ya WHO ni infapicin 10mg/kg kwa uzito wa mwili kila siku na clarithromycin 7.5 mg/kg kwa uzito wa mwili mara mbili kila siku. Muongozo wa matibabu kw awahudumu wa afya unaweza kupatikana katika chapisho la WHO la Tiba ya Ugonjwa wa Vidonda vya mycobacterium ulcerans disease (vidonda vya Buruli). Afua zingine Pmoja na vipamabanasumu na kuingana na hatua ya ugonjwa huo, hatua zingine kama vile utunzaji wa jeraha, udhibiti wa lymphoedema, upasuaji (haswa uharibifu na kupandikizwa kwa ngozi ili kuharakisha uponyaji). Msaada wa kisaikolojia pia unaweza kuhitajika kwa wale walio na ugonjwa mbaya. Afua kama hizi zinatumika kwa magonjwa mengine ya kitropiki ambayo hayajaliwi, kama vile ukoma na filariasis ya limfu,kwa hivyo ni muhimu kujumuisha mbinu ya utunzaji wa afya ya muda mrefu katika mfumo wa afya ili kunufaisha wagonjwa wote.","Iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ọgbẹ́-inú-inú Búrúlì lọ́dún tí wọ́n jábọ̀ lágbàáyé fẹ́rẹ̀ tó 5000 títí di 2010, nígbà tí ó bẹ̀rẹ̀ sí ní dínkù títí di 2-16, tí ó dé gbèdéke rẹ̀ 1961 tó kéré jùlọ èyí tí wọ́n jábọ̀. Láti ìgbà náà, iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ rẹ̀ tún ti ń lé sí lọ́dọọdún èyí tó tó 2713 ìṣẹ̀lẹ̀ ní 2018. Àwọn ìdí fún ìrẹ̀yìn àti fún ìlékún lọ́ọ́lọ́ọ́ yìí kò hàn kedere. Ìtọ́jú: Ìtọ́jú jẹmọ́ àdàpọ̀ òògùn atako-batéríà àti àwọn ìtọ́jú aláfikún (lábẹ́ ìṣàkóso àìsàn àti ìdènà/ìmúpadàbọ̀ípò àìlera). Òògùn atako-batéríà: Àwọn àbá WHO ni òògùn rifampicin 10 mg/kg kan fún ìwọ̀n-ìwúwo ara lójúmọ́ àti òògùn clarithromycin 7.5 mg/kg méjì fún ìwọ̀n-ìwúwo ara lójúmọ́. A lè rí ìtọ́ni ìtọ́jú fún àwọn òṣìṣẹ́ ìlera nínú àtẹ̀jáde WHO lórí ìtọ́jú àrùn ọgbẹ́-inú oníkọ́-ife ẹlẹ́yọ ìran (ọgbẹ́-inú Búrúlì). Àwọn ìdásí mìíràn Ní àfikún sí òògùn aṣàtakò-batéríà àti pé ní ìbámu pẹ̀lú ìpele àrùn náà, àwọn ìdásí mìíràn bí ìtójú ojú-egbò, ìṣàkóso àìsàn ajẹmọ́ ọwọ́ tàbí ẹsẹ̀ wíwú, iṣẹ́-abẹ (ní pàtàkì, yíyọ iṣan tàbí ohun afanilára kúrò lójú egbò àti lílẹ awọ-ara mọ́ ara láti mú kí ìwòsàn yá káká) àti ìtọ́jú-ìṣiṣẹ́-ara ṣe pàtàkì. Àtìlẹyìn ajẹmọ́ èrò-ọkàn náà nílò fún àwọn tí ó ní akọ àrùn. Àwọn ìdásí wọ̀nyí bákan náà ní agbára láti yan àwọn àrùn ilẹ̀-olóoru nípọ̀sìn, bí i ẹ̀tẹ̀ àti filaríásíìsì olómi-ara, nítorí náà ó ṣe pàtàkì láti da ìlànà ìtọ́jú ọlọ́jọ́pípẹ́ mọ́ ètò ìlera láti ṣe àǹfààní fún gbogbo àwọn aláìsàn.","Inani lonyaka labasolwa ukuthi banezilonda ze-Buruli elabikwa emhlabeni wonke lalicishe libe yiziguli eziyizi-5000 kuze kube ngu-2010, lapho liqala ukuncipha kuze kube ngu-2016, kwafinyelelwa enanini eliphansi leziguli eziyi-1961 ezibikiwe. Kusukela ngaleso sikhathi, inani leziguli seliphinde laqala ukukhuphuka njalo ngonyaka kuze kufike kweziyi-2713 ngo-2018. Azicacile izizathu zokwehla kanye nokukhuphuka kwamanani kwakamuva. Ukwelashwa: Ukwelashwa kuqukethe inhlanganisela yemithi elwa namagciwane (antibiotics) kanye nemithi yokwelapha eyengeziwe (ngaphansi kokwenganyelwa kwezifo kanye nokuvinjelwa/ukubuyiselwa esimweni ngenxa yokukhubazeka). Imithi elwa namagciwane: izincomo zamanje ze-WHO ziyi-rifampicin 10 mg/kg yesisindo somzimba nsuku zonke kanye ne-clarithromycin 7.5 mg/kg yesisindo somzimba kabili nsuku zonke. Isiqondiso sokwelashwa sezisebenzi zezempilo singatholakala encwadini ye-WHO ethi Treatment of mycobacterium ulcerans disease (Buruli ulcer). Okunye ukungenelela Ngaphezu kwemithi elwa namagciwane futhi kuye ngokuthi sikwesiphi isigaba isifo, kudingeka okunye ukungenelela okunjengokunakekelwa kwezilonda, ukwenganyelwa kwe-lymphoedema, ukuhlinzwa (ikakhulukazi ukususwa kwesicubu sesikhumbu esitheleleke ngesifo (debridement) kanye nokunyatheliswa kwesikhumba esithathwe kwenye indawo emzimbeni (grafting) ukuze kusheshiswe ukuphulukiswa) kanye nokwelulwa komzimba (physiotherapy). Kungase kudingeke nokusekelwa kwengqondo kulabo abanezifo ezibucayi kakhulu. Lokhu kungenelela okufanayo kusebenza kwezinye izifo ezinganakiwe zasezifundeni ezishisayo (tropical), njengochoko kanye ne-lymphatic filariasis, ngakho kubalulekile ukuhlanganisa indlela yokunakekela isikhathi eside ohlelweni lwezempilo ukuze kuhlomule zonke iziguli." +ከቆዳ ጋር የተያያዙ ችላ የተባሉ ሞቃታማ በሽታዎችን ለመቆጣጠር የተቀናጀ አካሄድ የቆዳ በሽታ ቁስለትን መለየት እና አመራሩን ከነዚህ በሽታዎች ጋር ለማቀናጀት ዕድል ይሰጣል፡፡,The integrated approach to the control of skin related NTDs provides an opportunity to integrate Buruli ulcer detection and its management with these diseases.,Haɗaɗɗiyar hanyar jinya da ke da nasaba da NTDs na ba da dama don haɗa magance Olsar Buruli da sauran cututtuka .,Mbinu jumuishi za udhibiti zinazohusiana na ngozi NTDs hutoa fursa ya kuunganisha utambuzi wa vidonda vya Buruli na usimamizi wake wa magonjwa haya.,Ìlànà aládàpọ̀ sí ìṣàkóso NTDs ajẹmọ́ àwọ-ara máa ń pèsè àǹfààní láti ṣe ìdàpọ̀ ìṣèyẹ̀wò-ṣàwárí ọgbẹ́-inú Búrúlì àti ìṣàkóso rẹ̀ pẹ̀lú àwọn àrùn wọ̀nyí.,Indlela ehlanganisiwe yokulawula ama-NTD ahlobene nesikhumba inikeza ithuba lokuhlanganisa ukutholakala kwesilonda se-Buruli kanye nokwenganyelwa kwaso kanye nalezi zifo. +ካንሰር ማጠቃሊያ፡- ካንሰር ከሞላ ጎደል በማንኛውም የሰውነት አካል ወይም ቲሹ ላይ ሊጀምር የሚችል መደበኛ ያልሆኑ ህዋሶች ከቁጥጥር ውጭ በሆነ ሁኔታ ሲያድጉ፣ ከተለመዱት ድንበሮቻቸው አልፈው ተጓዳኝ የሰውነት ክፍሎችን ለመውረር እና/ወይም ወደ ሌሎች የአካል ክፍሎች የሚተላለፉ በሽታዎች ስብስብ ነው፡፡ የኋለኛው ሂደት ወደሌላው የሰውነት ክፍል መዛመት ተብሎ የሚጠራ ሲሆን በካንሰር ምክንያት ለሚሞቱ ዋነኛው መንስኤ ነው፡፡ ኒዮፕላዝም(ቲሹ ከመጠን በላይ ማደግ) እና አደገኛ ዕጢ ሌሎች የተለመዱ የካንሰር ስሞች ናቸው፡፡ እ.አ.አ. በ2018 9.6 ሚሊዮን የሚገመቱ ሰዎች ወይም ከ6 ሰዎች 1 ሰው ሞተዋል ተብሎ ይገመታል፣ በአለም አቀፍ ደረጃ ሁለተኛው የሞት መንስኤ ካንሰር ነው፡፡ የሳንባ፣ የፕሮስቴት እጢ፣ የሬክተም ህዋስ ከመጠን በላይ ማደግ፣ የሆድ እና የጉበት ካንሰር በወንዶች ላይ በብዛት የሚታወቁት የካንሰር አይነቶች ሲሆኑ የጡት፣ የሬክተም ህዋስ ከመጠን በላይ ማደግ፣ የሳንባ፣ የማኅጸን ጫፍ እና የታይሮይድ ካንሰር በሴቶች ላይ በብዛት ይታያሉ፡፡ የካንሰር ጫናው በዓለም አቀፍ ደረጃ ማደጉን ቀጥሏል፣ ይህም በግለሰብ፣ ቤተሰቦች፣ ማህበረሰቦች ��ና የጤና ስርዓቶች ላይ ከፍተኛ የሆነ አካላዊ፣ ስሜት እና የገንዘብ ጫና እያሳደረ ይገኛል፡፡ በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ላይ ያሉ በርካታ የጤና ስርዓቶች ይህንን ሸክም ለመቆጣጠር ዝግጁ አይደሉም እንዲሁም በዓለም አቀፍ ደረጃ ብዙ ቁጥር ያላቸው የካንሰር በሽተኞች ጥራት ያለው ምርመራ እና ህክምና አያገኙም፡፡ የጤና ስርአቶች ጠንካራ በሆኑባቸው ሀገራት የብዙ አይነት የካንሰር አይነቶች የመዳን ዕድሎች እየሻሻሉ መጥተዋል ምክንያቱም ተደራሽ በሆነ ቅድመ ምርመራ፣ ጥራት ያለው ህክምና እና የነፍስ አድን ህክምና ያገኛሉ፡፡ መከላከል፡- ከ30 በመቶ እስከ 50 በመቶ የሚሆነውን የካንሰር ሞት መከላከል የሚቻለው ቁልፍ የሆኑ የአደጋ መንስኤዎችን በማስተካከል ወይም በማስወገድ እና ያሉትን በማስረጃ የተደገፉ የመከላከያ ስልቶችን በመተግበር ነው፡፡,"Cancer Overview: Cancer is a large group of diseases that can start in almost any organ or tissue of the body when abnormal cells grow uncontrollably, go beyond their usual boundaries to invade adjoining parts of the body and/or spread to other organs. The latter process is called metastasizing and is a major cause of death from cancer. A neoplasm and malignant tumour are other common names for cancer. Cancer is the second leading cause of death globally, accounting for an estimated 9.6 million deaths, or 1 in 6 deaths, in 2018. Lung, prostate, colorectal, stomach and liver cancer are the most common types of cancer in men, while breast, colorectal, lung, cervical and thyroid cancer are the most common among women. The cancer burden continues to grow globally, exerting tremendous physical, emotional and financial strain on individuals, families, communities and health systems. Many health systems in low- and middle-income countries are least prepared to manage this burden, and large numbers of cancer patients globally do not have access to timely quality diagnosis and treatment. In countries where health systems are strong, survival rates of many types of cancers are improving thanks to accessible early detection, quality treatment and survivorship care. Prevention: Between 30% and 50% of cancer deaths could be prevented by modifying or avoiding key risk factors and implementing existing evidence-based prevention strategies.","Daji Ƙarin bayani : Cutar Daji wata gamayyar ƙwayoyin cututtuka ce da za ta iya kama kusan dukkan gaɓɓai ko naman jikin mutum yayin da wani bahaguwar ƙwayar halitta ta fara girma ba tare da kulawa ba suke bunƙasa fiye da yadda suke domin mamaye sauran gaɓɓan jiki kuma su ci gaba da yaɗuwa. Matakin na gaba shi ake kira da fantsama zuwa sassan jiki, kuma shi ne nau'i na kansa da ya fi haifar da mutuwa. Naplas da da maligna suna daga cikin suna gama gari na cutar daji . Daji yana cikin ciwuka na biyu da suke hallaka mutane a duniya an lissafa cewa ta kashe mutun miliyan 9.6 ko kuma a duk mutum shida 6 tana kashe mutun daya 1. Kansar huhu da ta mafitsara da kayan ciki da ƙirji da hanta suna daga cikin gamagarin cutukan da suke kama mazaje a yanda su kuma kansar nono da ta ciki da huhu da ta mahaifa da ta maƙogoro sun fi kama mata . Cutar kansa na ci gaba da yaɗuwa a duniya wanda yake haddasa wahalhalun jiki da ƙarancin kuɗi ga ɗaiɗaikun mutune ko iyalai ko al'umma da kuma tsarin lafiya . Mafi yawancin tsarin lafiya a ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga da matsakaita yana da da ƙarancin yi masa tanadi da kuma yawaitar masu fama da wannan cutar a duniya basu da yiwuwar samun damar ingantaccen gwaji da magani . A ƙasashen da suke tsarin lafiya ingantacce samun nasarar kuɓuta ga masu cutar daji yana ƙara inganta godiya lokacin da aka ganota da wuri da kuma ingancin kulawa . Riga-kafi : a tsakanin yawan kason talatin 30% da kashi hamsin 50% na mace-macen cutar daji ana iya magance su ko kuma a samun nasarar manyan hadarinta da kuma zartar da tsarin riga-kafi .","Saratani Muhtasari: Saratani ni kundi kubwa la magonjwa ambayo yanaweza kuanza karibu na kiungo chochote au tihu za mwili wakati seli zisizo za kawaida zinakua bila kudhibitiwa, kwenda nje ya mipaka yao ya kawaida na kuvamia sehemu za karibu za mwili na/au kuenea kwa viungo vingine. Mchakato wa mwisho unaitwa metastasizing na ni sababu kubwa ya kifo kutokana na saratani. Neoplasm na tuma mbaya ni majina mengine ya saratani. Saratani ni sababu ya pili kwa kusababisha vifo duniani, ikisababisha vifo vya watu milioni 9.6, au kifo cha 1 kati ya 6, mnamo mwaka 2018. Saratani ya mapafu, tezi dume, utumbo mpana, tumbo na ini ndio aina za saratani za kawaida kwa wanaume, huku saratani za matiti, utumbo mpana, mapafu, shingo ya kizazi na tezi dume ndizo zinazojulikana zaidi kwa wanawake. Janga la saratani linaendelea kukua duniani, likikwamisha mwili, hisia na fedha kwa watu binafsi, familia, jamii na mifumo ya afya. Mifumo mingi ya afya ya watu wa kiwango cha chini na cha kati kiuchumi haijatayarishwa kw kiwango kikubwa kudhibiti janga hili, naidadi kubwa ya wagonjwa wa saratani ulimwenguni hawawezi kupata utambuzi na matibabu bora kwa wakati. Katika nchi ambapo mifumo ya afya ni imara, viwango vya maisha vya aina nyingi za saratani vinaimarika kutokana na kupatikana kwa utambuzi wa mapema,matibabu bora na utunzaji wa kuimarika. Kuzuia: kati ya 30% na 50% ya vifo vya saratani vinaweza kuzuiwa kwa kurekebisha au kuzuia sababu kuu za hatari na kutekeleza mikakati iliyopo ya kuzuia.","Jẹjẹrẹ Ìsọnísókí: Jẹjẹrẹ jẹ́ ọ̀wọ́ àwọn àrùn ńlá tí ó fẹ́rẹ̀ lè bẹ̀rẹ̀ ní gbogbo ẹ̀yà tàbí iṣan ara nígbà tí àwọn sẹ́ẹ̀lì àjèjì bá ń dàgbà láìse-dá-dúró, tí wọ́n sì kọjá ààlà/ààyè wọn láti kóbá àwọn ẹ̀yà-ara tó so mọ́ wọn àti/tàbí tí wọ́n tàn lọ sí ọ̀dọ̀ àwọn ẹ̀yà-ara mìíràn. Ìgbésẹ̀ tó kẹ́yìn ni à ń pè ní ìtànká-lọ-sọ́pọlọ àti pé èyí ni okùnfà pàtó fún ikú jẹjẹrẹ. Ìdàgbà iṣan-tuntun-tàbí-àjòjì-ní-ara àti túmọ̀ búburú jẹ́ àwọn orúkọ tó wọ́pọ̀ mìíràn fún jẹjẹrẹ. Jẹjẹrẹ jẹ́ igbákejì okùnfà ikú lágbàáyé, èyí tí ó fà tó ikú mílíọ́nù 9.6, tàbí ikú 1 nínú 6, ní 2018. Jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀-fóró, bèbè-ilé-ìtọ̀, ìfun-mọ́-fùrọ̀, ikùn àti ẹ̀dọ̀ jẹ́ irúfẹ̀ jẹjẹrẹ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ láàrin àwọn ọkùnrin, nígbà tí jẹjẹrẹ ọyàn, ìfun-mọ́-fùrọ̀, ẹ̀dẹ̀-fóró, àbáwọlé-ilé-ọmọ àti táírọ̀dù jẹ́ èyí tí ó wọ́pọ̀ jùlọ láàrin àwọn obìnrin. Àjàgà jẹjẹrẹ tẹ̀síwájú láti máa dàgbà si lágbàáyé, èyí tí ó ń fa ìnira nípa tara, tìmọ̀lára àti ìṣúná fún àwọn olúkúlùkù, ìdílé, àwùjọ àti ètò ìlera. Púpọ̀ àwọn ètò ìlera àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì ni kò tilẹ̀ múra sílẹ̀ dáadáa láti ṣàkóso àjàgà yìí, àti pé iye púpọ̀ àwọn aláìsàn jẹjẹrẹ lágbàáyé ni kò sí àǹfààní sí àyẹ̀wò àti ìtọ́jú tó dára lásìkò. Ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ìlera tí nípọn dáadáa, iye àwọn ènìyàn tó ń yèébọ́ nínú púpọ̀ irúfẹ̀ jẹjẹrẹ ń pọ̀ si, ọpẹ́ lọ́wọ́ àǹfààní sí ìtètè-ṣàwárí, ìtọ́jú tó múná dóko àti ìkẹ́ yíyèébọ́. Ìdènà: Láàrin 30% sí 50% àwọn ikú jẹjẹrẹ ni ó ṣe é dènà nípa ṣíṣe àtúnṣe tàbí yíyẹra fún àwọn okùnfa ewu àti ṣíṣe àmúlò àwọn ètè-ìlànà ìdènà ẹlẹ́rìí tó ti wà.","Umdlavuza Uhlolojikelele: Umdlavuza yiqembu elikhulu lezifo ezingaqala cishe kunoma yisiphi isitho somzimba noma izicubu zomzimba lapho amangqamuzana angajwayelekile akhula ngokungalawuleki, edlulela ngale kwemingcele yawo evamile ukuze ahlasele izingxenye zomzimba eziseduzane kanye/noma asabalalele kwezinye izitho zomzimba. Inqubo yokugcina ibizwa ngokuthi i-metastasizing futhi iyimbangela enkulu yokushona ngenxa yomdlavuza. I-neoplasm nesimila esibulalayo ngamanye amagama avamile omdlavuza. Umdlavuza uyimbangela yesibili ehamba phambili yokushona kwabantu emhlabeni wonke, obangela ukushona kwabantu okulinganiselwa ezigidini eziyi-9.6, noma oyedwa kwabayi-6, ngo-2018. Umdlavuza wamaphaphu, wendlala yamanzi omshobingo (prostate), i-colorectal, wesisu kanye nowesibindi yizinhlobo zomdlavuza ezivame kakhulu emadodeni, kuyilapho umdlavuza wamabele, we-colorectal, wamaphaphu, womlomo wesibeletho kanye nowendlala yegilo uvame kakhulu kwabesifazane. Umthwalo womdlavuza uyaqhubeka nokukhula emhlabeni wonke, unzima kakhulu ngokomzimba, ngokwemizwa kanye nangokwezimali kubantu ngabanye, emindenini, emiphakathini kanye nasezinhlelweni zezempilo. Izinhlelo zezempilo eziningi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo akulungele kancane ukwengamela lo mthwalo, futhi inani elikhulu leziguli ezinomdlavuza emhlabeni wonke alikwazi ukuthola ukuhlolwa kutholakale isifo kanye nokwelashwa okuseqophelweni eliphezulu ngesikhathi esifanele. Emazweni lapho izinhlelo zezempilo ziqinile khona, amazinga okusinda ngokuphathelene nezinhlobo eziningi zomdlavuza ayathuthuka ngenxa yokutholakala ngokushesha kwesifo, ukwelashwa okuseqophelweni eliphezulu kanye nokunakekelwa kwabasindile. Ukuvimbela: Phakathi kuka-30% no-50% wabashona ngenxa yomdlavuza kungavinjelwa ngokushintsha noma ukugwema izici zobungozi eziyinhloko kanye nokusebenzisa amasu okuvimbela asekelwe ebufakazini." +ካንሰርን አስቀድሞ በማወቅ እና የታካሚዎችን አያያዝ የዓለም ጤና ድርጅት ካንሰርን በመያዝ የካንሰርን ሸክም መቀነስ ይቻላል፡፡ መከላከል ካንሰርን ለመቆጣጠር በጣም ወጪ ቆጣቢውን ��ረጅም ጊዜ ስትራቴጂ ይሰጣል፡፡ የሚከተሉትን ቁልፍ የአደጋ መንስኤዎች ማስተካከል ወይም ማስወገድ ካንሰርን ለመከላከል ይረዳል፡- ሲጋራዎችን እና ጭስ አልባ ትምባሆዎችን ጨምሮ የትምባሆ አጠቃቀምን ማስወገድ፤ ጤናማ ክብደትን መጠበቅ፤ ብዙ ፍራፍሬዎችን እና አትክልቶችን የያዘ ጤናማ አመጋገብ መከተል፤ አዘውትሮ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ፤ አልኮሆልን በገደብ መጠቀም፤ ደህንነቱ አስተማማኝ የሆነ የግብረ ሥጋ ግንኙነትን ተግባራዊ ማድረግ፡፡ የሄፐታይተስ ቢ እና እከክ ክትባት መውሰድ፤,"The cancer burden can also be reduced through early detection of cancer and management of patients who develop cancer. Prevention also offers the most cost-effective long-term strategy for the control of cancer. Modifying or avoiding the following key risk factors can help prevent cancer: avoid tobacco use, including cigarettes and smokeless tobacco; maintain a healthy weight; eat a healthy diet with plenty of fruit and vegetables; exercise regularly; limit alcohol use; practice safe sex; get vaccinated against hepatitis B and human papillomavirus (HPV);","Ana iya rage yawan matsalar cutar daji ta hanyar saurin ganota da kuma kula da mara lafiyar da ya kamu da ita . Riga-kafi ya fi rashi kashe kuɗi a tsarin kulawa da cutar kansa na tsawon lokaci . Sauyi ko gujewa manyan abubuwan da ke kawo ta yana taimakawa wajen riga-kafinta .: Gujewa sinadarin tabako, wanda ya haɗar da shanta da kuma tabar gari .; Inganta ƙaruwar lafiya .; cin abinci me gina jiki da kuma yawata sha yayan itatuwa da kayan lambu .; yawan motsa jiki; Takaita amfani da kayan maye; Aiwatar da kulawa wajen saduwa. Yin riga-kafin cutar hanta me nauin B da kuma na HPV.;","Mzigo wa saratani unawezakupunguzwa kwa kugundua saratani mapema na usimamizi wa wagonjwa wanaougua saratani. Uzuiaji pia hutoa mkakati wa muda mrefu wa gharama nafuu zaidi wa udhibiti wa saratani. Kurekebisha au kuepuka mambo muhimu yafuatayo yanaweza kusaidia kuzuia saratani.: kuepuka matumizi ya tumbaku, ikiwa ni pamoja na sigara na tumbaku isiyo na moshi; Kudumisha uzito wa afya; Kula lishe bora yenye afya na matunda na mbogamboga.; Fanya mazoezi mara kwa mara.; Punguza matumizi ya pombe; Fanya ngono salama; Pata chanji dhidi ya hepatitis B na papillomavirus ya binadamu (HPV);","Àjàgà jẹjẹrẹ náà lè dínkù nípasẹ̀ ìtètè-ṣàwárí jẹjẹrẹ àti ìṣàkóso-tọ́jú àwọn aláìsàn tó ní jẹjẹrẹ. Ìdènà tún fún ni ní ètè-ìlànà tí ó alálòpé dínwó jùlọ fún ìṣàkóso jẹjẹrẹ. Àtúnẹ sí tàbí yíyẹra fún àwọn okùnfà eléwu wọ̀nyí lè ranni lọ́wọ́ láti dènà jẹjẹrẹ: yẹra fún ìlò tábà, pẹ̀lú àwọn sìgá àti tábà aláìléèéfín; ṣètọ́jú ìwúwo-ara tó dáa; jẹ oúnjẹ aṣaralóore pẹ̀lú ọ̀pọ̀ èso àti ẹ̀fọ́; ṣe eré-ìdárayá déédéé; dín ìlò ọtí-líle kù; ṣe ìbálòpọ̀ aláìléwu; gba àjẹsára atako àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ B àti fáírọ́sì papilómà ti ènìyàn (HPV);","Umthwalo womdlavuza ungancishiswa futhi ngokutholwa kusenesikhathi komdlavuza nokwenganyelwa kweziguli ezinomdlavuza. Ukuvimbela kuhlinzeka isu lesikhathi eside elingabizi kakhulu lokwenganyelwa komdlavuza. Ukulungisa noma ukugwema izici ezilandelayo eziyinhloko kungasiza ukuvimbela umdlavuza: ukugwema ukubhema ugwayi, okuhlanganisa usikilidi kanye nogwayi ongenantuthu; ukugcina isisindo somzimba esinempilo; ukudla ukudla okunempilo okunezithelo kanye nemifino eminingi; ukuvocavoca njalo umzimba; ukunciphisa ukuphuza utshwala; ukwenza ucansi oluphephile; ugonyelwe i-hepatitis B kanye ne-human papillomavirus (HPV);" +ለአልትራቫዮሌት ጨረሮች መጋለጥን መቀነስ፣ አላስፈላጊ ጎጂ ጨረር ከመጋለጥ መከላከል (ለምሳሌ በሙያው ላይ ተጋላጭነት መቀነስ፣ በምርመራ እና በህክምና ወቅት የጨረርን ደህንነቱ የሚያስተማምን እና ተገቢ ህክምና መውሰድን ማረጋገጥ) የደረቅ ነዳጆችን በሚጠቀሙ ቤተሰብ ምክንያት የሚከሰት የከተማ የአየር ብክለት እና የቤት ውስጥ ጭስ ማስወገድ፤ መደበኛ የሕክምና አገልግሎት መውሰድ፤ እንዲሁም አንዳንድ ሥር የሰደዱ በሽታዎች እንዲሁ ለካንሰር የተጋለጡ ናቸው፡፡ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ያሉ ሰዎች ሥር በሰደደ በሽታዎች ለካንሰር የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ ነው፡፡ የህክምና ክትትል ማድረግ፡- ካንሰር ቀደም ብሎ ሲታወቅ ለውጤታማ ህክምና እርዳታ የመስጠት ዕድሉ ከፍተኛ ነው፣ ይህም የመዳን ከፍተኛ እ���ልን እና የበሽታ መያዝ እና ብዙ ወጪን ከሚጠይቅ ህክምና ያድናል፡፡ ቀደም ብሎ ለማወቅ የሚያበረታቱ ሁለት የተለያዩ ስልቶች አሉ፡- አስቀድሞ ምርመራ ማድረግ የካንሰር በሽታዎችን ምልክት በተቻለ ፍጥነት ይለያል፡፡ የምርመራው ዓላማ የዓለም ጤና ድርጅት ምልክት ባለስቀመጠባቸው የተለየ ካንሰር ወይም ቅድመ ካንሰር ሀመምን የሚጠቁሙ በሽታዎች ያሉባቸው ግለሰቦችን በመለየት ለምርመራ እና ለህክምና በአፋጣኝ ለመላክ ነው፡፡ የሕክምና አማራጮች የቀዶ ጥገና፣ የካንሰር መድኃኒቶች እና/ወይም የራዲዮቴራፒ ሕክምና፣ ብብችኝነት ወይም በጣምራ የሚሰጡ ናቸው፡፡ ሁለገብ የካንሰር ባለሙያዎች ቡድን በእጢ ዓይነት፣ በካንሰር ደረጃ፣ በሕክምናዊ እና በሌሎችም ሁኔታዎች ላይ በመመርኮዝ በተቻለ መጠን የተሻለውን የሕክምና እርዳታ እንዲደረግ ይመክራል፡፡,"reduce exposure to ultraviolet radiation;prevent unnecessary ionizing radiation exposure (e.g. minimize occupational exposure, ensure safe and appropriate medical use of radiation in diagnosis and treatment); avoid urban air pollution and indoor smoke from household use of solid fuels; get regular medical care; andsome chronic infections are also risk factors for cancer. People in low- and middle-income countries are more likely to develop cancer through chronic infections. Management: Cancer is more likely to respond to effective treatment when identified early, resulting in a greater probability of surviving as well as less morbidity and less expensive treatment. There are two distinct strategies that promote early detection: 1. Early diagnosis identifies symptomatic cancer cases at the earliest possible stage. 2. Screening aims to identify individuals with abnormalities suggestive of a specific cancer or pre-cancer who have not developed any symptoms and refer them promptly for diagnosis and treatment. Treatment options include surgery, cancer medicines and/or radiotherapy, administered alone or in combination. A multidisciplinary team of cancer professionals recommends the best possible treatment plan based on tumour type, cancer stage, clinical and other factors.","Rage yawan tasirin hasken na'urar gwaji da kuma nisantar hasken da yake fitowa daga sinadarin atom ( kamar rage hasken da ke futowa a lokacin gwaji ko jinya ).; Nisantar shaƙar hayaƙin injina da na girki .; Yawaita kulawa da lafiya kuma wasu ƙwayoyin cuta suna haifar da kamuwa da kansa. Mutane a ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga da matsakaita suna da yiwuwar saurin kamuwa da cutar daji . Kulawa : Cutar daji tana tana saurin karɓar magani matuƙar anyi saurin ganota wanda ya ka haifar da matukar yiwuwar samun tsira da kuma ƙarancin cutarwa da kuma taƙaita kashe kuɗi . Akwai mabanbantan hanyoyi guda biyu waɗanda suke bunƙasa saurin ganowa .: 1. Saurin yin gwaji yana sa a gano alamomin daji a farkon mataki na farko . 2. Tantancewa da nufin gano mutanen da suke da matsaloli a natsayin gano farkon yanayin daji waɗanda ba su bayyana wasu alamomi ba, daga nan a gaggauta kai su gwaji domin magani. Zabin maganinta ya haɗar da tiyata shan magungunan kansa da kuma ƙonata kawai ko kuma a haɗa biyun. Gamayyar ƙwararrun mabambantan ɓangarorin ilimi yana daga cikin ingantacciyar hanyar magance daji a bisa ga yanayin kansa da kuma magani da sauran wasu abubuwan .","Kupunguza uwepo wa kwenye mionzi ya ultraviolet; kuzuia mionzi ya ionizing isiyo ya lazima (k.m kupunguza mfiduo wa kazi, hakikisha matumizi salama ya matibabu ya mionzi katika utambuzi wa matibabu); Kuepuka uchafuzi wa hewa mijini na moshi wa ndani kutokana na matumizi ya kaya; Pata huduma ya matibabu ya mara kwa mara; na baadhi ya maambukizo ya muda mrefu pia ni sababu za hatari kwa saratani. Watu walio kwenye nchi zenye uchumi mdogo na wa kati wana uwezekano mkubwa wa kupata saratani kupitia magonjwa sugu. Udhibiti: Saratani ina uwezekano mkubwa wa kukubali matibabu madhubuti inapotambuliwa mapema, na hivyo kusababisha uwezekano mkubwa wa kunusurika na vile vile uwezekano mdogo wa kupata ulemavu na matibabu ya bei nafuu. Kuna mikakati miwili tofauti ambayo inakuza utambuzi wa mapema: 1. Utambuzi wamapema hubainisha visa vya dalili za saratani katika hatua ya mapema iwezekanavyo. 2. Uchunguzi unalenga kutambua watu walio nakasorofulani zinazoashiria saratani maalumu au kabla ya saratani ambao hawajapata dalili zozote na kuwaelekeza mara moja kwa uchunguzi na matibabu. Chaguzi za matibabu ni pamoja naupasuaji, dawa za saratani na/au tiba ya mionzi, inayosimamiwa peke yake au kwa pamoja. Timu ya wataalamu wa taaluma mbalimbali za saratani inapendekeza mpango bora wa matibabu unaowezekana kulingana na aina za tumor, hatua za saratani, kliniki na mambo mengine.","dín ṣíṣí ara sí ìtànkálẹ̀ agbára ultraviolet kù; dènà ìṣíra sí ìtànkálẹ̀ agbára ionizing (bí àpẹẹrẹ dín ìṣíra sí iṣẹ́ kù, rí dájú pé lílò ìtànkálẹ̀ agbára nínú àyẹ̀wò àti ìtọ́jú tọ́ kò sì léwu); yẹri fún bíba afẹ́fẹ́ jẹ́ nígboro àti èéfín inú-ilé láti ara lílo epo-èèbó nínú ilé; gba ìtọ́jú ìlera déédéé; àti pé àwọn akọ kòkòrò-àkóràn kan náà jẹ́ okùnfà eléwu fún jẹjẹrẹ. Àwọn ènìyàn ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì ṣe é ṣe kí wọ́n ní jẹjẹrẹ látipasẹ̀ àwọn akọ kòkòrò-àkóràn. Ìṣàkóso: ó ṣe é ṣe kí jẹjẹrẹ dáhùn sí ìtọ́jú tó múná dóko nígbà tí wọ́n bá tètè dá a mọ̀, èyí tí ó ń yọrí sí ìṣeéṣe tó ga fún yíyèébọ́ àti àdínkù àìsàn àti ẹlẹ́jẹ̀wọ̀n owó ìtọ́jú. Àwọn ète-ìlànà adáyàtọ̀ méjì ló ń ṣe agbátẹrù ìtètè-ṣàwárí: 1. Ìtètè-yẹ̀wò-ṣàwárí máa ń tọ́ka sí ìṣẹ̀lẹ̀ jẹjẹrẹ alámì-àìsàn ní ìpele ìbẹ̀rẹ̀ tó ṣe é ṣe. 2. Àyẹ̀wò máa ń gbèrò láti tọ́ka sí àwọn olúkúlùkù tó ní àìṣedéédéé a-tọ́ka-sí jẹjẹrẹ kan ní pàtó tàbí asáájú-jẹjẹrẹ tí wọn kò tíì ní àwọn àmì-afàìsàn-hàn kankan, tí wọ́n sì fi wọ́n ṣọwó fún àyẹ̀wò àti ìtọ́jú. Àwọn àṣàyàn ìtọ́jú ni iṣẹ́-abẹ, àwọn òògùn jẹjẹrẹ àti/tàbí ìtọ́jú ìtànká-agbára, tí wọ́n dá lò tàbí èyí tí wọ́n lò papọ̀. ẹgbẹ́ àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ jẹjẹrẹ ọlọ́pọ̀-ẹ̀ka-iṣẹ́ kan dábàá ètò ìtọ́jú tó ṣe é ṣe kó dára jù látàrí oríṣi túmọ̀, ìpele jẹjẹrẹ, àwọn okùnfà ajẹmọ́-ilé-ìwòsàn àti ohun mìíràn.","ukunciphisa ukuchayeka emisebeni ye-ultraviolet; ukuvimbela ukuchayeka emisebeni ye-ionizing engenasidingo (isib. ukunciphisa ukuchayeka emsebenzini, ukuqinisekisa ukusetshenziswa kwezokwelapha okuphephile nokufanele kwemisebe ekuxilongweni kanye nasekwelashweni); gwema ukunukubezwa komoya kwasemadolobheni kanye nentuthu yasendlini ngenxa yemithombo yamandla ebaswayo (solid fuels); thola ukunakekelwa kwezokwelapha okuvamile; futhi izifo ezithile ezingamahlalakhona nazo ziyingozi ngokuphathelene nomdlavuza. Abantu basemazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo banamathuba amaningi okuba nomdlavuza ngenxa yokuba nezifo ezingamahlalakhona. Ukwengamela: Maningi amathuba okuthi umdlavuza usabele ngempumelelo ekwelashweni uma utholakale kusenesikhathi, okuholela emathubeni amaningi okusinda kanye nokugula okuncane kanye nokwelashwa okungabizi kakhulu. Kunezindlela ezimbili ezihlukile ezigqugquzela ukusheshe kutholwe: 1. Ukutholwa kwesifo kusenesikhathi kukhomba izimpawu zesifo somdlavuza ngokushesha ngangokunokwenzeka. 2. Ukuhlolela ukuhlunga kuhloselwe ukuhlonza abantu abanezinto ezingajwayelekile ezikhomba umdlavuza othile noma okuzogcina kungumdlavuza abangakabi nazo izimpawu futhi badluliselwe ngokushesha ukuze kutholakale isifo futhi belashwe. Izindlela zokwelapha zihlanganisa ukuhlinzwa, imithi yomdlavuza kanye/noma ukwelashwa ngemisebe (radiotherapy), okunikezwa kodwa noma ngenhlanganisela. Ithimba lezinhlobo ezahlukene zochwepheshe bomdlavuza lincoma uhlelo lokwelapha olungcono kakhulu olusekelwe kuhlobo lwesimila, isigaba somdlavuza, kwezokwelapha nakwezinye izici." +የሕክምናው ምርጫ በታካሚዎች ምርጫዎች መታወቅ ያለበት ሲሆን የጤና ስርዓቱን አቅም ግምት ውስጥ ማስገባት አለበት፡፡ የታካሚዎችን እና የቤተሰቦቻቸውን የህይወት ጥራት በማሻሻል ላይ የሚያተኩረው የማስታገሻ እንክብካቤ የካንሰር ሕክምናው አስፈላጊ አካል ነው፡፡ የነፍስ አድን ሕክምናው የካንሰርን ድግግሞሽ ለመቆጣጠር እና አዳዲስ ካንሰሮችን ለመለየት፣ ከካንሰር እና/ወይም ከህክምናው ጋር የተያያዙ የረዥም ጊዜ ውጤቶችን ለመገምገም እና ለመቆጣጠር እንዲሁም ከካንሰር የተረፉ ፍላጎቶች መሟላታቸውን ለማረጋገጥ የሚሰጡ አገልግሎቶችን ያካትታል፡፡,"The choice of treatment should be informed by patients’ preferences and consider the capacity of the health system. Palliative care, which focuses on improving the quality of life of patients and their families, is an essential component of cancer care. Survivorship care includes a detailed plan for monitoring cancer recurrence and detection of new cancers, assessing and managing long-term effects associated with cancer and/or its treatment, and services to ensure that cancer survivor needs are met.",Dole a sanar da mara lafiyar zaɓin maganin abinda yafi zama wajibi da kuma lura ingancin tsarin lafiyar ƙasar . Bada tallafin kulawa wanda zai maida hankali kan bunƙasa ingancin rayuwar marasa lafiyar da kuma iyalansu yana daga cikin muhimman abubuwan magance dajin . matakan samun tsira sun haɗar da dogon tsari domin kulawa da daji da sake faruwarta da kuma gano sabuwar cutar da kimantawa da kula da tasirin tsawon lokacin cutar ko magance ta da kuma aikace -aikace domin tabbatar da cewa buƙatar mai cutar daji na ci gaba da rayuwa.,"Uchaguzi wa matibabu unapaswa kutolewa taarifa kwa mapendekezo ya wagonjwa ‚Äô na kuzingatia uwezo wa mfumo wa afya. Huduma shufaa, ambayo inalenga katika kuboresh hali ya maisha ya wagonjwa na familia zao, ni sehemu muhimu ya utunzaji wa saratani. Matunzo ya kunusurika ni pamoja na mpango wa kina wa kufuatilia kurudiwa kwa saratani na kugundua saratani mpya, kutathmini na kudhibiti athari za muda mrefu zinazohusiana na saratani na /au matibabu yake, na huduma ili kuhakikisha kuwa mahitaji ya manusurawa saratani yanatimizwa.","Yíyan ìtọ́jú gbọ́dọ̀ dá lórí ìfẹ́ àwọn aláìsàn, ó sì gbọdọ̀ wà ní ìbámu pẹ̀lú ipá ètò ìlera. Ìtọ́jú a-dín-àmì-àìsàn-kù-lásán, èyí tí ó dá lórí mímú kí ìgbéláyé àwọn aláìsàn àti ìdílé wọn dára sí, jẹ́ apá kan ìtọ́jú jẹjẹrẹ tó ṣe kókó. Ìtọ́jú yíyèébọ̀ jẹ mọ́ ẹ̀kúnrẹ́rẹ́ ètò fún ìṣàkóso ìwápadà jẹjẹrẹ àti àwárí àwọn jẹjẹrẹ tuntun, ìgbéléwọ̀n àti ṣíṣàkóso àwọn ipa ọjọ́-pípẹ́ tí ó ní í ṣe pẹ̀lú jẹjẹrẹ àti/tàbí ìtọ́jú rẹ̀, àti àwọn ètò rírí dájú pé wọ́n bá àwọn àìní olùye-jẹjẹrẹ-bọ́.","Ukukhethwa kokwelashwa kufanele kukhethwe yiziguli futhi kucatshangelwe umthamo wohlelo lwezempilo. Ukunakekelwa kwabagulela ukufa, okugxile ekuthuthukiseni izinga lempilo ezigulini kanye nemindeni yazo, kuyingxenye ebalulekile yokunakekelwa ngokuphathele nomdlavuza. Ukunakekelwa kwabasindile kuhlanganisa uhlelo oluningiliziwe lokuqapha ukubuya komdlavuza kanye nokutholakala komdlavuza omusha, ukuhlola kanye nokwengamela imiphumela yesikhathi eside ehlobene nomdlavuza kanye/noma ukwelashwa kwawo, kanye nezinsiza zokuqinisekisa ukuthi kuhlangatshezwana nezidingo zabasinde kumdlavuza." +የደም ሥር ህመም የደም ሥር በሽታዎች (CVDs) በአለም አቀፍ ደረጃ ለሞት የሚዳርጉ ዋና ዋና ምክንያቶች ሲሆኑ በየዓመቱ ወደ 17.9 ሚሊዮን የሚገመቱ የሰዎችን ህይወት ይቀጥፋሉ፡፡ የደም ሥር በሽታዎች የልብ እና የደም ቧንቧ መዛባት በሽታ የሚያስከትሉ ሲሆኑ የልብና የደም ቧንቧ በሽታ፣ በአንጎል ውስጥ የደም ፍሰት በሽታ፣ የልብ ቱቦዎች በሩማቲክ ትኩሳት በቋሚነት ጉዳት ሲደርስባቸው እና ሌሎች በሽታዎችን ያጠቃልላሉ። ከአምስቱ በደም ሥር በሽታዎች ከሚደርሱ የሞት አደጋዎች መካከል ከአራት በላይ የሚሆኑት በልብ ድካም እና በአንጎል ውስጥ ደም መፍሰስ ምክንያት ሲሆኑ ከነዚህም መካከል አንድ ሶስተኛው ያህሉ ከ70 ዓመት በታች በሆኑ ሰዎች ላይ ያለጊዜው የሚከሰቱ ሞት ናቸው፡፡ ለልብ ህመም እና ለስትሮክ መንስኤ የሚሆኑ የባህርይ አደጋ ምክንያቶች ጤናማ ያልሆነ የአመጋገብ፣ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ፣ ትንባሆ መጠቀም እና ጎጂ አልኮል መጠቀም ናቸው፡፡ እንደ የደም ግፊት መጨመር፣ የደም ውስጥ የግሉኮስ መጠን መጨመር፣ የደም ቅባቶች መጨመር እና ከመጠን በላይ ውፍረት የባህሪ ስጋት ምክንያቶች በግለሰቦች ላይ ሊታዩ ይችላሉ፡፡ እነዚህ “መካከለኛ አስጊ ሁኔታዎች” በአንደኛ ደረጃ ሕክምና መስጫ ተቋማት ውስጥ ሊለኩ እና የልብ ህመም፣ የደም መፍሰስ፣ የልብ ድካም እና ሌሎች ችግሮች የመጋለጥ እድልን ያመለክታሉ፡፡ የትምባሆ መጠቀምን ማቆም፣ በአመጋገብ ላይ የጨው መጠን መቀነስ፣ አትክልትና ፍራፍሬ በብዛት መመገብ፣ የአካል ብቃት እንቅስቃሴን አዘውትሮ ማድረግ እና አልኮልን ከመጠጣት መቆጠብ የልብና የደም ሥር በሽታ ተጋላጭነትን እንደሚቀንስ ተረጋግጧል፡፡ ጤናማ ምርጫዎችን በተመጣጣኝ ዋጋ ለማቅረብ ምቹ ሁኔታዎችን የሚፈጥሩ የጤና ፖሊሲዎች ሰዎች ጤናማ ባህሪያትን እንዲከተሉ እና እንዲሆኑ ማነሳሳት አስፈላጊ ናቸው፡፡ የደም ሥር በሽታዎች ከፍተኛ ተጋላጭነት ያላቸውን በመለየት ተገቢውን ህክምና ማግኘታቸው ያለጊዜው መሞትን ይከላከላል፡፡,"Cardiovascular diseases Overview: Cardiovascular diseases (CVDs) are the leading cause of death globally, taking an estimated 17.9 million lives each year. CVDs are a group of disorders of the heart and blood vessels and include coronary heart disease, cerebrovascular disease, rheumatic heart disease and other conditions. More than four out of five CVD deaths are due to heart attacks and strokes, and one third of these deaths occur prematurely in people under 70 years of age. The most important behavioural risk factors of heart disease and stroke are unhealthy diet, physical inactivity, tobacco use and harmful use of alcohol. The effects of behavioural risk factors may show up in individuals as raised blood pressure, raised blood glucose, raised blood lipids, and overweight and obesity. These “intermediate risks factors” can be measured in primary care facilities and indicate an increased risk of heart attack, stroke, heart failure and other complications. Cessation of tobacco use, reduction of salt in the diet, eating more fruit and vegetables, regular physical activity and avoiding harmful use of alcohol have been shown to reduce the risk of cardiovascular disease. Health policies that create conducive environments for making healthy choices affordable and available are essential for motivating people to adopt and sustain healthy behaviours. Identifying those at highest risk of CVDs and ensuring they receive appropriate treatment can prevent premature deaths.",Ctuttukan zuciya da jijiyoyin jini Gamsashen bayani : Ctuttukan Zuciya da jijiyoyin jini wato ( CVDs ) suna daga cikin abubuwan da suke haddasa mutuwa a duk duniya aƙalla mutane miliyan 17.9 a kowacce shekarar. CVDs wani rukunin yanayin rikicewar tashoshin hanta ne da jini wanda ya haɗar da cutar hanta da cutar bugawar jini da jijiyoyin hanta da kuma wasu yanaye-yanayen . Sama da kaso hudu daga cikin waɗanda Ctuttukan Zuciya da jijiyoyin jini suka kashe saboda bugawar zuciya da shanyewar jiki kuma kashi daya daga cikin uku na wannan mace-macen ya farune a mutuwar fuji'a ga tsofaffi 'yan ƙasa da shekaru sabain 70. Mafi girman haɗarin halayyar abinda ke kawo kwayar cutar zuciya da kuma shanyewar ɓarin jiki shi ne cin abinci mara kyau da kin motsa jiki da amfani da taba da giya . Tasirin abin da ke haifarwa kan bayyana a ɗaiɗaikun mutane a matsayin hawan jini fa bugawar jini ne ko ƙaruwar sinadarin gulukoz da ɗagawar daskararren jini da nauyi ko ƙiba . Waɗannan abubuwan ana iya gwada su a ƙananun asibitin sha-ka-tafi kuma suna nuna wata ƙaruwar haɗarin bugawar zuciya da shanyewar barin jiki da nakasar zuciya da sauran matsaloli . Dakatar da amfani da taba da rage amfani da gishiri a cikin abinci da yawan shan kayan marmari da kayan lambu da yawan motsa jiki da nisantar amfani da giya duk sun nuna yiwuwar rage haɗarin kamuwa da Ctuttukan Zuciya da jijiyoyin jini . Tsare-tsaren lafiya da suke samar da ingantaccen yanayin samar da zaɓin lafiya da sauƙaƙa shi suna matuƙar ƙarfafa guiwar mutane da su jure amfani da wannan ta'ada ta kula da lafiya. Za a iya magance mutuwar gaggawa ta hanyar gano manyan abubuwan da ke haifar da ita da tabbatar da cewa an ba su kulawar da ta dace ka iya hana mutuwa ba akan lokaci ba .,"Magonjwa ya moyo na mishipa. Muhtasari: Magonjwa ya moyo na mishipa (CVDs) ndio chanzo kikuu cha vifo duniani, yakichukua maisha ya watu milioni 17.9 kila mwaka. CVDs ni kundi la mattaizo ya moyo namishipa ya damu na nii pamoja na ugonjwa wa moyo, ugonjwa wa cerebrovascular, ugonjwa wa moyo wa rheumatic na hali nyinginezo. Zaidi ya vifo vinne kati ya vitano vya CVD vinatokana na mshtuko wa moyo na kiharusi, na thuluthi moja ya vifo hivi hutokea mapema kwa watu walio chini ya umri wa miaka 70. Sababu kuu za hatari za kitabia za ugonjwa wa moyo nakiharusi ni lishe duni, kutofanya mazoezi ya mwili, utumiaji wa tumbaku na matumizi mabaya ya pombe. Athari za sababu za hatari za tabia zinaweza kuonyeshwa kwa watu bibafsi kama shinikizo la damu lililoongezeka, kuongezeka kwa sukari ya damu, kuongezeka kwa lipid ya damu, uzito kupita kiasi na kunenepa kupita kiasi. Sababu hizi ‚Äú za hatari ‚Äù zinaweza kupimwa katika vituo vya huduma ya msingi na kuonyesha hatari ya kuongezeka kwa mshtuko wa moyo, kihausi, kushindwa kwa moyo na matatizo mengine. Kukomesha matumizi ya tumbaku, kupunguza chumvi kwenye chakula, kula matunda na mboga zaidi,kufanya mazoezi ya mwili mara kwa mar na kuepuka matumizi mabaya ya pombe kumeonekana kupunguza hatari ya ugonjwa wa moyo na mishipa. Sera za afya zinazounda mazingira mazuri ya kufanya chaguo bora kwa bei nafuu na kupatikana ni muhimu kwa ajili ya kuwahamasisha watu kufuata nakudumisha tabia zinazofaa. Kuwatambua walio katika hatari kubwa zaidi ya CVD na kuhakikisha wanapata matibabu sahihi kunaweza kuzuia vifo vya mapema.","Àwọn àrùn ajẹmọ́-ọkàn Ìsọnísókí: Àwọn àrùn ajẹmọ́-ọkàn (CVDs) jẹ́ alékè okùnfà ikú lágbàáyé, èyí tí ń gba ẹ̀mí ó tó mílíọ́nù 17.9 lọ́dún kọ̀ọ̀kan. CVDs jẹ́ ìsọ̀rí àwọn àìlera ọkàn àti òpó ẹ̀jẹ̀ àti pẹ̀lú àrùn ìtín-ín-rín ọ̀pá-��̀jẹ̀ ọkàn, àrùn ajẹmọ́-ìpèsè ẹ̀jẹ̀ fọ́pọlọ, àrùn ọkàn aromọ́léegun àti àwọn àìlera mìíràn. Ó ju mẹ́rin nínú márùn-ún ikú CVD lọ tí ó jẹ́ látàrí àjálù ọkàn àti àrùn ẹ̀gbà, àti pé ìdá mẹ́ta àwọn ikú wọ̀nyí ń ṣẹlẹ̀ láìtó ọjọ́ láàrin àwọn ènìyàn tí ọjọ́-orí wọn kò tíì tó ọdún 70. Àwọn okùnfà eléwu ajẹmọ́ìṣeṣí-ẹni tó ṣe pàtàkì jùlọ fún àrùn ọkàn ni ìjẹun àìsaralóore, àìṣe eré ìdárayá, ìlò tábà àti lílo ọtí líle ní ìlòkulò. Àwọn ipa àwọn okùnfà eléwu ajẹmọ́ìṣeṣí-ẹni lè farahàn nínú olúkúlùkù gẹ́gẹ́ bí ẹ̀jẹ̀ riru, ìpọ̀si ṣúgà inú ẹ̀jẹ̀, ìpọ̀si àwọn lípíìdì ẹ̀jẹ̀, àti ìwúwojù àti ìsanrajù. Àwọn ""okùnfà eléwu alárinà"" wọ̀nyí lè jẹ́ wíwọ̀n ní àwọn ilé-ìwòsàn ìkọ́kọ́-tọ́jú-ìlera, ó sì ń tọ́ka sí ìpọ̀si ewu àjálù ọkàn, àrùn ẹ̀gbà, ìsọsẹ́sílẹ̀ọkàn àti àwọn wàhálà ìlera mìíràn. Wọ́n ti ṣe àfihàn dídáwọ́ ìlò tábà dúró, àdínkù iyọ̀ nínú oúnjẹ, jíjẹ ọ̀pọ̀ èso àti ẹ̀fọ́, eré ìdárayá déédéé, àti yíyẹra fún ìlòkulò ọtí líle gẹ́gẹ́ bí ohun tó lè dín ewu àrùn ajẹmọ́kàn kù. Àwọn ìlànà-àmúṣiṣẹ́ ìlera tí ó ń fa àwọn àyíká tó dára fún mímú àsàyàn dídára rọrùn kí wọ́n sì wà, ṣe kókó fún ṣíṣe kóríyá fún àwọn ènìyàn láti faramo àti láti tẹ̀síwájú nínú àwọn ìṣesí ìlera-pípé. Ìtọ́kasí àwọn tó wà ní ewu CVDs jùlọ àti rírí àrídájú pé wọ́n gba ìtọjú tó tọ́ lè dènà àwọn ikú àìtọ́jọ́.","Izifo zenhliziyo kanye nemithambo yegazi Uhlolojikelele: Izifo zenhliziyo kanye nemithambo yegazi (CVDs) ziyimbangela ehamba phambili yokushona kwabantu emhlabeni wonke, zibulala abantu abalinganiselwa ezigidini eziyi-17,9 unyaka ngamunye. Ama-CVD yiqembu lokuphazamiseka kokusebenza kkanye wenhliziyo nemithambo yegazi futhi ahlanganisa isifo senhliziyo, isifo se-cerebrovascular, isifo senhliziyo se-rheumatic kanye nezinye izifo. Ukushona kwabantu abangaphezu kwabane kwabahlanu nge-CVD kungenxa yesifo senhliziyo kanye nokufa kohlangothi, futhi ingxenye eyodwa kwezintathu yalokhu kushona kwabantu kwenzeka ngaphambi kwesikhathi kubantu abangaphansi kweminyaka yobudala engama-70. Izici ezibaluleke kakhulu ngokuphathelene nengozi yendlela yokuziphatha ngokwezesifo senhliziyo kanye nokufa unhlangothi ukudla okungenampilo, ukunganyakazisi umzimba, ukusebenzisa ugwayi nokusetshenziswa kotshwala okulimazayo. Imiphumela yezici zobungozi bokuziphatha ingavela kubantu ngabanye njengokuphakama komfutho wegazi, ukuphakama kukashukela osegazini, ukuphakama kwamafutha asegazini, nokukhuluphala kanye nokukhuluphala ngokweqile. Lezi “zici zezingozi eziphakathi nendawo” zingakalwa ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo futhi zibonisa ingozi eyengeziwe yesifo senhliziyo, ukufa kohlangothi, ukuhluleka ukusebenza ngendlela efanele kwenhliziyo kanye nezinye izinkinga. Ukuyeka ukubhema, ukwehlisa usawoti ekudleni, ukudla izithelo kanye nemifino eyengeziwe, ukuhlale unyakazisa umzimba kanye nokugwema ukuphuza utshwala ngendlela elimazayo sekukhonjiswe ukuthi kwehlisa ingozi yezifo zenhliziyo kanye nemithambo yegazi. Izinqubomgomo zezempilo ezakha indawo evumayo ukuthi kube khona okukhethwayo kwezempilo okungembi eqolo nokutholakalayo kubalulekile ekugqugquzeleni abantu ukuthi bemukele futhi bagcine imikhuba yezempilo enempilo. Ukuhlonza labo abasengozini enkulu ngokuphathelene nama-CVD kanye nokuqinisekiswa ukuthi bathola ukunakekelwa okufanele kungavimbela ukushona kungafiki isikhathi." +ተላላፊ ያልሆኑ የበሽታ መድሀኒቶች እና መሰረታዊ የጤና ቴክኖሎጂዎች በሁሉም የመጀመሪያ ደረጃ የጤና ሕክምና መስጫ ተቋማት ማግኘት የሚያስፈልጋቸው ህክምና እና ምክር እንዲያገኙ ማድረግ አስፈላጊ ነው፡፡ ምልክቶቹ፡- የልብ ድካም እና ስትሮክ ብዙውን ጊዜ የደም ሥር ዋነኛ በሽታ ምልክቶቻቸው አይታዩም፡፡ የልብ ድካም ወይም የስትሮክ በሽታ ከዚህ በፊት የነበረባቸውን የመጀመሪው የበሽታ ምልክት ሊሆን ይችላል፡፡ የልብ ድካም ምልክቶች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- በደረት መሃል ላይ ህመም ወይም ምቾት ማጣት እና/ወይም በእጆች፣ በግራ ትከሻ፣ በክርን፣ በመንጋጋ ወይም በጀርባ ላይ ህመም ወይም ምቾት ማጣት፡፡ በተጨማሪም በሰውዬው የመተንፈስ ችግር ወይም የትንፋሽ እጥረት ሊያጋጥመው ይችላል፤ ማቅለሽለሽ ወይም ማስታወክ፤ የጭንቅላት ክብደት ቀንሶ መታየት ወይም መውደቅ፣ ቀዝቃዛ ላብ ማውጣት እና ገረጣ ናቸው፡፡ ሴቶች ከወንዶች በበለጠ የትንፋሽ ማጠር፣ ማቅለሽለሽ፣ ማስታወክ እና የጀርባ ወይም የመንጋጋ ህመም የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ ነው፡፡ በጣም የተለመደው የስትሮክ ምልክት የፊት፣ ክንድ ወይም እግር ላይ የሚከሰት ድንገተኛ ድክመት ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ በአንድ የሰውነት ክፍል ላይ ይከሰታል፡፡ ሌሎች ምልክቶች የሚከተሉትን ያካትታለ፡-,"Access to noncommunicable disease medicines and basic health technologies in all primary health care facilities is essential to ensure that those in need receive treatment and counselling. Symptoms: Heart attack and stroke Often, there are no symptoms of the underlying disease of the blood vessels. A heart attack or stroke may be the first sign of underlying disease. Symptoms of a heart attack include: pain or discomfort in the centre of the chest; and/or pain or discomfort in the arms, the left shoulder, elbows, jaw, or back. In addition the person may experience difficulty in breathing or shortness of breath; nausea or vomiting; light-headedness or faintness; a cold sweat; and turning pale. Women are more likely than men to have shortness of breath, nausea, vomiting, and back or jaw pain. The most common symptom of a stroke is sudden weakness of the face, arm, or leg, most often on one side of the body. Other symptoms include sudden onset of:","Samun damar magungunan cututukan da ba a ɗauka da kuma samar da kayayyakin fasaha na yau-da-gobe a ƙananun asibitocin sha-ka-tafi yana da mahimmanci sosai domin ganin cewa an bawa waɗanda suke da buƙatar magani da shawarwari . Alamomi : bugawar zuciya da shanyewar ɓarin jiki . Mafiyawan lokuta, babu wasu alamomi na wannan cutar jijiyoyin jinin . Bugawar zuciya ko shanyewar jiki na iya zama farkon alama ta wannan cututuka na ƙarƙashin kasa. Alamomin bugawar zuciya sun haɗar da : Jin zafi ko rashin jin daɗi a tsakiyar ƙirji ko kuma zafi ko rashin jin daɗi a hannaye da kafada da guiwar hannu da muƙamuƙi ko baya . Kari kan haka mutum zai iya fuskantar matsaloli ta wajen numfashi ko ƙarancin numfashi wato yin mai ɗan ƙaramin ciwon kai ko suma ko jin sanyi da kuma ɗashewar fuska. Da yiwuwar mata su fi maza fama da ƙarancin numfashi da tashin zuciya da amai da kuma ciwon baya ko ciwon muƙamuƙi. Babbar alamar bugun jini shi ne samun raunin fuska kwatsam da damtse ko kuma ƙafa, yawancin lokaci a ɓangare ɗaya na jiki. Wasu daga cikin alamun sun haɗa da faruwar kwatsam:","Upatikanaji wa dawa za magonjwa yasiyoambukiza na teknolojia za kimsingi za afya katika vituo vyote vya huduma ya afya ya msingi ni muhimu ilikuhakikisha kuwa wale wanaohitaji wanapata matibabu na ushauri nasaha. Dalili: Mshtuko wa moyo na kiharusi. Mara nyingi, hakuna dalili za ugonjwa wa msingi wa mishipa ya damu. Mshtuko wa moyo na kiharusi unaweza kuwa ishara ya kwanza ya ugonjwa wa msingi. Dalili za ugonjwa wa moyo zikiwemo: Maumivu au kusumbuliwa kwenye kifua; na/au maumivu au usunbufu katika mikono,bega la kushoto, viwiko, tya, au mgongo. Kwa kuongezea mtu anaweza kupata shida katika kupumua au upungufu wa pumzi; kichefuchefuau kutapika; mwanga wa kichwa au usawa;jasho baridi; nakugeuka rangi. Wanawake wana uwezekano mkubwa wa kuwa na upungufu wa kupumua, kichefuchefu, kutapika, na maumivu yamgongo au tya kuliko wanaume. Dalili ya kawaida ya kiharusi ni udhaifu wa ghafla wa uso, mkono. Au mguu, mara nyungi upande mmoja wa mwili. Dalili nyingine ni kuanza kwa ghafla kwa:","Níní àǹfààní sí àwọn òògùn àrùn aláìkóràn àti àwọn ìmọ̀-èrọ ètò ìlera pàtàkì ní gbogbo àwọn ilé-ìwòsàn ìkọ́kọ́-tọ́jú-ìlera ṣe kókó sí rírí àrídájú pé àwọn tó nílò ìtọjú àti ìgbàníyànjú rí i gbà. Àwọn àmì-afàìsànhàn: Àjálù Ọkàn àti àrùn ẹ̀gbà Ní gbogbo ìgbà, kì í sí àwọn àmì aṣàfihàn àrùn ìpìlẹ̀ ti àwọn ọ̀pá ẹ̀jẹ̀. Àjálù Ọkàn àti àrùn ẹ̀gbà lè jẹ́ àmì àkọ́kọ́ fún àrùn ìpìlẹ̀. Àwọn àmì aṣàfihàn àjálù ọkàn ni: Ìrora tàbí ìnira ní ààrin-gbùngbùn àyà; àti/tàbí ìrora tàbí ìnira ní àwọn apá, èjìká apá òsì, àwọn ìgúnpá, àgbọ̀n tàbí ẹ̀yìn. Ní àfikún, ẹni náà lè ní ìrírí ìṣòro mímí tàbí ìkúrú èémí; ọkàn rírìn tàbí èébì; ìfúyẹ́-orí tàbí ìdákú; ìlàágùn nínú òtútù; àti fífunfun. Ó ṣe é ṣe kí àwọn obìnrin ní ìkúrú ìmí, ọkàn rírìn, èébì, àti ẹ̀yìn tàbí àgbọ̀n dídùn. Àmì-aṣàfihàn àrùn ẹ̀gbà tí ó wọ́pọ̀ jùlọ ni rírẹ̀ òjijì ní ojú, apá, ẹsẹ̀, pàápàá jùlọ ní apá kan ara. Àwọn àmì-aṣàfihàn mìíràn ní í ṣe ìbẹ̀rẹ̀ òjijì ti:","Ukufinyelela ezifweni zezifo ezingathathelani kanye nezobuchwepheshe bezempilo eziyisisekelo kuzo zonke izikhungo zokunakekela kwezempilo okuyisisekelo kubalulekile ukuze kuqinisekiswe ukuthi labo abadingayo bathola ukwelashwa kanye nokwelulekwa. Izimpawu: Ukumelwa yinhliziyo kanye nokufa kohlangothi Ngokuvamile, kusuke kungekho izimpawu zesifo ezingakabolani zemithambo yegazi. ukumelwa yinhliziyo noma ukufelwa uhlangothi kungaba uphawu lokuqala lokuthi kukhona isifo. Izimpawu zokumelwa yinhliziyo zihlanganisa: ubuhlungu noma ukungazizwa kahle maphakathi nesifuba, kanye/noma ubuhlungu kanye nokungazizwa kahle engalweni, ehlombe langakwesokunxele, izindololwane, umhlathi, noma umhlane. Ngaphezu kwalokho umuntu kungenzeka akuthole kunzima ukuphefumula noma abe nephika, isicanucanu noma ukuphalaza; ukuzizwa enesiyezi noma ukuquleka; umjuluko obandayo, kanye nokuphaphatheka. Ngabesifazane abasemathubeni amakhulu kunamadoda ngkuphathelene nephika, isicanucanu, ukuphalaza, ubuhlungu bomhlane noma bomhlathi. Izimpawu ezijwayeleke kakhulu zokufa kohlangothi ukuvele kube buthakathaka ubuso, ingalo, noma umlenze, isikhathi esiningi ohlangothini olulodwa lomzimba. Ezinye izimpawu zihlanganisa ukuvele kube khona:" +የፊት፣ ክንድ ወይም እግር በተለይም በአንድ የሰውነት ክፍል ላይ የመደንዘዝ ስሜት፤ ግራ መጋባት፣ ንግግርን የመናገር ወይም የመረዳት ችግር፣ በአንድ ወይም በሁለቱም ዓይኖች የማየት ችግር፣ የመራመድ ችግር፣ ማዞር እና/ወይም ሚዛን መሳት ወይም ቅንጅት ማጣት፣ ምክንያቱ ሳይታወቅ ከባድ ራስ ምታት መሰማት እና/ወይም ራስን መሳት ወይም ንቃተ ህሊና ማጣት፡፡ እነዚህ ምልክቶች የሚታዩባቸው ሰዎች ወዲያውኑ የሕክምና እርዳታ ማግኘት አለባቸው፡፡ በአንድ ወይም በበርካታ የሩማቲክ ትኩሳት ምክንያት በልብ ቫልቮች ላይ የሚደርስ ጉዳት የበአንድ ወይም በበርካታ የሩማቲክ ትኩሳት ምክንያት በልብ ቫልቮች ላይ የሚደርስ ጉዳት የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- የትንፋሽ ማጠር፣ የድካም ስሜት፣ መደበኛ ያልሆነ የልብ ምት፣ የደረት ሕመም እና ራስን መሳት፡- የበአንድ ወይም በበርካታ የሩማቲክ ትኩሳት ምክንያት በልብ ቫልቮች ላይ የሚደርስ ትኩሳት ምልክቶች (ካልታከሙ የሩማቲክ የልብ በሽታን ሊያስከትሉ ይችላሉ) የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- ትኩሳት፣ ህመም እና የመገጣጠሚያዎች እብጠት፣ ማቅለሽለሽ፣ የሆድ ቁርጠት እና ማስታወክ ናቸው፡፡ ሕክምና፡- የዓለም ጤና ድርጅት የእነዚህን በሽታዎች መከሰት፣ ሕመም እና ሞት ለመቀነስ ዓለም አቀፍ ስትራቴጂዎችን በማዘጋጀት የደም ሥር በሽታዎችን እንዲከላከሉ፣ እንደከታተሉ እና እንዲቆጣጠሩ መንግስታትን ይደግፋል፡፡,"numbness of the face, arm, or leg, especially on one side of the body; confusion, difficulty speaking or understanding speech; difficulty seeing with one or both eyes; difficulty walking, dizziness and/or loss of balance or coordination; severe headache with no known cause; and/or fainting or unconsciousness. People experiencing these symptoms should seek medical care immediately. Rheumatic heart disease Symptoms of rheumatic heart disease include: shortness of breath, fatigue, irregular heartbeats, chest pain and fainting. Symptoms of rheumatic fever (which can cause rheumatic heart disease if not treated) include: fever, pain and swelling of the joints, nausea, stomach cramps and vomiting. Treatment: WHO supports governments to prevent, manage and monitor CVDs by developing global strategies to reduce the incidence, morbidity and mortality of these diseases.","Rashin jin komai a fuska da damtse ko ƙafa, musamman a ɓangare ɗaya na jiki; Rikicewa da wahala wajen yin magana ko wajen fahimtar magana.; Wahala wajen gani da ido ɗaya ko biyu; Wahalar tafiya da jiri da rashin iya tsaiwa ko kuma rashin iya saita motsin jiki.; Ciwon kai mai tsanani ba tare da sanannen abin da ya janyoshi ba; da/ko suma ko kuma fita daga hayyaci. Mutane da suke fuskantar waɗannan alamun cutar ya kamata suyi sauri su nemi kulawar asibiti. Ciwon zuciya mai raɗaɗi. Alamun cutar kumburin zuciya mai raɗaɗi sun haɗa da: ƙarancin numfashi da gajiya liƙis da bugun zuciyar da bana ƙa'ida ba da zafin ƙirji da suma. Alamun cutar zazzaɓi mai tsanani (wanda zai iya haddasa ciwon zuciya mai raɗaɗi idan ba ai magani ba) sun haɗa da: zazzaɓi da raɗaɗi da kumburin gaɓa da tashin zuciya da ciwon ciki mai tsanani da kuma amai. Magani: WHO Hukumar Lafiya ta Duniya tana taimakawa gwamnatoci wajen kare da tafiyar da da kuma kulawa da al'amarin masu ciwon zuciya da jijiyoyin jini ta hanyar samar da wasu hanyoyi a duniyance domin rage faruwar cutar da tsananin damuwa da cutar da kuma yawan mutuwa ta dalilin Waɗannan cututtukan.","Ganzi ya uso, mkono, au mguu, hasa upande mmoja wa mwili; Kuchanganyikiwa, ugumu wa kuelewa kuzungumza au kuelewa kinachozungumzwa; Ugumu wa kuona kwa jicho moja au yote mawili; Ugumu wa kutembea, kizunguzungu na/au kupoteza usawa au muunganikomwili:; Maumivu makali ya kichwa bila sababu yenye kueleweka; na/au kuzimia au kupoteza fahamu. Watu wanaopata dalili hizi wanapaswa kutafuta huduma ya matibabu haraka. Ugonjwa wa moyo baridi. Dalili za ugonjwa wa moyo wa baridi ni pamoja na: upungufu wa pumzi, uchovu, mapigo ya moyo yasiyo ya kawaida, maumivu ya kifua na kuzimia. Dalili za homa ya baridi yabisi (ambayo inaweza kusababisha ugonjwa wa baridi yabisi ikiwa haitatibiwa) ni pamoja na; homa, maumivu na uvimbe wa viungo, kichefuchefu, tumbo na kutapika. Matibabu: WHO inaunga mkono serikali kuzuia, kudhibiti ma kufuatilia CVD kwa kuandaa mikakati ya kimataifa ya kupunguza matukio, athari na vifo vya magonjwa haya.","àìmọ̀lára ní ojú, apá, tàbí ẹsẹ̀, pàápàá jùlọ ní apá kan ara; ìdàrú, ìṣòro ìsọ̀rọ̀ tàbí níní oyè ọ̀rọ̀; ìṣòro ìríran pẹ̀lú ojú kan tàbí méjéèjì; ìṣòro ìrìn, òòyì àti/tàbí ìsọnù ìṣewẹ́kú tàbí ìṣàkóso ara; akọ ẹ̀fọ́rí láìnídìí; àti/tàbí dídákú tàbí àìmọ-nǹkan. Àwọn ènìyàn tó ń ní ìrírí àwọn àmì-aṣàfihàn wọ̀nyí gbọ́dọ̀ wá ìtọ́jú lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀. Àrùn ọkàn aromọléegun Àwọn àmì-aṣàfihàn àrùn ọkpan aromọléegun ni: ìkúrú ìmí, rírẹ̀, àìṣedéédéé ìmí-ọkàn, ìrora àyà àti dídákú. Àwọn àmì-aṣàfihàn ibà aromọléegun (tí ó lè fa àrùn ọkàn aromọléegun bí wọ́n kò bá tọ́jú wọn) ni: ibà, ìrora àti wíwú àwọn oríkèéríkèé ara, ọkàn rírìn, inú rírun àti èébì bíbì. Ìtọ́jú: WHO ti àwọn ìjọba lẹ́yìn láti dènà, tọ́jú àti lári ṣàkóso CVDs nípasẹ̀ ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ète-ìlànà àgbáyé láti dín síṣẹ̀lẹ̀, àìsàn àti ikú látàrí àwọn àrùn wọ̀nyí kù.","ukuba ndikindiki kobuso, ingalo, noma umlenze ohlangothini olulodwa lomzimba; ukudideka, ukuthola kunzima ukukhuluma noma ukuqonda inkulumo; ukuthola kunzima ukubona ngehlo elilodwa noma amabili; ukuthola kunzima ukuhamba, ukuzizwa unesiyezi kanye/noma ukungakwazi ukuzimelela noma ukusebenzisa ngokuhlanganyela izitho zomzimba; ukuphathwa ikhanda ngokwedlulele ngaphandle kwembangela eyaziwayo; kanye/noma isiyezi noma ukuquleka. Abantu ababa nalezi zimpawu kumele bayothola ukunakekelwa kwezempilo ngaleso sikhathi. I-Rheumatic heart disease Izimpawu ze-rheumatic heart disease zihlanganisa: iphika, ukukhathala ngokweqile, ukungashayi kahle kwenhliziyo, ubuhlungu esifubeni kanye nokuquleka. Izimpawu ze-rheumatic fever (ezingabagela i-rheumatic heart disease uma zingelashwa) zihlanganisa: imfiva, ubuhlungu kanye nokuvuvukala kwamalunga, isicanucanu, ukulunywa yisisu kanye nokuphalaza. Ukwelashwa: I-WHO yeseka ohulumeni ukuthi bavimbele, bengamele futhi baqaphele ama-CDV ngokuthuthukisa amasu omhlaba wonke okwehlisa izehlakalo, ukuphathwa yizifo kanye nokushona ngenxa yalezi zifo." +እነዚህ ስልቶች የአደጋ መንስኤዎችን መቀነስ፣ የእንክብካቤ ደረጃዎችን ማዘጋጀት፣ የጤና ስርዓትን የደም ሥር ህመም በሽተኞችን የመንከባከብ አቅምን ማሳደግ እና አገራዊ እና አለምአቀፋዊ እንቅስቃሴዎችን ለማሳወቅ የበሽታዎችን ሁኔታ እና አዝማሚያ መከታተልን ያካትታሉ፡፡ ለየደም ሥር በሽታዎች ተጋላጭነት ምክንያቶች እንደ ትምባሆ መጠቀም፣ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ፣ ጎጂ አልኮል መጠቀም እና በቂ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ ያሉ ባህሪያትን ያጠቃልላል፡፡ በተጨማሪም የደም ግፊትን፣ ከፍተኛ የደም ኮሌስትሮልን እና የደም ስኳር ወይም ግሉኮስን ጨምሮ ፊዚዮሎጂያዊ ሁኔታዎችን ያጠቃልላሉ፣ እነዚህም ከስር ማህበረሰብ መወሰኛዎች እና እንደ እርጅና፣ ገቢ እና የከተማ መስፋፋት ካሉ አቀጣጣዮች ጋር የተገናኙ ናቸው፡፡,"These strategies include reducing risk factors, developing standards of care, enhancing health system capacity to care for patients with CVD, and monitoring disease patterns and trends to inform national and global actions. The risk factors for CVD include behaviours such as tobacco use, an unhealthy diet, harmful use of alcohol and inadequate physical activity. They also include physiological factors, including high blood pressure (hypertension), high blood cholesterol and high blood sugar or glucose, which are linked to underlying social determinants and drivers such as ageing, income and urbanization.","Waɗannan dabaru sun haɗa da rage abubuwan da suke haifarwa da samar da tsare-tsaren ba da kulawa da da bunƙasa ingancin tsarin lafiya domin kulawa da marasa lafiya da suke fama da ciwon zuciya da jijiyoyin jini, da kuma kulawa da sakon sababbin cututtuka domin ɗaukar mataki a ƙasa da duniya. Haɗarurrukan masu ciwon zuciya sun haɗa da amfani da sinadarin tobacco da cin abinci mara lafiya da shan giya mai hatsari da kuma rashin isashshen motsa jiki. Kuma sun haɗa da abubuwan da suka shafi sifar jiki wanda ya haɗa da hawan jini (hypertension) da yawan kitse a jiki da kuma yawan sinadarin siga, waɗanda nasabta su tsarin rayuwa da abubuwa da suka shafi shekaru da kudin shiga da kuma zaman birni.","Mikakati hii ni pamoja na kupunguza mambo ya hatari, kuendeleza huduma za viwango, kuimarisha mfumo wa afya uwezo wa kuhudumia wagonjwa wenye CVD, na kufuatilia mifumo na mienendo ya magonjwa ili kufahamisha hatua za kitaifa na kimataifa. Sababu za hatari kwa CVD ni pamoja na tabia kama vile matumizi ya tumbaku, lishe duni, matumizi mabaya ya pombe na mazoezi duni ya mwili. Pia hujumuisha mambo ya kimaumbile, ikiwa ni pamoja na shinikizo la damu (shinikizo la damu), mafuta mengi kwenye damu na sukari ya juu au glukozi kwenye damu ambayo huhusishwa na vihusianifu vya msingi vya kijamii na vichochezi kama vile uzee, kipato na ukuaji wa mji.","Àwọn ète-ìlànà wọ̀nyí ní í ṣe pẹ̀lú àdínkù àwọn okùnfà ewu, àgbékalẹ̀ àwọn gbèdéke ìtọ́jú, mímú ipá ètò ìlera gbèrú sí fún àwọn aláìsàn CVD, àti ṣíṣe àkóso àwọn ìlànà-ìṣẹlẹ̀ àrùn láti bá àwọn ìṣe oríll-èdè àti àgbáyé mu. Àwọn okùnfà ewu CVD ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ìṣesí bí i ìlò tábà, ìjẹun àìṣaralóore, ìlòkulò ọtí líle àti àìtó eré ìdárayá. Wọ́n tún ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ohun tó rọ̀ mọ́ ẹ̀kọ́ ìwúlò ẹ̀yà-ara, pẹ̀lú ìfúnpá gíga (ẹ̀jẹ̀ ríru), àpọ̀jù ọ̀rá inú-ẹ̀jẹ̀ àti àpọ̀jù ṣúgà inú-ẹ̀jẹ̀, èyí tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àwọn okùnfà ajẹmáwùjọ àti àwọn atukọ̀-ìtọ́kasí bí i ìdàgbà, owó-ọ̀yà àti ìsọdìgboro.","Lezi zindlela zihlanganisa izici eziyingosi, ukuthuthukisa amazinga okunakekela, ukwenza kangcono umthamo wohlelo lwezempilo ukuze kunakekelwe iziguli ngokuphathelene nama-CVD, kanye nokuqapha amaphethini ezifo kanye nokwenzekayo okuzokhomba izinyathelo zikazwelonke kanye nomhlaba wonke. Izici zobungozi ze-CVD zihlanganisa idlela yokuziphatha enjengokubhema ugwayi, ukudla okungenampilo, ukuphuza utshwala ngendlela elimazayo kanye nokunganyakazisi umzimba ngokwanele. Futhi zihlanganisa izici zomzimba, ezihlanganisa ukuphakama komfutho wegazi (i-hypertension), inani eliphezulu lamafutha asegazini kanye noshukela ophezulu egazini noma i-glucose, ezihlotshaniswa nezinto eziyinhloko zezenhlalo zokunquma kanye nokuqhuba lokhu ezinjengokuguga, imali engenayo kanye nokugcwala kwabantu ezindaweni ezisemadolobheni." +"የማኅጸን ካንሰር ማጠቃሊያ፡- የማኅጸን ካንሰር በሴቷ የማህፀን በር ጫፍ (ከሴት ብልት ወደ ማህፀን መግቢያ በር) ውስጥ ያድጋል፡፡ ሁሉም ማለት ይቻላል የማኅጸን በር ካንሰር በሽታዎች (99%) ከፍተኛ ተጋላጭነት ባለው ኪንታሮት በጾታዊ ግንኙነት ከሚተላለፉ በጣም የተለመደ ቫይረስ ጋር የተገናኙ ናቸው፡፡ ምንም እንኳን አብዛኛዎቹ የኪንታሮት ቫይረስ በድንገት የሚፈቱ እና ምንም ምልክቶች ባይታዩም የማያቋርጥ በሽታን በሴቶች ላይ የማኅጸን ካንሰርን ሊያስከትል ይችላል፡፡ የማህፀን በር ካንሰር በሴቶች ላይ በአራተኛው በጣም የተለመደ ካንሰር ነው፡፡ እ.ኤ.አ በ 2018 በአለም አቀፍ በግምት 570,000 ሴቶች በማህፀን በር ካንሰር እንደተያዙ እና ወደ 311,000 የሚጠጉ ሴቶች በበሽታው ሕይወታቸው አልፏል፡፡ ውጤታማ የመጀመሪያ ደረጃ (የኪንታት ክትባት መውሰድ) እና ሁለተኛ ደረጃ የመከላከያ ዘዴዎች (ቅድመ ካንሰርን መመርመር እና ማከም) አብዛኛዎቹን የማህፀን በር ካንሰር በሽታዎችን ይከላከላል፡፡ በምርመራ ሲታወቅ የማኅጸን በር ካንሰር ቀደም ብሎ ተገኝቶ ውጤታማ ሆኖ እስከተገኘ ድረስ በተሳካ ሁኔታ ሊታከሙ ከሚችሉ የካንሰር ዓይነቶች አንዱ ነው፡፡ በመጨረሻ ደረጃ ላይ ያሉ ካንሰሮችንም በተገቢው ህክምና እና የማስታገሻ ህክምና በመስጠት መቆጣጠር ይቻላል፡፡ ሁሉን አቀፍ አቀራረብን በመጠቀም ለመከላከል፣ ለማጣራት እና ለማከም የማህፀን በር ካንሰርን እንደ የህዝብ ጤና ችግር በአንድ ትውልድ ውስጥ ማስወገድ ይቻላል፡፡ የማኅጸን ካንሰር አ��ጋገድ","Cervical cancer Overview: Cervical cancer develops in a woman's cervix (the entrance to the uterus from the vagina). Almost all cervical cancer cases (99%) are linked to infection with high-risk human papillomaviruses (HPV), an extremely common virus transmitted through sexual contact. Although most infections with HPV resolve spontaneously and cause no symptoms, persistent infection can cause cervical cancer in women.Cervical cancer is the fourth most common cancer in women. In 2018, an estimated 570 000 women were diagnosed with cervical cancer worldwide and about 311 000 women died from the disease. Effective primary (HPV vaccination) and secondary prevention approaches (screening for, and treating precancerous lesions) will prevent most cervical cancer cases. When diagnosed, cervical cancer is one of the most successfully treatable forms of cancer, as long as it is detected early and managed effectively. Cancers diagnosed in late stages can also be controlled with appropriate treatment and palliative care. With a comprehensive approach to prevent, screen and treat, cervical cancer can be eliminated as a public health problem within a generation. Eliminating cervical cancer","Cutar dajin mahaifa Ƙarin bayani: Kansar mahaifa tana faruwa ne a ƙofar mahaifar mace (ƙofar mahaifar mace daga al'aurarta). Kusan dukkan cututtukan kansar ƙofar mahaifa kaso 99% suna da alaƙa da ciwon sanyin da yake da cutar (Papillomavirus) mai haɗari (HPV), wata sananniyar cutar da ake ɗaukarta ta hanyar jima'i. Duk da yawancin ciwukan da ake ɗauka ta hanyar jima'i (HVP) suna warkewa ne ba tare da yin magani ba sannan ba sa haddasa wasu alamun cuta, ciwon sanyi mai naci zai iya haddasa kansar mahaifa a mata. Cutar ƙofar mahaifa ita ce sananniyar cuta ta huɗu ta mata. A shekarar 2018, ƙiyasi na mata 570 000 an same su da cutar kansar ƙofar mahaifa a duniya baki ɗaya sannan kusan mata dubu ɗari uku da sha ɗaya (311 000) sun mutu ta sanadiyar cutar. Ingantaccen riga-kafin cutar da ake ɗauka ta hanyar jima'i na farko da hanyoyin kariyar cutar na biyu ( tantancewa da maganin ciwon da ke haifar da cutar daji) za su kare faruwar yawancin cutar ƙofar mahaifa. Idan aka gano cutar, kansar ƙofar mahaifa tana ɗaya daga cikin irin cututtukan kansar da ake iya maganin su cikin nasara, in dai har an gano ta da wuri sannan a kai magani mai kyau. Cututtukan kansar da aka gano bada wuri ba suma za a iya maganin su da yin maganin da ya dace da jinya wajen bada kulawa. Tare da cikakkiyar hanyar karewa da tantancewa da kuma yin magani, za a iya kawar da kansar kofar mahaifa a matsayin wata matsala da take addabar al'umma acikin wani lokacin da al'umma suke rayuwa. Kawar da cutar kansar kofar mahaifa","Saratani ya shingo ya kizazi Muhtasari: saratani ya shingo ya kizazi hutokea kwenye mlango wa uzazi wa mwanamke (mlango wa utereasi kutoka kwenye uke). Karibu visa vyote vya saratani ya shingo ya kizazi (99%) vinahusushwa na maambukizo ya virusi vya papiloma ya binadamu (HPV), virusi vya kawaida sana vinavyoambukizwa kwa njia ya kujamiana. Ingawa maambukizo mengi mengi ya HPV hutatuliwa yenyewe na hayasababishi dalili zozote, maambukio ya mara wa mara yanaweza kusababisha saratani ya shingo ya kizazi kwa wanawake. Sartani ya shingo ya kizazi ni saratani ya nne kwa wanawake. Mwaka 2018, inakadiriwa wanawake 570000 wakigundulika kuwa na saratani ya shingo ya kizazi duniani kote na takribani wanawake 311000 walifariki kutokana na ugonjwa huo. Mbinu madhubuti za msingi (chanjo ya HPV) na ya pili ya kuzuia (kuchunguza, na kutibu vidonda na saratani) itazuia visa vingi vya sarataniya shingo ya kizazi. Inapogunduliwa, saratani ya shingo ya kizazi ni moja wapo ya aina za saratani zinazoweza kutibika, ili mradi tu igundulike mapema na kudhibitiwa ipasavyo. Saratani zinazochelewa kugundulika pia zinaweza kudhibitiwa kwa matibabu sahihi na uangalizi wa shufaa. Kwa mbinu ya kina ya kuzuia, kuchunguza na kutibu, saratani ya shingo ya kizaziinaweza kuondolewa kama tatizo la afya ya umma ndani ya kizazi. Kuondoa saratani ya shingo ya kizazi.","Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ Ìsọnísókí: Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ máa ń jẹyọ ní ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ obìnrin (èyí ni ẹnu ọ̀nà àbáwọ ilé-ọmọ láti òbò). Ó fẹ́rẹ̀ jẹ́ gbogbo ìṣẹ̀lẹ̀ Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ (99%) ni ó níí ṣe pẹ̀lú kíkó kòkòrò fáírọ́ọ̀sì papilloma (HPV), fáírọ́ọ̀sì tó wọ́pọ̀ jùlọ tí ó máa ń bá ìbálòpọ̀ rìn. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé púpọ̀ àwọn kòkòrò àkóràn pẹ̀lú HPV máa ń tètè lọ fúnra wọn tí wọn kì í sì fa àmì-aṣàfihàn kankan, kíkó àrùn-ìbálòpọ̀ ní gbogbo ìgbà lè fa Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ fún obìnrin. Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ jẹ́ jẹjẹrẹ kẹrin tí ó wọ́pọ̀ jùlọ fún àwọn obìnrin. Ní 2018, ó tó 570 000 obìnrin tí àyẹ̀wò fi hàn pé wọ́n ní Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ lágbàáyé àti pé ó fẹ́rẹ̀ tó 311 000 obìnrin tó kú nípasẹ̀ àrùn náà. Àwọn ìlànà ìdènà àmúyányán akọ́kọ́ (àjẹsára HPV) àti ẹlẹ́ẹ̀kejì (àyẹ̀wò fún, àti títọ́jú àwọn egbò aṣáájú jẹjẹrẹ) yóò dènà púpọ̀ àwọn Jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ. Nígbà tí wọ́n bá yẹ̀ ẹ́ wò, jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn jẹjẹrẹ tí ó ṣe é tọ́jú yọrí, níwọ̀n ìgbà tí wọ́n bá ti tètè wá a rí tí wọ́n sì tètè ṣàkóso rẹ̀ dáadáa. Wọ́n lè ṣe àkóso àwọn jẹjẹrẹ, tí ó ti pẹ́ kí wọ́n tó wárí, pẹ̀lú ìtọ́jú tó tọ́ àti ìtọ́jú olùrànwọ́. Pẹ̀lú ìlànà ẹlẹ́kùn-únrẹ́rẹ́ àlàyé láti ṣe ìdènà, àyẹ̀wò àti ìtọ́jú, a lè pa jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ run ní ìran kan gẹ́gẹ́ ní ìṣòro ìlera àwùjọ. Ìfòpinsí jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ","Umdlavuza wesibeletho Uhlolojikelele: Umdlavuza wesibeletho uba semlonyeni wesibeletho somuntu wesifazane (indawo yokungena esibelethweni esithweni sangasese somuntu wesifazane). Cishe konke ukugula komdlavuza wesibeletho (u-99%) uxhunyaniswa nokutheleleka nge-high-risk human papillomaviruses (HPV), ivayirasi ejwayelekile edluliseka ngocansi. Nanoma ukutheleleka okuningi nge-HPV kwelapheka ngokuzenzekelayo futhi kungabangeli zimpawu, ukutheleleka okuphikelelayo kungabangela umdlavuza wesibeletho kubantu besifazane. Umdlavuza wesibeletho ungumdlavuza wesine ovamile kubantu besifazane. Ngo-2018, kwakulinganiselwa ekutheni bayizi-570 000 abantu besifazane abatholakale ukuthi banomdlavuza wesibeletho emhlabeni wonke bese becishe babe yizi-311 000 abantu besifazane abashone ngenxa yalesi sifo. Indlela yokuqala esebenza ngendlela efanele (umgomo we-HPV) bese eyesibili eyindlela yokuvimbela (ukuyihlolela, kanye nokwelapha izimila ezingakakbi umdlavuza) kuzovimbela ukugula okuningi ngokuphathelene nomdlavuza wesibeletho. Uma utholakele, umdlavuza wesibeletho ungolunye lwezinhlobo zomdlavuza ezelapheka ngempumelelo, inqobo nje uma usheshe watholakala futhi wenganyelwa ngendlela efanele. Umdlavuza otholakale ususezigabeni esezikude kakhulu nawo ungalawulwa ngokwelashwa okufanele nangokunakekelwa kwabagulela ukufa. Lapho kuhlanganiswa izinsiza ukuze kuvinjelwe, kuhlolwe futhi kwelashwe, umdlavuza wesibeletho ungaqedwa ngokuphelele njengenkinga yezempilo esizukulwaneni. Ukuqeda umdlavuza wesibeletho" +ማንም ሴት በማህፀን በር ካንሰር መሞት የለባትም፡፡ ይህን ለማስወገድ የቴክኒክ፣ የህክምና እና የፖሊሲ መሳሪያዎች እና አሰራሮች አሉን። የማህፀን በር ካንሰር ጫና በሴቶች ላይ ወድቋል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ላይ የጤና አገልግሎት እጦት አጋጥሟቸዋል፡፡ እ.ኤ.አ በግንቦት 2018 የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር የማኅጸን በር ካንሰርን ለማጥፋት ዓለም አቀፍ የዘመቻ ጥሪ ማቅረባቸውን በማስታወቅ፣ መወገዱን እውን ለማድረግ የታደሰ የፖለቲካ ፍላጎት በማሳየት ሁሉም ባለድርሻ አካላት ከዚህ የጋራ ግብ ጀርባ እንዲተባበሩ አሳስበዋል፡፡ እ.ኤ.አ በጥር 2019 የስራ አስፈፃሚ ቦርዱ የ2020-2030 ግልፅ ኢላማዎች የሆኑንት የማህፀን በር ካንሰርን አወጋገድ ለማፋጠን የሚያስችል ረቂቅ አለም አቀፍ ስትራቴጂ እንዲያዘጋጅ ዋና ዳይሬክተሩን ጠይቋል፡፡ የማህፀን በር ካንሰርን እንደ የህዝብ ጤና ችግር ለማስወገድ አለም አቀፍ ስትራቴጂ ከአባል ሀገራት ጋር በቅርበት በመመካከር እና ከተባበሩት መንግስታት ኤጀንሲዎች እና ሌሎች አጋሮች እና ድርጅቶች ጋር በመተባበር ተዘጋጅቷል፡፡ እ.ኤ.አ በ2030 ሊደረስባቸው የሚገቡ ቁልፍ ግቦችን እና ዒላማዎችን በመዘርዘር አለም ይህን በሽታን የማስወገድ ሒደት ላይ እንድትቀመጥ ያደርጋታል፡፡,"No woman should die from cervical cancer. We have the technical, medical and policy tools and approaches to eliminate it. The burden of cervical cancer falls on the women who lack access to health services, mainly in low-and middle income countries. In May 2018, the Director-General of the World Health Organization announced a global call to action towards the elimination of cervical cancer, underscoring renewed political will to make elimination a reality, and called for all stakeholders to unite behind this common goal. In January 2019, the Executive Board requested the Director-General to develop a draft global strategy to accelerate cervical cancer elimination, with clear targets for the period 2020–2030. A Global Strategy towards the Elimination of Cervical Cancer as a Public Health Problem was developed in close consultation with Member States, and in collaboration with UN Agencies and other partners and organizations. It outlines key goals and agreed targets to be reached by 2030 and set the world on track to elimination.","Ba macen da yakamata a ce ta mutu ta sanadiyar kansar mahaifa. Muna da hanyoyi da tsarin kayan aiki na fasahar na'ura mai ƙwaƙwalwa da na asibiti domin kawar da ita. Nauyin kawar da cutar kansar kofar mahaifa ya rataya ne a kan matan da suka rasa samun kulawar lafiya, wanda yawanci a ka fi samun su a ƙasashen marasa da matsakaicin ƙarfin kuɗin shiga. A watan Mayu shekarar 2018, babban daraktan Hukumar Lafiya ta Duniya yayi kira ga duniya da yin haɓɓasa wajen kawar da cutar kansar bakin mahaifa, inda ya ƙarfafa muhimmancin sauya manufar siyasa domin tabbatar da kawar da cutar, sannan yayi kira ga dukkan masu hannu da shuni da su haɗa kai wajen cimma wannan burin. A watan Junairu shekarar 2019, Hukumar Gudanarwa sun buƙaci Babban Daraktan da ya samar da wani daftari na dabarun duniya domin saurin kawar da cutar kansar bakin mahaifa, ta hanyar fayyatacciyar manufa ta shekarun 2020 zuwa 2030. Wani tsarin duniya na kawar da cutar kansar bakin mahaifa a matsanyin wata matsalar lafiya ta al'umma an samar da shi ne a tattaunawar neman shawara da 'yan majalisun jaha, sannan da haɗin guiwar hukumomin ƙungiyar haɗin kan ƙasashe da wasu abokan hulɗa da ƙungiyoyi. Ta bayyan manyan manufofi da abubuwan da aka yarda za a cimma su a shekarar 2030 sannan a ɗora duniya kan hanyar kawar da cutar.","Hakuna mwanamke anayepaswa kufa kutokana na sratani ya shingo ya kizazi. Tuna zana za kiufundi, matibabu na sera na mbinu za kuiondoa. Madhara ya saratni ya shingo ya kizazi yanawaangukia wanawake wanaokosa huduma za afya, hasa katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Mwezi Mei 2018, Mkurugenzi Mkuu wa Shirika la Afya Duniani alitangaza mwito wa kimataifa wa kuchukua hatua kuelekea kutokomeza saratani ya shingo ya kizazi, kuelewa nia mpya ya kisiasa ya kufanya uondoaji kuwa kweli, na kutoa mwito kwa wadau wote kuungana dhidi ya jambo hili la pamoja. Mwezi Jnuari 2019, Bodi ya Wakurugenzi ilimwomba Mkurugenzi Mkuu kuunda rasimu ya mkakati wa kimataifa wa kuharakisha uondoaji wa saratani ya mlango wa kizazi, na malengo ya wazi kwa kipindi cha 2020‚Äì2030. Mkakati wa kimataifa kuelekea kutokomeza Saratani ya Shingo ya Kizazi kama Tatizo la Afya ya UMMA uliandaliwa kwa mashauriano ya karibu na Nchi Wanachama, na kwa ushirikiano wa Mashirika ya Umoja wa Mataifa na washirika wengine na mashirika. Inaangazia malengo muhimu na malengo yaliyokubaliwa kufikiwa ifikapo 2030 na kuweka ulimwengu kwenye njia ya kuutokomeza.","Kò sí obìnrin tí ó yẹ́ kí ó kú nítorí jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ. A ní àwọn irinṣẹ́ àti ìlànà ajẹmọ́ ẹ̀rọ, ìwòsàn àti ìlànà-àmúṣiṣẹ́ láti fòpin sí i. Àjàgà jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ máa ń pọ̀ fún àwọn obìnrin tí wọ́n kò ní àǹfààní sí ètò ìlera, pàápàá ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì. Ní Oṣù Karùn-ún 2018, Olùdarí-gbogbogbòò fún Àjọ Àgbáyé fún Ètò-Ìlera kéde ìpè àgbàyé sí ìṣe láti fòpin sí jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ, èyí tí ó ń ṣe àfihàn agbára òṣèlú ìsọdọ̀tun láti mú kí ìfòpinsí ṣe é ṣe, ó sì pe gbogbo àwọn alábàáṣiṣkpọ̀ láti fọwọ́sowọ́pọ̀ fún àfojúsùn àjọni yìí. Ní Oṣù Kìn-ín-ní 2019, Ìgbìmọ̀ Adarí ní kí Olùdarí-gbogbogbòò pèsè àkọsílẹ̀ ilànà àgbáyé láti mú kí ìfòpinsí jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ yá kánkán, pẹ̀lú àwọn àfojúsùn tó hàn kedere fún àsìkò 2020-2030. Ìlànà Àgbáyé nípa Fífòpinsí jẹjẹrẹ ẹnu-ọ̀nà ilé-ọmọ gẹ́gẹ́ bí Ìṣòro Ìlera Àwùjọ ni wọ́n gbé kalẹ̀ pẹ̀lú kíkànsí àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́, àti ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn àjọ UN àti àwọn alábàáṣiṣkpọ̀ òun àjọ mìíràn. Ó ṣe ìlàkalẹ̀ àwọn àfojúsùn pàtó àti àfojúsùn tí wọ́n faramọ́ láti múṣẹ ní 2030 kí wọ́n sì fi àgbáyé lé ọ̀nà ìfòpinsí.","Akukho muntu wesifazane okufanele ashone ngenxa yomdlavuza wesibeletho. Sinamathuluzi ezobuchwepheshe, ezokwelapha kanye nezinqubomgomo nezindlela zokuwuqeda. Umthwalo womdlavuza wesibeletho uwela kwabesifazane abangakwazi ukufinyelela ezinsizeni zezempilo, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. NgoNhlaba 2018, uMqondisi-Jikelele we-World Health Organization wahlaba ikhwelo emhlabeni wonke ngokuphathelene nokumele kwenziwe ukuze kuqedwe umdlavuza wesibeletho, ukuthathela ekuzimiseleni okusha kwezepolitiki kuzokwenza ukuwuqeda kube yinto eyenzekayo, futhi simema bonke ababambiqhaza ukuthi bahlangane ngokuphathelene nalokhu esikufisa sonke. NgoMasingana 2019, iBhodi leziPhathimandla lacela uMqondisi-Jikelele ukuthi akathuthukise isu elihlongozwayo lomhlaba wonke ukuze kusheshiswe indlela yomhlaba wonke yokuqeda umdlavuza wesibeletho, kube nalokho okuphokophelwe kwesikhathi seminyaka yo-2020–2030. Isu Lomhlaba Wonke Lokuqeda Umdlavuza Wesibeletho Njengenkinga Yempilo Yomphakathi lasungulwa ngokubonisana ngokuseduze namazwe angamalungu, nangokubambisana ne-UN Agencies nabanye abalingani kanye nezinhlangano. Ichaza imigomo esemqoka kanye nemigomo ekuvunyelwene ngayo ekuzofinyelelwa kuyo ngo-2030 futhi ibeke umhlaba emkhondweni wokuqedwa kwawo." +የቻጋስ በሽታ (የአሜሪካ ትራይፓኖሶሚሲስ) ማጠቃሊያ፡- የቻጋስ በሽታ በነፍሳት ንክሻ የሚተላለፍ በሽታ የአሜሪካው ትራይፓኖሶማያሲስ በመባልም የሚታወቀው በፕሮቶዞአን ጥገኛ ተውሳኮች ትራይፓኖሶማ ክሩዚ የሚከሰት ለሕይወት አስጊ የሆነ በሽታ ነው፡፡ በዓለም ዙሪያ ከ6 እስከ 7 ሚሊዮን የሚገመቱ ሰዎች በትራይፓኖሶማ ክሩዚ የተያዙ ናቸው፡፡ በነፍሳት ንክሻ የሚተላለፍ በሽታ በሽታ በዋነኛነት በ21 አህጉራዊ የላቲን አሜሪካ አገሮች የወረርሽኝ አካባቢዎች ውስጥ የሚገኝ ሲሆን በአብዛኛው የሚተላለፈው ሰዎች ከሰገራ እና ከሽንት ጋር ንክኪ በሚፈጠርበት ጊዜ በደም የሚጠጡ ትሪያቶሚን ትኋኖች (በቬክተር ወለድ ስርጭት) ሲገናኙ ነው፡፡ የቻጋስ በሽታ በአንድ ወቅት ሙሉ በሙሉ በአሜሪካ ክልል ብቻ ተወስኖ ነበር፡፡ ባለፉት አሥርተ ዓመታት የበሽታው የወረርሽኝ ገጽታው በዋነኛነት በሕዝብ እንቅስቃሴ፣ በከተሞች መስፋፋት እና በስደት ከገጠር ወደ አብላጫ የከተማ በሽታ ተቀይሯል፡፡ በዚህም ምክንያት በካናዳ እና በአሜሪካ እና በብዙ አውሮፓውያን እና አንዳንድ አፍሪካውያን፣ ምስራቃዊ ሜዲትራኒያን እና ምዕራባዊ ፓስፊክ አገሮች ውስጥ የተያዙ ሰዎች ቁጥር ጨምሯል። ባለው ከፍተኛ የህዝብ ቁጥር በዓለም ጤና ድርጅት ያልተመረመረ ወይም ሕክምና ያልተሰጠው በመሆኑ መደበኛ ስርጭት ካለባቸው አካባቢዎች ጋር ተዳምሮ 75 ሚሊዮን የሚገመቱ ሰዎች ለበሽታው ተጋላጭ ሆነዋል፡፡ ትሪአቶሚን ትኳን በተለምዶ በገጠር ወይም በከተማ ዳርቻዎች በሚገኙ ደካማ የተገነቡ ቤቶች ግድግዳ ወይም ጣሪያ ስንጥቆች ውስጥ ይኖራሉ፣ በሌሊት ንቁ ይሆናሉ፣ የተጋለጡ የቆዳ አካባቢዎችን ይነክሳሉ፣ ከዚያ ወደ ንክሻው አቅራቢያ ይወጣሉ። ተህዋሲያን ወደ ሰውነት ውስጥ የሚገቡት፡-,"Chagas disease (American trypanosomiasis) Overview: Chagas disease, also known as American trypanosomiasis, is a potentially life-threatening illness caused by the protozoan parasite Trypanosoma cruzi. An estimated 6 to 7 million people worldwide are infected with T. cruzi. Chagas disease is found mainly in endemic areas of 21 continental Latin American countries, where it is mostly transmitted when humans come into contact with faeces and/or urine of infected blood-sucking triatomine bugs (vector-borne transmission). Chagas disease was once entirely confined to the Region of the Americas. In the last decades the epidemiological pattern of the disease changed from a rural to a mostly urban disease, mainly due to population mobility, urbanization and emigration. As a consequence, increased number of cases have been detected in Canada and the United States of America, and in many European and some African, Eastern Mediterranean and Western Pacific countries. Due to the high number of people who remain undiagnosed or untreated, combined with the areas with remaining active transmission, put an estimated 75 million people at risk of infection. Triatomine bugs typically live in the wall or roof cracks of poorly constructed homes in rural or suburban areas, becoming active at night, biting exposed areas of skin, then defecating close to the bite. The parasites enter the body when:","Cutar bacci/Cutar Chagas (wacce aka fi sani da American trypanosomiasis) Taƙaitaccen bayani: Cutar bacci, wacce aka fi sani da (American trypanosomiasis), cuta ce mai hatsarin iya kawo ƙarshen rayuwar mutum wacce wata ƙaramar halittar ; (Trypanosoma cruzi) da ke rayuwa a jikin mutum ke haddasata. Ƙiyasin mutane miliyan 6 zuwa 7 a faɗin duniya suna ɗauke cutar da T. cruzi. Cutar Chagas yawanci ana samun tane a guraren da suke fama da annoba a ƙasashe guda 21 na nahiyar Latin Amurka, inda yawanci take yaɗuwa yayin da mutane suka taɓa kashi da/ko fitsarin ƙwaron (Triatomine) mai shan jini da yake ɗauke da ita (yaɗuwar cuta ta hanyar ƙwaron da ke ɗauke da ita). Akwai lokacin da aka taƙaita yaɗuwar cutar Chagas gaba ɗaya a yankunan Amurka. A shekaru goman da suka wuce yanayin annobar cutar ya canza daga kansancewar cutar ƙauye zuwa kasancewar ta cutar birni, yawanci saboda yawan ƙaruwar mutane da gudowa daga ƙauye zuwa birni da kuma bulaguro. A matsayin sakamako, an gano yawan karuwar faruwar cutar a ƙasar Canada da ƙasar Amurka, sannan a yawacin ƙasashen yankunan Turai da wasu ƙasashen Afrika, yankunan kasashen gabashin kogin Mediterranean da kuma ƙasashen kudancin kogin Pacific. Saboda yawan mutanen da ba a duba su ba ko kuma ba ai musu magani ba, idan aka haɗa da guraren da har yanzu akwai yaɗuwar cutar, yana jefa ƙiyasin mutane miliyan 75 a hatsarin kamuwa da cutar. Ƙwarukan jinsin Tiraitomin (Triatomine) yawanci suna rayuwa ne a jikin bango ko ramukan rufin irin gidanjen da ba ai musu kyakykyawan gini ba a ƙauyuka ko wajen gari, inda suka fi fitowa da daddare, suna cizon jikin fatar mutum da ba a rufe ba, sannan su zuba sinadari daga jikin su (kashi ko fitsari) kusa da inda suka ciza. Ƙwari masu shan jini kan shiga jiki lokacin da:","Ugonjwa wa Chagas ( Trypanosomiasis ya Amerika) Muhtasari: Ugonjwa wa Chagas, pia unajulikana kama trypanosomiasis ya Amerika, ni ugonjwa unaoweza kuhatarisha maisha unaosababishwa na vimelea vya protozoa Trypanosoma cruzi. Inakadiriwa kuwa watu milioni 6 hadi 7 duniani kote wameambukizwa T. cruzi. Ugonjwa wa Chagas hupatikana hasa kwenye maeneo ya kawaida ya nchi 21 za Amerika ya Kusini, ambako huambukizwa zaidi wqakati binadamu anapogusa kinyesi na/au mkojo wa wadudu wa triatomine waliombukizwa wanaofyonza damu (maambukizo yanayoenezwa na vekta). Ugonjwa wa Chagas wakati mmoja ulizuiliwa kabisa katika kanda ya Amerika. Katika miongo iliyopita mwelekeo wa ugonjwa wa epidemiological ulibadilika kutoka kijijini hadi kuwa ugonjwa wa mijini, haswa kutokana na uhamaji wa watu, ukuaji wa miji na uhamiaji. Kwa sababu hiyo, ongezeko la idadi ya kesi zimegunduliwa nchini Kanada na Marekani, na katika nchi nyingi za Ulaya na baadhi ya Afrika, Mashariki ya Mediterania na Pasifiki ya Magharibi. Kutokana na idadi kubwa ya watu ambao bado hawajagunduliwa au hawajatibiwa, pamoja na maeneo yenye mambukizi yaliyosaia, kunaweka wastani wa watu milioni 75 katika hatari ya kuambukizwa. Kunguni wa Triatomine kwa kawaida huishi kwenye ukuta au nyufa za nyumba au paa ambazo hazijengwi vizuri katika maeneo ya vijijini au mijini, hujishughulisha usiku, kuuma sehemu za ngozi zilizo wazi, kisha kujisaidia haja kubwa karibu na palipoumwa. Vimelea huingia mwilini wakati:","Àrùn Chagas (Àrùn Ajẹmọ́-pùròtósúà ti Amẹ́ríkà) Ìsọnísókí: Àrùn Chagas, tí a tún mọ̀ sí Àrùn Ajẹmọ́-pùròtósúà ti Amẹ́ríkà, jẹ́ àìsàn tí ó ṣe é ṣe kó gbẹ̀mí ẹni èyí tí pùròtósúà kúrúsì fà. Ó tó mílíọ́nù 6 sí 7 ènìyàn lágbàáyé tí ó ní àrùn pùròtósúà kúrúsì yìí. Àrùn Chagas wà ní pàtó ní àwọn agbègbè àjàkálẹ̀ àrùn 21 ti àwọn orílẹ̀-èdè Látìnì Amẹ́ríkà, níbi tí àwọn ènìyàn tí máa ń kó o láti ara ìgbẹ́ àti/tàbí ìtọ̀ àwọn ìdun olóró tó ní àrùn náà lára (kíkó àrùn láti ara alákòóká). Àrùn Chagas ti fi ìgbà kan rí wà ní àwọn ilẹ̀ Amẹ́ríkà nìkan. Ní ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ ọdún sẹ́yìn ìlànà ẹ̀kọ́-nípa-àrùn yí padà láti àrùn ìgbèríko sí ti ìgboro, látàrí ìṣíkiri àwọn ènìyàn, ìsọ̀gbẹ́dìgboro àti ìṣíkúrò-nílùú. Gẹ́gẹ́ bí àyọrísí, iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀-àrùn náà ti pọ̀ sin í Canada àti orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà, àti ní púpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè Yúróòpù àti àwọn Afíríkà kan, ìlà-oòrùn Erékùsù Mẹditeráníà àti ìwọ̀-oòrùn Pàsífíìkì. Látàrí iye àwọn ènìyàn púpọ̀ tí wọn kò rí àyẹ̀wò tàbí ìtọ́jú, pẹ̀lú àwọn agbègbè tí wọ́n ní akọ àkóràn, fi iye àwọn mílíọ́nù 75 ènìyàn sí ewu kíkó àrùn. Àwọn ìdun olóró máa ń sábà gbé ní ara ògiri tàbí àjà tó lanu ní àwọn ilé tí kíkọ́ wọn mẹ́hẹ ní àwọn abúlé àti ìgbèríko, tí wọ́n máa ń di akọ lálẹ́, ní jíjẹ àwọn awọ-ara tó sí sílẹ̀, lẹ́yìn èyí tí wọn ó wá yàgbẹ́ sí ojú jíjẹ náà. Àwọn kòkòrò náà máa ń wọ ara nígbà tí:","I-Chagas disease (i-American trypanosomiasis) Uhlolojikelele: I-Chagas disease, eyaziwa nangokuthi yi-American trypanosomiasis, siyisifo esingasongela ukuphila esibangelwa i-protozoan parasite i-Trypanosoma cruzi. Abantu abalinganiselwa ezigidini eziyi-6 ukuya kweziyi-7 emhlabeni wonke bane-T. cruzi. I-Chagas disease itholakala ikakhulukazi ezindaweni evamile kuzo ezingamazwe angama-21 ezwekazi lase-Latin America, lapho sithathelana khona kakhulu lapho abantu bethintana namakaka kanye/noma nomchamo okunezimbungulu ezincela igazi ze-triatomine (ukutheleleka okuthathelana nge-vector). I-Chagas disease yayike yagcinwa Esifundeni samazwe aseMelika. Esikhathini esedlule seminyaka eyishumi iphethini lezifo eziwubhubhane lashintsha ekubeni yizifo zasemakhaya laba yisifo esitholakala kakhulu ezindaweni ezisemadolobheni, okungenxa ikakhulukazi yokuhamba kwabantu, ukuthutheleka kwabantu ezindaweni zasemadolobheni kanye nokuthuthela kwabantu kwamanye amazwe. Umphumela walokho ukuthi, kuphuke inani labagulayo abatholwe eCanada, e-United States of America, kanye nasemazweni amaningi aseYurophu kanye nakwamanye amazwe ase-Afrika, e-Eastern Mediterranean kanye naseWestern Pacific. Ngenxa yenani eliphakeme labantu abangatholakali ukuthi banayo noma abangelashwa, kuhlangene nezindawo ezinokutheleleka okusekhona, kubeka abantu abalinganiselwa ezigidini ezingama-75 engozini yokutheleleka. Izimbungulu ze-triatomine zivame ukuhlala odongeni noma emifantwini yamakhaya angakhiwe kahle ezindaweni zasemaphandleni noma eziseduze namadolobha, ziba matasatasa ebusuku, ziluma izindawo ezivezwe kakhulu esikhunjeni, bese zikaka eduze nendawo elunyiwe. Izilokazane ezimunca igazi zingena emzimbeni lapho:" +ሰውዬው ሳያውቅ የሳንካውን ቆሻሻ ወደ ንክሻ ወይም ሌላ የቆዳ ቀዳዳ፣ አይን ወይም አፍ ውስጥ ይከተዋል፡፡ በበሽታው በተያዙ ትሪአቶሚን ሳንካዎች በቆሻሻ የተበከሉ ምግቦችን በመመገብ በተለይም በከፍተኛ ደረጃ ከባድ በሽታ እና የሞት ብዛት የሚጋለጡ የህ/ሰብ ክፍልን (ወረርሽኝ ወይም የአፍ ውስጥ ስርጭትን ያስከትላል) ይበክላል፡፡ በየትኛውም ቦታ በነፍሳት ንክሻ የሚተላለፈው በሽታ በእርግዝና ወይም በወሊድ ጊዜ በተወለዱ (ከእናት ወደ ልጅ) በመተላለፍ፤ ከተበከሉ ለአስተላላፊ የአካል ክፍሎችን በመተላለፍ እና እንዲሁም በቤተ ሙከራ አደጋዎች በበሽታው ከተያዙ ጋሾች በደም ወይም በደም ማስላለፍ አማካኝነት ሊተላለፍ ይችላል፡፡ እ.ኤ.አ በግንቦት 2019 የ72ኛው የዓለም ጤና ጉባኤ ውሳኔን ተከትሎ የዓለም የነፍሳት ንክሻ ተላላፊ በሽታ ቀን ሚያዝያ 06 ቀን (እ.ኤ.አ 1990 ካርሎስ ቻጋስ የተባለ ሀኪም ቤሬንቼ የተባቸለች የሁለት የዓመት ሴት ልጅ ለመጀመሪያ ጊዜ በበሽታው ከተያዘችበት ቀን ጀምሮ) እንዲከበር ተወስኗል፡፡ ምልክቶቹ፡- ህመሙ ከተላለፈ በኋላ ለሁለት ወራት ያህል የሚቆይ የመጀመሪያው፣ አጣዳፊ ደረጃ አለው፡፡ በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች ምልክቶች አይታዩም ወይም ቀላል ህመም እና የማይገለጹ ናቸው፡፡ በትሪአቶሚን ሳንካ በተነደፉ ሰዎች ላይ በመጀመሪያ የሚታዩ የህመሙ ምልክቶች እንደ የቆዳ መቁሰል ወይም የአንድ ዐይን መክደኛ (የሮማኛ ምልክት ተብሎ የሚጠራው) እብጠት ያሉ ባህሪያቱ አዳዲስ በሽታዎችን ለመመርመር ይረዳል፡፡ በማንኛውም የመተላለፊያ መንገድ ሕመምተኞች ትኩሳት፣ ራስ ምታት፣ የሊምፍ እጢዎች መጨመር፣ የቆዳ መቀደድ፣ የጡንቻ ሕመም፣ የመተንፈስ ችግር፣ እብጠት፣ የሆድ ወይም የደረት ሕመም ሊያሳዩ ይችላሉ፡፡ በከባድ ደረጃ ላይ በሚደርሰው ወደ ሥር የሰደደ ደረጃ ሲደርስ እስከ 30% የሚደርሱ ታካሚዎች በልብ ሕመም የሚጠቁ ሲሆን እስከ 10% የሚሆኑት የምግብ መፈጨት፣ የነርቭ ወይም የተቀላቀሉ ችግሮች ያጋጥሟቸዋል፡፡ በኋለኞቹ ዓመታት ህመሙ በዋነኝነት በልብ መምታት መዛባት ወይም በልብ ጡንቻ እና በነርቭ ሥርዓቱ መዛባት ምክንያት በልብ ድካም ምክንያት ወደ ድንገተኛ ሞት ሊያመራ ይችላል፡፡,"i) the person inadvertently smears the bug’s waste into the bite or another skin break, the eyes or the mouth; ii) by consumption of food that has been contaminated with waste from infected triatomine bugs, typically infecting groups of people (causing outbreaks or oral transmission) with a higher frequency of severe disease and number of deaths. Everywhere Chagas disease can be also transmitted through blood or blood product transfusion from infected donors; by congenital (mother to child) transmission during pregnancy or childbirth; by organ transplantation from infected donors; and also by laboratory accidents. In May 2019, following up on decision of the 72nd World Health Assembly, the World Chagas Disease Day was established to be celebrated on 14 April (the date of the year 1909 when Carlos Chagas diagnosed the first human case of the disease, a two-year-old girl called Berenice). Symptoms: After the infection is transmitted there is an initial, acute phase that lasts for about two months. In most cases, symptoms are absent or mild and unspecific. In people bitten by a triatomine bug, characteristic first visible signs of infection, such as a skin lesion or a purplish swelling of the lids of one eye (the so-called Romaña sign), can help in the diagnosis of new cases. With any transmission route, patients can present fever, headache, enlarged lymph glands, pallor, muscle pain, difficulty in breathing, swelling, and abdominal or chest pain. During the chronic phase that succeeds the acute phase, up to 30% of patients suffer from cardiac disorders and up to 10% experience digestive, neurological or mixed disorders. In later years, the infection can lead to sudden death principally due to heart arrhythmia or heart failure caused by the destruction of the heart muscle and its nervous system.","i) mutum ya zubar da kashin ƙwaron ba tare da ya sani ba a gurin cizon ƙwaron ko wani ciwo a jikin fatar ko idanu ko baki; ii) Ta hanyar cin abincin da ya gurɓata da kashin ƙwaron da ke ɗauke da cutar, ta hanyar gogawa dandazon mutane (ta ina hakan ke janyo ɓarkewa ko kuma yaɗa cutar ta baki) tare da faruwar matsananciyar cutar da kuma yawan mace-mace. A koina kuma cutar Chagas za ta iya yaɗuwa ta hanyar jini ko kayan ƙarin jini daga masu ba da jinin da suke ɗauke da cutar; ta hanyar haihuwa (uwa zuwa ɗanta) yaɗa cutar lokacin ɗaukar ciki ko haihuwa; ta hanyar sauya wani ɓangaren jiki a jikin wani daga masu bayarwar da ke ɗauke da cutar; sannan ta hanyar matsalolin ɗakin gwaje-gwaje. A watan Mayu 2019, bibiyar yanke shawarar taron ƙungiyar harkar lafiya ta duniya na 72, ranar cutar bacci ta Chagas ta duniya an ƙirƙiro tane domin a dinga bikinta ranar 14 ga watan Afrilu (lokacin shekarar 1909 yayin da Carlos Chagas ya gano faruwar cutar akan mutum na farko, wata yarinya 'yar shekara biyu da ake kira da Berenice). Alamomi: Bayan an kamu da cutar da akwai matakin farko, mataki mai tsanani wanda ya ke kaiwa kusan wata biyu. A yawancin faruwar cutar, alamun basa bayyana ko ta kasance ba mai tsanani ba ko kuma ta kasance ba takamaimai cutar ba. A mutanen da ƙwaron Tiraitomin (Triatomine) ya ciza, abu na farko na alamun cutar, su ne raunin fata ko kuma kumburin kan ido ɗaya (wanda da aka fi sani da Roma sign), zai iya taimakawa wajen gano sababbin faruwar cutar. Ta kowacce hanyar yaɗa cutar, marasa lafiya za su bayyana zazzaɓi, ciwon kai, ƙara girman gurin da ke fitar da ruwan jini da koɗewar fuska da raɗaɗin tsoka da wahala wajen numfashi da kumburi da kuma ciwo ciki ko ƙirji. Lokacin matakin nacin cutar da yake biyo bayan matakin tsanani, kusan marasa lafiya kaso 30% suna fama ciwukan zuciya sannan kusan kaso 10% na fuskantar ciwukan da suka shafi narkewar abinci da jijiya ko kuma yanayin fama da cututtuka daban-daban a lokaci guda. A shekarun baya, cutar tana iya janyo asarar rai kwatsam musamman saboda bugun zuciya ba bisa ƙa'ida ba ko tsayawar zuciya wanda lalacewar tsokar zuciyar da jijiyoyin ta ke haddasawa.","i) Mtu bila kukusudia kupaka kinyesi cha mdudu kwenye sehemu yenye kuumwa au sehemu nyingine ya ngozi, macho au mdomo.; ii) Kwa ulaji wa chakula ambacho kimechafuliwa na uchafu kutokana kwa kunguni wa triatomine waliombukizwa, ambao kawaida huambukiza vikundi vya watu (kusababisha milipuko au maambukizi ya mdomo)na maradhi ya juu zaidi ya ugonjwa mbaya na idadi ya vifo. Kilamahali ugnjwa wa Chagas unaweza pia kuambukizwa kupitia damu au uongezewaji wa bidhaa za damu kutka kwa wachangiaji walioambukizwa; kwa maambukizi ya kuzaliwa (mama kwa mtoto) wakati wa ujauzito au kujifungua; kwa kupandikiza chombo kutoka kwa wachangiaji waliombukizwa; na pia kwa ajali ya maabara. Mwezi Mei 2019, kufutaia uamuzi wa Baraza la72 la Afya Duniani, Siku ya Ugonjwa wa Chagas Duniani ilianzishwa kuadhimishwa tarehe 14 April (Tarehe ya mwaka 1909 wakati Carlos Chagas alipgundua kisa cha kwanza cha binadamu cha ugonjwa huo, msichana mwenye umri wa miaka miwili aitwaye Berenice). Dalili: Baada ya kuambukizwa maambukizi kwa hatua ya awali, hudumu kwa miezi miwili. Katika kesi nyingi, dalili hakuna au za chini na sio maalumu. Kwa wtu wa;ioumwa na kunguni, ni isahara kwanza zinazoonekana za maambukizo, kama vile kidonda cha ngozi au uvimbe wa rangi ya zambarau wa vifuniko vya jicho moja (zinazojulikana alama za Roma√±a ), inaweza kusaidia katika utambuzi wa kesi mpya. Kwa njia yoyote ya maambukizi, wagonjwa wanaweza kuonnyesha homa, maumivu ya kichwa, tezi za limfu zilizoongezeka, weupe, maumivu ya misuli, ugumu wa kupumua, uvimbe, na maumivu yasiyo ya kawaida au ya kifua. Kipindi cha awamu sugu ambacho kinafanikiwa awamu ya hivi sasa, hadi 30% ya wagonjwa wanakabiliwa na matatizo ya moyo na hadi 10% hupata matatizo ya utumbo,neva au mchanganyiko. Katika miaka ya baadaye, mambukizi yanaweza kusababisha kifo cha ghafla hasa kutokana na arrhythmia ya moyo au kushindwa kwa moyo kunakosababishwa na uharibifu wa misuli ya moyo na mfumo wake wa neva.","i) ẹni náà ṣèèsì tan ìgbẹ́ idún náà ká ní ojú ìjájẹ náà tàbí sí ojú ọgbẹ́ mìíràn láwọ-ara, àwọn ojú tàbí ẹnu; (ii) nípa jíṣẹ oúnjẹ tí ìgbẹ́ àwọn ìdun olóró akárùnká ti bàjẹ́, pàápàá jùlọ kíkó o ran ìsọ̀rí àwọn ènìyàn (fífa ìtújáde àrùn tàbí ìfẹnu kó ranni) pẹ̀lú ìpele gíga iye akọ àrùn àti iye ikú. Níbi gbogbo àrùn Chagas náà lè tàn kálẹ̀ nípa ẹ̀jẹ̀ tàbí gbígba ọjà-ẹ̀jẹ̀ láti ara àwọn afẹ̀jẹ̀sílẹ̀ alárùn; nípa àkóràn ajẹmọ́-ìbí (láti ara ìyá sí ọmọ) lásìkò oyún tàbí ìbímọ; nípasẹ̀ ìpàsípààrọ̀ ẹ̀yà-ara láti ara àwọn olùfisílẹ̀ alárùn; àti nípa àwọn ìjàǹbá yàrá-ìyẹ̀wò-ṣèwádìí pàápàá. Ní Oṣù karùn-ún 2019, ní títẹ̀lé ìpinnu Ìkórajọpọ̀ Ètò Ìlera Àgbáyé, wọ́n dá Àyájọ́ Ọjọ́ Àrùn Chagas Lágbàáyé sílẹ̀ láti máa ṣe àjọyọ̀ rẹ̀ ní 14 Oṣù Kẹrin (déètì ọjọ́ ní ọdún 1909 tí Carlos Chagas kọ́kọ́ ṣe àwárí àìsàn yìí lára ènìyàn kan, ọmọbìnrin ẹni ọdún méjì tí ń jẹ́ Berenice). Àwọn àmì-aṣàfihàn: lẹ́yìn tí kòkòrò náà bá ti ràn, ìbẹ̀rẹ̀ wà, ìpele líle tí ó máa ń tó osù méjì. Ní ọ̀pọ̀ ìgbà, kì í sí àwọn àmì-aṣàfihàn tàbí kí wọ́n jẹ́ ìwọ̀nba kí wọ́n sì máà jẹ́ pàtó. Nínú àwọn ènìyàn tí ìdun olóró ta, àbúdá ahànde àkọ́kọ́ fún kíkó àrùn, bí i egbò awọ-ara tàbí wíwó aláwọ̀ pọ́pù fún ìpéǹpéjú kan (èyí tí wọ́n ń pè ní àmì Romana), lè ṣe ìrànwọ́ fún ṣíṣe àyẹ̀wò fún àwọn ìjẹyọ mìiràn. Pẹ̀lú ọ̀nà kíkó-àrùn náà, àwọn aláìsàn lè ní ibà, orí-fífọ́, iṣan omi-ara títóbi, fífunfun, ìrora iṣan, ìṣòro pẹ̀lú mímí, wíwú, àti ìrora ikùn tàbí àyà. Lásìkò ìpele akọ èyí tó tẹ̀lé ìpele líle, ó tó 30% àwọn aláìsàn ló ń ní àwọn àìlera ajẹmọ́-ọkàn àti pé ó tó 10% tó ní ìrírí àìlera ajẹmọ́ lílọ-oúnjẹ, àìlera ọpọlọ tàbí àdàpọ̀ méjéèjì. Ní ọjọ́-iwájú, kòkòrò-àrùn náà lè yọrí sí ikú òjijì pàápàá látàrí àìṣedéédéé ìmí ọkàn tàbí ìsọṣẹ́sílẹ̀ tí ìbàjẹ́ iṣan ọkàn àti ti ààrin-gbùngbùn ìmọ̀lára fà.","i) umuntu eninda lapho kulunywe khona amakaka esilokazana engaqondile noma kwenye indawo evulekile yesikhumba, emehlweni noma emlonyeni; ii) ngokudliwa kokudla okunukubezwe amakaka avela ezimbungulwini ezitheleleke nge-triatomine, ngokuvamile okuthelela amaqembu abantu (okubangela ukuqubuka kwesifo noma ukutheleleka ngomlomo) ngezinga eliphezulu lesifo esimandla kanye nokushona kwabaningi. Yonke indawo i-Chagas disease ingadluliselwa futhi ngokufakelwa igazi noma umkhiqizo wegazi osuka kwabanikelayo abathelelekile; ngokudluliselwa ngesikhathi sokuzalwa (ukusuka kumama ukuya enganeni) ngesikhathi sokukhulelwa noma sokubeletha; ngokufakelwa isitho somzimba esivela kwabanikelayo abathelelekile; nangezingozi ezenzeka elabhorethri. NgoNhlaba 2019, kulandela isinqumo seWorld Health Assembly yama-72, uSuku Lomhlaba Wonke lwe-Chagas Disease lwamiswa ukuze lugujwe ngomhlaka-14 kuMbasa (usuku lonyaka ka-1909 lapho uCarlos Chagas ethola khona isiguli sokuqala somuntu salesi sifo, intombazane eneminyaka emibili ubudala eyayibizwa ngokuthi uBerenice). Izimpawu: Ngemuva kokudluliselwa kwesifo kukhona isigaba sokuqala, esimandla esiba khona cishe izinyanga ezimbili. Ezigulini eziningi, izimpawu azibi khona noma azibi mandla futhi azzibi ngendlela ethile. Kubantu abalunywe yimbungulu ye-triatomine, izimpawu zokuqala zokutheleleka ezibonakalayo, njengesilonda esisesikhumbeni noma ukuvuvukala okunombala onsomi ejwabini lehlo elilodwa (okubizwa ngokuthi uphawu lwe-Romaña), kungasiza ekutholakaleni kwezifo ezintsha. Nganoma iyiphi indlela yokudlulisela isifo, iziguli zingaba nemfiva, ziphathwe yikhanda, kuvuvukele izindlala ze-lymph, i-pallor, ubuhlungu bemisipha, ukuphefumula kanzima, ukuvuvukala, kanye nokuphathwa yisisu noma ubuhlungu besifuba. Phakathi nesigaba sezifo ezingamahlalakhona esilandela ngemuva kwesigaba esibucayi, iziguli ezingafinyelela cishe ku-30% ziphethwe yzifo eziphathelee nenhliziyo futhi ezingaba ngu-10% ziphethwe yizifo eziphathelene nokugaya komzimba ukudla, izinzwa noma izifo ezixubile. Eminyakeni yakamuva, ukutheleleka ngezifo kungaholela ekushoneni kungazelelwe imbangela yakho enkulu ekuyi-heart arrhythmia noma ukumelwa yinhliziyo okubangelwa ukulimala kwemisipha yenhliziyo kanye nohlelo lwayo lwezinzwa." +ሕክምና፡- የቻጋስ በሽታ በሁለት ፀረ-ተባይ መድኃኒቶች ሊድን ይችላል፤ እነዚህም ቤንዝኒዳዞል እና ኒፉርቲሞክስ ናቸው፡፡ ሁለቱም መድሃኒቶች ከበሽታው በኋላ ወዲያው ከተሰጡ የወሊድ መተላለፍን ጨምሮ በሽታውን ለመፈወስ 100% ያህል ውጤታማ ናቸው፡፡ የሁለቱም ውጤታማነት ይቀንሳል ነገር ግን አንድ ሰው ረዘም ላለ ጊዜ በበሽታው በተያዘ ቁጥር አሉታዊ ስሜቶቹ በእድሜ መግፋት ላይ የሚጨምሩ ናቸው፡፡ በተጨማሪም ኢንፌክሽኑ በፀረ- በሽታ መከላከያ ምክንያት እንደገና ለተቀሰቀሰባቸው እና በቅድመ- በሽታ ደረጃ ላይ ለሚገኙ ታካሚዎች ህክምናው የታዘዘ ነው። በቫይረሱ የተያዙ ወጣቶች በተለይም ምንም ምልክት የሌላቸው ህክምና ሊደረግላቸው ይገባል ምክንያቱም ፀረ-ታሃዋሲያን ህክምና የበሽታ መሻሻልን ሊከላከል ወይም በነፍሰ ጡር ሴቶች ላይ እንዳይተላለፍም ይከላከላል፡፡ በሌሎች ሁኔታዎች ላይ የቻጋስ በሽታን ለመከላከል ወይም ለማዘግየት የመድሃኒት እምቅ ጥቅሞች በሕክምናው ጊዜ (እስከ 2 ወራት) እና ሊከሰቱ የሚችሉ አሉታዊ ግብረ-መልሶች (እስከ 40% ከሚታከሙ አዋቂ ታካሚዎች ውስጥ የሚከሰት) አንጻር መመዘን አለባቸው፡፡ ቤንዝኒዳዞል እና ኒፉርቲሞክስ በነፍሰ ጡር ሴቶች ወይም የኩላሊት እና የጉበት እክል ያለባቸው ሰዎች መውሰድ የለባቸውም፡፡ በተጨማሪም ኒፉርቲሞክስ የነርቭ ወይም የአእምሮ ሕመም ችግር ለነበረባቸው ሰዎች የተከለከለ ነው፡፡ በተጨማሪም ለልብ ወይም የምግብ መፈጨት ወይም የነርቭ ህመሞች የተለየ ሕክምና ሊያስፈልግ ይችላል፡፡,"Treatment: Chagas disease can be treated with two antiparasitic medicines: benznidazole and nifurtimox. Both medicines are nearly 100% effective in curing the disease if given soon after infection, including the cases of congenital transmission. The efficacy of both diminishes, however, the longer a person has been infected and the adverse reactions are more frequent at older age. Treatment is also indicated for those in whom the infection has been reactivated due to immunosuppression, and for patients during the early chronic phase. Infected adults, especially those with no symptoms, should be offered treatment because antiparasitic treatment can also prevent or curb disease progression and prevent congenital transmission in pregnant women. In other cases the potential benefits of medication in preventing or delaying the development of Chagas disease should be weighed against the duration of treatment (up to 2 months) and possible adverse reactions (occurring in up to 40% of treated adult patients). Benznidazole and nifurtimox should not be taken by pregnant women or by people with kidney or liver failure. Nifurtimox is also contraindicated for people with a background of neurological or psychiatric disorders. Additionally, specific treatment for cardiac, or digestive or neurological manifestations may be required.","Magani: Ana iya maganin cutar Chagas da irin magungunan halittu masu maƙalewa a jikin mutum : wato (Benznidazole) da (Nifurtimox). Duka magungunan guda biyun masu kyau da tasiri ne 100% wajen warkar da cutar idan aka sha maganin jim kaɗan bayan kamuwa da ciwon, wanda ya haɗa da faruwar cutar wacce ake ɗauka yayin ɗaukar ciki da hauhuwa. Tasisirin duka biyun na raguwa, saboda haka, iya tsawon yadda mutum ke ɗauke da cutar sannan kuma mummunar amsawar cutar sun fi bayyana a lokacin shekarun tsufa. Sannan kuma ana gayawa waɗanda cutar ta ƙara bayyanar musu irin maganin da za suyi saboda tsarin kariyar jikinsu yayi rauni, sannan da marasa lafiyar da suke a matakin farko-farko na nacin cutar. Manyan dake ɗauke da cutar, musamman waɗanda basa nuna alamu, ya kamata a basu magani saboda maganin kariyar ƙwayar cutar mai rayuwa kan wata halitta zai iya kare ko kawar da cigaban cutar sannan ya kare yaɗuwar cutar a yayin ɗaukar ciki ga mata masu ciki. A wasu yanayin, yana da muhimmanci a yi tunanin yiwuwar amfani da magani wajen kare ko kuma dakatar da cutar ta Chagas, musamman idan yin maganin zai kai har wata biyu sannan za a iya samun illoli a kaso arba'in 40% na manyan mutanen da akai musu maganin cutar. Mata masu ciki ko mutanen da suke fama da matsalar ƙoda ko hanta ba zasu sha Maganin (Benznidazole) da (Nifurtimox) ba. Ana kuma gargaɗin mutane masu tarihin fama da cututtukan jijiya ko na ƙwaƙwalwa da kada su sha maganin (Nifurtimox). Bugu da ƙari, ana buƙatar yin keɓantaccen magani ga waɗan da suka bayyana cutukan zuciya ko tsarin narkewar abinci ko kuma bayyanar matsalar zuciya.","Mtibabu: Uonjwa wa Chagas unaweza kutibiwa na dawa mbili za vipambanavimelea: benznizadole na nifurtimox. Dawa zote mbili zinafaa kwa karibu 100% katika kuponya ugonjwa ikiwa zitatolewa mara baada ya kuambukizwa, pamoja na kesi za maambukizi ya kuzaliwa. Ufanisi wa zote mbili hupungua, hata hivyo, kadri mtu anavyokuwa ameambukizwa kwa muda mrefu na athari mbaya hutokea mara kwa mara katika umri mkubwa. Matibabu pia yanaonyeshwa kwa wale ambao maambukizi yamejirudia kwa sababu ya kupungua kinga, na kwa wagonjwa katika hatua za awali za usugu. Watu wazima walioambukizwa, hasa wale ambao hawana dalili, wanapaswa kupatiwa matibabu ya kuzuia vimelea kwa sababu matibabu ya kuzuia vimelea yanaweza pia kuzuia au kuondosha kuendelea kwa ugonjwa na kuzuia maambukizi ya kuzaliwa kwa wanawake wajawazito. Katika kesi nyingine faida za dawa katika kuzuia au kuchelewesha ukuaji wa ugonjwa wa Chagas zinapaswa kupimwa kwa muda wa matibabu (hadi miezi 2) na athari mbya zinazowezekana (zinatokea hadi 40% ya wagonjwa wazima waliotibiwa). Benznidazole na nifurtimox hazipaswi kutumiwa na wanawake wajawazito au watu walio na figo zilizoshindwa au ini. Nifurtimox pia ni changamoto kwa watu wenye historia ya magonjwa ya neva au ya akili. Zaidi ya hayo, matibabu maalumu ya moyo, au udhihirisho wa utumbo au wa neva yanaweza kuhitajika.","Ìtọ́jú: A lè tọ́jú àrùn Chagas pẹ̀lú àwọn òògùn aṣàtakò-kòkòrò méjì: benznidazole àti nifurtimox. Àwọn òògùn méjéèjì fẹ́rẹ̀ ní ìmúyányán 100% nínú ṣíṣe ìwòsàn-kíkún fún àrùn náà bí wọ́n bá lò ó kíá lẹ́yìn kíkó kòkòrò náà, pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ kíkó-àrùn nípasẹ̀ ìbímọ. Ṣùgbọ́n ṣá, ìmúyányán àwọn méjéèjì máa ń dínkù bí ọjọ́ ìkó-àrùn náà bá ti pẹ́, àti pé àwọn ìmọ̀lára burúkú náà máa ń wá déédéé ní ọjọ́ ogbó. Wọ́n tún tọ́ka sí ìtọ́jú fún àwọn tí kòkòrò-àrùn náà ti sọjí nínú wọn látàrí títẹrí-sọ́jà-ara-ba, àti fún àwọn aláìsàn lásìkò akọ ìpele àkọ́kọ́. Àwọn àgbàlagbà alárùn-àkóràn, pàápàá jùlọ àwọn ẹni tí kò ní àwọn àmì-aṣàfihàn, yẹ kí ó gba ìtọ́jú nítorí ìtọ́jú nípa lílo òògùn aṣàtakò-kòkòrò náà lè dènà tàbí dá ìtẹ̀síwájú àrùn dúró àti áti dènà ìkóràn ajẹmọ́-ìbímọ pẹ̀lú àwọn obìnrin olóyún. Ní àwọn ọ̀nà mìíràn àwọn àǹfààní aṣeéṣe fún òògùn ní ti dídènà tàbí dídá ìdàgbàsókè àrùn Chagas dúró yẹ ní wíwọ̀n lẹ́gbẹ̀ẹ́ àsìkò ìtọ́jú (tó tó oṣù 2) àti àwọn ìmọ̀lára burúkú tí ó ṣe é ṣe (tí ó ń ṣẹlẹ̀ tó 40% àwọn aláìsàn àgbàlagbà tí wọ́n tọ́jú). Kò yẹ kí àwọn obìnrin olóyún lo benznidazole àti nifurtimox tàbí àwọn ènìyàn tó ní ìsọṣẹ́ sílẹ̀ kíndìnrín tàbí ẹ̀dọ̀. Nifurtimox kò tún wà fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ìtàn-ìpìlẹ̀ nípa àwọn àìlera ajẹmọ́-ọpọlọ àti ìsínwín. Ní àfikún, ó lè nílò ìtọ́jú pàtó fún àwọn ìjẹyọ àìlera ọkàn, tàbí lílọ-oùnjẹ tàbí ajẹmọ́-ọpọlọ.","Ukwelashwa: I-Chagas disease ingelashwa ngemithi emibili elwa namagciwane: i-benznidazole kanye ne-nifurtimox. Yomibili le mithi icishe isebenze ngempumelelo engu-100% ekwelapheni isifo uma inikezwa ngokushesha ngemva kokutheleleka ngesifo, kuhlanganise nezimo zokutheleleka ngesikhathi sokuzalwa. Nokho, ukusebenza ngendlela efanele kwayo yomibili kuyasincipha isifo, uma umuntu esetheleleke isikhathi eside futhi ukusabela okungekuhle kuvame kakhulu eminyakeni yobudala yasebekhulile. Ukwelashwa kuyanconywa futhi kulabo abaphinde batheleleka futhi ngenxa yokucindezeleka kwamasosha omzimba, kanye naseziguli phakathi nesigaba sokuqala sesifo esingamahlalakhona. Abantu abadala abathelelekile, ikakhulukazi labo abangenazo izimpawu, kufanele batshelwe ngokwelashwa ngoba ukwelashwa okulwa namagciwane nakho kungavimbela noma kumise ukuqhubeka kwezifo futhi kuvimbele ukudluliseleka ngesikhathi sokubeletha kwabesifazane abakhulelwe. Kwezinye izimo izinzuzo zemithi ezingaba khona ekuvimbeleni noma ekubambezeleni ukudlondlobala kwe-Chagas disease kufanele zikalwe ngokuphathelene nesikhathi sokwelashwa (kuze kufike ezinyangeni ezi-2) kanye nokusabela okungekuhle okungase kwenzeke (okwenzeka ezingafinyelela ezigulini ezingaba ngu-40% zabantu abadala abelashiwe). I-Benznidazole kanye ne-nifurtimox akufanele zithathwe abesifazane abakhulelwe noma abantu abanezinso noma isibindi esingasebenzi kahle. I-Nifurtimox nayo ayivumelekile kubantu abake baba nezifo zokuphazamiseka kwezinzwa noma kwengqondo. Ngaphezu kwalokho, kungase kudingeke ukwelashwa okuthile ngokuphathelene nenhliziyo, noma ukugaya komzimba ukudla noma ukubonakala kwezifo zezinzwa." +የኬሚካል አደጋ ማጠቃሊያ፡- የኬሚካል ክስተት ከመጠን በላይ ሆነ መርዛማ ንጥረ ነገር መለቀቅ ሲሆን ይህም በህብረተሰብ ጤና እና አካባቢ ላይ ጉዳት ሊያደርስ ይችላል፡፡ የኬሚካል አደጋው በተፈጥሮ ክስተቶች ምክንያት ወይም በአጋጣሚ ወይም ሆን ተብሎ በተፈጠሩ ክስተቶች ምክንያት ሊከሰቱ ይችላሉ፡፡ እነዚህ ክስተቶች ድንገተኛ እና አጣዳፊ ሊሆኑ ይችላሉ ወይ��� ኬሚካሉ “ሳይታወቅ” በሚለቀቅበት ጊዜ ቀስ በቀስ ሊነሱ ይችላሉ፡፡ እንዲሁም ከመጠነኛ ልቀቶች እስከ ሙሉ ከፍተኛ ድንገተኛ አደጋዎች ሊያደርሱ ይችላሉ፡፡ “የኬሚካል አደጋ” የሚለው ቃል የኬሚካል ልቀት ወይም የቴክኖሎጂ ክስተቶችን ሊያመለክት ይችላል፣ እነዚህንም ጨምሮ፡- ኬሚካሎችን የሚያከማች ወይም የሚጠቀም ፋብሪካ ላይ ፍንዳታ ሲያጋጥም፤ የምግብ ወይም የውሃ አቅርቦትን በኬሚካል መበከል፤ የዘይት መፍሰስ፤ በሚጓጓዝበት ጊዜ ከማጠራቀሚያ ክፍል የሚወጣ ፍሳሽን ያጠቃልላል፡፡,"Chemical incidents Overview: A chemical incident is the uncontrolled release of a toxic substance, potentially resulting in harm to public health and the environment. Chemical incidents can occur as a result of natural events, or as a result of accidental or intentional events. These incidents can be sudden and acute or have a slow onset when there is a ‘silent’ release of a chemical. They can also range from small releases to full-scale major emergencies. The term “chemical incident” might refer to anthropogenic or technological events, including: an explosion at a factory that stores or uses chemicals contamination of the food or water supply with a chemical an oil spill a leak from a storage unit during transportation","Zubar sinadarin kyamikal Gamsashshen bayani: Fitar Sinadari shi ne fitar sinadari mai guba kai tsaye, wanda yake iya janyo cutarwa ga lafiyar al'umma da muhalli. Fitar sinadari za ta iya faruwa a sakamskon faruwar wani abu daga Allah ko a sakamakon faruwar tsautsayi ko faruwar wani abu da gangan. Waɗannan al'amuran za su iya faruwa kwatsam kuma cikin tsanani ko kuma a farko su faru a hankali idan da akwai faruwar fitar sinadari ta kasance cikin shiru. Za su iya kuma dinga fita daga kaɗan-kaɗan zuwa fita sosai har a buƙaci taimakon gaggawa. Kalmar ""fitar sinadarin kyamikal"" zai iya zama fitar sinadarin ta dalilin ayyukan ɗan 'adam ko kayan fasaha, wanda ya haɗa da: fashewar wani abu a masana'antar dake ɗauke da sinadarin kyamikal. Gurɓatar abinci ko ruwa da sinadarin kyamikal. Zubar mai Ɗigar mai daga ɓangaren ma'ajiyar mai yayin sufiri/tafiya a abin hawa.","Matukio ya Kemikali. Muhtsaru: Tukio la kemiklai ni utolewaji wa dutu yenye sumu, ambayo inaweza kusababisha madhara kwa afya ya umma na mazingira. Matukio ya kemikali yanaweza kutokea kama matokeo ya matukio ya asili, aukama matokeo ya matukio ys kimataifa. Matukio haya yanaweza kuwa ya ghafla na ya papo hapo au kuwa na mwanzo wa polepole T ‚Äò Äô wakati kuna kutolewa kimya kwa kemikali. Wanaweza pia kuanzia matoleo madogo ya dharura hadi kwenye matoleo makubwa. Neno, tukio la kemikali ‚Äú ‚Äù linaweza kurejelea matukio ya anthropogena au kiteknolojia, ikijumuisha: Mlipuko katika kiwanda kinachohifadhi au kutumia kemikali. Uchafuziw chakula au maji na kemikali. Kumwagika kwa mafuta. Kuvuja kutoka sehemu ya uhifadhi wakati wa usafirishaji.","Àwọn Ìṣẹ̀lẹ̀ Ajẹmọ́-Kẹ́mikà Ìsọnísókí: Ìṣẹ̀lẹ̀ Ajẹmọ́-Kẹ́mikà jẹ́ ìtújáde ohun olóró láìsákoso, èyí tí ó máa ń yọrí sí ìpalára fún ìlera àwùjọ àti àyíká. Àwọn Ìṣẹ̀lẹ̀ Ajẹmọ́-Kẹ́mikà lè ṣẹlẹ̀ gẹ́gẹ́ bí àbájáde àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àbáláyé, tàbí gẹ́gẹ́ bí àbájáde àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì tàbí àmọ̀ọ́mọ̀ṣe. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ wọ̀nyí lè jẹ́ òjijì kí wọ́n sì burú tàbí kí wọ́n rọra bẹ̀rẹ̀ nígbà tí ìtújáde ‘ìdákẹ́jẹ́’ kẹ́míkà bá ṣẹlẹ̀. Wọ́n tún lè tó àwọn pàjáwìrì ńlá pàtó láti ara àwọn ìtújáde kéékèèké. Kókó-ọ̀rọ̀ nnì ‘‘ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-kẹ́mikà’’ lè túmọ̀ sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ elénìyàn tàbí onímọ̀-lrọ, tí ó ní í ṣe pẹ̀lú: ìbúgbàmù kan láti ilé-iṣẹ́ kan tí ó ń kó àwọn kẹ́míkà pamọ́ tàbí lo kẹ́míkà bíba ìpèsè oúnjẹ àti omi jẹ́ pẹ̀lú kẹ́míkà ìṣẹ́dànù epo jíjò láti ara ibi-ìpamọ́ lásìkò ìkókiri","Izigameko ezibandakanya amakhemikhali Uhlolojikelele: Isigameko esibandakanya amakhemikhali sichaza ukukhishwa okungalawuleki kwento enobuthi, okungase kube nomphumela wokulimaza izimpilo zomphakathi kanye nemvelo. Izigameko ezibandakanya amakhemikhali zingenzeka ngenxa yezehlakalo zemvelo, noma ngenxa yezehlakalo ezenzeke ngengozi noma ngenhloso. Lezi zigameko zingaba ezingalindelekile futhi zibe zimbi kakhulu noma ziqale kancane lapho kuphuma ikhemikhali ‘buthule’. Zingashiyana kusuka ekuphumeni kancane ukuya ezimweni ezinkulu eziphuthuma ngokuphelele. Igama elithi “isigameko esibandakanya amakhemikhali” lingase libhekise ezehlakalweni zokusintsha kwesimo sendawo (anthropogenic) noma zezobuchwepheshe, ezihlanganisa: ukuqhuma efekthri egcina noma esebenzisa amakhemikhali ukunukubezwa kokudla noma amanzi ngamakhemikhali ukuchitheka kukawoyela ukuvuza okuvela kuyunithi yokugcina impahla ngesikhathi ihanjiswa" +"በግጭት ወይም በሽብርተኝነት ሆን ተብሎ ኬሚካሎችን መልቀቅ፤ ለኬሚካል ከመጋለጥ ጋር የተያያዘ የበሽታ ወረርሽኝ፤ ከተፈጥሮ ምንጭ የሚነሱ የኬሚካል አደጋዎች እሳተ ገሞራዎች፣ የመሬት መንቀጥቀጥ እና የደን ቃጠሎዎች ይገኙበታል፡፡ እ/አ/አ በ2009 እና በ2018 መካከል በቴክኖሎጂ ክስተቶች ምክንያት 65,000 ሰዎች ሕይወታቸው አልፏል፡፡ የኬሚካል ምርትና አጠቃቀም በአለም አቀፍ ደረጃ እየጨመረ በመምጣቱ የጤና ዘርፉ የባህላዊ ሚናውንና ኃላፊነቱን በማስፋት ከኬሚካል አጠቃቀም ጋር ተያይዞ የሚነሱ የህብረተሰብ ጤና እና ህክምና በሽታዎችን እና የጤና ጫናዎችን ለመፍታት ያስችላል፡፡ ውጤት፡- የኬሚካል አድጋው በተለይም የሽብርተኝነት ድርጊቶች፣ በሕዝቦች ላይ ፍርሃት እና ጭንቀት እንዲሁም በእሳት፣ በፍንዳታ ወይም በመርዛማነት ጉዳት ሊያስከትሉ ይችላሉ፡፡ በኬሚካል ተጋላጭነት ላይ ተመርኩዘው ምልክቶች እራሳቸውን በተለየ መንገድ ሊያሳዩ ይችላሉ፡፡ በአጠቃላይ ለመርዝ ኬሚካል በመጋለጥ የሚያስከትለው አሉታዊ የጤና ውጤቶች፡- ለምሳሌ የመተንፈሻ አካላት ብሮንኮንስትሪክሽን ወይም የቆዳ ማሳከክ እና አይን መሸዋረር፣ ፈሳሸ እና ደረቅ የመሳሰሉ የአካባቢያዊ ወይም ከኬሚካሉ ጋር በተገናኘበት ቦታ ላይ የሚከሰቱ ውጤቶች ናቸው፡፡ ሰውነት ሥርዓትን የሚያጠቁ ወይም ከገባበት ቦታ ርቀው የሚገኙ የአካል ክፍሎችን የሚጎዱ ተፅዕኖዎች፣ ለምሳሌ በመፍሰስ ምክንያት የማዕከላዊው የነርቭ ሥርዓት ማሽቆልቆል ወይም በካርቦን ቴትራክሎራይድ መተንፈስ ምክንያት የጉበት መሟሟት፤ እና","deliberate release of chemicals in conflict or terrorism an outbreak of disease that is associated with a chemical exposure. Chemical incidents arising from natural sources include volcanos, earthquakes and forest fires. An estimated 65 000 people died due to technological events between 2009-2018. As the production and use of chemicals continues to increase worldwide the health sector must expand its traditional roles and responsibilities to be able to address the public health and medical issues associated with the use of chemicals and their health effects. Impact: Chemical incidents, especially acts of terrorism, may also cause fear and anxiety in populations, as well as injury from fire, explosion or toxicity. Depending on the chemical exposure, symptoms may present themselves differently. In general, the adverse health outcomes to toxic chemical exposure may be: effects that are local or arise at the site of contact with the chemical, such as bronchoconstriction from respiratory irritants, or irritation of the skin and eyes by gases, liquids and solids; effects that are systemic or affect organ systems remote from the site of absorption, such as depression of the central nervous system from inhalation of solvents, or necrosis of the liver from the inhalation of carbon tetrachloride; and","Zubar da sinadarin kyamikal ana sane lokacin rikici ko ta'addanci Ɓarkewar cutar da take da alaƙa da zubar sinadarin kyamikal. Fitar sinadarin kyamikal Wanda yake faruwa daga Allah ya haɗa da fashewar manyan duwatsu da girgizar ƙasa da kuma wutar daji. Ƙiyasin mutane 65 000 sun mutu ta dalilin zubar sinadarin kyamikal ta amfani da ayyukan fasaha daga shekarar 2009-2018. Kamar yadda sarrafawa da amfani da sinadarin kyamikal ke ƙaruwa a faɗin duniya dole ɓangaren lafiya ya ƙara faɗaɗa ayyuka da rawar da yake takawa na al'ada domin samun ikon yin maganin matsalolin lafiya da asibiti wanda suke da alaƙa da amfani da sinadarin kyamikal da tasirin su a lafiyance. Tasiri: Zubar sinadarin kyamikal, musamman ayyukan ta'addanci, shi ma zai iya haddasa tsoro da fargaba a cikin al'umma, sannan kuma raunin wuta, fashewar wani abu ko guba. Ya danganta da irin zubar sinadarin kyamikal ɗin, alamu zasu iya bayyana kansu daban-daban. Gaba ɗaya, mummunan sakamakon lafiya ta dalilin zubar sinadarin kyamikal mai guba, ka iya zama: Tasiran da suke na gida ko suka faru a gurin da a kai mu'amala da sinadarin kyamikal ɗin, irin su toshewar ƙofar shaƙar iska daga abubuwan da suke cutar da numfashi, ko cutar da fata da idanu da sinadarin gas da sinadarin kyamikal na ruwa da kuma sinadari daskararre.; Abubuwan da ke shafar ilahirin jiki ko suke shafar ɓangarorin jiki dasinadarin ya taɓa, kamar jin takura a ɓangaren ƙwaƙwalwa da laka bayan shaƙar sinadarin (solvent) ko lalacewar hanta ta dalilin shaƙar sinadarin kabon (tetrachloride); da kuma","Utojai wa makusudi wa kemikali katika migogoro au ugaidi. Kutokea kwa ugonjwa ambao unahusiana na mlipuko wa kemikali. Matukia ya kikemikali yaliyotokea kutokana na vyanzo vya asili vikijumuisha volkano, tetmeko la ardhi na moto wa msituni. Takriban watu 65000 walifariki kutokana namatukio ya kiteknolojia kati ya 2009-2018. Wakati uzalishaji wa kemikali ukiendelea kuongezeka duniani kote sekta ya afya lazima ipanue majukumu yake na majukumu yake ya asili ili kuweza kushughulikia masula aya afya ya umma na matibabu yanayohusiana na matumizi ya kemikali na athari zake kiafya. Madhara: Matukio ya kemikali, haswa vitendo vya ugaidi, yanawez pia kusababisha hofu na wasiwasi kwa idadi ya watu, pamoja na majeraha ya moto, mlipuko au sumu. Kulingana na mlipuko wa kemikali, dalili zinaweza kujionyesha tofauti. Kwa ujumla, matokeo mabaya ya kiafya kwa mlipuko wa kemikali yenye sumu yanaweza kuwa;: Madhara ambayo ni ya kawaida au yanayotokea kwenye eneo lenye kukutana na kemikali, kama vile bronchoconstriction kutoka kwenye viwasho vya kupumua, au kuwasha kwa ngozi na macho na gesi, vimiminika na vitu vikali.; Athari ambazo ni za kimfumo au zinazoathiri mifumo ya viungo kutokana na upande wa unyonyaji, kama vile mfadhaiko wa mfumo mkuu wa neva kutokana na kuvuta pumzi ya vimumunyisho, au nekrosisi ya ini kutokana na kuvuta pumzi ya kaboni ya tetrakloridi; na","ìmọ̀ọ́mọ̀ tú àwọn kẹ́míkà jáde lásìkò ìjà tàbí rògbòdìyàn Ìṣẹ́lulẹ̀ àrùn tí ó ní í ṣe pẹ̀lú ìfihàn kẹ́míkà. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-kẹ́mikà tí ó wáyé látàrí àwọn orísun àìtọwọ́dá bí i àwọn ìbúgbàmù, ilẹ̀-ríri àti iná ijù. Àwọn ènìyàn tó tó 65 000 kú látàrí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ onímọ̀-ẹ̀rọ láàrin 2009-2018. Bí ìpèsè àti ìlò kẹ́míkà ṣe ń tẹ̀síwájú lágbàáyé, ẹ̀ka ìlera gbọ́dọ̀ fẹ àwọn ojúṣe àtilẹ̀wá wọn láti lè dá sí ìlera àwùjọ àti àwọn ọ̀rọ̀ ìṣègùn tí ó ní í ṣe pẹ̀lú ìlò kẹ́míkà àti àwọn ipa wọn lórí ìlera. Ipa: Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-kẹ́mikà, pàápàá àwọn ìwà jàǹdùkú, náà lè fa ẹ̀rù àti àníyàn fún àwọn ènìyàn, àti ìfarapa láti ara iná, ìbúgbàmù àti oró. Wíwà lọ́wọ́ ìfihàn kẹ́míkà, àwọn àmì-aṣàfihàn lè ṣe ìyàtọ̀. Ní àkótán, àwọn àbájáde ìlera búburú tó ní í ṣe pẹ̀lú ìfihàn kẹ́míkà lè jẹ́: àwọn ipa ìbílẹ̀ tàbí àwọn tó jẹyọ ní kété tí wọ́n fara kan kẹ́míkà, bí i ìséèémí láti ara ìnira fún ọ̀pá ìmí, tàbí ìnira awọ-ara àti àwọn ojú nípasẹ̀ afẹ́fẹ́-gáàsì, olómi àti oníhóró; àwọn ipa elétò tàbí èyí tí ó ń kóbá iṣẹ́ ẹ̀yà-ara láti ibi ìgbàwọlé, bí i ìrẹ̀wẹ̀sì ààrin-gbùngbùn ìmọ̀lára láti ara fínfín àwọn nǹkan tàbí ìdíwọ́ ẹ̀jẹ̀ inú ẹ̀dọ̀ láti ara fínfín kẹ́míkà olóòórùn-dídùn-kílóráìdì; àti","ukudedelwa ngamabomu kwamakhemikhali ngenxa yokungaboni ngasolinye noma ubuphekulazikhuni ukuqubuka kwesifo okuhlobene nokuchayeka kumakhemikhali. Izigameko ezibandakanya amakhemikhali ezivela emithonjeni yemvelo zihlanganisa izintaba-mlilo, ukuzamazama komhlaba kanye nokusha kwamahlathi. Balinganiselwa kuzi-65 000 abantu abashona ngenxa yezehlakalo zezobuchwepheshe phakathi kuka-2009 ukuya ku-2018. Njengoba ukukhiqizwa kanye nokusetshenziswa kwamakhemikhali kuqhubeka nokukhula emhlabeni wonke umkhakha wezempilo kufanele wandise izindima nemithwalo yawo yemfanelo ukuze ukwazi ukubhekana nezinkinga zomphakathi zezempilo nezokwelapha ezihlobene nokusetshenziswa kwamakhemikhali kanye nemiphumela yawo ngokuphathelene nezempilo. Umthelela: Izigameko zamakhemikhali, ikakhulukazi izenzo zobuphekulazikhuni, zingase futhi zibangele ukwesaba nokukhathazeka emiphakathini, kanye nokulimala okubangelwa umlilo, ukuqhuma noma ubuthi. Kuye ngokuchayeka kumakhemikhali, izimpawu zingase ziziveze ngendlela ehlukile. Ngokujwayelekile, imiphumela emibi yempilo ephathelene nokuchayeka kumakhemikhali anobuthi ingase ibe yile elandelayo: imiphumela yasendaweni noma evelayo lapho kuhlanganwa khona nekhemikhali, efana ne-bronchoconstriction evela ezintweni ezivala ukuphefumula, noma ezilimaza isikhumba kanye namehlo ngamagesi, uketshezi kanye nezinto eziqinile; imithelela eyenzeka ngokuhleleka noma ethinta izinhlelo zezitho zomzimba kude nendawo amunceke kuyo, njengokucindezeleka kohlelo lwezinzwa olungumongo ngenxa yokuhogela ama-solvent, noma ukulimala kwesibindi (lever necrosis) ngenxa yokuhogela i-carbon tetrachloride; kanye" +በተጨባጭ ወይም ከሚታሰቡ ልቀቶች የሚመነጩ የአዕምሮ ጤና ላይ የሚያስከትሉት ውጤቶች፣ ይህም ከአንድ ክስተት ጋር በተዛመደ የስነ-��ቦና እና ማህበራዊ ጭንቀት ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ ለህሙ የተጋለጡበት እና የህመም ምልክቶች መታየት በጀመሩበት መካከል ያለው ጊዜ ሊለያይ ይችላል፡- አንዳንድ ውጤቶች ለምሳሌ የአይን እና የትንፋሽ ማሳከክ ወይም የማዕከላዊው የነርቭ ሥርዓት ጭንቀት በተጋለጡበት ደቂቃዎች ወይም ሰዓታት ውስጥ በፍጥነት ሊከሰቱ ይችላሉ። ሌሎች ውጤቶች ለምሳሌ የወሊድ ጊዜ መዛባት ወይም ካንሰር ለመታየት ወራት ወይም ዓመታት ሊፈጅ ይችላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ከሀገሮች እና አጋሮች ጋር በቅርበት በመስራት የኬሚካል አደጋን ጨምሮ ሊከሰቱ ለሚችሉ ማንኛውም አደጋዎች ያላቸውን የአደጋ ጊዜ ዝግጁነት አቅም ለመቆጣጠር እና ሪፖርት ለማድረግ ይሰራል፡፡ ሊከሰቱ የሚችሉ የኬሚካል አደጋዎች በሽታዎችን መከታተል በአለም ጤና ድርጅት የዕለት ተዕለት የወረርሽኙ ማንቂያ እና እርዳታ አሰጣጥ ስራዎቹ አንድ አካል ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት አህጉራዊ የመርዝ ማዕከሎችን መረብ ለማጠናከር እና ለኬሚካላዊ አደጋዎች አስቸኳይ እርዳታ ለመስጠት አህጉራዊ ስብሰባዎችን ይጠራል። የኬሚካል አደጋዎች እና ለድንገተኛ አደጋ ዝግጁነትን ለማጠናከር የመማሪያ እና የስልጠና መሳሪያዎች ከኤኮኖሚ ትብብር እና ልማት ድርጅት፣ ከተቋሙ የኬሚካሎች ድምጽ አያያዝ ፕሮግራም ፕሮግራም እና ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጋር በመተባበር ተዘጋጅተዋል፡፡,"effects on mental health arising from real or perceived releases, which depend on the psychosocial stress associated with an incident. The time elapsing between exposure and the onset of symptoms can vary: Some effects, for example eye and respiratory irritation or central nervous system depression, can occur rapidly, within minutes or hours of exposure. Other effects, for example congenital malformations or cancers, may take months or years to appear. WHO Response: WHO works closely with countries and partners to monitor and report on their emergency preparedness capacities for all hazards, including for chemical incidents. Surveillance of diseases of possible chemical etiology is a daily element in WHO’s outbreak alert and response activities. WHO also convenes regional meetings to strengthen the global network of poison centres and thus facilitate emergency responses to chemical incidents. Guidance and training materials to strengthen preparedness for chemical incidents and emergencies have been developed in collaboration with the Organisation for Economic Co-operation and Development, the Inter-Organization Programme for the Sound Management of Chemicals, and relevant organizations in the United Nations system.","Tasirin a kan lafiyar ƙwaƙwalwa sakamakon fitar sinadarin da aka jiyo ya janyo ya dogara ne kacokan ga tsarin rayuwa da ke da alaƙa da faruwar abun. Lokacin dake tafiya tsakanin shafar sinadarin da farawar alamun rashin lafiyar zai iya bambamta: Wasu tasirikan, misali a kan ido da takurewar numfashi ko tsarin ƙwaƙwalwa da jijiya, zai iya faruwa nan da nan, cikin 'yan mintuna ko awannin fitar sinadarin. Wasu tasirikan sune, misali matsalolin da ake haifar mutum dasu ko ciwukan daji, za su iya ɗaukar watanni ko shekaru kafin su bayyana. Amsar (WHO): hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) tana aiki ƙafa da ƙafa da ƙasashe da abokan hurɗa domin sa ido da bada rahoto a kan irin ƙarfin shirinsu na bada agajin gaggawa na dukkan hatsarurruka, wanda ya haɗa da zubar sinadarin kyamikal. Sa ido a kan cututtukan zubar sinadarin kyamikal al'amarin yau da kullum ne a ayyukan ankarar da ɓarkewar cuta da amsawa na hukumarr lafiya ta duniya. WHO ; Hukumar Lafiya ta Duniya ta kuma haɗa tarurrukan shiya-shiya domin ƙarfafa haɗin kan duniya na cibiyoyin sinadarai masu guba sannan ta sauƙaƙa bada agajin gaggawa ga matsalar zubar sinadrin kyamikal. An samar da kayan aikin nusarwa da horaswa domin ƙarfafa shirin ɗamarar faruwar zubar sinadarin kyamikal da bada agajin gaggawa da haɗin gwiwar ƙungiyar haɗin kai da bunƙasar tattalin arzaƙi da shirin haɗin kan ƙungiyoyi domin yin kyakykyawar mu'amala da sinadarin kyamikal, da kuma wasu ƙungiyoyin da abin ya shafa a shirin ƙungiyar haɗin kan ƙasashe.","Athari kwa afya ya akili inayotokana na matoleo ya kweli au yanayodhaniwa, ambayo hutegemea msongo wa kisaikolojia unaohusishwa na tukio. Muda unaopita kati ya mfiduo wa mwanzo wa dalili unaweza kutofautiana.: Baadhi ya athari, kwa mfano muwacho wa macho na upumuaji au mfadhaiko wa mfumo mkuu wa neva, unaweza kutokea kwa haraka, ndani ya dakika au saa baada ya kufichuliwa. Madhara mengine, kwa mfano ulemavu wa kuzaliwa au saratani inaweza kuchukua miezi au miaka kuonekana. Mrejesho wa WHO: WHO inafanya kazi kwa karibu na nchi na washirika kufuatilia na kutoa taarifa juu ya uwezo wa wa kujitayarisha kwa hatari zote, ikiwa ni pamoja na matukio ya kemikali. Ufuatiliaji wa magonjwa ya uwezekano wa etiolojia ya kemikali ni kipengele cha kila siku katika tahadhari ya WHO ya kutokea na shughuli ya kukabiliana. WHO pia huitisha mikutano ya kikanda ili kuimarisha mtandao wa kimataifa wa vituo vya sumu na kuwezesha majibu ya dharura kwa matukio ya kemikali. Mwongozo na nyenzo za mafunzo ili kuimarisha utayari wa matukio ya kemikali na dharura umeandaliwa kwa ushirikiano na Shirika la Uhirikiano wa Kiuchumi na Maendeleo, Mpango wa Mashirika ya Kusimamia Udhibiti wa Kemikali, na mashirika husika katika Mfumo wa Umoja wa Mataifa.","Àwọn ipa lórí ìlera ọpọlọ tí àwọn ìtújáde sàn-án tàbí àfarahẹ fà, èyí tí ó wà lọ́wọ́ wàhálà ajẹmọ́ èrò-ọkàn àti ìbágbépọ̀ tí ó ní í ṣe pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ kan. Àsìkò tí ó wà láàrin ìdojúkọ àti ìbẹ̀rẹ̀ àwọn àmì-aṣàfihàn lè yàtọ̀: Àwọn ipa kan, bí àpẹẹrẹ ìbàjẹ́ ojú àti ìmí tàbí ìrẹ̀wẹ̀sì ààrin-gbùngbùn ìmọ̀lára, lè ṣelẹ̀ kíákíá, láàrin àwọn ìṣẹ́jú tàbí wákàkí ìdojúkọ. Àwọn ipa mìíràn, bí àpẹẹrẹ àwọn àìlera látigbà-ìbí tàbí àwọn jẹjẹrẹ, lè tó oṣù tàbí ọdún mélòó kan láti farahàn. Èsì WHO: WHO ṣiṣẹ́ tímọ́tímọ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè àti alábàáṣiṣẹ́pọ̀ láti ṣe àkóso àti ìjábọ̀ lórí àwọn ipá ìmúrasílẹ̀ pàjáwìrì wọn fún gbogbo àwọn ewu, pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-kẹ́míkà. Ààbò àwọn àrùn tí ó ṣe é ṣe kí kẹ́míkà pilẹ̀ rẹ̀ jẹ́ apákan ìtanijí WHO olójoojúmọ́ nípa ìbẹ̀rẹ̀-àrùn àti àwọn ìṣe ìfèsì. WHO tún máa ń darí àwọn ìpàdé ẹlẹ́kùnjẹkùn láti ró ìtàkùn àgbáyé ti àwọn ibùdó májèlé lágbára, tí ó sì ń dákún àwọn èsì pàjáwìrì sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-kẹ́míkà. Wọ́n ti ṣe àgbékalẹ̀ awọn ohun-èlò ìkọ́ni-mọ̀ọ́ṣe àti Ìtọ́nisọ́nà láti ró ìmúrasílẹ̀ fún àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́-kẹ́míkà àti ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrì lágbárá pẹ̀lú àjọṣepọ̀ Àjọ Ìdàgbàsókè àti Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ Ọrọ̀-ajé, Ètò Àjọ-sí-àjọ fún ìṣàkóso tó lóòrìn fún kẹ́míkà, àti àwọn Àjọ tí ó yẹ ní ètò Àjọ Àgbáyé.","imithelela ngokuphathelene nezempilo zengqondo esukela ekudedelweni kwangempela noma okusolwayo, okuncike engcindezini yezenhlalo ngokuphathelene nengqondo okuhlangene nesigameko. Isikhathi esesihambile phakathi kokuchayeka kanye nokuvela kwezimpawu kungashiyana: Eminye imithelela, isibonelo ukungaphatheki kahle ngokuphathelene nehlo noma umgudu wokuphefumula noma ingcindezi yohlelo lwezinzwa, kungenzeka ngokushesha, kungekapheli imizuzu noma amahora okuchayeka. Eminye imithelela, isibonelo ukungasebenzi kahle komzimba umuntu azalwa nakho noma imidlavuza, kungenzeka kuthathe izinyanga noma iminyaka ukuthi kuvele. Impendulo yeWHO: I-WHO isebenzisana eduze namazwe kanye nabalingani ukuze ibike ekwazini kwayo ukulindela izimo eziphuthumayo ngokuphathelene nazo zonke izingozi, ezihlanganisa izigameko eziphathelene namakhemikhali. Ukuqapha izifo ezingaba khona ezibangelwe amakhemikhali kuyisici sansuku zonke emisebenzini ye-WHO yokuqwashisa ngokuqubuka kanye nokusabela. I-WHO iphinde ihlanganise imihlangano yesifunda ukuze iqinise inethiwekhi yomhlaba wonke yezikhungo eziphathelene nobuthi futhi ngaleyo ndlela isize ngokusabela okuphuthumayo ezigamekweni eziphathelene namakhemikhali. Iziqondiso nezinsiza zokuqeqesha ukuze kuqiniswe ukulungela izigameko eziphathelene namakhemikhali kanye nezimo eziphuthumayo kuye kwasungulwa ngokubambisana ne-Organisation for Economic Cooperation and Development, i-Inter-Organization Programme for the Sound Management of Chemicals, kanye nezinhlangano ezifanele ohlelweni lwe-Uniited Nations." +የኬሚካል ደህንነት ማጠቃሊያ፡- የኬሚካል ደህንነት የሰውን ጤና እና የአካባቢን ደህንነት ኬሚካሎችን የሚያካትቱ ማንኛውም ተግባራት በማከናወን ይረጋገጣል፡፡ ሁሉንም ኬሚካሎች፣ የተፈጥሮ እና የተመረተ እንዲሁም ከኬሚካል ተፈጥሯዊ መገኘት ጀምሮ እስከ አወጣጥ ወይም ውህደት፣ የኢንዱስትሪ ምርት፣ የትራንስፖርት አጠቃቀም እና አወጋገድ ድረስ ሙሉ የተጋላጭነት ሁኔታዎችን ያጠቃልላል፡፡ የኬሚካል ደህንነት ብዙ ሳይንሳዊ እና የቴክኒክ ክፍሎች አሉት፡፡ ከነዚህም መካከል የመርዛምነት��� የአካባቢ የልቀት ብክለት እና የኬሚካላዊ ስጋት ግምገማ ሂደት የተጋላጭነት እና የስነ-ህይወት ተፅእኖዎች በዝርዝር ማወቅን ይጠይቃል፡፡ በአለም አቀፍ የኬሚካል ደህንነት ፕሮግራም በኩል የአለም ጤና ድርጅት የኬሚካሎችን ድምጽ አያያዝ ሳይንሳዊ መሰረት ለማስያዝ እና የኬሚካላዊ ደህንነት ብሄራዊ ችሎታ እና አቅምን ለማጠናከር ይሰራል፡፡ የህዝብ ጤንነት ስጋት ኬሚካሎች የዕለት ተዕለት ሕይወታችን አካል ናቸው፡፡ ሁሉም ህይወት ያላቸው እና ግዑዝ ቁስ አካላት በኬሚካሎች የተሠሩ ሲሆኑ እያንዳንዱ ምርት ማለት ይቻላል የኬሚካል አጠቃቀምን ያካትታል፡፡ ብዙ ኬሚካሎች በአግባቡ ጥቅም ላይ ሲውሉ ለህይወታችን፣ ለጤንነታችን እና ለደህንነታችን ጥራት መሻሻል ጉልህ አስተዋፅዖ ያደርጋሉ፡፡,"Chemical safety Overview: Chemical Safety is achieved by undertaking all activities involving chemicals in such a way as to ensure the safety of human health and the environment. It covers all chemicals, natural and manufactured, and the full range of exposure situations from the natural presence of chemicals in the environment to their extraction or synthesis, industrial production, transport use and disposal. Chemical safety has many scientific and technical components. Among these are toxicology, ecotoxicology and the process of chemical risk assessment which requires a detailed knowledge of exposure and of biological effects. Through the International Programme on Chemical Safety (IPCS), WHO works to establish the scientific basis for the sound management of chemicals, and to strengthen national capabilities and capacities for chemical safety. Public health concern Chemicals are part of our daily life. All living and inanimate matter is made up of chemicals and virtually every manufactured product involves the use of chemicals. Many chemicals can, when properly used, significantly contribute to the improvement of our quality of life, health and well-being.","Kariya daga sinadarin kyamikal Gamsashshen bayani: Ana iya cimma kariya daga sinadarin kyamikal ta hanyar aiwatar da dukkan ayyukan da suka ƙunshi amfani da sinadarin kyamikal ta hanyar tabbatar da kariyar lafiyar mutane da muhallinsu. Sun haɗa dukkan sinadaran kyamikal, na ainihi da waɗannda aka samar da su da kuma cikakken yanayin kaiwa gare su kama daga yanayin samar da kyamikal na aininhi a cikin muhalli zuwa ga yadda suke samuwa daga wasu abubuwa ko daga dabbobi da tsirrai ko daga masana'antu ko sifiri da kuma yadda za a rabu da su. Kariya daga sinadarin kyamikal yana da ɓangarorin kimiyya da fasaha da yawa. Daga cikin waɗannan sune ilimin kimiyar sinadarin guba da ilimin kimiyar samun guba a muhalli da kuma tsarin bincikar hatsarin sinadarin kyamikal wanda yake buƙatar cikakken ilimin fitar sinadarin kyamikal da kuma tasirikan shi ga halittar ɗan'adam. Ta hanyar shirin duniyar nan akan kariya daga sinadarin kyamikal wato (IPCS), Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) tana aiki domin kafa tushen kimiyar kyakykyawar mu'amala da sinadaran kyamikal da kuma ƙarfafa ƙarfi da ikon ƙasa wajen kariya daga kyamikal. Maida hankali kan kiwon lafiyar al'umma Sinadaran kyamikal wani ɓangare ne na rayuwar mu ta yau da kullum. Dukkan abubuwa masu rai da marasa rai an samar da su ne da sinadaran kyamikal sannan kusan duk wani sarrafaffen abin amfani ya ƙunshi amfani da sinadaran kyamikal. Da yawan sinadaran kyamikal za su iya, idan akai amfani da su yadda ya dace, bada gudummawa sosai wajen kyautata ingancin rayuwa da lafiya da kuma jin daɗin rayuwa.","Usalama wa kemikali Muhtasari: Usalama wa Kemikali unapatikana kwa kufanya shughuli zote zinazohusisha kemikali kwa kwa njia ya kuhakikisha usalama wa afya ya binadamu na mazingira. Inashughulikia kemikali zote, asilia ma zitengenezwazo, na anuwai kamzili ya ya hali ya mfiduo kutoka kwa uwepo wa asili wa kemikali katika mazingira hadi uchimbaji au usanisi wao, uzalishaji wa viwandani, matumizi ya usafiri na utupaji. Usalama wa kemikali una vipengele vingi vya kisayansi na kiufundi. Miongoni mwa haya ni sumu, sumu ya mazingira na mchakato wa tathmini ya hatari ya kemikali ambayo inahitaji ujuzi wa kina wa mfiduo na athari za kibaiolojia. Kupitia Mpango wa Kimataifa wa Usalama wa Kemikali (IPCS), WHO inafanya kazi kuanzisha msingi wa kisayansi wa usimamizi mzuri wa kemikali, na kuimarisha uwezo wa kitaifa wa usalama wa kemikali. Wasiwasi wa afya ya umma. Kemikali ni sehemu ya masiha yetu ya kila siku. Viumbe vyote vilivyo hai na visivyo hai vinaundwa kwa kemikali na karibu kila bidhaa inayotengenezwa inahusisha matumizi ya kemikali. Kemikali nyingi zinaweza, zikitumiwa ipasavyo, kuchangia kwa kiasi kikubwa kuboesha maisha, afya na ustawi wetu.","Ìlò kẹ́míkà lọ́nà àìléwu Ìsọníṣókí: Ìlò kẹ́míkà lọ́nà àìléwu máa ń wáyé nípasẹ̀ àwọn ìṣe tí ó ní àwọn kẹ́míkà nínú ní ọ̀nà láti jẹ́ kí ìlera ènìyàn àti àyíká wà ní àìléwu. Ó ní í ṣe pẹ̀lú gbogbo kẹ́míkà, àtọwọ́dá àti àìtọwọ́dá, àti àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìṣísí ẹlẹ́kùnrẹ́rẹ́ láti orí wíwà àìtọwọ́dá àwọn kẹ́míkà ní àyíká sí ìyọkúrò tàbí ìkópọ̀, ìpèsè nílé-iṣẹ́, ìlò ìrìnnà àti jíjùnù. Ìlò kẹ́míkà lọ́nà àìléwu ní àwọn àkóónú ajẹmọ́ sáyẹ́ǹsì àti ìmọ̀-ẹ̀rọ púpọ̀. Lára àwọn wọ̀nyí ní ẹ̀kọ́-nípa-ohun-olóró, ẹ̀kọ́-nípa-ohun-olóró-sí-àyíká àti ìgbésẹ̀ yíyẹ ewu kẹ́míkà wò èyí tó nílò ẹ̀kúnrẹ́rẹ́ ìmọ̀ ìṣísí àti àwọn ipa ajẹmọ́ ẹ̀dá-ìyè. Nípa Ètò Káríayé fún Ìlò kẹ́míkà lọ́nà àìléwu (IPCS), WHO ṣiṣk pọ̀ láti ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìdí ajẹmọ́ sáyẹ́ńsì fún ìṣàkóso tó dára fún kẹ́míkà, àti láti ró àwọn ipá orílẹ̀-èdè àti ipá Ìlò kẹ́míkà lọ́nà àìléwu lágbára. Ohun tó kan ìlera àwùjọ Àwọn kẹ́míkà jẹ́ ara ìgbésíayé wa lójoojúmọ́. Gbogbo àwọn ohun ẹlẹ́mìí àti aláìlẹ́mìí ni ó ní àwọn kẹ́míkà nínú àti pé ó fẹ́rẹ̀ jẹ́ pé gbogbo àwọn ohun àtọwọ́dá ni ó níí ṣe pẹ̀lú ìlò kẹ́míkà. Púpọ̀ àwọn kẹ́míkà. Nígbà tí wọ́n bá lò ó dáadáa, lè kópa tó lámì nínú mímú ìgbéayé, ìlera àti ìwà-dáadáa wa gbèrú sí i.","Ukuphepha ngokuphathelene namakhemikhali Uhlolojikelele: Ukuphepha Ngokuphathelene Namakhemikhali kutholakala ngokwenza yonke imisebenzi ebandakanya amakhemikhali ngendlela yokuqinisekisa ukuphepha kwempilo yabantu kanye nendawo. Kuhlanganisa wonke amakhemikhali, angawemvelo futhi akhiqizwayo, kanye nezimo ezahlukene zokuchayeka kusukela ekubeni khona ngokwemvelo kwamakhemikhali endaweni ukuya ekudedelweni kwawo noma ekwakhiweni kwawo, ekukhiqizeni kwezimboni, ekusetshenzisweni kwezokuthutha nasekulahlweni kwawo. Ukuphepha kwamakhemikhali kunezakhi eziningi zesayensi nezobuchwepheshe. Phakathi kwalokhu kubalwa i-toxicology, i-ecotoxicology kanye nenqubo yokuhlolwa kobungozi bamakhemikhali okudinga ulwazi oluningiliziwe lokuchayeka kanye nemiphumela ezintweni eziphilayo. NgoHlelo Lomhlaba Wonke Lokuphepha Kwamakhemikhali (IPCS), olusebenzela ukusungula isisekelo sesayensi sokulawulwa ngendlela efanele kwamakhemikhali, nokuqinisa amakhono kanye nokwazi ukwenza umsebenzi kuzwelonke manyelana nokuphepha ngokuphathelene namakhemikhali. Ukukhathazeka ngempilo yomphakathi Amakhemikhali ayingxenye yokuphila kwethu kwansuku zonke. Zonke izinto eziphilayo kanye nezingaphili zakhiwe ngamakhemikhali futhi cishe wonke umkhiqizo owenziwe uhlanganisa ukusetshenziswa kwamakhemikhali. Amakhemikhali amaningi, uma esetshenziswa kahle, angaba nomthelela ophawulekayo ekuthuthukiseni iqophelo lethu lokuphila, ezempilo kanye nenhlalakahle." +ሆኖም ሌሎች ኬሚካሎች በጣም አደገኛ ሲሆኑ በአግባቡ ካልተያዙ በጤናችን እና በአካባቢያችን ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ፡፡ የኬሚካል አመራረት እና አጠቃቀም በአለም አቀፍ ደረጃ በተለይም በማደግ ላይ ባሉ ሀገራት ማደጉን ቀጥሏል። ጤናማ የኬሚካል አያያዝ ካልተረጋገጠ ይህ በጤና ላይ የበለጠ አሉታዊ ተጽእኖ ሊያስከትል ይችላል፡፡ የሰውን ጤንነት በአግባቡ ካልተያዙ ኬሚካሎች ከሚያደርሱት ጉዳት ለመከላከል ዘርፈ ብዙ እርምጃ በአስቸኳይ መውሰድ ያስፈልጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ሳይንሳዊ መረጃዎችን ጠቅለል አድርጎ ለ10ቱ ኬሚካሎች ወይም የኬሚካሎች ስብስብ ዋና የህዝብ ጤና ስጋት የአደጋ ቁጥጥር የምክረ ሀሳቦን ይሰጣል፡፡ የኬሚካሎች ፍኖተ ካርታው የሰባተኛው የአለም ጤና ጉባኤ እ.አ.አ በ2020 የተቀመጠውን ግብ እና ከዚያም በላይ ለአለም አቀፍ የኬሚካል ቁጥጥር ስትራቴጂያዊ አቀራረብ የጤና ዘርፍ ተሳትፎን ለማሳደግ የኬሚካሎች ፍኖተ ካርታውን አፅድቋል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት ጸሀፊ አባል ሀገራት በፍኖተ ካርታው እንዲሰሩ፣ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ነገሮች እንዲመርጡ እና የተግባር እቅድ እንዲያወጡ የሚረዳበት የተቀናጀ መንገድ የሚያቀርብ የስራ መመሪያ አዘጋጅቷል። በኬሚካላዊ ፍኖተ ካርታ ውስጥ ከተከናወኑት ተግባራት አንዱ የፍኖተ ካርታውን የጤና ሴክተር አተገባበርን ለማመቻቸት ጽሕፈት ቤቱን ዓለም አቀፍ ኬሚካሎች እና የጤ�� ኔትዎርኮችን እንዲመሰርት ያዛል። ከ70 በላይ አባል ሀገራት የአለም ጤና ድርጅትን ተቀላቅለዋል፡፡ ከአርባ አንድ ተሳታፊ አባል ሀገራት ጋር እ.ኤ.አ ሕዳር 5-8/2018 በጄኔቫ በተካሄደው የኔትዎርኩ የመጀመሪያ ስብሰባ ላይ ተገኝተዋል፡፡,"But other chemicals are highly hazardous and can negatively affect our health and environment when improperly managed. The production and use of chemicals continues to grow worldwide, particularly in developing countries. This is likely to result in greater negative effect on health if sound chemicals management is not ensured. Multisectoral action is urgently needed to protect human health from the harmful effects of improperly managed chemicals. WHO summarized scientific evidence and provides risk management recommendations for the 10 chemicals or groups of chemicals of major public health concern. Chemicals Road Map The Seventieth World Health Assembly approved the Road map to enhance health sector engagement in the strategic approach to international chemicals management towards the 2020 goal and beyond. The WHO Secretariat has developed a workbook that offers a structured way to assist Member States to work through the road map, choose priorities and plan activities. One of the actions in the Chemicals road map mandates the Secretariat to establish a global chemicals and health network, with links to existing subregional, regional and international networks, to facilitate health sector implementation of the road map. Over 70 Member States have joined the WHO Global Chemicals and Health Network with forty-one participating Member States attending the inaugural meeting of the Network held 5-8 November, 2018 in Geneva.","Amma wasu sinadaran kyamikal ɗin suna da hatsari sosai sannan za su iya haddasa matsala ga lafiyar mu da muhallin mu idan ba ai amfani da su ta inda ya dace ba. Sarrafawa da amfani da sinadaran kyamikal yana gaba gaba a faɗin duniya, musamman a ƙasashen da suke tasowa. wannan zai iya janyo mummunan tasiri mai yawa akan lafiya idan ba a tabbatar da kyakkyawan amfani da sinadaran kyamikal ba. Akwai tsanannin buƙatar tsarin hoɓɓasar ɓangarori da yawa domin kare lafiyar al'umma daga mummunan tasiran sinadaran da ba ai amfani da su yadda dace ba. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta taƙaita shedar kimiyya sannan ta bada shawarwarin kiyaye hatsarin sinadaran kyamikal guda goma 10 ko kuma rukunan sinadarai na babban mai da hankali ga lafiyar al'umma. Tsare-tsaren mu'amala da sinadaran kyamikal A yayin taron kiwon lafiya na duniya na saba'in, an amince da wani shiri da ake kira (Road map). Manufar wannan shirin shi ne ƙara shigo da ɓangaren lafiya wajen kula da mu'amala da sinadaran kyamikal a faɗn duniya dai-dai da wata hanya mai tsari. Za a cimma manufar ne a shekarar dubu biyu da ashirin sannan a cigaba da ƙoƙartawa har bayan wannan lokacin da aka tanada. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samarda wani littafi don tsarin ajiye bayanai ayyukan ƙungiyar domin taimakawa ƙasashe wajen duba shirye shiryen cikin wata hanyar mai tsari. Wannan littafin yana taimakawa ƙasashe wajen zabar ayyuka da tsarin da ya kamata su yi. Ɗaya daga cikin ayyukan/matakai da tsare-tsaren sinadaran kyamikal ya buƙaci sakateriyar da ta ƙirƙiro wata hanyar sadarwa ta duniya a kan sinadarin kyamikal da lafiya inda wannan hanyar sadarwa za ta haɗa sadar wa da wasu guraren ƙanana da faɗin duniya, domin sauƙaƙawa da taimakawa ɓangaren lafiya aiwatar da tsare-tsaren. Sama da ƙasashe saba'in 70 ne suka shiga shirin sadarwar Hukumar Lafiya ta Duniya. WHO a kan mu'amala da sinadaran kyamikal da kula da lafiya tare da ƙasashe arba'in da ɗaya 41 da suka shiga inda suka halarci taron farko na ƙaddamar da shirin sadarwar inda a kai taron ranar biyar 5 zuwa 8 takwas ga watan Nuwamba, shekarar 2018 a garin Geneva.","Lakini kemikali nyingine ni hatari sana na zinaweza kuathiri vibaya afya na mazingira yetu zikisimamiwa vibaya. Uzalishaji na matumizi ya kemikali unaendelea kukua duniani, hususan kwenye nchi zinazoendelea. Hii inaweza kusababisha athari mbaya zaidi katika afya ikiwa udhibiti mzuri wa kemikali hautahakikishwa. Hatua za sekta mbalimbali zinahitajika haraka ili kulinda afya ya binadamu kutokana na madhara ya kemikali zinazosimamiwa vibaya. WHO ilifupisha mapendekezo ya kisayansi ya udhibiti wa hatari kwa kemikali 10 au makundi ya kemikali yenye wasiwasi mkubwa wa afya ya umma. Ramani ya Barabara ya Kemikali. Baraza la Sabini la Afya Ulimwenguni liliidhinisha Ramani ya Njia ili kuimarisha ushiriki wa sekta ya afya katika mbinu ya kimkakati ya usimamizi wa kemikali wa kimataifa kuelekea lengo la 2020 na zaidi. Sekretarieti ya WHO imeunda kitabu cha kazi ambacho kinatoa njia iliyoundwa kusaidia Nchi Wanachama kufanya kazi kupitia ramani ya barabara, kuchagua vipaumbele na kupanga shughuli. Moja ya hatua katika mpango wa kemdikali unaamuru Sekretarieti kuanzisha mtandao wa kimataifa wa kemikali na afya, na viungo vya mitandao iliyopo nusu kanda, kikanda na kimataifa, kuwezesha sekta ya afya utekelezaji wa mpamgo huo. Zaidi ya Nchi Wanachama 70 zimejiunga na Mtandao wa WHO wa Kemikali na Afya huku Nchi Wanachama arobaini na moja walioshiriki wakihudhuria mkutano wa uzinduzi wa Mtndao huo uliofanyika tarehe 5-8 Novemba, 2018 mjini Geneva.","Ṣùgbọ́n àwọn kẹ́míkà mìíràn máa ń ní oró ńlá wọ́n sì lè ní ipa òdì lórí ìlera àti àyíká wa nígbà tí wọn kò bá ṣe àkóso wọn dáadáa. Ìpèsè àti ìlò àwọn kẹ́míkà ń tẹ̀síwájú láti máa gbèrú sí i lágbàáyé, pàápàá ní àwọn orílẹ̀-èdè tó sì ń dàgbà lọ́wọ́. Èyí ṣe é ṣe kó yọrí sí ipa òdì ńlá lórí ìlera bí kò bá sí àkóso tó lóòrìn fún àwọn kẹ́míkà. Ìṣe ẹlẹ́kaǹka wúlò ní pàjáwìrì láti dáàbòbo ìlera ènìyàn kúrò lọ́wọ́ àwọn ipa búburú látàrí àwọn àṣìlò kẹ́míkà. WHO ṣe ìgékúrú ẹ̀rí sáyẹ́ńsì ó sì pèsè àwọn àbá ìṣàkóso ewu fún àwọn kẹ́míkà tàbí ìsọ̀rí kẹ́míkà 10 tí ó kan ìlera àwùjọ ní pàtó. Òpónà Ìtọ́sọ́nà Ìlò Kẹ́míkà Àgbáríjọpọ̀ Aláàádọ́rin ti Ìlera Àgbáyé fi òǹtẹ̀ lu Òpónà ìtọ́sọ́nà náà láti dákún ìdàsí ẹ̀ka ìlera nínú ìlànà elétò sí ìṣàkóso àwọn kẹ́míkà lágbàáyé fún àfojúsùn 2020 àti jù bẹ́ẹ̀ lọ. Akọ̀wé WHO ti ṣe àgbékalẹ̀ ìwé iṣẹ́-ṣíse tí ó ṣàlàyé ọ̀nà láti ran àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ lọ́wọ́ láti ṣiṣẹ́ nípasẹ̀ Òpónà ìtọ́sọ́nà náà, kí wọ́n yan ààyò wọn àti àwọn ètò ìṣe. Ọ̀kan nínú àwọn ìṣe nínú Òpónà Ìtọ́sọ́nà ìlò kẹ́míkà náà pọn ọ́n ní dandan fún Akọ̀wé láti ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìtàkùn àgbáyé fún ọ̀rọ̀ ìlera àti ìlò kẹ́míkà, pẹ̀lú àjọṣepọ̀ àwọn ìtàkùn ẹkùn àti káríáyé tó ti wà tẹ́lẹ̀, láti dákún ìmúṣẹ Òpónà ìtọ́sọ́nà láàrin àwọn ẹ̀ka ètò ìlera. Ó jú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ 70 lọ tí ó ti darapọ̀ mọ́ Ìtàkùn Ìlera àti Ìlò Kẹ́míkà Káríayé ti WHO pẹ̀lú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ olùkópa mọ́kàndínlógójì tí wọ́n ń lọ sí ìpàdé ìfilọ́lẹ̀ ti ìtàkùn náà tó wáyé ní 5-8 Oṣù Kọkànlá, 2018 ní Geneva.","Kodwa amanye amakhemikhali ayingozi kakhulu futhi anganomthelela omubi empilweni yethu kanye nemvelo lapho engenganyelwe ngendlela efanele. Ukukhiqizwa kanye nokusetshenziswa kwamakhemikhali kuyaqhubeka nokukhula emhlabeni wonke, ikakhulukazi emazweni asathuthuka. Lokhu kungenzeka kuphumele emiphumeleni emibi kakhulu empilweni uma kungaqinisekiswa ukwenganyelwa ngendlela efanele kwamakhemikhali. Isinyathelo sezinkampani eziningi sidingeka ngokushesha ukuze kuvikelwe impilo yabantu emiphumeleni eyingozi yamakhemikhali anganganyelwe ngendlela efanele. I-WHO inika umbiko ofingqiwe wobufakazi besayensi futhi ihlinzeka izincomo ngokuphathelene nokulawulwa ubungozi kumakhemikhali ayi-10 noma amaqembu amakhemikhali abangela ukukhathazeka okukhulu empilweni yomphakathi. Ibalazwe Lokuhloswe Ukuzuzwa Ngokuphathelene Namakhemikhali I-Seventieth World Health Assembly igunyaze Ibalazwe Lokuhloswe Ukuzuzwa ukuze kuthuthukiswe ukuzibandakanya kumkhakha wezempilo endleleni enamasu yokwenganyelwa kwamakhemikhali omhlaba wonke emgomweni ka-2020 nangemva kwawo. Unobhala we-WHO usungule incwadi yokusebenzela enikeza indlela ehleliwe yokusiza amazwe angamalungu ukuthi asebenze ebalazweni lokuhloswe ukuzuzwa, akhethe izinto eziza kuqala futhi ahlele imisebenzi. Esinye sezinyathelo esisebalazweni lokuhloswe ukuzuzwa ngokuphathelene namaKhemikhali siyalela uNobhala ukuthi asungule inethiwekhi ephathelene namakhemikhali kanye nenethiwekhi yezempilo yomhlaba wonke, exhumanisa amanethiwekhi angaphansi kwesifunda, esifundeni kanye nakwamanye amazwe, ukuze kulungiselelwe umkhakha wezempilo webalazwe lolokuhloswe ukuzuzwa. Amazwe Angamalungu angaphezu kuka-70 ajoyine i-WHO Global Chemicals and Health Network namaLungu angamashumi amane nanye abambe iqhaza emhlanganweni wokuqala we-Network owawubanjwe ngomhlaka-5-8 kuLwezi, 2018 eGeneva." +የፍኖተ ካርታ እና የስራ መመሪያ እርምጃ ለመውሰድ እና ተጨማሪ ድርጊቶችን ለማከናወን የመጀመሪያ ደረጃ የትኩረት አቅጣጫዎችን መለየት፤ የዓለም የጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ የኬሚካል እና የጤና አውታረ መረብ የፍኖተ ካርታውን የጤና ዘርፍ ትግበራ ማስተባበር የአለም አቀፍ ኬሚካሎች ቁጥጥር ስልታዊ አቀራረብ በሰው ጤና እና አካባቢ ላይ ከፍተኛ አሉታዊ ተጽእኖዎችን በሚቀንስ መንገድ ኬሚካሎችን ለማምረት እና ለመጠቀም ጥረቶችን መምራት፡፡ የስብሰባ ሒደት እ.አ.አ ከ2020 በኃላ የስትራቴጂ አቀራረ�� እና የኬሚካል እና የቆሻሻ አያያዝን በተመለከተ ምክሮችን ማዘጋጀት,Roadmap and workbook Identifying areas of primary focus for engagement and additional actions The WHO Global Chemicals and Health Network Facilitating health sector implementation of the road map SAICM (Strategic Approach to International Chemicals Management) Guide efforts to produce and use chemicals in ways that minimize significant adverse impacts on human health and the environment Intersessional process Preparing recommendations regarding the Strategic Approach and the sound management of chemicals and waste beyond 2020,Tsare-tsaren da jadawalin ajiye ayyuka Bayyana guraren da suke da buƙatar maida hankali mafi muhimmanci domin shigar da su tsarin da kuma ƙarin wasu ayyukan. Shirin sadarwar lafiya na Gamayyar Hukumar Lafiya ta Duniya a kan Sinadarin Kyamikal da Lafiya. Sauƙaƙawa da taimakawa ɓangaren lafiya aiwatar da tsare-tsaren. Shirin kulawa da mu'amala da sinadaran kyamikal domin tabbatar da amfani da su ta hanyar da ya dace mai suna (SAICM). ƙoƙarin samar da amfani da sinadaran kyamikal ta hanyar da za a rage yawan mummunan tasiran su a kan lafiya da muhallin mutane. Matakan tsakanin lokuta Haɗa shawarwari da suka shafi hanya mai tsari ta tunkarar al'amarin da kyakkyawan mu'amala/kulawa da sinadarin kyamikal da kuma abubuwan marasa amfani har sama da shekarar 2020.,Ramani ya barabara na kitabu cha kazi. Kutambua maeneo yenye lengo la msingi la ushiriki wa hatua za ziada. Mtandao wa kimataifa wa Kemikali na Afya wa WHO. Kusaidia sekta ya afya kutekeleza mpango huo. SAICM (Mbinu ya Kimkakati wa Kimataifa wa Usimamizi wa Kemikali ) Elekeza juhudi za kuzalisha na kutumia kemikali kwa njia zinazopunguza athari mbaya kwa afya ya binadamu na mazingira. Mchakato mtambuka. Kuandaa mapendekezo kuhusu Mbinu ya Kimkakati na usimamizi mzuri wa kemikali na taka baada ya 2020.,Òpónà Ìtọ́sọ́nà àti Ìwé Iṣẹ́-ṣíṣe ṣíṣe ìdámọ̀ àwọn agbọn àfojúsùn àkọ́kọ́ fún ìdásí àti àwọn ìṣe àfikún Ìtàkùn Ìlera àti Ìlò Kẹ́míkà Káríayé ti WHO Dídákún ìmúṣẹ Òpónà ìtọ́sọ́nà náà ní ẹ̀ka ètò ìlera SAICM (Ìlànà Elétò fún Ìṣàkóso Ìlò Kẹ́míkà Lágbàáyé) ṣe ìtọ́ní àwọn akitiyan ìpèsè àti ìlò àwọn kẹ́míkà lọ́nà tó mú àdínkù bá àwọn ipa alámì búburú lórí ìlera ènìyà àti àyíká Ìgbésẹ̀ onísáà-sí-sáà ṣíṣètò àwọn àbá sílẹ̀ lórí ìlànà elétò náà àti ìṣàkóso kẹ́míkà àti ẹ̀gbin tayọ 2020,Ibalazwe lokuhloswe ukuzuzwa kanye nencwadi yomsebenzi Ukuthola izindawo ezisemqoka okugxilwe kuzo ekuzibandakanyeni kanye nasezenzweni ezengeziwe I-WHO Global Chemicals and Health Network Ukwenza kube lula ukuqaliswa komkhakha wezempilo kwebalazwe lokuhloswe ukuzuzwa I-SAICM (Indlela Yesu Lokwengamelwa Kwamakhemikhali Omhlaba Wonke) Ukuqondisa imizamo yokukhiqiza kanye nokusebenzisa amakhemikhali ngezindlela ezinciphisa imiphumela emibi kakhulu empilweni yabantu kanye nendawo Inqubo yangaphakathi Ukulungisa izincomo okuphathelene neSu Lendlela Yokwenza kanye nokwenganyelwa ngendlela efanele kwamakhemikhali kanye nemfucuza ngale kuka-2020 +"ቺኩንጉያ ማጠቃሊያ፡- ቺኩንጉያ በትንኝ የሚተላለፍ የቫይረስ በሽታ ሲሆን ትኩሳት እና ከባድ የመገጣጠሚያ ህመም ያስከትላል፡፡ በሽታው ለመጀመሪያ ጊዜ እ/አ/አ በ1952 በደቡብ ታንዛኒያ በተከሰተ ወረርሽኝ ሊታወቅ ችሏል፡፡ የቶጋቪርዳኢ ቤተሰብ የአልፋ ቫይረስ ዝርያ የሆነ የዘር ግንድ ኮድ የሚቀዳ እና የሚገልጽ (አርኤንኤ) ቫይረስ ነው፡፡ ""ቺኩንጉንያ"" የሚለው ስም በደቡባዊ ታንዛኒያ ከሚገኘው ኪማኮንዴ ቋንቋ የመጣ ሲሆን ትርጒሙም ""የተዛባ መሆን"" ማለት ሲሆን የጋራ ሕመም( አርትራልጂያ) ያለባቸውን ሕመምተኞች የተዘበራረቀ ገጽታ ይገልጻል። ቺኩንጉያ ወደ ሰዎች የሚተላለፈው በበሽታው በተያዙ የሴቶች ትንኞች ንክሻ ነው፡፡፡ በጣም የተለመዱት ትንኞች አዴስ ኤጂፕቲ እና አዴስ አልቦፒክተስ ናቸው። እነዚህ ሁለት ዝርያዎች ዴንጉዩን ጨምሮ ሌሎች በወባ ትንኝ የሚተላለፉ ቫይረሶችን ሊያስተላልፉ ይችላሉ፡፡ ምንም እንኳን በማለዳ እና ከሰዓት በኋላ ከፍተኛ የእንቅስቃሴዎች ሊኖሩ ቢችሉም ቀቀኑን ሙሉ ይናከሳሉ፡፡ ምንም እንኳን ከውጭ የሚመጡ በሽታዎች በአለም ጤና ድርጅት የአውሮፓ ክልል እና በአሜሪካ ክልል ውስጥ የተመዘገቡ ቢሆንም በሽታው በአፍሪካ እና በኤስያ ውስጥ ይከሰታል፡፡","Chikungunya Overview: Chikungunya is a mosquito-borne viral disease that causes fever and severe joint pain. The disease was first recognized in 1952 during an outbreak in southern Tanzania. It is a ribonucleic acid (RNA) virus that belongs to the alphavirus genus of the family Togaviridae. The name “chikungunya” derives from a word in the Kimakonde language of southern Tanzania, meaning “to become contorted”, and describes the stooped appearance of sufferers with joint pain (arthralgia). Chikungunya is transmitted to humans by the bites of infected female mosquitoes. Most commonly, the mosquitoes involved are Aedes aegypti and Aedes albopictus. These two species can also transmit other mosquito-borne viruses, including dengue. They bite throughout daylight hours, although there may be peaks of activity in the early morning and late afternoon. The disease occurs in Africa and Asia, although imported cases have been recorded in the WHO European Region and the Region of the Americas.","Cutar cizon sauro ta Cikanganya Gamsashshen bayani; Citur Cikanganya cuta ce da sauro ke yaɗa ta da take haddasa zazzaɓi da ciwon gaɓoɓi mai raɗaɗi. An gano cutar ne a karan farko a shekarar 1952 lokacin ɓarkewar wata cuta a kudancin ƙasar Tanzaniya. Cuta ce ta ribonucleic acid (RNA) wacce take jinsin alphavirus na dangin Togaviridae. An samo sunan 'chikunganya' daga wata kalma a harshen Kimakonde na kudancin ƙasar Tanzania, wacce take nufin abu ya zama takurarre/tsukakke, kuma ta siffanta yanayin takurewar masu fama da cutar da suke ɗauke da ciwon gaɓoɓi wato (arthralgia). Cutar Cikanganya tana yaɗuwa ne ta dalilin cizon matan sauro da suke ɗauke da cutar. Yawanci, saurayen da ake magana sune na jinsin(Aedes aegypti) da kuma (Aedes albopictus). Waɗannan jinsin guda biyu za su kuma iya yaɗa irin cutar da sauraye me yaɗawa, wanda ya haɗa da cutar (dengue). Suna yin cizon ne gaba ɗaya da rana, duk da akwai yiwuwar samun ayyuka masu yawa da sassafe da kuma yamma liƙis. Cutar na faruwa ne a nahiyar Afrika da Asiya, duk da an tabbatar da shigowar cutar a taron Hukumar Lafiya ta duniya WHO na yankunan Turai da yankunan ƙasashen Amurka.","Chikungunya Muhtasari:Chikungunya ni ugonjwa wa virusi unaoenezwa na mbu unaosababisha homa na maumivu makali ya viungo. Ugonjwa huo uligunduliwa kwa mara ya kwanza mwaka 1952 wakati wa mlipuko wa ugonjwa huo Kusini mwa Tanzania. Ni kirusi cha ribonucleic acid (RNA) ambacho ni cha jenasi ya aphavirus ya familia ya Togaviridae. Jina ‚Äúchikungunya‚Äù linatokana na neno katika lugha ya Kimakonde Kusini mwa Tanzania, likimaanisha kubadilika na kuelezea hali ya kujiinamia ya wagonjwa wenye maumivu ya viungo (arthralgia). Chikugunya huambukizwa kwa binadamu kwa kuumwa na mbu jike aliyeambukizwa. Kwa kawaida, mbu wanaohusika ni Aedes aegypt na Aedes albopictus. Spishi hizi mbili zinaweza pia kusambaza virusi vingine vinavyoenezwa na mbu, ikiwa ni pamoja na dengue. Wanauma saa za mchana, ingawa kunaweza kuwa na kilele cha shughuli asubuhi na mapema na alasiri. Ugonjwa huu hutokea barani Afrika na Asia, ingawa kesi zilizoingizwa kutoka nje zimerekodiwa kwenye kanda za WHO za ulaya na Amerika.","Àrùn Chikungunya Ìsọníṣókí: Chikungunya jẹ́ àrùn oní-fáírọ́sì tí ẹ̀fọn ń gbé ká èyí tí ó máa ń fa ibà àti akọ ìrora oríkèéríkèé-ara. 1952 ni ìgbà àkọ́kọ́ tí wọ́n ṣe ìdámọ̀ àrùn yìí lásìkò ìbẹ́sílẹ̀-àrùn ní Gúúsù Tanzania. Ó jẹ́ ásíìdì fáírọ́sì ribonucleic (RNA) tó jẹ́ ti hóró alphavirus ti àká Togaviridae. Orúkọ nnì ‘‘chikungunya’’ jẹyọ láti inú ọ̀rọ̀ èdè Kimakonde ní Gúúsù Tanzania, èyí tí ó túmọ̀ sí ‘‘láti di títẹ̀’’, ó sì ṣe àpéjúwe ìfarahàn ìtẹ̀ba ti ẹni tí ó ní ìrora oríkèéríkèé-ara (arthralgia). Chikungunya máa ń wọ ara àwọn ènìyàn nígbà tí àwọn ẹ̀fọn abo alárùn náà bá jẹ wọ́n. Èyí tí ó wọ́pọ̀ jùlọ, àwọn ẹ̀fọn tí ó kàn ni Aedes aegypti àti Aedes albopictus. Àwọn ẹ̀dá méjì yìí tún lè kó àwọn fáírọ́sì àtara-ẹ̀fọn mìíràn ran ni, àti ibà oríkèé-ara pẹ̀lú. Ìjẹ náà ní gbogbo wákàtí ọjọ́, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìṣe lè pọ̀ ní àárọ̀ kùtù àti ọ̀sán pọ́n gangan. Àrùn náà ṣẹlẹ̀ ní Áfíríkà àti Asia, àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ rẹ̀ tí ó bá awon arinrinajo wọlé ni WHO ti kọ sílẹ̀ ní Agbègbè Europe àti àwọn orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà.","I-Chikungunya Uhlolojikelele: I-Chikungunya yisifo sevayirasi ethwalwa omiyane esibangela imfiva kanye nobuhlungu obukhulu bamalunga omzimba. Lesi sifo saqashelwa okokuqala ngo-1952 ngesikhathi siqubuka eningizimu yeTanzania. Yigciwane le-ribonucleic acid (RNA) eliwuhlobo lwe-alphavirus yomndeni i-Togaviridae. Igama elithi “chikungunya” lisuselwa egameni lolimi lwase-Kimakonde eningizimu yeTanzania, okusho ukuthi “ukusonteka”, futhi lichaza ukubukeka kwabantu abanobuhlungu bamalunga omzimba (i-arthralgia). I-Chikungunya idluliselwa kubantu ngokulunywa omiyane besifazane abathelelekile. Ngokuvamile, omiyane ababandakanyekayo yi-Aedes aegypti ne-Aedes albopictus. Lezi zinhlobo ezimbili zingadlulisela namanye amavayirasi athwalwa omiyane, kuhlanganise ne-dengue. Baluma phakathi nawo wonke amahora emini, nakuba kungase kube nenani eliphakeme lomsebenzi entathakusa nasekupheleni kwentambama. Lesi sifo senzeka e-Afrika nase-Asia, nakuba iziguli ezingenisiwe ziye zabhalwa esiFundeni se-WHO saseYurophu kanye nasesiFundeni saMazwe aseMelika." +እ/አ/አ ከ2005 ጀምሮ ከ2 ሚሊዮን በላይ በሽታዎች ተመዝግበዋል። የቺኩንጉያ በሽታ በአሁኑ ጊዜ በኤስያ፣ በአፍሪካ፣ በአውሮፓ እና በአሜሪካ ከ110 በላይ አገሮች ተገኝቷል፡፡ ምልክቶቹ፡- በሽታው በተለከፈው ትንኝ ከተነከሰ ከ4-7 ቀናት ውስጥ የቺኩንጊንያ ምልክቶች ይታዩበታል፡፡ የቺኩንጉንያ በሽታ በአብዛኛው ለሞት የሚያበቃ አይደለም። አብዛኛዎቹ ምልክቶች በአጠቃላይ እራሳቸውን የሚገድቡ እና ከ2-3 ቀናት የሚቆዩ ናቸው፡፡ በሽታው በድንገት የሚከሰት ትኵሳት የሚታይበት ሲሆን ይህም ብዙውን ጊዜ የመገጣጠሚያ ሕመም ያስከትላል። ሌሎች የተለመዱ ምልክቶች የጡንቻ ህመም፣ ራስ ምታት፣ ማቅለሽለሽ፣ የድካም ስሜት እና ሽፍታ ናቸው፡፡ የመገጣጠሚያ ህመሙ ብዙ ጊዜ አድካሚ ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ ከጥቂት ቀናት እስከ ጥቂት ሳምንታት ይቆያል፡፡ አብዛኛዎቹ ታካሚዎች ሙሉ በሙሉ የሚድኑ ቢሆንም በአንዳንድ ሁኔታዎች የመገጣጠሚያ ህመም ለብዙ ወራት አልፎ ተርፎም አመታት ሊቆይ ይችላል፡፡ አልፎ አልፎ የዓይን፣ የነርቭ ሥርዓትና የልብ ችግሮች እንዲሁም የጨጓራና ቱቦ ህመሞች ተዘግበዋል፡፡,"Over 2 million cases have been reported since 2005. Chikungunya disease has now been identified in over 110 countries in Asia, Africa, Europe and the Americas. Symptoms: Symptoms of chikungunya appear between 4 and 7 days after the patient has been bitten by the infected mosquito. Chikungunya is rarely fatal. Most symptoms are generally self-limiting and last for 2–3 days. The disease is characterized by an abrupt onset of fever, which is frequently accompanied by joint pain. Other common signs and symptoms include muscle pain, headache, nausea, fatigue and rash. The joint pain is often debilitating and usually lasts for a few days to a few weeks. Most patients recover fully, but in some cases joint pain may persist for several months or even years. Occasional cases of eye, nervous system and heart complications have been reported, as well as gastrointestinal complaints.","Sama da faruwar cutar miliyan 2 aka rawaito tin daga shekarar 2005. A halin yanzu an gano cutar a sama da ƙasashe 110 a nahiyar Asiya da Afrika da Turai da kuma nahiyoyin Amurka. Alamomi: Alamun cutar suna bayyana ne tsakanin kwana 4 zuwa kwana 7 bayan sauron da ke ɗauke da cutar ya ciji mara lafiyar. Cutar Cikanganya lallai tana kisa. yawancin alamun cutar da kansu suke taƙaita gaba ɗaya sannan su ɓace a kwana 2 zuwa 3. Alamar cutar na farawa ne da faruwar zazzaɓi kwatsam, wanda ko yaushe yake faruwa tare da ciwon gaɓoɓi. Wasu daga cikin alamun cutar sun haɗa da raɗaɗi a naman mutum da ciwon kai da tashin zuciya da gajiya liƙis da kuma ƙuraje. Ciwon gaɓoɓin a yawan lokuta yana sa raunin jiki sannan yawanci ya ɓace a kwanaki kaɗan zuwa 'yan sati kaɗan. yawancin marasa lafiyar suna warkewa gaba ɗaya, amma a wasu lokutan ciwon gaɓoɓin na iya yin naci na wasu watanni ko ma shekaru. Faruwar matsalar ciwon ido lokaci zuwa lokaci da ƙwaƙwalwa da kuma ciwon zuciya da kuma ƙorafe-ƙorafe a kan ciwon ciki.","Zaidi ya kesi milioni 2 zimeripotiwa tangu 2005. Ugonjwa wa Chikungunya sasa umegunduliwa katika zaidi ya nchi 110 za Asia, Ulaya na Amerika. Dalili: Dalili za hujitokeza kati ya siku 4 na 7 baada ya mgonjwa kunumwa na mbu aliyeambukizwa. Chikungunya ni nadra sana kuua. Dalili nyingi kwa ujumla hujizuia na hudumu kwa aiku 2 ‚Äì3. Ugonjwa huo una sifa ya kuanza kwa ghafla kwa homa, ambayo mara nyingi hufuatana na maumivu ya viungo. Dlili nyingine za kawaida ni pamoja na maumivu ya misuli, maumivu ya kichwa , kichefuchefu, uchovu na upele. Maumivu ya viungo mara nyingi hudhoofisha na kwa kawaida hudumu kwa wiki chache. Wagonjwa wengi hupona kikamilifu, lakini wakati mwingine maumivu ya viungo yanaweza kudumu kwa miezi kadhaa au hata miaka. Mara kwa mara matukio ya matatizo ya macho, mfumo wa neva na moyo yameripotiwa, pamoja na malalmiko ya utumbo.","Ó ju mílíọ̀nù 2 ìṣẹ̀lẹ̀ àrùn náà lọ tí wọ́n jábọ̀ láti 2005. Àrùn Chikungunya ti farahàn ní àwọn orílẹ̀-èdè 110 ó lé ní Asia, Áfíríkà, Europe, àti àwọn ìlànà Améríkà. Àwọn àmì aṣàfihàn: Àwọn àmì aṣàfihàn ��rùn Chikungunya máa ń farahàn ní ọjọ́ 4 àti 7 lẹ́yìn tí ẹ̀fọn alárùn náà ti jẹ aláìsàn náà. Chikungunya kì í sábà burú jáì. Púpọ̀ àwọn àmì àìsàn yìí máa ń sábà lọ fúnra wọn láìtọ́jú àti pé wọn kì í ju ọjọ́ 2-3 lọ. Àrùn yìí ní àbùdá ìbẹ̀rẹ̀ ìbà láìnídìí, èyí tí ó máa ń ní ìrora oríkèé-ara nínú. Àwọn àmì aṣàfihàn mìíràn bí i ìrora ìsan, ẹ̀fọ́rí, àyà rírìn, rírẹ̀ àti kúrúkàsá. Ìrora oríkèé-ara náà fa ìrẹ̀wẹ̀sì ó sì máa ń tó ọjọ́ díẹ̀ sí ọ̀sẹ̀ díẹ̀. Púpọ̀ àwọn aláìsàn máa dárayé tán, ṣùgbọ́n ní àwọn ìgbà mìíràn ìrora oríkèé-ara máa ń tẹ̀síwájú fún oṣù tàbí ọdún púpọ̀. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ojú lẹ́ẹ̀kọ̀ọ̀kan, wọ́n ti jábọ̀ àwọn wàhálà ìlera ajẹmọ ààrin gbùngbùn ìmọ̀lára àti ọkàn, àti àwọn ìfisùn nípa ìlera-ìfun.","Iziguli ezingaphezu kwezigidi ezi-2 ziye zabikwa kusukela ngo-2005. Isifo i-Chikungunya manje sesihlonzwe emazweni angaphezu kwe-110 e-Asia, e-Afrika, eYurophu kanye naseMazweni aseMelika. Izimpawu: Izimpawu ze-chikungunya zivela phakathi kwezinsuku ezi-4 ukuya kweziyi-7 ngemva kokuba isiguli silunywe umiyane othelelekile. I-Chikungunya ayivamile ukubulala. Izimpawu eziningi ngokuvamile ziyazilinganisela futhi zihlala izinsuku ezi-2 ukuya kwezi-3. Lesi sifo sibonakala ngokuqala okungazelelwe kwemfiva, okuvame ukuhambisana nobuhlungu bamalunga omzimba. Okunye okubonakalayo kanye nezimpawu ezivamile zihlanganisa ubuhlungu bezicubu zomzimba, ikhanda elibuhlungu, ukucanuzela kwenhliziyo, ukukhathala ngokwedlulele kanye nokuqubuka komzimba. Ubuhlungu bamalunga omzimba buvame ukukhubaza futhi ngokuvamile buhlala izinsuku ezimbalwa ukuya emasontweni ambalwa. Iziguli eziningi zilulama ngokugcwele, kodwa kwezinye izimo ubuhlungu bamalunga omzimba bungaqhubeka izinyanga eziningana noma ngisho neminyaka imbala. Kuye kwabikwa izimo zamehlo, uhlelo lwezinzwa kanye nezinkinga ngokuphathelene nenhliziyo ngezikhathi ezithile, kanye nezikhalazo ngokuphathelene nohlelo lwesisu kanye namathumbu." +ከባድ ችግሮች የተለመዱ አይደሉም ነገር ግን በሽታው ለአረጋውያን ሞት መንስኤ ሊሆን ይችላል፡፡ ብዙውን ጊዜ በበሽታው በተያዙ ሰዎች ላይ ምልክቶች ቀላል ሲሆኑ ህመሙ ሳይታወቅ ወይም ዴንጊዩ በሚከሰትባቸው አካባቢዎች ሊታወቅ ይችላል፡፡ ሕክምና፡- ለቺኩንጉያ የተለየ ፀረ-ቫይረስ መድኃኒት የሌለው ሲሆን የንግድ ቺኩንጉያ ክትባት የለም ነገርግን በአሁኑ ጊዜ በርካታ ክትባቶች በመገንባት ላይ ናቸው፡፡ የቺኩንጉያ የተለየ የፀረ-ቫይረስ መድሃኒት የሌለ ሲሆን የቺኩንጉያ ክትባት በገበያ ላይ የለም፡፡ ሕክምናው የመገጣጠሚያ ህመምን ጨምሮ በዋናነት የሕመም ምልክቶችን በቀጥታ ማስታገሻ እንዲደረግ ይመከራል፡፡ ይህ በአብዛኛው የሚገኘው የሙቀት መጠንን ለመቀነስ ፀረ-ትኩት መድኃኒቶችን በመጠቀም፣ የህመም ማስታገሻ መድሃኒቶችን በመውሰድ እና ፈሳሾችን በመስጠት ይከናወናል፡፡ የደም መፍሰስ አደጋን ለመቀነስ ዴንጊዩ እስኪወገድ ድረስ አስፕሪን እና ሌሎች ስቴሮይድ ያልሆኑ ፀረ ብግነት መድኃኒቶች መውሰድ የለባቸውም፡፡ በሽታን መከላከልና መቆጣጠር በአብዛኛው የተመካው ትንኞች እንዲራቡ በሚያስችሏቸው በውኃ የተሞሉ መኖሪያዎችን ቍጥር በመቀነስ ላይ ነው። በሽታው በሚከሰትበት ወቅት የሚበሩትን ትንኞች ለመግደል ፀረ ተባይ መድኃኒቶች ሊረጩ፣ ትንኞች በሚያርፉባቸው ከላይ በተጠቀሱት የውኃ የተሞሉ መኖሪያ አካባቢዎች እና አካባቢዎች ላይ ሊተገበሩ እና እነዚህን መኖሪያ አካባቢዎች ለማከም በማደግ ላይ ያሉትን እጭዎች ለመግደል ጥቅም ላይ ሊውሉ ይችላሉ። በቺኩንጉያ ወረርሽኝ ወቅት ለመከላከል በቀን ለሚነከሱ ትንኞች የቆዳ ተጋላጭነትን የሚቀንስ ልብሶችን መልበስ ይመከራል።,"Serious complications are not common, but the disease can contribute to the cause of death in older people. Often symptoms in infected individuals are mild and the infection may go unrecognized or be misdiagnosed in areas where dengue also occurs. Treatment: There is no specific antiviral drug treatment for chikungunya and there is no commercial chikungunya vaccine however several vaccines are currently under development. There is no specific antiviral drug treatment for chikungunya and there is no commercial chikungunya vaccine. Treatment is directed primarily at relieving the symptoms, including joint pain. This is largely achieved by using anti-pyretic drugs to reduce fever, by optimising the use of pain medication and by administering fluids. Aspirin and other non-steroidal anti-inflammatory drugs should not be administered until dengue can be ruled out in order to reduce the risk of bleeding. Prevention and control rely heavily on reducing the number of water-filled habitats that allow mosquitoes to breed. During outbreaks, insecticides may be sprayed to kill flying mosquitoes; applied to surfaces in and around the abovementioned water-filled habitats where the mosquitoes land; and used to treat these habitats to kill the immature larvae. For protection during outbreaks of chikungunya, clothing which minimizes skin exposure to day-biting mosquitoes is advised.","sababbin alamun cutar masu tsanani ba kasafai suke bayyana ba, amma dai cutar tana bada gudummawa wajen mutuwar tsofaffin mutane. Yawancin alamun cutar a ɗai-ɗaikun mutane ba sa tsananta sannan kuma cutar za ta iya kasancewa ba a gane ta ba ko kuma ba a bincika ta ba dai-dai a guraren da cutar (dengue) ke faruwa. Maganin: babu wani takamaimai wani maganin kawar da cutar Cikanganya sannan babu wani maganin riga-kafin cutar Cikanganya na siyarwa duk da a yanzu haka ana kan samar da magananin riga-kafi daban-daban. Babu wani takamaimai wani maganin kawar da cutar Cikanganya sannan babu wani maganin riga-kafin cutar Cikanganya na siyarwa. Ana yin maganin ta ne kai tsaye domin fara rage raɗaɗin alamun cutar, wanda ya haɗa da ciwon gaɓoɓi. Ana iya aiwatar da yin hakan ne ta hanyar amfani da magungunan zazzaɓi domin rage raɗaɗin zazzaɓi, ta hanyar kyautata amfani da maganin rage raɗaɗin sannan ta hanyar amfani da magani na ruwa. Kada a sha ko amfani da magungun rage raɗaɗin zazzaɓi ko maganin kumburi har sai an tabbatar da mara lafiyar ba shi da cutar (dengue) domin kawar da hatsarin zubar da jini. Kariya da kawar da cutar ya dogara ne kacokan a kan rage yawan guraren da ke cika da ruwa inda yake bawa sauraye damar haifar 'ya'ya. Lokacin ɓarkewar cutar, za a iya fesa maganin ƙwari domin kashe saurayen da ke zirziga a sararin samaniya a gurin; za a iya amfani da maganin a ciki da kewayen gurin da aka ambata a sama da suke cika da ruwa inda ya zama mazaunar sauraye; haka kuma za a iya amfani da maganin domin magance mazaunar saurayen don kashe ƙwayayen saurayen da ba su girma ba. Domin kariya lokacin ɓarkewar cutar Cikanganya, ana ba da shawarar sa kayan da za su rage bayyanar fatar mutum ga saurayen da suke cizo da rana tsaka.","Matatizo makubwa si ya kawaida, lakini ugojwa huo unaweza kuchangia sabbau ya kifo kwa wazee. Mara nyingi dalili za watu walioambukizwa huwa hafifu na huenda maambukizi yasitambuliwe au kutambuliwa kimakosa katika maeneo ambayo homa ya dengue pia hutokea. Tiba: Hakuna matibabu mahususi ya kizuia virusi kwa chikugunya na hakuna chanjo ya chikugunya ya kibiashara hata hivyo chanjo kadhaa kwa sasa zinaendelea kutengenezwa. Hakuna matibabu mahususi ya kizuia virusi vya chikugunya na hakuna chanjo ya kibiashara ya chikugunya. Matibau huelekezwa hasa katika kupunguza dalili, ikiwa ni pamoja na maumivu ya viungo. Hii inafanikiwa kwa kiasi kikubwa kwa kutumia dawa za kuzuia-pairetik ili kupunguza homa, kwa kuboresha matumizi ya dawa za maumivu na kwa kutoa majimaji. Aspirini na dawa zingine zisizo za steroidal za kuzuia uchochezi hazipaswi kusimamiwa hadi dengue iweze kutengwa ili kupunguza hatari ya kutokwa na damu. Kinga na udhibiti hutegemea sana kupunguza idadi ya makazi yaliyojaa maji ambayo huruhusu mbu kuzaliana. Wakati wa mlipuko, dawa za kuua wadudu zinaweza kunyunyizwa kuua mbu wanaouruka; hutumika kwenye maeneo ya ndani na karibu na makazi yaliyotajwa hapo juu yaliyojaa maji ambapo mbu hutua; na kutumika kutibu makazi haya kuua mabuu ambao hawajakomaa. Kwa ulinzi wakati wa milipuko ya chikungunya, mavazi ambayo hupunguza kuweka ngozi wazi kwa mbu kuuma mchana yanasauriwa.","Àwọn wàhálà ìlera kò wọ́pọ̀, ṣùgbọ́n àrùn náà lè dákún okùnfà ikú láàrin àwọn àgbàlagbà. Àwọn àmì aṣàfihàn nínú àwọn olúkúlùkù tó ti kó o máa ń sábà mọ níba àti pé wọ́n lè má dá kòkòrò-àrùn náà mọ̀ tàbí kí wọ́n rí i yẹ̀wò ní àwọn agbègbè tí ibà-oríkèé-ara bá ti ṣẹlẹ̀. Ìtọ́jú: kò sí òògùn atako-fáírọ̀sì pàtó fún ìtọ́jú chikungunya àti pé kò sí àjẹsára chikungunya ní títà, ṣùgbọ́n onírúurú àwọn àjẹsára ni wọ́n ń pèsè/ṣe lọ́wọ́. Kò sí òògùn atako-fáírọ̀sì pàtó fún ìtọ́jú chikungunya àti pé kò sí àjẹsára chikungunya ní títà. Ìtọ́jú máa ń pilẹ̀ máa ń gbájúmọ́ dídín àwọn àmì náà kù, pẹ̀lú ìrora oríkèé-ara. Wọ́n máa ń ṣe èyí nípasẹ̀ lílo àwọn òògùn adín-ibà-kù láti dín ibà kù, nípasẹ̀ dídákún iṣẹ́ àwọn òògún-ìlò-fún-ìrora àti nípasẹ̀ lílo àwọn ohun ol��mi. Wọ́n kò gbọdọ̀ lo asipirínì àti àwọn ọ̀ẉọ́ òògùn Apàrora mìíràn àfi ìgbà tí wọ́n bá lè yọ ibà-oríkèé-ara náà kúrò látàrí àti dín ewu ìṣẹ̀jẹ̀ kù. Ìdèna àti ìṣàkóso wà lọ́wọ́ mímú àdínkù bá iye àwọn ibùgbé olómi tí wọ́n máa ń gba àwọn ẹ̀fọn láàyè láti dàgbà-bísíi. Lásìkò ìbẹ́sílẹ̀-àrùn, wọ́n lè fín òògùn ẹ̀fọn láti pa àwọn ẹ̀fọn tó ń fò kiri; wọ́n lè fín wọn sí ara àti àyíká àwọn ìbúgbé akún-fómi tí a ti dárúkọ níbi tí àwọn ẹ̀fọn náà ń ba si; àti pé láti tọ́jú àwọn ibùgbé yìí látipa àwọn ẹyin ẹ̀fọn tí kò tíì gbó. Fún ààbò lásìkò ìbẹ́sílẹ̀ àrùn chikungunya, ó yẹ kí á wọ àṣọ tí yóò mú àdínkù bá ìṣí-ara-sí àwọn ẹ̀fọn ajẹni-lọ́sàn-án.","Azivamile izinkinga ezimandla, kodwa lesi sifo singaba nomthelela ekubangeleni ukushona kwabantu asebekhulile. Ngokuvamile izimpawu kubantu abathelelekile zincane futhi ukutheleleka kungase kungaqashelwa noma kungatholwa isifo esifanele ezindaweni lapho kutholakala khona ne-dengue. Ukwelashwa: Ayikho imithi eqondile elwa negciwane yokwelapha i-chikungunya futhi awukho umuthi wokugoma we-chikungunya odayiswayo kodwa kusathuthukiswa njengamanje imithi yokugoma eminingana. Ayikho imithi eqondile elwa negciwane yokwelapha i-chikungunya futhi awukho umuthi odayiswayo wokugomela i-chikungunya. Ukwelashwa kuqondiswe ikakhulukazi ekunciphiseni izimpawu, okuhlanganisa nobuhlungu bamalunga omzimba. Lokhu kuzuzwa kakhulu ngokusebenzisa imithi elwa ne-pyretic ukuze kuncishiswe imfiva, ukusebenzisa kakhulu imithi yezinhlungu kanye nokunikeza uketshezi. I-aspirin neminye imithi elwa nokuvuvukala engewona ama-steroid akufanele inikezwe kuze kuthiwe akuyona i-dengue ukuze kuncishiswe ingozi yokopha. Ukuvimbela nokulawula kuncike kakhulu ekunciphiseni inani lezindawo zokuhlala ezigcwele amanzi ezivumela omiyane ukuthi bazale. Ngesikhathi sokuqubuka kwesifo , izibulali-zinambuzane zingase zifafazwe ukuze zibulale omiyane abandizayo; zifakwe ezindaweni eziphakathi nasezindaweni ezizungeze izindawo ezishiwo ngenhla ezigcwele amanzi lapho omiyane behlela khona; futhi zisetshenziselwa ukwelapha lezi zindawo ukuze zibulale izibungu ezingakathuthuki ngokuphelele. Ukuze kuvikelwe phakathi nokuqubuka kwe-chikungunya, kunconywa izingubo ezinciphisa ukuvela kwesikhumba komiyane abaluma emini." +የማገገሚያ መድሀኒቶች በተጋለጠው ቆዳ ላይ ወይም በልብስ ላይ በጥብቅ የምርት መለያ መመሪያ መሰረት ሊተገበሩ ይችላሉ፡፡ በቀን ውስጥ ለሚያንቀላፉ ሰዎች በተለይም ለትንንሽ ልጆች ወይም ለታመሙ ወይም ለአረጋውያን በፀረ ተባይ መድኃኒት የታሸጉ የትንኝ መከላከያ መረቦች ጥሩ ጥበቃ ያደርጋሉ። የወባ ትንኝ መርበብ ወይም ሌሎች ፀረ-ተባይ ማጥፊያዎች መጠቀም በቤት የሚደርሱ ንክሻን ሊቀንስ ይችላል፡፡ የቺኩንጉያ ክትባት ቧንቧ,"Repellents can be applied to exposed skin or to clothing in strict accordance with product label instructions. For those who sleep during the daytime, particularly young children or sick or older people, insecticide-treated mosquito nets afford good protection. Mosquito coils or other insecticide vaporizers may also reduce indoor biting. Chikungunya vaccine pipeline","Za a iya shafa maganin korar saurayen a jikin fatar da take a buɗe ko kuma ga kaya dai-dai da ƙoƙarin bin umarnin da maganin ya zo da shi. Ga waɗanda ke bacci da rana, musamman yara ƙanana ko marasa lafiya ko tsofaffin mutane, gidan sauron da aka sa masa maganin ƙwari yana bada kariya sosai. Maganin sauro da wasu magungunan ƙwari na gas suma za su iya rage cizon sauro a cikin ɗaki. Binciko sababbun magungunan rigakafin kariya daga cutar Cikanganya","Dawa za kuwazuia zinaweza kutumika kwa ngozi iliyowazi au kwenye nguo kwa kufuata maagizo madhubuti ya lebo ya bidhaa. Kwa wale wanaolala wakati wa mchana, hasa watoto wadogo au wagonjwa au wazee, vyandarua vilivyotiwa dawa vina uwezo wa kuwalinda. Sumu ya mbu ya kuchoma au sumu nyingine za kuua wadudu zinaweza pia kupunguza kuuma ndani ya nyumba. Bomba la chanjo ya Chikungunya.","A lè fi òògùn-ẹ̀fọn pa ibi ara tí a sí sílẹ̀ tàbí sí aṣọ ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìlànà tí ó wà lára atọ́ka ọjà náà. Fún àwọn tí ó máa ń sùn ní ọ̀sán, pàápàá àwọn ọmọdé tàbí aláìsà tàbí àgbàlagbà, àwọn àwọ̀n-olóògùn-ẹ̀fọn máa ń mú ààbò tó pé wá. Òògùn-ẹ̀fọn arúùúfín-túú tàbí àwọn òògùn ẹ̀fọn mìíràn náà lè dín bí ẹ̀fọn ṣe ń jẹni nínú ilé kù. Òpónà àjẹsára Chikungunya","Izinto ezibaxoshayo zingasetshenziswa esikhunjeni esivele obala noma ezingutsheni ngokuhambisana kakhulu neziqondiso zelebuli yomkhiqizo. Kulabo abalala emini, ikakhulukazi izingane ezincane noma abantu abagulayo noma asebekhulile, amanetha omiyane elashwe ngezibulali-zinambuzane anikeza ukuvikela okuhle. Ama-coil omiyane noma emanye ama-vaporizer ezibulali-zinambuzane nawo angase anciphise ukulunywa ngaphakathi endlini. Okungase kwenzeke ngokuphathelene nokugomela i-Chikungunya" +"የህጻናት የአካባቢ ጤና ማጠቃሊያ፡- የአካባቢ አደጋዎችን መቀነስ ከ4 ህጻናት የአንዱን ህይወት ከሞት ያድናል፡፡ እ.ኤ.አ በ 2012 ከአምስት ዓመት በታች የሆኑ 1.7 ሚሊዮን ሕፃናት ሞት ምክንያት የሆነው ከአካባቢ ጋር የተያያዘ ነው፡፡ እነዚህ 570,000 በመተንፈሻ አካላት በሽታ የሞቱት፣ 361,000 በተቅማጥ፣ 270,000 በቅድመ ወሊድ ሕይወታቸው ያለፈ፣ 200,000 በወባ እና 200,000 ሰዎች ባልታወቀ የአካል ጉዳት ምክንያት ሕይወታቸው ያለፈውን ያካትታል፡፡ የአካባቢ አደጋዎች በልጆች ጤና እና እድገት ላይ ከተፀነሰበት ጊዜ ጀምሮ እስከ ልጅነት እና ጉርምስና እና እንዲሁም እስከ አዋቂነት ዕድሜ ድረስ ተፅእኖ አላቸው፡፡ አካባቢው የልጁን የወደፊት ሁኔታ ይወስናል፡- የፅንስ መርሃ ግብር እና ቀደምት እድገት በአካባቢያዊ አደጋዎች ሊለወጡ ስለሚችሉ በጨቅላ እድሜ መጋለጥ በአዋቂዎች ጤና ላይ ተጽእኖ ያሳድራሉ፡፡ በተለይ በማደግ ላይ ባሉ አገሮች ለሕጻንነት ሞት፣ ለሕመምና ለአካል ጉዳት ከፍተኛ አስተዋጽኦ የሚያደርጉ መጥፎ የአካባቢ ሁኔታዎችና ብክለት ናቸው፡፡ ህጻናት የአየር ብክለት፣ በቂ ያልሆነ ውሃ፣ የአካባቢ ጽዳትና ንፅህና፣ አደገኛ ኬሚካሎች እና ቆሻሻዎች፣ ጨረሮች፣ የአየር ንብረት ለውጥ እንዲሁም እንደ ቆሻሻ የመሳሰሉ ብቅ የሚሉ አስጊ ሁኔታዎችን ጨምሮ በተለይ ለአንዳንድ የአካባቢ አደጋዎች የተጋለጡ ናቸው፡፡ አደጋ፡- ልጆች ከአዋቂዎች የበለጠ ለአካባቢያዊ አደጋዎች የተጋለጡ ናቸው፡፡ ልጆች ያለማቋረጥ እያደጉ ይገኛሉ፡፡","Children's environmental health Overview: Reducing environmental risks could prevent 1 in 4 child deaths. In 2012, 1.7 million deaths in children under five were attributable to the environment. These included 570 000 deaths from respiratory infections, 361 000 deaths from diarrhoea, 270 000 deaths from neonatal conditions, 200 000 deaths from malaria and 200 000 deaths from unintentional injuries. Environmental risks have an impact on the health and development of children, from conception through childhood and adolescence and also into adulthood. The environment determines a child’s future: early life exposures impact on adult health as fetal programming and early growth may be altered by environmental risk factors. Adverse environmental conditions and pollution are a major contributor to childhood deaths, illnesses and disability, particularly in developing countries. Children are particularly vulnerable to certain environmental risks, including: air pollution; inadequate water, sanitation and hygiene; hazardous chemicals and waste, radiation; climate change; as well as emerging threats like e-waste. Risks: Children are more vulnerable than adults to environmental risks; Children are constantly growing.","Kulawa da lafiyar muhallin yara. Gamsashshen bayani: rage hatsarorin muhalli zai iya kare faruwar 1 bisa 4 na mace-macen yara. A shekarar 2012 an alaƙanta mutuwar yara 'yan ƙasa da shekara biyar miliyan 1.7. wannan ya haɗa da mace-mace 570 000 sakamakon cutukan numfashi da mace-mace 361 000 sakamakon gudawa da mace-mace 270 000sakamakon jariran da aka haifa da mace-mace 200 000 sakamakon cizon sauro da kuma mace-mace 200 000 sakamakon ciwukan bazata. Hatsarorrin muhalli suna da tasiri a kan lafiya da girman yara, daga lokacin ɗaukar ciki har zuwa yarinta da lokacin tasawa da kuma lokacin balaga. Muhalli shi yake nuni da irin yadda rayuwar yaro za ta kasance: farko rayuwar yaro na tasiri a kan rayuwarsa bya ya girma, domin kuwa muhahlli kan iya shafar girma. Mummunan yanayin muhalli da gurɓatar iska ko muhalli sune manyan abubuwan da suke bada gudummawa ga mace-macen yara da rashin lafiya da kuma nakasa, musamman a ƙasashe masu tasowa. Yara musamman za su iya cutuwa ta dalilin hatsarorin muhalli, wanda ya haɗa da, gurɓatar iska da rashin samun isashshen ruwa da tsaftace muhalli da kuma tsaftace jiki; sinadaran kyamikal masu hatsari da shara da sinadarin radiyeshan; canjin yanayi; da kuma barazana iri-iri da da suke tasowa kamar sharar yanar gizo-gizo. Haɗurra: Yara sun fi manya saurin cutuwa ta dalilin haɗurran muhalli; Yara kullum suna girma.","Afya ya mazingira ya watoto. Muhtasari: kupunguza hatari za kimazingira kunaweza kuzuia kifo cha mtoto 1 kati ya 4. Mnamo mwaka 2012, vifo milioni 1.7 vya waoto chini ya miaka mitano vilitokana na mazingira. Miongoni mwao ni vifo 570 000 vitokanavyo na magonjwa ya kupumua, vifo 361 000 kutokana na kuharisha, vifo 270 000 vitokanavyo na watoto wachanga , vifo 200 000 kutokana na malaria na vifo 200 000 kutokana na majeraha yasiyotarajiwa. Hatari za kimazingira zina athari kwa afya na ukuaji wa watoto, tangu kutungwa kwa mimba hadi utotoni na ujana na pia kwa watu wazima. Mazingira huamua mustakabaliwa mtoto: mfiduo wa maisha ya utotoni huathiri afya ya watu wazima kwani utayarishaji wa programu ya fetasi na ukuaji wa mapema unaweza kubazdilishwa na sababu za hatari za mazingira. Hali mbaya ya mazingira na ucahfauzi wa mazingira vinachangia sana vifo vya watoto, magonjwa na ulemavu, haswa katika nchi zinazoendelea. Watto huathirika hasa na hatari fulani za mazingira, ikiwa ni pamoja na; uhaba wa maji, usafi wa mazingira; kemikali hatari na taka, mionzi;mabadiliko ya tabianchi; pamoja na hatari zinazzojitokeza kama vile taka za keletroniki. Hatazri: Watoto wana hatari zaidi kuliko watu wazima kwa hatari za kimazingira.; Watoto hukua daima.","Ìlera àyíká àwọn ọmọdé Ìsọníṣókí: Mímú àdínkù bá ìjàmbá àyíká lè dènà ikú 1 lára ọmọ 4. Ní 2012, ikú ọmọdé mílíọ̀nù 1.7 tó wà lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún márùn-ún ló níí ṣe pẹ̀lú àyíká. kú 570 000 wà nínú rẹ̀ láti ara àìsàn mímí àti ọ̀nà ọ̀fun, ikú 361 000 láti ara àrunṣu, ikú 270 000 láti ara àwọn ipò àgọ́ ara tó níí ṣe pẹ̀lú ìbímọ, ikú 200 000 láti ara ibà àti ikú 200 000 láti ara ìṣèṣe àìmọ̀ọ́mọ̀ ṣe. Ìjàmbá àyíká ní ipa lórí ìlera àti ìdàgbàsókè àwọn ọmọ, láti inú oyún títí dé ìgbà wíwà lọ́mọwọ́ àti ìgbà ìbàlágà àti pẹ̀lú ìgbà ọ̀dọ́. Àyíká ló máa ń sọ bí ọjọ́ iwájú ọmọ yóò ṣe rí: ìgbé ayé àṣẹ̀ṣẹ̀bẹ̀rẹ̀ máa ń ṣe àfihàn ipa lórí ìlera ìgbà àgbà gẹ́gẹ́ bí ètò ìdàgbàsókè ọmọ nínú oyún àti ìdàgbàsókè ìbẹ̀rẹ̀ pẹ̀pẹ̀ lè ní àyípadà nípa àwọn okùnfà ewu ní àyíká. Àwọn ipò gíga àyíká àti àwọn ohun ìṣàkòbá jẹ́ olùkópa kan gbòógì sí ikú àwọn ọmọdé, àìlera àti jíjẹ́ abarapá, pàápàá jù lọ ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ ṣẹ̀ ń gbé rí. Àwọn ọmọdé pàápàá ló wà ní ipò láti kojú àwọn ewu kan jù ní àyíká, tó fi mọ́bíba afẹ́fẹ́ jẹ́; àìsí omi tó tó, ìtọjú àyíká àti ìmọ́tótó; ewu kẹ́míkà àti ìfiṣòfò, ìtànká agbára nǹkan; ìyípadà ojú ọjọ; àti ìwáyé àwọn ewu bíi ìṣòfò ojú afẹ́fẹ́. Àwọn ewu: àwọn ọmọdé máa ń kojú ewu lọ́pọ̀lọpọ̀ ju àwọn àgbàlagbà lọ sí ewu àyíká; Àwọn ọmọdé ń dàgbà sí I ní gbogbo ìgbà.","Impilo yezingane ngokuphathelene nendawo Uhlolojikelele: Ukunciphisa izingozi zendawo kungavimbela ukushona kwengane e-1 kwezi-4. Ngo-2012, ukushona kwezingane eziyizigidi eziyi-1.7 ezingaphansi kweminyaka emihlanu kwakungenxa yendawo ezungezile. Lokhu kuhlanganisa ukushona kweziyi-570 000 ngenxa yezifo zokuphefumula, ukushona kweziyi-361 000 ngenxa yesifo sohudo, ukushona kweziyi-270 000 ngenxa yezifo zezinsana, ukushona kweziyizi-200 000 ngenxa kamalaleveva kanye nokushona kweziyizi-200 000 ngenxa yokulimala okungahlosiwe. Izingozi zendawo ezungezile zinomthelela empilweni nasekukhuleni kwezingane, kusukela ekukhulelweni ukuya ebunganeni kanye nasebusheni kanye nasebudaleni. Indawo ezungezile inquma ikusasa lengane: lokho echayeka kuko isemncane kunomthelela empilweni yabantu abadala njengoba ukuhlela umbungu nokukhula kusenesikhathi kungase kushintshwe yizici zobungozi bemvelo. Izimo ezimbi zendawo ezungezile kanye nokungcola kunomthelela omkhulu ekushoneni kwezingane, ukugula kanye nokukhubazeka, ikakhulukazi emazweni asathuthuka. Izingane zisengozini enkulu ezingozini ezithile zendawo ezungezile, ezihlanganisa: ukunukubezeka komoya; amanzi anganele, ukuthuthwa kwendle kanye nenhlanzeko; amakhemikhali ayingozi kanye nemfucuza, imisebe; ukuguquka kwesimo sezulu; kanye nezinsongo ezivelayo ezinjenge-e-waste. Izingozi: Izingane zisengozini enkulu kunabantu abadala ngokuphathelene nezingozi zendawo ezungezile; Izingane zikhula njalo." +ከክብደታቸው አንጻር ብዙ አየር ይተነፍሳሉ፣ ብዙ ምግብ ይበላሉ እንዲሁም ከአዋቂዎች የበለጠ ውሃ ይጠጣሉ፡፡ የልጆች የእድገት ሁኔታ አሁንም እየተሻሻለ መጥቷል፡፡ ይህ ማዕከላዊ ነርቮች፣ የበሽታ መከላከያ፣ የመራቢያ እና የምግብ መፍጫ ስርዓቶቻቸውን ያጠቃልላል፡፡ በተወሰኑ የእድገት ደረጃዎች ላይ ለአካባቢ መርዛማ ንጥረ ነገሮች ሲጋለጥ ወደማይቀለበስ ጉዳት ሊያደርስ ይች��ል፡፡ ህጻናት ከአዋቂዎች የተለየ ባህሪ ያላቸው ሲሆን ይህ ማለት ለአካባቢያዊ አደጋዎች ሊጋለጡ የሚችሉባቸው የተለያዩ መንገዶች አሉ ማለት ነው፡፡ ለምሳሌ ትንንሽ ልጆች በአቧራ እና በመሬት ላይ ለሚከማቹ ኬሚካሎች ሊጋለጡ በሚችሉበት መሬት ላይ ይንከባለላሉ፡፡ ልጆች በትንሹም ቢሆን አካባቢያቸውን አይቆጣጠሩም፡፡ ከአዋቂዎች በተለየ መልኩ ሁለቱም አደጋዎችን ላያውቁ እና ጤንነታቸውን ለመጠበቅ መምረጥ አይችሉም፡፡ ከአምስት ዓመት በታች የሆኑ ህጻናት 25% የሚሆነውን የበሽታ ብዛት ከአካባቢ አደጋዎች የተነሳ ነው፡፡ የህጻናት ጤና ችግሮች በሚኖሩበት፣ በሚሰሩበት፣ በሚጫወቱበት እና በሚማሩበት ቦታ ለብዙ የአካባቢ አደጋ ሁኔታዎች በመጋለጣቸው ምክንያት ይከሰታሉ፡፡ ለአካባቢ አስጊ ሁኔታዎች ሁሉን አቀፍ አቀራረብን በመከተል ብቻ በዓለም አቀፍ ደረጃ የበሽታዎችን አካባቢያዊ ጫና በመቀነስ ረገድ ከፍተኛ እድገት ሊመጣ ይችላል፡፡,"They breathe more air, consume more food, and drink more water than adults do, in proportion to their weight.Children's systems are still developing. This includes their central nervous, immune, reproductive, and digestive systems. At certain early stages of development, exposure to environmental toxicants can lead to irreversible damage. Children behave differently from adults and this means there are different ways they can be exposed to environmental risks. For example, young children crawl on the ground where they may be exposed to dust and chemicals that accumulate on floors and soils. Children have little control over their environment. Unlike adults, they may be both unaware of risks and unable to make choices to protect their health. Environmental risks account for 25% of the disease burden in children under five. Children's health problems often result from exposure to a number of environmental risk factors in the places where they live, work, play and learn. Only through adopting a holistic approach to environmental risk factors can significant progress be made in reducing the environmental burden of disease on a global scale.","Sun fi shaƙar iska da cin abinci da shan ruwa fiye da yadda manya ke yi, ta fuskar nauyinsu. Tsarin girman yara har yanzu yana haɓaka. Wannan ya haɗa da tsarin jijìyoyinsu, tsarin kariyar jikinsu da tsarin haihuwarsu da tsarin narkewar abincinsu. A wasu matakan fara girman yaro, haɗuwa da sinadaran muhalli masu guba zai iya janyo babbar asarar da ba za a iya mayar da ita ba. Yara na ɗabi'antuwa daban da yadda manya ke ɗabi'antuwa sannan hakan na nufin da akwai hanyoyi daban-daban da za su iya fuskantar hatsarorin muhalli. Misali, yara ƙanana na rarrafe a ƙasa inda za su iya cutuwa da ƙura da sinadaran kyamikal da suke taruwa a kan siminti da ƙasa. Yara basa iya tafiyar da muhallin su Sosai. Ba kamar manya ba, ba lallai su samu masaniyar hatsarori sannan ba za su iya yin zaɓin da ya dace wajen kare lafiyar su. Hatsarorin muhalli sun kai kaso 25% da cututtukan da suke damun yara 'yan n ƙasa da shekara biyar. Matsaloli lafiyar yara yawanci na faruwa ne ta dalilin bayyana ga hatsarorin muhalli da yawa a guraren da suke rayuwa da aiki da wasa da kuma koyo. Kawai ta hanyar tsarin tunkarar gaba ɗaya hatsarorin muhalli za a iya samun wani kyakkyawan cigaba wajen rage yawan cututtukan muhalli a duniya baki ɗaya.","Wanapumua hewa zaidi, hutumia chakula zaidi, na kunywa maji zaidi kuliko watu wazima, kulingana na uzito wao. Mifumo ya watoot bado inaendelea. Hii ni pamoja na mfumo wao mkuu wa neva, kinga, uzazi na usagaji chakula. Katika hatua fulani za mwanzo za ukuaji, mfiduo wa sumu za mazingira unaweza kusababisha uharibifu usioweza kurekebishwa. Watoto hutenda tofaujti na watu wazima na hii inamaanisha kuna niia tofauti wanaweza kukabili hatari za mazingira. Kwa mfano, watoto wadogo hutambaa chini ambapo wanaweza kukabiliwa na vumbi na kemikali ambazo hujilimbikiza kwenye sakafu na udongo. Watoto wana udhibiti mdogo juu ya mazin gira ya. Tofauti na watu wazima, wanaweza kuwa hawajui hatari na hawawezi kufanya maamuzi ili kulinda afya zao. Hatari za kimazingira husababisha 25% ya mzigo wa mazgonjwa kwa watoto chini ya miaka mitano. Matatizo ya afya ya watoto mara nyingi hutokana na kuathiriwa na mambo kadhaa ya hatari ya mazingira katika maeneo wanayoishi, kazini, kucheza na kujifunza. Ni kupitia tu kwa kufuata mtazamo kamili wa mambo ya hatari ya mazingira ndipo maendeleo makubwa yanaweza kufanywa katika kupunguza mzigo wa magonjwa ya mazingira kwa kiwango cha kimataifa.","Wọ́n ń mí èémí tó pọ̀ sínú, jẹ oúnjẹ púpọ̀, àti mímu omi púpò ju bí àwọn àgbàlagbà ṣe ń ṣe lọ, ní ìwọ̀n sí sísanra wọn. Ètò ì��iṣẹ́ ara àwọn ọmọdé sí ń dàgbà síi. Èyí jẹ mọ́ ìṣiṣẹ́ àárín gbùngbùn ara àti ọpọlọ, sọ́jà ara, ìṣiṣẹ́ ara fún ìbálòpọ̀/ìbìmọ, àti ètò bí oúnjẹ ṣe ń ṣiṣẹ́ lágọ̀ọ́ ara. Ní àwọn ìgbà ìdàgbàsókè àṣẹ̀ṣẹ̀ bẹ̀rẹ̀ kan, àfihàn sí àwọn ohun ìṣèjàm̀bá lè yọrí sí àwọn ìpalára tí kò ṣeé yí padà. Ìhùwà sí àwọn ọmọdé yàtọ̀ sí ti àwọn àgbàlagbà èyí sì tún mọ̀ sí pé orísirísi ọ̀nà ní ewu àyíká ti lè fojú hàn sí wọn. Bí àpẹẹrẹ, àwọn ọmọdé máa ń rá kòrò ní ilẹ̀ ní bi tí wọ́n tí lè ṣe kọ̀ńgẹ̀ eruku àti kẹ́míkà tó lè ti kóra jọ sí ilẹ̀. Àwọn ọmọdé ní àkóso bíńtín lórí àyíká wọn. Kìí ṣe bíi àgbàlagbà, wọ́n lè má mọ̀ nípa ewu wọn kò sí ní lè yàn láti dáàbò bo ìlera wọn. Àwọn ewu àyíká wà ní ìwọ̀n 25% àwọn àrùn tó kó wàhálà bá àwọn ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún márún. Wàhálà ìlera àwọn ọmọdé máa ń yọrí láti ara àfihàn sí iye àwọn atọ́ka ewu àyíká ní ibi tí wọ́n gbé, tí ń ṣiṣẹ́,ṣeré àti kẹ́kọ̀ọ́. Nípa lílo àgbékalẹ̀ tó mú yányán sí àwọn atọ́ka ewu àyíká ní ìtẹ̀síwájú tó lápẹẹrẹ lè ṣẹlẹ̀ ní mímú àdìnkù bá wàhálà àrùn àyíká ní orí òṣùwọ̀n gbogbo àgbáyé.","Ziphefumula umoya omningi, zidle ukudla okuningi, futhi ziphuze amanzi amaningi kunabantu abadala, ngokuhambisana nesisindo sazo. Zisathuthuka izinhlelo zomzimba zezingane. Lokhu kuhlanganisa izinhlelo zazo zomzimba isizinda esiyinhloko sezinzwa, amasosha omzimba, izitho eziphathelene nokuzala, kanye nezokugaya ukudla emzimbeni. Ezigabeni ezithile zokuqala zokukhula, ukuchayeka ezintweni ezinobuthi ezisendaweni ezungezile kungaholela emonakalweni ongenakushintshwa. Izingane ziziphatha ngendlela ehlukile kunabantu abadala futhi lokhu kusho ukuthi kunezindlela ezihlukahlukene ezingachayeka ngazo ezingozini zendawo ezungezile. Isibonelo, izingane ezincane zikhasa phansi lapho zingase zichayeke khona othulini kanye namakhemikhali anqwabelana phansi kanye nasenhlabathini. Kuncane okungenziwa yizingane ukulawula indawo ezizungezile. Azifani nabantu abadala, zingase zingazazi izingozi futhi zingakwazi ukukhetha okuthile ukuze zivikele impilo yazo. Izingozi zendawo ezungezile zibalelwa ku-25% wonthwalo ngokuphathelene nezifo ezinganeni ezineminyaka yobudala engaphansi kwemihlanu. Izinkinga zezempilo zezingane zivamise ukuba wumphumela wokuchayeka ezicini eziningana zendawo ezungezile endaweni ezihlala, ezisebenza, ezidlala futhi ezifunda kuzo. Ngokusebenzisa indlela ephelele yezici zobungozi bendawo ezungezile kuphela lapho kungaba khona nenqubekela phambili enkulu ekunciphiseni umthwalo wendawo ezungezile wezifo ezingeni lomhlaba wonke." +እንደዚህ አይነት አሰራር በዘርፎች እና በሁሉም የህብረተሰብ እርከኖች ግለሰቦች፣ ማህበረሰቦች፣ ማዘጋጃ ቤቶች፣ የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎች እና ፖሊሲ አውጪዎችን ጨምሮ በኩላቸውን አስተጽኦ ማድረግ ማለት ነው፡፡ ዋና ዋናዎቹ የአካባቢ አደጋዎች፡- የአየር ንብረት ለውጥ የአየር ብክለት የኬሚካል ደህንነት የውሃ ንፅህና 5. ጨረር አቅም፡- ከአካባቢያዊ ሁኔታዎች ጋር የተያያዙ የህጻናት በሽታዎች እጅግ በጣም በርካታ ቁጥር ያለው የአለም አቀፍ የህዝብ ጤና ችግሮችን የያዘ ነው፡፡ ይህ ብዙውን ጊዜ ስለ አካባቢያዊ አደጋዎች በልጆች ጤና ላይ ያለውን ተፅእኖ በተመለከተ የግንዛቤ እጥረት እና እውቀት በሌላቸው በተለይ በማደግ ላይ ባሉ ሀገሮች እና በድህነት አረንቋ ባሉ ማህበረሰቦች ውስጥ ያለ ነው፡፡ ይህንን ችግር ለመቅረፍ የዓለም ጤና ድርጅት መረጃና የሥልጠና ቁሳቁሶችን በማዘጋጀት የሥልጠና ሥራዎችን ይሠጣል፡፡,"Such an approach means involvement across sectors and at all levels of society including individuals, communities, municipalities, healthcare professionals, and policy makers. Main environmental risks are: 1. Climate change 2. Air pollution 3. Chemical safety 4. Water sanitation and hygiene 5. Radiation Capacity: Childhood diseases related to environmental factors represent an enormous global public health problem. This is particularly true in developing countries and impoverished communities, where there is often lack of awareness and knowledge about the effects of environmental hazards on children’s health. To help address this problem, WHO prepares information and training materials and implements training activities.","Irin tunkarar wannan tsarin na nufin shigo da ɓangarori da dama sannan a kowanne mataki na al'umma Wanda ya haɗa da ɗaiɗaikun mutane da al'umma da garuruwa da ƙwararrun jami'an lafiya da kuma masu tsara doka. Manyan haɗurran muhalli sune: 1. Canjin yanayi 2. Gurɓatar iska 3. Tsaron sinadarin kyamikal 4. Tsaftace ruwa 5. Radiyeshan (sinadarin da ke fitowa daga na'urori) Girman abun: Cututtukan yara da suke da alaƙa da muhalli sun wakilci wani babban kaso na matsalar lafiyar al'umma a faɗin duniya. Wannan tabbas haka yake musamman a ƙasashe masu tasowa da kuma cikin al'ummar da suke fama da talauci. Inda babu isashshen wayar da kai da ilimi akan tasirikan hatsarorin muhalli a kan lafiyar yara. Domin taimakawa wajen maganin wannan matsalar, ƙungiyar lafiya ta duniya (WHO) ta samar da da bayanai da kayan horaswa da kuma kayan aikace-aikacen bada horarwa.","Mtazamo kama huo unamaanisha kuhusika katika sekta zote na katika ngazi zote za jamzii ikijumuisha watu binfasi, jamii, manispaa, wataalamu wa afya na watunga sera. Hatari kuu za mazigira ni: 1. Mabadiliko ya tabiaznchi. 2. Uchafuzi wa hewa. 3. Usalama wa kikemikali. 4. Usafi wa maji na salama. 5. Mionzi Uwezo: Magonjwa ya utotoni yanayohusiana na mambo ya mazingira yanawakilisha tatizo kubwa la afya ya umma duniani. Hii ni kweli hasa katika nchi zinazoendelea na nchi masikini, ambapo mara nyingi kuna ukosefu wa ufahamu na ujuzi kuhusu madhara ya hatari ya mazingira kwa afya ya watoto. Ili kusaidia kushughulikia tatizo hili, WHO hiutayarisha taarifa na nyenzo za mafunzo na kutekeleza shughuli za mafunzo.","Irú àgbékalẹ̀ yìí túmọ̀ sí ìkópa gbogbo ẹ̀ka àti gbogbo ìpele àwùjọ títí mọ́ ẹnì kọ̀ọ̀kan, àwùjọ, agbègbè, àwọn akọṣẹ́mọṣẹ́ ètò ìlera, àti àwọn aṣòfin. Àwọn ewu ajẹmọ́ àwùjọ gbòógì ni: 1. ìyípadà ojú-ọjọ́ 2. bíba afẹ́fẹ́ jẹ́ 3. ààbò kẹ́míkà 4. ìtọ́jú àti ìmọ́tótó omi 5. ìtànká agbára nǹkan Ipá: àwọn àrùn ọmọdé tó níí ṣe pẹ̀lú àwọn atọ́ka àyíká jẹ́ àṣojú wàhálà ńlá ti ìlera gbogbo àgbáyé. Èyí pàápàá jùlọ òótọ́ ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dìde àti àwọn àwùjọ tó ṣe aláìní, níbi tí àìní ìmọ̀ àti òye nípa ipa ewu àyíká lórí ìlera àwọn ọmọdé. Láti kojú ìṣòro yìí, WHO pèsè àwọn ìròyìn àti àwọn ohun èlò ìkọ́ni àti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn iṣẹ́ ìkọ́ni.","Indlela enjalo isho ukuzibandakanya kuyo yonke imikhakha nakuwo wonke amazinga omphakathi kubandakanya abantu ngabanye, imiphakathi, omasipala, abasebenzi bezokunakekela kwezempilo, kanye nabasungula izinqubomgomo. Izingozi eziyinhloko zendawo ezungezile yilezi: 1. Izinguquko zesimo sezulu 2. Ukunukubeza umoya 3. Ukuphepha ngokuphathelene namakhemikhali 4. Ukuhlanzeka kwamanzi kanye nenhlanzeko 5. Imisebe Umthamo oqukethwe: Izifo zasebunganeni ezihlobene nezici zendawo ezungezile zibangela inkinga enkulu kakhulu yezempilo zomphakathi emhlebeni wonke. Lokhu kuyiqiniso ikakhulukazi emazweni athuthukayo kanye nasemiphakathini empofu, lapho kuvamise khona ukuba nokuntuleka kokuqwashiswa ngokuthile kanye nolwazi ngokuphathelene nemithelela yezingozi zendawo ezungezile empilweni yezingane. Ukuze kubhekwane nale nkinga, i-WHO ilungiselela izinsiza zolwazi kanye nokuqeqesha futhi iqalisa imisebenzi yokuqeqesha." +የጤና አጠባበቅ አቅራቢዎች ከአካባቢያዊ አስጊ ሁኔታዎች ጋር የተዛመዱ የህጻናት በሽታዎችን በተሻለ ሁኔታ እንዲለዩ እና እንዲከላከሉ ለማስቻል፣ ከሁለቱም ያደጉ እና በማደግ ላይ ያሉ ሀገራት ባለሙያዎች በተወሰኑ የአካባቢ ጉዳዮች ላይ ቁሳቁሶችን በማዘጋጀት እና በአቻ ለአቻ ግምገማ ላይ ተሳትፈዋል፡፡,"To allow healthcare providers to better identify and prevent childhood diseases related to environmental risk factors, experts from both developed and developing countries have been involved in the preparation and peer-review of materials on specific environmental topics.","Domin bawa masu kulawar lafiya damar gano da kare cututtukan yara da suke da alaƙa da hatsarorin muhalli, ƙwararrun daga duka ƙasashen biyun da suka cigaba da kuma ƙasashe masu tasowa suna cikin shirye-shirye da nazari na tsara/fanni dayya na abubuwan da suka shafi darusan muhalli na musamman.","Ili kuruhusu watoa huduma za afya kutambua na kuzuia vyema magonjwa ya utotoni yanayohusuiana na hatari za mazingira, wataalamu kutoka nchi zilizoendelea na zinazoendelea wamehusika katika utayarishaji na mapitio ya rika ya nyenzo kuhusu mada mahususi za mazingira.","Láti fààyè gba àwọn elétò ìlera lati ṣe àfihàn àti dènà àwọn àrùn ìgbà ọmọdé tó níí ṣe pẹ̀lú àyíká ewu àyíká, àwọn akọṣẹ́mọṣẹ́ láti àwọn orílẹ̀-èdè tó ti dàgbà àti àwọn tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà ló ti ní ipa nínú pípèsè àti ṣíṣe àpapọ̀ àyẹwò lórí àwọn ohùn èlò lórí àwọn kókó ọ̀rọ̀ kọ̀ọ̀kan tó jẹ mọ́ àyíká.","Ukuze kusizwe abahlinzeka ngokunakekela kwezokwelapha ukuthi bahlonze futhi bavimbele kangcono izifo zasebunganeni ezihlobene nezici zendawo ezungezile, ongoti abavela kuwo womabili amazwe athuthukile kanye nasathuthuka sebezibandakanye ezinsizeni zokulungiselela kanye nezokuhlolana kwabasezingeni elilodwa lokusebenza ngokuphathelene nezihloko ezithile zendawo ezungezile." +"ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካል በሽታዎች ማጠቃሊያ፡- ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካል በሽታዎች (OCV) በመተንፈሻ አካላት እና በሌሎች የሳንባዎች ክፍሎች ላይ ተጽእኖ ያሳድራሉ፡፡ በጣም ከተለመዱት መካከል ሥር የሰደደ የሳንባ ምች (COPD)፣ አስም፣ የሳንባ በሽታዎች እና የሳንባ የደም ግፊትና የመተንፈሻ አካል የደም ግፊት ናቸው፡፡ ከትንባሆ ጭስ በተጨማሪ ሌሎች የአደጋ መንስኤዎች የአየር ብክለት፣ የስራ ኬሚካሎች እና አቧራዎች እና በልጅነት ጊዜ አዘውትረው የሚከሰቱ ዝቅተኛ የመተንፈሻ አካላት በሽታን ያካትታሉ። በአፍ የሚወሰዱ የኮሌራ ክትባቶች የማይዱኑ ናቸው ይሁን እንጂ የአየር መተላለፊያ ቧንቧዎችን ለመክፈት እና የትንፋሽ እጥረትን የሚያግዙ የተለያዩ የሕክምና ዓይነቶች ምልክቶችን ለመቆጣጠር እና በእነዚህ ሁኔታዎች ውስጥ ለሚኖሩ ሰዎች የዕለት ተዕለት ኑሮን ለማሻሻል ይረዳሉ፡፡ የዓለማቀፉ የጤና ድርጅት ዓለም አቀፋዊ ጥምረት( GARD) ራእይ"" ሁሉም ሰው በነጻነት የሚተነፍስበት ዓለም"" ነው። GARD ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ CRDs ያላቸው ሰዎች ፍላጎት ላይ ያተኩራል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ዓላማ ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች ፕሮግራም አባል ሀገራት ከረጅም ጊዜ የመተንፈሻ አካል በሽታዎች ጋር በተያያዙ በተለይም አስም እና ሥር የሰደደ የሳንባ ምች በሽታዎች፣ የአካል ጉዳት እና ያለጊዜው የሚሞቱትን ሞት ለመቀነስ በሚያደርጉት ጥረት መደገፍ ነው፡፡፡ ምልክቶቹ፡- ሁለቱ በጣም የተለመዱ ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች አስም እና ሥር የሰደደ የሳንባ ምች (COPD) ናቸው፡፡ እነዚህ ሁለቱም የሳንባዎች የአየር መተላለፊያ ቧንቧዎችን ያጠቃሉ፡፡","Chronic respiratory diseases Overview: Chronic respiratory diseases (CRDs) affect the airways and other structures of the lungs. Some of the most common are chronic obstructive pulmonary disease (COPD), asthma, occupational lung diseases and pulmonary hypertension. In addition to tobacco smoke, other risk factors include air pollution, occupational chemicals and dusts, and frequent lower respiratory infections during childhood. CRDs are not curable; however, various forms of treatment that help open the air passages and improve shortness of breath can help control symptoms and improve daily life for people living with these conditions. The WHO Global Alliance against CRDs (GARD) vision is “a world in which all people breathe freely”. GARD focuses on the needs of people with CRDs in low- and middle-income countries. The aim of the WHO Chronic Respiratory Diseases Programme is to support Member States in their efforts to reduce the toll of morbidity, disability and premature mortality related to chronic respiratory diseases, specifically asthma and chronic obstructive pulmonary disease. Symptoms: The two most common chronic respiratory diseases are asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD). These both affect the airways in the lungs.","Cututtukan numfashi masu naci. Gamsashshen n bayani: Cututtukan numfashi masu naci da ake kira da (CRDs) suna shafar hanyoyin shaƙar iska da wasu ɓangarorin huhu. Wasu daga cikin gama gari sune ake kira da cutar toshewar huhu mai naci (COPD), asma da cututtukan huhu ta sanadiyyar aiki da kuma hawan jinin da cutar numfashi ke haddasawa. Ƙari a kan shan sigari, wasu hatsarorin sun haɗa da gurbacewar iska da sinadaran kyamikal na gurin aiki da ƙura da kuma yawan fama da cutar ƙarancin numfashi lokacin yarinta. Cututtukan numfashi masu naci (CRD) basa warkewa: saboda haka, hanyoyi da dama na yin magani da suke taimakawa wajen buɗe hanyoyin iska sannan su inganta ƙarancin numfashi za su iya taimakawa wajen magance alamun cutar da gyara rayuwar yau da kullum ta mutanen da suke da waɗannan cututtukan. Manufar shirin ƙawancen Hukumar Lafiya ta Duniya WHO domin kawar da cututtukan numfashi masu naci CDRs (GARD) abu ne mai matuƙar kyau inda dukkan mutane suke shaƙar numfashi cikin kwanciyar hankali. Shirin GARD ya maida hankali kan buƙatun mutanen da suke da cututtukan numfashi masu naci (CRDs) a ƙasashen da basu da ko suke da matsakacin arziƙi. Manufar shirin WHO a kan cututtukan numfashi masu naci shi ne bawa ƙasashe tallafi a ƙoƙarin su na rage yawan damuwa a kan cuta da nakasa da mutuwa da lokacinta bai yi ba da suke da alaƙa da cututtukan numfashi masu naci, musamman asma da cutar toshewar hunyu mai naci. Alamomi: Cututtukan numfashi masu naci guda biyun da suka fi shahara sune asma da cutar toshewar huhu mai naci (COPD). Duka biyun suna shafar hanyoyin iskar cikin huhu.","Magonjwa sugu ya kupumua. Muhtasari: Magonjwa sugu ya upumuaji huathiri njia ya hewa na miundo mingine ya mapafu. Baadhi ya magonjwa ya kawaida ni ugonjwa sugu wa mapafu (COPD), pumu, magonjwa ya kazi ya mapafu na shinikizo la damu la mapafu. Pamoja na moshi wa tumbaku, mambo mengine ya hatari ni pamoja na uchafuzi wa hewa, kemikali za kazi na vumbi, na maambukizi ya mara kwa mara ya kupumua chini wakati wa utoto. CRD hazitibiki; hata hivyo, aina mbalimbali za matibabu zinazosaidia kufungua njia za hewa na kuboresha upungufu wa pumzi ikiwa kupumua kunaweza kusaidia kudhibiti dalili na kuboresha maisha ya kila siku kwa watu wanaoishi na hali hizi. Dira ya Muungano wa WHO dhidi ya CRD (GARD) ni ‚Äúa ulimwengu ambao watu wote wanapumua kwa uhuru‚Äù. GARD inazingatia mahitaji ya watu wenye CRD katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Madhumuni ya Mpango wa WHO wa Mgonjwa Sugu ya Kupumua ni Kusaidia Nchi Wanachama katika juhudi zao za kupunguza vifo vya mapema vinavyohusiana na magonjwa sugu ya kupumua, haswa pumu na ugonjwa sugu wa mapafu. Dalili: Magonjwa mawili ya kawaida ya kupumua kwa muda mrefu ni pumu na ugonjwa sugu wa kuzuia mapafu (COPD). Haya yote mawili huathiri njia ya hewa kwenye mapafu.","Àwọn akọ àrùn ajẹmọ́-ìmí Ìsọníṣókí: Àwọn akọ àrùn ajẹmọ́-ìmí (CRDs) máa ń ṣe àkóbá ọ̀nà afẹ́fẹ́ àti àwọn ìrísí ọ̀fun. Díẹ̀ lára àwọn akọ àrùn adíni-lẹ́dọ̀ fóró (COPD) tó wọ́pọ̀, ìnira láti mí, ikọ́ séèémí-séèémí, ẹ̀jẹ̀ ruru ètò ìmí. Ní àfikún sí fífà èéfín tábà, àwọn àmì ewu ni bíbà afẹ́fẹ́ jẹ́, iṣẹ́ kẹ́míkà àti eruku, àti àkóràn ìmí tó wọ́pọ̀ nígbà ọmọdé. CRD kò ṣeé wòsàn; Síbẹ̀síbẹ̀, oríṣi ìtọ́jú tó máa ń ṣe ìrànwọ́ láti ṣí òpónà afẹ́fẹ́ ati láti ṣe ìmú dára àìlèmí dáadáa lè ṣe ìrànwọ́ láti ṣe àmójútó àwọn àmì àṣà fihàn àti ṣe ìmúdára sí i ìgbé ayé ojoojúmọ́ àwọn ènìyàn tó ń gbé pẹ̀lú ipò yìí. Àfojúsùn WHO Global Alliance tó lòdì sí CRDs (GARD) ni ""àgbáyé èyí tí gbogbo ènìyàn ti lè mí dáadáa láì sí ìdíwọ́ "". GARD ní àfojúsùn lórí àìní àwọn ènìyàn pẹ̀lú CRD ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé lọ́nà tó kéré jù lọ àti èyí tó mọ níwọ̀n. Àfojúsùn ètò WHO lórí àwọn akọ àrùn mímí ni láti fọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ nínú ipá wọn láti mú àdìnkù bá ìwọ̀n ọ̀pọ̀ aláìsàn, ààbọ̀ ara àti ikú àìtọ́jọ́ èyí tó níí ṣe pẹ̀lú àrùn mímí tó le, pàápàá àìsàn mímí àti àrùn ìdíwọ́ ètò ìmí. Àwọn àmì aṣàfihàn: àwọn akọ àrùn ajẹmọ́-ìmí tó wọ́pọ̀ jùlọ ni ikọ́-ife àti akọ àrùn adíni-lẹ́dọ̀ fóró (COPD). Àwọn méjéèjì yìí máa ń kóbá òpónà afẹ́fẹ́ nínú àwọn ẹ̀dọ̀-fóró.","Izifo zomgudu wokuphefumula ezingamahlalakhona Uhlolojikelele: Izifo zomgudu wokuphefumula ezingamahlalakhona (CRD) ziphazamisa umgudu womoya kanye nezinye izinhlaka zamaphaphu. Ezinye zalezo ezijwayeleke kakhulu yi-chronic obtructive pulmonary disease (COPD), isifo sofuba, isifo samaphaphu esitholakale emsebenzini kanye ne-pulmonary hypertension. Ukwengeza entuthwini kagwayi, ezinye izici zengozi zihlanganisa ukunukubezeka komoya, amakhemikhali kanye nothuli emsebenzini, kanye nokutheleleka njalo komgudu wokuphefumula ongezansi ngesikhathi sobungane. Ama-CRD awelapheki ngokuphelele; izinhlobo ezahlukene zokwelapha ezisiza ukuvula umgudu wokuphefumula futhi ezenza kube ngcono iphka zingasiza ukulawula izimpawu kanye nokwenza ngcono impilo yansuku zonke yabantu abaphila nalezi zifo. Umbono we-WHO Global Alliance against CRDs (i-GARD) “umhlaba lapho abantu bezophefumula khona ngokukhululeka”. I-GARD igxila ezidingweni zabantu abanama-CRD emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Inhloso ye-WHO Chronic Respiratory Diseases Programme ukweseka Amazwe Angamalungu emizamweni yawo yokwehlisa inani lokutheleleka ngezifo, ukukhubazeka kanye nokushona kungakafiki isikhathi ngokuhlobene nezifo ezingamahlalakhona zomgudu wokuphefumula, ikakhulukazi isifuba somoya kanye ne-chronic obstructive pulmonary disease. Izimpawu: Ifiso ezimbili ezijwayeleke kakhulu ezingamahlalakhona zomgudu wokuphefumula yisifo sofuba kanye ne-chronic obtructive pulmonary disease (COPD). Lezi zombili ziphazamisa umgudu womoya emaphashini." +አስም በአየር መተላለፊያ ቧንቧዎችን መጠብብ ምክንያት በተደጋጋሚ በሚከሰት የትንፋሽ እና የመተንፈሻ አካል ማፈን የሚታወቅ ሲሆን ይህም ከሰው ወደ ሰው በክብደቱ እና ድግግሞሽ ይለያያል፡፡ ምልክቶቹ በአንድ ወይም በሳምንት ውስጥ በተጠቁ ግለሰቦች ላይ ብዙ ጊዜ ሊከሰቱ የሚችሉ ሲሆኑ አንዳንድ ሰዎች በአካል እንቅስቃሴ ጊዜ ወይም ምሽት ላይ እየባሱ ይሄዳሉ፡፡ አስም በልጆች ላይ የሚከሰት በጣም የተለመደ ሥር የሚስ በሽታ ነው፡፡ በአስም ላይ የመተንፈሻ መዘጋቱ በመተንፈሻ መድሃኒቶች ሊቀለበስ ይችላል ነገር ግን በ COPD ውስጥ በአብዛኛው ይስተካከላል፡፡ COPD በአዋቂዎች ላይ ብቻ የሚከሰት ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየባሰ ይሄዳል፡፡ በጣም የተለመዱት የ COPD ምልክቶች የመተንፈስ ችግር ወይም የአየር እጥረት፣ የአክታ መመረት እና ሥር የሰደደ ሳል ናቸው፡፡ ለረዥም ጊዜ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች የሚያጋልጡ ሁኔታዎች እንደ ትንባሆ ማጨስ (የተጠቀሙበትን ሲጋራ ማጨስን ጨምሮ) የአየር ብክለት፣ አለርጂዎች እና የስራ ስጋቶች ናቸው፡፡ የውጪ የአየር ብክለት እና የቤት ውስጥ የአየር ብክለት (ብዙውን ጊዜ በጠንካራ ነዳድ በማብሰል ይከሰታል) የተለመዱ መንስኤዎች ናቸው፡፡ ለእነዚህ የአደጋ መንስኤዎች መጋለጥን በመቀነስ ወይም በማስወገድ አስም እና ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ (COPD) መከላከል ይቻላል። ሕክምናው፡- አስምም ሆነ ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ (COPD) ሊፈወሱ አይችሉም ነገር ግን ሕክምናው የሕመም ምልክቶችን ይቀንሳል፣ መዳከምን ይከላከላል እንዲሁም የዕለት ተዕለት ኑሮን ያሻሽላል፡፡,"Asthma is characterized by recurrent attacks of breathlessness and wheezing due to airway narrowing, which vary in severity and frequency from person to person. Symptoms may occur several times in a day or week in affected individuals, and for some people become worse during physical activity or at night. Asthma is the most common chronic disease among children. In asthma, the airway obstruction is reversible with inhaled medicines, but in COPD it is mostly fixed. COPD only affects adults and usually becomes worse with time. The most common symptoms of COPD are breathlessness or a need for air, sputum production and a chronic cough. Risk factors for chronic respiratory diseases include tobacco smoking (including second-hand smoke), air pollution, allergens and occupational risks. Outdoor air pollution and indoor air pollution (often caused by cooking with solid fuels) are also common causes. Asthma and COPD may be prevented by reducing or avoiding exposure to these risk factors. Treatments: Neither asthma nor chronic obstructive pulmonary disease (COPD) can be cured but treatment can reduce symptoms, prevent deterioration and improve daily life.","Cutar asma tana da daɓi'ar maimaituwar zuwan rashin numfashi da yin numfashi da ƙyar saboda tsukewar hanyar iska, wanda ya bambamta a tsanani da yawaitar faruwa daga mutum zuwa mutum. Alamun za su iya bayyana lokuta da dama a rana ko sati a ɗaiɗaikun mutanen da cutar ta shafa, sannan ga wasu mutanen cutar na tsananta yayin yin wani aiki mai ɗan wahala da jiki ko da daddare. Cutar asma ita ce cutar da tafi shahara a cikin yara. A cutar asma, toshewar hanyar iskar za ta iya komawa daidai da amfani da magungunan shaƙa, amma a cutar toshewar huhu (CORD) hanyar iskar bata canjawa da komawa inda take daidai. Cutar COPD tana shafar manya ne kaɗai sannan yawanci tana tsananta a hankali a hankali. Alamun cutar COPD da suka fi shahara sune rashin samun numfashi ko buƙatuwar iska da yin kaki da kuma tari mai naci. haɗurran da suke janyo cututtukan numfashi masu naci sun haɗa da shan sigari (wanda ya haɗa masu shaƙar hayaƙin da basa sha), gurɓacewar iska da abubuwan da ba a son ji ko taɓawa da kuma haɗurran gurin aiki. Gurɓacewar iska daga wajen ɗaki da gurɓacewar iska daga cikin ɗaki (wanda yawanci girki da itace ko makamashi mai tauri ke haddasawa) suma wasu sanannun abubuwa ne masu haddasawa. Cutar asma da cutar toshewar huhu mai naci (COPD) za a iya kare faruwar su ta hanyar rage ko kare bayyana ga waɗannan haɗurran. Magani: Babu ɗaya daga cikin su asma ko cutar toshewar huhu mai naci da za ta iya warkewa sai dai maganin da zai iya rage alamun da kare tsanantar cutar da kuma inganta rayuwar yau da kullum na marasa lafiyar.","Pumu ina sifa ya mashambulizi ya mara kwa mara ya kushindwa kupumua kwa sababu ya kupungua kwa nia ya hewa, ambayo hutofautiana kwa ukali na mzunguko kutoka kwa mtu mmoja hadi mwingine. Dalili zinaweza kutokea mara kadhaa kwa siku au wiki kwa watu walioathirika, na kwa baadhi ya watu kuwa mbaya zaidi wakati wa mazoezi ya mwili au usiku. Pumu ni ugonjwa sugu maarufu zaidi kwa watoto. Katika pumu, kizuizi cha njia ya hewa kinaweza kutenduliwa kwa dawa za kuvuta pumzi, lakini katika COPD mara nyingi hurekebishwa. COPD huathiri watu wazima tu na kawaida huwa mbaya zaidi baadya ya muda. Dalili za kawaida za COPD ni kukosa kupumua au kuhitaji hewa, kutoa makohozi na kikohozi cha muda mrefu. Sababu za hatari kwa magonjwa sugu ya kupumua ni pamoja na uvutaji wa tumbaku (pamoja na moshi wa sigara), uchafuzi wa hewa, vizio na hatari za kazini. Uchafuzi wa hewa ya nje na uchafuzi wa hewa ya ndani (mara nyingi husababishwa na kupikia kwa nishati ngumu), pia ni sababu za kawaida. Pumu na COPD zinaweza kuzuiwa kwa kupunguza au kuepuka mfiduo wa mambo haya ya hatari. Matibabu: Si pumu au ugonjwa sugu wa mapafu unaozuia (COPD) unaweza kuponywa lakini matibabu yanaweza kupunguza dalili, kuzuia kuzorota na kuboresha maisha ya kila siku.","Ikọ́-ife ní àbùdá àwọn àkọlù gbogbo-ìgbà ajẹmọ́ àìlèmí-dáadáa àti ìṣúwé látàrí ìṣetóóró òpónà afẹ́fẹ́, èyí tí líle àti iye rẹ̀ ó máa ń yàtọ̀ láti ènìyàn sí ènìyàn. Àwọn àmì aṣàfihàn lè jẹyọ ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbà ní ọjọ́ tàbí ọ̀sẹ̀ kan pẹ̀lú àwọn tó ní i, ó sì máa ń nira sí i fún àwọn kan ní òru tàbí lásìkò ifira-ẹni-ṣiṣẹ́. Ikọ́-ife jẹ́ akọ àrùn tó wọ́pọ̀ jùlọ láàrin àwọn ọmọdé. Nínú ikọ́-ife, ìdíwọ́ òpónà afẹ́fẹ́ ṣeé dápadà pẹ̀lú òògùn afàsímú, ṣùgbọ́n COPD máa ń dúró gbári ni. Àgbàlagbà nìkan ni COPD máa ń ṣe àkóbá fún tí ó sì máa ń nira síi pẹ̀lú àkókò. Àwọn àmì aṣàfihàn COPD tó wọ́pọ̀ jù lọ ni àìlemí dára dára tàbí níní lò afẹ́fẹ́, ìwáyé kẹ̀lẹ̀bẹ̀ àti ikọ́ tó le. Àwọn atọ́ka ewu fún àìsàn ọ̀nà ọ̀fun lile ni fífa tábà (tó fi mọ́ fífà gẹ́gẹ́ bí ẹnì kejì), bíba afẹ́fẹ́ jẹ́, àwọn ohun tó máa ń ṣokùnfà àìsàn àti ewu ara iṣẹ́ ṣíṣe. Ìba afẹ́fẹ́ jẹ́ ti ìta gbangba àti ti inú ilé ( ṣábà máa ń wáyé nípa dídáná pẹ̀lú àwọn ohun amúnáwá tó le) jẹ́ òkùnfà tó wọ́pọ̀. Ìdènà lè wà fún Àìsàn ìnira láti mí àti COPD nípa mímú àdìnkù bá tàbí yíyẹra fún iṣàfihàn sí àwọn atọ̀ka ewu yìí. Ìtọjú: ikọ́-ife àti chronic obstructive pulmonary disease (COPD) kò ṣeé wòsàn ṣùgbọ́n ìtọ́jú rẹ̀ lè mú àdínkù bá àwọn àmì aṣàfihàn, dènà bíbàjẹ́ síi kí ó sì ṣe ìmú dára ìgbé ayé ojoojúmọ́.","Isifuba somoya sibonakala ngokuhlaselwa okuqhubekayo yiphika kanye nokunswininiza kwesifuba ngenxa yokuncipha komgudu womoya, okushiyana ngokuba bucayi kanye nobuningi bezikhathi okwenzeka ngazo kuya ngomuntu nomuntu. Izimpawu zingaba khona isikhathi eziningana ngosuku noma ngesonto kumuntu othintekile, futhi kuba kubi kwabanye abantu ngesikhathi sokwenza okuthile ngomzimba noma ebusuku. Isifuba somoya siyisifo somgudu womoya esivame kakhulu ezinganeni. Isifuba somoya, ukuvimbeka komgudu womoya siyaguqulekangemithi ehogelwayo, kodwa i-COPD ivamise ukungaguquleki. I-COPD iba khona kuphela ebantwini abadala futhi ivamise ukuba yimbi ekuhambeni kwesikhathi. Izimpawu ezijwayeleke kakhulu ze-COPD ukuvaleka komoya noma ukudinga umoya, ukukhiqiza zikhwehlela kanye nokukhwehlela okungamahlalakhona. Izingozi zezifo ezingamahlalakhona zomgudu wokuphefumula zihlanganisa ukubhema ugwayi (okuhlanganisa ukuhogela intuthu kagwayi kwabangabhemi), ukunukubezeka komoya, okungazwani nomzimba (allergens) kanye nezingozi zasemsebenzini. Ukunukubezeka komoya kwangaphandle kanye nokunukubezeka komoya kwangaphakathi (okujwayele ukubangelwa ukupheka ngezinsiza zokubasa eziqinile) nakho kuyimbangela ejwayelekile. Isifuba somoya kanye ne-COPD kungavimbeka ngokwehlisa kanye nokugwema ukuchayeka kulezi zici zengozi. Okokwelapha: Akukho phakathi kwesifuba somoya kanye ne-chronic obstructive pulmonary disease (COPD) okungelashwa kuphele kodwa ukwelashwa kunganciphisa izimpawu, kuvimbele ukucekeleka phansi futhi kwenze ngcono impilo yansuku zonke." +በመተንፈሻ ቱቦ መጥበብ ምክንያት የመተንፈስ ችግር በሚፈጠርበት ጊዜ የመተንፈሻ መድኃኒቶች (ብሮንካዲለተሮች) የአየር መተላለፊያ መንገዶችን ከፍተው የሕመም ምልክቶችን ማስታገስ ይችላሉ፡፡ ካልታከመ ከባድ ጥቃቶች ለሞት ሊዳርጉ ይችላሉ፡፡ የአስም በሽታን ወደ ውስጥ በሚተነፍስ ኮርቲኮስቴሮይድ መድሐኒት በተገቢው መንገድ በመ���ወስ የበሽታውን እድገት በመቆጣጠር ሊደርስ የነበረውን ሞት ይቀንሳል፡፡ ምልክቶችን የሚያነቃቁ (ለምሳሌ ጭስ፣ አፋኝ ጭስ፣ አቧራ፣ ሳርና የዛፍ የአበባ ዱቄት፣ የእንስሳት ፀጉር እና ላባ) የማያቋርጥ ምልክቶች እና ተጋላጭነት ላለባቸው ሰዎች ለረጅም ጊዜ ህክምና ማድረግ ያስፈልጋል፡፡ ሥር የሰደደ የሳንባ ምች በሽታ አንድ ሰው ምን ያህል እና በምን ያህል ፍጥነት አየርን ከሳንባው እንደሚያወጣ በሚለካው የመተንፈሻ አካል ምርመራ ተረጋግጧል፡፡ ምልክቶች በሕክምና እና በአካላዊ ሕክምና ማድረግ ሊፈወሱ ይችላሉ፤ ሆኖም በሰዎች ውስጥ የሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ (COPD) ያለባቸው የአለም ጤና ድርጅት ሰዎች ትንባሆ ሲያጨሱ በእጅ ላይ ያለው በጣም ውጤታማው ህክምና ማጨስን ማቆም ነው፡፡ ይህ የበሽታውን እድገት ሊቀንስ እና ከሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ (COPD) ጋር በተያያዙ የሚደርስ ሞትን ሊቀንስ ይችላል፡፡ በተወሰኑ ጉዳዮች ላይ ሰዎች ወደ ውስጥ የሚተነፍሱ ኮርቲሲቶሮይድ መድኃኒቶችን በመጠቀም ሊጠቀሙ ይችላሉ።,"During attacks of breathlessness caused by airway narrowing, inhaled medicines (bronchodilators) can open the airways and relieve symptoms. If untreated, severe attacks can lead to death. Appropriate management of asthma with inhaled corticosteroid medicine can control the progression of the disease and reduce deaths. Long-term treatment is required for people with persistent symptoms and exposures which trigger symptoms (e.g. smoke, fumes, dust, grass and tree pollen, animal fur and feathers) should be avoided. Chronic obstructive pulmonary disease is confirmed by a spirometry test, which measures how much and how quickly a person can blow air out of their lungs. Symptoms can be treated through medical and physical treatments; however, with COPD in people who smoke tobacco, the most effective treatment available is to stop smoking. This can slow down the progression of the disease and decrease COPD-related deaths. In specific cases, people may benefit from using inhaled corticosteroid medicines.","Yayin tashin yanayin rashin numfashi wanda tsukewar hanyar iska ke haddasawa da magungunan da ake shaƙa da ake kira (bronchodilators) za su iya buɗe hanyoyin iskar sannan su sauƙaƙa alamun cutar. Idan ba ai magani ba, tashin matsanancin cutar zai iya kaiwa ga mutuwa. Kulawa da asma ta hanyar da ya dace da maganin shaƙa na kwatikwastari (corticosteroid) zai iya shawo kan cigaban cutar sannan ya rage mace-mace. Ana buƙatar yin maganin na tsawon lokaci ga mutanen da suke da alamonin cutar da suke daɗewa ba su tafi ba da kuma bayyana ga wasu hatsarorin da suke taso da cutar (misali. hayaƙi da gas mai wari da ƙari da ƙura da ciyawa da garin tsirrai da gashin dabbobi da gashin tsuntsaye) ya kamata a guje musu. An tabbatar da cutar toshewar huhu mai naci ta hanyar gwajin yawan iskar da mutum ke shaƙa da fitarwa, wanda ya gwada yanayin yawa da saurin yadda mutum ke fitar da iska daga huhunsu. Za a iya magance faruwa/alamomin cutar ta hanyar maganin asibiti da motsa jiki; saboda haka, ga mutanen da suke ɗauke da cutar toshewar huhu mai naci da suke shan taba, hanyar magani mafi inganci gare su shi ne su dena shan taba. Hakan zai iya dakatar da cigaban cutar sannan ta rage mace-macen da suke da alaƙa da cutar toshewar hunhu mai naci (COPD). A faruwar cututtukan na musamman, mutane za su iya amfana da amfani da magungunan shaƙa na kwatikwastari (corticosteroid.).","Wakati wa mashambulizi ya kupumua kwa sababu ya kupungua kwa njia ya hewa, dawa za kuvuta pumzi (bronchodilators) zinaweza kufungua njia za hewa na kupunguza dalili. Ikiwa haijatibiwa, mashambulizi makali yanaweza kusababisha kifo. Udhibiti unaofaa wa pumu kwa kutumia dawa ya kuvuta pumzi ya corticosteroid inaweza kudhibiti kuendelea kwa ugonjwa na kupun guza vifo. Matibabu ya muda mrefu yanahitajka kwa watu walio na dalili zinazoendelea na udhihirishounaosababisha dalili (k.m. moshi, mafusho, vumbi, nyasi na chavua ya miti na manyoya ya wanyama wanapaswa kuepukwa. Ugonjwa wa mapafu sugu huthibitishwa na jaribio la spirometry, ambao hupima ni kiasi gani na kwa haraka jinsi mtu anaweza kuvuta hewa kutoka kwenye mapafu yake. Dalili zinaweza kutibiwa kwa njia ya matibabu na kimwili; hata hivyo, pamoja na COPD kwa watu wanaouvuta tumbaku, matibabu ya ufanisi zaidi yaliyokuwepo ni kuacha kuvuta sigara. Hii inaweza kupunguza kasi ya kuendelea kwa vifo vinavyohusiana na ugonjwa wa COPD. Katika kesi maalumu, watu wanaweza kufaidika kwa kutumia dawa za kuvuta pumzi zazcorticosteroid.","Nígbà ìdojúkọ àìle mí dára dára tí pípapó òpónà afẹ́fẹ́ máa ń fà, òògùn afàsímú (àwọn òògùn tó ń mú kí mímí rọrùn) lè ṣí àwọn òpónà afẹ́fẹ́ láti mú àdínkù bá àwọn àmì aṣàfihàn. Bí kò bá sí ìtọ́jú , ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìdojúkọ lè yọrí síkú. Ìṣe àmójútó tó péye fún ikọ́-ife pẹ̀lú òògùn afàsímú oògùn corticosteroid lè ṣe amòjútó gbígberú àìsàn náà ó sì lè mú àdínkù bá ikú. Ìtọ́jú ọlọ́jọ́ gbọọrọ ní àwọn tí kò lè ṣe aláìní àwọn àmì aṣàfihàn àti ìgbéjadé tó máa ń ṣokùnfà àwọn àmì aṣàfihàn náà nílò (b.a èéfín, eruku, kríko, ìyẹ̀fun igi, Irun ara ẹranko àti ìyẹ́) ni ó yẹ kí wọ́n yẹra fún. Chenic obstructive pulmonary disease ní ó máa ń fojú hàn pẹ̀lú àyẹwò spirometry, èyí tó máa ń ṣe òdiwọ̀n bí nǹkan ṣe pọ̀ tó àti bí ènìyàn ṣe lè tètè fẹ́ afẹ́fẹ́ náà kúrò ní ọ̀nà ọ̀fun wọn. Àwọn àmì aṣàfihàn ní a lè tọjú pẹ̀lú ìtọ́jú òògùn àti àgọ́ ara; síbẹ̀síbẹ̀, pẹ̀lú COPD lára àwọn ènìyàn tó ń fa tábà, ìtọ́jú tó péye jù tó sí wà ni láti dá fífa sìgá dúró. Èyí lè mú àdínkù bá ìlọsíwájú àìsàn náà kí ó sì mú àdínkù bá àwọn ikú tó máa ń wáyé látàrí COPD. Nínu àwọn ìṣẹlẹ̀ kan, awọn enìyàn lè jẹ anfààní òògùn afàsímú corticosteroid.","Ngesikhathi sokuhlaselwa ukuphelelwa umoya okubangelwa ukuncipha komgudu womoya, imithi ehogelwayo (evula isifuba (brochodilators)) ingavula umugudu womoya futhi idambise nezimpawu. Uma kungelashwa, ukuhlaseleka okumandla kungaholela ekushoneni. Ukwengamela isifuba somoya okufanele kanye nokuhogela imithi ye-corticosteroid kungalawula ukuqhubekela phambili kwesifo bese kwehlisa ukushona kwabantu. Kudingeka ukwelashwa kwesikhathi eside kubantu abanezimpawu eziphikelelayo kanye nokuchayeka okususela izimpawu (isib. intuthu, ukushunqa, uthuli, utshani kanye nempova yezihlahla, uboya bezilwane kanye nezimpaphe) kumele kugwenywe. I-Chronic obstructive pulmonary disease iqinisekiswa yi-spirometry test, ekala ukuthi umuntu ukhipha umoya ongakanani futhi ngokushesha kangakanani emaphashini akhe. Izimpawu zingelashwa ngezinsiza zokwelapha ngemithi kanye nangokomzimba; kodwa-ke, nge-COPD esebantwini ababhema ugwayi, ukwelashwa okusebenza kakhulu okutholakalayo ukuyeka ukubhema. Lokhu kungehlisa ukuqhubekela phambili kwesifo futhi kwehlise ukushona kwabantu okuhlobene ne-COPD. Ezimweni ezithile, abantu bangahlomula ekusebenziseni imithithi ehogelwayo ye-corticosteroid." +ክሊኒካዊ ሙከራዎች ማጠቃሊያ፡- የህክምና ሙኮራ አዳዲስ ምርመራዎችን እና ህክምናዎችን የሚያጠና እና በሰው ልጅ ጤንነት ውጤቶች ላይ ያላቸውን ተፅእኖ የሚገመግም የምርምር አይነት ነው፡፡ ሰዎች መድኃኒቶችን፣ ህዋሶችን እና ሌሎች የሰው ሰራሽ መድሀኒት ምርቶችን፣ የቀዶ ጥገና ሂደቶችን፣ የልብ ህመም ምርመራ ሂደቶችን፣ መሳሪያዎችን፣ የባህሪ ህክምናዎችን እና የመከላከያ እንክብካቤን ጨምሮ የህክምና ድጋፎችን ለመፈተሽ በሕክምና ሙኮራዎቹ ላይ ለመሳተፍ ፈቃደኛ ናቸው። የህክምና ሙኮራው በጥንቃቄ የተዘጋጁ፣ ግምገማ ተደርገባቸው የተጠናቀቁ ሲሆኑ ከመጀመራቸው በፊት ይሁንታ ማግኘት አለባቸው፡፡ በሁሉም እድሜ ክልል ያሉ ሰዎች ህጻናትን ጨምሮ በሕክምና ሙኮራዎቹ ላይ መሳተፍ ይችላሉ፡፡ የባዮሜዲካል የህክምና ሙኮራ 4 ምዕራፎች አሉት፡- በምዕራፍ 1 ጥናት አብዛኛው ጊዜ ደህንነቱ የተጠበቀ የመድሀኒት አወሳሰድ መጠንን ለመገምገም እና የጎንዮሽ ጉዳቶችን ለመለየት በጥቂት ሰዎች ላይ ለመጀመሪያ ጊዜ አዳዲስ መድኃኒቶችን ይመረምራሉ፡፡፡ በምዕራፍ 2 ጥናት ላይ በምዕራፍ 1 ላይ ደህና ሆነው የተገኙትን ሕክምናዎችን የሚያጠኑ ቢሆንም ማንኛውንም የጎንዮሽ ጉዳት ለመቆጣጠር በርካታ ሰዎች ያስፈልጋቸዋል፡፡ የደረጃ III ጥናቶች በትላልቅ ሕዝብ ብዛት እና በተለያዩ ክልሎች እና ሀገሮች ውስጥ የሚካሄዱ ሲሆን ብዙውን ጊዜ አዲስ ህክምና ከመፀደቁ በፊት ትክክለኛ እርምጃ ናቸው። በምዕራፍ 4 ጥናት ላይ ከአገሪቱ ፈቃድ በኋላ የሚካሄዱ ሲሆን ረዘም ላለ ጊዜ በሰፊ ቁጥር ባለው ህዝብ ውስጥ ተጨማሪ ምርመራ ያስፈልጋል፡፡,"Clinical trials Overview: Clinical trials are a type of research that studies new tests and treatments and evaluates their effects on human health outcomes. People volunteer to take part in clinical trials to test medical interventions including drugs, cells and other biological products, surgical procedures, radiological procedures, devices, behavioural treatments and preventive care. Clinical trials are carefully designed, reviewed and completed, and need to be approved before they can start. People of all ages can take part in clinical trials, including children. There are 4 phases of biomedical clinical trials: Phase I studies usually test new drugs for the first time in a small group of people to evaluate a safe dosage range and identify side effects. Phase II studies test treatments that have been found to be safe in phase I but now need a larger group of human subjects to monitor for any adverse effects. Phase III studies are conducted on larger populations and in different regions and countries, and are often the step right before a new treatment is approved. Phase IV studies take place after country approval and there is a need for further testing in a wide population over a longer timeframe.","Bincike a kan magunguna. Gamsashshen bayani: Binciken cibiyar lafiya wata hanyar yin bincike ce da take nazarin sababbin gwaje-gwaje da yin magungunan da binciko tasirikan su a sakamakon lafiyar al'umma. Mutane suna sadaukar da kai wajen shiga aikin binciken cibiyar lafiya don gwada ɗaukin asibiti wanda ya haɗa da magunguna da ƙwayoyin halitta da wasu abubuwan nazarin halittar ɗan'adam da hanyoyin tiyata da hanyoyin nazarin yadda magani ke aiki da na'urorin da ɗabi'un wajen yin magani da kuma kulawar bada kariya. Binciken marasa lafiya da magunguna: ana tsara su da nazarin su da kuma kammala su ne a nitse sannan a kwai buƙatar amincewa dasu kafin fara aiki. Mutane daga kowane ɓangare na shekaru ka iya shiga tsarin binciken magani, har ma da ƙananan yara. Da a kwai matakan binciken cibiyar lafiya na amfani da magani a kan abubuwa masu rai guda 4.: Matakin l farko yawanci yana nazarin gwajin sababbin magunguna a karan farko a cikin 'yan mutane kaɗan domin gano yadda ake shan magani ta hanya mai kyau da gano illar su. Matakin ll na biyu yana nazarin gwajin yin magunguna da aka tabbatar da ba su da matsala a matakin farko sai dai a nan ana buƙatar amfani da mutane da yawa domin binciko/kula da mummunan tasiri. Mataki lll na uku na nazarin a na gudunar da shi ne a kan al'umma masu yawa sannan a gurare daban-daban da ƙasashe sannan wannan shi ne kusan mataki kafin a amince da wani sabon magani. Mataki na lV huɗu a na gudanar da nazarin ne bayan amincewar ƙasa sannan akwai buƙatar ƙara yin gwaji a cikin al'umma babba na tsawon lokaci mai yawa.","Jaribio la kimatibabu. Muhtasari:Majaribio ya kimatibabu ni aina ya utafiti ambao husoma majaribio na matibabu mapya na kutathmini athari zazke kwa matokeo ya afya ya binadamu. Watu hujitolea kushiriki katika majaribio ya kimatibabu ili kupima uingiliaji kati wa matibabu ikiwa ni pamoja na dawa, seli na bidhaa nyin gine za kibailojia, taratibu za upasuaji, tatibu za radiolojia, vifaa, matibabu ya kitabia na huduma za uzuiaji. Majaribio ya kimatibabu yameundwa kwa uangalifu, kukaguliawa na kukamilishwa, na yanahzitaji kuidhinishwa kabla zya kuanza. Watu wa rika zote wanaweza kushiriki katika majaribio ya kimatibabu, wakiwemo watoto. Kuna awamu 4 za majaribio ya kliniki ya matibabu: Majaribio ya awamu ya 1 kwa kawaida hujaribu dawa mpya kwa mara ya kwanza katika kikun di kidogo cha watu ili kutathmini kiwango salama cha kipimo na kubaini madhara. Majaribio ya awamu ya II ni majaribio ya matibabu ambayo yamepatikana kwa kwa usalama katika awamu ya I lakini sasa yanahitaji kundi kubwa la watu wanaohusika kufuatilia athari zozote mbaya. Majaribio ya awamu ya III yanafanywa kwa idadi kubwa ya watu na katika maeneo na nchi tofauti huria, na mara nyingi huwa ni hatua sahihi kabla ya matibabu mapya kuidhinishwa. Majaribio ya awamu ya IV hufanyika baada ya idhini ya nchi na kuna haja zya majaribio zaidi katika idadi kubwa ya watu kwa muda mrefu.","Àwọn ìdánwò ilé-ìwòsàn Ìsọníṣókí: àwọn ìdánwò ilé-ìwòsàn jẹ́ irúfẹ́ ìwádìí tó máa ń kọ́ nípa àyẹ̀wò tuntun àti ìtọjú àti ṣíṣe ìgbéléwọ̀n ipa wọn lórí àbájáde ìlera ènìyàn. Àwọn ènìyàn máa ń farajìn láti kópa nínú àwọn ìdánwò ilé-ìwòsàn láti ṣe àyẹ̀wò lórí ìpèsè iṣẹ́ òògùn tó fi mọ́ òògùn, ìwọ̀n irinṣẹ ara tó kéré jù àti àwọn àgbékalẹ̀ tó níí ṣe pẹ̀lú ìbí mìíràn, àwọn ìlànà iṣẹ́ abẹ, àwọn ìlànà àyẹwò eegun ara, àwọn ohun èlò, ìtọjú ìhùwàsí àti ìtọjú àti dènà rẹ̀. Àwọn ìdánwò ilé-ìwòsàn máa ń gba ẹ̀sọ̀ láti gbèkalẹ̀, se àtúnyẹwò àti láti parí, pẹ̀lú ìdí láti fi òǹtẹ̀ lùú kí wọ́n tó lè bẹ̀rẹ̀. Ènìyàn ọjọ́ orí gbogbo ló lè kópa nínú àwọn ìdánwò ilé-ìwòsàn, tó fi mọ́ àwọn ọmọdé. Àwọn ìpele ìdánwò ilé-ìwòsàn aṣàyẹ̀wò òògùn ló wà: Ìpele 1 ṣábà máa ń kọ́ nípa àyẹ̀wò òògùn fún ìgbà àkọ́kọ́ ní àwọn ẹgbẹ́ ènìyàn kékeré láti ṣe àgbéyẹ̀wò ìwọn òògùn dára tó àti láti ṣe àfihàn ipa tó lòdì. Ìpele II máa ń kọ́ nípa àyẹ̀wò ìtọ́jú tí àrídájú ti wà pé ó dára ní ìpele I ṣùgbọ́n tó wá nílò ẹgbẹ́ ènìyàn tó pọ̀ láti ṣe amòjútó ipa rẹ̀ tó wàyàmì tó lè ṣe àkóbá. Ẹ̀kọ́ ìpele III máa ń ní àgbéjáde lórí ọ̀pọ̀ ènìyàn àti ní àwọn orílẹ̀-èdè àti ìgbèríko tó yà ti, tó sì ṣábà máa ń jẹ́ ìgbésẹ̀ tó kàn kí òǹtẹ̀ tó lu ìtọ́jú tuntun. Ẹ̀kọ́ ìpele IV máa ń wáyé lẹ́yìn tí orílẹ̀-èdè bá ti fí òǹtẹ̀ lú tí àyẹwò síwájú síi ṣì jẹ́ dandan nínú àpéjọ ọ̀pọ̀ ènìyàn fún àkókò pípẹ́.","Izingcwaningo zezempilo Uhlolojikelele: Izingcwaningo zezempilo ziwuhlobo locwaningo olufunda ngokuhlola kanye nokokwelapha okusha futhi zibheka imithelela yakho emiphumeleni yezempilo yabantu. Abantu bayavolontiya ukubamba iqhaza ezingcwaningweni zezempilo ukuze kuhlolwe ukungenelela kwezempilo okuhlanganisa imithi, amaseli kanye neminye imikhiqizo yezinto eziphilayo 9biological products), izinqubo zokuhlinzwa, izinqubo ze-radiology, amadivayisi, ukwelashwa ngokuphathelene nendlela yokuziphatha kanye nokunakekela kokuvimbela. Izinngcwaningo zezempilo zidizayinwe, zabuyekezwa futhi zaphothulwa ngokucophelela, futhi kudingeka ukuthi zigunyazwe ngaphambi kokuthi ziqale. Abantu bayo yonke iminyaka yobudala ababamba iqhaza ezingcwaningweni zezempilo, abahlanganisa nezingane. Kunezigaba ezi-4 ezingcwaningweni zezempilo zesayensi yezinto eziphilayo: Izingcwaningo zesigaba I zivamise ukuhlola imithi emisha okokuqala ngqa eqenjini elincane labantu ukuze kuhlolwe uhla lwemithamo ephephile nokuhlonza imiphumela engemihle. Izingcwaningo zesigaba II zokuhlola okokwelapha okutholakale kuphephile esigabeni I kodwa manje zidinga iqembu elikhudlwana labantu ukuze liqaphe noma yimiphi imiphumela emibi. Izingcwaningo zesigaba III zenziwa kubantu abaningi nasezifundeni kanye nasemazweni ahlukene, futhi ngokuvamile ziyisinyathelo sangaphambi nje kokuba kugunyazwe ukwelashwa okusha. Izingcwaningo zesigaba IV zenzeka ngemva kokugunyaza kwezwe futhi kunesidingo sokuhlolwa okwengeziwe kubantu abaningi esikhathini eside." +የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፡ ክሊኒካዊ ሙከራዎች ብዙውን ጊዜ ከአንድ በላይ የሕክምና ወይም የምርምር ተቋም ተሳታፊዎችን እና ብዙ ጊዜ ከአንድ ሀገር በላይ ያካትታል፡፡ እያንዳንዱ ሀገር የራሱ የሕክምና ሙኮራዎች ምርምር መስፈርቶች ስላሉት አንድ የሙኮራ ሕክምና ከአንድ በላይ መዝገብ ቤት ውስጥ ሊካተቱ የሚችሉ በመሆናቸው ከአንድ በላይ በመመዝገቢያ ዳታቤዝ ላይ ይታያሉ፡፡ ይሁን እንጂ በተለያዩ የህክምና የሙከራ መዝገቦች ላይ ያለው መረጃ ይለያያል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ የህክምና ሙኮራ መዝገብ ፕላትፎርም (ICTRP) በበሽተኞች፣ በቤተሰብ፣ በታካሚ ቡድኖች እና በሌሎችም የመረጃ ተደራሽነትን ለማሳደግ በማሰብ የአንድ መዳረሻ ቦታ እና ፈተናዎችን በማያሻማ ሁኔታ ለመለየት በዓለም አቀፍ ደረጃ የህክምና ሙኮራ የሚያደርጉበትን ያገናኛል። ዓለም አቀፍ የህክምና ሙኮራ መዝገብ ፕላትፎርም (ICTRP) የሰውን ልጅ የሚያካትቱ የህክምና ሙኮራ መረጃን በይፋ ለማቅረብ ያለመ አለም አቀፍ ዘመቻ ነው፡፡ እንዲሁም አላማው፡- የተመዘገበ የህክምና ሙኮራ መረጃን አጠቃላይነት፣ ሙሉነት እና ትክክለኛነት ማሻሻል፤ የህክምና ሙኮራውን የመመዝገብ አስፈላጊነትን ማሳወቅ እና ግንዛቤን ማስጨበጥ፤ የተመዘገቡ መረጃዎችን ተደራሽነት ማረጋገጥ፤ ለየህክምና ሙኮራ ምዝገባ አቅም መገንባት፤ የተመዘገቡ መረጃዎችን መጠቀምን ማበረታታት፤ እንዲሁም,"WHO Response: Clinical trials usually involve participants from more than one medical or research institution, and often more than one country. As each country has its own requirements for clinical trials research it is possible that single trials could be included on more than one registry, and hence appear on more than one registry database. However, data on various clinical trial registries varies. WHO’s International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP) links clinical trials registers globally in order to ensure a single point of access and the unambiguous identification of trials with a view to enhancing access to information by patients, families, patient groups and others. The ICTRP is a global initiative that aims to make information about all clinical trials involving humans publicly available. It also aims to: improve the comprehensiveness, completeness and accuracy of registered clinical trial data; communicate and raise awareness of the need to register clinical trials; ensure the accessibility of registered data; build capacity for clinical trial registration; encourage the utilization of registered data; and","Matakan Hukumar WHO: Binciken marasa lafiya da magunguna yawanci yana shigo da mutane da za su yi aiki daga hukumomin lafiya da bincike sama da ɗaya, sannan a ƙasa fiye da ɗaya. Kamar yadda kowacce ƙasa take da abubuwan da take buƙatar na kanta na binciken cibiyar lafiya abu ne mai yiyuwar bincike iri guda ɗaya a shigar da shi rijista sama da ɗaya sannan bugu da ƙari ya bayyana a rijistar ma'ajiyar ajiye bayanai sama da ɗaya. Saboda haka, bayanai a rijistar ajiye bayanan binciken asibiti ya bambamta. Dandamalin Ajiye Bayanan Binciken Marasa Lafiya da Magunguna(ICTRP) na Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) yana haɗa masu ajiye bayanan binciken marasa lafiya da magunguna na duniya da su samar da dama mai sauƙi da fito da bayanin binciken da mayar da binciken ya zama mai sauƙin samu ga marasa lafiya da iyalai da rukunin marasa lafiya da wasu ma. ICTRP wani shiri ne na duniya wanda manufarsa shi ne mayar da bayanai kan dukkan bincike daya ƙunshi mutane, ya zamana mutane zasu iya samunsa. sannan kuma wata manufar shi ne: Inganta komai da komai da cikarsa da daidaituwar bayanan binciken asibiti da a kayi wa rijista.; Sadarwa da wayar-da-kai na buƙatar yi wa binciken rijistar asibiti.; Tabbatar da damar samun bayanan da a kayi wa rijista.; Tabbatar da damar iya samun bayanan asibitin da akai wa rijista.; ƙarfafa gwiwar yin amfani da bayanan da a a kayi musu rijista: da kuma","Mrejesho wa WHO: Majaribio ya kimatibabu kwa kawaida huhusisha washiriki kutoka zaidi ya taasisi moja ya maztibabu, na mara nyingi zaidi ya nchi moja. Kwa vile kila nchi ina mahitaji yake ya utafiti wa majaribio ya kimatibabu inawezekana kwamba jaribio moja linaweza kujumuishwa kwenye sajili zaidi ya moja, na hivyo kuonekana kwenye sajili ya kanzidaata zaidi ya moja. Hat hivyo, data juu ya sajili mbalimbali za majaribio ya kimatibabu hutofautiana. Majukwaa ya Usajili wa Majaribio ya Kimatibabu ya KImataifa ya WHO (ICTRP) huunganisha rejista za majaribio ya kimatibabu duniani kote ili kuhakikisha sehemu moja ya upatikanaji na utambulisho wa majaribio usio wa utata kwa nia ya kuimarisha ufikiaji wa habari kwa wagonjwa, familia, makundi ya wagonjwa na wengine. ICTRP ni mpango wa kimataifa ambao unalenga kuhakikisha taarifa kuhusu majaribio yote ya kimatibabu yanayohusisha wanadamu zinapatikana kwa umma. Pia unalenga: Kuboresha umakini, ukamilifu na usahihi wa data za majaribio ya kimatibabu zilizosajiliwa; Kuhabarisha na kuongeza ufahamu wa haja ya kusajili majaribio ya kimatibabu; Kuhakikisha upatikanaji wa data zilizosajiliwa; Kujenga uwezo wa usajili wa majaribio ya kimatibabu; Kuhimiza matumizi ya data zilizosajiliwa; na","Èsì WHO: àwọn àyẹwò ilé-ìwòsàn máa ń níí ṣe pẹ̀lú àwọn akópa láti ẹ̀ka ẹ̀kọ́ ìṣègùn àti ìwádìí kan, àti ju orílẹ̀-èdè kan lọ ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbà. Gẹ́gẹ́ bí orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan ti ní àlàkalẹ̀ tiwọn fún àwọn ìwádìí ìdánwò ilé-ìwòsàn ó ṣeéṣe pé àwọn àyẹwò ẹlẹ́yọ kọọkan lè jẹ́ ohun tí ó so pe ju ìkọsílẹ̀ ẹyọkan lọ, nípa bẹ́ẹ̀ di àfihàn lóri àgbékalẹ̀ ìkọsílẹ̀ kan lọ. Síbẹ̀síbẹ̀, dátà lórí oríṣi àkọ́sílẹ̀ ìdánwò ilé-ìwòsàn máa ń yàtọ̀. International Clinical Trails Registry Platform (ICTRP) ti WHO ní àsopọ̀ pẹ̀lú ìdánwò ilé-ìwòsàn ṣe ìforúkọsílẹ káàkiri àgbáyé láti rí àrídájú ẹyọ kókó ànfààní àti ìdámọ̀ ìdánwò tí kò rújú pẹ̀lú wíwò ọ̀nà láti ṣe ìmú dára ààyè sí ìròyìn àwọn aláìsàn, ẹbí, àwọn ẹgbẹ́ aláìsàn àti àwọn ìyókù. ICTRP jẹ́ àgbékalẹ̀ àgbáyé tó ní àfojúsùn láti mú ìròyìn nípa gbogbo ìdánwò ilé-ìwòsàn tó níí ṣe pẹ̀lú àwọn ènìyàn tó wà ní àrọ́wọ́tó. Ó tún gbèrò láti: Ṣe ìmú dára ìjìnlẹ̀, pípé àti títọ́ àwọn dátà ìdánwò ilé-ìwòsàn tó ti wà ní àkọsílẹ̀; bá ni sọ̀rọ̀ àti ṣe ìgbélárugẹ ìmọ̀ lórí ìdí tí ìdánwò ilé-ìwòsàn ṣe gbọdọ̀ wà ní àkọsílẹ̀; ní àrídájú lórí ànfààní sí àwọn dátà tó ti wà ní àkọsílẹ̀; Ṣe àgbékalẹ̀ ipá fún ṣíṣe àkọsílẹ ìdánwò ilé-ìwòsàn; ṣe ìgbélárugẹ ìlò dátà tó ti wà ní àkọsílẹ̀; àti","Impendulo yeWHO: Izingcwaningo zezempilo zijwayele ukubandakanya ababambiqhaza abavela esikhungweni sezokwelapha noma socwaningo esingaphezu kwesisodwa, futhi ngokujwayelekile ngaphezu kwezwe elilodwa. Njengoba izwe ngalinye linezimfuneko zalo zezingcwaningo zokuhlola kwezempilo kungenzeka ukuthi ukuhlolwa okukodwa kungafakwa kumarejistri angaphezu kwelilodwa, futhi ngaleyo ndlela kuvele kuzizindalwazi ezingaphezu kwesisodwa. Nokho, iyahluka idatha kumarejistri ahlukene okuhlola kwezempilo. I-International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP) ye-WHO ixhumanisa amarejistri okuhlola kwezempilo emhlabeni wonke ukuze kuqinisekiswe indawo eyodwa yokungena kanye nokuhlonza okungacacile kokuhlolwa ngenhloso yokuthuthukisa ukufinyelela emininingwaneni ngeziguli, imindeni, amaqembu eziguli kanye nabanye. I-ICTRP iyisinyathelo somhlaba wonke esihlose ukwenza imininingwane mayelana nazo zonke izinhlolo zokwelapha ezibandakanya abantu itholakale emphakathini. Futhi ihlose nalokhu: ukuthuthukisa kokuba nzulu, ukuphelela kanye nokunemba kwedatha yocwaningo lwezokwelapha olubhalisiwe; ukuxhumana kanye nokuqwashisa ngesidingo sokubhalisa ucwaningo lwezokwelapha; ukuqinisekisa ukufinyeleleka kudatha ebhalisiwe; ukwakha ukwazi ukwenza umsebenzi kocwaningo lwezokwelapha; ukukhuthaza ukusetshenziswa kwedatha ebhalisiwe; kanye" +የዓለም አቀፍ የህክምና ሙኮራ መዝገብ ፕላትፎርም (ICTRP) ዘላቂነት ማረጋገጥ፤,ensure the sustainability of the ICTRP.,tabbatar da ɗorewar shirin ICTRP.,Kuhakikisha uendelevu wa ICTRP.,ríríi dájú pé àlòpẹ́ wà fún ICTRP.,nokuqinisekisa ukusimama kwe-ICTRP. +ንግድ በጤንነት ላይ ያለውን ወሳኝነት ማጠቃሊያ፡- ጤናን የሚወስኑ (CDoH) የግሉ ዘርፉ ተግባራት በሕዝብ ጤና ላይ በአዎንታዊም ሆነ በአሉታዊ እና በፖለቲካ ኢኮኖሚ ሥርዓቶች እንዲሁም በመመዘኛዎች ላይ ተጽዕኖ የሚያሳድሩ ናቸው። CDoH እንደ የተሳሳተ መረጃ፣ ማግባባት እና ልገሳ ያሉ የገንዘብ ትርፍ ለማግኘት በግል አካላት የሚሰጡ ሁሉንም ምርቶች እና አገልግሎቶች፣ እንዲሁም የገበያ አጠቃቀም ስልቶችን፣ የስራ ሁኔታዎችን፣ የምርት ውጫዊ ሁኔታዎችን እና የፖለቲካ እንቅስቃሴዎችን ያካትታል፡፡ አንዳንድ የግሉ ዘርፉ አካላትም ትርፉን የሚያሰጉ የህዝብ ጤና ፖሊሲዎችን ለማፍረስ የሚያግዙ መሳሪያዎችን፣ መዋቅራዊ እና ግብአት ወደ ሌላ የመቀየር ሀይልን ይጠቀማሉ፡፡ የንግድ እንቅስቃሴዎች በተለይም ድንበር ተሻጋሪ ኮርፖሬሽኖች፣ ተላላፊ ባልሆኑ በሽታዎች፣ የአባላዘር በሽታዎች እና ወረርሽኝ፣ ጉዳት እና የአየር ንብረት ለውጥ ላይ ተጽእኖ ያሳድራሉ፡፡ እነዚህ ተፅዕኖዎች በአገሮች ውስጥ እና በአገሮች መካከል ያለውን ኢፍትሃዊነት ያባብሳሉ፡፡ ጤናማ ያልሆኑ የሸቀጦች ኢንዱስትሪዎች የትርፍ ሽግግር እና የንግድ ስምምነቶችን በኃይል መጠቀማቸው በተለይ በአለም ላይ በአማደግ ላይ ላሉት ጎጂ ናቸው፡፡ በተመሳሳይም የግሉ ዘርፉ ለምሳሌ ክትባቶችን፣ መድኃኒቶችንና አጋዥ ምርቶችን በማምረት፣ ፋይናንስን በማጠናከር፣ መሠረተ ልማትን በመገንባትና የጤና አገልግሎትን ወደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን በማድረስ ወይም የምግብ ዋስትናን በማረጋገጥ ላይ በልማት ላይ የማይናቅ ሚና ያለው አጋር ነው፡፡ አባል ሀገራት ህዝብን ከጉዳት እየጠበቁ እነዚህን እድሎችን እንዲጠቀሙ መስራት አለባቸው፡፡ ማህበረሰቦች፣ የሲቪል ማህበራት፣ በየደረጃው ያሉ መንግስታት፣ በጎ አድራጊ ተቋማት እና የግሉ ዘርፉ በጋራ በመሆን ለሁሉም ጤንቱን ማስፈን አለባቸው፡፡,"Commercial determinants of health Overview: Commercial determinants of health (CDoH) are the private sector activities impacting public health, either positively or negatively, and the enabling political economic systems and norms. CDoH includes all products and services provided by private entities to gain a financial profit, as well as market strategies, working conditions, production externalities and political activities, such as misinformation, lobbying and donations. Some parts of the private sector also use instrumental, structural and discursive power to undermine public health policies that threaten profits. Commercial activities, especially by transnational corporations, affect non-communicable disease, infectious diseases and pandemics, injuries and climate change. These impacts also worsen inequities between and within countries. Profit shifting and the aggressive use of trade agreements by the unhealthy commodity industries are particularly detrimental to the global south. Simultaneously, the private sector is an indispensable partner for development by, for example, creating vaccines, medicines and assistive products, financing, building infrastructure and delivering health services towards Universal Health Coverage, or by ensuring food security. Member States should work to leverage these opportunities while protecting populations from harm. Communities, civil society organizations, governments at all levels, philanthropists and, where aligned, the private sector, must work together to achieve health for all.","Harkokin kiwon lafiya na kasuwanci Gamsashshen bayani: Harkokin lafiya na kuɗi da aka fi sani da (CDoH) wasu ayyukan cibiyoyin lafiya ne masu zaman kansu da suke samar da tasiri ga lafiyar al'umma, a cikin kyakkyawa ko mummunan yanayi tare da kuma tsarin Shugabanci da ƙa'idoji/al'adun da za suna goya wa Waɗannan ayyukan baya. Tsarin CDoH ya ƙunshi dukkan kaya da ayyuka da cibiyoyi masu zaman kansu suka tanadar domin samun ribar kuɗi da kuma tsare-tsaren kasuwanci, yanayin aiki da tasirin kayan da aka sarrafa ga wani da ayyukan Shugabanci, irin su bada bayani ba daidai ba da tattaunawa da shugabanni da bada tallafi. Wasu daga cikin cibiyoyin masu zaman kansu suna amfani da ikonsu da tsarin su da hanyoyin sadarwar su wajen raunana tsarukan da za su iya kawo musu cikas wajen samun ribar su. Ayyukan kasuwanci, musamman kamfanoni da suke hulɗa tsakanin ƙasa da ƙasa, suna shafar cututtukan da ba sa yaɗuwa, da cututtukan da wani ke harbawa wani da kuma annoba da ciwuka da kuma canjin yanayi. Waɗannan tasirikan suna kuma tsananta rashin daidaito a tsakani da cikin ƙasashe. Hawa da sauka na riba da amfani da yarjejeniyar kasuwanci ta masana'antu musamman suke mummunan tasiri ga ƙasashe a ɓangaren kudancin duniya. Lokaci guda kuma, cibiyar mai zaman kanta abokiyar haɗin guiwar ce mai matuƙar muhimmanci domin samar da cigaba, misali ta hanyar ƙirƙiro magungunan riga-kafi da magunguna da abubuwan da suke taimakawa mara lafiya da samar da kuɗi da gina walwala da bada ayyukan kiwon lafiya ga tsarin bada lafiya na bai ɗaya, ko kuma tabbatar da tsaron abinci. Ya kamata ƙasashe mambobi su yi hoɓɓasa domin amfani da waɗannan damarmakin yayin kare al'umma daga matsala. Al'umma da ƙungiyoyin taimakon jama'a da gwamnatoci a kowanne mataki da masu taimakon jinƙai da kuma inda suka zo daidai da juna da cibiya mai zaman kanta dole su hayda kai domin samar da lafiya ga kowa da kowa.","Vikwazo vya kibiashara vya afya. Muhtasari: Viashiria vya kibishara vya afya (CDoH)ni shughuli za sekta binafsi zinazoathiri afya ya umma, iwe chanya ama hasi, na kuwezesha mifumo ya siasa ya uchumi na kanuni. CDoH inajumuisha bidhaa na huduma zote zinazotolea na mashirika ya kibinafsi ilim kupata faida ya kifedha, pamoja na mikakati ya soko, mazingira ya kazi, mambo ya nje ya uzalishaji na shughuli za kisiasa, kama vile upotoshaji, ushawishi na michango. Baadhi ya sehemu ya sekta binafsi pia hutumia nguvu, kimuundo na majadiliano kudhoofisha sera za afya ya umma ambazo zinatishia faida. Shughuli za kibiashara, haswa na mashirika ya kimataifa, huathiri magonjwa yasiyo ya kuambukiza, magonjwa ya kuambukiza na milipuko, ajali na mabadiliko ya tabianchi. Athari hizi pia huzidisha ukosefu wa usawa kati ya nchi na ndani ya nchi. Kubadilisha faida na matumizi mabaya ya mikataba ya biashara na tasnia ya baadhi zisizo za afya ni hatari sana kwa ulimwengu wa kusini. Sambamba na hio, sekta binafsi ni mshirika wa lazima kwa maendeleo, kwa mfano, kuunda chanjo, dawa na vifaa saidizi, kufadhili, kujenga miundombinu na kutoa huduma za afya kuelekea Upatikanaji wa Afya kwa Wote, au kwa kuhakikisha usalama wa chakula. Nchi Wanachama zinapaswa kufanya kazi ili kutumia fursa hizi huku zikilinda umma dhidi ya madhara. Jamii, mashirika ya kiraia, serikali katika ngazi zote, wahisani na, walioungana, sekta binafsi, lazima zishirikiane ili kufikia afya kwa wote.","Àwọn okùnfà ìlera ajẹmọ̀ oko-òwò Ìsọníṣókí: Àwọn okùnfà ìlera ajẹmọ̀ oko-òwò (CDoH) ni àwọn iṣẹ́ ẹ̀ka aládáni tó ń nípa lórí ìlera gbogbo gbò, yálà lọ́nà tó dára tàbí èyí tí kò dára, àti ètò ọrọ̀ ajé ìṣèlú àti àwọn ìlànà tó gbà láàyè. CDoH ní àwọn ọjà àti iṣẹ́ tí àwọn ẹ̀ka aládáni gbé kalẹ̀ láti jèrè owó, àti pẹ̀lú àwọn ọ̀nà àgbékalẹ̀ ọjà, ipò ìṣiṣẹ́, àgbéjáde ìta gbangba àti àwọn ìṣe ìṣelú, bíi ìfitónilétí tí kò tọ́, ìlọ́wọ́sí ìpinnu àti ìtọrẹ. Díẹ̀ lára àwọn ẹ̀ka aládáni máa ń lo agbára ìṣokùnfa, ìrísí àti ìyapa láti ṣe tẹ́ńbẹ́lú àwọn òfin ètò ìlera gbogbo gbò tó ń halẹ̀ mọ́ èrè. Àwọn iṣẹ́ okòwò, pàápàá nípa àwọn àjọ ọlọ́pọ̀ orílẹ̀-èdè, máa ń nípa lórí àwọn àìsàn tí kìí ràn, àwọn àìsàn alákòràn àti àjàkálẹ̀ àrùn, ìfarapa àti àyípadà ojú ọjọ́. Àwọn ipa yìí máa ń mú àìdọ́gba burú síi láàrin àti nínú àwọn orílẹ̀-èdè. Èrè sísún àti ìlòkulò àdéhùn ìṣòwò nípa àwọn ilé iṣẹ́ tó ní ọjà tó láìlera jẹ́ ohun tó léwu ní pàtó sí gúúsù gbogbo àgbáyé. Ní ìfẹ̀gbẹ́k���̀gbẹ́, àwọn ẹ̀ka aládáni jẹ́ alábàáṣiṣẹ́ pọ̀ tí kò ṣeé páàrọ̀ fún ìdàgbàsókè nípa, bí àpẹẹrẹ, ṣíṣe àgbékalẹ̀ àjẹsára òògùn àti àwọn ọjà ìrannilọ́wọ́, ìlò owó, kíkọ́ ilégbèé àti ṣíṣe àgbékalẹ̀ iṣẹ́ ìlera sí ìṣàkóso ìlera gbogbo àgbáyé, tàbí ríríi dájú pé ààbò oúnjẹ wà. Àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ yẹ kó ṣiṣẹ́ láti lo àwọn àǹfààní yìí bí wọ́n ti ń dáàbò bò àwọn ènìyàn lọ́wọ́ ewu. Àwọn àwùjọ, àjọ ìjọba àwùjọ, ìjọba ní gbogbo ìpele, bọ̀rọ̀kìnní àti, níbi tó bá ti bá a mú, àwọn ẹ̀ka aládáni, gbọdọ̀ ṣiṣẹ́ pọ̀ láti ní àṣeyọrí ìlera fún gbogbo ènìyàn.","Okunquma ukuthengiselana ngokuphathelene nezempilo Uhlolojikelele: Okunquma ukuthengiselana ngokuphathelene nezempilo (CDoH) yimisebenzi yomkhakha ozimele ethinta ezempilo zomphakathi, emihle noma emibi, kanye nezinhlelo nezinkambiso zezomnotho zezombusazwe ezinika amandla. I-CDoH ihlanganisa yonke imikhiqizo kanye nezinsiza ezihlinzekwa yizinhlangano ezizimele ukuze zithole inzuzo yezezimali, kanye namasu ezimakethe, izimo zokusebenza, ukukhiqizwa kwangaphandle kanye nemisebenzi yezombusazwe, njengokunikwa ulwazi olungelona, ukunxenxa kanye neminikelo. Ezinye izingxenye zomkhakha ozimele nazo zisebenzisa amandla ezinhloso ezithile, ahleliwe nawokucwasa ukuze zonakalise izinqubomgomo zezempilo zomphakathi ezingaphazamisa ukwenza kwazo inzuzo. Imisebenzi yokuthengiselana, ikakhulukazi yezinkampani zamazwe aphesheya, ithinta izifo ezingathathelani, izifo ezithathelanayo kanye nobhubhane, ukulimala kanye nezinguquko zesimo sezulu. Lokhu kuthinta futhi kubhebhethekisa ukungalingani phakathi kwamazwe kanye naphakathi kwawo. Ukushintshwa kwenzuzo nokusetshenziswa ngamandla kwezivumelwano zezohwebo yizimboni zezimpahla ezingenampilo kulimaza kakhulu eningizimu yomhlaba. Ngesikhathi esifanayo, umkhakha ozimele ungumlingani obalulekile wokuthuthukisa, isibonelo, ukwakha imithi yokugoma, imithi kanye nemikhiqizo esizayo, ukuxhasa ngezimali, ukwakha ingqalasizinda kanye nokuletha izinsiza zezempilo Ekufinyeleleni Kwezempilo Kumhlaba Wonke (Universal Health Coverage), noma ngokuqinisekisa ukuphepha kokudla. Amazwe angamalungu kufanele asebenzele ukusebenzisa la mathuba ngesikhathi evikela abantu ekulimaleni. Imiphakathi, izinhlangano zomphakathi, ohulumeni kuwo wonke amazinga, abantu abasiza abanye futhi, lapho behambisana khona, umkhakha ozimele, kufanele basebenze ngokubambisana ukuze kufinyelele ezempilo kubo bonke." +ይህ ደግሞ የጥቅም ግጭት፣ የቁጥጥር፣ የሕግ፣ የኢኮኖሚ፣ የመንግስትና የጂኦ-ፖለቲካ ማሻሻያዎች እንዲካሄዱ ይጠይቃል። ለውጥ፡- የጤና ችግሮች (CDoH) የሚወስኑት ጤናን፣ ደህንነትን፣ ፍትሃዊነትን እና የጤና ስርዓትን ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ፡፡ ለምሳሌ፡- ከትንባሆ ተጠቃሚዎች መካከል ግማሹ ከእነዚህ ምርቶች ጋር በተያያዙ የጤና ችግሮች ምክንያት ሕይወታቸው የሚያልፍ ሲሆን በዓመት የሚሞቱት ሰዎች 8 ሚሊዮን ይደርሳል፡፡ በአልኮል፣ በፈጣን ምግብ እና በስኳር ጣፋጭ መጠጥ ኢንዱስትሪዎች ድርጊት ሌሎች ብዙዎች ጉዳት ይደርስባቸዋል፡፡ በተጨማሪም 20% የሚሆኑት ራሳቸውን የሚያጠፉት ከፀረ-ተባይ መድሃኒቶች ራስን ከመመረዝ ጋር የተያያዙ ናቸው፡፡ እነዚህ በተለይ የተቸገሩ የማህበረሰቦች እና ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ በላቸው ሀገሮች ላይ ጉዳት ያደርሳሉ፡፡ ሲዲኦኤች (CdoH) በተጨማሪም ጤናን የሚያበረታታ እና የመከላከያ ውጤቶች አሉት። እ/አ/አ በ2050 ወደ 2 ቢሊዮን የሚጠጉ ሰዎች የእርዳታ መሣሪያዎችን የሚፈልጉ ሲሆን ይህ ደህንነትን በእጅጉ ያሻሽላል፡፡ እንደ መቀመጫ ቀበቶ፣ የህጻናት መከልከል ወይም ሄልሜት ያሉ የደህንነት መሳሪያዎችን መግጠም እና መጠቀምን ማዘዝ ከባድ እና ገዳይ በሽታዎችን በእጅጉ ይቀንሳል። መድሀኒቶች እና ክትባቶች ከፍተኛ ተፅእኖ ያላቸው ሲሆን የኩፍኝ ክትባቶች ብቻ ከ2000 ጀምሮ 25.5 ሚሊዮን ህዝብን ከሞት ማዳሰን ችለዋል፡፡,"This requires addressing CDoH through conflict of interest, regulative, legal, economic, whole-of-government and geopolitical reforms. Impact: The commercial determinants of health (CDoH) can negatively impact health, wellbeing, equity and health-systems. For example, half of all tobacco consumers will die from health issues related to these products, with annual deaths hitting 8 million. Many others are harmed by the actions of the alcohol, fast-food and sugar-sweetened beverage industries. Additionally, 20% of suicides are related to pesticide product self-poisoning. These especially affect disadvantaged population groups and low- and middle- income countries. CDoH also have health promoting and protective effects. Nearly 2 billion people will need assistive devices by 2050, greatly improving wellbeing. Installing and mandating the use of safety devices such as seatbelts, child restraints or helmets significantly reduces serious and fatal injuries. Pharmaceuticals and vaccines have significant effects, with the measles vaccines alone preventing 25.5 million deaths since 2000.","Hakan na buƙatar gyara matsalolin CDoH cibiyoyin harkar lafiya da suke kasuwanci da suke shafar lafiyar al'umma ta hanyar canje-canje a ƙa'idoji da dokoki da tsare-tsaren tattalin arziki da kuma matakan gomnati a dukkan matakai. Tasiri: cibiyoyin harkar lafiya na kasuwanci (CDoH) za su iya cutar da lafiyar al'umma da jin daɗinsu da daidaito da kuma tsare-tsaren kiwon lafiya. Misali, kusan rabin duk masu shan taba zasu mutu ta dalilin matsalolin lafiya da suke alaƙa da waɗannan kayayyakin, da mace-macen da ya kai miliyan 8 duk shekara. Wasu da yawa masana'antun sarrafa barasa da abinci da kayan sha masu zaƙi sosai na haifar musu da illa. Bugu da ƙari, kaso ashirin cikin ɗari na kashe kai suna da alaƙa da ciyar da kai guba da maganin ƙwari. Hakan na shafar musamman rukunin matalautan al'umma da kuma ƙasashen da basu da ko suke da matsakaicin arziƙi/kuɗin Shiga. Cibiyoyin lafiya masu zaman kansu suna da tasirin inganta da kare lafiya. Kusan mutane biliyan 2 zasu buƙaci na'urorin taimako a shekarar 2050d, ta inda za su inganta walwalar mutane sosai. Assasa da bada umarnin amfani da na'urorin marasa matsala irin su maɗaurin zama a gujera yayin tuƙi da makarin yaro da hular kwano suna matukar rage samun ciwuka masu hatsari da kawo asarar rayuka. Magunguna da magungunan riga-kafi suna da matuƙar tasiri, tare da maganin riga-kafin ƙyanda kaɗai da yake kare mace-macen miliyan 25.5 tun shekarar 2002.","Hili linahitaji kushughulikia CDoH kupitia mgongano wa maslahi, udhibiti, kisheria, kiuchumi, serikali nzima na mageuzi ya kijiografia. Athari: Viashiria vya kibiashara vya afya (CDoH) vinaweza kuathiri vibaya afya, ustawi, usawa na mifumo ya afya. Kwa mfano, nusu ya watumiaji wote wa timbaku watakufa kutokana na maswala ya kiafya yanayohusiana na bidhaa hizi, na vifo vya kila mwaka vikifikia milioni 8. Wengine wengi wanadhurika na vitendo vya pombe, vyakula vya haraka na vinywaji vyenye sukari. Zaidi ya hayo, 20% ya watu wanaojiua huhusishwa na sumu ya bidhaa za dawa. Haya hasa huathiri makundi ya watu wasiojiweza nanchi zenye uchumi wa chini na wa kati. CDoH pia ina athari za kukuza afya na kinga. Takriban watu bilioni 2 watahitaji vifaa vya usaidizi ifikapo mwaka 2050, hivyo kuboresha sana ustawi. Kuweka na kuamuru matumizi ya vifaa vya usalama kama vile, mikanda ya usalama, vizuizi vya watoto au helmeti hupunguza kwa kiasi kikubwa majeraha makubwa na mabaya. Dawa na chanji zina madhara, huku chanjo ya surua pekee ikizuia vifo milioni 25.5 tangu mwaka 2000.","Èyí nílò ìbásọ̀rọ̀ CDoH láti ìhà èdè-àìyedè lórí ìfẹ́ inú, ìṣàkóso, ìbófinmu, ọrọ̀ ajé, gbogbo ìjọba àti àtúnṣe ètò ìsèlú ẹlẹ́kajẹ̀ka. Ipa: Àwọn okùnfà ìlera ajẹmọ̀ oko-òwò lè ní ipa búburú lórí ìlera, wíwà dáradára,ìdọ́gba àti àwọn ètò ìlera. Bí àpẹẹrẹ, ààbò àwọn tó ń lo tábà ni yóò kú látàrí wàhálà ìlera tó jẹ mọ́ àwọn ọjà yìí, pẹ̀lú ikú ọdọọdún tó ń tó bíi mílíọ̀nù 8. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ mìíràn máa ń léwu nípa ìṣe ọtí líle, àwọn oúnjẹ kíákíá àti àwọn ilé iṣé ohun àdídùn oní ṣúgà mímu. Ní àfikún, 20% àwọn tó ń pa ara wọn ni ó níí ṣe pẹ̀lú ìlò apa kòkòrò fún ìfúnra ẹni ní májèlé. Àwọn èyí pàápàá máa ń ṣe àkóbá fún àwọn àkójọ àwọn ènìyàn tó jẹ́ aláìlàńfààní àti àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé ní kèrémí àti níwọ̀nba. CDoH náà ní ipa ìtèsíwájú àti ìdáàbòbò ìlera. Bíi bílíọ̀nù 2 àwọn ènìyàn ni yóò nílò àwọn ohun èlò ìrànlọ́wọ́ ní 2050, tí ò ń mú wíwà dáadáa gbèrú síi lọ́pọ̀lọpọ̀. Fífi lọ́lẹ̀ àti pípọn ní dandan ìlò àwọn ohun èlò ààbò bíi ìgbànú ọkọ̀, ìdálẹ́kun ọmọdé tàbí àṣíborí máa ń mú àdínkù gidigidi bá ìpalára tó le tó sì lè fa ikú. Àwọn ilé iṣẹ́ apoògùn àti àjẹsára ní ipa ribiribi, pẹ̀lú àjẹsára fún tìta nìkan tó ń dènà iku mílíọ̀nù 25.5 láti 2000.","Lokhu kudinga ukubhekana ne-CDoH ngokungoshayisana kwentshisekelo ngokuphathelene, nokulawula, ezomthetho, ezomnotho, zonke izinguquko zikahulumeni kanye nezombusazwe. Umthelela: Okunquma ukuthengiselana kwezempilo (CDoH) kungaba nomthelela omubi kwezempilo, enhlalakahleni, ekulinganeni kwabantu kanye nasezinhlelweni zezempilo. Isibonelo, isigamu sabantu bonke abathenga ugwayi sizoshona ngenxa yezinkinga zempilo ezihlobene nale mikhiqizo, futhi ukushona kwabantu kwaminyaka yonke kufinyelela ezigidini eziyi-8. Abanye abaningi balinyazwa izenzo zezimboni zotshwala, ukudla okuthengwa sekuphekiwe (fast-food) kanye neziphuzo ezinoshukela. Ngaphezu kwalokho, u-20% wabantu abazibulalayo uhlobene nokuzibulala ngomkhiqizo wezibulali-zinambuzane. Lokhu kunomthelela ikakhulukazi kumaqembu abantu abahluphekile kanye namazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. I-CDoH nayo inemithelela ngokuphathelene nokugqugquzela impilo kanye nokuvikela. Cishe abantu abayizigidigidi ezingu-2 bazodinga amadivayisi asizayo ngo-2050, nokuyinto ezokuthuthukisa kakhulu inhlalakahle. Ukufaka nokugunyaza ukusetshenziswa kwamadivayisi okuphepha anjengamabhande afaswa emotweni, okokuvimbela izingane noma izigqoko zokuvikela kunciphisa kakhulu ukulimala okubi kanye nokushona. Izinkampani ezikhiqiza imithi kanye nemigomo kunemiphumela ephawulekayo, imithi yokugoma yesimungumungwane iyodwa ivimbela ukushona kwabantu abayizigidigidi ezingu-25.5 kusukela ngo-2000." +"ሰፋ ያለ የህልውና እና የህብረተሰብ ተፅእኖዎችም አሉ፡፡ የኢንዱስትሪ ልማቱ የአየር ንብረት ለውጥን የሚያስፋፋ ሲሆን ጠቃሚ እንዳይከናወንም ያግዳል፡፡ 66% የሚሆኑት ፀረ-ተህዋስያን መድኃኒቶች በግብርና ላይ ጥቅም ላይ የሚውሉ በመሆኑ የፀረ-ተህዋሲያን የመቋቋም አቅምን ሲያባብስ ተጨማሪ ወረርሽኝ አደጋዎችን ይፈጥራል፡፡ እ/አ/አ በ 2016 ከ 1.9 ሚሊዮን ከስራ ጋር በተገናኘ ከሞቱት 750,000 በግምት ወደ 750,000 የሚወሰደው ለረጅም የስራ ሰዓታት መጋለጣቸው ዋነኛው የሥራ ስጋት መሆኑን ሌሎች ማስረጃዎች ያሳያሉ፡፡ በመጨረሻም የግል ጉዳይ በግል መሆን፣ ነጻነት መስጠት እና ግብር ማስቀረት የህዝብ አገልግሎቶችን በማባባስ ኢፍትሃዊነትን ይጨምራል፡፡ የሚሰጠው ምላሽ፡- የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት የጤና እና የጤና ፍትሃዊነትን ለማሻሻል እና ህዝብን ከጉዳት በመጠበቅ የጤና እና የጤና ፍትሃዊነትን የሚወስኑ በጤንነት ላይ ወሳኝነት ያላቸው የንግድ ስራዎች (CDoH) መፍትሄ እንዲሰጡ ያሳስባል፡፡ በማይክሮ ደረጃ ይህ ግብርን፣ የሒሳብ አመት ፖሊሲዎችን እና ጠቃሚ የመንግስት ደንቦችን ማስተዋወቅ እና ጎጂ ምርቶችን ስፖንሰር ማድረግን ያካትታል፡፡ በአለም ጤና ድርጅት በትምባሆ ቁጥጥር እና በኤምፓወር ላይ ባለው የቁጥጥር ፖሊሲዎች በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ህይወት ማትረፍ ተችሏል፡፡ አባል ሀገራት አገራዊ እና አለም አቀፋዊ የፖለቲካ፣ የኢኮኖሚ፣ የህግ፣ የገንዘብ እና የንግድ ስርዓቶችን ጨምሮ ጎጂ የድርጅት አሰራርን የሚያበረታቱ እና የሚያራምዱ የበጤንነት ላይ ወሳኝነት ያላቸው የንግድ ስራዎች (CDoH) መዋቅራዊ አካላትን ለመፍታት መተባበር አለባቸው፡፡ ይህ ሰፋ ያለ አጀንዳ ማለት ማህበራዊ ውጤቶችን በአማራጭ ኢኮኖሚያዊ ሞዴሎች እና ልኬቶች ከትርፍ አስቀድመህ ማስቀመጥ እና አስተዳደሩን ማሻሻል፣ ማግብባባትን፣ ልገሳን እና የጥቅም ግጭት አፈታትን ያካትታል።","There are also broader existential and societal impacts. Industry action drives climate change while also preventing meaningful action. Around 66% of all antimicrobials are used in agricultural practices, worsening antimicrobial resistance and creating further pandemic risks. Other evidence has shown exposure to long working hours was the key occupational risk, attributable to approximately 750 000 out of 1.9 million work-related deaths in 2016. Finally, privatization, deregulation and tax avoidance can worsen public services and increase inequities. Response: WHO urges Member States to address the commercial determinants of health (CDoH) to improve health and health equity, thereby leveraging the benefits while protecting populations from harm. On a microlevel, this includes taxation, fiscal policies and meaningful government regulations on advertising, promotion and sponsorship of harmful products. Millions of lives have been saved thanks to the control policies under the WHO Framework Convention on Tobacco Control and MPOWER. Member States should collaborate to address structural elements of CDoH, including the national and global political, economic, legal, financial and trade systems that enable and promote detrimental corporate practice. This broader agenda means repositioning social outcomes ahead of profit through alternative economic models and metrics, and reforming governance, including lobbying, donations and conflict of interest management.","Da akwai kuma wasu ƙarin tasirika akan rayuka da al'umma. Aikin masana'anta yana janyo canjin yanayi a lokaci guda kuma yake kare ayyuka masu kyau. Kusan kaso 66% sittin na dukkan magungunan da ake amfani da su wajen kashe ƙananan ƙwayoyin cututtukan ana amfani dasu a noma wanda ke sa ƙananan ƙwayoyin cututtukan sun fi ƙarfin magungunan sannan su kawo hatsarin samun ƙarin annoba. Wata shedar ta nuna kasancewa cikin lokutan aiki mai tsayi shi ne babban hatsarin gurin aiki, wanda aka alaƙanta shi da a ƙalla mace-mace 750 000 daga cikin mace-macen da suke da alaƙa da aiki miliyan 1.9 a shekarar 2016. A ƙarshe, mallakar abubuwa na ƙashin kai da cire wa harkoki doka da kuma rashin karɓar haraji zasu iya raunana hidimomin al'umma da ƙara rashin daidaito. Amsar WHO: Hukumar Lafiya ta Duniya tana shawartar ƙasashe da su magance matsalolin cibiyoyin lafiya masu zaman kansu (CDoH) don bunƙasa lafiya da bada kiwon lafiya dai-dai ta hanyar amfani da alfanu lokaci guda kuma ana kare al'umma daga cutuwa. A ƙaramin ma'auni, hakan na nufin amfani da karɓar haraji, tsare-tsaren kuɗi na gwmnati da kuma dokoki masu kyau wajen ƙayyade tallace-tallace da talla da kuma ɗaukar nauyin kayyayyaki masu cutar wa. Ana tserar da miliyoyin rayuka ta dalilin tsare-tsaren ƙayyadewa a ƙarƙashin taron yanke shawara a kan doka na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan ƙayyade amfani da ganyen tobacco da shirin tallafawa ɗaliban duniya da bashi domin yin karatu. Ya kamata ƙasashe mambobi su haɗa kai su magance matsalolin cibiyoyin lafiya masu zaman kansu yadda suke kawo a kan yadda suke shafar lafiya, wanda ya haɗa da tsare-tsaren mulki da tattalin arziƙi da doka da kuɗi da kasuwanci a matakin ƙasa da duniya da suke taimakawa da basu damar yin abubuwa masu cutarwa. Wannan babban tsarin ya ƙunshi sanya alfanun mutane a farko kafin samun kuɗi ta hanyar amfani da hanyoyi daban-daban wajen ƙiyasta nasara da canja yadda abubuwan ke gudana kamar tattaunawa da shugabanni da magance bambamcin manufa da kuma aikin bada tallafin.","Pia kuna athari pana zaidi zilizopo na za kijamii. Hatua za tasnia huchochea mabadiliko ya tabianchi huku pia zikizuia hatua za maana. Takriban 66% ya dawa zote za kuua viini hutumika katika shughuli za kilimo, na hivyo huzidisha upinzani dhidi ya viini na kusababisha hatari za mlipuko wa majanga zaidi. Usahidi mwingine umeonyeshwa kufichuliwa kwa muda mrefu wa kufanya kazi ulikuwa hatari kuu ya kazini, iliyotokana na takriban 750000 kati ya vifo milioni 1.9 vinavyohusiana na kazi mnamo mwaka 2016. Hatimaye, ubinafsishaji, kupunguza udhibiti na kuepuka kodi kunaweza kuzorotesha huduma za umma na kuongeza ukosefu wa usawa. Mrejesho: WHO inazitaka Nchi Wanachama kushughulikia viashiria vya kibiashara vya afya ili luboresha afya na usawa afya, na hivyo kutumia faida wakati wa kulinda umma dhidi ya madhara. Katika kiwango kidogo, hii ni pamoja na kodi, sera za fedha na kanuni muhimu za serikali kuhusu utangazaji, ukuzaji na ufadhili wa bidhaa hatari. Mamilioni ya maisha yameokolewa kutokana na sera za udhibiti chini ya WHO kuhusu Udhibiti wa Tumbaku na MPOWER. Nchi Wanachama zinapaswa kushirikiana kushughulikia vipengele vya kimuundo vya CDoH, ikiw ani pamoja na vya kitaifa na mifumo ya kimataifa ya kisiasa, kiuchumi, kisheria, kifedha na kibiashara ambayo inawezesha na kukuza utendaji mbaya wa ushirika. Ajenda hii pana ina maana ya kuweka upya matokeo ya kijamii mbele faida kupitia miundo na vipimo mbadala vya kiuchumi, na kuleta mageuzi ya utawala, ikiwa ni pamoja na ushawishi, michango na usimamizi wa mgongano wa maslahi.","Ipa àwùjọ àti ìwà láàyè tó fẹ̀ náà máa ń wà. Iṣẹ́ àwọn ilé iṣẹ́ máa wakọ̀ àyípadà ojú ọjọ́ nígbà tí wọ́n sì ń dènà iṣẹ́ tó ní tun mọ̀. Láàrin 66% gbogbo àwọn tó ń kọjú ìjà sí àwọn kòkòrò kéékèèké ni wọ́n ń lò ní ibi iṣẹ́ ọ̀gbìn, tó ń mú ìṣeàtakò àwọn tó ń kọjú ìjà sí àwọn kòkòrò kéékèèké pọ̀ síi tó sì ń ṣe àgbékalẹ̀ ìṣeéṣe ewu àjàkálẹ̀ àrùn síwájú síi. Àwọn ẹ̀rí ti fihàn pé ìṣiṣẹ́ fún àkókò pípẹ́ ní ewu kókó ewu iṣẹ́, tó ṣeé tọ́ka sí ní kúkúrú 750 000 nínú mílíọ̀nù 1.9 ikú tó níí ṣe pẹ̀lú iṣẹ́ ṣíṣe ní 2016. Ní ìparí, sísọ di aládani, yíyọ òfin àti yíyẹra fún owó orí lè mú kí iṣẹ́ gbogbo gbò burú síi àti ṣíṣe àfikún àìdọ́gba. Èsì: WHO rọ àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti bójú tó Àwọn okùnfà ìlera ajẹmọ̀ oko-òwò láti mú dára síi ìlera àti ìdọ́gba ìlera, nípa bẹ́ẹ̀ lílo àwọn àǹfààní nígbà tí wọ́n ń dáàbò bo àwọn ènìyàn lọ́wọ́ ewu. Lórí ìpele kékeré, èyí wà ní àfikún pẹ̀lú owó orí, òfin ìnáwó àti òfin ìjọba tó ní ìtumọ̀ lórí ìpolówó, àti ṣíṣe onígbọ̀nwọ́ fún àwọn ọjà tó lé wu. Ọ̀kẹ́ àìmoye ẹ̀mí ló ti di gbígbàlà, ọpẹ́ lọ́wọ́ àwọn òfin ìṣàmójútó lábẹ́ àpéjọ ètò WHO lóri ìṣàkóso tábà àti MPOWER. Àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ yẹ kó fọwọ́ sowo láti dojú kọ àwọn ohun ìrísí CDoH, tó fi mọ́ ìsèlú orílẹ̀-èdè àti gbogbo àgbáyé, ètò ọrọ̀ ajé, ìṣòfin, ètò owó àti ti ìṣòwò tó lè ṣe ìrànwọ́ àti ìtèsíwájú fún àkóbá iṣẹ́ ṣíṣe gbogbo gbò. Àgbékalẹ̀ ńlá yìí tún mọ̀ sí ṣíṣe àtúntò ipò àbájáde àwùjọ ṣíwájú èrè láti ara ètò àti mẹ́tíríkì ọrọ̀ ajé mìíràn, àti ṣíṣe àtúnṣe ìṣèjọba, tó fi mọ́ gbígba ọ̀nà èbùrú, ìtọrẹ àti ìṣàkóso àìjọra ìfẹ́ inú.","Kukhona nemithelela ebanzi yokuphila kanye neyomphakathi. Isenzo semboni siqhubezela izinguquko zesimo sezulu ngesikhathi sivimbela okungenziwa okuwusizo. Cishe u-66% wawo wonke ama-antimicrobial asetshenziswa ekusebenzeni kwezolimo, okwenza ukumelana nama-antimicrobial kube kubi kakhulu futhi kubangele ezinye izingozi ngokuphathelene nobhubhane. Obunye ubufakazi buye babonisa ukuthi ukuchayeka emahoreni okusebenza amade kwakuyingozi enkulu emsebenzini, okungabangela ukushona cishe kwabantu abangu-750 000 kokuhlobene nomsebenzi kubantu abayizigidi ezizingu-1.9 ngo-2016. Ekugcineni, ukwenziwa kungabi ngaphansi kukahulumeni, ukukhipha ngaphansi komthetho kanye nokugwenywa kwentela kungenza kube kubi izinsiza zomphakathi futhi kwandise ukungalingani kwwabantu. Impendulo: I-WHO inxusa amazwe angamalungu ukuthi abhekelele okunquma ukuthengiselana ngokuphathelene nezokuthengisela (CDoH) ukuze enze ngcono ezempilo kanye nokulingana kwabantu ngokuphathelene nezempilo, ngaleyo ndlela asebenzise izinzuzo ngenkathi evikela abantu ekulimaleni. Ezingeni elincane, lokhu kuhlanganisa ukukhokhiswa kwentela, izinqubomgomo zezimali kanye nemithethonqubo kahulumeni enenjongo ngokuphathelene nokukhangisa, ukuthengisa kanye nasekuxhaseni imikhiqizo eyingozi. Izigidi zabantu zisindisiwe ngenxa yezinqubomgomo zokulawula ngaphansi kwe-WHO Framework Convention on Tobacco Control kanye ne-MPOWER. Amazwe angamalungu kufanele abambisane ukuze abhekane nezici zohlaka lwe-CDoH, okuhlanganisa izinhlelo zezombusazwe, ezomnotho, ezomthetho, ezezimali kanye nezohwebo kuzwelonke kanye nasemhlabeni wonke ezinika amandla futhi zikhuthaze umkhuba ocekela phansi wezinkampani. Le ajenda ebanzi isho ukubeka endaweni entsha imiphumela kwezenhlalo ngaphambi kwenzuzo ngokusebenzisa ezinye izindlela zezomnotho kanye namamethrikhi, nokuguqula ukubusa, okuhlanganisa ukunxenxa, iminikelo kanye nokulawula ukungqubuzana ngokuphathelene nentshisekelo." +የግሉ ዘርፍ ጤናን እና ደህንነትን ሊያበረታታ ይችላል፡፡ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅት፣ በርካታ የመዝናኛ ኩባንያዎች የቫይረሱ ስርጭትን ለመከላከል በአጋርነት የዓለም ጤና ድርጅትን ተቀላቅለዋል፡፡ መንግስታት ጤናን እና ደህንነትን የሚያበረታቱ ወይም የሚያሻሽሉ የንግድ ምርቶች እና አገልግሎቶች ፍትሃዊ አቅርቦት እንዲኖራቸው እንዲያደርጉ ይበረታታሉ፡፡ የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ይህንን ተግባር በመምራት ግልፅነትን፣ ተጠያቂነትን በማጎልበት እና የዜጎችን ስልጣን በመጠቀም ጠቃሚ አጀንዳዎችን ማዘጋጀት ይችላሉ። ይህ የመንግስት ቁጥጥርን እና በቀጥታ የግሉ ዘርፉን የሚጉዶ ለማስወገድ እና የእንቅስቃሴዎቻቸውን ምቹ ተፅእኖዎች ለማሳደግ ያነሳሳል፡፡,"The private sector can promote health and well-being. During the COVID-19 pandemic, several entertainment companies joined WHO in partnerships to prevent the spread of the virus. Governments are also encouraged to ensure the equitable availability of those commercial products and services that promote or improve health and well-being. Civil society organizations can lead this action, enhancing transparency, accountability and harnessing citizen power to set progressive agendas. This can motivate government regulation and directly on the private sector to eliminate the harmful and enhance favourable impacts of their activities.","Cibiyar lafiyar mai zaman kanta zata iya bunƙasa ɓangaren lafiya da walwala. Lokacin ɓarkewar annobar COVD-19, da yawan kamfanonin nishaɗi sun shigo irin tafiyar WHO a matsayin haɗin gwiwa domin kare yaɗuwar cutar. An kuma yi kira ga gwmnatoci dasu tabbatar da isashshen daidaito na waɗannan kaya da ayyukan kasuwancin da suke tallafawa da inganta lafiya da jin daɗin. Ƙungiyoyin al'umma zasu iya jagorantar wannan aikin, ta hanyar tabbatar da gaskiya da lissafi daga mutane da amfani da ikon ƴan ƙasa wajen tabbatar da kyawawan canje-canje. Hakan zai iya shafar dokokin gwmnati sannan kuma da shafar kamfanon masu zaman kansu kai-tsaye wajen kawar da mummunan tasiri da kuma inganta kyakkyawan tasirin ayyukansu.","Sekta binafsi inaweza kukuza afya na ustawi. Kipindi cha mlipuko wa UVIKO-19, kampuni nyingi za burudani ziliungana na WHO kwa ushirika ili kuzuia kuenea kwa virusi hivyo. Serikali pia zihimize kuhakikisha upatikanaji sawa wa bidhaa na huduma hizo za kibiashara zinazokuza au kuboresha afya na ustawi. Asasi za kiraia zinaweza kuongoza hatua hii, kuongeza uwazi, uwajibikaji, na kutumia mamlaka ya raia kuweka ajenda za maendeleo. Hii inaweza kuhamasisha udhibiti wa seriakli na wa moja kwa moja kwa sekta binafsi ili kuondoa madhara na kuongeza athari nzuri kwa shughuli zao.","Àwọn ẹ̀ka aládáni lè mú ìtẹ̀síwájú bá ìlera àti wíwà dáadáa. Ní ìgbà àjàkálẹ̀ àrùn COVID -19, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ilé iṣé ìdánilárayá darapọ̀ mọ́ WHO fún ìbáṣepọ̀ láti dènà ìtànkálẹ̀ àrùn náà. Àwọn ìjọba náà gba ìmọ̀ràn láti ríi dájú pé àǹfààní tó dọ́gba wà fún àwọn ọjà olókoòwò àti iṣẹ́ tó ń mú àgbéga àti ìtèsíwájú bá ìlera àti wíwà dáadáa. Àwọn àjọ ìjọba àwùjọ lè léwájú iṣẹ́ yìí, ṣíṣe ìgbélárugẹ àkóyawọ́, ìjábọ̀ tó tó àti ṣíṣe àmúlò agbára ènìyàn àwùjọ láti ṣe àgbékalẹ̀ èròngbà ìlọsíwájú. Èyí lè jẹ́ ìwúrí fún ìlànà ìjọba àti tààrà lórí ẹ̀ka aládáni láti ṣe ìmúkúrò ewu àti láti mú ìtẹ̀síwájú bá ipa iṣẹ́ wọn.","Umkhakha ozimele ungathuthukisa impilo kanye nenhlalakahle. Ngesikhathi sobhubhane lwe-COVID-19, izinkampani eziningana zokuzijabulisa zajoyina i-WHO ekubambisaneni ukuze kuvinjelwe ukubhebhetheka kwevayirasi. Ohulumeni bayakhuthazwa futhi ukuthi baqinisekise ukutholakala okulinganayo kwaleyo mikhiqizo kanye nezinsiza zezokuthengiselana ezigqugquzela noma ezenza ngcono impilo kanye nenhlalakahle. Izinhlangano zomphakathi zingahola lesi sinyathelo, zithuthukise ukubekwa kwento yonke obala, ukuziphendulela futhi zisebenzise amandla ezakhamuzi ukuze zibeke ama-ajenda anenqubekela phambili. Lokhu kungakhuthaza umthethonqubo kahulumeni futhi ngokuqondile emkhakheni ozimele ukuthi ususe imithelela eyingozi futhi ithuthukise imiphumela emihle yemisebenzi yawo." +የተወረሱ በሽታዎች ማጠቃሊያ፡- የሚወረሱ በሽታዎች በማህፀን ውስጥ በሚኖሩበት ጊዜ የሚከሰቱ መዋቅራዊ ወይም ተግባራዊ ያልሆኑ ችግሮች ተብለው ሊገለጹ ይችላሉ፡፡ በተጨማሪም የወሊድ መዛባት፣ የተወረሱ ያልተለመዱ ወይም የተወረሱ የጤና እክሎች ተብለው ይጠራሉ፤ እነዚህ ሁኔታዎች በቅድመ ወሊድ ጊዜ የሚከሰቱ በመሆኑ ከመወለዳቸው በፊት ወይም በኋላ በህይወት ዘመናቸው ውስጥ ሊታወቁ ይችላሉ፡፡ በዓለም ዙሪያ 6% የሚሆኑ ሕፃናት በተወለዱበት ጊዜ በተፈጥሯዊ ችግር ይወለዳሉ፣ ይህም በመቶ ሺዎች የሚቈጠሩ ተጓዳኝ ሞት ያስከትላል። ይሁን እንጂ ትክክለኛው የበሽታዎች ቁጥር በጣም እየጨመረ ሊሆን ይችላል ምክንያቱም አኃዛዊ መረጃዎች ብዙውን ጊዜ የተሟላ የነፍሰጡሮን እና ፅንስን አያመለከቱም፡፡ አንዳንድ የተወለዱ ህመሞች በቀዶ ጥገና እና በቀዶ ጥገና ባልሆኑ አማራጮች ለለምሳሌ የከንፈር እና የላንቃ መሰንጠቅ፣ የእግር እብጠት እና በተከፈተ የሰወነት ክፍል ላይ የሌላ የሰውነት ክፍል የማድረግ ሕክምና ማድረግ ይችላሉ፡፡ ሌሎች የልብ ህመም፣ የነርቭ ቱቦ ህመም እና የተጨማሪ ክሮሞዘም ጨምሮ በዕድሜ ልክ ተጽእኖዎችን ሊያስከትሉ ይችላሉ፡፡ ለአለም አቀፍ የበሽታ ጫና ዋነኛ መንስኤዎች አንዱና ዋነኛው ምክንያት የተወረሰ ህመም ሲሆን ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ላይ ተመጣጣኝ ያልሆነ ጉዳት ይደርስባቸዋል። እነዚህ አካባቢዎች እንደ የእግር እብጠት ያሉ ሊመለሱ የሚችሉ ሕመሞችን ለማከም የሚያስችሉ ተቋማት የመኖራቸው ዕድላቸው አነስተኛ ነው፣ ይህም የበለጠ ግልጽ እና ዘላቂ ውጤቶችን ያስከትላል። መንስኤ፡- በግምት 50% የሚሆኑ የተወረሱ ሕመሞች ከአንድ የተለየ ምክንያት ጋር ሊገናኙ አይችሉም፡፡,"Congenital disorders Overview: Congenital disorders can be defined as structural or functional anomalies that occur during intrauterine life. Also called birth defects, congenital anomalies or congenital malformations, these conditions develop prenatally and may be identified before or at birth, or later in life. An estimated 6% of babies worldwide are born with a congenital disorder, resulting in hundreds of thousands of associated deaths. However, the true number of cases may be much higher because statistics do not often consider terminated pregnancies and stillbirths. Some congenital disorders can be treated with surgical and non-surgical options, such as cleft lip and palate, clubfoot and hernias. Others, including heart defects, neural tube defects, and down syndrome, can cause lifelong impacts. Congenital disorders are one of the main causes of the global burden of disease, and low- and middle-income countries are disproportionately affected. These areas are also less likely to have facilities to treat reversible conditions such as clubfoot, leading to more pronounced and long-lasting effects. Causes: Approximately 50% of congenital disorders cannot be linked to a specific cause.","Cututtukan da ake haifar mutum da su Gamsashshen bayani: cututtukan da ake haifar mutum dasu an bayyana su a matsayin wasu matsalolin lafiya ne ta yadda jikin mutum yake aiki da suke faruwa yayin da jariri ke girma a cikin mahaifa. Ana iya kuma kiran su da nakasar haihuwa, cututtukan da ake haifar mutum dasu ko rashin lafiyar haihuwa ga jariri, Waɗanda ciwon na faruwa ne kafin haihuwa sannan wataƙila a gano su kafin ko kuma lokacin haihuwa ko kuma can bayan wani lokaci a rayuwar mutum. Ƙiyasin jarirai kaso 6% ne a faɗin duniya da ake haifa da cututtukan haihuwa, wanda hakan ke janyo ɗaruruwan dubunnan mace-macen da suke da alaƙa da cutukan haihuwar. Saboda haka, ainihin yawan faruwar cutukan zai iya zama ya fi haka saboda jadawalin bayanan bai cika yawanci la'akari da zubar da ciki ba da waɗanda aka haifa a mace. Wasu matsalolin haihuwa za a iya maganin su ta hanyar tiyata ko kuma hanyoyin da bana tiyata ba, irin su yagewar leɓe da ganɗa da gwamewar ƙafa da kuma fitowar wani ɓangare na jiki (ƙari). Wasu daga ciki sun haɗa da matsalolin zuciya, matsalolin laka da rashin isassun ƙwayoyin halitta, za su iya haddasa tasiri na tsawon rayuwa. Cututtukan haihuwa suna ɗaya daga cikin manyan abubuwan dake haddasa yawan cututtukan na duniya, da ƙasashen da basu ko suke da matsakaicin arziƙi abun yafi shafar su sosai. Waɗannan guraren yawanci ba su da kayan aiki domin maganin yanayin da za su iya komawa yadda suke irin su gwamewar ƙafa, wanda yake janyo matsala bayyanan na kuma mai ɗaukar lokaci. Abubuwan da suke janyowa: A ƙiyasin kaso 50% na cutukan haihuwa ba za a iya alaƙanta su da wani abu ke janyo su ba.","Magonjwa ya kuzaliwa. Muhtasari: Magonjwa ya kuzaliwa yanaweza kufafnuliwa kama hitilafu za kimuundo au za utendaji zinazotokea wakati wa maisha ya ndani ya uterasi. Pia huitwa kasoro ya kuzalia, magonjwa ya kuzaliwa au ulemavu wa kuzaliwa , hali hizi hukua kabla ya kujifungua na zinaweza kutambuliwa kabla au wakati wa kuzaliwa, au baadazye maishani. Inakadiriwa 6% ya watoto duniani kote huzaliwa na kasoro ya kuzaliwa, na kusababisha mamia ya mazelfu ya vifo vinavyhusiana. Hata hivyo, idadi halisi ya kesi inaweza kuwa kubwa zaidi kwa sababu takwimu hazizingaztii mara kwa mara mimba zilizokatishwa na uzazi. Baadhi ya kasoro za kuzaliwa zinaweza kutibiwa kwa njia ya upasuaji na ziksizo za upasuaji, kama vile midomo iliyopasuka na kaakaa, mguu uliopinda na hernia. Mengine, yakiwa ni pamoja na kasoro za moyo, kasoro za mirija ya neva na magonjwa ya chini yanaweza kusababisha athari za maisha yote. Magonjwa ya kuzaliwa nayo ni mojawapo ya sababu kuu za mzigo mkubwa duniani, na nchi zenye uchumi wa chini na wa kati huathirika kwa kiasi kikubwa. Maeneo haya pia yana uwezekano mdogo wa kuwa na vifaa vya kutibu hali zinazoweza kurekebishwa kama vile mguu uliopinda, na kupelekea athari dhahiri zaidi na za kudumu. Sababu: Takriban 50% ya magonjwa ya kuzaliwa hayawezi kuhusishwa na sababu maalumu.","Àìsàn láti ìgbà ìbí Ìsọníṣókí: àìsàn láti ìgbà ìbí ni ìtumọ̀ rẹ̀ le jẹ́ àìṣedéédé ìrísí tàbí ìṣe tó máa ń ṣẹlẹ̀ lásìkò ayé inú ilé ọmọ. Èyí tí á tún máa jẹ́ àìlera ìbí, àìṣedéédé tàbí ìrísí tó kù díẹ̀ káàtó láti ìgbà ìbí tàbí, àwọn ipò yìí máa ń wáyé kí ìgbà ìbímọ tó dé, ó sì lè fojú hàn kí ọmọ tó di bíbí tàbí lẹ́yìn ìbímọ, tàbí lọ́jọ́ iwájú. Iye ìfojúwò bíi 6% àwọn ọmọ tuntun káàkiri àgbáyé ni wọ́n bí pẹ̀lú àìlera láti ìgbà ìbí, èyí tó ń yọrí sí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ikú tó rí mọ́ ọ. Síbẹ̀síbẹ̀, òkodoro iye ìṣẹ̀lẹ̀ lè ga ju nítorí ìṣirò kìí sábà ṣe àkàsí oyún ṣíṣẹ́ àti ìbímọ kú. Díẹ̀ lára àwọn àìsàn láti ìgbà ìbí ni ó ṣeé tọ́jú pẹ̀lú iṣẹ́ abẹ àti èyí tí kò la iṣẹ́ abẹ lọ, bíi ìyapa ètè ati ìyapa ètè àti imú, ẹsẹ̀ kíkákò àti wíwú ẹ̀yà ara láti ibi ikùn. Àwọn ìyókù, bíi àbàwọ́n ọkàn, àbàwọ��n ọpọlọ àti ọ̀pá ẹ̀yìn, àti àìsàn tó ń ṣàkóbá fún ìdàgbàsókè ara àti ọpọlọ, lè fa ipa ọlọ́jọ́ pípẹ́. Àìsàn láti ìgbà ìbí jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ okùnfà wàhálà àìlera ti àgbáyé, àti àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé ní kèrémí àti níwọ̀nba ni ó ṣeéṣe láti ní àkóbá àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ yìí. Àwọn agbègbè yìí náà lè má ní àwọn irinṣẹ́ láti tọ́jú àwọn ipò tó ṣeé yípadà bíi ẹsẹ̀ kíkákò, tó ń yọrí sí àwọn ipa tó fojú hàn tó sì pẹ̀ẹ́. Àwọn okùnfà: Ní kúkúrú 50% àwọn àìsàn láti ìgbà ìbí kò ṣeé so pọ̀ mọ́ okùnfà kan pàtó.","Izifo ingane ezalwa nazo Uhlolojikelele: Izifo izingane ezizalwa nazo zingachazwa ngokuthi ukungahambi kahle nokuphathelene nokwakheka noma ukwazi ukwenza okuthile okwenzeka ngesikhathi izingane ziphila esibelethweni. Okubizwa nangokuthi ukukhubazeka ngesikhathi sokuzalwa, okungahambi kahle ngesikhathi sokuzalwa noma nokungasebenzi kahle ngesikhathi sokuzalwa, lezi zimo ziba khona ngaphambi kokuzalwa futhi zingase zihlonzwe ngaphambi noma ngesikhathi sokuzalwa, noma kamuva empilweni. Kulinganiselwa ekutheni u-6% wezingane emhlabeni wonke ozalwa unezifo, okuholela ekushoneni kwamakhulu ezinkulungwane okuhlobene nalokhu. Nokho, inani langempela leziguli lingase libe likhulu kakhulu ngoba izibalo azijwayele ukufaka nokukhishwa kwezisu kanye nezingane ezizalwa sezishonile. Ezinye izifo ezizalwa nazo zingelashwa ngezindlela zokuhlinza kanye nezingezona ezokuhlinza, njenge-cleft lip ne-palate, i-clubfoot kanye nama-hernia. Ezinye, ezihlanganisa ukukhubazeka kwenhliziyo, ukukhubazeka kwe-neural tube, kanye ne-down syndrome, kungabangela imithelela yempilo yonke. Izifo izingane ezizalwa nazo zingenye yezimbangela eziyinhloko zomthwalo wezifo emhlabeni wonke, futhi amazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo athinteka ngokungenakulinganiswa. Mancane futhi amathuba okuthi lezi zindawo zingaba nezikhungo zokwelapha izimo ezingaguqulwa ezinjenge-clubfoot, okuholela emiphumeleni evelele futhi eba khona isikhathi eside. Izimbangela: Cishe u-50% wezifo izingane ezizalwa nazo awukwazi ukuhlotshaniswa nembangela ethile." +"ይሁን እንጂ የታወቁት መንስኤዎች ነጠላ የወሊድ ችግሮች፣ የክሮሞሶም እክሎች፣ ባለብዙ የተወረሱ የወሊድ ችግሮች፣ የአካባቢ ቴራቶጅን እና የማይክሮ ንጥረ ነገሮች እጥረት ያካትታሉ፡፡ የወሊድ ክሮሞዘም ችግሮች መንስኤ በወሊድ የተወረሱ ወይም ከቅድመ ወሊድ ሊገኙ ይችላሉ፡፡ የጋብቻ ግንኙነት፡- ወላጆች በደም ሲተሳሰሩለሰው ልጅ ያልተለመዱ ችግሮች የመጋለጥ እድልን የሚጨምር በመሆኑ በወሊድና በለጋ የልጅነት እድሜ ላይ የሚደርስ ሞት፣ የአእምሮ እክል እና ሌሎች የጤና ሁኔታዎችን በእጥፍ ይጨምራል፡፡ የእናቶች ዕድሜ ሲገፋ ላይ የሚከሰት እርግዝና የክሮሞሶም መዛባትን ጨምሮ የክሮሞሶም እክሎች አደጋን ይጨምራል፡፡ አንዳንድ በሽታዎች ዚካ ቫይረስ፣ ቂጥኝ እና የኩፍኝ በሽታን ጨምሮ በተወለዱ ሕጻናት ላይ የሚደርሱ በሽታዎችን መጨመር እንደሚያስከትሉ ይታወቃል፡፡ እንደ ሳይስቲክ ፋይብሮሲስ እና ሄሞፊሊያ ሲ ያሉ ሌሎች ያልተለመዱ ችግሮች በተወሰኑ የጎሳ ማህበረሰቦች ውስጥ በብዛት ይገኛሉ። አብዛኛዎቹ (94%) የተወረሱ ሕመሞች ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ይከሰታሉ፡፡ መንስኤ ሊሆኑ ከሚችሉት ምክንያቶች መካከል የምርመራ እና የቅድመ ወሊድ እንክብካቤ ማጣት፣ ነፍሰ ጡር ሴቶች የተመጣጠነ ምግብን በቂ አለማግኘት፣ አልኮል ወይም ትምባሆ መጠቀም ወይም መገናኘት፣ ለበሽታ ወይም ለአካባቢ ብክለት መጋለጥ መጨመር ናቸው፡፡ አንዳንድ የተወረሱ ህመሞችን በመመርመር፣ በክትባት፣ ዋና ዋና ምግቦችን እንደ ፎሊክ አሲድ እና አዮዲን ባሉ ንጥረ-ነገሮች በማጠናከር እና በቂ የቅድመ ወሊድ እንክብካቤ እና ሌሎች ዘዴዎችን መከላከል ይቻላል፡፡ ተፅዕኖ፡- በአለም ዙሪያ በየዓመቱ በግምት 295,000 የሚገመቱ አዲስ የተወለዱ ህጻናት 4 ሳምንታት ሳይሞላቸው በወሊድ መታወክ እና ተያያዥ ችግሮች ሳቢያ ይሞታሉ፡፡","However, known causes include single gene defects, chromosomal disorders, multifactorial inheritance, environmental teratogens and micronutrient deficiencies. Genetic causes can be traced to inherited genes or from mutations. Consanguinity – when parents are related by blood – increases the risk of congenital anomalies and nearly doubles the risk of neonatal and early childhood death, intellectual disability and other health conditions. Advanced maternal age also increases the risk of chromosomal abnormalities, including Down syndrome. Some diseases are known to cause increases in rates of congenital disorders including Zika virus, syphilis and rubella. Other anomalies, such as cystic fibrosis and haemophilia C, are more prevalent in specific ethnic communities. The vast majority (94%) of congenital disorders occur in low- and middle-income countries. Possible causes include lack of screening and prenatal care, insufficient access to nutritious foods for pregnant women, use or contact with alcohol or tobacco, and increased exposure to infection or environmental contaminants. Some congenital disorders can be prevented through screening, vaccination, fortification of staple foods with nutrients such as folic acid and iodine, and adequate antenatal care, among other methods. Impact: Around the world each year, an estimated 295 000 newborns die before reaching 4 weeks of age due to congenital disorders and associated complications.","Saboda haka, daga cikin abubuwan da ke janyo cutukan haihuwa sun haɗa da matsalolin ƙwayar gado, da matsalolin sinadarin (chromosomes) da ɗabi'un da ake gada daga abubuwan da yawa da bayyana ga sinadarai masu cutarwa a muhalli da kuma rashin samun abubuwan ci masu gina jiki. Abubuwan da suke janyo wa na ƙwayoyin gado za a iya alaƙanta su da ƙwayoyin gado da aka gada ko kuma daga canjin ƙwayoyin gadon a jikin wani. ""Dangantakar jini"" yayin da iyaye suke da alaƙa ta jini, yana ƙara bada damar samun matsalolin haihuwa sannan ya kusan ninka hatsarin mace-macen a jarirai sababbun haihuwa da matasan yara, rashin basira da wasu matsalolin lafiya. Tsufa lokacin ciki yana ƙara janyo damar samun matsalolin (chromosomal),cutar rashin girma da basira yadda ya dace. An san wasu cututtukan suna janyo yawan ƙaruwar cututtukan haihuwa wanda ya haɗa da cutar Zika da sifilis da kuma rubela. Wasu matsalolin lafiyar kamar (sistic fibrosis) da (haemofilia C) shahararru ne a cikin wasu ƙabilun. Babban kaso mafi yawa na yawancin kaso na 94% na cututtukan haihuwa suna faruwa ne a ƙasashen masu ƙaranci ko matsakaicin arziƙi. Abubuwan da ka iya janyosu sun haɗa da rashin tantancewa da kulawa na kafin haihuwa, rashin samun isashshen abinci mai gina jiki ga mata masu ciki, amfani ko ta'ammali da giya ko taba da ƙara jefa mutum ga cututtuka ko abubuwa masu gurɓata muhalli. Wasu cututtukan haihuwa za a iya kare su ta hanyar tantancewa da yin riga-kafi da ƙara inganta abincin da aka fi ci da sinadarai masu gina jiki irin su sinadarin folik asid da aidin, da kuma isashshiyar kulawa kafin haihuwa, da wasu hanyoyin ma. Tasiri: Duk shekara a faɗin duniya, ƙiyasin jarirai sababbin haihuwa 295 000 suna mutuwa kafin isa sati 4 rayuwar su ta dalilin cututtukan da aka haife su dasu da matsalolin lafiya da suke da alaƙa da su.","Walakini, sababu zinazojulikana ni pamoja na kasoro za jeni moja, shida za kromosomu, urithi wa aina nyingi, teratojeni za mazingira na upungufu wa virutubisho. Sababu za kijeni zinaweza kutibiwa kwa jeni za kurithi au kutokana na mabadiliki. Ushiriki ‚Äì wakati wazazi wana uhusuiano wa damu huongeza hatari ya magonjwa ya kuzaliwa na karibu mara mbili ya hatari ya vifo vya watoto wachanga na watoto, ulemavu wa akili na hali nyingine za afya. Umri mkubwa wa uzazi pia huonngeza hatari ya matatizo ya kromosomu, ikiwa ni pamoja na Magonjwa ya chini. Baadhi ya magonjwa yanajulikana kwa kusababisha ongezeko la viwango vya magonjwa ya kuzaliwa ni pamoja na virusi vya Zika, kaswende na rubela. Magonjwa mengine, kama vile cystic fibrosis na haemophilia C, yameenea zaidi katika jamii maalum za kikabila. Idadi kubwa (94%) ya magonjwa ya kuzaliwa hutokea katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Sababu zinazowezekana ni pamoja na ukosefu wa uchunguzi na matunzo ya wazazi, ukosefu wa upatikanaji wa kutosha wa vyakula vya lishe kwa wanawake wajawazito, matumizi au kugusa pombe au tumbaku, na kuongezeka kwa mfiduo wa maambukizo au uchafu wa mazingira. Baadhi yamagonjwa ya kuzaliwa yanaweza kuzuilika kupitia uchunguzi, chanjo, urutubishaji wa vyakula vikuu vyenye virutubisho kama vile asidi ya foliki na iodini, na utunzaji wa kutosha katika ujauzito, ni miongoni mwa njia nyinginezo. Athari: Ulimwenguni kote kila mwaka, inakadiriwa watoto wachanga 295000 hufa kabla ya kufikisha umri wa wiki 4 kutokana na magonjw aya kuzaliwa na matatizo yanayohusiana nayo.","Síbẹ̀síbẹ̀, àwọn okùnfà tí ó jẹ́ mímọ̀ ni àbàwọ́n ẹ̀yọ́ ìran kan, àìṣedéédé okùn ìran, àjogúnbá okùnfà tó ju ẹyọkan lọ, àwọn aṣokùnfà àìṣedéédé ọmọ inú ní àyíká àti àìtó àwọn ohun iṣaralóore tó yáàyì jù lọ. Àwọn aṣokùnfà ìran kan ṣeé tọ pa sẹ̀ sí àjogúnbá ìran kan tàbí láti ibi àkànpọ̀. Ìrísí ẹ̀jẹ̀ kan náà - nígbà tí àwọn òbí bá jẹ́ ìbátan nípa ẹ̀jẹ̀ - èyí máa ń fa àfikún sí ìṣeéṣe ewu àìsán láti ìgbà ìbí èyí sì máa ń ṣe ìlọ́po ìṣeéṣe ewu ìgbà àkọ́kọ́ ọmọ láyé àti ikú kánmọ́ kánmọ́ ọmọdé, àléébù agbára ìrònú àti àwọn ìpèníjà ìlera mìíràn. Ìlọsíwájú ọjọ́ orí ìyá náà máa ń ṣe àfikún ìṣeéṣe ewu ti àìṣedéédé okùn ìran, tó fi mọ́ àìsàn tó ń ṣàkóbá fún ìdàgbàsókè ara àti ọpọlọ. Àwọn àìlera kan ni ìmọ̀ wà nípa rẹ̀ láti jẹ́ okùnfà ní ìlọ́po fún àwọn àìsàn láti ìgbà ìbí tó fi mọ́ fáírọ́ọ̀sì síkà, sífílì àti rubella. Àwọn àìṣedéédé mìíràn, bíi cystic fibrosis àti haemophilia C, jẹ́ àwọn àìṣedéédé tó máa ń wáyé jù ní àwọn ẹ̀yà àwùjọ kan. Àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ (94%) àìsàn láti ìgbà ìbí máa ń wáyé ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé ní kèrémí àti níwọ̀nba. Àwọn okùnfà tó ṣeéṣe ni àìsí ìbojúwò àti ìtọjú aláboyún, àǹfààní àìtó sí àwọn oúnjẹ aṣaralóore fún àwọn aláboyún, ìlò tàbí ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ọtí líle tàbí tábà, àti àfikún ìfihàn sí àkóràn tàbí àwọn ìdọ̀tí àyíká. Àwọn àìsàn láti ìgbà ìbí kan ṣeé dènà láti ara ìbojúwò, gbígba abẹ́rẹ́ àjẹsára, ṣíṣe odi sí ẹ̀ka oúnjẹ tó ní ìwọ̀n tó pọ̀ jù pẹ̀lú àwọn ohun aṣaralóore bíi fólíìkì àti iodine, àti ìtọjú oyún àti aláboyún tó péye, láàrin àwọn ọ̀nà mìíràn. Ipa: Káàkiri àgbáyé lọ́dọ́ọdún, iye àfojúwò 295 000 ọmọ tuntun lo máa ń kú kí wọ́n tó pé ọ̀sẹ̀ 4 ní ọjọ́ orí látàrí àìsàn láti ìgbà ìbí àti àwọn ìdààmú mìíràn tó fara pẹ́ e.","Kodwa-ke, izimbangela ezaziwayo zihlanganisa ukuphazamiseka kofuzo olulodwa, ukuphazamiseka kwama-chromosome, izifo eziningi ezikhona emndenini, ama-teratogens ezemvelo kanye nokuntuleka kwezakhamzimba ezincane. Izimbangela zofuzo zingalandelwa ezakhiweni zofuzo zesifo esikhona emndenini noma ekushintsheni kwezakhi zofuzo. Ukuhlobana kwabazali (consanguinity) – lapho abazali beyizihlobo zegazi – kwandisa ingozi zezifo izingane ezizalwa nazo futhi kucishe kuphinde kabili ingozi yokushona ebunganeni, ukukhubazeka kwengqondo kanye nezinye izimo zezempilo. Ukuba neminyaka yasebekhulile kukamama nakho kukhulisa ingozi yokwenzeka ngokungajwayelekile kuma-chromosome, okuhlanganisa ne-Down syndrome. Ezinye izifo zaziwa ngokuthi zibangela ukwanda kwamazinga ezingane ezizwalwa nezifo okubandakanya igciwane le-Zika, ugcunsula kanye ne-rubella. Okunye okungavamile, okufana ne-cystic fibrosis ne-haemophilia C, kudlange kakhudlwana emiphakathini yezinhlanga ezithile. Iningi (94%) lezifo izingane ezizwalwa nazo zenzeka emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Izimbangela ezingaba khona zihlanganisa ukuntuleka kokuhlunga kanye nokunakekelwa kwangaphambi kokubeletha, ukungatholi ngokwanele ukudla okunomsoco kwabesifazane abakhulelwe, ukusetshenziswa noma ukuthintana notshwala noma ugwayi, kanye nokuchayeka ngokwedlulele ekungenweni yizifo noma ezintweni ezingcolisa indawo ezungezile. Ezinye izifo izingane ezizalwa nazo zingavinjelwa ngokuhlunga, ukugoma, ukuqinisa ukudla okuyinhloko okunomsoco okunjenge-folic acid kanye ne-iodine, kanye nokunakekelwa okwanele kwangaphambi kokubeletha, phakathi kwezinye izindlela. Umthelela: Emhlabeni wonke unyaka ngamunye, kulinganiselwa ekutheni yizingane ezisanda kuzalwa eziyi-295 000 ezishona ngaphambi kokuba zifinyelele emasontweni ama-4 obudala ngenxa yezifo ezizalwa nazo kanye nezinkinga ezihlobene nazo." +"የተወለዱ ያልተለመዱ ችግሮች የረጅም ጊዜ የአካል ጉዳት እና የጤና ሁኔታዎች አስተዋፅኦ ያደርጋሉ፡፡ በየዓመቱ ከ50 በመቶ በላይ የሚሆኑት በአካል ጕዳት ምክንያት የሚጠፉ የሕይወት ዓመታት( DALYs) በተወለዱ ህመሞች ምክንያት በፍጥነት በቀዶ ጥገና ወይም በሌላ ህክምና ሊከላከሉ ይችላሉ። ለምሳሌ ያህል በየዓመቱ 100,000 ሕፃናት የሚወለዱት በቀላሉ ሊስተካከል በሚችል የእግር እብጠት ችግር ነው። ይሁን እንጂ ህክምና ካልተደረገለት ይህ ሁኔታ ከባድ እና ዘላቂ የአካል ጉዳት ሊያስከትል ይችላል፡፡ ብዙ የተወረሱ በሽታዎች ወደ ኀፍረት፣ መገለል እና ሌሎች የማኅበረሰቡን መስተጋብር መቀነስን ሊያስከትል የሚችል ማኅበራዊ መገለልና መድልኦን ያስከትላሉ፡፡ እነዚህ ሁኔታዎችም ከፍተኛ ኢኮኖሚያዊ ወጪ አላቸው፤ የረጅም ጊዜ የአካል ጉዳት በግለሰቦች፣ ቤተሰቦች፣ የጤና አጠባበቅ ሥርዓቶች እና ማህበረሰቦች ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ ይፈጥራል፡፡ እነዚህ ተፅዕኖዎች የተደራሽነት እጦት እና የድጋፍ አገልግሎት መገኘት ከአካል ጉዳተኛ ጋር መኖርን አስቸጋሪ በሚያደርግባቸው ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ተጠናክረዋል፡፡","Congenital anomalies can contribute to life-long disability and health conditions. Over 50% of disability-adjusted life years (DALYs) lost each year due to congenital disorders could be prevented with prompt surgery or other treatment. For example, 100 000 babies are born each year with clubfoot, which can be easily corrected. Left untreated, however, this condition can cause severe and permanent disability. Many congenital disorders result in social stigma and discrimination, which can lead to embarrassment, isolation and other reductions in community interaction. These conditions also have a high economic cost; long-term disability creates significant impact on individuals, families, health care systems and societies. These effects are amplified in low- and middle-income countries where lack of accessibility and availability of support services may make living with an impairment more difficult.","Matsalolin da ake haifar mutum dasu zasu iya bada gudummawa ga nakasa ta tsawon rayuwa da matsalolin lafiya. Sama da kaso 50% na masu nakasar da take taɓa shekarun rayuwa (DALYs) suna mutuwa duk shekara ta dalilin cututtukan da ake haifar mutum da su, za a iya magance su ta hanyar tiyatar gaggawa ko wasu hanyoyin yin magani. Misali, jirirai 100 000 ake haifa duk shekara da gwamammiyar ƙafa, wanda cikin sauƙi za a iya maganin matsalar. Har ila yau, idan aka bar su ba ai magani ba, wannan matsalar za ta iya janyo nakasa mai tsanani kuma ta din-din-din. Yawancin matsalolin da ake haifar mutum da su kafin haihuwa suna janyo tsana daga gun mutane da wariya, wanda hakan ke janyo jin kunya da ware mutum da kuma raguwar shiga al'amuran al'umma. Waɗannan matsalolin kuma suna da tsada sosai; daɗaɗɗiyar nakasa za ta iya janyo babban tasiri a kan ɗai-ɗaikun mutane da iyalai da harkar lafiya da kuma al'umma. Waɗannan matsalolin sun fi bayyana a ƙasashen da suke da ƙaranci da matsakaicin arziƙi inda ake samun rashin dama da isashshen ayyukan tallafi, hakan zai iya sa rayuwa da nakasa ta yi tsauri.","Magonjwa ya kuzaliwa yanaweza kuchangia ulemavu wa maisha na hali mbalimbali za afya. Zaidi ya 50% ya maisha ya ulemavu uliorekebishwa (DALYs) hupotea kila mwaka kutokana na magonjwa ya kuzaliwa yanaweza kuzuiwa kwa upasuaji wa haraka au matibabu mengine. Kwa mfano, watoto 100000 huzaliwa kila mwaka wakiwa na mguu uliopinda, ambao unaweza kunyooshwa kwa urahisi tu. Hata hivyo , bila kutibiwa, hali hii inaweza kusababisha ulemavu mbalimbali na wa kudumu. Magonjwa mengi ya kuzaliwa husababisha unyanyapaa na ubaguzi wa kijamii, ambao unaweza kusababisha aibu, kutengwa na kupunguza mwingiliano wa jamii. Hali hizi pia zina gharama kubwa za kiuchumi;' ulemavu wa muda mrefu huleta athari kubwa kwa watu binafsi, familia, mifumo ya afya na jamii. Athari hizi huongezeka katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati ambapo ukosefu wa ufikiaji na upatikanaji wa huduma za usaidizi unaweza kufanya kuishi kwa ulemavu kwa ugumu zaidi.","Àìsàn láti ìgbà ìbí lè lọ́wọ́ sí àléébù ọlọ́jọ́ pípẹ́ àti ipò ìlera. Ju 50% àwọn ìgbé ayé tó ti di yíyípadà pẹ̀lú àléébù (DALYs) ló di pípàdánù lọ́dọ́ọdún látàrí àwọn àìsàn láti ìgbà ìbí ni ó ṣeé dènà pẹ̀lú iṣẹ́ abẹ kíákíá tàbí àwọn ìtọjú mìíràn. Bí àpẹẹrẹ, àwọn ọmọ tuntun bíi 100, 000 ni wọ́n bí lọ́dọ́ọdún pẹ̀lú ẹsẹ̀ kíkákò, èyí tí ó ṣeé tètè ṣàtúnṣe sí. Fífi sílẹ̀ láì tọ́jú, síbẹ̀síbẹ̀, àwọn ipò yìí lè fa àléébù tó lè tó sì jẹ́ títí ayé. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àìsàn láti ìgbà ìbí ni ó máa ń yọrí sí àbùkù ní àwùjọ àti ìyàsọ́tọ̀, èyí tó lè yọrí sí ìdojútì, ìdáwà àti àwọn àdínkù mìíràn nínú ìbáṣepọ̀ àwùjọ. Àwọn ipò yìí náà máa ń ní ètò ọrọ̀ ajé tó ga; àléébù ọlọ́jọ́ pípẹ́ máa ń pèsè ipa tó lápẹẹrẹ lórí ẹnì kọ̀ọ̀kan, ẹbí, àwọn ètò ìtọ́jú ìlera àti àwùjọ. Àwọn ipa yìí máa ń nípa síi ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé ní kèrémí àti níwọ̀nba níbi tí àìsí ààyè àti wíwà iṣẹ́ atìlẹyìn tó lè mú ìgbé ayé pẹ̀lú àwọn àléébù tó lè ju ti tẹ́lẹ̀ lọ.","Okungahambi kahle ingane ezalwa nakho kungaba nomthelela ekukhubazekeni okubakhona impilo yonke kanye nasezimweni zempilo. Ngaphezu kuka-50% weminyaka yokuphila elungiswe ngokuphathelene nokukhubazeka (ama-DALY) elahleka unyaka ngamunye ngenxa yezifo izingane ezizalwa nazo kungavinjelwa ngokuhlinzwa ngokushesha noma ngokunye ukwelashwa. Isibonelo, abantwana abayi-100 000 bazalwa unyaka ngamunye bene-clubfoot, engalungiseka kalula. Nokho, uma siyekiwe sangalungiswa, lesi simo singabangela ukukhubazeka okukhulu futhi kukanomphela. Izifo eziningi izingane ezizalwa nazo ziphetha ngesinembekezelo kanye nasekucwasweni emphakathini, okungaholela ekubangelweni amahloni, ekukhishweni inyumbazana kanye nokunye ukwehlisa ukuxhumana nomphakathi. Lezi zimo futhi zinezindleko ezinkulu zezomnotho; ukukhubazeka isikhathi eside kubangela umthelela omkhulu kubantu, emindenini, ezinhlelweni zokunakekelwa kwezempilo nasemphakathini. Le miphumela miningi kakhulu emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo lapho ukuntuleka kwezidingo zabakhubazekile kanye nokutholakala izinsiza zokweseka kungenza zenze ukuphila onokukhubazeka kube nzima ngokwengeziwe." +የእግዝና መከላከያ ማጠቃሊያ፡- የቤተሰብ ምጣኔ ሰዎች የሚፈልጓቸውን የልጆቻቸውን ቁጥር እንዲያሳኩ እንዲያስችላቸው አራርቀው የሚወልዱበትን ጊዜ ይወስናሉ፡፡ የወሊድ መከላከያ ዘዴዎችን እና የወሊድ መቆጣጠሪያ ህክምና በመጠቀም ይከናወናል፡፡ የእርግዝና መከላከያ መረጃ እና አገልግሎቶች ለሁሉም ሰው የጤና አገልግሎት መስጠት መሠረታዊ የሰብአዊ መብቶች ናቸው፡፡ ያልተፈለገ እርግዝናን መከላከል የእናቶችን ጤና እና ከእርግዝና ጋር የተያያዙ የሞት ቁጥርን ለመቀነስ ይረዳል፡፡ በትናንሽ ልጃገረዶች እርግዝና መዘግየት የዓለም ጤና ድርጅት ቀደም ባሉት ጊዜያት ልጅ መውለድ ለጤና ችግር የመጋለጥ እድላቸው ከፍ ያለ ሲሆን በዕድሜ የገፉ ሴቶች እርግዝናን መከላከል የዓለም ጤና ድርጅት የቤተሰብ ምጣኔ የጤናው ዘርፍ ጠቀሜታዎች ናቸው፡፡ ያልታሰበ እርግዝና መጠንን በመቀነስ የወሊድ መከላከያ ፅንስ ማስወረድ አስፈላጊነትን የሚቀንስ ሲሆን ከእናቶች ወደ አራስ ሕፃናት የሚደረገውን የኤችአይቪ ስርጭት ይቀንሳል፡፡ ይህ ደግሞ ለሴቶች ትምህርት ጠቀሜታ ያለው እና ክፍያ የሚከፈልበት የስራ እድልን መፍጠር ጨምሮ ሴቶች በህብረተሰቡ ውስጥ የተሟላ ተሳትፎ እንዲኖራቸው እድል ይፈጥራል፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2017 በተደረጉት ግምቶች ላይ በታዳጊ አህጉራት ውስጥ 214 ሚሊዮን የወሊድ ዕድሜ ላይ ያሉ ሴቶች ያልተሟላ የወሊድ መከላከያ ፍላጎት አለ፡፡ የዚህ ምክንያቶች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡-,"Contraception Overview: Family planning allows people to attain their desired number of children, if any, and to determine the spacing of their pregnancies. It is achieved through use of contraceptive methods and the treatment of infertility. Contraceptive information and services are fundamental to the health and human rights of all individuals. The prevention of unintended pregnancies helps to lower maternal ill-health and the number of pregnancy-related deaths. Delaying pregnancies in young girls who are at increased risk of health problems from early childbearing, and preventing pregnancies among older women who also face increased risks, are important health benefits of family planning. By reducing rates of unintended pregnancies, contraception also reduces the need for unsafe abortion and reduces HIV transmissions from mothers to newborns. This can also benefit the education of girls and create opportunities for women to participate more fully in society, including paid employment. According to 2017 estimates, 214 million women of reproductive age in developing regions have an unmet need for contraception. Reasons for this include:","Hana ɗaukar ciki Ƙarin bayani: Tazarar haihuwa tana ba wa mutane damar samun iya yawan 'ya'yan da suke da kuma ƙayyade tazara tsakanin ɗaukar cikin nasu. Ana iya cimma hakan ta hanyar amfani da hanyoyin kare ɗaukar ciki da kuma amfani da maganin hana haihuwa. Bayanai a kan da ayyukan hana ɗaukar ciki suna da matuƙar muhimmanci ga lafiya da kuma 'yncin mutane na kowa da kowa. Hana ɗaukar cikin da ba a so yana taimakawa wajen rage matsalar lafiyar uwa da kuma yawan mace-macen da suke da alaƙa da ɗaukar ciki. Jinkirin ɗaukar ciki a ƙananan 'yan mata waɗanda ke ƙara fuskantar hatsarin samun matsalolin lafiya ta dalilin haihuwar wuri, da kare ɗaukar ciki a cikin tsofaffin mata waɗanda su ma suke fuskantar ƙarin haɗarurruka, alfanun lafiya masu muhimmanci na tazarar iyali. Ta hanyar rage yawan ɗaukar cikin da ba a so ba, hanyar hana ɗaukar ciki shi ma na rage buƙatar aiwatar da zubda ciki mai haɗari da kuma rage yaɗuwar cuta mai karya garkuwar jiki HIV daga uwa zuwa sababbin jariran da aka haifa. Hakan zai iya kuma amfanar ilimin yara mata da samar da damarmakin ga mata da su shiga cikin al'umma sosai, wanda ya haɗa da ayyukan samun kuɗi. A bisa kiyasin shekarar 2017 da aka yi, mata miliyan 214 da suka kai shekarun haihuwa a yankuna masu tasowa suke da buƙatar da ba a cika musu ba ta hanyar kariyar ɗaukar ciki. Dalilan hakan ya haɗa da:","Uzazi wa mpango Muhtasari: Uzazi wa mpango huruhusu watu kufikia idadi ya watoto wanayotaka, ikiwa ipo, na kuamua uachaji wa nafasi kati ya mimba zao. Inafanikishwa kwa kutumia njia za uzazi wa mpango na matibabu ya utasa. Taarifa za huduma za uzazi wa mpango ni msingi kwa afya na hali za binadamu kwa watu wote. Kuzuia mimba zisizotarajiwa husaidia kupunguza magonjwa ya uzazi na idadi ya vifo vinvyotokana na ujauzito. Kuchelewesha mimba kwa wasichana wadogo ambao wako katika hatari kubwa ya matatizo ya afya kutokana na uzazi wa mapema, na kuzuia mimba kwa akina mama ambao pia wanakabiliwa na hatari, ni faida muhimu za afya ya uzazi wa mpango. Kwa kupunguza viwango vya mimba zisizotarajiwa, uzazi wa mpango pia hupunguza hitaji la utoaji mimba usio salama na kupunguza maambukizi ya VVU kutoka kwa mma kwenda kwa watoto wachanga. Hii pia inaweza kunufaisha elimu kwa wasichana nakutengeneza fursa kwa wanawake kushiriki kikamilifu katika jamii, ikiwani pamoja na kuajiriwa kwa malipo. Kulingana na makadirio ya mwaka 2017, wanawake milioni 214 walio katika umri wa kuzaa katika mikoa ya nchi zinazoendelea wana hitaji la uzazi wa mpango ambalo halijafanikiwa. Sababu ya hili ni pamoja na:","Ìdènà oyún Ìsọníṣókí: Ìfètò sọ́mọ bíbí máa ń gba àwọn ènìyàn láàyè láti ní iye ọmọ tó wù wọ́n, tó bà wà rárá àti láti lè sọ iye ààyè tó wù wọ́n láàrin oyún wọn. Wọ́n ń ríí ṣe látàrí ìlò àwọn ọ̀nà ìdènà oyún àti ìtọjú àìrọ́mọbí. Àlàyé lórí ìdènà oyún àti iṣẹ́ ṣíṣe ṣe pàtàkì sí ìlera àti ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn ti oníkálùkuù. Ìdènà oyún àìfẹ́ máa ń ṣe ìrànwọ́ láti mú àdínkù bá àìlera ìyá àti iye ikú tó rọ̀mọ́ oyún níní. Dídá oyún níní dúró láàárín àwọn ọmọbìnrin kékéèké tó ṣeéṣe fún láti ní ìṣòro àìlera látàrí títètè bímọ, àti ṣíṣe ìdènà oyún níní láàrin àwọn àgbàlagbà obìnrin tó ti fi ìgbà kan ní ìdojúkọ lọ́nà tó ga, jẹ́ àwọn ànfààní ìlera ti ìfètò sọ́mọ bíbí. Nípa mímú àdìnkù bá bá àwọn oyún àti àìfẹ́, ìdènà oyún náà máa n mú àdínkù bá ìṣẹ́yún tó léwu àti mímú àdìnkù bá ìtànkálẹ̀ àrùn kògbóógùn HIV láti ara ìyá sí ọmọ tuntun. Èyí tún lè jẹ́ àǹfààní fún ẹ̀kọ́ àwọn ọmọbìnrin àti láti pèsè àwọn àǹfààní fún obìnrin láti kópa nínú dáadáa ní àwùjọ, tó fi mọ́ iṣẹ́ òòjọ́ tó lówó nínú. Gẹ́gẹ́ bí ìṣirò 2017 ṣe ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀, obìnrin mílíọ̀nù 214 tó wà lọ́jọ́ orí ìbímọ ní àwọn agbègbè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dìde ni o ní àìní ohun ìdènà oyún tí wọn kò tíì bá pàdé. Àwọn ìdí fún èyí ni:","Ukuvimbela inzalo Uhlolojikelele: Ukuhlela umndeni kuvumela abantu ukuthi bathole inani abalifunayo lezingane, uma likhona, futhi banqume isikhala phakathi nokukhulelwa kwabo. Kutholakala ngokusebenzisa izindlela zokuvimbela inzalo kanye nokwelashwa ngokuphathelene nokungabi nenzalo. Ulwazi kanye nezinsiza zokuvimbela inzalo zibalulekile empilweni nasemalungelweni abantu bonke. Ukuvimbela ukukhulelwa okungahlosiwe kusiza ekunciphiseni ukugula komama kanye nenani lokushona okuhlobene nokukhulelwa. Ukubambezela ukukhulelwa emantombazaneni asemancane asengozini enkulu yezinkinga zempilo ngenxa yokuthola abantwana ngaphambi kwesikhathi, nokuvimbela ukukhulelwa phakathi kwabesifazane asebekhulile nabo ababhekene nezingozi ezandayo, kuyizinzuzo ezibalulekile zezempilo ngokuphathelene nokuhlela umndeni. Ngokunciphisa amazinga okukhulelwa okungahlosiwe, ukuvimbela inzalo kunciphisa nesidingo sokukhishwa kwezisu okungaphephile futhi kunciphisa ukudluliselwa kwe-HIV ukusuka komama kuya ezinganeni ezisanda kuzalwa. Lokhu kungazuzisa nokufundisa amantombazane futhi kusungule namathuba okuthi abesifazane babambe iqhaza ngokugcwele emphakathini, okuhlanganisa nomsebenzi okhokhelwayo. Ngokwezilinganiso zango-2017, abesifazane abayizigidi ezingama-214 abaseminyakeni yobudala yokwazi ukuzala ezifundeni ezisathuthuka banesidingo ekungahlangabezwana naso sokuvimbela inzalo. Izizathu zalokhu zihlanganisa:" +የወሊድ መከላከያ አቅርቦት ውስን ነው። ውስን አጠቃቀም ዘዴዎች መኖር የጎንዮሽ ጉዳቶች እንዳይኖረው የሚል ፍርሃት ወይም ተሞኮር መኖር በባህል ወይም በሃይማኖት የተከለከለ መሆን የተገኙ አገልግሎቶች ዝቅተኛ ጥራት ያላቸው መሆን በስርዓተ-ፆታ ላይ የተመሰረቱ መሰናክሎች መኖር ፍላጎትን ማርካት የዓለም ጤና ድርጅት በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ወጣቶችን ጨ���ሮ የግብረ ሥጋ ግንኙነት ለመፈጸም የቤተሰብ ምጣኔ በስፋት መገኘቱ እና በሰለጠኑ የጤና ባለሙያዎች በቀላሉ ተደራሽ ማድረጉ አስፈላጊ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ዶክተሮችን እና አዋላጆችን ጨምሮ በአገር ውስጥ የሚገኙ እና በባህሉ ተቀባይነት ያለው የወሊድ መከላከያ ዘዴዎችን (ከተፈቀደላቸው) ለማቅረብ የሰለጠኑ ብዙ የጤና አጠባበቅ ሰራተኞች ካድሬዎች አሉ፡፡ ሌሎች የሰለጠኑ የጤና ባለሙያዎች ለምሳሌ የማህበረሰብ ጤና ሰራተኞች የምክር አገልግሎት እና አንዳንድ የቤተሰብ ምጣኔ ዘዴዎችን ለምሳሌ ክኒኖች እና ኮንዶም ይሰጣሉ፡፡,"limited access to contraception a limited choice of methods a fear or experience of side-effects cultural or religious opposition poor quality of available services gender-based barriers. Satisfying demand It is important that family planning is widely available and easily accessible through trained health workers to anyone who is sexually active, including adolescents. There are many cadres of health care workers who are trained to provide (where authorised) locally available and culturally acceptable contraceptive methods including doctors and midwives. Other trained health workers, for example community health workers, also provide counselling and some family planning methods, for example pills and condoms.","Ƙarancin damar samun hanyar hana ɗaukar ciki ƙarancin zaɓin hanyoyi Tsoro ko sanin illar abu Ƙalubalantar al'ada ko addini Rashin ingancin isashshen ayyukan lafiya wariyar jinsi. Neman biyan buƙata Yana da matuƙar mahimmanci cewa wakilan horarrun jami'an lafiya su sanya hanyoyin tsarin iyali su zama a wadace kuma a sauƙaƙe ga al'umma musamman matasan da su ka kai munzili. Akwai ƙwararrarunjami'an lafiya da yawa (a inda doka ta ba da damar yin hakan) waɗanda su ke samar da hanyoyin tsarin iyali na gargajiya waɗannnan mutane sun haɗa da likitoci da ungozomomi. Wasu jami'an lafiyar misali jami'an lafiya na karkara, su na bayar da shawarwari game da hanyoyin tsarin iyali kamar shan ƙwayoyi da da anfani da kwaroro.","Ufikiwaji mdogo wa uzazi wa mpango. Uchaguzi mdogo wa mbinu. Hofu au uzoefu wa athari. Upnzani wa kiutamaduni au wa kidini. Ubora duni wa huduma zinazopatikana. Vikwazo vya kijinsia. Kukidhi mahitaji Ni muhimu kwamba afya ya uzazi wa mpango ipatikane kwa upana na kwa urahisi kupitia wahudumu wa afya wenye mafunzo kwa mtu yeyote aliyepevuka, wakiwemo vijana. Kuna kada nyingi za wahudumu wa afya ambao ni wenye mafunzo kwa ajili ya kutoa (pale inapoidhinishwa) njia za uzazi wa mpango za kiutamaduni zinazokubalikaikiwa ni pamoja na madaktari na wakunga. Whudumu wengine wa afya wenye mafunzo, kwa mfano wahudumu wa afya ya jamii, pia hutoa ushauri nasaha na baadhi ya njia za kupanga uzazi, kwa mfano vidonge na kondomu.","Ààyè ìwọ̀nba sí àwọn ohun ìṣàmúlò fún dídènà oyún Ààyè iṣẹ ìwọ̀nba sí yíyan oríṣi ọ̀nà Ìbẹrù tàbí ìrírí àwọn ewu tó lè súyọ Ìtakò àṣà tàbí àwọn ẹ̀sìn Ìwọ̀n dídára sí àgbékalẹ̀ iṣẹ́tí kò tó nǹkan Àwọn ìdíwọ́ tó níí ṣe pẹ̀lú ìrísí akọ àti abo. Ṣíṣe ìtrẹ́lọ́rùn ìbéèrè Ó ṣe pàtàkì pé kí ìfètò sọ́mọ bíbí jẹ́ ohun tó wà ní àrọ́wọ́tó káàkiri láti ọ̀dọ̀ àwọn òṣìṣẹ́ akọṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera sí ẹnikẹ́ni tó bá ti ń ní ìbálòpọ̀, àti pẹlú àwọn ọ̀dọ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìpele àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n kọ́ láti pèsè (níbi tí kò àṣẹ ti wà) àwọn ọ̀nà ìdènà oyún ní ọ̀nà ìbílẹ̀ àti èyí tó ṣe ìtẹ́wọ́gbà nínú àṣà tó fi mọ́ àwọn dókítà àti àwọn agbeẹ̀bí. Àwọn akọṣẹ́mọṣẹ́ ètò ìlera mìíràn, bí àpẹẹrẹ àwọn akọṣẹ́mọṣẹ́ ètò ìlera ti àwùjọ, tún máa ń pèsè ìgbaninímọ̀ràn àti àwọn ọ̀nà ìfètò sọ́mọ bíbí, bí àpẹẹrẹ òògùn àti ọ̀rá ìdáàbòbò.","ukufinyelela okulinganiselwe ekuvimbeleni inzalo izindlela ezingeziningi okungakhethwa kuzo ukwesaba noma okuhlangabezanwe nakho ngokuphathelene nemiphumela emibi ukuphikiswa kwalokhu ngokuphathele namasiko noma ezenkolo iqophelo elingelihle lezinsiza ezitholakalayo izithiyo ezisekelwe ebulilini. Ukwenelisa ukudingeka kwawo Kubalulekile ukuthi ukuhlela umndeni kutholakale kabanzi futhi kutholakale kalula ngezisebenzi zezempilo eziqeqeshiwe kunoma ubani oya ocansini, kuhlanganise nentsha. Kunezinhlaka eziningi zezisebenzi zokunakekelwa kwezempilo eziqeqeshelwe ukuhlinzeka (lapho kugunyaziwe khona) izindlela ezitholakalayo zasendaweni nezamukelekayo ngokwesiko ezihlanganisa odokotela kanye nababelethisi. Ezinye izisebenzi zezempilo eziqeqeshiwe, isibonelo izisebenzi zezempilo ezisebenza emphakathi, nazo zinikeza ukwelulekwa kanye nezindlela ezithile zokuhlela umndeni, isibonelo amaphilisi kanye namakhondomu." +እንደ ማምከን ለመሳሰሉት ዘዴዎች የሚጠቀሙ ሴቶች እና ወንዶች የሐኪምን እርዳታ ማግኘት አለባቸው፡፡ እ/አ/አ በ 2030 እንዲከናወኑ የተቀመጡት የዘላቂ ልማት ግቦች የወሲብ እና የስነ-ተዋልዶ ጤና አገልግሎቶች በስፋት የሚገኙ እና ጥቅም ላይ የሚውሉ መሆናቸውን ማረጋገጥ አለባቸው። ይህ ውጤታማ የመንግስት ፖሊሲዎች ማስቀመጥ እና ከፍተኛ ጥራት ያለው አገልግሎት ለግለሰቦች በማቅረብ የወሊድ መከላከያ አገልግሎቶችን መደገፍን ያጠቃልላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የወሊድ መከላከያ ዘዴዎችን ደህንነት እና አገልግሎት አሰጣጥ ላይ በማስረጃ የተደገፈ መመሪያ በማውጣት እና የወሊድ መከላከያ መርሃ ግብሮችን ሰብአዊ መብቶችን በማረጋገጥ የወሊድ መከላከያን ለማስተዋወቅ እየሰራ ይገኛል፡፡ በተጨማሪም የጥራት ደረጃዎችን በማዘጋጀት እና የወሊድ መከላከያ ምርቶችን የቅድመ ማጣሪያ በማቅረብ ላይ ይገኛል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እነዚህን መሳሪያዎች ለማስማማት እና የወሊድ መከላከያ ፖሊሲዎችን እና ፕሮግራሞችን በማጠናከር ላይ አገሮችን ይረዳል፡፡ በተጨማሪም የአለም ጤና ድርጅት አዳዲስ የወሊድ መከላከያ ቴክኖሎጂዎችን በማዘጋጀት ድጋፍ ያደርጋል እንዲሁም የወሊድ መከላከያ መረጃዎችን እና አገልግሎቶችን ተደራሽነትን ለማስፋፋት እና ለማጠናከር የትግበራ ምርምርን በመምራት ያካሂዳል፡፡ የእርግዝና መከላከያ አጠቃቀም ቢው አጠቃቀም ዘዴ ላይ በመመስረት የውጤታማነት መጠን የሚለያዩ ብዙ አይነት የወሊድ መከላከያ ዓይነቶች አሉ፡፡ አንዳንድ የአጠቃቀም ዘዴዎች በመደርደሪያ ላይ ሊገኙ ይችላሉ፣ ሌሎቹ ደግሞ የሕክምና ምክር ወይም የቀዶ ጥገና ድጋፍ የሚፈልጉ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡,"For methods such as sterilization, women and men need to be referred to a clinician. The Sustainable Development Goals set for 2030 will need to ensure that sexual and reproductive health services are widely available and used. This includes supporting contraceptive services through effective government policies and the provision of high-quality services for individuals. WHO is working to promote contraception by producing evidence-based guidelines on safety and service delivery of contraceptive methods and on ensuring human rights in contraceptive programmes. It is also developing quality standards and providing pre-qualification of contraceptive commodities. WHO assists countries to adapt and implement these tools to strengthen contraceptive policies and programmes. Additionally, WHO participates in developing new contraceptive technologies to and leads and conducts implementation research for expanding access to and strengthening delivery contraceptive information and services. Contraceptive methods There are many different types of contraception, with varying rates of effectiveness depending on correct usage. Some methods may be obtained over the counter, others may require medical advice or even surgical intervention.","Dangane da hanyoyin tsarin iyali na fiɗiya, mata da mazan za su je wajen likitan da ake kira clinician. Manufofin cigaba me ma'ana da aka tsara na shekara ta alif dubu biyu da talatin 2030, zai tabbatar da samar da tsare tsaren kula da lafiyar ɗa namiji a matsayinsa na namiji da kuma 'ya mace a matsayinta na mace. Wannan ya haɗa da tallafawa hanyoyin hana ɗaukar ciki da kuma samar da ingantattun tsare tsare akan hakan. WHO wato hukumar lafiya ta duniya tana ta buƙasa hanyoyin hana ɗaukar ciki ta hanyar samar da gamsassun ƙa'idoji don gudanawar me aminci da kuma aiwatar da ayyukan hana ɗaukan ciki da kuma tabbatarwa da ɗan adam damarsa ta yin anfani da hanyoyin. Kuma waɗansu ƙa'idoji ne na cigaba da kuma samar da bayanin mutum kafin fara yin anfani da magungunan hana ɗaukan ciki. WHO wato hukuman lafiya ta duniya tana taimakawa ƙasashe don aiwatar da manufofin hana ɗaukan ciki don ƙarfafa tsare tsare da shirye shiryen tsarin iyali. Bugu da ƙari,hukumar lafiya ta duniya tana ta ƙoƙarin samar da sababbun hanyoyin hana ɗaukan ciki kuma ta gabatar da bincike me zurfi don faɗaɗa da ƙarfafa samar da bayanai da ayyuka akan hanyoyin tsarin iyali. hanyoyin tsarin iyali. Akwai hanyoyin tsarin iyali da yawa kuma hakan ya ta'allaƙa ne da tasinrin hanyan dangane da yadda akayi anfani da ita. Waɗansu hanyoyin kai tsaye za a iya anfani da su wasu kuma sai suna buƙatar shawarar likita ko taimakonsa na fiɗa.","Kwa njia kama vile kufunga uzazi, wanawake na wanaume wanahitaji kupelekwa kwa daktari. Malengo ya Maendele Endelevu yaliyowekwa kufikia 2030yatahitaji kuhakikisha kuwa huduma za afya ya ngono na uzazi zinapatikana kwa upana na kutumika. Hii n ipamoja na kusaidia huduma za uzazi wa mpango kupitia sera madhubuti za serikali na utoaji wa huduma za hali ya juu kwa watu binafsi. WHO inajitahidi kukuza uzazi wa mpango kwa kutoa miongozo yenye msingi wa ushahidi juu ya usalama wa utoaji wa huduma za njia za upangaji uzazi na kuhakikisha haki za binadamu katika programu za upangaji uzazi. Pia inakuza viwango vya ubora na kutoa sifa za awali za bidhaa za uzazi wa mpango. WHO inasaidi nchi kusaidia kurekebisha na kutekeleza zana hizi ili kuimarisha sera na programu za uzazi wa mpango. Zaidi ya hayo, WHO inashiriki katika kutengeneza teknolojia mpya ya uzazi wa mpango na kuongoza kufanya utafiti wa utekelezaji kwaajili ya kupanua ufikiaji na kuimarisha taarifa na huduma za uzazi wa mpango. Njia za uzazi wa mpamgo Kuna aina nyingi tofauti za uzazi wa mpango, na viwango tofauti vya ufanisi kulingana na matumizi sahihi. Baadhi ya njia zinaweza kupatikana kaunta, zingine zinaweza kuhitaji ushauri wa matibabu au hata kufanyiwa upasuaji.","Fún àwọn ọ̀nà bíi sísọ di òkóbó, ọkùnrin àti obìnrin nílò ìdarí láti lọ rí oníṣegùn. Àwọn àfojúsùn ìdàgbàsókè alálòpẹ́ tó wà ní àgbékalẹ̀ fún 2030 ni yóò nílò láti ríi dájú pé ètò ìlera ìbálòpọ̀ àti tọmọ bíbí ló wà ní àrọ́wọ́tó àwọn ènìyàn tí wọ́n sì ń lòó. Tó fi mọ́ ṣíṣe ìrànwọ́ fún iṣẹ́ ìfètò sọ́mọ bíbí látàrí àwọn òfin ìjọba tó múná àti ìpèsè iṣẹ́ tí ìdára wọn yáàyì fún ẹni kọ̀ọ̀kan. WHO ń ṣiṣẹ́ láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìfètò sọ́mọ bíbí ní pa pípèsè àwọn ìlànà ajẹmẹ́rìí lórí ààbò àti iṣẹ́ ìṣàgbékalẹ̀ àwọn ọ̀nà ìfètò sọ́mọ bíbí àti láti ní àrídájú pé àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn wà nínú àgbékalẹ̀ ètò ìfètò sọ́mọ bíbí. Ó tún ṣe ìgbé dìde gbèdéke tó dára àti ṣíṣe ìpèsè ìwọ̀n tó fẹ́ẹ̀ dé gbèdéke àmúyẹ tó tọ́ ti àwọn ohun èlò ìfètò sọ́mọ bíbí. WHO máa ń ran àwọn orílẹ̀-èdè le láti lè faramọ́ àti láti ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìṣàmúlò àwọn irinṣẹ́ yìí láti ró àwọn òfin ìfètò sọ́mọ bíbí yìí àti ètò wọn lágbára síi. Ní àfikún, WHO ń kópa nínú ṣíṣe àgbékalẹ̀ ìmọ̀ ẹrọ ti ìfètò sọ́mọ bíbí tuntun láti darí àti láti ṣe àkóso ìfilọ́lẹ̀ ìṣàmúlò ìwádìí láti ṣe ìmúgbóòrò àǹfààní sí àti láti ṣe ìrónilágbára ìfijíṣẹ́ àlàyé lórí ìfètò sọ́mọ bíbí àti iṣẹ́ rẹ̀. Àwọn ọ̀nà ìfètò sọ́mọ bíbí Ọ̀pọ̀lọpọ̀ irúfẹ́ ìfètò sọ́mọ bíbí ló wà, pẹ̀lú oríṣi ìwọ̀n ìṣiṣẹ́ èyí tó dá lórí ìlò tó tó. Àwọn ọ̀nà kan lè jẹ́ gbígbà lórí tábìlì ìta òògùn, àwọn mìíràn lè nílò ìmọ̀ràn ìlera tàbí ìdásí iṣẹ́-abẹ.","Ukuze uthole izindlela ezinjengokuvala inzalo, abesifazane nabesilisa kudingeka badluliselwe kudokotela. Imigomo Yentuthuko Esimeme ebekelwe u-2030 kuzodingeka iqinisekise ukuthi izinsiza zempilo ephathelene nocansi kanye nokuzala zitholakala kabanzi futhi ziyasetshenziswa. Lokhu kuhlanganisa ukusekela izinsiza zokuvimbela inzalo ngezinqubomgomo zikahulumeni ezisebenza ngendlela efanele zokuhlinzeka abantu ngezinsiza eziseqophelweni eliphezulu. I-WHO isebenzela ukukhuthaza ukuvimbela inzalo ngokukhiqiza iziqondiso ezisekelwe ebufakazini mayelana nokuphepha kanye nokunikezwa kwezinsiza kwezindlela zokuvimbela inzalo kanye nokuqinisekisa amalungelo abantu ezinhlelweni zokuvimbela inzalo. Iphinde ithuthukise izindinganiso zekhwalithi futhi inikeze ukufaneleka ngaphambi kwesikhathi kwezimpahla zokuvimbela inzalo. I-WHO isiza amazwe ukuba azivumelanise futhi asebenzise la mathuluzi ukuze aqinise izinqubomgomo kanye nezinhlelo zokuvimbela inzalo. Ngaphezu kwalokho, iWHO ibamba iqhaza ekwakheni ubuchwepheshe obusha bokuvimbela inzalo futhi ihola futhi iqhuba ucwaningo lokusebenzisa ukuze kwandiswe ukufinyelela nokuqiniswa kokulethwa kolwazi kanye nezinsiza zokuvimbela inzalo. Izindlela zokuvimbela inzalo Kunezinhlobo eziningi ezahlukahlukene zokuvimbela inzalo, ezinamanani ahlukene okusebenza ngendlela efanele okuncike ekusetshenzisweni ngendlela efanele. Ezinye izindlela zingatholakala ekhemisi, ezinye zingadinga iseluleko sezokwelapha noma ngisho nokungenelela ngokuhlinzwa." +ሰዎች ውጤታማ እና ተቀባይነት ያለው የአጠቃቀም ዘዴ እንዲያገኙ እና እንዲጠቀሙ በመርዳት ረገድ የጤና ባለሙያዎች ትልቅ ሚና ይጫወታሉ፡፡ የአጠቃቀም ዘዴው የሚከተሉትን ያካትታሉ፡��� የሆርሞን የወሊድ መከላከያ የአጠቃቀም ዘዴ አብዛኛውን ጊዜ በአፍ የሚወሰዱ ክኒኖች ወይም የሚተከሉ፣ የመጋረሻ መሳሪያ ወይም የሴት ብልት ላይ የሚደረጉ ቀለበቶች፡፡ እንቁላል ከመፈጠር የሚከላከል ትንሽ መጠን ያላቸው አንድ ወይም ከዚያ በላይ ሆርሞኖችን ይለቀቃሉ፡፡ በማህፀን የሚቀመጡ መሳሪያዎች (IUDs) በማህፀን ውስጥ የሚገቡ መሳሪያዎች የወንዱ የዘር ፍሬ ወደ ሴቷ እንቁላሉ እንዳይደርስ ለመከላከል የኮፐር ስሪት ወይም ትንሽ መጠን ያለው ሆርሞን (ሌቭኖርጄስትሮል) የሚለቁበት ነው፡፡ ድንገተኛ የእርግዝና መከላከያ ሳይታሰብ የግብረ ሥጋ ግንኙነት ሲደረግ በኋላ ወይም የወሊድ መከላከያው ካልሰራ በኪኒን ወይም በማህፀን የሚቀመጡ መሳሪያዎች(IUD) እርግዝናን መከላከል ይቻላል፡፡ ለዚህ የአምስት ቀን ጊዜ አለ፡፡ ኮንዶሞች,"Health care providers play an important role in helping people find and use a method that is both effective and acceptable. Methods include: Hormonal contraceptive methods Usually oral pills or implants, patches or vaginal rings. They release small amounts of one or more hormones which prevent ovulation. Intrauterine devices (IUDs) Devices inserted into the uterus where they release either a copper component or a small amount of a hormone (Levnorgesterol) to prevent the sperm from reaching the egg. Emergency contraception It is possible to prevent pregnancy after unprotected sex or if contraception has failed, either with a pill or with an IUD. There is a five-day window for this. Condoms","Masu samar da bayanai game da harkar lafiya suna taka mahimmiyar rawa wajen taimakawa mutane dangane da yin anfani da hanyar da take da anfani kuma aka yadda da ita. Hanyoyin sun haɗa da: Hanyar yin allura ta hana ɗaukar ciki . Basi al'ada ta hanyar shan ƙwayoyi ko sanya wata 'yar ruba ko zoben mahaifa. Su na fesar da wani sinadari nau'i ɗaya kaɗan ko fiye wanda yake hana samar da ƙwai daga mace. Robobin (IUD's) Waɗansu 'yan abubuwa da ake sa su a cikin mahaifa da su ke hana maniyyin namiji haɗuwa da ƙwan mace. Hana ɗaukan ciki na gaggawa. Abu ne me yiwuwa a hana ɗaukan ciki bayan samun ma'amala marar tsafata ko kuma idan tsarin hana ɗaukan cikin da akayi anfani da shi ya gaza, ko dai a yi anfani da magani ko IUD. Akwai mafita guda biyar game da wannan. Kwaroron roba.","Waudumu wa afya wana zumuhimu mkubwa katika kuwasaidia watu kupata na kutumia njia ambayo ni nzuri na inayokubalika. Njia ni pamoja na: Njia za uzazi wa mpango wa homoni. Kawaida Vidonge vya kumeza au kijiti, mabaka au kitanzi. Zinatoa kiasi kidogo cha homoni moja au zaidi ambazo huzuia uchevushaji. Vifaa vya Intrauterine (IUDs) Vifaa vinavyioingizwa kwenye uterasi ambapo hutoa ama vitu vya shaba au kiasi kidogo cha homoni ili kuzuia manii kufikia yai. Uzazi wa mpangowa dharura. Inawezekana kuzuia mimba baada ya kujaimiiana bila kinga au ikiwa njia za uzazi wa mpango imeshindwa, ama kwa kidonge au kwa IUD. Kuna dieisha la siku tano kwaajili ya hili. Kondomu.","Àwọn elétò ìlera ń kó ipa pàtàkì nínú ríran àwọn ènìyàn lọ́wọ́ láti wá àti láti lo ọ̀nà tí ó mú yányán tí ó sì jẹ́ ìtẹ́wọ́gbà. Àwọn Ọ̀nà ni: Àwọn ọ̀nà ìdènà ọmọ-bíbí oní-ìtarají Pàápàá jùlọ àwọn òògùn àfomilò tàbí àwọn ohun-ẹ̀lọ́, àwọn ohun-èlò olórùka fún òbò tàbí ojú-egbò. Wọ́n máa ń tú àwọn ìtarají oníye kékeré kan tàbí méjì jáde èyí tí o máa dènà ìpèsè ẹyin. Àwọn ohun-èlò ajẹmọ́ àtìbọnú-ilé-ọmọ (IUDs) Àwọn ohun èlò alátìbọ̀ ilé ọmọ níbi tí wọ́n ti máa ń ṣe ìkojáde bóyá ẹ̀yà kópà tàbí ìwọ̀nba atarají (ọ̀nà ìfètò sọ́mọ bíbí òjijì) láti ṣe ìdíwọ́ fún àtọ̀ láti dé ibi ẹyin. Ìfètò sọ́mọ bíbí òjijì Ó ṣeéṣe láti dènà oyún lẹ́yìn ìbálòpọ̀ aláìláàbò tàbí tí ìfètò sọ́mọ bíbí tó ti kùnà, bóyá pẹ̀lú òògùn oníkóró tàbí pẹ̀lú IUD. Ìwọ̀n ọjọ́ máàrún wà fún èyí. Ọ̀rá ìdáàbòbò","Abahlinzeki bokunakekelwa kwezempilo badlala indima ebalulekile ekusizeni abantu ukuthi bathole futhi basebenzise indlela esebenza ngendlela efanele futhi eyamukelekile. Izindlela zihlanganisa: Izindlela zokuvimbela inzalo zama-hormone Ngokujwayelekile amaphilisi noma okufakelwayo (implants), amapheshi noma amaringi esitho sangasese sowefazane. Kukhipha inani elincane lama-hormone elilodwa noma ngaphezulu okuvimbela ukuphuma kweqanda lowesifazane. Amadivayisi afakwa emlonyeni wesibeletho (ama-IUD) Amadivayisi afakwe esibelethweni lapho akhipha khona ingxenye yethusi noma inani elincane le-hormone (Levnorgesterol) ukuvimbela isidoda ukuba sifinyelele eqandeni. Ukuvimbela inzalo kwezimo eziphuthumayo Kungenzeka ukuvimbela ukukhulelwa ngemva kocansi olungaphephile noma uma ukuvimbela inzalo kwehlulekile, kungaba ngephilisi noma nge-IUD. Lokhu kungenziwa kungekadluli izinsuku ezinhlanu. Amakhondomu" +ኮንዶም የወንድ ብልትን ይሸፍናል። የሴት ኮንዶም በሴት ብልት ውስጥ በቀላሉ መቀመጥ ይችላሉ፡፡ ሁለቱም የወንድ የዘር ፍሬ እና እንቁላል እንዳይገናኙ የሚያግድበትን ሁኔታ ይፈጥራሉ። ማምከን በወንዶች ውስጥ የወንድ የዘር ፍሬን እና በሴቶች ላይ እንቁላል እንዳይፈር የሚያደርግ ቋሚ ዘዴ ተደርጎ ይቆጠራል፡፡ በፈቃደኝነት እና በመረጃ ላይ የተመሰረተ ምርጫ አስፈላጊ ነው፡፡ የወር አበባ ላለማየት ጡት የማጥባት ዘዴ ለአዲስ እናቶች ጊዜያዊ የእርግዝና መከላከያ ዘዴ የዓለም ጤና ድርጅት ወርሃዊ ደም መፍሰስ አልተመለሰም፡፡ በዚህ ጊዜ ውስጥ እንቁላሎች ስለማይፈጠሩ እርግዝና ሊከሰት አይችልም፡፡,"Male condoms sheath a penis. Female condoms fit loosely inside a vagina. Both form a barrier that prevent sperm and egg from meeting. Sterilization Considered a permanent method that blocks sperm in men and eggs in women. Voluntary and informed choice is essential. Lactational amenorrhea method A temporary method of contraception for new mothers whose monthly bleeding has not returned. During this period, eggs are not released and so pregnancy cannot occur.","kwaroron roba na maza yana kange mazakuta. kwaroron roba na mata ana saka shi a al'urar mace sako-sako. Duk kaninsu suna samar da katanga da za ta hana maniyyin namiji da ƙwan mace haɗuwa. Fiɗiya Ana ɗaukan fiɗiya a matsayin tabbatacciyar hanya da take tare maniyya ga maza ta kuma tare ƙwai ga mata. Ana iya yin ta basi raɗin kai ko dangane da cikakken bayani game da zaɓi. Shayarwa tana hana ɗaukan ciki. Wata hanyar wucin-gadi ta rashin ɗaukan ciki ga amare mata waɗanda al'adarsu ba zagayo ba. A wannan lokaci, ƙwayayen mace basa samuwa don haka ciki ba zai shiga ba.","Kondomu za kiume hufunika uume. Kondomu za kike huingizwa ndani ya uke. Zote kutoka kwa kizuizi kinachozuia manii na yai kukutana. Kufunga kizazi. Inachukuliwa kuwa njia ya kudumu ambayo huzuia manii kwa wanaume na mayai kwa wanawake. Uchaguzi wa hiari na ufahamu ni muhimu. Njia ya tatizo ya kukosa hedhi wakati wa kunyonyesha Njia ya muda ya uzazi wa mpango kwa mama aliyejifungua ambapo damu ya kila mwezi haijarudi. Katika kipindi hiki, mayai huwa hayapevuki na hivyo mimba haiwezi kutunga.","Ọ̀rá ìdáàbòbò ọkùnrin máa ń bó okó. Ọ̀rá ìdáàbòbò ti obìnrin máa ń wà ní ìbámu tí kò fún nínú ojú ara. Méjèèjì máa ń ṣe gẹ́gẹ́ bíi ìdènà láti dí àtọ̀ àti ẹyin láti pàdé. Ìsọdi lákíríboto tàbí akúra Ṣe ìkàsí ọ̀nà títí láí tó máa ń ṣe ìdènà àtọ̀ lára ọkùnrin àti ẹyin nínú obìnrin. Iyán àtinúwá pẹ̀lú ìmọ̀ ṣe kókó. Ọ̀nà ìfọ́mọlọ́yàn àti àìṣe nǹkan oṣù Ọ̀nà Ìfètò sọ́mọ bíbí fún ìgbà díẹ̀ fún àwọn ìyá tuntun tí nǹkan oṣù wọn kò tíì dé. Ní àsìkò yìí, kìí sí oyún bí kò bá sí ìdàsílẹ̀ ẹyin.","Amakhondomu abantu besilisa amboza isitho sangasese somuntu wesilisa. Amakhondomu abantu besifazane angena angathi khaxa esithweni sangasese somuntu wesifazane. Kokubili kwenza umgoqo ovimbela ukuthi isidoda singahlangani neqanda. Ukuvala inzalo Kuthathwa njengendlela kanomphelo yokuvimbela isidoda kwabaselisa kanye neqanda kwabesifazane. Kubalulekile ukuthi kukhethwe ngokuzikhethela futhi unolwazi. Indlela ye-Lactational amenorrhea Indlela yesikhashana yokuvimbela inzalo komama abasanda kubeletha abangakabuyeli ekuyeni esikhathini. Phakathi nale nkathi, amaqanda awakhishwa ngakho angeke kwenzeke ukukhulelwa." +የኮሮናቫይረስ በሽታ (ኮቪድ-19) ማጠቃሊያ፡- የኮሮናቫይረስ በሽታ (ኮቪድ-19) በ SARS-CoV-2 ቫይረስ የሚመጣ ተላላፊ በሽታ ነው፡፡ አብዛኛዎቹ በቫይረሱ የተያዙ ሰዎች ከቀላል እስከ መካከለኛ የመተንፈሻ አካላት ህመም ስለሚያጋጥማቸው ልዩ ህክምና ሳያስፈልጋቸው ይድናሉ፡፡ ይሁን እንጂ አንዳንዶቹ በጠና ስለሚታመሙ የሕክምና ክትትል ያስፈልጋቸዋል፡፡ በዕድሜ የገፉ ሰዎች እና እንደ የልብና የደም ቧንቧ በሽታ፣ የስኳር በሽታ፣ ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታ ወይም ካንሰር ያሉ ሥር የሰደዱ በሽታዎች ለከባድ ሕመም የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ ነው፡፡ ማንኛውም ሰው በኮቪድ-19 ሊያዝ እና በጠና ሊታመም ወይም በማንኛውም እድሜ ሊሞት ይችላል፡፡ ስርጭት�� ለመከላከል እና ለማዘግየት ምርጡ መንገድ ስለበሽታው እና ቫይረሱ እንዴት እንደሚሰራጭ በሚገባ ማወቅ ነው፡፡ እራስዎን እና ሌሎችን ከሌሎች ቢያንስ 1 ሜትር ርቀት በመራቅ፣ በትክክል የተደረገ ማስክ በማድረግ እና እጅን በመታጠብ ወይም አልኮል በመጠቀም እራስዎን እና ሌሎችን ከበሽታ ይጠብቁ፡፡ እርስዎ በሚሆኑበት ጊዜ ክትባት ይውሰዱ እና የአከባቢውን መመሪያ ይከተሉ። ቫይረሱ በበሽታው ከተያዘ ሰው አፍ ወይም አፍንጫ ውስጥ በሚያስሉ፣ በሚያስሉበት፣ በሚናገሩበት፣ በሚዘፍኑበት ወይም በሚተነፍሱበት ጊዜ በትንሽ ፈሳሽ ነጠብጣቦች ላይ ሊሰራጭ ይችላል፡፡,"Coronavirus disease (COVID-19) Overview: Coronavirus disease (COVID-19) is an infectious disease caused by the SARS-CoV-2 virus. Most people infected with the virus will experience mild to moderate respiratory illness and recover without requiring special treatment. However, some will become seriously ill and require medical attention. Older people and those with underlying medical conditions like cardiovascular disease, diabetes, chronic respiratory disease, or cancer are more likely to develop serious illness. Anyone can get sick with COVID-19 and become seriously ill or die at any age. The best way to prevent and slow down transmission is to be well informed about the disease and how the virus spreads. Protect yourself and others from infection by staying at least 1 metre apart from others, wearing a properly fitted mask, and washing your hands or using an alcohol-based rub frequently. Get vaccinated when it’s your turn and follow local guidance. The virus can spread from an infected person’s mouth or nose in small liquid particles when they cough, sneeze, speak, sing or breathe.","Ƙwayar Cutar Kwarona (COVID-19) Gamsashshen bayani: Ƙwayar Cutar Kwarona (COVID-19) cuta ce mai yaɗuwa da aka samo daga ƙwayar cutar SARS-CoV-2. Yawancin mutanen da suka kamu da cutar Kwarona su kan fiskanci matsalar numfashi kuma su kan samu lafiya ba tare da wata kulawa ta likita ba. Sai dai, wasu za su kwanta magashiyyan kuma su baƙaci kulawar likita. Tsofaffi da waɗanda su ke da wasu cututtuka masu wuyar maganai kamar cutar zuciya da ciwon siga da cutar numfashi ko kuma cutar daji su su kafi kumawa da cuta sosai. Kowa zai iya kamuwa da cutar Kwarona kuma ya kwanta magashiyyan koma ya muta ba tare da la'akari da shekarunsa ba. Hanya mafi dacewa da za a daƙile da kuma rage bazuwar Kwarona ita ce, a zamo a farke game da cutar da kuma yadda da ke yaɗuwa. Kiyaye kanka da sauran al'umma daga kamuwa da cutar Kwarona ta hanyar bada tazara akalla mita 1 tsakanin ka da mutane, ka sanya takukkumi da ya maka cif ka kuma dinga wanke hannunka da santeza. A yi maka riga-kafi in an zo kan ka, kuma ka bi dokokin kare kai. Ƙwayar cutar za ta iya yaɗuwa daga wanda ya kamu da ita ta baki ko hanci ta wasu 'yan sinadarai mitsimitsi yayin da me ita yayi tari ko atishawa ko magana ko waƙa ko numfashi.","Ugonjwa wa virusi vya korona (UVIKO-19) Muhtasari: Ugonjwa wa virusi vya korona (UVIKO-19) ni ugonjwa wa kuambukiza unaosababishwa na virusi vya SARS-CoV-2. Watu wengi walioambukizwa virusi hivyo watapata ugonjwa wa kupumua kwa wastani hadi wastani na kupona bila kuhitaji matibabu maalumu. Walakini, wengine watakuwa wagonjwa sana na watahitaji matibabu. Wazee na wale walio na magonjwa yanndani kama vile ugonjwa wa moyo na mishipa, kisukari, ugonjwa sugu wa kupumua, au saratani wana uwezekano mkubwa wa kuugua hasa. Mtu yedyote anaweza kuugua UVIKO-19 na kuwa mgonjwa sana ama kufa katika umri wowote. Njia bora ya kuzuia na kupunguza kasi ya uambukizaji ni kufahamishwa vyema kuhusu ugonjwa huo na jinsi virusi vinavyoenea. Jilinde mwenyewe na wengine dhidi ya maambukizo kwa kukaa angalau mita 1 kutoka kwa wengine, kuvaa barakoa iliyofungwa vizuri, na kuosha mikono yako au kusugua kwa spiriti mara kwa mara. Pata chanjo ifikapo zamu yako ‚Äôna ufuate mwongozo wa nchini kwako. Virusi vinaweza kuenea kutoka kwenye mdomo au pua ya mtu aliyeambukizwa kwa chembe ndogo wakati wa kukohoa, kupiga chafya, kuzungumza, kuimba au kupumua.","Àrùn kòrónà (COVID-19) Ìsọníṣókí: Àrùn kòrónà (Covid-19) je àrùn àkóràn tí fáírọ́sì SARS-Cov-2 ṣe okùnfà rẹ̀. Ọ̀pọ̀ èèyàn ti ó kó àrùn náà yóò ní ìrírí àìsàn ajẹmọ́-ìmí ní ìwọ̀ǹba sí déédé, tí wọn ó sì rí ìwòsàn láìsí ìtọ́jú pàtàkì kan. Síbẹ̀ síbẹ̀ ọ̀pọ̀ àwọn èèyàn ní yóò wà ní ìdùbúlẹ̀ àìsàn gidi tí wọ́n ó sì nílò ìrànlọ́wọ́ dọ́kítà. Àwọn àgbàlagbà àti àwọn tí ó ní àwọn àìlera tí-ó-ti -wà-tẹ́lẹ̀ gẹ́gẹ́ bí i àrùn inú ọkàn, ìtọ̀-ṣúgà, akọ-àrùn-ajemọ́-ìmí, tàbí jẹjẹrẹ ni wọ́n ṣeéṣe lá ti fa àìsàn tí ó le. Ẹnikẹ́ni ni ó lè ṣàìsàn pẹ̀lú àrùn COVID-19 tí àìsàn yìí yóò di ńlá tàbí kí ẹni náà kú ní ọjọ́ orí yòówù. Ọ̀nà tí ó dára jùlọ láti dẹ́kun tàbí mú ìdíkùn bá títàn kálẹ̀ ni láti nímọ̀ tí ó péye nípa àìsàn náà àti bí fáírọ́ọ̀sì. Ṣe ìdáàbòbò ara rẹ àti àwọn ẹlòmíràn níbi àkóràn nípa dídúró ní míta 1 sí ara yín, wíwò ìbòmú tí ó ṣe rẹ́gí àti fífọ ọwọ́ tàbí lílọ rọ́ọ̀bù ọlọ́tí-líle lóòrè kóòrè. Gba àjẹsára ìdènà-àìsàn nígbà tí ó bá kàn ọ́ kí ó sì tẹ̀lẹ́ ìtọ́ni a bá-làákàyè-mú. Fáírọ́ọ̀sì náà lè tàn ká láti ẹnu ẹni tí ó lùgbàdè àrùn náà tàbí imú nípasẹ̀ ìdọ̀tí kéékèèké afara-pẹ́-omi nígbà tí wọ́n bá wùkọ́, sín, sọ̀rọ̀, kọrin tàbí mí.","Isifo se-Coronavirus (iCOVID-19) Uhlolojikelele: Isifo se-coronavirus (iCOVID-19) yisifo esithathelanayo esibangelwa igciwane le-SARS-CoV-2. Iningi labantu abatheleleke ngaleli gciwane lizoba nesifo somgudu wokuphefumula esincane ukuya kwesingatheni futhi lilulame ngaphandle kokudinga ukwelashwa okukhethekile. Nokho, abanye bazogula kakhulu futhi badinge usizo lwezokwelapha. Abantu asebekhulile kanye nalabo abavele benezifo ezithile ezifana nesifo semithambo yegazi kanye nenhliziyo, isifo sikashukela, isifo somgudu wokuphefumula esingamahlalakhona, noma umdlavuza basemathubeni amaningi okugula kakhulu. Noma kungabani angaguliswa yiCOVID-19 bese egula kakhulu noma ashone nganoma yimiphi iminyaka yobudala. Indlela engcono yokuvimbela lokhu kanye nokwehlisa ukutheleleka ukuthi wazi ngokwanele mayelana nesifo kanye nokuthi isabalala kanjani ivayirasi. Zivikele wena kanye nabanye ekuthelelekeni ngokuhlala uqhelelene okungenani ngemitha elilodwa nabanye, ugqoke isifonyo esifakwe kahle, futhi ugeze izandla zakho noma usebenzise njalo i-alcohol-based rub. Gonywa uma sekuyithuba lakho futhi ulandele isiqondiso sendawo. Le vayirasi ingabhebhetheka isuka emlonyeni noma ekhaleni lomuntu othelelekile ngezinhlayiya ezincane ezingamanzi lapho bekhwehlela, bethimula, bekhuluma, becula noma bephefumula." +እነዚህ ነጠብጣች ከትላልቅ የመተንፈሻ ጠብታዎች እስከ ትናንሽ የአየር ጠብታዎች ይደርሳሉ፡፡ የአተነፋፈስ ስነ-ምግባርን መለማመድ አስፈላጊ ነው፤ ለምሳሌ ክርን ላይ መሳል እና ቤት ውስጥ መቆየት እና ህመም ከተሰማዎት እስኪያገግሙ ድረስ እራስን ማግለል፡፡ መረጃ ያግኙ:፡- ለህዝብ ምክር ይስጡ፡፡ አፈ-ታሪኮች ጥያቄ እና መልሶች የሁኔታ ዘገባዎች በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ላይ ያሉ መረጃዎች በሙሉ መከላከላኪያ፡- በሽታውን ለመከላከል እና የኮቪድ-19 ስርጭትን ለማዘግየት የሚከተሉትን ያድርጉ፡- ክትባት ሲኖር ይከተቡ፡፡,"These particles range from larger respiratory droplets to smaller aerosols. It is important to practice respiratory etiquette, for example by coughing into a flexed elbow, and to stay home and self-isolate until you recover if you feel unwell. Stay informed: Advice for the public Myth busters Questions and answers Situation reports All information on the COVID-19 outbreak Prevention: To prevent infection and to slow transmission of COVID-19, do the following: Get vaccinated when a vaccine is available to you.","Waɗannan 'yan ƙananan abubuwa akwai ƙanana akwai manya. Yana da mahimmanci a kiyaye lafiyar numfashi, misali ta hanyar yin tari a cikin hannu da kuma zama a gida da killacewa in ka ji ba ka da lafiya. Ka zamo me samun bayanai.: Shawara ga al'umma. Sojan gona Tambayoyi da amsoshi. Rahoton yanayi Dukkan bayanai game da ɓarkewar cutar COVID-19. Riga-kafi: don hana kamuwa da kuma dakile yaɗuwar COVID-19, sai a aikata waɗannan abubuwan masu biyowa. Ka yi riga kafi yayin da akwai riga kafin.","Chembe hizi huanzia matone makubwa ya kupumua hado erosoli ndogo. Ni muhimu kujizoesha adabu za kupumua, kwa mfano kukoholea kwenye kiko cha mkono, na kukaa nyumbani na kujitenga hadi upone ikiwa unajisikia vizuri. Endelea kufahamishwa: Ushauri kwa umma. Wasomaji wa hadithi Maswali na majibu. Taarifa za hali. Taarifa zote kuhusu mlipuko wa UVIKO-19 Kinga: Ili kuzuia maambukizo na kupunguza kasi ya maambukizo ya UVIKO-19, fanya yafuatayo: Pata chanjo wakati chanjo inapatikana kwako.","Àwọn ìdọ̀tí yìí bẹ̀rẹ̀ láti ikun imú ńlá sí ikun imú kéékéèké. Ó ṣe pàtàkì láti kópa nínú ìwà ìmí tí ó bójú mu , bí i àpẹẹrẹ wù wúkọ́ sí ìgunwọ́ wá, àti dídúró sílé láti yíyara ẹni sọ́tọ̀ di ìgbà tí ara rẹ yóò fi yá tí ara rẹ kò bá yá. Mọ ohun tó ń lọ: Ìmọ̀ràn fún gbogbo ènìyàn Àwọn àláhésọ ọ̀rọ̀ Ìbéèrè àti ìdáhùn ìjábọ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ Gbogbo àlàyé lórí bíbẹ́ sílẹ̀ àrùn COVID - 19 Ìdènà: láti dènà àkóràn àti láti mú ìdíkún bá títàn kálẹ̀ rẹ̀, ṣe àwọn wọ̀nyí. Gba àjẹsára ìdènà-àrùn.","Lezi zinhlayiya zisukela kumaconsi amakhulu okuphefumula ukuya kuma-aerosol amancane. Kubalulekile ukuzijwayeza indlela yokuphefumula, isibonelo ngokukhwehlela endololwaneni egotshisiwe, kanye nokuhlala ekhaya futhi ungahlangani nabanye abantu uze ululame uma uzizwa ungaphilile. Hlala unolwazi: Iseluleko somphakathi Ukuphikisa okungelona iqiniso Imibuzo nezimpendulo Imibiko yesimo Yonke imininingwane ngokuqubuka kweCOVID-19 Ukuvimbela: Ukuze uvimbele ukutheleleka kanye nokunciphisa ukudluliselwa kweCOVID-19, yenza lokhu okulandelayo: Gonywa uma umgomo utholakala kuwe." +ምንም እንኳን ህመሙ ባይሰምዎትም ከሌሎች ቢያንስ 1 ሜትር ይራቁ፡፡ አካላዊ ርቀትን ማስጠበቅ በማይቻልበት ጊዜ ወይም ደካማ በሆነ የአየር ማናፈሻ ውስጥ በሚሆኑበት ጊዜ በትክክል የተገጠመ ጭምብል ይልበሱ። በተዘጉ ቦታዎች ላይ ክፍት እና በደንብ አየር ያላቸው ቦታዎችን ይምረጡ፡፡ ቤት ውስጥ ከሆኑ መስኮት ይክፈቱ፡፡ እጅዎን በሳሙና እና በውሃ አዘውትረው ይታጠቡ ወይም በአልኮል እጅ ማሸት ያፅዱ። ሲያስሉ ወይም ሲያስነጥሱ አፍዎን እና አፍንጫዎን ይሸፍኑ ህመሙ ከተሰማዎት እስኪያገግሙ ድረስ ቤት በመቆየት እራስዎን ያገለሉ። ምልክቶቹ፡- ኮቪድ-19 የተለያዩ ሰዎችን በተለያየ መንገድ ጉዳት ያደርስባቸዋል፡፡ አብዛኛዎቹ በበሽታው የተያዙ ሰዎች ከቀላል እስከ መካከለኛ ህመም ምልክቶች የሚሰማቸው ሲሆን ሆስፒታል ሳይገቡ ይድናሉ፡፡ በጣም የተለመዱ ምልክቶች፡- ትኩሳት፣ ሳል፣ የድካም ስሜት፣ ጣዕም ወይም ሽታ ማጣት፤,"Stay at least 1 metre apart from others, even if they don’t appear to be sick. Wear a properly fitted mask when physical distancing is not possible or when in poorly ventilated settings. Choose open, well-ventilated spaces over closed ones. Open a window if indoors. Wash your hands regularly with soap and water or clean them with alcohol-based hand rub. Cover your mouth and nose when coughing or sneezing. If you feel unwell, stay home and self-isolate until you recover. Symptoms: COVID-19 affects different people in different ways. Most infected people will develop mild to moderate illness and recover without hospitalization. Most common symptoms: fever, cough, tiredness, loss of taste or smell.","Ka ba da tazara ta aƙalla mita 1 tsakaninka da muta ne ko da kuwa ba su nuna alamar rashin lafiya. Ka sanya takunkumi daidai yayin da ba da tazara ba zai yiwu ba a gurin da ba wadatacciyar iska. Ka zaɓi zama a filin gurin da yake da wadatacciyar iska akan gurin da yake a rufe. Ka buɗe taga in kana cikin ɗaki. Wanke hannye ko da yaushe da sabulu da ruwa ko a goge su da sinadaran kashe cuta na hannu. Ka rufe bakin ka da hancinka lokacin da kake tari ko atishawa. Idan ka ji rashin lafiya, ka zauna a gida kuma ka killace kanka har sai ka samu sauƙi. Ala'momin cuta: Covid 19 tana iya kama mutanne dabandabam ta hanyoyi mabanbamta. Yawancin mutanen da suka kamu suna nuna alamun rashin lafiya kaɗan kuma su sami sauƙi ba tare da zuwa asibiti ba. Alamomin da suka fi shahara: Zazzaɓi, tari, gajiya, rashin ɗanɗano ko rashin jin ƙamshi da wari.","Kaa mbali na wengine angalau mita 1, hata kama hawaonekani kuwa wagonjwa. Vaa barakoa iliyofumika vizuri wakati umbali wa kimwili hauwezekani au ukiwa katika mazingira yasiyo na hewa ya kutosha. Chagua nafasi zilizowazi, zenye kuingiza hewa nzuri juu ya zile zilizofungwa. Fungua dirisha kama ni ndani. Nawa mikono yako mara kwa mara kwa sabuni na majzi au isafishe kwa kutumia vitakasa mikono. Funika mdomo wako na pua unapokohoa au kupiga chafya. Ikiwa unajisikia vibaya, kaa nyumbani na ujitenge hadi upone. Dalili: UVIKO-19 huathiri watu tofauti tofauti kwa njia tofauti. Watu wengi walioambukizwa wataugua kiasi na kupona bila kulazwa hospitalini. Dalili za kawaida: homa, kikohozi, uchovu, kupoteza ladha au harufu.","Dúró ní mítà 1 sí àwọn ẹlòmíràn, kódà tí ó bá jọ bí ẹni wí pé wọn ò ṣe àárẹ̀. Wọ ìbomú tí ó ṣe rẹ́gí nígbà tí ìfun ara ẹni láàyè ò bá ṣeé ṣe tàbí nígbà tí ó bá ní ibi tí ò tí sí àyè fún afẹ́fẹ́ láti yíká. Yan àyè tí ó ṣí sílẹ̀, àyè tí afẹ́fẹ́ ń ráyè wọlé dára dára sí èyí tí ó dí. Sí fèrèsé nígbà tí ó bá bà nínú ilé. Fọ ọwọ́ rẹ lóòrè lóòrè pẹ̀lú ọṣẹ àti omi tàbí kí o fi rọ́ọ̀bù ọlọ́tí-líle. Bo ẹnu rẹ àti imú nígbà tí ó bá ń wúkọ́ tàbí sìn. Tí ara rẹ ò bá yá, dúró sílé kí o sì ya ara rẹ sọ́tọ̀. Àmì Àṣàfihàn: Àìsàn Covid - 19 máa ń ní ipa lórí oníríirú ènìyàn n�� òníríirú ọ̀nà. Púpọ̀ nínú àwọn tí ó lùgbàdè rẹ̀ yóò ní àìsàn ní ìwọ̀ǹba sí déédé tí wọn ó sì rí ìwòsàn láì lọ sí ilé-ìwòsàn. Àmì tó gbajúmọ̀: ibà, ikọ́, ìrẹ̀wẹ̀sì, ìpàdánù-ìtọ́wò.","Hlala uqhele okungenani ibanga eliyimitha eli-1 kwabanye, ngisho noma bebonakala bengaguli. Gqoka isifonyo esifakwe kahle lapho ukuqhelelana ngokomzimba kungenzeki noma lapho kusendaweni ekungangeni kuyo umoya ngokwanele. Khetha izindawo ezivulekile, ezingena kahle omoya esikhundleni sezivaliwe. Vula ifasitela uma ungaphakathi endlini. Geza izandla zakho njalo ngensipho namanzi noma uzihlanze nge-alcohol-based hand rub. Mboza umlomo kanye nekhala lapho ukhwehlela noma uthimula. Uma uzizwa ungaphilile, hlala ekhaya futhi ungahlangani nabanye uze ululame. Izimpawu: I-COVID-19 ithinta abantu abahlukene ngezindlela ezahlukene. Abantu abaningi abathelelekile bazoba nokugula okuncane ukuya kokungatheni futhi balulame ngaphandle kokulaliswa esibhedlela. Izimpawu ezijwayeleke kakhulu: imfiva, ukukhwehlela, ukukhathala, ukulahlekelwa umuzwa wokunambitheka noma wokuzwa iphunga." +ብዙም ያልተለመዱ ምልክቶች፡- የጉሮሮ መቁሰል፣ ራስ ምታት እና ህመም፣ ተቅማጥ፣ የቆዳ ሽፍታ ወይም የጣቶች ወይም የእግር ጣቶች ቀለም ወይም በአይኖች ላይ የብስጭት ምልክት መታየት፡፡ ከባድ ምልክቶች፡- የመተንፈስ ችግር ወይም የትንፋሽ ማጠር፣ የንግግር ወይም የመንቀሳቀስ አቅም ማጣት ወይም ግራ መጋባት፣ የደረት ሕመም መሰማት፡፡ ከባድ ምልክቶች ከታዩ ወዲያውኑ የሕክምና እርዳታ ይፈልጉ፡፡ ሀኪምዎን ወይም የጤና ተቋምዎን ከመጎብኘትዎ በፊት ሁል ጊዜ ይደውሉ፡፡ ቀላል ምልክት ያለባቸው ሰዎች የዓለም ጤና ድርጅት ጤናማ ከሆኑ ምልክቶቻቸውን በቤት ውስጥ መቆጣጠር አለባቸው፡፡ በአማካይ አንድ ሰው በቫይረሱ ከተያዘበት ጊዜ ጀምሮ ምልክቱ እስኪታይ ድረስ ከ5-6 ቀናት የሚወስድ ቢሆንም እስከ 14 ቀናት ሊወስድ ይችላል፡፡,"Less common symptoms: sore throath, headacheaches and pains, diarrhoeaa, rash on skin, or discolouration of fingers or toesred or irritated eyes. Serious symptoms: difficulty breathing or shortness of breath, loss of speech or mobility, or confusion, chest pain. Seek immediate medical attention if you have serious symptoms. Always call before visiting your doctor or health facility. People with mild symptoms who are otherwise healthy should manage their symptoms at home. On average it takes 5–6 days from when someone is infected with the virus for symptoms to show, however it can take up to 14 days.","Ƙananan alamomin su ne: ciwon maƙogwaro, ciwon kai da zafi da gudawa da ƙuraje a jiki, ko canjawar kalar yatsu ko yatsan ƙafa yayi ja ko ido ya rinƙa zafi. Alamomi masu tsanani: yin numfashi da ƙyar ko rashin numfashi da kasa yin magana ko motsi, ko ɗimuwa ko ciwon ƙirji. Ka nemi samun kulawa ta gaggawa in kana fama da alamomi masu tsanani. Ko da yaushe ka kira kafin ka je wurin likitanka ko jami'in lafiya. Mutanen da suke da ƙananan alamomi waɗanda kuma suke da lafiya, sai suyi malejin alamominsu a gida. A ƙiyasce, yana ɗaukan kwana biyar zuwa shida 5 - 6 daga lokacin da mutum ya kamu da cutar covid 19 zuwa lokacin da alamomi za su bayyana, ko da yake ya kan iya ɗaukan har kwana goma sha huɗu 14.","Dalili chache za kawaida: maumivu ya koo, maumivu ya kichwa na maumivu, kuhara, upele kwenye ngozi, au kubadilika rangi ya vidole au macho kuwashwa. Dalili kali: changamoto za kupumua au upungufu wa pumzi, kupoteza uwezo wa kuzungumza au kutembea, au kuchanganyikiwa, maumivu ya kifua. Tafuta matibabu ya haraka ikiwa una dalili za hatari. Piga simu kila wakati kabla ya kumtembelea daktari wako au kituo cha afya. Watu walio na dalili za wastani ambao wana afya njema wanapaswa kudhibiti dalili zao nyumbani. Kwa wastani huchukuawa siku 5 hadi 6 ‚Äì tangu siku ambayo mtu ameambukizwa na virusi hivyo ili kuonekana kwa dalili, walakini inaweza kuchukuwa hadi siku 14.","Àwọn àmì tí kò gbajúmọ̀: ọ̀nà ọ̀fun dídùn, orí fífọ́ àti ìrora, ìgbé gbuuru, kúrúkùsá lórí awọ̀, tàbí bíba àwọ̀ èékánná jẹ́ tàbí èékánná ẹsẹ̀ tàbí kí ojú má ṣe é rí. Àmì tó le koko : líle láti mí tàbí ìgékúrú ìmí, ìpàdánù ọ̀rọ̀ sísọ tàbí ìrìn, tàbí kí ǹkan máa rúni lójú, àyà dídùn. Gbìyànjú láti rí dókítà tí o bá ní àwọn àmì tí ó le koko yìí. Máa pe dókítà rẹ kí o tó lọ ọ ri tàbí ilé-ìwòsàn. Àwọn èèyàn tí wọ́n ní àmì níwọ̀ǹba tí ìlera wọn ò fi bẹ́ ẹ̀ mẹ́hẹ ṣe àkóso àwọn àmì wọn nílé. Ní gbèdéke àjọpín ó má a ń lò tó ọjọ́ 5-6 nígbà tí èèyàn bá kó fáírọ́��̀sì kí àmì tó fara hàn, sílẹ̀ síbẹ̀ ó lè lo ọjọ́ 14.","Izimpawu ezingajwayelekile kangako: umphimbo obuhlungu, ukuphathwa ikhanda kanye nobuhlungu, isifo sohudo, ukuqubuka esikhumbeni, noma ukushintsha kombala weminwe noma amehlo abomvu noma abuhlungu. Izimpawu ezibucayi: ubunzima bokuphefumula noma iphika, ukungakwazi ukukhuluma noma ukuhamba, noma ukudideka komqondo, ubuhlungu besifuba. Funa usizo lwezokwelapha ngokushesha uma unezimpawu ezibucayi. Shaya ucingo njalo ngaphambi kokuvakashela udokotela wakho noma isikhungo sezempilo. Abantu abanezimpawu ezingatheni futhi abaphilile kufanele bengamele izimpawu zabo ekhaya. Ngokwesilinganiso kuthatha izinsuku ezi-5 ukuya kweziyi-6 kusukela lapho othile etheleleke ngevayirazi kuze kube yilapho kubonakala khona izimpawu, nokho kungathatha izinsuku ezingafinyelela kweziyi-14." +የክራይሚያ-ኮንጎ የደም መፍሰስ ትኵሳት ማጠቃሊያ፡- ክራይሚያ-ኮንጎ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት (CCHF) የቫይረስ ሄመሬጂክ ትኩሳት አብዛኛውን ጊዜ በ መዥገሮች የሚተላለፍ ነው፡፡ በተጨማሪም በቫይረሱ በተያዙ የእንስሳት ሕብረ ህዋሳት( ቫይረሱ ወደ ደም ውስጥ የገባበት የእንስሳት ሕብረ ሕዋስ) በመገናኘት በእንስሳት እርድ ወቅት እና ከዚያ በኋላ ወዲያውኑ ሊያዝ ይችላል። የ CCHF ወረርሽኞች ቫይረሱ ወደ ወረርሽኞች ሊያመራ ስለሚችል ከፍተኛ የሞት መጠን (ከ10-40%)፣ የሆስፒታል እና የጤና ተቋማት ወረርሽኞችን ሊያስከትል ስለሚችል ለመከላከል እና ለመፈወስ አስቸጋሪ ስለሆነ ለህብረተሰብ ጤና አገልግሎት አስጊ ነው፡፡ CCHF በመላው አፍሪካ፣ በባልካን፣ በመካከለኛው ምስራቅ እና በኤስያ አካባቢዎች የተስፋፋ ነው፡፡ በሽታው እ/አ/አ በ 1944 በክራይሚያ ባሕረ ገብ መሬት ውስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ የታየ ሲሆን ክራይሚያ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት የሚል ስም ተሰጥቶታል፡፡ እ.ኤ.አ. በ 1969 ክራይሚያ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳትን (Crimean haemorrhagic fever) የሚያመጣው በሽታ አምጪ ተህዋሲያን እ/አ/አ በ 1956 በኮንጎ ተፋሰስ ውስጥ ተለይቶ የታወቀው በሽታ መንስኤው እንደሆነ ታውቋል፡፡ የሁለቱ የቦታ ስሞች ትስስር የበሽታውን እና የቫይረሱን መጠሪያ ስም አስገኝቷል፡፡ ምልክቶቹ፡- በመዥገር ንክሻ መበከልን ተከትሎ የሚታይ ሲሆን የክራይሚያ-ኮንጎ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት (CCHF) የመራቢያ ጊዜ ከ1-3 ቀናት ሲሆን ቢበዛ 9 ቀናት ይሆናል፡፡ በመዥገር ንክሻ መበከልን ተከትሎ የሚታይ ሲሆን የክራይሚያ-ኮንጎ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት (CCHF) የመራቢያ ጊዜ ከ1-3 ቀናት ሲሆን ቢበዛ 9 ቀናት ይሆናል፡፡,"Crimean-Congo haemorrhagic fever Overview: Crimean-Congo haemorrhagic fever (CCHF) is a viral haemorrhagic fever usually transmitted by ticks. It can also be contracted through contact with viraemic animal tissues (animal tissue where the virus has entered the bloodstream) during and immediately post-slaughter of animals. CCHF outbreaks constitute a threat to public health services as the virus can lead to epidemics, has a high case fatality ratio (10–40%), potentially results in hospital and health facility outbreaks, and is difficult to prevent and treat. CCHF is endemic in all of Africa, the Balkans, the Middle East and in Asia. The disease was first described in the Crimean Peninsula in 1944 and given the name Crimean haemorrhagic fever. In 1969 it was recognized that the pathogen causing Crimean haemorrhagic fever was the same as that responsible for an illness identified in 1956 in the Congo Basin. The linkage of the two place names resulted in the current name for the disease and the virus. Symptoms: Following infection by a tick bite, the incubation period of Crimean-Congo haemorrhagic fever (CCHF) is usually 1–3 days, with a maximum of 9 days. Following infection by a tick bite, the incubation period of Crimean-Congo haemorrhagic fever (CCHF) is usually 1–3 days, with a maximum of 9 days.","Zazzaɓin Krimin-Kwango da Ƙwari da Dabbobi ke yaɗawa Gamsashshen bayani: CCHF nau'in zazzaɓi ne da ƙwarin dabbobi ke haddasa shi. Kuma akan iya kamuwa da shi ta hanyar jikin dabba( ta kafar da cutar ta shigi dabbar cikin jijiyoyin jininta lokacin yanka dabbar ko bayan an yanka ta. ɓarkewar zazzaɓin CCHF yana haifar da barazana ga ayyukan lafiyar al'umma saboda ƙwayar cutar ɗin za ta iya haddasa annoba, akwai da kaso arba'in a cikin ɗari 40% na mutuwar mutane waɗanda a ke samun rashe rashen na asibitoci da wuraren kula da ɓarkewar cuta kuma yana da wahala a a daƙile ko kawar da shi. CCHF annoba ce a Afirka duka a Yankin Balkans, da Gabas Ta Tsakiya da kuma Asiya. An gano cutar ne a farko a shekara ta 1944 a Crimean Peninsula inda aka bashi suna da "" Crimean haemorrhag fever"". A shekara 1969, aka gano cewa ƙwayoyin (pathogen) waɗanda suke haddasa zazzaɓin CCHF ɗaya suke da ƙwayoyin cutar da suka haddasa cutar da aka gano ta a shekara ta 1956 a Kwango Basin. Alaƙar da ke tsakanin sunayen guraren biyu ita ta haifar da sunan cutar da kuma ƙwayar cutar. Alamomi:Bayan kamuwa da cutar ta hanyar cizon da kaskar tayi, lokacin ƙyanƙyasar cutar (CCHF) baya wuce kwana uku 3 zuwa kwana biyar 5, ya ƙure kwanaki 9. Bayan kamuwa da cutar ta hanyar cizon da kaskar tayi, lokacin ƙyanƙyasar cutar (CCHF) baya wuce kwana uku 3 zuwa kwana biya 5, sannan mafi tsawo kwanaki 9.","Homa ya damu ya crimea-Kongo. Muhtasari: Homa ya kutokwa na damu ya crimean-Kongo (CCHF) Overview: Crimean-Congo haemorrhagic fever (CCHF) ni homa ya virusi ya kuvuja damu ambayo kawaida huenezwa na kupe. Inaweza pia kuambukizwa kwa kugusana na tishu za wanyama wa virusi (tishu za wanyama ambao virusi vimeingia kwenye damu) wakati na mara baada ya kuchinjwa kwa wanyama. Mlipuko wa CCHF ni tishio kwa huduma za afya ya umma kwani virusi hivyo vinaweza kusababisha magonjwa ya mlipuko, vina uwiano mkubwa wa vifo vya wagonjwa (10‚Äì40%),vinaweza kusababisha milipuko ya hospitalini na vituo vya afya, na ni vigumu kuzuia na kutibu. CCHF imeenea Afrika mzima, Balkan, Mashariki ya Kati na Asia. Ugonjwa huo ulielezewa kwa mara ya kwanza katika Peninsula ya Crimea mnamo 1944 na ulipewa jina la Homa ya kutokwa na damu ya Crimea. Manmo mwaka 1969 iligundulika kuwa pathojeni inayosababisha homa ya kutokwa damu ya Crimea ilikuwa sawa na ile iliyosababisha ugonjwa uliotambuliwa mnamo 1956 katika Bonde la Kongo. Uhusiano wa majina hayo mawili ya mahali ulisababisha jina la sasa la ugonjwa huo wa virusi. Dalili: Kufuatia kuambukizwa kwa kuumwa na kupe, kipindi cha uibukaji wa homa ya kutokwa na damu ya Crimea-Kongo (CCHF) kawaida ni siku 1‚Äì3, na ukomo wa siku 9. Kufuatia kuambukizwa kwa kuumwa na kupe, kipindi cha uibukaji wa homa ya kutokwa na damu ya Crimea-Kongo (CCHF) kawaida ni siku 1‚Äì3, na ukomo wa siku 9.","Ibà Oníṣan-ẹ̀jẹ̀ ti Crimea-Congo Ìsọníṣokí: ibà Oníṣan-ẹ̀jẹ̀ ti Crimea-Congo (CCHF) je ibà tó wọ́pọ̀, tí éégbọn má a ń pín ká. Ó tún ṣe é ṣe láti kó o nípasẹ̀ ìfọwọ́kan iṣan ẹranko viraemic (iṣan ẹranko ni ibi tí fáírọ́ọ̀sì ti wọnú ẹ̀jẹ̀) nígbà àti lójú ẹsẹ̀ tí a bá pa àwọn ẹranko. Ìbẹ́sílẹ̀ CCHF jẹ́ ìdún kòkò mọ́ ètò ìlera àwùjọ tí ó sì lè yọrí sí àjàkálẹ̀ àrùn, ó ní odiwon ewu tí ó pọ̀ (10-40%), tí ìkápá rẹ̀ di ìbẹ́sílẹ̀ ní ilé-ìwòsàn àti àwọn irinṣẹ́ ètò ìlera. CCHF jẹ́ àjàkálẹ̀ ní gbogbo ilẹ̀ Afíríkà, Balkan, Ààrin Ìlà-Oòrùn àti ní Asia. Ní Crimean Peninsula ni wọ́n ti kọ́kọ́ ṣe àpéjúwe àrùn náà ní 1944 wọ́n sì fún un ní orúkọ nnì ibà iṣan-ẹ̀jẹ̀ Crimean. Wọ́n tọ́ka sí i ní 1969 pé kòkòrò tó ń fa ibà iṣan-ẹ̀jẹ̀ Crimean jẹ́ ọ̀kan-ùn pẹ̀lú èyí tó ń fa àìsàn kan tí wọ́n tọ́ka sí ní 1956 ní Congo Basin. Àsopọ̀ tó wà nínú orúkọ ibi méjéèjì ló yọrí sí orúkọ àrùn àti fáírọ́sì náà báyìí. Àmì Aṣàfihàn: lẹ́yìn ìkóràn látàrí ìkéjẹ tó nípọn, àsìkò ìmúbà ibà iṣan-ẹ̀jẹ̀ Crimean máa ń sábà jẹ́ ọjọ́ 1–3, pẹ̀lú ọjọ́ 9 ó pọ̀ tán. Lẹ́yìn ìkóràn látàrí ìkéjẹ tó nípọn, àsìkò ìmúbà ibà iṣan-ẹ̀jẹ̀ Crimean máa ń sábà jẹ́ ọjọ́ 1–3, pẹ̀lú ọjọ́ 9 ó pọ̀ tán.","I-Crimea-Congo haemorrhagic fever Uhlolojikelele: I-Crimean-Congo haemorrhagic fever (CCHF) imfiva ye-haemorrhagic egciwane evamise ukudluliswa yimikhaza. Ingangena futhi ngokuthintana nezicubu zezilwane ze-viraemic (izicubu zezilwane lapho ivayirasi ingene khona emgudwini wegazi) ngesikhathi kanye nangemva kokubulawa kwezilwane. Ukuqubuka kwe-CCHF kusongela imisebenzini yezempilo yomphakathi njengoba ivayirasi ingaholela kubhubhane, kunesilinganiso esiphakeme sabantu abashonayo (10-40%), okungase kubangele ukuqubuka esibhedlela kanye nasezikhungweni zezempilo, futhi kunzima ukukuvimbela kanye nokukwelapha. I-CCHF itholakala kulo lonke elase-Afrika, emazweni aseBalkan, eMpumalanga Ephakathi (Middle East) kanye nase-Asia. Lesi sifo saqala ukuchazwa eNhlonhlweni YaseCrimea ngo-1944 futhi saqanjwa ngokuthi yiCrimea haemorrhagic fever. Ngo-1969 kwaqashelwa ukuthi i-pathogen ebangela i-Crimea haemorrhagic fever yayifana naleyo ebangela ukugula okwatholakala ngo-1956 eCongo Basin. Ukuxhunyaniswa kwamagama ezindawo ezimbili kwaholela egameni lamanje lesifo kanye nevayirasi. Izimpawu: Ngemva kokutheleleka ngokulunywa umkhaza, inkathi yokufukamela iCrimea-Congo haemorrhagic fever (CCHF) ngokujwayelekile iba usuku olu-1 ukuya kwezi-3, ezingedlule kumkhawulo wezinsuku eziyi-9. Ngemva kokutheleleka ngokulunywa umkhaza, inkathi yokufukamela i-Crimea-Congo haemorrhagic fever (CCHF) ngokujwayelekile iba usuku olu-1 ukuya kwezi-3, ezingedlule kumkhawulo wezinsuku eziyi-9." +የሕመም ምልክቶች የሚያሳየው ድንገተኛ ሲሆን ትኩሳት፣ የጡንቻ ሕመም፣ ማዞር፣ የአንገት ሕመም፣ የጀርባ ህመም፣ ራስ ምታት፣ የዓይን ሕመም እና የፎቶፊብያ (የብርሃን ስሜትን) ሊያጠቃልል ይችላል፡፡ ቀደም ብሎ ማቅለሽለሽ፣ ማስታወክ፣ ተቅማጥ፣ የሆድ ህመም እና የጉሮሮ መቁሰል ሊኖር ይችላል፣ ከዚያ በኋላ ደግሞ ከፍተኛ የስሜት መለዋወጥ እና ግራ መጋባት ሊኖር ይችላል፡፡ ከ 2-4 ቀናት በኋላ ህመሙ በድብርት እና በእንቅልፍ ማጣት ሊተካ የሚችል ሲሆን ሊታይ ከሚችል የጉበት መጨመር በተጨማሪ የሆድ ህመሙ ወደ ላይኛው ቀኝ አራተኛ ክፍል ሊገለበጥ ይችላል፡፡ ሌሎች ክሊኒካዊ ምልክቶች ታኪካርዲያ( ፈጣን የልብ ምት)፣ ሊምፋዴኖፓቲ( የሊምፍ ኖዶች መጨመር) እና የፔቴኪየል ብጕር( በቆዳው ውስጥ በሚፈሰው ደም ምክንያት የሚከሰት ብጕር) እንደ አፍ እና ጉሮሮ እና በቆዳው ውስጥ ባሉ ውስጣዊ የፈሳሽ ገጽታዎች ላይ ይገኙበታል። የሰውነት ደም መፍሰስ ህመም ለትላልቅ ሽፍቶች ኤክማሴስ እና ሌሎች የደም መፍሰስ ክስተቶች መንገድ ሊሆን ይችላል፡፡ ብዙውን ጊዜ የሄፐታይተስ ምልክቶች ያሉ ሲሆን በጠና የታመሙ ታካሚዎች ከህመም ከአምስተኛው ቀን በኋላ በፍጥነት የኩላሊት መበላሸት፣ ድንገተኛ የጉበት ስራ ማቆም ወይም የሳንባ ምች ይደርስባቸዋል፡፡ ህክምና፡- የክራይሚያ-ኮንጎ የደም መፍሰስ ትኵሳት( CCHF) በሽታ ያለባቸውን ሰዎች ለመቈጣጠር ዋናው አቀራረብ ምልክቶቹን በማከም አጠቃላይ የድጋፍ እንክብካቤ ማድረግ ነው። የፀረ-ቫይረስ መድሃኒት የየልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት (CCHF) ህመምን ለመፈወስ ያገለግላሉ፡፡ ሁለቱም የቃል እና የደም ቧንቧ መድኃኒቶች ውጤታማ ይመስላሉ። ከየክራይሚያ-ኮንጎ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት (CCHF) የሚነሳ የሞት መጠን በግምት 30% ሲሆን ሞት የሚከሰተው በህመም በሁለተኛው ሳምንት ውስጥ ነው፡፡,"Onset of symptoms is sudden and can include fever, muscle ache, dizziness, neck pain, backache, headache, sore eyes and photophobia (sensitivity to light). There may be nausea, vomiting, diarrhoea, abdominal pain and sore throat early on, followed by sharp mood swings and confusion. After 2–4 days the agitation may be replaced by sleepiness, depression and lassitude, and the abdominal pain may localize to the upper right quadrant, with detectable hepatomegaly (liver enlargement). Other clinical signs include tachycardia (fast heart rate), lymphadenopathy (enlarged lymph nodes), and a petechial rash (a rash caused by bleeding into the skin) on internal mucosal surfaces, such as in the mouth and throat, and on the skin. The petechiae may give way to larger rashes called ecchymoses, and other haemorrhagic phenomena. There is usually evidence of hepatitis, and severely ill patients may experience rapid kidney deterioration, sudden liver failure or pulmonary failure after the fifth day of illness. Treatment: General supportive care with treatment of symptoms is the main approach to managing Crimean-Congo haemorrhagic fever (CCHF) in people. The antiviral drug ribavirin has been used to treat CCHF infection with apparent benefit. Both oral and intravenous formulations seem to be effective. The mortality rate from CCHF is approximately 30%, with death occurring in the second week of illness.","faruwar alamomin bagatatan ne kuma ya haɗa da zazzaɓi da ciwon jiki,jiri da ciwon wuya da ciwon baya da ciwon kai ko ciwon ido ko ciwon rashin son haske. Za a iya samun mura ko amai ko zawo ko ciwon ciki da kuma ciwon kai maƙogwaro wanda canjin hali da ɗimuwa suke biyo baya. Bayan kwana 2 zuwa 4 huɗu rashin bacci da damuwa da lalaci za su maye gurbin ciwon kuma ciwon ciki zai yi sama zuwa girji kuma hanta za tai girma. Waɗansu alamomin sun haɗa da saurin bagawar zuciya da kumburin jijiyoyin jini da kuma borin jini a wuraren da suke a waje kamar baki da maƙogwaro da kuma fata. Ƙurajen za su iya haifar da manyan ƙuraje a jiki da kuma wasu sauran alamomin zazzaɓin (CCHF). Haka kuma marasa lafiyar da suka jigata za su iya fiskantar gazawar aikin ƙoda ko gazawar aikin hanta ko gazawar aikin hanyoyin jini bayan kwana biyar na kamuwa da cutar. Magani: Kulawa ta bai ɗaya tare da magance alamomin cutar shi ne babban mataki na daƙile cutar CCHF. Magani me suna (antiviral) ana anfani da shi wajen magance cutar (CCHF) kuma yana bada tasiri sosai. Magunguna na sha da na allura duka suna da tasisri. Ƙiyasin macemace daga cutar (CCHF) ya kai kashi talatin a cikin ɗari 30% a inda ake mutuwa sati biyu bayan kamuwa da cutar.","Dalili kuu ni za ghafla na zinaweza kujumuisha homa, maumivu ya misuli, kizunguzunugu, maumivu ya shingo, mgongo, maumivu ya kichwa, macho kuwa na vidonda na photophobia (unyeti wa kuona). Kunaweza kuwa na kichefuchefu, kutapika, maumivu ya kuhara, maumivu ya tumbo na koo mapema, ikifuatiwa na mabadiliko makali ya hisia na kuchanganyikiwa. Baada ya siku 2‚Äì hadi 4 msukosuko unaweza kubadilishwa na usingizi, unyongovu, na maumivu ya tumbo yanaweza kuingia kwenye roboduara ya juu ya kulia, na hapatomegalia inayotambulika (kuongezeka kwa ini). Dalili zingine za kliniki ni pamoja na tachycardia (mapigo ya moyo kuwa kasi), limfadenopathia (kuongezeaka kwa tezi za limfu) na upele wa petechial (upele unaosababishwa na kutokwa na damu kwenye ngozi) kwenye sehemu za ndani za utando wa mucous, kama vile mdomoni na kooni, na kwenye ngozi. Petechiae inaweza kutoa nafasi kwa vipele vikubwa zaidi vinavyoitwa ecchymoses, na matukio mengine ya kuvuja kwa damu. Kawaida kuna ushahidi wa hepatitis, na wale walio wagonjwa sana wanaweza kupata kuzorota kwa figo, kushindwa kwa ini ghafla au kushindwa kwa mapafu baada ya siku tano za ugonjwa. Matibabu: Utunzaji wa jumla wa kuunga mkono na matibabu ya dalili ndio njia kuu ya kudhibiti homa ya kutokwa na damu ya Crimean-Congo (CCHF) kwa watu. Dawa za kuzuia virusi za ribavirin zimedtumika kutibu maambukizo ya CCHF kwa manufaa dhahiri. Uuundaji wa midomo na mishipa unaonekana kuwa mzuri. Kiwango cha vifo kutokana na CCHF ni takriban 30%, huku kifo kikitokea kwenye wiki ya pili ya ugonjwa.","Òjijì ni ìbẹ̀rẹ̀ àwọn àmì ó sì lè ní í ṣe pẹ̀lú ibà, ìrora iṣan, òòyì, ìrora ọrùn, ẹ̀yìn dídùn, ẹ̀fọ́rí, egbò ojú àti ìbẹ̀rù iná (ìtètè mọ iná). Àyà rírìn, èébì bíbì, ìgbẹ́ gbuuru, inú rírun àti ọ̀nà-ọ̀fun dídùn lè wà tẹ́lẹ̀, èyí tí ìyípadà ìṣesí àti ìpòrúru tẹ̀lé. Lẹ́yìn ọjọ́ 2 – 4 oorun-àsùnjù, ìrẹ̀wẹ̀sì àti àìní-agbára lè dípò ìdààmú náà, àti pé inú rírun náà lè wọ́ lo sí òkè lápá ọ̀tún, pẹ̀lú ìtóbi ẹ̀dọ̀ tó ṣe é ṣàwárí. Àwọn àmì mìíràn ni tachycardia (ìsárémí-ọkàn), ymphadenopathy (ìtọ́bi aṣẹ́ omi-ara), kúkùsá ẹlẹ́jẹ̀ (kúkùsá tí ìṣẹ̀jẹ̀ awọ ara fà) lórí awọ-inú, bí i ní inú ẹnu àti ọ̀nà-ọ̀fun, àti ní orí awọ ara. kúkùsá ẹlẹ́jẹ̀ lè fa àwọn kúkùsá ńlá tí à ń pè ní ìdáranjẹ̀, àti àwọn òtútù-àyà onísan-ẹ̀jẹ̀ mìíràn. Àmì àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ máa ń sábà wà, àti pé àwọn aláìsàn tí ó le gan-an lè ní ìrírí àdínkù iṣẹ́ kíndìnrín ní kíákíá, ìkùnà ẹ̀dẹ̀ lójijì, tàbí ìkùnà ẹ̀dọ̀-fóró lẹ́yìn ọjọ́ karùn-ún àìsàn náà. Ìtọ́jú: Ìtọ́jú aṣàtìlẹyìn gbogbogbòò pẹ̀lú ìtọ́jú àwọn àmì àìsàn ni ìlànà gbògíì láti ṣàkóso ibà iṣan-ẹ̀jẹ̀ Crimean lára àwọn ènìyàn. Wọ́n ti lo òògùn àtakò-fáírọ́sì nnì, ribavirin, láti tọ́jú àkóràn CCHF pẹ̀lú àǹfààní tó hànde. Àwọn òògùn ìlò láti ẹnu àti ìtìbọ-inú-iṣan-ara dàbí ẹni tí ó múná dóko. Iye ìkú láti ara CCHF ni 30% ní kúkúrú, pẹ̀lú tí ikú ń ṣẹlẹ̀ ní ọ̀sẹ̀ kejì àìsàn náà.","Ukuqala kwezimpawu kungazelelwe futhi kungahlanganisa imfiva, ubuhlungu bezicubu zomzimba, isiyezi, ubuhlungu bentamo, ubuhlungu beqolo, ikhanda, amehlo abuhlungu kanye ne-photophobia (ukuzwela ukubuka ukukhanya). Kungase kube nesicanucanu, ukuphalaza, isifo sohudo, ubuhlungu besisu kanye nomphimbo obuhlungu ekuqaleni, kulandele ukushintshashintsha kwemizwelo okumandla kanye nokudideka komqondo. Ngemva kwezinsuku ezi-2 ukuya kwezi-4 endaweni yokuzizwa ungazinzile kungase kungene ukuqwasha, ukucindezeleka kanye nokungalangazeleli ukwenza lutho (lassitude), kanye nokuphathwa yisisu okungase bufike endaweni engenhla ngakwesokudla, ne-hepatomegaly (ukuvuvukala kwesibindi). Ezinye izimpawu zezempilo zihlanganisa itachycardia (ukushaya kwenhliziyo okusheshayo), ilymphadenopathy (ukuvuvukala kwama-lymph node), nokuqubuka kwe-petechial (ukuqubuka okubangelwa ukopha esikhunjeni) ngaphakathi kwezindawo ezikhiqiza amafinyila (mucosal), njengasemlonyeni nasemphinjeni, kanye nasesikhunjeni. I-petechiae ingase ibangele ukuqubuka okukhulu okubizwa ngokuthi yi-ecchymoses, nezinye izinto ezibangela ukopha. Ngokujwayelekile kunobufakazi besifo sokuvuvukala kwesibindi (hepatitis), futhi iziguli ezigula kakhulu zingase zibe nokuhluleka ukusebenza kwezinso ngokushesha, ukungasebenzi ngendlela efanele kwesibindi okungazelelwe noma ukuhluleka ukusebenza ngendlela efanele kwamaphaphu ngemva kosuku lwesihlanu lokugula. Ukwelashwa: Ukunakekelwa okujwayelekile kokusekela nokwelapha izimpawu kuyindlela eyinhloko yokulawula umkhuhlane we-Crimea-Congo haemorrhagic fever (CCHF) kubantu. Umuthi olwa nevayirasi iRibavirin ususetshenziselwe ukwelapha ukutheleleka nge-CCHF ngenzuzo ebonakalayo. Izinhlobo zombili zokuphuzwa ngmlomo kanye nokufakelwa emithanjeni kubonakala kusebenza ngendlela efanele. Izinga lokushona ngokuphathelene neCCHF licishe libe ngu-30%, kanti ukushona kwenzeka ngesonto lesibili lokugula." +ከበሽታው በተፈወሱ ታካሚዎች ላይ መሻሻል የሚጀምረው በሽታው ከተከሰተ በዘጠነኛው ወይም በአሥረኛው ቀን ነው። የእንስሳ መዥገሮች ህመም ዑደት ብዙውን ጊዜ ሳይስተዋል ስለሚሄድ እና በቤት እንስሳት ላይ ያለው በሽታ ብዙውን ጊዜ የማይታይ ስለሆነ የክራይሚያ-ኮንጎ የልብ ደም መፍሰስ ትኩሳት (CCHF) ህመምን ለመከላከል ወይም ለመቆጣጠር አስቸጋሪ ያደርገዋል፡፡ በተጨማሪም የመዥገር ንክሻ በጣም ብዙ እና ሰፊ በመሆናቸው መዥገርን መቆጣጠር አካሪሳይድስ (መዥገርን ለመግደል የተመረተ ኬሚካል) በአግባቡ ለሚተዳደሩ የእንስሳት ማምረቻ ተቋማት ትክክለኛ አማራጭ ብቻ ነው፡፡ በሰዎች እና በእንስሳት ላይ ጥቅም ላይ የሚውሉ ክትባቶች በስፋት አይገኙም፡፡ ክትባት በማይኖርበት ጊዜ በሰዎች ላይ ህመምንን ለመቀነስ የሚቻለው ለቫይረሱ ተጋላጭነትን ለመቀነስ ስለሚወስዷቸው እርምጃዎች ግንዛቤን በማሳደግ እና ሰዎችን በማስተማር ነው፡፡,"In patients who recover, improvement generally begins on the ninth or tenth day after the onset of illness. It is difficult to prevent or control CCHF infection in animals and ticks as the tick-animal-tick cycle usually goes unnoticed and the infection in domestic animals is usually not apparent. Furthermore, the tick vectors are numerous and widespread, so tick control with acaricides (chemicals intended to kill ticks) is only a realistic option for well-managed livestock production facilities. There are no vaccines widely available for human or animal use. In the absence of a vaccine, the only way to reduce infection in people is by raising awareness of the risk factors and educating people about the measures they can take to reduce exposure to the virus.","Ga marasa lafiyan da suka sami sauƙi, ana samun cigaba ne a rana ta tara ko ta goma da kamuwa daga cutar. Yana da matuƙar wahala a iya kare aukuwar cutar (CCHF) a dabbobi da kuma kaska, saboda dangantakar kaska da dabbobi tana zagayawa ne ba tare da an lura da hakan ba, kuma kamuwa da cutar a tsakanin dabbobi abu ne ba a fili ba. Haka kuma, ƙwarin kaska iri-iri ne kuma sun bazu, daƙile cutar ta hanyar yin amfani da maganin ƙwari mai suna (acaricide) shi ne zaɓi tabbatacce don tabbatar da kiwon dabbobi mai tsari. Babu wadatattun riga-kafi ga mutane ko dabbobi. Yayin da aka rasa riga-kafi, hanya ɗaya tilo da za a iya rage kamuwa da cuta ita ce ta wayar da kan al'umma da ilmantar da su game da matakan da ya kamata su rinƙa ɗauka don rage haɗarin kamuwa da cuta.","Kwa wagonjwa wanaopata nafuu, ahueni kwa ujumla huanza siku ya tisa au kumi baada ya kuanza kwa ugonjwa. Ni vigumu kuzuia au kudhibiti maambukizo ya CCHF kwa wanyama na kupe kwani mzunguko wa kupe-mnyama-kupe kwa kawaida huwa hautambuliki na maambukizo kwa wanyamaz wa kufugwa huwa hayapo. Zaidi ya hayo, vidudu vya kupe ni vingi na vimeenea, kwa hivyo udhibiti wa kupe kwa kutumia acaricides (kemikali inayokusudia kuua kupe) ni chaguo la kweli kwa vifaa vya uzalishaji wa mifugo vinavyosimamaiwa vyema. Hakuna chanzjo zinazopatikana kwa wingi kwa matumizi ya binadamu na wanyama. Kwa kukosekana kwa chanjo, njia pekee ya kupunguza maambukizo kwa watu ni kwa kuongeza ufahamu wa sababu za hatari na kuwaelimisha watu kuhusu hatua wanazoweza kuchukua ili kupunguza uwezekano wa kuambukizwa na virusi.","Nínú àwọn aláìsàn tó dárayá, ìdárayá máa ń sábà ṣẹlẹ̀ ní ọjọ́ kẹsàn-án sí ìkẹwàá lẹ́yìn ìbẹ̀rẹ̀ àìsàn. Ó le láti dènà tàbí ṣe àkóso àkóràn CCHF nínú àwọn ẹranko àti eégbọn nítorí pé wọ́n kì í sábà ṣe àkíyèsí ẹ̀wọ́n eégbọn-ẹranko-eégbọn àti pé àkóràn náà lára àwọn ẹranko ilé kì í sábà hànde. Síwájú síi, àwọn eégbọn agbárùnká pọ̀ wọ́n sì fọ́nká, nítorí náà àkóso eégbọn pẹ̀lú òògùn-a-pa-eégbọn (àwọn kẹ́míkà láti pa àwọn eégbọn) nìkan ni ohun tó ṣe é lò láti ṣe àkóso ilé àwọn ohun-ọ̀sìn dáadáa. Kò sí àjẹsára tí ó wà káàkiri fún ìlò ènìyàn tàbí ẹranko. Ní àìsí àjẹsára, ọ̀nà kan ṣoṣo láti dín àkóràn k�� láàrin àwọn ènìyàn ni nípa jíjẹ́ kí wọ́n mọ̀ nípa àwọn okùnfà ewu àti nípa dídá àwọn ènìyàn lẹ́kọ̀ọ́ nípa àwọn ọ̀nà tí wọ́n lè gbà dín ìṣírasí fáírọ́sì náà kù.","Ezigulini ezilulamayo, ukuba ngcono jikelele kuqala ngosuku lwesishiyagalolunye noma lweshumi ngemva kokuqala kokugula. Kunzima ukuvimbela noma ukulawula ukutheleleka ngeCCHF ezilwaneni kanye nasemikhazeni njengoba umjikelezo wezilwane kanye nemikhaza ngokujwayelekile ungabonakali futhi ukutheleleka ezilwaneni ezifuywayo ngokujwayelekile akubonakali. Ngaphezu kwalokho, miningi imikhaza ethwala izifo (tick vector) futhi isakazekile, ngakho ukulawulwa kwemikhaza ngama-acaricides (amakhemikhali okuhloswe ngawo ukubulala imikhaza) kuwukuphela kwendlela engokoqobo ezikhungweni zokukhiqiza imfuyo ezenganyelwe kahle. Ayikho imithi yokugoma etholakala ngokubanzi ukuze isetshenziswe ngabantu noma izilwane. Njengoba kungekho umgomo, indlela kuphela yokwehlisa ukutheleleka kwabantu ukuqwashisa ngezici zengozi kanye nokufundisa abantu ngezinyathelo abangazithatha ukwehlisa ukuchayeka kuvayirasi." +የመስማት ችግር እና መስማት አለመቻል ማጠቃሊያ፡- አንድ ሰው መስማት ካልቻለ የመስማት ችግር እንዳለበት ይነገራል ይህም መደበኛ የመስማት ችሎታ ካለው ሰው ማለትም 20 ዲቢቢ ወይም በሁለቱም ጆሮዎች የተሻለ የመስማት ችሎታ ያለው ማለት ነው፡፡ መለስተኛ፣ መካከለኛ፣ መካከለኛ ከባድ፣ ከባድ ወይም የጠና ህመምን የሚያስከትል ሊሆን የሚችል ሲሆን አንድ ወይም ሁለቱንም ጆሮዎች ሊጎዳ ይችላል፡፡ የመስማት ችግር ዋና መንስኤዎች የተወረሱ ወይም በልጅነት ጊዜ የተከሰቱ የመስማት ችግር፣ ሥር የሰደደ የመሃከለኛ ጆሮ ህመም፣ በድምፅ ምክንያት የሚመጣ የመስማት ችግር፣ ከእድሜ ጋር የተያያዘ የመስማት ችግር እና የውስጥ ጆሮን የሚጎዱ ኦቲቶክሲክ መድኃኒቶች ናቸው፡፡ የመስማት ችግር የሚያስከትለው ተጽእኖ ሰፊ እና ጥልቅ ሊሆን ይችላል፡፡ ወደ ማህበራዊ መገለል፣ ብቸኝነት እና ብስጭት በተለይም የመስማት ችግር ባለባቸው አረጋውያን ላይ ሊያመራ የሚችል ከሌሎች ጋር የመግባባት ችሎታ ማጣት በልጆች ላይ የዘገየ የቋንቋ ክህሎት እድገት መኖርን ያጠቃልላል፡፡ በብዙ አካባቢዎች በትምህርታቸው እና የስራ ቅጥር አማራጮችን የሚጎዳ የመስማት ችግርን ለመቅረፍ በቂ መስተንገዶ አያገኙም፡፡ በማደግ ላይ ባሉ ሀገራት የመስማት ችግር ያለባቸው እና መስማት የማይችሉ ያለባቸው ህጻናት የትምህርት አገልግሎት እምብዛም አያገኙም። የዓለም ጤና ድርጅት እንደገመተው ያልተፈታ የመስማት ችግር በጤና ዘርፉ ወጪዎች (የመስሚያ መሳሪያዎችን ወጪ ሳይጨምር) ፣ የትምህርት ድጋፍ ወጪዎች፣ የምርታማነት ማጣት እና የህብረተሰብ ወጪዎች ምክንያት የአለምን ኢኮኖሚ 980 ቢሊዮን ዶላር በዓመት ያስወጣል፡፡ ስርጭት: መስማት የተሳናቸው እና የመስማት ችግር በስፋት የተስፋፋ ሲሆን በሁሉም ክልሎች እና ሀገሮች ውስጥ ይገኛል።,"Deafness and hearing loss Overview: A person is said to have hearing loss if they are not able to hear as well as someone with normal hearing, meaning hearing thresholds of 20 dB or better in both ears. It can be mild, moderate, moderately severe, severe or profound, and can affect one or both ears. Major causes of hearing loss include congenital or early onset childhood hearing loss, chronic middle ear infections, noise-induced hearing loss, age-related hearing loss, and ototoxic drugs that damage the inner ear. The impacts of hearing loss are broad and can be profound. They include a loss of the ability to communicate with others delayed language development in children, which can lead to social isolation, loneliness and frustration, particularly among older people with hearing loss. Many areas lack sufficient accommodations for hearing loss, which effect academic performance and options for employment. Children with hearing loss and deafness in developing countries rarely receive any schooling. WHO estimates that unaddressed hearing loss costs the global economy US$ 980 billion annually due to health sector costs (excluding the cost of hearing devices), costs of educational support, loss of productivity and societal costs. Prevalence: Deafness and hearing loss are widespread and found in every region and country.","Bebantaka da rashin ji. Gamsashshen bayani: Mutum za a iya cewa ya rasa ji idan ba zai ji ba kamar yadda wani yake ji daidai, hakan yana nufin damar ji ta kashi ashirin 20 dB ko ma fiye da haka da kunnuwansa duka biyu. Kurumtakar za ta iya kasancewa 'yar kaɗan ko tsakatsaki ko tsakatsaki ainun ko me tsanani ko me tsanani sosai, kuma za ta shafar kunne ɗaya ko duk biyun. Manyan dalilan da suke haddasa kurumtaka sun haɗa da matsalar kurumtaka tun lokacin yarinta, ko cutar da ta shafi kunne ko cutar da take da nasaba da hanci da ta shafi kunne ko cuta mai nasaba da shekaru ko wasu magunguna na ƙwaya da suke haddasa hakan. Tasirin kurumtaka yana da faɗi kuma da girma. Sun haɗa da rashin ikon yin magana da mutane wanda hakan yake dakushe cigaba ga yara ko wanda yakan iya haddasa ƙyama ko wariya ko kaɗaitaka da damuwa musammanma a tsakanin tsofaffi da suke da matsalar ji. Wurare da dama sun rasa wadatattun gurabe ga masu matsalar ji wanda hakan yake da tasiri ga yin ko zaɓin aiki. Yaran da suke da matsalar ji ko kurumtaka a wasu ƙasashen masu tasowa suna samun ilimi kaɗan ko ma su rashi gabaɗaya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙiyasta cewa ana asarar dala miliyan 980 a kowacce duk shekara saboda rashin magance matsalolin ji wanda ana anfani da kuɗin ne wajen sayen na'u'rorin ƙara karfin ji, dana taimakawa harkar ilimi. Mamaya: Matsalar kurumtaka da rasa ji sun zama ruwan dare kuma ana samun su kusan a ko ina.","Uziwi na kupoteza usikivu. Muhtasari: Mtu anyesemekana kuwa na upotezaji wa usikivu ikiwa hasikii na vilevile mtu aliye na usikivu wa kawaida, kumaanisha vizingiti vya kusikia vya 20 dB au bora katika masikio yote mawili. Inaweza kuwa nyepesi, wastani, kiasi sana, nyingi au kubwa, na inaweza kuathiri sikio moja au yote mawili. Sababu kuu za upotezaji wa usikivu ni pamoja na upotezaji wa usikivu wa kuzaliwa au wa utotoni, maambukizo sugu ya sikio la kati, upotezaji wa usikivu unaosababishwa na kelele, upotezaji wa usikivu unaohusiana na umri, na dawa za ototoxic zinazoharibu sikio la ndani. Athari za kupoteza usikivu ni nyingi na zinaweza kuongezeka. Ni pamoja na kupoteza uwezo wa kuwasiliana na wengine kuchelewa ukuaji wa lugha kwa watoto, ambao unaweza kusababisha kutengwa na jamii, upweke, na kuchanganyikiwa, haswa kwa watu wazima walio na upotezaji wa usikivu. Maeneo mengi yanakosa huduma bora kwa upotezaji wa usikivu, ambao unaweza kuathiri utendaji wa kitaaluma na chaguzi za ajira. Watoto walio na upotevu wa usikivu na uziwi katikanchi zinazoendelea hawapati elimu yoyote. WHO linakadiria kuwa upotevu wa usikivu bila kushughulikiwa unagharimu uchumi wa dunia dola za Mrekani bilioni 980 kila mwaka kutokana na gharama za sekta ya afya (bila kujumuisha gharama za vifaa vya kusikia), gharama za usaidizi wa elimu, upotevu wa tija na gharama za kijamii. Kuenea: Uziwi na upotevu wa kusikia umeenea na hupatinana katika kila mkoa na nchi.","Etí dídi àti pàdánù ìgbọràn Ìsọníṣókí: Wọ́n lè sọ wípé ènìyàn pàdánù ìgbọràn bí wọn kò bá gbọ́ àti pẹ̀lú ẹni tó ní àǹfààní ìgbọràn tó bójúmu, èyí tún mọ̀ sí pé ìwọ̀n ìgbọràn 20 dB tàbí tó dára ní etí méjèèjì. Ó lè kéré, wà ní ìwọ̀nba, kó pọ̀ díẹ̀, tàbí kò pọ̀ tàbí farahàn gan-an, ó sì lè ní ipa lórí etí kan àbí méjèèjì. Àwọn aṣokùnfà ìpàdánù ìgbọràn ní àìsàn tó rọ̀mọ́ ìbí tàbí àtètè bẹ̀rẹ̀ ìpàdánù ìgbọràn gẹ́gẹ́ bí ọmọdé, àkóràn àárín etí tó nípọn, ìpàdánù ìgbọràn látàrí ariwo, àti àwọn òògùn májèlé tó bá etí inú jẹ́. Àwọn ipa ìpàdánù ìgbọràn gbòòrò wọ́n sì le pọ̀ gan. Àwọn ni ìpàdánù àǹfààní láti bá àwọn ẹlòmíràn sọ̀rọ̀ pẹ̀lú ìdádúró ìṣàgbékalẹ̀ èdè nínú àwọn ọmọdé, èyí tó lè yọrí sí ìyàsọ́tọ̀ láàrin àwùjọ, ìdáwà àti ìpinlẹ́mìí, pàápàá jù lọ láàárín àwọn àgbàlagbà tó ní ìpàdánù ìgbọ́ràn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ agbègbè ló ṣe aláìní ibùgbé tó tó fún pípàdánú ìgbọ́ràn, èyí tó lè ní ipa lórí ìṣesí àti àǹfààní yíyan iṣẹ́ òòjọ́. Àwọn ọmọ tó ti pàdánù gbígbọ́ràn wọn àti tí etí wọn di ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dìde bọ̀ kìí sábà ní àǹfààní sí lílọ sí ilé-ẹ̀kọ́. WHO ṣe ìfojúwò pé àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìpàdánù ìgbóràn tí kò ní ìdásí máa ń ná ẹ̀ka ètò ọrọ̀ ajé àgbáyé ní bílíọ́ọ̀nù 980 owó ilẹ̀ òkèèrè lọ́dọ́ọdún látàrí iye ẹ̀ka ìlera (yàtọ̀ sí iye àwọn irinṣẹ́ fún ìgbọràn), iye àtìlẹyìn fún ìmọ̀ ẹ̀kọ́, ìpàdánù àbájáde àti àwọn iye tó so mọ́ àwùjọ. Ìwọ́pọ̀: Etí dídi àti ìpàdánù ìgbọ́ràn jẹ́ káàkiri tó sì ṣeé bá pàdé ní gbogbo ẹkùn àti orílẹ̀-èdè.","Ukuba yisithulu kanye nokulahlekelwa ukuzwa Uhlolojikelele: Umuntu kuthiwa ulahlekelwa ukuzwa uma engakwazi ukuzwa kanye nomuntu onokuzwa okujwayelekile, okusho ukuthi izilinganiso zokuzwa ezingu-20 dB noma ezingcono kunalokho ezindlebeni zombili. Kungaba okuncane, okungatheni, okubucayi okungatheni, okubucayi noma okujulile, futhi kungathinta indlebe eyodwa noma zombili. Izimbangela eziyinhloko zokulahlekelwa ukuzwa zihlanganisa ukulahleka kokuzwa ingane ezalwa nakho noma kwasekuqaleni kobungane, izifo ezingapheli zamaphakathi nendlebe, ukulahlekelwa ukuzwa okubangelwa umsindo, ukulahlekelwa ukuzwa okuhlobene nobudala, kanye nemithi enobuthi elimaza indawo emaphakathi nendlebe. Imithelela yokulahlekelwa ukuzwa ibanzi futhi ingaba ejulile. Ihlanganisa ukulahlekelwa ukwazi ukuxhumana nabanye abantu, ukuphuza ukuthuthukisa ulimi ezinganeni, okungaholela ekukhishweni inyumbazana ngokuphathelene nezenhlalo, isizungu kanye nokukhungatheka, ikakhulukazi phakathi kwabantu asebekhulile abalahlekelwe ukuzwa. Izindawo eziningi azinazo izindawo zokuhlala ezanele zabalahlekelwe ukuzwa, ezithinta ukusebenza ngokuphathelene nezemfundo kanye nokukhetha umsebenzi. Izingane ezilahlekelwe ukuzwa kanye nezithulu emazweni asathuthuka azivamile ukuthola imfundo. I-WHO ilinganisela ukuthi ukulahlekelwa ukuzwa okungabhekelelwe kubiza umnotho womhlaba wonke u-US$ 980 wezigidigidi minyaka yonke ngenxa yezindleko zomkhakha wezempilo (ngaphandle kwezindleko zamadivayisi okuzwa), izindleko zokwesekwa kwezemfundo, ukulahlekelwa ukwenza okuthile kanye nezindleko zomphakathi. Ukwanda: Ukuba yisithulu kanye nokulahlekelwa ukuzwa kusakazeke kabanzi futhi kutholakala kuzo zonke izifunda kanye namazwe." +በአሁኑ ጊዜ ከ 1.5 ቢሊዮን በላይ ሰዎች (ከዓለም ህዝብ 20% የሚጠጉ) የመስማት ችግር አለባቸው፤ ከእነዚህ ውስጥ 430 ሚሊዮን የሚሆኑት የመስማት ችግር አለባቸው፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2050 ከ 700 ሚሊዮን በላይ የመስማት ችግር ያለባቸው ሰዎች ሊኖሩ ይችላሉ ተብሎ ይጠበቃል፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ 34 ሚሊዮን ህጻናት የመስማት ችግር ወይም የመስማት እጦት ያለባቸው ሲሆን ከዚህ ውስጥ 60% ከሆኑ በሽታዎቹ መከላከል ማስቀረት በሚቻሉ ምክንያቶች የተከሰቱ ናቸው፡፡ በሌላ የህይወት ዘመን መጨረሻ ላይ ከ60 ዓመት በላይ የሆናቸው ሰዎች በግምት 30% የሚሆኑት የመስማት ችግር አለባቸው፡፡ አብዛኛዎቹ የመስማት ችግርን የሚያስከትሉት ተፅእኖዎች አስቀድሞ በማወቅ እና ድጋፍ በመስጠት መቀነስ ይችላሉ። እነዚህም ልዩ የትምህርት ፕሮግራሞችን እና ለትናንሽ ልጆች እና ቤተሰቦቻቸው የምልክት ቋንቋ ትምህርት መስጠትን ያጠቃልላል፡፡ የመስሚያ መርጃ መሳሪያዎችን፣ መስማት ለተሳናቸው ወይም ለመስማት ለተቸገሩ ሰዎች የድምፅ ስሜት ሊሰጥ የሚችል ትንሽ የኤሌክትሮኒክ መሣሪያ ተከላዎችን፣ ዝግ የፅሁፍ መግለጫን እና ሌሎች መሳሪያዎችን ጨምሮ አጋዥ ቴክኖሎጂዎች በማንኛውም እድሜ ላይ ላሉ የመስማት ችግር ያለባቸውን ሰዎች ሊረዱ ይችላሉ፡፡ ሰዎች የመነጋገሪያ ህክምና በማድረግ፣ የድምፅ ማገገሚያ ህክምና አሰጣጥ እና በሌሎች ተዛማጅ አገልግሎቶች ተጠቃሚ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት የመስማት ችግርን በተመለከተ ከእቅማቸው በላይ ሁኗል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ ደረጃ የመስማት ችግር አጋዥ ምርት በእነዚህ አገሮች ከሚያስፈልጉት ፍላጎቶች 3 በመቶውን ብቻ እንደሚሸፍን ይገምታል፡፡ መከላኪያ፡- የዓለም ጤና ድርጅት 50% የመስማት ችግርን በማህበረሰቡ ጤና እርምጃዎች መከላከል እንደሚቻል ይገምታል፡፡,"Currently more than 1.5 billion people (nearly 20% of the global population) live with hearing loss; 430 million of them have disabling hearing loss. It is expected that by 2050, there could be over 700 million people with disabling hearing loss. Globally, 34 million children have deafness or hearing loss, of which 60% of cases are due to preventable causes. At the other end of the lifespan, approximately 30% of people over 60 years of age have hearing loss. Many of the impacts of hearing loss can be mitigated through early detection and interventions. These include specialized education programs and sign language instruction for young children and their families. Assistive technologies, including hearing aids, cochlear implants, closed captioning and other devices can help people with hearing loss at any age. People may also benefit from speech therapy, aural rehabilitation and other related services.Low- and middle-income countries bear a disproportionate burden from hearing loss. WHO estimates that global hearing aid production covers just 3% of the need in these countries. Prevention: WHO estimates that 50% of hearing loss can be prevented through public health measures.","A halin yanzu a sama da mutane biliyan 1.5 Mutane (kusan kaso 20% na al'ummar duniya) suna fama da matsalar rashin ji; miliyan ɗari huɗu da talatin 430 daga cikinsu su na da matsalar ji me raguwa. An yi ƙiyasin cewa zuwa shekara ta 2050, fiye da mutane miliyan ɗari bakwai (700 milion) za sumu naƙasu a jinsu. A duniya gaba ɗaya, ana da yara miliyan 34 suke ɗauke da cutar kurumta ko cutar rasa ji kuma kashi sittin daga cikin ɗari cutar ta same su ne sakamakon dalilai na riga-kafi. A ƙarshen rayiwa, kusan kashi talatin 30 na mutane 'yan sama da shekara sittin 60 suna rasa ji. Tasisran cutar rasa ji ko kurumtaka za a iya daƙile su ta hanyar gano cutar tun da wuri da kuma yin yunƙurin magance ta. Waɗannan sun haɗa da shirye shirye na ilmantarwa da kuma yare na gaɓoɓi ga yara da kuma danginsu. Fasahohin masu taimakawa da suka haɗa masu taimakawa wajen ji da sauransu suna taimakawa a kowane mataki na shekaru mai nasaba da rashin ji. Kuma mutane za su iya anfana da hanyar koya magana ko kuma hanyar ƙara inganta ƙarfin ji da dai sauran ayyuka masu kama da su. Ƙasashe masu rangwaman tattalin arziki su ke da kaso mafi tsoka na masu fama da matsalar ji. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙiyasta cewa samar da na'u'rori masu ƙara ƙarfin ji kaso 3% kawai ake iya samarwa duniya. Riga-kafi:Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙiyasta cewa kasu hamsin a cikin ɗari 50% na cutar kurumtaka za a iya magance ta ta hanyar ɗaukan matakan kariya na al'umma.","Hivi sasa zaidi ya watu bilioni 1.5 (karibu 20% ya idadi ya watu duniani) wanazishi na upotevu wa kuikivu; milioni 430 kati yao wana ulemavu wa kusikia. Inatarajiwa kwamba kufikia mwaka 2050, kunaweza kuwa na zaidi ya watu milioni 700 wenye ulemavu wa kusikia. Ulimwenguni, watoto milioni 34 wana uziwsi na upotevu wa usikivu, ambapo 60% ya kesi zinatokana na sababu zinazoweza kuzuilika. Kwa upande mwingine wa maisha, takriban 30% ya watu wenye zaidi ya miaka 60 wana upotevu wa usikivu. Athari nyingi za upotevu wa usikivu zinaweza kupunguzwa kupitia utambuzi wa mapzema na kufanyia kazi. Hizi ni pamoja na programu za elimu maalumu maelekezo ya lugha ya alama kwa wtoto wadogo na familia zao. Teknolojia za usaidizi, ikiwa ni pamoja na visaidizi vya kusikia, vipandikizi vya koklia, manukuu na vifaa vingine vinaweza kuwasaidia watu wenye upotevu wa usikivu katika umri wowote. Watu wanaweza pia kufaidika na tiba ya kuzungumza, urekebishaji wa kusikia na huduuma zingine zinazohusiana. Nchi zenye uchumi wa chini na wa kati hubeba mzigo usio na uwiano kutokana na upotevu wa usikivu. WHO inakadiria kuwa uzalishaji vifaa saidizi vya kusikia unashughulikia 3% tu ya mahitaji katika nchi hizi. Uzuiaji: WHO linakadiria kuwa 50% ya upotevu wa usikivu unaweza kuzuiliwa kupitia hatua za afya ya umma.","Lọ́wọ́lọ́wọ́, ju ènìyàn bílíọ́ọ̀nù 1.5 (bíi 20% iye gbogbo ènìyàn àgbáyé) ló ń gbé pẹ̀lú ìpàdánù ìgbọ́ràn; 430 nínú wọn ló ní ìpàdánù ìgbọ́ràn aláàbọ̀ ara. Ó yẹ pé ní 2050, bíi ènìyàn mílíọ̀ọ̀nù 700 ló lè wà pẹ̀lú ìpàdánù ìgbọ́ràn aláàbọ̀ ara. Ní àgbáyé, ọmọ mílíọ̀ọ̀nù 34 ló ní etí dídi àti ìpàdánù ìgbọ́ràn, nínú èyí tí 60% ìṣẹ̀lẹ̀ wáyé láti owó àwọn aṣokùnfà tó ṣeé dènà. Ní òdì kejì ìgbé ayé, bíi ènìyàn 30% tó ti lé ní ọjọ́ orí 60 ló ní ìpàdánù ìgbọ́ràn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ipa ìpàdánù ìgbọ́ràn ló ṣeé yẹ̀ bí wọ́n bá tètè ṣe àwárí rẹ̀ àti wá ojútùú sí i. Tó fi mọ́ àwọn ètò ẹ̀kọ́ pàtàkì àti ìlànà èdè alámì fún àwọn ọmọdé àti ẹbí wọn. Àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ aṣèrànwọ́, tó fi mọ́ àwọn ohun ìrànlọ́wọ́ ìgbọràn, àfibọ̀ ihò etí ìṣàgbékalẹ̀ fídíò àti ohùn àti àwọn nǹkan mìíràn tó lè ran àwọn tó ní ìpàdánù ìgnọ́ràn ní ọjọ́ orí yòówù. Àwọn ènìyàn sì le jẹ àǹfààní ìtọ́jú ìsọ̀rọ̀, àtúnṣe etíìgbọ́ àti àwọn iṣẹ́ mìíràn tó fara pẹ́ẹ. Àwọn orílẹ̀-èdè tó ń pawó wọlé lọ́nà bíńtín àti ní ìwọ̀nba ló sábà máa ń ní wàhálà ìpàdánù ígbọ́ràn. WHO ṣe ìfojúwò pé ìpèsè ìrànwọ́ fún Ìgbọràn wà fún 3% péré nínú àwọn tó nílò rẹ̀ ni àwọn orílẹ̀-èdè yìí. Ìdènà: WHO ṣe ìfojúwò pé 50% ìpàdánú ìgbọràn lè ṣeé dènà látàrí àwọn ọ̀nà ìlera gbogbo àgbáyé.","Njengamanje abantu abangaphezu kwezigidigidi ezingu-1.5 (cishe u-20% wabantu bomhlaba wonke) baphila nokulahlekelwa ukuzwa; izigidi ezingama-430 zabo zinokulahlekelwa ukuzwa okukhubazayo. Kulindeleke ukuthi ngo-2050, kube nabantu abangaphezu kwezigidi ezingama-700 abanokukhubazeka kokulahlekelwa ukuzwa. Emhlabeni wonke, izingane eziyizigidi ezingama-34 zinokuba yizithulu noma ukulahlekelwa ukuzwa, u-60% wezimo ubangelwa yizimbangela ezingagwemeka. Ngakolunye uhlangothi lwesikhathi sokuphila, cishe u-30% wabantu abaneminyaka engaphezu kwengama-60 yobudala banokulahlekelwa ukuzwa. Imiphumela eminingi yokulahlekelwa ukuzwa ingancishiswa ngokutholwa kanye nangokungenelela ekuqaleni. Lokhu kuhlanganisa izinhlelo zemfundo ezikhethekile kanye nemiyalelo yolimi lwezandla yezingane ezincane kanye nemindeni yazo. Ubuchwepheshe obusizayo, obuhlanganisa izinsiza-kuzwa, ukufakelwa kwe-cochlear, iclosed captioning kanye namanye amadivayisi angasiza abantu abalahlekelwe ukuzwa nganoma iyiphi iminyaka yobudala. Abantu bangase futhi bazuze ekwelashweni okuphathelene nokukhuluma (speech therapy), ekwelashweni komuzwa wokuzwa (aural) kanye nakwezinye izinsiza ezihlobene nakho. Amazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo athwala umthwalo ongalingani ngenxa yokulahlekelwa ukuzwa. I-WHO ilinganisela ekutheni ukukhiqizwa kwezinsiza zokuzwa emhlabeni wonke kuhlangabezana no-3% kuphela wesidingo kula mazwe. Ukuvimbela: I-WHO ilinganisela ekutheni u-50% wokulahlekelwa ukuzwa ungavinjelwa ngezinyathelo zezempilo zomphakathi." +አንዳንድ የመከላከያ ስልቶች እንደ ለከፍተኛ ድምፅ እና ለሙዚቃ መጋለጥ ወይም እንደ ጆሮ መሰኪያ ያሉ የመከላከያ መሳሪያዎችን የመሳሰሉትን የግል ሰብ የአኗኗር ዘይቤ ምርጫዎችን ያነጣጠራሉ፡፡ ይህ ለግል የድምጽ ስርዓቶች እና መሳሪያዎች የድምጽ ደረጃዎችን በመተግበር ሊረዳ ይችላል፡፡ ተጨማሪ የመስማት ችግርን አጋዥ ቴክኖሎጂዎችን ወይም የቀዶ ጥገና አማራጮችን መጠቀም ጨምሮ በምርመራ እና በልጅነት ጊዜ የመጀመሪያ ድጋፍ በመስጠት ሊቀንስ ይችላል፡፡ ምርመራዎች ከፍተኛ ተጋላጭ በሆኑ በሽታዎች ላይ ጎጂ መድሃኒቶችን መጠቀምን ያግዳል፡፡ የመስማት ችግር እና መስማት የተሳናቸው እንደ ኩፍኝ፣ ማጅራት ገትር፣ በጀርመን ውስጥ ተለመደ የኩፍኝ በሽታ እና ደዌ በሽታ የመሳሰሉ ሌሎች በሽታዎች ውስብስብ ሊሆን ይችላል፡፡ እነዚህን በሽታዎች በክትባት እና በንፅህና አጠባበቅ ፕሮግራሞች አማካኝነት ለመከላከል የሚሰሩ ስራዎች የመስማት ችግር እና መስማት በተሳናቸው ላይ ጠቃሚ ሊኖረው ይችላል፡፡ በጉርምስና ዕድሜ ላይ የሚገኙ ልጃገረዶችን እና ሴቶችን ከእርግዝና በፊት የኩፍኝ በሽታ መከላኪያ እና በነፍሰ ጡር ሴቶች ላይ የሚከሰት የሳይቶሜጋሎቫይረስ ኢንፌክሽንን (cytomegalovirus infections) መከላኪያ በተፈጥሮ የመስማት ችግር ወይም መስማት የተሳናቸው ሕፃናትን አደጋ ይቀንሳል፡፡,"Some prevention strategies target individual lifestyle choices such as exposure to loud sounds and music or wearing protective equipment such as earplugs. This can be assisted through implementing audio standards for personal audio systems and devices. Further reductions in hearing loss can be gained through screening and early interventions in childhood, including application of assistive technologies or surgical options. Screenings can also prevent the use of damaging pharmaceuticals in high-risk cases. Hearing loss and deafness can also occur as a complication of other diseases such as measles, meningitis, rubella and mumps. Work to prevent these diseases through vaccination and hygiene programs can have a beneficial impact on rates of hearing loss and deafness. Immunizing adolescent girls and women of reproductive age against rubella before pregnancy, and preventing cytomegalovirus infections in pregnant women, can reduce the risk of babies born with congenital hearing loss or deafness.","Waɗansu daga cikin matakan kariya su na fiskantar zaɓin mutum ne na salon rayiwarsa kamar zama a wurin da yake da hayaniya me yawa da jin kiɗa ko sa abubuwan da suke rufe kunne kamar iyafes. Za a iya taimakawa wajen magance cutar ta hanyar yin anfani da na'u'rori masu taimakawa wajen ƙara ƙarfin gani. Waɗansu daga hanyoyin da za a iya rage matsalar kamuwa da cutar kurumta su ne katangance yara da taimaka musu tun su na yara don ganin ba su kamu da cutar ba wanda ya haɗa da fasahohin da kuma zaɓin aikin likita. Sannan kuma tantancewa za ta iya hana yin anfani da magaungunan da suke iya haddasa cutar. Sannan kuma cutar rasa ji da ta kurumta za su iya faruwa a sakamakon wasu cututtukan kamar ƙyanda da dai sauransu. Yin aiki don hana waɗannan cututtuka aukuwa ta hanyar rigakafi da kuma shirye shirye na koyar da tsafta kan iya rage tasirai na cutar rasa ji da kurumtaka. Yiwa 'yan mata da manyan mata riga-kafin cutar rubella kafin ɗaukar ciki, da kuma kare kamuwa da cutar (cytomegalovirus) ga masu ciki, zai iya rage haɗarin haihuwar yara masu ɗauke da cutar rasa ji ko kurumtaka.","Baadhi ya mikakati ya kuzuia unalenga uchgauzi wa mtindo wa maisha ya mtu binafsi kama vile kuwepo kwenye maeneo yenye kelele na muziki au kuvaa vifaa vya kuzuia kama vile viziba sikio. Hili linaweza kusaidiwa kwa kutekeleza viwango vya sauti kwa mifumo ya sauti ya mtu binafsi na vifaa. Upunguzaji zaidi wa upotevu wa usikivu unaweza kupatikana kupitia uchunguzi na hatua za mapema utotoni, ikiwa ni pamoja na matumizi ya teknolojia saidizi au uchaguzi wa upasuaji. Uchunguzi pia unaweza kuzuia utumiaji wa dawa zenye madhara katika hali hatarishi. Kupoteza usikivu na uziwi pia kunaweza kutokea kwa matatizo ya magonjwa mengine kama vilesurua, meningitis, rubela na mabusha. Kazi ya kuzuia magoniwa haya kupitia chanjo na programu za usafi inaweza kuwa na athari ya faida kwa viwango vya upotevu wa kusikia na uziwi. Kuwapa chanjo wasichana na wanawake wa umri wa kuzaa dhidi ya rub ela kabla ya ujauzito, na kuzuia maambukizo ya cytomegalovirus kwa wanawake wajawazito, kunaweza kupunguza hatari ya watoto wanaozaliwa na upotevu wa usikivu wa kuzaliwa.","Àwọn ọ̀nà ìdènà kan máa ń ní àfojúsùn ìgbé ayé ẹnì kọ̀ọ̀kan bíi ìfojúhàn sí ariwo tó pọ̀ àti orin tàbí wíwọ àwọn ohun ìdáàbò bíi púlọ̀ọ̀gì etí. Ìrànwọ́ le wà fún èyí nípa ṣíṣe àgbékalẹ̀ gbèǹdéke ohun ìfetí gbọ́ fún ètò àti irinṣẹ́ ohun ìfetí gbọ́. Àdìnkù sí ìpàdánù ìgbọ́ràn lè túbọ̀ ṣeé ṣe nípa ṣẹ̀ ṣíṣe àyẹ̀wò àti àbójútó kíákíá ní ìgbà kékeré, tó fi mọ́ lílo àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ ara ní lọ́wọ́ tàbí yíyan iṣẹ́ abẹ. Ṣíṣe àyẹ̀wò náà lè dènà ìlò àwọn òògùn aṣàkóbà nínú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tó méwu lọ́wọ́ gidigidi. Ìpàdánù ìgbọ́ràn àti etí dídi náà lè wáyé látàrí ìkọlù láti ara àwọn àìsàn mìíràn bíi ìgbóná, yírùnyírùn, àrùn rubella àti àrùn mumps. Iṣẹ́ láti dènà àwọn àrùn yìí nípasẹ̀ ajẹsára àti àwọn ètò ìmọ̀tótó lè ní ipa tó ní àǹfààní lórí ìwọ̀n ìpàdánù ìgbọ́ràn àti etí dídi. Fífún àwọn ọmọbìnrin tó ti bàlágà àti àwọn obìnrin tó wà láàrin ọjọ́ orí ìbímọ ní abẹ́rẹ́ àjẹ́sára láti dènà rubella kí wọ́n tó lóyún, àti ṣíṣe ìdènà àkóràn cytomegalvirus nínú àwọn aláboyún, ó lè mú àdìnkù bá bíbí ọmọ tuntun pẹ̀lú ìpàdánù etí ìgbọ́ràn tàbí etí dídi gẹ́gẹ́ bí àìsàn láti ìgbà ìbí.","Amanye amasu okuvimbela ahlose ukukhetha indlela yokuphila yomuntu ngamunye njengokuchayeka emsindweni kanye nasemculweni okhalela phezulu noma ukugqoka izinto zokuzivikela njengama-earplugs. Lokhu kungasizwa ngokusebenzisa izindinganiso zokulalelwayo kezinhlelweni kanye namadivayisi omsindo omuntu uqobo. Ukuncishiswa okwengeziwe kokulahlekelwa ukuzwa kungatholakala ngokuhlunga nangokungenela ekuqaleni ebunganeni, okuhlanganisa ukusebenzisa ubuchwepheshe bokusiza noma izindlela zokuhlinza. Ukuhlunga kungavimbela futhi ukusetshenziswa kwemithi elimazayo ezimweni ezinobungozi obukhulu. Ukulahlekelwa ukuzwa kanye nokuba yisithulu nakho kungavela njengenkinga yezinye izifo ezifana nesimungumungwane, i-meningitis, i-rubella kanye nozagiga. Sebenzela ukuvimbela lezi zifo ngezinhlelo zokugoma kanye nenhlanzeko kungaba nomthelela omuhle emazingeni okulahlekelwa ukuzwa kanye nokuba yisithulu. Ukugomela amantombazane asakhula kanye nabesifazane abaneminyaka yobudala yokwazi ukuzala i-rubella ngaphambi kokukhulelwa, nokuvimbela ukutheleleka nge-cytomegalovirus kwabesifazane abakhulelwe, kunganciphisa ingozi yezingane ezizalwa zinokulahlekelwa ukuzwa noma ukuba yisithulu." +የመርሳት በሽታ ማጠቃሊያ፡- የመርሳት በሽታ የአንድን ሰው የእለት ተእለት እንቅስቃሴን ለማስጠበቅ ባለው አቅም ላይ ከፍተኛ ድጋፍ የሚያደርጉ የማስታወስ ችሎታን፣ ሌሎች የግንዛቤ ችሎታዎችን እና ባህሪን ለሚጎዱ የበርካታ በሽታዎች ጃንጥላ ትርጉም ነው፡፡ ምንም እንኳን ዕድሜ ለአእምሮ ሕመም በጣም ጠንካራ የታወቀ አደጋ ቢሆንም፣ የእርጅና መደበኛ አካል አይደለም። የዓለም ጤና ድርጅት የአእምሮ ማጣት ችግር ያለባቸውን ሰዎች እና የጤና ባለሙያቻቸውን ህይወት ለማሻሻል ከአባል ሀገራት እና ከሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ጋር በቅርበት እየሰራ ሲሆን የመርሳት በሽታ በማህበረሰቦች እና በአገሮች ላይ ያለውን ተጽእኖ እየቀነሰ መጥቷል፡፡ መስፋፋት፡- በአሁኑ ጊዜ በዓለም ዙሪያ ከ55 ሚሊዮን በላይ ሰዎች የአእምሮ የማስታወስ ችግር ያለባቸው ሲሆን ከ60% በላይ የሆኑ የዓለም ጤና ድርጅት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ይኖራሉ፡፡ በየዓመቱ ወደ 10 ሚሊዮን የሚጠጉ አዳዲስ በሽታዎች ይከሰታሉ፡፡ የመርሳት በሽታ በዓለም አቀፍ ደረጃ በአረጋውያን መካከል ለአካል ጉዳተኝነት እና ለጥገኝነታቸው ከዋነኛ መንስኤዎች አንዱ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የመርሳት ችግር ላለባቸው ሰዎች ብቻ ሳይሆን ለተንከባካቢዎቻቸው እና ለቤተሰቦቻቸውም የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ ደረጃ አብዛኛውን እንክብካቤ እና ድጋፍን ይሰጣል፡፡ ብዙውን ጊዜ የአእምሮ መርሳት ችግርን ግንዛቤ እና መረዳት እጥረት ያለበመሆኑ በዚህ ምክንያት መገለልን እና የምርመራ እና እንክብካቤ እንቅፋቶችን ያስከትላል፡፡ የመርሳት በሽታ በተንከባካቢዎች፣ በቤተሰብ እና በአጠቃላይ ማህበረሰብ ላይ የሚያሳድረው ተጽዕኖ አካላዊ፣ ስነ-ልቦናዊ፣ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ሊሆን ይችላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የመርሳት በሽታን እንደ የህዝብ ጤና ቅድሚያ ይመለከታል፡፡,"Dementia Overview: Dementia is an umbrella term for several diseases affecting memory, other cognitive abilities and behaviour that interfere significantly with a person’s ability to maintain their activities of daily living. Although age is the strongest known risk factor for dementia, it is not a normal part of ageing. WHO is working very closely with Member States and other relevant stakeholders to improve the lives of people with dementia and their carers, while decreasing the impact of dementia on communities and countries. Prevalence: Currently more than 55 million people have dementia worldwide, over 60% of whom live in low-and middle-income countries. Every year, there are nearly 10 million new cases.Dementia is one of the major causes of disability and dependency among older people worldwide. It can be overwhelming, not only for people who have dementia, but also for their carers and families, who globally provide the majority of care and support. There is often a lack of awareness and understanding of dementia, resulting in stigmatization and barriers to diagnosis and care. The impact of dementia on carers, family and society at large can be physical, psychological, social and economic. WHO response: WHO recognizes dementia as a public health priority.","Cutar Mantawa Ƙarin bayani:Cutar mantuwa kalma ce me ma'ana da yawa da take nufin cututtuka da yawa da suke taɓa ƙwaƙwalwa da kuma wasu jijiyoyin ƙwaƙwalwa da ke shafar yadda ya kamata su yi rayiwarsu. Kodayake shekaru su ne dalilin da ka iya haddasa mantau, ba ko da yaushe ne ba hakan ke faruwa. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki kafaɗa da kafaɗa da sauran hukumomin ƙasa da kuma masu ruwa da tsaki don inganta rayuwar mutane masu matsalar cutar ƙwaƙwalwa wato mantau tare da masu kula da su yayin da hakan ke rage tasirin cutar ƙwaƙwalwa a cikin al'umma da ƙasashen duniya. A halin da ake ciki, fiye da mutane miliyan 55 hamsin da biyar ne suke fama da cutar ƙwaƙwalwa a duniya kuma kashi sittin daga cikin ɗari 60% na mutanen su na a ƙasashe masu tasowa. Duk shekara ana samun ƙaruwar mutum miliyan 10. Cutar mantau tana cikin ɗaya daga cikin manyan dalilan da ke haddasa nakasa kuma da dogaro da wani a tsakanin tsofaffi. Abun zai iya zama na tashin hankali, ba wai kawai ga mutane waɗanda suke da mantau ba, a'a har ma ga masu kula da su da kuma danginsu waɗanda su ne su ke samar da kulawa da tallafi ga su 'yan uwan nasu. Akwai ako da yaushe rashin wayewar kai da fahimtar mecece mantau wanda hakan yake haifar da ƙyama da kuma matsalolin don yin magani da kulawa. Tasirin cutar ƙwaƙwalwa ga masu kula da me cutar ko dangi koma al'umma duka kuma zata iya zama a bayyane, ko a ƙwaƙwalwa ko a zamantakewa ko a tattalin arziki. Amsar WHO: Hukumar Lafiya ta Duniya tana ɗaukan cutar mantau a matsayin abun da za tafi kulawa da shi.","Ugonjwa wa akili. Muhtasari: Ugonjwa wa akili ni neno jumuishi la magonjwa kadhaa yanayoathiri kumbukumbu, uwezo mwingine wa utambuzina tabia ambayo huingilia kwa kiasi kikubwa uwezo wa mtu kudumisha shughuli zao za maisha ya kila siku. Ingawa umri ndio sababu kuu ya hatari inayojulikana ya ugonjwa wa akili, sio sehemu ya kawaida ya kuzeeka. WHO inafanya kazi kwa karibu sana na Nchi Wanachama na wadau wengine husika ili kuboresha maisha ya watu wenye ugonjwa wa akili na kazi zao, huku ikipunguza athari za ugonjwa wa shida ya akzili kwa jamii na nchi. Kuenea: Hivi sasa zaidi ya watu milioni 55 wana ugonjwa wa akili duniani kote, zaidi ya 60% ya hao wanaishi katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Kila mwaka, kuna karibu kesi milioni 10 mpya. Ugonjwa wa akili ni moja ya sababu kuu za ulemavu ma utegemezi kati ya watu wazima ulimwenguni. Inaweza kuelemea, sio tu kwa watu walio na ugonjwa wa akili, lakini pia kwa walezi wao na familia, ambao hutoa huduma nyingi na msaada ulimwenguni. Mara nyingi kuna ukosefu wa ufahamu na uelewa wa ugonjwa wa akili, na kusababisha unyanyapaa na vikwazo vya utambuzi na huduma. Athari za ugonjwa wa shida ya akili wa walezi, familia na jamii kwa ujumla zinaeza kuwa za kimwili, kisaikolojia, kijamii na kiuchumi. Mwitikio wa WHO: WHO inatambua ugonjwa wa zakili kama kipaumbele cha afya ya umma.","Àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé Ìsọníṣókí: Àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé jẹ́ agbòòrùn ọ̀rọ̀ fún ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àrùn tí ó ń kóba ìrántí, àwọn ipá ajẹmọ́-ìmọ̀ mìíràn àti ìṣesí tí ó máa ń dá sí agbára ènìyàn láti ṣe àkóso àwọn ìṣe wọn lójoojúmọ́. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ọjọ́-orí jẹ́ okùnfà tó nípọn jùlọ fún àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé, kì í ṣe ara ohun tí ó yẹ fún ìdàgbà. WHO ń ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ àti Àwọn Òṣìṣẹ́ tó tọ́ mìíràn láti mú ìgbèrú bá ìgbésíayé àwọn ènìyàn tó ní àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé àti àwọn olùtọ́jú wọn, nígbà tí wọ́n ń mú àdínkù bá ipa àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé lórí àwọn agbègbè àti orílẹ̀-èdè. Òǹkà-Àpapọ̀: Ní lọ́ọ́lọ́ọ́, ó ju mílíọ́nù 55 ènìyàn lọ tó ní àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé lágbàáyé, nínú èyí tí 60% ó lé ń gbé ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbede-méjì. Ní ọdọọdún, ó fẹ́rẹ̀ tó ìṣẹ̀lẹ̀ mílíọ́nù 10. Àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn okùnfà pàtó fún jíjẹ́-àkàndá àti ìgbára-léni láàrin àwọn àgbàlagbà ní àgbáyé. Ó lè lágbara, kì í ṣe fún àwọn ènìyàn tó ní àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé nìkan, ṣùgbọ́n fún àwọn olùtọ́jú àti ẹbí wọn, àwọn ẹni tí ó máa ń pèsè púpọ̀ ìtọ́jú àti àtìlẹyìn lágbàáyé. Àìmọ̀kan àti àìní-òye àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé máa ń sábà wà, èyí tí ó máa ń yọrí sí àbùkù àti ìdènà sí àyẹ̀wò àti ìtọ́jú. Ipa àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé lórí àwọn olùtọ́jú, ẹbi àti àwùjọ lápapọ̀ lè jẹ́ nípa tara, èrò-ọkàn, ìbágbépọ̀ àwùjọ àti ọrọ̀-ajé. Èsì WHO: WHO rí àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé gẹ́gẹ́ bí olúborí ìlera àwùjọ.","Ukuwohloka kwengqondo (Dementia) Uhlolojikelele: I-Dementia iyigama elihlanganisa izifo eziningi (umbrella term) lezifo eziningana ezithinta ukukhumbula, okunye ukwazi ukusebenzisa ingqondo kanye nendlela yokuziphatha ephazamisa kakhulu ukwazi komuntu ukugcina imisebenzi yakhe yokuphila kwansuku zonke. Nakuba iminyaka yobudala iyisici sengozi esaziwa kakhulu sokuwohloka komqondo, akuyona ingxenye evamile yokuguga. I-WHO isebenzisana kakhulu naMazwe angamaLungu kanye nabanye ababambiqhaza abafanele ukuze yenze ngcono izimpilo zabantu abaphethwe ukuwohloka kwengqondo kanye nabanakekeli babo, ngesikhathi inciphisa umthelela wokuwohloka kwengqondo emiphakathini kanye nasemazweni. Ukwanda: Njengamanje abantu abangaphezu kwezigidi ezingama-55 banesifo sokuwohloka kwengqondo emhlabeni wonke, abangaphezu kuka-60% babo bahlala emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Minyaka yonke, kuba neziguli ezintsha ezicishe zibe yizigidi eziyi-10. Ukuwohloka kwengqondo kungenye yezimbangela eziyinhloko zokukhubazeka kanye nokuthembela kwabanye abantu kubantu asebekhulile emhlabeni wonke. Kungaqeda amandla kakhulu, hhayi kuphela kubantu abanesifo sokuwohloka kwengqondo, kodwa nakwabanakekelayo kanye nemindeni yabo, abahlinzeka ukunakekelwa nokusekelwa okuningi emhlabeni wonke. Ngokuvamile kunokuntuleka kokuqwashisa kanye nokuqonda ukuwohloka komqondo, okuholela kusinembekezelo kanye nasezithiyweni ngokuphathelene okuhlola kanye nokunakekelwa. Umthelela wokuwohloka kwengqondo kubanakekeli, emndenini kanye nasemphakathini wonkana ungaba ngokomzimba, ngokwengqondo, ngokwezenhlalo kanye nangokomnotho. Impendulo yeWHO: I-WHO ithatha ukuwohloka kwengqondo njengento esemqoka empilweni yomphakathi." +እ/አ/አ በግንቦት 2017 በተደረገው የዓለም ጤና ጉባኤ ላይ እ/አ/አ ከ2017-2025 ባለው ጊዜ ውስጥ የመርሳት በሽታን በተመለከተ በሕዝብ ጤና እርዳታ አሰጣጥ ላይ ያለውን ዓለም አቀፍ የተግባር ዕቅድን አጽድቋል፡፡ ዓለም አቀፋዊ የተግባር ዕቅደ የመርሳት ችግር ያለባቸውን ሰዎች፣ ቤተሰቦቻቸውን እና ተንከባካቢዎችን ህይወት ለማሻሻል ያለመ ሲሆን ይህም የመርሳት በሽታን በማህበረሰብ እና በአገሮች ላይ ያለውን ተጽእኖ ይቀንሳል፡፡ በሰባት ቦታዎች ላይ የድጋፍ ዕቅድ የሚሰጥበትን አጠቃላይ ቁርጠኝነቱን ያቀርባል፡- (1) የመርሳት በሽታን በህዝብ ጤናው ላይ ቅድሚያ መስጠት፤ (2) የአእምሮ መርሳት በሽታ ግንዛቤ ማስጨበጥን፣ ማካተት እና ወዳጃዊነት መጨመር፤ (3) የመርሳት አደጋን መቀነስ፤ (4) ምርመራ፣ ህክምና እና እንክብካቤ ማሻሻል፤ (5) የአእምሮ ህመምተኞችን መደገፍ፤ (6) የአእምሮ መርሳት በሽታ የጤንነት መረጃ ሥርዓቶችን ማሻሻል እንዲሁም (7) ምርምርን እና ፈጠራን ማዳበር፡፡,"In May 2017, the World Health Assembly endorsed the Global action plan on the public health response to dementia 2017-2025. The global action plan aims to improve the lives of people with dementia, their families and carers, while decreasing the impact of dementia on communities and countries. It provides a comprehensive blueprint for action across seven areas: (1) making dementia a public health priority, (2) increasing dementia awareness, inclusion and friendliness; (3) reducing the risk of dementia; (4) improving diagnosis, treatment and care; (5) supporting dementia carers, (6) enhancing health information systems for dementia and (7) fostering research and innovation.","A watan Mayu na 2017, Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi taro a inda ta sahale wani shiri na duniya da za magance cutar mantau. Shirin lafiyar na duniya an yi shi ne don inganta lafiyar masu cutar mantau, da iyalansu da masu kula da su yayin da ake rage tasirin cutar mantau ga al'umma da kuma ƙasashe. Ya samar da kyakkyawan tsari don aiki a ɓangarori guda bakwai. 1. mayar da cutar mantuwa ta zama abun da za a fi mai da hankali kai. 2. ƙara wayar da kan mutane akan cutar mantau da jawo su a jiki da yin habahaba da su. 3. rage haɗarin kamuwa da cutar mantau. 4. inganta magungunanta da kulawa da masu cutar. 5. tallafawa amasu kula da waɗanda suke da cutar mantau. 6. inganta tsarin ajiye bayanai na masu cutar mantau. 7. tallafawa yin bincike da gano sababbun al'amura game da cutar.","Mnamo Mei 2017, Baraza la Afya Ulimwenguni liliidhinisha mpango wa utekelezaji juu ya mwitikio wa afya ya umma kwa ugonjwa wa akili 2017-2025. Mpango wa utekelezaji wa kimataifa unalenga kuboresha maisha ya watu wenye ugonjwa wa akili, familia zao na walzi, huku ukipunguza athari za shida ya akili kwa jamii na nchi. Inatoa mwongozo wa kina wa hatua katika maeneo saba: (1) Kufanya ugonjwa wa akili kipaumbele cha afya ya umma. (2) Kuongeza uelewa wa ugonjwa wa akili, ushirikishwaji na ukaribu, (3) Kupunguza hatari za ugonjwa wa shida ya akili; (4) Kuboresha utambuzi, matibabu na huduma; (5) Kusaidia walezi wa ugonjwa wa shida ya akili, (6) Kuimarisha mifumo ya taarifa za afya kwa shida ya akili na (7) Kukuza utafiti na uvumbuzi.","Ní Oṣù Karùn-ún 2017, Àgbáríjọpọ̀ Ìlera Àgbáyé fi òǹtẹ̀ lu ètò ìṣe àgbáyé lórí èsì ìlera àwùjọ sí àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé ní 2017-2015. Ètò ìṣe àgbáyé náà gbèrò láti mú tún ayé àwọn ènìyàn tó ní àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé, àwọn ẹbi àti olùtọ́jú wọn ṣe, nígbà tí ó ń mú àdínkù bá ipa àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé lórí àwọn agbègbè àti orílẹ̀-èdè. Ó ń pèsè ìwé-àmúṣiṣẹ́ ẹlẹ́kùn-ún-rẹ́rẹ́ fún ìṣe ní àwọn agbọn méje: (1) fífi àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé ṣe olúborí ìlera àwùjọ, (2) ìmúpọ̀si ìmọ̀, ìfisí àti ìbádọ́rẹ̀ẹ́ nípa àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé; (3) dídín ewu àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé kù; (4) ìmúgbèrú àyẹ̀wò, ìtọ́jú àti ìkẹ́; (5) títi àwọn olùtọ́jú àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé kù, (6) dídákún àwọn ètò ìròyìn ìlera fún àìsàn ọpọlọ ajẹmọ́-gbígbàgbé àti (7) dídákún ìwádìí àti ìsọdọ̀tun.","NgoMeyi 2017, iWorld Health Assembly yavuma uHlelo loMhlaba Wonke lesiNyathelo sokuSabela kwezeMpilo zoMphakathi ngokupathelene nokuWohloka kweNgqondo 2017-2025. Isinyathelo somhlaba wonke sihlose ukwenza ngcono izimpilo zabantu abanokuwohloka kwengqondo, imindeni kanye nabanakekeli babo, ngesikhathi kuncishiswa umthelela wokuwohloka kwengqondo emiphakathini kanye nasemazweni. Sinikeza umklamo oningiliziwe wesinyathelo ezindaweni eziyisikhombisa: (1) ukwenza ukuwohloka kwengqondo kube yinto eseqhulwini kwezempilo zomphakathi, (2) ukukhulisa ukuqwashisa ngokuwohloka kwengqondo, ukungabandlululi kanye nokuba nobungani; (3) ukunciphisa ingozi yokuwohloka kwengqondo; (4) ukwenza ngcono ukuthilakala kwesifo, ukwelashwa kanye nokunakekelwa; (5) ukusekela abanakekeli balabo abanokuwohloka kwengqondo, (6) ukuthuthukisa izinhlelo zolwazi lwezempilo zokuwohloka kwengqondo kanye (7) nokukhuthaza ucwaningo kanye nokusungula izinto ezintsha." +ዴንጊዩ እና ከባድ ዴንጊዩ (Dengue and severe dengue) ማጠቃሊያ፡- ዴንጊዩ በወባ ትንኝ የሚተላለፍ ቫይረስ ሲሆን በሞቃታማና ትሮፒካዊ የአየር ጠባይ ባላቸው አካባቢዎች በብዛት ይታያል፡፡ በሽታው የሚከሰተው ከአራቱ በቅርብ ተዛማጅነት ባላቸው የዴንጊዩ ቫይረሶች (ሴሮታይፕስ ተብሎ የሚጠራው) ሲሆን እነዚህም አንዳንዶቹም የህክምና ዕርዳታ እስከመፈለግ እና ሆስፒታል መተኛት የሚጠይቁትን ጨምሮ በጣም ቀላል (ምልክታቸው የማይታወቅ) ወደ በርካታ አይነት ምልክቶች ሊሚያመሩ ይችላሉ፡፡ በሽታው ከባድ ሲሆን ለሞት አደጋ ሊዳርግ ይችላል፡፡ ለበሽታው የተዘጋጀ ምንም ዓይነት ሕክምና የለም ነገር ግን በሽተኛው የሚያሳያቸው ምልክቶች ሊፈወሱ ይችላሉ፡፡ በዚህ ዓመት መጀመሪያ ላይ የዓለም ጤና ድርጅት ዴንጊዩን እ/አ/አ በ2019 ላይ ከአስር በሽታዎች መካከል ለህመም ሊያጋልጥ የሚችል አስጊ በሽታ ብሎ የዘረዘረው ሲሆን በአሁኑ ጊዜ በብዙ አገሮች የተከሰቱት ወረርሽኞች ይህንን ምልከታ አረጋግጠዋል፡፡ የዴንጊዩ ወረርሽኞች ወቅታዊ መልክ ይኖራቸዋል፤ ስርጭቱም ብዙ ጊዜ በዝናብ ወቅቶች እና ከዝናብ በኋላ ከፍተኛ ደረጃ ላይ ይደርሳል፡፡ ለመጨመሩም አስተዋጽኦ የሚያደርጉ በርካታ ምክንያቶች ያሉ ሲሆን ከነዚህ መካከልም ከፍተኛ የወባ ትንኝ ብዛት፣ ደም ዝውውር ስርጭቶች ተጋላጭነት፣ ተስማሚ የአየር ሙቀት፣ የዝናብ እና የእርጥበት መጠን ሲሆኑ ሁሉም የወባ ትንኞችን የመራባት እና የመመገብ ዘይቤ እንዲሁም የዴንጊዩ ቫይረስ የመራቢያ ጊዜው ላይ ተጽዕኖ ያሳድራሉ፡፡ ንቁ የቁጥጥር ስርዓት አለመኖር እና የሰራተኞች እጥረት ከሌሎች ተግዳሮቶች መካከል ጥቂቶቹ ናቸው። ምልክቶቹ፡- ዴንጊዩ ራሱን የሚገድብ የትኩሳት በሽታ ሲሆን ከማሳመም እስከ ከባድ የሆኑ ምልክቶችን ማሳያት ድረስ ይደርሳል፡፡,"Dengue and severe dengue Overview: Dengue is a mosquito-borne viral infection that is common in warm, tropical climates. Infection is caused by any one of four closely related dengue viruses (called serotypes) and these can lead to a wide spectrum of symptoms, including some which are extremely mild (unnoticeable) to those that may require medical intervention and hospitalization. In severe cases, fatalities can occur. There is no treatment for the infection itself but the symptoms that a patient experiences can be managed. Earlier this year, WHO listed dengue as a potential threat among ten diseases for 2019 and current outbreaks in many countries confirm this observation. Dengue epidemics tend to have seasonal patterns, with transmission often peaking during and after rainy seasons. There are several factors contributing to this increase and they include high mosquito population levels, susceptibility to circulating serotypes, favourable air temperatures, precipitation and humidity, all of which affect the reproduction and feeding patterns of mosquito populations, as well as the dengue virus incubation period. Lack of proactive control interventions and staff are some of the other challenges. Symptoms: Dengue is a self-limiting febrile illness with symptoms ranging from asymptomatic to severe.","Cutar Denge marar tsanani da kuma mai tsanani. Gamsashshen bayani: Cutar Denge cuta ce da sauro ke yaɗa ta da ake samun ta a ƙasashe masu zafi. Cutar ana kamuwa ne da ita ta hanyar ɗaya daga cikin wakilan da ke yaɗa ta da ake kiran su da suna (serotypes) wannan kuma zai iya haifar da alamomi masu yawa, da suka haɗa da waɗanda suke masu sauƙi (waɗanda ba ma a iya gano su) zuwa alamomin da za zu buƙaci taimakon likita koma kwanciya a asibiti. A wasu lokutan ma har akan rasa rai. Babu magani ga wanda ya kamu da cutar amma akan iya magance alamominta. Farkon wannan shekarar, hukumar Lafiya ta Duniya ta sanya cutar Denge a matsayin barazana ga al'umma a inda ta sanya ta a jerin cututtuka guda goma na shekarar 2019 da kuma ɓarkewa a wasu ƙasashen masu yawa da hakan ya tabbatar da binciken. Annobar Denge ta kan ɗauki salon faruwa lokaci lokaci, da yaɗuwarta ta take kai intaha a lokacin damuna da bayan damuna. Akwai dalilai da suke iza wutar ƙaruwar wannan cuta waɗanda suka haɗa da yawan ƙaruwar sauro, da kamuwa da cutar ta hanyar masu yaɗa ta watau (serotypes), da yanayin iska me daɗi, da yanayin danshi waɗanda dukka ninsu suke taimakawa hayayyafar sauro da kuma lokacin ƙyanƙyashe ƙwaya ƙwayai na cutar Denge. Ƙarancin matakai na daƙile cutar da kuma ƙwararrun ma'aikata yana daga cikin wasu ƙalubalen da ake fuskanta. Alamomi : Cutar Dengue cuta ce me iya dakushe kanta da kanta da take da alamomi da su ka fara daga masu sauƙi zuwa masu tsanani.","Dengue na Dengue kali. Muhtasari: Dengue ni maambukizo ya virusi yanayoenezwa na mbu ambayo ni ya kawaida katika hali ya hewa ya joto ya kitropiki. Maambukizo husababishwa na mojawapo ya virusi vinne vya dengi vinavyohusiana kwa karibu (vinaitwa serotypes) na vinaweza kusababisha dalili mbalimbali, ikiwa ni pamoja na baadhi ya dalili zisizo kali sana (hazionekani) kwa zile ambazo zinaweza kuhitaji ufanyikaji wa matibabu na kulazwa hospitalini. Katika kesi hatari, vifo vinaweza kutokea. Hakuna matibabu ya maambukizo yenyewe lakini dalili ambazo mgonjwa hupata zinaweza kudhibitiwa. Mapema mwaka huu, WHO iliorodhesha ugonjwa wa dengue kama tishio kubwa kati ya magonjwa kumi kwa mwaka 2019 na mlipuko wa sasa katika nchi nyingi unathibitisha uchunguzi huu. Ugonjwa wa homa ya dengue huwa na mifumo ya misimu, na maambukizo mara nyingi hushika kasi wakati na baada ya misimu ya mvua. Kuna ababu nyingi zinazochangia ongezeko hili na zinajumuisha ongezeko la wingi wa mbu, uwezekano wa sterotype, zianzozunguka hali joto nzuri ya hewa, mvua na unyevunyevu, yote haya yanaathiri mfumo wa uzazi na ulishaji wa idadi ya mbu, pamoja na zkipindi cha kupevuka kwa virusi vya dengi. Ukosefu wa udhibiti wa hali ya juu na wafanyakazi ni baadhi ya changamoto zingine. Dalili: Dengue ni ugonjwa wa homa unaojizuia na dalili zake huanzia polepole hadi kali sana.","Ibà oríkèé-ara àti akọ ibà oríkèé-ara Ìsọnísókí: Ibà oríkèé-ara jẹ́ fáírọ́sì àkóràn ti ẹ̀fọn tí ó wọ́pọ̀ ní àwọn agbègbè gbígbóná àti olóoru. Àkóràn máa ń wáyé nípasẹ̀ ọ̀kan nínú àwọn fáírọ́sì mẹ́rin tí wọ́n fara-pẹ́-ara tímọ́tímọ́ (tí wọ́n ń pè wí serotypes) èyí sì lè yọrí sí àwọn àmì aṣàfihàn onírúurú, láti orí àwọn kan tí wọ́n mọ níwọ̀n (àìfarahàn) sí àwọn mìíràn tí wọ́n lè nílò ìdásí ìtọ́jú-ìlèra àti ìdádúró-sílé-ìwòsàn. Ní àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tó lé, ìfarapa ńlá lè ṣẹlẹ̀. Kò sí ìtọ́jú fún àkóràn náà fúnra rẹ̀ ṣùgbọ́n àwọn àmì àìsàn tí aláìsàn ní ṣe é ṣàkóso. Ní ìbẹ̀rẹ̀ ọdún yìí, WHO pe Ibà oríkèé-ara gẹ́gẹ́ bí ìdúnkokòkò kan láàrin àwọn àrùn mẹ́wàá fún 2019 àti ìbẹ́sílẹ̀ lọ́ọ́lọ́ọ́ ní ọ̀pọ̀ orílẹ̀-èdè jẹ́rí sí àkíyèsí yìí. Àjàkálẹ̀ Ibà oríkèé-ara lè ní àwọn ìlànà onígbàdégbà, pẹ̀lú ìgbéká èyí tí í sábà dé òtéńté lásìkò àti lẹ́yìn ìgbà òjò. Onírúurú àwọn okùnfà ló wà fún ìpọ̀si yìí wọ́n sì ní í ṣe pẹ̀lú ìpọ̀ ní ẹsú àwọn ẹ̀fọn, àìlágbára àwọn serotypes tó ń lọ kiri, àwọn ìgbóna afẹ́fẹ́ tó dára fún wọn, òjò àti ọ̀rinrin, gbogbo èyí tó ń nípa lórí àwọn ìlànà ìbísíi àti ìjẹun àwọn ẹ̀fọn, àti àsìkò àba fáírọ́sì ibà oríkèé-ara. Àìní àwọn ìdásí atètè-ṣàkóso àti òṣìṣẹ́ jẹ́ àwọn ìpènijà mìíràn. Àwọn àmì aṣàfihàn: Ibà oríkèé-ara jẹ́ àìsàn tí ó lè lọ fúnra rẹ̀ pẹ̀lú àwọn àmì tí ó lè jẹ́ ìwọ̀nba tàbí akọ.","I-Dengue kanye ne-dengue ebucayi Uhlolojikelele: I-Dengue yisifo sevayirasi ethwalwa omiyane esivamile ezindaweni ezifudumele, nezinesimo sezulu esishisayo. Ukutheleleka kubangelwa yinoma yiliphi elinye lamavayirasi amane e-dengue ahlobene kakhulu (abizwa ngokuthi ama-serotypes) futhi lokhu kungaholela ezimpawini ezinhlobonhlobo, ezihlanganisa nezinye ezingatheni (ezingabonakali) ukuya kulezo ezingadinga ukungenelela kwezokwelapha kanye nokulaliswa esibhedlela. Ezimweni ezibucayi kakhulu, kungashona abantu. Akukho okwelaspha isifo ngokwaso kodwa zingenganyelwa izimpawu isiguli esiba nazo. Ekuqaleni kwalo nyaka, iWHO ibeke i-dengue ohlwini lwezinsongo ezingaba khona phakathi kwezifo eziyishumi zango-2019 futhi ukuqubuka kwamanje emazweni amaningi kuqinisekisa lokhu kuphawula. Ubhubhane lwe-dengue luvame ukuba namaphethini enkathi yonyaka, futhi ukutheleleka kuvame ukuba phezulu phakathi nezinkathi zemvula kanye nangemva kwazo. Kunezici eziningana ezinomthelela kulokhu kwanda futhi zihlanganisa amazinga aphezulu omiyane, ukuba sengozini yama-serotypes ajikelezayo, izinga lokushisa lomoya elibavunayo, imvula kanye nomswakama, konke okuthinta ukuzalana kanye nokudla komiyane, kanye nenkathi yokufukamela igciwane le-dengue. Ukuntuleka kokungenelela kokulawula kanye nezisebenzi kungezinye zezinselele. Izimpawu: I-Dengue iyisifo esizibekela umkhawulo esisamfiva esinezimpawu ezisukela ekungakhombisini izimpawu ukuya kwezibucayi kakhulu." +በተበከለች ትንኝ ከተነከሱ ከ4-10 ቀናት ገደማ የዴንጊ ምልክቶች ሊታዩ ይችላሉ። የተለመዱ ምልክቶች እ��ደ ኢንፍሉዌንዛ አይነት ናቸው፣ ታካሚዎች ደግሞ፡- ትኩሳት፣ የራስ ምታት፣ ከዓይኖች ጀርባ ህመም መሰማት፣ የጡንቻ እና የመገጣጠሚያ ህመም፣ ማቅለሽለሽ/ማስታወክ፣ ሽፍታ፣ የድካም ስሜት ያጋጠሟቸዋል፡፡ ሕመሙ እያደገ ሲሄድ ታካሚዎች የመተንፈስ ችግር፣ ከአፍንጫ እና ከድድ ደም መፍሰስ እና የደም ግፊት በፍጥነት መቀነስ ስለሚያጋጥም ወደ ድንጋጤ ሊያመራ ይችላል፡፡ ይህ ሕክምና በአግባቡ የማይደረግለት ከሆነ ወደ ሞት ሊመራ ይችላል፡፡ በሆስፒታሎች ውስጥ ጥሩ የዴንጊዩ በሽታን ጉዳይ አያያዝ በአብዛኛዎቹ በተጠቁ ሀገሮች በበሽታው የሚሞቱት ቁጥር ከ 1% በታች ለማድረስ ረድቷል፡፡ ዴንጊዩ ከሌሎች ተላላፊ በሽታዎች በበለጠ ፍጥነት እየጨመረ ሲሆን በ 13 ዓመታት (እ/አ/አ ከ2000-2013) 400% ጨምሯል፡፡ ዓመታዊው የዴንጊ በሽታ ስርጭት በዓመት ወደ 100 ሚሊዮን የሚጠጉ የበሽታ ምልክቶች ያሉበት ሲሆን ሌላ ~ 300 ሚሊዮን ደግሞ የበሽታ ምልክቶች የሌሉበት ነው። ቀጣዩቹ ትልቁ የበሽታው ጫና በኤስያ (75%) በላቲን አሜሪካ እና በአፍሪካ በመሆን ይከተላሉ፡፡ ሕክምና፡- የዴንጊዩ ትኩሳት ምንም አይነት ልዩ ክትባቶች ወይም ፀረ-ቫይረስ ሕክምናዎች የሉም፡፡ ትኩሳትን ለመቀነስ ፓራሲታሞልን መጠቀም ይመከራል፡፡,"Symptoms of dengue may be observed around 4–10 days after the bite of an infected mosquito. Common symptoms are like that of the flu, with patients experiencing: fever, headaches, pain behind the eyes, muscle and joint pain, nausea/vomiting, rash, fatigue. As the disease progresses, patients can also suffer from respiratory distress, bleeding from the nose and gums and have a rapid drop in blood pressure leading to shock. If left unmanaged, this can lead to death. Sound case management of dengue in hospitals has helped to reduce case fatality rates to less than 1% in most affected countries. Dengue is increasing at a higher rate than any other communicable disease, with 400% increase over 13 years (2000–2013). Annual dengue incidence is estimated to be in the order of 100 million symptomatic cases a year, with another ~300 million asymptomatic infections. The greatest burden is seen in Asia (75%) followed by Latin America and Africa. Treatment: There are no specific vaccines or antiviral treatments against dengue fever. Use of paracetamol to bring down the fever is indicated.","Alamomin cutar Denge za a iya gano su kwana 10 goma bayan kamuwa da cutar ta hanyar cizon sauron da ke ɗauke da ita. Alamomin da suka fi shahara irin na cutar Murar Tsuntsaye ne, wanda marar lafiya zai rinƙa fama da zazzaɓi, ciwon kai, ciwon bayan ido, ciwon gaɓobi, amai, ƙuraje da gajiya. A yayin da cutar taci gaba, marar lafiya zai iya fama da matsalar numfashi, fitar jini daga hanci da kuma fitar jini daga dasashi da kuma saukar yanayin jini na jiki wanda hakan kan iya haifar da girgiza. idan ƙyale abun sasakai, zai iya haifar da rasa rai. Kyakkyawan tsarin kulawa da matsalar cutar Denge a asibitoci ya taimaka wajen rage yawan mace mace da kaso 1 a cikin ɗari 1% a ƙasashen da suka kamu. Cutar Denge tana ƙara bazuwa fiye da suaran cututtuka masu yaɗuwa da kaso 400% a tsawon shekara sha uku watau daga 2000 zuwa 2013. Faruwar cutar Denge a shekara kai miliyan 100 da kuma wasu da suka kamu da cutar Denge da suka kai miliyan 300. An ga babban nauyi a Asiya na 75% da kuma a Latin Amurka da kuma a Afirka. Magani: Babu wata riga-kafi ko wani magani na cutar Denge (Zazzaɓin Denge). Ana iya yin amfani da faratisimal don rage wa cutar tasiri da ƙarfi.","Dalili za dengue zinaweza kuonekana kwenye siku 4‚Äìhadi 10 baada ya kuumwa na mbu mwenye maambukizo. Dalili za kawaida ni kama zile za mafua, pamoja na wagonjwa kuwa na: homa, maumivu ya kichwa, maumivu nyuma ya macho, maumivu ya misuli na viungo, kichefuchefu/kutapika, upele, uchovu. Kadri ugonjwa unapoendela, wagonjwa wataugua kutokana na shida ya kumua, kutokwa na damu puani na ufizi na kushuka kwa kasi kwa shinikizo la damu na kusababisha mshtuko. Kama hautodhibitiwa, hili linaweza kupelekea kifo. Udhibiti mzuri wa ugonjwa wa dengue hospitalini umesaidia kupunguza viwango vya vifo hadi chini ya 1% katika nchi nyingi zilizoathiriwa. Dengue inaongezeka kwa kiwanfo cha juu kuliko ugonjwa mwingine wowote wa kuambukiza, na ongezeko la 400% zaidi ya miaka 13 (2000‚Äì2013). Matukio ya kila mwaka ya dengue yanakadiriwa kuwa katika mpangilio wa visa vya dalili milioni 100 kwa mwaka, na wengine milioni 300 wasio na dalili. Mzigo mkubwa unaonekana barani Asia (75%) ikifuatiwa na Amerika Kusini na Afrika. Matibabu: Hakuna chanjo maalumu au matibabu ya kuzuia virusi dhidi ya homa ya dengue. Matumizi ya parasetamo ili kupunguza homa imeonyeshwa.","A lè ṣe àkíyèsí àwọn àmì Ibà oríkèé-ara ní nǹkan bí ọjọ́ 4 –10 lẹ́yìn tí ẹ̀fọn alárùn kan ti je ni. Àwọn àmì tó wọ́pọ̀ ni bí i ọ̀fìnkìn, pẹ̀lú àwọn aláìsàn tí wọ́n ní: ibà, ẹ̀fọ́rí, ìrora lẹ́yìn ojú, iṣan, àti ìrora oríkèé-ara, àyà rínrìn/èébì, kúrúkùsá, rírẹ̀. Gẹ́gẹ́ bí àrùn náà ṣe ń tẹ̀síwájú, àwọn aláìsàn tún lè ní wàhálà ìmí, ẹ̀jẹ̀ láti inú imú àti èrìgì àti nínú àdínkù ńlá nínú ìfúnpá èyí tí ó ń yọrí sí ìjayà. Bí wọn bá fi sílẹ̀ láìtọ́jú, èyí lè yọrí sí ikú. Ìṣàkóso olóòrìn fún Ibà oríkèé-ara ní àwọn ilé-ìwòsàn tí ṣe ìrànwọ́ láti mú àdínkù bá iye ìṣẹ̀lẹ̀ alágbára sí èyí tí ó kéré sí 1% ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ó kàn jùlọ. Ibà oríkèé-ara ń pọ̀ si ju àìsàn ìkóràn mìíràn lọ, pẹ̀lú ìpọ̀si 400% láàrin ọdún 13 (2000 – 2013). Iye ìṣẹ̀lẹ̀ ibà oríkèé-ara lọ́dún tó mílíọ̀nù 100 alámì tó hànde ní ọdún kan, pẹ̀lú àwọn àkóràn aláìlámì mílíọ́nù 300. A rí àjàgà rẹ̀ tó tóbi jù ní Asia (75%) tí Latin America àti Afíríkà sì tẹ̀le. Ìtọ́jú: jò sí àwọn àjẹsára pàtó tàbí àwọn ìtọ́jú atako-fáírọ́sì fún Ibà oríkèé-ara. Wọ́n tọ́ka sí ìlò paracetamol láti rẹ ibà náà sílẹ̀.","Izimpawu ze-dengue zingase zibonakale cishe ezinsukwini ezi-4 ukuya kweziyi-10 ngemva kokulunywa umiyane onevayirasi. Izimpawu ezivamile zifana nalezo zomkhuhlane, lapho iziguli ziba khona: nemfiva, ukuphathwa yikhanda, ubuhlungu ngemuva kwamehlo, ubuhlungu bezicubu kanye namalunga omzimba, ukucanuzela kwenhliziyo/ukuphalaza, ukuqubuka kwesikhumba, ukukhathala ngokwedlulele. Ngesikhathi lesi sifo siqhubekela phambili, iziguli zingaphathwa futhi ukucindezeleka komgudu wokuphefumula, ukopha emakhaleni kanye nasezinsinini futhi kwehle ngokushesha umfutho wegazi okuholela ekushaqekeni komzimba (shock). Uma iyekwa ingenganyelwe, lokhu kungaholela ekushoneni. Ukwenganyelwa ngobuhlakani kwe-dengue ezibhedlela sekusize ekunciphiseni amazinga okushona kweziguli abe ngaphansi kuka-1% emazweni amaningi athintekile. I-dengue yanda ngezinga eliphakeme kunanoma yisiphi esinye isifo esithathelwanayo, ngokwanda ngo-400% eminyakeni eyi-13 (2000-2013). Izigameko zonyaka ze-dengue silinganiselwa ekulandelaneni okuyizigidi eziyi-100 zezigameko ngonyaka, nezinye izifo eziyizigidi ezingu-~300 ezingakhombisi zimpawu. Umthwalo omkhulu ubonakala e-Asia (75%) kulandelea iLatin America kanye ne-Afrika. Ukwelashwa: Ayikho imithi yokugoma eqondile noma imithi elwa negciwane yokulwa nemfiva ye-dengue wodenga. Ukusebenzisa i-paracetamol ukuze wehlise imfiva kuyaboniswa." +አስፕሪን እና ተዛማጅ ያልሆኑ ስቴሮይድ ያልሆኑ ፀረ-እብጠት መድኃኒቶች (NSAIs) እንደ አይቡፕሮፌን (ibuprofen) ያሉ መወገድ አለባቸው፡፡ የአንድ የዴንጊ ቫይረስ ኢንፌክሽን ማገገም በዚያ የተወሰነ የቫይረስ ሴሮታይፕ ላይ የዕድሜ ልክ በሽታ የመከላከል አቅም ይሰጣል። ይሁን እንጂ ይህ የበሽታ መከላከያ በሌሎቹ የሶስቱ የሴሮታይፕ ቫይረስ ተከታይ በሽታን ለመከላከል ከፊል እና ጊዜያዊ ጥበቃን ይሰጣል፡፡ ተከታዩን በሽታ ለከባድ የዴንጊዩ በሽታ የመጋለጥ እድልን እንደሚጨምር መረጃዎች ያመለክታሉ፡፡ በሽታዎች እና በልዩ የቫይረስ በሽታዎች መካከል ያለው የጊዜ ልዩነት እንዲሁ ጠቃሚ ሊሆን ይችላል፡፡ በሽታውን ለመከላከል በጣም አዋጩ መንገድ በቀን ውስጥ ትንኞች ከመንከስ መከላከል ነው፡፡ ብዙውን ጊዜ የዴንጊዩ ቫይረስን የሚያስተላልፉ ትንኞች በቤት እና በአትክልቱ ላይ ይኖራሉ፡፡ ሰዎች የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፡- ሰውነትን በደንብ የሚሸፍኑ ልብሶችን (በተለይ እግሮችን እና እግሮችን) ይለብሱ፤ በሮች እና መስኮቶች ላይ የፀረ-ተባይ መከላከያዎችን በማስቀመጥ ትንኞች ከቤት እንዲወጡ ማድረግ፤ በአምራቹ የምልክት መመሪያ መሰረት ፀረ-ተባይ መድሃኒቶችን ማድረግ፤,"Aspirin and related non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIs) such as ibuprofen should be avoided. Recovery from infection by one dengue virus provides lifelong immunity against that particular virus serotype. However, this immunity confers only partial and transient protection against subsequent infection by the other three serotypes of the virus. Evidence points to the fact that sequential infection increases the risk of developing severe dengue. The time interval between infections and the particular viral sequence of infections may also be of importance. The best way to prevent infection is to avoid being bitten by mosquitoes during daytime. Mosquitoes that commonly transmit dengue virus often live in and around the home and in the garden. People should: wear clothing that covers the body well (especially legs and feet); keep mosquitoes out of the house by placing insect screens over doors and windows; apply insect repellents according to the manufacturer’s label instructions;","A guji yin anfani da maganin Aspirin da makamacinsa. Don magance cutar Denge. Samun sauƙi daga ɗaya daga cikin ƙwayoyin cutar Denge zai iya samar da riga-kafi a kan wani nau'i cutar na tsawon rayiwa. Kodayake, wannan garkuwar jiki rabi da rabi ce kuma 'yar kariyar kawai za ta iya bayarwa ga kamuwa da cutar na nan gaba. Alama ta nuna cewa kamuwa da cutar Denge yana iya ƙara haɗarin kamuwa da cutar me tsanani. Lokaci tsakanin kamuwa da cutar da kuma faruwa na ƙwayoyin cutar shi ma abun dubawa ne. Hanya fitacciya ta kare kai daga kamuwa da cutar ita ce kar a bari sauron dake ɗauke da cutar ya ciji mutum da rana. Surayen da ke ɗauke da cutar Dengue (Zazzabin cikin Kashi) kuma su ke yaɗa ta su na zaune ne a gida da kuma a lambu don haka mutane ya kamata su: Rinƙa sa kaya da za su rufe musu jikinsu sosai musamman ƙafarsu duka. Korar sauro daga gida ta hanyar yin anfani da raga da za ta hana sauraye shiga gida ta ƙofofi da tagogi. Yin amfani da maganin cizon ƙwari bisa yadda kamfani ya ce a yi amfani da shi.","Aspirini na dawa zinazohusiana na zisizo za steroidal na kuzuia uchochezi (NSAIs) kama vile ibuprofen zinapaswa kuepukwa. Kupona kutokana na kuambukizwa na kirusi kimoja cha dengi hutoa kinga ya maizsha yote dhidi ya aina hiyo virusi. Walakini, kinga hii inatoa ulinzi wa sehemu na wa muda mfupi tu dhidi ya maambukizo yanayofuata na aina nyingine tatu za virusi. Ushahidi unaonyesha ukweli kwamba maambukizo yanayofuatana huongeza hatari ya kupata dengi kali. Muda kati ya maambukizo na mlolongo fulani wa maambukizo ya virusi pia unaweza kuwa muhimu. Njia bora ya kuzuia maambukizo ni kuepuka kuumwa na mbu wakati wa mchana. Mbu ambao mara nyingi husambaza virusi vya dengi mara nyingi huishi ndani na nje ya nyumba na bustanini. Watu wanapaswa: Kubaa nguo ambazo zinafunika mwili vizuri (hususani miguu na ugoko); Zuia mbu nje ya nyumba kwa kuweka skrini za wadudu juu ya milango na madirisha; Tumia dawa za kufukuza wadudu kulingana na maagizo ya lebo ya mtengenezaji;","Asipiríìnì àti àwọn òògùn apàrora (NSAIs) tó dà bíi rẹ̀ bí i ibuprofen yẹ ní yíyẹra fún. Ìmúláradá láti àkóràn nípa fáírọ́sì Ibà oríkèé-ara kan máa ń pèsè sọ́jà-ara títí-ayé láti tako fáírọ́sì serotypes yẹn ní pàtó. Ṣùgbọ́n ṣá, sọ́jà ara yìí fúnni ní ààbọ̀ ààbò fún ìgbà díẹ̀ sí ìkóràn ọjọ́-iwájú nípa àwọn fáírọ́sì serotypes mẹ́ta yòókù. Ẹ̀rí fi hàn pé ìkóràn atẹ̀léra máa ń dá kún ewu níní akọ Ibà oríkèé-ara. Àsìkò tí ó wà láàrin àwọn àkóràn àti ìtẹ̀léra fáírọ́sì pàtó fún àwọn àkóràn tún lè ṣe pàtàkì. Ọ̀nà tí ó dára jù láti dènà àkóràn ni láti yẹra fún ẹ̀fon ní ojúmọmọ. Àwọn ẹ̀fọn tí wọ́n sábà máa ń ṣe àtagbà fáírọ́sì Ibà oríkèé-ara máa ń sábà gbé ní inú àti àyíká ilé àti ní inú ọgbà. Kí àwọn ènìyàn: wọ aṣọ tó bo ara dáadáa (pàápàá jùlọ àwọn ọwọ́ àti ẹsẹ̀); lé àwọn ẹ̀fọn jìnnà sí ilé nípasẹ̀ fífi àwọn ìbòjú-a-lé-kòkòrò bo àwọn ìlẹ̀kùn àti fàrèsé wọn; lo àwọn òògùn ìlé-kòkòrò-lọ ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìlànà àtọ́ka olùpèsè;","I-aspirin kanye nemithi ehlobene ne-non-steroidal anti-inflammatory drugs (amaNSAI) efana ne-ibuprofen kufanele igwenywe. Ukululama ekungenweni ivayirasi eyodwa ye-dengue kunikeza ukuvikeleka impilo yakho yonke kuleyo vayirasi ethile ye-serotype. Nokho, lokhu kuvikelwa komzimba kunikeza ukuvikeleka okuyingxenye kanye nokwesikhashana kuphela ekuthelelweni okulandelayo ngamanye ama-serotypes amathathu evayirasi. Ubufakazi bukhomba eqinisweni lokuthi ukutheleleka ngokulandelana kwandisa ingozi yokuba ne-dengue ebucayi. Isikhathi esiphakathi kokutheleleka kanye nokulandelana okukhethekile kokutheleleka ngevayirasi nakho kungase kubaluleke. Indlela engcono kakhulu yokuvimbela ukutheleleka ukugwema ukulunywa omiyane emini. Omiyane abavame ukudlulisela ivayirasi ye-dengue bavame ukuhlala endlini kanye nasengadini. Abantu kufanele: bagqoke izingubo ezimboza kahle umzimba (ikakhulukazi imilenze kanye nezinyawo); gcina omiyane bengaphandle kwendlu ngokubeka izikrini zokuvalela ngaphandle izinambuzane ngaphezu kweminyango kanye namafasitela; sebenzisa izinto ezixosha izinambuzane ngokuhambisana nemiyalelo yelebuli lomkhiqizi;" +በቀንም ቢሆን በትንሥ መከላኪያ መርበብ ውስጥ መተኛት፤ እንዲሁ�� የወባ ትንኝ ንክሻን በማስወገድ አንድ የቤተሰብ አባል ከተበከለ ወደሌላው እንዳይተላለፍ ለመከላከል ተጨማሪ ጥንቃቄ ያድርጉ፡፡,"sleep under a net, even during the day; and take extra precaution to prevent transmission if a family member is infected by avoiding mosquito bites.",A dinga yin barci a cikin raga koda da rana ne. kuma a kula sosai don a hana yaɗuwar cutar idan aka samu wani daga mutanen gida ya kamu da ita ta hanyar kaucewa gamuwa da cijon sauro.,"Lala ndani ya chandarua, hata wakati wa mchana; na Chukua yahadhari zaidi ili kuzuia maambukizo iwapo mwanafamilia ameambukizwa kwa kuepuka kuumwa na mbu.","sùn lábẹ́ àwọ̀n, kódà ní ojúmọmọ; àti Fi kún ìṣọ́ra láti dènà ìgbéka bí ará ìdílé rẹ kan bá kó o nípasẹ̀ yíyẹra fún kí ẹ̀fọn máa jẹni.","ukulala ngaphansi kwenethi, ngisho nasemini; kanye nokuthatha izinyathelo ezengeziwe ukuvimbela ukutheleleka uma ilungu lomndeni litheleleke ngokugwema ukulunywa omiyane." +ጭንቀት ማጠቃሊያ፡- የጭንቀት ህመም ወይም ድብርት በማንኛውም ሰው ላይ ሊከሰት የሚችል የተለመደ የአእምሮ ጤና ችግር ነው፡፡ በዝቅተኛ ስሜት ላይ መሆን ወይም ደስታን ማጣት ወይም ለረጅም ጊዜ እንቅስቃሴዎች ፍላጎት በማጣት ይታወቃል፡፡ ይህ ከመደበኛ የስሜት ለውጦች እና ከዕለት ተዕለት ኑሮ ስሜቶች የተለየ ነው፡፡ የመንፈስ ጭንቀት ያለባቸው ክፍሎች አብዛኛውን ቀን በየቀኑ ማለት ይቻላል ቢያንስ ለሁለት ሳምንታት ይቆያሉ፡፡ ጭንቀት ያለባቸው ሰዎች ደስ የማይል እንቅልፍ የሚያሳልፉ እና የምግብ ፍላጎታቸው ሊለወጥ ይችላል፡፡ ዝቅተኛ ራስን እንደማይረባ አድርጎ ማየት፣ የመሞት ሀሳቦችን ብልጭ ማለት እና ስለወደፊቱ ተስፋ ማጣት፡፡ የድካም ስሜት እና ደካማ የትኩረት አሰጣጥ እንዲሁ የተለመደ ነው፡፡ ጭንቀት የሚከሰተው በማህበራዊ፣ ስነ-ልቦናዊ እና ባዮሎጂያዊ ምክንያቶች ውስብስብ መስተጋብር ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ጥቃት ሲደርስባቸው የኖሩ ሰዎች፣ ከባድ ኪሳራ ወይም ሌሎች አሉታዊ ክስተቶች ሲጋጠማቸው ለድብርት የመጋለጥ ዕድላቸው ከፍተኛ እንደሆነ ያመላክታል፡፡,"Depression Overview: Depressive disorder, or depression, is a common mental health condition that can happen to anyone. It is characterized by a low mood or loss of pleasure or interest in activities for long periods of time. This is different from regular mood changes and feelings about everyday life. Depressive episodes last most of the day, nearly every day, for at least two weeks. People with depression may experience disturbed sleep and changes to their appetite. They may have feelings of low self-worth, thoughts about dying and hopelessness about the future. Tiredness and poor concentration are also common. Depression results from a complex interaction of social, psychological and biological factors. People who have lived through abuse, severe losses or other adverse events are more likely to develop depression.","Damuwa Gamsashshen bayani: Damuwa ko baƙin ciki wata cuta ce ta zama gama gari wacce za ta iya faruwa ga kowa. Ta ta'allaƙa ne da rashin jin daɗi ko son yin aiki na wani lokaci me tsawo. Wannan ya sha banbam da ɗan canjin yanayin halayya na yau da kullum. Lokacin damuwa yana iya ɗaukan rana ɗaya ko kullum ko sati biyu. Mutanen da suke fama da matsalar damuwa sukan iya rasa samun bacci kuma son cin abincinsu ya canja. Za su riƙa jin ƙasƙanci a tare da su, su kuma riƙa jin mutuwa za su yi su kuma riƙa jin ba su da wani fata a rayuwarsu ta gaba. Gajiya da rashin kula su ma wasu alamu ne na damuwa. Damuwa ko baƙin ciki yana faruwa ne sakamakon wasu dalilai na zamntakewa ko na tunani ko na halittar mutum. Mutanen da suka rayi cikin zalunci, ko asarori ko wasu abubuwa marasa daɗi su su ka fi kusa da kamuwa da matsalar damuwa/baƙin ciki.","Huzuni Muhtasar: Ugonjwa wa mfadhaiko, au unyongovu, ni hali ya kawaida ya afya ya akili ambayo inaweza kutokea kwa mtu yeyote. Inaonyeshwa na hali ya chini au kupoteza furaha au maslahi katika shughuli kwa muda mrefu. Hii ni tofauti na mabadiliko ya mara kwa mara ya hisia kuhusu maisha ya kila siku. Vioindi vya mfadhaiko hudumu zaidi ya siku, karibu kila siku kwa angalau wiki mbili. Watu walio na unyongovu wanaweza kupata usumbufu wa kulal na mabazdiliko katika hamu yao ya kula. Wanaweza kuwa na hisia za kujiona kuwa duni, wakafikiri juu ya kufa na kukosa tumaini kuhusu yajayo. Uchovu na umakini wa hali ya chini pia ni kawaida. Unyongovu unatokana na mwingiliano mgumu wa mambo ya kijamii, kisaikolojia na kibiolojia. Watu ambao wameishi kwa unyanyasaji, hasara nyingi au matukio mengine mabaya wana uwezekano mkubwa wa kupata unyongovu.","Ìrẹ̀wẹ̀sì Ìsọníṣókí: àìlera ìrẹ̀wẹ̀sì, tàbí ìrẹ̀wẹ̀sì, jẹ́ àìsàn ọpọlọ tó wọ́pọ̀ èyí tí ó lè ṣẹlẹ̀ sí ẹnikẹ́ni. Ó ní àbùdá ìrẹ̀sílẹ̀ ìṣesí tàbí ìsọnù ìdúnnú tàbí ìfẹ́ sí àwọn ìṣe fún àwọn àsìkò ìgbà tó pẹ́. Èyí yàtọ̀ sí àwọn àyípadà déédéé fún ìṣesí nípa ìgbésíayé lójoojúmọ́. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìrẹ̀wẹ̀sì máa ń gba ọjọ́ kan tán, ó fẹ́rẹ̀ lè jẹ́ ojoojúmọ́, fún ọ̀sẹ̀ méjì ó kéré tán. Àwọn tó ní ìrẹ̀wẹ̀sì lè ní ìdààmú oorun àti àyípadà sí ìfẹ́-oúnjẹ wọn. Wọ́n lè ní ìmọ̀lára ìrẹ̀sílẹ̀ ìmọyì-ara-ẹni, àwọn èrò ikú àti àìnírètí nípa ọjọ́-iwájú. Rírẹ̀ àti àìlè-fojú-sóhun náà wọ́pọ̀. Ìrẹ̀wẹ̀sì máa n wáyé nípa àjọṣepọ̀ tó lóòrìn láàrin àwọn okùnfà ìbágbépọ̀, èrò-ọkàn àti ẹ̀dá-abiyè. Àwọn tó ti ní ìrírí ìlòkulò, ọ̀pọ̀ òfò tàbí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ burúkú mìíràn ṣe é ṣe kí wọ́n ní ìrẹ̀wẹ̀sì.","Ingcindezi Uhlolojikelele: Isifo sokucindezeleka, noma ingcindezi, yisimo esivamile ngokuphathelene nempilo yengqondo esingenzeka kunoma ubani. Sibonakala ngokuba nomuzwa ophansi noma ukungajabuli noma ukungabi nentshisekelo ezintweni ezenziwayo isikhathi eside. Lokhu kuhlukile ekushintsheni komuzwa kanye nemizwa njalo ngesikhathi esithile ngokuphathelene nempilo yansuku zonke. Ukuba nengcindezi kuba khona isikhathi esiningi sosuku, cishe nsuku zonke, okungenani amasonto amabili. Abantu abanengcindezi bangase babe nokuphazamiseka lapho belele futhi kushintshe ukulangazelela kwabo ukudla. Bangase babe nemizwa yokungazethembi, ukucabanga ngokufa kanye nokuphelelwa yithemba ngokuphathelene nekusasa. Ukukhathala kanye nokungakwazi ukugxilisa ingqondo kokuthile nakho kuyinto evamile. Ingcindezi ibangelwa ukuxhumana okuyinkimbinkimbi kwezici zenhlalo, ezingokwengqondo kanye nezezinto eziphilayo. Abantu abaye baphila ngaphansi kokuhlukunyezwa, ukulahlekelwa okukhulu noma ezinye izehlakalo ezimbi basemathubeni amaningi okuba nengcindezi." +በትምህርት ቤት እና በሥራ ላይ የሚያጋጥሙ ችግሮች ጭንቀት ሊያስከትሉ ይችላሉ፡፡ የመከላከያ ፕሮግራሞች ድብርትን የሚቀንሱ መሆኑን ታይቷል፡፡ የድብርት ውጤታማ የስነ-ልቦና ሕክምና እና መድሃኒትም አሉ፡፡ ይሁን እንጂ እነዚህ በተለይ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ተደራሽ ያልሆኑ ወይም የማይደረስባቸው ናቸው፡፡ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ውስጥ የአእምሮ መታወክ ችግር ካለባቸው ከ75% በላይ የሚሆኑት ምንም አይነት ህክምና አያገኙም ተብሎ ይገመታል፡፡ ለውጥ፡- እ/አ/አ በ2019 5% የሆኑትን ውጣቶች ጨምሮ 280 ሚሊዮን ሰዎች ጭንቀት አጋጥሟቸዋል ተብሎ ይገመታል፡፡ ድብርት ከወንዶች የበለጠ በሴቶች ላይ በብዛት ይታያል፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ ከ10% በላይ የሚሆኑት የአለም ጤና ድርጅት ነፍሰ ጡር የሆኑ እናቶችና ሴቶች ገና በአራስነታቸው ጭንቀት አጋጥሟቸዋል፡፡ ድብርት በትምህርት ቤት ብቃት፣ በሥራ ላይ ምርታማነት፣ ከቤተሰብ፣ ከጓደኞች እና ከማህበረሰብ ጋር ያለውን ግንኙነት ጨምሮ በሁሉም የኑሮ ደረጃ ላይ ችግሮች ሊያስከትል ይችላል፡፡፡ ተመራማሪዎች 12 ቢሊዮን የሚያመርት የስራ ቀናት በድብርት እና በጭንቀት ብቻ እንደሚባክኑ ይገምታሉ፡፡,"Problems at school and work can also result in depression. Prevention programmes have been shown to reduce depression. There are also effective psychological treatments and medications for depression. However, these are often absent or inaccessible, especially in low- and middle-income countries. It is estimated that more than 75% of people experiencing mental disorders in low- and middle-income countries receive no treatment. Impact: In 2019, an estimated 280 million people, including 5% of all adults, experienced depression. Depression is more common among women than men. Worldwide, more than 10% of pregnant women and women who have just given birth experience depression. Depression can cause difficulties in all aspects of life, including performance at school, productivity at work, relationships with family, friends and community. Researchers estimate that 12 billion productive work days are lost every year to depression and anxiety alone, at a cost of nearly US$ 1 trillion.","Matsaloli a makaranta da kuma a gurin aiki su kan iya haifar da matsalar damuwa. Shiye shirye na hana faruwar matsalalr damuwa su kan rage wa matsalar tasiri. Akwai kuma magunguna da su ka shafi ƙwaƙwalwa da kuma wasu magaungunan da ake iya magance matsalar damuwa da su. Kodayake irin waɗannan magunguna sun ɓace ko kuma su na da wahalar samu musamman a ƙasashe masu tasowa. A ƙiyasta cewa kaso 75% na mutane da suke fama da cutar damuwa a ƙasashe masu tasowa ba sa samun magani. Tasiri: A shekara ta 2019, ƙiyasi ya nuna mutane miliyan 280 ne waɗanda suka haɗa da kashi biyar cikin ɗari 5% na manya ke fama da cutar damuwa. Cutar damuwa tafi tasiri a tsakanin mata fiye da maza. A duniya baki ɗaya, fiye da kashi 10% na mata masu ciki da kuma mata da ba su daɗe da haihuwa ba ke fama da cutar damuwa. Cutar damuwa za ta iya haddasa matsaloli a kowanne irin mataki na rayiwa kamar a makaranta, nagartar aiki a gurin aiki, dangantaka da iyali ko abokai ko ma al'umma. Masu bincike sun ƙiyasta cewa ana rasa ranakun nagartar aiki har biliyan 12 a duk shekara wanda cutar damuwa take haifar da shi wanda hakan yake iya haddasa asara ta Dlaar amurka tiriliyan 1.","Matatizo shuleni ma kazini pia yanaweza kusababisha unyongovu. Mipango ya kuzuia imeonyehwa kupunguza unyongovu. Pia kuna matibabu madhubuti ya kisaikolojia na dawa za unyongovu. Hata hivyo, hizi mara nyingi ahzipo au hazipatikani, hasa katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Inakadiriwa kuwa zaidi ya 75% ya watu wenye matatizo ya akili katika nchi za uchumi wa chini na wa kati hawapati matibabu. Matokeo: mnamo mwaka 2019, inakadiriwa kuwa watu milioni 280, wakiwemo watu wazima 5%, walipata unyongovu. Unyongovu ni kawaida sana kwa wanawake na wanaume. Ulimwenguni kote, zaidi ya 10% ya wanawake wenye ujauzito na wanawake waliokwisha jifungua wanapata unyongovu. Unyongovu unaweza kusababisha changamoto kwenye nyanja zote za maisha, ikiwemo utendaji mzuri shuleni, tija kazini, uhusiano kwa familia, marafiki na jamii. Watafiti wanakadiria kuwa siku za kazi zenye tija bilioni 12 hupotea kila mwaka kwa unyongovu na wasiwasi pekee, kwa gharama ya karibu $ trilioni 1.","Àwọn ìṣòro nílé-ẹ̀kọ́ àti níbi-iṣẹ́ náà lè yọrí sí ìrẹ̀wẹ̀sì. Wọ́n ti ṣe àfihàn àwọn ètò ìdènà láti dín ìrẹ̀wẹ̀sì kù. Àwọn òògùn àti ìtọ́jú ajẹmọ́ èrò-ọkàn tó muná dóko náà wà fún ìrẹ̀wẹ̀sì. Ṣùgbọ́n ṣá, àwọn wọ̀nyí kì í sábà sí tàbí kí wọ́n má wà ní àrọ́wọ́tó ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbede-méjì. Ìwọ̀n iye 75% ó lé àwọn ènìyàn tó ní àìlera ọpọlọ ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbede-méjì ni kò rí ìtọ́jú gbà. Ipa: Ní 2019, ó tó mílíọ́nù 280 ènìyàn, pẹ̀lú 5% àwọn àgbàlagbà, ni ó ní ìrírí ìrẹ̀wẹ̀sì. Ìrẹ̀wẹ̀sì wọ́pọ̀ láàrin àwọn obìnrin ju ọkùnrin lọ. Lágbàáyé, 10% ó lé àwọn obìnrin olóyún àti àwọn obìnrin tó ṣẹ̀ṣẹ̀ bímọ ní ìrírí ìrẹ̀wẹ̀sì. Ìrẹ̀wẹ̀sì lè fa àwọn ìṣòro ní gbogbo agbọn ìgbésí-ayé, pẹ̀lú ìmọ̀ọ́ṣe ní ilé-ẹ̀kọ́, iṣẹ́-ṣíṣe ní ibi-iṣẹ́, àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ẹbí, ọ̀rẹ́ àti àwùjọ. Àwọn olùwádìí ṣí i pé ó tó bílíọ́nù 12 ọjọ́ iṣẹ́ tí à ń sọnù lọ́dún nítorí ìrẹ̀wẹ̀sì àti àníyàn nìkan, èyí tí iye owó rẹ̀ fẹ́rẹ̀ tírílíọ́nù US$1.","Izinkinga esikoleni nasemsebenzini nazo zingaholela engcindezini. Izinhlelo zokuvimbela ziye zabonakala zinciphisa ingcindezi. Kukhona nokwelashwa kwezengqondo okusebenza kahle kakhulu kanye nemithi yengcindezi. Nokho, lokhu kuvame ukungabikho noma kungafinyeleleki kukho, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Kulinganiselwa ekutheni abantu abangaphezu kuka-75% abanokuphazamiseka kwengqondo emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo abakutholi ukwelashwa. Umthelela: Ngo-2019, abantu abalinganiselwa ezigidini ezingama280, kuhlanganise no-5% wabo bonke abantu abadala, babhekana nengcindezi. Ingcindezi ivame kakhulu kwabesifazane kunabesilisa. Emhlabeni wonke, abangaphezu kuka-10% abesifazane abakhulelwe kanye nabesifazane abasanda kubeletha ababhekana nengcindezi. Ingcindezi ingadala izinkinga kuzo zonke izingxenye zempilo, kuhlanganise nokusebenza esikoleni, ukwenza umsebenzi emsebenzini, ubudlelwane nomndeni, abangani kanye nomphakathi. Abacwaningi balinganisela ukuthi izinsuku eziyizigidigidi ezingu-12 zokwazi ukusebenza emsebenzini ziyalahleka unyaka ngamunye ngenxa yengcindezi kanye nokukhathazeka kukodwa, ngezindleko ezicishe zibe ngu-US$ 1 trillion." +ጭንቀት ያለባቸው ሰዎች ራስን የማጥፋት ዕድላቸው ከፍተኛ ነው። በተጨማሪም የልብና የደም ቧንቧ በሽታዎች፣ ካንሰር፣ የስኳር በሽታ እና የመተንፈሻ አካላት በሽታዎችን ጨምሮ በድብርት እና በአካላዊ ጤንነት መካከል ጠንካራ ግንኙነት መኖሩን ጥናቶች ያሳያሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ጭንቀትን ጨምሮ የአእምሮ ጤና ሁኔታዎችን ሸክም ለመቀነስ ከአባል ሀገራት እና ከአጋሮች ጋር በመሆነ በጋራ ይሰራል፡፡ እ/አ/አ ከ 2013-2030 እንዲከናወን የታሰበው አጠቃላይ የአእምሮ ጤንነት የተግባር ዕቅድ የአእምሮ ጤና ችግር ላለባቸው ሰዎች ድብርትን ጨምሮ ተገቢውን ድጋፍ ለማቅረብ የሚያስፈልጉትን እርምጃዎች ያሳያል፡፡ ጭንቀት እና ራስን መጉዳት/ራስን ማጥፋት በአለም ጤና ድርጅት የአእምሮ ጤና ክፍተት የተግባር ዕቅድ (mhGAP) ከተካተቱት ቅድሚያ ከሚታዩ ሁኔታዎች መካከል ናቸው፡፡ ዕቅዱ ሀገራቱ ጭንቀት እና ሌሎች የጤና እክሎች ያለባቸውን በአንደኛ ደረጃ የጤና አገልግሎት ልዩ ባልሆኑ የጤና ባለሙያዎች በሚሰጡት እንክብካቤ አገልግሎት እንዲጨምሩ ለመርዳት ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ለድብርት አጭር የስነልቦና ጣልቃ ገብነት መመሪያዎችን አዘጋጅቷል፣ ይህም ልዩ ባለሙያተኞች ላልሆኑ ግለሰቦች እና ቡድኖች ሊሰጥ ይችላል። ለምሳሌ በድብርት እና ጤናማ አስተሳሰብ ላይ ድጋፍ የሚሰጡ እንደ ፕሮብሌም ማኔጅመንት ፕላስ፣ የቡድን ኢንተርፐርሰናል ቴራፒ (IPT) ላትን ያካትታሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በግለሰቦች ሊጠቀሙባቸው የሚችሉ የራስ አገዝ መሳሪያዎችን (ለምሳሌ በኦንላይን ላይ የደረጃ በደረጃ የሚሰጥ ፕሮግራም) አዘጋጅቷል፡፡,"People with depression are at increased risk of suicide. Research also shows strong relationships between depression and physical health, including cardiovascular disease, cancer, diabetes and respiratory diseases. WHO response: WHO works with Member States and partners to reduce the burden of mental health conditions, including depression. The Comprehensive Mental Health Action Plan 2013–2030 highlights the steps required to provide appropriate interventions for people with mental health conditions, including depression. Depression and self-harm/suicide are among the priority conditions covered by WHO’s Mental Health Gap Action Programme (mhGAP). The programme aims to help countries increase services for people with depression and other disorders through care provided by non-specialist health workers in primary health care. WHO has developed brief psychological intervention manuals for depression that may be delivered by non-specialists to individuals and groups. Examples include Problem Management Plus, Group Interpersonal Therapy (IPT) for depression, and Thinking Healthy. WHO has also developed self-help tools that can be used by individuals (for example the online Step-by-Step programme).","Mutanen da suke da cutar damuwa su na cikin ƙaruwar haɗarin kashe kansu. Bincike ya nuna dangantaka me karfi tsakanin cutar damuwa da lafiyar jiki, da suka haɗa da haifar da cutar zuciya, haifar da cutar daji, haifar da cutar sikari da kuma haifar da cututtukan da suka shafi numfashi. Abun da Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ce: WHO tana aiki tare da shuwagabannin ƙasa da abokan haɗaka don rage tasirin cututtukan ƙwaƙwalwa da suka haɗa da cutar damuwa. Cikakken Tsarin Kula da Lafiyar ƙwaƙwalwa na shekara ta 2013 - 2030 ya bayyanar da matakan da ake da buƙatar ɗauka don samar da agajin da ya dace ga mutane da suke da matsalar ƙwaƙwalwa da suka haɗa da cutar damuwa. Cutar damuwa da cutar haifarwa da kai lahani kamar kashe kai su ne al'amuran da shirin Cike Giɓin Lafiyar ƙwaƙwalwa na hukumar lafiya ta duniya ya fi lura da kula da su. Shirin ya duƙufa wajen taimakawa ƙasashe don su ƙara ayyukan da suke don taikamwa mutane masu fama da cutar damuwa da sauran matsalolin ƙwaƙwalwa wanda matanen da ba likitoci ba za su iya gudanarwa. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da shirin agaji na matsalolin ƙwaƙwalwa wanda ko waɗanda ba hukumomin lafiya ba za su iya bayar da shi ga mutane ko al'umma. Misalai sun haɗa da Problem Management Plus da Group Interpersonal Therapy (IPT) ta masu ciwon damuwa da kuma Thinking Healthy. Sannan kuma Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da wasu tsare tsare na yadda mutum zai iya anfani da su don magance matsalarsa ta damuwa kamar (online step - by - step program) shirin mataki bayan mataki na na'ura..","Watu walio na unyongovu wako katika hatari kubwa ya kujiua. Utafiti pia unaonyesha uhusiano wa karibu sana kati ya unyongovu na afya ya mwili, ikiwa ni pamoja na magonjwa ya moyo na mishipa, saratani, kisukari na magonjwa ya kupumua. Mwitikio wa WHO: WHO inafanya kazi na Nci Wanacham na washirika ili kupunguza mzigo wa hali za matatizo ya akili, ikiwemo unyongovu. Mpango Kbambe wa Utekelezaji wa Afya ya Akili wa 2013, unaangazia hatua zinazohitajika ili kutoa hatua zinazofaa kwa watu walio na hali ya afya ya akili, ikiwa ni pamoja na unyongovu. Unyongovu na kujiumiza/kujiua ni miongoni mwa hali za vipaumbele yafanywayo na Mpango wa Afya ya Akili wa WHO (mhGAP). Mpango huo unalenga kusaidia nchi kuongeza huduma kwa watu wenye unyongovu na matatizo mengine kupitia huduma zinazotolewa na wafanyakazi wa afya wasio wabobezi katika huduma za afya ya msingi. WHO imeunda miongozo mifupi ya uingiliaji kati wa kisaikolojia kwa unyongovu ambao unaweza kutolewa na watu binafsi na vikundi visivyo vya kitaalamu. Mifano ni pamoja na Usimamizi wa Mtatizo Plus, Tiba ya Kundi baina ya Watu kwa Unyongovu, na Kufikiri kwa Afya. WHO pia imetengeneza zana za kujisaidia ambazo zinaweza kutumiwa na watu binafsi (kwa mfano mpango wa mtandaoni wa Htua kwa Hatua).","Àwọn ènìyàn tó ní ìrẹ̀wẹ̀sì wà nínú ewu dídá ẹ̀mí ara ẹni légbodò. Ìwádìí tún ṣe àfihàn àwọn àjọṣepọ̀ tó lóòrìn láàrin ìrẹ̀wẹ̀sì àti ìlera ara, pẹ̀lú àrùn ọkàn, jẹjẹrẹ, ìtọ̀-ṣúgà àti àwọn àrùn ìmí. Èsì WHO: WHO ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́ àti alábàáṣiṣẹ́pọ̀ láti dín àjàgà àìlera ọpọlọ, àti ìrẹ̀wẹ̀sì pẹ̀lú. Ètò ìṣe ìlera ọpọlọ aládàá-ńlá ti 2013–2030 tọ́ka sí àwọn ìgbésẹ̀ tó nílò láti pèsè àwọn ìdásí tó tọ́ fún àwọn ènìyàn tó ní àìsàn ọpọlọ, àti ìrẹ̀wẹ̀sì pẹ̀lú. Ìrẹ̀wẹ̀sì àti ìpara-ẹni-lára/ìdá-ẹ̀mí-ara-ẹni-légbodò wà lára àwọn olúborí àìsàn tí Ètò Ìṣe Ìlera Ọpọlọ ti WHO (mhGAP) ní ètò fún. Ètò náà gbèrò láti bá àwọn orílẹ̀-èdè fi kún àwọn ètò fún àwọn ènìyàn tó ní ìrẹ̀wẹ̀sì àti àwọn àìsàn mìíràn nípasẹ̀ ìtọ́jú tí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí wọn kì í ṣe akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ pèsè ní ilé-ìwòsàn alábọ́dé. WHO ti ṣe àgbékalẹ̀ ìwé-ìléwọ́ ìdásí èrò-ọkàn kékeré fún ìrẹ̀wẹ̀sì tí àwọn tí kì í ṣe akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ lè fún àwọn ìsọ̀rí àti olúkúlùkù ènìyàn. Àwọn àpẹẹrẹ ni Ètò Ìṣàkóso Ìṣòro, Ìtọ́jú láàrin ara-ẹni nísọ̀rí-ìsọ̀rí fún ìrẹ̀wẹ̀sì, àti Ìrònú tó dára. WHO tún ti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn irinṣẹ́ fún ì-dá-ran-ara-ẹni-lọ́wọ́ tí olúkùlúkù lè lò (bí àpẹẹrẹ Ètò Ìgbésẹ̀-sí-Ìgbésẹ̀ lórí ayélujára).","Abantu abanengcindezi basengozini enkulu yokuzibulala. Ucwaningo lubonisa nobudlelwane obukhulu phakathi kwengcindezi kanye nempilo yangokomzimba, okuhlanganisa isifo senhliziyo kanye nemithambo yegazi, umdlavuza, isifo sikashukela kanye nezifo zomgudu wokuphefumula. Impendulo yeWHO: I-WHO isebenza namazwe angamalungu kanye nabalingani ukuze inciphise umthwalo wezimo zempilo yengqondo, kuhlanganisa nengcindezi. UHlelo lweziNyathelo eziPhelele zeMpilo yeNgqondo 2013–2030 lugqamisa izinyathelo ezidingekayo zokuhlinzeka ukungenelela okufanele kubantu abanezimo zempilo yengqondo, kuhlanganisa nengcindezi. Ingcindezi kanye nokuzilimaza/ukuzibulala kuphakathi kwezimo eziseqhulwini ezibhekelelwa yiHealth Gap Action Programme (mhGAP) yeWHO. Lolu hlelo luhlose ukusiza amazwe ukuthi andise izinsiza zabantu abanengcindezi kanye nokunye ukuphazamiseka ngokunakekelwa okuhlinzekwa abasebenzi bezempilo abangebona ongoti ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo. I-WHO yenze amamanyuwali amafushane okungenela ngokuphathelene nengqondo aphathelene nengcindezi angahanjiswa ngabangebona ongoti kubantu ngabanye kanye nakumaqembu. Izibonelo zihlanganisa i-Trouble Management Plus, i-Group Interpersonal Therapy (IPT) for depression, kanye ne-Thinking Healthy. I-WHO iphinde yenza amathuluzi okuzisiza angasetshenziswa ngabantu ngabodwana (isibonelo uhlelo lwe-inthanethi lwe-Step-by-Step)." +የስኳር በሽታ ማጠቃሊያ፡- የስኳር በሽታ ሥር የሰደደ የምግብ መፍጨት ስርዓት በሽታ ሲሆን በደም ውስጥ ያለው የግሉኮስ (ወይም የደም ስኳር) ከፍ ባለ መጠን የሚታወቅ ሲሆን ይህም ከጊዜ ወደ ጊዜ በልብ፣ በደም ሥር፣ በአይን፣ በኩላሊት እና በነርቭ ላይ ከፍተኛ ጉዳት ያስከትላል፡፡ በጣም የተለመደው ዓይነት 2 የስኳር በሽታ ነው፣ ብዙውን ጊዜ በአዋቂዎች ላይ ይከሰታል፣ ሰውነታችን ኢንሱሊንን መቋቋም ሲችል ወይም በቂ ኢንሱሊን በማይፈጥርበት ጊዜ ይከሰታል፡፡ ባለፉት 3 አስርት አመታት ውስጥ በሁሉም የገቢ ደረጃ ባላቸው ሀገራት ዓይነት 2 የስኳር በሽታ ስርጭት በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሯል፡፡ ዓይነት 1 የስኳር በሽታ በአንድ ወቅት የወጣቶች የስኳር በሽታ ወይ�� የኢንሱሊን ጥገኛ የስኳር በሽታ በመባል የሚታወቀው ጣያው በራሱ ትንሽ ኢንሱሊን የሚያመርትበት ወይም ምንም ዓይነት ኢንሱሊን የማያመርትበት ሥር የሰደደ በሽታ ነው፡፡ የስኳር በሽታ ላለባቸው ሰዎች ኢንሱሊንን ጨምሮ በተመጣጣኝ ዋጋ ያለው ህክምና እንዲያገኙ ማድረግ ለህልውናቸው ወሳኝ ነው፡፡ እ.ኤ.አ. በ2025 የስኳር እና ከመጠን ያለፈ ውፍረት መጨመርን ለመግታት በዓለም አቀፍ ደረጃ ከስምምነት የተደረበት ግብ አለ፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ ወደ 422 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች የስኳር ህመም ያለባቸው ሲሆን አብዛኛው በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት የሚኖሩ ሲሆን 1.5 ሚሊዮን ሰዎች ደግሞ በቀጥታ በስኳር በሽታ ሕይወታቸው ያልፋል፡፡ የታማሚው ቁጥር እና የስኳር በሽታ ስርጭት ባለፉት ጥቂት አስርት ዓመታት ውስጥ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ መጥቷል፡፡ ምልክቶቹ፡- ዓይነት 1 የስኳር በሽታ ምልክቶች ብዙ ጊዜ የመሽናት ፍላጎት፣ ጥማት፣ የማያቋርጥ ረሃብ፣ ክብደት መቀነስ፣ የእይታ ለውጥ እና ድካም ናቸው፡፡,"Diabetes Overview: Diabetes is a chronic, metabolic disease characterized by elevated levels of blood glucose (or blood sugar), which leads over time to serious damage to the heart, blood vessels, eyes, kidneys and nerves. The most common is type 2 diabetes, usually in adults, which occurs when the body becomes resistant to insulin or doesn't make enough insulin. In the past 3 decades the prevalence of type 2 diabetes has risen dramatically in countries of all income levels. Type 1 diabetes, once known as juvenile diabetes or insulin-dependent diabetes, is a chronic condition in which the pancreas produces little or no insulin by itself. For people living with diabetes, access to affordable treatment, including insulin, is critical to their survival. There is a globally agreed target to halt the rise in diabetes and obesity by 2025. About 422 million people worldwide have diabetes, the majority living in low-and middle-income countries, and 1.5 million deaths are directly attributed to diabetes each year. Both the number of cases and the prevalence of diabetes have been steadily increasing over the past few decades. Symptoms: Symptoms of type 1 diabetes include the need to urinate often, thirst, constant hunger, weight loss, vision changes and fatigue.","Ciwon siga Gamsashshen bayani: Cutar siga cuta ce me naci da ta shafi matakin siga a jiki wacce take iya haifar da cututuka a jiki idan ta daɗe kamar ciwon zuciya, ciwon hanyoyin jini, matsalar ido, matsalar oda da kuma laka. Wacce tafi yawa ita ce nau'i na 2 (type-2 diabetes), musamman a matasa, wacce take faruwa yayin da jiki baya iya zuƙar sinadarin insulin ko baya iya samar da wadataccen sa. A kusan shekaru talatin da suka wuce, matakin cutar siga nau'i na 2 (type-2 diabetes) ya ƙaru sosai a ƙasashen da su ka cigaba wato masu ƙarfin tattalin arziki. Ita kuma nau'i na 1 (type- 1 diabetes) wacce aka fi sani da cutar ciwon siga ta yara ko matasa ko cutar ciwon siga da ta dogara da sinadarin insulin, cuta ce me naci da haɗari a inda (Pancreas) ya ke samar da insulin kaɗan ko ma ya ƙi samar da shi. Ga mutane masu fama da cutar siga, samaun magani da suka haɗa da isasshen insulin abu ne me wahala ga rayiwarsu. Akwai manufa a duniyance ta tsayar da ƙaruwar cutar siga da ta ƙiba zuwa shekarar 2025. Kusan mutane miliyan 422 a duniya ke ɗauke da cutar siga, yawancinsu su na ƙasashe ne masu raunin tattalin arziki kuma a kowacce shekara mutane miliyan 1.5 ɗaya da rabi ke mutuwa da ake danganta mutuwarsu da cutar siga. Duka adadin faruwa da yawan cutar siga sun ci gaba da ƙaruwa a shekaru goma da suka wuce. Alamomi: cutar sikari nau'i na 1 (type -1) sun haɗa da: Yin fatsari akai akai, ƙishirwa, jin yinwa kodayaushe, ramewa, raguwar ƙarfin gani da kuma jin gajiya.","Kisukari Muhtsari: Ugonjwa wa kisukari ni ugonjwa sugu wa kimetaboliki unaoonyeshwa na viwango vya juu vya sukari ya damu (au sukari ya damu), ambayo husababisha uharibifu mkubwa wa moyo, mishipa ya damu, macho, figo na mishipa baada ya muda. Kinachojulikana zaidi ni aina ya 2 ya sukari, kwa kawaida kwa watu wazima, ambayo hutokea wakati mwili unakuwa sugu kwa insulini au hautengenezi insulini ya kutosha. Katika miongo 3 iliyopita maambukizo ya kisukari cha aina 2 yameongezeka sana katika nchi zenye viwango vyote vya uchumi. Aina ya 1 ya kisukari, ambayo hapo awali ilijulikana kama kisukari cha vijana au kisukari kinachotegemea insulini, ni hali ya kudumu ambayo kongosho hutoa insulini kidogo au haitoi yenyewe. Kwa watu wanaoishi na kisukari, upatikanaji wa matibabu ya bei nafuu, ikiwa ni pamoja na insulini, ni muhimu kwa maisha yao. Kuna lengo linalokubaliwa kimataifa la kukomesha ongezeko la ugonjwa wa kisukari na unenen wa kupindikia ifikapo 2025. Takribani watu milioni 422 duniani kote wana kisukari, wengi wao wakiishi katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati, na vifo milioni 1.5 vinachangiwa moja kwa moja na kisukari kila mwaka. Idadi ya wagonjwa na kuenea kwa ugonjwa wa kisukari imekuwa ikiongezeaka kwa kasi katika miongo michache iliyopita. Dalili: Dalili za kisukari cha aina 1 ni pamoja na haja zya kukojoa zmara zkwa maraz, kupungua uzito, mabadiliko ya maono na uchovu.","Ìtọ̀-ṣúgà Ìsọnísókí: Ìtọ̀-ṣúgà jẹ́ àìsàn bẹ́mìídíje tó ń súyọ látàrí àpọ̀jù ṣúgà nínú ẹ̀jẹ̀, tí ó máa ń yọrí sí ewu ńlá fún ọkàn, òpó ẹ̀jẹ̀, ojú, kíndìrín àti iṣan-atarají. Èyí tó wọ́pọ̀ jùlọ nínú àìsàn ìtọ̀-súgà oríṣìí 2, pàápàá lára àwọn àgbàlagbà, tó máa ń ṣẹlẹ̀ nígbà tára bá kọ insulin tàbí tí kò pèsè insulin tó tó. Ní ìdì-ọdún mẹ́wàá 3 sẹ́yìn, ìtọ̀-ṣúgà oríṣìí 2 ti fi bí eré pọ̀ sì ní àwọn orílẹ̀-èdè oní-ìpele owó-ọ̀yà gbogbo. Ìtọ̀ ṣúgà oríṣìí 1, tí wọ́n ti fi ìgbà kan mọ̀ sí ìtọ̀-ṣúgà èwe tàbí ìtọ̀-ṣúgà agbáralé-insulini, jẹ́ akọ àìsàn nígbà tí pancreas ba pèsè insulin díẹ̀ tàbí kí ó má pèsè ọ̀kankan fúnrarẹ̀. Fún àwọn ènìyàn tí ó ní ìtọ̀-ṣúgà, àǹfààní sí ìtọ́jú tí kò wọ́n, pẹ̀lú insulin, ṣe kókó sí ìwàláàyè wọn. Àfojúsùn ti wà láti fi òpin sí pipe-léke ìtọ̀-ṣúgà àti sísanra lábaadì títí dí 2025. Ó tó mílíọ́nù 422 ènìyàn lágbàáyé tó ní ìtọ̀-ṣúgà, púpọ̀ wọn ń gbé ní àwọn orílẹ̀-èdè tí olówó ọyà kékeré àti alágbedeméjì, àti pé ikú mílíọ́nù 1.5 ènìyàn ni ó ní í ṣe tààrà mọ́ ìtọ̀-ṣúgà ní ọdọọdún. Iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àti ìgbilẹ̀ ìtọ̀-ṣúgà ti ń pọ̀ sin í àwọn ìdì-ọdún mẹ́wàá díẹ̀ sẹ́yìn. Àwọn àmì aṣàfihàn: Àwọn àmì ìtọ̀-ṣúgà oríṣìí 1 ni ìnílò láti tọ̀ lóòrèkóòrè, ọ̀fun gbígbẹ, ebi ìgbà gbogbo, rírù, àyípadà ìríran àti rírẹ̀.","Isifo sikashukela Uhlolojikelele: Isifo sikashukela yisifo esingamahlalakhona, sohlelo lwamaseli omzimba lokushitsha ukudla kube ngamandla (metabilism) esibonakala ngamazinga aphakeme kashukela osegazini (noma ushukela egazini), okuholela ekuhambeni kwesikhathi ekulimaleni kakhulu kwenhliziyo, imithambo yegazi, amehlo, izinso kanye nezinzwa. Esivame kakhulu yisifo sikashukela sohlobo 2, sivame kubantu abadala, okwenzeka lapho umzimba umelana ne-insulin noma ungenzi i-insulin eyanele. Emashumini eminyaka emi-3 edlule ukubhebhetheka kwesifo sikashukela sohlobo 2 kukhuphuke kakhulu emazweni awo wonke amazinga amaholo. Isifo sikashukela sohlobo 1, esaziwa ngokuthi yisifo sikashukela sezingane ezincane noma isifo sikashukela esincike ku-insulin, yisifo esingamahlalakhona lapho amanyikwe ekhiqiza khona i-insulin encane noma angayikhiqizi nhlobo ngokwawo. Kubantu abaphila nesifo sikashukela, ukufinyelela ekwelashweni okungabizi, okuhlanganisa i-insulin, kubalulekile ukuze baphile. Kunomgomo okuvunyelwene ngawo emhlabeni wonke wokunqanda ukukhuphuka kwesifo sikashukela nokukhuluphala ngokweqile ngo-2025. Cishe abantu abayizigidi ezingama-422 emhlabeni wonke banesifo sikashukela, iningi labo lihlala emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, futhi ukushona kwabantu abayizigidi eziyi-1.5 kubangelwa ngokuqondile isifo sikashukela unyaka ngamunye. Kokubili inani leziguli kanye nokwanda kwesifo sikashukela kuye kwanda ngokuqhubekayo emashumini ambalwa eminyaka edlule. Izimpawu: Izimpawu zesifo sikashukela sohlobo 1 zihlanganisa isidingo sokuchama kaningi, ukoma, ukuhlala ulambile, ukuncipha emzimbeni, ukushintsha kwendlela amehlo akho abona ngayo kanye nokukhathala ngokweqile." +እነዚህ ምልክቶች በድንገት ሊከሰቱ ይችላሉ፡፡ የ2ኛው ዓይነት የስኳር በሽታ ምልክቶች በአጠቃላይ ከ 1ኛው ዓይነት የስኳር በሽታ ምልክቶች ጋር ተመሳሳይ ናቸው ነገር ግን ብዙውን ጊዜ የሚያሳዩት ምልክት አነስተኛ ነው፡፡ በዚ ምክንያት በሽታው ከተከሰተ ከብዙ አመታት በኋላ ውስብስብ ችግሮች ከተከሰቱ በኋላ በሽታው ሊታወቅ ይችላል፡፡ በዚ ምክንያት የስጋት ሁኔታዎቹን ማወቅ አስፈላጊ ነው፡፡ መከላኪያ እና ሕክምና ዓይነት 1 የስኳር በሽታ በአሁኑ ጊዜ መከላከል አይቻልም፡፡ የ2ኛ የስኳር በሽታ ዓይነትን ለመከላከል እና በሁሉም ዓይነት የስኳር በሽታ ሊያስከትሉ የሚችሉ ችግሮችን እና ያለጊዜው መሞትን ለመከላከል ውጤታማ የመከላኪያ ዘዴዎች አሉ፡፡ እነዚህም በዓለም ጤና ድርጅት የህዝብ እና በተወሰኑ ቦታዎች (ትምህርት ቤት፣ መኖሪያ ቤት፣ የስራ ቦታ) የስኳር ህመም ቢኖራቸው ቢኖራቸውም ለምሳሌ አዘውትረው የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ፣ ጤናማ ምግብ መመገብ፣ ማጨስን ማስወገድ እና የደም ግፊት እና ቅባቶችን በመቆጣጠር ለሁሉም ሰው ጥሩ ጤንነትን የሚያበረክቱ ፖሊሲዎችን እና ልምዶችን ያጠቃልላሉ፡፡ የስኳር በሽታ ተይዘው በጥሩ ሁኔታ ለመኖር መነሻው ቀደም ብሎ ምርመራ ማድረግ ነው፡፡ አንድ ሰው ያልታወቀ እና ህክምና ያልተደረበት የስኳር በሽታ እያለበት በቆየ ቁጥር የጤና ውጤታቸው የከፋ ሊሆን ይችላል፡፡ እንደ የደም ውስጥ የግሉኮስ ምርመራ ያሉ መሰረታዊ ምርመራዎችን በቀላሉ ማግኘት በመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ መስጫ ቦታዎች ላይ መኖር አለባቸው፡፡,"These symptoms may occur suddenly. Symptoms for type 2 diabetes are generally similar to those of type 1 diabetes but are often less marked. As a result, the disease may be diagnosed several years after onset, after complications have already arisen. For this reason, it is important to be aware of risk factors. Prevention and treatment Type 1 diabetes cannot currently be prevented. Effective approaches are available to prevent type 2 diabetes and to prevent the complications and premature death that can result from all types of diabetes. These include policies and practices across whole populations and within specific settings (school, home, workplace) that contribute to good health for everyone, regardless of whether they have diabetes, such as exercising regularly, eating healthily, avoiding smoking, and controlling blood pressure and lipids. The starting point for living well with diabetes is an early diagnosis – the longer a person lives with undiagnosed and untreated diabetes, the worse their health outcomes are likely to be. Easy access to basic diagnostics, such as blood glucose testing, should therefore be available in primary health care settings.","Waɗannan alamomi su na faruwa bagatatan. Alamomin cutar sikari nau'i na 2 (type - 2) su ma irin na (type-1) ne amma kuma sau tari sun ɗan ɓoye kaɗan. A sakamakon haka, cutar za a iya maganceta ko gano ta bayan shekaru masu yawa bayan faruwarta, kuma bayan matsaloli sun yo toroƙo. Saboda wannan dalili, yana da kyau a kula da abubuwan da za su iya haddasa haɗarin kamuwa da cutar. Rigakafi da magani. Cutar sikari nau'i na 1(type -1) ba a iya kare kai daga gare ta. Hanyoyi masu tasiri su na hannu don kare aukuwar cutar sikari nau'i na 2 (type-2) kuma a kiyaye aukuwar matsaloli da kuma mutuwar wuri waɗanda za su iya haifuwa daga dukkanin nau'in cutar sikari. Waɗannan sun haɗa da dokoki da tsare tsare a cikin al'umma da kuma wani ɓangare na zamantakewr al'umma (makaranta da gida da gurin aiki) waɗanda suke taimakwa wajen samun ingantacciyar lafiyar kowa, ba tare da la'akari da suna ɗauke da cutar suga ko a'a ba, kamar motsa jiki a-kai-a-kai da cin abin ci mai gina jiki da daina shan taba da kuma daidai yanayin jinin jiki da maiƙo ko kitse ko wajiya. Mataki na farko na cigaba da rayiwa da cutar sikari shi ne gano cutar da wuri, muddin mutum ya rayu da cutar sikarin da ba a gano ta ba kuma ba a sha mata magani, to yanayin lafiyar sa zai munana. Samun kayan gwajin kamar gwajin gulokos na jini ya kamata a samar wuraren kula da lafiya a matakin farko.","Dalili zinaweza kutokea ghafla. Dalili za kisukari cha aina 2 kwa ujumla ni sawa na zile za kisukari cha aina 1 lakini mara nyingi huwa hazitambuliki. Matokeo yake, ugonjwa huo unaweza kugundulika miaka kadhaa baada ya kuanza, baada zya matatizo kuwa tayari yameongezeka. Kwa sababu hizi, ni muhimu kufahamu sababu za hatari. Kuzuia na matibabu. Aina ya 1 ya kisukari haiwezi kuzuiwa kwa sasa. Mbinu madhubuti zinapatikana ili kuzuia ugonjwa wa kisukari cha aina ya 2 na kuzuia changamoto na kifo cha mapema ambacho kinaweza kutokana na aina zote za ugonjwa wa kisukari. Hizi ni pamoja na sera na utekelezaji katika jamii nzima na ndani ya mipangilio mahususi(shuleni, nyumbani na mahali pa kazi) ambazo huchangia afya njema kwa kila mtu, bila kujali kama ana ugonjwa wa kisukari kama vile kula mara kwa mar, kula vizuri, kuepuka kuvuta sigara, na kudhibiti shinikizo la damu na lipid. Hatua ya kuanzia ya kuishi vizuri na ugonjwa wa kisukari ni utambuzi wa mapema, kadri anavyoishi na ugonjwa wa kisukari ambao haujagunduliwa na ambao haujatibiwa, ndivyo matokeo ya kiafya yanazidi kuwa mabaya zaidi. Ufikiaji rahisi wa msingi wa uchunguzi, kama vile upimaji wa glukosi kwenye damu, unapaswa kupatikana katika mazingira ya huduma ya afya ya msingi.","Àwọn àmì wọ̀nyí lè jẹyọ lójijì. Àwọn àmì ìtọ̀-ṣúgà oríṣìí 2 náà fi ara pẹ̀ ti ìtọ̀-ṣúgà oríṣìí 2 ṣùgbọ́n wọn kì í sábà jẹyọ. Nítorí ìdí èyí, ìṣàwárí àìsàn náà lè gba ọdún pípẹ́ lẹ́yìn tó jẹyọ, lẹ́yìn ti àwọn wàhálà ìlera bá ti bẹ́ sílẹ̀. Nítorí ìdí èyí, ó ṣe pàtàkì láti mọ̀ nípa àwọn okùnfà eléwu. Ìdènà àti ìtọ́jú ìtọ̀-ṣúgà oríṣìí 1 kò ṣe é dènà lọ́wọ́lọ́wọ́. Àwọn ìlànà amúyányán wà láti dènà ìtọ̀-ṣúgà oríṣìí 2 àti láti dènà àwọn wàhálà ìlera àti ikú àìtọ́jọ́ tí gbogbo àwọn oríṣìí ìtọ̀-ṣúgà lè fà. Èyí ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ìlànà-àmúṣiṣẹ́ àti ìṣe láàrin gbogbo ènìyàn àti ní àwọn ibùdó pàtó (ilé-ẹ̀kọ́, ilé, ibi-iṣẹ́) tí wọ́n ń dákún ìlera pípé fún gbogbo ènìyàn, láìnáání pé bóyá wọ́n ní ìtọ̀-ṣúgà, bí àpẹẹrẹ ṣíṣe eré-ìdárayá déédéé, jíjẹun aṣaralóore, yíyẹra fún fífa sìgá/igbó, àti síṣàkóso ìfúnpa àti ọ̀rá-ẹ̀dọ̀ ẹni. Ìbẹ̀rẹ̀ gbígbé ayé dáadáa pẹ̀lú àìsàn ìtọ̀-ṣúgà ni ìtètè-ṣàyẹ̀wò-wárí – bí ó bá ti pẹ́ sit í ènìyàn ń gbé pẹ̀lú ìtọ̀-ṣúgà tí a kò ṣàyẹ̀wò-wárí tí a kò sì tọ́jú, bẹ́ẹ̀ ni àwọn àyọrísí ìlera wọn yóò ti burú tó. Àǹfààní tó rọrùn sí ìṣàyẹwò-wárí, bí I àyẹ̀wò súgà inú ẹ̀jẹ̀, gbọ́dọ̀ wà ní àwọn ibùdó ìlera alábọ́dé.","Lezi zimpawu zingenzeka kungazelelwe. Izimpawu zesifo sikashukela sohlobo 2 ngokuvamile ziyafana nezesifo sikashukela sohlobo 1 kodwa azivamile ukuqashelwa kangako. Ngenxa yalokho, lesi sifo singase sitholakale eminyakeni eminingana ngemva kokuqala kwaso, ngemva kokuba sekuvele kunezinkinga. Ngenxa yalesi sizathu, kubalulekile ukuqaphela izici zengozi. Ukuvimbela kanye nokwelashwa Alunakuvinjelwa okwamanje uhlobo 1 lwesifo sikashukela. Ziyatholakala Izindlela ezisebenza ngendlela efanele zokuvimbela isifo sikashukela sohlobo 2 nokuvimbela izinkinga ezinkulu kanye nokushona ngaphambi kwesikhathi okungabangelwa yizo zonke izinhlobo zesifo sikashukela. Lezi zihlanganisa izinqubomgomo kanye nokwenza okuthile kwabantu bonke kanye nasezindaweni ezithile (esikoleni, ekhaya, emsebenzini) okunomthelela empilweni enhle yawo wonke umuntu, kungakhathaliseki ukuthi unesifo sikashukela, njengokuvocavoca umzimba njalo, ukudla ukudla okunempilo, ukugwema ukubhema, nokulawula umfutho wegazi kanye namafutha. Ukuqala kokuphila kahle nesifo sikashukela ukuthi sisheshe sitholakale – uma umuntu ehlala isikhathi eside nesifo sikashukela esingazange sitholakale nesingelashwa, imiphumela yempilo yakhe ingaba mibi nakakhulu. Ngakho-ke ukutholakala kalula kokuhlonzwa kwesifo okuyisisekelo, njengokuhlolwa kukashukela osegazini, kufanele kutholakale ezindaweni zokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo." +ሕመምተኞች በሽታ ሲያጠቃቸው የልዩ ባለሙያ ምርመራ ወይም ሕክምና ያስፈልጋቸዋል፡፡ የጥኛውም ዓይነት የስኳር በሽታ ቢኖራቸውም በርካታ ወጪ ቆጣቢ የሆኑ ህክምናዎችን ማድረግ የታካሚ የበሽታ ሁኔታዎችን ሊያሻሽሉ ይችላሉ፡፡ እነዚህ ህክምናዎች በአመጋገብ፣ በአካል ብቃት እንቅስቃሴ እና አስፈላጊ ከሆነ መድሃኒት በመውሰድ፤ የደምና ደም ስር ህመም ስጋትን እና ሌሎች ችግሮችን ለመቀነስ የደም ግፊትን እና ቅባቶችን መቆጣጠር እና መደበኛ ህክምናን ለመውሰድ በአይን፣ በኩላሊት እና በእግሮች ላይ ለሚደርሰው ጉዳት መደበኛ ምርመራ በማድረግ የደም ውስጥ የግሉኮስ መቆጣጠርን ያካትታሉ፡፡,"Patients will need periodic specialist assessment or treatment for complications. A series of cost-effective interventions can improve patient outcomes, regardless of what type of diabetes they may have. These interventions include blood glucose control through a combination of diet, physical activity and, if necessary, medication; control of blood pressure and lipids to reduce cardiovascular risk and other complications; and regular screening for damage to the eyes, kidneys and feet to facilitate early treatment.","Masu fama da cutar siga yakamata su sami damar ganin likita da kuma samun magani lokaci lokaci don gujewa matsaloli. Jerin gwanon tsare tsaren agaji za su iya inganta sakamakon yanayin lafiya ba tare da la'akari da wacce irin nau'in cutar suga da ke damun mutum. Waɗannan agaji sun haɗa da daidaita yanayin sigan da ke cikin jini ta cin abincin da ya dace, motsa jiki, in kuma ya zaba wajibi, shan magani, daidaita yanayin gudanar jini da kuma daidaita kitse don rage haɗarin kamuwa da cutar zuciya da kuma sauran matsaloli; da kuma gwajin lafiyar ido akai akai, ƙoda da kuma ƙafafu don sauƙaƙa yin magani akan lokaci.","Watahitaji tathmini ya mara kwa mara ya mtaalamu au matibabu kwa matatizo. Msururu wa hatua za gharama nafuu zinaweza kuboresha matokeo ya mgonjwa, bila kujali ni aina gani ya kisukari wanaweza kuwa nayo. Hatua hizi ni pamoja na udhibiti wa glukosi kwenye damu kupitia mchanganyiko wa chakula, mazoezi ya mwili na, ikilazimika, daw; udhibiti wa shinikizo la damu na lipid ili kupunguza hatari ya moyo na mishipa na matatizo men gine; na uchunguzi wa mara kwa mara wa uharibifu wa macho, figo na miguu ili kuwezesha matibabu ya mapema.","Àwọn aláìsàn yóò nílò àyẹ̀wò tàbí ìtọ́jú àkọ́ṣẹ́mọṣẹ́ àtìgbàdégbà fún àwọn wàhálà ìlera. Àwọn ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ ìdásí tí kò gunpá lè dákún ìmúláradá aláìsàn, ìtọ̀-ṣúgà yóòwù tí wọn ìbáà ní. Àwọn ìdásí wọ̀nyí ní í ṣe pẹ̀lú ìṣàkóso ṣúgà inú ẹ̀jẹ̀ nípasẹ̀ àpapọ̀ oúnjẹ, ìṣe afaraṣe àti, bí ó bá ṣe é ṣe, òògùn; ìṣàkóso ìfúnpá àti àwọn ọ̀rá-ẹ̀dọ̀ láti dín ewu àrùn-ọkàn kù àti àwọn wàhálà ìlera mìíràn; àti àyẹ̀wò òòrèkóòrè fún ojú, kíndìnrín àti ẹsẹ̀ láti lè dákún ìtètè-tọ́jú.","Iziguli zizodinga ukuhlolwa ongoti ngezikhathi ezithile noma ukwelashwa kwezinkinga ezikhona. Uchungechunge lokungenelela okungabizi lungenza ngcono imiphumela yesiguli, kungakhathaliseki ukuthi wuhlobo luni lwesifo sikashukela. Lokhu kungenelela kuhlanganisa ukulawulwa kukushukela osegazini ngenhlanganisela yokudla okudliwayo, ukuvocavoca umzimba kanye, uma kudingekile, nemithi; ukulawulwa komfutho wegazi kanye namafutha ukuze kuncishiswe ingozi yesifo senhliziyo kanye nemithambo yegazi kanye nezinye izinkinga; kanye nokuhlolwa njalo komonakalo emehlweni, kuzinso kanye nezinyawo ukuze kube lula ukusheshe kwelashwe." +ዲጂታል ጤና ማጠቃሊያ፡- በአሁን ሰዓት የዲጂታል ቴክኖሎጂዎች ከዕለት ተዕለት ኑሮ ጋር የተዋሃዱ ሲሆኑ የአለም ህዝብ ከዚህ በፊት አሁን ካለበት በበለጠ እርስ በርስ ተገናኝቶ ሆኖ አያውቅም፡፡ ፈጠራው በተለይም በዲጂታል ዙርያ ከዚህ በፊት ታይቶ በማይታወቅ ደረጃ እየተከናወነ ይገኛል፡፡ ይህም ሆኖ የህዝቡን ጤና ለማሻሻል የሚደረገው ትግበራው እስካሁን ድረስ ጥቅም ላይ ያልዋለ ሲሆን ዲጂታል የጤና መፍትሄዎችን መጠቀም ሚቻልበት ሰፊ ቦታ አለ፡፡ የአለም ጤና ድርጅት የዲጂታል ቴክኖሎጂዎችን እና የጤና ፈጠራ ሃይል በመጠቀም አለም አቀፍ የጤና እና ደህንነትን ተጠቃሚነት ለማፋጠን እየሰራ ይገኛል፡፡ ዋና ዋና ዓላማዎች የዓለም ጤና ድርጅት የዲጂታል ጤናን እና ፈጠራን በመቀበል መሻሻልን ለማምጣት ሶስት ቁልፍ ዓላማዎች አሉት፡፡ የቅርብ ጊዜ መረጃዎችን፣ ጥናቶችን እና ማስረጃዎችን ወደ ተግባር ማስገባት፡፡ ይህ ማለት በመረጃ ላይ የተመሰረተ ውሳኔ ለመስጠት አስተዋፅዖ የሚያደርጉ የተግባቦትን እና የመረጃ ልውውጥን እና የዲጂታል መፍትሄዎችን መተግበርን መደገፍ ማለት ነው፡፡ በሳይንሳዊ መንገድ የማህበረሰቦች እውቀትን ማሳደግ፡- ይህም በአዳዲስ ቴክኖሎጂዎች የተደገፈ እና በአካል ተገኝቶ ስብሰባዎችን የመካፈል ፍላጎት ወይም በሃርድ ኮፒ የአቻ ለአቻ ግምገማ መመዝገብን ያልተገደበ፣ የአለም ጤና ድርጅት በሕክምናው እና የህዝብ ጤና ጠቀሜታ ርዕሰ ጉዳዮች ዙሪያ ከፍተኛ የባለሙያዎችን ድምጽ ያሰባስባል፡፡ የሀገርን ፍላጎት ከፈጠራዎች አቅርቦት ጋር ስልታዊ በሆነ መንገድ መገምገም እና ማገናኘት፡- ብዙ ጊዜ በአለም አቀፍ ጤና ላይ ምርቶች የሚዘጋጁት “ከገነባህው ጥቅም ላይ ይውላል” በሚል አስተሳሰብ ነው፡፡ ይህ አካሄድ በተደጋጋሚ ከሽፏል፡፡,"Digital health Overview: Digital technologies are now integral to daily life, and the world’s population has never been more interconnected. Innovation, particularly in the digital sphere, is happening at unprecedented scale. Even so, its application to improve the health of populations remains largely untapped, and there is immense scope for use of digital health solutions. WHO is harnessing the power of digital technologies and health innovation to accelerate global attainment of health and the well-being. Key objectives WHO has three key objectives to promote the adoption and scale-up of digital health and innovation: 1 Translating latest data, research, and evidence into action: this means promoting standards for interoperability and data sharing and supporting implementation of digital solutions that contribute to informed decision making. 2 Enhancing knowledge through scientific communities of practice: enabled by new technologies and no longer limited by the need for physical meetings or hard copy peer review journals, WHO brings together top expert voices around topics of clinical and public health significance. 3 Systematically assessing and linking country needs with supply of innovations: all too often in global health, products are developed with the attitude of “if you build it, they will use it.” This approach has failed time and again.","Kula da lafiya ta intanet Gamsashshen bayani:Fasahar yanar gizo a yanzu ta zama wani ɓangare me mahimmanci, kuma mutanen duniya su kan yi alaƙa da juna cikin sauƙi. Ƙirƙira , musamman a duniyar intanet tana faruwa ne ba ƙaƙƙautawa. Don haka, aikinta na inganta lafiyar al'umma ya zama abu da har yanzu ba a kai ga iya cin moriyarsa ba, kuma akwai gagarumar gudunmowa ta yin anfani da tsarin fasahar samar da harkar lafiya ta na'ura zai iya bayarwa. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana anfani da damar da harkar fasahar lafiya ta na'ura da kuma harkar lafiyar ta ƙirƙira don haɓaka samun ingantacciyar harkar lafiya ga al'umma. Mahimman manufofi. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana da mahimman manufofi guda uku don ciyar da harkar lafiya ta na'ura gaba.: 1. Fassara sabbin bayanai da bincike da kuma dalilai a aikace: wannan yana nufin ciyar da ka'idoji gaba na aiki tare da kuma rarraba bayanai da kuma tallafa wa harkar lafiya ta intanet don samar da tsarin aiki mai ma'ana. 2. Inganta ilimi ta hanyar yin amfani da gwaje-gwajen kimiyya: wanda sababbun fasahohi suka taimaka kuma ba wai kawai ya tsaya ga yin taro ba ko rarraba rubuce-rubuce na mujallu, Hukumar Lafiya ta Duniya ta tattaro ƙwararrun jami'an lafiya game da batun harkar lafiyar al'umma. 3. Kimantawa cikin tsari da kuma danganta buƙatun ƙasashen duniya don dacewa da ƙirƙirar zamani, waɗanda duk suka zama a-kai-a-kai a tsarin lafiya na duniya, inda ake samar da kayayyaki da tunanin cewa, '' idan ka samar da shi, za su yi amfani da shi''. Wannan hanya ta gaza.","Afya ya kidijiti. Muhtasari: Teknolojia za kidijiti sasa ni muhimu kwa maisha ya kila siku, na idadi ya watu duniani haijawahi kuunganishwa zaidi. Ubunifu, haswa katika nyanja ya kidijiti, umafanyika kwa kiwango ambacho hakijawahi kushuhudiwa. Hata hivyo, matumizi yake kwa kuboresha afya ya watu bado hayajatumiwa, na kuna wigo mkubwa wa matumizi ya suluhu za afya za kidijiti. WHO inatumia uwezo wa teknolojia ya kidijiti na uvumbuzi wa afya ili kuharakisha upatikanaji wa afya na ustawi wa kimataifa. Malengo muhimu WHO ina malengo matatu muhimu ya kukuza kupitishwa na kuongeza afya ya kidijiti na uvumbuzi: 1 Kutafsiri data za hivi karibuni, utafiti na ushahidi kuwa kwenye utekelezaji: hii inamaanisha kukuza viwango vya ushirikiano na kushiriki data na kusaidia utekelezaji wa masuluhisho ya kidijiti ambayo huchangia katika kufanya maamuzi yasemwayo. 2 Kuimarisha ujuzi kupitia jumuiya za kisayansi za mazoezi: kuwezeshwa na teknolojia mpya na bila kuzuiwa tena na hitaji la mikutano ya kimwili au majarida ya ukaguzi wa rika, WHO inaleta pamoja sauti za wattalamu kuhusu mada za zumuhimu wa kiafya na azfya ya umma. 3 Kutathmini kwa utaratibu na kuunganisha mahitaji ya nchi na usambazaji wa ubunifu: mara nyingi sana katika afya ya kimataifa, bidhaa hutengenezwa kwa mtazamo wa ‚Äúikiwa utaijenga, wataitumia.‚Äù Mbinu hii imeshindwa mara kwa mara.","Ètò-ìlera onídíjítà Ìsọníṣókí: Àwọn ẹ̀rọ oní-díjítà ti di ara ìgbésíayé ojoojúmọ́, àti pé àwọn ènìyàn ayé kò tíi fi báyìí ní àsomọ́ rí. Ìsọdọ̀tun, pàápàá ní àwọn àyè díjítà, ń ṣẹlẹ̀ ní ìwọ̀n àìròtẹ́lẹ̀. Pẹ̀lú bẹ́ẹ̀, ìlò rẹ̀ láti dákún ìlera àwọn ènìyàn kò tíì di ṣíṣe, àti pé ọ̀pọ̀ ìlànà ló wà fún ìlò àwọn ojútùú ìlera oní-díjíítà. WHO ń lo agbára ẹ̀rọ oní-díjítà àti àtúnṣe ìlera láti mú àṣeyọrí ìlera àgbáyé dàgbà si. Àwọn kókó èròǹgbà WHO ní àwọn kókó èròǹgbà mẹ́ta láti ṣe ìgbélárugẹ fún ìlò ètò-ìlera oní-díjítà àti ìsọdọ̀tun: 1. Ṣíṣe àmúlò dátà, ìwádìí, àti ẹ̀rí abágbàmu fún ìṣe: èyí tọ́mọ̀ sí mímú àwọn gbèdéke gbèrú fún ìṣisẹ́ àti ìpín-dátà-ká àti ṣíṣe àtìlẹyìn fún ìmúṣẹ àwọn ojútùú oní-díjítà tí ó ń dákún ṣíṣe ìpinnu tó dáa. 2. Mímú ìmọ̀ gbèrú sí i nípasẹ̀ ìṣe àwùjọ ìmọ̀ sáyẹ́ńsì: èyí sì ń ṣiṣẹ́ nípasẹ̀ àwọn ẹ̀rọ tuntun kò sì pè fún ìnílò ìpàdé ojúkorojú tàbí àwọn jọ́nà iṣẹ́-akadá alárìídìmú, WHO ṣe àkójọ ohùn àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ onípele-gíga lórí àwọn kókó-ọ̀rọ̀ tó ṣe pàtàkì sí ìtọ́jú àti ìlera àwùjọ. 3. ṣíṣe ìgbéléwọ̀n elétò fún àti síso àwọn àìní oríll-èdè mọ́ ìpèsè àwọn ìsọdọ̀tun: nígbogbo ìgbà ní ìléra àgbáyé, wọ́n máa ń ṣe àwọn ọjà pẹ̀lú ìwà ‘‘bí o bá ṣe é, wọ́n á lò ó.’’ Ìlànà yìí ti kùnà lásìkò.","Impilo yezedijithali Uhlolojikelele: Ubuchwepheshe bedijithali buyisisekelo manje sempilo yansuku zonke, futhi abantu abasemhlabeni abakaze baxhumane ukudlula lokhu. Ukusungula izinto, ikakhulukazi emkhakheni wedijithali, kwenzeka ngezinga elingakaze libonwe. Noma kunjalo, ukusetshenziswa kwayo ekuthuthukiseni impilo yabantu kuhlala kungasetshenziswanga, futhi kunesilinganiso esikhulu sokusetshenziswa kwezixazululo zezempilo zedijithali. I-WHO isebenzisa amandla obuchwepheshe bedijithali nokusungula okusha kwezempilo ukuze isheshise ukufinyelela kwezempilo kanye nenhlalakahle emhlabeni wonke. Imigomo ebalulekile I-WHO inezinhloso ezintathu eziyinhloko zokukhuthaza ukwemukelwa nokukhuliswa kwezempilo kanye nokusungula okusha kwedijithali: 1 Ukuhumusha idatha yakamuva, ucwaningo, nokufakazela isenzo: lokhu kuchaza ukukhuthaza izindinganiso zokusebenzisana nokwabelana ngedatha nokusekela ukusetshenziswa kwezixazululo zedijithali ezinomthelela ekuthatheni izinqumo kunolwazi. 2 Ukuthuthukisa ulwazi ngemiphakathi yesayensi yokwenza okuthile: kuvunyelwe ubuchwepheshe obusha futhi abusagcini kuphela esidingweni semihlangano yabukhoma noma amkhophi amajenali okubuyekezwa ozakwenu, ukuhlanganisa ndawonye amazwi ongoti abahamba phambili ezihlokweni ezibalulekile kwezokwelapha kanye nezempilo yomphakathi. 3 Ukuhlola ngokuhlelekile nokuxhumanisa izidingo zezwe kanye nokunikeza izinto ezintsha: ngokuvamile kwezempilo zomhlaba wonke, imikhiqizo ithuthukiswa ngesimo sengqondo sokuthi ""uma uyakha, bazoyisebenzisa."" Le ndlela yehlulekile isikhathi eziningana." +የዓለም ጤና ድርጅት በአገር ፍላጎት ላይ የተመሠረቱ ፈጠራዎችን ለመለየት፣ ለማስፋፋት በጋራ ለማዳበር እና ለማሳደግ ስልታዊ አካሄድ ይጠቀማል፡፡ ዓለም አቀፍ ስትራቴጂ የዓለም ጤና ድርጅት በዲጂታል ጤና ላይ እ/አ/አ በ2020 የፀደቀው የዓለም ጤና ድርጅት በፈጠራ እና በዲጂታል ጤና ላይ ያሉ የቅርብ ጊዜ እድገቶችን ለማገናኘት ፍኖተ ካርታ የሚያቀርብ ሲሆን የጤና ውጤቶችን ለማሻሻል እነዚህን መሳሪያዎች ወደ ተግባር ያስገባል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት የስትራቴጂክ ራዕይ አካል ዲጂታል ጤና ፍትሃዊ እና ሁለንተናዊ ጥራት ያለው የጤና አገልግሎት ተደራሽነትን መደገፍ ነው፡፡ ዲጂታል ጤና የጤና ስርአቶችን የበለጠ ቀልጣፋ እና ዘላቂ ለማድረግ ይረዳል፣ ይህም ጥሩ ጥራት ያለው፣ ተመጣጣኝ እና ፍትሃዊ ሕክምናን እንዲያቀርቡ ያስችላቸዋል፡፡ እነዚህ ከፍተኛ ሀሳቦች በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ላላቸው አገሮች ለመድረስ ፈታኝ ናቸው፡፡ የአለም አቀፍ ስትራቴጂ አላማ በዲጂታል ጤና ላይ ሀገራት የጤና ስርዓቶቻቸውን በዲጂታል የጤና ቴክኖሎጂዎች ድጋፍ እንዲያጠናክሩ እና ለሁሉም የጤና እይታን ማሳካት እንዲችሉ ለማድረግ ነው፡፡ ስትራቴጂው የተዘጋው የዲጂታል ቴክኖሎጂዎች፣ እቃዎች እና አገልግሎቶች ውስን መዳረሻ ያላቸውን ጨምሮ ለዓላማው ተስማሚ እና በሁሉም አባል ሀገራት ጥቅም ላይ እንዲውል ነው፡፡,"WHO takes a proactive, systematic approach to identify, promote, co-develop, and scale innovations that are based on country needs. Global Strategy The WHO Global Strategy on Digital Health, adopted in 2020 by the World Health Assembly, presents a roadmap to link the latest developments in innovation and digital health, and put these tools to action in order to improve health outcomes. Part of WHO’s strategic vision is for digital health to be supportive of equitable and universal access to quality health services. Digital health can help make health systems more efficient and sustainable, enabling them to deliver good quality, affordable and equitable care. These high ideals are challenging to attain, especially for low- and middle-income countries. The purpose of WHO’s Global Strategy on Digital Health is to support countries in strengthening their health systems through the application of digital health technologies and achieve the vision of health for all. The strategy is designed to be fit for purpose and for use by all Member States, including those with limited access to digital technologies, goods and services.","Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ɗau mataki - tsararren shiri don gano da haɓaka ci gaba da kuma fasahohi waɗanda suke sun ta'allaƙa da buƙatun ƙasa. Tsarin Duniya. Tsarin Duniya na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO game da harkar lafiya ta na'ura, wanda aka karɓe shi a shekara ta 2020 wanda Majalisar Lafiya ta Duniya ta karɓa, ya bayyanar da tsari da yzai haɗa cigaban da aka samu na harkar lafiya ta duniya kuma a aikata waɗannan abubuwa a aikace don inganta harkar lafiya. Wani sashe na burin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO shi ne tsarin harkar lafiya ta na'ura ya zama me tallafawa ga harkar lafiya. Harkar lafiya ta hanyar yanar na'ura zai iya taimakawa harkar lafiya ta zama me tasiri kuma me ma'ana, da zai taimaka musu wajen gudanar da harkar lafiya me inganci. Waɗannan manufofi suna da wahaɗar samu musamman ga ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi. Manufar Hukumar Lafiya ta Duniya WHO game da shirin Tsarin Duniya (Global Strategy) shi ne samar da tallafi ga ƙasashen duniya don ƙarfafa harkar lafiyarsu ta hanyar yin anfani da fasahohi na harkar lafiya ta yanar gizo kuma a cimma manufa na samun ingantacciyar lafiya ga kowa. Tsarin an yi shi ne don ya dace kuma mambobin ƙasashe su yi amfani, waɗanda suka haɗa waɗanda suke da ƙarancin fasaha da harkokin lafiya.","WHO inachukua mtazamo makini na wa kimfumo kutambua, kukuza, kuendeleza, na kuongeza ubunifu unaozingatia mahitaji ya nchi. Mkakati wa kimataifa Mkakati wa Kimataifa wa WHO kuhusu Afya ya Kidijiti, uliopitishwa mwaka 2020 na Baraza la Afya Ulimwenguni, unawasilisha ramani ya kuunganisha maendeleo ya hivi punde katika uvumbuzi wa afya ya kidijiti, na kuweka zana hizi kwa vitendo ili kuboresha matokeo ya afya. Sehemu ya dira ya kimkakati ya WHO kwa afya ya kidijiti ni kusaidia huduma za afya kuwa zenye kupatikana kwa usawa kwa wote. Afya ya kidijiti inaweza kusaidia kufanya mifumo ya afya iwe bora zaidi na endelevu, na kuiwezesha kutoa huduma bora, nafuu na zinazolingana. Fikra hizi za juu ni changamoto kufikia, hasa zkwa nchi zenye kipato cha chini na cha juu. Mkakati wa Kimataifa wa WHO‚Äô juu ya Afya ya Kidijiti ni kusaidia nchi katika kuimarisha mifumo yao ya afya kupitia matumizi ya teknolojia ya afya ya kidijiti na kufikia yale maono ya afya kwa wote. Mkakati huu umeandaliwa ili kufaa kwa madhumuni na kutumiwa na Nchi Wanachama wote, ikijumuisha zile ambazo zenye ufikiwaji finyu wa teknolojia za kidijiti, bidhaa na huduma.","WHO lo ìlànà elétò aláṣeélẹ̀ láti ṣe ìdámọ̀, ìgbélérugẹ, ìdìjọ-dàgbàsókè, àti òdiwọ̀n fún àwọn ìsọdọ̀tun tí ó dálé àwọn àìní orílẹ̀-èdè. Ìlànà Àgbáyé Ìlànà Àgbáyé ti WHO lórí Ìlera oní-díjítà, tí Ìgbìmọ̀ Ìlera Àgbáyé múlò ní 2020, pèsè òpónà-atọ́ka láti so àwọn ìdàgbàsókè lọ́ọ́lọ́ọ́ mọ́ àtúnṣe àti iléra oní-díjítà, wọ́n sì fi àwọn irínṣẹ́ wọ̀nyí sí ìṣe látàrí àti mú ìgbèrú bá àwọn àbájáde ìlera. Lára àfojúsùn elétò WHO ni kí ètò ìlera oní-díjítà ṣe àtìlẹyìn fún nínú àǹfààní adọ́gba àti káríayé sí àwọn ètò ìlera tó dára. Ètò ìlera oní-díjítà lè ranni lọ́wọ́ láti mú kú àwọn ètò ìlera múná dóko kí wọ́n sì lálòpẹ́, bí ó ti ń ràn wọ́n lọ́wọ́ láti pèsè ìlera tó dára, tí kò gunpá àti ìtọ́jú tó dọ́gba. Àwọn gbèdéke ńlá wọ̀nyí ṣòro láti ní, pàápàá ní àwọn orílẹ̀-èdè olówó-ọ̀yà kékeré àti alágbedeméjì. Èrèdí Ìlàna Àgbàyé WHO lórí Ètò Ìlera Oní-díjítà wà fún ṣíṣe àtìlẹyìn àwọn orílẹ̀-èdè láti ró àwọn ètò ìlera wọn lágbára nípasẹ̀ ìlò àwọn ẹ̀rọ ajẹmọ́ ètò ìlera oní-díjítà àti láti jẹ́ kí àfojúsùn wọn nípa ìlera fún gbogbo ènìyàn wá sí ìmúṣẹ. Wọ́n ṣètò ìlànà náà láti bá èrèdí wọn mu àti fún ìlò àwọn Ọmọ Ẹgbẹ́, pẹ̀lú àwọn tó ní àǹfààní ìmọníba sí àwọn ẹ̀rọ oní-dígítà, àwọn ọjà àti ètò-iṣẹ́.","I-WHO isebenzisa indlela esebenzayo, ehlelekile ukuze ibone, ikhuthaze, ithuthukise ngokubambisana, futhi ilinganise izinto ezintsha ezisekelwe ezidingweni zezwe. ISu loMhlaba Wonke ISu loMhlaba Wonke ngokuphathelene nezeMpilo zeDijithali leWHO, elemukelwa ngo-2020 yiWorld Health Assembly, liinikeza ibalazwe lendlela yokuxhumanisa okusunguliwe okusha kwakamuva kanye nezempilo zedijithali, futhi lisebenzisa la mathuluzi ukuze kwenziwe ngcono imiphumela yezempilo. Ingxenye yombono wesu leWHO ukuthi impilo yedijithali isekele ukufinyelela ngokulinganayo kanye nokomhlaba wonke ezinsizeni zezempilo aseqophelweni eliphezulu. Impilo yedijithali ingasiza ekwenzeni izinhlelo zezempilo zisebenze kakhudlwana futhi zizinze, okwenza zikwazi ukuhlinzeka kunakekelwa okuseqophelweni eliphezulu, okungabizi futhi ngokulinganayo. Kunzima ukufinyelela kulezi zinhloso eziphakeme, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Inhloso yeSu loMhlaba Wonke ngokuphathelene nezeMpilo zeDijithali leWHO ukusiza amazwe ekuqiniseni izinhlelo zawo zezempilo ngokusebenzisa ubuchwepheshe bempilo bedijithali kanye nokufinyelela kumbono wokufinyelela kwezempilo kubo bonke. Leli su liklanyelwe ukulungela inhloso kanye nokusetshenziswa yiwo wonke amaZwe angamaLungu, kuhlanganise nalawo anokufinyelela okunomkhawulo kubuchwepheshe bedijithali, izimpahla kanye nezinsiza." +ዲፍቴሪያ ማጠቃሊያ፡- ዲፍቴሪያ ኮርይኔባክቲሪየም ዲፍቴሪያ በሚባሉ የባክቴሪያ ዓይነቶች የሚመጣ ከባድ በሽታ በመሆኑ መርዛም ያደርገዋል። መርዛም ፈሳሹ በሽታው ራሱን በአብዛኛው በመተንፈሻ አካላት ውስጥ ካሉ ሕብረ ሕዋሳት ጋር በማያያዝ ጤናማውን ቲሹ በመግደል በሽታን ያስከትላል፡፡ የበሽታው የተለመዱ ምልክቶች የጉሮሮ መቁሰል፣ ትኩሳት፣ የአንገት እጢዎች እብጠት እና ድክመት ያካትታሉ፡፡ በበሽታው ከተያዙ ከ2-3 ቀናት ውስጥ የሞቱ ቲሹዎች በአፍንጫ፣ በአፍ ጀርባ እና የጉሮሮ አናት ላይ የሚገኝ ክፍል እና ጉሮሮ ውስጥ ያሉ ሕብረ ሕዋሳትን ሊሸፍኑ የሚችሉ ወፍራም ግራጫ ሽፋን ይፈጥራሉ፣ ይህም ለመተንፈስ እና ለመዋጥ አስቸጋሪ ያደርገዋል። አልፎ አልፎ መርዛማው ፈሳሹን ወደ ደም በመግባት በልብ፣ በኩላሊት እና በነርቭ ላይ ጉዳት ያደርሳል፡፡ የዲፍቴሪያ ባክቴሪያው ብዙውን ጊዜ በመተንፈሻ አካላት ጠብታዎች እንደ ማሳል ወይም ማስነጠስ በመሳሰሉት ከሰው ወደ ሰው ይተላለፋል፡፡ ሰዎች የተበከለ ክፍት ቁስሎችን ወይም ሰወነት ቀዳዳዎችን በመንካት በበሽታው ሊያዙ ይችላሉ፡፡ የመታመም ዕድላቸው ከፍ ያለ የቤተሰብ ግንኙነት፣ በታካሚው የተጋለጡ እና ከበሽታው ከተያዘው ሰው ጋር አዘውትሮ እና የቅርብ ግንኙነት ያላቸው ይገኙበታል፡፡ መከላከል፡- ዲፍቴሪያ በክትባት የሚከላከል በሽታ ሲሆን በሁሉም አገሮች አስፈላጊ የክትባት መርሃ ግብር ላይ ይካተታል።,"Diphtheria Overview: Diphtheria is a serious infection caused by strains of the bacteria called Corynebacterium diphtheriae which makes a toxin. The toxin attaches itself most commonly to tissues in the respiratory system and causes disease by killing healthy tissue. Typical symptoms of the infection include a sore throat, fever, swollen neck glands and weakness. Within 2–3 days from infection, the dead tissue forms a thick, grey coating that can cover tissues in the nose, tonsils and throat, making it hard to breathe and swallow. More rarely, the toxin gets into the blood stream and causes damage to the heart, kidneys and nerves. Diphtheria bacteria spread from person to person, usually through respiratory droplets, like from coughing or sneezing. People can also get sick from touching infected open sores or ulcers. Those at increased risk of getting sick include household contacts, those exposed to secretions from the patient and those with frequent and close contact with the infected person. Prevention: Diphtheria is a vaccine-preventable disease and is included in all countries' essential immunization programme.","Mashaƙo Gamsashshen bayani i: Cutar mashaƙo (Diphtheria ) cuta ce da ƙwayoyin bakteriya suke haddasa ta da ake kira (Corynebacterium diphtheriae ) wanda suke haifar da guba ko dafi. Dafin ko gubar suna manne kansu da jikin naman gurin da cutar ta kama a sashen numfashi na jiki ta inda suke haddasa cuta ta hanyar kashe wasu 'yan tsokoki masu mahimmanci. Alamomin da aka fi ganewa su ne ciwon maƙogwaro, zazzaɓi, kumburin wuya da kuma raunin jiki. Cikin kwana biyu da kamuwa da cutar, mataccen naman gurin da cutar ta kama sai ya haifar da wata fata me kauri wacce za ta rufe ƙofar iska ta hanci da maƙogwaro wanda hakan zai haddasa yin numfashi da ƙyar da kuma wahalar haɗiyar abinci. Ba kasaifa ba dafin cutar yakan shiga jijiyoyin jini ya haddasa matsala ga zuciya ba, ƙoda da kuma laka. Cutar mashaƙo tana bazuwa ne daga mutum zuwa mutum ta hanyar zabar da wani abu ta hanci kamar lokacin tari ko atishawa. Sannan mutane za su iya kamuwa da cutar ta hanyar taɓa ciwon da yake a buɗe na mai cutar. Waɗanda suke cikin haɗarin kamuwa da cutar su ne mutanen gida waɗanda za su iya taɓa najasar da me dauke da cutar ya zubar da kuma masu cakuɗuwa sosai da wanda ya kamu da cutar. Riga-kafi: Cutar mashaƙo tana cikin cututtukan da akan iya magance su ta hanyar riga-kafi kuma an sata tsarin riga-kafi na dunya.","Diphtheria Muhtasari: Diphtheria ni ugonjwa hatari unaosababishwa na bakteria waitwao Corynebacterium diphtheriae ambao hutengeneza sumu. Sumu hiyo hujishikamanisha kwa kawaida na tishu katika mfumo wa upumuaji na kusababisha magonjwa kwa kuua tishu zenye afya. Dalili za kawaida za maambuizo ni pamoja na vidonda kooni, homa, kuvimba kwa tezi za shingo na udhaifu. Ndani ya siku 2 hadi 3 ‚Äì baada ya kuambukizwa, tishu zilizokufa hutengeneza ukungu, wa kijivu ambao unaweza kufunika tishu puani, mafindofindo na koo, na kufanya iwe vigumu kupumua na kumeza. Mara chache zaidi, sumu huingia kwenye mkondo wa damu na kusababisha uharibifu wa moyo, figo na mishipa. Bakteia wa diphtheria huenea kutoka kwa mtu mmoja hadi mwingine, kwa kawaida kupitia majimaji ya kupumua, kama vile kutokana na kukohoa au kupiga chafya. Watu wanaweza pia kuugua kwa kugusa vidonda vya wazi vyenye maambukizo. Wale walio katika hatari kubwa ya kupata ugonjwa ni pamoja na watu wa nyumbani, wale walio karibu sana na mgonjwa na wale wanaokutana mara kwa mara na ukaribu na aliyeambukizwa. Kinga: Diphtheria ni ugonjwa unaozuilika na umejumuishwa katika mpango muhimu wa chanjo wa nchi zote.","Àrùn ọ̀fun dídùn Ìsọníṣókí: Àrùn ọ̀fun dídùn jẹ́ àìlera tó lè tí ìsopọ̀ àwọn kòkòrò batéríà máa ń fà tí wọ́n ń pè ní Corynbacterium diphteria èyí tó máa ń sọ ọ́ di májèlé. Májèlé yìí máa ń so ara rẹ̀ pọ̀ pẹ̀lú àsopọ̀ lọ́pọ̀ ìgbà máa èka ìmí àti mímú àìsàn nípa pípa àsopọ tó ní ìlera. Àwọn àmì aṣàfihàn àìsàn tó wọ́pọ̀ fún àkóràn ni ọ̀fun dídùn, ibà, ọrùn wíwú àti rírẹ̀. Láàrin ọjọ́ 2-3 látàrí àkóràn, àsopọ̀ tó ti kú yóò nípọn, ohun bíbò aláwọ̀ eérú to lè bo àsopọ̀ ní imú, tonsils àti ọ̀fun, èyí tó máa ń mú u nira láti mí àti làti gbé nǹkan mì. Ní ṣíṣọ̀wọ́n, májèlé yìí máa ń wọnú ṣíṣàn ẹ̀jẹ̀ tó sì máa ń fà ìbàjẹ́ sí ọkàn,kíndìnrín àti àwọn náàfù ara. Kòkòrò batéríà ti Àrùn ọ̀fun dídùn máa ń tàn yíká láti ẹnì kan sí elòmíràn, pàápàá láti ìkánsílẹ̀ atẹ́gùn, bíi láti ara ilu tàbí sínsín. Àwọn ènìyàn lè ṣàìsàn látara fífi ọwọ́ kan egbò tí ojú rẹ̀ ṣí sílẹ̀ tàbí ọgbẹ́ tó ti kó àrùn. Àwọn tó wà ní ìpele gíga láti ṣe àìsàn ni àwọn olùbásọ̀rọ̀ inú ilé, àwọn tí ní ìfarahàn sí ìtújáde láti ara aláìsàn àti àwọn tó ṣábà máa ń ní ìbásọ̀rọ̀ tó súnmọ́ àwọn tó ní àrùn náà lára. Ìdènà: Àrùn ọ̀fun dídùn jẹ́ àrùn tó ṣeé dènà pẹ̀lú àjẹsára tó sì wà pẹ̀lú nínú gbogbo ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára pàtàkì àwọn orílẹ̀-èdè.","I-Diphtheria Uhlolojikelele: iDiphtheria iyisifo esibucayi esibangelwa yizinhlobo zamabhaktheriya abizwa ngokuthi i-Corynebacterium diphtheriae enza ubuthi. Ubuthi buzinamathelisa ngokujwayelekile ezicutshini zomzimba zomgudu wokuphefumula futhi bubangele izifo ngokubulala izicubu zomzimba ezinempilo. Izimpawu ezivamile zokutheleleka zihlanganisa umphimbo obuhlungu, imfiva, izindlala zentamo ezivuvukele kanye nokuba buthakathaka. Phakathi nezinsuku ezi-2 ukuya kwezi-3 ngemva kokutheleleka, izicubu zomzimba ezifile zakha isembozo esiwugqinsi, esimpunga esingamboza izicubu zomzimba ekhaleni, kumathansela kanye nasemphinjeni, okwenza kube nzima ukuphefumula kanye nokugwinya. Okungavamile ukuthi , ubuthi bungene emgudwini wokugeleza kwegazi futhi bubangele umonakalo enhliziyweni, kuzinso kanye nezinzwa. Amabhaktheriya e-diphtheria asabalala esuka komunye umuntu eya komunye, ngokuvamile ngamaconsi okuphefumula, njengokukhwehlela noma ukuthimula. Abantu bangaguliswa futhi ukuthinta izilonda ezivulekile noma ama-ulcer. Labo abasengozini enkulu yokugula bahlanganisa ukuthintana komndeni, labo abachayeke kuketshezi oluvela esigulini nalabo abathintana njalo futhi abasondelene nomuntu othelelekile. Ukuvimbela: iDiphtheria iyisifo esivinjelwa ngomgomo futhi ifakiwe ohlelweni lwemigomo ebalulekile yawo wonke amazwe." +የዲፍቴሪያ ክትባት በባክቴሪያ የሚመጣ መርዛም በሽታ ነው ማለትም የዓለም ጤና ድርጅት መርዝ ተዳክሟል፡፡ በአሁኑ ጊዜ የዲፍቴሪያ ክትባቶች ይህንን በሽታ ለመከላከል በጣም ውጤታማ ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ዲፍቴሪያን የያዘ ክትባት ባለ 3 የመድሀኒት መጠን የመጀመሪያ ደረጃ ክትባቱን እንዲወሰዱ በመቀጠልም 3 ተጨማሪ መድሀኒቶችን እንዲወሰዱ ይመክራል፡፡ የመጀመሪያዎቹ ተከታታይ ክትባቶች ከ 6 ሳምንታት ዕድሜ ጀምሮ መጀመር አለባቸው፣ ከዚያ በኋላ የሚቀጥሉት ክትባቶች በትንሹ በ 4 ሳምንታት ልዩነት ይሰጣሉ። የ 3 ማበረታቻ ክትባቶች በሁለተኛው የህይወት ዘመን (12-23 ወራት)፣ ከ4-7 አመት እና ከ9-15 አመት እድሜ ውስጥ መሰጠት አለባቸው፡፡ በሐሳብ ደረጃ የረዥም ጊዜ ጥበቃን ለማግኘት በማበረታቻ መድኃኒቶች መካከል ቢያንስ 4 ዓመታት መሆን አለበት፡፡ ክትባቱ ከሌሎች እንደ ቴታነስ፣ ሳምባ ነቀርሳ (pertussis)፣ የኩበት በሽታ ቢ (hepatitis B)፣ ሄሞፊለስ ኢንፍሉዌንዛ ቢ (Hemophilus influenzae b) እና ፖሊዮ ካሉ ክትባ���ች ጋር በማጣመር ሊሰጥ ይችላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የዲፍቴሪያ ክትባት የሚወስዱ ሰዎች መጠነኛ የጎንዮሽ የበሽታ ምልክቶች ሊያጋጥማቸው ይችላል። ከባድ የጎንዮሽ ህመም እምብዛም አይደሉም፡፡ ሕክምናዎች፡- የዲፍቴሪያ ሕክምናው ባክቴሪያውን ለማስወገድ የሚሰጥ አንቲባዮቲክ መውሰድን ያካትታል፡፡,"Diphtheria vaccine is a bacterial toxoid, i.e. a toxin whose toxicity has been inactivated. Currently available diphtheria vaccines are very effective in preventing this disease. WHO recommends a 3-dose primary vaccination series with diphtheria- containing vaccine, followed by 3 booster doses. The primary series should begin as early as 6 weeks of age with subsequent doses given with a minimum interval of 4 weeks between doses. The 3 booster doses should preferably be given during the second year of life (12–23 months), at 4–7 years and at 9–15 years of age. Ideally, there should be at least 4 years between booster doses to achieve long term protection. The vaccine can be given in combination with other vaccines such as tetanus, pertussis, hepatitis B, Hemophilus influenzae b and polio. People who get a diphtheria vaccine may experience mild side effects. Serious side effects are rare. Treatments: Treatment for diphtheria includes antibiotics to get rid of the bacteria.","Riga-kafin cutar mashaƙo ita ce bakteriyar dayozai watau guba ko dafi da aka lalata tasirin gubarsa. A halin yanzu riga-kafin cutar mashaƙo da ake da su a hannu su na da matuƙar tasiri wajen hana cutar tasiri ko bazuwa. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta zaɓi tsarin ba da riga-kafin cutar sau uku wanda kuma za a sake shan wasu riga-kafin masu ƙara ƙarfi sau uku. Riga-kafi na farko za a yi shi ne tun ana sati shida 6 da haihuwar yaro sai kuma sauran riga-kafin da za ayi sati hurhuɗu a gama ta. Sauran riga-kafin da za ayi ana son ayi shi ne a shekara ta biyu da haihuwa ko shekara 4 zuwa shekara bakwai 7 ko shekara tara 9 zuwa shekara shabiyar 15 na haihuwa. A haƙiƙanin gaskiya, yakamata a ce a kwai tazarar shekara huɗu 4 tsakanin tsarin riga-kafi na biyu na cutar mashaƙo don samun kariya me ɗorewa. Riga-kafin za a iya ba da shi tare da wasu alluran kamar allurar (tetanus) da (pertussis) da (hepatitis B) da (Hemophilus influenzae B) da kuma riga-kafin cutar shan inna. Mutanen da suka karɓi riga-kafin cutar mashaƙo za su iya gamuwa da wasu 'yan ƙananan illoli. Illoli masu tsananin ba kasafai aka cika ganinsu ba. Magani: Maganin cutar mashaƙo sun haɗa da shan magunguna masu yaƙi da cuta don magance ƙwayar bakteriya.","Chanjo ya Diphtheria ni sumu ya bakteria, yaani, sumu ambayo sumu yake imeafifishwa. Chanjo za diphtheria zinazopatikana kwa sasa ni nzuri sana katika kuzuia ugonjwa huu. WHO linapendekeza mfululizo wa chanjo ya msingi ya dozi 3 na chanjo iliyo na diphtheria, ikifuatiwa na dozi ya nyongoza. Mfululizo wa msingi unapaswa kuanza mapema kama kwa umri wa miaka 6 na dozi zinazofuata kutolewa na muda wa chini wa wiki 4 kati ya dozi. Dozi 3 za nyongeza zinapaswa kutolewa katika mwaka wa pili wa maisha (miezi 12‚Äì mpaka 23), katika miaka 4‚Äì hadi 7 na katika miaka 9‚Äì hadi 15. Kimsingi, lazimakuwe na angalau miaka 4 kati ya dozi za nyongeza ili kufikia ulinzi wa muda mrefu. Chanjo hiyo inaweza kutolewa pamoja na chanjo zingine kama pepopunda, pertussis, hepatitis B, Hemophilus inluenzae b na polio. Watu wanaopata chanjo ya diphtheria wanaweza kupata madhara madogo. Madhara makubwa ni nadra. Matibabu: Matibabu ya diphtheria ni pamojana vizuia magonjwa ili kuondoa bakteria.","Àjẹsára Diphtheria jẹ́ toxoid baktéríà, ìyẹn májèlé tí iṣẹ́ rẹ̀ ti wà ní àìṣiṣẹ́. Àjẹsára Diphtheria tó wà lọ́wọ́lọ́wọ́ máa ń ṣiṣẹ́ gidigidi láti dènà àìsàn yìí. WHO ṣe ìgbaninímọ̀ràn ìlò 3 àjẹsára àkọ́bẹ̀rẹ̀ onípele pẹ̀lú diphtheria - èyí tó ní àjẹsára, ní ìtẹ̀lé nípa ìlò ìgbélárugẹ 3. Àwọn ìpele alákọ́ọ̀bẹ̀rẹ̀ yẹ kó bèrè ní kíákíá bíi ọjọ́ orí ọ̀sẹ̀ 6 pẹ̀lú ìlò àtẹ̀lé tí wọ́n fifún ni pẹ̀lú ìwọ̀nba àlàfo ọ̀sẹ̀ 4 láàrin àwọn ìlò. Ìlò ìgbélárugẹ 3 yẹ kó di fífún ní pàápàá jùlọ láàrin ọdún kejì ìgbé ayé (oṣù 12-23), ní ọdún 4-7 àti ọjọ́ orí ọdún 9-15. Ní ìbójúmu, ó yẹ kí ó kéré tán ọdún 4 wà láàrin àwọn ìlò ìgbélárugẹ láti ṣe àṣeyọrí ọlọ́jọ́ pípẹ́ ní ìdáàbòbò. Àjẹsára náà lè jẹ́ fífún ni ní ìbámu pẹ̀lú àwọn àjẹsára mìíràn bíi tetanus, pertussis, jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀B, hemophilus influenzae b àti rọpárọsẹ̀. Àwọn ènìyàn tó ní àjẹsára diphtheria lè ní ìrírí àwọn ipa àbájáde bíńtín. Àwọn ipa àbájáde tó le ò wọ́pọ̀. Ìtọjú: Ìtọjú fún diphtheria ni egbòogi láti pa baktéríà run.","Umgomo weDiphtheria yi-bacterial toxoid, okungukuthi ubuthi onobuthi obungasebenzi. Imithi yokugoma ye-diphtheria etholakalayo njengamanje isebenza ngendlela efanele kakhulu ekuvimbeleni lesi sifo. I-WHO incoma uchungechunge lomgomo oyisisekelo onemithamo emiu-3 lomgomo oqukethe i-diphtheria, olulandelwa yimithamo emi-3 eyengeziwe. Uchungechunge oluyinhloko kufanele luqale kusukela emasontweni ayi-6 obudala ngemithamo elandelayo enikezwe ngesikhawu esiphakathi kwamasonto ama-4 phakathi nemithamo. Imithamo emi-3 yokukhulisa kufanele inikezwe phakathi nonyaka wesibili wokuphila (izinyanga eziyi-12 ukuya kwezingama-23), eminyakeni emi-4 ukuya kweyi-7 naseminyakeni eyi-9 ukuya kweyi-15 yobudala. Uma kungenzeka, kufanele okungenani kube neminyaka emi-4 phakathi kwemithamo yokukhulisa umgomo ukuze kutholakale ukuvikeleka kwesikhathi eside. Umgomo unganikezwa kanye kanye neminye imithi yokugoma efana nowomhlathi-ngqi, ipertussis, ihepatitis B, iHemophilus influenzae b kanye nowovendle. Abantu abathola umgomo we-diphtheria bangase babe nemiphumela emibi engatheni. Ayivamile imiphumela emibi ebucayi. Okokwelapha: Ukwelashwa kwe-diphtheria kuhlanganisa imithi elwa namagciwane ukuze kuqedwe amabhaktheriya." +ለከባድ በሽታዎች ዲፍቴሪያ ጸረ-መርዛም ህመም (antitoxin) የባክቴሪያ መርዝ በመተንፈሻ አካላት እና በሌሎች የሰውነት ክፍሎች ላይ ጉዳት ከማድረስ ለማስቆም ይጠቅማል፡፡ ማንኛውም የዓለም ጤና ድርጅት ዲፍቴሪያ ያለበት ማንኛውም ሰው የበሽታው አጣዳፊ ደረጃውን ካለፉ በኋላ ክትባቱን መወሰድ አለበት፡፡ ዲፍቴሪያ ያለበት ሰው የቅርብ ንክኪዎችም በኣንቲባዮቲክ መድሀኒት ሊፈወሱ ይችላሉ፡፡ ይህ የባክቴሪያውን ተጨማሪ ስርጭትን ይገታል፡፡ ጥቅም ላይ የሚውሉት ልዩ የአንቲባዮቲክ መድሀኒቶች በአካባቢው በሚታወቁ የአንቲባዮቲክ መከላከያ ዘዴዎች ላይ የተመረኮዙ ናቸው፡፡ በሕመሙ መጀመሪያ ላይ ተገቢው ሕክምና ከተሰጠ የችግሮች ወይም የሞት አደጋ በእጅጉ ይቀንሳል፡፡ በዚህ ምክንያት በዲፍቴሪያ መያዛቸው ጥርጣሬ ካለ በሽታውን ለማረጋገጥ ምርመራው ወዲያውኑ መደረግ በማድረግ በተቻለ ፍጥነት ሕክምና መጀመር ይኖባቸዋል፡፡,"For serious illnesses, diphtheria antitoxin is used to stop the bacterial toxin from causing damage to the respiratory system and other parts of the body. Anyone who has had diphtheria should also receive the vaccine after the acute phase of the illness is over. Close contacts of a person with diphtheria may also be treated with antibiotics. This prevents further spread of the bacteria. The specific antibiotics used will depend on local known antibiotic resistance patterns. The risk of complications or death decrease considerably if appropriate treatment is provided early in the course of illness. For this reason, if diphtheria is suspected, testing to confirm the disease should be done promptly, and treatment should be started as soon as possible.","Ana anfani da (diphtheria antitoxin) ga rashin lafiya me tsanani don tsayar da gubar bakteriya kar ta haddasa cuta ga hanyoyin numfashi da kuma wasu sassa na jiki. Duk wanda ya kamu da cutar bakteriya ya kamata ya karɓi riga-kafi bayan samun sauƙi daga cutar. Cuɗanya da akayi da me cutar za a iya magancen matsalar ta hanyar riga-kafi. Wannan zai hana yaɗuwar cutar a nan gaba. Yin anfani da magani ya ta'allaƙa ne ga maganin da ake da shi a gurin da cutar take. Ana iya rage haɗarin matsalolin cutar da kuma mutuwa idan akayi anfani da maganin da ya dace. Saboda wannan dalili, da zarar an yi zargin kamuwa da wannan cuta, to ayi gwaji don tabbatarwa sai a kuma sha magani.","Kwa wagonjwa mahututi, vipambana sumu vya diphtheria hutumiwa kuzuia sumu ya bakteria kusababisha uharibifu wa mfumo wa kupumua na sehemu nyingine za mwili. Mtu yeyote ambaye amekuwa na diphtheria anapaswa pia kupokea chanjo baada ya awamu ya papo hapo ya kumalizika kwa ugonjwa. Ukaribu zaidi na mtu mwenye diphtheria kunaweza pia kutibiwa na kizuia magonjwa. Hii inazuia kuenea zaidi kwa bakteria. Viuajisumu mahususi vinavyotumika vitategemea mifumo ya ndani inayojulikana ya kupinga viuajisumu. Hatari za matatizo au kifo hupungua sana ikiwa matibabu sahihi yatatolewa mapema katika kipindi cha ugonjwa. Kwa sababu hii, diphtheria ikiwa inashukiwa, uchunguzi wa kuthibitisha ugonjwa unapaswa kufanywa mara moja, na matibabu yanapaswa kuanza haraka iwezekanavyo.","Fún àwọn àìsàn tó lè, ìṣàmúlò ìdíwọ́ májèlé diphtheria máa ń wáyé láti dáwọ́ májèlé baktéríà dúró láti máa ṣokùnfà ìbàjẹ́ sí ẹ̀ka ìmí àti àwọn ẹ̀yà ara mìíràn. Ẹnikẹ́ni tó bá ní diphtheria náà yẹ kó gba àjẹsára lẹ́yìn tí ìdojúkọ àìsàn ìpele ńlá náà bá parí. Ìbánisọ̀rọ̀ tó súnmọ́ ra pẹ̀lú ẹni tó ní diphtheria náà lè rí ìtọ́jú pẹ̀lú àwọn egbòogi. Èyí máa ń túbọ̀ dènà ìtànkálẹ̀ baktéríà náà. Àwọn egbòogi pàtó tí wọ́n lò yóò dá lórí ìlànà àtakò àwọn egbòogi ìmọ̀ agbègbè. Ìṣeéṣe wàhálà ajẹmọ́ àìsàn tàbí ikú máa ń dínkù gidi gan bí ìpèsè ìtọ́jú tó péye bá wà ní kíákíá ní àkókò àìsàn náà. Nítorí ìdí èyí, bí wọ́n bá kẹ́ẹ́fín diphtheria, àyẹ̀wò láti rí àrídájú àrùn náà yẹ ní ṣíṣe ní kíákíá, àti ìtọ́jú yẹ kó bẹ̀rẹ̀ ní kánmọ́ kánmọ́.","Ngokuphathelene nezifo ezibucayi, i-diphtheria antitoxin isetshenziselwa ukumisa ubuthi bebhaktheriya ekutheni bubangele umonakalo ohlelweni lomgudu wokuphefumula kanye nakwezinye izingxenye zomzimba. Noma ubani oke waphathwa i-diphtheria kufanele athole umgomo futhi ngemva kokuba sekuphele isigaba esibucayi sesifo. Abasondelene eduze nomuntu one-diphtheria nabo bangelashwa ngemithi elwa namagciwane. Lokhu kuvimbela ukubhebhetheka okwengeziwe kwamabhaktheriya. Imithi ebulala amagciwane eqondile esetshenzisiwe izoncika kumaphethini endawo aziwayo okumelana nemithi ebulala amagciwane. Ingozi yezinkinga noma yokushona incipha kakhulu uma kushesha ukuhlinzekwa kokwelashwa okufanele ngesikhathi sokugula. Ngenxa yalesi sizathu, uma kusolwa ukuthi une-diphtheria, ukuhlola ukuqinisekisa ukuthi unayo kufanele kwenziwe ngokushesha, futhi ukwelashwa kufanele kuqalwe ngokushesha ngangokunokwenzeka." +አካል ጉዳተኝነት ማጠቃሊያ፡- አካል ጉዳተኝነት ሰው የመሆን አካል ነው፡፡ ሁሉም ሰው ማለት ይቻላል በሕይወታቸው ላይ በሆነ ወቅት ጊዚያዊ ወይም ዘላቂ የአካል ጉዳት ያጋጥማቸዋል። በግምት 1.3 ቢሊዮን ከሆኑ ሰዎች 16 በመቶው የአለም ህዝብ በአሁኑ ጊዜ ከፍተኛ የአካል ጉዳት ያጋጥማቸዋል፡፡ ይህ ቁጥር ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የመጣው በሕዝቡ ዕድሜ መግፋት እና ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች መስፋፋት ምክንያት ነው፡፡ የአካል ጉዳት ውጤቶች እንደ የጡንቻ መቆጣጠር አለመቻል ህመም፣ ትርፍ ክሮሞዘም ማምረት እና ጭንቀት ባላቸው ግለሰቦች መካከል ባለው መስተጋብር፣ በግል እና በአካባቢያዊ ሁኔታዎች አሉታዊ አመለካከቶችን፣ ተደራሽ ያልሆኑ መጓጓዣዎችን እና የህዝብ ሕንፃዎችን እና የተገደበ ማህበራዊ ድጋፍ መኖር የመጣ ነው፡፡ የአንድ ሰው የሚኖርበት አካባቢ በአካል ጉዳተኝነት ተሞክሮ እና መጠን ላይ ትልቅ ተጽእኖ አለው፡፡ ተደራሽ ያልሆኑ አካባቢዎች ከሌሎች ጋር እኩል በሆነ መልኩ የአካል ጉዳተኞችን ሙሉ እና ውጤታማ በሆነ መልኩ በህብረተሰቡ ውስጥ የሚያደርጉትን ተሳትፎ የሚያደናቅፉ እንቅፋቶችን ይፈጥራሉ። እነዚህን መሰናክሎች በመፍታት እና አካል ጉዳተኞችን ለዕለት ተዕለት ሕይወታቸው ሁኔታዎችን በማመቻቸት ማህበራዊ ተሳትፎን በማሻሻል ላይ ለውጥ ማምጣት ይቻላል። ለበለጠ መረጃ፡- አለም አቀፍ የመስራት፣ የአካል ጉዳት እና የጤንነት ምደባን (ICF) ይመልከቱ፡፡,"Disability Overview: Disability is part of being human. Almost everyone will temporarily or permanently experience disability at some point in their life. An estimated 1.3 billion people – about 16% of the global population – currently experience significant disability. This number is increasing due in part to population ageing and an increase in the prevalence of noncommunicable diseases. Disability results from the interaction between individuals with a health condition, such as cerebral palsy, Down syndrome and depression, with personal and environmental factors including negative attitudes, inaccessible transportation and public buildings, and limited social support. A person’s environment has a huge effect on the experience and extent of disability. Inaccessible environments create barriers that often hinder the full and effective participation of persons with disabilities in society on an equal basis with others. Progress on improving social participation can be made by addressing these barriers and facilitating persons with disabilities in their day to day lives. For more information, see the International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF).","Nakasa Gamsashshen bayani: Nakasa wani sashe ne na ɗan'adam taka. Kusan kowa za iya gamuwa da nakasa me wucewa ko ta dindindin a wani lokaci a rayiwarsa. An yi ƙiyasi cewa mutane biliyan ɗaya da ɗigo uku 1.3 kusan kashi 16% na mutanen duniya su ke fama da cutar nakasa. Adadin yana ƙaruwa ne sakamkon tsufa da kuma yaɗuwar cututtukan da ba' a iya ɗauka. Nakasa tana faruwa ne a tsakanin ma'amala tsakakkanin mutane waɗanda suke da matsalalar lafiya, kamar cutar cerebral palsy da kuma cutar Down Syndrome, wato da cutar damuwa, waɗanda suka auku sakamakon wani dalili na kai ko muhalli kamar munayen halaye, rashin samun damar sufuri cikin sauƙi da kuma rashin kyakkyawan gida da kuma ƙarancin taimakekeniya. Muhallin ɗan'adam yana da matuƙar tasiri akan nakasa da take samunsa. Raashin muhallin kan zama matsala da ke hana mutane masu nakasa cikakkiyar dama ta a dama da su daidai da sauran mutane. Cigaba wajen inganta cuɗanya tsakanin mutane lafiyayyu da mutane ma su nakasa ta hanyar tafiyar da matsaloli da kuma sauƙaƙawa mutane masu nakasa game da rayiwarsu ta yau da kullum. Don samun ƙarin bayani sai a duba wannan shafin na (International Classification of Funtioning, Disability and Health (ICF)), wato Cibiyar Rarraba Ayyuka da Nakasa da kuma Lafiya ta Duniya.","Ulemavu Muhtasara: Disability ni sehemu ya kuwa mwanadamu. Karibu kila mtu atapata ulemavu kwa muda au wa kudumu wakati fulani katika maisha yake. Takriban watu bilioni 1.3 ‚Äì karibia 16% ya watu duniani kote ‚Äì kwa sasa wana ulemavu mkubwa. Idadi hii inaongezeka kutokana na baadhi ya watu kuzeeka na kuongezeka kwa magonjwa yasiyoambukiza. Disability unatokana na mwingiliano kati ya watu walio na hali ya afya, kama vile kupooza kwa ubongo, Down syndrome na unyongovu, pamoja na mambo binafsi na ya kimazingira ikiwa ni pamoja na mitazamo hasi, usafiri usiofikika na majengo ya umma, na usaidizi mdogowa kijamii. Mazingira ya mtu yana athari kubwa kwa mapitio na kiwango cha ulemavu. Mazingira yasiyoweza kufikiwa yanaleta vikwazo ambavyo mara nyingi huzuia ushiriki kamili na mzuri wa watu wenye ulemavu katika jamii kwa misingi sawa na wengine. Maendeleo ya kuboresha ushiriki wa kijamii yanaweza kupatikana kwa kushughullikia vikwazo hivi na kuwezesha watu wenye ulemavu katika maisha yao ya kila siku. Kwa maelezo zaidi, angalia Ainisho la Kimataifa la Utendaji, Ulemavu na Afya (ICF).","Jíjẹ́ abarapá Ìsọníṣókí: Ara ẹ̀dá ènìyàn ni jíjẹ́ abarapá wà. Ó fẹ́ẹ̀jẹ́ gbogbo ènìyàn ni yóò ní ìrírí jíjẹ́ abarapá fún ìgbà díẹ̀ tàbí fún ọjọ́ pípẹ́ ní ìgbà kan ní ayé wọn. Ènìyàn bílíọ̀nù 1.3 ni wọ́n ti fojú wò - bíi 16% nínú iye ènìyàn ní gbogbo àgbáyé - ló ń ní ìrírí jíjẹ́ abarapá lọ́nà kan gbòógì lọ́wọ́lọ́wọ́. Iye yìí máa ń lọ́po síi látàrí iye ìdàgbà àwọn ènìyàn àti ìlọ́po ní ìwọ́pọ̀ àwọn àrùn tí kìí ràn. Jíjẹ́ abarapá máa ń jáde láti ara ìbáṣepọ̀ láàrin àwọn ènìyàn tó ní àìlera, bíi àìṣedéédé ọpọlọ, àìlera ọpọlọ àti ara àti ìrẹ̀wẹ̀sì ọkàn, pẹ̀lú àwọn àwọn okùnfà ti ara ẹni àti ti àyíká tó fi mọ́ àwọn ìwà tó lòdì, àìsí àǹfààní sí ètò ìrìnnà àti àwọn ilégbèé fún gbogbo gbò àti ìwọ̀nba ìgbárúkù ti àwùjọ. Àyíká ẹni ní ipa tó pọ̀ lóri ìrírí àti ìwọn jíjẹ́ abarapá. Àìsí àǹfààní sí àyíká máa ń ṣe ìdásílẹ̀ ìdènà tó máa n dí ìlọ́wọ́sí kíkún tó sì ní ìtumọ̀ lọ́wọ́ fún àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá ní àwùjọ lórí ìpele ìdọ́gba pẹ̀lú àwọn mìíràn. Ìtèsíwájú lórí ìmúdára ìkópa ní àwùjọ lè ṣeéṣe nípa dídojúkọ àwọn ìdènà yìí àti ríran àwọn abarapá lọ́wọ́ ní ìgbé ayé wọn ojoojúmọ́. Fún ìfitónilétí síi, woo Ìpínsí iṣẹ́ ti gbogbo àgbáyé, jíjẹ́ abarapá àti ìlera (ICF).","Ukukhubazeka Uhlolojikelele: Ukukhubazeka kuyingxenye yokuba umuntu. Cishe wonke umuntu uzoba nokukhubazeka okwesikhashana noma unomphela esikhathini esithile empilweni yakhe. Abantu abalinganiselwa kwizigidigidi ezingu-1.3 – cishe u-16% wabantu emhlabeni wonke – njengamanje banokukhubazeka okuphawulekayo. Leli nani liyanda ngokwengxenye ngenxa yokuguga kwabantu kanye nokukhuphuka kokudlanga kwezifo ezingathathelani. Ukukhubazeka kubangelwa ukuxhumana phakathi kwabantu abanesimo esithile sempilo, njenge-cerebral palsy, iDown syndrome kanye nengcindezi, kanye nezici zomuntu uqobo kanye nezemvelo ezihlanganisa izimo zengqondo ezingezinhle, ukungakwazi ukufinyelela kwezokuthutha kanye nezakhiwo zomphakathi, nokusekelwa kwezenhlalo okunomkhawulo. Indawo ezungeze umuntu inethonya elikhulu kokwenzeka empilweni kanye nobungako bokukhubazeka. Izindawo okungafinyeleleki kuzo zakha izithiyo ezivame ukuvimbela ukubamba iqhaza okugcwele nokuphumelelayo kwabantu abakhubazekile emphakathini ngokulinganayo nabanye. Inqubekela phambili ngokuphathelene nokwenza ngcono ukubamba iqhaza kwezenhlalo kungenziwa ngokusombulula lezi zithiyo kanye nokusiza abantu abaphila nokukhubazeka ekuphileni kwabo kwansuku zonke. Ukuze uthole kabanzi ngalokhu, bheka i-International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)." +የጤና ኢ-ፍትሃዊነት በግምት 1.3 ቢሊዮን ሰዎች መካከል ወይም በዓለም ዙሪያ ከ6 ሰዎች ውስጥ አንዱ ከፍተኛ የአካል ጉዳት ያጋጥመዋል፡፡ አካል ጉዳተኞች ቀደም ብለው ይሞታሉ፣ ጤናቸው ዝቅተኛ ሲሆን በጤና ፍትሃዊነት ምክንያት ከሌላው ህዝብ በበለጠ በዕለት ተዕለት እንቅስቃሴ ላይ ውስንነት ያጋጥማቸዋል። እነዚህ የጤና እክሎች የሚከሰቱት የአካል ጉዳተኞችን ባልተመጣጠነ ሁኔታ ከሚጎዱ ፍትሃዊ ያልሆኑ ሁኔታዎች ማለትም መገለል፣ አድልዎ፣ ድህነት፣ ከትምህርት እና ከስራ መገለል እና በራሱ በጤና ሥርዓቱ ላይ የሚያጋጥሙ እንቅፋቶች ናቸው፡፡ የአካል ጉዳተኛ ካልሆኑ ሰዎች ጋር ሲነፃፀሩ የአካል ጉዳተኛ የሆኑ አንዳንድ ሰዎች: እስከ 20 ዓመት ቀደም ብሎ መሞት፤ እንደ ድብርት፣ አስም፣ የስኳር በሽታ፣ ስትሮክ፣ ከመጠን ያለፈ ውፍረት ወይም ደካማ የአፍ ጤና ያሉ ተጓዳኝ በሽታዎችን የመጋለጥ እድላቸው ከሁለት እጥፍ በላይ ነው፡፡ የጤና ተቋማትን ተደራሽ አለመሆን እስከ 6 እጥፍ ያህል እንቅፋት ያገኛቸዋል፤ በማይደረስበት እና ተመጣጣኝ ባልሆኑ ትራንስፖርት እስከ 15 እጥፍ ይገደባሉ። በጤናው ዘርፉ በኩል ከሌሎች ዘርፎች ጋር በመቀናጀት ያሉትን የጤና ኢፍትሃዊነትን በመቅረፍ አካል ጉዳተኞች በተፈጥሮ ከፍተኛ የሆነ የጤና አገልግሎት የማግኘት መብታቸው እንዲከበር የማደረጉ የመንግስት ግዴታ ነው።,"Health inequity An estimated 1.3 billion people – or 1 in 6 people worldwide – experience significant disability. Persons with disabilities die earlier, have poorer health, and experience more limitations in everyday functioning than the rest of the population due to health inequities. These health inequities arise from unfair conditions that affect persons with disabilities disproportionally, including stigma, discrimination, poverty, exclusion from education and employment, and barriers faced in the health system itself. Compared to persons without disabilities, some persons with disabilities: die up to 20 years earlier; have more than a double risk of developing comorbid conditions such as depression, asthma, diabetes, stroke, obesity or poor oral health; find inaccessible health facilities up to 6 times more hindering; and, are up to 15 times more limited by inaccessible and unaffordable transportation. It is a state obligation, through the health sector in coordination with other sectors, to address existing health inequities so that persons with disabilities can enjoy their inherent right to the highest attainable standard of health.","Rashin daidaito wajen samun harkar lafiya. Kusan mutane biliyan ɗaya da ɗigo uku 1.3 ko kuma mutum ɗaya a duk cikin mutum shida 6 a duniya yana ɗauke da cutar nakasa. Mutanen da suke ɗauke da cutar nakasa suna mutuwa da wuri, su na da tsarin harkar lafiya marar kyau, kuma su na fama da wariya a ɓangarorin ayyukan yau da kullum fiye da sauran mutanen duniya sakamakon rashin daidaiton tsarin harkar lafiya. Waɗannan bambance- bambance game da harkar lafiya waɗanda suke faruwa sakamakon al'amura na rashin adalci, to hakan yana shafar matane masu nakasa kamar ƙyama da ƙabilanci da talauci da kuma wariya daga harkar ilimi da aikin yi da kuma matsalolin da suke fuskanta a harkar lafiya. Kwatanta mutane masu nakasa da waɗanda ba su da ita. mutanen da suke da nakasa: Suna mutuwa da wuri kafin shekara 20 ko a cikinta.; Suna da haɗarin kamuwa da cuta kamr damuwa da asma da ciwon siga da bugun zuciya ko rashin iya magana.; Suna rasa damar samun kula da lafiya sau shida 6 na ƙara hana su, da An kuma daƙile sau15 sakamakon rashin dama da kuɗin sufuri. Haƙƙin hukuma ne, ta hanyar haɗa guiwa da sashen lafiya da sauran ɓangarori a magance matsalar banbancin da ke tsakanin masu nakasa da waɗanda ba suba don masu nakasa su samu damar samun harkar lafiya daidai da 'yan uwansu.","Ukosefu wa usawa wa kiafya Inakadiriwa kuwa watu bilioni 1.3 au mtu 1 kati ya 6 duniani kote ana ulemavu mkubwa. Watu wenye ulemavu hufa mapema, wana afya duni, na wanapata upungufu katika utendaji wa kila siku kuliko watu wengine kwa sababu ya ukosefu wa usawa wa kiafya. Ukosefu huu wa uswa wa kiafya unatokana na hali zisizo za haki ziazoathiri watu wenye ulemavu kinyume na uwiano, ikiwa ni pamoja na unyanyapaa, ubaguzi, umaskini, kutengwa na elimu na ajira, na vikwazo vinavyokabiliwa na mfumo wa afya wenyewe. Ikilinganishwa na watu wasio na ulemavu, baadhi ya watu wasio na ulemavu: Kufa mapema hadi miaka 20; Kuwa na hatari zaidi ya maradufu ya kupata hali za magonjwa kama vile unyongovu, pumu, kisukari, kiharusi, fetma au afya mbaya ya kinywa:; Tafuta vituo vya afya visivyofikika hadi mara 6 zaidi ya kikwazo; na, Wamezuiliwa hadi mara 15 na usafiri usiofikika na usio wa bei nafuu. Ni wa jibu wa serikali, kupitia sekta ya afya kwa uratibu na sekta nyingine, kushughulikia usawa uliopo wa afya ili watu wenye ulemavu waweze kufurahia haki yao ya asili ya kupata viwango vya juu vya afya vinavyoweza kufikiwa.","Àìdọ́gba Ilera Iye àfojúwò èèyàn bílíọ̀nù 1.3 - tàbí 1 nínú ènìyàn 6 ní gbogbo àgbáyé - ló máa ń ní ìrírí jíjẹ́ abarapá lọ́nà kan pàtàkì. Àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá máa ń tètè kú, wọ́n ní ipò ìlera tí kò péye, àti ìrírí ìdènà tó pọ̀ síi ní ìṣe ojoojúmọ́ ju àwọn ènìyàn yòókù látàrí àìdọ́gba ìlera. Àwọn àìdọ́gba ìlera máa ń dìde láti ara àwọn ipò àìdára tó máa ń nípa lóri àwọn tó ń gbé pẹ̀lú jíjẹ́ abarapá lọ́nà àìṣedéédé, tó fi mọ́ àbùkù, ìyàsọ́tọ̀, ìtálákà, yíyọ nínú ìdánilékọ̀ọ́ àti iṣẹ́ ṣíṣe, àti àwọn ìdènà tí ètò ìlera fún ra rẹ̀ ń dojú kọ. Ní àfiwé pẹ̀lú àwọn tí kò jẹ́ abarapá, àwọn kan tó jẹ́ abarapá: máa ń kú bíi ọdún 20 ṣáájú; ní ju ìlọ́po ìṣeéṣe ewu láti kojú àwọn ipò comorbid bíi ìrẹ̀wẹsì ọkàn, ikọ́ sé èémí ikọ́ sé èémí , àìsàn ṣúgà, rọ lápá rọ lẹ́sẹ̀, ìsanra jù tàbí àìsí ìtọ́jú ìlera ẹnu tó tó; wá àwọn irinṣẹ́ ìlera tí kò sí àǹfààní sí títí di bíi ìgbà 6 ní ìdènà; àti, tó tó bíi ìgbà 15 ní àdínkù ànfààní sí àìsááyè àti ètò ìrìnnà tí kò ṣeé faradà. Ipò ìjẹ́ dandan ni, láti ẹ̀ka ìlera ní ìṣàmójútó ọ pẹ̀lú àwọn ẹ̀ka mìíràn, láti dojú kọ àwọn àìdọ́gba ìlera tó ti wà tẹ́lẹ̀ kí àwọn tó jẹ́ abarapá lè gbádùn ẹ̀tọ́ wọn sí ìpele ìlera tó ga jù tó sì wà ní àrọ́wọ́tó.","Ukungalingani kwezempilo Abantu abalinganiselwa ku-1,3 wezigidigidi – noma umuntu oyedwa kwabayi-6 emhlabeni wonke – banokukhubazeka okuphawulekayo. Abantu abaphila nokhubazeka bashona ngaphambi kwesikhathi, banempilo ecikizelayo, futhi bahlangabezana nezithiyo ezengeziwe emisebenzini yansuku zonke kunabantu bonke ngenxa yokungalingani kwezempilo. Lokhu kungalingani kwezempilo kuvela ezimweni ezingalungile ezithinta abantu abaphila nokukhubazeka ngokungafani, okuhlanganisa isinembekezelo, ukucwaswa, ubumpofu, ukukhishelwa ngaphandle kwezemfundo kanye nasemsebenzini, kanye nezithiyo ezibhekene nohlelo lwezempilo uqobo. Uma kuqhathaniswa nabantu abangakhubazekile, abanye abantu abaphila nokukhubazeka: bashona ngaphambi kwesikhathi ngeminyaka engama-20; banengozi engaphezu kokuphindwe kabili yokuba nezifo eziwukugula okuhambisanayo ezifana nengcindezi, isifuba somoya, isifo sikashukela, ukufa kohlangothi, ukukhuluphala ngokweqile noma isimo sempilo yomlomo esibuthakathaka; bathola izikhungo zezempilo okungafinyeleleki kuzo ziyizithiyo ngokuphindwe ishe kayi-6; futhi, bavinjelwa ngaphezulu ngokuphindwe ka-15 ngenxa yezokuthutha okungafinyeleleki kuzo futhi ezibizayo. Kuyisibophezelo sikahulumeni, ngomkhakha wezempilo ngokubambisana neminye imikhakha, ukusombulula ukungalingani kwezempilo okuvele kukhona ukuze abantu abaphila nokukhubazeka bajabulele ilungelo labo lokuthola izinga lempilo eliphakeme kakhulu elingazuzwa." +የአካል ጉዳተኝነት ማካተት ዘላቂ የልማት ግቦችን እና የአለም ጤና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን፣ የጤና ድንገተኛ አደጋዎች መከላከል እና ጤናማ ህዝቦችን ለማሳካት ወሳኝ ነው፡፡ የአካል ጉዳተኞች የጤና ፍትሃዊነትን ለማስፈን እርምጃ መውሰድ ለሁሉም ጤና እንዲያደርጉ ማድረግ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት በጤናው ዘርፍ አካል ጉዳተኝነትን ሙሉ በሙሉ ለማዋሃድ እና ለማስተዋወቅ ይሰራል። አካል ጉዳተኞችን እርግጠኞች ለማድረግ ይሰራል፡- ውጤታማ የጤና አገልግሎት ፍትሃዊ ተደራሽነት እንዲኖር ማድረግ፤ በጤና ድንገተኛ ሁኔታዎች ዝግጁነት እና እርዳታ አሰጣጥ ላይ ይካተታሉ፤ እንዲሁም ሊደረስበት የሚችለውን ከፍተኛ የጤና ደረጃ ላይ ለመድረስ ዘርፈ ብዙ የህዝብ ጤና እርዳታዎችን ማግኘት ይችላል፡፡ በአለም ምክር ቤት ውሳኔ 74.8 ላይ በተጠየቀው መሰረት የዓለም ጤና ድርጅት በሕዳር 23/2015 ዓ.ም ለአካል ጉዳተኞች የጤና ፍትሃዊነት ሪፖርትን ይፋ ያደርጋል፣ ይህም አባል ሀገራት እና የልማት አጋሮች በጤናው ዘርፍ አካል ጉዳተኝነትን ማካተት ላይ የዘመኑ ��ረጃዎችን፣ ትንታኔዎችን እና ምክሮችን ይሰጣል፡፡ በተጨማሪም በውሳኔው ላይ እንደተጠየቀው የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ለአካል ጉዳተኞች ሊሰጥ የሚችለውን ከፍተኛ የጤና ደረጃ እውን ለማድረግ እርምጃ እንዲወስዱ የሚረዳ የቴክኒክ መመሪያ በማዘጋጀት ላይ ይገኛል፡፡ ይህ መመሪያ በብሔራዊ የስትራቴጂያዊ ዕቅድ መሣሪያ፣ በጤናው ዘርፍ የተግባር መመሪያ አካል ጉዳተኝነት ማካተት ይሆናል፡፡,"Disability inclusion is critical to achieving the Sustainable Development Goals and global health priorities of universal health coverage, protection in health emergencies and healthier populations. Acting to achieve health equity for persons with disabilities is acting to achieve Health for All. WHO response: WHO works to fully integrate and promote disability inclusion in the health sector. It works to ensure persons with disabilities: have equitable access to effective health services; are included in health emergencies preparedness and responses; and can access cross-sectorial public health interventions to achieve the highest attainable standard of health. As requested in the World Assembly Resolution 74.8, WHO will launch the Global Report on Health Equity for Persons with Disabilities on 2 December 2022, which provides Member States and development partners with updated evidence, analysis and recommendations on disability inclusion in the health sector. Also requested in the resolution, WHO is developing technical guidance to support Member States to take action to realize the highest attainable standard of health for persons with disabilities. This guidance will be in the form of a national strategic planning toolkit, the Disability Inclusion in the Health Sector Guide for Action.","Ba wa masu nakasa dama na da matuƙar muhimmanci wajen samun nasarar Ci-gaba Mai ɗorewa da kuma shirin fifita na lafiya na duniya da kariya don samar lafiyar al'umma. Yin aiki don samar da daidaito game da harkar lafiya ga masu nakasa to hakan yin aiki ne don samar da lafiya ga kowa. Amsar WHO: Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki tuƙuru don shigar da masu buƙata ta musamman cikin harkar lafiya. Tana aiki don ta tabbatar da masu buƙata ta musamman sun: Sami cikakkiyar damar samun ingantacciyar kulawa game da harkar lafiya kamar kowa.; Sami damar shiga shirin lafiya na kulawar gaggawa; Kuma za su iya samun tallafin shirin lafiya don cimma cikakken tsarin shirin lafiya me ma'ana. Kamar yadda aka nema a Taron Majalisar Lafiya na 74.8, cewa Hukumar Lafiya ta Duniya za ta samar da rahoto na duniya game da daidaito na harkar lafiya ga masu buƙata ta musamman ran 2 ga watan Disamba na shekara 2022, wanda zai samar wa da hukumomin ƙasa da masu san ci gaban ƙasa sabon labari, bincike da kuma shawarwari game da sanya masu buƙata ta musamman cikin harkar lafiya. Hakanan kuma abun da aka nema a taron shawarar shi ne, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana samar da wani tsari da zai tallafawa hukumomin ƙasa don su ɗauki matakin gano matakin tsarin lafiya me ma'ana ga masu buƙata ta musamman su ke da shi. Wannan matashiya za ta kasance a matsayin wani shiri da zai shigo da masu buƙata ta musamman cikin harkar lafiya.","Ujumuisho wa ulemavu ni muhumi ili kufikia Malengo ya Maendeleo Endelevu na vipaumbele vya afya ya kimataifa ya chanjo ya afya kwa wote, ulinzi katika dharura za afya na idadi ya watu wenye afya. Kuchukua hatua ili kufikia usawa wa afya kwa watu wenye ulemavu ni kuchukua hatua ili kufikia Afya kwa wote. Mwitikio wa WHO: WHO linafanya kazi kuunganisha kikamilifu na kukuza ushirikishwaji wa ulemavu katika sekta ya afya. Linafanya kazi kuhakikisha watu wenye ulemavu: Kuwa na haki ya kupata huduma bora za afya; Zimejumuishwa katika maandalizi ya dharura ya afya na miitikio; na Inaaweza kufikia uingiliaji kati wa sekta mbalimbali za afya ya umma ili kufikia kiwango cha juu zaidi cha afya kinachoweza kufikiwa. Kama ilivyoombwa katika Azimio la Baraza la Umoja wa Mataifa 74.4, WHO litazindua Ripoti Kimataifa ya Usawa wa Afya kwa Watu wenye Ulemavu tarehe 2 Desemba 2022 ambayo inazipa Nchi Wanachama na washirika wa maendeleo ushahidi uliosasishwa, uchambuzi na mapendekezo kuhusu ushirikishwaji wa ulemavu katika sekta ya afya. Pia ikiombwa katika azimio hili, WHO inaandaa mwongozo wa kiufundi ili kusaidia Nchi Wanachama kuchukua hatua kufikia kiwango cha juu zaidi cha afya kwa watu wenye ulemavu. Mwongozo huu utakuwa katika mfumo wa zana ya kitaifa ya kupanga mikakati, Ushirikishwaji wa Ulemavu katika Mwongozo wa Utekelezaji wa Sekta ya Afya.","Ìfisí abarapá jẹ́ dandan láti ṣe àṣeyọrí nínú àwọn àfojúsùn ìdàgbàsókè alálòpẹ́ àti ààyò ìlera gbogbo àgbáyé tí ìṣàkóso ìlera gbogbo àgbáyé, dídá ààbò bo nínú pàjáwìrì ìlera àti iye ènìyàn tí ìlera wọn péye. Iṣẹ́ láti ṣe àṣeyọrí ìdọ́gba ìlera fún àwọn tó jẹ́ abarapá ní ṣíṣe iṣẹ́ fún àṣeyọrí ìlera fún gbogbo ènìyàn. Èsì WHO: WHO ń ṣiṣẹ́ láti ṣe ìfilọ́lẹ̀ kíkún àti láti mú gbèrú ìfisí àwọn abarapá nínú ẹ̀ka ìlera. Ó ń ṣiṣẹ́ láti ríi dájú pé àwọn tó jẹ́ abarapá: ní àǹfààní tó dọ́gba sí ìmúnádóko iṣẹ́ ìlera; wà nínú ìmúrasílẹ̀ àti ìdáhùn ètò pàjáwìrì ìlera; àti lè ní àǹfààní ìwọnú ara ẹ̀ka ìdásí ìlera gbogbo gbò láti ṣe àṣeyọrí nínú ìpele ìlera tó ṣeé ní. Bí Ìpinnu Àpéjọpọ̀ Àgbáyé ti bèèrè 74.8, WHO yóò ṣe àgbékalẹ̀ Èsì Gbogbo Àgbáyé lórí Ìdọ́gba Ìlera fún àwọn Ènìyàn tó jẹ́ abarapá ní 2 oṣù Kejìlá 2022, èyí tó pèsè fún àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti akẹgbẹ́ ìdàgbàsókè pẹ̀lú ẹ̀rí tó dójú ìwọ̀n, ìṣàtúpalẹ̀ àti ìṣedúró lórí ìfisí jíjẹ́ abarapá nínú àwọn ẹ̀ka ìlera. tún béèrè nínú ìpinnu, WHO ń ṣe àgbékalẹ̀ ìtọ́sọ́nà onímọ̀ ẹ̀rọ láti ṣe atìlẹyìn fún àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti kó ipa láti rí ìpele ìlera tó ga jù tó wà ní àrọ́wọ́tó fún àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá. Ìtọ́sọ́nà yìí yóò wà ní ìrísí ìlànà ètò ohun irinṣẹ́, ìfisí jíjẹ́ abarapá nínú Ìtọ́sọ́nà Ẹ̀ka Ètò Ẹ̀kọ́ fún Iṣẹ́.","Ukubandakanya abantu abaphila nokukhubazeka kubalulekile ekufinyeleleni Imigomo Yentuthuko Esimeme kanye nezinto eziseqhulwini kwezempilo zomhlaba wonke ngokuphathelene nokufinyelela kwezempilo endaweni yonke, ukuvikelwa ezimweni eziphuthumayo zezempilo kanye nabantu abanempilo. Ukusebenzela ukufinyelela ekulinganeni kwezempilo kwabantu abaphila nokukhubazeka kuwukusebenzela ukuzuza Ukutholakala kwezeMpilo Kubo Bonke. Impendulo yeWHO: I-WHO isebenzela ukuhlanganisa ngokugcwele kanye nokukhuthaza ukubandakanywa kwabantu abaphila nokukhubazeka emkhakheni wezempilo. Isebenzela ukuqinisekisa ukuthi abantu abakhubazekile: banokufinyelela ngokulingana ezinsizeni zezempilo ezisebenza ngendlela efanele; bafakiwe ekulungiseleleni ikanye nasekusabeleni ezimweni eziphuthumayo zezempilo; futhi bangakwazi ukufinyelela ekungeneleleni kwezempilo zomphakathi okuhluanganisa imikhakha eyahlukene ukuze bafinyelele ezingeni lezempilo eliphakeme kakhulu okungafinyelwa kulo. Njengoba kuceliwe kuWorld Assembly Resolution 74.8, iWHO izokwethula iGlobal Report on Health Equity for Persons with Disabilities ngomhlaka-2 kuZibandlela 2022, enikeza amaZwe angamaLungu kanye nabalingani ngokuphathelene nentuthuko ngobufakazi obubukeziwe, ukuhlaziywa kanye nezincomo ngokuphathelene nokubandakanya abantu abaphila nokukhubazeka emkhakheni wezempilo. Futhi okuceliwe kusixazululo ukuthi, iWHO isungule isiqondiso sobuchwepheshe sokusekela amaZwe angamaLungu ukuba athathe isinyathelo ukuze afinyelele ezingeni lempilo eliphakeme kakhulu elingazuzwa ngokuphathelene nabantu abaphila nokukhubazeka. Lesi siqondiso sizoba ngendlela yamathuluzi okuhlela amasu kazwelonke, Ukufakwa Kwabantu Abaphila Nokukhubazeka Kumhlahlandlela Womkhakha Wezempilo Wokuthatha Isinyathelo." +ለአካል ጉዳተኞች የጤና ፍትሃዊነትን ወደ ጤና ስርዓቶች አስተዳደር እና እቅድ በማዋሃድ አጠቃላይ እቅድ ማውጣት በሚቻልበት ላይ የተግባር መመሪያ ይሰጣል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት አካል ጉዳተኞች ከሌሎች ጋር ሙሉ በሙሉ እና በብቃት የሚሳተፉበት ምቹ ሁኔታን በመፍጠር እና አካል ጉዳተኞችን የማስፋፋት ተልእኮውን በሚያሳድግበት ጊዜ በተልእኮው ላይ “ጤና፣ ዓለምን ደህንነት ይጠብቁ እና በጣም ተጋላጭ የሆኑትን ያገለግላል” እንደተባለወ ሁሉ በሁሉም የድርጅቱ ስራዎች ውስጥ ስልታዊ በሆነ መልኩ የተዋሃደ ድርጅት ለመሆን ጥረት ያደርጋል፡፡ እ/አ/አ በታህሳስ 2020 የዓለም ጤና ድርጅት በአካል ጉዳተኝነት ላይ ፖሊሲውን እና ለተግባራዊነቱ የተግባር ዕቅድ አስቀምጧል፡፡ እነዚህ ሰነዶች የተባበሩት መንግስታት የአካል ጉዳተኝነት ማካተት ስትራቴጂን በአለም ጤና ድርጅት ውስጥ ተግባራዊ ለማድረግ እንደ አጀንዳ ሆነው ያገለግላሉ ይህም የአካል ጉዳተኝነትን ማካተት በሁሉም የአለም ጤና ድርጅት የስራ እና የፕሮግራም ስራዎች ውስጥ በቋሚነት እና በስርዓት የተዋሃደ መሆኑን ያረጋግጣል፡፡,"It will provide practical guidance on how to develop a comprehensive plan to advance health equity for persons with disabilities through integration into health systems governance and planning. WHO strives to be an inclusive organization, providing an enabling environment in which persons with disabilities fully and effectively participate on an equal basis with others, and that disability is systematically integrated in all work of the Organization, as it advances its mission to promote health, keep the world safe and serve the most vulnerable. In December 2020, WHO has launched its policy on disability and an action plan for its implementation. These documents serve as the agenda for implementing the United Nations Disability Inclusion Strategy across WHO, which will ensure disability inclusion is consistently and systematically integrated into all aspects of WHO’s operational and programmatic work.","Zai samar da jagoranci na dangane da samar da cikakken shiri don ciyar da tsarin samar da harkar lafiya ga masu baƙata ta musamman daidai da 'yan uwansu masu lafiya ta hanyar tsunduma su a cikin harkar lafiya kacokan. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana aiki don gani ta zama hukuma me shigo da kowa da kowa cikin tsari, wajen samar da kyakkyawan muhallin da zai bawa masu buƙata ta musamman cikakkiyar damar yin aiki kamr takwarorunsu masu lafiya, kuma a tabbatar da cewa 'nakasa' an sanya ta a cikin abubuwan da baza su hana damuwa a cikin ko wanne irin aiki ba a cikin kowacce irin ƙungiya ko ma'aikata. A yayin da Hukumar Lafiya ta Duniya take ciyar da manufarta gaba don haɓaka harkar lafiya, kiyaye duniya daga cututtuka da kuma kare masu rauni. A watan Disamba na shekarar 2020, Hukumar Lafiya ta Duniya ta samar da wata doka game da masu buƙata ta musamman da kuma dokar dabbatar da aiwatar da ita a aikace. Waɗannan takardu su na matsayin manufa ta aiwatar da dokar Majalisar Ɗinkin Duniya ta sanya al'amarin masu buƙata ta musamman a cikin dukkan aiyukan Hukumar Lafiya ta Duniya, wanda zai tabbatar da shigar da masu buƙata ta musamman a cikin dukkan tsare tsare na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO.","Itatoa mwongozo wa vitendo wa vitendo kuhusu jinsi ya kuandaa mpango wa kina wa kuendeleza usawa wa afya kwa watu wenye ulemavu kwa kuunganishwa katika utawala na mipango ya mifumo ya afya. WHO linajitahidi kuwa shirika shirifkishi, linatoa mazingira wezeshi ambapo watu wenye ulemavu wanashiriki kikamilifu na kwa ufanisi kwa msingi sawa na wengine, na ulemavu huo unaunganishwa kwa utaratibu katika kazi zote za shirika, linapoendeleza dhamira yake ya kukuza afya, kuweka ulimwengu salama na kuwahudumia walio hatarini zazidi. Mnamo Desemba 2020, WHO lilizindua sera yake juu ya ulemavu na mpango wa utekelezaji wake. Nyaraka hizi zinatumika kama ajenda ya kutekeleza Mkakati wa Umoja wa Mataifa wa Kujumuisha Watu wenye Ulemavu unaunganishwa mara kwa mara na kwa utaratibu katika nyanja zote za kazi ya Who ya kiutendaji na ya kiprogramu.","Yóò pèsè Ìtọ́sọ́nà tó wúlò lóri bí a ṣe lè ṣe àgbékalẹ̀ ìlànà tó gúnmọ́ láti mú ìdọ́gba ìlera tẹ̀sìwájú síi fún àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá látàrí ìfisínúu ìlànà àti ìṣèjọba ètò ìlera. WHO ń sa ipá láti jẹ́ àjọ tó máa lọ́wọ́ sí ìfisí, ṣíṣe ìpèsè àyíká tó yẹ tí àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá lè kópa ní kíkún àti dáradára lórí ìpele tó dọ́gba pẹ̀lú àwọn mìíràn, àti wípé jíjẹ́ abarapá máa wà ní ìfisí pẹ́lú ìfinúfídọ̀ nínú gbogbo iṣẹ́ àjọ náà, bí ó bá ṣe ń gbèrú síi lóri àfojúsùn rẹ̀ láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìlera, pa àgbáyé mọ́ àti ṣe ìránṣẹ́ fún àwọn tó lè tètè ní ìpalára. Ní oṣù Kejìlá 2020, WHO ti ṣe àgbékalẹ̀ òfin rẹ̀ lóri jíjẹ́ abarapá àti ètò iṣẹ́ fún ìmúṣẹ rẹ̀. Àwọn àkọsílẹ yìí dúró gẹ́gẹ́ bí ètò àwòṣe fún ìmúṣẹ Ètò Ìfisí àwọn ènìyàn tó jẹ́ abarapá ní gbogbo àwọn Orílẹ̀-èdè àgbáyé káàkiri WHO, èyí tí yóò ríi dájú pé ìfisí jíjẹ́ abarapá máa ń wà pẹ̀lú àmúlò ọgbọ́n inú nínú gbogbo abala ìṣiṣẹ́ àti ètò WHO.","Izonikeza isiqondiso esisebenzayo sendlela yokusungula uhlelo oluhlanganisa okuningi lokuthuthukisa ukulingana kwezempilo kubantu abaphila nokukhubazeka ngokuhlanganiswa ekwengameleni kanye nasekuhleleni izinhlelo zezempilo. I-WHO iphokophele ukuba yinhlangano engabandlululi, ehlinzeka ngendawo enika amandla lapho abantu abaphila nokukhubazeka behlanganyela khona ngokugcwele kanye nangendlela efanele kanye nangokulinganayo nabanye, futhi lokho kukhubazeka kuhlanganiswe ngokuhlelekile kuwo wonke umsebenzi weNhlangano, njengoba kuqhubekisela phambili umgomo wayo wokuthuthukisa impilo, ukugcina umhlaba uphephile kanye nokusiza abantu abasengcupheni kakhulu. NgoZibandlela 2020, iWHO yethula inqubomgomo yayo ephathelene nokukhubazeka kanye nesu lesinyathelo ngokuphathelene nezokuqalisa. Lawa madokhumenti asebenza njenge-ajenda yokusebenzisa i-United Nations Disability Inclusion Strategy kuyo yonke iWHO, ezoqinisekisa ukuthi ukubandakanywa kokukhubazeka kuhlanganiswa ngokungaguquguquki futhi ngokuhlelekile kuzo zonke izingxenye zokwenza umsebenzi kanye nomsebenzi wokuhlela weWHO." +ድራኩንኩለስ (የጊኒ የትል በሽታ) ማጠቃሊያ፡- የጊኒ የትል በሽታ የሚከሰተው በጥገኛ ትል ድራኩንኩለስ ሜዲኔንሲስ ወይም ጊኒ ትልቁ የፕሮቶዙዋ ፓራሳይት ነው፡፡ ይህ ትል በሰዎች ላይ ከሚደርሰው የቲሹ ጥገኛ ውስጥ ትልቁ ነው፡፡ ወደ 3 ሚሊዮን የሚጠጉ እንቁላሎን የምትሸከመው ሴት ከ600 እስከ 800 ሚሊ ሜትር ርዝማኔ እና 2 ሚሊ ሜትር ዲያሜትር ቁመት አላት፡፡ አንድ ሰው ከኩሬ ወይም ጥልቀት ከሌላቸው ክፍት ጉድጓዶች የተበከለ ውሃ ሲጠጣ ሳይክሎፕስ (cyclops) በጨጓራ አሲድ በማሟት እጮቹ በሆድ በመበራከት በአንጀት ግድግዳ በኩል ይወጣሉ፡፡ ከ100 ቀናት በኋላ ወንድና ሴት ተገናኝተው ይራባሉ፡፡ ወንዱ በጡንቻው ውስጥ ተዘግቶ ይሞታል፤ ሴቲቱ ደግሞ በጡንቻው ውስጥ ይንቀሳቀሳል። በሽታው ከተከሰተ ከአንድ ዓመት ገደማ በኋላ ሴቷ ትል ብዙውን ጊዜ ከእግር ይወጣል፤ በሺዎች የሚቆጠሩ እጮችን በመልቀቅ የህይወት ዑደቱን ይደጋገማል፡፡ ምልክቶቹ፡- የጊኒ ትል በሽታ አልፎ አልፎ ገዳይ ነው፡፡ ይሁን እንጂ አብዛኛውን ጊዜ ታካሚው ለበርካታ ወራት ይታመማል፤ ለዚህ ደግሞ ዋነኛው ምክንያት የሚከተለው ነው፦,"Dracunculiasis (Guinea-worm disease) Overview: Guinea-worm disease is caused by the parasitic worm Dracunculus medinensis or Guinea-worm. This worm is the largest of the tissue parasite affecting humans. The adult female, which carries about 3 million embryos, can measure 600 to 800 mm in length and 2 mm in diameter. When a person drinks contaminated water from ponds or shallow open wells, the cyclops is dissolved by the gastric acid of the stomach and the larvae are released and migrate through the intestinal wall. After 100 days, the male and female meet and mate. The male becomes encapsulated and dies in the tissues while the female moves down the muscle planes. After about one year of the infection, the female worm emerges, usually from the feet, releasing thousands of larvae and thus repeating the life cycle. Symptoms: Guinea-worm disease is rarely fatal. Frequently, however, the patient remains sick for several months, mainly because:","Kurkunu Gamsashshen bayani:Ƙwayar Cutar kurkunu wato (parasitic Dracunculus medinensis ko (Guinea -worm) ke haddasa wannan cuta. Wannan cuta me siffar tsutsa ita mafi girman cuta me kama naman jikin mutum. Matashiyar mace da ka iya ɗaukar 'yan tayin cututtuka har guda miliyan uku 3, wanda tsayinsu yana kaiwa mm 600 zuwa mm 800 faɗi kuma mm 2. Yayin da mutum ya sha gurbataccen ruwa daga kududdufi ko rijiya marar zurfi, sinadarin (cyclop) sai ya narke wanda acid na ciki ke sa shi hakan, sakamakon haka sai tsutsar cuta me suna (larvea)su bayyana su kuma fito ta jikin hanji. Bayan kwana ɗari 100, ƙwayar cutar ta namaji da ta mace sai su haɗu su yi barbara. Ƙwayar cutar ta namaji sai ta yanƙwane ta mutu a cikin naman mutun, ita kuma ƙwayar cutar ta mata sai ta shiga cikin tsokar mutum. Bayn aƙalla shekara ɗaya da kamuwa da cutar, sai tamatar cutar da bayyana yawanci daga ƙafa (sawu), tana fitar da dubban ƙwayoyin cutar ta haka rayiwar cutar take cigaba da wanzuwa. Alamomi: cutar kurkunu (Guinea-worm) ba kasafai ta cika zama me kisa ba. Sau tari, kodayake, wanda ya kamu da cutar zai ɗan yi rashin lafiya na 'yan watanni saboda:","Dracunculiasis (ugonjwa wa minyoo wa Guinea) Muhtsari: ugonjwa wa minyoo wa Guinea husababishwa na minyoo aina ya Dracunculus medinensis au mnyoo wa Guinea. Mnyoo huu ndiye mkubwa zaidi kati ya vim elea vya tishu vinavyoathiri wanadamu. Mwanamke mtu mzima, ambaye hubeba viinitete milioni 3, anawdza kuwa na zurefu wa mm 600 hadi 800 n akipenyo cha mm 2. Wakati mtu akinywa maji machafu kutoka kwenye madimbwi au visima vifupi vilivyo wazi, cyclops huyeyushwa na sidi ya tomboni na mabuu hutolewa na kuhama kupitia ukuta wa matumbo. Baada ya siku 100, fume na jike hukutana na kujamiiana. Mwanaume huwa amezingirwa na kufa katika tishu huku jike akitua chini ya kuta za misuli. Baada ya mwaka mmoja hivi wa kuambukizwa, jike hutoka, kwa kawaida kutoka kwa zmiguu, na kutoa maelfu ya mabuu na hivyo kurudia mzunguko wa maisha. Dalili: Ugonjwa wa minyoo wa Guinea ni nadra sana kuua. Mara nyingi, hata hivyo, mgonjwa hubakia akiugua kwa miezi kadhaa, hasa kwa sababu:","Dracunculiasis (Àrùn Sòbìà) Ìsọnísókí: àrùn sòbìà. Aràn yìí ló tóbi jù nínú àwon kòkòrò tó máa ń ṣe àkóbá fún ènìyàn. Àgbà obìnrin, èyí tó máa ń gbé bíi ẹyin mílíọ̀nù 3, lè ní ìwọ̀n 600-800mm ní gígùn àti 2 mm ní ìbú. Nígbà tí ènìyàn bá mu omi tí kò dára láti odò tàbí kàǹga ṣíṣí sílẹ̀, àwọn cyclops yìí yóò yòrò nípa ácíídì inú tí ọmọ ẹyin rẹ̀ yóò di títú jáde tí wọn yóò sì sún lọ láti ara ògiri ìfun. Lẹ́yìn ọjọ́ 100, ọkùnrin àti obìnrin kòkòrò yìí yóò pàdé láti ní ìbálòpọ̀. Ọkùnrin náà yóò parapọ̀ yóò sì kú sínú ibi àsopọ̀ nígbà tí obìnrin yóò sún sí ìsàlẹ̀ níbi iṣan. Lẹ́yìn bí ọdún kan àkóràn náà, aràn yìí yóò yọjú, pàápàá láti ẹsẹ̀, títú ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìdin jáde tó sì ń tún èyí ṣe léraléra. Àwọn àmì aṣàfihàn: àrùn sòbìà kò burú púpọ̀. Ní gbogbo ìgbà, síbẹ̀síbẹ̀, aláìsàn máa ń ṣe àìsàn síbẹ̀ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ oṣù, pàápàá nítorí:","I-Dracunculiasis (iGuinea-worm disease) Uhlolojikelele: iGuinea-worm disease ibangelwa isibungu sezilokazane esincela igazi labanye i-Dracunculus medinensis noma iGuinea worm. Lesi sibungu siyisilokazane esintela igazi labanye esikhulu kunazo sezicubu zomzimba esinomthelela kubantu. Esesifazane esikhulile, sithwala imibungu engaba yizigidi ezi-3, ezingakalwa ubude obungu-600 ukuya ku-800 mm kanye nobukhulu obungu-2mm. Uma umuntu ephuza amanzi anukubezekile avela emachibini noma emithonjeni evulekile engajulile, ama-cyclops ancibilikiswa yi-esidi yesisu bese izibungu ziyadedelwa futhi zidlule odongeni lwamathumbu. Ngemva kwezinsuku eziyi-100, ezesilisa kanye nezesifazane ziyahlangana bese ziyalalana. Esesilisa siyavaleka bese siyafa ezicutshini zomzimba ngenkathi esesifazane sehla ngemisipha. Cishe ngemva konyaka owodwa wokutheleleka, isibungu sesifazane siyaphuma, ngokuvamile ezinyaweni, sikhiphe izinkulungwane zezibungu futhi ngaleyo ndlela siphinde umjikelezo wokuphila. Izimpawu: I-Guinea-worm disease ayivamile ukubulala. Nokho, ngokuvamile, isiguli sihlala sigula izinyanga eziningana, ikakhulukazi ngenxa yokuthi:" +አንዳንድ ጊዜ በርካታ የሆኑት ዎርሞች የሚፈጠሩበት አካባቢ የሚያሰቃይ እብጠት፣ ኃይለኛ የሆነ አጠቃላይ እብጠት፣ ብጕር መፈጠር እና እብጠት ይታይበታል፤ የትልቹ ፍልሰት እና ብቅ ማለት ስሜታዊ በሆኑ የሰውነት ክፍሎች ውስጥ የሚከሰት ሲሆን አንዳንድ ጊዜ ቀላል የአካል ጉዳቶቹ ወደ ዘላቂ የአካል ጉዳት ሊያመራ ይችላል፡፡ በትል መከሰት ምክንያት የሚመጡ ቁስሎች ሁል ጊዜ ሁለተኛ ደረጃ የባክቴሪያ በሽታዎች ሲያዳብራሉ እብጠትን እና ጊዜያዊ የአካል ጉዳትን የሚያስከትል ህመምን ያመጣል፡፡ እንዲሁም በቲሹ ቦታዎች ውስጥ ትል በድንገት መሰባበር ከባድ የአለርጂ ምላሾችን ሊያስከትል ይችላል፡፡ የበሽታው ወረርሽኝ መስፋፋት የሚወሰነው በአብዛኛው እንደ ኩሬዎች እና አንዳንድ ጊዜ ጥልቀት የሌላቸው ወይም የእርከን ጉድጓዶች ባሉ ክፍት የውሃ ምንጮች በመጠቀም ነው፡፡ የሰው ሰራሽ ኩሬዎች ዋናው የመተላለፊያ ምንጭ ናቸው፡፡ የጊኒ ትል በሽታ በየወቅቱ የሚከሰት በአየር ሁኔታ ላይ በመመርኮዝ በአፍሪካ ውስጥ በሚገኙ ሁለት ሰፋፊ መልክ ይከሰታል፡፡ በሳሄሊያን ዞን ስርጭቱ በአጠቃላይ በዝናብ ወቅት (ከግንቦት እስከ ነሐሴ) ይከሰታል፡፡ እርጥበት ባለው የሳቫና እና የጫካ አካባቢ፣ በከፍተኛው ሁኔታ ጸሃያማ በሆነ ወቅት (ከታህሳስ እስከ ጥር ድረስ) ይከሰታል፡፡ ሕክምና፡- ይህንን በሽታ ለመከላከል ወይም ለመፈወስ ምንም ዓይነት መድኃኒት የለም፡፡,"The emergence of the worm, sometimes several, is accompanied by painful oedema, intense generalised pruritus, blistering and an ulceration of the area from which the worm emerges; The migration and emergence of the worms occur in sensitive parts of the body, sometimes the articular spaces can lead to permanent disability; Ulcers caused by the emergence of the worm invariably develop secondary bacterial infections which exacerbate inflammation and pain resulting in temporary disability; and Accidental rupture of the worm in the tissue spaces can result in serious allergic reactions. The epidemiology of the disease is determined largely by the use of open stagnant water sources such as ponds and sometimes shallow or step wells. Human-made ponds are the main source of transmission. Guinea-worm disease is seasonal, occurring with two broad patterns found in endemic areas of Africa, depending on climatic factors. In the Sahelian zone, transmission generally occurs in the rainy season (May to August). In the humid savanna and forest zone, the peak occurs in the dry season (September to January). Treatment: No drug is available to prevent or heal this parasitic disease.","Bayyanar cutar yana ɗauke da ciwo da ƙaiƙayi da ƙuraje da kumburi a wajen da tsutsar cutar da fito. Motsawar tsutsar cutar da bayyanarta suna faruwa ne a muhimman sassan jiki, wani lokaci mahaɗa a jikin mutum wanda hakan ka iya haifar da nakasa ta dindindin. Raunin da ya faru sakamakon cutar na haifar da wata wata cutar wacce za tai tsanani ta haifar da ciwo wanda ka iya haifar da nakasa ta wucin-gadi. Fashewar tsutsar cutar kan iya haifar da ciwon ƙan jiki. Yaɗuwar cutar na iya kasancewa sakamakon ruwa wanda baya tafiya da kuma rijiyoyi marasa zurfi. Kududdufin da mutane ke ginawa su na cibiyar yaɗa cutar. Cutar kurkunu (Guinea-work) tana faruwa ne lokaci-lokaci tare da manyan salonta guda biyu da akan iya samu a ƙasashen Afirka, ya danganta da sauyin yanayin da ya haifar da ita. A yankin Sahel, yaɗuwar cutar yana faruwa ne lokacin damuna daga watan Mayu zaua watan Ogusta. A kuma yankin Sabana da dazuzzuka, yaɗuwar cutar yana kaiwa matuƙa ne lokacin rani watau ( daga watan Satumba zuwa watan Janairu). Magani: Babu wani magani don hana wannan cuta faruwa ko warkar da ita.","Kuibuka huko kwa mnyoo, wakati nyingine mara kadhaa, hufuatana na uvimbe wenye uchungu, kuwasha sana kwa ujumla, malengelenge na cha eneo ambalo minyoo utoka; Kuhama na kuibuka kwa minyoo hutokea katika sehemu nyeti za mwili, wakati mwingine sehemu za viungo wanaweza kusababisha ulemavu wa kudumu; Vidonda vinavyosababishwa na kuibuka kwa minyoo mara kwa mara hupata maambukizo ya pili ya bakteria ambayo huongeza maambukizo na maumivu na kusababisha ulemavu wa muda; na Kupasuka kwa bahati mbaya kwa mnyoo kwenye sehemu za tishu kunaweza kusababisha athari mbaya ya mzio. Epidemiolojia ya ugonjwa huu inabainishwa na kwa kiasi kwa kiasi kikubwa na matumizi ya vyanzo vya maji vilivyotuama vilivyo wazi kama vile madimbwi na wakati mwin gine visima vifupi au vya ngazi. Mabwawa yaliyotengenezwa na binadamu ndiyo chanzo kikuu cha maambukizo. Ugonjwa wa minyoo wa Guinea ni wa msimu, unatokea mifumo miwili wa mipana inayopatikana katika maeneo yenye ugonjwa wa ndui barani Afrika, kulingana na sababu za hali ya hewa. Katika ukanda wa Sahelian, maambukizo kwa ujumla hutokea katika msimu wa mvua (Mei hadi Agosti). Kwenye ukanda wa wa savana yenye unyevunyevu na eneo la misitu,kilele hutokea katika msimu wa kiangazi (Septemaba na Januari). Matibabu: Hakuna dawa inayopatikana kuzui au kuponya ugonjwa huu wa vimelea.","Ìjáde aràn yìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ nígbà mìíràn, ni wíwú ara tó ń dunni máa ń tẹ̀lé, yíyún tó le tó sì pọ̀ káàkiri ara, ara bíbẹ́ àti egbò ojú ibí tí aràn náà ti jáde; Ìjáde àti ìṣíkiri aràn náà máa ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn ẹ̀yà ara tó ṣe kókó, nígbà mìíràn àwọn ààyè yìí lè yọrí sí àìlera títí ayé; Àwọn ọgbẹ́ yìí máa ń wáyé látàrí ìjáde aràn náà èyí tó tún máa ń ṣe àfàjáde àwọn àkóràn baktéríà mìíràn èyí tó máa ń yọrí sí wíwú àti ìnira tó lè yọrí sí àìsàn ìgbà díẹ̀; àti Ìpákè àìmọ̀ọ́mọ̀ aràn náà nínú ààyè ìsopọ̀ tó lè yọrí sí ìfura ìnira tó lè. Ìlànà ìṣẹ̀lẹ̀ àrùn náà ni ìlò orísun oríṣi omi adágún máa ń sábà ṣokùnfà bíi omi ìkúdú àti nígbà mìíràn kànga tí kò jìn tàbí tó ṣeé tẹsẹ̀ bọ̀. Àwọn omi ìkúdú tí ènìyàn ṣẹ̀dàá gangan ní orísun ìtànkálẹ̀. Àrùn Sòbìà máa ń dígbà ṣẹlẹ̀ ni, ìlànà méjì gbooro ló fi máa ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn agbègbè tí kò lè ṣaláì ní àìsàn ní Áfíríkà, èyí tó dá lórí àwọn okùnfà ojú ọjọ́. Ní ìhà Sahelian, ìtànkálẹ̀ máa n sábà ṣẹlẹ̀ lásìkò òjò (oṣù karùn-ún sí oṣù kẹjọ). Ní ìhà igbó savanna tó tutù, èyí tó ga jù ní àsìkò ọ̀gbẹlẹ̀ (oṣù kẹsàn án sí oṣù kìíní). Ìtọ́jú: Kò sí òògùn tó wà láti dènà tàbí wo àìsàn kòkòrò yìí sàn.","Ukuvela kwesibungu, kwesinye isikhathi eziningana, kuhambisana nokuvuvukala okubangelwa ukunqwabelana koketshezi esicutshini (oedema) okubuhlungu, ukuluma komzimba okuvamile, ukuba namabhamuza esikhunjeni kanye nokusikeka endaweni okuvele kuyo isibungu; Ukufuduka kanye nokuvela kwezibungu kwenzeka ezingxenyeni zomzimba ezibucayi, ngezinye izikhathi izindaweni zamalunga omzimba kungaholela ekukhubazekeni unomphela; Ukusikeka okubangelwa ukuvela kwesibungu kubangela njelo ukutheleleka ngamabhaktheriya kwesibili okuqhubekisela phambili ukuvuvukala kanye nobuhlungu obuholela ekukhubazekeni okwesikhashana; futhi Ukudabuka kwesibungu ngengozi ezindaweni zezicubu zomzimba kungaholela ekusabeleni okubucayi ngokungazwani komzimba nokuthile. Ubhubhane lwesifo lunqunywa kakhulu ukusetshenziswa kwemithombo yamanzi evulekile engagelezi njengamaxhaphozi futhi ngezinye izikhathi imithombo yamanzi engajulile noma yezitebhisi. Amaxhaphozi enziwe ngabantu angumthombo oyinhloko wokuthelelana. I-Guinea-worm disease iba khona ngenkathi ethile yonyaka, yenzeka ngezindlela ezimbili ezibanzi ezitholakala ezindaweni zase-Afrika, kuye ngezici zesimo sezulu. Endaweni yase-Sahelian, ukutheleleka ngokuvamile kwenzeka ngenkathi yezimvula (ngoNhlaba kuya kuNcwaba). Endaweni eyithafa noma ihlathi elishisayo elikumswakama, inani eliphakeme livela enkathini yonkaka eyomile (ngoMandulo kuya kuMasingana). Ukwelashwa: Awukho umuthi otholakalayo wokuvimbela noma ukwelapha lesi sifo esibangelwa okuncela igazi labanye." +ድራኩንኩላይስስ (Dracunculiasis) ግን ለማጥፋት በአንፃራዊነት ቀላል ነው፡፡ የጊኒ ትል በሽታ በቀላሉ ለአደጋ ሊጋለጥ የሚችል በሽታ ነው፡- ይህም ደካማ የመተላለፊያ ዑደቱን የመጠበቅ ሃላፊነት ያለባቸው ሰዎች ብቻ ናቸው፡፡ ስለዚህ የሚከተሉትን እርምጃዎች በመተግበር ስርጭቱን በቋሚነት መግታት ይቻላል፡- ውጤታማ ክትትል ሁሉንም ጒዳዮች በ 24 ሰዓታት ውስጥ ለመለየት እና ሁሉንም ጒዳዮች ለመቆጣጠር:- የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን ነማረጋገጥ ንፁህ ያልሆኑ የውሀ ምንጮችን ንጹህ እንዲሁኔ ማድረግ፤ የጉድጓድ አናት ዙሪያ ኮፒንግን መገንባት ወይም የእጅ ፓምፖችን በመጠቀም የጉድጓድ ቀዳዳዎችን መትከል፡፡ ይህ ድራኩንኩላይስስ (Dracunculiasis) ብቻ ሳይሆን የተቅማጥ በሽታዎችን ይከላከላል፤ ከኩሬዎች እና ጥልቀት ከሌላቸው ጉድጓዶች ወይም ከውሃው የተገኘ የመጠጥ ውሃ በየጊዜው ስልታዊ በመሆነ መንገድ አጣርቶ መጠቀም፡፡ ሳይክሎፕስን ከመጠጥ ውኃ ለማጣራት የሚያስፈልገው በጥሩ ሁኔታ የተጣበቀ ጨርቅ ወይም ደግሞ ከ0.15 ሚሊ ሜትር ናይሎን የተሠራ ማጣሪያ ብቻ ነው። ሳይክሎፕስን ለመግደል ንፁህ ያልሆኑ የውሃ ምንጮችን ቴሜፎስ (temephos) ማድረግ፤,"Dracunculiasis is, however, relatively easy to eliminate and eventually eradicate. Guinea-worm disease is a vulnerable disease: humans alone are responsible for maintaining its fragile transmission cycle. It is therefore possible to permanently curtail transmission by applying the following measures: Effective surveillance to detect all cases within 24 hours of worm emergence and containment of all cases; Ensuring access to safe drinking water and converting unsafe sources to safe ones; The construction of copings around well heads or the installation of boreholes with handpumps. This would prevent not only dracunculiasis but also diarrhoeal diseases; Regular and systematic filtering of drinking water derived from ponds and shallow unprotected wells or from surface water. Finely meshed cloth or, better still, a filter made from a 0.15 mm nylon mesh, is all that is needed to filter out the cyclops from the drinking water; Treatment of unsafe water sources with temephos to kill the cyclops;","Cutar kurkunu tana da sauƙin kawarwa da kuma tafiyarwa baki ɗaya. Cutar kurkunu cuta ce da ake saurin kamuwa: mutane ma kawai su suke tabbatar yaɗuwar. Don haka zai yiwu a iya rage yaɗuwar wannan cutu ta hanyar bin waɗannan matakan. Cikakken sa ido da kulawa don gano dukkan faruwar cutar a cikin awa 24 ashirin da huɗu. Tabbatar da samun tsaftataccen ruwa da kuma tace wanda ba me tsafta ba ne.; Gina makarai a bakin da zagayen rijiyoyyi da kuma gina burtsatse mai hannun bugawa. Wannan ba wai kawai zai kare cutar kurkunu daga faruwa ba ne harma da cututtukan gudawa. Tacewa da tsaftacewa na ruwan da aka samo daga kududdufi da kuma rijiyoyi maras makari ko kuma ruwan da aka samu a aƙasa. Ƙyalle ko rariyar tace ruwa wacce aka yi ta da 0.15 mm (nylon mesh), shi ne abun da ake da buƙata don tace ruwan shan daga (cyclops). Tsaftace inda ake samo ruwa ta yin anfani da (temephos) don kashe (cyclops).;","Dracunculiasis, hata hivyo, ni rahisi kuuondoa na hatimaye kutokomezwa. Ugonjwa wa minyoo wa Guinea ni ugonjwa hatari: binadamu pekee ndio wanaowajibika kudumisha mzunguko wake dhaifu wa maambukizo. Kwa hiyo inawezekana kupunguza kabisa maambukizo kwa kutumia hatua zifuatazo: Ufuatiliaji madhubuti wa kugundua visa vyote ndani ya saa 24 baada ya kutokea kwa mnyoo na kuzuia visa vyote; Kuhakikisha upatikanaji wa maji salama ya kunywa na kubadilisha vyanzo visivyo salama kuwa salama; Ujenzi wa uzio kuzunguka juu ya visima au ufungaji wa visima na pampu za mkono. Wangeweza kuzuia sio tu dracunculiasisi lakini pia magonjwa ya kuhara; Uchujaji wa mara kwa mara na utaratibu wa maji ya kunywa yanayotokana na madimbwi na visima vifupi visivyolindwa au kutoka kwenye maji ya juu. Kitambaa kilichosafishwa vizuri au bora zaidi, chujio lililotengenezwa kutokana na nailoni nzuri ya mm 0.15. ndiyo kitu pekee kinachohitajika ili kuchuja vijidudu kutoka kwenye maji ya kunywa; Matibabu ya vyanzo vya maji visivyo salama na temephos kuua vijidudu;","Dracunculiasis jẹ́, síbẹ̀síbẹ̀, ohun tó rọrùn láti mú kúrò àti láti parun nígbà tó bá yá. Àrùn Sòbìà àìsàn tó máa ń ṣẹlẹ̀: àwọn ènìyàn nìkan ló lè ṣe àkóso ọ̀nà ìtànkálẹ̀ rẹ̀ tí kò lè jù. Ó ṣeéṣe nítorí náà láti pa ìtànkálẹ̀ rẹ̀ run títí láí nípa lílo àwọn ọ̀nà wọ̀nyí: Ìṣàkóso tó tọ́ láti ṣe àwárí gbogbo àwọn ìṣẹlẹ láàrin wákàtí 24 tí aràn náà bá jáde tí wọ́n sì ní gbogbo àwọn ìṣẹlẹ náà ní ìkáwọ́; Ríríi dájú pé omí mímú aláàbò àti sísọ àwọn orísun tó léwu di àwọn èyí tí kò léwu; Kíkọ́ àwọn ìdérí sórí kànga káàkiri tàbí gbígbẹ́ ẹ̀rọ omi ìgbàlódé pẹ̀lú ìfàsókè ọlọ́wọ́. Èyí yóò dènà dracunculiasis àti àwọn àìsàn ìgbẹ́ gbuuru mìíràn; Sísẹ́ omi mímu tí orísun wọn jẹ́ omi ìkúdú àti àwọn kànga tí kò jìn tí kò sì láàbò tàbí láti ara àwọn omi tó ti regún ní gbogbo ìgbà àti pẹ̀lú ìkíyèsára . Àwọn aṣọ tó ti wà ní rírẹ dáradára tàbí aṣẹ́ láti ìwọ̀n 0.15mm ọ̀rá ẹ̀rẹ, ní gbogbo ohun tí wọ́n nílò láti ṣe cyclops náà jáde kúrò nínú omi mímu; Ìtọjú àwọn omi tí orísun wọn léwu pẹ̀lú ohun èlò apa kòkòrò inú omi láti pa cyclops;","Nokho, i-dracunculiasis, kulula ukuyisusa futhi ekugcineni iyaphela. I-Guinea-worm disease iyisifo esisengcupheni: abantu kuphela abanomthwalo wemfanelo wokugcina umjikelezo waso wokuthelelana ontekenteke. Ngakho-ke kungenzeka ukunciphisa ukudluliselwa kwaso unomphela ngokusebenzisa izinyathelo ezilandelayo: Ukuqapha ngendlela esebenzayo ukuze kutholakale zonke izigameko kungakapheli amahora angama-24 ngemva kokuvela kwesibungu kanye nokuvinjelwa ukusabalala kwazo zonke iziguli; Ukuqinisekisa ukutholakala kwamanzi okuphuza aphephile kanye nokuguqula imithombo engaphephile ibe ngephephile; Ukwakhiwa ngamatshe (copings) azungeze inhloko yomthombo noma ukumbiwa komgodi wokudonsa amanzi onensiza yokumpompa ngesandla. Lokhu ngeke kuvimbele i-dracunculiasis kuphela kodwa futhi nezifo zesifo sohudo; Ukuhlunga njalo kanye nangokuhlelekile kwamanzi okuphuza atholakala emaxhaphozini nasemithonjeni engajulile engavikelekile noma emanzini atholakala ngaphezulu. Indwangu ecolekile enezimbobo ezincane kakhulu noma, okungcono nakakhulu, ihluzo elenziwe nge-nylon mesh engu-0.15 mm, yikona kuphela okudingekayo ukuze kuhlungwe ama-cyclops emanzini okuphuza; Ukuhlanzwa kwemithombo yamanzi engaphephile ngama-temephos ukuze kubulawe ama-cyclop;" +የተጎዱ ማህበረሰቦች ጤናማ የመጠጥ ውሃ እንዲጠቀሙ ለማበረታታት የጤና ትምህርት እና ማህበራዊ መነሳሳት ዘመቻ ማከናወን፤ እነዚህ እርምጃዎች በመንደር ማህበረሰቦች ከተተገበሩ የጊኒ ትል በሽታን የማጥፋት ዓላማው የተሳካ ይሆናል፡፡,"Health education and social mobilization to encourage affected communities to adopt healthy drinking water behaviour. If these measures are implemented by village communities, the goal of eradicating guinea-worm disease will be achieved.","Ilmantarwa game da harkar lafiya da wayar da kai ga mutanen da suka kamu su ɗauki halayyar shan ruwa me tsafta. Idan har hukumomin al'umma na karkara sun ɗau waɗannan matakan, to za a iya share cutar kurkunu daga cikin al'umm.","Elimu ya afya na uhamasishaji wa kijamii ili kuhimiza jamii zilizoathirika kufuata tabia ya maji ya kunywa yenye afya. Ikiwa hatua hizi zitatekelezwa na jumuiya za vijiji, lengo la kutokomeza ugonjwa wa minyoo ya guinea litafanikiwa.","Ìdánilẹ́kọ̀ọ́ ìlera àti kóríya àwùjọ láti gba àwọn àwùjọ tí ọ̀rọ̀ kàn ní ìyànjú láti sọ ìwà mímu omi tó lè ran ìlera lọ́wọ́ dàṣà. Bí àwọn ọ̀nà yìí bá di lilò ní àwọn àgbègbè abúlé wọ̀nyí, àfojúsùn láti ṣe ìmúkúrò àrùn sòbìà pátápátá yóò ṣeé ṣe.","Ukufundisa ngezempilo kanye nokugqugquzela umphakathi ukuze ukhuthaze imiphakathi ethintekile ukuthi isebenzise indlela yokuziphatha yamanzi okuphuza anempilo. Uma lezi zinyathelo zisetshenziswa yimiphakathi yasemaphandleni, kuzozuzwa umgomo wokuqeda i-guiinea-worm disease." +"መስመጥ ማጠቃሊያ፡- መስመጥ በፈሳሽ ውስጥ ከመግባት/መጥለቅ በተነሳ የመተንፈስ ችግር የመከሰት ሂደት ነው፡፡ የመስጠም ውጤቶቹም እንደ ሞት፣ ህመም እና ምንም አይነት ህመም የሌለው ተብለው ይከፈላሉ፡፡ ችግሩን ለማብራራት እና በመስጠም አዝማሚያዎች ላይ ውጤታማ ንፅፅር ለማድረግ ከስምምነት የተደረሰባቸው የትርጉም ቃላት አስፈላጊ መኖር ናቸው፡፡ ስለሆነም እ/አ/አ በ2002 በአለም ጉባኤ ስለ መስጠም የፀደቀው የቃሉ ትርጉም በሰፋት ጥቅም ላይ መዋል አለበት፡፡ መስጠም ከገዳዮቹ ግንባር ቀደሙ ነው፡፡ የቅርብ ጊዜው የዓለም ጤና ድርጅት ሪፖርት እንደሚያሳየው እ/አ/አ በ2019 ድረስ ወደ 236,000 የሚጠጉ ሰዎች ሰጥመው ሕይወታቸውን አጥተዋል ተብሎ ይገመታል፡፡ ከሞቱት መካከል ከ50% በላይ የሚሆኑት ከ30 ዓመት በታች በሆኑት መካከል የሚከሰቱ ሲሆን ከ5-14 አመት እድሜ ክልል ውስጥ ባሉ ህጻናት ላይ ለሞት ምክንያት ከሆኑት መካከል መስጠም ስድስተኛው ዋነኛው ነው፡፡ ከ 90% በላይ የሚሆነው ከመስጠም ጋር ተያይዞ የሚከሰት ሞት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ነው፡፡ የመስጠም መከላከያ ድጋፉ እንደ ለልጆች እንክብካቤ ማድረግ እና የውሃ ጠርዝን መቆጣጠር ያሉ ከማህበረሰብ አቀፍ መፍትሄ በውሃ ደህንነት ዙርያ የጀልባ፣ የመርከብ ጭነት እና የውሀ ማጓጓዣች ህጎችን ማዘጋጀት እና ማስፈጸምን ጨምሮ እስከ ውጤታማ አገራዊ ፖሊሲዎች እና ህጎችን ተግበራዊ በማድረግ መከላከል ይቻላል፡፡ መስጠምን ለመከላከል ብዙ መሰራት ያለበት ሲሆን በዘላቂ ልማት ግቦች ላይ የተቀመጡትን ዝግጅቶችን በመፈጸም የውሃ ውስጥ መስጠምን መከላከል ካልተቻለ ሊሳካ አይችልም፡፡","Drowning Overview: Drowning is the process of experiencing respiratory impairment from submersion/immersion in liquid. Drowning outcomes are classified as death, morbidity and no morbidity. Agreed terminology is essential to describe the problem and to allow effective comparisons of drowning trends. Thus, this definition of drowning adopted by the 2002 World Congress on Drowning should be widely used.Drowning is a leading killer. The latest WHO Global Health Estimates indicate that almost 236 000 people lost their lives to drowning in 2019. Just over 50% of these deaths occur among those aged under 30 years, and drowning is the sixth leading cause of death worldwide for children aged 5-14 years. Over 90% of drowning deaths occur in low- and middle-income countries. Drowning prevention interventions range from community-based solutions, such as day care for children and barriers controlling access to water, to effective national policies and legislation around water safety, including setting and enforcing boating, shipping and ferry regulations. Much more needs to be done to prevent drowning, and achieving commitments made under the Sustainable Development Goals will not be possible without addressing drowning prevention.","Nutsewa a Ruwa Gamsashshen bayani: Wata hanya ce ta fuskantar matsalar numfashi sakamakon nutsewa a ruwa. Abubuwan da nutsewa ke ya haifarwa sun haɗa da mutuwa da rashin lafiya. Akwai buƙatar karɓaɓɓiyar ma'ana don samun damar bayyana matsalar nutsewa da kuma ba da damar yin bayanin nau'o'in nutsewa. Don haka, wannan ma'anar nutsewa Gangami a kan Nutsewa ne suka fara amfani da ita a shekara ta 2002, don haka matsalar nutsewa tana kisa. Ƙiyasin da Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tayi na baya bayan nan ya nuna cewa kusan mutane dubu (236000) ne su ka rasa ransu watau a shekara ta 2019 a sakamakon matsalar nutsewa. Kashi hamsin cikin ɗari ne kawai 50% na macemacen ya faru ne ga matasa 'yan ƙasa da shekara talatin 30, sannan kuma matsalar nutsewa ita ta shida a duniya wajen kashe yara 'yan shekara biyar zuwa sha huɗu 5 - 14. Fiye da macemacen nutsewa kashi casa'in 90% yana faruwa ne a ƙasashe masu ƙarancin tattalin arziki. Hanyoyin kariya daga matsalar nutsewa a ruwa sun haɗa da kula da yara da gina katangu da za su tare shiga ruwa ko kogi. da kuma samar da dokokin yin anfani da koguna. Akwai buƙata ayi aiki tuƙuru don hana matsalar nutsewa aukuwa kuma cimma burika ba zai yiwu ba har sai in an shawo matsalar nutsewa.","Kuzama maji Muhtasari: Kuzama ni mchakato wa kupata shida ya kupumua kutokana na kuzamishwa/kutoswa kwenye kioevu. Athari za kuzama yanaainishwa kama kifo, ulemavu na kutokuwa na ulemavu. Istilahi inayokublika ni muhimu ili kuelezea tatizo na kuruhusu ulinganisho unaofaa wa mielekeo ya kuzama. Kwa hiyo, fasili hii ya kuzama maji iliyopitishwa na Kongamano la Dunia la 2002 kuhusu kuzama inapaswa kutumika sana. Kuzama kunaongoza kwa uuaji. Makadirio ya hivi punde ya WHO ya Afya Ulimwenguni yanaonyesha kuwa karibu watu 236 000 walipoteza maisha kwa kufa maji mnamo 2019. Zaidi ya asilimia 50% ya vifo hivi hutokea miongoni mwa wale walio na umri chini ya miaka 30 na kufa maji ni chanzo cha sita cha vifo duniani kwa watoto wenye umri wa miaka 5-14. Zaidi ya 90% ya vifo vya kufa maji hutokea katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Hatua za kuzui kuzama maji zinaanzia kwenye suluhu za kijamii, kama vile malezi ya watoto na vizuizi vinavyodhibiti upatikanaji wa maji, hadi sera madhubuti za kitaifa na sheria kuhusu usalama wa maji, ikiujumuisha kuweka na kutekeleza sheria za boti, meli na feri. Mengi zaidi yanahitajika kufanywa ili kuzuia uzamaji, na kufikia ahadi zilizotolewa chini ya Malengo ya Mendeleo Endelevu haitawezekana bila kushughulikia uzuiaji wa kuzama.","Ìrì sómi Ìsọníṣókí: Ìrì sómi jẹ́ ìlànà rírí ìdíwọ́ atẹ́gùn láti ara ìfìsínú/ìtẹ̀rì sínú omi. Àbájáde ìrì sómi ni à ń kà sí ikú, àìsàn àti àìsí àìsàn. Gbígbà ìmọ-ìjìnlè ṣe pàtàkì láti ṣàpèjúwe ìṣòro àti láti gba àfiwé tí ó múnádóko lórí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìrì sómi. Wàyí, ìtumọ̀ tí a fún ìrì sómi jẹ́ èyí tí a gbà wọlé láti ọwọ́ àpéjọpọ̀ àgbáyé ní ọdún 2002 lórí ìrì sómi jẹ́ èyí tí a ó máa ṣàmúlo jákèjádò. Ìrì sómi jẹ́ aṣáájú nínú ìṣekúpani. Àgbéyẹ̀wò titun WHO ètò ìlera àgbáyé nípa ìfojúbù fi hàn pé ó fẹ́rẹ̀ tó 236 000 iye àwọn ènìyàn tí wọ́n pàdánù ẹ̀mí wọn ní ọdún 2019. ìwọ̀nba lórí bíi 50% àwọn ikú yìí láàrin àwọn tí ọjọ́ orí wọn wà ní abẹ́ ọmọ ọdún 30, àti wí pé ìrì sómi jẹ́ ìkẹfà ninu aṣáájú ohun tí ó ń fa ikú àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn wà ní ọdún 5-14. Jùlọ bíi 90% àwọn ikú ìrì sómi ti máa ń wáyé jẹ́ orílẹ̀-èdè tí owó ọ̀yà tó ń wọlé jẹ́ kékeré àti èyí tó wà láàárín. Dídẹ́kun ìrì sómi àti dídásíi bẹ̀rẹ̀ láti orí ojútùú tí ó jẹ́ ti àwùjọ, bíi àwọn ọmọ jéléósinmi àti ìdènà ìdarí ìráyè sí omi, sí àwọn ètò ìmúlò orílẹ̀-èdè tí ó múnádóko àti òfin ní àyíká ààbò omi, pẹ̀lú ètò àti ìmúṣẹ ìwakọ̀ ojú omi , gbígbé àti àwọn ìlànà ọkọ̀ ojú omi. Púpọ̀ díẹ̀ síi ni ó ní láti jẹ́ ṣíṣe lati ṣe dẹ́kun ìrì sómi, àti ìyọrísí àwọn àdéhùn tí a ṣe lábẹ́ Àwọn ibi-afẹ́dé Ìdàgbàsókè Alágbèéró kì yóò ṣeé ṣe láìsí ìkojú ìdènà ìrì sómi.","Ukugwiliza Uhlolojikelele: Ukugwiliza yinqubo yokuphazamiseka kwemigudu yokuphefumula ngenxa yokucwila/ukucwiliswa kuketshezi. Imiphumela yokugwiliza ihlukaniswa njengokushona, ukugula kanye nokungaguli. Amagama okuvunyelwene ngawo abalulekile ekuchazeni inkinga kanye nasekuvumeleni ukuqhathaniswa ngendlela efanele kwezindlela zokugwiliza. Ngakho, le ncazelo yokugwiliza eyamukelwa yi-World Congress on Drowning ka-2002 kufanele isetshenziswe kabanzi. Ukugwiliza kungumbulali ohamba phambili. Izibalo zakamuva zezeMpilo zoMhlaba Wonke zeWHO zibonisa ukuthi cishe abantu abangama-236 000 abalahlekelwe yizimpilo zabo ngenxa yokugwiliza ngo-2019. Ngaphezulu nje kuka-50% walokhu kushona kwenzeka kulabo abaneminyaka engaphansi kwengama-30 yobudala, futhi ukugwiliza kuyimbangela yesithupha ehamba phambili yokushona kwezingane ezineminyaka yobudala emi-5 ukuya kweyi-14. Ukushona kwabantu abagwilizayo okungaphezu kuka-90% kwenzeka emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Ukungenela kokuvimbela ukugwiliza kusukela ezixazululweni ezisekelwe emphakathini, njengezinkulisa kanye nezithiyo ezilawula ukufinyelela emanzini, izinqubomgomo zikazwelonke ezisebenza ngendlela efanele kanye nomthetho ophathelene nokuphepha kwamanzi, okuhlanganisa ukubeka kanye nokuphoqelela imithethonqubo yokuhamba ngezikebhe, yokuthumela ngemikhumbi kanye neyokuhamba ngesikebhe sokuwelisa abantu kanye nempahla. Kuningi okudingeka kwenziwe ukuze kuvinjelwe ukugwiliza, futhi ukufeza izibophezelo ezenziwe ngaphansi Kwemigomo Yentuthuko Esimeme ngeke kwenzeke ngaphandle kokusombulula kanye nokuvimbela ukugwiliza." +መከላከል፡- መስጠምን የምንከላከልባቸው በርካታ ዘዴዎች አሉ፡፡ የውሃ አደጋዎችን ለመቆጣጠር አጥሮችን መትከል (ለምሳሌ ጉድጓዶችን መሸፈን፣ በር መስራት እና የህጻናት የታጠረ ሳጥኖችን መጠቀም፣ የመዋኛ ገንዳዎችን ማጠር ወዘተ) የውሃ አደጋዎችን መቆጣጠር ወይም የውሃ አደጋዎችን ማስወገድ የውሃ ተጋላጭነትን እና ስጋትን በእጅጉ ይቀንሳል፡፡ ማህበረሰብን መሰረት ያደረገ ክትትል የሚደረግበት የቅድመ ትምህርት ቤት ህጻናት የመስጠም አደጋን የመቀንስ እና ሌሎች የተረጋገጡ የጤና ጥቅሞች አሉት፡፡ ዕድሜያቸው ለትምህርት የደረሱ ህጻናት መሰረታዊ የመዋኛ፣ የውሃ ደህንነት እና ደህንነቱ የተጠበቀ ራስን የማዳን ችሎታን ማስተማር ሌላው አሰራር ነው፡፡ ሆኖም እነዚህ ጥረቶች በደህንነት ላይ አፅንዖት በመስጠትና አጠቃላይ የአደጋ መከላከልን ጨምሮ በደህንነት በፈተና የተረጋገጠ ስርአተ ትምህርት፣ ደህንነቱ የተጠበቀ የስልጠና ቦታ መምረጥ፣ የምርመራ እና የተማሪ ምርጫ እንዲሁም ለደህንነት ሲባል የተዘጋጁ የተማሪ እና አስተ��ሪ ብዛት ጥምርታዎችን ያካትታል፡፡ የውሃ መስጠምን ለመከላከል ውጤታማ ፖሊሲዎችና ህጎችም ጠቃሚ ናቸው፡፡ ደህንነቱ አስተማማኝ የሆነ የጀልባ፣ የመርከብ እና የውሀ ማጓጓዣ ህጎችን በማውጣት ተግባራዊ ማድረግ የውሃ ደህንነትን ለማሻሻል እና መስጠምን ለመከላከል አስፈላጊ አካል ነው፡፡ የጎርፍ መካለኪያ መገንባት እና ለጎርፍ አደጋዎች በተሻለ የአደጋ ቅድመ ዝግጅት ማድረግ፣ በጎርፍ አደጋዎች ጊዜ ግድብ መጠቀምና የቅድመ ማስጠንቀቂያ ስርዓቶች ከመስጠም ይከላከላል፡፡ በሀገር ደረጃ የውሃ ደህንነት ስትራቴጂን በመንደፍ በውሃ ዙሪያ ያለውን የደህንነት ግንዛቤን ማሳደግ፣ በመፍትሄዎች ዙሪያ መግባባት መፍጠር፣ ስልታዊ አቅጣጫ እና ዘርፈ ብዙ ስራዎችን ለመምራት፣ ጥረቶችን ለመከታተል እና ለመገምገም ያስችላል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- በመስጠም ላይ የተዘጋጀ አለምአቀፍ ሪፖርት መንግስታት ከመስጠም የሚከላከሉበትን ውጤታማ መርሃ ግብሮችን ከእንቅስቃሲያቸው ጋር እንዲያበጁ እና እንዲተገብሩ፣ የመስጠምን መረጃ እንዲያሻሽሉ እና ብሔራዊ የውሃ ደህንነት እቅዶችን እንዲያዘጋጁ ምክሮችን ይሰጣል፡፡,"Prevention: There are many actions to prevent drowning. Installing barriers (e.g. covering wells, using doorway barriers and playpens, fencing swimming pools etc.) to control access to water hazards, or removing water hazards entirely greatly reduces water hazard exposure and risk. Community-based, supervised child care for pre-school children can reduce drowning risk and has other proven health benefits. Teaching school-age children basic swimming, water safety and safe rescue skills is another approach. But these efforts must be undertaken with an emphasis on safety, and an overall risk management that includes a safety-tested curricula, a safe training area, screening and student selection, and student-instructor ratios established for safety. Effective policies and legislation are also important for drowning prevention. Setting and enforcing safe boating, shipping and ferry regulations is an important part of improving safety on the water and preventing drowning. Building resilience to flooding and managing flood risks through better disaster preparedness planning, land use planning, and early warning systems can prevent drowning during flood disasters. Developing a national water safety strategy can raise awareness of safety around water, build consensus around solutions, provide strategic direction and a framework to guide multisectoral action and allow for monitoring and evaluation of efforts. WHO response: The Global report on drowning provides recommendations to governments to tailor and implement effective drowning prevention programmes to their settings, improve data about drowning, and develop national water safety plans.","Riga-kafi: Akwai ayyuka da yawa da za ayi a kiyaye aukuwar matsalar nutsewa. Sanya makarai ( misali rufe rijiyoyi, yin anfani da rufaffun gada da kuma sawa kududdufan ninƙaya shinge da sauran su.) don hana shiga ruwan da ke da haɗari ko kawar da haɗarin ruwan yana rage matsalar sosai. Tsarin kula da yara na gida shi ma kan taimaka wajen hana matsalar nutsewa aukuwa kuma ya ba da fa'ida me ma'ana na lafiaya. Koyar da yara dabarun wanka a kogi da dabarun kiyaye kai da na tserar da kai wata hanya ce me anfani. Amma waɗannan ɗawainiyoyi lalle a ɗauke su da mahimmanci sosai da kuma ɗaukan matakin rage aukuwar haɗari wanda ya ƙunshi tsarin manhajar koyar da hanyoyin kare kai,da kuma wurin horo me aminci, da tantance ɗalibi da kuma tsarin bawa ɗalibi umarnin kiyaye kai. Tsararrun dokoki masu inganci su na da mahimmanci don kariya daga matsalar nutsewa. Tsara dokoki da ƙa'idoji na yin anfani da jiragen ruwa ita ma hance ta samar da tsaro daga nutsewa a ruwa. Gina ganuwoyi don kare kai daga ambaliyar ruwa da samar da tsare tsaren rage haɗarin ambaliyar ruwata hanyoyin shirin ko-ta-kwana da kuma iya anfani da filin ƙasa yadda ya kamata da kuma samar da tsarin gargaɗar al'umma hakan zai hana matsalar nutsewa aukuwa lokacin ambaliya. Samar da tsarin dokar yin amfani da kogi ta ƙasa zai iya samar wa da al'umma wayewar kai game da kasancewa kusa da kogi ko ruwa, samar da matsaya game hanyoyin warware matsaloli, da kuma samar da hanya me ɓullewa da tsari da zai nunuwa mutane hanya game da irin matakin da yakamata su dauka da kuma bayar da damar kulawa da me ke gudana game da duk matakan da yakamata a ɗauka don kare kai daga nutsewa ko ambaliya. Amsar WHO: Rahoto akan matsalar nutsewa a ruwa na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta tanadar da shawarwari ga gwamnatoci da za su aikata su kuma aiwatar da shirye shiryen kariya daga shiga matsalar nutsewa a ruwa a muhallansu, su kuma inganta bayanai game da matsalar nutsewa a ruwa su kuma samar da tsarin dokokin yin anfani da kogi ko ruwa don kare kai na ƙasa.","Kuzuia: kuna hatua nyingi za kuzuia uzamaji. Kuweka vizuizi (k.m. kufunika visima, kutumia vizuizi vya mlangoni na kalamu za kuchezea, kuweka uzio kwenye mabwawa ya kuogelea n.k) ili kudhibiti ufikiaji wa hatari za maji hupunguza kabisa mfiduo wa hatari ya maji na majanga. Msingi wa kijamii, ulezi wa watoto wa shule ya awali unaosimamiwa unaweza kupunguza hatari ya kuzama maji na kuwa na manufaa mengine ya kiafya yaliyothibitishwa. Kufundisha watoto wa umri wa shule ujuzi wa msingi wa kuogelea, usalama wa maji na uokoaji salama ni mbinu nyingine. T. Lakini juhudi hizi lazima zifanywe kwa msisitizo juu ya usalama, na usimamizi wa hatari kwa ujumla unaojumuisha mitaala iliyojaribiwa kwa usalama, eneo salama la mafunzo, uchunguzi na uteuzi wa wanafunzi, na uwiano wa mwanafunzi na mwalimu ulioanzishwa kwa usalama. Sera na sheria madhubuti pia ni muhimu kwa kuzuia kuzama. Kuweka na kutekeleza kanuni salama za boti, meli na feri ni sehemu muhimu ya kuboresha usalama kwenye maji na kuzuia kuzama. Kujenga uwezo wa kukabiliana na mafuriko na kudhibiti hatari za mafuriko kupitia upangaji bora wa kujitayarisha kwa maafa, upangaji wa matumzi ya ardhi na mifumo ya tahadhari ya mapema kunaweza kuzuia kuzama wakati wa majanga ya mafuriko. Kutengeneza mkakati wa kitaifa wa usalama wa maji kunaweza kuongeza ufahamu wa usalama wa karibu na maji, kujenga maeleqwano kuhusu suluhisho, kutoa mwelekeo wa kimkakati na mfumo wa kuongoza hatua za sekta nyingi na kuruhusu ufuatiliaji na tathmini ya juhudi. Mwitiko wa WHO: Ripoti ya Dunia kuhusu kuzama maji inatoa mapendekezo kwa serikali kurekebisha na kutekeleza mipango madhubuti ya kuzuia kuzama maji kwenye mazingira yao, kuboresha data kuhusu kuzama na kuunda mipango ya kitaifa ya usalama wa maji.","Ìdènà: Àwọn iṣẹ́ púpọ̀ ló wà láti ṣe fún dídẹ́kun ìrì sómi. Fífi àwọn ìdènà (fún àpẹẹrẹ, kànga bíbò, lilo àwọn ìdènà ẹnu-ọ̀nà àti àwọn ibi-ìṣeré, àwọn adágún omi àdáṣe ati bẹbẹ lọ) láti ṣàkóso ìráyè sí àwọn ewu omi, tàbí yíyọ awọn ewu omi kúrò pátápátá ń ṣe àdínkù ìfihàn eewu omi ati ewu bákan náà. Tí ó dá lórí agbègbè, àbójútó ọmọdé fún àwọn ọmọdé tí ó wà ní ipele ìṣáájú ilé-ẹ̀kọ́ le dín ewu ìrì sómi kù àti pé ó ní àwọn ànfàní ìlera mìíràn tí a fi hàn. Kíkọ́ àwọn ọmọdé tí ó wà ní ilé-ẹ̀kọ́ ní ìlànà wíwẹ odo ipilẹ, ààbò omi àti àwọn ọgbọ́n ìgbàlà ewu omi, jẹ ọna miiran. Ṣùgbọ́n àwọn akitiyan wọ̀nyí gbọ́dọ̀ ṣeé ṣe pẹ̀lú ìtẹnumọ́lori ọ̀nà àbáyọ, àti ìṣàkóso ewu gbogbogbò tí ó pẹ̀lú àwọn ìwé-ẹ̀kọ́ ìdánwò-ààbò, àgbègbè ìkẹ́kọ̀ọ́ aláìléwu, ìbojúwò àti yíyan ọmọ ilé-ẹ̀kọ, àti àwọn ìpín olùkọ́ ọmọ ilé-ẹ̀kọ ti ṣètò fún àìléwu. Àwọn ètò ìmúlò tí ó múnádóko àti òfin tún ṣe pàtàkì fún ìdènà ìrì sómi. Ṣíṣètò àti ìmúṣẹ ìwakọ̀ omi aláìléwu, gbígbé àti àwọn ìlànà ọkọ̀ ojú omi jẹ́ apá kan pàtàkì tí ìmúdárasí ààbò lórí omi àti dídẹ́kun ìrì sómi. Ṣíṣe àtúnṣe sí ẹ̀kún omi àti ìṣàkóso àwọn ewu ẹ̀kún omi nípasẹ̀ ìṣètò ìgbáradì àjálù tí ó dára jùlọ, ètò lilo ilẹ, àti àwọn ètò ìkìlọ̀ àsìkò, lè ṣe ìdẹkùn ìrì sómi nígbà àwọn àjálù ẹ̀kún omi. Ìdàgbàsókè ìlànà ààbò omi ti orilẹ-èdè lè ṣe àgbéga ìmọ̀ tí àìléwu ní àyíká omi, kọ́ ìpohùnpọ̀ si àwọn ọ̀nà àbáyọ, pèsè ìtọ́sọ̀nà ìlànà àti ìlànà láti ṣe ìtọ́sọ́nà ìgbésẹ̀ ẹlẹ́kajẹ̀ka àti ìgbà láàyè fún ìbojúwò àti ìgbéléwọ̀n awọn akitiyan. Ìdáhùn WHO: Ìjábọ̀ Àgbáyé lórí ìrì sómi ń pèsè àwọn ìṣèdúró sí àwọn ìjọba láti ṣe déédé àti ìmúṣe àwọn ètò ìdènà ìrì sómi tí ó múnádóko sí àwọn ètò wọn, mú ohun àkójọ fún àyẹ̀wò pọ̀ si nípa ìrì sómi, àti ìdàgbàsókè àwọn èrò ààbò omi orilẹ-èdè.","Ukuvimbela: Kunezinyathelo eziningi zokuvimbela ukugwiliza. Ukufaka izithiyo (isb. ukumboza imithombo, ukusebenzisa izithiyo zomnyango kanye nezindawo zokudlala, ukubiyela ama-swimming pool njll.) ukulawula ukwazi ukufinyelela ezingozini zamanzi, noma ukususa izingozi zamanzi kunciphisa kakhulu ukuchayeka engozini yamanzi kanye nasengozini . Ukunakekelwa kwezingane okusekelwe emphakathini, okuqondisiwe ezinganeni ezingakangeni esikoleni kunganciphisa ingozi yokugwiliza futhi kuneminye imihlomulo yezempilo eziqinisekisiwe. Ukufundisa izingane ezisesikoleni ukubhukuda okuyisisekelo, ukuphepha emanzini kanye namakhono okutakula aphephile kungenye indlela. Kodwa le mizamo kumele yenziwe ngokugcizelela ukuphepha, kanye nokulawulwa kwengozi okuphelele okuhlanganisa izifundo ezihlolelwe ukuphepha, indawo yokuqeqesha ephephile, ukuhlunga kanye nokukhetha abafundi, kanye nezilinganiso zabafundi nabafundisi ezenzelwe ukuphepha. Izinqubomgomo kanye nomthetho osebenza ngendlela efanele nakho kubalulekile ekuvimbeleni ukugwiliza. Ukubeka kanye nokuphoqelela imithetho yokuphepha yokuhamba ngesikebhe, yokuthumela impahla ngomkhumbi kanye neyokuwelisa ngesikebhe abantu kanye nempahla kuyingxenye ebalulekile yokwenza ngcono ukuphepha emanzini kanye nokuvimbela ukugwiliza. Ukwakha ukumelana nezikhukhula nokwengamela izingozi zezikhukhula ngokuhlela kangcono ukulungela izinhlekelele, ukuhlela ukusetshenziswa komhlaba, nezinhlelo zokuxwayisa kusenesikhathi kungavimbela ukugwiliza phakathi nezinhlekelele zezikhukhula. Ukuthuthukisa isu lokuphepha emanzini likazwelonke kungaqwashisa ngokuphepha emanzini, kwakhe nokuvumelana mayelana nezixazululo, kunikeze isiqondiso samasu nohlaka lokuqondisa izinyathelo zemikhakha ehlukene futhi kuvumele imizamo yokuqapha kanye nokuhlola. Impendulo yeWHO: Umbiko weoMhlaba Wonkel mayelana nokugwiliza uhlinzeka ngezincomo kohulumeni ukuze balungelanise futhi basebenzise izinhlelo ezisebenza ngendlela efanele zokuvimbela ukugwiliza ezindaweni zabo, benze ngcono idatha ngokuphathelene nokuminza, futhi basungule izinhlelo zikazwelonke zokuphepha emanzini." +ሪፖርቱ የመስጠም ዘርፈ ብዙ ባህሪ እንዳለው የሚጠቁም ሲሆን የመስጠም አደጋን ለመከላከል በተባበሩት መንግስታት ኤጀንሲዎች፣ መንግስታት፣ ቁልፍ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች እና የትምህርት ተቋማት መካከል የበለጠ ቅንጅት እና ትብብር እንዲደረግ ይጠይቃል፡፡ እ/አ/አ በግንቦት 2017 የዓለም ጤና ድርጅት መስጠምን መከላከል የትግበራ መመሪያን አወውጥቷል፡፡ ይህ ኅትመት የተዘጋጀው በውኃ መጥለቅን አስመልክቶ በተዘጋጀው ዓለም አቀፋዊ ሪፖርት ላይ ተመስርቶ ሲሆን የውኃ መጥለቅን ለመከላከል የሚረዱ ባለሙያዎች የውኃ መጥለቅን ለመከላከል የሚረዱ እርምጃዎችን እንዴት ተግባራዊ ማድረግ እንደሚችሉ የሚጠቁም ተጨባጭ መመሪያ ይሰጣል። በአገር ደረጃ የዓለም ጤና ድርጅት የውሃ አጥርን በመጠቀም የመስጠም አደጋን ለመከላከል እና የመዋለ ሕጻናት ማቆያ ጣቢያዎችን በማቋቋም በአንዳንድ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ካላቸው ሀገራት ከጤና ሚኒስቴሮች ጋር በትብብር ሠርቷል፡፡ በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ የመስጠም መከላከልን በተመለከተ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጥያቄዎች ላይ የገንዘብ ድጋፍ አድርጓል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በአህጉር ደረጃ የሥልጠና ፕሮግራሞችን በማዘጋጀት አውደ ጥናቶችን በማዘጋጀት የመንግሥታት፣ መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችና የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ተወካዮችን በመሰብሰብ የመስጠም መከላከል ሥራዎችን ይሠራል፡፡,"The report also points out the multisectoral nature of drowning and calls for greater coordination and collaboration among UN agencies, governments, key NGOs and academic institutions to prevent drowning. In May 2017, WHO released Preventing drowning: an implementation guide. This publication builds on the Global report on drowning and provides concrete guidance for drowning prevention practitioners on how to implement drowning prevention interventions. At country level, WHO has worked with Ministries of Health in some low- and middle-income countries to prevent drowning through the use of barriers controlling access to water and the establishment of day care centres for pre-school children. In addition, WHO has also funded research in low-income countries exploring priority questions related to drowning prevention. At a regional level, WHO organizes training programmes and convenes workshops to draw together representatives of governments, NGOs and UN agencies working on drowning prevention.","Rahoton kuma ya yi nuni da tasiri me mamaya da matsalar nutsewa a ruwa take da shi kuma ya yi kira don yin aiki tare a tsakanin wakilan majalisar ɗinkin duniya da gwamnatoci da muhimman ƙungiyoyin masu zaman kansu da kuma makarantu don hana ga kare aukuwar matsalar nutsewa a ruwa ko kogi. A watan Mayu na shekarar 2017, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta saki bayani na "" hana aukuwar nutsewa"" tsarin aiwatarwa. Wannan rubutu ya ginu ne akan rahoton duniya game da matsalar nutsewa a ruwa kuma ya tanadar da bayani me ƙarfi ga ƙwararru masu ilimin hana matsalar nutsewa a ruwa aukuwa na dangane da yadda za aiwatar da tsare tsaren kiyaye kai daga matsalar nutsewa a ruwa. A matakin ƙasa, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙasa tana anfani da ma'aikatar lafiya ta ƙasa a ƙasashe masu raunin tattalin arziki ta hanyar samar da makarai don hana shiga cikin kogi ko ruwa da kuma samar da cibiyar kula da yara. Bugu da ƙari, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta kashe kuɗi don gudanar da bincike a ƙasashe masu tasowa game da matsalolin yadda za samar da hanyoyin kariya daga nutsewa a ruwa. A mataki na ɓangare, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da shirye shiryen horarwa da kuma wuraren wayar da kai don haɗa wakilan gwamnatoci da na ƙungiyoyin da ba na gwamnati bada kuma wakilan Majalisar Ɗinkin Duniya suna aiki tare don kiyaye matsalar nutsewa.","Ripoti hiyo pia inaashiria hali ya kisekta mbalimbali kwa kuzama kwa maji na kutoa mwito wa kuwepo kwa uratibu na ushirikiano zaidi kati ya mashirika ya Umoja wa Mataifa, serikali, NGO muhimu na taasisi za kitaaluma ili kuzuia kuzama maji. Mnamo Mei 2017, WHO ilitoa Zuio la kuzama maji: mwongozo wa utekelezaji. Chapisho hili linatokana na ripoti ya Kimataifa juu ya kuzama maji na hutoa mwongozo thabiti kwa watendaji wa kuzuia kuzama juu ya jinsi ya kutekeleza afua za kuzuia kuzama maji. Katika ngazi ya nchi, WHO imefanya kazi na Wizara za Afya katika baadhi ya nchi za uchumi wa chini na wa kati ili kuzuia kuzama maji kwa kutumia vizuizi vinavyodhibiti upatikanaji wa maji na kuanzisha vituo vya kulelea watoto wa shule za awali. Aidha, WHO imefadhili utafiti katika nchi za uchumi wa chini na wa kati unaochunguza maswala ya vipaumbele kuhusiana na kuzuia kuzama. Katika ngazi ya kikanda, WHO huandaa programu za mafunzo na kuitisha warsha ili kuwaleta pamoja wawakilishi wa serikali, NGO na mashirika ya UN yanayoshughulikia uzuiaji wa kuzama maji.","Ìjábọ̀ náà tún tọ́ka sí ìṣẹ̀dá ẹlẹ́kajẹ̀ka ìrì omi àti ìpè fún ìsọdọ̀kan ńlá àti ìfọwọ́sowọ́pọ̀ láàrin àwọn ilé-iṣẹ́ UN, àwọn ìjọba, ní pàtàkì àwọn NGO àti àwọn ilé-ẹkọ lati dẹ́kun irì somi. Ní Oṣù Kàrún ọdún 2017, WHO ṣe ìdásílẹ̀ ìdẹkùn ìrì sómi: ìtọ́sọ́nà ìmúṣẹ kan. Àtẹ̀jáde yìí dúró lórí Ìjábọ̀ Àgbáyé lórí ìrì sómi àti ìpèsè ìtọ́nisọ́nà tó dájú fún àwọn òṣìṣẹ́ ìdènà ìrì sómi lórí bí wọ́n ṣe lè ṣe ìmúṣẹ àwọn í lọ́wọ́ sí ìdènà ìrì sómi. Ní ipele orilẹ-èdè, WHO tí ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn ọ́fíìsì alákóso ètò ìlera ní díẹ̀ nínú àwọn orílè-èdè olówó ọ̀yà kékeré àti àárín láti ṣe ìdẹkùn ìrì sómi nípasẹ̀ lílo àwọn ìdènà tí ń ṣàkóso ìráyè sí omi àti ìdásílẹ̀ àwọn ilé-iṣẹ́ ìtọ́jú ọjọ́ fún àwọn ọmọdé, ṣáájú ètò ẹ̀kọ́ ilé-ẹ̀kọ́. Ní àfikún, WHO tún ti ṣe ìnáwó ìwádìí ní àwọn orilẹ-èdè tí ó ní owó ọ̀yà kékeré ti ń ṣàwárí àwọn ìbéèrè pàtàkì tí ó ní ìbátan sí ìdènà ìrì sómi. Ní ìpele àgbègbè, WHO ṣètò àwọn ètò ìkẹ́kọ̀ọ́ àti wí pé àwọn ìdánilẹ́kọ̀ọ́ láti ṣàjọpọ̀ àwọn aṣojú tí àwọn ìjọba, àwọn NGO àti àwọn ilé-iṣẹ́UN ti ń ṣiṣẹ́ lórí ìdènà ìrì sómi.","Lo mbiko uphinde uveze isimo semikhakha ehlukene ngokuphathelene nokugwiliza futhi uhlaba ikhwelo lokuxhumanisa kanye nokubambisana kakhudlwana phakathi kwama-ejensi e-UN, ohulumeni, kanye neziNhlangano Ezingekho Ngaphansi kukaHulumeni ezisemqoka kanye nezikhungo zezemfundo ukuze kuvinjelwe ukugwiliza. NgoNhlaba 2017, iWHO yakhipha iPreventing drowning: isiqondiso sokuqalisa. Lolu shicilelo lwakhela embikweni woMhlaba Wonke ngokuphathelene nokugwiliza futhi lunikeza iziqondiso eziqondile zezisebenzi zokuvimbela ukugwiliza ngokuphathelene nendlela yokusebenzisa izindlela zokungenelela zokuvimbela ukugwiliza. Ezingeni lezwe, iWHO isebenze nemiNyango yezeMpilo kwamanye amazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo ukuze kuvinjelwe ukugwiliza ngokusebenzisa izithiyo ezilawula ukufinyelela emanzini kanye nangokusungulwa kwezikhungo zokunakekela izingane zasenkulisa zezingane ezingakangeni esikoleni. Ngaphezu kwalokho, iWHO iphinde yaxhasa ucwaningo emazweni ananamholo aphansi kucutshungulwa imibuzo esemqoka ehlobene nokuvimbela ukugwiliza. Ezingeni lesifunda, iWHO ihlela izinhlelo zokuqeqesha futhi ihlanganise imihlangano yokucobelelana ngolwazi ukuze ihlanganise abamele ohulumeni, iziNhlangano Ezingekho Ngaphansi kukaHulumeni kanye nama-ejensi e-UN asebenza ekuvimbeleni ukugwiliza." +አደንዛዥ ዕፅ (የንቃተ-ህሊና መድሀኒት) ማጠቃሊያ፡- የንቃተ-ህሊና መድሀኒቶች ወደ አንድ ሰው ስርዓት ሲወሰዱ ወይም ሲገቡ የአዕምሮ ሂደቶችን የሚጎዱ ንጥረ ነገሮች ናቸው ለምሳሌ፡- ግንዛቤ፣ የአስተሳብ ንቃተ-ህሊና፣ አስተሳሰብ ወይም አእምሮ ሁኔታ እና ስሜቶች ���ቸው፡፡ የንቃተ-ህሊና መድኃኒቶች አልኮል እና ኒኮቲንን የሚያካትቱ የንቃተ-ህሊና መድሀኒት ንጥረ ነገሮች አካል ናቸው፡፡ “የንቃተ-ህሊና መድሀኒት” የግድ ጥገኛ ሆኖ ማምረትን አያመለክትም፤ በተለመደው አነጋገር እንደ “መድሃኒት አጠቃቀም”፣ “የዕቃ አጠቃቀም” ወይም “የዕፅ አላግባብ መጠቀም” ያሉ ቃሉ ብዙውን ጊዜ ሳይገለጽ ይቀራል፡፡ ብዙ የንቃተ-ህሊና መድኃኒቶችን ማምረት፣ ማከፋፈል፣ መሸጥ ወይም ከሕክምና ውጭ መጠቀም በህግ ከተፈቀዱ ጣቢያዎ ውጭ ቁጥጥር ይደረግበታል ወይም የተከለከለ ነው። የንቃተ-ህሊና መድሐኒቶች ለጤናው እና ለህክምና ያላቸው ጠቀሜታ ባላቸው ተጋላጭነት ላይ በመመርኮዝ የተለያዩ የሚገኙባቸው ሁኔታ ገደቦች ያሏቸው ሲሆን በአገር አቀፍ እና በአለም አቀፍ ደረጃ ባለው የጊዜ ሰሌዳ ቅድመ ተከተል ይመደባሉ፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ የስነ-አእምሮ መድሃኒቶችን ማምረት እና ስርጭታቸውን መቆጣጠር የሚመለከቱ ዓለም አቀፍ የመድሃኒት ስምምነቶች አሉ፡-- እ/አ/አ የ 1961 ነጠላ የናርኮቲክ መድኃኒቶች ስምምነት፣ በ 1972 የተሻሻለው ፕሮቶኮል፤ የ 1971 የሳይኮትሮፒክ ንጥረ ነገሮች ስምምነት ናቸው፡፡ ተፅዕኖ፡- ያለ የሕክምና ክትትል የስነ-አእምሮ መድሐኒቶችን መጠቀም ከጤና ጋር ተያያዥነት ያለው እና የመድኃኒት አጠቃቀም በሽታን ሊያስከትል ይችላል፡፡ ከአደንዛዥ ዕፅ አጠቃቀም የተነሳ የሚከሰት በሽታ በተለይም ህክምና ካልተደረገለት በግለሰቦች ላይ የሚያደርሰው በሽታ እና የሞት አደጋዎችን ይጨምራል፣ ከፍተኛ ጉዳት የሚያደርስ ሲሆን በግል፣ በቤተሰብ፣ በማህበራዊ፣ በትምህርት፣ በሙያ ወይም በሌሎች አስፈላጊ የስራ ዘርፎች ላይ እክል ሊያስከትል ይችላል፡፡ ከአደንዛዥ ዕፅ አጠቃቀም የተነሳ የሚከሰት በሽታ በምርታማነት መቀነስ፣ ያለጊዜው መሞት፣ የጤና እንክብካቤ ወጪ መጨመር እና ከወንጀል ፍትህ፣ ከማህበራዊ ደህንነት እና ከሌሎች ማኅበራዊ መስተጋብሮች ጋር በተያያዙ ወጪዎች ምክንያት በህብረተሰቡ ላይ ከሚያሳድሩት ከፍተኛ ወጪዎች ጋር የተቆራኙ ናቸው፡፡,"Drugs (psychoactive) Overview: Psychoactive drugs are substances that, when taken in or administered into one's system, affect mental processes, e.g. perception, consciousness, cognition or mood and emotions. Psychoactive drugs belong to a broader category of psychoactive substances that include also alcohol and nicotine. “Psychoactive” does not necessarily imply dependence-producing, and in common parlance, the term is often left unstated, as in “drug use”, “substance use” or “substance abuse”. Production, distribution, sale or non-medical use of many psychoactive drugs is either controlled or prohibited outside legally sanctioned channels by law. Psychoactive drugs have different degrees of restriction of availability, depending on their risks to health and therapeutic usefulness, and classified according to a hierarchy of schedules at both national and international levels. At the international level, there are international drug conventions concerned with the control of production and distribution of psychoactive drugs: the 1961 Single Convention on Narcotic Drugs, amended by a 1972 Protocol; the 1971 Convention on Psychotropic Substances; the 1988 Convention Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances. Impact: The use of psychoactive drugs without medical supervision is associated with significant health risks and can lead to the development of drug use disorders. Drug use disorders, particularly when untreated, increase morbidity and mortality risks for individuals, can trigger substantial suffering and lead to impairment in personal, family, social, educational, occupational or other important areas of functioning. Drug use disorders are associated with significant costs to society due to lost productivity, premature mortality, increased health care expenditure, and costs related to criminal justice, social welfare, and other social consequences.","Ƙwayoyi (an ƙwaƙwalwa) Gamsashshen bayani: (Psychoactive drugs) wasu magunguna ne waɗanda idan aka sha su zu ke shafar aikin ƙwaƙwalwa kamar fahimta, hankali ko ganewa ko ji na tunani. Waɗannan magunguna na (psychoactive drugs) su na cikin rukunin abubuwa kamar su giya da (nicotine). Waɗannan magunguna ba wai kawai suna samar da yanayin jin daidai ba ne, kuma game da abun da aka fi magana a kai shi ne, wannan magana ana barin ta ba tare da an yi bayani ba sosai kamar maganar yin amfani da sinadarai da kuma yin amfani da magani ba ta yadda yakamata ba. Samar da magunguna masu ƙara ƙarfin aikin ƙwaƙwalwa da raba su abu ne wanda wasu ƙasashen su ka hana ba tare da an bi doka ba. Magungunan ƙara ƙarfin ƙwaƙwalwa su na da dokoki daban daban na hana yawaitarsu a cikin al'umma, hakan kuma ya ta'allaƙa da haɗarinsu ga lafiya da kuma anfaninsu kuma ana rarrabasu tsakanin na ƙasa da na duniya. A mataki na duniya, akwai hukumomin magunguna na duniya da suke da alhakin samar da kuma rarraba irin waɗannan magungunan (psychoactive drugs): Dokar mai suna ""The 1961 Single Convention on Narcotic Drugs"", da aka yi wa kwaskwarima a 1972 da kumar dokar 1971 ta Gangami a kan 'Ƙwayoyi na ƙwaƙwalwa'. Tasiri : Yin anfani da magunguna masu daɗa kaifin ƙwaƙwalwa ba tare da kulawar likita ba, hakan yana da haɗari game da lafiya kuma zai iya haifar da matsalolin yin anfani da magani ba bisa ƙa'ida ba. Matsalolin yin anfani da magani ba bisa ƙa'ida ba, in ba a shawo kan matsalar ba ya kan iya haifar da haɗarin mutuwa ga mutane, zai iya haifar da ciwo ga mutum kuma ya haifar da nakasa ga mutum da iyali da kuma matsalolin zamantakewa da ta ilimi da ta sana'a da dai sauran matsaloli. Matsalolin yin anfani da magunguna ba bisa ƙa'ida ba ya kan haddasa asara ga al'umma sakamakon rashin ingancin aiki, da mutuwar wuri da kuma matsalar kashe maƙudan kuɗaɗe a harkar lafiya da kuma kashe kuɗi wajen tsaro da kuma shirye shiryen walwalar al'umma da ma dai wasu matsalolin da suka shafi al'umma.","Madawa ya kulevya (psychoactive) Muhtsari: Dawa za kulevya ni vitu ambavyo, vinapotumiwa au kuwekwa kwenye mfumo wa mtu, huathiri michakato ya akili, k.m. mtazamo, fahamu, utambuzi au hali na hisia. Dawa za kulevya ni za kundi pana la dujtu za kisaikolojia zinazojumuisha pia pombe na nikotini. ‚ÄúPsychoactive‚Äù haimaanishi uzalishaji tegemezi, na katika lugha ya kawaida, neno hilo mara nyingi huachwa bila kuelezwa, kama vile ‚Äú matumizi ya madawa ya kulevya‚Äù, ‚Äúmatumizi ya madawa ya kulevya‚Äù au ‚Äúmatumizi mabaya ya dawa za kulevya‚Äù. Uzalishaji, usambazaji, uuzaji au matumizi yasiyo ya kimatibabu ya dawa nyingi za kulevya ama kudhibitiwa au kupigwa marufuku nje ya njia zilizoidhinishwa kisheria na sheria. Dawa za kulevya (dawa zinazoathiri akili) zina viwango tofaujti vya vizuizi vya upatikanaji, kulingana na hatari zao kwa manufaa ya kiazfya na matibabu, na kuainishhwa kulingana na mpangilio wa ratiba katika viwango vya kitaifa na kimataifa. Katika ngazi ya kimataifa, kuna mikataba ya kimatazifa ya madawa ya kulevya na udhibiti wa uzalishaji na usambazaji wa dawa za kulevya (kisaikolojia): mkataba mmoja wa 1961 wa Madawa ya Kulevya, uliorekebishwa na itifaki ya 1972; Mkataba wa 1971 wa Dawa za zSaikolojia (za kulevya); Mkataba wa 1988 Dhidi ya Usafirishaji Haramu wa Madawa ya Kulevya na Dawa za Kisaikolojia. Athari: Utumiaji wa dawa za kisaikolojia bila uangalizi wa kimatibabu unahusishwa na hatari kubwa za kiafya na unaweza kusababisha kuendelea kwa shida ya utumiaji wa dawa za kulevya. Matatizo ya utumiaji wa Dawa a kulevya, haswa yasipotibiwa, huongeza hatari ya vifo na ulemavu kwa watu binafsi, yanaweza kusababisha kuugua sana na kusababisha mateso binafsi, ya familia, ya jamii, ya kielimu, ya kikazi au maeneo men gine muhimu ya utendaji. Matatizo ya matumizi ya dawa za kulevya yanahusishwa na gharama kubwa kwa jamzii kutokana na upotevu wa tija, vifo vya mapema, ongezeko la gharama za huduma za afya, na gharama zinazohusiana na haki ya jinazi, ustawi wa jamii na athari nyingine za kijamii.","Oògùn (ajẹmọ́ṣẹ́ ọpọlọ) Ìsọníṣókí: Awọn oògùn yìí jẹ́ àwọn nǹkan tó jẹ́ pé, nígbà tí a mú sínú tàbí ti a fi sínú àgọ́ ara ẹni, nípa lórí àwọn ìlànà ìwòye ọpọlọ, fún àpẹẹrẹ, ìmọ ohun, imọ ara ẹni, tàbí ìṣesí àti àwọn imọ́lara. Àwọn oògùn ajẹmọ́ṣẹ́ ọpọlọ amárajípépé jẹ́ ti ẹ̀ka tí ó gbòòrò tí àwọn nǹkan ajẹmọ́ṣẹ́ ọpọlọ tí ó pẹlu ọtí-líle àti èròjà tábà. “Amárajípépé” kò ní dandan túmọ̀ sí ìṣelọ́pọ̀ ì gbẹ́kẹ̀lé, àti ní ọ̀rọ̀ sísọ tí ó wọ́pọ̀ , ọ̀rọ̀ náà nígbà gbogbo ni a fi sílẹ̀ láìnídìí, gẹgẹbi nínú “oògùn lílò”, “nkan èlò lílò ” tàbí“nkan àṣìlò”. Ìṣelọ́pọ̀, pínpín , títà tàbí lílò tí kìí ṣe ìṣòògùn tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn oògùn amárajípépé jẹ́ bóyá ìṣàkóso tàbí èyí tí kò gbọ́dọ̀ rí ní ita, àwọn ìkànnì tí a fún ní àṣẹ lábẹ́ òfin nípasẹ̀ òfin. Àwọn oògùn amárajípépé ní àwọn ìwọn oríṣiríṣi tí ìhámọ́wíwà, dá lórí àwọn ewu wọn sí ìlera àti ìwúlò ìtọ́jú àìlera , ati títò lẹ́tọ̀ọ ní ìbámu sí àwọn ìlànà ìṣètò ní àwọn ipele orilẹ-èdè àti káríayé. Ní ipele káríayé, àwọn apejọ oogun káríayé wà tí ó níí ṣe pẹ̀lú ìṣàkóso ìṣelọ́pọ̀ àti pínpín àwọn oògùn amárajípépé: Àpéjọ Kan ṣoṣo ti1961 lórí àwọn oògùn olóró, tí a ṣe àtúnṣe nípasẹ̀ Ìlànà 1972; Àdéhùn 1971 lórí Àwọn nǹkan psychtropic; Àdéhùn 1988 Lòdì sí ìjábọ̀ arúfin ni Àwọn oògùn Olóró àti Àwọn nǹkan Psychotropic. Ipa: Lílo àwọn oògùn amárajípépé láìsí àbójútó ìṣoògun ní nǹkan ṣe pẹ̀lú àwọn ewu ìlera pàtàkì àti pé ó lè já sí ìdàgbàsókè àwọn rúdurùdu lílo oògùn. Àwọn rúdurùdu lílọ oògùn, ní pàtàkì nígbàtí a kó bá tọ́jú won, mú àlékún bá àrùn àti àwọn ewu ikú fún àwọn ẹni-kọọkan, ó lè fa ìjìyà ńlá àti jíjá sí àìlágbára ní ara ẹni, ẹbí, àwùjọ, ètò-ẹkọ, iṣẹ́ ṣíṣe tàbí àwọn agbègbè pàtàkì iṣẹ́ mìíràn. Àwọn rúdurùdu lílo oògùn ní nǹkan ṣe pẹ̀lú àwọn ìdíyelé pàtàkì sí àwùjọ nítorí ìṣelọ́pọ̀ ti sọnù, ikú ti ko tọjọ, ìnáwó ìtọ́jú ìlera tí ó pọ̀ si, àti àwọn ìdíyelé tí ó ní ìbátan sí ìdájọ́ ọ̀daràn, ìrànlọ́wọ́ àwùjọ, àti àwọn àbájáde àwùjọ mìíràn.","Izidakamizwa (ezithikameza ingqondo) Uhlolojikelele: Izidakamizwa ezithikameza ingqondo ziyizinto, ezithi lapho zingeniswa noma zifakwa ohlelweni lomzimba lomuntu, zibe nomthelela ekusebenzi kwengqondo yakhe, isb. ukubona okuthile, ukwazi okwenzekayo, ukuqonda noma imizwa kanye nemizwelo. Izidakamizwa ezithikameza ingqondo zingezesigaba esibanzi sezinto ezibulala ingqondo ezihlanganisa notshwala kanye ne-nicotine. “Ukuthikameza ingqondo” akuchazi nje ukubangela ukuncika kuzo, futhi ngolimi oluvamile, leli gama livame ukusala lingashiwongo, njengokuthi “ukusetshenziswa kwezidakamizwa”, “ukusetshenziswa kokuthikameza ingqondo” noma “ukucwila ezidakamizweni”. Ukukhiqizwa, ukusatshalaliswa, ukudayiswa noma ukusetshenziswa okungekona okwezempilo kwemithi eminingi ethikameza ingqondo kuyalawulwa noma kwenqatshelwe ngaphandle kwezitndawo ezivunyelwe ngokusemthethweni umthetho. Izidakamizwa ezithikameza ingqondo zinamazinga ahlukene okuvinjelwa kokutholakala, kuye ngezingozi zazo empilweni nasekusebenzeni kwezokwelapha, futhi zihlukaniswa ngokwesigaba samashejuli emazingeni kazwelonke kanye nawamanye omhlaba. Ezingeni lamazwe omhlaba, kunezivumelwano zamazwe omhlaba ngokuphathelene nezidakamizwa ezimayelana nokulawulwa ukukhiqizwa kanye nokusatshalaliswa kwezidakamizwa ezithikameza ingqondo: i-1961 Single Convention on Narcotic Drugs, echibiyelwe yiPhrothokholi ka-1972; i-1971 Convention on Psychotropic Substances; i-1988 Convention Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances. Umthelela: Ukusetshenziswa kwezidakamizwa ezithikameza ingqondo ngaphandle kokuqashwa kwezokwelapha kuhlotshaniswa nezingozi ezinkulu zempilo futhi kungaholela ekubeni nezinkinga zokusebenzisa izidakamizwa. Ukuphazamiseka ngokuphathelene nokusebenzisa izidakamizwa, ikakhulukazi uma kungelashwa, kwandisa izingozi zokugula kanye nokushona kwabantu ngabodwana, kungabangela ukuhlupheka okukhulu futhi kuholela ekuthikamezekeni komuntu uqobo, emndenini, emphakathini, kwezemfundo, emsebenzini noma kwezinye izindawo ezibalulekile zokusebenza. Ukuphazamiseka ngokuphathelene nokusebenzisa izidakamizwa kuhlotshaniswa nezindleko ezinkulu emphakathini ngenxa yokulahlekelwa ukwenza umsebenzi, ukushona ngaphambi kwesikhathi, ukwanda kwezindleko zokunakekelwa kwezempilo, nezindleko ezihlobene nozebulungiswa ezibhekelele ubugebengu, inhlalakahle emphakathini, kanye neminye imiphumela yezenhlalakahle." +"ወደ 270 ሚሊዮን ገደማ የሚጠጉ ሰዎች (ወይም ከ15-64 አመት እድሜ ያላቸው የአለም ህዝብ 5.5% ያህሉ) የስነ-አእምሮ መድሀኒቶችን የተጠቀሙ ሲሆን ወደ 35 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች በመድሃኒት አጠቃቀም በሽታ (ጎጂ የመድሃኒት አጠቃቀም ወይም የመድሃኒት ጥገኝነት) ይጠቃሉ ተብሎ ይገመታል፡፡ በዓመት 0.5 ሚሊዮን የሚጠጉ የሞት አደጋዎች በመድኃኒት አጠቃቀም ምክንያት 350,000 ወንድ እና 150,000 ሴት ይሞታሉ ተብሎ ይገመታል፡፡ ከማስታገሻ መድሀኒቶች ጋር የተያያዙ የሞት አደጋዎች ይህም በአብዛኛው በሰው ሠራሽ ማስታገሻ መድሀኒቶች ምክንያት የሚደርሱት ሆነው ከቅርብ ጊዜ ወዲህ በአንዳንድ ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች የሞት አዝማሚያዎችን ለውጠዋል፡፡ ከ 42 ሚሊዮን ዓመታት በላይ የሆኑ ጤናማ ህይወታቸውን ያጡት (DALY) እ.ኤ.አ በ 2017 በአደንዛዥ ዕፅ አጠቃቀም ምክንያት የተከሰቱ ናቸው፡፡ ይህም ከዓለም አቀፉ የበሽታ ጫና 1.3 በመቶው ያህል ነው፡፡ በዓለም ዙሪያ መድኃኒቶችን በመርፌ የሚወስዱ 11 ሚሊዮን ገደማ የሚሆኑ ሰዎች እንዳሉ ይገመታል፤ ከእነዚህ ውስጥ 1 ነጥብ 4 ሚሊዮን የሚሆኑት በኤች አይ ቪ የተያዙ ሲሆኑ 5 ነጥብ 6 ሚሊዮን የሚሆኑት ደግሞ በሄፓታይተስ ሲ የተያዙ ናቸው። የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ከተቋቋበትበት ጊዜ ጀምሮ የዓለምን የመድኃኒት ችግር ለመቅረፍ በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ላይ ትልቅ ሚና ተጫውቷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የዓለምን የመድኃኒት ችግር ለመቅረፍ የሚደረጉ እንቅስቃሴዎች በሚከተሉት ዋና ዋና መንገዶች ሊቀርቡ ይችላሉ፡- የአደንዛዥ ዕፅ አጠቃቀምን መከላከል እና የተጋላጭነት እና አደጋዎችን መቀነስ፤ የአደንዛዥ ዕፅ አጠቃቀም ችግር ላለባቸው ሰዎች ህክምና እና እንክብካቤ ማድረግ፤ ከአደንዛዥ ዕፅ ጋር የተያያዙ ጉዳቶችን መከላከል እና የህክምና ክትትል ማድረግ፤","About 270 million people (or about 5.5% of global population aged 15-64) had used psychoactive drugs in the previous year and about 35 million people are estimated to be affected by drug use disorders (harmful pattern of drug use or drug dependence). It is estimated that about 0.5 million death annually are attributable to drug use with about 350 000 male and 150 000 female deaths. Opioid-related deaths, largely due to synthetic opioids, have recently changed the mortality trends in some high-income countries . More than 42 million years of healthy life loss (DALY) were attributable to drug use in 2017; that is about 1.3% of the global burden of disease. It is estimated that worldwide there are almost 11 million people who inject drugs, of whom 1.4 million live with HIV and 5.6 million - with hepatitis C. WHO response: Since its creation, WHO has played an important role within the UN system in addressing the world drug problem. WHO activities to counter the world drug problem can be presented under the following main dimensions: prevention of drug use and reduction of vulnerability and risks; treatment and care of people with drug use disorders; prevention and management of the harms associated with drug use;","Kusan mutane miliyan 270 million ko kuma kusa kashi biyar da ɗigo biyar (5.5%) na al'ummar duniya ke anfani da magunguna masu ƙara ƙarfin aikin ƙwaƙwalwa a shekarar da ta gabata kuma kusan mutane miliyan 35 aka ƙiyasta su na kamuwa da cutar yin anfani da magani ba bisa ƙa'ida ba (watau illar shan magunguna barkata). An ƙiyasta cewa kusan mace mace na kaso dubu ɗari biyar miliyan 0.5 duk shekara ana alaƙanta su da yin anfani da magunguna wanda hakan ke salwantar da rayikan matasa maza guda dubu ɗari uku da hamsin 350 000 da kuma laƙume rayikan yara mata matasa guda dubu ɗari da hamsin 150 000. Mace macen da ke faruwa sakamakon shan ƙwayoyin (opioid) yawanci wanda (synthetic opioid) ke haddasawa sun canja yanayin mace mace a ƙasashe masu ƙarfin tattalin arziki. Fiye da shekaru miliyan 42 na rashin asarar rayika an alaƙanta su da yin anfani da magunguna a shekara ta 2017; watau kusan 1.3% na cututtukan da duniya ke fama da shi. An ƙiyasta cewa akwai a duniyan nan kusan mutane miliyan 11 million waɗanda ake yiwa allura , mutane miliyan 1.4 su na ɗauke da cutar HIV sannan kuma mutane miliyan 5.6 su na ɗauke da cutar hanta ta (hepatitis C). Amsar WHO: tun lokacin da aka samar da ita, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana taka muhimmiyar rawa a Majalisar Ɗinkin Duniya wajen magance matsalar shan Magani ta duniya. A gabatar da Ayyukan Hukumar Lafiya ta Duniya WHO don kawar da matsalar shan magunguna barkatai a ƙasa.: Hana yin anfani da magunguna barkatai da kuma rage illoli da haɗarin yin anafani da magunguna ba bisa ƙai'da ba.; Bada magani da kula da mutanen da suka kamu da cututtuka sakamakon yin anfani da magani ba bisa ƙa'ida ba.; Kariya da kuma rage illolin da su ke tattare da yin anfani da magunguna.;","Takriban watu milioni 270 (au takriban 5.5% ya watu dunianikote wenye umri wa miaka 15-64) walikuwa wametumia dawa za kisaikolojia mwaka uliopita na takriban watu milioni 35 wanakadiriwa kuathiriwa na matatizo ya matumizi ya dawa za kulevya (tabia mbaya ya matumizi ya dawa za kulevya au utegemezi waz dawa za kulevya). Inakadiriwa kuwa takriban vifo milioni 0.5 kila mmwaka vinachangiwa na matumizi ya dawa za kulevya ambapo takriban vifo vya wanaume 350000 na wanawake 150000. Vifo vinavyohusiana na Opioid, kwa kiasi kikubwa hutokana na afyuni sintetiki, hivi karibuni vimebadilisha mwelekeo wa vifo katika baadhi ya nchi zenye uchumi wa juu. Zaidi ya miaka milioni 42 ya kupoteza maisha ya afya (DALY) ilitokana na matumizi ya madawa zya zkulevya mwaka 2017; hiyo ni takribazn 1.3% ya mzigo wa magonjwa duniani. Inakadiriwa kuwa duniani kote kuna takriban watu milioni 11 wanaojidunga dawa za kulevya, kati yao milioni 1.4 wanaishi na VVU na milioni 5.6 wenye homa ya ini. Mwitiko wa WHO: Tangu kuundwa kwake, WHO imekuwa na jukumu muhimu ndani ya mfumo wa Umoja wa Mataifa katika kushughulikia tatizo la dawa za kulevya duniani. Shughuli za WHO za kukabiliana na tatizo la dawa za kulevya duniani zinaweza kuwasilishwa chini ya vipimo vikuu vifuatavyo: Kuzuia matumizi ya madawa ya kulevya na kupunguza uwezekano wa hatari; Matibabu na huduma kwa watu walio na shida ya utumiaji wa madawa ya kulevya; Kuzuia na kudhibiti madhara yanayohusiana na matumizi ya madawa ya kulevya;","Nípa àwọn ènìyàn mílíọ̀nù 270 (tàbí nípa 5.5% ti àwọn olùgbé àgbáyé tí ọjọ́-ori 15-64) ti lo àwọn oògùn amarajipepe ní ọdún tó kọjá àti pé ènìyàn mílíọ̀nù 35 ni ìfojúbù pé ó ní ipa nípasẹ̀ àwọn rúdurùdu lílo oògùn (àpẹẹrẹ ìpalára tí lílo oògùn tàbí ìgbẹ́kẹ́le oògùn). A ṣe ìṣirò pé nípa ikú 0.5 mílíọ̀nù lọ́dọọdún jẹ́ ìyàsọ́tọ̀ sí lílo oògùn pẹ̀lú bíi 350 000 ọkùnrin àti ikú obìnrin 150 000. Àwọn ikú tí ó jọmọ opioid, ní pàtàkì nítorí àwọn opioids sintetiki, láìpẹ̀ ti yí àwọn àṣà ikú padà nínú àwọn orilẹ-èdè tí ó ní owó ọ̀yà wíwọle gíga. Ní iye tí ó ju 42 milionu ti pàdánù ìgbésí ayé ìlera (DALY) jẹ́ iyasọtọ si lílo oògùn ní 2017; ìyẹn jẹ́ nípa 1.3% tí ẹrú àrùn àgbáyé. Wọ́n fojú bù ú pé kárí ayé ó fẹ́rẹ̀ẹ́ tó 11 mílíọ̀nù èèyàn tí wọ́n fi oògùn olóró sára, tí 1.4 mílíọ̀nù ń gbé pẹ̀lú HIV àti 5.6 mílíọ̀nù pẹ̀lú àrùn jedojedo C amúẹ̀mídání. ìdáhùn WHO: Láti ìpilẹ̀ṣẹ̀ rẹ̀, WHO ti ṣe ipa pàtàkì láàrin ètò UN ni sísọ iṣoro oògùn àgbáyé. Àwọn iṣẹ́ WHO láti kojú ìṣòro oògùn àgbáyé lè ṣe àfihàn lábẹ́ àwọn iwọn kókó wọnyi: ìdènà lílo oògùn àti ìdìnkù àìlágbára àti àwọn ewu; ìtọ́jú àti àbójútó àwọn ènìyàn tí ó ní àwọn rúdurùdu lílo oògùn ; ìdènà àti ìṣàkóso àwọn ìpalára tí ó ni nkan ṣe pẹ̀lú lílo oògùn;","Cishe abantu abayizigidi ezingama-270 (noma cishe u-5.5% wabantu abasemhlabeni wonke abaneminyaka yobudala eyi-15 ukuya kwengama-64) babesebenzise izidakamizwa ezithikameza ingqondo ngonyaka odlule futhi cishe abantu abayizigidi ezingama-35 okuqikelelwa ukuthi bayathinteka ngenxa yokuphazamiseka kokusetshenziswa kwezidakamizwa ezithikameza ingqondo (iphethini eyingozi yokusebenzisa izidakamizwa noma yokuncika ezidakamizweni). Kulinganiselwa ekutheni cishe ukushona kwabangaba yizigidi ezingu-0.5 minyaka yonke kubangelwa ukusetshenziswa kwezidakamizwa kanye nokushona cishe kwabesilisa abayizi-350 000 kanye nabesifazane abayizi-150 000. Ukushona okuhlobene nama-opioid, ikakhulukazi ngenxa yama-opioid okuzenzela, muva nje kushintshe izindlela zokushona kwamanye amazwe anamaholo aphezulu. Iminyaka engaphezu kwezigidi ezingama-42 yokulahlekelwa ukuphila okunempilo (i-Daly) yayibangelwa ukusetshenziswa kwezidakamizwa ngo-2017; okungaba ngu-1.3% womthwalo wezifo emhlabeni wonke. Kulinganiselwa ekutheni emhlabeni wonke kunabantu abacishe babe yizigidi eziyi-11 abazijova ngezidakamizwa, phakathi kwabo abayizigidi eziyi-1.4 baphila ne-HIV bese izigidi ezingu-5,6 - ziba ne-hepatitis C. Impendulo yeWHO: Kusukela yasungulwa, iWHO ibambe iqhaza elibalulekile ohlelweni lwe-UN ekusingatheni inkinga yomhlaba wonke yezidakamizwa. Imisebenzi yeWHO yokulwa nenkinga yomhlaba wonke yezidakamizwa ingavezwa ngaphansi kwala magxathu alandelayo: ukuvimbela ukusetshenziswa kwezidakamizwa kanye nokunciphisa ukuba sengcupheni kanye nasezingozini; ukwelashwa kanye nokunakekelwa kwabantu abanezinkinga zokusebenzisa izidakamizwa; ukuvimbela kanye nokulawula ukulimala okuhlobene nokusetshenziswa kwezidakamizwa;" +ቊጥጥር የሚደረግባቸው መድኃኒቶች፤ እና ክትትል እና ግምገማ ማካሄድ፡፡ የተባበሩት መንግስታት በዘላቂ ልማት ግቡ ላይ ያስቀመጣቸው 3 አላማዎች ላይ 3.5 መንግስታት የአደንዛዥ እፅን መከላከል እና የህክምና ክትትል ማድረግን ለማጠናከር ያላቸውን ቁርጠኝነት ያስቀምጣል፡፡ ሌሎች በርካታ ኢላማዎች ከአደንዛዥ ዕፅ ፖሊሲ ጋር በተያያዙ የጤና እክል ላይ በተለይም በኢላማ 3.3 የኤድስን ወረርሽኝ ማስቆም እና የቫይረስ ሄፓታይተስን መዋጋትን በተመለከተ በኢላማ 3.4 ደግሞ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን በመከላከል እና የህክምና ክትትል በማድረግ እና የአእምሮ ጤናን ማስተዋወቅ፤ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማሳካት ዒላማ 3.8፤ እንዲሁም ኢላማው 3.ለ፣ በተመ���ጣኝ ዋጋ አስፈላጊ የሆኑ መድሃኒቶችን አቅርቦትን ያመላክታል፡፡ እ.ኤ.አ ሚዚያ 2016 የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ጉባኤ (UNGASS) ሰላሳኛው ልዩ ስብሰባ የ2009 የፖለቲካ አዋጅ እና የአለም አቀፍ ትብብር በተቀናጀ እና ሚዛናዊ ስትራቴጂ በማስቀመጥ የአለምን የመድሃኒት ችግር ለመቅረፍ የተከናወኑ ተግባራትን እና ተግዳሮቹን ገምግሟል፡፡ በ ኤስ-30/1 የውሳኔ ሃሳብ ጠቅላላ ጉባኤው “የአለምን የመድሃኒት ችግር በብቃት ለመቅረፍ እና ለመመከት የጋራ ቁርጠኝነት” በሚል ርዕስ በተደረገው ልዩ ስብሰባ የውጤት ሰነድ አጽድቋል። የ UNGASS የዓለምን የአድንዛዥ ዕጽ ችግር በህዝብ ጤና እና የሰብአዊ መብቶችን ያለውን ተጽእኖ ለማብራራት እና በአቅርቦት ቅነሳ እና በሕዝብ ጤና እንክብካቤ መካከል የተሻለ የሀይል ሚዛን እንዲኖር አጠቃላይ የአደንዛዥ እጽ ፖሊሲ ውይይት አድርጓል፡፡,"access to controlled medicines; and monitoring and evaluation. Target 3.5 of UN Sustainable Development Goal 3 sets out a commitment by governments to strengthen the prevention and treatment of substance abuse. Several other targets are also of particular relevance to drug policy-related health issues, especially target 3.3, referring to ending the AIDS epidemic and combating viral hepatitis; target 3.4, on preventing and treating noncommunicable diseases and promoting mental health; target 3.8, on achieving universal health coverage; and target 3.b, with its reference to providing access to affordable essential medicines. In April 2016, the thirtieth Special Session of the UN General Assembly (UNGASS) reviewed the progress in the implementation of the 2009 Political Declaration and Plan of Action on International Cooperation Towards an Integrated and Balanced Strategy to Counter the World Drug Problem and assessed the achievements and challenges. In resolution S-30/1, the General Assembly adopted the outcome document of the special session on the world drug problem entitled “Our joint commitment to effectively addressing and countering the world drug problem”. The UNGASS marked a shift in the overall drug policy discourse to highlight the public health and human rights dimensions of the world drug problem and to achieve a better balance between supply reduction and public health measures.","Samar da magungunan da doka ta yarda da ayi anfani da su. Sa ido da kuma ƙididdige yadda ake anfani da magunguna. Manufar Majalisar Ɗinkin Duniya ta 3.5 ta fitar da aniyar gwamnatoci don ƙarfafa kariya da kuma magance matsalar yin amfani da abubuwa (magani) barkatai. Wasu manufofi sun jiɓinci ƙa'idojin yin anfani da magani, musamman manufa ta 3.3 tana magana ne akan yadda za a kawo ƙarshen cutar ƙanjamau (AIDs) da kuma yaƙar ƙwayoyin cutar hanta; manufa kuma ta 3.4, ta na magana ne akan cututtukan da basa yaɗuwa da kuma inganta lafiyar ƙwaƙwalwa; manufa kuma ta 3.8, tana magana ne akan yadda za a samarwa da duniya tsarin samun harka lafiya ta bai ɗaya; manufa kuma ta 3.b, tana magana ne akan yadda za a iya samar da damar samun magani a farashi me rahusa. A watan Afirilu na shekara ta 2016, a taronta karo na sha uku Majalisar Ɗinkin Duniya ta bibiyi cigaban da aka samu a fagen siyasa da kuma fagen tsarin gudanar da aiki a bisa haɗin kan duniya don samar da dabara da ƙa'ida ta tinkarar matsalar duniya ta yin anfani da magunguna kuma ta tattara nasarori da ƙalubale. A matsayar da aka cimma ta S-30/1, Majalisar Ɗinkin Duniya ta yi amfani da takadar da ka yi rubutu a kan matsalar amfani da ƙwaya ta mai taken 'Aniyarmu ta haɗaka' don magance matsalar duniya ta yin amfani da magunguna ba bisa ƙa'ida ba. Ofishin Majalisar Ɗinkin Duniya me kula da yin anfani da magunguna da kuma lefuffuka UNGASS ya bayyanar da sauyi ko canji game da dokar yin anfani da magani don bayyanar da al'amarin lafiyar al'umma da haƙƙin ɗan'adam game da matsalar duniya ta yin anfani da magani bisa ƙa'ida ba kuma a samu damar samun daidaito tsakanin rage yawan samar da magunguna da kuma matakan lafiyar al'umma.","Upatikanaji wa dawa zinazodhibitiwa; na Ufuatiliaji na tathmini. Lengo la 3.5 la Lengo la 3 la Maendeleo Endelevu la Umoja wa Mataifa linaweka dhamira ya serikali kuimarisha uzuiaji na matibabu ya matumizi mabaya ya dawa za kulevya. Malengo mengine kadhaa pia yana umuhimu maalum kwa masuala ya afya yanayohusiana na sera ya dawa za kulevya, haswa lengo 3.3, likirejelea kumaliza janga la UKIMWI na kupambana na homa ya ini; target 3.4, on preventing and treating noncommunicable diseases and promoting mental health; target 3.8, on achieving universal health coverage; and target 3.b, with its reference to providing access to affordable essential medicines. Mwezi April 2016, Kikao Maalum cha thelathini cha Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa (UNGASS) kilikagua maendeleo ya utekelezaji wa Azimio la Kiksiasa na Mpango wa Utekelezaji Ushikrikiano wa Kimataifa wa 2009Kuelekea Mkakati wa Kukabiliana na Tatizo la Madawa ya Kulevya Duniani na kutathmini mafanikio yaliyopatikana na changamoto. Katika azimko la S-30/1, Baraza Kuu lilipitisha hati ya matokeo ya kikaoz maalum kuhusu tatizo la dawa za kulevya duniani yenye kichwa ‚Äú Ahadi yetu ya pamoja ya kushughulikia ipasavyo na kukabiliana na tatizo la dawa za kulevya duniani‚Äù. UNGASS iliashiria mabadiliko katika hotuba ya jumla ya sera ya madawa ya kulevya ili kuonyesha afya ya umma na vipimo vya haki za binadamu vya tatizo la dawa duniani na kufikia uwiano bora kati ya kupunguza ugavi na hatua za afya ya umma.","níní àǹfààní sí àwọn oògùn ìṣàkóso; àti àbójútó àti ìgbéléwọ̀n. Àfojúsùn 3.5 ti Ibi-afẹ́dé Ìdàgbàsókè Alágbéró UN 3 ṣètò ìfa nípasẹ̀ àwọn ìjọba láti tẹramọ́ ìdènà àti ìtọ́jú ìlòkulò nkan. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àfojúsùn miiran tún jẹ́ ìbáramu pàtàkì sí àwọn ọ̀ràn ìlera tí ó ní ìbátan sí ètò ìmúlò oògùn, pàápàá àfojúsùn 3.3, tọ́ka sí ìparí àjàkálẹ̀ àrùn AIDS àti kojú jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀; àfojúsùn 3.4, lórí idilọwọ àti ìtọ́jú àwọn àrùn tí kò ní ìbáraẹnisọ̀rọ̀ àti ìgbéga ìlera ọpọlọ; àfojúsùn 3.8, lórí ìyọrísí agbègbè ìlera gbogbo àgbáyé; àti àfojúsùn 3.b, pẹ̀lú ìtọ́kasí rẹ̀ láti pèsè ìráyè àwọn oògùn tí ó ṣe pàtàkì jù lọ. Ní Oṣù Kẹrin ọdún 2016, Àpéjọ Pàtàkì ọgbọ́n, ọgbọ́n tí Àpéjọ Gbogbogbò ti UN (UNGASS) ṣe àtúnyẹ̀wò ìlọsiwaju ninu ìmúṣẹ ti Ìkéde Òṣèlú 2009 àti Ètò Iṣẹ́ lórí Ifowosowopo Káríayé sí ọnà Iṣọkan àti Ìlànà ìwọ̀ntún-wọ̀nsì láti kojú Ìṣòro Oògùn Àgbáyé àti ṣe àyẹ̀wò àwọn àṣeyọrí àti àwọn ìtaláyà. Ní ìpinnu S-30/1, Àpéjọ Gbogbogbò gba ìwé àbájáde ti ìgbà pàtàkì lórí ìṣòro oògùn àgbáyé tí ó ní ẹ̀tọ́ ni “Ìfaramọ́ àpapọ̀ wa láti kojú dáradára àti kojú ìṣòro oògùn àgbáyé ”. UNGASS ṣàmìsí ìyípadà nínú ọ̀rọ̀ ètò ìmúlò oògùn gbogbogbò láti ṣe àfihàn ìlera gbogbogbò àti àwọn ìwọ ǹ ẹ̀tọ́ ènìyàn tí ìṣòro oògùn àgbáyé àti láti ṣàṣeyọrí iwọntún-wọnsì tó dára jù lọ láàárín ìdìnkù ìpèsè àti àwọn ìgbésẹ̀ ìlera gbogbogbò.","ukufinyelela emithini elawulwayo; kanye nokuqapha kanye nokuhlola. Okuhlosiwe 3.5 Komgomo Wentuthuko Esimeme 3 ye-UN ubeka isibophezelo sohulumeni sokuqinisa ukuvimbela kanye nokwelapha ukuncika kuzidakamizwa. Okunye okuhlosiwe okuningana nako kubaluleke ngokukhethekile ezindabeni zezempilo ezihlobene nenqubomgomo yemithi, ikakhulukazi okuhlosiwe 3.3, okubhekisela ekuqedeni ubhubhane leNngculaza kanye nokulwa nesifo se-hepatitis enevayirasi; okuhlosiwe 3.4, ekuvimbeleni nasekwelapheni izifo ezingathathelani kanye nasekugqugquzeleni impilo yengqondo; okuhlosiwe 3.8, okuphathelene nokuzuza ukufinyelela kwempilo yonke indawo; kanye nokuhlosiwe 3.b, ngokubhekisela kwawo ekuhlinzekeni ukutholakala kwemithi ebalulekile engabizi. NgoMbasa 2016, iSeshini Ekhethekile yamashumi amathathu ye-UN General Assembly (UNGASS) ibuyekeze inqubekela phambili ekusetshenzisweni kweSimemezelo Sezombusazwe sika-2009 kanye noHlelo Lwezenzo Zokubambisana Kwamazwe Omhlaba Ngendlela Ehlanganisiwe Nelinganiselayo Yokulwa Nenkinga Yezidakamizwa Yomhlaba futhi yahlola impumelelo kanye nezinselele. Ngokuvumelana iS-30/1, iGeneral Assembly yamukele idokhumenti yomphumela weseshini ekhethekile yenkinga yomhlaba wonke ngokuphathelene nezidakamizwahi enesihloko esithi “Ukuzibophezela kwethu ngokuhlanganyela ekusingatheni ngendlela efanele kanye nasekulweni nenkinga yomhlaba wonke yezidakamizwa”. I-UNGASS yaphawula ushintsho enkulumweni yenqubomgomo ephathelene nezidakamizwa jikelele ukuze kugqanyiswe ubukhulu bezempilo zomphakathi kanye namalungelo abantu mayelana nenkinga yomhlaba wonke yezidakamizwa kanye nokufinyelela ekulinganiseni okungcono phakathi kokuncishiswa kokuhlinzekwa kanye nezinyathelo zezempilo yomphakathi." +"የመሬት መንቀጥቀጥ ማጠቃሊያ፡- የመሬት መንቀጥቀጥ በድንገት እና ያለ ምንም አይነት ምልክት ሊነሳ ይችላል፡፡ የመሬት መንቀጥቀጡ በመሬት ቅርፊት ላይ ባለው የተሳሳተ መስመር ላይ በቴክቶኒክ ሳህኖች መካከል በሚፈጠረው የአለመጣጣም እንቅስቃሴ በተሚነሳ የሚከሰት ኃይለኛ እና ድንገተኛ ርዕደ መሬት ነው፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥ የርዕደ መሬት፣ የአፈር መሸርሸር፣ የመሬት መንሸራተት፣ መሰንጥቅ፣ የበረዶ ግግር፣ እሳት እና ሱናሚን ሊያስከትል ይችላል፡፡ በመሬት መንቀጥቀ�� ምክንያት የሚደርሰው ውድመት እና የጉዳት መጠን፡- የረእድ መሬቱ መጠን፣ ጥንካሬ እና የቆይታ ጊዜ፣ የአካባቢ አቀማመጥ፣ የሚከሰትበት ቀን፣ የግንባታ እና የኢንዱስትሪ ማሽን ዲዛይን እና የአደጋ መከላከያ እርምጃዎችን በማዘጋጀት ላይ ይወሰናል፡፡ እ.ኤ.አ. ከ 1998-2017 ባለው ጊዜ ውስጥ የመሬት መንቀጥቀጥ በአለም አቀፍ ደረጃ ወደ 750,000 የሚጠጉ ሰዎችን ሕይወት ቀጥፏል ይህ ደግሞ ከተፈጥሮ አደጋዎች ጋር በተያያዘ ከሚሞቱት ጠቅላላው የሰዎች ቁጥር ከግማሽ በላይ ነው፡፡ በዚህ ጊዜ ውስጥ ከ125 ሚሊዮን በላይ ሰዎች በመሬት መንቀጥቀጥ ጉዳት ደርሶባቸዋል፤ ይህ ማለት ደግሞ በድንገተኛ አደጋው ምክንያት ጉዳት ደርሶባቸዋል፣ ቤት አልባ ሆነዋል፣ የተፈናቀሉ ወይም ከቀያቸው እንዲሰደዱ አድርጋቸዋል፡፡ ተፅዕኖ፡- በመሬት መንቀጥቀጥ ምክንያት የሚደርሱ የጤና ስጋቶች እንደ የመሬት መንቀጥቀጡ መጠን፣ በአካባቢ የግንባታ ሁኔታ (እንደ ደካማ መኖሪያ ቤት ግንባታ ወይም የከተማ አቀማመጥ) እና እንደ ሱናሚ ወይም የመሬት መንሸራተት ያሉ ከመሬት መንቀጥቀጡ በኃላ የሚደርሱ አደጋዎች መጠን ሊለያይ ይችላል፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥ በጤና ላይ ድንገተኛ እና ለረጅም ጊዜ የሚቆይ ተፅእኖዎችን ሊያስከትል ይችላል፡፡ ድንገተኛ የጤና ተፅእኖዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- በህንፃ መደርመስ ምክንያት ከደረሰ ጉዳት ጋር ተያይዞ የሚከሰቱ ሞት እና ጉዳት፤","Earthquakes Overview: Earthquakes can strike suddenly and without warning. An earthquake is a violent and abrupt shaking of the ground, caused by movement between tectonic plates along a fault line in the earth’s crust. Earthquakes can result in the ground shaking, soil liquefaction, landslides, fissures, avalanches, fires and tsunamis. The extent of destruction and harm caused by an earthquake depends on: magnitude, intensity and duration, the local geology, the time of day that it occurs, building and industrial plant design and materials the risk-management measures put in place. Between 1998-2017, earthquakes caused nearly 750 000 deaths globally, more than half of all deaths related to natural disasters. More than 125 million people were affected by earthquakes during this time period, meaning they were injured, made homeless, displaced or evacuated during the emergency phase of the disaster. Impact: Health threats due to earthquakes can vary according the magnitude of the earthquake, the nature of the built environment (such as poor housing or urban slums), and the secondary effects of the earthquake, like tsunamis or landslides. Earthquakes can have immediate and long-term impacts on health.Immediate health impacts include: trauma-related deaths and injuries from building collapse;","Girgizar kasa Gamsashshen bayani: Girgizar ƙasa tana faruwa ne kwatsam kuma ba tare da sanarwa ba. Ita dai girgizar ƙasa wani motsi ne mai ta da hankali ta ƙarƙashin ƙasa wanda ke faruwa sakamakon motsawa tsakanin tectonic plates ta fault line a cikin ƙasa. Girgizar ƙasa ta na iya haifar da motsawar ƙasa da ruftawar ƙasa da jirkicewar ƙasa da daddarewar ƙasa da tarin tsibi tsibi na ƙasa da wuta da kuma tsunami. Gwargwadon lalatawar da cutarwa da girgizar ƙasa za ta iya haifarwa ya ta'allaƙa ne akan:Nauyi da tsanani da tsawon lokaci da yanayin ƙasa da lokacin da ta faru a yini da yanayin tsarin gine gine da inji nan ma'sana'antu da kuma kayayyakin da akai anfani da su wajen taƙaita haɗarin aukuwar girgizar ƙasar. Tsakanin shekara ta 1998 zuwa shekara ta 2017, girgizar ƙasa ta haddasa mace mace kusan 750000 (dubu ɗari bakwai da hamsin) a duniya, fiye da matanen da ke mutuwa saboda annobobi daga Allah. Fiye da mutane miliyan125 girgizar ƙasa ta shafa a wannan lokacin, hakan yana nufin sun jikkata (sun ji rauni) ko sun rasa gida ko sun tarwatse ko an tserar da su lokacin bala'in. Tasiri: Barazana ga lafiya da illoli na girgizar ƙasa ya banbanta bisa ga yanayin ƙarfin girgizar ƙasar da yanayin gine gine (kamar gidajen talakawa ko 'yan bukkoki), da kuma illa ta biyu kamar tsunami ko jirkicewar ƙasa. Girgizar ƙasa za ta iya haifar da illa taƙaitacciya ko me daɗewa ga lafiya. illoli taƙaitattu sun haɗa da : Mace-mace sakamakon tashin hankali da kuma raunuka sakamakon rusowar gine-gine.;","Tetemeko la ardhi. Muhtasarai: Tetetmeko la ardhi linaweza kutokea ghafla na bila tahadhari. Tetetmeko la ardhi ni mtikisiko mkali wa ghafla wa ardhi, unaosababishwa na mjongeo kati ya sahani sa tektoniki kwenye mstari kwenye mstari wa hitilafu katika safu ya chini ya dunia. Matatemeko ya ardhi yanaweza kusababisha kutikisika kwa ardhi, kuyeyusha udongo, maporomoko ya ardhi, nyufa, mapaoromoko ya theluji, moto na sunami. Kiwango cha uharibifu na madhara yanayosababishwa na tetemeko la ardhi hutegemea: ukubwa, wingi wa muda, jiolojia ya eneo hilo, wakati wa siku ambayo hutokea, muundo wa ujenzi na viwanda na nyenzo za hatua za udhibiti wa hatari zilizowekwa. Kati ya 1998-2017, matetemeko ya ardhi yalisababisha karibu vifo 750000 ulimwenguni kote, zaidi ya nusu ya vifo vyote vilihusiana na majanga ya asili. Zaidi ya watu milioni 125 waliathiriwa na matetemeko ya ardhi katika kipindi hiki, ikimaanisha kuwa walijeruhiwa, kukosa makazi, kuhamishwa au kuhamishwa wakati wa awamu ya dharura ya maafa. Athari: Vitishio vya kiafya kutokana na tetemeko la ardhi vinaweza kutofautiana kulingana na ukubwa wa teetmeko la ardhi, asili ya mazingira yalivyojengwa (kama vile makazi duni au makazi duni ya mjini), na athari za pili za tetemeko la ardhi, kama vile sunami au maporomoko ya ardhi. Matatemeko ya ardhi yanaweza kuwa na athari za muda mfupi na za muda mrefu kwa afya. Athari za afya za muda mfupi ni pamoja na: Vifo vinavyotokana na kiwewe na majeraha kutokana na kuporomoka kwa jengo;","Ilẹ̀ ríri Ìsọnísókí: Àwọn ìwárìrì-ilẹ̀ lè ṣẹlẹ̀ lójijì àti láìsí ìkìlọ̀. Ilẹ̀ ríri jẹ́ ìwà ipá àti ìmìtìtì ilẹ̀ lójijì, tí ó ṣẹlẹ̀ nípasẹ̀ ìṣíkiri láàárín àwọn àwo tectonic lẹ́gbẹ̀ẹ́ ìlà àṣìṣe kan nínú ilẹ̀ ayé. Àwọn ilẹ̀ ríri lè já sí gbígbọ̀n ilẹ̀, ìsọlẹ̀domi, àwọn ìwólulẹ̀, iná àti sùnámì. Ìwọ̀n ìparun àti àpalára tí ó ṣẹlẹ̀ nípasẹ̀ ilẹ̀ ríri dá lóri: títóbi, kíkankíkan àti iye àkókò, ẹ̀kọ́-ayé ajẹmọ́-àyíká, àkókò tó wáyé lọ́jọ́ yẹn, àwòrán ilé àti ilé-iṣẹ́ àti àwọn ohun-èlò àwọn ìgbésẹ̀ ìṣàkóso ewu tí wọ́n gbé kalẹ̀. Láàrin 1998-2017, ilẹ̀ ríri ti fa ikú ti ó súnmọ́ 750 000 ní àgbáyé, ó sì ju ìdajì gbogbo awọn ikú lọ tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àwọn àjálù àìtọwọ́dá. Ó ju àwọn ènìyàn mílíọ́nù 125 lọ tí ilẹ̀ ríri kó bá ní akókò yìí, tí ó túmọ̀ sí pé wọ́n farapa, wọ́n di aláìnílélórí lásìkò àjálù òjijì náà. Ipa: Ìrọ́kẹ̀kẹ̀ ìlera látàrí ilẹ̀ ríri lè yàtẹ̀ ní àbámu pẹ̀lú títóbi ìṣẹ̀lẹ̀ náà, ẹ̀dá àyíká tí a kọ́lé sí (gẹ́gẹ́ bí ilé tí kò dára tàbí àwọn agbègbè ìlú), àti àwọn ipa kejè ti ìṣẹ̀lẹ̀ ilẹ̀ ríri, bíi sùnámì tàbí àwọn ìwólulẹ̀. Àwọn ilẹ̀ ríri lè ní àwọn ipa ẹsẹ̀kẹsẹ̀ àti ti ìgbà pípẹ́ lórí ìlera. Àwọn ipa ìlera lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ pẹ̀lú: àwọn ikú ajẹmọ́ ìbàlọ́kànjẹ́ àti àwọn ìpalára láti ara ilé wíwó;","Ukuzamazama komhlaba Uhlolojikelele: Ukuzamazama komhlaba kungagadla kungazelelwe futhi ngaphandle kwesixwayiso. Ukuzamazama komhlaba kungukuzamazama komhlaba ngamandla futhi okungazelelwe, okubangelwa ukuhamba phakathi kwamapuleti e-tectonic emgqeni wama-fault line oqweqwe lomhlaba. Ukuzamazama komhlaba kungaholela ekunyakazeni komhlaba, ukwenziwa uketshezi kwenhlabathi, ukudilika komhlaba, ukuqhekeka, amawohlololo, imililo kanye nama-tsunami. Izinga lokubhujiswa kanye nokulimala okubangelwe ukuzamazama komhlaba lincike kulokhu: ubukhulu, ukuba mandla kanye nobude besikhathi, isayensi yokwakheka komhlaba yendawo, isikhathi sosuku okwenzeka ngaso, umklamo wesakhiwo kanye nendawo yokusebenzela yemboni kanye nezinto zokwakha kanye nezinyathelo zokwengamela ingozi ezikhona. Phakathi kuka-1998 ukuya ku-2017, ukuzamazama komhlaba kwabangela cishe ukushona kwabayizi-750 000 emhlabeni wonke, ngaphezu kwengxenye yakho konke ukushona okuhlobene nezinhlekelele zemvelo. Abantu abangaphezu kwezigidi eziyi-125 bathintwa ukuzamazama komhlaba phakathi nalesi sikhathi, okusho ukuthi balimala, balahlekelwa amakhaya, basala dengwane noma basuswa phakathi nesigaba sezimo eziphuthumayo senhlekelele. Umthelela: Izinsongo zezempilo ezibangelwa ukuzamazama komhlaba zingahluka kuye ngobukhulu bokuzamazama komhlaba, isimo sendawo eyakhiwe (njengezindlu ezingakhiwanga kahle noma imijondolo yasemadolobheni), kanye nemiphumela yesibili yokuzamazama komhlaba, njengama-tsunami noma ukudilika komhlaba. Ukuzamazama komhlaba kungaba nemithelela yangaleso sikhathi kanye neyesikhathi eside kwezempilo. Imithelela yezempilo yangaleso sikhathi ihlanganisa: ukushona okuhlobene nokulimala kanye nokulimala ngenxa yokuwa kwesakhiwo;" +ከመሬት መንቀጥቀጡ ተከትሎ ከሚደርሱ ጉዳቶች ለምሳሌ በሱናሚው ላይ የሚደርስ የመስጠም ወይም የእሳት አደጋ ቃጠሎ የተነሳ በአሰቃቂ ሁኔታ ምክንያት የሚደርሱ ሞት እና ጉዳቶች፤ የመካከለኛ ጊዜ የጤና ተጽእኖዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- ሕክምና ያልተደረጋበው ቁ��ሎች ለሌላ በሽታ መንስኤ መሆን፤ የወሊድ እና የቅድመ ወሊድ አገልግሎት መቋረጥ ምክንያት ከእርግዝና እና ከወሊድ ጋር በተያያዙ የሚፈጠሩ ችግሮች ምክንያት የበሽታ እና ጉዳት መጨመር፤ በተለይም ከመጠን በላይ መጨናነቅ ባለባቸው አካባቢዎች ላይ ተላላፊ በሽታዎች የመያዝ እድል መጨመር፤ በሕክምናው መቋረጥ ምክንያት የሚከሰቱ በበሽታ የመያዝ እድል መጨመር እና ሥር የሰደዱ በሽታዎች ጋር ለተያያዙ አደጋዎች መጋለጥ፤ የስነ-ልቦና ማህበራዊ ፍላጎቶችን መጨመር፤ የኢንዱስትሪ መሠረተ ልማት መውደምን ተከትሎ በኬሚካል/ራዲዮሎጂካል ኤጄንቶች ሊከሰት የሚችል የአካባቢ ብክለት፡፡ የርዕደ መሬት በጤና ተቋማት እና ትራንስፖርት ላይ ጉዳት ሊያስከትል ስለሚችል የአገልግሎት አሰጣጡ እና የሕክምና አቅርቦት ላይ መስተጓጉል ሊያስከትል ይችላል፡፡ የጤና ባለሙያዎች በዚያን ሰዓት አገልግሎት የሚሰጡ የጤና ተቋማትን ላያገኙ እና የህክምና አቅርቦቶች ሊወድሙ ይችላሉ፡፡,"trauma-related deaths and injuries from the secondary effects of the earthquake, like drowning from tsunamis or burns from fires. Medium-term health impacts include: secondary infection of untreated wounds; increased morbidity and risk of complications related to pregnancy and childbirth due to interrupted obstetric and neonatal services; potential risk of communicable diseases, particularly in areas affected by overcrowding; increased morbidity and risk of complications of chronic diseases due to interruption of treatment; increased psychosocial needs; potential environmental contamination by chemical/radiological agents following destruction of industrial infrastructure. Earthquakes can also damage health facilities and transportation, which can disrupt service delivery and access to care. Health workers may not be able to reach health facilities that are still functional and medical supplies may be lost.",Mace mace sakamakon tashin hankali da kuma raunuka sakamakon illolin girgizar ƙasa masu daraja ta biyu kamar nutsewa a ruwa ta guguwar teku da ƙuna sakamakon wuta (gobara). Illolin matsakaita ga lafiya sun haɗa da: Kamuwa da cuta sakamakon raunin da ba a kula da shi ba wajen yi masa magani.; Tana ƙara matsalolin haɗarin kamuwa da cututtakan da suka shafi juna biyu da kuma haihuwa sakamakon rashin samun cikakkiyar kulawa ta (obstetric) da kuma (neonatal).; Haɗarin kamuwa da cututtuka masu yaɗuwa musamman a gurin da ake da cinkoson al'umma.; Tana ƙara haɗarin kamuwa da cututtuka masu kisa sakamakon tsaikon shan magani.; Ƙara buƙatun son kasancewa da al'umma.; Gurɓacewar muhalli wanda kan haddasa lalacewar kayayyakin ayyuka na masana'antu. Girgizar ƙasa za ta iya haddasa lalacewar cibiyoyin kula da lafiya da kuma hanyoyin sufuri wanda hakan yana iya katse shigar da kayayyaki da kuma samin damar zuwa cibiyoyin lafiya don samun magani. Ma'aikatan aikin lafiya ba za su iya zuwa cibiyoyin aikin lafiya ba waɗanda su ke aiki da kuma za a sami ƙarancin samar da magani.,"Vifo vinavyohusiana zna zkiwewe na mazjeraha kutokana na athazri za pili zat etetmeko la ardhi, kama vile kuzama kutokana na sunami au kuungua kutokana na moto. Athari za afya za muda wa kati ni pamoja na: Maambukizi ya upili ya majeraha yasiyotibiwa; Kuongezeka kwa magonjwa na hatari za matatizo yanayohusiana na ujauzito na kuzaa kwa sababu ya kukatizwa kwa huduma za uzazi na waztoto wachanga; Hatari ya msingi ya magonjwa yanayoambukioza, haswa katika maeneo yaliyoathiriwa na msongamano; Kuongezeka kwa ugonjwa na hatari ya matatizo ya magonjwa ya muda mrefu kutokana na usumbufu wa matibabu; Kuongezeka kwa mahitaji ya kisaikolojia; Uchafuzi unaowezekana wa mazingira na mawakala wa kemikali/mionzi kufuatia uharibifu wa miundombinu ya viwanda. Matetemeko ya ardhi pia yanaweza kuharibu vituo vya afya na usafiri, jambo ambalo linaweza kutatiza utoaji wa huduma na upatikanaji wa huduma. Wahudumu wa afya wanaweza wasiweze kufika kwendye vituo vya afya ambavyo bado vinafanya kazi na vifaa vya matzibabu vinaweza kupotea.","àwọn ikú ajẹmọ́ ìbàlọ́kànjẹ́ àti àwọn ìpalára láti ara àwọn ipa kejì ti ìṣẹ̀lẹ̀ ilẹ̀ ríri, bíi rírì látàrí sùnámì tàbí sísun látara iná. Àwọn ipa ìlera ìgbà alábọ́de ni: Àkóràn tí ó sẹlẹ̀ tẹ̀lé àìtọ́jú ojú-egbò; àlékún àìsàn àti ewu àwọn ìnira ajẹmọ́ oyún àti ìbímọ nítorí ìdílọ́wọ́ ajẹmọ́-ìbímọ àtiètò ìtọ́jú ọmọ tuntun; ewu àwọn àrùn àkóràn tó ṣe é ṣe, pàápàá jùlọ àwọn agbègbè olọ́pọ̀ èrò/ènìyàn; àlékún àìsàn àti ewu àwọn ìnira àwọn akọ àrùn látàrí dídá ìtọ́jú dúró; àlékùn àwọn àìní èrò-ọkàn-máwùjọ; Ìbàjẹ́ àyíká nípasẹ̀ àwọn ohun-èlò kẹ́míkà látàrí ìparun ilé-iṣẹ́ a-pèsè-ohun-amáyédẹrùn. Awọn ilẹ̀ ríri tún lè ba àwọn ohun-èlò ìpèsè ìlera àti ètò ìlera jẹ́, èyí tí ó lè da ìpèsè ìlera àti àǹfààní sí ìtọ́jú rú. Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera lè má ní àǹfààní sí àwọn ohun-èlò ìpèsè ìlera tí ó sì ń ṣiṣẹ́ àti pé wọ́n lè pàdánù àwọn ìpèsè ohun-ìṣègùn.","ukushona okuhlobene nokulimala kanye nokulimala okuvela emiphumeleni yesibili yokuzamazama komhlaba, njengokugwiliza ngenxa yama-tsunami noma ukusha ngenxa yemililo. Imiphumela yezempilo yesikhathi esiphakathi nendawo ihlanganisa: ukutheleleka kwesibili kwezilonda ezingelashiwe; ukwanda kwesifo kanye nengozi yezinkinga ezihlobene nokukhulelwa kanye nokubeletha ngenxa yokuphazanyiswa kwezinsiza zokubelethisa kanye nezezinsana ezizelwe; ingozi engaba khona yezifo ezithathelanayo, ikakhulukazi ezindaweni ezithintwe ukugcwala ngokwedlulele; ukwanda kwesifo kanye nengozi yezinkinga zezifo ezingamahlalakhona ngenxa yokuphazamiseka kokwelashwa; ukwanda kwezidingo zengqondo ngokuphathelene nomphakathi; ukunukubezeka kwendawo ezungezile okungase kube khona ngamakhemikhali/ama-radiological agents ngemva kokucekeleka phansi kwengqalasizinda yezimboni. Ukuzamazama komhlaba kungalimaza nezikhungo zezempilo kanye nezokuthutha, okungaphazamisa ukulethwa kwezinsiza kanye nokuthola ukunakekelwa. Izisebenzi zezempilo zingase zingakwazi ukufinyelela ezikhungweni zezempilo ezisasebenza futhi kungase kulahleke izinsiza zokwelapha ezihlinzekiwe." +የአለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የጤና ክላስተሩ በአለም አቀፍ ድንገተኛ አደጋዎች እርዳታ በመስጠት ግንባር ቀደም ሲሆን የአለም ጤና ድርጅት በአለም አቀፍ ደረጃ የመሬት መንቀጥቀጦችን ለመከላከል፣ ለመዘጋጀት እና እርዳታ ለመስጠት ከአጋሮች ጋር በትብብር ይሰራል፡፡ ይህም የጤና ድንገተኛ አደጋ አፈታት ስርዓቶችን ማጠናከር ያካትታል፡፡ የሕንፃ ቁጥጥር ማደረግን ጨምሮ የተሻለውን የመሬት አጠቃቀም ቁጥጥር በማድረግ በአካባቢው ግንባታ ጥራት በማሻሻል ለመሬት መንቀጥቀጥ የመጋለጥ አደጋን መቀነስ፤ የጤና ተቋማት አደጋዎችን መቋቋም በሚችሉበት ደረጃ መሆናቸውን በማረጋገጥ አገልግሎቱን መስጠት እንዲቀጥሉ እና እየጨመረ የመጣውን እና አዝማሚያቸውን የተለወጡ የጤና ፍላጎቶች ከመሬት መንቀጥቀጥ በኋላ እርዳታ መስጠት እንዲችሉ ማድረግ፣ ሰራተኞቻቸው በትክክል የሰለጠኑ መሆናቸውን ማረጋገጥ፤ ጊዜያዊ የጤና ካምፖችን እና የመስክ ሆስፒታሎችን እንዲሁም የአደጋ ጊዜ የሕክምና ቁሳቁሶችን ማቋቋምን ጨምሮ የሕክምና እርዳታ ሰጪ ቡድኖችን ማዋቀር፤ የአካባቢው ነዋሪ ብዙውን ጊዜ የመጀመሪያ እርዳታ ሰጪዎች ስለሆኑ ማህበረሰብ ዝግጁ እንዲሆን ለማድረግ ኢንቨስት ማድረግ፤,"WHO Response: As the health cluster lead for global emergencies, WHO works with partners to mitigate, prepare and respond to earthquakes worldwide. This includes: strengthening health emergency risk management systems; limiting the risk of exposure to earthquakes by improving the quality of the built environment, with better land-use control, including regulating building; ensuring that health facilities are resilient to hazards, and that they are able to remain functional and able to respond to increased and changed health needs after earthquakes, with staff trained appropriately; mobilizing medical response teams, including establishing temporary health structures and field hospitals, as well as emergency medical kits; investing in community preparedness, as local resident are often the first responders.","Amsar WHO: kamar yadda Hukumar (health cluster) ita ce me kula da kuma ba da agajin gaggawa a duniya, Hukumar Lafiya ta Duniya tana yin aiki da abokai don rage da kuma shiryawa girgizar ƙasa a duniya baki ɗaya. Wanna ya haɗa da yin amfani da ƙarfafa tsare tsaren na gaggawa na rage haɗarin kamuwa da cututtuka; Rage haɗarin aukawa cikin girgizar ƙasa ta hanyar inganta gine ginen muhallinmu da kuma samar da tsarin kare muhalli daga haɗari da ya haɗa da kafa dokokin gine gine, dabbatar da cewa cibiyoyin aikin lafiya sun wadata kuma za su dade su na aiki don tunkarar kalubale ko da bayan an gama girgizar kasar.; Tabatar da cewa cibiyoyin kiwon lafiya na iya jurewa matsi, da kuma iya ci gaba da aiki, za kuma su iya jure ƙaruwa da sauyin buƙatun kiwon lafiya bayan afkuwar girgizar ƙasa, tare da ma’aikata da suka samu kyakkyawan horo.; Shirya tawagar kai ɗauki, wanda ya yaɗa da kafa wuraren kula da lafiya na wuccin gadi da asibitoci na wuccin gadi, tare kuma da kayan kula da lafiya na gaggawa.; Ƙoƙarin ganin al’umma sun kasance a shirye, kasancewar mazauna wuri su ne masu fara kai ɗauki.","Mwitikio wa WHO: kwa vile mfuatano wa masuala zya afya huongoza kwa dharura za kimataifa, WHO inafanya kazi na washirika ili kupunguza, kuandaa na kukabiliana na matetemeko ya ardhi duniani kote. Hii ni pamoja na: kuimarisha mifumo ya usimamizi wa hatari za dharura za kiafya; Kupunguza hatari ya kuazthiriwa na matetemeko ya ardhi kwa kuboresha ubora wa mazingira yaliyojengwa, na udhibiti bora wa matumizi ya ardhi, pamoja na kudhibti ujenzi; Kuhakikisha kwamba vituo vya afya vinastahamili majanga, na kwamba zvina zuwezo wa kubaki na uwezo wa kukabiliana na ongezeko la mabazdiliko ya mahitaji ya afya baada ya tetemeko la ardhi, na wafanyakazi wamepewa mafunzo ipasavyo; Kuhamasisha timu za kukabiliana na matibabu, ikiwa ni pamoja na kuanzisha miundo ya afya ya muda na hospitali za eneo husika, pamoja na vifaa vya matibabu ya dharura.; Kuwekeza katika utayari wa jamii, kwani wakazi wa eneo hilo mara nyingi ndio waitikiaji wa kwanza.","Èsì WHO: bí ìgbìmọ̀ ìlera ṣe ń darí àwọn ètò ìlera òjijì ní àgbáyé, WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ láti dẹ̀nà, múrasílẹ̀ àti láti dáhùn sí àwọn ill ríri lágbàáyé. Èyí ní í ṣe pẹ̀lú: fífi okun kún àwọn ètò ìṣàkóso ewu ìlera òjijì; ṣíṣe àdínkù ìṣíra sí ilẹ̀ ríri nípasẹ̀ dídákún dídára àyíká tí a kọ́lé sí, pẹ̀lú ìṣàkóso tó dára fún ìlò ilẹ̀, pẹ̀lú ile ìṣàkóso ilé; rírí dájú pé àwọn ohun-èlò ìpèsè ìlera lè fàjà rán ewu, àti pé wọ́n ní àǹfààní láti máa ṣiṣẹ́ lọ àti láti máa dáhùn sí àwọn àlékún àti àyípadà àìní ìlera lẹ́yìn àwọn ilẹ̀ ríri, pẹ̀lú àwọn òṣìṣẹ́ akọ́ṣẹ́mọṣẹ́; Ìṣekóríyá fún àwọn ikọ̀ adáhùn sí ìlera, pẹ̀lú ìdásílẹ̀ àwọn ilégbèé ètò ìlera fún ìgbà díẹ̀ àti ilé-ìwòsàn oko-ìṣiṣẹ́-wádìí , àti àwọn irinṣẹ́ ètò ìlera fún àsìkò pàjáwìrì; náwó sí ìmúrasílẹ̀ àwọn ènìyàn àwùjọ, gẹ́gẹ́ bí àwọn olùgbé agbègbè ṣe sábà máa ń jẹ́ olùdáhùn àkọ́kọ́.","Impendulo yeWHO: Njengoba iqembu lezempilo lihola ezimweni eziphuthumayo zomhlaba wonke, IWHO isebenza nabalingani ukuze inciphise, ilungiselele futhi isabele ekuzamazameni komhlaba emhlabeni wonke. Lokhu kuhlanganisa: ukuqinisa izinhlelo zokwenganyelwa kwezingozi zezimo eziphuthumayo zezempilo; ukunciphisa ubungozi bokuchayeka ekuzamazameni komhlaba ngokwenza ngcono ikhwalithi yendawo eyakhiwe, ngokulawulwa kangcono ukusetshenziswa komhlaba, okuhlanganisa ukulawula ukwakha; ukuqinisekisa ukuthi izikhungo zezempilo ziyakwazi ukumelana nezingozi, kanye nokuthi ziyakwazi ukuhlala zisebenza futhi zikwazi ukusabela ezidingweni zempilo ezikhuphukile futhi ezishintshile ngemva kokuzamazama komhlaba, nezisebenzi eziqeqeshwe ngendlela efanele; ukuqoqa amaqembu okusabela kwezempilo, okuhlanganisa ukusungula izakhiwo zezempilo zesikhashana kanye nezibhedlela ezingaphandle, kanye namakhithi ezokwelapha ezimo eziphuthumayo; ukutshala imali ekulungiseleleni umphakathi, njengoba izakhamuzi zendawo ngokuvamile zisabela kuqala." +የኢቦላ ቫይረስ በሽታ ማጠቃሊያ፡- የኢቦላ ቫይረስ በሽታ ቀደም ሲል የኢቦላ የደም ፍሰት ትኩሳት በመባል የሚታወቀው፣ በሰዎች እና በሌሎች እንስሳት ላይ የሚደርስ ከባድ፣ ብዙ ጊዜ ገዳይ በሽታ ነው፡፡ ቫይረሱ ወደ ሰዎች የሚተላለፈው በዱር አራዊት (እንደ ፍራፍሬ ተመጋቢ የሆኑ የሌሊት ወፍ፣ ጃርት እና ሰው ካልሆኑ የዱር እንስሳዎች) አማካኝነት ሲሆን ከዚያም በቫይረሱ ከተያዙ ሰዎች ደም፣ ከአካል የሚወጡ ፍሳሾች፣ የአካል ክፍል ወይም ሌሎች የሰውነት ፈሳሾች ጋር በቀጥታ በመገናኘት በሰው ልጆች ውስጥ ይሰራጫል፡፡ በእነዚህ ፈሳሾች የተበከሉ ቁሳቁሶች (ለምሳሌ የአልጋ ልብስ፣ የመደበኛ ልብስ)። በኢቦላ ቫይረስ በሽታ ምክንያት የሚደርስ አማካይ የሞት መጠን 50% ገደማ ነው፡፡ ከዚህ በፊት የደረሱ ወረርሽኞች የጉዳት ሞት መጠን ከ25% ወደ 90% በሆነው መጠን ይለያያል፡፡ የመጀመሪያው የኢቦላ ቫይረስ ወረርሽኝ የተከሰተው በመካከለኛው አፍሪካ ራቅ ባሉ አካባቢዎች ውስጥ በሞቃታማ የዝናብ ደኖች አቅራቢያ ነው፡፡ እ/አ/አ በ2014-2016 በምዕራብ አፍሪካ የተከሰተው የኢቦላ ቫይረስ ወረርሽኝ በ1976 ለመጀመሪያ ጊዜ ከተገኘበት ጊዜ ���ኋላ ትልቁ እና ውስብስብ የሆነው የኢቦላ ወረርሽኝ ነው፡፡ የዚህ ወረርሽኝ ከሌሎቹ ሁሉ ይልቅ የተከሰቱ በሽታዎችና የሞት አደጋዎች በርካታ ነበሩ፡፡ እንዲሁም ከጊኒ ጀምሮ ከዚያም የመሬት ድንበሮችን አቋርጦ ወደ ሴራሊዮን እና ላይቤሪያ ድረስ በሃገሮች መካከል ተሰራጭቷል፡፡ የቴሮፖዲኢ ቤተሰብ የሆኑት የሌሊት ወፎች ተፈጥሯዊ የኢቦላ ቫይረስ ተጋላጮች እንደሆኑ ይታሰባል፡፡,"Ebola virus disease Overview: Ebola virus disease (EVD), formerly known as Ebola haemorrhagic fever, is a severe, often fatal illness affecting humans and other primates. The virus is transmitted to people from wild animals (such as fruit bats, porcupines and non-human primates) and then spreads in the human population through direct contact with the blood, secretions, organs or other bodily fluids of infected people, and with surfaces and materials (e.g. bedding, clothing) contaminated with these fluids. The average EVD case fatality rate is around 50%. Case fatality rates have varied from 25% to 90% in past outbreaks. The first EVD outbreaks occurred in remote villages in Central Africa, near tropical rainforests. The 2014–2016 outbreak in West Africa was the largest and most complex Ebola outbreak since the virus was first discovered in 1976. There were more cases and deaths in this outbreak than all others combined. It also spread between countries, starting in Guinea then moving across land borders to Sierra Leone and Liberia. It is thought that fruit bats of the Pteropodidae family are natural Ebola virus hosts.","ƙwayar cutar Ebola Gamsashshen bayani: Cutar Ebola (EVD), wacce a hukumance a ka sani da zazzaɓin Ebola mai zubar da jini , cuta ce mai tsanani kuma yawanci mai haddasa mutuwa da take shafar mutane da wasu birrai. Cutar tana ɗarsar mutane ne daga jikin dabbobin daji (irin su jemagu masu cin ɗanyen itace da bushiya da birrai da ba mutane ba) sannan sai su yaɗa cutar a cikin mutane ta hanyar taɓa jininsu kai tsaye, da abinda suka fitar daga jikinsu da wasu sassan jikinsu ko wani ruwan jikin mutanen da suka kamu da cutar da kuma gurare da abubuwa(misali. hawa gado da sa kaya) da suka gurɓata da waɗannan ruwayen. Galibi faruwar mace-macen cutar Ebola yana kusan kaso 50%. Yawan faruwar mace-macen cutar ya bambanta daga kaso 25% zuwa kaso 90% a ɓarkewar cutar a baya. Ɓarkewar cutar EVD a karon farko ya faru ne a wasu ƙauyuka masu nisa a ƙasar Afrika ta Tsakiya, kusa da manyan dazuka masu ruwan sama a gurare mafiya zafi. Ɓarkewar cutar da aka samu a shekarar 2014 da 2016 a kudancin Afrika ita ce mafi girma kuma ita ce ɓarkewa Ebola mafi rikitar wa tin lokacin da aka gano cutar a karan farko a shekarar 1976. An samu ƙarin faruwar cututtukan da mace-macen a yayin wannan ɓarkewar fiye da dukkan wasu faruwar ciwukan in ka haɗasu. Kuma ta dinga yaɗuwa tsakanin ƙasashe, inda ta fara a ƙasar Gini sannan ta wuce zuwa iyakar ƙasashe zuwa ƙasar Salo ne da ƙasar Liberiya. An gano cewa jemagu masu cin ɗanyen itace na dangin (pteropodidae) sune asalin masu ɗauke da cutar Ebola.","Ugonjwa wa virusi vya ebola. Muhtasari: Ugonjwa wa virusi vya Ebola (EVD), zamani ulijulikana kama homa ya damu, ni ugonjwa mbaya sana, ambao mara nyingi huwa mbaya unaoathiri wanadamu na nyani wengine. Virusi hivyo huenezwa kwa watu kutoka kwa wanyama wa porini (kama vile popo, nungunungu na nyani) na kisha kusambaa kwa binadamu kwa kugusana moja kwa moja na damu, majimaji, viungo au majimaji mengine ya miili ya watu walioambukizwa, na kwa nyuso na nyenzo (k.m matandiko, mavazi) zilizochafuliwa na vimiminika hivi. Kiwango cha wastani cha vifo vya wagonjwa wa EVD ni karibu 50%. Viwango vya vifo vya kesi vimetofautiana kutoka 25% hadi 90% katika milipuko iliyopita. Milipuko ya kwanza ya EVD ilitokea katika vijiji vya mbali huko Afrika ya Kati, karibu na msitu wa mvua wa kitropiki. Mlipuko wa na ‚Ä2016 huko Afrika Magharibi ulikuwa mlipuko mkubwa na tata zaidi wa Ebola tangu kugunduliwa kwa virusi kwa mara ya kwanza mnamo 1976. Kulikuwa na visa vingi na vifo katika mlipuko huu kuliko mingine yote kwa pamoja. Pia ilienea miongoni mwa nchi, kuanzia Guinea kisha kuvuka mipaka ya ardhi hadi Sierra Leone na Liberia. Inadhaniwa kuwa popo wa familia ya Pteropodidae ni mwenyeji wa virusi vya Ebola asilia.","Kòkòrò àrùn Ẹ̀bòlà Ìsọníṣókí: Kòkòrò àrùn Ẹ̀bòlà (EVD), tí a mọ̀ tẹ́lẹ̀ bí ibà ìsun-ẹ̀jẹ̀ , ó jẹ́ àìsàn tí ó lágbára , ìdùbùlẹ̀ àìsàn lóòrèkóòrè tí ó kan ènìyàn àti àwọn àkọ́bẹ̀rẹ̀ mìíràn. Kòkòrò náà ni a tàn káàkiri sí àwọn ènìyàn láti ara àwọn ẹranko ìgbẹ́ (gẹ́gẹ́ bíi àwọn àdán eléso, àwọn ẹran ẹlẹ́dẹ̀ àti àwọn àkọ́bẹ̀rẹ̀ tí kìí ṣe ènìyàn) àti lẹ́hìn náà wọn tan káàkiri nínú olùgbé ènìyàn nípasẹ̀ olùbásọ̀rọ̀ tààrà pẹ̀lú ẹ̀j���̀, àwọn àṣírí, àwọn ará tàbí àwọn omi ara mìíràn ti àwọn ènìyàn tí ó ní àkóràn,pẹ̀lú àwọn ààyè, àti àwọn ohun èlò (fún àpẹẹrẹ ibùsùn, aṣọ) ti dàpọ̀ mọ́ àwọn omi wọ̀nyí. Òṣùwọ̀n ikú ọ̀ràn EVD àpapọ̀ àyíká wá ní 50%. Àwọn òṣùwọ̀n ikú ọ̀ràn ti yàtọ̀ láti 25% sí 90% ní àwọn ìbẹ́sílẹ̀ tí ó kọjá. Àwọn ìbẹ́sílẹ̀ EVD àkọ́kọ́ wáyé ní àwọn abúlé jíjìn ní Ààrin-gbùngbùn Afíríkà, nítòsí àwọn ilẹ̀ olóoru. Ìbẹ́sílẹ̀ 2014–2016 ní Ìwọ-oòrùn Áfíríkà jẹ́ ìbẹ́sílẹ̀ Ebola tí ó tóbi jùlọ àti ẹ̀ka jùlọ láti ìgbà tí a ti rí àrùn náà fún ìgbà àkọ́kọ́ ní ọdún 1976. Àwọn ọ̀ràn díẹ̀ síi àti ikú wà ní ìbẹ́sílẹ̀, àrùn yìí ju gbogbo àwọn mìíràn ní àpapọ̀. Ó tún tàn láàrin àwọn orilẹ-èdè, bẹ̀rẹ̀ ni Guinea lẹ́hìn náà gbígbé kọjá àwọn ààlà ilẹ̀ sí Sierra Leone àti Liberia. A rò pé àwọn àdán eléso ti ìdílé Pteropodidae jẹ́ àwọn olùgbé àrùn Ẹ̀bólà àdáyébá.","Isifo segciwane le-Ebola Uhlolojikelele: Isifo segciwane le-Ebola (EVD), esasibizwa ngokuthi yi-Ebola haemorrhagic fever, siyisifo esibucayi, ngokuvamile esibulalayo esithinta abantu kanye nezinye izilwane ezincelisayo (primates). Le vayirasi idluliselwa kubantu isuka ezilwaneni zasendle (njengamalulwane abizwa ngama-fruit bats, izingungumbane kanye ezilwane ezincelisayo) bese lisabalala ebantwini ngokuthintana ngokuqondile negazi, uketshezi oluphuma emzimbeni, izitho zomzimba noma olunye uketshezi lomzimba lwabantu abathelelekile, kanye nezindawo ezingaphezulu kanye nezinto (isib. izinto zokulala, izingubo zokugqoka) ezinukubezwe yilolu ketshezi. Isilinganiso esivamile seziguli ezishona ngenxa ye-EVD singaba ngu-50%. Izinga lokushona kwabantu liye lahluka likusuka ku-25% ukuya ku-90% ekuqubukeni kwesifo okwedlule. Ukuqubuka kokuqala kwe-EVD kwenzeka emizini ekude namadolobha Maphakathi ne-Afrika, eduze namahlathi asezindaweni ezishisayo okuna kuwo imvula. Ukuqubuka kwesifo kuka-2014 ukuya ku-2016 eNtshonalanga ne-Afrika kwakuwukuqubuka kwe-Ebola okukhulu futhi okuyinkimbinkimbi kakhulu selokhu kwatholakala le vayirasi okokuqala ngo-1976. Bekunezigameko eziningi nokushona kulokhu kuqubuka kwesifo kunako konke okunye sekuhlangene. Sabhebhethekela futhi naphakathi kwamazwe, ukuqala eGuinea sase siwela imingcele yezwe siya eSierra Leone kanye naseLiberia. Kucatshangwa ukuthi amalulwane abizwa ngokuthi ama-fruit bat omndeni we-Pteropodidae asingatha ngokwemvelo ivayirasi ye-Ebola." +ምልክቶች፡- የመራቢያ ጊዜ ማለትም በቫይረሱ ከተያዙበት ጊዜ አንስቶ እስከ ምልክቶቹ መተያት የጀመሩበት ድረስ ያለው የጊዜ ክፍተት ከ 2 እስከ 21 ቀናት ነው፡፡ በኢቦላ የተያዘ ሰው የበሽታውን ምልክቶች እስኪያሳይ ድረስ በሽታውን ማሰራጨት አይችልም፡፡ የኢቦላ ቫይረስ በሽታ ምልክቶች ድንገት ሊከሰቱ እና የሚከተሉትን ሊያካትቱ ይችላሉ፡- ትኩሳት፣ ድካም፣ የጡንቻ ጉዳት፣ ህመም፣ ራስ ምታት እና የጉሮሮ መቁሰል ናቸው፡፡ ከዚህ በኋላ ማስታወክ፣ ተቅማጥ፣ ሽፍታ፣ የኩላሊት እና የጉበት ተግባራት የተዳከመ ምልክቶች እና በአንዳንድ ሁኔታዎች ከውስጥ እና ከውጭ ደም መፍሰስ (ለምሳሌ ከድድ መፍሰስከ፣ የሰገራ ደም) መከሰትን ይከተላል፡፡ የላብራቶሪ ግኝቶች ዝቅተኛ ነጭ የደም ሴል እና የፕሌትሌት ብዛት እና ከፍ ያለ የጉበት ኢንዛይሞች ያካትታሉ፡፡ የኢቦላ ቫይረስ ከሌሎች ተላላፊ በሽታዎች እንደ ወባ፣ ታይፎይድ ትኩሳት እና ማጅራት ገትር በሽታ ካሉት ሲነጻጸር በሕክምናው ረገድ መለየት አስቸጋሪ ሊሆን ይችላል፡፡ የቫይረሱን መኖር ለማረጋገጥ የተለያዩ የምርመራ ሙኮራዎች ተዘጋጅተዋል፡፡ ሕክምና እና መከላከል የድጋፍ እንክብካቤ፡- የአፍ ወይም ከደም የሚነጭ ፈሳሽ እና የተወሰኑ ምልክቶች ሲታዩ ሕክምና ማድረግ የመዳን ዕድልን ያሳድጋል፡፡ በአሁኑ ጊዜ የደም ምርቶችን፣ የበሽታ መከላከል ሕክምናዎችን እና መድኃኒቶችን ጨምሮ የተለያዩ መድሀኒት ሊሆኑ የሚችሉ ሕክምናዎች ግምገማ እየተደረጋበቸው ይገኛል፡፡,"Symptoms: The incubation period, that is, the time interval from infection with the virus to onset of symptoms, is from 2 to 21 days. A person infected with Ebola cannot spread the disease until they develop symptoms. Symptoms of EVD can be sudden and include: fever, fatigue, muscle, pain, headache, and sore throat. This is followed by vomiting, diarrhea, rash, symptoms of impaired kidney and liver function, and in some cases internal and external bleeding (e.g. oozing from the gums, blood in the stools). Laboratory findings include low white blood cell and platelet counts and elevated liver enzymes. It can be difficult to clinically distinguish EVD from other infectious diseases such as malaria, typhoid fever and meningitis. A range of diagnostic tests have been developed to confirm the presence of the virus. Treatment and prevention Supportive care - rehydration with oral or intravenous fluids - and treatment of specific symptoms improves survival. A range of potential treatments including blood products, immune therapies and drug therapies are currently being evaluated.","Alamomi: Lokacin bayyanar cuta, wato bi ma'ana, lokacin da ke tsakanin ɗarsuwa da cutar zuwa lokacin fara bayyanar alamun cutar, daga kwana 2 ne zuwa kwanaki 21. Mutumin da ya kamu da cutar Ebola ba zai iya yaɗa cutar ba har sai ya fara nuna alamunta. Alamun bayyanar cutar Ebola EVD za su iya kasance wa sun bayyana nan da nan inda suka ƙunshi, zazzaɓi da gajiya liƙis da ciwon jiki da ciwon kai da kuma raɗaɗin maƙogaro. Sannan sai amai ya biyo baya da gudawa da ƙuraje da alamun matsalar ƙoda da matsalar hanta, sannan a wasu lokutan faruwar cutar da zubar jini a ciki da wajen jiki (misali fitar jinin daga dadashi da fitar jini a bayan gidan mutum). Abin da aka samo a ɗakin bincike ya haɗa da ƙarancin sinadarin ƙwayar halittar 'white blood' da ƙarancin ƙananan ƙwayar halittar jini da yawan sinadarin enzayim a hanta. Da wahala a likitance a iya bambamce cutar Ebola daga wasu cutukan masu yaɗuwa irin su zazzaɓin cizon sauro da zazzaɓin Taifod da kuma ƙyanda. An gudanar da wasu gwaje-gwajen bincike cutar domin tabbatar da zuwan cutar. Yin magani da kariya Tallafin ba da kulawa: sa wa mutune ruwa ta baki ko sa wa mutane ruwan magani ta jijiya da kuma yin maganin alamomin cutar na taimakawa wajen rayuwa. A yanzu haka ana gudanar da wasu ƙarin bincike a kan maganin wanda ya haɗa da abubuwan jini da maganin garkuwar jiki da yin maganin da magunguna.","Dalili: Kipindi cha utotozi, yaani, muda kutoka kwa kuambukizwa na virusi hadi mwanzo wa dalili, ni kutoka siku 2 hadi 21. Mtu aliyeambukizwa Ebola hawezi kueneza ugonjwa huo hadi apate dalili. Dalili za EVD zinaweza kuwa za ghafla na ni pamoja na: homa, uchovu, misuli, maumivu, maumivu ya kichwa, na koo. Hii inafuatiwa na kutapika, kuhara, upele, dalili za kuharibika kwa figo na ini, na wakati mwingine kutokwa na damu ndani na nje (kwa mfano kuvimba kwa ufizi, damu kwenye kinyesi). Matokeo ya kimaabara ni pamoja na kupungua kwa seli nyeupe za damu na idadi ya platelet na vimeng'enya vilivyoinuliwa vya ini. Inaweza kuwa vigumu kutofautisha kitabibu EVD na magonjwa mengine ya kuambukiza kama vile malaria, homa ya matumbo na uti wa mgongo. Vipimo vingi vya uchunguzi vimetengenezwa ili kuthibitisha uwepo wa virusi. Matibabu na kuzuia. Usaidizi wa utunzaji-kurudisha maji mwilini kwa maji ya kinywa au ya mishipa- na matibabu ya dalili maalum huboresha maisha. Matibabu mbalimbali yanayoweza kujumuisha bidhaa za damu, matibabu ya kinga na matibabu ya madawa ya kulevya kwa sasa yanatathminiwa.","Àwọn àmì àìsàn: Akoko abẹ́-àbò, ìyẹn ni, àárín àkókò láti ìkọlù pẹ̀lú àrùn sí ìbẹ̀rẹ̀ àwọn àmì àìsàn, jẹ́ láti ọjọ́ 2 sí 21. Ènìyàn tí ó ní Ẹ̀bólà kò lè tan àrùn náà títí tí wọn yóò fi ní àwọn àmì àìsàn. Àwọn àmì àìsàn EVD lè jẹ́ lójijì àti pẹ̀lú: ibà, rírẹ̀ láti inú, iṣan, ìrora, orífífọ́, àti ọgbẹ́ ọ̀fun. Èyí ni àtẹ̀le nípasẹ̀ èébì, ìgbẹ́ gbuuru, ara sísú , àwọn àmì àìsàn kídìrín tó ti bàjẹ́ àti iṣẹ́ ẹ̀dọ̀, nígbà mìíràn pẹ̀lú, àwọn ẹjẹ inu àti ìta (fún àpẹẹrẹ tí ń jáde láti inú gọ́ọ́mù, ẹ̀jẹ̀ nínú ìgbẹ́). Àwọn àwárí yàrá ìwádìí pẹ̀lú hóró ẹ̀jẹ̀ funfun kékeré àti àwọn ìṣirò hóró amẹ́jẹ̀dí àti àwọn ẹ́ńsàìmù ẹ̀dọ̀ tí ó ga. Ó lè nira láti ṣe ìyàtọ̀ EVD ní ilé-ìwòsàn láti ara àwọn àrùn àjàkálẹ̀-àrùn mìíràn bíi ibà, ibà jẹ̀funjẹ̀fun ati yírùnyírùn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìdánwò ìwádìí ti ní ìdàgbàsókè láti jẹ́rì sí wíwà kòkòrò náà. Ìtọ́jú àti ìdènà Ìtọ́jú àtìlẹyìn - ìsọdọ̀tun pẹ̀lú àwọn omi ẹnu tàbí iṣan - àti ìtọ́jú àwọn àmì àìsàn kan pàtó ṣe ìlọsíwájú ìwàláàyè. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìtọ́jú tí ó pọ̀jù pẹ̀lú àwọn nǹkan ẹ̀jẹ̀, àwọn ìtọ́jú àjẹsára àti àwọn ìtọ́jú oògùn ni wọ́n ń ṣe àyẹ̀wò rẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́.","Izimpawu: Isikhathi sokufukamela, okungukuthi, isikhathi kusukela ekuthelelekeni ngevayirasi ukuya ekuqaleni kwezimpawu, sisukela ezinsukwini ezi-2 ukuya kwezingama-21. Umuntu otheleleke nge-Ebola akakwazi ukusabalalisa lesi sifo kuze kube yilapho eba khona nezimpawu. Izimpawu ze-EVD zingenzeka kungazelelwe futhi zihlanganisa: imfiva, ukukhathala ngokweqile, ubuhlungu bemisipha, ukuphathwa ikhanda, kanye nomphimbo obuhlungu. Lokhu kulandelwa ukuphalaza, isifo sohudo, ukuqubuka komzimba, izimpawu zokungasebenzi kahle kwezinso kanye nesibindi, futhi kwezinye izimo ukopha ngaphakathi kanye nangaphandle komzimba (isib. ukopha okuvela ezinsinini, amakaka anegazi). Okutholakele elabhorethri kuhlanganisa ukuba nenani eliphansi amangqamuzana egazi amhlophe kanye nama-platelet kanye nama-enzyme aphakeme esibindi. Kungaba nzima ukuhlukanisa i-EVD ngokwezokwelapha kwezinye izifo ezithathelanayo ezifana nomalaleveva, i-typhoid fever kanye ne-meningitis. Kusungulwe ukuhlola kokuhlonza isifo okuhlukene ukuze kuqinisekiswe ukuba khona kwevayirasi. Ukwelashwa kanye nokuvimbela Ukunakekelwa okusizayo - okuphuzwayo okubuyisa amanzi emzimbeninoma okufakwa emithanjeni yegazi - kanye nokwelashwa kwezimpawu ezithile kwenza ngcono ukusinda. Kusahlolwa okwamanje ukwelashwa okuhlukene okuhlanganisa imikhiqizo yegazi, ukwelashwa kwamasosha omzimba kanye nokwelashwa ngemithi." +እ/አ/አ በ2018-2020 በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ የታየ የኢቦላ ወረርሽኝ በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ የኢቦላ ታማሚዎችን ለማከም የሚውሉ መድኃኒቶችን ውጤታማነት እና ደህንነት ለመገምገም ከዘርፉ ባለሙያዎች ጋር በመመካከር በተዘጋጀ የሥነ-ምግባር ማዕቀፍ ለመጀመሪያ ጊዜ የብዙ መድኃኒቶች በዘፈቀደ ቁጥጥር ሙኮራ ተካሂደዋል፡፡ ሁለት ሞኖክሎናል ፀረ-እንግዳ አካላት (ኢንማዜብ እና ኢባንጋ) የዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ኢቦላቫይረስ በአዋቂዎችና በህጻናት ላይ ለሚከሰት በሽታ ለማከም እንዲውሉ በአሜሪካ የምግብ እና የመድኃኒት አስተዳደር እ.ኤ.አ. በ2020 መጨረሻ ላይ ይሁንታ አግኝተዋል፡፡ የኤርቬቦ ክትባት ሰዎችን ከዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ኢቦላ ቫይረስ ለመከላከል ውጤታማ እንደሆነ የተረጋገጠ ሲሆን የኢቦላ ወረርሽኝ እርዳታ ሰጪ መሳሪያዎች አንድ አካል ሆኖ በክትባቱ ላይ እንዲውል የስትራቴጂ አማካሪ ቡድኑ የምክረ ሀሳቡን አቅርቧል፡፡ እ.ኤ.አ. በታህሳስ 2020 ክትባቱ በአሜሪካ የምግብ እና የመድኃኒት አስተዳደር የፀደቀ እና በዛይሩ ኢቦላ ቫይረስ ከሚመጣው የኢቦላ ቫይረስ በሽታ ለመከላከል ከ18 ዓመት እና ከዚያ በላይ ለሆኑ ግለሰቦች (ከነፍሰ ጡር እና አጥቢ እናቶች በስተቀር) ጥቅም ላይ እንዲውል በአለም ጤና ድርጅት የቅድመ ብቃት ማረጋገጫ ተሰጥቷል፡፡ እ/አ/አ በግንቦት 2020 የአውሮፓ የመድኃኒት ኤጀንሲ ዛብዴኖ እና ምቫቤ የተባሉ ባለ 2-ክፍል ክትባት ለአንድ ዓመት እና ከዚያ በላይ ለሆኑ ግለሰቦች የግብይት ፍቃድ እንዲሰጥ ይመክራል፡፡ ክትባቱ በሁለት መጠን ይሰጣል: Zabdeno በመጀመሪያ ይሰጣል እና Mvabea በግምት ከ 8 ሳምንታት በኋላ እንደ ሁለተኛ መጠን ይሰጣል። ይህ የበሽታ መከላኪያ ለ 2 ጊዜ የሚሰጥ መድኃኒት አስቸኳይ መከላከያ መድኃኒት አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ ለወረርሽኝ መከላኪያ የሚመከር አይደለም፡፡,"In the 2018-2020 Ebola outbreak in DRC, the first-ever multi-drug randomized control trial was conducted to evaluate the effectiveness and safety of drugs used in the treatment of Ebola patients under an ethical framework developed in consultation with experts in the field and the DRC. Two monoclonal antibodies (Inmazeb and Ebanga) were approved for the treatment of Zaire ebolavirus (Ebolavirus) infection in adults and children by the US Food and Drug Administration in late 2020. The Ervebo vaccine has been shown to be effective in protecting people from the species Zaire ebolavirus, and is recommended by the Strategic Advisory Group of Experts on Immunization as part of a broader set of Ebola outbreak response tools. In December 2020, the vaccine was approved by the US Food and Drug Administration and prequalified by WHO for use in individuals 18 years of age and older (except for pregnant and breastfeeding women) for protection against Ebola virus disease caused by Zaïre Ebola virus. In May 2020, the European Medicines Agency recommended granting marketing authorization for a 2-component vaccine called Zabdeno-and-Mvabea for individuals 1 year and older. The vaccine is delivered in 2 doses: Zabdeno is administered first and Mvabea is given approximately 8 weeks later as a second dose. This prophylactic 2-dose regimen is therefore not suitable for an outbreak response where immediate protection is necessary.","A ɓarkewar cutar Ebola ta a shekarar 2018 a ƙasar jamhuriyar Congo, aka gudanar da tsarin gwajin magunguna da yawa na kawar da cutar domin binciko inganci da lafiyar magungunan da ake amfani da su wajen maganin masu ɗauke da cutar Ebola a ƙarƙashin wani tsarin da aka ƙirƙiro tare da ƙwararru a fannin da kuma Jamhuriyar Dimokuraɗiyyar Kwango. Hukumar kula da ingancin abinci da amfani da magani ta ƙasar Amurka ta amince da magunguna guda biyu wato (Inmazeb da Ebanga) a ƙarshen shekarar 2020 domin yin maganin kamuwa da cutar Ebola ta ƙasar jamhuriyar Kwango ga manya da yara. An tabbatar da ingancin maganin riga-kafin na Ervebo wajen kare mutane daga dangin cutar Ebola ta ƙasar Kwango, sannan rukunin ƙwararru masu bada shawara akan maganin kariya sun bada shawarar amfani da shi a matsayin wani shirin kai a gaji ga ɓarkewar cutar Ebola. A watan Disamba shekarar 2020, Hukumar Kula da Ingancin Abinci da Amfani da Magani ta ƙasar Amurka ta amince da maganin sannan kuma Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta nuna cancantar maganin zuwa gaba don yin amfani da shi a ɗaiɗaikun mutane 'yan shekara 18 da tsofaffi (sai dai banda mata masu ciki da shayarwa) domin kariya daga cutar Ebola wacce cutar Ebola ta ƙasar Kwango ke haddasawa. A watan Mayu shekarar 2020, Hukumar Kula da Magunguna ta Nahiyar Turai ta bada shawarar bada damar shiga da wasu haɗin magunguna guda biyu da ake kira da ('Zabdeno-da-Mvabea) kasuwa domin amfani ga mutane 'yan shekara 1 da sama da haka. Maganin ana bada shi ne sau 2; Ana fara amfani da Zabdeno ne daga baya kuma sai a bada Mvabea aƙalla bayan sati 8 a matsayin bada maganin karo na biyu. Wannan ƙa'idar bada maganin sau 2 domin kariya har ila yau bata dace a matsayin bada agajin ɓarkewar cutar inda ake buƙatar kariya da gaggawa.","Katika mlipuko wa Ebola wa 2018-2020 nchini DRC, majaribio ya kwanza kabisa ya udhibiti wa dawa mbalimbali bila mpangilio yalifanyika ili kutahmini ufanisi na usalama wa dawa zinazotumika kutibu wagonjwa wa Ebola chini ya mfumo wa kimaadili ulioandaliwa kwa kushauriana na wataalamu katika eneo hilo na DRC. Kingamwili mbili za monoclonoal (inmazeb na Ebanga) ziliidhinishwa kwa ajili ya matibabu ya maambukizo ya virusi vya Ebola vya Zaire (Virusi vya Ebola) kwa watu wazima na watoto na Utawala wa Chakula na Dawa wa US mwishoni mwa mwaka 2020. Chanjo ya Ervebo imeonyeshwa kuwa na ufanisi katika kuwalinda watu kutokana na virusi vya Ebola vya Zaire, na inapendekezwa na Kundi la Wataalamu wa Ushauri wa Kimkakati wa Chanjo kama sehemu ya seti pana ya zana za kukabiliana na mlipuko wa Ebola. Mnamo Desemba 2020, chanjo hiyo iliidhinishwa na Mamlaka ya Chakula na Dawa nchini US na kupitishwa na mapema na WHO kwa matumizi ya watu wenye umri wa miaka 18 na zaidi (isipokuwa kwa wanawake wajawazito na wanaonyonyesha) kwa knga dhidi ya ugonjwa wa Ebola unaosababishwa na virusi vya Ebola vya Za√Øre. Mnamo Mei 2020, Shirika la Madawa la Ulaya lilipendekeza uidhinishaji wa uuzaji wa chanjo ya vipengele 2 iitwayo Zabdeno-na-Mvabea kwa watu wenye umri wa mwaka 1 na zaidi. Chanjo hiyo hutolewa kwa dozi 2:Zabdeno inasimamiwa kwanza na Mvabea inatolewa takriban wiki 8 baadaye kama kipimo cha pili. Kwa hivyo regimen hiyo ya kuzuia dozi 2 haifai kwa muitikio wa mlipuko ambapo ulinzi wa haraka ni muhimu.","Nínú ìbẹ́sílẹ̀ Ẹ̀bólà 2018-2020 ní DRC, ìdánwò ìṣàkóso àìlétò oògùn-ọ̀pọ̀lọpọ́ àkọ́kọ́-láíláí ni a ṣe láti ṣe ìṣirò ìmúnádóko àti àìléwu àwọn oògùn tí a lò nínú ìtọ́jú àwọn aláìsàn Ẹ̀bólà lábẹ́ ìlànà iṣẹ́ tí a dá sílẹ̀ ní ìjùmọ̀sọ̀rọ̀ pẹ̀lú àwọn amòye ní ààyè náà àti DRC. Àwọn Àkàndá Sójà ara méjì (Inmazeb ati Ebanga) ni a fọwọ́si fún ìtọ́jú ti ìkọlù kòkòrò Ẹ̀bólà Zaire (kòkòrò Ẹ̀bólà) nínú àwọn àgbàlagbà àti àwọn ọmọdé nípasẹ̀ Ilé-iṣẹ́ Oúnjẹ àti Oògùn Amẹ́ríkà ní ìparí ọdún 2020. Àjẹsára Ervebo ti hàn pé ó múnádokò ní ààbò àwọn ènìyàn láti ẹ̀ya kòkòrò Ẹ̀bólà Zaire, àti pé ó jẹ́ ìṣẹ́dúró nípasẹ̀ Ẹgbẹ́ Àwọn Akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ Elétò ìmọ̀ràn lórí Àjẹsára gẹ́gẹ́bí apá kan eto gbòòrò ti àwọn irinṣẹ́ ìdáhùn ìbẹ́sílẹ̀ Ẹ̀bólà. Ní Oṣù Kejì ọdún 2020, àjẹsára náà jẹ́ ìfọwọ̀sí nípasẹ̀ Ilé-iṣẹ́ Oúnjẹ àti Oògùn Amẹ́ríkà àti pé WHO ti jẹ́ òṣìṣẹ́ tẹ́lẹ̀ fún lílo nínú àwọn ẹni-kọ̀ọ́kan tí ọjọ́-orí ọdún 18 àti àgbàlagbà (àyàfi fún aboyún àti àwọn obìnrin tí ń fún ọmọ lọ́mú) fún ààbò sí kòkòrò àrùn Ẹ̀bólà tí ó ṣẹlẹ̀ nípasẹ̀ kòkòrò Ẹ̀bólà Zaïre. Ní Oṣù Kàrún ọdún 2020, Ilé-iṣẹ́ Oògùn Yúróòpù ṣèdúró fífún àṣẹ ìtajà fún àjẹsára páàti 2 kan tí a pè ní Zabdeno-àti-Mvabea fún àwọn ẹni-kọ̀ọ̀kan fún ọdun 1 àti jù bẹ́ẹ̀ lọ. Àjẹsára náà jẹ́ èyí tí wọ́n fi jíṣẹ́ ní àwọn ìwọ̀n 2: Zabdeno ni a ṣàkóso ni àkọ́kọ́ àti pé wọ́n fún Mvabea ni ìsúnmọ́ ọ̀sẹ̀ 8 lẹ́hìn náà gẹ́gẹ́ bí ìwọǹ lílo kejì. Ìlànà ìwọǹ lílo oògùn ìdènà àrùn 2 yìí kò dára fún èsì ìbẹ́sílẹ̀ níbití ààbò lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ jẹ́ pàtàkì.","Ekuqubukeni kwe-Ebola ngo-2018 ukuya ku-2020 eDRC, kwenziwa ucwaningo lokuqala lokulawula imithi eminingi ngokungahleliwe ukuze kuhlolwe ukusebenza ngendlela efanele kanye nokuphepha kwemithi esetshenziswa ekwelapheni iziguli ezine-Ebola ngaphansi kohlaka lokuziphatha olwenziwe ngokubonisana nongoti emkhakheni kanye neDRC. Izivikeli mzimba ezimbili ze-monoclonal (i-Inmazeb ne-Ebanga) zagunyazelwa ukwelaphai isifo se-Zaire ebolavirus (Ebolavirus) kubantu abadala kanye nasezinganeni yi-US Food and Drug Administration ngasekupheleni kuka-2020. Umgomo we-Ervebo ukhombise ukuthi usebenza ngendlela efanele ekuvikeleni abantu ohlotsheni lwe-Zaire ebolavirus, futhi unconywa yi-Strategic Advisory Group of Experts on Immunization njengengxenye yamathuluzi okusabela ekuqubukeni kwe-Ebola. NgoZibandlela 2020, umgomo wagunyazwa yi-US Food and Drug Administration futhi wafanela ukusetshenziswa yiWHO kubantu abaneminyaka yobudala eyi-18 nangaphezulu (ngaphandle kwabesifazane abakhulelwe kanye nabancelisayo) ukuze kuvikelwe isifo sevayirasi ye-Ebola esibangelwa yi-Zaïre Ebola virus. NgoNhlaba 2020, i-European Medicines Agency yancoma ukunikeza ukugunyazwa kokuthengiswa komgomo onezingxenye ezi-2 obizwa ngokuthi iZabdeno-and-Mvabea kubantu abanonyaka wobudala o-1 kanye nangaphezulu. Umgomo unikezwa ngemithamo emi-2: iZabdeno inikezwa kuqala bese i-Mvabea inikezwa cishe emasontweni ayi-8 kamuva njengomthamo wesibili. Ngakho-ke lolu hlelo lwe-prophylactic 2-dose alulungele ukusabela ekuqubukeni kwesifo lapho kudingeka khona ukuvikeleka ngaleso sikhathi." +ኢቺኖኮኮሲስ (Echinococcus) ማጠቃሊያ፡- ኢቺኖኮኮሲስ በሰው ልጆች ውስጥ በሁለት ዋና ዋና ዓይነቶች የሚከሰት ጥገኛ በሽታ ነው፡- ሳይስቲክ ኢቺኖኮከስ (እንዲሁም ሃይዳቲዶሲስ በመባልም የሚይታወቅ) በቴፕዎርም ኢቺኖኮኮሲስ ግራኑሎሱስ አማካኝነት እና አልቪዮላር ኢቺኖኮኮስ ደግሞ በኢቺኖኮኮሲስ መልቲኦክላሪስ በሚባል ፓራሳይት ይከሰታል፡፡ ውሾች፣ ቀበሮዎች እና ሌሎች ሥጋ ተመጋቢ እንስሳት የአዋቂዎቹን ትሎች በሆዳቸው ውስጥ ይይዛሉ እንዲሁም የፓራሳይት እንቁላሎቹን በመርዛቸው ውስጥ ያስወጣሉ። እንቁላሎቹ በሰዎች ውስጥ ከገቡ በተለያዩ የአካል ክፍሎች በተለይም በጉበት እና በሳንባዎች ውስጥ ወደ እጭነት ያድጋሉ፡፡ ሳይስቲክ እና አልቪዮላር ኢቺኖኮኮሲስ ምንም አይነት ምልክት በማይታይባቸው የመራቢያ ጊዜያት ተለይተው ይታወቃሉ፤ ይህም ጥገኛ እጮች እስኪያድጉ እና ምልክቶችን እስኪያሳዩ ድረስ ለብዙ ዓመታት ሊቆዩ ይችላሉ፡፡ ሁለቱም በሽታዎች ከባድ ሕመም እና ሞት ሊያስከትሉ ይችላሉ፡፡ ምልክቶች፡- ሳይስቲክ ኢቺኖኮኮሲስ ምንም ምልክት በማይታይበት የመታቀፊያ ጊዜ ተለይቶ የሚታወቅ ሲሆን ይህም ጥገኛ ተውሳክ እስኪፈጠር እና ክሊኒካዊ ምልክቶችን እስኪያስነሳ ድረስ ለብዙ አመታት ሊቆይ ይችላል ይህም እንደ የቋጠሩ ቦታ እና መጠን እና በአካባቢው ሕብረ ሕዋሳት ላይ በሚኖረው ጫና ይወሰናል. በሳይስቲክ ኢቺኖኮኮሲስ ውስጥ የጥገኛ እጭ ደረጃዎች እንደ አንድ ወይም ከዚያ በላይ የቋጠሩ በዋነኛነት በጉበት እና ሳንባዎች ውስጥ የሚያድጉ ሲሆን በአጥንት፣ ኩላሊት፣ ጣፍያ፣ ጡንቻዎች፣ ማዕከላዊ የነርቭ ሥርዓት እና አይኖች ባሉ ደግሞ ባነሰ መልኩ የሚያድጉ ናቸው፡፡ ብዙውን ጊዜ የሳንባ ነቀርሳዎች ጉበት ውስጥ ሲገቡ እንደ የሆድ ህመም፣ ማቅለሽለሽ እና ማስታወክ ይከሰታሉ። ሳንባው በበሽታ ሲጠቃ እንደ ሥር የሰደደ ሳል፣ የደረት ሕመም እና የትንፋሽ እጥረት ያሉትን የበሽታ ምልክቶች ይታያሉ፡፡,"Echinococcosis Overview: Echinococcosis is a parasitic disease that occurs in two main forms in humans: cystic echinococcosis (also known as hydatidosis) and alveolar echinococcosis, caused by the tapeworms Echinococcus granulosus and Echinococcus multilocularis, respectively. Dogs, foxes and other carnivores harbour the adult worms in their intestine and evacuate the parasite eggs in their faeces. If the eggs are ingested by humans, they develop into larvae in several organs, mainly the liver and lungs. Both cystic and alveolar echinococcosis are characterized by asymptomatic incubation periods that can last many years until the parasite larvae evolve and trigger clinical signs. Both diseases can cause serious morbidity and death. Symptoms: Cystic echinococcosis is characterized by an asymptomatic incubation period that can last many years until the parasite cysts evolve and trigger clinical signs, depending on the location and size of the cysts and the pressure exerted on the surrounding tissues. In cystic echinococcosis, the larval stages of the parasite develop as one or more cysts mainly in the liver and lungs, and less frequently in the bones, kidneys, spleen, muscles, central nervous system and eyes. Abdominal pain, nausea and vomiting commonly occur when cysts invade the liver. If the lung is affected, clinical signs include chronic cough, chest pain and shortness of breath.","Cutar Ƙurajen hanta da huhu Ecinkosi Gamsashshen n bayani: Cutar Ecinkosi cuta ce mai rayuwa akan wani da take faruwa a siffofi guda biyu a jikin mutane: cutar Ecinkosi ta tsutsar ciki (wacce kuma a ka santa da 'hydatidosis) da cutar Ecinkosi ta tsutsar hanta da huhu, wacce tsutsotsin jikin mutum ke haddasa na dangin Ecinkosi (granulosus) da Ecinkosis (multilocularis), kamar yadda suka zo a baya. Karnuka da dila da wasu dabbobi masu cin nama suna ajiye manyan tsutsotsi a cikin hanjin cikin su sannan sai su fitar da ƙwaiƙwayen tsutsotsin ta kashin su. Idan mutane suka hadiye ƙwaiƙwayen, sai su zama 'yar ƙaramar tsutsa a cikin yawancin ɓangarorin jikin mutum, yawanci a cikin hanta da huhu. Duka biyu cutukan Ecinoksis na hanji da hanta da huhu ba su da ɗabi'ar bayyana alamun cutukan daga lokacin kamuwa, inda cutukan za su iya kawai tsawon shekaru har zuwa lokacin da 'yar tsutsar za ta girma sannan ta nuna alamu. Duka cutukan guda biyu za su iya janyo tsananin cutar da mutuwa. Alamomi: cutar Ecinkosi ta hanji tana da ɗabi'ar ƙin nuna alamar cutar daga lokacin kamuwa da cutar wanda zai kai tsawon shekaru da yawa har zuwa lokacin da tsutsotsin za su fara girma da bayyana alamu, ya danganta da guri da girman tsutsotsin da takurar da aka yi wa kewayen ƙwayoyin halittar gurin. A cutar Ecinoksis ta hanji, matakan tsutsar na girma a matsayin guda ɗaya ko fiye da haka yawanci a cikin hanta da hunhu, sannan kuma ba koyaushe ba ne ake samu a ƙasusuwa da ƙoda da wata tsoka a ciki da a tsarin jijìyoyin da ƙwaƙwalwa da kuma idanu. Ciwon ciki da tashin zuciya da kuma amai yawanci su suke faruwa yayin da tsutsotsin suka durfafi hanta. Idan huhu ya shafu da cutar, alamun yin magani irin su tari mai naci, ciwon ƙirji da kuma ƙarancin numfashi.","Echinococcosis Muhtsari: Echinokokosisi ni ugonjwa wa vimelea ambao hutokea kwa aina mbili kuu kwa wanadamu: echinokokosisi sistiki (pia inajulikana kama hydatidosis) na echinokokosisi ya tundu ya mapafu, inayosababishwa na minyoo ya Echinokokosisi sistiki granulosus na Echinococcus multilocularis, kwa mtiririko huo. Mbwa, mweha na wanyama wengine walao nyama huhifadhi minyoo waliokomaa kwenye utumbo na kutoa mayai ya vimelea kwenye kinyesi chao. Ikiwa mayai yatamezwa na wanadamu, yanakua mabuu katika viungo kadhaa, haswa ini na mapafu. Echinokokosisi sistiki na ya tundu ya mapafu zina sifa ya vipindi vya utotozi visivyo na dalili ambavyo vinaweza kudumu miaka mingi hadi mabuu ya vimelea yanabadilika na kusababisha dalili za kiafya. Magonjwa yote mawili yanaweza kusababisha magonjwa makubwa na kifo. Dalili: Echinokokosisi sistiki ina sifa ya kipindi cha utotozi kisicho na dalili ambacho kinaweza kudumu kwa miaka mingi hadi cyst ya vimelea igeuke na kusababisha dalili za kiafya, kulingana na eneo na ukubwa wa cyst na shinikizo lililowekwa kwenye tishu zinazozunguka. Katika echinokokosisi sistiki, hatua za mabuu za vimelea hukua kama uvimbe mmoja au zaidi hasa kwenye ini na mapafu, na mara chache sana kweny mifupa, figo, wengu, misuli, mfumo mkuu wa neva na macho. Maumivu yasiyo ya kawaida, kichefuchefu na kutapika mara nyingi hutokea wakati uvimbe huvamia ini. Ikiwa mapafu yataathiriwa, dalili za kiafya ni pamoja na kikohozi cha muda mrefu, maumivu ya kifua na upungufu wa kupumua.","Àrùn Echinococcosis Ìsọníṣókí: Echinococcosis jẹ́ àrùn àfòmọ́ tí ó wáyé ní àwọn fọ́ọ̀mù àkọ́kọ́ méjì nínú ènìyàn: cystic echinococcosis (ti a tun mọ ni hydatidosis) ati Àpò ẹ̀dọ̀fóró echinococcosis, tí ó ṣẹlẹ̀ nipasẹ kọ̀lọ̀kọ̀lọ̀ arìn nínú ara Echinococcus granulosus àti Echinococcus multilocularis, lẹ́sẹsẹ. Àwọn ajá, kọ̀lọ̀kọ̀lọ̀ àti àwọn ẹran-ara mìíràn gbé àwọn kòkòrò àgbàlagbà sínú ìfun wọn ti wọn sì kó àwọn ẹyin àfòmọ́ kúrò nínú ìfun wọn. Ti ènìyàn bá jẹ ẹyin náà, wọn yóò di ìdin sínú oríkeríke ara, pàápàá jù lọ, ẹ̀dọ̀ àti ẹ̀dọ̀fóró. Àwọn méjèèjì, cystic àti àpò ẹ̀dọ̀fóró echinococcosis jẹ́ ìjúwe nípasẹ̀ àwọn àkókò ìdáwọ́lé àìsàn aláìlámi tí ó lè ṣiṣẹ́ ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún títí tí ìdin àfòmọ́ yóò dàgbàsókè àti fa àwọn àmì ìwòsàn. Àwọn àrùn méjèèjì lè fa àrùn ńlá àti ikú. Àwọn àmì àìsàn: Cystic echinococcosis jẹ́ ìjúwe nípasẹ̀ àkókò ìdáwọ́lé àìsàn aláìlámi tí ó lè ṣiṣẹ́ ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún títí tí àwọn àfòmọ́ cysts yóò dàgbàsókè àti pé yóò fa àwọn àmì ìwòsàn, dá lórí ipò àti ìwọǹ àwọn cysts àti títẹ̀ tí ó ṣiṣẹ́ lórí àwọn àgbègbè ìmọ́lára. Nínú rírẹ echinococcosis, àwọn ipele ìdin tí àfòmọ́ náà dàgbàsókè bí ọkan tàbí díẹ̀ sii ní pàtàkì nínú ẹdọ ati ẹ̀dọ̀fóró, àti wí pè, wọ́n a máa kéré si nígbàgbogbo nínú àwọn egungun, àwọn kídìnrín, ọlọ inú , àwọn iṣan, gbùngbùn ìṣàkóso ara àti àwọn ojú. Ìrora inú, rírù àti èébì máa ń wáyé nígbàtí àwọn cysts bá gbógun ti ẹ̀dọ̀. Tí ẹ̀dọ̀fóró bá nípa, àwọn àmì ìwòsàn pẹ̀lú ikọ́aláìdúró, ìrora àyà àti kúkúrú eemi.","I-Echinococcosis Uhlolojikelele: I-echinococcosis yisifo sezilwane ezincela igazi labanye esenzeka ngezindlela ezimbili eziyinhloko kubantu: i-cystic echinococcosis (eyaziwa nangokuthi i-hydatidosis) ne-alveolar echinococcosis, ebangelwa izibungu i-Echinococcus granulosus ne-Echinococcus multilocularis, ngokulandelana. Izinja, izimpungushe kanye nezinye izilwane ezidla inyama zigcine izibungu ezindala emathunjini azo futhi zikhiphe amaqanda ezilwane ezincela igazi lezinye kumakaka azo. Uma amaqanda edliwa abantu, akhula abe izibungu ezithweni eziningana zomzimba, ikakhulukazi esibindini kanye nasemaphashini. Kokubili i-cystic ne-alveolar echinococcosis kubonakala ngezikhathi zokufukamela ezingenazimpawu ezingahlala iminyaka eminingi kuze kube yilapho izibungu zesilwane esincela igazi labanye ziguquka khona futhi zibangela izimpawu zezempilo. Zombili lezi zifo zingabangela ukugula okubucayi kanye nokushona. Izimpawu: I-cystic echinococcosis ibonakala ngenkathi yokufukamela engenazimpawu engahlala iminyaka eminingi kuze kube yilapho ama-cysts silwane esincela igazi labanye eguquka futhi ebangela izimpawu zezempilo, kuye ngendawo kanye nobukhulu bama-cysts kanye nengcindezi enikezwa izicubu zomzimba ezizungezile. Ku-cystic echinococcosis, izigaba zezibungu zesilwane esincela igazi labanye zikhula njenge-cyst eyodwa noma ngaphezulu ikakhulukazi esibindini kanye nasemaphashini, futhi akwenzeki kaningi emathanjeni, ezinsweni, emhlathini, emisipheni, ohlelweni olungumongo lezinzwa kanye nasemehlweni. Ukuphathwa yisisu, isicanucanu kanye nokuphalaza kuvame ukwenzeka lapho ama-cysts ehlasela isibindi. Uma kuthinteke iphaphu, izimpawu zezempilo zihlanganisa ukukhwehlela okungamahlalakhona, isifuba esibihlungu kanye nephika." +አልቮላር ኢቺኖኮኮሲስ ከ5-15 ዓመታት ባለው ጊዜ ውስጥ ምንም አይነት ምልክት በማይታይበት የመራቢያ ጊዜ ያለው ሲሆን በጉበት ውስጥ የሚገኘውን የመጀመሪያ ደረጃ ዕጢ መሰል ጉዳትን ቀስ በቀስ በማደግ ይታወቃል፡፡ በሽታው በደም እና በህመም መከላኪያ (ሊንፋቲክ) ሲስተም ከተሰራጨ በኋላ ቁስሎች እንደ ጣፊያ፣ ሳንባ እና አንጎል ያሉ ሌሎች የአካል ክፍሎችን ሊከሰቱ ይችላሉ፡፡ የበሽታ ምልክቶች የክብደት መቀነስ፣ የሆድ ህመም መሰማት፣ አጠቃላይ የአካል ህመም እና የጉበት በሽታ ምልክቶችን ያካትታሉ። ህክምና ካልተደረገለት አልቮላር ኢቺኖኮኮከሲስ ቀስ በቀስ ለሞት የሚዳርግ በሽታ ነው፡፡ ሕክምና፡- ሁለቱም ሳይስቲክ ኢቺኖኮኮከሲስ እና አልቮላር ኢቺኖኮኮከሲስ አንዳንዴም ሰፊ ቀዶ ጥገና እና/ወይም ረጅም የመድኃኒት ሕክምና የሚያስፈልጋው ለማከሙ ውድ እና ውስብስብ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ የሚሰጠው ሕክምና በአልትራሳውንድ የከረጢት ምስሎች ላይ በመመርኮዝ መወሰን አለበት፡፡ ሕክምናዎች በ PAIR (መቅደድ፣ ማውጣት፣ መውጋት፣ በድጋሚ ፈሳሽ ማውጣት) ዘዴ አማካኝነት ቀዶ ጥገና፣ ፀረ-ተላላፊ መድሐኒቶዎች ወይም በቀላሉ በመመልከት እና በመጠባበቅ ላይ የጉበት በሽታውን ማከም ሊያካትቱ ይችላሉ፡፡ የሰው የቋጠረ ኢቺኖኮኮከሲስ እንደ አልትራሳውንድ ወይም የኮምፒዩተር ቲሞግራፊ በመሳሰሉ የምስል መሳሪያዎች በምርመራ የሚታወቅ ሲሆን የላብራቶሪ ማረጋገጫው በበሽታ መከላከል አቅም ምርመራዎች ላይ ��ተመሰረተ ነው። የአልቮላር ኢቺኖኮኮከሲስ ምርመራ በሕክምና ግኝቶች እና የወረርሽኝ መረጃዎች፣ የምስል ቴክኒክ፣ ሂስቶፓቶሎጂ እና/ወይም በኑክሊክ አሲድ መለየት እና በበሽታ መከላከል አቅም ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ አስቀድሞ ምርመራ ማድረግ እና የእጢ መሰል ቀዶ ጥገና እና ፀረ-ተሃዋሲያን የመከላኪያ መድሀኒት መደረጉን ተከትሎ ዋና ዋና ነገሮች ሆነው ይቆያሉ፡፡,"Alveolar echinococcosis is characterized by an asymptomatic incubation period of 5–15 years and the slow development of a primary tumour-like lesion which is usually located in the liver. Lesions may also involve other organs such as the spleen, lungs and brain following dissemination of the parasite via the blood and lymphatic system. Clinical signs include weight loss, abdominal pain, general malaise and signs of hepatic failure. If left untreated, alveolar echinococcosis is progressive and fatal. Treatment: Both cystic echinococcosis and alveolar echinococcosis can be expensive and complicated to treat, sometimes requiring extensive surgery and/or prolonged drug therapy. The treatment used should be decided based on results from ultrasound images of the cyst. Treatments can include percutaneous treatment of the hydatid cysts with the PAIR (Puncture, Aspiration, Injection, Re-aspiration) technique, surgery, anti-infective drug treatments or simply watching and waiting. Human cystic echinococcosis is diagnosed with imaging tools such as ultrasound or computed tomography, and its laboratory confirmation relies on serological tests. Diagnosis of alveolar echinococcosis is based on clinical findings and epidemiological data, imaging techniques, histopathology and/or nucleic acid detection, and serology. Early diagnosis and radical (tumour-like) surgery followed by anti-infective prophylaxis remain the key elements.","Cutar Ecinokis ta hanta da huhu tana da ɗabi'ar ƙin nuna alamun cutar daga lokacin kamuwa da cutar zuwa shekaru 15 da kuma girma a hankali na wasu ƙwayoyin halitta da suka lalace da yawanci ta ke a hanta. Lalacewar wasu ɓangarorin jiki zai iya haɗawa da wasu ɓangarorin jiki irin su cutar tsutsar ciki da hunhu da kuma ƙwaƙwalwa bayan yaɗuwar tsutsar ta hanyar jini da kuma tsarin ruwan jini. Alamun fara ganowa don yin maganin cutar ya haɗa da rashin nauyi da ciwon ciki da jin ciwo gaba ɗaya ba tare da gano matsalar ba da kuma alamun ciwon hanta. Idan ba ai magani ba, cutar Ecinokis ta hanta ta hanyar zata ta cigaba da girma kuma ta haddasa mutuwa. Magani: Duka biyun cutukan Ecinokis na hanji ciki da na hanta da huhu suna da tsada da wahalar sha'ani a wajen yin maganin su, inda wani lokaci take buƙatar babbar tiyata ko kuma shan maganin mai tsawon lokaci. Za a yanke irin maganin da za a yi bisa la'akari da sakamakon hoton binciken da ya nuna abin da ke cikin mutum na marurun. Yin magani zai iya haɗawa da ɓulawa da tatse ƙurajen da allura da tiyata da ba da magunguna ko kuma sa ido a kan ciwon ba tare da wani magani ba. Ana iya gano cutar ƙurajen hanta da huhu a jikin mutane ta hanyar amfani da hasko hoton ciwon ko duba hoton ciwon ta na'aura mai ƙwaƙwalwa sannan ana tabbatar da ciwon ta hanyar gwajin jini. Ana gano cutar baibayewar ƙuraje a hanta da wasu ɓangarorin jiki wato (alveolar echinococcosis) masu haddasa kumburi ta hanyar nazarin alamun cutar da bayanan annoba da hasko hoton ciwon da ƙwayoyin halitta da gwajin jini. Gano cutar da wuri da tiyatar cire marurun gaba ɗaya, da kuma bada maganin kariya, suna da matuƙar muhimmanci wajen yin magani.","Echinokokosisi ya tundu ya mapafu ina sifa ya muda wa utotozi usio na dalili wa miaka 5‚Äì15 na maendelo ya polepole ya kidonda cha msingi kama uvimbe ambao kwa kawaida uko kwenye ini. Vidonda vinaweza pia kuhusisha viungo vingine kama vile wengu, mapafu na ubongo kufuatia kuenea kwa vimelea kupitia damu na mfumo wa limfu. Dalili za kiafya ni pamoja na kupoteza uzito, maumivu ya tumbo, malaise ya jumla na dalili za kushindwa kwa ini. Ikiwa haijatibiwa, echinokokosisi ya tundu ya mapafu inakua na inaweza kusababisha kifo. Tiba: Echinokokosisi sistiki na echinokokosisi ya tundu ya mapafu zinaweza kuwa ghali ni ngumu kutibu, wakati mwingine kuhitaji upasuaji wa kina na/au matibabu ya muda mrefu ya dawa. Tiba inayotumiwa inapaswa kuamuliwa kulingana na matokeo kutoka kweny picha za mionzi ya uvimbe. Matibabu yanaweza kujumuisha matibabu ya uvimve kwenye ngozi kwa kutumia mbinu za PAIR (Kuchomwa, Kuvuta pumzi, Kudunga, Kuvuta pumzi tena), upasuaji, matibabu ya dawa za kuzuia maambukizo au kutazama tu na kusubiri. Ugonjwa wa Echinokokosisi sistiki wa mwanadamu hugunduliwa na zana za kupiga picha kama vile picha ya mionzi au tomografia ya kompyuta, na uthibitisho wake wa kimaabara unategemea vipimo vya serelojia. Utambuzi wa echinokokosisi ya tundu la mapafu unatokana na matokeo ya kliniki na data ya epidemiolojia, mbinu za kupiga picha, histopatholojia na /au ugunduzi wa asidi ya nukleiki, na serolojia. Utambuzi wa mapema na upasuaji mkubwa (kama uvimbe) ikifuatiwa na kinga dhidi ya maambukizo hubakia kuwa vipengele muhimu.","Àpò ẹ̀dọ̀fóró echinococcosis jẹ́ ìjúwe nípasẹ̀ àkókò ìdáwọ́lé àìsàn aláìlámì ti ọdún 5–15 àti ìdàgbàsókè tí ó lọ́ra tí ọgbẹ́ túmọ̀ àkọ́kọ́ tí ó wà nínú ẹẹ̀dọ̀ nígbà gbogbo. Àwọn ọgbẹ́ lè tún kan àwọn ara mìíràn gẹ́gẹ́bí Ọlọ inú, ẹ̀dọ̀fóró àti ọpọlọ lẹ́yìn ìtànkálẹ̀ àfòmọ́ nípasẹ̀ ẹ̀jẹ̀ àti ètò omi ara. Àwọn àmì ìwòsàn pẹ̀lú rírú, ẹ̀dùn inu, àìlera gbogbogbò àti àwọn àmì ti ìkùnà ẹ̀dọ̀. Tí a bá fiílẹ̀ láìtọ́ju, àpò ẹ̀dọ̀fóró echinococcosis yóò tẹ̀síwájú pẹ̀lú èyí tó lágbára. tọ́jú: Méjèèjì cystic echinococcosis àti àpò ẹ̀dọ̀fóró echinococcosis lè gbówólórí àti ìdíjú láti tọ́jú, nígbàmíràn yóò nílò iṣẹ́ abẹ ńlá àti /tàbí ìtọ́jú oògùn ọlọ́jọ́ pípẹ́. Ìtọ́jú tí a lò gbọ́dọ̀ jẹ ìpinnu láti ara àbájáde awọn aworan ọ̀lútíràsáńdi ti ẹ̀rẹ. Àwọn ìtọ́jú le pẹ̀lú ìtọ́jú tí ó gba ara kọjá tí awọn cysts hydatid pẹ̀lú PAIR (Puncture, Aspiration, Injection, Re-aspiration) ìlànà, iṣẹ́ abẹ, àwọn ìtọ́jú oògùn egbògi-àrùn tàbí wíwò nírọ̀rùn àti ìdádúró. Echinococcosis cystic eniyan jẹ òní àyẹ̀wò pẹ̀lú àwọn irinṣẹ́ àwòrán bíi olutirasandi tàbí èrò ayàwòrán ara tí a ṣe ìṣirò, àti ìjẹ́rìí sí yàrá ìwádìí rẹ tó dá lórí àwọn ìdánwò àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀. Àyẹ̀wò ti àpò ẹ̀dọ̀fóró echinococcosis dá lórí àwọn àwárí ile-iwosan àti dátà àjàkálẹ̀-àrùn, àwọn ìlànà àwòrán, ayewo ìmọ́lára àti /tàbí wíwá èròjà inú kòkòrò hóró, àti àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀. Ṣíṣàyẹ̀wò ní kùtùkùtù àti iṣẹ́ abẹ nípa ìpilẹ̀ṣẹ̀ (bíi túmọ̀) tí ó tẹ̀le pẹ̀lú ìdènà egbògi-àrùn jẹ́ àwọn èròjà pàtàkì.","I-Alveolar echinococcosis ibonakala ngenkathi yokufukamela engenazimpawu yeminyaka emi-5 ukuya kweyi-15 kanye nokukhula kancane kwesilonda esiyinhloko esifana nesimila esivame ukuba sesibindini. Izilonda zingase futhi zibandakanye ezinye izitho ezinjengobende, amaphaphu kanye nobuchopho ngemva kokusakazeka kwesilwane esincela igazi labanye ngegazi kanye nangohlelo lomzimba olubizwa nge-lymphatic system. Izimpawu zezempilo zihlanganisa ukwehla kwesisindo somzimba, isisu esibuhlungu, ukungahambi kahle okuvamile kanye nezimpawu zokungasebenzi kahle kwesibindi. Uma ingelashwa, i-alveolar echinococcosis iqhubekela phambili futhi iyabulala. Ukwelashwa: Kokubili i-cystic echinococcosis ne-alveolar echinococcosis kungabiza futhi kube yinkimbinkimbi ukukwelapha, ngezinye izikhathi kudinga ukuhlinzwa okubanzi kanye/noma ukwelashwa ngemithi isikhathi eside. Ukwelashwa okusetshenzisiwe kufanele kunqunywe ngokusekelwe emiphumeleni evela ezithombeni ze-ultrasound ze-cyst. Ukwelashwa kungahlanganisa ukwelashwa kwama-hydatid cyst ngenqubo ebizwa nge-PAIR (Puncture, Aspiration, Injection, Re-aspiration), ukuhlinzwa, imithi elwa nokutheleleka ngesifo noma ukumane ubukele futhi ulinde. I-Human cystic echinococcosis itholakala ngamathuluzi okuveza izithombe anjenge-ultrasound noma i-computed tomography, futhi ukuqinisekiswa kwayo kwaselabhorethri kuncike ekuhlolelweni amagciwane kanye nezinye izinto oketshezini lomzimba lwe-serum (serology). Ukutholakala kwesifo i-alveolar echinococcosis kusekelwe kokutholakele kwezempilo kanye nedatha yezifo eziwubhubhabe (epidemiology), izindlela zokuthatha izithombe, i-histopathology kanye/noma ukutholwe yi-nucleic acid, kanye ne-serology. Ukusheshe kutholakale isifo kanye nokuhlinzwa okukhulu (okufana nokwesimila) okulandelwa yi-prophylaxis elwa namagciwane kuhlala kuyizinto ezisemqoka." +ቁስሉ የተገደበ ከሆነ የእጢ መሰል ቀዶ ጥገና ማድረግ ይፈውሳል፡፡ በሚያሳዝን ሁኔታ በብዙ ታካሚዎች ውስጥ በሽታው በከፍተኛ ደረጃ ላይ የተገኘ ሲሆን ያለ ፀረ-ተባይ ህክምና የተወሰደ ወይም ህክምናው ያልተሟላ ከሆነ የማስታገሻ ቀዶ ጥገናው እንዲያገርሽ ሊያደርገው ይችላል፡፡,"If the lesion is confined, radical surgery offers cure. Unfortunately, in many patients the disease is diagnosed at an advanced stage, and palliative surgery, if carried out without or with incomplete anti-parasitic treatment, frequently results in relapses.","Idan aka iyakance girman marurun, tayita za ta iya warkar da ciwon. Sai dai abin takaici, a yawancin masu ɗauke da cutar ana gano cutar ne a makare, sannan tiyatar da ake yi don rage tasirin cutar kuma bata warkarwa, idan aka ƙi yin ko aka yi maganin tsutsar sama-sama, yawanci na sa cutar ta dawo.","Ikiwa kidonda kimefunikwa, upasuaji mkubwa hutibu. Kwa bahati mbaya, kwa wagonjwa wengi ugonjwa huo hugunduliwa katika hatua ya juu, na upasuaji wa kupunguza, ikiwa unafanywa bila au kwa tiba isiyokamilika ya kupambana na vimelea, mara nyingi husababisha kurudi tena.","Tí ọgbẹ́ náà bá wà ńí ìhámọ́, iṣẹ́ abẹ nípa ìpilẹ̀ṣẹ̀ ń fún ni àrọ́wọ́to. Ó ṣeni láàánú, ni ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aláìsàn á ṣe àyẹ̀wò àrùn náà ni ìpele tó ti ní ìlọsíwájú, àti iṣẹ́ abẹ elérò, tí o bá ṣe láìsí tàbí pẹ̀lú ìtọ́jú agbógunti-àfòmọ́ ti kò pé, ọ̀pọ̀ ìgbà ni ó sábà máa ń fa akùdé.","Uma isilonda sivalekile, ukuhlinzwa okumandla kuhlinzeka ukwelashwa. Ngeshwa, ezigulini eziningi lesi sifo sitholakala sisesigabeni esithuthukile, futhi ukuhlinzwa kokuphazamiseka, uma kwenziwa ngaphandle noma ngokwelashwa okungaphelele okulwa namagciwane, kuvame ukuba nomphumela wokubuyisela emuva." +የአስቸኳይ ሕክምና እርዳታ ማጠቃሊያ፡- በአለም ዙሪያ በጠና የታመሙ እና የተጎዱ ሰዎች በየቀኑ መንከባከብ ያፈልጋል፡፡ እርዳታ ሰጪዎች ህጻናትን እና ወጣጦችን በህክምና፣ በቀዶ ሕክምና እና በወሊድ ድንገተኛ አደጋዎች፣ ጉዳቶች እና በሽታዎች፣ የልብ ድካም እና ስትሮክ፣ አስም እና ከባድ የእርግዝና ችግሮች ያሉበትን ሁኔታ ይከታተላሉ፡፡ አስቀድመው የሚከላከሉበትን እውቀት በመስጠት እና እንደገና በማነቃቃት የተቀናጀ መፍትሄን ቅድሚያ መስጠት የእነዚህ ሁሉ ሁኔታዎች ተጽእኖ ይቀንሳል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የአጣዳፊ፣ አስከፊ ትውስታ ህመም እና የአጣዳፊ ህመም እንክብካቤ አሰጣጥ መርሃ ግብር ከጤና ስርዓቱ ጋር የመጀመሪያ የመገናኛ ነጥብ ሆነው የሚያገለግሉትን የድንገተኛ ሕክምና እንክብካቤ ሥርዓቶችን ለማጠናከር እና ጥራት ያለውና ዘመናዊ የአደጋ ጊዜ ሕክምና አገልግሎት ተደራሽ ለማድረግ የተዘጋጀ ነው፡፡ ተጨማሪ እወቅ የድንገተኛ ጊዜ እንክብካቤ የጤና ስርዓቱ አስፈላጊ አካል ሲሆን በዓለም ዙሪያ ላሉ በርካታ ሰዎች የመጀመሪያ የመገናኛ ቦታ ሆኖ ያገለግላል፡፡ በተለይ በጤና ጥበቃው ተደራሽነት ላይ የሎጂስቲክስ ወይም የገንዘብ ዕጥረቶች ሲኖሩ ሰዎች ሊቀርቡ የሚችሉት አጣዳፊ ሕመም ወይም ጉዳት ሲሆን ብቻ ነው፡፡ በአብዛኛዎቹ አጋጣሚዎች የታመሙ እና የተጎዱት ህጻናት እና አዋቂዎች የህክምና፣ የቀዶ ጥገና እና የማህፀን ድንገተኛ ህመም፣ ተላላፊ እና ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች እና የእርግዝና በሽታዎችን ለመንከባከብ ኃላፊነት ያለባቸው የስልክ ጥሪ ሕክምና ሰጪዎች ናቸው፡፡ የተቀናጀ የመከላከል ስርዓቱ አስቀድሞው የሚከላከሉበት መንገድ በማሳየት እና በማነቃቃት ላይ ቅድሚያ ሰጥቶ ከነዚህ ሁሉ ሁኔታዎች ጋር በተያያዙ በሽታዎችን መያዝ እና ሞትን በእጅጉ ይቀንሳል፡፡,"Emergency care Overview: All around the world, acutely ill and injured people seek care every day. Frontline providers manage children and adults with medical, surgical and obstetric emergencies, including injuries and infections, heart attacks and strokes, asthma and acute complications of pregnancy. Prioritising an integrated approach to early recognition and resuscitation reduces the impact of all of these conditions. WHO's Emergency, Trauma and Acute Care programme is dedicated to strengthening the emergency care systems that serve as the first point of contact with the health system for so much of the world, and to supporting the development of quality, timely emergency care accessible to all. Learn more Emergency Care is an essential part of the health system and serves as the first point of contact for many around the world. Especially when there are logistical or financial barriers to healthcare access, people may present for care only when symptomatic with acute illness or injury. In most cases, the ill and injured present to frontline providers responsible for the care of both children and adults with medical, surgical and obstetric emergencies, including injuries, communicable and noncommunicable diseases, and complications of pregnancy. Prioritizing an integrated approach to early recognition and resuscitation substantially reduces the morbidity and mortality associated with all of these conditions.","Bada agajin gaggawa Gamsashshen bayani: A duk faɗin duniya, mutane masu fama da cututtuka da ciwuka masu tsanani na neman kulawa koyaushe. Manyan masu ba da kulawa suna tallafa wa yara da manya da taimakon gaggawa na asibiti da tiyata da kuma lokacin haihuwar jarirai, wanda ya haɗa ciwuka da cututtukan da shanyewar jiki da asma da kuma matsalolin daukar ciki masu tsanani. Bada muhimmanci ga wata hanyar haɗin guiwar gano da warkar da marasa lafiya cikin sauri suna rage tasirin dukkan waɗannan matsalolin lafiyar. Agajin gaggawar na Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), shirin ba da kulawa ga masu fama da matsanancin ciwo da fita daga hayyaci domin inganta tsarin kulawa ta gaggawa wanda ya zama a matakin farko na kulawa da lafiya da tallafa wa ci gaban samar da lafiya mai nagarta da kuma damar samun agajin gaggawa a kan lokaci kuma ga kowa. Ƙara koyo Bayar da agajin gaggawa abu ne mai matuƙar muhimmanci na tsarin kiwon lafiya sannan yake a matsayin wanda mutane a faɗin duniya ke fara tuntuɓa . Musamman idan da akwai rashin hanyar zuwa samun kiwon lafiya da kuɗi, mutane suna zuwa ne kawai yayin da alamun cutar ko ciwon ya tsananta. A yawancin lokuta, marasa lafiya da masu rauni suna fara zuwa gun ma'aikatan lafiyar, waɗanda alhakinsu shi ne kula da yara da manya da suke da matsalolin lafiya da dama da tiyata da matsalolin haihuwar yara na gaggawa wanda ya haɗa raunuka da cututtuka masu yaɗuwa da waɗanda basa yaɗuwa da wasu matsalolin lafiya na juna biyu. Bawa wani tsarin haɗin guiwa muhimmanci domin saurin gano da warkar da marasa lafiya sosai yana rage tasirin cutar da yawan mace-macen da suke da alaƙa da waɗannan yanayin cututtukan.","Huduma ya dharura. Muhtasari: Ulimwenguni kote, watu walio wagonjwa sana na waliojeruhiwa hutafuta huduma kila siku. Watoa huduma wa mstari wa mbele husimamia watoto na watu wazima walio na dharura za matibabu, upasuaji na uzazi, ikiwa ni pamoja na majeraha na maambukizo, mshtuko wa moyo kiharusi, pumu na matatizo makubwa ya ujauzito. Kuweka kipaumbele kwa mbinu jumuishi ya utambuzi wa mapema na ufufuo hupunguza athari za hali hizi zote. Mpango wa Dharura, Kiwewe na Huduma ya Papo hapo wa WHO umejitolea kuimarisha mifumo ya huduma ya dharura ambayo hutumika kama sehemu ya kwanza ya kuwasiliana na mfumo wa afya kwa sehemdu kubwa ya dunia, na kusaidia maendeleo ya ubora, huduma ya dharura kwa wakati inayopatikana kwa wote. Jifunze zaidi. Huduma ya Dharura ni sehemu muhimu ya mfumo wa afya na hutumika kama sehemu ya kwanza ya kuwasiliana na watu wengi duniani kote. Hasa wakati kuna vizuizi vya vifaa au vya kifedha kwa ufikiaji wa huduma ya afya, watu wanaweza kuwasilisha huduma wakati tu dalili ya ugonjwa mkali au jeraha. Mara nyingii, wagonjwa na waliojeruhiwa huwa mbele ya watoa huduma walio mstari wa mbele wanaohusika na malezi ya watoto na watu wazima walio na dharura za matibabu, upasuaji na uzazi, ikiwa ni pamoja na majedraha, magonjwa ya kuambukiza na yasiyo ya kuambukiza, na changamoto za ujauzikto. Kutanguliza mkabala zjumuishi wa utambuzi wa mapema na ufufuo hupunguza kwa kiasi kikubwa ulemavu na vikfo vinavyohusiana na hali zote hizi.","Ìtọ́jú pàjáwìrì Ìsọníṣókí: Ni gbogbo àgbáyé , àwọn ènìyàn tí ó ṣàìsàn púpọ̀ àti àwọn ti ó farapa ń wá ìtọ́jú lójoojúmọ́. Àwọn Olùpèsè iwájú ń ṣàkóso àwọn ọmọdé àti àwọn àgbàlagbà pẹ̀lú ìṣoògùn, iṣẹ́ abẹ àti àwọn ìpè pàjáwìrì tí ó níṣe pẹ̀lú aláboyún, pẹ̀lú àwọn ìpalára àti àwọn àkóràn, ìkọlù ọkàn àti àrùn rọpá rọsẹ̀, ikọ-fèé àti àwọn ìlọ́lù ńlá oyún. Pípàtàkì àwọn ọ̀nà ìsopọ̀ sí ìdánimọ̀ ní kùtùkùtù àti ìsọdọ̀tun yóò dín ipa gbogbo àwọn ipò wọ́nyí kù. Ètò Pàjáwìrì ti WHO, ìbànújẹ́ àti Ètò Ìtọ́jú Àìsàn Ògidì jẹ́ èyí tí a fi sórí sì àwọn ètò itọju pàjáwìrì tí ó ṣiṣẹ́ bí ààyè àkọ́kọ́ tí olú básọ̀rọ̀ pẹ̀lú ètò ìlera fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ni àgbáyé, àti láti ṣe àti lẹyin ìdàgbàsókè dídára, ìtọ́jú pàjáwìrì àkókò tí ó wà fún gbogbo ènìyàn. Kẹ́kọ̀ọ́ síi Ìtọ́jú Pàjáwìrì jẹ́ apá kan pàtàkì fún ètò ìlera àti wí pé ó ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí ààyè àkọ́kọ́ fún ìpàdé ọ̀pọ̀lọpọ̀ ní àgbáyé. Pàápàá jù lọ, nígbà tí àwọn ohun èlò tàbí àwọn ìdènà ìnáwó bá wà sí ìráyè sí ìlera, àwọn ènìyàn lè wá fún ìtọ́jú nìkan nígbàtí wọn bá rí àmì àìsàn ti ó jé ògidì tàbí ìfarapa. Ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbà , àwọn aláìsàn àti àwọn tó farapa wà tí a kó síwájú àwọn Olùpèsè tí ó wà fún ìtọ́jú àwọn ọmọdé àti àwọn àgbàlagbà pẹ̀lú ìṣoògùn, iṣẹ́ abẹ àti àwọn pàjáwìrì aláboyún, pẹ̀lú àwọn ìpalára, àwọn àrùn tí ó le rán àti èyí tí kò le ràn, àti àwọn ìlọ́lù oyún . Pípàtàkì ọnà iṣọpọ sí ìdànimọ̀ ni kùtùkùtù àti ìsọdọ̀tun ní pàtàkì jù lọ, máa ń dín àrùn àti ikú tí ó ní nǹkan ṣe pẹ̀lú gbogbo àwọn ipò wọ̀nyí kù.","Ukunakekelwa kwezimo eziphuthumayo Uhlolojikelele: Emhlabeni wonke, abantu abagula kakhulu kanye nabalimele bafuna ukunakekelwa nsuku zonke. Abahlinzeki abaphambili kulokhu bengamela izingane kanye nabantu abadala ngokuphathelene nezimo eziphuthumayo zezokwelapha, ukuhlinzwa kanye nokubeletha, okuhlanganisa ukulimala nokutheleleka ngezifo, ukuhlaselwa yisifo senhliziyo kanye nokufa unhlangothi, isifuba somoya kanye nezinkinga ezibucayi ngokuphathelene nokukhulelwa. Ukubeka eqhulwini indlela ehlanganisiwe yokuqashelwa kusenesikhathi kanye nokuvuselelwa kunciphisa umthelela wazo zonke lezi zimo. Uhlelo lweWHO lokuNakekela eZimweni eziPhuthumayo, ukuLimala kanye neZifo eziBucayi luzinikele ekuqiniseni ukuthi izinhlelo zokunakekelwa kwezimo eziphuthumayo zisebenza njengendawo yokuqala yokuxhumana nohlelo lwezempilo emhlabeni wonke, nasekusekeleni ukuthuthukiswa kokunakekelwa kwezimo eziphuthumayo okuyikhwalithi, kanye okufinyeleleka kukho ngesikhathi kubo bonke. Funda kabanzi UkuNakekelwa kweZimo eziPhuthumayo kuyingxenye ebalulekile yohlelo lwezempilo futhi kusebenza njengendawo yokuqala yokuxhumana kwabaningi emhlabeni jikelele. Ikakhulukazi lapho kunezithiyo ngokuphathelene nokufinyelela ezimpahleni noma ezimalini kwezokunakekelwa kwezempilo, abantu bangeza ukuze banakekelwe kuphela lapho benezimpawu zokugula okubucayi noma ukulimala. Ezimweni eziningi, abagulayo kanye nabalimele bafika kwabaphambili ekuhlinzekeni abanomthwalo wokunakekela bobabili izingane kanye nabantu abadala abanezimo eziphuthumayo zezokwelapha, ukuhlinza kanye nokubeletha, okuhlanganisa ukulimala, izifo ezithathelanayo nezingathathelani, kanye nezinkinga ngokuphathelene nokukhulelwa. Ukubeka eqhulwini indlela ehlanganisiwe yokuqashelwa kusenesikhathi nokuvuselelwa kunciphisa kakhulu ukugula kanye nokushona okuhlobene nazo zonke lezi zimo." +በቅድመ ሆስፒታል እና በፋሲሊቲ ላይ የተመሰረተ የድንገተኛ ሕክምና እንክብካቤ ከፍተኛ ተፅዕኖ እና ወጪ ቆጣቢ ሁለተኛ ደረጃ መከላከያ ናቸው፡፡ በተጨማሪም የመጀመሪያ ደረጃው መከላከያ እና የወረርሽኙን መከላከል እርምጃ ለመምራት የድንገተኛ ሕክምና እንክብካቤ በሚሰጡ ተቋማት ላይ የበሽታ ክትትል ማድረግ አስፈላጊ ነው፡፡ የበሽታ መቆጣጠሪያ ቅድሚያ መስጠት ፕሮጀክቱ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ውስጥ ከሚሞቱት እና ከሶስተኛው በላይ የሚሆኑት የአካል ጉዳተኞች ውጤታማ የድንገተኛ ሕክምና እንክብካቤን በመተግበር ሊፈቱ እንደሚችሉ ግምቱን ያስቀምጣል፡፡ የአለም ጤና ጥበቃ ጉባኤ አባል ሀገራት የተቀናጀ የአደጋ ጊዜ እና የአስከፊ ጊዜ ትውስታ በሽታ የሕክምና ስርዓቶችን ለማቋቋም ቅድሚያ እንዲሰጡ ጠይቋል፡፡ የአስከፊ ጊዜ ትውስታ፣ የአካል ጉዳት እና የአጣዳፊ ሕክምና አገልግሎቶች በአለም ዙሪያ የጤና ሽፋን ማግኘት አስፈላጊ አካል ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ለሁሉም ሰዎች ሁለንተናዊ የድንገተኛ ሕክምና እንክብካቤን ለመስጠት ዝግጁ ነው፡፡,"Prehospital and facility-based emergency care is a high impact and cost-effective form of secondary prevention. Additionally, disease surveillance at facilities delivering emergency care is essential to guide primary prevention and outbreak response. The Disease Control Priorities project estimates that nearly half of deaths and over a third of disability in low and middle income countries could be addressed by the implementation of effective emergency care. The World Health Assembly has called on Member States to prioritise the establishment of integrated emergency and trauma care systems. Emergency, trauma and acute care services are an essential part of universal health coverage. WHO is dedicated to achieving universal access to emergency care for all persons.","Bada kulawar gaggawa kafin isa asibiti da kuma cibiyoyin bada kulawar lafiya, hanya ce mai inganci da sauƙin domin kare ƙara faruwar wata matsalar. Bugu da ƙari, sa ido a kan cututtukan a cibiyoyin lafiya da suke bada agajin gaggawa hanya ce mai matuƙar muhimmanci wajen kare faruwar su da tunkarar ɓarkewar cututtukan. Hukumar Kare Faruwar Cututtuka ta ce ingantaccen bada kulawar gaggawa zata iya kare faruwar rabin mace-mace da sama da kaso ɗaya cikin ukun nakasa a ƙasashe marasa da matsakaicin arziki. Taron Hukumar Lafiya ta Duniya yayi kira ga ƙasashe mambobi da su bada muhimmanci wajen kafa wasu tsare-tsaren haɗin guiwa na bada kulawar gaggawa da kulawa da raunuka. Kulawar gaggawa da rauni da cuta mai tsanani abubuwa ne na dole a matsayin haƙƙin kulawa da kowa da kowa zai samu. WHO ta duƙufa wajen cimma bada damar samun kulawar gaggawa na bai ɗaya ga dukkan mutane.","Huduma ya dharura ya kabla ya hospitali na kituo ni njia ya juu ya athari na ya gharama nafuu ya kinga ya pili. Zaidi ya hayo, ufuatiliaji wa magonjwa katika vituo vinavyotoa huduma ya dharura ni muhimu ili kuongoza uzuiazji wa kimsingi na mwitikio wa mlipuko. Mpango wa Vipaumbele vya Kudhibiti Magonjwa unakadiria kuwa karibu nusu ya vifo na zaidi ya theluthi moja ya ulemavu katika nchi za kipato cha chini na cha kati vinaweza kushughulikiwa na utekelezaji wa huduxma bora ya dharura. Baraza la Afya Ulimwenguni limetoa wito kwa Nchi Wanachama kuweka kipaumbele katika uanzishaji wa mifumo jumuishi ya huduma za dharura na kiwewe. Huduma za dharura, kiwewe na huduma za ghafla ni sehemu muhimu ya chanjo ya afya kwa wote. WHO imejitolea kufikia upatikanaji wa huduma za dharura kwa watu wote.","Ṣáájú ilé-ìwòsàn àti ìtọ́jú pàjáwìrì tí ó dá lórí ohun èlò jẹ́ èyí tí ipa rẹ̀ ga jù àti imunadoko ti ìdènà kejì . Ní àfikún , ìwọ-kakiri àrùn ni àwọn ohun èlò tí ń pèsè ìtọ́jú pàjáwìrì jẹ́ pataki láti ṣe itọsọna ìdènà àkọ́kọ́ àti ìdáhùn ìbẹ́sílẹ̀. Iṣẹ́ àgbéṣe Ìṣàkóso Àwọn iṣaju Àrùn ṣe ìṣirò pé ó fẹrẹ tó ìdajì àwọn ikú àti ju ìdámẹ́ta àìlera ni àwọn orílẹ̀-èdè tí owó ọ̀yà wọn jẹ kékeré àti èyí tó wà láàárín ni a lè kojú nipasẹ ìmúṣe ti ìtọ́jú pàjáwìrì tó múnádóko. Àpéjọ Ìlera ti Àgbáyé tí ké pe Àwọn orilẹ-ede Ọmọ ẹgbẹ́ láti pàtàkì ìdásílẹ̀ ìsopọ̀ pajawiri àti àwọn ètò ìtọ́jú ìbàlọ́kánjẹ́. Pàjáwìrì, ìbàlọ́kànjẹ́ àti àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú ńlá jẹ́ apá kan pàtàkì ti agbègbè ìlera gbogbo àgbáyé. Àfojúsùn WHO ni ìyọrísí lórí ìráyè gbogbo àgbáyé si ìtọ́jú pàjáwìrì fún gbogbo ènìyàn.","Ukunakekelwa kwezimo eziphuthumayo okusekelwe ngaphambi kokufika esibhedlela kanye nasesikhungweni kuyindlela esebenza kahle ngokwedlulele futhi engabizi engeyesibili ngokuphathelene nokuvimbela. Ngaphezu kwalokho, ukuqapha izifo ezikhungweni eziletha ukunakekelwa kwezimo eziphuthumayo kubalulekile ukuze kuqondiswe ukuvimbela okuyinhloko kanye nokusabela ekuqubukeni kwezifo. Iphrojekthi ethi Disease Control Priorities ilinganisela ukuthi cishe ingxenye yokushona kwabantu kanye nengxenye engaphezu kwengxenye eyodwa kwezintathu yokukhubazeka emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo kungabhekelelwa ngokusetshenziswa kokunakekelwa kwezimo eziphuthumayo okusebenza ngendlela efanele. I-World Health Assembly inxuse aMazwe angamaLungu ukuthi abeke eqhulwini ukusungulwa kwezinhlelo ezihlanganisiwe zokunakekelwa kwezimo eziphuthumayo kanye nokulimala. Izimo eziphuthumayo, ukulimala kanye nezinsiza zokunakekelwa kwezimo ezibucayi kuyingxenye ebalulekile yokutholakala kwezempilo kuyo yonke indawo. I-WHO izinikele ekufezeni ukufinyelela komhlaba wonke ekunakekelweni kwezimo eziphuthumayo kwabo bonke abantu." +የአካባቢ ጤና አጠባበቅ ማጠቃሊያ፡- ጤናማ አካባቢዎች ከአለም አቀፍ የበሽታ ጫና አንጻር አንድ አራተኛውን መከላከል ይችላል፡፡ የኮቪድ-19 ወረርሽኝ በሰዎች እና በአለማችን መካከል ያለውን ጥብቅ ትስስር ተጨማሪ ማስታወሻ ነው፡፡ ንፁህ አየር፣ የተረጋጋ የአየር ንብረት፣ በቂ ውሃ፣ የንፅህና አጠባበቅ፣ ደህንነቱ የተጠበቀ የኬሚካል አጠቃቀም፣ ከጨረር መከላከል፣ ጤናማ እና ደህንነቱ የተጠበቀ የስራ ቦታ፣ ጤናማ የግብርና ተግባራት፣ ጤናን የሚደግፉ ከተሞች እና የአካባቢ ግንባታ እና የሚጠበቁ የተፈጥሮ ሀብቶ ለጤናው ተስማሚ ቅድመ ሁኔታዎች ናቸው፡፡ ተፅዕኖ፡- እአ/አ በ2016 በዓመት 13.7 ሚልዮን የተደረሰው የሞት አደጋ 24% የሚሆነው በዓለም አቀፍ ደረጃ ከተከሰተው ሞት ጋር ተያይዞ ማስወገድ በሚቻል የአካባቢ አደጋ ምክንያት የተፈጠረ ነው፡፡ ይህ ማለት በዓለም አቀፍ ደረጃ ከተከሰተው ሞት ውስጥ ከ4 ውስጥ 1 ማለት ይቻላል ከአካባቢ ሁኔታዎች ጋር የተቆራኘ ነው፡፡ የበሽታ አስተላላፊዎች እና የሚጋለጡባው መንገዶች ብዙ ሲሆኑ ጤናማ ያልሆኑ የአካባቢ ሁኔታዎች የተለመዱ በመሆናቸው አብዛኛው የበሽታ እና የአካል ጉዳት አደጋዎች እየደረሰባቸው ይገኛል፡፡ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች፣ በደም እጥረት የሚከሰት የልብ ህመም፣ ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት እና ካንሰሮችን ጨምሮ በጣም በተደጋጋሚ የሚከሰቱ የበሽታ የዚህ ውጤቶች ናቸው፡፡ ጉዳቶች፣ የመተንፈሻ አካላት በሽታ እና ስትሮክ በቅርበት ይከተላሉ፡፡ የዓለ��� ጤና ድርጅት ድጋፍ፡- ለጤናማ ማህበረሰብ ጤናማ አካባቢዎችን እንገንባ የሚል ዓለም አቀፍ አጀንዳን ለማራመድ የምናደርገው እንቅስቃሴ የሚከተሉትን ያጠቃልላል፡-,"Environmental health Overview: Healthier environments could prevent almost one quarter of the global burden of disease. The COVID-19 pandemic is a further reminder of the delicate relationship between people and our planet. Clean air, stable climate, adequate water, sanitation and hygiene, safe use of chemicals, protection from radiation, healthy and safe workplaces, sound agricultural practices, health-supportive cities and built environments, and a preserved nature are all prerequisites for good health. Impact: 13.7 million of deaths per year in 2016, amounting to 24% of the global deaths, are due to modifiable environmental risks. This means that almost 1 in 4 of total global deaths are linked to environment conditions. Disease agents and exposure pathways are numerous and unhealthy environmental conditions are common, with the result that most disease and injury categories are being impacted. Noncommunicable diseases, including ischaemic heart disease, chronic respiratory diseases and cancers are the most frequent disease outcomes caused. Injuries, respiratory infections and stroke follow closely. WHO response: Our activities to advance the global agenda for building healthier environments for healthier populations include:","Kula da lafiyar muhalli Gamsashshen bayani; muhallai masu lafiya zasu iya kare faruwar kusan kaso ɗaya cikin uku na matsalolin cututtukan duniya. Ɓarkewar annobar COVID-19 wani ƙarin tunasarwa ne akan dangantakar tsakanin mutane da duniyarmu. Iska mai kyau da daidaitaccen yanayi da isasshen ruwa da tsaftar muhalli da tsafta gaba ɗaya da kyakykyawan amfani da sinadarin kyamikal da kariya daga sinadarin radiyesha da amintattun guraren aiki da kyawawan ayyukan noma da birane masu kula da harkar lafiya da ginannun muhalli da kuwa wani yanayi da aka adana dukkansu abubuwa ne na wajibi domin samun ingantacciyar lafiya. Tasiri: mace-mace miliyan 13.7 da suke faruwa duk shekara a shekarar 2016, wanda ya kai kaso 24% na mace-mace a faɗin duniya, suna faruwa ne ta dalilin matsalolin muhalli da za a iya rage girmansu. Hakan na nufin cewa kusan kaso 1 cikin 4 na mace-mace a faɗin duniya suna da alaƙa da matsalolin muhalli. Abubuwan da ke janyo cututtuka da da hanyoyin da ake shafar su suna da yawa sannan akwai matsalolin muhalli masu hatsari ta ko'ina, ta sakamakon haka cututtukan da raunuka da yawa na shafar su. Irin cututtukan da basa yaɗuwa, irin su ciwon zuciya mai toshewar hanyoyin jini da cututtukan numfashi masu naci da kansa(ciwukan daji) sune cututtukan da suka fi faruwa da sakamakon ke haddasawa. Wasu raunukan da ciwukan numfashi da bugawar jini(shanyewar ɓarin jiki) sai su biyo baya. Amsar WHO: Ayyukan mu na ci gaba da tabbatar da ƙudurin duniya na samar da muhallai masu lafiya domin samun al'umma mai lafiya, sun haɗa da:","Afya ya mazingira. Muhtasari: Mazingira yenye afya yanaweza kuzuia karibu robo ya mzigo wa magonjwa duniani. Janga la UVIKO-19 ni ukumbusho zaidi wa uhusiano dhaifu kati ya watu na sayari yetu. Hewa safi, hali ya hewa tulivu, maji ya kutosha, usafi wa mazingira na usafi, matumizi salama ya kemikali, ulinzi dhidi ya mionzi, usalama pahala pa kazi, kanuni bora za kilimo, miji inayosaidia afya na mazingira yaliyojengwa, na utunzaji wa uasilia yote haya ni masharti ya afya njema. Athari: Vifo milioni 13.7 kwa mwaka 2016, sawa na 24% ya vifo duniani, ni kwa sababu ya hatari za mazingira zinazoweza kubadilika. Hii ina maana kwamba karibu 1 kati ya 4 ya vifo vyote vinahusishwa na hali ya mazingira. Wakala wa magonjwa na njia za kuambukizwa ni nyingik na hali mbaya za mazingira ni za kawaida, na matokeo yake kwamba aina nyingi za magonjwa na majeraha huathiriwa. Magonjwa yasiyoambikiza, pamoja na moyo wa wa ischamic, magonjwa sugu ya kupumua na saratani ndio matokeo ya mara kwa mara ya ugonjwa unaosababishwa. Majeraha, maambukizi ya kupumua na kiharusi hufuata kwa karibu. WHO response: Shughuli zetu za kuendeleza ajenda ya kimataifa ya kujenga mazingira bora kwa watu wenye afya bora ni pamoja na:","Ìlera àyíká Ìsọníṣókí: Àyíká tí ó mọ́n lè dènà ìdá kan kọ́tà àrùn tí ń bá àgbáyé jà. Àjálù àrùn COVID-19 jẹ́ kí a mọ ìbáṣepọ̀ láàárín ènìyàn àti ilé ayé. Afẹ́fẹ́ tí ó mọ́n, afẹ́fẹ́ tó dúró dédé, omi tó péye, ìmọ́tótó, lílọ kẹ́míkà ní ọ̀nà tó tọ́, dídá bò bò kúrò nínú òrùn, ibi iṣẹ́ tí ó ní àbò àti ìtọ́jú tó peye, ṣíṣe iṣẹ́ ọ̀gbìn, ìlú tí ó fọwọ́ sí ètò ìlera àti àyíká àti gbogbo ohun tí ó lè mú ìlera lọ síwájú. Ipa: 13.7 mílíọ̀nù ènìyàn ló ń kú ní ọdún ni ọdún 2016,èyí tó jẹ́ 24%àwọn tó kú ní àgbáyé èyí tí ó jẹ́ pé ewú àyíká ló fà á. Èyí túmọ̀ sí pé ó tó 1 nínú 4 àwọn tó ń kú n�� àgbáyé ni ó jẹ́ nípasẹ̀ ipò àyíká. Olùrànlọ́wọ́ àrùn àti ìfihàn ipa ọ̀nà pọ̀ púpò àti àyíká tí kò dára pò púpò, pẹ̀lú èsì àwọn àrùn àti ìfarapa wà ní lílọ. Àwọn àrùn tí kìí ràn ni àrùn jẹjẹrẹ ọkàn, àrùn àìlèmí dáradára, àti jẹjẹrẹ jẹ́ àwọn àrùn tí ó ń fà. Ìpalára, àrùn àìlèmí dáradára àti ìdá kólé náà pẹ̀lú. Èsì WHO: àwọn ìṣesí tí ó lè jẹ kí a lè ní àyíká tó dára fún ìlera ará ìlú ni :","Ezempilo eziphathelene nendawo Uhlolojikelele: Izindawo ezinempilo zingavimbela cishe ingxenye eyodwa kwezine yomthwalo wesifo emhlabeni wonke. Ubhubhane lwe-COVID-19 luyisikhumbuzo esengeziwe sobuhlobo obuntengayo phakathi kwabantu kanye nomhlaba wethu. Umoya ohlanzekile, isimo sezulu esizinzile, amanzi anele, ukuthuthwa kwendle kanye nenhlanzeko, ukusetshenziswa kwamakhemikhali okuphephile, ukuvikelwa emisebeni, izindawo zokusebenza ezinempilo kanye neziphephile, imikhuba emihle yezolimo, amadolobha asekela ezempilo kanye nezindawo ezakhiwe, kanye nemvelo egciniwe konke kuyimfuneko ngqangi ukuze ube nempilo enhle. Umthelela: Ukushona kwabantu abayizigidi ezingu-13.7 unyaka ngamunye ngo-2016, okufinyelela ku-24% wokushona kwabantu emhlabeni wonke, kungenxa yezingozi zemvelo ezingashintsheka. Lokhu kusho ukuthi cishe inani eliphelele lokushona komuntu o-1 kwaba-4 emhlabeni wonke kuhlobene nezimo zemvelo. Ama-ejenti ezifo kanye nezindlela zokuchayeka ziningi futhi izimo zendawo ezingenampilo zivamile, ngenxa yalokho kunomthelela ezigabeni eziningi zezifo kanye nokulimala. Izifo ezingathathelani, ezihlanganisa isifo senhliziyo esibangela ukukhathala kwenhliziyo (isichaemic heart disease), izifo ezingamahlalakhona zomgudu wokuphefumula kanye nomdlavuza yimiphumela yesifo evame kakhulu ebangelwa yilokhu. Ukulimala, izifo zomgudu wokuphefumula kanye nokufa uhlangothi kulandela eduze. Impendulo yeWHO: Imisebenzi yethu yokuqhubekisela phambili i-ajenda yomhlaba wonke yokwakha izindawo ezinempilo abantu abaphile nakakhulu ihlanganisa:" +እንደ ሀይል አቅርቦት እና ትራንስፖርት ያሉ ጠቃሚ ሽግግሮችን በመምራት እና በጤና እና በአካባቢ ላይ መልካም አስተዳደርን በማነሳሳት ላይ መሪነት መውሰድ፤ በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ ተውፊቶች እና ቀልጣፋ መፍትሄዎችን እውቀት ማመንጨት እና መሰራጩትን ማረጋገጥ፣ ጥናትን ማካሄድ እና በጤና ላይ የሚደርሱ አደጋዎችን ለውጥ መከታተል እና የመፍትሄ ሃሳቦቻቸውን ተግባራዊ ማድረግ፤ በአገሮች የሚወሰደውን እርምጃ ለማሳደግ የአቅም ግንባታ እና ዘዴዎችን መደገፍ እንዲሁም ከአካባቢ ጥበቃ ጋር በተያያዙ ሁኔታዎች ለአደጋ ጊዜ ዝግጁነት እና እርዳታ አሰጣጥ አቅምን ማጎልበት እና በአካባቢ ጤና አገልግሎቶች እና የሥራ ቦታ ጤና እና ደህንነት ላይ ተዛማጅ መመሪያዎችን መስጠት ናቸው፡፡,"a. providing leadership on guiding important transitions such as in energy and transport, and stimulating good governance in health and environment; b. ensuring knowledge generation and dissemination for evidence-based norms and efficient solutions, steering research and monitoring change in risks to health and implementation of solutions; c. supporting capacity building and mechanisms for scaling up action in countries, and d. building capacity for emergency preparedness and response in case of environment-related incidents, and provide related guidance on environmental health services and occupational health and safety.","a. samar da shugabanci a kan jagorantar canje-canje a ɓangarori irin su makamashi da sufiri da tabbatar da kyakykyawan shugabanci a sha'anin lafiya da muhalli.; b. tabbatar da samar da bayanai na ilimi da rarraba su don samun ingantacciyar mafita mai aiki mai tushe da jagorantar bincike da magance hatsarori ga lafiya da aiwatar da mafitar.; c. tallafawa gina ikon gudarwa da hanyoyin gudanarwa domin bunƙasa mataki a ƙasashe, da d. samar da ikon shirin bada agajin gaggawa da kai agajin koda an samu faruwar hatsarorin muhalli da bayar da jagorancin da yake da alaƙa da ayyukan lafiyar muhalli da kuma lafiya da tsaron gurin aiki/sana'a.","a. kutoa uongozi katika zkuongoza mabadiliko muhimu kama vile kama vile nishati na usafiri, na kuchochea utawala bora katika afya na mazingira; b. kuhakikisha uzalishaji wa maarifa na usambazaji kwa kanuni za msingi wa ushahidi na suluhisho bora, kuongoza utafiti na ufuatiliaji wa mabadiliko katika hatari kwa afya na utekelezaji wa suluhisho; c. kusaidia kujenga uwezo na taratibu za kuongeza hatua katika nchi, na d. kujenga uwezo wa kujiandaa na kukabiliana na dharura iwapo kuna matukio yanayohusiana na mazingira, na kutoa mwongozo unaohusiana na huduma za afya ya mazingira na afya ya usalama kazini.","a. Títọ́ àwọn olórí sọ́nà lórí àwọn ìgbésẹ̀ tó ṣe pàtàkì bíi agbára iná àti ohun ìrìnsẹ̀ àti dí darí ìlera àti àyíká tó dára; b jíjẹ́ kí àwọn ènìyàn ní ẹ̀kọ́ lórí ewu rẹ̀ lórí ìlera àti ṣíṣe ọ̀nà àbáyọ; c fífi ọwọ́ sí ìgbélárugẹ ipá àti àwọn òte-ìlànà fún àtòpò èrò ní orílẹ̀-èdè, àti d ṣíṣe ìgbélárugẹ láti gbaradì fún ìgbà pàjáwírì nítorí tí àjálù bá ṣẹlẹ̀ ní àyíká, àti láti pèsè àwọn ohun ìtọ́sọ́nà lórí ìlera àyíká àti ìlera iṣẹ́ àti àbò.","a. ukuhlinzeka ngobuholi ekuqondiseni izinguquko ezibalulekile ngokuphathelene namandla kanye nezokuthutha, nokukhuthaza ukubusa ngendlela efanele kwezempilo kanye nasemvelweni; b. ukuqinisekisa ukukhiqizwa kolwazi kanye nokusatshalaliswa kwemithetho esekelwe ebufakazini kanye nezixazululo ezisebenzayo, ukuqondisa ucwaningo kanye nokuqapha ushintsho ezingozini zezempilo nkanye okusetshenziswa kwezixazululo; c. ukusekela ukwakhiwa kwamandla nezindlela zokukhulisa isinyathelo esithathwayo emazweni, kanye d. nokwakha amandla okulungela isimo esiphuthumayo kanye nokusabela uma kwenzeka kunezigameko ezihlobene nemvelo, kanye nokuhlinzeka ngezinsiza ezihlobene nezinsiza zezempilo ngokuphathelene nemvelo kanye nezempilo kanye nokuphepha emsebenzini." +የዓይን ሕክምና፣ የእይታ በሽታ እና ዓይነ ስውርነት ማጠቃሊያ፡- የአይን ሁኔታዎች በሚያስደንቅ ሁኔታ ተመሳሳይ ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ባለባቸው አካባቢ ሲኖሩ በበቂ ሁኔታ በሕይወት ዘመናቸው ቢያንስ አንድ የዓይን ሕመም ያጋጥማቸዋል፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ ቢያንስ 1 ቢሊየን ሰዎች መከላከል ይቻል የነበር ወይም እስካሁን መፍትሄ ያልተገኘለት የቅርብ ወይም የርቀት የማየት ህመም አለባቸው፡፡ በጊዜው ህመሙን መለየት በማይችሉበት ጊዜ የዓይን እይታ መቀነስ ወይም መጥፋት የረዥም ጊዜ በግለ ሰቡና የኢኮኖሚ ተጽእኖ ይኖረዋል፡፡ የማየት ችግር በሁሉም እድሜ ላይ ያሉ ሰዎችን የሚጎዳ ቢሆንም አብዛኛዎቹ ከ 50 አመት በላይ የሆኑትን ያጠቃል፡፡ ቀደም ባሉት ጊዜያት ከባድ የማየት ችግር ያለባቸው ትንንሽ ልጆች ዝቅተኛ የትምህርት ውጤት ሊያጋጥማቸው የሚችላል ሲሆን በአዋቂዎች ላይ ብዙ ጊዜ ዝቅተኛ ምርታማነት፣ በሰው ኃይል ላይ የተሳትፎ በመቀነስ እና በከፍተኛ የመንፈስ ጭንቀት ምክንያት የአኗኗር ደረጃቸውን ይጎዳል፡፡ የእይታ በሽታ እና ዓይነ ስውርነት በሁሉም ቦታ ባሉት ሰዎች ሕይወት ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል፡፡ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አካባቢዎች በጣም አስፈላጊ የሆኑትን የአይን ህክምና አገልግሎቶችን የማግኘት እድሎች ጥቂት በመሆኑ የማየት ችግር ጫናው የበለጠ ሊሆን ይችላል፡፡ የዓይን እይታ ግርዶሽ እና ያልተስተካከሉ የእይታ ስህተቶች ለማየት ችግር ዋነኛ መንስኤዎች እንደሆኑ ይገመታል፤ ይሁን እንጂ ሌሎች ማየት ችግር መንስኤዎች ችላ ሊባሉ አይችሉም፡፡,"Eye care, vision impairment and blindness Overview: Eye conditions are remarkably common. Those who live long enough will experience at least one eye condition during their lifetime. Globally, at least 1 billion people have a near or distance vision impairment that could have been prevented or has yet to be addressed. In the absence of timely detection, reduced or absent eyesight can have long-term personal and economic effects. Vision impairment affects people of all ages, with the majority being over the age of 50. Young children with early onset severe vision impairment can experience lower levels of educational achievement, and in adults it often affects quality of life through lower productivity, decreased workforce participation and high rates of depression. Vision impairment and blindness impact the life of people everywhere. In low- and middle-income settings the burden of vision impairment can be even greater due to fewer opportunities to access the most essential eye care services. Cataracts and uncorrected refractive errors are estimated to be the leading causes of vision impairment; however, other causes for vision impairment cannot be ignored.","Kulawa da ido da matsalar gani da kuma makanta Gamsashshen bayani: Matsalolin ido gama-gari ne sosai. Waɗanda suka yi rayuwa mai tsayi za su fuskanci a ƙalla matsalar ido guda ɗaya lokacin rayuwarsu. A faɗin duniya, a ƙalla mutane biliyan 1 suna fama da matsalar ganin kusa ko nesa wacce da za a iya kare faruwarsa ko kuma har yanzu a kasa magance shi. Idan aka samu rashin ganowa a lokacin da ya dace, ƙarancin gani ko rashin gani gaba ɗaya zai iya haddasa illolin ƙashin kai da na tattalin arziƙi. Matsalar gani na shafar mutanen dukkan shekaru, waɗanda yawancin su 'yan sama da shekaru 50 ne. Ƙananan yara da suka fara samun matsalar ido mai tsanani a farko zasu iya fuskantar ƙarancin samun nasara a fagen ilmi, sannan ga manya kuma yana shafar ingancin rayuwarsu ta hanyar ƙarancin yin abin da ya dace da ƙarancin shiga aikace-aikace da kuma yawan fama da damuwa. matsalar gani da makanta suna tasiri ga rayuwar al'umma a ko'ina. A guraren da basu da ko suke da ƙarancin arziƙi, ƙimar matsalar gani zata iya ma zama ta fi girma saboda ƙarancin damarmakin samun manyan ayyukan kulawa da ido. Matsalar hasken ido da matsalar rashin daidaiton ɓangarorin ido, anyi ƙiyasin cewa sune na gaba-gaba wajen haddasa matsalolin gani; duk da haka, da akwai kuma wasu abubuwan masu janyo matsalolin gani.","Huduma ya macho, matatizo ya kuona na upofu. Muhtasari: Hali za macho ni za kawaida sana. Wale wanaoishi kwa muda mrefu watapata angalau hali moja wapo ya macho wakati wa maisha yao. Duniani kote, angalau watu bilioni 1 wana shida ya kuona kwa karibu au mbali ambayo inaweza kuzuiwa au ambayo bado haijashughulikiwa. Kwa kukosekana kwa ugunduzi kwa wakati, macho yaliyopungua au kutokuona yanaweza kuwa na athari za muda mrefu za kibinafsi na kiuchumi. Shida ya kuona huathiri watu wa rika zote, huku wengi wakiwa na umri wa zaidi ya miaka 50. Watoto wachanga walio na matatizo ya kuona mapema wanaweza kupata viwango vya chini vya ufaulu wa kielimu, na kwa watu wazima mara nyingi huathiri ubora wa maisha kupitia uzalishaji mdogo, kupungua kwa ushiriki wa mahali pa kazi na viwango vya juu vya un yongovu. Matatizo ya kuona na upofu huathiri maisha ya watu kila mahali. Katika mazingira ya uchumi wa chini na wa kati mzigo wa ulemavu wa kuona unaweza kuwa mkubwa zaidi kutokana na fursa chache za kupata huduma muhimu zaidi za macho. Mtoto wa jicho na changamoto za ukungu zisizorekebishwa zinakadiriwa kuwa sababu kuu za matatizo ya kuona: hata hivyo, sababu nyingine za matatizo ya kuona haziwezi kupuuzwa.","Ìtọ́jú ojú, àwọn tí ó lè ríran àti afọ́jú Ìsọníṣókí: ìpèníjà ojú wọ́pọ̀ gan. Àwọn tí wọ́n dàgbà dáadáa yóò rí ó kéré tán ìpèníjà ojú. Ní àgbáyé ó kéré tán ènìyàn 1 biliọnù ní kò lè rí nǹkan tí ó sún mọ́n tàbí jìnà sí wọn èyí tí ó yẹ kí á dènà rẹ̀ tàbí tí wọn ò kọbi ara sí. Nítorí àì kọbi ara sí ìpèníjà yìí, ìpèníjà ojú lè fa wàhálà sí àyè ẹ̀dá àti fún ọrọ̀ ajé. Ìpèníjà ojú lè ṣe ẹnikẹ́ni láì fi tọjọ́ orí ṣe, púpò nínú àwọn tó ti pé 50 ni ó ń bá já jù lọ. Àwọn ọmọdé tí ó tètè ní ìpèníjà ojú lé máa ní àǹfààní sí ẹ̀kọ́ tí ó dára, ó sì lè ṣàkóbá fún ìgbé ayé wọn láti rí nǹkan gidi ṣe, kìí jẹ́ kí wọ́n lè ṣiṣẹ́ dáradára èyí máa ń fa ìrònú púpò. ìpèníjà ojú àti ìfọ́jú ń kọ́ ipa nínú ayé ẹ̀dá. Ní àwọn ibi tí kò ti sí owó púpò àwọn tó ní ìpèníjà ojú lè ní ìṣòro púpò nígbà tí wọn ò kò bá ní àǹfààní sí ìtọ́jú tó péye. Àwọ̀ funfun inú ojú àti àwọn àṣìṣe tí kò ní àtúnṣe ni wọn sọ pé ó ń fa ìpèníjà ojú, bí ó tilè jẹ́ pé àwọn ohun tó kù tó ń fa ìpèníjà ojú ko sé kó dànù.","Ukunakekelwa kwamehlo, ukungaboni kahle nobumpumputhe Uhlolojikelele: Izifo zamehlo zivame kakhulu. Labo abaphila isikhathi eside ngokwanele bazobhekana okungenani nesifo esisodwa samehlo phakathi nesikhathi sokuphila kwabo. Emhlabeni wonke, okungenani abantu abayisigidigi esisodwa banokuphazamiseka kokubona okuseduze noma okukude obekungavinjelwa noma okusadingeka kubhekelelwe. Uma kungatholakali ngesikhathi, ukubona ngendlela enciphile noma okungekho kungaba nemiphumela yesikhathi eside kumuntu uqobo kanye nangokomnotho. Ukuphazamiseka kokubona kuthinta abantu bayo yonke iminyaka yobudala, kanti iningi labo lineminyaka engaphezu kwengama-50 yobudala. Izingane ezincane ezinokuphazamiseka okukhulu ekuqaleni ngokuphathelene nokubon zingathola amazinga aphansi empumelelo kwezemfundo, futhi kubantu abadala ngokuvamile kuthinta izinga lokuphila kanye nokungasebenzi kakhulu, ukuncipha kokubamba iqhaza kwabasebenzi kanye namazinga aphezulu engcindezi. Ukuthikamezeka kokubona kanye nobumpumputhe kunomthelela ekuphileni kwabantu kuyo yonke indawo. Ezindaweni zamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo umthwalo wokuthikamezeka ungaba mkhulu nakakhulu ngenxa yamathuba ambalwa okuthola izinsiza zokunakekelwa kwamehlo ezibaluleke kakhulu. Ama-cataract kanye nezinkinga zokubona ezidala ukungaboni kahle ezingalungisiwe kulinganiselwa ekutheni yizimbangela eziyinhloko yokuthikamezeka kwamehlo; nokho, ezinye izimbangela zokuthikamezeka kwamehlo azinakushaywa indiva." +ከእድሜ ጋር ተያያዥነት ያለው የአንድን ሰው ��ዕከላዊ እይታ የሚጎዳ በሽታ፣ ግላኮማ፣ ለረጅም ጊዜ የሚቆዩ የስርዓተ እይታ በሽታዎች እንደ የአይን ህመምን የሚያስከትል የስኳር በሽታ፣ የዓይን ተላላፊ በሽታዎች እና የአይን ጉዳት በሙሉ እኩል ትኩረት ሊሰጣቸው የሚገቡ የማየት ችግር ወሳኝ ምክንያቶች ናቸው፡፡ መከላከያው፡- በመከላከያ ስትራቴጂዎች ውጤታማ በሆነ መልኩ ሊነጣጠርባቸው የሚችሉ የአይን ሁኔታዎች በውርስ የተገኙ የዓይን ህመም፣ ከርቀት የማየት ችግር፣ የአይን ጉዳት፣ እና የአይን በሽታ ልክፍት እና እብጠትን ያካትታሉ፡፡ የዚህ ጥሩ ምሳሌ የሚሆነው ከቤት ውጭ የሚወስዱትን ጊዜ መጨመር እና ከስራ ቦታ የሚደረጉ እንቅስቃሴዎችን መቀነስን ጨምሮ በልጆች ላይ የአኗኗር ዘይቤ ለውጦችን በማድረግ መከላከል ነው፡፡ ይህ ከርቀት የማየት ችግር ሲከሰት ሊዘገይ እና የከርቀት የማየት ችግር እድገትን ሊያዘገይ ይችላል፣ ይህም ከፍተኛ ከርቀት የማየት ህመም የመያዝ እድልን እና በኋለኛው ህይወት ላይ ሊከሰቱ የሚችሉ እክሎችን ይቀንሳል፡፡ በሚገርም ሁኔታ እንደ የስኳር በሽታ እና የደም ግፊት የመሳሰሉ የሰውነት ስርዓት በሽታዎችን መከላከል እና ሕክምና ማድረግ የአይን በሽታዎችን አደጋ ለመቀነስ ውጤታማ መንገድ ሊሆን ይችላል፡፡ በተጨማሪም የቫይታሚን ኤ ዕጥረትን፣ ኩፍኝን እና ሽፍታን ለመከላከል የሚደረጉ ርምጃዎች ቫይታሚን ኤ በመመገብ እና በክትባት አማካኝነት ከነዚህ በሽታዎች በተጨማሪ ሊከሰቱ የሚችሉትን የፊተኛው የአይን ሽፋን የመጋረድ ስጋትን በመቀነስ ረገድ ከፍተኛ ውጤታማነት አላቸው፡፡ ሌላው ምሳሌ ከፍተኛ ስጋት በሚፈጠርባቸው እንቅስቃሴዎች እና ኢንዱስትሪዎች (ለምሳሌ አንዳንድ ስፖርቶች፣ የግብርና ስራዎች፣ የግንባታ ሰራተኞች፣ ብየዳዎች ወዘተ) የመከላከያ የአይን መሳሪያዎችን (ለምሳሌ ጭምብሎች፣ መከላከያ መነጽሮች፣ የአይን መከላኪያ ወዘተ) በመጠቀም በስራ ቦታ የአይን ጉዳቶችን መከላከል ነው፡፡ ሕክምናው፡- ሁለቱም ዋና ዋና የማየት ችግር መንስኤዎችን ማለትም የዓይን ከርቀት እና አጭር ርቀት የማት ችግሮች የዓይን እይታ ግርዶሽ ቀዶ ሕክምና ለማድረግ ውጤታማ የሆኑ ህክምናዎች ቢኖሩም ብዙ ያልተሟላ የሕክምና ፍላጎት አለ፡፡ መነፅር የዓይን ከርቀት የማየት ችግር እንዲሁም የመገናኛ ሌንሶችን እና የማጣቀሻ ቀዶ ጥገናዎችን ለመፍታት በአለም አቀፍ ደረጃ በጣም የተለመደ የህክምና ድጋፍ ነው፡፡ የዓይን መነፅር እና የዓይን ግርዶሽ ቀዶ ጥገና ሁለቱም በጣም ወጪ ቆጣቢ የሐክምና እርዳታዎች በመሆናቸው የአንድን ሰው የህይወት ጥራት በእጅጉ ያሻሽላሉ፡፡,"Age-related macular degeneration, glaucoma, long standing systemic conditions like diabetes causing diabetic retinopathy, infectious diseases of the eye and trauma to the eye are all equally important causes for vision impairment that need to be addressed. Prevention: Eye conditions that can be targeted effectively with preventive strategies include congenital and acquired eye conditions, myopia, ocular trauma, and ocular infections and inflammations. A good example of this is the practice of preventative lifestyle changes among children, including a combination of increased time spent outdoors and decreased near-work activities. This may delay the onset and slow the progression of myopia, which reduces the risk of high myopia and its complications later in life. Importantly, the prevention and management of systemic diseases, such as diabetes and hypertension, can also be effective in reducing the risk of ocular diseases. In addition, interventions to prevent vitamin A deficiency, measles and rubella, through vitamin A supplementation and immunization, are highly effective in reducing the risk of corneal opacities that can occur secondary to these conditions. Another example is the prevention of workplace ocular injuries through promoting the use of protective eye equipment (e.g., masks, protective goggles, visors etc.) during high-risk activities and industries (e.g., certain sports, agricultural activities, construction workers, welders etc.). Treatment: Although effective interventions exist to address the two leading causes of vision impairment, namely optical correction for refractive errors and surgery for cataract, there remains a large unmet need for care. Spectacles are the most common intervention used worldwide to compensate for refractive error, as well as contact lenses and refractive surgeries. Spectacles and cataract surgery are both highly cost-effective interventions that can substantially improve a person’s quality of life.","Matsalolin gani da ciwuka ke haddasa wa irin su matsalar gangamin cikin ƙwayar ido da ke da alaƙa da shekaru da rasa gani da matsalar rasa gani ga masu ciwon sukari da cututtukan ido da kuma raunukan ido dukkansu manyan abubuwa ne masu janyo matsalolin gani da suke buƙatar kulawa. Riga-kafi: Matsalolin ido da za a iya tunkararsu yadda ya dace ta hanyoyin riga-kafi wanda ya haɗa da ciwon da aka haifi mutum da shi da matsalar ganin da aka samu da matsalar rashin gani tar daga nesa da raunin ido da kuma cututtukan ido da kumburin ido. Kyawawan misalin haka su ne yin canjin tsarin rayuwar riga-kafi a cikin yara wanda ya ƙunshi haɗakar da ƙara lokacin zama a ɗaki da rage kusantar ayyuka. Hakan zai iya jinkirta faruwar da cigaban matsalar rashin gani tar daga nesa, wanda hakan na rage babbar matsalar rashin gani tar daga nesa da kuma tsanantar ciwon bayan wani lokaci a rayuwar mutum. Almuhimmu, riga-kafi da magance wasu cututtukan, irin su ciwon siga da hawan jini, suma zasu taimaka wajen rage hatsarin samun matsalolin ido. Bugu da ƙari, shirye-shiryen magance matsaloli domin riga-kafin ƙarancin sinadarin bitamin A da ƙyanda da ƙyandar Rubela ta hanyar ƙara yawan cin sinadarin bitamin A da riga-kafin kamuwa da cutar, suna taimakawa sosai wajen rage hatsarin matsalar dishi-dishi fatar gilashin ido wanda zai iya faruwa bayan faruwa waɗannan matsalolin. Wani misalin shi ne riga-kafin ciwukan idon gurin aiki ta hanyar ƙarfafa amfani da makarin ido (misali makarin fuska da tabarau na kariya da makarin fuska na rigar kwano da sauransu) yayin yin ayyuka masu haɗari sosai da masana'antu (misali, wasanni da dama, ayyukan noma da ma'aikatan gini da masu walda da sauransu). Yin magani: duk da cewa da akwai shirye-shiryen kawar da matsalar masu inganci na magance manyan abubuwan da ke janyo matsalolin gani, wato amfani da tabaran ido domin inganta matsalar ganin dishi-dishi a kusa ko nesa da kuma yin tiyatar cire ainihin 'lens', wani tantani mai haske a cikin ido da sa wani da bana ainihi ba, sai dai akwai muatne da yawa da basu samu kulawar ayyukan lafiyar da suke bukata ba. Amfani da tabaru shine hanyar kawar da matsalar gani da aka fi amfani da ita a fadin duniya a matsayin magance matsalar gani dishi-dishi a kusa ko a nesa, da kuma sanya 'lens' a ido da tiyatar matsalar gani dishi-dishi. Amfani da tabarau da tiyatar canja 'lens' dukkansu hanyoyin magani ne masu inganci da tsada da zasu iya matuƙar inganta rayuwar mutum.","Uharibifu wa seli unaohusiana na umri, glakoma, hali za utaratibu wa muda mrefu kama vile kisukari unaosababisha retionopathy ya kisukari, magonjwa ya kuambukiza ya macho na kiwewe cha jicho ni sababu muhimu za matatizo ya kuona ambazo zinahitajika kushughulikiwa. Kinga: Hali za macho ambazo zinaweza kulengwa kwa ufanisi kwa mikakati ya kuzuia ni pamoja na hali ya kuzaliwa na kupatikana kwa hali za macho, myopia, majeraha ya jicho, na maambukizo ya jicho na kuvimba. Mfano mzuri wa hili ni mazoezi ya mabadiliko ya maisha ya kuzuia kati ya watoto, ikiwa ni pamoja na mcahanganyiko wa muda unaotumiwa nje na kupunguza kwa shughuli za karibu na kazi. Hii inaweza kuchelewesha kuanza na kupunguza kasi ya myopia, ambayo hupunguza hatari ya myopia ya juu na matatizo yake baadaye maishani. Muhimu zaidi, kuzuia zna kudhibiti magonjwa ya kimfumo, kama vile kisukari na shinikizo la damu, inaweza kuwa na ufanisi katika kupunguza hatari ya magonjwa ya macho. Kwa kuongezea, hatua za kuzuia upungufu wa vitamini A, surua na rubela, kupitia uongezaji wa vitamini A na Chanjo, ni nzujri sana katika kupunguza hatari ya upofu konea ambayo inaweza kutokea chini ya hali hizi. Mfano mwingine ni uzuiaji wa majeraha ya mazcho mahali pa kazi kupitia kuhimiza matumizi ya vifaa vya kinga ya macho (k.m. barakoa, mkiwani ya kujikinga, vioo n.n) wakati wa shughuli na tasnia hatarishi (k.m, michezp fulani, shughuli za kilimo, wafanyakazi wa ujenzi, wachomeaji, n.k). Matibabu: Ingawa kuna uingiliaji bora wa kushughulikia sababu kuu za matatizo ya kuona, ambayo ni marekebisho ya macho kwa changamoto za ukungu na upasuaji wa mtoto wa jicho, bado kuna haja kubwa ya huduma ambayo haijatimizwa. Miwani ndio uingiliaji kati wa kawaida unaotumiwa ulimwenguni kote kufidia tatizo la kuongazia, pamoja na lenzi za kukutanisha na upasuaji wa kurudisha uonaji. Miwani na upasuaji wa mtoto wa jicho zote ni hatua za gharama nafuu ambazo zinaweza kuboresha kwa kiasi kikubwa ubora wa maisha ya mtu.","Wíwá lè isan ojú nípasẹ̀ ọjọ́ orí, gìlákómà, àwọn àrùn ojú bíi àtọ̀gbẹ èyí tí ó ń fa àtọ̀gbẹ rẹtinọpátì, àrùn àkóràn ojú àti ìbàjé ojú gbogbo rẹ̀ ní ó sé pàtàkì tí ó ń fà ìpèníjà ojú tí ó ní lò láti mójú tó. Ìdènà: wọ́n lè dojúkọ àwọn àìlera ojú dáadáa pẹ̀lú àwọn ìlànà ìdènà-àrùn bí àìlera ojú láti àsìkò-ìbí tàbí lẹ́yìn ìbí, àìríná-jìnnà, ìfarapa ojú, àti àwọn kòkòrò-àkóràn níbi ìfarapa ojú àti àwọn wíwú. Àpẹẹrẹ rere ìse ìdènà-àrùn nípasẹ̀ àyípadà ìgbésíayé láàrin àwọn ọmọdé, pẹ̀lú àpapọ̀ ìpọ̀si àsìkò tí wọ́n ń lò níta àti àdínkù àwọn ìṣe afarapẹ́-iṣẹ́ . Èyí lè dènà ìbẹ̀rẹ̀ ó sì lè mú ìfàsẹ́yìn bá ìtẹ̀síwájú àìlèríran-jìnnà, èyí tí ó ń dín ewu àìlèríran-jìnnà kù àti àwọn wàhálà rẹ̀ lọ́jọ́-iwájú. Ní pàtàkì, dì dànà àti kí kápá àwọn àrùn bíi àrùn ìtọ̀ súgà, ẹ̀jẹ̀ ríru náà lè dín ewu àrùn ẹyinjú kù. Ní àfikún, àwọn ìdásí láti dènà àìtó fítámì A, ìgbóná àti àrùn rùbẹ́là, nípasẹ̀ àfikún àti àjẹsára fítámì A, múná dóko nínú mímú àdínkù bá ewu àìrína corneal èyí tí ó lè ṣẹlẹ̀ tẹ̀lé àwọn àìlera náà. Àpẹẹrẹ mìíràn ni dí dànà ìfojúpa ni ibi iṣẹ́ nípasẹ̀ wíwọ àwọn ohun èlò ìdábò bò ojú (bíi àwọ̀n, ìgò adá bò bò, àmúga ojú abbl) nígbà tí a bá ń ṣe iṣẹ́ tí ó léwu púpò lọ́wọ́ àti iṣẹ́ àwọn ilé iṣẹ́ (bíi àwọn ìṣe ìdárayá kan, ìṣe àgbè, òṣìṣẹ́ ilé kíkọ́ àti jọ́rinjọ́rin abbl.). Ìtọ́jú: Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ojútùú wá sí àwọn ìṣòro méjì tí o ń fa ìpèníjà ojú jù lọ, ṣíṣe àtúnṣe sí àṣìṣe tí ó wà nínú ojú àti ṣíṣe iṣẹ́ abé sí inú ojú, èyí jẹ́ ìtọ́jú tí àwọn ènìyàn kì í rí gbà. Lílọ ìgò ojú jẹ́ ìdáhùn sí púpò nínú ìṣòro ojú èyí tí wọn ń lọ kárí ayé láti ṣàtúnṣe sí ibi tí àṣìṣe bá wà bákan náà ni wọn ń lọ àwọn ojú tàbí ṣíṣe iṣẹ́ abẹ. Lílọ ìgò ojú àti iṣẹ́ abẹ inú ojú àwọn méjèèjì ni ó wán jù lọ tí ó lè mú ìyàtò bá ayé ẹ̀dá.","Ukonakala kwe-macular okuhlobene nokuba mdala, i-glaucoma, izimo zohlelo lomzimba okunesikhathi eside zikhona ezinjengesifo sikashukela esibangela i-retinopathy yesifo sikashukela, izifo zamehlo ezithathelanayo kanye nokulimala kwamehlo konke kuyizimbangela ezibaluleke ngokufanayo ngokuphathelene nokuthikamezeka kwamehlo okudinga ukulungiswa. Ukuvimbela: Izifo zamehlo ezingabhekelelwa ngendlela efanele ngamasu okuvimbela zihlanganisa izifo zamehlo ozalwa nazo kanye nozitholile, i-myopia, i-ocular trauma, kanye nezifo zamehlo kanye nokuvuvukala kwamehlo. Isibonelo esihle salokhu umkhuba wokushintsha indlela yokuphila yokuvimbela phakathi kwezingane, okuhlanganisa inhlanganisela yesikhathi esengeziwe esichithwa ngaphandle kanye nokuncipshiswa kwemisebenzi eyenziwayo esondele ekubeni umsebenzi. Lokhu kungase kuqale futhi kubambezele kubambezele ukuqhubekela phambili kwe-myopia, okunciphisa ingozi ye-myopia ephezulu kanye nezinkinga zayo kamuva empilweni. Okubalulekile, ukuvimbela nkanye nokwengamela izifo zohlelo lomzimba, ezinjengesifo sikashukela kanye nomfutho wegazi ophakeme, nakho kungasebenza ngendlela efanele ekunciphiseni ingozi yezifo eziphathelene namehlo. Ngaphezu kwalokho, ukungenelela ekuvimbeleni ukuntuleka kukavithamini A, isimungumungwane kanye ne-rubella, ngesengezo sikavithamini A kanye nokugoma, kusebenza ngendlela efanele ekunciphiseni ingozi yokuthikamezeka kolwewesi lwehlo (corneal opacicities) okungase kwenzeke ngokwesibili kulezi zimo. Esinye isibonelo ukuvimbela ukulimala emsebenzini ngokugqugquzela ukusetshenziswa kwezinsiza zokuvikela amehlo (isb., izifonyo, izibuko zokuzivikela, ama-visor njll.) phakathi nokwenziwa kwemisebenzi eyingozi kakhulu kanye nemisebenzi yezimboni (isb., ezemidlalo ezithile, imisebenzi yezolimo, izisebenzi zezokwakha, kanye nabashiselayo njll.). Ukwelashwa: Nakuba kunezindlela zokungenelela ezisebenza ngendlela efanele zokubhekana nezimbangela ezimbili eziyinhloko zokuthikamezeka kwamehlo, okungukuthi ukulungiswa kwenkinga yokungaboni kahle emehlweni kanye nokwengulwa kwe-cataract, kusenesidingo esikhulu sokunakekelwa okungakahlangatshezwana naso. Izibuko ziyindlela evame kakhulu yokungenelela esisetshenziswa emhlabeni wonke ukunxephezela ukuthikamezeka ngokungaboni kahle emehlweni, kanye nama-contact lens futhi kanye nokuhlizwa ukuze kulungiswe ukungaboni kahle. Izibuko kanye nokwengulwa kwe-cataract kokubili kuyizindlela ezingabizi kakhulu ezingathuthukisa kakhulu izinga lokuphila komuntu." +እንደ ግላኮማ፣ ለአይን ህመምን መንስኤ የሆነው ስኳር ህመም፣ የአይን ማበጥ፣ የአንጎል ሌላኛውን አይን የሚመርጥበት ህመም፣ የአይን አቀማመጥ መዛባት ህመም እና ያለጊዜው ለአይን ህመምን መንስኤ የሆነው ስኳር ህመም ያሉ ለብዙ የአይን ሕመሞች የሚሰጡ ሕክምና እና እንክብካቤ የበሽታውን እድገት ለመቆጣጠር የረጅም ጊዜ ክትትል ያስፈልጋቸዋል፡፡ የማየት ችግር የማያመጡ ነገር ግን በሰዎች ህይወት ላይ በህመም እና ምቾት ማጣት (ደረቅ አይን፣ የአይን መቅላት እና የአይን ሸፋሽፍት ማበጥ ወዘተ) ላይ ተጽዕኖ የሚያሳድሩ አጣዳፊ የአይን ህመምን በተለምዶ ለማሳየት ህክምና ያስፈልጋል፡፡ ተጨማሪ እክሎችን ለመከላከል የእነዚህን የዓይን ህመሞች ሕክምና ማግኘጥ ብዙውን ጊዜ መንስኤውን ለመከላከል ወይም ምልክቶቹን ለማስታገስ ነው፡፡ ሊስተካከል ወይም ሊቀለበስ የማይችል የማየት እክል የመልሶ ማገገሚያ እርምጃዎችን መውስድ የሚያስፈልግ ሲሆን እነዚህ ደግሞ በአማራጭነት በርካታ ሕክምናዎችን ማግኘት ይቻላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በዓይነ ስውርነት፣ አይነ ሰውር ማነበቢያ መሳሪያ በመጠቀም፣ በምክር እና በቤት ውስጥ ክህሎት ሥልጠና በማግኘት ለሚኖሩት ምርኩስ አስይዞ የመንቀሳቀስ ሥልጠና በመስጠት እና በዲጂታል አጋዥ ቴክኖሎጂዎች ነፃ፣ ራስን የቻለ እና ደህንነቱ የተጠበቀ እንቅስቃሴ እንዲኖር ያስችላል።,"Treatment and care for many eye conditions, such as glaucoma, diabetic retinopathy, pterygium, amblyopia, strabismus and retinopathy of prematurity require long-term monitoring to control the progression of the condition. Treatment is also required for commonly presenting acute eye conditions that do not typically cause vision impairment but affect people’s lives with pain and discomfort (dry eye, conjunctivitis and blepharitis, etc.). To prevent further complications, the management of these eye conditions is often directed at treating the cause or alleviating the symptoms. Vision impairment that cannot be corrected or reversed requires rehabilitation measures, for which there are several available. For those who live with blindness, braille reading, counselling and home skills training, mobility training with white canes and digital assistive technologies can ensure free, independent and safe mobility.","Yin magani da kulawa da yawan matsalolin ido, irin su Gilakoma da matsalar gani ta dalilin ciwon siga da yanar ido da gani dishi-dishi da matsalar gani ga ido ɗaya da kuma cutar tantanin/naman ido wacce bata kai isa ba suna buƙatar kulawa na tsawon lokaci domin iyakance cigaban matsalar. Ana buƙatar yin maganin ƙananan matsalolin ganin da suke sa raɗaɗi da rashin nutsuwa, kamar irinsu bushewar ido da kumburin 'konjaktiva' da kuma kumburin marufin ido, ko da kuwa basa shafar ganin mutum. Domin ƙara kare tsanantar matsaloli, magance waɗannan matsalolin idon, yawanci ana magance abubuwan da ke kawo su kai-tsaye ko rage alamun matsalolin. Matsalar ganin da aka kasa magancewa na buƙatar matakan farfaɗowa, waɗanda suke da yawa. Ga waɗanda ke rayuwa da makanta da karatun makafi, ba da shawarwari ƙwararru da horaswar gida da horarwar yadda ake zirge-zirga tare da na'urar sandar makafi da na'urorin taimakawa makafi na fasaha za su iya taimakawa wajen yin zirga-zirga cikin aminci.","Matibabu na huduma za magonjwa mengi ya macho, kama vile glakoma, retinopathia ya kisukari, pterygium, amblyopia, strabismas na retino[athia zya kabla ya wakati inahitaji ufuatiliaji wa muda mrefu ili kudhibiti kuendelea kwa hali hiyo. Tiba pia inahitajika kwa hali ya kawaida ya kuwasilisha hali ya papo hapo ya macho ambayo kwa kawaida haisababishi tatizo la kuona lakini huathiri maisha ya watu kwa maumivu na usumbufu (jicho kavu, kiwambo cha sikio na blepharitis, n.k). Ili kuzuia matatizo zaidi, udhibiti wa hali hizi za macho mara nyingi huelekezwa katika kutibu sababu au kupunguza dalili. Uharibifu wa kuona ambao hauwezi kusahihishwa au kubadilishwa unahitaji hatua za marekebisho, ambazo kuna kadhaa zinazopatikana. Kwa wale wanaoishi na upofu, kusoma kwa nukta nun du, ushauri na mafunzo ya ustadi wa nyumbani, mafunzo ya kutembea kwa kutumia fimbo nyeupe na teknolojia ya usaidizi ya dijiti inaweza kuhakikisha utembeaji huru, na salama .","Ìtọ́jú àti ìwòsàn fún púpọ̀ àwọn àìlera ojú, bíi glaucoma, retinopathy onítò-ṣúgà, pterygium, amblyopia, strabismus aàti retinopathy ti kògbó-kògbó ìṣàkóso ìgbà pípẹ́ láti dènà ìtẹ̀síwájú àìlera náà. Àwọn àìsàn ògidì ojú náà nílò ìtọ́jú èyí tí kìí fà kí ènìyàn ni ìpèníjà ojú àmọ́ yóò ní ìpalára lórí ìgbé ayé ẹ̀dá pẹ̀lú ìnira (ojú gbígbẹ, àpólò, ojú wíwú abbl.). Láti dènà ìṣòro púpò, àwọn olùṣàkóso ojú yìí máa ń darí ìtọ́jú sórí ohun tí ó fa tàbí dín àmì àìsàn kú. Ìpèníjà ojú tí kò ní àtúnṣe tàbí tí ó nílò iso di tuntun, èyí tí ó wà nílè. Fún àwọn tó ń gbé pẹlu ìfọ́jú, kíkà ikomu, ìgbani-níyànjú àti ẹ̀kọ́ ilé, ẹ̀kọ́ nípa ìrìn pẹ̀lú igi funfun àti àwọn ohun ẹ̀rọ ìgbàlódé lè jẹ́ ọ̀ fẹ́, ọ̀ fẹ́ àti nǹkan irinse tó dára.","Ukwelashwa kanye nokunakekelwa kwezimo eziningi zamehlo, njenge-glaucoma, i-retinopathy yesifo sikashukela, i-pterygium, i-amblyopia, i-strabismus ne-retinopathy yokukhula ngaphambi kwesikhathi kudinga ukuqapha isikhathi eside ukuze kulawulwe ukuqhubekela phambili kwesimo. Ukwelashwa kuyadingeka futhi ngokuphathelene nezimo zamehlo ezibucayi ngokuvamile ezingabangeli ukuthikamezeka kwamehlo kodwa ezithinta ukuphila kwabantu ngobuhlungu kanye nokungaphatheki kahle (iso elomile, i-conjunctivitis ne-blepharitis, njll.). Ukuze kuvinjelwe ezinye izinkinga, ukwenganyelwa kwalezi zimo zamehlo kuvame ukuqondiswa ekwelapheni imbangela noma ekudambiseni izimpawu. Ukuthikamezeka ngokuphathelene nokubona okungenakulungiswa noma ukubuyiselwa emuva kudinga izinyathelo zokuvuselela, futhi ziningana ezitholakalayo. Kulabo abaphila nobumpumputhe, ukufunda i-braille, ukwelulekwa kanye nokuqeqeshelwa amakhono asekhaya, ukuqeqeshelwa ukuhamba uhlwaya ngezinduku ezimhlophe kanye nobuchwepheshe bokusiza bedijithali kungaqinisekisa ukuhamba ngokukhululeka, ngokuzimela kanye nangokuphephile." +የሴት ብልት ግርዛት ማጠቃሊያ፡- የሴት ልጅ ግርዛት ውጫዊ የሴት ብልትነወ ከህክምና ምክንያት ውጪ በሆነ መንገድ በከፊል ወይም ሙሉ በሙሉ ማስወገድን ወይም በሴት ብልት የአካል ክፍሎች ላይ የሚደርስ ሌላ ጉዳት የሚያሰከትል ጎጂ ባህላዊ ተግባር ነው፡፡ በአሁኑ ጊዜ ድርጊቱ በተጠናከረባቸው ሀገራት ላይ ከ200 ሚሊዮን በላይ ልጃገረዶች እና ሴቶች የሴት ልጅ ግርዛት እንደተፈጸመባቸው ይገመታል፡፡ በተጨማሪም በየዓመቱ ወደ 3 ሚሊዮን የሚገመቱ ልጃገረዶች ለሴት ልጅ ግርዛት የሚጋለጣሉ ሲሆን አብዛኛዎቹ የዓለም ጤና ድርጅት 15 ዓመት ሳይሞላቸው ብልታቸውን ይቆረጣሉ፡፡ የሴት ልጅ ግርዛት ጤናው ረገድ ጠቀሜታ የለውም፡፡ አፋጣኝ የጤና እክሎችን እንዲሁም በሴቶች አካላዊ፣ አእምሯዊ እና ጾታዊ ጤንነት እና ደህንነት ላይ የረዥም ጊዜ ችግሮች ሊያስከትል ይችላል፡፡ ድርጊቱ የልጃገረዶች እና የሴቶች ሰብአዊ መብት ጥሰት እና እንደ ከፍተኛ የስርዓተ-ፆታ መድልዎ ተደርጎ በአለም አቀፍ ደረጃ እውቅና የተሰጠው በመሆኑ በፆታዎቹ መካከል ሥር የሰደደ ልዩነትን ያሳያል፡፡ በትናንሽ ልጃገረዶች ላይ ያለፈቃዳቸው የልጆችን መብት በመጣስ ይተገበራል፡፡ የሴት ልጅ ግርዛት ደግሞ የአንድን ሰው የጤና፣ የደኅንነት እና አካላዊ ክብር፣ ከስቃይ እና ጭካኔ ነጻ የሆነ፣ ኢሰብአዊ ወይም አሳፋሪ የሆነ ድርጊት ሲሆን ግርዛቱ ሞት በሚያስከትልበት ጊዜ ደግሞ የመኖር መብትን መጣስ ይሆናል፡፡ የዘላቂ ልማት ግቦች አካል በማድረግ የዓለም አቀፍ ማህበረሰብ በፈረንጆቹ እ/አ/አ 2030 የሴት ልጅ ግርዛትን ሙሉ በሙሉ እንዲቆም ለማድረግ ግብ አስቀምጧል፡፡,"Female genital mutilation Overview: Female genital mutilation (FGM) is a traditional harmful practice that involves the partial or total removal of external female genitalia or other injury to female genital organs for non-medical reasons. It is estimated that more than 200 million girls and women alive today have undergone female genital mutilation in the countries where the practice is concentrated. In addition, every year an estimated 3 million girls are at risk of undergoing female genital mutilation, the majority of whom are cut before they turn 15 years old. FGM has no health benefits. It can lead to immediate health risks, as well as long-term complications to women’s physical, mental and sexual health and well-being. The practice is recognized internationally as a violation of human rights of girls and women and as an extreme form of gender discrimination, reflecting deep-rooted inequality between the sexes. As it is practiced on young girls without consent, it is a violation of the rights of children. FGM also violates a person's rights to health, security and physical integrity, the right to be free from torture and cruel, inhuman or degrading treatment, and the right to life when the procedure results in death. As part of the Sustainable Development Goals, the global community has set a target to abandon the practice of female genital mutilation by the year 2030.","Kaciyar mata Gamsashshen bayani: Kaciyar mata wato (FGM) wata al'adar gargajiya ce mai cutarwa wace ta ƙunshi cire wani ɓangare ko gaba ɗaya na al'aurar mace daga waje ko kuma jin raunin al'aurar mace ba tare da wani dalilin yin magani ba. Anyi ƙiyasin cewa sama da yara da manyan mata miliyan 200 da suke a raye a yau sun taɓa fuskantar kaciyar mata a ƙasashen da aka mai da hankali kan al'adar. Bugu da ƙari, duk shekara ƙiyasin yara mata miliyan 3 suna fuskantar hatsarin fuskantar kaciyar mata, wanda yawancinsu ana musu kaciyar ne kafin su kai shekara 15 da haihuwa. fMG kaciyar mata ba ta da alfanun lafiya. Zata iya janyo matsalolin lafiya nan da nan, da kuma tsanantar ciwon na tsawon lokaci ga lafiya da jin daɗin jiki da ruhi da kuma al'aura. Ana ganin aiwatar da al'adar a faɗin duniya a matsayin tauye haƙƙin ɗan'adam na yara mata da manya sannan kuma a matsayin wata matsananciyar hanyar nuna bambancin jinsi, inda hakan ke nuna matsanancin rashin adalci tsakanin jinsin biyu. Kamar yadda ake aiwatar da al'adar a kan matasan mata ba tare da izini ba, tauye haƙƙin yara ne. Kaciyar mata (FGM) tana tauye hakkin ɗan'adam na lafiya, nutsuwar tsaro da jiki, haƙƙin kasancewa cikin aminci daga azabtarwa da zalunci, mu'amala ta rashin tausayi da ƙimantawa, da kuma haƙƙin rayuwa yayin da aka samun matsalar abun yazo da mutuwa. A wani yanki na ƙudurin Hukumar Tabbatar da Ɗorewar Ƙudurorin Çigaban Al'umma, al'ummar duniya ta ƙudiri niyyar dena al'adar kaciyar mata a shekarar 2030.","Ukeketaji Muhtasari; Ukeketaji (FGM) ni ni kitendo cha utamaduni na mila chenye madhara amabcho kinahusisha kuondolewa kwa sehemu au jumla ya sehemu ya nje ya siri ya mwanamke au jeraha lingine kwa viungo vya uzazi vya mwanamke kwa sababu zisizo za kiafya. Inakadiriwa kuwa zaidi ya wasichana na wanawake milioni 200 walio hai leo wamefanyiwa ukeketaji katika nchi ambazo mila hiyo imekithiri. Aidha, kila mwaka takriani wasichana milioni 3 wapo katika hatari ya kukeketwa, wengi wao hukeketwa kabla ya kutimiza miaka 15. FGM hauna faida za kiafya. Inaweza kusababisha hatari za afya za harakaz, pamoja na matatizo ya muda mrefu kwa afya ya kimwili, kiakili na kingono na ustawi wa wanawake. Kitendo hiki kinatambuliwa kimataifa kama ikiukaji wa haki za binadamu za wasichana na wanawake na kama aina ya ubaguzi wa kijinsia, unaoonyesha ukosefu wa usawa uliokita mizizi kati ya jinsia. Kama ifanyikavyo kwa wasichana wadogo bila ridhaa, ni ukiukwaji wa haki za watoto. FGM pia unakiuka haki za mtu za afya, usalama na uadilifu wa kimwili, haki ya kuwa huru kutokana na mateso na ukatili, unaynyasaji wa kibinadamu au udhalilishaji, na haki za kuishi wakati utaratibu unasababisha kifo. Kama sehemu ya Malengo ya Maendeleo Endelevu, jumuiya ya kimatifa imeweka lengo la kuachana na mila ya ukeketaji ifikapo mwaka 2030.","Abẹ́ dídá fún obìnrin Ìsọníṣókí: Female genital mutilation (FGM) jẹ́ iṣẹ́ àwọn bàbá wa tí ó burú èyí tí ó ní ṣe pẹ̀lú pẹ̀lú yíyọ tàbí gígé iṣan ojú ara tàbí ṣíṣe ìpalára fún àwọn ẹ̀yà abẹ́ lọ́nà tí kò bá ìlera mu. Ó tó obìnrin tàbí ọmọbìnrin 200 miliọnù tó wà láyé ni wọ́n ti dá abé fún ní àwọn orílè-èdè tí ìṣe yìí ti wọ́pọ̀. Ní àfikún, ní ọdọọdún ó tó àwọn ọmọbìnrin mílíọ́nù 3 tí wọ́n wà ní ewu ìdábẹ́ fún obìnrin, púpọ̀ àwọn ẹni tí wọ́n dábẹ́ fún kí wọ́n tó dé ọjọ́-orí ọdún 15. Kò sí àǹfààní lórí ìlera fún FGM. Èyí lè fa ewu ńlá fún ìlera, èyí sì lè fa wàhálà fún ìrísí obìnrin, ọpọlọ àti ìlera ìbálòpọ̀ àti ìgbé ayé wọn. Ìwà yìí jẹ́ èyí tí wọ́n kà sí títẹ ẹ̀tọ́ obìnrin àti ọmọbìnrin mọ́n lè ní àgbáyé àti èyí tí ó jẹ́ àìdọ́gba láàrín lákọlábọ, èyí tí ó fi ìyàtò gedegbe hàn láàárín ọkùnrin àti obìnrin. Bí a ṣe ń dábẹ́ fún àwọn ọmọbìnrin láì gba àṣẹ lọ́wọ́ wọn jẹ́ ọ̀nà ì fi ẹ̀tọ́ wọn dùn wọ́n. FGM jẹ́ ọ̀nà tí wọ́n ń gbà fi ẹ̀tọ́ ènìyàn dùn ún lórí ìlera, àbò àti wíwà ní pípé, ẹ̀tọ́ láti bó lọ́wọ́ ìnira àti ìwà ọ̀dájú,, ìpalára ènìyàn àbí ìwà burúkú, àti ẹ̀tọ́ fún gbígbé ilé ayé nígbà tí ìgbésẹ̀ yìí bá já sí ikú. Gẹ́gẹ́ bíi àfojúsùn ìdàgbàsókè tí ó pé, àjọ àgbáyé ní àfojúsùn láti pa ìwà dídábẹ́ kí ó tó di ọdún 2030.","Ukusikwa kwezitho zangasese zabesifazane Uhlolojikelele: Ukusikwa kwesitho sangasese sowesifazane (FGM) kuwumkhuba wendabuko olimazayo ohlanganisa ukususwa kwengxenye noma yonke ingxenye engaphandle yesitho sangasese sowesifazane noma okunye ukulimala kwesitho sangasese sowesifazane ngenxa yezizathu ezingezona ezokwelapha. Kulinganiselwa ekutheni amantombazane kanye nabesifazane abangaphezu kwezigidi ezingama-200 abaphilayo namuhla baye basikwa izitho zangasese zabesifazane emazweni lapho lo mkhuba ugxile khona. Ngaphezu kwalokho, minyaka yonke amantombazane alinganiselwa ezigidini ezi-3 asengozini yokusikwa isitho sangasese sabesifazane, iningi lawo elisikwa ngaphambi kokuba lifinyelele eminyakeni yobudala eyi-15. I-FGM ayinayo imihlomulo yezempilo. Kungaholela ezingozini zezempilo ngaleso sikhathi, kanye nezinkinga zesikhathi eside empilweni yabesifazane yangokomzimba, ngokwengqondo kanye nempilo ephathelene nokuya ocansini. Lo mkhuba waziswa emazweni omhlaba njengokwephulwa kwamalungelo abantu amantombazane kanye nabesifazane kanye nohlobo olwedlulele lodlame olusekelwe ebulilini, olubonisa ukungalingani okujulile phakathi kobulili. Njengoba kwenziwa emantombazaneni amancane ngaphandle kwemvume, kuwukwephulwa kwamalungelo ezingane. I-FGM iphinde yephule amalungelo omuntu ngokuphathelene nempilo, ukuvikeleka kanye nobuqotho ngokomzimba, ilungelo lokungabi nokuhlukunyezwa kanye nokuphathwa ngonya, ngonya noma ngokwehlisa isithunzi, nelungelo lokuphila lapho inqubo iholela ekushoneni. Njengengxenye Yemigomo Yentuthuko Esimeme, umphakathi womhlaba wonke uzibekele umgomo wokushiya umkhuba wokusikwa kwezitho zangasese zabesifazane ngonyaka ka-2030." +የስርጭት መጠን፡- በአለም አቀፍ ደረጃ የሴት ልጅ ግርዛት የተደረገባቸው ልጃገረዶች እና የሴቶች ቁጥር በትክክል ባይታወቅም ከ200 ሚሊዮን ያላነሱ በህይወት ያሉ ልጃገረዶች እና ሴቶች ድርጊቱ ተፈጽሞባቸዋል ሲል የህዝብ ቁጥር መረጃ ካለባቸው 30 ሀገራት የተገኘው መረጃ ያሳያል፡፡ ድርጊቱ በዋናነት በአፍሪካ ምዕራብ፣ ምስራቅ እና ሰሜን እና ምስራቅ አህጉሮች እንዲሁም በአንዳንድ የመካከለኛው ምስራቅ እና ኤስያ ሀገራት ላይ ይፈጸማል፡፡ ፍልሰት እያደገ በመምጣቱ ምክንያት በአውሮፓ፣ በአውስትራሊያ እና በሰሜን አሜሪካ ያሉ ልጃገረዶች እና ሴቶች ቁጥር እየጨመረ የመጣ ሲሆን የዓለም ጤና ድርጅት የሴት ልጅ ግርዛትን አድርገዋል ወይም የዓለም ጤና ድርጅት ልጃገረዶች እና ሴቶች ለድርጊቱ ሊጋለጡ ይችላል፡፡ ስለሆነም የሴት ልጅ ግርዛት ዓለም አቀፍ ስጋት ነው፡፡ ባለፉት ሶስት አስርት ዓመታት ውስጥ በአጠቃላይ የሴት ልጅ ግርዛት እያሽቆለቆለ የመያ ቢሆንም ሁሉም ሀገራት ስለዚህ ጉዳይ አዲስ ነገር ያላሳወቁ ሲሆን የማሽቆልቆሉ ፍጥነትም በሁሉም ላይ እኩል አይደለም፡፡ እየጨመረ ከመጣው የህዝብ ቁጥር ጋር በትይዩነት ማስቀጠል አሁን ያለው ሁኔታ በቂ አይደለም፡፡ በዚሁ ሁኔታ ከቀጠለ በሚቀጥሉት 15 ዓመታት ውስጥ የሴት ልጅ ግርዛት የሚፈጸምባቸው ልጃገረዶች እና ሴቶች ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ ይጨምራል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የሴት ልጅ ግርዛትን የሚፈጽሙ የጤና ባለሙያዎችን አጥብቆ በመቃወም ሁሉም የጤና ባለሙያዎች “ምንም ጉዳት እንዳያደርሱ” የሕክምና የሥነ-ምግባር ደንቦችን እንዲያከብሩ አሳስቧል፡፡ የሴት ልጅ ግርዛትን ህክምናው ዘርፉ አንድ አካል እንዲሆን ማድረጉ ድርጊቱን መደበኛ ሆኖ እንዲቀጥል የሚያደርገው በመሆኑ ይህን የሴቶች እና ልጃገረዶች የሰብአዊ መብት ጥሰት ለማስቆም የሚደረገውን የረጅም ጊዜ ጥረቶችን ያደናቅፋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የግርዛት ድርጊት የተፈጸመባቸው ልጃገረዶችን እና ሴቶችን ጤና እና ደህንነትን በመደገፍ እና በማሻሻል ረገድ የጤና ባለሙያዎች የሚጫወቱትን ወሳኝ ሚና እውቅና ይሰጣል፡፡,"Prevalence: While the exact number of girls and women worldwide who have undergone female genital mutilation remains unknown, at least 200 million girls and women alive today have been subjected to the practice, according to data from the 30 countries where population level data exist. The practice is mainly concentrated in western, eastern, and north-eastern regions of Africa, as well as in some countries in the Middle East and Asia. With growing migration, there has been an increase in the number of girls and women in Europe, Australia and North America who have either undergone female genital mutilation or who may be at risk of being subjected to the practice. FGM is therefore a global concern. While there has been an overall decline in the prevalence of FGM over the last three decades, not all countries have made progress and the pace of decline has been uneven. Current progress is insufficient to keep up with increasing population growth. If trends continue, the number of girls and women undergoing FGM will rise significantly in the next 15 years. WHO response: WHO is strongly opposed to health professionals performing FGM and urges all health workers to uphold the medical code of ethics to “do no harm”. Medicalization of FGM normalizes and condones the practice and hinders long term efforts for abandoning this grave violation of the human rights of women and girls. WHO recognizes the important role that health care personnel play in supporting and improving the health and well-being of girls and women living with FGM.","Faɗin aiwatar da al'adar: Yayin da ba a san ainihin yawan yara mata da manyan da suka fuskanci kaciyar mata a faɗin duniya, a ƙalla yara mata da manya miliyan 200 da suke a raye a yau an tilasta musu fuskantar al'adar, bisa la'akari da bayanai daga ƙasashe 30 inda suke da bayanan yawan al'umma. Yawanci an fi maida hankali kan al'adar a yankunan kudu da gabas da arewa maso gabas na nahiyar Afirka, da kuma a wasu ƙasashen tsakiyar gabas da Asiya. Da ƙaruwar bulaguro, akwai ƙaruwar yara mata da manya a nahiyar Turai da Astraliya fa Arewacin Amurka waɗanda ko dai sun fuskanci kaciyar mata ko kuma suna cikin hatsarin tilasta musu su fuskanci al'adar. Saboda haka, kaciyar mata FGM sha'anin duniya ne. Yayin da gaba ɗaya aka samu raguwar yawan aiwatar da kaciyar mata (FGM) a shekaru talatin da suka wuce, ba dukkan ƙasashe bane suka samu cigaban sannan yanayin raguwar bai zama tsayayye ba. Cigaban a yanzu bai isa ya tafi dai-dai da ƙaruwar yawan al'umma ba. Idan abun da ke faruwa yanzu ya cigaba, yawan yara mata da manya da ke fuskantar kaciyar mata zai ƙaru sosai nan da shekaru 15. Amsar WHO: Hukumar Lafiya ta Duniya tayi alawadai da ƙwararrun ma'aikatan lafiya da suke aiwatar da kaciyar mata sannan kuma tayi kira ga dukkan ma'aikatan lafiya dasu ɓabbaka al'adar likitancin nan ta kada suna cutarwa. Aiwatar da kaciyar mata a asibiti ya yarda kuma ya ɗabi'antar da al'adar sannan kuma yana hana ƙoƙarin tsawon lokaci da ake yi na dena wannan al'adar tauye haƙƙin ɗan'adam na yara mata da manya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta amince da muhimmiyar rawar da ma'aikatan kula da lafiya ke takawa wajen bada goyon baya da inganta lafiya da jin daɗin yara mata da manya da akai musu kaciya.","Kuenea: Wakati idadi kamili ya wasichana na wanawake duniani kote ambao wamekeketwa bado haijajulikana, angalau wasichana na wanawake milioni 200 walio hai leo wamekabiliwa na mila hiyo, kulingana na takwimu kutoka nchi 30 ambapo takwimu za kiwango cha watu zipo. Kitendo hiki kimejikita zaidi katika maeneo ya magharibi, mashariki, na kaskazini-mashariki mwa Afrika, na pia katika baadhi ya nchi za Mashariki ya Kati na Asia. Kutokana na kuongezeka kwa uhamiaji, kumekuwa na ongezeko la idadi ya wasichana na wanawake katika Ulaya, Australia na Amerika Kaskazini ambao ama wamekeketwa au ambao wanaweza kuwa katika hatari ya kufanyiwa kitendo hicho. Kwa hivyo FGM ni suala la kimataifa. Ingawa kumekuwa na kupungua kwa jumla kwa kuenea kwa ukeketaji katika miongo mitatu iliyopita, sio nchi zote zimepiga hatua na kasi ya kupungua imekuwa tofauti. Maendeleo ya sasa hayatoshi kuendana na ongezeko la idadi ya watu. Ikiwa mienendo itaendelea, idadi ya wasichana na wanawake wanaofanyiwa ukeketaji itaongezeka sana katika miaka 15 ijayo. Muitiko wa WHO: WHO inapinga vikali wataalamu wa afya kufanya ukeketaji na inawataka wahudumu eote wa afya kuzingatia kanuni za maadili ya kimatibabu ili wasilete madhara. Matibabu ya FGM hurekebisha na kuunga mkono mila hiyo na kuzuia juhudi za muda mrefu za kuachana na hali hii ilisababisha ukiukwaji wa haki za binadamu za wanawake na wasichana. WHO linatambua jukumu muhimu ambalo wafanyakazi wa afya wanatekeleza katika kusaidia na kuboresha afya na ustawi wa wasichana na wanawake wanaoishi na FGM.","Ìwà ìbàjé: Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé iye àwọn ọmọbìnrin àti obìnrin tí wọ́n dábẹ́ fún lágbàyé kò níye, ó kéré tán 200 miliọnù ọmọbìnrin àti obìnrin tí ó wà láyé ni wọ́n dábẹ́ fún, gẹ́gẹ́ bíi dátà láti orile-ede 30 níbi tí dátà lórí àwọn olùgbé wà. Irú ìwà yìí wọ́pọ̀ ní apá ìwọ̀ oòrùn ìlà-oòrùn, àti ní àríwá ilẹ̀ Áfíríkà, àti àwọn orílè-èdè kan ní àárín ìlà oòrùn àti Àṣíà. Pẹ̀lú bíi àwọn ènìyàn ṣe ń ṣílọ sí ìlú mìíràn, àfikún tí bá iye àwọn ọmọbìnrin àti obìnrin ní ilẹ̀ Yúróòpù, ọsirélà àti àríwá Amẹ́ríkà èyí tí ó jẹ́ pé wọ́n ti dábẹ́ fún tàbí tí ó ṣeé ṣe kí wọ́n dábẹ́ fún. FGM jẹ́ ohun àpérò fún gbogbo àgbáyé. Bí ó tilè jẹ́ pé wọ́n tí ń gbójú agayin sí FGM fún bí ọgbọ́n ọdún, kìí ṣe gbogbo orílẹ̀-èdè ni ó kógo járí tí kò sì sí àṣẹ yọrí púpò. Ìyàtò tí à ń rí nísinsìnyí kò tó láti kojú ìdàgbàsókè tí ń bá àwọn olùgbé. Bí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ bá tẹ̀síwájú, iye àwọn ọmọbìnrin àti àgbà-obìnrin tí ó ń ṣe FGM yóò gòkè sin í ọdún 15 tó ń bọ̀. WHO fèsì :Àjọ WHO kò gba ti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí ó ń ṣe FGM tí wọ́n sì gba àwọn elétò ìlera kí wọ́n dẹkùn ìwà yìí láti mú ìtọ́sọ́nà àwọn àjọ ètò ìlera tí ó sọ pé “kí a má ṣe ṣe ìpalára’’. Sísọ FGM dí ìṣòro ìlera àti fifi òpin sí ìwà yìí àti láti dẹkùn ìwà burúkú tí ó ti pẹ́ èyí tí ó ń tẹ ẹ̀tọ́ àwọn obìnrin àti ọmọbìnrin mọ́n lè. Àjọ WHO mọ ìwúlò pàtàkì tí ètò ìlera ń kó nínú fífi ọwọ́ sọ wọ́pọ̀ àti mímú ìyípadà bá ìlera àti ìgbé ayé obìnrin àti ọmọbìnrin tí wọ́n ti dábẹ́ fún.","Ukwanda: Nakuba inani eliyilo lamantombazane kanye nabesifazane emhlabeni wonke abaye basikwa izitho zangasese zabesifazane lingakaziwa, okungenani amantombazane kanye nabesifazane abayizigidi ezingama-200 abaphilayo namuhla baye benziwa lo mkhuba, ngokwedathaevela emazweni angama-30 lapho kukhona khona idatha yezinga labantu. Lo mkhuba ugxile kakhulu ezifundeni ezisentshonalanga, empumalanga, kanye nasenyakatho-mpumalanga ye-Afrika, kanye nakwamanye amazwe aseMiddle East kanye nase-Asia. Ngenxa yokwanda kokufuduka, kuye kwaba nokwanda kwenani lamantombazane kanye nabesifazane eYurophu, e-Australia kanye naseMelika eseNyakatho abaye basikwa izitho zangasese zabesifazane noma abangase babe sengozini yokwenziwa lo mkhuba. Ngakho-ke iFGM iyinto ekhathaza umhlaba wonke. Nakuba sekube nokwehla kokwanda kweFGM emashumini amathathu eminyaka adlule, akuwona wonke amazwe athuthukile futhi ijubane lokwehla liye lalingalingani. Inqubekela phambili yamanje ayanele ukuhambisana nokwanda kwenani labantu. Uma le mikhuba iqhubeka, inani lamantombazane kanye nabesifazane ababhekene neFGM lizokhuphuka kakhulu eminyakeni eyi-15 ezayo. Impendulo yeWHO: I-WHO iphikisana kakhulu nongoti bezempilo abenza iFGM futhi inxusa zonke izisebenzi zezempilo ukuba zigcine ikhodi yokuziphatha yezokwelapha ethi “zingalimazi”. Ukufakwa kwezokwelashwa kweFGM kwenza umkhuba ube yinto ejwayelekile futhi kuvuna lokhu futhi kuvimbele imizamo yesikhathi eside yokushiya lokhu kwephulwa okukhulu kwamalungelo abantu besifazane kanye namantombazane. I-WHO yazisa indima ebalulekile edlalwa izisebenzi zokunakekela kwezempilo ekusekeleni kanye nasekuthuthukiseni impilo kanye nenhlalakahle yamantombazane kanye nabesifazane abaphila ne-FGM." +በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት አዋላጅ እና ነርስ ከማህበረሰቡ ጋር ካላቸው የቀረበ ግንኙነት አንጻር በታካሚዎቻቸው መካከል በሴት ልጅ ግርዛት ላይ ያለውን ተጽእኖ ሊያሳድሩ እና በመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ መስጫ ቦታዎች ላይ አብዛኛውን የጤና አገልግሎታቸውን የሚሰጡት በመሆኑ አመለካከቶችን ሊቀይሩ የሚችሉትን ልዩ አቋም እውቅና ይሰጣል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና እንክብካቤ ሰጪዎችን ስለ ድርጊቱ ያላቸውን እውቀት በማጎልበት እንዲረዳቸው እና በሕክምና ተቋማት ውስጥ እንዲሁም በማህበረሰባቸው እና በቤተሰቦቻቸው ውስጥ ለለውጥ ተፅእኖ ፈጣሪ ወኪሎች ሆነው እንዲሰሩ የስልጠና ዕቅድ አዘጋጅቷል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በሴት ልጅ ግርዛት ላይ ለስልጠናና ፖሊሲ በማስረጃ ላይ የተመሰረተ መመሪያ እና የስልጠና እና የፖሊሲ ግብአቶችን በማዘጋጀት፤ አገሮች እንዲለምዷቸው እና እንዲተገበሩ መደገፍ፤ የሴት ልጅ ግርዛት መንስኤዎች፣ ስለሚያስከትሉት ጉዳት መዘዞች እና የሴት ልጅ ግርዛት ወጪዎቹን እና ድርጊቱን ለማስቀረት በሚጠቅሙት ላይ ማስረጃ በማመንጨት የህብረተሰብ ጤና አቀራረብን የሚጠቀም ሲሆን ከግርዛት ጋር የሚኖሩ ልጃገረዶች እና ሴቶች ጥራት ያለው የመከላከል እና የእንክብካቤ አገልግሎት እንዲያገኙ ይሰራል፡፡,"Moreover, WHO acknowledges the unique position that midwives and nurses may have to influence and change attitudes towards FGM amongst their patients because of their close contact with practicing communities and since they provide the majority of health care in primary health care settings. WHO has developed a training package to help empower health providers by strengthening their knowledge about the practice, so that they in turn can act as influential agents for change within clinical settings as well in their communities and families. WHO uses a public health approach to FGM and works to ensure that girls and women living with FGM receive quality prevention and care services, by developing evidence-based guidance and resources for training and policy; supporting countries to adapt and implement them; generating evidence on causes, consequences, and costs of FGM and on what works to end the practice; and developing advocacy tools to support efforts to prevent FGM","Bugu da ƙari, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta amince da matsayi na musamman da ungo-zoma da masu jinya ke da shi wajen kawo canji a ɗabi'un aiwatar da kaciyar mata a cikin marasa lafiyarsu saboda kyakykyawar alaƙarsu da al'ummomin da suke aiwatar da al'adar sannan tinda sune suke bada yawancin kulawar lafiya a ƙananan cibiyoyin kulawa da lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da wani sha'anin horarwa don a tallafawa masu bada kulawar lafiya ta hanyar bunƙasa iliminsu a kan al'adar, saboda suma suyi ƙoƙari a matsayin masu bada gudummawa wajen kawo canji a ƙananan asibitoci da kuma a cikin al'ummarsu da iyalansu. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana amfani da wata hanyar kulawa da lafiya al'umma fa kaciyara mata sannan kuma tana ƙoƙarin tabbatar da yara mata da manyan da akai musu kaciya suna samun ingantaccen riga-kafi da kulawa, ta hanyar samar da jagoranci mai tushe da goyon baya da kayan aikin horarwa da tsari; ta hanyar tallafawa ƙasashe wajen karɓa da ɗabbaƙasu; ta hanyar bayar da shedun abubuwan dake janyosu da mummunan sakamako da kuma tsadar kaciyar mata sannan a kan me ya kamata a yi don kawar da al'adar; da kuma ta hanyar samar da kayan aikin tallafawa ƙoƙarin kare aiwatar da kaciyar mata.","Zaidi ya hayo, WHO linatambua nafasi ya pekee ambayo wakunga na waiguzi wanaweza kuwa nayo kushawishi na kubadili mtazamo kuhusu ukeketaji miongoni mwa wagonjwa wao kwa sababu ya mawasiliano yao ya karibu na jumuiya zinazoendelea na kwa vile wao hutoa huduma nyingi za afya katika mazingira ya afya ya msingi. WHO limeandaa kifurushi cha mafunzo ili kusaidia kuwawezesha watoa huduma za afya kwa kuimarisha ujuzi wao kuhusu kitendo hicho, ili nao waweze kuwa mawakala wenye ushawishi wa mabadiliko ndani ya mazingira ya matibabu na pia katika jamii na familia zao. WHO hutumia mbinu ya afya ya umma kwa FGM na linafanya kazi ili kuhakikisha kwamba wasichana na wanawake wanaoishi na FGM wanapata huduma bora za kuzuia na matunzo, kwa kuandaa mwongozo na rasilimali zinazotegemea ushahidi kwa ajili ya mafunzo na sera; kusaidia nchi kuzirekebisha na kuzitekeleza; kutoa ushahidi juu ya sababu, matokeo, na gharama za FGM na juu yakile kinachofanya kazi kukomesha mila hiyo; na kuandaa zana za utetezi ili kusaidia juhudi za kuzuia FGM.","Àtipé, àjọ WHO mọ ipò pàtàkì tí àwọn agbẹ̀bí àti nọ́ọ̀sì lè kó láti mú ìyípadà bá FGM láàárín àwọn òbí nítorí ọ̀nà tí wọ́n ń gbà ṣe iṣẹ́ wọn ní ìlú, nígbà tí ó jẹ́ pé púpò nínú ètò ìlera tí àwọn ilé-ìwòsàn kékeré àwọn ni wọ́n ń ṣe olùkápá rẹ̀. Àjọ WHO ti pèsè ètò tí yóò jẹ́ kí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ní ìmò kíkún lórí rẹ̀, èyí á jẹ́ kí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera náà lè bá àwọn ènìyàn sọ̀rọ̀ lórí rẹ̀ ni àgbègbè àti nínú ẹbí wọn. Àjọ WHO lọ ètò ìlera ìjọba láti dojú kọ FGM láti rí pé àwọn ọmọbìnrin àti obìnrin tí wọ́n dábẹ́ fún gba ìtọ́jú àti àbò tí ó yẹ, nípasẹ̀ ṣíṣe ìlànà àti ohun èlò fún ìdánilẹ́kọ̀ọ́ àti òfin ;àwọn orílè-èdè tí ó tí ó fi owó sọ wọ́pọ̀ náà gba òfin yìí tí wọ́n sì ń lò ó, mímú ẹ̀rí wá lórí okùnfà, pẹ̀lú àwọn èsì àti ohun tí a lè ṣe láti dènà abé dídá àti láti wá ọ̀nà láti jẹ kí àwọn ènìyàn dènà abẹ́ dídá.","Ngaphezu kwalokho, iWHO iyasibona isimo esiyingqayizivele ababelethisi kanye namanesi okungase kudingeke bathonye ngaso futhi bashintshe isimo sokucabanga ngokuphathelene neFGM ezigulini zabo ngenxa yokuxhumana kwabo eduze nemiphakathi abasebenza kuyo futhi njengoba behlinzeka ukunakekela kwezempilo okuningi ezindaweni zokunakekela kwezempilo okuyisisekelo. I-WHO isungule iphakheji yokuqeqesha yokusiza ngokuhlomisa abahlinzeki bezempilo ngokuqinisa ulwazi lwabo mayelana nalo mkhuba, ukuze nabo bakwazi ukusebenza njengama-ejenti anethonya lokuletha ushintsho ezindaweni zokwelapha kanye nasemiphakathini yabo kanye nasemindenini yabo. I-WHO isebenzisa indlela yempilo yomphakathi kuFGM futhi isebenelza ukuqinisekisa ukuthi amantombazane kanye nabesifazane abaphila neFGM bathola izinsiza zokuvimbela kanye nokunakekela eziseqophelweni eliphezulu, ngokusungula isiqondiso esisekelwe ebufakazini kanye nezinsiza zokuqeqeshwa kanye nenqubomgomo; ukusekela amazwe ukuthi azilungelenise futhi azisebenzise; ukukhiqiza ubufakazi ngezimbangela, imiphumela, kanye nezindleko zeFGM nokuthi yini esebenzayo ekuqedeni umkhuba; nokusungula amathuluzi okusekela imizamo yokuvimbela iFGM" +የምግብ የንጥረ ነገር ይዘት መጨመር አጠቃላይ እይታ፡- የንጥረ ነገር ይዘት መጨመር ማለት አንድ ወይም ከዚያ በላይ የሆኑ ጥቃቅን ማይ��ሮ-ንጥረ ነገሮችን (ማለትም ቪታሚን እና ማዕድን) በምግብ ወይም ማጣፈጫዎችን በመጨመር የምግብ አቅርቦቱን የአመጋገብ ጥራት ለማሻሻል እና የህብረተሰቡን ጤና ጥቅምን በትንሹ የጤና አደጋውን ለመከላከል የማቅረብ ተግባር ነው፡፡ እንዲሁም ዋና ዋና ምግቦችን የአመጋገብ ይዘትን እና ጥቃቅን ማይክሮ-ንጥረ ነገሮችን መጨመር በማቀነባበሪያ ወቅቱ ያጣውን ጥቃቅን ማይክሮ-ንጥረ ነገሮችን ወደነበረበት ለመመለስ ይረዳል፡፡ የንጥረ ነገር ይዘት መጨመር በመረጃ የተደገፈ ድጋፍ ሲሆን ይህም የጥቃቅን ንጥረ ነገሮችን እጥረት ለመከላከል፣ ለመቀነስ እና ለመቆጣጠር አስተዋፅኦ ያደርጋል፡፡ በአጠቃላይ ህዝብ (በጅምላ ወይም መጠነ ሰፊ የንጥረ ነገር ይዘት መጨመር) ወይም በተወሰኑ የማህበረሰብ ክፍሎች (የታቀደ የንጥረ ነገር ይዘት መጨመር) እንደ ህጻናት፣ ነፍሰ-ጡር ሴቶች እና የማህበራዊ ጥበቃ መርሃ ግብሮች ተጠቃሚዎች ውስጥ የሚታየውን የጥቃቅን ማይክሮ-ንጥረ ነገሮች ዕጥረት ለማስተካከል ሊያገለግል ይችላል፡፡ በማቀነባበሪያው ወቅት ቪታሚኖች እና ማዕድኖቹ ወደ ምግብ ሳይጨመሩ በቤት ውስጥ ወይም በትምህርት ቤቶች ወይም በሕፃናት እንክብካቤ መስጫ ተቋማት ውስጥ ለምግብነት ከመዋላቸው በፊት የንጥረ ነገር ይዘት መጨመር አጠቃቀም ይባላል፡፡ ከጥቃቅን ንጥረ-ምግብ ዕጥረት በተጨማሪ የማጠናከሪያ ፖሊሲዎች እና የትግበራ መርሃ ግብሮች ከአመጋገብ ጋር የተያያዙ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለመቀነስ ፖሊሲዎችን ማገናዘብ አለባቸ፡፡ በሶዲየም ፍጆታ ላይ የሚገነባው የጨው አዮድን መጨመር ሁኔታ እንደዚህ ነው በዚህም ምክንያት ሶዲየምን የሚቀሙበት ሁኔታ ለመቀነስ የሚያግዙ ስልቶችን ግምት ውስጥ ማስገባት አለበት፡፡ የምክረ ሀሳብ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የአዮዲን ዕጥረት፣ የደም ማነስ እና የብረት ዕጥረት እና ሌሎችንም ጨምሮ የቪታሚንና የማዕድን ዕጥረቶችን ለመከላከል ብዙ መጠን ያለው ምግብ ማጠናከሪያን እንደ ጠንካራ በማስረጃ የተደገፈ እና ወጪ ቆጣቢ ድጋፍ እንዲ ይመክራል። በሁሉም ማቀነባበሪያዎች ላይ የሚሰጡ የምክረ ሀሳባች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡-,"Food fortification Overview: Fortification is the practice of deliberately increasing the content of one or more micronutrients (i.e., vitamins and minerals) in a food or condiment to improve the nutritional quality of the food supply and provide a public health benefit with minimal risk to health. As well as increasing the nutritional content of staple foods, the addition of micronutrients can help to restore the micronutrient content lost during processing. Fortification is an evidence-informed intervention that contributes to the prevention, reduction and control of micronutrient deficiencies. It can be used to correct a demonstrated micronutrient deficiency in the general population (mass or large-scale fortification) or in specific population groups (targeted fortification) such as children, pregnant women and the beneficiaries of social protection programmes. When the vitamins and minerals are not added to the foods during the processing but just before consumption at home or at schools or child‐care facilities, it is called point-of-use fortification. In addition to the micronutrient deficiencies, policies and implementation programmes for fortification need to consider an alignment with policies for the reduction of diet-related noncommunicable diseases. Such is the case of salt iodization, which builds on sodium consumption and, as result, needs to consider strategies for sodium intake reduction. Recommendations: The World Health Organization recommends large scale food fortification as a powerful evidence-informed and cost-effective intervention to fight vitamin and mineral deficiencies, including iodine deficiency disorders, anaemia and iron deficiency, among others. Recommendations in all settings include:","Inganta abinci da sinadaran gina jiki Gamsashshen bayani: inganta abinci ita ce al'adar ƙara ɗaya ko da yawa na sinadaran inganta abinci (irinsu sinadaran bitamin da miniral) a cikin abinci ko wani sinadari inganta abinci domin inganta lafiyar abinci da kuma samar da alfanun lafiyar al'umma tare da ƙarancin illa ga lafiya. Da kuma ƙara lafiyar abincin da ake ci yau da kullum, ƙara sinadaran inganta abinci zai taimaka wajen dawo da lafiyar abinci da aka rasa lokacin haɗa shi. Inganta abinci sanannen tsarin da ake shiga ne mai tushe wanda yake bada gudunmawa wajen kariya da rage da kuma magance ƙarancin sinadaran inganta abinci. Ana amfani da tsarin wajen magance bayyanannen ƙarancin sinadaran inganta abinci a cikin dukkanin al'umma ( tsarin inganta abinci da yawa) ko kuma wasu keɓantattun sashen al'umma (wato keɓantaccen inganta abinci) irin su yara da mata masu ciki da kuma masu cin gajiyar shirye-shiryen ba da kariya ga al'umma. Yayin da ba a ƙara sinadaran bitamin da miniral ba a cikin abinci lokacin haɗawa sai daf da lokacin da za a ci a gida ko a makaranta ko a cibiyoyin kula da yara, ana kiran wannan tsarin inganta abinci lokacin amfani. Bugu da ƙari game da ƙarancin sinadaran inganta abinci da tsare-tsare da kuma shirye-shiryen inganta abinci na buƙatar daidaitawa da tsare-tsaren rage cututtukan marasa yaɗuwa dake da alaƙa da cimaka. Irin matsalar ƙara sinadarin ayodin cikin gishiri, wanda yake ƙara sa amfani da sinadarin sodiwom na cikin gishiri, wanda a sakamakon haka, akwai buƙatar hanyoyin rage cin sinadarin sodiwom na cikin gishiri. Shawarwari: Hukumar Lafiya ta Duniya ta bada shawarar cewa ƙara sinadaran bitamin da miniral a cikin abinci a gurare da yawa hanya ce mai ƙarko kuma aka goyawa baya sosai kuma mai sauƙi wajen kare ƙarancin sinadaran, kamar irin su ƙarancin sinadarin ayodin da ƙarancin jini da kuma ƙarancin sinadarin Ayon da kuma wasu matsalolin lafiyar. Shawarwari a dukkan ɓangarori sun ƙunshi:","Urutubishaji chakula Muhtasari: Urutubishaji ni maamuzi ya kuongeza kimakusudi maudhui ya virutubisho vidogo vidogo (yaani vitamini na madini) katika chakula au kitoweo ili kuboresha lishe ya usambazaji wa chakula na kutoa manufaa ya afya ya umma bila hatari ndogo kwa afya. Pamoja na kuongeza kiwango cha lishe cha vyakula vikuu, uongezaji virutubisho vidogo unaweza kusaidia kurejesha virutubisho vilivyopotea wakati wa usindikaji. Urutubishaji ni uingiliaji ulio na ushahidi unaochangia kuzuia, kupunguza na kudhibiti upungufu wa virutubisho. Inaweza kutumika kusahihisha upungufu wa virutubisho katika jamii kwa ujumla (urutubishaji wa wingi au mkubwa) au katika vikundi maalumu vya watu (urutubishaji unaolengwa) kama vile watoto, wajawazito na walengwa wa programu za ulinzi wa kijamii. Wakati vitamini na madini havijaongezwa kwenye vyakula wakati wa kusindika lakini kabla tu ya kuliwa nyumbani au shuleni au vituo vya kulelea watoto, inaitwa urutubishaji wa sehemu ya matumizi. Mbali n aupungufu wa virutubisho, sera na programu za utekelezaji wa urutubishaji zinahitaji kuzingatia upatanishi na sera za kupunguza magonjwa yasiyoambukiza yanayohusiana na lishe. s. Kama vile kesi ya iodine ya chumvi, ambayo hujengwa juu ya matumizi ya sodiamu na, kwa sababu hiyo, inahitaji kuzingatia mikakati ya kupunguza ulaji wa sodiamu. Mapendekezo: Shirika la Afya Duniani linapendekeza urutubishaji wa chakula kwa kiwango kikubwa kama uingiliaji mkubwa wa ushahidi na wa gharama nafuu ili kupamabana na upungufu wa vitamini na madini, ikiwa ni pamoja na upungufu wa iodini, upungufu wa damu na upungufu wa madini chuma, kati ya mengine. Mapendekezo kwenye mazingira yote ni pamoja na:","Fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ Ìsọníṣókí: Fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ ní mi mọ̀ńmọ̀ fi àwọn ohun èlò aṣaralóre (bíi vítámìn àti mínírà) sínú oúnjẹ tàbí láti mú ìyàtò bá àwọn aṣaralóre inú oúnjẹ èyí tí ó ní àǹfààní gidi lórí ìlera tí àkóbá rẹ̀ kò sì pọ̀. Bí a ṣe ń mú ìyàtò bá àwọn ohun aṣaralóre inú oúnjẹ, àfikún yìí lè ran àwọn ohun aṣaralóre kékèké láti mú ìyípadà bá àwọn èròjà tó sọnù nígbà tí a ń sèé lọ́wọ́. Fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ jẹ́ ẹ̀rí tí ó ń ṣe ìdènà, ìdínkù àti dí darí àwọn ohun èlò aṣaralóre tí kò kún. A lè ló láti júwe àwọn ohun èlò aṣaralóre tí kò kún ni àwùjọ, (ọ̀pọ̀ tàbí ní púpò) tàbí ní àárín àwọn olùgbé kan pàtó (àwọn tí a fi ojú sún) bíi ọmọdé, olóyún, obìnrin àti àwọn tí o jàǹfààní ètò ìdábò bò àwùjọ. Nígbà tí fítámìn àti mínírà bá wà nínú oúnjẹ nígbà tí a bá ń ṣe ṣùgbọ́n kí a tó jẹ́ ní ilé àti ní ilé ìwé àbí ni ilégbé àwọn ọmọdé, ní à ń pè ní ipò lílọ ohun aṣaralóre. Ní àfikún sí àwọn ohùn aṣaralóre kékèké tí kò kún, òfin àti àwọn ètò àmúse fún fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ gbọ́dọ̀ wà ní ìbámu pẹ̀lú òfin fún dídín àwọn àrùn tó ní ṣe pẹ̀lú àì jẹ oúnjẹ aṣaralóre. Gẹ́gẹ́ bíi ọ̀rọ̀ tí Iyọ̀ jíjẹ, èyí tí wọ́n dá lórí jíjẹ sódíọ́mù àti pé a gbọ́dọ̀ ro ìlànà tí ó wà fún jíjẹ sódíọ́mù láti din kù. Àwọn Àbá: Àjọ World Health Organization so pé fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ ní ẹ̀rí tí ó pò tí ó sì lágbára gan tí ó sì jẹ̀ pé láti dojú ìjà kọ fítámìn àti mínírà tí kò pò tó, àìtó ìyodínì, àìtó àìlẹ́jẹ̀tó àti ẹ̀jẹ̀, láàárín àwọn tó kù. Àwọn àbá ní gbogbo àwọn ibùdó ni:","Ukunezezelwa komsoco ekudleni Uhlolojikelele: Ukunezezelwa komsoco ekudleni kuwumkhuba wokwandisa ngamabomu okuqukethwe isakhi esisodwa noma ngaphezulu (okungukuthi, amavithamini kanye namaminerali) ekudleni noma eziningweni ukuze kwenziwe ngcono ikhwalithi yokudla okunomsoco futhi kuhlinzekwe umhlomulo wezempilo zomphakathi enobungozi obuncane empilweni. Ngaphezu kokukhulisa umsoco ekudeni okuyisisekelo, ukunezezelwa kwezakhmzimba ezincane kungasiza ekubuyiseleni umsoco wokudla olahlekile ngesikhathi sokulungiselela. Ukunezezela umsoco ekudleni kungukungenela okunolwazi okunolwazi okunomthelela ekuvimbeleni, ekunciphiseni nasekulawuleni ukuntuleka kwezakhamzimba. Kungasetshenziselwa ukulungisa ukuntuleka okukhonjisiwe kwezakhamzimba emiphakathini jikelele (inqwaba yabantu noma ukunezezela umsoco ngenani elikhulu) noma emaqenjini athile abantu (ukunezezela umsoco okuhlosiwe) njengezingane, abesifazane abakhulelwe kanye nabahlomulo ezinhlelweni zokuvikelwa komphakathi. Lapho amavithamini kanye namaminerali enganezezelwanga ekudleni ngesikhathi sokulungiselela kodwa ngaphambi nje kokudliwa ekhaya noma ezikoleni noma ezikhungweni zokunakekela izingane, kubizwa ngokuthi ukunezezela umsoco kwasendaweni yokusebenzisa. Ngaphezu kokuntuleka kwezakhamzimba ezincane, izinqubomgomo nezinhlelo zokuqaliswa kanye nokunezezela umsoco kudingeka zicabangele ukuhambisana nezinqubomgomo zokunciphisa izifo ezingathathelani ezihlobene nokudla. Kunjalo nge-iodization kasawoti, eyakhela ekudliweni kwe-sodium futhi, ngenxa yalokho, idinga ukucabangela amasu okunciphisa ukudliwa kwe-sodium. Izincomo: I-World Health Organization incoma ukunezezelwa komsoco ekudleni ngezinga elikhulu njengokungenelela okunamandla okunolwazi nokubizayo ekulweni nokuntuleka kwamavithamini kanye namaminerali, okuhlanganisa izifo zokuntuleka kwe-iodine, i-anaemia kanye nesifo sokuntuleka kwe-iron, phakathi kokunye. Izincomo kuzo zonke izimo zihlanganisa:" +ሁለንተናዊ በአዮዲን የታከመ ጨው የበቆሎ ዱቄት፣ የስንዴ ዱቄት እና ሩዝን በቪታሚኖች እና ማዕድናት ማጠናከር፤ በተለያዩ ሁኔታዎች ላይ ለሚኖሩ ልጆች፡- ከ6-23 ወር እድሜ ላላቸው ህጻናት ወይም ከ2-12 አመት ለሆኑ ህጻናት ምግቦች የአይረን የያዙ ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች ዱቄት ማጠናከር አስገዳጅ የምግብ ማጠናከሪያ የሚከሰተው መንግስታት የምግብ አምራቾችን በህጋዊ መንገድ የተወሰኑ ምግቦችን ወይም የምግብ ይዘቶችን በተወሰኑ ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እንዲያጠናክሩ ሲያስገድዱ ይህም አስቀድሞ የተወሰነ መጠን እንደሚይዝ በጊዜ ሂደት በከፍተኛ ሁኔታ አስተማማኝ ሲሆን ነው፡፡ በፈቃደኝነት ላይ የተመሰረተ የምግብ ማጠናከሪያ አንድ የምግብ አምራቾች የምርት እሴታቸውን ለመጨመር ሲባል በምግብ ህግ ውስጥ በተሰጠው ፍቃድ መሰረት የተወሰኑ ምግቦችን ለማጠናከሪያ በነጻነት ሲመርጡ ይከሰታል፡፡፡ በአለምአቀፍ ደረጃ አስገዳጅ ደንቦች ብዙውን ጊዜ እንደ አዮዲን፣ አይረን፣ ቫይታሚን ኤ እና ፎሊክ አሲድ ባሉ ጥቃቅን ኘጥረ ነገሮች ምግብን ለማጠናከር ይውላሉ፡፡ ከእነዚህ ውስጥ ጨው ይዘት ያለው ጨው አጠቃቀም በአለም አቀፍ ደረጃ በስፋት የሚተገበር ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ለብዙ አሥርተ ዓመታት በምግብ ማጠናከሪያ ላይ በሥርዓት እየሰራ ሲሆን በአህጉርል፣ በአገር እና በማህበረሰብ ደረጃ ከተለያዩ ኔትወርኮች ጋር በመተባበር ይሠራል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት፣ የተባበሩት መንግስታት የምግብ እና ግብርና ድርጅት እና ኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን በአባል ሀገራት መካከል ትግበራን በመደገፍ መመሪያ ለመስጠት እና ጤናን ለመጠበቅ በማሰብ አስፈላጊ ንጥረ ነገሮችን ወደ ምግቦች መጨመር የሚቻልባቸውን አጠቃላይ መርሆዎችን አዘጋጅተዋል፡፡,"universal salt iodization fortification of maize flour, corn meal, wheat flour and rice with vitamins and minerals. For children living in different settings: micronutrient powders containing iron for point-of-use fortification of foods for infants and young children 6–23 months old or children 2–12 years. Mandatory food fortification occurs when governments legally oblige food producers to fortify particular foods or categories of foods with specified micronutrients, providing high certainty over time that they will contain a predetermined amount. Voluntary fortification occurs when a food manufacturer freely chooses to fortify particular foods in response to permission given in food law as a means to increase their brand value. Globally, mandatory regulations are most often applied to the fortification of food with micronutrients such as iodine, iron, vitamin A and folic acid. Of these, the iodization of salt is the most widely implemented globally. WHO response: WHO has been working systematically in food fortification for decades and collaborates with different networks for fortification at regional, country and community levels. WHO, the Food and Agriculture Organization of the United Nations and the Codex Alimentarius Commission developed the general principles for the addition of essential nutrients to foods with the intention to provide guidance and protect health, while supporting implementation among Member States.","Sa wa gishiri sinadarin ayodin na bai-ɗaya Inganta fulawar masara da abincin hatsi da fulawar alakama da kuma shinkafa da sinadaran bitamin da miniral. Domin yaran da suke rayuwa a mabambantam gurare.: Garin hodar da suke ɗauke da ƙananan sinadaran inganta abinci kamar sinadarin ayon da ake amfani da shi wajen ƙara sinadarin gina jiki a abincin jarirai da ƙananan yara 'yan wata 6 zuwa wata 23, ko yara 'yan shekara 2 zuwa shekara 12. Inganta abinci na dole na faruwa ne yayin da hukumomi suka mai da shi ƙa'ida ga masu sarrafa abinci da suna ƙara wasu keɓantattun sinadaran gina jiki a wasu abincika ko wasu rukunin abinci da wasu keɓantattun sinadaran inganta abinci, don tabbatar da cewa waɗannan abincin koyaushe na ɗauke da wani adadin sinadaran gina jiki na tsawon lokaci. Inganta abinci da bana dole ba na faruwa ne yayin da masu sarrafa abinci suka zaɓi ƙara wasu sinadaran gina jiki a karan kansu a wasu keɓantattun abinci saboda dokar kula da ingancin abinci ta basu damar yi a wata hanyar inganta darajar irin kayan kasuwancinsu. A faɗin duniya, yawanci ana amfani ƙa'idoji na dole game da inganta abinci da wasu ƙananan sinadaran gina jiki irinsu sinadarin ayodin da ayon da bitamin A da kuma sinadarin folik asid. A cikin waɗannan, ƙara wa gishiri sinadarin ayodin ita ce hanyar da aka fi bi a faɗin duniya. Amsar WHO : Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki cikin tsari a harkar inganta abinci da sinadaran gina ciki a shekaru masu yawa da haɗa guiwa da haɗuwa da mutane da ƙungiyoyin da kamfanoni daban-daban domin inganta abinci a matakin shiyya da ƙasa da al'ummu. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da Ƙungiyar Kula da Ingancin Abinci da nomya ta Majilisar Ɗinkin Duniya da kuma Ƙungiyar nan ta Kula da Lafiyar Masu Cin Abinci (Codex Alimentarius Commission) sun fitar da wasu dokoki a kan ƙara wasu muhimman sinadaran gina jiki ga abinci da niyyar samar da jagoranci da kula da lafiya a lokaci guda kuma da tallafawa ƙasashe wajen aiwatar da waɗannan dokokin.","Uongezaji wa sawa wa iodini ya chumvi. Urutubishaji wa unga wa mahindi, mlo wa mahindi, unga wa ngano na mchele wenye vitamini na madini. Kwa watoto wanaoishi kwenye mazingira tofauti: Poda zenye madini ya chuma kwa ajili urutubishaji wa cvyakula kwa watoto wachanga na watoto wadogo wenye umri wa miezi 6 hadi 23 au watoto wa miaka 2 hadi 12. Urutubishaji wa lazima wa chakula hutokea wakati serikali zinalazimisha kisheria taratibu za chakula ili kuimarisha vyakula fulani au kategoria za vyakula vyenye virutubisho vidogo maalum, kutoa uhakika wa juu baada ya muda kwamba vitakuwa na kiasi kilichoamuliwa mapema. Urutubishaji wa hiari hutokea wakati mtengenezaji wa chakula anapochagua kwa hiari kuongeza vyakula fulani kulingana na idhini iliyotolewa katika sheria ya chakula kama njia ya kuongeza thamani ya bidhaa zao. Duniani, kanuni za lazima hutumiwa mara nyingi katika urutubishaji wa chakula na virutubisho vidogo kama iodini, chuma, vitamini A na asidi ya foliki. Kati ya hizi, uongezaji iodini ya chumvi ndio unaotekelezwa zaidi duniani. Mwitiko wa WHO: WHO response: WHO imekuwa ikifanya kazi kwa utaratibu katika urutubishaji chakula kwa miongo kadhaa na linashirikiana na mitandao mbalimbali kwa ajili ya urutubishaji katika ngazi za kikanda, nchi na jamii. WHO, Shirika la Chakula na Kilimo la Umoja wa Mataifa na Tume ya Codex Alimentarius walitengeneza kanuni za jumla za kuongeza virutubisho muhimu kwa vyakula kwa nia ya kutoa mwongozo na kulinda afya, huku wakiunga mkono utekelezaji kati ya Nchi Wanachama.","Ìrísí Iyọ̀ lágbàyé Ṣíṣe àfikún sí ìyẹ̀fun àgbàdo, oúnjẹ tí a fi àgbàdo ṣe, ìyẹ̀fun ọkà bàbà àti ìrẹsì pẹ̀lú fítámìn àti mínírà. Fún àwọn ọmọdé tí ìgbé ayé wọn yàtò: Àwọn èròjà aṣaralóre kékèké ti ìyẹ̀fun èyí tí ó ní áyọ́nù nínú èyí tí ó dúró fún àfikún nínú oúnjẹ fún àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn wà ní àárín oṣù 6-23 àti àwọn ọmọ láàárín ọdún 2-12. Oúnjẹ àfikún tí ó pandandan wáyé nígbà tí ìjọba ṣe òfin kí a má pèsè oúnjẹ láti ṣe àfikún kan pàtó fún oúnjẹ tàbí àwọn oríṣi oúnjẹ kan pelu awon ohun aṣaralóre kan èyí tí ó fẹ́ ṣe múlè gan tí ó sì ní iye aṣaralóre tó gbọ́dọ̀ wà nínú rẹ̀. Fífi ohun aṣaralóre kú oúnjẹ látinú wá máa ń ṣẹlẹ̀ àwọn tí ó ń pèsè oúnjẹ bá yàn láti ṣe àfikún oúnjẹ ní ìdáhùn si àyè tí wón fún wọn lórí òfin oúnjẹ ní ọ̀nà láti tún gbé ojà wọn lárugẹ. Lágbàyé, ìlànà tí ó fẹ́ ṣe múlè wá lórí fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ pẹ̀lú àwọn ohun èlò kékèké èyí tí ń ṣe ayodá, áyọ́nù, fítámì A àti fólíkì. Nínú gbogbo rẹ̀ ọ̀nà tí a ń gbà je Iyọ̀ ni wọn gbà wọlé jùlọ lágbàyé. Àjọ WHO fèsì: Àjọ WHO ti ń ṣiṣẹ́ lórí fífi ohun aṣaralóre kún oúnjẹ tí pẹ́ ti wọ́n sì fọwọ́ sọ wọ́pọ̀ pẹ̀lú orisirisi àjọ lórí fífi kún ohun aṣaralóre láti iléto, orílè-èdè àti ní ìlú. Àjọ WHO, àti àjọ Oúnjẹ àti Iṣẹ́-Àgbẹ̀ ti Àjọ Àgbáyé àti Àjọ Codex Alimentarius dá ìtọ́sọ́nà fún fífikun àwọn ohun aṣaralóre nínú oúnjẹ pẹ̀lú èrò láti dáàbò bo ìlànà ìlera, nígbà tí wọ́n ń ṣe àtìlẹ́yìn fún ìmúṣẹ láàrin àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́.","i-iodization kasawoti emhlabeni wonke ukunenezela umsoco kufulawa wommbila, impuphu yommbila, ufulawa kakolweni kanye nelayisi ngamavithamini kanye namaminerali. Ezinganeni ezihlala ezindaweni ezahlukene: okusampushana kwezakhamzimba kuqukethe i-iron ngokuphathelene nokunezezela umsoco ekudleni ngesikhathi sokusebenzisa ekudleni kwezinsana kanye nezingane ezincane ezinezinyanga eziyi-6 ukuya kwezingama-23 zobudala noma izingane ezineminyaka emi-2 ukuya kweyi-12 yobudala. Ukunezezelwa komsoco ekudleni okuphoqelekile kwenzeka lapho ohulumeni bephoqelela ngokomthetho abakhiqizi bokudla ukuthi banezezele umsoco ekudleni okuthile noma ezigaba zokudla okunezakhamzimba ezithile, okunikeza isiqiniseko esikhulu ngokuhamba kwesikhathi sokuthi kuzoqukatha inani elinqunywe ngaphambi kwesikhathi. Ukunezezela umsoco ekudleni ngokuzithandela kwenzeka lapho umkhiqizi wokudla ekhetha ngokukhululekile ukunezezela umsoco ekudla okuthile ngenxa yemvume enikezwe emthethweni ophathelene nokudla njengendlela yokwandisa inani lomkhiqizo wakhe. Emhlabeni wonke, imithetho ephoqelekile ivame ukusetshenziswa ekunezezeleni umsoco ekudleni ngezakhamzimba ezincane ezinjenge-iodine, i-iron, uvithamini A kanye ne-folic acid. Kulokhu, ukwenziwa kwe-iodization kusawoti kusetshenziswa kakhulu emhlabeni jikelele. Ukusabela kweWHO: I-WHO ibisebenza ngokuhlelekile nokuphathelene nokunezezela umsoco ekudleni emashumini eminyaka futhi ibambisana namanethiwekhi ahlukahlukene okunezezela umsoco ekudleni ezingeni lesifunda, lezwe kanye nelomphakathi. I-WHO, iFood and Agriculture Organization yeZizwe Ezihlangene kanye neCodex Alimentarius Commission basungule izimiso ezivamile zokufaka izakhamzimba ezibalulekile ekudleni ngenhloso yokunikeza isiqondiso kanye nokuvikela impilo, ngesikhathi besekela ukusetshenziswa phakathi kwaMazwe angamaLungu." +የዓለም ጤና ድርጅት የመመሪያ ልማት የቡድን ስብሰባዎችን፣ ቴክኒካል ምክክር እና የስራ ቡድኖችን በማዘጋጀት እና በመጥራት አባል ሀገራት የአለም ጤና ድርጅት መመሪያዎችን እና የምግብ ማጠናከሪያ ቴክኒካል ሰነዶችን በማላመድ እና በመተግበር ከሀገር ቅርንጫፍ መሥሪያ ቤቶች እና ከውጭ አጋሮች ጋር በመተባበር የማስፈጸሚያ እና የክትትል መሳሪያዎችን ፈጥሯል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በተጨማሪም በሴቶች ላይ የሚደርስ የደም ማነስ መቀነስ እና ከ5 ዓመት በታች የሆኑ ህጻናትክብደት የመናመን መቀነስን የመሳሰሉ በርካታ የአመጋገብ ኢላማዎችን ይከታተላል፤ ሪፖርት ያደርጋል፡፡,"WHO has organized and convened guideline development group meetings, technical consultations and working groups and has created implementation and monitoring tools in collaboration with country offices and external partners to help Member States to adapt and adopt WHO guidelines and technical documents on food fortification. WHO also monitors and reports progress of several nutrition targets that are affected by fortification such as the reduction of anaemia in women and the reduction of stunting in children under 5 years of age.",Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta haɗa taruka domin yin wasu ƙa'idoji da tattaunawa da masana da kuma samar da kayan aikin taimakawa ƙasashe da su yi amfani da waɗannan ƙa'idojin a kan inganta abinci da sinadaran gina jiki da haɗin guiwar ofisoshin da abokan haɗin gwiwa domin tallafawa ƙasashe wajen bin waɗannan ƙa'idojin hukumar lafiya ta duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana kulawa da bada rahoton tafiyar yawancin manufofin cin abinci mai gina jiki waɗanda tsarin ƙarawa abinci sinadaran gina jiki ya shafa irin su rage matsalar ƙarancin jini ga mata da rage tsakurewar yara ƴan ƙasa da shekara 5 da haihuwa.,"WHO limeandaa na kuitisha mikutano ya vikundi vya maendeleo ya mwongozo, washauri wa kiufundi na vikundi kazi na limeunda zana za utekelezaji na ufuatiliaji kwa ushirikiano na ofisi ya nchi na washirika wa nje ili kusaidia Nchi Wanachama kufuata miongozo ya WHO na hati za kiufundi juu ya urutubishaji wa chakula. WHO pia linafuatilia na kuripoti maendeleo ya malengo kadhaa ya lishe ambayo yanaathiriwa na urutubishaji kama vile kupnguza upungufu wa damu kwa wanawake na kupungua kwa mshangao kwa watoto chini ya miaka 5.","Àjọ WHO pèsè ìlànà tí àwọn ẹgbẹ́ ìdàgbàsókè, ìwádìí láti ọ̀dọ̀ àwọn onímọ̀ ẹ̀rọ àti ẹgbẹ́ àwọn òṣìṣẹ́ tí wọ́n sí ti dá ọ̀nà tí wọ́n á gbà láti mu ṣiṣẹ́ tí wọn a sì máa sọ pelu awon òṣìṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí àwọn tí yóò ran àwọn ẹgbẹ́ Member States láti gba àti láti lo ìlànà àwọn WHO àti àkọsílẹ̀ wọn lórí é. Àjọ WHO tún ń sàbójútó àti sísọ nígbà ìlọsíwájú àwọn aṣaralóre tí àfikún bá èyí tí ṣe ìdínkù nínú àìlẹ́jẹ̀tó ni ara àwọn obìnrin àti dídín kíkúrú kùn nínú àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn wà ní àárín ọdún 5.","I-WHO ihlele futhi yabiza imihlangano yokuthuthukisa iziqondiso, ukubonisana kwezobuchwepheshe namaqembu asebenzayo futhi isungule amathuluzi okuqalisa kanye nokuqapha ngokubambisana namahhovisi ezwe kanye nabalingani bangaphandle ukusiza amaZwe angamaLungu ukuthi alungelane futhi amukele iziqondiso zeWHO namadokhumenti ezobuchwepheshe ngokuphathelene nokuzezelwa komsoco ekudleni. I-WHO iphinde iqaphe futhi ibike inqubekela phambili yokuphokophelwe okunigana ngokuphathelene nomsoco ethinteka ekunezezelweni komsoco ekudleni njengokunciphisa i-anaemia kwabesifazane kanye nokunciphisa ukungakhuli ngendlela efanele ezinganeni ezingaphansi kweminyaka yobudala emi-5." +"የምግብ ደህንነት ማጠቃሊያ፡- በቂ ደህንነቱ የተጠበቀ እና የተመጣጠነ ምግብ ማግኘት ህይወትን ለመቀጠል እና ጥሩ ጤናን ለማስፋፋት ቁልፍ ነው፡፡ አደገኛ የሆኑ ባክቴሪያዎችን፣ ቫይረሶችን፣ ጥገኛ ተውሳኮችን ወይም የኬሚካል ንጥረ ነገሮችን የያዙ ጤናማ ያልሆኑ ምግቦች ከ200 በላይ የተለያዩ በሽታዎችን ሊያስከትሉ ይችላሉ፤ ይህም ከተቅማጥ እስከ ካንሰር ይደርሳል፡፡ በዓለም ዙሪያ 600 ሚሊዮን የሚገመተው፣ ከ10 ሰዎች 1 ማለት ይቻላል፣ በየዓመቱ የተበከለ ምግብ ከተመገቡ በኋላ ይታመማሉ በዚህም ምክንያት 420,000 ሰዎች ለሞት እና ለ 33 ሚሊዮን ጤናማ የህይወት ዓመታት (DALYs) ማጣት ምክንያት ናቸው፡፡ የምግብ ደህንነት፣ አመጋገብ እና የምግብ ዋስትና በጥብቅ የተሳሰሩ ናቸው፡፡ ጤናማ ያልሆነ ምግብ የበሽታ እና የተመጣጠነ ምግብ እጦት አዙሪት ይፈጥራል በተለይም ጨቅላ ህጻናትን፣ ህጻናትን፣ አዛውንቶችን እና በሽተኞችን ይጎዳል፡፡፡ ደህንነቱ የተጠበቀ የምግብ አቅርቦት ለምግብ እና ለሥነ-ምግብ ዋስትና ከሚያበረክተው አስተዋፅኦ በተጨማሪ ብሔራዊ ኢኮኖሚን፣ ንግድንና ቱሪዝምን በመደገፍ ዘላቂ ልማትን ያበረታታል፡፡ የምግብ ንግድ ግሎባላይዜሽን፣ እየጨመረ የሚሄደው የዓለም ሕዝብ፣ የአየር ንብረት ለውጥ እና በፍጥነት የሚለዋወጡ የምግብ ሥርዓቶች በምግብ ደህንነት ላይ ተፅዕኖ አላቸው፡፡ የአለም ጤና ድርጅት በአለም አቀፍ እና በአገር ደረጃ ከደህንነት የጎደለው ምግብ ጋር ተያይዘው የሚመጡ የህዝብ ጤና ስጋቶችን የመከላከል፣ የመለየት እና ድጋፍ ለመስጠት አቅሙን ለማሳደግ ያለመ ነው፡፡ ስለ አመጋገብ እና የምግብ ደህንነት እና ኮቪድ-19 ይወቁ፡፡","Food safety Overview: Access to enough safe and nutritious food is key to sustaining life and promoting good health. Unsafe food containing harmful bacteria, viruses, parasites or chemical substances can cause more than 200 different diseases, ranging from diarrhoea to cancers. Around the world, an estimated 600 million – almost 1 in 10 people – fall ill after eating contaminated food each year, resulting in 420 000 deaths and the loss of 33 million healthy life years (DALYs). Food safety, nutrition and food security are closely linked. Unsafe food creates a vicious cycle of disease and malnutrition, particularly affecting infants, young children, elderly and the sick. In addition to contributing to food and nutrition security, a safe food supply also supports national economies, trade and tourism, stimulating sustainable development. The globalization of food trade, a growing world population, climate change and rapidly changing food systems have an impact on the safety of food. WHO aims to enhance the capacity to prevent, detect and respond to public health threats associated with unsafe food at the global and country levels. Learn about Nutrition and Food Safety and COVID-19.","Lafiyar abinci Gamsashshen bayani: samun isasshen abinci mai lafiya da gina jiki babbar hanya ce ta ɗorewar rayuwa da kuma inganta rayuwa. Abinci mara kyau da ke ɗauke da ƙwayar cutar bakteriya da bairos da farasai da kuma sinadarin kyamikal mai masu hatsari zasu iya haddasa cututtuka daban-daban sama da 200, tin daga gudawa har zuwa cututtukan daji (Kansa). A faɗin duniya, ƙiyasin mutane miliyan 600 kusan duk mutum 1 a cikin 10 suna kamuwa da rashin lafiya bayan cin abincin daya gurɓata duk shekara, inda hakan ke haddasa mace-mace 420,000 da kuma asarar lafiyayyun shekaru miliyan 33 da ake kira (DALYs). Lafiyar abinci da cin abinci mai gina jiki da kuma nutsuwar cimaka suna da dangantaka ta ƙud-da-ƙud. Abinci mara kyau yana samar da mummunan yaɗuwar cututtuka da rashin ginuwar jiki, musamman wajen shafar jarirai da ƙananan yara da tsofaffi da kuma marasa cikakkiyar lafiya. Ƙari a kan bada gudunmawa ga nutsuwa da cin abinci mai gina jiki da samun lafiyayyen abinci suma suna taimakawa tattalin arzikin ƙasa da kasuwa da yawon buɗe ido, wajen tabbatar da cigaba mai ɗorewa. Yaɗuwar kasuwancin abinci a faɗin duniya da haɓakar yawan al'ummar duniya da canjin yanayi da tsare-tsaren harkokin abinci masu saurin canjawa suna da tasiri a kan nutsuwar abinci. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙuduri niyyar ƙarfafa ikon kare da gano da bada agaji ga haɗurran lafiyar al'umma da suke da alaƙa da abinci mara kyau a matakan duniya da ƙasa. Koyi wani abu a kan cin abinci mai gina jiki da lafiyar abinci da COVID-19.","Usalama wa chakula Muhtasari: Upatikanaji wa chakula cha kutosha kilicho salama na chenye lishe ni ufunguo wa kudumisha maisha na kukuza afya bora. Chakula kisicho salama chenye bakteria hatari, virusi , vimelea au vitu vya kemikali vinaweza kusababisha zaidi ya magomjwa 200 tofauti, kuanzia kuhara hadi saratani. Duniani kote, Äìtakriban milioni 600, karibu mtu 1 kati ya 10 ananugua baada ya kula chakula kilichochafuliwa kila mwaka, na kusababisha vifo 420000 na kupoteza kwa miaka milioni 33 ya maisha ya afya (DALYs). Usalama wa chakula, lishe na usalama wa chakula vina uhusiano wa karibu. Chakula kisicho salama hutengeneza mzunguko wa magonjw na utapiamlo, hasa kwa watoto wachanga, wazee na wagonjwa. Mabali na kuchangia usalama wa chakula na lishe, usambazaji wa chakula salama pia unasaidia uchumi wa taifa, biashara na utalii, kuchochea maendeleo endelevu. Utandawazi wa biashara ya chakula, ongezeko la watu duniani, mabadiliko ya tabiaznchi na mifumo ya chakula inayobadilika haraka ina athari kwa usalama wa chakula. WHO linalenga kuongeza uwezo wa kuzuia, kugundua na kukabiliana na vitisho vya afya ya umma vinavyohusishwa na chakula kisicho salama katika viwango vya kimataifa na nchi. Jifunze kuhusu Lishe na Usalama wa Chakula na UVIKO-19.","Dídá ààbò bo oúnjẹ Ìsọníṣókí: Níní àǹfààní sí ọ̀pọ̀ oúnjẹ ní ìpamọ́ tí aṣara lóore jẹ́ ọ̀nà láti gbé ayé àti láti ṣe ìgbé lárugẹ fún ìlera. Àwọn oúnjẹ tí kò sí ní ìmọ̀ tótó máa ń ní batárìà, kòkòrò, àfòmó tàbí kẹ́míkà tí ó lè fa kí àrùn oríṣi bíi 200, bẹ̀rẹ̀ láti orí ìgbé gbuuru dórí àrùn jẹjẹrẹ. Ní àgbáyé, ó lé ní 600 mílíọ̀nù – tí ó fẹ́ lè tó ní 1 nínú 10 ènìyàn – ni ó sàárẹ̀ lẹ́yìn tí wọ́n jẹ oúnjẹ tí ó ti bàjẹ́ ní ọdọọdún, èyí tí ó fa 420 000 ikú àti òfò lórí ìlera ènìyàn tó tó ní 33 mílíọ̀nù lọ́dún (DALYs). Dídá àbọ̀ bo oúnjẹ, aṣara lóore àti dídá àbò bo oúnjẹ wọnú ara wọn. Àwọn oúnjẹ tí kò mọ́ máa ń jẹ́ kí àrùn wà ní òbírípo àti àìlera, èyí tí ó jẹ́ pé àwọn ọmọ ìkókó ní o ṣe jù, ọmọ kékeré, àgbàlagbà àti àwọn aláìsàn. Ní àfikún sí dídá àbò bo oúnjẹ àti àwọn ohun aṣaralóre, oúnjẹ tí ó dára máa ń fa ìyàtò lórí ọ̀rọ̀ ajé, rírà àti ìrìn àjò afẹ́, èyí tí ó mú ìdàgbàsókè. Ìsòwò oúnjẹ ní àgbáyé, ìdàgbàsókè àwọn ará ìlú, ìyípadà ojú ọjọ́ àti ìyípadà díẹ̀ lórí oúnjẹ ní ipá lórí pípèsè oúnjẹ tó dára. Àjọ WHO ní àfojúsùn láti dènà, ṣàwárí àti bí wọn ò ṣe paná ìṣòro tí ó ń dójú kọ ìlera gbogboogbò nípa lórí àwọn oúnjẹ tí kò dára ní àgbáyé àti ní orílẹ̀-èdè. Kikọ́ nípa àwọn ohun aṣaralóre àti oúnjẹ tó dára àti àrùn COVID-19.","Ukuphepha kokudla Uhlolojikelele: Ukuthola ukudla okuphephile nokunomsoco okwanele kubalulekile ekugcineni impilo kanye nasekuthuthukiseni ukuphila kahle. Ukudla okungaphephile okuqukethe amabhaktheriya ayingozi, amavayirasi, amagciwane noma izinto zamakhemikhali kungabangela izifo ezihlukene ezingaphezu kwama-200, ezisukela esifweni sohudo ukuya kumdlavuza. Emhlabeni wonke, abantu abalinganiselwa ezigidini ezingama-600 – cishe o-1 kwabayi-10 – bayagula ngemva kokudla ukudla okunukubezekile unyaka ngamunye, okuholela ekushoneni kwabantu abangama-420 000 kanye nokulahlekelwa iminyaka yokuphila unempilo eyizigidi ezingama-33 (amaDALY). Ukuphepha kokudla, umsoco kanye nokuqinisekiswa kokutholakala kokudla kuxhumene kakhulu. Ukudla okungaphephile kudala umjikelezo omubi wesifo kanye nokungondleki, ikakhulukazi okuthinta izinsana, izingane ezincane, asebekhulile kanye nabagulayo. Ngaphezu kokuba negalelo ekuqinisekiseni ukutholakala kokudla kanye nokudla okunomsoco, ukuhlinzekwa kokudla okuphephile nakho kusekela umnotho kazwelonke, ezohwebo kanye nezokuvakasha, zikhuthaza intuthuko esimeme. Ukuhwebelana kwamazwe omhlaba wonke ngokudla, inani elikhulayo labantu emhlabeni, ukushintsha wesimo sezulu kanye nezinhlelo zokudla ezishintsha ngokushesha kunomthelela ngokuphathelene nokuphepha kokudla. I-WHO ihlose ukuthuthukisa aukwazi okuvimbela, ukuthola kanye nokusabela ezinsongweni zempilo yomphakathi ezihlobene nokudla okungaphephile emazingeni omhlaba kanye nawamazwe. Funda mayelana Nokudla Okunomsoco kanye Nokuphepha Kokudla kanye neCOVID-19." +"ተፅዕኖ፡- የምግብ ወለድ በሽታዎች የጤና አጠባበቅ ስርአቶችን በማበላሸት እና በሃገራዊ ኢኮኖሚ፣ ቱሪዝም እና ንግድ ላይ ጉዳት በማድረስ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ እድገትን ያደናቅፋሉ፡፡ የምግብ ወለድ በሽታዎች በሕዝብ ጤና እና በኢኮኖሚ ላይ ያለው ጫና ብዙ ጊዜ ዝቅተኛ ሪፖርት በመደረጉ እና በምግብ መበከል እና በዚህ ምክንያት ህመም ወይም ሞት መካከል ከሞት ምክንያቱ ጋር ያለውን ግንኙነቶችን ለማግኘት አስቸጋሪ በመሆኑ ብዙ ጊዜ ግምት ውስጥ ገብቷል፡፡ ከ 5 አመት በታች የሆኑ ህጻናት በየዓመቱ 125,000 ሕይወታቸው ሲያልፍ 40% የምግብ ወለድ በሽታ ድርሻውን ይይዛሉ፡፡ ደህንነቱ የተጠበቀ ምግብ መመገብ እና ማምረት ለሰዎች፣ ለአለማችን እና ለኢኮኖሚው የአጭር እና የረጅም ጊዜ ጥቅሞች ይኖሩታል፡፡ ደህንነቱ የተጠበቀ ምግብ ለሰው ልጅ ጤና እና ደህንነት አስፈላጊ ነው፤ ደህንነቱ የተጠበቀ ምግብ ብቻ ለግብይት ይቀርባል፡፡ ደህንነቱ የተጠበቀ ምግብ የተመጣጠነ ምግብን በመመገብ ለረጅም ጊዜ የሰው ልጅ እድገትን እንዲኖር ያግዛል፡፡ ምግቡ አስተማማኝ ካልሆነ የሰው ልጅ ማደግ አይችልም፣ የዘላቂ ልማት ግቦችን ማሳካት አይቻልም። እ.ኤ.አ በ 2019 የዓለም ባንክ በምግብ ወለድ በሽታዎች ኢኮኖሚያዊ ጫና ላይ ባወጣው ሪፖርት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት 110 ቢሊዮን ዶላር በምርታማነት እና በሕክምና ወጪዎች ምክንያት በየዓመቱ ይባክናል፡፡ ደህንነቱ ያልተጠበቀ ወይም የተበከለ ምግብ በንግዱ ላይ ተቀባይን አለማግኘት፣ ኢኮኖሚያዊ ኪሳራ እና የምግብ መጥፋት እና ብክነት ያመራል፣ ደህንነቱ የተጠበቀ የምግብ ምርት የገበያ ተደራሽነትን እና ምርታማነትን በማስቻል ኢኮኖሚያዊ ዕድሎችን ያሻሽላል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የአለም ጤና ድርጅት ምግብን ደህንነቱ የተጠበቀ፣ ጤናማ እና ዘላቂነት ያለው ለሁሉም የአለም ህዝብ እንዲቅርብ ለማድረግ የምግብ ስርአቶችን መቀየር ያስፈልጋል፡፡","Impact: Foodborne diseases impede socioeconomic development by straining health care systems and harming national economies, tourism and trade. The burden of foodborne diseases to public health and to economies has often been underestimated due to underreporting and difficulty to establish causal relationships between food contamination and resulting illness or death. Children under 5 years of age carry 40% of the foodborne disease burden, with 125 000 deaths every year. The consumption and production of safe food have immediate and long-term benefits for people, the planet and the economy. Safe food is essential to human health and well-being, only food that is safe can be traded. Safe food allows for the uptake of nutrients and promotes long-term human development. When food is not safe, humans cannot develop, and the Sustainable Development Goals cannot be achieved. The 2019 World Bank report on the economic burden of the foodborne diseases indicated that US$ 110 billion is lost each year in productivity and medical expenses resulting from unsafe food in low- and middle-income countries. Unsafe or contaminated food leads to trade rejections, economic losses and food loss and waste, while safe food production improves economic opportunities by enabling market access and productivity. WHO response: WHO calls for the transformation of food systems to make food safe, healthy and sustainably produced for all the world population.","Tasiri: cututtukan da suke yaɗuwa ta abinci na gurgunta cigaban tattalin arziƙin al'umma ta hanyar takure cigaban tsare-tsaren kiwon lafiya da raunata tattalin arziƙin al'umma da yawon buɗe ido da kuma kasuwanci. Girman sha'anin cututtuka masu yaɗuwa ta abinci ga lafiyar al'umma da tattalin arziƙi ba a cika koyaushe faɗin yadda girman sha'anin ke ba saboda rashin samun isasshen rahoto da kuma wahala wajen samar da dangantakar da ke faruwa kwatsam tsakanin gurɓatar abinci da cuta ko mutuwar da ke faruwa sakamakon hakan. Yara 'yan ƙasa da shekara 5 suna kamuwa da kaso 40% na cututtukan da ke yaɗuwa ta abinci, tare da mace-mace 125 000 duk shekara. Ci da sarrafa lafiyayyen abinci suna da alfanu na nan-da-dan da na tsawon lokaci ga al'umma da duniya da kuma tattalin arziƙi. Lafiyayyen abinci na da matuƙar muhimmanci ga lafiya da walwalar ɗan'adam sannan abinci mai lafiya kaɗai ne za a yi kasuwancinsa. Lafiyayyen abinci na bada damar shigar sinadaran gina jiki cikin jiki da kuma inganta cigaban ɗan'adam na tsawon lokaci. Yayin da aka ce abinci bashi da kyau, mutane ba zasu cigaba ba sannan kuma sannan ba za a iya cimma manufofin Hukumar Ɗorewar Cigaban Al'umma ba. Rahoton Bankin Duniya na shekarar 2019 a kan a girman tasirin cututtukan da ke yaɗuwa ta abinci ga tattalin arziƙin ƙasa ya nuna cewa ana asarar dalar Amurka biliyan 110 a kowacce shekara a sha'anin sarrafa kaya da kashe kuɗi a harkar lafiya sakamakon ta'ammali da abinci mara kyau a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi. Abinci gurɓatacce kuma mara kyau yana janyo dakatar da kasuwanci da asarorin tattalin arziƙi da kuma asara da watsar da abinci, yayin da shi kuma sarrafa lafiyayyen abinci ke haɓaka damarmakin samun arziƙi ta hanyar samar da kasuwanci da sarrafa kaya. Amsar WHO: Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta yi kira da a samu canji a tsare-tsaren harkokin abinci don samun abinci mara matsala kuma lafiyayyen da kuma da kuma ɗorewar sarrafa shi ga dukkan al'ummar duniya.","Athari: Magonjwa yanayosababishwa na chakula huzuia mazendeleo ya kijamii na kiuchumi kwa kudhoofisha mifumo ya huduma za afya na kudhuru uchumi wa kitaifa, utalii na biashara. Mzigo wa magonjwa yanayotokana na chakula kwa afya ya umma na kwa uchumi mara nyingi umepuuzwa kwasababu ya kuripoti na ugumu wa kuanzisha uhusiano kati ya uchafuzi wa chakula na magonjwa au kifo. Watoto walio na umri chini ya miaka 5 hubeba 40% ya mzigo wa magonjwa ya chakula, na vifo 125000 kila mwaka. Utumiaji na uzalishaji wa chakula salama una manufaa ya haraka na ya muda mrefu kwa watu , sayari na uchumi. Chakula salama ni muhimu kwa afya ya binadamu na ustawi, ni chakula ambacho ni salama tu kinaweza kuuzwa. Chakula salama huruhusu uchukuaji wa virutubisho na kukuza maendeleo ya muda mrefu ya binadamu. Iwapo chakula si salama, binadamu hawezi kujiendeleza na Malengo ya Maendeleo Endelevu hayawezi kufikiwa. Ripoti ya Benki ya Dunia ya mwaka 2019 kuhusu mzigo wa kiuchumi wa magonjwa yanayotokana na chakula ilionyesha kuwa $ dola bilioni 110 hupotea kila mwaka katika uzalishaji na gharama za matibabu zinazotokana na chakula kisicho salama katika nchi zenye uchumi wa chini na wa kati. Chakula kisicho salama au kilichochafuliwa husababisha kukataliwa kwa biashara, hasara za kiuchumi na upotevu wa chakula, wakati uzalishaji wa chakula salama huboresha fursa za kiuchumi kwa kuwezesha upatikanaji wa soko na tija. Mwitiko wa WHO: WHO linatoa mwito wa mabadiliko ya mifumo ya chakula ili kufanya chakula kuwa salama, chenye afya na kinachozalishwa kwa uendelevu kwa watu wote duniani.","Ipa : Àrùn inú oúnjẹ dènà ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀ ajé nípa dídá wàhálà sí ara ètò ìlera àti pípa ọrọ̀ ajé orílè-èdè lára àti ìrìn àjò afẹ́ àti òwò ṣíṣe. Ìpalára àrùn inú oúnjẹ fún ìlera gbogboogbò àti ọrọ̀ ajé ni wọn kii kọbi ara sí nítorí a kìí sí ìwádìí tí ó yè kooro àti pé kó sí Ìbáṣepọ̀ láàárín oúnjẹ tí ó ti bàjẹ́ àti àìsàn àti ikú. Àwọn ọmọdé tí ó wà ní ọdún 5 ní 40% nínú àrùn inú oúnjẹ pẹ̀lú 125 000 àwọn ọmọdé tí ó ń kú lọ́dọọdún. Jíjẹ àti pípèsè oúnjẹ tó dára ní oore tí ó ń ṣe fún ènìyàn àgbáyé àti lórí ọrọ̀ ajé. Oúnjẹ tó dára ṣe pàtàkì sí ìlera àti ìgbé ayé ènìyàn, oúnjẹ tí ó dára ni ó yẹ ní títà. Oúnjẹ tó dára máa ń kún fún ohun aṣaralóre tí ó sì máa ń jẹ́ kí ẹ̀mí ènìyàn gùn. Nígbà tí oúnjẹ kò bá dára, ènìyàn kò lè dàgbà, àti pé Sustainable Development Goal kò ní wá sí ìmúṣẹ. Ilé ìfowópamọ́ àgbáyé tí 2019 sọ lórí wàhálà tí àrùn inú oúnjẹ ń dá sí orí ọrọ̀ ajé tí ó sà fihàn US$110 biliọnù ní à ń pàdánù lọ́dún lórí pípèsè àwọn ohùn èlò ìlera lori oúnjẹ tí kò dára ní àwọn orílè-èdè tí ọrọ̀ ajé wọn kò dára tó. Oúnjẹ tí kò dára máa ń fa àìsòwò, ìpádánù lórí ọrọ̀ ajé, fífi oúnjẹ ṣòfò àti dídá nù, nígbà tí oúnjẹ tó dára máa ń ṣe àyípadà sí ètò ọrọ̀-ajé nípa nínú àǹfààní sí ọjà àti ṣíṣe nǹkan. Àjọ WHO fèsì: WHO pè fún àyípadà lórí ètò oúnjẹ láti mú kí oúnjẹ dára, wà ní ìlera, àti pípèsè fún àwọn olùgbé ìlú.","Umthelela: Izifo ezidalwa ukudla zivimbela intuthuko yezenhlalo kanye nezomnotho ngokucindezela izinhlelo zokunakekela kwezempilo kanye nokulimaza umnotho kazwelonke, ezokuvakasha kanye nezohwebo. Umthwalo wezifo ezibangelwa ukudla empilweni yomphakathi kanye nakwezomnotho uvame ukunganakwa ngenxa yokungabikwa kahle kanye nobunzima bokusungula ubudlelwane phakathi kokunukubeza ukudla kanye nokugula noma ukushona okubangelwa yikho. Izingane ezingaphansi kweminyaka yobudala emi-5 zithwala u-40% womthwalo wesifo esibangelwa ukudla, njengoba kushona ezingama-125 000 minyaka yonke. Ukudliwa kanye nokukhiqizwa kokudla okuphephile kunemihlomulo yangaleso sikhathi kanye neyesikhathi eside kubantu, emhlabeni wonke kanye nakumnotho. Ukudla okuphephile kubalulekile empilweni kanye nasenhlalakahleni yabantu, ukudla okuphephile kuphela okungathengiswa. Ukudla okuphephile kuvumela ukuthathwa komsoco futhi kugqugquzela ukuthuthuka kwabantu kwesikhathi eside. Uma ukudla kungaphephile, abantu abakwazi ukuthuthukisa, futhi Imigomo Yentuthuko Esimeme ayinakuzuzwa. Umbiko weBhange Lomhlaba ka-2019 ngomthwalo wezomnotho wezifo ezibangelwa ukudla wabonisa ukuthi unyaka ngamunye kulahleka imali eyizigidigidi ezingu-US$ 110 ngokuphathelene nezindleko zokukhiqiza kanye nezokwelapha ezibangelwa ukudla okungaphephile emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Ukudla okungaphephile noma okunukubezekile kuholela ekulahlekelweni kwezohwebo, ukulahlekelwa kwezomnotho nokulahlekelwa kanye nokuba yimfucuza kokudla, ngesikhathi ukukhiqizwa kokudla okuphephile kuthuthukisa amathuba ezomnotho ngokuvumela ukufinyelela emakethe kanye nokukhiqiza. Ukusabela kwe-WHO: I-WHO ifuna inguquko ngokuphathelene nezinhlelo zokudla ukuze kwenziwe ukudla kuphephe, kube nempilo futhi kukhiqizwe ngaso sonke isikhathi kuwo wonke umphakathi womhlaba." +የዓለም ጤና ድርጅት በምግብ እና ግብርና ድርጅት (FAO)/በዓለም ጤና ድርጅት ኮዴክስ አሊሜንታሪየስ በኩል ለምግብ ደህንነት ዓለም አቀፍ ደረጃዎችን ለማዘጋጀት ሳይንሳዊ ምክሮችን እና ጥናቶችን ይሰጣል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በተለያዩ ዘርፎች ኢንቨስትመንትን እና የተቀናጀ በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ተግባር በማመቻቸት ዓለም አቀፋዊ አመራር ይሰጣል፡፡ ይህ አባል ሀገራት ሸማቾችን ጨምሮ በተለያዩ ባለድርሻ አካላት መካከል ባለው የሃላፊነት ሚዛን ጠንካራ፣ ዘላቂ እና የማይበገር ብሄራዊ የምግብ ቁጥጥር ስርዓቶችን በመገንባት ላይ ድጋፍ ያደርጋል፡፡ ይህን የሚያደርገው የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ ለምግብ ደህንነት ስትራቴጂ (እ/አ/አ 2022-2030) በመተግበር ላይ ነው፡፡ የምግብ ወለድ በሽታዎችን እና ደጋፊ ሀገሮችን በሸክም ግምት ውስጥ ያለውን ዓለም አቀፍ ጫና መከታተል፤ በምግብ እና ግብርና ድርጅት/የአለም ጤና ድርጅት የምግብ ቁጥጥር ስርዓት ግምገማ መሳሪያ አማካኝነት አጠቃላይ ምዘና በማድረግ ጠንካራ ሀገራዊ የምግብ ቁጥጥር ስርዓቶችን መደገፍ፤ እንዲሁም በአለምአቀፍ የምግብ ደህንነት ባለስልጣን ኔትወርክ (INFOSAN) በኩል ለምግብ ደህንነት ድንገተኛ እርዳታ ለመስጠት በቂ መሠረተ ልማትን ተግባራዊ እንዲደረግ መርዳት። የዓለም ጤና ድርጅት በአለም የምግብ ደህንነት ቀን እና በአለም አቀፍ የምግብ ደህንነት ማህበረሰብ የተግባር ማህበረሰብ አማካኝነት ከአጋሮች እና ከህዝብ ጋር በመገናኘት በአለም አቀፍ የጤና ድርጅት አምስት ቁልፍ ደህንነታቸው የተጠበቀ ምግብ እና ቅድሚያ ���ሚሰጣቸውን ጉዳዮች እና ፖሊሲዎችን በመደገፍ ደህንነቱ የተጠበቀ የምግብ አቅርቦትን ያበረታታል፡፡,"WHO provides scientific advice and research to help develop international standards for food safety through the Food and Agriculture Organization (FAO)/WHO Codex Alimentarius. WHO provides global leadership in facilitating investment and coordinated evidence-based action across multiple sectors. This supports Member States in building strong, sustainable and resilient national food control systems with a balance of responsibilities between the different stakeholders, including consumers. It does so through the implementation of WHO Global Strategy for Food Safety (2022–2030); monitoring the global burden of foodborne diseases and supporting countries in burden estimates; supporting stronger national food control systems by comprehensive assessments through the FAO/WHO food control system assessment tool; and helping implement adequate infrastructure to respond to food safety emergencies through the International Food Safety Authorities Network (INFOSAN). WHO promotes safe food handling through the WHO Five keys to safer food and advocates for priorities and policies that move food safety forward globally, by convening with partners and the public through World Food Safety Day and global Food Safety Community of Practice.",Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta bada shawarwarin kimiyya da bincike domin taimakawa wajen samar da tsare-tsaren duniya na lafiyar abinci ta hanyar ƙungiyar kula da lafiyar abinci da noma (GAO) da Ƙungiyar Kula da Ci da Sarrafa Lafiyayyen Abinci ta Hukumar Lafiya ta Duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana samar da shugabancin duniya wajen sauƙaƙa harkar zuba jari da kuma aiki na zahiri a ɗaukacin ɓangarori da yawa. Wannan yana taimakawa ƙasashe mambobi wurin samar da ƙaƙƙarfan tsarin sarrafa abinci na ƙasa mai inganci da ɗorewa kuma da ɗaukar nauyi mai daidaito daga masu ruwa da tsaki harma da masu amfani da kayayyaki. Tana yin hakan ne ta hanyar aiwatar da shirin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na lafiyar abinci (daga shekarar 2022 zuwa 2030). Kulawa da girman tasirin cututtuka masu yaɗuwa ta abinci a faɗin duniya da tallafawa ƙasashe wajen ƙiyasta girman nauyin cututtukan; Ta hanyar taimakawa ƙasashe da su samar da tsare-tsare masu inganci kan lafiyar abincisu ta hanyar yin nazari na bai ɗaya ta hanyar amfani da ƙungiyar kula da lafiyar abinci da noma da hanyar nazari kan shirin Kulawa da Lafiyar Abinci FAO na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO. Taimakawa wajen kafa isassun tsare-tsaren magance yanayin buƙatar agajin gaggawa kan lafiyar abinci ta hanyar amfani da hukumar sadar da bayanai tsakanin ƙasashen kan lafiyar abinci (INFOSAN). Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana ƙarfafa guiwa wajen mu'amala da abinci a lafiyance ta hanyar wasu bayanai guda biyar domin samun lafiyayyen abinci da kiran kafa muhimman dokoki da tsare-tsare da za su taimaka inganta lafiyar abinci a faɗin duniya ta hanyar haɗa kan abokan haɗin guiwa da mutane a ranar lafiyar abinci ta duniya da hanyar al'umma masu niyyar tabbatar da lafiyar abinci a faɗin duniya.,"WHO linatoa usahauri wa kisayansi na utafiti kusaidia kukuza viwango vya kimataifa vya usalama wa chakula kupitia Shirika la Chakula na Kilimo (FAO)/ Tume ya Codex Alimentarius ya WHO. WHO hutoa uongozi wa kimataifa katika kuwezesha uwekezaji na uratibu wa hatua za msingi wa ushahidi katika sekta nyingi. Hii inasaidia Nchi Wanachama katika kujenga mifumo imara, endelevu na ya kitaifa ya udhibiti wa chakula na uwiano wa majukumu kati ya wadau mbalimbali, ikiwa ni pamoja na watumiaji. Inafanya zhivyo kupitia utekelezaji wa Mkakati wa Kimatifa wa Usalama wa Chakula wa WHO (2022‚Äì2030); Kufuatilia mzigo wa kimataifa wa magonjwa yanayotokana na chakula na kusaidia nchi katika makadirio ya mizigo; Kusaidia mifumo imara ya kitaifa ya udhibiti wa chakula kwa tathmini ya mfumo wa udhibiti wa chakula wa FAO/WHO;na Kusaidia kutekeleza miundombinu ya kutosha kukabiliana na dharura za usalama wa chakula kupitia Mtandao wa Mamlaka ya Kimatifa ya Usalama wa Chakula (INFOSAN). WHO linahimiza usalama wa chakula kupitia miongozo mitano ya WHO ya chakula salama na kutetea vipaumbele na sera zinazosongesha mbele usalama wa chakula duniani kote, kwa kukusanyika na washirika na umma kupitia Siku ya Usalama wa Chakula Duniani na Jumuiya ya Masuala ya Uslama wa Chakula.","Àjọ WHO pèsè ìmọ̀ràn àwọn sìyẹ́ntífìkì àti ìwádìí láti ran ìdàgbàsókè oúnjẹ tó dára lọ́wọ́ láti ipasẹ̀ àjọ Oúnjẹ àti Iṣẹ́-Àgbẹ̀ (FAO)/Àjọ Codex Alimentarius ti WHO. Àjọ WHO pèsè alákòóso àgbáyé láti dá sí ìdókówò àti láti darí àwọn ẹ̀rí tí ó ní ṣe pẹ̀lú ìṣe ní àárín àwọn àjọ tó kù. Èyí je kí àwọn orílẹ̀-èdè tó jẹ́ ọmọ-ẹgbẹ́ láti dúró dédé, pípèsè oúnjẹ káàkiri àgbáyé pẹ̀lú ṣíṣe dédé láàárín àwọn ọ̀tọ̀ kùnlú ìlú àti àwọn olùrà. Èyí wáyé nípasẹ̀ tí t���́lẹ̀ ìlànà àjọ Ìlànà Àgbáyé ti WHO fún oúnjẹ tí ó dára (2022 – 2030); mímọ́ jú tó àrùn inú oúnjẹ ní àgbáyé àti ríran orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ nínú ìṣòro; Fífọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àjò tí ó ń mọ jú tó pípèsè oúnjẹ nípasẹ̀ ìwádìí láti àjọ FAO /WHO àwọn òhun èlò tí wọ́n fi ń darí oúnjẹ; àti Ṣíṣe ìránlọ́wọ́ tó péye fún ohun amáyédẹrùn láti dáhùn sí pàjáwírì oúnjẹ tó dára nípasẹ̀ àjọ Àgbáyé fún Ìtàkùn Aláṣẹ Ààbò Oúnjẹ (INFOSAN). Àjọ WHO ṣe ìgbéga fún bí a ṣe ń tọ̀jú oúnjẹ tó dára nípasẹ̀ ọ̀nà márùn-ún tí àjọ WHO là kalè lórí pípèsè oúnjẹ tó dára àti ìlànà tó gbé ṣíṣe ìtọ́jú oúnjẹ lágbàyé, nípa fífi ọwọ́ sọ wọ́pọ̀ pẹ̀lú alábásepọ̀ àti ará ìlú nípasẹ̀ World Food Safety Day àti global Food Safety Community of Practice.","I-WHO inikeza izeluleko zesayensi kanye nocwaningo ukusiza ekuthuthukiseni izindinganiso zamazwe omhlaba zokuphepha kokudla ngeFood and Agriculture Organization (FAO)/WHO Codex Alimentarius. I-WHO ihlinzeka ngobuholi bomhlaba wonke ekusebenziseni ukutshala imali kanye nezinyathelo ezihlanganisiwe ezisekelwe ebufakazini emikhakheni ehlukene. Lokhu kusekela amaZwe angamaLungu ekwakheni izinhlelo zikazwelonke zokulawula ukunezezela umsoco ekudleni okunamandla, okuhlala kukhonao futhi okumelanz nezimo ngokulinganisa imithwalo yemfanelo phakathi kwababambiqhaza abahlukahlukene, kuhlanganisa nabathengi. Kwenza kanjalo ngokusetshenziswa kweWHO Global Strategy for Food Safety (2022-2030); ukuqapha umthwalo womhlaba wonke wezifo ezibangelwa ukudla kanye namazwe asekelayo ngokuphathelene nezilinganiso zemithwalo; ukusekela izinhlelo ezinamandla zokulawula ukudla zikazwelonke ngokuhlola okuningiliziwe ngethuluzi lokuhlola uhlelo lokulawula ukudla le-FAO/WHO; kanye ukusiza ngokuqalisa ingqalasizinda eyanele yokusabela ezimweni eziphuthumayo zokuphepha kokudla nge-International Food Safety Authorities Network (INFOSAN). I-WHO igqugquzela ukuphathwa kokudla ngendlela ephephile ngeZihluthulelo ezinhlanu zokudla okuphephile zeWHO futhi ikhuthaza izinto eziza kuqala nezinqubomgomo eziqhubekisela phambili ukuphepha kokudla emhlabeni wonke, ngokuhlangana nabalingani kanye nomphakathi ngeWorld Food Safety Day kanye neGlobal Food Safety Community of Practice." +"የምግብ ወለድ በሽታዎች ማጠቃሊያ፡- ከ200 በላይ በሽታዎች በባክቴሪያ፣ ቫይረሶች፣ ጥገኛ ተውሳኮች ወይም እንደ ሄቪ አይረን ያሉ የኬሚካል ንጥረ ነገሮችን በመመገብ ይከሰታሉ፡፡ ይህ እየጨመረ የመጣው የህዝብ ጤና ችግር በጤና አጠባበቅ ስርአቶች ላይ ያለው ጫና ምርታማነትን ቢያጣ እና ቱሪዝምን እና ንግዱን ቢጎዳም ማህበራዊ ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖን ይፈጥራል፡፡ እነዚህ በሽታዎች በበሽታ መያዝና እና የሟች ቁጥርን በመጨመር የዓለም አቀፉ ማሕበረሰብ ላይ ጫና በማሳደር ከፍተኛ አስተዋጽኦ ያደርጋሉ፡፡ የምግብ ወለድ በሽታዎች በምግብ መበከል የሚከሰቱ ሲሆን በማንኛውም የምግብ ምርት፣ አቅርቦት እና የፍጆታ አቅርቦት ላይ ይከሰታሉ። በውሃ፣ በአፈር ወይም በአየር ላይ ብክለትን እንዲሁም ደህንነቱ ያልተጠበቀ የምግብ ማከማቻ እና ሒደትን ጨምሮ ከተለያዩ የአካባቢ ብክለት ሊያስከትሉ ይችላሉ። የምግብ ወለድ በሽታዎች ከተቅማጥ እስከ ካንሰር የሚያጠቃልሉ የተለያዩ በሽታዎችን ያጠቃልላል፡፡ ምንም እንኳን የነርቭ፣ የማህፀን እና የበሽታ መከላከያ አቅም ስርዓቶች ላይ ምልክቶች ሊታዩ የሚችሉ ቢሆንም አብዛኛዎቹ እንደ ጨጓራ በሽታ ሆነው ይገኛሉ፡፡ ምንም እንኳን ሸክሙ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች እና ከ 5 አመት በታች ህጻናት ላይ ከሚደርሰው ጋር ተመጣጣኝነት ባይኖረውም ተቅማጥ የሚያስከትሉ በሽታዎች በሁሉም የአለም ሀገራት ላይ ዋነኛ ችግር ናቸው፡፡ ተፅዕኖ፡- በየአመቱ በአለም ዙሪያ ከ10 ሰዎች አንዱ የተበከለ ምግብ ከበላ በኋላ ሲታተም ከ420,000 በላይ ደግሞ ሕይወታቸው ያልፋል፡፡","Foodborne diseases Overview: Over 200 diseases are caused by eating food contaminated with bacteria, viruses, parasites or chemical substances such as heavy metals. This growing public health problem causes considerable socioeconomic impact though strains on health-care systems lost productivity, and harming tourism and trade. These diseases contribute significantly to the global burden of disease and mortality. Foodborne diseases are caused by contamination of food and occur at any stage of the food production, delivery and consumption chain. They can result from several forms of environmental contamination including pollution in water, soil or air, as well as unsafe food storage and processing. Foodborne diseases encompass a wide range of illnesses from diarrhoea to cancers. Most present as gastrointestinal issues, though they can also produce neurological, gynaecological and immunological symptoms. Diseases causing diarrhoea are a major problem in all countries of the world, though the burden is carried disproportionately by low- and middle-income countries and by children under 5 years of age Impact: Every year, nearly one in 10 people around the world fall ill after eating contaminated food, leading to over 420 000 deaths.","Cututtuka masu yaɗuwa ta abinci Gamsashshen bayani: Ana kamuwa da cututtuka sama da 200 ɗari biyu sakamakon cin abincin da ya gurɓata da ƙwayar bakteriya da bairos da farasai ko kuma sinadaran kyamical irin su manyan ƙarafa. Wannan matsalar lafiyar al'ummar da ke gaba-gaba tana haddasa manyan matsalolin tattalin arziƙi da al'umma ta inda harkokin kiwon lafiya basa iya aiki da rage ayyukan da suke yi, da kuma illata harkokin yawon buɗe ido da kasuwanci. Waɗannan cututtukan suna bada babbar gudunmawa ga matsalolin lafiya da mace-mace a faɗin duniya. Cututtukan dake yaɗuwa ta abinci suna wakana ne sakamakon gurɓacewar abinci sannan suna faruwa a kowanne matakin na sarrafa abinci da aika shi wani gurin da kuma matakan sassauta shi har zuwa ci. Suna faruwa sakamakon ire-iren gurɓatar muhallin wanda ya haɗa da gurɓatar ruwa da ƙasa ko iska, da kuma ajiyar abinci da sarrafa shi ta hanya mara kyau. Cututtukan da ke yaɗuwa ta abinci sun ƙunshi jerin cututtuka tun daga gudawa har ciwukan daji (kansa). Yawancin matsalolin ciwon ciki, za su iya bayyana da alamun matsalolin ƙwaƙwalwa da ciwon mata da kuma na alamun matsalolin garkuwar jiki. Cututtukan da ke haddasa gudawa manyan matsaloli ne a dukkan ƙasashen duniya, duk da matsalolin sun fi yawa a matalautan ƙasashe sannan an fi samun su a kan yara ƴan ƙasa da shakara 5 da haihuwa. Tasiri: Duk shekara, kusan duk mutum ɗaya a cikin mutane 10 a faɗin duniya na kamu wa da cuta bayan cin gurɓataccen abinci, wanda hakan ke janyo mace-mace sama da 420 000.","Magonjwa ya chakula Muhtasari: Zaidi ya magonjwa 200 husababishwa na kula chakula kilichochafuliwa na bakteria, virusi, vimelea au vitu vya kemikali kama vile metali nzito. Tatizo hili la afya ya zumma linaloongezeka husababisha athari kubwa za kijamii na kiuchumi ingawa matatizo kwenye mifumo ya ya huduma za afya ilipoteza tija, na kudhuru utalii na biashara. Magonjwa haya yanachangi kwa kiasi kikubwa mzigo wa kimataifa wa magonjwa na vifo. Magonjwa yatokanayo na chakula husababishwa na uchafuzi wa chakula na hutokea katika hatua yoyote ya uzalishaji, utoaji na ulaji wa chakula. Yanaweza kutokea kwa sababu ya aina mbalimbali za uchafuzi wa mazingira ikiwa ni pamoja na uchafuzi wa maji, udongo au hewa, pamoja na kuhifadhi na usindikaji wa chakula usio salama. Magonjwa yatokananyo na chakula hujumuisha magonjwa mbalimbalikuanzia kuhara hadi saratani. Mengi yanajitokeza kama masuala ya utumbo, ingawa yanaweza pia kutoa dalili za kinyurolojia, ginekolojia na ya kichanjo. Magonjwa yanayosababisha kuhara ni tatizo kubwa katika nchi zote duniani, ingawa mzigo huo unabebwa kwa kiasi kikubwa na nchi za uchumi wa kati na wa chini na watoto chini ya umri wa miaka 5. Athari: Kila mwaka, karibu mtu mmoja kati ya b10 duniani kote anaugua baada ya kula chakula kilichochafuliwa, na husababisha vifo zaidi ya 420000.","Àrùn inú oúnjẹ Ìsọníṣókí: Ọ́ lẹ́ ni àrùn 200 tí ó jẹ́ pé nípasẹ̀ jíjẹ oúnjẹ tó bàjẹ́ pẹ̀lú batéríà , kòkòrò, àfòmó tàbí kẹ́míkà bíi irin burúkú. Ìṣòro tí ó ń gbèrò si yí ṣe àkóbá lórí ẹ̀tọ́ ìlera èyí tí kò jẹ́ kí wọn lè ṣe dáadáa tí ó sì ń kó bá kátàkárà. Àrùn yìí tún dá kún ìṣòro àgbáyé lórí àrùn àti ìṣẹ̀lẹ̀ ikú. Oúnjẹ tí ó bá jẹ ní o n fa àrùn inú oúnjẹ tí ó sì lè wáyé nígbà tí wọn bá ń pèsè oúnjẹ láti gbé jáde àti fún àwọn tí wọn ó jẹ́. Àwọn àrùn lè wá nípasẹ̀ oríṣi ọ̀nà nípasẹ̀ agbègbè tí kò dára èyí tí omi burúkú wà ní bẹ̀, ìyèpè tàbí afẹ́fẹ́, àti ilé ìgbé oúnjẹ sí tí kò dára. Àrùn inú oúnjẹ ní òpò àìsàn bíi ìgbé gbuuru dórí àrùn jẹjẹrẹ. Ènìyàn tún lè ní àrùn ajẹmọ́ ikùn àti ìfun, tí wón sì lè fa ìdààmú nínú ọpọlọ, ọ̀pá ẹyin, dídá wàhálà sí ilé ìbímọ obìnrin àti àmì àìsàn ajẹmọ́ sọ́jà-ara. Àrùn to ń fa ìgbé gbuuru jẹ ìṣòro tí gbogbo orílẹ̀-èdè àgbáyé ń ko jú, bí ó tilè jẹ́ pé wàhálà yìí àrùn pò jù ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọn ò rí owó púpò pa wọlé tí ó sì jẹ̀ pé àwọn ọmọdé tí ó wà ní abé ọdún 5 ni o máa ń ṣe jù. Ipa: Ní ọdọọdún, ó fẹ́rẹ̀ lé ní ènìyàn kan nínú 10 ni àgbáyé ni á dùbúlẹ̀ àìsàn lẹ́yìn tí wọ́n bá jẹ oúnjẹ tí ó ti bàjẹ́ èyí tí ó ń fà ikú ènìyàn 420 000.","Izifo ezibangelwa ukudla Uhlolojikelele: Izifo ezingaphezu kwama-200 zibangelwa ukudla ukudla okunukubezwe amabhaktheriya, amavayirasi, izilwane ezincela igazi labanye noma izinto zamakhemikhali ezinjengezinsimbi ezisindayo. Le nkinga yezempilo yomphakathi ekhulayo ibangela umthelela omkhulu kwezenhlalo nezomnotho ngezingqinamba ezinhlelweni zokunakekela kwezempilo ngenxa yokulahlekelwa ukwenza umsebenzi ngendlela elindelekile, futhi zilimaza ezokuvakasha kanye nezohwebo. Lezi zifo zinomthelela omkhulu emthwalweni womhlaba wonke ngokuphathelene nezifo kanye nokushona kwabantu. Izifo ezibangelwa ukudla zibangelwa ukunukubezeka kokudla futhi zenzeka nganoma yisiphi isigaba sokukhiqizwa, ukulethwa kanye nokudliwa kokudla. Zingaholelaa ezinhlotsheni eziningana zokunukubezwa kwendawo okuhlanganisa ukunukubezwa kwamanzi, unhlabathi noma umoya, kanye nokugcinwa kanye nokulungiselelwa kokudla okungaphephile. Izifo eziqhamuka ekudleni zihlanganisa izifo eziningi ukusukela esifweni sohudo ukuya emidlavuzeni. Okuningi okukhona okunjengezinkinga ngokuphathelene nesisu, nakuba kungakhiqiza futhi izimpawu eziphathelene nezinzwa, izifo zabesifazane kanye nokuphathelene namasosha omzimba. Izifo ezibangela isifo sohudo ziyinkinga enkulu kuwo wonke amazwe omhlaba, nakuba umthwalo uthwalwa ngokungenakulinganiswa ngamazwe anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo kanye nezingane ezingaphansi kweminyaka yobudala emi-5 Umthelela: Minyaka yonke, cishe umuntu oyedwa kwabayi-10 emhlabeni wonke uyagula ngemva kokudla ukudla okunukubezekile, okuholele ekushoneni kwabantu abangaphezu kwezi-420 000." +"ህጻናት ከመጠን በላይ ተጎጂ ሲሆኑ በየዓመቱ 125,000 ከ 5 አመት በታች የሆኑ ህጻናት ይሞታሉ፡፡ አብዛኛዎቹ እነዚህ በሽታዎች ተቅማጥን በሚያስከትሉ በሽታዎች ይከሰታሉ፡፡ ሌሎች የምግብ ወለድ በሽታዎች የኩላሊት እና የጉበት በሽታ፣ የአንጎል እና የነርቭ ህመም፣ ምላሽ ሰጪ የደም ስር፣ ካንሰር እና ሞት ያሉ ከባድ በሽታዎች ይገኙበታል፡፡ በሽታዎች ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ከድህነት ጋር በቅርብ የተያያዙ ቢሆንም በዓለም ዙርያ እያደገ የመጣ የህዝብ ጤና አሳሳቢ ጉዳይ ነው፡፡ የአለም አቀፍ ንግድ እንቅስቃሴ መጨመር እና ረዘም ላለ ጊዜ የሚቆዩ፣ የተወሳሰቡ የምግብ ሰንሰለቶች የምግብ መበከልን እና የተበከሉ የምግብ ምርቶችን በህገወጥ መንገድ ድንበሮችን ጥሰው የሚጓጓዙበትን ዕድል ይጨምራሉ፡፡ በማደግ ላይ ያሉ ከተሞች፣ የአየር ንብረት ለውጥ፣ ፍልሰት እና እየጨመረ የመጣው አለማቀፍ ጉዞ እነዚህን ጉዳዮች በማወሳሰብ ሰዎችን ለአዳዲስ አደጋዎች ያጋልጡታል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እርዳታ፡- የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ከምግብ ወለድ አደጋዎችን በመከላከል፣ በመመርመር እና በመቆጣጠር አቅምን የመገንባት ሒደት ላይ እርዳታ ለመስጠት ይሰራል፡፡ የምግብ ወለድ በሽታዎች በበርካታ የዘላቂ ልማት ግብ 3 ግቦች ላይ የሚንፀባረቁ እና በድርጅቱ ስራ ላይ ቅድሚያ ይሰጣቸዋል፡፡ ተግባራቶቹ ከምግብ ጋር የተዛመዱ አደጋዎች ምርምር እና ገለልተኛ ሳይንሳዊ ግምገማዎችን፣ የምግብ ወለድ በሽታን የግንዛቤ ማስጨበጫ መርሃ ግብሮችን እና በብሄራዊ የጤና አጠባበቅ ፕሮግራሞች የምግብ ደህንነት መጠናከርን ያካትታሉ፡፡ የአለም ጤና ድርጅት አምስት ቁልፎች ለአስተማማኝ ምግብ መመሪያ የምግብ ወለድ በሽታዎችን ስርጭትን እና ተላላፊነትን ለመገደብ ምግብን እንዴት ማምረት፣ ማቀነባበር፣ መቆጣጠር እና አጠቃቀም ላይ ቀጥተኛ ምክሮችን እና መመሪያዎችን ይሰጣል፡፡","Children are disproportionately affected, with 125 000 deaths every year in people under 5 years of age. The majority of these cases are caused by diarrhoeal diseases. Other serious consequences of foodborne diseases include kidney and liver failure, brain and neural disorders, reactive arthritis, cancer, and death. Diseases are closely linked to poverty in low- and middle-income countries but are a growing public health issue around the world. Increasing international trade and longer, more complex food chains increase the risk of food contamination and the transport of infected food products across national borders. Growing cities, climate change, migration and growing international travel compound these issues and expose people to new hazards. WHO Response: WHO works to assist Member States in building capacity to prevent, detect and manage foodborne risks. Foodborne diseases are reflected in several targets of Sustainable Developmental Goal 3 and are a priority area within the Organization’s work. Activities include research and independent scientific assessments of food-related hazards, foodborne disease awareness programs, and helping to promote food safety through national health-care programs. The WHO Five Keys to Safer Food manual provides straightforward tips and guidelines on how to produce, process, handle and consume food to limit spreading and contracting foodborne illnesses.","Yara sun fi kamuwa da cutar, da mace-mace 125 000 duk shekara a cikin mutanen da suke ƙasa da shekara 5 da haihuwa. Yawancin waɗannan cututtukan cututtukan da ke alaƙa da gudawa ne ke haddasa su. Wasu daga cikin munanan sakamakon cututtukan abinci sun haɗa matsalolin ƙoda da hanta da ƙwaƙwalwa da matsalolin jijiya da ciwon gaɓoɓi da ciwon daji da kuma asarar rai. Cututtuka na da alaƙa ta ƙud-da-ƙud da talauci a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi amma kuma manyan matsalolin lafiyar al'umma ne dake girma a faɗin duniya. Ƙaruwar kasuwancin duniya da matakan sarrafa abinci daga farko har ƙarshe yana bada gudunmawar hatsarin gurɓatar abinci da yaɗa lalataccen abinci tsakanin ƙasashe. Haɓakar birane da canjin yanayi da bulaguro da kuma haɓakar tafiye-tafiye zuwa ƙasashen duniya suna ƙara rura wutar waɗannan matsalolin da jefa mutane cikin sababbin haɗurra. Amsar: Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na ƙoƙari wajen tallafawa ƙasashe wajen samar da ikon kare da gano da kuma magance cututtukan da ke yaɗuwa ta abinci. Cututtukan da ke yaɗuwa ta abinci sun fito a cikin da yawan manufofin ƙungiyar ɗorewar ƙudurorin cigaban al'umma na uku kuma sune babban abun dubawa a ayyukan ƙungiyar. Ayyuka sun haɗa da bincike da yin ƙimar kimiyya mai zaman kanta a kan haɗarorin dake alaƙa da abinci, da shirye-shiryen wayar da kai a akan cututtuka masu yaɗuwa ta abinci, da kuma taimakawa wajen bunƙasa lafiyar abinci ta hanyar shirye-shiryen kiwon lafiya na ƙasa. Takardar ƙudure-ƙudere muhimmai guda biyar na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan abinci mai lafiya ta samar da sauƙaƙan hanyoyi da ƙa'idoji a kan yadda ake sarrafa da haɗa da mu'amala da cin abinci domin ragewa da magance cututtukan da ake yaɗuwa ta hanyar abinci.","Watoto wmaeathiriwa kupita kiasi, na vifo 125000 kila mwaka kwa watu chini ya miaka 5. Kesi hizi nyingi husbabishwa na magonjwa ya kuhara. Matokeo mengine makubwa ya magonjwa yanayosababishwa na chakula ni pamoja na kushindwa kwa figo na ini, matatizo ya ubongo na mishipa ya fahamu, ugonjwa wa yabis-kavu, saratni na kifo. Magonjwa yanahusishwa kwa karibu na umaskini katika nchi za uchumi wa chini na wa kati lakini ni suala linalokua la afya zya zumma zkote duniani. Kuongezeka kwa biashara ya kimataifa na kwa muda mrefu, minyororo migumu zaidi ya chakula huongeza hatari ya uchafuzi wa chakula na usafirishaji wa bidhaa za chakula zilizoambukizwa kuvuka mipaka ya kitaifa. Miji inayokua, mabadiliko ya tabianchi, uhamiaji na kuongezeka kwa usafiri wa kimataifa huchanganya masuala haya na kuwaweka watu kwenye hatari mpya. Mwitiko wa WHO: WHOlinafanya kazi kusaidia Nchi Wanachama katika kujenga uwezo wa kuzuia, kugundua na kudhibiti hatari zinazotokana na chakula. Magonjwa yanayosababishwa na chakula yanaakisiwa katika malengo kadhaa ya Lengo 3 la Maendeleo Endelevu na ni eneo la kipaumbele ndani ya kazi ya Shirika. Shughuli ni pamoja na utafiti na tathmini huru za kisayansi za programu za uhamasishaji wa magonjwa yanayohusiana na hatari zinazohusiana na chakula, na kusaidia kukuza usalama wa chakula kupitia programu za kitaifa za huduma za afya. Muongozo wa WHO wa masuala matano ya Chakula Salama hutoa vidokezo na miongozo ya moja kwa moja juu ya jinsi ya kuzalisha, kushughulikia na kutumia chakula ili kuzuia kuenea na kuambukizwa zmagonjwa ya chakula.","Àwọn ọmọdé ni àrùn yìí ń ṣe jù lọ, èyí tí ó jẹ́ 125 000 ni ó ń kú ní ọdọọdún, tí ó sì jẹ̀ pé àwọn ọmọ tí ó wà ní ọdún 5 ni wọ́n. Púpò nínú ìṣòro yìí ni ó jẹ́ pé àrùn ìgbé gbuuru ni ó fà á. Àwọn àrùn mìíràn tí àrùn inú oúnjẹ lè fa ní àrùn kíndìnrín àti ti ọkàn, ọpọlọ àti àrùn níúrà, àrùn inú egungun, jẹjẹrẹ àti ikú. Ìṣẹ́ tún máa ń rán àrùn lọ́wọ́ ni àwọn orílẹ̀-èdè tí owó tí wọ́n ń pa wọlé bá kéré àmọ́ tí wọn si n dàgbà sì nínú iṣẹ́ ìlera gbogbogbooò. Bí oúnjẹ kíkó wọlé ṣe ń pò si bẹ́ẹ̀ náà ni àwọn oúnjẹ tó bàjẹ́ ń pọ̀si tí àrùn inú oúnjẹ sì gbilè si náà. Ìlú tó ń dàgbà sókè lọ́wọ́, ìyípadà ojú ọjọ́, lílọ s�� ìlú mìíràn jẹ́ kí ọ̀pọ̀ ènìyàn wà nínú ewu à ti kó àrùn yìí. Èsì WHO: WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àjò Member States láti wá ọ̀nà láti dènà, ṣàwárí àti bí a ṣe lè dẹkùn ewu àrùn inú oúnjẹ. Àrùn inú oúnjẹ farahàn nínú Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ 3 tí ó sì jẹ̀ ohun kan gbòógì tí wọn ń ṣiṣẹ́ lé lórí nínú àjọ wọn. Àwọn ojúṣe wọn ní ṣíṣe ìwádìí àti wíwo àwọn ìṣòro tí ó jẹ́ mọ́ oúnjẹ, jíjẹ kí àwọn ènìyàn mọ àrùn inú oúnjẹ, ṣíṣe ìgbéga fún ṣíṣe oúnjẹ lọ́sọ̀ láti ará ètò ìlera àgbáyé. Kókó ọ̀rọ̀ márùn-ún WHO fún ìtọ́sọ́nà pípèsè oúnjẹ gidi àti àṣírí pípèsè oúnjẹ tó dára àti ìlànà lórí pípèsè, ṣíṣe, rírà oúnjẹ láti lè dín àrùn inú oúnjẹ kù.","Izingane zithinteka ngokungenakulinganiswa, ngokushona kwabayi-125 000 unyaka ngamunye kubantu abangaphansi kweminyaka yobudala emi-5. Iningi lalezi zimo libangelwa yizifo zohudo. Eminye imiphumela ebucayi yezifo ezibangelwa ukudla ihlanganisa ukungasebenzi ngendlela efanele kwezinso kanye nesibindi, ukuphazamiseka kobuchopho kanye nezinzwa, isifo sokubuhlungu bamalunga omzimba, umdlavuza, kanye nokushona. Izifo zihlobene eduze nobumpofu emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo kodwa ziyinkinga yezempilo yomphakathi ekhulayo emhlabeni wonke. Ukwanda kwezohwebo zamazwe omhlaba kanye nemikhakha yokudla eyinkimbinkimbi, kwandisa ingozi yokunukubezwa kokudla kanye nokuthuthwa kwemikhiqizo yokudla enamagciwane ngaphesheya kwemingcele kazwelonke. Amadolobha akhulayo, ukuguquka kwesimo sezulu, ukufuduka kanye nokuvakashela amazwe omhlaba okukhulayo kubangela lezi zinkinga futhi kubeke abantu ezingozini ezintsha. Impendulo yeWHO: I-WHO isebenzela ukusiza amaZwe angamaLungu ngokuwahlomisa ngokuphathelene nokuvimbela, ukuthola kanye nokwengamela izingozi ezisuka ekudleni. Izifo ezibangelwa ukudla ziboniswa kokuphokophhelwe okuningana kweMigomo Yentuthuko Esimeme 3 futhi ziyindawo eseqhulwini emsebenzini weNhlangano. Imisebenzi ihlanganisa ucwaningo nokuhlolwa kwesayensi oluzimele ngokuphathelene nezingozi ezihlobene nokudla, izinhlelo zokuqwashisa ngezifo ezisukela ukudleni, kanye nokusiza ngokugqugquzela ukuphepha kokudla ngezinhlelo zikazwelonke zokunakekela kwezempilo. Imanyuwali yeWHO Yezihluthulelo Ezinhlanu Zokudla Okuphephile ihlinzeka ngezingcebiso kanye neziqondiso eziqondile zendlela yokukhiqiza, yokulungiselela, yokusingatha kanye nokudla ukudla ukuze kuncishiswe ukusabalala nokutheleleka ngezifo ezibangelwa ukudla." +ከተባበሩት መንግስታት የምግብ እና ግብርና ድርጅት ጋር በመተባበር የአለም ጤና ድርጅት ኮዴክስ አሊሜንታሪየስ የተባለውን መንግስታዊ ያልሆነ አለም የድርጅቶች ቅንብር ኤጀንሲ ድርጅት የምግብ ደረጃዎችን፣ መመሪያዎችን እና የአሰራር ደንቦችን በመፍጠር ለአለም አቀፍ የምግብ ንግድ ደህንነት፣ ጥራት እና ፍትሃዊነት የሚያበረክተውን አቋቁመዋል፡፡ ሁለቱ ኤጀንሲዎች በምግብ ደህንነት ድንገተኛ አደጋዎች ሲደርሱ መረጃን በፍጥነት ለመለዋወጥ የአለም አቀፍ የምግብ ደህንነት ባለስልጣን ኔትወርክን (INFOSAN) አቋቁመዋል፡፡,"In collaboration with the UN Food and Agriculture Organization, WHO created the Codex Alimentarius, a nongovernmental interagency organization tasked with creating food standards, guidelines, and codes of practice that contributes to the safety, quality, and fairness of the international food trade. The two agencies also developed the International Food Safety Authorities Network (INFOSAN) to rapidly share information during food safety emergencies.","Da haɗin guiwa da Ƙungiyar Kula da Harkar Abinci da Noma ta Majalisar Ɗinkin Duniya, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta ƙirƙiri Ƙungiyar 'Codex Alimentarious', wata ƙungiya mai zaman kanta da take harkokin ta tsakanin hukumomi wacce take aikin ƙirƙirar tsare-tsaren abinci da hanyoyi da ƙa'idojin al'adar da take bada gudunmawa wajen lafiya da inganci da kuma adalcin harkar kasuwancin abinci ta duniya. Hukumomin guda biyu sun kuma samar da hanyar sadarwa tsakanin hukumomin kula da lafiyar abinci ta duniya wato (INFOSAN) domin saurin isar da bayanai lokacin buƙatar agajin gaggawa a kan lafiyar abinci.","Kwa kushirikiana na Shirika la Chakul;a na Kilimo la Umoja wa Mataifa, WHO liliunda tume ya Codex Alimentarius, shirika lisilo la kiserikali la wakala lililopewa jukumu la kuunda viwango vya chakula, miongozo na kanuni za utendaji zinazochangia usalama, ubora na usawa wa biashara ya kimataifa ya chakula. Mashirika hayo mawili pia yalitengeneza Mtandao wa Mamlaka ya Kimataifa ya Usalama wa Chakula ili kushiriki habari kwa haraka wakati wa dharura za usalama wa chakula.","Ní ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àjọ Oúnjẹ àti Iṣẹ́-Àgbẹ̀ ti UN, àjọ WHO dá Codex Alimentarius, èyí tí ṣe àjọ tí kìí se tìjọba tí wọ́n ń pèsè oúnjẹ gidi, ìlànà àti ìṣesí tó lè mú àlàáfíà wá, dídára àti ìdẹ̀rùn àjò náà wá. Àwọn àjọ méjèèjì tú dá Àjọ Ìtàkùn Àgbáyé fún Ìṣààbò Oúnjẹ (INFOSAN) láti ṣe àlàyé nígbà ìmọ́ tótó oúnjẹ pàjáwírì.","Ngokubambisana ne-UN Food and Agriculture Organization, iWHO yasungula iCodex Alimentarius, inhlangano yama-interagency engekho ngaphansi kukahulumeni enomsebenzi wokusungula izindinganiso zokudla, iziqondiso, namakhodi okwenza umsebenzi anomthelela ekuphepheni, ikhwalithi, kanye nokwenza okulungile kwezohwebo lokudla komhlaba wonke. Ama-ejensi amabili aphinde asungula i-International Food Safety Authorities Network (INFOSAN) ukuze abelane ngokushesha ngolwazi phakathi nezimo eziphuthumayo eziphathelene nokuphepha kokudla." +የምግብ ወለድ ወስፋት በሽታዎች ማጠቃሊያ፡- የምግብ ወለድ ወስፋት ጥገኛ ተውሳኮችን ጉበትን የሚያጠቃ በሽታ (Clonorchis)፣ ጥሬ ስጋ በመብላት የሚከስት በሽታ (Opisthorchis)፣ የበግ ወስፋት የሚባለው (Fasciola) እና ሳንባ የሚያጠቃ በጥሬ ስጋ የሚመጣ በሽታ (Paragonimus) የሚያካትቱ የበሽታዎች ስብስብ ናቸው፡፡ እነዚህ ጥገኛ ተውሳኮች የተለያዩ አስተላለፊዎችን እና አንድ ወይም ሁለት መካከለኛ ተጠቂዎችን የሚያካትት ውስብስብ የሕይወት ዑደት አላቸው፡፡ የምግብ ወለድ ወስፋት የተበከለውን ምግብ (ጥሬ ዓሳ፣ ክራስታስያን ወይም አትክልት) በመመገብ በሰዎች ላይ በሽታን ያስከትላሉ፡፡ በሽታው ለከባድ የጉበት እና የሳንባ በሽታ ሊዳርግ የሚችል ሲሆን እነዚህ በሽታዎች በአንድ ላይ ሆነው በዓለም ዙሪያ በየዓመቱ 2 ሚሊዮን የህይወት ዘመናት ለአካል ጉዳት እና ለሞት እንደሚዳርጉ ይገመታል፡፡ ምልክቶቱ፡- በምግብ ወለድ ወስፋት ምክንያት የህዝብ ጤና ጫና በዋነኝነት የሚከሰተው ቀደም ባሉት እና በቀላል በሽታዎች ከሚሞቱት ይልቅ በህመም ምክንያት ነው፡፡ ሥር የሰደዱ በሽታዎች በአዋቂ ትሎች ውስጥ የሚገኙበትን የሰውነት አካል ከሚያንፀባርቁ ምልክቶች ጋር ከከባድ ሕመም ጋር ይያዛሉ፡፡ ጉበትን የሚያጠቃ በሽታ (Clonorchis) እና ጥሬ ስጋ በመብላት የሚከስት በሽታ (Opisthorchis) ዝርያዎች በትናንሾቹ የጉበት ቱቦዎች ውስጥ የሚገቡ የጎልማሳ ትሎች አሏቸው ይህም በአካባቢው ሕብረ ሕዋሳት ላይ እብጠት እና የትሹ መቁሰል ያስከትላል፡፡ አጣዳፊ ወይም ቀደም ብሎ ምልክቱ የሚታየው በሽታ ያልተገለጸ የጨጓራና ቧንቧ ምልክቶችን ሊታይበት ይችላል። ሥር የሰደደ በሽታ የሀሞት ቧንቧ ካንሰር የሚባል ገዳይ የሀሞት ቱቦ ካንሰርን ሊያስከትል ይችላል፡፡,"Foodborne trematode infections Overview: Foodborne trematodes are a group of diseases that include the parasites Clonorchis, Opisthorchis, Fasciola and Paragonimus. These parasitic flukes have a complex life cycle involving diverse definitive hosts and one or two intermediate hosts. Foodborne trematodes cause infection in humans via the consumption of contaminated food (raw fish, crustaceans or vegetables). Infection can result in severe liver and lung disease and together these diseases are estimated to cause 2 million life years lost to disability and death worldwide every year. Symptoms: The public health burden due to foodborne trematodiases is predominantly due to morbidity rather than mortality with early and light infections often going unnoticed. Chronic infections are associated with severe morbidity with symptoms reflecting the organ in which the adult worms are located in. Clonorchis and Opisthorchis species have adult flukes that lodge in the smaller bile ducts of the liver, resulting in inflammation and fibrosis of surrounding tissues. Acute or early infection may result in non-specific gastrointestinal symptoms. Chronic infection can result in cholangiocarcinoma, a fatal bile duct cancer.","Ƙwayar cutar tsutsar 'trematode' da ke yaɗuwa ta abinci Gamsashshen bayani: Ƙwayoyin cutar tsutsar 'trematode' da ke yaɗuwa ta abinci wasu rukunin cututtuka ne da suka haɗa da ƙwayar cutar farasit (ƙwayar cuta mai rayuwa kan wata halitta) 'Clonorchis' da 'Opisthorchis' da 'Fiscola' da kuma 'Paragonimus'. Waɗannan ƙwayoyin cuta na 'parasite fluke' suna da tsarin rayuwa mai wahalar sha'ani wanda ya haɗa da mabambantan wuraren da suke rayuwa da kuma inda suke rayuwa na farko-farko guda ɗaya ko biyu. Ƙwayar tsutsar 'trematode' da ke yaɗuwa ta abinci tana haifar da cuta da ke yaɗuwa a mutane ta hanyar cin abincin da ya gurɓata (ɗanyen kifi da 'krastashiyan' (halittun ruwa ne ko kuma kayan ganye). Cutar zata iya haddasa ciwon hanta da huhu mai tsanani sannan gaba ɗaya waɗannan cututtukan an ƙiyasta cewa suna janyo asarar rayuka miliyan 2 ga nakasa da mace-mace. Alamomi: Ƙwayoyin cutar tsutsar 'trematode' da ke yaɗuwa ta abinci yawanci sun fi haddasa kamuwa da cutar maimakon mutuwa, tare da kamuwa da cutar da wuri kuma da rashin tsanantar cutar, yawanci ba tare da an ankara ba. Tsanantar kamuwa da cutar yana da alaƙa da cuwukan da suke da naci tare da alamun da suke nuna sashen jiki inda babbar tsutsar da ke ɗauke da cutar take. Nau'in ƙwayoyin cutar 'Clonorchis' da 'Opisthorchis' suna da manyan tsutsotsin 'fluke' da suke rayuwa a cikin ƙananan hanyoyin ruwan maɗaciya na hanta, inda suke haddasa kumburi da tabo a naman dake kusa da gurin. Tsanani da kamuwa da cutar da wuri zai iya janyo ciwon cikin da ba a tabbatar da irinsa ba. Kamuwa da cutar mai naci zai iya haddasa cutar 'colanjiyokasinoma', wata irin kansar hanyar maɗaciya mai kisa.","Maambukizi ya trematode ya chakula. Muhtasari: Trematodes kwa chakula ni kundi la magonjwa ambayo ni pamoja na vimelea vya Clonorchis, Opisthorchis, Fasciola na Paragonimus. Fluji hizi za vimelea zina mzunguko changamano wa maisha unaohusisha mwenyeji tofauti tofauti na mwenyeji mmoja au wawili wa kati. Homa zinazosababishwa na chakula husababisha maambukizo kwa wanadamu kupitia ulaji wa chakula kilichochafuliwa (samaki mbichi, kretasia au mboga). Maambukizo yanaweza kusababisha ugonjwa mbaya wa ini na mapafu na magonjwa haya kwa pamoja yanakadiriwa kusababisha miaka 2 milioni 2 ya maisha ya ulemavu na vifo duniani kila mwaka. Dalili; Mzigo wa afya ya umma kwa sababu ya homa za chakula husababisha kuugua zaidi badala ya vifo na maambukizo ya mapema na mepesi mara nyingi hayatambuliwi. Maambukizo sugu yanahusishwa na vifo vikali na dalili zinazoonyesha kiungo ambamo minyoo waliokomaa hupatikana. Aina za Clonorchis na Opisthorchis zina fluji za watu wazima ambazo hukaa kwenye mirija ya nyongo ya ini, na kusababisha kuvimba na adilifu ya tishu zinazozunguka. Maambukizo ya papo hapo au mapema yanaweza kusababisha dalili zisizo maalum za utumbo. Maambukizo sugu yanaweza kusababisha cholangiocarcinoma, saratani mbaya ya njia ya nyongo.","Àrùn kòkòrò inú oúnjẹ Ìsọnísókí: kòkòrò oúnjẹ jẹ́ àkójọpọ̀ àrùn èyí tó ní ṣe pẹ̀lú kòkòrò inú ẹ̀dọ̀, aràn, Aràn inú ẹ̀dọ̀ àti kòkòrò inú ìfun. Àwọn kòkòrò yìí ní ìgbé ayé ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ èyí tí óníṣẹ pẹ̀lú ara ẹranko tàbí ènìyàn tí wọ́n wà àtipé wọ́n lè wà ní ọ̀kan tàbí ní agbedeméjì nínú ikùn. Kòkòrò oúnjẹ máa ń dá àìsàn sí ara ènìyàn nípa jíjẹ oúnjẹ tí kòkòrò ti wọnú rẹ̀ (ẹja tútù, àwọn ẹran inú omi àti ewébẹ̀). Kòkòrò yìí lè jẹ́ kí àrùn wà nínú ẹ̀dọ̀ àti ẹ̀dọ̀fóró tí àpapọ̀ àrùn yìí lè jẹ kí ọ̀tọ̀ ní ẹ̀mí bíi 2 milionu di abarapá tàbí dì olóògbé ní àgbáyé ní ọdọọdún. Àwọn ààmì àìsàn: Àwọn àjọ ètò ìlera ń kójú àrùn jẹjẹrẹ ikùn tí òpó ní àwùjọ tí àwọn ènìyàn ń dójú kọ eyi tí àwọn tí ó ń kú kéré nípasẹ̀ àrùn tí wọ́n ò tètè ṣàkíyèsí rẹ̀. Àwọn àrùn tí óóràn tí ó le púpò yìí pọ̀ tí ó jẹ́ pe àwọn ààmì àìsàn yìí máa ń fi ara hàn nínú àwọn ẹ̀yà ara èyí tí àwọn aràn wà. Kòkòrò inú ẹ̀dọ̀ àti aràn ní àwọn kòkòrò tí ó wà nínú àpò ẹ̀dọ̀, èyí tí yóò fa ìpalára àti kí àwọ tí ó wà ní ara ẹ̀dọ̀ kí ó yi. Àwọn kòkòrò yìí máa ń fa àkóbá nínú ikùn. Àwọn akọ àrùn alákòóràn lè fa àrùn jẹjẹrẹ nínú àpò ẹ̀dọ̀., èyí jẹ́ àrùn jẹjẹrẹ tí ó le púpò tí ó wà nínú àpò ẹ̀dọ̀.","Izifo ze-trematode ezisuka ekudleni Uhlolojikelele: Ama-trematode asuka ekudleni yiqembu lezifo ezihlanganisa izilwane ezincela igazi labanye iClonorchis, i-Opisthorchis, iFasciola kanye neParagonimus. Lawa ma-flukes ezilwane ezincela igazi labanye anomjikelezo wokuphila oyinkimbinkimbi ohlanganisa abazigcina ngaphakathi abahlukahlukene abaqondile kanye nozigcina ngaphakathi oyedwa noma ababili abaphakathi nendawo. Ama-trematode asekudleni abangela ukutheleleka ngezifo kubantu ngenxa yokudla ukudla okunukubezekile (izinhlanzi, okusankalankala noma imifino engaphekiwe). Ukutheleleka kungaholela ezifweni ezibucayi zesibindi kanye namaphaphu futhi ndawonye lezi zifo kulinganiselwa ekutheni zibangela ukulahlekelwa yiminyaka yokuphila eyizigidi ezi-2 ngenxa yokukhubazeka kanye nokushona kwabantu emhlabeni wonke minyaka yonke. Izimpawu: Umthwalo wezempilo yomphakathi obangelwa ama-trematodiases asukela ekudleni ubangelwa ikakhulukazi ukugula kunokushona ngenxa ekuqaleni kokutheleleka ngesifo futhi ukutheleleka ngesifo okungatheni kuvame ukungaqashelwa. Ukutheleleka ngezifo okungamahlalakhona kuhlotshaniswa nesifo esibucayi kanye nezimpawu ezibonisa isitho somzimba lapho izimpethu ezindala zikhona. Izinhlobo zeClonorchis ne-Opisthorchis zinama-flukes amadala ahlala emigudwini emincane yenyongo yesibindi, okuholela ekuvuvukaleni kanye nokuqumba noma ukuba nesibazi (fibrosis) kwezicubu zomzimba ezizungezile. Ukutheleleka ngesifo okubucayi noma okusekuqaleni kungaholela ezimpawini ezingezona eziqondile zomgudu wokudla. Ukutheleleka ngesifo esingamahlalakhona kungaholela ku-cholangiocarcinoma, umdlavuza wenyongo obulalayo." +ሁለቱም አሳ በል በሆኑት አጥቢ ሰውና እንስሳ የሚከሰት የሀሞት/የፍኛ ቱቦን የሚያጠቃ (C. sinensis) እና ጥሬ ወይም ያልበሰለ ዓሳ መመገብ የሚከሰት የሀሞት ቱቦ በሽታ (O. viverrini) በካርሲኖጂንስ ይመደባሉ፡፡ የበግ ወስፋት የሚባለው (Fasciola) ጎልማሳ ትሎች በትልልቅ የሀሞት ቱቦዎች እና በሐሞት ፊኛ ውስጥ ይገባሉ በዚህም ምክንያት እብጠት፣ የሳምባ ቲሹ መጥበብ፣ መዘጋት፣ የሆድ ድርቀት እና ጉዳበት በቂ ቀይ ደም ባለማመንጨቱ በቆዳ ላይ ቀይ እብጥት መታየትን ሊያስከትል ይችላል፡፡ ሥር የሰደደ በሽታ ከባድ የጉበት ጠባሳ (cirrhosis) ያስከትላል፡፡ የፓራጎኒመስ (Paragonimus) ዝርያ የመጨረሻው ቦታ በሳንባ ቲሹ ውስጥ የሚገኝ በመሆኑ ምክንያት ሥር የሰደደ ሳል፣ በደም የተሸፈነ አክታ፣ የደረት ሕመም፣ የመተንፈስ ችግር (የትንፋሽ እጥረት) እና ትኩሳት ያስከትላል፡፡ እነዚህ ምልክቶች ከሳንባ ነቀርሳ ጋር ግራ ሊመሳሰሉብን ይችላሉ፡፡ የአዋቂዎች ትሎች እንደ አንጎል ያሉ ከሳንባ ውጭ ያሉ አካል ክፍልን ሊበክሉ እና ራስ ምታት፣ የአዕምሮ ግራ መጋባት፣ መንቀጥቀጥ እና የአንጎል ደም መፍሰስ ምልክቶች ሊያስከትሉ ይችላሉ፡፡ ሕክምናው፡- የምግብ ወለድ ወስፋት ሕክምና የበሽታዎችን እድገት ለመከላከል እና ከተያያዥ በሽታዎች መያዝን ለመቀነስ አስፈላጊ ነው፡፡ ሕክምና በመከላከያ ህዋሳት ገዳይ መድሀኒት ወይም በግለሰብ ደረጃ የበሽታ መከላከያ ዘዴ በኩል ሊሰጥ ይችላል፡፡ የመከላከያ ህዋሳት ገዳይ መድሀኒት በተወሰነ ቦታ ወይም አካባቢ ያለ ማንኛውም ሰው የበሽታው ሁኔታው ምንም ይሁን ምን መድሃኒት የሚሰጥበት በሕብረሰተሰብ ላይ የተመሰረተ አወሳሰድን ያካትታል፡፡ ብዙ ቁጥር ያላቸው ሰዎች በበሽታው በተያዙባቸው አካባቢዎች ይህ ይመከራል፡፡,"Both C. sinensis and O. viverrini are classified as carcinogens. Fasciola adult worms lodge in larger bile ducts and gall bladder resulting in inflammation, fibrosis, blockage, colic pain and jaundice. Chronic infection can result in liver cirrhosis. The final location of Paragonimus species is in the lung tissue, resulting in a chronic cough, blood-stained sputum, chest pain, dyspnoea (shortness of breath) and fever. These symptoms can be confounded with tuberculosis. Adult worms may also infect extra-pulmonary locations such as the brain and can result in symptoms of headaches, mental confusion, convulsions and cerebral haemorrhage. Treatment: Treatment of foodborne trematodiases is important to prevent progression of clinical disease and reduce associated morbidity. Treatment can be offered through preventive chemotherapy or individual case management. Preventive chemotherapy involves a population-based approach where everyone in a given region or area is given medicines, irrespective of their infection status. This is recommended in areas where large numbers of people are infected.","Duka biyu 'C. sinesis' da 'O. viverrini' an rarrabasu a matsayin ƙwayoyin cuta masu janyo kansar ('kasinogens'). Manyan tsutsotsin 'Fasciola' suna rayuwa a manyan hanyoyin maɗaciya da ma'ajiyar maɗaciya dak e jikin hanta, inda take haddasa kumburi da taruwar nama da toshewar hanyar jini da ciwon ciki da kuma shawara. Kamuwa da cutar mai naci zai iya haddasa cutar hanta mai tsani da naci. Gurin ƙarshe inda nau'oin cutar (Paragonimus) suke shi ne a naman huhu, inda suke haddasa tari mai naci da fitar majina da jini da ciwon ƙirji da 'dispnoya' (ƙarancin numfashi) da kuma zazzaɓi. Waɗannan alamoin cutar zasu iya tsananta da tarin fuka. Manyan tsutsotsin suma za su iya shafa cutar ga wasu ɓangarorin jiki badda huhu, Irinsu ƙwaƙwalwa sannan zasu iya haddasa faruwar ciwon kai da rikicewar tunani da kakkarwa da haɗuwar jini da ƙwaƙwalwa. Magani: Yin maganin ƙwayar cutar tsutsar 'trematode' da ke ya��uwa ta abinci nada matukar muhimmaci domi kare cigaban manyan cututtuka da rage kamuwa da cutar da ke alaƙa da yanayin. Za a iya yin magani ta hanyar bada maganin domin kawar da cutar ga dandazon mutane ko kuma yin magani ɗaya-bayan-ɗaya don maganin cutar. Hanyar yin magani ga dandazon mutane ta haɗa yin maganin cutar ga dukkan jama'a kowa da kowa a wani keɓantaccen guri ko shiya da ake basu magunguna, ba tare da la'akari da matsayin kamuwar cutar tasu ba. Ana bada shawarar amfani da wannan hanyar inda mutane da yawa suka kamu da cutar.","C. sinensis na O. viverrini zote zimeainishwa kama kansajeni. Minyoo ya watu wazima ya Fasciola hukaa kwenye mirija mikubwa ya nyongo na kibofu cha nduru na kusababisha uvimbe, adilifu, kuziba, maumivu ya kichomi na homa ya manjano. Maambukizo sugu yanaweza kusababisha ugonjwa wa cirrhosis ya ini. Mahali pa mwisho pa spishi za Paragonimus ni kwenye tishu za mapafu, na kusababisha kikohozi cha muda mrefu, makohozi yaliyochafuliwa na damu, maumivu ya kifua, dyspnoea (kushindwa kupumua) na homa. Dalili hizi zinaweza kufananishwa na kifua kikuu. Minyoo ya watu wazima pia inaweza kuambukiza maeneo ya nje ya mapafu kama vile ubongo na inaweza kusababisha dalili za maumivu ya kichwa, kuchanganyikiwa akili, degedege na kuvuja dazmu kwenye ubongo. Matibabu; Matibabu ya homa ya chakula ni muhimu ili kuzuia kuendelea kwa ugonjwa na kupunguza hatari zinazohusiana. Matibabu yanaweza kutolewa kupitia tibakemo ya kuzuia au usimamizi wa kesi ya mtu binafsi. Tibakemo ya kuzuia inahusisha mbinu inayotegemea idadi ya watu ambapo kila mtu katika eneo fulani hupewa dawa, bila kujali hali yake ya maambukizo. Hii inapendekezwa katika maeneo ambayo idadi kubwa ya watu wameambukizwa.","Àti kòkòrò inú ẹ̀dọ̀ àti aràn je àwọn kòkòrò tí ó ń fa àrùn jẹjẹrẹ. Aràn inú ẹ̀dọ̀ tí ó dàgbà tí ó wà nínú àpò ẹ̀dọ̀ àti ti àpò òróòro èyí tí ó lè fa ìpalára, o lè fa kí àwọ tí ó wà ní ara ẹ̀dọ̀ kí ó yi,dí, ìnira inú ìfun àti ibà ọ̀rẹ̀rẹ̀. Àwọn àrùn tí óóràn tí ó le púpò yìí lè fa kí ẹ̀dọ̀ má ṣiṣẹ́ dáradára tàbí má ṣiṣẹ́ mọ́. Inu ẹ̀dọ̀fóró ni ibi tí aràn kòkòrò yìí máa ń fi ibùgbé sí, èyí ni ó ń fa ikọ́ ife, ikọ́ elẹ́jẹ̀, ìdíwọ́ fún èémí àti ibà ọ̀rẹ̀rẹ̀. Àwọn ààmì àìsàn yìí ni a lè papò pẹ̀lú ikọ́ àwúgbẹ. Àwọn aràn tí ó ti gbọ́ lè ṣe àdánwò fún agbègbè ẹ̀dọ̀fóró bíi ọpọlọ èyí tí ó lè fa ẹ̀fọ́rí, àìlèronú dáadáa, gìrì àti kí ẹ̀jẹ̀ ta sí inú ọpọlọ. Ìtọ́jú: ìtọ́jú kòkòrò oúnjẹ ṣe pàtàkì láti dènà gbígbòòrò àrùn tí àwọn elétò ìlera tí ṣe ìdámọ̀ àti láti le dín gbígbòòrò àrùn kù. A lè gba ìtọ́jú nípasẹ̀ pípa àwọn sẹ́ẹ̀lì tí àrùn jẹjẹrẹ ti kọlù tàbí bí oníkálukú yóò ṣe máa ṣètọ́jú ti wọn. Pípa àwọn sẹ́ẹ̀lì tí àrùn jẹjẹrẹ ti kọlù jẹ́ ọ̀nà tó wọ́pọ̀ tí gbogbo ènìyàn tí ń gbé ní ìletò àti agbègbè kan yóò gba òògùn, bóyá ẹni náà ní àrùn yìí tàbí kò ní. A gbé ìlànà yìí kalè ní agbègbè tí àwọn tí ó ní àrùn yìí wọ́pọ̀ sí jù lọ.","Kokubili u-C. sinensis kanye no-O. viverrini kuhlukaniswa njengezinto ezibangela umdlavuza (carcinogens). Izibungu ezindala ze-Fasciola zihlala emigudwini emikhulu yenyongo kanye nasesikhwameni senyongo okuholela ekuvuvukaleni, ukuqumba noma ukuba nesibazi kwesitho somzimba (fibrosis), ukuvimbana, amahlaba kanye ne-jaundice. Ukutheleleka ngesifo esingamahlalakhona kungaholela ekubeni isibindi silimale noma sibe nesibazi (liver cirrhosis). Indawo yokugcina yezinhlobo ze-Paragonimus isezicutshini zamaphaphu, okuholela ekukhwehleleni okungamahlalakhona, isikhwehlela esinegazi, isifuba esibuhlungu, idyspnoea (iphika) kanye nemfiva. Lezi zimpawu zingaphambaniswa nesifo sofuba. Izibungu ezindala zingase futhi zithelele izindawo ezingaphezulu kwamaphaphuy njengobuchopho futhi zingabangela izimpawu zokuphathwa ikhanda, ukudideka kwengqondo, ukuqunjelwa kanye nokopha kobuchopho. Ukwelashwa: Ukwelashwa ngokuphathelene nama-trematodiases atholakala ekudleni kubalulekile ekuvimbeleni ukuqhubekela phambili kwesifo sezempilo kanye nokunciphisa isifo esihlobene naso. Ukwelashwa kunganikezwa ngokusebenzisa i-chemotherapy yokuvimbela noma ukwenganyelwa kwesimo somuntu ngamunye. Ukwelashwa kokuvimbela nge-chemotherapy kuhlanganisa indlela esekelwe enanini labantu lapho wonke umuntu esifundeni noma endaweni ethile enikezwa imithi, kungakhathaliseki isimo sakhe sokutheleleka. Lokhu kunconywa ezindaweni lapho inani elikhulu labantu litheleleke khona." +የቀንድ አውጣ ትኩሳት ወይም ቢልሃርዚያ (praziquantel) ጉበትን የሚያጠቃ በሽታ (Clonorchis) እና ጥሬ ስጋ በመብላት የሚከስት በሽታ (Opisthorchis) ለመፈወስ የሚመከር ሲሆን የቀንድ አውጣ ትኩሳት ወ��ም ቢልሃርዚያ (praziquantel) የበግ ወስፋት የሚባለው ለመከላከል ይመከራል፡፡ ሁለቱም የቀንድ አውጣ ትኩሳት ወይም ቢልሃርዚያ (praziquantel) እና በጠፍጣፋ ትሎች የሚመጡ ጉበት እና የሀሞት ቱቦዎች (triclabendazole) በሽታ ለፓራጎኒሚያስ ሕክምና ጥቅም ላይ ሊውሉ ይችላሉ፡፡ የግል በሽታ መከላከል አቅም የተረጋገጠ ወይም ተይዘዋል ተብለው የሚጠረጠሩትን ሰዎች ሕክምና ማድረግን ያካትታል፡፡ ይህ የመከላኪያ መንገድ በሽታዎቹ ብዙም ያልተሰበሰቡ እና የጤና ተቋማት በሚገኙበት ጊዜ ይበልጥ ሊወሰድ የሚገባ ነው፡፡ ሕክምናው ሥርጭትን በሚቀንሱ ድጋፍዎች እንደ ደህንነቱ በተጠበቀ የምግብ አሰራር፣ የተሻለ የንፅህና አጠባበቅ እና ህዝቡ የእንስሳት ህክምና ጤና ማድረግን እንዲችል ትምህርት መስጠትን ሊደገፍ ይገባል፡፡,"Praziquantel is recommended for treatment of clonorchiasis and opisthorchiasis while triclabendazole is recommended for fascioliasis. Both praziquantel and triclabendazole can be used for treatment of paragonimiasis. Individual case-management involves the treatment of people with confirmed or suspected infection. This approach is more appropriate where cases are less clustered and where health facilities are available. Treatment should be complemented by interventions that reduce transmission such as education on safe food practices, improved sanitation and veterinary public health measures.","Ana sa a yi amfani da maganin 'Praziquantel' don magance cutar 'clonorchiasis' da 'opisthorchiasis' yayin da ake so a yi amfani da ake so ayi amfani da maganin 'triclabendazole' don magance cutar 'fascioliasis'. za a iya amfani da duka biyun magungunan ""praziquantel"" da ""triclabendazole"" wajen maganin cutar da ke yaɗuwa ta abinci wato 'paragonimiasis'. Ita kuma hanyar maganin cutar ta ɗaiɗaikun mutane ta ƙunshi yiwa mutanen da aka tabbatar ko ake zargin na ɗauke da cutar magani. Ita kuma hanyar maganin cutar ta ɗaiɗaikun mutane ta ƙunshi yiwa mutanen da aka tabbatar ko ake zargin na ɗauke da cutar magani. Ya kamata a cike yin maganin da hanyoyin dakatar da abu don rage yaɗuwar cutar irinsu ilimantarwa a kan al'adar ta'ammali da lafiyayyen abinci da ingantacciyar hanyar tsafta da kuma matakan kula dabbobi.","Praziquantel inapendekezwa kwa matibabu ya clonorchiasis na opisthorchiasis wakati triclabendazole inapendekezwa kwa fascioliasis. Praziquantel na triclabendazole zinaweza kutumika kutibu paragonimiasis. Udhibiti wa kesi za mtu binafsi unahusisha matibabu ya watu walio na maambukizo yaliyothibitishwa au yanayoshukiwa. Mbinu hii inafaa zaidi pale ambapo kesi hazijaunganishwa sana ambapo vituo vya afya vinapatikana. Matibabu yanapaswa kukamilishwa na hatua zinazopunguza maambukizo kama vile elimu juu ya mazoea salama ya chakula, uboreshaji wa usafi wa mazingira na hatua za afya ya mifugo.","Lílọ oògùn aràn(parazikúántẹ́lì) láti fi pa àwọn aràn tí ó lè ṣe ìjàmbá fún ara ní wón gbé kalè láti kọjú kòkòrò inú ẹ̀dọ̀ àti Aràn inú nígbà tí wọ́n á lọ trislabẹndazólè láti tọ́jú aràn inú ẹ̀dọ̀. Àti parazikúántẹ́lì pẹ̀lú trislabẹndazólè ni a le fi tọ́jú kòkòrò inú ẹ̀dọ̀fóró. Títọ́jú àrùn yìí ní ẹlẹ́ni kọ̀ọ̀kan ní ṣe pẹ̀lú tí tọ́jú àwọn tí wọ́n ní àrùn yìí tàbí àwọn tí a ṣàkíyèsí pé wọ́n fẹ́ ní. Ọ̀nà yìí ni o wúlò jù lọ níbi tí àrùn yìí kò pọ̀sí tí àwọn ohun èlò ìtọ́jú náà wà ní ṣe pé. Lára ọ̀nà ìtọ́jú ni dídẹ́kun ìtánkálẹ̀ àrùn yìí nípa dídánilẹ́kọ̀ọ́ lórí ọ̀nà láti jẹ oúnjẹ tó tọ́, ìmò tótó àti ẹ̀kọ́ nípa ẹranko.","I-Praziquantel inconyelwa ukwelapha iclonorchiasis kanye ne-opisthorchiasis bese itriclabendazole inconyelwa ifascioliasis. Kokubili ipraziquantel kanye netriclabendazole kungasetshenziselwa ukwelapha iparagonimiasis. Ukwenganyelwa kwesimo somuntu ngamunye kuhlanganisa ukwelashwa kwabantu okuqinisekisiwe noma okusolwayo ukuthi batheleleke ngesifo. Le ndlela ifanele kakhudlwana lapho izimo zingahlanganisiwe kakhulu kanye nalapho kutholakala khona izikhungo zezempilo. Ukwelashwa kufanele kuhambisane nokungenelela okunciphisa ukudluliselwa njengokufundisa ngezindlela eziphathelene nokudla okuphephile, ukwenziwa ngcono ukuthuthwa kwendle kanye nezinyathelo zempilo yomphakathi kanye neyezilwane." +ጾታ እና ጤና ማጠቃሊያ፡- ፆታ በማህበራዊ ደረጃ የተገነቡ የሴቶች፣ የወንዶች፣ የሴቶች እና የወንዶች ባህሪያት ናቸው፡፡ ይህ ሴት፣ ወንድ፣ ሴት ልጅ ወይም ወንድ ልጅ ከመሆን ጋር የተያያዙ ደንቦችን፣ ባህሪያትን እና ሚናዎችን እንዲሁም እርስበርስ ያሉት ግንኙነቶችን ያካትታል። ማህበራዊ ግንባታ እንደሆነ መጠን ጾታ ከህብረተሰብ ወደ ማህበረሰብ የሚለያይ ሲሆን በጊዜ ሂደት ሊለወጥ ይችላል። ሥርዓተ-ፆታ ከላይ ወደታች የሚሄድ ሆኖ ከሌሎች ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ እኩልነቶች ጋር የሚጋጩ እኩልነቶችን ይፈጥራል፡፡ በጾታ ላይ የተመሰረተ መድልዎ እንደ ብሄር፣ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ሁኔታ፣ የአካል ጉዳተኝነት፣ ዕድሜ፣ የሚኖሩበት አካባቢ፣ የፆታ ማንነት እና የወሲብ ምርጫ ዝንባሌ እና ሌሎች ካሉ አድልዎ ምክንያቶች ጋር ይገናኛል፡፡ ይህ መድልዎ ይባላል፡፡ ሥርዓተ-ፆታ የሚገናኝ ጋር ቢሆንም የተለየ ነው፣ ይህም የሴቶች፣ የወንዶች እና የግብረ-ሥጋ ግንኙነት ሰዎች እንደ ክሮሞሶም፣ ሆርሞኖች እና የመራቢያ አካላት ያሉ የተለያዩ ባዮሎጂያዊ እና ፊዚዮሎጂያዊ ባህሪያትን ያመለክታል፡፡ ጾታ እና ጾታ ከፆታ ማንነት ጋር የተያያዙ ግን የተለዩ ናቸው፡፡ የሥርዓተ-ፆታ ማንነት የአንድን ሰው ጥልቅ ስሜት፣ ውስጣዊ እና ግላዊ የፆታ ተሞክሮን የሚያሳይ ሲሆን ይህም ከሰውየው ፊዚዮሎጂ ወይም በተወለደበት ጊዜ ካገኘው ጾታ ግንኙነት ጋር ሊዛመድ ይችላል ወይም ላይሆን ይችላል፡፡,"Gender and health Overview: Gender refers to the characteristics of women, men, girls and boys that are socially constructed. This includes norms, behaviours and roles associated with being a woman, man, girl or boy, as well as relationships with each other. As a social construct, gender varies from society to society and can change over time. Gender is hierarchical and produces inequalities that intersect with other social and economic inequalities. Gender-based discrimination intersects with other factors of discrimination, such as ethnicity, socioeconomic status, disability, age, geographic location, gender identity and sexual orientation, among others. This is referred to as intersectionality. Gender interacts with but is different from sex, which refers to the different biological and physiological characteristics of females, males and intersex persons, such as chromosomes, hormones and reproductive organs. Gender and sex are related to but different from gender identity. Gender identity refers to a person’s deeply felt, internal and individual experience of gender, which may or may not correspond to the person’s physiology or designated sex at birth.","Jinsi da lafiya Taƙaitaccen bayani: Jinsin zamantakewa na nufin ɗabi'un mata da maza da yara mata da kuma yara maza da zamantakewa ke samar da su,. Hakan ya haɗa da al'adu da ɗabi'u da kuma matakai da suke da alaƙa da kansancewa mace ko babban mutum ko yarinya ko kuma yaro, da kuma dangantakar da ke tsakanin junansu. kamar yadda yake a zamantakewa, jinsi ya bambanta daga wannan al'umar zuwa wata al'umma sannan ya canjawa daga lokaci zuwa loaci. Jinsi wani tsarin al'umma ne bisa matsayi, wanda yake haifar da rashin daidaito ta fuskar zamantakewa da ƙarfin tattalin arziƙi. Wariyar jinsi ta haɗu da wasu nau'ikan wariyar, irin su ƙabila da matsayin ƙima da arziƙin mutane da nakasa da shekaru da shiyya da bayyanar jinsi da wayewar mu'amala tsakanin namiji da mace da wasu ma. Wannan shi ake kira da haɗuwar abubuwa. Jinsi na da alaƙa da, amma kuma ya bambanta da jinsin mu'amalar namiji ko mace wanda ya ke nufin ɗabi'un halittar cikin da wajen jikin mata, maza da mata-maza, irinsu sinadaran ƙwayoyin halitta na (chromosomes) da (hormones) kuma bangarorin jiki da suke taimakawa wajen haihuwa. Jinsin zamantakewa da jinsin halittar jiki suna da alaƙa amma kuma sun bambanta daga sanin kai da jinsi. Sanin kai da jinsi na nufin abin da mutum ke ji da cikin ransa da kuma wayewar jinsi na ɗaiɗaiku, wanda ba lallai ba ne yayi daidai da tsarin halittar jikin mutum ko sanannen irin jinsin mutum lokacin haihuwa.","Jinsia na afya Muhtasari: Jinsia inazrejelea sifa za wanawake, wanaume, wasichana na wavulana ambazo zimejengeka kijamii. Hii inajumuisha kanuni , tabia, na majukumu yanayohusiana na kuwa mwanamke, mwanaume, msichana au mvulana, pamoja na uhusiano kati yao. Maadam ni muundo wa kijamii, jinsia inatofautiana kutoka kwa jamii moja na nyingine na inaweza kubadilika kwa wakati. Jinsia ni ya kimadaraja na inazalisha ukosefu wa usawa unaoilingana na tofauti nyingine za kijamii na kiuchumi. Ubaguzi wa kijinsia unalingana na mambo mengine ya ubaguzi, kama vile kabila, hadhi ya kijamii na kiuchumi, ulemavu, umri, eneo la kijiografia, utambulisho wa kijinsia na mwelekeo wa kijinsia kati ya mengine. Hii inajulikana kama makutano. Jinsia inaingiliana lakini ni tofaujti na njinsi, ambayo inarejelea sifa tofauti za kibaolojia na kisaikolojia za wanawake, wanaume na watu wenye jinsia tofauti, kama vile kromosomu, homoni na viungo vya uzazi. Jinsia na jinsi vinahusiana lakini tofauti na utambulisho wa jinsia. Utambulisho wa kijinsia unarejelea uzoefu wa ndani wa mtu, hisia za mtu binafsi ambao unaweza kuendana na saikolojia ya mtu huyo au jinsi maalum wakati wa kuzaliwa.","Ìṣe lákọlábo àti ìlera Ìsọnísókí: Ìṣe lákọlábo jẹ́ àmúyẹ obìnrin , ọkùnrin , ọmọbìnrin àti ọmọkùnrin tí àwùjọ tẹ́wọ́ gbà. Èyí ní ṣe pẹ̀lú ìṣe, ìwà àti ìṣesí tí ó rọ̀mọ́ jíjẹ obìnrin, ọkùnrin, ọmọbìnrin tàbí ọmọkùnrin àti ìṣesí wọn pẹ̀lú ara wọn. Gẹ́gẹ́ bí àwùjọ ṣe rí, ìrísí akọ àbí abo yàtò láti àgbègbè kan sí àgbègbè mìíràn tí ó sì lè yí padà nígbàkúùgbà. Ìṣe lákọlábo ní ipò àti pé ó máa ń fa áídọ́gba èyí tí máa ń wọnú ìgbé ní àwùjọ àti ètò ìgbé ẹ̀dá. Ìyásọ́tọ̀ wá nínú Ìṣe lákọlábo tí ṣe okùnfà ìyásọ́tọ̀ bíi ẹlẹ́yàmẹ̀yà, ipò àwùjọ, àìlera, ọjọ́ orí, ibùgbé, dídá akọbábo mọ̀ àti ẹ̀kọ́ nípa àbáṣepọ̀ àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Èyí ni a ǹ pè ní pínpín ènìyàn si àyè tí ó yẹ. Ìrísí Ìṣe lákọlábo ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ṣùgbọ́n ó yàtọ̀ sí ìjẹ́-akọ jẹ́ abo èyí tó ń tóka sí oríṣiríṣi ibi àti ẹ̀kọ́ ara ọmọbìnrin, ọmọkùnrin jẹ́ ẹ̀dá ṣọkùnrin ṣobìnrin bíi kírómósómù àti hòmónù àti àwọn ẹ̀yà ìbímọ. Ìṣe lákọlábo àti ìjẹ́ - akọ jẹ́ abo fẹ́ jọ ara ṣùgbọ́n wọ́n yàtọ̀ sí ṣíṣe ìdámọ̀ ìṣe lákọlábo. Dídá ìṣe lákọlábo mọ̀ ni ọ̀nà tí ènìyàn rí ara rẹ̀ nínú àti ìrírí rè lórí akọbábo, èyí tí ó lè wà níbámu tàbí kí ó má wà níbámu pẹ̀lú ìgbé ènìyàn tàbí bí ènìyàn ṣe rí nígbà tí a bi.","Ubulili kanye nempilo Uhlolojikelele: Ubulili bubhekisela ezicini zabesifazane, abesilisa, amantombazane kanye nabafana ezakhiwe emphakathini. Lokhu kuhlanganisa imikhuba, izindlela zokuziphatha kanye nezindima ezihlobene nokuba owesifazane, owesilisa, intombazane noma umfana, kanye nobuhlobo bomunye nomunye. Njengento eyakhiwa umphakathi, ubulili buyahlukahluka emphakathini nomphakathi futhi bungashintsha ngokuhamba kwesikhathi. Ubulili busezingeni eliphezulu futhi buveza ukungalingani okuhlangana nokunye ukungalingani kwezenhlalo kanye nezomnotho. Ubandlululo olusekelwe ebulilini luhlangana nezinye izici zobandlululo, njengokohlanga, isimo sezenhlalo kanye nezomnotho, ukukhubazeka, ubudala, indawo okuyo, ubulili kanye nobulili okhetha ukuba sebudlelwaneni nabo, phakathi kokunye. Lokhu kubizwa ngokuthi ukuhlangana. Ubulili buyaxhumana kodwa buhlukile kwezocansi, okubhekisela ezicini ezahlukene zebhayoloji nezomzimba zabesifazane, abesilisa kanye nabantu abashintshe ubulili, njengama-chromosome, ama-hormone kanye nezitho zokuzala. Ubulili kanye nocansi kuhlobene kodwa kuhlukile ngokuphathelene nokuthi uzibona ungobuphi ubulili. Ukuthi uzibona ungobuphi ubulili kubhekisela emizweni ejulile yomuntu, okungaphakathi kanye okwenzeke empilweni yomuntu ngamunye ngokuphathelene nobulili, okungase kuhambisane noma kungahambisani nomzimba womuntu noma ubulili obashiwo ngesikhathi ezalwa." +ሥርዓተ-ፆታ በሰዎች የጤና አጠባበቅ ላይ ተሞክሮ ላይ ተጽእኖ አለው፡፡ የጤና አገልግሎቶች የተደራጁበት እና የሚሰጡበት መንገድ አንድ ሰው የጤና አጠባበቅ መረጃን፣ ድጋፍን እና አገልግሎቶችን እና የዚያን ግኝቶች ውጤት ሊገድብ ወይም እንዲያገኝ ሊያስችለው ይችላል። የጤና አገልግሎቶች በተመጣጣኝ ዋጋ፣ ተደራሽ እና ለሁሉም ተቀባይነት ያለው እና በጥራት፣ ፍትሃዊነት እና ክብር ሊሰጡ ይገባል፡፡ በሴቶች እና ልጃገረዶች የሚደርስባቸው የፆታ ልዩነት እና መድልዎ ጤናቸውን እና ደህንነታቸውን አደጋ ላይ ይጥላሉ። ሴቶች እና ልጃገረዶች የጤና መረጃን እና አገልግሎቶችን ለማግኘት ከወንዶች በበለጠ እንቅፋት ይሆንባቿል፡፡ እነዚህ መሰናክሎች የእንቅስቃሴ ገደቦችን ያካትታሉ፤ የውሳኔ ሰጪነት ስልጣን አለመኖር፤ ዝቅተኛ የትምህርት ደረጃ፣ የማህበረሰቦች እና የጤና እንክብካቤ አቅራቢዎች አድሏዊ አመለካከት እና በጤና እንክብካቤ አቅራቢዎች እና በጤና ስርዓቶች ላይ ስለ ልዩ የጤና ፍላጎቶች እና የሴቶች እና ልጃገረዶች ተግዳሮቶች የስልጠና እና የግንዛቤ እጥረት መኖር ናቸው፡፡ ስለሆነም ሴቶች እና ���ጃገረዶች ኤችአይቪ፣ የማኅጸን በር ካንሰር፣ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት፣ የማየት ችሎታ ማነስ፣ የመተንፈሻ አካላት በሽታ፣ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና የአረጋውያን በደል እና ሌሎችምን ጨምሮ ላልተፈለገ እርግዝና፣ በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፉ በሽታዎች ይጋለጣሉ፡፡ ሴቶች እና ልጃገረዶች በፆታ ልዩነት ላይ የተመሰረተ ተቀባይነት የሌለው ከፍተኛ ጥቃት የሚያጋጥማቸው ሲሆን እንደ ሴት ልጅ ግርዛት እና በልጅነት፣ ያለ እድሜ እና አስገድዶ ጋብቻ እንዲፈጽሙ ማድረግ ባሉ ጎጂ ልማዶች ላይ ከፍተኛ ስጋት ውስጥ ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት አኃዛዊ መረጃዎች እንደሚያሳዩት በዓለም ዙሪያ ከ 3 ሴቶች መካከል 1 ያህል በሕይወታቸው ውስጥ አካላዊ እና/ወይም የፆታ ጥቃት በፍቅሮኞቻቸው ወይም ፍቅሮኞቻቸው ባልሆኑ ሰዎች ጾታዊ ጥቃቶች ደርሶባቸዋል፡፡ ጎጂ የሥርዓተ-ፆታ ደንቦች በተለይም ከጠንካራ የወንድነት አስተሳሰብ ጋር የተያያዙ እንዲሁም የወንዶች ጤና እና ደህንነት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ፡፡,"Gender influences people’s experience of and access to healthcare. The way that health services are organized and provided can either limit or enable a person’s access to healthcare information, support and services, and the outcome of those encounters. Health services should be affordable, accessible and acceptable to all, and they should be provided with quality, equity and dignity. Gender inequality and discrimination faced by women and girls puts their health and well-being at risk. Women and girls often face greater barriers than men and boys to accessing health information and services. These barriers include restrictions on mobility; lack of access to decision-making power; lower literacy rates; discriminatory attitudes of communities and healthcare providers; and lack of training and awareness amongst healthcare providers and health systems of the specific health needs and challenges of women and girls. Consequently, women and girls face greater risks of unintended pregnancies, sexually transmitted infections including HIV, cervical cancer, malnutrition, lower vision, respiratory infections, malnutrition and elder abuse, amongst others. Women and girls also face unacceptably high levels of violence rooted in gender inequality and are at grave risk of harmful practices such as female genital mutilation, and child, early and forced marriage. WHO figures show that about 1 in 3 women worldwide have experienced either physical and/or sexual intimate partner violence or non-partner sexual violence in their lifetime. Harmful gender norms – especially those related to rigid notions of masculinity – can also affect boys and men’s health and wellbeing negatively.","Jinsin zamantakewa na tasiri a kan gogewar mutane da samun kulawar lafiya. Yadda ake tsarawa da bayarda ayyukan lafiya zai rage ko bawa mutum damar samun bayanan kulawar lafiya da tallafi da ayyuka, da kuma sakamakon waɗannan kalubalen. Ya kamata ayyukan lafiya su zama suna da sauƙin kuɗi da sauƙin samu sannan kowa ya amince da su, sannan kuma ya kamata ana samar da su da inganci da adalci da mutunci. Wariya da rashin daidaiton jinsi da mata manya da yara ke fuskanta yana sa lafiyarsu da walwalarsu a haɗari. Mata manya da yara yawanci suna fuskantar babban rashin samun bayanai da ayyukan lafiya fiye da maza manya da yara. Waɗannan manya-manyan shingaye sun haɗa da iyakance zirga-zirga da rashin samun damar ikon yanke hukunci da ƙarancin ilimi da ɗabi'un wariyar jinsi na al'umma da ma'aikatan lafiya da rashin horar wa da wayar da kai a cikin ma'aikatan lafiya da tsare-tsaren lafiya na irin buƙatun lafiyar da ake buƙata da kuma ƙalubalen mata manya da yara. A ƙarshe, manyan mata da yara suna fuskantar manyan haɗurran ɗaukar cikin da ba a so ba da cututtukan da ake ɗauka ta jima'i wanda ya haɗa da cuta mai karya garkuwar jiki da kansar ƙofar mahaifa da rashin samun ingantaccen abinci da ƙarancin gani da cututtukan numfashi da rashin samun abinci mai gina jiki da cin zarafin tsofaffi da wasu ma. Mata manya da yara suna fuskantar matakan mummunan cin zarafi daban-daban wanda yake a cikin rashin adalci na jinsi sannan suna cikin mummunan haɗarin fuskantar al'adu masu haɗari irinsu kaciyar mata da yara, da auren wuri da auren dole. Alƙaluman Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) sun nuna cewa, duk mace 1 cikin mata 3 a faɗin duniya sun taɓa fuskantar cin zarafin na duka ko na jima'i na ɗaya jinsin abokin mu'amala ko kuma cin zarafin jima'i wanda bana abokin mu'amala ba. Munanan ɗabi'un jinsi musamman waɗanda ke da alaƙa da fahimta mai tsauri a kan yadda ya kamata namiji ya kasance shima zai iya shafar lafiyar maza manya da yara da walwalarsu ta mummunan yanayi.","Jinsia huathiri uzoefu wawatu na upatikanaji wa huduma za afya. Jinsi huduma za afya zinavyopangwa na kutolewa zinaweza kupunguza au kuwezesha ufikiaji wa mtu kwa taarifa za afya, usaidizi na huduma, na matokeo ya matukio hayo. Huduma za afya zinapaswa kuwa nafuu, zinazoweza kufikiwa na kukubalika na wote, na zitolewe kwa ubora, usawa na utu. Ukosefu wa usawa wa kijinsia na ubaguzi unaokazbiliwa na wanawake na wasichana unaweka afya na ustawi wao hatarini. Wanawake na wasicahan mara nyingi wanakabiliwa na vikwazo vikubwa zaidi kuliko wanaume na wavulana kupata taarifa na huduma za afya. Vikwazo hivi ni pamoja na vikwazo vya uhamaji; ukosefu wa uwezo wa kufanya maamuzi; viwango vya chini vya kusoma na kuandika; mitazamo ya kibaguzi ya jamii na watoa huduma za afya; na ukosefu wa mafunzo na zuelewa miongoni mwa watoa huduma za afya na mifumo ya afya ya mahitaji mahususi ya kiafya na changamoto za wanawake na wasichana. Hivyo basi, wanawake na wasichana wanakabiliwa na hatari kubwa ya kupata mimba zisizotarajiwa, magonjwa ya zinaa ikiwa ni pamoja na VVU, saratani ya shingo ya kizazi, utapiamlo, uoni hafifu, magonjwa ya kupumua, utapiamlo na unyanyasaji wa wazee miongoni mwa mambo mengine. Wanawake na wasichana pia wanakabiliwa na viwango vya juu vya ukatili vinavyotokana na ukosefu wa usawa wa kijinsia na wapo katika hatari kubwa ya mila mbaya kama vile ukeketaji, na ndoa za utotoni na za kulzimishwa. Takwimu za WHO zinaonyesha kuwa takriban mwanamke 1 kati ya 3 duniani kote amefanyiwa ukatili wa kimwili na/au wa kingono au ukatili wa kingono usio wa wenzi katika maisha yao. Kanuni hatari za kijinsia hasa zile zinazohusiana na fikra thabiti za uanaume pia zinaweza kuathiri afya ya wavulana na wanaume kwa njia hasi.","Ìṣe lákọlábo kó ipa nínú ìrírí ènìyàn àti àǹfààní sí ètò ìlera. Ọ̀nà ti a gbà gbé ètò ìlera kalè lè dí ènìyàn lọ́wọ́ láti ní àǹfààní sí ìmò nípa ìlera, ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àti bí bẹni níṣẹ́ àti àbájáde àwọn àdojúkọ yìí. Ẹ̀tò ìlera gbọ́dọ̀ jẹ́ ohun tí a ni àǹfààní sí, àrówọ́tó àti èyí tí gbogbo ènìyàn tẹ́wọ́ gbà àtipé ó gbọ́dọ̀ jẹ́ èyí tí kójú òṣùwọ̀n, tí ó dọ́gba àti èyí tí ó ṣe mú yangàn. Áídọ́gba ìṣe lákọlábo àti ṣíṣe ìyàtọ̀ jẹ́ ohun tí àwọn obìnrin àti ọmọbìnrin ń dojú kọ tí ó mú ìlera àti ìgbé ayé wọn wà nínú ewu. Obìnrin àti ọmọbìnrin sábà máa ń rí àdojúkọ lórí àlàyé lórí ìlera ara ju ọkùnrin àti ọmọkùnrin. Àwọn àdojúkọ yìí ni ṣíṣe ìdènà sí lílo bíbọ̀ wọn, àìlè dá àṣẹ pa, àìní ẹ̀kọ́ tó pọ̀; ojú tí àwọn àwùjọ fi ń wò wọ́n àti àjọ ètò ìlera ;àìsí ẹ̀kọ́ tí ó peregedé láàárín àjò elétò ìlera lórí àwọn ohùn tó ṣe kọ́kọ́ lórí ìlera obìnrin àti ọmọbìnrin. Gbogbo èyí ló ń jẹ́ kí obìnrin àti ọmọbìnrin ní àdojúkọ tí ó pọ̀jù lórí oyún, àwọn àrùn ìbálòpọ̀ bíi HIV, jẹjẹrẹ ojú ara, oúnjẹ àìsara lóore, àìríran dáadáa, jgfhhg, yìnyín àgbàlagbà nù àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Obìnrin àti ọmọbìnrin tún máa ń ní àdojúkọ lórí wàhálà tí áídọ́gba ìṣe lákọlábo tí ó sì mú ìpalára bíi dídá abẹ́ fún ọmọ obìnrin pẹ̀lú fífi tipá fi ọmọ lọ́kọ. Àjọ WHO fihàn pé láàrín 1 sí 3 obìnrin lágbàyé ni wọ́n ti ní ìrírí lórí bóyá kí ẹni tí wọ́n ń fẹ́ lù wọn tàbí bá wọn sùn tàbí fi ẹni tí wọn ò fẹ́ báwọn ní àṣepọ̀ ni ayé wọn. Àwọn ìṣesí tí ó burú fún ìṣe lákọlábo– pápá jù lọ àwọn èyí tó ní ṣe pẹlu jíjẹ ọkùnrin_ èyí náà tún lè ṣe àkóbá fún ìlera àti ìgbé ayé ọmọkùnrin àti ọkùnrin lọ́nà tí kò da.","Ubulili bunomthelela kulokho okwenzeke empilweni yomuntu kanye nasekufinyeleleni ekunakekelweni kwezempilo. Indlela izinsiza zezempilo ezihlelwe futhi zahlinzekwa ngayo zinganciphisa noma zivumele ukufinyelela komuntu olwazini lwezempilo, ukwesekwa kanye nasezinsizeni, kanye nomphumela walokho kuhlangana. Izinsiza zezempilo kufanele zingabizi, kufinyeleleke kalula kuzona futhi zamukeleke kubo bonke, futhi kufanele zihlinzekwe ngekhwalithi, ukulingana kanye nokunika isithunzi. Ukungalingani ngokobulili kanye nokubandlululwa kwabesifazane kanye namantombazane kubeka impilo kanye nenhlalakahle yabo engozini. Abesifazane kanye namantombazane bavame ukubhekana nezithiyo ezinkulu kunamadoda kanye nabafana ngokuphathelene nokuthola ulwazi kanye nezinsiza zezempilo. Lezi zithiyo zihlanganisa izivimbelo ngokuphathelene nokuhamba; ukungakwazi ukuthola amandla okuthatha izinqumo; amazinga aphansi okwazi ukufunda nokubhala; izimo zokuziphatha zobandlululo zemiphakathi kanye nabahlinzeki bezokunakekela kwempilo; kanye nokuntuleka kokuqeqeshwa kanye nokuqwashiswa phakathi kwabahlinzeki bezokunakekela kwempilo kanye nezinhlelo zezempilo zezidingo ezithile zezempilo kanye nezinselele zabesifazane kanye namantombazane. Ngenxa yalokho, abesifazane kanye namantombazane babhekana nezingozi ezinkulu zokukhulelwa okungahlosiwe, izifo ezithathelana ngocansi ezihlanganisa iHIV, umdlavuza wesibeletho, ukungondleki kahle, ukungaboni kahle kwamehlo, izifo zomgudu wokuphefumula, ukungondleki kahle kanye nokuhlukunyezwa kwabadala, phakathi kokunye. Abesifazane kanye namantombazane babhekana futhi namazinga aphezulu obudlova abusekelwe ekungalinganini ngokobulili futhi basengozini enkulu yemikhuba elimazayo njengokusikwa kwezitho zangasese zabesifazane, kanye nezingane, ezishadiswa futhi ziphoqwe ukushada zisencane. Izibalo zeWHO zibonisa ukuthi cishe owesifazane o-1 kwaba-3 emhlabeni wonke uye wabhekana nobudlova obungokomzimba kanye/noma ngokobulili okuvela kumlingani noma ubudlova ngokobulili obungebona obuvela kumlingani empilweni yakhe. Izimiso zobulili ezilimazayo – ikakhulukazi lezo ezihlobene nemibono eqinile yobudoda – zingathinta impilo kanye nenhlalakahle yabafana kanye nabesilisa." +ለምሳሌ የወንድነት ባህሪ ያላቸው አስተሳሰቦች ወንዶች እንዲያጨሱ፣ ወሲባዊ እና ሌሎች የጤና አደጋዎችን ማጋጠም፣ አልኮልን አላግባብ መጠቀም እና እርዳታ ወይም የጤና እንክብካቤ እንዳያደርጉ ሊያበረታታ ይችላል፡፡ እንደዚህ ያሉ የሥርዓተ-ፆታ ደንቦች ወንዶች ልጆችን ለጥቃት እና በደል እንዲጋለጡ አስተዋፅኦ ያደርጋሉ፡፡ እንዲሁም በአእምሮ ጤንነታቸው ላይ ከባድ ተጽእኖ ሊያሳድርባቸው ይችላል፡፡ ጥብቅ የሥርዓተ-ፆታ ልምዶች የተለያዩ የፆታ መለያዎች ያላቸውን ሰዎች ላይ አሉታዊ ተጽእኖ ያሳድራሉ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በጤና ጥበቃ ማዕካላትን ጨምሮ ብዙ ጊዜ ጥቃት፣ መገለል እና መድልዎ ያጋጥማቸዋል፡፡ ስለሆነም ራስን ማጥፋትን ጨምሮ ለኤችአይቪ እና ለአእምሮ ጤና ችግሮች በከፍተኛ ሁኔታ ተጋላጭ ናቸው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ሚና የአለም ጤና ድርጅት ስራ ከዘላቂ ልማት ግቦች እድገትን የሚከተል እና የሚደግፍ ነው በተለይም ዘላቂ ልማት ግብ 3፡- ጤናማ ህይወትን እና በሁሉም እድሜ ላሉ ሰዎች ደህንነትን መጠበቃቸውን ማረጋገጥ እና ዘላቂ ልማት ግብ 5፡- የፆታ እኩልነትን ማስፈን እና ሁሉንም ሴቶች እና ልጃገረዶች ማብቃት ድርጅቱ አድልዎን ለማስወገድ እና ማንንም ላለመተው ወስኗል፡፡ ጾታው ምንም ይሁን ምን እያንዳንዱ ሰው ጤናማ ህይወት እንዲኖረው ይፈልጋል፡፡ የሥርዓተ-ፆታ አለመመጣጠን የእያንዳንዱን ሰው የጤና መብት ማሟላትን ያግዳል፡፡,"For example, specific notions of masculinity may encourage boys and men to smoke, take sexual and other health risks, misuse alcohol and not seek help or health care. Such gender norms also contribute to boys and men perpetrating violence – as well as being subjected to violence themselves. They can also have grave implications for their mental health. Rigid gender norms also negatively affect people with diverse gender identities, who often face violence, stigma and discrimination as a result, including in healthcare settings. Consequently, they are at higher risk of HIV and mental health problems, including suicide. WHO's role The work of WHO is aligned with and supports the advancement of the Sustainable Development Goals, particularly SDG 3: Ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages, and SDG 5: Achieve gender equality and empower all women and girls. The Organization is committed to non-discrimination and to leaving no-one behind. It seeks to ensure that every person, regardless of gender or sex, can live a healthy life. Gender inequality hinders progress to fulfill everyone’s right to health.","Misali, wata fahimtar a kan yadda ya kamata namiji ya kasance zai iya ƙarfafa gwiwar yara da manyan maza da fara shan taba da yin jima'i da wasu haɗurran lafiya da shan giya fiye da ƙima da ƙin neman taimako ko kulawar lafiya. Irin waɗannan ɗabi'un jinsin suma na bada gudunmawa ga yara maza da manya wajen tafka cin zarafi da kuma suma da kansu a jefa su cikin azabtarwar zalunci. Zasu iya haifar da munanan illoli ga lafiyar ƙwaƙwalwarsu. Tsauraran ɗabi'un jinsi suna kuma haifar da illa ga mutanen da suke da sanin kai na jinsi daban-daban, waɗanda yawanci ke fuskantar cin zarafi da nuna musu tsana da kuma wariya ta dalilin hakan, wanda ya haɗa da kula da lafiyar mutum. Sakamakon haka, suna cikin babban haɗarin kamuwa da cuta mai karya garkuwar jiki da cuwukan ƙwaƙwalwa, wanda ya haɗa kashe kai. Rawar da WHO ke takawa. Aikin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da yayi dai-dai da kuma ya goyi bayan Ƙungiyar da ke Kare Muradun Ƙarni, musamman muradi na 3: ya na tabbatar da samun lafiyayyiyar rayuwa da inganta walwalar kowa da kowa a dukkan shekaru, sannan muradi na 5: yana ƙoƙarin cimma daidaiton jinsi da tallafawa dukkan mata manya da yara. Ƙungiyar ta duƙufa ne wajen kawar da wariya da kuma ƙin barin kowa a baya. Tana ƙoƙarin tabbatar da cewa kowanne mutum, ba tare da la'akari da jinsin zamantakewarsu ko jinsin halittarsu ba, zai iya samun lafiyayyiyar rayuwa. Rashin daidaiton jinsi na hana kowa cigaba wajen samun 'yacin lafiya.","Kwa mfano, dhana mahususi za uanaume zinaweza kuhimiza wavulana na wanaume kuvuta sigara, kuhatarisha ngono na hatari nyingine za kiafya, kutumia pombe vibaya na kutotafuta msaada au huduma ya afya. Kanuni hizo za kijinsia pia huchangia wavulana na wanaume kufanya ukatili pamoja na kufanyiwa ukatili wao wenyewe. Wanaweza pia kuwa na athari kubwa kwa afya yao ya akili. Kanuni za kijinsia zisizobadilika pia huathiri vibaya watu wenye utambulisho tofauti wa kijinsia, ambao mara nyingi hukabiliwa na ukatili, unyanyapaa na ubaguzi kama matokeo, ikiwa ni pamoja na katika mazingira ya huduma za afya. Kwa hiyo, wapo katika hatari kubwa ya VVU na matatizo ya akili, ikiwa ni pamoja na kujiua. Jukumu la WHO. Kazi ya WHO inawiana na kuunga mkono uendelezaji wa Malengo ya Maendeleo Endelevu, hasa SGD 3: Kuhakikisha maisha ya afya na kukuza ustawi kwa wote katika umri wote, na SGD 5: Kufikia usawa wa kijinsia na kuwawezesha wanawake na wasichana wote. Shirika limejitolea kutobagua n a kutomwacha mtu nyuma. Inatafuta kuhakikisha kuwa kila mtu, bila kujali jinsia au jinsi, anaweza kuishi maisha yenye afya. Ukosefu wa usawa wa kijinsia huzuia maendeleo ya kutimiza haki ya kila mtu ya afya.","Fún àpẹẹrẹ àwọn kan leròó pé ó tọ̀nà kí ọkùnrin mu sìgá, tàbí ní ìbálòpọ̀ pẹ̀lú àwọn ìwà tí ó lè ṣàkóbá fún ìlera wọn, mímú ọtí à mu para àti mi má ma béèrè fún ìránlọ́wọ́ tàbí lórí ìlera wọn. Irú àwọn ìṣesí ìṣe lákọlábo yìí tún máa ń dákún ìwà ìpáǹle ọkùnrin àti ọmọkùnrin àtipé wọn ò fẹ́ wu ìwà ìpáǹle yìí sí ara wọn. Èyí sì tún lè ṣe àkóbá fún bí wọ́n ṣe ń ronú. Àwọn ìṣesí líle yìí tún máa ń kópa burúkú nínú ayé ènìyàn, àwọn tí òní ìsòro lórí ìṣe lákọlábo wọn, tí wọn máa ń ní ìdojúkọ burúkú, àwọn tí wọ́n dójú sọ àti àwọn tí wọn yà sọ́tọ̀ ní àjò ètò ìlera. Èyí si máa ń jẹ́ kí wọ́n ní ìṣòro lórí àrùn HIV àti ọ̀nà tí wọ́n ń gbà ronú èyí tí ó lè fa kí wọ́n gbẹ̀mí ara wọn. Iṣẹ́ àjọ WHO Iṣẹ́ àjọ WHO wà ní ìbámu pelu Sustainable Development Goals èyí tí ṣe SDG 3: kí wọn ri pé wọ́n gbé ìgbé ayé ìrọ̀rùn àti ìgbé ayé àlàáfíà láì fi ti ọjọ́ orí ṣe, àti SDG 5: kí wọ́n jẹ́ kí ibí dọ́gba kí wọ́n sì rọ́ àwọn obìnrin àti ọmọbìnrin lágbára. Àjọ yìí wá láti pá dídojú sọni rẹ́ láì yọ ẹnikẹ́ni sílè. Àjọ yìí fẹ́ kí gbogbo ènìyàn ìbáà ṣe ọkùnrin tàbí obìnrin ni kí wọ́n gbé ayé ìrọ̀rùn. Àìbára dọ́gba ìṣe lákọlábo máa ń ṣàkóbá fún ìgbé ayé ìrọ̀rùn ẹ̀dá.","Isibonelo, imibono eqondile ngokuphathelene nobudoda ingase ikhuthaze abafana kanye namadoda ukuthi babheme, bazifake engozini ngokuphathelene nocansi kanye nezinye izingozi zezempilo, baphuze utshwala ngokweqile futhi bangafuni usizo noma ukunakekelwa kwezempilo. Izimiso ezinjalo zobulili nazo zinomthelela kubafana kanye nakwabesilisa abenza ubudlova – kanye nokubhekana nobudlova ngokwabo. Kungaba futhi nomthelela engemuhle ngokwempilo yabo yengqondo. Izimiso zobulili eziqinile ziphinde zibe nomthelela omubi kubantu abanobulili obuhlukahlukene, abavame ukubhekana nobudlova, ukuhlukunyezwa kanye nokubandlululwa ngenxa yalokho, kuhlanganise nasezindaweni zokunakekela kwempilo. Ngenxa yalokho, basengozini enkulu ngokuphathelene neHIV kanye nezinkinga zempilo yengqondo, kuhlanganise nokuzibulala. Indima yeWHO Umsebenzi weWHO uhambisana futhi usekela intuthuko Yemigomo Yentuthuko Esimeme, ikakhulukazi iSDG 3: Qinisekisa ukuphila okunempilo futhi ukhuthaze inhlalakahle yabo bonke abantu babo bayo yonke iminyaka yobudala, neSDG 5: Ukuzuza ukulingana ngokobulili kanye nokuhlomisa bonke abesifazane kanye namantombazane. Inhlangano izibophezele ekungabandlululi kanye nasekungashiyini muntu ngemuva. Ifuna ukuqinisekisa ukuthi wonke umuntu, kungakhathaliseki ubulili noma ubulili azibona eyibo, angaphila impilo enempilo. Ukungalingani ngokobulili kuvimbela inqubekela phambili ukuze kufezeke ilungelo lawo wonke umuntu lokuthola ezempilo." +ሁልን አቀፍ የጤና ሽፋንን (UHC) ለመደገፍ የሚደረገው ጥረት ድሆችን፣ አካል ጉዳተኞች እና በዘር የተለዩ እና የአካባቢው ተወላጆችን ጨምሮ በሁሉም ፆታ እና ጾታዊ ማንነት የተገለሉ፣ ከማህበረሰቡ የተለዩ እና በመኖሪያ ሁኔታ የተገለሉ ሰዎችን ማግኘት ላይ ማተኮር አለበት። ሁልን አቀፍ የጤና ሽፋንን (UHC) ለማሳካት በሴቶች እና ልጃገረዶች ላይ የሚደርሰውን አድልዎ መፍታት ወሳኝ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በሥርዓተ-ፆታ ድጋፍ ሰጪ የጤና አገልግሎት አሰጣጥ እና አቅርቦት ላይ ደንቦችን፣ ደረጃዎችን እና መመሪያዎችን በማዘጋጀት በጾታ እኩልነት፣ በሰብአዊ መብቶች እና በጤና ፍትሃዊነት ላይ በሚያተኩሩ ጉዳዮች ላይ ምርምር ያደርጋል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በጤናው ዘርፍ ሥርዓተ ፆታን መሠረት ያደረጉ ጥቃቶችን የመፍታት የሚደረግ ጥረትን ለማጠናከር፣ በጤና ኃይል ልማት ላይ የሥርዓተ-ፆታ እኩልነትን እና ከሥርዓተ-ፆታ ጋር የተያያዙ የጤና አገልግሎቶችን እንቅፋት ለመቅረፍ በሀገር ደረጃ የሚወሰደውን እርምጃ ይደግፋል፡፡ የስነ-ወሊድ የስነ-ወሊድ ዘረመል,"Efforts in support of Universal Health Coverage (UHC) must focus on reaching those most often left behind, such as marginalized, stigmatized and geographically isolated people of all sexes and gender identities, with a special focus on those in situations of increased vulnerability, including poor people, persons with disabilities and racialized and indigenous peoples. Addressing discrimination against women and girls is critical to achieving UHC. WHO develops norms, standards and guidelines on gender-responsive health service provision and delivery, and commissions research on issues focusing on gender equality, human rights and health equity. WHO also supports country-level action to strengthen health sector response to gender-based violence, as well as to address gender equality in health workforce development and gender-related barriers to health services.","Akwai buƙatar tabbatar da tsarin bada kulawar lafiya na bai ɗaya wato (UHC) ya isa ga kowa da kowa musamman irin mutanen da ake manta wa dasu, irinsu waɗannan ake ɗaukarsu ba kowa ba da waɗanda ake waresu daga dukkan jinsi tare da maida hankali na musamman a kan waɗanda ke fuskantar wasu ƙalubalen, kamar talakawa, da nakasassu da rukunin da ke fama da wariyar launin fata. Magance wariyar da ake wa mata manya da yara babban al'amari ne wajen cimma tsarin bada kulawar lafiya na bai ɗaya (UHC). Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta samar da wasu hanyoyi tsare-tsare da ƙa'idoji a kan bayarwa da kai ayyukan kulawar lafiya ga wani jinsi da kuma kwamitoci binciken al'amuran da suka mai da hankali kan daidaiton jinsi da 'yancin ɗan'adam da kuma daidaiton samun lafiya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana taimakawa ƙasashe a kan yadda zasu bunƙasa tafiyar da sha'anin cin zarafin jima'i a ɓangaren lafiya da kuma tabbatar da daidaiton jinsi wajen bunƙasa ayyukan lafiya da kuma magance wariyar jinsi wajen a yayin samun ayyukan lafiya.","Juhudi za kuunga mkono Huduma ya Afya kwa Wote (UHC) lazima zilenge kuwafikia wale ambao mara nyingi huachwa nyuma, kama vile watu waliotengwa, walionyanyapalziwa na waliotengwa kijiografia wa jin sia zote na utambulisho wa kijin sia, kwa kuzingatia hasa wale walio katika hali ya hatari zaidi, ikiwa ni pamoja na watu maskini, watu wenye ulemavu na watu waliobaguliwa kwa rangi na wenyeji. Kushughulikia ubaguzi dhidi ya wanawake na wasichana ni muhimu katika kufikia UHC. WHO hutengeneza kanuni, viwango na miongozo kuhusu utoaji wa huduma za afya zinazozingatia jinsia, na kuaguza utafiti kuhusu masuala yanayozingatia usawa wa kijinsia, haki za binadamu na usawa wa afya. WHO pia inaunga mkono hatua za ngazi ya nchi ili kuimarisha mwitikio wa sekta ya afya zdhidi ya unyanyasaji wa kijin sia, na pia kushughulikia usawa wa kijinsia katika maendeleo ya wafanyakazi wa afya na vizuizi vinavyohusiana na jinsia kwa huduma za afya.","Ìgbìyànjú láti fọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àjọ Universal Health Coverage (UHC) gbọ́dọ̀ gbìyànjú láti ri pé wọ́n dé ọ̀dọ gbogbo ènìyàn, bíi àwọn tí a ti dójú sọ àti a patì torí àgbègbè wọn yálà obìnrin àbí ọkùnrin àti àwọn tí wọ́n tí wọ́n ṣe ìdámọ̀ ìbí wọn, pelu tí tẹpẹlẹ mọ́ àwọn tí ó wà nínú ìdojúkọ tí ó lágbára, pẹ̀lú àwọn tálákà, àwọn tí ó ní àìlera àti ẹlẹ́yàmẹ̀yà àti ọmọ ìlú. Dídẹ́kun ìwà ìdojúsọ obìnrin àti ọmọbìnrin ni àjọ UHC fẹ́ mú wá sí ìmúṣẹ. Àjọ WHO gbé àwọn ìṣesi kan sílè, ìlànà àti ọ̀nà tí a ó gbà láti mọ bí a ṣe ń ṣè tọ́jú yálà obìnrin tàbí ọkùnrin kalẹ̀, àti bí ìbádọ́gba yóò ṣe wà láàárín ọkùnrin àti obìnrin, ètò ọmọ ènìyàn àti ètò ìlera tí kò ju ra lọ. WHO fọwọ́sọpọ̀ pẹ̀lú ìlú láti mú kí ètò ìlera le danyi lórí ìwà àìdọ́gba lórí ilera, àti láti jẹ́ kí ìdọ́gba wà ní àjò ètò ìlera.","Imizamo yokusekela Ukufinyelela Yonke Indawo Kwezempilo (UHC) kumele igxile ekufinyeleleni kulabo abavame ukushiywa ngemuva, njengabantu abasengcupheni, abanembekeleziwe futhi abahlukaniswe ngokwezendawo babo bonke ubulili kanye nobulili abazibona beyibo, ngokugxila ngokukhethekile kulabo abasezimweni zokuba sengozini okwandayo, okuhlanganisa abantu abampofu, abantu abakhubazekile kanye nabantu abahlukaniswa ngokohlanga kanye nabomdabu. Ukubhekelela ukubandlululwa kwabesifazane kanye namantombazane kubalulekile ekuzuzeni i-UHC. I-WHO isungula izimiso, izindinganiso kanye neziqondisa mayelana nokuhlinzekwa kanye nokuhanjiswa kwezinsiza zezempilo okusabela ngokuphathelene nobulili, kanye nocwaningo lwamakhomishani ngokuphathelene nezinkinga ezigxile ekulinganeni ngokobulili, amalungelo abantu kanye nokulingana kwezempilo. I-WHO iphinde isekele isinyathelo sezwe sokuqinisa ukusabela komkhakha wezempilo ngokuphathelene nobudlova obusekelwe ebulilini, kanye nokubhekelela ukulingana ngokuphathelene nobulili ekuthuthukiseni abasebenzi bezempilo kanye nezithiyo ezihlobene nobulili ezinsizeni zezempilo." +ዓለም አቀፍ የጤና ሥነ-ምግባር ማጠቃሊያ፡- ከጤና፣ ከጤና ጥበቃ እና ከህዝብ ጤና ጋር የተያያዙ የስነ-ምግባር ጥያቄዎች እንደ ስነ-ምግባራዊ ጉዳዮች በመራባት ዙሪያ ያሉ የተለያዩ ጉዳዮች ላይ የጤና ጥበቃ አገልግሎቶችን የመስጠት የመንግስት ግዴታዎች እና ተላላፊ በሽታዎችን ለመቆጣጠር ተገቢ እርምጃዎችን ይሸፍናሉ፡፡ ምሁራን እና የጤና እንክብካቤ ባለሙያዎች ከመጀመሪያዎቹ የመድኃኒት ቀናት ጀምሮ ከጤና እና ጤና ጥበቃ ጋር በተያያዙ የስነ-ምግባር ጥያቄዎች ላይ ክርክር አካሂደዋል፡፡ ለጤና እና ለጤና አገልግሎት የሚውሉ ዓለም አቀፍ የሥነ-ምግባር ስታንዳርዶችን ለመግለፅ የተደረጉ የቅርብ ጊዜ ጥረቶች እ/አ/አ በ1947 በኑረምበርግ ከተደረጉት ፈተናዎች በኋላ የናዚ የሕክምና ሙኮራዎች አስፈሪነት ግልጽ ሁኗል፡፡ ከእነዚያ ሙኮራዎች የወጡት መርሆዎች የኑርምበርግ ኮድ በመባል የሚታወቁት ክሊኒካዊ ሙከራዎችን ጨምሮ ከሰዎች ተሳታፊዎች ጋር በተያያዙ የጤና ነክ ምርምር ዓይነቶች ላይ በሰፊው ተፈጻሚ ሁነዋል፡፡ እያደገ ያለው የወቅቱ የጤና ተግዳሮቶች ስፋት እና ውስብስብነት በነባር ፖሊሲዎች፣ መመሪያዎች ወይም የሥነ-ምግባር ደንቦች ላይ ብቻ በመተማመን ሁልጊዜ በበቂ ሁኔታ ሊገኙ የማይችሉ የተለያዩ አስቸጋሪ ጥያቄዎችን አስከትሏል፡፡ አዳዲስና ውድ የሆኑ የፋርማሲዩቲካል እና የህክምና ቴክኖሎጂዎች አቅርቦት እንዲሁም በአገሮች ውስጥም ሆነ በመካከላቸው ስላለው አጠቃላይ የጤና ልዩነቶች ግንዛቤን ማሳደግ የጤና ፖሊሲና አሠራር ሥነ-ምግባርን አስፈላጊነት ላይ ትኩረት አድርጓል፡፡ ምርምር፡- የምርምር ስነ-ምግባሩ የሳይንስ ተመራማሪዎች የስነ-ምግባር ስታንዳርዶችን ያስተዳድራል፡፡ የጥናት ተሳታፊዎችን ክብር፣ መብት እና ደህንነት ለመጠበቅ የስ-ነምግባር መርሆዎችን ማክበር አስፈላጊ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ማንዋል (ክፍል XV.2) ከሰው ጉዳዮች ጋር የሚደረገውን ምርምር “ማንኛውም የማህበራዊ ሳይንስ፣ ባዮሜዲካል፣ ስነ-ምግባር፣ ወይም የወረርሽኝ ጥናት እንቅስቃሴ አዲስ እውቀትን ለማፍለቅ በማሰብ መረጃን ስልታዊ በሆነ መንገድ መሰብሰብ ወይም መተንተንን የሚጠይቅ እንደሆነ ይገልፃል፡-,"Global health ethics Overview: Ethical questions related to health, health care, and public health cover topics as diverse as moral issues around reproduction, state obligations in the provision of health care services, and appropriate measures to control infectious disease. Scholars and health care professionals have debated ethical questions related to health and health care since the earliest days of medicine. Recent formal efforts to articulate international standards of ethics applicable to health and health care can be traced to the Nuremberg trials of 1947, during which the horrors of Nazi medical experiments came to light. The principles that emerged from those trials, known as the Nuremberg Code, are broadly applicable to many types of health-related research involving human participants, including clinical trials. The growing breadth and complexity of contemporary health challenges have produced a range of difficult questions that cannot always be adequately addressed by relying exclusively on existing policies, guidelines or codes of conduct. Debates over access to new and expensive pharmaceuticals and medical technologies, as well as increasing awareness of the gross health disparities that exist both within and between countries, have called attention to the need for an ethics of health policy and practice. Research: Research ethics govern the standards of conduct for scientific researchers. It is important to adhere to ethical principles in order to protect the dignity, rights and welfare of research participants. The WHO Manual (Section XV.2) defines research with human subjects as 'any social science, biomedical, behavioural, or epidemiological activity that entails systematic collection or analysis of data with the intent to generate new knowledge, in which human beings:","ƙa'idojin lafiya na duniya Gamsashshen bayani: Abubuwan da suka dace a harkar lafiya, cibiyoyin kula da lafiya da kulawa da lafiyar al'umma sun ƙunshi al'amuran daban-daban tun daga sha'anin haihuwa zuwa haƙƙoƙin gomnati wajen bada kulawar lafiya da matakan da suka dace wajen magance cututtuka masu yaɗuwa. Manyan masana da ƙwararru a harkar lafiya sun tattauna a kan kyawawan ɗabi'un da ke da alaƙa da lafiya da bada kulawar lafiya tun daga farko-farkon lokacin nazarin magunguna. A ƙoƙarin kwanannan na bayyana tsare-tsaren duniya a kan ɗabi'un da suka dace a harkar lafiya da kulawa da lafiya, za a gano sune bayan (Nuremberg trias) na shekarar 1947, wanda ya tona asirin gwaje-gwajen 'yan ƙasar Jamus ((Nazis) masu haɗari a harkar lafiya. Ƙa'idojin da suka bayyana daga waɗannan gwaje-gwajen da binciken da ake kira da (Nuremberg Code) suna da alaƙa sosai da yawancin binciken harkar lafiya wanda ya ƙunshi mutane, irinsu nazari da gwaje-gwajen sababbin magunguna. Ƙaruwar girma da sha'anin ƙalubalen harkar lafiya a yau ya samar da wasu jerin matsalolin da baza su gyaru gaba ɗaya ba ta hanyar dogara kawai a kan tsare-tsaren da ƙa'idoji da kyawawan ɗabi'un da suke a yanzu. Tattaunawa a kan samun magunguna sababbi kuma masu tsada da kayan fasahar lafiya, da kuma ƙara wayar da kai game da rashin daidaito sosai a harkar lafiya da ke ciki da tsakanin ƙasashe, ta janyo hankali game da buƙatar kyawawan ɗabi'u a harkokin lafiya. Bincike: kyawawan ɗabi'un yin bincike suna tabbatar da tsare-tsare na ɗabi'u domin amfanin masu binciken kimiyya. Yana da muhimmanci a dinga bin kyawawan ɗabi'u domin kare mutunci da 'yanci da jin daɗin masu bincike. Takardar hukumar lafiya ta duniya (sashe na XV.2) ta bayyana yin bincike da ɗan'adam a matsayin wani nazari a kimiyyar zamantakewar ɗan'adam da nazarin magunguna da halaye ko kuma nazarin yaɗuwar annoba da yake tattarawa da nazarin bayanai domin samar da wani sabon ilimi, inda 'yan'adam suke:","Maadili ya afya duniani. Muhtasari: Maswala ya kimaadili yanayohusiana na afya, huduma za afya ya umma hushughulikia mada mbalimbali kama vile masuala ya kimaadili kuhusu uzazi, wajibu wa serikali katika utoaji wa huduma za afya na hatua zinazofaa za kudhibiti magonjwa ya kuambukiza. Wasomi na wataalamu wa afya wamejadili masuala ya kimaadili kuhusiana na afya zna huduma ya afya tangu siku za kwanza za dawa. Juhudi rasmi za hivi karibuni za kueleza viwango vya kimataifa vya maadili vinavyotumika kwa afya na huduma za afya zinaweza kufuatiliwa hadi majaribio ya Nuremberg ya 1947, ambapo maovu ya majaribio ya kitiba ya Nazi yalifichuliwa. Kanuni zilizoibuka kutokana na majaribio hayo, zinazojulikana kama kanuni za Nuremberg, zinatumika kwa upana kwa aina nyingi za utafiti unaohusiana na afya unaohusisha washiriki wa kibinadamu, ikiwa ni pamoja na majaribio ya kimatibabu. Kuongezeka kwa upana na utata wa changamoto za kiafya za kisasa zimetoa masuala mengi magumu ambayo hayawezi kushughulikiwa vya kutosha kila wakati kwa kutegemea sera, miongozo au kanuni za maadili zilizopo. Mijadala juu ya upatikanaji wa dawa na teknolojia mpya za gharama kubwa za dawa, pamoja na kuongeza uelewa wa tofauti kubwa za kiafya zilizopo ndani na kati ya nchi, zimetoa tahadhari kwenye hitaji la maadili ya sera ya afya na utendaji. Utafiti: Maadili ya utafiti hutawala viwango vya maadili kwa watafiti wa kisayansi. Ni muhimu kuzingatia kanuni za maadili ili kulinda utu, hali n ausatawi wa washiriki wa utafiti. Mwongozo wa WHO (sehemu ya XV.2) unafafnua utafiti na kwa masomo ya binadamu kuwa ni shughuli zozote za sayansi ya kijamii, matibabu, kitabia au epidemiolojia ambayo inajumuisha ukusanyaji au uchanganuzi wa dta kwa nia ya kutoa maarifa mapya, ambapo wanadamu;:","Ètò ìlera àgbáyé Ìsọnísókí: Àwọn ìbéèrè ajẹmọ́ ìlànà àmúsisẹ́ tó ní ṣe pẹ̀lú ìlera, ètò ìlera, àti àwọn àjọ ètò ìlera sọ̀rọ̀ lórí kọ́kọ́ ọ̀rọ̀ tó ní ṣe pẹ̀lú ìbísí, ��íṣe àgbékalè ètò ìlera, pẹ̀lú dídènà àtánkálẹ̀ àrùn. Àwọn onímọ̀ àti àwọn ọ̀jọ̀gbọ́n nípa ìlera tí ṣe atótónu lórí ìbéèrè ajẹmọ́ òfin àmúsisẹ́ tí ó jọ mọ́ ìlera àti ètò ìlera ní ìgbà tí oògùn lílò bẹ́rẹ̀. Ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí wọ́n gbìyànjú láti gbey ìlera àti ètò ìlera lórí ìpele tí ó ga jù lọ èyí tí a lè tọ ipasè rẹ lọ sí ìdánwò Nuremberg tí ọdún 1947, nígbà tí Nazi bẹ̀rẹ̀ àgbéyẹ́wò ńlá lórí iṣẹ́ òògùn. Òfin tí wọ́n gbékalẹ̀ lórí ìdánwò yìí ni a mọ̀ sí Nuremberg Code, èyí tí wọ́n ń lò fún oríṣiríṣi ìwádìí lórí ìlera tó ní ṣe pẹ̀lú ènìyàn èyí tí wọn á wo bí ìlànà tuntun ṣe le ran ìlara ènìyàn lọ́wọ́ náà wà níbẹ̀. Ìṣòro tí ó ń dójú ko ìlera pò tí ó jé pé kò sí ìdáhùn kan ní pàtó fún àwọn béèrè kan tí o sì jẹ pé ìlànà, ìtọ́sọ́na wà nílè fún wọn tẹ́lẹ̀ ṣùgbọ́n tí kò ṣé tẹ́lẹ̀. Àríyànjiyàn wà lórí àwọn ẹ̀rọ tuntun èyí tí ó wọ́n tí ó wà, àti láti jẹ́ kí àwọn ènìyàn mọ̀ lápapò àwọn ohun ìlera nílé àti ní ẹ̀yìn odi, tí wọ́n sì pe àkíyèsí sí ètò ìmúlò ìlera òfin àmúsisẹ́ àti ìṣesí. Ìwádìí: ìwádìí ìlànà àmúsisẹ́ jẹ́ àkàsọ̀ fún àwọn olùwádí onímò sáyẹ́ntífíkì. Ó ṣe kọ́kọ́ láti tẹ́lẹ̀ òfin ìlànà àmúsisẹ láti dáàbò bo iyì, ẹ̀tọ́ àti ẹ̀yẹ àwọn olùwádìí. Àwọn àjọ WHO àfọwọ́ṣe (Abala XV. 2) sọ pé ìwádì èyí tí ó ní ṣe pẹ̀lú ènìyàn lè jẹ́ ìṣe ọ̀rọ̀ àwùjọ, nípa ìṣẹ́gun, ìwùwàsí tàbí epidemoo èyí tó ní ṣe pẹ̀lú fífi ara balẹ̀ gba àwọn dátà wa pẹ̀lú èrò láti wá ìmọ̀ tuntun èyí tí ó jẹ́ kí ènìyàn:","Izimiso zokuziphatha zezempilo zomhlaba wonke Uhlolojikelele: Imibuzo yokuziphatha ehlobene nempilo, ukunakekela kwempilo, kanye nempilo yomphakathi ihlanganisa izihloko ezihlukahlukene njengezinkinga zokuziphatha eziphathelene nokuzala, izibopho zombuso ngokuphathelene nokuhlinzeka izinsiza zokunakekelwa kwezempilo, kanye nezinyathelo ezifanele zokulawula izifo ezithathelanayo. Izazi kanye nochwepheshe bezokunakekelwa kwezempilo baye baphikisana ngemibuzo ephathelene nokuziphatha ehlobene nezempilo kanye nokunakekela kwezempilo kusukela ezinsukwini zokuqala zemithi. Imizamo yakamuva esemthethweni yokuchaza izindinganiso zamazwe omhlaba zezimiso zokuziphatha ezisebenzayo kwezempilo kanye nokunakekela kwezempilo ingalandelwa ekuhlolweni kwase-Nuremberg kwango-1947, lapho okwavela khona izinto ezishaqisayo zokuhlolwa kwezokwelapha zamaNazi. Izimiso ezavela kulokho kuhlola, ezaziwa ngokuthi iNuremberg Code, zisebenza ngokubanzi ezinhlotsheni eziningi zocwaningo oluhlobene nempilo olubandakanya ababambiqhaza abangabantu, kuhlanganise nezingcwaningo zezempilo. Ububanzi obukhulayo kanye nobunzima bezinselele zempilo zanamuhla kuye kwaveza imibuzo eminingi enzima engeke isonjululwe ngokwanele ngaso sonke isikhathi ngokuthembela kuphela kuzinqubomgomo, eziqondisweni noma emithethweni yokuziphatha ekhona. Izinkulumo-mpikiswano mayelana nokuthola imithi emisha futhi ebizayo kanye nobuchwepheshe bezokwelapha, kanye nokuqwashisa ngokungafani okukhulu kwezempilo okukhona kokubili ngaphakathi kanye naphakathi kwamazwe, ziye zenza kwanakwa isidingo sokuziphatha ngokwenqubomgomo yezempilo kanye nokwenza umsebenzi. Ucwaningo: Ukuziphatha ocwaningweni kulawula izindinganiso zokuziphatha kubacwaningi bezesayensi. Kubalulekile ukunamathela ezimisweni zokuziphatha ukuze kuvikelwe isithunzi, amalungelo kanye nenhlalakahle yababambiqhaza bocwaningo. Imanyuwali yeWHO (Isigaba XV.2) ichaza ucwaningo lweziguli ezingabantu ngokuthi 'noma yimuphi umsebenzi wezenhlalo, wokwelapha izinto eziphilayo (biomedical), wokuziphatha, noma wokubhubhisa ohlanganisa ukuqoqwa noma ukuhlaziywa kwedatha okuhleliwe ngenhloso yokukhiqiza ulwazi olusha, lapho abantu:" +"በቀጥታም ሆነ ሁኔታቸውን በመለወጥ ከመርማሪዎች ጋር ለመታለል፣ ለድጋፍ፣ ለክትትል ወይም ለሌላ መስተጋብር የተጋለጡ ሲሆኑ ወይም ተመራማሪው ባዮሎጂያዊ ቁሳቁሶችን ወይም የህክምና ወይም ሌሎች መዝገቦችን በመሰብሰብ፣ በማዘጋጀት ወይም በመጠቀም በግለሰብ ደረጃ ተለይተው ሊታወቁ ይችላሉ። ተላላፊ በሽታዎች ክትባት ተመራማሪዎች፣ መንግስታት፣ የገንዘብ ሰጪዎች፣ የፋርማሲዩቲካል ኩባንያዎች እና ማህበረሰቦች ሊያጋጥሟቸው የሚገቡ በርካታ ፈታኝ የስነ-ምግባር ጥያቄዎችን ያስነሳል፡፡ ቲቢ፡- ከሥነ-ምግባራዊ ጉዳዮች መካከል ስለ ፍትሃዊ የሀብት ክፍፍል፣ ተጋላጭ ቡድኖችን መጠበቅ፣ የታ���ሚ ምርጫን ማክበር እና በወረርሽኙ ወቅት በማህበረሰቦች መካከል ያለውን ትብብር በተመለከተ ጥያቄዎችን ያጠቃልላል፡፡ ዚካ በተለይ እርግዝናን በሚመለከት ብዙ ልዩ የስነ-ምግባር ጉዳዮችን አንስቷል፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታ በደም የሚጠጡ ነፍሳት የሚተላለፉ በሽታዎች ላይ የሚነሱ የስነ,ምግባር ጉዳዮችን አጉልቶ ያሳያል፡፡ የኤችአይቪ ወረርሽኙ ከጥቃቅን ደረጃ ፖሊሲ እስከ ጥቃቅን ክሊኒካዊ ውሳኔዎች ድረስ ለሕዝብ ጤና ባለሥልጣናት፣ ተመራማሪዎች እና ክሊኒኮች ብዙ የሥነ-ምግባር ፈተናዎችን አስነስቷል፡፡","are exposed to manipulation, intervention, observation, or other interaction with investigators either directly or through alteration of their environment; or become individually identifiable through investigator's collection, preparation, or use of biological material or medical or other records. Infectious diseases Immunization raises a host of challenging ethical questions that researchers, governments, funders, pharmaceutical companies, and communities must confront. TB: Ethical issues include questions about the equitable distribution of resources, protection of vulnerable groups, respect for patient choice of treatment options and solidarity between communities during outbreaks. Zika has raised many specific ethical issues, in particular regarding pregnancy. At the same time, it has highlighted ethical issues that arise in vector-borne diseases more generally. The HIV epidemic has raised many ethical challenges for public health officials, researchers and clinicians, reaching from macro-level policy to micro-level clinical decisions.","mutane na shiga abubuwan irin su canja ra'ayoyin mutum da shiga tsakani da sa ido ko kuma tattaunawa tare da masu bincike, kai tsaye ko kuma ta hanyar canje-canjen muhallinsu, ko ana iya sanin waye su ɗaya bayan ɗaya ta hanyar tattara bayanai da shirin masu bincike, ko kuma amfani da abubuwan halittu ko ajiyayyun bayanai na lafiya ko wasu. Cututtuka masu yaɗuwa Yin riga-kafi ya taso da al'amuran maida hankali kan ɗabi'u da suka dace waɗanda masu bincike da gwamnatoci, da masu zuba kuɗi da kamfanonin maganin, da kuma al'umma dole su fuskance su. TB: Al'amuran ɗabi'un da suka dace sun haɗa da al'amura a kan rabon kayayyaki daidai da bada kariya ga rukunin mutane masu rauni da girmama zaɓin mara lafiya na hanyar magani da taimakekeniya tsakanin al'ummai lokacin ɓarkewar cuta. Cutar Zika ta zo da matsalolin ɗa'a, musamman abin da ya shafi ɗaukar ciki. A lokaci guda, ya nuna muhimmancin akwai ɗabi'un da suka dace a sha'anin cututtukan da ƙwari ko wasu halittun ke yaɗasu. Annobar cuta mai karya garkuwar jiki HIV ta taso da al'amura da yawa na ɗabi'un da suka dace ga jami'an lafiya da masu bincike da likitoci, tin daga manyan tsare-tsare har zuwa ɗaiɗaikun zaɓin kulawar mara lafiya.","wanakabiliwa na udanganyifu, uiingiliaji kati, uchunguzi, au mwingiliano mwingine na wachunguzi ama moja kwa moja au kupitia mabadiliko ya mazingira yao; au Itatambulika binafsi kupiti ukusanyaji, maandalizi, au matumizi ya nyenzo za kibaolojia au rekodi za matibabu au rekodi nyinginezo. Magonjwa ya kuambukiza Utoaji wa chanjo huibua maswali mengi yenye changamoto ya kimaadili ambayo watafiti, serikali, wafadhili, kampuni za dawa na jamii lazima wayakabili. TB: Maswala ya kimaadili ni pamoja na maswala kuhusu mgawanyo sawa wa rasilimali, ulinzi wa makundi hatarishi, heshima kwa uchaguzi wa matibabu kwa monjwa na mshikamano kati ya jamii wakati wa milipuko. Zika imeibua masuala mengi maalumu ya kimaadili, hasa kuhusu ujauzito. Wakati huo huo, imeangazia masuala ya kimaadili ambayo hutokea katika magonjwa yanayoenezwa na vekta kwa ujumla zaidi. Janga la VVU limeibua changamoto nyingi za kimaadili kwa maafisa wa afya ya umma, watafiti na matabibu, kufikia kutoka sera ya ngazi ya juu hadi maamuzi ya ngazi ndogo.","Fi àyè sílè fún ìfọwọ́yí, ìlọ́wọ́sí, àkíyèsí tàbí ní ìbásepọ̀ pẹ̀lú àwọn olùwádìí yálà ní ojúkojú tàbí ní agbègbè tí wọ́n wà; tàbí Nítorí ìdámọ̀ oníkálukú nípasẹ̀ èsì ìwádìí tí a kó jọ, ìgbáradì, tàbí lílo àwọn ẹ̀rọ billogy tàbí nípa ṣe ìgbásílẹ̀ ìwé ìwòsàn wọn. Àwọn àrùn àkóràn Àwọn olùwádìí, ìjọba, agbátẹrù, ilé iṣẹ́ ológun àti àwọn ará ìlú ní dójú kọ lórí abẹ́rẹ́ àjẹsára èyí tí ń fa àwọn ìbéèrè ajẹmọ́ òfin àmúsisẹ́. TB: Àwọn ìṣòro tí ó jẹ mọ́ òfin àmúsisẹ́ ní ìbéèrè bíi ìpín dọ́gba ohun èlò, dídábò bo àwọn ọ̀wọ́ tí ó ṣe pàtàkì gbígbọ́ aláìsàn lénu lórí ọ̀nà à ti tojú wọn àti ìfọwọ́sọwọ́pọ̀ ni àárín ìlú nígbà tí àjálù bá bẹ́ sílè. Zika ti sọ̀rọ̀ lórí oríṣiríṣi àwọn ìṣòro tí ó jẹ mọ́ òfin àmúsisẹ́, ní pàtàkì jù lọ oyún níní. Bá kan náà, ó ti dárúkọ àwọn ìṣòro tí óníṣe pẹ̀lú òfin àmúsisẹ́ tí ó sú yọ nínú àwọn àrùn àkóràn. Àrùn HIV ti jẹ́ kí ìṣòro gbèrò nínú òfin àmúsisẹ́ fún àwọn elétò ìlera, olùwádíì àti olùwòsàn, reaching.","bachayeke ekusetshenzisweni ngendlela engafanele, ukungenelela, ukuphawula, noma okunye ukuxhumana nabaphenyi ngokuqondile noma ngokushintsha indawo yabo; noma bakwazi ukuhlonzwa ngabodwana ngalokho okuqoqwe umcwaningi, ukulungiswa, noma ukusetshenziswa kwezinto eziphilayo noma amarekhodi ezokwelapha noma amanye. Izifo ezithathelanayo Ukugoma kuphakamisa inqwaba yemibuzo eyinselele ngokuphathelene nokuziphatha kwabacwaningi, ohulumeni, abaxhasa ngezimali, izinkampani zemithi, kanye nemiphakathi okumele kubhekwane nako. Isifo sofuba: Izinkinga zokuziphatha zihlanganisa imibuzo mayelana nokusatshalaliswa ngokulinganayo kwezinsiza, ukuvikelwa kwamaqembu asengozini, inhlonipho ngokukhetha kweziguli izindlela zokwelapha kanye nobumbano phakathi kwemiphakathi ngesikhathi sokuqubuka kwezifo. I-Zika iphakamise izinkinga eziningi eziqondile ngokuphathelene nokuziphatha, ikakhulukazi mayelana nokukhulelwa. Ngesikhathi esifanayo, iye yagqamisa izinkinga ngokuphathelene nokuziphatha ezisukela ezifweni ezithwalwa ngokujwayelekile yinambuzane ezincela igazi. Ubhubhane lweHIV luye lwaphakamisa izinselele eziningi ngokuphathelene nokuziphatha ezikhulwini zezempilo yomphakathi, abacwaningi kanye nodokotela, kusukela kunqubomgomo yezinga elikhulu ukuya ezinqumweni zezokwelapha zezinga elincane." +የጤና በጀት ማጠቃሊያ፡- የሀገር ውስጥ ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን እንዲውል ከማህበረሰቡ ላይ ገንዘብ መሰብሰብ (UHC) አስፈላጊ ነው፡፡ በሕዝብ ገቢዎች ላይ ጥገኛነትን ሳይጨምር በዩኤችሲ( UHC) ላይ ጉልህ እድገት ያደረገ ሀገር የለም። ስለዚህ የሀገሪቱን የገንዘብ ምህዳር መስፋፋቱን ለመደገፍ አስፈላጊ የሆኑት የሀገር ውስጥ የግብር ስርዓቶች ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን አጀንዳ ማዕከላዊ ነጥቦች ናቸው፡፡ የገቢዎች ደረጃ አስፈላጊ ቢሆንም የእነዚህ ገቢዎች ድልድል እና አጠቃቀም ወደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ውጤታማ እድገትን ለመደገፍ ሁለት ወሳኝ ነገሮች ናቸው፡፡ የህዝብ ገንዘብ አስተዳደር ስርዓቶች የመንግስት ወጪዎችን በአግባቡ ለመደልደል፣ ለማስፈጸም እና በሂሳብ አያያዝ ለመደገፍ ቁልፍ ነገሮች ናቸው። አገሮች በጤናው ላይ በሁሉም የህዝብ ገንዘብ አስተዳደር ዑደት ደረጃዎች ላይ ፈተናዎች ያጋጥሟቸዋል፡፡ ቁልፍ ጥያቄዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- የበጀት ድልድልን ከዘርፍ ፍላጎቶች ጋር እንዴት ማቀናጀት ይቻላል? ውጤታማ ክፍያ እንዴት መፈጸሙን ማረጋገጥ ይቻላል?,"Health budget Overview: Raising domestic public funds is essential for universal health coverage (UHC). No country has made significant progress toward UHC without increasing reliance on public revenues. Therefore, domestic tax systems that are essential to support country’s fiscal space expansion are central to the UHC agenda. While the level of revenues matter, the allocation and use of these revenues are two crucial elements in supporting effective progress toward UHC. Public Financial Management (PFM) systems are key enabling factors to support appropriate formulation, execution and accounting of government expenditure. In health, countries face challenges at all stages of the PFM cycle. Key questions include: How to align budget allocations with sector needs? How to ensure effective disbursement?","Kasafin kuɗi a harkar lafiya Gamsashshen bayani: Tara kuɗin al'umma a gida nada matuƙar muhimmanci domin shirin bayar da kulawar lafiya na bai ɗaya, wato (UHC). Ba wata ƙasa da ta samu cigaban azo-a gani a sha'anin shirin bada lafiya na bai ɗaya ba tare da ƙara dogara a kan kuɗin shiga na al'umma ba. Saboda haka, tsare-tsaren tattara haraji na gida da suke da matuƙar muhimmanci wajen tallafawa gwamnati faɗaɗa hanyar samun haraji sune manufofin tsarin bada lafiya na bai ɗaya mafi muhimmanci. Yayin da matakin samun kuɗin shigar ya zama abin lura, rarraba wa da amfani da waɗannan kuɗin shigar abubuwa ne guda biyu masu muhimmanci sosai wajen tallafawa cigaban shirin bada lafiya na bai ɗaya. Tsare-tsaren kula da kuɗin al'umma, wato (PFM) hanyoyi ne masu kyau wajen taimakawa samar da tsarin da ya dace da aiwatar da da bin diddigin kashe-kashen kuɗin gwamnati. A sha'anin lafiya, ƙasashe na fuskantar ƙalubale daban-daban a dukkan matakai na sashen kulawa da dukiyar al'umma, PFM. Tambayoyi masu muhimmanci sun haɗa da: Ta ya za a daidaita rabon kasafin kuɗi dai-dai da buƙatun ɓangarori? Ta ya za a tabbatar da rabon kuɗin ta hanyar da ya dace?","Bajeti ya Afya Muhtasari: Kuchangisha pesa za ndani za umma ni muhimu kwa huduma za afya kwa wote (UHC). Hakuna nchi iliyopiga hatua kubwa kuelekea UHC bila ya kuongeza utegemezi wa mapato ya umma. Hivyo, mifumo ya kodi ya ndani ambayo ni muhimu kusaidia upanuzi wa nafasi ya kifedha ya nchi ni msingi wa ajenda ya UHC. Wakati kiwango cha mapato ni muhimu, ugawaji wa matumizi ya mapato haya ni vipengele viwili muhimu katika kusaidia maendeleo yenye ufanisi kuelekea UHC. Mifumo ya usimamizi wa fedha za umma (PFM) ni mambo muhimu yanayowezesha kusaidia uundaji, utekelezaji na uhasibu wa matumizi ya serikali. Katika afya, nchi zinakabiliwa na changamoto katika hatua zote za mzunguko wa USM. Maswali muhimu ni pamoja na: Jinsi gani ya kuoanisha mgao wa Bajeti na mahitaji ya sekta? Jinsi gani ya kuhakikisha utoaji mzuri?","Ètò owónàá fún ètò ìlera Ìsọnísókí: Ó ṣe pàtàkì láti ṣe àwárí owó fún Universal Health Coverage (UHC ). Kò sí orílẹ̀-èdè tí ó ti ní ìtẹ̀síwájú tí ó nípa lórí UHC láìjẹ́ wí pé ìgbẹkàlé wọn lórí owó tí ó ń wọ̀lú peléke sí i. Nítorí náà ,ètò owó orí abélé tí ó ṣe kókó fún àtìlẹyìn gbígbòòrò owó orílẹ̀-èdè jẹ́ ohun tí ó ṣe pàtàkì fún ètò UHC. Bí ó ti jẹ́ pé ìpele àwọn owó náà ṣe pàtàkì ,pípín àti ìlò àwọn owó náà jẹ́ ohun méjì tí ó ṣe pàtàkì nínú àtìlẹyìn fún ìtẹ̀síwájú tí ó múnádóko fún UHC. Public Financial Management (PFM ) ni ètò rẹ̀ jẹ́ ohun kan gbòógì láti ṣe àtìlẹyìn fún ágbékalẹ̀,àgbéjáde àti ìṣirò owó tí ìjọba ná. Nínú ètò ìlera ,orílẹ̀-èdè a máa dojúkọ ìpènijà ní gbogbo àwọn ìpele PFM. Àwọn ìbéèrè tí ó jẹ́ kókó ni: Báwo ni a ṣe ṣètò owónàá tí yóò wà ní ìbámu pẹ̀lú ìní ẹ̀ka kọ̀ọ̀kan? Báwo ni a óò ṣe ri dájú wí pé a san owó lọ́nà tí ó múnádóko?","Isabelomali sezempilo Uhlolojikelele: Ukukhulisa izimali zomphakathi zezwe kubalulekile ekwazini ukufinyelela kwezempilo kuyo yonke indawo (UHC). Alikho izwe elenze intuthuko enkulu ku-UHC ngaphandle kokuncika kakhulu emalini engenayo yomphakathi. Ngakho-ke, izinhlelo zezentela zezwe zibalulekile ekusekeleni ukwandiswa kwendawo yezimali yezwe engumongo ku-ajenda ye-UHC. Nakuba izinga lemali engenayo libalulekile, ukwabiwa kanye nokusetshenziswa kwalezi zimali kuyizinto ezimbili ezibalulekile ekusekeleni inqhubekela phambili esebenza ngendlela efanele eya ku-UHC. IziNhlelo zokuPhathwa kwezeZimali zoMphakathi (PFM) ziyizici eziyinhloko ezivumela ukusekela ukwakheka, ukusebenza kanye nokubalwa kokusetshenziswa kwezimali (accounting) ngokuphathelene nezindleko zikahulumeni. Kwezempilo, amazwe abhekana nezinselele kuzo zonke izigaba zomjikelezo wePFM. Imibuzo ebalulekile ihlanganisa nokuthi: Zingalungelaniswa kanjani izabelo zesabelomali nezidingo zomkhakha? Kungaqinisekiswa kanjani ukukhokhelwa ngendlela efanele?" +የበጀት ሥርዓቱን የበለጠ ተጠያቂነት ያለውና ግልጽ ማድረግ የሚቻለው እንዴት ነው? እንደ ሜንትሬክስ የትብብር አጀንዳ የፊስካል ስፔስ፣ የህዝብ ገንዘብ አስተዳደር እና የጤና የገንዘብ ድጋፉ አካል፣ የአለም ጤና ድርጅት በጤና እና ፋይናንስ ባለስልጣናት መካከል ውይይት እንዲደረግ ሀገራትን እና አጋሮችን በመደገፍ የሀገር ውስጥ የህዝብ ገንዘብ አስተዳደር ስርዓቶችን ለማጠናከር እና የበጀት ድልድል ልምዶችን ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ውጤታማ ለማድረግ ነው፡፡ መልካም ልምዶች በአጠቃላይ በጥሩ ሁኔታ የሚሰራ የበጀት ስርዓት ቁልፍ ባህሪያት በተለምዶ የሚከተሉትን ያካትታሉ፡- የብዙ አመት እቅድ እና በጀት ማውጣት በፖሊሲ ወይም በውጤት ላይ የተመሰረተ ምደባ ተጨባጭ እና ተዓማኒ የወጪ ግምቶች ግልጽ የምክክር ሂደቶች በጤናው ረገድ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር በበጀት አመዳደብ ሂደት ላይ በንቃት መሳተፍ የበጀት ድልድልን ከዘርፉ ቅድሚያ ከሚሰጣቸው ጉዳዮች ጋር ለማጣጣም ያስችላል፡፡ የበርካታ ዓመት ዕቅድ እና በጀቶች መዘርጋት በዘርፉ ግብአቶች ላይ የሚደረጉ ትንበያዎችን ሊያሻሽሉ ይችላሉ፡፡,"How to make the budget system more accountable and transparent? As part of the Montreux Collaborative Agenda on Fiscal Space, PFM and Health Financing, WHO is supporting countries and partners in fostering dialogue between health and finance authorities, with the aim to strengthen domestic PFM systems and make budget practices more effective toward UHC. Good practices Generally, the key features of a well-functioning budgeting system typically include: Multi-year planning and budgeting Policy or output-oriented allocation Realistic and credible estimates of costs Open and transparent consultation processes. In health, proactive engagement of health ministries in the budgeting process can facilitate alignment of budget allocations with sector priorities, as laid out in national health strategies and plans. The development of multi-year plans and budgets is likely to improve predictability in the sector’s resources.","Ta ya za a maida tsarin kasafin kuɗin ya zama mai bada bayanan abin da ke faruwa da bayyana gaskiya .? Daga cikin manufofin shirin (Montreux Collaborative), wanda ya maida hankali kan sha'anin haraji da kulawa da dukiyar al'umma (PFM), da bawa harkar lafiya kuɗi, WHO na ta ƙoƙarin tallafawa ƙasashe da abokan haɗin guiwa wajen inganta tattauna wa tsakanin hukumomin lafiya da na kuɗi, da niyyar inganta kulawa da kuɗin al'umma da kyautata tsarin kasafin kuɗi domin tallafawa tsarin bada lafiya na bai ɗaya. kyawawan al'adu Gabaɗaya dai, manyan siffofin ingantaccen tsarin kasafin kuɗi yawanci sun haɗa da: Tsari da kasafin kuɗi na shekaru da yawa Rabon kaya ta tsare-tsaren da ake so ko sakamakon da ake tsammani Ƙiyasin kashe-kashen kuɗi amintacce. fayyatattu kuma buɗaɗɗun hanyoyin neman shawarar masu bayyana gaskiya. A harkar lafiya, shigar hukumomin lafiya cikin tsara kasafin kuɗi, zai iya taimakawa wajen tabbatar daidaiton rabo da kashe kuɗi a ɓangarorin da suka fi muhimmanci, kamar yadda yake a ƙa'idar tsare-tsaren harkar lafiya ta ƙasa. Samar da tsari da kasafin kuɗi na shekaru da yawa ka iya inganta hasashen sakamakon kayan ɓangaren.","Jinsi ya kufanya mfumo wa Bajeti kuwajibika zaidi na uwazi? Kama sehemu ya ajenda ya ushirikiano ya Montreux kuhusu nafasi ya kifedha, ufadhili wa usimamizi wa fedha na ufadhili wa fedha, WHO inaunga mkono nchi na washirika katika kukuza mazungumzo kati ya mamlaka ya afya na fedha, kwa lengo la kuimarisha mifumo ya ndani ya USM na kufanya mazoea ya Bajeti kuwa na ufanisi zaidi kuelekea UHC. Mazoea mazuri Kwa ujumla, vipengele muhimu vya mfumo wa upangaji Bajeti unaofanya kazi vizuri kwa kawaida ni pamoja na: Mipango na Bajeti ya miaka mingi Sera na mgao unaolenga pato Makadirio ya kweli na ya kuaminika ya gharama Michakato ya mashauriano ya wazi na ya uwazi. Katika afya, ushirikishwaji makini wa wizara za afya katika mchakato wa kuandaa Bajeti unaweza kuwezesha upatanishi wa mgao wa Bajeti na vipaumbele vya sekta, kama ilivyo ainisha katika mikakati na mipanga ya kitaifa ya afya. Uundaji wa mipango na Bajeti za miaka mingi huenda ukaboresha utabiri katika rasilimali za sekta.","Báwo ni a óò ṣe mú ètò owónàá di èyí tí ò ní kọ́nu-kọ́họ? Lára ohun ètò Montreux Collaborative lórí bí ìjọba ṣe ń náwó, PFM,àti níná owó fún ètò ìlera, WHO ń ṣe àtìlẹyìn fún àwon orílẹ̀ -èdè àti àwọn olùbánidókòwò láti lè máa fọ̀rọ̀ jomi toro ọ̀rọ̀ láàárín àwọn ètò ìlera àti àwọn aláṣẹ ètò ìsúná,pẹ̀lú àfojúsùn láti ró ètò abélé PFM lágbára àti mú ìṣe owónàá di èyí tí ó múnádóko fún UHC. Àfikọ́ra tí ó jíire Ní gbogbogboò, ohun tí ó ṣe kókó lára ètò ètò owónáà tí ó kẹ́sejárí ni: Ìfètòsí ọlọ́pọ̀ ọdún àti ètò owónàá Ètò ìmúlò tàbí pípín fún ohun èlò Ìwọ̀n iye tí ó mọ́yán lórí ,tí ó sì ṣe é fọkàn tẹ̀ Ètò ìjùmọ̀sọ̀rọ̀ tí ò ní kọ́nu-kọ́họ . Nínú ètò ìlera , ìbáṣepọ̀ àwọn ẹ̀ka ètò ìlera nínú ètò owónàá lè fa ìbámu pípín owónàá fún ẹ̀ka tó yẹ di ohun ìjẹlógún,gẹgẹ bí àlàkalẹ̀rẹ̀ nínú ète àti ìfètòsí ètò ìlera ìjọba àpapọ̀ . Ìdàgbàsókè ìfètòsí ọdọọdún àti owónàá lè mú ìmúgbòrò dé bá àsọtẹ́lẹ̀ nínú ohun ìní ẹ̀ka náà .","Indlela yokwenza uhlelo lwesabelomali lube nomthwalo wemfanelo kakhudlwana futhi lubeke konke obala? Njengengxenye yeMontreux Collaborative Agenda on Fiscal Space, iPFM kanye neHealth Financing, iWHO isekela amazwe kanye nabalingani ngokuphathelene nokukhuthaza ingxoxo phakathi kweziphathimandla zezempilo kanye nezezimali, ngenhloso yokuqinisa izinhlelo zePFM zezwe kanye nokwenza ukuthi ukwenziwa kwesabelomali kusebenze kahle nakakhudlwana ku-UHC. Ukusebenza ngendlela efanele Ngokuvamile, izici eziyinhloko zezinhlelo zebhajethi ezisebenza kahle ngokuvamile zihlanganisa: Ukuhlela kanye nokwenza isabelomali seminyaka eminingi Ukwabiwa kwenqubomgomo noma okubhekiswe kokuphokophelwe ukuzuzwa Ukuqagelwa kwezindleko ezingokoqobo futhi okungathenjelwa kuzo Izinqubo zokuxoxisana ezivulelekile futhi ezibeka konke obala. Kwezempilo, ukuzibandakanya okuqhubekayo kweminyango yezempilo enqubweni yokuhlela isabelomali kungasiza ukuvumelanisa ukwabiwa kwesabelomali kanye nezinto eziseqhulwini emkhakheni, njengoba kuchazwe kumasu kanye nezinhlelo zezempilo zikazwelonke. Ukwakhiwa kwezinhlelo kanye nezabelomali zeminyaka eminingi kungenzeka kuthuthukise ukubikezela ngokuphathelene nezinsiza zomkhakha." +የጤና በጀቱ በዘርፉ የተቀመጡትን ግቦች ወይም ውጤትን መሰረት በማድረግ ከተቀረፀ እና የአፈፃፀም ደንቦቹ ከዚህ አመክንዮ ጋር ከተጣጣሙ በጀቶች በግብአት ላይ የተመሰረተ አሰራርን ከመከተል ይልቅ በጀቱ ለዘርፉ ጥቀም የበለጠ ያግዛል፡፡ ጥራት ያለው የበጀት አፈፃፀም ማዕቀፍ በጤና ላይ የፋይናንስ እና የአሠራር ተጠያቂነትን ያመቻቻል፡፡,"If the health budget is formulated according to sector goals or outputs and the execution rules align with this logic, it will make budgets more responsive to sector needs than if the formulation follows an input-based approach. A quality performance framework of budgets will also facilitate financial and operational accountability in health.","Idan aka tsara kashe kuɗi a harkar lafiya gwargwadon manufofi da sakamako daga bangaren, sannan kuma dokokin kashe kuɗi suka yi daidai da wannan tsarin, zai sa kasafin kuɗin yayi daidai da buƙatun ɓangaren fiye da idan tsarin ya kasance gwargwadon kayayyakin da aka raba. Ingantacciyar hanyar tsara kasafin kuɗi zata kuma taimaka wajen bada bayanan abubuwan da ke faruwa na kuɗi da ayyuka a harkar lafiya.","Ikiwa Bajeti ya afya itaundwa kulingana na malengo au matokeao ya kisekta na kanuni za utekelezaji ziendane na mantiki hii, itafanya Bajeti kukidhi mahitaji ya sekta kuliko kama uundaji unafuata mbinu ya pembejeo. Mfumo bora wa utendaji wa Bajeti pia utarahisisha uwajibikaji wa kifedha na kiutendaji katika afya.","Tí a bá ṣe àgbékalẹ̀ètò owónàá ètò ìlera ní ìbámu pẹ̀lú ìlépa ẹ̀ka tàbí èlò àti òfin àgbéjáde pẹ̀lú ète yìí, yóò mú kí ètò owónàá ṣe é lò fún ìní ẹ̀ka ju tí àgbékalẹ̀bá tẹ̀lé ètò tí kò dá lórí ìlànà èlò . Ìlànà iṣẹ́ tí ó jẹ́ ojúlówó fún owónàá yóò tún fa ìṣiṣẹ́ àti ètò ìsúná tí ó ṣe é jíyìn fún nínú ètò ìlera .","Uma isabelomali sezempilo sakhiwa ngokwemigomo noma okukhishwa emkhakheni futhi imithetho yokusebenza ihambisana nalokhu kuqonda, kuzokwenza izabelomali zisabele kakhudlwana ezidingweni zomkhakha kunalapho ukwakhiwa kulandela indlela esekelwe kokwenziwayo. Uhlaka lwekhwalithi yokusebenza kwezabelomali nalo luzokwenza kube lula ukuziphendulela ngokwezezimali kanye nokusebenza kwezempilo." +የጤና ኢኮኖሚ መጠቃሊያ፡- በአለም ጤና ድርጅት ውስጥ ያለው የስራ ዘርፍ ወጪ እና የበጀት ተፅእኖ፣ የአለም አቀፍ የዋጋ አካውንቶች እና የኢንቨስትመንት ጉዳዮች፣ የወጪ ቆጣቢነት ትንተና እና የጤና ቴክኖሎጂ ግምገማ፣ የጥቅም ፓኬጅ ዲዛይን እና የቅድሚያ አቀማመጥ እና የሃብት ክፍፍል ያሉ ሁለቱንም የቴክኒክ እና የሚፈለገው ቅልጥፍናን ይሸፍናል፡፡ የሚከተሉት መሳሪያዎች ከላይ የተገለጹትን ስራዎች ያመቻቻሉ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ምርጫ እና አንድ የጤና መሣሪያ ለወጪ እና ወጪ ቆጣቢነት ትንተና፣ ለጂኦግራፊያዊ ሞዴል ደግሞ የጤና እንክብካቤ ጂኦግራፊያዊ ተደራሽነት እና የበሽታ እና የአካል ጉዳት ኢኮኖሚያዊ ውጤቶችን ለመገመት የስብሰባ ግቦች እና የወረርሽኝ ቁጥጥርን መጠበቅ ያስፈልጋል፡፡ የእኛ ስራ የሥራችን ዋና ዋና መስኮች የሚከተሉት ናቸው፡- የጤና ቴክኖሎጂ ግምገማ እና የጥቅማጥቅም ንድፍ ፖሊሲ አውጪዎች ቁልፍ ከሆኑ ዓላማዎች አንዱ ከሆነውን እና ተጨማሪ ግብአቶችን በአግባቡ መጠቀም ነው፡፡ ይህ በድጋፎች መካከል እና በድርጊቶች መካከል ቅድሚያ እንዲሰጥ ይጠይቃል። ከጤና ቴክኖሎጂ ምዘና (HTA) እና ከጤና ጥቅማ ጥቅሞች ፓኬጅ ዲዛይን ጋር የተያያዙ በርካታ ድጋፎች አሉ፡- እነዚህም፡- በጤና ቴክኖሎጂ ምዘና እና በጤና ጥቅማጥቅሞች ላይ የተደረገ ጥናት። ከአጠቃላይ ወጪ ቆጣቢነት ትንተና ዘዴ አንጻር የዓለም ጤና ድርጅት ምርጫ (ወጪ ቆጣቢ የሆኑ ድጋፎችን መምረጥ) ፕሮጀክት፤,"Health economics Overview: This area of work in WHO covers both technical and allocative efficiency: Costing and budget impact, global price tags and investment cases, cost-effectiveness analysis and health technology assessment, benefit package design and priority setting and resource allocation. The following tools facilitate the above mentioned work: WHO-CHOICE and the One Health Tool for costing and cost-effectiveness analysis, Accesmod for geographic modelling and EPIC for estimating economic consequences of disease and injury. Our work The following are the key areas of our work: Health technology assessment and Benefit Package Design - One of the key objectives for policymakers is to use existing and additional resources efficiently. This calls for prioritizing between and amongst interventions. There are several initiatives related to health technology assessment (HTA) and health benefit package design. These are: 1. A survey on HTA and health benefit packages. 2. The WHO-CHOICE (Choosing interventions that are Cost-Effective) project, with the Generalized Cost-Effectiveness Analysis methodology.","Nazarin tattalin arziƙi a harkar lafiya Gamsashshen bayani: wannan ɓangaren aikin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ya maida hankali kan nemo hanyoyin amfani da kayayyakin harkar kula da lafiya ta hanyar da ya dace, ya ƙunshi kamar gano nawa yin magani ke ci, da zaɓar inda ya kamata mutum yake neman lafiya da nazari a kan waɗanne hanyoyin yin magani ne masu inganci da duba ga sababbin kayan aikin lafiya na fasaha da samar da abubuwan amfani da maganin bunƙasa lafiya, da kuma bada muhimmanci ga guraren da yafi dacewa a basu kayan aikin lafiya. Waɗannan shirye-shiryen masu zuwa sun taimaka a aikin da muka ambata yanzu a sama: shirye-shiryen ""WHO-CHOICE"" da na ""One Health Tool"" a sha'anin kashe kuɗi da nazari kan alfanun kashe kuɗin da shirin ""Accesmod"" ya taimaka wajen tsara guraren da ya dace a kai kaya, da kuma shirin ""EPIC"" wanda ya taimaka wajen ƙiyasta tasirin tattalin arziƙin yayin samun cuta da rauni. Aikinmu Waɗannan sune manyan bangarorin aikinmu: Kimanta sha'anin fasahar lafiya da samar da abubuwan amfani da maganin bunƙasa lafiya - ɗaya daga cikin manyan manufofin masu yin dokoki ita ce yin amfani da kayan da suke hannu da kuma ƙari ta hanyar da ya dace. Hakan na kira ga a ba da muhimmanci a tsakani tallafin da ake samu. Akwai sababbin shirye-shirye da yawa da suke da alaƙa da shirin tantance fasahar lafiya (HTA) da samar da abubuwan amfani da magunguna na kulawa da lafiya, sune: 1. Duba a kan shirin tantance fasahar lafiya (HTA) da abubuwan amfanin harkar lafiya. 2. Aikin shirin WHO-CHOICE (Zaɓar shirye-shiryen kawo gyara masu amfani in aka kashe musu kuɗi), tare da hanyar yin nazari ta bai ɗaya a kan alfanun da ake samu a kashe wa abu kuɗi.","Uchumi wa Afya Muhtasari: Eneo hili la kazi katika WHO linahusu ufanisi wa kiufundi wa ugawaji: Athari za gharama na Bajeti, lebo za bei za kimataifa na kesi za uwekezaji, uchanganuzi wa ufaafu wa gharama na tathmini ya teknolojia ya afya, muundo wa kifurushi cha manufaa na mpangilio wa kipaumbele na ugawaji wa rasilimali. Zana zifuatazo hurahisisha kazi iliyotajwa hapo juu: WHO-CHAGUO na zana moja ya afya kwa uchananuzi wa gharama na ufanisi, Accesmod kwa uundaji wa kijografia na EPIC kwa kukadiria matokeo ya kiuchumi ya magonjwa na majeraha. Kazi yetu Yafuatayo ni maeneo muhimu ya kazi yetu: Tathmini ya teknolojia ya afya na muundo wa kifurushi cha faida-moja ya malengo muhimu ya watunga sera ni kutumia rasilimali zilizopo na za ziada kwa ufanisi. Hii inahitaji kutanguliza kipaumbele kati na miongoni mwa Afua. Kuna mipango kadhaa inayohusiana na tathmini ya teknolojia ya Afya (HAT) na muundo wa kifurushi cha manufaa ya Afya. Hii ni: 1. utafiti kuhusu HAT na vifurushi vya manufaa ya afya. 2. Mradi wa WHO-CHAGUO (Kuchagua afua ambazo ni za gharama nafuu), na mbinu ya uchambuzi wa ufanisi wa gharama za jumla.","Ètò ọ̀rọ̀ ajé ètò ìlera . Ìsọnísókí: Apá iṣẹ́ yìí ní WHO jẹ́ èyí tí ó kápá iṣẹ́ àròjinlẹ̀ àti pípín tí ó kún ojú òṣùwọ̀n :Iye àti ipa ètò owónàá,iye tàgbáyé àti ọ̀rọ̀ ìdókòwò,ìtúpalẹ̀iye tí ó kún ojú òṣùwọ̀n àti ìgbéléwọ̀nètò ìlera onímọ̀ ẹ̀rọ ,ìṣe lọ́ṣọ̀ọ́ ànfààní àti ètò ìjẹnilógún àti pípín ohun èlò . Àwọn ohun èlò wọ̀nyí máa ń mú àwọn nǹkan òkè wọ̀nyí ṣiṣẹ́ kánkán: WHO-CHOICE àti irinṣẹ́ ohun ètò ìlera kan fún níná àti àtúpalẹ̀ iye tí ó kún ojú òṣùwọ̀n ,Accesmod fún àwòṣe agbègbè àti EPIC fún ṣíṣe ìṣirò àbájáde àìsàn àti egbò fún ètò ọrọ̀ ajé . Iṣẹ́ wa Àwọn ìhà yìí ni kókó iṣẹ́ wa: Ìgbéléwọ̀n ètò ìlera onímọ̀ ẹ̀rọ àti Ìṣe lọ́ṣọ̀ọ́ ànfààní -Ọ̀kan lára kókó nínú èròngbà fún àwọn alálàkalẹ̀ni láti lo àwọn ohun èlò tí ó ti wà àti àwọn ohun èlò aláfikún lọ́ná tí ó tọ̀nà. Èyí jẹ́ ìpè fún wíwá ohun ìjẹnilógún láàárín ìlọ́wọ́sí. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìdásílẹ̀ni ó ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú Health Technology Assessment (HTA) àti ìṣe lọ́ṣọ̀ọ́ ànfààní .Àwọn ni: 1. Ìwé àtòjọ ìbéèrè fún ìwádìí lórí HTA àti ànfààní àwọn ohun tí a ṣètò fún ètò ìlera . 2. Iṣẹ́ àkànṣe WHO-CHOICE (Yíyan ìlọ́wọ́sí tí ó ní iye tí ó múná dóko),pẹ̀lú ìtúpalẹ̀ ọ̀nà tí à ń gbà ṣe iye gbogbogboò ohun tí ó mọ́yán lórí .","Ezomnotho zezempilo Uhlolojikelele: Le ndawo yomsebenzi ku-WHO ihlanganisa kokubili ukusebenza kahle kanye nokwaniwa ngendlela efanele kwezobuchwepheshe: Izindleko kanye nomthelela wesabelomali, amathegi amanani omhlaba wonke kanye nezimo zokutshala imali, ukuhlaziywa kokusebenza kwezindleko kanye nokuhlolwa kobuchwepheshe bezempilo, ukwakheka kwephakeji yemihlomulo kanye nokuhlelwa kwezinto eziseqhulwini kanye nokwabiwa kwezinsiza. Amathuluzi alandelayo alungiselela umsebenzi oshiwo ngenhla: I-WHO-CHOICE kanye ne-One Health Tool yokukhomba izindleko kanye nokuhlaziya izindleko ngendlela engabizi, i-Accesmod yokukhombisa ezendawo kanye ne-EPIC yokuqagela imiphumela yezomnotho yezifo kanye nokulimala. Umsebenzi wethu Lokhu okulandelayo kuyizindawo ezisemqoka zomsebenzi wethu: Ukuhlolwa kobuchwepheshe bezempilo kanye nokuKlanywa kwePhakeji yoMhlomulo - Enye yezinhloso eziyinhloko kwabenza izinqubomgomo ukusebenzisa ngempumelelo izinsiza ezikhona kanye nezengeziwe. Lokhu kudinga ukubeka eqhulwini phakathi kokungenelela kanye naphakathi nokungenelela. Kunezinyathelo eziningana ezihlobene nokuhlolwa kobuchwepheshe bezempilo (HTA) kanye nokuklanywa kwephakheji yemihlomulo yezempilo. Lezi yilezi: 1. Inhlolovo ngeHTA kanye namaphakeji emihlomulo yezempilo. 2. Iphrojekthi yeWHO-CHOICE (Ukukhetha ukungenelela Okungabizi), enendlela yokuHlaziya iziNdleko eziVamile." +የሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ማጠቃሊያ አንድ የጠየና ቁሳቁስ፣ ሀገራት የስትራቴጂክ እቅዶቻቸውን ወጪ እና አዋጭነት እንዲመረምሩ እንዲሁም የእቅዱን ተፅእኖ ለመገምገም የሚረዳ ነው፡፡ ወጪ እና የቴክኒክ ቅልጥፍናው በወጪ እና በቴክኒክ ቅልጥፍናው ላይ ያለው ሥራ በጤናው ዘርፍ የግብዓት አጠቃቀምን በተመለከተ ጥያቄዎችን ይዳስሳል። አዋጭ፣ ቀልጣፋ፣ ተመጣጣኝ እና ዘላቂነት ያለው መሆኑን ለማረጋገጥ ጤናን የማሻሻል እና የጤና አገልግሎት ተደራሽነትን የማስፋት ስልቶችን ከንብረት አንፃር መመርመር ያስፈልጋል፡፡ ጤና እና ኢኮኖሚ፡- የበሽታ መያዝና እና የሟችነት መለኪያዎች በሕዝቦች ውስጥ ያለውን የበሽታ ጫና ለመገመት ቁልፍ ሲሆኑ የጤና መታወክ በሰው ልጅ ደህንነት ላይ ስላለው አሉታዊ ተጽእኖ ያልተሟላ ምስል ይሰጣሉ፡፡ በተለይም የጤና እክል በኢኮኖሚው ላይ ያለውን ጫና ከፍተኛ ሊሆን ይችላል፡፡ የበሽታ ወይም የአካል ጉዳት ጫናውን የሚመለከቱ በርካታ የፖሊሲ ጥያቄዎችን የጤና መታወክ ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖን ይመለከታል፡፡ ከእነዚህ ጥያቄዎች መካከል አንዳንዶቹ ከማይክሮ ኢኮኖሚ ደረጃ ቤተሰብ፣ ድርጅቶች ወይም መንግስት ጋር ይዛመዳሉ ለምሳሌ በሽታ በአጠቃላይ በሀገሪቱ ወቅታዊ እና የወደፊት አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት(GDP) የሚያሳድረውን ጨና ጨምሮእንደ ጤና መታመም በቤተሰብ ገቢ ወይም በድርጅቱ ትርፍ ላይ የሚያሳድረው ተጽዕኖ እንዲሁም ሌሎች ደግሞ ከማክሮ ኢኮኖሚ ደረጃ ጋር ይዛመዳሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የበሽታዎችን እና ጉዳቶችን ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖ የሚገመገምበትን ማስገባት እና በትክክል ሊገመት የሚችልበትን ፅንሰ-ሀሳብ ማዕቀፍ የውሳኔ ሀሳቡን ያቀርባል፡፡ የሚጠቀሙት መሳሪያ,"3. The UHC Compendium. 4. The OneHealth Tool, used to help countries to examine the costs and feasibility of their strategic plans, as well as to evaluate the plan’s impact. Costing and Technical Efficiency - The work on costing and technical efficiency explores questions around resource use in the health sector. Strategies for improving health and expanding access to health care services need to be examined from a resource perspective in order to ensure that they are feasible, efficient, affordable and sustainable. Health and the economy – While measurements of morbidity and mortality are key considerations for estimating the burden of disease in populations, they provide an incomplete picture of the adverse impact of ill health on human welfare. In particular, the economic consequences of poor health can be substantial. Analysis of the economic impact of ill-health addresses a number of policy questions concerning the consequences of disease or injury. Some of these questions relate to the microeconomic level of households, firms or government – such as the impact of ill-health on a household’s income or a firm’s profits – while others relate to the macroeconomic level, including the aggregate impact of a disease on a country’s current and future gross domestic product (GDP). WHO proposes a defined conceptual framework within which the economic impact of diseases and injuries can be considered and appropriately estimated. Tools used","3. Taƙaitattun bayanan inganci da kyawun ayyukan shirin kula da lafiya na bai ɗaya. 4. Shirin nan na ""OneHealth Tool"" yana taimakawa ƙasashe wajen duba nawa tsare-tsaren su zai iya kashewa da kuma yiwuwar su, da kuma duba tasirin tsare-tsaren. tsada da ingancin aiki - Tsada da ingancin aiki yana duba ga al'amura da suka shafi amfani da kaya a ɓangaren lafiya. Akwai buƙatar a duba hanyoyin inganta lafiya da kuma faɗaɗa ayyukan samun kulawar lafiya ta mahangar wadatar kayayyakin harkar domin tabbatar da cewa suna aiki da inganci, da sauƙin kuɗi da kuma ɗorewa. Lafiya da tattalin arziƙi: yayin da ma'aunan kamuwa da cututtuka da mace-mace sune ne manyan ababan duba wajen ƙiyasta illar cuta a cikin al'ummai, suna bada abin dubawa da ba cikakke ba na musamman tasirin rashin lafiya a walwalar ɗan'adam. Musamman, illolin tattalin arziƙi a kan rashin ingantacciyar lafiya zasu iya zama manya sosai. Nazarin tasirin tattalin arziƙin rashin lafiya yana magance al'amuran tsare-tsare da yawa a kan illolin cuta da rauni. Wasu daga cikin waɗannan al'amuran sun shafi ƙananan harkokin kuɗi ta yadda matsalolin lafiya ke shafar ɗaiɗaikkun gidaje, kamfanunu wa, ko kuma gwamnati, yayin da wasu suna alaƙa da matakin tattalin arziƙi babba, wanda ya haɗa da yadda cututtuka ke haifar da illa ga tattalin arziƙin ƙasa gaba ɗaya, a yanzu da nan gaba. Hukumar Lafiya ta Duniya y ta kawo wani tsari da akai tunani ta inda za a dinga duba tasirin tattalin arziƙi na cututtuka da raunuka sannan kuma a yi ƙiyasi daidai da daidai. abubuwan da ake amfani da su","3. Muunganisho wa UHC. 4. Zana ya afya moja, inayotumiwa kusaidia nchi kuchunguza gharama na uwezekanao wa mipango yao ya kimkakati, vilevile kutathmini athari za mpango. Gharama na ufanisi wa kiufundi- kazi ya gharama na ufanisi wa kiufundi inachunguza maswali kuhusu matumizi ya rasilimali katika sekta ya Afya. Mikakati ya kuboresha Afya na kupanua upatikanaji wa huduma za afya inatakiwa kuchunguzwa kwa mtazamo wa rasilimali ili kuhakikisha kuwa ni yakinifu, yenye ufanisi, nafuu na endelevu. Afya na uchumi ingawa vipimo vya maradhi na vifo ni mambo muhimu ya kuzingatia katika kukadiria mzigo wa magonjwa katika makundi ya watu, vinatoa picha isiyokamili ya athari mbaya ya afya mbaya kwa ustawi kwa Binadamu. Hususani, matokeo ya kiuchumi ya Afya duni yanaweza kuwa makubwa. Uchambuzi wa Athari za kiuchumi za Afya mbaya hushughulikia maswali kadhaa ya sera kuhusu matokeo ya ugonjwa au majeraha. Baadhi ya maswali haya yanahusiana na kiwango cha uchumi mdogo wa kaya, makampuni au serikali kama vile Athari za afya kwa mapato ya kaya au faida ya kampuni wakati mazingira yanahusiana na kiwango cha uchumi mkubwa, ikijumuisha jumla ya athari za ugonjwa kwenye pato la taifa la sasa na la baadae (GDP). WHO inapendekeza mfumo wa dhana uliobainishwa ambao athari za kiuchumi za magonjwa na majeraha zinaweza kuzingatiwa na kukadiriwa ipasavyo. Zana zilizotumika","3. Àtòjọ UHC. 4. OneHealth Tool, ni à ń ṣàmúlò láti ran àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ láti ṣe àyẹ̀wò iye àti bí ète wọn ṣe lè ṣiṣẹ́ sí ,àti láti ṣe ìgbéléwọ̀n ipa ìfètòsí. Iye ati iṣẹ́ ohun tí ó gbọgbọ́n:Iṣẹ́ náà jẹ́ àpapọ̀ ṣíṣe iṣẹ́ lórí iye àti ohun tí ó gbọgbọ́n láti lè ṣe òfintótó àwọn ìbéèrè lórí bí a ṣe ń ṣàmúlò ohun èlò ní ẹ̀ka ètò ìlera . Ète láti mú kí ètò ìlera máa ní ìyípadà ọ̀tun àti fífẹ̀lójú kíkàn sí ètò ìlera fún ìtọ́jú jẹ́ èyí tí ó nílò àyẹ̀wò láti ìhà ohun èlò láti rí i dájú pé ,wọ́n jẹ́ ohun tí ó ṣe é ṣé ,jẹ́ iṣẹ́ tí ó yẹ ,kò ju agbára lọ àti ṣe é lò fún ìgbà pípẹ́. Ètò ìlera àti ètò ọrọ̀ ajé - Nígbà tí òṣùwọ̀n àìsàn àti àwọn tó ń kú jẹ́ kókó ohun tí a gbọ́dọ̀ kọbi ara sí fún ṣíṣe ìṣirò ìwọni lọ́rùniye àìsàn nínú àwọn olùgbé , wọ́n pèsè ohun tí kò kúnjú òṣùwọ̀n nípá iná àjórẹ̀yìn tí àìlera lórí ètò ìlera ẹ̀dá . Ní pàtàkì jù lọ,ràbọ̀ràbọ̀ ètò ọrọ̀ ajé lórí ìlera tí ó péye jẹ́ ohun tí ó lè ṣẹlẹ̀ . Àtúpalẹ̀ ipa ètò ọrọ̀ ajé lórí àìlera dójukọ́ iye ìbéèrè àlàkalẹ̀ tí ó dojúkọ ràbọ̀ràbọ̀ ti àìsàn tàbí ìfarapa. Púpọ̀ nínú àwọn ìbéèrè yìí ni ó somọ́ ipele ètò ọ̀rọ̀ ajé àwọn ohun kéékèèké nínú ilé ,ilé -iṣẹ́ tàbí ìṣèjọba- bí àpẹẹrẹ ipa àìlera lórí iye owó tí ó ń wọlé fún ìdílé tàbí èrè ilé -iṣẹ́ -nígbà tí àwọn yòókù somọ́ ètò ọ̀rọ̀ ajé onípele gíga,láìṣe àyọsílẹ̀ ipa ńlá ti àìsàn lórí owó tí ó ń wọlé lórí ojà tí à ń tà nílùú lórí ipò tí orílẹ̀-èdè wà báyìí àti lọjọ́iwájú. WHO dábàá kókó ọ̀rọ̀ láàárín èyí tí ipa àìsàn ní lórí ètò ọrọ̀ ajé àti ìfarapa tí a lè wòye àti ṣe ìṣirò tí ó tọ́. Àwọn irinṣẹ́ tí à ń ṣàmúlò","3. I-UHC Compendium. 4. Ithuluzi le-OneHealth, elisetshenziselwa ukusiza amazwe ukuthi ahlole izindleko kanye nokwenzeka kwezinhlelo zawo zamasu, kanye nokuhlola umthelela wohlelo. IziNdleko nokuSebenza ngeNdlela Efanele kobuChwepheshe - Umsebenzi wokubala izindleko kanye nokusebenza kahle kwezobuchwepheshe ucubungula imibuzo mayelana nokusetshenziswa kwezinsiza emkhakheni wezempilo. Amasu okwenza ngcono impilo kanye nokwandisa ukufinyelela ezinsizeni zokunakekela kwezempilo kudingeka ahlolwe ngombono wezinsiza ukuze kuqinisekiswe ukuthi ayenzeka, asebenza kahle, akabizi futhi asimeme. Ezempilo kanye nezomnotho – Nakuba ukukalwa kokugula kanye nokushona kuyizinto ezibalulekile zokulinganisa umthwalo wezifo emiphakathini, zinikeza isithombe esingaphelele somthelela omubi wempilo engeyinhle ngokuphathelene nenhlalakahle yabantu. Ikakhulukazi, imiphumela yezomnotho ngokuphathelene nempilo engeyinhle ingaba mikhulu kakhulu. Ukuhlaziywa komthelela wezomnotho ngokuphathelene nokugula kubhekelela ngemibuzo eminingi yenqubomgomo ephathelene nemiphumela yesifo noma yokulimala. Eminye yale mibuzo ihlobene nezinga lezomnotho elincane lamakhaya, izinkampani noma uhulumeni – njengomthelela wempilo engeyinhle emalini eyenziwa ikhaya noma enzuzweni yenkampani – ngenkathi eminye ihlobene nezinga lezomnotho omkhulu, kuhlanganise nomthelela wesifo emkhiqizweni wezwe wamanje kanye nowesikhathi esizayo (GDP). I-WHO iphakamisa uhlaka lomqondo oluchaziwe lapho umthelela wezomnotho wezifo kanye nokulimala ungacatshangelwa khona futhi kuqagelwe ngokufanele. Amathuluzi asetshenzisiwe" +የጤና እንክብካቤ ጂኦግራፊያዊ ተደራሽነት፡- አገሮች የጤና ስርዓታቸውን ጂኦግራፊያዊ ገፅታዎች እንዲመረምሩ ለመርዳት በአለም ጤና ድርጅት የተዘጋጀ መሳሪያ ነው፡፡ በተለይም የጤና አገልግሎት ሽፋንን ለመገምገም በታናሃሺ (እ/ኤ/አ 1978) የተዘጋጀውን እውቅ ማዕቀፍ የመጀመሪያዎቹን ሶስት እርከኖችን (የተወሰኑት ሶስት እርከኖች፡ የታለመው የህዝብ ብዛት፣ ያለው ተገኝነት ሽፋን እና ተደራሽነት ሽፋን) ያብራራል፡፡ የስብሰባ ዒላማ እና የወረርሽኝ ቁጥጥሩ ጤናው በሁለት ዋና ዋና የምርት ምክንያቶች ላይ ባለው የሰው ኃይል እና በአካላዊ ካፒታል ላይ በሚኖረው ቀጥተኛ እና ቀጥተኛ ያልሆነ ተጽእኖ በጤና እክል (ወይም በተቃራኒው ጤናን ለማሻሻል ያለውን አስተዋፅኦ) በኢኮኖሚ አፈፃፀም ላይ ያለውን ጫና ለመገመት ሞዴል ሆኖ ያገለግላል፡፡ የስብሰባ ዒላማ እና የወረርሽኝ ቁጥጥሩ በጤና ሁኔታ ላይ የሚደረጉ ለውጦች በውጤታማ የሰው ሃይል መጠን እና በአካላዊ ካፒታል እና በመጨረሻ በብሔራዊ ገቢ ላይ እንዴት እንደሚጎዱ ይገምታል። የስብሰባ ዒላማ እና የወረርሽኝ ቁጥጥሩ በጤና ላይ የኢንቨስትመንት ጉዳይን ለማካሄድ ሊያገለግል ይችላል። አድን የጤና ቁስ፡- ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ብሄራዊ ስልታዊ የጤና እቅድን ለማሳወቅ የተዘጋጀ የሶፍትዌር መሳሪያ ነው። ብዙ ወጪ የሚጠይቁ መሣሪያዎች ጠባብ በሽታ ተኮር አካሄድ ሲወስዱ፣ የአድን የጤና ቁስ ስልታዊ ዓላማዎችን እና የበሽታ ቁጥጥር እና የመከላከል ፕሮግራሞችን በጤና ሥርዓቶች ውስጥ ከሚያስፈልጉ ኢንቨስትመንቶች ጋር ለማገናኘት ይሞክራል፡፡ መሳሪያው ለትዕይንቱ ትንተና፣ ወጪ፣ የጤና ተፅእኖ ትንተና፣ በጀት ማውጣት እና ለሁሉም ዋና ዋና በሽታዎች እና የጤና ስርዓት ክፍል ስልቶችን የገንዘብ ድጋፍ ለማድረግ እቅድ አውጪዎችን አንድ ማዕቀፍ ያቀርባል። ስለዚህም በዋናነት በዘርፉ ሰፊ ሀገራዊ ስትራቴጂካዊ የጤና ዕቅዶችንና ፖሊሲዎችን ለማሳወቅ ታስቧል፡፡ የሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ማጠቃሊያ፡- የሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ማጠቃሊያው አገሮች ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን እድገት እንዲያመጡ ለመርዳት የጤና አገልግሎቶች ዳታቤዝ እና የዘርፈ ብዙ ድጋፍ የተዘጋጀ ነው፡፡,"AccessMod – This is a toolbox that has been developed by WHO in order to assist countries to examine the geographic aspects of their health system. It specifically addresses the first three layers of a well-known framework developed by Tanahashi (1978) to evaluate health service coverage (the specific three layers being: the target population, availability coverage and accessibility coverage). EPIC – It is a model to estimate the burden of ill-health (or, conversely the contribution of improving health) on economic performance, through the direct and indirect impacts that health has on two key production factors: the labour force and physical capital. EPIC estimates how changes in health status affect the size of the effective labour force and the accumulation of physical capital and ultimately national income. EPIC may be used to conduct investment case in health. One Health Tool - The OneHealth Tool is a software tool designed to inform national strategic health planning in low- and middle-income countries. While many costing tools take a narrow disease-specific approach, the OneHealth Tool attempts to link strategic objectives and targets of disease control and prevention programmes to the required investments in health systems. The tool provides planners with a single framework for scenario analysis, costing, health impact analysis, budgeting, and financing of strategies for all major diseases and health system components. It is thus primarily intended to inform sector wide national strategic health plans and policies. UHC Compendium - The UHC Compendium is a database of health services and intersectoral interventions designed to assist countries in making progress towards Universal Health Coverage (UHC).","Shirin ""AccesMod' - Wannan wata hanya ce da Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta samar da ita domin duba al'amuran tsarin lafiyarsu na gurare. Shirin musamman ya maida hankali ne game da sanannun rukunan tsare-tsaren nan da shirin Tanahashi (shirin da ke auna isar ayyukan lafiya na bai ɗaya da faruwar tsaikon rabon kayayyaki) na shekarar 1978, domin duba ayyukan bada lafiya na bai ɗaya ( keɓantattun rukunin tsare-tsaren sune: al'ummar da aka nufata da wadatar kayayyakin na kowa da kowa da kuma samun kayayyaki ga kowa da kowa). Dandalin EPIC wata hanya ce ta ƙiyasta illar cuta ( ko saɓanin haka da gudummawar inganta lafiya) a kan tattalin arziƙi, ta hanyar tasirin da lafiya ke da shi kai tsaye ko ba kai tsaye ba a kan manyan al'amuran sarrafa kaya: yawan ma'aikatan kamfani da jari na zahiri. Dandalin EPIC yana ƙiyasta yadda canje-canje a harkar lafiya ke shafar yawan ingantattun ma'aikata da gaba ɗayan jari na zahiri da kuma kuɗin shiga na ƙasa. Za a iya amfani da tsarin dandalin EPIC wajen zuba jari a harkar lafiya. (One Health Tool - OneHealth Tool) wata manhaja ce da aka ƙirƙire ta domin bada bayanai a kan tsare-tsaren harkar lafiya na ƙasa a ƙasashen da suke da ƙaranci da matsakaicin arziƙi. Yayin da wasu dandalan suka maida hankali kan yadda wasu keɓantattun cututtuka ke lashe kuɗi, dandalin OneHealth Tool yana ƙoƙarin haɗa dangantaka tsakanin manufofin shirye-shiryen kawar da cututtuka da zuba jarin da ake buƙata a harkokin lafiya. Dandalin na taimaka masu tsare-tsare wajen yin nazarin al'amuran da ka iya faruwa da ƙiyasta kashe-kashen kuɗi da ƙimanta tasirin lafiya da kasafin kuɗi, da tsare-tsaren kuɗi domin tunkarar manya-manyan cututtuka da kuma ɓangarorin harkar lafiya, duk waɗannan a cikin tsari/dandali ɗaya. Saboda haka babbar manufarta ita ce sanar da ɓangare faɗin tsare-tsaren da dokokin lafiya na ƙasa. Taƙaitattun bayanan inganci da kyawun ayyukan shirin kula lafiya na bai ɗaya- wata matattarar ajiye bayanan ayyukan lafiya ce da shirye-shiryen sa baki tsakanin ɓangarori da aka ƙirƙira domin taimakawa ƙasashe kawo cigaba a tsarin bada kulawar lafiya ta bai ɗaya (UHC).","AccesMod hiki ni kisanduku cha zana ambacho kimetengenezwa na WHO ili kusaidia nchi kuchunguza vipengele vya kijografia vya mfumo wao wa Afya. Inaangazia mahususi tabaka tatu za kwanza za mfumo unaojulikana sana uliotayarishwa na Tanahashi (1978) ili kutathmini huduma ya afya (tabaka tatu mahususi zikiwa: walengwa, upatikanaji na ufikiaji). EPIC ni kielelezo cha kukadiria mzigo wa afya mbaya (au, kintume chake mchango wa kuboresha Afya) kwenye utendaji wa kuchumi, kupitia athari za moja kwa moja na mtambuka ambazo afya inazo katika mambo mawili muhimu ya uzalishaji: Nguvu kazi na mtaji halisi. EPIC inakadiria jinsi mabadiliko katika hali ya afya yanavyoathiri ukubwa wa nguvu kazi ifaayo na mkusanyiko wa mtaji halisi ma hatimae mapato ya Taifa. EPIC inaweza kutumika kutekeleza kesi ya uwekezaji katika Afya. Zana moja ya Afya- zana ya Afya moja ni zana ya programu iliyoundwa kufahmisha upangaji mkakati wa kitaifa wa afya katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. Huku zana nyingi za kugharamia zikichukua mbinu finyu ya ugonjwa mahususi, zana ya Afya Moja inajaribu kuunganisha malengo ya kimkakati na shabaha za programu za kudhibiti na kuzuia magonjwa na uwekezaji unaohitajika katika mifumo ya Afya. Chombo hiki kinawapa wapangaji mfumo mmoja wa uchanganuzi wa hali, gharama, uchanganuzi wa athari za kiafya, upangaji bajeti; na ufadhili wa mikakati ya magonjwa yote kuu na vipengele vya mfumo wa Afya. Hivyo kimsingi inakusudiwa kufahamisha mipango na sera za afya za kimkakati za kitaifa. Muunganisho wa UHC- Muhtasari wa UHC ni Hifadhidata ya huduma za afya na uingiliaji kati wa sekta mbalimbali iliyoundwa kusaidia nchi katika kupiga hatua kuelekea huduma ya afya kwa wote (UHC).","AccessMod- Èyí jẹ́ ohun èlò tí àwọn WHO ṣe láti lè ran orílẹ̀ -èdè láti ṣe àgbéyẹ̀wò ẹ̀ka agbègbè ètò ìlera . Ó ṣòro bá ipele mẹ́ta àkọ́kọ́ gangan tí àwòṣe tí Tanahashi (1978) ṣe láti ṣe ìgbéléwọ̀n ohun gbogbo tí ń ṣe ètò ètò ìlera (Àwọn ipele mẹ́ta náà ni:àwọn ènìyàn tí a fojúsùn, àbò tí ó wà ní sẹpẹ́,àbò tí ó wà ní àrọ́wótó ). EPIC- Ó jẹ́ àwòṣe láti lè ṣe ìṣirò ìwọ̀ni lọ́rùn àìlera (tàbí ,ìlọ́wọ̀sí ìtẹ̀síwájú ètò ìlera)lórí ìṣe ètò ọ̀rọ ajé látàrí ipa tí ó lọ tààrà àti èyí tí kò lọ tààrà tí ètò ìlera ní lórí kókó àwọn ohun tí a fi ń pèsè :àwọn tó ń ṣiṣẹ́ àti owó ìdókòwò. EPIC ṣe ìṣirò bí ìyípadà nínú ipò ètò ìlera ṣe lè ṣe ọṣẹ́ fún ìṣiṣẹ́ déédé àwọn òṣìṣẹ́ àti àtọ̀pọ̀ owó ìdókòwò àti ní pàtàkì owó tí ó ń wọlé fún ìjọba lápapọ̀. EPIC jẹ́ ohun tí a lè lò láti ṣe àgbéjáde ọ̀rọ̀ ìbánidókòwò lórí ètò ìlera. Irinṣẹ́ One Health – Irinṣẹ́ One Health ni ohun èlò onímọ̀ ẹ̀rọ tí a ṣe lọ́ṣọ̀ọ́ láti lè fi tó ètò ìlera ní ìjọba àpapọ̀ ète ìfètọ̀sí ní àwọn orílẹ̀ tí owó tí ó kéré tàbí táṣẹ́rẹ́ ti ń wọlé. Nígbà tí ọ̀pọ̀ ohun èlò oníye máa ń gba àmúlò ọ̀nà àìsàn tóóró, One Health Tool gbìyànjú láti so pọ̀ ète èròngbà àti àfojúsùn àti dènà àti ṣe ìkóníjanu ètò fún ìdókòwò ètò ìlera tó yẹ. Irinṣẹ́ náà pèsè fún àwọn elétò pẹ̀lú àwòṣẹ̀ fún ṣíṣe àtúpalẹ̀ ìran náà, iye,ìtúpalẹ̀ ipa ètò ìlera ,ètò ètò owónàá,àti nínáwó fún ète pàtàkì fún gbogbo àìsàn tó ṣe fojú hàn àti àwọn ohun tí ètò ìlera kó sínú. Èyí ló mú èrò láti fi tó gbogbo àwọn ẹ̀ka létí jákèjádò ète ètò ìlera àti àgbékalẹ̀ ti ìjọba àpapọ̀. Àtọ̀jọ UHC- Àtòjọ UHC jẹ́ àká fún ètò ètò ìlera àti ìlọ́wọ́sí àwọn ẹ̀ka jẹ̀ka tí a yàn láti ran orílẹ̀ -èdè lọ́wọ́ láti tẹ̀síwájú nínú Universal Health Coverage (UHC ).","I-AccessMod – Leli yibhokisi lamathuluzi elakhiwe yiWHO ukuze kusizwe amazwe ukuthi ahlole izici zendawo zohlelo lwawo lwezempilo. Ibhekelela ngokuqondile izingqimba ezintathu zokuqala zohlaka olwaziwayo olwenziwe yiTanahashi (1978) ukuhlola ukufinyelela kwezinsiza zezempilo yonke indawo (izingqimba ezintathu eziqondile yilezi: inani labantu elihlosiwe, ukusabalala kokutholakala kanye nokusabalala kokufinyelela). I-EPIC – Yimodeli yokuqagela umthwalo wempilo engeyinhle (noma, ngokuphambene negalelo lokwenza ngcono impilo) ekusebenzeni kwezomnotho, ngemithelela eqondile kanye nengaqondile impilo enayo ezicini ezimbili eziyinhloko zokwenza umsebenzi: abasebenzi kanye nokokuqhuba umsebenzi okukhona. I-EPIC iqagela ukuthi ushintsho esimweni sempilo luthinta kanjani ubuningi bezisebenzi ezisebenzayo kanye nokuqongelelwa kokokuqhuba umsebenzi okungokoqobo bese ekugcineni amaholo kazwelonke. I-EPIC ingasetshenziselwa ukuqhuba isimo sokutshala imali kwezempilo. I-One Health Tool - I-OneHealth Tool isoftware eklanyelwe ukwazisa ngokuhlelwa kwempilo kuzwelonke emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Nakuba amathuluzi amaningi okusho izindleko ethatha indlela encane eqondene nezifo, i-OneHealth Tool izama ukuxhumanisa imigomo kanye nalokho okuphokophelwe kwezinhlelo zokulawula kanye nokuvimbela izifo kanye nokutshalwa kwezimali okudingekayo ezinhlelweni zezempilo. Ithuluzi lihlinzeka abahleli uhlaka olulodwa lokuhlaziywa kwesimo, izindleko, ukuhlaziywa komthelela empilweni, isabelomali, kanye nokuxhaswa ngezimali kwamasu azo zonke izifo ezinkulu kanye nezingxenye zohlelo lwezempilo. Ngakho-ke kuhloswe kakhulu ukwazisa umkhakha ngezinhlelo kanye nezinqubomgomo zezempilo ezibanzi zikazwelonke. I-UHC Compendium - I-UHC Compendium iyisizindalwazi sezinsiza zezempilo kanye nokungenelela okuhlangene okwenzelwe ukusiza amazwe ukuthi enze inqubekela phambili ebheke ekufiNyeleleni kwezeMpilo Yonke iNdawo (UHC)." +መረጃን ለማደራጀት እና ለማቅረብ ስልታዊ መንገድ የሚሰጥ ሲሆን ስለ ጤና አገልግሎቶች እና የጤና ድጋፎች ለማሰብ ማዕቀፍ ይሰጣል፡፡ የማጠቃሊያ የመረጃ ቋት አጠቃላይ የማስተዋወቅ፣ የመከላከያ፣ የማነቃቃት፣ የመሀድኒት፣ የማገገሚያ እና የማስታገሻ አገልግሎቶችን እ��ዲሁም ሙሉ የዘርፎችን ድጋፎችን ያጠቃልላል፡፡ የድጋፍ ማጠቃሊያው ደጋፊ ማስረጃዎችን፣ ተያያዥ የሰው እና የቁሳቁስ ግብአቶችን እና ድጋፎችን በሚመረጡበት ጊዜ በወጪ ተጽእኖ ላይ ፈጣን የሆነ የአንድ ማዕክል መዳረሻ ይሰጣል፡፡,"It provides a strategic way to organize and present information and creates a framework to think about health services and health interventions. The database for the Compendium spans the full spectrum of promotive, preventive, resuscitative, curative, rehabilitative, and palliative services, as well as a full complement of intersectoral interventions. The Compendium will provide rapid one-stop access to supporting evidence, associated human and material resource inputs, and feedback on cost impact as interventions are selected.","Yana bada wata hanya mai tsari don shirya da gabatar da bayanai da ƙirƙirar wata dabarar maida hankali a kan ayyukan lafiya da shirye-shiryen sa baki a harkar lafiya,. Tsarin ajiye bayanan ayyukan ya ƙunshi dukkan ire-iren ayyukan lafiya, wanda ya haɗa da ayyukan inganta lafiya da na kare cututtuka da na bada kulawar agajin gaggawa da na magance cututtuka da na taimakawa wajen warkarwa da bada tallafin marasa lafiya, da kuma shirye-shiryen sa baki da suka ƙunshi sashe da yawa. Tsarin tattara bayanan ayyuka yana ba da damar saurin samun shaidu da kayayyaki da ake buƙata da kuma bayanai a kan sakamakon kashe-kashen kuɗi kasancewar ana zaɓar tallafin.","Inatoa njia ya kimataifa ya kupanga na kuwasilisha taarifa na kuunda mfumo wa kufikiria kuhusu huduma za Afya na afua za afya. Hifadhidata ya muswada huo inahusu wigo kamili wa huduma za ukuzaji, kinga, ufufuo, tiba, urekebishaji, Tiba vilevile ukamilishaji kamili wa uingiliaji kati wa sekta. Muhtasari utatoa ufikiaji wa haraka wa hatua moja kwa ushahidi wa kuunga mkono, pembejeo zinazohusiana na rasilimali watu na nyenzo, na maoni juu ya athari ya gharama, kadri hatua zinavyochaguliwa.","Ó pèsè ète láti ṣètò àti ṣe àfihàn ìfitónilétí àti ṣẹ̀dà àwòṣe fún èrò nípa ètò ìlera àti ìlọ́wọ́sí ètò ìlera. Àká fún àtọ̀jọ là àárín ìgbéga, ìdènà, ìtají,ìwòsàn, àtúnṣe àti ètò ìpèsè àmáyédẹrùn, àti àwọn ohun tí yóò rán ìlọ́wọ́sí ẹlẹ́ka jẹ̀ka lọ́wọ́. Àtọ̀jọ náà yóò pèsè ìwọlé tó yára pẹ̀lú ẹ̀rí tó ní àtìlẹyìn, ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ènìyàn àti àwọn ohun èlò àti èsì lórí iye ipa bí a ṣe yàn ìlọ́wọ́sí.","Inikeza indlela enamasu yokuhlela kanye nokwethula ulwazi futhi yakhe uhlaka lokucabanga ngezinsiza zezempilo kanye nokungenelela kwezempilo. Isizindalwazi se-Compendium sisebenza ngokugcwele ngokuphathelene ngokwazisa, ukuvimbela, ukuvuselela, ukwelapha, ukubuyisela esimweni, kanye nezinsiza zokwelapha, kanye nokungenelela okuphelele kwemikhakha eyahlukene. I-Compendium izohlinzeka ngokufinyelela okusheshayo endaweni eyodwa ngokuphathelene nobufakazi obusekelayo, obufakiwe okuhlobene nabantu kanye nezinto ezibonakalayo, kanye nombiko ngomthelela wezindleko njengoba kukhethwa ukungenelela." +የጤና ተፅእኖ ግምገማ ማጠቃሊያ፡- የጤና ተጽዕኖ ግምገማ ፖሊሲ፣ ፕሮግራም ወይም ፕሮጀክት በሕዝብ ላይ በተለይም ለአደጋ በተጋለጡ ወይም በተቸገሩ የህበረተሰብ ክፍሎች ላይ ሊያመጣ የሚችለውን የጤና ጉዳት ለመፍታት የሚያገለግል ተግባራዊ አካሄድ ነው፡፡ የውሳኔ ሃሳቡን አወንታዊ የጤና ውጤቶቹን ከፍ ለማድረግ እና አሉታዊ የጤና ጉዳቶቹን ለመቀነስ ያላማ ያላቸው ጥቆማዎችን ለውሳኔ የህክምና እርዳታ ሰጪዎች እና ባለድርሻ አካላት ቀርበዋል፡፡ አሰራሩ በተለያዩ የኢኮኖሚ ዘርፎች ላይ ሊተገበር የሚችል ሲሆን ቁጥር፣ ጥራት ያለው እና አሳታፊ ቴክኒኮችን ይጠቀማል፡፡ የጤና ተጽዕኖ ግምገማው በአንድ የተወሰነ ፕሮፖዛል ከተጎዱት የህብረተሰብ ክፍሎች ጋር ስለሚገናኝበት መንገድ ያቀርባል፡፡ እንዲሁም በሽታን ወይም ጉዳትን ለመከላከል እና ጤናውን በንቃት ለማሳደግ ውሳኔ ሰጪዎች ስላሉ አማራጮች እና ማሻሻያዎች በምርጫቸው ላይ ይረዳቸዋል፡፡፡ በአራቱ የተሳሰሩ የዲሞክራሲ እሴቶች (የባለድርሻ አካላትን ተሳትፎ ማሳደግ)፣ ፍትሃዊነት (በዓለም ጤና ድርጅት ህዝብ ላይ የሚያሳድረውን ተጽእኖ ግምት ውስጥ በማስገባት)፣ በዘላቂ ልማት እና በሥነ-ምግባር ማስረጃዎች ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት በጤና ተፅእኖ ግምገማ ላይ በየዘርፎች ጤናን እና ደህንነትን በተለዋዋጭ ሁኔታ ለማሻሻል በመሳሪያዎች እና በተነሳሽነት ደረጃ ይደግፋል፡፡ በበለጠ ግን በጤና ለውጥ ግምገማ መሳሪያዎች እና ዘዴዎች ላይ ይሆናል፡፡ ተፅዕኖ፡- እንደ ትራንስፖርት፣ ግብርና እና መኖሪያ ቤት ያሉ የኢኮኖሚ ዘርፎች በጤና ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ አላቸው፡፡,"Health impact assessment Overview: Health Impact Assessment (HIA) is a practical approach used to judge the potential health effects of a policy, programme or project on a population, particularly on vulnerable or disadvantaged groups. Recommendations are produced for decision-makers and stakeholders, with the aim of maximising the proposal's positive health effects and minimising its negative health effects. The approach can be applied in diverse economic sectors and uses quantitative, qualitative and participatory techniques. HIA provides a way to engage with members of the public affected by a particular proposal. It also helps decision-makers make choices about alternatives and improvements to prevent disease or injury and to actively promote health. It is based on the four interlinked values of democracy (promoting stakeholder participation), equity (considering the impact on the whole population), sustainable development and the ethical use of evidence. WHO supports tools and initiatives in health impact assessment to dynamically improve health and well-being across sectors. More on Health impact assessment (HIA) tools and methods Impact: Economic sectors such as transport, agriculture and housing have profound impacts on health.","Ƙiyasin tasirin harkar lafiya Gamsashshen bayani; Shirin ƙiyasta tasirin harkar lafiya, wato (HIA) wata hanya ce ta ainihin da ake amfani da ita wajen ƙimanta tasiri/illolin lafiya na wani tsari ko shiri ko wani aikin al'umma a gaba, musamman a kan raunana da matalautan rukunin mutane. An bayar da shawarwari ga masu yanke doka da masu faɗa a ji, da manufar ninninka kyawawan tasirin abin da ake son cimma wa a harkar lafiyar da kuma rage munanan tasirinsa. Za a iya amfani da hanyar a ɓangarorin tattalin arziƙi daban-daban da kuma amfani da dabarau adadi da inganci. Tsarin ƙiyasin tasirin lafiya HIA yana buɗe hanyar da ake shigowa da mutane gari waɗanda wani al'amari na musamman ya shafesu. Yana kuma taimaka masu yin doka wajen yin zaɓi da kawo cigaba wajen kare faruwar cuta ko ciwo da kuma taimakawa wajen bunƙasa lafiya. An tsara shirin ne a kan siffofi guda huɗu masu alaƙa da juna: Ƴancin faɗar albarkacin bakin (barin duk wanda abin ya shafa ya shigo ya faɗi albarkacin bakinsu) da adalci (duba da yadda tasirinsa ke shafar al'umma gaba ɗaya) da cigaba mai ɗorewa da kuma amfani da shedu ta hanyar da ya dace. Hukumar lafiya ta duniya tana tallafawa hanyoyi da shirye-shirye a ƙiyasin tasirin lafiya domin inganta lafiya ta fannoni da dama da kuma walwala mutane a wasu ɓangarori. Ƙarin bayani a kan hanyoyi da tsare-tsaren shirin ƙiyasin tasirin lafiya (HIA) Tasiri: ɓangarorin tattalin arziƙi kamar su sufiri da noma da muhalli suna da babban tasiri a kan lafiya.","Tathmini ya athari za kiafya Muhtasari: Tathmini ya athari kwa Afya (HIA) ni mbinu ya vitendo inayotumiwa kutathmini athari za kiafya zinazoweza kusababishwa na sera, Programu au mradi kwa idadi ya watu, hususani kwa makundi yaliyo hatarini au visivyo na uwezo. Mapendekezo yanatolewa kwa watoa maamuzi na washikadau, kwa lengo la kuongeza athari chanya za afya ya pendekezo hilo ana kupunguza athari zake mbaya kiafya. Mbinu hiyo inaweza kutumika katika sekta mbalimbali za kiuchumi na kutumia mbinu za upimaji, ubora na shirikishi. HIA hutoa njia ya kushirikisha wanajamii walioathiriwa na pendekezo fulani. Pia husaidia watoa maamuzi kufanya uchunguzi kuhusu njia mbadala na uboreshaji ili kuzuia magonjwa na majeraha na kukuza Afya kikamilifu. Inatokana na maadili manne yaliyounganishwa ya kidemokrasia (kukuza ushiriki wa washikadau), usawa (kwa kuzingatia athari kwa watu wote), maendeleo endelevu na matumizi ya kimadili ya ushahidi. WHO inasaidia zana na mipango katika tathmini ya athari za afya ili kuboresha afya na ustawi katika sekta zote. Zaidi juu ya zana na mbinu za tathmini ya athari za afya (HIA) Athari: Sekta za kiuchumi kama vile usafiri, kilimo na makazi zina athari kubwa kwa Afya.","Ìgbéléwọ̀n ipa ìlera Ìsọnísókí: Ìgbéléwọ̀n ipa ìlera (HIA) jẹ́ ìlànà ìfisójú ìṣe tí a máa ń lò láti ṣe ìdájọ́ ohun ipa ti àlàkalẹ̀ ìlera, ètò tàbí iṣẹ́ àkànṣe lórí ènìyàn, ní pàápàá jù lọ ìsọ̀rí tí ò lágbára tàbí ní àìlera. Ìyànjú jẹ́ ohun tí a pèsè fún àwọn tí ó ń ṣe ìpinnu àti àwọn aláṣẹ, pẹ̀lú ìlépa láti ṣàmúlò àwọn àbá tí ó dára fún ipa ìlera àti ṣíṣe àdínkù ipa ìlera rẹ̀ tí kò da. A lè ṣe àmúlò ìlànà náà ní oríṣìí ọ̀nà ẹ̀ka ètò ọrọ̀ ajé àti lílo ìwé ìbéèrè, ìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò, àti àwọn ète ìkópa. HIA pèsè ọ̀nà láti kópa pẹ̀lú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ ti gbogbogboò tí abá kan kán àn. Ó tún ń ṣe ìrànwọ́ fún àwọn a-ṣe - ìpinnu láti yàn nípa ohun mìíràn àti ìtẹ̀síwájú sí í láti lè dènà àìsàn tàbí ọgbẹ́ àti láti lè ṣe àgbéga tí ó mọ́yan lórí fún ìlera. Ó dá lórí ohun mẹ́rin tí ó wọnú ohun tí ìjọba àwarawa dúró fún (ìgbégba ìkópa àwọn aláṣẹ), ọgbọọgba (ìwòye ipa lórí gbogbo ènìyàn), ohun ìdàgbàsókè ìrólágbára àti àwọn ohun tí ó jẹ mọ́ ẹ̀tọ́ ìlò ẹ̀rí. Àwọn ohun èlò àti ìdàgbàsókè tuntun tí WHO nínú ipa ìgbéléwọ̀n ìlera láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìlera lárà ọ̀tọ̀ àti ìgbé ayé ènìyàn jákèjádò ẹ̀ka. Ìtẹ̀síwájú lórí irinṣẹ́ àti ọ̀nà ìgbà ṣe iṣẹ́ Ìgbéléwọ̀n ipa ìlera (HIA) Ipa:Ẹ̀ka ètò ọrọ̀ ajé bí i tí ohun ìrìnnà, iṣẹ́ ọ̀gbìn, àti ilégbèé ní ipa málegbàgbé lórí ìlera.","Ukuhlolwa komthelela wezempilo Uhlolojikelele: UkuHlolwa koMthelela wezeMpilo (HIA) kuyindlela esebenzayo esetshenziselwa ukwahlulela imiphumela yezempilo engase ibe khona yenqubomgomo, uhlelo noma iphrojekthi enanini labantu, ikakhulukazi emaqenjini asengozini noma aswele amathuba. Izincomo zikhiqizelwa abathathi bezinqumo kanye nababambiqhaza, ngenhloso yokwandisa imiphumela emihle yezempilo yesiphakamiso kanye nokunciphisa imiphumela yayo emibi yezempilo. Le ndlela ingasetshenziswa emikhakheni yezomnotho ehlukahlukene futhi isebenzisa amasu enani, izinga kanye nokubamba iqhaza. I-HIA inikeza indlela yokuxhumana namalungu omphakathi athintwe isiphakamiso esithile. Futhi kusiza abathatha izinqumo ukuthi bakhethe ezinye izindlela kanye nokwenza kangcono ukuze bavikele izifo noma ukulimala futhi bagqugquzele impilo ngenkuthalo. Kusekelwe ebugugwini obune obuxhumene bentando yeningi (ukukhuthaza ukubamba iqhaza kwababambiqhaza), ukulingana (uma kucatshangelwa umthelela emphakathini wonke), ukuthuthukiswa okusimeme kanye nokusetshenziswa kobufakazi ngokwezimiso zokuziphatha. I-WHO isekela amathuluzi kanye nezinhlelo ekuhlolweni komthelela lwezempilo ukuze kwenziwe ngcono impilo kanye nenhlalakahle ngokushintshashintshayo kuyo yonke imikhakha. Okwengeziwe ngamathuluzi kanye nezindlela zokuHlola uMthelela kwezeMpilo (HIA) Umthelela: Imikhakha yezomnotho enjengezokuthutha, ezolimo kanye nezindlu inomthelela omkhulu empilweni." +ለምሳሌ፡- ትራንስፖርት በትራፊክ ላይ ለሚደርስ ጉዳት፣ ለአየር ብክለት እና ከፍተኛ ድምጽ ዋና ምክንያት ሲሆን ጤናማ የትራንስፖርት ፖሊሲዎች ማስቀመጥ እነዚህን አደጋዎች ለመቀነስ በመርዳት በእግር እና ብስክሌት ጉዞ እንዲያደርጉ ያበረታታሉ፡፡ በግብርናው ላይ ማዳበሪያ እና ፀረ-ተባይ መድሃኒቶች የሰብል ምርትን ሊያሳድጉ ይችላሉ ነገር ግን በብልሀት መጠቀም የግብር ሰራተኞችን እና ሸማቾችን ከመጠን በላይ ከፈጠር የኬሚካል መጋለጥን መጠበቅ አስፈላጊ ነው፡፡ የጤና ተፅእኖ ግምገማ ፖሊሲውን ለማዘጋጀት እና ውሳኔ ሰጪዎችን በእነዚህ እና በሌሎች ሁኔታዎች ለመርዳት ጠቃሚ መሳሪያ ሊሆን ይችላል፡፡ የጤና ተጽዕኖ ግምገማው በልዩው ፕሮፖዛል ከተጎዱት የህብረተሰብ ክፍሎች ጋር የሚገናኝበትን መንገድ ስለሚሰጥ አንድ ድርጅት ወይም አጋር ማህበረሰቡን ማሳተፍ እንደሚፈልግ እና ለስጋቶቻቸው ገንቢ ምላሽ ለመስጠት ፈቃደኛ መሆኑን ያሳያል፡፡ እነዚህ የህዝቡ አስተያየት ከባለሙ አስተያየት እና ሳይንሳዊ መረጃ ሊነጻጸር የሚችል ሲሆን እያንዳንዱ የመረጃ ምንጭ በጤና ተጽዕኖ ግምገማ ላይ እኩል ዋጋ አለው፡፡ የሚወጡት ውሳኔዎች ግልጽነት እና ንቁ ተሳትፎ ላይ የተመሰረቱ በመሆናቸው በሁሉም ባለድርሻ አካላት በቀላሉ ተቀባይነት ይኖራቸዋል፡፡ ምንጮች፡- የጤና ተጽኖ ግምገማ የሚጀምሩት የሚመለከታቸውን ባለድርሻ አካላት በመለየት ነው፡፡ ይህ አብዛኛውን ጊዜ ብዙ ቁጥር ያላቸው የሚመለከታቸው ሰዎችን እና ድርጅቶችን ያፈራል፡፡ ጤና ተጽዕኖ ግምገማው ባለድርሻ አካላትን ወሳኝ በሆነው መንገድ ለማሳተፍ እና መልእክቶቻቸው እንዲሰሙ የሚያደርግ ማዕቀፍ ነው፡፡ ሂደቱ በፕሮግራሙ ወይም በፕሮጄክቱ በቀጥታ የሚጎዱ አልሚዎች እና እቅድ አውጪዎች፣ ቀጣሪዎች እና ማህበራት፣ የአካባቢ እና የሀገር ው���ጥ የጤና ሰራተኞች እና በህብረተሰቡ ውስጥ የሚኖሩ በተለይም በጣም ተጋላጭ የሆኑ የማህበረሰቡ አባላት እና እነዚያን ጨምሮ ውሳኔ አሰጣጡን ለመምራት በፕሮጀክቱ እና በሰፊው ማህበረሰብ ውስጥ ያሉትን ሁሉንም ግብአቶችን ይስባል፡፡,"For instance, transport is a major factor in traffic injuries, air pollution and noise, and healthy transport policies can help reduce these risks, as well as promoting walking and cycling. In agriculture, fertilizers and pesticides may boost crop yields, but wise use is important to protect farm workers and consumers from excessive chemical exposure. Health impact assessment can be a valuable tool for helping to develop policy and assisting decision-makers in these and other areas. Because HIA provides a way to engage with members of the public affected by a particular proposal, it can show that an organization or partnership wants to involve a community and is willing to respond constructively to their concerns. The views of the public can be considered alongside expert opinion and scientific data, with each source of information being valued equally within the HIA. The resulting decisions are often more easily accepted by all stakeholders because they are based on the ideals of transparency and active participation. Resources: Health impact assessments begin by identifying the relevant stakeholders. This usually produces a large number of relevant people and organizations. HIA is a framework to implicate stakeholders in a meaningful way, allowing their messages to be heard. The process draws on all resources in the project and wider community to help guide decision making, including developers and planners, employers and unions, local and national health workers, and those living in the community—particularly the most vulnerable members of the community and those directly impacted by the programme or project.","Misali, sufiri wani babban al'amari ne wajen samun ciwuka yayin tafiye-tafiye da gurɓatar iska da ƙara, sannan kuma kyawawan tsare-tsaren sufuri zasu iya taimaka wa wajen rage waɗannan haɗarorin, da kuma ƙarfafa tafiya a ƙafa da keke. A harkar noma, takin zamani da magungunan ƙwari zasu iya bunƙasa amfanin gona, sai dai amfani dasu na da muhimmanci domin kare ma'aikatan gona da masu amfani da kayan gona daga faɗawa haɗarin sinadarin kyamical sosai. Yin ƙiyasin tasirin lafiya zai iya zama wata hanya ce mai amfani wajen taimakawa samar da tsari da taimakawa masu yin doka a waɗannan fannonin da wasu ma. Saboda shirin ƙiyasin tasirin lafiya HIA na buɗe hanyar shigo da jama'ar garin da wani al'amarin da za a gudanar ya shafa, yana nuna cewa wata ƙungiyar ko wani haɗin gwiwa na son shigo da al'umma sannan a shirye yake wajen amsa koke-koken su don kawo gyara. Za a iya karɓar ra'ayoyin mutane tare da ra'ayoyin ƙwararru da bayanan kimiyya, tare da bawa kowacce hanyar samun bayanan muhimmanci cikin daidaito a tsarin ƙiyasin tasirin harkar lafiya. Waɗanda abin ya shafa na saurin yadda da sakamakon abubuwan da aka yanke saboda an yanke su bisa abin da ya dace da suke a fili ba ɓoye-ɓoye da kuma shigo da jama'a sosai. Abubuwan da shirin ya ƙunsa: shirye-shiryen ƙiyasin tasirin harkar lafiya sun fara nemo masu faɗa a ji a da suke da alaƙa da shirin. Hakan nasa ana samun mutane da ƙungiyoyin da abin ya shafa da yawa. Shirin ƙiyasin tasirin harkar lafiya HIA wani tsari ne na nuna matsalolin waɗanda abin ya shafa ta hanyar da ya dace, inda yake sawa ana jin saƙonninsu. Shirin ya ƙunshi duk wanda yake cikin aikin da kuma al'umma domin taimaka wa wajen yake shawarwari, wanda ya haɗa da masu ƙirƙira da masu tsayawa da kamfanoni/masu ɗaukar aiki da ƙungiyoyi, ma'aikatan lafiya na gida da na ƙasa da al'ummar gari, musamman waɗanda shirin ko aikin ya shafa kai tsaye.","Kwa mfano, usafiri ni sababu kuu katika majeraha ya kitrafiki, uchafuzi wa hewa na kelele, na sera za usafiri wa afya zinaweza kusaidia kupunguza hatarihizi, vilevile kukuza kutembea na kuendesha baiskeli. Katika kilimo, mbolea na viuatilifu vinaweza kuongeza mavuno ya mazao, lakini matumizi ya busara ni muhimu ili kuwalinda wafanyakazi wa mashambani na walaji dhidi ya kuathiriwa na kemikali kupita kiasi. Tathmini ya athari za Afya inaweza kuwa zana muhimu ya kusaidia kuunda sera na kusaidia watoa maamuzi katika maeneo haya na mengine. Kwa sababu HIA hutoa njia ya kuwasiliana na wanajamii walioathiriwa na pendekezo fulani, inaweza kuonyesha kwamba shirika au ushirikiano unataka kuhusisha jamii na uko tayari kujibu masuala yao kwa njia inayojenga. Maoni ya umma yanaweza kuzingatiwa pamoja na maoni ya kitalaamu na Data ya kisayansi, na kila chanzo cha habari kikithaminiwa kwa usawa ndani ya HIA. Maamuzi yanayotokana mara nyingi hukubaliwa kwa urahisi zaidi na washikadau wote kwa sababu yanatokana na maadili ya uwazi na ushirikishwaji hai. Rasilimali: Tathmini ya athari za kiafya huanza kwa kubaini washikadau husika. Hii kwa kawaida hutoa idadi kubwa ya watu na mashirika husika. HIA ni mfumo wa kuwahusisha wadau kwa njia kamilifu, kuruhusu ujumbe wao kusikilizwa. Mchakato unatumia rasilimali zote katika mradi na jumuia kubwa zaidi ili kusaidia kutoa maamuzi, ikiwa ni pamoja na watengenezaji na waangaji, waajiri na vyama vya wafanyakazi, wahudumu wa afya wa ndani na kitaifa, na wale wanaoishi katika jamii hasa wanachama waliohatarini zaidi katika jamii na wale walioathiriwa moja kwa moja na programu au mradi.","Bí àpẹẹrẹ, ohun ìrìnnà jẹ́ kókó ohun nínú egbò súnkẹrẹ-fàkẹrẹ, àdàlù ariwo àti afẹ́fẹ́, àti àlàkalẹ̀ ohun ìrìnà tí ó dángájíá lè ṣe ìrànwọ́ láti ṣe àdínkù àwọn ewu wọ̀nyí, bákan náà ṣíṣe àgbéga fífi ẹsẹ̀ rìn àti wíwá kẹ̀kẹ́. Nínú ètò ọ̀gbìn, ajílẹ̀ àti ogún a-pá-kòkòrò máa ń mú kí irẹ ọkọ jáde dáadáa, ṣùgbọ́n ìlò ọlọ́gbọ́n ṣe pàtàkì láti dáàbò bo àwọn òṣìṣẹ́ inú oko àti àwọn tó ń jẹ oúnjẹ tí ó ní kẹ́míkà tí ó pọ̀jù. Ìgbéléwọ̀n ipa ìlera lè jẹ́ irinṣẹ́ tí ó pegedé láti ṣe ìrànwọ́ fún ìdàgbàsókè àlàkalẹ̀ àti ìrànwọ́ fún àwọn aṣèpinnu nínú èyí àti àwọn agbègbè mìíràn. Nítorí HIA máa ń pèsè ọ̀nà láti mú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ gbogbogboò tí àbá kan bá kàn kópa, ó lè ṣe àfihàn pé ilé - iṣẹ́ tàbí abánidókòwò fẹ́ jẹ́ kí agbègbè kan kópa, ó sì ṣe tán láti dá sí ẹ̀dùn ọkàn wọn lọ́nà tí ó lóye. Èrò àwọn gbogbogboò jẹ́ èyí tí a lè rí pẹ̀lú tí èrò àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ àti dátà ìmọ̀ sáyẹ̀nsì, pẹ̀lú orísun ìròyìn tó jẹ́ èyí tí ó kọjú pẹ̀lú láàárín tí HIA. Àbájáde ìpinnu sáábà máa ń rọrùn láti gbà fún àwọn aláṣẹ, nítorí wọ́n máa ń gùnlé èrò tí ó mọ́ gaara àti ìkópa tí kò lẹ́gbẹ́. Ohun èlò àlùmọ́nì :Health Impact Assessment bẹ̀rẹ̀ nípa ṣíṣe àfihàn àwọn aláṣẹ tí ó ṣe pàtàkì. Èyí sáábà máa ń pèsè ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ ènìyàn tí ó ṣe pàtàkì àti ilé - iṣẹ́. HIA jẹ́àwòṣe láti mú àwọn aláṣẹ ní ọ̀nà tí ó ní ìtumọ̀, gbígba ohun tí Wọ́n sọ di èyí tí à ń gbọ́. Ètò náà fà gbogbo ohun èlò iṣẹ́ àkànṣe àti agbègbè tí ó gbòòrò láti ṣe ìrànwọ́ fún ìpinnu ṣíṣe láì yọ àwọn onídàgbàsókè àti elétò, àwọn òṣìṣẹ́ àti àjọ òṣìṣẹ́, ní abélé àti àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìlera ti ìjọba àpapọ̀, àti àwọn tí ó ń gbé ní àwùjọ náà - pàápàá jù lọ àwọn aláìlágbára tí ń bẹ lágbègbè àti àwọn tí ètò tàbí iṣẹ́ àkànṣe nípa tààrà lórí wọn.","Isibonelo, ezokuthutha ziyisici esiyinhloko ngokuphathelene nokulimala emgwaqweni, ukunukubezwa komoya kanye nomsindo, futhi izinqubomgomo zezokuthutha ezinempilo zingasiza ekunciphiseni lezi zingozi, kanye nasekukhuthazeni ukuhamba ngezinyawo kanye nokuhamba ngamabhayisikili. Ezolimo, umanyolo kanye nezibulali-zinambuzane kungathuthukisa isivuno sezitshalo, kodwa ukusetshenziswa ngokuhlakanipha kubalulekile ekuvikeleni izisebenzi zasemapulazini kanye nabathengi ekuchayekeni ngokweqile kumakhemikhali. Ukuhlolwa komthelela empilweni kungaba yithuluzi eliwusizo lokusiza ekuthuthukiseni inqubomgomo kanye nokusiza abathatha izinqumo kulezi zindawo kanye nakwezinye izindawo. Ngenxa yokuthi iHIA ihlinzeka ngendlela yokuxhumana namalungu omphakathi athintwe isiphakamiso esithile, ingabonisa ukuthi inhlangano noma inhlangano esebenza ngokubambisana ifuna ukubandakanya umphakathi futhi izimisele ukusabela kahle kulokho okuwukhathazayo. Imibono yomphakathi ingacatshangelwa kanye nombono wongoti kanye nedatha yesayensi, futhi umthombo ngamunye wolwazi waziswa ngokulinganayo ngaphakathi kweHIA. Izinqumo eziwumphumela zivame ukwemukelwa kalula yibo bonke ababambiqhaza ngoba zisekelwe emibonweni yokubeka konke obala kanye nokubamba iqhaza. Izinsizakusebenza: Ukuhlolwa komthelela empilweni kuqala ngokuhlonza ababambiqhaza abafanele. Lokhu kuvame ukukhiqiza inani elikhulu labantu kanye nezinhlangano ezifanele. I-HIA iwuhlaka lokuthinta ababambiqhaza ngendlela enenjongo, okuvumela ukuthi imilayezo yabo izwakale. Inqubo isebenzisa zonke izinsiza kuphrojekthi kanye nomphakathi ngokubanzi ukusiza ukuqondisa ukuthatha izinqumo, okuhlanganisa onjiniyela kanye nabahleli, abaqashi kanye nezinyunyana, izisebenzi zezempilo zasendaweni kanye nezikazwelonke, kanye nalabo abahlala emphakathini — ikakhulukazi amalungu omphakathi asengcupheni kakhulu kanye nalabo abathintwe ngokuqondile uhlelo noma iphrojekthi." +የጤና ተጽዕኖ ግምገማ ሂደት የሚጀምረው የፖሊሲውን፣ የፕሮግራሙን ወይም የፕሮጀክቱን የጤና አግባብነት በፍጥነት ለማረጋገጥ በሚደረጉ የምርመራ እንቅስቃሴዎች ነው፡፡ ከዚያም ዋና ዋና ጉዳዮችን እና የህዝብ ጥያቄዎችን በመርመር ድንበሮችን እና ተስፋ የሚደርግበትን ውጤት ያመጣል፡፡ በግምገማ ምዕራፍ ላይ በጣም በተጎዱት ላይ በፕሮጀክቱ የጤና ተጽኖዎች ላይ ፈጣን ወይም ጥልቅ ግምገማ ተካሂዷል፡፡ የውሳኔ አሰጣጥን ለመምራት የሚረዱ መደምደሚያዎች እና የምክረ ሀሳቦች በአዎንታዊ እና አሉታዊ ገጽታዎች ላይ ይዘጋጃሉ፡፡ ፕሮጀክቱ ሲጠናቀቅ ወይም ፖሊሲው ሲጀመር ውጤቱም ተመዝግቦ እና ተንትኖ ያለውን የማስረጃ መሰረት ለማጎልበት እና በኋላ የሚመጡትን እድገቶች በተሻለ ለማሳወቅ የጤና ተጽኖ ግምገማ የክትትል ደረጃውን ያስጀምራል፡፡ የጤና ተጽዕኖ ግምገማ መሳሪያዎች በእግር እና በብስክሌት መራመድን መጨመር የጤና እና ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖዎችን ለመገመት የሚያገለግል ድህረ-ገጽ ተኮር መሳሪያን ለመጠቀም እና ብስክሌት መንዳትን ያካትታሉ፡፡,"The HIA process begins with screening activities meant to quickly establish the health relevance of the policy, programme or project. It then investigates the key issues and public concerns and creates boundaries and expectations. In the appraisal phase, a rapid or in-depth assessment is completed on the health impacts of the project with a focus on those most affected. Conclusions and recommendations are then prepared on the positive and negative aspects to help guide decision making. When the project is complete or the policy is initiated, HIA begins the monitoring phase, in which the impacts are recorded and analysed to enhance the existing evidence base and better inform later developments. Tools for HIA include HEAT for walking and cycling a web-based tool used to estimate the health and economic impacts of increased walking and cycling.","Tsarin ƙiyasin tasirin harkar lafiya HIA yana farawa ne da tantance ayyukan da aka samar don sauri wajen tabbatar da dangantakar harkar lafiya da tsarin da shirin ko kuma aikin. Yana kuma binciko manyan matsaloli da damuwar al'umma da kuma samar da iyaka da tsammani. Lokacin yin alƙalancin aikin, tasirin harkar lafiya na aikin ana ƙimanta su da sauri kuma gaba ɗaya, tare da maida hankali ga waɗanda abin yafi shafa. Ana shirya kammala da shawarwari da aka bayar bisa abubuwa masu kyau da marasa kyau don taimakawa wajen yanke hukunci. Lokacin da aikin ya zama kammalalle ko aka fara tsarin, shirin ƙiyasin tasirin harkar lafiya sai ya fara aikin sa ido, wanda ake nannaɗa da nazarin tasirin domin ƙarfafa shedar da ake da ita sannan kuma daga bisa sai a sanar da cigaban da aka samu. Hanyoyin shirin ƙiyasin tasirin harkar lafiya HIA sun haɗa da shirin 'HEAT' na ƙarfafa yin tafiya a ƙafa da keke; wata manhajar yanar gizo ce da ake amfani da ita wajen ƙiyasta tasirin lafiya da tattalin arziƙi na ƙaruwar yin tafiya a ƙafa da keke.","Mchakato wa HIA huanza na shughuli za uchunguzi zinazokusudiwa kubainisha kwa haraka umuhimu wa afya wa sera, programu au mradi. Kisha inachunguza masuala muhimu na matatizo ya umma na kuunda mipaka na matarajio. Katika awamu ya tathmini, tathmini ya haraka au ya kina inakamilishwa juuya athari za kiafya za mradi kwa kuzingatia wale walioathiriwa zaidi. Mahitimisho na mapendekezo hutayarishwa juu ya vipengele chanya na hasi ili kusaidia kuongoza kufanya maamuzi. Mradi unapokamilika au sera inapoanzishwa, HIA huanza awamu ya ufuatiliaji ambapo athari hurekodiwa na kuchambuliwa ili kuimarisha msingi wa ushahidi uliopo na kufahamisha vyea maendeleo ya baadae. Zana za HIA ni pamoja na HEAT kwa kutembea na kuendesha baiskeli zana inayotegemea wavuti inayotumika kukadiria athari za kiafya na kiuchumi za kuongezeka kwa matembezi na kuendesha baiskeli.","Iṣẹ́ àkànṣe HIA bẹ̀ẹ́rẹ̀ pẹ̀lú ìyẹ́wò àwọn iṣẹ́ tí ó yẹ ní ṣíṣe kánkán fún ìfẹsémúlẹ̀ ètò ìlera tí ó wà ní ìbáramu pẹ̀lú ètò ìmúlò, ètò iṣẹ́ àti iṣẹ́ àkànṣe. Ó tún ń ṣe ìwádìí ohun tí ó jẹ́ kókó àti tí ó jẹ́ ẹ̀dùn ọkàn àwọn ará ìlú àti ìdásílẹ̀ ààlà àti ìrètí. Ní abala ìgbóríyìn, ìgbéléwọ̀n tí ó ìjìnlẹ̀ jẹ́ èyí tí a parí lórí ipa ìlera fún iṣẹ́ àkànṣe pẹ̀lú àfojúsùn lórí àwọn tí ó kàn. Ìkádìí àti ìyànjú jẹ́ èyí tí a pèsè ní ipa tí ó dára àti èyí tí kò dára láti ṣe ìrànwọ́ nínú ìpinnu ṣíṣe. Nígbà tí iṣẹ́ àkànṣe bá parí tàbí ètò ìmúlò di àwárí, HIA bẹ̀ẹ̀rẹ̀ ìpele ìtọpinpin, èyí tí ipa rẹ̀ jẹ́ kíkọ sílẹ̀ àti títúpalẹ̀ láti ṣe ìrànwọ́ àwọn ẹ̀rí tí ó ti wà tẹ́lẹ̀ àti ṣe ìfitónilétí tí yóò dáa tó bá yá fún ìdàgbàsókè. Àwọn irinṣẹ́ fún HIA ni HEAT fún fífi ẹsẹ̀ rìn àti kẹ̀kẹ́ wíwà ohun èlò orí ẹ̀rọ ayélujára tí a máa ń lò láti ṣe òdiwọ̀n ìlera àti ipa ètò ọrọ̀ ajé lórí ìrìn pípọ̀si àti fífi kẹ̀kẹ́ rìn.","Inqubo ye-HIA iqala ngemisebenzi yokuhlunga ehloselwe ukusungula ngokushesha ukubaluleka kwezempilo kwenqubomgomo, uhlelo noma iphrojekthi. Ibe seliphenya izinkinga eziyinhloko kanye nokukhathazeka komphakathi futhi yenze imingcele kanye nokulindelekile. Esigabeni sesincomo, ukuhlolwa okusheshayo noma okujulile kuyaphothulwa ngokuphathelene nemiphumela yezempilo yephrojekthi kugxilwe kulabo abathinteke kakhulu. Iziphetho kanye nezincomo zibe sezilungiswa ngokuphathelene nezici ezinhle kanye nezimbi ukuze kusize ngokuphathelene nokuqondisa ukuthatha izinqumo. Lapho iphrojekthi isiphothuliwe noma kuqaliswa inqubomgomo, iHIA iqala isigaba sokuqapha, lapho imithelela ibhalwa futhi ihlaziywa khona ukuze kuthuthukiswe ubufakazi obuvele bukhona futhi kwaziswe kangcono okwenzeke kamuva. Amathuluzi e-HIA ahlanganisa i-HEAT ephathelene nokuhamba ngezinyawo kanye nokuhamba ngamabhayisikili okuyithuluzi elisekelwe kuwebhu elisetshenziselwa ukuqagela imiphumela yezempilo kanye nezomnotho yokukhuphuka kokuhamba ngezinyawo kanye nokuhamba ngamabhayisikili." +ጤናን የሚደግፉ ትምህርት ቤቶች ማጠቃሊያ፡- ጤናን የሚያስፋፋ ትምህርት ቤት እንደ ጤናማ ኑሮ፣ የመማር እና የመስራት አቅሙን የሚያጠናክር ነው፡፡ ጤናን የሚያበረታታ ትምህርት ቤት፡- በሁሉም ምዕራፎች ላይ ጤናን እና ትምህርትን ያዳብራል፡፡ ትምህርት ቤቱን ጤናማ ቦታ ለማድረግ በሚደረገው ጥረት ላይ የጤና እና ትምህርት ባለስልጣናትን፣ መምህራንን፣ የመምህራን ማህበራትን፣ ተማሪዎችን፣ ወላጆችን፣ የጤና ሕክምና አቅራቢዎችን እና የማህበረሰብ መሪዎችን ያሳትፋል፡፡ ጤናማ አካባቢን፣ የትምህርት ቤት ጤና መኖሩ ትምህርትን እና የትምህርት የጤና አገልግሎቶችን ከትምህርት ቤት/ማህበረሰብ ፕሮጀክቶች እና ማዳረስ፣ የጤና ማስፋፊያ ፕሮግራሞችን ለሰራተኞች፣ የአመጋገብ እና የምግብ ደህንነት ፕሮግራሞችን፣ የአካላዊ ትምህርት እና የመዝናኛ እድሎችን እና የምክር ፕሮግራሞችን፣ ማህበራዊ ድጋፍን እና እና የአእምሮ ጤና ለማስተዋወቅ ጥረት ያደርጋል፡፡ የግለሰቡን ደህንነት እና ክብርን የሚያከብሩ፣ በርካታ የስኬት እድሎችን የሚያመጡ ፖሊሲዎችን እና ልምዶችን መተግበር መልካም ጥረቶችን እና አላማዎችን በማስቀመጥ ለግላዊ ስኬቶችን እውቅና ይሰጣል፡፡ የትምህርት ቤቱን ሰራተኞች፣ ቤተሰብ እና የማህበረሰብ አባላት እንዲሁም የተማሪዎችን ጤና ለማሻሻል ጥረት በማድረግ ማህበረሰቡ ለጤና እና ለትምህርት ስላለው አብርክቶ ወይም ጉዳቱን እንደሚያዳክም እንዲረዱ ከማህበረሰቡ መሪዎች ጋር በቅርበት ይሰራል፡፡ ትኩረት፡- ጤናን የሚያስፋፉ ትምህርት ቤቶች ትኩረት የሚሰጡት በ፡- ራስን እና ሌሎችን መንከባከብ፡፡ ጤናማ ውሳኔዎችን በማሳለፍ እና የአኗኗር ዘይቤዎችን መቆጣጠር፡፡,"Health promoting schools Overview: A health promoting school is one that constantly strengthens its capacity as a healthy setting for living, learning and working. A health promoting school: Fosters health and learning with all the measures at its disposal. Engages health and education officials, teachers, teachers' unions, students, parents, health providers and community leaders in efforts to make the school a healthy place. Strives to provide a healthy environment, school health education, and school health services along with school/community projects and outreach, health promotion programmes for staff, nutrition and food safety programmes, opportunities for physical education and recreation, and programmes for counselling, social support and mental health promotion. Implements policies and practices that respect an individual's wellbeing and dignity, provide multiple opportunities for success, and acknowledge good efforts and intentions as well as personal achievements. Strives to improve the health of school personnel, families and community members as well as pupils; and works with community leaders to help them understand how the community contributes to, or undermines, health and education. Focus: Health promoting schools focus on: Caring for oneself and others. Making healthy decisions and taking control over life's circumstances.","Makarantun inganta lafiya Gamsashshen bayani: Makarantar da ke inganta lafiya itace wacce koyaushe ke ƙarfafa kasancewarta lafiyayyen gurin rayuwa da koyo da aiki. Makarantar dake inganta lafiya: Tana bunƙasa lafiya da koyo ta hanyar amfani da dukkanin hanyoyin da take da su. Tana shigo da jami'an lafiya da ilimi da malamai da ƙungiyoyin malamai da ɗalibai da iyaye da masu bada kulawar lafiya da shugabannin al'umma a wani ƙoƙarin maida makaranta lafiyayyen guri. Tana ƙoƙarin samar da lafiyayyen muhalli da ilimin kiwon lafiya na makaranta, da kuma ayyukan kiwon lafiya na makaranta tare da ayyukan makaranta/al'umma da shirin zagayen tallafawa mutane da shirye-shiryen inganta lafiyar ma'aikata da shirye-shirye a kan cin abinci mai gina jiki da lafiyar abinci da damarmakin kula da lafiyar jiki da ayyukan nishaɗi, da shirye-shiryen bada shawarwari da na tallafawa mutane da kuma na inganta lafiyar ƙwaƙwalwa. Tana aiwatar da tsare-tsare da ayyukan da suke kula da walwalar mutum da mutuncinsu da samar da damarmaki da yawa na samun nasara, da yabawa da kyakykyawan ƙoƙari da manufofi da kuma cimma nasarar ƙashin kai. Tana ƙoƙarin inganta lafiyar ma'aikatan makarantar da iyalansu da al'ummar gari da kuma ɗalibai; da kuma yin aiki tare da shugabanin al'umma domin taimaka musu su fahimci yadda al'umma ke bada gudunmawa ga, ko haifar da matsala ga lafiya da ilimi. Inda ta maida hankali: Makarantun inganta lafiya sun maida hankali a kan: Kulawa da kai da kuma wasu. Yin hukunci/yanke shawara masu kyau da kuma tafiyar da sha'anin matsalolin rayuwa.","Shule zinazokuza Afya Muhtasari: Shule inayokuza Afya ni ile inayoimarisha uwezo wake kila wakati kama mazingira mazuri ya kuishi, kujifunza na kufanya kazi shule ya kukuza Afya: Hukuza Afya na kujifunza pamoja na hatua zote zinazotolewa. Inashirikisha maafisa wa afya na elimu, walimu, vyama vya walimu, wanafunzi, wazazi, watoa huduma za afya na viongozi wa jamii katika juhudi za kufanya shule kuwa mahali pa Afya. Inahitaji kutoa mazingira mazuri, elimu ya afya ya shule na huduma za afya shuleni pamoja na miradi ya shule/ jamii na uhamishaji, programu za kukuza afya kwa wafanyakazi, lishe na programu za usalama wa chakula, fursa za elimu ya viungo na burudani, na programu za ushauri nasaha, usaidizi wa kijamii na kukuza afya ya akili. Hutekeleza sera na desturi zinaoheshimu ustawi na utu wa mtu, kutoa fursa nyingi za mafanikio, na kutambua juhudi na nia njema vilevile mafanikio ya kibinafsi. Inahitaji kuboresha afya ya wafanyakazi wa shule, familia na wanajamii pamoja na wanafunzi; na hufanya kazi na viongozi wa jamii kuwasaidia kuelewa jinsi jamii inavyochangia, au kudhoofisha, Afya na elimu. Zingatio: Shule zinazokuza Afya zinazingatia: Kujiajili mwenyewe na wengine. Kufanya maamuzi yenye afya na kudhibiti hali za maisha.","Àwọn ilé-ẹ̀kọ́ tó ń ṣe àgbéga ètò ìlera Ìsọníṣóki: Ilé-ẹ̀kọ́ tí ó ń ṣe àgbéga ètò ìlera jẹ́ ọ̀kan tó máa ń ṣe ìrólágbára ipá rẹ̀ déédéé fún ètò ìgbé tí ó wà ní ìlera, kí kọ́ àti ṣíṣe iṣẹ́. Ilé-ẹ̀kọ́ tí ó ń ṣe àgbéga ìlera: Ó máa ń ṣe ìtọ́jú ìlera àti ẹ̀kọ́ pẹ̀lú ohun gbogbo tí ó wà ní ìkáwọ́ wọn. Ó máa ń jẹ́ kí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti ètò ẹ̀kọ́ kópa, àwọn olùkọ́, ẹgbẹ́ àwọn olùkọ́ akẹ́kọ̀ọ́, òbí, àwọn Olùpèsè ètò ìlera àti ìgbìyanjú àwọn adarí agbègbè láti mú ilé- ẹ̀kọ́ di ibi tí ìlera wà láti gbé. Ṣakitiyan láti pèsè àyíká tí ó ní ìlera, ètò ẹ̀kọ́ ìlera ní ilé-ẹ̀kọ́, àti ètò ìlera ní ilé-ẹ̀kọ́ pẹ̀lú tí ilé-ẹ̀kọ́ àti ètò àkànṣe agbègbè àti àwọn ọwọ́jà, ìgbélárugbẹ ètò ìlera fún àwọn òṣìṣẹ́, oúnjẹ tí ó ṣáráloore àti ètò ìtọ́jú oúnjẹ, ànfààní fún ẹ̀kọ́ wíwà ní ìlera àti eré ìdárayá, àti ètò fún ìgbani níyànjú àtìlẹyìn ìbágbépọ̀ àwùjọ àti ìgbéga ìlera ọpọlọ. Ètò ìmúlò tí ó ti di ṣíṣe àti ìfikọ́ra tí ó bọ̀wọ̀ fún ìgbé ayé oníkálùkù àti iyì, ìpèsè ànfààní tí ó pọ̀ fún àṣeyọrí, àti ìmọrírì akitiyan tí ó dáa àti èrò, pẹ̀lú àṣeyọrí tara ẹni. Ṣakitiyan láti mú àtúnṣe tún bá ìlera àwọn òṣìṣẹ́ ilé-ẹ̀kọ́, ẹbí àti àwọn tí Wọ́n jọ wà ní agbègbè pẹ̀lú àwọn akẹ́kọ̀ọ́; àti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn adari agbègbè láti lè ràn Wọ́n lọ́wọ́ láti ní òye bí agbègbè ṣe ń dá sí í tàbí àìṣetó, ìlera àti ètò ẹ̀kọ́. Àfojúsùn: Ilé-ẹ̀kọ́ tí ó ń ṣe àgbéga ètò ìlera fojúsun: Títọ́jú Ara ẹni àti àwọn yòókù. Ṣíṣe ìpinnu tí ó dára àti gbígba àkóso lórí ipò tí ayé lè fini sí.","Izikole ezikhuthaza impilo Uhlolojikelele: Isikole sesikhuthaza impilo yileso esihlala siqinisa esikwazi ukukwenza njengendawo yokuphila enempilo, eyokufunda kanye nokusebenza. Isikole ezikhuthaza impilo: Sigqugquzela impilo kanye nokufunda ngazo zonke izindlela esinazo. Sibandakanya izikhulu zezempilo kanye nezemfundo, othisha, izinyunyana zothisha, abafundi, abazali, abahlinzeki bezempilo kanye nabaholi bomphakathi emizamweni yokwenza isikole sibe yindawo enempilo. Siphokophelela ukuhlinzeka ngendawo enempilo, imfundo yezempilo yesikole, kanye nezinsiza zezempilo esikoleni kanye namaphrojekthi esikole/omphakathi kanye nokufinyelela kwabanye, izinhlelo zokuthuthukisa ezempilo zezisebenzi, izinhlelo zokudla okunomsoco kanye nokuphepha kokudla, amathuba esifundo zokuzivocavoca kanye nokokuzithokozisa, kanye nezinhlelo zokwelulekwa, ukusekelwa kwezenhlalo kanye nokuthuthukiswa kwempilo yengqondo. Sisebenzisa izinqubomgomo kanye nemikhuba ehlonipha inhlalakahle kanye nesithunzi somuntu, enikeza amathuba amaningi okuphumelela, futhi ivume imizamo kanye nezinhloso ezinhle kanye nempumelelo yomuntu uqobo. Siphokophela ukwenza ngcono impilo yezisebenzi zesikole, imindeni kanye namalungu omphakathi kanye nabafundi; futhi sisebenzisana nabaholi bomphakathi ukubasiza baqonde ukuthi umphakathi unegalelo kanjani, noma ubukela phansi kanjani, ezempilo kanye nezemfundo. Okugxilwe kukho: Izikole ezikhuthaza impilo zigxila kulokhu: Ukuzinakekela kanye nokunakekela abanye. Ukuthatha izinqumo eziphilile kanye nokulawula izimo zempilo." +ለጤና ተስማሚ ሁኔታዎችን መፍጠር (በመመሪያዎች፣ አገልግሎቶች፣ አካላዊ/ማህበራዊ ሁኔታዎች)። ለሰላም፣ መኖሪያ፣ ትምህርት፣ ምግብ፣ ገቢ፣ የተረጋጋ ስነ-ምህዳር፣ ፍትሃዊነት፣ ማህበራዊ ፍትህ፣ ዘላቂ ልማት የማጎልበት አቅም መገንባት፡፡ ለሞት፣ ለበሽታ እና ለአካል ጉዳት መድረስ ዋና ዋና መንስኤ የሚሆኑችን መከላከል፡- ሄልሚንዝ(helminthes)፣ ትንባሆ መጠቀም፣ ኤችአይቪ/ኤድስ/በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፉ በሽታዎች፣ እንቅስቃሴ የሌለው የአኗኗር ዘይቤ፣ ዕፅ እና አልኮል መጠቀም፣ ጥቃት እና ጉዳት፣ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ መከተል፡፡ ከጤና ጋር በተያያዙ ባህሪያት ላይ ተጽእኖ ማሳደር፡- እውቀት፣ እምነት፣ ችሎታ፣ አመለካከት፣ እሴቶች፣ ድጋፍ፡፡ ውጤታማ የትምህርት ቤት የጤና መርሃ ግብር መዝርጋት ትምህርት እና ጤናን በአንድ ጊዜ ለማሻሻል አንድ ሀገር ከምትጠቀምባቸው በጣም ወጪ ቆጣቢ ኢንቨስትመንቶች አንዱ ሊሆን ይችላል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት የትምህርት ቤት የጤና ፕሮግራሞችን እንደ ስትራቴጂካዊ ዘዴ በወጣቶች ላይ የሚደርሱ ወሳኝ የጤና አደጋዎችን ለመከላከል እና የትምህርት፣ ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ እና ፖለቲካዊ ሁኔታዎችን አደጋ ላይ የሚጥሉ ችግሮችን ለመለወጥ በሚደረገው ጥረት የትምህርት ዘርፉን ለመደገፍ የሚደረገውን ጥረት ያበረታታል፡፡ ዳራ፡- የዓለም ጤና ድርጅት እ/አ/አ በ1995 የጀመረው የአለም ጤና ድርጅት የጤና የማስተዋወቅ እና የትምህርት እንቅስቃሴዎችን በአካባቢው፣ በሀገር አቀፍ፣ በክልል እና በአለም አቀፍ ደረጃ ለማንቀሳቀስ እና ማጠናከር ይፈልጋል፡፡ መደቡ የተማሪዎችን፣ የትምህርት ቤት ሰራተኞችን፣ ቤተሰቦችን እና ሌሎች የማህበረሰቡን አባላትን ጤና በትምህርት ቤቶች ለማሻሻል የተዘጋጀ ነው፡፡ የአለም ጤና ድርጅት የአለም አቀፍ ትምህርት ቤት ጤና ተነሳሽነት ግብ “የጤና አበረታች ትምህርት ቤቶች” ተብለው የሚጠሩትን ትምህርት ቤቶች ቁጥር ለማሳደግ ነው፡፡ ምንም እንኳን እንደአስፈላጊነቱ እና እንደሁኔታው ትርጉሞች ቢለያዩም ጤናን የሚያበረታታ ትምህርት ቤት እንደ አንድ ትምህርት ቤት ጤናማ የኑሮ፣ የመማር እና የመስራት አቅሙን በማጠናከር ሊታወቅ ይችላል፡፡,"Creating conditions that are conducive to health (through policies, services, physical/social conditions). Building capacities for peace, shelter, education, food, income, a stable ecosystem, equity, social justice, sustainable development. Preventing leading causes of death, disease and disability: helminths, tobacco use, HIV/AIDS/STDs, sedentary lifestyle, drugs and alcohol, violence and injuries, unhealthy nutrition. Influencing health-related behaviours: knowledge, beliefs, skills, attitudes, values, support. An effective school health programme can be one of the most cost effective investments a nation can make to simultaneously improve education and health. WHO promotes school health programmes as a strategic means to prevent important health risks among youth and to engage the education sector in efforts to change the educational, social, economic and political conditions that affect risk. Background: WHO's Global School Health Initiative, launched in 1995, seeks to mobilize and strengthen health promotion and education activities at the local, national, regional and global levels. The Initiative is designed to improve the health of students, school personnel, families and other members of the community through schools. The goal of WHO's Global School Health Initiative is to increase the number of schools that can truly be called ""Health-Promoting Schools"". Although definitions will vary, depending on need and circumstance, a Health-Promoting School can be characterized as a school constantly strengthening its capacity as a healthy setting for living, learning and working.","Samar da wasu yanayuyyuka da suka dace da lafiya ( misali ta hanyar tsare-tsare da ayyuka da kuma yanayin kula da jiki da zamantakewa). Samar da damarmaki don zaman lafiya da mazauni da ilimi da abinci da kuɗin shiga da kyakykyawan tsarin rayuwar mutane da muhallinsu da daidaito da adalci tsakanin mutane da cigaba mai ɗorewa. Da kare manyan abubuwan da ke haddasa mutuwa da cuta da kuma nakasa: Tsutsa da amfani da sinadarin taba da cututtukan da ake ɗauka ta hanyar jima'i da rayuwar zama a guri ɗaya da ƙwaya da giya da rigingimu da ciwuka da da kuma cin abin mara gina jiki. Tasirantuwa da ɗabi'un dake da alaƙa da lafiya: ilimi da imani da fasaha da halaye da al'adu da kuma tallafi. ingantaccen Shirin inganta lafiyar makaranta zai iya zama ɗaya daga cikin hanyoyin zuba jari mai inganci da ƙasa zata iya yi don inganta lafiya da ilimi a lokaci ɗaya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana ƙarfafa shirye-shiryen inganta lafiyar makaranta a matsayin wata hanyar kare manya-manyan haɗarorin lafiya a cikin matasa da shigo da ɓangaren ilimi a wani ƙoƙarin canja yanayin ilimi da zamantakewa da tattalin arziƙi da shugabanci da suke shafar illoli. Tushe: Shirin hukumar lafiya ta duniya na inganta lafiya a makaranta na duniya, da aka ƙaddamar a shekarar 1995, yana ƙoƙarin haɗa da ƙarfafa inganta lafiya da ayyukan ilimi a matakan cikin gida da ƙasa da yanki da kuma duniya. An ƙirƙiri shirin ne domin inganta lafiyar ɗalibai da ma'aikatan makaranta da iyalai da kuma wasu jama'ar ta hanyar makarantu. Ƙudurin shirin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na inganta lafiya ta makaranta na duniya shi ne ƙara yawan makarantun da tabbas za a iya kiransu da ""makarantun inganta lafiya"". Duk da yin bayani zai iya bambanta, ya danganta da buƙatu da yanayi, an bayyana makarantar inganta lafiya ne a matsayin wata makaranta da koyaushe ke inganta damarta/ƙarfinta a matsayin lafiyayyen yanayi don rayuwa da koyo da aiki.","Kuunsa hali zinazofaa kwa Afya (kupitia sera, huduma, hali ya kimwili/ kjamii). Kujenga uwezo wa amani, makazi, elimu, usawa, hali ya kijamii, maendeleo endelevu. Kuzuia sababu kuu za vifo, magonjwa na Ulemavu: Helminths, matumizi ya tumbaku, maisha ya kukaa chini, dawa za kulevya na pombe, vurugu na majeraha, lishe isiyofaa. Kuathiri tabia zinazohusiano na Afya: Maarifa, imani, ujuzi, mitazamo, maadili, msaada. Mpango mzuri wa afya shleni unaweza kuwa moja ya uwekezaji wa gharama nafuu ambao Taifa linaweza kufanya ili kuboresha elimu na Afya kwa wakati mmoja. WHO inakuza programu za afya shuleni kama nia ya kimkakati ya kuzuia hatari muhimu za kiafya miongoni mwa vijana na kushirikisha sekta ya elimu katika juhudi za kubadilisha hali ya elimu, kijamii, kiuchumi na kisiasa ambayo huathiri hatari. Usuli: Mpango wa Afya wa shule ya kimataifa wa WHO, uliozinduliwa mwaka 1995, unalenga kuimarisha shughuli za kukuza Afya na elimu katika ngazi za mitaa, kitaifa, kikanda na kimataifa. Mpango huu umeundwa ili kuboresha Afya ya wanafunzi, wafanyakazi wa shule, familia na wanajamii wengine kupitia shule. Lengo la mpango wa afya wa shule ya kimataifa wa WHO ni kuongeza idadi ya shule ambazo zinaweza kuitwa ""Shule za kukuza Afya"". Ingawa fasili zinatofautiana, kulingana na hitaji na hali, shule ya kukuza Afya inaweza kutambuliwa kama shule inayoimarisha kila mara uwezo wake kama mazingira mazuri ya kuishi, kujifunza na kufanya kazi.","Ipò ìjẹun tí ó dára fún ìlera (nípasẹ̀ ètò ìmúlò, iṣẹ́, ipò titara/àwùjọ). Mímọ́ agbára fún àlááfíà, ilégbèé, ètò ẹ̀kọ́, oúnjẹ, owó ọ̀yà, àyíká tí ó dúró déédé, ìṣe ọgbọọgba, ìdájọ́ òdodo láwùjọ, ìdàgbàsókè tí ó ní ìṣèmíró. Ìdílọ́wọ́ ìgbé ayé tó ń ṣe okùnfà ikú, àìsàn àti àìlera: kòkòrò aràn, ìlò tábà, àrùn HIV/AIDS/STDs, ìgbé ayé tí ènìyàn kò kópa nínú ṣíṣe eré ìdárayá, oògùn àti ọtí, ìwà ipá àti ìpalára, jíjẹ oúnjẹ tí kò ṣe ara lóore. Lílo ipá tí yóò wúlò fún àwọn ìwà tí ó jẹ mọ́ ìlera :ìmọ̀, ìgbàgbọ́, iṣẹ́ ọwọ́, ìṣe sí, ohun tí ènìyàn dìmú ṣinṣin àti àtìlẹyìn. Ètò ìlera ilé-ẹ̀kọ́ tí ó dántọ́ lè j���́ ọ̀kan àwọn ìdókòwò tí ó dántọ́ tí orílẹ̀-èdè lè lò ní ṣíṣẹ̀-ǹ-tẹ̀lé láti mú ìṣàtúnṣe bá ètò ẹ̀kọ́ àti ètò ìlera. WHO ṣe ìgbé lárugẹ àwọn ètò ìlera ilé-ẹ̀kọ́ gẹ́gẹ́ bí ète pàtàkì láti dènà àwọn àìlera tó ṣe pàtàkì láàárín àwọn ọ̀dọ́ àti láti mú wọn kópa nínú ẹ̀ka ìmọ̀ ẹ̀kọ́ pẹ̀lú akitiyan láti ṣe àtúnṣe sí ètò ẹ̀kọ́, àwùjọ, ètò ọrọ̀ ajé, àti ipò òṣèlú tí ó máa ń nípa lórí ewu. Ìpìlẹ̀: Ilé-ẹ̀kọ́ ìdásílẹ̀ ìlera àgbáyé tí WHO, tí a ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ ní ọdún 1995, ń ṣe àwárí láti pèsè àti ìró ni lágbára ìgbélárugẹ ètò ìlera àti ìṣe ẹ̀kọ́ ní ti agbègbè, orílẹ̀-èdè, ẹkùn àti ní gbogbo ìpele ní àgbáyé. Ìdásílẹ̀ náà jẹ́ èyí tí a ṣe láti ṣe àtúnṣe síwájú sí ìlera àwọn akẹ́kọ̀ọ́, àwọn òṣìṣẹ́ ilé - ẹ̀kọ́ àti àwọn ará agbègbè látara àwọn ilé - ẹ̀kọ́. Ìlepa Ìdásílẹ̀ ilé - ẹ̀kọ́ WHO ní àgbáyé ni láti ṣe àfikún iye àwọn ilé - ẹ̀kọ́ tí wọ́n lè máa pè ní "" ilé - ẹ̀kọ́ ìgbélárugẹ ìlera"". Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìtumọ̀ yàtọ̀, ó dá lórí èrèdí àti ohun tí ó bá ṣẹlẹ̀, ilé - ẹ̀kọ́ ìgbé lárugẹ ètò ìlera jẹ́ èyí tí ó ní àbùdá gẹ́gẹ́ bí ilé - ẹ̀kọ́ tí ó ń fìgbà gbogbo ṣe ìró ni lágbára ipá rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ètò ìgbé ayé àlàáfíà, kíkọ́ àti ìṣẹ́ ṣíṣe.","Ukwakha izimo ezihambisana nempilo (ngezinqubomgomo, izinsiza, izimo zangokomzimba/zenhlalo). Ukwakha amakhono okuthula, indawo yokukhosela, imfundo, ukudla, imali engenayo, isimiso semvelo esizinzile, ukulingana, ubulungiswa bezenhlalo, intuthuko esimeme. Ukuvimbela izimbangela eziyinhloko zokushona, izifo kanye nokukhubazeka: ama-helminths, ukubhenywa kukagwayi, iHIV/AIDS/IZIFO EZITHATHELANA NGOCANSI, indlela yokuphila yokuhlala ungenzi lutho, izidakamizwa kanye notshwala, ubudlova kanye nokulimala, ukudla ukudla okungenamsoco. Ukuthonya ukuziphatha okuhlobene nempilo: ulwazi, izinkolelo, amakhono, izimo zengqondo, izindinganiso, kanye nokwesekwa. Uhlelo lwezempilo lwesikole olusebenza ngendlela efanele kungaba ukuhlwanyela okungabizi okungenziwa izwe elingakwenza ukuze ngesikhathi esifanayo lenze ngcono imfundo kanye nempilo. I-WHO ikhuthaza izinhlelo zezempilo zesikole njengendlela yamasu yokuvimbela izingozi ezibalulekile zezempilo phakathi kwentsha kanye nokubandakanya umkhakha wezemfundo emizamweni yokushintsha izimo zemfundo, ezenhlalo, ezomnotho kanye nezombusazwe ezinomthelela engozini. Ngemuva: I-Global School Health Initiative yeWHO, eyasungulwa ngo-1995, ifuna ukugqugquzela kanye nokuqinisa imisebenzi yokukhuthaza impilo kanye nemfundo emazingeni endawo, kazwelonke, esifundeni kanye nasemhlabeni wonke. Umkhankaso wenzelwe ukwenza ngcono impilo yabafundi, izisebenzi zesikole, imindeni kanye namanye amalungu omphakathi ngezikole. Umgomo woMkhankaso woMhlaba Wonke weziKole ezineMpilo weWHO ukwandisa inani lezikole ezingabizwa ngempela ngokuthi ""Izikole Ezikhuthaza Impilo"". Nakuba izincazelo zizohluka, kuye ngesidingo kanye nesimo, isiKole esiKhuthaza iMpilo singabonakala njengesikole esiqinisa njalo ukwazi kwaso ukuba yindawo yokuphila enempilo, yokufunda kanye nokusebenza." +የአለም ጤና ድርጅት አጠቃላይ መመሪያውን የሚመራው በኦታዋ ቻርተር ለጤና ማስተዋወቅ (እ/ኤ/አ 1986) ነው፤ የጃካርታ መግለጫ የአራተኛው ዓለም አቀፍ የጤና ማስፋፊያ ኮንፈረንስ (እ/ኤ/አ 1997) እንዲሁም ስለ አጠቃላይ ትምህርት ቤት ጤና ትምህርት እና ማስፋፊያ (እ/ኤ/አ 1995) የተሰጠ የአለም ጤና ድርጅት የባለሙያዎች ኮሚቴ አስተያየት፡፡,The general direction of WHO's Global School Health Initiative is guided by the Ottawa Charter for Health Promotion (1986); the Jakarta Declaration of the Fourth International Conference on Health Promotion (1997); and the WHO's Expert Committee Recommendation on Comprehensive School Health Education and Promotion (1995).,"Gabaɗaya dai shirin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na inganta lafiya a makaranta na duniya na bin ƙa'idojin da aka bayyana a ƙundin dokokin ƙasar Canada (Ottawa) shekarar (1986) na bunƙasa lafiya da Taron duniya na huɗu na ƙasar Indonesiya a kan inganta lafiya na shekarar (1997), da kuma kwamitin hukumar lafiya ta duniya na sauraron shawarwarin ƙwararru a kan makarantun ilimin harkar lafiya da bunƙasata shekarar (1995).",Muelekeo wa jumla wa mpango wa Afya wa shule ya kimataifa wa WHO unaoongozwa na mkataba wa Ottawa wa ukuzaji Afya (1986); na pendekezo la kamati la wataalamu ya WHO kuhusu elimu ya ukuzaji wa Afya ya shule kabambe (1995).,Ìdarí gbogbogboò tí ìdásílẹ̀ ilé - ẹ̀kọ́ ìlera àgbáyé tí WHO jẹ́ èyí tí Ottawa Charter ń tọ́ sọ́nà fún ìgbéga ìlera (1986); ti ìkéde ẹlẹ́kẹrin ti àpérò àgbáyé tí Jakarta lórí ìgbéga ìlera (1997); àti ìyànjú ìgbìmọ̀ akọ́mọ́ṣemọsẹ́ tí WHO lórí àsọyé ilé - ẹ̀kọ́ ti ètò ẹ̀kọ́ tí ìlera àti ìgbéga 1995).,Isiqondiso esivamile seGlobal School Health Initiative yeWHO siqondiswa yi-Ottawa Charter for Health Promotion (1986); iJakarta Declaration of the Fourth International Conference on Health Promotion (1997); kanye neWHO' s Expert Committee Recommendation on Comprehensive School Health Education and Promotion (1995). +የጤና ማስፋፊያ ማጠቃሊያ፡- “የጤና ማስፋፊያው ሰዎች ራሳቸውን የሚቆጣጠሩበት መንገድን እንዲጨምሩ እና ጤናቸውን እንዲያሻሽሉ የማስቻል ሂደት ነው።” በጤና ማስፋፊያ መዝገበ ቃላት እ/አ/አ 1998፤ የጤና መስፋፋት አጭር ታሪክ እአ/አ በ1986 ኦታዋ ላይ የመጀመሪያው ዓለም አቀፍ የጤና ማስፋፊያ ኮንፈረንስ ተካሂዶ የነበረ ሲሆን በዋነኛነት እያደገ ላለው አዲስ የህዝብ ጤና እንቅስቃሴ በዓለም ዙሪያ ላይ ተጠባቂ ለሆኑት ውሳኔዎች ምላሽ የሰጠ ነበር፡፡ እ/አ/አ በ2000 እና ከዛ በኃላ “ጤና ለሁሉም” የሚለውን ግብ ለማሳካት በአለም አቀፍ ድርጅቶች፣ በሀገር መንግስታት እና በአካባቢው ማህበረሰቦች መካከል በርካታ እርምጃዎችን መውሰድ ጀምሯል፡፡ በኦታዋ ቻርተር ላይ የተገለጹት የጤና ማስፋፊያ መሰረታዊ ስልቶች፡- መደገፍ (ጤናን የሚያበረታቱትን ነገሮች ለማሳደግ)፣ ማነቃቃት (ሁሉም ሰዎች የጤና ሕክምናን በፍትሃዊ በሆነ መልኩ እንዲያገኙ መፍቀድ) እና ማግባባት (በሁሉም ዘርፎች በትብብር) የሚሉ ነበሩ፡፡ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ የጤና ማስፋፋት ኮንፈረንስ ለጤና መስፋፋት ዓለም አቀፍ መርሆችን እና የድርጊት መስኮችን አቋቁሞ ተግበራዊ አድርጓል፡፡ በጣም በቅርብ ጊዜ ደግሞ የ 9 ኛው ዓለም አቀፍ ኮንፈረንስ (ሻንጋይ 2016) ላይ “ጤናን በዘላቂ ልማት ግቦች ውስጥ ማስተዋወቅ: ጤና ለሁሉም እና ለሁሉም ጤና” በሚል ርዕስ ላይ ጤናን በማስፋፋት እና እ/አ/አ በ 2030 የዘላቂ ልማት አጀንዳ መካከል ያለውን ወሳኝ ግንኙነት አጉልቶ አሳይቷል፡፡ በዘላቂ ልማት ላይ የሀገሪቱን እርምጃ ለማፋጠን ደፋር በፖለቲካው ረገድ ድጋፍ እንዲደረግ ጥሪ ቢያቀርብም በሻንጋይ በተደረገው ላይ የተሰጠ መግለጫ መንግስታት የጤና ማስፋፋትን የለውጥ እምቅ አቅም መጠቀም የሚችሉበትን ማዕቀፍ ያቀርባል፡፡ ስትራቴጂ፡- ጤናማ ህዝብን ማሳደግ የዘላቂ ልማት ግቦች (SDGs) የወደፊቱ የተለየ እና ታላቅ አጀንዳ ይሰጣል።,"Health promotion Overview: “Health promotion is the process of enabling people to increase control over, and to improve their health.” Health Promotion Glossary, 1998 A brief history of Health Promotion The first International Conference on Health Promotion was held in Ottawa in 1986, and was primarily a response to growing expectations for a new public health movement around the world. It launched a series of actions among international organizations, national governments and local communities to achieve the goal of ""Health For All"" by the year 2000 and beyond. The basic strategies for health promotion identified in the Ottawa Charter were: advocate (to boost the factors which encourage health), enable (allowing all people to achieve health equity) and mediate (through collaboration across all sectors). Since then, the WHO Global Health Promotion Conferences have established and developed the global principles and action areas for health promotion. Most recently, the 9th global conference (Shanghai 2016), titled ‘Promoting health in the Sustainable Development Goals: Health for all and all for health’, highlighted the critical links between promoting health and the 2030 Agenda for Sustainable Development. Whilst calling for bold political interventions to accelerate country action on the SDGs, the Shanghai Declaration provides a framework through which governments can utilize the transformational potential of health promotion. Strategy: Promoting Healthier Populations The Sustainable Development Goals (SDGs) provides a bold and ambitious agenda for the future.","Bunƙasar lafiya Gamsashshen bayani: Bunƙasa lafiya wata hanya ce ta bawa mutane dama domin kara kula, da kuma inganta lafiyarsu. Jerin kalmomin bunƙasa lafiya, shekarar 1998. Takaitaccen tarihin bunƙasa lafiya An yi taron duniya na farko a kan bunƙasa lafiya a Kanada a shekarar 1986, kuma ya kasance agaji ne ga ƙaruwar tsammanin mutane na samar da wani shirin inganta lafiyar mutane a faɗin duniya. An ƙaddamar da wasu jerin aikace-aikace dake cikin kunygiyoyin duniya da gwamnatocin ƙasashe da al'ummun gida domin cimma ƙudurin nan na ""Lafiya ta kowa da kowa ce"" a shekarar 2000 da sama da haka. Manyan hanyoyin bunƙasa lafiya da aka zayyana a kundin dokokin Ottawa sune: goyon baya (wato inganta hanyoyin da suke bunƙasa lafiya), bada dama (bawa mutane damar cimma daidaiton samun lafiya) da kuma shiga tsakani don tattauna matsala (ta hanyar haɗin gwiwa tsakanin dukkanin ɓangarori). Tun a baya can, tarukan Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na bunƙasa lafiya sun kafa da samar da wasu ƙa'idoji da hanyoyi na duniya na bunƙasa lafiya. A kwanan nan, taron duniya na tara (a Shanghai shekarar 2016), da aka yiwa laƙabi da ""Inganta lafiya a ƙungiyar kare muradin karni: Lafiya ta kowa da kowa ce kuma kowa don lafiya ya ke, ya bayyana babbar dangantaka tsakanin bunƙasa lafiya da kuma manufar shekarar 2030 na shirin cigaban al'umma mai ɗorewar. Yayin kira ga manyan shirye-shiryen siyasa domin saurin tabbatar da matakin ƙasa a kan ƙungiyar kare muradin ƙarni, taron Shanghai ya samar da wani tsari ta hanyar da gomnatoci za su iya amfani da abubuwan kawo gyaran bunƙasar lafiya. Tsari: Samar da lafiyayyun al'umma: ƙungiyar kare muradin ƙarni (SDGs) ta bada wata babbar manufar da ake burin cimma wa nan gaba.","Ukuzaji wa Afya Muhtasari: Ukuzaji wa afya ni mchakato wa kuwezesha watu kuongeza udhibiti, kuboresha afya zao. Faharasa ya ukuzaji wa afya, 1998 Historia fupi ya ukuzaji wa Afya Mkutano wa kwanza wa kimataifa wa kwanza wa ukuzaji wa Afya ulifanyika Ottawa mnamo 1986, na kimsingi ulikuwa jibu la matarajio yanayokua ya harakatimpya ya Afya ya umma kote ulimwenguni. Ilizindua mfululizo wa hatua kati ya mashirika ya kimataifa, serikali za kitaifa na jumuia ndogondogo kufikia lengo la ""Afya kwa Wote"" ifikapo mwaka 2000 na kuendelea. Mikakati ya kimsingi ya kukuza Afya iliyoainishwa katika mkataba wa Ottawa ilikuwa: kutetea (kukuza mambo yanayohimiza afya), kuwezesha (kuruhusu watu watu waote kufikia usawa wa Afya) na upatanishi (kupitia ushirikiano katika sekta zote). Tangu wakati huo, mikutano ya kukuza Afya ulimwenguni ya WHO imeanzisha na kuendeleza kanuni za kimataifa na maeneo ya utekelezaji kwa ajili ya kukuza Afya. Hivi karibuni zaidi, kongamano la 9 la kimataifa (Shanghai 2016), lenye anuani kukuza Afya katika malengo ya maendeleo endelevu: Afya kwa wote na wote kwa Afya, lliangazia uhusiano muhimu kati ya kukuza afya na ajenda ya 2030 ya maendeleo endelevu. Huku ikitoa wito wa uingiliaji kati wa kijasiri wa kisiasa ili kuharakisha hatua za nchi kwenye SDGs, Azimio la Shanghai linatoa mfumo ambao serikali zinaweza kutumia uwezo wa kuleta mabadiliko ya kukuza Afya. Mkakati: Kukuza idadi ya watu wenye afya bora melengo ya maendeleo endelevu (SDGs) hutoa ajenda ya ujasiri na kabambe kwa siku zijazo.","Ìgbéga ètò ìlera Ìsọnísókí: ""Ìgbéga ètò ìlera jẹ́ ọ̀nà àti mú àwọn ènìyàn pọ̀ lórí ìṣàkóso, àti láti lè tẹ̀síwájú lórí àtúnṣe ìlera wọn."" Kókó ọ̀rọ̀ pẹ̀lú ìtumọ̀ wọn nínú ìgbéga ètò ìlera, 1998 Ìtan ráńpẹ́ lórí ìgbéga ètò ìlera Àpérò àgbáyé àkọ́kọ́ lórí ìgbéga ètò ìlera jẹ́ èyí tí Wọ́n ṣe ní Ottawa ní 1986,àti pé òhun gan-an ni ìdáhùn sí ìrètí tó ń gbòrò fún ìjáde ìlera àwọn ará ìlú tuntun káàkiri àgbáyé. Ó ṣe ìfilọ́lé àwọn ìṣe oríṣìí láàárín àwọn ilé-iṣẹ́ àgbáyé, ìjọba orílẹ̀-èdè àti ìjọba agbègbè láti lè ṣe àrígbámú ìlépa tí ""Ìlera fún gbogbo ènìyàn"" tí ó bá máa fi di ọdún 2000 àti jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ète tí ó jẹ́ kókó fún ìgbéga ètò ìlera tí a dámọ̀ ní ẹ̀ka Ottawa ni:Ṣíṣe àgbàwí (láti lè ṣe ìrànwọ́ àwọn ohun tí ó máa ń ṣe ìkóríyá fún ìlera), ṣe ìrànwọ́ (mímú gbogbo ènìyàn láti lè rí ètò ìlera gbà lọ́gbọ́ọgba) àti ìlàjà(nípa ìforikorí káàkiri ẹ̀kà). Láti ìgbà naw, Àpérò ìgbéga Ètò Ìlera Àgbáyé tí WHO tí di ìfilọ́lé àti ti àlàkalẹ̀ ti àgbáyé tó ti dàgbàsókè àti ẹ̀kà ìṣe fún ìgbéga ètò ìlera. Ní kò pẹ́ kò pẹ́ yìí, Àpérò àgbáyé kẹsàn-án (Shanghai 2016), tí àkọlé rẹ̀ jẹ́ 'Ìgbéga ètò ìlera nínú àwọn ohun tí ó lè mú ìlépa fún ìdàgbàsókè jẹ́ ohun tí ó máa ṣe ń ṣe: Ìlera fún gbogbo ènìyàn àti gbogbo ènìyàn fún ìlera', ó tọ́ka sí àsopọ̀ tí ó ṣe pàtàkì láàárín ìgbéga ètò ìlera àti ètò 2030 fún ìdàgbàsókè tí yóò wà fún ìgbà pípẹ́. Nígbà tí wọ́n ń pè fún ìlọ́wọ́sí ìṣèlú tí ó gbóyà láti lè mú ìṣe orílẹ̀-èdè yá kánkán lórí ìlépa ìdàgbàsókè tí yóò wà fún ìgbà pípẹ́ (SDG), ìkéde Shanghai pèsè àwòṣe nípa èyí tí ìjọba láti ṣàmúlò ohun ti ìgbéga ètò ìlera fún àyípadà. Ète: Ìgbéga àwọn ènìyàn tí ó wà ní ìlera pípé. Ìlépa ìdàgbàsókè tí yóò wà fún ọjọ́ pípẹ́ pèsè ètò tí ó gbóyà tí ó ṣàfihàn ohun tí ènìyàn fẹ́ fún ọjọ́ iwájú.","Ukugqugquzelwa kwezempilo Uhlolojikelele: “Ukugqugquzelwa kwempilo kuyinqubo yokuvumela abantu ukuba bandise ukulawula, futhi benze ngcono impilo yabo.” Uhlu lweNcazelo yamaGama ngokuphathelene nokuGqugquzelwa kwezeMpilo, 1998 Umlando omfushane wokuGqugquzelwa kwezeMpilo INgqungquthela yoMhlaba Wonke yokuGqugquzela Impilo yokuqala yabanjelwa e-Ottawa ngo-1986, futhi empeleni yaba ukusabela kokulindelwe okukhulayo kwenhlangano entsha yezempilo yomphakathi emhlabeni wonke. Yethula uchungechunge lwezinyathelo phakathi kwezinhlangano zamazwe omhlaba, ohulumeni bakazwelonke kanye nemiphakathi yendawo ukuze kuzuzwe umgomo ""wezeMpilo zaBantu Bonke"" ngonyaka ka-2000 ukuqhubekela phambili. Amasu ayisisekelo okugqugquzelwa kwezempilo ahlonzwe ku-Ottawa Charter yilawa: ukumela (advocate) (ukukhulisa izici ezikhuthaza impilo), ukuvumela (ukuvumela bonke abantu ukuba bafinyelele ngokulingana kwezempilo) nokulamula (ngokubambisana kuyo yonke imikhakha). Kusukela ngaleso sikhathi, I-WHO Global Health Promotion Conference isungule futhi yathuthukisa izimiso zomhlaba wonke kanye nezindawo zokuthatha izinyathelo zokugqugquzela impilo. Muva nje, ingqungquthela yomhlaba wonke yesi-9 (Shanghai 2016), enesihloko esithi ‘Ukugqugquzela impilo Emigomweni Yentuthuko Esimeme: Impilo kubo bonke kanye nempilo yabo bonke’, kwagqamisa izixhumanisi ezibucayi phakathi kokuthuthukisa impilo kanye ne-Ajenda ka-2030 Yentuthuko Esimeme. Nakuba icela ukungenelela okunesibindi kwezepolitiki ukuze kusheshiswe isinyathelo sezwe kuma-SDG, iSimemezelo sase-Shanghai sinikeza uhlaka ngendlela ohulumeni abangasebenzisa ngalo amandla okuguqula okukhuthaza impilo. Isu: Ukukhuthaza Abantu Abanempilo Kakhulu Imigomo Yentuthuko Esimeme (amaSDG) inikeza i-ajenda enesibindi kanye nenesifiso ngokuphathelene nesikhathi esizayo." +የዓለም ጤና ድርጅት በሁሉም ግቦች ላይ ጤናን በማበረታታት ዓለማችን ከዘላቂ ልማት ግቦች ጋር እንድትገናኝ ለማድረግ ዝግጁ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ተልእኮው ጤናን ማሳደግ፣ የዓለምን ደኅንነት ከማስጠበቅ እና አቅመ ደካሞችን ከማገልገል ጎን ለጎን ይሚሄድ ነው፡፡ በሽታን ከመዋጋት ባለፈ ጤናማ ህይወትን ለማረጋገጥ እና ማንንም ሳይቀር በሁሉም እድሜ ላሉ ሁሉ ደህንነትን ለመደገፍ እንሰራለን። ግባችን እ/አ/አ በ2023 1 ቢሊዮን ተጨማሪ ሰዎች በተሻለ ጤና እና ደህንነት ኑሯቸው እንዲደሰቱ ለማድረግ ነው፡፡ ትኩረት፡- መልካም አስተዳደር ጤናማ ሕይወትን ለሁሉም ተደራሽ እና ተመጣጣኝ ለማድረግ አስተዳደርን እና ፖሊሲዎችን ማጠናከር እና የአለም ጤና ድርጅት የማህበረሰብ ትብብርን እውን የሚያደርጉ ዘላቂ ስርዓቶችን መዘርጋት፡፡ ይህ አካሄድ ጤናን የሚወሰነው በጤናው ዘርፉ ቀጥተኛ ቁጥጥር ውጭ በሆኑ በርካታ ሁኔታዎች (ለምሳሌ ትምህርት፣ ገቢ እና የግለሰቦች የኑሮ ሁኔታ) እና በሌሎች ዘርፎች የሚደረጉ ውሳኔዎች የግለሰቦችን ጤና ሊጎዱ እንደሚችሉ እና የበሽታ ስርጭት እና ሞት ያሉ የግለሰቦችን ሁኔታን ሊጎዱ ይችላሉ በሚባሉ ምክንያቶች ላይ የተመሠረተ ነው። የጤና አስተምህሮ የህዝቦች የጤና እውቀትን ማሻሻል ዜጐች የራሳቸውን ጤና ለማሻሻል ንቁ ሚና እንዲጫወቱ፣ ለጤና ከማህበረሰብ ተግባራት ጋር በተሳካ ሁኔታ እንዲሳተፉ እና መንግስታት የጤና እና የጤና ፍትሃዊነትን በማስፋፋት ረገድ ኃላፊነታቸውን እንዲወጡ ለማድረግ ወሳኝ ነው፡፡ ጤናማ አካባቢዎች,"WHO is committed to helping the world meet the SDGs by championing health across all the goals. WHO’s core mission is to promote health, alongside keeping the world safe and serving the vulnerable. Beyond fighting disease, we will work to ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages, leaving no-one behind. Our target is 1 billion more people enjoying better health and well-being by 2023. Focus: Good Governance Strengthen governance and policies to make healthy choices accessible and affordable to all, and create sustainable systems that make whole-of-society collaboration real. This approach is based on the rationale that health is determined by multiple factors outside the direct control of the health sector (e.g. education, income, and individual living conditions) and that decisions made in other sectors can affect the health of individuals and shape patterns of disease distribution and mortality. Health Literacy Improving health literacy in populations provides the foundation on which citizens are enabled to play an active role in improving their own health, engage successfully with community action for health, and push governments to meet their responsibilities in addressing health and health equity. Healthy Settings","Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta duƙufa wajen taimakawa duniya cimma ƙuduran ƙungiyar kare muradin ƙarni ta hanyar bunƙasa lafiya a dukkanin abubuwan da suka shafi ƙuduran. Babbar manufar hukumar lafiya ta duniya shi ne bunkasa lfiya, da tabbatar da duniya cikin lafiya da tallafawa raunana. Fiye da magance cuta, za mu yi aiki domin tabbatar lafiyayyun mutane da inganta walwalar kowa da kowa na kowanne shekaru, ba tare da barin kowa a baya ba. Abin da muke son cimma wa shine ƙarin mutane biliyan ɗaya da suke samun ingantacciyar lafiya da walwala a shekarar 2023. Maida hankali: Kyakykyawan shugabanci Inganta shugabanci da dokoki ta yadda kowa zai samun zaɓi masu kyau da sauƙin kuɗi, da kuma ƙirƙiro da tsare-tsare masu ɗorewa da suke ƙarfafa haɗin guiwa a tsakanin dukkan bangarorin al'umma. Wannan hanyar tana kan tsarin ƙimanta lafiya ta wasu hanyoyi da dama da suke can daban ba waɗanda ke kai tsaye a ɓangaren lafiya ba (misali, ilimi da kuɗin shiga da kuma yanayin rayuwar mutum) sannan hukucin da aka yanke a wasu ɓangarorin zasu iya shafar ɗaiɗaikun mutane da kuma gyara yanayin yaɗuwar cututtuka da mace-mace. Ilimin lafiya Bunƙasa ilimin lafiya a cikin al'uma yana samar da wata hanya da 'yan ƙasa ke samun damar taka rawa wajen inganta lafiyarsu, da shigo da hoɓɓasar al'umma domin inganta lafiya, da sa gowamnatoci dasu sauke nauye-nauyensu na magance lafiya da daidaito a harkar lafiya. Lafiyayyun yanayi","WHO imejitolea kusaidia Ulimwengu kufikia SDGs kwa kutetea afya kwa malengo yoye. Dhamira kuu ya WHO ni kukuza afya, sambamba na kuweka Ulimwengu salama na kuwahudumia walio hatarini. Zaidi ya kupambana na magonjwa, tutafanya kazi ili kuhakikisha maisha yenye afya na kukuza ustawi kwa wote katika umri wote, bila kuacha mtu nyuma. Lengo letu ni watu Bilioni 1 zaidi kufurahia afya bora na ustawi ifikapo 2023. Zingatio: Usimamizi Bora Kuimarisha utawala na sera ili kufanya machaguo bora kufikiwa na kumudu kwa wote, na kuunda mifumo endelevu inayofanya ushirikiano wa jamii nzima kuwa halisi. Mbinu hii inatokana na mantiki kwamba afya huamuliwa na mambo mengi nje ya udhibiti wa moja kwa moja wa sekta ya afya (m.f elimu, kipato, na hali ya maisha ya mtu binafsi) na kwamba maamuzi yanayofanywa katika sekta nyingine yanaweza kuathiri afya ya watu binafsi na kuunda mifumo ya usambazaji wa magonjwa na vifo. Elimu ya Afya Uboreshaji wa elimu ya afya katika idadi ya watu hutoa msingi, ambao raia wanawezeshwa kuchukua jukumu kubwa katika kuboresha afya zao wenyewe, kushiriki kwa mafanikio na hatua za jamii kwa afya, na kusukuma serikali kutimiza majukumu yao katika kushughulikia usawa wa afya na afya. Mipangilio ya Afya","WHO farajìn fún ṣíṣe ìrànlọ́wọ́ fún àgbáyé láti lè ṣe alábàápàdé àwọn ìlépa ìdàgbàsókè tí yóò wà fún ìgbà pípẹ́ nípa bíborí ètò ìlera jákèjádò gbogbo ìlépa. Iṣẹ́ tí ó jẹ WHO lógún jù láti jẹ́ ní ṣíṣe àgbéga ètò ìlera, pẹ̀lú ríridájú pé àgbáyé wà lábẹ́ àbò àti sísin àwọn aláìlágbára. Ju bíbá àìsàn jà, a tún máa ń ṣiṣẹ́ láti rí í dájú pé ẹ̀mí wà ní ìlera àti ìgbélárugẹ ìgbé ayé ènìyàn fún gbogbo ọjọ́ orí láì yọ ẹnikan sílẹ̀. Àfojúsùn wá jẹ́ ènìyàn tí ó ju bílíọ́nù kan lọ láti máa gbádùn ìlera wọn àti ìgbé ayé tí ó bá máa fi di ọdún 2023. Àfojúsùn: Ìṣejọba tí ó dáa Ìrólágbára ìṣèjọba àti ètò ìmúlò láti yan ọ̀nà tí ó dára àti máa rọrùn fún gbogbo ènìyàn, àti ìṣẹ̀dá ètò tí yóò wà fún ọjọ́ pípẹ́ tí yóò mú ìbáṣepọ̀ gbogbo àwùjọ jẹ́ ojúlówó. Ìlànà yìí jẹ́ èyí tí ó dá lé àlàyé pé ìlera jẹ́ ó tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ohun máa ń ṣokùnfà níta ìdarí ẹ̀ka ètò ìlera (bí àpẹẹrẹ ètò ẹ̀kọ́, owó ọ̀yà, àti ipò ìgbé ayé oníkálukú) àti ìpinnu tí a ṣe ní àwọn ẹ̀ka yòókù tí ó ń nípa lórí ètò ìlera oníkálukú àti tí ó ń yà àtẹ ìpín àìsàn àti àwọn tí ó ń kú. Ètò ẹ̀kọ́ ìlera Ìmúdárasi ètò ẹ̀kọ́ ìlera láàárín àwọn ènìyàn pèsè ìpìlẹ̀ lórí èyí tí àwọn ará ìlú máa ráyè ṣe kópa tí ó jojú nínú Ìmúdárasi ìlera ara wọn, kópa nínú àṣeyọrí agbègbè fún ìlera àti ti ìjọba láti lè ṣe ojúṣe nínú ìdojúkọ ìlera àti ọgbọọgba ètò ìlera. Ìṣètò fún ìlera","I-WHO izibophezele ekusizeni umhlaba ukuthi uhlangabezane namaSDG ngokugqugquzela impilo kuyo yonke imigomo. Umgomo oyinhloko we-WHO ukukhuthaza impilo, kanye nokugcina umhlaba uphephile kanye nokusebenzela abantu abasengcupheni. Ngaphezu kokulwa nezifo, sizosebenzela ukuqinisekisa ukuphila okunempilo kanye nokugqugquzela inhlalakahle yabo bonke abantu babo yonke iminyaka yobudala, singashiyi muntu ngemuva. Umgomo wethu ukuthi abantu abangaphezulu kwesigidigidi bajabulela impilo engcono kanye nenhlalakahle ngo-2023. Okugxilwe kukho: Ukubusa Ngendlela Efanele Ukuqinisa ukubusa kanye nezinqubomgomo ukuze kwenziwe ukukhetha okunempilo kufinyeleleke futhi kufinyeleleke kubo bonke, kanye nokwakha izinhlelo ezisimeme ezenza ukubambisana komphakathi wonke kube yinto ekhona. Le ndlela isekelwe emcabangweni wokuthi impilo inqunywa yizici eziningi ngaphandle kokulawulwa ngokuqondile komkhakha wezempilo (isb. imfundo, imali eyenziwa umuntu, kanye nezimo zokuphila zomuntu ngamunye) nokuthi izinqumo ezithathwe kweminye imikhakha zingathinta impilo yabantu ngabanye futhi zenze amaphethini okusatshalaliswa kwezifo kkanye nokushona. UkuFunda ngezeMpilo Ukuthuthukisa ulwazi lwezempilo emiphakathini kuhlinzeka isisekelo lapho izakhamuzi zinikwe amandla khona ukuthi zibambe iqhaza elibonakalayo ekwenzeni ngcono impilo yazo, zihlanganyele ngempumelelo kanye nezinyathelo zomphakathi zezempilo, futhi zinyakazise ohulumeni ukuthi bahlangabezane nezibopho zabo ekubhekeleleni impilo kanye nokulingana kwezempilo. IziNdawo ezineMpilo" +የቅንጅቶች አሰራሩ በአለም ጤና ድርጅት ጤና ለሁሉም የሚል ስትራቴጂ እና በተለይም በኦታዋ ቻርተር የጤና ማስፋፋት ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ የጤና ስርዓቱ ቁልፍ መርሆዎች የማህበረሰብ ተሳትፎን፣ አጋርነትን፣ ማጎልበት እና ፍትሃዊነትን ያካትታሉ፡፡ የጤነኛ ከተማዎች መደብ በጣም የታወቀው የተሳካ የጤና ስርዓት ፕሮግራም ምሳሌ ነው፡፡ ማህበራዊ ንቅናቄ ሁሉንም ማህበረሰብ እና በግል ደረጃ ተጽእኖዎች በአንድ ላይ በመሆን ተጽዕኖ በማሳደር የጤና አጠባበቅ ግንዛቤን እና ፍላጎትን ለማሳደግ፣ በግብአት እና አገልግሎቶች አቅርቦት ላይ ለርዳትና ዘላቂ የግለሰብ እና የማህበረሰብ ተሳትፎን ለማዳበር፡፡,"The settings approach has roots in the WHO Health for All strategy and, more specifically, the Ottawa Charter for Health Promotion. Healthy Settings key principles include community participation, partnership, empowerment and equity. The Healthy Cities programme is the best-known example of a successful Healthy Settings programme. Social mobilization Bringing together all societal and personal influences to raise awareness of and demand for health care, assist in the delivery of resources and services, and cultivate sustainable individual and community involvement.","Dabarar maida hankali a kan guraren na daban inda mutane ke rayuwa da aiki da wasanni ya samo asali ne daga tsarin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO domin bunƙasa lafiya ga kowa da kowa da kuma shirin (Ottawa Charter) na bunƙasa lafiya. Guraren masu lafiya gurare ne da kowa zai iya shiga a dama dasu, yin aiki tare kuma su ji an tallafa musu, da kuma samun daidaito a samun lafiya mai kyau. Shirin nan na tabbatar da lafiyayyun birane sanannen misalin shirin da yayi nasara ne da ya maida hankali kan samar da lafiyayyun muhallai a birane. Shirin Tattara Jama'a ya ƙunshi shigo da kowa da kowa cikin tsarin wayar da kai da kira domin kulawa da lafiya da taimakawa wajen samar da kayayyaki da ayyuka da ƙarfafa ci gaba da shigar da al'umma na tsawon lokaci.","Mbinu ya mipangilio ina mizizi katika mkakti wa WHO wa Afya kwa wote na, hasa zaidi, mkataba wa Ottawa wa ukuzaji wa Afya. Mipangilio ya Afya kanuni muhimu ni pamoja na ushiriki wa jumuia, ushirikiano, uwezeshaji na usawa. Mpango wa miji yenye Afya ndio mfano unaojulikana zaidi wa programu ya mipangilio ya afya iliyofanikiwa. Uhamasishaji wa kijamii huleta pamoja athari zote za kijamii na kibinafsi ili kuongeza ufahamu na mahitaji ya huduma ya Afya, kusaidia katika utoaji wa rasilimali na huduma, na kukuza ushiriki endelevu wa watu binafsi na jamii.","Ìlànà ìṣètò ní ìpìlẹ̀ rẹ̀ nínú ète ìlera fún gbogbo ènìyàn tí WHO àti, ní pàápàá jù lọ, tí ẹ̀ka Ottawa fún ìgbé lárugẹ ètò ìlera. Àwọn ètò tí ó ṣe kókó fún ìṣètò ìlera ni ìkópa agbègbè, ìdókòwò, iìrónílagbára àti ọgbọọgba. Ètò àwọn ìlú tí ó wà ní àlàáfíà jẹ́ àpẹẹrẹ èyí tí ó gbajúmọ̀ fún ìṣètò ètò ìlera. Ìkójọ àwùjọ, kíkó papọ̀ àwọn ènìyàn orísìí láwùjọ àti àwọn ipa tara ẹni láti ṣe àgbéga dídi mímọ̀ àti ìbéèrè fún ìtọ́jú ìlera, ìrànwọ́ nínú pípín ohun àlùmọ̣́nì àti ètò, kí ó lè ṣe ohun tí yóò wà fún ọjọ́ pípẹ́ fún àw��n ènìyàn àti ìkópa àwọn àgbègbè.","Indlela yezindawo inezimpande zesu leWHO Health for All futhi, ikakhulukazi, i-Ottawa Charter for Health Promotion. Izimiso eziyinhloko zeziNdawo ezineMpilo zihlanganisa ukubamba iqhaza komphakathi, ukubambisana, ukuhlomisa kanye nokulingana. UHlelo lwamaDolobha aneMpilo luyisibonelo esaziwa kakhulu sohlelo oluphumelelayo lweZindawo ezineMpilo. Ukuthuthukiswa komphakathi Ukuhlanganisa wonke amathonya omphakathi kanye nawomuntu uqobo ukuze kuqashelwe futhi kufunwe ukunakekela kwezempilo, kusize ekulethweni kwezinsizakusebenza kanye nezinsiza, futhi kuhlakulele ukuzibandakanya okusimeme komuntu ngamunye kanye nomphakathi." +የጤና ደህንነት ማተቃሊያ፡- የአለም አቀፍ የህዝብ ጤና ደህንነት በጂኦግራፊያዊ ክልሎች እና በአለም አቀፍ ድንበሮች ውስጥ ያሉ የሰዎችን ጤና አደጋ ላይ የሚጥሉ የህብረተሰብ ጤና ክስተቶችን አደጋ እና ተፅእኖ ለመቀነስ በሚያስፈልጉ ተግባራት ማለትም ንቁ እና ምላሽ ሰጪዎች ይገለጻል፡፡ የህዝብ ቁጥር መጨመር፣ የከተሞች መስፋፋት፣ የአካባቢ ግብአት መራቆት እና ፀረ-ተህዋሲያንን አላግባብ መጠቀም የታሃዋሲያን አለምን ሚዛኑን እያናጋ ይገኛል፡፡ እንደ ኮቪድ-19 ያሉ አዳዲስ በሽታዎች የሰዎችን ጤና የሚያውኩ እና ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖዎችን በማሳደር ታይቶ በማይታወቅ ፍጥነት እየመጡ ነው፡፡ በየዓመቱ በቢሊዮን የሚቆጠሩ መንገደኞች በአውሮፕላኖች ይጓዛሉ፣ ይህም ፈጣን ዓለም አቀፍ የበሽታ አስተላላፊዎች እና ተላላፊዎቻቸው ስርጭት ዕድሎችን ይጨምራል። እንደ የአየር ንብረት ለውጥ እና የአየር ብክለትን የመሳሰሉ በጤና እና በአካባቢ ላይ ሊኖሩ ስለሚችሉ አደጋዎች ግንዛቤ በኬሚካሎች ላይ ያለው ጥገኝነት ጨምሯል፡፡ የምግብ ምርት ግሎባላይዜሽን እየጨመረ በሄደ ቁጥር የተበከሉ ንጥረ ነገሮች እና ለምግብ ወለድ በሽታዎች ተጋላጭነት ይጨምራል፡፡ የአለም ህዝብ የበለጠ ከአንዱ ወደሌላው ተንቀሳቃሽ እና ኢኮኖሚያዊ ትስስሩ እየጨመረ በሄደ መጠን እነዚህ የአለም ጤና ስጋቶች የሚጨምሩ ሲሆን በብሔራዊ ድንበር ላይ ያሉ ባህላዊ መከላከያዎች ከበሽታ ወይም ከወረርሽኝ በሽታ የነፍሳት ንክሻ ሊከላከሉልን አይችሉም፡፡ ወረርሽኞች፣ የጤና አጣዳፊ አደጋዎች እና ደካማ የጤና ስርአቶች የህይወት ዋጋን ብቻ ሳይሆን ዛሬ በተጋረጠው የአለም ኢኮኖሚ እና ደህንነት ላይ አንዳንድ ከፍተኛ አደጋዎችን ያስከትላሉ፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ፡- የዓለም ጤና ድርጅት ተልዕኮ ሁሉም ሀገራት ለዜጎቻቸው በተለይም ለድሆች እና በጣም ተጋላጭ ለሆኑት የደህንነት ዋስትና መስጠት እና የመንከባከብ ግዴታቸውን እንዲወጡ መርዳት ነው፡፡,"Health security Overview: Global public health security is defined as the activities required, both proactive and reactive, to minimize the danger and impact of acute public health events that endanger people’s health across geographical regions and international boundaries. Population growth, rapid urbanization, environmental degradation, and the misuse of antimicrobials are disrupting the equilibrium of the microbial world. New diseases, like COVID-19, are emerging at unprecedented rates disrupting people’s health and causing social and economic impacts. Billions of passengers travel on airplanes each year, increasing the opportunities for the rapid international spread of infectious agents and their vectors. Dependence on chemicals has increased, as has awareness of the potential hazards for health and the environment, like climate change and air pollution. As the globalization of food production increases, so does the risk of tainted ingredients and risk of foodborne diseases. As the world’s population becomes more mobile and increases its economic interdependence, these global health threat increase and traditional defences at national borders cannot protect against the invasion of a disease or vector. Pandemics, health emergencies and weak health systems not only cost lives but pose some of the greatest risks to the global economy and security faced today. WHO response: WHO’s mission is to help all countries fulfil their duty of safety and care to their citizens, especially to the poorest and most vulnerable.","Kariyar lafiya Gamsashshen bayani: tsarin kariyar lafiyar jama'a na duniya an bayyana shi a matsayin ayyukan da ake buƙata, cikin shiri kafin faruwar wani abu da kuma bayan faruwar wani abu, domin rage haɗari da illar faruwar matsalolin lafiyar al'umma masu tsanani da suke jefa lafiyar mutane cikin haɗari a yankuna da kuma iyakokin ƙasashen duniya. Ƙaruwar yawan mutane da ƙaruwar mutane a birane da lalata muhalli da yawan amfanin da magungunan ƙananan cututtuka na kawo tsaiko wajen samun daidaituwar ƙwayar bakteriya da wasu ƙananun halittun a duniya. Sababbun cututtuka, irin su COVID-19, suna shigowa sosai irin yadda basu taɓa faruwa a baya ba inda suke kawo tsaiko ga lafiyar mutane da haddasa illoli ga zamatakewa da tattalin arziƙi. Biliyoyin mahaya abun hawa suna tafiye-tafiye a jirage duk shekara, wanda hakan ke ƙara damar yaɗuwar abubuwan da ke janyo cututtuka da ƙwari masu yaɗa cututukan a faɗin duniya. Dogara a kan sinadaran kyamikal ya ƙaru, kamar yadda buƙatuwar wayar da kai ta ƙaru na haɗarorin da ka iya faruwa ga lafiya da muhalli, kamar dai canjin yanayi da gurɓatar iska. Kamar yadda ake samun ƙaruwar sarrafa abinci a faɗin duniya, haka zalika ana samun ƙaruwar haɗarin lalacewar ingancin kayan haɗa abinci da haɗarin cututtuka masu yaɗuwa ta abinci. Kamar yadda al'ummar duniya ke karuwa da yawace-yawace da ƙaruwar ƙasashe wajen dogara da juna ta fuskar tattalin arziƙi, waɗannan haɗurran lafiyar na duniya da kuma dogaron ƙasashe da juna ta fuskar al'ada na ba zasu iya kare bazuwar cuta ba ko ƙwarin da ke yaɗa cutar. Annoba da agajin gaggawa na lafiya da raunanan tsare-tsaren lafiya ba kaɗai suna janyo asarar rayuka bane, hatta suna haifar da manyan haɗurra ga tattalin arziƙin duniya da tsaron da ake fuskanta a yau. Amsar WHO : manufar Hukumar Lafiya ta Duniya ita ce taimakawa ƙasashe sauke ayyukansu na bada kariya da kulawa ga ƴan ƙasarsu, musamman ga matalauta da mafi rauni.","Usalama wa Afya Muhtasari: Usalama wa afya ya umma Duniani unafafanuliwa kama shughuli zinazohitajika, makini na tendaji, ili kupunguza hatari na athari za matukio makubwa ya afya ya umma ambayo yanahatarisha afya ya watu katika maeneo ya kijografia na mipaka ya kimataifa. Ongezeko la watu, ukuaji wa haraka wa miji , uharibifu wa mazingira, na matumizi mabaya ya Dawa za kuua viini vinatatiza usawa wa Ulimwengu wa vijidudu. Magonjwa mapya, kama vile UVIKO-19, yanajitokeza kwa viwango visivyo na kifani vinavyotatiza afya ya watu na kusababisha athari za kijamii na kiuchumi. Mabilioni ya Abiria husafiri kwa ndege kila mwaka, na hivyo kuongeza fursa za kuenea kwa haraka kimataifa kwa mawakala wa kuambukiza na Vekta wao. Vitegemezi wa kimkakati umeongezeka, kama vile ufahamu wa hatari zinazoweza kutokea kwa afya na mazingira, kamavile mabadiliko ya Tabianchi na uchafuzi wa hewa. Kadri utandawazi wa uzalishaji wa chakula unavyoongezeka, ndivyo hatari ya viambato vilivyochafuliwa na hatari ya magonjwa yanayosababishwa na chakula inavyyongezeka. Kadri idadi ya watu Duniani inavyozidi kusonga mbele na ulinzi wa jadi katika mipaka ya kitaifa hauwei kulinda dhidi ya uvamizi wa ugonjwa au vekta. Magonjwa ya mlipuko, dharura za kiafya na mfumo dhaifu ya afya sio tu kwamba inagharimu maisha lakini pia hatari kubwa zaidi kwa uchumi wa Dunia na usalama unaokabiliwa leo. Muitikio wa WHO: Dhamira ya WHO ni kusaidia nchi zote kutimiza wajibu wao wa usalama na matunzo kwa raia wao, hususani kwa maskini zaidi na walio hatarini zaidi.","Ààbò ìlera Ìsọnísókí: Ààbò ìlera fún gbogbo àgbáyé jẹ́ èyí tí ó túmọ̀ sí àwọn iṣẹ́ ṣíṣe tí ó yẹ, ìyẹn tí ń ṣiṣẹ́ lọ́wọ́ àti ìfàṣéyìn, láti ṣe àdínkù ewu àti ipa ayẹyẹ ètò ìlera tí ó ń fi ìlera àwọn ènìyàn wéwu káàkiri ẹkùn agbègbè àti ààlà àgbáyé. Ìdàgbà níye, yíyára ìsọdìgboro, ìbàjẹ́ àyíká, àti ìlòkulò àwọn ohun tí ń pá kòkòrò àrùn jẹ́ ohun tí ń dabarú ibi ìpàdé ayé ohun tí ó jẹ mọ́ ohun tí ń fà kòkòrò àrùn. Kòkòrò àrùn tuntun, bí í Kòrónà, ń jáde ní iye tí a kò lérò tí ó ń dabarú ètò ìlera ènìyàn àti fífa ipa ti àwùjọ àti okòwò. Àwọn èrò bílíọ̀nù ni ó ń wọ ọkọ̀ òfúrufú lọ́dọ́ọdún, èyí tí ó mú ìlékùn bá àǹfààní fún yíyára tàn àwọn ohun kòkòrò tí ń tàn káàkiri àgbáyé. Ìgbẹ́kẹ̀lé kẹ́míkà ti pọ̀ sí, ó ti nípa lórí ewu fún ìlera àti àyíká, bí í ìyípadà ojú ọjọ́ àti àdàlù afẹ́fẹ́. Bí ìpèsè oúnjẹ lágbàáyé ti ń pọ̀ sí, bẹ́ẹ̀ náà ni ewu èròjà tí kò mọ́ àti ewu àwọn àìsàn tí a máa ń kó látara oúnjẹ. Bí iye ènìyàn ṣe ń pọ̀ sí lágbàáyé tí Wọ́n wà káàkiri àti Ìgbẹ́kẹ̀lé lórí ètò ọrọ̀ ajé ń pọ̀ sí, ìdúmọ̀ruru ìlera àgbáyé ń pọ̀ sí àti àbò ìbílẹ̀ ní ààlà orílẹ̀-èdè kò lè dáàbò lòdì sí ìgbòde kan kòkòrò àrùn. Àjàkálẹ̀ àrùn, ìpè òjijì ìlera àti ètò ìlera tí kò mú ṣáṣá kìí gba ẹ̀mí nìkan ó tún máa ń fà ewu tí ó ga jù fún ètò ọ̀rọ̀ ajé àgbáyé àti ti ààbò tí à ń dojú kọ lónìí. Èsì WHO: iṣẹ́ WHO ni láti ṣe ìrànwọ́ fún gbogbo orílẹ̀-èdè láti ṣe ojúṣe wọn pẹ̀lú ààbò àti tọ́jú àwọn ará ìlú, ní pàápàá jù lọ àwọn tí ó tálákà jù àti tí wọn kò lágbára.","Ukuphepha kwezempilo Uhlolojikelele: Ukuphepha kwezempilo yomphakathi emhlabeni wonke kuchazwa njengemisebenzi edingekayo, ekwenza kokubili ukusebenza kanye nokusabelayo, ukuze kuncishiswe ingozi kanye nomthelela wezehlakalo zempilo yomphakathi ezibucayi ezibeka impilo yabantu engcupheni ezifundeni zezwe kanye nasemingceleni yamazwe omhlaba. Ukwanda kwenani labantu, ukhula ngokushesha kwamadolobha, ukuwohloka kwendawo, kanye nokusetshenziswa kabi kwama-antimicrobial kuphazamisa ukulingana komhlaba onamagciwane. Izifo ezintsha, njenge-COVID-19, zivela ngamanani angakaze abonwe phambilini aphazamisa impilo yabantu futhi abangele imithelela kwezenhlalo kanye nakwezomnotho. Izigidigidi zabagibeli bahamba ngezindiza unyaka ngamunye, okwandisa amathuba okubhebhethekela ngokusheshayo kwamanye amazwe kwama-ejenti athelelanayo nezinambuzane zawo ezincela igazi labanye. Ukuncika kumakhemikhali kuye kwanda, njengoba kuye kwaba nokuqwashisa ngezingozi ezingaba khona empilweni nasemvelweni, njengokushintsha kwesimo sezulu kaye nokunukubezeka komoya. Njengoba ukukhiqizwa kokudla komhlaba yonke kukhula, kanjalo nengozi yezithako ezingcolile kanye nengozi yezifo ezibangelwa ukudla. Njengoba inani labantu emhlabeni lihamba kakhudlwana futhi likhulisa ukuncika kwalo kwezomnotho, lokhu kwanda kosongo lwezempilo emhlabeni wonke kanye nokuvikelwa kwendabuko emingceleni kazwelonke akukwazi ukuvikela ekuhlaselweni yisifo noma yisinambuzane ezincela igazi labanye. Izifo eziwubhubhane, izimo eziphuthumayo zezempilo kanue nezinhlelo zezempilo ezibuthakathaka azibizi nje kuphela izimpilo kodwa zibeka ezinye zezingozi ezinkulu emnothweni womhlaba wonke kanye nasekuvikelekeni okubhekwene nakho namuhla. Impendulo yeWHO: Inhloso yeWHO ukusiza wonke amazwe ukuthi afeze umsebenzi wawo wokuphepha kanye nokunakekela izakhamuzi zawo, ikakhulukazi abampofu kanye nabasengcupheni kakhulu." +ይህ የአለም አቀፍ የህዝብ ጤና ደህንነት ግብ ነው፡- የጋራ አለም አቀፍ የህዝብ ጤና እርምጃዎች ለሰው ልጅ አስተማማኝ የወደፊት የኑሮ ሁኔታን ስለሚገነቡበት መንገድ ለማሳየት። የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ተላላፊ በሽታዎች፣ ግጭቶች፣ የተፈጥሮ አደጋዎች፣ የኬሚካል ወይም የሬዲዮ ኑክሌር ፍሳሾች እና የምግብ መበከልን ጨምሮ ከሁሉም አደጋዎች የሚመጡ የጤና እክሎች ያላቸው አጣዳፊ አደጋዎች እየጨመሩ ይሄዳሉ፡፡ ብዙ ድንገተኛ አደጋዎች ውስብስብ እና ከአንድ በላይ የመነሻ ምክንያቶች ያሉት ሊሆኑ እና ከፍተኛ የህዝብ ጤና፣ ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ እና ፖለቲካዊ ተጽእኖዎች ሊኖራቸው ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ የጤና ደንብ( IHR)( 2005) እና በዓለም አቀፍ የሰብዓዊ ሥርዓት ውስጥ እንደ ኤጀንሲዎች ቋሚ ኰሚቴ( IASC) ዓለም አቀፍ የጤና ክላስተር መሪ ኤጀንሲ ለድንገተኛ ጊዜ ሥራዎች ልዩ ኃላፊነቶች እና ተጠያቂነቶች አሉት። የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ደኅንነት ኤጀንሲዎች ጥምር ከዓለም አቀፍ ድርጅቶች፣ ከሲቪል መከላከያ፣ ከውትድርና ሀኪሞች፣ ከሕግ አስከባሪዎች እና ከታጣቂ ኃይሎች ጋር ይሰራል። መ/በቤቱ የህብረተሰብ ጤናን በፀጥታ ዘርፍ ለሚጫወተው ሚና፣ የአለም ጤና ድርጅትን ዝግጁነት እና ሆን ተብሎ ለሚደረጉ ዝግጅቶች እርዳታን ያሳድጋል እንዲሁም በአለም አቀፍ ደረጃ ስለጤና ደህንነት ግንዛቤ ይሰጣል፡፡,"This is the goal of global public health security: to demonstrate how collective international public health action can build a safer future for humanity. WHO Member States face increasing numbers of emergencies with health consequences from all hazards, including infectious disease outbreaks, conflicts, natural disasters, chemical or radio-nuclear spills and food contamination. Many emergencies can be complex, with more than one cause, and can have significant public health, social, economic and political impacts. WHO has specific responsibilities and accountabilities for emergency operations under the International Health Regulations (IHR) (2005) and within the global humanitarian system as the Interagency Standing Committee (IASC) Global Health Cluster Lead Agency. WHO's health security interface works with involving international organizations, civil defense, military doctors, law enforcement and armed forces. The Secretariat advocates for the role of public health in the security sector, increase WHO preparedness and response to deliberate events and provides awareness about health security internationally.","Wannan shi ne manufar tsarin tsaron lafiyar al'umma na duniya: domin nuna yadda matakin haɗin kan kulawa da lafiyar al'umma na duniya zai iya ginawa al'umma rayuwa mai aminci. Ƙasashen da Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ke lura dasu na fuskantar ƙaruwar agajin gaggawa tare da munanan tasirin lafiya daga dukkanin haɗarori, wanda ya haɗa ɓarkewar cututtuka masu yaɗuwa da rikici da masifu daga Allah da zubewar sinadarin kyamical da makamin ƙare dangi da kuma gurɓatar abinci. Da yawan bada agajin gaggawa zasu iya zama ta fuskoki da yawa, tare da abubuwan da ke janyosu fiye da ɗaya, sannan kuma zasu iya haifar da illolin lafiyar jama'a da na zamantakewa da na tattalin arziƙi da na shugabanci sosai. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na da nauye-nauye da bayanin abin da ke faruwa na musamman na ayyukan bada agajin gaggawa a ƙarƙashin shirin ƙa'idojin kulawa da lafiya na duniya, wato (IHR) (shekarar 2005) da kuma ta cikin shirin agazawa al'umma na duniya a matsayin tabbataccen komitin tsakanin hukumomi (IASC) da kuma Hukumomin da ke haɗa kai wajen kai wa al'umma agaji. Ɓangaren tsaron lafiya na huykumar Lafiya ta Duniya WHO yana aiki tare da shigo da ƙungiyoyin duniya da hukumar tsaro ta (civil defense) da likitocin sojoji da jami'an tabbatar da doka da jami'an tsaro. Sakatariyar ta goyi bayan matsayin kulawar da lafiyar al'umma a ɓangaren tsaro da ƙara shiri da kai agajin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO don duba da abubuwan da suka faru da wayar da kai a kan tsaron lafiya a faɗin duniya.","Hilindilo lengo la usalama wa afyaya umma Duniani: Kuonyesha jinsi hatua ya kimataifa ya afya ya umma inaweza kujenga mustakabali salama kwa Binadamu. Nchi wanachama wa WHO zinakabiliwa na ongezeko la idadi ya dharura na matokeo ya afya kutokana na hatari zote, ikiwa ni pamoja na milipuko ya magonjwa ya kuambukiza, migogoro, majanga ya asili, kumwagika kwa kemikali au mionzi ya nyuklia na uchafuzi wa chakula. Dharura nyingi znaweza kuwa ngumu, zenye sababu zaidi ya moja, na zinaweza kuwa na athari kubwa za afya ya umma, kijamii, kiuchumi na kisiasa. WHO ina jukumu na uwajibikaji mahususi kwa shughuli za dharura chini ya kanuni za kimataifa za afya (IHR) (2005) a ndaniya mfumo wa kibinadamu wa kimataifa kama wakala wa kudumu wa mashirika ya kimataifa (IASC) uongozi wa nguzo ya kimataifa ya afya. Kiolesura chausalama wa afya cha WHO kinafanya kazi na kuhusisha mashirika ya kimataifa, ulinzi wa raia, madaktari wa kijeshi, watekelezaji sheria na vikosi vya jeshi. Sekretarieti inatetea jukumu la afya ya umma katika sekta ya usalama, kuongeza utayari na muitikio wa WHO kwa miitikio ya makusudi na kutoa ufahamu juu ya usalama wa afya.","Ó jẹ́ ìlépa tí aláàbò ti ìlera àgbáyé :láti ṣàfihàn bí àgbájọ ètò ìlera àgbáyé ṣe lè kọ́ ọjọ́ iwájú tí ó ní ààbò fún ènìyàn. Àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO ń dojú kọ ọ̀pọ̀ iye pàjáwìrì pẹ̀lú ràbọ̀rábọ̀ ìlera láti ọ̀dọ̀ àwọn ewu láì yọ àtànkálẹ̀ kòkòrò àrùn, rògbòdìyàn , àjálù àdáyébá, kẹ́míkà tàbí ìtasílẹ́ àwọn kẹ́míkà tí kò ṣe ń nù dáadáa àti ohun tí ó bá oúnjẹ jẹ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìpè pàjáwìrì a máa kẹnú, ó máa ń ní ju okùnfà kan lọ, ó sì lè ní ipa lórí ìlera àwùjọ ẹ̀dá, ipa lórí àwùjọ, ọrọ̀ ajé àti ìṣèlú. WHO ní ojúṣe àti àwọn ìṣirò fún ìmú ṣiṣẹ́ pàjáwàrì lábẹ́ International Health Regulations (IHR) (2005) àti láàárín ètò ọmọnìyàn lágbàáyé gẹ́gẹ́ bí Interagency Standing Committee (IASC) Global Health Cluster Lead Agency. Àwọn òṣìṣẹ́ àbò ìlera ti WHO ń ṣe iṣẹ́ wíwò pẹ̀lú ìkópa ilé - iṣẹ́ òkèèrè, Civil defense dókítà àwọn ológun, àwọn agbófinró àti àwọn adìámọ́ran ogun. Ilé-iṣẹ́ akọ̀wé ṣe alágbàwí fún ipò ìlera gbogbogboò ní ẹ̀ka àbò, ÀFIKÚN ìgbáradì àti èsì WHO sí àwọn ayẹyẹ tí Wọ́n mọ̀-ọ́n mọ̀ - ṣe àti ìpèsè ìtanijí nípa àbò ètò ìlera òkèèrè.","Lona umgomo wokuvikeleka kwempilo yomphakathi emhlabeni wonke: ukubonisa indlela isinyathelo sempilo yomphakathi samazwe omhlaba esihlangene futhi esingakha ngayo ikusasa eliphephile labantu. AmaZwe angamaLungu eWHO abhekene nenani elandayo lezimo eziphuthumayo ezinemiphumela yezempilo evela kuzo zonke izingozi, okuhlanganisa ukuqubuka kwezifo ezithathelanayo, izingxabano, izinhlekelele zemvelo, ukuchitheka kwamakhemikhali noma ama-radio-nuclear kanye nokunukunukubezeka kokudla. Izimo eziphuthumayo eziningi zingaba yinkimbinkimbi, zibe nezimbangela ezingaphezu kweyodwa, futhi zingaba nemithelela emikhulu empilweni yomphakathi, kwezenhlalo, kwezomnotho kanye nakwezombangazwe. I-WHO inezibopho ezithile kanye nokuziphendulela kokusebenza kwezimo eziphuthumayo ngaphansi kwe-International Health Regulations (IHR) (2005) futhi ngaphakathi ohlelweni lomhlaba wonke lokusiza abantu njenge-Interagency Standing Committee (IASC) iGlobal Health Cluster Lead Agency. Indawo yokuhlangana kwezinhlangano ezimbili ngokuphathelene nokuphepha kwezempilo yeWHO isebenza ngokubandakanya izinhlangano zamazwe omhlaba, abavikeli bomphakathi, odokotela bezempi, abaqinisekisa umthetho kanye namabutho ahlomile. UNobhala usekela indima yezempilo yomphakathi emkhakheni wezokuphepha, ukwandisa ukulungela kanye nokusabela kweWHO ezigamekweni zangamabomu kanye nokuhlinzeka ngokuqwashisa mayelana nokuphepha kwezempilo emhlabeni wonke." +የጤና ቴክኖሎጂ ግምገማ ማጠቃሊያ፡- አዳዲስ ስልጠናዎች እና ቴክኖሎጂዎች በየጊዜው እየተሻሻሉ የመጡ ቢሆንም በጤና ላይ የሚያሳድሩት ተጽዕኖ እና በጤና ስርዓቶች ላይ ያለው አንድምታ ሁልጊዜ ግልጽም ቢሆን አይደለም፡፡ የጤና ቴክኖሎጂ ምዘና (HTA) በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ ውጤቶቻቸውን የሚሸፍኑ የጤና ቴክኖሎጂዎች ባህሪያት እና ስልጠናዎች ስልታዊ እና ሁለገብ ግምገማ ነው፡፡ የጤና ቴክኖሎጂን ዋጋ ለመወሰን እና እነዚህ ቴክኖሎጂዎች በአለም አቀፍ የጤና ስርዓቶች ጥቅም ላይ ስለሚውሉበት መመሪያን ለመለየት ያለመ ሁለገብ ሂደት ነው፡፡ የጤና ቴክኖሎጂ ምዘናው ውሳኔ ሰጪዎች እና ሌሎች ባለድርሻ አካላት በጤና አጠባበቅ ላይ ያለውን የውሳኔ አሰጣጥ ሂደት በፖሊሲ ደረጃ በመደገፍ ስለ ተሰጡ ቴክኖሎጂዎች ማስረጃዎችን በማቅረብ ሊጠቀሙበት የሚችሉ ግልጽ እና ተጠያቂነት ያለው አሰራር ነው፡፡ የምርምር አለምን ከፖሊሲ አወጣጡ ጋር የሚያገናኝ ድልድይ ሆኖ ተገልጿል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ፡- የጤና ቴክኖሎጂ ግምገማ በሁሉም የጤና ስርዓት ደረጃዎች ላይ የሚተገበር ሁለገብ አካሄድ እንደመሆኑ መጠን የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ቴክኖሎጂ ምዘና አጠቃቀም ሰፊ እና ከበርካታ ፕሮግራሞችን ያቀፈ ነው፡፡ ለምሳሌ፡- የጤና ቴክኖሎጂ ምዘና ቡድን በአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት የጤና ቴክኖሎጂ ምዘና አሰራሮችን አለምአቀፍ ጥናት በማካሄድ በጤና ስርዓቶች ላይ የሚተገበረውን መመሪያ ያዘጋጃል፡፡ የጤና ቴክኖሎጂ ምዘና በተጨማሪም ሰፋ ባለው ማስረጃ ላይ በመረጃ የተደገፈ ከጤና ጋር በተያያዙ ውሳኔዎች እና በጤና ምርቶች ግዥ ላይ በፍትሃዊ የዋጋ አወጣጥ መመሪያዎች ላይም ጥቅም ላይ ይውላል፡፡ ይህ ሥራ በሁለቱም የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ አጋሮች እና ፕሮግራሞች እና በአለም ጤና ድርጅት አህጉራዊ ቢሮዎች በኩል ይካሄዳል፡፡ የአህጉር ጽሕፈት ቤቶች የጤና ቴክኖሎጂ ምዘና አቅምን በአባል ሃገሮቻቸው እንዲጎለብቱ የሚደግፉ ቢሆንም የጤና ቴክኖሎጂ ምዘናው በፖሊሲ ልማት፣ ምርጥ ተሞክሮ መመሪያ፣ በአባል አገሮች እና በተቋቋሙ አጋሮች መካከል ያለውን ቅንጅት እና ትብብር ግንዛቤን ማሳደግ፡፡,"Health technology assessment Overview: New interventions and technologies are constantly being developed and refined but their impacts on health, and implications for health systems, are not always clear. Health technology assessment (HTA) is a systematic and multidisciplinary evaluation of the properties of health technologies and interventions covering both their direct and indirect consequences. It is a multidisciplinary process that aims to determine the value of a health technology and to inform guidance on how these technologies can be used in health systems around the world. HTA is a transparent and accountable process that can be used by decision makers and other stakeholders to support the decision-making process in health care at the policy level by providing evidence about given technologies It has been described as a bridge that connects the world of research to that of policy making. WHO Response: As health technology assessment is a multidisciplinary approach that is applicable to all levels of a health system, WHO’s use of HTA is broad and integrated into several programs. For example, the HTA team conducts a global survey of HTA processes in WHO Member States and prepares guidance for its implementation in health systems. HTA is also used in broader evidence-informed health-related decision making, and in fair pricing guidelines for the procurement of health products. This work is conducted through both WHO’s global partnerships and programmes and through the WHO regional offices. The regional offices support the development of HTA capacity in their Member States though advocacy and raising awareness of the use of HTA in policy development, guidance for best practices and the coordination and collaboration between Member States and established partners.","Nazarin fasahar harkar lafiya Gamsashshen bayani: Kullum ana ƙirƙira da bunƙasa sababbin hanyoyin yin magani da kayan fasaha amma tasirinsu a kan lafiya, da illolinsu ga tsarin lafiya, har yanzu bai fito fili ba. Nazarin fasahar lafiya (HTA) wata hanya ce mai tsari kuma cikakkiya ta ƙimanta kayayyakin fasahar kiwon lafiya da hanyoyin yin magani wanda ya haɗa da gaba daya illolinsu kai tsaye da ba kai tsaye ba. Hanya ce da ta ƙunshi ɓangarori da yawa wajen manafur shi ne ƙimanta fasahar lafiya da ilimtarwa a kan yadda waɗannan fasahohin harkar lafiya za ai amfani dasu a tsare-tsaren harkar lafiya a faɗin duniya. Nazarin fasahar lafiya hanya ce ta gaskiya da bayyana komai da komai da masu zartar da doka zasu iya amfani da ita da waɗansu masu faɗa a ji wajen tallafawa hanyar zartar da doka yayin kiwon lafiya a matakin yin tsarin ta hanyar bada shaidu a kan wasu kayayyakin fasaha. An bayyana ta a matsayin wata gada ce da take haɗa duniyar bincike da ta zartar da doka. Matakin hukumar lafiya: kamar yadda nazarin fasahar lafiya ta zama wata cikakkiyar hanya da zata iya dacewa da dukkan matakan tsarin lafiya, amfani da hanyar nazarin fasahar lafiya na hukumar lafiya ta duniya yana da faɗi da kuma an tattara shi zuwa wasu shirye-shirye masu yawa. Misali, Gungun ma'aikatan nazarin fasahar lafiya suna yin wani binciken duniya na hanyoyin nazarin fasahar lafiya a ƙasashen da Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ke kula da su da kuma tsara nusarwa a kan aiwatar da ita a tsare-tsaren harkar lafiya. Ana kuma amfani da tsarin nazarin fasahar lafiya ta wata hanyar da aka yi binciken kimiyya mai faɗi na zartar da dokar harkar lafiya, da kuma ƙa'idodin farashi na adalci domin siyan kayayyakin kiwon lafiya. Ana aiwatar da wannan aikin ta hanyar duka haɗin guiwar ƙasashen duniya na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da shirye-shirye da kuma ta hanyar ofisoshin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na shiyya-shiyya. Ofisoshin shiyya-shiyya suna tallafawa cigaban ƙarfin nazarin fasahar lafiya (HTA) a ƙasashensu duk da goyon baya da wayar da kai a kan amfanin tsarin nazarin fasahar lafiya yayin samar da doka da nusarwa domin ayyuka mafiya dace wa da kuma haɗin guiwar yin aiki tare tsakanin ƙasashe da tabbatattun abokan haɗin guiwa.","Tathmini ya teknolojia ya afya Muhtasari: Afua mpya na teknolojia zinaendelezwa na kuboreshwa kila mara lakini athari zake kwa afya, na athari kwa mifumo ya Afya, sio wazi kila wakati. Tathmini ya teknolojia ya afya (HTA) ni tathmini ya utaratibu na kijadi ya sifa za teknolojia za faya na afua zinazojumuisha matokeo yao ya moja kwa moja na mtambuka. Ni mchakato wa fani nyingi unaolenga kubainisha thamani ya teknolojia ya afya na kutoa muongozo wa jinsi teknolojia hizi zinaweza kutumika katika mifumo ya afya Duniani kote. HTA ni mchakato wa uzazi na uwajibikaji unaoweza kutumiwa na watoa maamuzi na wadau wengine kusaidia mchakato wa kufanya maamuzi katika huduma ya afya katika ngazi ya sera kwa kutoa ushahidi kuhusu teknolojia iliyotolewa imeelezwa kuwa ni daraja linalounganisha ulimwengu wa utafiti na ule wa watunga sera. Muitiko wa WHO: kwa vile tathmini ya teknolojia ya afya ni mbinu ya fani nyingi ambayo inatumika kwa viwango vyote vya mfumo wa afya, matumizi ya WHO ya HTA ni mapana na kuunganishwa na programu kadhaa. Kwa mfano, timu ya HTA hufanya uchunguzi wa kimataifa wa michakato ya HTA katika nchi wanachama wa WHO na kuandaa muongozo wa utekelzaji wake katika mifumo ya afya. HTA pia inatumika katika kufanya maamuzi mapana zaidi yanayohusiana na afya yenye uthibitisho, na katika miongozo ya bei ya haki kwa uwamuzi wa bidhaa za afya. Kazi hii inafanywa kupitia ushirikiano na mipango ya kimataifa ya WHO na kupitia ofisi za kanda za WHO. Ofisi za kanda zinaunga mkono ukuzaji wa uwezo wa HTA katika nchi wanachama wao ingawa utetezi na kuongeza ufahamu wa matumizi ya HTA katika uundaji wa sera, muongozo wa mbinu bora na uratibu na ushirikiano kati ya nchi wanachama na washirika walioanzishwa.","Ìgbélèwọ̀n ètò ìlera lílo ẹ̀rọ ayélujára Ìsọnísókí: Àwọn ohun èlò ẹ̀rọ ayélujára tuntun jẹ́ ohun tí wọ́n ń ṣe àtúnṣe sí ṣùgbọ́n ipa wọn lórí ètò ìlera, àti ipa fún ètò ìlera, jẹ́ ohun tí ó máa ń rújú. Ìgbélèwọ̀n ètò ìlera lílo ẹ̀rọ ayélujára (HTA) jẹ́ ọ̀nà àti ìgbélèwọ̀n iṣẹ́ tí ó wọnú ara àwọn àbùdá ètò ìlera lílo ẹ̀rọ ayélujára àti ìdásí tí ó dáàbò bo ràbọ̀rábọ̀ tí ó wà tààrà àti èyí tí kó lọ tààrà. Ó jẹ́ ètò ìṣe iṣẹ́ tí ó wọnú ara wọn tí ó ní àfojúsùn láti mọ ìwúlò ìlò ẹ̀rọ ayélujára f��n ètò ìlera láti ṣe ìfitónilétí ìtọ́nisọ́nà lórí bí àwọn ohun èlò orí ẹ̀rọ ayélujára ṣe lè di mímúlò nínú ètò ìlera jákèjádò àgbáyé. HTA jẹ́ ohun tí a lè ṣe ìṣirò fún tí àwọn aṣẹ̀pinnu máa ń lò àti àwọn aláṣẹ láti ṣe àtìlẹyìn ètò ìpinnu ṣíṣe nínú ètò ìmúlò ìlera nípa pípèsè ẹ̀rí lórí àwọn ẹ̀rọ ayélujára tí a sọ pé ó dàbí afárá tí ó so ayé iṣẹ́ ìwádìí mọ ètò ìmúlò. Ìdáhùn WHO: Bí ìgbélèwọ̀n lílo ẹ̀rọ ayélujára fún ètò ìlera ń ṣe àmúlò ìlànà iṣẹ́ tí ó wọnú ara wọn tí ó ṣe ń lò fún gbogbo ipele ètò ìlera, Ìlò WHO fún HTA fẹ́ ẹ̀ àti ìlò sínú ètò oríṣìíríṣìí. Bí àpẹẹrẹ, ikọ̀ HTA ṣe iṣẹ́ ìwádìí àgbáyé ti ètò HTA nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO àti ìgbáradì ìtọ́ni fún ṣíṣe àmúlò nínú ètò ìlera. HTA náà jẹ́ èyí tí a máa ń lò fún ẹ̀rí tí ó gbilẹ̀ nínú ohun tí ó jẹ mọ́ ìpinnu ṣíṣe àti nínú àlàkalẹ̀ owó tí kò ganilára fún ìpèsè ohun èlò ètò ìlera. Iṣẹ́ yìí jẹ́ èyí tí a gbé jáde látara àti ìdókòwò WHO lágbàáyé àti ètò àti nípasẹ̀ ẹkùn ọ́fíìsì WHO. Àwọn ọ́fíìsì ẹkùn ṣe àtìlẹyìn fún ìdàgbàsókè ti ipa HTA nínú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ orílẹ̀-èdè nípasẹ̀ ṣíṣe alágbàwí àti ìtanijí lórí ìlò HTA nínú ètò ìmúlò ìdàgbàsókè, ìtọ́nisọ́nà fún iṣẹ́ ṣíṣe pàtàkì àti ìdarí àti ìbáṣepọ̀ láàárín àwọn orílẹ̀-èdè tí ó ní ọmọ ẹgbẹ́ àti àwọn abánidókòwò tí ó fẹsẹ̀ múlẹ̀.","Ukuhlolwa kobuchwepheshe bezempilo Uhlolojikelele: Ukungenelela okusha kanye nobuchwepheshe kusungulwa futhi kucwengisiswe njalo kodwa imiphumela yako empilweni, kanye nemithelela ezinhlelweni zezempilo, akucaci ngaso sonke isikhathi. Ukuhlolwa kobuchwepheshe bezempilo (HTA) ukuhlolwa okuhlelekile nokwemikhakha ehlukahlukene kwezici zobuchwepheshe bezempilo kanye nokungenelela okuhlanganisa kokubili imiphumela yako eqondile kanye nengaqondile. Kuyinqubo yemikhakha eminingi ehlose ukunquma ukubaluleka kobuchwepheshe bezempilo kanye nokwazisa isiqondiso sendlela lobu buchwepheshe obungasetshenziswa ngayo ezinhlelweni zezempilo emhlabeni wonke. I-HTA iyinqubo esobala nephendulayo engasetshenziswa abenzi bezinqumo nabanye ababambiqhaza ukusekela inqubo yokuthatha izinqumo ekunakekeleni kwezempilo ezingeni lenqubomgomo ngokuhlinzeka ubufakazi ngobuchwepheshe obunikeziwe. Kuye kwachazwa njengebhuloho elixhumanisa umhlaba wocwaningo kanye nalowo wokwenza inqubomgomo. Impendulo yeWHO: Njengoba ukuhlolwa kobuchwepheshe bezempilo kuyindlela ehlukahlukene esebenza kuwo wonke amazinga ohlelo lwezempilo, ukusetshenziswa kweHTA kweWHO kubanzi futhi kuhlanganiswe ezinhlelweni eziningana. Isibonelo, iqembu leHTA lenza ucwaningo lomhlaba wonke lwezinqubo zeHTA emaZweni angamaLungu eWHO futhi lilungiselela isiqondiso sokusetshenziswa kwalo ezinhlelweni zezempilo. I-HTA iphinde isetshenziswe ekuthathweni kwezinqumo okuhlobene nempilo kanye nobufakazi okunolwazi olubanzi, naseziqondisweni zamanani afanele zokuthengwa kwemikhiqizo yezempilo. Lo msebenzi uqhutshwa ngakho kokubili ngokubambisana kweWHO emhlabeni wonke kanye nangezinhlelo kanye nangamahhovisi esifunda eWHO. Amahhovisi esifunda asekela ukuthuthukiswa kokwazi ukwenza umsebenzi kweHTA emaZweni awo angamaLungu nakuba ekhuthaza futhi eqwashisa ngokusetshenziswa kweHTA ekwakhiweni kwenqubomgomo, iziqondiso zezindlela ezingcono kakhulu kanye nokuxhumanisa kanye nokubambisana phakathi kwaMazwe angamaLungu kanye nabalingani abasunguliwe." +ተፅዕኖ፡- የዓለም ጤና ድርጅት የኤችቲኤ አጠቃቀምን ለማስፋት ባደረገው ጥረት ተጨማሪ መሳሪያዎች እና ግብዓቶች በጤና ተጽዕኖ ግምገማ ዘዴዎች በአለምአቀፍ ደረጃ እንዲገኙ አድርጓል። ለምሳሌ የዓለም ጤና ድርጅት ምርጫ መሳሪያዎች በተለያዩ የአለም ክልሎች ግዥዎችን ቅልጥፍና ለማሳየት ጥቅም ላይ የዋሉ ሲሆን ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ እና የደቡብ ምስራቅ ኤስያ የመንገድ ትራፊክ አደጋዎችን ለመቀነስ ወጪ ቆጣቢ እርምጃዎችን ለማግኘት የጤና ተጽዕኖ ግምገማ ዘዴዎች ተግባራዊ ሆነዋል፡፡ በአገር ደረጃ የዓለም ጤና ድርጅት ምርጫ መረጃ የዓለማቀፉን የጤና ሽፋን አቅምና የገንዘብ ድጋፍ ውጤታማነት ለመወሰን በኢትዮጵያ ጥቅም ላይ ውሏል። በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ድጋፍ የጤና ተጽዕኖ ግምገማው ያለውን ጠቀሜታ በመረዳት የዓለም ጤና ጉባኤ67.23 ውሳኔ በ67ኛው የአለም ጤና ጉባኤ ፀድቋል፡፡ የውሳኔ ሃሳቡ በጤና ስርዓቶች ውስጥ በማስረጃ ላይ የተመሰረተ የፖሊሲ ልማት እና ውሳኔ አሰጣጥ አስፈላጊነት እና ኤችቲኤ በዘላቂ እና ውጤታማ የጤና ስርዓቶች ውስጥ ያለውን ሚና ይገነዘባል። በተጨማሪም የጤና ተጽዕኖ ግምገማው በአገር አቀፍ ማዕቀፎች ማለትም በጤና ሥርዓት ጥናትና ምርምር፣ በጤና ሙያዊ ትምህርት እና ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ማቋቋምን የመሳሰሉ ጉዳዮችን ማስተዋወቅ ያስፈልጋል፡፡,"Impact: WHO’s efforts to broaden the use of HTA has resulted in more tools and resources being available for HTA globally. For example, the WHO-CHOICE tools have been used to show efficiencies in procurement in different regions of the world, and HTA methods have been applied to find cost-effective interventions to reduce road-traffic accidents in sub-Saharan Africa and South-East Asia. At the country level, WHO-CHOICE information was used in Ethiopia to determine the affordability and financial efficacy of universal health coverage. Understanding the importance of HTA in support of universal health coverage, resolution WHA67.23 was approved during the 67th World Health Assembly. The resolution recognizes the importance of evidence-based policy development and decision-making in health systems, and HTA’s role in sustainable and effective health systems. It also calls for the promotion of HTA within national frameworks, such as those for health system research, health professional education and the establishment of universal health coverage.","Tasiri: ƙoƙarin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO na faɗaɗa amfani da tsarin nazarin fasahar lafiya ya janyo samun ƙarin hanyoyi da kayan aiki da suka wadata don nazari fasahar lafiya a duniya. Misali, an daɗe ana amfani da shirye-shiryen Hukumar Lafiya na ""WHO-CHOICE"" (shirin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da yake taimakawa ƙasashe aiwatar da abubuwa masu matuƙar muhimmanci) don nuna inganci wajen mallakar abubuwa a ɓangarori daban-daban na duniya, sannan kuma ana amfani da hanyar nazarin fasahar lafiya wajen nemo hanyoyin magance matsaloli masu kyau domin rage haɗurran ababan hawa a yankin nahiyar Afirka mai sahara da yankin kudu maso gabas na nahiyar Asiya. A matakin ƙasa, anyi amfani da bayanan shirin WHO-CHOICE"" (shirin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da yake taimakawa ƙasashe aiwatar abubuwa masu matuƙar muhimmanci) a ƙasar Etopia domin ƙimanta sauƙin kuɗi da ingancin kuɗin da yaci na tsarin bada kiwon lafiya na bai ɗaya. Fahimtar muhimmancin tsarin nazarin fasahar lafiya (HTA) na bai-ɗaya ta wajen kulawa da lafiya, an amince da hukunci abin da ya dace mai lamba WHA67.23 yayin taron Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) na 67. Hukuncin ya nuna muhimmancin samar da tsari mai tushen binciken kimiyya da zartar da hukunci a tsare-tsaren harkar lafiya, da kuma rawar da tsarin nazarin fasahar lafiya ke takawa a tsare-tsaren lafiya masu kyau da ɗorewa. Yana kuma neman bunƙasa tsarin nazarin fasahar lafiya a cikin shirye-shiryen ƙasa, irinsu na tsarin binciken harkar lafiya da ƙwarewar ilimin harkar lafiya da kuma kafa tsarin bada kulawar lafiya na bai ɗaya.","Athari: Juhudi za WHO za kupanua matumizi ya HTA zimesababisha zana na rasilimali zaidi kupatikana kwa HTA Duniani kote. Kwa mfano, zana za WHO-CHAGUO zimetumika kuonyesha ufanisi katika manunuzi katika kanda mbalimbali Duniani, na mbunu za HTA zimetumika kutafuta afua za gharama nafuu ili kupunguza ajali za barabarani Barani Afrika- kusini mwa jangwa la sahara na kusini mashariki mwa Asia. Katika ngazi ya nchi, maelezo ya WHO-CHAGUO yalitumiwa ncini Ethiopia ili kubaini uwezo na ufanisi wa kifedha wa huduma ya afyakwa wote. Kuelewa umuhimu wa HTA katika kuunga mkono huduma ya afya kwa wote, Azimio la WHA 67.23 liliidhinishwa wakati wa mkutano wa 67 wa Afya Duniani. Azimio hilo linatambua umuhimu wa uundaji wa sera kulingan ana ushahidi na kufanya manunuzi katika mafunzo ya afya, na jukumu la HTA katika mifumo endelevu na bora ya Afya. pia inataka uendelezaji wa HTA ndani ya mifumo ya kitaifa, kama vile utafiti wa mfumo wa afya, elimu ya kitaaluma ya afya na uanzishwaji wa huduma za afya kwa wote.","Ipa: Akitiyan WHO láti ṣe ìmúgbòrò ìlò HTA tí yọrí sí ohun èlò púpọ̀ àti ohun àlùmọ̣́nì tí ó wà fún HTA lágbàáyé. Bí àpẹẹrẹ, irinṣẹ́ WHO-CHOICE jẹ́ èyí tí a ti lò láti ṣàihàn ìmúná dóko nínú ìpèsè nínú oríṣìí ẹkùn lágbàáyé, àti ètò HTA ti di lílò láti wá àdínkù ìdásí iye ìmúná dóko ti ìjàǹbá súnkẹrẹ fàkẹrẹ ojú pópó ní Sàhárà Afíríkà àti Gúsù-Ìla-Oòrùn Asia. Ní ipele orílẹ̀-èdè yìí, ìròyìn WHO-CHOICE jẹ́ èyí tí a lò ní Ethiopia láti mímúná dóko owó àti àtilè san ti owó ètò ìlera àgbáyé. Mímọ pàtàkì ti HTA nínú àtìlẹyìn ti owó ètò ìlera àgbáyé, ìyanjú WHA67. 23 di gbígbà wọlé ní àsìkò ìkójọpọ̀ ìlera ��gbáyé ti 67th. Ìyanjú náà rí ipa pàtàkì ìdàgbàsókè àti ìpinnu ṣíṣe ẹ̀rí ètò ìmúlò nínú ètò ìlera àti ojúṣe HTA nínú alágbèéró àti mímúná dóko ètò ìlera. Ó tún pè fún ìgbéga ti HTA láàárin àwòṣe ti orílẹ̀-èdè, bí i èyí tí ó wà fún iṣẹ́ ìwádìí ètò ìlera, àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ètò ẹ̀kọ́ fún ìlera àti ìfilọ́lẹ̀ ti owó ètò ìlera àgbáyé.","Umthelela: Imizamo yeWHO yokwandisa ukusetshenziswa kweHTA iholele ekutheni kutholakale amathuluzi kanye nezinsiza ezengeziwe zeHTA emhlabeni wonke. Isibonelo, amathuluzi eWHO-CHOICE asetshenziselwe ukukhombisa ukusebenza kahle kokuthengwa kwempahla ezifundeni ezihlukahlukene zomhlaba, futhi izindlela ze-HTA zisetshenziselwe ukuthola izindlela ezingabizi zokunciphisa izingozi zomgwaqo e-Afrika eseningizimu yeSahara naseNingizimu-Mpumalanga ye-Asia. Ezingeni lezwe, imininingwane yeWHO-CHOICE yasetshenziswa e-Ethiopia ukuze kunqunywe ukungabizi kanye nokusebenza kahle ngokuphathelene nezimali kokufinyelela kokunakekelwa kwezempilo endaweni yonke. Ukuqonda ukubaluleka kweHTA ekusekeleni ukufinyelela kwezempilo kuyo yonke indawo, isivumelwano seWHA67.23 sagunyazwa phakathi noMhlangano wezeMpilo woMhlaba Wonke wama-67. Lesi sivumelwano sazisa ngokubaluleka kokusungulwa kwenqubomgomo okusekelwe ebufakazini kanye nokuthathwa kwezinqumo ezinhlelweni lwezempilo, kanye neqhaza leHTA ezinhlelweni zezempilo eziqhubekayo kanye nezisebenza ngempumelelo. Iphinde ifune ukugqugquzelwa kweHTA ngaphakathi kwezinhlaka zikazwelonke, njengalezo zocwaningo lohlelo lwezempilo, imfundo yezisebenzi zezempilo eziqeqeshiwe kanye nokusungulwa kokufinyelela kwezempilo kuyo yonke indawo." +የጤና ዘርፉ ሰራተኛ ማጠቃሊያ፡- የጤና ሥርዓቶች በጤና ሰራተኞች ድጋፍ ብቻ ነው ሊሠሩ የሚችሉት፡፡ የጤና አገልግሎት ሽፋንን ማሻሻል እና ከፍተኛውን ሊደረስበት የሚችል የጤና ደረጃ ደርሶ የመደሰት መብትን እውን ማድረግ በአቅርቦት፣ በተደራሽነት፣ ተቀባይነት እና በጥራት ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እ/ኤ/አ በ 2030 በተለይም ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች 10 ሚሊዮን የጤና ባለሙያዎች ዕጥረት እንደሚኖር ይገመታል፡፡ ይሁን እንጂ በሁሉም የማህበራዊና የኢኮኖሚ ልማት ደረጃዎች ላይ ያሉ አገሮች በትምህርት፣ በሥራ ቅጥር፣ ሥምሪት፣ በሥራ ቦታ መቆየትና የሰራተኛ ኃይላቸው ሥራ አፈጻጸም ላይ በተለያዩ ደረጃዎች ላይ ችግሮች ይገጥሟቸዋል፡፡ በአንዳንድ አገሮች የጤና ባለሙያዎች የትምህርትና ሥልጠና ሥር የሰደደ የኢንቬትመንት ዕጥረት ከጤና ሥርዓትና ከሕዝብ ፍላጎት ጋር በተያያዘ የትምህርትና የሥራ ሥልቶች አለመመጣጠን ያለማቋረጥ የሚያጋጥም ዕጥረት አስተዋጽኦ እያደረጉ ነው፡፡ የጤና ባለሙያዎችን ወደ ገጠር፣ ራቅ ባሉ እና አገልግሎቱ ወደሌላባቸው አካባቢዎች በማሰማራት ላይ ያሉ ችግሮች እየተባባሱ መጥተዋል፡፡ ከዚህም በላይ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የመጣው የዓለም አቀፍ የጤና ባለሙያዎች ፍልሰት በተለይ ዝቅተኛና በዝቅተኛው መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች የጤና ሠራተኛ እጥረትን ሊያባብስ ይችላል። በጤና መረጃ ስርዓት ላይ የሰው ሃይል ከማህበሰረቡ ዘርፍ የተመረጡ የጤና ባለሙያዎችን ለመገምገም ብዙ ጊዜ ደካማ ነው፡፡ በአንዳንድ አገሮች የጤና ባለሙያዎችን ተደራሽነት ሁሉን አቀፍ ተግዳሮቶች የፐብሊክ ዘርፉ በበጀት እጥረት ምክንያት የጤና ባለሙያዎችን አቅርቦት ለመቅሰም የሚያስችል አቅም ባለመኖሩም ሊከሰቱ ይችላሉ፡፡ በዚህም ምክንያት አንዳንድ አገሮች የጤና ባለሙያዎች ሥራ አጥነት ከማይሟሉ የጤና ፍላጐቶች ጋር አብሮ የመኖር ችግር ገጥሟቸዋል።,"Health workforce Overview: Health systems can only function with health workers; improving health service coverage and realizing the right to the enjoyment of the highest attainable standard of health is dependent on their availability, accessibility, acceptability and quality. WHO estimates a projected shortfall of 10 million health workers by 2030, mostly in low- and lower-middle income countries. However, countries at all levels of socioeconomic development face, to varying degrees, difficulties in the education, employment, deployment, retention, and performance of their workforce. The chronic under-investment in education and training of health workers in some countries and the mismatch between education and employment strategies in relation to health systems and population needs are contributing to continuous shortages. These are compounded by difficulties in deploying health workers to rural, remote and underserved areas. Moreover, the increasing international migration of health workers may exacerbate health workforce shortfalls, particularly in low- and lower-middle income countries. Human resources for health information systems are often weak to take stock of selected health workers from the public sector. In some countries, challenges in universal access to health workers may also result from the lack of capacity by the public sector to absorb the supply of health workers due to budgetary constraints. As a result, some countries face the paradox of health worker unemployment co-existing with major unmet health needs.","Ma'aikatan lafiya Gamsashshen bayani: tsare-tsaren harkar lafiya zasu iya aiki ne kaɗai da ma'aikatan lafiya; bunƙasa tsarin ayyukan lafiya na bai ɗaya da fahimtar haƙƙin jin daɗin samun tsarin lafiya mafi kyawu ya dogara ne a kan wadatarsu da sauƙin samunsu da amincewa dasu da kuma ingancisu. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta yi ƙiyasin wani shiryayyen raguwar ma'aikatan lafiya miliyan 10 zuwa shekarar 2030 yawanci a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi. Har ila yau, ƙasashe a kowane matakin cigaban tattalin arziƙi da zamantakewa na fuskantar, a matakin daban-daban, wahala a harkar ilimi da aikin yi da tura ma'aikata guraren aiki da riƙe ma'aikata da kuma ƙoƙarin ma'aikatan lafiya. Rashin zuba isasshen kuɗi a ɓangaren ilimi da horas da ma'aikatan lafiya da ya daɗe yana cin tuwo a ƙwarya a wasu ƙasashen da rashin daidaita al'amuran ilimi da aikin yi wanda yake da alaƙa da tsare-tsaren harkar lafiya da kuma buƙatun al'umma suna bada gudummawa a ƙarancin ma'aikatan lafiya da ke faruwa yau da kullum. Waɗannan al'amuran sun tsananta ne ta dalilin wahalhalu wajen tura ma'aikatan lafiya ƙauyuka da gurare masu nisa da kuma guraren da basu da gata. Bugu da ƙari, ƙaruwar bulaguron ma'aikatan lafiya zuwa ƙasashen duniya zai iya ƙara tsananta raguwar ma'aikatan lafiya, musamman a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi. Al'amarin ma'aikatan harkar kiwon lafiya bashi da tsarin ajiye bayanan tsare-tsaren harkar lafiya domin bibiyar ma'aikatan lafiya a ɓangaren al'umma. A wasu ƙasashen, ƙalubalen samun ma'aikatan lafiya ga kowa da kowa zai iya haddasa rashin ikon ɓangaren al'umma wajen jin son kawo ma'aikatan lafiya saboda rashin wadataccen kasafin kuɗi. Sakamakon haka, wasu ƙasashen na fuskantar matsalar rashin ɗaukar ma'aikatan lafiya wanda ke faruwa tare da manya-manyan buƙatun lafiyar da aka kasa biyansu.","Wahudumu wa Afya Muhtasari: Mifumo ya afya inaweza tu kufanya kazi na wafanyakazi wa Afya; kuboresha huduma za afya na kutambua haki ya kufurahia kiwango cha juu cha afya kinachoweza kufikiwa kutegemea upatikanaji, ufikiaji, kukubalika na ubora wao. WHO inakadiriwa upungufu wa makadirio ya wahudumu wa Afya milioni 10 ifikapo mwaka 2030, wengi wao wakiwa katika nchi za kipato cha chini na cha kati. Hata hivyo, nchi katika viwango vyote vya maendeleo ya kijamii na kiuchumi zinakabiliwa, kwa viwango tofauti, ugumu katika elimu, ajira, uwekaji kazi, uhifadhi, na utendaji wa wafanyakazi wao. Uwekezaji mdogo wa kudumu katika elimu na mafunzo ya wahudumu wa afya katika baadhi ya nchi na kutolingana kati ya mikakati ya elimu na ajira kuhusiana na mifumo ya afya na mahitaji ya idadi ya watu wanaochangia uhaba wa unaoendelea. Haya yanachangiwa na ugumu wa kupeleka wahudumu wa Afya vijijini, maeneo ya mbali na maeneo ambao hayana na huduma ya kutosha. Zaidi ya hayo, kuongezeka kwa uhamiaji wa kimataifa wa wahudumu wa Afya kunaweza kuongeza upungufu wa wahudumu wa afya, hususani katika nchi za kipato cha chini na cha kati. Rasilimali watu kwa mifumo ya taarifa za Afya mara nyingi huwa dhaifu kutathmini wahudumu wa afya waliochaguliwa kutoka sekta ya umma. Katika baadhi ya nchi, changamoto katika upatikanaji wa wahudumu wa afya kwa wote zinaweza pia kutokana na kukosekana kwa uwezo wa sekta ya umma kuchukua usambazaji wa wahudumu wa Afya kutokana na ufinyu wa bajeti. Kwa sababu hiyo, baadhi ya nchi zinakabiliwa na kitendawili cha ukosefu wa ajira wa wahudumu wa Afya uliopo pamoja na mahitaji makubwa ya kiafya ambayo hayajafikiwa.","Àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìlera Ìsọnísókí: Ètò ìlera lè ṣiṣẹ́ nìkan pẹ̀lú àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìlera ;ṣíṣe àtúnṣe sí i sí àbò ètò ìlera àti mímọ àkokò tí ó tọ́ fún ipele tí ó ga tí ó dára jù ti ètò ìlera gnọ́kànlẹ̀ wíwà ní ṣepẹ́, rírí ilò, jíjẹ ìtẹ́wọ́gbà àti dídára rẹ̀. WHO ṣe òdiwọ̀n iṣẹ́ àkànṣe tí ó já lọlẹ̀ ti òṣìṣẹ́ mílíọ̀nù mẹ́wàá tí ó bá máa fi di 2030, pàápàá jù lọ nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ń pawó táṣẹ́rẹ́. Síbẹ̀ síbẹ̀, àwọn orílẹ̀-èdè ti ìdàgbàsókè eto ọrọ̀ ajé sí ipele tí kò dúró lójú kan, ìnira nínú ètò ẹ̀kọ́, ìgbani ṣíṣẹ́, gbígbéni lọ sí ibi iṣẹ́ mìíràn, fífini sílẹ̀ nídìí iṣẹ́ àti ètò iṣẹ́ àwọn òṣìṣẹ́ wọn. Ìdókòwò tí kò kúnjú òṣùwọ̀n nínú ètò ẹ̀kọ́ àti ìkọ́ni àwọn ènìyàn ètò ìlera ní àwọn orílẹ̀-èdè kọ̀ọ̀kan àti àìbáramu láàárín ètò ẹ̀kọ́ àti ète ìgbani ṣíṣẹ́ ní ìbámu ètò ìlera àti ìní àwọn ènìyàn tí ó ń ṣe àfikún sí àìtó tí ó ń lọ. Èyí ni àwọn àfikún nípa ìnira nínú fífi ṣíṣe àwọn elétò ìlera ní àdúgbò tí kò lajú, kéré àti kò yẹ. Èyí síbẹ̀, pípọ̀ si i lílọ sí òkèèrè àwọn elétò ìlera lè fa ìjákulẹ̀ àwọn elétò ìlera sí i, ní pàtàkì jù lọ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó tí n wọlẹ́ kò tó nǹkan. Àlùmọ́nì ènìyàn ìròyìn ètò ìlera jẹ́ èyí tí kò lókun láti gba àwọn ọjà àwọn elétò ìlera tí a yàn láàárín àwùjọ. Ní àwọn ìlú kan, ìpènijà nínú kí àwọn elétò ìlera rí àyè tí ó tún yorí látàrí ipa tí kò sí láti ẹ̀ka gbogbogboò láti gba ìpèsè àwọn elétò ìlera látàrí ìdábùú owónàá. Nítorí ìdí èyí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè ń dojúkọ àìríṣẹ́ àwọn elétò ìlera ń ṣẹlẹ̀ pẹ̀lú ìní àwùjọ tí ó pabanbarì tí a kò rí.","Abasebenzi bezempilo Uhlolojikelele: Izinhlelo zezempilo zingasebenza kuphela nezisebenzi zezempilo; ukuthuthukisa ukufinyelela yonke indawo kwezinsiza zezempilo kanye nokuqaphela ilungelo lokujabulela izinga lempilo eliphakeme kakhulu elitholakalayo kuncike ekutholakaleni, ukufinyeleleka, ukwamukeleka nekhwalithi yazo. I-WHO ilinganisela ukuntuleka okulindelekile kwabasebenzi bezempilo abayizigidi eziyi-10 ngo-2030, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphansi nakakhulu. Nokho, amazwe kuwo wonke amazinga entuthuko yezenhlalo kanye nezomnotho abhekana, ngokwamazinga ahlukahlukene, nobunzima emfundweni, emsebenzini, ekuthumeleni, ekugcineni, kanye nasekusebenzeni kwabasebenzi bawo. Ukutshalwa kwezimali encane okungamahlalakhona emfundweni kanye nasekuqeqesheni izisebenzi zezempilo kwamanye amazwe kanye nokungahambisani phakathi kwamasu emfundo kanye nomsebenzi maqondana nezinhlelo zezempilo kanye nezidingo zabantu kunomthelela ekungabini khona kwezisebenzi ezanele okuqhubekayo. Lokhu kunezelwa ubunzima bokuthumela izisebenzi zezempilo ezindaweni zasemakhaya, ezikude kanye nezindawo ezingahanjiselwa izinsiza ngokwanele. Ngaphezu kwalokho, ukuthutheleka okwandayo emazweni aphesheya kwezisebenzi zezempilo kungase kubhebhethekise ukuntuleka kwazisebenzi zezempilo, ikakhulukazi emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo. Izinsiza zabasebenzi zezinhlelo zolwazi lwezempilo zivame ukungenzi kahle ngokuphathelene nokubheka izisebenzi zezempilo ezikhethiwe emkhakheni womphakathi. Kwamanye amazwe, izinselele zokufinyelela izisebenzi zezempilo emhlabeni wonke nazo zingabangelwa ukuntuleka kwamandla emkhakheni kahulumeni ngokuphathelene nokuthola izisebenzi zezempilo ngenxa yezithiyo zesabelomali. Ngenxa yalokho, amanye amazwe abhekene nendida yokungasebenzi kwezisebenzi zezempilo okukhona kanye nezidingo ezinkulu zezempilo ezingafezekile." +የከፍተኛ ደረጃ የጤና ሥራ ቅጥር እና የኢኮኖሚ ዕድገት ኮሚሽን በጤና እና በማህበራዊ የሰው ኃይል ላይ የሚደረጉ ኢንቨስትመንቶች ሁሉን አቀፍ የኢኮኖሚ እድገትን የሚያበረታቱባቸው ስድስት መንገዶችን ለይቶ አስቀምጧል። የተፈጥሮ ወይም ሰው ሰራሽ አደጋዎች እንዲሁም ተያያዥ የአካባቢ፣ የቴክኖሎጂ እና የባዮሎጂ አደጋዎች እና ስጋቶችን እርዳታ ለመስጠት የህብረተሰቡን እና የጤና ስርአቶችን የመቋቋም አቅም በመገንባት የጤና ሰራተኛው ወሳኝ ሚና አለው፡፡ ስልሳ ሰባት በመቶው (67%) የጤና እና ማህበራዊ ሰራተኞች ሴቶች ሲሆኑ በጤናው ዘርፍ ኢንቨስት ማድረግ በተለይ ለሴቶችና ለወጣቶች ምቹ የስራ እድል ለመፍጠር እድል ነው። በአገር ደረጃ ላይ ያለው ተጽእኖ የአለም አቀፍ በጤና ላይ ስላለው የሰው ሃብት ስትራቴጂ፡- የሰው ሃይል 2030 ከዚህ በታች የቀረቡትን መሰረታዊ መርሆች እና አላማዎች ያሉት ቁልፍ መመሪያ ሰነድ ነው፡- የመመሪያ መርሆዎች ሊደረስበት የሚችል ከፍተኛውን የጤና ደረጃ የመደሰት መብትን ማሳደግ፤ ከመገለል እና ከአድልዎ የጸዳ የሰዎችን ቅንጅት ያማከለ የጤና አገልግሎት መስጠት፤ አቅም ያላቸው እና ተስማሚ የሆኑ ማህበረሰቦችን ማሳደግ፡፡ የስነ-ምግባር እና ትህትና ያለው የስራ ሁኔታን እና ከማንኛውም አይነት መድልዎ፣ ግዴታ እና ብጥብጥ ነጻ መሆንን ጨምሮ የሁሉንም የጤና ሰራተኞች የግል፣ የስራ እና ሙያዊ መብቶችን መጠበቅ፡፡,"The High-Level Commission on Health Employment and Economic Growth identified six pathways by which investments in the health and social workforce can spur inclusive economic growth. The health workforce has a vital role in building the resilience of communities and health systems to respond to disasters caused by natural or artificial hazards, as well as related environmental, technological and biological hazards and risks. Sixty-seven per cent (67%) of the health and social workforce are women and investing in the health workforce is an opportunity to create decent employment opportunities, in particular for women and youth. Impact at country level The Global Strategy on Human Resources for Health: Workforce 2030 is the key guiding document with principles and objectives presented below: Guiding principles Promote the right to the enjoyment of the highest attainable standard of health. Provide integrated, people-centred health services devoid of stigma and discrimination. Foster empowered and engaged communities. Uphold the personal, employment and professional rights of all health workers, including safe and decent working environments and freedom from all kinds of discrimination, coercion and violence.","Babbar hukumar nan mai lura da ɗaukar ma'aikatan lafiya da cigaba tattalin arziƙi ta bayyana hanyoyi guda shida na cewa zuba kuɗi a ma'aikatan harkar kiwon lafiya da zamantakewa zai taimaka wajen bunƙasa tattalin arziƙin kowa da kowa. Ma'aikatan lafiya nada muhimmiyar rawar takawa wajen gina iya juriyar al'ummai da harkokin lafiya domin kai agaji ga faruwar musifa wanda Allah ke jarabta ko haɗarin da ɗan adam ke haddasa wa, da kuma haɗurran da ke da alaƙa da muhalli da fasaha da tsarin halitta abu mai rai. Kaso sittin da bakwai (67%) na ma'aikatan lafiya da tsarin zamantakewa mata ne sannan zuba kuɗi a ɓangaren ma'aikatan lafiya wata dama ce ta ƙirƙirar damarmakin samun aiki mai tsafta, musamman ga mata da matasa. Tasiri a matakin ƙasa Shirin duniyar nan a kan ma'aikatan lafiya: ma'aikata shekarar 2030 ita babbar takardar ilimtarwa wacce ke ɗauke da ƙa'idoji da ƙudurai da aka gabatar a ƙasa: Ƙa'idojin nusarwa Inganta 'yancin jin daɗin tsarin lafiya mafi kyawu. Bayar da ayyukan da aka tattara kuma don mutane kaɗai ba tare da nuna tsana da nuna bambanci ba. Kula da al'ummar da aka tallafawa da shigo da su cikin al'amura. Kare 'yanci na ƙashin kai da na aiki dana ƙwarewa na dukkan ma'aikatan lafiya, wanda ya haɗa da muhallan aiki masu aminci da tsafta da 'yantuwa daga dukkan ire-iren nuna bambanci da tsoratarwa da kuma cin zarafi.","Tume ya ngazi ya juu ya afya ya ajira na ukuzaji wa uchumi ilibainisha njia sita ambazo uwekezaji katika wahudumu wa afya na kijamii unaweza kuchochea ukuaji wa uchumi jumuishi. Nguvu kazi ya afya ina jukumu muhimu katika kujenga ustahimulivu wa jamii na mifumo ya afya ili kukabiliana na majanga yanayosabbishwa na hatari za asili au za kibinadamu, vilevile hatari na hatari zinazohusiana na mazingira, teknolojia na kibayolojia. Asilimia sitini na saba (67%0 ya nguvu kazi ya afya na kijamii ni wanawake na kuwekeza katika nguvu kazi ya afya ni fursa ya kutengeneza fursa za ajira zenye staha, hususani kwa wanawake na vijana. Athari katika ngazi ya nchi Mkakati wa kimataifa wa rasilimali watu kwa Afya: Nguvu kazi 2030 ndio hati muhimu elekezi yenye kanuni na malengo yaliyowasilishwa hapa chini: Kanuni za mwongozo Kukuza haki ya kufurahia kiwango cha juu cha afya kinachoweza kufikiwa. Kutoa huduma za afya zilizounganishwa, zinazozingatia watu bila unyanyapaa na ubaguzi. Kukuza jamii zilizoweshwa na zinazohusika. Kudumisha haki za kibinafsi, za ajira na kitaalauma za wahudumu wote wa afya, ikiwa ni pamoja na mazingira salama na yenye heshima ya kazi na uhuru kutoka kwa kila aina ya ubaguzi, kulazimishwa na vurugu.","Owó ńlá tí ó wà lórí ìgbani ṣíṣe àwọn elétò ìlera àti ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀ ajé ṣàwárí ipa ọ̀nà mẹ́ta èyí tí Ìdókòwò nínú ètò ìlera àti àwọn òṣìṣẹ́ àwùjọ fi lè mú ìmúgbòrò bá ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀ ajé. Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ní ipa pàtàkì láti kó nínú kíkọ́ àwọn agbègbè tí kò rẹ̀wẹ̀sì àti ìdáhùn àwọn elétò ìlera sí jàǹbá tí ó ṣẹlẹ̀ fúnra rẹ̀ tàbí tí jàǹbá àtọwọ́dá, àti àwọn mìíràn tí ó jọ mọ ti àyíká, ẹ̀rọ ayélujára àti ìjàǹbá tí ó jẹ yọ lára ohun tí kì í ṣe kẹ́míkà tí à ń lò fún ohun ọ̀gbìn. ìdá mẹ́tàdínlọ́gọ́rin (67%) ti ètò ìlera àti àwọn òṣìṣẹ́ àwùjọ jẹ́ obìnrin àti dídòkòwò nínú iṣẹ́ ètò ìlera jẹ́ àǹfààní láti dá àǹfààní ìgbani ṣíṣe tí ó dáa, ní pàápàá jù lọ fún obìnrin àti ọ̀dọ. Ipa lórí ipele orílẹ̀-èdè. Ète àgbáyé lórí àlùmọ́nì ènìyàn fún ìlera: Àwọn òṣìṣẹ́ 2030 jẹ́ kọ́kọ́rọ́ tí ń sọ ìwé ẹ̀rí pẹ̀lú àlàkalẹ̀ àti èròngbà tí ó wà ní ìsàlẹ̀ yìí: Àlàkalẹ̀ tí ń tọ́nisọ́nà Ìgbélárugẹ ẹ́tọ́ láti gbádùn ipele tí ó dára jù fún ìlera. Pèsè wíwọnú, àìsí ìpègàn ènìyàn ní àwọn ibi ìtẹ̀dó ètò ìlera. Ó ń ṣe ìtẹ̀síwájú àwọn agbègbè tí ó ń kópa tí a sì ti ró ní agbára. Ṣiṣẹ́ àgbéró ẹ̀tọ́ ara ẹni, iṣẹ́ ṣíṣe àti ìkọ́ṣẹ́mọṣẹ́ fún gbogbo òṣìṣẹ́ ìlera, láì yọ ààbò àti ṣíṣe iṣẹ́ ní àyíká tí ó dára àti òmìnira kúrò lọ́wọ́ nǹkan bí i yíya ẹnìkan sọ́tọ̀ àti lílo ipá.","I-High Level Commission on Health Employment and Economic Growth ikhombe izindlela eziyisithupha lapho ukutshalwa kwezimali emisebenzini yezempilo kanye neyezenhlalakahle kungakhuthaza ukukhula komnotho okungabandlululi. Abasebenzi bezempilo banendima ebalulekile ekwakheni ukuqina kwemiphakathi nezinhlelo zezempilo ukuze basabele ezinhlekeleleni ezibangelwa izingozi zemvelo noma zokwenziwa, kanye nezingozi ezihlobene nemvelo, ezobuchwepheshe nezezinto eziphilayo kanye nezingozi. Amaphesenti angamashumi ayisithupha nesikhombisa (67%) ezisebenzi zezempilo kanye nezenhlalakahle ngabesifazane futhi ukutshala imali kwezisebenzi zezempilo kuyithuba lokusungula amathuba omsebenzi afanele, ikakhulukazi kwabesifazane kanye nentsha. Umthelela ezingeni lezwe ISu loMhlaba Wonke leziNsiza zeziSebenzi zezeMpilo: I-Workforce 2030 yidokhumenti ebalulekile enemigomo kanye nezimiso ezivezwe ngezansi: Izimiso eziqondisayo Ukukhuthaza ilungelo lokujabulela izinga lempilo eliphakeme kakhulu. Ukuhlinzeka ngezinsiza zezempilo ezihlanganisiwe, ezigxile kubantu ezingenaso isibembekezelo kanye nokubandlululwa. Ukukhuthaza imiphakathi enikwe amandla futhi ebandakanyekayo. Ukulwela amalungelo omuntu uqobo, okuqashwa kanye nabaqeqeshiwe azo zonke izisebenzi zezempilo, okuhlanganisa izindawo zokusebenzela eziphephile kanye nezihloniphekile kanye nenkululeko kuzo zonke izinhlobo zobandlululo, ukuphoqelelwa kanye nobudlova." +በፆታ ላይ የተመሰረተ ጥቃትን፣ አድልዎ እና ትንኮሳን ማስወገድ፤ ከሀገራዊ ቅድሚያ ከሚሰጣቸው ጉዳዮች ጋር በማጣጣም ዓለም አቀፍ ትብብርን እና አንድነትን ማሳደግ፤ ከዓለም ጤና ድርጅት የዓለም አቀፍ የጤና ሠራተኞች ምልመላ ዓለም አቀፍ የአሠራር ደንብ ድንጋጌዎች ጋር በተጣጣመ መልኩ ሥነ-ምግባራዊ ምልመላ ልማዶችን ማረጋገጥ፤ የፖለቲካ እና የፋይናንስ ድጋፍን ማሰባሰብ እና ማስቀጠል እና በዘርፎች እና የምርጫ ክልሎች ውስጥ ሁሉን አቀፍነትን እና ትብብርን ማጎልበት፤ ፈጠራን እና ማስረጃን አጠቃቀምን ማሳደግ፤ አጋርነት: ለጤና ፕሮግራም መሥራት የጤና ፕሮግራም ስራው በአለም ጤና ድርጅት፣ በአለም አቀፍ የስራ ድርጅት እና በኢኮኖሚ ትብብር እና ልማት ድርጅት (OECD) መካከል በጋራ በመሆን የጤና እና ማህበራዊ ሰራተኛ ሀይልን ሁሉን አቀፍ የኢኮኖሚ ዕድገት እና የዘላቂ ልማት ግቦችን ማሳካት እንዲቻል መቀየር እና ማስፋፋት፤ በጤናው የሚሰራው ሥራ ለዓለም አቀፍ የጤና ሽፋን እና ዘላቂ የልማት ግቦች 3፣ 4፣ 5 እና 8 (ጤና፣ ትምህርት፣ የሥርዓተ ፆታ እኩልነት፣ መልካም ሥራ እና ኢኮኖሚያዊ ዕድገት) በጤና ሥራው እና ሁሉን አቀፍ የኢኮኖሚ ዕድገት እ/አ/አ 2017-2021 የአምስት ዓመት ዕቅድ መርሃ ግብር በኩል አስተዋፅኦ ያደርጋል፡፡ እ/አ/አ በ 2020 በጤናው የሚሰራው ሥራ ሠላሳ ሁለት አገሮችን እና ሁለት አህጉራዊ ኢኮኖሚያዊ መስኮችን ማለትም የደቡብ አፍሪካ ልማት ማህበር እና የምዕራብ አፍሪካ ኢኮኖሚ እና የገንዘብ ህብረትን ድጋፉን ሰጥቷል፡፡ የጤና ሰራተኛ ተንቀሳቃሽነት ፕላትፎርሙ በጤና ሰራተኛ ተንቀሳቃሽነት እና በኤጀንሲዎች ውስጥ የመረጃ ልውውጥ (IADEx) በኩል የጤና ሰራተኛ መረጃን በአለም አቀፍ ደረጃ ማጠናከርን ይደግፋል፡፡,"Eliminate gender-based violence, discrimination and harassment. Promote international collaboration and solidarity in alignment with national priorities. Ensure ethical recruitment practices in conformity with the provisions of the WHO Global Code of Practice on the International Recruitment of Health Personnel. Mobilize and sustain political and financial commitment and foster inclusiveness and collaboration across sectors and constituencies. Promote innovation and the use of evidence. Partnerships: Working for Health Programme The Working for Health Programme is a joint partnership between the World Health Organization (WHO), International Labour Organization (ILO) and the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) to expand and transform the health and social workforce to drive inclusive economic growth and achieve the Sustainable Development Goals (SDGs). Working for Health contributes to universal health coverage and to SDG 3, 4, 5 and 8 (health, education, gender equality, decent work and economic growth) through the Five-Year Action Plan on Health Employment and Inclusive Economic Growth 2017-2021. In 2020, Working for Health supported thirty-two countries and two regional economic areas namely, the Southern African Development Community and the West African Economic and Monetary Union. The Working for Health Programme supports strengthening health workforce data globally through the International Platform on Health Worker Mobility Platform on Health Worker Mobility and Inter-Agency Data Exchange (IADEx).","Kawar da cin zarafin jinsi da nuna bambanci da zalunci. Bunƙasa haɗin kai da kariyar duniya wanda yayi dai-dai da tsare-tsaren al'umma masu muhimmanci sosai. Tabbatar da aikace-aikacen ɗaukar aiki bisa ƙa'ida wanda yayi dai-dai da ƙa'idojin kyawawan ɗabi'un Hukumar Lafiya ta Duniya WHO a kan tsarin duniya na ɗaukar ma'aikatan lafiya. Tattarawa da tabbatar da ɗorewar ƙoƙarin shugabanni da kuɗi da ingata shigo da kowa da haɗin kai tsakanin ɓangarori da mazaɓu. Bunƙasa ƙirƙira da amfani da shaidu. Haɗin guiwa: Aikin Shirin Lafiya. Aikin shirin harkar lafiya wani shirin haɗin kan haɗin guiwa ne tsakanin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da Ƙungiyar Ƙwadago ta Duniya (ILO) da kuma Ƙungiyar Haɗin kan Al'umma da Cigaban Tattalin Arziƙi (OECD) domin faɗaɗawa da kawo gyara ga ma'aikatan lafiya da zamantakewa domin shigo da bunƙasar tattalin arziƙi da cimma muradun ƙarni masu ɗorewa (SDGs). Aikin harkar lafiya na bada gudunmawa ga tsarin bada kiwon lafiya na bai ɗaya da kuma muradun ƙarni masu ɗorewa na 3 da 4 da 5 da kuma 8 (lafiya da ilimi da daidaiton jinsi da aiki mai tsafta da kuma bunƙasa tattalin arziƙi) ta hanyar shirin shekara biyar ɗin nan a kan ɗaukar ma'aikatan lafiya da shigo da cigaban tattalin arziƙin daga shekarar 2017 zuwa 2021. A shekarar 2020, aikin harkar lafiya ya tallafawa ƙasashe talatin da biyu da kuma ƙungiyoyin tattalin arziƙin shiyyoyi gida biyu, wato; cigaban al'ummar shiyyar Afrika ta Kudu da Ƙungiyar Kula da Tattalin Arziƙi da Kuɗi ta Nahiyar Yammacin Afirka. Shirin aikin harkar lafiya yana tallafawa wajen inganta bayanan ma'aikatan lafiya a faɗin duniya ta hanyar dandalin ƙasashe duniya a kan dandalin tafiye-tafiyen ma'aikacin lafiya da tsarin musayar bayanai tsakanin hukumomi (IADEx).","Kuondoa ukatili wa kijinsia, ubaguzi na unyanyasaji. Kukuza ushirikiano wa kimataifa na mshikamano kwa kuzingatia vipaumbele vya kitaifa. Kuhakikisha desturi za kimaadili za kuajiri kwa kuzingatia mashsrti ya kanuni ya utendaji ya ulimwengu ya WHO kuhusu uajiri wa kimataifa wa wahudumu wa afya. Kuhamasisha na kudumisha dhamira ya kisiasa na kifedha na kukuza ushirikishwaji na ushirikiano katika sekta na majimbo ya uchaguzi. Kukuza uvumbuzi na matumizi ya ushahidi. Ushirikiano: Mpango wa kufanya kazi kwa afya. Mpango wa kufanya kazi kwa afya ni ushirikiano wa pamoja kati ya shirika la Afya Duniani (WHO), shirika la kazi duniani (ILO) na shirika la ushirikiano wa kiuchumi na maendeleo (OECD) ili kupanua na kubadilisha nguvu kazi ya Afya na kijamii ili kukuza ukuaji wa uchumi jumuishi na kufikia malengo ya maendeleo endelevu (SDGs). kufanya kazi kwa ajili ya afya kunachangia huduma ya afya kwa wote na kwa SDG 3,4,5 na 8 (afya, elimu, usawa wa kijinsia, kazi zenye staha na ukuaji wa uchumi) kupitia mpango kazi wa miaka mitano kuhusu ajira za Afya na ukuaji wa uchumi shirikishi wa 2017- 2021. Mwaka 2020, kufanya kazi kwa ajili ya afya ilisaidia nchi Thelathini na mbili na maeneo mawili ya kiuchumi ya kanda ambayo ni, jumuiya ya maendeleo ya kusini mwa afrika na umoja wa kiuchumi na fedha wa Afrika Magharibi. Mpango wa kufanya kazi kwa Afya unasaisdia kuimarisha data ya wahudumu wa afya Duniani kote kupitia jukwaa la kimataifa la uhamiaji wa mhudumu wa Afya na vibadilishanaji Data wa mashirika ya kimataifa (IADEx).","Yíyọ ipá tí ó níṣe pẹ̀lú jẹ́ńdà, ìya ẹnìkan sọ́tọ̀ àti dídàmú ẹni. Àgbéga ìforíkorí òkèèrè àti ìṣọ̀kan àdéhùn ní ìbámu pẹ̀lú ohun tí ó jẹ orílẹ̀-èdè lógún. Rírí i dájú pé iṣẹ́ ṣíṣe ìgbàni ṣíṣẹ́ wà ní ìbámu pẹ̀lú ìpèsè ti nọ́ńbà iṣẹ́ ṣíṣe àgbáyé ti WHO lórí ìgbàni ṣíṣẹ́ àwọn ènìyàn elétò ìlera òkèèrè. Ó máa ń ṣe ìkójọ àti àgbéró ìṣèlú àti ìfarajìn owó níná, ó sì máa ń ṣe àtìlẹyìn ìwàlára àti ìforíkorí jákèjádò ẹ̀ka àti ibi tí àwọn tí a yàn ń ṣojú. Ṣe ìgbéláruge ohun tuntun àti ìlò ẹ̀rí. Ìdókòwò: Ṣíṣe iṣẹ́ fún ètò ìlera Ṣíṣe iṣẹ́ fún ètò ìlera jẹ́ ìdókòwò aláfọwọ́sowọ́pọ̀ láàárín Àjọ Ètò Ìlera Àgbáyé (WHO), Àjọ Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ Àgbáyé (ILO) àti ilé-iṣẹ́ fún Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ Ọrọ̀-ajé àti Ìdàgbàsókè (OECD) láti ṣe ìmúgbòrò àti àyípadà ìlera àti òṣìṣẹ́ àwùjọ láti wa wíwà ní ìdàgbàsókè ètò orọ̀ ajé àti ṣe àṣeyọrí ti lílépa Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́. Ṣíṣe fún ètò ìlera ń ṣe àfikún sí Universal Health Coverage àti sí ìlépa ìdàgbàsókè alágbèéró kẹta, kẹrin, ìkarùn -ùn àti ìkẹjọ(ìlera, ètò ẹ̀kọ́, ìdọ́gba jẹ́ńdà, iṣẹ́ tí ó dáa àti ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀ ajé) nípasẹ̀ Ètò ìgbani ṣíṣẹ́ ètò ìlera ọlọ́dún márùn-ún àti ti gbígba ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀-ajé 2017-2021. Ní ọdún 2020, ṣíṣe iṣẹ́ fún ètò ìlera ṣe àtìlẹyìn fún orílẹ̀-èdè méjìlélọ́ọ̀dúnrún àti agbègbè ètò ọrọ̀ ajé ẹkùn méjì, tí wọ́n jẹ́, Agbègbè Ìdàgbàsókè Ẹkùn Gúsù Afíríkà àti Àjọ Owó àti Ọ̀rọ̀-Ajé Ẹkùn Ìwọ̀-oòrùn Afíríkà. Ṣíṣe iṣẹ́ fún ètò ìlera ń ṣe àtìlẹyìn fún ìrónilágbára dátà àgbáyé òṣìṣẹ́ ètò ìlera nípasẹ̀ Ìkànnì Àgbáyé lórí Ìṣíkiri Òṣìṣẹ́ Ìlera àti Ìjìrọ̀ Dátà Oníkọ̀jikọ (IADEx).","Ukuqeda ubudlova obusekelwe ebulilini, ubandlululo kanye nokuhlukunyezwa. Ukukhuthaza ukubambisana komhlaba wonke kanye nobumbano ngokuvumelana nezinto eziza kuqala kuzwelonke. Ukuqinisekisa izindlela zokuziphatha zokuqashwa ngokuhambisana nokuhlinzekelwe yiWHO Global Code of Practice on the International Recruitment of Health Personnel. Ukugqugquzela kanye nokugcina ukuzibophezela kwezepolitiki kanye nezezimali kanye nokukhuthaza ukungabandlululi kanye nokubambisana emikhakheni kanye nasezifundeni. Ukukhuthaza ukusungula kanye nokusetshenziswa kobufakazi. Ubambiswano: Ukusebenzela uHlelo lwezeMpilo Uhlelo lwe-Working for Health luwukubambisana ngokuhlanganyela phakathi kweWorld Health Organization (WHO), i-International Labour Organisation (ILO) kanye ne-Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) ukuze kwandiswe futhi kuguqulwe amandla ezempilo kanye nezisebenzi zezenhlalo ukuze kuqhutshwe ukukhula komnotho okungabandlululi futhi kufinyelelwe kuMigomo Yentuthuko Esimeme (SDGs). Ukusebenzela Ezempilo kunomthelela ekufinyeleleni kwezempilo kuyo yonke indawo kanye naku-SDG 3, 4, 5 no-8 (ezempilo, ezemfundo, ukulingana ngokobulili, umsebenzi ohloniphekile kanye nokukhula komnotho) ngoHlelo Lwezenzo Lweminyaka Emihlanu Lwemisebenzi Yezempilo Nokukhula Komnotho Okubandakanyayo 2017-2021. Ngo-2020, Ukusebenzela Ezempilo kwasekela amazwe angamashumi amathathu nambili nezindawo ezimbili zezomnotho zesifunda, okuyi-Southern African Development Community ne-West African Economic and Monetary Union. Uhlelo lwe-Working for Health lusekela ukuqinisa idatha yazisebenzi zezempilo emhlabeni jikelele nge-International Platform on Health Worker Mobility Platform on Health Worker Mobility and Inter-Agency Data Exchange (IADEx)." +የአለም ጤና ሰራተኛ አውታረመረብ የአለም ጤና ድርጅት የሚመራው/የተቀናጀ አውታረ መረብ አለም አቀም ጤና ሃይል አውታረመረብ እ/አ//አ በ2016 በአባል ሀገራት ጥያቄ መሰረት እና የአለም ጤና ሰራተኞች ህብረት ቦርድ ባቀረበው ሀሳብ መሰረት ተቋቁማል፡፡ አውታረመረቡ በአለም አቀፍ ጤና ድርጅት ውስጥ የሚሰራው የባለድርሻ አካላት ምክክር፣ ውይይት እና ሁለንተናዊ እና የጤና ሰራተኛ ፖሊሲዎች ላይ ማስተባበር የአለም አቀፍ የሰው ሃብት ጤና ስትራቴጂ አፈፃፀሜን እና የኮሚሽኑን የምክረ ሀሳቦችን ለመደገፍ ነው፡፡ ቁልፍ የሀገር እና የአካባቢ አጋሮች የጤና፣ የትምህርት፣ የሠራተኛ፣ የገንዘብ፣ የሀገራዊ ፕላን ሚኒስቴር፣ ፆታ፣ ወጣቶች ሚኒስቴር የባለሙያዎች እና የሰራተኞች ማህበር የቁጥጥር ባለስልጣናት የግል አቅራቢዎች የሲቪል ማህበረሰብ ቁልፍ ዓለም አቀፍ አጋሮች,"The Global Health Workforce Network The WHO led/coordinated network Global Health Workforce Network was established in 2016, following a request by Member States and building on a proposal by the Board of the Global Health Workforce Alliance. The Network operates within WHO as a global mechanism for stakeholder consultation, dialogue and coordination on comprehensive and coherent health workforce policies in support of the implementation of the Global Strategy on Human Resources for Health and the recommendations of the Commission. Key national and local partners ministries of health, education, labour, finance, national planning, gender, youth professional associations and trade unions regulatory authorities private providers civil society. Key international partners",Mahaɗar ma'aikatan lafiya ta duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta jagoranci mahaɗar ma'aikatan lafiya ta duniya wacce aka kafa a shekarar 2016 bayan wani roƙon da ƙasashe su kayi da a gina a kan neman hukumar ƙulla abota da ma'aikata. Mahaɗar wani sashe ne na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO da yake taimakawa wajen haɗa kan ƙungiyoyi daban-daban don tattaunawa a kan da kuma aiki a kan tsare-tsaren da ya danganci ma'aikatan lafiya ta hanyar maida hankali kan tabbatar da aiwatar da shirin duniya a kan ma'aikatan lafiya da kuma aiwatar da shawararwarin hukumar. Manyan abokan haɗin guiwa na ƙasa da na cikin gida. Ma'aikatun lafiya da ilimi da ƙwadago da kuɗi da tsarin ƙasa da jinsi da kuma matasa ƙungiyoyin ƙwararrun da na kasuwanci. Hukumomin sa-ido Kamfanunuwa masu zaman kansu. ƙungiyoyin jama'a. Manyan abokan haɗin guiwa na duniya,"Mtandao wa nguvu kazi ya Afya Duniani Mtandao unaoongozwa/ kuratibiwa wa WHO mtandao wa wahudumu wa Afya Duniani ulianzishwa mwaka 2016, kufuatilia ombi la nchi wanachama na kuendeleza pendekezo la Bodi ya umoja wa wafanyakazi wa Afya Duniani. Mtandao huu unafanya kazi ndani ya WHO kama utaratibu wa kimataifa wa mashauriano ya washikadau, mazungumzo na uratibu wa sera za kina na thabiti za wahudumu wa Afya ili kuunga mkono utekelezaji wa mkakati wa rasilimali watu kwa Afya na mapendekezo ya Tume. Washirika wakuu wa kitaifa na wa ndani Wizara ya Afya, elimu, kazi, fedha, mipango ya Taifa, jinsia, vijana Vyama vya kitaaluma na vyama vya wafanyakazi Mamlaka za udhibiti Watoa huduma binafsi Asasi za kiraia. Washirika wakuu wa kimataifa","Nẹ́tíwọ̀kì ́ àgbáyé fún òṣìṣẹ́ elétò ìlera Nẹ́tíwọ̀kì àgbáyé fún òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí WHO ṣe atọ́nà rẹ̀ jẹ́ èyí tí a filọ́lẹ̀ ní ọdún 2016,títẹ̀lé ẹ̀bẹ̀ ti àwọn ọmọ ẹgbẹ́ orílẹ̀-èdè àti fífi àbá Àjọ Àká-Òṣìṣẹ́ Ètò Ìlera Àgbáyé ṣe àtẹ̀gùn. Nẹ́tíwọ̀kì náà ń ṣiṣẹ́ láàárin WHO gẹ́gẹ́ bí ohun èlò àgbáyé fún àwọn ìgbani níyànjú àwọn aláṣẹ, ìfọ̀rọ̀wérọ̀ àti ìdarí lórí ohun tí ó yéni àti ètò ìmúlò elétò ìlera tí ó báramu pẹ̀lú àtìlẹyìn ti ṣíṣe ète àgbáyé lórí ohun àlùmọ́nì ènìyàn fún ìlera àti ọ̀rọ̀ ìyànjú fún àjọ náà. Orílẹ̀-èdè tí ó ṣe pàtàkì àti àwọn olùdókòwò abélé Ẹ̀ka ti ìjọba ní ipele àbójútó tí mínísítà ṣe ìdarí rẹ̀ ti ètò ìlera, ètò ẹ̀kọ́, iṣẹ́, ètò ìsúná àti ètò orílẹ̀-èdè, jẹ́ńdà, ọ̀dọ́ àwọn ẹgbẹ́ akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ àti ẹgbẹ́ okòwò àwọn aláṣẹ tó níṣe pẹ̀lú ìtẹ̀lé òfin àwọn Olùpèsè aládàáni àwọn ẹgbẹ́ tí ó níṣe pẹ̀lú ènìyàn àti ọ́fíìsì ìjọba. àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ pàtàkì lágbàáyé","I-Global Health Workforce Network Inethiwekhi ye-WHO eholayo/ehlanganisiwe yeGlobal Health Workforce Network yasungulwa ngo-2016, kulandela isicelo saMazwe angamaLungu futhi kwenziwa isiphakamiso yiBhodi yeGlobal Health Workforce Alliance. I-Network isebenza ngaphakathi kweWHO njengendlela yomhlaba wonke yokubonisana kwababambiqhaza, ukuxoxisana kanye nokuxhumanisa ngezinqubomgomo zabasebenzi bezempilo ezibanzi nezivumelanayo ekusekeleni ukuqaliswa kweQhinga Lomhlaba Wonke Lemisebenzi Yezempilo kanye nezincomo zeKhomishana. Abalingani abasemqoka bakazwelonke kanye nabendawo iminyango yezempilo, ezemfundo, ezabasebenzi, ezezimali, ukuhlela kuzwelonke, ubulili, intsha izinhlangano zabaqeqeshiwe kanye nezinyunyana zabasebenzi iziphathimandla ezilawulayo abahlinzeki abazimele umphakathi. Abalingani abasemqoka bamazwe omhlaba" +ዓለም አቀፍ የሥራ ድርጅት፣ የኢኮኖሚ ትብብርና ልማት ድርጅት፣ የዓለም ባንክ፣ የተባበሩት መንግሥታት የሕፃናት ተራድኦ ድርጅት፣ የአውሮፓ ኅብረት፣ ዓለም አቀፍ መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፤,"International Labour Organization (ILO), The Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), The World Bank, The United Nations Children's Fund (UNICEF), The European Union (EU), International NGOs.",Kungiyar Ƙwadago ta duniya (ILO) da kuma Ƙungiyar Haɗin Kan Al'umma da Cigaban Tattalin Arziƙi (OECD) da Bankin Duniya da da Asusun Tallafin Yara na Majalisar Dinkin Duniya (UNICEF) da Ƙungiyar Ƙasashen Turai (EU) da kuma ƙungiyoyi masu zaman kansu na duniya.,"Shirika la kazi la kimataifa (ILO), shirika la ushirikiano wa kiuchumi na maendeleo (OECD), benki ya Dunia, shirika la umoja wa mataifa la kuhudumia watoto (UNICEF), umoja wa Ulaya (EU), NGO, za kimataifa.","Àjọ Òṣìṣẹ́ Àgbáyé (ILO), àti Àjọ Ìdàgbàsókè àti Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ Ọrọ̀-Ajé (OECD), Ilé ìfowópamọ́ àgbáyé, Owó Èwe ti Àjọ Àgbáyé (UNICEF), Àjọ àwọn Orílẹ̀-èdè Europe (EU), NGOs Àgbàyé.","I-International Labour Organization (ILO), i-Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD), i-World Bank, i-United Nations Children 's Fund (UNICEF), i-European Union (EU), iziNhlangano zamaZwe Omhlaba Ezingekho Ngaphansi kukaHulumeni (NGOs) Zamazwe Omhlaba." +የጉበት እብጠት(Hepatitis) ማጠቃሊያ፡- የጉበት እብጠት በተለያዩ ተላላፊ ቫይረሶች እና ተላላፊ ባልሆኑ ኤጄንት የሚመጣ የጉበት እብጠት ሲሆን ይህም ለተለያዩ የጤና ችግሮች የሚዳርግ ሲሆን አንዳንዶቹም ለሞት ሊዳርጉ ይችላሉ፡፡ አምስት ዋና ዋና የጉበት እብጠት ቫይረስ ዓይነቶች ኤ፣ ቢ፣ ሲ፣ ዲ እና ኢ ይባላሉ፡፡ ሁሉም የጉበት በሽታ የሚያስከትሉ ሲሆን የሚተላለፉባቸው መንገዶችን፣ የሕመሙን ክብደት፣ የሚሰራጩበት ቦታ እና የመከላከያ ዘዴዎችን ጨምሮ በአስፈላጊ ሁኔታዎቻቸው ይለያያሉ፡፡ በተለይም ቢ እና ሲ አይነት በመቶ ሚሊዮኖች ለሚቆጠሩ ሰዎች ስር የሰደደ በሽታን የሚያስከትሉ ሲሆን በአንድ ላይ ሆነው ሲጠቁ ደግሞ ለጉበት መቁሰል፣ የጉበት ካንሰር እና በቫይረስ የሚነሱ የጉበት በሽታዎች ተዛማጅ የሞት አደጋ መንስኤዎች ናቸው፡፡ በዓለም ዙሪያ 354 ሚሊዮን ሰዎች በጉበት ዕብጠት ቢ ወይም ሲ ይኖራሉ ተብሎ የሚገመት ሲሆን በአብዛኛዎቹ ምርመራ እና ህክምና ሊደረስበት የማይችል ነው፡፡ አንዳንድ የጉበት በሽታ ዓይነቶች በክትባት መከላከል ይችላል፡፡ እ/አ/አ በ2030 ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት 4.5 ሚሊዮን የሚገመቱ ያለጊዜው የሚሞቱትን በክትባት፣ በምርመራ፣ በመድሃኒት እና በአስተምህሮ ዘመቻ መከላከል እንደሚቻል የአለም ጤና ድርጅት ጥናት አረጋግጧል፡፡ የአለም ጤና ድርጅት በሁሉም የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት የተደገፈ የአለም አቀፍ የጉበት በሽታ ስትራቴጂ እ/አ/አ በ2016 እና 2030 መካከል አዳዲስ የጉበት በሽታዎችን በ90 በመቶ እና ሞትን በ65 በመቶ ለመቀነስ ያለመ ነው፡፡ ምልክቶቹ፡- የጉበት በሽታ ኤ፣ ቢ፣ ሲ፣ ዲ ወይም ኢ ያለባቸው በርካታ ሰዎች መለስተኛ ምልክቶች ብቻ ወይም ምንም ምልክት አይታይባቸውም፡፡ እያንዳንዱ የቫይረስ ዓይነት ግን የበለጠ ከባድ የሆኑ ምልክቶችን ሊያስከትል ይችላል፡፡,"Hepatitis Overview: Hepatitis is an inflammation of the liver that is caused by a variety of infectious viruses and noninfectious agents leading to a range of health problems, some of which can be fatal. There are five main strains of the hepatitis virus, referred to as types A, B, C, D and E. While they all cause liver disease, they differ in important ways including modes of transmission, severity of the illness, geographical distribution and prevention methods. In particular, types B and C lead to chronic disease in hundreds of millions of people and together are the most common cause of liver cirrhosis, liver cancer and viral hepatitis-related deaths. An estimated 354 million people worldwide live with hepatitis B or C, and for most, testing and treatment remain beyond reach.Some types of hepatitis are preventable through vaccination. A WHO study found that an estimated 4.5 million premature deaths could be prevented in low- and middle-income countries by 2030 through vaccination, diagnostic tests, medicines and education campaigns. WHO’s global hepatitis strategy, endorsed by all WHO Member States, aims to reduce new hepatitis infections by 90% and deaths by 65% between 2016 and 2030. Symptoms: Many people with hepatitis A, B, C, D or E exhibit only mild symptoms or no symptoms at all. Each form of the virus, however, can cause more severe symptoms.","Ciwon Hanta Gamsashshen bayani: Ciwon hanta shi ne kumburin hanta wanda ire-iren ƙwayoyin cututtuka ke haddasawa da abubuwan da ke janyo cututtuka mara yaɗuwa wanda yake janyo manyan matsalolin lafiya, wanda wasu zasu iya janyo asarar rayuka. Akwai manya matakan ƙwayoyin cutar hanta guda biyar, wanda aka sani da ire-ire A, B, C, D da E. Yayin da dukkan su ke haddasa ciwon hanta, sun bambanta ta hanyoyi masu muhimmanci wanda ya haɗa hanyar yaɗuwasu da tsananin cutar da guraren yaɗuwar cutar da kuma hanyoyin kariyar cutar. Musamman, irin cutar B da C suna janyo ciwo mai naci a ɗaruruwan miliyoyin mutane sannan a gaba ɗayansu sune mafiya janyo ciwon hanta ta dalilin shaye-shayen giya da kansar hanta da ƙwayar cutar kansa - da ke da alaƙa da mace-mace. ƙiyasin mutane miliyan 354 a faɗin duniya suna rayuwa ne da irin ciwon hanta na matakin B ko C, sannan ga yawancin, gwaje-gwaje da yin magani har yanzu ba ai nasarar samu ba. wasu ire-iren cuwukan hanta za a iya kare faruwar su ta hanyar riga-kafi. Wani nazarin Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ya gano cewa ƙiyasin mace-macen da lokacinsu bai yiba guda miliyan 4.5 za a iya kare faruwar su a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi zuwa shekarar 2030 ta hanyar riga-kafi da gwaje-gwajen gano cuta da magunguna da kuma yawon rangadin ilimtarwa. Shirin ciwon hanta na duniya, wanda dukkan ƙasashen Hukumar Lafiya ta Duniya WHO suka goyi baya, wanda ya ƙudiri niyyar rage faruwar sababbun cututtukan hanta da kaso 90% da rage mace-mace da kaso 65% tsakanin shekarar 2016 da 2030. Alamomin cuta: da yawan mutanen da suke da ciwon hanta na mataki A, B, C, D ko E suna nuna alamun cuta mara tsanani ko kuma basa nuna alamun ciwon gaba ɗaya. Duk da haka, kowacce irin siffar ƙwayar cutar, zata iya haddasa alamun ciwon masu tsanani.","Homa ya Ini Muhtasari: Homa ya Ini ni kuvimba kwa ini ambayo husababishwa na aina mbalimabli za virusi vya kuambukiza na mawakala wasioambukiza na kusababisha matatizo mbalimbali ya kiafya, ambayo baadhi yake yanaweza kusababisha kifo. Kuna aina tano kuu za virusi vya Homa ya Ini, inayojulikana kama aina A,B,C, D, na E. Ilhali zote husababisha ugonjwa wa Ini, zinatofautiana katika njia muhimu zikiwemo njia za uambukizaji, ukali wa ugonjwa, usambazaji wa kijografia na njia za kuzuia. Hasa, aina B na C husababishwa ugonjwa sugu kama mamia ya mamilioni ya watu na kwa pamoja ndio sababu ya kawaida ya ugonjwa wa Cirrhosisi ya Ini, saratani ya Ini na vifo vinavyohusiana na Homa ya Ini. Wastani wa watu milioni 354 Duniani kote wanaishi na hepatitis B au C, na kwa wengi, upimaji na matibabu hubakia nje na kufikiwa. Baadhi ya aina za Homa ya ini inaweza kuzuilika kupitia chanjo. Utafiti wa WHO ulibaini kuwa taktibani vifo milioni 4.5 vya mapema vinaweza kuzuilika katika nchi za kipato cha chini na cha kati ifikapo mwaka 2030 kupitia chanjo, vipimo vya uchunguzi, Dawa na kampeni za elimu. Mkakati wa kimataifa wa Homa ya Ini wa WHO, ulioidhinishwa na nchi wanachama wa WHO, unalenga kupunguza maambukizi mapya ya Homa ya Ini kwa 90% na vifo kwa 65% kati ya 2016 na 2030. Dalili: Watu wengi walio na aahepatitis A,B,C,D au E huonyesha dalili kidogo tu au hawna dalili kabisa. Kila aina ya virusi, hata hivyo, inaweza kusababisha dalili kali zaidi.","Àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ Ìsọnísókí: Àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ ni dídá pọ́n ẹ̀dọ̀ tí oríṣìí àrùn tí máa ń ràn mọ́ni àti àwọn èyí tí ó máa ń fa èyí tí kì í ràn mọ́ni tí yóò fa oríṣìí àìsàn, ọ̀pọ̀ èyí tí ó lè la ẹ̀mí lọ. Oríṣìí márùn-ún àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ yìí ló wà, tí à ń pè ní irúfẹ́ A, B, C, D, àti E. Nígbà tí wọ́n máa ń fa àìsàn ẹ̀dọ̀, wọ́n yàtọ̀ ní àwọn ọ̀nà tí ó ṣe pàtàkì láì ṣe àyọsílẹ̀ bí wọn ṣe máa ń tàn ká, àìlera tí ó pọ̀, ìpín tagbègbè àti ọ̀nà ìdènà. Ní pàtàkì jù lọ, irúfẹ́ B àti C máa ń fa ikú ọgọ́rùn-ún nínú ènìyàn mílíọ̀nù àti ní àpapọ̀ jẹ́ okùnfà àwọn liver Cirrhosis, àìsàn jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ àti àwọn ikú tí ó jẹ yọ láti àrùn Hepatitis. Òdiwọn ènìyàn mílíọ̀nù 354 lágbàáyé ń gbé pẹ̀lú Hepatitis B tàbí C, àti fún ọ̀pọ̀ àyẹ̀wò àti ìtọ́jú di ohun tí ó kọjá àrọ́wọ́tó wọn. Irúfẹ́ Hepatitis mìíràn ṣe é dènà nípasẹ̀ àjẹsára. Iṣẹ́ ìwádìí WHO ṣàwárí pé òdiwọ̀n ikú àìtọ́jọ́ mílíọ̀nù 4.5 jẹ́ èyí tí a lè dènà ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó táṣẹ́rẹ́ ń wọlé fún wọn tí ó bá máa fi di ọdún 2030 látàrí àjẹsára, àyẹ̀wò, oògùn àti ìpolongo ètò ẹ̀kọ́. Ètè àgbáyé fún àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ áti ọ̀dọ̀ WHO, tí gbogbo orílẹ̀-èdè ọmọ ẹgbẹ́ WHO fi òǹtẹ̀ lù, ní àfojúsùn láti ṣe àdínkù àrùn Hepatitis titun nípa 90% àti ikú 65% láàárín ọdún 2016 àti 2030. Àwọn ohun tí ó máa ń farahàn: Ọ̀pọ̀ ènìyàn pẹ̀lú àìsàn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ A, B, C, D, tàbí E máa ń ní àwọn ohun tí ó máa ń fihàn díẹ̀ tábí kí wọ́n máa rí i rárá. Gbogbo àfihàn àrùn náà, síbẹ̀ síbẹ̀, lè fa ohun tí ó máa ń ṣàfihàn tí ó máa ń pọ̀ gan-an.","I-Hepatitis Uhlolojikelele: I-Hepatitis ingukuvuvukala kwesibindi okubangelwa amavayirasi amaningi athelelana ngezifo kanye namanye ama-ejenti angathelelani ngezifo aholela ezinhlobeni eziningi zezinkinga zezempilo, ezinye zazo ezidlula nemiphefumulo. Kukhona izinhlobo ezinhlanu eziyinhloko zamavayirasi e-hepatiti, abizwa ngezinhlobo A, B, C, D kanye no-E. Nanoma zonke zibangela ukungasebenzi ngendlela efanele kwesibindi, ziyehluka ngezindlela ezibalulekile ezihlanganisa indlela engene ngayo, ukuba bucayi kwesifo ukusabalala ngokuphathelene nezendawo kanye nezindlela zokuvimbela. Ikakhulukazi, izinhlobo B kanye no-C ziholela ezifweni ezingamahlalakhona ebantwini abangamakhulu ezigidi futhi ndawonye zibangela okuvamile okuyisibazi esibindini (liver cirrhosis), umdlavuza wesibindi kanye nokushona kwabantu okuhlobene nevayirasi he-herpatitis. Kulinganiselwa ekutheni abantu abayizigidi ezingama-354 emhlabeni wonke abaphila ne-hepatitis B kanye no-C, futhi kwabaningi, ukuhlola kanye nokwelashwa kuhlala kuyinto okungafinyeleleki kuyo. Ezinye izinhlobo ze-hepatitis zingavimbeleka ngomgomo. Ucwaning lweWHO luthole ukuthi kulinganiselwa ezigidini ezingu-4.5 ukushona kwabantu ngaphambi kwesikhathi obekungavinjelwa emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo ngo-2030 ngemigomo, ukuhlola ukuze kutholakale isifo, imithi kanye nemikhankaso yokufundisa. Isu lomhlaba wonke ngokuphathelene ne-hepatitis leWHO, elivunywe yiwo wonke amaZwe angamaLungu eWHO, luhlose ukwehlisa ukutheleleka okusha nge-hepatitis ngo-90% kanye nokushona kwabatntu ngo-65% phakathi kuka-2016 kanye no-2030. Izimpawu: Abantu abaningi abane-hepatitis A, B, C, D noma E bakhombisa izimpawu ezingatheni kuphela noma bangakhombisi zimpawu nhlobo. Uhlobo ngalunye lwevayirasi, nokho, lungabangela izimpawu ezibucayi." +የጉበት በሽታ ኤ፣ ቢ እና ሲ ምልክቶች ትኩሳት፣ ማሽቆልቆል፣ የምግብ ፍላጎት ማጣት፣ ተቅማጥ፣ ማቅለሽለሽ፣ የሆድ ቁርጠት፣ ጥቁር ቀለም ያለው ሽንት እና አገርጥቶትና (የቆዳው ቢጫ እና የአይን ነጭ) ሊሆኑ ይችላሉ። በአንዳንድ ሁኔታዎች ቫይረሱ ሥር የሰደደ የጉበት በሽታን ሊያመጣ ይችላል፤ በኋላ ላይ ደግሞ ወደ የጉበት ቁስል (cirrhosis) ወይም የጉበት ካንሰር ሊያመራ ይችላል፡፡ እነዚህ ታካሚዎች የሞት አደጋ የተጋረጠባቸው ናቸው፡፡ የጉበት በሽታ ዲ (HDV) ቀድሞውኑ በጉበት በሽታ (HBV) በተያዙ ሰዎች ላይ ብቻ ይገኛል፤ ይሁን እንጂ የጉበት በሽታ ቢ (HBV) እና የጉበት በሽታ ዲ ጥምር በሽታ በፍጥነት ወደ የጉበት ቁስል ማምራቱን ጨምሮ ይበልጥ ከባድ የሆነ በሽታ እና የጤና እክልን ሊያስከትል ይችላል፡፡ ሥር የሰደደ የጉበት በሽታ ዲ እድገት በጣም አልፎ አልፎ ይታያል፡፡ የጉበት በሽታ ኢ (HEV) ለጥቂት ቀናት በትንሽ ትኩሳት፣ የምግብ ፍላጎት መቀነስ፣ ማቅለሽለሽ እና በማስታወክ ይጀምራል፡፡ አንዳንድ ሰዎች የሆድ ህመም፣ ማሳከክ (የቆዳ ጉዳት ሳይኖርባቸው)፣ የቆዳ ሽፍታ ወይም የመገጣጠሚያ ህመም ሊሰማቸው ይችላል፡፡ በተጨማሪም ቢጫ ቀለም፣ ከጥቁር ሽንት እና ደረቅ ሰገራ እና በትንሹ ያደገ፣ ስላሳ ጉበት (የጉበት ከተለመደው በላይማደግ) ወይም አልፎ አልፎ አጣዳፊ የጉበት አለመስራት ምልክቶችን ሊያሳዩ ይችላሉ። ሕክምናው፡- የጉበት በሽታ ቢ ቫይረስን (HBV) ለመከላከል አስተማማኝ እና ውጤታማ የሆኑ ክትባቶች አሉ፡፡ ይህ ክትባት የጉበት በሽታ ዲ ቫይረስን (HDV) እድገትን የሚከላከል ሲሆን ሲወለድ የሚሰጠው ክትባት ከእናት ወደ ልጅ የመተላለፍ እድልን በእጅጉ ይቀንሳል፡፡,"Symptoms of hepatitis A, B and C may include fever, malaise, loss of appetite, diarrhoea, nausea, abdominal discomfort, dark-coloured urine and jaundice (a yellowing of the skin and whites of the eyes). In some cases, the virus can also cause a chronic liver infection that can later develop into cirrhosis (a scarring of the liver) or liver cancer. These patients are at risk of death. Hepatitis D (HDV) is only found in people already infected with hepatitis B (HBV); however, the dual infection of HBV and HDV can cause a more serious infection and poorer health outcomes, including accelerated progression to cirrhosis. Development of chronic hepatitis D is rare. Hepatitis E (HEV) begins with mild fever, reduced appetite, nausea and vomiting lasting for a few days. Some persons may also have abdominal pain, itching (without skin lesions), skin rash or joint pain. They may also exhibit jaundice, with dark urine and pale stools, and a slightly enlarged, tender liver (hepatomegaly), or occasionally acute liver failure. Treatment: Safe and effective vaccines are available to prevent hepatitis B virus (HBV). This vaccine also prevents the development of hepatitis D virus (HDV) and given at birth strongly reduces transmission risk from mother to child.","Alamun ciwon hanta na matakin A, B and C zai iya haɗawa da zazzaɓi da rashin lafiya da rashin son cin abinci da guduwa da tashin zuciya da ciwon ciki da baƙin fitsari da cutar shawara ( canjin launin fata zuwa yalo da idanu zuwa fari fat). A wasu lokutan faruwar ciwon, ƙwayar cutar zata iya janyo ciwon hanta mai naci wanda daga baya zai iya girma har ya kai matakin ciwon hanta na (cirrhosis) (lalacewar hanta) ko kuma kansar hanta. Waɗannan masu fama da ciwon suna cikin haɗarin mutuwa. Ciwon hanta na D (HDB) ana samunsa ne a kaɗai mutanen da tintini suna da ciwon hanta na B (HBV); duk da haka, ciwon hantar guda biyu HBV da HDB zai iya janyo ciwon mai tsanani da sakamakon ƙarin rashi lafiya, wanda ya haɗa da saurin cigaban ciwon hanta mai lalata hanta (cirrhosis). Kamuwa da ciwon hanta na mataki D mai naci ba kasafai yake faruwa ba. Ciwon hanta E (HEV) yana farawa ne da zazzaɓi mara tsanani da raguwar sha'awar cin abinci da tashin zuciya da amai dake ɗaukar 'yan kwanaki. wasu mutanen zasu iya fama da ciwon ciki da ƙaiƙayi (ba tare da raunin fata ba) da ƙurajen fata ko kuma ciwon gaɓɓai. Za su iya bayyana cutar shawara da fitsari mai duhu da bayan gida fari da kuma ɗan kumburi da raunin hanta (ciwon kumburin hanta), ko kuma tsayawar aikin hanta mai tsanani lokaci zuwa lokaci. Yin magani: akwai wadatar ingantattu kuma amintattun magungunan riga-kafi don riga-kafin ƙwayar ciwon hanta B (HBV). Wannan maganin riga-kafin yana kuma kare faruwar ƙwayar cutar hanta D (HDB) sannan bada shi lokacin haihuwa yana rage sosai haɗarin yaɗuwar ƙwayar cutar daga uwa zuwa yaro.","Dalili za hepatitis A,B, na C zinaweza kujumuisha Homa, Malaise, kukosa hamu ya kula, kuhara, kichefuchefu, usumbufu wa tumbo, mkojo wa rangi nyeusi ha homa ya manjano (ngozi kuwa ya njano na weupe wa macho). Katika baadhi ya matukio, virusi vinaweza pia kusababisha maambukizi ya muda mrefu ya Ini ambayo yanaweza baadae kuendeleza kuwa Cirrhosis (kovu kwenye Ini) aua saratani ya Ini. Wagonjwa hawa wako katika hatari ya kifo. Hepatitis D(HDV) hupatikana tu kwa watu ambao tayari wameambukizwa na hepatitis B(HBV); hata hivyo, maambukizi mawili ya HBV na HDV yanaweza kusababisha maambukizi makubwa zaidi na matokeo duni ya afya, ikiwa ni pamoja na kuendelea kwa kasi kwa Cirrhosis. Maendeleo ya hepatitis D ya muda mrefu ni nadra. Hepatitis E (HEV) huanza na Homa kidogo, kupungua kwa hamu ya kula, kichefuchefu na kutapika damu kwa siku chake. Baadhi ya watu wanaweza pia kuwa na maumivu ya tumbo, kuwasha (bila ya vidonda vya ngozi), upele wa ngozi au maumivu ya viungo. Pia wanaweza kuonyesha Homa ya manjano, mkojo mweusi na kinyesi kilichopauka, na Ini iliyopanuliwa kidogo (hapatomeigali), au kushindwa kwa Ini kwa mara kwa mara. Matibabu: Chanjo salama na zainazofaa zinapatikana ili kuzuia virusi vya hepatitis B(HBV). Chanjo hii pia huzuia ukuaji wa virusi vya Homa ya ini (HDV) na inayotolewa wakati wa kuzaliwa hupunguza sana hatari ya maambukizi kutoka kwa mama kwenda kwa matoto.","Ohun àfihàn àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ A, B, àti C a máa jẹ́ ibà,kí ara máa balẹ̀, àìlè jẹun, ìgbẹ́ yíyà, èébì, ìtọ̀ tí ó dúdú àti ibà pọ́jú pọ́ntọ̀(kí ara ènìyàn di àwọ̀ ewé tí ó wọ̀ sílẹ̀ àti ojú tí ó funfun). Ní ti àwọn mìíràn, àrùn náà lè fa àìsàn ẹ̀dọ̀ ọlọ́jọ́ pípẹ́ tí ó lè padà di Cirrhosis (kí ẹ̀dọ̀ ní àpá) tàbí àìsàn jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀. Àwọn aláìsàn wọ̀nyí wá lábẹ́ ewu ikú. A máa ń rí àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ D lára àwọn ènìyàn tí wọ́n ti kó Hepatitis B (HBV); síbẹ̀, kíkó àrùn méjèèjì ti HBV àti HDV lè fa àrùn tí ó lè àti àbájáde ìlera tí kò dára, láì yọ yíyára ìtẹ̀síwájú níní cirrhosis. Ìdàgbàsókè àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ D tí ó jẹ́ ọlọ́jọ́ pípẹ́ ṣọ̀wọ́n. Àìsàn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ E máa ń bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú ibà, àìlè jẹun, àti èébì tí ó máa ń lo ọjọ́ péréte. Àwọn ènìyàn kan tún máa ń ní inú rírun, ara yíyún(láìjẹ́ pé awọ ṣí), kí ara ènìyàn dápọ́n àti dídún ni ní oríkèé ríkèé ara. Wọ́n tún lè ṣàfihàn ibà pọ́njú pọ́ntọ̀, pẹ̀lú ìtọ̀ tí ó dúdú àti ìgbẹ́ olómi ṣooro, àti ẹ̀dọ̀ tí ó rọra tóbi sí i (hepatomegaly), tàbí ní ẹ̀kọ̀ọkan ìkùnà ẹ̀dọ̀. ìtọ́jú: Àjẹsára tí ó láàbò, tí ó sì múná dóko wà láti dènà àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ B. a. Abẹ́rẹ́ Àjẹsára tún máa ń dènà ìdàgbàsókè ti àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ D àti ìbí ewu kí ọmọ kó o láti ara ìyá.","Izimpawu ze-hepatitis A, B kanye no-C zinhgahlanganisa, imfiva, ukwenqena komzimba (malaise), ukungalangazeleli ukudla, isifo sohudo, isicanucanu, ukungaphatheki kahle esiswini, umchamo onombala onzima kanye ne-jaundice (ukuba phuzi kwesikhumba kanye nendawo emhlophe yamehlo). Kwezinye izimo, ivayirasi ingabangela nesifo sokungasebenzi kahle kwesibindi esingamahlalakhona esingaba isibazi sesibindi (liver cirrhosis) ekuhambeni kwesikhathi noma umdlavuza wesibindi. Lezi ziguli zisengozini yokushona. I-Hepatitis D (HDV) itholakala kuphela kubantu asebevele betheleleke ngevayirasi ye-hepatitis B (HBV); kodwa-ke, ukutheleleka ngako kokubili iHBV kanye neHDV kungabangela ukutheleleka ngesifo okubucayi kakhulu kanye nemiphumela yezempilo engemihle, ehlanganisa ukuqhubekela phambili kwesibazi sesibindi. Akuvamile ukuvela kwe-hepatitis D. I-Hepatitis E (HEV) iqala ngemfiva engatheni, ukwehla kokulangazelela ukudla, isicanucanu kanye nokuphalaza okuthatha izinsuku ezimbalwa. Abanye abantu kungenzeka futhi baphathwe isisu, ukuluma kwesikhumba (ngaphandle kokusikeka), ukuqubuka kwesikhumba noma ubuhlungu bamalunga omzimba. Abaningi futhi baba ne-jaundice, nomchamo onombala onzima kanye namakaka anombala ophaphathekile, kanye nesibindi esithe ukuba sikhulu, esivuvukele (hepatomegaly), noma ukuhluleka ukusebenza ngendlela efanele kwesibindi njalo emva kwesikhathi esithile. Ukwelashwa: Imigomo ephephile futhi esebenza ngendlela efanele iyatholakala ukuze kuvinjelwe ivayirasi ye-hepatitis B (HBV). Lo mgomo uvimbela futhi ukuvela kwevayirasi ye-hepatitis D (HDV) futhi onikezwa ngesikhathi ingane izalwa wehlisa ngamandla ingozi yokudlulela kwayo enganeni isuka kumama." +ሥር የሰደደ የጉበት በሽታ ቢ ህመም በፀረ-ቫይረስ መድሀኒቶችን በመጠቀም ሊፈወስ ይችላል፡፡ ሕክምናው የጉበት ቁስልን እድገት ሊያዘገይ ይችላል፣ የጉበት ካንሰርን ይቀንሳል እንዲሁም የረጅም ጊዜ ህይወትን ያሻሽላል፡፡ ሥር የሰደደ የጉበት በሽታ ቢ ያለባቸው ሰዎች ብቻ ሕክምና ያስፈልጋቸዋል፡፡ በአሁኑ ጊዜ በስፋት ባይገኝም የጉበት በሽታ ኢ (HEV) የመከላከያ ክትባትም አለው፡፡ የጉበት በሽታ ቢ (HBV) እና የጉበት በሽታ ቢ (HEV) የተለዩ ሕክምናዎች የሌላቸው ሲሆን ሆስፒታል መተኛት ብዙ ጊዜ አያስፈልግም፡፡ በእነዚህ በሽታዎች ምክንያት በጉበት ሥራ ላይ በሚያስከትለው አሉታዊ ተጽእኖ ምክንያት አላስፈላጊ መድሃኒቶችን መወገድ እንዳለበት ይመከራል፡፡ የጉበት በሽታ ሲ (HCV) ሁለቱንም አጣዳፊ እና ሥር የሰደደ በሽታዎችን ሊያመጣ ይችላል፡፡ አንዳንድ ሰዎች በራሳቸው ይድናሉ፣ ሌሎች ደግሞ ለሕይወት አስጊ የሆነ በሽታ ወይም ተጨማሪ ችግሮች፣ የጉበት በሽታ ቁስል ወይም ካንሰርን ያስከትልባቸዋል፡፡ የጉበት በሽታ ሲ ክትባት የለም፡፡ የፀረ-ቫይረስ መድሃኒቶች ከ 95% በላይ የጉበት በሽታ ሲ በሽታን ይፈውሳሉ በዚህም በጉበት ቁስል እና በጉበት ካንሰር የመሞት እድልን የሚቀንስ ቢሆንም የምርመራ እና ህክምና ተደራሽነቱ ዝቅተኛ ነው፡፡,"Chronic hepatitis B infection can be treated with antiviral agents. Treatment can slow the progression of cirrhosis, reduce incidence of liver cancer and improve long term survival. Only a proportion of people with chronic hepatitis B infection will require treatment. A vaccine also exists to prevent infections of hepatitis E (HEV), although it is not currently widely available. There are no specific treatments for HBV and HEV and hospitalization is not usually required. It is advised to avoid unnecessary medications due to the negative effect on liver function caused by these infections. Hepatitis C (HCV) can cause both acute and chronic infection. Some people recover on their own, while others develop a life-threatening infection or further complications, including cirrhosis or cancer. There is no vaccine for hepatitis C. Antiviral medicines can cure more than 95% of persons with hepatitis C infection, thereby reducing the risk of death from cirrhosis and liver cancer, but access to diagnosis and treatment remains low.","Za a iya magance ciwon hanta B da maganin abubuwan dake janyo ƙwayar cutar. Yin magani zai rage cigaban ciwon lalacewar hanta da rage yiwuwar faruwar kansar hanta da inganta tsawon rayuwa. Kaɗan daga cikin mutane ne kawai da suke da ciwon hanta B zasu buƙaci yin magani. Da akwai kuma maganin riga-kafi don kariyar cutar hanta E (HEV), duk da a yanzu bai wadata ba. Babu wasu keɓantattun hanyoyin yin magunguna na HBV da HEV sannan ba a cika buƙatar kwantarwa a asibiti ba. Ana bada shawara da ana gujewa shan maganin da ba dole ba saboda illolinsu ga aikin hantar wanda cututtukan nan ke janyowa. Ciwon hanta C (HCV) za iya janyo ciwo duk mai tsanani kuma mai naci. Wasu mutanen da kansu suke warkewa, yayin da wasu suke kamuwa da ciwo mai haɗari ga rayuwa ko kuma ƙaruwar rikicewar ciwon, wanda ya haɗa da ciwon hanta mai lalata hanta ko kansa (ciwon daji). Babu wani maganin riga-kafin ciwon hanta C. Magungunan ƙwayar cutar zasu iya warkar da sama da kaso 95% na mutane dake ɗauke da ciwon hanta C, saboda haka suna rage haɗari mutuwa ta dalilin ciwon hanta mai lalata hanta da kansar hanta, sai dai samun binciken ciwon da yin magani yayi ƙaranci.","Maambukizi ya muda mrefu ya hepatitis B yanaweza kutibiwa na mawakala wa kuzuia virusi. Matibabu yanaweza kupunguza kasi ya ugonjwa wa Cirrhosis, kupunguza matukio ya saratani ua Ini na kuboresha maisha ya muda mrefu. Ni sehemu tu ya watu walio na maambukizi ya muda mrefu ya hepatitis B watahitaji matibabu. Chanjo pia ipo ili kuzuia maambukizi ya hepatitis E (HEV), ingawa kwa sasa haipatikani sana. Hakuna matibabu maalumu kwa HBV na HEV na kulazwa hospitalini kwa kawaida haihitajiki. Inashauriwa kuepuka dawa zisizo za lazima kutokana na athari mbaya juu ya utendaaji wa ini unaosababishwa na maambukizi haya. Hepatitis C (HCV) inaweza kusababisha maambukizi ya papo hapo na sugu. Baadhi ya watu hupona wao wenyewe, huku wengine wakipata maambukizi ya kutishia maisha au matatizo zaidi, ikiwa ni pamoja na ugonjwa wa Cirrhosis au Saratani. Hakuna chanjo nya Hepatitis C dawa za kuzuia virusi zinaweza kuponya zaidi ya 95% ya watu walio na maambukizi ya hepatitis C, na hiyo kupunguza hatari ya kifo kutokana na ugonjwa wa Cirrhosis na Saratani ya Ini, lakini upatikanaji wa uchunguzi na matibabu bado ni mdogo.","Àrùn Hepatitis B tí ó jẹ́ ọlọ́jọ́ pípẹ́, a lè ṣe ìtọ́jú rẹ̀ pẹ̀lú àwọn oògùn tí ó máa ń ṣiṣẹ́ lòdì sí àrùn. Ìtọ́jú lè ṣe àdínkù ìtẹ̀síwájú cirrhosis, àdínkù ohun tí ó ṣẹlẹ̀ sí àìsàn jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ àti ìṣàtúṣe sí i sí yíyè fún ìgbà pípẹ́. Iye àwọn ènìyàn tí ó ní Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ B tí ó jẹ́ ọlọ́jọ́ pípẹ́ gan-an ni yóò nílò ìtọ́jú. Àjẹsára tún máa ń wáyé láti dènà àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ E, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé kò sí ní ibi tí ó pọ̀ báyìí. Kò sí ìtọ́jú kan gbòógì fún àrùn àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ B àti àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ E, dídáni gúnlẹ̀ sí ilé - ìwọ̀sàn kì í ṣe ohun tí wọ́n sáábà máa ń béèrè fún. A máa ń gbani níyànjú láti yẹra fún àwọn oògùn tí kò pọn dandan látàrí ipa tí kò dá lórí iṣẹ́ ṣíṣe ẹ̀dọ̀ tí àwọn kòkòrò yìí máa ń fà. Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ C lè fa àìsàn ọlọ́jọ́ pípẹ́ àti èyí tí kò pẹ́. Ara àwọn mìíràn máa ń yá láyè ara wọn, nígbà tí àwọn mìíràn máa ń ní àìsàn tí yóò máa halẹ́ mọ̀ ẹ̀mí wọn tàbí kí àwọn ohun mìíràn yọjú, àpẹẹrẹ bí i Cirrhosis àti àìsàn àrùn jẹjẹrẹ. Kò sí abẹ́rẹ́ àjẹsára fún Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ C. Àwọn oògùn tí ń dènà àrùn máa ń ṣe ìwòsàn tí ó ju ìdá árùndínlọ́gọ̀rún tí ó ní ní àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ C èyí tí ó ṣe àdínkù ewu ikú láti ara jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ àti àìsàn jẹjẹrẹ ọkàn, ṣùgbọ́n àti ríbi ṣe àyẹ̀wò àti ìtọ́jú kò tó nǹkan.","Isifo esingamahlalakhona i-hepatitis B singelashwa ngama-ejenti alwa namavayirasi. Ukwelashwa kungehlisa ukuqhubekela phambili kwesibazi sesibindi, kwehlise nokuba khona komdlavuza wesibindi futhi kuthuthukise ukusinda isikhathi eside. Ingxenye kuphela yabantu abane-hepatitis B engamahlalakhona abazodinga ukwelashwa. Ukhona futhi umgomo wokuvimbela ukutheleleka nge-hepatitis E (HEV), noma ungatholakali ezindaweni eziningi okwamanje. Akukho ukwelashwa okuqondene neHBV kanye neHEV futhi akuvamisile ukuthi kudingeke ukulaliswa esibhedlela. Kuyelulekwa futhi ukuthi kugwenywe imithi engenasidingo ngenxa yemithelela yayo emibi ekusebenzeni ngendlela efanele kwesibindi okubangelwa ukutheleleka ngezifo. I-Hepatitis C (HCV) ingabangela kokubili ukutheleleka ngesifo esimandla kanye nesingamahlalakhona. Abanye abantu bayalulama ngokwabo, ngesikhathi abanye beba nokutheleleka ngezifo okusongela impilo noma okunye okuhambi kahle, okuhlanganisa ukuba nesibanzi kwesibindi noma umdlavuza. Awukho umgomo we-hepatitis C. Imithi elwa namavayirasi ingelapha ngaphezu kuka-95% wabantu abaphila nesifo se-hepatitis C, ngalokho ehlisa ingozi yokushona okubangelwa isibazi esibindini kanye nomdlavuza wesibindi, kodwa ukufinyelela ekutholakaleni kwesifo kanye nokwelashwa kuhleli kuphansi." +የየጉበት በሽታ ኤ ቫይረስ (HAV) ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ሀገራት ንጹህ እና አስተማማኝ የውሃ ምንጮችን በማያገኙትና የተበከለ ምግብ የመጋለጥ እድላቸው ከፍ ባላቸው በጣም የተለመደው ነው፡፡ የጉበት በሽታ ኤን ለመከላከል አስተማማኝ እና ውጤታማ የሆነ ክትባት አለው፡፡ አብዛኛዎቹ የጉበት በሽታ ኤ በሽታዎች ቀላል፣ አብዛኛዎቹ ሰዎች ሙሉ በሙሉ በማገገም እና በበለጠ በሽታን የመከላከል አቅምን የሚያዳብሩ ናቸው፡፡ ይ���ን እንጂ እነዚህ በሽታዎች በጉበት መዳከም ምክንያት አልፎ አልፎ ከባድ እና ለሕይወት አስጊ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡,"Hepatitis A virus (HAV) is most common is low- and middle-income countries due to reduced access to clean and reliable water sources and the increased risk of contaminated food. A safe and effective vaccine is available to prevent hepatitis A. Most HAV infections are mild, with the majority of people recovering fully and developing immunity to further infection. However, these infections can also rarely be severe and life threatening due to the risk of liver failure.","Ƙwayar cutar hanta A (HAV) tafi zama gama-gari a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi saboda raguwar damar samun hanyoyin samun ruwa tsaftataccen kuma abin dogaro a kai da kuma ƙaruwar haɗarin cin gurɓataccen abinci. Da akwai wadatuwar ingantacce kuma amintaccen maganin riga-kafin ciwon hanta na matakin A. Yawanci ciwon hanta (HAV) bashi da tsanani, inda yawancin mutane ke warkewa gaba ɗaya da kuma ƙara samun garkuwar jiki don maganin wani ciwon. Duk da haka, waɗannan cututtukan wani lokacin zasu iya tsananta da zama haɗari ga rayuwa saboda haɗarin tsayawar aikin hanta.","Virusi vya homa ya Ini A(HAV) inayojulikana zaidi ni nchi za kipato cha chini na cha kati kutokana na kupunguza kwa upatikanaji wa vyanzo vya maji safi na vya kuaminika na kuaongezeka kwa hatari ya chakula kilichochafuliwa. Chanjo salama na yenye ufanisi inapatikana ili kuzuia Homa ya Ini. Maambukizi mengi ya HAV ni mdogo, huku watu wengi wanapona kikamilifu na kuendeleza kinga ya kuambukizwa zaidi. Hata hivyo, maambukizi haya pia mara chache yanaweza kuwa makali na ya kutishia maisha kutokana na hatari ya ini kushindwa kufanya kazi.","Àrùn Jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ A jẹ́ èyí tí ó gbajúmọ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó péréte ti ń wọlé láti àìrí ayé sí omi tí ó mọ àti orísun omi tí ó ṣe é fi ọkàn tẹ̀ àti pípọ̀si ewu oúnjẹ tí ó ti ní àbàwọ́n. Abẹ́rẹ́ àjẹsára tí ó ní àbò tí ó sì múná dóko wà láti dènà jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ A. Ọ̀pọ̀ àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀kò le púpọ̀, pẹ̀lú ọ̀poọ̀ ènìyàn tí ara wọn máa ń yá dáadáa àti ti àwọn ohun tí ó lè dènà àrùn mìíràn. Síbẹ̀ síbẹ̀, àwọn àrùn náà wọn kì í le ní gbogbo ìgbà àti halẹ̀ mọ́ ẹ̀mí nítorí ewu ìkùnà ẹ̀dọ̀.","Ivayirasi ye-hepatitis A (HAV) ivame kakhulu emazweni anamaholo amancane kane naphakathi nendawo lapho kukuncane ukufinyelela emithonjeni yamanzi ahlanzekile futhi ahlale ekhona kanye nengozi ekhulayo yokunukubezeka kokudla. Uyatholakala umgomo ophephile futhi osebenza ngendlela efanele ukuze kuvinjelwe i-hepatitis A. Ukutheleleka nge-HAV okuningi kuba okungatheni, futhi abantu abaningi balulama ngokuphelele kuko futhi amasosha abo omzimba akwazi ukubavikela ekuphindeni batheleleke ngesifo. Kodwa-ke, lokhu kutheleleka ngezifo akuvamile ukuba bucayi futhi kusongela impilo ngenxa yengozi yokungasebenzi kahle kwesibindi." +ኤችአይቪ ማጠቃሊያ፡- የሰው ልጅ የቫይረስ በሽታ መከላከያ (ኤችአይቪ) የሰውነትን በሽታ የመከላከል ስርዓትን በተለይም ሲዲ4 ህዋሳት የሚባሉ ነጭ የደም ህዋሳትን የሚያጠቃ በሽታ ነው፡፡ ኤች አይ ቪ እነዚህን የሲዲ4 ህዋሶች ያጠፋል፣ እንደ ሳንባ ነቀርሳ፣ ፈንገስ፣ ከባድ የባክቴሪያ በሽታዎች እና አንዳንድ የካንሰር አይነቶች የአንድን ሰው የመከላከል አቅም ያዳክማል፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እያንዳንዱ ሰው ለኤች አይ ቪ ተጋላጭ ሊሆን እንደሚችል ይመክራል፡፡ በኤች አይ ቪ የመያዝ ዕድላቸው ከፍ ያለ ሰዎች ሁሉን አቀፍ እና ውጤታማ የኤችአይቪ መከላከያ፣ ምርመራ እና የህክምና አገልግሎት ማግኘት አለባቸው፡፡ የኤችአይቪ በሽታ ቀላል እና በተመጣጣኝ ዋጋ ፈጣን ምርመራዎችን እንዲሁም ራስን በመመር ሊታወቅ ይችላል፡፡ የኤችአይቪ ምርመራ አገልግሎቶች፡- ፍቃድ፣ ሚስጥራዊነት፣ የምክር አገልግሎት፣ ትክክለኛ ውጤት እና ከህክምና እና ሌሎች አገልግሎቶች ጋር ግንኙነት ያለው የሚሉ 5ቱ ቃላትን መከተላቸው አስፈላጊ ነው፡፡ በኤች አይ ቪ የተያዙ ሰዎች በተቻለ ፍጥነት ከፀረ-ኤችአይቪ መድሀኒት (ART) የሚሰጡና ጋር መያያዝ ያለባቸው ሲሆን ምርመራውን ካደረጉ በኋላ የደም ውስጥ ቫይረስን ለመለካት (የቫይረስ ሸክም) ምርመራን ጨምሮ በየጊዜው የክሊኒክ እና የላቦራቶሪ መለኪያዎችን በመጠቀም በየጊዜው በመከታተል በቀላሉ መሰጠት አለበ���፡፡ ፀረ-ኤችአይቪ መድሀኒት (ART) በተከታታይ ከተወሰደ ይህ ህክምና ኤችአይቪ ወደሌሎች እንዳይተላለፍም ይከላከላል፡፡ በምርመራው ወቅት ወይም ፀረ-ኤችአይቪ መድሀኒት (ART) ከጀመሩ ብዙም ሳይቆይ የአንድን ሰው የበሽታ መቋቋም ሁኔታ ለመገምገም የሲዲ4 ህዋስ ብዛት መመርመር አለበት።,"HIV Overview: Human immunodeficiency virus (HIV) is an infection that attacks the body’s immune system, specifically the white blood cells called CD4 cells. HIV destroys these CD4 cells, weakening a person’s immunity against opportunistic infections, such as tuberculosis and fungal infections, severe bacterial infections and some cancers. WHO recommends that every person who may be at risk of HIV should access testing. People at increased risk of acquiring HIV should seek comprehensive and effective HIV prevention, testing and treatment services. HIV infection can be diagnosed using simple and affordable rapid diagnostic tests, as well as self-tests. It is important that HIV testing services follow the 5Cs: consent, confidentiality, counselling, correct results and connection with treatment and other services. People diagnosed with HIV should be offered and linked to antiretroviral treatment (ART) as soon as possible following diagnosis and periodically monitored using clinical and laboratory parameters, including the test to measure virus in the blood (viral load). If ART is taken consistently, this treatment also prevents HIV transmission to others. At diagnosis or soon after starting ART, a CD4 cell count should be checked to assess a person’s immune status.","Cuta mai karya garkuwar jiki Gamsashshen bayani: Cuta mai karya garkuwar jiki HIV cuta ce da take kaiwa tsarin kariyar jiki hari, musamman ga sinadarin farin jini da ake kira da (CF4 cell,). Cutar mai karya garkuwar jiki HIV tana lalata wannan farin jinin, da raunana tsarin kariyar jikin mutum daga cututtukan da zasu iya bayyana, irinsu tarin fuka/kumburin huhu da cututtukan funfuna da ƙwayoyin cutar bakteriya mai tsanani da wasu ciwukan daji (kansa). Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta bada shawarar cewa duk mutumin da yake cikin haɗarin kamuwa da cuta mai karya garkuwar jiki HIV yana da kyau suna yin gwaji. Mutanen da suke cikin haɗarin kamuwa da cuta mai karya garkuwar jiki HIV yakamata su nemi cikakken riga-kafi mai inganci na cuta mai karya garkuwar jiki HIV da gwaji da kuma hanyoyin yin maganin ta. Za a iya binciken cuta mai karya garkuwar jiki HIV ta amfani da hanyar gwajin binciken cutar mai sauƙi da sauƙin kuɗi, da kuma gwajin kai-da-kai. Yana da muhimmanci cewa yin gwajin cuta mai karya garkuwar jiki HIV ya bi tsarin 5Cs: wato, neman izini da sirrantawa da neman shawara da sakamako na daidai da samun alaƙa da yin magani da wasu ayyukan. Mutanen da aka bincika aka tabbatar da suna da cuta mai karya garkuwar jiki HIV yakamata a basu da haɗasu da tsarin maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV daga likita, wato (ART) da wurwuri bayan binciken cutar da kula lokaci zuwa lokaci ta hanyar amfani da hanyoyin asibiti/magani da kayan gwaje-gwaje, wanda ya haɗa da gwajin auna ƙwayar cutar a cikin jini (yawan ƙwayar cuta). Idan ana amfani da hanyar yin maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV kamar yadda likita ya umarta koyaushe, wannan hanyar yin maganin yana kare yaɗuwar cutar zuwa wasu. Lokacin binciken cutar ko ana fara shan maganin, yakamata a duba yawan farin jinin mutum don a tabbatar da matsayin kariyar jikin mutum.","VVU Muhtasari: Virusi vya upungufu wa kinga ya mwili (VVU) ni maambukizi ambayo hushambulia mfumo wa kinga ya mwili, hasa chembembe nyeupe za damu ziitwazo seli za CD4. VVU huaaribu seli hizi za CD4, kudhoofisha kinga ya mtu dhidi ya magonjwa nyemelezi, kama vile kifua kikuu na maambukizi ya fangasi, maambukizi makali ya Bakteria na baadhi ya saratani. WHO inapendekeza kwamba kila mtu amabae anaweza kuwa katika hatari ya VVU apate kupima. Watu walio katika hatari kubwa ya kupata VVU wanapaswa kutafuta huduma za kina na zinazofaa za kuzuia VVU, upimaji na matibabu. Maambukizi ya VVU yanaweza kutambuliwa kwa kutumia vipimo rahisi na vya bai nafuu vya uchunguzi wa haraka, vilevile vipimo vya kibinafsi. Ni muhimu kwamba huduma za kupima VVU zifuate 5Cs: Ridhaa, usiri, ushauriano, matokeo sahihi na uhusiano na matibabu na huduma nyingine. Watu waliogunduliwa na VVU wanapaswa kutolewa na kuunganishwa na matibabu ya kurefusha maisha (ART) haraka iwezekanavyo kufuatia utambuzi na kufuatiliwa mara kwa marakwa kutumia vigezo vya kiafya vya kimaabara, ikijumuisha kipimo cha kupima virusi kwenye damu (mzigo wa virusi). Ikiwa ART inatumiwa mara kwa mara, matibabu haya pia huzuia maambukizi ya VVU kwa wengine. Katika uchunguzi au punde tu baada ya kuanza ART, hesabu ya seli za CD4 inapaswa kuangaliwa ili kutathmini hali ya kinga ya mtu.","Kòkòrò Apa Sọ́jà Ara Ìsọnísókí: Kòkòrò ApaSójà Ara jẹ́ àrùn tí ó máa ń dojú ìjà ko àwọn ètò tí ó máa ń bá ohun tí ó lè fa àìsàn ní àgọ́ ara, ní pàápàá jù lọ sẹ́ẹ̀lì ẹ̀jẹ̀ funfun tí a máa ń pè ní sẹ́ẹ̀lì CD4. Kòkòrò Apa Sójà Ara máa ń bá hóró alámì CD4 yìí jẹ́, tí yóò mú àwọn ohun tí ó máa ń dènà àìsàn lára di èyí tí kó lágbára, bí i ikọ́ ife, àti Osunwuuru ìkóràn àti àwọn jẹjẹrẹ kọ̀ọ̀kan. WHO ṣe ìgbani níyànjú pé ẹnikẹ́ni tí ó bá wà lábẹ́ ewu kíkọ́ àrùn Kòkòrò Apa Sọ́jà ara kó wá ọ̀nà àti ṣe àyẹ̀wò. Àwọn ènìyàn tí wọ́n wà lábẹ́ ewu ju láti kó KòkòròApaSójà ara gbọdọ̀ wá oògùn tí yóò dènà kòkòrò apa sójà ara tí ó múná dóko, àyẹ̀wò àti ètò ìtọ́jú. Ìkóràn kòkòrò apa sójà ara a lè ṣe àyẹ̀wò rẹ̀ nípa lílo ọ̀nà àyẹ̀wò tí ó rọrùn, àti èyí àyẹ̀wò tí ó jẹ́ tara ẹni. Ó ṣe pàtàkì pé àyẹ̀wò kòkòrò apá sójà ara máa ń tẹ̀lẹ́ àwọn 5Cs: gbígbà, sísọ ọ̀rọ̀ àṣírí, ìgbaninímọ̀ràn, èsì tí ó jẹ́ òdodo àti àsopọ̀ pẹ̀lú ìtọ́jú àti àwọn ètò mìíràn. Àwọ̀n ènìyàn tí àyẹ̀wò fihàn pé wọ́n ní kòkòrò Apa Sójà Ara (HIV), a gbọdọ̀ fi ìlọ̀ àti àsopọ̀ oògùn tí ń dènà oògùn fún ìdènà àrùn bí ó bá tilè yá sí ní àtẹ̀lé àyẹ̀wò àti ìtọpinpin gbogbo igba nípa lílo àwọn ohun ti ibi àyẹ̀wò àti ilé-ìwòsàn, pẹ̀lú àyẹ̀wò òṣùwọ̀n àrùn nínú ẹ̀jẹ̀ (Oǹkà kòkòrò). Tí a bá ń ṣe ìlò oògùn tí ó fún ìtọ́jú tó ń dènà àrùn (ART) lóòrèkóòrè, ìtọ́jú yìí tún ń dènà ìtànkiri kòkòrò Apa Sójà Ara sí àwọn ènìyàn yòókù. Àyẹ̀wò náà tàbí ní kété tí a bá ti bẹ̀rẹ̀ ìlò oògùn fún ìtọ́jú tí ó ń dènà àrùn,òṣùwọ̀n Hóró alámì CD4 gbọdọ̀ máa wà ní yíyẹ̀wò láti lè ṣe ìgbélẹ̀wọ̀n ipò àjẹsára ènìyàn.","Igciwane Lesandulela Ngculazi (HIV) Uhlolojikelele: I-Human immunodeficiency virus (HIV) yisifo esihlasela amasosha omzimba omuntu, ikakhulukazi amangqamuzana amhlophe egazi abizwa ngokuthi amaCD4 cells. I-HIV ibhubhisa la maseli e-CD4, yenze buthakathaka amasosha omzimba omuntu ngokuwuvikela ezifweni ezingosomathuba, njengesifo sofuba kanye nezifo zesikhunta, izifo ezibucayi ezibangelwa amavayirasi kanye neminye imidlavuza. I-WHO incoma ukuthi wonke umuntu ongase abe sengozini ye-HIV kufanele afinyelele ekuhlolweni. Abantu abasengozini enkulu yokuthola i-HIV kufanele bafune izinsizakalo zokuvimbela iHIV eziphelele futhi ezisebenza ngempumelelo, ukuhlola kanye nokwelapha. Ukutheleleka ngeHIV kungatholakala kusetshenziswa ukuhlola okulula nokungabizi kokuhlola okusheshayo (rapid diagnostic tests), kanye nokuzihlola ngokwakho. Kubalulekile ukuthi izinsiza zokuhlola iHIV zilandele o-C aba-5: imvume (consent), imfihlo (confidentiality), ukwelulekwa (counselling), imiphumela efanele kanye nokuxhumana (correct results and connection) nokwelashwa nezinye izinsiza. Abantu abatholakale beneHIV kufanele banikezwe futhi baxhunywe ekwelashweni ngemishanguzo (ART) ngokushesha ngangokunokwenzeka kulandela ukutholakala kwesifo futhi kuqashelwe ngezikhathi ezithile kusetshenziswa izinsiza zezokwelapha kanye nezaselabhorethri, kuhlanganise nokuhlolwa kokukala inani levayirasi egazini (inani levayirasi). Uma i-ART iphuzwa ngokungaguquguquki, lokhu kwelashwa kuvimbela nokudluliselwa kweHIV kwabanye. Ekutholakaleni kwesifo noma ngokushesha ngemva kokuqala i-ART, kufanele kuhlolwe isibalo samaseli eCD4 ukuze kuhlolwe isimo somuntu samasosha omzimba." +"የሲዲ4 ሴል ቆጠራ የኤችአይቪ በሽታ መሻሻልን ለመገምገም የሚያገለግል የደም ምርመራ ሲሆን ይህም በአጋጣሚ በበሽታ የመያዝ ስጋትን እና የመከላከያ ህክምናን አጠቃቀምን ጨምሮ መመሪያ ይሰጣል፡፡ መደበኛው የሲዲ4 ብዛት ከ500 እስከ 1500 ህዋሶች/ሚ/ሜ3 ደም ሲሆን ከጊዜ ወደ ጊዜ እየቀነሰ የሚሄደው የዓለም ጤና ድርጅት ሰዎች የፀረ-ኤችአይቪ መድሀኒት (ART) ጥሩ ምልክት በማያሳዩ ወይም በማይቀበሉ ሰዎች ላይ ነው፡፡ የግለሰቡ የሲዲ4 ሕዋስ ብዛት ከ200 በታች ከወረደ የመከላከል አቅማቸው በእጅጉ የተጎዳ ሲሆን ይህም ለበሽታ እና ለሞት አደጋ ይጋለጣሉ፡፡ የሲዲ4 ብዛት ከ200 በታች የሆነ ሰው የላቀ የኤችአይቪ በሽታ እንዳለበት ይገለጻል (ኤችአይቪ) የቫይረስ ሸክሙ በደም ውስጥ ያለውን የቫይረስ መጠን ይለካል፡፡ ኤችአይቪ ቫይረስ በደም ውስጥ ያለውን የቫይረስ መጠን ይለካል፡፡ ይህ ምርመራ የፀረ-ኤችአይቪ ሕክምናን የቫይረስ መባዛት እና ውጤታማነትን ደረጃ ለመቆጣጠር ይረዳል፡፡ የሕክምና አላማ��� በደም ውስጥ ያለውን የቫይረስ ብዛት ወደማይታወቅ ደረጃ (ከ 50 ቅጂዎች/ ሚ/ሊ) መቀነስ እና በፀረ-ኤችአይቪ ሕክምና ላይ ከኤችአይቪ ጋር በሚኖሩ ሰዎች ላይ ሊታወቅ የሚችል የቫይረስ ብዛት (ከ 1000 ቅጂ/ሚ.ሊ) መኖሩ ያለማቋረጥ መገኘቱ በቂ ያልሆነ የሕክምና እርዳታ እና የሕክምናውን ስርዓት መቀየር ወይም ማስተካከል አስፈላጊነት አመላካች ነው፡፡ የዓለም ጤና ድርጅት እ/አ/አ የ2022-2030 ዓለም አቀፍ የጤና ዘርፉ ስትራቴጂ በኤችአይቪ ላይ እ/አ/አ በ2020 ከ1.5 ሚሊዮን ወደ 335,000 እ/አ/አ በ2030 እና በ2020 ከ680,000 ወደ 240,000 እ/አ/አ በ2030 የኤችአይቪ በሽታን ለመቀነስ ያለመ ነው፡፡ ምልክቶቹ፡- ብዙ ሰዎች በበሽታው ከተያዙ በኋላ ባሉት ጥቂት ወራት ውስጥ የኤችአይቪ ምልክቶች የማይሰማማቸው ሲሆን መያዛቸውን ላያውቁ ይችላሉ፡፡ ሌሎች ደግሞ ትኩሳት፣ ራስ ምታት፣ ሽፍታ እና የጉሮሮ መቁሰልን ጨምሮ የኢንፍሉዌንዛ አይነት ምልክቶች ሊታዩ ይችላሉ፡፡","The CD4 cell count is a blood test used to assess progression of HIV disease, including risk for developing opportunistic infections and guides the use of preventive treatment. The normal range of CD4 count is from 500 to 1500 cells/mm3 of blood, and it progressively decreases over time in persons who are not receiving or not responding well to ART. If the person’s CD4 cell count falls below 200, their immunity is severely compromised, leaving them susceptible to infections and death. Someone with a CD4 count below 200 is described as having an advanced HIV disease (AHD).HIV viral load measures the amount of virus in the blood. HIV viral load measures the amount of virus in the blood. This test is used to monitor the level of viral replication and effectiveness of ART. The treatment goal is to reduce the viral load in the blood to undetectable levels (less than 50 copies/ml), and the persistent presence of detectable viral load (greater than 1000 copies/ml) in people living with HIV on ART is an indicator of inadequate treatment response and the need to change or adjust the treatment regimen. WHO’s 2022–2030 global health sector strategy on HIV aims to reduce HIV infections from 1.5 million in 2020 to 335 000 by 2030, and deaths from 680 000 in 2020 to under 240 000 in 2030. Symptoms: Many people do not feel symptoms of HIV in the first few months after infection and may not know that they are infected. Others may experience influenza-like symptoms, including fever, headache, rash and sore throat.","Auna yawan ƙwayoyin farin jinin mutum wata hanyar gwajin jini ce da ake amfani da ita wajen tabbatar da haɓakar cuta mai karya garkuwar jiki HIV, wanda ya haɗa da haɗarin kamuwa da wasu cututtukan da ilimtarwa akan amfani da hanyar yin maganin riga-kafi. Matakin yawan ƙwayoyin farin jinin CD4 na farawa ne daga ƙwayoyi 500 zuwa 1500/ ma'aunin milimita 3 na ƙwayoyin halitta na jini, sannan yana cigaba da raguwa daga lokaci zuwa lokaci a mutane da basa karɓa ko jini maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV sosai. Idan yawan ƙwayoyin halittar farin jinin mutum ya sauka ƙasa da 200, tsarin kariyar jikinsu zai raunana matuƙa, da barin su a yanayin yiwuwar kamuwa da cututtuka da mutuwa. Wanda yake da yawan ƙwayoyin halittar farin jinin CD4 da yayi ƙasa da 200 ana bayyana shi a matsayin wanda ya kamu da babban matakin cuta mai karya garkuwar jiki, wato (AHD), yawan ƙwayar cuta mai karya garkuwar jiki HIV yake nuna yawan ƙwayar cutar a cikin jini. Yawan ƙwayar cuta mai karya garkuwar jiki yake nuna yawan ƙwayar cutar a cikin jini. Ana amfani da wannan gwajin ne don lura da matakin maimaituwar ƙwayar cutar da ingancin maganin cutar mai karya garkuwar jiki. Manufar yin maganin shi ne don rage yawan ƙwayar cutar a cikin jini zuwa matakin da baza a iya ganowa ba (ƙasa da maimaici 50), da kuma kasancewar yawan ƙwayar cutar da za a iya ganowa (sama da maimaici 1000) mutane da ke ɗauke da cuta mai karya garkuwar jiki HIV da suke kan shan maganin cutar manuni ne na rashin samun wadatuwar jin magani da buƙatar canja ko gyara ƙa'idojin yin maganin. Shirin ɓangaren lafiya na hukumar Lafiya ta Duniya WHO na shekarar 2022 zuwa 2030 a kan cuta mai karya garkuwar jiki manufarsa shi ne rage cututtuka masu karya garkuwar jiki daga miliyan 1.5 a shekarar 2022 zuwa 335 000 a shekarar 2030, da mace-mace daga 680 000 a shekarar 2020 zuwa ƙasa da 240 000 a shekarar 2030. Alamomin : da yawan mutane basa jin alamun cutar mai karya garkuwar jiki HIV a 'yan watannin farko bayan kamuwa da cutar kuma ba zasu san sun kamu da cutar ba. Wasu za su iya fuskantar alamun kamar cutar mura mai tsanani, wanda ya haɗa da zazzaɓi da ciwon kai da ƙuraje da kuma zafin maƙwogaro.","Hesabu ya seli za CD4 ni kipimo cha Damu kinachotumika kutathmini kuendelea kwa ugonjwa wa Vvu, ikijumuisha hatari ya kupata magonjwa nyemelezi na kuelekeza matumizi ya matibabu ya kinga. Kiwango cha kawaida cha hesabu ya CD4 ni kutoka seli 500 hadi 1500/ mm3 za Damu, na kupunguza polepole kadiri nmuda unavyopita kwa watu ambao hawapati au hawaitikii vyema ART. Ikiwa idadi ya seli za CD4 ya mtu huyo itashuka chini ya 200, kinga yao inakuwa hatarini, hivyo kuwaacha wakiwa katika hatari ya kuambukizwa na kifo. Mtu aliye na kiwango cha CD4 chini ya 200 anaelewa kuwa na ugonjwa wa VVU uliokithiri (AHD). Wingi wa virusi vya UKIMWI hupima kiwango cha virusi kwenye Damu. Virusi vya UKIMWI hupima kiwango cha virusi kwenye Damu. Kipimo hiki kinatumika kufuatilia kiwango cha kujirudia kwa virusi na ufanisi wa ART. Lengo la matibabu ni kupunguza wingi wa virusikwenye Damu hadi viwango visivyoweza kutambulika (chini ya nakala 50/ml), na uwepo wa kuendelea kwa wingi wa virusi unaoweza kutambulika (zaidi ya nakala 1000/ml) kwa watu wanaoishi na VVU kwenye ART ni kiashirio cha muitikio usiofaa wa matibabu na haja ya kubadilisha au kurekebisha utaratibu wa matibabu. Mkakati wa kimataifa wa WHO 2022-2030 wa sekta ya Afya kuhusu VVU unalenga kupunguza maambukizi ya VVU kutoka milioni 1.5 mwaka 2020 hadi 335,000 ifikapo 2030, na vifo kutoka 680,000 mwaka 2020 hadi chini ya 240,000 mwaka 2030. Dalili: Watu wengi hawajisikii dalili za VVU katika miezi michache ya kwanza baada ya kuambukizwa na huenda hawajui kwamba wameambukizwa. Wengine wanaweza kupata dalili kama za mafua, ikiwa ni pamoja na homa, maumivu ya kichwa, upele na vidonda vya koo.","Hóró òṣùwọ̀n CD4 jẹ́ àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀ láti lè mọ ìgbéléwọ̀n ìtẹ̀síwájú Kòkòrò Apa Sójà Ara àti ewu dídàgbà ìkóràn ajìfà àti ìtọ́ni ìlò oògùn fún ìtọ́jú ìdènà. Ipele tí ó dara fún òṣùwọ̀n Hóró CD4 jẹ́ láti hóró/mm3 ẹ̀jẹ̀ 500 sí 1500, àti ti ìtẹ̀síwájú àdínkù bí ó ti ń lọ nínú ènìyàn tí wọn kò gba tàbí dáhùn dáadáa sí ìlò oògùn ìtọ́jú ìdènà àrùn. Hóró CD4 òṣùwọ̀n ènìyàn máa ń já wálẹ̀ sí 200,àjẹsára wọn ti ní ìdàlù tí ó pọ̀, èyí tí ó mú wọn jẹ́ ìjẹ fún ìkóràn àti ikú. Ẹni tí ó ní Hóró òṣùwọ̀n CD4 tí ó kéré sí 200 bí a ti ṣàlàyé bí a ti rí i nínú kòkòrò Apa Sójà Ara tí ó peléke. Ẹrù àrùn Kòkòrò Apa Sójà Ara máa ń ṣe òṣùwọ̀n iye àrùn tí ń bẹ nínú ẹ̀jẹ̀. Oǹkà kòkòrò Kòkòrò Apa Sójà Ara máa ń ṣe òṣùwọ̀n iye àrùn tí ń bẹ nínú ẹ̀jẹ̀. Àyẹ̀wò máa ń wà fún ìtọpinpin ipele ìṣẹ̀dá àrùn àti ìmúná dóko ìlò oògùn fún ìtọ́jú ìdènà àrùn. Ìlépa ìtọ́jú ni láti ṣe àdínkù Oǹkà kòkòrò nínú ẹ̀jẹ̀ sí ipele tí kò ṣe ń mú kúrò (ó kéré sí irú mìíràn 50 /ml), ìwà ní àirẹ̀wẹ̀sì Oǹkà kòkòrò (tí ó ju irú mìíràn 1000/ml lọ) nínú ènìyàn tí ó ń gbé pẹ̀lú Kòkòrò Apa Sójà Ara lórí ìlò oògùn fún ìtọ́jú ìdènà àrùn jẹ́ aṣàfihàn ìdáhùn sí ìtọ́jú àti ìdí fún àyípadà tàbí àtúnṣe sí ìdáàbú sí oúnjẹ tí ènìyàn ń jẹ́ fún ìlera. Àjọ WHO ní 2022-2030 ète lórí Kòkòrò Apa Sójà Ara ti ẹ̀ka ìlera àgbáyé ní àfojúsùn láti ṣe àdínkù ìkóràn láti mílíọ̀nù 1 5 ní ọdún 2020 sí 335 000 tó bá máa fi di 2030,àti ikú láti 680,000 lọ́dún 2020 sí ohun tí kò tó 240,000 ní ọdún 2030. Àpapọ onírúurú àmì àìsàn, Ọ̀pọ̀ ènìyàn ni ì í mọ àlá àmì àìsàn ti Kòkòrò Apa Sójà Ara nínú àwọn oṣù péréte lẹ́yìn ìkóràn àti wọ́n lè máa mọ̀ pé ó ti ran àwọn. Àwọn mìíràn lè ní ìrírí afàáfẹ-bí i àmì àìsàn, tí kò ṣe àyọsílẹ̀ ibà, orí fífọ́, ara sísú àti ọgbẹ́ ọ̀fun.","Isibalo samaseli eCD4 ukuhlolwa kwegazi okusetshenziselwa ukuhlola ukuthi sesihambe kangakanani isifo seHIV, okuhlanganisa ingozi yokuthola izifo ezingosomathuba kanye nokuqondisa ukusetshenziswa kokokwelapha kokuvimbela. Isibalo esivamile seCD4 sisuka kumaseli angama-500 kuya kwyi-1500/mm3 egazi, futhi sincipha kancane kancane ngokuhamba kwesikhathi kubantu abangatholi noma abangasabeli kahle ku-ART. Uma isibalo samaseli eCD4 somuntu siwela ngaphansi kwama-200, amasosha akhe omzimba ayaphazamiseka kakhulu, abashiye besengozini yokutheleleka ngezifo kanye nokushona. Othile onesibalo seCD4 esingaphansi kwama-200 uchazwa njengonesifo se-HIV esithuthukile (AHD). Isilinganiso segciwane le-HIV sikala inani legciwane egazini. Inani legciwane le-HIV likala inani legciwane egazini. Lokhu kuhlola kusetshenziselwa ukuqapha izinga lokuziphindaphinda kwegciwane kanye nokusebenza ngempumelelo kwe-ART. Okuphokophelwe ngokuphathelene nokwelashwa ukunciphisa inani legciwane egazini libe amazinga angabonakali (ngaphansi kwamakhophi angu-50/ml), kanye nokuba khona okuqhubekayo kwenani legciwane elitholakalayo (ngaphezu kwamakhophi angu-1000/ml) kubantu abaphila ne-HIV abaku-ART kuyinkomba yokusabela okunganele kokwelashwa kanye nesidingo sokushintsha noma ukulungisa uhlobo lokwelashwa. Isu leWHO lomkhakha wezempilo womhlaba wonke lika-2022-2030 ngokuphathelene ne-HIV lihlose ukunciphisa ukutheleleka ngeHIV kusuelka ezigulini eziyizigidi ezingu-1.5 ngo-2020 ukuya kwezingu-335 000 ngo-2030, kanye nokushona kwabantu ukusuka ezi-680 000 ngo-2020 ukuya ngaphansi kwezi-240 000 ngo-2030. Izimpawu: Abantu abaningi abazizwa izimpawu zeHIV ezinyangeni ezimbalwa zokuqala ngemva kokutheleleka futhi kungenzeka bangazi ukuthi banegciwane. Abanye bangase babe nezimpawu ezifana nemfuluwenza, ezihlanganisa imfiva, ukuphathwa ikhanda, ukuqubuka komzimba kanye nomphimbo obuhlungu." +ይሁን እንጂ እነዚህ የመጀመሪያዎቹ ወራት ቫይረሱ በጣም ተላላፊ የሚሆንባቸው ጊዚያት ናቸው፡፡ በሽታው እየገፋ ሲሄድ ምልክቶቹ እየተስፋፉ በመሄድ ይበልጥ ግልጽ ይሆናሉ፡፡ እነዚህም የሊምፍ እብጠት ጫፎች፣ ክብደት መቀነስ፣ ትኩሳት፣ ተቅማጥ እና ሳል ሊያካትቱ ይችላሉ፡፡ ኤች/አይ/ቪ የሰውነታችንን ሌሎች በሽታዎች የመከላከል አቅምን የሚያዳክም ሲሆን ህክምና ካልተደረገላቸው ሰዎች ለሌሎች ከባድ ህመሞች እንደ ሳንባ ነቀርሳ፣ ክሪፕቶኮካል ማጅራት ገትር፣ የባክቴሪያ በሽታዎች እና አንዳንድ ካንሰሮች ሊምፎማ እና ካፖሲ ሳርኮማ ይገኙበታል፡፡ የኤችአይቪ ምርመራው በተመሳሳይ ቀን ውጤት የሚሰጡ ፈጣን ምርመራዎችን የሚጠቀም ሲሆን ምንም እንኳን በሽታውን ለማረጋገጥ የላብራቶሪ ምርመራ ማድረግ የሚያስፈልግ ቢሆንም በቤት ውስጥ ሊደረግ ይችላል፡፡ ይህ ቀደም ብሎ ማወቁ የሕክምና አማራጮችን በእጅጉ የሚያሻሽል ሲሆን የወሲብ ወይም የመድኃኒት መጋራትንን ጨምሮ ወደ ሌሎች ሰዎች የመተላለፍ አደጋን ይቀንሳል፡፡ ሕክምናው፡- ኤች አይ ቪ ሙሉ በሙሉ መከላከል ይቻላል፡፡ ውጤታማ የፀረ-ኤችአይቪ መድሀኒት በእርግዝና፣ በወሊድ እና ጡት በማጥባት ከእናት ወደ ልጅ እንዳይተላለፍ ይከላከላል። አንድ ሰው የዓለም ጤና ድርጅት በፀረ-ኤችአይቪ ሕክምና ላይ ነው እና በቫይረስ የታፈነ ኤችአይቪን ለወሲብ አጋሮቻቸው አያልፍም። ኮንዶም ኤችአይቪን እና ሌሎች በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፉ ኢንፌክሽኖችን ይከላከላል፣ እና ፕሮፊላክሲስ ኤች አይ ቪን ለመከላከል የፀረ ኤችአይቪ መድሃኒቶችን ይጠቀማሉ።,"However, these first few months are when the virus is most infectious. As the disease progresses, symptoms will be expanded and more pronounced. These can include swollen lymph nodes, weight loss, fever, diarrhoea and cough. HIV weakens the body’s ability to fight other infections, and without treatment people will become more susceptible to other severe illnesses such as tuberculosis, cryptococcal meningitis, bacterial infections and some cancers including lymphomas and Kaposi’s sarcoma. Diagnosis of HIV uses rapid tests that provide same-day results and can be done at home, although a laboratory test is required to confirm the infection. This early identification greatly improves treatment options and reduces the risk of transmission to other people including sexual or drug-sharing partners. Treatment: HIV is fully preventable. Effective antiretroviral treatment (ART) prevents HIV transmission from mother to child during pregnancy, delivery and breastfeeding. Someone who is on antiretroviral therapy and virally suppressed will not pass HIV to their sexual partners. Condoms prevent HIV and other sexually transmitted infections, and prophylaxis use antiretroviral medicines to prevent HIV.","Bugu da ƙari, waɗannan 'yan watannin farkon shi ne yayin da ƙwayar cutar ba zata iya yaɗuwa ba. Yayin da cutar ke gaba-gaba, alamun cutar zasu na ƙara yawaita da ƙara bayyana. Hakan ya haɗa da kumburin wani bangaren jiki da ke fitar da ruwan jini da zazzaɓi da gudawa da tari. Cuta mai karya garkuwar jiki HIV tana raunana ƙarfin jikin wajen fatattakar wasu cututtukan, sannan ba tare da yin magani ba mutane zasu kasance cikin yiwuwar kamuwa da wasu cututtukan masu tsanani irinsu tarin fuka da sanƙarau da ƙwayoyin cutar bakteriya da wasu ciwukan daji, wanda ya haɗa da kumburin ɓangaren da ke fidda ruwan jini da kuma cutar (Kaposi's sarcoma) (kumburi a cikin jikin mutum). A binciken cutar cuta mai karya garkuwar jiki HIV, ana amfani da wata hanya mai sauri da take samar da sakamako a ranar binciken kuma za a iya yi a gida, duk da ana buƙatar yin binciken a ɗakin gwaje-gwaje don tabbatar da kamuwa da cutar. Tabbatar da cutar da wuri yana bunƙasa hanyoyin yin magani sosai da kuma rage haɗarin yaɗa ta ga wasu mutanen wanda ya haɗa da ta hanyar abokin yin jima'i da shan magani. Yin magani: Ana iya riga-kafi cuta mai karya garkuwar jiki HIV gaba ɗaya. Ingantaccen yin maganin cuta mai karya garkuwar jiki, wato (ART) yana kare yaɗuwar cutar mai karya garkuwar jiki daga uwa zuwa ɗa lokacin ɗaukar ciki da lokacin haihuwa da lokacin shayarwa. Wanda yake kan amfani da maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV da kuma kasancewa an dakatar da ƙwayar cutar ba zai yaɗa cutar ba zuwa abokin tarayyarsu. Kwaroron roba yana kare ɗaukar cuta mai karya garkuwar jiki HIV da wasu cututtukan da ake ɗauka ta hanyar jima'i, sannan kuma amfani da magungunan cutar na kariyar don kare kamuwa da cutar mai karya garkuwar jiki.","Hata hivyo , miezi hiimmichache ya kwanza ndio wakati virusi vinaambukiza zaidi. Ugonjwa unapoendelea, dalili zitapanuliwa na kujulikana zaidi. Haya yanaweza kujumuisha Nodi za limfu zilizovimba, kupungua uzito, homa , kuhara na kikohozi. VVU hudhoofisha uwezo wa mwili wa kupambana na maambukizo mengine, na bila matibabu watu wataathiriwa zaidi na magonjwa mengine makali, kama vile kifua kikuu, uti wa mgongo wa Cryptococcal, maambukizi ya bakteria na baadhi ya saratani ikiwa ni pamoja Limfoma na Sarkoma ya kaposi. Utambuzi wa VVU hutumia vipimo vya haraka vinavyotoa matokeo ya siku hiyo hiyo na vinaweza kufanywa nyumbani, ingawa uchunguzi wa kimaabara unahitajika ili kuthibitisha maambukizi. Utambuzi huu wa mapema huboresha sana chaguzi za matibabu na kunguza hatari ya kuambukizwa kwa watu wengine ikiwa ni pamoja na washirika wa ngono au kushiriki madawa ya kulevya. Matibabu: VVU vinaweza kuzuilika kikamilifu. Matibabu madhubuti ya kurefusha maisha (ART) huzuia maambukizi ya VVU kutoka kwa mama kwenda kwenda kwa mtoto wakati wa ujauzito, kujifungua na kunyonyesha. Mtu ambae anatumia Dawa za kurefusha maisha na amekandamizwa na virusi hataambukiza VVU kwa wenzi wake wa ngono. Kondomu huzuia VVU na magonjwa mengine ya zinaa, na Proflaksis hutumia Dawa za kurefusha maisha kuzuia Vvu.","Síbẹ̀ síbẹ̀, àwọn oṣù àkọ́kọ́ díẹ̀ wọ̀nyí jẹ́ ìgbà tí àrùn máa ń ràn jù. Bí ààrùn ti ń tẹ̀síwájú, àmì àìsàn máa máa fẹ̀ si a sì máa hàn si. Èyí kò ṣe àyọsílẹ́ àwọn Ẹ̀wọ́n omi-ara tí ó wú, jíjò, ibà, ìgbẹ́ gbuuru àti ikọ́. Kòkòrò Apa Sójà Ara máa ń mú ara rẹ̀wẹ̀sì láti ní agbára láti jà àwọn ìkóràn, àti láì ṣe ìtọ́jú ènìyàn yóò di ìjẹ fún ọ̀pọ̀ àìsàn bí i ikọ́ ifẹ, Àìsàn ọpọlọ yírùnyírùn, ààrùn ríràn àti àwọn àrùn jẹjẹrẹ tí kò ṣe àyọsílẹ̀, jẹjẹrẹ omi ara ati Ẹ̀yà jẹjẹrẹ. Àyẹ̀wò fún Kòkòrò Apa Sójà Ara máa ń lo àyẹ̀wo kánkán tí ó máa ń pèsè èsì ní ọjọ́ kan náà a sì lè ṣe é nílé, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àyẹ̀wo ilé-ìwòsàn jẹ́ ohun tí a nílò láti lè rí àrídájú ìkóràn. Títètè mọ̀ máa ń ṣàtúnṣe sí i sí ọ̀nà oríṣìí láti gba ìtọ́jú àti àdínkù ewu ìtànká sí àwọn ènìyàn yòókù láì ṣe àyọsílẹ̀ ìbálòpọ̀ tàbí pípín oògùn láàárin olólùfẹ́. Ìtọ́jú: Kòkòrò Apa Sójà Ara (KASA) jẹ́ ohun tí a lè dènà rẹ̀ pátápátá. Oògùn ìtọ́jú Kòkòrò Apa Sójà Ara(KASA) tí ó múná dóko máa ń dènà ìtànká kòkòrò Apa Sójà Ara láti ara ìyá sí ọmọ lásìkò oyún, ìgbẹ̀bí àti fífún ọmọ lọ́yàn. Ẹni tí ó wà ní abẹ́ ìtọ́jú kòkòrò KASA àti àrùn tí ó ti di àtẹ̀pa kò lè fi ṣe àkóràn KASA fún ẹni tí wọ́n jọ ń ṣe ìbálòpọ̀. Rọ́bà ìdáàbòbò máa ń dènà KASA àti àwọn ìkóràn mìíràn láti ara ìbálòpọ̀, àti ìdènà ìlò oògùn ìtọ́jú kòkòrò KASA láti dènà KASA.","Nokho, lezi zinyanga ezimbalwa zokuqala yilapho igciwane lithelelana kakhulu. Njengoba lesi sifo siqhubeka, izimpawu zizokwandiswa futhi zibonakale kakhudlwana. Lokhu kungahlanganisa ukuvuvukala kwama-lymph node, ukuncipha emzimbeni, imfiva, isifo sohudo kanye nokukhwehlela. I-HIV yenza buthakathaka ukwazi komzimba ukulwa nezinye izifo, futhi ngaphandle kokwelashwa abantu bazoba sengozini kakhudlwana ngokuphathene nezinye izifo ezibucayi njengesifo sofuba, icryptococcal meningitis, izifo ezibangelwa amagciwane kanye nezinye izifo zomdlavuza ezihlanganisa ama-lymphomas ne-Kaposi's sarcoma. Ukutholakala kwe-HIV kusetshenziswa ukuhlolwa okusheshayo okunikeza imiphumela ngosuku olufanayo futhi kungenziwa ekhaya, nakuba ukuhlolwa kwaselabhorethri kudingekile ukuze kuqinisekiswe ukutheleleka. Lokhu kusheshe kuhlonzwe isifo kwenza ngcono kakhulu izindlela zokwelapha futhi kunciphisa ingozi yokudlulisela kwabanye abantu kuhlanganise nabalingani bezocansi noma ababelana ngezidakamizwa. Ukwelashwa: iHIV ingavinjelwa ngokuphelele. Ukwelashwa okusebenzayo ngemishanguzo (ART) kuvimbela ukudluliselwa kwe-HIV isuka kumama iya enganeni ngesikhathi sokukhulelwa, sokuzalwa kanye nokuncelisa ibele. Umuntu osebenzisa ukwelashwa ngemishanguzo futhi onegciwane elicindezelwe ngeke adlulisele i-HIV kubalingani bakhe bezocansi. Amakhondomu avimbela iHIV kanye nezinye izifo ezithathelana ngocansi, futhi iprophylaxis isebenzisa imithi elwa namagciwane ukuze ivimbele iHIV." +የወንድ ግርዛት በምስራቅ እና በደቡብ አፍሪካ ላይ ከፍተኛ ብዛት በሚኖርባቸው አገሮች ውስጥ ይመከራል፡፡ ጉዳትን መቀነስ (የመርፌ አሰጣጥ ፕሮግራሞች እና የማስታገሻ ሕክምና) ኤችአይቪን እና ሌሎች ደም ነክ በሽታዎችን ለሰዎች የዓለም ጤና ድርጅት መርፌን ይከላከላል። ኤችአይቪ በፀረ-ኤችአይቪ ሕክምና አንድ ወይም ከዚያ በላይ መድኃኒቶችን ያቀፈ ነው። የፀረ ኤችአይቪ መድሃኒቶችን ኤችአይቪን አይፈውስም ነገር ግን በደም ውስጥ ያለውን መባዛት በመቀነስ የቫይረሱን ብዛት ወደማይታወቅበት ደረጃ ድረስ ይቀንሳል፡፡ አርት ከኤችአይቪ ጋር የሚኖሩ ሰዎች ጤናማና ውጤታማ ሕይወት እንዲመሩ ያስችላቸዋል። በተጨማሪም እንደ ውጤታማ መከላከያ ይሠራል ወደ ፊት የመተላለፍ አደጋን በ 96% ይቀንሳል፡፡ የቫይረስ በሽታ መከላከያ በሰውዬው ዕድሜ ሁሉ ጊዜ በየቀኑ መወሰድ አለበት፡፡ ሰዎች ህክምናቸውን ከተከተሉ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ የቫይረስ በሽታ መከላከያ መቀጠል ይችላሉ። የቫይረስ በሽታ መከላከያ ውጤታማ በማይሆንበት ጊዜ የቫይረስ በሽታ መከላከያ መድሃኒት መቋቋም ከጤና እንክብካቤ አቅራቢዎች ጋር የሚደረገውን ግንኙነት በማይኖርበት እና መድኃኒት እጦት ባሉ ምክንያቶች ሰዎች ጤንነታቸውን ለመጠበቅ ወደ ሌሎች መድሃኒቶች በምትክ መጠቀም ይኖርባቸዋል፡፡,"Male circumcision is recommended in high-burden countries in eastern and southern Africa. Harm reduction (needle syringe programmes and opioid substitution therapy) prevents HIV and other blood-borne infections for people who inject drugs. HIV is treated with antiretroviral therapy consisting of one or more medicines. ART does not cure HIV but reduces its replication in the blood, thereby reducing the viral load to an undetectable level. ART enables people living with HIV to lead healthy, productive lives. It also works as an effective prevention, reducing the risk of onward transmission by 96%. ART should be taken every day throughout the person’s life. People can continue with safe and effective ART if they adhere to their treatment. In cases when ART becomes ineffective - HIV drug resistance - due to reasons such as lost contact with health care providers and drug stockouts, people will need to switch to other medicines to protect their health.","Ana shawarartar yiwa maza kaciya a ƙasashen da suke da matsalar sosai a yankunan gabashi da kudancin Afrika. Rage haɗari (shirye-shiryen amfani da allurar sirinji da maye gurbin yin magani da sinadari mai rage raɗaɗi) yana kare kamuwa da cuta mai karya garkuwar jiki da wasu cututtukan masu yaɗuwa ta jini ga mutane da suke allurar magani. Ana maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV da yin maganin cutar da likita ya bada umarni wanda ya ƙunshi magani ɗaya ko fiye da ɗaya. Hanyar maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV ta ART bata warkar da cuta mai karya garkuwar jiki HIV illa rage maimaituwarta a cikin jini, ta hanyar rage yawan ƙwayar cutar zuwa matakin da baza a iya ganowa ba. Hanyar yin magani ta ART tana bawa mutane masu ɗauke da cuta mai karya garkuwar jiki damar yin lafiyayyiyar rayuwa kuma mai amfanarwa. Tana kuma aiki a matsayin riga-kafi mai inganci ta hanyar rage haɗarin cigaba da yaɗuwar cutar da kaso 96%. Yakamata ana shan maganin ART na cutar kowacce rana a gaba ɗaya rayuwar mutum. Mutane zasu iya cigaba da amfani da hanyar yin maganin ART mai aminci da inganci idan zasu bi ƙa'idar yin maganin. A lokutan da hanyar yin magani ta ART ta zama bata da inganci - ƙin jin maganin cuta mai karya garkuwar jiki HIV- saboda dalilan irinsu rashin saduwa da ma'aikatan kula da lafiya da kuma ƙarewar magani, mutane na buƙatar komawa wasu magungunan domin kare lafiyarsu.","Tohara ya wanaume inapendekezwa katika nchi zenye mzigo mkubwa huko mashariki na kusini mwa Afrika. Kupunguza madhara (mipango ya sindano ya sindano na tiba mbadala ya Opioid) huzuia VVU na maambukizo mengine ya Damu kwa watu wanaojidunga madawa. VVU hutibiwa kwa Tiba ya kurefusha maisha inayojumuisha Dawa moja au zaidi. ART haiponyi VVU lakini inapunguza urudufu wake katika damu, na hivyo kupunguza kiwango cha virusi hadi kiwango kisichoweza kutambulika. ART huwawezesha watu wanaoishi na VVU kuishi maisha yenye afya na yenye Tija. Pia hufanya kazi kama kinga Bora, kupunguza hatari ya kuendelea kwa 96%. ART inapaswa kutumiwa kila siku katika maisha ya mtu. Watu wanaweza kuendelea na ART salama na yenye ufanisi ikiwa watazingatia matibabu yao. katika hali ambapo ART haifanyi kazi - ukinzani wa dawa za VVU- Kutokana na sababu kamavile kupoteza mawasiliano na watoa huduma za Afya na kumalizika kwa Dawa, watu watahitaji kubasdili dawa nyingine ili kulinda Afya zao.","Ìdábẹ́ fún ọmọkùnrin jẹ́ ohun tí a máa ń gbàníyànjú ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ó lẹ́rù lọ́rùn ní apá ìlà-oòrùn àti Gúsù Áfíríkà. Àdínkù ìjàǹbá(ètò ìlò abẹrẹ́ àti irúfẹ́ ìlò ìtọ́jú fún ohun tí ó jẹ jáde látara ìròra) máa ń dènà KASA àti àwọn àkóràn inú ẹ̀jẹ̀ fún àwọn ènìyàn tí ó máa ń gba abẹrẹ́ oògùn. KASA jẹ́ èyí tí a máa ń tọ́jú nípa lílo ìtọ́jú oògùn tí ń dènà KASA tí ó ní àkóónú oogun kan àti òmíràn. ART kì í ṣe àwòtán KASA ṣùgbọ́n ó máa ń ṣe àdínkù ìṣẹ̀dá nínú ẹ̀jẹ̀, èyí máa ń fa oǹkà kòkòrò sí ipele tí kò ṣe ń rí. ART máa ń jẹ́ kí àwọn ènìyàn tó ń gbé pẹ̀lú KASA gbé ayé ìlera àti ayé eléso. Ó tún máa ń ṣíṣe ìmúná dóko fún ìdènà, ṣíṣe àdínkù ewu ìtànkalẹ nípa 96%. A gbọdọ̀ máa lò ART ní gbogbo ọjọ́ ayé ènìyàn. Ènìyàn lè tẹ̀síwájú pẹ̀lú ìgbé ayé àbò àti ìmúná dóko ìlò oògùn ART tí wọ́n bá ń tẹ̀lé ìtọ́jú wọn. Ní tàwọn mìíràn tí ART kò bá ṣiṣẹ́- oògùn tí kì í jẹ́ kí KASA lágbára - látàrí èrèdí bí i pípàdánù ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn olùpèsè ìlera àti àìsí oògùn, àwọn ènìyàn yóò ní láti lọ ra oògùn mìíràn láti tọ́jú ìlera wọn.","Ukusoka kwabesilisa kunconywa emazweni anomthwalo omkhulu asempumalanga kanye naseningizimu ye-Afrika. Ukunciphisa ukulimala (izinhlelo eziphathelene nesirinji yenaliti kanye nokwelashwa kokushintshwa kwe-opioid) kuvimbela iHIV kanye nezinye izifo ezithathelana ngegazi kubantu abazijova ngezidakamizwa. I-HIV yelashwa ngokwelashwa ngemishanguzo okunomuthi owodwa noma ngaphezulu. I-ART ayiyelaphi iHIV kodwa inciphisa ukuziphindaphinda kwayo egazini, ngaleyo ndlela inciphise inani legciwane libe sezingeni elingabonakali. I-ART yenza abantu abaphila neHIV baphile impilo enempilo, futhi bekwazi ukusebenza kahle. Iphinde isebenze njengokuvimbela ngempumelelo, ukunciphisa ubungozi bokuthelelana ngokuqhubekayo ngo-96%. I-ART kufanele ithathwe nsuku zonke impilo yomuntu yonke. Abantu bangaqhubeka ne-ART ephephile nesebenza ngempumelelo uma bengayeki ukwelashwa kwabo. Ezimweni lapho i-ART ingasebenzi - ukumelana nemithi yeHIV - ngenxa yezizathu ezifana nokulahlekelwa ukuthintana nabahlinzeki bezokunakekela kwempilo kanye nokukhishwa kwemithi, kuzodingeka ukuthi abantu bashintshele kweminye imithi ukuze bavikele impilo yabo." +ሆስፒታሎች ማጠቃሊያ፡- ሆስፒታሎች ለድንገተኛ እና ውስብስብ ሁኔታዎች ቀጣይነት ያለው አገልግሎትን በመስጠት የበርካታ የጤና ስርዓቱን ክፍል ውጤታማነት የሚያሟሉና የሚያጎሉ ናቸው፡፡ ለሕዝቡ ጤና ፍላጎቶች በብቃት ድጋፍ ለመስጠት በደንብ በታቀደላቸው የሪፈራል ኔትወርኮች ውስጥ ባሉ የግብአት እጥረት ላይ ያተኩራሉ፡፡ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን (UHC) አስፈላጊ አካል ሲሆኑ የዘላቂ ልማት ግቦችን (SDG) ለማሟላት ወሳኝ ይሆናሉ። ሆስፒታሎችም የጤና ስርዓት ልማት አስፈላጊ አካል ናቸው፡፡ በአሁኑ ጊዜ የውጭ ጫናዎች፣ የጤና ስርዓት ጉድለቶች እና የሆስፒታል ዘርፉ ድክመቶች በብዙ የዓለማችን ክፍሎች ላሉ ሆስፒታሎች አዲስ ራዕይ እያመጡ ይገኛሉ፡፡ በዚህ ራዕይ ውስጥ ሌሎች የጤና እንክብካቤ አቅራቢዎችን ለመደገፍ እና ለማህበረሰብ ተደራሽነት እና በቤት ውስጥ የሚሰጡ አገልግሎቶች ቁልፍ ሚና ያላቸው ሲሆን በደንብ በሚከናወንበት የሪፈራል አውታረመረብ ውስጥ አስፈላጊ ናቸው፡፡ ሆስፒታሎች ለሰዎች አስፈላጊ ናቸው እና ብዙውን ጊዜ በሕይወታቸው ውስጥ ማዕከላዊ ነጥቦችን ያመለክታሉ፡፡ ለእንክብካቤ ማስተባበር እና ውህደት መሳሪያ በመሆን ለጤና ስርዓቶችም አስፈላጊ ናቸው፡፡ ብዙ ጊዜ ለሀኪሞች፣ ለነርስ እና ለሌሎች የጤና እንክብካቤ ባለሙያዎች ትምህርት መጠለያ ይሰጣሉ፣ በክሊኒክ ምርምራው ወሳኝ መሠረት ናቸው፡፡,"Hospitals Overview: Hospitals complement and amplify the effectiveness of many other parts of the health system, providing continuous availability of services for acute and complex conditions. They concentrate scarce resources within well-planned referral networks to respond efficiently to population health needs. They are an essential element of Universal Health Coverage (UHC) and will be critical to meeting the Sustainable Development Goals (SDG). Hospitals are also an essential part of health system development. Currently, external pressures, health systems shortcomings and hospital sector deficiencies are driving a new vision for hospitals in many parts of the world. In this vision, they have a key role to play to support other healthcare providers and for community outreach and home-based services and are essential in a well-functioning referral network. Hospitals matter to people and often mark central points in their lives. They also matter to health systems by being instrumental for care coordination and integration. They often provide a setting for education of doctors, nurses and other health-care professionals and are a critical base for clinical research.","Asibitoci Gamsashshen bayani: Asibitoci suna cika da ƙara inganta yawancin wasu ɓangarorin tsarin lafiya, ta hanyar samar da cigaba da wadatuwar ayyukan kula da cututtuka masu tsanani da rikitarwa. Suna mai da hankali a kan ƙarancin kayan aiki a cikin mahaɗu masu tsari domin magance buƙatun lafiyar al'umma sosai. Sun kasance wani al'amari mai matuƙar muhimmanci a tsarin bada kulawar lafiya na bai ɗaya (UHC) sannan suna kasancewa masu muhimmanci sosai wajen cika muradun ƙarni masu ɗorewa (SDG). Asibitoci sun kuma kasance wani ɓangare mai muhimmanci na cigaban tsarin harkar lafiya. A yanzu, takurawa daga waje da matsalolin tsare-tsaren lafiya da ƙarancin kayan aikin ɓangaren lafiya suna janyo wani sabon fegi ga asibitoci a ɓangarori da yawa na faɗin duniya. A wannan tsarin, suna da babbar rawar takawa don tallafa wa wasu ma'aikatan ba da kulawar lafiya sannan kuma shirin duba al'umma har gida na da muhimmanci sosai a mahaɗa da take aiki sosai. Asibiti na da muhimmanci ga mutane sannan suna kasancewa wani babban jigo a rayuwarsu. Sannan kuma suna da muhimmanci ga tsare-tsaren harkar lafiya ta hanyar zama masu muhimmanci wajen tsarawa da tattara harkar bada kulawar lafiya. Yawanci suna samar da wani yanayin yin nazari ga likitoci, malaman raino da wasu kwararrun harkar lafiya sannan kuma gurare ne masu muhimmanci wajen yin binciken magunguna da cututtuka.","Hospitali Muhtasari: Hospitali zinakamilisha na kukuza ufanisi wa sehemu nyingine nyingi za mfumo wa Afya, zikitoa upatikanaji endelevu wa huduma kwa hali papo hapo na ngumu. Wanazingatia rasilimali chache ndani ya mitandao ya rufaa iliyopangwa vizuri ili kujibu kwa ufanisi mahitaji ya Afya ya idadi ya watu. Ni kipengele muhimu cha huduma ya Afya kwa wote (UHC) na itakuwa muhimu kufikia malengo ya maendeleo endelevu (SDG). Pia hospitali ni sehemu muhimu ya maendeleo ya mfumo wa Afya. Kwa sasa, shinikizo kutoka nje, mapungufu wa sekta ya Hospitali ni kuendesha maono mapya kwa Hospitali katika sehemu nyingi za Dunia. Katika maono haya, zina jukumu la kutekeleza kusaidia watoa huduma wengine wa Afya na kwa ufikiaji wa jamii na huduma za nyumbani na ni muhimu katika mtandao wa rufaa unavyoafanya kazi vizuri. Hospitali ni muhimu kwa watu na mara nyingi kuweka alama kuu katika maisha yao. Pia ni muhimu kwa mifumo ya afya kwa kuwa muhimu kwa uratibu wa huduma na ushirikiano. Mara nyingi hutoa mpangilio wa elimu ya madaktari, wauguzi na wataalamu wengine wa afya na ni msingi muhimu wa utafiti wa kimatibabu.","Àwọn Ilé-ìwòsàn Ìsọnísókí: Àwọn ohun tí ń ṣe àfinkú Ilé-ìwòsàn àti sọ ìmúná dóko di ìrọ̀rùn tí àwọn apa ètò ìlera ọ̀pọ̀lọpọ̀, pípèsè àwọn ètò tí yóò máa wà nígbà gbogbo fún ògidì àti ipò tí ó kẹnu. Wọ́n máa ń tẹramọ́ àwọn ohun ìní tí kò sí ní àrọ́wọ́tó láàárín àwọn nẹ́tíwọ̀kì tí ó ń ṣiṣẹ́ déédé sí ìní ìlera àwọn ènìyàn. Wọ́n ṣe pàtàkì fún àwọn nǹkan Universal Health Coverage (UHC) àti pé yóò ṣe kókó láti pàdé ìlépa ìdàgbàsókè alágbééró. Ilé-ìwòsàn tún jẹ́ ohun tí ó ṣe pàtàkì fún ìdàgbàsókè ètò ìlera. Lọ́wọ́lọ́wọ́, ìfiara nini láti ìta, ohun tí ó kù díè káàtó fún nínú ètò ìlèra àti àìnìtó ní ẹ̀ka ilé-ìwòsàn ń ti iran tuntun ilé - ìwòsàn ní ọ̀pọ̀ ẹ̀ka ibi ní àgbáyé. Nínú ìran yìí, wọ́n ní ojúṣe pàtàkì láti ṣe àtìlẹyìn fún àwọn Olùpèsè elétò ìlera àti fún agbègbè ọmọnìyàn àti àwọn ètò ilé mìíràn tí ó ṣe pàtàkì nínú nẹ́tìwọ̀kì tí ó ń ṣiṣẹ́ déédé. Ilé-ìwòsàn ṣe pàtàkì sí àwọn ènìyàn, ó sì máa ń ẹ́ àkókò tí ó nípa nínú ayé wọn. Wọ́n tún ṣe pàtàkì sí ètò ìlera nípa jíjẹ́ irinṣẹ́ fún ìṣàkóso ìtọ́jú àti wíwọnú. Wọ́n máa ń pèsè àgbékalẹ̀ fún ètò ẹ̀kọ́ fún àwọn oníṣègùn òyìnbó àti àwọn Olùpèsè ètò ìlera akọṣẹ́mọṣẹ́ àti ipele tí ó ṣe pàtàkì fún iṣẹ́ ìwádìí ilé - ìwòsàn.","Izibhedlela Uhlolojikelele: Izibhedlela ziphelelisa futhi zikhulise ukusebenza kwezinye izingxenye eziningi zohlelo lwezempilo, zinikeze ukutholakala okuqhubekayo kwezinsiza ezimweni ezibucayi kanye neziyinkimbinkimbi. Zigxilisa izinsiza ezincane kumanethiwekhi okudluliselwa ahlelwe kahle ukuze kusatshelwe ngempumelelo ezidingweni zabantu zezempilo. Ziyisici esibalulekile ekuFinyeleleni koMhlaba Wonke kwezeMpilo (UHC) futhi zizobaluleka kakhulu ekuhlangabezaneni neMigomo Yentuthuko Esimeme (SDG). Izibhedlela nazo ziyingxenye ebalulekile yokuthuthukiswa kohlelo lwezempilo. Njengamanje, izingcindezi zangaphandle, okungahambi kahle ezinhlelweni zezempilo kanye nasemkhakheni wezibhedlela kuqhuba umbono omusha ngokuphathelene nezibhedlela ezingxenyeni eziningi zomhlaba. Kulo mbono, banendima ebalulekile okufanele bayidlale ekusizeni abanye abahlinzeki bezokunakekela kwempilo kanye nasekufinyeleleni kumphakathi kanye nezinsiza zasekhaya futhi zibalulekile kunethiwekhi yokudlulisela kwabanye esebenza kahle. Izibhedlela zibalulekile kubantu futhi zivame ukuphawula izinto eziyinhloko ezimpilweni zabo. Futhi zibalulekile ezinhlelweni zezempilo ngokuba usizo ekuqondiseni kanye nasekuhlanganiseni ukunakekela. Zivame ukuhlinzeka ngendawo yokufunda yodokotela, onesi kanye nabanye ongoti bezokunakekelwa kwempilo futhi ziyisisekelo esibalulekile socwaningo lokwelapha." +ተጽእኖ፡- ሆስፒታሎች በአካባቢያቸው እና በዚሪያቸው ያሉ ማህበረሰቦችን ፍላጎቶች እና እሴቶችን የሚያንፀባርቁ መሆን አለባቸው እንዲሁም ጠንካራ እና በአጣዳፊ ሁኔታዎች ውስጥ አገልግሎቶችን ማስቀጠልና ማሳደግ ይችላሉ፡፡ ውጤታማ ሆስፒታሎች እንደ ህጻናት እና አዛውንቶች ያሉ ልዩ የህብረሰተብ ክፍሎች ፍላጎቶች ላይ ትኩረት በማድረግ ለተጠቃሚዎቻቸው የተዘጋጁ ናቸው፡፡ በጥሩ ሁኔታ የተነደፈ የሆስፒታል ዙሪያ የክሊኒክ እንክብካቤ አሰጣጥን ውጤታማነት ከፍ የሚያደርገው ሲሆን የታካሚዎችን እና የሆስፒታል ሰራተኞችን ደህንነት ያሻሽላል፡፡ በቂ እና አስተማማኝ መሠረተ ልማቶች፣ ቴክኖሎጂዎች እና አቅርቦቶች የሆስፒታሉን የጀርባ አጥንት ተደርገው ይወሰዳሉ፡፡ ቁልፍ መሠረተ ልማቶች (በሚገባ የታቀዱ ቦታዎች፣ ውሃ እና ኢነርጂ፣ ቴሌኮሙኒኬሽን ያሉ) የዕለት ተዕለት ሥራን መደገፍ እና በአደጋ ወይም በችግር ጊዜም ቢሆን ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማነቱን ለማረጋገጥ ዕረፍት ያላቸው ተደርገው የተዘጋጁ መሆን አለባቸው። ተገቢ እና ጥሩ ጥራት ያለው የህክምና እና የአይሲቲ ቴክኖሎጂዎች እና አቅርቦቶች የህዝብን ፍላጎት ለማሟላት ልዩ የጤና ሰራተኞች መኖር አለባቸው፡፡ የሆስፒታል ተግባራት እና አደረጃጀቶች እንደ ጤና አጠባበቅ ሰጪ ድርጅቶች እና እያንዳንዱ ሆስፒታል በስርዓቱ ውስጥ ባለው ልዩ ቦታ ይለያያሉ፡፡ መልካም የአስተዳደር መዋቅሮች ከፍተኛ ጥራት ያለው እንክብካቤን ለማቅረብ በሠራተኞች፣ በአገልግሎቶች፣ በመሠረተ ልማት እና በአቅርቦት ሰንሰለት መካከል ያለውን ቅንጅት ያረጋግጣሉ፡፡ የሕክምና መዝገቦች እና የተዋቀሩ የዳታ ኦዲቶች ለመሻሻሉ ከፍተኛ ምርት የሚሰጡ ቦታዎችን በፍጥነት ለመለየት ያመቻቻሉ፡፡ ክፍተቶችን ለመቅረፍ ባነጣጠረው ስልጠና የአገልግሎት ጥራትን በየጊዜው መከታተል ቀጣይነት ያለውን መሻሻል ያስገኛል፡፡,"Impact: Hospitals should reflect the needs and values of the communities in and around them, while also being resilient and able to maintain and scale up services in emergency situations. Effective hospitals are designed for their users, with attention to the needs of special populations, such as children and the elderly. A well-designed hospital environment maximizes the effectiveness of clinical care delivery and enhances the well-being of patients and hospital staff. Adequate and reliable infrastructure, technologies and supplies form the backbone of the hospital. Key infrastructure (such as well-planned spaces, water and energy, telecommunications) must support daily functioning, and be designed with redundancy to ensure continued safe and effective operation, even during a disaster or crisis. Appropriate and good quality medical and ICT technologies and supplies should be available for specialized health workforce to meet the population needs. Hospital functions and organization vary according to health-care delivery organizations and each hospital’s unique position in the system. Good management structures ensure coordination among staff, services, infrastructure and supply chains to deliver high-quality care. Clinical registries and structured data audits facilitate rapid identification of high-yield areas for improvement. Regular monitoring of service quality with targeted intervention to address gaps drives ongoing improvement.","Tasiri: Ya kamata asibitoci suna bayyana buƙatu da darajar al'ummar dake ci da kewayensu, a lokaci guda kuma suke iya jurewa da iya karewa da ƙara yawan ayyukan lafiya a yanayin buƙatar agajin gaggawa. Ingantattun asibitoci ana samar da sune domin masu anfani dasu, tare da mai hankali kan buƙatun rukunin al'umma na musamman, kamar irinsu yara da kuma tsofaffi. Muhallin asibitin da aka tsara shi sosai yana ƙara inganta kulawar bada lafiya da bunƙasa walwalar marasa lafiya da ma'aikatan asibiti. Isassu kuma ingantattun kayan aiki da kayayyakin fasaha da kuma kawo kayayyakin aiki su ne ƙashin bayan asibiti. Manyan kayan more rayuwa, irinsu (tsararren guraren da ba komai da ruwa da makamashi da hanyoyin sadarwa) dole su tallafawa aikin yau da kullum, sannan kuma a samar dasu da yawa koda ba a buƙata don tabbatar da cigaban aiki mai aminci da inganci, hatta lokacin ɓarkewar musifa ko rikici. Samar da ingantaccen kayan aikin asibiti ta yadda ya dace da kayan fasahar sadarwa da kawo kayan aiki yakamata ya wadatu ga ƙwararrun ma'aikatan harkar lafiya domin biyan buƙatun mutane. Ayyukan asibiti da ƙungiyoyi sun bambanta gwargwadon irin bada kulawar lafiyar ƙungiyoyin da kuma matsayin kowanne asibiti na musamman a tsarin harkar lafiya. Kyakykyawan yanayin shugabanci na tabbatar da tsari a cikin ma'aikata da ayyuka da kayan more rayuwa da tsarin kawo kaya domin bada kulawar lafiya mai inganci. Tsarin ajiye bayanan ayyukan asibiti da bincikar bayanai cikin tsari yana taimakawa cikin sauri wajen nemo guraren da suke buƙatar inganta tsarin harkar lafiyarsu. Sa ido koyaushe a kan ingancin aiki tare da shirin kawo gyara don magance giɓi yana janyo cigaba da bunƙasa.","Athari: Hospitali zinapaswa kuonyesha mahitaji na maadili ya jamii ndani na karibu nazo, huku pia zikiwa na uthabiti na uwezo wa kudumisha na kuongeza huduma katika hali za dharura. Hospitali zinazofaa zimeundwa kwa ajili ya watumiaji wake, kwa kuzingatia mahitaji ya watu maalumu, kama vile watoto na wazee. Mazingira ya Hospitali yaliyoundwa vizuri huongeza ufanisi wa utoaji wa huduma za kliniki na kuimarisha ustawi wa wagonjwa na wafanyakazi wa Hospitali. Miundombinu ya kutosha na ya uhakika, teknolojia, na vifaa vinaunda uti wa mgongo wa hospitali. Mbiundombinu muhimu (kama vile nafasi zilizopangwa vizuri, maji na nishati, mawasiliano ya simu) lazima zisaidie utendaji kazi wa kila siku, na zibuniwe kwa kutohitajika ili kuhakikiasha utendaji kazi unaoendelea kwa usalama na ufanisi hata wakati wa maafa au shida. Teknolojia ya vifaa vinavyofaa na bora vya matibabu na ICT vinapaswa kupatikana kwa ajili ya wafanyakazi maalumu wa afya ili kukidhi mahitaji ya watu. Shughuli za Hospitali na shirika hutofautiana kulingana na mashirika ya utoaji wa huduma za Afya na nafasi ya kipekee ya kila Hospitali katika mfumo. Miundo bora ya usimamizi inahakikisha utaratibu kati ya wafanyakazi, huduma, miundombinu na minyororo ya ugavi ili kutoa huduma ya hali ya juu. Sajili za kimatibabu na ukaguzi wa Data uliopangwa hurahisha utambuzi wa haraka maeneo yenye mavuno mengi kwa kuboreshwa. Ufuatiliaji wa mara kwa mara wa ubora wa huduma kwa uingiliaji kati unaolengwa ili kushughulikia mapengo huchochea uboreshaji unaoendelea.","Ipa: Ilé-ìwòsàn gbọdọ̀ ronú lórí ìní àti ohun tí agbègbè dúró fún ní inú àti àyíká wọn, àti àìníìrẹ̀wẹ̀sì àti líle tọ́jú àti mú ìdàgbàsókè bá ètò ní àkókò pàjáwàrì. Ìmúná dóko ilé-ìwòsàn jẹ́ èyí tí a ṣe lọ́ṣọ̀ọ́ fún àwọn tí ó ń lò ó, pẹ̀lú àkíyèsí sí ìní àwọn ènìyàn tí ó ṣe pàtàkì, bí ọmọdé àti àwọn àgbàlagbà. Àyíká ilé-ìwòsàn tí a ṣe lọ́ṣọ̀ọ́ máa ń ṣàmúlò bí ó ti yẹ ìpèsè ìtọ́jú ilé-ìwòsàn àti mímú kí ìgbé ayé aláìsàn dára àti àwọn òṣìṣẹ́ ilé-ìwòsàn. Àwọn ohun èlò amáyédẹrùn, ẹ̀rọ ayélujára àti ìpèsè jẹ́ igi lẹ́yìn ọgbà ilé-ìwòsàn. Ohun èlò amáyédẹrùn tí ó ṣe kókó (bi àyè tí ó létò dáadáa, omi àti agbára, ìbánisọ̀rọ̀) gbọdọ̀ ṣe àtìlẹ́yìn iṣẹ́ ṣíṣe ojoojúmọ́ àti ṣíṣe lóṣọ̀ọ́ fún àìlò fún àrídájú pé ààbò ń wà àti ètò ìṣiṣẹ́ tí ó múná dóko, kódà láàárín ìjàǹbá tàbí aáwọ̀. Ìtọ́jú tí ó yẹ, tí ó péye àti ìlò ìmọ́-ẹ̀rọ ICT àti ìpèsè gbọdọ̀ wà fún àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n ní ohun tí wọ́n gbájúmọ́ jù láti ṣe alábàápàdé ìní àwọn ènìyàn. Ojúṣé ilé-ìwòsàn àti ilé-iṣẹ́ yàtọ̀ sí irúfẹ́ ìtọ́jú ìlera ilé-iṣẹ́ àti ilé-ìwòsàn kọ̀ọ̀kan tí ó ní ipò tí otyà á sọ́tọ̀ nínú ètò náà. Ètò àbójútó tí ó dára láti rí àrídájú ìdarí láàárín àwọn òṣìṣẹ́, ètò, ohun amáyédẹrùn àti ohun ìpèsè fún ìtọ́jú tí ó gbámúṣé. Ìfiorúkọsílẹ̀ ní ilé-ìwòsàn àti àyẹ̀wò dátà tí ó létò máa ń fa ìdámọ̀ tí ó yára fún agbègbè tí ó nílò ìṣàtúnṣe sí i. Ìtọpinpin òrèkóòrè ti iṣẹ́ tí ó gbámúṣé pẹ̀lú ìlépa ìdásí láti dojúkọ ọ̀nà púpọ̀ fún ìṣàtúnṣe sí i.","Umthelela: Izibhedlela kufanele zibonise izidingo nezindinganiso zemiphakathi ezisezindaweni ezizizungezile, ngesikhathi futhi ziphikelela futhi zikwazi ukugcina kanye nokwandisa izinsiza ezimweni eziphuthumayo. Izibhedlela ezisebenza ngempumelelo zenzelwe abasebenzisi bazo, zinakekela izidingo zabantu abakhethekile, njengezingane kanye nabantu asebekhulile. Indawo yesibhedlela eklanywe kahle ikhulisa ukusebenza kahle kokunikezwa kokunakekelwa kwezokwelapha futhi ithuthukise inhlalakahle yeziguli nezisebenzi zesibhedlela. Ingqalasizinda eyanele nekungathenjelwa kuyo, ubuchwepheshe kanye nezinto ezidingekayo kwakha umgogodla wesibhedlela. Ingqalasizinda esemqoka (njengezindawo ezihlelwe kahle, amanzi kanye namandla, ukuxhumana ngocingo) kumele isekele ukusebenza kwansuku zonke, futhi iklanywe ngokuphathelene nomsebenzi ukuze kuqinisekiswe ukusebenza okuqhubekayo okuphephile kanye nangempumelelo, ngisho nangesikhathi sezinhlekelele noma isimo esibucayi. Ubuchwepheshe nezimpahla ezifanele nezisezingeni eliphakeme zezokwelapha ne-ICT kufanele zitholakale kubasebenzi bezempilo abangongoti kokuthile ukuze kuhlangatshezwane nezidingo zabantu. Imisebenzi yasesibhedlela nkanye neyenhlangano iyahlukahluka kuye ngezinhlangano zokulethwa kokunakekela kwezempilo kanye nesikhundla sesibhedlela ngasinye esihlukile ohlelweni. Izakhiwo ezinhle zokwengamela ziqinisekisa ukuxhumana phakathi kwezisebenzi, izinsiza, ingqalasizinda kanye nohlelo lokuhlinzeka ukuze kunikezwe ukunakekela okuseqophelweni eliphezulu. Ukubhaliswa kwezokwelapha nokuhlolwa kwedatha okuhleliwe kusiza ukuhlonza okusheshayo kwezindawo ezinenzuzo ephezulu ukuze kwenziwe ngcono. Ukuqapha njalo ikhwalithi yezinsiza ngokungenelela okuhlosiwe ukuze kubhekwane nezikhala kubangela ukwenza ngcono okuqhubekayo." +ግብአት፡- ሆስፒታሎች የወሳኝ ግብአቶች እና የእውቀት ማጠራቀሚያዎች ናቸው፡፡ እነሱ በሚሰጡት ድጋፍ፣ በጤና ስርዓቱ ውስጥ በሚጫወቱት ሚና እና በአካባቢያቸው እና በዙርያያቸው ላሉ ማህበረሰቦች በሚሰጡት የጤና እና የትምህርት አገልግሎቶች ሊመደቡ ይችላሉ፡፡ ብዙውን ጊዜ በአንድ ማህበረሰብ ውስጥ ለጤና አጠባበቅ ትኩረት የሚሰጡ እና ለዘላቂ ልማት፣ የጤና ስርዓት መጠናከር እና ጤናማ ማህበረሰቦችን በመገንባት ምሳሌ ይሆናሉ፡፡ ውጤታማ ሆስፒታሎች ሰዎች በቤታቸው ቅርብ በሆነው ቦታ ላይ እንክብካቤ ለመስጠት በአካባቢያቸው እና በተመጣጣኝ ወጪ እንዲንከባከቡ ለማድረግ ከግድግዳቸው ውጭ እንክብካቤን ለመደገፍ አዳዲስ መንገዶችን ይፈልጋሉ፡፡ በአገር አቀፍ እና በክፍለ ሀገር ያሉ ውሳኔ ሰጪዎች ሆስፒታሎች ምን እንደሚሰሩ እና እንዴት እንደሚሰሩ የአሰራሩ ለውጥን ለማስቀጠል፣ ለማንቃት እና ለማስቀጠል ሁኔታዎችን ይፈጥራሉ፡፡ የሥርዓቱ አርክቴክቶች እንደመሆናቸው መጠን ሁሉንም የጤና እና የጤና ስርዓት ማሻሻያዎችን መቆጣጠር እና ፖሊሲዎች እና ማበረታቻዎች ወጥነት ያላቸው እና የተጣጣሙ መሆናቸውን ማረጋገጥ አለባቸው፡፡ ከጤና ዘርፉ ውጭ ያሉ ዋና ዋና መዋቅራዊ ማሻሻያዎች ማለትም ያልተማከለ አስተዳደር፣ ሲቪል ሰርቪስ፣ ግላዊነት እና ንግድ በሆስፒታሉ ዘርፍ ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ የሚያሳድሩ በመሆናቸው የሆስፒታል ዘርፉ ለውጥ አማራጮችን ሲገመገም በማይክሮ ደረጃ ግምት ውስጥ መግባት ይኖርበታል፡፡,"Resources: Hospitals are reservoirs of critical resources and knowledge. They can be classified according to the interventions they provide, the roles they play in the health system and the health and educational services they offer to the communities in and around them. They are often the focal point for health care in a community and lead by example for sustainable development, the strengthening of health systems and in building healthy communities. Effective hospitals seek new ways to support care outside their walls to ensure people can be cared for closer to their home, within their community and at a sustainable cost. Decision-makers at the national and sub-national level create conditions to drive, enable and sustain the paradigm shift in what hospitals do and how they perform. As system architects, they need to maintain oversight of all ongoing health and health system reforms and ensure policies and incentives are coherent and aligned. Major structural reforms outside the health sector, such as decentralization, civil service, privatization and trade, greatly impact the hospital sector and need to be taken into consideration at the macro level when assessing possibilities for hospital sector transformations.","Kayan aiki/buƙata: Asibitoci wasu matattarar kayayyakin aiki masu muhimmanci ne sosai da ilimi. Za a iya rarrabe su gwargwadon irin tsarin ɗaukin matsalolin da suke samarwa da rawar da suke takawa a harkar lafiya da lafiyar da ayyukan ilimtarwa da suke samarwa ga al'umma da suke ci da kewayensu. Sun kasance wata babbar mahanga ga harkar lafiya a cikin wata al'umma sannan sun zama abin koyi ga cigaban al'umma mai ɗorewa da bunƙasa harkar lafiya da kuma gina lafiyayyiyar al'umma. Ingantattun asibitoci suna neman sababbin hanyoyin tallafawa kiwon lafiya a wasu guraren daban don tabbatar da za a iya kulawa da mutane kusa-kusa da gidajensu da cikin al'ummarsu sannan kuma a kan farashi mai ɗorewa. Masu yin doka a matakin ƙasa da jiha ƙasa na samar da yanayin da zai kawo da ba da dama da ɗorewar canjin al'amura a kan abin da asibitoci ke yi da yadda suke yi. A matsayin tsara tsarin, akwa buƙatar su ci gaba da sai-ido a kan abin da yake wakana a harkokin lafiya da sauyin harkar lafiya da dokoki sun tafi daidai. Manyan canje-canje wanda ba a ɓangare lafiya ba irinsu gyara yanayin gwamnati da ma'aikata da cefanar da dukiyar gwamnati da kuma kasuwanci suna da babban tasiri a kan asibitoci sannan yana da muhimmanci ai la'akari da su canje-canjen ta mahanga mai faɗi yayin kallon yadda asibitoci zasu iya canjawa da bunƙasa.","Rasilimali:Hospitali ni hifadhi ya rasilimali muhimu na maarifa. Zinaweza kuanzishwa kulingana na Afua zinazotoa, majukumu wanayotekeleza katika mfumo wa Afya na huduma za Afya na elimu wanazotoakwa jamii zilizomo na zinazowazunguka. Mara nyingi ni kitovu cha huduma ya Afya katika jamii na kuongoza kwa mfano kwa maendeleo endelevu, uimarishaji wa mifumo ya Afya na katika kujenga jamii zenye Afya. Hospitali zinazofaa hutafuta njia mpya za kusaidia huduma nje ya kuta zao ili kuhakikisha watu wanaweza kutumwa karibu na nyumba zao, ndani ya jumuia yao na kwa gharama endelevu. Watoa maamuzi katika ngazi ya kitaifa huunda hali ya kuendesha, kuwezesha na kudumisha mabadiliko ya dhana katika kile Hospitsali hufanya na jinsi zinazofanya kazi . Kama wasanifu wa mfumo, wanahitaji kudumisha uangalizi wa mageuzi yote yanayoendelea ya Afya na mifumo ya afya na kuharakisha sera na motisha zinalingana na kulinganishwa. Mageuzi makubwa ya kimuundo nje ya sekta ya afya, kama vile ugatuaji wa madaraka, utumishi wa umaa, ubinafsishaji na biashara, huathiri sana sekta ya Hospitali na yanahitaji kuzingatiwa katika ngazi ya jumla wakati wa kutathmini uwezekano wa mabadiliko ya sekta ya hospitali.","Ohun èlò: Ilé-ìwòsàn jẹ́ ibi ìpamọ́ àwọn ohun èlò tí ó ṣe pàtàkì àti ìmọ̀. A lè pín wọn sí ìsọ̀rí ní ìbámu pẹ̀lú ìdásí tí wọ́n pèsè, ojúṣe tí wọ́n ń kó nínú ètò ìlera àti ìlera náà àti ètò ẹ̀kọ́ tí wọ́n ń pèsè fún agbègbè nínú àti ní àyíká wọn. Wọ́n máa ń sáábà wà ní ipele ìtọ́jú ìlera ní agbègbè àti ìdarí pẹ̀lú àpẹẹrẹ fún ìdàgbàsókè àgbéró, okun fún ètò ilera àti kíkọ́ agbègbè tí ó wà ní ìlera. Ilé-ìwòsàn tí ó múná dóko ń wá ọ̀nà tuntun láti ṣe àtìlẹyìn ìtọ́jú níta agbègbè wọn láti rí àrídájú pé a lè ṣe ìtọ́jú ènìyàn nígbà tí wọ́n súnmọ́ ilé wọn, láàárín agbègbè àti níye tí ó ní àgbéró. Àwọn tí ń ṣe ìpinnu ní ipele orílẹ̀-èdè àti èyí tí ó wà ní abẹ́ orílẹ̀-èdè máa ń ṣẹ̀dá ipò láti wà, lè ṣe àti àgbẹ̀ró ohun tí ó yípadà nínú ohun tí ilé-ìwòsàn máa ń ṣe àti bí wọ́n ṣe máa ń ṣe é. Àwọ̀n ètò ìṣẹ̀dá máa ń nílò ìtọ́jú gbogbo ohun tí ń lọ lórí ètò ìlera àti àtúnṣe sí ètò ìlera àti láti rí àrídájú ètò ìmúlò àti ìmóríyán tí ó wà ṣe déédé àti wà ní ìbámu. Àtúnṣe níta ẹ̀ka ètò ìlera tí ó jẹ́ gbòógì, bí i ìpín agbára, ètò ẹgbẹ́ òṣìṣẹ́ ìjọba, ìsọdi ti aladàáni àti òwò, ní ipa tí ó ga lórí ẹ̀ka ilé-ìwòsàn àti ìní láti gba èrò ní ipele tí ó ga nígbà tí a bá ń ṣe ìgbéléwọ̀n yíyọrí fún ẹ̀ka àtúnṣe ilé-ìwòsàn.","Izinsizakusebenza: Izibhedlela ziyinqolobane yezinsiza kanye nolwazi olubalulekile. Zingahlukaniswa ngokwezindlela zokungenelela ezizinikezayo, izindima ezizifezayo ohlelweni lwezempilo kanye nezinsiza zezempilo kanye nezemfundo eziwanikezayo emiphakathini ezikuyo nasezindaweni ezizizungezile. Zivame ukugxila ekunakekelweni kwezempilo emphakathini futhi zihola ngesibonelo ekuthuthukiseni okusimeme, ekuqiniseni izinhlelo zezempilo nasekwakheni imiphakathi ephilile. Izibhedlela ezisebenza ngempumelelo zifuna izindlela ezintsha zokusekela ukunakekelwa ngaphandle kwezindonga zazo ukuze kuqinisekiswe ukuthi abantu banganakekelwa eduze nasekhaya labo, emphakathini wabo futhi ngezindleko ezingaguquki. Abathatha izinqumo ezingeni likazwelonke nelingaphansi kukazwelonke bakha izimo zokuqhuba, ukuvumela kanye nokusimamisa ngokuphathelene nokushintsha kwesimo kulokho okwenziwa yizibhedlela kanye nendlela ezisebenza ngauo. Njengabaklami bohlelo, kudingeka bagcine ukwengamela konke ukulungiswa okuqhubekayo kwezinhlelo zempilo kanye nezempilo futhi baqinisekise ukuthi izinqubomgomo nezikhuthazo ziyahambisana futhi ziqondanisiwe. Izinguquko ezinkulu zesakhiwo ezingaphandle komkhakha wezempilo, njengokuhlukaniswa komkhakha, umsebenzi kahulumeni, ukwenziwa zibe ezizimele kanye nokuhwebelana, kuthinta kakhulu umkhakha wezibhedlela futhi kudingeka kucatshangelwe ezingeni elikhulu lapho kuhlolwa amathuba okuguqulwa komkhakha wezibhedlela." +"እንቅልፍ የሚያመጣ በሽታ (Human African trypanosomiasis) ማጠቃሊያ፡- እንቅልፍ የሚያመጣ በሽታ (HAT) ወይም የእንቅልፍ በሽታ የሚከሰተው በዝንቦች በሚተላለፉ ትራይፓኖዞም (trypanosome) የተባሉ ጥገኛ ተውሳኮች ነው፡፡ የእንቅልፍ በሽታ ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ አገሮች ብቻ ይገኛል፡፡ የህዋሳት ውጭ የሆነ እና በደም ፕላዝማ እና በሰውነት ፈሳሾች የሚኖር (Trypanosoma brucei)፡- ቲ.ቢ ጋምቢያንሴ የተባለ በምዕራብ እና መካከለኛው አፍሪካ የሚገኝ እና ቲ.ቢ. ሮሆዴንሴ (rhodesiense) የተባለ በምስራቅ አፍሪካ የሚገኙትን ሁለት ንዑስ ዝርያዎች በሽታን ያስከትላሉ፡- ይህ ለሕይወት አስጊ የሆነ በሽታ በአብዛኛው ደካማ የገጠር ነዋሪዎች ላይ ከፍተኛ ጉዳት ያደርሳል፡፡ ወደ ተለያዩ አካባቢዎች የሚጓዙ ተጓዦችም በበሽታው የመያዝ ዕድል ሊያጋጥማቸው ይችላል፡፡ እንቅልፍ የሚያመጣ በሽታ ስርጭት የሰዎችን፣ ዝንቦችን እና የጥገኛው ታሃዋሲያን የውሃ ማጠራቀሚያዎችን (ሰዎችን፣ የቤትና የዱር እንስሳትን) መስተጋብር መኖርን ይጠይቃል፡፡ የእንስሳት ማጠራቀሚያው በቲ.ቢ ሮሆዴንሴ ላይ ከፍተኛ ሲሆን በ በቲ.ቢ ጋምቢያንሴ ደግሞ ምንም እንኳን የቁጥጥር ስራዎች ቢደረጉም በአንዳንድ ፋሲሊቲዎች ውስጥ ያለውን የረጅም ጊዜ ዘላቂነት ሊያብራራ ቢችልም አስፈላጊነቱ አናሳ ነው፡፡ በበሽታ የተጠቁ ሰዎችን እና/ወይም የቤት እንስሳትን በመለየት እና በማከም እንዲሁም የዝንብ ብዛቱን እና የሰው እና ዝንብ ግንኙነትን በመቀነስ የጥገኛ የውሃ ማጠራቀሚያዎችን በማሟጠጥ ስርጭቱ ሊቋረጥ ይችላል፡፡ እ.ኤ.አ በ 1995 ወደ 25,000 የሚጠጉ የበሽታው ታማሚሽዎች የተገኙ ሲሆን 300,000 ደግሞ ያልወቁ በሽታዎች የተገኙ እና 60 ሚሊዮን ሰዎች ለእንቅልፍ በሽታ ተጋላጭ ይሆናሉ ተብሎ ይገመታል፡፡","Human African trypanosomiasis (sleeping sickness) Overview: Human African trypanosomiasis (HAT), or sleeping sickness, is caused by trypanosome parasites that are transmitted by tsetse flies. HAT is found only in sub-Saharan Africa. Two subspecies of Trypanosoma brucei cause disease: T. b. gambiense in West and Central Africa, and T. b. rhodesiense in East Africa. This life-threatening disease mostly affects poor rural populations, causing significant harm. Travellers to endemic regions may also be at risk of infection. HAT transmission requires the interaction of humans, tsetse flies and parasite reservoirs (humans, and domestic and wild animals). The animal reservoir is very important in T. b. rhodesiense and less so in T. b. gambiense, although it could explain the long-term endemicity in some foci despite control interventions. Transmission can be interrupted by depleting the parasite reservoirs through detection and treatment of infected people and/or domestic animals and by reducing the tsetse fly population and human–tsetse contact. In 1995, about 25 000 cases were detected, 300 000 undetected cases were estimated and 60 million people were estimated to be at risk of HAT infection.","Cutar mutanen yankin Afrika ta 'trypanosomiyasis' ( cutar bacci) Ƙarin bayani: Cutar mutanen yankin Afirka ta cutar bacci ƙwayar na faruwa ne sakamakon ƙ wayar cutar da ƙudan tsando ke yaɗawa. Ana iya samun cutar HAT kawai a yankin Gefen Sahara na Afrika . Ƙananan jinsin halittar(Trypanosoma brucei) suke haddasa cutar: wato (T. b. gambiense) a yammaci da tsakiyar Afrika, da kuma cutar (T. b. rhodesiens) a yankin gabashin Afrika. Wannan cutar mai haɗari ga rayuwa yawanci tana shafar talakawan al'ummar karkara ne, inda take janyo mummunan haɗari. Matafiya zuwa yankunan da cutar ta shafa zasu iya kasancewa cikin haɗarin kamuwa da cutar. Yaɗuwar cutar bacci na buƙatar cuɗanyar mutane, ƙudajen tsando da matattarar halittar parasait (mutane da kuma dabbobin gida da na dawa). Matattarar dabbobi na da muhimmanci a cutar T. b. rhodesiense sannan ba abin lura ba ne sosai a . b. gambiense, duk da za ta bayyana tsawon lokacin yawaitarta a ""foci"" duk da shirin magance ta. Za a iya dakatar da yaɗuwar cutar ta hanyar kakkaɓe matattarar halittar (parasait) din ta hanyar lalubowa da yiwa mutanen da/ko dabbobin gidan da suka kamu da cutar maganin da kuma ta hanyar rage yawan ƙudan tsando da cuɗanyar mutane da ƙudan tsando. A shekarar 1995, an lalubo kusan kamuwar cutar dubu 25 000 sannan an ƙiyasta 300 000 waɗan da ba a gano ba da kuma ƙiyasta mutane miliyan 60 suna cikin haɗarin kamuwa da cutar bacci ta (HAT).","Trypanosomiasis ya kibinadamu ya kiafrika (ugonjwa wa kulala) Muhtasari: Trypanosomiasis ya Binadamu ya kiafrika (HAT), au ugonjwa wa kulala, husababishwa na vimelea vya Trypanosome ambavyo huenezwa na nzi tsetse. HAT inapatikana Barani Afrika kusini mwa Jangwa la Sahara pekee. Spishi ndogo mbili za Trypanosoma Brucei husababisha ugonjwa: T.b. gambience huko afrika Magharibi na kati, na T.b. Rhodesiense huko Afrika mashariki. Ugonjwa huu unatishia maisha huathiri zaidi watu maskini wa vijijini, na kusababisha madhara makubwa. Wasafiri wanaokwenda katika maeneo yenye ugonjwa huo wanaweza pia kuwa katika hatari ya kuambukizwa. Usambazaji wa HAT unahitaji muingiliano wa wanadamu, nzi wa tsetse na hifadhi za vimelea (Binadamu, na wanyama wa nyumbani na wa Porini). Hifadhi ya wanyama ni muhimu sana katika T.b. gambinse, ingawa inaweza kuelezea hali ya muda mrefu katika baadhi ya mambo licha ya uingiliaji kati wa udhibiti. Maambukizi yanaweza kuingiliwa kuharibu hifadhi za vimelea kwa kutambua na kutibu watu walioambukizwa na/au wanyama wa kufugwa na kwa kupunguza idadi ya nzi wa tsetse na mguso wa Binadamu. Mwaka 1995, takribani kesi 25,000 zligunduliwa, kesi 300,000 ambazo hazijagunduliwa zilikadiliwa na watu milioni 60 walikadiriwa kuwa katika hatari ya kuambukizwa HAT.","Trypanosomiasis Ènìyàn Afíríkà (àìsàn olórun) Ìsọnísókí: Trypanosomiasis Ènìyàn Afíríkà (HAT) tàbí àìsàn olórun, máa ń jẹ́ èyí tí kòkòrò trypanosome máa ń fà tí ó máa ń tànkálẹ̀ nípa irúfẹ́ eṣinṣin tsetse. A máa ń rí HAT ní ihà Sàhárà Afíríkà nìkan. Oríṣìí méjì ohun tí ó máa ń fa ààrùn yìí ni Trypanosoma brucei:T. b gambiense ní ìwọ̀ àti àárín gbùngbùn Áfíríkà, àti T. b rhodesiense ní ìlà oòrùn Áfíríkà. Ààrùn tó ń gbógunti ẹ̀mí yìí máa ń sáábà ran àwọn aláìní ní ibi tí kò lajú, èyí máa ń ga ìjànbà tí ó lágbára. Àwọ̀n tí wọn rin ìrìn àjò lọ sí ẹkùn tí ó ní ìtànkálẹ̀ yìí náà wà lábẹ́ ewu ìkóràn. Ìtànkálẹ̀ HAT máa ń fẹ́ ìbáṣeoọ̀ àwọn ènìyàn, kòkòrò tsetse àti kòkòrò inú ibi tí a tọ́jú nǹkan pamọ́ sí (àwọn ènìyàn, ẹranko ilé àti tinú igbó). Ibi tí a tọ́jú ẹran pamọ́ sí ṣe pàtàkì fún T. b rhodesiense àti èyí kò fi bẹ́ẹ̀ rí bẹ̀ fún T. b gambiense, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó lè ṣàlàyé ohun tí ó níṣẹ́ pẹ̀lú agbègbè kan ní àwọn àfojúsùn kan pẹ̀lú gbogbo ìdarí ìdásí. Ìtànkálẹ̀ lè dàrú látàrí bíbá ibi tí àwọn kòkòrò náà fara sinko sí nípasẹ̀ mímọ ibẹ̀ àti ìtọ́jú àwọn tí ó ti ràn tàbí ẹranko ilé àti nípa ṣíṣe àdínkù ìpọ̀sì kòkòrò tsetse àti ìfarakínra - ènìyàn pẹ̀lú kòkòrò tsetse. Ní ọdún 1995,bí ohun tí ó tó 25,000 ni wọ́n ṣàwárí, 300,000 ni àwọn èyí tí wọn kò ṣàwárí àti bí i ọgọ́ta mílíọ̀nù ni òṣùwọ̀n àwọn tí wọ́n rí pé wọ́n wà lábẹ́ ewu ìkóràn HAT.","I-Human African trypanosomiasis (isifo sokulala) Uhlolojikelele: I-Human African trypanosomiasis (HAT), noma isifo sokulala, sibangelwa ama-trypanosome parasites adluliselwa ama-tsetse fly. I-HAT itholakala kuphela e-Afrika eseningizimu yeSahara. Yizinhlobo ezimbili ezingaphansi kweyinhloko ze-Trypanosoma brucei ezibangela isifo: iT. b. gambiense eNtshonalanga kanye nase-Afrika Ephakathi, kanye neT. b. rhodesiense eMpumalanga ye-Afrika. Lesi sifo esisongela impilo sihlasela kakhulu abantu abampofu basemaphandleni, sibangele ukulimala okukhulu. Izivakashi eziya ezifundeni esivame kuzo nazo zingase zibe sengozini yokutheleleka. Ukudluliselwa kwe-HAT kudinga ukuxhumana kwabantu, ama-tsetse fly kanye nezindawo zokugcina izilwane ezincela igazi labanye (abantu, nezilwane ezifuywayo kanye nezasendle). Indawo yokugcina igciwane eyizilwane ibaluleke kakhulu ku-T. b. rhodesiense kanye nakancane kuT. b. gambiense, nakuba lingachaza ubhubhane lwesikhathi eside kwezinye izilwane naphezu kokungenelela kokulawula. Ukuthelelana kungaphazanyiswa ngokunciphisa izindawo zokugcina izilwane ezincela igazi labanye ngokuthola kanye nokwelapha abantu abanegciwane kanye/noma izilwane ezifuywayo nangokunciphisa inani lama-tsetse fly kanye nokuxhumana kwabantu nama-tsetse fly. Ngo-1995, kwatholakala iziguli ezingaba yizi-25 000, kwalinganiselwa ekutheni kuneziguli ezingakatholakalanga eziyi-300 000 futhi kulinganiselwa ekutheni abantu abayizigidi ezingama-60 abasengozini yokutheleleka ngeHAT." +እ.ኤ.አ በ 2001 የዓለም ጤና ድርጅት ቁጥጥርን እና ክትትሉን ለማጠናከር ዘመቻ የጀመረ ሲሆን የእንቅልፍ በሽይው በሚቀጥሉት ዓመታት በከፍተኛ ሁኔታ ቀንሷል፡፡ እ/አ/አ በ2019 ከ1000 ያነሱ የበሽታው ታማሚሽዎች ተገኝተዋል፡፡ የቁጥሩ ማሽቆልቆል በአጠቃላይ ንቁ እና አልፎ አልፎ በሚደረጉ ምርመራዎች በተመሳሳይ ደረጃ (በዓመት 2.5 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች ምርመራ ይደረግባቸዋል) ስለተደረገው የቁጥጥር ጥረቶችን አያመለክትም፡፡ ምልክቶች፡- ከበሽታው በኋላ ትራይፓኖሶም በደም እና በሊምፍ (በመጀመሪያ ምዕራፍ ላይ የደም ስር ህመም) እና ከተለያዩ የመራቢያ ጊዜ በኋላ (ከቀናት እስከ ወር) ልዩ ያልሆኑ ምልክቶች እንደ ራስ ምታት፣ ትኩሳት፣ ድክመት፣ የመገጣጠሚያ ህመም እና የበሽታ መከላከከያ የደም ስር በሽታ ያሉ ምልክቶች ይታያሉ፡፡ ከጊዜ በኋላ ጥገኛ ተህዋሲያን ማዕከላዊውን የነርቭ ሥርዓት ለመውረር የደም አንጎል ድንበርን ይሻገራሉ (ሁለተኛ ምዕራፍ ማኒንጎኢንሴፋሊቲክ (meningoencephalitic))፣ የእንቅልፍ መዛባትን (ከልክ በላይ የሆነ እንቅልፍ ማጣት፣ የሌሊት እንቅልፍ ማጣት)፣ ጥልቅ የስሜት መቃወስ፣ ያልተለመደ እንቅስቃሴ፣ መንቀጥቀጥ፣ መንቀጥቀጥ፣ የጡንቻ መቆጣጠር ማጣት፣ የመራመድ ችግር፣ የንግግር ችግር፣ የአእምሮ ሕመሞች፣ መናድ፣ ኮማ እና በመጨረሻም ለሞት ይዳርጋል፡፡ አብዛኛዎቹ ምልክቶች በሁለቱም ምዕራፎች ላይ የተለመዱ ሲሆኑ በተለይ የእንቅልፍ መዛባት በመጀመሪያ ምዕራፍ ላይ ሊታዩ ይችላሉ፡፡ እንቅልፍ የሚያመጣው በሽታ ብዙውን ጊዜ አጣዳፊ ሆኖ በጥቂት ሳምንታት ውስጥ ወደ ሁለተኛ ምዕራፍ አድጎ በ6 ወር ውስጥ ይሞታል። የጋምቤንሴ የእንቅልፍ በሽታው በ 3 ዓመታት ገደማ በዝግታ (በጣም ተለዋዋጭ) ያድጋል፡፡ የመራቢያ ቋት (ከ 3-4 ሴ/ሜ የሆነ የቆዳ የዝንብ ንክሻ) ከ 2-3 ቀናት በኋላ በእንቅልፍ ህመም ከበሽታው እስከ 25% ከሚሆኑ ብዙውን ጊዜ ተላላፊ ካልሆኑ ቦታዎች በአካባቢው ታካሚዎች ላይ ሊታይ ይችላል፡፡ በጋምቢያንሴ ጥገኛ ታሃዋሲያን የሚነሳ የእንቅልፍ ህመም አልፎ አልፎ የሚታይ ነው፡፡,"In 2001, WHO launched an initiative to reinforce control and surveillance, and HAT decreased markedly in the ensuing years. In 2019, fewer than 1000 cases were found. This reduction does not reflect a lack of control efforts as in general active and passive screening has been maintained at similar levels (around 2.5 million people screened per year). Symptoms: After infection, trypanosomes multiply in the blood and lymph (first-stage, haemolymphatic) and, following a variable incubation period (from days to months), unspecific symptoms and signs such as headache, fever, weakness, joint pain, and lymphadenopathy appear. Over time, the parasites cross the blood–brain barrier to invade the central nervous system (second-stage, meningoencephalitic), causing various neurological disturbances including sleep disorders (excessive daytime sleepiness, nocturnal insomnia), deep sensory disturbances, abnormal movements, tremor, ataxia, walking difficulties, speech difficulties, psychiatric disorders, seizures, coma and ultimately death. Most signs and symptoms are common to both stages, and sleep disorders in particular can appear already during the first stage. Rhodesiense HAT is typically acute, progressing to second-stage within a few weeks, and to death within 6 months. Gambiense HAT progresses slowly over around 3 years (highly variable). An inoculation chancre (dermal reaction of 3–4 cm at the tsetse bite site) may appear 2–3 days after infection with rhodesiense HAT in up to 25% of local patients, but more frequently in patients from non-endemic regions. It is rare with gambiense HAT.","A shekarar 2001 hukumar lafiya ta duniya ta ƙaddamar da wani shirin magance da sa ido, sannan cutar baccin ta ragu a zahiri bayan shekaru sakamakon shirin. A shekarar 2019, An samu faruwar cutar sama da 1000. Wannan raguwar ba wai yana nuna rashin ƙoƙarin magance cutar bane kamar yadda yake an tabbatar da ƙoƙarin tantancewar ta yanayin mutane basu nuna alamun cutar ba ko ta yanayin da suka nuna alamun cutar.( ana tantance kusan mutane miliyan 2.5 duk shekara ). Alamun cutar: bayan kamuwa da cutar, halittun (parasait) na 'trypanosomes' suna yawaita a cikin jini da wani bangaren jiki da ke fitar da ruwa (matakin farko, fitar da wani ruwa mai kama da jini) da kuma, bayan bayyanar alamun farko na cutar (daga ranaku zuwa watanni) mutane zasu fara jin rashin lafiya da wasu alamun na daban kamar irinsu ciwon kai da zazzaɓi da kasala da ciwon gaɓɓai da kuma kumburin wajen da ke fitar da ruwan jini. Zuwa wani lokaci, halittun (parasait) ɗin zasu matsa zuwa cikin ƙwaƙwalwa, inda zasu dinga haifar da matsala ga tsarin ƙwaƙwalwa da ke (mataki na biyu, 'meningoencephalitic), da haddasa matsalolin ƙwaƙwalwa irinsu matsalolin bacci da takurar jin abu a jiki da wahalar yin tafiya da magana, da matsalolin ƙwaƙwalwa da fita daga hayyaci da kuma a ƙarshe a mutu. Yawancin alamun gama-gari ne ga duka matakan biyu, da kuma matsalolin bacci wanda zasu iya bayyana musamman tun a matakin farko. Cutar bacci ta (Rhodesiense) yawanci tana da tsanani, da cigaba zuwa mataki na biyu a cikin 'yan satittika, sannan kuma sai mutuwa a cikin wata shida. Cutar bacci ta (Gambiense) tana haɓaka a hankula tsawon fiye da shekara 3 (sai dai za ta iya bambanta daga mutum zuwa mutum). Bayan ƙudan tsando ya ciji mutum, wasu mutanen suna samun wani jan ƙurji a kan fatarsu, da ake kira da 'inoculation chancre', a cikin 'yan kwanaki 2 zuwa 3 da cutar bacci ta 'Rhodesiense' a sama da kaso 25% na marasa lafiyar gida, amma hakan ya fi faruwa a mutane da suke yankin da cutar ba ta zama gama-gari ba. Hakan bai cika faruwa ba da cutar bacci ta 'Gambiense'.","Mwaka 2001, WHO ilizindua mpango wa kuimarisha udhibiti na ufuatiliaji, na HAT ilipungua kwa kiasi kikubwa katika miaka iliyofuata. Mnamo 2019, chini ya kesi 1000 zilipatikana. Upunguzaji huu huakisi ukosefu wa juhudi na udhibiti kwani kwa jumla uchunguzi amilifu na tulivu umedumishwa katika viwango sawa (takribani watu milioni 2.5 walichunguzwa kwa mwaka). Dalili: Baada ya kuambukizwa, Trypanosome huongezeka katika Damu na Limfu (hatua ya kwanza, haemolimfatiki) na, kufuatia kipindi cha incubation cha kutofautina (kutoka siku hadi mwezi), dalili na ishara zisizo maalumu kama vile maumivu ya kichwa, Homa, udhaifu, maumivu ya viungo, na Limphadenopathi huonekana. Baada ya muda, vimelea huvuka kizuizi cha ubongo wa Damu ili kuvamia mafumo mkuu wa Neva (hatua ya pili, meningoencephalitic), na kusababisha usumbufu mbalimbali wa Neva ikiwa ni pamoja na matatizo ya usingizi (usingizi wa mchana kupita kiasi, usingizi wa hisia), usumbufu mkubwa wa hisia, harakati zisizo za kawaida, tetemeko, ataksia, matatizo ya kutembea, matatizo ya kuzungumza, matatizo ya akili, kifafa, kukosa fahamu na hatimae kifo. Ishara na dalili nyingi ni za kawaida kwa hatua zote mbili, na matatizo ya usingizi hasa yanaweza kuonekana tayari wakati wa hatua ya kwanza. Rhodesiense HAT kwa kawaida ni ya papo hapo, inaendelea hadi hatua ya pili ndani ya wiki chache, na kifo ndani ya miezi 6. HAT ya Gambinse huendelea polepole kwa takriban miaka 3 (inabadilika sana). Chancre ya chanjo (mtikio wa ngozi wa sentimita 34 kwenye tovuti ya kuumwa na tsetse) inaweza kutokea siku 23 baada ya kuambukizwa na Rgodesiense HAT hadi 25% ya wagonjwa wa ndani, lakini mara nyingi zaidi kwa wagonjwa kutoka maeneo yasiyo ya kawaida. Ni nadra kwa HAT ya gambinse.","Ní ọdún 2001,àjọ WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ àjọ̀ láti ṣe ìdarí àti ìtọpinpin, àti ní àwọn ọdún tí ó tẹ̀le náà àdínkù débá HAT. Ní ọdún 2019, àwọn tí kò tó 1000 ni wọ́n rí. Àdínkù yìí kò yọ lára àìsí ìdarí lórí akitiyan bí ó ti wà nínú títa kébé gbogbogboo àti ìyèwò láìgbé ìgbésẹ̀ ti di títọ́jú ní àwọn ipele tí ó jọra (bí i ènìyàn mílíọ̀nù 2.5 ṣe ìyèwò lọ́ọ́dọdún). Àmì àìsàn: Lẹ́yìn ìkóràn, trypanosomes máa ń rẹ̀ si nínú ẹ̀jẹ̀ àti omi ara(ipele kìn-ín-ní, ẹ̀dọ̀ wíwú) àti ìtẹ̀lé oríṣíì àkókò ìdíbọ́n (láti ọjọ́ sí oṣù), àmì àìsàn tí kì í ṣe pàtó àti àmì bí i orí fífọ́, ibà, rírẹ̀, kí oríkèé ríkèé ara máa dunni, Àìsàn pẹ́tẹ́lẹ́. Láàárín ìgbà yìí wá :kòkòrò máa ń kọjá láti inú ẹ̀jẹ̀-ibi ìdíwọ́ ọpọlọ láti bo gbùngbùn ìṣàkóso ara (ipele kejì, yírùnyírùn ��àrùn ọpọlọ), tí ó ga oríṣíì nǹkan tí ń dààmú ọpọlọ lára rẹ̀ ni àìrí oorun sùn(sísùn jù lọ́ọ̀sán, àìlèsùn lálẹ́) ìdààmú nǹkan tí ènìyàn fi ń gbòóórùn, rírìn lọ́nà tí kò tọ́, gbígbọ̀n ara látàrí àìsàn ẹ̀jẹ̀ bó ti tọ́ lára, àìlèkóra ẹni ní ìjánu nígbà tí ènìyàn bá ń ṣiṣẹ́, ìṣòro pẹ̀lú ìrìn rírìn, àìlèsọ̀rọ̀ dáadáa, níní àrùn ọpọlọ, gìrì, ipò tí ènìyàn kò mọ ibi tí òun wá à, àti ikú àìtọ́jọ́. Ọ̀pọ̀ àmì àti àmì àìsàn jẹ́ ohùn tí ó máa ń ṣẹlẹ̀ ní ipele méjéèjì, àìlè sùn dáadáa ní pàtó jẹ́ ohun tí ó máa ń ṣẹlẹ̀ ní ipele àkọ́kọ́. Rhodesiense HAT jẹ́ àìsàn ògidì, tí ó tẹ̀sìwájú sí ipele kejì láàárín ọ̀sẹ̀ díẹ̀, àti sí ikú láàárín oṣù 6. Gambiense HAT máa ń tẹ̀sìwájú díẹ̀ diẹ̀ láàárín ọdún 3 (ó máa ń yàtọ̀ dáadáa). Ìkówọnú ara àrùn àkórànaṣ(àfihàn ara 3-4 ibi tí tsetse ti máa ń jẹ́ni) ó lè farahàn láàárín ọjọ́ 2-3 lẹ́yìn ìkóràn pẹ̀lú Rhodesiense HAT tí ó tó 25% ti àwọn aláìsàn ti ìjọba ìbílẹ̀, ṣùgbọ́n ní púpọ̀ ìgbà nínú àwọn aláìsàn ní ẹ̀ka tí ó níṣẹ pẹ̀lú agbègbè kan. Kò pọ̀ púpọ̀ pẹ̀lú Gambiense HAT.","Ngo-2001, iWHO yethula isinyathelo sokuqinisa ukulawula kanye nokuqapha, futhi iHAT yehla ngokuphawulekayo eminyakeni eyalandela. Ngo-2019, kwatholakala iziguli ezingaphansi kwe-1000. Lokhu kuncishiswa akubonisi ukungabikho kwemizamo yokulawula njengoba ukuhlunga okuvamile okusebenzayo nokungenzi lutho kuye kwagcinwa emazingeni afanayo (ngabantu abangaba yizigidi ezingu-2,5 abahlungwa ngonyaka). Izimpawu: Ngemva kokutheleleka, ama-trypanosome aphindaphindeka egazini naku-lymph (isigaba sokuqala, ihaemolymphatic) futhi, ngokulandela inkathi yokufukamela eguquguqukayo (kusukela ezinsukwini ukuya ezinyangeni), kuvela izimpawu ezingacacile kanye nezimpawu ezinjengokuphathwa ikhanda, imfiva, ubuthakathaka, ubuhlungu bamalungu omzimba, kanye ne-lymphadenopathy. Ngokuhamba kwesikhathi, amagciwane adlula isithiyo sobuchopho begazi ukuze ahlasele uhlelo lwezinzwa olungumongo (isigaba sesibili, i-meningoencephalitic), ebangela ukuphazamiseka okuhlukahlukene kwezinzwa okuhlanganisa ukuphazamiseka kokulala (ukulala ngokwedlulele emini, ukuqwasha ebusuku), ukuphazamiseka okujulile kwezinzwa, ukunyakaza ngendlela engajwayelekile, ukuba nedumbe, i-ataxia, izinkinga zokuhamba ngezinyawo, izinkinga zokukhuluma, ukuphazamiseka kwengqondo, ukudlikiza, i-coma bese ekugcineni kuba ukudlula emhlabeni. Izinkomba kanye nezimpawu eziningi zivamile kuzo zombili izigaba, futhi ukuphazamiseka kokulala ikakhulukazi kungavela phakathi nesigaba sokuqala. I-Rhodesiense HAT ngokuvamile ibucayi, ithuthukela esigabeni sesibili phakathi namasonto ambalwa, bese idlulela ekushoneni phakathi kwezinyanga eziyi-6. I-Gambiense HAT ithuthuka kancane kancane eminyakeni engaba emi-3 (ishintshashintsha kakhulu). I-inoculation chancre (ukusabela kwesikhumba kumasentimitha ama-3 ukuya kwama-4 ukusuka endaweni elunywa yi-tsetse fly) ingavela ezinsukwini ezi-2 ukuya kwezi-3 ngemva kokutheleleka nge-rhodesiense HAT ezigulini ezingaba ngu-25% zasendaweni, kodwa kaningi ezigulini ezivela ezifundeni ezingenalo ubhubhane. Akuvamile nge-gambiense HAT." +የእንቅልፍ በሽታ በበርካታ ደረጃዎች ይገለጻል፡- መኖሩ ከታወቀ በኋላ የሴሮሎጂ ምርመራዎች (ካርድ ማንጠልጠያ የትርያኖሶሚያሲስ ምርመራ ወይም የእንቅልፍ በሽታ የመመርመሪያ ሙከራዎች) ጥርጣሬውን ሊያጠናክሩት የሚችሉ ሲሆን በፓራሲቶሎጂካል ግኝቶች (በቋት ማስቀመጫ፣ ሊምፋቲክ ጭማቂ፣ የደም እና የህዋሳት ፈሳሽ) መረጋገጥ አለበት፡፡ እንደ አለመታደል ሆኖ የተለመደው የህዋሳት ምርመራ የቲ.ቢ ጋምቤስን ብቻ የሚመለከቱ ናቸው፡፡ ደረጃው የሚወሰነው በነጭ የደም ህዋሳት ብዛት እና በህዋሳት ፈሳሽ ምርመራ ውስጥ የትርያኖሶሜስ መኖር ነው። ሕክምናው፡- ሁሉም የተረጋገጡ የእንቅልፍ በሽታ ህክምና ያስፈልጋቸዋል፡፡ ህክምናው አብዛኛዎቹን ታካሚዎች በመፈወስ ሙሉ በሙሉ ትራይፓኖሶም ከሰውነት ማስወገድ ይችላል፡፡ በደም ህዋሳት የሚደረግ ምርመራ ብዙውን ጊዜ ከፍ ያለ የጥርጣሬ መረጃ ጠቋሚን የሚገልጹ ልዩ ሁኔታዎችን የሚያስቀምጥ የተጠረጠሩ በሽታዎችን ማከም በብሔራዊ ፕሮቶኮሎች በተቀመጡት ልዩ ሁኔታዎች ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ አሁን ያሉት የሕክምና አማራጮች ስድስት መድሃኒቶችን የሚያካትት ሲሆን ሁሉም በአምራ���ች የተሰጡ ናቸው፤ የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ በነጻ መሰረጫታቸውን ያረጋግጣል፡፡ የሕክምና ምርጫዎቹ በትራይፓኖሶም ክብደት እና በበሽታው የደረሰበት ደረጃ ላይ የተመሰረቱ ናቸው፡፡ ለሁለተኛ ደረጃ ሕክምና የሚሰጡ መድኃኒቶች የአንጎል ደም ገደብን መሻገር ያለባቸው ሲሆን ከመጀመሪያ ደረጃ መድኃኒቶች የበለጠ መርዛማ እና ውስብስብ ናቸው፡፡ እ/ኤ/አ በ2019 የዓለም ጤና ድርጅት የጋምቤንስ የእንቅልፍ በሽታን ለማከም ጊዜያዊ መመሪያዎችን አውጥቷል፡፡,"Sleeping sickness is diagnosed in several steps: after a clinical suspicion, serological tests (card agglutination trypanosomiasis test or HAT rapid diagnostic tests) can reinforce the suspicion, which should be confirmed by parasitological findings (in chancre exudate, lymphatic juice, blood and cerebrospinal fluid). Unfortunately, the usual serological tests are only applicable to T. b. gambiense. Stage is determined by the number of white blood cells and the presence of trypanosomes in cerebrospinal fluid examination. Treatment: All confirmed HAT cases require treatment. Available treatment can cure most patients, completely eliminating trypanosomes from the body. Treatment of cases suspected by serology depends on specific conditions set by national protocols, which usually set specific conditions defining a higher suspicion index. The current treatment options include six medicines, all of which are donated by the manufacturers; WHO ensures their worldwide distribution free of charge. Treatment choices are based on the causative trypanosome and the disease stage. The medicines for treatment of second-stage must cross the blood–brain barrier and tend to be more toxic and complex to administer than first-stage medicines. In 2019, WHO issued interim guidelines for treatment of gambiense HAT.","Ana binciken gano cutar bacci ta hanyar bin wasu 'yan matakai: Yayin da likita yayi zargin akwai cutar, suna iya amfani da gwajin jini don duba wasu alamun cutar, sai likita ya tabbatar da zarginsa ta hanyar samun halittar (parasait) ɗin a cikin irin ciwon ko ɓangaren da ke fidda farin ruwan jini ko jini ko kuma ruwan da ke fita daga laka. Sai dai rashin sa'a, yawanci irin gwajin jini na cutar ba a cika amfani da shi ba ga cutar bacci ta 'T. b. Gambiense' ba. Ana ƙimanta mataki ne da yawan ƙwayoyin halittar cikin farar ƙwayar halitta ta jini da kasancewar halittun (parasait) bayan gwajin ruwan laka. Yin magani: Dukkanin cututtukan cutar baccin da aka tabbatar na buƙatar magani. Wadatattun hanyoyin yin magani zasu iya warkar da yawancin masu fama da cutar, ta hanyar kawar da halittun (parasait) ɗin gaba ɗaya daga jikin mutum. Yin maganin cutar da a ka zarga ta hanyar gwajin jini ya ta'allaƙa ne a kan ƙa'idoji na musamman da hukumomin lafiya na kowacce ƙasa suka tsara, waɗanda da yawanci suke ƙunshe da wasu keɓantattun sharaɗai waɗanda ke taimakawa wajen tabbatar da irin kamanin cutar. Hanyoyin yin magani a yanzu sun ƙunshi magunguna guda shida, waɗannan gaba ɗayan su masu sarrafasu ke bada tallafin su: Hukumar Lafiya ta Duniya WHO tana tabbatar da ana rabasu a faɗin duniya kyauta. Hanyoyin yin maganin sun dogara ne da abubuwan da suka haddasa halittar (parasait) ɗin da kuma matakin cutar. Magungunan yin maganin mataki na biyu na cutar dole ya shiga cikin jinin ƙwaƙwalwa sannan sai iya bugar da mutum sannan yana da ɗan rikitarwa wajen sa shi fiye da maganin mataki na farko. A shekarar 2019, Hukumar Lafiya ta Duniya WHO ta fitar da ƙa'idoji na wucin gadi na yin maganin cutar bacci ta (Gambiense).","Ugonjwa wa kulala hugunduliwa katika hatua kadhaa: Baada ya shuku za kliniki, vipimo vya serolojia (kadi ya agglutination trypanosomiasis mtihani au vipimo vya haraka vya uchunguzi wa HAT) vinaweza kuimarisha tuhuma, ambayo inapaswa kuthibitishwa na matokeo ya vimelea (katika Chancre exudate, jinsi ya limfatiki, damu na ugiligili wa uboho). Kwa bahati mbaya, vipimo vya kawaida vya serolojia vinatumika tu kwa T.b. gambinse. Hatua imedhamiriwa na idadi ya seli nyeupe za damu na uwepo wa trypanosomes katika uchunguzi wa ugiligili wa ubongo. Matibabu: Kesi zote za HAT zilizo thibitishwa zinahitaji matibabu. Matibabu yanayopatikana yanaweza kuponya wagonjwa wengi na kuondoa kabisa Tryponosomes kutoka mwilini. Matibabu ya kesi zinazoshukiwa na serolojia hutegemea hali maalumu zilizowekwa na itifaki za kitaifa, ambazo kwa kawaida huweka masharti maalumu yanayofafanua fahirisi ya juu ya tuhuma. Chaguzi za sasa za matibabu ni pamoja na dawa sita, amabazo zote hutolewa na watengenezaji; WHO inahakikisha usambazaji wao ulimwenguni kote bila malipo. Uchaguzi wa matibabu unategemea kinachosababisha Trypanosome na hatua ya ugonjwa. Dawa za matibabu ya hatua ya pili lazima zivuke kizuizi cha ubongo wa damu na huwa na sumu zaidi na ngumu kutoa kuliko dawa za hatua ya kwanza. Mnamo 2019, WHO ilitoa muongozo ya muda ya matibabu ya HAT gambinse.","A lè ṣe ìdámọ̀ àìsàn ààrùn oorun nípasẹ̀ àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbésẹ̀ wọ̀nyí: lẹ́yìn ìfùnrasí nílé ìwòsàn, àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀ (káàdì ìṣùpọ̀ hóró ẹ̀jẹ̀ pupa àyẹ̀wò trypanosomiasis tàbí àwọn àyẹ̀wò kánkán HAT) lè ṣe ìrónilágbára ìfunra ti ìwádìí tí ó jẹ mọ́ kòkòrò (nínú ara tí ó ní àkóràn, omi ara ẹ̀jẹ̀ àti oje inú ọpọlọ). Ó ṣeni láàánú, àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀ tí a mọ̀ ṣe é lò fún T. b. gambiense nìkan. Ipele jẹ́ ohun ti iye hóró ẹ̀jẹ̀ funfun àti wíwà trypanosomes nínú ìdánwò oje inú ọpọlọ. Ìtọ́jú :Gbogbo àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ HAT tí ó ní ẹ̀rí àrìgbámú ló jẹ́ wí pé wọ́n nílò ìtọ́jú. Àwọn ìtọ́jú tí ó wà lè wo ọ̀pọ̀ aláìsàn san, tí yóò sì mú trypanosomes kúrò lára. Ìtọ́jú okùnfà àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí a fúnra sí nípa àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀ ní pàtàkì dá lórí ipò tí àwọn ikọ̀ orílẹ̀-èdè gbékalẹ̀, èyí tí ó máa ń sáábà ṣe àgbékalẹ̀ kókó ipò tí ó ń ṣàlàyé ipò tí ó gba ìfùnra gan-an. Àwọn oríṣìí ọ̀nà ìtọ́jú tí ó wà lọ́wọ́lọ́wọ́ kò ṣe àyọsílẹ̀ oògùn mẹ́fà, èyí tí àwọn tí ó ṣẹ̀dá rẹ̀ fi tọrẹ́;àjọ WHO rí i dájú pé a pín wọn kárí àgbáyé lọ́fẹ̀ẹ́ láìsan owó kankan. Àyò ìtọ́jú dá lórí ohun tí ó ṣokùnfà trypanosome àti ipele ààrùn náà. Oògùn fún ìtọ́jú ipele kejì gbọ́dọ̀ sọdá ẹ̀jẹ̀ - ìdábùú ọpọlọ àti pé ó máa ń ní oró àti nira láti lo oògùn fún bí i ti oògùn fún ipele kìn-ín-ní. Ní ọdún 2019,WHO yan ìlànà adelé fún ìtọ́jú gambiense HAT.","Isifo sokulala sitholakala ngezinyathelo eziningana: ngemva kokusola kwezempilo, ukuhlolwa kwe-serology (i-card agglutination trypanosomiasis test noma ukuhlolwa kokuxilongwa okusheshayo kwe-HAT) kungaqinisa ukusolwa KWAYO, okufanele kuqinisekiswe ngokutholakele kwe-parasitology (ku-chancre exudate, ijusi le-lymphatic, igazi kanye noketshezi lwe-cerebrospinal). Ngeshwa, ukuhlolwa okuvamile kwe-serology kusebenza kuphela kuT. b. gambiense. Isigaba sinqunywa inani lamaseli amhlophe egazi nokuba khona kwama-trypanosome ekuhlolweni koketshezi lwe-cerebrospinal. Ukwelashwa: Zonke izimo ze-HAT eziqinisekisiwe zidinga ukwelashwa. Ukwelashwa okutholakalayo kungelapha izimo eziningi, kususe ngokuphelele ama-trypanosome emzimbeni. Ukwelashwa kwezimo ezisolwa yi-serology kuncike ezimweni ezithile ezibekwe izivumelwano zikazwelonke, ngokuvamile ezibeka izimo ezithile ezichaza inkomba ephakeme yezinsolo. Izindlela zokwelapha zamanje zihlanganisa imithi eyisithupha, yonke enikelwa ngabakhiqizi; iWHO iqinisekisa ukusatshalaliswa kwayo mahhala emhlabeni wonke. Ukukhethwa kokwelashwa kusekelwe ku-trypanosome eyimbangela kanye nesigaba sesifo. Imithi yokwelapha yesigaba sesibili kufanele yeqe isithiyo segazi kanye nobuchopho futhi ivame ukuba nobuthi ngokwengeziwe futhi ibe yinkimbinkimbi ukuyinikeza kunemithi yesigaba sokuqala. Ngo-2019, iWHO yakhipha iziqondiso zesikhashana zokwelapha igambiense HAT." +በሬሆንዴንሴ የእንቅልፍ በሽታ ሕክምና ላይ የቀደሙት መመሪያዎች አግባብነት ያላቸው እንደሆኑ ይቀጥላሉ፡፡ የጋምቤንሴ የእንቅልፍ ህመም በመጀመሪያ ደረጃ እና እንዲሁም ከባድ ባልሆነ ሁለተኛ ደረጃ ላይ በኦላር ፌክሲኒዳዞል የሚባል መድሀኒት ሊድን ይችላል፣ አንዳንድ የእድሜ እና የሰውነት ክብደት ውስንነት እና አስፈላጊ የተወሰኑ ህጎችን በመከተል ውጤታማነቱን ያረጋግጣል። በመጀመሪያው ደረጃ ላይ ኢንትራማስኩላር ፔንታሚዴይን በተጨማሪ ጥቅም ላይ ሊውል የሚችል ሲሆን በሁለተኛው ደረጃ ላይ ደግሞ ንፈርቲሞክስ ኢፍሎረናታይን ጥምር ሕክምና (NECT) ይፈወሳል፡፡ ሮሄዶንሴ የእንቅልፍ በሽታ ወደ በርካታ የአካል ክፍሎች አለመስራት እና በጥቂት ሳምንታት ውስጥ ወደ ሁለተኛ ደረጃ ስለሚያመራ ሳይዘገይ መታከም ያስፈልጋል፡፡ በመጀመርያው ደረጃ ላይ ህክምናው በፔንታሚዲን ምትክ ሱራሚንን በአማራጭነት መጠቀም ያስፈልጋል፡፡ በሁለተኛው ደረጃ ብቸኛው ሕክምና በደም ውስጥ ያለው ሜላርሶፕሮል ነው፡፡,"For treatment of rhodesiense HAT, the former guidelines remain valid. Gambiense HAT can be treated with oral fexinidazole in first-stage and also non-severe second-stage, with some limitations of age and body weight and following some important specific rules to ensure efficacy. In first-stage, intramuscular pentamidine can be also used, and in second stage nifurtimox–eflornithine combination therapy (NECT). Rhodesiense HAT must be treated without delay, because it can provoke multi-organ failure and progress to second stage within a few weeks. In first-stage, the treatment is intravenous suramin, with pentamidine as an alternative. In second-stage, the only treatment is intravenous melarsoprol.","Don yin maganin cutar bacci ta 'Rhodesiense' kuwa, ƙa'idojin farko ma za su yi amfani. Za a iya yin maganin cutar bacci ta (Gambiense) da maganin (Fexinidazole) na sha a matakin farko na cutar da mara tsanani a mataki na biyu, tare da wasu iyaka ga shekaru da nauyin jiki da kuma bin wasu keɓantattun ƙa'idoji masu muhimmanci don tabbatar da igancin maganin. A matakin farko, za a iya kuma amfani da maganin (pentamidine) da ake sa shi a cikin tsokar mutum, sannan a matakin na biyu a yi amfani da tsarin haɗakar yin magani ta hanya biyu wato, maganin (nifurtimox) da (eflornthine) (NECT). Dole a yi maganin cutar bacci ta (Rhodesiense) ba tare da jinkiri ba, saboda zata iya janyo rashin aikin ɓangarorin jiki da yawa sannan ta haɓaka zuwa mataki na biyu a cikin 'yan satittika. A matakin farko, maganin ana sa shi ne ta cikin jijiya, tare da maganin (pentamidine) a matsayin hanya ta biyu. A mataki na biyu, ana amfani da maganin (melarsoprol) ta cikin jijiya ne kaɗai.","Kwa matibabu ya Rhodesiense HAT, miongozo ya zamani inabaki kuwa halali. Gambiense HAT inaweza kutibiwa kwa kutumia feksinidayole ya mdomo katika hatua ya kwanza na pia isiyokali ya hatua ya pili, ikiwana vikwazo fulani vya umri na uzito wa mwili na kufuata sheria fulani muhimu ili kuhakikisha ufanisi. Katika hatua ya kwanza, pentamidinine ya ndani ya misuli inaweza pia kutumika, na katika hatua ya pili ya tiba mchanganyiko, na nifurtimax eflornithine (NECT). Rhodesiense HAT lazima itibiwe bila kuchelewa, kwa sababu inaweza kusababisha kushindwa kwa viungo vingi na kuendelea hadi hatua ya pili ndani ya wiki chache. Katika hatua ya kwanza, matibabu ni suramini ya mishipa, na pentamidine kama mbadala. Katika hatua ya pili, matibabu pekee ni melorsoprol ya mishipa.","Fún ìtọ́jú ti rhodesiense HAT, ìlànà tẹ́lẹ̀ sì jẹ́ èyí tí ó ń ṣiṣẹ́. A lè ṣe ìtọ́jú Gambiense HAT pẹ̀lú lílo fexinidazole sí ẹnu ní ipele kìn-ín-ní àti èyí tí kò peléke ní ipele kejì, pẹ̀lú àwọn ìdábùú ti ọjọ́ orí, àti ìwọ̀n ara àti títẹ̀lé àwọn òfin ní pàtàkì jù lọ tí ó ṣe kókó láti lè rí àrídájú ìmúná dóko. Ní ipele àkọ́kọ́, ohun tí ó wà nínú isan, Òògùn pẹntamìdínì jẹ́ èyí tí a tún lè lò, àti ní ipele kejì àpapọ̀ ìtọ́jú ajẹmọ́ nifurtimox–eflornithine (NECT). A gbọ́dọ̀ ṣe ìtọ́jú Rhodesiense HAT láìjáfara, nítorí ó lè mú kí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀yà ara dẹnu kọlẹ̀ àti kí ó tẹ̀sìwájú sí ipele kejì láàárín ọ̀sẹ̀ díẹ̀. Ní ipele kìn-ín-ní, ìtọ́jú náà jẹ́ tinú ẹ̀jẹ̀, pẹ̀lú pẹntamìdínì bí ohun mìíràn tí a lè lò. Ní ipele kejì, ìtọ́jú kan tí ó wà ni tinú ẹ̀jẹ̀ melarsoprol.","Ukuze kwelashwe irhodesiense HAT, iziqondiso kuhlala kusebenza iziqondiso zaphambilini. I-Gambiense HAT ingelashwa nge-fexinidazole ephuzwayo esigabeni sokuqala kanye nasesigabeni sesibili esingekho bucayi, nemikhawulo ethile yeminyaka yobudala kanye nesisindo somzimba kanye nokulandela imithetho ethile ebalulekile ukuze kuqinisekiswe ukusebenza ngendlela efanele. Esigabeni sokuqala, i-pentamidine ejovwa emsipheni nayo ingasetshenziswa, bese esigabeni sesibili i-nifurtimox-eflornithine combination therapy (NECT). I-Rhodesiense HAT kumele ilashwe ngaphandle kokuchitha isikhathi, ngoba ingabangela ukwehluleka ukusebenza ngendlela efanele kwezitho zomzimba eziningi futhi ithuthukele esigabeni sesibili phakathi namasonto ambalwa. Isigaba sokuqala, nge-suramine ejovwa emithanjeni yegazi, kungasetshenziswa futhi ne-pentamidine. Esigabeni sesibili, ukuphela kokwelashwa yi-melarsoprol ejovwa emithanjeni yegazi." +የደም ግፊት ማጠቃሊያ፡- የደም ግፊት የደም መጨመር ወይም የደም ግፊት ከፍ ማለት በመባልም የሚታወቀው የደም ሥሮች ያለማቋረጥ ግፊት የሚጨምሩበት ሁኔታ ነው፡፡ ደም ከልብ ወደ ሁሉም የሰውነት ክፍሎች በደም ቧንቧ ውስጥ ይሰራጫል፡፡ በእያንዳንዱ ጊዜ ልብ በሚመታበት ጊዜ ደም ወደ ደም ቧንቧ ያስገባል፡፡ የደም ግፊት የሚፈጠረው በልብ በሚታፈሰው የደም ቧንቧ ግድግዳዎች( ደም ስሮች) ላይ በሚገፋው የደም ግፊት ነው። ግፊቱ ከፍ ባለ መጠን ልብ መግፋቱን እያጠነከረ ይሄዳል፡፡ የደም ግፊት ከባድ የጤና ችግር ሲሆን የልብ፣ የአንጎል፣ የኩላሊት እና ሌሎች በሽታዎችን የመጋለጥ እድልን ይጨምራል፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ ያለጊዜው የሞት አደጋ ዋነኛ መንስ��� ሲሆን ከ 1 በላይ የሚሆኑት ከ 4 ወንዶች እና 1 ከ 5 ሴቶች ከአንድ ቢሊዮን በላይ ሰዎች በሽታው አለባቸው፡፡ የደም ግፊት ጫናው ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ሁለት ሦስተኛው በሸታው የተገኘባቸው በተመጣጣኝ ሁኔታ የሚታይ ሲሆን ይህም በአብዛኛው ከቅርብ አሥርተ ዓመታት ወዲህ በእነዚያ ህዝቦች ውስጥ በተከሰቱት የአደጋ መንስኤዎች ምክንያት ነው፡፡ ምልክቶቹ፡- ብዙ የደም ግፊት ያለባቸው ሰዎች ምልክቶችን የማያስተውሉ ሲሆን ችግር እንዳለ ላያውቁ ይችላሉ፡፡,"Hypertension Overview: Hypertension, also known as high or raised blood pressure, is a condition in which the blood vessels have persistently raised pressure. Blood is carried from the heart to all parts of the body in the vessels. Each time the heart beats, it pumps blood into the vessels. Blood pressure is created by the force of blood pushing against the walls of blood vessels (arteries) as it is pumped by the heart. The higher the pressure, the harder the heart has to pump. Hypertension is a serious medical condition and can increase the risk of heart, brain, kidney and other diseases. It is a major cause of premature death worldwide, with upwards of 1 in 4 men and 1 in 5 women – over a billion people ­– having the condition. The burden of hypertension is felt disproportionately in low- and middle-income countries, where two thirds of cases are found, largely due to increased risk factors in those populations in recent decades. Symptoms: Many people with hypertension do not notice symptoms and may be unaware there is a problem.","Hawan jini Gamsashshen bayani: cutar hawan jini, da aka kuma sanin ta da tashi ko ɗagawar jini, cuta ce inda hanyoyin jini suke yawan tashi na tsawon lokaci. Jini na yawo daga zuriya zuwa wasu ɓangarorin jiki a cikin hanyoyin. Duk lokacin da zuciya ta buga, tana ingiza jini zuwa cikin hanyoyin. Ingizar jini ya daki jikin bangwayen hanyoyin jini da ake kira 'arteries' shi yake haddasa hawan jini kamar yadda zuciya ke angizo shi. Iya girman takurar jinin, iya wahalar da zuciya zata samu wajen angizo da jini. Hawan jini cuta ce mai matuƙar haɗari kuma zata iya ƙara haɗarin ciwon zuciya da ƙwaƙwalwa da ƙoda da wasu cututtukan. Ita babbar cutar da ke haddasa mutuwa ba akan lokaci ba a faɗin duniya, tare da sama da 1 cikin 4 na maza manya da kuma 1 cikin 5 na mata manya a cikin sama da mutane biliyan 1 dake ɗauke da cutar. Anfi samun matsalar cutar hawan jini a ƙasashen masu ƙaranci da matsakaicin arziƙi, inda ake samun kaso biyu cikin uku na cutar, musamman ƙaruwar abubuwan haɗarin a cikin waɗannan al'ummomi a shekaru ashirin zuwa talatin da suka wuce. Alamun cutar: Yawancin mutanen dake da hawan jini basa kula da alamun cutar sannan ba lallai su san cewa da akwai matsala ba.","Shinikizo la Damu Muhtasari: Shinikizo la Damu, pia hujulikana kama shinikizo la Damu la juu au lililopanda, ni hali ambayo mishipa ya damu imekuwa ikiongeza shinikizo mara kwa mara. Damu huchukuliwa kutoka moyoni hadi sehemu zote za mwili kwenye mishipa. Kila wakati moyo unapiga, husukua Damu kwenye mishipa. Shinikizo la Damu hutengenezwa na nguvu ya damu kusukuma kuta za mishipa ya damu (Ateri) inaposukumwa na Moyo. Shinikizo la juu, ndivyo Moyo unavyozidi kuwa mgumu kusukuma. Shinikizo la Damu ni hali mbaya ya kiafya na inaweza kuongeza hatari ya Moyo, ubongo, figo, na magonjwa mengine. Ni sababu kuu ya vifo vya mapema Duniani kote, huku zaidi ya 1 katika ya wanaume 4 na 1 katika ya wanawake 5 zaidi ya watu Bilioni wana hali hiyo. Mzigo wa shinikizo la Damu unaonekana kwa njia isiyo sawa katika nchi za kioato cha chini na cha kati, ambapo theluthi mbili ya kesi hupatikana, hasa kutokana na kuongezeka kwa hatari katika idadi ya watu katika miongo ya hivi karibuni. Dalili: Watu wengi wenye shinikizo la Damu hawaoni dalili mna wanaweza kuwa hawajui kuna tatizo.","Ẹ̀jẹ̀ ríru Ìsọnísókí: Ẹ̀jẹ̀ rírú, tí a tún mọ̀ sí gíga tàbí lílọ sókè ìfúnpa, jẹ́ irúfẹ́ àìlera tí ọ̀pá ẹ̀jẹ̀ bá ní ìfúnpá tí ó ń lọ sókè lẹmọ́lemọ́. Ẹ̀jẹ̀ máa ń lọ láti inú ọkàn lọ sí gbogbo ẹ̀yà ara nínú ọ̀pá. Nígbàkigbà tí ọkàn bá lù pìpì, ó máa ń ga ẹ̀jẹ̀ lọ sínú ọ̀pá. A dá ìfúnpá pẹ̀lú ipá titi ẹ̀jẹ̀ jáde lòdì sí ògiri ọ̀pá ẹ̀jẹ̀ (Òpó ìpínjẹ̀ kékeré) bí ẹ̀jẹ̀ ti ń lọ sínú ọkàn. Bí ipá náà bá ti pọ̀ tó, bẹ́ẹ̀ náà ni yóò ṣe le fún ọkàn láti máa pọ́m̀pù. Ẹ̀jẹ́ rírú jẹ́ ipò àìsàn kan tí ó le, àti pé ó lè fa pípọ̀si ewu ọkàn, ọpọlọ, kíndìnrín, àti àwọn àìsàn mìíràn. Ó jẹ́ okùnfà kan gbòógì tí ó máa ń fa ikú àìtọ̀jọ́ lágbàáyé pẹ̀lú lílọ sókè ẹnìkan nínú ọkùnrin mẹ́rin àti ẹnìkan nínú obìnrin márùn-ún - ó lé ní ènìyàn bílíọ̀nù- tí ó wà ní ipò náà. Ẹrù ẹ̀jẹ̀ rírú jẹ́ ohun tiykò ní ìwọ̀n tí ó tọ́ nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí owó táṣẹ́rẹ́ ń wọlé fún, níbi ti ìdá méjì sí mẹ́ta ìṣẹ̀lẹ̀ jẹ́ èyí tí a rí, tí ó pọ̀ látàrí pípọ̀si ewu aṣokùnfà nínú iye wọn ní àwọn ọdún lọ́ọ́ọ́ yìí. Àmì àìsàn: Ọ̀pọ̀ ènìyàn tí ó ní àìsàn ẹ̀jẹ̀ ríru kìí ṣàkíyèsí àmì àìsàn, wọ́n sì lè máa mọ̀ wí pé ìṣòro wá à.","Isifo sokuphakama komfutho wegazi Uhlolojikelele: Ukuphakama komfutho wegazi, owaziwa nangokuthi umfutho wegazi ophakeme noma okhuphukile, uyisifo lapho imithambo yegazi iye yaqhubeka nokuphakamisa umfutho. Igazi lithathwa lisuka enhliziyweni liye kuzo zonke izingxenye zomzimba emithanjeni. Njalo lapho inhliziyo ishaya, ipompa igazi emithanjeni. Umfutho wegazi udalwa amandla egazi asunduza ezindongeni zemithambo yegazi (imithambo yegazi) njengoba limpontshwa inhliziyo. Lapho umfutho uphakama, inhliziyo kufanele limpompe igazi nakakhulu. Umfutho wegazi ophakeme uyisimo esibucayi sezempilo futhi ungandisa ingozi enhliziyweni, ubuchopho, izinso kanye nezinye izifo. Kuyimbangela enkulu yokushona ngaphambi kwesikhathi emhlabeni wonke, njengoba owesilisa o-1 kwaba-4 kanye nowesifazane o-1 kwaba-5 – kubantu abangaphezu kwesigidigidi– abanalesi simo. Umthwalo womfutho wegazi ophakeme uzwakala ngokungenakulinganiswa emazweni anamaholo aphansi kanye naphakathi nendawo, lapho kutholakala khona izingxenye ezimbili kwezintathu zezimo, ikakhulukazi ngenxa yokwanda kwezici zobungozi kulabo bantu emashumini eminyaka yakamuva nje. Izimpawu: Abantu abaningi abanomfutho wegazi ophakeme abaziqapheli izimpawu futhi kungenzeka ukuthi abazi ukuthi kunenkinga." +ምልክቶቹ የማለዳ ራስ ምታት፣ የአፍንጫ ደም መፍሰስ፣ የልብ ምት መዛባት፣ የእይታ ለውጥ እና የጆሮ ያልተለመደ ድምጽ ማሰማትን ሊያካትቱ ይችላሉ፡፡ በጣም ከባድ የሆኑ መልክ ድካም፣ ማቅለሽለሽ፣ ማስታወክ፣ ግራ መጋባት፣ ጭንቀት፣ የደረት ሕመም እና የጡንቻ መንቀጥቀጥ ሊያሳዩ ይችላሉ፡፡ ሕክምና ካልተደረገለት የደም ግፊት የማያቋርጥ የደረት ሕመም (የደረት ህመም ተብሎም ይጠራል)፣ የልብ ድካም እና የልብ ምት መዛባት ያስከትላል፣ ይህም በድንገተኛ ለመሞት ይዳርጋል፡፡ በተጨማሪም የደም ግፊት የአእምሮ ደም እና ኦክሲጅን የሚያቀርቡ የደም ቧንቧዎችን በመዝጋት ወይም በማፈንዳት ለስትሮክ ይዳርጋል እንዲሁም የኩላሊት መጎዳት ለኩላሊት ስራ ይዳርጋል፡፡ ከፍተኛ የደም ግፊት የደም ማመላለሻ ቧንቧዎችን በማጠንከር እና የልብ እና የደም ኦክሲጅን ፍሰቱን በመቀነስ በልብ ላይ ጉዳት ያደርሳል፡፡ የደም ግፊትን ማወቅ የሚቻለው በፈጣን እና ሕመም በሌለው የደም ግፊት ምርመራ ነው። ይህ በቤት ውስጥ ሊከናወን የሚችል ቢሆንም የጤና ባለሙያ ማንኛውንም አደጋዎች ወይም ተያያዥ ሁኔታዎችን በመገምገም ላይ ሊረዳ ይችላል፡፡ ሕክምና፡- ማስቀረት የሚቻሉትን የአደጋ መንስኤዎች መቀነስ የደም ግፊትን እና ተያያዥ የልብ፣ የአንጎል፣ የኩላሊት እና ሌሎች የአካል ክፍሎችን ለመከላከል ምርጡ መንገድ ነው፡፡ እነዚህ ሁኔታዎች ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ (ከመጠን በላይ የጨው ፍጆታ፣ ከፍተኛ ቅባት እና የተቀመሙ ምግቦት የበዛበት አመጋገብ፣ አነስተኛ መጠን ያለው አትክልትና ፍራፍሬ አመጋገብ)፣ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ፣ ትምባሆ መጠቀምና አልኮል መጠጣት እንዲሁም ከመጠን ያለፈ ውፍረት ናቸው፡፡ እንዲሁም የቤተሰብ የደም ግፊት ታሪክ፣ ከ65 ዓመት በላይ ዕድሜ እና እንደ የስኳር በሽታ ወይም የኩላሊት በሽታ ያሉ አብሮው የሚመጡ በሽታዎችን ጨምሮ የማይሻሻሉ የአደጋ መንስኤዎች አሉ፡፡,"Symptoms can include early morning headaches, nosebleeds, irregular heart rhythms, vision changes, and buzzing in the ears. More severe forms may exhibit fatigue, nausea, vomiting, confusion, anxiety, chest pain, and muscle tremors. If left untreated, hypertension can cause persistent chest pain (also called angina), heart attacks, heart failure, and an irregular heartbeat, which can lead to a sudden death. Hypertension can also cause strokes by blocking or bursting arteries that supply blood and oxygen to the brain, as well as kidney damage, which can lead to kidney failure. High blood pressure causes damage to the heart by hardening arteries and decreasing the flood of blood and oxygen to the heart. Detecting hypertension is done with a quick and painless test of blood pressure. This can be done at home, but a health professional can help assess any risks or associated conditions. Treatment: Reducing modifiable risk factors is the best way to prevent hypertension and associated diseases of the heart, brain, kidney and other organs. These factors include unhealthy diets (excessive salt consumption, a diet high in saturated fat and trans fats, low intake of fruits and vegetables), physical inactivity, consumption of tobacco and alcohol, and being overweight or obese. There are also non-modifiable risk factors, including a family history of hypertension, age over 65 years and co-existing diseases such as diabetes or kidney disease.","Alamun zasu iya ƙunsar fama da ciwon kai da sassafe da haɓo da yawan bugun zuciya da canjin yanayin gani, da kuma jin baƙon sauti a kunne. Alamun cutar masu tsanani zai iya bayyana gajiya liƙis da tashin zuciya da amai da rikicewar tunani da damuwa, ciwon ƙirji da kuma karkarwar tsoka (jiki). Idan aka ƙyale ta ba ai magani ba, hawan jini zai iya janyo ciwon ƙirji na tsawon lokaci (wanda ake kuma kira da 'angina') da ciwon zuciya da tsayawar aikin zuciya, da kuma bugun zuciya mara ƙa'ida, wanda zai iya haddasa mutuwa nan take. Hawan jini zai iya kuma haddasa bugun hanyoyin jini ta hanyar toshe ko fasa hanyoyin jini da suke kawo jini da iskar 'oxygen' zuwa cikin ƙwaƙwalwa da kuma lalacewar ƙoda, wanda zai iya janyo dena aikin ƙoda. Hawan hawan jini sosai yana lalata zuciya ta hanyar takure hanyoyin jini da rage kai da komowar na jini da iskar 'oxygen' zuwa zuciya. Gano cutar hawan jini ana yin tane ta wata hanyar gwajin hawan jini mai sauri da rashin raɗaɗi. Za a iya wannan gwajin a gida, sai dai ƙwararren likiti zai iya taimakawa wajen ƙiyasta kowanne irin haɗari ko ciwukan dake da alaƙa da cutar. Yin magani: Rage haɗurran da za a iya magancewa itace hanya mafi kyau ta kare kamuwa da cutar hawan jini da cututtukan da ke da alaƙa da zuciya da ƙwaƙwalwa da ƙoda da wasu bangarorin jiki. Waɗannan haɗurran sun haɗa da cin abinci mara lafiya ( cin gishiri fiye da ƙima, cin kitse da maiko da ƙarancin cin kayan marmari da na ganye ), rashin motsa jiki da cin sinadarin tabako da shan giya da kuma tara nauyi sosai ko ƙibar da ta wuce ƙa'ida. Da akwai kuma haɗurran da suke da wuyar magancewa, sun haɗa da Tarihin cutar hawan jini a dangi da shekarun da suka wuce 65 da cututtukan da suke tare da hawan jinin, irinsu ciwon siga da ciwon ƙoda.","Dalili zinaweza kujumuisha maumivu ya kichwa mapema asubuhi, kutokwa na damu puani, mapigo ya moyo yasiyo ya kawaida, mabadiliko ya uoni, na kupiga kelele masikioni. Aina kali zaidi zinaweza kuonyesha uchovu, kichefuchefu, maumivu ya kifua,na kutetemeka kwa misuli. Kama haitatibiwa, Shinikizo la damu linaweza kusababisha maumivu ya kifua yanayoendelea (pia huitwa Angina), mshtuko wa Moyo, kushindwa kwa Moyo, na mapigo ya moyo yasiyo ya kawaida, ambayo yanaweza kusababisha kifo cha ghafla. Shinikizo la Damu pia linaweza kusababisha kiharusi kwa kuzua au kupasuka kwa mishipa ambayokutoa Damu na Oksijeni kwenye ubongo, vilevile uharibifu wa figo, ambayo inaweza kusababisha kushindwa kwa figo. Shinikizo la Damu husababisha uharibifu wa Moyo kwa ugumu wa mishipa na kupunguza mafuriko ya Damu na Oksijeni katika Moyo. Kugundua shinikizo la Damu hufanyika kwa mtihani wa haraka na usio na uchungu wa shinikizo la Damu. Hili linaweza kufanywa nyumbani, lakini mtaalamu wa afya anaweza kusaidia kutathmini hatari zozote au hali zinazohusiana. Matibabu: Kupunguza hatari zinazoweza kubadilishwa ni njia bora ya kuzuia shinikizo la damu na magonjwa yanayohusiana ya Moyo, ubongo, figo na viungo vingine. Mambo hayo ni pamoja na ulaji usiofaa (utumiaji wa chumvi kupit kiasi, ulaji mwingi wa mafuta yaliyojaa na mafuta ya trans, ulaji mdogo wa matunda na mboga mboga) kutofanya mazoezi ya mwili, unywaji wa pombe na Tumbaku, na uzito kupita kiasi au unene kupita kiasi. Pia kuna mambo ya hatari yasiyoweza kurekebishwa, ikiwa ni pamoja na historia ya familia ya shinikizo la Damu, umri zaidi ya miaka 65 na magonjwa yanayoambatana kama vile kisukari au ugonjwa wa figo.","Àmì àìsàn lè jẹ́ orí fífọ́ òwúrọ̀, kí imú máa ṣẹ̀jẹ̀, kí ọkàn máa lù pìpìpì, ìyípadà bí ojú ṣe ń ríran, àti híhó etí. Àwọ̀n ọ̀nà tí ó le ni rírẹni, inú ríru, èébì, ìpòruru, àìnífọ̀kàǹbalẹ̀, àyà dídùn, àti gbígbọ̀n iṣan. Tí a kò bá tọ́jú rẹ̀, ẹ̀jẹ̀ ríru lè fa kí àyà máa dunni lẹmọ́lẹmọ́(tí a tún ń pè ní níní ìmọ̀ bí i ẹni pé wọ́n ń fúnyàn lọ́rùn), ìkọlù ọkàn, àrùn ọkàn, àti kí ọkàn máa lù ní ọ̀nà tí kò báramu, èyí tí ó lè fa ikú òjìji. Ẹ̀jẹ̀ rírú tún lè fa àisan rọlápá rọlẹ́sẹ̀ nípa dídí àti fífọ́òpó ìpínj��̀ kékeré tí ó máa ń pèsè ẹ̀jẹ̀ àti afẹ́fẹ́ tí à ń fẹ́ símú sínú ọpọlọ, àti bíbá kíndìnrín jẹ́, èyí tí ó lè fa àìsàn kíndìnrín. Ìfúnpá tí ga máa ń fa kí ọkàn báàjẹ́ nípa jíjẹ́ kí òpó ìpínjẹ̀ kékeré máa le àti àdínkù ṣíṣàn ẹ̀jẹ̀ àti afẹ́fẹ́ tí à ń gbà sínú lọ sí ọkàn. Ririi pé ẹ̀jẹ̀ ríru ń di ohun tí à ń ṣe ní kánkán àti láìsí ìnira àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀ ríru. Èyí lè di ohun tí a óò ṣe nílé, ṣùgbọ́n akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ètò ìlera lè ṣe irànwọ́ láti ṣe ìgbéléwọ̀n ewu tàbí ipò tí ó rọ̀mọ. Ìtọ́jú: Ṣíṣe àdínkù àwọn okùnfà ewu tí ó ṣe é ṣe àtúnṣe sí jelẹ́ ọ̀nà tí ó dáa jù láti dènà ẹ̀jẹ̀ ríru àti àwọn àìsàn tó sọ mọ́ ọkàn, ọpọlọ, kíndìnrín àti àwọn ẹ̀yà ara mìíràn. Àwọn aṣokùnfà yìí kò ṣe àyọsílẹ̀ oúnjẹ tí kò fún ni ní ìlera pípé (àpọ̀jù iyọ̀ jíjẹ, oúnjẹ tí oypọ̀ ní ọ̀rá, àìjẹ èsò àti ẹ̀fọ́ púpọ̀,), àìṣe eré ìdárayá, mímu igbó àti ọtí, sísanra jù. Àwọn aṣokùnfà ewu kan náà wà tí a kò lè ṣe àtúnṣe sí, kò ṣe àyọsílẹ̀ ìtan ìdílé nípa ẹ̀jẹ̀ ríru, ọjọ́ orí tí ó ti kọjá 65 tí ó sì ń bá àwọn àìsàn kam wọ̀yá ìjà bí i ìtọ̀ ṣúgà àti àìsàn kíndìnrín.","Izimpawu zingahlanganisa ukuphathwa ikhanda ekuseni kakhulu, umongozima, isigqi senhliziyo esingavamile, ukushintsha kwendlela amehlo abona ngayo, nomsindo wokububula osezindlebeni. Izinhlobo ezimbili ezibucayi kakhulu zingabonisa ukukhathala ngokwedlulele, isicanucanu, ukuphalaza, ukudideka komqondo, ukukhathazeka, ukuba buhlungu kwesifuba, nokuthuthumela kwemisipha. Uma ungelashwa, umfutho wegazi ophakeme ungabangela ukuba buhlungu kwesifuba obuphikelelayo (obubizwa nangokuthi i-angina), isifo senhliziyo, ukungasebenzi kahle kwenhliziyo, kanye nokushaya kwenhliziyo ngendlela engajwayelekile, okungaholela ekushoneni. Umfutho wegazi ophakeme futhi ungabangela ukufa kohlangothi kanye ngokucinana noma ukuqhuma kwemithambo yegazi enikeza igazi kanye nomoya-mpilo ebuchosheni, kanye nokulimala kwezinso, okungaholela ekuhlulekeni ukusebenza ngendlela efanele kwezinso. Umfutho wegazi ophakeme ubangela umonakalo enhliziyweni ngenxa yokuqina kwemithambo yegazi kanye nokunciphisa kokugeleza kwegazi kanye nomoya-mpilo enhliziyweni. Ukuthola umfutho wegazi ophakeme kwenziwa ngokuhlolwa okusheshayo futhi okungebuhlungu komfutho wegazi. Lokhu kungenziwa ekhaya, kodwa ungoti wezempilo angasiza ekuhloleni noma yiziphi izingozi noma izimo ezihlobene nazo. Ukwelashwa: Ukunciphisa izici zobungozi ezishintshekayo kuyindlela engcono kakhulu yokuvimbela umfutho wegazi ophakeme kanye nezifo ezihlobene nenhliziyo, ubuchopho, izinso kanye nezinye izitho zomzimba. Lezi zici zihlanganisa ukudla okungenampilo (ukusebenzisa usawoti ngokweqile, ukudla okunamafutha amaningi kanye nama-trans fat, ukudla kancane izithelo kanye nemifino), ukungavocavoci umzimba, ukubhema ugwayi kanye nokuphuza utshwala, kanye nokukhuluphala noma ukukhuluphala ngokweqile. Kunezici zobungozi ezingenakuguqulwa, ezihlanganisa umlando womndeni womfutho wegazi ophakeme, iminyaka yobudala engaphezu kwama-65 kanye nezifo ezikhona njengesifo sikashukela noma isifo sezinso." +ሊሻሻሉ የማይችሉ ወይም በዘር የሚተላለፍ የአደጋ መንስኤዎች ላለባቸው የአመጋገብ እና የባህርይ አስጊ ሁኔታዎችን ማስወገድ ከሁሉም በላይ አስፈላጊ ነው፡፡ የደም ግፊትን መቆጣጠር የሚቻለው የአእምሮ ጭንቀትን በመቀነስ እና በመቆጣጠር፣ የደም ግፊትን በየጊዜው በመፈተሽ እና ከጤና ባለሙያዎች ጋር በመመካከር፣ የደም ግፊትን በማከም እና ሌሎች የጤና ችግሮችን በመቆጣጠር ነው፡፡ የትምባሆ መጠቀምን ማቆም እና አልኮልን መጠጣት እንዲሁም የአመጋገብ እና የአካል ብቃት እንቅስቃሴ መሻሻል ምልክቶችን እና የደም ግፊትን የሚያጋልጡ ሁኔታዎችን ለመቀነስ ይረዳል፡፡,"Avoiding dietary and behavioural risk factors is doubly important for those with unmodifiable or hereditary risk factors. Hypertension can be managed by reducing and managing mental stress, regularly checking blood pressure and consulting with health professionals, treating high blood pressure and managing other medical conditions. Cessation of tobacco use and the harmful use of alcohol, as well as improvements in diet and exercise, can help reduce symptoms and risk factors from hypertension.","Gujewa haɗurran cin abinci da na ɗabi'u yana da muhimmanci sosai waɗannan da ke fama da haɗurran da ba za a iya magancewa ba ko kuma kuma haɗurran da ake gado. Za a iya magance hawan jini ta hanyar rage da kulawa da damuwa da duba hawa da saukar jini a-kai-a-kai da tintiɓar ƙwararrun likitoci da magance hawan jinin da kuma magance wasu cututtukan. Dena amfani da sinadarin tabako da irin mummunan shan giya da kuma inganta yanayin cin abinci da motsa jiki, za su iya taimakawa wajen rage faruwar cutar da haɗurran kamuwa da ciwon hawan jini.","Kuepuka sababu za lishe na tiba ni muhimu maradufu kwa wale walio na sababu za hatari zisizoweza kurekebishwa au za kurithi. Shibikizo la damu linaweza kudhibitiwa kwa kupunguza na kudhibiti msongo wa mawazo, kupima shinikizo la Damu mara kwa mara na kushauriana na wataalamu wa Afya, kutibu shinikizo la damu na kudhibiti hali nyingine za kiafya. Kukomesha matuizi wa Tumbaku na matumizi mabaya ya pombe, vilevile uboreshaji wa lishe na mazoezi, kunaweza kusaidia kupunguza dalili na hatari za Shinikizo la Damu.","Yíyẹra fún àwọn oúnjẹ àti àwọn ìwà tí ó jẹ́ aṣokùnfà ewu tó jẹ́ kókó ohun tí a kò gbọ́dọ̀ ṣiyèméjì lé fún àwọn pẹ̀lú àwọn ohun tí a kò lè ṣe àtúnṣe sí tàbí ewu aṣokùnfà tí ó ṣe é jogún. A lè máa tọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru nípa ṣíṣe àdínkù àti mímọ bí a óò ṣe máa tọ́jú rírẹni, lílọ fún àyẹ̀wò Ìfúnpá ẹni déédé àti bíbá àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera sọ̀rọ̀, títọ́jú Ìfúnpá gíga àti ṣíṣe àmójútó àwọn ipò àìsàn mìíràn. Fífi òpin sí ìlò igbó mímu àti ìlò ọtí, bákan náà ṣíṣe àtúnṣe sí i sí oúnjẹ tí à ń jẹ, ṣíṣe eré ìdárayá,àwọn wọ̀nyí lè ṣe àdínkù àmì àìsàn àti ewu aṣokùnfà ẹ̀jẹ̀ ríru.","Ukugwema izici zobungozi bokudla kanye nendlela yokuziphatha kubaluleke ngokuphindwe kabili kulabo abanezici zobungozi ezingenakuguqulwa noma eziwufuzo. Umfutho wegazi ophakeme ungalawulwa ngokunciphisa nokulawula ukucindezeleka kwengqondo, ukuhlola njalo umfutho wegazi kanye nokubonisana nongoti bezempilo, ukwelapha umfutho wegazi ophakeme nokulawula ezinye izimo zezempilo. Ukuyeka ukubhema ugwayi kanye nophuzwa kotshwala ngendlela elimazayo, kanye nokwenza kangcono ngokuphathelene nokudla okudliwayo kanye nokuvocavocwa komzimba, kungasiza ekunciphiseni izimpawu kanye nezici zobungozi ngenxa yomfutho wegazi ophakeme." +መሃንነት ማጠቃሊያ፡- መሀንነት በአለም አቀፍ ደረጃ በሚሊዮን የሚቆጠሩ የሰዎች የመውለጃ እድሚያቸውን የሚያጠቃበት አለም አቀፍ የጤና ጉዳይ ነው፡፡ አሁን ያለው መረጃ በአለም አቀፍ ደረጃ ከስድስት ሰዎች አንዱ በህይወት ዘመናቸው መሀንነት እንደሚያጋጥማቸው ያመላክታል፡፡ መሀንነት የወንድ ወይም የሴት የመራቢያ ሥርዓት በበሽታ ሰጠቃ ከ12 ወራት ወይም ከዚያ በላይ ጥንቃቄ የጎደለው የግብረ ሥጋ ግንኙነት ከተፈጸመ በኋላ መጸነስ ባለመቻላቸው የሚከሰት በሽታ ነው፡፡ የመጀመሪያ ደረጃ መሃንነት እርግዝና የመያዝ አለመቻል ሲሆን ሁለተኛ ደረጃ መሃንነት ደግሞ ቀደም ሲል በተሳካ ሁኔታ ከተፀነሰ በኋላ እርግዝና የመያዝ አለመቻል ነው። የአለም ጤና ድርጅት አለም አቀፍ የበሽታዎች ምደባ በሴቶች እና በወንዶች ውስጥ ባሉ በርካታ የመጀመሪያ እና ሁለተኛ ደረጃ የመሀንነት ምክንያቶች ላይ የበለጠ መረጃ ይሰጣል፡፡ መሃንነት በወንድ ምክንያቶች፣ በሴት ምክንያቶች፣ በወንድ እና በሴት ምክንያቶች ጥምረት ምክንያት ሊከሰት ይችላል ወይም ሊብራራ የማይችል ሊሆን ይችላል። በሴቶችም ሆነ ወንዶች ግን እንደ ማጨስ፣ ከመጠን ያለፈ አልኮል መጠጣት እና ከመጠን ያለፈ ውፍረት የመሳሰሉ የአኗኗር ዘይቤዎች የመሀንነት እድላቸው ከፍ ያደርገዋል፡፡ ተፅዕኖ፡- ማንኛውም ሰው ሊደረስበት ከሚችለው ከፍተኛ የአካል እና የአዕምሮ ጤና ደረጃ የማግኘት መብት አለው፡፡ ግለሰቦች እና ጥንዶች የልጆቻቸውን ቁጥር፣ የሚወለዱበት ጊዜ እና ቦታ የመወሰን መብት አላቸው፡፡,"Infertility Overview: Infertility is a global health issue affecting millions of people of reproductive age worldwide. Available data suggests that globally one in six people experience infertility in their lifetime. Infertility is a disease of the male or female reproductive system defined by the failure to achieve a pregnancy after 12 months or more of regular unprotected sexual intercourse. Primary infertility is the inability to have any pregnancy, while secondary infertility is the inability to have a pregnancy after previously successful conception. WHO’s International Classification of Diseases provides more information on the many primary and secondary causes of infertility in both women and men. Infertility may occur due to male factors, female factors, a combination of male and female factors or may be unexplained. For both women and men, however, lifestyle factors such as smoking, excessive alcohol intake and obesity have been associated with higher chances of infertility. Impact: Every human being has a right to the enjoyment of the highest attainable standard of physical and mental health. Individuals and couples have the right to decide the number, timing and spacing of their children.","Rashin haihuwa Gamsashshen bayani: Rashin haihuwa wata matsalar lafiya ce ta duniya dake shafar miliyoyin mutanen da suka kai shekarun iya haihuwa a faɗin duniya. Bayanan da ake dashi ya nuna cewa a duniya gaba ɗaya mutum ɗaya 1 a cikin mutane shida 6 na fuskantar matsalar rashin haihuwa a lokacin rayuwarsu. Rashin haihuwa ciwo ne na tsarin haihuwar maza da mata wanda yake nufin kasa ɗaukar ciki bayan watanni 12 ko fiye da haka ta sanadin yin jima'in da ba a kare ba. Rashin iya haihuwa na matakin farko shi ne kasa ɗaukar kowane irin ciki, yayin da rashin iya haihuwa na mataki na biyu yake nufin kasa iya cigaba da daukar ciki bayan a baya anyi nasarar shigar cikin. Rabe-raben hukumar Lafiya ta Duniya WHO na cututtuka a faɗin duniya yana samar da ƙarin bayani a kan abubuwa da yawa dake janyo rashin haihuwa na matakin farko da na biyu a cikin duka mata da maza. Rashin haihuwa zai iya faruwa saboda dalili daga namiji da dalili daga mace ko haɗuwar dalilai daga mace da namijin ko kuma a kasa bayanin dalilin. Ga duka mata da mazan, bugu da ƙari, dalilan tsarin rayuwa irinsu shan taba da yawan shan giya da ƙibar da ta wuce ƙa'ida an alaƙan tasu da manyan dalilan dake haddasa rashi haihuwa. Tasiri: Kowanne ɗan'adam na da haƙkin samun cikakkiyar lafiyar jiki da ta ƙwaƙwalwa. Ɗaiɗaikun mutane da ma'aurata suna da 'yancin ƙayyade yawa da lokaci da kuma tazarar 'ya'yansu da zasu haifa.","Ugumba Muhtasari: Ugumba ni suala la Afya Duniani linaloathiri mamilioni ya watu walio katika umri wa uzazi Duniani kote. Data inayopatikana inapendekeza kwamba ulimwenguni mtu mmoja kati ya sita hupata utasa katika maisha yao. Ugumba ni ugonjwa wa mfumo wa uzazi wa mwanaume au mwanamke unaofafanuliwa na kushindwa kupata ujauzito baada ya miezi 12 au zaidi ya kujamiana bila kinga mara kwa mara. Ugumba wa msingi ni kutokuwa na uwezo wa kupata mimba yoyote, wakati wa utasa wa pili ni kutokuwa na uwezo wa kupata mimba baada ya mimba iliyofanikiwa hapo awali. Uanishaji wa kimataifa wa magonjwa ya WHO hutoa maelezo zaidi kuhusu sababu nyingi za msingi na za pili za utasa kwa wanawake na wanaume. Utasa unaweza kutokea kwa sababu za kiume, sababu za kike, mchanganyiko wa sababu za kiume na za kike au zinaweza kufafanuliwa. Kwawanawake na wanaume, hata hivyo, mambo ya mtindo wa maisha kama vile kuvuta sigara, unywaji wa pombe kupita kiasi na kunenepa kunipa kiasi vimehusishwa na uwezekano mkubwa wa utasa. Athari: Kila Binadamu ana haki ya kufurahia kiwango cha juu zaidi kinachoweza kufikiwa cha Afya ya kimwili na kiakili. Watu binafsi na wanandoa wanahaki ya kuamua idadi, muda na nafasi ya watoto wao.","Àìrọ́mọbí Ìsọnísókí: Àìrọ́mọbí jẹ́ awuyewuye tí ó jẹ mọ́ ètò ìlera mílíọ̀nù ènìyàn lórí ọjọ́ orí bíbí ọmọ wọn ní àgbáyé. Dátà tó wà dábàá pé ní àgbáyé ẹnìkan nínú ènìyàn mẹ́fà ní ìrírí àìrọ́mọbí ní ìgbésí ayé wọn. Àìrọ́mọbí jẹ́ àìsàn ẹ̀yà ara fún bíbímọ akọ àti abo tí a túmọ̀ sí ìkùnà láti ṣàṣeyọrí nínú lílóyún fún oṣù méjìlá tàbí ọ̀pọ̀ ìbálọ̀pọ̀ tí kò ní ìdáàbò ní gbogbo ìgbà. Àìrọ́mọbí onípele kékeré jẹ́ àìlè lóyún nígbà tí àìrọ́mọbí ipele tí ó ga jẹ́ àìlè ní oyún lẹ́yìn ìgbà tí ó ti lóyún rí. Ìpín sí ìsọ̀rí àìsàn lágbàáyé ti WHO pèsè ìfitónilétí tí ó pọ̀ lórí ọ̀pọ̀ ìdí onípele kékeré àti àgbà àìrọ́mọbí nínú obìnrin àti ọkùnrin. Àìrọ́mọbí lè ṣẹlẹ̀ látàrí okùnfà tọkùnrin, okùnfà tobìnrin, apàpọ̀ okùnfà tọkùnrin tobìnrin, tàbí kí ó máa sí àlàyé. Fún àtobìnrin àti àtọkùnrin, síbẹ̀, àwọn okùnfà nípa ìgbésí ayé bí i sìgá mímu, mímu ọtí àmujù, àti sísanra jù jẹ́ àwọn ohun tí ó máa ń ṣokùnfà ohun tí o peléke tí ó máa ń fa àìrọ́mọbí. Ipa: Gbogbo ènìyàn ní ẹ̀tọ́ láti gbádùn ipele tí ó ga jù fún ìlera ara àti ọpọlọ wọn. Ẹnikọọ̀kan àti ọkọ pẹ̀lú ìyàwó ní ẹtọ́ láti pinnu iye, àkókò àti àlàfo tí àwọn ọmọ wọn.","Ukungabatholi abantwana Uhlolojikelele: Ukungabatholi abantwa kuyinkinga yezempilo yomhlaba wonke ethinta izigidi zabantu abaseminyakeni yokuthola abantwana emhlabeni jikelele. Idatha etholakalayo ikhomba ukuthi emhlabeni wonke umuntu oyedwa kwabayisithupha uhlangabezana nokungabatholi abantwana empilweni yakhe. Ukungabatholi abantwana yisifo sohlelo lokuzala lwabesilisa noma lwabesifazane esichazwa njengokwehluleka ukukhulelwa ngemva kwezinyanga eziyi-12 noma ngaphezulu zokwenza ucansi oluvamile olungavikelekile. Ukungatholi abantwana okuyinhloko ukungakwazi ukukhulelwa, ngenkathi okwesibili kuwukungakwazi ukukhulelwa ngemva kokukhulelwa ngempumelelo phambilini. I-WHO 's International Classification of Diseases inikeza imininingwane eyengeziwe ngezimbangela eziningi eziyinhloko nezesibili zokungatholi abantwana kwabesifazane kanye nabesilisa. Ukungatholi abantwana kungenzeka ngenxa yezici zabesilisa, izici zabesifazane, inhlanganisela yezici zabesilisa kanye nabesifazane noma kungase kungachazeki. Nokho, kubo bobabili abesifazane kanye nabesilisa, izici zendlela yokuphila njengokubhema, ukuphuza ngokweqile utshwala kanye nokukhuluphala ngokweqile kuye kwahlotshaniswa namathuba aphezulu okungabatholi abantwana. Umthelela: Wonke umuntu unelungelo lokujabulela izinga eliphakeme kakhulu lempilo yangokomzimba kanye nengqondo. Abantu ngabanye kanye nezithandani banelungelo lokunquma inani, isikhathi kanye nezikhala eziphakathi kwezingane zabo." +ስለዚህ መሃንነት መፍታት የግለሰቦች እና ጥንዶች ቤተሰብ የመፈለግ መብትን የመረዳት ወሳኝ አካል ነው፡፡ በአለም አቀፍ ደረጃ ብዙ አይነት ሰዎች የመሃንነት አስተዳደር እና የወሊድ እንክብካቤ አገልግሎት ሊያስፈልጉ ይችላሉ፡፡ በወሊድ እንክብካቤ አገልግሎት ላይ ያለው ልዩነት ድሆችን፣ ያላገቡ፣ ያልተማሩ፣ ስራ አጥ እና ሌሎች አገልግሎት የሌላቸው እና የተገለሉ ህዝቦች ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳድራል፡፡ መሀንነት መካን ባልሆኑ ጥንዶች ሕይወት ላይ ከፍተኛ አሉታዊ ተጽእኖ አለው። በተለይ ሴቶች ለጥቃት፣ ፍቺ፣ ማህበራዊ መገለል፣ የስሜት ውጥረት፣ ድብርት፣ ጭንቀት እና ዝቅተኛ በራስ የመተማመን የመኖር ዕድላቸው የሰፋ ነው። በአንዳንድ ሁኔታዎች የመሀንነት ፍራቻ ሴቶች እና ወንዶች በለጋ እድሜያቸው መውለድ መቻላቸውን እንዲያረጋግጡ በማህበራዊ ጫና ከተሰማቸው የወሊድ መከላከያ እንዳይጠቀሙ ሊያግዳቸው ይችላል፡፡ በተጨማሪም መሃንነት ቤተሰቦች ህክምና ለማግኘት ከፍተኛ ወጪ ሲከፍሉ አሉታዊ ኢኮኖሚያዊ ተጽዕኖ ሊያሳድር ይችላል። የዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ፡- መሀንነትን ለመቅረፍ የሕክምና አቅርቦት፣ ተደራሽነት እና ጥራት በአብዛኛዎቹ አገሮች ፈታኝ ሆኖ ቆይቷል፡፡ የመሀንነት መከላከል፣ ምርመራ እና ህክምና በአገር አቀፍ ፖሊሲዎች ላይ ብዙ ጊዜ ቅድሚያ የማይሰጣቸውና በሕዝብ የጤና ፋይናንስ ብዙም ሽፋን የላቸውም፡፡ አስፈላጊ መሣሪያዎች እና የሰለጠነ ባለሙያ እጥረት፣ ከሕክምናው ከፍተኛ ወጪ ጋር ተዳምሮ ዓለም አቀፍ የወሊድ እንክብካቤ እንዳይዳረስ የሚከለክሉ ተጨማሪ እንቅፋቶች ናቸው፡፡,"Addressing infertility is therefore an important part of realizing the right of individuals and couples to found a family. A wide variety of people globally may require infertility management and fertility care services. Disparities in access to fertility care services adversely affect the poor, unmarried, uneducated, unemployed and other underserved and marginalised populations. Infertility has significant negative impacts on the lives of infertile couples. Women in particular are at greater risk of violence, divorce, social stigma, emotional stress, depression, anxiety and low self-esteem. In some settings, fear of infertility can deter women and men from using contraception if they feel socially pressured to prove their fertility at an early age because of a high social value of childbearing. Infertility can also have negative economic impact when households incur catastrophic out-of-pocket expenditure to access treatment. WHO response: Availability, access, and quality of interventions to address infertility remain a challenge in most countries. Prevention, diagnosis and treatment of infertility are often not prioritized in national policies and are rarely covered through public health financing. A lack of necessary equipment and trained personnel, together with the high costs of treatment, are additional barriers preventing universal access to fertility care.","Saboda haka, magance rashin haihuwa wani ɓangare ne mai muhimmanci na fahimtar haƙƙin ɗaiɗaikun mutane da ma'aurata don samar da iyali. Mutane daban-daban a faɗin duniya za su iya buƙatar magance rashin haihuwa da kiwon kula da iya haihuwa. Bambanci wajen damar samun ayyukan kulawa da iya haihuwa yana shafar talakawa da marasa aure da marasa ilimi da marasa aikin yi da wasu marasa galihu da kuma mutanen da ake nuna musu ƙyama. Rashin haihuwa nada mummunan tasiri a kan rayuwar ma'auratan da basa haihuwa. Mata musamman sun fi shiga haɗarin fuskantar cin zarafi da saki da tsana daga al'umma da damuwa da ciwon damuwa da kuma raina kai. A wasu guraren, tsoron fuskantar rashin haihuwa ka iya hana mata da maza daga amfani da hanyar taƙaita haihuwa idan mutane suka takura musu dasu tabbatar da suna iya haihuwa a ƙananan shekaru saboda yadda aka ɗauki haihuwar yara da muhimmanci a al'adance. Rashin haihuwa zai iya kuma haifar da mummunan tasirin tattalin arziƙi yayin da iyali suka fuskanci mafitar fidda kuɗin da basu da shi don yin magani. Amsar WHO: wadatuwa da damar samu da ingancin shirye-shiryen maganin matsala don magance rashin haihuwa, ya zama wani ƙalubale a yawancin ƙasashe. Riga-kafi da binciken gano cuta da yin maganin rashin haihuwa yawanci ba a cika basu muhimmanci ba a tsare-tsaren ƙasa kuma ba kasafai aka cika shigar dasu ba ta hanyar zuba kuɗi a harkar lafiyar al'umma. Rashin kayan aiki masu muhimmanci da ƙwararrun ma'aikata, tare da tsadar yin magani, wani ƙarin tsaiko ne dake hana kowa da kowa damar samun kulawa da ikon haihuwarsu.","Kushughulikia utasa kwa hiyo ni sehemu muhimu ya kutambua haki ya watu binafsi na wanandoa kuanzisha familia. Watu mbalimbali Duniani wanaweza kuhitaji usimamizi wa utasa na huduma za utunzaji wa uwezo wa kushika mimba. Tofauti katika upatikanaji wa huduma za matunzo ya uzazi huathiri vibaya watu maskini, wasiolewa, wasio na elimu, wasio na ajira na watu wengine ambao hawajahudumiwa na waliotengwa. Ugumba una athari mbaya kwa maisha ya wanandoa wasio na uwezo. Wanawake hasa wako katika hatari kubwa ya unyanyasaji, talaka, unyanyapaa wa kijamii, msongo wa kihisia, huzuni, wasiwasi na kutojihusisha. Katika baadhi ya mazingira, hofu ya utasa inaweza kuwazuia wanawake na wanaume kutumia uzazi wa mpango ikiwa wanahisi shinikizo la kijamii kuthibitisha uwezo wao wa kuzaa katika umri mdogo kwa sababu ya thamani ya juu ya kijamii ya kuzaa. Ugumba unaweza pia kuwa na athari hasi za kiuchumi wakati kaya zinapata matumizi mabaya ya pesa ili kupata matibabu. Jibu la WHO: Upatikanaji, ufikiaji, na ubora wa afua za kushughulikia utasa bado ni changamoto katika nchi nyingi. Uzuiaji, utambuzi na matibabu ya utasa mara nyingi haupewi kipaumbele katika sera za kitaifa na ni nadra kushughulikiwa kupitia ufadhili wa Afya ya umma. Ukosefu wa vifaa muhimu na wafanyakazi waliofunzwa, pamoja na gharama kubwa za matibabu, ni vikwazo vya ziada vinavyozuia upatikanaji wa huduma ya uzazi kwa wote.","Dídojúkọ àìrọ́mọbí nítorí náà jẹ́ ara ohun tí ó ṣe kókó láti mọ ẹtọ́ ẹnìkan tàbí tọkọtaya láti rí ìdílé wọn. Oríṣìí àwọn ènìyàn lágbàáyé lè fẹ́ ọ̀nà àti bójútó àìrọ́mọbí àti ètò ìtọ́jú rírí ọmọ bí. Àìdọ́gba nínú rírí ààyè fún ètò ìtọ́jú rírí ọmọ bí ní ipa tí ó burú jáì fún àwọn aláìní, àwọn tí kò tí ì ṣe ìgbéyàwó, tí kò kàwé níṣẹ́ lọ́wọ́ tàbí àwọn tí kò tọ́sí àti ìkópọ̀ àwọn ènìyàn. Àìrọ́mọbí ní ipa tí ó burú lórí ìgbésí ayé àwọn tọkọtaya tí wọn kò rọ́mọ bí. Pàápàá jù lọ àwọn obìnrin wà lábẹ́ ewu ipá, ìkọ̀sílẹ̀, ìdẹ́yẹsí àwùjọ, rírẹ̀ ti ìmọ̀sílára, ìrònú, àti àìnígbàgbọ́ nínú ara ẹni. Nínú àwọn ibòmíràn, ẹ̀rù Àìrọ́mọbí máa ń kó àárẹ̀ bá àwọn obìnrin àti ọkùnrin láti máa lo òògùn ìfètòsọ́mọbíbí tí wọ́n bá nímọ̀ ohun ipá tàwùjọ láti fihàn pé àwọn lè bímọ ní ìgbà tí wọ́n kò tí ì dàgbà nítorí ipò ńlá tí ọmọ bíbí wà. Àìrọ́mọbí tún jẹ́ ohun tí ó ni ipa búburú lórí ètò ọrọ̀ ajé nígbà tí ìdílé ń dojúkọ àwọn àjálù níná owó tí kò sí lápò láti lè rí ààyè fún ìtọ́jú. Ìdáhùn Àjọ WHO:Wíwà ní àrọ́wótó, rírí àyè sí i, àti dídára idásí láti dojúkọ Àìrọ́mọbí tí ó di ìpènijà ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè. Ìdẹ́ku, àyẹ̀wò àti ìtọ́jú Àìrọ́mọbí jẹ́ ohun tí kì í sáábà jelẹ́ ohun ìjẹlógún nínú ètò ìmúlò orílẹ̀-èdè, woọn kò dẹ̀ fi bẹ́ẹ̀ náwó sí i ní ẹ̀ka ìlera gbogbogboò. Àìní àwọn irinṣẹ́ àti akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ tó tọ́, pẹ̀lú wíwọ́n owó ìtọ́jú, tún jẹ́ àwọn adínàgboòkú sí ìtọ́jú ìrọ́mọbí lágbàáyé.","Ngakho-ke ukusombulula ukungatholi abantwana kuyingxenye ebalulekile yokuqaphela ilungelo labantu ngabanye kanye nezithandani lokusungula imindeni. Abantu abayizinhlobo eziningi emhlabeni wonke bangadinga izinsiza zokwengamela ukuthola abantwana kanye nezokunakekelwa ngokuphathelene nokuthola abantwana. Ukungafanani ngokuphathelene nokufinyelela ezinsizeni zokunakekelwa ngokuphathelene nokuthola abantwana kunomthelela omubi kwabampofu, abangashadile, abangafundile, abangasebenzi kanye nabanye abantu abangahlinzekwa ngezinsiza ngokwanele kanye nababekwa eceleni. Ukungabatholi abantwana kunemithelela emibi kakhulu ezimpilweni zezithandani ezingabatholi abantwana. Abesifazane ikakhulukazi basengozini enkulu yobudlova, isehlukaniso somshado, isinembekezelo emphakathini, ukucindezeleka ngokomzwelo, ingcindezi, ukukhathazeka kanye nokungazethembi. Kwezinye izimo, ukwesaba ukungabatholi abantwana kungavimbela abesifazane kanye nabesilisa ekusebenziseni indlela yokuvimbela inzalo uma bezizwa benengcindezzi evela emphakathini ukuba bakhombise ukuthi bayabathola abantwana besebancane ngenxa yenani eliphakeme lobugugu bokuthola abantwana lezenhlalo. Ukungabatholi abantwana nakho kungaba nomthelela omubi kwezomnotho lapho amakhaya ebhekana nezindleko eziyinhlekelele zokukhokha imali ephuma emaphaketheni awo ukuze ithole ukwelashwa. Impendulo yeWHO: Ukutholakala, ukufinyelela, nekhwalithi yokungenelela ukuze kusonjululwe ukungatholi abantwana kuseyinselele emazweni amaningi. Ukuvimbela, ukuxilonga kanye nokwelashwa ngokuphathelene nokungabatholi abantwana ngokuvamile akubekwa eqhulwini yizinqubomgomo zikazwelonke futhi akuvamile ukuvikelwa ekuxhaseni ngezimali kwezempilo zomphakathi. Ukuntuleka kwemishini edingekayo kanye nezisebenzi eziqeqeshiwe, kanye nezindleko eziphakeme zokwelashwa, kuyizithiyo ezengeziwe ezivimbela ukufinyelela yonke indawo ekunakekelweni ngokuphathelene nokuthola abantwana." +በቴክኖሎጂ የታገዘ ወሊድ (ART) ከሦስት አስርት ዓመታት በላይ የነበረ ሲሆን አሁንም በብዙ የዓለም ክፍሎች በዋጋ ሊተመን የማይችል ሚና ነው፡፡ የዓለም የጤና ድርጅት መሃንነትን ለመቅረፍ ቁርጠኛ ነው እናም በአሁኑ ወቅት በመሃንነት ምርምር እና በወላድነት እንክብካቤ ፕሮግራም ላይ እየሰራ ነው. በተጨማሪም እንደ ዓለም አቀፍ ደንብ እና መመሪያ አካል የወንዶችና የሴት መሃንነትን መከላከል፣ መመርመርና ማከምን በተመለከተ መመሪያዎችን በማዘጋጀት ላይ ይገኛል። የዓለም ጤና ድርጅት ከሀገራት ጋር በመተባበር የሕግ እና የፖሊሲ አከባቢን በማመቻቸት መሃንነትን ለመድረስ እና ስለ መሃንነት ጫና መረጃን ለማመንጨት ድጋፍ እያደረገ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ትምህርት ማዕከላት፣ ጤና ሚኒስቴሮች፣ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅቶች፣የ መንግሥት ያልሆኑ አካላት እና ሌሎች አጋሮችን ጨምሮ ከሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ጋር በመስራት የፖለቲካ ቁርጠኝነትን ለማጠናከር እና ከወላድነት እንክብካቤ ጋር በተያያዘ የጤና ሥርዓት አቅም ለማጠናከር እየሰራ ነው።,"While assisted reproduction technology (ART) has been available for over three decades, it is still largely unaffordable in many parts of the world. The World Health Organization is committed to addressing infertility and is currently working on a programme on infertility research and fertility care. It is also developing guidelines on the prevention, diagnosis and treatment of male and female infertility, as part of global norms and standards. WHO is engaging with countries to address infertility within an enabling legal and policy environment and to support the generation of data on the burden of infertility. WHO is working with relevant stakeholders including academic centres, ministries of health, UN organizations, non-state actors and other partners to strengthen political commitment, and health system capacity related to fertility care.","Yayin da hanyar fasahar taimaka wa wajen haihuwa, (ART) ta wadatu sama da shekaru talatin, har yanzu bata da sauƙin kuɗi a ɓangarorin duniya da yawa. Hukumar lafiya ta duniya ta himmatu wajen tunkarar mataslar rashin haihuwa, inda a halin yanzu take aiki a kan wani shirin binciken rashin haihuwa da kuma kula da samun haihuwa. Bugu da ƙari tana aiki wajen tsara wasu dokoki don yin riga-kafi da bincike da magance matsalar rashin haihuwar maza da mata a wani mataki na tsarin dokokin duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki da ƙasashe domin tunkarar matsalar rashin haihuwa bisa doka da manufofin muhalli sannan kuma ta tallafa wajen tattara bayanai a kan ƙalubalen rashin haihuwa. Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki da masu ruwa da tsaki waɗanda suka haɗa da cibiyoyin ilimi da ma'aikatun lafiya da Majalisar Ɗinkin Duniya da ƙugiyoyi masu zaman kansu da sauran abokan hulɗa domin ƙarfafa gudummawar shugabanni da tsarin lafiya mai alaƙa da kula da samun haihuwa.","Wakati teknolojia ya usaidizi wa uzazi (ART) imekuwa inapatikana kwa zaidi ya miongo mitatu, bado haiwezi kununuliwa katika sehemu nyingi za Dunia. Shirika la Afya Ulimwenguni limejitolea kushughulikia utasa na kwa sasa linafanyia kazi mpango wa utafiti wa utasa na utunzaji wa uwezo wa kuzaa. Pia inatengeneza miongozo juu ya kuzuia, utambuzi na matibabu ya utasa wa kiume na wa kike, kama sehemu ya kanuni na viwango vya kimataifa. WHO inashirikiana na nchi kushughulikia utasa ndani ya mazingira wezeshi ya kisheria na kisera na kusaidia uzalishaji wa data kuhusu mzigo wa utasa. WHO inafanya kazi na washikadau husika ikiwa ni pamoja na vituo vya kitaaluma, wizara za afya, mashirika ya Umoja wa Mataifa, watendaji wasio wa serikali na washirika wengine ili kuimarisha dhamira ya kisiasa, na uwezo wa mfumo wa afya kuhusiana na huduma ya uzazi.","Nígbà tí ó jẹ́ wí pé àwọn ohun tí ń ran ìṣẹ̀dá ìmọ̀ ẹ̀rọ lọ́wọ́ jẹ́ ohun tí ó wà fún bí i ọgbọ́n ọdún, tí ó sì tún jẹ́ ohun tí ó kója agbára ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ibi ní àgbáyé. Àjọ Ìlera Àgbáyé (WHO) farajìn láti yanjú àìrọ́mọbí wọ́n sì ń ṣiṣẹ́ lórí ètò kan lọ́wọ́ lórí ìwádìí àìrọ́mọbí àti àmójútó ìbísí. Wọ́n tún ń ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà lórí ìdènà, ìwádìí àti ìtọ́jú àìrọ́mọbí ọkùnrin àti obìnrin, gẹ́gẹ́ bí ara àṣà àti gbèdéke àgbáyé. WHO ń ṣe àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè láti yanjú àìrọ́mọbí nínú àyíká tí ó fààyè gba òfin àti ìlànà àti láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ṣíṣẹ̀dá àwọn ìwífun-àlàyé lórí àjàgà àìrọ́mọbí. Àjọ Ìlera Àgbáyé ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn gbajúmọ̀ tí ó yẹ tí ó fi mọ́ àwọn ibùdó iṣẹ́ akadá, ẹ̀ka ìjọba lórí ìlera, àwọn àjọ UN, àwọn akópa tí wọn kì í ṣe ṣe ìjọba àti àwọn olùbádòwòpọ̀ mìíràn láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìfarajìn ìṣèlú, àti ipa ètò ìlera tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àmójútó àìrọ́mọbí.","Nakuba ubuchwepheshe bokuzala obusizayo (ART) sebutholakale iminyaka engaphezu kwamashumi amathathu, busabiza kakhulu ezingxenyeni eziningi zomhlaba. IWorld Health Organization izibophezele ekubhekaneni nokungabi nabantwana futhi okwamanje isohlelweni lokucwaninga ngobunyumba nokunakekela inzalo. Iphinde ithuthukise imihlahlandlela mayelana nokuvinjelwa, ukuxilongwa kanye nokwelashwa kokungatholi abantwana kwabesilisa nabesifazane, njengengxenye yemikhuba namazinga omhlaba. I-WHO ixoxisana namazwe ukuze kubhekanwe nokungazali ngaphakathi kwendawo evumela umthetho nenqubomgomo kanye nokweseka ukukhiqizwa kwedatha ngomthwalo wokungazali. I-WHO isebenzisana nababambiqhaza abafanelekile okuhlanganisa izikhungo zemfundo, iminyango yezempilo, izinhlangano ze-UN, abalingisi okungezona ezombuso kanye nabanye ababambisene nabo ukuze kuqiniswe ukuzibophezela kwezombusazwe, namandla esistimu yezempilo ahlobene nokunakekela inzalo." +"የኢንፍሉዌንዛ( የወፍ እና ሌሎች የእንስሳት በሽታዎች) አጠቃላይ እይታ: የእንስሳት ኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች ከሰዎች ወቅታዊ የኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች የተለዩ ናቸው እናም በሰዎች መካከል በቀላሉ አይተላለፉም። ይሁን እንጂ የእንስሳት ኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች- አንዳንድ ጊዜ በቀጥታ ወይም በተዘዋዋሪ ግንኙነት ሰዎችን ሊያጠቁ የሚችሉ የእንስሳት ኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች- በሰዎች ላይ ከቀላል በሽታ እስከ ሞት ድረስ በሽታ ሊያስከትሉ ይችላሉ። ወፎች የወፍ ኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች ተፈጥሯዊ አስተናጋጆች ናቸው። እ.ኤ.አ. በ1997 ዓ.ም. በዶሮ እርባታ ሆንግ ኮንግ ልዩ አስተዳደራዊ ክልል፥ ቻይና ውስጥ ኤ(ኤች5ኤን1) ቫይረስ ከተከሰተ በኋላ ከ 2003 ጀምሮ ይህ የወፍ ና ሌሎች የኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች ከእስያ ወደ አውሮፓና አፍሪካ ተዛምተዋል. በ 2013 በ ኤ( (ኤች7ኤን9) ኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ የሰዎች መያዝ በቻይና ሪፖርት ተደርገዋል። አብዛኛዎቹ የአሳማ ኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች በሰዎች ላይ በሽታ አያስከትሉም፣ ነገር ግን በአንዳንድ አገሮች በአንዳንድ የአሳማ ኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች የሰዎች መበከል ሪፖርት ተደርጓል። በበሽታው የተያዙ ዐሣማዎች በቅርበት መጠጋጋት ወይም ዐሣማዎች በሚታዩባቸው ቦታዎች መጐብኘት ለአብዛኛዎቹ የሰዎች ጒዳዮች ሪፖርት ተደርጓል፣ ግን አንዳንድ ውስን ከሰው ወደ ሰው ስርጭት ተከስቷል። እንደ አዕዋፍእና እሪያ ዎች ሁሉ እንደ ፈረሶችና ውሾች ያሉ ሌሎች እንስሳትም በራሳቸው የኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ (የክራንቻ ኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ, የፈረስ ኢንፍሉዌንዛ ቫይ��ስ, ወዘተ) ሊለከፉ ይችላሉ። ምልክቶች: የአዕዋፍ፣ የአሳማ እና ሌሎች የእንስሳት ተላላፊ ኢንፍሉዌንዛ ኢንፌክሽኖች በሰው ልጆች ላይ ከቀላል የላይኛው የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽን( ሙቀት እና ሳል) እስከ ፈጣን እድገት እስከ ከባድ የሳንባ ምች፣ አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት ድምረ-ህመም፣ መንቀጥቀጥ እና አልፎ ተርፎም ሞት ሊያስከትሉ ይችላሉ።","Influenza (avian and other zoonotic) Overview: Animal influenza viruses are distinct from human seasonal influenza viruses and do not easily transmit between humans. However, zoonotic influenza viruses - animal influenza viruses that may occasionally infect humans through direct or indirect contact - can cause disease in humans ranging from a mild illness to death. Birds are the natural hosts for avian influenza viruses. After an outbreak of A(H5N1) virus in 1997 in poultry in Hong Kong SAR, China, since 2003, this avian and other influenza viruses have spread from Asia to Europe and Africa. In 2013, human infections with the influenza A(H7N9) virus were reported in China. Most swine influenza viruses do not cause disease in humans, but some countries have reported cases of human infection from certain swine influenza viruses. Close proximity to infected pigs or visiting locations where pigs are exhibited has been reported for most human cases, but some limited human-to-human transmission has occurred. Just like birds and pigs, other animals such as horses and dogs, can be infected with their own influenza viruses (canine influenza viruses, equine influenza viruses, etc.). Symptoms: Avian, swine and other zoonotic influenza infections in humans may cause disease ranging from mild upper respiratory infection (fever and cough) to rapid progression to severe pneumonia, acute respiratory distress syndrome, shock and even death.","Masassara (ta tsuntsaye da sauran cututtukan da kan yaɗu tsakanin mutune da dabbobi) Taƙaitawa: ƙwayar cutar masassarar dabbobi tana da bambanci da irin murar ɗan'adam ta lokaci zuwa lokaci wadda ba ta da saurin yaɗuwa tsakanin bil'adama. Duk da haka, ƙwayar cutar mura mai yaɗuwa tsakanin dabbobi zuwa mutane wadda wani lokacin takan iya shafar bil'adama kai-tsaye ko akasin hakan kan iya haifar da cuta ga bil'adama tun daga ɗan rashin lafiya har ta kai ga mutuwa. Tsuntsaye su ne masu ɗaukan cutar masassarar tsuntsaye na farko. Bayan ɓullar cutar da ake kira A(H5N1) a shekarar 1997 a wata gonar kiwon kaji da ke Hon Kong lardin SAR, da ke birnin Sin, tun shekarar 2003, wannan Cutar tsuntsayen da wasu cututtuka na masassara sun watsu daga Asiya zuwa da Afirka. A shekarar 2013, an ba da rahotan kamuwar cutar masassarar A(H7N9) ga bil'adam a ƙasar Sin. Yawancin ƙwayoyin cutar murar alade ba sa haifar da cuta a cikin mutane, amma wasu ƙasashe sun ba da rahoton kamuwa da cutar ga ɗan'adam daga wasu ƙwayoyin cuta na murar alade. An samu rahoton kamuwar tsuntsaye cutar masassarar sakamakon zama kusa da aladu da sauran dabbobi kamar su dawaki da karnuka. Tsuntsaye da aladu da wasu dabbobi kamar dawakai da karnuka kan iya kamuwa da cutar tsuntasaye irin tasu (cutar masassarar karnuka, alfadarai d.s.). Alamonin Cutar: tsuntsaye da aladu da sauran cututtukan da kan iyan yaɗuwa tsakanin mutane da dabbobi na iya farawa daga rashin iya numfashi (Zazzaɓi da tari) wanda kan iya ci gaba zuwa ciwon sanyi mai tsanani da rashin numfashi da fargaba har zuwa ga mutuwa.","Mafua ya (ndege na zoonotic nyingine) Muhtasari: Virusi vya mafua ya wanyama ni tofauti na virusi vya mafua ya msimu wa binadamu na haziambukizi kwa urahisi kati ya wanadamu. Hata hivyo, virusi vya mafua ya zoonotic - virusi vya mafua ya wanyama ambayo mara kwa mara yanaweza kumwambukiza binadamu kwa njia ya moja kwa moja au isiyo ya moja kwa moja - inaweza kusababisha ugonjwa kwa wanadamu kuanzia ugonjwa mdogo hadi kifo. Ndege ni mwenyeji wa asili wa virusi vya mafua ya ndege. Baada ya mlipuko wa virusi vya A(H5N1) mnamo 1997 katika kuku huko Hong Kong SAR, China, tangu 2003, virusi vya ndege na mafua mengine yameenea kutoka Asia hadi Ulaya na Afrika. Mnamo mwaka wa 2013, maambukizi ya wanadamu na virusi vya mafua ya A(H7N9) yaliripotiwa nchini Uchina. Virusi vingi vya mafua ya nguruwe hazisababishi magonjwa kwa wanadamu, lakini baadhi ya nchi zimeripoti kesi za maambukizi ya binadamu kutoka kwa virusi fulani vya mafua ya nguruwe. Kukaa karibu na nguruwe walioambukizwa au maeneo ya kutembelea ambapo nguruwe huonyeshwa imeripotiwa kwa matukio mengi ya binadamu, lakini baadhi ya maambukizi machache kutoka kwa binadamu hadi kwa binadamu yametokea. Kama vile ndege na nguruwe, wanyama wengine kama vile farasi na mbwa, wanaweza kuambukizwa na virusi vyao vya mafua (virusi vya mafua ya canine, virusi vya mafua ya equine, nk). Dalili: Maambukizi ya mafua ya ndege, nguruwe na mafua mengine ya zoonotic kwa binadamu yanaweza kusababisha ugonjwa kuanzia maambukizo ya njia ya juu ya upumuaji (homa na kikohozi) hadi kuongezeka kwa kasi hadi nimonia kali, ugonjwa wa mshtuko wa papo hapo, mshtuko na hata kifo.","Ọ̀fìnkìn-olóde (àrùn ẹyẹ àti aṣerankoṣènìyàn) Ìsọnísókí: Àwọn kòkòrò àrùn fáírọ́ọ̀sì ti ẹranko yàtọ̀ sí àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde alásìkò ajẹmọ́nìyàn bẹ́ẹ̀ ni wọn kì í déédéé ràn láàrin ènìyàn kan sí ènìyàn mìíràn. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé, àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde ajẹmọ́nìyàn - àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde ajẹmẹ́ranko tí wọ́n lè máa ran àwọn ènìyàn lóorekóòrè nípasẹ̀ ìfarakanra tààrà tàbí ẹ̀bùrú - lè fa àìsàn fún àwọn ènìyàn látorí àìsàn kékeré dórí ikú. Àwọn ẹyẹ ni afaragbá fún àwọn fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde fún àwọn ẹyẹ. Lẹ́yìn ìbújáde fáírọ́ọ̀sì A(H5N1) ní 1997 ní ilé ọ̀sìn adìrẹ kan ní Hong Kong SAR, China, láti 2003, kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ẹyẹ yìí àti àwọn mìíràn ti tàn láti Asia lọ sí Europe àti Afíríkà. Ní 2013, àìsàn ènìyàn pẹ̀lú ọ̀fìnkìn-olóde A(H7N9) ni wọ́n rí ní China. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde ẹlẹ́dẹ̀ kì í fa àìsàn fún àwọn ènìyàn, ṣùgbọ́n àwọn orílẹ̀ èdè kan ti ròyìn àwọn ọ̀ràn àìsàn ènìyàn láti ara àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde ẹlẹ́dẹ̀ kan. Ìsúnmọ́ra pẹ́kípẹ́kí pẹ̀lú àwọn ẹlẹ́dẹ̀ tí wọ́n ní àrùn tàbí ṣíṣe àbẹ̀wò sí àwọn àgbègbè tí wọ́n ti pàtẹ àwọn ẹlẹ́dẹ̀ ni wọ́n ti jábọ̀ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀ràn àwọn ènìyàn, ṣùgbọ́n àwọn ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn díẹ̀ tí ó ní gbèdéke ti farahàn. Gẹ́gẹ́ bí àwọn ẹyẹ àti ẹlẹ́dẹ̀, àwọn ẹranko mìíràn bí àwọn ẹṣin àti ajá, lè ní àìsàn pẹ̀lú àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde tiwọn (àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde ajá, àwọn. Kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde ẹṣin, abbl.). Àwọn àmì àìsàn: Àwọn àrùn àìsàn ọ̀fìnkìn-olóde ti ẹyẹ, ẹlẹ́dẹ̀, àti ti ènìyàn yòókù nínú ènìyàn lè fa àwọn àìsàn láti orí àìsàn òpónà ìmí níwọ̀n (ibà àti ikọ́) dórí ìtẹ̀síwájú ńlá sí ọyún ẹ̀dọ̀ fóóró, egbò ẹ̀dọ̀ fóóró, ìjayà àti pàápàá ikú.","Umkhuhlane (i-avain kanye nezoonotic) Uhlolojikelele: Amagciwane omkhuhlane ezilwane ahlukile kumagciwane omkhuhlane womuntu wesizini futhi awadluliseli kalula phakathi kwabantu. Kodwa-ke, amagciwane omkhuhlane we-zoonotic amagciwane omkhuhlane wezilwane angase ahlasele abantu ngezikhathi ezithile ngokuthintana ngokuqondile noma ngokungaqondile angabangela izifo kubantu kusukela ekuguleni okuncane kuya ekufeni. Izinyoni zingabakhaya bemvelo bamagciwane omkhuhlane wezinyoni. Ngemuva kokugqashuka kwegciwane i-A(H5N1) ngo1997 ezinkukhwini eHong Kong SAR, eChina, kusukela ngo-2003, leli gciwane i-avain kanye namanye amagciwane asabalele esuka e-Asia aya e-Europe nase-Afrika. Ngo-2013, ukutheleleka kwabantu ngomkhuhlane i-A(H7N9) kwabikwa eChina. Amagciwane amaningi omkhuhlane wezingulube awabangeli izifo kubantu, kodwa amanye amazwe abike izehlakalo zokutheleleka kwabantu okuvela kumagciwane athile omkhuhlane wezingulube. Ukuba seduze nezingulube ezithelelekile noma izindawo zokuvakashela lapho izingulube ziboniswa khona kuye kwabikwa ezimweni eziningi zabantu, kodwa ukutheleleka okulinganiselwe okusuka kumuntu kuya kumuntu kwenzekile. Njengezinyoni nezingulube, ezinye izilwane ezinjengamahhashi nezinja, zingangenwa amagciwane azo omkhuhlane (amagciwane omkhuhlane icanine, amagciwane omkhuhlane i-equine, njll.). Izimpawu: Izifo i-avain, iswine kanye nezinye izifo zomkhuhlane izoonotic kubantu zingase zibangele izifo kusukela ekuthelelekeni okuncane kokuphefumula okuphezulu (imfiva nokukhwehlela) ukuya ekuqhubekeleni phambili kwenyumoniya enzima, isifo sokuphefumula esinamandla, ukushaqeka ngisho nokufa." +እንደ ማቅለሽለሽ፣ ማስታወከወ እና ተቅማጥ ያሉ የጨጓራ-አንጀት ምልክቶች በ ኤ( (ኤች5ኤን1) ኢንፌክሽን በተደጋጋሚ ሪፖርት ተደርገዋል። በተጨማሪም የዓይን ማዠት ሕመም በኢንፍሉዌንዛ ኤ (ኤች7) ውስጥ እንዳለ ተዘግቧል። የበሽታው ባህሪያት እንደ ማገገሚያ ጊዜ፣ የበሽታ ምልክቶች ከባድነት እና ክሊኒካዊ ውጤት የበሽታው ምክንያት እነደሆነው ቫይረሱ ቢለያይም ነገር ግን በዋነኝነት የሚገለጠው በመተንፈሻ አካላት ምልክቶች ነው። ህክምና: ማስረጃዎች እንደሚያመለክቱት አንዳንድ ፀረ-ቫይረስ መድኃኒቶች፣ በተለይም የኒዩራሚኒዴዝ ተከላካይ( ኦሴልታሚቪር፣ ዛናሚቪር) የቫይረስ ማባዛት ጊዜን ሊቀንስ እና የህልውና ተስፋን ሊያሻሽል ይችላል፣ ሆኖም ግን ቀጣይ ክሊኒካዊ ጥናቶች ያስፈልጋሉ። የኦሴልታሚቪር መቋቋም መከሰቱ ሪፖርት ተደርጓል።,"Gastrointestinal symptoms such as nausea, vomiting and diarrhea has been reported more frequently in A(H5N1) infection. Conjunctivitis has also been reported in influenza A(H7). Disease features such as the incubation period, severity of symptoms and clinical outcome varies by the virus causing infection but mainly manifests with respiratory symptoms. Treatment: Evidence suggests that some antiviral drugs, notably neuraminidase inhibitor (oseltamivir, zanamivir), can reduce the duration of viral replication and improve prospects of survival, however ongoing clinical studies are needed. Emergence of oseltamivir resistance has been reported.","An samun rahoton alamomin cututtukan da suka shafi hanji sun haɗa da tashin zuciya da amai da gudawa a cutar A (H5N1). An rawaito alamomin cututtukan da ke da alaƙa da narkewar abinci kamar ciwon ciki da amai da zawo a A (H7). Alamomin cuta kamar lokacin kamuwar cuta da lokacin da alamominta suka tsananta da sakamakon binciken likita yana bambanta da irin ƙwayar bairas ɗin da ke haifar da cutar, amma ta fi bayyana ta wajen alamomin cutar numfashi. Kulawa: Akwai hujjojin da suke nuna cewa magungunan da ke yaƙi da cututtuka, kamar su neuranminidase inhibitor (oseltamivir da zanamivir) suna rage tsawo da lokacin haihuwar bairas ɗin su kuma inganta yiwuwar ci gaba da rayuwa, amma duk da haka ana buƙatar nazarce-nazarcen lafiya da ake ci gaba da yi. An samu rahotan bijirewar ƙwayar cutar oseltamivir.","Dalili za utumbo kama vile kichefuchefu, kutapika na kuhara zimeripotiwa mara nyingi zaidi katika maambukizi ya A(H5N1). Conjunctivitis pia imeripotiwa katika mafua A (H7). Vipengele vya ugonjwa kama vile kipindi cha incubation, ukali wa dalili na matokeo ya kliniki hutofautiana kulingana na virusi vinavyosababisha maambukizi lakini hujidhihirisha zaidi na dalili za kupumua. Matibabu: Ushahidi unapendekeza kwamba baadhi ya dawa za kuzuia virusi, hasa kiviza cha neuraminidase (oseltamivir, zanamivir), zinaweza kupunguza muda wa kurudia kwa virusi na kuboresha matarajio ya kuishi, hata hivyo tafiti zinazoendelea za kimatibabu zinahitajika. Kuibuka kwa upinzani wa oseltamivir kumeripotiwa.","Àwọn àmì àìsàn ajẹmọ́fun bí àyà rínrìn, èébì àti ìgbẹ́ gbuuru ni wọ́n ti ròyìn lóorekóòrè nínú àrùn A(H5N1). Wọ́n tún ròyìn àrùn ojú pípọ́n mọ́ ọ̀fìnkìn-olóde A(H7). Àwọn àbùdá àrùn bí àsìkò ìsàba, bí àwọn àmì àìsàn ṣe pọ̀ tó àti àbájáde àrùn yàtọ̀ nítorí fáírọ́ọ̀sì tí ó ń ṣokùnfà àrùn ṣùgbọ́n ìfarahàn wọn máa ń ní àwọn àmì àìsàn òpónà ìmí. Ìtọ́jú: Ẹ̀rí fi hàn pé àwọn òògùn agbógunti-fáírọ́ọ́sì kan, ní pàtàkì jùlọ òògùn adènà ìbísí fáírọ́ọ̀sì (oseltamivir, zanamivir), lè ṣe àdínkù àsìkò ìbísí fáírọ́ọ̀sì kí ó sì mú ìtẹ̀síwájú bá àwọn ìrètí yíyè, àmó sá ó nílò àwọn ìwádìí tí ó ń lọ lọ́wọ́. Wọ́n ti jábọ̀ ìfarahàn àtakò oseltamivir.","Izimpawu zokuba nenhliziyo encane, ukuhlanza kanye nesifo sohudo zibikwe kaningi ekuthelelekeni kwe-A(H5N1). Uphenyane nalo lubikiwe kumkhuhlane i-A(H7). Izici zesifo njengesikhathi sokufukamela, ubulukhuni bezimpawu kanye nomphumela womtholampilo kuyahlukahluka ngegciwane elidala ukutheleleka kodwa ikakhulukazi libonakala ngezimpawu zokuphefumula. Ukwelashwa: Ubufakazi buphakamisa ukuthi eminye imithi elwa namagciwane, ikakhulukazi i-neuraminidase inhibitor (oseltamivir, zanamivir), inganciphisa ubude besikhathi sokuphindaphindeka kwegciwane futhi ithuthukise amathuba okusinda, nokho izifundo zomtholampilo eziqhubekayo ziyadingeka. Ukuvela kokumelana ne-oseltamivir kubikiwe." +ኢንፍሉዌንዛ ወቅታዊ አጠቃላይ እይታ፦ ወቅታዊው ኢንፍሉዌንዛ በሁሉም የዓለም ክፍሎች በሚሰራጩ የኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች ምክንያት የሚመጣ አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽን ነው። ይህም ዓመቱን ሙሉ የሚዘልቅ የበሽታ ሸክም ነው። በከባድነት የሚለያዩ በሽታዎችን ያስከትላል እና አንዳንድ ጊዜ ወደ ሆስፒታል መተኛት እና ሞት ያስከትላል። አብዛኛዎቹ ሰዎች የህክምና እርዳታ ሳያስፈልጋቸው በሳምንት ውስጥ ከጉንፋን እና ከሌሎች ምልክቶች ያገግማሉ። ይሁን እንጂ ኢንፍሉዌንዛ በተለይ በጣም ወጣቶችን፣ አረጋውያንን፣ ነፍሰ ጡር ሴቶችን፣ የጤና ሠራተኞችን እና ከባድ የህክምና ችግር ያለባቸውን ጨምሮ ከፍተኛ ��ደጋ ባላቸው ቡድኖች ውስጥ ከባድ ሕመም ወይም ሞት ሊያስከትል ይችላል። በተረጋጋ የአየር ንብረት ውስጥ ወቅታዊ ወረርሽኞች በዋናነት በክረምት ወቅት ይከሰታሉ፣ በሞቃታማ አካባቢዎች ደግሞ ኢንፍሉዌንዛ ዓመቱን በሙሉ ሊከሰት ይችላል፣ ይህም ወረርሽኝን የበለጠ ባልተለመደ ሁኔታ ያስከትላል. ምልክቶች: ወቅታዊ ኢንፍሉዌንዛ በድንገት የሚከሰት ትኵሳት፣ ሳል( በተለምዶ ደረቅ)፣ ራስ ምታት፣ የጡንቻ እና የመገጣጠሚያ ሕመም፣ ከባድ ሕመም( ጥሩ ያልሆነ ስሜት)፣ የጉሮሮ ሕመም እና የአፍንጫ ፍሳሽ ሊያስከትል ይችላል። ሳሉ ከባድ ሊሆንና ሁለት ወይም ከዚያ በላይ ሳምንታት ሊቆይ ይችላል ። ህክምና: ከፍተኛ ተጋላጭነት ለሌቸው ሕመምተኞች ህክምናው ትኩሳትን የመሳሰሉ የኢንፍሉዌንዛ ምልክቶችን በማስታገስ ላይ ያተኰረ ነው።,"Influenza seasonal Overview: Seasonal influenza is an acute respiratory infection caused by influenza viruses which circulate in all parts of the world. It represents a year-round disease burden. It causes illnesses that range in severity and sometimes lead to hospitalization and death. Most people recover from fever and other symptoms within a week without requiring medical attention. However, influenza can cause severe illness or death, particularly among high risk groups including the very young, the elderly, pregnant women, health workers and those with serious medical conditions. In temperate climates, seasonal epidemics occur mainly during winter, while in tropical regions, influenza may occur throughout the year, causing outbreaks more irregularly. Symptoms: Seasonal influenza is characterized by a sudden onset of fever, cough (usually dry), headache, muscle and joint pain, severe malaise (feeling unwell), sore throat and a runny nose. The cough can be severe and can last two or more weeks. Treatment: For patients that are not in a high risk group, treatment focuses on relieving symptoms of influenza such as fever.","Masassarar yanayi Taƙaitawa: Masassarar da ke da alaƙa da yanayi ita ce mai matukar shafar nifashi a sakamakon ƙwayar cutar masassarar, wadda ke yaɗuwa a dukkan sassan duniya. Cutar na bayyana tsawon shekara. Tana haifar da rashin lafiya da ke tsananta har ta kai zuwa jinya zuwa mutawa. Yawancin mutane kan iyan farfadowa daga masassara da wasu alamun cututta a cikin sati ba tare da ganin likita ba. Sai dai ,masarsarar kan sabbaba rashin lafiya mai tsanani ko mutuwa musamman ma a tsakanin mutanen da ke fuskantar barazanar kamuwa da ita kamar yara ƙanana da tsofaffi da masu juna biyu da ma'aikatan lafiya da kuma masu fama da matsananciyar rashin lafiya. A yankunan da ke da tsananin zafin rana, annobar da ta fi aukuwa a lokacin sanyi amma a sassan da ake samun ruwan sama sosai masassarar kan auku a duk tsawon shekara,wadda ke haifar da ɓarkewar cutar ta inda ba a iya tsammani. Alamomin cuta: musassarar yanayi na da alamonin kamar saurin shigar zazabi da tari (Bushashan tari) da ciwon kai da ciwon gaɓɓai da tsananin ciwo jiki (rashin jin dadi) da bushewar maƙogoro da zubar majina. Murar tana iya zama mai tsanani wadda ke iya kaiwa tsawon mako biyu ko fiye da hakan. Kulawa: Ga marasa lafiyar da ba su cikin masu fuskantar barazanar cutar, kulawa da cutar kan fara da gusar da alamonin cutar massrsarar kamar zazzaɓi.","msimu wa mafua Muhtasari: Mafua ya msimu ni maambukizo ya kupumua kwa papo hapo yanayosababishwa na virusi vya mafua ambayo huzunguka sehemu zote za ulimwengu. Inawakilisha mzigo wa ugonjwa wa mwaka mzima. Husababisha magonjwa ambayo huwa makali na wakati mwingine husababisha kulazwa hospitalini na kifo. Watu wengi hupona homa na dalili nyinginezo ndani ya wiki moja bila kuhitaji matibabu. Hata hivyo, homa ya mafua inaweza kusababisha ugonjwa mbaya au kifo, hasa miongoni mwa makundi hatarishi ikiwa ni pamoja na vijana sana, wazee, wanawake wajawazito, wafanyakazi wa afya na wale walio na hali mbaya ya matibabu. Katika hali ya hewa ya baridi, magonjwa ya milipuko ya msimu hutokea hasa wakati wa majira ya baridi, wakati katika mikoa ya tropiki, mafua yanaweza kutokea mwaka mzima, na kusababisha milipuko zaidi ya kawaida. Dalili: Homa ya msimu ina sifa ya kuanza kwa ghafla kwa homa, kikohozi (kawaida kavu), maumivu ya kichwa, maumivu ya misuli na viungo, malaise kali (kujisikia vibaya), koo na pua. Kikohozi kinaweza kuwa kali na kinaweza kudumu wiki mbili au zaidi. Matibabu: Kwa wagonjwa ambao hawako katika kundi la hatari zaidi, matibabu hulenga katika kuondoa dalili za mafua kama vile homa.","Ọ̀fìnkìn-olóde alásìkò Ìsọnísókí: Ọ̀fìnkìn-olóde alásìkò jẹ́ àrùn òpónà ìmí líle tí àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì ọ̀fìnkìn-olóde fà tí wọ́n tàn káàkiri ibi gbogbo lágbàáyé. Ó dúró fún àjàgà àrùn tí ó wà yípo ọdún. Ó ń fà àwọn àìsàn tí wọ́n yàtọ̀ ní líle bẹ́ẹ̀ sì ni ó sáábà máa ń yọrí sí ìgbàsílé-ìwòsàn-tọ́jú àti ikú. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn máa ń rí ìwòsàn lọ́wọ́ ibà àti àwọn àmì àìsàn mìíràn láàrin ọ̀sẹ̀ kan láì nílò ìtọ́jú oníṣègùn. Àmọ́ sá, ọ̀fìnkìn-olóde lè fa àìsàn líle tàbí ikú, pàápàá jùlọ láàárín àwọn ọ̀wọ́ tí ewu wà lórí wọn tí ó fi mọ́ àwọn ọmọdé, àgbàlagbà, aláboyún, àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti àwọn tí wọ́n ní àìlera ńlá. Ní àwọn ojú ọjọ́ olótùútù, àwọn àjàkálẹ̀ àrùn alásìkò máa ń wáyé lásìkò òtútù, nígbà tí ó jẹ́ pé ní àwọn àgbègbè olóoru, ọ̀fìnkìn-olóde lè wáyé yípo ọdún, tí ó sì máa fà ìbújáde lóorekóòrè. Àwọn Àmì àìsàn: Àbùdá ọ̀fìnkìn-olóde alásìkò ni ibà òjìji níbẹ̀rẹ̀, ikọ́ (gbígbẹ lọ́pọ̀ọ̀gbà), orí fífọ́, oríkèé àti isan ríro, ìnira ńlá (níní àìlera), ọgbẹ́ ọ̀nà ọ̀fùn àti ìyọkunnímú. Ikọ̀ náà lè jẹ́ líle ó sì lè lò tó ọ̀sẹ̀ méjì tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ìtọ́jú: Fún àwọn aláìsàn tí wọn kò sí ní ọ̀wọ́ àwọn tí ó léwu fún jù, ìtọ́jú máa ń fojú sun mímú ìtura bá àwọn àmì àrùn ọ̀fìnkìn-olóde bí ibà.","Umkhuhlane wesizini Uhlolojikelele: Umkhuhlane wesizini yisifo esiyingozi sokuphefumula esibangelwa amagciwane omkhuhlane azungeza kuwo wonke amazwe omhlaba. Kumela umthwalo wezifo unyaka wonke. Idala izifo eziba nzima futhi kwesinye isikhathi ziholela ekulalisweni esibhedlela noma ukufa. Iningi labantu liyalulama emkhuhlaneni nakwezinye izimpawu lingakapheli isonto ngaphandle kokudinga usizo lwezempilo. Kodwa, umkhuhlane ungadala ukugula okukhulu noma ukufa, ikakhulukazi phakathi kulamaqembu asengozini enkulu ekuhlanganise abancane kakhulu, asebekhulile, abesifazane abakhulelwe, abasebenzi bezempilo kanye nalabo abanezimo ezinzima zempilo. Ezindaweni ezipholile, izifo eziwumshayabhuqe zangezinkathi ezithile zonyaka zenzeka ikakhulukazi ebusika, kuyilapho ezifundeni ezishisayo, umkhuhlane ungase ube unyaka wonke, ubangele ukuqubuka ngokungavamile. Izimpawu: Umkhuhlane wangesikhathi esithile ubonakala ngokungenwa yimfiva, ukukhwehlela (okuvame ukomile), ikhanda elibuhlungu, ubuhlungu bemisipha namalunga, ukungezwani okunamandla (ukuzizwa ungaphilile), umphimbo obuhlungu kanye nekhala eligelezayo. Ukukhwehlela kungaba nzima futhi kungathatha amasonto amabili noma ngaphezulu. Ukwelashwa: Iziguli ezingekho eqenjini elisengozini enkulu, ukwelashwa kugxile ekudambiseni izimpawu zomkhuhlane njengemfiva." +ለከባድ ወይም ለተወሳሰበ በሽታ ለማሳደግ ከፍተኛ ተጋላጭነት ያላቸው ታካሚዎች የህክምና እርዳታ መፈለግ እና በተቻለ ፍጥነት በፀረ-ቫይረስ መድኃኒት መታከም አለባቸው።,Patients that are known to be in a group at high risk for developing severe or complicated illness should seek medical attention and should be treated with antiviral drug as soon as possible.,"Marasa lafiyar da ke fuskantar barazanar kamuwa kan fuskanci matsananciyar cutar, inda za su nemi kulawar likita sannan su nemi maganin da ke yaƙar ƙwayar cutar da zarar sun samu dama.",Wagonjwa ambao wanajulikana kuwa katika kikundi kilicho katika hatari kubwa ya kupata ugonjwa mbaya au ngumu wanapaswa kutafuta matibabu na wanapaswa kutibiwa kwa dawa za kuzuia virusi haraka iwezekanavyo.,Àwọn aláìsàn tí wọ́n wà lọ́wọ̀ọ́ tí ó léwu láti ní àìsàn ńlá tàbí àìsàn líle nílò láti lọ fún ìtọ́jú wọ́n sì gbọ́dọ̀ fi òògùn agbógunti-fáírọ́ọ́sì tọ́jú wọn láìpẹ́ rárá.,Iziguli ezaziwayo ukuthi ziseqenjini elisengozini enkulu yokuthola ukugula okunzima noma okuyinkimbinkimbi kufanele zifune usizo lwezokwelapha futhi kufanele zelashwe ngemithi elwa namagciwane ngokushesha ngangokunokwenzeka. +"ኢንፎዴሚክ አጠቃላይ እይታ: ኢንፎዴሚክ በሽታው ወረርሽኝ በሚከሰትበት ጊዜ በዲጂታል እና አካላዊ አካባቢዎች ውስጥ የሐሰት ወይም አሳሳች መረጃን ጨምሮ ከመጠን በላይ መረጃ ነው። በጤና ላይ ጕዳት ሊያደርሱ የሚችሉ ግራ መጋባት እና አደጋዎችን የመውሰድ ባህሪያትን ያስከትላል። በተጨማሪም በጤና ባለሥልጣናት ላይ አለመተማመንን ያስከትላል እንዲሁም የሕዝብ ጤና ምላሹን ያዳክማል። ሰዎች ጤንነታቸውን እና በዙሪያቸው ያሉትን ሰዎች ጤንነት ለመጠበቅ ምን ማድረግ እንዳለባቸው እርግጠኛ በማይሆኑበት ጊዜ ኢንፎዴሚክ ወረርሽኝን ሊያጠናክር ወይም ሊያራዝም ይችላል። ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የመጣ�� ዲጂታይዜሽን â€"" የማኅበራዊ አውታር መስፋፋት እና የኢንተርኔት አጠቃቀም â€"" መረጃዎች በፍጥነት ሊሰራጩ ይችላሉ። ይህ የመረጃ ክፍተቶችን በፍጥነት ለመሙላት ይረዳል ነገር ግን ጐጂ መልዕክቶችን ማጉላትም ይችላል። የኢንፎዴሚክ አያያዝ በጤና ድንገተኛ ሁኔታዎች ወቅት ኢንፎዴሚክን ለመቈጣጠር እና በጤና ባህሪዎች ላይ የሚያሳድረውን ተጽዕኖ ለመቀነስ በአደጋ እና በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ትንተና እና አቀራረቦችን ስልታዊ አጠቃቀም ነው። የኢንፎዴሚክ አመራር ዓላማ ጥሩ የጤና ትግበራዎችን በ 4 ዓይነት እንቅስቃሴዎች በኩል ለማንቃት ነው። የማህበረሰቡን ስጋቶች እና ጥያቄዎች ማዳመጥ",Infodemic Overview: An infodemic is too much information including false or misleading information in digital and physical environments during a disease outbreak. It causes confusion and risk-taking behaviours that can harm health. It also leads to mistrust in health authorities and undermines the public health response. An infodemic can intensify or lengthen outbreaks when people are unsure about what they need to do to protect their health and the health of people around them. With growing digitization – an expansion of social media and internet use – information can spread more rapidly. This can help to more quickly fill information voids but can also amplify harmful messages. Infodemic management is the systematic use of risk- and evidence-based analysis and approaches to manage the infodemic and reduce its impact on health behaviours during health emergencies. Infodemic management aims to enable good health practices through 4 types of activities: Listening to community concerns and questions,"Ɓullar annobar Taƙaitawa: Ɓullar annobar na zuwa da labaran ƙarya ta hanyar kafafen sadarwa na zamani ko kuma ta zahiri. Tana kawo ruɗani da kuma ɗabi'un da ka iya cutar da lafiya. Takan iya kuma haifar da rashin yarda a tsakanin shugabannin hukumomin lafiya, wanda ka iya kassara tunkarar cutar. Labarin ɓullar annobar kan iya kururuta ko tsawaita annobar idan mutane ba su da tabbas a kan abun da yakama su yi su kare lafiyarsu da lafiyarr mutanan da ke zagaye da su. A sakamakon bunƙasar kafar intanet da ƙaruwar amfani da dandalin sada zumunta da kuma kafofin yaɗa labarai, labarai kan yaɗu. Wannan ka iya sauƙaƙa yaɗuwar labarai, amma kuma iya kururuta labarai masu iya cutarwa. Kulawa da annobar shi ne bin salon amfani da kasada, bisa hujja da bincike don alkinta bayanan ɓullar annoba da rage tasirinta a kan kiwon lafiya a lokutan aikin kula da lafiya na gaggwa. Kulawa da annobar na da manufofin samar da kyawawan hanyoyin kula da lafiya iri 4: Sauraron tambayoyn da ƙorafin al'umma.",Infodemiki Muhtasari: Taarifa ya habari ni taarifa nyingi sana ikijumuisha taarifa za uongo au za kupotosha katika mazingira ya kidijitali na ya kimwili wakati wa mlipuko wa ugonjwa. Husababisha kuchanganyikiwa na tabia za kuchukua hatari ambazo zinaweza kudhuru afya. Pia husababisha kutoaminiana kwa mamlaka za afya na kudhoofisha mwitikio wa afya ya umma. Infodemiki inaweza kuzidisha au kurefusha milipuko wakati watu hawana uhakika juu ya kile wanachohitaji kufanya ili kulinda afya zao na afya za watu wanaowazunguka. Kwa kukua kwa uwekaji dijitali - upanuzi wa mitandao ya kijamii na matumizi ya intaneti - habari inaweza kuenea kwa haraka zaidi. Hii inaweza kusaidia kujaza maelezo sehemu za wazi kwa haraka zaidi lakini inaweza pia kukuza ujumbe mbaya. Usimamizi wa habari ni matumizi ya kimfumo ya uchanganuzi na mbinu zinazotegemea hatari na ushahidi ili kudhibiti habari na kupunguza athari zake kwa tabia za kiafya wakati wa dharura za kiafya. Usimamizi wa habari unalenga kuwezesha utendaji bora wa afya kupitia aina 4 za shughuli: Kusikiliza kero na maswali ya jamii,Ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn Ìsọnísókí: Ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn ni àpọ̀jù ìròyìn tí ó fi mọ́ ìròyìn èké tàbí asinilọ́nà ni àwọn àwùjọ orí ayélujára àti ojú ayé lásìkò ìbújáde àrùn kan. Ó máa ń fa ìrújú àti àwọn ìwà tí ó léwu tí ó lè ṣe àkóbá fún ìlera. Ó tún máa ń yọrí sí àìfọkàntán àwọn àjọ ìlera àti fífi ojú kéré èsì ìlera àwùjọ. Ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn lè mú ìgbèrú tàbí pípẹ́ bá àwọn ìbújáde nígbà tí àwọn ènìyàn kò bá ní ìdánilójú nípa ohun tí wọ́n nílò láti ṣe láti dáàbò bo ìlera wọn àti ìlera àwọn ènìyàn tí wọ́n yí wọn ká. Pẹ̀lú ìdàgbàsókè ẹ̀rọ - ìmúgbòòrò ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́ àti ẹ̀rọ-ayélujára - ìròyìn lè yára tán sì dáadáa. Èyí lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti tètè dí àwọn àlàfo ìròyìn bákan náà sì ni ó lè ṣe àgbéga fún àwọn ìròyìn tí wọ́n léwu. Àkóso ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn jẹ́ fífi ọgbọ́n ṣàmúlò ewu - àti ìyànnàná àti àwọn ìlànà aṣàmúlò-ẹ̀rí láti ṣàkóso ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn àti láti mú àdínkù bá ipa rẹ̀ lórí àwọn ìwà ìlera lásìkò pàjáwìrì ìlera. Àkóso ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn ní èrò láti fààyè gba àwọn àṣà ìlera tí ó dára nípasẹ̀ oríṣìí àwọn iṣẹ́ 4: Fífi etí sí àwọn ìṣòro àti ìbéèrè àwùjọ,I-infodemic Uhlolojikelele: I-infodemic iwulwazi oluningi kakhulu oluhlanganisa ulwazi olwamanga noma oludukisayo endaweni yedijithali neziphathekayo ngesikhathi sokuqubuka kwesifo. Idala ukudideka nokuziphatha okubeka engcupheni okungalimaza impilo. Kuphinde kuholele ekungathembani iziphathimandla zezempilo futhi kubukela phansi impendulo yezempilo yomphakathi. I-infodemic ingaqinisa noma yandise ukuqubuka lapho abantu bengenaso isiqiniseko sokuthi yini okufanele bayenze ukuvikela impilo yabo kanye nempilo yabantu ababazungezile. Ngokukhula kwedijithali - ukunwetshwa kwenkundla yezokuxhumana kanye nokusetshenziswa kwe-inthanethi - ulwazi lungasabalala ngokushesha okukhulu. Lokhu kungasiza ukugcwalisa ngokushesha izikhala zolwazi kodwa kungase futhi kukhulise imilayezo eyingozi. Ukuphathwa kwe-infodemic ukusetshenziswa okuhlelekile kokuhlaziya okusekelwe engozini kanye nezindlela zokulawula i-infodemic nokunciphisa umthelela wayo ekuziphatheni kwezempilo ngesikhathi sezimo eziphuthumayo zezempilo. Ukuphathwa kwe-Infodemic kuhlose ukunika amandla imikhuba emihle yezempilo ngokusebenzisa izinhlobo ezi4 zemisebenzi: Ukulalela izinkathazo nemibuzo yomphakathi +ስለ አደጋ እና የጤና ባለሙያዎች ምክር ግንዛቤን ማስፋፋት የተሳሳተ መረጃ የመቋቋም ችሎታ መገንባት ማህበረሰቦች አዎንታዊ እርምጃ እንዲወስዱ ማሳተፍ እና ማብቃት ከቡድኑ በየሁለት ሳምንቱ የሚመጡ የቅርብ ጊዜ ዜናዎችን ለመቀበል ለኢንፎዴሚክ አመራር ዜና ፍላሽ ይመዝገቡ። አመራር፡- አባል አገራት የፀረ-ወረርሽኝ ምላሽ ጠቃሚነትና እና አስፈላጊነት በቅርብ ጊዜ ውሳኔዎች አማካኝነት በመተባበር እና ለድርጊት ጥሪ ምላሽ በመስጠት እውቅና ሰጥተዋል። ስለሆነም የዓለም ጤና ድርጅት ለኮቪድ-19 ኢንፎዴሚክ ምላሽ ለመስጠት በሁሉም ማህበረሰቦች ውስጥ ሽርክናዎችን እየገነባ ሲሆን አሁን እና ለወደፊቱ ኢንፎዴሚክስ ጥቅም ላይ ሊውሉ የሚችሉ የኢንፎዴሚክ አያያዝን በተመለከተ የአገር ውስጥ መሣሪያዎችን እያዘጋጀ ነው. በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወቅት የዓለም ጤና ድርጅት ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት ቤተሰብ፣ ከቴክኖሎጂ ዘርፍ፣ ከመገናኛ ብዙኃን፣ ከሲቪል ማህበረሰብ እና ከሌሎች የማጉላት ማህበረሰቦች ጋር በመሆን ስጋቶችን ለመረዳት፣ መልዕክቶችን በጋራ ለማዳበር፣ የጤና መረጃዎችን ተደራሽነት ለማስፋት እና የማህበረሰቦችን የመረጃ ፍላጐቶች ለማሟላት ሰርቷል። የዓለም ጤና ድርጅት ለኢንፎዴሚክ አያያዝ የሕዝብ ጤና ምርምር አጀንዳ ለማዘጋጀት ከአካዳሚክ ማህበረሰብ ጋር እንዲሁም በኢንፎዴሚክ አያያዝ የችሎታ ማዕቀፍ እና ስልጠናዎችን ለማዘጋጀት ከተለያዩ የባለሙያዎች ቡድን ጋር ሰርቷል። የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ ደረጃ አስተማማኝ የሆኑ የጤና መረጃዎችን ማግኘት ና በዓለም ዙሪያ ለሚገኙ ሰዎች የተሳሳተ መረጃ የመቋቋም ችሎታ እንዲዳብር እያደረገ ነው። በተመሳሳይ ጊዜ ለአገሮች አዲስ መሣሪያዎችን ለማዘጋጀት፣ የኢንፎዴሚክ ወረርሽኙን መጠን እና እሱን ለማስተዳደር ጥቅም ላይ የዋሉ ስልቶችን ተጽዕኖ በተሻለ ለመረዳት ተጨማሪ ጥረቶች ያስፈልጋሉ ።,"Promoting understanding of risk and health expert advice Building resilience to misinformation Engaging and empowering communities to take positive action Subscribe to the Infodemic Management News Flash to receive latest biweekly updates from the team. Leadership: Member States have recognized the importance and need of an infodemic response through recent resolutions, coming together in solidarity and responding to calls for actions. Therefore, WHO is building partnerships across all societies to respond to the COVID-19 infodemic and is developing country tools for infodemic management that can be used now and for future infodemics. During the COVID-19 pandemic, WHO has worked with the UN family, tech sector, media, civil society and other amplifying communities to understand concerns, co-develop messages, extend the reach of health information, and to respond to the information needs of communities. WHO has also worked with academia to develop a public health research agenda for infodemic management, and with a diverse group of experts to develop a competency framework and trainings in infodemic management. WHO is championing universal access to credible health information, and building resilience to misinformation for people worldwide. At the same time, more efforts are needed to better understand the scale of the infodemic, and impact of strategies used to manage it, in order to develop new toolkits for countries.","Inganta fahimtar barazana da bin shawarar masana, Gina katangar ƙarfe daga labaran ƙarya. Haɗa kai da ƙarfafar alu'mma su ɗauki matakan da suka dace. Kulawa da labaran uillar annoba ta hanyar samun labara da ɗumi-ɗuminsu duk bayan sati biyu daga tim mai kula da annobar. Shugabanci: Mambobin jihohin sun fahimci amfani da buƙatuwar samun labaran ɓullar annobar ta hanyar ɗaukar matakai bisa shawarwarin da aka yanke baya-bayan nan, ta hanyar haɗin kan juna da kuma amsa kiran ɗaukar mataki. Saboda haka, Hukumar Lafiya ta Duniya na ƙoƙarin haɗa kan kafatanin al'ummomi da su faɗaka game da labarin ɓullar annobar cutar COVID-19 da kuma samar da kayayyakin kulawa da annobar, waɗanda za a iya amfani da su a yanzu da kuma nan gaba a yayin wata annobar. A lokacin ɓullar annobar COVID-19,Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi aiki kafaɗa da kafaɗa da hukumomin Majalisar Ɗinkin Duniya da bangaron masu ilimin kimiyya da 'yan jaridu da kungiyoyin fararan hula da sauran al'umma domin su fahimci halin da ake ciki da nufin haɗin gwiwa wajen samar da saƙonni game da lafiya da kuma ɗaukar matakai game da buƙatun al'umma. Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi aiki da malaman manyan makarantu domin samar da binciken lafiya da nufin samar da hanyoyin kulawa da annaobar da kuma ƙwararru domin bayar da horo wajen kulawa da annobar. Hukumar Lafiya ta Duniya ta ɗauki gaɓaran samar da ingantattun labarai game da lafiya da samar da hanyoyin tin karar gurɓatattan labarai ga mutanen duniya. Bayan wannan lokacin ana buƙatar aiki tuƙuru don inganta fahimtar girman bayyana ɓullar annaba da irin tasirin da salon da aka yi amfani da shi wajen alkinta bayanan don samar da sababbun kayan aiki domin sauran ƙasashe.","Kukuza uelewa wa ushauri wa wataalam wa hatari na afya Kujenga uwezo wa kukabiliana na taarifa potofu Kushirikisha na kuwezesha jamii kuchukua hatua chanya Jiandikishe kwa Infodemic Management News Flash ili kupokea sasisho za hivi punde za kila wiki mbili kutoka kwa timu. Uongozi: Nchi Wanachama zimetambua umuhimu na haja ya jibu la infodemic kupitia maazimio ya hivi majuzi, kuja pamoja kwa mshikamano na kuitikia wito wa kuchukua hatua. Kwa hivyo, WHO inajenga ushirikiano katika jamii zote ili kukabiliana na janga la UVIKO-19 na inatengeneza zana za nchi za udhibiti wa habari zinazoweza kutumika sasa na kwa taarifa za baadaye. Wakati wa janga la UVIKO-19, WHO imefanya kazi na familia ya Umoja wa Mataifa, sekta ya teknolojia, vyombo vya habari, mashirika ya kiraia na jumuiya nyingine zinazokuza ili kuelewa matatizo, kutayarisha ujumbe, kupanua ufikiaji wa taarifa za afya, na kujibu mahitaji ya habari. WHO pia imefanya kazi na wasomi kuunda ajenda ya utafiti wa afya ya umma kwa usimamizi wa infodemiki, na pamoja na kikundi tofauti cha wataalam ili kuunda mfumo wa umahiri na mafunzo katika usimamizi wa habari. WHO inatetea ufikiaji wa wote kwa taarifa za afya zinazoaminika, na kujenga uwezo wa kukabiliana na taarifa potofu kwa watu duniani kote. Wakati huo huo, juhudi zaidi zinahitajika ili kuelewa vyema ukubwa wa infodemiki, na athari za mikakati inayotumiwa kuidhibiti, ili kutengeneza zana mpya za nchi.","Ìpolongo níní òye ewu àti ìmọ̀ràn alámọ̀já ìlera. Níní agbára lórí ìròyìn Níní àjọṣepọ̀ àti pípèsè àtìlẹ́yìn fún àwọn àwùjọ láti gbé ìgbésẹ̀ dídára. Ṣé alábàápín Infodemic Management Newst Flash láti máa gba àwọn ìmúdójú-ìwọ̀n ẹ̀ẹ̀mejì lọ́sẹ̀ láti ọwọ́ ikọ̀ náà. Ìdarí: Àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ ti ṣe ìdámọ̀ àǹfààní àti pàtàkì èsì ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn nípa àwọn ọ̀nà àbáyọ bágbàmu, ìdarapọ̀ ní ìṣọ̀kan àti fífèsì sí ìpè fún àwọn ìgbésẹ̀. Nítorí náà, WHO ń ṣẹ̀dá ìbáṣepọ̀ káàkiri àwọn àwùjọ láti fèsì sí ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn lórí COVID-19 bẹ́ẹ̀ sì ni wọn ń ṣe àgbékalẹ̀ àwọn irinṣẹ́ orílẹ̀ èdè fún ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn tí ó ṣe é ṣàmúlò nísinsìnyí àti fún ọjọ́ iwájú ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn. Lásìkò àjàkálẹ̀ COVID-19, Àjọ Ìlera Àgbáyé ti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn ẹbí UN, ẹ̀ka ìmọ̀ ẹ̀rọ, ilé-iṣẹ́ ìròyìn, àjọ àwùjọ àti àwọn àwùjọ mìíràn tí wọ́n lẹ́nu láti lóye àwọn ìṣòro, kí wọn sí jùmọ̀ ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìfiráńṣẹ́, ṣe ìmúgbòòrò níní àǹfààní sí ìròyìn ìlera, àti ìfèsì sí àlàyé tí àwọn àwùjọ nílò. Àjọ Ìlera Àgbáyé tún ti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn oníṣẹ́ akadá láti ṣe àgbékalẹ̀ ètò ìwádìí ìlera àwùjọ fún àkóso ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn, àti pẹ̀lú oríṣiríṣi àwọn ẹgbẹ́ alámọ̀já láti ṣe àgbékalẹ̀ ìhun ìlóye àti àwọn ìdanilẹ́kọ̀ọ́ lórí àkóso ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn. Àjọ Ìlera Àgbáyé ń ṣe agbátẹrù níní àǹfààní káríayé sí ìròyìn ìlera tí ó ṣe é gbáralé, àti níní agbára lórí ìròyìn asinilọ́nà fún àwọn ènìyàn káàkiri àgbáyé. Ní àsìkò kan náà, ó nílò akitiyan sí i láti lóye nípa ìwọ̀n ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn dáadáa, àti ipa àwọn ọgbọ́n tí wọ́n ń lò láti ṣàkóso rẹ̀, láti ṣẹ̀dá àwọn irinṣẹ́ tuntun fún àwọn orílẹ̀ èdè.","Ukuthuthukisa ukuqonda ngezeluleko zengcuphe nezezempilo Ukwakha ukuqina olwazini olungamanga Ukubandakanya kanye nokunika imiphakathi amandla ukuze ithathe izinyathelo eziqondile Bhalisela i-Infodemic Management News Flash ukuze uthole izibuyekezo zakamuva zamaviki amabili ezivela eqenjini. Ubuholi: Amazwe Angamalungu abone ukubaluleka nesidingo sempendulo ye-infodemic ngezinqumo zakamuva, ngokuhlangana ndawonye futhi aphendule izicelo zezenzo. Ngakho-ke, iWHO yakha ubudlelwano kuyo yonke imiphakathi ukuze iphendule kulwazi lweCOVID-19 futhi ithuthukisa amathuluzi ezwe okulawulwa kwe-infodemic angasetshenziswa manje nasezindaweni ezizayo ze-infodemics. Ngesikhathi sobhubhane lweCOVID-19, iWHO isebenze nabe-UN, umkhakha wezobuchwepheshe, abezindaba, izinhlangano zomphakathi kanye neminye imiphakathi ekhulisayo ukuqonda okukhathazayo, ukuhlanganisa imiyalezo, ukwelula ukufinyelela kolwazi lwezempilo, kanye nokusabela ezidingweni zolwazi imiphakathi. IWHO iphinde yasebenza nezifundiswa ukuthuthukisa i-ajenda yocwaningo lwezempilo yomphakathi yokuphathwa kwe-infodemic, kanye neqembu elihlukahlukene lochwepheshe ukuthuthukisa uhlaka lwamakhono nokuqeqeshwa ekuphathweni kwe-infodemic. IWHO ilwela ukufinyelela emhlabeni wonke olwazini lwezempilo oluthembekile, futhi yakhela ukuqina ekwazisweni okuyiphutha kwabantu emhlabeni wonke. Ngesikhathi esifanayo, imizamo eyengeziwe iyadingeka ukuze kuqondwe kangcono izinga le-infodemic, kanye nomthelela wamasu asetshenziswayo ukulilawula, ukuze kwakhiwe amathuluzi amasha emazweni." +"እንደ አፍሪካ ኢንፎዴሚክ ምላሽ አሊያንስ ባሉ ክልላዊ አውታረ መረቦች አማካኝነት የዓለም ጤና ድርጅት እየተሻሻለ ለሚመጣው የጤና ድንገተኛ ኢንፎዴሚክ ምላሽ ተለዋዋጭ ፍላጐቶችን ለማሟላት አዳዲስ አቀራረቦችን እያበረታታ ነው። ይህ ለቀጣይ ትብብሮች እንዲሁም ለጤና ስጋቶች ዝግጁነት እና ቀደም ብሎ ማወቁን ለማሻሻል መሠረትን እየሰጠ ነው። ምርምር & ግኝት የ ኢንፎዲሚዮሎጂ ን ሳይንሳዊ ስርአትን ለማጠናከር በመላው ህብረተሰብ ውስጥ ከሚገኙ አጋሮች ጋር በመተባበር ላይ ይገኛል። ዓላማው የጤና ባለሥልጣናት እና ማህበረሰቦች በኢንፎዴሚክስ የተከሰቱትን ጐጂ ውጤቶች ለመከላከል እና ለማሸነፍ ሊጠቀሙባቸው የሚችሉ ዘላቂ መሣሪያዎችን መገንባት እና ማቅረብ ነው። በአጋርነት አማካኝነት የዓለም ጤና ድርጅት ዲጂታል አቅሞችን ለማጐልበት እና ከፍተኛ ዲጂታል እና የጤና መሰረተ-ትምህረቶችን ለማጐልበት፣ የተሳሳተ መረጃን የመቋቋም አቅም ለመገንባት እና ማህበረሰቦችን በአስተማማኝ የጤና መረጃ ለመድረስ ማህበራዊ የክተባ መመሪያዎችን ለማቅረብ ይሠራል። ከእነዚህ ግኝቶች መካከል ጥቂቶቹ የሚከተሉት ናቸው፦ የኢንፎዴሚክስን በተሻለ ለመረዳት፣ ለመለካት እና ምላሽ ለመስጠት በምርምር ውስጥ የት መዋዕለ ንዋይ ማፍሰስ እንደሚቻል መመሪያ የሚሰጥ የሕዝብ ጤና ምርምር አጀንዳ ማዘጋጀት ሰዎች ጥሩ የጤና ምርጫዎችን ለማድረግ የሚያስፈልጋቸውን መረጃ እንዳያገኙ የሚያግዱ እየጨመሩ ያሉ ትረካዎችን እና"" የመረጃ ክፍተቶችን"" በፍጥነት ለመለየት የጤና ባለሥልጣናትን ለመርዳት በ ሰውሰራሽ ልህቀት (ኤአይ) የተደገፈ የቅድመ ምላሽ እና ማህበራዊ የማዳመጥ መሣሪያ ጆሮዎች( EARS)ን ማቋቋም። ከኢንፎዴሚክ ጋር የተያያዙ የመስመር ላይ የውይይት ዘይቤዎችን ለመለየት እና ለመረዳት በየሳምንቱ በይፋ የሚገኙ ማህበራዊ እና የዜና ሚዲያዎችን፣ የድር ትንታኔዎችን እና የመስመር ላይ የፍለጋ መረጃዎችን ማጠናቀር","Through regional networks, such as the Africa Infodemic Response Alliance, WHO is fostering new approaches to meet changing needs for an evolving health emergency infodemic response. This is providing a foundation for further collaborations to also improve preparedness and early detection of emerging and resurgent health threats. Research & innovation WHO is working with partners across society to strengthen the scientific discipline of infodemiology. The purpose is to build and deliver sustainable tools that health authorities and communities can use to prevent and overcome the harmful impacts caused by infodemics. Through partnerships, WHO works to bolster digital capabilities and leverage social inoculation principles to foster higher digital and health literacy, build resilience to misinformation, and deliver innovative ways to reach communities with reliable health information. Here are a few of those innovations: Developing a public health research agenda that provides guidance for where to invest in research to better understand, measure and respond to infodemics Establishing EARS, an early AI-supported response and social listening tool to help health authorities quickly identify rising narratives and “information voids” that interfere with people getting the information they need to make good health choices Running a weekly aggregate of publicly available social and news media, web analytics and online search data to identify and understand online infodemic-related conversation patterns","Ta hanyar haɗin gwiwar sassan duniya kamar Afirka bayanan ɓullar annaba da hanyar fiskan tar ta a dunƙule, Hukumar Lafiya ta Duniya ta ɗauki ragamar kawo wani tsari don cimma muradun kawo ɗaukin gaggawa ga bayanan annobar. Wannan zai ƙara ƙarfafa haɗin gwiwa da inganta shirin da kuma saurin gano sake ɓullar barazanar lafiya. Bincike da ƙirkira Hukumar Lafiya ta Duniya tana aiki tareda sauran ƙungiyoyi na dukkan al'ummai don ƙarfafa ilimin kimiyyar yaɗa bayanan barkewar annoba. Manufar ita ce samar da tsari mai ɗorewa, wanda shugabanni kiwon lafiya da al'umma za su iya amfani da shi domin kariwa da fin ƙarfin mummunan tasirin da bayanan ɓullar annoba kan iya haifarwa. Ta hanyar haɗin gwiwaHukumar Lafiya ta Duniya na aiki don haɓaka hanyoyin sadarwa na zamani ta hanyar inganta ilimin kiwon lafiya ta kwamfuta da gina hanyar daƙ ile labarun ƙarya da samar da hanyoyi isar da saƙ o zuwa ga al'umma da bayanai masu inganci. Ga kaɗan daga cikin waɗannan hanyoyin: Samar da manufofin bincike a kan kiwon lafiyar al'umma wanda zai samar da jagorancin da za a saka yi bincike don kyautata fahimta da auna yadda mutane ke ɗaukar labaran ɓullar annoba. Samar da hanyar hanyar sadar da bayanan lafiya da nufin taimaka wa hukumomin lafiya game da bayanan ƙarya da ke shinge mutane daga samun bayanan da suke buƙata domin zaɓin ingantacciyar lafiya. Duk mako za a samar da jimillar bayanan da ke yawo ka kafafen sada zumunta da na yaɗa labarai da sauransu don fayyacewa da fahimtar bayanan da ke da alaƙa da salon tattauna bayanan ɓullar annoba.","Kupitia mitandao ya kikanda, kama vile Muungano wa Africa Infodemic Response Alliance, WHO inakuza mbinu mpya ili kukidhi mahitaji yanayobadilika ya majibu ya dharura ya dharura ya afya. Hili linatoa msingi wa ushirikiano zaidi ili kuboresha utayarishaji na ugunduzi wa mapema wa matishio ya kiafya yanayojitokeza na yanayojitokeza tena. Utafiti na uvumbuzi WHO inafanya kazi na washirika katika jamii ili kuimarisha taaluma ya kisayansi ya infodemiolojia. Madhumuni ni kujenga na kutoa zana endelevu ambazo mamlaka za afya na jumuiya zinaweza kutumia ili kuzuia na kuondokana na athari mbaya zinazosababishwa na infodemiki. Kupitia ushirikiano, WHO inafanya kazi ili kuimarisha uwezo wa kidijitali na kutumia kanuni za chanjo ya kijamii ili kukuza ujuzi wa juu zaidi wa kidijitali na afya, kujenga uwezo wa kukabiliana na taarifa potofu, na kutoa njia bunifu za kufikia jamii na taarifa za kuaminika za afya. Hapa ni baadhi ya ubunifu huo: Kutengeneza ajenda ya utafiti wa afya ya umma ambayo hutoa mwongozo wa mahali pa kuwekeza katika utafiti ili kuelewa vyema, kupima na kujibu infodemiki Kuanzisha EARS, jibu la mapema linaloungwa mkono na AI na zana ya kusikiliza kijamii ili kusaidia mamlaka za afya kutambua haraka masimulizi yanayoongezeka na ""mabaki ya habari"" ambayo yanaingilia watu kupata taarifa wanayohitaji ili kufanya uchaguzi mzuri wa afya. Kuendesha mkusanyiko wa kila wiki wa vyombo vya habari vya kijamii na habari vinavyopatikana hadharani, uchanganuzi wa wavuti na data ya utafutaji mtandaoni ili kutambua na kuelewa mifumo ya mazungumzo ya mtandaoni inayohusiana na infodemiki.","Nípasẹ̀ àwọn ìsàsopọ̀ ��lẹ́kùnjẹkùn, gẹ́gẹ́ bí Africa Infodemic Response Alliance, WHO ń polongo àwọn ìlànà tuntun láti yanjú àwọn ìṣòro tí ó ń yọjú fún èsì ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn ìlera pàjáwìrì tí ó ń yí padà. Èyí ń pèsè ìpìlẹ̀ fún àjọṣepọ̀ síwájú sí i láti mú ìdàgbàsókè bá ìgbáradì àti ìtètè ṣe ìdámọ̀ àwọn ewu ìlera tí wọ́n ń yọjú tàbí farahàn lóorekóòrè. Ìwádìí & àrà ọ̀tun WHO n ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ káàkiri àwùjọ láti ṣe ìrónilágbára fún iṣẹ́ ìmọ̀ sáyẹ́ńsì ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn. Èròǹgbà náà ni láti ṣẹ̀dá àti láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn irinṣẹ́ kánrinkése tí àwọn aláṣẹ ìlera àti àwùjọ lè ṣàmúlò láti dènà àti láti borí àwọn ipa tí ó léwu tí ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn ń fà. Nípasẹ̀ àwọn ìbáṣepọ̀, WHO ń ṣiṣẹ́ láti mú ìgbéga bá akitiyan orí ẹ̀rọ arit láti ṣàmúlò àwọn ọgbọ́n àjẹsára awjkot láti mú ìgbéga bá ìmọ̀ ìmọ̀-ẹ̀rọ àti ìlera, àgbékalẹ̀ agbára lórí ìròyìn asinilọ́nà, àti ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ọ̀nà àrà ọ̀tun láti kàn sí àwọn àwùjọ pẹ̀lú ìròyìn ìlera aṣeégbáralé. Díẹ̀ lára àwọn àrà ọ̀tun wọ̀nyẹn nìyí: Ṣíṣe àgbékalẹ̀ ètò ìwádìí ìlera àwùjọ tí ó pèsè ìtọ́ni fún ibi tí ó yẹ láti dókòwò nínú ìwádìí láti túbọ̀ lóye, díwọ̀n àti fèsì sí ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn. Ṣíṣe àgbékalẹ̀ EARS, èsì aṣàmúlò-Ìmọ̀ ẹ̀rọ Àtọọ́dá ìsáájú kan àti irinṣẹ́ ìfetísí-àwùjọ láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn aláṣẹ ètò ìlera láti tètè ṣe ìdámọ̀ àwọn ìròyìn tí ó ń jáde àti ""àlàfo ìròyìn"" tí ó ń kojú kí àwọn ènìyàn gba ìròyìn tí wọ́n nílò láti ṣe àwọn ìpinnu ìlera tí ó dára. Ṣíṣe àgbéjáde àwọn ìròyìn àwùjọ àti ilé iṣẹ́ ìròyìn tí wọ́n wà láwùjọ lọ́sọ̀ọ̀ṣẹ̀, ìyànnàná ọjọ́ òpó ìtakùn àti èsì ìwífun-àlàyé orí ẹ̀rọ láti se ìdámọ̀ àti ìlóye àwọn ìhun ìjíròrò ajẹmọ́ ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn orí ẹ̀rọ.","Ngokusebenzisa amanethiwekhi esifunda, afana ne-Africa Infodemic Response Alliance, iWHO ikhuthaza izindlela ezintsha zokuhlangabezana nezidingo eziguqukayo zempendulo yolwazi oluphuthumayo lwezempilo oluvelayo. Lokhu kunikeza isisekelo sokusebenzisana okwengeziwe ukuze kuphinde kuthuthukiswe ukulungela nokutholwa kusenesikhathi kwezinsongo zezempilo ezivelayo neziphinde zivuke. Ucwaningo nokusungula IWHO isebenza nozakwethu kuwo wonke umphakathi ukuqinisa isiyalo sesayensi se-infodemiology. Inhloso ukwakha nokuletha amathuluzi asimeme iziphathimandla zezempilo kanye nemiphakathi engawasebenzisa ukuze kuvinjelwe futhi kunqobe imithelela eyingozi ebangelwa i-infodemics. Ngobambiswano, iWHO isebenzela ukuqinisa amakhono edijithali futhi isebenzise izimiso zokugonywa komphakathi ukuze kukhuthazwe ulwazi oluphakeme lwedijithali nezempilo, ukwakha ukukhuthazela olwazini olunganembile, nokuletha izindlela ezintsha zokufinyelela imiphakathi ngolwazi oluthembekile lwezempilo. Nazi ezimbalwa zalezo zinto ezintsha: Ukuthuthukisa i-ajenda yocwaningo lwezempilo emphakathini ehlinzeka ngesiqondiso sokuthi ungatshala kuphi ocwaningweni ukuze uqonde kangcono, ulinganise futhi uphendule ku-infodemics Ukusungula i-EARS, impendulo yokuqala esekelwa yi-AI kanye nethuluzi lokulalela lomphakathi ukusiza iziphathimandla zezempilo zihlonze ngokushesha ukulandisa okukhulayo kanye ""nolwazi olungenalwazi"" oluphazamisa abantu ukuba bathole ulwazi oludingekayo ukuze benze izinqumo ezinhle zezempilo. Ukusebenzisa inhlanganisela yamasonto onke yemithombo yezokuxhumana etholakala esidlangalaleni nezindaba, izibalo zewebhu kanye nedatha yosesho lwe-inthanethi ukuze uhlonze futhi uqonde amaphethini ezingxoxo eziphathelene nolwazi lwe-inthanethi" +የተሳሳተ መረጃ ሊያድግ የሚችልበትን ሥነ-ምህዳር በተሻለ ለመረዳት የዕይታ አውታረ መረብ ትንታኔዎችን ማካሄድከ 200 በላይ ንቁ የኮቪድ-19 እውነታ-ማረጋገጫ ቡድኖችን በማከማቸት ከ40 በላይ በሆኑ ቋንቋዎች ከኮቪድ-19 ጋር የተያያዙ ጥያቄዎችን ማረጋገጥ የተሳሳተ መረጃ እና የተሳሳተ መረጃ ስርጭትን ወቅታዊ ሁኔታ ለመገምገም ኤአይ ላይ የተመሰረተ የመረጃ ወረርሽኝ መመልከቻን ማጣራት። የኢንፎዴሚዮሎጂን እድገት ለማራመድ የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፉን ማህበረሰብ በየጊዜው ለጉባኤዎች በመሰብሰብ በኢንፎዴሚክ አያያዝ ርዕሰ ጒዳዮች ላይ ወደፊት የሚሄዱ መንገዶችን ለመወ��የት እና ለማቀድ ይፈልጋል.,"Conducting visual network analyses to better understand the ecosystems where misinformation is able to thriveEstablishing a repository of ~200 active COVID-19 fact-checking groups that verify COVID-19 related claims in more than 40 languages Refining an AI-based infodemic observatory to assess the current status of misinformation and disinformation diffusion To advance progress on infodemiology, WHO regularly convenes the global community for conferences to discuss and chart ways forward on infodemic management topics.","Tsettsefe bayanan hotuna da nufin ƙara fahimtar yanayin zamantakewa, inda yaɗa labaran ƙarya ka iya yaɗuwa. da tanadar wani rumbu 200 na cutar COIVD-19 wanda za su iya tantance iƙirarin kamuwa da cutar COVID-19 a fiye da harsuna guda dari 400. Sake salon amfani da hikimar kwamfuta wajen kimanta matasayin bayanan ƙaryar da ake da su a yanzu da kuma yadda ake yaɗa su. Domin haɓaka ci gaban salon yaɗa labaran ɓullar cutar, Hukumar Lafiya ta Duniya na haɗ a taron ƙasashen duniya don tattaunawa a kan maudu'an da suka danganci bayanan ɓullar annoba.","Kufanya uchanganuzi wa mtandao unaoonekana ili kuelewa vyema mifumo ikolojia ambapo taarifa potofu zinaweza kustawiKuanzisha hazina ya vikundi 200 vinavyofanya ukaguzi wa ukweli wa UVIKO-19 ambavyo vinathibitisha madai yanayohusiana na UVIKO-19 katika zaidi ya lugha 40. Kuboresha uchunguzi wa infodemiki unaotegemea AI ili kutathmini hali ya sasa ya habari potofu na uenezaji wa habari potofu. Ili kuendeleza maendeleo kuhusu infodemiolojia, WHO huita mara kwa mara jumuiya ya kimataifa kwa ajili ya mikutano ili kujadili na kupanga njia za kuendeleza mada za usimamizi wa infodemiki.","Ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìyànnàná ìsàsopọ̀ aṣeérí láti tjbot lóye àwọn ètò àwùjọ níbi tí ìròyìn asinilọ́nà ti lè gbilẹ̀Ṣíṣe àgbékalẹ̀ ibi ìpamọ́ ~àwọn ẹgbẹ́ aṣèwádìí òtítọ́ ìròyìn COVID-19 200 tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ tí wọ́n ń wádìí òtítọ́ àwọn àhesọ tí wọ́n jẹmọ́ COVID-19 ní ó lé ní àwọn èdè 40. Ṣíṣe ìsọdọ̀tun ìwòye ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn aṣàmúlò-Ìmọ̀-Àtọọ́dá láti ṣàyẹ̀wò ipò ìròyìn asinilọ́nà àti ìtànkálẹ̀ ìròyìn àmọ̀ọ́mọ̀ gbé kalẹ̀ láti sini lọ́nà. Láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìgbéga lórí ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn, WHO ń ṣe àkójọ àwùjọ àgbáyé fún àwọn àpérò lóorekóòrè láti jíròrò àti láti yàwòrán àwọn kmat àbáyọ lórí àwọn àkòrí àkóso ìtànká ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn.","Ukuhlaziya okubonwayo kwenethiwekhi ukuze kuqondwe kangcono ama-ecosystems lapho ulwazi olunganembile lukwazi khona ukuchuma kusungulwa inqolobane yamaqembu angu-200 asebenzayo ahlola okuyiqiniso ngeCOVID-19 aqinisekisa izimangalo ezihlobene n-COVID-19 ngezilimi ezingaphezu kuka-40. Ukucwenga i-AI-based infodemic observatory ukuze kuhlolwe isimo samanje solwazi olungelona iqiniso kanye nokusatshalaliswa kwalo Ukuthuthukisa inqubekelaphambili ku-infodemiology, iWHO ivame ukubiza umphakathi womhlaba wonke ukuze kube nezingqungquthela ukuze kuxoxwe futhi kuhlelwe izindlela zokuya phambili ngezihloko zokuphathwa kwe-infodemic." +"ዓለም አቀፍ የጤና ደንቦች አጠቃላይ እይታ - የበሽታ ወረርሽኞችና ሌሎች ከባድ የሕዝብ ጤና አደጋዎች ብዙውን ጊዜ ያልተጠበቁና የተለያዩ ምላሾችን የሚጠይቁ ቢሆኑም የዓለም አቀፉ የጤና ደንብ (2005) (አይኤችአር) አገሮች ድንበሮችን የመሻገር አቅም ያላቸውን የሕዝብ ጤና ሁኔታዎችና ድንገተኛ አደጋዎች በመፍታት ረገድ ያላቸውን መብትና ግዴታ የሚገልጽ ዋና ዋና የሕግ ማዕቀፍ ያቀርባል። አይኤችአር 194 የዓለም ጤና ድርጅት አባላትን ጨምሮ በ196 አገሮች ላይ በሕግ አስገዳጅ የሆነ የዓለም አቀፍ ሕግ መሣሪያ ነው። አይኤችአር ያደገው በአንድ ወቅት አውሮፓን ተቆጣጥሮ ለነበረበት አደገኛ ወረርሽኝ ምላሽ በሰጠበት ወቅት ነው። የሕዝብ ጤና ክስተቶችን ሪፖርት የማድረግ ግዴታን ጨምሮ ለአገሮች መብቶችን እና ግዴታዎችን ይፈጥራሉ። ደንቦቹ አንድ የተወሰነ ክስተት"" የሕዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ አለም አቀፋዊ ትኩረት"" መሆኑን ወይም አለመሆኑን ለመወሰን የሚያስችሉ መስፈርቶችን ያቀርባሉ። በተመሳሳይ ጊዜ በተሰየሙ የመግቢያ ነጥቦች ላይ ጨምሮ ለክትትልና ምላሽ ለመስጠት ዋና አቅሞችን ለማቋቋም እና ለማቆየት አይኤችአር አገራት ከዓለም ጤና ድርጅት ጋር ለመግባባት ብሔራዊ አይኤችአር የትኩረት ነጥብ እንዲቀር��� ይጠይቃል። ተጨማሪ ድንጋጌዎች እንደ የዓለም አቀፍ ትራፊክ የሚያስፈልጉ የጤና ሰነዶች ያሉ ዓለም አቀፍ የጉዞ እና የትራንስፖርት ዘርፎችን ይመለከታሉ። በመጨረሻም አይኤችአር ከግል መረጃ አያያዝ ጋር በተያያዘ የተጓዦች እና የሌሎች ሰዎች መብቶችን ለመጠበቅ አስፈላጊ የጥንቃቄ እርምጃዎችን ያስተዋውቃል፣ በመመሪያው መሠረት የጤና እርምጃዎችን በሚተገበሩበት ጊዜ በመረጃ ላይ የተመሰረተ ስምምነት እና አድልዎ አለማድረግ። አፈጻጸም: አይኤችአር የማስፈጸም ኃላፊነት ደንቦቹ በሚያስገድዷቸው በሁሉም የፓርቲዎች ግዛቶች እና በ አለም ጤና ድርጅት ላይ ነው።","International Health Regulations Overview: While disease outbreaks and other acute public health risks are often unpredictable and require a range of responses, the International Health Regulations (2005) (IHR) provide an overarching legal framework that defines countries’ rights and obligations in handling public health events and emergencies that have the potential to cross borders. The IHR are an instrument of international law that is legally-binding on 196 countries, including the 194 WHO Member States. The IHR grew out of the response to deadly epidemics that once overran Europe. They create rights and obligations for countries, including the requirement to report public health events. The Regulations also outline the criteria to determine whether or not a particular event constitutes a “public health emergency of international concern”. At the same time, the IHR require countries to designate a National IHR Focal Point for communications with WHO, to establish and maintain core capacities for surveillance and response, including at designated points of entry. Additional provisions address the areas of international travel and transport such as the health documents required for international traffic. Finally, the IHR introduce important safeguards to protect the rights of travellers and other persons in relation to the treatment of personal data, informed consent and non-discrimination in the application of health measures under the Regulations. Implementation: The responsibility for implementing the IHR rests upon all States Parties that are bound by the Regulations and on WHO.","Dokokin Kula da Lafiya na Duniya Taƙaitawa: A yayin da yaɗuwar cututtuka da sauran haɗuran da kan fuskanci lafiyar al'umma waɗanda ba a iya harsashen su kuma suke buƙatar ɗauki, Dokokin Kula da Lafiya na Duniya sun samar da ƙa'idoji da suka fayyace 'yanci da haƙƙin ƙasashe wajen kula da lafiyar al'umma na gaggawa da za a iya ƙetare iyakar ƙasashe. Dokokin Kula da Lafiya na Duniya dokoki ne suka hau kan ƙasashe 196, waɗanda suka haɗa da mambobin ƙasashe da cikin Hhukumar Lafiya ta Duniya. Dokokin Kula da Lafiya na Duniya sun samu ne sakamakon babbar annibar da ta taɓa aukuwa a Turai. Sun samar da 'yanci da haƙƙi ga ƙasashe wanda ya haɗa da buƙatar samar da rahoton kiwon lafiyar al'umma. Haka kuma dokokin sun zayyana hanyoyin tantancewa ko wani abu na haɗari ga ɗaukacin lafiyar al'umma mutanen duniya. Haka kuma, Dokokin Kula da Lafiya na Duniya za su wakilta cibiyar tuntuɓa ta ƙasa don tattaunawa da Hukumar Lafiya ta Duniya da nufin kafawa da tabbatar da damar da suke da ita na iya yin tsinkaye da kawo ɗauki da ba da rahoto da ma da samar da haryar shiga. Ana kuma buƙatar a ƙara tunkarar ɓangarorin sufuri na duniya kamar takardun lafiyar da ake buƙata don tafiye tafiye na ƙasa da ƙasa. Daga ƙarshe, Dokokin Kula da Lafiya sun samar da muhimman abubuwa da za su kare 'yancin masu tafiye-tafiye da sauran mutane da ke da nasaba duba bayanan mutum da amincewa a ɗauki bayanan da rashin nuna wariya wajen amfani da matakan kare lafiya ƙarƙashin dokakin. Aiwatarwa: Alhakin zartar da Dokokin Kula da Lafiya na Duniya na wuyan dukkan ƙasashen da ke ƙarkashinta da kuma Hukumar Lafiya ta Duniya.","Kanuni za Afya za Kimataifa Muhtasari: Ingawa milipuko ya magonjwa na hatari nyingine kubwa za afya ya umma mara nyingi hazitabiriki na zinahitaji majibu mbalimbali, Kanuni za Afya za Kimataifa (2005) (IHR) hutoa mfumo mkuu wa kisheria unaofafanua haki na wajibu wa nchi katika kushughulikia matukio ya afya ya umma na dharura ambazo zina uwezo wa kuvuka mipaka. IHR ni chombo cha sheria za kimataifa ambacho kinalazimisha kisheria nchi 196, zikiwemo Nchi 194 Wanachama wa WHO. IHR ilikua kutokana na mwitikio wa magonjwa hatari ya mlipuko ambayo hapo awali yalitawala Ulaya. Huunda haki na wajibu kwa nchi, ikijumuisha hitaji la kuripoti matukio ya afya ya umma. Kanuni hizo pia zinabainisha vigezo vya kuamua kama tukio fulani linajumuisha ""dharura ya afya ya umma inayohusika kimataifa"". Wakati huo huo, IHR inazitaka nchi kuteua Mahali pa Kitaifa ya IHR kwa ajili ya mawasiliano na WHO, ili kuanzisha na kudumisha uwezo wa kimsingi wa ufuatiliaji na majibu, ikijumuisha katika maeneo yaliyoainishwa ya kuingia. Masharti ya ziada yanashughulikia maeneo ya usafiri na usafiri wa kimataifa kama vile hati za afya zinazohitajika kwa trafiki ya kimataifa. Hatimaye, IHR inatanguliza ulinzi muhimu ili kulinda haki za wasafiri na watu wengine kuhusiana na data ya matibabu ya kibinafsi, ridhaa iliyoarifiwa na kutobagua katika utumiaji wa hatua za afya chini ya sheria. Utekelezaji: Jukumu la kutekeleza IHR ni la Nchi Wanachama zote ambazo zinafungwa na Kanuni na WHO.","Ìlànà Ìlera Àgbáyé Ìsọnísókí: Nígbà tí àwọn ìbújáde àìsàn àti àwọn ewu ìlera ńlá àwùjọ mìíràn kì í ṣe sọ tẹ́lẹ̀ tí wọ́n sì pè fún àwọn onírúurú èsì, Ìlànà Ìlera Àgbáyé (2005) (IHR) pèsè ìhun òfin alásopọ̀ tí ó sọ ẹ̀tọ́ àti ojúṣe àwọn orílẹ̀ èdè lórí àmójútó àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera àti pàjáwìrì tí wọ́n lè kọjá láti orílẹ̀ èdè sí orílẹ̀ èdè. IHR jẹ́ irinṣẹ́ òfin àgbáyé tí ó ń so orílẹ̀ èdè 196 papọ̀, tí ó fi mọ́ àwọn orílẹ̀ èdè 194 tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ WHO. IHR dìdelẹ̀ láti ara èsì àwọn àjàkálẹ̀ àrùn tí wọ́n fìgbà kan ràn káàkiri Europe. Wọ́n ń ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ẹ̀tọ́ àti ojúṣe fún àwọn orílẹ̀ èdè, tí ó fi òté láti ròyìn àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera àwùjọ. Àwọn Ìlànà náà ṣe àgbékalẹ̀ òté láti pinnu bóyá ìṣẹ̀lẹ̀ kan jẹ́ ""pàjáwìrì ìlera àwùjọ tí ó kàn gbogbo àgbáyé"" tàbí bẹ́ẹ̀ kọ̀. Ní ìgbà kan náà, IHR pè fún àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àgbékalẹ̀ Ibi Àfojúsùn Orílẹ̀ èdè fún ìbáraẹnisọ̀rọ̀ pẹ̀lú WHO, láti ṣe àgbékalẹ̀ àti àkóso àwọn ipá pàtàkì fún àwọn ìwádìí àti èsì, tí ó fi mọ́ ní àwọn àṣàyàn ẹnu odi. Àwọn àfikún ìpèsè kojú àwọn àgbègbè ìrìnrìnàjò àti ìgbòkègbodò ọkọ̀ lágbàáyé gẹ́gẹ́ bí àwọn ìwé ìlera tí ó yẹ fún àyẹ̀wò lẹ́nu odi káàkiri àgbáyé. Ní ìkádìí, IHR ṣe ìfilọ́lẹ̀ àwọn ìdáàbòbò pàtàkì láti dáàbò bo àwọn ẹ̀tọ́ àwọn arìnrìn-àjò àti àwọn ènìyàn mìíràn ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ìtọ́jú ìwífun-àlàyé ara ẹni, gbígba àṣẹ ìwífún àti àìdẹ́yẹsíni nínú ṣíṣe àmúlò àwọn òté ìlera lábẹ́ àwọn Ìlànà náà. Àmúṣiṣẹ́: Ojúṣe fún ṣíṣe àmúlò IHR dá lórí gbogbo àwọn Ẹgbẹ́ Orílẹ̀ èdè tí àwọn Ìlànà náà dè ó sì dá lórí Àjọ Ìlera Àgbáyé.","Imithetho Yezempilo Yamazwe Ngamazwe Uhlolojikelele: Nakuba ukuqubuka kwezifo kanye nezingozi ezinkulu zezempilo zomphakathi ngokuvamile azibikezeli futhi zidinga uhla lwezimpendulo, i-International Health Regulations (2005) (IHR) ihlinzeka ngohlaka lomthetho oluhlanganisa umphakathi wonke oluchaza amalungelo nezibopho zamazwe ekusingatheni imicimbi yezempilo yomphakathi nezimo eziphuthumayo abanamandla okuwela imingcele. I-IHR iyithuluzi lomthetho wamazwe ngamazwe elibophezela ngokusemthethweni emazweni angu196, kuhlanganisa namazwe angamalungu eWHO ayi194. I-IHR iqale ngokuba yimpendulo kwizifo eziwumshayabhuqe ezake zadlula i-Europe. Bakha amalungelo nezibopho zamazwe, okuhlanganisa nemfuneko yokubika imicimbi yezempilo yomphakathi. Imithethonqubo iphinde yaveza indlela yokunquma ukuthi umcimbi othile uhlanganisa “isimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi esikhathaza amazwe ngamazwe”. Ngesikhathi esifanayo, i-IHR idinga amazwe ukuthi aqoke Indawo ye-IHR Kazwelonke Yezokuxhumana neWHO, ukuze kusungulwe futhi kugcinwe amakhono abalulekile okubhekwa nokusabela, okuhlanganisa nezindawo zokungena ezimisiwe. Izinhlinzeko ezengeziwe zikhuluma ngezindawo zohambo lwamazwe ngamazwe nezokuthutha ezifana nemibhalo yezempilo edingekayo kuthrafikhi yamazwe ngamazwe. Okokugcina, i-IHR yethula izivikelo ezibalulekile zokuvikela amalungelo izihambeli nabanye abantu maqondana nokuphathwa kwedatha yomuntu siqu, imvume enolwazi kanye nokungabandlululi ekusetshenzisweni kwezinyathelo zezempilo ngaphansi kweMithetho. Ukuqaliswa: Isibopho sokuqalisa i-IHR siphezu kwawo wonke Amazwe Ahlangene aboshwe yiMithethonqubo kanye nakuWHO." +ሁሉም ዘርፎቻቸው፣ ሚኒስቴሮቻቸው፣ ደረጃዎቻቸው፣ ባለስልጣናቶቻቸው እና ሠራተኞቻቸው ጨምሮ በአገር አቀፍ ደረጃ የአይ ኤች ዐር ተግባራዊ ለማድረግ መንግሥታት ኃላፊነት አለባቸው። የዓለም ጤና ድርጅት በአይኤችአር አፈጻጸም ውስጥ የማስተባበር ሚና ይጫወታል እንዲሁም ከአጋሮቹ ጋር በመሆን አገራት አቅም እንዲገነቡ ይረዳል። አይኤችአር ሁሉም ሃገራት የሚከተሉትን የማድረግ አቅም እንዲኖራቸው ይጠይቃል: ማወቅ: የክትትል ሥርዓቶች አጣዳፊ የሕዝብ ጤና ክስተቶችን በወቅቱ ማወቅ መቻላቸውን ማረጋገጥ። ይገምግሙ እና ሪፖርት ያድርጉ: የሕዝብ ጤና ክስተትን ለመገምገም እና በዓለም አቀፍ ደረጃ አሳሳቢ የሆነ የሕዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታን ሊፈጥሩ የሚችሉትን በብሔራዊ የአይኤችአር የትኩረት ነጥብ በኩል ለ አለም ጤና ድርጅት ሪፖርት ለማድረግ የ አይኤችአር ቅጥያ 2 ውስጥ ያለውን የውሳኔ መሣሪያ ይጠቀሙ። ምላሽ፦ ለሕዝብ ጤና አደጋና ለድንገተኛ አደጋዎች ምላሽ ስጥ የሀገር ውስጥ አተገባበር ግብ የጤና አደጋዎችን ወደ ጐረቤት ሀገሮች መስፋፋት መገደብ እና አላስፈላጊ የጉዞ እና የንግድ ገደቦችን መከላከል ነው። ዝግጁነት:- የዓለም ጤና ድርጅት የሕዝብ ጤና አደጋዎችን በፍጥነት ለመለየት፣ ለማጣራት እና ምላሽ ለመስጠት አቅም ያላቸውን አገራት በማጠናከር እና በማቆየት ለመደገፍ መሣሪያዎችን፣ መመሪያዎችን እና ስልጠናዎችን ያዘጋጃል እንዲሁም ያቀርባል። የዓለም ጤና ድርጅት የሚሰጠው ድጋፍ እያንዳንዱ አገር የአይኤችአር ግዴታውን እንዲወጣ ለመርዳት በዓለም ጤና ድርጅት የክልል እና የአገር ቢሮዎች በተለዩት ቅድሚያ በሚሰጣቸው ፍላጐቶች ላይ ያተኩራል። ይህም የሚያካትተው -,"Governments are responsible, including all of their sectors, ministries, levels, officials and personnel for implementing IHR at the national level. WHO plays the coordinating role in IHR implementation and, together with its partners, helps countries to build capacities. The IHR require that all countries have the ability to do the following: Detect: Make sure surveillance systems can detect acute public health events in timely matter Assess and report: Use the decision instrument in Annex 2 of the IHR to assess public health event and report to WHO through their National IHR Focal Point those that may constitute a public health emergency of international concern Respond: Respond to public health risks and emergencies The goal of country implementation is to limit the spread of health risks to neighbouring countries and to prevent unwarranted travel and trade restrictions. Preparedness: To support countries in strengthening and maintaining their capacities for ensuring rapid detection, verification and response to public health risks, WHO develops and provides tools, guidance and training. WHO’s support focuses on the priority needs identified by the WHO Regional and Country Offices, in order to help each country meet its IHR commitment. This includes:","Zartar da Dokokin Kula da Lafiya a matakin ƙasa haƙƙin gwamnati ce da duk ɓangarori da suka haɗa da ma'aikatu da ma'aikata. Hukumar Lafiya ta Duniya na taka rawar gani wajen aiwatar da Dokokin Kula da Lafiya na Duniya tare da muƙarrabanta na taimaka wa ƙasashe wajen ƙara masu karsashi. Dokokin Kula da Lafiya na Duniya na buƙatar gaba ɗayan ƙasashe su iya yin waɗanan abubuwa: Bincikowa: Tabbatar da cewa tsarin sa-ido na iya binciko mummunar barazanar kula da lafiya a kan lokaci Kimantawa da bayar da rahoto: Amfani da matakan yanke shawara da ke rataye na 2 na Dokokin Kula da Lafiya na Duniya wajen kimanta kiwon lafiyar al'umma da kuma ba da rahoto zuwa ga Hhukumar Lafiya ta Duniya ta hanyar ginshiƙan dokar waɗanda suke ƙunshi aikin gaggawa a kan lafiyar al'ummar duniya. Ɗaukar mataki: Ɗaukar matakin gaggawa a kan barazanar lafiyar al'umma. Manufar aiwatarwa a ƙasashe ita ce taƙaita yaɗuwar barazanar da ke tunkarar lafiya ga maƙwabtan ƙasase da kuma cire duk wani takunkumi a kan tafiye-tafiye da kasuwanci. shirin ko ta kwana: don taimakawa kasa she wajen karfafa wa da tabbatar da damar su don samun gaggawar tsinkayar,tantacewa da ansa bukatun kare hadurran da shafi lafiyar alumma,ƙungiyar lafiya ta duniya ta tanadi kayan aiki, dokoki da horawa. Tallafin da ƙungiyar lafiya ke bayar wa ya maida hankali akan ababen da ke da matukar mahimmanci wanda identofied ƙungiyar lafiya ta duniya da sauran offishoshin da ke kasashe don taimakawa kowacce kasa ta zartar da kudirinta na IHR. Wannan ya kunshi:","Serikali zinawajibika, ikijumuisha sekta zao zote, wizara, ngazi, maafisa na wafanyakazi katika kutekeleza IHR katika ngazi ya kitaifa. WHO ina jukumu la kuratibu katika utekelezaji wa IHR na, pamoja na washirika wake, husaidia nchi kujenga uwezo. IHR inahitaji kwamba nchi zote ziwe na uwezo wa kufanya yafuatayo: Gundua: Hakikisha kuwa mifumo ya uchunguzi inaweza kugundua matukio ya dharura ya afya ya umma kwa wakati unaofaa Tathmini na uripoti: Tumia chombo cha uamuzi katika Kiambatisho 2 cha IHR kutathmini tukio la afya ya umma na kuripoti kwa WHO kupitia Kituo chao cha Kitaifa cha IHR yale ambayo yanaweza kujumuisha dharura ya afya ya umma ya wasiwasi wa kimataifa. Jibu: Jibu hatari na dharura za afya ya umma Lengo la utekelezaji wa nchi ni kupunguza kuenea kwa hatari za afya kwa nchi jirani na kuzuia vikwazo vya usafiri na biashara visivyohitajika. Kujitayarisha: Ili kusaidia nchi katika kuimarisha na kudumisha uwezo wao kwa ajili ya kuhakikisha ugunduzi wa haraka, uthibitishaji na kukabiliana na hatari za afya ya umma, WHO hutengeneza na kutoa zana, mwongozo na mafunzo. Usaidizi wa WHO unazingatia mahitaji ya kipaumbele yaliyoainishwa na Ofisi za Kanda na Nchi za WHO, ili kusaidia kila nchi kutimiza ahadi yake ya IHR. Hii ni pamoja na:","Àwọn ìjọba yóò kópa, tí ó fi mọ́ àwọn ẹ̀ka, àwọn ìpele ìjọba, àwọn òṣìṣẹ́ ìjọba àti ènìyàn fún ṣíṣe àmúlò IHR ní ìpele orílẹ̀ èdè. WHO ń kópa ìdarí nínú àmúṣiṣẹ́ IHR àti pé, ní àṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ rẹ̀, ó ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ipá. IHR pè fún kí gbogbo àwọn orílẹ̀ èdè ní agbára láti ṣe ìwọ̀nyí: Ìdámọ̀: Rí i dájú pé àwọn ètò àyẹ̀wò lè ṣe ìdámọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera líle àwùjọ ní àsìkò Àyẹ̀wò àti àbọ̀: Ṣe àmúlò irinṣẹ́ ìpinnu inú Annex 2 ti IHR láti ṣàyẹ̀wò ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera àwùjọ kí wọ́n sì jábọ̀ fún Àjọ Ìlera Àgbáyé nípasẹ̀ Ibùdó Àfojúsùn IHR orílẹ̀ èdè tí ó lè fa pàjáwìrì ìlera àwùjọ fún gbogbo àgbáyé. Ìfèsì: Fèsì sí àwọn ewu ìlera àwùjọ àti àwọn pàjáwìrì. Àfojúsùn ìmúṣiṣẹ́ orílẹ̀ èdè náà ni láti fi gbèdéke sí ìtànká ewu ìlera sí àwọn orílẹ̀ èdè àyíká àti láti láti dènà ìrìn-àjò tí kò nílò àti àwọn gbèdéke òwò. Ìgbáradì: Láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀ èdè nínú ìrólágbára àti àkóso àwọn ipá wọn láti rí dájú pé ìdámọ̀ kankan, ìdánilójú àti èsì sí àwọn ewu ìlera àwùjọ wà, Àjọ Ìlera Àgbáyé ṣe àgbékalẹ̀ àti ìpèsè àwọn irinṣẹ́, ìtọ́ni àti ìdanilẹ́kọ̀ọ́. Àtìlẹ́yìn WHO fojúsun àwọn ohun pàtàkì láti ọwọ́ àwọn Ilé-iṣẹ́ WHO Àgbègbè àti orílẹ̀ èdè, láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún orílẹ̀ èdè kọ̀ọ̀kan láti mú ìpinnu IHR rẹ̀ sẹ. Èyí pẹ̀lú:","Ohulumeni banomthwalo wemfanelo, okuhlanganisa yonke imikhakha yabo, iminyango, amazinga, izikhulu nabasebenzi ekusebenziseni i-IHR ezingeni likazwelonke. IWHO idlala indima yokuxhumanisa ekusetshenzisweni kwe-IHR futhi, ngokubambisana nabalingani bayo, isiza amazwe ukuthi akhe amakhono. I-IHR idinga ukuthi wonke amazwe abe nekhono lokwenza lokhu okulandelayo: Thola: Qiniseka ukuthi amasistimu okuqapha angathola izehlakalo zezempilo zomphakathi ezibucayi ngesikhathi esifanele Hlola bese ubika: Sebenzisa ithuluzi lesinqumo eliku-Annex 2 ye-IHR ukuhlola umcimbi wezempilo yomphakathi futhi ubike kuWHO ngeNational IHR Focal Point yabo lezo ezingase zenze isimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi esikhathaza amazwe ngamazwe. Phendula: Phendula ezingozini zezempilo zomphakathi nezimo eziphuthumayo Umgomo wokuqaliswa kwezwe uwukunciphisa ukusabalala kwezingozi zezempilo emazweni angomakhelwane kanye nokuvimbela imingcele yohambo nokuhwebelana engadingekile. Ukulungiselela: Ukweseka amazwe ekuqiniseni nasekugcineni amandla awo okuqinisekisa ukutholwa, ukuqinisekiswa kanye nokusabela ngokushesha ezingozini zezempilo zomphakathi, iWHO ithuthukisa futhi inikeze amathuluzi, isiqondiso nokuqeqeshwa. Ukwesekwa kweWHO kugxile ezidingweni eziseqhulwini ezihlonzwe amaHhovisi Esifunda Nasezwe weWHO, ukuze kusizwe izwe ngalinye lihlangabezane nokuzibophezela kwalo kwe-IHR. Lokhu kuhlanganisa:" +በዋናው መስሪያ ቤት ወይም በክልል ደረጃ የ ዓለም ጤና ድርጅት አይኤችአር የግንኙነት ነጥቦችን መሾም፤ ዓለም አቀፍ የሕዝብ ጤና ክትትል ማካሄድ እና አስፈላጊ የሕዝብ ጤና ክስተቶችን መገምገም፤ የሕዝብ ጤና መረጃን ወደ አባል ሃገራት ማሰራጨት፤ ለአባል ሀገራት የቴክኒክ እርዳታ መስጠት፤ የተሰየሙ የመግቢያ ነጥቦችን ጨምሮ አሁን ያሉትን ብሔራዊ የሕዝብ ጤና መዋቅሮች እና የክትትል እና ምላሽ የመስጠት አቅምን ለመገምገም በሚያደርጉት ጥረት አባል ሃገራትን መደገፍ፤ የአይኤችአር( 2005) አፈጻጸም ክትትል እና መመሪያዎችን ማዘመን፣ እና አስፈላጊ ከሆነ አንድ የተወሰነ ክስተት ዓለም አቀፍ አሳሳቢ የሕዝብ ጤና ድንገተኛ ሁኔታ( ፒኤችእኢአይሲ) መሆኑን ወይም አለመሆኑን ከውጭ ባለሙያዎች ምክር ጋር በመመካከር መወሰን። ፒኤችአይሲ ከታወጀ የዓለም ጤና ድርጅት በእ���ደዚህ ዓይነት ድንገተኛ ሁኔታ ወቅት በአባል አገራት ተግባራዊ የሚሆኑ ወሳኝ የጤና እርምጃዎችን ያዘጋጃል እንዲሁም ይመክራል።,"designating WHO IHR Contact Points at the headquarters or the regional level; conducting global public health surveillance and assessment of significant public health events; disseminating public health information to Member States; offering technical assistance to Member States; supporting Member States in their efforts to assess their existing national public health structures and capacities for surveillance and response, including at designated points of entry; monitoring the implementation of IHR (2005) and updating guidelines; and if required, determining whether or not a particular event constitutes a public health emergency of international concern (PHEIC), with advice from external experts. If a PHEIC is declared, WHO develops and recommends the critical health measures for implementation by Member States during such an emergency.","tsara mahadar ihr a shal kwatar ƙungiyar lafiya ta duniya da sauran matakan offishhoshin yan kuna; kafa tsarin lura da tantance duk wasu harkokin kula da kiwon lafiya masu mahimmnaci a duniya; yada labaran kula da lafiyar alumma na kasashen da ke alaka da ita; hanyar samar da kaimako na kwarewa ga kasashen da ke da alaka da ita; kar fa kasa she da ke da alaka da ita wajen zinmar su ta tattara tsarin kula da lafiyar alumma akan kudirin su na tantace salo da karfin da suke da su lura da response harda inda ake fara shiga tsaren kula da lafiya alumma; kula da salon gudanar da IHR a(2005) da sabunta dokoki da tabbatar da cewa wani nau'in abu na cuta ya isa ya kai matsayin da ya shafi lafiyar alumma kowanda ya shafi kasa shen waje (PHEIC) ta hanyar bin shawar warin kwararrun lfiya a'a in ana bukatar yin hakan. idan an zartar da PHEIC,ƙungiyar lafiya ta duniya ta shirya da bada shawara akan dabarun kula da lafiya masu mahimmanci don kasashen da ke da alaka da ita su zaratar da ita.","kuteua Vituo vya Mawasiliano vya WHO IHR katika makao makuu au ngazi ya mkoa; kufanya ufuatiliaji wa afya ya umma duniani na tathmini ya matukio muhimu ya afya ya umma; kusambaza taarifa za afya ya umma kwa Nchi Wanachama; kutoa msaada wa kiufundi kwa Nchi Wanachama; kusaidia Nchi Wanachama katika juhudi zao za kutathmini miundo na uwezo wao wa kitaifa wa afya ya umma kwa ajili ya ufuatiliaji na majibu, ikijumuisha katika maeneo yaliyoainishwa ya kuingia; ufuatiliaji wa utekelezaji wa IHR (2005) na kuhuisha miongozo; na ikihitajika, kubainisha kama tukio fulani linajumuisha dharura ya afya ya umma ya kimataifa (PHEIC), kwa ushauri kutoka kwa wataalamu kutoka nje. Iwapo PHEIC itatangazwa, WHO hutengeneza na kupendekeza hatua muhimu za kiafya za kutekelezwa na Nchi Wanachama wakati wa dharura kama hiyo.","ṣíṣe àgbékalẹ̀ àwọn Ibùdó Ìkànsí WHO ní olú ilé-iṣẹ́ tàbí ní ìpele Agbègbè; ṣíṣe àyẹ̀wò ìlera àwùjọ káríayé àti àgbéyẹ̀wò àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera àwùjọ pàtàkì; àgbéjáde ìròyìn ìlera àwùjọ fún àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́.; ìpèsè àtìlẹ́yìn ìlànà fún àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́.; ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣàyẹ̀wò àwọn ìhun ìlera àwùjọ orílẹ̀ èdè àti ipá wọn fún àyẹ̀wò àti ìfèsìsí, tí ó fi mọ́ àwọn ẹnu odi àyàsọ́tọ̀.; àmójútó ìmúṣiṣẹ́ IHR (2005) àti ìmúdójú-ìwọ̀n àwọn ìlànà; àti bí ó bá nílò, mímọ̀ bóyá ìṣẹ̀lẹ̀ kan jẹ́ ìlera àwùjọ pàjáwìrì fún àpérò àgbáyé (PHEIC) tàbí bẹ́ẹ̀ kọ́, pẹ̀lú ìmọ̀ràn láti ọwọ́ àwọn alámọ̀já òde. Bí wọ́n bá kéde ìlera àwùjọ pàjáwìrì àgbáyé (PHEIC) kan, WHO ṣètò bẹ́ẹ̀ wọ́n dábàá àwọn òté ìlera pàtàkì fún àmúlò àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ lásìkò pàjáwìrì bẹ́ẹ̀.","ukuqoka Izindawo Zokuthintana zeWHO IHR endlunkulu noma ezingeni lesifunda; ukwenza ukubhekwa kwezempilo yomphakathi emhlabeni jikelele kanye nokuhlolwa kwemicimbi ebalulekile yezempilo yomphakathi; ukusabalalisa ulwazi lwezempilo yomphakathi kumaZwe angamaLungu; ukunikeza usizo lwezobuchwepheshe Kumazwe Angamalungu; ukweseka Amazwe Angamalungu emizamweni yawo yokuhlola izinhlaka kazwelonke zezempilo yomphakathi ezikhona kanye namandla azo okubhekwa nokusabela, okuhlanganisa nezindawo ezimisiwe zokungena; ukuqapha ukuqaliswa kwe-IHR (2005) kanye nemihlahlandlela yokuvuselela; futhi uma kudingekile, inquma ukuthi umcimbi othile uhlanganisa noma cha yini isimo esiphuthumayo sezempilo yomphakathi esikhathaza amazwe ngamazwe (PHEIC), ngezeluleko ezivela kochwepheshe bangaphandle. Uma kumenyezelwa iPHEIC, iWHO ithuthukisa futhi ituse izinyathelo zezempilo ezibalulekile ukuze zisetshenziswe Amazwe Angamalungu phakathi nalesi simo esiphuthumayo." +የ���ሳ ትኩሳት አጠቃላይ እይታ: የላሳ ትኵሳት በላሳ ቫይረስ ምክንያት የሚከሰት አጣዳፊ የቫይረስ የደም መፍሰስ በሽታ ነው፣ ይህም የአረናቫይረስ አባል የሆነ የቫይረስ ቤተሰብ ነው። ሰዎች በአብዛኛው በላሳ ቫይረስ የሚበከሉት ተጠቂ በሆኑ ማስቶሚስ አይጦች ሽንት ወይም ሰገራ በተበከሉ ምግቦች ወይም የቤት ውስጥ ዕቃዎች በመጋለጥ ነው።በሽታው በምዕራብ አፍሪካ ክፍሎች በሚገኙ አጥቢ እንስሳት ውስጥ የተለመደ ነው። በሽታው በምዕራብ አፍሪካ ክፍሎች በሚገኙ አጥቢ እንስሳት ውስጥ የተለመደ ነው። የላሳ ትኵሳት በቤኒን፣ በጋና፣ በጊኒ፣ በሊቤሪያ፣ በማሊ፣ በሴራሊዮን፣ በቶጎ እና በናይጄሪያ የተለመደ እንደሆነ ይታወቃል፣ ነገር ግን ምናልባትም በሌሎች የምዕራብ አፍሪካ አገሮችም ይገኝ ይሆናለ። ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፉ ኢንፌክሽኖች እና የላብራቶሪ ስርጭቶችም ሊከሰቱ ይችላሉ፣ በተለይም በቂ የኢንፌክሽን መከላከያ እና የቁጥጥር እርምጃዎች በሌሉበት በጤና እንክብካቤ ተቋማት ውስጥ። ምርመራና ፈጣን ህክምና አስፈላጊ ነው። አጠቃላይ የሟችነት መጠን 1% ነው። በላሳ ትኵሳት በባድ ክሊኒካዊ መገለጫ ሆስፒታል ከሚገቡ ታካሚዎች መካከል የጉዳይ-ሞት መጠን ወደ 15% ገደማ ይገመታል። የፈሳሽ መተካት እና ምልክታዊ ህክምና ያለው የድጋፍ እንክብካቤ በሂወት መቆየትን ያሻሽላል።,"Lassa fever Overview: Lassa fever is an acute viral haemorrhagic illness caused by Lassa virus, a member of the arenavirus family of viruses. Humans usually become infected with Lassa virus through exposure to food or household items contaminated with urine or faeces of infected Mastomys rats. The disease is endemic in the rodent population in parts of West Africa. Lassa fever is known to be endemic in Benin, Ghana, Guinea, Liberia, Mali, Sierra Leone, Togo and Nigeria, but probably exists in other West African countries as well. Person-to-person infections and laboratory transmission can also occur, particularly in health care settings in the absence of adequate infection prevention and control measures. Diagnosis and prompt treatment are essential. The overall case-fatality rate is 1%. Among patients who are hospitalized with severe clinical presentation of Lassa fever, case-fatality is estimated at around 15%. Early supportive care with rehydration and symptomatic treatment improves survival.","zazzabin lasa A :cutar zazabin lasa cita ta ƙwayar cutar jini wadda cutar zazzabin Lasa ke haifar wa wanda daya ce daga cikin dangin cututtukan arenavirus. mutane musaman suna kamuwa da cutar lasa ta hanyan cin abinci ko kayay yakin gida je da ya kamu da fitsari ko bayan gidan da ɓerayen mastomys ya shafa. cutar annoba ce a tsakanin kanan dabbobi a wasu yan kuna na yammacin kasa afirka. Zazabin lasa an san ci da cewa annoba ce a kasar birnin,Gana,Guinea, Liberia, Mali, Saliyo,Togo da Najeriya, amma wata kila akan same shi a wasu yan kunan kasashen afrika. kamuwar cutur tsakanin mutum da mutum da kuma yaɗuwar cutar a da kunan bincike kan iya faruwa musmman ma wajen tsarin kula da lafiya tsakanin a inda aka rasa wadachan chan hanyoyin kare kamuwa da tare yaɗuwar cutar. Binciken da yin magani nan take na da matukar mahimmanci. Ga ba daya kason mace mace ya kai kaso daya. a tsakanin mara su lafiyar da aka kwantar a asibiti wanda ke fama da matsanancin ciwon masarsarar Lasa mace macen kan kai kaso 15. samun kula da wuri da samar da isshen ruwa da magance alamomin cutar kan bayar da damar tsallake cutar.","Homa ya Lassa Muhtasari: Homa ya Lassa ni ugonjwa mkali wa kutokwa na damu unaosababishwa na virusi vya Lassa, mwanachama wa familia ya virusi vya arenavirus. Kwa kawaida binadamu huambukizwa virusi vya Lassa kupitia chakula au vitu vya nyumbani vilivyochafuliwa na mkojo au kinyesi cha panya wa Mastomys walioambukizwa. Ugonjwa huu umeenea kwa idadi pana katika sehemu za Afrika Magharibi. Homa ya Lassa inajulikana kuwa imeenea nchini Benin, Ghana, Guinea, Liberia, Mali, Sierra Leone, Togo na Nigeria, lakini pengine ipo katika nchi nyingine za Afrika Magharibi pia. Maambukizi kutoka kwa mtu hadi kwa mtu na maambukizi ya maabara yanaweza pia kutokea, haswa katika mazingira ya huduma za afya kwa kukosekana kwa hatua za kutosha za kuzuia na kudhibiti. Utambuzi na matibabu ya haraka ni muhimu. Kiwango cha jumla cha vifo vya kesi ni 1%. Miongoni mwa wagonjwa ambao wamelazwa hospitalini na uwasilishaji mkali wa kliniki wa homa ya Lassa, vifo vya kesi inakadiriwa kuwa karibu 15%. Utunzaji wa mapema wa usaidizi wa kurejesha maji mwilini na matibabu ya dalili huboresha maisha.","Ibà lásà Ìsọnísókí: Ibà lásà ni àrùn fáírọ́ọ̀sì ìsun-ẹ̀jẹ̀ líle tí fáírọ́ọ̀sì lásà, ọ̀kan lára àwọn ọmọọlé ẹbí àwọn fáírọ́ọ̀sì ajẹméku. Àwọn ènìyàn sáábà máa ń kó fáírọ́ọ̀sì lásà láti ara oúnjẹ tàbí àwọn ohun èlò inú ilé tí ìtọ̀ tàbí ìgbẹ́ àwọn eku Masitómì ti sọ di àìmọ́. Àjàkálẹ̀ ni àrùn náà láàrin agbo àwọn eku ní Ìwọ oòrùn Áfríkà. Ibà lásà jẹ́ àjàkálẹ̀ àrùn ní Benin, Ghana, Guinea, Liberia, Mali, Sierra Leone z Togo àti Nigeria, ṣùgbọ́n ó wà ní àwọn orílẹ̀ èdè Ìwọ Oòrùn Afíríkà mìíràn pẹ̀lú. Àwọn ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn àti ìtànká ilé ìdánnkanwò náà lè ṣẹlẹ̀, pàápàá jùlọ ní àwọn ibùdó ìtọ́jú níbi tí kò bá ti sí ìdáàbòbò lórí àwọn àrùn àti àwọn òté àkóso tí ó tó. Àyẹ̀wò-àrùn àti ìtọ́jú kíákíá ṣe pàtàkì. Gbogbo iye ènìyàn tí wọ́n kú ní ìwọ̀n 1%. Láàrin àwọn aláìsàn tí wọ́n wà ní ilé ìwòsàn pẹ̀lú àfihàn àìlera ibà Lásà líle, iye àwọn ènìyàn tí wọ́n kú lẹ́yìn àyẹ̀wò ibà Lásà tó 15%. Àtìlẹ́yìn ìtọ́jú kíákíá pẹ̀lú ìtọ́jú igbamisára àti àmì àìsàn máa ń mú ìlọsíwájú bá yíyè.","ILassa fever Uhlolojikelele: ILassa fever yisifo esiyingozi kakhulu sehaemorrhagic esibangwa igciwane leLassa, okuhlobene nomndeni we-arenavirus wamagciwane. Ngokuvamile abantu bangenwa igciwane leLassa ngokuchayeka ekudleni noma ezintweni zasendlini ezingcoliswe umchamo noma indle yamagundane eMastomys. Lesi sifo sigcwele amagundane ezingxenyeni zaseNtshonalanga Afrika. ILassa fever yaziwa ukuthi idlangile eBenin, eGhana, eGuinea, eLiberia, eMali, eSierra Leone, eTogo naseNigeria, kodwa kungenzeka ukuthi ikhona nakwamanye amazwe aseNtshonalanga Afrika. Ukutheleleka komuntu kuya kumuntu kanye nokudluliselwa kwaselabhorethri nakho kungenzeka, ikakhulukazi ezilungiselelweni zokunakekelwa kwezempilo lapho kungekho zinyathelo ezanele zokuvimbela nokulawula ukutheleleka. Ukuxilongwa nokwelashwa ngokushesha kubalulekile. Isilinganiso sokufa kwabantu abaningi singu1%. Phakathi kweziguli ezilaliswe esibhedlela ezinesethulo esinzima somtholampilo se-Lassa fever, ukufa kwamacala kulinganiselwa ku15%. Ukunakekelwa kusenesikhathi ngokubuyisela amanzi emzimbeni kanye nokwelashwa okunezimpawu kuthuthukisa ukusinda." +በላሳ ቫይረስ ከተያዙ ሰዎች መካከል 80% የሚሆኑት ምንም ዓይነት ምልክት አያሳዩም። ከ 5 ኢንፌክሽኖች ውስጥ 1 ከባድ በሽታን ያስከትላል፣ ቫይረሱ እንደ ጉበት፣ ድድ እና ኵላሊት ያሉ በርካታ የአካል ክፍሎችን ይነካል። ምልክቶች: የላሳ ትኵሳት የመራቢያ ጊዜ ከ 2 - 21 ቀናት ነው። የበሽታው ምልክት ሲታይ አብዛኛውን ጊዜ ቀስ በቀስ የሚከሰት ሲሆን ከትኵሳት፣ አጠቃላይ ድክመት እና የመረበሽ ስሜት ይጀምራል። ከጥቂት ቀናት በኋላ ራስ ምታት፣ የጉሮሮ ሕመም፣ የጡንቻ ሕመም፣ የደረት ሕመም፣ የማቅለሽለሽ ስሜት፣ ማስታወክ፣ ተቅማጥ፣ ሳል እና የሆድ ሕመም ሊከሰቱ ይችላሉ። በከባድ ሁኔታ የፊት እብጠት፣ በሳንባ ክፍተት ውስጥ ፈሳሽ፣ ከአፍ፣ ከአፍንጫ፥ከመራቢያ አካላት ወይም ከጨጓራ-አንጀትውስጥ ደም መፍሰስና እና ዝቅተኛ የደም ግፊት ሊከሰት ይችላል። ፕሮቲን በሽንት ውስጥ ሊታይ ይችላል። በኋለኞቹ ደረጃዎች ላይ ድንጋጤ፣ የመረበሽ ስሜት፣ የመንቀጥቀጥ ስሜት፣ የሃሳብ መዛባት እና ኮማ ሊታዩ ይችላሉ። ደንቆሮነት በ 25% የሚሆኑት ታካሚዎች ላይ ይከሰታል። ከነዚህ ውስጥ ግማሽ የሚሆኑት የመስማት ችሎታ በከፊል ከ 1 ⁇ 3 ወር በኋላ ይመለሳል.,"About 80% of people who become infected with Lassa virus have no symptoms. 1 in 5 infections result in severe disease, where the virus affects several organs such as the liver, spleen and kidneys. Symptoms: The incubation period of Lassa fever ranges from 2–21 days. The onset, when it is symptomatic, is usually gradual, starting with fever, general weakness and malaise. After a few days, headache, sore throat, muscle pain, chest pain, nausea, vomiting, diarrhoea, cough, and abdominal pain may follow. In severe cases facial swelling, fluid in the lung cavity, bleeding from the mouth, nose, vagina or gastrointestinal tract and low blood pressure may develop. Protein may be noted in the urine. Shock, seizures, tremor, disorientation and coma may be seen in the later stages. Deafness occurs in 25% of recovered patients. In half of these cases, hearing returns partially after 1–3 months.","kusan kaso 80 na mutane waɗanda suka kamu da cutar Lasa basu da alamomin cutar. 1 a cikin 5 na sakamakon kamuwar cutar mai tsanani, a inda cutar da shafi bangarorin jiki kamar su hanta, da saifa. Alamomi: Matakin farko na kenkyasar cutar zazzabin lasa kan fara a kwana ki 21. tun da farko idon abin ya nuna alama,to yakan fara ne kadan kadan, zai fara da zazzabi,raunin jiki da malaise. bayan kwana biyu, sai ciwon kai, bushewar makwagoro,ciwon gabai,zafin kirji,jiri,hajijiya,harawa,zawo,tari,sanan nan ciwon ciki kan iya biwo baya. in da ciwon yayi tsanani, akan sami kunburin fuska,fitar ruwa ta hanci, zubar jini daga baki,hanci, farji har yakan iya kai wa zuwa low blood oressure. akan iya samun sinaɗarin protein a cikin fitsari. idan cutar ta yi nisa akan ana iya samun daukewar ninfashi, damuwa, rikicewa da suma. kashi 25 na waɗanda suka warke kan iya kamuwa da kurumta. rabin wadannan rashin lafiyar kan iya ko mawa jin magana bayan kimanin watanni 3.","Takriban 80% ya watu wanaoambukizwa virusi vya Lassa hawana dalili. Maambukizi 1 kati ya 5 husababisha ugonjwa mbaya, ambapo virusi huathiri viungo kadhaa kama vile ini, wengu na figo. Dalili: Kipindi cha incubation cha homa ya Lassa ni kati ya siku 2-21. Mwanzo, wakati ni dalili, kwa kawaida ni hatua kwa hatua, kuanzia na homa, udhaifu mkuu na malaise. Baada ya siku chache, maumivu ya kichwa, koo, maumivu ya misuli, maumivu ya kifua, kichefuchefu, kutapika, kuhara, kikohozi, na maumivu ya tumbo yanaweza kufuata. Katika hali mbaya uvimbe wa uso, maji katika cavity ya mapafu, kutokwa na damu kutoka kinywa, pua, uke au njia ya utumbo na shinikizo la chini la damu inaweza kuendeleza. Protini inaweza kuzingatiwa kwenye mkojo. Mshtuko, kifafa, tetemeko, kuchanganyikiwa na kukosa fahamu vinaweza kuonekana katika hatua za baadaye. Uziwi hutokea kwa 25% ya wagonjwa waliopona. Katika nusu ya kesi hizi, kusikia hurudi kwa sehemu baada ya miezi 1-3.","Ó tó 80% àwọn ènìyàn tí wọ́n kó fáírọ́ọ̀sì Lásà tí kò ní àmì àìsàn. 1 nínú àrùn 5 yọrí sí àìsàn líle, níbi tí fáírọ́ọ̀sì náà ti ń nípa lórí àwọn onírúurú ẹ̀yà ara bí ẹ̀dọ̀, ọlọ àti àwọn kíndìnrín. Àwọn àmì àrùn: Àsìkò ìsàba ibà Lásà tó láàrin àwọn ọjọ́ 2-21. Ìbẹ̀rẹ̀, nígbà tí ó ní àmì àrùn, ó máa ń bẹ̀rẹ̀ wẹ́rẹ́wẹ́rẹ́, yóò bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú ibà, rírẹ̀ gbogbo ara àti ìnira. Lẹ́yìn ọjọ́ díẹ̀, orí fífọ́, ọ̀nà ọ̀fùn dídùn, isan ríro, àyà ríro, àyà rínrìn, èébì, ìgbẹ́ gbuuru, ikọ́, àti inú rírun lè tẹ̀lé. Nínú àwọn ọ̀ràn tí ó lè ojú wíwú, omi nínú ẹ̀dọ̀ fóóró, ẹ̀jẹ̀ láti ẹnu, imú, òbò tàbí òpónà oúnjẹ àti pé àìsànká ẹ̀jẹ̀ déédéé lè wáyé. Èròjà amáradàgbà lè wà nínú ìtọ̀. Ìpayà, gìrì, ìgbọ̀nrìrì, ìrújú àti ìdákú lè di rírí ní àwọn ìpele iwájú. Ìdití wáyé nínú 25% àwọn aláàárẹ̀ tí wọ́n wòsàn. Nínú ìlàjì àwọn ọ̀ràn wọ̀nyí, ìgbọ́ràn padà díẹ̀ lẹ́yìn oṣù 1-3.","Cishe u80% wabantu abatheleleka ngeLassa virus abanazo izimpawu. Ukutheleleka oku1 kweziyi5 kubangela isifo esinzima, lapho igciwane lithinta izitho eziningana ezifana nesibindi, ubende nezinso. Izimpawu: Isikhathi sokufukamela seLassa fever sisukela ezinsukwini ezi2 kuya ku21. Ukuqala, uma kuyizimpawu, ngokuvamile kwenzeka kancane kancane, kuqala ngomkhuhlane, ubuthakathaka obujwayelekile kanye nokugula. Ngemva kwezinsuku ezimbalwa, kungase kulandele ubuhlungu bekhanda, umphimbo obuhlungu, ubuhlungu bemisipha, isifuba, isicanucanu, ukuhlanza, isifo sohudo, ukukhwehlela nobuhlungu besisu. Ezimweni ezimbi kakhulu ukuvuvukala kobuso, uketshezi emgodini wamaphaphu, ukopha emlonyeni, ekhaleni, esithweni sangasese noma emathunjini kanye nomfutho wegazi ophansi. Amaprotheni angase abonakale emchameni. Ukushaqeka, ukudlikiza, ukuthuthumela, ukudideka kanye necoma kungase kubonakale ezigabeni zakamuva. Ukungezwa kwenzeka ku25% weziguli eseziluleme. Engxenyeni yala macala, ukulalelwa kubuya kancane ngemva kwezinyanga ezingu1 kuya ku3." +"በማገገሚያ ወቅት ጊዜያዊ የፀጉር መርገፍ እና የእግር ጕዞ መዛባት ሊከሰት ይችላል። ከሞት ጉዳዮች ውስጥ ሞት በአብዛኛው የሚከሰተው በ14 ቀናት ውስጥ ነው። በሽታው በእርግዝናው ላይ ከባድ ጉዳት አለው፥ በሶስተኛው ሶስት ወራቶች ላይ ከ80% በላይ በእናቶች ሞት እና/ወይም በፅንስ መጥፋት ምክንያት ነው። የላሳ ትኵሳት ምልክቶች በጣም የተለያዩ እና ልዩ ያልሆኑ በመሆናቸው በተለይም በበሽታው ሂደት መጀመሪያ ላይ ክሊኒካዊ ምርመራ ብዙውን ጊዜ ከባድ ነው። የላሳ ትኵሳት እንደ ኢቦላ ቫይረስ በሽታ፣ ወባ፣ ሺጌሎሲስ፣ ታይፎይድ ትኵሳት እና ቢጫ ትኵሳት ካሉ ሌሎች የቫይረስ የደም ��ፍሰስ ትኵሳት ለመለየት አስቸጋሪ ነው. ህክምና: በአሁኑ ወቅት ለላሳ ትኵሳት ፈቃድ ያለው ክትባት የለም፣ ግን በርካታ አቅም ያላቸው ክትባቶች በመገንባት ላይ ናቸው. ምንም እንኳን ለላሳ ትኵሳት ህክምና ፈቃድ ባይሰጥም የፀረ-ቫይረስ መድኃኒት ሪባቪሪን በበርካታ ሀገሮች ውስጥ እንደ ህክምና አካል ጥቅም ላይ ውሏል። ይሁን እንጂ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማነቱ የተረጋገጠ ህክምና አሁንም ያስፈልጋል፣ እናም በአሁኑ ጊዜ የበሽታ መከላከያ ህክምናዎችን እና የመድኃኒት ህክምናዎችን ጨምሮ በርካታ ሊሆኑ የሚችሉ ህክምናዎች እየተገመገሙ ናቸው። ሪባቪሪን ለላሳ ትኵሳት ህክምና የሚሰጥ መሆኑን የሚያረጋግጥ ማስረጃ የለም። የላሳ ትኵሳት መከላከል ጥሩ"" የማህበረሰብ ንፅህናን"" በማስተዋወቅ ላይ የተመሰረተ ሲሆን ይህም አይጦች ወደ ቤት እንዳይገቡ ይከላከላል።","Transient hair loss and gait disturbance may occur during recovery. Death usually occurs within 14 days in fatal cases. The disease is severe late in pregnancy, with maternal death and/or foetal loss in more than 80% of cases during the third trimester. Because the symptoms of Lassa fever are so varied and non-specific, clinical diagnosis is often difficult, especially early in the course of the disease. Lassa fever is difficult to distinguish from other viral haemorrhagic fevers such as Ebola virus disease, malaria, shigellosis, typhoid fever and yellow fever. Treatment: There is currently no licensed vaccine for Lassa fever, but several potential vaccines are in development. Despite not being licensed as a treatment for Lassa fever the antiviral drug ribavirin has been used in several countries as a therapeutic agent. However, there is still a need for a safe treatment with proven efficacy, and a range of potential treatments including immune therapies and drug therapies are currently being evaluated. No evidence supports the role of ribavirin as a treatment for Lassa fever. Prevention of Lassa fever relies on promoting good “community hygiene” to discourage rodents from entering homes.","rashin gashi na dan lockaci tare da gait kan iya faruwa lokacin farfadowa. ga jinya mai tsanani mutuwa kan auku a tsakani kwanaki 14. gama masu tshohon ciki ya kan kai da mutuwa a inda cikin ya kai kashi 80 yakan kai mutumhar lahira. do min alamonin ciwon zazzabin lasa na da ban bance ban ce ba kuma nau'I daya bane,bin cike don gano cutar kan yi wahala musamman ma a farkon kamun cutar. Cutar zazzabin lasa na da wuyar ban ban ce wa daga sauran kwayun cututtuka ………. Kamar su ƙwayar cutar Ebola,cutar cizon sauro, shigellosis, taiford, shawara…. Magani: A halin yanzu babu taka mamman rigakafin cutar lasa wadda ke d lasisi amma ko karin samar da magungunan rigakafin cutar. didda cewa magungunan ba a basu lasisi ba maganin nan mai suna ribavirin wanda ke yaki da cutar ana an fani da shi a kasashe da yawa a matsayin magani. an tantance duk da haka, akwai bukatuwar samun magani wanda ke aiki sa'an nan bai da wata illa ga lafiya da yiwuyar warkar da cuta harma da rigakafi being evaluated. babu wata hujja wadda ta nuna cewa ribavirin kan iya magance zazzabin Lasa. kare cutar zazzabin Lasa ya do gare na akan habbaka tsabtar alumma a hana ɓeraye shiga cikin gidaje.","Kupoteza nywele kwa muda mfupi na usumbufu wa kutembea kunaweza kutokea wakati wa kupata nafuu. Kifo kawaida hutokea ndani ya siku 14 katika kesi mbaya. Ugonjwa huu ni mbaya sana mwishoni mwa ujauzito, na kifo cha uzazi na/au kupoteza fetasi katika zaidi ya 80% ya matukio katika trimester ya tatu. Kwa sababu dalili za homa ya Lassa ni tofauti sana na sio maalum, uchunguzi wa kliniki mara nyingi ni vigumu, hasa mapema katika kipindi cha ugonjwa huo. Homa ya Lassa ni vigumu kutofautisha na homa nyingine za virusi vya kuvuja damu kama vile ugonjwa wa virusi vya Ebola, malaria, shigellosis, homa ya matumbo na homa ya manjano. Matibabu: Kwa sasa hakuna chanjo iliyoidhinishwa ya homa ya Lassa, lakini chanjo kadhaa zinazowezekana zinaendelea kutengenezwa. Licha ya kutokuwa na leseni ya matibabu ya homa ya Lassa dawa ya kuzuia virusi ya ribavirin imetumika katika nchi kadhaa kama wakala wa matibabu. Hata hivyo, bado kuna haja ya matibabu salama yenye ufanisi uliothibitishwa, na anuwai ya matibabu yanayoweza kujumuisha matibabu ya kinga na matibabu ya dawa kwa sasa yanatathminiwa. Hakuna ushahidi unaounga mkono jukumu la ribavirin kama matibabu ya homa ya Lassa. Kuzuia homa ya Lassa kunategemea kukuza ""usafi wa jamii"" mzuri ili kuwazuia panya kuingia majumbani.","Àdánù irun fún ìgbà díẹ̀ àti àìlèrìn lè wáyé lásìkò ìwòsàn. Ikú máa ń sáábà wáyé láàrin ojoy 14 nínú àwọn ọ̀ràn líle. Àìsàn náà máa ń le nínú ìgbẹ̀yìn ��yún, pẹ̀lú ikú ìyá àti àdánù olẹ̀ nínú ó ju 80% lọ ní oṣù mẹ́ta ìgbẹ̀yìn. Nítorí pé àwọn àmì àrùn iba Lásà yàtọ̀ síra wọn kò sì ní pàtó, àyẹ̀wò ajẹmọ́ àmì àrùn ṣòro, pàápàá jùlọ níbẹ̀rẹ̀ arunt náà. Ibà Lásà ṣòro láti yà sọ́tọ̀ kúrò lára àwọn ibà fáírọ́ọ̀sì onísùn-ẹ̀jẹ̀ miirsnt bí àrùn fáírọ́ọ̀sì Ebola, ibà maléríà, ṣigélósì, ibà jẹ̀funjẹ̀fun, àti ibà pọ́njú. Ìtọ́jú/ Kò sí abẹ́rẹ́ àjẹsára tí wọ́n fọwọ́ sí fún ibà Lásà báyìí, ṣùgbọ́n onírúurú àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tí ó lè wúlò ni wọ́n ń ṣe lọ́wọ́. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọn kò fọwọ́ sí gẹ́gẹ́ bí ìtọ́jú fún ibà Lásà òògùn agbógunti-fáírọ́ọ́sì ribafirín ni wọ́n ti lò ní àwọn onírúurú orílẹ̀ èdè gẹ́gẹ́ bí irinṣẹ́ ìwòsàn. Àmọ́ sá, ó sì yẹ kí ìtọ́jú aláàbò tí ó pé, àti àwọn onírúurú ìtọ́jú tí ó fi mọ́ àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́-àjẹsára ara àti àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́-òògùn ni wọ́n ń ṣe ìdánwò lọ́wọ́. Kò sí ẹ̀rí kankan tí ó ṣe àtìlẹ́yìn ipa ribarifín gẹ́gẹ́ bí ìtọ́jú ibà Lásà. Ìdáàbòbò lọ́wọ́ ibà Lásà gbára lé ìpolongo ""ìmọ́tótó àwùjọ"" láti dènà kí àwọn èkúté máa wọ inú àwọn ilé.","Ukulahlekelwa izinwele zesikhashana kanye nokuphazamiseka kokuhamba kungase kwenzeke ngesikhathi sokululama. Ukufa kuvame ukuvela phakathi nezinsuku eziyi14 ezimweni ezibulalayo. Lesi sifo sinzima kakhulu sekwephuzile ekukhulelweni, nokufa komama kanye/noma ukulahlekelwa kwengane ezimweni ezingaphezu kuka80% phakathi nekota yesithathu. Ngenxa yokuthi izimpawu zeLassa fever zihlukahlukene kakhulu futhi aziqondile, ukuxilongwa komtholampilo kuvame ukuba nzima, ikakhulukazi ekuqaleni kwalesi sifo. ILassa fever kunzima ukuyihlukanisa kweminye imikhuhlane yeviral haemorrhagic efana nesifo se-Ebola virus, umalaleveva, ishigellosis, ityphoid fever kanye neyellow fever. Ukwelashwa: Okwamanje awukho umuthi wokugomela iLassa fever onelayisensi, kodwa imithi eminingi yokugoma engaba khona iyathuthukiswa. Naphezu kokungabi nelayisensi yokwelapha iLassa fever i-antiviral drug ribavirin isetshenziswe emazweni amaningana njenge-ejenti yokwelapha. Kodwa, sisekhona isidingo sokwelashwa okuphephile okunomphumela ofakazelwe, futhi uhla lwezindlela zokwelapha ezingase zibe khona ezihlanganisa ukwelapha amasosha omzimba kanye nokwelashwa kwezidakamizwa okwamanje kuyahlolwa. Abukho ubufakazi obusekela indima ye-ribavirin njengokwelashwa kweLassa fever. Ukuvimbela iLassa fever kuncike ekukhuthazeni “ukuhlanzeka komphakathi” okuhle ukuze kuvinjwe amagundane ukuthi angangeni ezindlini." +ውጤታማ የሆኑ እርምጃዎች ምግብ አይጦች በማያስገባ ዕቃ ውስጥ ማስቀመጥን፣ቆሻሻዎችን ማስወገጃዎችን ከቤት አርቀው ማስቀመጥ፣ የቤተሰብ ንጽህናን መጠበቅና ድመቶችን መያዝን ይጨምራሉ። ማስቶሚስ አይጦች በተጠቁ አካባቢዎች በብዛት ስለሚገኙ ከአካባቢው ማስወገድ የማይቻል ነው። የታመሙ ሰዎችን በሚንከባከቡበት ጊዜ የቤተሰብ አባላት ሁልጊዜ ከደም እና ከሰውነት ፈሳሾች ጋር ንክኪ እንዳይኖራቸው መጠንቀቅ አለባቸው። የላሳ ትኩሳት በጣም የተስፋፋ መሆኑ ይታወቃል። በላሳ ትኵሳት የተጠረጠረ ህመምተኛን የሚመለከቱ የጤና እንክብካቤ ሠራተኞች ምክር ለማግኘት እና የላቦራቶሪ ምርመራ ለማድረግ የአካባቢውን እና ብሔራዊ ባለሙያዎችን ወዲያውኑ ማነጋገር አለባቸው። የጤና እንክብካቤ ሠራተኞች መደበኛ የኢንፌክሽን መከላከያ እና መቆጣጠሪያ ጥንቃቄዎችን ተግባራዊ ማድረግ አለባቸው።,"Effective measures include storing foodstuffs in rodent-proof containers, disposing of garbage far from the home, maintaining clean households and keeping cats. Because Mastomys rats are so abundant in endemic areas, it is not possible to eliminate them from the environment. Family members should always be careful to avoid contact with blood and body fluids while caring for sick persons. Lassa fever is known to be endemic. Health-care workers seeing a patient suspected to have Lassa fever should immediately contact local and national experts for advice and to arrange for laboratory testing. Health care staff should apply standard infection prevention and control precautions.","Mata ken kare cutar ya kunshi adana kayan abinci a mazubai inda baraye ba za iya shigaba, zubar da bola nesa da gidaje tabbatar da tsabtacecen mahalli da daina aje maguna. don kuwa mastomys rats na da yawa a wuraronda aka samu annoba bazai yiwo a kawar da su daga wajajen ba. dauka cin iyalai dole su yi matukar kula don kaucewa haduwa da jinin ko ruwa e a lokacin da suke kula da masu jinya. Zazabin lasa annobace. ma'aikatan kula da lafiya da zaran sunga mara lafiya wanda ke nuna alamun zazzabin lasa su gaggauta sanar da kwarararu na gida dana kasa don bada shawara shirya gwaji. ma'aikatan lafiya dole ne yi anfani da dokoki da aka tsara wajn kariya da takaita yaɗuwar cututtuka.","Hatua zinazofaa ni pamoja na kuhifadhi vyakula kwenye vyombo visivyoweza kuathiriwa na panya, kutupa takataka mbali na nyumbani, kutunza kaya safi na kufuga paka. Kwa sababu panya za Mastomys ni wengi sana katika maeneo ya ugonjwa, haiwezekani kuwaondoa kutoka kwa mazingira. Wanafamilia wanapaswa kuwa waangalifu kila wakati ili kuzuia kugusa damu na maji ya mwili wakati wa kuwahudumia wagonjwa. Homa ya Lassa inajulikana kuwa endemic. Wafanyakazi wa afya wanaona mgonjwa anayeshukiwa kuwa na homa ya Lassa wanapaswa kuwasiliana mara moja na wataalam wa ndani na wa kitaifa kwa ushauri na kupanga uchunguzi wa maabara. Wahudumu wa afya wanapaswa kutumia hatua za kawaida za kuzuia na kudhibiti maambukizi.","Àwọn òté tí ó kájúẹ̀ ni ìpamọ́ àwọn oúnjẹ nínú àwọn koto tí eku kò lè dé, dídá àwọn ẹ̀gbin jìnnà réré sí ilé, ṣíṣe àkóso ilé tí ó mọ́ àti sínsin àwọn ológbò. Nítorí pé àwọn eku Masitómì pọ̀ ní àwọn àgbègbè àrùn, kò ṣe é ṣe láti mú wọn kúrò ní àyíká náà. Àwọn mọ̀lẹ́bí gbọ́dọ̀ náà sọ́ra láti má ṣe fọwọ́ kan ẹ̀jẹ̀ tàbí ojera nígbà tí wọ́n bá ń tọ́jú àwọn aláàárẹ̀. Ibà Lásà jẹ́ àjàkálẹ̀ àrùn agbègbè. Àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n ń tọ́jú aláàárẹ̀ tí wọ́n fura sí pé ó ní ibà Lásà ní láti kàn sí àwọn alámọ̀já abẹ́lé àti orílẹ̀ èdè fún ìmọ̀ràn àti láti ṣètò fún àyẹ̀wò láàbù. Àwọn òṣìṣẹ́ ìlera ní láti ṣàmúlò òṣùwọ̀n ìdáàbòbò àrùn àti àwọn odi àkóso.","Izinyathelo ezisebenzayo zihlanganisa ukugcina ukudla ezitsheni ezingangeni amagundane, ukulahla udoti kude nasekhaya, ukunakekela amakhaya ahlanzekile nokugcina amakati. Ngenxa yokuthi amagundane eMastomys maningi kakhulu ezindaweni ezihlala njalo, akunakwenzeka ukuwaqeda endaweni ezungezile. Amalungu omndeni kufanele aqaphele ngaso sonke isikhathi ukuthi angathintani negazi noketshezi lomzimba kuyilapho enakekela abantu abagulayo. ILassa fever iyaziwa njengesifo esivamile. Abasebenzi bezempilo ababona isiguli okusolwa ukuthi sineLassa fever kufanele bathinte ngokushesha ochwepheshe bendawo nabakazwelonke ukuze bathole iseluleko futhi bahlele ukuhlolwa kwaselabhorethri. Abasebenzi bezokunakekelwa kwempilo kufanele basebenzise izindlela ezijwayelekile zokuvimbela ukutheleleka nokulawula." +የእርሳስ መመረዝ አጠቃላይ እይታ:እርሳስ በተፈጥሮ የሚገኝ መርዛማ ብረት ሲሆን በምድር ቅርፊት ውስጥ ይገኛል. መጠነ ሰፊ አጠቃቀሙ በብዙ የዓለም ክፍሎች ሰፊ የአካባቢ ብክለት፣ የሰው ልጅ መጋለጥ እና ከፍተኛ የሕዝብ ጤና ችግሮች አስከትሏል። የአካባቢ ብክለት ዋነኛ ምንጮች ማዕድን ማውጣት፣ ማቅለጥ፣ ማምረትና መልሶ ጥቅም ላይ ማዋል እንዲሁም በአንዳንድ አገሮች ቀጣይነት ያለው የእርሳስ ቀለምና የአቪዬሽን ነዳጅ አጠቃቀም ናቸው። ከሦስት አራተኛ በላይ የሚሆነው ዓለም አቀፍ የእርሳስ ፍጆታ ለሞተር ተሽከርካሪዎች የእርሳስ-አሲድ ባትሪዎችን ለማምረት ነው። ይሁን እንጂ እርሳስ በሌሎች ብዙ ምርቶች ውስጥም ጥቅም ላይ ይውላል፣ ለምሳሌ ማቅለሚያዎች፣ ቀለሞች፣ ብየዳዎች፣ ቀለም ያላቸው ብርጭቆዎች፣ የእርሳስ ክሪስታል ብርጭቆዎች፣ ጠመንጃዎች፣ የሴራሚክ ብርጭቆዎች፣ ጌጣጌጦች፣ አሻንኩሊቶች እና አንዳንድ መዋቢያዎች እና ባህላዊ መድኃኒቶች። በእርሳስ ቧንቧዎች ወይም በእርሳስ ብየዳ በተገናኙ ቧንቧዎች በኩል የሚቀርብ የመጠጥ ውኃ እርሳስ ሊኖረው ይችላል። በአሁኑ ጊዜ በዓለም አቀፍ የንግድ ልውውጥ ውስጥ ያለው አብዛኛው እርሳስ የሚገኘው ከዳግም ጥቅም ላይ በማዋል ሂደት ነው። ትናንሽ ልጆች በተለይ ለሊድ መርዛማ ውጤቶች ተጋላጭ ናቸው እናም በተለይም በአንጎል እና በነርቭ ሥርዓት እድገት ላይ ጥልቅ እና ዘላቂ አሉታዊ የጤና ተጽዕኖዎች ሊደርስባቸው ይችላል። እርሳስ በአዋቂዎች ላይም ከፍተኛ የደም ግፊት እና የኩላሊት ጕዳት የመጋለጥ አደጋን ጨምሮ የረጅም ጊዜ ጕዳት ��ስከትላል።,"Lead poisoning Overview: Lead is a naturally occurring toxic metal found in the Earth’s crust. Its widespread use has resulted in extensive environmental contamination, human exposure and significant public health problems in many parts of the world. Important sources of environmental contamination include mining, smelting, manufacturing and recycling activities, and, in some countries, the continued use of leaded paint and leaded aviation fuel. More than three quarters of global lead consumption is for the manufacture of lead-acid batteries for motor vehicles. Lead is, however, also used in many other products, for example pigments, paints, solder, stained glass, lead crystal glassware, ammunition, ceramic glazes, jewellery, toys and some cosmetics and traditional medicines. Drinking water delivered through lead pipes or pipes joined with lead solder may contain lead. Much of the lead in global commerce is now obtained from recycling. Young children are particularly vulnerable to the toxic effects of lead and can suffer profound and permanent adverse health impacts, particularly on the development of the brain and nervous system. Lead also causes long-term harm in adults, including increased risk of high blood pressure and kidney damage.","Gobar Dalma Tsakure: gubar dalama mai gurbataccen kafre abu ne dake faruwa da kansa a karkashin kasa. yaɗurwa kan haifar da mumunan gurbacewar mahalli wanda ke haifar mutane,da samar da matsalolin lafiya a bagarori da dama na duniya. mafi mahimmacin wuraran da ake samun gurbatan muhalli ya kunshi,wajajen ake hakar ma'adane,aiyukan masana'antu da recycle, a wasu kasa she har da anfani da pentin dalma da na maka mashin jirgin sama. fiye da daya bisa uku na anfanin da ake yi da dalma anayi ne wajen yin batira masu acid don motoci. Ana kuma anfani da dalma wasu kayyaki da dama ga misali pigments,penti,sodar,glassan da gubar lead,makamai,makamai,kayan aras,butun butumai.tare da kayyakin kwalliya da magungunan gargajiya. ruwan shan dake gudana ta bututun aka yi da dalma ko aka yi walda da dalma kan iya gurbata da gubar dalma. yawancin dalma ake cinikin ta a duniya ana samun tane ta hanyar sake sarrafawa. kana nan yara mussamman naɗa hadarin yiwowan kamuwa da gubar dalam san nan zasu iya fama da man ya manyan matsalolin lafiya, musamman ma wajen cigaban kwakwalwalsu da tsarin. haka kuma gubar dalma kan iya haifar da cutar mai tsawo ga magidanta wanda ya kunshi yuwowar kamuwa da hawan jini, da lalacewar koda, mai juna biyu data kusan ci inda akwai gubar dalma kan iya bari,rashin haihuwa, haifar dan tayi, da kuma haifar yara marasu nauyi.","Lead poisoning Muhtasari: Lead ni metali yenye sumu ya asili inayopatikana kwenye ukoko wa Dunia. Utumizi wake mkubwa umesababisha uchafuzi mkubwa wa mazingira, kufichuliwa kwa binadamu na matatizo makubwa ya afya ya umma katika sehemu nyingi za dunia. Vyanzo muhimu vya uchafuzi wa mazingira ni pamoja na shughuli za uchimbaji madini, kuyeyusha, utengenezaji na kuchakata tena, na, katika baadhi ya nchi, kuendelea kwa matumizi ya rangi ya risasi na mafuta ya anga. Zaidi ya robo tatu ya matumizi ya risasi duniani ni kwa ajili ya utengenezaji wa betri za asidi ya risasi kwa magari. Hata hivyo, lead hutumiwa pia katika bidhaa nyingine nyingi, kwa mfano rangi, rangi, solder, kioo cha rangi, kioo cha risasi, risasi, glaze za kauri, vito, vidole na baadhi ya vipodozi na dawa za jadi. Maji ya kunywa yanayotolewa kupitia mabomba ya lead au mabomba yaliyounganishwa na solder ya lead yanaweza kuwa na lead. Sehemu kubwa ya lead katika biashara ya kimataifa kwa sasa inapatikana kutokana na kuchakata tena. Watoto wadogo huathirika zaidi na athari za sumu ya risasi na wanaweza kupata athari mbaya za kiafya za kudumu, haswa katika ukuaji wa ubongo na mfumo wa neva. Risasi pia husababisha madhara ya muda mrefu kwa watu wazima, ikiwa ni pamoja na kuongezeka kwa hatari ya shinikizo la damu na uharibifu wa figo.","Májèlé òjé Ìsọnísókí: Òjé jẹ́ ẹ̀ta olóró tí ó wà ní àìtọọ́dá èyí tí ó máa ń wà nínú ilẹ̀. Ìlò rẹ̀ káàkiri tí fa ìmúgbòòrò agbègbè tí kò mọ́, ìfaragbá ènìyàn àti àwọn ìṣòro ìlera àwùjọ ńlá ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ agbègbè lágbàáyé. Àwọn orísun àìmọ́ agbègbè pàtàkì ni ìwakùsà, sísun irin, àwọn iṣẹ́ ìpèsè àti àtúnṣe, àti, ní àwọn orílẹ̀ èdè kan, ìtẹ̀síwájú nínú lílo ọ̀dà olójèé àti epo ọkọ̀ òfurufú olójèé. Ó lé ní àwọn idà mẹ́ta nínú mẹ́rin ìlò òjé lágbàáyé wá láti ara ìpèsè àwọn bátìrì olójèé fún àwọn ọkọ̀.ìrìnnà. Àmọ́ sá, òjé jẹ́, ohun tí wọ́n máa ń ṣàmúlò nínú àwọn ọjà mìíràn, fún àpẹẹrẹ àwọn sẹbudọ̀dà, ọ̀dà, ìjóǹkan, àwọn gíláàsì aláràbarà, àwọn ife òjé dídán, ohun ìjà olóró, ọ̀sọ́ ilé abọ́fọ́, ọ̀sọ́ ara, ìṣeré àti àwọn ìkunra àti àwọn òògùn ìbílẹ̀. Mímu omi tí àwọn ọ̀pá àfòjése gbé tàbí ọ̀pá tí wọ́n jó pọ̀ pẹ̀lú ìjóǹkan òjé lè ní òjé. Púpọ̀ àwọn òjé tí ó wà nínú okòwò àgbáyé ni a lè rí nínú ìṣàtúnlò. Àwọn ọmọdé wà nínú ewu àwọn ipa burúkú òjé wọ́n sì lè ní faragbá àwọn ipa tí ó léwu gan-an tàbí títí ayé, pàápàá jùlọ lórí ìdàgbàsókè ọpọlọ àti ètò ìfàmìránńṣẹ́ ara sí ọpọlọ. Òjé tún lè fa ewu ọlọ́jọ́ pípẹ́ fún àwọn àgbàlagbà, tí ó fi mọ́ ewu níní ẹ̀jẹ̀ rírú àti kíndìnrín bíbàjẹ́.","Ubuthi bomthofu Uhlolojikelele: Umthofu uyinsimbi eyenzeka ngokwemvelo enobuthi etholakala oqweqweni loMhlaba. Ukusetshenziswa kwayo kabanzi kubangele ukungcoliswa kwemvelo okukhulu, ukuchayeka kwabantu kanye nezinkinga ezibalulekile zempilo yomphakathi ezingxenyeni eziningi zomhlaba. Imithombo ebalulekile yokungcoliswa kwemvelo ihlanganisa imisebenzi yezimayini, yokuncibilikisa, yokukhiqiza kanye nokugaywa kabusha, futhi, kwamanye amazwe, ukuqhubeka nokusetshenziswa kopende onomthofu namafutha endiza anomthofu. Ngaphezu kwezingxenye ezintathu kwezine zokusetshenziswa komthofu emhlabeni wonke okokwakhiwa kwamabhethri aneasidi yomthofu ezimotweni. Umthofu, nokho, ubuye usetshenziswe kweminye imikhiqizo eminingi, isibonelo izibala zombala, opende, isolder, ingilazi engcolile, i-lead crystal glassware, izinhlamvu, ama-ceramic glaze, ubucwebe, amathoyizi nezinye izimonyo nemithi yesintu. Amanzi okuphuza alethwa ngamapayipi omthofu noma amapayipi ahlanganiswe nesoda yomthofu angase abe nomthofu. Okuningi okuhamba phambili kwezohwebo emhlabeni wonke manje kutholakala ngokugaywa kabusha. Izingane ezincane zisengozini ikakhulukazi emiphumeleni ewubuthi yomthofu futhi zingaba nemithelela emibi kakhulu yezempilo engapheli, ikakhulukazi ekukhuleni kobuchopho nesimiso sezinzwa. Umthofu futhi udala ukulimala kwesikhathi eside kubantu abadala, okuhlanganisa ukwanda kwengozi yomfutho wegazi ophakeme kanye nokulimala kwezinso." +ነፍሰ ጡር ሴቶች ከፍተኛ መጠን ላለው እርሳስ መጋለጣቸው ፅንስ ማስወረድ፣ ሞቶ መውለድ፣ ያለጊዜው መውለድ እና ዝቅተኛ የወሊድ ክብደት ሊያስከትል ይችላል። ምልክቶች: እርሳስ በሰፊው የሚታወቅ መርዛማ ንጥረ ነገር ሲሆን የነርቭ፣ የልብና የደም ቧንቧ፣ የጨጓራ እና የደም ሥር ሥርዓት ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል። ትናንሽ ልጆች በተለይ ለአደጋ የተጋለጡ ናቸው ምክንያቱም ከአዋቂዎች የበለጠ የተጋለጡ በመሆናቸው እና እርሳስ በማደግ ላይ ያለውን አንጎል ስለሚጎዳ የአዕምሮ ችሎታ መቀነስ ያስከትላል። እርሳስ በሰውነት ውስጥ ወደ አንጎል፣ ጉበት፣ ኵላሊት እና አጥንቶች ይሰራጫል። በአጥንትና በጥርስ ውስጥ የሚከማች ሲሆን ከጊዜ በኋላም ይሰበስባል። በአጥንት ውስጥ ያለው እርሳስ በእርግዝና ወቅት ወደ ደም ይለቀቃል እናም በማደግ ላይ ላለው ፅንስ የመጋለጥ ምንጭ ይሆናል። አብዛኛውን ጊዜ የሰው ልጆች መጋለጥ የሚለካው በደም ውስጥ ያለውን የእርሳስ መጠን በመለካት ነው። ደህንነቱ የተጠበቀ የደም የእርሳስ መጠን የታወቀ ነገር የለም፤ ሌላው ቀርቶ ከ5 μg/dL ያነሰ የደም እርሳስ መጠን በልጆች ላይ ከሚደርሰው የማሰብ ችሎታ መቀነስ፣ የባሕርይ ችግርና የመማር ችግር ጋር የተያያዘ ሊሆን ይችላል። የእርሳስ ተጋላጭነት እየጨመረ ሲሄድ የበሽታው ምልክቶችና ውጤቶችም እየጨመሩ ይሄዳሉ። በሚያበረታታ መልኩ በአብዛኛዎቹ አገሮች እርሳስ ያለበትን ቤንዚን ደረጃ በደረጃ በማስወገድና ሌሎች የቁጥጥር እርምጃዎችን በመውሰድ በሕዝብ-ደረጃ የደም እርሳስ መጠን ክምችትን በእጅጉ እንዲቀንስ ማድረጉ አበረታች ነው።,"Exposure of pregnant women to high levels of lead can cause miscarriage, stillbirth, premature birth and low birth weight. Symptoms: Lead is a well-recognized toxicant that has wide-ranging health impacts, affecting the neurological, cardiovascular, gastrointestinal and haematological systems. Young children are particularly vulnerable because they have higher exposures than adults and because lead affects the developing brain, potentially resulting in reduced intellectual ability. Lead in the body is distributed to the brain, liver, kidney and bones. It is stored in the teeth and bones, where it accumulates over time. Lead in bone is released into blood during pregnancy and becomes a source of exposure to the developing fetus. Human exposure is usually assessed through the measurement of lead in blood. There is no known safe blood lead concentration; even blood lead concentrations as low as 5 µg/dL may be associated with decreased intelligence in children, behavioural difficulties and learning problems. As lead exposure increases, the range and severity of symptoms and effects also increase. Encouragingly, the successful phasing out of leaded gasoline in most countries, together with other lead control measures, has resulted in a significant decline in population-level blood lead concentrations.","Yawan kaiwar mata masu juna biyu ga gubar dalma mai yawa ka iyan haifar da ɓari da mutuwar ɗan tayi da kuma haifar yara marasa nauyi. Alamomi: Gubar dalma an riga anf ahimci mabanbantan illolinsa ga lafiya,waɗanda ke shafar girman ƙwaƙwalwa da zuciya da tsarin narkwar d abinci da gudanar jini,. ƙananan yara sun fi saurin kamuwa saboda sun fi manya kaiwa ga gubar sannan kuma ta fi shafar girman ƙwaƙwalwalsu, wanda kan iya shafar kaifin ƙwaƙwalwal tasu. Gubar dalmar kan yaɗu zuwa ƙwaƙwalwa da hanta ƙoda da ƙasusuwa. Gubar na zama a haƙora da ƙasusuwa, inda take taruwa tsawon lokaci. Gubar dalma na shiga jini ne lokacin juna biyu sannan ta zama hanyar da ɗan tayi ka iya kamuwa da cutar daga uwa. Ana gane kamuwar cutar ne da hanyan auwa yawan ƙwayar cutar ne acikin jini. Babu wani sanannen lafiyayyen jini wanda yake da cutar dalma ko da kuwa ya yi ƙasa da 5/dl zai iya rage kaifin ƙwaƙwalwal yara da wahalhalu wajen mu'amala da kuma wahala wajen koyon karatu. Alamun kamuwa da gubar dalma na ƙaruwa haka tasirinta na ƙaruwa. Bisa kwarin gwiwa ana cewa, an samu nasarar kawar da gubar dalma wadda ke tattare da iskar gas a yawancin ƙasashe tare da wasu hanyoyin kare gubar wanda hakan ya haifar da raguwar ƙaruwar jini da yake ɗauke da gubar dalma a cikin al'umma.","Kujidhihirisha kwa wajawazito kwa viwango vya juu vya madini ya risasi kunaweza kusababisha kuharibika kwa mimba, kuzaliwa mfu, kuzaliwa kabla ya wakati na kuzaliwa kwa uzito mdogo. Dalili: Risasi ni sumu inayotambulika vyema ambayo ina athari mbalimbali za kiafya, inayoathiri mfumo wa neva, moyo na mishipa, utumbo na damu. Watoto wadogo huathirika zaidi kwa sababu wana mfiduo wa juu zaidi kuliko watu wazima na kwa sababu risasi huathiri ubongo unaokua, na hivyo kusababisha kupungua kwa uwezo wa kiakili. Lead katika mwilini husambazwa kwenye ubongo, ini, figo na mifupa. Imehifadhiwa kwenye meno na mifupa, ambapo hujilimbikiza kwa muda. Lead katika mfupa hutolewa ndani ya damu wakati wa ujauzito na kuwa chanzo cha mfiduo kwa kijusi kinachoendelea. Mfiduo wa binadamu kwa kawaida hupimwa kupitia kipimo cha risasi katika damu. Hakuna mkusanyiko unaojulikana wa risasi ya damu salama; hata viwango vya risasi katika damu vilivyo chini ya 5 µg/dL vinaweza kuhusishwa na kupungua kwa akili kwa watoto, matatizo ya kitabia na matatizo ya kujifunza. Mfiduo wa risasi unapoongezeka, anuwai na ukali wa dalili na athari pia huongezeka. Jambo la kutia moyo ni kwamba mafanikio ya kuondolewa kwa petroli yenye risasi katika nchi nyingi, pamoja na hatua nyingine za kudhibiti risasi, kumetokeza kupungua kwa viwango vya risasi katika damu.","Ìfaragbá àwọn aláboyún pẹ̀lú ìpele òjé ńlá lè fa ọyún bíbàjẹ́, ìbímọkú, bíbí ọmọ tí kò gbó àti ìwọ̀n ọmọ tuntun tí ó fúyẹ́ lásìkò ìbí. Àmì àìsàn: Òjé jẹ́ èròjà olóró tí ó gbajúmọ̀ dáadáa tí ó ní onírúurú àwọn ipa, tí ó ń nípa lórí àwọn ètò ìfàmìránńṣẹ́ nínú ara, ọkàn, òpónà oúnjẹ àti ẹ̀jẹ̀. Àwọn ọmọdé wà nínú ewu jùlọ nítorí pé wọ́n ní àwọn ewu ìkọlù ju àwọn àgbàlagbà àti nítorí pé òjé máa ń nioat lórí ọpọlọ tí ó ń dàgbà, tí yóò sì ṣe àdínkù ipa ìròrí. Òjé nínú ara máa ń pín ká ọpọlọ, ẹ̀dọ̀, kíndìnrín àti egungun. Ó máa ń wà nípamọ nínú àwọn eyín àti egungun, níbi tí yóò máa rogún sí fún ìgbà pípẹ́. Òjé tí ó wà nínú egungun yóò wọ inú ẹ̀jẹ̀ lásìkò ìlóyún tí yóò sì di ewu fún ọlẹ̀ tí ó ń dàgbà. Ìfaragbá ènìyàn ní wọ́n máa ń ṣàyẹ̀wò nípa ìdíwọ̀n òjé inú ẹ̀jẹ̀. Kò sí ìdàpọ̀ òjé pẹ̀lú ẹ̀jẹ̀ kankan tí kò léwu; kódà ìdàpọ̀ òjé pẹ̀lú ẹ̀jẹ̀ tí kò ju 5 lọ lè àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àdínkù ọgbọ́n orí nínú àwọn ọmọdé, àwọn ìṣòro ìhùwàsí àti àwọn wàhálà ìkẹ́kọ̀ọ́. Bí ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú òjé ṣe ń pọ̀ sí, ìwọ̀n àti líle àwọn àmì àìsàn àti ipa náà yóò máa pọ̀ sí i. Ní ìyànjú, àṣeyọrí fífi òpin sí àwọn èpò olójèé ní púpọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè, pẹ̀lú àwọn òté lórí òjé mìíràn, ti yọrí sí àdínkù pàtàkì nínú ìpele iye òjé tí ó wà nínú ẹ̀jẹ̀ àwọn ènìyàn.","Ukuchayeka kwabesifazane abakhulelwe emazingeni aphezulu omthofu kungabangela ukuphuphuma kwesisu, ukubeletha, ukuzalwa ngaphambi kwesikhathi kanye nesisindo sokuzalwa esiphansi. Izimpawu: Umthofu uwushevu owaziwa kahle onemithelela ehlukahlukene yezempilo, ethinta imizwa, inhliziyo nemithambo yegazi, amasistimu amathumbu kanye ne-hematological. Izingane ezincane zisengozini kakhulu ngenxa yokuthi zinokuchayeka okuphezulu kunabantu abadala futhi ngenxa yokuthi umthofu uthinta ubuchopho obukhulayo, okungase kubangele ekwehleni kwekhono lobuhlakani. Umthofu emzimbeni usabalaliswa ebuchosheni, esibindini, ezinso nasemathanjeni. Igcinwa emazinyweni nasemathanjeni, lapho inqwabelana khona ngokuhamba kwesikhathi. Umthofu osethanjeni udedelwa egazini ngesikhathi sokukhulelwa futhi uba umthombo wokuchayeka kumbungu osakhulayo. Ukuchayeka komuntu ngokuvamile kuhlolwa ngesilinganiso somthofu egazini. Akukho ukugcwala komthofu wegazi ophephile okwaziwayo; ngisho nokugxiliswa komthofu wegazi okungaphansi kuka-5 µg/dL kungase kuhlotshaniswe nokuncipha kokuhlakanipha ezinganeni, ubunzima bokuziphatha kanye nezinkinga zokufunda. Njengoba ukuchayeka komthofu kwanda, ububanzi nobukhulu bezimpawu nemiphumela nakho kuyakhula. Ngokukhuthazayo, ukuqedwa ngempumelelo kukaphethiloli onomthofu emazweni amaningi, kuhlanganise nezinye izindlela zokulawula umthofu, kuye kwaphumela ekwehleni okukhulu kwezinga lenani labantu." +ከሐምሌ 2021 ጀምሮ ለመኪናዎች እና ለከባድ መኪናዎች እርሳስ ያለው ነዳጅ በዓለም ላይ በየትኛውም ቦታ አይሸጥም። ይሁን እንጂ የእርሳስ ቀለም ቀስ በቀስ እንዲወገድ የበለጠ መደረግ አለበት-እስካሁን ድረስ 43% የሚሆኑት አገራት ብቻ በእርሳስ ቀለም ላይ ሕጋዊ አስገዳጅ ቁጥጥርን አስተዋውቀዋል። ህክምና: የእርሳስ መመረዝ ምርመራ እና ህክምና ውሳኔዎች በህክምና ታሪክ፣ በክሊኒካዊ ምርመራ እና እነደ የደም እርሳስ ክምችት፣ ሙሉ የደም ቆጠራ ያሉ ተጽዕኖ ባዮማርከሮች እና አስፈላጊ ከሆነም የህክምና ምስል የምርመራ ውጤቶች ላይ የተመሰረቱ ናቸው። ታካሚው ክሊኒካዊ ሁኔታው ጥሩ ከሆነ በቀዶ ጥገና ማስወገድ አስፈላጊ አይደለም፣ ነገር ግን የደም እርሳስ መጠን በመደበኛነት በመለካት የእርሳስ መሳብን መመርመር አለበት። በሽተኛው የበሽታ ምልክቶች ካሉት ወይም የደም እርሳስ መጠን መጨመር ከጀመረ የህክምና አማራጮች መገምገም አለባቸው። ማስረጃዎችን በተከታታይ በመገምገም ለሊድ ተጋላጭነት የህክምና ጣልቃ ገብነቶች ውጤታማነት ጥቂት ጥራት ያላቸው ጥናቶች የተገኙ ሲሆን ተጨማሪ ማስረጃዎች የውሳኔ ሃሳቦችን እርግጠኛነት ይጨምራሉ። ለእርሳስ መጋለጥ መረጋገጡን ተከትሎ ያንን መጋለጥ ማቆም አለበት፣ ምክንያቱም ያለዚህ እርምጃ እርሳስ መርዛማ ውጤቱን ማድረጉን ይቀጥላል። በደም ውስጥ ያለው የእርሳስ መጠን ከፍተኛ በሚሆንበት ጊዜ እና ታካሚው የእርሳስ መርዛማነት ጉልህ ባህሪያት ሲኖሩት የእርሳስ ማስወገጃን ለማመቻቸት የ ቼሌሽን ህክምና የጤና ውጤቶችን ሊያሻሽል ይችላል። የጨጓራ-አንጀት ቆሻሻን ማስወገድ እና የአመጋገብ ማሟያ በተጨማሪ በተወሰኑ ሁኔታዎች ውስጥ በህክምና ውስጥ ሚና ሊጫወቱ ይችላሉ።,"As of July 2021, leaded fuel for cars and lorries is no longer sold anywhere in the world. However, more needs to be done to phase out of lead paint: so far, only 43% of countries have introduced legally binding controls on lead paint. Treatment: Diagnosis of lead poisoning and treatment decisions are based on medical history, clinical examination and the results of investigations, including the blood lead concentration, biomarkers of effect such as a full blood count and, if relevant, medical imaging. If the patient is clinically well, surgical removal is not necessary, but the blood lead concentration should be measured periodically to check for lead absorption. Treatment options should be reviewed if the patient becomes symptomatic or if the blood lead concentration starts rising. The systematic reviews of evidence identified few good-quality studies of the effectiveness of the treatment interventions for lead exposure, and more evidence would increase the certainty of the recommendations. Confirmation of exposure to lead should be followed by termination of that exposure, as without this measure lead will continue to exert its toxic effects. When blood-lead levels are high and the patient has significant features of lead toxicity, chelation therapy to facilitate lead excretion may improve health outcomes. Gastrointestinal decontamination and nutritional supplementation may also play a role in treatment in specific circumstances.","Har zuwa watan Yuli na shekarar 2021, ba a sayar da ƙanana da manyan motoci masu amfani da man da ke ɗauke da gubar dalma. Duk da haka ana bukatar yin aiki tukuru wajen ganin an kawar da penti mai dauki da gubar . Zuwa yanzu kashi 43 ne cikin dasri na kasashe ke da doko ki kan penti main dauki da gubar dalma. Magani: shawarwari a kan bincike da magance gubar dalma ta hanyar amfani da tarihin lafiya da lura da mara lafiya da kuma sakamakon bincike wanda ya haɗa gwada jini. Idan likita ya duba mara lafiya babu wata matsala, ba dole ba ne sai an yi masa aiki ba, amma za a gwada yawan gubar dalma a cikin jininsa lokaci bayan lokaci don ganin yadda gubar ke ƙonewa. Dole a sake duba hanyoyin kulawa da cutar idan mai jinya ya ci gaba da nuna alamonin cutar ko kuma idan jinin da ya gurbata da gubar dalma ya ci gaba da haɓaka. Dabarun sake duba dalilai ya binciko sahihan hanyoyi magance kamuwa da cutar gubar dalma haka kuma ƙarin samun hujja zai ƙara tabbatar da shawarwarin da aka bayar. Da zarar an tabbatar da kamuwa da cutar gubar dalma sai a kiyaye hanyoyin kamuwar don idan ba a ɗauki matakin hakan ba za a ci gaba da fuskantar barazanar illar cutar. Idan kason cutar gubar a cikin jini ta ƙaru kuma majinyacin yana da alamonin gubar, ta yin maganin da zai iya taimakawa wajen gusar da gubar ya kuma ƙara lafiya. Bayar da abincin mai ƙara ƙarfin garkuwar jikin mutun da kawar da cutar ta hanyan wankin ciki zai iya taka rawa wajen warkar da irin wannan cutar.","Kufikia Julai 2021, mafuta ya kuongoza kwa magari na lori hayauzwi tena popote duniani. Hata hivyo, mengi zaidi yanahitajika kufanywa ili kuondoa rangi ya risasi: hadi sasa, ni 43% tu ya nchi ambazo zimeanzisha udhibiti wa kisheria kwenye rangi ya risasi. Matibabu: Utambuzi wa sumu ya risasi na maamuzi ya matibabu hutegemea historia ya matibabu, uchunguzi wa kimatibabu na matokeo ya uchunguzi, ikiwa ni pamoja na mkusanyiko wa risasi katika damu, alama za athari kama vile hesabu kamili ya damu na, ikiwa inafaa, picha ya matibabu. Ikiwa mgonjwa yuko vizuri kiafya, kuondolewa kwa upasuaji sio lazima, lakini ukolezi wa risasi katika damu unapaswa kupimwa mara kwa mara ili kuangalia kunyonya kwa risasi. Chaguzi za matibabu zinapaswa kukaguliwa ikiwa mgonjwa atakuwa na dalili au ikiwa mkusanyiko wa risasi katika damu huanza kuongezeka. Mapitio ya utaratibu ya ushahidi yalibainisha tafiti chache za ubora wa ufanisi wa hatua za matibabu kwa mfiduo wa risasi, na ushahidi zaidi ungeongeza uhakika wa mapendekezo. Uthibitishaji wa mfiduo wa risasi unapaswa kufuatiwa na kukomesha mfiduo huo, kwani bila kipimo hiki uongozi utaendelea kutoa athari zake za sumu. Viwango vya risasi katika damu vinapokuwa juu na mgonjwa ana sifa muhimu za sumu ya risasi, tiba ya chelation ili kuwezesha utolewaji wa risasi inaweza kuboresha matokeo ya afya. Uchafuzi wa utumbo na uongezaji wa lishe unaweza pia kuwa na jukumu katika matibabu katika hali maalum.","Ní Oṣù keje 2021, wọn kò ta epo olójèé fún ọkọ̀ ayọ́kẹ́lẹ́ àti ọkọ̀ èrò níbikíbi mọ́ lágbàáyé. Àmọ́ sá, ohun púpọ̀ sì yẹ láti ṣe láti dáwọ́ ọ̀dà olójèé dúró: títí di àsìkò yìí, 43% orílẹ̀ èdè péré ni wọ́n ti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn òfin àkóso lórí ọ̀dà olójèé. Ìtọ́jú: Àyẹ̀wò májèlé òjé àti àwọn ìpinnu ìtọ́jú máa ń dá lé ìtàn ìlera àtẹ̀yìnwá, àyẹ̀wò àmì àìsàn àti àbájáde àwọn ìwádìí, tí ó fi mọ́ iye òjé tí ó wà nínú ẹ̀jẹ̀, àwọn ipa kòkòrò àìsàn bí àlàyé gbogbo ẹ̀jẹ̀ àti, bí ó bá ní í ṣe, àwòrán ẹ̀yà ara. Bí aláìsàn náà kò bá ní àmì àìsàn, iṣẹ́ abẹ fún yíyọ kò nílò, ṣùgbọ́n ìkóràjọ òjé nínú ẹ̀jẹ̀ gbọ́dọ̀ di ṣíṣe àyẹ̀wò lóorekóòrè láti ṣe àyẹ̀wò ìgbàwọlé òjé. Ṣíṣe àgbéyẹ̀wò àwọn àṣàyàn ìtọ́jú bí aláàárẹ̀ bá ní àmì àìsàn tàbí bí ìkóràjọ òjé nínú ẹ̀jẹ̀ bá bẹ̀rẹ̀ sí ní gòkè sí i. Àwọn àgbéyẹ̀wò ìhun ẹ̀rí ṣe ìdámọ̀ àwọn ẹ̀kọ́ tí iyì wọ́n dára nípa ìkojúwọ̀n àwọn ìdásí ìtọ́jú fún ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú òjé, bẹ́ẹ̀ sì ni ẹ̀rí sí i yóò mú àgbéga bá ìdánilójú àwọn ọ̀nà àbáyọ. Ìmúkúrò ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú òjé gbọ́dọ̀ tẹ̀lé ìjẹ́rìí ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú òjé, bí ó ṣe jẹ́ pé láìsí òté yìí òjé yóò sì tẹ̀síwájú láti tọ àwọn ipa oró rẹ̀. Nígbà tí ìpele òjé nínú ẹ̀jẹ̀ bá ga tí àwọn aláàárẹ̀ sì ní àwọn àbùdá oró òjé tí ó hànde, ìtọ́jú ìfọrin láti yọrí sí títọ òjé jáde lè mú ìlọsíwájú bá àwọn àbájáde ìlera. Fífọ òpónà oúnjẹ àti jíjẹ àwọn oúnjẹ aṣaralóore lè kó ipa pàtàkì nínú ìtọ́jú ní àwọn ipò kan.","Kusukela ngoNtulikazi ka2021, uphethiloli ophambili wezimoto namaloli awusathengiswa noma kuphi emhlabeni. Nokho, kusekuningi okudingeka kwenziwe ukuze kuqedwe upende womthofu: kuze kube manje, amazwe angama-43% kuphela asethule izilawuli ezibopha ngokusemthethweni kupende womthofu. Ukwelashwa: Ukuxilongwa koshevu womthofu nezinqumo zokwelashwa kusekelwe emlandweni wezokwelapha, ukuhlolwa komtholampilo kanye nemiphumela yophenyo, okuhlanganisa ukugcwala komthofu wegazi, izimpawu zebiomarker zomphumela njengenani eligcwele legazi kanye, uma kufanele, izithombe zezokwelapha. Uma isiguli siphilile ngokomtholampilo, ukususwa ngokuhlinzwa akudingekile, kodwa ukugcwala komthofu wegazi kufanele kukalwe ngezikhathi ezithile ukuze kuhlolwe ukumuncwa komthofu. Izinketho zokwelapha kufanele zibuyekezwe uma isiguli siba nezimpawu noma uma ukuhlushwa komthofu wegazi kuqala ukwenyuka. Ukubuyekezwa okuhlelekile kobufakazi kukhombe izifundo ezimbalwa zekhwalithi enhle zokuphumelela kokungenelela kokwelashwa kokuchayeka komthofu, nobufakazi obengeziwe buzokhuphula isiqiniseko sezincomo. Ukuqinisekiswa kokuchayeka kumthofu kufanele kulandelwe ukunqanyulwa kwalokho kuchayeka, njengoba ngaphandle kwalesi silinganiso umthofu uzoqhubeka nokuba nemiphumela yawo enobuthi. Lapho amazinga okuhola egazini ephakeme futhi isiguli sinezici ezibalulekile zobuthi bomthofu, ukwelashwa kwechelation ukuze kube lula ukuxoshwa komthofu kungase kuthuthukise imiphumela yezempilo. Ukukhipha ukungcola kwamathumbu kanye nokwengeza okunomsoco kungase kube nendima ekwelashweni ezimweni ezithile." +ሊሽማኒያሲስ አጠቃላይ እይታ: የሊሽማኒየስ በሽታዎች ከ 20 በላይ የሊሽማኒያ ዝርያዎች በፕሮቶዞን ጥገኛዎች የሚከሰቱ በሽታዎች ቡድን ናቸው. እነዚህ ጥገኛ ተህዋስያን ወደ ሰው የሚተላለፉት በበሽታው በተያዘች ሴት ፍሌቦቶሚን ሳንድፍላይ፣ - 2- 3 ሚሜ ርዝመት ባላት ቀጭን ነፍሳት ቬክተር በመነከስ ነው።. የበሽታው ዋና ዋና ዓይነቶች ሦስት ናቸው፤ እነርሱም ኩታነስ ሊሽማኒያሲስ (ሲ ኤል)፣ ቪስሴራል ሊሽማኒያሲስ (ቪ ኤል)፣ በተጨማሪም ካላ-አዛር በመባል ይታወቃሉ፤ እንዲሁም ሙኮካታነስ ሊሽማኒያሲስ (ኤም ሲ ኤል) ናቸው። ሲ ኤል በጣም የተለመደ ዓይነት መልክ ሲሆን ቪ ኤል በጣም ከባድ መልኩ ነው ኤም ሲ ኤል ደግሞ በጣም የአካል ጉዳት የሚያስከትል የበሽታው መልክ ነው። አብዛኛዎቹ በጥገኛ ተውሳኩ የተጠቁ ሰዎች በሕይወት ዘመናቸው ምንም ዓይነት ምልክት አያሳዩም። ስለዚህ ሌሽማኒያሲስ የሚለው ቃል የሚያመለክተው በሊሽማኒያ ኢንፌክሽን ምክንያት መታመምን እንጂ በበጥገኛ ተውሳኩ መያዝን አይደለም። በ 2018 ውስጥ 92 እና 83 ሀገሮች ወይም ግዛቶች በቅደም ተከተል ሲኤል እና ቪኤል በስፋት ያለባቸው አከባቢዎች ተደርገው ይቈጠራሉ ወይም ቀደም ሲል የ ሲኤል እና ቪኤል ጒዳዮች ሪፖርት ተደርጎባቸዋል። ዛሬ ከ 1 ቢሊዮን በላይ ሰዎች ለሊሽማኒያሲስ በተጠቂ አካባቢዎች የሚኖሩ ሲሆን ለበሽታው ተጋላጭ ናቸው። በየዓመቱ 30 000 አዳዲስ የቪኤል እና ከ 1 ሚሊዮን በላይ አዳዲስ የሲኤል ጒዳዮች እንደሚከሰቱ ይገመታል።,"Leishmaniasis Overview: The leishmaniases are a group of diseases caused by protozoan parasites from more than 20 Leishmania species. These parasites are transmitted to humans by the bite of an infected female phlebotomine sandfly, a tiny – 2–3 mm long – insect vector. There are three main forms of the disease: cutaneous leishmaniasis (CL), visceral leishmaniasis (VL), also known as kala-azar, and mucocutaneous leishmaniasis (MCL). CL is the most common form, VL is the most severe form and MCL is the most disabling form of the disease. Most people who become infected with the parasite do not develop any symptoms during their lifetime. Therefore, the term leishmaniasis refers to the condition of becoming sick due to a Leishmania infection, not to being infected with the parasite. In 2018, 92 and 83 countries or territories were considered endemic for, or had previously reported cases of, CL and VL, respectively. Today, more than 1 billion people live in areas endemic for leishmaniasis and are at risk of infection. An estimated 30 000 new cases of VL and more than 1 million new cases of CL occur annually.","Cutar Leishmaniasis wasu tarin cututtuka ne da da. Wadanan kwayoyin cutar na yaɗuwa zuwa ga mutane ta hanyar cizon macen kwaron da ke dauke da cutar 'yar karamar cutace mai tsawon milimita 2. Akwai matakai uku na kyauta da kananan jin dadin: cutaneous leishmaniasis (CL), visceral leishmaniasis (VL), wanda kuma aka sani da kala-azar, da kuma mucocutaneous leishmaniasis (MCL). CL shine yafi shahara , VL shine yafi tsanani , inda MCL shine cutar tafi gurguntarwa. Mafi yawa na mutanan da suka kamu da ƙwayar cutar basa nuna alamar kamuwa a locakin da suke raye. Sabo da haka , karmar leishmanniasis na nufin yana yin rashin lafiya a dalilin kamuwa da leismania ,ba don su kamu da ƙwayar cutar ba. A shekarar 2018 , kasashe 92 da 83 kor iyakokin su ana la'akari da cewa suna ciken annoba sobada da an bada rahotan kamuwar cutar ta Cl da VL. A yau, fiye da mutum biliyan daya na rayiwa a guraran da annobar leishmaniasis take sannan suna fuskantar hadarin kamuwa. An kiyasta kusan30,000 sabbin rahotan kamuwa da cutar VL yayin da fiye da miliyan daya na sabbin rahotan kamuwa da cutar CL Shekara.","Ugonjwa wa Leishmaniasis Muhtasari: Leishmaniases ni kundi la magonjwa yanayosababishwa na vimelea vya protozoa kutoka zaidi ya spishi 20 za Leishmania. Vimelea hivi hupitishwa kwa wanadamu kwa kuumwa na phlebotomine mchanga wa kike aliyeambukizwa, vekta ndogo - 2-3 mm kwa urefu - wadudu. Kuna aina tatu kuu za ugonjwa: leishmaniasis ya ngozi (CL), leishmaniasis ya visceral (VL), pia inajulikana kama kala-azar, na leishmaniasis ya mucocutaneous (MCL). CL ndiyo aina ya kawaida zaidi, VL ndiyo aina kali zaidi na MCL ndiyo aina inayolemaza zaidi ugonjwa huo. Watu wengi wanaoambukizwa na vimelea hawapati dalili zozote wakati wa maisha yao. Kwa hiyo, neno leishmaniasis linamaanisha hali ya kuwa mgonjwa kutokana na maambukizi ya Leishmania, sio kuambukizwa na vimelea. Mnamo 2018, nchi au maeneo 92 na 83 yalizingatiwa kuwa ya kawaida kwa, au yalikuwa yameripoti kesi za, CL na VL, ipasavyo. Leo, zaidi ya watu bilioni 1 wanaishi katika maeneo ambayo yana ugonjwa wa leishmaniasis na wako katika hatari ya kuambukizwa. Inakadiriwa kuwa kesi mpya 30,000 za VL na zaidi ya visa vipya milioni 1 vya CL hutokea kila mwaka.","Àrùn leishmaniasis Ìsọnísókí: Àwọn àrùn leishmaniasis ni ọ̀wọ́ àwọn àrùn tí àwọn kòkòrò ajọ̀fẹ́ pùròtósúà láti ara àwọn ẹ̀yà Leishmania tí ó lé ní 20. Àwọn kòkòrò ajọ̀fẹ́ wọ̀nyí máa ń dé ara àwọn ènìyàn nípasẹ̀ ẹnu kòkòrò iyanrìn mùjẹ̀mùjẹ̀ abo, kòkòrò atàrùnká bíńtín tí gígùn rẹ̀ kò ju - 2-3 mm. Oríṣìí àrùn yìí mẹ́ta ló wà: leishmaniasis awọ (CL), leishmaniasis awúdọ̀ (VL),tí a tún mọ̀ sí kala-azar, àti leishmaniasis òpónà ikun (MCL). Leishmaniasis awọ ni oríṣìí tí ó wọ́pọ̀ jùlọ, leishmaniasis awúdọ̀ ni ó léwu jùlọ bẹ́ẹ̀ sì ni leishmaniasis òpónà ikun ni oríṣìí leishmaniasis adánigúnlẹ̀ jùlọ. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn tí wọ́n kó kòkòrò àrùn náà kì í ní àmì àrùn kankan nígbà ayé wọn. Nítorí náà, èdè ìperí leishmaniasis ń tọ́ka sí ipò ṣíṣe àìsàn nítorí kòkòrò àrùn Leishmania, kì í ṣe kíkó kòkòrò àrùn náà. Ní ọdún 2018, àwọn orílẹ̀ èdè tàbí ilẹ̀ 92 àti 83 ni wọ́n gbà gẹ́gẹ́ bí èyí tí ó ní àjàkálẹ̀ àrùn agbègbè, tàbí tí wọ́n ti ròyìn àwọn ọ̀ràn, CL àti VL, ní ṣíṣẹ̀ n tẹ̀lé. Lónìí, ó lé ní bílíọ́nù 1 ènìyàn ni wọ́n ń gbé ní àwọn agbègbè tí ó ní àjàkálẹ̀ àrùn leishmaniasis tí wọ́n sì wà nínú ewu àrùn náà. Ó tó ọ̀ràn VL 30 000 tuntun àti ó lé ní mílíọ̀nù 1 àwọn ọ̀ràn CL ni ó ń ṣẹlẹ̀ lọ́dọọdún.","ILeishmaniasis Uhlolojikelele: Ileishmaniases iyiqembu lezifo ezibangelwa izimuncagazi zeprotozoan ezivela ezinhlobonhlobo zeLeishmania ezingaphezu kuka20. Lawa ma-parasite adluliselwa kubantu ngokulunywa yi-phlebotomine sandfly yesifazane enaleli gciwane, ivector yezinambuzane ezincane - 2-3mm ubude. Kunezinhlobo ezintathu eziyinhloko zalesi sifo: icutaneous leishmaniasis (CL), ivisceral leishmaniasis (VL), eyaziwa nangokuthi ikala-azar, nemucocutaneous leishmaniasis (MCL). ICL iwuhlobo oluvame kakhulu, iVL iwuhlobo olunzima kakhulu kanti iMCL iwuhlobo olukhubaza kakhulu lwesifo. Abantu abaningi abatheleleka nge-parasite abanazo izimpawu ngesikhathi sokuphila kwabo. Ngakho ke, igama elithi leishmaniasis libhekisela esimweni sokugula ngenxa yokutheleleka kweLeishmania, hhayi ukungenwa yiparasite. Ngo-2018, amazwe noma izindawo ezingama92 nezingu83 zazibhekwa njengezivamile, noma zazike zabika izigameko zeCL neVL ngaphambilini, ngokulandelana. Namuhla, abantu abangaphezu kwebhiliyoni elilodwa bahlala ezindaweni ezigcwele ileishmaniasis futhi basengozini yokutheleleka. Ilinganiselwa ku-30 000 izigameko ezintsha zeVL kanye nezigameko ezintsha ezingaphezu kwesigidi zeCL ezenzeka minyaka yonke." +ምልክቶች፦ ሲኤል በአብዛኛው የሚከሰተው እንደ ፊት፣ እጆችና እግሮች ባሉ የተጋለጡ የሰውነት ክፍሎች ላይ ነው። ከባድ የአካል ጕዳት ሊያስከትሉ የሚችሉ ብዙ ጉዳቶች -አንዳንድ ጊዜ እስከ 200 - ሊኖሩ ይችላሉ። ቁስሉ በሚፈወስበት ጊዜ ሁሌም ቋሚ ጠባሳዎችን ይተዉታል፤ ይህም በተለይ ለሴቶችና ለሴት ልጆች መገለልን ያስከትላል። ቪኤል ያልተለመደ ትኵሳት፣ ከፍተኛ የክብደት መቀነስ፣ የጨጓራ እና የጉበት እብጠት እና ከባድ የደም ማነስ ነው። በሽታው ካልታከመ በሁለት ዓመት ጊዜ ውስጥ የሟችነት መጠኑ 100% ሊደርስ ይችላል። ኤምሲኤል የአፍንጫ፣ የአፍ እና የጉሮሮ ክፍተቶች ጋር ያለውን የፈሳሽ መመጠኛ ሽፋን እና በአከባቢው ያሉትን ሕብረ ህዋሳት በከፊል ወይም ሙሉ በሙሉ ሊያጠፋ የሚችል ቁስለት ያስከትላል። ይህ የአካል ጉዳተኛነት መልክ ወደ ማህበራዊ መገለል ሊያመራ ይችላል። የ ፒኬዲኤል(ድህረ-ካላ-አዛር የቆዳ ላሽማኒያሲስ)፣ የቪኤል ውስብስብነት፣ በዋናነት በምሥራቅ አፍሪካ እና በደቡብ ምሥራቅ እስያ ይታያል። በአብዛኛው ከቪኤል ያገገሙ ሕመምተኞች ላይ ቀለም የተለወጠ( hypopigmented) ጠፍጣፋ የቆዳ( macular) ብጕር፣ ከትንሽ ከፍ ያለ( maculopapular) ወይም ከፍ ያለ( nodular) ብጕር ጋር ተዳምሮ ይታያል። ፒኬዲኤል በተለምዶ ከ 6 ወር እስከ 1 ዓመት ወይም ከዚያ በላይ ከ ቪኤል መፈወስ በኋላ ይታያል፣ ነገር ግን ቀደም ብሎ ወይም ከ ቪኤል ጋርም በተመሳሳይ ጊዜ ሊከሰት ይችላል፣ በተለይም በሱዳን።,"Symptoms: CL usually produces ulcers on the exposed parts of the body, such as the face, arms and legs. There may be many lesions – sometimes up to 200 – which can cause serious disability. When the ulcers heal, they invariably leave permanent scars, which can lead to stigmatization, especially for women and girls. VL is characterized by irregular bouts of fever, substantial weight loss, swelling of the spleen and liver and serious anaemia. If the disease is not treated, the fatality rate can be as high as 100% within 2 years. MCL produces lesions that can partially or totally destroy the mucous membranes of the nose, mouth and throat cavities and surrounding tissues. This disabling form can also lead to social exclusion. PKDL (post-kala-azar dermal leishmaniasis), a complication of VL, is mainly seen in East Africa and South-East Asia. It is characterized by a discoloured (hypopigmented) flat skin (macular) rash, combined with some slightly elevated (maculopapular) or elevated (nodular) rash, usually in patients who have recovered from VL. PKDL usually appears 6 months to 1 or more years after apparent cure of VL, but it may occur earlier or even concurrently with VL, especially in Sudan.","Alamomi: Cutar CL a yawancin lokaci na haifar da gymbo cikin mutum kamar fuska, hannaye da kafafuwa. Akwai cututtukan fata da yawa da kan iya haifar tawaya har 200. Idan gyabbon ya warke, yakan bar tabo na har abada wanda kan iya sa aibanta mutum musamman mata yara da kanana. Alamomi: Cutar VL ya kunshi zazzabi, yashin nauyi, kunburin riɓewa da kuda da rashin jini. idan ba'a yi maganin cutar ba yakan iya haifar da rasa rai har zuwa kashi dari a cikin shekaru biyu. MCL hana haifar da kwatance wanda kan iya lalatawa ko sharaf karan hanci, baki, makogoro da makamantan wurare. Wannan nau'I na nakasa na iya kaiwa zuwa ga ware mutum a cikin alumma. Nauin ƙwayar cutar PKDL wanda yake tsananin cuta ce ta Vl ana samun ta ne a yakin gabacin afirka da kudu maso gabacin Asiya. Cutar na da alamomi kamar haka chanza kalar fata,kurarraji, tare da dagawar fata musamman ma ga wanda ke farfadowa daga cutar VL. Cutar PKDL yawanci na fara nuna wane a watanni shida zuwa shekara daya ko fye da haka bayan anyi maganin VL amma zata iya farawa kafin nan ko kuma a lokaci daya da VL musamman ma a Kasar Sudan.","Dalili: CL kawaida hutoa vidonda kwenye sehemu zisizo wazi za mwili, kama vile uso, mikono na miguu. Kunaweza kuwa na vidonda vingi - wakati mwingine hadi 200 - ambayo inaweza kusababisha ulemavu mkubwa. Vidonda vinapopona, mara kwa mara huacha makovu ya kudumu, ambayo yanaweza kusababisha unyanyapaa, haswa kwa wanawake na wasichana. VL ina sifa ya homa isiyo ya kawaida, kupoteza uzito kwa kiasi kikubwa, uvimbe wa wengu na ini na anemia kubwa. Ikiwa ugonjwa haujatibiwa, kiwango cha vifo kinaweza kufikia 100% ndani ya miaka 2. MCL hutoa vidonda ambavyo vinaweza kuharibu kwa sehemu au kabisa utando wa pua, mdomo na koo na tishu zinazozunguka. Fomu hii ya kulemaza inaweza pia kusababisha kutengwa kwa jamii. PKDL (post-kala-azar dermal leishmaniasis), tatizo la VL, inaonekana hasa katika Afrika Mashariki na Kusini-Mashariki mwa Asia. Inaonyeshwa na upele uliobadilika rangi (usio na rangi) kwenye ngozi (macular), pamoja na upele ulioinuliwa kidogo (maculopapular) au ulioinuliwa (nodular), kwa kawaida kwa wagonjwa ambao wamepona kutoka kwa VL. PKDL kawaida huonekana kati ya miezi 6 hadi mwaka 1 au zaidi baada ya tiba dhahiri ya VL, lakini inaweza kutokea mapema au hata kwa wakati mmoja na VL, haswa nchini Sudani.","Àwọn àmì àrùn: CL máa ń yọrí sí ọgbẹ́ ní àwọn ẹ̀yà ara tí ó sí sílẹ̀, bí ojú, apá àti ẹsẹ̀. Àwọn ọgbẹ́ púpọ̀ lè wà - nígbà mìíràn ó lè tó 200 - èyí tí ó lè fà ìdágúnlẹ̀. Nígbà tí àwọn ọgbẹ́ náà bá san, wọ́n náà ń fi awomt àpá ayérayé sílẹ̀, èyí tí ó lè fa ìdẹ́yẹsí, pàápàá jùlọ fún àwọn obìnrin àti ọmọbìnrin. VL ní àbùdá ibà tí kò ṣe déédéé, rírù, wíwú ọlọ inú àti ẹ̀dọ̀ àti anémíà líle. Bí àrùn náà kò bá rí ìtọ́jú, ìwọ̀n ikú lè ga tó 100% láàrin ọdún 2. MCL máa ń fa ọgbẹ́ tí ó lè ba díẹ̀ tàbí gbogbo àwọn awọ imú, ẹnu àti àwọn ihò ọ̀nà ọ̀fùn àti àwọn awọ tí ó yìí ká jẹ́. Oríṣìí àìdápé yìí lè yọrí sí ìdẹ́yẹsí láwùjọ. PKDL (àrùn awọ ẹ̀yìn-kala-azar leishmaniasis), isorot VL, wà ní Ìlà-oòrùn Áfríkà àti Gúúsù-Ìwọ-oòrùn Asia. Ó ní àbùdá kúrúnà awọ pẹlẹbẹ̀ (macular) aláwọ̀ kaláńkìnní (oríṣìíríṣìí àwọ̀), pẹ̀lú àwọn kúrúnà oníkókó (róbótó) tí ó wú díẹ̀ (pẹlẹbẹ), lọ́pọ̀ ìgbà àwọn aláàárẹ̀ tí wọ́n ti gbádùn nínú VL. PKDL sáábà máa ń hàn ní oṣù 6 sí ọdún 1 lẹ́yìn ìwòsàn VL, ṣùgbọ́n ó lè ṣẹlẹ̀ ṣáájú tàbí nígbà kan náà pẹ̀lú VL, pàápàá jùlọ ní Sudan.","Izimpawu: ICL ivame ukukhiqiza izilonda ezingxenyeni eziveziwe zomzimba, njengobuso, izingalo nemilenze. Kungase kube nezilonda eziningi - ngezinye izikhathi kuze kufike ku-200 - okungadala ukukhubazeka okukhulu. Uma izilonda sezipholile, zihlale zishiya izibazi ezihlala njalo, ezingaholela ekucwasweni, ikakhulukazi kwabesifazane namantombazane. IVL ibonakala ngokuqubuka kwemfiva okungavamile, ukuncipha okukhulu kwesisindo, ukuvuvukala kobende nesibindi kanye ne-anemia eyingozi. Uma lesi sifo singelashwa, izinga lokufa lingaba phezulu ku-100% phakathi neminyaka ewu-2. IMCL ikhiqiza izilonda ezingacekela phansi kancane noma ngokuphelele ulwelwesi lwamafinyila ekhaleni, emigodini yomlomo neyomphimbo kanye nezicubu ezizungezile. Leli fomu elikhubazayo lingaholela nasekukhishweni komphakathi. IPKDL (i-post-kala-azar dermal leishmaniasis), ukuxaka kweVL, ibonakala kakhulu eMpumalanga Afrika naseNingizimu Mpumalanga ye-Asia. Kubonakala ngokuqubuka kwesikhumba esiyisicaba esishintshile (ihypopigmented) (imacular), kuhlanganiswe nokuqubuka okuthile okuphakeme kancane (imaculopapular) noma okuphakeme (okunamaqhuqhuva), ngokuvamile ezigulini eziluleme kuVL. IPKDL ivamise ukuvela ezinyangeni eziyisi6 kuye ku1 noma ngaphezulu weninyaka ngemuva kokwelashwa kweVL, kodwa kungenzeka ngaphambi kwesikhathi noma kanye kanye neVL, ikakhulukazi eSudan." +ፒኬዲኤል በአፍሪካ ውስጥ በአብዛኛዎቹ ጉዳዮች በራሱ ይድናል ነገር ግን በሕንድ ውስጥ ባሉ ሕመምተኞች ውስጥ እምብዛም አይደለም። ህክምና: ፀረ-ሊሽማኒያ ህክምና የሚወሰነው በሽታውን ከሚያስከትለው ዝርያ እና ከታካሚው ሁኔታ( ለምሳሌ እርግዝና፣ የበሽታ መከላከያ) ላይ ነው። መንስኤው የሊሽማኒያ ዝርያ ምንም ይሁን ምን፣ የፀረ-ሊሽማኒያ ህክምና መከላከያ የፀዳ ፈውስ ማቅረብ አይችልም፣ እናም ተህዋሲው በሰው አካል ውስጥ ይቈያል እና በሽታ የመከላከል አቅም ሲያንስ እንደገና ሊከሰት ይችላል። ህክምናው የተወሳሰበ ሲሆን በከፍተኛ ልምድ ባላቸው የጤና ባለሙያዎች ሊሰጥ ይገባል። አብዛኛዎቹ የፀረ-ሊሽማኒያ መድኃኒቶች በመርፌ የሚወሰዱ ናቸው።,"PKDL heals spontaneously in most cases in Africa but rarely in patients in India. Treatment: Antileishmanial treatment depends on the causative species and the condition of the patient (e.g. pregnancy, immunosuppression). Regardless of the causative Leishmania species, antileishmanial treatment cannot provide a sterile cure, and the parasite remains in the human body and can cause a relapse when there is immunosuppression. Treatment is complex and should be administered by highly experienced health personnel. Most antileishmanial medicines are injectable.","Mai cutar hanta kan warke ka ron kasa a wawancin akasashe a afirka amma da kayar da kasar india. Magani; Ana dogare ne waje maganin da ke yaƙar kunburin kwayoyin halitta akan irin nau'in cutar da abin daya haddasa cutar (Misali juna biyu ko kare garkuwar jiki). Batare da la'akari da nau'in leishmania da ya sabbaba rashin lafiyarba ,ba zai yiwu a magance cutar ba so sai ba alamun cutar zai wanzu a jikin mutum ya kan iya sanadiyar dawowar cutar idan aka rasha garkuwar jiki. Yin magani na da sarkakiya yin magani na bukatar kwarrarun ma'aikata. Yawancin magungunan yaƙar cutar aleishmania na karbar allura.","PKDL huponya yenyewe katika hali nyingi barani Afrika lakini mara chache sana kwa wagonjwa nchini India. Matibabu: Matibabu ya antileishmanial inategemea aina ya causative na hali ya mgonjwa (k.m. mimba, ukandamizaji wa kinga). Bila kujali aina ya Leishmania inayosababisha, matibabu ya antileishmanial hayawezi kutoa tiba ya kuzaa, na vimelea hubakia katika mwili wa binadamu na inaweza kusababisha kurudi tena wakati kuna ukandamizaji wa kinga. Matibabu ni ngumu na inapaswa kusimamiwa na wafanyikazi wa afya wenye uzoefu. Dawa nyingi za antileishmanial zinadungwa.","PKDL máa ń sàn fúnra rẹ̀ ninjt ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọ̀ràn ní Áfríkà ṣùgbọ́n ó sọ̀wọ́n nínú àwọn aláàárẹ̀ India. Ìtọ́jú: Ìtọ́jú agbógunti-leishmania dá lórí àwọn ẹ̀yà kòkòrò afàrùn atit ipò aláàárẹ̀ náà (b.a. oyún, sójà ara tí kò lágbára). Èyíkéyìí tí ó wù kí kòkòrò afàrùn Leishmania jẹ́, ìtọ́jú agbógunti-leishmania kò lè pèsè ìwòsàn mímọ́, beet ni kòkòrò ajọ̀fẹ́ náà sì wà nínú ara ènìyàn bẹ́ẹ̀ sì ni ó lè fa ìfàsẹ́yìn nígbà tí sọ́jà ara kò bá lágbára. Ìtọ́jú lọ́jú atit pé àwọn òṣìṣẹ́ ikerat tí wọ́n ní ìrírí púpọ̀ ló yẹ kí wọ́n ṣe é. Púpọ̀ àwọn òògùn agbógunti-leishmania ṣe é gún bí abẹ́rẹ́.","IPKDL yelapheka ngokuzenzakalelayo ezimeni eziningi e-Afrika kodwa akuvamile ezigulini e-India. Ukwelashwa: Ukwelashwa kwe-antileishmanial kuncike ohlotsheni lwe-causative kanye nesimo sesiguli (isb. ukukhulelwa, ukuvinjelwa kokuzivikela komzimba). Kungakhathaliseki uhlobo lweLeishmania eyimbangela, ukwelashwa kwe-antileishmanial akukwazi ukunikeza ikhambi eliyinyumba, futhi i-parasite isala emzimbeni womuntu futhi ingabangela ukuphindeka lapho kune-immunosuppression. Ukwelashwa kuyinkimbinkimbi futhi kufanele kunikezwe abasebenzi bezempilo abanolwazi olunzulu. Imithi eminingi ye-antileishmanial iyajovwa." +የሥጋ ደዌ (የሃንሰን በሽታ) አጠቃላይ እይታ፦ የሃንሰን በሽታ በመባልም የሚታወቀው የሥጋ ደዌ በሚኮባክተሪየም ሌፕራ ምክንያት የሚከሰት ሥር የሰደደ ተላላፊ በሽታ ነው። በሽታው በቆዳ፣ ዳር ላይ ያሉ ነርቮችን፣ የላይኛው የመተንፈሻ አካላት ላዩን እና ዓይኖችን ይነካል. የሥጋ ደዌ በሽታ ከልጅነት እስከ እርጅና ድረስ በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ እንደሚከሰት ይታወቃል። የሥጋ ደዌ በሽታ ሊድን የሚችል ሲሆን በቅድሚያ የሚደረግ ህክምና የአካል ጕዳትን ሊከላከል ይችላል። የሥጋ ደዌ በሽታ የሚተላለፈው በአፍንጫና በአፍ በሚተላለፉ ጠብታዎች አማካኝነት ህክምና ካልተደረገላቸው ሰዎች ጋር በቅርብ እና በተደጋጋሚ በሚገናኙበት ጊዜ ነው። ምልክቶች: ምልክቶች በአንድ ዓመት ውስጥ ሊከሰቱ ይችላሉ ነገር ግን ለመከሰት እስከ 20 ዓመት ወይም ከዚያ በላይ ሊወስድ ይችላል። በሽታው በአብዛኛው የሚገለጸው በቆዳ መጐዳት እና በላይኛው ነርቭ ተሳትፎ ነው። የሥጋ ደዌ በሽታ ቢያንስ ከሚከተሉት ዋና ዋና ምልክቶች አንዱን በማግኘት ይመረመራል: (1) በቆዳው ላይ ግራጫ( hypopigmented) ወይም ቀይ ቀለም ያለው የቆዳ ንጣፍ ላይ የስሜት ማጣት;,"Leprosy (Hansen disease) Overview: Leprosy, also known as Hansen’s disease, is a chronic infectious disease caused by Mycobacterium leprae. The disease affects the skin, the peripheral nerves, mucosal surfaces of the upper respiratory tract and the eyes. Leprosy is known to occur at all ages ranging from early childhood to old age. Leprosy is curable and treatment during early stages can prevent disability. Leprosy is transmitted via droplets, from the nose and mouth, during close and frequent contact with untreated cases. Symptoms: Symptoms may occur within one year but can also take as long as 20 years or even more to occur. The disease manifests commonly through skin lesion and peripheral nerve involvement. Leprosy is diagnosed by finding at least one of the following cardinal signs: (1) definite loss of sensation in a pale (hypopigmented) or reddish skin patch;","cutar Kuturta(Cutukkan fata) Tsakure: Kuturta ko ciwan fata,cuta ce matsa nan ciya wadda ke iya yaɗuwa wadda ƙwayar cutar Mycobacterium leprai ke haifarwa. Cutar na shafan fatan ne da jijiya,saman ido, gefen hanci, da ido. Ana samun kuturta a dukkan matakan rayiwa tun daga yarita har zuwa tsufa. Cutar kuturta cuta ce wadda akan iya warkewa wadda in an samu yin magani tun farko kan iya kare tawaya. Kuturta na yaɗuwa ta hanyar dugon ruwa daga hanci ko bakin mai fama da cutar lokacin kusanta ku shafar wanda bai yi magani ba. Alamominta :Alamomin cutar na iya baiyyana a shekarar farko sannan zai iya daukar shekaru mai tsawo har 20 ko feye da hakan. Cutar na bayyana ne yawanci ta fata saman fuska. Ana tantance cutar ne ta hanyar samun daya daga cikin wannan alamominn: Na daya: Rasa jin ko kuma fata taryi jajawur;","Ukoma (ugonjwa wa Hansen) Muhtasari: Ukoma, pia unajulikana kama ugonjwa wa Hansen, ni ugonjwa sugu wa kuambukiza unaosababishwa na Mycobacterium leprae. Ugonjwa huathiri ngozi, mishipa ya pembeni, nyuso za mucosal ya njia ya juu ya kupumua na macho. Ukoma unajulikana kutokea katika umri wote kuanzia utotoni hadi uzee. Ukoma unatibika na matibabu katika hatua za awali yanaweza kuzuia ulemavu. Ukoma huambukizwa kupitia matone, kutoka pua na mdomo, wakati wa kuwasiliana karibu na mara kwa mara na kesi zisizotibiwa. Dalili: Dalili zinaweza kutokea ndani ya mwaka mmoja lakini pia zinaweza kuchukua muda wa miaka 20 au hata zaidi kutokea. Ugonjwa hujidhihirisha kwa kawaida kupitia vidonda vya ngozi na ushiriki wa neva wa pembeni. Ukoma hugunduliwa kwa kupata angalau moja ya ishara kuu zifuatazo: (1) upotevu wa uhakika wa hisia katika kiraka cha rangi (hypopigmented) au nyekundu;","Ẹ̀tẹ̀ (Àrùn Hansen) Ìsọnísókí: Àrùn ẹ̀tẹ̀, tí ó tún ń jẹ́ àrùn Hansen, jẹ́ àrùn kan tí ó le tí ó máa ń ràn ká tí kòkòrò àìfojúrí Mycobacterium leprae ń fà. Àrùn náà máa ń gbógun ti awọ, àwọn okùn ọpọlọ, àwọn ẹ̀yà ara apèsè ikun tí ó wà ní òpónà oúnjẹ àti àwọn ojú. Ẹ̀tẹ̀ máa ń ṣẹlẹ̀ sí gbogbo ọjọ́ orí láti orí ọmọdé dórí arúgbó. Ẹ̀tẹ̀ ṣe é wò bẹ́ẹ̀ sì ni ìtọ́jú rẹ̀ nígbà tí ó bá seset bẹ̀rẹ̀ lè dènà ààbọ̀ ara. Ẹ̀tẹ̀ máa ń ràn nípa omira, láti imú àti ẹnu, lásìkò ìfọwọ́kàn pẹ́kípẹ́kí tàbí lemọ́lemọ́ pẹ̀lú àwọn ọ̀ràn tí wọn kò tọ́jú. Àmì àrùn: Amit àrùn lè farahàn láàrin odunt kan ṣùgbọ́n ó lè gbà tó bí àwọn ọdún 20 tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ kí ó tó wáyé. Àrùn náà máa ń sáábà farahàn nípasẹ̀ egbò ara àti ìkópa àwọn okùn ọpọlọ. Wọ́n máa ń ṣàyẹ̀wò ẹ̀tẹ̀ nípa ṣíṣe ìwádìí ọ̀kan nínú àwọn àmì àyẹ̀wò wọ̀nyí: (1) àìní ìmọ̀lára níbi awọ ara fẹ́lẹ́fẹ́lẹ́ (aláràbarà) tàbí pípọ́ kan.;","Uchoko (Hansen disease) Uhlolojikelele: Uchoko, owaziwa nangokuthi isifo sikaHansen, isifo esithathelwanayo esingamahlalakhona esibangelwa iMycobacterium leprae. Lesi sifo sithinta isikhumba, izinzwa zeperipheral, imucosal evele yendlela yokuphefumula ephezulu kanye namehlo. Uchoko kwaziwa ukuthi senzeka kuyo yonke iminyaka kusukela ebuntwaneni kuya ebudaleni. Uchoko buyelapheka futhi ukwelashwa ngesikhathi sokuqala kungavimbela ukukhubazeka. Uchoko lusakazwa ngamaconsi, emakhaleni nasemlonyeni, lapho uthintana eduze futhi njalo nezimo ezingelashiwe. Izimpawu: Izimpawu zingase zenzeke phakathi nonyaka owodwa kodwa futhi zingathatha iminyaka engu20 noma ngaphezulu ukuthi zivele. Lesi sifo sibonakala ngokujwayelekile ngokulimala kwesikhumba kanye nokubandakanyeka kwe-peripheral nerve. Uchoko lutholakala ngokuthola okungenani uphawu olulodwa lwalezi ezilandelayo: (1) ukulahlekelwa okuqondile kokuzwa endaweni ephaphathekile (hypopigmented) noma ibala elibomvu lesikhumba;" +(2) የላይኛው ነርቭ መወፈር ወይም በስፋት ከስሜትን ማጣት ጋር፥ እና/ወይም በዚህ ነርቭ የሚተዳደሩ ጡንቻዎች ድክመት፤ (3) አሲድ-ፈጣን ባሲሊ በቆዳ ስሚር ውስጥ መገኘት። የቆዳ ቍስል በአብዛኛው በአካባቢው ካለው ጤናማ ቆዳ የተለየ ቀለም አለው( ያነሰ ቀለም ያለው፣ ቀይ ወይም የመዳብ ቀለም ያለው) እና የተለያዩ ገጽታዎች( ጠፍጣፋ፣ ከፍ ያለ ወይም ኖዱሎች) ሊኖሩት ይችላል። በቆዳ ላይ የሚደርሰው ጕዳት ነጠላ ወይም ብዙ ሊሆን ይችላል፤ ከተወሰነ ስሜቱ ከመጥፋቱ ጋር። የሥጋ ደዌ በጣም ተለዋዋጭ በሽታ ሲሆን በሽታ የመከላከል አቅማቸውን መሠረት በማድረግ የተለያዩ ሰዎችን በተለያየ መንገድ ይጎዳል። በከፍተኛ ደረጃ በሽታ የመከላከል አቅም ያላቸው በአንድ በኩል ላይ ያሉ ሰዎች አነስተኛ ቍጥር ያላቸው ባሲሊዎችን ይይዛሉ እናም የፒቢ ለምጽ ሕመምተኞች ተብለው ይጠራሉ። በሰውነት ውስጥ ብዙ ባሲሊዎች ያሉባቸው ሰዎች ኤምቢ ለምጽ ያለባቸው ታካሚዎች ተብለው ይጠራሉ። ፓውሲባሲላሪ( ፒቢ) ጒዳይ: በቆዳ ፈሳሽ ውስጥ የባሲል መኖር ሳይታይ ከ 1 እስከ 5 የቆዳ ቍስለት ያለው የሥጋ ደዌ ጒዳይ ነው። ባለብዙባሲላሪ( ኤምቢ) ጉዳይ: ከአምስት በላይ የቆዳ ቍስል ያለበት የሥጋ ደዌ በሽታ፤ ወይም የነርቭ እክል ያለበት( ንጹህ የነርቭ በሽታ ወይም ማንኛውም የቆዳ ቍስል እና የነርቭ በሽታ)፤ ወይም የቆዳ ቁስሉ ብዛት ምንም ይሁን ምን በቆዳ ቁርጥራጭ ላይ ባሲል መገኘቱ የተረጋገጠ ነው። ህክምና፦ የሥጋ ደዌን በሽታ የመቀነስ ቍልፍ ስትራቴጂዎች ቀደም ብሎ ምርመራ ማድረግ እና በብዙ-መድኃኒቶች ህክምና( ኤምዲቲ) ሙሉ ህክምና ማድረግ ነው።,"(2) thickened or enlarged peripheral nerve, with loss of sensation and/or weakness of the muscles supplied by that nerve; (3) presence of acid-fast bacilli in a slit-skin smear. Skin lesion has usually a different pigmentation than the surrounding normal skin (less pigmented, reddish or copper-coloured) and may have various aspects (flat, raised or nodules). Skin lesion can be single or multiple with a definite loss of sensation. Leprosy is a highly variable disease, affecting different people in different ways, according to their immune response. Those at one end of the spectrum, with a high level of immunity, harbour a low number of bacilli and are referred to as patients with PB leprosy. Those with many bacilli in the body are referred to as patients with MB leprosy. Paucibacillary (PB) case: a case of leprosy with 1 to 5 skin lesions, without demonstrated presence of bacilli in a skin smear. Multibacillary (MB) case: a case of leprosy with more than five skin lesions; or with nerve involvement (pure neuritis, or any number of skin lesions and neuritis); or with the demonstrated presence of bacilli in a slit-skin smear, irrespective of the number of skin lesions. Treatment: Early diagnosis and complete treatment with multidrug therapy (MDT) remain the key strategies for reducing the disease burden of leprosy.","Na biyu:Kumburi ko dagawar hanci tare da rasa gudanar jini,da kuma raunin gabbai na jijiya Na uku: Samun sinaɗarin acid bacilli a jikin fatar mutum. yawancin illolin fata na chanj ka wadda ta sabawa asalin kalar fatar mutum (yakan iya yin ja kadan ko launin fata) yana iya banbanta a kwanci ko ta daga sama. Cutukkan fata kan iya zama nau'I daya ko mabanbanta amma dukkan su naɗa alaomin mutun yaji fatarsa ta yi dundurundun kamar ba jini. Kuturta na yaɗuwa ta hanyar dugon ruwa daga hanci ko bakin mai fama da cutar lokacin kusanta ku shafar wanda bai yi magani ba. waɗanda ke karshen gefin fuska, waɗanda ke da garkuwar ciki ba girma naɗa karancin ƙwayar cutar Bacili ana kiran su da marasa lafiya masu alamun kuturta. Amma waɗanda ke da ƙwayar cutar bacilli da yawa a jika ana kiran su da masu cutar kuturta mai MB. Masu Kutartar da take hana tafiya (PB) na fama da kuturta mai matsalar fata 1 zuwa 5 ba tare da tare da nuna alamun cutar a jikin fatarsu ba. Nau'in kuturta mai ta jini, shi ne wani nau'I na kuturta wanda ke da alamomin fiye da biyar a fata (kunburin fata kawai,ko kuma illorin fata daban da kunburinta) ko kuma tabbacin samun ƙwayar cutar bacilli a jika ba tare da alamunta a jikin fatarba. Magani: Bincike da yin magani da wuri da anfani da nau'in magunguna mabanbanta shi ne tsarin da aka tabbatar da cewa zai iya rage wahalhalun cutar ta kuturta.","(2) neva ya pembeni iliyonenepa au iliyopanuka, na kupoteza hisia na/au udhaifu wa misuli inayotolewa na neva hiyo; (3) uwepo wa bacilli yenye kasi ya asidi kwenye smear ya ngozi. Kidonda cha ngozi kwa kawaida huwa na rangi tofauti kuliko ngozi ya kawaida inayoizunguka (isiyo na rangi kidogo, nyekundu au rangi ya shaba) na inaweza kuwa na vipengele mbalimbali (bapa, vilivyoinuliwa au vinundu). Vidonda vya ngozi vinaweza kuwa moja au nyingi na uhakika wa kupoteza hisia. Ukoma ni ugonjwa unaobadilika sana, unaoathiri watu tofauti kwa njia tofauti, kulingana na majibu yao ya kinga. Wale walio kwenye ncha moja ya wigo, walio na kiwango cha juu cha kinga, huhifadhi idadi ndogo ya bacilli na hurejelewa kuwa wagonjwa wenye ukoma wa PB. Wale walio na bacilli nyingi mwilini hurejelewa kuwa wagonjwa wenye ukoma wa MB. Kisa cha Paucibacillary (PB): ugonjwa wa ukoma wenye vidonda 1 hadi 5 vya ngozi, bila kuonyeshwa uwepo wa bacilli kwenye smear ya ngozi. Multibacillary (MB) kesi: kesi ya ukoma na vidonda vya ngozi zaidi ya tano; au kwa ushiriki wa ujasiri (neuritis safi, au idadi yoyote ya vidonda vya ngozi na neuritis); au kwa uwepo ulioonyeshwa wa bacilli katika smear ya ngozi iliyopigwa, bila kujali idadi ya vidonda vya ngozi. Matibabu: Utambuzi wa mapema na matibabu kamili kwa tiba ya dawa nyingi (MDT) inasalia kuwa mikakati muhimu ya kupunguza mzigo wa ugonjwa wa ukoma.","(2) okun ọpọlọ tí ó ti fẹ̀ tàbí nípọn, pẹ̀lú aimkt ìmọ̀lára àti/tàbí àìlera àwọn isan tí okun ara yẹn gbé. (3) wíwà kòkòrò àìfojúrí básílì nínú omira inú awọ. Ọgbẹ́ awọ máa ń ní àwọ̀ tí ó yàtọ̀ sí àwọn awọ tí ó yí i ká (wọn kì í ní àwọ̀ kaláńkìnní, pupa tàbí àwọ̀ bàbà) bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n lè ní àwọn onírúurú ẹ̀yà (pẹlẹbẹ, ganku tàbí róbótó). Ọgbẹ́ awọ lè jẹ́ ẹyọ tàbí ọ̀pọ̀ pẹ̀lú àìsí ìmọ̀lára ìfọwọ́kàn. Ẹ̀tẹ̀ jẹ́ onírúurú àrùn, tí ó mt kọlu àwọn onírúurú ènìyàn ní onírúurú ọ̀nà, geget bí sọ́jà ars wọ́n bá ṣe fèsì. Àwọn yẹn tí wọ́n wà lẹ́yìn pátápátá, pẹ̀lú sọ́jà ara tí ìpele rẹ̀ ga, ní iye kòkòrò básílì kékeré bẹ́ẹ̀ sì ni a ń pè wọ́n ní àwọn aláàárẹ̀ pẹ̀lú ẹ̀tẹ̀ PB. Àwọn yẹn tí wọ́n ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ básílì ní ara wọn ni a ń pè ní aláàárẹ̀ pẹ̀lú ẹ̀tẹ̀ MB. Ọ̀ràn ẹ̀tẹ̀ elégbò ìwọ̀nba (PB): ọ̀ràn ẹ̀tẹ̀ pẹ̀lú àwọn egbò ara 1 sí 5, láìsí kòkòrò básílì nínú ègé awọ. Ọ̀ràn ẹ̀tẹ̀ ọlọ́pọ̀ egbò (MB): ọ̀ràn ẹ̀tẹ̀ pẹ̀lú àwọn egbò tí wọ́n ju márùn-ún lọ; tàbí tí ó ní í ṣe pẹ̀lú okùn ara (àìsàn okùn ara lásán, tàbí iyekíye àwọn ọgbẹ́ awọ ara àti àìsàn okùn ara); tàbí pẹ̀lú ìfihàn kòkòrò básílì nínú ègé awọ ara, láì fi iye àwọn ọgbẹ́ ara ṣe. Ìtọ́jú: Àyẹ̀wò tí wọ́n tètè ṣe àti ìtọ́jú odidi pẹ̀lú ìtọ́jú ọlọ́pọ̀ òògùn (MDT) sì jẹ́ àwọn ìlànà pàtàkì láti ṣe àdínkù àjàgà àrùn ẹ̀tẹ̀.","(2) ukuqina noma ukukhuliswa kwenzwa yeperipheral, ngokulahlekelwa ukuzwa kanye/noma ubuthakathaka bemisipha ehlinzekwa yileyo nzwa; (3) ukuba khona kwe-bacilli ene-asidi ku-smear yesikhumba esinqunyiwe. Ukulimala kwesikhumba kuvame ukuba nombala ohlukile kunesikhumba esizungezile esijwayelekile (esinombala omncane obomvu, obomvana noma okhopha) futhi singaba nezici ezihlukahlukene (eziyisicaba, eziphakanyisiwe noma ezinamaqhuqhuva). Ukulimala kwesikhumba kungaba okukodwa noma okuningi ngokulahlekelwa okuqondile kokuzwa. Uchoko yisifo esishintshashintsha kakhulu, esithinta abantu abahlukene ngezindlela ezahlukene, ngokuya ngempendulo yabo yamasosha omzimba. Lezo ezisekupheleni kwe-spectrum, ezinezinga eliphezulu lokuzivikela komzimba, zinenani eliphansi lama-bacilli futhi zibizwa ngokuthi iziguli ezinochoko lwe-PB. Labo abanama-bacilli amaningi emzimbeni kubhekiselwa kubo njengeziguli ezinochoko lwe-MB. Ikesi lePaucibacillary (PB): ikesi lochoko elinezilonda esikhumbeni ezi-1 ukuya kwezi-5, ngaphandle kokubonakala kwebacilli kusmear yesikhumba. IMultibacillary (MB) case: isifo sochoko esinezilonda zesikhumba ezingaphezu kwezinhlanu; noma ngokubandakanyeka kwezinzwa (ineuritis ehlanzekile, noma iyiphi inombolo yezilonda zesikhumba kanye neneuritis); noma ngokuba khona okubonisiwe kwebacilli kusmear yesikhumba esinqunyiwe, kungakhathaliseki inani lezilonda zesikhumba. Ukwelashwa: Ukuxilongwa kusenesikhathi kanye nokwelashwa okuphelele ngokwelashwa kwezidakamizwa eziningi (MDT) kuseyizindlela eziyinhloko zokunciphisa umthwalo wesifo sochoko." +በ2018 በአለም ጤና ድርጅት የታተመው የሥጋ ደዌ ምርመራ፣ ህክምና እና መከላከያ መመሪያ ለሁሉም የሥጋ ደዌ በሽተኞች ከሪፋምፒሲን፣ ከዳፕሶኒ እና ክሎፋዚሚን ጋር ተመሳሳይ የሆነ የ 3 መድሀኒት ስርዓት ይመክራል። ለፒቢ ለምጽ 6 ወር እና ለኤምቢ ለምጽ ለ12 ወራት የሚቆይ ነው። የሚመከሩ የህክምና ሥርዓቶች,"The 2018 Guidelines for the diagnosis, treatment and prevention of leprosy published by WHO, recommends the same 3-drug regimen with rifampicin, dapsone and clofazimine for all leprosy patients, with a duration of treatment of 6 months for PB leprosy and of 12 months for MB leprosy. Recommended Treatment Regimens","Tsarin yanda za'a bincike, magance da kare cutar kuturta ta 2018 wanda ƙungiyar lafiya da duniya ta wallafa ta bada shawarwari magunguna 3 rigmen da rifampicin, dapsone da clofaxzimine ga dukkan masu fama da cutar kuturta da yi magani na wata 6 ga mai fma da kuturtar PB haka zalika wata 12 gamai fama da kuturtar MB. Tsarin magunguna da aka bada shawara ayi anfani da su","Mwongozo wa 2018 wa utambuzi, matibabu na kuzuia ukoma uliochapishwa na WHO, unapendekeza regimen sawa ya dawa 3 na rifampicin, dapsone na clofazimine kwa wagonjwa wote wa ukoma, na muda wa matibabu ya miezi 6 kwa ukoma wa PB na wa miezi 12 kwa wagonjwa wote wa ukoma. Taratibu ya Matibabu Iliyopendekezwa","Àwọn ìtọ́nisọ́nà 2018 fún àyẹ̀wò, ìtọ́jú àti ìdènà ẹ̀tẹ̀ tí WHO tẹ̀ jáde, dábàá pé ètò ìtọ́jú olóògùn-3 pẹ̀lú rifampicin, dapsone àti clofazimine fún gbogbo àwọn aláìsàn ẹ̀tẹ̀, pẹ̀lú asikot ìtọ́jú oṣù 6 fún ẹ̀tẹ̀ PB àti oṣù 12 fun ẹ̀tẹ̀ MB. Àwọn Ètò Ìtọ́jú tí wọ́n dábàá","Imihlahlandlela ka-2018 yokuhlonza, ukwelashwa kanye nokuvinjelwa kochoko eshicilelwe yiWHO, incoma uhlobo olufanayo lwezidakamizwa ezi-3 ezine-rifampicin, idapsone neclofazimine kuzo zonke iziguli ezinochoko, kanye nesikhathi sokwelashwa okuyizinyanga eziyi-6 kochoko lwe-PB kanye nezinyanga eziyi-12 MB uchoko. Izindlela Zokwelapha Ezinconyiwe" +ሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ( ኤሊፋንቲያሲስ) አጠቃላይ እይታ: ሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ በተለምዶ ኤሊፋንቲያሲስ በመባል የሚታወቀው የሚያሰቃይ እና በጥልቀት የሚያስመስል በሽታ ነው።. ይህ በሽታ የሚከሰተው በበሽታው በተለከፉ ትንኞች አማካኝነት በሚተላለፉት የፊላሪዮዲዲያ ቤተሰብ ውስጥ ኒማቶድ (ድቡልቡል ትሎች) ተብለው በተመደቡ ጥገኛ ተውሳኮች ምክንያት ነው ። በትንኝ የሚተላለፉ ላርቫዎች ወደ ሰውነት መግባት በሚችሉበት በቆዳ ላይ ይከማቻሉ። ከዚያም ላርቫዎቹ ወደ ሊምፋቲክ ስሮች ይሰደዳሉ፣ እዚያም ወደ ጎልማሳ ትሎች ያድጋሉ፣ ስለሆነም የመተላለፍ ዑደትን ይቀጥላሉ። ፊላሪያሲስ በሚተላለፍባቸው ማህበረሰቦች ውስጥ ሁሉም ዕድሜዎች ተጎድተዋል። ኢንፌክሽኑ በልጅነት ወቅት ሊከሰት ቢችልም እንደ እግር እብጠት ያሉ የሚታዩ መገለጫዎች በኋላ ላይ በሕይወት ውስጥ ሊከሰቱ ይችላሉ፣ ይህም ጊዜያዊ ወይም ዘላቂ የአካል ጕዳት ያስከትላል። ተጠቂ በሆኑ አገሮች ውስጥ ሊምፍ ፊላሪያሲስ ትልቅ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተጽዕኖ አለው። የሊምፋ ፊላሪያሲስ በሽታ በእስያ፣ በአፍሪካ፣ በምዕራብ ፓስፊክ እንዲሁም በካሪቢያን እና በደቡብ አሜሪካ በሚገኙት ሞቃታማና ንዑስ ሞቃታማ አካባቢዎች በሚገኙ 72 አገሮች ውስጥ ከ120 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን ጎድቷል። የበሽታው ምልክቶች:- በአንድ ወቅት በሽታው ጎልማሳዎችን ብቻ ይነካል ተብሎ ይታሰብ የነበረ ቢሆንም በአሁኑ ጊዜ አብዛኞቹ ኢንፌክሽኖች የሚከሰቱት በልጅነት ዕድሜ ላይ ነው።,"Lymphatic filariasis (Elephantiasis) Overview: Lymphatic filariasis, commonly known as elephantiasis, is a painful and profoundly disfiguring disease. It is caused by infection with parasites classified as nematodes (roundworms) of the family Filariodidea that are transmitted through the bites of infected mosquitos. Mosquito-transmitted larvae are deposited on the skin from where they can enter the body. The larvae then migrate to the lymphatic vessels where they develop into adult worms, thus continuing a cycle of transmission. In communities where filariasis is transmitted, all ages are affected. While the infection may be acquired during childhood its visible manifestations such as limbs oedema may occur later in life, causing temporary or permanent disability. In endemic countries, lymphatic filariasis has a major social and economic impact. Lymphatic filariasis affects over 120 million people in 72 countries throughout the tropics and sub-tropics of Asia, Africa, the Western Pacific, and parts of the Caribbean and South America. Symptoms: Whereas the disease was once thought to affect only adults, it now appears that most infections are acquired in childhood.","Ciwon lafiyar idanu Ciwon idanu wanda ake kira da elephantiasis ciwo ne mai zafi wanda ke munanta fuskar mutum. ƙwayar cutar da ke haifar da ciwon idon sunanta na daga cikin nauin nemtodes na dangin filariodidea wanda ke yaɗuwa ta hanyar cizon sauro wanda ya kamu. ƙwayar cutar da sauro ke yadawa a zaune ne a jikin fata inda daga na take shiga cikin jiki. daga nan ƙwayar cutar ke tafiya ta hanyar jini in take girma zuwa babbar cuta, haka kuma take ta zagayawa. A cikin alummar da cutar idon ke yaɗuwa dukkan mutane kan iya kamuwa da ita. akan iya kamuwa da cutar tun ana kana na alamomin ta na bayyana kamr ….. Wanda kan iya haifar da tawaha tsawon rayuwa. A kasashe da wannan annobar take, ciwan idon na da matukar tasiri ga zamantakewa da tattalin arzikin mazauna wajen. Wannan Nau;I na ciwon ido ya shafi fiye da mutum miyan 120 a kasa she 72 cikin kasa shen da akwai zafin rana, da yankin asiya, africa , yanmancin facific da kuma wani yanki na karebiya. Alamominta: Da ana zaton cutar na shafar magidanta ne kawai,ya bayyana cewa ana iya kamuwa da cutar tun ana kanana.","Limfu filariasis (Elephantiasis) Muhtasari: Filariasis ya limfu, inayojulikana kama elephantiasis, ni ugonjwa unaoumiza na unaoharibu sana sura. Husababishwa na kuambukizwa na vimelea walioainishwa kama minyoo (nematodes) wa familia ya Filariodidea ambao huambukizwa kwa kuumwa na mbu walioambukizwa. Mabuu ya kuambukizwa na mbu huwekwa kwenye ngozi kutoka mahali ambapo wanaweza kuingia ndani ya mwili. Kisha mabuu huhamia kwenye mishipa ya lymphatic ambapo hukua na kuwa minyoo ya watu wazima, na hivyo kuendelea na mzunguko wa maambukizi. Katika jamii ambapo filariasis inaambukizwa, umri wote huathiriwa. Ingawa maambukizo yanaweza kupatikana wakati wa utoto maonyesho yake yanayoonekana kama vile uvimbe wa miguu yanaweza kutokea baadaye maishani, na kusababisha ulemavu wa muda au wa kudumu. Katika nchi zilizoenea, filariasis ya limfu ina athari kubwa ya kijamii na kiuchumi. Lymphatic filariasis huathiri zaidi ya watu milioni 120 katika nchi 72 kote katika tropiki na tropiki ndogo za Asia, Afrika, Pasifiki ya Magharibi, na sehemu za Karibea na Amerika Kusini. Dalili: Ingawa ugonjwa huo ulifikiriwa kuwaathiri watu wazima pekee, sasa inaonekana kwamba maambukizo mengi hupatikana katika utoto.","Lìǹfàtíìkì filaríásíìsì (Jàkùtẹ̀) Ìsọnísókí: Lìǹfàtíìkì filaríásíìsì, tí a tún mọ̀ sí Jàkùtẹ̀, jẹ́ àìsàn ìnira àti ayírìísípo gbáà. Ó máa ń wáyé láti ara àrùn pẹ̀lú àwọn kòkòrò ajọ̀fẹ́ tí a mọ̀ sí nẹ́mátóòdù (kánànyàn) ti àwọn ẹbí Filariodidea tí wọ́n máa ràn nípa ẹnu àwọn ẹ̀fọn. Àwọn ìdin tí ẹ̀fọn ń tàn yóò wà lórí awọ ara níbi tí wọ́n ti lè wọ inú ara. Àwọn ìdin náà yóò kọjá sí inú àwọn isan agbómi níbi tí wọn yóò ti dàgbà di kánànyàn àgbà, nígbà náà wọn yóò tẹ̀síwájú pẹ̀lú ìgbésẹ̀ ìtànká. Nínú àwọn àwùjọ níbi tí filaríásíìsì tí ń tàn ká, gnignot ọjọ́ orí ni ó máa ń faragbá. Nígbà tí àrùn náà lè ti wà lára láti ìgbà ọmọdé àwọn ìfarahàn tí ó ṣe é rí bí ẹsẹ̀ wíwú lè wáyé nígbà tí, èyí tí ó lè fà ààbọ̀ ara fún ìgbà díẹ̀ tàbí títí ayé. Ní àwọn orílẹ̀ èdè àjàkálẹ̀ àrùn, lìǹfàtíìkì filaríásíìsì ní ipa ńlá lórí àwùjọ àti ètò ọrọ̀ ajé. Lìǹfàtíìkì filaríásíìsì kọlu àwọn ènìyàn tí ó lé ní mílíọ̀nù 120 ní àwọn orílẹ̀ èdè 72 káàkiri àwọn àgbègbè olóoru àti agbègbè tí ó yí wọn ká ní Asia, Afíríkà, àti Ìwọ-oòrùn Pàsífíìkì, àti àwọn apá Kàríbíọ̀nù àti Gúúsù Amẹ́ríkà. Àmì àìsàn: Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n gbà nígbà rí pé àìsàn ń kọlu àwọn àgbàlagbà nìkan, ó ti hànde báyìí pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àrùn ni o ó jẹ́ pé láti ọmọdé ni wọ́n ti ń kó o.","ILymphatic filariasis (i-Elephantiasis) Uhlolojikelele: Ilymphatic filariasis, evame ukubizwa ngokuthi i-elephantiasis, yisifo esibuhlungu futhi esilimaza kakhulu. Kubangelwa ukungenwa yizilokazane ezibizwa ngokuthi ama-nematodes (izikelemu eziyindilinga) zomndeni weFilariodidea ezisakazwa ngokulunywa omiyane abanaleli gciwane. Izibungu ezidluliselwa ngomiyane zibekwe esikhumbeni lapho zingangena khona emzimbeni. Izibungu zibe sezifudukela emithanjeni ye-lymphatic lapho zikhula zibe izikelemu ezindala, ngaleyo ndlela ziqhubeke nomjikelezo wokudlulisela. Emiphakathini lapho i-filariasis idluliselwa khona, yonke iminyaka iyathinteka. Nakuba ukutheleleka kungase kutholakale ebuntwaneni ukubonakaliswa kwayo okubonakalayo okufana ne-edema yemilenze kungase kwenzeke kamuva ekuphileni, okubangela ukukhubazeka kwesikhashana noma unomphela. Emazweni avamile, i-lymphatic filariasis inomthelela omkhulu kwezenhlalo nezomnotho. ILymphatic filariasis ithinta abantu abangaphezu kwezigidi ezingu-120 emazweni angu-72 ezindaweni ezishisayo nasezindaweni ezishisayo zase-Asia, e-Afrika, eNtshonalanga Pacific, kanye nezingxenye zeCaribbean naseNingizimu Melika. Izimpawu: Nakuba kwakucatshangwa ukuthi lesi sifo sithinta abantu abadala kuphela, manje kubonakala sengathi izifo eziningi zitholwa ebuntwaneni." +"የመጀመሪያውን ኢንፌክሽን ተከትሎ ረዘም ያለ የቅድመ-ክሊኒካዊ በሽታዎች ይከሰሳሉ፤ ይህ በሽታ በኋለኛው የሕይወት ዘመኑ በክሊኒካል ወደሚገለጥ በሽታ ያድጋል። ሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ የተለያዩ ክሊኒካዊ መገለጫዎችን ሊያስከትል ይችላል፣ እነሱም በሦስት ምድቦች ሊመደቡ ይችላሉ-አጣዳፊ ጥቃቶች፣ ሊምፎእብጠት/ ኤሌፋንቲያሲስ እና ሃይድሮኮሌ። የጎልማሳው የፊላሪያ ትሎች በሊምፋቲክ የደም ቧንቧዎች ላይ ጕዳት በማስከተል የሊምፋቲክ ሥርዓት እብጠትን ያስከትላሉ ፥ምልክቶች በሌሉባቸው ሰዎችም እንኳ፣ እና የሊምፋቲክ አለመስራት፣ በተለይም የታችኛው ጫፍ በተለይ ለተደጋጋሚ የባክቴሪያ ኢንፌክሽን ተጋላጭ ያደርጋል። እነዚህ የሁለተኛ ደረጃ ኢንፌክሽኖች የሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ በጣም የተለመዱ ምልክቶች የሆኑ እና በሊምፍእብጠት እድገት ውስጥ ትልቅ ሚና የሚጫወቱ"" አጣዳፊ ጥቃቶች"" ያስከትላሉ። አጣዳፊ ጥቃት በአብዛኛው ከአካባቢያዊ ሕመም እና እብጠት እንዲሁም ከትኩሳትና ብርድ ብርድ ማለት ጋር የተያያዘ ነው። ሊምፎይድማ እና በጣም የተራቀቀ መልክ የሆነው ኤሊፋ��ቲያሲስ በዋነኝነት የሚከሰቱት በታችኛው እግር ላይ ሲሆን በሴቶች ላይ በጣም የተለመዱ ናቸው። በጣም በበለጠ መልኩ ኤሊፋንቲያሲስ ሰዎች የተለመዱ የዕለት ተዕለት እንቅስቃሴዎቻቸውን እንዳያከናውኑ ሊያግዳቸው ይችላል። በተጨማሪም ሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ ወደ ብልት በሽታ (ሃይድሮኮኤሌ) ሊሸጋገረው ይችላል ይህም በማህደረ-ቆለጥ እና በወንድ ብልት እብጠት ይታወቃል። አብዛኛዎቹ በበሽታው የተያዙ ሰዎች ምልክቶች የላቸውም፣ ግን ሁሉም ማለት ይቻላል በሊምፋቲክ ሥርዓት እና በኩላሊት ላይ ጕዳት እና በተለወጠ የሰውነት በሽታ የመከላከል ሥርዓት ይሰቃያሉ።. ህክምና፡- በፊላሪያሲስ የተጠቁ ሰዎች ማይክሮፊላሪያሚያ ወይም አንቲጂን ምርመራ አዎንታዊ ውጤት ካላቸው ማይክሮፊላሪያዎችን ለማስወገድ የፀረ-ፊላሪያ መድኃኒት ህክምና ማግኘት አለባቸው።","Initial infection is followed by a long period of subclinical disease, which progresses in later life to clinically manifest disease. Lymphatic filariasis can cause of variety of clinical manifestations, that can be grouped in three categories: acute attacks, lymphoedema/elephantiasis and hydrocoele. The adult filarial worms cause inflammation of the lymphatic system leading to lymphatic vessel damage, even in asymptomatic people, and lymphatic dysfunction, which predispose the lower limbs in particular to recurrent bacterial infection. These secondary infections provoke “acute attacks”, which are the commonest symptom of lymphatic filariasis and play an important role in the progression of lymphoedema. Acute attack is usually associated with local pain and swelling and with fever and chills. Lymphoedema and its more advanced form, elephantiasis, occur primarily in the lower limbs and are commoner in women. In its most advanced form, elephantiasis may prevent people from carrying out their normal daily activities. Lymphatic filariasis may also evolve towards a genital disease (hydrocoele) that is characterized by a swelling of the scrotum and penis. The vast majority of infected people are asymptomatic, but virtually all of them suffer from damages to the lymphatic system and the kidneys, and from an altered body's immune system. Treatment: People infected with filariasis who have microfilaraemia or a positive antigen test should receive antifilarial drug treatment to eliminate microfilariae.","Kamu war ctar na farko na da alamomi kamar cutar bata likita baci a tsawon lokaci daga bi sani ta cigaba har a gano cewa cutar ta likita ce. Cutr idanu ta filariasis sa sabbab nau'ika daban da ban na alamun cuttutuka waɗanda za'a iya kasa su kashi uku: Bugun jiki mai tsanani, matsanan cin ciwan ido, da kunburiin laka,. balagaggiyar ƙwayar cutar filarial na sanya kunburin kafafuwa wanda kan ka zuwa lalatajijiyoyi har ma ga wanda cutar bata nunawa ajikinsu da rashin aikin kafafuwa wanda kan iya sanya kasan kafa musamman ya kamu da bacteria. Kamu wa da cutar a mataki na biyu na zaburar da karuwar cutar,wanda shi ne yafi yawa ga masu ciwan idon filariasis wanda ke taka rawa wajen karuwar makanta. Kamuwa da cutar bai rasa alaka da jin zafi,kunburi, zazzabi da kuma sanyi. Kunburin bangaren jiki wanda idan ya girma yakan kai zuwa ga cutar dundumi yana faruwa a kafa kuma yafi yawa ga mata. Wanan shi ne mataki na karshe , dundumi kan iya hana mutane gudanarda ayyukan su na yau da kullum. Wanan cuta da Lymphatic Filariasis can iya girmama har kai ga cutar wajen saduwa wanda ke da alamun kunburin marayna da gaba. Ga yawa daga cikin waɗanda suka kamu da cutar basu da alamunta amma da yawa daga cikin su suna fama da illoli a sassan jikinsu na ƙwayar halitta da na koda da kuma samun chanje chan je a garkuwar jikinsu. Magani: Mutana da suka kamu da cutar filariasis waɗanda ke da microfilaraema ko kuma alamun kamuwa da ita to dole ai masu magani da maganin da ke yaki da filaria don kawar da microfilarie.","Maambukizi ya awali hufuatwa na muda mrefu wa ugonjwa mdogo, ambao huendelea katika maisha ya baadaye hadi ugonjwa wa kliniki. Filariasis ya limfu inaweza kusababisha udhihirisho mbalimbali wa kimatibabu, ambao unaweza kugawanywa katika makundi matatu: mashambulizi ya papo hapo, lymphoedema/elephantiasis na hydrocoele. Minyoo ya filari kwa watu wazima husababisha kuvimba kwa mfumo wa limfu na kusababisha uharibifu wa chombo cha limfu, hata kwa watu wasio na dalili, na kutofanya kazi vizuri kwa limfu, ambayo huweka viungo vya chini hasa kwa maambukizi ya kawaida ya bakteria. Maambukizi haya ya sekondari husababisha ""mashambulizi ya papo hapo"", ambayo ni dalili ya kawaida ya filariasis ya lymphatic na ina jukumu muhimu katika maendeleo ya lymphoedema. Mashambulizi ya papo hapo kawaida huhusishwa na maumivu ya ndani na uvimbe na homa na baridi. Lymphoedema na fomu yake ya juu zaidi, elephantiasis, hutokea hasa katika miguu ya chini na ni ya kawaida kwa wanawake. Katika hali yake ya juu zaidi, elephantiasis huweza kuzuia watu kufanya shughuli zao za kawaida za kila siku. Limfati filariasis inaweza pia kubadilika kuelekea ugonjwa wa sehemu ya siri (hydrocoele) ambayo ina sifa ya uvimbe wa korodani na uume. Idadi kubwa ya watu walioambukizwa hawana dalili, lakini karibu wote wanakabiliwa na uharibifu wa mfumo wa limfu na figo, na kutoka kwa mfumo wa kinga wa mwili uliobadilika. Matibabu: Watu walioambukizwa na filariasis ambao wana microfilaraemia au kipimo chanya cha antijeni wanapaswa kupokea matibabu ya dawa ya kuzuia filaria ili kuondoa microfilariae.","Àìsàn aláìlámì ni yóò tẹ̀lé àrùn ìbẹ̀rẹ̀ náà, èyí tí yóò tẹ̀síwájú ní ọjọ́ iwájú sí àìsàn alámì. Lìǹfàtíìkì filaríásíìsì lè ṣokùnfà àwọn onírúurú àwọn ìfarahàn àmì àìsàn, èyí tí a lè pín sí àwọn ọ̀wọ́ mẹ́ta: ìkọlù ńlá, lóbùútú/wúsẹ̀wúsẹ̀ àti ìpá. Àwọn àgbà kánànyàn ń fà wíwú ìhun gbómi èyí tí yóò yọrí sí bíbá isan agbómi jẹ́, kódà láàrin àwọn ènìyàn tí wọn kò ní àmì àìsàn, àti isan omira aláìkọsẹ́ẹ́lẹ̀, èyí tí ó síjú ẹsẹ̀ pàápàá sí àrùn kòkòrò bakitéríà olóòrèkóòrè. Àwọn èlé àrùn wọ̀nyí ń bí ""ìkọlù ńlá"", èyí tí ó jẹ́ àmì àìsàn lìǹfàtíìkì filaríásíìsì tó wọ́pọ̀ jùlọ tí yóò sì kó ipa pàtàkì nínú ìtẹ̀síwájú ẹsẹ̀ wíwú. Ìkọlù ńlá máa ń sáábà ní nǹkan ṣe pẹ̀lú ìrora abẹ́lé àti wíwú àti pẹ̀lú ibà àti òtútù. Ẹsẹ̀ wíwú àti ẹ̀yà rẹ̀ tí ó dàgbà jù, jàkùtẹ̀, máa ń wáyé ní ìsàlẹ̀ àwọn ẹsẹ̀, ó sì wọ́pọ̀ láàrin àwọn obìnrin. Ní ọ̀pọ̀ àwọn ẹ̀yà tí ó ti dàgbà, jàkùtẹ̀ lè dí àwọn ènìyàn lọ́wọ́ láti ṣe àwọn iṣẹ́ òòjọ́ wọn. Lìǹfàtíìkì filaríásíìsì lè yípo di àìsàn nǹkan ọmọkùnrin (ìpá) èyí tí àbùdá rẹ̀ jẹ́ kórópọ̀n àti okó wíwú. Púpọ̀ àwọn ènìyàn tí àìsàn náà mú kì í ní àmì àìsàn, ṣùgbọ́n ó fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ gbogbo wọn ni wọ́n ń jiayt latit ara ìbàjẹ́ ètò ìgbómi àti àwọn kíndìnrín, àti láti arst ètò sọ́jà ara tí ó yí padà. Ìtọ́jú: Àwọn ènìyàn tí wọ́n ní àrùn filaríásíìsì tit wọ́n ní maikirofilarémíà tàbí òdì àyẹ̀wò áńtíjínìnnì ní láti gba ìtọ́jú òògùn agbógunti-filéríà láti borí maikirofilarémíà.","Ukutheleleka kokuqala kulandelwa isikhathi eside se-subclinical isifo, esiqhubekela phambili empilweni yakamuva sibe yisifo esibonakala emtholampilo. I-Lymphatic filariasis ingabangela ukuhlukahluka kokubonakaliswa komtholampilo, okungahlukaniswa ngezigaba ezintathu: ukuhlasela okunamandla, i-lymphoedema/elephantiasis kanye ne-hydrocoele. Izikelemu ze-filarial ezindala zidala ukuvuvukala kwesistimu ye-lymphatic okuholela ekulimaleni kwemikhumbi ye-lymphatic, ngisho nakubantu abangenazimpawu, kanye nokungasebenzi kahle kwe-lymphatic, okwenza izitho ezingezansi ikakhulukazi zitheleleke ngegciwane eliphindelelayo. Lezi zifo zesibili zivusa ""ukuhlaselwa okunamandla"", okuwuphawu oluvame kakhulu lwe-lymphatic filariasis futhi ludlala indima ebalulekile ekuqhubekeleni phambili kwe-lymphoedema. Ukuhlasela okunamandla kuvame ukuhlotshaniswa nobuhlungu bendawo nokuvuvukala kanye nomkhuhlane nokugodola. ILymphoedema kanye nesimo sayo esithuthuke kakhulu, i-elephantiasis, yenzeka ngokuyinhloko emilenzeni engezansi futhi ivamile kwabesifazane. Ngendlela yayo ethuthuke kakhulu, i-elephantiasis ingase ivimbele abantu ekwenzeni imisebenzi yabo evamile yansuku zonke. ILymphatic filariasis ingase iguqukele esifweni sezitho zangasese (ihydrocoele) esibonakala ngokuvuvukala kumasende nasepipini. Iningi labantu abanaleli gciwane alibonakali kahle, kodwa cishe bonke bahlushwa ukulimala ohlelweni lwe-lymphatic nezinso, kanye namasosha omzimba ashintshile. Ukwelashwa: Abantu abangenwe yifilariasis abanemicrofilaraemia noma ukuhlolwa kwe-antigen eqondile kufanele bathole ukwelashwa kwezidakamizwa zokuqeda imicrofilariae." +እንደ አለመታደል ሆኖ የሚገኙት መድኃኒቶች በአዋቂ ትሎች ላይ ያላቸው ተጽዕኖ ውስን ነው። ህክምናው እንዲሁ አጣዳፊ ጥቃቶችን እና ወደ ኤሌፋንቲያሲስ የሊምፎይድማ እድገትን ለመከላከል እንደ መሰረታዊ የቆዳ እንክብካቤ እና የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ያሉ ቀላል የንፅህና እርምጃዎችን የሚያካትት የበሽተኝነት እና የአካል ጕዳትን መከላከልን( ኤምኤምዲፒ) ያካትታል። ሃይድሮኮሌን ለመቈጣጠር ቀዶ ጥገና ተገቢ ሊሆን ይችላል። ኤምኤምዲፒ በተጨማሪም የአካል ጉዳተኛ የሆኑ ሰዎች የጤና፣ የትምህርት እና የገቢ እኩልነት እንዲኖራቸው ለማረጋገጥ የሥነ ልቦና እና ማህበራዊ-ኢኮኖሚያዊ ድጋፍን ያካትታል። ከህክምና ክትትልና ማገገሚያ ባሻገር የሚከናወኑ እንቅስቃሴዎች ለአካል ጉዳተኞች አዎንታዊ አመለካከትን ማራመድ፣ የአካል ጉዳት መንስኤዎችን መከላከል፣ ትምህርትና ስልጠና መስጠት፣ የአካባቢውን ተነሳሽነት መደገፍ፣ እንዲሁም የጥቃቅንና የማክሮ ገቢ ማስገኛ ዘዴዎችን መደገፍ ይገኙበታል። በትንኞች የሚተላለፈውን ኢንፌክሽን ለማቋረጥ በማይክሮፊላሪያ የተያዙ ግለሰቦችን ደም ለማስወገድ በማህበረሰብ ደረጃ የመከላከያ ኬሞቴራፒ ጥቅም ላይ ይውላል።,"Unfortunately, the medicines available have limited effect on adult worms. Treatment also involves the management of morbidity and disability prevention (MMDP) that includes simple hygiene measures, such as basic skin care and exercise, to prevent acute attacks and progression of lymphoedema to elephantiasis. For management of hydrocoele, surgery may be appropriate. MMDP includes also psychological and socioeconomic support for people with disabling conditions to ensure that they have equal access to rehabilitation services and opportunities for health, education and income. Activities beyond medical care and rehabilitation include promoting positive attitudes towards people with disabilities, preventing the causes of disabilities, providing education and training, supporting local initiatives, and supporting micro- and macro-income-generating schemes. Preventive chemotherapy is used at the community level to eliminate microfilariae from the blood of infected individuals in order to interrupt transmission of infection by mosquitoes.","Anyi rashin sa'a cewa magungunan da ake samu na da karancin tasiri akan ƙwayar cutar data riga ta girma. Maganin cutar ya kunshi, kere mutum daga tawaya ko kasa wanda ya kunshi hanyoyin tsafta masu sauki, kamar kula da fata, motsa jiki, don kare kamuwa da habbakar cutar zuwa kumburi wadda ke iya zama dundumi,. Don kula da cutar hydrocoele, yin tiyata kan iya zama abin da ya dace ayi. kula,kariya da hanyoyin hana tawaya ya kunshi bada shawarware,tallafawa tattalin arziki ga mutanen da ke da nakasa don tabbatar da cewa suma suna samun kula da damarmakin ta ban garen lafiya, ilimi da hanyar kudin shiga. Ayyukan da ake yi bayan na likita ya kunshi, habbaka tunani mai kyau game da mutanen da ke da naksa,kare hanyoyin samun tawaya, samar da ilimi, horo,karfafa tunani na na kasa, tallafawa kananan hanyoyin samun kudin shiga. Ana anfani da hanyar magani ta chemotheraphy a matakin alumma da kawar da ƙwayar cutar microfilariae a jinin mutumin da ya kamu don a tsayar da yaɗuwar cutar da sauro ke haifarwa.","Kwa bahati mbaya, dawa zinazopatikana zina athari ndogo kwa minyoo ya watu wazima. Matibabu pia yanahusisha udhibiti wa magonjwa na kuzuia ulemavu (MMDP) unaojumuisha hatua rahisi za usafi, kama vile utunzaji wa kimsingi wa ngozi na mazoezi, ili kuzuia mashambulizi ya papo hapo na kuendelea kwa lymphoedema hadi elephantiasis. Kwa matumizi ya hydrocoele, upasuaji unaweza kuwa sahihi. MMDP inajumuisha pia msaada wa kisaikolojia na kijamii na kiuchumi kwa watu wenye hali ya ulemavu ili kuhakikisha kuwa wanapata huduma sawa za urekebishaji na fursa za afya, elimu na mapato. Shughuli zaidi ya matibabu na ukarabati ni pamoja na kukuza mitazamo chanya kwa watu wenye ulemavu, kuzuia visababishi vya ulemavu, kutoa elimu na mafunzo, kusaidia mipango ya ndani, na kuunga mkono miradi midogo midogo na ya jumla ya kuzalisha mapato. Kinga ya chemotherapy hutumiwa katika ngazi ya jamii ili kuondoa microfilariae kutoka kwa damu ya watu walioambukizwa ili kukatiza maambukizi ya mbu.","Ó ṣeni láàánú, ìwọ̀n ni ipa tí àwọn òògùn tó wà ní lórí àwọn àgbà kánànyàn. Ìtọ́jú tún ní í ṣe pẹ̀lú ṣíṣe àkóso àrùn àti ìdènà ààbọ̀ ara (MMDP) tí ó fi mọ́ àwọn òté ìmọ́tótó kékeré, bí ìtọ́jú awọ ara àti idaraya, láti dènà àwọn ìkọlù ńlá àti ìdàgbàsókè ẹsẹ̀ wíwú di lóbùútú. Fún àkóso ìpá, iṣẹ́ abẹ lè jẹ ọ̀nà tí ó yẹ. Ara MMDP ni àtìlẹ́yìn ọkàn àti ọrọ̀ ajé àwùjọ fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ààbọ̀ ara láti rí i dájú pé wọ́n ní anfaanit kan náà sí àwọn iṣẹ́ ìwòsàn atit àǹfààní fún ìlera, ẹ̀kọ́ àti ère. Àwọn iṣẹ́ tí ó tayọ ìtọ́jú ìlera àti ìwòsàn ni ṣíṣe àgbéga ìwà rere sí àwọn ènìyàn tit wọ́n ní ààbọ̀ ara, ìdènà àwọn okùnfà ààbọ̀ ara, ìpèsè ẹ̀kọ́ àti ìdanilẹ́kọ̀ọ́, àtìlẹ́yìn àwọn okòwò abẹ́lé, àti ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn okòwò kéékèèké àti alábọ́dé. Lílo ìdáàbòbò kemotẹ́ráfì ní ìpele àwùjọ láti mú maikirofilarémíà kúrò nínú ẹ̀jẹ̀ àwọn ènìyàn tí wọ́n ti lùgbàdì àrùn náà láti ṣe ìdíwọ́ fún ìtànká àrùn láti ọwọ́ àwọn ẹ̀fọn.","Ngeshwa, imithi etholakalayo inomphumela olinganiselwe ezikelelweni zabantu abadala. Ukwelashwa kuhlanganisa nokuphathwa kokuvimbela ukugula nokukhubazeka (MMDP) okubandakanya izinyathelo ezilula zokuhlanzeka, njengokunakekelwa kwesikhumba okuyisisekelo nokuzivocavoca, ukuvimbela ukuhlaselwa okunamandla kanye nokuqhubekela phambili kwe-lymphoedema ku-elephantiasis. Ukuze kuphathwe i-hydrocoele, ukuhlinzwa kungase kufaneleke. IMMDP ihlanganisa nokwesekwa kwengqondo nenhlalakahle yabantu abanokukhubazeka ukuze kuqinisekiswe ukuthi bathola ukufinyelela okulinganayo ezinsizeni zokuhlunyeleliswa kanye namathuba ezempilo, imfundo kanye nemali engenayo. Imisebenzi engaphezu kokunakekelwa kwezempilo kanye nokuvuselela ihlanganisa ukugqugquzela izimo zengqondo ezinhle ngabantu abakhubazekile, ukuvimbela izimbangela zokukhubazeka, ukuhlinzeka ngemfundo nokuqeqeshwa, ukusekela imizamo yasendaweni, kanye nokweseka izinhlelo ezincane nezingenisa imali enkulu. Ukwelashwa ngamakhemikhali okuvimbela kusetshenziswa ezingeni lomphakathi ukuze kuqedwe ama-microfilariae egazini labantu abanaleli gciwane ukuze kuphazamise ukudluliselwa komiyane ukutheleleka." +ወባ አጠቃላይ እይታ፦ ወባ በቫይረሱ በተያዙ ሴት አኖፌለስ ትንኞች ንክሻ አማካኝነት በሰዎች ላይ የሚተላለፍ በፓራሳይቶች የሚከሰት ለሕይወት አስጊ የሆነ በሽታ ነው። መከላከል የሚቻል እና ሊድን የሚችል ነው። በሰው ልጆች ላይ የወባ በሽታን የሚያስከትሉ 5 የጥገኛ ተውሳክ ዝርያዎች አሉ፣ ከእነዚህ ውስጥ 2 ቱ ዝርያዎች - ፕላስሞዲየም ፋልሲፓሩም እና ፕላስሞዲየም ቪቫክስ - ትልቁን ስጋት ያስከትላሉ. በ2022 የዓለም ሕዝብ ግማሽ ያህሉ በወባ የመያዝ አደጋ ተጋርጦበት ነበር። ከሰሃራ በታች የሚገኘው አፍሪካ በዓለም አቀፍ የወባ ሸክም ውስጥ ከፍተኛ ድርሻ ቢኖረውም የዓለም ጤና ድርጅት በደቡብ ምሥራቅ እስያ፣ በምሥራቅ ሜዲትራኒያን፣ በምዕራብ ፓስፊክ እና በአሜሪካ ያሉ ክልሎችም ከፍተኛ ቍጥር ያላቸው ጒዳዮች እና ሞት ሪፖርት ያደርጋሉ። በ2022 ወደ 249 ሚሊዮን የሚጠጉ የወባ በሽታ ተጠቂዎች እንደነበሩ እና በወባ በሽታ የሞቱ ሰዎች ቍጥር ወደ 608 000 እንደሚደርስ ይገመታል። በ 2022 የአፍሪካ ክልል በቅደም ተከተል 94% እና 95% የሚሆኑ የወባ በሽታዎችን እና የሟቾች መኖሪያ ነበር። ዕድሜያቸው ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ ሕፃናት በወባ የተጐዱ በጣም ተጋላጭ ቡድን ናቸው፤ በ 2022 በ አለም ጤና ድርጅት የአፍሪካ ክልል ውስጥ ከሚሞቱት የወባ በሽታዎች ሁሉ ወደ 80% የሚጠጉ እነሱ ናቸው። ምልክቶች፦ ወባ አጣዳፊ የሆነ ትኵሳት ያለበት በሽታ ነው።,"Malaria Overview: Malaria is a life-threatening disease caused by parasites that are transmitted to people through the bites of infected female Anopheles mosquitoes. It is preventable and curable. There are 5 parasite species that cause malaria in humans, and 2 of these species – Plasmodium falciparum and Plasmodium vivax – pose the greatest threat. In 2022, nearly half of the world's population was at risk of malaria. While sub-Saharan Africa carries a disproportionately high share of the global malaria burden, the WHO regions of South-East Asia, Eastern Mediterranean, Western Pacific, and the Americas also report significant numbers of cases and deaths. There were an estimated 249 million cases of malaria in 2022, and the estimated number of malaria deaths stood at 608 000. In 2022, the African Region was home to 94% and 95% of malaria cases and deaths, respectively. Children under 5 years of age are the most vulnerable group affected by malaria; in 2022, they accounted for nearly 80% of all malaria deaths in the WHO African Region. Symptoms: Malaria is an acute febrile illness.","Zazzaɓin cizon sauro Bayani:Zazzaɓin cizon sauro cuta ce mai hatsarin gaske,wanda ƙwayoyin cuta suka haifar, ta hanyar cizon macen sauro mai ɗauke da cutar. yana da kariya kuma ana iya warkewa. Akwai nau'o'in ƙwayoyin cuta guda 5 da ke haifar da zazzabin cizon sauro a cikin mutane, kuma 2 daga cikin waɗannan nau'ikan akwai ""ƙwayar plasmodium falciparum""(PF) da ""ƙwayar plasmodium vivax""(PV) ne suka fi fuskantar barazana. A cikin shekara 2022, kusan rabin mutanen duniya na cikin barazanar kamuwa da zazzaɓin cizon sauro. Yayin da yankin kudancin hamadar sahara ke ɗauke da kaso mafi yawa na nauyin zazzaɓin cizon sauro a duniya, yankuna na WHO na Kudu maso Gabashin Asiya, Gabashin Bahar Rum, Yammacin fasifik, da Amurka sun bayar da rahoton adadin mai yawa na kamuwa da cuta da mace-mace. An ƙiyasta cewa akwai mutane miliyan 249 da suka kamu da cutar zazzaɓin cizon sauro a shekarar 2022, kuma an ƙiyasta adadin waɗanda suka mutu daga cutar zazzaɓin cizon sauro ya kai 608,000. A cikin shekara 2022, yakin Afirka ya kasance gida na kaso 94 zuwa 95 na masu kamuwa da zazzaɓin cizon sauro da mace-mace,bi da bi. Yara 'yan ƙasa da shekaru 5 sune rukunin da cutar zazzaɓin cizon sauro ya fi shafa; a shekarar 2022, sun kai kusan kashi 80% na duk mace-macen zazzaɓin cizon sauro a yankin Afirka na WHO. Alamomi: Zazzaɓin cizon sauro cuta ce mai sa tsananin zafin jiki.","Malaria, Muhtasari: Malaria ni ugonjwa unaotishia maisha unaosababishwa na vimelea ambavyo hupitishwa kwa watu kwa kuumwa na mbu jike aina ya Anopheles. Inazuilika na inatibika. Kuna spishi 5 za vimelea vinavyosababisha malaria kwa binadamu, na 2 kati ya spishi hizi - Plasmodium falciparum na Plasmodium vivax - ni tishio kubwa zaidi. Mnamo 2022, karibu nusu ya idadi ya watu ulimwenguni walikuwa katika hatari ya ugonjwa wa malaria. Wakati Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara inabeba sehemu kubwa ya mzigo wa malaria duniani, kanda za WHO za Kusini-Mashariki mwa Asia, Mashariki ya Mediterania, Pasifiki ya Magharibi, na Amerika pia zinaripoti idadi kubwa ya kesi na vifo. Kulikuwa na visa milioni 249 vya malaria mwaka 2022, na makadirio ya vifo vya malaria vilifikia 608,000. Mnamo 2022, Kanda ya Afrika ilikuwa nyumbani kwa 94% na 95% ya kesi na vifo vya malaria, mtawalia. Watoto walio chini ya umri wa miaka 5 ndio kundi lililo hatarini zaidi kuathiriwa na malaria; katika 2022, walichangia karibu 80% ya vifo vyote vya malaria katika Kanda ya Afrika ya WHO. Dalili: Malaria ni ugonjwa wa homa kali.","Maléríà Ìsọnísókí: Maléríà jẹ́ àìsàn tí ó léwu fún ẹ̀mí tí àwọn ajọ̀fẹ́ tí wọ́n máa ń ràn mọ àwọn ènìyàn ń tàn ká nípasẹ̀ àwọn ìgéjẹ àwọn abo ẹ̀fọn Ànófílì. Ó ṣe é dènà bẹ́ẹ̀ ni ó ṣe é wò. A ní àwọn ẹ̀yà ajọ̀fẹ́ 5 tí wọ́n ń fa maléríà fún àwọn ènìyàn, bẹ́ẹ̀ sì ni 2 nínú àwọn ẹ̀yà wọ̀nyí - Pulasimódíọ́mù falisiparúùmù àti Pulasimódíọ́mù fifaàsì - ni wọ́n ní ewu púpọ̀ jùlọ. Ní 2022, ó fẹ́rẹ̀ẹ́ tó ìlàjì iye gbogbo ènìyàn lágbàáyé ni wọ́n wà nínú ewu maléríà. Nígbà tí agbègbè gúúsù Sahara Africa kó ìpín tí ó pọ̀ jùlọ nínú àjàgà maléríà lágbàáyé, àjọ WHO Gúúsù-Ìlà-oòrùn Ésíà, Ìlà-oòrùn Mẹditéríànù, Ìwọ-oòrùn Pàsífíìkì, àti agbègbè Amẹ́ríkà náà ròyìn iye àwọn ọ̀ràn àti ikú tí ó ní àpẹẹrẹ. Mílíọ̀nù 249 ni àpapọ̀ iye àwọn ọ̀ràn maléríà ní 2022, tí àpapọ̀ iye àwọn tí ó kú nítorí àìsàn ibà sì dúró sí 608 000. Ní 2022, Ẹkùn Africa Afíríkà ni ilé fún ìdá 94% àti 95% àwọn ọ̀ràn àti ikú maléríà, ní ṣíṣẹ̀ n tẹ̀lé. Àwọn ọmọdé tí wọ́n wà lábẹ́ ọdún márùn-ún ni wọ́n wà nínú ọ̀wọ́ tí ó léwu jùlọ láti kó maléríà; àwọn ni wọ́n jẹ́ ìdá 80% àwọn tí maléríà pa ní Ẹkùn WHO Afíríkà. Àmì àìsàn: Àìsàn maléríà jẹ́ àìsàn ibà tí ó lè.","Umalaleveva Uhlolojikelele: Umalaleveva isifo esisongela ukuphila esibangelwa amagciwane asakazwa kubantu ngokulunywa omiyane besifazane abanalesi sifo. Kuyagwemeka futhi kuyelapheka. Kunezinhlobo ezi-5 zezimuncagazi ezibanga umalaleveva kubantu, futhi ezi-2 zalezi zinhlobo iPlasmodium falciparum nePlasmodium vivax ziyingozi enkulu kakhulu. Ngo-2022, cishe ingxenye yabantu emhlabeni yayisengozini yokungenwa umalaleveva. Nakuba i-Afrika eseningizimu ye-Sahara ithwala ingxenye ephezulu ngokungenakulinganiswa yomthwalo we-malaria emhlabeni wonke, izifunda ze-WHO zaseNingizimu-mpumalanga ye-Asia, eMpumalanga yeMedithera, eNtshonalanga yePacific, naseMelika nazo zibika amanani amakhulu abantu abashonile nokufa. Balinganiselwa ezigidini ezingama-249 abantu ababulawa umalaleveva ngo-2022, kanti isibalo sabantu ababulawa umalaleveva simi ku-608 000. Ngo-2022, iSifunda Sase-Afrika sasiyikhaya lama-94% kanye nama-95% ezigameko nokufa kwabantu umalaleveva, ngokulandelana. Izingane ezingaphansi kweminyaka engu-5 ubudala ziyiqembu elisengozini kakhulu elihlaselwa umalaleveva; ngo-2022, babalelwa cishe ku-80% wabo bonke abafa umalaleveva eSifundeni sase-Afrika seWHO. Izimpawu: Umalaleveva ukugula okunamandla." +በሽታውን የመከላከል አቅም በሌላቸው ግለሰቦች ላይ የበሽታው ምልክቶች በአብዛኛው የሚከሰቱት በትንኝ ከተነከሱ ከ10 እስከ 15 ቀናት በኋላ ነው። የመጀመሪያዎቹ ምልክቶች - ትኵሳት፣ ራስ ምታት እና ጉንፋን - ቀላል ሊሆኑና የወባ በሽታ መሆናቸውን ለመለየት አስቸጋሪ ሊሆኑ ይችላሉ። በ 24 ���ዓታት ውስጥ ካልታከመ ፕላስሞዲየም ፋልሲፓሩም የወባ በሽታ ወደ ከባድ በሽታ ሊያድግ እና ወደ ሞት ሊያመራ ይችላል. ከባድ የወባ በሽታ ያለባቸው ልጆች ብዙውን ጊዜ ከሚከተሉት ምልክቶች ውስጥ አንዱን ወይም ከዚያ በላይ ምልክቶችን ያሳያሉ- ከባድ የደም ማነስ፣ ከሜታቦሊክ አሲዶሲስ ጋር በተያያዘ የመተንፈሻ አካላት ችግር ወይም የአንጎል ወባ።. በአዋቂዎች ላይ የበርካታ የአካል ክፍሎች ስራ ማቆም እንዲሁ የተለመደ ነው። ወባ በተስፋፋባቸው አካባቢዎች ሰዎች በከፊል የበሽታ መከላከያ ሊያዳብሩ ይችላሉ፣ ይህም ያለ ምልክቶች ኢንፌክሽኖች እንዲከሰቱ ያስችላቸዋል። አንዳንድ የሕዝብ ቡድኖች ከሌሎቹ ይልቅ የወባ በሽታ የመያዝ እና ከባድ በሽታ የመከሰት እድላቸው ከፍተኛ ነው። እነዚህም ሕፃናት፣ ዕድሜያቸው ከ5 ዓመት በታች የሆኑ ሕፃናት፣ ነፍሰ ጡር ሴቶች እና ኤች አይ ቪ/ኤድስ ያለባቸው ሕመምተኞች፣ እንዲሁም በሽታ የመከላከል አቅም የሌላቸው ስደተኞች፣ ተንቀሳቃሽ ህዝቦች እና ተጓዦች ናቸው። ብሔራዊ የወባ በሽታ መቆጣጠሪያ ፕሮግራሞች የእነዚህን የሕዝብ ቡድኖች ልዩ ሁኔታዎችን ከግምት ውስጥ በማስገባት ከወባ በሽታ ኢንፌክሽን ለመከላከል ልዩ እርምጃዎችን መውሰድ አለባቸው። ህክምና፦ ወባ መከላከልና ማከም የሚቻል በሽታ ነው።,"In a non-immune individual, symptoms usually appear 10–15 days after the infective mosquito bite. The first symptoms – fever, headache, and chills – may be mild and difficult to recognize as malaria. If not treated within 24 hours, Plasmodium falciparum malaria can progress to severe illness, and lead to death. Children with severe malaria frequently develop one or more of the following symptoms: severe anaemia, respiratory distress in relation to metabolic acidosis, or cerebral malaria. In adults, multi-organ failure is also frequent. In malaria endemic areas, people may develop partial immunity, allowing asymptomatic infections to occur. Some population groups are at considerably higher risk of contracting malaria, and developing severe disease, than others. These include infants, children under 5 years of age, pregnant women and patients with HIV/AIDS, as well as non-immune migrants, mobile populations and travellers. National malaria control programmes need to take special measures to protect these population groups from malaria infection, taking into consideration their specific circumstances. Treatment: Malaria is a preventable and treatable disease.","A cikin mutum wanda ba shi da rigakafi, alamun cutar sukan bayyana kwanaki 10 zuwa 15 bayan cizon sauro mai ɗauke da ƙwayar cutar. Alamomin farko ""zazzaɓi, ciwon kai, da tsananin sanyi"" na iya zama mai sauƙi kuma mai wuyar ganewa a matsayin zazzaɓin cizon sauro. Idan ba a yi maganin ba a cikin sa'o'i 24, zazzaɓin cizon sauro na ""ƙwayar Plasmodium falciparum""(PF) na iya ci gaba da zama rashin lafiya mai tsanani, har ya kai ga mutuwa. Yaran da ke fama da mai tsanancin zazzaɓin cizon sauro akai-akai suna tasowa ɗaya ko fiye daga cikin alamomi kamar: matsanancin rashin jini,wahalar numfashi dangane da abin da ya shafi ƙarancin jini a jiki, ko zazzaɓin cizon sauron ya taɓa ƙwaƙwalwa. A jikin manya, gaɓoɓin jiki da yawa suna gazawa akai-akai. A yankunan da ake fama da zazzaɓin cizon sauro, mutane na iya mutane na iya samar dawani ɓangare na rigakafi, wanda ke bada damar rage alamomin cutar. Wasu rukunin jama'a suna da haɗarin kamuwa da zazzaɓin cizon sauro, da kuma kamuwa da matsananciyar cuta , fiye da wasu. Waɗannan sun haɗa da jarirai, yara 'yan ƙasa da shekara 5, mata masu juna biyu da marasa lafiya da ke fama da cutar ƙanjamau da da baƙin da basu da rigakafi,da jama’a masu yawa da matafiya. Shirye-shiryen yaƙi da zazzabin cizon sauro na kasa suna bukatar daukar matakan musamman don kare wadannan kungiyoyin jama'a daga kamuwa da zazzabin cizon sauro, tare da yin la'akari da takamaiman yanayin su. Magani: Zazzaɓin cizon sauro cuta ce da ake iya kare kai daga ita kuma ana magance ta.","Kwa mtu asiye na kinga, dalili kawaida huonekana siku 10-15 baada ya kuumwa na mbu. Dalili za kwanza - homa, maumivu ya kichwa, na baridi - inaweza kuwa ndogo na vigumu kutambua kama malaria. Ikiwa haitatibiwa ndani ya saa 24, malaria ya Plasmodium falciparum inaweza kuendelea na kuwa ugonjwa mbaya, na kusababisha kifo. Watoto walio na malaria kali mara nyingi hupata dalili moja au zaidi kati ya zifuatazo: anemia kali, shida ya kupumua inayohusiana na asidi ya kimetaboliki, au malaria ya ubongo. Kwa watu wazima, kushindwa kwa viungo vingi pia ni mara kwa mara. Katika maeneo yenye malaria, watu wanaweza kupata kinga ya sehemu, na hivyo kuruhusu maambukizo yasiyo na dalili kutokea. Baadhi ya makundi ya watu yapo katika hatari kubwa zaidi ya kuambukizwa malaria, na kupata magonjwa makali kuliko mengine. Hawa ni pamoja na watoto wachanga, watoto chini ya umri wa miaka 5, wanawake wajawazito na wagonjwa wenye VVU/UKIMWI, pamoja na wahamiaji wasio na kinga, watu wanaotembea na wasafiri. Mipango ya kitaifa ya kudhibiti malaria inahitaji kuchukua hatua maalum ili kulinda makundi haya ya watu dhidi ya maambukizi ya malaria, kwa kuzingatia hali zao maalum. Matibabu: Malaria ni ugonjwa unaozuilika na unaotibika.","Fún ẹni tí kò bá ní àjẹsára, àwọn àmì àìsàn sáábà máa ń farahàn láàárín àwọn ọjọ́ 10-15 lẹ́yìn tí ẹ̀fọn afàrùn bá jẹni. Àwọn àmì àìsàn kìíní - ibà, orí fífọ́, àti òtútù - ó lè mọ níwọ̀n tí yóò sì ṣòro láti dá mọ̀ gẹ́gẹ́ bí maléríà. Bí kò bá jẹ́ títọ́jú láàrin àwọn wákàtí 24, Pulasimódíọ́mù falisiparúùmù maléríà lè tẹ̀síwájú di àìsàn ńlá, kí ó sì yọrí sí ikú. Àwọn ọmọdé tí wọ́n ní maléríà líle sáábà máa ń ní ọ̀kan tàbí púpọ̀ àwọn àmì àìsàn wọ̀nyí: àìsàn àìlẹ́jẹ̀tó líle, ìṣòro òpónà ìmí tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àpọ̀jù oje kíkan nínú ara, tàbí ìdènà isan ọpọlọ. Láàrin àwọn àgbàlagbà, ìdaṣẹ́ẹ́lẹ̀ ọ̀pọ̀ ẹ̀yà ara náà máa ń wáyé. Ní àwọn àgbègbè tí maléríà pọ̀ sí, àwọn ènìyàn lè ní sọ́jà ará fúngbà díẹ̀, tí yóò fi ààyè sílẹ̀ fún àwọn àìsàn tí kò ní àmì àìsàn láti wáyé. Ọ̀wọ́ àwọn iye ènìyàn kan wà tí wọ́n ní ewu kíkó maléríà, kí wọ́n sì ní àìsàn líle, ju àwọn mìíràn lọ. Àwọn wọ̀nyí ni ọmọ tuntun, ọmọdé lábẹ́ ọdún márùn-ún, àwọn aláboyún àti aláàárẹ̀ pẹ̀lú àrùn HIV/AIDs, àti àwọn arìnrìn-àjò tí kò ní àjẹsára, àwọn ènìyàn tí wọ́n ń sí ka àti arìnrìn-àjò. Awomt ètò àkóso maléríà orílẹ̀ èdè nílò láti lo àwọn òté tó yàtọ̀ latit dáàbò bo ọ̀wọ́ àwọn ènìyàn wọ̀nyí lọ́wọ́ àrùn maléríà, nípa ṣíṣe àmúlò àwọn ipò wọn tí ó yàtọ̀. Ìwòsàn: Maleriat jẹ́ àrùn tí ó ṣe é dènà tí ó sì sé e wòsàn.","Kumuntu ongamasosha omzimba, izimpawu zivame ukuvela ezinsukwini eziyi-10-15 ngemuva kokulunywa umiyane. Izimpawu zokuqala - imfiva, ikhanda elibuhlungu, nokubanda - kungase kube mnene futhi kube nzima ukuqaphela njengomalaleveva. Uma ingelashwa kungakapheli amahora angama-24, umalaleveva wePlasmodium falciparum ungadlulela ekuguleni okunzima, futhi uholele ekufeni. Izingane ezinomalaleveva onzima zivame ukuba nophawu olulodwa noma ngaphezulu kwezilandelayo: i-anemia enzima, ukucindezeleka kokuphefumula okuhlobene ne-metabolic acidosis, noma i-cerebral malaria. Kubantu abadala, ukwehluleka kwezitho eziningi nakho kuvame. Ezindaweni ezigcwele umalaleveva, abantu bangase bahlakulele ukuzivikela komzimba okuyingxenye, okuvumela izifo ezingenazimpawu zenzeke. Amanye amaqembu abantu asengozini enkulu kakhulu yokuthola umalaleveva, kanye nokuba nesifo esibi kakhulu kunabanye. Lokhu kuhlanganisa izinsana, izingane ezingaphansi kweminyaka engu-5 ubudala, abesifazane abakhulelwe neziguli ezineHIV/AIDS, kanye nabafuduki abangenawo amasosha omzimba, abantu abahambahambayo nabahambi. Izinhlelo zikazwelonke zokulawula umalaleveva zidinga ukuthatha izinyathelo ezikhethekile zokuvikela lamaqembu abantu ekungenweni yisifo sikamalaleveva, kucatshangelwa izimo zabo ezithile. Ukwelashwa: Umalaleveva yisifo esingagwemeka futhi eselaphekayo." +የወባ በሽታን ቀደም ብሎ መመርመርና ማከም በሽታውን ይቀንሳል እንዲሁም ሞትን ይከላከላል፣ እና ስርጭትን ለመቀነስ አስተዋጽኦ ያደርጋል። የወባ በሽታ የተሻለው ህክምና በተለይም ለፕላስሞዲየም ፋልሲፓሩም በአርቴሚሲኒን ላይ የተመሰረተ ጥምር ህክምና( ACT) ነው። የወባ በሽታን ለመከላከል ፀረ ወባ መድኃኒቶችም ጥቅም ላይ ሊውሉ ይችላሉ። ለተጓዦች የወባ በሽታን ኬሞፕሮፊላክሲስ ሊከላከል ይችላል፣ ይህም የወባ በሽታዎችን በደም ደረጃ የሚገታ ሲሆን በዚህም የወባ በሽታን ይከላከላል። ሰዎች ወባ ወዳለባቸው አገሮች ወይም ክልሎች ከመጓዛቸው በፊት መወሰድ ያለባቸውን የመከላከያ እርምጃዎች በተመለከተ መረጃ ለማግኘት ብሔራዊ የበሽታ መቆጣጠሪያ ማዕከሎቻቸውን ወይም የጉዞ ምክር የሚሰጡ ሌሎች ተቋማትን ማማከር አለባቸው። በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት ዓለም አቀፍ ጉዞ እና ጤ��� ይመልከቱ የዓለም ጤና ድርጅት የወባ በሽታ ተጋላጭ ለሆኑ ሰዎች ሁሉ ውጤታማ የወባ በሽታ ተላላፊ ቊጥጥር እንዲደረግላቸው ይመክራል።,"Early diagnosis and treatment of malaria reduces disease and prevents deaths, and also contributes to reducing transmission. The best available treatment, particularly for Plasmodium falciparum malaria, is artemisinin-based combination therapy (ACT). Antimalarial medicines can also be used to prevent malaria. For travellers, malaria can be prevented through chemoprophylaxis, which suppresses the blood stage of malaria infections, thereby preventing malaria disease. Prior to their travel to malaria-endemic countries or regions, individuals should consult their national disease control centres, or other institutions offering travel advice, for information regarding the preventive measures that should be taken. See also the WHO International travel and health WHO recommends protection for all people at risk of malaria with effective malaria vector control.","Idan aka gano musabbabin zazzaɓin cizon sauro da wuri kuma aka magance shi zai rage cutar kuma ya hana mace-macen , sannan kuma yana taimakawa wajen rage yaɗuwar cutar. Mafi kyawun magani, musamman ga , shine maganin haɗin gwiwa na tushen artemisinin (ACT). Hakanan za'a iya amfani da magungunan rigakafin zazzaɓin cizon sauro don hana zazzaɓin cizon sauro. Ga matafiya, za a iya hana zazzaɓin cizon sauro ta hanyar maganin hana yaɗuwar cutar, wanda ke danne matakin jini na kamuwa da cutar zazzaɓin cizon sauro, ta yadda zai hana cutar zazzaɓin cizon sauro. Kafin tafiyarsu zuwa kasashe ko yankuna da cutar zazzaɓin cizon sauro ke yaduwa, ya kamata mutane su tuntubi cibiyoyin kula da cututtuka na kasa, ko wasu cibiyoyin da ke ba da shawarwarin tafiye-tafiye, don samun bayanai game da matakan rigakafin da ya kamata a dauka. kuma ku duba ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) na tafiya ƙasa da ƙasa don inganta lafiya ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) ta ba da shawarar kariya ga duk mutanen da ke cikin haɗarin kamuwa da cutar zazzaɓin cizon sauro tare da ingantaccen maganin zazzaɓin cizon sauron.","Uchunguzi wa mapema na matibabu ya malaria hupunguza magonjwa na kuzuia vifo, na pia huchangia kupunguza maambukizi. Tiba bora inayopatikana, haswa kwa Malaria ya Plasmodium falciparum, ni tiba mchanganyiko inayotegemea artemisinin (ACT). Dawa za malaria pia zinaweza kutumika kuzuia malaria. Kwa wasafiri, malaria inaweza kuzuiwa kupitia chemoprophylaxis, ambayo hukandamiza hatua ya damu ya maambukizi ya malaria, na hivyo kuzuia ugonjwa wa malaria. Kabla ya kusafiri kwenda nchi au maeneo yenye malaria, watu binafsi wanapaswa kushauriana na vituo vyao vya kitaifa vya kudhibiti magonjwa, au taasisi nyingine zinazotoa ushauri wa usafiri, kwa taarifa kuhusu hatua za kuzuia zinazopaswa kuchukuliwa. waone pia Shirika la Kimataifa la Usafiri na Afya la WHO WHO inapendekeza ulinzi kwa watu wote walio katika hatari ya ugonjwa wa malaria kwa udhibiti mzuri wa wadudu wa malaria.","Ìtètèṣàyẹ̀wò àti ìtọ́jú maléríà ń ṣe àdínkù àìsàn ó sì ń ṣe àdínkù ikú, bẹ́ẹ̀ ni ó ń sa ipá láti ṣe àdínkù ìkóràn. Ìtọ́jú tí ó dára tí ó wà, pàápàá jùlọ fún maléríà Pulasimódíọ́mù falisiparúùmù, ni ìtọ́jú àsapòpọ̀ atẹmisínínnì (ACT). Àwọn òògùn agbógunti-maléríà tun ṣe é lò láti dènà maléríà. Fún àwọn arìnrìn-àjò, wọ́n lè dènà maléríà nípasẹ̀ ìlòògùndènà-àrùn, èyí tí ó ń ṣe àdínkù ìpele ẹ̀jẹ̀ àwọn àrùn maléríà, tí yóò sì dènà àìsàn maléríà nígbà náà. Síwájú kí wọ́n tó rin ìrìn àjò lọ sí àwọn orílẹ̀ èdè tàbí agbègbè tí maléríà ti wọ́pọ̀, àwọn ènìyàn gbọ́dọ̀ kàn sí àwọn ibùdó ìṣàkóso àrùn orílẹ̀ èdè wọn, tàbí àwọn ibùdó mìíràn tí wọ́n ń pèsè ìmọ̀ràn ìrìn-àjò, fún àlàyé lórí àwọn òté ìdènà tí ènìyàn ní láti gbé. Ẹ tún wo ìrìnàjò àti ìlera àgbáyé WHO WHO dábàá ààbò fún gbogbo àwọn ènìyàn tí wọ́n wà nínú ewu maléríà pẹ̀lú àkóso tí ot kojúwọ̀n fún ajọ̀fẹ́ maléríà.","Ukuxilongwa kusenesikhathi kanye nokwelashwa umalaleveva kunciphisa izifo futhi kuvimbele ukufa, futhi kunomthelela ekwehliseni ukusulelana. Ukwelashwa okungcono kakhulu okutholakalayo, ikakhulukazi umalaleveva wePlasmodium falciparum, ukwelashwa okuhlangene okusekelwe ku-artemisinin (ACT). Imithi elwa nomalaleveva ingasetshenziswa futhi ukuvimbela umalaleveva. Kubahambi, umalaleveva ungavinjelwa nge-chemoprophylaxis, ecindezela isigaba segazi sezifo zikamalaleveva, ngaleyo ndlela kuvinjwe isifo sikamalaleveva. Ngaphambi kokuya emazweni noma ezifundeni ezinomalaleveva, abantu kufanele bathintane nezikhungo zabo zikazwelonke zokulawula izifo, noma ezinye izikhungo ezinikeza iseluleko sokuvakasha, ukuze uthole ulwazi olumayelana nezinyathelo zokuvimbela okufanele zithathwe. Bheka futhi iWHO International travel and health IWHO incoma ukuvikelwa kwabo bonke abantu abasengozini yokungenwa umalaleveva ngokulawulwa okusebenzayo kwe-malaria." +የማርበርግ ቫይረስ በሽታ አጠቃላይ እይታ: የማርበርግ ቫይረስ በሽታ የደም መፍሰስ ትኩሳትን የሚያስከትል በጣም አደገኛ በሽታ ሲሆን እስከ 88% የሚደርስ የሟችነት መጠን አለው። ቫይረሱ የኢቦላ ቫይረስ በሽታን ከሚያስከትለው ቫይረስ ጋር ተመሳሳይ ነው። በ1967 በጀርመን ማርበርግ እና ፍራንክፈርት እንዲሁም በሰርቢያ ቤልግሬድ በአንድ ጊዜ በተከሰቱ ሁለት ዋና ዋና ወረርሽኞች በሽታው ለመጀመሪያ ጊዜ እንዲታወቅ አድርገዋል። ወረርሽኙ የተከሰተው ከኡጋንዳ በሚመጡ የአፍሪካ አረንጓዴ ዝንጀሮዎች( Cercopithecus aethiops) ላይ በተደረገ የላቦራቶሪ ሥራ ነው። በመቀጠልም በአንጎላ፣ በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጐ፣ በኬንያ፣ በደቡብ አፍሪካ( በቅርብ ጊዜ ወደ ዚምባብዌ የጉዞ ታሪክ ያለው ሰው) እና በኡጋንዳ ወረርሽኝ እና አልፎ አልፎ የሚከሰቱ ጒዳዮች ሪፖርት ተደርገዋል። በ 2008 በኡጋንዳ ውስጥ የሮሴተስ የሌሊት ወፍ ቅኝ ግዛት በሚኖርበት ዋሻ ውስጥ የተጎበኙ ተጓዦች ሁለት ገለልተኛ ጒዳዮች ሪፖርት ተደርገዋል። በማርበርግ ቫይረስ በሽታ በሰው ላይ የሚደርሰው ኢንፌክሽን በመጀመሪያ የተከሰተው በሮሴተስ የሌሊት ወፍ ቅኝ ግዛቶች በሚኖሩ የማዕድን ማውጫዎች ወይም ዋሻዎች ውስጥ ለረጅም ጊዜ በመጋለጥ ነው። አንድ ግለሰብ በቫይረሱ ከተለከፈ በኋላ ማርበርግ በቀጥታ በመገናኘት (በተከፈተ ቆዳ ወይም በሙከስ ሽፋን አማካኝነት) በበሽታው የተለከፉ ሰዎችን ደም፣ ፈሳሽ፣ የሰውነት ክፍሎች ወይም ሌሎች አካላዊ ፈሳሾች አማካኝነት እንዲሁም በእነዚህ ፈሳሾች በተበከሉ ነገሮችና ቁሳቁሶች (ለምሳሌ አልጋ፣ ልብስ) አማካኝነት ሊሰራጭ ይችላል። የበሽታው ምልክቶች፦ በማርበርግ ቫይረስ ምክንያት የሚመጣው በሽታ ከከፍተኛ ትኵሳት፣ ከባድ ራስ ምታትና ከባድ የጤና እክል ጋር በድንገት ይጀምራል።,"Marburg virus disease Overview: Marburg virus disease is a highly virulent disease that causes haemorrhagic fever, with a fatality ratio of up to 88%. It is in the same family as the virus that causes Ebola virus disease. Two large outbreaks that occurred simultaneously in Marburg and Frankfurt in Germany, and in Belgrade, Serbia, in 1967, led to the initial recognition of the disease. The outbreak was associated with laboratory work using African green monkeys (Cercopithecus aethiops) imported from Uganda. Subsequently, outbreaks and sporadic cases have been reported in Angola, Democratic Republic of the Congo, Kenya, South Africa (in a person with recent travel history to Zimbabwe) and Uganda. In 2008, two independent cases were reported in travellers who visited a cave inhabited by Rousettus bat colonies in Uganda. Human infection with Marburg virus disease initially results from prolonged exposure to mines or caves inhabited by Rousettus bat colonies. Once an individual is infected with the virus, Marburg can spread through human-to-human transmission via direct contact (through broken skin or mucous membranes) with the blood, secretions, organs or other bodily fluids of infected people, and with surfaces and materials (e.g. bedding, clothing) contaminated with these fluids. Symptoms: Illness caused by Marburg virus begins abruptly, with high fever, severe headache and severe malaise.","""ƙwayar cutar Marburg""(MVD) Bayani: ""ƙwayar cutar Marburg ""(MVD) cuta ce mai matukar hatsari dake haifar da zazzabin jini, tare da yawan mace-mace har zuwa kaso 88%. Yana cikin iyali guda da ƙwayar cutar da ke haifar da ""ƙwayar cutar Ebola""(EVD). An sami yawan ɓarkewar cutar guda biyu a lokaci guda a Marburg da Frankfurt da ke ƙasar Jamus, da kuma Belgrade, Serbia, a cikin 1967, sun kai ga gano farkon cutar. An danganta barkewar cutar da aikin ɗakin gwaje-gwaje ta hanyar amfani da birai kore na Afirka (tsofafin barai masu dogon farin gashi a gefen fuskarsu) da aka shigo da su daga ƙasar Uganda. Daga baya, an bayar da rahoton barkewar cutar da kuma faruwar kamuwa da cutar a Angola, Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, Kenya, Afirka ta Kudu (a cikin mutumin da ke da tarihin tafiya kwanan nan zuwa Zimbabwe) da Uganda. A cikin shekara 2008, an ba da rahoton cewa wasu matafiya waɗanda suka ziyarci wani kogo da ke yankunan bat na Rousettus da ke uganda. Mutumin daya kamu da ""ƙwayar cutar Marburg""(MVD) da fari ya samu sakamakon yawan shiga wajen ma'adanai ko kogona na yankunan bat na Rousettus. Da zarar mutum ya kamu da ""ƙwayar cutar Marburg""(MVD) na iya yaɗuwa ta mutum da mutum da su kayi hulɗa ta kai tsaye (ta hanyar fashewar fata ko ƙwayoyin cuta ) tare da jini, ruwan da jki ke fitarwa, gaɓoɓi iki ko sauran ruwan jiki na mutanen da ke fama da cutar, da kuma tare da farfajiyoyi da kayan aiki (misali gado, tufafi) gurbata da waɗannan ruwan. Alamomi: Rashin lafiyar da ""ƙwayar cutar Marburg""(MVD) ke haifarwa na farawa kwatsam, tare da zazzaɓi mai zafi, matsanancin ciwon kai da matsanancin rikicewa .","Ugonjwa wa virusi vya Marburg Muhtasari: Ugonjwa wa virusi vya Marburg ni ugonjwa hatari sana unaosababisha homa ya kuvuja damu, na uwiano wa vifo vya hadi 88%. Ni katika familia moja na virusi vinavyosababisha ugonjwa wa virusi vya Ebola. Milipuko miwili mikubwa iliyotokea kwa wakati mmoja huko Marburg na Frankfurt huko Ujerumani, na huko Belgrade, Serbia, mnamo 1967, ilisababisha utambuzi wa kwanza wa ugonjwa huo. Mlipuko huo ulihusishwa na kazi ya maabara kwa kutumia nyani wa Kiafrika (Cercopithecus aethiops) walioagizwa kutoka Uganda. Baadaye, milipuko na visa vya hapa na pale vimeripotiwa nchini Angola, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Kenya, Afrika Kusini (kwa mtu aliye na historia ya hivi majuzi ya kusafiri kwenda Zimbabwe) na Uganda. Mnamo 2008, kesi mbili za kujitegemea ziliripotiwa kwa wasafiri waliotembelea pango linalokaliwa na makoloni ya popo wa Rousettus nchini Uganda. Maambukizi ya binadamu na ugonjwa wa virusi vya Marburg mwanzoni hutokana na mfiduo wa muda mrefu kwenye migodi au mapango yanayokaliwa na makoloni ya popo wa Rousettus. Mara tu mtu anapoambukizwa virusi, Marburg inaweza kuenea kwa njia ya maambukizi kutoka kwa binadamu hadi kwa binadamu kupitia mguso wa moja kwa moja (kupitia ngozi iliyovunjika au utando wa mucous) na damu, usiri, viungo au maji mengine ya mwili ya watu walioambukizwa, na kwa nyuso na nyenzo (k.m. matandiko, nguo) iliyochafuliwa na vimiminika hivi. Dalili: Ugonjwa unaosababishwa na virusi vya Marburg huanza ghafla, na homa kali, maumivu ya kichwa kali na malaise kali.","Kòkòrò àrùn Marburg Ìsọnísókí: Kòkòrò Marburg jẹ́ àrùn tí ó burú gan-an tí ó máa ń fa ibà inú ẹ̀jẹ̀, pẹ̀lú ìwọ̀n ikú tí ó tó 88%. Ó wà nínú ẹbí kan náà pẹ̀lú fáírọ́ọ̀sì tí ó ń fa àrùn kòkòrò Ebola. Àwọn ìbújáde ńlá méjì tí wọ́n wáyé léraléra ní Marburg àti Frankfurt ní Germany, àti ní Belgrade, Serbia, ní 1967, ní ó fà ìdámọ̀ ìbẹ̀rẹ̀ àìsàn náà. Ìbújáde náà ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú iṣẹ́ yàrá àyẹ̀wò tí ń lo àwọn ọ̀bọ aláwọ̀ ewé Afíríkà (Cercopithecus aethiops) tí wọ́n kò wọlé láti Uganda. Lẹ́yìn náà, wọ́n ti ròyìn àwọn ìbújáde àti òòrèkóòrè ọ̀ràn ní Angola, Democratic Republic of the Congo, Kenya, South Africa (ni ara ẹnìkan tí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ ṣe àbẹ̀wò sí Zimbabwe) àti Uganda. Ní 2008, àwọn ọ̀ràn méjì ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ ni wọ́n ròyìn lára àwọn arìnrìn-àjò kan tí wọ́n ṣe àbẹ̀wò sí ihò àpáta kan tí agbo àwọn àdán Rousettus ní Uganda. Àrùn ara ènìyàn pẹ̀lú kòkòrò àrùn Marburg níbẹ̀rẹ̀ wá láti ara àbẹ̀wò sí isà tàbí ihò àpáta tí àwùjọ àwọn àdán Rousettus ń gbé. Lọ́gán tí ènìyàn bá ti kó kòkòrò yìí, Marburg lè tàn nípasẹ̀ ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn nípasẹ̀ ìfarakanra tààrà (nípasẹ̀ egbò ara tàbí àwọn awọfẹ́lẹ́ oníkun) pẹ̀lú àwọn ìsun ẹ̀jẹ̀, àwọn ẹ̀yà ara tàbí omira àwọn aláàárẹ̀, àti pẹ̀lú àwọn nǹkan àti èròjà (b.a. aṣọ ibùsùn, aṣọ) tí wọ́n ti di àìmọ́ nípasẹ̀ àwọn omira yìí. Àmì àrùn: Àìsàn tí kòkòrò Marburg bẹ̀rẹ̀ lójijì, pẹ̀lú ibà líle, orí fífọ́ àti àìlera líle.","Isifo seMarburg virus Uhlolojikelele: Isifo segciwane iMarburg yisifo esiyingozi kakhulu esibanga imfiva yokopha, nesilinganiso sokufa esifika ku-88%. Kusemndenini owodwa negciwane elidala isifo segciwane le-Ebola. Ukuqubuka kwezifo ezimbili ezinkulu ezenzeka ngesikhathi esisodwa eMarburg naseFrankfurt eJalimane, naseBelgrade, eSerbia, ngo-1967, kwaholela ekubonweni kokuqala kwalesi sifo. Ukuqubuka kwalesi sifo kuhlotshaniswa nomsebenzi waselabhorethri kusetshenziswa izinkawu eziluhlaza zase-Afrika (Cercopithecus aethiops) ezingeniswe zisuka e-Uganda. Kamuva, ukubheduka kwezifo kanye namacala angavamile kuye kwabikwa e-Angola, Democratic Republic of the Congo, Kenya, South Africa (kumuntu onomlando wokuvakasha wakamuva wokuya eZimbabwe) nase-Uganda. Ngo-2008, kwabikwa amacala amabili azimele kubahambi abavakashela umhume owakhiwe amakoloni elulwane eRousettus e-Uganda. Ukutheleleka kwabantu ngeMarburg virus disease ekuqaleni kubangelwa ukuchayeka isikhathi eside ezimayini noma emihumeni ehlala amalulwane eRousettus. Uma umuntu esengenwe yileli gciwane, iMarburg ingasakazeka ngokudluliselwa komuntu kuya kumuntu ngokuthintana ngqo (ngesikhumba esiphukile noma ulwelwesi lwamafinyila) ngegazi, uketshezi, izitho noma olunye uketshezi lomzimba lwabantu abanaleli gciwane, kanye nezindawo nezinto ezisetshenziswayo. (isb. okokulala, okokugqoka) okungcoliswe yilolu ketshezi. Izimpawu: Ukugula okubangelwa igciwane leMarburg kuqala kungazelelwe, nomkhuhlane ophakeme, ikhanda elibuhlungu elibuhlungu kanye nokugula okukhulu." +"የጡንቻ ሕመም እና ሕመም የተለመደ ባህሪ ነው። ከባድ ፈሳሽ ተቅማጥ፣ የሆድ ሕመም እና እብጠት፣ ማቅለሽለሽ እና ማስታወክ በሦስተኛው ቀን ሊጀምር ይችላል። ተቅማጥ ለአንድ ሳምንት ሊቆይ ይችላል። በዚህ ደረጃ ላይ የሚገኙ ታካሚዎች የሚታዩበት ሁኔታዎች ""እንደ መንፈስ"" የሚሳቡ ገጽታዎች፣ ጥልቅ ዓይኖች፣ መግለጫ የሌላቸው ፊቶችና በጣም መልፈስፈስ ተብሎ ተገልጿል። የበሽታው ምልክቶች ከታዩ ከ 2 እስከ 7 ቀናት በኋላ የሚነድ ያልሆነ ብጕር ታይቷል። ብዙ ታካሚዎች በ 7 ቀናት ውስጥ ከባድ የደም መፍሰስ መገለጫዎችን ያዳብራሉ፣ እና ብዙውን ጊዜ ከብዙ አካባቢዎች የሚመጡ ለሞት የሚዳረጉ ጒዳዮች የደም መፍሰስ አላቸው። ትኩስ ደም ማስታወክ አና ከሰገራ እንዲሁም ብዙውን ጊዜ ከአፍንጫ፣ ከድድና ከብልት ውስጥ ደም ይፈሳል። በቫኔፓንክቸር ቦታዎች( ፈሳሾችን ለመስጠት ወይም የደም ናሙናዎችን ለመውሰድ የደም ቧንቧ መዳረሻ በሚገኝበት ቦታ) በራሱ የሚከሰት የደም መፍሰስ በተለይ ችግር ሊሆን ይችላል። በሽታው በከባድ ደረጃ ላይ በሚገኝበት ወቅት ታካሚዎች ከፍተኛ ትኵሳት ያጋጥማቸዋል። የማዕከላዊው የነርቭ ሥርዓት ተሳትፎ ግራ መጋባት፣ ብስጭት እና ጥቃት ሊያስከትል ይችላል።","Muscle aches and pains are a common feature. Severe watery diarrhoea, abdominal pain and cramping, nausea and vomiting can begin on the third day. Diarrhoea can persist for a week. The appearance of patients at this phase has been described as showing “ghost-like” drawn features, deep-set eyes, expressionless faces and extreme lethargy. A non-itchy rash has been noted between 2 and 7 days after the onset of symptoms. Many patients develop severe haemorrhagic manifestations within 7 days, and fatal cases usually have bleeding, often from multiple areas. Fresh blood in vomitus and faeces is often accompanied by bleeding from the nose, gums and vagina. Spontaneous bleeding at venepuncture sites (where intravenous access is obtained to give fluids or obtain blood samples) can be particularly troublesome. During the severe phase of illness, patients have sustained high fevers. Involvement of the central nervous system can result in confusion, irritability and aggression.","Ciwon tsokar jiki da raɗaɗi abu ne sananne. Zawo mai tsanani, raɗaɗin kayan ciki, ƙagewar gaɓar jiki, tashin zuciya, amai na iya farawa a rana ta uku. Zawo na iya ci gaba har tsawon mako guda. Bayyanar marasa lafiya a wannan lokaci da nuna alamun fatalwa-kamar , idanu masu zurfi, fuskoki marasa muraɗi da matsananciyar kasala. Za'a ga ƙurji mara ƙaiƙayi tsakanin kwanaki 2 zuwa 7 bayan bayyanar alamomin cutar. Da yawa marasa lafiya suna samun bayyanar cututtuka masu tsanani a cikin kwanaki 7, kuma yanayin mutuwa su yawanci suna zubar da jini, yawanci daga wurare da yawa. Sabon jini a cikin amai da bahaya yakan kasance tare da zubar jini daga hanci, dansashi da farji. Zubar da jini na kwatsam a wuraren ""venepuncture"" (inda ake samun shiga ta hanyar jijiya don ba da ruwa ko samun samfuran jini) na iya zama mai tattare da matsala musamman. A lokacin rashin lafiyar mai tsanani, marasa lafiya sun ci gaba da zazzaɓi mai tsanani. Jiɓantar tsarin kulawa na tsakiya zai iya haifar da rikicewa, rashin tausayi da tashin hankali.","Maumivu ya misuli na maumivu ni sifa ya kawaida. Kuhara kali kwa maji, maumivu ya tumbo na tumbo, kichefuchefu na kutapika kunaweza kuanza siku ya tatu. Kuhara kunaweza kudumu kwa wiki. Mwonekano wa wagonjwa katika awamu hii umefafanuliwa kuwa unaonyesha sifa zinazovutia za ""mzimu"", macho ya ndani, nyuso zisizo na hisia na uchovu mwingi. Upele usio na mwasho umebainika kati ya siku 2 na 7 baada ya kuanza kwa dalili. Wagonjwa wengi hupata udhihirisho mkubwa wa kutokwa na damu ndani ya siku 7, na kesi mbaya kawaida huvuja damu, mara nyingi kutoka kwa maeneo mengi. Damu safi katika matapishi na kinyesi mara nyingi huambatana na kutokwa na damu kutoka pua, ufizi na uke. Kutokwa na damu kwa hiari kwenye sehemu za venepuncture (ambapo ufikiaji wa mishipa unapatikana ili kutoa viowevu au kupata sampuli za damu) kunaweza kutatiza sana. Katika hatua kali ya ugonjwa, wagonjwa wana homa kubwa. Ushirikishwaji wa mfumo mkuu wa neva unaweza kusababisha kuchanganyikiwa, kuwashwa na uchokozi.","Àwọn ìrora àti ìnira isan jẹ́ àbùdá tí ó gbajúmọ̀. Ìgbẹ́ gbuuru líle, inú rírun àti pajápajá, àyà rínrìn àti èébì lè bẹ̀rẹ̀ ní ọjọ́ kẹta. Ìgbẹ́ gbuuru lè gba ọ̀sẹ̀ kan. Ìrísí àwọn aláàárẹ̀ ní ìpele yìí ni wọ́n ti ṣàpèjúwe gẹ́gẹ́ bí èyí tí ó ń ṣàfihàn àbùdá ""ajẹmọ́-òkú"", àwọn ojú jínjìn, ìwò hàn-ùn àti àìnímìímú. Kúrúnà aláìhúnni ni wọ́n ti ṣàkíyèsí láàrin àwọn ọjọ́ 2 àti 7 lẹ́yìn ìbẹ̀rẹ̀ àwọn àmì àrùn náà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aláàárẹ̀ ní àwọn ìfarahàn ibà ẹ̀jẹ̀ líle láàárín ọjọ́ méje, àwọn ọ̀ràn líle sáábà máa ń ní ìsun ẹ̀jẹ̀, ní onírúurú ẹ̀yà ara ní ọ̀pọ̀ àgbà. Ẹ̀jẹ̀ tútù nínú èébì àti ìgbẹ́ sáábà máa ń tẹ̀lé sísun ẹ̀jẹ̀ láti imú, èrìgì àti ojú ara. Ìsun ẹ̀jẹ̀ lójijì ní àwọn ibi ìfabẹ́rẹ́gúnra (níbi tí wọ́n tí fi abẹ́rẹ́ lànà láti fi omi tàbí gba àwọn àyẹ̀wò ẹ̀jẹ̀) lè fa wàhálà. Lásìkò ìpele àìsàn líle, àwọn aláàárẹ̀ ti ní àwọn ibà líle. Ìkópa ètò ìfàmìránńṣẹ́ inú ara àárín gbùngbùn lè fa ìrújú, ìbínú àti ìkanra.","Ubuhlungu bemisipha nezinhlungu ziyisici esivamile. Uhudo olunamandla olunamanzi, ubuhlungu besisu nokuluma, isicanucanu nokuhlanza kungase kuqale ngosuku lwesithathu. Uhudo lungaqhubeka isonto lonke. Ukubonakala kweziguli kulesi sigaba kuchazwe njengokubonisa izici ezidwetshiwe “ezifana nesipoki,” amehlo ajulile, ubuso obungabonisi nokukhathala ngokweqile. Ukuqubuka okungalumayo kuye kwaphawulwa phakathi kwezinsuku ezi-2 neziyi-7 ngemva kokuqala kwezimpawu. Iziguli eziningi ziba nokuvela ukopha okukhulu phakathi kwezinsuku eziyi-7, futhi izimo ezibulalayo zivame ukopha, ngokuvamile okuvela ezindaweni eziningi. Igazi elisha emhlanzweni nasendle livame ukuhambisana nokopha emakhaleni, ezinsinini nasesithweni sangasese. Ukopha okuzenzakalelayo ezindaweni zokuphunza (lapho kutholakala khona ukungena emthanjeni ukuze kunikezwe uketshezi noma ukuthola amasampula egazi) kungaba nzima kakhulu. Phakathi nesigaba esinzima sokugula, iziguli ziye zaba nomkhuhlane omkhulu. Ukubandakanyeka kwesimiso sezinzwa esimaphakathi kungase kubangele ukudideka, ukucasuka kanye nolaka." +ኦርኪቲስ( የወንድ ብልት እብጠት) አልፎ አልፎ በኋለኛው ደረጃ( 15 ቀናት) ሪፖርት ተደርጓል። በአብዛኛው ሞት የሚከሰተው በሽታው ከተከሰተ ከ 8 እስከ 9 ቀናት በኋላ ሲሆን ብዙውን ጊዜ ከባድ የደም ማጣት እና ድንጋጤን ይከተላል። ህክምና: የድጋፍ እንክብካቤ - በአፍ ወይም በደም ቧንቧ ፈሳሾች ማድረግ- እና ለተወሰኑ ምልክቶች ህክምና የመኖር እድልን ያሻሽላል። ለማርበርግ ቫይረስ በሽታ እስካሁን የተረጋገጠ ህክምና የለም። ሆኖም የደም ምርቶችን፣ የበሽታ መከላከያ ህክምናዎችን እና የመድኃኒት ህክምናዎችን ጨምሮ በርካታ ሊሆኑ የሚችሉ ህክምናዎች በአሁኑ ጊዜ እየተገመገሙ ናቸው። ምርመራ የማርበርግ ቫይረስ በሽታን( ኤምቪዲ) እንደ ወባ፣ ታይፎይድ ትኵሳት፣ ሺጌሎሲስ፣ ሜኒንጊቲስ እና እንደ ሌሎች የቫይረስ የደም መፍሰስ ትኵሳት ካሉ ተላላፊ በሽታዎች ለመለየት ክሊኒካሊ አስቸጋሪ ሊሆን ይችላል። ምልክቶቹ በማርበርግ ቫይረስ ኢንፌክሽን የተከሰቱ መሆናቸውን ማረጋገጥ የሚቻለው በሚከተሉት የምርመራ ዘዴዎች ነው: ከፀረ-ሰውነት ኢንዛይም ጋር የተገናኘ የበሽታ መከላከያ ምርመራ( ELISA)፤ የፀረ-ተባይ መለየት ምርመራዎች; የሴረም ገለልተኛነት ምርመራዎች;,"Orchitis (inflammation of the testicles) has been reported occasionally in the late phase (15 days). In fatal cases, death usually occurs between 8 and 9 days after onset, usually preceded by severe blood loss and shock. Treatment: Supportive care – rehydration with oral or intravenous fluids – and treatment of specific symptoms improves survival. There is as yet no proven treatment available for Marburg virus disease. However, a range of potential treatments including blood products, immune therapies and drug therapies are currently being evaluated. Diagnosis It can be difficult to clinically distinguish Marburg virus disease (MVD) from other infectious diseases such as malaria, typhoid fever, shigellosis, meningitis and other viral haemorrhagic fevers. Confirmation that symptoms are caused by Marburg virus infection are made using the following diagnostic methods: antibody enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA); antigen detection tests; serum neutralization tests;","""Orchitis"" (kumburin 'ya'yan maraina) an ba da rahoto a wasu lokutan makararren mawuyacin lokaci (kwanaki 15). A mummunan hali,yawanci mutuwa tana faruwa ne tsakanin kwanaki 8 zuwa 9 bayan aukuwar cutar, yawanci yana farawa da asarar jini mai tsanani da kaɗuwa. Jinya: Tallafawa da kulawa da ruwa tare da ruwan sha na baki ko na jini da kuma kula da takamaiman bayyanar cututtuka yana inganta rayuwa. Har yanzu babu wani tabbataccen magani da ake samu na ""ƙwayar cutar Marburg""(MVD). Duk da haka, iya yawan yuyuwar yin nasarar jinyar cutar sun haɗa da kayan jini, magungunan rigakafi da magungunan ƙwayoyi a halin yanzu. Gano musabbabin faruwan cuta yana iya zama abin wahala a asibiti bambance cutar"" Marburg virus disease"" (MVD) da sauran cututtuka masu yawa kamar zazzaɓin cizon sauro, zazzaɓin gudawa, cutar atini, sankarau da sauran zazzaɓin zubar da jini. Tabbatar da cewa sanadin cutar Marburg ne ke haifar da alamomi ta hanyar amfani da hanyoyin bincike masu zuwa: ""Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA)"" hanyar fasahar ɗakin gwaje-gwaje da ake amfani da ita don gano ƙwayoyin rigakafi; Gwaje-gwajen gano sinadarin da zai bawa jiki kariya; Gwaje-gwajen da zasu yaki cutar ta hanyar hanata tasiri.;","Orchitis (kuvimba kwa korodani) imeripotiwa mara kwa mara katika awamu ya zamani (siku 15). Katika visa vya vifo, kifo kawaida hutokea kati ya siku 8 na 9 baada ya kuanza, kwa kawaida hutanguliwa na upotezaji mkubwa wa damu na mshtuko. Matibabu: Utunzaji wa usaidizi - hurejesha maji mwilini kwa vimiminika vya kumeza au kwa mishipa - na matibabu ya dalili mahususi huimarisha maisha. Bado hakuna matibabu yaliyothibitishwa ya ugonjwa wa virusi vya Marburg. Walakini, anuwai ya matibabu yanayoweza kujumuisha bidhaa za damu, matibabu ya kinga na matibabu ya dawa kwa sasa yanatathminiwa. Utambuzi Inaweza kuwa vigumu kitabibu kutofautisha ugonjwa wa virusi vya Marburg (MVD) na magonjwa mengine ya kuambukiza kama vile malaria, homa ya matumbo, shigellosis, meningitis na homa nyingine za virusi za kuvuja damu. Uthibitisho kwamba dalili husababishwa na maambukizi ya virusi vya Marburg hufanywa kwa kutumia njia zifuatazo za utambuzi: uchunguzi wa immunosorbent unaohusishwa na enzyme (ELISA); vipimo vya kugundua antijeni; vipimo vya serum neutralization;","Ìpá (ẹpọ̀n wíwú) ni wọ́n ti ròyìn lọ́pọ̀ ìgbà ní ìpele ìgbẹ̀yìn (ọjọ́ 15). Nit àwọn ọ̀ràn líle, ikú sáábà máa ń ṣẹlẹ̀ láàrin àwọn ọjọ́ 8 àti 9 lẹ́yìn ìbẹ̀rẹ̀, èyí tí àdánù ẹ̀jẹ̀ púpọ̀ àti ìpayà máa ń sáájú. Ìtọ́jú: Àtìlẹ́yìn ìtọ́jú - ìfamisára pẹ̀lú omi ẹnu tàbí omi àfisangbà - àti ìtọ́jú àwọn àmì àrùn gbòógì máa ń dá kún yíyè. Kò tíì sí ìtọ́jú tí wọ́n fìdí rẹ̀ múlẹ̀ tí ó wà fún kòkòrò àrùn Marburg. Àmọ́ sá, àwọn onírúurú ìtọ́jú tí ó fi mọ́ èròjà ẹ̀jẹ̀, ìtọ́jú àjẹsára àti àwọn ìtọ́jú òògùn ní wọ́n ń ṣe ìgbéléwọ̀n lọ́wọ́. Àyẹ̀wò Ó lè sòro láti mọ ìyàtọ̀ láàárín àmì àrùn kòkòrò àrùn Marburg (MVD) sí àwọn àrùn àkóràn bí maléríà, ibà jẹ̀funjẹ̀fun, àrùn ṣigelósì, yínrùnyínrùn àti àwọn ibà kòkòrò ẹ̀jẹ̀ mìíràn. Ìjẹ́rìí pé kòkòrò àrùn Marburg ló ṣokùnfà àwọn àmì àrùn ni a lè ṣe nípa àwọn ìlànà àyẹ̀wò wọ̀nyí: àyẹ̀wò sọ́jà inú ẹ̀jẹ̀ (ELISA); àwọn àyẹ̀wò àwárí sọ́jà àjèjì; àwọn àyẹ̀wò ìsọdomi omi ẹ̀jẹ̀;","I-Orchitis (ukuvuvukala kwamasende) kuye kwabikwa ngezikhathi ezithile esigabeni sekwephuzile (izinsuku eziyi-15). Ezimweni ezibulalayo, ngokuvamile ukufa kwenzeka phakathi kwezinsuku eziyisi-8 neziyi-9 ngemva kokuqala, ngokuvamile okwandulelwa ukulahlekelwa igazi elibi kanye nokushaqeka. Ukwelashwa: Ukunakekela okusekelayo - ukubuyisela amanzi emzimbeni ngoketshezi lomlomo noma olufakwa emthanjeni - nokwelashwa kwezimpawu ezithile kuthuthukisa ukuphila. Okwamanje awukho ukwelashwa okuqinisekisiwe okutholakalayo kwesifo se-Marburg virus. Kodwa-ke, uhla lwezindlela zokwelapha ezingase zibe khona ezihlanganisa imikhiqizo yegazi, amakhambi amasosha omzimba kanye nokwelashwa kwezidakamizwa okwamanje ziyahlolwa. Ukuxilongwa Kungaba nzima ngokomtholampilo ukuhlukanisa isifo se-Marburg virus (MVD) kwezinye izifo ezithathelwanayo ezifana nomalaleveva, i-typhoid fever, i-shigellosis, i-meningitis kanye neminye imfiva ye-viral haemorrhagic. Ukuqinisekisa ukuthi izimpawu zibangelwa ukutheleleka ngegciwane le-Marburg kwenziwa kusetshenziswa izindlela zokuxilonga ezilandelayo: i-antibody enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA); ukuhlolwa kokutholwa kwe-antigen; ukuhlolwa kweserum neutralization;" +በተገላቢጦሽ ትራንስክሪፕቴዝ ፖሊሜራዝ ሰንሰለት ምላሽ( RT-PCR) ምርመራ፤ እና በሴል ባህል የቫይረስ ማግለል። ከታካሚዎች የተሰበሰቡ ናሙናዎች እጅግ ከፍተኛ የሆነ የባዮሎጂያዊ አደጋ ተጋላጭ ናቸው እናም ባልተነኩ ናሙናዎች ላይ የላቦራቶሪ ምርመራዎች በተቻለ መጠን ባዮሎጂያዊ መከላከያ ሁኔታዎች ውስጥ መከናወን አለባቸው። ሁሉም ባዮሎጂያዊ ናሙናዎች በአገር ውስጥ እና በዓለም አቀፍ ደረጃ በሚጓጓዙበት ጊዜ በሦስት እሽግ ማሸጊያ ሥርዓት መጠቀም አለባቸው።,reverse-transcriptase polymerase chain reaction (RT-PCR) assay; and virus isolation by cell culture. Samples collected from patients are an extreme biohazard risk and laboratory testing on non-inactivated samples need to be conducted under maximum biological containment conditions. All biological specimens must be packaged using the triple packaging system when transported nationally and internationally.,gwajin (RT-PCR) da aka yi amfani da shi don gano ƙwayoyin cuta; Da kuma ware ƙwayar cutar ta hanyar killace ƙwayoyin halitta. Samfuran da aka tattara daga marasa lafiya sunada tsananin lahani kuma gwajin samfuran marasa ƙwayar cutar ya kamata a gudanar ƙarƙashin iyakar yanayin ƙwayoyin halitta. Duk ainihin misalan ƙwayoyin halitta dole ne a tattara su ta amfani da tsare-tsare guda uku wajen lokacin da za a yi jigilarsu a cikin ƙasa dawasu ƙasashen.,jaribio la reverse-transcriptase polymerase mnyororo (RT-PCR); na utengwaji kwa virusi kwa utamaduni wa seli. Sampuli zilizokusanywa kutoka kwa wagonjwa ni hatari kubwa ya kibiolojia na upimaji wa kimaabara kwenye sampuli ambazo hazijaamilishwa unahitaji kufanywa chini ya hali ya juu zaidi ya kizuizi cha kibaolojia. Sampuli zote za kibayolojia lazima zifungwe kwa kutumia mfumo wa upakiaji mara tatu zinaposafirishwa kitaifa na kimataifa.,àyẹ̀wò àtẹ̀yìnwá RNA di ẹ́ńsáímù DNA (RT-PCR); àti ìyàsọ́tọ̀ kòkòrò nípasẹ̀ ọgbọ́n ìdàgbàsókè hóró ara. Àwọn ohun àyẹ̀wò péréte láti ara aláàárẹ̀ jẹ́ ewu àwùjọ bẹ́ẹ̀ sì ni àyẹ̀wò láàbù lórí àwọn ohun àyẹ̀wò péréte tí ewu ara wọn kò tíì di yíyọ nílò láti dí ṣíṣe lábẹ́ àwọn ipò àkóso ajẹmẹ́dàá tí ó lágbára. Gbogbo àwọn ohun àyẹ̀wò péréte gbọ́dọ̀ di ìṣàkójọpọ̀ nípa ṣíṣe àmúlò àwọn ètò àkójọpọ̀ onípele mẹ́ta nígbà tí wọ́n bá ń gbé wọn rin ìrìnàjò ká orílẹ̀ èdè tàbí àgbáyé.,ukuhlolwa kwereverse-transcriptase polymerase chain reaction (RT-PCR); kanye nokuhlukaniswa kwegciwane ngesiko lamaseli. Amasampula aqoqwe ezigulini ayingozi enkulu kakhulu ye-biohazard futhi ukuhlolwa kwaselabhorethri kumasampuli angacushiwe kudingeka kwenziwe ngaphansi kwezimo eziphezulu zokuqukatha izinto eziphilayo. Zonke izibonelo zebhayoloji kufanele zipakishwe kusetshenziswa uhlelo lokupakisha oluphindwe kathathu lapho zithuthwa ezweni lonke nasemhlabeni jikelele. +የእናቶች ጤና አጠቃላይ እይታ: የእናቶች ጤና የሚያመለክተው በእርግዝና፣ በወሊድ እና በድህረ ወሊድ ወቅት የሴቶች ጤናን ነው። እያንዳንዱ ደረጃ አዎንታዊ ተሞክሮ መሆን አለበት፣ ሴቶች እና ሕፃናቶቻቸው ለጤንነት እና ደኅንነት ሙሉ አቅማቸውን እንዲያሳድጉ ማረጋገጥ። ምንም እንኳን ባለፉት ሁለት አስርት ዓመታት ጉልህ እድገት የተገኘ ቢሆንም በ 2020 በግምት 287 000 ሴቶች በእርግዝና እና በወሊድ ወቅት እና ከዚያ በኋላ ሞተዋል። ይህ ቍጥር ተቀባይነት የሌለው ከፍተኛ ነው። በጣም የተለመዱት የእናቶች ጕዳት እና ሞት ቀጥተኛ መንስኤዎች ከመጠን በላይ የደም ማጣት፣ ኢንፌክሽን፣ ከፍተኛ የደም ግፊት፣ ደህንነቱ ያልተጠበቀ ፅንስ ማስወረድ እና የተከለከለ የወሊድ ሥራ እንዲሁም እንደ ደም ማነስ፣ ወባ እና የልብ በሽታ ያሉ ቀጥተኛ ያልሆኑ ምክንያቶች ናቸው. በአብዛኛው የእናቶች ሞት ሊከላከል የሚችለው በወቅቱ ብቃት ባለው የጤና ባለሙያ አማካኝነት በተገቢው ሁኔታ በመታከም ነው። መከላከል የሚችለውን የእናቶች ሞት ማስቆም በዓለም አቀፍ አጀንዳ አናት ላይ መቈየት አለበት። በተመሳሳይ ጊዜ በእርግዝና እና በወሊድ ወቅት በሕይወት መትረፍ ብቻ የተሳካ የእናቶች የጤና እንክብካቤ ምልክት ሊሆን አይችልም። የጤና እና ደኅንነትን ለማሳደግ የእናቶችን ጕዳት እና የአካል ጕዳት ለመቀነስ ጥረቶችን ማስፋት ወሳኝ ነው።,"Maternal health Overview: Maternal health refers to the health of women during pregnancy, childbirth and the postnatal period. Each stage should be a positive experience, ensuring women and their babies reach their full potential for health and well-being. Although important progress has been made in the last two decades, about 287 000 women died during and following pregnancy and childbirth in 2020. This number is unacceptably high. The most common direct causes of maternal injury and death are excessive blood loss, infection, high blood pressure, unsafe abortion, and obstructed labour, as well as indirect causes such as anemia, malaria, and heart disease. Most maternal deaths are preventable with timely management by a skilled health professional working in a supportive environment. Ending preventable maternal death must remain at the top of the global agenda. At the same time, simply surviving pregnancy and childbirth can never be the marker of successful maternal health care. It is critical to expand efforts reducing maternal injury and disability to promote health and well-being.","Lafiyar mai jego Bayani: Lafiyar mai jego tana nufin lafiyar mata a lokacin daukar ciki, haihuwa da lokacin haihuwa. Kowane mataki ya kamata ya zama kyakkyawan ƙwarewa, don tabbatar da mata da jariransu sun samu cikakken damar su don lafiya da walwala. Duk da cewa an sami ci gaba mai mahimmanci a cikin shekaru ashirin da suka gabata, kimanin mata 287 000 sun mutu yayin da suke ciki da kuma bayan haihuwa a shekarar 2020. Wannan babban adadi ne wanda ba za'a yarda da shi ba. Mafi yawan abubuwan da ke haifar da raunin mahaifa da mutuwa sune asarar jini mai yawa, kamuwa da cuta, hawan jini, zubar da ciki mara lafiya,daƙile naƙuda, da kuma abubuwan da ke haifar wa kai tsaye kamar ƙarancin jini, zazzaɓin cizon sauro, da cututtukan zuciya. Ana iya hana yawan mace-macen mata masu juna biyu ta hanyar gudanar da tsari tare da ƙwararrun ma'akatan kiwon lafiya da goyan bayan muhalli. Kawo ƙarshen mutuwar mata masu juna biyu dole ne ya ci gaba da kasancewa na sama a abubuwan da za'a aiwatar a duniya. A lokaci guda, tsira daga ciki da haihuwa bazai taɓa zama alamar nasarar kula da lafiyar mace mai juna biyu. Yana da mahimmanci dan faɗaɗa ƙoƙarin rage raunin mata da yara don inganta lafiya da jin daɗi.","Afya ya uzazi Muhtasari: Afya ya uzazi inarejelea afya ya wanawake wakati wa ujauzito, kuzaa na kipindi cha baada ya kuzaa. Kila hatua inapaswa kuwa uzoefu mzuri, kuhakikisha wanawake na watoto wao wanafikia uwezo wao kamili wa afya na ustawi. Ingawa maendeleo muhimu yamepatikana katika miongo miwili iliyopita, takriban wanawake 287,000 walikufa wakati na baada ya ujauzito na kuzaa mnamo 2020. Namba hii ni ya juu isiyokubalika. Sababu za moja kwa moja za kuumia na kifo cha mama ni kupoteza damu nyingi, maambukizi, shinikizo la damu, utoaji mimba usio salama, na uzazi pingamizi, pamoja na sababu zisizo za moja kwa moja kama vile upungufu wa damu, malaria, na ugonjwa wa moyo. Vifo vingi vya uzazi vinaweza kuzuilika kwa usimamizi wa wakati unaofanywa na mtaalamu wa afya mwenye ujuzi anayefanya kazi katika mazingira yanayosaidia. Kukomesha vifo vya wajawazito vinavyoweza kuzuilika lazima kubaki katika kilele cha ajenda ya kimataifa. Wakati huo huo, kunusurika kwa ujauzito na kuzaa hakuwezi kamwe kuwa alama ya mafanikio ya utunzaji wa afya ya uzazi. Ni muhimu kupanua juhudi za kupunguza majeraha ya uzazi na ulemavu ili kukuza afya na ustawi.","Ìlera ìyá Ìsọnísókí: Ìlera ìyá ni ìlera àwọn obìnrin lásìkò oyún, ìbímọ àti ẹ̀yìn ìbímọ. Ìpele kọ̀ọ̀kan gbọ́dọ̀ jẹ́ ìrírí tí ó dára, láti rí dájú pé àwọn obìnrin àti àwọn ọmọ wọn larit dàgbà bó ṣe yẹ ní ti ìlera àti àlàáfíà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àṣeyọrí tí wà ní àwọn ogún ọdún sẹ́yìn, ó tó àwọn obìnrin 287 000 tí wọ́n kú lásìkò àti lẹ́yìn oyún àti ìbímọ ni 2020. Iye náà ti pọ̀ jù. Okùnfà tààrà ìfarapa àti ikú ìyá tí ó wọ́pọ̀ jùlọ ni àdánù ẹ̀jẹ̀ púpọ̀, àìsàn, ẹ̀jẹ̀ ríru, oyún ṣíṣẹ́ lọ́nà àìtọ́, àti ìrọbí onídènà, àti àwọn okùnfà mìíràn bí àìlẹ́jẹ̀tó, maléríà, àti àìsàn ọkàn. Púpọ̀ ikú àwọn ìyá ṣe é dènà pẹ̀lú àkóso ayákánkán láti ọwọ́ àwọn alámọ̀já ìlera onímọ̀-ọ́nṣe tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní agbègbè tí àtìlẹ́yìn wà. Fífi òpin sí ikú àwọn ìyá gbọ́dọ̀ dúró sí òkè téńté ètò àgbáyé. Bákan náà, yíye oyún àti ìbímọ nìkan kò lè láéláé jẹ́ àmì àṣeyọrí ìtọ́jú ìlera ìyá. Ó ṣe pàtàkì láti gbòòrò àwọn ipa mímú àdínkù bá ìfarapa àti ìsọdaláàbọ̀-ara àwọn ìyálọ́mọ láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìlera àti àlàáfíà.","Impilo kamama Uhlolojikelele: Impilo kamama isho impilo yomama ngesikhathi bekhulelwe, bebeletha nangemva kokubeletha. Isigaba ngasinye kufanele sibe isipiliyoni esihle, siqinisekise ukuthi abesifazane nezingane zabo bafinyelela amandla abo aphelele empilweni nempilo enhle. Yize sekwenziwe inqubekelaphambili ebalulekile kule minyaka engamashumi amabili edlule, babalelwa ku-287 000 abesifazane abashona ngesikhathi sokukhulelwa nangemva kokubeletha ngo-2020. Le nombolo iphezulu ngendlela engamukelekile. Izimbangela eziqondile ezivame kakhulu zokulimala nokufa komama ukulahlekelwa igazi eliningi, ukutheleleka ngezifo, umfutho wegazi ophakeme, ukukhishwa kwezisu okungaphephile, nokuzala okuphazamisekile, kanye nezimbangela ezingaqondile ezifana ne-anemia, umalaleveva nesifo senhliziyo. Iningi lokushona komama liyagwemeka ngokuphathwa ngesikhathi nguchwepheshe wezempilo onekhono osebenza endaweni eyesekayo. Ukuqeda ukufa komama okungavinjelwa kufanele kuhlale kuphezulu ku-ajenda yomhlaba wonke. Ngesikhathi esifanayo, ukusinda nje ekukhulelweni nasekubelethweni akusoze kwaba uphawu lokunakekelwa kwezempilo komama okuphumelelayo. Kubalulekile ukwandisa imizamo yokunciphisa ukulimala komama nokukhubazeka ukuze kuthuthukiswe impilo nokuphila kahle." +"እያንዳንዱ እርግዝናና ልደት ልዩ ነው። በጤና ውጤቶች ላይ ተጽዕኖ የሚያሳድሩ ልዩነቶችን በተለይም የወሲብ እና የመራባት ጤናን እና መብቶችን እና ጾታን መፍታት ሁሉም ሴቶች አክብሮት እና ከፍተኛ ጥራት ያለው የወሊድ እንክብካቤ እንዲያገኙ ለማረጋገጥ መሰረታዊ ነው. ተጽዕኖ: በየዓመቱ ወደ 140 ሚሊዮን የሚጠጉ ልደቶች የሚከሰቱ ሲሆን የጤና ባለሙያዎች የሚሳተፉበት መጠን ከ 58% በ 1990 ወደ 81% በ 2019 ጨምሯል። ይህ በዋናነት የሚከሰተው በጤና ተቋም ውስጥ የሚከሰቱ ከፍተኛ ቍጥር ያላቸው ልደቶች በመኖራቸው ነው። በእርግዝና፣ በወሊድ እና በድህረ ወሊድ ወቅት በሚከሰቱ ችግሮች ምክንያት የሚሞቱ ሰዎች ቍጥር ባለፉት ሁለት አስርት ዓመታት ውስጥ በ38 በመቶ ቀንሷል፤ ሆኖም ግን በአማካይ በዓመት ከ3 በመቶ በታች በመቀነስ ዕድገቱ በጣም ቀርፋፋ ነው። በተጨማሪም በአገሮች ውስጥም ሆነ በመካከላቸው ከፍተኛ የሆነ ልዩነት አለ። ከግማሽ በላይ የሚሆኑት የእናቶች ሞት የሚከሰተው በአስቸጋሪ እና በሰብዓዊ ሁኔታዎች ውስጥ ነው። ከሰሃራ በታች ያሉ የአፍሪካ እና የደቡብ እስያ ሃገራት በ 2017 በዓለም አቀፍ ደረጃ ከነበረው የሞት መጠን 86% በመሆን ከፍተኛውን የእናቶች ሞት ሸክም ይጋራሉ። የዘላቂ ልማት ግቦች( ኤስዲጂ) ዓለም አቀፉ ማህበረሰብ በጋራ ለመሥራት እና እድገትን ለማፋጠን እድል ይሰጣል የእናቶች ጤናን ለማሻሻል ለሁሉም ሴቶች፣ በሁሉም ሀገሮች፣ በማንኛውም ሁኔታ። የ ዘላቂ የእድገት ግቦች አላማዎች ስለእናቶች ጤና ከሚያካትቱት 3̏.1, በ2030 በአማካይ በዓለምአቀፍ ደረጃ ከ100 ሺህ ልደቶች ውስጥ ከ70 በታች ሞት እንዲኖር ማድረግ እና 3.8, ደግሞ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን እንዲኖር ጥሪ ማቅረብን አስታውቀዋል።","Every pregnancy and birth is unique. Addressing inequalities that affect health outcomes, especially sexual and reproductive health and rights and gender, is fundamental to ensuring all women have access to respectful and high-quality maternity care. Impact: About 140 million births take place every year and the proportion attended by skilled health personnel has increased: from 58% in 1990 to 81% in 2019. This is mostly due to larger numbers of births taking place at a health facility. Deaths from complications during pregnancy, childbirth, and the postnatal period have declined by 38% in the last two decades, but at an average reduction of just under 3% per year, this pace of progress is far too slow. It also hides vast inequalities within and across countries. More than half of maternal deaths occur in fragile and humanitarian settings. Sub-Saharan Africa and Southern Asia share the greatest burden of maternal deaths, 86% of the global total in 2017. The Sustainable Development Goals (SDGs) offers an opportunity for the international community to work together and accelerate progress to improve maternal health for all women, in all countries, under all circumstances. SDG targets for maternal health include 3.1, aiming for an average global ratio of less than 70 deaths per 100 000 births by 2030, and 3.8, calling for the achievement of universal health coverage.","Kowa ne ciki da haihuwa na musamman ne. Magance rashin daidaito da ke shafar sakamakon kiwon lafiya, musamman jima'i da lafiyar haihuwa, da hakki, da jinsi, yana da mahimmanci don tabbatar da cewa duk mata sun sami damar samun kulawar haihuwa mai mutuntawa da inganci. Tasiri: Kimanin haihuwa miliyan 140 ke faruwa a kowace shekara kuma adadin da ƙwararrun ma'aikatan kiwon lafiya da ke halarta ya ƙaru: daga 58% a cikin 1990 zuwa 81% a cikin 2019. Wannan ya faru ne saboda yawan adadin haihuwa da ke faruwa a cibiyar kiwon lafiya. Mace-macen daga matsaloli lokacin daukar ciki, haihuwa, da kuma lokacin bayan haihuwa sun ragu da kashi 38% a cikin shekaru ashirin da suka gabata, amma a matsakaicin raguwa na kusan kashi 3% a kowace shekara, wannan saurin ci gaba ya yi jinkiri sosai. Hakanan yana ɓoye babban rashin daidaito a ciki da kuma kowane yankin ƙasashe. Fiye da rabin mace-macen mata masu juna biyu suna faruwa ne a wurare na masu rauni da rashin mai taimakawa tsarin. Kasashen kudu da hamadar Sahara da Kudancin Asiya suna da mafi girman nauyin mace-macen mata masu juna biyu, kashi 86% na adadin duniya a shekarar 2017. Buƙasa ci gaba mai dorewa (SDGs) suna ba da dama ga al'ummomin duniya don yin aiki tare da hanzarta ci gaba don inganta lafiyar mata masu juna biyu, a duk ƙasashe, a kowane yanayi. Manufofin SDG don kula da lafiyar mai jego sun haɗa 3.1, da nufin samar da matsakaitan rabon duniya na kasa da 70 da ke mutuwa a cikin 100 000 da aka haifa nan da shekarar 2030, da kuma 3.8, tare da yin kira da a cimma nasarar samar da kiwon lafiya a duniya.","Kila mimba na kuzaliwa ni ya kipekee. Kushughulikia ukosefu wa usawa unaoathiri matokeo ya afya, hasa afya ya ngono na uzazi na haki na jinsia, ni msingi wa kuhakikisha wanawake wote wanapata huduma ya uzazi yenye heshima na ya juu. Athari: Karibu watoto milioni 140 wanaozaliwa kila mwaka na idadi inayohudhuriwa na wafanyikazi wa afya wenye ujuzi imeongezeka: kutoka 58% mnamo 1990 hadi 81% mnamo 2019. Hii inatokana zaidi na idadi kubwa ya watoto wanaojifungua katika kituo cha afya. Vifo kutokana na matatizo wakati wa ujauzito, kujifungua, na kipindi cha baada ya kuzaa vimepungua kwa 38% katika miongo miwili iliyopita, lakini kwa wastani wa kupungua kwa chini ya 3% tu kwa mwaka, kasi hii ya maendeleo ni ndogo sana. Pia huficha ukosefu mkubwa wa usawa ndani na katika nchi zote. Zaidi ya nusu ya vifo vya uzazi hutokea katika mazingira tete na ya kibinadamu. Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara na Kusini mwa Asia zinashiriki mzigo mkubwa zaidi wa vifo vya uzazi, 86% ya jumla ya vifo vya kimataifa katika 2017. Malengo ya Maendeleo Endelevu (SDGs) yanatoa fursa kwa jumuiya ya kimataifa kufanya kazi pamoja na kuharakisha maendeleo ili kuboresha afya ya uzazi kwa wanawake wote, katika nchi zote, chini ya hali zote. Malengo ya SDG kwa afya ya uzazi ni pamoja na 3.1, ikilenga uwiano wa kimataifa wa vifo chini ya 70 kwa kila watoto 100,000 wanaozaliwa ifikapo mwaka 2030, na 3.8, ikitoa wito wa kufikiwa kwa huduma ya afya kwa wote.","Oyún àti ìbímọ kọ̀ọ̀kan jẹ́ àrà ọ̀tọ̀. Wíwá ojútùú sí àìṣedéédé tí ó ń gbógun ti àbájáde ìlera, pàápàá jùlọ ìlera ìbálòpọ̀ àti ìbísí àti àwọn ẹ̀tọ́ àti ìjákọ̀jábo, ṣe pàtàkì láti rí i dájú pé gbogbo aowm) àwọn obìnrin ní àǹfààní sí ìtọ́jú ìyálọ́mọ tí ó lọ́wọ̀ tí ó sì péye. Ipa: Ó tó bí àwọn. ìbímọ mílíọ̀nù 140 tí ó ń wáyé lọ́dọọdún bẹ́ẹ̀ sì ni ìwọ̀n àwọn tí àwọn alámọ̀já òṣìṣẹ́ ìlera ń mójútó ti gòkè: láti 58% ní 1990 sí 81% ní 2019. Èyí ni nitori iye àwọn ìbímọ tí ó ń wáyé ní ibùdó ìlera. Àwọn ikú láti ara àwọn ìṣòro lásìkò oyún, ìbímọ, àti àsìkò ẹ̀yìn ìbímọ tí dínkù ní ìwọ̀n 38% láti bí ogún ọdún sẹ́yìn, ṣùgbọ́n àpapọ̀ ìwọ̀n àdínkù 3% ni ọdún kọ̀ọ̀kan, ìyára àṣeyọrí yìí lọ́ra púpọ̀ gbáà. Ó tún ṣe àkóónú àwọn àìṣedéédé láàrin àti káàkiri àwọn orílẹ̀ èdè. Kọjá ìlàjì àwọn ikú ìyálọ́mọ ni ó ń wáyé ní àwọn ibùdó ẹlẹgẹ́ àti ọmọnìyàn. Àwọn agbègbè àyíká Sahara Afíríkà àti Gúúsù Ésíà ni wọ́n pín àjàgà àwọn ikú ìyálọ́mọ tí ó pọ̀ jùlọ, ìwọ̀n 86% àpapọ̀ gbogbo àgbáyé ní 2017. Àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése (SDGs) pèsè àǹfààní kan fún àwùjọ àgbáyé láti ṣiṣẹ́ papọ̀ kí wọ́n sì ní ìtẹ̀síwájú ayákánkán láti mú ìdàgbàsókè bá ìlera ìyálọ́mọ fún gbogbo obìnrin, ní gbogbo orílẹ̀ èdè, lábẹ́ bí ó ti wù kó rí. Àfojúsùn SDG fún ìlera ìyálọ́mọ ni 3.1, fífi ojú sun ìwọ̀n àpapọ̀ tí kò tó àwọn ikú 70 nínú àwọn ìbímọ 100 000 kọ̀ọ̀kan ní 2030, pípè fún àṣeyọrí ìpèsè ìlera àgbáyé.","Konke ukukhulelwa nokuzalwa kuhlukile. Ukubhekana nokungalingani okuthinta imiphumela yezempilo, ikakhulukazi impilo yocansi kanye nokuzala kanye namalungelo kanye nobulili, kubalulekile ekuqinisekiseni ukuthi bonke abesifazane banokufinyelela ekunakekelweni kokubeletha okuhloniphekile nokusezingeni eliphezulu. Umthelela: Cishe ukuzalwa kwezigidi eziyi-140 kwenzeka minyaka yonke futhi inani elihanjelwa abasebenzi bezempilo abanamakhono linyukile: lisuka ku-58% ngo-1990 laya ku-81% ngo-2019. Lokhu kubangelwa kakhulu izinombolo eziningi zokubeletha ezenzeka esikhungweni sezempilo. Ukushona okubangelwa izinkinga ngesikhathi sokukhulelwa, ukubeletha, nesikhathi sangemva kokubeletha kwehle ngo-38% emashumini amabili eminyaka edlule, kodwa ngokwesilinganiso sokunciphisa ngaphansi nje kuka-3% ngonyaka, leli jubane lenqubekelaphambili lihamba kancane kakhulu. Iphinde ifihle ukungalingani okukhulu ngaphakathi nakwamanye amazwe. Ngaphezu kwesigamu sokufa komama kwenzeka ezindaweni ezintekenteke nezisiza abantu. ISub-Saharan Africa kanye ne-Southern Asia ihlanganyela umthwalo omkhulu wokufa komama, ama-86% yenani eliphelele lomhlaba wonke ngo-2017. ISustainable Development Goals (SDGs) inikeza ithuba lokuba umphakathi wamazwe ngamazwe usebenzisane futhi usheshise inqubekelaphambili yokuthuthukisa impilo kamama kubo bonke abesifazane, kuwo wonke amazwe, ngaphansi kwazo zonke izimo. Okuhlosiwe kweSDG kwezempilo komama kubandakanya u-3.1, okuhloswe ukuthi kube nesilinganiso somhlaba jikelele sokushona okungaphansi kwama-70 kubantwana abayizi-100 000 abazalwayo ngo-2030, kanye no-3.8, okudinga ukuzuza ukuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke." +እነዚህም ሁሉን አቀፍ የመራባት፣ የእናቶች፣ አዲስ የተወለዱ እና የሕፃናት ጤና ሽፋን ሳይኖር ሊገኙ አይችሉም። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የእናቶችን ጤና ማሻሻል ከዓለም ጤና ድርጅት ቍልፍ ቅድሚያ ከሚሰጣቸው ጒዳዮች መካከል አንዱ ሲሆን በሰብዓዊ መብቶች አቀራረብ ላይ የተመሰረተ እና ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ላይ ከሚደረጉ ጥረቶች ጋር የተቆራኘ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት የሴቶች እሴቶች እና ምርጫዎች በራሳቸው እንክብካቤ ማዕከል የሚሆኑበት የጤና እቅድ እንዲኖር ይደግፋል። ለጥራት ማሻሻያ ተነሳሽነት ሴቶች፣ ቤተሰቦች፣ ማህበረሰቦች እና አቅራቢዎች ትርጕም ያለው ተሳትፎ እና ኃይል ማጐልበት አስፈላጊ ነው። በእርግዝና፣ በወሊድ እና ከወሊድ በኋላ እንክብካቤ በመላው የጤና ቀጣይነት ላይ ጤናን ማጐልበት በጣም አስፈላጊ ነው። ይህ ደግሞ ጥሩ አመጋገብ፣ በሽታዎችን መመርመር እና መከላከል፣ የፆታ እና የመራባት ጤናን ማረጋገጥ እና የባልደረባ ጥቃት እየደረሰባቸው ያሉ ሴቶችን መደገፍን ያካትታል። የዓለም ጤና ድርጅት የእናቶችን ሞት ለመቀነስ የሚደረገውን ግስጋሴ የመከታተል ኃላፊነት አለበት( ኤስዲጂ ግብ 3.1). የዓለም ጤና ድርጅት ሊወገድ የሚችለውን የእናቶች ሞት( EPMM) ለማስቆም እና የእናቶችን ጤና እና ደኅንነት ለማሻሻል ዓለም አቀፍ ግቦችን እና በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ ስልቶችን ለማሳካት መረጃዎችን፣ ምርምርን፣ ክሊኒካዊ መመሪያዎችን እና የፕሮግራም መሣሪያዎችን ያመነጫል። የዓለም ጤና ድርጅት ሁሉም ሰው ጥራት ያለው የጤና አገልግሎት እንዲያገኝ የሚያግዙ እቅዶችን በሚተገብሩበት ጊዜ አባል ሃገራትን ይደግፋል። ጠንካራ አጋርነት ወሳኝ ነው፣ ለምሳሌ በአለም ጤና ድርጅት እና በዩኒሴፍ የተጀመረው የእናቶች፣ አዲስ የተወለዱ እና የሕፃናት ጤና እንክብካቤን የማሻሻል አውታረ መረብ።,"These cannot be achieved without reproductive, maternal, newborn and child health coverage for all. WHO Response: Improving maternal health is one of WHO’s key priorities, grounded in a human rights approach and linked to efforts on universal health coverage. WHO advocates for health planning where women’s values and preferences are at the centre of their own care. Meaningful engagement and empowerment of women, families, communities, and providers is essential for quality improvement initiatives. Promoting health along the whole continuum of pregnancy, childbirth and postnatal care is also crucial This includes good nutrition, detecting and preventing diseases, ensuring access to sexual and reproductive health and supporting women who may be experiencing intimate partner violence. It is WHO’s responsibility to monitor progress towards the global goal for reducing maternal death (SDG target 3.1). WHO generates data, research, clinical guidelines and programmatic tools to support achievement of global targets and evidence-based strategies for ending preventable maternal mortality (EPMM) and improving maternal health and well-being. WHO supports Member States as they implement plans to promote access to quality health services for all. Strong partnerships are crucial, such as The Network for Improving Quality of Care for Maternal, Newborn and Child Health, launched by WHO and UNICEF.","Baza'a iya cimma waɗannan ba tare da hayayyafa, na uwa, jariri da ba da dukkan tallafi ga lafiyar yara. Martani na ""Hukumar lafiya ta duniya"" WHO: Inganta lafiyar mata masu juna biyu na ɗaya daga cikin manyan abubuwan da hukumar WHO ta sa a gaba, an kafa ta a tsarin kare haƙƙin ɗan adam kuma yana da alaƙa da ƙoƙarin da ake yi kan batun kiwon lafiyar duniya. ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) ta bada goyan baya ga tsarin kiwon lafiya mata, sanin darajar su da abubuwan da aka fiya so suna a Cibiyar kula da kansu. Haɗin kai mai ma'ana da ƙarfafawa na mata, iyalai, al'ummomi, da masu samar da abu mai mahimmanci don samun mafarin hanyar daza'a bi don inganta ci gaba. Inganta kiwon lafiya a duk tsawon lokacin daukar ciki, haihuwa da kuma kulawar bayan haihuwa yana da mahimmanci. Wannan ya haɗa da ingantaccen abinci mai gina jiki, ganowa da hana cututtuka, tabbatar da samun damar yin jima'i da lafiyar haihuwa da tallafawa mata waɗanda ƙila suna fuskantar tashin hankalin abokan zaman auren su. Hakkin ne na ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) ta sa ido kan ci gaban da aka burin cimma wa a duniya na rage mace-macen mata masu juna biyu (SDG manufa 3.1). ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) ta yi bincike,ta samar da bayani, kan jagororin asibiti da kayan aikin shirye-shirye don tallafawa cimma burin duniya da dabarun tushen shaida don kawo ƙarshen mace-macen mata masu juna biyu (EPMM) da inganta lafiyar mata da walwala. ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) tana tallafawa ƙungiyoyin ƙasashe yayin da suke aiwatar da tsare-tsare don inganta samun kayayyakin aikace-aikace masu inganci na kiwon lafiya ga kowa. Haɗin gwiwa mai ƙarfi yana da mahimmanci, kamar Cibiyar Sadarwar don Inganta Ingancin Kula da Lafiyar Mata, Jarirai da Yara, wanda Hukumar WHO da ƙungiyar UNICEF suka ƙaddamar.","Haya hayawezi kufikiwa bila bima ya afya ya uzazi, mama, mtoto mchanga na mtoto kwa wote. Majibu ya WHO: Kuboresha afya ya uzazi ni mojawapo ya vipaumbele muhimu vya WHO, vinavyoegemezwa katika mkabala wa haki za binadamu na kuhusishwa na juhudi za utoaji wa huduma za afya kwa wote. WHO inatetea upangaji wa afya ambapo maadili na mapendeleo ya wanawake ndio msingi wa utunzaji wao. Ushirikishwaji wenye maana na uwezeshaji wa wanawake, familia, jamii, na watoa huduma ni muhimu kwa mipango ya kuboresha ubora. Kukuza afya katika kipindi chote cha ujauzito, kuzaa na utunzaji baada ya kuzaa pia ni muhimu Hii ni pamoja na lishe bora, kugundua na kuzuia magonjwa, kuhakikisha upatikanaji wa afya ya ngono na uzazi na kusaidia wanawake ambao wanaweza kuwa na unyanyasaji wa karibu wa washirika. Ni wajibu wa WHO kufuatilia maendeleo kuelekea lengo la kimataifa la kupunguza vifo vya wajawazito (lengo la 3.1 la SDG). WHO hutengeneza data, utafiti, miongozo ya kimatibabu na zana za kiprogramu ili kusaidia kufikiwa kwa malengo ya kimataifa na mikakati inayotegemea ushahidi ili kukomesha vifo vya uzazi vinavyoweza kuzuilika (EPMM) na kuboresha afya na ustawi wa uzazi. WHO inaunga mkono Mataifa Wanachama wanapotekeleza mipango ya kukuza upatikanaji wa huduma bora za afya kwa wote. Ushirikiano thabiti ni muhimu, kama vile Mtandao wa Kuboresha Ubora wa Huduma kwa Mama, Watoto Wachanga na Afya ya Mtoto, uliozinduliwa na WHO na UNICEF.","Àwọn wọ̀nyí kò ṣe é ṣe láìsí ìpèsè ìlera fún ìbísí, ìyálọ́mọ, ìkókó àti ọmọdé fún gbogbogbò. Èsì WHO: Mímú ìtẹ̀síwájú bá ìlera ìyálọ́mọ jẹ́ ọ̀kan pàtàkì nínú àwọn àfojúsùn WHO, èyí ní àsopọ̀ pẹ̀lú ìlànà àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn bẹ́ẹ̀ sì ni ó ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú akitiyan lórí ìpèsè ìlera àgbáyé. WHO polongo fún ìṣètò ìlera níbi tí iyì àti ìfẹ́ ọkàn àwọn obìnrin ti wà ní àárín gbùngbùn ìtọ́jú wọn. Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àti àtìlẹ́yìn tí ó ní ìtumọ̀ fún àwọn obìnrin, ẹbí, àwùjọ, àti àwọn olùpèsè jẹ́ pàtàkì fún ìtẹ̀síwájú àwọn akitiyan pípéye. Ìpolongo ìlera pẹ̀lú gbogbo ìtẹ̀síwájú oyún níní, ìbímọ àti ìtọ́jú ẹ̀yìn ìbímọ náà ṣe pàtàkì. Lára èyí ni a ti rí ìṣaralóore oúnjẹ, ìdámọ̀ àti ìdènà àìsàn, ríri pé àǹfààní wà sí ìlera ìbálòpọ̀ àti ìbísí àti ṣíṣe àtìlẹ́yìn àwọn obìnrin tí wọ́n lè máa ní ìrírí ìwà ipá alábàárìn tímọ́tímọ́. Ojúṣe WHO ni láti mójútó ìlọsíwájú nípasẹ̀ àfojúsùn àgbáyé fún mímú àdínkù bá ikú ìyálọ́mọ (Àfojúsùn 3.1 SDG). WHO ṣẹ̀dá ìwífun-àlàyé, ìwádìí, àwọn ìtọ́nisọ́nà àmì àìsàn àti àwọn irinṣẹ́ ìṣètò láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àṣeyọrí àfojúsùn àgbáyé àti àwọn ìlànà adálórí-ẹ̀rí fún fífi òpin sí ikú àwọn ìyálọ́mọ (EPMM) àti ìlọsíwájú ìlera àti àlàáfíà ìyálọ́mọ. WHO ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ bí wọ́n ṣe ń ṣàmúlò ètò láti mú ìgbéga bá níní àǹfààní sí ètò ilerat tó péye fún gbogbogbò. Àwọn ìbádòwòpọ̀ tí ó lágbára ṣe pàtàkì, gẹ́gẹ́ bí Ìsàsopọ̀ láti mú Ìlọsíwájú bá Iyì Ìtọ́jú fún Ìlera Ìyálọ́mọ, Ìkókó àti Ìlera Ọmọ, ìfilọ́lẹ̀ láti ọwọ́ WHO àti UNICEF.","Lokhu angeke kufezwe ngaphandle kokuhlinzekwa kwezempilo ngokuzala, komama, abasanda kuzalwa kanye nengane yabo bonke. Impendulo yeWHO: Ukwenza ngcono impilo kamama kungenye yezinto ezibalulekile zeWHO, ezisekelwe endleleni yamalungelo abantu futhi exhunywe nemizamo yokuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke. IWHO ikhuthaza ukuhlelwa kwezempilo lapho okubalulekile nokuthandwayo kwabesifazane kuyisizinda sokunakekelwa kwabo. Ukuzibandakanya okunenjongo kanye nokufukulwa kwabesifazane, imindeni, imiphakathi, nabahlinzeki kubalulekile ezinhlelweni zokuthuthukisa ikhwalithi. Ukuthuthukisa impilo ngesikhathi sokukhulelwa, ukubeletha kanye nokunakekelwa kwangemva kokubeletha nakho kubalulekile Lokhu kubandakanya ukudla okunomsoco, ukuthola nokuvimbela izifo, ukuqinisekisa ukufinyelela empilweni yocansi nokuzala kanye nokweseka abesifazane okungenzeka babhekene nodlame olusondelene nabalingani. Kuyisibopho seWHO ukuqapha inqubekelaphambili emgomweni womhlaba wonke wokunciphisa ukufa komama (i-SDG target 3.1). IWHO ikhiqiza idatha, ucwaningo, imihlahlandlela yomtholampilo kanye namathuluzi anezinhlelo zokusekela ukufezwa kwezinhloso zomhlaba wonke kanye namasu asekelwe ebufakazini bokuqeda ukufa okungavinjelwa komama (EPMM) nokwenza ngcono impilo kamama kanye nokuphila kahle. IWHO isekela Amazwe Angamalungu njengoba enza izinhlelo zokukhuthaza ukufinyelela ezinsizeni zezempilo ezisezingeni lawo wonke umuntu. Ubambiswano oluqinile lubalulekile, njenge-Network for Iproving Quality of Care for Maternal, Newborn and Child Health, eyethulwe yiWHO kanye ne-UNICEF." +"የኩፍኝ በሽታ አጠቃላይ እይታ፦ ኩፍኝ በጣም ተላላፊ የቫይረስ በሽታ ነው። ምንም እንኳን ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ ክትባት ቢኖርም በዓለም አቀፍ ደረጃ በትናንሽ ሕፃናት መካከል የሞት ዋና መንስኤ ሆኖ ቀጥሏል። ክትባት በዓለም አቀፍ ደረጃ የኩፍኝ ሞት በከፍተኛ ሁኔታ እንዲቀንስ ቢያደርግም -ከ2000 እስከ 2018 ባለው ጊዜ ውስጥ በዓለም ዙሪያ 73% ቀንሷል - ኩፍኝ አሁንም በብዙ ታዳጊ ሀገሮች በተለይም በአፍሪካ እና በእስያ ክፍሎች የተለመደ ነው። በ 2018 ከ 140,000 በላይ ሰዎች በኩፍኝ ሞተዋል። በአብዛኛው( ከ95 በመቶ በላይ) የኩፍኝ ሞት የሚከሰተው በነፍስ ወከፍ ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው እና ደካማ የጤና መሠረተ ልማት ባላቸው አገሮች ውስጥ ነው። በሁሉም የዓለም የጤና ድርጅት ክልሎች ውስጥ ያሉ አባል አገራት የኩፍኝ ማስወገጃ ግቦችን ወስደዋል። የዓለም ጤና ድርጅት እነዚህን ግቦች ለማሳካት ሁሉንም አገራት የሚደግፍ የክትባት እና የክትትል እንቅስቃሴዎችን የማስተባበር ኃላፊነት ያለው መሪ የቴክኒክ ኤጀንሲ ነው። ምልክቶች፦ የኩፍኝ በሽታ የሚተላለፈው በበሽታው ከተያዙ ሰዎች አፍንጫ፣ አፍ ወይም ጉሮሮ በሚወጡ ጠብታዎች ነው። አብዛኛውን ጊዜ ከበሽታው ከተያዙ ከ10 እስከ 12 ቀናት በኋላ የሚታዩ የመጀመሪያ ምልክቶች ከፍተኛ ትኵሳት፣ አፍንጫ ማፍሰስ፣ ደም የገባባቸው ዓይኖች እና በአፍ ውስጠኛ ክፍል ላይ ያሉ ጥቃቅን ነጭ ነጥቦችን ያካትታሉ።","Measles Overview: Measles is a highly contagious viral disease. It remains an important cause of death among young children globally, despite the availability of a safe and effective vaccine. While vaccination has drastically reduced global measles deaths — a 73% drop between 2000-2018 worldwide — measles is still common in many developing countries, particularly in parts of Africa and Asia. More than 140,000 people died from measles in 2018. The overwhelming majority (more than 95%) of measles deaths occur in countries with low per capita incomes and weak health infrastructures. Member States in all WHO Regions have adopted measles elimination goals. WHO is the lead technical agency responsible for coordination of immunization and surveillance activities supporting all countries to achieve these goals. Symptoms: Measles is transmitted via droplets from the nose, mouth or throat of infected persons. Initial symptoms, which usually appear 10–12 days after infection, include high fever, a runny nose, bloodshot eyes, and tiny white spots on the inside of the mouth.","ƙyanda Bayani: ƙyanda cuta ne mai saurin yaɗuwa. Ya kasance muhimmin sanadin mace-mace tsakanin yara ƙanana a duniya, duk da samun rigakafi mai inganci. A yayin da allurar rigakafin cutar ƙyanda ta rage mace-macen a duniya da kashi 73% tsakanin 2000-2018, a duk duniya cuta ƙyanda na cigaba da zama ruwan dare kasashe masu tasowa da dama, musamman a sassan Afirka da Asiya. iye da mutane 140,000 ne suka mutu daga cutar ƙyanda a cikin shekarar 2018. Mafi yawa (fiye da kashi 95%) na mace-macen cutar ƙyanda na faruwa a cikin ƙasashe masu ƙarancin kuɗin shiga na mutum ɗaya da kuma rashin ingantattun kayayyakin kiwon lafiya. ƙungiyoyi na duka yankunan ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) sun amince da burin kawar da cutar ƙyanda. ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) ita ce babbar hukumar fasaha da ke da alhakin daidaita ayyukan rigakafi da sa ido da ke tallafawa duk ƙasashe don cimma waɗannan manufofin. Alamomi: Ana kamuwa da cutar kyanda ta ɗigon ruwa daga hanci, baki ko makogwaro na masu cutar. Alamomin farko, waɗanda yawanci suna bayyana kwanaki 10 zuwa 12 bayan kamuwa da cuta, sun haɗa da zazzabi mai zafi, hanci mai magina, jini cikin ido, da ƙananan kuraje a cikin baki.","Surua Muhtasari: Surua ni ugonjwa unaoambukiza sana. Inasalia kuwa sababu muhimu ya vifo miongoni mwa watoto wadogo duniani kote, licha ya kuwepo kwa chanjo salama na yenye ufanisi. Ingawa chanjo imepunguza kwa kiasi kikubwa vifo vya surua duniani - kupungua kwa 73% kati ya 2000-2018 kote ulimwenguni - surua bado ni kawaida katika nchi nyingi zinazoendelea, haswa katika sehemu za Afrika na Asia. Zaidi ya watu 140,000 walikufa kutokana na surua mnamo 2018. Idadi kubwa (zaidi ya 95%) ya vifo vya surua hutokea katika nchi zenye kipato cha chini kwa kila mtu na miundombinu dhaifu ya afya. Nchi Wanachama katika Mikoa yote ya WHO zimepitisha malengo ya kutokomeza surua. WHO ni wakala mkuu wa kiufundi unaohusika na uratibu wa shughuli za chanjo na ufuatiliaji kusaidia nchi zote kufikia malengo haya. Dalili: Surua huambukizwa kupitia matone kutoka pua, mdomo au koo la watu walioambukizwa. Dalili za awali, ambazo kwa kawaida huonekana siku 10-12 baada ya kuambukizwa, ni pamoja na homa kali, mafua ya pua, macho yenye damu, na madoa meupe madogo ndani ya mdomo.","Àrùn olóde Ìsọnísókí: Àrùn olóde jẹ́ kòkòrò àrùn tí ó máa ń yára ràn púpọ̀. Òhun sì ni okùnfà ikú ńlá láàrin àwọn ọmọdé káàkiri àgbáyé, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé abẹ́rẹ́ àjẹsára tí ó ní ààbò tí ó sì péye wà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé abẹ́rẹ́ àjẹsára ti mú àdínkù ńlá bá àwọn ikú àrùn olóde – àdínkù 73% láàrin 2000-2018 káàkiri àgbáyé – àrùn olóde sì wọ́pọ̀ láàárín àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ń gòkè àgbà, pàápàá jùlọ ní àwọn apá Áfríkà àti Ésíà. Ó lé ní 140, 000 ènìyàn ni wọ́n kú láti ara àrùn olóde ní 2018. Púpọ̀ àwọn ikú àrùn olóde (ju ìwọ̀n 95%) ṣẹlẹ̀ ní àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ní owó àmúrelé ẹ̀dá kọ̀ọ̀kan tí ó kéré àti àwọn ohun amáyédẹrùn tí kò lágbára. Àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ ní gbogbo Ẹkùn WHO ti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn àfojúsùn mímú òpin bá àrùn olóde. WHO ni àjọ onímọ̀ ìdarí tí ó ń ṣe ojúṣe fún àkóso gbígba abẹ́rẹ́ àjẹsára àti àwọn iṣẹ́ àmójútó àtìlẹ́yìn gbogbo orílẹ̀ èdè láti ṣe àṣeyọrí lórí àwọn àfojúsùn wọ̀nyí. Àwọn àmì àìsàn: Àrùn olóde máa ń ràn nípasẹ̀ ẹ̀kán omi láti imú, ẹnu tàbí ọ̀nà ọ̀fùn ẹni tí wọ́n ní àrùn náà. Àwọn àmì àrùn ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀, èyí tí wọ́n máa ń farahàn láàárín ọjọ́ 10-12 lẹ́yìn àrùn, tí ó fi mọ́ ibà líle, imú ikun, àwọn ojú pípọ́n, àti àbàwọ́n funfun nínú ẹnu.","Isimungumungwane Uhlolojikelele: Isimungumungwane yisifo esithathelwana ngegciwane. Kuhlala kuyimbangela ebalulekile yokufa kwezingane ezincane emhlabeni wonke, naphezu kokuba khona komgomo ophephile nosebenzayo. Yize ukugoma kunciphise kakhulu ukufa kwesimungumungwane emhlabeni wonke - ukwehla okungama-73% phakathi kuka-2000-2018 emhlabeni jikelele - imvukuzane isavamile emazweni amaningi asathuthuka, ikakhulukazi ezingxenyeni ezithile ze-Afrika ne-Asia. Bangaphezu kuka-140,000 abantu ababulawa yisimungumungwane ngo-2018. Inani elikhulu kakhulu (ngaphezu kwama-95%) lokufa kwesimungumungwane kwenzeka emazweni anemali engenayo ephansi ngomuntu ngamunye kanye nengqalasizinda yezempilo ebuthaka. Amazwe Angamalungu kuzo zonke izifunda zeWHO asemukele imigomo yokuqeda imvukuzane. IWHO iyinhlangano yezobuchwepheshe ehamba phambili enesibopho sokuxhumanisa ukugoma kanye nemisebenzi yokugada esekela wonke amazwe ukuze afeze lezi zinhloso. Izimpawu: Isimungumungwana sisakazwa ngamaconsi aphuma emakhaleni, emlonyeni noma emphinjeni womuntu onaleli gciwane. Izimpawu zokuqala, ezivame ukuvela ezinsukwini ezingu-10-12 ngemva kokutheleleka, zihlanganisa ukushisa okukhulu, ikhala eligijima, amehlo anobomvu, namachashaza amancane amhlophe ngaphakathi emlonyeni." +ከበር��ታ ቀናት በኋላ በፊቱ እና በአንገቱ ላይ የሚጀምር እና ቀስ በቀስ ወደ ታች የሚስፋፋ ብጕር ይከሰታል። ከባድ የኩፍኝ በሽታ በተመጣጠነ ምግብ ባልተመገቡ ሕፃናት በተለይም በቂ ቫይታሚን ኤ በሌላቸው ወይም በኤች አይ ቪ/ኤድስ ወይም በሌሎች በሽታዎች በሽታ የመከላከል አቅማቸው በተዳከመባቸው ሕፃናት ላይ የመከሰት ዕድሉ ከፍተኛ ነው። በጣም ከባድ ውስብስብ ችግሮቹ ዓይነ ስውርነትን፣ ኢንሴፋላይተስን( የአንጎል እብጠት የሚያስከትል ኢንፌክሽን)፣ ከባድ ተቅማጥ እና ተያያዥነት ያለው የውኃ እጥረት እና እንደ የሳንባ ምች ያሉ ከባድ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽኖችን ያካትታሉ። ህክምና: ለሕፃናት መደበኛ የሆነ የኩፍኝ በሽታ መከላከያ ክትባት መስጠትና በመደበኛ የክትባት ሽፋን ዝቅተኛ በሆኑ አገሮች ውስጥ የሚካሄዱ የጅምላ ክትባት ዘመቻዎች ዓለም አቀፍ የኩፍኝ በሽታ ሞት ለመቀነስ ቍልፍ የሕዝብ ጤና ስትራቴጂዎች ናቸው። የኩፍኝ ክትባት ከ1960ዎቹ ጀምሮ ጥቅም ላይ ውሏል። ደህንነቱ የተጠበቀ፣ ውጤታማና ርካሽ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት የኩፍኝ ክትባት ተጨማሪ ነገር የማይሆባላቸው ለበሽታው የተጋለጡ ህጻናትና አዋቂዎች በሙሉ ክትባት እንዲወስዱ ይመክራል። ለሁሉም ሕፃናት 2 መጠን ያለው የኩፍኝ ክትባት፣ ለብቻው ወይም ከኩፍኝ -ሩቤላ( MR)፣ ከኩፍኝ -ማምፕስ-ሩቤላ( MMR) ወይም ከኩፍኝ-ማምፕስ-ሩቤላ-ቫሪኬላ( MMRV) ጥምረት ጋር፣ ለሁሉም ብሔራዊ የክትባት ፕሮግራሞች መስፈርት መሆን አለበት።,"Several days later, a rash develops, starting on the face and upper neck and gradually spreading downwards. Severe measles is more likely among poorly nourished young children, especially those with insufficient vitamin A, or whose immune systems have been weakened by HIV/AIDS or other diseases. The most serious complications include blindness, encephalitis (an infection that causes brain swelling), severe diarrhoea and related dehydration, and severe respiratory infections such as pneumonia. Treatment: Routine measles vaccination for children, combined with mass immunization campaigns in countries with low routine coverage, are key public health strategies to reduce global measles deaths. The measles vaccine has been in use since the 1960s. It is safe, effective and inexpensive. WHO recommends immunization for all susceptible children and adults for whom measles vaccination is not contraindicated. Reaching all children with 2 doses of measles vaccine, either alone, or in a measles-rubella (MR), measles-mumps-rubella (MMR), or measles-mumps-rubella-varicella (MMRV) combination, should be the standard for all national immunization programmes.","Bayan 'yan kwanaki, sai ƙuraje su soma fitowa a fuska da wuyansa, kuma a hankali sai ya yaɗu zuwa dukan jiki. Cutar ƙyanda ta fi ƙamari ga yara ƙanana waɗanda isasshen abinci, musamman ma waɗanda Isasshen sinadarin da ake samu a ganyayyaki ko 'ya'yan itatuwa ko kuma garkuwar jikinsu ta raunana ta hanyar cuta mai karya garkuwar jiki ko wasu cututtuka. Matsalolin da suka fi tsanani sun haɗa da makanta, ciwon hauka (cututtukan da ke haifar da kumburin ƙwaƙwalwa), zawo mai tsanani da alaƙar rashin ruwa a jiki, da cututtuka masu tsanani na numfashi kamar ciwon huhu. Jinya:Allura rigakafin cutar ƙyanda na yau da kullun ga yara, haɗe da rigakafin kamuwa da cutar a dandazon ƙasashen da ke da ƙarancin ɗaukar nauyi, sune mahimman dabarun kiwon lafiyar jama'a don rage mutuwar masu ciwon ƙyanda a duniya. An fara amfani da maganin rigakafin cutar ƙyanda tun daga shekarun 1960. Yana da aminci, yana da tasiri kuma ba shi da tsada. ""Hukumar lafiya ta duniya""(WHO) ta ba da shawarar yin rigakafi ga duk yara da manya masu rauni waɗanda ba a hana su rigakafin cutar kyanda ba. Isar da allurai 2 na rigakafin cutar ƙyanda ga duk yara, ko su kaɗai ko a cikin yaran da ke da nau'in"" ƙyandar rubella""(MR), ko ""ƙyandar mumps rubella""(MMR) ko ""ƙyandar mumps rubella varicella"" (MMRV) a haɗe, ya kamata ya zama ma'auni akan duk shirye-shiryen rigakafi na kasa.","Siku kadhaa baadaye, upele hutokea, kuanzia kwenye uso na shingo ya juu na hatua kwa hatua kuenea chini. Surua kali ina uwezekano mkubwa wa kuwapata watoto wadogo wenye lishe duni, hasa wale walio na upungufu wa vitamini A, au ambao kinga zao zimedhoofika kutokana na VVU/UKIMWI au magonjwa mengine. Matatizo makubwa zaidi ni pamoja na upofu, encephalitis (maambukizi ambayo husababisha uvimbe wa ubongo), kuhara kali na upungufu wa maji mwilini unaohusiana, na maambukizi makali ya kupumua kama vile nimonia. Matibabu: Chanjo ya mara kwa mara ya surua kwa watoto, pamoja na kampeni za chanjo nyingi katika nchi ambazo hazipatikani mara kwa mara, ni mikakati muhimu ya afya ya umma ili kupunguza vifo vya surua duniani. Chanjo ya surua imekuwa ikitumika tangu miaka ya 1960. Ni salama, yenye ufanisi na ya gharama nafuu. WHO inapendekeza chanjo kwa watoto na watu wazima wote wanaohusika na chanjo ya surua ambayo haijakatazwa. Kuwafikia watoto wote kwa dozi 2 za chanjo ya surua, ama peke yake, au kwa surua-rubela (MR), surua-matumbwitumbwi-rubella (MMR), au mchanganyiko wa surua-rubella-varisela (MMRV), inapaswa kuwa kiwango sawa ya programu zote za kimataifa za chanjo.","Lẹ́yìn ọjọ́ díẹ̀, kúrúnà yóò bẹ̀rẹ̀, yóò bẹ̀rẹ̀ ní ojú àti òkè ọrùn yóò sì máa tàn lọ sí ìsàlẹ̀. Àrùn olóde tí ó lágbára ṣe é ṣe kí ó mú àwọn ọmọdé tí wọ́n kò jẹunrekánú, pàápàá jùlọ àwọn tí wọn kò ní ànító fitami A, tàbí àwọn tí ètò àjẹsára wọn ti HIV/AID tàbí àwọn àìsàn mìíràn ti sọ di ọ̀lẹ. Àwọn ìṣòro tí ó lágbára jùlọ ni ìfọ́jú, àrùn ọpọlọ amọ́pọlọwú (jẹ́ àrùn tí máa ń mú ọpọlọ wú), ìgbẹ́ gbuuru alágbára àti omira gbígbẹ tí ó jẹ mọ́ ọn, àti àwọn àrùn òpónà-ìmí bí òtútù àyà. Ìtọ́jú: Ìlànà abẹ́rẹ́ àjẹsára fún àwọn ọmọdé, pẹ̀lú àwọn ìpolongo gbígbòòrò fún abẹ́rẹ́ àjẹsára ní àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ní ìlànà ìpèsè péréte, jẹ́ àwọn ìlànà ìlera àwùjọ pàtàkì láti mú àdínkù bá àwọn ikú àrùn olóde lágbàáyé. Abẹ́rẹ́ àjẹsára olóde ti wà ní lílò láti àwọn ọdún 1960. Ó ní ààbò, ó kojúwọ̀n kò sì wọ́n. WHO fọwọ́sí abẹ́rẹ́ àjẹsára fún gbogbo àwọn ọmọdé àti àgbàlagbà tí wọ́n lè ní àrùn náà ti abẹ́rẹ́ àjẹsára àrùn olóde kì í ṣe èèwọ̀ fún. Kíkan sí gbogbo àwọn ọmọdé pẹ̀lú ìlò 2 àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára àrùn olóde, yálà òhun nìkan, tàbí nínú àpapọ̀ olóde-rùbẹ́là (MR), olóde-segede-rùbẹ́là (MMR), tàbí olóde-segede-rùbẹ́là-farisẹ́là (MMRV), gbọ́dọ̀ jẹ́ gbèdéke fún gbogbo àwọn ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára orílẹ̀ èdè.","Ezinsukwini ezimbalwa kamuva, kuvela ukuqubuka, kuqala ebusweni nangaphezulu kwentamo futhi kancane kancane kusakazeka phansi. Isimungumungwana esibi sivame ukuba phakathi kwezingane ezincane ezingondlekile kahle, ikakhulukazi lezo ezinovithamini A owanele, noma amasosha azo omzimba enziwe buthaka ngenxa ye-HIV/AIDS noma ezinye izifo. Izinkinga ezimbi kakhulu zihlanganisa ubumpumputhe, i-encephalitis (isifo esidala ukuvuvuka kobuchopho), isifo sohudo esinzima kanye nokuphelelwa amanzi emzimbeni okuhlobene, kanye nezifo ezinzima zokuphefumula njengenyumoniya. Ukwelashwa: Ukugonywa kwesimungumungwane okujwayelekile kwezingane, kuhlanganiswe nemikhankaso eminingi yokugoma emazweni anezinga eliphansi lokuvikeleka, kungamasu abalulekile ezempilo omphakathi okunciphisa ukufa kwesimungumungwane emhlabeni jikelele. Umuthi wokugomela isimungumungwane ubulokhu usetshenziswa kusukela ngeminyaka yawo-1960. Iphephile, iyasebenza futhi ayibizi. IWHO incoma ukugonywa kwazo zonke izingane ezisengozini kanye nabantu abadala abangavinjelwanga ukugonyelwa imvukuzane. Ukufinyelela kuzo zonke izingane ngemithamo emi-2 yomgomo wesimungumungwane, kungaba iyodwa, noma imeasles-rubella (MR), isimungumungwane-mumps-rubella (MMR), noma inhlanganisela yesimungumungwane-rubella-varicella (MMRV), kufanele kube indinganiso zonke izinhlelo zikazwelonke zokugoma." +"የህክምና መሣሪያዎች አጠቃላይ እይታ: ጥሩ ጥራት ያላቸውን፣ ተመጣጣኝ እና ተገቢ የሆኑ የጤና ምርቶችን ማግኘት ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ለማሻሻል፣ የጤና ድንገተኛ ሁኔታዎችን ለመቅረፍ እና ጤናማ የሆኑ ህዝቦችን ለማስተዋወቅ የግድ አስፈላጊ ነው። የህክምና መሣሪያዎች ከሌሉ የተለመዱ የህክምና ሂደቶች -ወለም ያለ ቁርጭምጭሚት ከማሰር እስከ ኤች አይ ቪ/ ኤድስ ምርመራ፣ ሰው ሠራሽ ጕልበት መትከል ወይም ማንኛውም የቀዶ ጥገና ጣልቃ ገብነት - አይቻልም. የህክምና መሳሪያዎቹ በበርካታ የተለያዩ አካባቢዎች ለምሳሌ በቤት ውስጥ ባሉ ሰዎች፣ በፓራሜዲካል ሠራተኞች እና በሩቅ ክሊኒኮች ውስጥ ባሉ የክሊኒክ ሰራተኞች፣ በአይን እና በጥርስ ሐኪሞች እንዲሁም በተራቀቁ የሕክምና ተቋማት ውስጥ ባሉ በጤና እንክብካቤ ባለሙያዎች፣ ለመከላከል እና ለመመርመር እና በማስታገሻ እንክብካቤ ውስጥ ጥቅም ላይ ይውላሉ. እንደነዚህ ያሉት የጤና ቴክ���ሎጂዎች በሽታን ለመመርመር፣ ህክምናዎችን ለመከታተል፣ የአካል ጉዳተኞችን ለመርዳት እና አጣዳፊም ሆነ ሥር የሰደደ በሽታዎችን ጣልቃ ለመግባት እና ለማከም ያገለግላሉ። በዛሬው ጊዜ በዓለም ገበያ ላይ ከ2 ሚሊዮን የሚበልጡ የተለያዩ የህክምና መሣሪያዎች አሉ፤ እነዚህም ከ7 ሺህ በላይ በሆኑ አጠቃላይ የመሳሪያዎች ቡድኖች ይመደባሉ። አንድ የህክምና መሣሪያ ማንኛውም መሣሪያ፣ ቅንብረ-መሣሪያ፣ መተግበሪያ፣ ማሽን፣ መገልገያ፣ መትከል፣ በሰውነት ላይ ለሚደረግ ምርመራ ጥቅም ላይ የሚውል ንጥረ ነገር፣ ሶፍትዌር፣ ቁሳቁስ ወይም ሌላ ተመሳሳይ ወይም ተዛማጅ ዕቃ ሊሆን ይችላል፣ ይህም በአምራቹ ለብቻው ወይም ለህክምና ዓላማ ጥቅም ላይ እንዲውል የታሰበ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: ፖሊሲዎች፣ ስትራቴጂዎች እና የድርጊት እቅዶች ለጤና ቴክኖሎጂዎች በተለይም ለህክምና መሣሪያዎች በማንኛውም ብሔራዊ የጤና እቅድ ውስጥ ያስፈልጋሉ። በጠንካራ የጤና ሥርዓት ዐውድ ውስጥ በሽታዎችን እና ጉዳቶችን ለመከላከል፣ ለመመርመር እና ለማከም እንዲሁም ሕመምተኞችን መልሶ ለማቋቋም የሚረዱ ደህንነታቸው የተጠበቀ፣ ውጤታማ እና ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን የህክምና መሣሪያዎች ተደራሽነትን ያረጋግጣሉ። የዓለም የጤና ድርጅት ""በሰውነት ላይ ለሚደረግ ምርመራ የምርመራ መሳሪያዎች ውስጥ ጨምሮ የህክምና መሳሪያዎች ዓለም አቀፍ ሞዴል የቁጥጥር መርሃ ግብር"" አባል ሀገራት በአገሮቻቸው የሚገኙትን የህክምና መሳሪያዎች ጥራት, ደህንነት እና ውጤታማነት ለማረጋገጥ ለጥሩ ምርት የደንብ መቆጣጠሪያዎችን እና የአካባቢ መመሪያዎችን እንዲያዘጋጁ እና ተግባራዊ እንዲያደርጉ ይደግፋል።","Medical devices Overview: Access to good quality, affordable, and appropriate health products is indispensable to advance universal health coverage, address health emergencies, and promote healthier populations. Without medical devices, common medical procedures – from bandaging a sprained ankle, to diagnosing HIV/AIDS, implanting an artificial hip or any surgical intervention – would not be possible. Medical devices are used in many diverse settings, for example, by laypersons at home, by paramedical staff and clinicians in remote clinics, by opticians and dentists and by health-care professionals in advanced medical facilities, for prevention and screening and in palliative care. Such health technologies are used to diagnose illness, to monitor treatments, to assist disabled people and to intervene and treat illnesses, both acute and chronic. Today, there are an estimated 2 million different kinds of medical devices on the world market, categorized into more than 7000 generic devices groups. A medical device can be any instrument, apparatus, implement, machine, appliance, implant, reagent for in vitro use, software, material or other similar or related article, intended by the manufacturer to be used, alone or in combination for a medical purpose. WHO Response: Policies, strategies, and action plans for health technologies, specifically for medical devices, are required in any national health plan. Within the context of a robust health system they ensure access to safe, effective, and high-quality medical devices that prevent, diagnose, and treat disease and injury, and assist patients in their rehabilitation. WHO’s “Global Model Regulatory Framework for Medical Devices including in vitro diagnostic medical devices” supports Member States to develop and implement regulatory controls and regional guidelines for good manufacturing to ensure the quality, safety and efficacy of medical devices available in their countries.","kayan aikin likitanci Karin bayyani: Samun ingantattu kuma wadatattun kayan kiwon lafiya, yana da matuƙar mahimmanci don ciyar da tsarin kiwon lafiyar duniya gaba, magance matsalolin gaggawa na lafiya, da kuma haɓaka tare da inganta lafiyar al'umma. Ba tare da na'urorin kiwon lafiya ba, da kuma hanyoyin likitanci na yau da kullum, ba za a samu gano cutar qanjamau, da saka maxaurin ɗin wucin gadi ba, ko duk wani aikin tiyata ba zai yi wu ba. Na'urorin likitanci ana amfani da su a wurare daban-daban, misali, waxanda wasu suke a gida, da ma'aikatan jinya da likitoci a asibitocin da suke a wasu wuraren, ta likitoci masu kula da lafiyar idanu, da likitocin haqora, da ƙwararru a fannin kula da lafiya a cibiyoyin kiwon lafiya, da na ci gaba, don riga-kafi da tabbatarwa tare da kulawar jinya. Waɗannan fasahohin kiwon lafiya ana amfani da irin su ne, don gano wata cuta, domin kula da ita wajen taimakawa masu bukata ta musamman, tare da kawar da barazanar da take da ita a dukkanin matakai. A yau, aqalla akwai kimanin nau'ikan na'urori miliyan biyu mabanbanta a kasuwannin duniya, waɗanda aka karkasa zuwa sama da rukuni dubu bakwai. Na’urar kiwon lafiya ka iya zama dukkanin wani abu na amfani wajen aiwatarwa, ta fuskar samar da injina, da za a yi amfani da su ta wata manhaja da zata taimaka wajen yin amfani da ita, ta fuskar gamayya ko dalilai na fannin lafiya. Martanin hukumar lafiya ta duniya WHO: Manufofi, dabaru, da tsare-tsaren kiwon lafiya don fasahahohi, musamman na na'urorin kiwon lafiya, ana buƙatar su a cikin kowane shirin kiwon lafiya na ƙasa. A tsarin kiwon lafiya suna tabbatar da samun kariya, inganci, da na'urorin kiwon lafiya masu bada kariya a inganci, waɗanda ke tantancewa, da magance cututtuka da rauni, da kuma taimaka wa marasa lafiya a wajen samun kulawa. Tsarin hukumar lafiya ta duniya WHO wanda ya haɗa da na'urorin dake lura da kwayoyin halitta, na goyan bayan ƙasashe mambobin ta da su xabbaqa da aiwatar da tsarin samarwa a yankunan su, don samar da ingantattun su, don tabbatar da ingancin na'urorin dake kasashe.","Vifaa vya matibabu Muhtasari: Upatikanaji wa bidhaa bora za afya, nafuu na zinazofaa ni muhimu ili kuendeleza huduma ya afya kwa wote, kushughulikia dharura za afya, na kukuza idadi ya watu wenye afya bora. Bila vifaa vya matibabu, taratibu za kawaida za matibabu - kutoka kwa kufungwa kwa kifundo cha mguu, hadi kutambua VVU/UKIMWI, kupandikiza nyonga ya bandia au uingiliaji wowote wa upasuaji - haungewezekana. Vifaa vya kimatibabu vinatumiwa katika mazingira mengi tofauti, kwa mfano, na watu wa kawaida nyumbani, na wahudumu wa afya na matabibu katika zahanati za mbali, na madaktari wa macho na madaktari wa meno na wataalamu wa huduma za afya katika vituo vya juu vya matibabu, kwa ajili ya kuzuia na kuchunguzwa na katika huduma nyororo. Teknolojia hizo za afya hutumiwa kutambua magonjwa, kufuatilia matibabu, kusaidia watu wenye ulemavu na kuingilia kati na kutibu magonjwa, ya papo hapo na sugu. Leo, kuna takriban aina milioni 2 tofauti za vifaa vya matibabu kwenye soko la dunia, vilivyowekwa katika vikundi zaidi ya 7000 vya vifaa vya kawaida. Kifaa cha matibabu kinaweza kuwa chombo chochote, vifaa, zana, mashine, kifaa, kipandikizi, kitendanishi kwa matumizi ya ndani, programu, nyenzo au makala nyingine sawa au inayohusiana, inayokusudiwa na mtengenezaji kutumika, peke yake au pamoja kwa madhumuni ya matibabu. Majibu ya WHO: Sera, mikakati, na mipango ya utekelezaji ya teknolojia ya afya, haswa kwa vifaa vya matibabu, inahitajika katika mpango wowote wa afya wa kitaifa. Katika muktadha wa mfumo dhabiti wa afya wanahakikisha ufikiaji wa vifaa vya matibabu vilivyo salama, bora na vya ubora wa juu vinavyozuia, kutambua na kutibu magonjwa na majeraha, na kusaidia wagonjwa katika urekebishaji wao. “Mfumo wa Udhibiti wa Mfumo wa Kimataifa wa Mifumo ya Vifaa vya Matibabu ya WHO ikijumuisha vifaa vya matibabu vya uchunguzi wa ndani” unasaidia Nchi Wanachama kuendeleza na kutekeleza udhibiti wa udhibiti na miongozo ya kikanda ya utengenezaji bora ili kuhakikisha ubora, usalama na utendakazi wa vifaa vya matibabu vinavyopatikana katika nchi zao.","Àwọn ohun èlò ìṣègùn Ìsọnísókí: Níní àǹfààní sí àwọn ohun èlò ìlera tí ó péye, tí kò wọ́n, tí ó sì bojúmu jẹ́ kòṣeémànìí fún ìtẹ̀síwájú ìpèsè ìlera káàkiri àgbáyé, ọ̀nà àbáyọ àwọn pàjáwìrì ìlera, àti ìgbéga àjọ ènìyàn tí ara wọ́n le. Láìsí àwọn èròjà ìṣègùn, àwọn ìgbésẹ̀ ìṣègùn tí ó wọ́pọ̀ - láti orí fífi báńdéèjì de ọrùn ẹsẹ̀ rírọ́, dórí ṣíṣe àyẹ̀wò HIV/AIDS, iṣẹ́ abẹ àtọọ́dá itan tàbí iṣẹ́ abẹ ìdásí mìíràn - kò ní ṣe é ṣe. Àwọn iṣẹ́ ìṣègùn máa ń jẹ́ àmúlò ní onírúurú ibùdó, fún àpẹẹrẹ, láti ọwọ́ àwọn ènìyàn nílé, láti ọwọ́ àwọn òṣìṣẹ́ alátìlẹ́yìn òṣìṣẹ́ ìlera àti òṣìṣẹ́ ìlera ní àwọn ilé ìwòsàn ọ̀nà jínjìn, láti ọwọ́ àwọn oníṣègùn ojú àti oníṣègùn eyín àti láti ọwọ́ àwọn alámọ̀já ìtọ́jú ìlera ní àwọn ibùdó ìṣègùn gbígbòòrò, fún ààbò àti àfihàn àti ìtọ́jú ìrànwọ́. Irúfẹ́ àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ ìlera wọ̀nyí ni wọ́n máa ń lò láti ṣàyẹ̀wò àìsàn, láti mójútó ìtọ́jú, láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn àkàndá ẹ̀dá àti láti dá sí àti ṣe ìtọ́jú àwọn àìsàn, àti líle àti ọlọ́jọ́ pípẹ́. Lónìí, ó tó àpapọ̀ mílíọ̀nù 2 onírúurú ohun èlò ìṣègùn tí wọ́n wà ní ọjà àgbáyé, tí wọ́n pín sí àwọn ọ̀wọ́ ohun èlò tí wọ́n lé ní 7000. Àwọn ohun èlò ìṣègùn lè jẹ́ irinṣẹ́ èyíkéyìí, irinṣẹ́, àmúṣiṣẹ́, ẹ̀rọ, ohun àmúlò, àfibọ̀, àpòpọ̀ kẹ́míkà fún ìlò àyẹ̀wò, ohun èlò ẹ̀rọ, èlò tàbí àwọn nǹkan tí ó ní í ṣe, tí olùpèsè pinnu láti jẹ́ lílo, nìkan tàbí àpapọ̀ fún iṣẹ́ ìṣègùn. Èsì WHO: Àwọn ìlànà, ọgbọ́n, àti èrò iṣẹ́ fún ìmọ̀ ẹ̀rọ ìlera, pàápàá jùlọ àwọn irinṣẹ́ ìṣègùn, set pàtàkì fún èyíkéyìí ètò ìlera àgbáyé m. Nínú ọ̀gangan ìṣẹ̀lẹ̀ ètò ìlera ńlá wọ́n máa ń rí i dájú pé àǹfààní wà fún àwọn ohun èlò ìṣègùn tí ó ní ààbò, tí ó péye ààbò, tí ó sì níye lórí púpọ̀ èyí tí wọ́n ń dènà, ṣàyẹ̀wò, àti set ìtọ́jú àìsàn àti ìfarapa, kí wọ́n sì ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn aláàárẹ̀ nínú ìtọ́jú wọn. ""Ẹ̀hun Ìlànà Àwòṣe Àgbáyé fún àwọn Ohun èlò Ìṣègùn tí ó fi mọ́ àwọn ohun èlò àyẹ̀wò ìṣègùn kẹ́míkà"" ti WHO ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ ari àwọn àkóso ìlànà ìṣàmúlò àti àwọn ìlànà ẹkùn fún ìpèsè dáradára láti rí i pé àwọn ohun èlò ìṣègùn tí wọ́n níye lórí, ní ààbò àti kojúwọ̀n wà ní orílẹ̀ èdè wọn.","Imishini yezokwelapha Uhlolojikelele: Ukufinyelela emikhiqizweni yezempilo yekhwalithi enhle, ethengekayo, nefanelekile kubalulekile ukuze kuthuthukiswe ukuhlinzekwa kwezempilo kwendawo yonke, ukubhekana nezimo eziphuthumayo zezempilo, kanye nokukhuthaza abantu abanempilo enempilo. Ngaphandle kwemishini yezokwelapha, izinqubo zokwelapha ezivamile - kusukela ekubopheni iqakala eligobile, ekuxilongeni iHIV/AIDS, ukufaka inqulu yokwenziwa noma noma yikuphi ukungenelela kokuhlinzwa - bekungeke kwenzeke. Imishini yezokwelapha isetshenziswa ezindaweni eziningi ezihlukene, ngokwesibonelo, ngabantu abavamile ekhaya, abasebenzi bezosizo lokuqala nabahlengikazi emitholampilo ekude, odokotela bamehlo nodokotela bamazinyo kanye nochwepheshe bezempilo ezikhungweni zezokwelapha ezithuthukisiwe, ukuze kuvinjwe futhi kuhlolwe futhi kube nokunakekelwa kwe-palliative. Ubuchwepheshe obunjalo bezempilo busetshenziselwa ukuxilonga ukugula, ukuqapha ukwelashwa, ukusiza abantu abakhubazekile kanye nokungenelela nokwelapha izifo, kokubili ezinzima nezingamahlalakhona. Namuhla, kunezinhlobo ezahlukene zemishini yezokwelapha ezilinganiselwa ezigidini ezi-2 emakethe yomhlaba, ezihlukaniswe ngamaqembu amajenerikhi angaphezu kuka-7000. Idivayisi yezokwelapha ingaba yinoma yiliphi ithuluzi, izinto ezisetshenziswayo, okokusebenza, umshini, into esetshenziswayo, into esetshenziswayo, into efakwayo, i-reagent ukuze isetshenziswe ku-in vitro, isofthiwe, impahla noma enye i-athikili efanayo noma ehlobene, ehloselwe umenzi ukuthi isetshenziswe, yedwa noma inhlanganisela ngenjongo yezokwelapha. . Impendulo yeWHO: Izinqubomgomo, amasu, kanye nezinhlelo zokusebenza zobuchwepheshe bezempilo, ikakhulukazi imishini yezokwelapha, kuyadingeka kunoma yiluphi uhlelo lwezempilo lukazwelonke. Ngaphakathi komongo wesistimu yezempilo eqinile baqinisekisa ukufinyelela ezinsizakalweni zezokwelapha eziphephile, ezisebenzayo, nezisezingeni eliphezulu ezivimbela, ezixilonga, futhi zelaphe izifo nokulimala, futhi zisize iziguli ekululameni kwazo. “IGlobal Model Regulatory Framework for Medical Devices yeWHO isekela Amazwe Angamalungu ukuthuthukisa nokusebenzisa izilawuli zokulawula nemihlahlandlela yesifunda yokukhiqiza okuhle ukuze kuqinisekiswe ikhwalithi, ukuphepha nokusebenza kahle kwemishini yezokwelapha etholakala emazweni awo." +በተጨማሪም ድርጅቱ የህክምና መሣሪያዎችን የሚመለከቱ ደንቦችን እና መስፈርቶችን ጨምሮ መመሪያዎችን እና መሣሪያዎችን ለማዘጋጀት ከአባል አገራት እና ተባባሪ ማዕከላት ጋር ይሠራል። በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ቴክኖሎጂዎችን በተለይም የህክምና መሣሪያዎችን በብሔራዊ ፍላጐቶች ላይ ለመገምገም እና በተለይም በዝቅተኛ ሀብቶች አካባቢዎች መገኘታቸውን እና አጠቃቀማቸውን ለማረጋገጥ የአባል አገራት አሰራሮችን በመዘርጋት ይደግፋል። በድር ላይ የተመሰረተ የጤና ቴክኖሎጂዎች ዳታቤዝ እንደ ማጣሪያ ክፍል ሆኖ የሚያገለግል ሲሆን በአገሪቱ ወይም በክልሉ ልዩ ፍላጐቶች መሠረት እንደ እንክብካቤ፣ እንደ አደረጃጀቱ፣ እንደ አከባቢ እና የታሰበ የጤና ጣልቃ ገብነት ተገቢ የህክምና መሣሪያዎችን በተመለከተ መመሪያ ይሰጣል።,"The Organization also works with Member States and collaborating centres to develop guidelines and tools, including norms and standards on medical devices. Additionally, WHO supports Member States in establishing mechanisms to assess national needs for health technologies in particular medical devices and to assure their availability and use, particularly in low-resource settings. A web-based health technologies database serves as a clearing house and provides countries guidance on appropriate medical devices according to levels of care, setting, environment, and intended health intervention, tailored to the specific needs of country or region.","Haka kuma hukumar kum tana aiki tare da ƙasashe mambobin ta, da cibiyoyin haɗin gwiwa don qara wayar da kai, bisa ƙa'idoji da kuma yada kayan aiki, tare da na'urorin kiwon lafiya. Qari a kan haka, hukumar lafiya WHO tana tallafawa ƙasashe mambobin ta don samar da hanyoyin tantance buƙatun ƙasa don fasahar kiwon lafiya, musamman na'urorin likitanci da tabbatar da samun su da kuma yin amfani da su, a cikin wurare daban-daban. Fasahar kiwon lafiya ta yanar gizo yana aiki a matsayin wanda ke nusarshe da ƙasashe a kan na'urorin likitanci, bisa ga matsayin da suke kai, daidai matakan kulawa da muhalli, da lafiya da aka yi qoqarin samarwa wanda ya dace da bukatun ƙasa ko yanki.","Shirika pia hufanya kazi na Nchi Wanachama na vituo vinavyoshirikiana ili kuunda miongozo na zana, ikijumuisha kanuni na viwango vya vifaa vya matibabu. Zaidi ya hayo, WHO inaunga mkono Nchi Wanachama katika kuanzisha mbinu za kutathmini mahitaji ya kitaifa ya teknolojia ya afya hasa vifaa vya matibabu na kuhakikisha upatikanaji na matumizi yake, hasa katika mazingira ya chini ya rasilimali. Hifadhidata ya teknolojia ya afya inayotokana na wavuti hutumika kama nyumba ya kusafisha na hutoa mwongozo wa nchi kuhusu vifaa vya matibabu vinavyofaa kulingana na viwango vya utunzaji, mazingira, na uingiliaji kati wa afya unaokusudiwa, unaolengwa kulingana na mahitaji mahususi ya nchi au eneo.","Àjọ náà tún ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ wọ́n sì pawọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn ibùdó láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà àti irinṣẹ́, tí ó fi mọ́ ìṣe àti ìlànà lórí àwọn ohun èlò ìṣègùn. Ní àfikún, WHO ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti ṣe ìdásílẹ̀ àwọn ọgbọ́n láti ṣàyẹ̀wò àwọn àwọn ohun tí orílẹ̀ èdè nílò fún ìmọ̀ ẹ̀rọ ìlera pàápàá jùlọ àwọn ohun èlò ìṣègùn àti láti rí i pé wọ́n wà wọ́n sì jẹ́ lílò, pàápàá jùlọ ní àwọn ibùdó tiy kò ní owó tí ó tó. Àwọn ibùdó ìwífún-àlàyé ẹ̀rọ ìlera ajẹmópòó-ìtakùn ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí ilé ìkọ́jàsí tí wọ́n sì ń pèsè àwọn ìtọ́nisọ́nà lórí àwọn ohun èlò ìṣègùn tí ó tọ́ fún àwọn orílẹ̀ èdè gẹ́gẹ́ bí àwọn ìpele ìtọ́jú, ibùdó, àyíká, àti àfojúsùn ìdásí ìlera, tí wọ́n gbé kalẹ̀ fún àìní pàtàkì orílẹ̀ èdè tàbí agbègbè.","Inhlangano iphinde isebenze Namazwe Angamalungu kanye nezikhungo ezisebenzisanayo ukuze kuthuthukiswe imihlahlandlela namathuluzi, okuhlanganisa nezinkambiso nezindinganiso kumishini yezokwelapha. Ukwengeza, iWHO isekela Amazwe Angamalungu ekusunguleni izindlela zokuhlola izidingo zikazwelonke zobuchwepheshe bezempilo emishinini ethile yezokwelapha kanye nokuqinisekisa ukutholakala nokusetshenziswa kwazo, ikakhulukazi ezilungiselelweni ezinezinsiza eziphansi. Isizindalwazi sobuchwepheshe bezempilo obusekelwe kuwebhu sisebenza njengendlu yokuhlanza futhi sinikeza amazwe isiqondiso mayelana nemishini yezokwelapha efanele ngokuya ngamazinga okunakekelwa, ukulungiselelwa, indawo ezungezile, kanye nokungenelela kwezempilo okuhlosiwe, okuklanyelwe izidingo ezithile zezwe noma isifunda." +መድሃኒቶች አጠቃላይ እይታ፡ የመጀመሪያው ሰው ሠራሽ መድኃኒት አስፕሪን በ1897 ታወቀ። ከዚያን ጊዜ ጀምሮ በሽታዎችን፣ የአዕምሮ ጤናን እና ሌሎች ሁኔታዎችን ጨምሮ ሰፋ ያሉ የጤና ጒዳዮችን በሚመለከቱ መድኃኒቶች ላይ የማይታመን እድገት ታይቷል። በዛሬው ጊዜ በሺዎች የሚቈጠሩ መድኃኒቶች በገበያ ላይ የሚገኙ ሲሆን ከጥቂት ትውልዶች በፊት ለሞት የሚዳርጉ በሽታዎችን መከላከል፣ ማከም እና መዘዙን መቀነስ የሚችሉ ናቸው። በተመሳሳይ ጊዜ የፀረ-ተህዋሲያን መድኃኒቶችን መቋቋም በዛሬው ጊዜ በዓለም አቀፍ ደረጃ በጣም አሳሳቢ ከሆኑት የጤና ስጋቶች አንዱ በሆነው በብዙ የተለመዱ መድኃኒቶች ውጤታማነት ላይ ተግዳሮት እየፈጠረ ነው። ተገቢውን መድኃኒት ማግኘት በማህበረሰቡ ጤና እና በተዛማጅ ኢኮኖሚያዊ አመልካቾች ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ እንዳለው ተረጋግጧል። ጥራት ያለው፣ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ መድኃኒቶች፣ ክትባቶች እና የ��ክምና መሣሪያዎች የጤና ሥርዓትን ስራ ላይ ለማዋል መሰረታዊ ናቸው። ይሁን እንጂ ዓለም አቀፋዊ የንግድ ልውውጥ ደንቦችን ሊያዳክም ይችላል፣ እና በተለይም ሀብቶች ውስን በሆኑ አካባቢዎች፣ ጥራት የሌላቸው ወይም የተጭበረበሩ መድኃኒቶች ቍጥር እየጨመረ ነው። የሀሰተኛ ምርቶችን ስርጭት በመገደብ አስፈላጊ የመድኃኒት ምርቶችን ተደራሽነት ለማሳደግ መሥራት የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም አቀፍ የመድኃኒት ስትራቴጂ ማዕከል ነው። ተጽዕኖ: እኩል የመድኃኒት አቅርቦት እና አስተማማኝ የመድኃኒት አቅርቦት የዓለም ጤና ድርጅት እና ዓለም አቀፍ የጤና አቅርቦት ሥርዓቶች ቀጣይነት ያለው ግብ ነው፣ ይህም በበርካታ ምክንያቶች የተደናቀፈ ነው።,"Medicines Overview: The first synthetic pharmaceutical, Aspirin, was introduced in 1897. Since then there have been incredible advances in drugs for a wide range of health concerns including disease, mental health and other conditions. Today there are thousands of drugs on the market able to prevent, treat and lessen the impact of ailments that would have been fatal just a few generations ago. At the same time, antimicrobial resistance is challenging the effectiveness of many commonly used medicines in one of the most concerning threats to global health today. Access to appropriate medications is shown to have substantial impacts on community health and the related economic indicators. Quality-assured, safe and effective medicines, vaccines and medical devices are fundamental to a functioning health system. However, globalized trade can undermine regulation, and in resource-limited settings especially, incidence of substandard or falsified medicines is growing. Working to increase access to essential pharmaceuticals while limiting the spread of falsified products is at the heart of WHO’s global strategy on medicines. Impact: Equal access and the reliable supply of medicines is an ongoing goal of WHO and global health delivery systems, the achievement of which is hampered by several factors.","Magunguna Qarin bayyani: Magani na farko na jabun kwayoyi, an ƙaddamar da shi ne a cikin shekarar 1897. Tun daga wannan lokacin an sami ci gaba a fannin mahunguna, waxanda ake nu na damuwa a kai, da suka haxa da cutukan tavin hankali da sauran wasu yanayin da ake samu. A yau akwai dubban magunguna a kasuwani, waɗanda ake iya yin rigakafi, da kuma bada kariya don rage cutuka da aka samu a shekarun da suka gabata. A daidai lokacin da, qarfin ƙwayoyin cuta ke bujirewa tasiri na yawancin magungunan da aka saba amfani da su, hakan ka iya zama damuwa da barazana ga lafiyar a duniya yau. Samun magungunan da suka dace suna da tasiri ga lafiyar al'umma, hakan kuma yana da alaqa da wadatar da suke da ita. Ingantattun magunguna kuma ahihai, da alluran riga-kafi da na'urorin likitanci suna da mahimmanci ga tsarin kiwon lafiya. Haka kuma, cinikayyar duniya na iya la’anta dokoki da aka iyakance, musamman yadda magunguna marasa inganci dana jabu suke ƙaruwa. Yin aiki tuquru don haɓaka hanyoyin samun magunguna ingantattu tare da rage yaxuwar na jabu, shi ne tushen yunquri hukumar lafiya ta duniya WHO. Tasirin hakan: Daidaita damar samun ingantattun magunguna shi ne burin hukumar lafiya ta duniya WHO, da kuma tsarin samar da lafiya na duniya, wanda wasu dalilai ke kawo naqasu ga yunqurin.","Dawa Muhtasari: Dawa ya kwanza ya syntetisk, Aspirini, ilianzishwa mnamo 1897. Tangu wakati huo kumekuwa na maendeleo ya ajabu katika madawa ya kulevya kwa masuala mbalimbali ya afya ikiwa ni pamoja na magonjwa, afya ya akili na hali nyingine. Leo kuna maelfu ya dawa kwenye soko zinazoweza kuzuia, kutibu na kupunguza athari za maradhi ambayo yangeua vizazi vichache tu vilivyopita. Wakati huo huo, ukinzani wa viuavijidudu unatia changamoto ufanisi wa dawa nyingi zinazotumika katika mojawapo ya matishio yanayohusu afya ya kimataifa leo. Upatikanaji wa dawa zinazofaa unaonyeshwa kuwa na athari kubwa kwa afya ya jamii na viashiria husika vya kiuchumi. Dawa zilizohakikishwa ubora, salama na zinazofaa, chanjo na vifaa vya matibabu ni muhimu kwa mfumo wa afya unaofanya kazi. Hata hivyo, biashara ya utandawazi inaweza kudhoofisha udhibiti, na katika mazingira yenye ukomo wa rasilimali hasa, matukio ya madawa duni au yaliyoghushiwa yanaongezeka. Kufanya kazi ili kuongeza upatikanaji wa dawa muhimu huku tukizuia kuenea kwa bidhaa potofu ni kiini cha mkakati wa kimataifa wa WHO kuhusu dawa. Athari: Upatikanaji sawa na usambazaji wa dawa unaotegemewa ni lengo linaloendelea la WHO na mifumo ya utoaji wa afya duniani, ambayo mafanikio yake yanatatizwa na mambo kadhaa.","Òògùn Ìsọnísókí: Òògùn oníkẹ́míkà àkọ́kọ́, Asipiríìn, ní wọ́n ṣe ní 1897. Láti ìgbà yẹn àwọn ìdàgbàsókè ńlá ti wà nínú òògùn fún onír��urú ìṣòro ìlera tí ó fi mọ́ àìsàn, ìlera ọpọlọ àti àwọn ipò mìíràn. Àwọn ẹ̀gbẹẹgbẹ̀rún òògùn wà lórí igbá lónìí láti ṣe ìdènà, ìwòsàn àti àdínkù ipa àìlera tí ì bá jẹ́ ewu ńlá ní àwọn ìran díẹ̀ sẹ́yìn. Ní ìgbà kan náà, ìtakò àwọn òògùn agbógunti-kòkòrò àìfojúrí ń fa ìṣòro fún ìmúnádóko àwọn òògùn tí àwọn èèyàn ń lò nínú ọ̀kan nínú àwọn ewu tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú ìlera àgbáyé lónìí. Níní àǹfààní sí àwọn òògùn tí ó tọ́ ni ipa ńlá lórí ìlera àwùjọ àti ìtọ́ka ètò ọrọ̀ ajé tí ó jẹmọ́ ọn. Àwọn òògùn, abẹ́rẹ́ àjẹsára àti àwọn ohun èlò ìṣègùn tí wọ́n péye níṣe, ní ààbò tí wọ́n sì kojúwọ̀n jẹ́ òpómúléró fún àmúṣiṣẹ́ ètò ìlera. Àmọ́ sá, àwọn okòwò àgbáyé lè pinnu ìlànà, àti àwọn ibùdó orísun tí ó ní gbèdéke pàápàá jùlọ, ìṣẹ̀lẹ̀ àwọn òògùn gbarọgùdù tàbí ayédèrú ń gbilẹ̀ sí i. Ṣíṣe iṣẹ́ láti mú ìtẹ̀síwájú bá níní àǹfààní sí àwọn ohun èlò ìṣègùn pàtàkì nígbà tí ó ń mú ìdènà bá ìtànká àwọn ọjà ayédèrú ni ó wà ní oókan àyà ìlànà WHO káàkiri àgbáyé lórí òògùn. Ipa: Àǹfààní dídọ́gba àti ìgbáralé ìpèsè àwọn òògùn ni àfojúsùn WHO tí ó ń lọ lọ́wọ́ àti àwọn ètò àgbékalẹ̀ ìlera káàkiri àgbáyé, àṣeyọrí èyí tí onírúurú àwọn ìdí ń dènà.","Imithi Uhlolojikelele: Imithi yokuqala yokwenziwa, i-Aspirin, yethulwa ngo-1897. Kusukela lapho kube nokuthuthuka okumangalisayo emithini yokukhathazeka okubanzi kwezempilo okuhlanganisa izifo, impilo yengqondo nezinye izimo. Namuhla kunezinkulungwane zemithi emakethe ekwazi ukuvimbela, ukwelapha kanye nokunciphisa umthelela wezifo ebezingabulala ezizukulwaneni ezimbalwa ezedlule. Ngesikhathi esifanayo, ukumelana nama-antimicrobial kuyinselele ekusebenzeni kwemithi eminingi evame ukusetshenziswa kwenye yezinsongo ezithinta kakhulu impilo yomhlaba namuhla. Ukufinyelela emithini efanele kuboniswa ukuthi kunomthelela omkhulu empilweni yomphakathi kanye nezinkomba zezomnotho ezihlobene. Imithi eqinisekisa ikhwalithi, ephephile futhi esebenzayo, imigomo nemishini yezokwelapha ibalulekile ohlelweni lwezempilo olusebenzayo. Kodwa ke, ukuhwebelana komhlaba wonke kungabukela phansi izimiso, futhi ezimeni ezinomkhawulo wezinsiza ikakhulukazi, izigameko zemithi esezingeni eliphansi noma engamanga ziyakhula. Ukusebenzela ukwandisa ukufinyelela emithini yemithi ebalulekile kuyilapho ukhawulela ukusatshalaliswa kwemikhiqizo engamanga kuwumgogodla wesu lomhlaba jikelele leWHO lemithi. Umthelela: Ukufinyelela okulinganayo kanye nokuhlinzekwa okuthembekile kwemithi kuwumgomo oqhubekayo weWHO kanye nezinhlelo zokulethwa kwezempilo emhlabeni wonke, ukuphumelela kwakho okuphazanyiswa izici ezimbalwa." +የመጀመሪያው የቁጥጥር ጒዳዮች ናቸው፣ ይህም መድኃኒቶች ወደ ገበያ እንዴት እንደሚገዙ ላይ ተጽዕኖ ሊያሳርፍ፣ የጊዜ መዘግየትን ሊፈጥር እና በሌሎች ቦታዎች ከተገኘ በኋላ በአንዳንድ የዓለም አካባቢዎች የመድኃኒት አቅርቦት ረዘም ላለ ጊዜ ሊዘገይ ይችላል። ከፍተኛ ዋጋ፣ የመድኃኒት አላግባብ መጠቀም እና ደካማ ወይም አስተማማኝ ያልሆነ የመድኃኒት ጥራት ለዚህ ጒዳይ አስተዋጽኦ ያደርጋሉ። ድሀ በሆኑ አገሮች ውስጥ ዋጋ ለረጅም ጊዜ ዕንቅፋት ሆኖ ቆይቷል፣ ግን ከቅርብ ዓመታት ወዲህ በከፍተኛ ሁኔታ በመጨመሩ ይህ ጒዳይ ወደ አንዳንድ ሀብታም ሀገሮችም እየተስፋፋ ነው። የመድሃኒቶች ዋጋ አሁንም ትልቁ የመዳረሻ ዕንቅፋት ሲሆን የመድሃኒት መደብሮች ኢኮኖሚያዊ ተጽዕኖ ከፍተኛ ነው። በብዙ ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ከግል ወጪዎች በኋላ የጤና ወጪ ትልቁ የሕዝብ ወጪ ሲሆን ወጪው ለቤተሰብ ድህነት እና ዕዳ ዋነኛ መንስኤ ነው። የሕዝብ ወጪዎች በሃገራት መካከል በስፋት ይለያያሉ፣ ከፍተኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች ከጠቅላላው የጤና እንክብካቤ ወጪዎች ከ 20% በታች እስከ ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች እስከ 66% ድረስ። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ- ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ሊገኝ የሚችለው ደህንነታቸው የተጠበቀ፣ ውጤታማ እና ጥራት ያላቸው መድኃኒቶች እና የጤና ምርቶች በተመጣጣኝ ዋጋ ሲገኙ ብቻ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ከገበያ በኋላ ክትትልን ጨምሮ ደንቦችን ለማጠናከር እና ጥራት የ���ላቸውን እና የተጭበረበሩ መድኃኒቶችን ለማስወገድ ከአጋሮች እና ከአባል አገራት ጋር ይሠራል። በተጨማሪም በዓለም ዙሪያ ያሉ አገራት የጤና ምርቶችን እና ቴክኖሎጂዎችን በተከታታይ እንዲቆጣጠሩ ዓለም አቀፍ ደንቦችን እና ደረጃዎችን ያዘጋጃል። ጎን ለጎን የዓለም ጤና ድርጅት መድኃኒቶችን፣ ክትባቶችን እና የህክምና መሣሪያዎችን ቅድሚያ ለሚሰጣቸው በሽታዎች በመገምገም ጥራት ያለው፣ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ የጤና ምርቶች ተደራሽነትን ያመቻቻል እንዲሁም እየጨመረ የመጣውን የፀረ-ባክቴሪያ መቋቋም ችግር ለመዋጋት እየሰራ ነው።,"The first is regulatory issues, which can affect how medicines are bought to market, create lag times and cause the supply of medicines in some areas of the globe to be delayed long after they are available elsewhere. High prices, misuse of drugs and poor or unreliable drug quality contribute to this issue. Price has long been a barrier in poor countries, but because of sharp increases in recent years, this issue is spreading to some wealthy countries as well. The price of medicine remains the largest impediment to access and the economic impact of pharmaceuticals is substantial. They are the largest public expenditure on health after personal costs in many low-income countries, and the expense is a major cause of household impoverishment and debt. Public expenditure ranges widely between nations, from under 20% of total healthcare costs in high-income countries to up to 66% in low-income countries. WHO response: Universal health coverage can only be achieved when there is affordable access to safe, effective and quality medicines and health products. WHO works with partners and Member States to strengthen regulation, including post-marketing surveillance, and to eliminate substandard and falsified medicines. It also develops international norms and standards so that countries worldwide can regulate health products and technologies consistently. In parallel, WHO facilitates access to quality-assured, safe and effective health products by assessing medicines, vaccines and medical devices for priority diseases, while working to fight the growing issue of antibacterial resistance.","Abu na farko shi ne al’amurran da suka shafi ka’idoji wadanda za su iya shafar yadda ake siyan magunguna a kasuwa, da kuma kawo jinkirin samar da magunguna a wasu yankunan na duniya, bayan samun su cikin sauqi a wasu wurare. Tsefewar farashi, rashin amfani da ƙwayoyin magani yadda ya kamata, da kuma rashin ingancin magungunan suna ba da gudummawa ga wannan matsala. Farashin ya jima yana zama cikin mawuyacin hali a qasashe masu raunin tattalin arziki, amma saboda qaruwar da aka samu a shekarun baya-bayan nan, lamarin yana ta’azzara zuwa wasu qasashen masu karfin tattalin arziki. Farashin magani ya zama babban qalu-bale ga samun sa, da kuma matsi da tasirin tattalin arziki na magungunan. Magunguna su ne kan gaba na yawan kuxaxen da jama'a ke kashewa kan kiwon lafiya, a yawancin ƙasashe masu raunin karfi, kuma hakan shi ne babban dalilin yaxuwar talauci da bashi ga magianta. Kuxaxen al’umma yana yaxuwa tsakanin qasashe, daga kasa da kashi Ashirin cikin xari 20%, na jimlar farashin kiwon lafiya a cikin qasashe masu tasowa zuwa kashi sittin da shida 66%, a cikin qasashe masu qaramin qarfi. Martanin hukumar lafiya ta duniya WHO: Za a iya cimma ɗaukar nauyin lafiyar duniya ne kawai lokacin da aka sami sauqin samun magunguna masu rahusa da kuma nagarta. Hukumar lafiya ta duniya WHO tana aiki tare da ƙasashe mambobinta, don ƙarfafa ƙa'idoji da da sa ido, bayan yaxa manufofi, da kuma kawar da magungunan jabu. Haka kuma tana bunqasa ƙa'idojin ta na ƙasa da ƙasa ta yadda ƙasashen duniya za su iya daidaita magunguna, da fasahohi lokaci bayan lokaci. A kan haka kuma, hukumar lafiya ta duniya WHO, tana sauƙaƙe samun nagartattun magunguna masu aminci da inganci ta hanyar tantance su, da alluran riga-kafi da na'urorin likitanci saboda cututtukan da aka fi bawa fifiko, yayin da suke yaƙi da bunqasar wasu ƙwayoyin cutukan.","La kwanza ni masuala ya udhibiti, ambayo yanaweza kuathiri jinsi dawa zinavyonunuliwa sokoni, kusababisha ucheleweshaji wa muda na kusababisha usambazaji wa dawa katika baadhi ya maeneo ya dunia kucheleweshwa kwa muda mrefu baada ya kupatikana kwingine. Bei ya juu, matumizi mabaya ya dawa na ubora duni au usioaminika wa dawa huchangia suala hili. Bei imekuwa kikwazo kwa muda mrefu katika nchi maskini, lakini kwa sababu ya ongezeko kubwa katika miaka ya hivi karibuni, suala hili linaenea kwa baadhi ya nchi tajiri pia. Bei ya dawa inasalia kuwa kizuizi kikubwa zaidi cha upatikanaji na athari za kiuchumi za dawa ni kubwa. Ndio matumizi makubwa zaidi ya umma kwa afya baada ya gharama za kibinafsi katika nchi nyingi za mapato ya chini, na gharama ni sababu kuu ya umaskini wa kaya na deni. Matumizi ya umma hutofautiana sana kati ya mataifa, kutoka chini ya 20% ya jumla ya gharama za huduma ya afya katika nchi zenye mapato ya juu hadi hadi 66% katika nchi zenye mapato ya chini. Jibu la WHO: Huduma ya afya kwa wote inaweza kupatikana tu wakati kuna upatikanaji wa bei nafuu wa dawa na bidhaa za afya zilizo salama, na bora. WHO inafanya kazi na washirika na Nchi Wanachama kuimarisha udhibiti, ikiwa ni pamoja na ufuatiliaji wa baada ya uuzaji, na kuondokana na madawa ya chini na ya uongo. Pia hutengeneza kanuni na viwango vya kimataifa ili nchi duniani kote ziweze kudhibiti bidhaa na teknolojia za afya mara kwa mara. Sambamba na hilo, WHO inawezesha upatikanaji wa bidhaa za afya zilizohakikishwa ubora, salama na zinazofaa kwa kutathmini dawa, chanjo na vifaa vya matibabu kwa magonjwa yaliyopewa kipaumbele, huku ikifanya kazi ya kupambana na suala linaloongezeka la ukinzani wa antibacterial.","Àkọ́kọ́ ni àwọn ọ̀ràn ìlànà, èyí tí ó lè nípa lórí bí wọ́n ṣe ń ra àwọn òògùn sí ọjà, ṣẹ̀dá àwọn àsìkò àlàfo tí ó sì mú ìpèsè òògùn ní àwọn àgbègbè ayé kan láti ní ìdádúró gígùn nígbà tí wọ́n ti wà ní ibòmíràn. Àwọn iyeó òògùn wíwọ́n, àsìlò òògùn àti òsì tàbí ìṣeégbáralé iyì òògùn nípa lórí ọ̀ràn yìí. Iyeó ti jẹ́ ìdènà ní àwọn orílẹ̀ èdè tí kò lówó, ṣùgbọ́n nítorí ọ̀wọ́ngógó ńlá ní àwọn ọdún àìpẹ́, ọ̀ràn yìí ń tàn ká wọ àwọn orílẹ̀ èdè kan pẹ̀lú. Iyeó òògùn sì jẹ́ ìdènà ńlá jùlọ láti ní àǹfààní sí òògùn bẹ́ẹ̀ sì ni ipa àwọn ohun èlò ìṣègùn ṣe pàtàkì. Àwọn ni ìnáwó àwùjọ tí ó tóbi jùlọ lórí ìlera lẹ́yìn ìnáwó ara ẹni ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín, bẹ́ẹ̀ sì ni ìnáwó náà jẹ́ okùnfà gbòógì fún òsì àti gbèsè abẹ́lé. Ìnáwó àwùjọ yàtọ̀ púpọ̀ láàrin àwọn orílẹ̀ èdè, láti abẹ́ 20% àpapọ̀ iyeó ìtọ́jú ìlera ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè gọbọi sí 66% ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín. Èsì WHO:Ìpèsè ìlera àgbáyé lè ní àṣeyọrí nígbà àǹfààní tí kò ga jara lọ bá wà fún àwọn òògùn àti ọjà ìlera tí wọ́n ní ààbò, tí wọ́n kojúwọ̀n tí wọ́n sì péye. WHO ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ àti àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti mú agbára bá ìlànà, tí ó fi mọ́ ẹ̀yìn ìpolongo àbójútó, àti láti fòpin sí àwọn gbarọgùdù àti ayédèrú òògùn. Ó tún bẹ̀rẹ̀ àwọn ìlànà àti gbèdéke káríayé kí àwọn orílẹ̀ èdè káàkiri àgbáyé lè fòfin de àwọn ọjà ìlera àti ìmọ̀ ẹ̀rọ léraléra. Ní ìgbà kan náà, WHO ṣe àgbékalẹ̀ níní àǹfààní sí àwọn èròjà ìlera tí dídára wọn ṣe é gbáralé, tí ó ní ààbò tí ó sì péye nípa níní àǹfààní sí àwọn òògùn, abẹ́rẹ́ àjẹsára àti àwọn ohun èlò ìṣègùn fún àwọn àìsàn pàtàkì, nígbà tí ó ń ṣiṣẹ́ láti kojú ọ̀ràn ìdàgbàsókè ìtakò àwọn kòkòrò àìfojúrí sí òògùn kòkòrò.","Esokuqala yizindaba zokulawula, ezingaba nomthelela endleleni imithi ethengwa ngayo ukuze imakethe, idale izikhathi zokunethezeka futhi ibangele ukuhlinzekwa kwemithi kwezinye izindawo zomhlaba ukubambezeleka isikhathi eside ngemva kokuba ikhona kwenye indawo. Amanani aphezulu, ukusetshenziswa kabi kwezidakamizwa kanye nekhwalithi yezidakamizwa ephansi noma engathembeki kunomthelela kule nkinga. Sekuyisikhathi eside amanani eyisithiyo emazweni ampofu, kodwa ngenxa yokwanda okukhulu eminyakeni yamuva nje, le ndaba isakazekela nasemazweni acebile. Intengo yomuthi isalokhu iyisithiyo esikhulu ekufinyeleleni futhi umthelela wezomnotho wemithi mukhulu. Ziyizindleko zomphakathi ezinkulu kakhulu kwezempilo ngemva kwezindleko zomuntu emazweni amaningi anemali ephansi, futhi izindleko ziyimbangela enkulu yokuswelakala kwekhaya nezikweletu. Izindleko zomphakathi zihluka kakhulu phakathi kwezizwe, kusukela ngaphansi kuka-20% wezindleko zokunakekelwa kwezempilo ziphelele emazweni anemali engenayo ephezulu ukuya ku-66% emazweni anemali engenayo ephansi. Impendulo yeWHO: Ukuhlinzekwa kwezempilo kwendawo yonke kungafinyelelwa kuphela uma kukhona ukufinyelela okufinyelelekayo emithini yezempilo ephephile, esebenzayo nesezingeni eliphezulu kanye nemikhiqizo yezempilo. IWHO isebenza nozakwethu kanye Namazwe Angamalungu ukuze kuqiniswe umthethonqubo, okuhlanganisa ukugadwa kwangemva kokumaketha, nokuqeda imithi esezingeni eliphansi nengamanga. Iphinde ithuthukise imikhuba namazinga omhlaba ukuze amazwe emhlabeni wonke akwazi ukulawula imikhiqizo yezempilo kanye nobuchwepheshe ngokungaguquki. Ngokuhambisanayo, iWHO yenza kube lula ukufinyelela emikhiqizweni yezempilo eqinisekisiwe ngekhwalithi, ephephile futhi ephumelelayo ngokuhlola imithi, imigomo kanye nemishini yezokwelapha yezifo eziza kuqala, kuyilapho isebenza ukulwa nenkinga ekhulayo yokumelana ne-antibacterial." +ከ 1977 ጀምሮ የዓለም ጤና ድርጅት በዓለም ዙሪያ የጤና እኩልነትን ለማስተዋወቅ እንደ አስፈላጊ መድኃኒቶች ዝርዝር ጠብቋል። ይህ ዝርዝር የተጀመረው በ 208 በታወቁ መድኃኒቶች ሲሆን 460 የተለያዩ መድኃኒቶችን በማካተት አድጓል። ምንም እንኳን እንደ ዓለም አቀፋዊ መስፈርት ባይሆንም በአሁኑ ጊዜ በአገር አቀፍ እና በአከባቢ ደረጃ የመድኃኒት ግዥ እና አቅርቦት መመሪያ ሆኖ ያገለግላል።,"Since 1977, WHO has maintained a list of essential medicines as a means to promote health equity around the world. This list began with 208 identified medicines and has grown to include 460 different pharmaceuticals. Although it was not designed as a global standard, the list now acts as a guide for the procurement and supply of medicines at the national and local level.","Tun a shekarar 1977, hukumar lafiya ta duniya WHO ta adana jerin wasu mahimman magunguna a matsayin hanyar inganta lafiya a duniya. Wannan jaddawali ya fara da gano magunguna xari biyu da takwas ne 208, inda ya qaru zuwa xari huxu da sittin 460. Duk da cewa a wani ma’auni a duniya ba, jaddawalin yanzu yana matakin wata hanya ne, na samar da magunguna a wasu qasashe da kuma cikin gida.","Tangu 1977, WHO imedumisha orodha ya dawa muhimu kama njia ya kukuza usawa wa afya duniani kote. Orodha hii ilianza na dawa 208 zilizotambuliwa na imekua ikijumuisha dawa 460 tofauti. Ingawa haikuundwa kama kiwango cha kimataifa, orodha hiyo sasa inafanya kazi kama mwongozo wa ununuzi na usambazaji wa dawa katika ngazi ya kitaifa na ya ndani.","Láti 1977, WHO ti ṣe àkóso àkójọ àwọn òògùn pàtàkì gẹ́gẹ́ bí ọ̀nà láti ṣe ìgbéga fún ìlera tí ó ṣe déédéé káàkiri àgbáyé. Àkójọ yìí bẹ̀rẹ̀ pẹ̀lú àwọn òògùn 208 tí wọ́n ṣe ìdámọ̀ bẹ́ẹ̀ sì ni ó ti dàgbà láti ní oríṣiríṣi òògùn 460. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọn kò ṣẹ̀dá rẹ̀ bí òṣùwọ̀n àgbáyé, àkójọ náà ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí ìtọ́nisọ́nà fún ìrànwọ́ àti ìpèsè àwọn òògùn ní ìpele orílẹ̀ èdè àti abẹ́lé.","Kusukela ngo-1977, iWHO igcine uhlu lwemithi ebalulekile njengendlela yokukhuthaza ukulingana kwezempilo emhlabeni jikelele. Lolu hlu luqale ngemithi ehlonziwe engama-208 futhi selukhule lwahlanganisa nemithi ehlukene engama-460. Nakuba belingaklanyelwe njengezinga lomhlaba jikelele, lolu hlu manje selusebenza njengomhlahlandlela wokuthengwa nokuhlinzekwa kwemithi ezingeni likazwelonke nelendawo." +ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች አጠቃላይ እይታ: ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች በሰውነት ውስጥ በጣም አነስተኛ መጠን ያላቸው ቫይታሚኖች እና ማዕድናት ናቸው። ይሁን እንጂ በሰውነት ጤንነት ላይ የሚያሳድሩት ተጽዕኖ ወሳኝ ከመሆኑም በላይ የእነዚህ የትኛውም ንጥረ ነገሮች እጥረት ከባድ አልፎ ተርፎም ለሕይወት አስጊ የሆኑ ሁኔታዎችን ሊያስከትል ይችላል። እነዚህ ንጥረ ነገሮች ሰውነታችን ኤንዛይሞችን፣ ሆርሞኖችንና ለተለመደው እድገትና ልማት የሚያስፈልጉ ሌሎች ንጥረ ነገሮችን እንዲያመነጭ ማድረግን ጨምሮ የተለያዩ ተግባራትን ያከናውናሉ። የብረት፣ ቫይታሚን ኤ እና አዮዲን እጥረት በዓለም ዙሪያ በተለይም በልጆች እና እርጉዝ ሴቶች ላይ በጣም የተለመደ ነው። ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ግዛቶች ሚዛናዊ ያልሆነ የጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረት ጫና ይሸከማሉ። ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረት በግልጽ የሚታዩ እና አደገኛ የጤና ሁኔታዎችን ሊያስከትል ይችላል፣ ነገር ግን በሃይል ደረጃ፣ በአእምሮ ግልጽነት እና በአጠቃላይ አቅም ላይ ክሊኒካዊ ጉልህ የሆነ መቀነስ ሊያስከትሉ ይችላሉ። ይህ ወደ ዝቅተኛ የትምህርት ውጤቶች፣ ወደ ዝቅተኛ የሥራ ምርታማነት እና ወደ ሌሎች በሽታዎች እና የጤና ሁኔታዎች አደጋ ሊመራ ይችላል። ከእነዚህ ጕድለቶች መካከል ብዙዎቹ በአመጋገብ ስርአት ትምህርት እና የተለያዩ ምግቦችን የያዘ ጤናማ አመጋገብ በመመገብ እንዲሁም አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ የምግብ ማጠናከሪያ እና ማሟያ በመጠቀም መከላከል ይችላሉ። እነዚህ መርሃ-ግብሮች በቅርብ አስርተ ዓመታት ውስጥ ጥቃቅ�� ንጥረ ነገሮችን እጥረት ለመቀነስ ከፍተኛ እድገት አድርገዋል ነገር ግን ተጨማሪ ጥረቶች ያስፈልጋሉ።,"Micronutrients Overview: Micronutrients are vitamins and minerals needed by the body in very small amounts. However, their impact on a body’s health are critical, and deficiency in any of them can cause severe and even life-threatening conditions. They perform a range of functions, including enabling the body to produce enzymes, hormones and other substances needed for normal growth and development. Deficiencies in iron, vitamin A and iodine are the most common around the world, particularly in children and pregnant women. Low- and middle-income counties bear the disproportionate burden of micronutrient deficiencies. Micronutrient deficiencies can cause visible and dangerous health conditions, but they can also lead to less clinically notable reductions in energy level, mental clarity and overall capacity. This can lead to reduced educational outcomes, reduced work productivity and increased risk from other diseases and health conditions. Many of these deficiencies are preventable through nutrition education and consumption of a healthy diet containing diverse foods, as well as food fortification and supplementation, where needed. These programmes have made great strides in reducing micronutrient deficiencies in recent decades but more efforts are needed","Abinci mai gina jiki Qarin bayani: sinadaran gina jiki na Micronutrients da bitamin da kuma da jiki ke buƙatar su a cikin adadi kaɗan. Duk da haka, tasirinsu a lafiyar jiki yana da mahimmanci, kuma rashin ɗaya daga cikin su na iya haifar da yanayi har mada qyau, tare da barazana ga rayuwa. Suna yin qoqari da yawa, ciki har da taimakawa da bada dama ga jiki don samar da sinadaran enzymes da hormones da sauran abubuwan da ake buƙata na girma. Rashin sinadarin ‘iron’ da bitamin A da ‘iodine’ sun fi yawa a faxin duniya, musamman ga yara da mata masu juna biyu. Qasashe masu qaramin qarfi da kuma matsaigata, na fuskantar ƙarancin abinci mai gina jiki. Qarancin abinci mai gina jiki yana iya haifar da barazana ga lafiya a bayyane, sai dai kuma yana iya haifar da ƙarancin a matakin qwaqwalwa da tunani baki xaya. Wannan ka iya haifar da raguwar sakamakon bayanai na ilimi, a rage yawan aiki da ƙarin haɗari daga wasu cutuka daga yanayin kiwon lafiya. Da yawa daga cikin waɗannan ana iya kawar da su ne ta hanyar ilimin abinci mai gina jiki da cin abinci mai kyau wanda ke ɗauke da sinadaran kariya iri-iri, da kuma abinda ake buqata. Waɗannan shirye-shiryen sun sami babban ci gaba wajen rage ƙarancin abinci mai gina jiki a cikin 'yan shekarun nan amma ana buƙatar qara azama a kan wannan yunquri.","Virutubisho vidogo Muhtasari: Virutubisho vidogo ni vitamini na madini yanayohitajika na mwili kwa kiasi kidogo sana. Walakini, athari zao kwa afya ya mwili ni muhimu, na upungufu wa yoyote kati yao unaweza kusababisha hali mbaya na hata ya kutishia maisha. Wanafanya kazi mbalimbali, ikiwa ni pamoja na kuwezesha mwili kuzalisha vimeng'enya, homoni na vitu vingine vinavyohitajika kwa ukuaji na maendeleo ya kawaida. Upungufu wa madini ya chuma, vitamini A na iodini ndio unaoonekana zaidi duniani kote, hasa kwa watoto na wanawake wajawazito. Kaunti za mapato ya chini na ya kati hubeba mzigo usio na uwiano wa upungufu wa virutubishi vidogo. Upungufu wa virutubishi vidogo unaweza kusababisha hali ya afya inayoonekana na hatari, lakini pia inaweza kusababisha kupunguzwa kwa kiwango cha nishati, uwazi wa kiakili na uwezo wa jumla. Hii inaweza kusababisha kupunguzwa kwa matokeo ya elimu, kupunguza tija ya kazi na kuongezeka kwa hatari kutoka kwa magonjwa na hali zingine za kiafya. Mengi ya mapungufu haya yanaweza kuzuilika kupitia elimu ya lishe na ulaji wa lishe bora iliyo na vyakula anuwai, pamoja na urutubishaji wa chakula na kuongeza, inapohitajika. Programu hizi zimepiga hatua kubwa katika kupunguza upungufu wa virutubishi katika miongo ya hivi karibuni lakini juhudi zaidi zinahitajika.","Àwọn èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín Ìsọnísókí: Àwọn èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín ni àwọn ajira àti èròjà àìtọọ́dá tí ara nílò ní àwọn iye kékeré gan-an. Àmọ́ sá, ipa wọn ní ìlera ara ṣe pàtàkì, bẹ́ẹ̀ sì ni àìtó nínú èyíkéyìí wọn lè fa àwọn àìsàn tí ó léwu fún ẹ̀mí. Wọ́n ń ṣe onírúurú àwọn ojúṣe, tí ó fi mọ́ gbígba ara láyé láti pèsè àwọn ẹ́ńsáímù, hòmóònù àti àwọn èròjà mìíràn tí ara nílò fún ìgbèrú àti ìdàgbàsókè tí ó yẹ. Àwọn àìtó áyọ́ọ̀nù, fitami A àti ayodáìnì ni wont wọ́pọ̀ jùlọ káàkiri àgbáyé, pàápàá jùlọ láàrin àwọn ọmọdé àti aláboyún. Àwọn agbègbè elérè pínnísín àti alábọ́dé ni wọ́n ru ọ̀pọ̀lọpọ̀ àjàgà àìtó èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín. Àwọn àìtó èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín lè fa àwọn àìlera ríri tí ó léwu, ṣùgbọ́n wọ́n tún lè yọrí sí àdínkù ìpele agbára, ìròrí tí já geere àti akitiyan gbogbogbò tí kò ṣe é fojú rí bí àmì àìlera. Èyí lè yọrí sí àdínkù àbájáde ìkẹ́kọ̀ọ́, àdínkù ìpèsè iṣẹ́ àti ewu ńlá láti ara àwọn àìsàn àti àìlera mìíràn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àìtó wọ̀nyí ṣe é dènà nípasẹ̀ ẹ̀kọ́ oúnjẹ aṣaralóore àti jíjẹ oúnjẹ aṣaralóore tí wọ́n ní oríṣiríṣi oúnjẹ, àti fífi oúnjẹ mọdisára àti òògùn àfikún aṣaralóore, níbi tí ó ti nílò. Àwọn ètò wọ̀nyí ti mú tí mú ìtẹ̀síwájú ńlá bá mímú àdínkù bá àìtó àwọn èròjà aṣaralóore pínnísín ní àwọn ọdún tí ó kọjá ṣùgbọ́n ó sì nílò akitiyan púpọ̀ sí i.","AmaMicronutrients Uhlolojikelele: Izakhamzimba ezincane amavithamini namaminerali adingwa umzimba ngamanani amancane kakhulu. Kodwa ke, umthelela wazo empilweni yomzimba ubucayi, futhi ukuntula kunoma iyiphi yazo kungabangela izimo ezinzima futhi ezisongela ukuphila. Benza uchungechunge lwemisebenzi, kuhlanganise nokwenza umzimba ukwazi ukukhiqiza ama-enzyme, amahomoni nezinye izinto ezidingekayo ekukhuleni okujwayelekile nokuthuthuka. Ukushoda kwe-iron, uvithamini A kanye ne-iodine kuvamile emhlabeni wonke, ikakhulukazi ezinganeni nakwabesifazane abakhulelwe. Izifunda ezineholo eliphansi neliphakathi zinomthwalo ongenakulinganiswa wokushoda kwe-micronutrient. Ukushoda kwezakhi zomzimba ezincane kungabangela izimo zempilo ezibonakalayo neziyingozi, kodwa kungase futhi kuholele ekwehliseni okuphawulekayo ngokomtholampilo kwezinga lamandla, ukucaca kwengqondo namandla ayo wonke. Lokhu kungaholela ekunciphiseni kwemiphumela yemfundo, ukunciphisa ukukhiqizwa komsebenzi kanye nokwanda kwengozi evela kwezinye izifo nezimo zezempilo. Okuningi kwalokhu kusilela kungagwemeka ngokufundiswa kokudla okunomsoco kanye nokudla okunempilo okuqukethe ukudla okuhlukahlukene, kanye nokuqinisa ukudla nokwengeza, lapho kudingeka khona. Lezi zinhlelo zenze igxathu elikhulu ekwehliseni ukushoda kwe-micronutrient emashumini eminyaka amuva nje kodwa kudingeka imizamo eyengeziwe." +ተጽዕኖ: ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረት በርካታ ከባድ የጤና ችግሮችን ሊያስከትል ይችላል። የብረት፣ ፎሌት እና ቫይታሚን ቢ12 እና ኤ እጥረት ወደ ደም ማነስ ሊያመራ ይችላል። የደም ማነስ ማለት የቀይ የደም ሴሎች ብዛት ወይም የሂሞግሎቢን መጠን መቀነስ ሲሆን ይህም አቅም ማነስ፣ ድክመት፣ የትንፋሽ እጥረት እና የጭንቀት ስሜት ያስከትላል። ይህ ደግሞ በሥራ፣ በትምህርትና በማህበረሰብ ተሳትፎ ላይ ችግር ሊያስከትል ይችላል። በዓለም ዙሪያ ከአምስት ዓመት በታች ከሆኑ ሕፃናት ውስጥ 42% የሚሆኑት እና 40% የሚሆኑት ነፍሰ ጡር ሴቶች የደም ማነስ አለባቸው። ከባድ የአዮዲን እጥረት ወደ አንጎል ጕዳት ሊያመራ ይችላል እናም በእርግዝና ወቅት የሞተ ልጅ መውለድ፣ ድንገተኛ ፅንስ ማስወረድ እና የወሊድ ጉድለቶችን ጨምሮ በርካታ ጒዳዮችን ያስከትላል። በጣም ከባድ ያልሆነ የአዮዲን እጥረት አሁንም የአዕምሮ ጉድለትን ሊያስከትል ይችላል ይህም የአዕምሮ ችሎታን ይቀንሰዋል። የአዮዲን እጥረት ለመቈጣጠር ተመራጩ ስትራቴጂ ሁለንተናዊ ጨውን አዮዲን እንዲኒረው ማድረግ ሆኖ ይቈያል፣ ይህም በቤት ውስጥ እና በምግብ ማቀነባበሪያ ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውለው የምግብ-ደረጃ ጨው ሁሉ በአዮዲን እንዲጠነክር ይጠይቃል። ዩኒሴፍ በዓለም ዙሪያ 66% የሚሆኑ ቤተሰቦች አዮዲን ያለው ጨው ማግኘት እንደሚችሉ ይገምታል። የቫይታሚን ኤ እጥረት በልጆች ላይ ሊከላከል የሚችል ዓይነ ስውርነት ዋነኛ መንስኤ ሲሆን እንደ ተቅማጥ በሽታ እና ኩፍኝ ባሉ ከባድ ኢንፌክሽኖች ምክንያት የበሽታ እና የሞት አደጋን ይጨምራል።,"Impact: Micronutrient deficiencies can cause several serious health issues. A lack of iron, folate and vitamins B12 and A can lead to anaemia. Anaemia is a condition in which there is a reduced number of red blood cells or haemoglobin concentration, causing fatigue, weakness, shortage of breath and dizziness. This can further lead to difficulties in functioning in work, education and community engagement. An estimated 42% of children under 5 years of age and 40% of pregnant women worldwide are anaemic. Severe iodine deficiency can lead to brain damage and during pregnancy can cause a number of issues including stillbirth, spontaneous abortion and congenital anomalies. Less severe iodine deficiency may still cause mental impairment that reduces intellectual capacity. The preferred strategy for the control of iodine deficiency remains universal salt iodization, which requires that all food-grade salt used in household and food processing be fortified with iodine. UNICEF estimates that 66% of households globally have access to iodized salt. Vitamin A deficiency is the leading cause of preventable blindness in children and increases the risk of disease and death from severe infections such as diarrhoeal disease and measles.","Tasirin hakan: qarancin abinci mai gina jiki na iya haifar da matsalolin lafiya da yawa. Rashin sinadarin ‘iron’ da ‘folate’ da kuma bitamin B12 da A na iya haifar da cutar anemia. Cutar Anemia wani yanayi ne wanda ake samun raguwar adadin ƙwayoyin jini ko ‘haemoglobin’, yana haifar da gajiya da kasala, ƙarancin fitar numfashi da kuma ximuwa. Wannan na iya ƙara haifar da wahalhalu a cikin gudanar da ayyuka da ilimi, da kuma bada gudun-mowa a ayyukan al'umma. Kimanin kashi 42% na yara 'yan qasa da shekaru 5 da kashi 40% na mata masu juna biyu a duniya suna fama da qarancin jini. Qarancin sinadarin ‘iodine’ ka iya haifar da rikicewar qwaqwalwa, kuma yayin xaukar ciki na iya haifar da matsaloli da dama, waxanda suka haxa da haihuwa, zubar da ciki da sauri da kuma rashin haihuwa. Karancin dinadarin ‘iodin’ na iya haifar da naqasar qwaqwalwa wanda ke rage qarfin hankali da tunani. Dabarun da aka fi so a yi don kula da rashi sinadarin iodine, shine rage sinadarin na gishiri da ake amfani da shi a duniya, wanda ke buƙatar duk gishiri mai nau'in abinci da ake amfani da shi a cikin gida da sarrafa abinci tare da sinadarin na iodine. Asusun tallafawa yara na majalisar dinkun duniya UNICEF, ya yi qiyasin cewa kashi 66% na gidaje a duniya suna da damar samun gishirin ‘iodized’. Qarancin bitamin A shi ne babban dalilin da ke haifar da makanta ga yara, kuma yana qara haɗarin cutuka da mutuwa daga cutuka masu tsanani kamar cutar gudawa da qyanda.","Athari: Upungufu wa virutubishi unaweza kusababisha maswala kadhaa makubwa ya kiafya. Ukosefu wa chuma, folate na vitamini B12 na A inaweza kusababisha anemia. Anemia ni hali ambayo kuna kupungua kwa idadi ya seli nyekundu za damu au mkusanyiko wa hemoglobin, na kusababisha uchovu, udhaifu, upungufu wa pumzi na kizunguzungu. Hii inaweza kusababisha ugumu zaidi katika kufanya kazi katika kazi, elimu na ushiriki wa jamii. Inakadiriwa 42% ya watoto chini ya umri wa miaka 5 na 40% ya wanawake wajawazito duniani kote wana upungufu wa damu. Upungufu mkubwa wa iodini unaweza kusababisha uharibifu wa ubongo na wakati wa ujauzito unaweza kusababisha masuala kadhaa ikiwa ni pamoja na kuzaliwa mfu, utoaji mimba wa pekee na matatizo ya kuzaliwa. Upungufu mkubwa wa iodini bado unaweza kusababisha kuharibika kwa akili ambayo inapunguza uwezo wa kiakili. Mkakati unaopendekezwa wa kudhibiti upungufu wa iodini unasalia kuwa iodini ya chumvi kwa wote, ambayo inahitaji kwamba chumvi yote ya kiwango cha chakula inayotumiwa katika usindikaji wa kaya na chakula iongezewe iodini. UNICEF inakadiria kuwa 66% ya kaya duniani kote zinapata chumvi yenye iodized. Upungufu wa vitamini A ndio chanzo kikuu cha upofu unaoweza kuzuilika kwa watoto na huongeza hatari ya magonjwa na kifo kutokana na maambukizo makali kama vile ugonjwa wa kuhara na surua.","Ipa: Àwọn èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín lè fa onírúurú àwọn àìlera líle. Àìsí áyọ́ọ̀nù, fóléètì àti fitami B12 àti A lè yọrí sí àìlẹ́jẹ̀tó. Àìlẹ́jẹ̀tó jẹ́ àìsàn èyí tí àdínkù àwọn hóró ẹ̀jẹ̀ pupa tàbí ìṣùpọ̀ ẹ̀mógílóbìn ti wà, tí ó ń fa ọ̀rẹ̀rẹ̀, àìlera, àìlèmí dáadáa àti òòyì ojú. Èyí lè túbọ̀ yọrí sí àwọn ìṣòro nínú ṣíṣe ojúṣe lẹ́nu iṣẹ́, ẹ̀kọ́ àti ìbáṣepọ̀ àwùjọ. Àpapọ̀ ìdà 42% awokt ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5 àti 40% àwọn aláboyún káàkiri àgbáyé ni àìlẹ́jẹ̀tó. Àìtó ayodáìnì líle lè yọrí sí ìbàjẹ́ ọpọlọ bẹ́ẹ̀ sì ni lásìkò oyún ó lè onírúurú ọ̀ràn tí ó fi mọ́ ìbímọkú, oyún bíbàjẹ́ àti bíbí ọmọ aláàbọ̀ ara. Àìtó ayodáìnì tí kò fi bẹ́ẹ̀ lè lè fa akùdé ọpọlọ tí yóò ṣe àdínkù agbára ìròrí. Ọgbọ́n tí wọ́n fẹ́ jùlọ fún ìṣàkóso àìtó ayodáìnì sì ni fífi ayodáìnì síyọ̀ lágbàáyé, èyí tí ó pè fún pé kí gbogbo iyọ̀ oúnjẹ tí wọ́n ń lò nínú ilé àti ìpèsè oúnjẹ ní àkóónú èròjà ayodáìnì. UNICEF fojú da pé ìdá 66% àwọn ilé lágbàáyé ní àǹfààní sí iyọ̀ aláyodáìnì. Àìtó fitami A ni ó ń síwájú okùnfà àwọn ìfọ́jú tí ó ṣe é dènà láàrin àwọn ọmọdé bẹ́ẹ̀ sì ni ó ń mú ìdàgbàsókè bá ewu àìsàn àti ikú láti ọwọ́ aissnt líle bí ìgbẹ́ gbuuru àti olóde.","Umthelela: Ukushoda kwe-micronutrient kungabangela izinkinga ezimbalwa zezempilo ezinzima. Ukuntuleka kwe-iron, ifolate kanye namavithamini B12 no-A kungaholela ekulahlekelweni kwegazi. I-anemia yisimo lapho kunenani elincishisiwe lamangqamuzana abomvu egazi noma ukugxila kwe-hemoglobin, okubangela ukukhathala, ubuthakathaka, ukuphelelwa umoya kanye nesiyezi. Lokhu kungaholela futhi ebunzimeni ekusebenzeni emsebenzini, emfundweni nasekubandakanyekeni komphakathi. Ilinganiselwa ku-42% izingane ezineminyaka engaphansi kwemi-5 ubudala kanye no-40% wabesifazane abakhulelwe emhlabeni wonke abane-anemia. Ukuntuleka okukhulu kwe-iodine kungaholela ekulimaleni kobuchopho futhi ngesikhathi sokukhulelwa kungabangela izinkinga eziningi ezihlanganisa ukubeletha, ukukhipha isisu okuzenzakalelayo kanye nezinkinga zokuzalwa. Ukushoda kwe-iodine okuncane kakhulu kusengadala ukukhubazeka kwengqondo okwehlisa amandla obuhlakani. Isu elikhethwayo lokulawula ukushoda kwe-iodine lihlala liyi-iodization kasawoti yendawo yonke, edinga ukuthi wonke usawoti osezingeni lokudla osetshenziswa ekhaya nasekugayweni kokudla uqiniswe nge-iodine. I-UNICEF ilinganisela ukuthi amakhaya angama-66% emhlabeni wonke ayakwazi ukuthola usawoti one-iodine. Ukuntuleka kukavithamini A kuyimbangela ehamba phambili yobumpumputhe okungavinjelwa ezinganeni futhi kwandisa ingozi yezifo nokufa ngenxa yezifo ezinzima ezifana nesifo sohudo nesimungumungwane." +የቫይታሚን ኤ እጥረት በከፍተኛ አደጋ አካባቢዎች በሚገኙ ሴቶች ውስጥ በእርግዝና የመጨረሻው ሦስት ወር ውስጥ ሊከሰት ይችላል። ጡት ማጥባት ሕፃናትን ከቫይታሚን ኤ እጥረት ለመጠበቅ ከሁሉ የተሻለው መንገድ ሲሆን የቫይታሚን ኤ እጥረት የሕዝብ ጤና ችግር በሆነባቸው አካባቢዎች ከ6-59 ወር ዕድሜ ላላቸው ሕፃናት የቫይታሚን ኤ ማሟያ እንዲሰጣቸው ይመከራል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት ከአባል አገራት እና አጋሮች ጋር በመተባበር በበርካታ ፕሮግራሞች አማካኝነት እና የዓለም ጤና ድርጅት የ2016-2025 የአመጋገብ ስትራቴጂን ተከትሎ ጥቃቅን ንጥረ ነገሮችን እጥረት ለመከላከል ይሠራል። እነዚህ መርሃግብሮች የብረት እና ፎሊክ አሲድ ማሟያ፣ ከፍተኛ መጠን ያለው ቫይታሚን ኤ ማሟያ፣ ጡት ማጥባት ማበረታቻ፣ ምግብን በማይክሮ ንጥረ ነገሮች ማጐልበት እና በተፈጥሮ ቫይታሚን እና ማዕድናት የበለጸጉ ምግቦችን የያዙ ጤናማ እና የተለያዩ ምግቦችን ያካትታሉ። ለምሳሌ የጨው አዮዲንግ በዓለም ዙሪያ የአዮዲን እጥረት መጠንን ለመቀነስ የረዳ ሲሆን የስንዴ ዱቄት በብረት እና በፎሊክ አሲድ መጠናከር የደም ማነስ እና የነርቭ ቱቦ ጕድለቶች መጠንን ለመቀነስ ረድቷል። የዓለም ጤና ድርጅት ከዩኤን አጋሮች ጋር በመተባበር ስለ ጥቃቅን ንጥረ ነገሮች ሁኔታ እና ውጤታማ የጥቃቅን ንጥረ ነገሮች ጣልቃ ገብነት ግምገማ ዓለም አቀፍ መመሪያዎችን ለማሰራጨት ይሠራል። እነዚህ መመሪያዎች የዓለም ጤና ድርጅት እና ሌሎች ኤጀንሲዎች በከባድ የምግብ ዋስትና እጦት ምክንያት የጥቃቅን ንጥረ ነገሮች እጥረት ይበልጥ የተለመደ በሚሆንበት ጊዜ በአስቸኳይ ሁኔታ ለተጐዱ ህዝቦች የተሻለ ምላሽ እንዲሰጡ ያስችላቸዋል።,"Vitamin A deficiency may also occur in women during the last trimester of pregnancy in high-risk areas. Breastfeeding is the best way to protect babies from vitamin A deficiency and, in areas where vitamin A deficiency is a public health problem, vitamin A supplementation is recommended in infants and children 6-59 months of age. WHO response: WHO works with Member States and partners to prevent micronutrient deficiencies though a number of programmes and following the WHO 2016–2025 nutrition strategy. These programmes include iron and folic acid supplementation, high dose vitamin A supplementation, the promotion of breastfeeding, fortification of foods with micronutrients, and healthy, diverse diets containing foods naturally rich in vitamin and minerals. For example, salt iodization has helped reduce the rate of iodine deficiency around the world, while the fortification of wheat flour with iron and folic acid has helped reduce rates of anaemia and neural tube defects. WHO collaborates with UN partners to disseminate global guidance on the assessment of micronutrient status and effective micronutrient interventions. These guidelines allow WHO and other agencies to better respond to populations affected by emergencies when micronutrient deficiencies are more common due to chronic and severe food insecurity.","Rashin bitamin A na faruwa ne ga mata a cikin ba’ari na uku na ƙarshe na ciki a wuraren da ke da haɗari. Shayar da mama ita ce hanya mafi qyau don kare jarirai daga rashin bitamin A, kuma, a wuraren da qarancin bitamin A ke da matsala ga lafiyar jama'a, ana ba da shawarar ƙara bitamin A ga jarirai da yara masu watanni shida 6 zuwa 59. Matakin hukumar lafiya ta duniya WHO: WHO tana aiki tare da qasashe Mambobin ta da kuma haxin gwaiwa don bada kariya ga ƙarancin abinci mai gina jiki, ta qarqashin shirye-shiryen ta da dabarun samar da abincin na WHO, da aka shirya a shekarar 2016 zuwa 2025. Waɗannan shirye-shirye sun haɗa samad da qarin sinadarin ‘iron’ da folic acid, da ƙarin adadin bitamin A mai yawa, tare da qara qaimi wajen shayar da mama, ƙarfafa abinci tare da inganta lafiya, da nau'ikan abincika daban-daban waɗanda ke ɗauke da sinadaran bitamin da sauran su. Misali, sinadarin gishiri yana taimaka wajen rage ƙarancin sinadarin ‘Iodine’ a duniya, yayin da garin alkama da sinadarin iron da folic acid ke taimakawa wajen rage yawan matsalar qarancin jini da naqasar jijiyoyi. Hukumar lafiya ta duniya WHO ta haxa hannu da Majalisar Dinkin Duniya don yaxa manufar ta a duniya, bisa qarancin abinci mai gina jiki da ingantattun hanyoyin samar da abincin. Waɗannan manufofi suna ba wa hukumar lafiya ta duniya WHO da sauran hukumomi damar da za su iya sanin waxanda matsalar qarancin abinci mai gina jiki take shafa, lokacin da ƙarancin abinci mai gina jiki ya zama ruwan dare saboda rashin wadataccen abinci na yau da kullun.","Upungufu wa vitamini A unaweza pia kutokea kwa wanawake katika trimester ya mwisho ya ujauzito katika maeneo hatarishi. Kunyonyesha ndiyo njia bora zaidi ya kuwalinda watoto dhidi ya upungufu wa vitamini A na, katika maeneo ambayo upungufu wa vitamini A ni tatizo la afya ya umma, uongezaji wa vitamini A unapendekezwa kwa watoto wachanga na watoto wenye umri wa miezi 6-59. Majibu ya WHO: WHO inafanya kazi na Nchi Wanachama na washirika kuzuia upungufu wa virutubishi vidogo vidogo ingawa kuna programu kadhaa na kufuata mkakati wa lishe wa WHO 2016-2025. Programu hizi ni pamoja na uongezaji wa madini ya chuma na asidi ya foliki, uongezaji wa dozi kubwa ya vitamini A, uhamasishaji wa unyonyeshaji, urutubishaji wa vyakula vyenye viinilishe vidogo, na lishe bora na tofauti zenye vyakula asilia vyenye vitamini na madini. Kwa mfano, iodization ya chumvi imesaidia kupunguza kiwango cha upungufu wa iodini duniani kote, wakati urutubishaji wa unga wa ngano kwa chuma na asidi ya folic umesaidia kupunguza viwango vya upungufu wa damu na kasoro za neural tube. WHO inashirikiana na washirika wa Umoja wa Mataifa kusambaza mwongozo wa kimataifa kuhusu tathmini ya hali ya virutubishi vidogo na uingiliaji kati wa virutubishi vidogo. Mwongozo huu huruhusu WHO na mashirika mengine kujibu vyema zaidi idadi ya watu walioathiriwa na dharura wakati upungufu wa virutubishi vidogo ni kawaida kutokana na uhaba wa chakula sugu na mkubwa.","Àìtó fitami A tún lè wáyé nínú àwọn obìnrin lásìkò oṣù mẹ́ta ìgbẹ̀yìn oyún ní àwọn agbègbè tí wọ́n léwu. Ìfọ́mọlọ́yàn ni ọ̀nà tí ó dára jùlọ láti dáàbò bo àwọn ìkókó láti ọwọ́ àìtó fitami A bẹ́ẹ̀ sì ni, ní àwọn agbègbè tí àìtó fitami A ti jẹ́ ìṣòro ìlera àwùjọ, òògùn aṣàfikún fitami A ni wọ́n dábàá fún àwọn ìkókó àti ọmọdé ní ọjọ́ orí oṣù 6-59. Èsì WHO: WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ láti dènà àìtó àwọn èròjà aṣaralóore pínnísín nípasẹ̀ àwọn onírúurú ètò àti títẹ̀lé ìlànà èròjà oúnjẹ aṣaralóore WHO 2016-2025. Àwọn ètò wọ̀nyí ni òògùn aṣàfikún áyọ́ọ̀nù àti oje fóléètì, òògùn aṣàfikún ọ̀pọ̀ fitami A, ìpolongo ìfọ́mọlọ́yàn, àwọn oúnjẹ eléròjà aṣaralóore pẹ̀lú èròjà aṣaralóore pínnísín, àti àwọn àkójọ oúnjẹ onílera oríṣiríṣi tí wọ́n ni àwọn oúnjẹ tí wọ́n kún fún ajira àti èròjà àtọọ́dá amáradàgbà. Funt àpẹẹrẹ, fífi ayodáìnì síyọ̀ ti ṣe ìrànlọ́wọ́ láti mú àdínkù bá ìwọ̀n àìtó ayodáìnì káàkiri àgbáyé, nígbà tí fífi áyọ́ọ̀nù àti oje fóléètì sí ìyẹ̀fun ọkà ti ṣe ìrànlọ́wọ́ láti mú àdínkù bá ìwọ̀n àìlẹ́jẹ̀tó àti àwọn àléébù òpó-ọpọlọmẹ́yìn. WHO dòwòpọ̀ pẹ̀lú àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ UN láti ṣe àpínká ìtọ́nisọ́nà àgbáyé lórí ìgbéléwọ̀n àwọn èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín àti àwọn ètò àwọn èròjà oúnjẹ aṣaralóore tí wọ́n múnádóko. Àwọn ìtọ́nisọ́nà wọ̀nyí fit ààyè gba WHO àti àwọn àjọ mìíràn láti ṣe ìtọ́jú dáadáa fún àwọn ènìyàn tí wọ́n ní pàjáwìrì nígbà tí àwọn àìtó èròjà oúnjẹ aṣaralóore pínnísín wọ́pọ̀ púp��̀ nítorí àìsí ààbò oúnjẹ líle tàbí ọlọ́jọ́ pípẹ́.","Ukushoda kweVitamin A kungenzeka futhi kwabesifazane phakathi netrimester yokugcina yokukhulelwa ezindaweni ezisengozini enkulu. Ukuncelisa ibele kuyindlela engcono kakhulu yokuvikela izingane ekuntulekeni kukavithamini A futhi, ezindaweni lapho ukushoda kwevithamini A kuyinkinga yezempilo yomphakathi, ukwengezwa kukavithamini A kunconywa ezinsaneni nasezinganeni ezinezinyanga ezingu-6-59 ubudala. Impendulo yeWHO: IWHO isebenza Namazwe Angamalungu kanye nozakwethu ukuvimbela ukushoda kwe-micronutrient nakuba kunezinhlelo eziningi nokulandela isu leWHO 2016-2025 lokudla okunempilo. Lezi zinhlelo zihlanganisa ukufakwa kwe-ayoni nefolic acid, ukufakwa kwethamo eliphezulu likavithamini A, ukugqugquzelwa kokuncelisa, ukuqinisa ukudla okunama-micronutrients, nokudla okunempilo, okuhlukahlukene okuqukethe ukudla okucebile ngamavithamini namaminerali ngokwemvelo. Isibonelo, i-iodization kasawoti iye yasiza ekunciphiseni izinga lokuntuleka kwe-iodine emhlabeni wonke, kuyilapho ukuqiniswa kukafulawa kakolweni nge-iron ne-folic acid kuye kwasiza ekunciphiseni izinga le-anemia kanye ne-neural tube defects. IWHO isebenzisana nozakwethu be-UN ukusabalalisa isiqondiso somhlaba wonke mayelana nokuhlolwa kwesimo se-micronutrient kanye nokungenelela okusebenzayo kwemicronutrient. Le mihlahlandlela ivumela iWHO namanye ama-ejensi ukuthi aphendule kangcono kubantu abathintwe izimo eziphuthumayo lapho ukushoda kwama-micronutrient kuvame kakhulu ngenxa yokungavikeleki kokudla okungapheli nokubi." +የመካከለኛው ምሥራቅ የመተንፈሻ አካላት ድምረ-ህመም ኮሮናቫይረስ( ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ) አጠቃላይ እይታ: የመካከለኛው ምሥራቅ የመተንፈሻ አካላት ድምረ-ህመም ኮሮናቫይረስ( ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ) በበሽታው ከተያዙ ግመሎች ወደ ሰዎች የሚተላለፍ ቫይረስ ነው። ይህ ዞኖቲክ ቫይረስ ሲሆን ይህም ማለት በእንስሳት እና በሰዎች መካከል የሚተላለፍ ሲሆን በበሽታው ከተያዙ እንስሳት ጋር በቀጥታ ወይም በተዘዋዋሪ ግንኙነት አማካይነት ሊተላለፍ ይችላል። ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ በመካከለኛው ምሥራቅ፣ በአፍሪካ እና በደቡብ እስያ በበርካታ አገሮች ውስጥ በሚገኙ ድሮሜድሪዎች (አንድ-ግመሎች) ውስጥ ተለይቷል።. በጠቅላላው 27 አገሮች ከ 2012 ጀምሮ ጒዳዮችን ሪፖርት አድርገዋል፣ ይህም በበሽታው እና በተዛማጅ ችግሮች ምክንያት 858 የታወቀ ሞት አስከትሏል። የቫይረሱ አመጣጥ ሙሉ በሙሉ አልተረዳም ነገር ግን በተለያዩ የቫይረሱ ጂኖሞች ትንታኔ መሠረት በሌሊት ወፍ ውስጥ የተፈጠረ እና በኋላ በረጅም ጊዜ ውስጥ ወደ ግመሎች የተላለፈ ሊሆን ይችላል ተብሎ ይታመናል። ከሰው ወደ ሰው መተላለፍ ይቻላል፣ ነገር ግን በአንድ ቤተሰብ ውስጥ በሚኖሩ የቤተሰብ አባላት መካከል እንደዚህ አይነት መተላለፍ የተገኙት ጥቂት ብቻ ናቸው። ይሁን እንጂ በጤና እንክብካቤ ተቋማት ውስጥ ከሰው ወደ ሰው መተላለፍ ይበልጥ የተለመደ ይመስላል። ምልክቶች: የ ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ ኢንፌክሽኖች ምንም ምልክት ከማሳየት( ምልክት አልባ) ወይም ቀላል የመተንፈሻ አካላት ምልክቶች እስከ ከባድ አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት በሽታ እና ሞት ድረስ ሊደርስ ይችላል። የ ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ በሽታ ዓይነተኛ መገለጫ ትኵሳት፣ ሳል እና የትንፋሽ እጥረት ነው።,"Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) Overview: Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) is a virus transferred to humans from infected dromedary camels. It is a zoonotic virus, meaning it is transmitted between animals and people, and it is contractable through direct or indirect contact with infected animals. MERS-CoV has been identified in dromedaries in several countries in the Middle East, Africa and South Asia. In total, 27 countries have reported cases since 2012, leading to 858 known deaths due to the infection and related complications. The origins of the virus are not fully understood but according to the analysis of different virus genomes it is believed that it may have originated in bats and later transmitted to camels at some point in the distant past. Human-to-human transmission is possible, but only a few such transmissions have been found among family members living in the same household. In health care settings, however, human-to-human transmission appears to be more frequent. Symptoms: MERS-CoV infections range from showing no symptoms (asymptomatic) or mild respiratory symptoms to severe acute respiratory disease and death. A typical presentation of MERS-CoV disease is fever, cough and shortness of breath.","Cutar toshewar numfashi ta kwaronabairos ta Gabas ta Tsakiya (MERS-CoV) Bayani: Cutar toshewar numfashi ta kwaronabairos ta Gabas ta Tsakiya (MERS-CoV) ƙwayar cutar bairos ce da ta komawa zuwa ɗan'adam daga raƙumin da yake ɗauke da cutar. Ita cutar bairos da dabbobi ke yaɗa ta, ma'ana tana yaɗuwa ne tsakanin dabbobi da kuma mutane, kuma ita cuta wanda ake samu ta hanyar mu'amulla kai tsaye da ko ba kai-tsaye da dabbobin da suka kamu da curar. Cutar sarƙewar numfashi ta kwaronabairos ta Gabas ta Tsakiya (MERS-CoV) an gane ta a jikin raƙuma a ƙasashe daban-daban a Gabas ta Tsakiya, Afirka da da kuma Kudancin Asiya. Gaba ɗaya, ƙasashe aka samu rahoton cutar tun 2012, da ya haifar da mutuwar mutane 858 da aka sani sakamakon kamuwa da kuma abubuwa masu rikitarwa da ke da alaƙa. Asalin ƙwayar cutar bairos ɗin ba a fahimce sosai ba amma game binciken daban-daban na cuttukan bairos an imanin cewa za ta iya kasancewa asalin a jikin jemage take daga baya ta yaɗuwa zuwa raƙuma a wani lokaci can baya. Yaɗuwar cutar daga ɗan'adam zuwa ɗan'adam abu ne mai yiwuwa, amma kaɗan kawai aka yaɗuwar tsakanin iyalai da suke zaune gida guda. A tsarin kula da lafiya, duk da cewa, yaɗuear cutar daga mutum zuwa mutum na bayyana a-kai-a-kai. Alamomin cuta: Cututtuka masu sarƙe numfashi kwaronabairos na Gabas ta tsakiya (MERS-CoV) cutar daga farko ba ya nuna alama (babu alamar cuta) ko alamun yin numfashi kaɗan zuwa cutar yin numfashi mai tsanani da kuma mutuwa. Abin da za iya nunawa na Cutar sarƙewar numfashi ta kwaronabairos ta Gabas ta Tsakiya (MERS-CoV) shi ne zazzaɓi, tari ragowar numfashi.","Ugonjwa wa Kupumua Mashariki ya Kati (MERS-CoV) Muhtasari: Ugonjwa wa kupumua wa Mashariki ya Kati coronavirus (MERS-CoV) ni virusi vinavyohamishwa kwa wanadamu kutoka kwa ngamia walioambukizwa. Ni virusi vya zoonotic, kumaanisha kwamba hupitishwa kati ya wanyama na watu, na huambukizwa kupitia mawasiliano ya moja kwa moja au isiyo ya moja kwa moja na wanyama walioambukizwa. MERS-CoV imetambuliwa katika viwanja vya ndege katika nchi kadhaa za Mashariki ya Kati, Afrika na Asia Kusini. Kwa jumla, nchi 27 zimeripoti kesi tangu 2012, na kusababisha vifo 858 vinavyojulikana kutokana na maambukizo na shida zinazohusiana. Asili ya virusi haijaeleweka kikamilifu lakini kulingana na uchambuzi wa genomes tofauti za virusi inaaminika kuwa huenda vilitoka kwa popo na baadaye kuambukizwa kwa ngamia wakati fulani huko nyuma. Maambukizi kutoka kwa mwanadamu hadi kwa mwanadamu yanawezekana, lakini ni maambukizi machache tu ambayo yamepatikana kati ya wanafamilia wanaoishi katika kaya moja. Katika mazingira ya huduma za afya, hata hivyo, maambukizi kutoka kwa binadamu hadi kwa binadamu yanaonekana kuwa ya mara kwa mara. Dalili: Maambukizi ya MERS-CoV ni kati ya kutoonyesha dalili yoyote (yasiokuwa na dalili) au dalili za kupumua kidogo hadi ugonjwa mkali wa kupumua kwa papo hapo na kifo. Uwasilishaji wa kawaida wa ugonjwa wa MERS-CoV ni homa, kikohozi na upungufu wa kupumua.","Àrùn Coronavirus ajẹmópòónà ìmí ti Àárín Gbùngbùn Ìlà-oòrùn (MERS-CoV) Ìsọnísókí: Àrùn Coronavirus ajẹmópòónà ìmí ti Àárín Gbùngbùn Ìlà-oòrùn (MERS-CoV) ni fáírọ́ọ̀sì ti ènìyàn máa ń kó láti ara àwọn ràkúnmí oníkékan tí wọ́n ní àrùn yìí. Ó jẹ́ fáírọ́ọ̀sì aṣerankoṣènìyàn, èyí tí ó túmọ̀ sí pé ó máa ń ràn láàrin àwọn ẹranko àti ènìyàn, ó sì lè di kíkó nípa ìfọwọ́kàn tààrà tàbí àlùmọ̀kọ́rọ́yí pẹ̀lú àwọn ẹranko tí wọ́n ní àrùn náà. MERS-CoV ti di ìdámọ̀ nínú àwọn ràkúnmí oníkékan ní onírúurú àwọn orílẹ̀ èdè ní Àárín Gbùngbùn Ìlà-oòrùn, Afíríkà àti Gúúsù Ésíà. Lápapọ̀, orílẹ̀ èdè 27 ti jábọ̀ àwọn ọ̀ràn láti 2012, èyí tí ó yọrí sí àwọn ikú 858 mímọ̀ nítorí àrùn yìí àti àwọn ìṣòro tí wọ́n jẹ mọ́ ọn. Àwọn orírun fáírọ́ọ̀sì yìí ni wọ́n kò mọ̀ tán ṣùgbọ́n gẹ́gẹ́ bí àtúpalẹ̀ onírúurú àwọn àbùdá DNA fáírọ́ọ̀sì náà ìgbàgbọ́ wà pé ó lè wá láti ara àwọn àdán tí ó sì ran àwọn ràkúnmí nígbà kan ní ìgbà díẹ̀ sẹ́yìn. Ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn ṣe é ṣe, ṣùgbọ́n díẹ̀ nínú àwọn ìkóràn náà ni wọ́n ti rí nínú àwọn mọ̀lẹ́bí tí wọ́n ń gbé ilé kan náà. Àmọ́ sá, ní àwọn ibùdó ìtọ́jú, ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn dàbí ẹni pé ó wọ́pọ̀. Àmì àrùn: Àrùn MERS-CoV wa látorí àìfi àwọn àmì àìsàn hàn (aláìlámì-àìsàn) tàbí alábọ́dé àmì àìsàn ajẹmópòónà ìmí dórí àrùn ajẹmópòónà ìmí líle àti ikú. Àgbékalẹ̀ àrùn MERS-CoV ni ibà, ikọ́ àti àìlèmí dáadáa.","I-Middle East Respiratory Syndrome coronavirus (MERS-CoV) Uhlolojikelele: I-Middle East Respiratory Syndrome coronavirus (MERS-CoV) igciwane elidluliselwa kubantu livela kumakamela aphethwe yi-dromedary. Igciwane le-zoonotic, okusho ukuthi lidluliselwa phakathi kwezilwane nabantu, futhi lingenwa ngokuthintana ngokuqondile noma ngokungaqondile nezilwane ezithelelekile. I-MERS-CoV ikhonjwe kuma-dromedaries emazweni amaningana eMpumalanga Ephakathi, e-Afrika naseNingizimu Asia. Sekukonke, amazwe angama-27 abike amacala kusukela ngo-2012, okuholele ekufeni kwabantu abangama-858 ngenxa yaleli gciwane kanye nezinkinga ezihlobene nalo. Imvelaphi yaleli gciwane ayiqondwa ngokugcwele kodwa ngokusho kokuhlaziywa kwezinhlobo ezahlukene zegciwane kukholakala ukuthi kungenzeka ukuthi lavela kumalulwane futhi kamuva ladluliselwa emakameleni esikhathini esikude esidlule. Ukudluliselwa komuntu kumuntu kuyenzeka, kodwa ambalwa kuphela amagciwane anjalo atholakele phakathi kwamalungu omndeni ahlala endlini eyodwa. Ezilungiselelweni zokunakekelwa kwezempilo, nokho, ukusulelana komuntu kuya kumuntu kubonakala kuvame kakhulu. Izimpawu: Izifo zeMERS-CoV zisukela ekuboniseni kungabikho zimpawu (asymptomatic) noma izimpawu zokuphefumula ezithambile kuye ezifweni ezinzima kakhulu zokuphefumula nokufa. Isethulo esijwayelekile sesifo seMERS-CoV umkhuhlane, ukukhwehlela kanye nokuphelelwa umoya." +የሳንባ ምች የተለመደ ግኝት ነው፣ ግን ሁልጊዜ አይገኝም። ተቅማጥን ጨምሮ የጨጓራ ነቀርሳ ምልክቶችም ሪፖርት ተደርገዋል። ከባድ በሽታ የአተነፋፈስ ማቆም ሊያስከትል ይችላል ይህም መካኒካል የአየር መተንፈሻ እና በከፍተኛ እንክብካቤ ክፍል ውስጥ ድጋፍ ይጠይቃል። ቫይረሱ በዕድሜ በገፉ ሰዎች፣ በሽታ የመከላከል አቅማቸው በተዳከመ ሰዎች እና እንደ ኵላሊት በሽታ፣ ካንሰር፣ ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ እና የስኳር በሽታ ባሉ ሥር የሰደዱ በሽታዎች ላይ የበለጠ ከባድ በሽታ የሚያስከትል ይመስላል። ከ ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ ጋር በተያያዙ ታካሚዎች ውስጥ በግምት 35% የሚሆኑት ሞተዋል፣ ግን ይህ አሁን ባለው የክትትል ሥርዓቶች ቀላል የ ኤምኢአርኤስ ጒዳዮች ሊታለፉ ስለሚችሉ ይህ ከእውነተኛው የሞት መጠን በላይ ግምት ሊሆን ይችላል. የሟቾች መጠን በአሁኑ ጊዜ በላቦራቶሪ ከተረጋገጡ ጒዳዮች መካከል ብቻ ተቈጥረዋል። ስለኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ የበለጠ መረዳት እስኪኖር ድረስ የስኳር በሽታ፣ የኩላሊት እክል፣ ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ እና የበሽታ መከላከያ ችግር ያለባቸው ሰዎች በ ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ ኢንፌክሽን ምክንያት ለከባድ በሽታ ከፍተኛ ተጋላጭነት እንዳላቸው ይቈጠራሉ።. እነዚህ ሰዎች ከግመሎች ጋር ንክኪ እንዳይኖራቸው፣ ጥሬ የግመል ወተት ወይም የግመል ሽንት እንዳይጠጡ ወይም በደንብ ያልበሰለ ሥጋ እንዳይበሉ መደረግ አለባቸው። ህክምና: ምንም እንኳን በርካታ የ ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ ልዩ ክትባቶች እና ህክምናዎች በመገንባት ላይ ቢሆኑም፥ምንም ዓይነት ክትባት ወይም ልዩ ህክምና በአሁኑ ጊዜ አልተገኘም። ህክምናው ድጋፍ ሰጭ እና በታካሚው ክሊኒካዊ ሁኔታ ላይ የተመሰረተ ነው።,"Pneumonia is a common finding, but not always present. Gastrointestinal symptoms, including diarrhoea, have also been reported. Severe illness can cause respiratory failure that requires mechanical ventilation and support in an intensive care unit. The virus appears to cause more severe disease in older people, people with weakened immune systems and those with chronic diseases such as renal disease, cancer, chronic lung disease, and diabetes. Approximately 35% of patients with MERS-CoV have died, but this may be an overestimate of the true mortality rate, as mild cases of MERS may be missed by existing surveillance systems. The case fatality rates are currently counted only amongst the laboratory-confirmed cases. Until more is understood about MERS-CoV, people with diabetes, renal failure, chronic lung disease and immunocompromised persons are considered at high risk of severe disease from MERS-CoV infection. These people should avoid contact with camels, drinking raw camel milk or camel urine, or eating meat that has not been properly cooked. Treatment: No vaccine or specific treatment is currently available, although several MERS-CoV specific vaccines and treatments are in development. Treatment is supportive and based on the patient’s clinical condition.","Nimoniya ana yawan samunta, amma ba koyaushe ba. Alamun cutar da shafi ciki da hanji, ya haɗa da gudawa, su ne aka bayyana. Matsananciyar ciwo na iya haddasa tangarɗar numfashi dake buƙatar injin iskar numfashi da taimako a ɓangaren kulawa na musamman. Cutar bairos tana bayyana ta haddasa cuttuka daban-daban ga tsofaffin mutane, mutane da raunin tsarin riga-kafi da waɗanda suke da cututtuka masu wahalar magani kamar irinsu cutar ƙoda, daji, cutar hunhu da kuma ciwon sukari. kimanin kaso 35% na marasa lafiya da suke da cutar sarƙe numfashi ta kwarona bairos ta Gabas ta Tsakiya (MERS-CoV) sun mutu, amma wannan na iya zama ƙiyasin na gaskiyar adadin mace-macen, kamar yadda samun bayanin sassaucin cutar (MERS) ka iya bacewa ta hannun masu lura abin da ke faruwa. Adadin mace-macen na yanzu an ƙirga ne kawai daga cikin ɗakunan gwajin da aka tabbatar da cutar. Ƙari don sake fahimata game da cutar mai sarƙe numfashi ta kwaronabairos ta Gabas ta Ta Tsakiya (MERS-CoV), mutane dake da ciwon sukari, matsalar cutar ƙoda, ciwon hunhu mai tsanani da kuma mutanen da jikinsu ba shi da kariya daga cuta su ne ake ganin suka fi haɗarin kamuwa da tsanani cuta daga cutar MERS-VoV. Waɗannan mutane za su bar mu'amulla da raƙuama, shan madara raƙumi ɗanya, ko fitsarin raƙumi, ko cin naman da ba a dafa ya dafu ba. magani: Babu gari-kafi ko taƙaimaiman magani a yanzu da ake da ita, duk da cewa riga-kafi da hanyar magance (MERS-CoV) na ci gaba. Magani na taimakawa dangane da yayin mara lafiya.","Nimonia ni ugunduzi wa kawaida, lakini sio kila wakati. Dalili za utumbo, pamoja na kuhara, pia zimeripotiwa. Ugonjwa mkali unaweza kusababisha kushindwa kupumua ambayo inahitaji uingizaji hewa wa mitambo na usaidizi katika kitengo cha wagonjwa mahututi. Virusi hivyo vinaonekana kusababisha ugonjwa mbaya zaidi kwa wazee, watu walio na kinga dhaifu na wale walio na magonjwa sugu kama vile ugonjwa wa figo, saratani, ugonjwa sugu wa mapafu na kisukari. Takriban 35% ya wagonjwa walio na MERS-CoV wamekufa, lakini hii inaweza kuwa makadirio ya kupita kiasi ya kiwango cha kweli cha vifo, kwani kesi ndogo za MERS zinaweza kukosekana na mifumo iliyopo ya uchunguzi. Viwango vya vifo vya kesi kwa sasa vinahesabiwa tu kati ya kesi zilizothibitishwa na maabara. Hadi maelezo zaidi kuhusu MERS-CoV yanaeleweka, watu walio na ugonjwa wa kisukari, kushindwa kwa figo, ugonjwa sugu wa mapafu na watu walio na kinga dhaifu wanazingatiwa katika hatari kubwa ya ugonjwa mbaya kutokana na maambukizi ya MERS-CoV. Watu hawa wanapaswa kuepuka kugusana na ngamia, kunywa maziwa mabichi ya ngamia au mkojo wa ngamia, au kula nyama ambayo haijaiva vizuri. Matibabu: Hakuna chanjo au matibabu mahususi yanayopatikana kwa sasa, ingawa chanjo na matibabu kadhaa mahususi ya MERS-CoV yanaendelea. Matibabu ni ya kuunga mkono na inategemea hali ya kliniki ya mgonjwa.","Òtútù àyà náà wọ́pọ̀ nínú ìwádìí, ṣùgbọ́n kì í sáábà ṣẹlẹ̀. Àwọn àmì àrùn ajẹmópòónà oúnjẹ, tí ó fi mọ́ ìgbẹ́ gbuuru, pẹ̀lú ti di ìdámọ̀. Àìsàn líle lè fa ìdènà òpónà ìmí èyí tí ó pè fún afẹ́fẹ́ àtọọ́dá àti àtìlẹ́yìn ní ibùdó ìtọ́jú àwọn àìsàn tí wọ́n léwu. Àwọn fáírọ́ọ̀sì náà dàbí ẹni pé wọ́n máa ń fa àìsàn tí ó léwu lára àwọn àgbàlagbà, àwọn ènìyàn tí àwọn ètò àjẹsára ara wọn lẹ àti àwọn tí wọ́n ní àwọn àìsàn líle bí àìsàn kíndìnrín, jẹjẹrẹ, àìsàn ẹ̀dọ̀ fóóró, àti àtọ̀gbẹ. Àpapọ̀ 35% àwọn aláàárẹ̀ pẹ̀lú MERS-CoV ti kú, ṣùgbọ́n ó ṣe é ṣe kí àpọ́npo wà nínú òtítọ́ ìwọ̀n àwọn tí wọ́n kú wọ̀nyí, nítorí àwọn ètò àmójútó lè tí fojú fò àwọn alábọ́dé ọ̀ràn MERS-CoV. Àwọn ìwọ̀n ọ̀ràn ikú ní wọ́n ń kà lára àwọn ọ̀ràn tí wọ́n ṣàyẹ̀wò ní láàbù. Títí ti òye yóò fi wà sí i nípa MERS-CoV, àwọn ènìyàn tí wọ́n ní àtọ̀gbẹ, àìsàn kíndìnrín, àìsàn ẹ̀dọ̀ fóóró líle àti àwọn ènìyàn tí wọ́n ní akùdé àjẹsára ni wọ́n lè wà nínú ewu àìsàn líle láti ara àrùn MERS-CoV. Àwọn ènìyàn wọ̀nyí gbọ́dọ̀ yàgò fún ìfọwọ́kàn àwọn ràkúnmí, mímú omi ọyàn tàbí ìtọ̀ ràkúnmí tààrà, tàbí jíjẹ ẹran tí wọ́n kò ṣe dáadáa. Ìtọ́jú: Kò sí abẹ́rẹ́ àjẹsára tàbí ìtọ́jú pàtàkì kankan tí ó wà báyìí, àmọ́ sá onírúurú àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára pàtàkì àti ìtọ́jú ni wọ́n ń ṣe lọ́wọ́. Àtìlẹ́yìn ni ìtọ́jú ó sì dá lórí àwọn àmì àrùn aláàárẹ̀.","Inyumoniya iwumphumela ovamile, kodwa awuhlali ukhona. Izimpawu zamathumbu, okuhlanganisa nesifo sohudo, nazo zibikiwe. Ukugula kakhulu kungabangela ukwehluleka ukuphefumula okudinga ukushaywa umoya nokusekelwa egunjini labagula kakhulu. Leli gciwane libonakala libangela izifo ezinzima kakhulu kubantu asebekhulile, abantu abanamasosha omzimba abuthakathaka nalabo abanezifo ezingelapheki njengesifo sezinso, umdlavuza, isifo samaphaphu esingamahlalakhona nesifo sikashukela. Cishe u-35% weziguli ezineMERS-CoV ziye zashona, kodwa lokhu kungase kube ukucabangela ngokweqile kwezinga lokufa langempela, njengoba izimo ezithambile zeMERS zingase ziphuthelwe izinhlelo zokugada ezikhona. Amazinga okufa kwamacala okwamanje abalwa kuphela phakathi kwamacala aqinisekiswe ilabhorethri. Kuze kube yilapho kuqondwa okwengeziwe ngeMERS-CoV, abantu abanesifo sikashukela, ukwehluleka kwezinso, isifo samaphaphu esingamahlalakhona kanye nabantu abakhubazekile babhekwa njengengozi enkulu yezifo ezinzima ezivela ekuthelelekeni kweMERS-CoV. Laba bantu kufanele bagweme ukuthintana namakamela, baphuze ubisi bekamela oluluhlaza noma umchamo bekamela, noma badle inyama engakaphekwa kahle. Ukwelashwa: Awukho umuthi wokugoma noma ukwelashwa okuqondile okutholakalayo njengamanje, nakuba imigomo embalwa yeMERS-CoV ethile kanye nokwelashwa kusathuthukiswa. Ukwelashwa kuyasekela futhi kusekelwe esimweni somtholampilo wesiguli." +እንደ አጠቃላይ ጥንቃቄ፣ ድሮሜድሪ ግመሎች እና ሌሎች እንስሳት የሚገኙባቸውን እርሻዎች፣ ገበያዎች፣ ጎተራዎች ወይም ሌሎች ቦታዎችን የሚጎበኝ ማንኛውም ሰው እንስሳትን ከመነካቱ በፊት እና በኋላ መደበኛ የእጅ መታጠብን እና ከታመሙ እንስሳት ጋር ንክኪን ማስወገድን ጨምሮ አጠቃላይ የንፅህና እርምጃዎችን መከተል አለበት። ወተት እና ሥጋን ጨምሮ ጥሬ ወይም በደንብ ያልበሰለ የእንስሳት ምርቶችን መመገብ በሰዎች ላይ በሽታን ሊያስከትል የሚችል ከፍተኛ የኢንፌክሽን አደጋን ያስከትላል። በተገቢው መንገድ በማብሰያ ወይም በፓስተራይዜሽን የተሠሩ የእንስሳት ምርቶች ለምግብነት ደህንነታቸው የተጠበቀ ናቸው ነገር ግን ካልበሰሉ ምግቦች በአቋራጭ ብክለትን ለማስወገድ በጥንቃቄ መያዝ አለባቸው። የግመል ሥጋ እና የግመል ወተት ፓስቴራይዜሽን፣ ምግብ ማብሰል ወይም ሌሎች የሙቀት ህክምናዎች ከተደረገላቸው በኋላ ሊመገቡ የሚችሉ ገንቢ ንጥረ ነገሮች ናቸው። የቫይረሱ ስርጭት በበርካታ አገሮች ውስጥ በጤና እንክብካቤ ተቋማት ውስጥ ተከስቷል፣ ይህም ከታካሚዎች ወደ ጤና እንክብካቤ አቅራቢዎች ስርጭት እና ኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ ምርመራ ከመደረጉ በፊት በታካሚዎች መካከል ስርጭትን ያካትታል። ምልክቶች እና ሌሎች ክሊኒካዊ ባህሪዎች ልዩነት የሌላቸው ሊሆኑ ስለሚችሉኤምኢአርኤስ-ሲኦቪ ያለባቸውን ታካሚዎች ቀደም ብሎ ወይም ያለ ምርመራ መለየት ሁልጊዜ አይቻልም።,"As a general precaution, anyone visiting farms, markets, barns, or other places where dromedary camels and other animals are present should practice general hygiene measures, including regular hand washing before and after touching animals and avoiding contact with sick animals. The consumption of raw or undercooked animal products, including milk and meat, carries a high risk of infection that can cause disease in humans. Animal products that are processed appropriately through cooking or pasteurization are safe for consumption but should also be handled with care to avoid cross contamination with uncooked foods. Camel meat and camel milk are nutritious products that can continue to be consumed after pasteurization, cooking or other heat treatments. Transmission of the virus has occurred in health care facilities in several countries, including transmission from patients to health care providers and transmission between patients before MERS-CoV was diagnosed. It is not always possible to identify patients with MERS‐CoV early or without testing because symptoms and other clinical features may be non‐specific.","A matsayin gargaɗi na jan kunne, kowaye yake ziyartar gona, kasuwanni, mashaya, ko sauran wuraren da raƙuma suke da sauran dabbobi suke ya ɗauki matakin tsaftace jiki da muhalli, da suka haɗa da wanke hannu akai-akai kafin da kuma bayan taba dabbobin kuma a guje mu'amulla da dabbobi marasa lafiya. Amfani da ɗanyan abu ko wani abu ɗanye-ɗanye da ake samu na dabbba da ya haɗa da nono ko nama, na ɗauke da kwayar cuta da ka iya haifar da cututtuka ga mutane. abubuwan da samu daga dabba a sarrafa yadda ya dace ta hanyar dafawa ko ɗuɗumawa ya fi kyau wajen amfani amma ya kasance yi an sarrafa da lura don gudun faɗawar wani abu gurɓatacce tare da abincin da ba a dafa. naman raƙumi da nonon raƙumi abinci ne da jiki yake buƙata da za a iya ci gaba da amfani da shi bayan an ɗumamawa, dafawa ko sauran hanyoyin amfani da zafi don dafa abu. Yaɗuwar cutar bairos ya auku a cibiyoyin kula da lafiya a ƙasashe daban-daban, da ya haɗa da yaɗa cutar daga mara lafiya zuwa jami'in lafiya da kuma yaɗuwa tsakanin marasa kafin gwajin cutar sarƙewar numfashi ta (MERS-CoV). Ba ya yiwuwa koyaushe a gane mara lafiya da ke ɗauke da MERS-CoV da wuri ko ba tare da gwaji ba saboda alamomin da kuma sauran kamanmin rashin lafiya da ba za iya tantancewa.","Kama tahadhari ya jumla, mtu yeyote anayetembelea mashamba, sokoni, ghalani, au sehemu nyinginezo ambako ngamia na wanyama wengine wanapatikana anapaswa kufanya usafi wa jumla, kutia ndani kunawa mikono mara kwa mara kabla na baada ya kugusa wanyama na kuepuka kuwasiliana na wanyama wagonjwa. Ulaji wa bidhaa za wanyama mbichi au ambazo hazijaiva, ikiwa ni pamoja na maziwa na nyama, hubeba hatari kubwa ya maambukizi ambayo yanaweza kusababisha magonjwa kwa wanadamu. Bidhaa za wanyama ambazo huchakatwa ipasavyo kwa njia ya kupikwa au ufugaji wa wanyama ni salama kwa matumizi lakini pia zinapaswa kushughulikiwa kwa uangalifu ili kuepuka kuchafuliwa na vyakula ambavyo havijapikwa. Nyama ya ngamia na maziwa ya ngamia ni bidhaa zenye lishe ambazo zinaweza kuendelea kuliwa baada ya pasteurization, kupikia au matibabu mengine ya joto. Uambukizaji wa virusi hivyo umetokea katika vituo vya huduma za afya katika nchi kadhaa, ikiwa ni pamoja na maambukizi kutoka kwa wagonjwa hadi kwa watoa huduma za afya na maambukizi kati ya wagonjwa kabla ya MERS-CoV kugunduliwa. Si mara zote inawezekana kutambua wagonjwa walio na MERS-CoV mapema au bila kupimwa kwa sababu dalili na vipengele vingine vya kliniki vinaweza kuwa si mahususi.","Gẹ́gẹ́ bí ìsọ́ra gbogbogbò, ẹnikẹ́ni tí ó bá ń ṣàbẹ̀wò sí olo, ọjà, àká, tàbí àwọn ibòmíràn níbi tí àwọn ràkúnmí oníkékan àti àwọn ẹranko mìíràn wà gbọ́dọ̀ ṣe àmúlò àwọn òté ìmọ́tótó gbogbogbò, tí ó fi mọ́ ọwọ́ fífọ̀ nígbà gbogbo síwájú àti lẹ́yìn tí wọ́n bá fọwọ́ kan àwọn ẹranko àti yíyàgò fún fífi ọwọ́ kan àwọn ẹranko tí wọ́n ń ṣàìsàn. Jíjẹ àwọn ẹran tútù tàbí ara ẹran tí kò jinná, tí ó fi mọ́ wàrà tàbí ẹran, wọ́n ní ewu àrùn púpọ̀ tí ó lè fa àìsàn fún àwọn ènìyàn. Àwọn èròjà tí wọ́n ń ṣe dáadáa nípasẹ̀ sísè tàbí ìpèsè mílíìkì ní ààbò fún mímu ṣùgbọ́n wọ́n gbọ́dọ̀ sọ́ra ṣe é láti yàgò fún ìsọdàìmọ́ pẹ̀lú àwọn oúnjẹ tí wọ́n kò sè. Ẹran ràkúnmí àti wàrà ràkúnmí jẹ́ èròjà aṣaralóore tí èèyàn lè tẹ̀síwájú láti jẹ/mu lẹ́yìn ìpèsè mílíìkì, sísè tàbí àwọn ìtọ́jú iná mìíràn. Ìtànká fáírọ́ọ̀sì yìí ti ṣẹlẹ̀ ní àwọn àwọn ibùdó ìtọ́jú ní àwọn onírúurú orílẹ̀ èdè, tí ó fi mọ́ ìkóràn láti ara àwọn aláàárẹ̀ sí àwọn olùtọ́jú ìlera àti ìkóràn láàrin àwọn aláàárẹ̀ síwájú kí wọ́n tó ṣàyẹ̀wò MERS-CoV. Kò ṣe é ṣe lọ́pọ̀ ìgbà láti tètè ṣe ìdámọ̀ àwọn aláàárẹ̀ pẹ̀lú MERS-CoV tàbí láìsí àyẹ̀wò nítorí pé àwọn àmì àrùn àti àwọn àmì ajẹmáìsàn lè má se pàtó.","Njengesixwayiso esivamile, noma ubani ovakashela amapulazi, izimakethe, izinqolobane, noma ezinye izindawo lapho amakamela ezilwane ezifuywayo etholakala khona kufanele enze izindlela zokuhlanzeka ezivamile, ezihlanganisa ukugeza izandla njalo ngaphambi nangemva kokuthinta izilwane nokugwema ukuthintana nezilwane ezigulayo. Ukusetshenziswa kwemikhiqizo yezilwane eluhlaza noma engaphekiwe kahle, okuhlanganisa ubisi nenyama, kunengozi enkulu yokutheleleka okungadala izifo kubantu. Imikhiqizo yezilwane ecutshungulwa ngendlela efanele ngokuphekwa noma ngokufakwa kwe-pasteurization iphephile ukuthi ingadliwa kodwa kufanele futhi iphathwe ngokucophelela ukugwema ukungcoliswa ukudla okungaphekiwe. Inyama yekamela kanye nobisi bekamela yimikhiqizo enomsoco engaqhubeka idliwe ngemva kwe-pasteurization, ukupheka noma ezinye izindlela zokwelapha ukushisa. Ukudluliswa kwaleli gciwane kwenzeke ezikhungweni zokunakekelwa kwempilo emazweni amaningana, okuhlanganisa ukudluliselwa kusuka ezigulini kuya kubahlinzeki bezempilo kanye nokudluliselwa phakathi kweziguli ngaphambi kokuba kutholwe iMERS-CoV. Akwenzeki ngaso sonke isikhathi ukuhlonza iziguli ezineMERS-CoV kusenesikhathi noma ngaphandle kokuhlolwa ngoba izimpawu nezinye izici zomtholampilo zingase zingaqondile." +ኤምፖክስ( የዝንጀሮ ቸነፈር) አጠቃላይ እይታ: የዝንጀሮ ቸነፈር ቫይረስ ኤምፖክስ( የዝንጀሮ ቸነፈር) የሚያስከትል ኦርቶፖክስ ቫይረስ ነው፣ የበሽታው ምልክቶች ምንም እንኳን በጣም ከባድ ባይሆኑም ከጉንፋን ጋር ተመሳሳይ ናቸው። በ1980 የፈንጣጠጣ በሽታ ሙሉ በሙሉ ከተወገደ በኋላ በማዕከላዊና በምዕራብ አፍሪካ አገሮች የኤምፖክስ በሽታ መከሰቱን ቀጥሏል። ከግንቦት 2022 ጀምሮ ከአፍሪካ ክልል ውጭ ቀደም ሲል የተመዘገበ የኤምፖክስ ስርጭት ከሌለባቸው ሀገሮችም ጒዳዮች ሪፖርት ተደርገዋል። ሁለት የተለዩ የ ዝንጀሮ ቸነፈር ቫይረሶች ተለይተዋል። ክላድ I( ቀደም ሲል የኮንጐ ተፋሰስ( ማዕከላዊ አፍሪካ) ክላድ እና. ክላድ II( የቀድሞው የምዕራብ አፍሪካ ክላድ)። ኤምፖክስ የእንስሳት በሽታ ሲሆን ከእንስሳት ወደ ሰው የሚተላለፍ በሽታ ሆኖ ብዙውን ጊዜ ቫይረሱ የተሸከሙ እንስሳት ባሉባቸው በሐሩር ክልል የሚገኙ ጥቅጥቅ ያሉ ደኖች አቅራቢያ የሚገኝ በሽታ ነው። ሽኮኮችን ፣ ጋምቢያን ያሸበረቁ አይጦችን ፣ አይጠመጎጦችን ፣ የተለያዩ የጦጣ ዝርያዎችንና ሌሎች እንስሳትን ጨምሮ የዝንጀሮ-በሽታ ቫይረስ መኖሩን የሚያሳይ ማስረጃ ተገኝቷል ። በሽታው ከሰው ወደ ሰውም ሊተላለፍ ይችላል።,"Mpox (monkeypox) Overview: The monkeypox virus is an orthopoxvirus that causes mpox (monkeypox), a disease with symptoms similar to smallpox, although less severe. While smallpox was eradicated in 1980, mpox continues to occur in countries of central and west Africa. Since May 2022, cases have also been reported from countries without previously documented mpox transmission outside the African region. Two distinct clades of the monkeypox virus have been identified: Clade I (previously known as the Congo Basin (central African) clade and Clade II (the former west African clade). Mpox is a zoonosis, a disease that is transmitted from animals to humans, with cases often found close to tropical rainforests where there are animals that carry the virus. Evidence of monkeypox virus infection has been found in animals including squirrels, Gambian pouched rats, dormice, different species of monkeys and others. The disease can also spread from humans to humans.","Ƙwayar Cutar bairos (Mpox) Bayani: Ƙwaryar cutar birus ta ƙyandar biri ita dangin cutar birus da take haifar da ƙwayar cutar (mpox) (cutar (monkipos), cuta ce da ke alamomin masu kama da ƙurajen mai ruwa, sai dai ba ta da tsanani sosai. lokacin da aka kau da cutar mai ruwa a 1980, ƙyandar biri tana ci gaba da faruwa a ƙasashen tsakiya da kuma yammacin Afirka. Tun Mayun 2022, aka samu rahoton kamuwa da cutar daga ƙasashe ba tare da wani kundi bayani na baya ƙyandar birin ta yaɗuwa a wajen yankin Afirka ba. Abubuwa biyu masu rai wa to oganizim (Clades) mabambanta waɗanda suke haɗa kaka na cutar bairos (mpox) an gano su.: kilad I (clade I) ( a baya-baya an santa da Congon Basin(tsakiyar Afirka) da kilad Kilad II (tsohon kilad na yammacin Afirka. Ƙwayar cutar (mpox). cuta ta dabbobi, cuta ce da take yaɗuwa daga dabbobi zuwa mutane, tare da cewa matsalolin an fi samu kusa da wurin akwai dabbobin da ke ɗauke da bairos ɗin. Hujjar ƙwayar bairus ta monkipos (mpox) an same ta a jikin dabbobi da suka haɗa Bera sikwirel, beran Gambiya, beran domis, nau'o'in birai daban-daban da kuma sauransu. cutar za ta iya kuma watsu daga mutane zuwa wasu mutane.","Ndui (Ndui ya Nyani) Muhtasari: Virusi vya nyani ni virusi vya orthopox vinavyosababisha ndui ya nyani, ugonjwa wenye dalili zinazofanana na ndui, ingawa ni mbaya sana. Wakati ugonjwa wa ndui ulitokomezwa mwaka wa 1980, ndui inaendelea kutokea katika nchi za Afrika ya kati na magharibi. Tangu Mei 2022, kesi pia zimeripotiwa kutoka nchi zisizo na kumbukumbu za maambukizi ya ndui nje ya kanda ya Afrika. Vikundi viwili tofauti vya virusi vya ndui ya nyani vimetambuliwa: Clade I (hapo awali ilijulikana kama Bonde la Kongo (Afrika ya kati) clade na Clade II (kikundi cha zamani cha Afrika Magharibi). Ndui ni zoonosis, ugonjwa ambao hupitishwa kutoka kwa wanyama hadi kwa wanadamu, na kesi mara nyingi hupatikana karibu na misitu ya mvua ya kitropiki ambapo kuna wanyama wanaobeba virusi. Ushahidi wa maambukizi ya virusi vya ndui ya nyani umepatikana kwa wanyama ikiwa ni pamoja na squirrels, panya wa Gambia, dormice, aina tofauti za nyani na wengine. Ugonjwa huo pia unaweza kuenea kutoka kwa wanadamu hadi kwa wanadamu.","Àrùn olóde ẹdun Ìsọnísókí: Àrùn olóde ẹdun jẹ́ fáírọ́ọ̀sì-aṣerankoṣènìyàn tí wọ́n ń fa àrùn olóde ẹdun, àrùn tí ó ní àwọn àmì àrùn tí ó jọ olóde, ṣùgbọ́n kò lè tó o. Bí wọ́n tilẹ̀ rẹyìn olóde ní 1980, àrùn olóde ẹdun ń tẹ̀síwájú láti farahàn ní àwọn orílẹ̀ èdè àárín gbùngbùn àti ìwọ oòrùn Áfríkà. Láti Oṣù karùn-ún 2022, wọ́n ti ròyìn àwọn ọ̀ràn láti àwọn orílẹ̀ èdè tí kò ní ìtànká olóde ẹdun tẹ́lẹ̀ níta ẹkùn Áfríkà. Àwọn oríṣìí ẹ̀yà olóde ẹdun méjì ni wọ́n ti ṣe ìdámọ̀: Ẹ̀yà I (tí a mọ̀ sí ẹ̀yà Congo Basin (àárín gbùngbùn Afíríkà) àti Ẹ̀yà II (ẹ̀yà ìwọ oòrùn Áfríkà tẹ́lẹ̀). Olóde ẹdun jẹ́ àrùn aṣerankoṣènìyàn, àrùn kan tí ó máa ń ràn láti ara àwọn ẹranko mọ́ ènìyàn, pẹ̀lú àwọn ọ̀ràn àrùn tí wọ́n sáábà máa ń rí sún mọ́ agbègbè igbó òjò níbi tí àwọn ẹranko tí wọ́n ń gbé fáírọ́ọ̀sì yìí wà. Ẹ̀rí kòkòrò àrùn olóde ẹdun ni wọ́n ti rí lára àwọn ẹranko tí ó fi mọ́ ọ̀kẹ́rẹ́, òkété, eku olóorun, onírúurú àwọn ẹ̀yà ọ̀bọ àti àwọn mìíràn. Àrùn yìí tún lè tàn láti ara ènìyàn-sí-ènìyàn.","IMpox (isifo senkawu) Uhlolojikelele: Igciwane lemonkeypox yi-orthopoxvirus elidala impox, isifo esinezimpawu ezifana nengxibongo, nakuba zingenzima kangako. Ngenkathi ingxibongo yaqedwa ngo-1980, impox iyaqhubeka ukwenzeka emazweni asenkabeni nasentshonalanga ye-Afrika. Kusukela ngoMeyi 2022, amacala nawo abikiwe evela emazweni angenalo ukudluliselwa kwempox okubhalwe ngaphambilini ngaphandle kwesifunda sase-Afrika. Izigaba ezimbili ezihlukene zemonkeypox virus zihlonziwe: Clade I (eyayaziwa ngaphambilini ngokuthi iCongo Basin (central African) clade and UClade II (indawo yangaphambili yasentshonalanga ye-Afrika). IMpox i-zoonosis, isifo esithathelwana sisuka ezilwaneni siya kubantu, ngokuvamile sitholakala eduze namahlathi emvula lapho kunezilwane ezithwala leli gciwane. Ubufakazi bokutheleleka ngegciwane lemonkeypox butholakale ezilwaneni ezihlanganisa izingwejeje, amagundane afakwe esikhwameni saseGambia, idormice, izinhlobo ezahlukene zezinkawu nezinye. Lesi sifo singasakazeka futhi sisuka kubantu siye kubantu." +ከሰውነት ፈሳሾች፣ በቆዳ ላይ ወይም እንደ አፍ ወይም በጕሮሮ፣ በአተነፋፈስ ጠብታዎች እና በተበከሉ ዕቃዎች ውስጥ ባሉ ውስጣዊ የ ሙከስ ንጣፎች ላይ በመነካካት ሊተላለፍ ይችላል። የቫይረስ ዲ ኤን ኤ በፖሊሜራዝ ሰንሰለት ምላሽ( ፒሲአር) ምርመራ ለኤምፖክስ ተመራጭ የላቦራቶሪ ምርመራ ነው። ምርጡ የምርመራ ናሙና በቀጥታ ከቆዳ፣ ከፈሳሽ ወይም ከቅርፊት ወይም ከተቻለ ቁራጭ ስጋ ይወሰዳሉ። እንግዳ-አካል እና ፀረ-ሰውነት የመለየት ዘዴዎች ኦርቶፖክስ ቫይረሶችን ስለማይለዩ ጠቃሚ ላይሆኑ ይችላሉ። ምልክቶች: ኤምፖክስ( የዝንጀሮ ቸነፈር) ትኵሳት፣ ሰፋ ያለ የባህሪ መቀየር እና አብዛኛውን ጊዜ የሊምፍ ኖዶች እብጠት ያሳያል።. ኤምፖክስን ከሌሎች በሽታዎች መለየት አስፈላጊ ነው፣ ለምሳሌ የዶሮ በሽታ፣ ከኩፍኝ፣ የባክቴሪያ የቆዳ ኢንፌክሽኖች፣ ከጉበት፣ ቂጥኝ እና ከመድኃኒት ጋር የተዛመዱ አለርጂዎች። የኤምፖክስ የመራቢያ ጊዜ ከ 5 እስከ 21 ቀናት ሊሆን ይችላል። የበሽታው የንዳድ ደረጃ ብዙውን ጊዜ ከ 1 እስከ 3 ቀናት የሚቆይ ሲሆን ምልክቶቹ ትኵሳት፣ ከባድ ራስ ምታት፣ ሊምፋዴኖፓቲ( የሊምፍ ኖዶች እብጠት)፣ የጀርባ ሕመም፣ ማያልጂያ( የጡንቻ ሕመም) እና ከባድ አስቴኒያ( የኃይል እጥረት) ይገኙበታል። የንዳድ ደረጃ ከ 2 እስከ 4 ሳምንታት ከሚቆይ የቆዳ እከክ ደረጃ ይከተላል። ቁስሉ ከሜኩለስ (ጠፍጣፋ መሠረት ያለው ቁስል) ወደ ፓፑሊ (ጠንካራ ሕመም የሚያስከትል ቁስል) ከዛ ወደ ቬስክል (በንጹህ ፈሳሽ የተሞላ) ከዛ ወደ ቡስ (በቆርቆሮ የተሞላ) ይለወጣል፣ ከዚያ በኋላ መላጥ ወይም ቅርፊት ይከተላሉ።,"It can be transmitted through contact with bodily fluids, lesions on the skin or on internal mucosal surfaces, such as in the mouth or throat, respiratory droplets and contaminated objects. Detection of viral DNA by polymerase chain reaction (PCR) is the preferred laboratory test for mpox. The best diagnostic specimens are taken directly from the rash – skin, fluid or crusts, or biopsy where feasible. Antigen and antibody detection methods may not be useful as they do not distinguish between orthopoxviruses. Symptoms: Mpox (monkeypox) presents with fever, an extensive characteristic rash and usually swollen lymph nodes. It is important to distinguish mpox from other illnesses such as chickenpox, measles, bacterial skin infections, scabies, syphilis and medication-associated allergies. The incubation period of mpox can range from 5 to 21 days. The febrile stage of illness usually lasts 1 to 3 days with symptoms including fever, intense headache, lymphadenopathy (swelling of the lymph nodes), back pain, myalgia (muscle ache), and an intense asthenia (lack of energy). The febrile stage is followed by the skin eruption stage, lasting for 2 to 4 weeks. Lesions evolve from macules (lesions with a flat base) to papules (raised firm painful lesions) to vesicles (filled with clear fluid) to pustules (filled with pus), followed by scabs or crusts.","Tana iya yaɗuwa ta hanyar haɗuwa tare da jikin da ke ruwan ciwo, rauni a kan fata ko kan cikin farfajiyar baki kamar baki ko maƙogwaro, kakafi da kuma abubuwan da ke ɗauke da cututtuka. Gano abin da cutar bairos yake sanadi ta gwajin halitta (bairal DNA) ta na'urar gwajin (PCR) shi ne ya fi dacewa da gwaji na ƙwayar cutar (mpox). Samfirin binciken gano cututtuka mafi kyau na faru kaitsaye daga jan ɗigon da ke bayyana a fata, ruwan dake malala, ko ɓawo, ko. Hanyoyin gano sinadarin antijen (antigen) da sinadaran antibodi jiki ke samarwa a cikin jini masu yaƙar cututtuka ko kariya ba zai yi amfani saboda sa bambance ƙwayoyin cutar bairus. Alamun cuta: Cutar bairus ta (Mpox) (farankamar biri) na faruwa tare da zazzaɓi, alamar jan ɗige-ɗige masu girma da kuma kumburin halittun da ke taimakawa jikin wajen hana cuta ta kama jiki. Yana da muhimmanci a bambance ƙwayar cutar (mpox) da sauran cututtuka irinsu farankamar kaji, ƙyanda, , kyasbi,baktiriya mai kama fata, kirci, ciwon sanyi, da kuma maganin da ke kawo borin jini. Lokacin da ƙwayar cutar (mpox)kan ɗauka ta bayyana alamominta zai iya ɗauka daga kwanaki 5 zuwa kawanaki 21. Yawanc lokacin da alamun cutar da kai kwana 1 zuwa 3 tare da alamomin da suka haɗa da zazzaɓi, ciwon kai mai tsanani, kumburin hanyoyin jini ko ruwa (kumburin hanyoyin da ruwan halittun da ke taimakawa jiki samun kariya da cututtuka) ciwon baya, raɗaɗi (ciwon tsoka jiki), da kuma tsakanin kasala ( rashin ƙarfin jiki). Fata na dabbare- dabbare da jan jigo bayan alamun zazzaɓin, na tsawon sati 2 zuwa sati 4. Ciwuka na bunƙasa daga tsoka (ciwuka dake da faɗi) zuwa ƙuraje ƙanana (ƙuraje dake girma ma su zafi) zuwa ƙuraje masu ruwa (suke cike da ruwa ciwo mai gaske) zuwa ƙuraje masu yalon ruwa (suke cike da ruwa), daga baya ya yi ɓawo ko tabo.","Inaweza kuambukizwa kwa kugusana na maji maji ya mwili, vidonda kwenye ngozi au kwenye sehemu za ndani za utando wa mucous, kama vile mdomoni au kooni, matone ya kupumua na vitu vilivyoambukizwa. Utambuzi wa DNA ya virusi kwa mmenyuko wa mnyororo wa polymerase (PCR) ndicho kipimo cha kimaabara kinachopendekezwa kwa ndui. Vielelezo bora vya uchunguzi huchukuliwa moja kwa moja kutoka kwa upele - ngozi, majimaji au ganda, au biopsy inapowezekana. Mbinu za kugundua kingamwili na kingamwili zinaweza zisiwe na manufaa kwani hazitofautishi kati ya virusi vya orthopox. Dalili: Ndui ya nyani hujidhihirisha na homa, upele wa tabia nyingi na kwa kawaida nodi za limfu zilizovimba. Ni muhimu kutofautisha ndui na magonjwa mengine kama vile tetekuwanga, surua, maambukizo ya ngozi ya bakteria, kipele, kaswende na mzio unaotokana na dawa. Kipindi cha incubation cha ndui kinaweza kuanzia siku 5 hadi 21. Hatua ya homa ya ugonjwa kawaida huchukua siku 1 hadi 3 na dalili kama vile homa, maumivu ya kichwa makali, lymphadenopathy (uvimbe wa nodi za limfu), maumivu ya mgongo, myalgia (kuuma kwa misuli), na asthenia kali (ukosefu wa nishati). Hatua ya homa inafuatiwa na hatua ya mlipuko wa ngozi, hudumu kwa wiki 2 hadi 4. Vidonda hubadilika kutoka kwa macules (vidonda vilivyo na msingi wa gorofa) hadi papules (vidonda vilivyoinuliwa vilivyo na uchungu) hadi vesicles (iliyojaa maji ya wazi) hadi pustules (iliyojaa pus), ikifuatiwa na makovu au ganda.","Ó lè ràn láti ipasẹ̀ ìfọwọ́kàn pẹ̀lú omi ara, àwọn ògòdò ara tàbí lórí àwọn òpónà ikun, bí ẹnu tàbí ọ̀nà ọ̀fun, omi òpónà ìmí àti àwọn ohun èlò àìmọ́. Ìdámọ̀ DNA akálékáko nípasẹ̀ ìwádìí ẹ̀wọ́n polímíréèsì (PCR) ni àyẹ̀wò láàbù tí ó tọ̀nà jùlọ fún olóde ẹdun. Àwọn ẹ̀yà àyẹ̀wò tí ó dára jùlọ ni wọ́n máa ń gbà láti ara kúrúnà - ara, omi ara tàbí ojera gbígbẹ, tàbí ojera níbi tí ó bá ti fojú hàn. Àwọn ìlànà àyẹ̀wò ajẹmọ́ áńtíjínìnnì àti sọ́jà ara lè má wúlò nítorí pé wọn kì í ṣe ìyàtọ̀ láàrin àwọn fáírọ́ọ̀sì aṣerankoṣènìyàn. Àwọn àmì àrùn: Olóde ẹdun (Àrùn olóde ẹdun) máa ń fa ibà, àbùdá gbígbòòrò ajẹmọ́ kúrúnà àti àwọn àpò omira wíwú lọ́pọ̀ ìgbà. Ó ṣe pàtàkì láti ṣe ìyàtọ̀ láàrin olóde ẹdun yàtọ̀ sí àwọn àrùn mìíràn bí ìta, olóde, àwọn àrùn kòkòrò ara bakitéríà, kúrúnà, sífílíìsì àti àwọn àìsàn ajẹmọ́ èèwọ̀ oúnjẹ. Àsìkò ìsàba olóde ẹdun lè wà láàrin ọjọ́ 5 sí 21. Ìpele ibà àrùn náà máa ń lo ọjọ́ 1 sí 3 pẹ̀lú àwọn àmì àrùn bí ibà, ẹ̀fọ́rí líle, àpòomirá wíwú (wíwú àwọn àpò omira), ẹ̀yìn ríro, isan ríro (ìrora isan), àti ọ̀rẹ̀rẹ̀ (àìlágbára). Ìpele ibà ni ìpele ìbúgbàmù ara máa ń tẹ̀lé, ó máa ń gba ọ̀sẹ̀ 2 sí 4. Àwọn ògòdò máa ń yípadà láti aléfọ́ (ògòdò alábẹ́ pẹlẹbẹ) di rorẹ́ (àwọn ògòdò onírora) di àpò omi (tí ó kún fún omi tí ó hàn) di àpò ọyún (tí �� kún fún ọyún), lẹ́yìn náà ni egbò tàbí oyún gbígbẹ.","Ingasakazwa ngokuthintana noketshezi lomzimba, izilonda esikhumbeni noma ezindaweni ezingaphakathi kwamafinyila, njengasemlonyeni noma emphinjeni, amaconsi okuphefumula kanye nezinto ezingcolile. Ukutholwa kweviral DNA nge-polymerase chain reaction (PCR) ukuhlolwa kwelabhorethri okuthandwayo kwempox. Izibonelo ezingcono kakhulu zokuxilonga zithathwa ngokuqondile esikhunjeni - esikhumbeni, uketshezi noma uqweqwe, noma ibiopsy lapho kungenzeka khona. Izindlela zokuthola ama-antigen kanye ne-antibody zingase zingabi wusizo njengoba zingahlukanisi phakathi kwama-orthopoxvirus. Izimpawu: IMpox iveza imfiva, ukuqubuka kwesici esiningi kanye namalymph nodes avuvukele. Kubalulekile ukuhlukanisa impox kwezinye izifo ezifana ne-chickenpox, isimungumungwane, izifo zesikhumba ezibangelwa amagciwane, utwayi, ugcunsula kanye nokungezwani nemithi. Isikhathi sokufukamela se-mpox singasukela ezinsukwini ezi-5 kuye kwezingama-21. Isigaba sefebrile sokugula sivame ukuthatha izinsuku ezi-1 kuya kwezi-3 ezinezimpawu ezihlanganisa ukushisa, ikhanda elibuhlungu, ilymphadenopathy (ukuvuvukala kwamalymph nodes), ubuhlungu beqolo, imyalgia (ubuhlungu bemisipha), kanye ne-asthenia enamandla (ukuntuleka kwamandla). Isigaba sefebrile silandelwa yisigaba sokuqhuma kwesikhumba, esihlala amasonto amabili kuya kwangu-4. Izilonda zishintsha kusuka kumamacules (izilonda ezinesisekelo esiyisicaba) kuya kumapapules (izilonda ezibuhlungu eziphakanyisiwe eziqinile) kuya kumavesicles (agcwele uketshezi olucacile) kuya kuma-pustules (agcwele ubomvu), alandelwe utwayi noma uqweqwe." +በህመምተኞች ላይ የሚደርሰው የሞት መጠን በተዘረዘሩት ጒዳዮች ከ 0 እስከ 11% የሚደርስ ሲሆን በትናንሽ ልጆች ላይ ደግሞ ከፍ ያለ ነው። ህክምና፡- የኤምፖክስ( የዝንጀሮ ቸነፈር) ሕመምተኞች ህክምና በምልክቶቹ ላይ በመመርኮዝ የሚሰጥ ደጋፊ ህክምና ነው። በኤምፖክስ ላይ ውጤታማ ሊሆኑ የሚችሉ የተለያዩ ህክምናዎች እየተዘጋጁ እና እየተሞከሩ ናቸው። የፖምፖክስ በሽታን መከላከልና መቈጣጠር በማኅበረሰቦች ውስጥ ግንዛቤን በማሳደግ፥ ኢንፌክሽኑን ለመከላከል እና ስርጭቱን ለማስቆም የጤና ባለሙያዎችን በማስተማር ላይ የተመሰረተ ነው። በበሽታው ከተያዙ ሰዎች ወይም ከተበከሉ ቁሳቁሶች ጋር የቅርብ ግንኙነት መደረግ የለበትም። በጤና ተቋም ውስጥም ይሁን በቤት ውስጥ የታመሙትን በሚንከባከቡበት ጊዜ ጓንቶች እና ሌሎች የግል መከላከያ ልብሶች እና መሣሪያዎች መልበስ አለባቸው። ሲጀምር ከእንስሳት ወደ ሰው በመተላለፍ ለሚከሰተው ለኤምፖክስ ኢንፌክሽኖች፥ ከታመሙ ወይም ከሞቱ እንስሳት ጋር ንክኪ መደረግ የለበትም፣ እና የእንስሳትን ሥጋ ወይም ክፍሎች የያዙ ሁሉም ምግቦች ከመብላትዎ በፊት በትክክል መብሰል አለባቸው።. ቀደም ባሉት ጊዜያት የፈንጣጣ ክትባት በመቋረጡ ምክንያት የህብረተሰቡ ለኤምፖክስ ይበልጥ ተጋላጭ ሆኗል። በመጀመሪያ ትውልድ ቫይረስ-መከተብ ላይ የተመሰረተ ፈንጣጣ ክትባት ጋር የፈንጣጣ መከላከያ ክትባት ባለፉት ጊዜያት ኤምፖክስ በመከላከል ረገድ 85% ውጤታማ እንደሆነ ታይቷል። በቤተሰብ እና በማህበረሰብ አባላት፣ በጤና ሠራተኞች እና በላቦራቶሪ ሠራተኞች ላይ በልጅነት ጊዜ በፈንጣጣ ቫይረስ የተከተቡ በኤምፖክስ ላይ የተወሰነ የመከላከል አቅም ሊኖራቸው ይችላል።,"The proportion of patients who die has varied between 0 and 11% in documented cases and has been higher among young children. Treatment: Treatment of mpox (monkeypox) patients is supportive dependent on the symptoms. Various therapeutics that may be effective against mpox are being developed and tested. Prevention and control of mpox rely on raising awareness in communities and educating health workers to prevent infection and stop transmission. Close contact with infected people or contaminated materials should be avoided. Gloves and other personal protective clothing and equipment should be worn while taking care of the sick, whether in a health facility or in the home. For mpox infections resulting from a primary animal-to-human transmission, contact with sick or dead animals should be avoided, and all foods containing animal meat or parts need to be properly cooked before eating. Populations have become more susceptible to mpox as a result of the termination of routine smallpox vaccination, which offered some cross-protection in the past. Vaccination against smallpox with first generation vaccinia virus-based smallpox vaccine was shown to be 85% effective in preventing mpox in the past. Family and community members, health workers and laboratory personnel who were vaccinated against smallpox in childhood may have some remaining protection against mpox.","Yawan marasa lafiya waɗanda suka mutu ya bambanta tsakanin 0 da kuama 11% a kundin hukuma na matsalolin cutar kuma ya fi yawa daga cikin ƙananan yara. Maginani: maganin Ƙwayar cutar (mpox) (cutar monkipos) mara lafiya ya dogara a kan alamu cutar. Hanyoyi iri-iri na warkar da cututtuka da za su iya tasiri a kan ƙawayar cutar (mpox) sun kasance an gwada su da kuma sun yi. Kariya da dakatar da ƙwayar cutar (mpox) ya dogara a kan tafi a wayar da kan al'umma da kuma ilimantar da ma'aikatan lafiya wajen kare kamuwa da kuma tsaida yaɗuwar cutar. Kusantar mutanen da suka kamu ko gurɓatattun kayayyaki ya zama an guje su. Safunan hannu da sauran tufafin kariya na musamman da kayan aiki ya zama an sa su yayin kula da mara lafiya, ko da a cibiyar lafiya ko a cikin gida. Kamuwa daƘwayar Cutar (mpox) yana faruwa daga farko dabba zuwa ɗan'adam ya yaɗa, hulɗa tare da mara lafiya ko matattun dabbobi ya kasance an guda, da kuma duk wani abinci da ya ƙunshi naman dabba ko wani sashe akwai buƙatar ya zama an dafa sosai kafin a ci. Yawan al'umma sun zama masu saurin shafar cutar (mpox) sakamakon daƙile hanyar da aka saba bin wajen gudanar da riga-kafin cutar farankama Mai Ruwa, wadda ta ba da wasu hanyoyin kariya a baya. Rigakafin a kan cutar ƙurajen farankama mai ruwa da aka yi riga-kafin cutar mai ruwa a zamanin farkon ta nuna 85% na tasiri wajen kare daga cutar (mpox) a baya. Iyali da al'ummomi, ma'aikatan lafiya da mai'aikatan ɗakin gwaje-gwaje waɗanda aka yi wa riga-kafi cutar mai ruwa tun suna yara za su iya samun ragowar kariya daga ƙwayar cutar (mpox).","Idadi ya wagonjwa wanaokufa imetofautiana kati ya 0 na 11% katika kesi zilizorekodiwa na imekuwa kubwa zaidi kati ya watoto wadogo. Matibabu: Matibabu ya wagonjwa wa ndui ya nyani ni ya msaada kulingana na dalili. Tiba mbalimbali ambazo zinaweza kuwa na ufanisi dhidi ya ndui zinatengenezwa na kufanyiwa majaribio. Kinga na udhibiti wa mpoksi hutegemea kuongeza uelewa katika jamii na kuelimisha wahudumu wa afya ili kuzuia maambukizi na kukomesha maambukizi. Kuwasiliana kwa karibu na watu walioambukizwa au nyenzo zilizoambukizwa zinapaswa kuepukwa. Glovu na nguo na vifaa vingine vya kujikinga vinapaswa kuvaliwa wakati wa kuwahudumia wagonjwa, iwe katika kituo cha afya au nyumbani. Kwa maambukizi ya ndui yanayotokana na maambukizi ya kimsingi kutoka kwa mnyama kwenda kwa binadamu, kugusana na wanyama wagonjwa au waliokufa kunapaswa kuepukwa, na vyakula vyote vyenye nyama ya mnyama au sehemu zinahitaji kupikwa vizuri kabla ya kula. Idadi ya watu wameathiriwa zaidi na ndui kama matokeo ya kukomesha chanjo ya kawaida ya ndui, ambayo ilitoa kinga kadhaa hapo awali. Chanjo dhidi ya ndui iliyo na chanjo ya kizazi cha kwanza ya chanjo ya ndui ilionyeshwa kuwa na ufanisi wa 85% katika kuzuia nduu hapo awali. Wanafamilia na wanajamii, wahudumu wa afya na wafanya kazi wa maabara ambao walichanjwa dhidi ya ndui utotoni wanaweza kuwa na kinga iliyobaki dhidi ya mpoksi.","Ìwọ̀n àwọn aláàárẹ̀ tí wọ́n ń kú wà láàrin 0 àti 11% àwọn ọ̀ràn àkọsílẹ̀ bẹ́ẹ̀ sì ni ó pọ̀ láàrin àwọn ọmọdé. Ìtọ́jú: Ìtọ́jú àwọn alárùn olóde ẹdun (àrùn olóde ẹdun) ní àtìlẹ́yìn èyí tó dá lórí àwọn àmì àrùn. Àwọn onírúurú ìwòsàn tí wọ́n lè wo olóde ẹdun ni wọ́n ti ṣe tí wọ́n sì ti ṣàyẹ̀wò. Ìdáàbòbò àti àkóso olóde ẹdun gbáralé ìpolongo nínú àwọn àwùjọ àti ìdanilẹ́kọ̀ọ́ àwọn òṣìṣẹ́ láti dènà àti dáwọ́ ìkóràn dúró. Ẹ gbọ́dọ̀ yàgò fún ìfarakanra pẹ̀lú àwọn tí wọ́n ní àrùn náà tàbí àwọn nǹkan tí kò mọ́. Ìbọwọ́ àti àwọn aṣọ ìdáàbòbò ara ẹni àti àwọn irinṣẹ́ mìíràn gbọ́dọ̀ jẹ́ wíwọ̀ nígbà tí ẹ bá ń tọ́jú aláàárẹ̀, yálà ní ibùdó ìlera tàbí ilé. Fún àwọn àrùn olóde ẹdun tí wọ́n jẹ́ àbájáde ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn, ìfọwọ́kàn àwọn ẹranko aláàárẹ̀ tàbí òkú gbọ́dọ̀ di yíyàgò fún, bẹ́ẹ̀ sì ni gbogbo oúnjẹ tí ó ní ẹran tàbí ara ẹran gbọ́dọ̀ jẹ́ sísè dáadáa kí a tó jẹ ẹ. Àwọn ènìyàn ti wà nínú ewu olóde ẹdun nítorí ìfòpinsí àgbékalẹ̀ abẹ́rẹ́ àjẹsára olóde ẹdun, èyí tí ó pèsè àwọn ààbò kan ní àtẹ̀yìnwá. Gbígba abẹ́rẹ́ àjẹsára dènà àrùn ìta pẹ̀lú abẹ́rẹ́ àjẹsára aṣàmúlò àwọn fáírọ́ọ̀sì ìran kìíní ni ó ṣàfihàn pé ó múnádóko 80% nínú ìdènà olóde ẹdun tẹ́lẹ̀. Àwọn mọ̀lẹ́bí àti ènìyàn àwùjọ, òṣìṣẹ́ ìlera àti àwọn òṣìṣẹ́ láàbù tí wọ́n gba abẹ́rẹ́ ��jẹsára àrùn ìta nígbà èwe sì lè ní àwọn ààbò tako olóde ẹdun.","Inani leziguli ezishonayo liye lahluka phakathi kuka-0 no-11% ezimweni ezibhaliwe futhi liye laba phezulu ezinganeni ezincane. Ukwelashwa: Ukwelashwa kweziguli zempox kuyeseka kuye ngezimpawu. Izindlela zokwelapha ezihlukahlukene ezingase zisebenze ngokumelene ne-mpox ziyathuthukiswa futhi ziyahlolwa. Ukuvimbela nokulawula impox kuncike ekuqwashiseni imiphakathi kanye nokufundisa abasebenzi bezempilo ukuvimbela ukutheleleka nokuyeka ukusulelana. Ukusondelana nabantu abanaleli gciwane noma izinto ezingcolile kufanele kugwenywe. Amagilavu nezinye izingubo zokuzivikela kanye nemishini kufanele kugqokwe lapho unakekela abagulayo, kungaba sesikhungweni sezempilo noma ekhaya. Ukutheleleka ngempox okubangelwa ukutheleleka kwesilwane kuya kumuntu, ukuthintana nezilwane ezigulayo noma ezifile kufanele kugwenywe, futhi konke ukudla okuqukethe inyama yezilwane noma izingxenye kufanele kuphekwe kahle ngaphambi kokudliwa. Abantu sebengenwa kalula yimpox ngenxa yokunqanyulwa kokugoma ingxibongo, okwakunikeza ukuvikelwa okuthile esikhathini esedlule. Ukugonyelwa ingxibongo ngomuthi wokugomela ingxibongo wesizukulwane sokuqala wokugomela igciwane kuboniswe ukuthi uyasebenza ngama-85% ekuvimbeleni impox esikhathini esidlule. Amalungu omndeni nomphakathi, abasebenzi bezempilo kanye nabasebenzi baselabhorethri ababegonyelwe ingxibongo ebuntwaneni bangase babe nesivikelo esisele kumpox." +ለበርካታ ዓመታት የተደረጉ ጥናቶች አዲስ እና ደህንነቱ የተጠበቀ የፈንጣጣ ክትባቶች እንዲዘጋጁ አድርገዋል፣ ይህም ለኤምፖክስ ጠቃሚ ሊሆን ይችላል። በኤምፖክስ ላይ 3 ክትባቶች አሉ፣ ምንም እንኳን በተወሰነ መጠን የሚገኝ ቢሆንም፣ አንዳንድ ሀገሮች ለአደጋ ተጋላጭ ለሆኑ ሰዎች ክትባት እንዲሰጡ ይመክራሉ።,"Many years of research have led to development of newer and safer vaccines for smallpox, which may also be useful for mpox. There are 3 vaccines against mpox, although available in limited quantities, that some countries are recommending for vaccination of persons at risk.","Shekaru da dama na bincike sun haifar da sabon cigaba da kuma riga-kafin kariya na cutar Mai Ruwa, wanda ka iya zama kuma mai amfani ga ƙwayar cutar (mpox). Akwai rigakafi 3 da ke yaƙar ƙwayar cutar (mpox) duk da cewa adadin da ake da su kaɗan ne, wasu ƙasashe na nuna da yin riga-kafin ga mutane akwai hatsari.","Miaka mingi ya utafiti imesababisha kutengenezwa kwa chanjo mpya na salama zaidi ya ndui, ambayo inaweza pia kuwa muhimu kwa mpoksi. Kuna chanjo 3 dhidi ya mpoksi, ingawa zinapatikana kwa idadi ndogo, ambazo baadhi ya nchi zinapendekeza kwa chanjo ya watu walio katika hatari.","Ọ̀pọ̀ ọdún ìwádìí ti yọrí sí àgbékalẹ̀ àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tuntun tí wọ́n sì ní ààbò fún àrùn ìta, èyí tí ó lè wúlò fún olóde ẹdun. Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára 3 wà fún olóde ẹdun, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n wà ní iye kékeré, tí àwọn orílẹ̀ èdè kan ń dábàá fún àjẹsára àwọn ènìyàn tí wọ́n wà nínú ewu.","Iminyaka eminingi yocwaningo iholele ekwakhiweni kwemijovo emisha nephephile yengxibongo, engase futhi ibe usizo kumpox. Kunemithi emi-3 yokugomela impox, nakuba itholakala ngenani elilinganiselwe, amanye amazwe ayincomayo ekugomeni abantu abasengozini." +"ማይሴቶማ, ክሮሞብላስቶሚኮሲስ እና ሌሎች ጥልቅ ሚኮሲስ አጠቃላይ እይታ: ማይሴቶማ ሥር የሰደደ፣ ቀቀስ በቀስ አጥፊ የሆነ የቁስለት በሽታ ነው፤ ብዙውን ጊዜ በእግር ላይ ግን ማንኛውም የሰውነት ክፍል ሊጐዳ ይችላል። ኢንፌክሽኑ በአንዳንድ ፈንገሶች ወይም ባክቴሪያዎች በቆዳ ሥር ባለው ሕብረ ሕዋስ ውስጥ በአሰቃቂ ሁኔታ በመከተብ የተገኘ ነው። ማይሴቶማ በዘመናዊ ሥነ ጽሑፍ ላይ የተገለጸው በ1694 ዓ.ም. ቢሆንም ለመጀመሪያ ጊዜ የተዘገበው በ19ኛው መቶ ዘመን አጋማሽ ላይ በሕንድ ከተማ በማዱራ ነበር። በመሆኑም መጀመሪያ ላይ ማዱራ እግር ተብሎ ይጠራ ነበር። ማይሴቶማ በአብዛኛው በታዳጊ አገሮች የሚኖሩ ወጣቶችን በተለይም ከ20 እስከ 40 ዓመት ባለው የዕድሜ ክልል ውስጥ የሚገኙ ወንዶችን ያጠቃል። ከሁሉ የከፋ ጉዳት የደረሰባቸው ዝቅተኛ የኑሮ ደረጃ ያላቸውና እንደ ግብርና ባለሙያዎች፣ የጉልበት ሠራተኞችና እረኞች ያሉ የእጅ ሠራተኞች ናቸው። ማይሴቶማ በህመምተኞች፣ በማኅበረሰቦች እና በጤና ባለሥልጣናት ላይ በርካታ አሉታዊ የህክምና፣ የጤና እና ማህበራዊ-ኢኮኖሚያዊ ተጽዕኖዎች አ���ት። ማይሴቶማ በጣም ችላ የተባለ በሽታ በመሆኑ ስለመከሠቱ እና ስርጭቱ ትክክለኛ መረጃ አይገኝም። ምልክቶች: ማይሴቶማ ሕመም የሌለበት ከቆዳ በታች የሆነ ስብስብ፣ ብዙ ሲነሶች እና እህል የያዘ ፈሳሽ በሦስቱ ተለይቶ ይታወቃል። ብዙውን ጊዜ ወደ ቆዳ፣ ጥልቅ መዋቅሮች እና አጥንት የሚዛመት ሲሆን ይህም ወደ ቅርጽ መጥፋት፣ በመላሸት እና ስራን ማቆም ያስከትላል፣ ይህም ለሞት ሊዳርግ ይችላል።","Mycetoma, chromoblastomycosis and other deep mycoses Overview: Mycetoma is a chronic, progressively destructive morbid inflammatory disease usually of the foot but any part of the body can be affected. Infection is most probably acquired by traumatic inoculation of certain fungi or ‎bacteria into the subcutaneous tissue. Mycetoma was described in the modern literature in 1694 but was first reported in the mid-19th century in the Indian town of Madura, and hence was initially called Madura foot. Mycetoma commonly affects young adults, particularly males aged between 20 and 40 years, mostly in developing countries. People of low socioeconomic status and manual workers such as agriculturalists, labourers and herdsmen are the worst affected. Mycetoma has numerous adverse medical, health and socioeconomic impacts on patients, communities and health authorities. As mycetoma is a badly neglected disease, accurate data on its incidence and prevalence are not available. Symptoms: Mycetoma is characterized by a triad of painless ‎subcutaneous mass, multiple sinuses and discharge ‎containing grains. It usually ‎spreads to involve the skin, deep structures and bone resulting in ‎destruction, ‎deformity and loss of function, which may be fatal.","Cutar maisetoma, cutar kuromobilastomaikozis da kuma da sauran cututtukan cikin fata. Bayani: cutar maisetoma cuta ce mai tsanani, cuta mai cigaba da mummunan lahani da kumburi akasari a ƙafa sai dai kowane ɓangare na jiki za iya shafa. Kamawa da cutar mai yiwuwa ya fi faruwa ta hanyar kogewa wasu ƙwayoyin cutar fungai da baktiriya su shiga cikin tsakanin fata da nama. An bayyana cutar fata ta maisetoma (mycetoma) a cikin adadin zamani a 1694 amma an fara samun ratohonta a tsakiyar ƙarni na 19 a birnin Madura na Indiya, saboda haka aka kira ta da Madara Fut. Cutar maisetoma ta fi shafar matasa, musamman ma maza masu shekaru tsakanin 20 da kuma shekara 40, yawanci a ƙasashe masu tasowa. Mutane dake da ƙaramin zamantakewar tattalin arziƙi da masu sana'ar hannu kamar manoma, laburori da kuma makiyaya su ne kamuwa mai muni. Cutar maisetoma (mycetoma) tana kawo cikas da yawa wajen magani, lafiya da kuma yin tasiri ga zamantakewar attalin arziƙin marasa lafiya da ma hukumomin lafiya. Cutar fata ta maisetoma (mycetoma) mummunar cuta ce, bayyana a kan lamarin aukuwar cutar da kuma yawitar cutar babu a hannu. Alamu: Cutar fata ta maisetoma (mycetoma) an siffanta ta hanyoyi uku rashin raɗaɗi, mafitai da yawa da fitar wani ruwa ƙunshi da ƙwayoyi. Ita yawanci watsu ta shafa fata, cikin jiki da kuma ƙashi da yake kawo lahani, canjawar halittarsa da raguwar aiki wanda ka iya zama mai muni.","Mycetoma, chromoblastomycosis na mycoses nyingine za kina Muhtasari: Mycetoma ni ugonjwa sugu, unaosababisha uharibifu unaoendelea kwa kawaida wa mguu lakini sehemu yoyote ya mwili inaweza kuathirika. Maambukizi pengine hupatikana kwa kuchanjwa kiwewe kwa kuvu fulani au bakteria kwenye tishu ndogo ya ngozi. Mycetoma ilielezewa katika fasihi ya kisasa mnamo 1694 lakini iliripotiwa kwa mara ya kwanza katikati ya karne ya 19 katika mji wa India wa Madura, na kwa hivyo hapo awali iliitwa mguu wa Madura. Mycetoma mara nyingi huathiri vijana, hasa wanaume wenye umri wa kati ya miaka 20 na 40, zaidi katika nchi zinazoendelea. Watu wa hali ya chini ya kiuchumi na kijamii na wafanyakazi wa mikono kama vile wakulima, vibarua na wafugaji ndio walioathirika zaidi. Mycetoma ina athari nyingi mbaya za kiafya, kiafya na kijamii na kiuchumi kwa wagonjwa, jamii na mamlaka za afya. Kwa kuwa mycetoma ni ugonjwa uliopuuzwa vibaya, data sahihi juu ya matukio na kuenea kwake hazipatikani. Dalili: Mycetoma ina sifa ya utatu wa wingi wa chini ya ngozi usio na uchungu, sinuses nyingi na uchafu wenye nafaka. Kawaida huenea na kuhusisha ngozi, miundo ya kina na mfupa na kusababisha uharibifu, ulemavu na kupoteza utendaji, ambayo inaweza kusababisha kifo.","Maisutómà, kuromobulaisitómaikósíìsì àti àwọn àrùn maikósíìsì líle mìíràn. Ìsọnísókí: Àrùn maisutómà lè, àìsàn amárawú apanirun tí ó sáábà máa ń mú ẹsẹ̀ ṣùgbọ́n ó lè mú ẹ̀yà ara mìíràn. Àìsàn náà máa ń mú ènìyàn nípa kòkòrò fọ́ńgáì tàbí bakitéríà tí ó wọ inú awọ ara. Wọ́n ṣàpèjúwe maisitómà nínú lítírésọ̀ ìgbàlódé ní 1674 ṣùgbọ́n wọ́n kọ́kọ́ ròyìn rẹ̀ ní àárín ọ̀rùndún 19 ní abúlé àwọn India ti Madura kan, nítorí náà wọ́n máa ń pè é ní ẹsẹ̀ Madura. Maisutómà máa ń sáábà mú àwọn ọ̀dọ́, pàápàá jùlọ àwọn ọkùnrin láàrin ọjọ́ orí 20 àti 40, pàápàá jùlọ láàárín àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ń gòkè àgbà. Àwọn ènìyàn tí wọn kò fi bẹ́ẹ̀ lówó láwùjọ àti àwọn òṣìṣẹ́ afọwọ̀ṣiṣẹ́ bí àgbẹ̀, òṣìṣẹ́ àti àwọn darandaran ní ó máa ń mú jùlọ. Maisutómà ní àwọn onírúurú ipa ńlá lórí ìṣègùn, ìlera àti ọrọ̀ ajé àwùjọ lórí àwọn aláàárẹ̀, àwùjọ àti àjọ ìlera. Bí maisutómà ṣe jẹ́ àìsàn tí wọ́n ti kọ̀ tì, kò sí àwọn ìwífún-àlàyé pípé lórí ìṣẹ̀lẹ̀ àti ìtànkálẹ̀. Àmì àìsàn: Maisutómà ní àbùdá àgbájọ awọra ọlọ́ràá tí kò ní ìrora, ọ̀pọ̀ oyún àti ìṣomi tí ó ní àwọn wóró. Ó sáábà máa ń tàn láti ní í ṣe pẹ̀lú awọ, àwọn ìhun ìjìnlẹ̀ àti egungun èyí tí ó yọrí sí ìbàjẹ́, àléébù àti àìṣiṣẹ́, èyí tí ó lè léwu.","IMycetoma, ichromoblastomycosis namanye amamycoses ajulile Uhlolojikelele: IMycetoma yisifo esingapheli, esilimaza kancane kancane sonyawo kodwa noma iyiphi ingxenye yomzimba ingathinteka. Ukutheleleka cishe kutholwa ngokujova okulimazayo kwesikhunta esithile noma amagciwane esicutshini esingaphansi kwesikhumba. IMycetoma yachazwa ezincwadini zesimanje ngo-1694 kodwa yabikwa okokuqala maphakathi nekhulu le-19 edolobheni laseNdiya iMadura, yingakho yaqalwa ngokuthi iMadura foot. IMycetoma ivamise ukuphatha abantu abasha, ikakhulukazi abesilisa abaneminyaka ephakathi kuka-20 no-40, ikakhulukazi emazweni asathuthuka. Abantu abasezingeni eliphansi lenhlalomnotho kanye nabasebenzi abasebenza ngezandla njengabalimi, izisebenzi nabelusi yibona abathinteka kakhulu. IMycetoma inemithelela eminingi emibi yezokwelapha, yezempilo kanye nenhlalo-mnotho ezigulini, emiphakathini nasezikhulwini zezempilo. Njengoba imycetoma iyisifo esinganakwa kabi, idatha enembile mayelana nezigameko zayo nokusabalala kwayo ayitholakali. Izimpawu: IMycetoma ibonakala ngonxantathu wesisindo esingaphansi kwesikhumba esingenabuhlungu, ukona okuningi nokuphuma okusanhlamvu okuqukethe okusanhlamvu. Ivamise ukusabalala ukuze ifake isikhumba, izakhiwo ezijulile kanye nethambo okuholela ekulimaleni, ukukhubazeka nokulahlekelwa ukusebenza, okungase kubulale." +"ማይሴቶማ በተለምዶ ከወደ ላይ ያሉ ነገሮችን, ጀርባን እና የ ዳሌን ክልልን ያካትታል። ቀስ ብሎ የሚከሰት፣ ሕመም የማያሰማ፣ በጤና ትምህርት ላይ ከፍተኛ የሆነ እጥረት እና በተስፋፋባቸው አካባቢዎች የህክምና እና የጤና ተቋማት እጥረት በመኖሩ፣ ብዙ ታካሚዎች ዘግይተው በከፍተኛ ደረጃ ኢንፌክሽን ይቀርባሉ፣ በዚህ ጊዜ ብቸኛው ህክምና የአጥንት መቈረጥ ሊሆን ይችላል። የሁለተኛ ደረጃ የባክቴሪያ ኢንፌክሽን የተለመደ ሲሆን ቁስሎቹ ሕመም እና የአካል ጕዳት እና ለሞት የሚዳርግ ሴፕቲሴሚያ( የሰው ልጅን አጠቃላይ ሥርዓት የሚያካትቱ ከባድ ኢንፌክሽኖች) ሊያስከትሉ ይችላሉ። ኢንፌክሽኑ ከሰው ወደ ሰው አይተላለፍም። ህክምና: ህክምናው የሚወሰነው በባክቴሪያ ምክንያት ባሉ በሽታ አምጪ ተህዋስያን ላይ ነው፣ ይህም የረጅም ጊዜ አንቲባዮቲክ ጥምረት ሲሆን ለፈንገስ ዓይነት ደግሞ ህክምናው የተዋሃዱ ፀረ-ፈንገስ መድኃኒቶችን እና ቀዶ ጥገናን ይጠይቃል። ህክምናው አጥጋቢ አይደለም፣ ብዙ የጐንዮሽ ጉዳቶች አሉት፣ ውድ ነው እና በአብዛኛዎቹ በተጠቁ አካባቢዎች አይገኝም። ማይሴቶማ ሪፖርት የሚደረግ በሽታ አይደለም( በህግ ሪፖርት መደረግ ያለበት በሽታ) እና የክትትል ሥርዓቶች የሉም። ለ ማይሴቶማ መከላከያ ወይም መቆጣጠሪያ ፕሮግራሞች ገና የሉም። ኢንፌክሽኑን መከላከል ከባድ ነው፣ ነገር ግን ኢንፌክሽኑ በተስፋፋባቸው አካባቢዎች የሚኖሩ ወይም ወደዚያ የሚጓዙ ሰዎች ባዶ እግራቸውን እንዳይራመዱ ሊመከሩ ይገባል።","‎Mycetoma commonly ‎involves the extremities, back and gluteal region.‎ Given its slow progression, painless nature, massive lack of health education and scarcity of medical and health facilities in endemic areas, many patients present late with advanced infection where amputation may be the only available treatment. Secondary bacterial infection is common, and lesions may cause increased pain and disability and fatal septicaemia (severe infections involving the entire human system) if untreated. Infection is not transmitted from human to human. Treatment: The treatment depends on the causative organisms for the bacterial causes; it is a long term antibiotics combination whereas for the fungal type, treatment requires combined antifungals drugs and surgery. The treatment is unsatisfactory, has many side effects, is expensive and not available in most endemic areas. Mycetoma is not a notifiable disease (a disease required by law to be reported) and no surveillance systems exist. There is no preventable or control programmes for mycetoma yet. Preventing infection is difficult, but people living in or travelling to endemic areas should be advised not to walk barefooted.","Cutar fata ta maisetoma (mycetoma) ta fi shafar iyakar ƴanyatsu da ƴan yatsun ƙafa, baya da mazauna. Ƙaracin cigabanta, yanayin rashin raɗaɗi, gagarimin rashin ilimin lafiya, da ƙarancin magani da kuma kayan aikin lafiya a wuraren da cutar ta ɓarke, zuwan marasa lafiya a makare tare da cutar cigaba sasai idan yanke ƙarfar shi ne kawai magani. Mataki na biyu ƙwayar cutar bakteriya gama-gari ce, kuma raunuka na iya ƙara zafi da naƙasa kashi da ciwo mai kama jinin jiki mai kisa (tsananin ciwo da ke ƙunsar aikin da jiki yake gaba ɗaya) idan ba ayi magani ba. Ƙwayar cutar ba yaɗuwa daga mutum zuwa mutum. Hanyar magani: maganin cutar ya dogara ga halittu masu rai ƙanana da suke haifar da ƙwayar bakteriya; haɗe-haɗen magani ne na tsawon lokaci na yaƙar ƙwayar cutar bacteriya inda nau'in cutar fungai, yake buƙatar hɗe-haɗen ƙwayoyin maganin yaƙar cutar fungai (antifugals) da kuma yin tiyata. Maganin ba ya gamsarwa, yana da matsalolin idan an sha wanda ba a yi tsammani, ya yi tsada kuma bai wadata a yawanci wuraren da cutar ɓarke. Cutar fata ta maisetoma (mycetoma) cututtuka ne da waɗanda kamata a sanar da mahukunta ba (cuta da ke buƙatar da za doka za sanar) kuma babu wata na'urar sa ido da ke sa ido. Babu yunƙurin hana ko shirin shawo kan myd har yanzu. Hana kamuwa da cuta yana da wahala, amma mutanen dake rayuwa a ciki ko tafiya zuwa wuraren da cutar take ana za a ba su shawara kada su yi tafiya ba takalmi.","Mycetoma mara nyingi huhusisha sehemu za mwisho, nyuma na gluteal. Kwa kuzingatia maendeleo yake ya polepole, hali isiyo na uchungu, ukosefu mkubwa wa elimu ya afya na uhaba wa vituo vya matibabu na afya katika maeneo yaliyokithiri, wagonjwa wengi huhudhuria wakiwa wamechelewa wakiwa na maambukizi ya hali ya juu ambapo kukatwa mguu kunaweza kuwa matibabu pekee yanayopatikana. Maambukizi ya pili ya bakteria ni ya kawaida, na vidonda vinaweza kusababisha kuongezeka kwa maumivu na ulemavu na septicemia mbaya (maambukizi makali yanayohusisha mfumo mzima wa binadamu) ikiwa hayatatibiwa. Maambukizi hayaambukizwi kutoka kwa mwanadamu kwenda kwa mwanadamu. Matibabu: Matibabu inategemea viumbe vinavyosababisha sababu za bakteria; ni mchanganyiko wa antibiotiki vya muda mrefu ambapo kwa aina ya fangasi, matibabu yanahitaji dawa za pamoja za antifungal na upasuaji. Matibabu hayaridhishi, ina madhara mengi, ni ya gharama kubwa na haipatikani katika maeneo mengi ya ugonjwa huo. Mycetoma si ugonjwa unaoweza kuarifiwa (ugonjwa unaohitajika kisheria kuripotiwa) na hakuna mifumo ya ufuatiliaji iliyopo. Mycetoma si ugonjwa unaoweza kuarifiwa (ugonjwa unaohitajika kisheria kuripotiwa) na hakuna mifumo ya ufuatiliaji iliyopo. Kuzuia maambukizo ni ngumu, lakini watu wanaoishi au wanaosafiri katika maeneo yenye ugonjwa huo wanapaswa kushauriwa kutotembea bila viatu.","Maisutómà sáábà máa ń ní í ṣe ìtànká, ẹ̀yìn àti isan ìdí. Nítorí ìlọ́ra ìtànká rẹ̀, àìní ìrora, àìsí ẹ̀kọ́ ìlera púpọ̀ àti ọ̀wọ́ngógó èròjà ìṣègùn àti ìlera ní àwọn àgbègbè tí àìsàn náà pọ̀ sí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aláàárẹ̀ máa ń ṣe àfihàn arun pípẹ́ àti gbígbòòrò níbi tí gígé ẹ̀yà ara ti lè jẹ́ ìtọ́jú kan ṣoṣo tí ó wà. Àwọn àtẹ̀lé àrùn bakitéríà wọ́pọ̀, bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn ògòdò lè fa ìrora àti àìdápé àti sẹpisémíà (onírúurú àwọn àìsàn tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àgọ́ ara) bí wọn kò bá wò ó. Àìsàn náà kì í ràn láti ara ènìyàn-sí-ènìyàn. Ìtọ́jú: Ìtọ́jú máa ń da lórí àwọn ajọ̀fẹ́ tí wọ́n fa àwọn bakitéríà náà; lílo àkànpọ̀ àwọn òògùn agbógunti-kòkòrò ọlọ́jọ́ pípẹ́ àmọ́ sá fún àwọn ẹ̀yà fọ́ńgáì, ìtọ́jú pè fún àpapọ̀ àwọn òògùn agbógunti-kòkòrò fọ́ńgáì àti iṣẹ́ abẹ. Ìtọ́jú náà kò tẹ́rùn, ó ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àléébù bẹ́ẹ̀ sì ni kò sí ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àgbègbè tí àìsàn náà pọ̀ sí. Maisutómà kì í ṣe àìsàn tí ó gbajúmọ̀ (àìsàn tí òfin ní kí wọ́n fi sùn) àti pé àwọn ètò àmójútó kò sí. Kò sí àwọn ètò ìdènà tàbí ìṣàkóso fún maisutómà síbẹ̀. Ìdènà àìsàn le, ṣùgbọ́n àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gbé tàbí rìnrìnàjò lọ sí àwọn àgbègbè tí àìsàn náà pọ̀ sí gbọ́dọ̀ gba ìmọ̀ràn pé wọ́n kò gbọ́dọ̀ fi ẹsẹ̀ lásán rìn.","IMycetoma ivame ukubandakanya imikhawulo, kwiback negluteal region. Uma kubhekwa ukuqhubeka kwayo kancane, ubunjalo obungenabuhlungu, ukuntuleka kwemfundo yezempilo kanye nokushoda kwezikhungo zezokwelapha kanye nezempilo ezindaweni ezihlala njalo, iziguli eziningi ziba khona sekwephuzile nokutheleleka okuthuthukile lapho ukunqunywa isitho kungase kube ukuphela kokwelashwa okutholakalayo. Ukutheleleka kwebhaktheriya yesibili kuvamile, futhi izilonda zingabangela ubuhlungu nokukhubazeka okwandayo kanye ne-septicemia ebulalayo (izifo ezinzima ezihilela lonke uhlelo lomuntu) uma zingelashwa. Ukutheleleka akudluliswa kusuka kumuntu kuya kumuntu. Ukwelashwa: Ukwelashwa kuncike ezintweni eziyimbangela yembangela yamagciwane; iyinhlanganisela yemithi elwa namagciwane yesikhathi eside kanti ohlotsheni lwesikhunta, ukwelashwa kudinga izidakamizwa ezihlanganisiwe ze-antifungal kanye nokuhlinzwa. Ukwelashwa akugculisi, kunemiphumela eminingi engemihle, kuyabiza futhi akutholakali ezindaweni eziningi ezinesifo. IMycetoma ayisona isifo esingaziswa (isifo esidingwa umthetho ukuba sibikwe) futhi azikho izinhlelo zokugada ezikhona. Azikho izinhlelo ezingavinjelwa noma zokulawula zemycetoma okwamanje. Ukuvimbela ukutheleleka kunzima, kodwa abantu abahlala noma abavakashela ezindaweni ezihlala njalo kufanele belulekwe ukuthi bangahambi bengagqokanga zicathulo." +አዲስ የተወለደ ልጅ ጤና አጠቃላይ እይታ፦ እያንዳንዱ ሕፃን በሕይወት መትረፉንና እድገቱን ሙሉ በሙሉ እንዲያሳካ ለማረጋገጥ፣ በተወለደበት ጊዜና በሕይወት የመጀመሪያ ሳምንት አካባቢ እንክብካቤን በማሻሻል ላይ ማተኮር አለብን። ሊወገዱ የሚችሉ የሞት መጠኖች እና አዲስ የተወለዱ እና ዕድሜያቸው ከአምስት ዓመት በታች የሆኑ ሕፃናት ጤና እና ደኅንነት አለመኖር የሕይወት አድን ጣልቃ ገብነቶች ያልተመጣጠነ ሽፋን እና በአጠቃላይ በቂ ያልሆነ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ልማት አመላካች ናቸው። ድህነት፣ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና ለንጹህ ውኃ እና ለንፅህና አጠባበቅ በቂ ያልሆነ ተደራሽነት ሁሉም ጐጂ ምክንያቶች ናቸው፣ እንደ አዲስ የተወለዱ ሕፃናት አስፈላጊ እንክብካቤን የመሳሰሉ ጥራት ያላቸው የጤና አገልግሎቶች በቂ ያልሆነ ተደራሽነት ናቸው። ልጆች እንዲበለጽጉ እና በሕይወት እንዲኖሩ የጤና ማበረታቻ፣ የበሽታ መከላከያ አገልግሎቶች( እንደ ክትባት ያሉ) እና የተለመዱ የሕፃናት በሽታዎች ህክምና አስፈላጊ ናቸው። ተጽዕኖ፦ በዓለም አቀፍ ደረጃ ከ5 ዓመት በታች ከሆኑ ሕፃናት ከሚሞቱት መካከል 47% የሚሆኑት በአራስ ሕፃናት ምክንያት የሚከሰቱ ሲሆን በዚህም ምክንያት በየዓመቱ 2 ነጥብ 4 ሚሊዮን ሕፃናት ይሞታሉ። አንድ ሦስተኛ የሚሆነው አዲስ የተወለዱ ሕፃናት ሞት የሚከሰተው በተወለዱበት ቀን ሲሆን ሦስት አራተኛ የሚሆነው ደግሞ በሕይወታቸው የመጀመሪያ ሳምንት ውስጥ የሚከሰት ነው። በተጨማሪም ወደ 2 ሚሊዮን የሚጠጉ ሕፃናት በ 28 ሳምንት ወይም ከዚያ በላይ እርግዝና የሕይወት ምልክት ሳይኖራቸው ይወለዳሉ( የሞተ ልደት) እና 295 000 የእናቶች ሞት በየዓመቱ ይከሰታል። በተወለዱ በመጀመሪያዎቹ 28 ቀናት ውስጥ የሚሞቱ ሕፃናት በተወለዱበት ወቅት ጥራት ያለው እንክብካቤ ወይም ከተወለዱ በኋላ እና በመጀመሪያዎቹ የሕይወት ቀናት ውስጥ ብቃት ያለው እንክብካቤ እና ህክምና ባለመኖሩ ምክንያት የሚከሰቱ ሁኔታዎች እና በሽታዎች ይሰቃያሉ። አብዛኛዎቹ የሕፃናት ሞት የሚከሰተው ዝቅተኛና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ነው።,"Newborn health Overview: To ensure every child survives and thrives to reach their full potential, we must focus on improving care around the time of birth and the first week of life. The high rates of preventable death and poor health and well-being of newborns and children under the age of five are indicators of the uneven coverage of life-saving interventions and, more broadly, of inadequate social and economic development. Poverty, poor nutrition and insufficient access to clean water and sanitation are all harmful factors, as is insufficient access to quality health services such as essential care for newborns. Health promotion, disease prevention services (such as vaccinations) and treatment of common childhood illnesses are essential if children are to thrive as well as survive. Impact: Newborn deaths account for 47% of deaths among children under the age of 5 globally, resulting in 2.4 million lives lost each year. About one third of newborn deaths occur on the day of birth and close to three quarters occur within the first week of life. In addition, almost 2 million babies born with no signs of life at 28 weeks of pregnancy or more (stillbirths) and 295 000 maternal deaths occur each year. Children who die within the first 28 days of birth suffer from conditions and diseases associated with lack of quality care at birth or skilled care and treatment immediately after birth and in the first days of life. The vast majority of newborn deaths take place in low and middle-income countries.","Lafiyar jarirai sabuwar haihuwa Bayani: Don tabbatar kowane yaro ya rayu da kuma wajen sun kai ga girmansu dole mu mai da kai wajen tabbatar da kulawa lokacin haihuwa da kuma makon farko na rayu. Yawan kare mace-mace da ƙarancin lafiya da walwalar jarirai sababbin haihuwa da ya d suke ƙasa da shekaru biyar su ne abubuwan da suka ba a yi ceto rayukan jarirai kuma, daɗin daɗawa rashin wadataccen muhalli da cigaban attalin arƙizi. Talauci, rashin abincmai gina jiki rashin samun wadataccen ruwa mai tsafta da tsaftar muhalli duk abubuwa masu cutarwa, kamar rashin samun ingatacciyar lafiya kamar muhimman kula da jariri sabuwar haihuwa. Bunƙasa kiwon lafiya, aikin yin riga-kafin cuta (allurar riga-kafi) da maganin cututtuka yarinta gama-gari su ne wajibi idan yaran za su girma da kuma su rayu. Tasiri: mutuwar jirirai ya kai adadin 47% na mace-macen tsakanin yara ƴan ƙasa da shekaru biyar na duniya sakamakon ya nuna ana rasa rayuka miliyan 2.4 a kowace shekara. Kusan ɗaya bisa uku mace-macen jariran na faruwa ne ranar haihuwa kuma uku na kwatar mace-macen na faruwa cikin makon farko na rayuwa. Baya ga haka, kusan jarirai miliyan 2 akan haifa ba ta tare da almun rai a makwanni 28 na samun ciki ko fiye da makwannin (haifar jariri babu rai) da kuma faruwar mutuwar mata 295 000 a kowace shekara. Yara waɗanda suke mutuwa cikin kwanaki 28 da haihuwa suna illta ne daga wasu yanaye-yanaye ko cututtuka da suke da aƙala da rashin kula yayin haihuwa ko rashin ƙwarewa wajen kula da kuma magani nan da nan bayan haihuwa da ma a cikin farkon ranakun rayuwa. mafi rinjayen mace-macen jariran na faruwa ne a ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin samun kuɗi.","Afya ya mtoto mchanga Muhtasari: Ili kuhakikisha kila mtoto anaishi na kustawi ili kufikia uwezo wake kamili, ni lazima tuzingatie kuboresha malezi wakati wa kuzaliwa na wiki ya kwanza ya maisha. Viwango vya juu vya vifo vinavyoweza kuzuilika na afya duni na ustawi wa watoto wachanga na watoto walio chini ya umri wa miaka mitano ni viashiria vya ufunikaji usio sawa wa afua za kuokoa maisha na, kwa upana zaidi, maendeleo duni ya kijamii na kiuchumi. Umaskini, lishe duni na uhaba wa maji safi na usafi wa mazingira ni mambo hatarishi, kama vile ukosefu wa huduma bora za afya kama vile huduma muhimu kwa watoto wanaozaliwa. Ukuzaji wa afya, huduma za kuzuia magonjwa (kama vile chanjo) na matibabu ya magonjwa ya kawaida ya utotoni ni muhimu ikiwa watoto watastawi na kuishi. Athari: Vifo vya watoto wachanga vinachangia 47% ya vifo kati ya watoto chini ya umri wa miaka 5 ulimwenguni, na kusababisha vifo vya watu milioni 2.4 kila mwaka. Karibu theluthi moja ya vifo vya watoto wachanga hutokea siku ya kuzaliwa na karibu robo tatu hutokea ndani ya wiki ya kwanza ya maisha. Zaidi ya hayo, karibu watoto milioni 2 wanaozaliwa bila dalili za kuishi katika wiki 28 za ujauzito au zaidi (wakati wa kujifungua) na vifo vya uzazi 295,000 hutokea kila mwaka. Watoto wanaokufa ndani ya siku 28 za kwanza za kuzaliwa wanakabiliwa na hali na magonjwa yanayohusiana na ukosefu wa huduma bora wakati wa kuzaliwa au huduma ya ujuzi na matibabu mara baada ya kuzaliwa na katika siku za kwanza za maisha. Idadi kubwa ya vifo vya watoto wachanga hutokea katika nchi za kipato cha chini na cha kati.","Ìlera ọmọ tuntun Ìsọnísókí: Láti rí i dájú pé ọmọ kọ̀ọ̀kan yè wọ́n sì gbèrú láti ṣe àṣeyọrí pípé, a ní láti fojúsun mímú ìdàgbàsókè bá ìtọ́jú àsìkò ìbí àti ọ̀sẹ̀ kìíní ìwáyé. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìwọ̀n iye ikú àti àìlera àti àìlálàáfíà tí ó ṣe é dènà láàrin àwọn ọmọ tuntun àti ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún márùn-ún jẹ́ àwọn ìtọ́ka àìṣedéédé ìpèsè àwọn ìdásí agbẹ̀mílà àti, ní gbígbòòrò, àìtó ìdàgbàsókè àwùjọ àti ọrọ̀ ajé. Òsì, àìjẹunrekánú àti àìní àǹfààní sí omi mímọ́ àti ìmọ́tótó gbogbo ni wọ́n léwu, bẹ́ẹ̀ sì ni àìtó àǹfààní sí àwọn ìpèsè ìlera dídára bí ìtọ́jú pàtàkì fún àwọn ọmọ tuntun. Ìpolongo ìlera, iṣẹ́ ìdènà àìsàn (bí abẹ́rẹ́ àjẹsára) àti ìtọ́jú àwọn àìsàn ọmọdé tí ó wọ́pọ̀ ṣe pàtàkì bí àwọn ọmọdé yóò bá gbèrú àti bí wọ́n yóò yè. Ipa: Ikú àwọn ọmọ tuntun ni 47% àwọn ikú ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí 5 káàkiri àgbáyé, èyí tí ó jẹ́ àdánù mílíọ̀nù 2.4 ẹ̀mí lọ́dọọdún. Bí ìdá kan nínú mẹ́ta ikú àwọn ọmọ tuntun ni ó máa ń wáyé lọ́jọ́ ìkúnlẹ̀ bẹ́ẹ̀ sì ni ó tó ìdá mẹ́ta nínú mẹ́rin tí ó máa ń wáyé láàrin ọ̀sẹ̀ kìíní ìwàláàyè. Ní a fikùn, ó tó mílíọ̀nù 2 àwọn ìkókó ni wọ́n bí láìsí àwọn àmì ẹ̀mí ni ọ̀sẹ̀ 28 ìlóyún tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ (àwọn àbíkú) bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn ikú ìyálọ́mọ 295, 000 ń wáyé lọ́dọọdún. Àwọn ọmọdé tí wọ́n kú láàrin ọjọ́ 28 lẹ́yìn ìbí ní àwọn àìlera àti àìsàn tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú àìsí ìtọ́jú tí ó péye lásìkò ìbí tàbí ìtọ́jú ìmọ̀-ọ́nṣe ní kété lẹ́yìn ìbímọ àti láàrin àwọn ọjọ́ ìwàláàyè lẹ́yìn ìbí. Púpọ̀ àwọn ikú ọmọ tuntun wáyé ní àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè.","Impilo esanda kuzalwa Uhlolojikelele: Ukuze siqinisekise ukuthi yonke ingane iyasinda futhi ichuma ukuze ifinyelele amandla ayo aphelele, kufanele sigxile ekuthuthukiseni ukunakekelwa phakathi nesikhathi sokuzalwa nesonto lokuqala lokuphila. Amazinga aphezulu okufa okungavinjelwa kanye nempilo engeyinhle kanye nokuphila kahle kwezingane ezisanda kuzalwa kanye nezingane ezineminyaka engaphansi kwemihlanu ziyizinkomba zokungatholakali kokulinganisa kokungenelela okusindisa ukuphila kanye, ngokubanzi, nentuthuko enganele yezenhlalakahle nezomnotho. Ubumpofu, ukudla okungenamsoco kanye nokungafinyeleli kahle kwamanzi ahlanzekile nokukhucululwa kwendle konke kuyizici eziyingozi, kanye nokungatholakali okwanele ezinsizeni zezempilo ezisezingeni eliphezulu njengokunakekelwa okubalulekile kwezingane ezisanda kuzalwa. Ukukhuthazwa kwezempilo, izinsiza zokuvikela izifo (ezifana nokugoma) kanye nokwelashwa kwezifo ezivamile zezingane kubalulekile ukuze izingane ziphumelele futhi ziphile. Umthelela: Ukushona kwabantu abasanda kuzalwa kubalelwa ku-47% wokufa kwezingane ezineminyaka engaphansi kwemi-5 emhlabeni jikelele, okuholela ekufeni kwabantu abayizigidi ezingu-2.4 unyaka ngamunye. Cishe ingxenye eyodwa kwezintathu yokufa okusanda kuzalwa kwenzeka ngosuku lokuzalwa futhi cishe izingxenye ezintathu kwezine kwenzeka phakathi nesonto lokuqala lokuphila. Ngaphezu kwalokho, cishe izingane eziyizigidi ezi-2 ezizalwa zingenazo izimpawu zokuphila emasontweni angama-28 zikhulelwe noma ngaphezulu (ukubeletha) kanye nezi-295 000 zokufa komama kwenzeka njalo ngonyaka. Izingane ezishona ezinsukwini zokuqala ezingu-28 zokuzalwa zihlushwa izimo nezifo ezihlobene nokuntula ukunakekelwa kwekhwalithi lapho zizalwa noma ukunakekelwa okunekhono nokwelashwa ngokushesha ngemva kokuzalwa nasezinsukwini zokuqala zokuphila. Iningi lokufa kwabantu abasanda kuzalwa kwenzeka emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi." +የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ፦ በ2014 በ67ኛው የዓለም ጤና ጉባኤ ላይ የተገኙ 194 አባል አገራት የድርጊት መርሃ ግብርን( መፍትሄ WHA67.10) አጽድቀዋል። በዩኒሴፍ እና በዓለም ጤና ድርጅት በመመራት እያንዳንዱ አዲስ ተወላጅ የድርጊት መርሃ ግብር( ኢኤንኤፒ) በባለሙያዎች እና በአጋሮች ምክር እንዲሁም በብዙ ባለድርሻ አካላት ምክክር እና ከ 300 በላይ ባለድርሻ አካላት አስተያየቶችን የያዘ በድር ላይ የተመሰረተ ምክክር ተመርቷል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዓለም አቀፋዊውን ግብ እና ግቦችን ለማሳካት የሚደረገውን እድገት እንዲከታተል የተጠየቀ ሲሆን እስከ 2030 ድረስ በየጊዜው ለዓለም ጤና ጉባኤ ሪፖርት እንዲያደርግ ተጠይቋል። ሀያ ስምንት የትኩረት አገራት በሂደት መከታተያ መሣሪያ በመጠቀም መረጃ ለመሰብሰብ ዒላማ ተደርገዋል። የዕድገቱ ስልታዊ ክትትል የ ኢኤንኤፒ ስትራቴጂዎችን አፈጻጸም ሁኔታ ለመገምገም፣ የቴክኒካዊ ድጋፍ ፍላጐቶችን ካርታ ለማውጣት እና ከ ኢኤንኤፒ ወሳኝ ነጥቦች እና ምክሮች ጋር የሚስማሙ የአፈጻጸም መሰናክሎችን ለመለየት ያስችላል። ሌላው የሥራ መስክ የጥራት እንክብካቤ አውታረ መረብ ነው። የአውታረ መረቡ ዋና ዓላማ ትኩረቱን ከእንክብካቤ ተደራሽነት በማስፋት ለእናቶች፣ ለአራስ ሕፃናት እና ለሕፃናት ጤና የጥራት እንክብካቤን ለማካተት፣ ሊከላከሉ የሚችሉ የእናቶች እና የአራስ ሕፃናት በሽታዎችን እና ሞት ለመቀነስ እና የእያንዳንዱን እናት የእንክብካቤ ልምድን ለማሻሻል ነው።,"WHO response: In 2014, 194 Member States of the Sixty-seventh World Health Assembly endorsed the action plan (Resolution WHA67.10). Led by UNICEF and the World Health Organization, Every Newborn Action Plan (ENAP) was guided by the advice of experts and partners and by multistakeholder consultations and a web-based consultation with over 300 comments from stakeholders. The WHO Director-General has been requested to monitor progress towards the achievement of the global goal and targets, reporting periodically to the World Health Assembly until 2030. Twenty-eight focus countries were targeted for data collection through the use of a progress tracking tool. This systematic tracking of progress enables the assessment of the status of implementation of ENAP strategies, maps technical assistance needs and identifies barriers to implementation in line with the ENAP milestones and recommendations. Another area of work is the Quality of Care Network. The main objective of the network is broadening the focus from access to care to include quality of care for maternal, newborn and child health to cut preventable maternal and newborn illness and deaths, and to improve every mother’s experience of care.","Martanin Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO): A 2014, Wakilan ƙasashe 194 a Taron Lafiya na Duniya karu na sittin da bakwai suka amince da wani shirin aiki. (Ƙudurin WHA67.10). Wanda asusun tallafawa ilimin yara na Majalsar Ɗinkin Duniya wato UNICEF da Ƙungitar Lafiya ta Duniya, Shirin Kula Da Lafiyar Jarirai da Mata (ENAP) zai jagoranta ta hanyar samun shawarwari daga ƙwararru da abokan hulɗa da kuma ta tattaunawa da masu ruwa da tsaki da da kuma kafar sadarwa (web-bez) tare da samun sama da martani 300 daga masu ruwa da tsaki. Babban Daraktan Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO) ya yi roƙon da a sa ido ayyukan cigaban domin cimma abin da ake so da kuma muradan duniya, kawo rahoto lokaci-lokaci zuwa ga Taron Lafiya na duniya har zuwa 2030. Ƙasashe ashirin da takwas ake son tattara bayyana ta hanyar amfani da kayan cigaba da isa ido. Wannan tsari sanya ido na cigaban ayyuka za su taimakwa wajen ƙiyasta yanayin aiwatar dabarun ENAP, ana buƙatar taimakon bayyanan taswira da kuma bayyana abubuwan da suke shamaki wajen gudanarwa da nasarorin ENAP da ba da shawarwari. wani ɓangaren aikin shi ne ba da kulawa ingatacciya ga mata da jarirai da kuma lafiyar ƙananan yara. Manyan manufofin ƙungiyar tuntuɓar shi ne daɗa mai da hankali daga samun damar kulawa da za ƙunshi kuawa ingatacciya ga mata, jarirai da lafiyar yara ya kare hana mata haihuwa da cutar jariri da mutu, kuma ya inganta kowace uwa gogewa ta kula da jariri.","Jibu la WHO: Katika 2014, Nchi Wanachama 194 wa Mkutano wa Sitini na Saba wa Afya Duniani ziliidhinisha mpango wa utekelezaji (Azimio WHA67.10). Ikiongozwa na UNICEF na Shirika la Afya Ulimwenguni, Mpango Kazi wa Kila Mtoto Aliyezaliwa (ENAP) uliongozwa na ushauri wa wataalamu na washirika na mashauriano ya wadau mbalimbali na mashauriano ya mtandaoni yenye maoni zaidi ya 300 kutoka kwa washikadau. Mkurugenzi Mkuu wa WHO ameombwa kufuatilia maendeleo kuelekea kufikiwa kwa lengo na shabaha za kimataifa, akitoa ripoti mara kwa mara kwa Bunge la Afya Ulimwenguni hadi 2030. Nchi ishirini na nane lengwa zililengwa kwa ukusanyaji wa data kwa kutumia zana ya kufuatilia maendeleo. Ufuatiliaji huu wa taratibu wa maendeleo huwezesha tathmini ya hali ya utekelezaji wa mikakati ya ENAP, ramani ya mahitaji ya usaidizi wa kiufundi na kubainisha vikwazo vya utekelezaji kulingana na malengo na mapendekezo ya ENAP. Sehemu nyingine ya kazi ni Ubora wa Mtandao wa Huduma. Lengo kuu la mtandao huo ni kupanua mtazamo kutoka kwa upatikanaji wa matunzo ili kujumuisha ubora wa huduma kwa mama, watoto wachanga na afya ya mtoto ili kupunguza magonjwa na vifo vinavyoweza kuzuilika vya uzazi na watoto wachanga, na kuboresha uzoefu wa kila mama wa matunzo.","Èsì WHO: Ní 2014, àwọn orílẹ̀ èdè 194 tí wọ́n jẹ́ Àpéjọ Ìlera Àgbáyé Kẹtàdínláàádọ́rim fọwọ́sí ètò iṣẹ́ náà (Ojútùú WHA67. 10). Àgbékalẹ̀ láti owow UNICEF àti Àjọ Ìlera Àgbáyé (WHO), Ètò Ìpèsè Ìbímọ Ọmọ tuntun Kọ̀ọ̀kan (ENAP) ìmọ̀ràn àwọn alámọ̀já àti alábàáṣiṣẹ́pọ̀ àti àwọn igbaninímọ̀ràn àwọn onírúurú ọ̀tọ̀kùlú àti igbaninímọ̀ràn adálórí-ẹ̀rọ-ayélujára pẹ̀lú ó lé ní àwọn ọ̀rọ̀ ìwòye 300 láti ọwọ́ àwọn onímọ̀. Olùdarí Àgbà WHO ni wọ́n ti sọ fún kí ó mójútó ìlọsíwájú lórí àṣeyọrí àwọn èròǹgbà àti àfojúsùn káríayé, kí ó sì máa jábọ̀ fún Àpéjọ Ìlera Àgbáyé (WHA) títí 2030. Àwọn orílẹ̀ èdè méjìdínlọ́gbọ̀n ni wọ́n fojúsùn fún gbígba àwọn ìwífún àlàyé nípasẹ̀ àmúlò irinṣẹ́ ìtọpa ìlọsíwájú. Ètò nìtọpa ìlọsíwájú yìí fààyè sílẹ̀ fún ìgbéléwọ̀n ipò ìṣàmúlò àwọn ọgbọ́n ENAP, ṣe àmì ọgbọ́n ìrànlọ́wọ́ tí wọ́n nílò àti ìṣèdámọ̀ àwọn ìdènà fún ìṣàmúlò tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àwọn àṣeyọrí àti àbá ENAP. Agbegbe iṣẹ́ mìíràn ni Dídára Ìsàsopọ̀ Ìtọ́jú. Èròǹgbà gbòógì ìsàsopọ̀ náà ni ìmúgbòòrò àfojúsùn láti orí àǹfààní sí ìtọ́jú láti ní ìtọ́jú ìyálọ́mọ, ìlera ọmọ tuntun àti ọmọdé tí ó dára, láti ṣe àdínkù àwọn àìsàn àti ikú ìyálọ́mọ àti ọmọ tuntun, àti láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìrírí ìtọ́jú ìyálọ́mọ gbogbo.","Impendulo yeWHO: Ku-2014, Amazwe Angamalungu e-194 oMhlangano Wezempilo Womhlaba Wamashumi Ayisithupha Nesikhombisa agunyaze uhlelo lokusebenza (Isinqumo WHA67.10). Iholwa yi-UNICEF kanye neWorld Health Organization, i-All Newborn Action Plan (ENAP) yayiqondiswa izeluleko zochwepheshe nozakwethu kanye nokubonisana nezinhlaka eziningi kanye nokubonisana okusekelwe kuwebhu okunamazwana angaphezu kuka-300 avela kubabambiqhaza. UMqondisi-Jikelele weWHO uceliwe ukuba aqaphe inqubekelaphambili ekufinyeleleni umgomo womhlaba wonke kanye nemigomo, ebika ngezikhathi ezithile eMhlanganweni Wezempilo Womhlaba kuze kube ngu-2030. Amazwe angamashumi amabili nesishiyagalombili okugxilwe kuwo abeqondiswe ekuqoqweni kwedatha kusetshenziswa ithuluzi lokulandelela ukuqhubeka. Lokhu kulandelelwa kwenqubekelaphambili ngendlela ehlelekile kuvumela ukuhlolwa kwesimo sokusetshenziswa kwamasu eENAP, kumephu izidingo zosizo lobuchwepheshe futhi kuhlonzwe izithiyo ekusetshenzisweni ngokuhambisana nezinyathelo ezibalulekile nezincomo zeENAP. Enye indawo yomsebenzi Ikhwalithi Yenethiwekhi Yokunakekela. Inhloso enkulu yalolu xhumano ukwandisa ukugxila ekufinyeleleni ekunakekelweni ukuze kubandakanye izinga lokunakekelwa komama, abasanda kuzalwa kanye nempilo yengane ukuze kunqandwe ukugula nokufa komama nabasanda kuzalwa okungavinjelwa, kanye nokwenza ngcono ulwazi lwabo bonke omama lokunakekelwa." +የኒፓ ቫይረስ ኢንፌክሽን አጠቃላይ እይታ: የኒፓ ቫይረስ ኢንፌክሽን ከእንስሳት ወደ ሰዎች የሚተላለፍ የእንስሳት በሽታ ነው፣ እንዲሁም በተበከለ ምግብ ወይም በቀጥታ ከሰው ወደ ሰው ሊተላለፍ ይችላል። በበሽታው በተያዙ ሰዎች ላይ ምልክቶች የማያሳዩ( ከክሊኒካዊ እይታ በታች) ኢንፌክሽኖች እስከ አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት በሽታ እና አስከፊ የአንጎል በሽታ ድረስ የተለያዩ በሽታዎችን ያስከትላል። ቫይረሱ እንደ ዐሣማዎች ባሉ እንስሳት ላይ ከባድ በሽታ ሊያስከትል ይችላል፣ ይህም ለገበሬዎች ከፍተኛ ኢኮኖሚያዊ ኪሳራ ያስከትላል። ምንም እንኳን የኒፓ ቫይረስ በእስያ ጥቂት የታወቁ ወረርሽኝዎችን ብቻ ቢያስከትልም ሰፋ ያሉ እንስሳትን ያጠቃ ሲሆን በሰዎች ላይ ከባድ በሽታ እና ሞት ያስከትላል። በሲንጋፖር ላይም ተጽዕኖ ባሳደረው በማሌዥያ የመጀመሪያ እውቅና በተሰጠው ወረርሽኝ ወቅት አብዛኛዎቹ የሰው ኢንፌክሽኖች ከታመሙ ዐሣማዎች ወይም ከተበከሉ ሕብረ ሕዋሶቻቸው ጋር በቀጥታ በመገናኘት የተከሰቱ ናቸው። ስርጭቱ የተከሰተው ከአሳማዎች በሚወጣ ፈሳሽ ባልተጠበቀ ሁኔታ በመጋለጥ ወይም ከታመመ እንስሳ ሕብረ ሕዋስ ጋር ደህንነቱን ባልጠበቀ ግንኙነት ነው ተብሎ ይታሰባል። በባንግላዴሽ እና በሕንድ በተከሰቱ ወረርሽኞች በበሽታው ከተያዙ የፍራፍሬ የሌሊት ወፎች ሽንት ወይም ላብ የተበከሉ ፍራፍሬዎችን ወይም የፍራፍሬ ምርቶችን( እንደ ጥሬ የዘንባባ ጭማቂ ያሉ) መብላት ለበሽታው መንስኤ ሊሆን ይችላል። ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፈው የኒፋ ቫይረስ በቫይረሱ በተያዙ ሕመምተኞች ቤተሰቦች እና ተንከባካቢዎች መካከልም ሪፖርት ተደርጓል። ምልክቶች: በሰው ላይ የሚከሰቱ ኢንፌክሽኖች ምልክቶች ከማይታዩበት ኢንፌክሽን እስከ አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽን፣ የሆድ ድርቀት እና አስከፊ የአንጎል በሽታ ይደርሳሉ።,"Nipah virus infection Overview: Nipah virus infection is a zoonotic illness that is transmitted to people from animals, and can also be transmitted through contaminated food or directly from person-to-person. In infected people, it causes a range of illnesses from asymptomatic (subclinical) infection to acute respiratory illness and fatal encephalitis. The virus can also cause severe disease in animals such as pigs, resulting in significant economic losses for farmers. Although Nipah virus has caused only a few known outbreaks in Asia, it infects a wide range of animals and causes severe disease and death in people. During the first recognized outbreak in Malaysia, which also affected Singapore, most human infections resulted from direct contact with sick pigs or their contaminated tissues. Transmission is thought to have occurred via unprotected exposure to secretions from the pigs, or unprotected contact with the tissue of a sick animal. In subsequent outbreaks in Bangladesh and India, consumption of fruits or fruit products (such as raw date palm juice) contaminated with urine or saliva from infected fruit bats was the most likely source of infection. Human-to-human transmission of Nipah virus has also been reported among family and care givers of infected patients. Symptoms: Human infections range from asymptomatic infection to acute respiratory infection, seizures and fatal encephalitis.","Ƙwayar cutar bairos ta Nipa Bayani: Nipa bairos infektion ita ce cuta wadda take yaɗawa zuwa mutane daga dabbobi, kuma za iya yaɗuwa ta hanyar gurɓataccen abinci ko kai-tsaye daga mutum zuwa mutum. Jikin mutanen da suka kamu, tana haifar da cututtuka daban-daban daga marasa nuna alamu () zuwa cutar numfashi mai tsanani da. Ƙwayar cutar ta bairus na haddasa cuta mai tsanani ga dabbobi kamar aladai, da yake kawo gagarumar asarar tattalin arƙizi ga manoma. Duk da cewa cutar birus ta Nipa ta faru ne kaɗan kawai an san ɓarke a Asiya, ta kama dabbabi daban-daban masu yawa da kuma haddasa cuta mai tsanani da mutu a cikn mutane. Lokacin farko na gano ɓarkewar cutar a Maleshiya, wanda kuma ya shafi Singafo, yawacin kamuwar mutane da cutar ya faruwa daga yin hulɗa aladai mara lafiya ko guɓatattun sassansu. Yaɗuwar cutar tana faruwa ta hanyar ruwan dake fitowa mara kariya daga aladai, ko cuɗanta mara kariya da sassan dabba mara lafiya. A baya nan an samu ɓarkewar cutar a Bagaladash da Indiya, amfanida kayan marmari ko kayan marmari da aka sarrafa (kamar dabino da lemon kwakwa) sun gurɓata da fitsarin ko yawu daga jemagun da suka kamu da cutar ya ci kayan marmari shi ne ake ganin musabbabin kamuwa. Yaɗuwar ƙwayar cutar bairos Nipa daga mutum zuwa mutum an samu rahoton ta tsakanin iyalai da masu kula da marasa lafiyan da suka kamu. Alamun cuta: Kamuwar mutum tana matsawa daga rashin nauna alamun kamuwa da cuta zuwa matsanancin ciwon numfashi, ɗuakewar numfashi da mummunin ciwon kumburar ƙwaƙwalwa.","Maambukizi ya virusi vya Nipah Muhtasari: Maambukizi ya virusi vya Nipah ni ugonjwa wa zoonotic ambao hupitishwa kwa watu kutoka kwa wanyama, na pia unaweza kuambukizwa kupitia chakula kilichochafuliwa au moja kwa moja kutoka kwa mtu hadi kwa mtu. Kwa watu walioambukizwa, husababisha magonjwa mbalimbali kutoka kwa maambukizo yasiyo ya dalili (subclinical) hadi ugonjwa wa kupumua kwa papo hapo na encephalitis mbaya. Virusi pia vinaweza kusababisha ugonjwa mbaya kwa wanyama kama nguruwe, na kusababisha hasara kubwa ya kiuchumi kwa wafugaji. Ingawa virusi vya Nipah vimesababisha milipuko michache tu inayojulikana barani Asia, huambukiza wanyama anuwai na kusababisha ugonjwa mbaya na vifo kwa watu. Wakati wa mlipuko wa kwanza uliotambuliwa nchini Malaysia, ambao pia uliathiri Singapore, maambukizo mengi ya wanadamu yalitokana na kugusana moja kwa moja na nguruwe wagonjwa au tishu zao zilizoambukizwa. Maambukizi yanafikiriwa kutokea kupitia mfiduo usiozuiliwa kwa siri kutoka kwa nguruwe, au kugusa bila kinga na tishu za mnyama mgonjwa. Katika milipuko iliyofuata nchini Bangladesh na India, ulaji wa matunda au bidhaa za matunda (kama vile maji ya mitende mbichi) yaliyochafuliwa na mkojo au mate kutoka kwa popo walioambukizwa ndicho kilikuwa chanzo cha uwezekano mkubwa wa maambukizi. Maambukizi ya virusi vya Nipah kutoka kwa binadamu hadi kwa binadamu pia yameripotiwa miongoni mwa familia na watoa huduma wa wagonjwa walioambukizwa. Dalili: Maambukizi ya binadamu huanzia maambukizi yasiyo na dalili hadi maambukizo ya kupumua kwa papo hapo, kifafa na encephalitis mbaya.","Kòkòrò àrùn Nipah Ìsọnísókí: Kòkòrò àrùn Nipah jẹ́ àrùn aṣerankoṣènìyàn tí ó máa ń ran àwọn ènìyàn láti ara àwọn ẹranko, bẹ́ẹ̀ sì ni ó lè ràn ká nípa àwọn oúnjẹ tí kò mọ́ tàbí láti ara ènìyàn-sí-ènìyàn tààrà. Láàárín àwọn ènìyàn tí wọ́n ń ṣàìsàn, ó ń fa àwọn onírúurú àìsàn láti orí àrùn aláìlámì (àìfàmì-àìsàn-hàn) dórí àìsàn òpónà ìmí líle àti ẹnsẹfalítíìsì apanirun. Kòkòrò fáírọ́ọ̀sì náà tún lè fa àìsàn líle láàrin àwọn ẹranko bí ẹlẹ́dẹ̀, èyí tí ó máa ń fa àdánù ọrọ̀ ajé fún àwọn àgbẹ̀. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé kòkòrò Nipah ti fa àwọn ìbújáde péréte tí a mọ̀ ní Ésíà, ó mú onírúurú àwọn ẹranko bẹ́ẹ̀ sì ni ó ń fa àìsàn líle àti ikú láàrin àwọn ènìyàn. Lásìk�� ìbújáde kìíní tí wọ́n dá mọ̀ ní Malaysia, èyí tí ó nípa lórí Singapore, púpọ̀ àwọn àrùn ènìyàn wá láti ara ìfọwọ́kàn àwọn ẹlẹ́dẹ̀ tí wọ́n ń ṣàìsàn tàbí àwọn ohun àìmọ́. Ìkóràn ni wọ́n rò pé ó máa ń wáyé nípasẹ̀ ìsíjúsí aláìláàbò sí àwọn ẹ̀gbin láti ara ẹlẹ́dẹ̀, tàbí ìfọwọ́kàn aláìláàbò pẹ̀lú ara ẹranko aláàárẹ̀. Nínú àwọn ìbújáde àtẹ̀lé ní Bangladesh àti India, jíjẹ àwọn èso tàbí àwọn èròjà èso (bí ẹmu dàbídùn aláìlábùlà) tí ìtọ̀ tàbí itọ́ láti ara àdán ajẹ̀so sọ di àìmọ́ ni ó ṣe é ṣe kí ó jẹ́ orísun àrùn. Ìkóràn ènìyàn-sí-ènìyàn kòkòrò àrùn Nipah náà ni wọ́n ti ròyìn láàárín àwọn ẹbí àti olùtọ́jú àwọn aláàárẹ̀ tí àrùn náà mú. Àmì àrùn: Àrùn ẹ̀dá ní àwọn àìsàn aláìlámì-àìsàn dórí àrùn òpónà ìmí, gìrì àti ẹnsẹfalítíìsì líle.","Ukutheleleka ngegciwane leNipah Uhlolojikelele: Ukutheleleka ngegciwane leNipah yisifo se-zoonotic esidluliselwa kubantu sisuka ezilwaneni, futhi singasakazwa nangokudla okungcolile noma ngokuqondile kusuka kumuntu kuya komuntu. Kubantu abangenwe yileli gciwane, kubangela izifo eziningi kusukela ekuthelelekeni nge-asymptomatic (subclinical) kuye ekuguleni okunamandla kokuphefumula kanye ne-encephalitis ebulalayo. Igciwane lingase futhi libangele izifo ezinzima ezilwaneni ezifana nezingulube, okuholela ekulahlekelweni okukhulu kwezomnotho kubalimi. Nakuba igciwane iNipah liye labangela ukuqubuka okumbalwa okwaziwayo e-Asia, lithelela izinhlobonhlobo zezilwane futhi libangela izifo ezinzima nokufa kubantu. Ngesikhathi sokuqubuka kokuqala okwaziwayo eMalaysia, okuphinde kwathinta iSingapore, izifo eziningi zabantu zazibangelwa ukuthintana ngqo nezingulube ezigulayo noma izicubu zazo ezingcolile. Ukutheleleka kucatshangwa ukuthi kwenzeke ngokuchayeka okungavikelekile ezingulubeni, noma ukuthintana okungavikelekile nezicubu zesilwane esigulayo. Ekuqubukeni okwalandela eBangladesh nase-India, ukusetshenziswa kwezithelo noma imikhiqizo yezithelo (njengejusi yesundu eluhlaza) engcoliswe umchamo noma amathe avela kumalulwane ezithelo anegciwane kwakuyiwona mthombo okungenzeka kakhulu wokutheleleka. Ukudluliselwa komuntu kumuntu kwegciwane i-ipah nakho kubikwe phakathi komndeni nabanakekeli beziguli ezinegciwane. Izimpawu: Ukutheleleka kwabantu kusuka ekuthelelekeni okungabonakali kuya ekuthelelekeni okunamandla kokuphefumula, ukuquleka kanye ne-encephalitis ebulalayo." +በበሽታው የተያዙ ሰዎች መጀመሪያ ላይ ትኵሳት፣ ራስ ምታት፣ የጡንቻ ህመም፣ ማቅለሽለሽ እና የጉሮሮ ሕመም ያሉ ምልክቶችን ያሳያሉ። ይህን ተከትሎ መፍዘዝ፣ እንቅልፋምነት፣ የንቃተ ሕሊና ማጣት እና አጣዳፊ የአንጎል በሽታን የሚያመለክቱ የነርቭ ምልክቶች ሊታዩ ይችላሉ። አንዳንድ ሰዎች ደግሞ ያልተለመደ የሳንባ ምች እና አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት ችግርን ጨምሮ ከባድ የመተንፈሻ አካላት ችግር ሊያጋጥማቸው ይችላል። የአንጎል ብግነት እና የመርሳት በሽታ በከባድ ሁኔታ የሚከሰቱ ሲሆን በ 24 እስከ 48 ሰዓታት ውስጥ ወደ ኮማ ያድጋሉ። የመራቢያ ጊዜው ከ 4 እስከ 14 ቀናት ነው ነገር ግን እስከ 45 ቀናት ድረስ የመራቢያ ጊዜ ሪፖርት ተደርጓል። አብዛኛዎቹ ሰዎች ሙሉ በሙሉ ያገግማሉ፣ ምንም እንኳን አንዳንዶች ከአጣዳፊ የአንጎል በሽታ በኋላ ቀሪ የነርቭ ህመሞች ቢኖሩም። አንዳንድ የማገርሸት ጉዳዮች ሪፖርት ተደርገዋል። የኒፓ ቫይረስ ኢንፌክሽን የሟችነት መጠን በ 40 - 75% ይገመታል ነገር ግን በበሽታው በተጠቁ አካባቢዎች ቊጥጥር እና ክሊኒካዊ አያያዝ ላይ በመመርኮዝ በወረርሽኝ ሊለያይ ይችላል። ህክምና: በአሁኑ ጊዜ የኒፓ ቫይረስ ኢንፌክሽንን ዒላማ የሚያደርጉ መድኃኒቶች ወይም ክትባቶች የሉም። የዓለም ጤና ድርጅት የኒፓ በሽታን ለዓለም ጤና ድርጅት የምርምርና ልማት መርሃ ግብር ቅድሚያ የሚሰጠው በሽታ አድርጓል።,"Infected people initially develop symptoms that include fever, headaches, myalgia, vomiting and sore throat. This can be followed by dizziness, drowsiness, altered consciousness, and neurological signs that indicate acute encephalitis. Some people can also experience atypical pneumonia and severe respiratory problems, including acute respiratory distress. Encephalitis and seizures occur in severe cases, progressing to coma within 24 to 48 hours. The incubation period is from 4 to 14 days but an incubation period as long as 45 days has been reported. Most people make a full recovery, although some are left with residual neurological conditions after acute encephalitis. Some cases of relapse have been reported. The case fatality rate of Nipah virus infection is estimated at 40–75% but can vary by outbreak depending on surveillance and clinical management in affected areas. Treatment: There are currently no drugs or vaccines that specifically target Nipah virus infection. WHO has identified Nipah as a priority disease for the WHO Research and Development Blueprint.","Mutanen da suka kamu suna fara nuna alamun da suka haɗa da zazzaɓi, ciwon kai, raɗaɗi a gaɓoɓi, amai da zugi a maƙogwaro. Wannan zai iya biyo ta hanyar jiri, gyangyaɗi, canzar tunani, da alamun da suke nuna kumaburar ƙwaƙwalwa sakamakon kamuwa da cuta. wasu mutanen kuma za su iya cin karo da ciwon hunhu da matsalolin numfashi mai tsanani, da ya ƙunshi numfashi mai wayu. Cutar kumburar ƙwaƙwalwa da ɗaukewar numfashi na faruwa a cikin yanayi mai tsanani, dake ciki zuwa dogon suma cikin awanni 24 zuwa 48. Lokacin da cutar take ta nuna alamunta yana farawa daga kwana 4 zuwa 14 amma an samu rahoton tana dauƙar tsawon kwanaki 45 sannan ta nuna alamun kamuwa. Yawanci mutane na warkewa sarai duk kuwa da cewa wasu suna samun ragowar yanayin aikace-aikacen ƙwaƙwalwa bayan kamuwa da cutar kumburar ƙwalƙwalwa. An samu rahoton sake dawowar wasu cututtukan. Adadin mummunar illar da ƙwayar cutar bairos ta Nipa ya aki ƙiyasin 40 zuwa 75% but zai iya bambanta da ɓarkewar cuta in an dogara ga masu sa ido da hukumomin asibitin da ke wuraren da abin ya shafa. Maganin cuta: Yanzu dai babu ƙwayar magani ko allurar riga-kafi wanda aka yi musamman don cutar Nipa. Ƙungiyar Lafiya ta duniya WHO ta bayyana cutar Nipa a matsayin cuta mai muhimmanci na Bincike da Cigaban Tsarin Ƙungiya Lafiya ta Duniya wato (WHO).","Watu walioambukizwa mwanzoni hupata dalili zinazojumuisha homa, maumivu ya kichwa, myalgia, kutapika na koo. Hii inaweza kufuatiwa na kizunguzungu, usingizi, fahamu iliyobadilika, na ishara za neva zinazoonyesha encephalitis ya papo hapo. Watu wengine wanaweza pia kupata nimonia isiyo ya kawaida na matatizo makubwa ya kupumua, ikiwa ni pamoja na shida ya kupumua kwa papo hapo. Encephalitis na mshtuko wa moyo hutokea katika hali mbaya, na kuendelea hadi kukosa fahamu ndani ya masaa 24 hadi 48. Kipindi cha incubation ni kutoka siku 4 hadi 14 lakini muda wa incubation hadi siku 45 zimeripotiwa. Watu wengi hupata ahueni kamili, ingawa wengine huachwa na hali ya mabaki ya neva baada ya encephalitis kali. Baadhi ya kesi za kurudi tena zimeripotiwa. Kiwango cha vifo vya maambukizi ya virusi vya Nipah kinakadiriwa kuwa 40-75% lakini kinaweza kutofautiana kulingana na uchunguzi na usimamizi wa kimatibabu katika maeneo yaliyoathiriwa. Matibabu: Kwa sasa hakuna dawa au chanjo zinazolenga maambukizo ya virusi vya Nipah. WHO imetambua Nipah kama ugonjwa unaopewa kipaumbele kwa Mpango wa Utafiti na Maendeleo wa WHO.","Àwọn aláàárẹ̀ máa ń ní àwọn àmì àìsàn bí ibà, ẹ̀fọ́rí, ara wíwó, èébì àti ọ̀nà ọ̀fun dídùn. Òòyì ojú, ìmọ̀lára oorun, àìlèrónú geere, àti àwọn àmì ajẹmọ́-ọpọlọ èyí tí ó ń tọ́ka sí ẹnsẹfalítíìsì líle. Àwọn ènìyàn kan lè ní ìrírí òtútù àyà àti ìṣòro òpónà ìmí tí ó fi mọ́ ìṣòro òpónà ìmí líle. Ẹnsẹfalítíìsì àti gìrì máa ń ṣẹlẹ̀ nínú àwọn ọ̀ràn líle, yọrí sí ìsẹ́mìí láàrin wákàtí 20 sí 48. Àsìkò ìsàba wà láàárín ọjọ́ 4 sí 14 ṣùgbọ́n àsìkò ìsàba tí ó gùn tó ọjọ́ 45 ni wọ́n ti ròyìn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn máa ń wòsàn ní kíkún, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn díẹ̀ máa ń ní àwọn ọ̀ràn ajẹmọ́pọlọ tí ó ṣẹ́kù lẹ́yìn ẹnsẹfalítíìsì líle. Wọ́n ti ròyìn àwọn ọ̀ràn ìmísẹ́yìn kan. Ìwọ̀n ọ̀ràn ikú kòkòrò àrùn Nipah ni àpapọ̀ 40-75% ṣùgbọ́n ó lè yàtọ̀ lórí ìbújáde èyí tí ó dá lórí àmójútó àti ìṣàkóso ìwòsàn ní àwọn àgbègbè tí wọ́n faragbá. Ìtọ́jú: Kò sí òògùn tàbí abẹ́rẹ́ àjẹsára kankan báyìí tí ó dìídì dojú kọ kòkòrò àrùn Nipah. WHO ti ṣe ìdámọ̀ Nipah gẹ́gẹ́ àìsàn pàtàkì fún Ìwádìí àti Ìdàgbàsókè àjọ WHO.","Abantu abanaleli gciwane baqala babe nezimpawu ezihlanganisa imfiva, ubuhlungu bekhanda, imyalgia, ukuhlanza kanye nomphimbo obuhlungu. Lokhu kungalandelwa isiyezi, ukozela, ukuphaphatheka okushintshile, nezimpawu zemizwa ezibonisa ukuqaqamba kwe-encephalitis. Abanye abantu bangathola nenyumoniya ye-atypical kanye nezinkinga ezinzima zokuphefumula, okuhlanganisa ukucindezeleka kokuphefumula okukhulu. I-Encephalitis kanye nokuquleka kwenzeka ezimweni ezimbi kakhulu, kuqhubekela phambili ku-coma kungakapheli amahora angama-24 kuye kwangama-48. Isikhathi sokufukamela sisukela ezinsukwini ezi-4 kuya kweziyi-14 kodwa isikhathi sokufukamela uma nje izinsuku ezingama-45 zibikiwe. Iningi labantu lilulama ngokugcwele, nakuba abanye basala benezimo zemizwa ezisele ngemva kwe-encephalitis eyingozi. Ezinye izigameko zokubuyela emuva zibikiwe. Izinga lokufa kwecala lokutheleleka ngegciwane le-Nipah lilinganiselwa ku-40-75% kodwa lingahluka ngokuqubuka kuye ngokubhekwa nokuphathwa komtholampilo ezindaweni ezithintekile. Ukwelashwa: Okwamanje awekho amaphilisi noma imithi yokugoma eqondise ngqo ukutheleleka ngegciwane leNipah. IWHO ikhombe i-Nipah njengesifo esiseqhulwini kuWHO Research and Development Blueprint." +ከባድ የመተንፈሻ አካላት እና የነርቭ ውስብስቦችን ለማከም ከፍተኛ የድጋፍ እንክብካቤ ይመከራል።,Intensive supportive care is recommended to treat severe respiratory and neurologic complications.,Ba da taimakon kulawa sosai shawara wajen maganin matsanancin numfashi da tsananin ciwon da ya shafi ƙwaƙwalwa.,Utunzaji mkubwa wa usaidizi unapendekezwa kutibu matatizo makubwa ya kupumua na ya neva.,Ìtọ́jú àtìlẹ́yìn tí ó jinlẹ̀ ni wọ́n dábàá láti tọ́jú àwọn ìṣòro òpónà ìmí àti ìṣòro ajẹmórí.,Ukunakekelwa okujulile okusekelayo kunconywa ukuphatha izinkinga ezinzima zokuphefumula kanye ne-neurologic. +ከመጠን በላይ ውፍረት አጠቃላይ እይታ፦ ከልክ ያለፈ ክብደት እና ከመጠን በላይ ውፍረት ለጤና አደገኛ የሆነ ያልተለመደ ወይም ከመጠን በላይ የስብ ክምችት ተብሎ ይገለጻል። የሰውነት ክብደት ኢንዴክስ( ቢኤምአይ) ከ25 በላይ ከሆነ ከመጠን በላይ ክብደት እንዳለውና ከ30 በላይ ከሆነ ደግሞ ከመጠን በላይ ውፍረት እንዳለው ይቈጠራል። ጉዳዩ ወደ ወረርሽኝ ደረጃ አድጓል፣ በዓለም አቀፍ የበሽታ ጫና መሠረት ከ 4 ሚሊዮን በላይ ሰዎች በየዓመቱ በ 2017 ከመጠን በላይ ክብደት ወይም ከመጠን በላይ ውፍረት ምክንያት ይሞታሉ። በአዋቂዎችና በልጆች ላይ ከመጠን በላይ ውፍረትና ከልክ በላይ ውፍረት ያለባቸው ሰዎች ቍጥር እየጨመረ ነው። ከ1975 እስከ 2016 ባለው ጊዜ ውስጥ ከመጠን በላይ ክብደት ወይም ከመጠን በላይ ውፍረት ያላቸው ሕፃናት እና ዕድሜያቸው ከ5-19 ዓመት ያሉ ታዳጊዎች ከ4 ከመቶ ወደ 18 በመቶ በማደግ በዓለም አቀፍ ደረጃ ከአራት እጥፍ በላይ ጨምሯል። ከመጠን በላይ ውፍረት የተመጣጠነ የአመጋገብ ስርአት ችግር ከሚያስከትለው ድርብ ሸክም አንዱ ገጽታ ሲሆን በአሁኑ ጊዜ ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ እና የእስያ ክልሎች በስተቀር በሁሉም ክልሎች ውስጥ ከመጠን በላይ ውፍረት ያላቸው ሰዎች ከመጠን በላይ ክብደት ካላቸው ሰዎች በላይ ናቸው። በአንድ ወቅት ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ብቻ ችግር ተደርጐ ይታይ የነበረ ከመጠን በላይ ክብደት እና ውፍረት በአሁኑ ጊዜ በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች በተለይም በከተሞች ውስጥ በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ ነው። ከመጠን በላይ ክብደት ያላቸው ወይም ከመጠን በላይ ውፍረት ያላቸው ልጆች አብዛኞቹ የሚኖሩት በታዳጊ አገሮች ውስጥ ሲሆን የዕድገቱ መጠን ከበለጸጉት አገሮች ጋር ሲነጻጸር ከ 30% በላይ ከፍ ያለ ነው። ውስብስቦች፦ ከመጠን በላይ ክብደት እና ከመጠን በላይ ውፍረት ለበርካታ ሥር የሰደዱ በሽታዎች ዋነኛ ተጋላጭ ናቸው፤ ከእነዚህም መካከል በዓለም ዙሪያ ለሞት ዋነኛ መንስኤ የሆኑት እንደ የልብ በሽታዎች እና ስትሮክ ያሉ የልብና የደም ቧንቧ በሽታዎች ይገኙበታል።,"Obesity Overview: Overweight and obesity are defined as abnormal or excessive fat accumulation that presents a risk to health. A body mass index (BMI) over 25 is considered overweight, and over 30 is obese. The issue has grown to epidemic proportions, with over 4 million people dying each year as a result of being overweight or obese in 2017 according to the global burden of disease. Rates of overweight and obesity continue to grow in adults and children. From 1975 to 2016, the prevalence of overweight or obese children and adolescents aged 5–19 years increased more than four-fold from 4% to 18% globally. Obesity is one side of the double burden of malnutrition, and today more people are obese than underweight in every region except sub-Saharan Africa and Asia. Once considered a problem only in high-income countries, overweight and obesity are now dramatically on the rise in low- and middle-income countries, particularly in urban settings. The vast majority of overweight or obese children live in developing countries, where the rate of increase has been more than 30% higher than that of developed countries Complications: Overweight and obesity are major risk factors for a number of chronic diseases, including cardiovascular diseases such as heart disease and stroke, which are the leading causes of death worldwide.","Kiba Bayani: An bayyana jiki da kiba a matsayin rashin lafiya ko tarin kitse wanda ya wuce kima a jikin mutum wanda haifar da haɗari ga lafiya. Ma'aunin Jiki na (BMI) sama da kashi 25 ana ɗaukar sa a matsayin jiki maras ka'da, sama da kashi 30 kuma a matsayin kiba. Al’amarin ya girma har ya zama annoba, inda sama da mutane miliyan 4 ke mutuwa a duk shekara sakamakon jiki ko kiba a shekarar 2017 a rohoton daukan nauyin cututtuka na duniya. adadin masu jiki da kiba na ci gaba da girma a cikin manya da yara. Daga 1975 zuwa 2016, Adadin masu jiki ko kiba acikin yara da matasa daga shekaru 5 zuwa 19 ya karu fiye da ninki hudu daga 4% zuwa 18% a duniya. Kiba wani bangare ne na nau'in rashin abinci mai gina jiki,a yau kuma mutane da yawa sun fi kiba fiye da zama marassa jiki a kowani yanki in ban da Saharar Afirka da Asiya. Amma fi ɗaukan hakan a matsayin matsala a cikin kasashe masu masu arziƙi sosai,masu jiki da kiba suna karuwa sosai a kasashe masu karamin ƙaarfi da matsakaicin ƙarfi, musamman a cikin birane. Galibin yara masu jiki ko masu kiba suna rayuwa ne a kasashe masu ci gaba, inda adadin karuwar su ya haura kashi 30% fiye da na ƙasashen da suka ci gaba. Sarƙaƙiya: jiki da kiba sune abubuwan mafi haɗari da ke haifar da cututtuka masu tsanani, ciki har da cututtukan zuciya da jijiyoyin jini kamar cututtukan zuciya da hawan jini, sune kan gaba wajen kawo mutuwa a duniya.","Unene kupita kiasi Muhtasari: Uzito kupita kiasi na unene kupita kiasi hufafanuliwa kuwa mrundikano usio wa kawaida au kupita kiasi wa mafuta unaoleta hatari kwa afya. Fahirisi ya uzito wa mwili (BMI) zaidi ya 25 inahesabiwa kuwa uzito kupita kiasi, na zaidi ya 30 ni unene kupita kiasi. Suala hilo limekua kwa idadi ya janga, huku zaidi ya watu milioni 4 wakifa kila mwaka kutokana na uzito kupita kiasi au unene uliokithiri mnamo 2017 kulingana na mzigo wa magonjwa ulimwenguni. Viwango vya uzito kupita kiasi na fetma vinaendelea kukua kwa watu wazima na watoto. Kuanzia mwaka wa 1975 hadi 2016, maambukizi ya watoto na vijana walio na uzito mkubwa au wanene kupita kiasi na vijana wenye umri wa miaka 5-19 yaliongezeka zaidi ya mara nne kutoka 4% hadi 18% duniani kote. Kunenepa kupita kiasi ni upande mmoja wa mzigo maradufu wa utapiamlo, na leo watu wengi zaidi wana uzito wa kupindukia katika kila eneo isipokuwa Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara na Asia. Mara moja ikizingatiwa kuwa tatizo katika nchi zenye kipato cha juu pekee, uzito wa kupindukia na unene wa kupindukia sasa unaongezeka kwa kasi katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati, hasa katika mazingira ya mijini. Idadi kubwa ya watoto wanene au wanene wanaishi katika nchi zinazoendelea, ambapo kiwango cha ongezeko kimekuwa zaidi ya 30% kuliko kile cha nchi zilizoendelea. Matatizo: Uzito kupita kiasi na unene kupita kiasi ni sababu kuu za hatari kwa magonjwa kadhaa sugu, pamoja na magonjwa ya moyo na mishipa kama vile ugonjwa wa moyo na kiharusi, ambayo ndio sababu kuu za vifo ulimwenguni.","Ìsanrajù Ìsọnísókí: Ìwúwojù àti ìsanrajù ni wọ́n dá mọ̀ gẹ́gẹ́ bí òdì tàbí àpọ̀jù àkójọpọ̀ ọ̀rá èyí tí ó ní ewu fún ìlera. Atọ́ka àpapọ̀ ara (BMI) tí ó ju 25 jẹ́ ìwúwo, bẹ́ẹ̀ sì ni 30 jẹ́ ìsanrajù. Ọ̀ràn náà ti dàgbà di àwọn ìwọ̀n àjàkálẹ̀ àrùn, pẹ̀lú ó ju ènìyàn mílíọ̀nù 4 tí wọ́n ń kú lọ́dọọdún nítorí ìwúwojù tàbí ìsanrajù ní 2017 gẹ́gẹ́ bí àjàgà káríayé fún àìsàn. Àwọn ìwọ̀n ìwúwojù àti ìsanrajù ń pọ̀ sí i nínú àwọn àgbàlagbà àti ọmọdé. Láti 1975 sí 2016, ìfarahàn àwọn ọmọdé àti ọ̀dọ́ tí wọ́n ní ìwúwojù tàbí ìsanrajù láti ọjọ́ orí 5 - 19 pọ̀ sí i ju ìlọ́po mẹ́rin lọ láti 4% dé 18% káàkiri àgbáyé. Ìsanrajù jẹ́ apá kan àjàgà oníbejì àìjẹunrekánú, bẹ́ẹ̀ sì ni lónìí àwọn ènìyàn ní ìwúwojù ju àrùìbágígadọ́gba ní gbogbo ẹkùn àyàfi ní ẹ̀ka Sahara Áfríkà àti Ésíà. Ohun tí wọ́n gbà bí ìṣòro ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè gọbọi tẹ́lẹ̀, ìwúwojù àti ìsanrajù ti ń pọ̀ sí i ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè, pàápàá jùlọ ní àwọn ìgboro ìlú. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọmọdé tí wọ́n ní ìwúwojù tàbí ìsanrajù ní àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ń gòkè àgbà, níbi tí ìwọ̀n púpọ̀ sí i ti ní ju 30% ti àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ti gòkè àgbà lọ Àwọn ìṣòro: Ìwúwojù àti ìsanrajù jẹ́ okùnfà ńlá fún àwọn àìs��n líle, tí ó fi mọ́ àwọn àìsàn ajẹmọ́ ẹ̀jẹ̀ bí àìsàn ọkàn àti àìsàn ẹ̀gbà, tí wọ́n ń síwájú àwọn okùnfà ikú lágbàáyé.","Ukukhuluphala ngokweqile Uhlolojikelele: Ukukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala kuchazwa njengokungajwayelekile noma ukunqwabelana kwamafutha okweqile okuveza ubungozi empilweni. Ibody mass index (BMI) engaphezu kuka-25 ibhekwa njengokukhuluphala ngokweqile, kanti abangaphezu kuka-30 bakhuluphele. Lolu daba selukhule lwaba ngubhubhane, njengoba kufa abantu abangaphezu kwezigidi ezi-4 unyaka ngamunye ngenxa yokukhuluphala ngokweqile noma ukukhuluphala ngokweqile ngo-2017 ngokusho komthwalo wezifo emhlabeni jikelele. Amazinga okukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala ayaqhubeka nokukhula kubantu abadala nasezinganeni. Kusukela ngo-1975 kuya ku-2016, ukwanda kwezingane ezikhuluphele ngokweqile noma ezikhuluphele nentsha eneminyaka engu-5-19 kukhuphuke ngaphezu kokuphindwe kane kusuka ku-4% kuya ku-18% emhlabeni jikelele. Ukukhuluphala ngokweqile kuyingxenye yomthwalo ophindwe kabili wokungondleki, futhi namuhla abantu abaningi abakhuluphele kunesisindo esingaphansi kwesisindo somzimba esingaphansi kuzo zonke izifunda ngaphandle kweSub-Saharan Africa ne-Asia. Kwake kwabhekwa njengenkinga emazweni anemali engenayo ephezulu kuphela, ukukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala ngokweqile manje sekwenyuka kakhulu emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi, ikakhulukazi ezindaweni zasemadolobheni. Iningi lezingane ezikhuluphele ngokweqile noma ezikhuluphele ziphila emazweni asathuthuka, lapho izinga lokukhula libe ngaphezu kwama-30% ngaphezu kwamazwe athuthukile. Izinkinga: Ukukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala kuyizici ezinkulu ezibeka engcupheni yezifo eziningi ezingalapheki, okuhlanganisa izifo zenhliziyo nemithambo yegazi njengesifo senhliziyo nesifo sohlangothi, okuyizimbangela ezihamba phambili zokufa emhlabeni wonke." +ከመጠን በላይ ውፍረት ደግሞ ወደ የስኳር በሽታ እና ከእሱ ጋር ተያያዥነት ያላቸውን ሁኔታዎች ሊያስከትል ይችላል፣ ይህም ዓይነ ስውርነት፣ የአካል ክፍሎች መቈረጥ እና የኩላሊት እጥበት አስፈላጊነትን ያጠቃልላል። ከ1980 ወዲህ በዓለም ዙሪያ የስኳር በሽታ ቍጥር በአራት እጥፍ ጨምሯል። ከመጠን በላይ ክብደት መሸከም ኦስቲዮአርትራይተስን ጨምሮ ወደ ጡንቻና አጥንት መዛባት ሊያመራ ይችላል። በተጨማሪም ከመጠን በላይ ውፍረት ከአንዳንድ የካንሰር ዓይነቶች ጋር ይያያዛል፣ ይህም የውስጠ-ማህፀን፣ የጡት፣ የእንቁላል እጢ፣ የፕሮስቴት፣ የጉበት፣ የሐሞት ፊኛ፣ የኩላሊት እና የአንጀት ካንሰርን ያጠቃልላል። እነዚህ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች አንድ ሰው ትንሽ ከመጠን በላይ ክብደት ቢኖረው እንኳን አደጋው ይጨምራል እናም የሰውነት ብዛት ማውጫ( ቢኤምአይ) ሲወጣ የበለጠ ከባድ ይሆናል። በልጅነት ጊዜ የሚከሰት ከመጠን በላይ ውፍረት ከበርካታ ከባድ የጤና ችግሮች ጋር የተቆራኘ ሲሆን ከዚህ ጋር ተያያዥነት ያላቸውን በሽታዎች ያለጊዜው የመያዝ ዕድልን ይጨምራል። ጥናቶች እንደሚያመለክቱት ያለ ጣልቃ ገብነት ከመጠን በላይ ውፍረት ያላቸው ልጆችና ታዳጊዎች ካደጉ በሗላም ከመጠን በላይ ውፍረት ሊኖራቸው ይችላል። መከላከያ እና ቊጥጥር ከመጠን በላይ ክብደት እና ከመጠን በላይ ውፍረት የሚከሰቱባቸው ብዙ ምክንያቶች መከላከል እና መመለስ የሚቻሉ ናቸው። ይሁን እንጂ እስካሁን ድረስ አንድም አገር የዚህን ወረርሽኝ እድገት ማስቀረት አልቻለም።,"Being overweight can also lead to diabetes and its associated conditions, including blindness, limb amputations, and the need for dialysis. Rates of diabetes have quadrupled since around the world since 1980. Carrying excess weight can lead to musculoskeletal disorders including osteoarthritis. Obesity is also associated with some cancers, including endometrial, breast, ovarian, prostate, liver, gallbladder, kidney and colon. The risk of these noncommunicable diseases increases even when a person is only slightly overweight and grows more serious as the body mass index (BMI) climbs. Obesity in childhood is associated with a wide range of serious health complications and an increased risk of premature onset of related illnesses. Studies have found that without intervention, children and adolescents with obesity will likely continue to be obese into adulthood. Prevention and Control Many of the causes of overweight and obesity are preventable and reversable. However, no country has yet to reverse the growth of this epidemic.","Yin jiki maras ƙa'ida yana iya haifar da ciwon sukari da kuma makamantan su, ciki har da makanta, shanyewan gaɓoɓi, da kuma buƙatar dialysis. Adadin ciwon sukari ya ninku zuwa gida huɗu a duniya tun 1980. Ɗaukar nauyin da ya wuce kima zai iya haifar da gurɗewan ɓargon jiki ciki har da osteoarthritis. Hakanan ana danganta ƙiba da wasu cututtukan daji, waɗanda suka haɗa da endometrial, nono, ovarian, prostate, hanta, gallbladder, koda da colon. Haɗarin waɗannan cututtuka marasa yaɗuwa yana ƙaruwa ko mutum ya ƙara jiki ɗan kaɗan hakan yana sa sinadarin nuyin jiki na (BMI) ya kara yawa. Kiba a cikin yara ƙuruciya yana da alaƙa da ƙara sarƙaƙiyan kiwon lafiya da yawa sannan kuma yana ƙara haɗarin kamuwa da cuta da wuri. Bincike ya gano cewa in ba tare da shiga tsakani ba, yara da matasa masu ƙiba za su ci gaba da yin ƙiba har su girma. Riga kafi da Sarrafawa ke Yawancin abubuwan da ke haifar da kiba da kiba ana iya yin rigakafin su kuma suna iya dawowa. da kiba da kiba ana iya yin rigakafin su kuma suna iya dawowa. Duk da haka, har yanzu babu wata ƙasa da ta taka burki ma ci gaban wannan annoba.","Uzito mkubwa unaweza pia kusababisha ugonjwa wa kisukari na hali zinazohusiana nayo, ikiwa ni pamoja na upofu, kukatwa kwa viungo, na haja ya dialysis. Viwango vya ugonjwa wa kisukari vimeongezeka mara nne tangu duniani kote tangu 1980. Kubeba uzito kupita kiasi kunaweza kusababisha matatizo ya musculoskeletal ikiwa ni pamoja na osteoarthritis. Unene wa kupindukia pia unahusishwa na baadhi ya saratani, ikiwa ni pamoja na endometrial, matiti, ovari, prostate, ini, gallbladder, figo na koloni. Hatari ya magonjwa haya yasiyoambukiza huongezeka hata wakati mtu ana uzito kidogo tu na hukua mbaya zaidi kadiri index ya molekuli ya mwili (BMI) inavyopanda. Unene uliokithiri utotoni unahusishwa na matatizo mbalimbali makubwa ya kiafya na ongezeko la hatari ya magonjwa yanayohusiana na hayo mapema. Uchunguzi umegundua kuwa bila kuingilia kati, watoto na vijana walio na unene wa kupindukia wataendelea kuwa wanene hadi wanapokuwa watu wazima. Kuzuia na Kudhibiti Sababu nyingi za uzito kupita kiasi na fetma zinaweza kuzuilika na zinaweza kubadilishwa. Walakini, hakuna nchi ambayo bado haijaweza kurudisha nyuma ukuaji wa janga hili.","Ìwúwojù tún lè fa àtọ̀gbẹ àti àwọn àìsàn tí wọ́n jẹ mọ́ ọn, tí ó fi mọ́ ìfọ́jú, gígé ọwọ́ àti ẹsẹ̀, àti ìnílò fífọ ẹ̀jẹ̀. Ìwọ̀n àwọn àtọ̀gbẹ tí pọ̀ sí i ní ìlọ́po mẹ́rin láti 1980 káàkiri àgbáyé. Gbígbé àpọ̀jù ìwúwo ká lè fa àléébù isanméegun tí ó fi mọ́ arunmọléegun oríkèé ara. Ìsanrajù tún ní í ṣe pẹ̀lú àwọn jẹjẹrẹ kan, tí ó fi mọ́ jẹjẹrẹ àpò ilé ọmọ,ọyàn, ilé ọmọ, ìṣétọ̀, ẹ̀dọ̀, òróòro, kíndìnrín àti aṣẹ́ ìfun. Ewu àwọn àìsàn tí kì í ràn wọ̀nyí máa ń pọ̀ sí i kódà nígbà tí ènìyàn bá ní ìwúwojù díẹ̀ tí wọ́n sì dàgbà sí i bí atọ́ka àpapọ̀ ara (BMI) ṣe ń pọ̀ sí i. Ìsanrajù láàrin àwọn ọmọdé ní í ṣe pẹ̀lú àwọn àwọn onírúurú àwọn ìṣòro ìlera líle àti mímú àgbéga bá ewu àwọn àìsàn tí wọ́n ní í ṣe. Àwọn ìwádìí ti fi hàn pé láìsí iṣẹ́ ìdásí, àwọn ọmọdé àti ọ̀dọ́mọdé tí wọ́n ní ìsanrajù ṣe é ṣe kí wọ́n tẹ̀síwájú láti ní ìwúwojù títí di àgbà. Ìdènà àti àkóso Púpọ̀ nínú àwọn okùnfà ìwúwojù àti ìsanrajù ṣe é dènà bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n ṣe é yí padà. Àmọ́ sá, kò sí orílẹ̀ èdè tí ó tíì mú àyípadà bá ìdàgbàsókè àjàkálẹ̀ àrùn yìí.","Ukukhuluphala ngokweqile kungaholela ekubeni nesifo sikashukela kanye nezimo ezihambisana naso, okuhlanganisa ukungaboni, ukunqunywa kwezitho, nesidingo se-dialysis. Amazinga esifo sikashukela aphindeke kane kusukela emhlabeni wonke kusukela ngo-1980. Ukuthwala isisindo eseqile kungaholela ezinkingeni ze-musculoskeletal kuhlanganise ne-osteoarthritis. Ukukhuluphala ngokweqile kuhlotshaniswa neminye imidlavuza, okuhlanganisa i-endometrial, ibele, i-ovarian, i-prostate, isibindi, i-gallbladder, izinso kanye nekholoni. Ingozi yalezi zifo ezingathathelaniyo iyanda ngisho nalapho umuntu ekhuluphele kancane futhi ekhula ebucayi njengoba i-body mass index (BMI) ikhuphuka. Ukukhuluphala ngokweqile ebuntwaneni kuhlotshaniswa nezinkinga eziningi zempilo ezimbi kakhulu kanye nengozi eyengeziwe yokuqalwa kwezifo ezihlobene ngaphambi kwesikhathi. Ucwaningo luthole ukuthi ngaphandle kokungenelela, izingane kanye nentsha ekhuluphele cishe izoqhubeka nokukhuluphala kuze kube abantu abadala. Ukuvimbela Nokulawula Izimbangela eziningi zokukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala ngokweqile ziyagwemeka futhi ziyalungiseka. Nokho, alikho izwe elisazohlehlisa ukukhula kwalolu bhubhane." +ምንም እንኳ ሌሎች ምክንያቶች ቢኖሩም ከመጠን በላይ ውፍረት የሚያስከትለው ዋነኛው መንስኤ የሚመገቡት ካሎሪዎችና የሚጠቀሙት ካሎሪዎች ሚዛናዊ አለመሆናቸው ነው። ከቅርብ አስርተ ዓመታት ወዲህ ዓለም አቀፍ የአመጋገብ ሥርዓቶች እየተለወጡ በመሆናቸው ከፍተኛ የስብ እና ነጻ የስኳር ይዘት ያላቸው የኃይል ጥግግት ያላቸው ምግቦች ፍጆታ እየጨመረ መጥቷል። በተጨማሪም በበርካታ የሥራ ዓይነቶች ተለዋዋጭ ተፈጥሮ፣ በትራንስፖርት የበለጠ ተደራሽነት እና በከተሞች መስፋፋት ምክንያት የአካል ብቃት እንቅስቃሴ መቀነስ ታይቷል። ከመጠን በላይ የመክበድንና ከመጠን በላይ የመወፈርን አጋጣሚ መቀነስ ከቅባትና ከስኳር የሚወጣውን የካሎሪ መጠን መቀነስ፣ በየቀኑ ፍራፍሬ፣ አትክልት፣ ጥራጥሬ፣ ሙሉ እህሎችና ለውዝ መመገብ እንዲሁም አዘውትሮ አካላዊ እንቅስቃሴ ማድረግ (ለልጆች በቀን 60 ደቂቃ፣ ለአዋቂዎች ደግሞ 150 ደቂቃ) ይጨምራል። በህጻናት ላይ ከወሊድ ጀምሮ እስከ 6 ወር ድረስ ጡት ብቻ ማጥባት ህጻናት ከመጠን በላይ ክብደት ወይም ከመጠን በላይ የመወፈር እድልን እንደሚቀንስ ጥናቶች አመላክተዋል።,"Although other factors are involved, the fundamental cause of obesity is an imbalance of calories consumed and calories expended. As global diets have changed in recent decades, there has been an increase in the consumption of energy-dense foods high in fat and free sugars. There has also been a decrease in physical activity due to the changing nature of many types of work, more access to transportation and increased urbanization. Lowering the risk of overweight and obesity includes reducing the number of calories consumed from fats and sugars, increasing the portion of daily intake of fruit, vegetables, legumes, whole grains and nuts, and engaging in regular physical activity (60 minutes per day for children and 150 minutes per week for adults). In babies, studies have shown that exclusive breastfeeding from birth to 6 months of age reduces the risk of infants becoming overweight or obese.","Duk da yake wasu dalilai suna da hannu, ainihin dalilin da ya ƙiba shine rashin daidaituwa na adadin kuzari da ake ci da adadin kuzari da ake cirewa. Kamar yadda tsarin abinci na duniya ya canza a cikin 'yan shekarun nan, an sami karuwar yin amfani da abinci mai yawan kuzari da mai da rashin sukari. Haka kuma an sami raguwar ayyukan motsa jiki saboda sauyin yanayin ayyuka da yawa, da samun damar zirga-zirga da karuwar birane. Rage haɗarin jiba da ƙiba ya haɗa da rage adadin kuzari da ake ci daga mai da sukari, ƙara yawan cin abincin 'ya'yan itace a kullum, kayan lambu, rogo, hatsi da goro, da yawa sa kai a ayyukan motsa jiki na yau da kullum (minti 60 kowace rana ga yara). da minti 150 a kowane mako ga manya). A cikin jarirai, bincike ya nuna cewa shayar da jarirai da ruwan nono zalla bayan haihuwa har watanni 6 na rage hadarin yin jiki ko kiba.","Ijapokuwa mambo mengine yanahusika, sababu kuu ya kunenepa kupita kiasi ni usawa wa kalori zinazotumiwa na kalori zinazotumika. Jinsi lishe ya kimataifa imebadilika katika miongo ya hivi karibuni, kumekuwa na ongezeko la utumiaji wa vyakula vyenye nishati nyingi na sukari isiyo na mafuta. Pia kumekuwa na kupungua kwa shughuli za kimwili kutokana na mabadiliko ya hali ya aina nyingi za kazi, upatikanaji zaidi wa usafiri na kuongezeka kwa miji. Kupunguza hatari ya kupata uzito kupita kiasi na kunenepa kupita kiasi ni pamoja na kupunguza idadi ya kalori zinazotumiwa kutoka kwa mafuta na sukari, kuongeza ulaji wa kila siku wa matunda, mboga mboga, kunde, nafaka nzima na karanga, na kufanya mazoezi ya kawaida ya mwili (dakika 60 kwa siku kwa watoto na dakika 150 kwa wiki kwa watu wazima). Kwa watoto, tafiti zimeonyesha kuwa kunyonyesha maziwa ya mama pekee tangu kuzaliwa hadi umri wa miezi 6 kunapunguza hatari ya watoto wachanga kuwa na uzito kupita kiasi au feta.","Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn ìdí mìíràn ní í ṣe, okùnfà ìsanrajù gbòógì ni àìṣedéédé àwọn kálórí tí ènìyàn ń jẹ àti àwọn kálórí tí ènìyàn ń lò. Gẹ́gẹ́ bí àwọn oúnjẹ àgbáyé ti yípadà ní àwọn ọdún díẹ̀ sẹ́yìn, ìgbèrú ti pọ̀ nínú jíjẹ àwọn oúnjẹ afárálókun tí wọ́n ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀rá àti àpọ̀jù ṣúgà àpọ̀jù. Àdínkù tún ti wà nínú àwọn iṣẹ́ agbára nítorí àyípadà àbùdá ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀yà iṣẹ́, àǹfààní púpọ̀ sí ìgbòkègbodò ọkọ̀ àti ìdàgbàsókè ìsọ̀gbẹ́dìgboro. Mímú àdínkù bá ewu ìwúwojù àti ìsanrajù ni mímú àdínkù bá àwọn kálórí tí ènìyàn ń jẹ láti ara ọ̀rá àti ṣúgà, mímú àgbéga jíjẹ àwọn èso, ewébẹ̀, erèé, odidi ọkà àti ��̀pà lójoojúmọ́, àti ṣíṣe eré ìdárayá lójoojúmọ́ (60 ìṣẹ́jú lójúmọ́ fún àwọn ọmọdé àti ìṣẹ́jú 150 lọ́sẹ̀ fún àwọn àgbàlagbà). Láàárín àwọn ọmọdé, àwọn ìwádìí ti fi hàn pé fífún ọmọ lọ́yàn láti àsìkò ìbí di ọjọ́ orí oṣù 6 ń ṣe àdínkù ewu ìwúwojù àti ìsanrajù láàrin àwọn ìkókó.","Nakuba kuhileleke ezinye izici, imbangela eyinhloko yokukhuluphala ukungalingani kwama-kilojoule adliwayo kanye nama-calories asetshenzisiwe. Njengoba ukudla komhlaba wonke kushintshile emashumini eminyaka amuva nje, kuye kwaba nokwanda kokusetshenziswa kokudla okunamandla okunamafutha amaningi kanye noshukela wamahhala. Kuphinde kwaba nokuncipha kokuzivocavoca umzimba ngenxa yokushintsha kwezinhlobo eziningi zomsebenzi, ukufinyelela okwengeziwe kwezokuthutha nokwanda kokufudukela emadolobheni. Ukwehlisa ingozi yokukhuluphala ngokweqile nokukhuluphala ngokweqile kuhlanganisa ukunciphisa inani lama-kilojoule adliwa emafutheni noshukela, ukwandisa ingxenye yokudla kwansuku zonke kwezithelo, imifino, imidumba, okusanhlamvu okuphelele namantongomane, nokuzibandakanya nokuzivocavoca umzimba njalo (imizuzu engama-60 ngosuku ezinganeni. kanye nemizuzu eyi-150 ngesonto kubantu abadala). Kubantwana, ucwaningo luye lwabonisa ukuthi ukuncelisa ibele kuphela kusukela ekuzalweni kuya ezinyangeni eziyisi-6 zobudala kunciphisa ingcuphe yokuthi izinsana zikhuluphele ngokweqile noma zikhuluphele." +የሙያ ጤና አጠቃላይ እይታ: የሙያ ጤና በሁሉም ሙያዎች ውስጥ የሰራተኞችን ከፍተኛ የአካል፣ የአዕምሮ እና ማህበራዊ ደኅንነት ለማስተዋወቅ እና ለማቆየት በሕዝብ ጤና ውስጥ የሥራ መስክ ነው። ግቦቹ የሚከተሉት ናቸው: 1. የሰራተኞችን ጤና እና የሥራ አቅም መጠበቅ እና ማጐልበት፣ 2. የሥራ ሁኔታዎችን ማሻሻል እና የሥራ አካባቢው ለደኅንነት እና ለጤና ተስማሚ እንዲሆን ማድረግ፤ 3. የሥራ አደረጃጀትና የሥራ ባህል ማዳበር የሚቻለው በሥራ ላይ ደኅንነትና ጤናን ለማሻሻል በድርጅቱ ውስጥ ተቀባይነት ያላቸውን መሰረታዊ የዋጋ ሥርዓቶች በማንጸባረቅ ውጤታማ የአመራር ሥርዓቶችን፣ የሠራተኞች ፖሊሲን፣ የተሳትፎ መርሆዎችን፣ በጐ ፈቃደኝነትን እና ከጥራት ጋር የተያያዙ የአመራር ልምዶች ያካተተ ነው። የሙያ ጤና ሳይንስ እና ልምምድ እንደ የህክምና ሥራ፣ ነርሲንግ፣ ስነ-ምቾት፣ ስነ-አእምሮ፣ ንጽሕና፣ ደኅንነት እና ሌሎችም ያሉ በርካታ ትምህርቶችን ያጠቃልላል። የዓለም የጤና ጉባኤ አገራት ብሔራዊ ፖሊሲዎችን እና የድርጊት መርሃግብሮችን እንዲያዘጋጁ እና በሥራ ላይ ጤናን በተመለከተ ተቋማዊ አቅም እንዲገነቡ ያሳስባል፤ የሙያ እና ከሥራ ጋር የተዛመዱ በሽታዎችን እና ጉዳቶችን ለመከላከል እና ለመቈጣጠር አስፈላጊ ጣልቃ-ገብነቶች እና የሙያ ጤና አገልግሎቶች ሽፋን እንዲጨምር ማድረግ፤ እንደ ተላላፊ እና ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን፣ የአካል ጕዳት መከላከልን፣ የጤና ማበረታቻን፣ የአዕምሮ ጤናን፣ የአካባቢ ጤናን እና የጤና ሥርዓቶችን ልማት ከሚመለከቱ ሌሎች ተዛማጅ ብሔራዊ የጤና ፕሮግራሞች ጋር በመተባበር ያረጋግጣሉ።,"Occupational health Overview: Occupational health is an area of work in public health to promote and maintain highest degree of physical, mental and social well-being of workers in all occupations. Its objectives are: 1. the maintenance and promotion of workers' health and working capacity; 2. the improvement of working conditions and the working environment to become conducive to safety and health; 3. the development of work organization and working cultures that should reflect essential value systems adopted by the undertaking concerned, and include effective managerial systems, personnel policy, principles for participation, and voluntary quality-related management practices to improve occupational safety and health. The science and practice of occupational health involves several disciplines, such as occupational medicine, nursing, ergonomics, psychology, hygiene, safety and other. The World Health Assembly urges countries to develop national policies and action plans and to build institutional capacities on occupational health; scale up the coverage with essential interventions for prevention and control of occupational and work-related diseases and injuries and occupational health services; ensure in collaboration with other relevant national health programmes such as those dealing with communicable and non-communicable diseases, prevention of injuries, health promotion, mental health, environmental health, and health systems development.","Aikin Lafiya Bayani: Aikin kiwon lafiya wani yanki ne na aiki a cikin lafiyar jama'a don haɓakawa da kiyaye mafi girman jin daɗin jiki, da samun kwanciyan hankali da zamantakewan ma'aikata a dukkan sana'o'i. Manufofinta su ne: 1. kiyayewa da haɓaka lafiyar ma'aikata da kuma ƙarfin aiki; 2.samar da inganta yanayi da wajen aiki don zama cikin gamsuwa da aminci da lafiya; 3. haɓaka ƙungiyar aiki da al'adun wanda yakamata su nuna mahimman tsarin kima ga waɗanda abin ya shafa, kuma sun haɗa ingantaccen tsarin gudanarwa, manufofin ma'aikata, ka'idojin shiga, da ayyukan gudanarwa na sa kai don inganta amincin aikin lafiya. Kimiyya da kuma aikin kiwon lafiya sun ƙunshi fannoni da yawa, kamar aikin likitanci, aikin jinya, ergonomics, ilimin halin ɗan adam, tsafta, aminci da sauran su. Majalisar kula da lafiya ta duniya ta bukaci kasashe da su bunkasa manufofi da tsare-tsare na kasa domin samar da ayyukan ci gaba a fannin aikin kiwon lafiyar.; Tsarin muhimmin aiki na shiga tsakani don rigakafi da sarrafa cututtuka da su ke da alaƙa da raunuka da kuma hidimtawa aikin kiwon lafiya.; wanda aka tabbatar da haɗin gwiwa tare da sauran shirye-shiryen kiwon lafiya na ƙasa masu dacewa kamar waɗanda ke magance cututtuka masu yaɗuwa da marassa yaɗuwa, rigakafin raunuka, inganta kiwon lafiya, lafiyar kwakwalwa, lafiyar muhalli, da kawo ci gaban tsarin kiwon lafiya.","Afya ya kazini Muhtasari: Afya ya kazini ni eneo la kazi katika afya ya umma ili kukuza na kudumisha kiwango cha juu zaidi cha ustawi wa mwili, kiakili na kijamii kwa wafanyakazi katika kazi zote. Malengo yake ni: 1. kudumisha na kukuza afya ya wafanyakazi na uwezo wao wa kufanya kazi; 2. uboreshaji wa mazingira ya kazi na mazingira ya kazi ili yawe mazuri kwa usalama na afya; 3. uundaji wa shirika la kazi na tamaduni za kufanya kazi ambazo zinapaswa kuonyesha mifumo muhimu ya thamani iliyopitishwa na shughuli inayohusika, na kujumuisha mifumo madhubuti ya usimamizi, sera ya wafanyikazi, kanuni za ushiriki, na mazoea ya hiari ya usimamizi yanayohusiana na ubora ili kuboresha usalama na afya kazini. Sayansi na mazoezi ya afya ya kazini inajumuisha taaluma kadhaa, kama vile dawa ya kazini, uuguzi, uchumi, saikolojia, usafi, usalama na zingine. Baraza la Afya Ulimwenguni linahimiza nchi kuunda sera za kitaifa na mipango ya utekelezaji na kujenga uwezo wa kitaasisi juu ya afya ya kazini; kuongeza chanjo kwa afua muhimu za kuzuia na kudhibiti magonjwa na majeraha na huduma za afya kazini na zinazohusiana na kazi; kuhakikisha kwa kushirikiana na programu nyinginezo za afya za kitaifa kama vile zinazoshughulikia magonjwa ya kuambukiza na yasiyoambukiza, kuzuia majeraha, ukuzaji wa afya, afya ya akili, afya ya mazingira na maendeleo ya mifumo ya afya.","Ìlera iṣẹ́ Ìsọnísókí: Ìlera iṣẹ́ jẹ́ ẹ̀ka iṣẹ́ nínú ìlera àwùjọ láti ṣe àgbéga àti àkóso ìlera ara, ìròrí àti àlàáfíà tí ó ga jùlọ fún àwọn òṣìṣẹ́ ní gbogbo àgbègbè iṣẹ́. Àwọn èròǹgbà rẹ̀ ni: 1. àkóso àti ìgbéga ìlera àwọn òṣìṣẹ́ àti agbára iṣẹ́ ṣíṣe; 2. mímú ìdàgbàsókè bá àwọn ipò iṣẹ́ àti àyíká iṣẹ́ láti rọrùn fún ààbò àti ìlera.; 3. mímú ìdàgbàsókè bá àjọ iṣẹ́ àti àwọn àṣà iṣẹ́ tí wọ́n gbọ́dọ̀ ṣàfihàn àwọn ètò pàtàkì tó níye tí wọ́n ṣàmúlò nípa àdáwọ́lé tí a ṣàníyàn, àti àwọn ètò àkóso tí wọ́n péye pẹ̀lú, ìlànà àrà ẹni, àwọn òfin ìkópa, àti àwọn iṣẹ́ ìṣàkóso ìwọ̀fún adálórí-iyì láti mú ìtẹ̀síwájú bá ààbò àti ìlera iṣẹ́. Sáyẹ́ńsì àti iṣẹ́ ìlera iṣẹ́ ní í ṣe pẹ̀lú àwọn onírúurú iṣẹ́, gẹ́gẹ́ bí iṣẹ́ ìṣègùn, nọ́ọ̀sì, àgbékalẹ̀ iṣẹ́, ẹ̀kọ́ orí, ìmọ́tótó, ààbò àti àwọn mìíràn. Àpéjọ Ìlera Àgbáyé rọ àwọn orílẹ̀ èdè láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà à á tẹ̀lé orílẹ̀ èdè àti àwọn ètò iṣẹ́ àti láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn agbára ibùdó lórí ìlera iṣẹ́.; Mú ìdàgbàsókè bá ìpèsè pẹ̀lú àwọn ìsapá pàtàkì fún ìdènà àti ìṣàkóso iṣẹ́ àti àwọn àìsàn àti ìfarapa ajẹmọ́-iṣẹ́ àti àwọn iṣẹ́ ìlera iṣẹ́.; rí i dájú pé àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ètò ìlera orílẹ̀ èdè tí wọ́n ní í ṣe bí àwọn tí wọ́n mójútó àìsàn àti àrùn, ìdènà àwọn ìfarapa, ìgbéga ìlera, ìlera orí, ìlera àyíká, àti ìdàgbàsókè àwọn ètò ìlera.","Impilo emsebenzini Uhlolojikelele: Impilo yasemsebenzini iyindawo yomsebenzi kwezempilo yomphakathi ukukhuthaza nokugcina izinga eliphezulu lenhlalakahle yomzimba, yengqondo nenhlalonhle yabasebenzi kuyo yonke imisebenzi. Izinjongo zayo yilezi: 1. ukugcinwa nokukhuthaza impilo yabasebenzi namandla abo okusebenza; 2. ukwenziwa ngcono kwezimo zokusebenza kanye nendawo yokusebenza ukuze ibe sesimweni sokuphepha nempilo; 3. ukuthuthukiswa kwenhlangano yomsebenzi namasiko okusebenza okufanele abonise izinhlelo zenani elibalulekile ezamukelwe umsebenzi othintekayo, futhi kubandakanye nezinhlelo zokuphatha ezisebenzayo, inqubomgomo yabasebenzi, izimiso zokubamba iqhaza, kanye nezinqubo zokuzithandela zokuphatha ezihlobene nekhwalithi ukuze kuthuthukiswe ukuphepha nempilo emsebenzini. Isayensi nokusebenza kwezempilo emsebenzini kuhilela iziyalo eziningana, njengemithi yomsebenzi, ubuhlengikazi, i-ergonomics, i-psychology, inhlanzeko, ukuphepha nokunye. I-World Health Assembly ikhuthaza amazwe ukuthi athuthukise izinqubomgomo zikazwelonke kanye nezinhlelo zokusebenza kanye nokwakha amakhono esikhungo kwezempilo emsebenzini; ukukhuphula ukusabalala ngokungenelela okubalulekile ekuvimbeleni nasekulawuleni izifo nokulimala okuphathelene nomsebenzi neziphathelene nomsebenzi kanye nezinsizakalo zezempilo zasemsebenzini; ukuqinisekisa ngokubambisana nezinye izinhlelo zezempilo zikazwelonke ezifanele njengalezo ezibhekene nezifo ezithathelanayo nezingathelelani, ukuvinjelwa kokulimala, ukugqugquzelwa kwezempilo, impilo yengqondo, impilo yemvelo, kanye nokuthuthukiswa kwezinhlelo zezempilo." +ኦንኮሴርሲያሲስ (የወንዝ ዓይነ ስውርነት) አጠቃላይ እይታ: ኦንኮሴርሲያሲስ - ወይም - የወንዝ ዓይነ ስውርነት - በተበከሉ ጥቁር ዝንቦች( ሲሙሊየም ኤስፒፒ.) በተደጋጋሚ በመነከስ በሚተላለፈው በፊላሪያል ትል ኦንኮሴካራ ቮልቭሉስ ምክንያት የሚከሰት ተሕዋሲ በሽታ ነው። እነዚህ ጥቁር ዝንቦች በፍጥነት በሚፈስሱ ወንዞች እና ጅረቶች ላይ የሚራቡ ሲሆን ሰዎች በግብርና በሚሆኑበት ለም መሬት አቅራቢያ በሚገኙ ሩቅ መንደሮች አቅራቢያ ይገኛሉ። በሰው አካል ውስጥ የጎልማሳ ትሎች ወደ ቆዳ፣ ዓይን እና ሌሎች የአካል ክፍሎች የሚሰደዱ የጽንስ ላርቫዎችን( ማይክሮፊላሪያ) ያመርታሉ። አንዲት እንስት ጥቁር-ዝንብ ደም በምትመገብበት ጊዜ በበሽታው የተለከፈውን ሰው በምትነክስበት ጊዜ በጥቁር-ዝንብ ውስጥ ይበልጥ የሚያድጉትን ማይክሮፊላሪያዎች ትመገባለች ፤ ከዚያም ቀጣዩን ሰው ስትነድፍ ታስተላልፈዋለች ። ምልክቶች፡ ኦንኮሴርሲያሲስ የዓይን እና የቆዳ በሽታ ነው። የበሽታው ምልክቶች የሚከሰቱት ከሰውነት በታች ባለው ሕብረ ሕዋስ ውስጥ በሰው አካል ዙሪያ በሚንቀሳቀሰውና በሚሞቱበት ጊዜ ከፍተኛ የማቃጠል ስሜት በሚፈጥሩት ማይክሮፊላሪያ ነው። በበሽታው የተያዙ ሰዎች እንደ ከባድ ማሳከክ እና የተለያዩ የቆዳ ለውጦች ያሉ ምልክቶችን ሊያሳዩ ይችላሉ። አንዳንድ በበሽታው የተያዙ ሰዎች የዓይን ጉዳቶችን ያዳብራሉ ይህም ወደ የዓይን እክል እና ዘላቂ ዕውርነት ሊያመራ ይችላል። በአብዛኛዎቹ አጋጣሚዎች በአዋቂዎቹ ትሎች ዙሪያ ከቆዳው በታች ኖዱሎች ይፈጠራሉ።,"Onchocerciasis (river blindness) Overview: Onchocerciasis – or “river blindness” – is a parasitic disease caused by the filarial worm Onchocerca volvulus transmitted by repeated bites of infected blackflies (Simulium spp.). These blackflies breed along fast-flowing rivers and streams, close to remote villages located near fertile land where people rely on agriculture. In the human body, the adult worms produce embryonic larvae (microfilariae) that migrate to the skin, eyes and other organs. When a female blackfly bites an infected person during a blood meal, it also ingests microfilariae which develop further in the blackfly and are then transmitted to the next human host during subsequent bites. Symptoms: Onchocerciasis is an eye and skin disease. Symptoms are caused by the microfilariae, which move around the human body in the subcutaneous tissue and induce intense inflammatory responses when they die. Infected people may show symptoms such as severe itching and various skin changes. Some infected people develop eye lesions which can lead to visual impairment and permanent blindness. In most cases, nodules under the skin form around the adult worms.","Onchocerciasis (makantan hazo) Bayani: Onchocerciasis ko makantan hazo cuta ce wanda take yaduwa ta hanyan tsutsotsin filarial Onchocerca volvulus da ke yaduwa ta sanadiyan cizon ƙudaje masu ɗauke da cutar (Simulium spp.). Wadannan ƙudan zuma suna hayayyafa ne a yankin koguna da rafi masu gudu, kusa da ƙauyuka masu nisa wanda kasan wajen ke dauke da albarkan taki inda mutanen wajen sun dogara ga aikin noma ne. A cikin jikin mutum, tsutsotsi masu girma sune suke samar da tsutsotsi na amfrayo (microfilariae) waɗanda ke ƙaura zuwa fata, idanu da sauran gabobin. Lokacin da macen ƙudan ta ciji wanda ya kamu da cutar yayin shan jininsa, tana kuma shigar da microfilariae wanda ke haɓak a jikin kuɗan sannan kuma sai ta ƙara watsa shi zuwa ga wani daban yayin cizon sa. Alamomi: cutar Onchocerciasis cuta ce dake kama idanuwa da fata. Alamomin da suke haifar da microfilariae, wanda ke motsawa a jikin ɗan adam a cikin nama na subcutaneous kuma yana haifar da yanayi mai zafi lokacin da suka mutu. Mutanen da suka kamu da cutar na iya nuna alamu kamar ƙaiƙayi mai tsanani da canjin fata iri-iri. Wasu wanda kamuwa da cutar suna samun ciwon ido wanda zai iya haifar da nakasar gani da kuma makanta na dindindin. A mafi yawan lokuta, nodules da ke ƙarƙashin fata suna tasowa a kusa da tsutsotsin jikin manya.","Onchocerciasis (upofu wa mto) Muhtasari: Onchocerciasis - au ""upofu wa mto"" - ni ugonjwa wa vimelea unaosababishwa na mnyoo wa filaria Onchocerca volvulus unaosambazwa kwa kuumwa mara kwa mara na inzi weusi walioambukizwa (Simulium spp.). Nzi hao weusi huzaliana kando ya mito na vijito vinavyotiririka kwa kasi, karibu na vijiji vya mbali vilivyo karibu na ardhi yenye rutuba ambapo watu hutegemea kilimo. Katika mwili wa binadamu, minyoo ya watu wazima hutoa mabuu ya embryonic (microfilariae) ambayo huhamia kwenye ngozi, macho na viungo vingine. Nzi weusi jike anapomuuma mtu aliyeambukizwa wakati wa mlo wa damu, pia humeza mikrofilaria ambayo hukua zaidi kwenye inzi mweusi na kisha kuambukizwa kwa binadamu anayefuata wakati wa kuumwa. Dalili: Onchocerciasis ni ugonjwa wa macho na ngozi. Dalili zinasababishwa na microfilariae, ambayo huzunguka mwili wa binadamu katika tishu ndogo ya ngozi na kusababisha majibu makali ya uchochezi wanapokufa. Watu walioambukizwa wanaweza kuonyesha dalili kama vile kuwasha kali na mabadiliko mbalimbali ya ngozi. Baadhi ya watu walioambukizwa hupata vidonda vya macho ambavyo vinaweza kusababisha ulemavu wa kuona na upofu wa kudumu. Katika kesi nyingi, vinundu chini ya ngozi huunda karibu na minyoo wakubwa.","Onkokasíásí (ìfọ́jú kòkòrò odò) Ìsọnísókí: Onkokasíásí - tàbí ""ìfọ́jú kòkòrò odò"" - jẹ́ àìsàn ajọ̀fẹ́ tí aràn fìláríà Onchocerca volvulus tí ó máa ń ràn nípasẹ̀ ẹnu àwọn kòkòrò odò tí wọ́n ti di àìmọ́ (Simulium spp.). Àwọn kòkòrò odò wọ̀nyí máa ń bí sí i sún mọ́ àwọn odò àti omi tí ó ń sàn, sún mọ́ àwọn abúlé tí wọ́n jìnnà tí ó ní ẹgbẹ́ ilẹ̀ ọlọ́ràá níbi tí àwọn ènìyàn ti gbáralé iṣẹ́ àgbẹ̀. Nínú àgọ́ ara ènìyàn, àwọn àgbàlagbà aràn máa ń bí àwọn ọmọ aràn (fìláríà pínnísín) tí ó wọ inú awọ ara, ojú àti àwọn ẹ̀yà ara mìíràn. Nígbà tí abo kòkòrò odò bá gé aláàárẹ̀ jẹ lásìkò tí ó ń mùjẹ̀, yóò tún fa àwọn fìláríà pínnísín sára èyí tí yóò túbọ̀ dàgbà nínú kòkòrò odò náà bẹ́ẹ̀ sì ni yóò kó o ran ẹlòmíràn lásìkò tí ó bá ń mùjẹ̀. Àmì àrùn: Onkokasíásí jẹ́ àrùn ojú àti awọ ara. Fìláríà pínnísín ni ó máa ń fa àwọn àmì àrùn, èyí tí ó máa ń lọ káàkiri inú ara ènìyàn nínú awọfẹ́lẹ́ inú tí wọ́n sì máa ń fa àwọn àbájáde ìrora nígbà tí wọ́n bá kú. Àwọn ènìyàn tí wọ́n bá ní kòkòrò yìí lè ṣàfihàn àwọn àmì àrùn bí yúnyún tí ó le àti àwọn àyípadà awọ ara. Díẹ̀ nínú àwọn ènìyàn tí wọ́n ti kó kòkòrò yìí lè ní àwọn ọgbẹ́ ojú tí ó lè yọrí sí àìsàn ojú àti ìfọ́jú pátápátá. Nínú àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀ràn, kókó abẹ́ awọ a máa wú yípo àwọn àgbà aràn.","I-Onchocerciasis (ubumpumputhe bomfula) Uhlolojikelele: I-Onchocerciasis - noma ""iriver blindness"" - isifo esiyisinambuzane esibangelwa izikelemu ifilarial i-Onchocerca volvulus esisakazwa ngokulunywa ngokuphindaphindiwe izimpukane ezimnyama (Simulium spp.). Lezi zimpukane zizalela eduze kwemifula nemifudlana egeleza ngokushesha, eduze namadolobhana akude aseduze nomhlaba ovundile lapho abantu bethembele khona kwezolimo. Emzimbeni womuntu, izibungu ezindala zikhiqiza izibungu ze-embryonic (microfilariae) ezifudukela esikhumbeni, amehlo nezinye izitho. Uma iblackfly yesifazane iluma umuntu onaleli gciwane ngesikhathi sokudla kwegazi, iphinde idle amamicrofilaria akhula kakhulu kublackfly bese edluliselwa komunye umuntu olandelayo ngesikhathi sokulunywa okulandelayo. Izimpawu: I-Onchocerciasis yisifo samehlo nesikhumba. Izimpawu zibangelwa ama-microfilariae, ahambahamba emzimbeni womuntu esicutshini esingaphansi kwesikhumba futhi abangele ukusabela okunamandla okuvuvukala lapho efa. Abantu abanaleli gciwane bangase babonise izimpawu ezinjengokulunywa kakhulu kanye nezinguquko ezihlukahlukene zesikhumba. Abanye abantu abangenwe yileli gciwane baba nezilonda zamehlo ezingaholela ekulimaleni nasekungabonini unomphela. Ezimweni eziningi, amaqhuqhuva ngaphansi kwesikhumba akha azungeze izikelemu zabantu abadala." +ኦንኮሴርሲያሲስ በዋነኝነት የሚከሰተው በሞቃታማ አካባቢዎች ነው። ከ99% በላይ የሚሆኑት በበሽታው የተጠቁ ሰዎች የሚኖሩት ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ ሀገሮች ውስጥ በሚገኙ 31 ሀገሮች ውስጥ ነው፤ አንጎላ፣ ቤኒን፣ ቡርኪና ፋሶ፣ ቡሩንዲ፣ ካሜሩን፣ የመካከለኛው አፍሪካ ሪፐብሊክ፣ ቻድ፣ የኮንጐ ሪፐብሊክ፣ አይቮሪ ኮስት፣ የኮንጐ ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ፣ ኢኳቶሪያል ጊኒ፣ ኢትዮጵያ፣ ጋቦን፣ ጋና፣ ጊኒ፣ ጊኒ-ቢሳው፣ ኬንያ፣ ሊቤሪያ፣ ማላዊ፣ ማሊ፣ ሞዛምቢክ፣ ኒጀር፣ ናይጄሪያ፣ ሩዋንዳ፣ ሴኔጋል፣ ሴራሊዮን፣ ደቡብ ሱዳን፣ ሱዳን፣ ቶጎ፣ ኡጋንዳ፣ የታንዛኒያ የተባበሩት ሪፐብሊክ. በብራዚል፣ ቬንዙዌላ( ቦሊቫሪያ ሪፐብሊክ) እና የመን ውስጥም ኦንኮሴርሲያሲስ ይተላለፋል። ህክምና፦ የዓለም የጤና ድርጅት ኦንኮሴርሲያሲስ በሽታ ቢያንስ በዓመት አንድ ጊዜ ከ10 እስከ 15 ዓመት በአይቨርሜክቲን እንዲታከም ይመክራል። ኦ. ቮልቩለስ ከሎአ ሎአ ጋር አብሮ በሚኖርበት ጊዜ የህክምና ስልቶች ማስተካከል አለባቸው። ሎአ ሎአ በካሜሩን፣ በማዕከላዊ አፍሪካ ሪፐብሊክ፣ በኮንጐ፣ በዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጐ፣ በናይጄሪያ እና በደቡብ ሱዳን የሚገኝ ጥገኛ ፊላሪያል ትል ነው። በደም ውስጥ ከፍተኛ መጠን ያለው የኤል ሎአ ህክምና አንዳንድ ጊዜ ከባድ የጐንዮሽ ጉዳቶችን ያስከትላል። በተጎዱ ሀገሮች ውስጥ ከባድ የጐንዮሽ ጉዳቶችን ለማስተዳደር የሜስቲዛን ባለሙያ ኰሚቴ( MEC)/ APOC ምክሮችን መከተል ይመከራል።,"Onchocerciasis occurs mainly in tropical areas. More than 99% of infected people live in 31 countries in sub-Saharan Africa: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Cameroon, Central African Republic, Chad, Republic of Congo, Côte d’Ivoire, Democratic Republic of the Congo, Equatorial Guinea, Ethiopia, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Malawi, Mali, Mozambique, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, South Sudan, Sudan, Togo, Uganda, United Republic of Tanzania. Onchocerciasis is also transmitted in Brazil, Venezuela (Bolivarian Republic of) and Yemen. Treatment: WHO recommends treating onchocerciasis with ivermectin at least once yearly for 10 to 15 years. Where O. volvulus co-exists with Loa loa, treatment strategies have to be adjusted. Loa loa is a parasitic filarial worm that is endemic in Cameroon, the Central African Republic, Congo, the Democratic Republic of the Congo, Nigeria and South Sudan. Treatment of individuals with high levels of L. loa in the blood can sometimes result in severe adverse events. In affected countries, it is recommended to follow the Mectizan Expert Committee (MEC)/APOC recommendations for the management of severe adverse events.","Onchocerciasis yana faruwa musamman a wurare mai zafi. Fiye da kashi 99 cikin 100 na wanda suke dauke da cutar suna rayuwa ne a kasashe 31 a yankin kudu da hamadar Saharar Afirka: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Kamaru, Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, Chadi, Jamhuriyar Kongo, CâtedeIvoire, Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo. Congo, Equatorial Guinea, Habasha, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Laberiya, Malawi, Mali, Mozambique, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Saliyo, Sudan ta Kudu, Sudan, Togo, Uganda, United Republic of Tanzaniya. Hakanan cutar Onchocerciasis ta yaɗu a Brazil, Venezuela (Jamhuriyar Bolivarian) da Yemen. Jinya: WHO ta ba da shawarar yin maganin onchocerciasis tare da ivermectin aƙalla sau ɗaya a shekara har tsawon shekaru 10 zuwa 15. Inda O. volvulus yana tare ne da Loa loa, dole ne a canza yadda ake dabarun jiyya. Loa loa wata tsutsa ce ta filaye da ke fama da cutar a kasashen Kamaru, Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya, Kongo, Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, Najeriya da Sudan ta Kudu. Yin jinya ga mutanen da ke dauke da L. loa a cikin jinin su na iya haifar da mummunan abu wasu lokutan. A cikin ƙasashen da abin ya shafa, ana ba da shawarar bin Kwamitin Kwararru na Mectizan (MEC)/APOC shawarwari don hana gudanar mummunan al'amura.","Onchocerciasis hutokea hasa katika maeneo ya kitropiki. Zaidi ya 99% ya watu walioambukizwa wanaishi katika nchi 31 za Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Chad, Jamhuri ya Kongo, Ikweta ya Guinea , Ethiopia, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Malawi, Mali, Msumbiji, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, Sudan Kusini, Sudan, Togo, Uganda, Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Ugonjwa wa onchocerciasis pia huambukizwa nchini Brazil, Venezuela (Jamhuri ya Bolivari ya) na Yemen. Matibabu: WHO inapendekeza kutibu onchocerciasis na ivermectin angalau mara moja kwa mwaka kwa miaka 10 hadi 15. Ambapo O. volvulus anashirikiana na Loa loa, mikakati ya matibabu inapaswa kurekebishwa. Loa loa ni minyoo ya vimelea ambayo hupatikana katika nchi za Kamerun, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Kongo, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Nigeria na Sudan Kusini. Matibabu ya watu wenye viwango vya juu vya L. loa katika damu wakati mwingine inaweza kusababisha matukio mabaya mabaya. Katika nchi zilizoathiriwa, inashauriwa kufuata mapendekezo ya Kamati ya Wataalamu ya Mectizan (MEC)/APOC kwa ajili ya kudhibiti matukio mabaya sana.","Onkokasíásí máa ń wáyé ní àwọn àgbègbè igbó kìjikìji. Ó ju 99% àwọn ènìyàn tí wọ́n ti kó kòkòrò yìí ni wọ́n ń gbé ní àwọn orílẹ̀ èdè 31 ní àyíká Sahara Afíríkà: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Cameroon Central African Republic, Chad, Republic of Congo, Côte d’Ivoire, Democratic Republic of the Congo, Equatorial Guinea, Ethiopia, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Malawi, Mali, Mozambique, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, South Sudan, Sudan, Togo, Uganda, United Republic of Tanzania. Onkokasíásí tún máa ń ràn ní Brazil, Venezuela (Bolivarian Republic of) àti Yemen. Ìtọ́jú: WHO dábàá ìtọ́jú onkokasíásí pẹ̀lú ifamẹkitín ó kéré jù ẹ̀ẹ̀kàn lọ́dún fún ọdún 10 sí 15. Níbi tí O. volvulus ti ń jẹyọ pẹ̀lú Loa loa, àwọn ọgbọ́n ìtọ́jú ní láti yípadà. Loaloa ni aràn ajọ̀fẹ́ fìláríà kan tí ó wọ́pọ̀ ní Cameroon, the Central African Republic, Congo, the Democratic Republic of the Congo, Nigeria àti South Sudan. Ìtọ́jú àwọn ènìyàn pẹ̀lú àwọn ìpele gíga L. loa nínú ẹ̀jẹ̀ lè yọrí sí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ líle nígbà mìíràn. Ní àwọn orílẹ̀ èdè tí àrùn náà pọ̀ sí, ó dára láti tẹ̀lé àwọn àbá Mectizan Expert Committee (MEC)/APOC fún ìṣàkóso àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ńlá líle.","I-Onchocerciasis yenzeka ikakhulukazi ezindaweni ezishisayo. Bangaphezu kuka-99% abantu abanaleli gciwane bahlala emazweni angama-31 eSub-Saharan Africa: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Cameroon, Central African Republic, Chad, Republic of Congo, Côte d'Ivoire, Democratic Republic of the Congo, Equatorial Guinea, Ethiopia, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Malawi, Mali, Mozambique, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, South Sudan, Sudan, Togo, Uganda, United Republic of Tanzania. I-Onchocerciasis isakazwa naseBrazil, Venezuela (Bolivarian Republic of) naseYemen. Ukwelashwa: IWHO incoma ukwelapha i-onchocerciasis nge-ivermectin okungenani kanye ngonyaka iminyaka eyi-10 kuya kweyi-15. Lapho i-O. volvulus ikhona kanye ne-Loa loa, amasu okwelapha kufanele alungiswe. ILoa loa iyi-parasitic filarial worm etholakala eCameroon, Central African Republic, Congo, Democratic Republic of the Congo, Nigeria naseNingizimu Sudan. Ukwelashwa kwabantu abanezinga eliphezulu le-Loa loa egazini ngezinye izikhathi kungase kubangele izehlakalo ezimbi kakhulu. Emazweni athintekile, kunconywa ukuthi kulandelwe izincomo zeMectizan Expert Committee (MEC)/APOC zokuphatha izehlakalo ezimbi kakhulu." +"የአፍ ጤና አጠቃላይ እይታ፦ የአፍ ጤንነትግለሰቦች እንደ መብላት፣ መተንፈስና መናገር ያሉ አስፈላጊ ተግባራትን እንዲያከናውኑ የሚያስችላቸው የአፍ፣ የጥርስና የኦሮፋሲያል መዋቅሮች ሁኔታ ሲሆን በራስ መተማመንን፣ ደህንነትን እና ያለ ህመም፣ በምቾት ና ያለማሸማቀቅ ማህበራዊ ና ስራ የመሰራት ችሎታን የመሳሰሉ የስነ-ልቦና ማህበራዊ ስፋቶችን ያጠቃልላል። የአፍ ጤና ከመጀመሪያው የሕይወት ዘመን ጀምሮ እስከ እርጅና ዕድሜ ድረስ ይለያያል፣ ለአጠቃላይ ጤና ወሳኝ ነው እናም ግለሰቦች በህብረተሰቡ ውስጥ እንዲሳተፉ እና አቅማቸውን እንዲያሳኩ ይደግፋል። የአፍ በሽታዎች የጥርስ መበስበስን፣ የጥርስ ቧንቧን( የድድ) በሽታን፣ የጥርስ ማጣትር፣ የአፍ ካንሰር፣ የአፍ-የጥርስ ሕመም፣ ኖማ እና የወሊድ ጕድለቶች እንደ የከንፈር እና የሆድ ክፍተት ያሉ የተለያዩ በሽታዎችን እና ሁኔታዎችን ያጠቃልላል። በአፍ ውስጥ የሚከሰቱ በሽታዎች በዓለም ዙሪያ በጣም የተለመዱ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች ናቸው፣ ይህም ወደ 3,5 ቢሊዮን የሚጠጉ ሰዎችን ይነካል። በዓለምአቀፍ ደረጃ በተለይም በዝቅተኛና መካከለኛ ገቢ ባላ��ው ሃገራት የአፍ ጤና ችግሮች እየጨመሩ ቢሄዱም በሕዝብ እድገትና እርጅና ምክንያት በአጠቃላይ የአፍ ጤና ችግሮች በአገልግሎቶች ላይ እየጨመሩ የመሄድ ዕድላቸው ሰፊ ነው። የአፍ በሽታዎች በጣም ተጋላጭ እና የተጐዱትን ሕዝብ በብዛት ይነካል። ዝቅተኛ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ደረጃ ያላቸው ሰዎች ከፍተኛ የአፍ በሽታ ጫናን ይይዛሉ እናም ይህ ግንኙነት ከቀድሞ የልጅነት ጊዜ ጀምሮ እስከ እርጅና ዕድሜ ድረስ እና የአገሪቱ አጠቃላይ የገቢ ደረጃ ምንም ይሁን ምን በሕይወት ዘመናቸው ሁሉ ይቀጥላል። መንስኤዎችና ምልክቶች አብዛኛዎቹ የአፍ በሽታዎች እና ሁኔታዎች ከዋናዎቹ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች( ስኳር በሽታ፣ የልብና የደም ቧንቧ በሽታዎች፣ ካንሰር፣ ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች እና የአዕምሮ መዛባት) ጋር ሊለወጡ የሚችሉ የአደጋ ምክንያቶችን ይጋራሉ።","Oral health Overview: Oral health is the state of the mouth, teeth and orofacial structures that enables individuals to perform essential functions such as eating, breathing and speaking, and encompasses psychosocial dimensions such as self-confidence, well-being and the ability to socialize and work without pain, discomfort and embarrassment. Oral health varies over the life course from early life to old age, is integral to general health and supports individuals in participating in society and achieving their potential. Oral diseases encompass a range of diseases and conditions that include dental caries, periodontal (gum) disease, tooth loss, oral cancer, oro-dental trauma, noma and birth defects such as cleft lip and palate. Oral diseases are among the most common noncommunicable diseases worldwide, affecting an estimated 3.5 billion people. While the global burden of oral health conditions is growing, particularly in low- and middle-income countries, the overall burden of oral health conditions on services is likely to keep increasing because of population growth and ageing. Oral diseases disproportionately affect the most vulnerable and disadvantaged populations. People of low socioeconomic status carry a higher burden of oral diseases and this association remains across the life course, from early childhood to older age, and regardless of the country's overall income level. Causes and symptoms Most oral diseases and conditions share modifiable risk factors with the leading noncommunicable diseases (diabetes, cardiovascular diseases, cancer, chronic respiratory diseases and mental disorders).","Lafiyar baki Bayani: Lafiyar baka shi ne yanayin baki, haƙora da tsarin kyautata fuska wanda ke ba wa mutane damar yin ayyuka masu mahimmanci kamar cin abinci, da numfashi, da magana, sannan kuma ya ƙunshi nau'ukan zamantakewar al'umma kamar yarda da kai, jin daɗin rayuwa da ikon zamantakewa da aiki ba tare da ciwo, rashin jin daɗi ko kunya ba. Kula da lafiyar baki ta bambanta a tsawon rayuwar mutum tun daga farkon rayuwa har zuwa tsufa, yana da muhimmanci ga lafiyar jiki gaba ɗaya, kuma yana tallafa wa ɗaiɗaikun mutane wajen shiga cikin al'umma da cimma burinsu. Cututtukan baka sun ƙunshi nau'o'in cututtuka da yanayi waɗanda suka haɗa da kanɓorin hakori, cututtukan lokaci-lokaci (gum), asarar haƙori, ciwon daji na baki, ciwon haƙori, ko warin baki na haihuwa da ke addabar gaɓoɓin furuci irin su leɓe da dasori. Cututtukan baka suna cikin gama-garin cututtukan da ba a taɓa kamuwa da su ta hanyar numfashi, amma ya shafi duk duniya, kuma kimanin mutane biliyan 3.5 ke fama da shi. Yayin da nauyin yanayin lafiyar baki ke ƙaruwa a duniya, musamman a ƙasashe masu ƙaramin karfi da matsakaita, nauyin yanayin kiwon lafiyar baki kan ayyuka na iya ci gaba da ƙaruwa saboda ƙaruwar yawan jama'a da kuma tsufa. Cututtukan baka sun fi shafar mutane masu rauni da kuma marasa galihu. Mutane masu fama da matsin tattalin arziƙin a cikin al'umma ke ɗaukar kaso mafi girma na cututtukan baka, kuma hakan kan kasance lalura a duk tsawon rayuwarsu, tun daga ƙuruciya har zuwa tsufa, ba tare da la'akari da ƙarfin tattalin arzikin ƙasar da suka fito ba. Dalilai da alamomi Yawancin cututtukan baka da kuma yanayin da kan jefa mutane kan zama haɗari da ke shigar bultu tare da manyan cututtuka marasa yaɗuwa kamar su ciwon suga, da cututtukan zuciya, da ciwon daji, da cututtukan numfashi na yau da kullum da rikicewar tunani.","Afya ya kinywa Muhtasari: Afya ya kinywa ni hali ya kinywa, meno na sehemu za usoni ambayo humwezesha mtu kufanya kazi muhimu kama vile kula, kupumua na kuzungumza, na inajumuisha vipimo vya kisaikolojia kama vile kujiamini, ustawi na uwezo wa kushirikiana na kufanya kazi without pain, bila maumivu, usumbufu na aibu. Afya ya kinywa hutofautiana katika kipindi cha maisha kutoka maisha ya mapema hadi uzee, ni muhimu kwa afya ya jumla na inasaidia watu binafsi katika kushiriki katika jamii na kufikia uwezo wao. Magonjwa ya kinywa hujumuisha magonjwa na hali mbalimbali ambazo ni pamoja na caries, ugonjwa wa periodontal (fizi), kukatika kwa meno, saratani ya mdomo, majeraha ya meno, noma na kasoro za kuzaliwa kama vile midomo na kaakaa. Magonjwa ya kinywa ni miongoni mwa magonjwa yasiyo ya kuambukiza yanayoenea sana duniani kote, yakiathiri takriban watu bilioni 3.5. Wakati mzigo wa kimataifa wa hali ya afya ya kinywa unakua, hasa katika nchi za kipato cha chini na cha kati, mzigo wa jumla wa hali ya afya ya kinywa kwenye huduma unaweza kuendelea kuongezeka kwa sababu ya ongezeko la watu na kuzeeka. Magonjwa ya kinywa huathiri vibaya watu walio hatarini zaidi na wasiojiweza. Watu wa hali ya chini ya kiuchumi na kijamii hubeba mzigo mkubwa wa magonjwa ya kinywa na uhusiano huu unabaki katika kipindi chote cha maisha, kutoka utoto wa mapema hadi uzee, na bila kujali kiwango cha jumla cha mapato ya nchi. Sababu na dalili Magonjwa na hali nyingi za kinywa hushiriki sababu za hatari zinazoweza kubadilishwa na magonjwa yanayoongoza yasiyo ya kuambukiza (kisukari, magonjwa ya moyo na mishipa, saratani, magonjwa sugu ya kupumua na shida ya akili).","Ìlera ẹnu Ìsọnísókí: Ìlera ẹnu ni bí ẹnu, eyín àti àwọn ìhun ẹnu-òun-ojú ṣe rí èyí tí ó gba ènìyàn láyè láti ṣe àwọn ojúṣe pàtàkì bí oúnjẹ jíjẹ, mímí àti ọ̀rọ̀ sísọ, bẹ́ẹ̀ sì ni ó ní àwọn onírúurú àbùdá ènìyàn-àwùjọ bí ìgboyà, àlàáfíà àti agbára láti ṣe ọ̀rẹ́ àti ṣiṣẹ́ láìsí ìrora, ìnira àti ìdójútì. Ìlera ẹnu yàtọ̀ nínú ìrìnàjò ayé láti ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ayé títí di ọjọ́ ogbó, ó jẹ́ pàtàkì nínú ìlera gbogbogbò bẹ́ẹ̀ sì ni ó ń ṣe àtìlẹ́yìn àwọn ènìyàn láti kópa nínú àwùjọ àti ṣíṣe àṣeyọrí lórí àfojúsùn wọn. Àìsàn ẹnu ni onírúurú àìsàn àti ìṣòro bí eyín rírà, àìsàn àyíká eyín (èrìgì), eyín yíyọ, jẹjẹrẹ ẹnu, ìpalára eyín, nómà àti àwọn àléébù ìbí bí ètè yíya àti àjà ẹnu yíya. Àwọn àìsàn ẹnu wà lára àwọn àìsàn tí kì í ràn tí wọ́n gbajúmọ̀ jùlọ káàkiri àgbáyé, tí wọ́n ń kojú bí ènìyàn bílíọ́nù 3.5. Nígbà tí àjàgà àgbáyé àwọn ọ̀ràn ìlera ẹnu ń pọ̀ sí i, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè, àjàgà gbogbogbò àwọn ọ̀ràn ìlera ẹnu lórí àwọn iṣẹ́ ṣe é ṣe kí wọ́n máa pọ̀ sí i nítorí ìdàgbàsókè iye eniyan àti ọjọ́ orí. Àwọn àìsàn ẹnu máa ń sáábà mú àwọn ènìyàn tí wọ́n wà nínú ewu àti àwọn ènìyàn tí kò ní àǹfààní jùlọ. Àwọn ènìyàn tí wọ́n jẹ́ onípò ọrọ̀ ajé àwùjọ kékeré gbé àjàgà ńlá àwọn àìsàn ẹnu bẹ́ẹ̀ sì ni àgbékalẹ̀ yìí wà bẹ́ẹ̀ títí ayé, láti ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ìgbà èwe títí di ọjọ́ ogbó, àti láìfi ìpele èrè orílẹ̀ èdè náà ṣe. Àwọn okùnfà àti àmì àìsàn Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àìsàn ẹnu àti ìṣòro pín ewu tí ó ṣe é yí pẹ̀lú àwọn àìsàn tí kì í ràn (àtọ̀gbẹ, àìsàn ẹ̀jẹ̀-ọkàn, jẹjẹrẹ, àwọn àìsàn òpónà ìmí líle àti àìsàn orí).","Impilo yomlomo Uhlolojikelele: Impilo yomlomo isimo somlomo, amazinyo kanye nezakhiwo ze-orofacial ezenza abantu bakwazi ukwenza imisebenzi ebalulekile njengokudla, ukuphefumula nokukhuluma, futhi ihlanganisa izilinganiso zengqondo yezenhlalo njengokuzethemba, inhlalakahle kanye nekhono lokuhlangana nabantu kanye nokusebenza. ngaphandle kobuhlungu, ukungakhululeki kanye namahloni. Impilo yomlomo iyahlukahluka phakathi nenkambo yokuphila kusukela esemncane kuye ebudaleni, ibalulekile empilweni evamile futhi isekela abantu ngabanye ekubambeni iqhaza emphakathini nasekufinyeleleni amandla abo. Izifo zomlomo zihlanganisa uchungechunge lwezifo nezimo ezihlanganisa ukubola kwamazinyo, isifo seperiodontal (gum), ukuphuma kwamazinyo, umdlavuza womlomo, ukuhlukumezeka kwe-oro-dental, inoma kanye nokukhubazeka kokuzalwa okufana nokuqhekeka kwezindebe nolwanga. Izifo zomlomo ziphakathi kwezifo ezingathathelwana ezivame kakhulu emhlabeni wonke, ezihlasela abantu abalinganiselwa ezigidini eziyizinkulungwane ezingu-3,5. Nakuba umthwalo womhlaba wonke wezimo zempilo yomlomo ukhula, ikakhulukazi emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi, umthwalo ophelele wezimo zempilo yomlomo ezinsizeni kungenzeka ulokhu ukhula ngenxa yokukhula kwabantu nokuguga. Izifo ezidluliselwa ngomlomo zithinta ngokulinganayo abantu abasengozini kakhulu nabancishwe amathuba. Abantu abanesimo esiphansi senhlalakahle yezomnotho bathwala umthwalo omkhulu wezifo zomlomo futhi le nhlangano ihlala kuyo yonke impilo, kusukela ebuntwaneni kuya ebudaleni obudala, futhi kungakhathaliseki izinga lezwe lonke lokuhola. Izimbangela nezimpawu Iningi lezifo zomlomo nezimo zihlanganyela izinto eziyingozi ezishintshayo kanye nezifo ezingathathelani ezihamba phambili (isifo sikashukela, izifo zenhliziyo nemithambo yegazi, umdlavuza, izifo ezingelapheki zokuphefumula kanye nokuphazamiseka kwengqondo)." +እነዚህ የአደጋ መንስኤዎች ሲጋራ ማጨስ፣ አልኮል መጠጣት እና ከስኳር ነጻ ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ ከፍተኛ ይይዛሉ፣ እነዚህ ሁሉ በዓለም አቀፍ ደረጃ እየጨመሩ ናቸው። በአፍ እና በአጠቃላይ ጤና መካከል የተረጋገጠ ግንኙነት አለ። ለምሳሌ የስኳር በሽታ ከፓሪዶንቲትስ እድገት እና ለውጥ ጋር የተቆራኘ እንደሆነ ሪፖርት ተደርጓል። ከዚህም በላይ ከፍተኛ የስኳር ፍጆታ እና የስኳር በሽታ፣ ከመጠን በላይ ውፍረት እና የጥርስ መበስበስ መካከል ምክንያታዊ ግንኙነት አለ። የአፍ ጤንነት በበሽታ ወይም በጉዳት ሲነካ አጠቃላይ ጤንነትም ይነካል። ከአፍ በሽታ ጋር ተያይዞ የሚመጣ ህመምና ምቾት ማጣት ትኩረትን መሰብሰብን አስቸጋሪ ያደርገዋል፣ ሰዎች ትምህርታቸው ወይም ሥራቸው እንዳያመልጣቸው ያደርጋቸዋል እንዲሁም ወደ ማህበራዊ መገለል ሊያመራ ይችላል። የአፍ በሽታዎች በግለሰቦች እና በቤተሰቦች ላይ ከባድ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተጽዕኖ ያሳድራሉ የቤት ውስጥ ወጪዎችን በመጨመር እና የሰዎችን የኑሮ ጥራት እና ደኅንነት በከፍተኛ ሁኔታ ይነካል። የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት የአፍ ጤና ፕሮግራም ከአባል አገራት እና ከሌሎች ቍልፍ ባለድርሻ አካላት ጋር በቅርበት በመተባበር ዓለም አቀፍ የአፍ ጤና ፖሊሲ አጀንዳ ለማዘጋጀት ሥራውን ይመራል። ከቅርብ ጊዜ ወዲህ እየታየ ያለው እንቅስቃሴ አገራት እስከ 2030 ድረስ ለአፍ ጤና አጠቃላይ የጤና ሽፋን እንዲጓዙ ለመደገፍ ቍልፍ የፖሊሲ ሰነዶች እንዲዘጋጁ አድርጓል። እነዚህም የአፍ ጤና ዓለም አቀፋዊ ስትራቴጂ፣ የአፍ ጤና ዓለም አቀፋዊ የድርጊት መርሃ ግብር እና የአፍ ጤና ዓለም አቀፋዊ ሁኔታ ሪፖርት ናቸው።,"These risk factors include tobacco use, alcohol consumption and unhealthy diets high in free sugars, all of which are increasing at the global level. There is a proven relationship between oral and general health. It is reported, for example, that diabetes is linked with the development and progression of periodontitis. Moreover, there is a causal link between high consumption of sugars and diabetes, obesity and dental caries. When oral health is compromised by disease or injury, general health is also affected. The pain and discomfort associated with oral diseases make concentrating difficult, cause people to miss school or work, and can lead to social isolation. Oral diseases have a severe social and economic impact on individuals and families by increasing household expenditures and seriously affecting people’s quality of life and well-being. WHO response: The WHO Oral Health Programme leads the work on setting the global oral health policy agenda in close collaboration with member states and other key stakeholders. Recent momentum has led to the development of key policy documents to support countries in moving towards universal health coverage for oral health by 2030. These include the Global strategy on oral health, the Global oral health action plan and the Global oral health status report.","Waɗannan abubuwan haɗari sun haɗa da shan taba, da shan barasa da cin abinci mara kyau, kamar masu yawan suga, wanda ke ƙaruwa a matakin duniya. Akwai tabbataccen dangantaka tsakanin lafiyar baki da na lafiyar jiki gaba ɗaya. Alal misali, an ba da rahoton cewa ciwon suga na da alaƙa da haɓakuwa da ci gaba na cutar tsatsar haƙora. Bugu da ƙari, akwai alaƙa tsakanin yawan shan suga da ciwon suga, da ƙiba da kuma cutar haƙori. Lokacin da lafiyan baki ya lalace ta hanyar cuta ko rauni, lafiyar gaba ɗayan jiki ma kan samu tasgaro. Raɗaɗi da rashin jin daɗi da ke tattare da cututtukan baka na sanya mai da lafiyayyen hankali cikin wahala, ya kuma sa mutane su daina zuwa makaranta ko aiki, kuma yana iya haifar da fuskantar wariya daga jama'a. Cututtukan baka na da mummunar tasiri a zamantakewa da tattalin arziƙi ga ɗaiɗaikun mutane da ma iyalai ta hanyar ƙara kashe kuɗi na gida da kuma cutar da ingancin rayuwa da jin daɗin zama da mutane. Martanin WHO: Shirin Lafiyar Baki na hukumar lafiya ta WHO ya jagoranci aikin kafa tsarin manufofin kiwon lafiyar baki na duniya tare da haɗin guiwa da ƙasashe (membobin), da sauran masu ruwa da tsaki. Yunƙurin da aka yi na kwanan nan ya haifar da tsarin samar da muhimman takardu da ke da manufofin tallafa wa ƙasashe don ci gaba da haɓaka tsarin kiwon lafiyar duniya don inganta lafiyar baki nan da shekarar 2030. Waɗannan sun haɗa da dabarun duniya game da lafiyar baka, shirin aikin lafiyar baka na duniya da rahoton halin lafiyar baka na duniya.","Sababu hizi za hatari ni pamoja na utumiaji wa tumbaku, unywaji pombe na ulaji usiofaa wa sukari ya bure, ambayo yote yanaongezeka katika kiwango cha kimataifa. Kuna uhusiano uliothibitishwa kati ya afya ya mdomo na ya jumla. Inaripotiwa, kwa mfano, kwamba ugonjwa wa kisukari unahusishwa na maendeleo na maendeleo ya periodontitis. Zaidi ya hayo, kuna uhusiano wa sababu kati ya matumizi makubwa ya sukari na kisukari, fetma na caries ya meno. Afya ya kinywa inapoathiriwa na ugonjwa au jeraha, afya ya jumla pia huathiriwa. Maumivu na usumbufu unaohusishwa na magonjwa ya kinywa hufanya kuwa vigumu kuzingatia, kusababisha watu kukosa shule au kazi, na inaweza kusababisha kutengwa na kijamii. Magonjwa ya kinywa yana athari kubwa ya kijamii na kiuchumi kwa watu binafsi na familia kwa kuongeza matumizi ya kaya na kuathiri pakubwa ubora wa maisha na ustawi wa watu. Jibu la WHO: Mpango wa Afya ya Kinywa wa WHO unaongoza kazi ya kuweka ajenda ya kimataifa ya sera ya afya ya kinywa kwa ushirikiano wa karibu na nchi wanachama na wadau wengine muhimu. Kasi ya hivi majuzi imesababisha kuandaliwa kwa hati muhimu za sera kusaidia nchi katika kuelekea kwenye chanjo ya afya ya kinywa kwa wote ifikapo 2030. Hizi ni pamoja na mkakati wa Kimataifa wa afya ya kinywa, mpango wa utekelezaji wa afya ya kinywa na ripoti ya kimataifa ya hali ya afya ya kinywa.","Àwọn ewu wọ̀nyí ni ìlò tábà, mímú ọtí líle àti oúnjẹ tí kò dára tí ó kún fún adùn, gbogbo àwọn èyí tí wọ́n ń pọ̀ sí i ní ìpele àgbáyé. Àjọṣepọ̀ tí ó ní ẹ̀rí wà láàrin ìlera ẹnu àti ìlera gbogbogbò. Wọ́n jábọ̀ rẹ̀, fún àpẹẹrẹ, pé àwọn àìsàn àtọ̀gbẹ ní í ṣe pẹ̀lú ìdàgbàsókè àti ìtẹ̀síwájú àìsàn eyín. Síwájú sí i, àjọṣepọ̀ wà láàrin jíjẹ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ṣúgà àti àwọn àìsàn àtọ̀gbẹ, ìsanrajù àti eyín rírà. Nígbà tí akùdé bá bá ìlera ẹnu nípasẹ̀ àìsàn tàbí ìpalára, ìlera gbogbogbò ni nǹkan ṣe pẹ̀lú. Ìrora àti ìnira tí ó ní í ṣe pẹ̀lú àwọn àìsàn ẹnu mú kí ó ṣòro láti ní ìfọkànsí, mú kí àwọn ènìyàn sá ní ilé ẹ̀kọ́ tàbí iṣẹ́, bẹ́ẹ̀ sì ni ó lè fa ìdẹ́yẹsí àwùjọ. Àìsàn ẹnu ni ipa ajẹmọ́ àwùjọ àti ọrọ̀ ajé lórí àwọn ènìyàn àti ẹbí nípa mímú ìdàgbàsókè bá ìnáwó àti níní ipa lórí ìgbé ayé àti àlàáfíà àwọn ènìyàn. Èsì WHO: Ètò Ìlera Ẹnu WHO síwájú nínú iṣẹ́ lórí ṣíṣe ètò ìlànà Ìlera ẹnu káríayé ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ àti àwọn adarí pàtàkì. Àyípadà àìpẹ́ ti yọrí sí ìdàgbàsókè àwọn àkọsílẹ̀ ìlànà pàtàkì láti ṣe àtìlẹ́yìn àwọn orílẹ̀ èdè láti tẹ̀síwájú nínú ìpèsè ìlera àgbáyé fún ìlera ẹnu ní 2030. Lára àwọn wọ̀nyí ni ọgbọ́n Káríayé lórí ìlera ẹnu, ètò iṣẹ́ ìlera ẹnu káríayé àti àbọ̀ ipò ìlera ẹnu káríayé.","Lezi zici eziyingozi zihlanganisa ukusetshenziswa kukagwayi, ukuphuza utshwala nokudla okungenampilo okunoshukela wamahhala, konke okwandayo emhlabeni jikelele. Kunobudlelwano obufakazelwe phakathi kwempilo yomlomo kanye neyejwayelekile. Kubikwa, isibonelo, ukuthi isifo sikashukela sihlotshaniswa nokuthuthukiswa nokuqhubekela phambili kwe-periodontitis. Ngaphezu kwalokho, kukhona ukuxhumana okuyimbangela phakathi kokusetshenziswa kakhulu kukashukela nesifo sikashukela, ukukhuluphala kanye nokucasuka kwamazinyo. Uma impilo yomlomo isengozini ngenxa yesifo noma ukulimala, impilo evamile nayo iyathinteka. Ubuhlungu nokungaphatheki kahle okuhambisana nezifo zomlomo kwenza ukugxilisa ingqondo kube nzima, kubangele ukuthi abantu baphuthe esikoleni noma emsebenzini, futhi kungaholela ekuzihlukaniseni nomphakathi. Izifo ezidluliselwa ngomlomo zinomthelela omubi kwezenhlalo nezomnotho kubantu ngabanye nasemindenini ngokwandisa izindleko zasekhaya futhi zibe nomthelela omubi eqophelweni lempilo nenhlalakahle yabantu. Impendulo yeWHO: Uhlelo lweWHO Oral Health Programme luhola umsebenzi wokusetha i-ajenda yenqubomgomo yezempilo yomlomo emhlabeni wonke ngokubambisana eduze namazwe angamalungu kanye nabanye ababambiqhaza ababalulekile. Umfutho wakamuva uholele ekuthuthukisweni kwemibhalo yenqubomgomo ebalulekile yokweseka amazwe ekuqhubekeleni phambili ekuhlinzekeni impilo yonke yezempilo yomlomo ngo-2030. Lokhu kubandakanya isu Lomhlaba wonke lezempilo yomlomo, uhlelo lwesenzo sezempilo yomlomo yomhlaba wonke kanye nombiko wesimo sempilo yomlomo weGlobal." +የ��ህን ከፍተኛ የፖሊሲ አጀንዳ አፈጻጸም ለመደገፍ የዓለም ጤና ድርጅት የአፍ ጤና ፕሮግራም የሚከተሉትን በማድረግ አገሮችን ይደግፋል፡ በአፍ ጤና ፖሊሲ ዲዛይን እና አፈጻጸም ላይ ለአገሮች አመራር እና ቴክኒካዊ ድጋፍ መስጠት፤ የበሽታ ሸክም፣ የአደጋ ምክንያቶች፣ የጤና አገልግሎት አጠቃቀም እና ከአፍ ጤና ጋር የተዛመዱ ሌሎች የጤና አዝማሚያዎችን መከታተል፣ እና ደንቦችን እና መስፈርቶችን ለማቋቋም ለመደገፍ የአፍ ጤና ጣልቃ ገብነት ወጪ ቆጣቢ ትንታኔዎችን ጨምሮ ወቅታዊ እና አዳዲስ ማስረጃዎችን መገምገም። የዓለም ጤና ድርጅት የአፍ ጤና ፕሮግራም በሌሎች ቅድሚያ የሚሰጣቸው ተግባራት ላይ አስተዋጽኦ ያደርጋል። በሜርኩሪ ላይ በሚኒማታ ኮንቬንሽን ዐውድ ውስጥ የጥርስ ሙሌት አጠቃቀምን ደረጃ በደረጃ በመቀነስ መደገፍ፤ በአንደኛ ደረጃ የጤና እንክብካቤ እና በዩኤችሲ ጥቅማ ጥቅሞች ጥቅል ውስጥ አስፈላጊ የአፍ ጤና እንክብካቤን በማካተት የአፍ ጤና እንክብካቤ ሥርዓትን ማጠናከር። በዲጂታል ቴክኖሎጂዎች ላይ የተመሰረቱ የሕዝብ ጤና ጣልቃ ገብነቶች እንዲተገበሩ መደገፍ፤ እንዲሁም የተባበሩት መንግሥታት ጤናማ እርጅና አስርት ዓመታትን ጨምሮ የአፍ ጤና ጥበቃን በሕይወት ዘመን ፕሮግራሞች ውስጥ ማካተትና ማጠናከር።,"To support implementation of this ambitious policy agenda, the WHO Oral Health Programme supports countries by: providing leadership and technical support to countries on oral health policy design and implementation; monitoring disease burden, risk factors, health service use and other health trends related to oral health; and reviewing current and emerging evidence including cost-effective analyses of oral health interventions to support the establishment of norms and standards. The WHO Oral Health Programme contributes to other priority activities in countries such as: supporting the phase down in the use of dental amalgam in the context of the Minamata Convention on mercury; strengthening the oral health care system with a focus on integrating essential oral health care into primary health care and UHC benefit package; supporting the implementation of public health interventions based on digital technologies; andreinforcing integration of oral health into life-course programmes including the UN Decade of Healthy Ageing.","Don tallafa wa aiwatar da wannan ajanda mai matukar muhimmanci, shirin lafiyar baki na WHO na da manufar tallafa wa ƙasashe ta: samar da jagoranci da goyon bayan fasaha ga ƙasashe a kan ƙirƙira da aiwatar da manufofin kiwon lafiya na baka; lura da nauyin cututtuka, haɗarin da ka jawo, da amfani da sabis na kiwon lafiya da sauran yanayin kiwon lafiya da suka shafi lafiyar baki, da kuma; bitar gaggawa kan shaidun da ke fitowa ciki har da ƙididdigar tasirin ayyukan kiwon lafiyar baki don tallafa wa kafa ƙa'idoji na dindindin. Shirin Lafiyar Baki na WHO na ba da gudummawa ga sauran ayyukan fifiko a ƙasashe kamar: goyan bayan matakin ƙasa a cikin amfani da tsabtar haƙora a ɓangaren Yarjejeniyar Minamata.; ƙarfafa tsarin kula da lafiyar baki tare da mai da hankali kan haɗa muhimmancin kula da lafiyar baki a cikin kulawar kiwon lafiya a matakin farko da cin moriyar samun wata kyauta.; tallafa wa aiwatar da ayyukan kiwon lafiyar jama'a dangane da amfani da fasahar zamani.; da ƙarfafa ba da muhimmanci kan lafiyar baki cikin shirye-shiryen inganta rayuwa; ciki har da Shekara Goma na Lafiya da Majalisar Dinkin Duniya ta ware.","Ili kusaidia utekelezaji wa ajenda hii kabambe ya sera, Mpango wa Afya ya Kinywa wa WHO unasaidia nchi kwa: kutoa uongozi na usaidizi wa kiufundi kwa nchi kuhusu muundo na utekelezaji wa sera ya afya ya kinywa; kufuatilia mzigo wa magonjwa, hatari, matumizi ya huduma za afya na mwelekeo mwingine wa afya kuhusiana na afya ya kinywa; na kupitia upya ushahidi wa sasa na unaojitokeza ikiwa ni pamoja na uchanganuzi wa gharama nafuu wa afua za afya ya kinywa ili kusaidia uanzishwaji wa kanuni na viwango. Mpango wa Afya ya Kinywa wa WHO huchangia shughuli nyingine za kipaumbele katika nchi kama vile: kusaidia awamu ya chini katika matumizi ya mchanganyiko wa meno katika muktadha wa Mkataba wa Minamata juu ya zebaki; kuimarisha mfumo wa huduma ya afya ya kinywa kwa kuzingatia kuunganisha huduma muhimu ya afya ya kinywa katika huduma ya afya ya msingi na mfuko wa faida wa UHC; kusaidia utekelezaji wa afua za afya ya umma kulingana na teknolojia za kidijitali; na kuimarisha ujumuishaji wa afya ya kinywa katika programu za kozi ya maisha ikijumuisha Muongo wa Umoja wa Mataifa wa Kuzeeka Kiafya.","L��ti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìṣàmúlò àlàkalẹ̀ ìlànà àfojúsùn yìí, Ètò Ìlera Ẹnu WHO ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀ èdè nípa: pípèsè ìdarí àti àtìlẹ́yìn ìmọ̀ fún àwọn orílẹ̀ èdè lórí àgbékalẹ̀ ìlànà ìlera àti ìṣàmúlò; àmójútó àjàgà àìsàn, àwọn ewu, ìlò iṣẹ́ ìlera àti àwọn gbajúmọ̀ ìlera mìíràn tí wọ́n ní í ṣe pẹ̀lú ìlera ẹnu; àti àyẹ̀wò àwọn ẹ̀rí lọ́ọ́lọ́ọ́ àti àṣẹ̀ṣẹ̀dé tí ó fi mọ́ àlàyé adálórí-ẹ̀rí iyeó àti ìmúnádóko àwọn ìpèsè ìlera ẹnu láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àgbékalẹ̀ àwọn ìlànà àti òṣùwọ̀n. Ètò Ìlera Ẹnu WHO nípa àwọn iṣẹ́ pàtàkì mìíràn ní àwọn orílẹ̀ èdè tí bí: ṣíṣe àtìlẹ́yìn àdínkù nínú lílo àfikún eyín nínú ọ̀gangan Òfin Minamata lórí mẹ́kíúrì; fífi agbára fún ètò ìtọ́jú ìlera ẹnu pẹ̀lú àfojúsùn lórí ìṣàmúlò ìtọ́jú ìlera ẹnu pàtàkì sínú ìtọ́jú ìlera abẹ́lé àti àgbékalẹ̀ àǹfààní UHC; àtìlẹ́yìn ìṣàmúlò àwọn ìpèsè ìlera àwùjọ dá lórí àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ-ayélujára; àti àtìlẹ́yìn ìṣàmúlò ìlera ẹnu sínú àwọn ètò ìgbésí ayé tí ó fi mọ́ àjọ UN Ẹ̀wádún Ìdàgbà Ìlera.","Ukweseka ukuqaliswa kwe-ajenda yenqubomgomo enentshisekelo, iWHO Oral Health Programme isekela amazwe ngoku: ukuhlinzeka ngobuholi nokwesekwa kwezobuchwepheshe emazweni ekwakhiweni nasekusetshenzisweni kwenqubomgomo yezempilo yomlomo; ukuqapha umthwalo wezifo, izici eziyingozi, ukusetshenziswa kwenkonzo yezempilo kanye nezinye izitayela zezempilo ezihlobene nempilo yomlomo; futhi ukubukeza ubufakazi bamanje nobusafufusa okuhlanganisa nokuhlaziya okubiza izindleko zokungenelela kwezempilo yomlomo ukuze kusekelwe ukusungulwa kwezinkambiso nezindinganiso. Uhlelo lweWHO Oral Health Programme lufaka isandla kweminye imisebenzi ebalulekile emazweni afana nalawa: ukusekela isigaba sokwehla ekusetshenzisweni kwe-amalgam yamazinyo kumongo weNgqungquthela yaseMinamata ye-mercury; ukuqinisa uhlelo lokunakekelwa kwempilo yomlomo ngokugxila ekuhlanganiseni ukunakekelwa kwezempilo komlomo okubalulekile ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo kanye nephakheji lenzuzo ye-UHC; ukusekela ukuqaliswa kokungenelela kwezempilo yomphakathi okusekelwe kubuchwepheshe bedijithali; kanye nokuqinisa ukudidiyelwa kwempilo yomlomo ezinhlelweni zezifundo zempilo ezihlanganisa i-UN Decade of Healthy Ageing." +ኦክስጅን አጠቃላይ እይታ: ኦክስጅን ለሕይወት አስፈላጊ የሆነ መድኃኒት ሲሆን ምትክ የለውም። የጤና ባለሙያዎች እንደ ኮቪድ-19 እና የሳንባ ምች ያሉ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎችን ለማከም ኦክስጅንን ይጠቀማሉ። ኦክስጅንም ለቀዶ ጥገና እና ለጉዳት አስፈላጊ ነው። እንደ አረጋውያን፣ ነፍሰ ጡር ሴቶች፣ ታዳጊ ሕፃናት እና አዲስ የተወለዱ ሕፃናት ያሉ ተጋላጭ ቡድኖች በየጊዜው የኦክስጅን ህክምና ያስፈልጋቸዋል። ኦክስጅን አስፈላጊ መድኃኒት ቢሆንም ውስብስብ የሆነ ምርት ነው። የመድኃኒት ኦክስጅን ጥሩ የማኑፋክቸሪንግ ልምዶችን( ጂኤምፒ) በመተግበር በኢንዱስትሪ ሂደት ውስጥ ይመረታል ወይም በቦታው ላይ የኦክስጂን ማጎሪያዎችን በመጠቀም ይመረታል፣ ይህም በብዙ ህጎች ውስጥ እንደ ህክምና መሣሪያዎች ቊጥጥር ይደረግባቸዋል። በተጨማሪም ኦክስጅን ወደ ሕመምተኞች በደኅና ለመድረስ ሙሉ ሥርዓት ይጠይቃል። የህክምና ኦክስጅን ተደራሽነት ውስብስብ ከመሆኑ አንጻር ተደራሽነት፣ ጥራት፣ ተመጣጣኝ ዋጋ፣ አስተዳደር፣ አቅርቦት፣ የሰው ኃይል አቅም እና ደኅንነት ላይ ብዙ ተግዳሮቶችን ይይዛል። እነዚህን ተግዳሮቶች በመጋፈጥ የዓለም ጤና ድርጅት እነዚህን ተግዳሮቶች ለመቋቋም የሚያስችሉ ሀብቶችን እና መሣሪያዎችን ያለማቋረጥ ያዳብራል።,"Oxygen Overview: Oxygen is a life-saving essential medicine with no substitution. Healthcare professionals use oxygen to treat respiratory illnesses like COVID-19 and pneumonia. Oxygen is also essential for surgery and trauma. Vulnerable groups like older people, pregnant women, young infants and newborns need oxygen therapy regularly. Despite being an essential medicine, oxygen is a complex product. Medicinal oxygen is produced in an industrial process applying good manufacturing practices (GMP) or is generated on-site using oxygen concentrators, which are in many legislations regulated as medical devices. Oxygen also requires a whole system to safely reach patients. Due to their complexity, access to medical oxygen meets many challenges on availability, quality, affordability, management, supply, human resources capacity and safety. In face of these challenges, WHO continuously develops resources and tools to overcome them.","Na'urar taimaka wa numfashi (oxygen) Bayani: Oxygen muhimmin magani ne na ceton rai ba tare da wata jayayya ba. Kwararrun kiwon lafiya kan yi amfani da na'urar oxygen don magance cututtukan numfashi kamar COVID-19 da ciwon huhu. Ana amfani da na'urar oxygen don tiyata da jinyar mummunan rauni. Ƙungiyoyin raunana da marasa galihu kamar na tsofaffi, da na mata masu ciki, da na masu goyo, da na yara, da na matasa da na jarirai kan buƙaci maganin oxygen akai-akai. Duk da kasancewarsa magani ne mai mahimmanci, hanyar amfani da oxygen samfuri ne mai rikitarwa. Ana samar da oxygen na magani a cikin tsarin masana'antu ta amfani da ayyukan masana'antu masu kyau da ake kira (GMP) ko kuma ta samar da su akan site ta amfani da abubuwan tattara iskar oxygen, waɗanda ke cikin dokokin aikin, waɗanda galibi aka tsara a matsayin na'urorin aikin likitanci. Oxygen na buƙatar dukkan tsarin don isa ga marasa lafiya. Saboda rikicewar al'amuran, samun damar amfani da oxygen a likitance, ya gamu da ƙalubale masu yawa, na abin da ya shafi; inganci, da arha, da gudanarwa, da wadata, da ƙarfin albarkatun ɗan Adam da kuma uwa uba aminci. Domin fuskantar waɗannan ƙalubale, WHO ta ci gaba da bunƙasa albarkatu da samar da kayan aiki don shawo kan su.","Oksijeni Muhtasari: Oksijeni ni dawa muhimu ya kuokoa maisha isiyo na kibadala. Wataalamu wa afya hutumia oksijeni kutibu magonjwa ya kupumua kama vile UVIKO-19 na nimonia. Oksijeni pia ni muhimu kwa upasuaji na majeraha. Vikundi vilivyo katika mazingira magumu kama vile wazee, wanawake wajawazito, watoto wachanga na watoto wachanga wanahitaji matibabu ya oksijeni mara kwa mara. Licha ya kuwa dawa muhimu, oksijeni ni bidhaa ngumu. Oksijeni ya dawa huzalishwa katika mchakato wa kiviwanda kwa kutumia mbinu bora za utengenezaji (GMP) au huzalishwa kwenye tovuti kwa kutumia viambatanisho vya oksijeni, ambavyo viko katika sheria nyingi zinazodhibitiwa kama vifaa vya matibabu. Oksijeni pia inahitaji mfumo mzima ili kuwafikia wagonjwa kwa usalama. Kutokana na ugumu wao, upatikanaji wa oksijeni ya matibabu hukutana na changamoto nyingi kuhusu upatikanaji, ubora, uwezo wa kumudu, usimamizi, usambazaji, uwezo wa rasilimali watu na usalama. Katika kukabiliana na changamoto hizi, WHO inaendelea kutengeneza rasilimali na zana za kukabiliana nazo..","Atẹ́gùn Ìsọnísókí: Atẹ́gùn jẹ́ òògùn pàtàkì agbẹ̀mílà tí kò ní arọ́pò. Àwọn alámọ̀já ìtọ́jú ìlera ń ṣàmúlò atẹ́gùn láti ṣe ìtọ́jú àwọn àìsàn ajẹmópòónà ìmí bí COVID-19 àti òtútù àyà. Atẹ́gùn tún ṣe pàtàkì fún iṣẹ́ abẹ àti ìpalára. Àwọn ọ̀wọ́ tí wọ́n léwu bí àgbàlagbà, aláboyún, ọmọ kékeré àti ìkókó nílò ìwòsàn atẹ́gùn lóorekóòrè. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó jẹ́ òògùn pàtàkì, atẹ́gùn jẹ́ èròjà tí ó kẹnú. Atẹ́gùn òògùn ni wọ́n máa ń ṣe ní ètò ilé iṣẹ́ pẹ̀lú àmúlò àwọn iṣẹ́ ìpèsè ọjà (GMP) tàbí wọ́n máa ń ṣẹ̀dá rẹ̀ lójú ẹsẹ̀ nípa lílo àwọn apèèlò atẹ́gùn, èyí tí wọ́n wà nínú àwọn òfin àwọn ìgbìmọ̀ aṣòfin gẹ́gẹ́ bí àwọn irinṣẹ́ ìṣègùn. Atẹ́gùn tún nílò odidi ètò láti dé ọ̀dọ̀ àwọn aláàárẹ̀ nínú ààbò. Nítorí ìdíjú wọn, àǹfààní sí atẹ́gùn ìṣègùn yanjú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìṣòro lórí wíwà, iyì, ìrọjú, àkóso, ìpèsè, agbára àti ààbò orísun ẹ̀dá. Nínú gbogbo àwọn ìṣòro wọ̀nyí, WHO ń tẹ̀síwájú láti máa ṣe àgbékalẹ̀ àwọn èròjà àti irinṣẹ́ láti borí wọn.","Umoyampilo Uhlolojikelele: Umoyampilo uwumuthi obalulekile osindisa impilo ongenawo esikhundleni. Ochwepheshe bezempilo basebenzisa umoyampilo ukwelapha izifo zokuphefumula njengeCOVID-19 kanye nenyumoniya. Umoyampilo nawo ubalulekile ekuhlinzweni nasekuhlukumezekeni. Amaqembu asengozini njengabantu abadala, abesifazane abakhulelwe, izinsana nezinsana ezisanda kuzalwa zidinga ukwelashwa komoyampilo njalo. Naphezu kokuba umuthi obalulekile, umoyampilo uwumkhiqizo oyinkimbinkimbi. umoyampilo yokwelapha ukhiqizwa ngenqubo yezimboni isebenzisa imikhuba emihle yokukhiqiza (GMP) noma ikhiqizwa endaweni kusetshenziswa amaconcerntrators omoyampilo abekelwe imithetho eminingi elawulwa njengemishini yezokwelapha. Umoyampilo nawo udinga uhlelo lonke ukuze ufinyelele iziguli ngokuphephile. Ngenxa yobunkimbinkimbi bazo, ukufinyelela ku-oksijini yezokwelapha kuhlangabezana nezinselele eziningi mayelana nokutholakala, ikhwalithi, ukukwazi ukukhokhela, ukuphatha, ukuhlinzeka, amandla okusebenza kwabantu kanye nokuphepha. Lapho ibhekene nalezi zinselelo, iWHO iqhubeka nokuthuthukisa izinsiza namathuluzi okuzinqoba." +ተጽዕኖ: ��ቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገራት( LMICs) የተደረጉ ጥናቶች እንደሚያመለክቱት ከሁሉም የጤና ተቋማት ውስጥ ከግማሽ ያነሡት የኦክስጅን የማያቋርጥ ተደራሽነት አላቸው። አስተማማኝ የኦክስጅን አቅርቦት አለመኖር በተለይ በዝቅተኛና አነስተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ሊወገዱ የሚችሉ ሞቶች እንዲከሰቱ አስተዋጽኦ እንደሚያበረክት ሪፖርት ተደርጓል። ለምሳሌ የኦክስጅን አቅርቦትን በማጠናከር በየዓመቱ እስከ 122 000 ከሚደርሱ ልጆች የሳንባ ምች ሞት መከላከል እንደሚቻል ተገምቷል። በርካታ ጥናቶች እንደሚያሳዩት የኦክስጅን አቅርቦት ዓለም አቀፍ ችግር ነው። ለምሳሌ አንድ የቅርብ ጊዜ ጥናት እንዳመለከተው ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ አገሮች የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽኖችን ከሚያክሙ ተቋማት መካከል በሞሪታኒያ ከአምስት አንዱ እና በኒጀር ከአሥር አንዱ ብቻ ኦክስጅን ነበረው። በዩናይትድ ስቴትስ ዓለም አቀፍ ልማት ኤጀንሲ የተደረጉ ጥናቶች በደቡብ አሜሪካና በደቡብ እስያ ለሚገኙ አገሮች ተመሳሳይ ሁኔታ እንዳላቸው አሳይተዋል። ከየትኛውም ጊዜ ከባድ ስጋት፣ ዓለም አቀፍ የህክምና ኦክስጅን ችግር በ ኮቪድ-19 ወረርሽኝ ተባብሷል።. አስፈላጊ መድኃኒት ቢሆንም ለታካሚዎች ደህንነቱ የተጠበቀ ኦክስጅንን ማምረት የተወሳሰበ ሂደት ነው ምክንያቱም ለታካሚዎች ኦክስጅንን ለማድረስ የሚያስፈልጉ መሣሪያዎች እና ሥርዓቶች ማለትም ከፓልስ ኦክሲሜትር አንስቶ እስከ አየር መተንፈሻ መሣሪያዎች እና እንደዚህ ያሉ መሣሪያዎችን በብቃት እንዲጠቀሙ የሰለጠኑ የጤና ሠራተኞች ያስፈልጋሉ። የኦክስጅን አቅርቦት ፍላጐትን ለማሟላት የሚያስፈልገው የጊዜና የሀብት ኢንቨስትመንት ግን ዋጋ አለው። የህክምና ኦክስጅንን በአስቸኳይ ለማስፋት የሚደረገው ድጋፍ በኮቪድ-19፣ በከባድ የሳንባ ምች እና ሌሎች የኦክስጅን ህክምና ለሚያስፈልጋቸው ሰዎች እንክብካቤን በማሻሻል ሕይወትን ያድናል።,"Impact: Surveys in low- and middle-income countries (LMICs) have found that fewer than half of all health facilities have uninterrupted access to oxygen. It has been reported that the lack of access to reliable oxygen supplies contributes to preventable deaths, particularly in LMICs. For example, it has been estimated that up to 122 000 deaths from childhood pneumonia could be prevented annually with the strengthening of oxygen supplies. Numerous studies show that oxygen access is a global problem. For example, a recent study found that among facilities treating respiratory infections in sub-Saharan Africa, only 1 in 5 had oxygen in Mauritania and 1 in 10 in Niger. Surveys by the United States Agency for International Development found similar situations for countries in South America and South Asia. A serious concern at any time, the global medical oxygen problem has been exacerbated by the COVID-19 pandemic. Despite being an essential medicine, producing oxygen that is safe for patient use is a complex process since it requires the devices and systems needed to deliver oxygen to patients, ranging from pulse oximeters to ventilators, and health workers that are trained to use such devices effectively. However daunting, the investment of time and resources required to meet oxygen supply demand is worth it. The support for the urgent scale-up of medicinal oxygen will save lives by improving care for people with COVID-19, severe pneumonia and other conditions needing oxygen therapy.","Tasiri: Binciken da aka gudanar a kan ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin hanyoyin shigar kuɗi (LMICs), sun gano cewa ƙasa da rabin duk wuraren kiwon lafiya suna samun iskar oxygen ba tare da katsewa ba. An ba da rahoton cewa rashin samun isasshiyar iskar oxygen na taimaka wa mace-mace da za a iya yin rigakafi, musamman a cikin ƙasashen LMICs. Alal misali, an kiyasta cewa kimanin mace-mace 122,000, da aka samu sakamakon ciwon huhu na yara, za a iya taka masa burki a kowace shekara tare da ƙarfafa samar da wadataccen iskar oxygen. Mafi yawan bincike sun nuna cewa samun iskar oxygen matsala ce ta duniya gaba ɗaya. Misali, wani bincike na baya-bayan nan ya nuna cewa, a cikin cibiyoyin kula da cututtukan numfashi a yankin kudu da hamadar Sahara, kashi 1 cikin 5 ne kawai ke da isasshen iskar oxygen a ƙasar Mauritania da kuma 1 cikin 10 a Nijar. Binciken da Hukumar Raya Ƙasa ta Amurka ta yi ya gano irin wannan yanayi ga ƙasashen Kudancin Amurka da Kudancin Asiya ke ciki. Babban abin damuwa a kowane lokaci, ita ce matsalar iskar oxygen a duniya ta tsananta cutuwa da cutar COVID-19. Duk da kasancewarsa magani mai mahimmanci, samar da iskar oxygen da ke da aminci ga masu haƙuri, kan zama wani tsari ne mai rikitarwa tunda yana buƙatar na'urori da tsarin da ake buƙata don isar da iskar oxygen ga marasa lafiya, kama daga na'urorin bugun jini zuwa na'urorin iska, da ma'aikatan kiwon lafiya waɗanda aka horar da su don amfani da irin waɗannan na'urori yadda ya kamata. . Duk da haka yana da ban tsoro, domin kuwa sai an ɓarnatar lokaci da sauran albarkatu da ake buƙata don cim ma buƙatun isar da iskar oxygen me daraja ta musamman da ake buƙata. Ba da tallafin gaggawa don haɓaka iskar oxygen na magani zai ceci rayuka ta hanyar inganta kulawa ga mutanen da ke da cutar COVID-19, da matsanancin ciwon huhu da sauran yanayin da ke buƙatar maganin oxygen.","Athari: Tafiti katika nchi za kipato cha chini na kati (LMICs) zimegundua kuwa chini ya nusu ya vituo vyote vya afya vinapata oksijeni bila kukatizwa. Imeripotiwa kuwa ukosefu wa upatikanaji wa vifaa vya kutegemewa vya oksijeni huchangia vifo vinavyoweza kuzuilika, hasa katika LMICs. Kwa mfano, imekadiriwa kuwa hadi vifo 122,000 vinavyotokana na nimonia ya utotoni vinaweza kuzuiwa kila mwaka kwa kuimarishwa kwa usambazaji wa oksijeni. Tafiti nyingi zinaonyesha kuwa upatikanaji wa oksijeni ni tatizo la kimataifa. Kwa mfano, utafiti wa hivi majuzi uligundua kuwa kati ya vituo vya kutibu magonjwa ya kupumua katika Afŕika Kusini mwa Jangwa la Sahaŕa, ni 1 tu kati ya 5 ilikuwa na oksijeni nchini Mauritania na 1 kati ya 10 nchini Nigeŕ. Tafiti za Shirika la Umoja wa Mataifa la Maendeleo ya Kimataifa ziligundua hali kama hizo kwa nchi za Amerika Kusini na Asia Kusini. Wasiwasi mkubwa wakati wowote, tatizo la kimataifa la oksijeni ya kimatibabu limezidishwa na janga la UVIKO-19. Licha ya kuwa dawa muhimu, kutoa oksijeni ambayo ni salama kwa matumizi ya mgonjwa ni mchakato mgumu kwani inahitaji vifaa na mifumo inayohitajika kupeleka oksijeni kwa wagonjwa, kuanzia kipigo cha moyo hadi vipumuaji, na wafanyikazi wa afya ambao wamefunzwa kutumia vifaa hivyo kwa ufanisi. Hata hivyo inatisha, uwekezaji wa muda na rasilimali zinazohitajika ili kukidhi mahitaji ya usambazaji wa oksijeni unastahili. Usaidizi wa uongezaji wa haraka wa oksijeni ya dawa utaokoa maisha kwa kuboresha huduma kwa watu walio na UVIKO-19, nimonia kali na hali zingine zinazohitaji matibabu ya oksijeni.","Ipa: Àyẹ̀wò ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè (LMICs) ti fi hàn pé ó dín ní ìlàjì gbogbo àwọn ibùdó ìlera ni wọ́n ní ìdíwọ́ láti ní àǹfààní sí atẹ́gùn. Wọ́n ti ròyìn rẹ̀ pé àìsí àǹfààní sí àwọn ìpèsè atẹ́gùn tí wọ́n ṣe é gbáralé nípa lórí ìdènà àwọn ikú, pàápàá jùlọ ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè (LMICs). Fún àpẹẹrẹ, wọ́n díwọ̀n rẹ̀ pé ó tó àwọn ikú 122 000 láti orí òtútù àyà ìgbà èwe ṣe é dènà lọ́dọọdún pẹ̀lú ìrónilágbára ìpèsè àwọn ọjà atẹ́gùn. Onírúurú àwọn ìwádìí fi hàn pé níní àǹfààní sí atẹ́gùn jẹ́ ìṣòro káríayé. Fún àpẹẹrẹ, ìwádìí àìpẹ́ kan fi hàn pé láàrin àwọn ibùdó ìtọ́jú tí wọ́n ń wo àwọn àìsàn òpónà ìmí ní agbègbè Sahara Áfríkà, 1 nínú 5 ní atẹ́gùn ní Mauritania àti 1 nínú 10 ní Niger. Àwọn ìwádìí láti ọwọ́ Àjọ fún Ìdàgbàsókè Káríayé ti United States rí àwọn ọ̀ràn tí wọ́n jọra fún àwọn orílẹ̀ èdè ní Guusu Amẹ́ríkà àti Gúúsù Ésíà. Ìṣòro tí ó pé fún ìrònú ní èyíkéyìí ìgbà, ìṣòro atẹ́gùn ìṣègùn káríayé ti burú sí i nítorí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó jẹ́ òògùn pàtàkì, ṣíṣe atẹ́gùn tí ó ní ààbò fún ìlò àwọn aláàárẹ̀ jẹ́ iṣẹ́ tí ó ṣòro nítorí pé ó pè fún àwọn irinṣẹ́ àti ètò tí ó jẹ́ kòṣeémànìí láti fún àwọn aláàárẹ̀ ní atẹ́gùn, láti orí ẹ̀rọ aṣàyẹ̀wò afẹ́fẹ́ inú ẹ̀jẹ̀ dórí àwọn ẹ̀rọ atẹ́gùn àti àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n gba ìdanilẹ́kọ̀ọ́ láti ṣàmúlò àwọn irinṣẹ́ bẹ́ẹ̀ ní ọ̀nà tó tọ́. Bí ó ti wù kó ṣòro tó, ìdókòwò àsìkò àti àwọn ọrọ̀ tí ó pè fún láti lè pèsè àwọn atẹ́gùn tí wọ́n nílò tó bẹ́ẹ̀. Àtìlẹ́yìn fún ìmúgbòòrò pàjáwìrì atẹ́gùn ìṣègùn yóò gba ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀mí là nípa mímú ìlọsíwájú bá ìtọ́jú fún àwọn ènìyàn pẹ̀lú COVID-19, òtútù àyà líle àti àwọn àìsàn mìíràn tí wọ́n nílò ìwòsàn atẹ́gùn.","Umthelela: Ukuhlola emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi (amaLMIC) zithole ukuthi ngaphansi kwengxenye yazo zonke izikhungo zezempilo ezikwazi ukufinyelela umoyampilo ngaphandle kokuphazamiseka. Kubikwe ukuthi ukuntuleka kokutholakala kwezinto ezinokwethenjelwa komoyampilo kunomthelela ekufeni okungavinjelwa, ikakhulukazi kumaLMIC. Isibonelo, kulinganiselwa ukuthi abantu abangaba ngu-122 000 ababulawa yinyumoniya yezingane bangavinjelwa minyaka yonke ngokuqiniswa kwezinsiza zokwenza umoyampilo. Ucwaningo oluningi lukhombisa ukuthi ukufinyelela komoyampilo kuyinkinga yomhlaba wonke. Isibonelo, ucwaningo lwakamuva luthole ukuthi phakathi kwezikhungo zokwelapha izifo zokuphefumula e-Afrika eseningizimu yeSahara, sinye kuphela kwezi-5 ezinomoyampilo eMauritania kanye nesi-1 kweziyi-10 eNiger. Ucwaningo olwenziwa yi-United States Agency for International Development luthole izimo ezifanayo emazweni aseNingizimu Melika naseNingizimu Asia. Ukukhathazeka okukhulu nganoma yisiphi isikhathi, inkinga yomoyampilo kwezokwelapha emhlabeni wonke iye yandiswa ubhubhane lweCOVID-19. Naphezu kokuba umuthi obalulekile, ukukhiqiza umoyampilo ophephile ukuze usetshenziswe isiguli kuyinqubo eyinkimbinkimbi njengoba kudinga amathuluzi nezinhlelo ezidingekayo ukuze kuhanjiswe umoyampilo ezigulini, kusukela kumapulse oximeters kuya kumaventilators, kanye nabasebenzi bezempilo abaqeqeshelwe ukusebenzisa imishini enjalo ngempumelelo. Kodwa ke kunzima, ukutshalwa kwezimali kwesikhathi nezinsiza ezidingekayo ukuze kuhlangatshezwane nesidingo sokuhlinzekwa komoyampilo kuyakufanele. Ukusekelwa kokukhuphuka okuphuthumayo komoyampilo wezokwelapha kuzosindisa izimpilo ngokuthuthukisa ukunakekelwa kwabantu abaneCOVID-19, inyumoniya enzima nezinye izimo ezidinga ukwelashwa komoyampilo." +የዓለም ጤና ድርጅት ምላሽ: የዓለም ጤና ድርጅት በተለያዩ በሽታዎች እና የጤና ሁኔታዎች ላይ የኦክስጅንን ክሊኒካዊ አጠቃቀም በተመለከተ መመሪያዎችን ያለማቋረጥ እያዘመነ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ጥረቶች የቴክኒክ መስፈርቶችን ማዘጋጀት፣ የሃይፖክሲሚያ እና የህክምና ኦክሲጅን አጠቃቀም ግምገማ ላይ መመሪያዎችን ማዳበር እና ማሰራጨት፣ የህክምና ኦክስጅን ሥርዓቶች መሠረቶችን ማዘጋጀት እና ለአባል አገራት የቴክኒክ እና የአሰራር ድጋፍ መስጠትን ያካትታሉ። የቴክኒክ መስፈርቶች ዓላማ ጥራት ያላቸውን ምርቶች ተደራሽነት ማስፋት ነው። በተጨማሪም አነስተኛ ሀብት ባላቸው አካባቢዎች የኦክስጂን አቅርቦትን ማረጋገጥ ነው። እነዚህ ጥረቶች የሚከተሉትን በማድረግ የአባል አገራት የጤና ሚኒስቴሮችን ለመደገፍ ያለመ ነው፤ 1. የኦክስጅን አቅርቦት በቀላሉ የሚገኝ መሆኑን ማረጋገጥ፤ እና 2. የህክምና መሣሪያዎችን በአግባቡ የመምረጥ፣ የመግዛት፣ የመጠገን እና የመጠቀም አስፈላጊነት ጎላ አድርጎ ማሳየት። በ 2020 የ ኮቪድ-19 ወረርሽኝ ሲከሰት የኮቪድ-19 መሣሪያዎች መዳስ( ኤሲቲ) ማፋጠኛ በሁለት ዓላማዎች ተፈጥሯል-የክትባት፣ የምርመራ እና የህክምና ፈጣን ልማት እና ለእነዚህ መሣሪያዎች ፍትሃዊ ተደራሽነት። በ ኤሲቲ አፋጣኝ ሥር፣ የኦክስጂን ድንገተኛ ግብረ ኃይል በዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገሮች( ኤልኤምአይሲ) ውስጥ የኦክስጂን ፍላጐቶችን ለመገምገም፣ ከኦክስጂን ጋር የተዛመዱ የገንዘብ ጥያቄዎችን ለመደገፍ፣ የኦክስጂን ምርቶችን ለማግኘት እና በ ኤልኤምአይሲ ውስጥ የኦክስጂን ተደራሽነትን ለማሳደግ ከ አለም ጤና ድረጅት ጋር በመተባበር ተጀምሯል።,"WHO Response: WHO is continuously updating guidance on the clinical use of oxygen for different diseases and health conditions. WHO’s efforts include the development of technical specifications, the development and dissemination of guidelines on the assessment of hypoxaemia and medical oxygen use, the development of the foundations of medical oxygen systems and the provision of technical and operational support to Member States. The purpose of technical specifications is to increase access to quality products. It also aims to ensure the supply of oxygen in low-resource settings. These efforts aim to support Member States’ ministries of health by: 1. ensuring oxygen supply is readily available; and 2. highlighting the importance of appropriate selection, procurement, maintenance, and use of medical devices. When the COVID-19 pandemic erupted in 2020, the Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator was created with two objectives: the rapid development of vaccines, diagnostics and therapeutics; and equitable access to these tools. Under the ACT Accelerator, the Oxygen Emergency Taskforce was launched, in partnership with WHO, to assess oxygen needs in low- and middle-income countries (LMICs), support oxygen-related funding requests, procure oxygen products, and increase access to oxygen in LMICs.","Martanin WHO: WHO tana ci gaba da sabunta jagora kan amfani da iskar oxygen na asibiti don cututtuka daban-daban da yanayin lafiya. Ƙoƙarin WHO ya haɗa da haɓaka ƙayyadaddun fasaha, haɓakawa da yaɗa jagororin kan kimanta aikin da amfani da iskar oxygen a likitance, da haɓaka tushen tsarin iskar oxygen na likitanci, da samar da tallafi na ayyukan fasaha da aiki ga ƙasashen da ke cikin shirin. Manufar ƙayyadaddun fasaha ita ce ƙara samun dama ga samfurai masu inganci. Hakan na nufin tabbatar da isar da iskar oxygen zuwa ga ƙasashen da ke da karancin samun kuɗin shiga . Waɗannan ƙoƙarin na nufin tallafa wa ma'aikatun lafiya na ƙasashe ta: 1. tabbatar da cewa samar da iskar oxygen yana samuwa; da kuma 2. nuna mahimmancin zaɓin da ya dace, da sayayya, da kulawa, da amfani da na'urorin likitanci. Lokacin da annobar COVID-19 ta ɓarke a shekarar 2020, an ƙirƙiri Kayan Aikin COVID-19 (ACT) tare da muradai biyu: saurin haɓakar alluran rigakafi, da bincike da warkewa; da kuma daidaitattun damar yin amfani da waɗannan kayan aikin a hukumance. A karkashin dokar Accelerator, an ƙaddamar da wani kwamiti me suna, Kwamitin Gaggawa kan Oxygen, tare da haɗin guiwar WHO, don tantance buƙatun iskar oxygen a cikin ƙasashe masu ƙaranci da matsakaicin hanyoyin shigar kuɗi (LMICs), da tallafa wa buƙatun kuɗaɗe masu alaƙa da iskar oxygen, da sayan samfuran oxygen, da haɓaka samun iskar oxygen a cikin waɗannan ƙasashe na LMICs.","Majibu ya WHO: WHO inaendelea kusasisha mwongozo kuhusu matumizi ya kimatibabu ya oksijeni kwa magonjwa na hali tofauti za kiafya. Juhudi za WHO zinajumuisha uundaji wa vipimo vya kiufundi, uundaji na usambazaji wa miongozo ya tathmini ya hypoxaemia na matumizi ya oksijeni ya matibabu, ukuzaji wa misingi ya mifumo ya oksijeni ya matibabu na utoaji wa msaada wa kiufundi na kiutendaji kwa Nchi Wanachama. Madhumuni ya vipimo vya kiufundi ni kuongeza upatikanaji wa bidhaa bora. Pia inalenga kuhakikisha usambazaji wa oksijeni katika mazingira ya chini ya rasilimali. Juhudi hizi zinalenga kusaidia wizara za afya za Nchi Wanachama kwa: 1. kuhakikisha ugavi wa oksijeni unapatikana kwa urahisi; na 2. kuangazia umuhimu wa uteuzi unaofaa, ununuzi, matengenezo na matumizi ya vifaa vya matibabu. Janga la UVIKO-19 lilipozuka mwaka wa 2020, Kiharakisha cha Ufikiaji wa Zana za UVIKO-19 (ACT) kiliundwa kwa malengo mawili: maendeleo ya haraka ya chanjo, uchunguzi na matibabu; na ufikiaji sawa wa zana hizi. Chini ya ACT Kiongeza kasi, Kikosi Kazi cha Dharura ya Oksijeni kilizinduliwa, kwa ushirikiano na WHO, kutathmini mahitaji ya oksijeni katika nchi za kipato cha chini na cha kati (LMICs), kusaidia maombi ya ufadhili yanayohusiana na oksijeni, kununua bidhaa za oksijeni, na kuongeza ufikiaji wa oksijeni katika.","Èsì WHO: WHO ń tẹ̀síwájú láti máa ṣe ìmúdójú-ìwọ̀n ìtọ́nisọ́nà lórí ìwúlò ìṣègùn atẹ́gùn fún onírúurú àwọn àìsàn àti àwọn àìlera. Àwọn akitiyan WHO ni ìdàgbàsókè àwọn ìmọ̀ pàtàkì, ìṣẹ̀dá àti ìpínká àwọn ìlànà lórí àyẹ̀wò àìlàfẹ́fẹ́tó nínú ẹ̀jẹ̀ àti ìlò atẹ́gùn ìṣègùn, ìṣẹ̀dá àwọn ìpìlẹ̀ ètò atẹ́gùn ìṣègùn àti ìpèsè ìmọ̀ àti àtìlẹ́yìn iṣẹ́ fún àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́. Ojúṣe àwọn ìmọ̀ pàtó ni láti gbòòrò àǹfààní sí àwọn ọjà dáradára. Ó tún fojúsun rírii dájú pé ìpèsè atẹ́gùn wà ní àwọn ibùdó ológun-èlò kékeré. Àwọn akitiyan wọ̀nyí fojúsun ṣíṣe àtìlẹ́yìn àwọn àjọ ìlera orílẹ̀ èdè tí wọ́n jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́.: 1. rírii dájú pé ìpèsè atẹ́gùn wà nílẹ̀ sẹpẹ́; àti 2. dídárúkọ pàtàkì àṣàyàn, títà-rírà, àkóso, àti ìlò àwọn irinṣẹ́ ìṣègùn tí wọ́n yẹ. Nígbà tí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 ṣẹlẹ̀ ní 2020, wọ́n ṣe ìdásílẹ̀ Ayákánkán Access to COVID-19 Tools (ACT) pẹ̀lú àwọn èròǹgbà méjì: ìyára tètè pèsè àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára, ètò àyẹ̀wò àti ìwòsàn; àti àǹfààní adọ́gba sí àwọn irinṣẹ́ wọ̀nyí. Lábẹ́ Ayákánkán ACT, wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ Oxygen Emergency Taskforce, ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú WHO, láti ní àǹfààní sí atẹ́gùn ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè (LMICs), ṣe àtìlẹ́yìn àwọn ìbéèrè ìrànwọ́ owó adálórí-atẹ́gùn, gba àwọn ọjà atẹ́gùn, kí wọ́n sì mú ìlọsíwájú bá àǹfààní sí atẹ́gùn ní àwọn orílẹ̀ èdè elérè pínnísín àti alábọ́dé èrè (LMICs).","Impendulo yeWHO: IWHO iqhubeka nokubuyekeza isiqondiso mayelana nokusetshenziswa komtholampilo komoyampilo ezifweni nezimo zezempilo ezahlukene. Imizamo yeWHO ihlanganisa ukuthuthukiswa kwemininingwane yezobuchwepheshe, ukuthuthukiswa nokusabalalisa iziqondiso ekuhloleni ihypoxaemia kanye nokusetshenziswa komoyampilo wezokwelapha, ukuthuthukiswa kwezisekelo zezinhlelo zikamoyampilo zokwelapha kanye nokuhlinzekwa kokusekelwa kwezobuchwepheshe nokusebenza kuMazwe Angamalungu. Inhloso yokucaciswa kwezobuchwepheshe ukukhulisa ukufinyelela emikhiqizweni yekhwalithi. Iphinde ihlose ukuqinisekisa ukuhlinzekwa komoyampilo ezindaweni ezinezinsiza eziphansi. Le mizamo ihlose ukweseka izinkonzo zezempilo zaMazwe Angamalungu ngokuthi: 1. ukuqinisekisa ukuthi umoyampilo utholakala kalula; futhi 2. ukugqamisa ukubaluleka kokukhetha okufanele, ukuthengwa, ukunakekelwa, kanye nokusetshenziswa kwemishini yezokwelapha. Lapho ubhubhane lweCOVID-19 luqubuka ngo-2020, i-Accelerator Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator yasungulwa ngezinjongo ezimbili: ukuthuthukiswa okusheshayo kwemithi yokugoma, ukuxilonga kanye nokwelapha; kanye nokufinyelela okulinganayo kulawa mathuluzi. Ngaphansi kwe-ACT Accelerator, kwethulwa i-Oxygen Emergency Taskforce, ngokubambisana neWHO, ukuhlola izidingo zele-oksijini emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi (LMICs), ukusekela izicelo zezimali ezihlobene komoyampilo, ukuthengwa kwemikhiqizo yomoyampilo, kanye nokwandisa ukufinyelela kumoyampilo AmaLMIC." +የማስታገስ እንክብካቤ አጠቃላይ እይታ: ማስታገሻ እንክብካቤ የተዋሃዱ፣ በሰው ላይ ያተኮሩ የጤና አገልግሎቶች ወሳኝ አካል ነው። ከጤና ጋር ተያያዥነት ያላቸውን አካላዊ፣ ሥነ ልቦናዊ፣ ማህበራዊ ወይም መንፈሳዊ ሥቃይ ማስታገስ ዓለም አቀፋዊ የሥነ ምግባር ኃላፊነት ነው። በመሆኑም የሥቃይ መንስኤው የልብና የደም ዝውውር በሽታ፣ ካንሰር፣ ከባድ የአካል ጉዳት፣ መድኃኒት የመቋቋም ችሎታ ያለው ሳንባ ነቀርሳ፣ ከባድ የእሳት ቃጠሎ፣ የመጨረሻ ደረጃ ሥር የሰደደ ሕመም፣ ከባድ የስሜት ቀውስ፣ ከወሊድ በፊት የመውለድ ወይም በእርጅና ምክንያት የሚከሰት ከባድ ድካም፣ ማስታገሻ እንክብካቤ ሊያስፈልግ ይችላል እናም በሁሉም የእንክብካቤ ደረጃዎች ሊገኝ ይገባል። በዓለም አቀፍ ደረጃ ማስታገሻ እንክብካቤ ከሚያስፈልጋቸው ታካሚዎች ውስጥ 14% የሚሆኑት ብቻ እንደሚያገኙ ይገመታል፤ ዘላቂ የልማት ግብ 3 ለማሳካት፣ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ላይ በመስራት አገራት የማስታገሻ እንክብካቤ አገልግሎቶችን ማጠናከር አለባቸው። የዓለም ጤና ድርጅት ከሀገራት ጋር በመተባበር የጤና እንክብካቤን የጤና ሥርዓታቸው ቍልፍ አካል አድርጎ ለማካተት ይሠራል። ለሕመም ማስታገሻ እንክብካቤ አገልግሎቶች ፍትሃዊ ተደራሽነትን ለማሻሻል በዋናው የጤና እንክብካቤ አቀራረብ ላይ ትኩረት ተሰጥቷል። የተገኘውን እድገት ለመለካት የግምገማ መሣሪያዎች ተዘጋጅተዋል። የቴክኒክ መመሪያዎችን ለማዘጋጀት እና ለመተግበር፣ አቅም ለማጠናከር እና መረጃን ለማሰራጨት ጠንካራ አጋርነት አለ።,"Palliative care Overview: Palliative care is a crucial part of integrated, people-centred health services. Relieving serious health-related suffering, be it physical, psychological, social, or spiritual, is a global ethical responsibility. Thus, whether the cause of suffering is cardiovascular disease, cancer, major organ failure, drug-resistant tuberculosis, severe burns, end-stage chronic illness, acute trauma, extreme birth prematurity or extreme frailty of old age, palliative care may be needed and has to be available at all levels of care. It is estimated that globally only 14% of patients who need palliative care receive it; to achieve Sustainable Development Goal 3, working towards universal health coverage, countries have to strengthen palliative care services. WHO works with countries to include palliative care as a key part of their health systems. To improve equitable access to palliative care services, emphasis is given to a Primary Health Care approach. Assessment tools have been developed to measure progress made. Strong partnerships are in place to develop and implement technical guidance, to strengthen capacity and to disseminate information.","Ba da tallafi da kulawa Bayyani: Ba da tallafi da kulawa wani muhimmin sashe ne da ke samar da haɗin kai, da kuma samar da cibiyoyin kula da lafiyar mutane. Hana sake faɗawa cikin wahala mai tsanani da ke da alaƙa da lafiya na zahiri, da na tunani, da zamantakewa, ko na ruhaniya, nauyi ne na duniya da ya rataya kan kowa. Ke nan, ko da a ce dalilin shan wahala shi ne cututtukan zuciya da jijiyoyin jini, ko ciwon daji, ko gazawar gaɓoɓin jiki, ko tarin fuka mai jure wa miyagun ƙwayoyi, ko ƙuna mai tsanani, ko rashin lafiya na ƙarshen zamani, ko mummunan rauni, ko matsananciyar rashin haihuwa, ko kuma matsanancin rauni na tsufa, ana iya buƙatar kulawa da tallafi; don haka dole ne ya kasance a duk matakan kulawa. An ƙiyasta cewa a duk duniya, kashi 14 cikin 100 na marasa lafiya da ke buƙatar kulawa ta jiki ne suke samun shi; don cimma burin ci gaba mai ɗorewa na 3, da yin aiki don samar da tsarin kiwon lafiya na duniya, dole ne ƙasashe su karfafa ayyukan kula da lafiya. WHO tana aiki tare da ƙasashe don tallafawa da kula da lafiya a matsayin wani muhimmin ɓangare na tsare-tsaren lafiyarsu. Don inganta daidaiton samun damar yin amfani da wannan tallafi da kulawa, an ba da fifiko ga tsarin Kula da Lafiya a matakin Farko. An samar da kayan aikin tantancewa don auna ci gaban da aka samu. Ƙarfafa haɗin guiwa na samuwa domin bunƙasa tare da aiwatar da jagoranci na fasaha, don ƙarfafa ƙwazon mutane da kuma yaɗa bayanai.","Utunzaji wa palliative Muhtasari: Huduma shufaa ni sehemu muhimu ya huduma za afya zilizounganishwa, zinazozingatia watu. Kuondoa mateso makubwa yanayohusiana na afya, yawe ya kimwili, kisaikolojia, kijamii, au kiroho, ni wajibu wa kimaadili wa kimataifa. Kwa hivyo, iwe sababu ya mateso ni ugonjwa wa moyo na mishipa, saratani, kushindwa kwa viungo kuu, kifua kikuu sugu, kifua kikuu sugu, majeraha ya moto, ugonjwa sugu wa mwisho, kiwewe cha papo hapo, kuzaliwa kabla ya wakati au udhaifu mkubwa wa uzee, utunzaji wa matibabu unaweza kuhitajika. Inakadiriwa kuwa duniani ni 14% tu ya wagonjwa wanaohitaji huduma shufaa ndiyo wanaoipokea, ili kufikia Lengo la 3 la Maendeleo Endelevu, likishughulika kufikia chanjo ya afya kwa wote, nchi zinapaswa kuimarisha huduma za matibabu, nchi zinapaswa kuimarisha huduma za tiba shufaa. WHO inafanya kazi na nchi kujumuisha huduma shufaa kama sehemu muhimu ya mifumo yao ya afya. Ili kuboresha upatikanaji sawa wa huduma shufaa, msisitizo unatolewa kwenye mbinu ya Huduma ya Afya ya Msingi. Zana za tathmini zimetengenezwa ili kupima maendeleo yaliyopatikana. Ushirikiano thabiti umewekwa ili kukuza na kutekeleza mwongozo wa kiufundi, kuimarisha uwezo na kusambaza habari.","Ìtọ́jú aṣèrànwọ́ Ìsọnísókí: Ìtọ́jú aṣèrànwọ́ jẹ́ ara àwọn iṣẹ́ ìlera àkópọ̀ àti adálórí-èèyàn. Mímú ìrọ̀rùn bá ìnira ajẹmọ́-ìlera, yálà ti ara, ìròrí, àwùjọ, tàbí inú ẹ̀mí, jẹ́ ojúṣe ìlànà káríayé. Nítorí náà, yálà okùnfà ìnira jẹ́ àìsàn ajẹmẹ́jẹ́-òun-ọkàn, jẹjẹrẹ, ìdaṣẹ́ẹ́lẹ̀ ẹ̀yà ara ńlá, ikọ́ ifée tí kò gbóògùn, àpá iná, àìsàn líle onípele ìgbẹ̀yìn, ìpalára ńlá, ọmọ bíbí tí kò gbó tàbí àìlera ọjọ́ ogbó, ìtọ́jú aṣèrànwọ́ lè wúlò bẹ́ẹ̀ sì ni ó gbọ́dọ̀ wà ní gbogbo àwọn ìpele ìtọ́jú. Wọ́n ní pé àpapọ̀ 14% àwọn aláàárẹ̀ péré tí wọ́n nílò ìtọ́jú aṣèrànwọ́ ni wọ́n gbàná; láti ṣe àṣeyọrí lórí Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Kánrinkése 3, ṣíṣe iṣẹ́ fún ìpèsè ìlera káríayé, àwọn orílẹ̀ èdè ní láti ṣe ìrólágbára fún àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú aṣèrànwọ́. WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀ èdè láti mú ìtọ́jú aṣèrànwọ́ gẹ́gẹ́ bí ara àwọn ètò ìlera wọn. Láti mú ìlọsíwájú bá àǹfààní tí ó dọ́gba sí àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú aṣèrànwọ́, àtẹnumọ́ wà fún Ìlànà Ìtọ́jú Ìlera Abẹ́lé. Àwọn irinṣẹ́ ìgbéléwọ̀n ni wọ́n ti ṣe àgbékalẹ̀ láti díwọ̀n àṣeyọrí tí wọ́n ṣe. Àwọn àjọṣepọ̀ ńlá wà nílẹ̀ láti ṣe àgbékalẹ̀ àti àmúlò ìtọ́ni ìmọ̀, láti ṣe ìrólágbára ipa àti láti ṣe àpínká ìròyìn.","Ukunakekelwa kwePalliative Uhlolojikelele: Ukunakekelwa kwePalliative kuyingxenye ebalulekile yezinsizakalo zezempilo ezididiyelwe, ezigxile kubantu. Ukuqeda ukuhlupheka okukhulu okuhlobene nempilo, kungaba ngokomzimba, ngokwengqondo, kwezenhlalo, noma ngokomoya, kuwumthwalo wemfanelo womhlaba wonke. Ngakho ke, kungakhathaliseki ukuthi imbangela yokuhlupheka isifo senhliziyo nemithambo yegazi, umdlavuza, ukwehluleka kwezitho ezinkulu, isifo sofuba esingazweli emishanguzweni, ukusha kanzima, ukugula okungapheli, ukuhlukumezeka okukhulu, ukuzalwa ngaphambi kwesikhathi ngokweqile noma ubuthakathaka obudlulele bokuguga, kungase kudingeke ukunakekelwa kwe-palliative futhi kufanele itholakale kuwo wonke amazinga okunakekelwa. Kulinganiselwa ukuthi emhlabeni jikelele zingama-14% kuphela eziguli ezidinga ukunakekelwa kwesiguli ezikutholayo; ukuze kuzuzwe umgomo wesi-3 wokuThuthukiswa Okusimeme, usebenzela ukubhekelela ukuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke, amazwe kufanele aqinise izinsizakalo zokunakekelwa kwepalliative. IWHO isebenza namazwe ukufaka ukunakekelwa kwepalliative njengengxenye ebalulekile yezinhlelo zabo zezempilo. Ukwenza ngcono ukufinyeleleka okulinganayo ezinsizeni zokunakekelwa kwepalliative, kugcizelelwa indlela Yokunakekelwa Kwezempilo Okuyisisekelo. Amathuluzi okuhlola asethuthukisiwe ukukala inqubekelaphambili eseyenziwe. Ubambiswano oluqinile selukhona ukuthuthukisa nokusebenzisa isiqondiso sezobuchwepheshe, ukuqinisa amandla kanye nokusabalalisa ulwazi." +"ትክትክ አጠቃላይ እይታ፡ ፐርቱሲስ፣ እንዲሁም ትክትክ ሳል በመባልም የሚታወቀው፣ በባክቴሪያ ቦርዴቴላ ፐርቱሲስ የሚመጣ ሀይለኛ ተላላፊ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽን ነው። እ.ኤ.አ. በ 2018 በዓለም አቀፍ ደረጃ ከ 151,000 በላይ የትክትክ ጉዳዮች ነበሩ ። የትክትክ በሽታ ከሰው ወደ ሰው በቀላሉ የሚተላለፍ ሲሆን በዋናነት በሳል ወይም በማስነጠስ በሚለቀቁ ጠብታዎች ነው። በሽታው በጨቅላ ሕፃናት ላይ በጣም አደገኛ ሲሆን በዚህ የዕድሜ ምድብ ውስጥ ላሉት የበሽታ እና ሞት ዋነኛ መንስኤ ነው። የመጀመሪያዎቹ ምልክቶች በአጠቃላይ በበሽታው ከተያዙ ከ 7 እስከ 10 ቀናት ውስጥ ይታያሉ። እነዚህም ቀለል ያለ ትኵሳት፣ ከአፍንጫ መፍሰስ እና ሳል ይገኙበታል፤ ይህም በተለመደው ሁኔታ ቀስ በቀስ ወደ ጉንፋን የሚቀያየር ሲሆን ከዛም ከባድ ሳል ይከተላል( የከባድ ሳል ጉንፋን የተለመደው ስም ከዚህ የተገኘ ነው)። የሳንባ ምች በአንጻራዊነት የተለመደ ችግር ነው፣ እና የመርሳት እና የአንጎል በሽታ እምብዛም አይከሰትም። ትክትክ ያለባቸው ሰዎች ሳል ከጀመረ ከ3 ሳምንታት በኋላ በጣም ተላላፊ ናቸው፣ እና በበሽታው የተያዙ ብዙ ልጆች ከ 4 እስከ 8 ሳምንታት የሚቆይ የማሳል ምልክቶች አሏቸው። አንቲባዮቲክ ኢንፌክሽኑን ለማከም ይጠቀማል።","Pertussis Overview: Pertussis, also known as whooping cough, is a highly contagious respiratory infection caused by the bacterium Bordetella pertussis. In 2018, there were more than 151 000 cases of pertussis globally. Pertussis spreads easily from person to person mainly through droplets produced by coughing or sneezing. The disease is most dangerous in infants, and is a significant cause of disease and death in this age group. The first symptoms generally appear 7 to 10 days after infection. They include a mild fever, runny nose and cough, which in typical cases gradually develops into a hacking cough followed by whooping (hence the common name of whooping cough). Pneumonia is a relatively common complication, and seizures and brain disease occur rarely. People with pertussis are most contagious up to about 3 weeks after the cough begins, and many children who contract the infection have coughing spells that last 4 to 8 weeks. Antibiotics are used to treat the infection.","Tarin yara Bayani: Tarin yara, wanda kuma aka sani da tari me zafi, cuta ce mai saurin yaɗuwa ta numfashi ta hanyar ƙwayar bakteriya. A shekarar 2018, an samu irin wannan lalura fiye da 151,000 a duniya. Cutar tarin yara na yaɗuwa cikin sauƙi daga mutum zuwa mutum musamman ta hanyar ɗigar ruwan da ke fita yayin tari ko atishawa. Cutar ita ce mafi hatsari ga jarirai, kuma ita ce babbar sanadin kamuwa da cututtuka da mace-macen yara a wancan shekaru. Alamomin farko na kamuwa da cutar na bayyana ne tun a kwanaki 7 zuwa 10 bayan kamuwa da cutar. Sun haɗa da zazzaɓi mai laushi, toshewar hanci da tari, wanda a cikin yanayi na yau da kullun kan tashi zuwa tari mai kutse (hacking tari) wanda ke biyo baya (saboda haka ake masa laƙabi da suna da tari mai tsanani). Cutar huhu cuta ce mai kama da wannan lalura, haka nan, na kama da cututtukan shaƙewa da na ƙwaƙwalwa a wasu lokuta. Mutanen da ke fama da wannan nau'i na tari kan iya yaɗa ta har kusan makonni 3 bayan tari ya fara, kuma yawancin yaran da suka kamu da cutar na fama da tari wanda ke ɗaukar makonni 4 zuwa 8. Ana amfani da maganin kashe ƙwayoyin cuta wajen warkar da cutar.","Kifaduro Muhtasari: Kifaduro, pia hujulikana kama kifaduro, ni maambukizi ya njia ya upumuaji yanayoambukiza sana yanayosababishwa na bakteria Bordetella pertussis. Mnamo mwaka wa 2018, kulikuwa na visa zaidi ya 151,000 vya kifaduro ulimwenguni. Kifaduro huenea kwa urahisi kutoka kwa mtu hadi mtu hasa kupitia matone yanayotokana na kukohoa au kupiga chafya. Ugonjwa huo ni hatari zaidi kwa watoto wachanga, na ni sababu kubwa ya ugonjwa na kifo katika kikundi hiki cha umri. Dalili za kwanza kwa ujumla huonekana siku 7 hadi 10 baada ya kuambukizwa. Ni pamoja na homa kidogo, mafua ya pua na kikohozi, ambayo katika hali ya kawaida polepole hukua hadi kikohozi cha kukatwakatwa na kufuatiwa na kifaduro (hivyo jina la kawaida la kikohozi cha mvua). Nimonia ni tatizo la kawaida, na kifafa na ugonjwa wa ubongo hutokea mara chache. Watu walio na kifaduro huambukiza zaidi hadi wiki 3 baada ya kikohozi kuanza, na watoto wengi wanaopata maambukizi huwa na vipindi vya kukohoa ambavyo huchukua wiki 4 hadi 8. Antibiotiki hutumiwa kutibu maambukizi.","Ikọ́ Pertussis Ìsọnísókí: Pertussis, tí a tún mọ̀ sí ikọ́ àwúle, jẹ́ àrùn òpónà ìmí tí ó máa ń ràn gan-an tí kòkòrò bakitéríà Bordetella pertussis ń ṣokùnfà. Ní 2018, ó lé ní àwọn ọ̀ràn 151 000 pertussis ló wà káàkiri àgbáyé. Pertussis máa ń ràn pẹ̀lú ìrọ̀rùn láti ara ènìyàn-sí-ènìyàn nípasẹ̀ omi láti ara ikọ́ tàbí sínsín. Àrùn náà jẹ́ èyí tí ó léwu jùlọ láàrin àwọn ìkókó, àti pé ó jẹ́ okùnfà ńlá àìsàn àti ikú nínú ọ̀wọ́ ọjọ́ orí yìí. Àwọn àmì àrùn kìíní máa ń sáábà farahàn ní ọjọ́ 7 sí 10 lẹ́yìn àrùn. Lára wọn ni ibà níwọ̀n, ọ̀fìnkìn àti ikọ́, nínú àwọn ọ̀ràn wọn máa ń di ikọ́ àwúgbẹ tí àwúle yóò tẹ̀lé (nítorí náà ni orúkọ rẹ ikọ́ àwúle tí ó gbajúmọ̀ l). Òtútù àyà jẹ́ isoro tí ó wọ́pọ̀, àti gìrì àti àìsàn ọpọlọ náà ń ṣẹlẹ̀ nígbà mìíràn. Àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ikọ́ pertussis lè kó o ran ẹlòmíràn láàrin ọ̀sẹ̀ 3 lẹ́yìn tí ikọ́ náà bá bẹ̀rẹ̀, bẹ́ẹ̀ sì ni ọ̀pọ̀ àwọn ọmọdé tí wọ́n kó àrùn náà máa ń ní ìṣòro ikọ́ tí yóò pẹ́ tó ọ̀sẹ̀ 4 sí 8. Òògùn agbógunti-kòkòrò ni wọ́n máa ń lò láti wo àrùn náà.","IPertussis Uhlolojikelele: IPertussis, eyaziwa nangokuthi iwhooping, isifo esithathelwanayo sokuphefumula esibangelwa ibhaktheriya i-Bordetella pertussis. Ngo-2018, bekunamacala angaphezu kwe-151 000 epertussis emhlabeni jikelele. IPertussis isakazeka kalula isuka kumuntu iye komunye ikakhulukazi ngamaconsi akhiqizwa ukukhwehlela noma ukuthimula. Lesi sifo siyingozi kakhulu ezinsaneni, futhi siyimbangela ephawulekayo yezifo nokufa kuleli qembu lobudala. Izimpawu zokuqala zivame ukuvela ezinsukwini eziyi-7 kuye kweziyi-10 ngemuva kokutheleleka. Kubandakanya imfiva emaphakathi, ikhala eligelezayo kanye nokukhwehlela, okuthi ezimeni ezijwayelekile kancane kancane kukhule kube ukukhwehlela okulandelwa yi-whooping (yingakho igama elijwayelekile lokukhwehlela). Inyumoniya iyinkimbinkimbi evamile, futhi ukuquleka nesifo sobuchopho kwenzeka kuyaqabukela. Abantu abane-pertussis bathathelwana kakhulu kuze kube emasontweni amathathu ngemva kokuqala kokukhwehlela, futhi izingane eziningi ezithola leli gciwane zinezikhathi zokukhwehlela ezihlala amasonto ama-4 kuya kwangu-8. Ama-antibiotic asetshenziselwa ukwelapha ukutheleleka." +መከላከያ፡- ትክትክ በሽታን ለመከላከል ከሁሉ የተሻለው መንገድ ክትባት ነው። የሦስት መጠን የመጀመሪያ ተከታታይ ዲፍቴሪያ- ቴታነስ-ትክትክ(ዲቲፒ3) ( የያዘ) ክትባቶች በጨቅላነት ጊዜ ለከባድ ትክትክ የመጋለጥ እድልን ይቀንሳሉ። እ.ኤ.አ. በ2018፣ ከዓለም አቀፉ የታለመው ህዝብ 86 በመቶው የሚመከሩትን ዲፍቴሪያ- ቴታነስ-ትክትክ የያዘ ክትባት በጨቅላነታቸው ሶስት ጊዜ ወስደዋል። የዓለም ጤና ድርጅት የመጀመሪያውን መጠን ከ6 ሳምንት ዕድሜ ጀምሮ እንዲሰጥ ይመክራል፤ ቀጣዩ መጠን ደግሞ ከ4-8 ሳምንት ልዩነት ጋር፣ ከ10-14 ሳምንት ዕድሜ እና ከ14-18 ሳምንት ዕድሜ ላይ እንዲሰጥ ይመክራል። በተቻለ መጠን በሁለተኛው የሕይወት ዓመት ውስጥ የማጠናከሪያ መጠን ይመከራል። በአከባቢው ወረርሽኝ ላይ በመመስረት ተጨማሪ የማጠናከሪያ መጠን በኋላ ላይ በሕይወት ውስጥ አስፈላጊ ሊሆን ይችላል። ነፍሰ ጡር ሴቶችን መከተብ ለክትባት ያልበቁ ሕፃናትን በሽታ በመከላከል ረገድ ውጤታማ ነው። ብሄራዊ መርሃ ግብሮች ለነፍሰ ጡር እናቶች ትክትክ የያዙ ክትባቶችን እንደ ስልት ተጨማሪ መደበኛ የመጀመሪያ ደረጃ የጨቅላ ህጻናት ትክትክ ክትባት በአገሮች ከፍ ያለ ወይም እየጨመረ የሚሄደው የህፃናት ህመም/የሞት አደጋ የትክትክ በሽታ እንዳለ ሊወስዱት ይችላሉ።,"Prevention: The best way to prevent pertussis is through immunization. The three-dose primary series diphtheria-tetanus-pertussis (DTP3) (- containing) vaccines decrease the risk of severe pertussis in infancy. In 2018, 86% of the global target population had received the recommended three doses of DTP-containing vaccine during infancy. WHO recommends the first dose be administered as early as 6 weeks of age; with subsequent doses given 4-8 weeks apart, at age 10-14 weeks and 14-18 weeks. A booster dose is recommended, preferably during the second year of life. Based on local epidemiology, further booster doses may be warranted later in life. Vaccination of pregnant women is effective in preventing disease in infants too young to be vaccinated. National programmes may consider vaccination of pregnant women with pertussis-containing vaccine as a strategy additional to routine primary infant pertussis vaccination in countries or settings with high or increasing infant morbidity/mortality from pertussis.","Matakan kariya: Hanya mafi kyau na rigakafin wannan tari shi ne ta hanyar karɓar allura/ƙwayar riga-kafi. Jeranta shan ƙwayar riga-kafi sau uku na irin waɗannan cututtuka, kan taimaka wajen rage haɗarin kamuwa da cutar ga jarirai. A shekarar 2018, an yi ƙiyasin kashi 86 cikin ɗari na yawan mutanen da aka yi ƙididdiga a duniya sun sami damar karɓar allurai uku na riga-kafin DTP a lokacin ƙuruciyarsu. WHO ta ba da shawarar yin amfani da kashi na farko tun lokacin da yaro ya kai makonni 6 da haihuwa; sannan a jeranta allurai na gaba da aka ba da tazarar makonni 4-8, da kuma in ya kai makonni 10-14 da kuma makonni 14-18. An ba da shawarar ƙarfafa yin riga-kafi, zai fi dacewa a cikin shekarar yaro ta biyu da haihuwa. Dangane da cututtukan irin na gida kuwa, ana iya ɗorawa kan na baya domin inganta rayuwa. Allurar riga-kafi ga mata masu juna biyu na da tasiri wajen hana cututtuka ga jarirai da ba su kai a yi musu allurar ba. Shirye-shiryen ƙasa na iya yin la'akari da allurar riga-kafi na mata masu juna biyu tare da allurar riga-kafin cutar tari mai tsanani a matsayin dabarun ƙarin riga-kafin cutar tarin yara na yau da kullum a cikin ƙasashe ko wuraren da ke da yaran da suka fi fuskantar barazanar kamuwa ko yaɗa cututtukan ko mace-macen da kan faru sakamakon cutar tarin yaran.","Kinga: Njia bora ya kuzuia kifaduro ni chanjo. Chanjo za mfululizo wa dozi tatu za msingi za diphtheria-tetanasi-pertussis (DTP3) (- zenye) hupunguza hatari ya kifaduro kali katika utoto. Mnamo 2018, 86% ya watu wanaolengwa ulimwenguni walikuwa wamepokea dozi tatu zilizopendekezwa za chanjo iliyo na DTP wakati wa utoto. WHO inapendekeza dozi ya kwanza itolewe mapema katika umri wa wiki 6; na dozi zinazofuata zikitolewa kwa wiki 4-8, katika umri wa wiki 10-14 na wiki 14-18. Dozi ya nyongeza inapendekezwa, ikiwezekana katika mwaka wa pili wa maisha. Kulingana na epidemiolojia ya ndani, dozi zaidi za nyongeza zinaweza kuthibitishwa baadaye maishani. Chanjo ya wanawake wajawazito ni nzuri katika kuzuia magonjwa kwa watoto wachanga ambao hawajachanjwa. Programu za kitaifa zinaweza kuzingatia chanjo ya wanawake wajawazito kwa chanjo iliyo na kifaduro kama mkakati wa ziada kwa chanjo ya kawaida ya kifaduro kwa watoto wachanga katika nchi au mazingira yenye kuongezeka au kuongezeka kwa magonjwa ya watoto wachanga/vifo kutokana na kifaduro.","Ìdènà: Ọ̀nà tí ó dára jùlọ láti dènà pertussis ni nípasẹ̀ abẹ́rẹ́ àjẹsára. Ìwọ̀n lílo àwọn abala ìsáájú diphtheria-tetanus-pertussis (DPT) (-tí ó ní àjẹsára) ṣe àdínkù ewu pertussis líle ní ìkókó. Ní 2018, 86% iye àfojúsùn àwọn ènìyàn lágbàáyé ti gba ìwọ̀n lílo abẹ́rẹ́ àjẹsára DTP mẹ́ta - tí wọ́n ní abẹ́rẹ́ àjẹsára nígbà ìkókó. WHO dábàá ìwọ̀n lílo kìíní láti jẹ́ lílò ní bí ọ̀sẹ̀ 6 ọjọ́ orí; pẹ̀lú àwọn ìwọ̀n lílò àtẹ̀lé tí yóò gbà ní ọ̀sẹ̀ 4-8 síra, ní ọjọ́ orí ọ̀sẹ̀ 10-14 àti ọ̀sẹ̀ 14-18. Ìwọ̀n lílo àfikún ṣe pàtàkì, ní pàtàkì jùlọ ní ọdún kejì ìgbésí ayé. Gẹ́gẹ́ bí ẹ̀kọ́ àti ìwòsàn àrùn, àwọn àfikún ìwọ̀n lílò lè ṣe pàtàkì ní ọjọ́ iwájú ìgbésí ayé. Fífún àwọn aláboyún ní abẹ́rẹ́ àjẹsára kójúwọ̀n láti dènà àrùn yìí láàrin àwọn ìkókó tí wọ́n kéré jù láti gba abẹ́rẹ́ àjẹsára. Àwọn ètò orílẹ̀ èdè lè ṣàmúlò àjẹsára fún àwọn aláboyún pẹ̀lú abẹ́rẹ́ àjẹsára-pertussis gẹ́gẹ́ bí ọgbọ́n àfikún láti ṣètò àjẹsára pertussis fún ìkókó lábẹ́lé ní àwọn orílẹ̀ èdè tàbí ibùdó pẹ̀lú ọ̀pọ̀ ìpalára/ikú àwọn ìkókó láti ara pertussis.","Ukuvimbela: Indlela engcono kakhulu yokuvimbela ipertussis ngokugoma. Imithi yokugoma enemithamo emithathu eyinhloko yochungechunge lwediphtheria-tetanus-pertussis (DTP3) (- equkethe) yehlisa ingcuphe yepertussis enamandla ebuntwaneni. Ngo-2018, u-86% wabantu okuhlosiwe emhlabeni jikelele bathole imithamo emithathu enconyiwe yomuthi wokugoma oqukethe iDTP ngesikhathi sobusana. IWHO incoma ukuthi umthamo wokuqala unikezwe ekuqaleni kwamasonto ayi-6 ubudala; ngemithamo elandelayo enikezwa amaviki angama-4-8 ngokuhlukana, eneminyaka eyi-10-14 amasonto kanye namaviki ayi-14-18. Kunconywa umthamo we-booster, okungcono phakathi nonyaka wesibili wokuphila. Ngokusekelwe ku-epidemiology yendawo, imithamo eyengeziwe yebooster ingase iqinisekiswe kamuva ekuphileni. Ukugonywa kwabesifazane abakhulelwe kuphumelela ekuvimbeleni izifo ezinganeni ezincane kakhulu ukuba zingagonywa. Izinhlelo zikazwelonke zingase zicabangele ukugoma kwabesifazane abakhulelwe ngomuthi wokugoma oqukethe i-pertussis njengesu elengeziwe ekugomeni okujwayelekile kwezingane ezisanda kuzalwa ezisanda kuzalwa emazweni noma izilungiselelo ezinokugula okuphakeme noma okwandayo kwezinsana/ukufa kwe-pertussis." +"የሳንባ ምች አጠቃላይ እይታ: የሳንባ ምች በአብዛኛው በቫይረሶች ወይም ባክቴሪያዎች ምክንያት የሚከሰት አጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽን ነው። በየትኛውም የዕድሜ ክልል ውስጥ ላሉ ሰዎች ቀላል ወይም ለሕይወት አስጊ የሆነ በሽታ ሊያስከትል ይችላል፣ ቢሆንም በዓለም ዙሪያ በልጆች ላይ ብቸኟው ትልቁ ተላላፊ የሞት መንስኤ ነው. የሳንባ ምች እ.ኤ.አ. በ 2017 ዕድሜያቸው ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ ከ808 000 በላይ ሕፃናትን ገድሏል፣ ይህም በጠቅላላው ከ 5 ዓመት በታች ለሆኑ ሕፃናት ሞት 15% ነው። ለሳንባ ምች ተጋላጭ የሆኑ ሰዎች በተጨማሪ ዕድሜያቸው ከ 65 ዓመት በላይ የሆኑ አዋቂዎችን እና ቀደም ሲል የነበሩ የጤና ችግሮች ያሉባቸውን ሰዎች ያካትታሉ። ሳንባዎች ጤናማ ሰው በሚተነፍስበት ጊዜ አየርን የሚሞሉ አልቪዮሊ በሚባሉ ትናንሽ ከረጢቶች የተሠሩ ናቸው። አንድ ግለሰብ የሳንባ ምች ሲይዘው, አልቪዮሊዎች መግልእና በፈሳሽ ይሞላሉ, ይህም አተነፋፈስን ያሠቃያል እና የኦክስጂንን መጠን ይገድባል. በአጠቃላይ እነዚህ ኢንፌክሽኖች የሚተላለፉት በበሽታው ከተያዙ ሰዎች ጋር በቀጥታ በመገናኘት ነው። ክትባቶች የሳንባ ምች በሽታን ለመከላከል ይረዳሉ። ምልክቶች፡ እንደ የሳንባ ምች ክብደት መጠን መገለጫ እና ምልክቶች የሚከተሉትን ሊያካትቱ ይችላሉ፡- ሳል፣ የትንፋሽ ማጠር፣ ትኩሳት፣ ላብ እና መንቀጥቀጥ፣ ድካም፣ የደረት ህመም፣ ማቅለሽለሽ፣ ማስታወክ ወይም ተቅማጥ፣ ግራ መጋባት በተለይም በአዋቂዎች ላይ ህክምና፦ የሳንባ ምች ባክቴሪያዊ ከሆነ በአንቲባዮቲክ ሊታከም ይችላል።","Pneumonia Overview: Pneumonia is a form of acute respiratory infection that is most commonly caused by viruses or bacteria. It can cause mild to life-threatening illness in people of all ages, however it is the single largest infectious cause of death in children worldwide. Pneumonia killed more than 808 000 children under the age of 5 in 2017, accounting for 15% of all deaths of children under 5 years. People at-risk for pneumonia also include adults over the age of 65 and people with preexisting health problems. The lungs are made up of small sacs called alveoli, which fill with air when a healthy person breathes. When an individual has pneumonia, the alveoli are filled with pus and fluid, which makes breathing painful and limits oxygen intake. These infections are generally spread by direct contact with infected people.Vaccines can help prevent pneumonia. Symptoms: Depending on the severity of the pneumonia, signs and symptoms may include: Cough, Shortness of breath, Fever, sweating and shaking chills, Fatigue, Chest pain, Nausea, vomiting or diarrhea, Confusion, especially in older adults Treatment: Pneumonia may be treated with antibiotics, if it is bacterial.","Ciwon huhu Ciwon huhu wani nau'in cuta ne dake da alaƙa da ma gudanar iska, wanda wasu nau'o'in ƙwayoyin masu hatsari ke haifar da shi. Yana iya haifar da matsakaici zuwa matsanancin ciwo ga mutane na kowanne irin rukunun shekaru, duk da haka, itace mafi girman ciwo guda dake sanadin mutuwar yara a duniya. Ciwon huhu ya kashe yara sama da dubu ɗari taƙwas da dubu taƙwas 808 000 da ba su kai shekaru biyar 5 a shekarar dubu biyu da goma sha bakwai 2017 ba, wanda ya kai kashi goma sha biyar 15% na duk mutuwar yara ‘yan kasa da shekaru biyar 5. Mutanen da suke iya kamuwa da ciwon huhu ya ƙunshi manya masu sama da shekara sittin da biyar 65 da kuma mutane marasa ciƙeƙƙen lafiya tun asali. Huhu sun ƙunshi ƙananan jaƙa da ake kira da ""alveoli"", wa'inda ke cike da iska yayin da lafiyayyen mutum ya shaƙa. Lokacin da mutum ya kamu da ciwon huhu, alveoli yana cike da ƙwayar cuta da ruwa, wanda ke sa numfashi mai raɗaɗi kuma yana iyakance yawan iskar oxygen. Waɗannan cututtukan gabaɗaya suna yaduwa ta hanyar mu'amala da masu cutar kai tsaye. Alurar rigaƙafi na iya taimakawa wajen hana kamuwa da ciwon huhu. Alamomi: Ya danganci irin tsananin da ciwon huhu yayi ga mutum,alamun bayyanar cututtuka na iya haɗawa da: tari, ƙarancin numfashi, zazzabi, gumi da girgizan sanyi, gajiya, ciwon ƙirji, tashin zuciya, amai ko gudawa, ruɗani, musamman a cikin tsofaffi. Jinya: Ana iya magance ciwon huhu da maganin rigakafi, idan yana da kwayan cuta.","Nimonia Muhtasari: Nimonia ni aina ya maambukizo ya kupumua kwa papo hapo ambayo mara nyingi husababishwa na virusi au bakteria. Inaweza kusababisha ugonjwa mdogo hadi wa kutishia maisha kwa watu wa rika zote, hata hivyo ndio sababu kuu ya kuambukiza ya vifo kwa watoto ulimwenguni kote. Nimonia iliua zaidi ya watoto 808,000 walio chini ya umri wa miaka 5 mwaka 2017, ikiwa ni asilimia 15 ya vifo vyote vya watoto chini ya miaka 5. Watu walio katika hatari ya kupata nimonia pia ni pamoja na watu wazima walio na umri wa zaidi ya miaka 65 na watu walio na matatizo ya kiafya yaliyokuwepo. Mapafu yanajumuisha mifuko midogo inayoitwa alveoli, ambayo hujaa hewa wakati mtu mwenye afya anapumua. Wakati mtu ana nimonia, alveoli hujazwa na usaha na maji, ambayo hufanya kupumua kuwa chungu na kuzuia ulaji wa oksijeni. Maambukizi haya kwa ujumla huenezwa kwa kugusana moja kwa moja na watu walioambukizwa.Chanjo zinaweza kusaidia kuzuia nimonia. Dalili: Kulingana na ukali wa nimonia, dalili na dalili zinaweza kujumuisha: Kikohozi, Kushindwa kupumua, Homa, kutokwa na jasho na kutetemeka kwa baridi, uchovu, maumivu ya kifua, Kichefuchefu, kutapika au kuhara, Kuchanganyikiwa, hasa kwa watu wazima. Matibabu: Nimonia inaweza kutibiwa kwa viuavijasumu, ikiwa ni ya bakteria.","Àìsàn òtútù àyà Ìsọnísókí: Àìsàn òtútù àyà ni ẹ̀yà àrùn òpónà ìmí líle tí àwọn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì tàbí bakitéríà máa ń sáábà fà. Ó lè fa àwọn àìsàn alábọ́dé tí ó léwu fún ẹ̀mí láàrin àwọn ènìyàn ní gbogbo ọjọ́ orí, bí ó tilẹ̀ jẹ́ òhun ni àrùn kan ṣoṣo tí ó ń fa ikú láàrin àwọn ọmọdé lágbàáyé. Àìsàn òtútù àyà pa ó lé ní àwọn ọmọdé 808 000 lábẹ́ ọjọ́ orí 5 ní 2017, èyí tí ó jẹ́ 15% gbogbo ikú àwọn ọmọdé lábẹ́ ọdún 5. Àwọn ènìyàn tí wọ́n tún lè ní òtútù àyà ni àwọn àgbàlagbà tí ọjọ́ orí wọn ti ju 65 lọ àti àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ìṣòro ìlera tẹ́lẹ̀. Àwọn ẹ̀dọ̀ fóóró dàbí àwọn àpò kékeré tí à ń pè ní àpò ẹ̀dọ̀ fóóró, èyí tí ó máa ń kún fún afẹ́fẹ́ nígbà tí ènìyàn tí ara rẹ̀ le ba ń mí. Nígbà tí ènìyàn bá ní òtútù àyà, àpò ẹ̀dọ̀ fóóró náà yóò kún fún ọyún àti omi, èyí tí ó má ń jẹ́ kí mímí nira tí yóò sì dènà fífa atẹ́gùn sínú. Àwọn àrùn wọ̀nyí ni ó máa ń tàn ká nípasẹ̀ ìfọwọ́kàn tààrà pẹ̀lú àwọn aláìsàn. Abẹ́rẹ́ àjẹsára lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti dènà àìsàn òtútù àyà. Àwọn àmì àrùn: Dá lórí bí òtútù àyà náà bá ṣe lè tó, àwọn àmì àti àpẹẹrẹ àìsàn lè jẹ́: Ikọ́, Àìlèmí dáadáa, Ibà, lílàágùn àti òtútù amúnigbọ̀n, Ọ̀rẹ̀rẹ̀, Àyà ríro, Àyà rínrìn, èébì tàbí ìgbẹ́ gbuuru, Ìrújú, pàápàá jùlọ láàrin àwọn àgbàlagbà. Ìtọ́jú: A lè tọ́jú àìsàn òtútù àyà pẹ̀lú òògùn agbógunti-kòkòrò, bí ó bá jẹ́ bakitéríà.","Inyumoniya Uhlolojikelele: Inyumoniya iwuhlobo lwesifo esinamandla sokuphefumula esivame ukubangelwa amagciwane noma amagciwane. Kungabangela ukugula okuncane okusongela ukuphila kubantu bayo yonke iminyaka, nokho kuyimbangela eyodwa enkulu yokufa kwezingane emhlabeni jikelele. Inyumoniya yabulala izingane ezingaphezu kwezi-808 000 ezineminyaka engaphansi kwemi-5 ngo-2017, okubalelwa ku-15% wakho konke ukufa kwezingane ezingaphansi kweminyaka emihlanu. Abantu abasengozini yokuthola inyumoniya bahlanganisa nabantu abadala abaneminyaka engaphezu kwengama-65 kanye nabantu abanezinkinga zempilo ezivele zikhona. Amaphaphu akhiwe ngamasaka amancane abizwa ngokuthi i-alveoli, agcwala umoya lapho umuntu ophile kahle ephefumula. Lapho umuntu ephethwe inyumoniya, i-alveoli igcwala ubomvu noketshezi, okwenza ukuphefumula kube buhlungu futhi kukhawulele ukungena komoyampilo. Lezi zifo ngokuvamile zisakazwa ngokuthintana ngqo nabantu abanaleli gciwane.Imithi yokugoma ingasiza ekuvimbeleni inyumoniya. Izimpawu: Kuye ngobukhulu benyumoniya, izimpawu nezimpawu zingase zihlanganise: Ukukhwehlela, Ukuphelelwa umoya, Imfiva, ukujuluka nokuqhaqhazela amakhaza, Ukukhathala, ubuhlungu besifuba, Isicanucanu, ukuhlanza noma isifo sohudo, Ukudideka, ikakhulukazi kubantu abadala. Ukwelashwa: Inyumoniya ingase yelashwe ngama-antibiotics, uma ibangelwa amagciwane." +የሚመረጠው አንቲባዮቲክ አሞክሲሲሊን ሊበተኑ የሚችሉ ኪኒኖች ነው። አብዛኛዎቹ የሳንባ ምች በሽታዎች በአፍ የሚወሰድ አንቲባዮቲክ ያስፈልጋቸዋል፣ እነዚህም ብዙውን ጊዜ በጤና ማዕከል የሚታዘዙ ናቸ��። እነዚህ ጉዳዮች በሰለጠኑ የማህበረሰብ ጤና ባለሙያዎች በማህበረሰብ ደረጃ ውድ ባልሆኑ የአፍ ውስጥ አንቲባዮቲኮች ሊታወቁ እና ሊታከሙ ይችላሉ። ሆስፒታል ውስጥ መተኛት የሚመከረው ለከባድ የሳንባ ምች በሽታዎች ብቻ ነው። እረፍት እና በቂ ውሃ መጠጣት ሰዎች በፍጥነት እንዲያገግሙ ሊረዳቸው ይችላል። በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ ያሉ ሰዎች የሚከተሉትን በማድረግ የሳንባ ምች የመያዝ ዕድላቸውን መቀነስ ይችላሉ ክትባት ይውሰዱ: የሳንባ ምች በሽታን ለመከላከል በጣም ውጤታማው መንገድ በ Hib፣ በ ሳንባ ምች፣ በ ኩፍኝ፣ በ ኢንፍሉዌንዛ እና በ ከባድ ሳል ጉንፋን( ፐርቱሲስ) ላይ የሚደረግ ክትባት ነው። እጅን ይታጠቡ፡ ንፅህናን ይጠብቁ እና እጅን አዘውትረው መታጠብ በተለይም ሌሎች የታመሙ ሰዎችን በሚንከባከቡበት ጊዜ ወይም አፍንጫዎን ከተናፈጡ በኋላ ጀርሞች እንዳይስፋፉ ያደርጋል። የአካባቢ ተጽዕኖዎችን ማስወገድ: በተመጣጣኝ ዋጋ ንጹሕ የቤት ውስጥ ምድጃዎችን በማቅረብ እና ማጨስን በማቆም የቤት ውስጥ የአየር ብክለትን ይቀንሱ። ጤናማ የአኗኗር ዘይቤን ይያዙ፡ ጤናማ አመጋገብ ይመገቡ፣ እረፍት ያድርጉ እና ጤናማ ሆነው እንዲቆዩ መደበኛ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ያድርጉ።,"The antibiotic of choice is amoxicillin dispersible tablets. Most cases of pneumonia require oral antibiotics, which are often prescribed at a health centre. These cases can also be diagnosed and treated with inexpensive oral antibiotics at the community level by trained community health workers. Hospitalization is recommended only for severe cases of pneumonia. Rest and plenty of hydration can also help people recover quicker. People of all ages can reduce their risk of pneumonia by: Get vaccinated: Immunization against Hib, pneumococcus, measles, influenza and whooping cough (pertussis) is the most effective way to prevent pneumonia. Wash your hands: Maintain good hygiene and washing your hands frequently, especially when caring for others who are sick or after blowing your nose, will keep germs from spreading. Address environmental factors: Reduce indoor air pollution by providing affordable clean indoor stoves and stop smoking. Maintain healthy lifestyle: Eat a healthy diet, rest and get regular exercise to help you stay well.","Maganin ƙwayoyin cuta na zaɓi shine qwayar amoxicillin. Yawancin lokuta ciwon huhu na buƙatar maganin rigakafi na baka, waɗanda galibi ana rubuta su a cibiyar lafiya. Hakanan za'a iya gano waɗannan lamuran kuma a bi da su da maganin rigakafi na baka mara tsada a matakin al'umma ta hanyar horar da ma'aikatan kiwon lafiya na al'umma. Ana riqe mai fama da cutar ne a asibiti kawai a lokacin da cutar tayi tsanani. Hutu da yawan shan ruwa na taimaka wa wajen mutane su dawo ciki hayyacinsu da sauri. Mutane na kowane rukunin shekaru na iya rage haɗarin ciwon huhu ta: Yin rigakafin: rigakafi daga ""HiB"", ""Pneumococcus"", kyanda, mura da tari (pertussis) ita ce hanya mafi inganci don hana ciwon huhu. Wanke hannuwanku: Kula da tsafta da wanke hannu akai-akai, musamman lokacin kula da wasu marasa lafiya ko bayan busa hanci, zai hana ƙwayoyin cuta yaduwa. Magance abubuwan muhalli: Rage gurɓataccen iska na cikin gida ta hanyar samar da murhu mai tsabta na cikin gida mai araha kuma a daina shan taba. Kula da salon rayuwa mai kyau: ku ci abinci mai kyau, ku huta kuma ku sami motsa jiki na yau da kullun don taimaka muku zama lafiya.","Antibiotiki ya chaguo ni vidonge vya amoxicillin vinavyoweza kutawanywa. Kesi nyingi za nimonia huhitaji antibiotiki ya kumeza, ambayo mara nyingi huwekwa kwenye kituo cha afya. Kesi hizi pia zinaweza kutambuliwa na kutibiwa kwa antibiotiki vya kumeza vya bei ghali katika ngazi ya jamii na wahudumu wa afya wa jamii waliofunzwa. Kulazwa hospitalini kunapendekezwa tu kwa kesi kali za pneumonia. Kupumzika na maji mengi pia kunaweza kusaidia watu kupona haraka. Watu wa umri yeyote wanaweza kupunguza hatari yao ya pneumonia kwa: Pata chanjo: Chanjo dhidi ya Hib, pneumococcus, surua, mafua na kifaduro (pertussis) ndiyo njia bora zaidi ya kuzuia nimonia. Osha mikono yako: Dumisha usafi na kunawa mikono mara kwa mara, hasa unapohudumia wengine ambao ni wagonjwa au baada ya kupuliza pua yako, kutafanya vijidudu visienee. Shughulikia mambo ya mazingira: Punguza uchafuzi wa hewa ndani ya nyumba kwa kutoa majiko safi ya ndani ya bei nafuu na acha kuvuta sigara. Dumisha maisha yenye afya: Kula lishe bora, pumzika na fanya mazoezi ya kawaida ili kukusaidia kukaa vizuri.","Òògùn agbógunti-kòkòrò àṣàyàn ni àwọn tábúlẹ́ẹ̀tì amosilíìn ayòròlómi. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọ̀ràn àìsàn òtútù àyà nílo òògùn agbógunti-kòkòrò, èyí tí wọ́n sáábà máa ń yàn ní ibùdó ìlera. Àwọn ọ̀ràn wọ̀nyí ni wọ́n lè ṣàyẹ̀wò kí wọ́n sì tọ́jú pẹ̀lú àwọn òògùn agbógunti-kòkòrò tí kò wọ́n ní ìpele àwùjọ láti ọwọ́ àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ òṣìṣẹ́ ìlera àwùjọ. Ìtọ́jú ní ilé ìwòsàn yẹ fún àwọn ọ̀ràn àìsàn òtútù àyà líle nìkan. Ìsinmi àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ omi mímu náà lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti tètè wo ènìyàn sàn. Àwọn ènìyàn ní gbogbo ọjọ́ orí lè ṣe àdínkù ewu òtútù àyà wọn báyìí: Gba Abẹ́rẹ́ àjẹsára: Àjẹsára tako Hib, òtútù àyà, olóde, ọ̀fìnkìn-olóde àti ikọ́ awúgbẹ (pertussis) ni ọ̀nà tí ó ṣiṣẹ́ jùlọ láti dènà òtútù àyà. Fọ ọwọ́ rẹ: Ṣe ìmọ́tótó daradara àti fífọ ọwọ́ rẹ lóorekóòrè, pàápàá jùlọ nígbà tí o bá ń tọ́jú àwọn ẹlòmíràn tí wọ́n ń ṣàìsàn tàbí lẹ́yìn tí ó bá ṣẹ̀ṣẹ̀ fọn imú rẹ tán, yóò dènà ìtànká àwọn kòkòrò ajọ̀fẹ́. Yanjú àwọn ìṣòro àyíká: Ṣe àdínkù ìbafẹ́fẹ́jẹ́ nínú ilé nípa pípèsè àwọn àdògán inú ilé mímọ́ tí kò wọ́n kí ó sì dáwọ́ fífa nǹkan. Ṣe ìgbésí ayé ìlera: Jẹun oúnjẹ ìlera, sinmi kí ó sì sé eré ìdárayá lóorekóòrè láti mú kí o wà ní àlàáfíà.","I-antibiotic ekhethiwe i-amoxicillin amaphilisi ahlakazekayo. Izimo eziningi zenyumoniya zidinga ama-antibiotic omlomo, avame ukunikezwa esikhungweni sezempilo. Lezi zimo zingaxilonga futhi zelashwe ngama-antibiotic omlomo angabizi ezingeni lomphakathi ngabasebenzi bezempilo bomphakathi abaqeqeshiwe. Ukulaliswa esibhedlela kunconywa kuphela ezimweni ezimbi kakhulu zenyumoniya. Ukuphumula kanye nokuthola amanzi amaningi nakho kungasiza abantu ukuthi balulame ngokushesha. Abantu bayo yonke iminyaka yobudala banganciphisa ingozi yenyumoniya ngoku: Goma: Ukugonyelwa iHib, ipneumococcus, isimungumungwane, umkhuhlane kanye nokukhwehlela (pertussis) kuyindlela ephumelela kakhulu yokuvimbela inyumoniya. Geza izandla: Gcina ukuhlanzeka nokugeza izandla njalo, ikakhulukazi lapho unakekela abagulayo noma ngemva kokukufuthela amakhala, kuyovimbela amagciwane ukuba angasakazeki. Bhekana nezinto ezithinta imvelo: Yehlisa ukungcoliswa komoya endlini ngokunikeza izitofu ezihlanzekile zasendlini ezithengekayo futhi uyeke ukubhema. Gcina indlela yokuphila enempilo: Yidla ukudla okunempilo, uphumule futhi uzivocavoce njalo ukuze ukusize uhlale uphilile." +በቂ አመጋገብ የተፈጥሮ መከላከያዎችን ለማሻሻል ቁልፍ ነው።በመጀመሪያዎቹ 6 ወራቶች ጡት በማጥባት ይጀምራል።,"Adequate nutrition is key to improving natural defences, starting with exclusive breastfeeding for the first 6 months of life.","Isasshen abinci mai gina jiki shine mabuɗin don haɓaka kariyar halitta, farawa da keɓantaccen shayarwa na tsawon watanni 6 na farkon rayuwa.","Lishe ya kutosha ni muhimu katika kuboresha ulinzi wa asili, kuanzia kunyonyesha maziwa ya mama pekee kwa miezi 6 ya kwanza ya maisha.","Oúnjẹ aṣaralóore tí ó tó jẹ́ pàtàkì láti mú ìlọsíwájú bá àwọn odi, bẹ̀rẹ̀ láti orí ìfọ́mọlọ́yàn gidi fún oṣù 6 àkọ́kọ́ ìgbésí ayé.","Ukudla okwanele kuyisihluthulelo sokuthuthukisa ukuzivikela kwemvelo, kuqala ngokuncelisa ibele kuphela ezinyangeni eziyisi-6 zokuqala zokuphila." +"ፖሊዮማይላይትስ (ፖሊዮ) አጠቃላይ እይታ፡ፖሊዮማይላይትስ (ፖሊዮ) በከፍተኛ ደረጃ የሚተላለፍ የቫይረስ በሽታ ሲሆን በአብዛኛው ዕድሜያቸው ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ ሕፃናትን ያጠቃል። ቫይረሱ ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፈው በዋናነት በሰገራ-የአፍ መንገድ ወይም ብዙም ሳይቆይ በጋራ ተሽከርካሪ ( ለምሳሌ በተበከለ ውኃ ወይም ምግብ) ሲሆን በአንጀት ውስጥ ይባዛል፣ ከዚያ የስሜት ህዋሳት ሥርዓቱን ወረርሽኝ እና ሽባነትን ያስከትላል። እ.ኤ.አ. በ 1988 የዓለም ጤና ምክር ቤት የፖሊዮ በሽታን በዓለም አቀፍ ደረጃ ለማጥፋት የውሳኔ ሃሳብ አጽድቋል ፣ ይህም በብሔራዊ መንግስታት ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ፣ ሮታሪ ኢንተርናሽናል ፣ የአሜሪካ የበሽታ መቆጣጠሪያ እና መከላከያ ማእከል (ሲዲሲ) ፣ ዩኒሴፍ የሚመራው ዓለም አቀፍ ፖሊዮ ማጥፋት ተነሳሽነት መጀመሩን ያመለክታል። ፣ እና በኋላ በቢል እና ሜሊንዳ ጌትስ ፋውንዴሽን እና ጋቪ፣ የክትባት አሊያንስ ተቀላቅለዋል። እ.ኤ.አ. ከ1988 ጀምሮ የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ተጠቂ��ች ከ99 በመቶ በላይ ቀንሰዋል፣ ከ125 በላይ በሆኑ አገሮች ውስጥ በግምት 350,000 ጉዳዮች በ2021 ወደ 6 ዘገባ የተደረጉ ጉዳዮች ላይ ይገመታል ። ከ3ቱ የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ዓይነቶች (ዓይነት 1፣ ዓይነት 2 እና 3) የዱር ፖሊዮቫይረስ ዓይነት 2 እ.ኤ.አ.በ1999 ተደምስሷል እና የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት 3 እ.ኤ.አ. በ2020 ተደምስሷል። እ.ኤ.አ. በ 2022 ፣ ሥር የሰደዱ የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ዓይነት አንድ በሁለት አገሮች ውስጥ ይቀራል-ፓኪስታን እና አፍጋኒስታን። ምልክቶች: የፖሊዮ ቫይረስ በጣም ተላላፊ ነው። የመባዣ ጊዜው አብዛኛውን ጊዜ ከ 7 እስከ 10 ቀናት ውስ ነው ነገር ግን አንዳንዴ ከ 4 እስከ 35 ቀናት ሊደርስ ይችላል። ቫይረሱ በአፍ በኩል ወደ ሰውነታችን ይገባል እና በአንጀት ውስጥ ይባዛል።","Poliomyelitis (polio) Overview: Poliomyelitis (polio) is a highly infectious viral disease that largely affects children under 5 years of age. The virus is transmitted by person-to-person spread mainly through the faecal-oral route or, less frequently, by a common vehicle (e.g. contaminated water or food) and multiplies in the intestine, from where it can invade the nervous system and cause paralysis. In 1988, the World Health Assembly adopted a resolution for the worldwide eradication of polio, marking the launch of the Global Polio Eradication Initiative, spearheaded by national governments, WHO, Rotary International, the US Centers for Disease Control and Prevention (CDC), UNICEF, and later joined by the Bill & Melinda Gates Foundation and Gavi, the Vaccine Alliance. Wild poliovirus cases have decreased by over 99% since 1988, from an estimated 350 000 cases in more than 125 endemic countries to 6 reported cases in 2021. Of the 3 strains of wild poliovirus (type 1, type 2 and type 3), wild poliovirus type 2 was eradicated in 1999 and wild poliovirus type 3 was eradicated in 2020. As at 2022, endemic wild poliovirus type 1 remains in two countries: Pakistan and Afghanistan. Symptoms: Poliovirus is highly infectious. The incubation period is usually 7–10 days but can range from 4–35 days. The virus enters the body through the mouth and multiplies in the intestine.","Shan inna Bayani: Shan inna (Polio) cuta ce mai saurin kamuwa wacce ke shafar yara 'yan kasa da shekaru 5. Ana kamuwa da kwayar cutar ta hanyar mu'amalar mutum-da-mutum wanda ke yaduwa ta hanyar najasan-baki ko kuma, ta hanyar abin hawa na gama gari: hakan bai cika faruwa (misali gurɓataccen ruwa ko abinci) kuma yana ƙaruwa a cikin hanji, daga inda zai iya mamaye tsarin juyayi kuma ya haifar da gurgunjewar b'arin jiki. A cikin alif dubu ɗaya da ɗari tara da tamanin da takwas 1988, Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya ta amince da wani kuduri na kawar da cutar shan inna a duk duniya, wanda ke nuna alamar kaddamar da shirin kawar da cutar shan inna ta duniya, wanda gwamnatocin kasa, WHO, Rotary International, Cibiyar Kula da Cututtuka ta Amurka (CDC), UNICEF, da Amurka ke jagoranta. Daga baya Bill & Melinda Gates Foundation da Gavi, Ƙungiyar Alurar rigakafi ta haɗu. Yawan samun matsolin cutar shan inna sun ragu da sama da kashi casa'in da tara 99% tun daga alif dubu ɗaya da ɗari tara da tamanin da takwas 1988, daga kimanin mutane dubu ɗari uku da hamsin 350 000 a cikin fiye da ƙasashe ɗari da ashirin da biyar 125 da ke fama da cutar zuwa shida 6 da aka ruwaito a cikin dubu biyu da ashirin da ɗaya 2021. Daga cikin nau'ikan nau'ikan uku 3 na poliovirus na daji (nau'in 1, nau'in 2 da nau'in 3), an kawar da nau'in cutar shan inna 2 a cikin 1999 kuma an kawar da nau'in cutar shan inna 3 a cikin 2020. Kamar yadda yake a 2022, nau'in cutar shan inna na daji na 1 ya kasance a cikin ƙasashe biyu: Pakistan da Afghanistan. Alamomi: cutar shan inna tana da saurin yaɗuwa. Lokacin kenkesar cutar kwanaki 7-10 ne amma yana iya zuwa daga kwanaki 4-35. Kwayar cutar tana shiga jiki ta baki kuma tana ninkawa a cikin hanji.","Polio (polio) Muhtasari: Poliomyelitis (polio) ni ugonjwa wa virusi unaoambukiza sana ambao huathiri sana watoto chini ya miaka 5. Virusi huenezwa na mtu mmoja hadi mwingine hasa kupitia njia ya kinyesi-mdomo au, mara chache zaidi, na gari la kawaida (k.m. maji yaliyochafuliwa au chakula) na huongezeka ndani ya utumbo, kutoka ambapo inaweza kuvamia mfumo wa neva na kusababisha. Mnamo 1988, Bunge la Afya Ulimwenguni lilipitisha azimio la kutokomeza ugonjwa wa polio ulimwenguni, kuashiria uzinduzi wa Mpango wa Kutokomeza Polio Duniani, ulioongozwa na serikali za kitaifa, WHO, Rotary International, Vituo vya Amerika vya Kudhibiti na Kuzuia Magonjwa (CDC) UNICEF, na baadaye ilijiunga na Wakfu wa Bill & Melinda Gates na Gavi, Muungano wa Chanjo. Kesi za virusi vya polio mwitu zimepungua kwa zaidi ya 99% tangu 1988, kutoka kwa wastani wa kesi 350,000 katika nchi zaidi ya 125 zilizoenea hadi kesi 6 zilizoripotiwa mnamo 2021. Kati ya aina 3 za virusi vya polio mwitu (aina ya 1, aina ya 2 na aina ya 3), virusi vya polio aina ya 2 vilitokomezwa mwaka 1999 na virusi vya polio pori aina ya 3 vilitokomezwa mwaka 2020. Kufikia mwaka wa 2022, virusi vya polio vya aina ya 1 vilivyoenea vimesalia katika nchi mbili: Pakistan na Afghanistan. Dalili: Virusi vya polio huambukiza sana. Kipindi cha incubation kawaida ni siku 7-10 lakini kinaweza kuanzia siku 4-35. Virusi huingia mwilini kupitia mdomo na kujizidisha kwenye utumbo.","Àrùn rọpárọsẹ̀ (pólíò) Ìsọnísókí: Àrùn rọpárọsẹ̀ (pólíò) ni àrùn kòkòrò fáírọ́ọ̀sì tí ó máa ń ràn gan-an èyí tí ó sáábà máa ń mú àwọn ọmọdé lábẹ́ ọjọ́ orí ọdún 5. Kòkòrò fáírọ́ọ̀sì náà máa ń tàn láti ara ènìyàn-sí-ènìyàn ó ń tàn ká nípasẹ̀ òpónà ìgbọ̀nsẹ̀rẹnu tàbí, nígbà mìíràn, nípasẹ̀ ọkọ̀ kan náà (b.a. omi tàbí oúnjẹ tí kò mọ́) bẹ́ẹ̀ sì ni wọ́n máa ń pọ̀ sí i nínú ìfun, láti ibi tí ó ti lè wọ ètò ara kí ó sì fa rọpárọsẹ̀. Ní 1988, Àpéjọ Ìlera Àgbáyé gba ọ̀nà àbáyọ kan fún mímú òpin bá rọpárọsẹ̀ káríayé, tí ó ṣàmì ìfilọ́lẹ̀ Ètò Ìfòpinsí Pólíò Káríayé, èyí tí àwọn ìjọba orílẹ̀ èdè, WHO, Rotary International, the US Centers for Disease Control and Prevention (CDC), UNICEF síwájú, tí Bill & Melinda Gates Foundation àti Gavi, àti Vaccine Alliance sì padà darapọ̀ mọ́. Àwọn ọ̀ràn pólíò ti dín kù pẹ̀lú ó lé ní 99% láti 1988, láti ó tó bí ọ̀ràn 350 000 ní ó lé ní àwọn orílẹ̀ èdè tí àrùn náà pọ̀ sí 125 di ọ̀ràn 6 tí wọ́n ròyìn ní 2021. Nínú àwọn ẹ̀yà 3 àrùn rọpárọsẹ̀ (ẹ̀yà 1, ẹ̀yà 2 àti ẹ̀yà 3), rọpárọsẹ̀ ẹ̀yà 2 dópin ní 1999 nígbà tí rọpárọsẹ̀ ẹ̀yà 3 dópin ní 2020. Ní 2022, àrùn rọpárọsẹ̀ ẹ̀yà 1 sì wà ní àwọn orílẹ̀ èdè méjì: Pakistan àti Afghanistan. Àmì àrùn: Àrùn rọpárọsẹ̀ máa ń ràn gan-an. Àsìkò ìsàba sáábà máa ń jẹ́ ọjọ́ 7-10 ṣùgbọ́n ó lè tó ọjọ́ 4-35. Kòkòrò fáírọ́ọ̀sì náà máa ń gba ẹnu wọ ara ó sì máa ń bí sí i nínú ìfun.","Uvendle (Poliomyelitis) Uhlolojikelele: Uvendle isifo esithathelanayo esibangelwa amagciwane esihlasela kakhulu izingane ezingaphansi kweminyaka engu-5 ubudala. Igciwane lisakazwa ngokusakazwa komuntu kuya komuntu ikakhulukazi ngomzila wendle ngomlomo noma, kancane kancane, ngemoto evamile (isb. amanzi angcolile noma ukudla) futhi liphindaphindeke emathunjini, ukusuka lapho lingahlasela isimiso sezinzwa futhi libangele ukukhubazeka. Ngo-1988, i-World Health Assembly yamukela isinqumo sokuqedwa kovendle emhlabeni wonke, okuphawula ukwethulwa kwe-Global Polio Eradication Initiative, eholwa ohulumeni bezwe, iWHO, iRotary International, i-US Centers for Disease Control and Prevention (CDC), i-UNICEF futhi kamuva wajoyina i-Bill & Melinda Gates Foundation kanye neGavi, iVaccine Alliance. Izibalo ze-poliovirus zasendle zehle ngamaphesenti angaphezu kwama-99 kusukela ngo-1988, zisuka ezilinganisweni ezilinganiselwa ku-350 000 emazweni angaphezu kuka-125 eziwumqedazwe ziye kwabayisi-6 ngo-2021. Ezinhlotsheni ezi-3 ze-poliovirus yasendle (uhlobo 1, uhlobo 2 kanye nohlobo 3), uhlobo lwe-poliovirus yasendle 2 lwaqedwa ngo-1999 futhi uhlobo lwesi-3 lwegciwane lengculazi lwaqedwa ngo-2020. Kusukela ngo-2022, uhlobo lokuqala lwe-poliovirus yasendle luhlala emazweni amabili: iPakistan ne-Afghanistan. Izimpawu: IPoliovirus itheleleka kakhulu. Isikhathi se-incubation ngokuvamile siyizinsuku ezingu-7-10 kodwa singasukela ezinsukwini ezi-4-35. Igciwane lingena emzimbeni ngomlomo futhi liphindaphindeke emathunjini." +"ከዚያም የነርቭ ሥርዓትን ያጠቃል። በበሽታው ከተያዙት 90% የሚሆኑት ውስጥ ቀላል ወይም ምንም ምልክቶች አይታዩባቸውም እናም በሽታው ብዙውን ጊዜ ሳይታወቅ ይቀራል። በሌሎች ውስጥ የመጀመሪያ ምልክቶች ትኩሳት, ድካም, ራስ ምታት, ማስታወክ, የአንገት ጥንካሬ እና የእጅ እግር ህመም ናቸው። እነዚህ ምልክቶች በተለምዶ ከ2-10 ቀናት ጊዜ ውስጥ የሚቆዩ ሲሆን በአብዛኛውን ጊዜ ሙሉ በሙሉ ማገገም ይቻላል። ይሁን እንጂ በቀሪዎቹ የቫይረሱ ተጠቂዎች ላይ ቫይረሱ በእግሮች ላይ ሽባነትን ያስከትላል፣ ይህም አብዛኛውን ጊዜ ዘላቂ ነው።, ሽባነት በበሽታው ከተያዙ በኋላ በጥቂት ሰዓታት ውስጥ በፍጥነት ሊከሰት ይችላል። ሽባ ከሆኑት መካከል ከ5-10% የሚሆኑት የሚሞቱት የመተንፈሻ ጡንቻዎቻቸው ሳይንቀሳቀሱ ሲቀሩ ነው። ቫይረሱ በበሽታው በተያዙ ሰዎች (በተለምዶ ህጻናት) በፈሳስሽ ሰገራ አማካኝነት በተለይም የጽዳት እና የንፅህና አጠባበቅ ችግር ባለባቸው አካባቢዎች በፍጥነት ሊሰራጭ ይችላል። ህክምና:- የፖሊዮ በሽታ መድኃኒት የለውም፤ መከላከል የሚቻለው በክትባት ብቻ ነው። የፖሊዮ ክትባት ብዙ ጊዜ ሲሰጥ አንድን ልጅ ዕድሜ ልክ ሊጠብቀው ይችላል።","It then invades the nervous system. Up to 90% of those infected experience no or mild symptoms and the disease usually goes unrecognized. In others, initial symptoms include fever, fatigue, headache, vomiting, stiffness in the neck, and pain in the limbs. These symptoms usually last for 2–10 days and most recovery is complete in almost all cases. However, in the remaining proportion of cases the virus causes paralysis, usually of the legs, which is most often permanent. Paralysis can occur as rapidly as within a few hours of infection. Of those paralysed, 5-10% die when their breathing muscles become immobilized. The virus is shed by infected people (usually children) through faeces, where it can spread quickly, especially in areas with poor hygiene and sanitation systems. Treatment: There is no cure for polio; it can only be prevented by immunization. The polio vaccine, given multiple times, can protect a child for life.","Sannan ya mamaye tsarin juyayi. Har zuwa kashi casa'in 90 cikin ɗari 100 na waɗanda suka kamu da cutar babu ko ƙananan alamun cutar kuma yawanci ba a gane cutar ba. A wasu, alamun farko sun haɗa da zazzabi, gajiya, ciwon kai, amai, taurin wuya, da zafi a cikin gaɓoɓi. Waɗannan alamun yawanci suna ɗaukar kwanaki 2 - 10 kuma yawancin farfadowa sun cika a kusan duk lokuta. Duk da haka, a cikin ragowar adadin ƙwayoyin cuta suna haifar da gurgunta, yawanci na ƙafafu, wanda ya fi zama na dindindin. Paralysis na iya faruwa da sauri kamar a cikin 'yan sa'o'i na kamuwa da cuta. An ba da rahoton cewa kusan 1 cikin 10 marasa lafiya na asibiti sun sami lahani, tare da aƙalla 50% ana iya maganin su. Masu kamuwa da cutar suna zubar da kwayar cutar (yawanci yara) ta hanyar najasa, inda za ta iya yaduwa cikin sauri, musamman a wuraren da ke da rashin tsafta. Jinya: Babu maganin cutar shan inna; Ana iya hana shi ta hanyar rigakafi kawai. Allurar rigakafin cutar shan inna, da aka ba sau da yawa, na iya kare yaro har abada.","Kisha huvamia mfumo wa neva. Hadi 90% ya wale walioambukizwa hawana dalili au dalili kidogo na ugonjwa kawaida hautambuliki. Katika hali nyingine, dalili za awali ni homa, uchovu, maumivu ya kichwa, kutapika, ugumu wa shingo, na maumivu ya viungo. Dalili hizi kwa kawaida hudumu kwa siku 2-10 na ahueni nyingi hukamilika katika takriban matukio yote. Walakini, katika sehemu iliyobaki ya kesi virusi husababisha kupooza, kwa kawaida kwa miguu, ambayo mara nyingi ni ya kudumu. Kupooza kunaweza kutokea kwa haraka kama vile ndani ya saa chache baada ya kuambukizwa. Kati ya waliopooza, 5-10% hufa wakati misuli yao ya kupumua inapozimika. Virusi hivyo humwagwa na watu walioambukizwa (kawaida watoto) kwa njia ya kinyesi, ambapo vinaweza kuenea haraka, hasa katika maeneo yenye mifumo duni ya usafi na usafi wa mazingira. Matibabu: Polio haina tiba; inaweza tu kuzuiwa kwa chanjo. Chanjo ya polio, iliyotolewa mara kadhaa, inaweza kumlinda mtoto maisha yake yote.","Lẹ́yìn náà yóò gbógun ti ètò ara. Ó tó 90% àwọn tí àrùn náà mú ni kò ní ìrírí àmì àrùn kankan tàbí àwọn àmì díẹ̀ bẹ́ẹ̀ sì ni àrùn náà yóò lọ láìsí ìdámọ̀. Nínú àwọn mìíràn, àwọn àmì àrùn ni ibà, ọ̀rẹ̀rẹ̀, ẹ̀fọ́rí, èébì, ọrùn gígan, àti ìrora nínú ọwọ́. Àwọn àmì àrùn wọ̀nyí sáábà máa ń gba tó ọjọ́ 2-10 bẹ́ẹ̀ sì ni àsìkò ìwòsàn pípé máa ń wáyé púpọ̀ nínú ó fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ gbogbo àwọn ọ̀ràn. Àmọ́ sá, nínú àwọn ìpín ọ̀ràn tí ó kù kòkòrò fáírọ́ọ̀sì náà máa ń fa rọpárọsẹ̀, pàápàá jùlọ ti ẹsẹ̀, èyí tí ó sáábà máa ń jẹ́ títí ayé. Rọpárọsẹ̀ lè wáyé ní kánkán láàrin àwọn wákàtí díẹ̀ àrùn náà. Nínú àwọn tí wọ́n rọpárọsẹ̀, 5-10% wọn kú nígbà tí isan ìmí wọn kò ṣe yí mọ́. Àwọn tí wọ́n ní àrùn náà (pàápàá àwọn ọmọdé) máa ń su fáírọ́ọ̀sì náà nípa ìgbọ̀nsẹ̀, níbi tí ó ti lè tètè tàn, pàápàá jùlọ ní àwọn àgbègbè aláìní ètò ìmọ́tótó ara ẹni àti ìmọ́tótó àwùjọ tí wọ́n dára. Ìtọ́jú: Kò sí ìwòsàn fún rọpárọsẹ̀; a lè dènà rẹ̀ nípa abẹ́rẹ́ àjẹsára nìkan. Abẹ́rẹ́ àjẹsára rọpárọsẹ̀, tí a fúnni ní ọ̀pọ̀ ìgbà, lè dáàbò bo ọmọ títí ayé.","Ibe isihlasela isimiso sezinzwa. Kufika ku-90% walabo abangenwe yileli gciwane abanazimpawu noma izimpawu ezithambile futhi isifo ngokuvamile asibonwa. Kwezinye, izimpawu zokuqala zihlanganisa imfiva, ukukhathala, ikhanda elibuhlungu, ukuhlanza, ukuqina kwentamo nobuhlungu ezithweni. Lezi zimpawu zivame ukuhlala izinsuku ezingu-2-10 futhi ukululama okuningi kuphelele cishe kuzo zonke izimo. Kodwa ke, engxenyeni esele yamacala igciwane libangela ukukhubazeka, ngokuvamile kwemilenze, okuvame ukuhlala unomphela. Ukukhubazeka kungenzeka ngokushesha nje phakathi kwamahora ambalwa okutheleleka. Kulabo abakhubazekile, ama-5-10% ayafa lapho imisipha yabo yokuphefumula inganyakazi. Igciwane lilahlwa abantu abanaleli gciwane (imvamisa izingane) ngendle, lapho lingasakazeka khona ngokushesha, ikakhulukazi ezindaweni ezinenhlanzeko nezinhlelo zokukhucululwa kwendle. Ukwelashwa: Alikho ikhambi lovendle; kungavinjelwa kuphela ngokugoma. Umuthi wokugomela uvendle, onikezwe izikhathi eziningi, ungavikela ingane impilo yakhe yonke." +ከዓለም አቀፉ የፖሊዮ ማጥፋት ተነሳሽነት ከተጀመረበት እ.ኤ.አ. ከ1988 ጀምሮ ሽባ ሊሆኑ የሚችሉ ከ20 ሚሊየን በላይ የሚሆኑ ሰዎች ዛሬ መሄድ ችለዋል። በፖሊዮ የክትባት ተግባራት ስልታዊ በሆነ የቫይታሚን ኤ አስተዳደር በግምት 1 ነጥብ 5 ሚሊዮን የሚገመቱ የህጻናት ሞት መከላከል ተችሏል። የፖሊዮ ሕክምና ምልክቶችን በመገደብ እና በማቃለል ላይ ያተኩራል። ሙቀት እና አካላዊ ህክምና ጡንቻዎችን ለማነቃቃት ጥቅም ላይ ሊውሉ ይችላሉ እና አንቲስፓስሞዲክ መድኃኒቶች የተጐዱትን ጡንቻዎች ለማዝናናት ያገለግላሉ። ይህ ተንቀሳቃሽነትን ሊያሻሽል ይችላል ነገር ግን ዘላቂ የፖሊዮ ሽባነትን አይመልስም። ከፖሊዮ ጋር በሚደረገው ትግል ውስጥ ክትባት ወሳኝ ነው። ስልታዊ አካሄዶችን አለመተግበር ለቫይረሱ ቀጣይነት ያለው ስርጭት ያስከትላል። በአፍጋኒስታን እና በፓኪስታን አዋሳኝ አካባቢዎች የዱር ፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት እንደቀጠለ ነው። በእነዚህ የመጨረሻ ቀሪ አካባቢዎች የፖሊዮ በሽታን ማስቆም ካልተቻለ በዓለም ዙሪያ በ 10 ዓመታት ውስጥ በየዓመቱ እስከ 200 000 የሚደርሱ አዳዲስ ጒዳዮችን ያስከትላል። ለዚህም ነው ፖሊዮ ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ሙሉ በሙሉ መጥፋቱን ማረጋገጥ አስፈላጊ የሆነው።,"More than 20 million people are able to walk today who would otherwise have been paralysed, since 1988, when the Global Polio Eradication Initiative was launched. An estimated 1.5 million childhood deaths have been prevented through the systematic administration of vitamin A during polio immunization activities. Treatments for polio focus on limiting and alleviating symptoms. Heat and physical therapy can be used to stimulate the muscles and antispasmodic drugs are used to relax the effected muscles. This can improve mobility but does not reverse permanent polio paralysis. Vaccination is crucial in the fight against polio. Failure to implement strategic approaches leads to ongoing transmission of the virus. Endemic transmission of wild poliovirus is continuing to cause cases in border areas of Afghanistan and Pakistan. Failure to stop polio in these last remaining areas could result in as many as 200 000 new cases every year within 10 years, all over the world. That is why it is critical to ensure polio is eradicated completely, once and for all.","Fiye da mutane miliyan ashirin 20 ne za su iya tafiya a yau waɗanda in ba haka ba za su gurgunta, tun alif dubu ɗaya da ɗari tara da tamanin da takwas 1988, lokacin da aka ƙaddamar da shirin kawar da cutar shan inna ta duniya. Kimanin mutuwar yara miliyan ɗaya da dubu ɗari biyar 1.5 an hana su ta hanyar tsarin kula da bitamin A yayin ayyukan rigakafin cutar shan inna. Jinyar cutar shan inna sun mai da hankali ne kan iyakancewa da rage alamun bayyanar cututtuka. Za a iya amfani da zafi da jiyya na jiki don tada tsokoki kuma ana amfani da magungunan antispasmodic don shakatawa tsokoki da aka yi. Wannan na iya inganta motsi amma baya juyar da cutar shan inna ta dindindin. Alurar riga kafi na da matukar muhimmanci a yaki da cutar shan inna. Rashin aiwatar da dabarbar yana haifar da ci gaba da yad'uwar kwayar cutar. Ci gaba da yaduwar cutar shan inna na daji na ci gaba da haifar da kararraki a yankunan kan iyaka na Afghanistan da Pakistan. Rashin dakatar da cutar shan inna a wadannan wuraren da suka rage na karshe na iya haifar da sabbin maganganu 200 000 a kowace shekara a cikin shekaru 10, a duk fadin duniya. Shi ya sa yana da mahimmanci a tabbatar da kawar da cutar shan inna gaba daya, sau daya kuma gaba daya.","Zaidi ya watu milioni 20 wanaweza kutembea leo ambao wangekuwa wamepooza, tangu 1988, wakati Mpango wa Kutokomeza Polio Ulimwenguni ulipozinduliwa. Inakadiriwa kuwa vifo vya watoto milioni 1.5 vimezuiliwa kupitia usimamizi wa vitamini A wakati wa shughuli za chanjo ya polio. Matibabu ya polio huzingatia kupunguza na kupunguza dalili. Joto na tiba ya kimwili inaweza kutumika kuchochea misuli na dawa za antispasmodic hutumiwa kupumzika misuli iliyoathiriwa. Hii inaweza kuboresha uhamaji lakini haibadilishi kupooza kwa kudumu kwa polio. Chanjo ni muhimu katika mapambano dhidi ya polio. Kushindwa kutekeleza mbinu za kimkakati kunasababisha uambukizo unaoendelea wa virusi. Usambazaji wa virusi vya polio mwitu unaendelea kusababisha visa katika maeneo ya mpaka ya Afghanistan na Pakistan. Kushindwa kukomesha polio katika maeneo haya yaliyosalia kunaweza kusababisha visa vipya 200,000 kila mwaka ndani ya miaka 10, kote ulimwenguni. Ndiyo maana ni muhimu kuhakikisha polio inatokomezwa kabisa, mara moja na kwa wote.","Ó lé ní ènìyàn mílíọ̀nù 20 ni wọ́n lè rìn lónìí tí wọn kò bá ti di arọ, láti 1988, nígbà tí wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ Ètò Ìfòpinsí Rọpárọsẹ̀ Lágbàáyé. Ìṣirò àwọn ikú ọmọdé mílíọ̀nù 1.5 ni wọ́n ti dènà nípasẹ̀ ọgbọ́n fífúnni ní fitami A lásìkò àwọn iṣẹ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára rọpárọsẹ̀. Àwọn ìtọ́jú rọpárọsẹ̀ fojúsun fífi gbèdéke àti àdínkù bá àwọn àmì àrùn. Ìwòsàn ooru àti ìfaraṣiṣẹ́ lè jẹ́ lílò láti wọ́ isan bẹ́ẹ̀ sì ni àwọn òògùn awosansàn yóò jẹ́ lílò láti wọ́ àwọn isan tí ìjàm̀bá ṣe. Èyí lè mú ìlọsíwájú bá ìyanká ṣùgbọ́n kò ní mú àyípadà bá rọpárọsẹ̀ pólíò tí ó jẹ́ títí ayé. Abẹ́rẹ́ àjẹsára ṣe pàtàkì nínú ìjà láti gbógun ti rọpárọsẹ̀. Ìkùnà láti ṣàmúlò àwọn ìlànà ọgbọ́n yọrí sí ìtànká fáírọ́ọ̀sì tí ó ń lọ. Ìtànká kòkòrò àrùn pólíò ń tẹ̀síwájú láti fa àwọn ọ̀ràn ní àwọn àgbègbè ààlà Afghanistan àti Pakistan. Ìkùnà láti dènà rọpárọsẹ̀ ní àwọn àgbègbè tí wọ́n kù wọ̀nyí lè yọrí sí àwọn ọ̀ràn 200 000 tuntun lọ́dọọdún láàrin ọdún 10, káàkiri àgbáyé. Ìdí nìyí tí ó fi ṣe pàtàkì láti rí i dájú pé òpin dé bá rọpárọsẹ̀ pátápátá, lẹ́ẹ̀kan náà.","Bangaphezu kwezigidi ezingu-20 abantu abakwaziyo ukuhamba namuhla abebengakhubazeka, kusukela ngo-1988, ngesikhathi kwethulwa iGlobal Polio Eradication Initiative. Ilinganiselwa ezigidini eziyi-1.5 ukufa kwezingane kuvinjwe ngokuphathwa ngendlela ehlelekile kukavithamini A ngesikhathi sokugoma uvendle. Ukwelapha uvendle kugxile ekukhawuleni nasekunciphiseni izimpawu. Ukushisa nokwelashwa ngokomzimba kungasetshenziswa ukuvuselela imisipha kanye nezidakamizwa ze-antispasmodic zisetshenziselwa ukukhulula imisipha esebenzayo. Lokhu kungathuthukisa ukuhamba kodwa akubuyiseli ukukhubazeka unomphela uvendle. Ukugoma kubalulekile ekulweni uvendle. Ukwehluleka ukusebenzisa izindlela zamasu kuholela ekusakazekeni okuqhubekayo kwegciwane. Ukusatshalaliswa kwe-poliovirus yasendle kuyaqhubeka nokubanga amacala ezindaweni ezisemngceleni wase-Afghanistan nasePakistan. Ukwehluleka ukunqanda uvendle kulezi zindawo zokugcina ezisele kungase kubangele abantu abasha abangaba ngu-200 000 njalo ngonyaka phakathi neminyaka eyi-10, emhlabeni wonke. Yingakho kubalulekile ukuqinisekisa ukuthi uvendle uqedwa ngokuphelele, unomphela." +የዓለም ጤና ድርጅት ከባድ ህሙማንን ለተቀሩት ህሙማን ደኅንነት ስጋት ከናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ ወደ ሌላ ቦታ አዘዋወረ የዓለም ጤና ድርጅት ሁለት የሕይወት አድን ተልዕኮዎችን በመምራት ሁለት ሕፃናትን ጨምሮ 32 ከባድ ሕመምተኞችን የካቲት 18 እና 19 በደቡብ ጋዛ ከሚገኘው ናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ በማዛዋወር ቀጣይነት ያለው ፣ጠብ እና የመዳረሻ ገደቦች መካከል ነበር። ከፍተኛ ተጋላጭነት ያላቸው ተልዕኮዎች የተከናወኑት ከፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማኅበር( ፒአርሲኤስ) እና ከተባበሩት መንግሥታት የሰብዓዊ ጒዳዮች ማስተባበሪያ ቢሮ( ኦቼ) ጋር በመተባበር ነው። ቡድኑ የተወሰኑ ወሳኝ መድኃኒቶችን እና ምግቦችን ለቀሩት ሕመምተኞች እና ለሰራተኞች አቅርቦል ካልሆነ ከእርዳታ ተወግደዋል። በሆስፒታሉ ዳይሬክተር አስተባባሪነት የህክምና ግምገማ እና ምርመራ የተደረገባቸው አራት የፒአርሲኤስ አምቡላንሶች የታካሚዎችን ደኅንነት አረጋግጠዋል። ታካሚዎች ወደ ካን ዩኒስ ወደሚገኘው የአውሮፓ ጋዛ ሆስፒታል፣ ወደ ጋዛ ማዕከላዊ አካባቢ ወደሚገኘው አል-አክሳ ሆስፒታል እንዲሁም ወደ ራፋህ ወደሚገኙት ዓለም አቀፍ የህክምና ኮርፖሬሽን፣ የተባበሩት ዓረ��� ኤምሬቶች እና የኢንዶኔዥያ የመስክ ሆስፒታሎች ተወስደዋል። የሆስፒታሉ ሠራተኞች የታካሚዎችን ዝውውር የጠየቁት በየካቲት 14 በወታደራዊ ወረራ ተከትሎ ተቋሙ ሥራውን ካቋረጠ ከሳምንት በኋላ ነው። ደካማ እና አቅም ለሌላቸው ሕመምተኞች ተላልፈዋል በእርዳታ ኮንቮይ አቅራቢያ በሚታይ ግጭት መካከል ። የመንገድ ሁኔታ የአምቡላንስን ፈጣን እንቅስቃሴ በማደናቀፍ ፣የታካሚዎችን ጤና የበለጠ አደጋ ላይ ይጥላል። በተልእኮው ወቅት የተዛወሩት ታካሚዎች ሦስት ሽባዎችን ያካተቱ ናቸው- ከእነዚህ ውስጥ ሁለቱ ትራኪኦቶሚ- እና ሌሎች በርካታ ሰዎች ለከባድ የአጥንት ቁስሎች ውጫዊ መጠገኛ ቋሚዎች አሏቸው።,"WHO transfers critical patients out of Nasser Medical Complex, fears for safety of remaining patients WHO led two life-saving missions to transfer 32 critical patients, including two children, from Nasser Medical Complex in southern Gaza on 18 and 19 February, amid ongoing hostilities and access restrictions. The high-risk missions were conducted in close partnership with the Palestine Red Crescent Society (PRCS) and the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). The team also provided limited supplies of essential medicines and food for the remaining patients and staff who are otherwise cut off from aid. Four PRCS ambulances ensured the safe transportation of the patients, who underwent medical assessment and triage under the coordination of the hospital director. Patients were moved to the European Gaza Hospital in Khan Younis, Al-Aqsa hospital in Gaza’s middle area, and the International Medical Corps, UAE and Indonesia field hospitals in Rafah. The transfer of patients was requested by the hospital staff after the facility became non-functional following a military raid on 14 February, after a week-long siege. Weak and frail patients were transferred amidst active conflict near the aid convoy. Road conditions hindered the swift movement of ambulances, placing the health of patients at further risk. Patients transferred during the missions included three suffering from paralysis - two of them with tracheostomy - and several others with external fixators for severe orthopedic injuries.","WHO sun xauke marasa lafiya da ke mawuyacin hali daga Nasser Medical Complex, saboda tsoron tsaron sauran marasa lafiyan WHO ta jagoranci manufofin ceton rai guda biyu domin xauke marasa lafiya mai tsanani guda 32, wanda ya haxa da yara biyu, daga Nasser Medical Complex a kudancin Gaza a 18 da 19 ga watan Fabarairu, a tsakiyar rikicin da ke faruwa da kuma hana samun dama. An samar da manufar mai cike da haɗari ne tare da hadin guiwar Ƙungiyar Palestinian Red Crescent Society (PRCS) da kuma United Nations Office for the coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). Ƙungiyar kuma tana samar da magunguna masu mahimmanci da abinci ga sauran marasa lafiyar da ma’aikata wanda aka cire su daga tallafi. Motocin ɗaukar marasa lafiya na PRCS guda huɗu sun tabbatar da sufurin marasa lafiya cikin aminci, wanda aka duba su kuma suka samu kulawar da ta dace ƙarƙashin tsarin mai kula da asibitin. An mayar da marasa lafiyan zuwa ga European Gaza Hospital da ke Khan Younis, Al-Aqsa Hospital da ke tsakiyar Gaza, da kuma International Medical Corps, UAE da Indonesia field Hospital da ke Fafah. Ma’aikatan asibitin ne suka buƙaci da a ɗauke marasa lafiyar bayan da asibitin ya zama ba ya aiki yadda ya kamata biyo bayan sumamen da sojoji suka kai a ranar 14 ga Fabrairu, bayan tsayin mako guda ana faɗa. Marasa lafiya masu rauni da marasa ƙwari an ɗauke su a tsakiyar faɗan da ake yi kusa da motocin agaji. Yanayin titinan ya bada matsala wajen hana saurin tafiyar motocin marasa lafiyar, wanda hakan ya sanya lafiyar majinyatan a ƙarin haɗari. Marasa lafiyar da aka ɗauke a lokacin sun haɗa da masu larurar mutuwar ɓarin jiki guda uku - biyu daga cikincu suna da robar numfashi ta maƙogwaro-sannan wasu da dama suna da ƙarafunan kashi na ciki domin ciwukan da suka shafi ƙashi da jijiya.","WHO yawahamisha wagonjwa mahututi kutoka Nasser Medical Complex, hofu ya usalama wa wagonjwa waliyosalia WHO iliendesha mikakati miwili ya kuokoa maisha kwa kuhamisha wagonjwa 32 mahututi, wakiwemo watoto wawili kutoka Nasser Medical Complex kusini mwa Gaza tarehe 18 na 19 Februari, huku kukiwa na migogoro inayoendelea na vikwazo vya upatikanaji. Harakati hizo zenye hatari kubwa zilifanywa kwa ushirikiano wa karibu na Jumuiya ya Hilali nyekundu ya Palestina (PRCS) na ofisi ya Umoja wa Mataifa ya kuratibu masuala ya kibinadamu (OCHA). pia, timu hiyo ilitoa vifaa vichache vya dawa muhimu na chakula kwa wagonjwa na wafanyakazi waliyobaki ambao wamekatishiwa misaada. Magari manne ya wagonjwa ya PRCS yaliyohakikisha usafiri salama wa wagonjwa, ambao walipata tathimini ya matibabu na upangaji chini ya uratibu wa mkurugenzi wa hospitali. Wagonjwa walihamishiwa katika hospitali ya Khan Younis huko Gaza ya Ulaya, Hospitali ya Al-Aqsa katika eneo la katikati la Gaza na hospitali za International Medical Camps huko UAE na Rafah huko Indonesia. Uhamisho wa wagonjwa uliombwa na wafanyakazi wa hospitali hiyo baada ya kituo hicho kutofanya kazi kufuatia uvamizi wa kijeshi mnamo 14 Februari, baada ya kuzingirwa kwa juma zima. Wagonjwa dhaifu kabisa walihamishwa katikati ya migogoro inayoendelea karibu na msafara wa misaada. Hali za barabarani zilizuia harakati za haraka za magari ya wagonjwa, na hivyo kuweka afya za wagonjwa katika hatari zaidi. Wagonjwa waliyohamishwa wakati wa harakati hizo ni pamoja na watatu wanaougua kupooza-wawili kati yao wakiwa na tracheostomy - na wengine kadhaa na viboreshaji vya nje kwa majeraha makubwa ya mifupa.","WHO ti gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n wà ní ipò ẹlẹgẹ́ jáde kúrò ní Nasser Medical Complex, tí ìbẹ̀rùbojo sì wà lórí ààbò àwọn aláìsàn tí ó kù WHO darí àwọn iṣẹ́ adìjàdẹ̀mí méjì kan láti gbé àwọn aláìsàn 32 tí wọ́n wà ní ipò ewu, tí àwọn ọmọdé méjì wà nínú wọn, kúrò ní Nasser Medical Complex ní gúúsù ilẹ̀ Gaza ní ọjọ́ 18 àti 19 oṣù Kejì, nínú rògbòdìyàn ní ìgboro àti ìdènà ìráàyèsí tí ó ń lọ lọ́wọ́. Wọ́n ṣe iṣẹ́ eléwu ńlá náà ní ìbáṣepọ̀ tímọ́tímọ́ pẹ̀lú Palestine Red Crescent Society (PRCS) àti Ọ́fíìsì fún Ìṣàkóso àwọn Iṣẹ́ Ìfọmọnìyànṣe ti United Nations (OCHA). Ìgbìmọ̀ náà tún pèsè ìwọ̀nba èlò oúnjẹ àti àwọn òògùn pàtàkì fún àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ tí wọ́n ṣẹ́kù tí wọ́n kò rí àǹfààní sí ètò ìrànwọ́. Àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn PRSC mẹ́rin ní wọ́n ṣe àrídájú gbígbé àwọn aláìsàn náà láìsí ewu, tí wọ́n tún ṣe àyẹ̀wò fún ìtọ́jú àti ìṣèwọ̀n ìtọ́jú kíákíá lábẹ́ ìṣàkóso olùdarí ilé-ìwòsàn náà. Wọ́n gbé àwọn aláìsàn náà lọ sí Ilé-ìwòsàn ilẹ̀ Europe ní Gaza ní Khan Younis, ìyẹn ilé-ìwòsàn Al-Aqsa ní agbègbè gbùngbùn Gaza, àti International Medical Corps, UAE pẹ̀lú àwọn ilé-ìwòsàn orí pápá Indonesia ní Rafah. Àwọn òṣìṣẹ́ ilé-ìwòsàn náà ni wọ́n bẹ̀bẹ̀ pé kí wọ́n wá gbé àwọn aláìsàn náà kúrò pẹ̀lú bí ilé-ìwòsàn náà kò ti ṣiṣẹ́ mọ́ lẹ́yìn ìkọlù àwọn ikọ̀ ológun ní ọjọ́ 14, oṣù Kejì lẹ́yìn ìdótì ọlọ́sẹ̀-kan. Láàárín rògbòdìyàn ńlá náà ni wọ́n ti gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n ò lágbára kúrò ní ẹ̀gbẹ́ olùtọ̀nà ìrànwọ́ náà. Gbàgàgbàgà ojú ọ̀nà tún dí ìrìn àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn náà lọ́wọ́, èyí tí ó túbọ̀ ń kó ìlera àwọn aláìsàn náà sí ewu. Mẹ́ta nínú àwọn aláìsàn tí wọ́n gbé kúrò nínú iṣẹ́-àyànṣe náà ní àrùn ẹ̀gbà - méjì ń fi ètò ìlakòmóòkunféèémí mí - tí ọ̀pọ̀ àwọn mìíràn sì ní àwọn amáraró ìta fún àwọn ìfarapa ajẹméegun àti iṣan.","I-WHO idlulisela iziguli ezibucayi ngaphandle kwesibhedlela i-Nasser Medical Complex, isabela ukuphepha kweziguli ezisele I-WHO ihole imisebenzi emibili esindisa impilo ngokuba badlulise iziguli ezibucayi ezingama-32, okuhlanganisa nezingane ezimbili, ezivela esibhedlela i-Nasser Medical Complex eningizimu yeGaza ngomhla ziyi-18 no-19 kuNhlolanja, phakathi kwezingxabano eziqhubekayo kanye nemingcele enemikhawulo. Imisebenzi eyingozi kakhulu yenziwa ngokubambisana eduze ne-Palestine Red Crescent Society (PRCS) kanye ne-United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). Ithimba liphinde lahlinzeka iziguli ezisasele kanye nabasebenzi abangasalutholi usizo ngempahla elinganiselwe yemithi ebalulekile kanye nokudla. Ama-ambulensi amane e-PRCS aqinisekise ukuthuthwa okuphephile kweziguli, ezaziyohlolwa ngokwezempilo ngaphansi kukamqondisi wesibhedlela. Iziguli zithuthelwe esibhedlela i-European Gaza Hospital e-Khan Younis, isibhedlela i-Al-Aqsa endaweni emaphakathi ne-Gaza, kanye nezibhedlela zase-International Medical Corps, e-UAE nase-Indonesia eRafah. Ukudluliselwa kweziguli kucelwe ngabasebenzi basesibhedlela ngemuva kokuthi lesi sikhungo singasasebenzi kulandela ukuhlasela kwamasosha ngomhla ziyi-14 kuNhlolanja, ngemuva kokuvinjezelwa isonto lonke. Iziguli ezibuthaka zidluliselwe nakuba bekunokungqubuzana eduze kwezimoto zosizo ebezilandelana. Izimo zomgwaqo zaphazamisa ukuhamba ngokushesha kwama-ambulensi, kwabeka impilo yeziguli engcupheni eyengeziwe. Iziguli ezidluliselwe ngesikhathi salomsebenzi zihlanganisa ezintathu ezikhubazekile - ezimbili zazo ezine-tracheostomy - nezinye ezimbalwa ezinokulimala kakhulu kwamathambo." +ሁለት ሽባ ሕመምተኞች የማያቋርጥ የእጅ አየር ማናፈሻ ያስፈልጋቸዋል ፣ተ��ቀሳቃሽ የአየር ማናፈሻ መሣሪያዎች ባለመኖሩ ምክንያት በጉዞው ወቅት ። ቀደም ሲል በሰሜን ጋዛ ወደ አል-አህሊ ሆስፒታል በተደረገ ጉብኝት ወቅት የዓለም ጤና ድርጅት ለናስር የተላከው የአከርካሪ አጥንት ቁስለት ያለበት ህመምተኛ ፣ያለበት ሁኔታ ቢኖርም እንደገና እንዲተላለፍ ተደረገ። የናስር ሆስፒታል የኤሌክትሪክ ወይም የቧንቧ ውኃ የለውም፣ እና የህክምና ቆሻሻ እና ቆሻሻ ለበሽታ መራቢያ መሬት እየፈጠሩ ነው። በሆስፒታሉ ዙሪያ የደረሰው ውድመት ‘በቃል ሊገለጽ የማይችል ነው’ ሲሉ ተናግረዋል የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች ። አካባቢው በተቃጠሉ እና በፈረሱ ህንፃዎች የተከበበ፣ ከባድ የቆሻሻ ፍርስራሾች እና ያልተዘረጋ መንገድ ያልተዘረጋ ነው። በሆስፒታሉ ውስጥ 130 የታመሙና የቆሰሉ ህሙማን እንዲሁም ቢያንስ 15 ዶክተሮችና ነርሶች እንዳሉ ይገመታል። አይሲዩ ስራ ባለመቻሉ፣የአለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች የቀረውን ብቸኛ የ አይሲዩ ታካሚን ሌሎች ታካሚዎች መሰረታዊ እንክብካቤ ወደሚያገኙበት ውስብስብ ክፍል አስተላልፈዋል። የዓለም ጤና ድርጅት በሆስፒታሉ ውስጥ የሚቆዩትን ለታካሚዎችና ለጤና ባለሙያዎች ደህንነት እና ምቾት በመፍራት ተጨማሪ የህይወት አድን አገልግሎት መቋረጥ ለበለጠ ሞት እንደሚዳርግ አስጠንቅቋል። በመካሄድ ላይ ባሉ ግጭቶች መካከል ተጨማሪ የታካሚ ጥቆማዎችን ለማመቻቸት የሚደረገው ጥረት በሂደት ላይ ነው። ከተልዕኮዎቹ በፊት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ለህክምና ምርመራ ሁለት ጊዜ ተከልክሏል፣ ይህም አስቸኳይ ታካሚ ማስተላለፍን እንዲዘገይ አድርጓል። ማንኛውም ተልእኮ ወይም ማዛወር ከመጀመሩ በፊት ቢያንስ አምስት ታማሚዎች በከፍተኛ እንክብካቤ ክፍል ውስጥ መሞታቸው ተዘግቧል።,"Two of the paralyzed patients required continuous manual ventilation throughout the journey, due to the lack of portable ventilators. A patient with a spinal fracture, previously referred to Nasser by WHO during a mission to Al-Ahli Hospital in northern Gaza, had to be transferred again despite his condition. Nasser Hospital has no electricity or running water, and medical waste and garbage are creating a breeding ground for disease. WHO staff said the destruction around the hospital was ‘indescribable.’ The area was surrounded by burnt and destroyed buildings, heavy layers of debris, with no stretch of intact road. An estimated 130 sick and injured patients and at least 15 doctors and nurses remain inside the hospital. As the ICU was no longer functioning, WHO staff transferred the only remaining ICU patient to a different part of the complex where other patients are receiving basic care. WHO fears for the safety and well-being of the patients and health workers remaining in the hospital and warns that further disruption to lifesaving care for the sick and injured would lead to more deaths. Efforts to facilitate further patient referrals amidst the ongoing hostilities are in process. Prior to the missions, WHO received two consecutive denials to access the hospital for medical assessment, causing delays in urgently needed patient referral. Reportedly, at least five patients died in the Intensive Care Unit before any missions or transfers were possible.","Biyu daga cikin masu ciwon mutuwar ɓarin jikin suna buƙatar iska ta sannu akai-akai a yayin tafiyar, saboda rashin injin bada iska da za a iya tafiya da shi. Wani mara lafiya mai karaya a ƙashin baya, wanda aka dawo da shi a nan kusa zuwa Nasser daga WHO yayin wani aiki ga Al-Ahli Hospital a arewacin Gaza, sai da aka sake ɗauke shi duk da yanayin da yake ciki. Nasser Hospital ba su da ruwa da kuma wuta, kuma dattin asibitin da ƙazanta suna samar da mahallin don cutuka. Ma’aikacin WHO ya ce ɓarnar da ke kewayen asibitin ba za ta misaltu ba. Wajen a kewaye yake da ƙonannu da kuma lalatattun gine-gine, tarin ɓurɓushi, kuma babu wani titi da yake a gyare. Ƙiyasin marasa lafiya masu raunuka 130 da kuma aƙalla likitoci 15 da nas-nas suka rage a asibitin. Tun da ɓangaren ICU ba ya aiki, ma’aikacin WHO ya mayar da ragowar mara lafiyar da ya rage kaɗai a ICU zuwa wani ɓangare na daban da ke ginin inda ake kula da wasu marasa lafiya. WHO ta ji tsoron tsaro da kulawar marasa lafiyar da kuma ma’aikatan lafiyar da suka rage a asibitin sannan sun yi jan kunne cewar cigaba da lalata kula da ceton ran marasa lafiyar zai janyo rasa rayuka fiye da haka. Ana ci gaba da samar da hanyar ɗauke marasa lafiyar a yayin tashin hankalin. Kafin wannan manufar, WHO sun samu rashin amincewa sau biyu ga samun damar shiga asibitin domin duba marasa lafiya, wanda hakan ya janyo tsaiko ga marasa lafiyar da ke buƙatar a ɗauke su cikin gaggawa. An yi rohoto cewa, aƙalla marasa lafiya biyar ne suka rasa rayukansu a ɓangaren kula da marasa lafiya na gaggawa kafin samar da kasancewar wata manufa ko ɗauke marasa lafiya.","Wawili kati ya wagonjwa waliyopooza walihitaji kupepewa kila mara katika safari yote, kwa sababu ya ukosefu wa vifaa vya kusaidia kupumua vinavyobebeka. Mgonjwa wa uti wa mgongo aliyehamishiwa hospitali ya Nasser hapo awali na WHO wakati wa harakati, ilibidi ahamishwe tena katika hospitali ya Al-Ahil kasikazini mwa Gaza licha ya hali yake. Hospitali ya Nasser haina mifumo ya umeme, maji na taka za matibabu na takataka zinazounda msingi wa magonjwa. Wafanyakazi wa WHO walisema uharibifu wa hospitali hiyo ""hauelezeki."" Eneo hilo lilizingirwa na magofu yaliyotetea na kuharibiwa, mrundikano mkubwa wa uchafu uliyoziba barabara zote. Takribani wagonjwa 130, majeruhi, madaktari na wauguzi wanaokadiriwa 15 walibaki katika hospitali hiyo. Kwa kuwa ICU ilikuwa haifanyi kazi tena, wafanyakazi wa WHO walimhamisha mgonjwa wa ICU aliyebakia hadi sehemu ambapo wagonjwa wengine wanapata huduma za msingi hapo hospitalini. WHO inahofia usalama na ustawi wa wagonjwa na wahudumu wa afya waliyobakia hospitalini, na walitahadharisha kuwa, wanatatizwa zaidi na huduma za kuokoa maisha kwa wagonjwa na majeruhi kunaweza kusababisha vifo zaidi. Juhudi za kuwezesha rufaa za wagonjwa wengine katika migogoro inayoendelea zinashughulikiwa. Kabla ya hizo harakati, WHO ilipokea mara mbili mfululizo taarifa za kukataliwa kutumia hospitali hiyo katika uchunguzi wa matibabu, na kusababisha ucheleweshaji wa rufaa za wagonjwa zinazohitajika haraka. walitoa taarifa kuwa, wagonjwa wasiyopungua watano walikufa katika chumba cha wagonjwa mahututi kabla ya harakati au uhamisho wowote kufanyika.","Méjì nínú àwọn aláìsàn àrùn ẹ̀gbà náà ni wọ́n nílò afẹ́fẹ́ àtọwọ́dá títí gbogbo ìrìn-àjò náà, látààrí àìsí ẹ̀rọ èémí aṣeégbéka. Aláìsàn kan tí ó dá ní egungun ẹ̀yìn, tí WHO ti kọ́kọ́ taari sí ọ̀dọ̀ Nasser ní àkókò iṣẹ́ ìgbékúrò lọ sí Ilé-ìwòsàn Al-Ahli ní àríwá ilẹ̀ Gaza, ni wọ́n tún ní láti tún dá padà pẹ̀lú ipò tí ó wà. Ilé-ìwòsàn Nasser kò ní iná àbí omi, tí àwọn ìdọ̀tì òògùn àti àkójọ ilẹ̀ sì ti ń di àyè ìbísí fún àìsàn. Òṣìṣẹ́ WHO sọ pé ìjẹrun tí ó yí ilé-ìwòsàn náà ká 'kọjá àfẹnuròyìn.' Àwọn ilé tí wọ́n ti jóná tí wọ́n ti bàjẹ́, òbítíbitì pàǹtí, pẹ̀lú ọ̀nà tí ó ti bàjẹ́ ni ó yí agbègbè náà ká. Ìṣirò àwọn aláìsàn àti olùfarapa 130 pẹ̀lú àwọn dókítà àti nọ́ọ̀sì 15 ó kéré tán ní wọ́n sì wà nínú ilé-ìwòsàn náà. Bí AIA (Ààyè Ìtọ́jú Aládàńlá) ò ti ṣe ṣiṣẹ́ mọ́, òṣìṣẹ́ WHO gbé aláìsàn kan ṣoṣo tí ó wà ní AIA lọ sí apá mìíràn nínú gbọ̀ngán náà níbi tí àwọn aláìsàn yòókù ti ń gba ìtọ́jú ìpìlẹ̀. WHO ń bẹ̀rù fún ààbò àti àlàáfíà àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìlera tí wọ́n ṣẹ́kù ní ilé-ìwòsàn náà tí wọ́n sì ń ṣe ìkìlọ̀ pé ọ̀pọ̀ ẹ̀mí ni yóò sùn bí ìdíwọ́ bá tún túbọ̀ ń wà fún ètò ìdóòlàdẹ̀mí àwọn aláìsàn àti olùfarapa. Àwọn ìgbìyànjú láti túbọ̀ máa gbé àwọn aláìsàn kiri láàárín rògbòdìyàn náà sì ń lọ lọ́wọ́. Ṣáájú àwọn iṣẹ́ àyànṣe náà, ẹ̀ẹ̀mejì léraléra ni wọn ti kọ̀ láti fún WHO ní àyè láti wọ ilé-ìwòsàn fún àyẹ̀wò ajẹmọ́ṣègùn, èyí tí ó ń fa ìdádúró fún àwọn aláìsàn tí wọ́n nílò ìgbékúrò ní kíákíá. Wọ́n wí pé, ó kéré tán àwọn aláìsàn márùn-ún ni wọ́n kù sínú Ààyè Ìtọ́jú Aládàńlá kí àwọn iṣẹ́ tàbí ìgbéká kankan tó bẹ̀rẹ̀ sí ní di ṣíṣe.","Iziguli ezimbili ezikhubazekile zazidinga ukunikezwa umoya ngokusebenzisa izandla endleleni, ngenxa yokuntuleka kwama-ventilators aphathwayo. Isiguli esiphuke umgogodla, esake sadluliselwa ku-Nasser yi-WHO ngesikhathi salomsebenzi wokudluliselwa esibhedlela i-Al-Ahli esenyakatho yeGaza, kwadingeka ukuba siphinde sidluliselwe ngaphezu kwesimo saso. Isibhedlela sase-Nasser asinawo ugesi namanzi, futhi imfucuza yezokwelapha kanye nodoti kwakha indawo ebanga izifo. Izisebenzi ze-WHO zathi ukucekelwa phansi kwesibhedlela ‘akuchazeki.’ Le ndawo ibizungezwe izakhiwo ezishile nezicekeleke phansi, izingqimba ezisindayo zemfucumfucu, nemigwaqo engemihle. Zibalelwa ku-130 iziguli ezigulayo nezilimele kanye nodokotela nabahlengikazi okungenani abayi-15 ngaphakathi esibhedlela. Njengoba i-ICU yayingasasebenzi, abasebenzi be-WHO badlulisela isiguli sase-ICU okuwukuphela kwayo esasisele engxenyeni ehlukile yendawo lapho ezinye iziguli zithola khona ukunakekelwa okuyisisekelo. I-WHO yesaba ukuphepha nenhlalakahle yeziguli nabasebenzi bezempilo abasele esibhedlela futhi ixwayisa ngokuthi ukuphazamiseka okwengeziwe ekunakekelweni okusindisa impilo kwabagulayo nabalimele kuzoholela ekufeni kwabantu abaningi. Imizamo yokusiza ukudluliselwa kweziguli phakathi kwezingxabano eziqhubekayo iyaqhubeka. Ngaphambi kwalemisebenzi yokudluliselwa, i-WHO yanqatshelwa kabili ngokulandelanayo ukufinyelela esibhedlela ukuze kuhlolwe isimo sezempilo, okubangele ukubambezeleka kokudluliselwa kweziguli okudingeka ngokushesha. Kubikwa ukuthi okungenani iziguli ezinhlanu zashona ePhikweni Lokunakekelwa Kwabagula Kakhulu ngaphambi kokuba kube khona noma yikuphi ukuthunyelwa noma ukudluliselwa." +በፌብሩዋሪ 17፣ ዩኤንአርደብሊውኤ የሚመራ ተልእኮ ፣ ከሆስፒታሉ 50 ሜትሮች ርቆ የሚገኘው ጥልቅ፣ ጭቃማ፣ የማይታለፍ ቦይ ጨምሮ ይቅር በማይለው የመንገድ ሁኔታ ምክንያት በየካቲት 16 መድረስ ካልቻልን በኋላ፣ የአለም ጤና ድርጅት ሰራተኞችን ጨምሮ 24 000 ሊትር ነዳጅ እና የተገደበ የምግብ እና የውሃ አቅርቦቶችን ለሆስፒታሉ አቅርበዋል። በእለቱ፣ ምንም እንኳን አደጋው ቢፈጠርም፣ የአለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች፣ በኢንጂነር ታጅበው፣ ናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ በእግራቸው መድረስ ችለዋል። ይሁን እንጂ ፣ ነዳጅ ካለቀ በኋላ ሥራውን ያቆመውን ጄነሬተር ብቻ እንዲመረምሩ ተፈቅዶላቸዋል:: በሁለቱም ተልእኮዎች ወቅት ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ከፍተኛ ሰራተኞች ወደ ሆስፒታሉ ቅጥር ግቢ ሲገቡ እራሳቸውን በግልፅ ለይተው አውቀው በሽተኞችን ለመገምገም እና የሆስፒታሉን ተግባር ለመገምገም ፍቃድ ጠይቀዋል። እነዚህ ጥያቄዎች ውድቅ ተደርገዋል። ጥቃቱ ሲቀጥል ፣ በናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ ላይ የሚደርሰው ማንኛውም ተጨማሪ ጉዳት ተግባርን ወደነበረበት ለመመለስ የበለጠ መዘግየቶችን ያሳያል። የሆስፒታሉ ትልቅ የህክምና መጋዘን ከአለም ጤና ድርጅት እና አጋሮች የቀረቡ አቅርቦቶች ጋር ተቃጥሏል ፣ እና የእለት ከእለት የህክምና ቁሳቁስ መጋዘኑ በከፊል ተጎድቷል። በዓለም ጤና ድርጅት የሚደገፈው በሆስፒታሉ ውስጥ የሚገኘው ፣ የእጅና እግር ማገገሚያ ማዕከል ፣ አገልግሎት መስጠት አቁሟል። እነዚህ አሳዛኝ ክስተቶች ፍላጐቶች እየጨመሩ በሚሄዱበት ሁኔታ ውስጥ የጤና እንክብካቤን ተደራሽነት የበለጠ የሚገድቡ ናቸው። የናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ መፍረስ እና ማሽቆልቆል በጋዛ የጤና ስርዓት ላይ ከፍተኛ ጉዳት ነው።,"On 17 February, an UNRWA-led mission, which included WHO staff, delivered 24 000 liters of fuel and limited food and water supplies to the hospital, after not being able to reach it on 16 February due to unforgiving road conditions, including a deep, muddy, impassable ditch 50 meters from the hospital. That day, despite the risks, WHO staff, accompanied by an engineer, managed to reach Nasser Medical Complex on foot. However, they were only permitted to examine the generator, which had ceased functioning after running out of fuel. During both missions, senior WHO staff clearly identified themselves upon entering the hospital compound and requested approval to assess patients and evaluate hospital functionality. These requests were denied. As the raid continues, any further damage to Nasser Medical Complex will mean even more delays in restoring functionality. The hospital’s large medical warehouse, along with supplies provided by WHO and partners, has burnt down, and the warehouse for day-to-day medical supplies is partly damaged. The WHO-supported limb reconstruction center, housed within the hospital, is no longer operational. These are tragic developments that will further limit access to health care in a context where needs continue to soar. The dismantling and degradation of the Nasser Medical Complex is a massive blow to Gaza’s health system.","A 17 ga watan Fabrairu, wata tawaga da UNRWA ke jagoranta, wadda ta haɗa da ma’aikatan WHO, ta samar da litar man fetur 24 000 da kuma ruwan sha da abinci na wani lokaci ga asibitin, bayan rashin samun damar isa gare su a 16 ga watan Fabrairu saboda rashin kyan yanayin titin, wanda ya haɗa da titi mara kyau, mai zurfi, mai taɓo, mita 50 daga asibitin. A wannan rana, duk da haɗarin, ma’aikacin WHO tare da rakiyar injiniya, sun samu sun isa harabar asibitin Nasser a ƙafa. Duk da haka, an ba su damar duba janareta ne kawai, wanda ya daina aiki tun sanda mai ya ƙare. A yayin dukkan tafiyar tawagar, manyan ma’aikatan WHO sun bayyana kansu soasi yayin shiga harabar asibitin kuma sun nemi izinin duba marasa lafiya da kuma duba yanayin aikin asibitin. An ƙi ba su wannan izinin. Yayin da sumamen ya ci gaba, ko yaya aka ci gaba da lalata ginin asibitin Nasser hakan zai haifar da yawan tsaiko wajen dawo da ci gaba da aikin. An ƙona babban ɗakin ajiyar kaya na asibitin, tare da sauran kayayyaki wanda WHO da abokan hulɗarta suka samar, sannan an lalata wani sashi na ɗakin ajiyar kayan magani na yau da kullum. Cibiyar ƙera ƙafa ta WHO, wadda take a cikin asibitin ta daina aiki gaba ɗaya. Waɗannan abubuwa ne na tashin hankali wanda za su cigaba da taƙaita samun damar a kiwon lafiya a mahallin da buƙatar hakan take ci gaba da tasowa. Lalatawa da tarwatsa ginin asibitin Nasser wani babban hari ne ga harkar lafiya a Gaza.","Tarehe 17 Februari, tume inayoongozwa na UNRWA, ambayo inajumuisha wafanyakazi wa WHO, iliwasilisha lita 24,000 za mafuta, chakula kiasi na maji katika hospitali hiyo, baada ya kushindwa kufika tarehe 16 Februari kutokana na hali mbaya ya barabara, ikiwa ni pamoja na kina kirefu, shimo la matope lisilopitika ambalo lipo mita 50 kutoka hospitalini. Licha ya hatari, siku hiyo wafanyakazi wa WHO wakiandamana na mhandisi walifanikiwa kufika Nasser Medical Complex kwa miguu. Hata hivyo, waliruhusiwa kuchunguza jenereta pekee, ambayo ilikuwa haifanyi kazi baada ya kukosa mafuta. wakati wa harakati zote mbili, wafanyakazi wakuu wa WHO walijitambulisha walipoingia katika eneo la hospitali na kuomba idhini ya kutathimini wagonjwa na utendakazi wa hospitali. Maombi hayo yalikataliwa. Kadiri uvamizi unavyoendelea, uharibifu mkubwa wa Nasser Medical Complex utasababisha ucheleweshaji zaidi katika kurejesha utendakazi. Ghala kubwa la matibabu la hospitali hiyo, pamoja na vifaa vilivyotolewa na WHO na washirika wengine vimeteketea, na ghala la vifaa vya matibabu vya kila siku limeharibiwa kwa kiasi. Kituo cha vifaa vya kuunganisha mbavu kilichojengwa na WHO kwenye hospitali hiyo hakifanyi kazi temba. Haya ni maendeleo ya kutisha yatakayopunguza uhitaji wa huduma za afya katika hali ambayo mahitaji yanaendelea kuongezeka. Kuvunjwa na kuharibiwa kwa Nasser Medical Complex ni pigo kubwa la kwa mfumo wa afya wa Gaza.","Ní ọjọ́ 17 oṣù Kejì, iṣẹ́ àkànṣe tí UNRWA darí kan, tí òṣìṣẹ́ WHO wà nínú wọn, ni wọ́n fi lítà epo 24 000 pẹ̀lú èlò oúnjẹ àti omi ìwọ̀nba jíṣẹ́ sí ilé-ìwòsàn náà, lẹ́yìn tí wọn kò ti rí àyè dé ibẹ̀ ní ọjọ́ 16 oṣù Kejì látààrí ọ̀nà tí kò dára, pẹ̀lú kòtò gìrìwò alámọ̀ aláìṣeéfó tí ó wà ní mítà 50 sí ilé-ìwòsàn náà. Ní ọjọ́ náà, pẹ̀lú bí ewu náà ti wà tó, òṣìṣẹ́ WHO pẹ̀lú onímọ̀-ẹ̀rọ kan ni wọ́n jọ tiraka ti wọ́n sì fi ẹsẹ̀ rìn dé Nasser Medical Complex. Ṣùgbọ́n, ẹ̀rọ amúnáwọlé nìkan ni wọ́n gbà wọ́n láàyè láti yẹ̀wò, ẹ̀rọ náà ti kọṣẹ́ sílẹ̀ nígbà tí epo ti tán nínú rẹ̀. Ní àsìkò iṣẹ́ àkànṣe méjèèjì, òṣìṣẹ́ àgbà WHO fi ara wọn hàn gédégédé bí wọ́n ti ṣe wọ inú ọgbà ilé-ìwòsàn náà tí wọ́n sì gba àṣẹ láti yẹ àwọn aláìsàn wo àti láti wo ètò iṣẹ́ ilé-ìwòsàn náà. Wọn ò fi àyè gba àwọn ìbéèrè wọ̀nyìí. Bí ìkọlù náà bá ṣe ń tẹ̀síwájú, irú ọṣẹ́ mìíràn tí ó bá tún ṣẹlẹ̀ sí Nasser Medical Complex yóò túbọ̀ fa ìdíwọ́ fún ìṣàtúnṣe ètò iṣẹ́ ni. Ilé ìkẹ́rù-òògùn-sí ńlá ilé-ìwòsàn náà, pẹ̀lú àwọn èlò tí WHO àti àwọn alábàáṣe pèsè, ni wọ́n ti jóná kanlẹ̀, tí ilé ìkẹ̀rúsí fún àwọn èlò òògùn ojoojúmọ́ náà sì ti bàjẹ́ ní abala kan. Gbọ̀ngán ìtoogun tí WHO ṣèrànwọ́ ẹ̀, tí ó wà nínú ilé-ìwòsàn náà, kò tilẹ̀ ṣiṣẹ́ mọ́ rárá. Ìwọ̀nyìí ni àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ olóró tí yóò túbọ̀ máa dínà ìráàyèsí ìtọ́jú ìlera ní ìlú tí ọ̀pọ̀ ti ń nílò rẹ̀. Irú ìbàjẹ́ àti ìjẹrun Nasser Medical Complex yìí jẹ́ ìwọ̀sí ńlá sí ètò ìlera ìlú Gaza.","Mhla ziyi-17 kuNhlolanja, umkhankaso owawuholwa yi-UNRWA, owawuhlanganisa nabasebenzi be-WHO, ulethe amalitha angu-24 000 kaphethiloli kanye nokudla okulinganiselwe kanye namanzi esibhedlela, ngemva kokungakwazi ukufinyelela kuwo ngomhla ziyi-16 kuNhlolanja ngenxa yezimo zomgwaqo ezingezinhle, kuhlanganise nokushona phansi , umsele onodaka, ongahambeki kuwo amamitha angu-50 ukusuka esibhedlela. Ngalolo suku, naphezu kwezingozi, izisebenzi ze-WHO, ziphelezelwa unjiniyela, zakwazi ukufika esibhedlela i-Nasser Medical Complex ngezinyawo. Kodwa-ke, bavunyelwe kuphela ukuhlola ijeneretha, eyayingasasebenzi ngemva kokuphelelwa uphethiloli. Kuyo yomibili le misebenzi, abasebenzi abaphezulu be-WHO baziveze ngokucacile lapho bengena endaweni yesibhedlela futhi bacela imvume yokuhlola iziguli kanye nokuhlola ukusebenza kwesibhedlela. Lezi zicelo zenqatshiwe. Njengoba ukuhlasela kuqhubeka, noma yimuphi omunye umonakalo esibhedlela i-Nasser Medical Complex uzosho ukubambezeleka okwengeziwe ekubuyiseleni ukusebenza. Indawo enkulu yokugcina impahla yesibhedlela, kanye nezinto ezihlinzekwa yi-WHO kanye nozakwethu, zishile, kanti nendawo yokugcina izinto zokwelashwa zansuku zonke zinengxenye eyonakele. Isikhungo se-WHO sokwakha kabusha izitho, esihlala ngaphakathi esibhedlela, asisasebenzi. Lezi yizenzakalo ezidabukisayo ezizophinde zinciphise ukufinyelela ekunakekelweni kwezempilo esimweni lapho izidingo ziqhubeka nokwanda khona. Ukubhidlizwa kanye nokucekelwa phansi kwesibhedlela i-Nasser Medical Complex kuyigalelo elikhulu ohlelweni lwezempilo lwase-Gaza." +በደቡብ ያሉ ተቋማት ከከፍተኛው አቅም በላይ በጥሩ ሁኔታ እየሰሩ ናቸው እና ብዙ ታካሚዎችን ለመቀበል አይችሉም። የዓለም ጤና ድርጅት ለታካሚዎች፣ የጤና ባለሙያዎች፣ የጤና መሰረተ ልማቶች እና ሲቪሎች ጥበቃ እንዲደረግ ጥሪውን ይደግማል። ሆስፒታሎች ወታደር መሆን፣ አላግባብ ጥቅም ላይ መዋል ወይም ማጥቃት የለባቸውም። የዓለም ጤና ድርጅት ሁሉም ወገኖች ዓለም አቀፍ የሰብአዊ ህግጋትን እና የጥንቃቄ፣ የልዩነት እና የተመጣጠነ መርሆዎችን እንዲያከብሩ እና ሆስፒታሎች የህይወት አድን አገልግሎት መስጠታቸውን እንዲቀጥሉ ቀጣይነት ያለው አገልግሎት እንዲሰጡ ጥሪውን በድጋሚ ያቀርባል። ተዛማጅ የአለም ጤና ድርጅት ፎቶዎች በምዝገባ ወቅት በኢኤምአርኦ ፎቶ ቤተ-መጽሐፍት በኩል ለመገናኛ ብዙሃን ይገኛሉ።,"Facilities in the south are already operating well beyond maximum capacity and are barely able to receive more patients. WHO repeats its calls for the protection of patients, health workers, health infrastructure, and civilians. Hospitals must not be militarized, misused, or attacked. WHO reiterates its calls for all parties to uphold international humanitarian law and the principles of precaution, distinction, and proportionality, and to ensure sustained access so hospitals can continue providing lifesaving care. Related WHO photos are available for media via the EMRO photo library upon registration.","Cibiyoyi a kudanci tuni suna ta aiki yadda ya kamata fiye da abin da za su iya ɗauka kuma da ƙyar suke iya karɓar marasa lafiya. WHO ta sake yin kiranta na kare marasa lafiya, ma’aikatan asibiti, da gine-ginen kiwon lafiya da na fararen hula. Ka da a kai hari asibiti, ko a mayar da shi wajen amfanin sojoji , ko a yi amfani da shi yadda bai kamata ba. WHO ta jaddada kiranta ga dukkan wanda abun ya shafa da su yi riƙo da dokar ‘ yancin ɗan’adam ta duniya da kuma tsarin kiyayewa, rarrabewa, da kuma rarrabawa, da kuma tabbatar da isasshiyar dama domin asibitoci su iya ci gaba da samar da kulawa da ceton rai. Hotunan da suka danganci WHO suna nan a kafar sadarwa da hanyar ɗakin ajiyar hoto na EMRO yayin yin rijista.","Vituo vya kusini tayari vinafanya kazi vizuri zaidi ya uwezo wa juu na havina uwezo wa kupokea wagonjwa zaidi. WHO ilirudia wito wake wa ulinzi wa wagonjwa, wafanyakazi wa afya, miundombinu ya afya na raia. Hospitali lazima zisiwe chini ya jeshi, zisitumiwe vibaya au kushambuliwa. WHO ilisisitiza wito wake kwa pande zote, kuzingatia sheria za kimataifa za kibinadamu na kanuni za tahadhari, tofauti na uwiano na kuhakikisha upatikanaji endelevu ili hospitali ziweze kuendelea kutoa huduma ya kuokoa maisha. Picha zinazohusiana za WHO zinapatikana kwa vyombo vya habari kupitia maktaba ya picha ya EMRO baada ya kusajiliwa.","Àwọn gbọ̀ngán tí wọ́n wà ní apá gúúsù ti ń ṣiṣẹ́ tí ó ju ipa wọn lọ ti wọn ò sì fẹ́rẹ̀ lè gba àwọn aláìsàn mìíràn mọ́. WHO ń ṣe àtúnpè fún ààbò àwọn aláìsàn, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera, gbọ̀ngán ètò ìlera, àti àwọn ará ìlú. Ikọ̀ ológun ò gbọdọ̀ kọlu àwọn ilé-ìwòsàn, wọn ò gbọdọ̀ ṣì ilé-ìwòsàn lò, àbí kí wọ́n gbógun tì í. WHO tún ń ṣe àtúnpè sí gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn láti fi ẹsẹ̀ òfin ìfẹ̀tọ́ọmọnìyànṣe ní àgbáyé rinlẹ̀ pẹ̀lú àwọn ìlànà àkíyèsí, ìṣèyàtọ̀, àti ìwọ̀ntunwọ̀nsí, àti láti ṣe àrídájú pé àwọn èèyàn ń rí àyè sí ètò ìlera kí àwọn ilé-ìwòsàn túbọ̀ máa lè pèsè ìtọ́jú adóòlà ẹ̀mí. Àwọn àwòrán tí ó jẹmọ́ WHO wà fún ìgbéròyìnjáde lórí àyè ìkáwòránpamọ́ EMRO lẹ́yìn ìforúkọsílẹ̀.","Izikhungo eziseningizimu sezivele zisebenza ngaphezu komthamo omkhulu futhi azikwazi ukwamukela iziguli ezengeziwe. I-WHO iphinda izicelo zayo zokuvikelwa kweziguli, abasebenzi bezempilo, ingqalasizinda yezempilo kanye nezakhamuzi. Izibhedlela akumele zibe nempi, zisetshenziswe kabi, noma zihlaselwe. I-WHO iphinda izicelo zayo zokuthi zonke izinhlangothi zihloniphe umthetho wezobuntu wamazwe ngamazwe kanye nemigomo yokuqapha, ukuhlukanisa, nokulingana, kanye nokuqinisekisa ukufinyelela okusimeme ukuze izibhedlela zikwazi ukuqhubeka nokuhlinzeka ngokunakekelwa okusindisa impilo. Izithombe ezihlobene ne-WHO ziyatholakala kwabezindaba ngomtapo wezithombe ze-EMRO uma ubhalisa." +"አባል ሀገራት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች ላይ የቀረቡ ማሻሻያዎችን በፍትሃዊነት ላይ ከሚደረጉ ውይይቶች ጋር ለመቀጠል ያስባሉ:: የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት የአለም አቀፍ የጤና ደንቦችን (አይኤችአር ፣ 2005) ለማሻሻል በቀረቡት ሃሳቦች ላይ ውይይቶችን ቀጥለዋል፣ በዚህ ጊዜ ውስጥ ስራቸው ለወደፊት አለም አቀፍ ደህንነት ያለው ጠቀሜታ ጎልቶ ይታያል:: በአይአርኤች (ደብሊውጂአይኤችአር) ማሻሻያ ላይ ያለው የሰራተኛ ቡድን ስብሰባ በየካቲት 5-9 2024 የተካሄደ ሲሆን ውይይቱ በመጋቢት 8 ቀን በመቀጠል ይህንን ሰባተኛው ዙር ያበቃል። ""ይህ የስራ ቡድን ከጤና ድንገተኛ አደጋዎች እና በተለይም ከፍተኛ ወረርሽኞችን በተመለከተ የቀጣዮቹን 10 ዓመታት የአለም አቀፍ ክትትል እና የጋራ ደህንነትን ይገልፃል ፣"" ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት የድንገተኛ አደጋ ፕሮግራም ዋና ዳይሬክተር ፣ዶክተር ማይክል ራያን ፣ ተናግረዋል። በቅርቡ በተደረጉት ውይይቶች፣ መንግስታት በላቀ የድርድር ደረጃ ላይ ባሉ መጣጥፎች እና አባሪ ማሻሻያዎች ላይ አተኩረው ነበር። በሕዝብ ጤና ማስጠንቀቂያ - ዓለም አቀፍ አሳሳቢ የሕዝብ ጤና ድንገተኛ አደጋ (ፒኤችኢአይሲ) - ወረርሽኝ ቀጣይነት ላይ ተጨባጭ ውይይት አድርገዋል። በመጨረሻው ህዝባዊ ስብሰባ ላይ፣ ተባባሪ ሊቀመንበር ዶ/ር አሽሊ ብሉፊልድ ደብሊውጂአይኤችአር በአባል መንግስት የሚመራ ሂደት እንደሆነ እና የመጨረሻው የማሻሻያ ፓኬጅ በስምምነት እንደሚስማማ ደጋግመው ተናግረዋል። በመንግስታቱ ድርጅት ተደራዳሪ አካል (አይኤንቢ) እየተመለከቱ ያሉ ተጨማሪ ጉዳዮች፣ፍትሃዊነትን፣ ትብብርን፣ የአቅም ግንባታ እና የገንዘብ አያያዝን የሚመለከቱ፣ሰባተኛው የደብሊውጂአይኤችአር ስብሰባ በሚቀጥልበት በመጋቢት 8 2024 በአባል ሀገራት ይብራራል። ከአስተዳደር ጋር በተያያዙ ድንጋጌዎች ላይ የቀረቡት ማሻሻያዎች እና የመተዳደሪያ ደንቦቹ መሰረታዊ አንቀጾች ደብሊውጂአይኤችአር በግንቦት 2024 በሰባ ሰባተኛው የዓለም ጤና ጉባኤ የሚታሰበውን የማሻሻያ ጥቅል ሲያጠናቅቅ በሚያዝያ 2024 ለስምንተኛ ጊዜ ሲገናኝ መፍትሄ ያገኛል።","Member States consider proposed amendments to the International Health Regulations with discussions on equity to continue WHO Member States have continued discussions on proposals to amend the International Health Regulations (IHR, 2005), during which the importance of their work to future global security was highlighted. The seventh meeting of the Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR) was held on 5-9 February 2024, and discussion will resume on 8 March to end this seventh round. “This Working Group will define the next 10 years of global surveillance and of collective security when it comes to health emergencies and particularly high-impact epidemics,” said Dr Michael Ryan, Executive Director, WHO Health Emergencies Programme. During the latest discussions, governments focused on refining amendments to articles and annexes that were at an advanced stage of negotiation. They also held substantive dialogue on the public health alert – public health emergency of international concern (PHEIC) – pandemic continuum. In the final public session, Co-Chair Dr Ashley Bloomfield reiterated that the WGIHR is a Member State-driven process and the final package of amendments would be agreed by consensus. Additional issues that are also being considered by the Intergovernmental Negotiating Body (INB), which deal with equity, collaboration, capacity building and financing, will be addressed by Member States on 8 March 2024, when the seventh meeting of the WGIHR will resume. Proposed amendments to provisions related to governance, and foundational articles of the Regulations, will be addressed when the WGIHR meets for the eighth time in April 2024 to finalize the package of amendments for consideration by the Seventy-seventh World Health Assembly in May 2024.","Mambobin Ƙasashe sun nemi da a gabatar da canje-canje game da Dokokin Kiwon Lafiya na Duniya tare da tattaunawa game da yadda daidaito zai ci gaba. Mambobin Ƙasashe na WHO sun ci gaba da tattaunawa game da neman a gyara Dokokin Kiwon Lafiya na Duniya (IHR, 2005), a lokacin da aka bayyana mahimmancin aikinsu ga ci gaban tsaro na duniya baki ɗaya. An gudanar da taron Ƙungiyar Masu Aiki Game da Canje-Canjen Game da IHR (WGIHR) karo na bakwai a 5-9 ga Febrairu 2024, sannan kuma tattaunawar za ta ci gaba a 8 ga Mayu domin ƙarashe wannan zagayen. Wannan Ƙungiyar Masu Aiki za su fayyace sa-ido na duniya na shekaru 10 masu zuwa da kuma gamayyar tsaro ga abin da ya danganaci kiwon lafiya na gaggawa, musamman kuma annoba da take da illa ƙwarai, Dr Michael Ryan ya faɗa, Babban Darakta, na Shirin Kiwon Lafiya na Gaggawa na WHO. A tattaunawar kwanannan, gwamnatoci sun mayar da hankali game da tsaftace gyararraki zuwa ga maƙalu da kuma ɓangarori da suke a mataki babba na yarjejeniya. Sun gudanar da tattaunawa mai yawa game da sanar da kiwon lafiyar al’umma da kuma kiwon lafiyar al’umma na gaggawa wanda ya shafi duniya (PHEIC) da ci gaba da samun annoba. A ɓangaren tattaunawar ƙarshe, Abokin gabatarwa Dr Ashley Bloomfield ya bayyana cewa WGIHR mataki ne na Mambobin Ƙasashe kuma ƙunshin canje-canjen na ƙarshe zai samu karɓuwa bi sa yarjejeniya. Ƙarin wasu matsalolin da aka duba su daga Intragovernmental Negotiation Body (INB), wanda suke haɗa da daidaito, haɗin guiwa, gina ƙwarewa da kuma samar da kuɗi, suna daga abubuwan da Mambobin Ƙasashen za su tattauna a kai a 8 ga watan Mayu 2024, yayin da taron WGIGHR karo na bakwai zai ci gaba. Abubuwan da ake so a gyara domin samarwa da suka danganci shugabanci, da kuma tushen rubutun dokokin, za a tattauna su idan WGIHR suka gudanar da taron a karo na takwas a Afrilu 2024 domin su kawo ƙarshen ƙunshin canje-canjen domin dubawa a Taron Kiwon Lafiya na Duniya karo na na saba’in da bakwai a Mayu 2024.","Nchi wanachama zitazingatia mapendekezo ya marekebisho ya kanuni za afya za kimataifa na majadiliano yanayoendelea yanayohusu usawa Mataifa wanachama wa WHO yanaendelea na majadiliano kuhusu mapendekezo ya kurekebisha kanuni za afya za kimataifa (IHR, 2005), ambapo waliangazia umuhimu wa kazi yao ya usalama wa mataifa wa siku zijazo. ""Mkutano wa saba wa kikundi kinachofanya kazi ya marekebisho ya IHR(WGIHR) ulifanyika tarehe 5 - 9 Februari 2024, na majadiliano yataendelea Machi 8 ili kuhitimisha hawamu hii ya saba. Kikundi kazi hiki kitafafanua miaka 10 ijayo ya ufuatiliaji wa kimataifa na usalama wa pamoja linapotokea suala la dharura za kiafya na hasa magonjwa ya mlipuko yenye athari kubwa."" alisema Dk. Michael Ryan, Mkurugenzi Mtendaji, Mpango wa Dharura wa Afya wa WHO. Wakati wa majadiliano ya hivi karibuni, serikali zililenga kuboresha marekebisho ya vifungu na viambatisho ambavyo vilikuwa katika hatua ya ya juu ya mazungumzo. Pia, walizungumzia tahadhari muhimu ya afya ya umma,"" wasiwasi wa dharura ya afya ya umma kimataifa (PHEIC) wakati mlipuko unapoendelea. Katika kikao cha mwisho cha hadhara, Mwenyekiti mwenza Dk. Ashley Bloomfield alinukuu kuwa, WGIHR ni mchakato unaoendeshwa na nchi wanachama na kifurushi cha mwisho cha marekebisho kitapitishwa kwa makubaliano. Masuala ya ziada ambayo pia yalizingatiwa na Baraza la majadiliano kati ya serikali (NB), ambayo yanahusu usawa, ushirikiano, kujenga uwezo na ufadhili, yatashughulikiwa na Nchi Wanachama tarehe 8 Machi 2024, wakati mkutano wa saba wa WGIHR utakapoendelea. Marekebisho yaliyopendekezwa ya vifungu vinavyohusiana na utawala, na vifungu vya msingi vya kanuni, yatashughulikiwa wakati WGIHR itakapokutana kwa mara ya nane mwezi Aprili 2024 ili kukamilisha mpango wa mwisho wa marekebisho ili kuzingatiwa na mkutano wa sabini na saba wa Afya Duniani mwezi Mei 2024.","Àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ ń gbèrò àwọn àtúnṣe sí àwọn Òfin Ètò-ìlera ní Òkèèrè pẹ̀lú ìbẹ̀rẹ̀ ìtàkúrọ̀sọ lórí ìṣedéédé Àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ WHO ti bẹ̀rẹ̀ ìtàkúrọ̀sọ lórí àwọn àbá láti ṣe àtúnṣe àwọn Òfin Ètò-ìlera ní Òkèèrè (IHR, 2005), níbi tí wọ́n ti tọ́ka pàtàkì iṣẹ́ wọn sí ààbò àgbáyé ní ọjọ́ iwájú. Ìpàdé keje tí Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ lórí Àtúnṣe sí IHR (WGIHR) wáyé ní ọjọ́ 5-9 oṣù Kejì ọdún 2024, tí ìfọ̀rọ̀wérọ̀ yóò sì bẹ̀rẹ̀ ní ọjọ́ 8 oṣù Kẹta láti parí ìyípo keje yìí. ""Ẹgbẹ́ Òṣìṣẹ́ yìí ni yóò ṣe àgbékalẹ̀ bí ọdún 10 tí ó ń bọ̀ lórí ìṣọ́ àgbáyé àti bí ètò ààbò alájọṣe yóò ṣe rí nígbà tí ó bá di orí ọ̀rọ̀ nípa àwọn pàjáwìrì ní ètò ìlera àti àwọn àjàkálẹ̀ àrùn amúpaláradání,"" Dr. Micheal Ryan, Alákòóso Àgbà fún Ètò Pàjáwìrì ti Ìlera fún WHO dáhùn. Nínú àwọn ìtàkúrọ̀sọ láìpẹ́, àwọn ìjọba gbájú mọ́ ìsọdọ̀tun àwọn àtúnṣe sí àwọn átíkù àti àwọn àkọlé tí wọ́n ti wà ní ìpele gíga nínú ìfọ̀rọ̀wérọ̀ náà. Wọ́n tún sọ ọ̀rọ̀ tí ó pọ̀ lórí ìkéde ìlera gbogboogbò – ìfiyèsí orílẹ̀-sí-orílẹ̀ lórí pàjáwìrì ní ìlera gbogboogbò (PHIEC) – ìtànká àjàkálẹ̀ àrùn. Níbi òpin ìjókòó gbogboogbò, Alájọjálága Dr Ashley Bloomfield ṣe ìtẹnumọ́ pé WGIHR jẹ́ ètò tí ó fi ti Ìlú-Ẹgbẹ́ ṣe tí ó sì jẹ́ pé ẹnu yóò kò lórí àgbékalẹ̀ ìkẹyìn àwọn àtúnṣe náà. Àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ yóò sọ̀rọ̀ lórí àwọn ọ̀ràn àfikún tí Àjọ Aṣèdúnàádúrà láàárín Ìjọba (INB) ń dà rò, èyí tí ó jẹmọ́ ìṣedéédé, ìfọwọ́sowọ́pọ̀, ìṣèṣúná àti àgbédìde agbára-iṣẹ́, ní ọjọ́ 8 oṣù Kẹta ọdún 2024, nígbà tí ìpàdé keje WGIHR yóò bá bẹ̀rẹ̀. Wọ́n yóò tún sọ̀rọ̀ lórí àwọn àbá àtúnṣe sí àwọn òfin tí ó jẹmọ́ ìṣèjọba, àti àwọn átíkù ìpìlẹ̀ Òfin náà, nígbà tí WGIHR bá pàdé fún ìgbà kẹjọ nínú oṣù Kẹrin ọdún 2024 láti parí ààtò àwọn àtúnṣe fún ìdàrò títí ìgbà Ìpàdé Kẹtàdínlọ́gọ́rin Àkójọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé ní oṣù Karùn-ún ọdún 2024.","Amazwe Angamalungu acubungula izichibiyelo ezihlongozwayo zeMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe kanye nezingxoxo ngokulingana ukuze ziqhubeke Amazwe Angamalungu e-WHO aqhubekile nezingxoxo ngeziphakamiso zokuchibiyela Imithetho Yezempilo Yamazwe Ngamazwe ngesingisi i-International Health Regulations (IHR, 2005), lapho kwagqanyiswa khona ukubaluleka komsebenzi wabo ekuvikelekeni komhlaba eminyakeni ezayo. Umhlangano wesikhombisa we-Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR) wawungomhla zi-5-9 kuNhlolanja wezi-2024, futhi ingxoxo izophinde iqhubeke mhla ziyisi-8 kuNdasa ukuze kuphele lo mzuliswano wesikhombisa. ""Leli Qembu Lokusebenza lizochaza iminyaka eyi-10 ezayo yokubhekwa komhlaba wonke kanye nokuphepha okuhlangene uma kuziwa ezimweni eziphuthumayo zezempilo ikakhulukazi izifo eziwumshayabhuqe ezinomthelela omkhulu,"" kusho uDkt Michael Ryan, uMqondisi Omkhulu, we-WHO Health Emergency Programme. Phakathi nezingxoxo zakamuva, ohulumeni bagxile ekulungiseni izichibiyelo ezihlokweni nezithasiselo ebeziseqophelweni eliphezulu lokuxoxisana. Baphinde babamba inkhulumomphendvulwano enkulu mayelana nesexwayiso sezempilo yomphakathi i-public health emergency of international concern (PHEIC) - ukuqhubeka kobhubhane. Esigabeni sokugcina somphakathi, u-Co-Chair uDkt Ashley Bloomfield uphinde wagcizelela ukuthi i-WGIHR iwuhlelo oluqhutshwa yilungu loMbuso futhi iphakethe lokugcina lezichibiyelo lizovunywa ngokuvumelana. Izinkinga ezengeziwe ezicutshungulwa I-Intergovernmental Negotiating Body (INB), ebhekelele ukulingana, ukusebenzisana, ukwakhiwa kwamakhono kanye nokuxhaswa ngezimali, zizodingidwa Amazwe Angamalungu mhla ziyisi-8 kuNdasa wezi-2024, lapho umhlangano wesikhombisa we-WGIHR uzoqala kabusha. Izichibiyelo ezihlongozwayo ezinhlinzekweni ezihlobene nokubusa, kanye nezindatshana eziyisisekelo zeMithethonqubo, zizobhekwa lapho i-WGIHR ihlangana okwesishiyagalombili kuMbasa wezi-2024 ukuze kuphothulwe iphakethe lezichibiyelo ezizocutshungulwa UMhlangano Wezempilo Womhlaba Wamashumi Ayisikhombisa Nesikhombisa kuNhlaba wezi-2024." +የሴት ልጅ ግርዛትን ለማስቆም በአለም አቀፍ እንቅስቃሴ የተረፉትን ግንባር ቀደም ማድረግ የዩኤንኤፍፒኤ ስራ አስፈፃሚ ዶ/ር ናታሊያ ካነም ፣የዩኒሴፍ ስራ አስፈፃሚ ካትሪን ራስል ፣የኦኤችሲአር ከፍተኛ ኮሚሽነር ቮልከር ቱርክ ፣የተባበሩት መንግስታት የሴቶች ዋና ዳይሬክተር ሲማ ባሃውስ እና የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ የጋራ መግለጫ ዛሬ ፣ በአለም አቀፍ የሴት ልጅ ግርዛትን ዜሮ መቻቻል ቀን ፣ ይህን ከባድ የሰብአዊ መብት ጥሰት ለተፈፀመባቸው ልጃገረዶች እና ሴቶች ያለንን ቁርጠኝነት እናረጋግጣለን። የሁሉም የተረፉት ድምጽ የድርጊት ጥሪ ነው፣ እና ህይወታቸውን ለማደስ የሚያደርጉት ምርጫ ሁሉ ይህንን ጎጂ ተግባር ለማስቀረት ለአለም አቀፍ እንቅስቃሴ አስተዋፅዖ ያደርጋል። በዛሬው እለት ከ200 ሚሊዮን በላይ ልጃገረዶች እና ሴቶች የሴት ልጅ ግርዛትን ፈፅመዋል። በዚህ ዓመት ፣ ወደ 4.4 ሚሊዮን የሚ��ጉ ልጃገረዶች ለአደጋ ይጋለጣሉ:: ይህ በየቀኑ ከ 12 000 በላይ ጉዳዮች ጋር እኩል ነው:: በቤጂንግ መግለጫ እና የተግባር መድረክ ላይ የተዘረዘሩትን ቁርጠኝነት በመጠበቅ፣ በ25ኛው የአለም አቀፍ የህዝብ እና ልማት ኮንፈረንስ (አይሲፒዲ25)፣ የትውልድ እኩልነት እና ሌሎች መደበኛ ማዕቀፎች የተስማሙት፡- በሴቶች ላይ የሚደረጉ ሁሉንም አይነት አድሎአዊ ድርጊቶችን የማስወገድ ኮንቬንሽን (ሲኢዲኤደብሊው) እና የህጻናት መብቶች ኮንቬንሽን (ሲአርሲ) እና አጠቃላይ ምክሮቻቸው እንዲሁም የዘላቂ ልማት ግቦች (ዒላማ 5.3) ለመከላከል እና ለሴት ልጅ ግርዛት ምላሽ ያለንን ቁርጠኝነት ደግመን እንገልጻለን። የሴት ልጅ ግርዛት የሴቶችን እና የሴቶችን መብት መጣስ ሲሆን ፣ ይህም አካላዊ እና አእምሮአዊ ጤንነታቸውን አደጋ ላይ የሚጥል እና ጤናማ እና አርኪ ህይወት የመምራት አቅማቸውን የሚገድብ ነው።,"Putting survivors at the forefront of the global movement to end female genital mutilation Joint Statement by UNFPA Executive Director Dr Natalia Kanem, UNICEF Executive Director Catherine Russell, OHCHR High Commissioner Volker Türk, UN Women Executive Director Sima Bahous, WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus on the International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilation Today, on the International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilation, we reaffirm our dedication to the girls and women who have been subjected to this grave violation of human rights. Every survivor's voice is a call to action, and every choice they make in reclaiming their lives contributes to the global movement to end this harmful practice. More than 200 million girls and women alive today have undergone female genital mutilation. This year, nearly 4.4 million girls will be at risk of it. This equates to more than 12 000 cases every day. In keeping with the commitments outlined in the Beijing Declaration and platform for action, those agreed during the 25th Anniversary of the International Conference on Population and Development (ICPD25), Generation Equality, and other normative frameworks including: The Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women (CEDAW) and the Convention on the Rights of the Child (CRC) and their general recommendations, as well as the Sustainable Development Goals (target 5.3), we reiterate our commitment to prevent and respond to female genital mutilation. Female genital mutilation is a violation of women’s and girls’ rights, one that endangers their physical and mental health and limits their potential to lead healthy and fulfilling lives.","Sanya waɗanda suka tsira a sahun farko na gangamin duniya domin kawo ƙarshen kaciyar mata. Bayanan Hadin Guiwa na Babban Darakta UNFPA Dr Natalia Kanem, Babban Darakta UNICEF Catherine Russel, Babban Kwamashina OHCHR Volker Turk, Babbar Daraktar Mata ta UN Sima Baous, Darakta Janar na WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus na Ranar Ƙin Amincewa da Kaciyar Mata ta Duniya. A yau, a Ranar Ƙin Amincewa da Kaciyar Mata ta Duniya, muna tabbatar da goyon bayanmu ga yara da manya mata waɗannan suka haɗu da wannan keta haƙƙin ɗan’adam. Duk muryar wani wanda ya tsira to kira ne ga ɗaukar mataki, kuma duk wani zaɓi da suka ɗauka wajen zeratar da rayuwarsu zai taimaka wajen gangamin kawo ƙarshen yin kaciyar mata a duniya. Fiye da yara da manya mata miliyan 200 da suke raye a yau an yi musu kaciyar mata. A wannan shekarar, kusan yara mata miliyan 4.4 za su kasance cikin haɗarin kaciyar. Wannan ya yi daidai da faruwar hakan fiye da sau 12 000 a kowacce rana. Domin ci gaba da riƙo da sadaukarwar da aka tsara a Beijing Declaration and Platform for action, waɗanda aka yarda da su a taron zagayowar International Conference on Population and Development (ICPD25) kashi na 25, daidaiton al’umma, da kuma sauran tsare-tsaren al’ada wanda ya haɗa da: Isar da Saƙo Domin Kawar da kowanne irin Banbance-Banbance game da Mata (CEDAW) da kuma Isar da Saƙo Game da Haƙƙoƙin Yara (CRC) da kuma shawarwarinsu na bai ɗaya, har ma da sustainable Development Goals (target 5.3), muna ƙara bayyana goyon bayanmu wajen daƙile da kuma ɗaukan mataki game da kaciyar mata. Kaciyar mata cin zarafi ne na mata yara da manya, wanda yake sanya lafiyar jikinsu da tunaninsu a haɗari kuma yake taƙaita ƙwazonsu wajen yin rayuwa mai kyau da lafiya.","Kuwaweka manusura katika mstari wa mbele katika harakati za kimataifa za kukomesha ukeketaji wa wanawake Taarifa ya pamoja ya Mkurugenzi Mtendaji wa UNFPA Dk. Natali Kanem, Mkurugenzi Mtendaji wa UNICEF Catherine Russell, Kamishina Mkuu wa OHCHR Volker TA⅟4rk, Mkurugenzi Mtendaji wa UN Women Sima Bahous, Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus katika siku ya kimataifa ya kutovumilia ukeketaji Leo, katika siku ya kimataifa ya kutovumilia ukeketaji, tunathibitisha kujitolea kwetu kwa wasichana na wanawake ambao wanakabiliwa na ukiukwaji huu mkubwa wa haki za binadamu. Sauti ya kila mtu aliyenusurika ni mwito wa kuchukua hatua, na kila chaguo wanalolifanya katika kurejesha maisha yao linachangia katika harakati za kimataifa za kukomesha tabia hii mbaya. Zaidi ya wasichana na wanawake milioni 200 waliyo hai, wamekeketwa. Mwaka huu, wasichana takribani milioni 4.4 watakuwa katika hatari ya kukeketwa. Hii ni sawa na kesi zaidi ya 12,000 kila siku. Kwa kuzingatia ahadi zilizoainishwa kwenye Azimio la Beijing na jukwaa la ukeketaji, zile zilizokubaliwa wakati wa maazimisho ya miaka 25 ya mkutano wa kimataifa wa idadi ya watu na maendeleo (ICPD25), usawa wa kizazi, na mifumo mingine ya kikanuni ikijumuisha: Mkataba wa kutokomeza aina zote za ubaguzi dhidi ya wanawake (CEDAW) na mapendekezo yao ya jumla, pamoja na malengo ya maendeleo endelevu (lengo la 5.3), tunasisitiza dhamira yetu ya kuzuia na kukabiliana na ukeketaji. Ukeketaji ni ukiukwaji wa haki za wanawake na wasichana, jambo ambalo linahatarisha afya yao ya kimwili na kiakili na kupunguza uwezo wao wa kuishi maisha yenye afya na kuridhisha.","Mímú àwọn olùyewubọ́ ṣáájú àwọn ìwọ́de àgbáyé láti fi òpin sí abẹ́ dídá fún ọmọbìnrin Ọ̀rọ̀ Àjọfiléde tí Alákòóso Àgbà ní UNFPA Dr Natalia Kanem, Alákòóso Àgbà fún UNICEF Catherine Russell, Kọmísánà Àgbà OHCHR Volker Türk, Alákòóso Àgbà fún UN Women Sima Bahous, Olùdarí Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus fi síta ní Àyájọ́ Àìfàyègba Abẹ́ Dídá fún Ọmọbìnrin ní Àgbáyé Lónìí, ní Àyájọ́ Àìfàyègba Abẹ́ Dídá fún Ọmọbìnrin, a tún ń ṣe ẹ̀rí ìfarajìn wa fún àwọn ọmọbìnrin àti àwọn obìnrin tí wọ́n ti fi ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn wọn dùn wọ́n. Ohùn gbogbo àwọn olùyewubọ́ jẹ́ ìpè fún ìgbéṣẹ̀, tí gbogbo àṣàyàn tí wọ́n bá ń ṣe láti gba ara wọn padà sì ń dá kún ìwọ́de àgbáyé láti mú àṣà améwudání yìí wá sí òpin. Àwọn ọmọbìnrin àti obìnrin tí wọ́n lé ní mílíọ̀nù 200 ní wọ́n ti dá abẹ́ fún. Ní ọdún yìí, ó fẹ́rẹ̀ tó àwọn ọmọbìnrin mílíọ̀nù 4.4 ni wọ́n máa wà nínú ewu rẹ̀. Èyí túmọ̀ sí pé ọ̀ràn tí ó ju 12,000 lọ ni yóò máa wà lórí rẹ̀ lójoojúmọ́. Ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìfarajìn tí wọ́n yànnàná nínú Beijing Declaration àti ìkànnì fún ìgbésẹ̀, àwọn tí wọ́n fẹnukò lórí ní Àjọ̀dún ìkẹẹ̀ẹ́dọ́gbọ̀n ti Ìpàdé lórí Iye-ènìyàn àti Ìdàgbàsókè ní Àgbáyé (ICPD25), Ìdọ́gba Ìran, àti àwọn ìlànà tí wọ́n jẹmọ́ àṣà bí i: Ìpàdé lórí Ìyọkúrò Gbogbo Ìṣe Ìyàsọ́tọ̀ àwọn Obìnrin (CEDAW) àti Ìpàdé lórí àwọn Ẹ̀tọ́ Ọmọdé (CRC) àti àwọn ìyànjú gbogboogbò tí wọ́n ṣe, pẹ̀lú àwọn Ìlépa fún Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (àfojúsùn 5, 3), a ṣe ìtẹnumọ́ ìfarajìn wa fún ìbẹ́gidínà àti láti fèsí sí abẹ́ dídá fún ọmọbìnrin. Abẹ́ dídá fún ọmọbìnrin ń mú ìpalára bá ẹ̀tọ́ àwọn obìnrin àti àwọn ọmọbìnrin, èyí tí ó ń mú ewu bá ìlera ara àti ọkàn wọn tí ó sì ń mú ìdíwọ́ bá ìgbé ayé onípa àti ayé àlàáfíà tí wọ́n lè ní.","Ukubeka abasindile phambili enhlanganweni womhlaba wonke ukuze kuqedwe ukucuywa kwezitho zangasese zabesifazane Isitatimende Esihlanganyelwe sikaMqondisi Ophethe we-UNFPA uDkt Natalia Kanem, uMqondisi Omkhulu we-UNICEF u-Catherine Russell, uKhomishana Omkhulu we-OHCHR uVolker Türk, uMqondisi Ophethe we-UN Women Sima Bahous, uMqondisi-Jikelele we-WHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus ngoSuku Lwe-International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilation Namuhla, kuSuku lwe- International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilatio, siqinisekisa ukuzinikela kwethu emantombazaneni kanye nabesifazane ababhekene nalokhu kuphulwa okubi kwamalungelo abantu. Izwi lalowo nalowo osindile liyisenxuso sokuba kuthathwe izinyathelo, futhi konke abakwenzayo ekubuyiseni izimpilo zabo kuneqhaza emzabalazweni womhlaba wonke wokuqeda lo mkhuba oyingozi. Amantombazane nabesifazane abangaphezu kwezigidi ezingu-200 abaphilayo namuhla bacuywe izitho zangasese zabesifazane. Kulo nyaka, alinganiselwa kuzigidi izuwu-4.4 amantombazane azoba sengcupheni yawo. Lokhu kulingana namacala angaphezu kuka-12 000 nsuku zonke. Ngokuhambisana nezibopho ezivezwe kusiMemezelo sase-Beijing kanye nenkundla yokusebenza, lezo okuvunyelenwe ngazo ngesikhathi soMgubho weminyaka engama-25 we-International Conference on Population and Development (ICPD25), UkuLingana Kwezizukulwane, kanye nezinye izinhlaka ezijwayelekile ezihlanganisa: I-Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women (CEDAW) kanye Ne- Convention on the Rights of the Child (CRC) kanye nezincomo zabo ezijwayelekile, kanye Nezinjongo Zokuthuthukiswa Okusimeme (okuhloswe ngazo u-5.3), sigcizelela ukuzibophezela kwethu ukuvimbela kanye nokusabela ekucuyweni kwabesifazane. Ukucuywa kwezitho zangasese zabesifazane kuwukwephulwa kwamalungelo abesifazane namantombazane, lokho okubeka engozini impilo yabo ngokomzimba nangengqondo futhi kwenza bangakwazi ukuphila impilo enempilo negculisayo." +ለከባድ ህመም፣ ለደም መፍሰስ እና ለኢንፌክሽን የመጋለጥ እድላቸውን ይጨምራል እናም በህይወታቸው ውስጥ ሌሎች የጤና ችግሮች የመጋለጥ እድላቸውን ይጨምራል፣ በወሊድ ወቅት የሚደርሱ ስጋቶችን ጨምሮ፣ ይህም አዲስ የተወለዱ ህጻናትን ህይወት አደጋ ላይ ይጥላል። ለዚያም ነው፣ ከአድልዎ የፀዳ አለምን እና ልጃገረዶችን እና ሴቶችን የሚጎዱ ተግባራትን ለማሳደድ፣ ትኩረታችንን ወደ ወሳኝ ድምጾች - የተረፉ ሰዎች ድምጽ ላይ ማዞር አስፈላጊ የሆነው። ግንዛቤን ለማሳደግ እና የጋራ ተግባራትን ለማነሳሳት፣ እና በመከላከል እና ምላሽ ጣልቃገብነት ውስጥ ንቁ ሚና እንዲኖራቸው በማድረግ ስልጣናቸውን እና የራስ ገዝነታቸውን በማስተዋወቅየተረፉ ሰዎችን ድምጽ ማጉላት አለብን:: የተረፉ ሰዎች ስለ ተግዳሮቶች እና ልምምዱን ለማስወገድ የሚያስፈልጉትን መሳሪያዎች የመጀመሪያ ደረጃ እውቀት አላቸው። ጥረታቸውን ወደ ላቀ ደረጃ ለማድረስ የሚረዱ ግብአቶችን በመመደብ በተለይም በታችኛው ደረጃ ላይ በተረፉት-የሚመሩ እንቅስቃሴዎች ላይ ኢንቨስት ማድረግ ወሳኝ ነው። እንዲሁም ሁሉን አቀፍ እና ለባህል ስሜታዊነት ያላቸው አገልግሎቶች የሚገኙ እና ተደራሽ መሆናቸውን ማረጋገጥ አለብን። ይህም የተረፉትን ለመደገፍ የጤና እንክብካቤ እና ማህበራዊ እና የህግ አገልግሎቶች አቅርቦትን ማጠናከርን ይጨምራል። ዩኤንኤፍፒኤ እና ዩኒሴፍ፣ የሴት ልጅ ግርዛትን ለማስወገድ የአለም አቀፍ የጋራ መርሃ ግብር መሪ ኤጀንሲዎች እንደመሆናቸው፣ ኦኤችሲአር፣ የተባበሩት መንግስታት ሴቶች፣ WHO እና ሌሎች የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ከተረፉት ሰዎች ጋር እንደ ማህበረሰቡ ሻምፒዮና እና መሪዎች በመሆን በጽናት ይቆያሉ፣ ድምፃቸውን እና አመለካከቶቻቸውን ግርዛትን ለመከላከል እና ምላሽ ለመስጠት ፕሮግራሞችን ያሳውቃል። በእርግጥም የልጃገረዶች እና የሴቶች ውክልናን በንቅናቄ ግንባታ እና በማስተዋወቅ ላይ ኢንቨስት ማድረግ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የሴት ልጅ ግርዛትን ለማስወገድ የጋራ መርሃ ግብር መሰረት ነው። የተገኘውን እድገት እናከብራለን-,"It increases their risk of serious pain, bleeding and infections and the likelihood of other health complications later in life, including risks during childbirth, which can imperil the lives of their newborns. That is why, in our pursuit of a world free of discrimination and practices that harm girls and women, it is imperative that we turn our attention to the voices that matter most – the voices of survivors. We must amplify the voices of survivors to raise awareness and inspire collective action, and promote their power and autonomy by ensuring they have an active role in prevention and response interventions. Survivors have first-hand knowledge of the challenges and the tools needed to eliminate the practice. It is crucial that we invest in survivor-led movements, especially at the grassroots level, by dedicating resources that will advance their efforts. We also must ensure that comprehensive and culturally sensitive services are available and accessible. This includes strengthening the provision of health care and social and legal services to support survivors. UNFPA and UNICEF, as the lead agencies of the Global Joint Progamme on Eliminating FGM, OHCHR, UN Women, WHO, and other United Nations entities remain steadfast in partnering with survivors as community champions and leaders, while ensuring their voices and perspectives inform programmes to prevent and respond to FGM. Indeed, investing in movement-building and promoting girls’ and women’s agency is at the core of the UN Joint Programme on Eliminating FGM. We celebrate progress that has been achieved:","Yana ƙara musu haɗarin kasancewa cikin tsananin ciwo, zubar jini da ƙwayoyin cuta da kuma wasu cututtukan makamanta haka masu tsanani nan gaba a rayuwa, wanda ya haɗa da haɗari yayin haihuwa, wanda zai iya shafar rayuwar jaririnsu. Saboda haka, a ƙoƙarinmu na ganin an samu duniya wadda take ta kuɓuta daga dukkan nuna wariya da kuma al’adu da suke cutar da mata yara da manya, yana da kyau mu mayar da hankalinmu kan muryoyin da suka fi mahimmanci sosai da kuma muryoyin wanda suka kuɓuta. Dole ne mu ƙarfafa muryoyin waɗanda suka tsira domin faɗakarwa da kuma samar da mataki na bai ɗaya, da haɓaka ikonsu da cin gashin kansu ta hanyar tabbatar da cewa suna da rawar da za ta taka wajen yin rigakafi da matakin shiga tsakiya. Wanda suka tsira suna da ilimi na farko game da ƙalubale da kuma abubuwan da ake buƙata wajen kawar da wannan ɗabi’ar. Yana da matuƙar mahimmanci mu bada himma a wannan gangamin da wanda suka kuɓuta ke jagoranci, musamman daga matakin farko, ta hanyar sadukar da kayan amfani wanda zai kawo ci gaba ga ƙoƙarinsu. Sannan dole ne mu tabbatar cewa an samar da ayyuka da suke da tasirin al’ada mai faɗi kuma suna da sauƙin samuwa. Wannan ya ƙunshi ƙarfafa samar da kiwon lafiya da ayyukan jin daɗin al’umma da na shari’a domin tallafawa waɗanda suka kuɓuta. UNEPA da UNICEF, a matsayinsu na hukumomi masu jagoranci na Shirin Haɗin Guiwa na Duniya Domin Kawar da FGM, OHCHR, UN Women, WHO, tare da sauran hukumomin Majalisar Ɗinkin Duniya sun dage wajen haɗin guiwa da waɗanda suka tsira a matsayin taurarin al’umma kuma jagorori, yayin da ake tabbatar da muryoyinsu da kuma tunaninsu a matsayin shiri domin ba da kariya da kuma ɗaukar mataki game da FGM. Tabbas, sanya hannun jari wajen gina gangami da kuma bunƙasa hukumar mata yara da manya shi ne a kan gaba cikin Shirin UN Dangane da Kawar da FGM. Muna murnar cigaban da aka samu:","Huongeza hatari yao ya kupata maumivu makali, kutokwa damu na maambukizo mengine ya kiafya baadaye katika maisha yao, kuleta hatari wakati wa kujifungua, ambayo inaweza kuhatarisha maisha ya watoto wao wachanga. Ndiyo maana, katika harakati zetu za kutengeneza dunia isiyo nya unyanyasaji, na mazoea ambayo yanadhuru wasichana na wanawake, ni muhimu kutekeleza mawazo yetu kwa sauti muhimu zaidi za waliyonusurika. Ni lazima tukuze sauti za waliyonusurika ili kuongeza ufahamu na kuhamasisha hatua za pamoja, na kukuza uwezo na uhuru wao kwa kuhakikisha wanashiriki kikamilifu katika uingiliaji wa kuzuia na kukabiliana. Waliyonusurika wanazifahamu vizuri changamoto na zana zinazohitajika ili kukomesha ukeketaji. Ni muhimu kuwekeza katika harakati zinazoongozwa na waliyonusurika, hasa katika ngazi ya chini, kwa kurasmisha rasilimali ambazo zitaendeleza juhudi zao. Pia, lazima tuhakikishe kuwa, huduma za kina na nyeti za kitamaduni zinapatikana na kufikiwa. Hii ni pamoja na kuimarisha utoaji wa huduma za afya, kijamii na kisheria ili kusaidia waathirika. UNFPA na UNICEF ni mashirirka yanayoongoza mpango wa pamoja wa kimataifa wa kutokomeza ukeketaji, OHCHR, UN Women, WHO na mashirika mengine ya umoja wa mataifa yanaendelea kuimarisha ushirikiano na waliyonusurika kama mabingwa na viongozi wa jamii, huku wakihakikisha sauti na mitazamo yao inaarifu progwamu ya kuzuia na kupambana na ukeketaji. Hakika, kuwekeza katika kujenga harakati na kukuza mawakala wa wasichana na wanawake ni msingi wa mpango wa pamoja wa Umoja wa Mataifa wa kutokomeza ukeketaji. Tunasherehekea maendeleo ambayo tumeyafikia:","Ó ń ṣe àlékún ewu ìjẹ̀rora, ẹ̀jẹ̀ dídà àti àwọn ìkóràn àti àwọn ìkọlù ajẹmọ́lera mìíràn ní ọjọ́ iwájú, pẹ̀lú àwọn ewu ní àsìkò ìbímọ, èyí tí ó lè ṣe jàm̀bá fún ẹ̀mí àwọn ìkókó wọn. Ìdí sì nìyẹn, nínú ìlépa wà fún ayé tí kò sì ìyàsọ́tọ̀ àti àwọn ìṣe tí ó ń mú ìpalára bá àwọn ọmọbìnrin àti àwọn obìnrin, ó ṣe pàtàkì fún wa láti dojú àkíyèsí wa kọ àwọn ohùn tí wọ́n ṣe pàtàkì jùlọ – àwọn ohùn àwọn olùyewubọ́. A gbọdọ̀ gbé ohùn àwọn olùyewubọ́ sókè láti gbé ìpolongo sókè àti láti ṣe kóríyá fún ìgbésẹ̀ gbígbé lápapọ̀, àti láti ṣe ìgbélárugẹ agbára àti ìdáwà nípa ṣíṣe àrídájú pé wọ́n ní ipa pàtàkì láti nínú ìdènà àti ìdásí ìdáhùn. Àwọn olùyewubọ́ ní ìmọ̀ ẹni-àkọ́kọ́ nípa àwọn ìpènijà àti àwọn irinṣẹ́ tí wọ́n máa nílò láti paná ìṣe náà. Ó ṣe pàtàkì pé kí á fi ara jìn fún àwọn ìwọ́de tí àwọn olùyewubọ́ darí, pàápàá jùlọ ní àwọn agbègbè ìbílẹ̀, nípa fífi àwọn ohun ìṣàmúlò tí yóò ṣe ìrànwọ́ fún ìgbìyànjú wọn lọ́wọ́. A tún gbọdọ̀ rí i dájú pé àwọn ètò iṣẹ́ tí ó yéni yéké tí ó sì bá àṣà ìbílẹ̀ mú wà nílẹ̀ ṣẹpẹ́ tí wọ́n yóò sì ní àǹfààní sí wọn. Nínú èyí ni ṣíṣe àlékún ìpèsè ètò ìlera àti ètò òfin àti àwùjọ láti ran àwọn olùyewubọ́ lọ́wọ́. UNFPA àti UNICEF, gẹ́gẹ́ bíi àwọn àjọ tí w��́n ń darí Ètò Àjọṣe ní Àgbáyé lórí Ìfòpinsí FGM (Abẹ́ Dídá fún Ọmọbìnrin), OHCHR, UN Women, WHO àti àwọn àjọ United Natuons mìíràn ni wọ́n dúró digbí láti ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn olùyewubọ́ gẹ́gẹ́ bíi olúborí àti olórí àwùjọ, nígbà tí wọ́n tún ń ṣe àrídájú pé àwọn ohùn àti ìwòye wọn ń pèsè ìwífún fún àwọn ètò láti lè bẹ́gi dínà àti láti dáhùn sí FGM. Lóòótọ́, ìfarajìn fún àjọ tí ó ń ṣiṣẹ́ tọ ìgbélárugẹ àti ìdàgbàsókè ọmọbìnrin àti obìnrin jẹ́ kókó Ètò Àjọṣe lórí Ìfòpinsí FGM. A ṣe àjọyọ̀ àwọn ìlọsíwájú tí wọ́n ti ṣe:","Kwandisa ingozi yobuhlungu obukhulu, ukopha nokungenwa izifo kanye namathuba okuba nezinye izinkinga zempilo ezikhathini ezizayo, okuhlanganisa izingozi uma bebeletha, ezingafaka ukuphila kwezingane zabo ezisanda kuzalwa engozini. Kungakho, kubalulekile ukuba ekuphikeleleni kwethu ekubeni nezwe elingenalo ukucwasa kanye nemikhuba elimaza amantombazane nabesifazane, ukuthi sinake amazwi abaluleke kakhulu - amazwi abasindile. Kufanele sinyuse amazwi abasindile ukuze siqwashise futhi sigqugquzele ukuba kubekhona okwenziwayo, futhi sikhuthaze amandla abo nokuzimela ngokuqinisekisa ukuthi baneqhaza elibonakalayo ekunqandeni nasekuphenduleni. Abasindile banolwazi lokuqala ngezinselele kanye namathuluzi adingekayo ukuze kuqedwe umkhuba. Kusemqoka ukuthi sitshale imali emikhankasweni eholwa abasindile, ikakhulukazi emazingeni aphansi, ngokunikela ngezinsiza ezizoqhubeza imizamo yabo. Kufanele futhi siqinisekise ukuthi izinsiza ezibanzi nezizwelayo ngokwamasiko ziyatholakala futhi kuyafinyeleleka kuzo. Lokhu kubandakanya ukuqinisa ukuhlinzekwa kokunakekelwa kwezempilo kanye nezinsizakalo zezenhlalakahle nezomthetho ukuze kusekelwe abasindile. I-UNFPA kanye ne-UNICEF, njengezinhlaka eziholayo zeGlobal Joint Progamme on Eliminating FGM, i-OHCHR, i-UN Women, iWHO, nezinye izinhlaka zeNhlangano Yezizwe zihlala ziqinile ekusebenzisaneni nabasindile njengezishoshovu nabaholi bomphakathi, kuyilapho beqinisekisa ukuthi amazwi abo kanye nemibono yabo yazisa izinhlelo ezivimbela futhi ziphendule kuFGM. Ngempela, ukutshala izimali ekwakheni ukunyakaza kanye nokukhuthaza isikhungo samantombazane nabesifazane kuyisisekelo se-UN Joint Programme on Eliminating FGM. Sibungaza inqubekelaphambili eseyizuziwe:" +የሴት ልጅ ግርዛት ባለፉት ሶስት አስርት አመታት ውስጥ እየቀነሰ መጥቷል፣ እና በ31 ሀገራዊ ወካይ ስርጭቶች መረጃ ባገኙ ሀገራት ከ15 እስከ 19 አመት እድሜ ክልል ውስጥ ከሚገኙት 3 ልጃገረዶች መካከል 1 ያህሉ በ1990ዎቹ ከ1 ከ2 ጋር ሲነጻጸር ድርጊቱን ፈፅመዋል። ካለፈው አመት ጀምሮ፣ የጋራ መርሃ ግብሩ ከ11 000 በላይ ድርጅቶችን ፣ ይደግፋል ከነዚህም ውስጥ 83 በመቶው ከህብረት እና ተረፉ-የሚመሩ እንቅስቃሴዎች ጋር በመተባበር በፖሊሲዎች እና ህጎች ላይ ለውጦችን የሚደግፉ፣ እና በማህበራዊ እና የስርዓተ-ፆታ ደንቦች ላይ ለውጦችን የሚደግፉ መሰረታዊ ድርጅቶች ናቸው። ሆኖም በ2030 የሴት ልጅ ግርዛትን ለማስቆም የጋራ ግባችንን ከግብ ለማድረስ ከፈለግን የበለጠ የታለመ፣ የተቀናጀ እና ቀጣይነት ያለው ርብርብ ያስፈልጋል። በአንድነት፣ በተረፉት እየተመራን፣ ይህንን ጎጂ ተግባር ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ለታሪክ ልንሰጥ እንችላለን።,"The practice of FGM has been declining over the last three decades, and in the 31 countries with nationally representative prevalence data, around 1 in 3 girls aged 15 to 19 today have undergone the practice versus 1 in 2 in the 1990s. As of last year, the Joint Programme supported more than 11 000 organizations, of which 83 per cent were grassroots organizations partnering with coalitions and survivor-led movements, advocating for changes in policies and laws, and championing changes to social and gender norms. Yet there is an urgent need for even more targeted, coordinated and sustained efforts if we are to achieve our common goal of ending female genital mutilation by 2030. Together, led by survivors, we can consign this harmful practice to history, once and for all.","Aikata FGM yana ta raguwa a shekaru talatin da suka gabata, kuma cikin ƙasashe 31 da suke da bayanan da aka gabatar a duniya, 1 a cikin yara mata 3 da ke da shekaru 15 zuwa 19 a yau an yi musu wannan aikin idan aka kwatanta da 1 a cikin 2 a shekarun 1990. A shekarar da ta gabata, Shirin Hadin Guiwar ya tallafawa fiye da ƙungiyoyi 11000, wanda kaso 83 daga cikinsu ƙungiyoyi ne na tushe wanda suke tare da haɗin gwiwa da gangamin da wanda suka kuɓuta suke jagora, da suke neman sauye-sauye a matakai da dokoki, da kuma wakiltar canje-canje ga al��umma da al’adar jinsi. Amma da akwai buƙatar gaggauwa domin fuskanta, tsarawa da kuma tabbatar da ƙoƙarin idan muna son mu cim ma manufarmu ta kawo ƙarshen yin kaciyar mata zuwa 2023. A tare, da jagorancin wanda suka kuɓuta, za mu iya sanya wannan aikin ya zamto tarihi kwata-kwata.","Mila ya ukeketaji imepungua kwa kisai kikubwa katika miongo mitatu iliyopita, na katika nchi 31 zenye takwimu za wawakilishi kitaifa, takribani msichana 1 kati ya watatu wenye umri wa miaka 15 hadi 19, wamepitia changamoto hiyo, dhidi ya 1 kati ya 2 katika miaka ya 1990. Kufikia mwaka jana, Mpango wa pamoja ulisaidia zaidi ya mashirika 11,000, ambayo 83% yalikuwa mashirika ya msingi yanayoshirikiana na miungano na vuguvugu zinazoongozwa na waliyonusurika, zinazotetea mabadiliko ya sera na sheria, na kutetea mabadiliko ya kanuni za kijamii na kijinsia. Hata hivyo, kuna hitaji la dharura la juhudi zinazolengwa zaidi, zilizoratibiwa na endelevu ikiwa tunataka kufikia lengo letu la pamoja la kukomesha ukeketaji ifikapo 2030. Kwa pamoja, tukiongozwa na waliyonusurika, tunaweza kuweka desturi hii hatari katika historia, mara moja na kwa wote.","Ìṣe FGM ti ń dínkù láti bí ọgbọ̀n ọdún sẹ́yìn, àti pé ní àwọn orílẹ̀-èdè 31 pẹ̀lú ìwífún tí ó kárí orílẹ̀, bí i 1 nínú àwọn ọmọbìnrin 3 tí ọjọ́ orí wọn jẹ́ 15 sí 19 lónìí ni wọ́n ti dábẹ́ fún yàtọ̀ sí 1 nínú 2 ní àwọn ọdún 1990. Ní ọdún tí ó kọjá, Ètò Àjọṣe náà ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ilé-iṣẹ́ tí wọ́n lé ní 11 000, tí ìdá 83 nínú ọgọ́ọ̀rún wọn sì jẹ́ àwọn ilé-iṣẹ́ ìbílẹ̀ tí wọ́n ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹgbẹ́ oníṣọ̀kan àti àwọn ètò tí àwọn olùyewubọ́ darí wọn, tí wọ́n ń ṣe ìpolongo àtìlẹ́yìn fún àyípadà nínú àwọn òfin àti ìlànà, tí wọ́n sì ń ṣe agbátẹrù mímú ìyípadà bá àwọn àṣà tí wọ́n jẹmọ́ àwùjọ àti ìjákọ-n-bábo. Síbẹ̀ ìnílò ní kíákíá wà fún ìgbìyànjú tí ó ní àfojúsùn gan, tí ó ní ètò tí ó sì jẹ́ alálòpẹ́ bí a bá fẹ́ ṣe àṣeyọrí lórí fífi òpin sí abẹ́ dídá fún ọmọbìnrin títí ọdún 2030. Ní àpapọ̀, pẹ̀lú ìdarí àwọn olùyewubọ́, a máa lè sọ ìṣe onípalára yìí di ìtàn, pátápátá.","Umkhuba weFGM uye wehla kule minyaka engamashumi amathathu edlule, futhi emazweni angu-31 anemininingo emele izwe lonke, cishe i-1 ku-3 yamantombazane aneminyaka eyi-15 kuya ku-19 namuhla enze lo mkhuba kuqhathaniswa no-1 ku-2 ngeminyaka yawo-1990. Kusukela ngonyaka odlule, Uhlelo Oluhlanganyelwe lusekele izinhlangano ezingaphezu kweziyi-11 000, ezingamaphesenti angama-83 kuzo bekuyizinhlangano ezisemazingeni aphansi ezisebenzisana namadlelandawonye kanye nezinhlangano eziholwa abasindile, ezimele izinguquko kuzinqubomgomo nemithetho, futhi ezilwela izinguquko ezinkambisweni zenhlalo yomphakathi nezobulili. Nokho kunesidingo esiphuthumayo semizamo eqondiswe nakakhulu, edidiyelwe futhi esimeme uma sifuna ukufeza umgomo wethu ofanayo wokuqeda ukucwiywa kwabesifazane ngo-2030. Ngokubambisana, siholwa abasindile, singenza lo mkhuba oyingozi ube umlando, unomphela." +የአገልግሎት ፍላጎት እየጨመረ ባለበት ወቅት፣ ዓለም አቀፍ የካንሰር ሸክም እያደገ ነው። ከዓለም የካንሰር ቀን በፊት፣ የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) የካንሰር ኤጀንሲ፣ ዓለም አቀፍ የካንሰር ምርምር ኤጀንሲ (አይኤአርሲ)፣ ስለ ካንሰር ዓለም አቀፍ ሸክም የቅርብ ጊዜ ግምቶችን አውጥቷል:: የዓለም ጤና ድርጅት ከ115 ሀገራት የተውጣጡ የዳሰሳ ጥናቶችን ይፋ አድርጓል፣ ይህም አብዛኛዎቹ ሀገራት የቅድሚያ ካንሰር እና ማስታገሻ አገልግሎቶችን በበቂ ሁኔታ የገንዘብ ድጋፍ እንደማይሰጡ አሳይቷል፣ እንደ የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን (UHC)። የአይኤአርሲ ግምት፣ በ2022 በአገሮች ውስጥ ከሚገኙት ምርጥ የመረጃ ምንጮች ላይ በመመርኮዝ፣ እየጨመረ የመጣውን የካንሰር ሸክም፣ በቂ ጥበቃ በሌላቸው ህዝቦች ላይ ያለው ተመጣጣኝ ያልሆነ ተፅዕኖ፣ እና የካንሰር ኢፍትሃዊነትን በአለም አቀፍ ደረጃ መፍታት አስፈላጊ መሆኑን ያሳያል። በ 2022 በግምት 20 ሚሊዮን አዲስ የካንሰር ጉዳዮች እና 9.7 ሚሊዮን ሰዎች ሞተዋል። የካንሰር ምርመራ ከተደረገ በኋላ በ 5 ዓመታት ውስጥ በህይወት የኖሩ ሰዎች ቁጥር 53.5 ሚሊዮን ይገመታል ። በህይወት ዘመናቸው ከ 5 ሰዎች 1 ያህሉ ካንሰር ያጋጥማቸዋል፡ ከ9 ወንዶች 1 ያህሉ እና ከ12 ሴቶች 1 በበሽታው ይሞታሉ። የዓለም ጤና ድርጅት በዩኤችሲ እና በካንሰር ላይ ያካሄደው ጥናት እንደሚያሳየው 39 በመቶ የሚሆኑት ተሳታፊ ሀገራት ብቻ የካንሰር አያያዝ መሰረታዊ ጉዳዮችን ለሁሉም ዜጎች በገንዘብ የሚደገፉ ዋና የጤና አገልግሎቶቻቸውን ‘የጤና ጥቅማጥቅሞች’ (ኤችቢፒ) ሽፋን አድርገው ነበር። በ 2022 ሶስት ዋና ዋና የካንሰር ዓይነቶች፡ ሳንባ፣ ጡት እና ኮሎሬክታል ካንሰሮች በአይኤአርሲ ግሎባል ካንሰር ኦብዘርቫቶሪ ላይ ያለው አዲሱ ግምት እንደሚያሳየው 10 የካንሰር አይነቶች በአጠቃላይ በአለም አቀፍ ደረጃ በ2022 ከሞቱት አዳዲስ ጉዳዮች እና ሞት ሁለት ሶስተኛውን ያቀፉ ናቸው::,"Global cancer burden growing, amidst mounting need for services Ahead of World Cancer Day, the World Health Organization (WHO)’s cancer agency, the International Agency for Research on Cancer (IARC), released the latest estimates of the global burden of cancer. WHO also published survey results from 115 countries, showing a majority of countries do not adequately finance priority cancer and palliative care services, as part of universal health coverage (UHC). The IARC estimates, based on the best sources of data available in countries in 2022, highlight the growing burden of cancer, the disproportionate impact on underserved populations, and the urgent need to address cancer inequities worldwide. In 2022, there were an estimated 20 million new cancer cases and 9.7 million deaths. The estimated number of people who were alive within 5 years following a cancer diagnosis was 53.5 million. About 1 in 5 people develop cancer in their lifetime, approximately 1 in 9 men and 1 in 12 women die from the disease. The global WHO survey on UHC and cancer shows that only 39% of participating countries covered the basics of cancer management as part of their financed core health services for all citizens, ‘health benefit packages’ (HBP). Three major cancer types in 2022: lung, breast and colorectal cancers The new estimates available on IARC’s Global Cancer Observatory show that 10 types of cancer collectively comprised around two-thirds of new cases and deaths globally in 2022.","Nauyin cutar kansa yana ƙaruwa a duniya, yayin da ake tsaka da buƙatar ayuuka. Kafin zuwan Ranar Cutar Kansa ta Duniya, ɓangaren kula da cutar kansa na Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), International Agency on Cancer (IARC), sun fitar da sabon jimmilar nauyin cutar kansa na duniya. WHO kuma sun wallafa sakamakon bincike daga ƙasashe 115, wanda yake nuna da yawa ba sa fitar da kuɗi yadda ya kamata domin kansa da kayan tallafi na kulawa, a wani ɓangare na abin da ya shafi kiyon lafiya na duniya (UHC). Ƙiyasin IARC, daga bayanan da aka samu mafi inganci da ake da su a ƙasashe a 2022, abin da rashin daidaiton ya haifar ga mutanen da ba sa samun kulawa sosai, da kuma buƙatar gaggawa na ɗaukar mataki na rashin daidaito game da kansa a duniya baki ɗaya. A shekarar 2022, da akwai sabon rahoton samun cutar kansa jimillar miliyan 20 da kuma mace-mace miliyan 9.7. Yawan mutanen da aka yi ƙiyasi wanda suke raye a tsakanin shekaru 5 da aka gano suna ɗauke da cutar kansa sun kasance miliyan 53.5. 1 daga cikin 5 na mutane suna samun cutar kansa a rayuwarsu, kusan mutum ɗaya a cikin 9 maza da mutum 1 a cikin 12 mata suna rasa ransu sakamakon cutar. Binciken WHO a kan UHC da kansa ya nuna cewa kashi 39% na ƙasashen da ake damawa da su ne kasai suke abubuwan da ake da buƙatar su don kulawa da kansa a wani ɓangaren fitar da kuɗi don ayyukan kiwon lafiya ga dukkan ‘yan kasa, da kayan amfani na kiwon lafiya (HBP). Manyan ire-iren kansa a shekarar 2022 su ne: kansar hunhu da nono, da kuma colorectal Sabon jimillar da yake a IARCA Global Cancer Observatory ya nuna cewar ire-iren kansa guda 10 su ne suka haɗa biyu bisa uku na sababbin ɓullar ciwon da kuma mace-mace a duniya baki ɗaya a 2022.","Hatari kubwa ya saratani inaongezeka duniani, huku kukiwa na hitaji kubwa la huduma Kabla ya siku ya saratani duniani, taasisi ya saratani ya shirika la afya duniani (WHO), shirika la kimataifa la utafiti wa saratani (IARC), lilitoa makadirio ya hivi karibuni ya hatari ya saratani duniani. Pia, WHO ilichapisha matokea ya uchunguzi kutoka nchi 115, yakionyesha kuwa nchi nyingi hazifadhili vipaumbele vya saratani, huduma za matibabu na chanjo ya afya kwa wote (UHC) ipasavyo. Makadirio ya IARC, kulingana na vyanzo bora vya takwimu vilivyopo katika nchi nyingi mnamo mwaka 2022, yanaangazia hatari kubwa ya saratani inayokua kwa kasi duniani, athari ambazo haziendani na idadi ya watu ambao hawajalindwa, na hitaji la dharura la kushughulikia ukosefu wa usawa wa saratani ulimwenguni. Mnamo 2022, kulikuwa na visa vipya vya saratani milioni 20 na vifo milioni 9.7. idadi inayokadiriwa ya watu ambao walikuwa hai katika kipindi cha miaka 5 kufuatia utambuzi wa saratani ilikuwa milioni 53.5. Takribani mtu 1 kati ya 5 wanapata saratani katika maisha yao, inakadiriwa kuwa mwanaume 1 kati ya 9 na mwanamke 1 kati ya 12 wanakufa kutokana na ugonjwa huo. Utafiti wa kimataifa wa WHO kuhusu UHC na saratani unaonyesha kuwa ni 39% pekee ya nchi zilizoshiriki katika kushughulikia misingi ya udhibiti wa saratani kama sehemu ya huduma zao kuu za afya zinazofadhiliwa kwa raia wote, faida za manufaa ya afya (HBP). Aina tatu kuu za saratani kwa mwaka 2022: saratani ya mapafu, matiti na saratani ya utumbo mpana Makadirio mapya yaliyopatikana kwenye uchunguzi wa saratani ulimwenguni, uliyofanywa na IARC unaonyesha kuwa aina 10 za saratani zilijumuisha takribani theluthi mbili ya visa vipya na vifo ulimwenguni mnamo 2022.","ìṣẹ̀lẹ̀ jẹjẹrẹ ń gbilẹ̀ síi ní àgbáyé, bí ìnílò fún iṣẹ́ ṣíṣe ṣe ń peléke síi Ṣáájú Ọjọ́ Jẹjẹrẹ ní Àgbáyé, àjọ tí ó ń rí sí jẹjẹrẹ lábẹ́ Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO), Àjọ Òkèèrè Aṣèwádìí Jẹjẹrẹ (IARC), fi ìdíyelé wàhálà jẹjẹrẹ tuntun ní àgbáyé síta. WHO tún ṣe àtẹ̀jáde àwọn èsì ìwádìí láti àwọn orílẹ̀-èdè 115, tí ó ń ṣàfihàn pé ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè kò fi owó tí ó tó sílẹ̀ fún ìtọ́jú jẹjẹrẹ àti ètò amútọ̀ọ́júrọrùn, gẹ́gẹ́ bí i ara ìkópọ̀ ètò ìlera ní àgbáyé (UHC). Àwọn ìṣirò IARC, tí àwọn orísun ìwífún tí ó dára jùlọ ní àwọn orílẹ̀-èdè ní ọdún 2022 gbé jáde, ṣàfihàn ìṣẹ̀lẹ̀ jẹjẹrẹ tí ó ń gbilẹ̀ síi, bí ó tí ṣe ní ipa àìdọ́gba lórí àwọn èèyàn tí kò tọ́ sí, àti ìnílò láti yanjú àìṣedéédé jẹjẹrẹ ní àgbáyé ní kíákíá. Ní ọdún 2022, wọ́n ṣe ìṣirò àwọn ọ̀ràn jẹjẹrẹ tuntun mílíọ̀nù 20 àti àwọn ìkú mílíọ̀nù 9.7. Ìṣirò iye àwọn èèyàn tí wọ́n sì wà láyé láàárín ọdún 5 tí ìwádìí ṣàfihàn pé wọ́n ní jẹjẹrẹ jẹ́ mílíọ̀nù 53.5. Èèyàn 1 nínú àwọn 5 ní wọ́n ní jẹjẹrẹ nígbà ayé wọn, ó súnmọ́ ọkùnrin 1 nínú àwọn 9 àti obìnrin 1 nínú àwọn 12 ni àrùn náà ti pa. Ìwádìí àgbáyé tí WHO ṣe lórí UHC àti jẹjẹrẹ ṣàfihàn pé ìdá 39% àwọn orílẹ̀-èdè olùkópa péré ni wọ́n kápá ìtọ́jú ìpìlẹ̀ fún jẹjẹrẹ gẹ́gẹ́ bíi ara àwọn ètò ìlera pàtàkì tí wọ́n ṣe ìgbọ̀wọ́ rẹ̀ fún gbogbo àwọn ará ìlú, 'àwọn àǹfààní ètò ìlera' (HBP). Oríṣi jẹjẹrẹ mẹ́ta gbóògì ní ọdún 2022: jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ fóóró, jẹjẹrẹ ọyàn àti jẹjẹrẹ ajẹmọ́funmábọ́dìí Ìṣirò tuntun ti ó wà lórí Aṣàkíyèsí Jẹjẹrẹ ní Àgbáyé IARC ṣàfihàn pé irú jẹjẹrẹ 10 ni wọ́n dìjọ dá kún ìdá méjì nínú mẹ́ta àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ jẹjẹrẹ àti ikú tuntun ní àgbáyé ní ọdún 2022.","Umthwalo womdlavuza emhlabeni wonke uyakhula, siyakhula isidingo sezinsizakalo Ngaphambi koSuku Lomhlaba Lomdlavuza, iWorld Health Organization (WHO) inhlangano yomdlavuza, i-International Agency for Research on Cancer (IARC), ikhiphe izilinganiso zakamuva zomthwalo womhlaba wonke womdlavuza. I-WHO iphinde yashicilela imiphumela yenhlolovo evela emazweni ayi-115, ekhombisa ukuthi iningi lamazwe aliwuxhasi ngokwanele umdlavuza obekwe eqhulwini kanye nezinsizakalo zokunakekelwa kwe-palliative, njengengxenye ye-universal health coverage (UHC). Izilinganiso ze-IARC, ezisekelwe imithombo ethembekile yemininingo etholakala emazweni ngowezi-2022, zigqamisa ukukhula komthwalo womdlavuza, umthelela ongenakulinganiswa kubantu abanganakiwe, kanye nesidingo esiphuthumayo sokubhekana nokungalingani komdlavuza emhlabeni wonke. Ngowezi-2022, kwaba nezibalo ezintsha zomdlavuza ezilinganiselwa ezigidini ezingama-20 nokufa kwabantu abayizigidi eziyi-9.7. Isibalo esilinganisiwe sabantu ababephila phakathi neminyaka emi-5 kulandela ukutholakala komdlavuza sasiyizigidi ezingama-53.5. Cishe umuntu oyedwa kwabayi-5 uba nomdlavuza ekuphileni kwakhe, cishe oyedwa kwabesilisa abayisi-9 nowesifazane oyedwa kwabayi-12 babulawa yilesi sifo. Inhlolovo yeWHO yomhlaba wonke nge-UHC kanye nomdlavuza ikhombisa ukuthi angama-39% kuphela amazwe abambe iqhaza ahlanganisa izisekelo zokulawulwa komdlavuza njengengxenye yezinsizakalo zabo zezempilo ezixhaswe yizo zonke izakhamizi, 'amaphakheji enzuzo yezempilo' (HBP). Izinhlobo ezintathu zomdlavuza ezinkulu ngowezi-2022: umdlavuza wamaphaphu, webele kanye nomdlavuza we-colorectal Izilinganiso ezintsha ezitholakala ku-IARC's Global Cancer Observatory zibonisa ukuthi izinhlobo eziyi-10 zomdlavuza sezihlangene zihlanganisa cishe izingxenye ezimbili kwezintathu zamacala amasha nokufa kwabantu emhlabeni wonke ngowezi-2022." +በአጠቃላይ የህመም ማስታገሻን ጨምሮ፣ እና ከካንሰር ጋር የተገናኘ ሳይሆን የማስታገሻ ህክምና ለሚሹ ሰዎች 28 በመቶው ብቻ ከተሳታፊ ሀገራት በተጨማሪነት ይሸፍኑ ነበር። መረጃው 185 አገሮችን እና 36 የካንሰር በሽታዎችን ያጠቃልላል። የሳንባ ካንሰር በአለም አቀፍ ደረጃ በብዛት የሚከሰት ካንሰር ሲሆን 2.5 ሚሊዮን አዳዲስ ጉዳዮች ከአጠቃላይ አዳዲስ ጉዳዮች 12.4 በመቶውን ይይዛሉ። የሴት የጡት ካንሰር ሁለተኛ ደረጃ (2.3 ሚሊዮን ጉዳዮች፣ 11.6%)፣ የኮሎሬክታል ካንሰር (1.9 ሚሊዮን ጉዳዮች፣ 9.6%)፣ የፕሮስቴት ካንሰር (1.5 ሚሊዮን ጉዳዮች፣ 7.3%) እና የሆድ ካንሰር (970 000 ጉዳዮች፣ 4.9%):: የሳንባ ካንሰር ለካንሰር ሞት ቀዳሚ ምክንያት ነበር (1.8 ሚሊዮን ሞት ፣ ከጠቅላላው የካንሰር ሞት 18.7%) በመቀጠል የኮሎሬክታል ካንሰር (900 000 ሞት ፣ 9.3%) ፣ የጉበት ካንሰር (760 000 ሞት ፣ 7.8%) ፣ የጡት ካንሰር (670) 000 ሞት፣ 6.9%) እና የሆድ ካንሰር (660 000 ሞት፣ 6.8%)። በጣም የተለመደው ካንሰር የሳንባ ካንሰር እንደገና መታየቱ በእስያ ውስጥ ከትንባሆ አጠቃቀም ጋር የተያያዘ ሊሆን ይችላል። በሁለቱም ፆታዎች ከዓለም አቀፉ አጠቃላይ ድምር በጾታ በድንገት እና በሟችነት ላይ አንዳንድ ልዩነቶች ነበሩ። ለሴቶች፣ በብዛት የሚታወቀው ካንሰር እና የካንሰር ሞት ዋነኛ መንስኤ የጡት ካንሰር ሲሆን ፣ ለወንዶች ግን የሳንባ ካንሰር ነው። የጡት ካንሰር በአብዛኛዎቹ አገሮች በሴቶች ላይ በጣም የተለመደ ካንሰር ነው (157 ከ 185)። ለወንዶች፣ የፕሮስቴት እና የኮሎሬክታል ካንሰሮች ሁለተኛውና ሦስተኛው በብዛት የሚከሰቱ ካንሰሮች ሲሆኑ ፣ የጉበት እና የአንጀት ካንሰር ደግሞ ሁለተኛውና ሦስተኛው የካንሰር ሞት መንስኤዎች ናቸው።,"Only 28% of participating countries additionally covered care for people who require palliative care, including pain relief in general, and not just linked to cancer. Data covers 185 countries and 36 cancers. Lung cancer was the most commonly occurring cancer worldwide with 2.5 million new cases accounting for 12.4% of the total new cases. Female breast cancer ranked second (2.3 million cases, 11.6%), followed by colorectal cancer (1.9 million cases, 9.6%), prostate cancer (1.5 million cases, 7.3%), and stomach cancer (970 000 cases, 4.9%). Lung cancer was the leading cause of cancer death (1.8 million deaths, 18.7% of the total cancer deaths) followed by colorectal cancer (900 000 deaths, 9.3%), liver cancer (760 000 deaths, 7.8%), breast cancer (670 000 deaths, 6.9%) and stomach cancer (660 000 deaths, 6.8%). Lung cancer’s re-emergence as the most common cancer is likely related to persistent tobacco use in Asia. There were some differences by sex in incidence and mortality from the global total for both sexes. For women, the most commonly diagnosed cancer and leading cause of cancer death was breast cancer, whereas it was lung cancer for men. Breast cancer was the most common cancer in women in the vast majority of countries (157 of 185). For men, prostate and colorectal cancers were the second and third most commonly occurring cancers, while liver and colorectal cancers were the second and third most common causes of cancer death.","Kashi 28% na ƙasashen da da ake damawa da su ne suka ba da cikakkaiyar kulawa ga mutanen da suke buƙatar tallafin, wanda ya haɗa da sauƙin ciwo na bai ɗaya, ba wanda yake da alaƙa da kansa kawai ba. Bayanan ya kunshi ƙasashe 185 da kuma kansa guda 36. Kansar hunhu ita ce kansar da tafi afkuwa a duniya baki ɗaya da rahoton kamuwar ya kai miliyan 2.5 na kashi 12.4% na gaba ɗayan cutar. Kansar nono ta mata ce ta kasance ta biyu (rahoto miliyan 2.3, kaso 11.6%), wanda kansar colorectal take biye da ita (rahoto miliyan 1.9, kaso 9.6%) kansar mafitsara (rahoto 1.5, kaso 7.3%), kansar ciki (rahoto 970 000, kaso 4.9%). Kansar hunhu ita ce kansa dake kan gaba wajen mace-mace(rahoto miliyan 1.8, kaso 18.7% na gaba ɗayan mace-macen cutar kansa) kansar colorectal ta biyo bayan sa (rahoton mace-mace 900 000, 9.3%), kansar hanta (mace-mace 760 000,7.8%) kansar nono (mace-mace 670 000, 6.9%) da kuma kansar ciki (mace-mace 660 000, 6.8%). Kansar hunhu ta zamo mafi yawan faruwa kuma da alamu yana da alaƙa da amfani da taba a yankin Asiya. Da akwai banbanci na jinsi wajen faruwar hakan da kuma mace-mace daga jimmalar da ta faru a duniya baki ɗaya ga dukkan jinsin. Ga mata, cutar kansar da aka fi samu da kuma abin da ya fi janyo mutuwa dalilin cutar kansa itac e kansar nono, yayin da ya kasance kansar hunhu ga maza. Kansar nono ita ce kansa mafi shahara ga mata a mafi yawancin ƙasashe (157 daga cikin 185). Ga maza, kansar mafitsara da colorectal su ne cutar kansa na biyu da na uku da suka fi shahara, yayin da kansar hanta da colorectal suka kasance na biyu da na uku wajen yawan haifar da mace-mace.","Ni 28% pekee ya nchi zinazoshiriki katika kushughulikia huduma kwa watu wanaohitaji huduma bora, ikiwa ni pamoja na kutuliza maumivu kwa ujumla, na siyo kwa wanaohusishwa na saratani pekee. Takwimu zinahusu nchi 185 na saratani 36. Saratani ya mapafu ndiyo saratani iliyotokea kwa wingi duniani kote, ikisababisha visa vipya milioni 2.5 sawa na 12.4% ya jumla ya visa vipya. Saratani ya matiti ya kike ilishika nafasi ya pili (kesi milioni 2.3, 11.6%), saratani ya tezi dume (kesi milioni 1.5, 7.3%) na saratani ya tumbo (kesi 970,000, 4.9%). Saratani ya mapafu ndiyo iliyoongoza kwa kusababisho vifo vya saratani (vifo milioni 1.8, 18.7% ya vifo vyote vya saratani) ikifuatiwa na saratani ya utumbo mpana (vifo 900,000, 9.3%), saratani ya matiti (vifo 670,000, 6.9%) na saratani ya tumbo (vifo 660,000, 6,8%). Kuibuka kwa saratani ya mapafu kama saratani inayotisha zaidi, kunasababishwa na matumizi ya tumbaku yaliyoshika kasi huko Asia. Kulikuwa na baadhi ya tofauti za jinsia katika matukio na vifo kutoka jumla ya kimataifa kwa jinsia zote. Kwa wanawake saratani iliyogunduliwa kuleta hatari zaidi na kusababisha vifo vya saratani, ilikuwa saratani ya matiti, wakati saratani ya mapafu ilikuwa kwa wanaume. Saratani ya matiti ilikuwa saratani ya kawaida kwa wanawake katika idadi kubwa ya nchi (157 kati ya 185). Kwa wanaume, saratani ya tezi dume na utumbo mpana ilikuwa saratani ya pili na ya tatu ambayo ilikuwa tishio, wakati saratani ya ini na utumbo mpana ilikuwa ya pili na ya tatu kwa kusababisha vifo vya saratani.","Ìdá 28% àwọn orílẹ̀-èdè olùkópa péré ni wọ́n tún pèsè àfikún ìtọ́jú fún àwọn tí wọ́n nílò ìtọ́jú amáratuni, bíi adínrorakù, tí kò sì jẹmọ́ jẹjẹrẹ nìkan rárá. Dátà náà gbé àwọn orílẹ̀-èdè 185 àti àwọn jẹjẹrẹ 36. Jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀fóró ni ó wọ́pọ̀ ní àgbáyé pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ mílíọ̀nù 2.5 tuntun, èyí tí ó jẹ́ ìdá 12.4% àpapọ̀ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tuntun náà. Jẹjẹrẹ ọyàn obìnrin ni ó ṣe ìkejì (àwọn ọ̀ràn mílíọ̀nù 2.3, 11.6%), tí jẹjẹrẹ ajẹmọ́funmábọ́dìí (àwọn ọ̀ràn mílíọ̀nù 1.9, 9.6%), jẹjẹrẹ ẹ̀ṣẹ́ àtọ̀ (àwọn ọ̀ràn mílíọ̀nù 1.5, 7.3%), àti jẹjẹrẹ inú (àwọn ọ̀ràn 970,000, 4.9%). Jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀fóró ni olórí okùnfà àwọn ìkú jẹjẹrẹ (àwọn ikú mílíọ̀nù 1.8, 18.7% àpapọ̀ àwọn ikú jẹjẹrẹ), tí jẹjẹrẹ ajẹmọ́funmábọ́dìí sì tẹ̀lé e (àwọn ikú 900,000, 9.3%), jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ (àwọn ikú 760,000, 7.8%), jẹjẹrẹ ọyàn (àwọn ikú 670,000, 6.9%) àti jẹjẹrẹ inú (àwọn ikú 660,000, 6.8%). Àtúnṣẹ́yọ jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀fóró gẹ́gẹ́ bí i jẹjẹrẹ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ lè jẹmọ́ ìlò tábà ní lemọ́lemọ́ ní orílẹ̀ Asia. Àwọn ìyàtọ̀ kan wà nínú ìjákọ-n-bábo àwọn ọ̀ràn ìṣẹlẹ̀ àti ikù ní àpapọ̀ fún lákọlábo ní àgbáyé. Fún àwọn obìnrin, jẹjẹrẹ tí wọ́n ṣe ìdámọ̀ rẹ júlọ tí ó sì jẹ́ olórí okùnfà ikú jẹjẹrẹ ní jẹjẹrẹ ọyàn, nígbà tí ó jẹ́ jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀fóró fún àwọn ọkùnrin. Jẹjẹrẹ ọyàn ni jẹjẹrẹ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ láàárín àwọn obìnrin ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè (157 nínú 185). Fún àwọn ọkùnrin, jẹjẹrẹ ẹ̀ṣẹ́ àtọ̀ àti jẹjẹrẹ ajẹmọ́funmábọ́dìí ni ó jẹ́ irú jẹjẹrẹ tí ó ṣe ìkejì àti ìkẹta tí wọ́n wọ́pọ̀,nígbà tí jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ àti jẹjẹrẹ ajẹmọ́funmábọ́dìí sì jẹ́ àwọn òkùnfà ikú jẹjẹrẹ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ.","Amaphesenti angama-28 kuphela amazwe abambe iqhaza aphinde amboza ukunakekelwa kwabantu abadinga ukunakekelwa kwe-palliative, okuhlanganisa ukudambisa izinhlungu ngokuvamile, hhayi nje abaxhumene nomdlavuza. Imininingo ihlanganisa amazwe ayi-185 kanye nomdlavuza we-36. Umdlavuza wamaphaphu kwakuwumdlavuza ovamile emhlabeni wonke njengoba abantu abasha abayizigidi ezingu-2.5 benza u-12.4% wabo bonke abantu abasha. Umdlavuza webele wabesifazane ukleliswe endaweni yesibili (iziguli eziyizigidi ezingu-2.3, u-11.6%), ulandelwa umdlavuza we-colorectal (izigameko eziyizigidi ezingu-1.9, u-9.6%), umdlavuza wendlala yesinye (izigameko eziyizigidi ezingu-1.5, u-7.3%), nomdlavuza wesisu (izigameko ezingu-970 000, u-4.9%). Umdlavuza wamaphaphu wawuyimbangela ehamba phambili yokufa ngenxa yomdlavuza (izigidi ezingu-1.8 zokufa, u-18.7% wabo bonke ababulawa umdlavuza) kulandelwa umdlavuza we-colorectal (abashonile abangu-900 000, 9.3%), umdlavuza wesibindi (abashonile abangu-760 000, 7.8%), umdlavuza webele (670 000, 6.9%) kanye nomdlavuza wesisu (660 000 ukufa, 6.8%). Ukuvela kabusha komdlavuza wamaphaphu njengomdlavuza ovame kakhulu kungenzeka kuhlobene nokubhenywa kukagwayi okungapheli e-Asia. Kube khona umehluko othile ngokobulili ngokwezehlakalo nokushona kwabantu emhlabeni wonke kubo bobabili ubulili. Kwabesifazane, umdlavuza ovame ukutholakala futhi imbangela ehamba phambili ngokufa ngenxa yomdlavuza kwakuwumdlavuza webele, kanti kwabesilisa kwakungumdlavuza wamaphaphu. Umdlavuza webele kwakuwumdlavuza ovame kakhulu kwabesifazane emazweni amaningi (157 kwangu-185). Kwabesilisa, umdlavuza wendlala yesinye nowe-colorectal wawungowesibili nowesithathu ovame ukwenzeka, kuyilapho umdlavuza wesibindi kanye nomdlavuza wawuyimbangela yesibili neyesithathu yokufa ngenxa yomdlavuza." +"ለሴቶች ፣ የሳንባ እና የኮሎሬክታል ካንሰር ለሁለቱም ለአዳዲስ ጉዳዮች እና ለሟቾች ቁጥር ሁለተኛ እና ሶስተኛ ነበሩ። የማህፀን በር ካንሰር በአለም አቀፍ ደረጃ ስምንተኛው በብዛት እየተከሰተ ያለው ካንሰር ሲሆን ዘጠነኛው የካንሰር ሞት መንስኤ ሲሆን ፣ 661 044 አዳዲስ ጉዳዮች እና 348 186 ሰዎች ሞተዋል። በ 25 አገሮች ውስጥ በሴቶች ላይ በጣም የተለመደ ነቀርሳ ነው፣ አብዛኛዎቹ ከሰሃራ በታች ባሉ አፍሪካ ውስጥ ይገኛሉ:: የተለያዩ የአደጋ ደረጃዎችን እያወቅን ቢሆንም የማህፀን በር ካንሰር እንደ የህዝብ ጤና ችግር የዓለም ጤና ድርጅት የማኅጸን ነቀርሳ ማስወገጃ ተነሳሽነት በማስፋት ሊወገድ ይችላል:: በሰው ልጅ ልማት ኢንዴክስ (ኤችዲአይ) የካንሰር ኢፍትሃዊነት የአለም አቀፍ ግምቶች በሰው ልጅ እድገት መሰረት በካንሰር ሸክም ውስጥ አስገራሚ ኢፍትሃዊነት ያሳያሉ። ይህ በተለይ ለጡት ካንሰር እውነት ነው። በጣም ከፍተኛ ኤችዲአይ ባለባቸው አገሮች ፣ ከ12 ሴቶች 1 ሰው በህይወት ዘመናቸው የጡት ካንሰር እንዳለባቸው እና ከ71 ሴቶች 1ዷ በዚህ በሽታ ትሞታለች። በተቃራኒው ዝቅተኛ ኤችዲአይ ባለባቸው አገሮች፣ በህይወት ዘመናቸው ከ27 ሴቶች መካከል አንዷ ብቻ የጡት ካንሰር እንዳለባት ስትታወቅ ፣ ከ48ቱ ሴቶች አንዷ በዚህ በሽታ ትሞታለች። ""በታች ኤችዲአይ አገሮች ውስጥ ያሉ ሴቶች በከፍተኛ ኤችዲአይ አገሮች ውስጥ ካሉ ሴቶች በጡት ካንሰር የመጠቃት ዕድላቸው በ50% ያነሰ ቢሆንም ፣ ዘግይተው በምርመራው እና በቂ ሕክምና ባለማግኘት ለበሽታው የመሞት ዕድላቸው ከፍተኛ ነው፣"" ሲል ያስረዳል ዶ/ር ኢዛቤል ሶርጆማታራም፣ በአይኤአርሲ የካንሰር ክትትል ቅርንጫፍ ምክትል ኃላፊ። የዓለም ጤና ድርጅት በኤችቢፒስ ላይ ባደረገው ጥናት በካንሰር አገልግሎቶች ላይ ጉልህ የሆነ አለማቀፋዊ ኢፍትሃዊነትን አሳይቷል።","For women, lung and colorectal cancer were second and third for both the number of new cases and of deaths. Cervical cancer was the eighth most commonly occurring cancer globally and the ninth leading cause of cancer death, accounting for 661 044 new cases and 348 186 deaths. It is the most common cancer in women in 25 countries, many of which are in sub-Saharan Africa. Even while recognizing varying incidence levels, cervical cancer can be eliminated as a public health problem, through the scale-up of the WHO Cervical Cancer Elimination Initiative. Striking cancer inequity by Human Development Index (HDI)Global estimates reveal striking inequities in the cancer burden according to human development. This is particularly true for breast cancer. In countries with a very high HDI, 1 in 12 women will be diagnosed with breast cancer in their lifetime and 1 in 71 women die of it. By contrast, in countries with a low HDI; while only one in 27 women is diagnosed with breast cancer in their lifetime, one in 48 women will die from it. “Women in lower HDI countries are 50% less likely to be diagnosed with breast cancer than women in high HDI countries, yet they are at a much higher risk of dying of the disease due to late diagnosis and inadequate access to quality treatment,” explains Dr Isabelle Soerjomataram, Deputy Head of the Cancer Surveillance Branch at IARC. WHO’s global survey of HBPs also revealed significant global inequities in cancer services.","Ga mata, kansar hunhu da ta colorectal su ne na biyu da na uku a sabon rahoton kamuwa da cutar da kuma mace-mace. Kansar mahaifa ita ce ta uku wajen yawan faruwa a duniya sannan ta tara a cuatar kansar da ke janyo mace-mace , inda mutune 661 044 suka kamu a sabon rahoto kuma 348 186 suka rasu. Ita ce kansar da ta fi shahara a tsakann mata a ƙasashe 25, wanda da yawansu suna Afirka Kudu da Sahara. Duk da fahimtar mabanbantan abubuwan da suke haifar da ita, za a iya kawar da cutar kansar mahaifa a matsayin matsalar kiwon lafiyar al’umma, ta hanayr scale-up na WHO Cervical Cancer Elimination Initiative. Sanin rashin daidaiton cutar kansa daga Human Development Index(HDI) ƙiyasin duniya ya bayyana rashin daidaito a wahalhalun kansa kamar yadda ci gaban mutane ya bayyana. Hakan gaskiya ne musamman ga kansar nono. A ƙasashen da suke da yawan HDI, 1 a cikin mata 12 za a same shi da cutar kansar nono a rayuwarsu kuma 1 a cikin mata 71 suna mutuwa sakamakon ta. Sannan, a ƙasashe da suke da ƙarancin HDI; yayin da ɗaya a cikin mata 27 suke kamuwa da cutar kansa a rayuwarsu, ɗaya daga mata 48 ne suke mutuwa sakamakonta . Matan da suke ƙasashen da ke da ƙarancin HDI suna da ƙasa da kaso 50% na rashin damar kamuwa da cutar a rayuwarsu fiye da matan da ke ƙasashen da ke da yawan HDI, kuma suna cikin babban haɗarin kamuwa da cutar saboda rashin gano cutar da wuri da rashin samun wadatar magani, Dr Isabelle Soarjomataram ta yi bayani, Mataimakiyar Shugaban Ɓangaren Kula da Kansa a IARC. Binciken WHO na HBPs na duniya kuma ya nuna ayyukan kula da cutar kansa wanda ba su da daidaito ƙwarai.","Kwa wanaume saratani ya mapafu na utumbo mpana ilikuwa ya pili na ya tatu kwa idadi ya visa vipya na vifo. Saratani ya shingo ya kizazi ilikuwa saratani ya nane kwa wingi duniani na ya tisa kwa kusababisha vifo vya saratani, ikiwa na vifa vipya 661044 na vifo 348186. Ndiyo saratani inayowapata wanawake wengi zaidi katika nchi 25, nyingi zikiwa za kusini mwa jangwa la sahara barani Afrika. Hata wakati wa kutambua viwango tofauti vya matukio, saratani ya shingo ya kizazi inaweza kuondolewa kama tatizo la afya ya umma, kupitia upanuzi wa mpango wa kuondoa saratani ya shingo ya kizazi ya WHO. Ukosefu wa usawa wa kudhibiti saratani kulingana na kielelezo cha maendeleo ya binadamu (HDI), makadirio ya kimataifa yanaonyesha ukosefu wa usawa katika kushughulikia hatari ya saratani kulingana na maendeleo ya binadamu. Hii ni kweli hasa kwa saratani ya matiti. Katika nchi zilizo na HDI ya juu sana, mwanamke 1 kati ya 12 atapata saratani ya matiti maishani mwake na anakufa mwanamke 1 kati ya 71. Kwa kulinganisha na nchi zilizo na HDI ya chini; mwanamke 1 pekee kati ya 27 atapatikana na saratani ya matiti katika maisha yake, na mwanamke 1 kati ya 48 atakufa kutokana na ugonjwa huo. Wanawake wanaoishi katika nchi zenye HDI ya chini wana uwezekano mdogo wa kugundulika kuwa na saratani ya matiti kwa 50% kuliko wanawake wanaoishi kwenye nchi zenye HDI ya juu, lakini wako kwenye hatari kubwa ya kufa kutokana na ugonjwa huo kuchelewa kugunduliwa na kusababisha kuchelewa kupata matibabu bora, alieleza Dk Isabelle Soerjomataram, Naibu Mkuu wa Tawi la Uchunguzi wa Saratani ya IARC. Utafiti wa kimataifa wa WHO wa HBP ulifichua ukosefu mkubwa wa usawa wa kimataifa katika huduma za saratani.","Fún àwọn obìnrin, jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀fóró àti jẹjẹrẹ ajẹmọ́funmábọ́dìí ni wọ́n jẹ́ òkùnfà kejì àti ìkẹta fún iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tuntun àti àwọn ikú jẹjẹrẹ. Jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ ni jẹjẹrẹ kẹjọ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ ní àgbáyé tí ó sì jẹ́ olórí òkùnfà kẹsàn-án fún ikú jẹjẹrẹ, tí ó dúró fún àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tuntun 661 044 àti àwọn ikú 348 186. Ó jẹ́ irú jẹjẹrẹ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ láàárín àwọn obìnrin ní àwọn orílẹ̀-èdè 25, tí ọ̀pọ̀ wọn wà ní gúúsù Sahara ilẹ̀ Africa. Kódà nígbà tí wọ́n ń ṣe ìdámọ̀ ìwọ̀n onírúurú ìṣẹ̀lẹ̀, wọ́n lè pa iná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ gẹ́gẹ́ bíi ìṣòro ìlera gbogboogbò, nípa ìmúgbòòrò Ètò Ìparun Jẹjẹrẹ Àbáwọlé ilé-ọmọ ti WHO. Ṣíṣe àyẹ̀wò àìṣedéédé jẹjẹrẹ nípasẹ̀ Ìwọ̀n Ìdàgbàsókè nínú Èèyàn (HDI), ìdíyelé ní Àgbáyé ṣe àfihàn àìdọ́gba irú ọ̀ràn tí ó ní lórí ìdàgbàsókè èèyàn gédégédé. Èyí tilẹ̀ jẹ́ òtítọ́ fún jẹjẹrẹ ọyàn ní pàtó. Ní àwọn orílẹ̀-èdè tí HDI wọn lọ sókè gidi gan, 1 nínú àwọn obìnrin 12 ni wọ́n máa ṣe ìdámọ̀ jẹjẹrẹ ọyàn lára wọn ní ìgbésí ayé wọn tí 1 nínú àwọn obìnrin 71 yóò sì kú ikú rẹ̀. Ní ìdàkejì, ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ni HDI tí kò ga; nígbà tí ẹyọ̀kan péré nínú àwọn obìnrin 27 ni wọ́n ṣe ìdámọ̀ jẹjẹrẹ ní ayé wọn, ẹyọ̀kan nínú àwọn obìnrin 48 ni yóò kú ikú rẹ̀. ""Àwọn obìnrin tí wọ́n wà ní orílẹ̀-èdè tí HDI wọn kò ga ní ìwọ̀n ìdámọ̀ jẹjẹrẹ ọyàn tí kò tó ìdá 50% yàtọ̀ fún àwọn obìnrin ni àwọn orílẹ̀-èdè tí HDI wọn ga, síbẹ̀ wọ́n ní ewu àti tètè kú ikú àrùn náà látààrí àìtètè ṣe ìdámọ̀ àti àìráyè tí ó tó sí ìtọ́jú tí ó péye,"" Dé Isabelle Soerjomataram, Igbákejì Olórí Ẹ̀ka Aṣàkíyèsí Jẹjẹrẹ ní IARC ṣàlàyé. Ìwádìí àgbáyé lórí HBP tí WHO ṣe náà tún ṣàfihàn àìdọ́gba ní ètò iṣẹ́ jẹjẹrẹ tí ó hàn gedegbe ní àgbáyé.","Kwabesifazane, umdlavuza wamaphaphu nowesisu bekungokwesibili nokwesithathu kukho kokubili inani lamacala amasha kanye nokufa. Umdlavuza womlomo wesibeletho ubungowesishiyagalombili umdlavuza ovame ukwenzeka emhlabeni jikelele futhi uyimbangela yesishiyagalolunye ehamba phambili yokufa komdlavuza, ubalwa kubantu abasha abangu-661 044 nokufa kwabangu-348 186. Iwumdlavuza ovame kakhulu kwabesifazane emazweni angama-25, iningi lawo ase-sub-Saharan Africa. Ngisho noma kuqashelwa amazinga ezigameko ahlukahlukene, umdlavuza womlomo wesibeletho ungaqedwa njengenkinga yezempilo yomphakathi, ngokukhuliswa kwe-WHO Cervical Cancer Elimination Initiative. Ukungalingani okuhlaba umxhwele komdlavuza nge-Human Development Index (HDI)Izilinganiso zomhlaba wonke zembula ukungalingani okuphawulekayo emthwalweni womdlavuza ngokuya ngokukhula komuntu. Lokhu kuyiqiniso ikakhulukazi kumdlavuza webele. Emazweni aneHDI ephakeme kakhulu, owesifazane oyedwa kwabayi-12 uzotholakala enomdlavuza webele ekuphileni kwakhe futhi owesifazane oyedwa kwabangu-71 uzobulawa wuwo. Ngokuphambene, emazweni aneHDI ephansi; kuyilapho oyedwa kuphela kwabesifazane abangama-27 kwatholakala ukuthi unomdlavuza webele ekuphileni kwabo, oyedwa kwabesifazane abangama-48 uzobulawa yiwo. “Abesifazane abasemazweni angaphansi kweHDI banamathuba angu-50% okuthola umdlavuza webele kunabesifazane abasemazweni aphezulu eHDI, nokho basengozini enkulu yokubulawa yilesi sifo ngenxa yokutholwa sekwephuzile nokungakwazi ukuthola ukwelashwa okusezingeni,” kuchaza. UDkt Isabelle Soerjomataram, iPhini leNhloko Yegatsha Lokubhekwa Komdlavuza e-IARC. Inhlolovo yomhlaba wonke yeWHO yeHBPs iphinde yembula ukungalingani okubalulekile emhlabeni wonke kuzinsiza zomdlavuza." +ከሳንባ ካንሰር ጋር የተገናኙ አገልግሎቶች ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው ሀገር ይልቅ በኤችቢፒ ውስጥ የመካተት ዕድላቸው ከ4-7 እጥፍ ከፍ ያለ እንደነበር ተዘግቧል። በአማካይ፣ ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው ሀገር ይልቅ ከፍተኛ ገቢ ባለው ኤችቢፒ ውስጥ የጨረር አገልግሎቶች በአራት እጥፍ የሚበልጥ የመሸፈን ዕድላቸው ነበር። ለማንኛውም አገልግሎት በጣም ሰፊው ልዩነት የስቴም-ሴል መተካት ሲሆን ፣ ይህም ዝቅተኛ ገቢ ካለው ሀገር ይልቅ ከፍተኛ ገቢ ባለው ኤችቢፒ ውስጥ የመካተት ዕድሉ በ12 እጥፍ ነበር። “የደብሊውኤችኦ አዲስ ዓለም አቀፍ ጥናት በዓለም ዙሪያ ላሉ ካንሰር ዋና ዋና እኩልነቶች እና የገንዘብ ጥበቃ እጦት ብርሃን ፈንጥቋል፣ ህዝብ በተለይም ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት የካንሰር ህክምና መሰረታዊ ነገሮችን ማግኘት አይችሉም” ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች ዲፓርትመንት ዳይሬክተር ዶክተር በንቴ ሚከልሰን ተናግረዋል። “ደብሊውኤችኦ፣ የካንሰርን ተነሳሽነት ጨምሮ፣ ለሁሉም የካንሰር እንክብካቤን ለማስፋፋት ፖሊሲዎችን ለማዘጋጀት፣ የገንዘብ ድጋፍ ለማድረግ እና ተግባራዊ ለማድረግ ከ75 በላይ መንግስታት ጋር በትኩረት እየሰራ ነው። ይህንን ሥራ ለማስፋፋት ፣ በካንሰር ውጤቶች ላይ ያለውን አለማቀፋዊ ኢፍትሃዊነትን ለመፍታት ዋና ዋና ኢንቨስትመንቶች ያስፈልጋሉ። በ2050 የታሰበው የካንሰር ጫና ይጨምራል በ 2050 ከ 35 ሚሊዮን በላይ አዲስ የካንሰር ጉዳዮች ተተነበየ ፣ በ 2022 ከተገመተው 20 ሚሊዮን ጉዳዮች ጋር 77% ጭማሪ። በፍጥነት እያደገ ያለው ዓለም አቀፍ የካንሰር ሸክም የሕዝብን እርጅና እና እድገትን፣ እንዲሁም በሰዎች ለአደጋ መንስኤዎች ተጋላጭነት ላይ የተደረጉ ለውጦችን የሚያንፀባርቅ ሲሆን፣ ከእነዚህም ውስጥ ብዙዎቹ ከማህበራዊ ኢኮኖሚያዊ እድገት ጋር የተያያዙ ናቸው። ትምባሆ፣ አልኮሆል እና ከመጠን ያለፈ ውፍረት ለካንሰር መከሰት ቁልፍ ምክንያቶች ሲሆኑ ፣ ከአየር ብክለት ጋር አሁንም የአካባቢያዊ አደጋዎች ቁልፍ ነጂ ነው።,"Lung cancer-related services were reportedly 4–7 times more likely to be included in a HBP in a high-income than a lower-income country. On average, there was a four-fold greater likelihood of radiation services being covered in a HBP of a high-income than a lower-income country. The widest disparity for any service was stem-cell transplantation, which was 12 times more likely to be included in a HBP of a high-income than a lower-income country. “WHO’s new global survey sheds light on major inequalities and lack of financial protection for cancer around the world, with populations, especially in lower income countries, unable to access the basics of cancer care,” said Dr Bente Mikkelsen, Director of the Department of Noncommunicable Diseases at WHO. “WHO, including through its cancer initiatives, is working intensively with more than 75 governments to develop, finance and implement policies to promote cancer care for all. To expand on this work, major investments are urgently needed to address global inequities in cancer outcomes.” Projected cancer burden increase in 2050 Over 35 million new cancer cases are predicted in 2050, a 77% increase from the estimated 20 million cases in 2022. The rapidly growing global cancer burden reflects both population ageing and growth, as well as changes to people’s exposure to risk factors, several of which are associated with socioeconomic development. Tobacco, alcohol and obesity are key factors behind the increasing incidence of cancer, with air pollution still a key driver of environmental risk factors.","Ayyukan da suka danganci cutar kansar hunhu na bayyana sau 4 ko 7 a HBP a ƙasashen da suke da kuɗi fiye da ƙasashen da suke da ƙarancin kuɗi. A taƙaice, da akwai rayuwa da kayan sanya zafi fiye da ninki huɗu da ake gabatarwa a HBP na ƙasar da take da kuɗi fiye da ƙasar da take da ƙarancin kuɗi. Banbanci mafi girma na kowanne aiki shine dashen stem cell, wanda zai iya kasancewa sau 12 a HBP na ƙasar da take da kuɗi fiye da ƙasar da take da ƙarancin kuɗi. Sabon binciken WHO ya yi ƙsrin haske game da rashin daidaito da kuma rashin kariya ga kuɗaɗen masu cutar kansa a faɗin duniya, tare da yawan mutane, musamman a ƙasashe da suke da ƙarancin kuɗi, wanda ba sa samun wadatar kulawa ta cutar kansa, Dr Bente Mikkelsen ya faɗa, Daraktan Sashen Cutukan da Ba’a Ɗauka na WHO. WHO, tana sanyawa a cikin shirinta na kansa, suna aiki sosai da gwamnatoci fiye da 75 domin bunƙasa, tallafawa da kuma aiwatar da dokoki domin ci gaba da ba da kulawar a kan kansa ga kowa. Domin faɗaɗa wannan aikin, ana buƙatar manyan hannun jari da gaggawa domin magance rashin daidaito game da sakamakon kansa. Wahalhalun kansa za su ƙaru a shekarar 2050 Ana saka ran fiye da miliyan 35 na sababbin rahotannin cutar a shekarar 2050, ƙari na kaso 77% daga wanda ake da shi na ƙiyasin miliyan 20 a shekarar 2022. Wahalhalun cutar kansa da yake saurin yana shafar tsufan mutane da kuma bunƙasarsu, sannan kuma da sauyi ga haɗarin da mutane ke shiga, wanda yawancinsu suna da alaƙa ne da cigaban tattalin arzikin al’umma. Taba, giya da ƙiba su ne manyan dalilan da suke ƙara yawan kamuwa da cutar kansa, da kuma gurɓatacciyar iska a matsayin babban dalili da ya shafi mahalli.","Huduma zinazohusiana na saratani ya mapafu ziliripotiwa kuwa zinaweza kujumuishwa mara 4 katika HBP kwa nchi zenye kipato cha juu kuliko nchi zenye kipato cha chini. Kwa wastani, kulikuwa na uwezekano mara nne zaidi wa kutumia huduma za mionzi kufunikwa katika HBP ya mapato ya juu kuliko nchi ya kipato cha chini. Tofauti kubwa zaidi kwa huduma yoyote ilikuwa ni upandikizaji wa shina la seli, ambao ulikuwa na uwezekano wa kutumiwa zaidi ya mara 12 kwenye nchi zenye kipato cha juu kuliko nchi za kipato cha chini. ""Utafiti mpya wa kimataifa wa WHO ulitoa mwanga juu ya kukosekana kwa usawa mkubwa na ukosefu wa ulinzi wa kifedha kwa saratani kote duniani, huku watu, hasa katika nchi zenye kipato cha chini, wakishindwa kupata huduma za msingi za saratani,"" alisema Dk. Bente Milkelsen, Mkurugenzi wa idara ya magonjwa yasiyo ya kuambukiza katika WHO. WHO, ikiwa ni pamoja na mipango yake ya saratani, inafanya kazi kwa dhati na zaidi ya serikali 75 kuondoa, kufadhili na kutekeleza sera za kukuza huduma ya saratani kwa wote. ili kupanua kazi hii, uwekezaji mkubwa wa haraka unahitaji kwa haraka ili kushughulikia ukosefu wa usawa wa kimataifa katika matokeo ya saratani hatari ya saratani inatarajia kuongezeka ifikapo mwaka 2050 Visa vipya zaidi ya milioni 35 vya saratani vinatabiriwa kutokea ifikapo 2050, ambapo ni ongezeko la 77% kutoka kwa wastani wa kesi milioni 20 mnamo 2022. Hatari ya saratani inayoongezeka kwa kasi duniani inaonyesha kuzeeka na kukua kwa idadi ya watu, pamoja na mabadiliko ya kukabiliwa na mambo hatarishi, ambayo kadhaa yanahusishwa na maendeleo ya kijamii na kiuchumi. Tumbaku, pombe na kunenepa kupita kiasi ni sababu kuu zinazochangia kuongezeka kwa matukio ya saratani, na uchafuzi wa hewa bado ni kichocheo kikuu cha hatari za mazingira.","Ètò iṣẹ́ ajẹmọ́-jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀fóóró ni wọ́n wí pé ó ṣeéṣe kí wọ́n wà nínú HBP orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé rẹ̀ pọ̀ jù èyí tí owó àmúwọlé rẹ̀ kéré ní ìgbà 4–7. Ní àpapọ̀, ìlọ́po-mẹ́rin ètò ìtọ́jú alòtànsán ni yóò máa jẹ́ lílò nínú HBP orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé rẹ̀ pọ̀ yàtọ̀ sí èyí tí owó àmúwọlé rẹ̀ kò pọ̀. Ìyàtọ̀ ńlá tí ó wà nínú èyíkéyìí iṣẹ́ ni ìfidípò hóró ọ̀pá, èyí tí ó ṣeéṣe láti wà nínú HBP orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé rẹ̀ pọ̀ ní ìgbà 12 ju orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé rẹ̀ kò pọ̀. ""Ìwádìí WHO tuntun ní àgbáyé tan ìmọ́lẹ̀ sí àwọn àìṣedéédé pàtàkì àti àìláàbò ìṣúná fún jẹjẹrẹ káàkiri àgbáyé, pẹ̀lú iye àwọn èèyàn, pàápàá ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé wọn kò pọ̀, tí wọn ò rí àǹfààní sí ìtọ́jú ìpìlẹ̀ fún jẹjẹrẹ,"" Dr Bente Mikkelsen, Olùṣàkóso Ẹ̀ka tí ó ń rí sí Àrùn Àìkóràn ní WHO dáhùn. ""WHO, pẹ̀lú àwọn ètò alátinúdà tí wọ́n ń rí sí jẹjẹrẹ tí ó ní, ń ṣiṣẹ́ ní kíkankíkan pẹ̀lú àwọn ìjọba tí wọ́n ju 75 lọ láti ṣẹ̀dá, láti ṣètò ìṣúná kí wọ́n sì tún mú àwọn ìlànà òfin tí yóò ṣe ìgbélárugẹ ìtọ́jú jẹjẹrẹ fún gbogbo ènìyàn ṣiṣẹ́. Láti ṣe ìfẹ̀lójú iṣẹ́ yìí, ìnílò kíákíá wà fún àwọn ìdókòwò pàtàkì láti lè yanjú àwọn àìṣedéédé nínú àbájáde jẹjẹrẹ ní àgbáyé. Wàhálà jẹjẹrẹ ní àfojúsùn láti lé sí i ní ọdún 2050 Ó lé ní mílíọ̀nù 35 ọ̀ràn jẹjẹrẹ tuntun ni ni wọ́n sọ àsọtẹ́lẹ̀ pé yóò wáyé ní ọdún 2050, àfikún tí ó jẹ́ ìdá 77% sí ìdíyelé àwọn ọ̀ràn mílíọ̀nù 20 ti ọdún 2022. Ọ̀ràn jẹjẹrẹ tí ó ń gbòòrò kíákíá náà ń ṣàfihàn bí àwọn èèyàn ṣe ti ń gbó tí wọ́n sì ń dàgbà síi, àti àwọn ìyàtọ̀ tí ó bá àwọn aṣokùnfà ewu, èyí tí ọ̀pọ̀ nínú wọn so mọ́ ètò ìdàgbàsókè ajẹmọ́rọ̀-ajé àti àwùjọ. Tábà, ọtí àti ìsanrajù jẹ àwọn okùnfà pàtàkì tí wọ́n ń mú kí ìṣẹ̀lẹ̀ jẹjẹrẹ pọ̀ sí i, tí ìbafẹ́fẹ́jẹ́ náà sì tún ń jẹ́ aṣokùnfà ńlá tí ó ń mú àyíká wà nínú ewu.","Izinsiza ezihlobene nomdlavuza wamaphaphu kubikwa ukuthi zazinethuba eliphindwe ka-4-7 lokufakwa kuHBP emalini engenayo ephezulu kunezwe elinemali engenayo esezingeni eliphansi. Ngokujwayelekile, bekunethuba eliphindwe kane lezinsiza zemisebe ezifakwa kuHBP yeholo eliphezulu kunezwe elinemali engenayo esezingeni eliphansi. Umehluko omkhulu kunayo yonke yanoma iyiphi imisebenzi kwakungu-stem-cell transplantation, okwakunethuba eliphindwe izikhathi ezingu-12 lokufakwa kuHBP yomholo ophezulu kunezwe elinemali engenayo esezingeni eliphansi. ""Inhlolovo entsha yeWHO yomhlaba wonke icacisa ukungalingani okukhulu kanye nokuntuleka kokuvikelwa kwezimali komdlavuza emhlabeni jikelele, njengoba abantu, ikakhulukazi emazweni ahola kancane, bengakwazi ukuthola izisekelo zokunakekelwa komdlavuza,"" kusho uDkt Bente Mikkelsen, uMqondisi woMnyango we-Noncommunicable Diseases kuWHO. “I-WHO, okuhlanganisa nezinhlelo zayo zomdlavuza, isebenzisana kakhulu nohulumeni abangaphezu kwama-75 ukuthuthukisa, ukuxhasa ngezimali nokusebenzisa imigomo yokugqugquzela ukunakekelwa komdlavuza kubo bonke. Ukunwebeka kulo msebenzi, ukutshalwa kwezimali okukhulu kuyadingeka ngokushesha ukubhekana nokungalingani emhlabeni wonke emiphumeleni yomdlavuza.” Kucatshangelwa ukuba umdlavuza uzokhuphuka ngowezi-2050 Zingaphezu kwezigidi ezingama-35 izehlakalo ezintsha zomdlavuza ezibikezelwe ngowezi-2050, okuwukunyuka okungama-77% kusuka ezigamekweni ezilinganiselwa ezigidini ezingama-20 ngowezi-2022. Izinkinga ezikhula ngokushesha zomdlavuza womhlaba wonke ukhombisa kokubili ukuguga nokukhula kwabantu, kanye nezinguquko ekuchayekeni kwabantu ezicini eziyingozi, eziningi zazo ezihlotshaniswa nentuthuko yenhlalomnotho. Ugwayi, utshwala nokukhuluphala yizici ezibalulekile ezibangela ukwanda kwezigameko zomdlavuza, njengoba ukungcoliswa komoya kuseyimbangela enkulu yezinkinga zemvelo." +"ከፍፁም ሸክም አንፃር፣ ከፍተኛ የኤችዲአይአይ ሀገራት ከፍተኛ ፍፁም የሆነ የመከሰቱ አጋጣሚ እንደሚኖራቸው ይጠበቃል፣ በ2050 ተጨማሪ 4.8 ሚሊዮን አዳዲስ ጉዳዮች ከ2022 ግምቶች ጋር ተንብየዋል። ሆኖም የተመጣጣኝ ክስተት በዝቅተኛ ኤችዲአይ አገሮች (142 በመቶ ጭማሪ) እና መካከለኛ ኤችዲአይ አገሮች (99%) መጨመር በጣም አስገራሚ ነው:: እንደዚሁም፣ በእነዚህ አገሮች የካንሰር ሞት በ2050 በእጥፍ ሊጨምር ይችላል ተብሎ ይጠበቃል። “የዚህ ጭማሪ ተጽእኖ በተለያዩ የኤችዲአይ ደረጃዎች ውስጥ ባሉ አገሮች ላይ እኩል አይሰማም። የካንሰር ሸክማቸውን ለመቆጣጠር በጣም አነስተኛ አቅም ያላቸው ሁሉ የአለምን የካንሰር ሸክም ይሸከማሉ ፣ "" ሲሉ በአይኤአ��ሲ የካንሰር ክትትል ቅርንጫፍ ሃላፊ የሆኑት ፣ ዶክተር ፍሬዲ ብሬ ተናግረዋል። ምንም እንኳን ካንሰርን አስቀድሞ በመለየት እና በካንሰር ታማሚዎች ህክምና እና እንክብካቤ ላይ የተደረገው መሻሻል ቢኖርም - በካንሰር ህክምና ውጤቶች ላይ ከፍተኛ ልዩነት ከፍተኛ እና ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው የአለም ክልሎች መካከል ብቻ ሳይሆን ፣ በአገሮች ውስጥም አለ። አንድ ሰው የሚኖርበት ቦታ መኖር አለመኖሩን መወሰን የለበትም:: መንግስታት ለካንሰር ህክምና ቅድሚያ እንዲሰጡ ለማስቻል፣ እና ሁሉም ሰው በተመጣጣኝ ዋጋ ጥራት ያለው አገልግሎት እንዲያገኝ ለማስቻል፣ መሳሪያዎች አሉ። ይህ የሀብት ጉዳይ ብቻ ሳይሆን የፖለቲካ ፍላጎት ጉዳይ ነው፣” ሲሉ የዩአይሲሲ - ዩኒየን ለአለም አቀፍ የካንሰር መቆጣጠሪያ ሃላፊ የሆኑት ዶ/ር ካሪ አዳምስ ፣ይናገራሉ። ማስታወሻ ለአርታዒያን፣ አለም አቀፍ የካንሰር ምርምር ውክልና (አይኤአርሲ) የአለም ጤና ድርጅት የካንሰር ውክልና ነው።","In terms of the absolute burden, high HDI countries are expected to experience the greatest absolute increase in incidence, with an additional 4.8 million new cases predicted in 2050 compared with 2022 estimates. Yet the proportional increase in incidence is most striking in low HDI countries (142% increase) and in medium HDI countries (99%). Likewise, cancer mortality in these countries is projected to almost double in 2050. “The impact of this increase will not be felt evenly across countries of different HDI levels. Those who have the fewest resources to manage their cancer burdens will bear the brunt of the global cancer burden,” says Dr Freddie Bray, Head of the Cancer Surveillance Branch at IARC. “Despite the progress that has been made in the early detection of cancers and the treatment and care of cancer patients–significant disparities in cancer treatment outcomes exist not only between high and low-income regions of the world, but also within countries. Where someone lives should not determine whether they live. Tools exist to enable governments to prioritise cancer care, and to ensure that everyone has access to affordable, quality services. This is not just a resource issue but a matter of political will,” says Dr Cary Adams, head of UICC - Union for International Cancer Control. Note to editors: The International Agency for Research on Cancer (IARC) is the cancer agency of the World Health Organization.","A lokacin da ake da wahalhalun, ƙasashe masu yawan HDI su ne ake saka ran za su fuskanci yawan faruwar lamarin, tare da ƙarin rahoton miliyan 4.8 sababbin faruwar cutar da ake saka rai a shekarar 2050 idan aka kwatanta da ƙiyasin shekarar 2022. Amma ƙaruwar yawan faruwar ciwon ya fi yawa a ƙasashe da suke da ƙarancin HDI (ƙarin 142%) da kuma ƙasashe masu matsakaicin HDI (99%). Haka kuma, mace-mace dalilin cutar kansa a waɗannan ƙasashe an yi hasashen zai iya ƙaruwa sau biyu a 2050. Tasirin wannan ƙarin ba za a ji shi bai ɗaya ba a ƙasashen da suke da matakai mabambanta na HDI ba. Su waɗanda suke da kuɗi kaɗan domin ɗaukar nauyin cutar kansa su ne za su fi shan wahalar wahalhalun kansar a duniya baki ɗaya, in ji Dr Freddie Bray, Shugaban Kula da Sashen Binciken Kansa a IARC. Duk da ci gaban da aka samu a saurin gano cutar kansa da kuma magani da kula da marasa lafiya, bambancebambance da dama suna kasancewa ba wai a tsakanin yankin da suke da yawa da ƙarancin kuɗi ba a duniya, har ma tsakanin ƙasashe. Inda mutum yake rayuwa ba shi ne yake nuna cewa zai rayu ba. Da akwai kayan aiki da suke ba wa gwamnati damar fifita kula da cutar kansa, da tabbatar da cewa kowa ya samu damar samun aiki wanda zai iya biya kuma mai inganci. Wannan ba wai maganar kayan amfani ba ne kawai sai dai magana ce ta ra’ayin siyasa, in ji Dr Carry Adams, Shugaban UICC- Kungiyar Sarrafa Cutar Kansa ta Duniya. Bayani ga editoci: Hukumar Duniya ta Binciken Cutar Kansa (IARC) ita ce hukumar kansa ta Hukumar Lafiya ta Duniya .","Kwa upande wa hatari kubwa, nchi zenye HDI ya juu zinatarajia kupata ongezeko kubwa kabisa la matukio, na kesi mpya milioni 4.6 zilizotabiriwa mwaka 2050 ikilinganishwa na makadirio ya 2022. Bado ongezeko sawia la matukio ni la kushangaza, hususani katika nchi zenye HDI ya chini (ongezeko la 142%) na katika nchi za HDI za wastani (99%). Vile vile, vifo vya saratani katika nchi hizi vinakadiriwa kuwa karibu mara mbili mwaka 2050. Athari za ongezeko hili hazitaonekana kwa usawa katika nchi za viwango tofauti vya HDI. Wale ambao wana rasilimali chache zaidi za kudhibiti hatari ya saratani watabeba mzigo mkubwa wa hatari ya saratani duniani, alisema Dk. Freddie Bray, Mkuu wa Tawi la Uchunguzi wa saratani wa IARC. Pamoja na mafanikio yaliyopatikana katika utambuzi wa mapema wa saratani, matibabu na matunzo ya wagonjwa wa saratani, tofauti kubwa katika matokeo ya matibabu ya saratani haipo katika kanda zenye kipato cha juu na cha chini peke yake, lakini pia, ndani ya nchi. Ambapo mtu anaishi haipaswi kuamua kama anaishi. Zana zipo ili kuwezesha serikali kuweka kipaumbele katika uangalizi wa saratani na kuhakikisha kuwa kila mtu anapata huduma zinazokidhi ubora. Hili siyo suala la rasilimali pekee, bali suala la utashi wa kisiasa, alisema Dk Cary Adams, mkuu wa UICC - Muungano wa kudhibiti saratani ya kimataifa. Wahariri kumbukeni: taasisi ya kimataifa ya uchunguzi wa saratani (IARC) ni mpango wa shirika la Afya Duniani.","Ní ti ọ̀ràn ńlá náà, àwọn orílẹ̀-èdè tí HDI wọn ga ni ìrètí wà fún wọn láti ní àfikún ìṣẹ̀lẹ̀ ọ̀ràn náà tí ó pọ̀ jùlọ, pẹ̀lú bí àsọtẹ́lẹ̀ àfikún àwọn ọ̀ràn tuntun mílíọ̀nù 4.8 ṣe ti wà fún ọdún 2050 yàtọ̀ sí ìṣirò tí ọdún 2022. Síbẹ̀, bí ìṣẹ̀lẹ̀ náà ti ṣe ń lékún ní sísẹ̀ntẹ̀lé wọ́pọ̀ jùlọ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí HDI wọn kò lọ sókè (àfikún 142%) àti ní àwọn orílẹ̀-èdè tí HDI wọn wà ní agbede (99%). Bákan náà, àfojúsùn wà pé ikú jẹjẹrẹ ní àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyìí yóò fẹ́rẹ̀ di ìlọ́po méjì ní ọdún 2050. ""Ipa àlékún yìí kò ní rí bákan náà káàkiri àwọn orílẹ̀-èdè tí ìpele HDI wọn yàtọ̀. Àwọn tí wọ́n ní àwọn ohun ìṣàmúlò tí ó kéré jùlọ láti ṣàkóso àwọn ọ̀ràn jẹjẹrẹ ni yóò fi orí fá ọ̀ràn jẹjẹrẹ ní àgbáyé,"" Dr Freddie Bray, Olórí Ẹ̀ka Aṣàkíyèsí Jẹjẹrẹ ní IARC fèsì. ""Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìtẹ̀síwájú ti wà lórí ìtètèṣèdámọ̀ àwọn jẹjẹrẹ àti ìtọ́jú pẹ̀lú ìwòsàn àwọn aláìsàn jẹjẹrẹ- kì í ṣe àwọn àbájáde ìwòsàn jẹjẹrẹ ní àwọn ẹkùn tí owó àmúwọlé wọn ga àti àwọn ti owó àmúwọlé wọn kò pọ̀ nìkan ni ìyàtọ̀ pàtàkì ti wà, ṣùgbọ́n ó tún wà nínú àwọn orílẹ̀-èdè náà. Kò yẹ kí ibi tí èèyàn máa ṣòdíwọ̀n bóyá wọ́n máa yè. Àwọn irinṣẹ́ wà láti mú kí àwọn ìjọba ó mú ìtọ́jú jẹjẹrẹ ní ọ̀kúnkúndùn, àti láti ṣe àrídájú pé gbogbo èèyàn ní àyè sí àwọn ètò iṣẹ́ tí ó dára, tíowó rẹ̀ kò fa àpò ya. Èyí kìí ṣe ọ̀rọ̀ ohun ìṣàmúlò nìkan ṣùgbọ́n ọ̀rọ̀ ìyọ̀nda òṣèlú,"" Dr Cary Adams, olórí ní UCC - Ẹgbẹ́ Olùṣàkóso Jẹjẹrẹ ní Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ fèsì. Àkíyèsí sí àwọn olóòtú: Àjọ Aṣèwádìí Jẹjẹrẹ ní Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (IARC) ni àjọ jẹjẹrẹ ní Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé.","Okuphathelene nomthwalo osinda kakhulu, kulindeleke ukuthi zande kakhulu izigameko kumazwe eHDI aphezulu, kanti amanye amacala amasha ayizigidi ezi-4.8 abikezelwa ngama-2050 uma kuqhathaniswa nezilinganiso zangowezi-2022. Nokho ukwanda okulinganayo kwezehlakalo kumangalisa kakhulu emazweni aphansi eHDI (ukwanda okungamaphesenti angama-142) nasemazweni aphakathi kwe-HDI (99%). Ngokunjalo, ukufa komdlavuza kulawa mazwe kulindeleke ukuthi kucishe kuphindeke kabili ngowezi-2050. “Umthelela walokhu kunyuka ngeke uzwakale ngokulinganayo kuwo wonke amazwe anamazinga ahlukene eHDI. Labo abanezinsiza ezimbalwa kakhulu zokulawula umdlavuza wabo bazothwala izinkinga zomhlaba wonke zomdlavuza,” kusho uDkt Freddie Bray, iNhloko Yegatsha Lokubhekwa Komdlavuza e-IARC. “Naphezu kwenqubekelaphambili eseyenziwe ekutholakaleni kusenesikhathi komdlavuza kanye nokwelashwa nokunakekelwa kweziguli ezinomdlavuza-umehluko omkhulu emiphumeleni yokwelashwa komdlavuza akukhona nje phakathi kwezifunda zomhlaba ezihola kancane nezihola kancane, kodwa nangaphakathi emazweni. akufanele kuncike ekutheni umuntu uhlala kuphi ukuze aphile. Izinsiza zikhona ezenza ohulumeni bakwazi ukubeka phambili ukunakekelwa komdlavuza, nokuqinisekisa ukuthi wonke umuntu uyafinyelela ezinsizeni ezithengekayo, ezisezingeni eliphezulu. Lokhu akulona nje udaba lwezinsiza kodwa udaba lwentando yepolitiki,” kusho uDkt Cary Adams, inhloko ye-UICC - Union for International Cancer Control. Inothi kubahleli: I-International Agency for Research on Cancer (IARC) iyisikhungo somdlavuza se-World Health Organization." +ተጨማሪ መረጃ፣ የአይኤአርሲ ዓለም አቀፍ የካንሰር ታዛቢ።,More information: IARC’s Global Cancer Observatory.,Ƙarin bayani: IARCA hukuma ce da take Lura da Kansa a Duniya Baki Ɗaya.,Kwa taarifa zaidi: angalia utafi wa saratani wa IARC.,Ìwífún síi: Aṣàkíyèsí Jẹjẹrẹ ní Àgbáyé ti IARC.,Ulwazi olwengeziwe: I-IARC's Global Cancer Observatory. +"የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ቴክኖሎጂ ተደራሽነት ፖል አስተዋወቀ የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) የጤ�� ቴክኖሎጂ ተደራሽነት ፖል (ኤችቲኤፒ) የኮቪድ-19 የቴክኖሎጂ ተደራሽነት ፖል (ሲ-ቲአፒ) ተተኪ መሆኑን አስታውቋል። ሲ-ቲአፒ በሁሉም ሀገራት ላሉ ሰዎች የኮቪድ-19 የጤና ምርቶችን ፍትሃዊ እና ተመጣጣኝ ተደራሽነትን ለማመቻቸት በአለም ጤና ድርጅት፣ በኮስታሪካ መንግስት እና በሌሎች አጋሮች በግንቦት 2020 ተጀመረ። መድረኩ የቴክኖሎጂ ፈጠራን ለማፋጠን እና የኮቪድ-19 መሳሪያዎችን ተደራሽነት ለማስፋት የቴክኖሎጂ አጋሮች የአእምሮአዊ ንብረትን፣ እውቀትን ፣ እና መረጃን በፈቃደኝነት እንዲያካፍሉ በጣም የሚፈለግ መድረክን ሰጥቷል። ምንም እንኳን በሀብቶች ውስንነት ምክንያት ፣በተከሰቱት ወረርሽኙ ወቅት አዲስ ዘዴን ለመመስረት ያጋጠሙት ፈተናዎች ቢኖሩም ሲ-ቲአፒ አንድ ከግል አምራች የተገኘን ጨምሮ 15 ቴክኖሎጂዎችን የሚያካትቱ፣ ግልፅ እና ልዩ ያልሆኑ 6 ፈቃዶችን አግኝቷል። ኤችቲኤፒ የተለያዩ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ቴክኖሎጂዎችን ለመሳብ እና ለመደገፍ የሚያስችሉትን መዋቅራዊ፣ ሂደት እና ሌሎች ለውጦችን በማካተት በሲ-ቲአፒ በተዘረጋው መሰረት ላይ ይገነባል። “አስፈላጊ የጤና ምርቶችን ፍትሃዊ ተደራሽነት ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን እና ለአለም አቀፍ የጤና ደህንነት አስፈላጊ አካል ነው፣""የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር፣ ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""ከሲ-ቲአፒ በተማርነው መሰረት የጤና ቴክኖሎጂ ተደራሽነት ፖል የአእምሮአዊ ንብረት፣ እውቀት እና ሳይንሳዊ ፈጠራን በማካፈል ሰፊ የጤና ምርቶችን ይበልጥ ፍትሃዊ ተደራሽ ለማድረግ ወሳኝ እርምጃ ነው።"" ኤችቲኤፒ ለሕዝብ ጤና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን የጤና ምርቶችን ተደራሽነት ያበረታታል፣ወረርሽኙን ዝግጁነት እና ከጤና ድንገተኛ አደጋዎች እና ከጤና ውጭ ባሉ ጉዳዮች ላይ ጨምሮ። ይህ አካሄድ የኤችቲኤፒ ኢንቨስትመንቶችን የህዝብ ጤና ጠቀሜታ እንዲሁም ፍቃድ የተሰጣቸውን ቴክኖሎጂዎች ለተቀባይ አምራቾች ያለውን ማራኪነት የበለጠ የገበያ እድሎችን እና የፋይናንስ ዘላቂነትን በማጎልበት ያጎላል።","WHO introduces the Health Technology Access Pool The World Health Organization (WHO) announces the Health Technology Access Pool (HTAP) as the successor to the COVID-19 Technology Access Pool (C-TAP). C-TAP was launched in May 2020 by WHO, the Government of Costa Rica and other partners to facilitate equitable and affordable access to COVID-19 health products for people in all countries. The platform provided a much-needed forum for technology partners to voluntarily share intellectual property, knowledge, and data in order to accelerate technological innovation and expand access to COVID-19 tools. Despite the challenges faced in establishing a novel mechanism during a pandemic with limited resources, C-TAP secured 6 transparent, non-exclusive global licenses involving 15 technologies that span R&D tools, diagnostics, and vaccines – including the first from a private manufacturer. HTAP builds on the foundation laid by C-TAP while incorporating structural, process and other changes that will enable it to attract and support a diverse range of priority technologies more effectively. “Equitable access to essential health products is an essential part of universal health coverage, and of global health security,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Building on what we have learned from C-TAP, the Health Technology Access Pool is an important step towards more equitable access to a broad range of health products through the sharing of intellectual property, knowledge and scientific innovation.” HTAP will promote access to health products that respond to public health priorities including pandemic preparedness and with relevance during and outside health emergencies. This approach will amplify the public health value of HTAP investments as well as the attractiveness of licensed technologies to recipient manufacturers by realizing greater market opportunities and financial sustainability.","WHO ta gabatar da Wajen Samun Kimiyyar Kiwon Lafiya. Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) ta bayyana Wajen Samun Kimiyyar Kiwon Lafiya (HTAP) a matsayin wanda ya gaji wajen Samun Kimiyyar Kiwon Lafiya na COVID-19 (C-TAP). An ƙaddamar da C-TAP a Mayu na 2020 daga Hukumar WHO, Gwamnatin Costa Rica da sauran abokan hulɗa za su samar da hanyar samun kayan amfani da masu sauƙin mallaka na kayan kiwon lafiyar COVID-19 ga mutane a ƙasashe baki ɗaya. Manhajar ta samar da dandali mafi buƙata ga abokan hulda na fasaha don raba kayan amfani,i limi, da kuma bayanai domin ci gaban ƙirƙirar fasaha da kuma faɗaɗa samun damar kayan amfani na COVID-19. Duk da irin ƙalubalen da aka samu wajen tabbatar da kyakkyawar hanya yayin annobar da ƙarancin kuɗi, C-TAP sun samar da lasisi guda shida masu inganci wanda ba a shigar da su a duniya ba da ya haɗa da fasaha guda 15 da ya haɗa da kayan amfanin R&D, binciken lafiya da alluaran riga-kafi - wanda ya haɗa da na farkon daga mai ƙerawa na masu zaman kansu. HTAP ta yi gini ne a kan tushen da C-TAP ta sanya yayin da take haɗa tsari, matakai da sauran canje-canje da za su ba su damar janyo hankali tare da tallafawa masu fasaha iri daban-daban sosai. Daidaito wajen samun kayan amfani na kiwon lafiya ɓangare ne mai mahimmanci na bayar da kiwon lafiya da kuma tsaron kiwon lafiya a duniya baki daya, in ji Dr Tredros Adhnom Ghebreyesus, Darakta Janar na WHO. Ci gaba da gini a kan abin da muka koya daga C-TAP, wajen samun fasahar kiwon lafiya mataki ne mai matuƙar mahimmanci wajen samun daidaito na kayan amfani na kiwon lafiya ta hanyar samar da tunani mai ma’ana, ilimi da kuma ƙirƙirar kimiyya. HTAP za su bunƙasa samun kayan kiwon lafiya da suke da mafi mahimmanci ga kiwon lafiyar al’umma wanda ya haɗa da shiryawa annoba da mahimmanci a lokacin da kuma bayan agajin gaggawa na kiwon lafiya. Wannan matakin zai ƙara ingancin kiwon lafiyar al’umma na hannun jarin HTAP tare da janyo hankalin masu fasaha da ke da lasisi zuwa masu ƙerawa da suke karɓa ta hanyar gane manyan damarmaki na kasuwa da kuma tabbatar da samuwar kuɗi.","WHO, walianzisha jukwaa la ufikiaji wa teknolojia ya afya Shirika la Aya Duniani (WHO) linatangaza the Health Technology Access Pool (HTAP) kuwa mrithi wa the COVID-19 Technology Access Pool (C-TAP). C-TAP ilianzishwa Mei 2020 na WHO, serikali ya Costa Rica na washiriki wengine katika kuchangia vifaa na kurahisisha upatikanaji wa bidhaa za afya za COVID-19 kwa watu wa nchi zote. Jukwaa lilitoa teknolojia ya kongamano lililokuwa linahitajika kwa washirika kujitolea kwa hiari kuchangia rasilimali za kitaalam, maarifa na takwimu katika kuwezesha uvumbuzi wa teknolojia na kuongeza upatikanaji wa vifaa vya COVID-19. Licha ya changamoto walizokumbana nazo wakati wa kuanzisha utaratibu mpya, wa janga lililo na rasilimali chache, C-TAP ilipata leseni 6 za wazi na zisizo za kipeke za kimataifa zinazohusisha teknolojia 15 zinazotumia vifaa vya R7D, uchunguzi na chanjo, ikiwa ni pamoja na chanjo ya kwanza kutoka kwa mzalishaji binafsi. HTAP inajengwa juu ya msingi uliyowekwa na C-TAP huku ikijumuisha mabadiliko ya kimuundo, mchakato na mengine yatakayoiwezesha kuvutia na kukubaliwa na aina mbalimbali za teknolojia za kipaumbele kwa ufanisi zaidi. Upatikanaji wa bidhaa muhimu za afya ni sehemu muhimu ya chanjo ya afya kwa wote, na ya usalama wa afya duniani, alisema DK. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi mkuu wa WHO. Kwa kuzingatia kile tulichojifunza kutoka kwa C-TAP, jukwaa la teknolojia ya ufikiaji wa afya ni hatua muhimu kuelekea upatikanaji wa usawa kwa kiwango kikubwa cha bidhaa za afya kupitia kuchangia rasilimali za kitaalam, maarifa na uvumbuzi wa teknolojia HTAP itakuza ufikiaji wa bidhaa za afya zinazojibu vipaumbele vya afya ya umma ikiwa ni pamoja na kujiandaa kwa janga na umuhimu wakati wa dharura za afya na wakati ambao hakuna dharura ya afya. Mbinu hii itakuza thamani ya afya ya umma ya uwekezaji wa HTAP pamoja na mvuto wa teknolojia zilizoidhinishwa kwa wazalishaji wanaopokea bidhaa kwa kutambua fursa kubwa zaidi za soko na uimara wa kifedha.","WHO ṣàgbékalẹ̀ Àgbájọ Ìráàyèsí Ètò-ìlera Onímọ̀-ẹ̀rọ Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) kéde Àgbájọ Ìráàyèsí Ètò-ìlera Onímọ̀-ẹ̀rọ (HTAP) gẹ́gẹ́ bí i arọ́pò sí Àgbájọ Ìráàyèsí Ìmọ̀-ẹ̀rọ Àrùn COVID-19 (CTAP). WHO, Ìjọba ilẹ̀ Costa Rica àti àwọn alábàáṣe mìíràn ni wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ C-TAP ní oṣù Karùn-ún ọdún 2020 láti lè mú ìráàyèsí àwọn ohùn èlò ìlera fún àwọn èèyàn ní gbogbo orílẹ̀-èdè ṣe déédé kí owó rẹ̀ sì má fa àpò ya. Ìkànnì náà pèsè irú àyè tí àwọn alábàáṣe onímọ̀-ẹ̀rọ nílò gan láti lè fi dúkìá ọgbọ́n, ìmọ̀, àti ìwífún ṣọwọ́ síra látinúwá kí wọ́n lè mú ìmọ̀-ẹ̀rọ àtinúdá wáyé ní kíákíá àti láti lè ṣe ìfẹ̀lójú ìráàyèsí àwọn irinṣẹ́ COVID-19. Bí wọ́n ti ṣe kojú àwọn ìpènijà lórí ìdásílẹ̀ ọ̀nà iṣẹ́ tuntun ní àsìkò àjàkálẹ̀ àrùn pẹ̀lú ìwọ̀nba àwọn ohun ìṣàmúlò, C-TAP rí ìwé àṣẹ gbogboogbò, afààyègbani ní àgbáyé 6 gbà pẹ̀lú àwọn ti onímọ̀-ẹ̀rọ 15 tí wọ́n ń lo àwọn irinṣẹ́, ètò ìṣèdámọ̀, àti àwọn àjẹsára R&D – pẹ̀lú àkọ́ṣe láti ọwọ́ aṣèlọ́po aládàáni kan. HTAP ń ṣiṣẹ́ lórí ìpìlẹ̀ C-TAP nígbà tí ó ń ṣe ìmúbọnú àwọn ìyàtọ̀ ajẹmọ́ àtòjọ, ètò àti àwọn àyípadà mìíràn tí yóò jẹ́ kí ó túbọ̀ ṣe ìfàmọ́ra kí ó sì fi àyè gba onírúurú àwọn ìmọ̀-ẹ̀rọ pàtàkì dáadáa. ""Ìráàyè onídéédé sí àwọn ohun èlò ìlera pàtàkì jẹ́ ọ̀kan pàtàkì nínú àkóónú ètò ìlera ní àgbáyé, àti ààbò ìlera ní àgbáyé,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà ní WHO fèsì. ""Ṣíṣe iṣẹ́ lórí ohun tí a ti kọ́ lára C-TAP, Àgbájọ Ìráàyèsí Ìmọ̀-ẹ̀rọ Ètò-ìlera náà jẹ́ ìgbésẹ̀ pàtàkì fún ìráàyèsí onídéédé sí ọ̀pọ̀ àwọn ohun èlò ìlera látààrí ìfiṣọwọ́ dúkìá ọgbọ́n, ìmọ̀ àti ìmọ̀ tuntun."" HTAP yóò ṣe ìgbélárugẹ ìráàyèsí àwọn ohun èlò ìlera tí yóò wà ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìnílò pàtàkì ìlera gbogboogbò pẹ̀lú ìgbáradì fún àjàkálẹ̀ àti àwọn ohun tí ó ṣe pàtàkì ní àsìkò pàjáwìrì ajẹmọ́lera tàbí ìgbà mìíràn. Ìlànà yìí yóò túbọ̀ pòkìkí iyì àwọn ìdókòwò HTAP sí ìlera gbogboogbò pẹ̀lú àwọn ìfàmọ́ra tí àwọn aṣèlọ́po tí wọ́n gba àwọn ìmọ̀-ẹ̀rọ oníwèé-àṣẹ ní nípa rírí àǹfààní ìtajà tí ó pọ̀ àti ìṣúná alálòpẹ́.","I-WHO yethula i-Health Technology Access Pool Inhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) imemezela i-Health Technology Access Pool (HTAP) njengezongena esikhundleni seCOVID-19 Technology Access Pool (C-TAP). I-C-TAP yethulwa ngoNhlaba wezi-2020 yiWHO, uHulumeni waseCosta Rica nabanye ozakwethu ukuze kube lula ukufinyelela okulinganayo nokuthengekayo emikhiqizweni yezempilo ye-COVID-19 kubantu kuwo wonke amazwe. le bekuyingosi edingeka kakhulu kozakwethu bezobuchwepheshe ukuze bahlanganyele ngokuzithandela bacobelelane ngobuhlakani, ulwazi, kanye nemininingo ukuze kusheshiswe ukuqanjwa kabusha kwezobuchwepheshe nokwandisa ukufinyelela kumathuluzi eCOVID-19. Naphezu kwezinselelo ezibhekene nokusungula indlela entsha phakathi nobhubhane olunezinsizakusebenza ezilinganiselwe, iC-TAP yathola amalayisense ayi-6 asobala, angakhethekile abandakanya ubuchwepheshe obuyi-15 obusebenzisa amathuluzi eR&D, ukuxilonga, kanye nemigomo - okuhlanganisa neyokuqala evela kumkhiqizi ozimele. I-HTAP yakhela phezu kwesisekelo esibekwe yiC-TAP ngenkathi ihlanganisa izakhiwo, inqubo nezinye izinguquko ezizoyenza ihehe futhi isekele uhla oluhlukahlukene lobuchwepheshe obubalulekile ngempumelelo kakhudlwana. ""Ukufinyelela ngokulinganayo emikhiqizweni yezempilo ebalulekile kuyingxenye ebalulekile yezempilo emhlabeni wonke, kanye nokuphepha kwezempilo emhlabeni wonke,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Ukwakhela phezu kwalokho esikufunde ku-C-TAP, iHealth Technology Access Pool iyisinyathelo esibalulekile sokufinyelela ngokulinganayo uhla olubanzi lwemikhiqizo yezempilo ngokwabelana ngempahla yengqondo, ulwazi kanye nokusungula izinto zesayensi.” I-HTAP izothuthukisa ukufinyelela emikhiqizweni yezempilo ephendula ezintweni eziza kuqala empilweni yomphakathi okuhlanganisa ukulungela ubhubhane kanye nokufaneleka ngesikhathi nangaphandle kwezimo eziphuthumayo zezempilo. Le ndlela izokhulisa inani lezempilo lomphakathi lokutshalwa kwezimali kweHTAP kanye nokukhanga kobuchwepheshe obunelayisensi kubakhi abamukelayo ngokuqaphela amathuba amakhulu ezimakethe nokuzinza kwezezimali." +ፈጣን የምርመራ ሙከራ መድረክ ቴክኖሎጂ ፈቃድ የመስጠት ማስታወቂያ ለእንደዚህ አይነት አቀራረብ ምሳሌ ሆኖ ያገለግላል። በኋላ በ2024 የመጀመሪያ ሩብ ዓመት የዓለም ጤና ድርጅት ኤችቲኤፕ እንዴት እንደሚሰራ እና ኢላማ ስለሚያደርጋቸው ቴክኖሎጂዎች ተጨማሪ ዝርዝሮችን ያትማል። የኤችቲኤፒ ይፋዊ ጅምር ለ2024 ሁለተኛ ሩብ ታቅዷል። በጊዜያዊነት፣ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ቴክኖሎጅዎችን ለማስጠበቅ እና ክልላዊ ወይም አለም አቀፋዊ የማምረት አቅምን ለማስፋት እድሎችን በመገምገም ከላይ የተገለጹትን መርሆች እና አካሄድ ይከተላል።,"The announcement on the licensing of a rapid diagnostic test platform technology serves as an example of such an approach. Later in the first quarter of 2024, WHO will publish further details on how HTAP will operate and the technologies it will target. The official launch of HTAP is planned for the second quarter of 2024. In the interim, WHO will adopt the principles and approach described above in evaluating opportunities to secure health technologies and expand regional or global production capacity.","Sanarwar ba da lasisin ga manhajar fasaha ta yawan gwajin cutuka ita ce take nuna misalin irin wannan matakin. Bayan kwatar farko ta 2024, WHO za ta wallafa ƙarin bayanai game da yadda HTAP za su dinga yin aiki da kuma yadda masu fasahar za su dinga fuskanta. Ana shirya kaddamar da HTAP na musamman a kwata ta biyu na 2024. Kafin lokacin, WHO za ta ɗauki tsari da kuma matakin da aka bayyana a sama wajen duba damarmaki domin samun fasahar lafiya da kuma faɗaɗa ƙarfin aikin yanki ko duniya .","Tangazo la utoaji wa leseni ya teknolojia ya jukwaa la uchunguzi wa haraka hutumika kama mfano wa mbinu kama hiyo. Baadaye katika robo ya kwanza ya mwaka 2024, WHO itachapisha maelezo zaidi kuhusu jinsi HTAP itakavyofanya kazi na teknolojia ambayo italenga. Uzinduzi rasmi wa HTAP umepangwa katika robo ya pili ya mwaka 2024. Kwa muda mfupi, WHO itapitisha kanuni na mbinu iliyoelezwa hapo juu katika kutathimini fursa za kupata teknolojia za afya na kupanua uwezo wa uzalishaji wa kikanda au kimataifa.","Ìkéde lórí fífi ìwé-àṣẹ sórí ìkànnì onímọ̀-ẹ̀rọ aṣèdámọ̀ àyẹ̀wò kíákíá yóò jẹ́ àpẹẹrẹ irú ìlànà bẹ́ẹ̀. Bí ìdá kẹrin àkọ́kọ́ ní ọdún 2024 yóò bá fi fẹ́ tán, WHO yóò kéde àwọn àlàyé síwájú síi lórí bí HTAP yóò ṣe ṣiṣẹ́ àti àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ tí yóò fojú sùn. Wọ́n ti ṣètò ìfilọ́lẹ̀ aláṣẹ HTAP fún ìdá kẹrin keji ní ọdún 2024. Kí ó tó di ìgbà náà, WHO yóò ṣàmúlò àwọn ìlànà ìṣe àti ìgbésẹ̀ tí wọ́n ṣàlàyé sókè láti lè ṣàyẹ̀wò àwọn àǹfààní tí yóò pèsè àwọn ìmọ̀-ẹ̀rọ elétò-ìlera tí yóò sì ṣe ìfẹ̀lójú agbára ìṣẹlọ́po ní ẹkùn tàbí ní àgbáyé.","Isimemezelo sokunikezwa kwelayisensi yobuchwepheshe benkundla yokuhlola ukuxilonga ngokushesha sisebenza njengesibonelo sendlela enjalo. Kamuva kwikota yokuqala ka-2024, iWHO izoshicilela imininingwane eyengeziwe yokuthi iHTAP izosebenza kanjani kanye nobuchwepheshe ezobuqondisa. Ukwethulwa ngokusemthethweni kweHTAP kuhlelelwe ikota yesibili ka-2024. Okwamanje, i-WHO izosebenzisa imigomo nendlela echazwe ngenhla ekuhloleni amathuba okuvikela ubuchwepheshe bezempilo kanye nokwandisa umthamo wokukhiqiza wesifunda noma womhlaba wonke." +በኢንተር-ኤጀንሲ ቋሚ ኮሚቴ ኃላፊዎች የተሰጠ መግለጫ፡ የጋዛን ህዝብ መተው አንችልም ጥቅምት 7 በእስራኤል ላይ በደረሰው አሰቃቂ ጥቃት የበርካታ ዩኤንአርደብሊውኤ ሰራተኞች የተሳትፎ ክሶች በጣም አስፈሪ ነው። ዋና ጸሃፊው እንዳሉት ፣ ማንኛውም የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ሰራተኛ በሽብር ተግባር ውስጥ የተሳተፈ ተጠያቂ ይሆናል። ሆኖም ፣ አንድ ሙሉ ድርጅት ተስፋ የቆረጡ ሰዎችን እንዲያገለግል የተጣለበትን ኃላፊነት ከመወጣት መከልከል የለብንም። ከጥቅምት7 ጀምሮ በጋዛ ውስጥ በረዶ ሲናጥ የነበረው አስጨናቂ ክስተቶች በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ቤት አልባ አድርገው በረሃብ አፋፍ ላይ አድርሰዋል። ዩኤንአርደብሊውኤ በጋዛ ውስጥ ትልቁ የሰብአዊ እርዳታ ድርጅት ምግብ፣ መጠለያ እና ጥበቃ ሲያደርግ ቆይቷል፣ ምንም እንኳን የራሱ ሰራተኞች እየተፈናቀሉ እና እየተገደሉ ነበር። ከዩኤንአርደብሊውኤ የሚገኘውን ገንዘብ ለአፍታ ለማቆም የተለያዩ አባል ሀገራት የሚወስኑት ውሳኔ በጋዛ ህዝብ ላይ አስከፊ መዘዝ ያስከትላል። በጋዛ ውስጥ 2.2 ሚሊዮን ሰዎች በአስቸኳይ የሚያስፈልጋቸውን የእርዳታ መጠን እና ስፋት ለማቅረብ አቅም ያለው ሌላ አካል የለም። እነዚህ ውሳኔዎች እንደገና እንዲታዩ ይግባኝ እንላለን። ዩኤንአርደብሊውኤ የድርጅቱን ሙሉ፣ ገለልተኛ ግምገማ አስታውቋል፣ እና የተባበሩት መንግስታት የውስጥ ቁጥጥር አገልግሎት ቢሮ ነቅቷል።,"Statement by Principals of the Inter-Agency Standing Committee: We cannot abandon the people of Gaza The allegations of involvement of several UNRWA staff in the heinous attacks on Israel on 7 October are horrifying. As the Secretary-General has said, any UN employee involved in acts of terror will be held accountable. However, we must not prevent an entire organization from delivering on its mandate to serve people in desperate need. The harrowing events that have been snowballing in Gaza since 7 October have left hundreds of thousands of people homeless and on the brink of famine. UNRWA, as the largest humanitarian organization in Gaza, has been providing food, shelter and protection, even as its own staff members were being displaced and killed. Decisions by various Member States to pause funds from UNRWA will have catastrophic consequences for the people of Gaza. No other entity has the capacity to deliver the scale and breadth of assistance that 2.2 million people in Gaza urgently need. We appeal for these decisions to be reconsidered. UNRWA has announced a full, independent review of the organization, and the UN’s Office of Internal Oversight Services has been activated.","Bayanai daga tsarin Inter-Agency Standing Committee: Ba za mu iya rabuwa da mutanen Gaza ba Zargin sanya da yawa daga ma’aikatan UNRWA a harin da aka kai Isra’ila a 7 ga watan Oktoba ya tashi hankali. Kamar yadda Babban Sakatare ya faɗa, duk wani ma’aikacin Majalisar Ɗinkin Duniya da aka samu da hannu a ta’addanci za a hukunta shi. Duk da haka, ba za mu hana gaba ɗayan hukuma daga kuɗirinta na yi wa al’umma da suke tsananin buƙata aiki ba. Munanan ayyukan da ake ta yi a Gaza tun 7 ga Oktoba ya sanya dubunnan ɗaruruwan mutane sun rasa mahallinsu sannan suna gab da shiga fari. UNRWA, a matsayin babbar kungiyar agaji a Gaza, ta daɗe tana kai abinci, wajen zama da kuma kariya, duk da har nata ma’aikatan an kashe kuma an wargaza su. Yanke hukunci daga Mambobin Ƙasashe da daman a cewar a tsayar da tallafin UNRWA zai iya kasancewa sakamako mai muni ga mutanen Gaza. Babu wata ƙungiya da take da ƙarfin kai babban tallafin da mutane miliyan 2.2 suke buƙata cikin gaggawa a Gaza. Muna neman da a sake duba wannan hukuncin. UNRWA sun bayyana cikakken, bincike mai zaman kansa na ƙungiyar, kuma an sake tabbatar da ofishin lura da ayyuka na cikin gida na Majalisar Ɗinkin Duniya.","Taarifa ya wakuu wa kamati ya kudumu ya mashirika ya kimataifa: hatuwezi kuwaacha watu wa Gaza Madai ya kuhusika kwa wafanyakazi kadhaa wa UNRWA katika mashambulizi ya kikatili dhidi ya Israel tarehe 7 Okutoba ni ya kusikitisha. Kama katibu mkuu amesema, mfanyakazi yeyote wa Umoja wa mataifa anayehusika na vitendo vya kigaidi atawajibishwa. Hata hivyo, hatupaswi kuzuia shirika zima kutekeleza wajibu wake wa kuwahudumia watu waliyo na uhitaji mkubwa. Matukio ya ktisha ambayo yamekuwa yakinyesha theluji huko Gaza tangu tarehe 7 Oktoba yameacha mamia na maelfu ya watu bila makazi na kwenye ukingo wa njaa. UNRWA, kama shirika kubwa zaidi la kibinadamu huko Gaza, limekuwa likitoa chakula, malazi na ulinzi, hata kama wafanyakazi wake walipokuwa wakifukuzwa na kuuawa. Maamuzi ya nchi wanachama mbalimbali ya kusitisha ufadhili kutoka UNRWA yatakuwa na matokeo mabaya kwa watu wa Gaza. Hakina chombo kingine kinachoweza kutoa msaada wa kiwango na upana kama huo, ambao watu milioni 2.2 wa Gaza wanauhitaji kwa dharura. Tunaomba maamuzi haya yaangaliwe upya. UNRWA imetangaza ukaguzi wa kina na huru wa shirika hilo, na Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya huduma za uangalizi wa ndani imefunguliwa.","Ọ̀rọ̀ lẹ́nu àwọn Òpómúléró inú Ìgbìmọ̀ Onídùúró ti Alájọ-si-Àjọ: A ò lè fi àwọn èèyàn ìlú Gaza sílẹ̀ Àwọn ẹ̀sùn ìlọ́wọ́sí ọ̀pọ̀ àwọn òṣìṣẹ́ UNRWA nínú àwọn ìkọlù búburú sí Isreal ní ọjọ́ 7 oṣù Kẹwàá bani lẹ́rù gidi gan. Gẹ́gẹ́ bí Akọ̀wé-Àgbà ṣe ti sọ, òṣìṣẹ́kòṣìṣẹ́ UN tí ó bá lọ́wọ́ nínú àwọn ìwà búburú náà yóò dáhùn fún wọn. Ṣùgbọ́n, a ò gbọdọ̀ di odidi àjọ kan lọ́wọ́ láti jẹ́ iṣẹ́ rẹ̀ láti sin àwọn èèyàn ní ìgbà ìnílò ní kíkankíkan. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ abaninínújẹ́ náà ti wọ́n ti ń gbilẹ̀ kíákíá ní Gaza láti ọjọ́ 7 oṣù Kẹwàá ni wọ́n ti sọ ẹgbẹẹgbẹ̀rún èèyan di aláìnílé tí ìyàn sì tún ti fẹ́ mú wọn. UNRWA, gẹ́gẹ́ bí i àjọ afọmọnìyàṣe tí ó tóbi jùlọ ní Gaza, ti ń pèsè oúnjẹ, ilégbèé àti ààbò, kódà àwọn òṣìṣẹ́ rẹ̀ kọ̀ọ̀kan ti ṣípò padà tí àwọn kan ti kú. Àwọn ìpinnu tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ ti ṣe láti dáwọ́ owó ìrànwọ́ dúró láti UNRWA ni yóò ní àbájáde búburú fún àwọn èèyàn ilẹ̀ Gaza. Kò sí àjọ mìíràn tí ó ní agbára láti ṣètò irú ìrànlọ́wọ́ ní iye tí mílíọ̀nù 2.2 àwọn èèyàn ilẹ̀ Gaza nílò ní kíákíá. A bẹ̀bẹ̀ pé kí wọ́n tún àwọn ìpinnu wọ̀nyìí gbé yẹ̀wò. UNRWA ti kéde àyẹ̀wò kíkún, aládàáṣe fún ilé-iṣẹ́ náà, tí Ọ́fíìsì Aṣàmójútó àwọn Iṣẹ́ Abẹ́lẹ́ ti UN sì ti bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́.","Isitatimende Sabaphathi BeKomidi Elimisiwe Le-Inter-Agency: Asikwazi ukushiya abantu baseGaza Izinsolo zokubandakanyeka kwabasebenzi abambalwa be-UNRWA ekuhlaselweni okunyantisayo kwa-Israyeli ziyi-7 kuMfumfu ziyethusa. Njengoba uNobhala-Jikelele eshilo, noma yimuphi umsebenzi we-UN obandakanyeka ezenzweni zokusabisa uzobhekana necala. Nokho, akufanele sivimbele inhlangano yonke ekwenzeni umsebenzi wayo wokusiza abantu abaswele. Izigigaba ezihlasimulisa umzimba ebezilokhu zikhithika eGaza kusukela mhla ziyisi-7 kuMfumfu zishiye amakhulu ezinkulungwane zabantu bengenamakhaya futhi besonqenqemeni lwendlala. I-UNRWA, njengenhlangano enkulu yosizo lwabantu eGaza, ibihlinzeka ngokudla, indawo yokuhlala nokuvikela, njengoba nje abasebenzi bayo bexoshwa futhi bebulawa. Izinqumo zamazwe ahlukene angamaLungu zokumisa isikhashana izimali ezivela ku-UNRWA zizoba nemiphumela eyinhlekelele kubantu baseGaza. Alukho olunye uhlaka olunamandla okuletha isikali nobubanzi bosizo abantu abayizigidi ezi-2.2 baseGaza abaludinga ngokuphuthumayo. Siyanxusa ukuthi lezi zinqumo zicutshungulwe kabusha. I-UNRWA imemezele ukubuyekezwa okugcwele, okuzimele kwenhlangano, futhi Ihhovisi le-UN le-Internal Oversight Services selivuliwe." +ከ ዩኤንአርደብሊውኤ ገንዘብ ማውጣት አደገኛ ነው እና በጋዛ የሰብአዊነት ስርዓት ውድቀትን ያስከትላል ፣ በተያዘው የፍልስጤም ግዛት እና በአከባቢው ሰፊ የሰብአዊ እና የሰብአዊ መብት መዘዞች ያስከትላል። አለም የጋዛን ህዝብ ሊተው አይችልም።,"Withdrawing funds from UNRWA is perilous and would result in the collapse of the humanitarian system in Gaza, with far-reaching humanitarian and human rights consequences in the occupied Palestinian territory and across the region. The world cannot abandon the people of Gaza.","Janye tallafi daga UNRWA abu ne mai haɗari kuma zai janyo rugujewar hanyar agaji a Gaza, tare da kuma janyo mummunan sakamako ga harkar agaji da ‘yancin ɗan’adam a cikin yankin Falasɗinu da kuma yankin baki ɗaya. Duniya ba za ta iya rabuwa da mutanen Gaza ba.","Kuchota fedha kutoka UNRWA ni hatari na kunaweza kusababisha kuporomoka kwa mfumowa kibinadamu huko Gaza, matokeo pamoja na kuwafikia watu wanaopigania haki za binadamukatika ardhi ya Palestina inayokaliwa kwa mabavu na katika eneo zima. Dunia haiwezi kuwaacha watu wa Gaza.","Yíyọwọ́ owó ìrànwọ́ láti ọwọ́ UNRWA ní ewu tí yóò sì mú ìparun bá ètò ìfọmọnìyànṣe ní Gaza, tí àwọn àbájáde rẹ̀ lórí ìfọmọnìyànṣe àti ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn yóò sì ju bí wọ́n ti lérò lọ ní àwọn ilẹ̀ Palestine tí wọ́n ń lò sí àti káàkiri ẹkùn náà. Aráyé ò lè kọ àwọn èèyàn Gaza sílẹ̀.","Ukuhoxiswa kwezimali ku-UNRWA kuyingozi futhi kungaholela ekuweni kwesimiso sokusiza abantu eGaza, okunemiphumela efinyelela kude ekusizeni abantu kanye namalungelo abantu endaweni ehlala abantu basePalestine nakuso sonke isifunda. Umhlaba awukwazi ukulahla abantu baseGaza." +የዓለም ጤና ድርጅት ለመጀመሪያ ጊዜ በኢንዱስትሪ የሚመረተውን ትራንስ ፋትን በማስወገድ ረገድ ሀገራትን ሸልሟል የዓለም ጤና ድርጅት ለመጀመሪያ ጊዜ በኢንዱስትሪ የሚመረተውን ትራንስ ፋቲ-አሲዶችን በማስወገድ ረገድ ያለውን እድገት የሚያረጋግጥ የምስክር ወረቀት ለአምስት ሀገራት ሰጠ። ዴንማርክ፣ ሊቱዌኒያ፣ ፖላንድ፣ ሳዑዲ አረቢያ እና ታይላንድ እያንዳንዳቸው በኢንዱስትሪ የሚመረተው ትራንስ-ፋቲ አሲድ (አይቲኤፍኤ) በበቂ ክትትል እና የማስፈጸሚያ ስርዓቶች የተደገፈ የተሻለ ልምድ ፖሊሲ እንዳላቸው አሳይተዋል። የዓለም ጤና ድርጅት አይቲኤፍኤ ን ለማስወገድ ባደረገው የመተካት ተነሳሽነት የመጀመሪያዎቹ አምስት ዓመታት ውጤቶችን አውጥቷል። የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. በ2018—አይቲኤፍኤን ከዓለም አቀፍ የምግብ አቅርቦት በ2023 መገባደጃ ላይ ሙሉ በሙሉ ለማጥፋት የተቀመጠው ታላቅ ግብ ባይሳካም፣ በሁሉም የአለም ክልሎች ለዚህ ግብ ተደርገዋል የሚል አስደናቂ መሻሻል አለ። በ 2023 ብቻ፣ አዳዲስ ምርጥ ተሞክሮ ፖሊሲዎች በ7 አገሮች (ግብፅ፣ ሜክሲኮ፣ ሞልዶቫ፣ ናይጄሪያ፣ ሰሜን መቄዶኒያ፣ ፊሊፒንስ እና ዩክሬን) ውጤታማ ሆነዋል። ትራንስ-ፋቲ አሲዶች (ቲኤፍኤ) ከፊል-ሶልድ እስከ ጠንካራ ቅባቶች ናቸው በሁለት መልኩ የሚከሰቱ፡ በኢንዱስትሪ የተመረተ እና በተፈጥሮ የተገኘ። የቲኤፍኤ አጠቃቀም የልብ ድካም እና የልብ ህመም ሞት የመጋለጥ እድልን ይጨምራል። ቲኤፍኤ የታወቀ የጤና ጥቅማጥቅሞች የሉትም፣ እና በአይቲኤፍኤ የበለፀጉ ምግቦች (ለምሳሌ የተጠበሱ ምግቦች፣ ኬኮች እና የተዘጋጁ ምግቦች) ብዙውን ጊዜ በስኳር፣ በስብ እና በጨው የበለፀጉ ናቸው። በድምሩ 53 አገሮች ከ5 ዓመታት በፊት ከ6 በመቶው ጋር ሲነፃፀር ለ 3.7 ቢሊዮን ሰዎች ወይም 46 በመቶው የዓለም ሕዝ��� የምግብ አካባቢን በእጅጉ በማሻሻል አይቲኤፍኤ በምግብ ላይ ለመዋጋት፣ በአሁኑ ጊዜ የተሻለ የተግባር ፖሊሲ አላቸው።,"WHO awards countries for progress in eliminating industrially produced trans fats for first time WHO has awarded its first-ever certificates validating progress in eliminating industrially produced trans fatty-acids to five countries. Denmark, Lithuania, Poland, Saudi Arabia, and Thailand have each demonstrated they have a best practice policy for industrially produced trans-fatty acids (iTFA) elimination in effect, supported by adequate monitoring and enforcement systems. WHO also released results from the first five years of its REPLACE initiative to eliminate iTFA. While the ambitious target set by WHO in 2018—to fully eliminate iTFA from the global food supply by the end of 2023—was not met, there has been remarkable progress made towards this goal in every region of the world. In 2023 alone, new best-practice policies became effective in 7 countries (Egypt, Mexico, Moldova, Nigeria, North Macedonia, Philippines, and Ukraine). Trans-fatty acids (TFA) are semisolid to solid fats that occur in two forms: industrially produced and naturally occurring. Intake of TFA is associated with increased risk of heart attacks and death from heart disease. TFA have no known health benefits, and foods high in iTFA (e.g. fried foods, cakes and ready meals) are often high in sugar, fat and salt. A total of 53 countries have now best practice policies in effect for tackling iTFA in food, vastly improving the food environment for 3.7 billion people, or 46% of the world’s population, as compared to 6% just 5 years ago.","WHO ta ba da shaidar girmamawa ga ƙasashe saboda samun ci gaba wajen kawar da kitsen da masana’antu suke samarwa a karo na farko WHO ta bayar da takardar shaidar girmamawar ta farko da take sahale cigaba wajen kawar fatty-acids da masana’antu suke samarwa a ƙasashe biyar. Denmark, Lithuania, Poland, Saudi Arabia, da Thailand duk sun nuna cewa suna da tsari mafi kyau ga trans-fatty acids da masana’antu suke samarwa (ITFA) cigaba da kawarwa, tare da lura dakyau da tabbatar da hanyoyi. WHO kuma ta fitar da sakamako daga shekaru biyar na farko na himmarta ta REPLACE domin kawar da ITAF. Yayin da ba a samu damar cim ma ƙiyasin da WhO take son cim ma wa a 2018 ba domin kawar da ITFA gaba ɗaya daga samar da abinci ga duniya a ƙarshen 2023, an samu matuƙar ci gaba a wannan manufar a kowanne ɓangare na duniya. A 2023 kaɗai, sababbun tsare-tsare sun fara aiki sosai a ƙasashe 7 (Egypt, Mexico, Moldova, Nijeriya, North Macedonia, Philippines, da kuma Ukraine). Trans-fatty acids (TFA) kitse ne wanda yake dunƙulalle da wanda bai gama dunƙulewa ba da yake zuwa a yanayi biyu: wanda ake samar da shi a masana’antu da kuma wanda yake samuwa a halitta. Cin TFA da yana da alaƙa da yawaitar haɗarin kamuwa da ciwon zuciya da kuma mutuwa daga ciwon zuciyar. TFA ba su da wani amfani sananne ga lafiya, sannan a bincika da suke ɗauke da ITFA mai yawa (misali soyayyaen abinci, cake da abincin da ake yinsa kai tsaye) yawanci suna da sukari, kitse da gishiri da yawa. Gamayyar ƙasashe guda 53 a yanzu suna da tsare-tsare mafi kyau wajen magance ITFA a cikin abinci, wanda hakan ya taimaka wajen ci gaban mahallin mutane biliyan 3.7, ko kuma kaso 46% na yawan mutanen da suke duniya, kamar yadda aka haɗa da kaso 6% na shekaru 5 da suka gabata.","Kwa mara ya kwanza, WHO ilizitunuku baadhi ya nchi kwa maendeleo ya kukataza matumizi ya mafuta yanayozalishwa viwandani WHO imetoa vyeti vyake vya kwanza kabisa vya kuthibitisha maendeleo katika kuondoa asidi ya mafuta yanayozalishwa viwandani kwa nchi tano. Denmark , Lithuania, Poland, Saud Arabia na Thailand, kila moja imeonyesha kuwa ina sera bora ya uondoaji wa asidi ya mafuta inayozalishwa viwandani (Itfa) inayotumika, iliyokubaliwa na mifumo mingi ya ufuatiliaji na utekelezaji. Pia, WHO ilitoa matokeo ya miaka mitano ya kwanza ya mpango wake wa REPLACE wa kutokomeza iTFA. Ingawa lengo kuu lililowekwa na WHO mwaka 2018, lilikuwa ni kutokomeza kabisa iTFA kutoka katika usambazaji wa chakula duniani kufikia mwishoni mwa mwaka 2023 halijafikiwa, kumekuwa na maendeleo thabiti yaliyofikiwa katika lengo hili katika kila eneo la dunia. Kwa mwaka 2023 pekee, sera mpya za utendaji bora zilianza kutumika katika nchi 7 (Misiri, Mexico, Moldova, Nigeria, Makedonia Kasikazini, Ufilipino na Ukrainia). Asidi ya mafuta ya trans-fati (iTFA) ni semisolidi kwa mafuta magumu ambayo hutokea katika aina mbili: zinazozalishwa viwandani na zinazotokea kiasili. Ulaji wa TFA unahusishwa na ongezeko la hatari ya mashambulizi ya moyo na kifo kutokana na ugonjwa wa moyo. TFA haina faida za kiafya zinazojulikana, na vyakula vyenye iTFA nyingi (k.m vyakula vya kukaanga, keki na vyakula vya makopo) mara nyingi huwa na sukari, mafuta na chumvi nyingi. Jumla ya nchi 53 sasa zina sera za utendaji bora zinazotumika kukabiliana na iTFA katika chakula, kuboresha kwa kiasi kikubwa mazingira ya chakula kwa watu bilioni 3.7, au 46% ya idadi ya watu duniani, ikilinganishwa na 6% miaka 5 iliyopita.","WHO fún àwọn orílẹ̀-èdè ní àmì ẹ̀yẹ fún ìtẹ̀síwájú lórí dídẹ́kun ìṣèlọ́po òróró dídì ilé-iṣẹ́ fún ìgbà àkọ́kọ́ WHO ti fi àwọn ìwé-ẹ̀rí àkọ́ṣe rẹ̀ tí ó ń jẹ́rìí ìtẹ̀síwájú lórí dídẹ́kun ìṣèlọ́po òróró dídì ilé-iṣẹ́ sí àwọn orílẹ̀-èdè márùn-ún lọ́lá. Ọ̀kọ̀ọ̀kan Denmark, Lithuania, Poland, Saudi Arabia, àti Thailand ni ó ti ṣàfihàn pé àwọn ní ìlànà ìṣe àmúlò tí ó dára jùlọ fún dídẹ́kun ìṣèlọ́po òróró dídì ilé-iṣẹ́ (iTFA), tí àwọn ètò àmójútó àti ìmófinró tí ó péye ń ṣe àtìlẹ́yìn fún. WHO tún fi àwọn àbájáde láti ọdún márùn-ún àkọ́kọ́ tí ètò àtinúdá rẹ̀ REPLACE ti wà láti lè dẹ́kun iTFA síta. Níwọ̀n ìgba tí àfojúsùn alágbára tí WHO là kalẹ̀ ní ọdún 2018—láti yọ iTFA kúrò ní ìtakùn oúnjẹ ní àgbáyé pátápátá títí ìparí ọdún 2023—kò ti bọ́ sí i, ìtẹ̀síwájú tí ó lápẹrẹ ti wà lórí àfojúsùn yìí ni gbogbo ẹkùn ní àgbáyé. Ní ọdún 2023 nìkan, àwọn ìlànà ìṣe tuntun tí wọ́n dára jùlọ ti bẹ̀rẹ̀ sí ní di lílò ní àwọn orílẹ̀-èdè 7 (Egypt, Mexico, Moldova, Nigeria, North Macedonia, Philippines, àti Ukraine). Òróró dídì (TFA) jẹ́ ọ̀rá tí ó wà ní ipò kòlekòṣàn sí ipò líle tí wọ́n jẹ́ oríṣi méjì: èyí tí ilé-iṣẹ́ ṣèlọ́po àti èyí tí ó jẹ́ àìṣẹ̀dá. Ìlòsínú TFA ní ohun ṣe pẹ̀lú bí ewu ìkọluṣẹ́ ọkàn ṣe ti ń pọ̀ síi àti ikú àrùn ọkàn. TFA kò ní ìwúlò ìlera mímọ̀ kankan, àti pé àwọn oúnjẹ tí iTFA pọ̀ nínú wọn (b.a. àwọn oúnjẹ dídín, àkàrà òyìnbó àti àwọn oúnjẹ àsèsílẹ̀) sábà máa ń ní ṣúgà, ọ̀rá àti iyọ̀ tí ó pọ̀ gan. Àpapọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè 53 ni wọ́n ti ń ṣàmúlò ìlànà ìṣe tí ó dára jùlọ láti kojú iTFA nínú oúnjẹ báyìí, tí wọ́n sì ń mú àtúnṣe bá agbègbè oúnjẹ fún àwọn èèyàn bílíọ̀nù 3.7, àbí ká ní ìdá 46% àwọn èèyàn ní àgbáyé, yàtọ̀ sí ìdá 6% péré ní ọdún márùn-ún sẹ́yìn.","I-WHO iklomelisa amazwe ngenqubekelaphambili ekuqedeni amafutha akhiqizwa ezimbonini okokuqala ngqa I-WHO iklomelise ngezitifiketi zayo zokuqala ngqa eziqinisekisa inqubekelaphambili ekuqedeni ama-trans fatty-acids akhiqizwa ezimbonini emazweni amahlanu. I-Denmark, iLithuania, iPoland, iSaudi Arabia, neThailand ngayinye ibonise ukuthi inenqubomgomo yokusebenza engcono kakhulu yokuqedwa kwe-trans-fatty acid (iTFA) ekhiqizwa ezimbonini, esekelwa izinhlelo zokuqapha nokuqinisa okwanele. I-WHO iphinde yakhipha imiphumela yeminyaka emihlanu yokuqala yohlelo lwayo lweREPLACE lokuqeda i-iTFA. Nakuba umgomo wokuvelela owabekwa yiWHO ngowezi-2018—wokuqeda ngokuphelele i-iTFA ekuhlinzekweni kokudla emhlabeni wonke ekupheleni kowezi-2023—ungazange ufinyelelwe, kube nenqubekelaphambili emangalisayo eyenziwe maqondana nalo mgomo kuzo zonke izifunda zomhlaba. Ngo-2023 kuphela, izinqubomgomo ezintsha zokwenza kahle kakhulu zaqala ukusebenza emazweni angu-7 (Egypt, Mexico, Moldova, Nigeria, North Macedonia, Philippines, nase-Ukraine). Ama-Trans-fatty acids (TFA) angama-semisolid emafutheni aqinile avela ngezindlela ezimbili: akhiqizwa yizimboni futhi enzeka ngokwemvelo. Ukuthatha iTFA kuhlotshaniswa nengozi eyengeziwe yokuhlaselwa yinhliziyo nokufa kwesifo senhliziyo. I-TFA ayinazo izinzuzo zezempilo ezaziwayo, futhi ukudla okuphezulu ku-iTFA (isb. ukudla okuthosiwe, amakhekhe nokudla osekulungele) kuvame ukuba noshukela omningi, amafutha kanye nosawoti. Amazwe angama-53 manje anezinqubomgomo ezingcono kakhulu zokubhekana ne-iTFA ekudleni, okwenza ngcono kakhulu indawo yokudla kubantu abayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-3.7, noma u-46% wabantu bomhlaba, uma kuqhathaniswa ne-6% eminyakeni emihlanu edlule." +"እነዚህ ፖሊሲዎች በዓመት ወደ 183 000 የሚጠጉ ህይወትን ይታደጋሉ ተብሎ ይጠበቃል። ""ትራንስ ስብ ምንም የታወቀ የጤና ጥቅም የለውም ነገር ግን ትልቅ የጤና ጠንቅ ነው"" ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ፣ ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። “ብዙ አገሮች በምግብ ውስጥ ትራንስ ስብን የሚከለክሉ ወይም የሚገድቡ ፖሊሲዎችን በማውጣታቸው በጣም ደስ ብሎናል። ነገር ግን ፖሊሲን ማስተዋወቅ አንድ ነገር ነው፣ እሱን መተግበር ሌላ ነው። አለምን በክትትል እና ትራንስ ስብ ፖሊሲዎቻቸውን በማስፈፀም ግንባር ቀደም የሆኑትን ዴንማርክን፣ ሊቱዌኒያን፣ ፖላንድን፣ ሳዑዲ አረቢያን እና ታይላንድ��� እንኳን ደስ አላችሁ እላለሁ። ሌሎች አገሮችም የነሱን መመሪያ እንዲከተሉ እናሳስባለን። ከፍተኛ ፍላጎት ባለባቸው 8 አገሮች ውስጥ የተሻለ ተግባራዊ ፖሊሲዎችን ለማሳካት ጥረቶችን ማፋጠን 90% የሚሆነውን የዓለም አቀፍ የአይቲኤፍኤ ሸክም ያስወግዳል። የአለም ጤና ድርጅት የአይቲኤፍኤ ማጥፋት ፕሮግራም ጥብቅ የክትትልና የማስፈጸሚያ ስርዓቶችን በማረጋገጥ የተሻለ ልምድ ያላቸውን ፖሊሲዎች ከማስተዋወቅ ባለፈ ለእነዚያ ሀገራት እውቅና ይሰጣል። የአይቲኤፍኤ መጥፋትን የጤና ጥቅማጥቅሞችን ከፍ ለማድረግ እና ለማስቀጠል ፖሊሲዎችን መከተል እና መተግበር ወሳኝ ነው።በ አይቲኤፍኤ መጥፋት ፖሊሲዎች ውስጥ ያሉ ምርጥ ልምዶች የዓለም ጤና ድርጅት መስፈርቶችን ይከተላሉ እና የአይቲኤፍኤ አጠቃቀምን በሁሉም መቼቶች ይገድባሉ። ሁለት ምርጥ ተግባራዊ ፖሊሲ አማራጮች አሉ፡- 1) በሁሉም ምግቦች ውስጥ 2 ግራም አይቲኤፍኤ በ 100 ግራም አጠቃላይ ስብ ውስጥ አስገዳጅ ብሄራዊ ገደብ፣ እና","These policies are expected to save approximately 183 000 lives a year. “Trans fat has no known health benefit, but huge health risks,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “We are very pleased that so many countries have introduced policies banning or limiting trans fat in food. But introducing a policy is one thing; implementing it is another. I congratulate Denmark, Lithuania, Poland, Saudi Arabia and Thailand, who are leading the world in monitoring and enforcing their trans fat policies. We urge other countries to follow their lead. ”Accelerating efforts to achieving best-practice policies in just 8 countries with the highest needs would eliminate 90% of the global iTFA burden, representing a unique opportunity to see in our lifetime a world free from deaths attributable to iTFA. The WHO validation programme for iTFA elimination recognizes those countries which went beyond introducing best practice policies by ensuring rigorous monitoring and enforcement systems in place. Monitoring and enforcing compliance with policies is critical to maximizing and sustaining the health benefits of iTFA elimination.Best practices in iTFA elimination policies follow WHO criteria and limit iTFA use in all settings. There are two best-practice policy options: 1) mandatory national limit of 2 grams of iTFA per 100 grams of total fat in all foods; and","Ana zaton waɗannan tsare-tsaren za su kuɓutar da rayuka kusan 183 000 a shekara . Trans-fat ba shi da wani sanannen amfani ga lafiya, sai dai babban haɗari ga kiwon lafiya, in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na WHO. Muna farin ciki da ya kasance ƙasashe da dama sun gabatar da tsare-tsare da suke hanawa ko kawar da trans fat a abinci. Amma gabatar da tsare-tsare wani abu ne guda; yayinda aiwatar da shi kuma wani abu ne daban. Ina taya kasar Denmark, Lithuania, Poland, Saudi Arabia, da Thailand murna, wanda suke jagorantar duniya wajen kulawa da kuma tabbatar da tsare-tsarensu na trans fat. Muna shawartar wasu ƙasashen da su biyo bayansu. Ci gaba da himmar tabbatar da aiki mafi kyawu ga tsare-tsaren a ƙasashe 8 kawai da suka fi buƙata zai kawar da kaso 90% na nauyin ITFA na duniya, wanda yake wakiltar dama ta musamman da za mu gani a rayuwarmu na duniyar ta kuɓuta daga mace-mace da suke da alaƙa da ITFA. Shirin sahalewa na WHO na kawar da ITFA ya gane waɗannan ƙasashen wanda suka shallake matsayin gabatar da tsare-tsare mafi kyawu domin tabbatar da kulawa da aiwatar da tsarin yadda ya dace. Kulawa da aiwatar da bin ƙa’idar tsare-tsaren yana da wahala wajen ƙarawa da tabbatar da amfanin kiwon lafiya na kawar da ITFA. Aiwatar da tsare-tsaren aikin kawar da ITFA suna bin ƙa’idar WHO ne kuma suna takaita amfani da ITFA a kowanne yanayi. Da akwai zaɓi guda biyu mafi kyau na aiwatar da tsare-tsaren: 1) taƙaitawa dole izuwa giram 2 a mataki na ƙasa na ITFA a kowanne giram 100 na dukkan fat da ke cikin abinci; kuma","Sera hizi zinatarajia kuokoa maisha ya watu takribani 183 000 kwa mwaka. ""Mafuta ya trans hayana manufaa yoyote ya kiafya, lakini yana hatari kubwa kiafya"", alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Tunafurahi sana kuona nchi nyingi zimeanzisha sera za kukataza na kupunguza mafuta ya trans kwenye chakula. Lakini, kuanzisha sera ni jambo moja, kutekeleza ni jambo limgine. Ninazipongeza Denmark, Lithuania, Poland, Saud Arabia na Thailand, ambazo zinaongoza duniani katika kufuatilia na kutekeleza sera za mafuta ya trans. Tunazihimiza nchi zingine kufuata mkondo wao. Katika kuharakisha juhudi za kufikia sera za utendaji bora katika nchi 8 pekee zenye mahitaji ya juu zaidi kungeondoa 90% ya hatari ya iTFA kimataifa, ikiwakilisha fursa ya kipekee ya kuona dunia isiyo na vifo vinavyotokana na Itfa katika maisha yetu. Mpango wa uthibitishaji wa WHO wa kutokomeza iTFA unatambua nchi ambazo zilijituma zaidi kwa kuanzisha sera za utendaji bora kwa kuhakikisha mifumo thabiti ya ufuatiliaji na utekelezaji. Kufuatilia na kutekeleza utiifu wa sera ni muhimu ili kuongeza na kudumisha manufaa ya kiafya ya uondoaji wa iTFA. Mbinu bora katika sera za kuondoa iTFA hufuata vigezo vya WHO na kupunguza matumizi ya Itfa katika mipangilio yote. Kuna chaguzi mbili za sera za utendaji bora: 1) kikomo cha lazima cha kitaifa cha gramu 2 za iTFA kwa gramu 100 za jumla ya mafuta katika vyakula vyote na","Wọ́n ní ìrètí pé àwọn ìlànà wọ̀nyìí yóò gba ìṣirò ẹ̀mí àwọn èèyàn 183,000 là ní ojúmọ́. ""Òróró dídì kò ní àǹfààní ìlera kankan tí a mọ̀, ṣùgbọ́n ó léwu fún ìlera púpọ̀,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà ní WHO fèsì. ""Inú wa sì dùn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ni wọ́n ti ń ṣaáyan ètò láti fi òfin dè tàbí dín òróró dídì kù nínú oúnjẹ. Ṣùgbọ́n ohun kan ni kí a piyamọ ètò òfin kan; àmúṣe rẹ̀ jẹ́ ohun mìíràn. Mo kí Denmark, Lithuania, Poland, Saudi Arabia àti Thailand kú oríire, àwọn ni wọ́n jẹ́ aṣáájú nínú ìṣàmójútó àti fífi òfin kín ètò ìse wọn lẹ́yìn lórí ọrọ òróró dídì. A sì ń rọ àwọn orílẹ̀-èdè mìíràn láti ṣe bí wọ́n ti ṣe. ""Mímú àwọn ìgbìyànjú láti ṣe àṣeyọrí àwọn ètò òfin onílànà ìṣe tí ó dára jùlọ yá ní àwọn orílẹ̀-èdè 8 pẹ̀lú ìnílò tí ó pọ̀ jùlọ yóò ṣe ìgékúrú ọ̀ràn iTFA ní àgbáyé pẹ̀lú ìdá 90%, èyí tí yóò yọjú àǹfààní fún wa láti rí ayé tí kò sì ikú tí iTFA ṣokùnfà. Ètò ìjẹ́rìí ìyọkúrò iTFA tí WHO gbé kalẹ̀ ṣe ìdámọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ṣe tayọ kọjá àmúlò àwọn ìlànà ìṣe tí wọ́n dára jùlọ nípa ṣíṣe àrídájú pé ètò àmójútó àti ìmófinró wà digbí. Àmójútó àti ìmófinró ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìlànà ṣe pàtàkì fún ìmúlọsíwájú àti ìlàlòpẹ́ àwọn àǹfààní ìlera ìmúkúrò iTFA. Àwọn ìṣe tí wọ́n dára jùlọ nínú àwọn ìlànà láti paná iTFA ni àwọn tí wọ́n ń tẹ̀lé òṣùwọ̀n WHO tí wọ́n sì ń dín ìlò iTFA kù ní ọ̀nàkọnà. Àwọn àṣàyàn ìlànà àwọn ìṣe tí wọ́n dára jùlọ méjì ló wà: 1) gbèdéke gíràmù 2 iTFA nínú gíràmù 100 àpapọ̀ ọ̀rá inú gbogbo oúnjẹ tí orílẹ̀-èdè ṣe kànńpá rẹ̀; àti","Lezi zinqubomgomo kulindeleke ukuthi zisindise cishe izimpilo eziyi-183 000 ngonyaka. ""Amafutha e-Trans awanayo inzuzo yezempilo eyaziwayo, kodwa izingozi ezinkulu zezempilo,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele we-WHO. “Sijabule kakhulu ukuthi amazwe amaningi ethule izinqubomgomo ezivimbela noma ezinciphisa amafutha e-trans ekudleni. Kodwa ukwethula inqubomgomo yinto eyodwa; ukuwenza kungenye into. Ngihalalisela iDenmark, iLithuania, iPoland, iSaudi Arabia neThailand, ezihamba phambili emhlabeni ekuqapheni nasekusebenziseni izinqubomgomo zazo zamafutha e-trans fat. Sinxusa amanye amazwe ukuthi alandele ukuhola kwawo. ”Ukusheshisa imizamo yokufinyelela kuzinqubomgomo ezenza kahle kakhulu emazweni ayi-8 anezidingo eziphezulu kuzoqeda u-90% womthwalo we-iTFA womhlaba wonke, okubonisa ithuba eliyingqayizivele lokubona ekuphileni kwethu izwe elingenakho ukufa okubangelwa i-iTFA. Uhlelo lokuqinisekisa lwe-WHO lokuqedwa kwe-iTFA lubona lawo mazwe adlulele ngalé kokwethula izinqubomgomo zokusebenza ezingcono kakhulu ngokuqinisekisa ukuqapha okuqinile kanye nezinhlelo zokuphoqelela. Ukuqapha nokuphoqelela ukuthotshelwa kwezinqubomgomo kubalulekile ekwandiseni nasekusimamiseni izinzuzo zezempilo zokuqedwa kwe-iTFA.Izindlela ezihamba phambili ezinqubweni zokuqeda ze-iTFA zilandela indlela ye-WHO futhi zikhawulele ukusetshenziswa kwe-iTFA kuzo zonke izilungiselelo. zimbili izindlela zenqubomgomo yokwenza okuhle kakhulu: 1) umkhawulo kazwelonke oyisibopho wamagremu angu-2 we-iTFA ngamagremu ayi-100 wamafutha aphelele kukho konke ukudla; futhi" +"2) በሁሉም ምግቦች ውስጥ በከፊል ሃይድሮጂን የተደረገባቸው ዘይቶች (ዋና ዋና የስብ ምንጭ) ማምረት ወይም መጠቀም ላይ አስገዳጅ ብሄራዊ እገዳ። ለአንዳንድ አገሮች፣ በትራንስ ስብ ምንጮች ምክንያት ፣ አንድ ጥሩ ፕሮግራም ሁለቱንም ፖሊሲዎች ተግባራዊ ያደርጋል።“ ትራንስ ፋትን ማስወገድ በኢኮኖሚ፣ በፖለቲካዊ እና በቴክኒካል አዋጭ እና ለመንግስት ወይም ለተጠቃሚዎች ምንም ዋጋ ሳይሰጥ ህይወትን ያድናል። ይህ ጎጂ ውህድ አላስፈላጊ ነው፣ እና ሲጠፋ ማ���ም አያመልጠውም ”ሲሉ ዶ/ር ቶም ፍሬደን፣ህይወትን ለማዳን የውሳኔ ፕሬዝደንት እና ዋና ስራ ተናግረዋል። ""ከመጠን በላይ ስብ ጋር በምናደርገው ውጊያ እያሸነፍን ነው፣ ነገር ግን መመሪያ የሌላቸው አገሮች ለቲኤፍኤ ምርቶች የቆሻሻ ስፍራ የመሆን አደጋ ላይ ናቸው። መንግስታት እና የምግብ ኢንዱስትሪ ይህ እንዳይሆን የማረጋገጥ ሃላፊነት አለባቸው። ""ደብሊውኤችኦ በተጨማሪም የምግብ አምራቾች - የጥሬ ዕቃ አምራቾች እና የመጨረሻ የምግብ ምርቶች -አይቲኤፍኤ ከምርታቸው እንዲያጠፉ ያበረታታል። ህዳር 2023 የዓለም ጤና ድርጅት ሪፖርት ላይ እንደቀረበው፣ የምግብ ኢንዱስትሪው እስካሁን ጥሩ እድገት አድርጓል። በአለም አቀፍ ደረጃ ኢትኤፍአን ከምግብ በማጥፋት ረገድ በቅርብ ጊዜ የተሳካ ቢሆንም፣ ከግማሽ በላይ የሚሆነው የአለም ህዝብ ከጎጂ ተጽኖው ያልተጠበቀ ሆኖ በመቆየቱ የልብ ህመምን የመጨመር አደጋ ላይ ይጥለዋል። ከአለም አቀፍ የለማስወገድ ጥሪ በኋላ ባሉት 5 ዓመታት ውስጥ የተገኘውን ውጤት መሰረት በማድረግ ሀገራት አይቲኤፍኤ ሙሉ በሙሉ ለማጥፋት ጥረታቸውን መቀጠል ሲገባቸው፣ የአለም ጤና ድርጅት በ2025 በአለም አቀፍ ደረጃ አይኤፍኤፍኤ በምናባዊ መጥፋት ላይ የተሻሻለ አዲስ ኢላማ አቅርቧል።","2) mandatory national ban on the production or use of partially hydrogenated oils (a major source of trans fat) as an ingredient in all foods. For some countries, an optimal programme would implement both policies, due to the sources of trans fat.“ Trans fat elimination is economically, politically, and technically feasible and saves lives at virtually no cost to governments or consumers. This harmful compound is unnecessary, and no one misses it when it’s gone,” said Dr Tom Frieden, President and CEO of Resolve to Save Lives. ""We are winning the battle against trans fat, but countries without regulations are at risk of becoming dumping grounds for TFA products. Governments and the food industry have a responsibility to ensure that doesn’t happen. ""WHO also encourages food manufacturers—the producers of raw materials and final food products—to eliminate iTFA from their products. The food industry has made good progress so far, as presented in a November 2023 WHO report. Despite recent successes in eliminating iTFA from food globally, over half of the world's population remain unprotected from its harmful impacts, thus putting them at a potential risk of increasing heart disease. While countries should continue to strive for total elimination of iTFA, based on what has been achieved in the 5 years since the global call for elimination, WHO proposes a revised new target for virtual elimination of iTFA globally by 2025.","2)hanawar dole a matakin ƙasa na samarwa ko amfani da partially hydrogenated oils (wanda shi ne wajen samar da trans fat mafi yawa) a matsayin kayan haɗi a kowanne abinci. A wasu ƙasashen, shirye-shirye mafi kyau suna aiwatar da dukkan tsare-tsaren, saboda wajen da ke samar da trans fat din. Kawar da trans fat yana da matuƙar amfani ga tattalin arziki, siyasa, da kuma fasaha sannan yana kare rayukan al’umma ba tare da gwamnati ko abokan kasuwanci sun kashe kuɗi ba. Wannan sinadari mai haɗari ba shi da amfani sam, kuma babu wanda zai yi kewar sa idan babu shi, in ji Dr Tom Frieden, Shugaba kuma Mamallakin Resolve to Save Lives. “Muna samun nasarar yaƙi a kan trans fat, amma ƙasashen da ba su da tsari suna cikin haɗarin zama bolar da za a dinga jibge kayan TFA. Gwamnatoci da masana’antu ne suke da alhakin tabbatar da cewa hakan ba ta faru ba. “WHO tana ƙarfafawa masu masana’antu guiwa” masu samar da kayan haɗi da kuma masu samar da kayan abinci a mataki na ƙarshe” domin kawar da ITFA daga kayayyakinsu. Masana’antar abinci dai ta samu ci gaba sosai izuwa yanzu, kamar yadda aka gabatar a rahoton WHO na watan Nuwamba 2023. Duk da ci gaban da aka samu na kwanannan wajen kawar da ITFA daga abinci a duniya baki ɗaya, fiye da rabin mutanen duniya ba su da kariya daga illarsa, wanda hakan ya sanya su cikin haɗarin kamuwa da ciwon zuciya. Yayin da ya kamata ƙasashe su cigaba da ƙoƙarin kawar da ITFA gaba dɗaya, dangane da nasarar da aka samu daga shekara 5 da aka fara kira ga duniya don kawarwa, WHO ta samu wani sabon hange domin kawar da ITFA gaba ɗaya daga duniya a 2025.","2) Marufuku ya lazima ya kitaifa ya utengenezaji au matumizi ya mafuta yenye haidrojeni (chanzo kikuu cha mafuta ya trans) kama kiungo kwenye vyakula vyote. Kwa baadhi ya nchi, programu bora ingetekeleza sera zote mbili, kutokana na vyanzo vya mafuta ya trans. Uondoaji wa mafuta ya trans unawezekana kiuchumi, kisiasa na kitaalumana kuokoa maisha bila gharama yoyote kwa serikali au watumiaji. Huu mchanganyiko hatari, haihitajiki na hakuna anayeutamani ukiondolewa, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mtendaji wa tatua ili kuokoa maisha (Resolve to Save Lives). ""Tunashinda vita dhidi ya mafuta ya trans, lakini nchi ambazo hazina kanuni ziko katika hatari ya kuwa maeneo ya kutupa bidhaa za TFA. Serikali na sekta ya chakula wana wajibu wa kuhakikisha hilo halitokei. ""WHO pia inawahimiza wazalishaji wa chakula, malighafi na bidhaa za chakula kutokomeza iTFA katika bidhaa zao. Hata hivyo sekta ya chakula imepata maendeleo mazuri sana, kama ilivyoelezwa katika taarifa ya WHO ya Novemba 2023. Licha ya mafanikio ya hivi karibuni katika kutokomeza iTFA kutotumika katika vyakula kote duniani, zaidi ya nusu ya idadi ya watu duniani bado hawajalindwa dhidi ya athari zake hatari, hivyo kuwaweka katika hatari ya kuongezeka kwa ugonjwa wa moyo. Wakati nchi zinapaswa kuongeza jitihadaza kutokomeza kabisa iTFA, kulingana na kile ambacho kimefikiwa katika miaka 5 tangu wito wa kimataifa wa kutokomeza, WHO inapendekeza shabaha mpya iliyorekebishwa ya kutokomeza kabisa iTFA ulimwenguni ifikapo 2025.","2) ìfòfindè ṣíṣe ìlọ́po àbí ṣíṣe àmúlò òróró tí wọ́n dá áídíròjìnì pọ̀ mọ́ (ọ̀nà pàtàkì tí a ti ń rí òróró dídì) gẹ́gẹ́ bí i èlò nínú gbogbo oúnjẹ tí orílẹ̀-èdè ṣe kànńpá rẹ̀. Fún àwọn orílẹ̀-èdè kan, ètò tí ó dára jùlọ ní láti ṣe àmúlò àwọn ìlànà méjéèjì, látààrí àwọn orísun òróró dídì."" Ìyọkúrò òróró dídì ṣeéṣe nípa ti owónàá, tí òṣèlú, àti ọ̀nà ìṣe tí yóò sì tún dóòlà ẹ̀mí láì ná ìjọba tàbí aṣàmúlò lówó kankan. Àdàlú onípalára yìí kìí ṣe dandan, àti pé kò sí ẹni tí ó ń ṣe àfẹ́rí rẹ̀ nígbà tí kò bá sí,"" Dr Tom Frieden, Ààrẹ àti Aláṣẹ àti Olùdarí Resolve to Save Lives fèsì. ""Àwa ni a máa borí ogun pẹ̀lú òróró dídì, ṣùgbọ́n àwọn orílẹ̀-èdè tí kò sì òfin ìṣàmúlò wà nínú ewu pé kí wọ́n jẹ́ ààtàn fún àwọn ohun èlò tí wọ́n ní TFA. Àwọn ìjọba àti ẹ̀ka iṣẹ́ oúnjẹ ní ojúṣe láti rí i dájú pé ìyẹn kò wáyé. ""WHO tún ń rọ àwọn aṣèlọ́po oúnjẹ—àwọn olùpèsè èlò àìsè àti àwọn èlò oúnjẹ ìkẹhìn—láti yọ iTFA kúrò nínú àwọn ohun èlò wọn. Ẹ̀ka iṣẹ́ oúnjẹ ti rí ìlọsíwájú dáadáa báyìí, gẹ́gẹ́ bí àbọ̀ WHO ní oṣù Kọkànlá ọdún 2023 ṣe fihàn. Bí àwọn àṣeyọrí tuntun ṣe ti wà ní àgbáyé láti lè yọ iTFA kúrò nínú oúnjẹ, ó fẹ́rẹ̀ ju àbọ̀ àwọn èèyàn ní àgbáyé ni wọ́n sì wà nínú ewu ìpalára rẹ̀, tí ó sì ń fi wọ́n sí ewu àrùn ọkàn. Nígbà tí àwọn orílẹ̀-èdè gbọdọ̀ túbọ̀ máa tiraka láti yọ iTFA kúrò pátápátá, bí ìlọsíwájú ṣe ti ń wà láti ọdún 5 márùn-ún sẹ́yìn tí wọ́n ti ṣe ìpè fún ìyọkúrò rẹ̀ ní àgbáyé, WHO gbèrò àtúnṣe àfojúsùn tuntun fún ìyọkúrò iTFA ní àgbáyé títí ọdún 2025.","2) ukuvinjelwa kukazwelonke okuphoqelekile ekukhiqizweni noma ukusetshenziswa kwamafutha e-hydrogenated ngokwengxenye (umthombo omkhulu wamafutha e-trans) njengesithako kukho konke ukudla. Kwamanye amazwe, uhlelo oluhle kakhulu lungasebenzisa izinqubomgomo zombili, ngenxa yemithombo yamafutha ahambayo. "" Ukuqedwa kwamafutha e-Trans kuyenzeka kwezomnotho, kwezombusazwe, nangokobuchwepheshe futhi kusindisa izimpilo ngaphandle kwezindleko kuhulumeni noma kubathengi. Le nhlanganisela eyingozi ayidingeki, futhi akekho oyiphuthayo uma isingasekho,” kusho uDkt Tom Frieden, uMongameli kanye neCEO yeResolve to Save Lives. “Siyayinqoba impi yokulwa nama-trans fat, kodwa amazwe angenayo imithetho asengozini yokuba yizindawo zokulahla imikhiqizo yeTFA. Ohulumeni kanye nemboni yezokudla banesibopho sokuqinisekisa ukuthi lokho akwenzeki. ""I-WHO iphinde ikhuthaze abakhiqizi bokudla - abakhiqizi bezinto ezingavuthiwe nemikhiqizo yokudla yokugcina - ukuthi baqede i-iTFA emikhiqizweni yabo. Imboni yezokudla yenze inqubekelaphambili enhle kuze kube manje, njengoba kwethulwe embikweni we-WHO kaLwezi wezi-2023. Naphezu kwempumelelo yakamuva ekuqedeni i-iTFA ekudleni emhlabeni jikelele, ngaphezu kwengxenye yabantu emhlabeni basalokhu bengavikelekile emithelela yayo eyingozi, ngaleyo ndlela ibabeka engcupheni yokwanda kwesifo senhliziyo. Nakuba amazwe kufanele aqhubeke nokulwela ukuqedwa ngokuphelele kwe-iTFA, ngokusekelwe kulokho okuzuzwe eminyakeni emi-5 kusukela kusicelo sokuqedwa komhlaba wonke, iWHO iphakamisa umgomo omusha obuyekeziwe wokuqedwa kwe-iTFA emhlabeni wonke ngowezi-2025." +ዒላማው የሚያጠቃልለው፡- ከጠቅላላው የአለም አቀፍ የአይቲኤፍኤ ሸክም ቢያንስ 90 በመቶውን በሚሸፍኑ አገሮች ውስጥ ምርጥ-ተግባር የማስወገድ ፖሊሲዎች ይተላለፋሉ። በክልሎች ውስጥ ካለው አጠቃላይ ሸክም ቢያንስ 70% በሚሸፍኑ አገሮች ውስጥ የምርጥ ልምድ ፖሊሲዎች ይተላለፋሉ። አይቲኤፍኤን ማስወገድ የልብ ሕመምን ለመከላከል እና ለግለሰቦች እና ለኤኮኖሚዎች ለህክምና እና ለጠፋ ምርታማነት የሚያመጣውን ከፍተኛ ወጪ ለመከላከል የሚያስችል ኃይለኛ መንገድ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ሀገራትን ጥረታቸውን ለመደገፍ እና ስኬቶቻቸውን ለማክበር ቁርጠኛ ነው። ቀጣዩ የአይቲኤፍኤ ማስወገጃ ማረጋገጫ ፕሮግራም የማመልከቻ ዑደት በመጋቢት 2024 ይከፈታል እና ማመልከቻዎች በቀጣይነት ይቀበላሉ። ለአርታዒዎች፣ የዓለም ጤና ድርጅት ከ ሪሶልቭ ቱ ሴፍ ላይፍ፣ ለትርፍ ያልተቋቋመ ድርጅት ጋር በመተባበር የ ሪፕለስ የድርጊት ፓኬጅ ልማት እና ትግበራን ለመደገፍ አጋርቷል። በ 2018 የጀመረው ፣የ ደብሊውኤችኦ ሪፕለስ የድርጊት ፓኬጅ በኢንዱስትሪ የሚመረተውን ትራንስ ፋትን ከብሔራዊ የምግብ አቅርቦቶች ለማስወገድ ስትራቴጂያዊ አቀራረብ ይሰጣል። ከ2017 ጀምሮ፣ ብሉምበርግ ፊላንትሮፒዎች ህይወትን ለማዳን ዓለም አቀፍ ጥረቶች ህይወቶችን ከልብ እና የደም ቧንቧ ጤና በሽታዎች ለማዳን መፍትሄን ደግፈዋል።,"The target includes: best-practice elimination policies are passed in countries that account for at least 90% of the total global iTFA burden. Best practice policies are passed in countries that account for at least 70% of the total burden within regions. Eliminating iTFA is a powerful way to prevent heart disease and the high costs to individuals and economies in medical treatment and lost productivity. WHO remains committed to supporting countries in their efforts and celebrating their achievements. The next application cycle for the iTFA elimination validation programme will open in March 2024 and applications will be received on a continued basis. For editors, The World Health Organization has partnered with Resolve to Save Lives, a not-for-profit organization, to support the development and implementation of the REPLACE action package. Launched in 2018, the WHO’s REPLACE action package provides a strategic approach to eliminating industrially produced trans fat from national food supplies. Since 2017, Bloomberg Philanthropies has supported Resolve to Save Lives’ global efforts to save lives from cardiovascular health disease.","Hangen ya haɗa da: za’a sanya tsare-tsaren ayyuka mafi kyau na kawarwa a ƙasashe da suke da aƙalla kaso 90% na jimillar nauyin ITFA a duniya baki ɗaya. Za a sanya tsare-tsaren ayyuka mafi kyau a ƙasashen da suke da aƙalla kaso 70% na jimillar nauyin a cikin yankin. Kawar da ITFA hanya ce mai karfi ta hana cututtukan zuciya da kuma kashe kuɗi mai yawa ga ɗaiɗaikun mutane da masu tattalin arziki a harkar kula da lafiya da kuma asarar samarwa. WHO ta ci gaba da himma wajen tallafawa ƙasashe dangane da ƙoƙarinsu da kuma murnar samun masarorinsu. Zagaye mai zuwa na yin rijistar tantancewa na shirin ITFA zai fara ne a Mayu 2024 kuma za a cigaba da karɓar rijistar shiga akai-akai. Dangane da editoci, Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya ta yi haɗin gwuiwa da Resolve to Save Lives, wacce take mai zaman kanta, domin tallafawa ci gaba da aiwatar da ƙunshin mataki na REPLACE. Wanda aka ƙaddamar da shi a 2018, ƙunshin mataki na WHO ya samar da dabarun mataki domin kawar da trans fat da ake samarwa a masana’antu daga abincin da ake samarwa a duniya. Tun 2017, masu bayar da tallafi na Bloomberg sun tallafawa Resolve to Save Lives wajen ƙoƙarinsu a duniya a kan ceton rayuka daga cututtukan da suka shafi zuciya.","Lengo ni pamoja na: sera za uondoaji wa utendaji bora zaidi hupitishwa katika nchi ambazo zinachukua angalau 90% ya jumla ya hatari ya kimataifa ya iTFA. Sera za utendaji bora hupitishwa katika nchi ambazo zinachukua angalau 70% ya jukumu lote ndani ya kanda. Kuondoa iTFA ni njia yenye nguvu ya kuzuia ugonjwa wa moyo na gharama kubwa kwa watu binafsi na uchumi katika matibabu na kupoteza tija. WHO inaendelea kujitolea kusaidia nchi katika juhudi zao na kusherehekea mafanikio yao. Mzunguko unaofuata wa maombi ya mpango wa udhibiti wa kuondoa iTFA utafunguliwa Machi 2024 na maombi yatapokelewa kwa kuendea. Kwa wahariri, Shirika la afya duniani limeshirikiana na shirika lisilo la faida la Resolve to Save Lives ili kusaidia uundaji na utekelezaji wa kifurushi cha REPLACE. ilizinduliwa mwaka 2018, mpango wa utendaji wa REPLACE wa WHO, unatoa mbinu ya kimkakati ya kutokomeza mafuta yanayozalishwa na viwanda kutoka kwenye vyakula vya kitaifa. Tangu mwaka 2017, Bloomberg Philanthropies imepongeza juhudi za kimataifa za Resolve to Save Lives ili kuokoa maisha kutokana na magonjwa ya moyo na mishipa.","Lára àfojúsùn náà ni: kí àwọn ìlànà ìṣàyọkúrò tí wọ́n dára jùlọ ó jẹ́ lílò ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wàhálà iTFA tí ó wà lọ́rùn wọn fẹ́rẹ̀ ju ìdá 90% ti àpapọ̀ ní àgbáyé lọ. Àwọn ìlànà ìṣe tí wọ́n dára jùlọ yóò jẹ́ lílò ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wàhálà ìdá 70% àpapọ̀ ní àwọn ẹkùn náà wọ̀ lọ́rùn. Ìyọkúrò iTFA jẹ́ ọ̀nà ńlá pàtàkì láti dínà àrùn ọkàn àti owó ńlá tí àwọn èèyàn àti ìṣúná ìlú ń ná lórí ìwòsàn àti àìlèṣiṣẹ́. WHO sì ní ìfarajìn láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè nínú akitiyan wọn àti ṣíṣe àjọyọ̀ àwọn ìlọsíwájú wọn. Ìyípo ìforúkọsílẹ̀ fún ìjẹ́rìí ìyọkúrò iTFA mìíràn yóò ṣí sílẹ̀ ní oṣù Kẹta ọdún 2024 tí wọ́n yóò sì máa gba àwọn ìforúkọsílẹ̀ náà léraléra. Fún àwọn olóòtú, Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé ti ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú Resolve to Save Lives, àjọ aláìwérè kan, láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdàgbàsókè àti ìṣàmúlò ètò alágbára REPLACE. Ètò alágbára REPLACE ti WHO ni wọ́n ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ ní ọdún 2018, ó ń pèsè ọ̀nà pàtàkì láti lè yọ ọ̀rá dídì tí ilé-iṣẹ́ ṣèlọ́po ẹ̀ kúrò nínú àwọn ìṣàn oúnjẹ ní orílẹ̀ ni. Láti ọdún 2017, Bloomberg Philanthropies ti ń ṣe àtìlẹ́yìn fún akitiyan Resolve to Save Lives ní àgbáyé láti lè dóòlà ẹ̀mí kúrò lọ́wọ́ àrùn ajẹmétòòṣànká inú ọkàn.","Okuhlosiwe kuhlanganisa: izinqubomgomo zokwenza okuhle ziyaphasiswa emazweni anenani okungenani elingu-90% wawo wonke umthwalo we-iTFA womhlaba. Izinqubomgomo zokusebenza ezingcono kakhulu ziphasiswa emazweni athatha okungenani u-70% wawo wonke umthwalo ngaphakathi kwezifunda. Ukuqeda i-iTFA kuyindlela enamandla yokuvimbela isifo senhliziyo kanye nezindleko eziphezulu kubantu ngabanye nakwezomnotho ekwelashweni kwezokwelapha kanye nokulahlekelwa umkhiqizo. I-WHO isazibophezele ekusekeleni amazwe emizamweni yawo kanye nokugubha impumelelo yawo. Umjikelezo wezicelo olandelayo wohlelo lokuqinisekisa ukuqedwa kwe-iTFA uzovulwa kuNdasa wezi-2024 futhi izicelo zizotholwa ngokuqhubekayo. Kubahleli, iWorld Health Organization ibambisene neResolve to Save Lives, inhlangano engenzi nzuzo, ukuze isekele ukuthuthukiswa nokusebenzisa iphakheji yesenzo yeREPLACE. Iphasela lesenzo ye-WHO's REPLACE, eyethulwa ngowezi-2018, linikeza indlela yamasu yokuqeda amafutha akhiqizwa ezimbonini ezivela ekuphakeleni kokudla kuzwelonke. Kusukela ngowezi-2017, iBloomberg Philanthropies iye yasekela imizamo yomhlaba wonke yeResolve to Save Lives yokusindisa izimpilo ezifweni zenhliziyo nemithambo yegazi." +ለ2024 የዓለም የሥጋ ደዌ ቀን የጋራ መልእክት የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር፣ ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ እና ሚስተር ዮሄይ ሳሳካዋ፣ የዓለም ጤና ድርጅት የሥጋ ደዌን ማስወገድ የበጎ ፈቃድ አምባሳደር የጋራ መልእክት የሥጋ ደዌ በሽታ በዓለም ላይ ካሉት ጥንታዊ እና የተሳሳተ ግንዛቤ ከሚሰጣቸው በሽታዎች አንዱ ነው። ምንም እንኳን አሁን ከ 30 ዓመታት በላይ ሊታከም ቢችልም፣ አሁንም የማጥላላት ኃይል አለው:: የሥጋ ደዌ ወይም የሃንሰን በሽታ በዋናነት በቆዳ፣ በዙሪያ ነርቮች፣ በሸረሪት ሽፋኖች እና በዓይን ላይ ተጽዕኖ የሚያሳድር ተላላፊ በሽታ ሲሆን ባለብዙ መድኃኒት ህክምና( ኤምዲቲ) ተብሎ በሚጠራው የመድኃኒት ጥምረት ሊድን ይችላል። ህክምና ካልተደረገለት አካል ጉዳተኝነትን ሊያስከትል ይችላል። ከሥጋ ደዌ እና የሚያስከትሏቸው ችግሮች ነፃ የሆነ ዓለምን ለማግኘት ፣ ግን የሕክምና እርምጃዎች በቂ አይደሉም። ወደ ሥርጭት መቆራረጥ እና የሥጋ ደዌን ማስወገድ ስንሄድ፣ የበሽታውን ማኅበራዊና ሥነ ልቦናዊ ገጽታዎችም ልንመለከተው ይገባል። ከሥጋ ደዌ ጋር ተያይዘው የሚመጡትን መገለሎች ለማስወገድ እና በበሽታው የተጠቁትን ክብር ለማስጠበቅ፣ በጋራ የበለጠ መሥራት አለብን። መገለል ህክምናን ለመፈለግ ወደ ማመንታት አስተዋፅዖ ያደርጋል፣ሰዎችን ለአካል ጉዳተኝነት ተጋላጭ ያደርጋል እና ለቀጣይ ስርጭት አስተዋፅኦ ያደርጋል። ስለዚህ የሥጋ ደዌ በሽታን ለማስወገድ ��ዲስ የፖለቲካ ቁርጠኝነት እና ሕክምናውን ማግኘት ብቻ ሳይሆን ፣ መገለልን ለመቀነስ እና በሥጋ ደዌ የተጠቁትን ማህበራዊ ተሳትፎ ለማሳደግ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስራን ይጠይቃል።,"Joint Message for World Leprosy Day 2024 Joint Message by Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Director-General of the World Health Organization and Mr Yohei Sasakawa, WHO Goodwill Ambassador for Leprosy Elimination Leprosy is one of the oldest and most misunderstood diseases in the world. Although it has now been curable for more than 30 years, it still has the power to stigmatize. Leprosy, or Hansen’s disease, is an infectious disease which mainly affects the skin, peripheral nerves, mucous membranes and the eyes, and can be cured using a combination of drugs called multidrug therapy (MDT); if left untreated, it can cause disability. To achieve a world free of leprosy and the problems it causes, however, medical interventions are not enough. As we move towards interruption of transmission and elimination of leprosy, we must also address the social and psychological aspects of the disease. Together, we must do more to eliminate the stigma associated with leprosy and promote the dignity of those affected by the disease. Stigma contributes to hesitancy to seek treatment, putting people at risk of disabilities and contributing to ongoing transmission. Eliminating leprosy therefore requires not only renewed political commitment and access to services to treat it, but also awareness raising to mitigate stigma and increase social participation for those affected by leprosy.","Saƙon Haɗin Guiwa dangane da Ranar Cutar Kuturta ta Duniya 2024 Saƙon hadin guiwa daga Dr Adhanom Ghebreysus, Babban Darakta na Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya da Mr Yohei Sasakawa, Jakadan Fatan Alheri na dan ane da Kawar da Cutar Kuturta na WHO. Cutar kuturta na ɗaya daga cikin cututtuka mafi daɗewa kuma wadda aka kasa fahimtarta a duniya. Duk da cewar a yanzu an yi maganinta fiye da shekaru 30, har yanzu tana da ƙarfin sanya ƙyama. Cutar kuturta ko Hansenae, ƙwayoyin cuta ne wanda suke shafar fata, hanyoyin kai saƙo ƙwaƙwalwa, wajen fitar da majina da kuma idanu, kuma za a iya magance ta ta hanyar amfani da ƙwayoyin magani da ake kira multidrug theraphy (MDT); idan aka bar ta ba tare da magani ba, za ta iya janyo nakasa. Domin cim ma nasarar samun duniyar da babu cutar kuturta da matsalolin da take haifarwa, samun kulawar magani bai wadata ba. A yayin da muke cigaba da shiga tsakani don hana yaɗuwa da kuma kawar da cutar kuturta, dole ne kuma mu ɗauki mataki game da ɓangaren cutar da ya shafi zamantakewar al’umma da tunani. A tare, dole ne mu ƙara ƙaimi domin kawar da ƙyamar da ke da alaƙa da cutar kuturta kuma mu girmama martabar waɗanda cutar ta shafa. Ƙyama na sanya a ji tsoron neman magani, wanda hakan zai sanya mutane cikin haɗarin samun nakasa wanda zai taimaka wajen yaɗuwar cutar. Kawar da cutar kuturta ba yana buƙatar sabuwar himmar siyasa da kuma samun damar ayyukan warkar da ita kawai ba ne, amma kuma har da jan hankali domin rage ƙyama da kuma yawan shigar al’umma a dama da su ga wanda cutar kuturta ta shafa.","Ujumbe wa pamoja kwa siku ya ukoma duniani mwaka 2024 Ujumbe wa pamoja wa Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa shirika la afya duniani na Bw. Yohei Sasakawa, Balozi Mwema wa WHO wa kutokomeza Ukoma Ukoma ni miongoni mwa majanga ya kale na yasiyoeleweka zaidi duniani. Ingawa sasa imekuwa ikitibika kwa zaidi ya miaka 30, bado ina uwezo wa kuwanyanyapaa. Ukoma au ugonjwa wa Hansen, ni ugonjwa wa kuambukiza ambao unaathiri zaidi ngozi, mishipa ya fahamu ya pembeni, utando wa myukasi (mucous) na macho, unaweza kuponywa kwa kutumia mchanganyiko wa dawa zinazoitwa tiba ya dawa nyingi (MDT); ikiwa haitatibiwa , inaweza kusababisha ulemavu. ili kufikia ulimwengu usiyo na ukoma na matatizo ambayo husababisha, hata hivyo, hatua za matibabu hazitoshi. Tunapoelekea katika kukatiza maambukizi na kutokomeza ukoma, lazima pia tushughulikie vipengele vya kijamii na kisaikolojia vya ugonjwa huo. Kwa pamoja, lazima tupambane zaidi ili kutokomeza unyanyapaa unaosababishwa na ukoma na kukuza utu wa wale waliyoathiriwa na ugonjwa huo. Unyanyapaa huchangia kusitasita kwenye matibabu, hivyo, kuwaweka watu kwenye hatari ya kuwa walemavu na kuchangia maambukizi endelevu. Kwa hiyo, kutokomeza ukoma hakuhitaji dhamira ya kisiasa na upatikanaji wa huduma za matibabu pekee, lakini pia, kuongeza uelewa ili kupunguza unyanyapaa na kuongeza ushiriki wa kijamii kwa wale waliyoathirika na ukoma.","Ìkéde Àjọṣe fún Ọjọ́ àrùn Ẹ̀tẹ̀ ní Àgbáyé ti ọdún 2024 Ìkéde Àjọṣe tí Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà ní Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé àti Mr Yohei Sasakawa, Aṣojú-ìjọba Oníhìnrere WHO fún Ìpaná àrùn Ẹ̀tẹ̀ fi léde àrùn ẹ̀tẹ̀ jẹ́ ọ̀kan lára àwọn àrùn àtijọ́ tí àwọn èèyàn ṣe àṣìgbọ́ rẹ̀ jùlọ ní àgbáyé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó ti ní ìwòsàn láti ọdún 30 kọjá báyìí, ó sì tún ní ipá láti mú ìdẹ́yẹsí báni. àrùn ẹ̀tẹ̀, àbí àrùn Hansen, jẹ́ àrùn àkóràn tí ó máa ń pa àwọ̀, àwọn iṣan ìmọ̀lára, àwọn awọ inú àti àwọn ojú lára, tí ó sì ṣe é wòsàn nípa lílo àwọn oògùn tí wọ́n ń jẹ́ ìtọ́jú ọlọ́pọ̀-òògùn (MDT); bí wọ́n bá sì fi sílẹ̀ láìwòsàn, ó lè di àléébù. Àmọ́ ṣá, láti jẹ́ kí ayé tí kò sì àrùn ẹ̀tẹ̀ àti àwọn wàhálà tí ó ń dá sílẹ̀ wà, ìdásí òògùn nìkan kò tó. Bí a ṣe ń yí tọ ìdílọ́wọ́ ìtànkálẹ̀ àti ìpaná àrùn ẹ̀tẹ̀, a tún gbọdọ̀ sọ nípa ipa tí àrùn náà ní ní àwùjọ àti lórí ìròrí. Ní àpapọ̀, a gbọdọ̀ ṣe jù báyìí lọ láti paná ìdẹ́yẹsí tí àrùn ẹ̀tẹ̀ fi ń kan àwọn tí wọ́n ní i kí á sì ṣe ìgbélárugẹ fún iyì àwọn tí àrùn náà kọlù. ìdẹ́yẹsí ń dákún ìlọ́ra láti wá ìtọ́jú, èyí tí ó ń mú àwọn èèyàn wà nínú ewu àìdápé tí yóò sì dákún ìtànkálẹ̀ tí ó ń lọ lọ́wọ́. Nítorí náà, pípaná àrùn ẹ̀tẹ̀ kò nílò ìfarajìn olóṣèlú àti ìráàyèsí àwọn ètò iṣẹ́ ìwòsàn rẹ̀ nìkan, ṣùgbọ́n ó tún nílò ètò ìpolongo ìmọ̀ nípa rẹ̀ láti lè dín ìdẹ́yẹsí rẹ̀ kù kí àwọn tí ó ti pa lára sì le kópa ní àwùjọ.","Umlayezo Ohlanganyelwe weWorld Leprosy Day lwango-2024 Umlayezo Ohlanganyelwe kaDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weNhlangano Yezempilo Yomhlaba kanye noMnu. Yohei Sasakawa, weWHO Goodwill Ambassador yeLeprosy Elimination Uchoko ngesinye sezifo ezindala kakhulu nezingaqondakali emhlabeni wonke. Nakuba manje seselapheka iminyaka engaphezu kwama-30, isenamandla okucwasa. Uchoko, noma iHansen’s disease, isifo esithathelwanayo esihlasela kakhulu isikhumba, imizwa eseceleni, ulwelwesi lwamafinyila kanye namehlo, futhi singelapheka kusetshenziswa inhlanganisela yemithi ebizwa ngokuthi i-multidrug therapy (MDT); uma ingelashwa, ingabangela ukukhubazeka. Nokho, ukuze kube nezwe elingenalo uchoko kanye nezinkinga ezilubangelayo, ukungenelela kwezokwelapha akwanele. Njengoba sibheke ekuphazamisekeni kokudluliselwa kanye nokuqedwa kochoko, kufanele futhi sibhekane nezici zezenhlalo nezengqondo zalesi sifo. Ngokubambisana, kufanele senze okwengeziwe ukuqeda ukucwasana okuhambisana nesifo sochoko futhi sibuyise isithunzi salabo abahlaselwe yilesi sifo. Ukukhishwa inyumbazana kunomthelela ekungabazeni ukufuna ukwelashwa, okubeka abantu engcupheni yokukhubazeka futhi kube nomthelela ekuthelelekeni okuqhubekayo. Ngakho-ke, ukuqeda uchoko akudingi nje kuphela ukuzibophezela okuvuselelwe kwezombusazwe kanye nokufinyelela ezinsizeni zokuwelapha, kodwa futhi nokuqwashisa abantu ukuze kuncishiswe ukucwaswa kanye nokwandisa ukubamba iqhaza komphakathi kulabo abaphethwe uchoko." +"የአለም አቀፍ የሥጋ ደዌ ስትራቴጂ 2021-2030 ""ወደ ዜሮ የሥጋ ደዌ (የሃንሰን በሽታ)"" መገለልን እና የሰብአዊ መብቶችን ማክበር ከአራቱ ዋና ምሰሶዎች ውስጥ አንዱ ያደርገዋል። ይህ በ2006 በሳሳካዋ ሌፕሮሲ (የሃንሰን በሽታ) ተነሳሽነት ፣ በሥጋ ደዌ በተጠቁ ሰዎች ላይ የሚደረገውን መገለል ና መድልዎ ለማስወገድ የተጀመረው ዓመታዊው ዓለም አቀፍ ይግባኝ ዓላማ ነው። በዚህ አመት፣ አለምአቀፋዊ ይግባኝ 2024 በአለም ጤና ድርጅት እና በሳሳካዋ ሥጋ ደዌ ተነሳሽነት በጋራ እየተጀመረ ነው። የዘንድሮውን ዓለም አቀፍ ይግባኝ በመደገፍ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በሥጋ ደዌ የተጠቃ ሰው ሁሉ በክብር የሚኖርበት እና ሁሉንም መሠረታዊ ሰብዓዊ መብቶቻቸው የሚያገኙበት ዓለም እንዲሰፍን የይግባኝ ጥሪውን ያደረጉ የግለሰቦችን እና ድርጅቶችን ዝርዝር ይቀላቀላል። የዓለም ጤና ድርጅት እና የሳሳካዋ የሥጋ ደዌ ተነሳሽነት እያንዳንዱ የማህበረሰብ አባል ሚና የሚጫወትበት እና የሚከተሉትን እርምጃዎች በመውሰድ ከሥጋ ደዌ ነጻ የሆነ ዓለም እንዲኖር አስተዋጽኦ የሚያበረክትበት በደንብ የታወቀ፣ ሁሉን ያካተተ ኅብረተሰብ እንዲኖር ጥሪ አቅርበዋል። እራስዎን ያስተምሩ፡ ስለ ደዌ በሽታ፣ ስለበሽታው መዳን እና ስለ ቅድመ ህክምና አስፈላጊነት እና ስለ መከላከል እውነታዎች ይወቁ። ህክምና መፈለግን ያበረታቱ፡ የተጠረጠረ የስጋ ደዌ ጉዳይ ካጋጠመዎት፣ አፋጣኝ ህክምና በጣም አስፈላጊ ነው። ሕክምናው በሁሉም የተጎዱ አ���ሮች ውስጥ በነፃ ይገኛል። ሰዎች እርዳታ እንዲፈልጉ ያበረታቱ። መድልዎ መቃወም፡ የጤና ሁኔታቸው ምንም ይሁን ምን፣ ሁሉንም ሰው በርህራሄ እና በአክብሮት ያዙ።","WHO’s Global Leprosy Strategy 2021-2030 “Towards zero leprosy (Hansen’s disease)” makes combating stigma and respect for human rights one of its four main pillars. This is also the goal of the annual Global Appeal to End Stigma and Discrimination against Persons Affected by Leprosy, an initiative launched by the Sasakawa Leprosy (Hansen’s Disease) Initiative in 2006. This year, Global Appeal 2024 is being launched jointly by WHO and the Sasakawa Leprosy Initiative. By supporting this year’s Global Appeal, WHO joins a long list of individuals and organizations committed to the Appeal’s call for a world in which every person affected by leprosy can live in dignity and enjoy all their basic human rights. WHO and the Sasakawa Leprosy Initiative call for a well-informed, inclusive society, where every member of the community has a role to play and can contribute towards a leprosy-free world through the following steps: Educate yourself: learn the facts about leprosy, its curability, and the importance of early treatment and possible prevention. Encourage treatment seeking: if you come across a suspected case of leprosy, prompt treatment is vital. Treatment is available free of charge in all affected countries. Encourage people to seek help. Reject discrimination: treat everyone with compassion and respect, regardless of their health status.","Dabarun WHO na Duniya na 2021-2030 Wajen Kawo Ƙarshen Cutar Kuturta Baki Ɗaya (cutar Hansenae) ya sanya kawar da ƙyama da kuma girmamawa ga ‘yancin ɗan’adam ya zama huɗu daga cikin manyan ginshiƙansa. Kuma wannan yana cikin muradun Yaƙin Neman Kawo Ƙarshen Ƙyama da Nuna Bambance-Bambance a duniya game da masu cutar kuturta, Tsarin Kuturta ta Sasakawa ta ƙaddamar (Cutar Hansenae) 2006. A wannan shekarar, Yaƙin Neman Kawo Ƙarshen na 2024 an ƙaddamar da shi ne bisa haɗin guiwa daga WHO da Tsarin Kuturta na Sasakawa. Ta hanyar tallafawa Yaƙin Neman Kawarwar na wannan shekarar, WHO ta shiga cikin dogon jerin mutane da kuma ƙungiyoyin da suke ba da himma ga yaƙin neman wajen kiran duniya a inda kowanne mutum da cutar kuturta ta shafa zai iya rayuwa cikin mutunci ya kuma ji daɗin dukkan hakkokinsa na ‘yancin ɗan’adam. WHO tare da Tsarin Kuturta na Sasakawa sun yi kira ga al’umma da su kasance cikin sani kuma a dama da su, inda kowanne mamba na cikin al’umma zai taka rawa ya kuma ba da gudunmawa wajen samar da duniya da babu cutar kuturta ta hanyar bin waɗannan matakan: Ilimantar da kanka: ka san manyan abubuwa dangane da cutar kuturta, abin da zai warkar da ita, da kuma mahimmancin yin magani da wuri da kuma matakan kariya. A ƙarfafa guiwar neman magani: idan ka ga wata alama ta cutar kuturta, magani nan take yana da amfani ƙwarai. Magani yana nan kyauta a dukkan ƙasashen da abun ya shafa. A ƙarfafawa mutane guiwa su nemi taimako. A yi watsi da nuna bambance-bambance: a mu’amalanci mutane da tausayi da girmamawa, ba tare da la’akkari da matsayin lafiyarsu ba.","Mkakati wa kimataifa wa ukoma wa WHO 2021-2030 wenye kauli mbiu ya tokomeza ukoma (ugonjwa wa Hansen) unafanya kazi ya kupambana na unyanyapaa na kuheshimu haki za binadamu kuwa moja wapo ya nguzo zake kuu nne. Hili pia ndilo lengo la Rufaa ya Kila mwaka ya Kukomesha Unyanyapaa na Ubaguzi dhidi ya Watu Waliyoathiriwa na Ukoma, mpango uliyoanzishwa na Mpango wa sasakawa wa Ukoma (ugonjwa wa Hansen) mwaka 2006. Mwaka huu, Rufaa ya Kimataifa ya 2024 inazinduliwa kwa pamoja na WHO na Sasakawa Leprosy Initiative. Katika kusaidia Rufaa ya kimataifa ya mwaka huu, WHO inajiunga na orodha ndefu ya watu binafsi na mashirika yaliyojitolea kwa wito wa Rufaa wa kimataifa, ambao kila mtu aliyeathiriwa na ukoma anaweza kuishi kwa heshima na kufurahia haki zao zote za kimsingi za kibinadamu. WHO na mpango wa ukoma wa sasakawa wanatoa wito wa kujenga jamii yenye ufahamu na ushirikishwaji, ambapo kila mwanajamii ana jukumu la kutekeleza na anaweza kuchangia kujenga dunia isiyo na ukoma kupitia hatua zifuatazo: Jifunze mwenyewe: jifunze ukweli kuhusu ukoma, tiba yake, na umuhimu wa matibabu ya mapema na kuzuia iwezekanavyo. Himiza kutafuta matibabu: ukikutana na kesi inayoshukiwa ya ukoma, matibabu ya haraka ni muhimu. Matibabu yanapatikana bila malipo katika nchi zote zilizoathirika. Wahimize watu kutafuta msaada. Kataa ubaguzi: mtendee kila mtu kwa huruma na heshima, bila kujali hali yake ya afya.","Ìlànà-ètò lórí Ẹ̀tẹ̀ ní Àgbáyé ti WHO 2021-2030 ""Láti paná ẹ̀tẹ̀ (àrùn Hansen)"" yóò jẹ́ kí kíkojú ìdẹ́yẹsí ẹ̀tẹ̀ àti ìbọ̀wọ̀ fún ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn òpó pàtàkì mẹ́rin rẹ̀. Èyí náà tún jẹ́ àfojúsùn ètò Ẹ̀bẹ̀ ní Àgbáyé láti Fòpin sí Ìdẹ́yẹsí àti Ìyàsọ́tọ̀ àwọn Èèyàn tí wọ́n ní Ẹ̀tẹ̀ ọl���́dọọdún, ètò tí Sasakawa Leprosy Initiative (àrùn Hansen) ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ ní 2006. Ní ọdún yìí, àsopọ̀ WHO àti Sasakawa Leprosy Initiative ni wọn ń ṣe ìfilọ́lẹ̀ Ẹ̀bẹ̀ ní Àgbáyé 2024. Nípa ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún Ẹ̀bẹ̀ ní Àgbáyé lọ́dún yìí, WHO dára pọ̀ mọ́ ààtò gígùn àwọn èèyàn àti àwọn ilé-iṣẹ́ tí wọ́n ní ìfarajìn sí ìpè Ẹ̀bẹ̀ náà fún ayé tí gbogbo àwọn tí wọ́n ní àrùn ẹ̀tẹ̀ yóò lè gbé pẹ̀lú iyì tí wọ́n yóò sì gbádùn gbogbo àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn wọn pátápátá. WHO àti Sasakawa Leprosy Initiative pé fún àwùjọ onímọ̀ tí ó yè kooro tí ó sì kónìyàn mọ́ra, níbi tí gbogbo ọmọ ẹgbẹ́ àwùjọ ní ipa láti kó tí wọn yóò sì le dá sí ayé tí kò sì ẹ̀tẹ̀, nípa àwọn ìgbésẹ̀ wọ̀nyìí: Kọ́ ara rẹ nímọ̀: kọ́ òótọ́ nípa ẹ̀tẹ̀, bí ó ṣe ṣe é wòsàn, àti pàtàkì ìwòsàn ní kùtùkùtù àti bí ó ṣe le ṣe é dènà. Ṣe ìyànjú wíwá ìwòsàn: bí o bá ṣe alábàápàdé ohun tí o kẹ́fín pé ó lè jẹ́ ọ̀ràn ẹ̀tẹ̀, ìwòsàn ní kíákíá ṣe pàtàkì gan. Ọ̀fẹ́ ni ìwòsàn ní gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè tí ó pa lára. Ẹ rọ àwọn èèyàn láti wá ìrànlọ́wọ́. Kọ ìyàsọ́tọ̀: bá gbogbo àwọn èèyàn ṣe pẹ̀lú àánú àti ọ̀wọ̀, láì fi ti ipò ìlera wọn ṣe.","I-Global Leprosy Strategy ye-WHO ye-Global Leprosy Strategy 2021-2030 “Towards zero leprosy (Hansen’s disease)” yenza ukulwa nokucwaswa nokuhlonipha amalungelo abantu kube ngenye yezinsika zayo ezine eziyinhloko. Lona futhi umgomo we-Global Appeal Wokuqeda Ukucwaswa Nokucwaswa Kwabantu Abathinteke Ngochoko, okuwuhlelo olwaqalwa iSasakawa Leprosy (Hansen’s Disease) Initiative ngowezi-2006. Kulo nyaka, iGlobal Appeal 2024 yethulwa ngokuhlanganyela yiWHO kanye neSasakawa Leprosy Initiative. Ngokusekela iGlobal Appeal yalo nyaka, i-WHO ijoyina uhlu olude lwabantu nezinhlangano ezizibophezele obizweni LweSikhalazo somhlaba lapho wonke umuntu ohlaselwe uchoko angaphila ngokuhloniphekile futhi ajabulele wonke amalungelo abo abantu ayisisekelo. I-WHO kanye neSasakawa Leprosy Initiative bafuna umphakathi onolwazi, obandakanya wonke umuntu, lapho wonke amalungu omphakathi enendima okufanele ayidlale futhi angaba neqhaza emhlabeni ongenabo uchoko ngokusebenzisa lezi zinyathelo ezilandelayo: Zifundise: funda amaqiniso mayelana nesifo sochoko, ukwelapheka, kanye nokubaluleka kokwelashwa kusenesikhathi kanye nokuvimbela okungenzeka. Khuthaza ukufuna ukwelashwa: uma uhlangana nomuntu okusolakala ukuthi unochoko, ukwelashwa ngokushesha kubalulekile. Ukwelashwa kutholakala mahhala kuwo wonke amazwe athintekile. Khuthaza abantu ukuthi bafune usizo. Yenqaba ukucwasa: phatha wonke umuntu ngozwelo nangenhlonipho, kungakhathaliseki ukuthi isimo sakhe sempilo sinjani." +"ግንዛቤን ያሰራጩ፡ ስለ ደዌ በሽታ ትክክለኛ መረጃን ያካፍሉ እና በማህበረሰብዎ ውስጥ ያሉ አመለካከቶችን ይቃወሙ። በሥጋ ደዌ በተጠቁ ሰዎች ላይ የሚደርሰውን መገለልና መድልዎ ለማስወገድ ዓለም አቀፋዊ የይግባኝ ማመልከቻ ከቀረበ ሦስተኛ ዓመቱ ነው፣ ""የለምጽ/የሃንሰን በሽታን አትርሳ"" ዘመቻ አካል ሆኖ የተካሄደ፣ እና የዓለም ጤና ድርጅት ሶስተኛ ዓመትን የተዘነጋ የትሮፒካል በሽታዎች ቀንን አክብሯል፣ ጥር 30 ላይ የሚውል ፣ ፣ በዋነኛነት በዓለም ላይ በጣም ድሃ የሆኑትን ሰዎች የሚያጠቃው የሥጋ ደዌ በሽታን ጨምሮ 21 በሽታዎችን ወደሚገኝ ቡድን ትኩረት ይሰጣል። እነዚህ ሁሉ ተነሳሽነቶች፡ የዓለም የኤንቲዲ ቀን፣ የዓለም የሥጋ ደዌ ቀን፣ ዓለም አቀፍ የይግባኝ አቤቱታ እና የሥጋ ደዌን አትርሳ ዘመቻ፣ እኛን ሊያሰባስብንና ከሥጋ ደዌ ነፃ ወደ ሆነ ዓለም መሻሻልን ሊያፋጥን ይችላል። በአለም የሥጋ ደዌ ቀን፣ ላልደረሰው ለመድረስ፣ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማስፈን እና ለሁሉም ጤናን ለማግኘት የምናደርገውን የጋራ ጉዞ አካል አድርጎ መገለልን፣ መድሎውን፣ ሥነ ልቦናዊ እና ማህበራዊ ደህንነትን የሚፈታ ሰውን ያማከለ አካሄድ እንዲኖረን ጥሪያችንን እናድሳለን። በዚህ ቀን እና ዓመቱን በሙሉ አንድ እንሁን፣ እርምጃ እንውሰድ፣ የሥጋ ደዌን እናስወግድ::","Spread awareness: share accurate information about leprosy and challenge stereotypes within your community. This is now the third year of the Global Appeal to End Stigma and Discrimination against Persons Affected by Leprosy, which has been conducted as part of the ""Don’t Forget Leprosy/ Hansen’s disease"" campaign, and the third year WHO has marked World Neglected Tropical Diseases Day, which falls on the 30th of January, drawing attention to a group of 21 diseases, including leprosy, that primarily affect the world’s poorest people. All these initiatives: World NTD Day, World Leprosy Day, the Global Appeal and the Don’t Forget Leprosy campaign, can bring us together and accelerate progress towards a leprosy-free world. On World Leprosy Day, we renew our call for a person-centered approach that addresses stigma, discrimination, and psychological and social wellbeing, as part of our shared journey to reach the unreached, achieve universal health coverage, and attain health for all. On this day and throughout the year: Unite, Act, Eliminate leprosy.","A watsa sanarwa: a bayyana bayanan gaskiya dangane da cutar kuturta da kuma ƙalubalen yadda ake mu’amalantarsu a cikin al’umma. Wannan itac e shekara ta uku na Yaƙin Kawo Ƙarshen Wariya da Ƙyama ga Mutanen da cutar Kuturta ta Shafa, wanda aka gudanar a ɓangare na yaƙin “Donate Forget Leprosy/cutar Hasenae”, kuma shekara ta uku da WHO suka yi na World Neglected Tropical Diseases Day, wanda ya kasance a 30 ga Janairu, wanda aka janyo hankali dangane da wasu tarin cutuka guda 21, wanda ya haɗa da Kuturta, wadda ta fi shafar mutane mafi talauci a duniya. Dukkan waɗannan himmar: Ranar NTD ta Duniya, Ranar Kuturta ta Duniya, the Global Appeal and the Donate Forget Leprosy campaign, za su iya haɗa hanmu su kawo ci gaba wajen samar da duniya da babu cutar kuturta a cikinta. A Ranar Cutar Kuturta ta Duniya, mun sabunta kiranmu ga tunkarar mutum kai tsaye don wayar da kai a kan ƙyama, wariya, da kuma zaman lafiyar ƙwaƙwalwa da al’umma, a matsayin tafiyarmu ta bai ɗaya don mu cim ma wanda ba mu samu ba, domin samar da kiwon lafiya a duniya, sanna a isar da kiwon lafiya ga kowa. A wannan ranar da kuma shekarar baki ɗaya: A Haɗa Kai, A yi aiki, a Kawar da Cutar Kuturta.","Eneza uhamasishaji: shiriki taarifa sahihi kuhusu ukoma na changamoto ya fikra potofu ndani ya jamii yako. Huu sasa ni mwaka wa tatu wa Rufaa ya Kimataifa ya Kukomesha Unyanyapaa na Ubaguzi dhidi ya Watu Waliyoathiriwa na Ukoma, ambayo imefanywa kama sehemu ya kampeni ya ""Usisahau Ukoma/Ugonjwa wa Hansen""' na mwaka wa tatu WHO. Imeadhimisha Siku ya Magonjwa ya Kitropiki Duniani, ambayo inaadhimishwa tarehe 30 Januari, ikitoa tahadhari kwa kundi la magonjwa 21, ikiwa ni pamoja na ukoma, ambayo kimsingi huathiri watu masikini zaidi duniani. Juhudi hizi zote: Siku ya NTD duniani, Siku ya Ukoma duniani, Rufaa ya Ulimwengu na kampeni ya usisahau ukoma, zinaweza kutuleta pamoja na kuharakisha maendeleo kuelekea ulimwengu usiyo na ukoma Katika siku ya ukoma duniani, tutasasisha wito wetu wa mtazamo unaomlenga mtu zaidi, unaoshughulikia unyanyapaa, ubaguzi na ustawi wa kisaikolojia na kijamii, kama sehemu ya safari yetu ya pamoja ya kuwafikia wale ambao hawajafikiwa, kufikia bima ya afya kwa wote, na kupata afya kwa wote Katika siku hii na kwa mwaka mzima: Ungana, Tenda, Tokomeza Ukoma.","Pariwo ìmọ̀ nipa rẹ̀: fi ìwífún tí ó tọ́ nípa ẹ̀tẹ̀ síta kí o sì kojú àwọn èrò ìdójúlé ní àwùjọ rẹ. Èyí ní ọdún kẹta Ẹ̀bẹ̀ ní Àgbáyé láti Fòpin sí Ìdẹ́yẹsí àti Ìyàsọ́tọ̀ àwọn Èèyàn tí wọ́n ní Ẹ̀tẹ̀ báyìí, èyí tí wọ́n ti ṣe gẹ́gẹ́ bí ara ètò ìpolongo ""Má Gbàgbé àrùn Ẹ̀tẹ̀/àrùn Hansen"", àti ọdún kẹta tí WHO ti ṣe ayẹyẹ World Neglected Tropical Diseases Day, èyí tí ó bọ́ sí ọjọ́ ọgbọ̀n oṣù Kínní, tí ó sì pe àkíyèsí sí àkójọ àwọn àrùn 21, tí àrùn ẹ̀tẹ̀ náà wà nínú wọn, èyí tí ó sábà máa ń pa àwọn èèyàn tí wọ́n tálákà jùlọ ní àgbáyé lára,. Gbogbo àwọn ìdásílẹ̀ wọ̀nyìí: Ọjọ́ NTD ní Àgbáyé, Ọjọ́ àrùn Ẹ̀tẹ̀ ní Àgbáyé, Ẹ̀bẹ̀ ní Àgbáyé àti ìpolongo Má Gbàgbé àrùn Ẹ̀tẹ̀, lè so wá papọ̀ tí yóò sì mú kí ìtẹ̀síwájú wá fún ayé tí kò sì àrùn ẹ̀tẹ̀ rárá. Ní Ọjọ́ àrùn Ẹ̀tẹ̀ ní Àgbáyé, à ń ṣe àtúnpè fún ìgbésẹ̀ olóríjorí tí yóò yanjú ìdẹ́yẹsí, ìyàsọ́tọ̀, àti ìrọ̀rùn ní àwùjọ àti àlàáfíà ọkàn, gẹ́gẹ́ bíi àjò àjọrìn wa láti dé ibi tí ọwọ́jà kò dé tẹ́lẹ̀, jẹ́ kí ètò ìlera ó tán kiri ní àgbáyé, kí á sì ṣètò ìlera fún gbogbo èèyàn. Ní òní àti tití òpin ọdún: Ẹ pawọ́pọ̀, Ẹ ta gírí, Ẹ pa iná ẹ̀tẹ̀.","Sabalalisa ukuqwashisa: yabelana ngolwazi olunembile mayelana nesifo sochoko futhi uphonsele inselelo imibono engaqondile emphakathini wakho. Lona manje sekungunyaka wesithathu weSikhalo Somhlaba Wonke Sokuqeda Ukucwaswa Nokucwaswa Kwabantu Abahlukunyezwe Uchoko, esenziwe njengengxenye yomkhankaso othi “Ungakhohlwa Uchoko/ Isifo sikaHansen”, kanti unyaka wesithathu iWHO imake Izwe Lokunganakwa. Usuku Lwezifo Ezishisayo, olungomhla zingama-30 kuJanuwari, ludonsela ukunaka eqenjini lezifo ezingama-21, okuhlanganisa nochoko, ezithinta kakhulu abantu abampofu kakhulu emhlabeni. Zonke lezi zinhlelo: Usuku Lomhlaba LweNTD, Usuku Lomhlaba Lochoko, iGlobal Appeal kanye nomkhankaso othi Ungakhohlwa Uchoko, zingasihlanganisa futhi zisheshise inqubekelaphambili emhlabeni ongenabo uchoko. NgoSuku Lomhlaba Lochoko, sivuselela ikhwelo lethu lendlela egxile kumuntu ebhekana nokucwaswa, ukucwaswa, kanye nokuphila kahle ngokwengqondo nenhlalo, njengengxenye yohambo lwethu olwabiwe lokufinyelela abangakafinyelelwa, sizuze ukuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke, futhi sithole impilo yabo bonke. Ngalolu suku nangonyaka wonke: Hlanganisa, Yenza, Qeda uchoko." +በጋዛ የሚገኙ ቀሪ ሆስፒታሎች እየጨመረ የሚሄድ ስጋት ስላጋጠማቸው፣ የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ ነዳጅ ወደ አል-ሺፋ ያመጣሉ የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ በሰሜናዊ ጋዛ የሚገኘው አል-ሺፋ ሆስፒታል ፣ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎች ከእርዳታ ተቋርጠው ወደሚገኝበት ሌላ ከፍተኛ ስጋት ያለው ተልእኮ ሰኞ እለት አጠናቀዋል። በመላው የጋዛ ቀጠና፣ ጥቂት የቀሩት ሆስፒታሎች ራሳቸውን ይበልጥ አስከፊ በሆነ ሁኔታ ውስጥ እያገኙ ነው፣ ጠብ በተደጋጋሚ ለታካሚዎች እና አቅርቦቶች መዳረሻን ይከለክላል፣ እና የጤና ሠራተኞች በትንሽ ዕረፍት እና አቅርቦቶች እጥረት ይተዳደራሉ። ተልእኮው የተካሄደው ከሰብአዊ ጉዳዮች ማስተባበሪያ ጽ/ቤት፣ ከተባበሩት መንግስታት የምቾት እና ደህንነት መምሪያ እና ድንበር የለሽ የህክምና ባለሙያዎች ጋር ነው። ወደ ሰሜናዊ ጋዛ የመጨረሻው የሰብአዊ ተልእኮ የተካሄደው በጥር 12 ነው። 19 000 ሊትር ነዳጅ ወደ አል-ሺፋ ሆስፒታል ያደረሰው የትናንቱ ተልዕኮ ፣ በፍተሻ ጣቢያው ላይ መዘግየቶች ገጥሟቸዋል። ወደ ሆስፒታሉ የሚወስዱት መንገዶች ከፍተኛ ጉዳት ደርሶባቸዋል፣በሰሜን ጋዛ ያለው ተስፋ መቁረጥም ታይቷል፣በሺዎች የሚቆጠሩ ሰላማዊ ሰዎች ምግብ እና ውሃ ለማግኘት ሲሉ የተባበሩት መንግስታት ተሽከርካሪዎችን እና የነዳጅ መኪናዎችን ከበቡ፣ተልዕኮውንም አዘግይተዋል። በአልሺፋ ሆስፒታል፣ ከአስር ቀናት በፊት ካለፈው ጉብኝት ጀምሮ ተግባራዊነቱ መሻሻሉን ተልእኮው ተመልክቷል። የተፈናቀሉ ሰዎች ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ መቀነስ ተስተውሏል፣ከ 40 000 ወደ 10 000:: 120 የጤና እና እንክብካቤ ሰራተኞች ፣ እና 300 ታካሚዎች አሉ።,"WHO and partners bring fuel to Al-Shifa, as remaining hospitals in Gaza face growing threats WHO and partners completed another high-risk mission on Monday to resupply fuel to the Al-Shifa Hospital in northern Gaza, where hundreds of thousands of people remain cut off from aid. Across the Gaza Strip, the few remaining hospitals find themselves in ever more dire circumstances, with hostilities often preventing access for patients and supplies, and health workers managing on little rest and scarce supplies. The mission was carried out along with the Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, the United Nations Department of Safety and Security, and Médecins Sans Frontières. The last humanitarian mission to northern Gaza took place on 12 January. Yesterday‘s mission, which delivered 19 000 liters of fuel to Al-Shifa Hospital, faced delays at the checkpoint. The roads leading to the hospital were severely damaged, and the desperation in northern Gaza was apparent, as thousands of civilians surrounded the UN vehicles and fuel truck in the hopes of finding food and water, also delaying the mission. In Al-Shifa Hospital, the mission saw that the functionality has improved since the last visit ten days ago. A significant decrease in the number of displaced people, from 40 000 to 10 000 was observed. There are 120 health and care workers, and 300 patients.","WHO da abokan hulɗarsu sun kai man fetur ga Al-Shifa, saboda sauran asibitoci a Gaza suna ci gaba da fuskantar hare-hare WHO da abokan hulɗa sun kammala wani ƙudiri mai haɗari ranar Litinin domin samar da man fetur ga Asibitin Al-Shifa da ke arewacin Gaza, inda aka hana dubunnan ɗaruruwan mutane daga samun tallafi. A gaba ɗaya Zirin Gaza, sauran asibitoci kaɗan ɗin da suka rage sun kasance cikin mawuyacin hali, da tashin hankali da yake yawan hana marasa lafiya samun kayan amfani, da kuma ma’aikatan lafiya da suke aiki da ƙarancin kaya da rashin hutu. An gabatar da ƙudirin tare da Ofishin Kula da Harkokin Agaji, Sashen Tsaro da Kariya na Majalisar Ɗinkin Duniya, da Macdecins Sans FrontiA res. Aikin agaji na ƙarshe da aka kai arewacin Gaza ya kasance ne a 12 ga Janairu. Aikin jiya, wanda ya kai man fetur lita 19000 zuwa ga Asibitin Al-Shifa, ya samu tsaiko a wajen bincike. Titinan da za su kai ka ga asibitin sun yi matuƙar lalacewa, sannan tsanain buƙatar da ke arewacin Gaza a bayyane yake, yayin da dubunnan mutane farar hula suka zagaye motocin UN da motocin man fetur da tunanin samun abinci ko ruwan sha, wanda hakan ya kawo tsaiko ga aikin. A Asibitin Al-Shifa, masu aikin sun ga canji game da aikin asibitin fiye da sanda suka kawo ziyara kwanaki goma da suka wuce. An samu ragi sosai a adaɗin mutanen da suka rasa matsuguni, daga 40 000 zuwa 10 000. Da akwai ma’aikatan lafiya guda 120, da kuma marasa lafiya 300.","WHO na washirika wake wanaleta mafuta kwa Al-Shifa, huku hospitali zilizosaidia Gaza zikikabiliwa na vitisho vinavyoongezeka WHO na washirika walikamilisha kazi nyingine iliyo hatarini siku ya jumatatu ya kusambaza tena mafuta katika hospitali ya Al-shifa kaskazini mwa Gaza, ambako mamia kwa maelfu ya watu waliyobakia walisitishiwa misaada. Katika Ukanda wa Gaza, hospitali chache zilizosalia, hujikuta katika hali mbaya zaidi, na uhasama mara nyingi huzuia ufikiaji wa wagonjwa na vifaa, na wafanyakazi wa afya wanaweza kupumzika kidogo na vifaa vichache. Ujumbe huo ulitekelezwa pamoja na Ofisi ya Uratibu wa Masuala ya Kibinadamu, Idara ya Usalama na Ulinzi ya Umoja wa Mataifa, na MᾹ©decins Sans frontiᾹres. Ujumbe wa mwisho wa kibinadamu kasikazini mwa Gaza ulifanyika tarehe 12 Januari. Harakati za jana, ambazo zilipeleka lita 19,000 za mafuta katika hospitali ya Al-Shifa, zilikabiliwa na ucheleweshaji katika kituo cha ukaguzi. Barabara zinazoelekea katika hospitali hiyo ziliharibiwa vibaya, na hali ya kukata tamaa kasikazini mwa Gaza, ilionekana wazi kuwa maelfu ya raia walizingira magari ya Umoja wa Mataifa na lori la mafuta kwa matumaini ya kupata chakula na maji, pia kuchelewesha misheni. Katika hospitali ya Al-Shifa, misheni iliona kuwa utendaji umeboreka tangu ziara ya mwisho siku kumi zilizopita. Kupungua kwa kiasi kikubwa kwa idadi ya watu waliyohamishwa kutoka 40, 000 hadi 10, 000 ilionekana. Kuna wafanyakazi 120 wa afya na huduma na wagonjwa 300.","WHO àti àwọn alábàáṣe gbé epo wá sí Al-Shifa, bí àwọn ilé-ìwòsàn yòókù ní Gaza ṣe ń kojú ìdúnkokò tí ó ń peléke sí i WHO àti àwọn alábàáṣe tún parí àkànṣe iṣẹ́ améwu-ńládání ní ọjọ́ Ajé láti ṣe àfikún sí epo fún Ilé-ìwòsàn Al-Shifa tí ó wà ní ìwọ̀ oòrùn Gaza, níbi tí ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn èniyàn kò ti rí ìwòsàn rárá. Káàkiri Gaza Strip, ìwọ̀nba àwọn ilé-ìwòsàn yòókù ń kojú ìnílò tí ó lágbára gidi gan, tí àwọn ikọ̀ alátakò sì tún ń sábà dènà ìráàyèsí fún àwọn aláìsàn àti àwọn èlò ìṣàmúlò, tí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera sì ń fi àkókò ránpẹ́ sinmi tí èlò ìṣàmúlò kò sí wọ́pọ̀. Ọ́fíìsì fún Ìṣàkóso àwọn Iṣẹ́ Ìfọmọnìyànṣe , Ẹ̀ka Ààbò àti Àìṣéwu ti United Nations, àti Médecins Sans Frontières ni wọ́n jọ ṣe iṣẹ́ àyànṣe náà. Iṣẹ́ àyànṣe ìfọmọnìyànṣe kẹyìn lọ sí àríwá Gaza ni ó wáyé ní ọjọ́ 12 oṣù Kínní. Iṣẹ́ àyànṣe àná, tí ó gbé epo lítà 19 000 lọ sí Ilé-ìwòsàn Al-Shifa, kojú àwọn ìdíwọ́ ní ibi àyẹ̀wò. Àwọn ọ̀nà tí wọ́n jáde sí ilé-ìwòsàn náà ti bàjẹ́ kọjá àlà, tí ó sì fojú hànde pé àìnírètí wà ní àríwá Gaza, bí ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn ará ìlú ṣe ṣùrù bo àwọn ọkọ̀ UN àti ọkọ̀ epo pẹ̀lú ìrètí pé àwọn yóò rí oúnjẹ àti omi, èyí tí òun náà tún fa ìdíwọ́ fún iṣẹ́ náà. Ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa, ètò iṣẹ́ àkànṣe náà rí i pé iṣẹ́ ṣíṣe ti dára síi yàtọ̀ láti ọjọ́ mẹ́wàá sẹ́yìn tí wọ́n wá. Wọ́n ṣe àkíyèsí ìdínkù ńlá tí ó bá iye àwọn èèyàn tí wọn ò nílé, láti 40 000 sí 10 000. Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti ìtọ́jú 120 ni wọ́n wà, àti àwọn aláìsàn 300.","I-WHO kanye nabalingani balethe uphethiloli e-Al-Shifa, njengoba izibhedlela ezisele eGaza zibhekene nenkinga yokusongelwa okukhula ngamandla I-WHO kanye nozakwethu baphothule omunye umsebenzi oyingozi kakhulu ngoMsombuluko wokunikeza kabusha uphethiloli esibhedlela i-Al-Shifa enyakatho yeGaza, lapho amakhulu ezinkulungwane zabantu bengalutholi usizo. Ngaphesheya kweGaza Strip, izibhedlela ezimbalwa ezisele zizithola zisezimeni ezimbi kakhulu, izingxabano zivame ukuvimbela ukufinyelela kweziguli nezinto ezidingekayo, kanti nabasebenzi bezempilo baphatha ukuphumula okuncane nezinto eziyivelakancane. Lo msebenzi wenziwa kanye neHhovisi leCoordination of Humanitarian Affairs, i-United Nations Department of Safety and Security, kanye neMédecins Sans Frontières. Umsebenzi wokugcina wokusiza abantu enyakatho yeGaza wenzeka ngomhlaziyi-12 kuMasingana. Umsebenzi wayizolo, ohambise amalitha angu-19 000 kaphethiloli esibhedlela i-Al-Shifa, ubhekane nokubambezeleka endaweni yokuhlola. Imigwaqo ebheke esibhedlela ilimele kakhulu, kanti ukudangala kwabonakala enyakatho yeGaza, njengoba izinkulungwane zezakhamizi zizungeza izimoto ze-UN kanye namaloli kaphethiloli ngethemba lokuthola ukudla namanzi, nakho kwabambezela umsebenzi. Esibhedlela i-Al-Shifa, i-mission ibone ukuthi ukusebenza sekuthuthukile kusukela ekuvakasheni kokugcina ezinsukwini eziyishumi ezedlule. Ukwehla okuphawulekayo kwenani labantu abaxoshwa, kusukela ku-40 000 kuya ku-10 000. Kunabasebenzi abangu-120 bezempilo nabanakekelayo, kanye neziguli ezingama-300." +ሆስፒታሉ በየቀኑ 5-10 ቀዶ ጥገናዎችን ያካሂዳል ፣ በዋናነት በአሰቃቂ ሁኔታ ፈጣን እንክብካቤ የሚያስፈልጋቸው:: እንደ መሰረታዊ ላቦራቶሪ እና የራዲዮሎጂ ተቋማት ያሉ መሰረታዊ አገልግሎቶች ከአስቸኳይ እንክብካቤ ጋር ፣ ከሦስት ቀዶ ጥገና ክፍሎች ጋር የቀዶ ጥገና ክፍል፣ ከቀዶ ጥገና በኋላ እንክብካቤ እና ዳያሊሲስ ክፍል ጋር አብረው ይሠራሉ:: በሚቀጥሉት ቀናት ባለ 9 አልጋ አይሲዩ ለመክፈት እቅድ አለ። የእናቶች እና የህፃናት አገልግሎቶች የሉም፣እና ልዩ ዶክተሮች፣ መድሃኒቶች ፣ እና እንደ ኦርቶፔዲክ መሳሪያዎች ያሉ የሕክምና ቁሳቁሶች እጥረት:: እነዚህ ክፍሎች እንደገና ወደ ሥራ ሊገቡ ይችላሉ፣ ነገር ግን የማያቋርጥ የነዳጅ፣ የኦክስጂን፣ የሕክምና አቅርቦቶች እና ሌሎች እርዳታ ያስፈልጋቸዋል። የሆስፒታሉ የመጀመሪያ ደረጃ የኦክስጂን ፋብሪካ ወድሟል:: በትንሽ ፋብሪካ ላይ ተመርኩዘዋል። በሰሜናዊ ጋዛ ከ 24 ሆስፒታሎች ውስጥ ሰባቱ ክፍት ናቸው ። እነዚህ የጉዳቱን መጠንና ብዛት ለመቆጣጠር የሚያስችል በቂ ልዩ የሕክምና ሠራተኞች እንዲሁም በቂ መድኃኒቶችና የሕክምና ቁሳቁሶች፣ ነዳጅ፣ ንጹሕ ውኃ ወይም ለታካሚዎች ወይም ለሠራተኞች የሚሆን ምግብ ሳይኖራቸው በከፊል ብቻ የሚከናወኑ ናቸው። በተጨማሪም፣ በሰሜናዊ ጋዛ የሚገኙ ሁለት የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ ማዕከላት በከፊል የሚሰሩ ናቸው ነገር ግን ለመደበኛ ክትባት የሚያስፈልጉ መርፌዎችን እና ክትባቶችን ጨምሮ አስፈላጊ አቅርቦቶች የላቸውም።,"The hospital conducts 5-10 surgeries daily, mainly trauma cases that require immediate care. Essential services such as basic laboratory and radiological facilities remain operational, along with emergency care, a surgical unit with three operation theaters, post-operative care, and a dialysis unit. There are plans to reopen a 9-bed ICU over the coming days. There are no maternity or pediatric services, and shortages of specialized doctors, medicines, and medical supplies such as orthopedic equipment. These units could become operational again, but will require a consistent supply of fuel, oxygen, medical supplies, and other aid. The hospital’s primary oxygen plant has been destroyed. They are relying on a smaller plant. Seven out of 24 hospitals remain open in northern Gaza. These are only partially functioning, without enough specialized medical staff to manage the volume and range of injuries, nor sufficient medicines and medical supplies, fuel, clean water, or food for patients or staff. Additionally, two Ministry of Health primary healthcare centers in northern Gaza are partially functional but lack essential supplies, including syringes and vaccines needed for routine immunization.","Asibitin suna yin tiyata 5-10 a rana, yawanci abin da ya shafi tashin hankali wanda yake buƙatar kulawar gaggawa. Ayyukan da ake buƙata kamar na ɗakin gwajin da hoto suna ci gaba da aiki, tare da ayyukan agajin gaggawa, ɓangaren tiyata dakin tiyata guda uku, da ɗakin hutu bayan tiyata, da kuma ɓangaren wankin ƙoda. Akwai shirin sake buɗe ɗakin agaji na musamman mai gado 9 a kwanaki masu zuwa. Babu ayyukan haihuwa ko na yara, da kuma ƙarancin ƙwararrun likitoci, magunguna, da kuma kayan aikin asibiti kamar kayan amfanin aikin ƙashi da jijiya. Waɗannan ɓangarorin sun ci gaba da yin aiki, amma suna buƙatar man fetur akai-akai, da iskar oxygen, kayan maganin asibiti, da sauran kayan agaji. Na’urar bayar da iskar oxygen ƙwalli ɗaya da asibitin suke da ita an lalata ta. Sun dogara ne ga wata ƙaramar na’ura. Bakwai daga cikin asibitoci 24 da ke arewacin Gaza sun ci gaba da aiki. Waɗannan suna aiki ne kaɗan, ba tare da isassun ƙwararrun ma’aikatan lafiya ba wanda za su kula da yawan raunuka kala-kala, babu isassun kayan magani da kayan aiki, man fetur, tsaftataccen ruwan sha, ko abinci ga marasa lafiya ko ma’aikata. Ƙari a kan haka, cibiyoyin Hukumomi biyu na Kiwon Lafiyar cikin gida dake arewacin Gaza suna aiki amma ba sosai ba saboda rashin isassun kayan aiki, wanda ya haɗa da sirinjai da allurar riga-kafi da ake buƙata don zagayen riga-kafi.","Hospitali hufanya upasuaji mara 5-10 kwa siku, hasa kesi za majeraha ambazo zinahitaji matibabu ya haraka. Huduma muhimu kama vile vifaa vya maabara na radiolojia husalia kufanya kazi, pamoja na huduma ya dharura, vyumba vitatu vya upasuaji na kitengo cha dialysis. Kuna mipango ya kufungua tena ICU ya vitanda 9 katika siku zijazo. Hakuna huduma za uzazi au watoto, na uhaba wa madaktari maalum, madawa na vifaa vya matibabu kama vile vifaa vya mifupa. Vitengo hivi vinaweza kufanya kazi tena, lakini vitahitaji usambazaji thabiti wa mafuta, oksijeni, vifaa vya matibabu na misaada mingine. Kiwanda cha msingi cha oksijeni cha hospitali kimeharibiwa. Wanategemea mmea mdogo. Hospitali 7 kati ya 24 zimebaki wazi kaskazini mwa Gaza. Hizi zinafanya kazi kwa kiasi, bila wahudumu wa afya waliyobobea wa kutosha kudhibiti kiasi na kiwango cha majeraha, wala dawa na vifaa vya matibabu vya kutosha mafuta, maji safi au chakula kwa wagonjwa au wafanyakazi. Zaidi ya hayo, vituo viwili vya huduma ya afya ya msingi vya wizara ya Afya kaskazini mwa Gaza vinafanya kazi kwa kiasi, vinakosa vifaa muhimu, ikiwa ni pamoja na sindano na chanjo zinazohitajika kwa chanjo ya kila siku.","Ilé-ìwòsàn náà ń ṣe iṣẹ́ abẹ 5-10 lójúmọ́, pàápàá júlọ àwọn ọ̀ràn egbò tí ó nílò ìtọ́jú kíákíá. Àwọn iṣẹ́ pàtàkì bíi àwọn ohun èlò yàrá ìṣèwádìí pẹ́ẹ́pẹ́ẹ̀pẹ́ àti ìlòtànsánṣèwòsàn sì ń ṣiṣẹ́, pẹ̀lú ìtọ́jú pàjáwìrì, ẹ̀ka iṣẹ́ abẹ tí ó ní yàrá iṣẹ́ abẹ mẹ́ta, àyè ìtọ́jú lẹ́yìn iṣẹ́ abẹ, àti ẹ̀ka asẹ̀jẹ̀dọ̀tun kan. Àwọn ètò wà láti tún ICU oníbùsùn-9 padà láìpẹ́. Kò sí àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú abiyamọ àbí ọmọdé, tí àwọn dókítà oníṣẹ́ àkànṣe, àwọn òògùn, àti àwọn àfikún èlò òògùn bíi irinṣẹ́ ìtoogun kò sì wọ́pọ̀. Àwọn ẹ̀ka wọ̀nyìí tún lè bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ padà, ṣùgbọ́n wọ́n máa nílò ìpèsè epo, afẹ́fẹ́ èémí, àwọn èlò òògùn, àti àwọn ìrànwọ́ mìíràn lóòrèkóòrè. Ẹ̀rọ afẹ́fẹ́ èémí ilé-ìwòsàn náà ti bàjẹ́. Àwọn ẹ̀rọ kéékéèké ni wọ́n ń gbára lé. Méje nínú àwọn ilé-ìwòsàn 24 ni wọ́n sì wà ní ṣíṣí ní àríwá Gaza. Ìwọ̀nyìí ń ṣiṣẹ́ àbọ̀ ni, láì sí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera alákànṣe láti máa ṣe àmójútó ìwọ̀n àti ààlà àwọn ìfarapa, àbí òògùn àti àwọn èlò ìṣègùn, epo, omi mímọ́, àbí oúnjẹ tí ó tó fún àwọn aláìsàn àbí òṣìṣẹ́. Ní àfikún, àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera kékeré ti Ilé-iṣẹ́ ìjọba fún Ìlera méjì ní àríwá Gaza ni wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní ìwọ̀nba ṣùgbọ́n wọn ò ní àwọn èlò pàtàkì, bíi àwọn abẹ́rẹ́ àti àjẹsára tí wọ́n nílò fún ìfúnnilájẹsára elétò.","Isibhedlela sihlinza izikhathi ezi-5-10 nsuku zonke, ikakhulukazi izimo zokuhlukumezeka ezidinga ukunakekelwa ngokushesha. Izinsizakalo ezibalulekile ezifana nelabhorethri eyisisekelo kanye nezikhungo ze-radiological zihlala zisebenza, kanye nokunakekelwa kwezimo eziphuthumayo, iyunithi yokuhlinza enamathiyetha amathathu okuhlinzwa, ukunakekelwa kwangemva kokuhlinzwa, kanye neyunithi yokuhlanza igazi. Kunezinhlelo zokuvula kabusha i-ICU enemibhede engu-9 ezinsukwini ezizayo. Azikho izinsiza zokubeletha noma zezingane, nokushoda kodokotela abakhethekile, imithi, kanye nezinsiza zokwelapha ezifana nemishini yamathambo. Lawa mayunithi angase aphinde asebenze, kodwa azodinga ukunikezwa okungaguquki kukaphethiloli, umoya-mpilo, izinsiza zokwelapha, nolunye usizo. Isizinda se-oxygen esiyinhloko esibhedlela sicekeleke phansi. Bathembele kusitshalo esincane. Izibhedlela eziyisikhombisa kwezingama-24 zisavuliwe enyakatho yeGaza. Lezi zisebenza kancane, azinazo izisebenzi zezokwelapha ezikhethekile ezanele zokulawula umthamo nohlu lokulimala, noma imithi eyanele nezinsiza zokwelapha, uphethiloli, amanzi ahlanzekile, noma ukudla kweziguli noma abasebenzi. Ukwengeza, izikhungo ezimbili zokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo zoMnyango Wezempilo enyakatho yeGaza zisebenza ngokwengxenye kodwa azinazo izinto ezibalulekile, okuhlanganisa imijovo nemijovo yokugoma edingekayo ekugomeni okuvamile." +በደቡባዊ ጋዛ ያለው የተጠናከረ ወታደራዊ መገኘት እና ጠብ ህሙማንን እና የጤና ሰራተኞችን ለአደጋ እያጋለጠ ሲሆን ፣ የጤና አጠባበቅ ተደራሽነትን እያሳጣ ነው። የጤና ባለሙያዎችን፣ አምቡላንሶችን እና የጤና አጋሮችን ሆስፒታሎች የማቅረብ አቅማቸውን በእጅጉ እያደናቀፉ፣ ተግባራቸውንም እየሸረሸሩ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች በካን ዩንስ የሆስፒታሎች ሁኔታ “አሰቃቂ እና በቃላት ሊገለጽ የማይችል” ነው ብለዋል። በደቡባዊ ጋዛ 12 ሆስፒታሎች ይኖሩት የነበረው፣ 7 ብቻ በከፊል የሚሰሩ ናቸው። ሌሎች ሁለት ሆስፒታሎች አል-ከይር ሆስፒታል እና ናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ በአነስተኛ ደረጃ ብቻ የሚሠሩ እና አሁን ተደራሽ ያልሆኑ ናቸው። የዓለም ጤና ድርጅት በአል-ኬር ሆስፒታል፣ 30 አልጋዎች አካባቢ ያለው መንግስታዊ ያልሆነው ትንሽ ሆስፒታል፣ ወታደራዊ ወረራ እየገጠመው እና በርካታ የጤና ባለሙያዎች መታሰራቸውን ዘገባዎች በእጅጉ አሳስቦታል። ከሆስፒታሉ ጋር መገናኘት አይቻልም:: በናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ ዙሪያ ባሉ ሰፈሮች የመልቀቂያ ትእዛዝ በመሰጠቱ በደቡብ ትልቁ ሆስፒታል - እና በሆስፒታሉ አከባቢ በተነሳው ተከታታይ ግጭት፣ ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው የቆሰሉ ሰዎች በሆስፒታሉ ቅጥር ግቢ ውስጥ እንደሚገኙ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ዘግቧል። በናስር የተሰማራው አለም አቀፍ የድንገተኛ ህክምና ቡድን በአጠገቡ እየተካሄደ ባለው የቦምብ ጥቃት ማንም ሰው ወደ ተቋሙ መግባትም ሆነ መውጣት አይችልም ብሏል። የጤና ሠራተኞች በሆስፒታሉ ግቢ ውስጥ መቃብሮችን እየቆፈሩ እንደሆነ ተዘግቧል፣ ይህም የሚጠበቀው የሟቾች ብዛት እና የሟቾችን አስከሬን መቆጣጠር ስላለበት ነው።,"Intensified military presence and hostilities in southern Gaza are also placing patients and health workers at risk, and compromising access to health care. They are severely obstructing the movement of health workers, ambulances, and health partners' ability to resupply hospitals, eroding their functionality. WHO staff say the situation for hospitals in Khan Yunis is “catastrophic and indescribable.” In southern Gaza, which used to have 12 hospitals, only 7 remain partially functional. A further two, Al-Kheir Hospital and Nasser Medical Complex, are only minimally functional and now inaccessible. WHO is extremely concerned about reports of Al-Kheir Hospital, a small NGO-run hospital with around 30 beds, facing military incursions and several health workers being detained. Communication with the hospital is no longer possible. Due to evacuation orders in neighborhoods surrounding Nasser Medical Complex--the largest hospital in the south--and continuous hostilities in the vicinity of the hospital, the Ministry of Health reports that large numbers of wounded people are on the hospital grounds. An international emergency medical team deployed at Nasser says that no one can enter or exit the facility due to ongoing bombardment close by. Health staff are reported to be digging graves on hospital grounds due to the large numbers of deaths anticipated and the need to manage dead bodies.","Yawan tashin hankali da zuwan sojoji arewacin Gaza suna kuma sanya marasa lafiya a cikin haɗari, kuma suna kawo naƙasu wajen samun kiwon lafiya. Suna kawo cikas ga zirga-zirgar ma’aikatan kiwon lafiya, motocin ɗaukar marasa lafiya, da kuma ƙoƙarin abokan hulɗar kiwon lafiya wajen kai kayan amfani asibiti, wanda yake tauye amfaninsu. Ma’aikacin WHO ya bayyana cewa yanayin asibitin Khan Yunis abu ne na tsahin hankali da ba za a iya kwatantawa ba. A kudancin Gaza, wanda a da suke da asibitoci 12, guda bakwai ne kawai suke aiki kaɗan. Ƙarin wasu guda biyu, Al-Kheir da Nasser Medical Comlex, su ne kawai suke yin aiki kaɗan kuma yanzu ma ba za a iya isa gare su ba. WHO ta damu matuƙa game da rahoton Asibitin Al-Khair, wani ƙaramin asibiti da NGO suke gudanarwa dak e ɗauke da gadaje kusan 30, wanda ya fuskanci harin sojoji sannan da yawa daga ma’aikatan an tsare su. Sadarwa ta zamto abu mai wuya ga asibitin. A dalilin dokar ficewa a kewayen maƙotan Nasser Medical Complex--asibiti mafi girma a kudancin-da kuma ci gaba da tashin hankalin a kewayen asibitin, Hukumar Lafiya ta bayyana cewa da yawa daga mutanen da suka samu raunuka suna farfajiyar asibitin. Wata ƙungiyar ma’ikatan agajin gaggawa na duniya da aka aika Al-Nasser sun bayyana cewa babu wanda zai iya shiga ko fita daga asibitin saboda saukar bamabamai a kusa da su. Rahoto ya bayyana cewa ma’aikatan lafiya suna haƙa kabari a harabar asibitin saboda yawan mutanen da suke mutuwa da kuma buƙatar kulawa da gawa.","Kuongezeka kwa majeshi na uhasama kusini mwa Gaza pia kunaweka wagonjwa na wafanyakazi wa afya katika hatari, na kuhatarisha upatikana wa huduma za afya. wanazuia sana mwelekeo wa wahudumu wa afya, magari ya wagonjwa na uwezo wa washirika wa afya kusambaza tena vifa kwenye hospitali na kudhoofisha utendaji kazi wao. wafanyakazi wa WHO wanasema hali za hospitali ya Khan Yunis ni majanga na hazielezeki Kusini mwa Gaza, ambako kulikuwa na hospitali 12, ni hospitali 7 pekee ambazo zimebaki zikifanya kazi kwa sehemu. zZingine mbili, hospitali ya Al-Kheir na Nasser Medical Complex , zinafanya kazi kwa kiwango cha chini kabisa na sasa hazifikiki. WHO ina wasiwasi mkubwa juu ya taarifa ya hospitali ya Al-Kheir, hospitali ndogo inayosimamiwa na NGO, hospitali hiyo ina vitanda karibu 30, inakabiliwa na uvamizi wa kijeshi na wafanyakazi kadhaa wa afya wamezuiliwa. Mawasiliano na hospitali haiwezekani tena. Kwa sababu ya maagizo ya kuhama katika vitongoji vinavyozunguka Nasser Medical Complex - hospitali kubwa zaidi kusini - na uhasama na hospitali hiyo, wizara ya afya inatoa taarifa kuwa idadi kubwa ya watu waliyojeruhiwa wako kwenye uwanja wa serikali. Timu ya matibabu ya dharura iliyotumwa huko Nasser inasema, hakuna mtu anayeweza kuingia au kutoka kenye kituo hicho, kutokana na mashambulizi ya mabamo yanayoendelea karibu na hospitali hiyo. Inasemekana kuwa wahudumu wa afya walianza kuchimba makaburi kwenye viwanja vya hospitali kutokana na idadi kubwa ya vifo vinavyotarajiwa na hitaji la kusimamia mahiti.","Bí ìkọ àwọn ológun àti àwọn ìkọlù ṣe ti ń pọ̀ sí i ní gúúsù Gaza ni ó ń kó àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera sínú ewu, tí ó sì ń dínà ìráàyèsí ìtọ́jú ìlera. Wọ́n ń dínà ìrìn àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera, ọkọ̀ agbálàìsàn àti ipa àwọn alábàáṣe elétò ìlera láti máa ṣe àtúnpèsè fún àwọn ilé-ìwòsàn gidi gan, èyí tí ó ń ba iṣẹ́ wọn jẹ́. Òṣìṣẹ́ WHO sọ pé ipò àwọn ilé-ìwòsàn ní Khan Yunis ""kọjá àfẹnuròyìn tí wọ́n sì ti parun gidi gan"". Ní gúúsù Gaza, tí ó ní àwọn ilé-ìwòsàn 12 tẹ́lẹ̀, 7 nìkan ni wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní ìwọ̀nba. Méjì mìíràn, Ilé-ìwòsàn Al-Kheir àti Nasser Medical Complex, nìkan ni wọ́n ń ṣiṣẹ́ déédéé ní ìwọ̀nba tí wọ́n sì ṣe é ráyè sí báyìí. Ohun ẹ̀dùn ńlá ni ìròyìn nípa ilé-ìwòsàn Al-Kheir jẹ́ fún WHO, ilé-ìwòsàn kékeré tí kìí ṣe ti ìjọba tí ó ní àwọn ibùsùn bíi 30, ń kojú ìkọlù àwọn ológun tí wọ́n sì ti dá ọ̀pọ̀ àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera dúró níbẹ̀. Ìbánisọ̀rọ̀ nínú àyíká ilé-ìwòsàn náà kò ṣeéṣe mọ́. Látààrí àṣẹ ìṣípò ní àwọn agbègbè tí wọ́n yíká Nasser Medical Complex - ilé-ìwòsàn tí ó tóbi jùlọ ní gúúsù náà- àti ìkọlù léraléra ní agbègbè ilé-ìwòsàn náà, Ilé-iṣẹ́ ìjọba fún Ìlera jábọ̀ pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn olùfarapa ní wọ́n wà ní ilẹ̀ ilé-ìwòsàn náà. Ìgbìmọ̀ elétò ìlera pàjáwìrì òkèèrè kan tí wọ́n yàn lọ sí Nasser wí pé ẹnikẹ́ni kò lè wọlé tàbí jáde kúrò ní ilé-ìwòsàn náà látààrí àwọn ìkọlù tí wọ́n ń lọ lọ́wọ́ ní ìtòsí. Wọ́n wí pé àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ń gbẹ́ sàáré nínú àyíká ilé-ìwòsàn látààrí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn tí wọ́n ń retí kí wọ́n kú àti ìnílò láti ṣàkóso àwọn òkú tó wà nílẹ̀.","Ukuqina kwamasosha kanye nobutha eningizimu yeGaza nakho kubeka iziguli nabasebenzi bezempilo engcupheni, futhi kubeka engcupheni ukufinyelela ekunakekelweni kwezempilo. Zithikameza kakhulu ukuhamba kwabasebenzi bezempilo, ama-ambulensi, kanye nekhono lozakwethu bezempilo lokunikeza kabusha izibhedlela, kulimaze ukusebenza kwazo. Izisebenzi ze-WHO zithi isimo ezibhedlela zaseKhan Yunis “siyinhlekelele futhi asichazeki.” Eningizimu yeGaza, ebivame ukuba nezibhedlela eziyi-12, ziyisi-7 kuphela ezisasebenza kancane. Ezinye ezimbili, i-Al-Kheir Hospital kanye ne-Nasser Medical Complex, zisebenza kancane futhi manje azifinyeleleki. I-WHO ikhathazeke kakhulu ngemibiko yeSibhedlela i-Al-Kheir, isibhedlela esincane esiphethwe yi-NGO esinemibhede ecishe ibe ngama-30, sibhekene nokungena kwamasosha kanye nabasebenzi bezempilo abambalwa ababoshiwe. Ukuxhumaneki nesibhedlela. Ngenxa yemiyalelo yokuphuma ezindaweni eziseduze ne-Nasser Medical Complex--isibhedlela esikhulu kunazo zonke eningizimu--nobutha obuqhubekayo eduze nesibhedlela, uMnyango Wezempilo ubika ukuthi inqwaba yabantu abalimele isemagcekeni esibhedlela. Ithimba lezokwelapha okuphuthumayo emhlabeni wonke elijutshwe e-Nasser lithi akekho umuntu ongangena noma aphume kulesi sikhungo ngenxa yokuqhuma kwamabhomu okuqhubekayo eduze. Abezempilakahle babikwa begebha amathuna emagcekeni ezibhedlela ngenxa yenani elikhulu labantu abakhangelelwe ukubhubha kanye lokudinga ukuqondisa izidumbu." +ይህ አሰቃቂ ሁኔታ በማን���ውም ሆስፒታል ውስጥ ፈጽሞ መከናወን የለበትም:: በዓል-አማል ሆስፒታል ዙሪያ እየተከሰቱ ያሉ ግጭቶች ሆስፒታሉ ሥራውን ሊያቆም ይችላል የሚል ስጋት ይፈጥራሉ፤ ምክንያቱም አምቡላንሶች እና የተጐዱ ህሙማን ወደ ሆስፒታሉ መግባት አይችሉም። የዓለም ጤና ድርጅት በድጋሚ በጋዛ ውስጥ አፋጣኝ የተኩስ አቁም፣ የሲቪል ዜጐችን እና የጤና እንክብካቤን በንቃት እንዲከላከል እና ወሳኝ እርዳታ በመላ ጣቢያው ለማድረስ ቀጣይነት ያለው መዳረሻ እንዲኖር ጥሪ አቅርቧል። ማስታወሻ: የአጋር ማጣቀሻ በእነሱ ጥያቄ ተወግዷል::,"This horrifying situation should never take place in any hospital. Hostilities around Al-Amal Hospital are risking the facility becoming non-functional, as ambulances and injured patients reportedly cannot access the facility. WHO again calls for an immediate ceasefire in Gaza, active protection of civilians and health care, and sustained access for the delivery of critical aid across the Strip. Note: Reference to a partner was removed at their request.","Wannan mummunan yanayin bai kamata a ce ya faru a kowanne asibiti ba. Tashin hankali a kusa da Asibitin Al-Amal yana sanya asibitin a cikin haɗarin daina aiki, kamar yadda aka rawaito cewar motocin daukar marasa lafiya tare da marasa lafiya da suka samu raunuka ba za su iya isa ga asibitin ba. WHO ta sake neman a tsagaita wuta nan take a Gaza, kare farar hula yadda ya kamata da kuma bayar da kulawar lafiya, da tabbatar da samun damar kai kayan tallafin gaggawa a gaba ɗayan Zirin. Bayani: An cire bayanan abokan hulɗa a bisa buƙatarsu.","Hali hii ya kutisha haipaswi kamwe kutokea katika hospitali nyingine zaidi. Mapigano karibu na hospitali ya Al-Amal yanahatarisha kituo hicho kufanya kazi, kwa sababu magari ya wagonjwa na majeruhi hawawezi kutosheleza kufikia kituo hicho. WHO inatoa wito tena wa kusitisha mapigano mara moja huko Gaza, ulinzi dhabiti wa raia na huduma za afya, na upatikanaji endelevu wa utoaji wa misaada muhimu katika ukanda wote. Kumbuka: Marejeleo ya mshirika yaliondolewa kwa ombi lake.","Kò yẹ kí irú ìṣẹ̀lẹ̀ burúkú yìí ṣẹlẹ̀ ní ilé-ìwòsàn kankan. Àwọn ìkọlù ní agbègbè Ilé-ìwòsàn Al-Amal ń fi ilé-ìwòsàn náà sínú ewu àìlèṣiṣẹ́mọ́, bí wọ́n ti sọ pé àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn àti àwọn aláìsàn tí wọ́n farapa kò ráyè sí ilé-ìwòsàn náà. WHO tún ń ṣe ìpè fún ìdáwọ́-ogun-dúró ní Gaza, ààbò àwọn ará ìlú àti ètò ìlera tí ó ń ṣiṣẹ́, àti ìráàyèsí onígbà pípẹ́ fún ìgbéwọlé èlò ìrànwọ́ pàtàkì káàkiri Strip náà. Àkíyèsí: A yọ ìtọ́ka sí alábàáṣe kan gẹ́gẹ́ bí wọ́n ṣe bèèrè fún.","Lesi simo esihlasimulisa umzimba akufanele neze senzeke kunoma yisiphi isibhedlela. Izinxushunxushu ezizungeze isibhedlela i-Al-Amal zibeka engcupheni lesi sikhungo ukuthi singasasebenzi, njengoba ama-ambulensi neziguli ezilimele kubikwa ukuthi azikwazi ukufinyelela kulesi sikhungo. I-WHO iphinde icele ukuthi kumiswe ukulwa ngokushesha eGaza, ukuvikelwa okusebenzayo kwezakhamizi nokunakekelwa kwezempilo, kanye nokufinyelela okuqhubekayo kokulethwa kosizo olubalulekile kulo lonke elase-Strip. Qaphela: Ukubhekisela kuzakwethu kususiwe ngesicelo sabo." +"የዓለም ጤና ድርጅት ሥራ አስፈጻሚ ቦርድ በምሥራቅ ሜዲትራኒያን፣ በደቡብ ምሥራቅ እስያ እና በምዕራብ ፓስፊክ ክልሎች የክልል ዳይሬክተሮችን ይሾማል የዓለም ጤና ድርጅት ሥራ አስፈጻሚ ቦርድ በምሥራቅ ሜዲትራኒያን፣ በደቡብ ምሥራቅ እስያ እና በምዕራብ ፓስፊክ ክልሎች ድርጅቱን የሚመሩ ሦስት አዳዲስ የክልል ዳይሬክተሮችን ዛሬ ሾሟል። የክልል ዳይሬክተሮች የሚሾሙት በክልል ኮሚቴዎች ሲሆን የሚሾሙት ደግሞ በሥራ አስፈጻሚው ቦርድ ነው። ዶ/ር ሐናን ሀሰን ባልኪ የምሥራቅ ሜዲትራኒያን የክልል ዳይሬክተር ሆነው ያገለግላሉ፣ ወይዘሮ ሳይማ ዋዜድ የደቡብ ምሥራቅ እስያ የክልል ዳይሬክተር ሆነው ያገለግላሉ፣ ዶ/ር ሳያ ማሱ ፒዩካላ ደግሞ የምዕራብ ፓስፊክ የክልል ዳይሬክተር ሆነው ያገለግላሉ፣ ሁሉም ከየካቲት 1 ቀን 2024 ጀምሮ። እያንዳንዱ የክልል ዳይሬክተር ለአምስት ዓመታት ያገለግላል። ""ሶስቱ አዲሶቹ የክልል ዳይሬክተሮች በተሾሙበት ምክንያት እንኳን ደስ አላችሁ እላለሁ። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ እንደተናገሩት"" በአዲሱ ሚናዎቻቸው መልካም እድል እመኛቸዋለሁ እንዲሁም የሁሉንም ሰው ጤና ለማሳካት ተልዕኳችንን ለማሳደግ ከእነሱ ጋር ለመሥራት በጉጉት እጠብቃለሁ"" ብለዋል። ዶ/ር ሐናን ባልካይ በግብፅ፤ ካይሮ፤ ከሚገኘው የምሥራቅ ሜዲትራኒያን ክልላዊ ጽሕፈት ቤት በመነሳት 745 ሚሊዮን ሕዝብ በሚኖርባቸው 22 አገራት እና ግዛቶች ውስጥ ዓለም አቀፍ የጤና ሥራን ይመራሉ። በጄዳ ከሚገኘው የኪንግ አብዱላዚዝ ዩኒቨርሲቲ የተመረቀችው ዶ/ር ባልኪ በቦስተን ዩኤስኤ በሚገኘው የማሳቹሴትስ አጠቃላይ ሆስፒታል የህፃናት ነዋሪነት ስልጠናዋን ያጠናቀቀች ሲሆን ከክሊቭላንድ ክሊኒክ ፋውንዴሽን እና ኬዝ ዌስተርን ሪዘርቭ ዩኒቨርሲቲ ጋር የህፃናት ተላላፊ በሽታዎችን ህብረት አጠናቃለች። ከ 2019 ጀምሮ በዓለም ጤና ድርጅት ዋና መስሪያ ቤት የፀረ-ተህዋሲያን መቋቋም ምክትል ዋና ዳይሬክተር ሆነው አገልግለዋል።","WHO Executive Board appoints Regional Directors for Eastern Mediterranean, South-East Asia, and Western Pacific regions Three new Regional Directors were appointed today by WHO’s Executive Board to lead the Organization in the Eastern Mediterranean, South-East Asia, and Western Pacific Regions. Regional Directors are nominated by Regional Committees and appointed by the Executive Board. Dr Hanan Hassan Balkhy will serve as Regional Director for the Eastern Mediterranean, Ms Saima Wazed will serve as Regional Director for South-East Asia, and Dr Saia Ma’u Piukala will serve as Regional Director for the Western Pacific, all starting on 1 February 2024. Each Regional Director serves for a five-year term. ""I congratulate our three new Regional Directors on their appointment. I wish them much luck in their new roles and look forward to working with them to advance our mission to achieve Health for All.” WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus said. From the Eastern Mediterranean Regional Office in Cairo, Egypt, Dr Hanan Balkhy will direct international health work in 22 countries and territories with 745 million people. A graduate of King Abdulaziz University in Jeddah, Dr Balkhy completed her paediatric residency training at Massachusetts General Hospital in Boston, USA, and completed a paediatric infectious diseases fellowship with the Cleveland Clinic Foundation and Case Western Reserve University, also in the USA. She has served as Assistant Director-General for Antimicrobial Resistance at WHO headquarters since 2019.","Babban Ɓangaren WHO ya naɗa Daraktocin Yankunan East Mediterranean, South-East Asia, da Western Pacific. Sababbin Daraktoci uku ne Babban Ɓangaren WHO ya naɗa a yau domin su jagorancin Hukumar a Yankunan East Mediterranean, South-East Asia, da Western Pacific. Kwamitin Yanki ne suka zaɓi Daraktocin Yankin sannan Babban Ɓangaren ya naɗa su. Dr Hanan Hassan Ballky ne za ta kasance Daraktan East Mediterranean, Ms Saima Wazed za ta kasance Daraktan Yankin South-East Asia, sannan Dr Saia Maa Piukala ya kasance Daraktan Yankin Western Pacific, duk za su fara aiki daga 1 ga Fabrairu 2024. Kowanne Daraktan Yankin zai yi aiki ne na tsawon zangon shekaru biyar. “Ina taya sababbin Daraktocin Yankinmu guda uku murnar naɗin su. Ina yi musu fatan alheiri a sabon matsayinsu kuma ina fatan yin aiki tare da su domin cim ma nasarar lafiya ga kowa, Darakta Janar na WHO Dr Tedros Adhnom Ghebreyesus ya bayyana. Dangane da Ofishin Yankin East Mediterrarnean da ke Cairo, Egypt, Dr Hanan Balkhy za ta jagoranci aikin lafiya na duniya a ƙasashe 22 da kewaye tare da mutane miliyan 745. Wacce ta kammala karatunta a Jami’ar King AbdulaAziz da ke Jidda, Dr Hanan Balky ta kammala karatunta ne a ɓangaren likitancin yara da gwaji a babban asibitin Massachusetts da ke Boston, USA, sannan ta kammala karatun ƙwayoyin cutuka masu kama yara a Cleveland Clinic Foundation da kuma jami’ar Case Westrn Reserve, duk a USA. Ta riƙe muƙamin Mataimakiyar Babban Darakta na Antimicrobial Resistance a hedikwatar WHO tun 2019.","Bodi ya utendaji ya WHO huteua wakurugenzi wa kanda kwa maeneo ya mashariki ya mediterania, kusini-mashariki mwa Asia, na maeneo ya Pasifiki Magharibi Wakurugenzi wapya watatu wa kanda wameteuliwa leo na bodi ya utendaji wa WHO kuongoza shirika lililopo mashariki mwa mediterania, ambapo ni kusini-mashariki mwa Asia, na ukanda wa pasifiki mashariki. Wakurugenzi wa kanda wanapendekezwa na kamati ya kanda na kuteuliwa na halmashauri kuu. Dk. Hanan Hassan Balkyatahudumu kama mkurugenzi wa kanda ya mediterania mashariki, Bi. Saima Wazed atahudumu kama mkurugenzi wa kanda ya kusini-mashariki mwa Asia, na Dk. Saia Maa Piukala atakuwa mkurugenzi wa kanda ya pasifiki ya magharibi, wote kuanzia tarehe 1 Februari 2024. Kila mkurugenzi wa kanda atahudumu kwa muda wa miaka mitano. Nawapongeza wakurugenzi wetu wapya watatu wa kanda kwa kuteuliwa. ""Ninawatakia mafanikio mema katika majukumu yao mapya na ninatazamia kufanya nao kazi ili kuendeleza dhamira yetu ya kufanikisha Afya kwa wote"", Mkurugenzi Mkuu wa WHO DK. Tedros Adhanom Ghebreyesus alisema. Kutoka Ofisi ya kanda ya mashariki mwa mediterania huko Cairo Misiri, Dk. Hanan Balky ataelekeza kazi ya kimataifa ya afya katika nchi na wilaya 22 zenye watu milioni 745. Mhitimu wa chuo kikuu cha King Abdulaziz huko Jeddah, Dk. Balky alikamilisha mafunzo yake ya ukaaji wa watoto katika hospitali kuu ya Massacheusets huko Boston, Marekani, na kukamilisha ushirika wa magonjwa ya kuambukiza kwa watoto na Cleveland Clinic Foundation na Case Western Reserve University, pia nchini marekani. Amehudumu kama Mkurugenzi mkuu msaidizi wa upinzani wa Antimicrobial katika makao makuu ya WHO tangu 2019.","Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ WHO yan àwọn Olùdarí Ẹkùn fún àwọn ẹkùn ní Eastern Mediterranean, South-East Asia, àti Western Pacific Àwọn Olùdarí Ẹkùn mẹ́ta tuntun ni Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ WHO yan lónìí láti darí Àjọ náà ní àwọn Ẹkùn Eastern Mediterranean, South-East Asia, àti Western Pacific. Àwọn ìgbìmọ̀ ẹlẹ́kùnjẹkùn ni wọ́n fa àwọn Olùdarí Ẹkùn náà sílẹ̀ tí Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ sì yàn wọ́n sí ipò. Dr Hanan Hassan Balkhy yóò ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùdarí Ẹkùn fún Eastern Mediterranean, Ms Saima Wazed yóò ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùdarí Ẹkùn fún South-East Asia, tí Dr Saia Ma'u Piukala yóò sì ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùdarí Ẹkùn fún Western Pacific, tí gbogbo wọn yóò sì bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ ní ọjọ́ 1 oṣù Kejì ọdún 2024. Olùdarí Ẹkùn kọ̀ọ̀kan yóò ṣiṣẹ́ fún táàmù ọlọ́dún márùn-ún kan. ""Mo kí àwọn Olùdarí Ẹkùn mẹ́ta wa tuntun kú oríire fún ìyànsípò wọn. Mo ṣe é ní àdúà fún wọn pé wọ́n á ṣe àṣeyọrí nínú ipò tuntun wọn tí mo sì ń fojú sọ́nà fún ìbáṣepọ̀ wa láti mú ìtẹ̀síwájú bá iṣẹ́ àyànṣe wa láti ṣe àṣeyọrí Ìlera fún Gbogbo wa,"" Olùdarí Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ṣe bẹ́ẹ̀ sọ̀rọ̀. Láti Ọ́fíìsì Ẹkùn Eastern Mediterranean ní Cairo, Egypt, Dr Hanan Balkhy yóò dárí iṣẹ́ ìlera orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè àti agbègbè 22 tí wọ́n ní àwọn èèyàn mílíọ̀nù 745. Dr Balkhy tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́gbòye ní Yunifásítì King Abdulaziz parí ẹ̀kọ́ onígbèélé fún ìtọ́jú àwọn ọmọdé ní Massachusetts General Hospital ní Boston, USA, tí ó sì parí ẹ̀kọ́ onídàpọ̀ fún àwọn àìsàn àkóràn ajẹmọ́mọdé pẹ̀lú Cleveland Clinic Foundation àti Yunifásítì Case Western Reserve, ní USA bákan náà. Ó ti ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Igbákejì Olùdarí Àgbà fún Àìlágbáratako Batéríà-onípalára ní olú ilé-iṣẹ́ WHO láti ọdún 2019.","I-WHO Executive Board iqoka Abaqondisi Besifunda bezifunda zaseMpumalanga Mediterranean, South-East Asia, kanye neWestern Pacific Abaqondisi Bezifunda abathathu abasha baqokwe namuhla yiBhodi Eliphethe le-WHO ukuthi bahole iNhlangano eMpumalanga Mediterranean, eSouth-East Asia, naseWestern Pacific Region. Abaqondisi Bezifunda baqokwa Amakomidi Ezifunda futhi baqokwe Ibhodi Eliphethe. UDkt Hanan Hassan Balky uzosebenza njengoMqondisi Wesifunda eMpumalanga yeMedithera, uNksz Saima Wazed asebenze njengoMqondisi Wesifunda eNingizimu-Mpumalanga ye-Asia, kanti uDkt Saia Ma'u Piukala uzosebenza njengoMqondisi Wesifunda eNtshonalanga Pacific, zonke ziqala mhla lu-1 kuNhlolanja. 2024. Umqondisi Wesifunda ngamunye usebenza iminyaka emihlanu. “Ngihalalisela abaqondisi bethu bezifunda abasha abathathu ngokuqokwa kwabo. Ngibafisela inhlanhla endimeni yabo entsha futhi ngibheke ngabomvu ukusebenzisana nabo ukuze siqhubekisele phambili umgomo wethu wokufeza iMpilo Yabo Bonke.” UMqondisi-Jikelele we-WHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus uthe. Ovela eHhovisi Lesifunda SaseMedithera eseMpumalanga eCairo, e-Egypt, uDkt Hanan Balky uzoqondisa umsebenzi wezempilo wamazwe ngamazwe emazweni angama-22 nasezifundeni ezinabantu abayizigidi ezingama-745. Owaphothula eNyuvesi i-King Abdulaziz e-Jeddah, uDkt Balky waphothula ukuqeqeshwa kwakhe kwezingane e-Massachusetts General Hospital e-Boston, e-USA, futhi waphothula ubudlelwano bezifo ezithathelwanayo zezingane ne-Cleveland Clinic Foundation kanye ne-Case Western Reserve University, nayo yase-USA. Usebenze njengoMqondisi-Jikelele Womsizi We-Antimicrobial Resistance endlunkulu ye-WHO kusukela ngowezi-2019." +በ20 ዓመት የሙያ ዘመኗ፤ በሀገሯ በሳውዲ አረቢያ ፤ብዙ የሕዝብ ጤና ተነሳሽነቶችን መርታለች። ቀደም ሲል፤ በሳውዲ አረቢያ ብሔራዊ ጥበቃ ሚኒስቴር የኢንፌክሽን መከላከያ እና ቊጥጥር ሥራ አስፈጻሚ ዳይሬክተር ነበረች። የባህረ ሰላጤው የትብብር ምክር ቤት የኢንፌክሽን መቆጣጠሪያ ማዕከል እና የዓለም ጤና ድርጅት የኢንፌክሽን መከላከያ እና ቊጥጥር እና ፀረ-ተህዋሲያን የመቋቋም ትብብር ማዕከልን ትመራ ነበር:: ወይዘሮ ሳይማ ዋዜድ በሕንድ፤ ኒው ዴልሂ፤ ከሚገኘው የደቡብ ምሥራቅ እስያ ክልላዊ ጽሕፈት ቤት በመነሳት ከሁለት ቢሊዮን በላይ ሕዝብ ባላቸው 11 አገሮች ውስጥ ዓለም አቀፍ የጤና ሥራን ይመራሉ። በአሜሪካ ፍሎሪዳ፤ ውስጥ ባሪ ዩኒቨርስቲ ፤በክሊኒካል ሳይኮሎጂ የመጀመሪያ ዲግሪ እና ማስተርስ ዲግሪ ያገኘች ሲሆን በድርጅታዊ አመራር በዶክትሬት ዲግሪ ዕጩ ናት። የአዕምሮ ጤና እና ኦቲዝም ላይ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር አማካሪ ሆና አገልግላለች:: ቀደም ሲል ፤ለባንግላዴሽ መንግሥት፤ ብሔራዊ የአዕምሮ ጤና ስትራቴጂክ እቅድ ዋና አማካሪ እና የኦቲዝም እና የነርቭ ልማት መዛባት ብሔራዊ አማካሪ ኰሚቴ ሊቀመንበር ነበሩ. በተጨማሪም በቻታም ሀውስ ፤ የዓለም አቀፍ የጤና ፕሮግራም ተባባሪ ባልደረባ እና በባንግላዴሽ ውስጥ የሹቾና ፋውንዴሽን ሊቀመንበር ነበሩ:: በፊሊፒንስ ፤ማኒላ፤ ከሚገኘው የምዕራብ ፓስፊክ ክልላዊ ጽሕፈት ቤት ዶ/ር ሳያ ማሱ ፒዩካላ በ37 አገራት እና አካባቢዎች ወደ 1 ነጥብ 9 ቢሊዮን የሚጠጉ ሰዎች በሚኖሩበት ዓለም አቀፍ የጤና ሥራ ይመራሉ። ፖለቲከኛ፣ የህብረተሰብ ጤና መሪ እና የቀዶ ጥገና ሃኪም የ30 አመት ልምድ ያካበቱት ዶ/ር ፒዩካላ የቶንጋ ጤና ጥበቃ ሚኒስትር ሆነው አገልግለዋል።,"Over 20 years of her career, she has led many public health initiatives in her country, the Kingdom of Saudi Arabia. Previously, she was Executive Director for Infection Prevention and Control at the Saudi Arabian Ministry of National Guard. She led the Gulf Cooperation Council Centre for Infection Control and the WHO Collaborating Centre on Infection Prevention and Control and Antimicrobial Resistance. From the South-East Asia Regional Office in New Delhi, India, Ms Saima Wazed will direct international health work in 11 countries with over 2 billion people. She holds a bachelor degree and a master’s degree in clinical psychology from Barry University in Florida, USA, and is a candidate for a doctorate in organizational leadership from Barry University. She has served as Advisor to the Director-General of WHO on Mental Health and Autism. Previously, she was Chief Advisor on the National Mental Health Strategic Plan for the Government of Bangladesh, and Chairperson of the National Advisory Committee on Autism and Neurodevelopmental Disorders. She was also Associate Fellow in the Global Health Programme at Chatham House, and Chairperson of the Shuchona Foundation in Bangladesh. From the Western Pacific Regional Office in Manila, Philippines, Dr Saia Ma’u Piukala will direct international health work across 37 countries and areas with almost 1.9 billion people. A politician, public health leader and surgeon with nearly 30 years of experience, Dr Piukala served as Minister of Health of Tonga.","Fiye da shekaru 20 na aikinta, ta jagoranci ƙoƙarin kiwon lafiyar al’umma da dama a ƙasarta, masarautar Saudi Arebiya. A baya, ita ce Babbar Darakta ta rikakafin cututtuka da kulawa a Ministry of National Guard ta Saudi Arebiya. Ita ce ta jagoranci Gulf Cooperation Council Centre for infection control da WHO Collaborating Centre on Infection Prevention anda Control and Antimicrobial Resistance. Daga Ofishin Yankin South-East Asia da ke New Delhi, India, Ms Saima Wazed za ta wakilci aikin lafiya na duniya da ƙasashe 11 tare da mutane fiye da biliyan 2. Tana da digiri na ɗaya da na biyu a clinical psychology daga Jami’ar Barry da ke Florida, USA, kuma tana da digiri na uku a Organizational leadership daga Jami’ar Barry. Ta riƙe mukamin mai ba da shawara ga Babban Daraktan WHO a kan lafiyar ƙwaƙwalwa da Autism. A baya, ita ce Babbar mai Ba da Shawara a kan Mental Health Strategic Plan ga gwamnatin Bangledesh, kuma Shugabar National Advisory Committee on Autism and Neurodevelopmental Disorders. Kuma ta kasance Associate Fellow a Global Programme at Chatham House, kuma Shugabar Shuchona Foundation a Bangledesh. Daga Ofishin Western Pacific da ke Manila, Philippines, Dr Saia Maa Piukala zai jagoranci aikin lafiya na duniya a ƙasashe 37 da guri dake da mutane kusan biliyan 1.9. Ɗan siyasa, shugaban kiwon lafiyar al’umma kuma liktan tiyata wanda yake da ƙwarewa ta kusan shekaru 30, Dr Piukala ya riƙe mukamin Ministan Lafiya a Tonga.","Zaidi ya miaka 20 ya kazi yake, ameongoza mipango mingi ya afya ya umma kwenye nchi yake katika Ufalme wa Saudi Arabia. Hapo awali, alikuwa mkurugenzi mtendaji wa kuzuia na kudhibiti maambukizi katika wizara ya walinzi wa kitaifa Saudi Arabia. Aliongoza Kituo cha Baraza la Ushirikiano la Ghuba kwa Udhibiti wa Maambukizi na Kituo cha Kushirikiana cha WHO juu ya Kuzuia na Kudhibiti Maambukizi na Upinzani wa Antimicrobial. Kutoka Ofisi ya kanda ya kusini-mashariki mwa Asia huko New Delhi, India, Bi Saima Wazed ataelekeza kazi ya afya ya kimataifa katika nchi 11 zenye watu zaidi ya bilioni 2. Ana shahada ya kwanza na shahada ya uzamili katika saikolojia ya matibabu, kutoka chuo kikuu cha Barry huko Frolida, Marekani, na ni mgombea wa uongozi wa shirika la udaktari katika chuo kikuu cha Barry. Amewahi kuwa mshauri wa mkurugenzi mkuu wa WHO kuhusu afya ya akili na Autism. Hapo awali, alikuwa mshauri mkuu wa mpango mkakati wa kitaifa wa afya ya akili kwa serikali ya Bangladesh, na mwenyekiti wa kamati ya ushauri wa kitaifa kuhusu Autism na matatizo ya maendeleo ya seli ya kitaifa. Pia, alikuwa mshirika katika mpango wa afya duniani uliyofanyika Chatham House, na mwenyekiti wa Shuchono nchini Bngladesh. Kutoka katika Ofisi ya kanda ya pasifiki ya magharibi huko Manila, Ufilipino, Dk. Saia Maa Piukala ataelekeza kazi za kitaifa za afya katika nchi 37 na maeneo yenye watu takribani bilioni 1.9. Mwanasiasa kiongozi wa afya ya umma na daktari wa upasuaji mwenye uzoefu wa takribani miaka 30, Dk. Piukala aliwahi kuwa waziri wa afya wa Tonga.","Láti ọdún 20 kọjá tí ó ti ń bá iṣẹ́ rẹ̀ bọ̀, ó ti darí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ètò ìlera gbogboogbò ní orílẹ̀-èdè rẹ̀, Kingdom of Saudi Arabia. Tẹ́lẹ̀, ó jẹ́ Olùdarí Aláṣẹ fún Ìṣàkóso àti Ìdènà Ìkóràn ní Saudi Arabian Ministry of National Guard. Ó darí Gulf Cooperation Council Centre for Infection Control àti Gbọ̀ngán Alájọṣiṣẹ́ WHO lórí Ìṣàkóso àti Ìdènà Ìkóràn àti Àìlágbáratako Batéríà-onípalára. Láti Ọ́fíìsì Ẹkùn South-East Asia ní New Delhi, India, Ms Saima Wazed yóò dárí iṣẹ́ ìlera orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè 11 tí wọ́n ní àwọn èèyàn tí wọ́n lè ní bílíọ̀nù méjì. Ó ní ẹ̀rí ìkẹ́kọ̀ọ́gbòye àkọ́kọ́ àti ti másítà ní ẹ̀kọ́ nípa ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ròrí láti Yunifásítì Barry ní Florida, USA, tí ó sì ń kẹ́kọ̀ọ́ láti gba òye ìjìnlẹ̀ ní ètò ìdarí ní ilé-iṣẹ́ láti Yunifásítì Barry. Ó ti ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùdámọ̀ràn fún Olùdarí Àgbà fún WHO lórí Ìlera Ọkàn àti Àìsàn apọmọlọ́bọlọ̀. Tẹ́lẹ̀, ó ti ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùdámọ̀ràn Àgbà lórí Ètò Ìgbésẹ̀ lórí Ìlera Ọkàn ní Orílẹ̀ fún Ìjọba Bangladesh, àti Alága Ìgbìmọ̀ Afúnnilámọ̀ràn lórí Àìsàn apọmọlọ́bọlọ̀ àti àwọn Ìṣòro Ajẹmọ́dàgbàsókè ọpọlọ ní Orílẹ̀-èdè. Ó tún jẹ́ Alábàáṣe Onídàpọ̀ ní Global Health Programme ní Chatham House, àti Alága Shuchona Foundation ní Bangladesh. Láti Ọ́fíìsì Ẹkùn Western Pacific ní Manila, Philippines, Dr Saia Ma'u Piukala yóò dárí iṣẹ́ ìlera orílẹ̀-sí-orílẹ̀ jákèjádò àwọn orílẹ̀-èdè àti àwọn agbègbè 37 tí wọ́n ní àwọn èèyàn tí ó fẹ́rẹ̀ tó bílíọ̀nù 1.9. Dr Piukala tí ó jẹ́ olóṣèlú, olórí ètò ìlera gbogboogbò àti dókítà oníṣẹ́ abẹ pẹ̀lú ìrírí tí ó fẹ́rẹ̀ tó ọdún 30 ti ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Mínísítà fún ètò Ìlera ní Tonga.","Eminyakeni engaphezu kwengu-20 yomsebenzi wakhe, uye wahola imizamo eminingi yezempilo yomphakathi ezweni lakubo, uMbuso waseSaudi Arabia. Phambilini, ubenguMqondisi Omkhulu Wokuvikela Nokulawula Ukutheleleka eMnyangweni Wezokuvikela Kazwelonke waseSaudi Arabia. Uhole iGulf Cooperation Council Centre for Infection Control kanye ne-WHO Collaborating Centre on Infection Prevention and Control and Antimicrobial Resistance. Ovela eHhovisi Lesifunda LaseNingizimu-mpumalanga ye-Asia eNew Delhi, e-India, uNksz Saima Wazed uzoqondisa umsebenzi wezempilo wamazwe ngamazwe emazweni ayi-11 anabantu abangaphezu kwezigidi eziyizinkulungwane ezimbili. Uneziqu ze-bachelor kanye neziqu ze-master in psychology psychology azithola eBarry University eFlorida, e-USA, futhi ungenele iziqu zobudokotela ebuholini benhlangano eBarry University. Uke wasebenza njengoMeluleki kuMqondisi-Jikelele weWHO ngezempilo yengqondo kanye ne-Autism. Ngaphambilini, ubenguMeluleki Omkhulu Ohlelweni Lukazwelonke Lwezempilo Yengqondo Kahulumeni wase-Bangladesh, futhi enguSihlalo Wekomidi Likazwelonke Lokweluleka Nge-Autism kanye Ne-Neurodevelopmental Disorders. Ubuye waba yi-Associate Fellow kuGlobal Health Programme eChatham House, kanye noSihlalo weShuchona Foundation eBangladesh. Ovela eHhovisi Lesifunda LaseNtshonalanga Pacific eManila, ePhilippines, uDkt Saia Ma’u Piukala uzoqondisa umsebenzi wezempilo wamazwe ngamazwe emazweni angama-37 nasezindaweni ezinabantu abacishe babe yizigidi eziyizinkulungwane eziyi-1.9. Usopolitiki, umholi wezempilo yomphakathi kanye nodokotela ohlinzayo oneminyaka ecela ku-30, uDkt Piukala usebenze njengoNgqongqoshe Wezempilo waseTonga." +በፊጂ የህክምና ትምህርት ቤት በህክምና እና በቀዶ ጥገና የተማረ ሲሆን በቶንጋ ዋና ሪፈራል ሆስፒታል የህክምና ተቆጣጣሪ ነበር:: በተጨማሪም በቶንጋ የሕግ አውጭ ምክር ቤት ውስጥ ያገለገሉ ሲሆን ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን፣ ደህንነቱ የተጠበቀ ቀዶ ጥገናን፣ የአየር ንብረት ለውጥን እና ጤናን እንዲሁም የአደጋ ዝግጁነትን እና ምላሽን በተመለከተ ተነሳሽነቶችን ይደግፋሉ። በዓለም ጤና ድርጅት ሥራ አስፈጻሚ ቦርድ የቶንጋ አባል ሆኖ አገልግሏል።,"He trained in medicine and surgery at the Fiji School of Medicine and was Medical Superintendent at Tonga’s main referral hospital. He also served in the Legislative Assembly of Tonga, and championed initiatives on noncommunicable diseases, safe surgery, climate change and health, and disaster preparedness and response. He served as a designated member of Tonga on the WHO’s Executive Board.","Ya samu horo a likitanci da tiyata a makaranta Fiji School of Medicine kuma ya kasance medical superitendant Tonga main referral Hospital. Ya kuma yi aiki a Majalisar Wakilai ta Tonga, kuma ya jagoranci ayyuka a kan cututtukan da ba a ɗauka, tiyata mai nasara, canjin yanayi da lafiya, da shiryawa annoba da ɗaukan mataki. Ya riƙe muƙamin mamba na Tonga a Babban Ɓangaren Zartarwa na WHO.","Alipata mafunzo ya udaktari na upasuaji katika shule ya tiba ya Fiji na alikuwa msimamizi wa matibabu katika hospitali kuu ya rufaa ya Tonga. Pia, alihudumu katika Bunge la Tonga, na aliongoza mipango ya magonjwa yasiyoambukiza, upasuaji salama, mabadiliko ya hali ya hewa na afya, na kujiandaa na kukabiliana na maarifa. Alihudumu kama mjumbe mteule wa Tonga katika bodi ya utendaji wa WHO.","Ó kọ́ ẹ̀kọ́ nípa ìṣègùn àti iṣẹ́ abẹ ní Fiji School of Medicine tí ó sì jẹ́ Olùdarí Ilé-ìwòsan ní ilé-ìwòsàn aṣètọ́ka gbòógì ní Tonga. Ó tún ṣiṣẹ́ ní Ilé Ìgbìmọ̀ Aṣòfin Tonga, tí ó sì darí àwọn ètò alátinúdà lórí àwọn àìsàn aláìṣàkóràn, iṣẹ́ abẹ aláìléwu, àyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera, àti ìdásí àti ìgbáradì fún àjàkálẹ̀. Ó ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi ọmọ ẹgbẹ́ àṣàyàn láti Tonga sí Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ WHO.","Uqeqeshelwe ubudokotela nokuhlinza eFiji School of Medicine futhi wayenguNsumpa Wezempilo esibhedlela esikhulu sokudlulisela saseTonga. Uphinde wasebenza eMkhandlwini Wezomthetho waseTonga, futhi walwela izinhlelo ezithinta izifo ezingathathelani, ukuhlinzwa okuphephile, ukuguquka kwesimo sezulu kanye nempilo, nokulungela izinhlekelele kanye nezimpendulo. Usebenze njengelungu eliqokiwe laseTonga kuBhodi Eliphethe leWHO." +"የዓለም ጤና ድርጅት ለትላልቅ ባለብዙ ሞዴል ሞዴሎች የ ኤአይ ሥነ-ምግባር እና የአስተዳደር መመሪያን ያወጣል የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) በትላልቅ መልቲ-ሞዳል ሞዴሎች (ኤልኤምኤምስ) ስነ-ምግባር እና አስተዳደር ላይ አዲስ መመሪያ እያወጣ ነው - በፍጥነት በማደግ ላይ ያለ የሰው ሰራሽ የማሰብ ችሎታ አመንጪ (ኤአይ) ቴክኖሎጂ በጤና አጠባበቅ ዙሪያ ያሉ መተግበሪያዎች። መመሪያው የህዝብን ጤና ለማሳደግ እና ለመጠበቅ ኤልኤምኤምን በአግባቡ መጠቀምን ለማረጋገጥ በመንግስታት፣ የቴክኖሎጂ ኩባንያዎች እና የጤና እንክብካቤ አቅራቢዎች ከ40 በላይ ምክሮችን ይዘረዝራል። ኤልኤምኤም እንደ ጽሑፍ፣ ቪዲዮዎች እና ምስሎች ያሉ አንድ ወይም ብዙ አይነት የውሂብ ግብአቶችን መቀበል እና በገባው የውሂብ አይነት ላይ ብቻ ያልተገደበ የተለያዩ ውጤቶችን ማመንጨት ይችላሉ። ኤልኤምኤምዎች የሰውን ግንኙነት በመኮረጅ እና በግልፅ እንዲፈፅሙ ያልታቀዱ ተግባራትን የመፈጸም ችሎታ ልዩ ናቸው። ኤልኤምኤምዎች በታሪክ ውስጥ ከየትኛውም የሸማች መተግበሪያ በበለጠ ፍጥነት ተወስደዋል፣ ብዙ መድረኮች እንደ ቻትጂፒቲ፣ ባርድ እና በርት - በ2023 ወደ ህዝባዊ ንቃተ ህሊና ሲገቡ። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ሳይንቲስት የሆኑት፣ ዶክተር ጄረሚ ፋራር ""የኤአይ አመንጪ ቴክኖሎጂዎች የጤና እንክብካቤን ለማሻ���ል አቅም አላቸው ነገር ግን እነዚህን ቴክኖሎጂዎች የሚያዳብሩ፣ የሚቆጣጠሩ፣ እና እነዚህን ቴክኖሎጂዎች የሚጠቀሙት፣ ተጓዳኝ አደጋዎችን ለይተው ካወቁ ፣እና ሙሉ ለሙሉ ተጠያቂ ከሆኑ ብቻ ነው"" ብለዋል:: ""የተሻለ የጤና ውጤቶችን ለማግኘት እና ቀጣይነት ያለው የጤና ኢፍትሃዊነትን ለማሸነፍ የኤልኤምኤም ዲዛይን፣ ልማት እና አጠቃቀምን ለመቆጣጠር ግልፅ መረጃ እና ፖሊሲ እንፈልጋለን።"" ሊኖሩ የሚችሉ ጥቅሞችና አደጋዎች አዲሱ የዓለም ጤና ድርጅት መመሪያ አምስት ሰፊ የኤልኤምኤም መተግበሪያዎችን ለጤና ይዘረዝራል፤","WHO releases AI ethics and governance guidance for large multi-modal models The World Health Organization (WHO) is releasing new guidance on the ethics and governance of large multi-modal models (LMMs) – a type of fast growing generative artificial intelligence (AI) technology with applications across health care. The guidance outlines over 40 recommendations for consideration by governments, technology companies, and health care providers to ensure the appropriate use of LMMs to promote and protect the health of populations. LMMs can accept one or more type of data inputs, such as text, videos, and images, and generate diverse outputs not limited to the type of data inputted. LMMs are unique in their mimicry of human communication and ability to carry out tasks they were not explicitly programmed to perform. LMMs have been adopted faster than any consumer application in history, with several platforms – such as ChatGPT, Bard and Bert – entering the public consciousness in 2023. “Generative AI technologies have the potential to improve health care but only if those who develop, regulate, and use these technologies identify and fully account for the associated risks,” said Dr Jeremy Farrar, WHO Chief Scientist. “We need transparent information and policies to manage the design, development, and use of LMMs to achieve better health outcomes and overcome persisting health inequities.” Potential benefits and risks The new WHO guidance outlines five broad applications of LMMs for health:","WHO ta fitar da dokokin Al da jagoranci da shiryarwa ga manyan multi-modal models Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) za ta fitar da sabuwar shawara a kan dokoki da jagorancin manyan multi-modal models (LMMs) wani irin Ƙirƙirarren Fasaha (Al) da ke saurin bunƙasa da manhajar fasaha a kiwon lafiya. Jagorancin ya fitar da shawarwari fiye da 40 domin amincewar gwamnati, kamfanonin fasaha, da masu bada tallafin lafiya don a tabbatar da amfani mai kyau da LMMs don ci gaba da kuma kare lafiyar mutane. LMMs za su iya karɓar ɗaya ko fiye na bayanan da ake da su, kamar saƙonni, bidiyoyi, da hotuna, su samar da sakamako mabambanta wanda ba zai taƙaita da bayanan da aka sanya ba. LMMs na daban ne wajen kwaikwayon sadarwar ɗan’adam da kuma iya aiwatar da aikin da ba don shi kaɗai aka ƙera su su yi ba. LMMs ya samu karɓuwa cikin sauri fiye da dukkan wata manhaja ta abokan ciniki a tarihi, tare da dandali da dama kamar ChatGPT, Bard and Bert da suka shiga saitin kasuwanci a 2023. Wanda suka ƙirƙiro fasahar Al suna da amfanin bunƙasa kiwon lafiya amma sai wanda suka haɓaka, daidaita, da kuma amfani da wannan fasahar sun gano tare da ɗaukar nauyin haɗarin da yake da alaƙa da shi, in ji Dr Jeremy Farrar, Babban Shugaban Kimiyya na WHO. Muna da buƙatar bayanan gaskiya da kuma tsare-tsare don kula da tsarin, ci gaba, da kuma amfani da LMMs don samun kyakkyawan sakamakon lafiya da kuma kawo ƙarshen yawan rashin daidaito a kiwon lafiya. Manyan illioli da amfani. Sabuwar shawarar WHO ta fitar da rijistar shiga mai tsayi guda biyar na LMMs domin kiwon lafiya:","WHO inatoa muongozo wa maadili na utawala wa AI kwa miundo mikubwa ya aina nyingi Shirika la Afya dunia (WHO) linatoa mwongozo mpya kuhusu maadili na utawala wa miundo mikubwa ya aina nyingi (LMMS), aina ya teknolojia inayokuwa kwa kasi ya akili bandia (AI) inayotumika duniani kote katika huduma za afya. Mwongozo unaonyesha mapendekezo zaidi ya 40 yanayopaswa kuzingatiwa na serikali, makampuni ya teknolojia na watoa huduma za afya ili kuhakikisha matumizi yanayofaa ya LMM katika kukuza na kulinda afya za watu. LMM inaweza kukubalia aina moja au zaidi ya ingizo la takwimu, kama vile maandishi, video na picha, na kutoa matokeo mbalimbali bila kikomo kwa aina ya takwimu iliyoingizwa. LMM ni za kipekee katika uigaji wao wa mawasiliano ya kibinadamu na uwezo wa kutekeleza majukumu ambayo hawakuratibu kwa uwazi wa kutekeleza. LMM zimekubaliwa kwa kasi sana kuliko programu zozote za watumiaji katika historia, huku mifumo kadhaa kama vile ChatGPT, Bard na Bert ikitambulika kwa umma mwaka 2023. Teknolojia za uzalishaji za akili bandia (AI) zina uwezo wa kuboresha huduma za afya, lakini baada ya wanaotengeneza kudhibiti na kutumia teknolojia hizi watatambua na kuwajibikakikamilifu kwa hatari zinazohusiana"", alisema Dk. Jeremy Farrar, mwanasayansi mkuu wa WHO. Tunahitaji taarifa na sera za uwazi ili kudhibiti muundo na matumizi ya LMM ili kufikia malengo bora ya kiafya na kuondokana na ukosefu wa usawa katika afya Faida na hatari zinazowezekana Mwongozo mpya wa WHO unaonyesha matumizi makubwa matano ya LMM katika afya:","WHO fi àwọn òfin ìlò Ìmọ̀ Àtọwọ́dá àti ìlànà ìdarí síta fún àwọn àwòṣe ọlọ́pọ̀-ẹ̀yà ńlá Àjọ Elétò Ìlera ní Àgbáyé (WHO) fẹ́ fi ìlànà àtẹ̀lé tuntun lórí òfin ìlò àti ìdarí àwọn àwòṣe ọlọ́pọ̀-ẹ̀yà ńlá (LLMs) síta - ẹ̀yà ìmọ̀ ẹ̀rọ onímọ̀ àtọwọ́dá (AI) aṣẹ̀dá àkóónú tuntun tí ó ń yára gbilẹ̀ tí ìlò rẹ̀ sì ti wà káàkiri fún ìtọ́jú ìlera. Ìlànà àtẹ̀lé náà ṣe àfihàn àwọn iyànjú tí wọ́n lé ní 40 fún èrò fún ìjọba, àwọn ilé-iṣẹ́ alòmọ̀-ẹ̀rọ, àti àwọn olùpèsè ìtọ́jú ìlera láti ṣe àrídájú ìlò àwọn LLM ní ọ̀nà tí ó tọ́ fún ìgbélárugẹ àti ààbò ìlera àwọn èèyàn. Àwọn LLM lè gba ẹ̀yà dátà àmúwọlé kan tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ, bíi àkọsílẹ̀, àwọn fídíò, àti àwọn àwòrán, tí ó tún ń ṣẹ̀dá onírúurú àgbéjáde tí kò mọ ní irú ẹ̀yà àwọn dátà tí ó gbé wọlé. Àwọn LLM dá yàtọ̀ pẹ̀lú bí wọ́n ṣe lè sín ìbánisọ̀rọ̀ àwọn èèyàn jẹ àti ipá wọn láti ṣe àwọn iṣẹ́ tí wọ́n ò ṣètò wọn ní ìpìlẹ̀ láti ṣe. Nínú ìtàn, wọ́n ń yára ṣe àmúlò àwọn LLM ju èlò ìmúṣẹ́ṣe fún aṣàmúlò mìíràn lọ, pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìkànnì – bíi ChatGPT, Bard àti Bert – tí wọ́n ń bọ́ sí gbàgede ní 2023. ""Àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ onímọ̀ àtọwọ́dá aṣẹ̀dá àkóónú tuntun ní àǹfààní láti mú àtúnṣe bá ìtọ́jú ìlera sùgbọ́n yóò rí bẹ́ẹ̀ bí àwọn tí wọ́n ṣẹ̀dá, tí wọ́n ń ṣe àkóso, tí wọ́n sì ń lo àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ wọ̀nyìí ṣe àfihàn kí wọ́n sì ṣe ẹ̀kúnrẹ́rẹ́ àlàyé nípa àwọn ewu tí ó rọ̀ mọ́ ìlò rẹ̀,"" Dr Jeremy Farrar, Onímọ̀ sáyẹ́nsì Àgbà fún WHO ni ó fèsì bẹ́ẹ̀. ""A nílò àwọn òfin àti ìwífún aláìfìkanbọ́kan láti ṣe àkóso ìṣẹ̀yà, ìṣẹ̀dá, àti ìlò àwọn LLM láti rí àṣeyọrí àbájáde ìlera tí ó dára síi àti láti borí àwọn àìṣedéédé nínú ètò ìlera tí wọ́n ń ṣẹlẹ̀ lemọ́lemọ́. Àwọn ìléujà àti àǹfààní tí ó lè mú wá Ìlànà àtẹ̀lé WHO tuntun náà ṣe àfihàn àwọn ọ̀nà ìlò àwọn LLM márùn-ún gbòógì fún ìlera:","I-WHO ikhipha izimiso zokuziphatha ze-AI nokubusa kwamamodeli amakhulu anezinhlobo eziningi I-World Health Organization (WHO) ikhipha umhlahlandlela omusha mayelana nezimiso zokuziphatha kanye nokubusa kwamamodeli amakhulu anezimo eziningi (amaLMM) - uhlobo lobuchwepheshe olukhula ngokushesha olukhiqizayo lwe-artificial intelligence (AI) olusetshenziswa kulo lonke ukunakekelwa kwezempilo. Umhlahlandlela uveza izincomo ezingaphezu kwama-40 okufanele zicatshangelwe ohulumeni, izinkampani zobuchwepheshe, nabahlinzeki bezempilo ukuze kuqinisekiswe ukusetshenziswa okufanele kwama-LMM ukukhuthaza nokuvikela impilo yabantu. Ama-LMM angamukela uhlobo olulodwa noma ngaphezulu lokokufaka kwedatha, njengombhalo, amavidiyo, nezithombe, futhi akhiqize okukhiphayo okuhlukahlukene okungakhawulelwe kuhlobo lwemininingo efakiwe. Ama-LMM ahlukile ekulingiseni kwawo ukuxhumana nabantu kanye nekhono lokwenza imisebenzi abengahlelelwe ukuthi ayenze. Ama-LMM amukelwe ngokushesha kunanoma isiphi isicelo somthengi emlandweni, anezinkundla ezimbalwa - njengeChatGPT, iBard kanye neBert - engena ekwazisweni komphakathi ngowezi-2023. ""Ubuchwepheshe beGenerative AI bunamandla okuthuthukisa ukunakekelwa kwezempilo kodwa kuphela uma labo abathuthukayo, abalawulayo, futhi abasebenzisa lobu buchwepheshe bekhomba futhi balandise ngokugcwele ubungozi obuhlobene,"" kusho uDkt Jeremy Farrar, Usosayensi Omkhulu weWHO. ""Sidinga ulwazi olusobala nezinqubomgomo zokuphatha ukuklama, ukuthuthukiswa, kanye nokusetshenziswa kwamaLMM ukuze sizuze imiphumela engcono yezempilo futhi sinqobe ukungalingani kwezempilo okuqhubekayo."" Izinzuzo ezingaba khona kanye nezingozi Umhlahlandlela omusha we-WHO ubeka izinhlelo ezinhlanu ezibanzi zeLMM kwezempilo:" +ምርመራ እና ክሊኒካዊ እንክብካቤ፣ ለምሳሌ ለታካሚዎች የጽሑፍ ጥያቄዎች ምላሽ መስጠት፤ የሕመም ምልክቶችን እና ህክምናን ለመመርመር፣ በትዕግስት- የሚመራ አጠቃቀም፤ በኤሌክትሮኒክ የጤና መዝገቦች ውስጥ፣ የታካሚ ጉብኝቶችን ማስመዝገብ እና ማጠቃለል የመሳሰሉ የጽህፈት እና አስተዳደራዊ ተ���ባራት፤ የህክምና እና የነርሶች ትምህርት፣ ሰልጣኞች ከታካሚዎች ጋር የተመሰሉ ግንኙነቶችን ማቅረብን ጨምሮ፣ እና፤ ሳይንሳዊ ምርምር እና የመድኃኒት ልማት ፣አዳዲስ ውህዶችን መለየትን ጨምሮ:: ኤልኤምኤምዎች ለተወሰኑ ከጤና ጋር ለተያያዙ ዓላማዎች ጥቅም ላይ መዋል ሲጀምሩ፣ የሐሰት፣ ትክክለኛ ያልሆኑ፣ የተዛቡ ወይም ያልተሟሉ መግለጫዎችን የማምረት አደጋዎችም አሉ፣ ይህም እንዲህ ዓይነቱን መረጃ በጤና ውሳኔዎች ላይ በመጠቀም ሰዎችን ሊጐዳ ይችላል. በተጨማሪም ፣ ኤልኤምኤምዎች በዘር፣ በጎሳ፣ በዘመድ፣ በጾታ፣ በፆታ ማንነት ወይም በእድሜ ጥራት የሌላቸው ወይም አድሏዊ በሆኑ መረጃዎች ላይ ሊሰለጥኑ ይችላሉ። መመሪያው እንደ ተደራሽነት እና የተሻለ አፈጻጸም ያላቸውን ኤልኤምኤምዎች ባሉ የጤና ስርዓቶች ላይ ሰፋ ያሉ ስጋቶችንም ይዘረዝራል። ኤልኤምኤም በጤና እንክብካቤ ባለሙያዎች እና ታማሚዎች ''ራስ-ሰር አድልዎ'ን ሊያበረታታ ይችላል፣ በዚህም ስህተቶች ሊታወቁ ይችሉ ነበር ወይም አስቸጋሪ ምርጫዎች አላግባብ ለኤልኤምኤም ተላልፈዋል። ኤልኤምኤምዎች፣ ልክ እንደሌሎች ኤአይ ዓይነቶች፣ እንዲሁም የታካሚ መረጃን ወይም የእነዚህን ስልተ ቀመሮች ታማኝነት እና የጤና እንክብካቤ አቅርቦትን አደጋ ላይ ሊጥሉ ለሚችሉ የሳይበር ደህንነት አደጋዎች ተጋላጭ ናቸው።,"Diagnosis and clinical care, such as responding to patients’ written queries; Patient-guided use, such as for investigating symptoms and treatment; Clerical and administrative tasks, such as documenting and summarizing patient visits within electronic health records; Medical and nursing education, including providing trainees with simulated patient encounters, and; Scientific research and drug development, including to identify new compounds. While LMMs are starting to be used for specific health-related purposes, there are also documented risks of producing false, inaccurate, biased, or incomplete statements, which could harm people using such information in making health decisions. Furthermore, LMMs may be trained on data that are of poor quality or biased, whether by race, ethnicity, ancestry, sex, gender identity, or age. The guidance also details broader risks to health systems, such as accessibility and affordability of the best-performing LMMs. LMMS can also encourage ‘automation bias’ by health care professionals and patients, whereby errors are overlooked that would otherwise have been identified or difficult choices are improperly delegated to a LMM. LMMs, like other forms of AI, are also vulnerable to cybersecurity risks that could endanger patient information or the trustworthiness of these algorithms and the provision of health care more broadly.","Bincike da kulawar asibiti, kamar kulawa da marasa lafiya da rubuta tuhuma; Amfani da patient-guided, kamar don binciken alamomi da kuma yin magani.; Aikin ofis da ma’aikatan da ban a jinya ba, kamar shigar wa da taƙaita bayanan ziyarar marasa lafiya a cikin na’urar ajiye bayanan lafiya; Ilimin likitanci da malaman jinya, wanda ya haɗa da samar da masu bada horo da suke da sani game da marasa lafiya, da kuma; Binciken kimiyya da ci gaban magani, ba da himma wajen gano sababbin abubuwa. A yayin da aka fara amfani da Al domin abin da ya shafi kiwon lafiya na musamman, da akwai kuma wasu bayanai da suka nuna illar samar da bayanai na ƙarya, ba daidai ba, nuna bambanci, ko wanda ba su cika ba, wanda zai iya cutar da mutane da suke amfani da wannan bayanan yayin yanke hukuncin lafiya. Bayan haka, LMMs za su iya samun horo a kan bayanan da ba su da inganci ko masu nuna bambanci, kamar a ƙabila, harshe, tushe, jinsi, bayanan jinsi, ko shekaru. Shawarwarin sun ƙara bayyana manyan illoli ga hanyoyin lafiya, kamar samun da kuma iya mallakar mafi kyawun aiki a LMMs. LMMs zai iya ƙarfafa guiwar automation bias daga ma’aikatan lafiya da marasa lafiya, inda za a share kuskure wanda za a iya gano shi kuma sana wakilta zaɓi mai wahala ga LMM. LMMs, kamar dai sauran Al, suma suna cikin haɗarin rashin tsaron yanar gizo wanda bayanan marasa lafiya zai iya samun matsala ko gaskiyar waɗannan lambobin da kuma yawan samar da kula da lafiya.","Utambuzi na uangalizi wa kimatibabu kama vile kutatua matatizo ya wagonjwa yaliyowasilishwa; Matumizi ya mwongozo wa wagonjwa kama vile kuchunguza dalili na matibabu; Kazi za kiofisi na utawala, kama vile kuweka kumbukumbu na kufupisha ziara za wagonjwa katika takwimu za afya za kielektroniki; Elimu ya matibabu na uuguzi, ikiwa ni pamoja na kuwapa wanafunzi mwingiliano wa mara kwa mara wa wagonjwa na; Utafiti wa kisayansi na maendeleo ya dawa, ikijumuisha kutambua miungano mipya. Ingawa LMM zimeanza kutumika kwa matumizi mbalimbali kwa madhumuni mahususi yanayohusiana na afya, pia kuna kuna hatari zilizoandikwa za kutoa taarifa za uwongo, zisizo sahihi, zenye upendeleo au zisizo kamili, ambazo zinaweza kuwadhuru watu wanaotumia taarifa kama hizo katika kufanya maamuzi ya afya. Zaidi ya hayo, LMM zinaweza kufundishwa kuhusu takwimu ambazo hazina ubora au zenye upendeleo, iwe kwa rangi, kabila, asili, jinsia na utambulisho wa kijinsia au umri. Mwongozo huo pia unaangazia hatari kubwa zaidi ya mifumo ya afya, kama vile upatikanaji na uwezo wa kumudu LMM zinazofanya kazi vizuri zaidi. LMMS pia inaweza kuhimiza upendeleo wa kiotomatiki na wataalamu wa afya na wagonjwa, ambao makosa yao ambayo yangetambuliwa vinginevyo au chaguzi ngumu kukabiliwa kwa LMM isivyofaa. LMM, kama aina zingine za teknolojia ya akili bandia (AI), pia ni nzuri kwenye ulinzi wa udukuzi wa mtandaoni, ambao unaweza kuhatarisha taarifa za wagonjwa au uaminifu wa kutatua matatizo hatua kwa hatua na utoaji wa huduma za afya kimataifa.","Ìṣèdámọ̀ àti ìtọ́jú àìsàn, bíi ṣíṣe ìdáhùn sí àwọn àkọsílẹ̀ ìbéèrè aláìsàn; Ìlò onítọ̀nà-aláìsàn, bíi síṣe ìwádìí àwọn àmì àìsàn àti ìwòsàn; Àwọn iṣẹ́ ajẹmọ́kọ̀wé àti ìṣàkóso, bíi ṣíṣe àkọsílẹ àti ìkọníṣókí àwọn ìbẹ̀wò aláìsàn nínú àwọn àkọsílẹ̀ ìlera orí ẹ̀rọ; Ẹ̀kọ́ ìṣègùn àti ìṣètọ́jú, pẹ̀lú ṣíṣe ìpèsè àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ aṣeébápàdé pẹ̀lú àwọn aláìsàn fún àwọn akẹ́kọ̀ọ́ akẹ́kọ̀ọ́, àti; Ìwádìí ìmọ̀ sáyẹ́nsì àti ìṣẹ̀dá òògùn, pẹ̀lú ọ̀nà ìṣèdámọ̀ àwọn onísopọ̀ tuntun. Nígbà tí wọ́n bá bẹ̀rẹ̀ sí ní lo àwọn LLM fún àwọn àǹfààní ajẹmọ́lera, àkọsílẹ̀ wà pé ó ní àwọn ewu láti ṣẹ̀dá àwọn gbólóhùn tí kìí ṣe òótọ́, tí kò péye, tí ó ní ìṣojúsáájú, tàbí tí kò pé, èyí tí ó lè mú ìpalára bá àwọn èèyàn tí wọ́n ń lo irú ìwífún bẹ́ẹ̀ nínú ìṣèpinnu ajẹmọ́lara. Àti pé, wọ́n lè fi àwọn dátà tí kò kún ojú òṣùwọ̀n tàbí tí wọ́n ní ìṣojúsáájú, yálà nípa ti ẹ̀yà, ìran, ajẹmọ́bìí, ìjákọ-n-bábo, ìdámọ̀ ìṣakọ-n-bábo tàbí ọjọ́-orí kọ́ àwọn LLM. Ìtọ̀nà náà tún ń ṣe àlàyé àwọn ewu ńlá tí ó rọ̀ mọ́ àwọn ètò ìlera, bíi ìráàyèsí àti ìlágbára ìnáwó àwọn LLM tí wọ́n ṣiṣẹ́ dáadáa jùlọ. Àwọn LLM tún lè dákún 'ìṣojúṣàájú ìmúdáṣiṣẹ́' nípasẹ̀ àwọn onímọ̀ọ́ṣe elétò ìlera àti àwọn aláìsàn, níbi tí wọ́n ti lè fojú fo àwọn àṣìṣe tí kò bá ti ṣe é dámọ̀ tàbí tí wọ́n ti gbé iṣẹ́ àwọn àṣàyàn tí ó nira fún LLM. Àwọn LLM, bí àwọn ẹ̀yà ìmọ̀ àtọwọ́dá mìíràn, tún ní ìléujà sí àwọn ewu ààbò orí ayélujára tí ó lè mú ewu bá ìwífún aláìsàn tàbí ìlèfọkàntán àwọn ìlòṣiròtánṣòro ẹ̀rọ àti ìpèsè ètò ìlera ní àkótán.","Ukuxilongwa nokunakekelwa komtholampilo, njengokuphendula imibuzo ebhaliwe yeziguli; Ukusetshenziswa okuqondiswa yisiguli, njengokuphenya izimpawu nokwelashwa; Imisebenzi yomabhalane neyokuphatha, efana nokubhala kanye nokunciphisa ukuvakashelwa kwesiguli ngaphakathi kwamarekhodi ezobuchwepheshe ezempilo ; Imfundo yezokwelapha nezobuhlengikazi, okuhlanganisa nokuhlinzeka abaqeqeshwayo ngokuhlangana kwesiguli okulingiswayo, kanye; Ucwaningo lwesayensi nokuthuthukiswa kwezidakamizwa, okuhlanganisa ukuhlonza izinhlanganisela ezintsha. Nakuba amaLMM eqala ukusetshenziselwa izinjongo ezithile ezihlobene nempilo, kukhona futhi izingozi ezibhaliwe zokukhiqiza izitatimende ezingamanga, ezinganembile, ezichemile, noma ezingaphelele, ezingase zilimaze abantu abasebenzisa lolo lwazi ekwenzeni izinqumo zezempilo. Ngaphezu kwalokho, amaLMM angase aqeqeshwe kumininingo yekhwalithi engeyinhle noma echemayo, kungaba ngokohlanga, ubuzwe, amadlozi, ubulili, ubunikazi bobulili, noma ubudala. Umhlahlandlela uphinde unikeze imininingwane ngezingozi ezibanzi ezinhlelweni zezempilo, njengokufinyeleleka nokufinyeleleka kwamaLMM asebenza kahle kakhulu. I-LMMS ingase futhi ikhuthaze ‘ukuchema okuzenzakalelayo’ ngochwepheshe bezempilo neziguli, lapho amaphutha enganakwa abengabonakala noma ukukhetha okunzima kudluliselwe ngokungafanele ku-LMM. Ama-LMM, njengezinye izinhlobo ze-AI, nawo asengozini ze-cybersecurity ezingafaka engozini ulwazi lwesiguli noma ukwethembeka kwalawa ma-algorithms kanye nokuhlinzekwa kokunakekelwa kwezempilo ngokubanzi." +"ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ ኤልኤምኤም ለመፍጠር፣ ደብሊውኤችኦ የተለያዩ ባለድርሻ አካላትን ማለትም መንግስታትን��� የቴክኖሎጂ ኩባንያዎችን፣ የጤና አጠባበቅ አቅራቢዎችን፣ ታካሚዎችን እና ማህበረሰብን በሁሉም የእድገት ደረጃዎች እና ቴክኖሎጂዎች የማሰማራት ክትትል እና ቁጥጥርን ጨምሮ ተሳትፎ እንደሚያስፈልግ አስምሮበታል። በሳይንስ ክፍል የዓለም ጤና ድርጅት የዲጂታል ጤና እና ፈጠራ ዳይሬክተር የሆኑት ዶክተር አላይን ላብሪክ ""የሁሉም ሀገራት መንግስታት እንደ ኤልኤምኤም ያሉ የኤአይአይ ቴክኖሎጂዎችን ልማት እና አጠቃቀምን ውጤታማ በሆነ መንገድ ለመቆጣጠር ጥረቶችን መምራት አለባቸው"" ብለዋል ። ዋና ምክሮች አዲሱ የዓለም ጤና ድርጅት መመሪያ ለኤልኤምኤም ልማት፣ እና ማሰማራት ደረጃዎችን የማውጣት ቀዳሚ ኃላፊነት ላላቸው መንግስታት ፣እና ውህደት እና ለሕዝብ ጤና እና ለህክምና አገልግሎት የሚውሉ ምክሮችን ያካትታል። ለምሳሌ፣ መንግስታት የሚከተሉትን ማድረግ አለባቸው፡- ለትርፍ ያተቋቋመ ወይም የሕዝብ መሠረተ ልማት ኢንቨስት ያድርጉ ወይም ያቅርቡ፣ የኮምፒዩተር ኃይልን እና የሕዝብ የውሂብ ስብስቦችን ጨምሮ፣ በአደባባይ፣ በግል እና ለትርፍ ያልተቋቋሙ ዘርፎች ላሉት ገንቢዎች ተደራሽ ነው፣ ይህም ተጠቃሚዎች ለመድረስ በምላሹ የሥነ ምግባር መርሆዎችን እና እሴቶችን እንዲያከብሩ ይጠይቃል:: በጤና እንክብካቤ እና በህክምና ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውሉ ኤልኤምኤምዎች እና መተግበሪያዎች ከ ኤአይ ቴክኖሎጂ ጋር የተዛመዱ አደጋዎች ወይም ጥቅሞች ምንም ቢሆኑም ለምሳሌ የሰውን ክብር፣ የራስ ገዝ አስተዳደር ወይም ግላዊነት የሚነኩ የሥነምግባር ግዴታዎችን እና የሰብዓዊ መብቶች መስፈርቶችን ማሟላታቸውን ለማረጋገጥ ህጎችን፣ ፖሊሲዎችን እና ደንቦችን ይጠቀሙ። ኤልኤምኤምዎችን እና በጤና እንክብካቤ ወይም በመድኃኒት ውስጥ ጥቅም ላይ እንዲውሉ የታቀዱ ማመልከቻዎችን ለመገምገም እና ለማጽደቅ ነባር ወይም አዲስ የቁጥጥር ኤጀንሲን መድብ -እንደ ሀብቶች ፈቃድ ። ኤልኤምኤም በስፋት ሲሰራጭ በገለልተኛ ሶስተኛ ወገኖች ለመረጃ ጥበቃ እና ሰብአዊ መብቶችን ጨምሮ አስገዳጅ የድህረ ልቀት ኦዲት እና የተፅዕኖ ግምገማዎችን ማስተዋወቅ። የኦዲት እና የተፅዕኖ ምዘናዎች መታተም አለባቸው እና በተጠቃሚው አይነት የተከፋፈሉ ውጤቶችን እና ተጽእኖዎችን ለምሳሌ በእድሜ፣ በዘር ወይም በአካል ጉዳት ማካተት አለባቸው።","To create safe and effective LMMs, WHO underlines the need for engagement of various stakeholders: governments, technology companies, healthcare providers, patients, and civil society, in all stages of development and deployment of such technologies, including their oversight and regulation. “Governments from all countries must cooperatively lead efforts to effectively regulate the development and use of AI technologies, such as LMMs,” said Dr Alain Labrique, WHO Director for Digital Health and Innovation in the Science Division. Key recommendations The new WHO guidance includes recommendations for governments, who have the primary responsibility to set standards for the development and deployment of LMMs, and their integration and use for public health and medical purposes. For example, governments should: Invest in or provide not-for-profit or public infrastructure, including computing power and public data sets, accessible to developers in the public, private and not-for-profit sectors, that requires users to adhere to ethical principles and values in exchange for access. Use laws, policies and regulations to ensure that LMMs and applications used in health care and medicine, irrespective of the risk or benefit associated with the AI technology, meet ethical obligations and human rights standards that affect, for example, a person’s dignity, autonomy or privacy. Assign an existing or new regulatory agency to assess and approve LMMs and applications intended for use in health care or medicine – as resources permit. Introduce mandatory post-release auditing and impact assessments, including for data protection and human rights, by independent third parties when an LMM is deployed on a large scale. The auditing and impact assessments should be published and should include outcomes and impacts disaggregated by the type of user, including for example by age, race or disability.","Domin samar da LMMs mai tsaro kuma mai amfani, WHO ta fitar da tsarin shigar da waɗanda abun ya shafa daban-daban: gwamnatoci, kamfanunuwan fasaha, masu bayar da kiwon lafiya, marasa lafiya, ƙungiyoyin al’umma, a dukkan matakan ci gaba da kuma aikawa kamar fasaha, wanda ya haɗa da tunaninsu da dokokinsu. Gwamnatoci daga dukkan ƙasashe dole ne su ba da haɗin kai da himmar jagoranci domin daidaita bunƙasa da kuma amfani da fasaha, kamar LMMs, in ji Dr Alain Labrique, Daraktan WHO na Fasahar Lafiya da Ƙirƙira na ɓangaren kimiyya. Mahimman shawarwari Sababbin dokokin WHO sun haɗa da shawarwari ga gwamnatoci, wanda suke da alhakin sanya tsari a matakin farko domin ci gaba da kuma aiki da LMMs, da kuma haɗa su tare da amfani da su a kiwon lafiyar al’umma da kuma sauran kayan amfanin magani. Misali, ya kamata gwamnatoci su: Sanya jari ko samar da kayan more rayuwa wanda ba na riba ba ko domin al’umma, wanda ya haɗa da ƙarfin lissafi da kuma tsarin bayanan al’umma, ɓangarori na al’umma ba na riba ba, wanda yake buƙatar masu amfani da su bi tsarin dokoki da al’adu yayin musayar . A yi amfani da shari’a, tsare-tsare da dokoki domin tabbatar da LMMs da manhaja da aka yi amfani da su a kiwon lafiya da magani, ba tare da duba haɗari ko amfanin da yake tattare da fasahar Al ba, ya cika tsarin doka da ‘yancin ɗan’adam da ya shafa, misali, martabar kai, cin gashin kai ko sirri. Sanya wata hukuma ko sabuwar hukuma don tantancewa da amincewa da LMMs da aikace-aikacen da aka yi niyyar amfani da su a cikin kiwon lafiya ko magani - kamar yadda kayan amfani suka samar. Gabatar da binciken dole kafin fitarwa da kuma tabbatar da dubawa, wanda ya haɗa da na kare bayanai da ‘yancin ɗan’adam, daga mutane na uku masu cin gashin kansu yayin da aka aika LMMs da yawa. Binciken da kuma dubawar dole za a wallafa shi kuma zai ƙunshi sakamako da abin da hakan ya haifar daga mai amfanin, wanda ya haɗa a misali daga shekaru, harshe ko nakasa.","Ili kuunda LMM zilizosalama na zinazofaa, WHO inasisitiza haja ya kushirikisha wadau mbalimbali. Serikali, makampuni ya teknolojia, watoa huduma za afya, na mashirika ya kiraia, katika hatua zote za maendeleo na usambazaji wa teknolojia hizo ikiwa ni pamoja na usimamizi na udhibiti wao. Serikali kutoka nchi zote lazima ziangazie juhudi kwa ushirikiano ili kudhibiti ipasavyo, maendeleo na matumizi ya teknolojia ya AI, kama vile LMMs, alisema Dk. Alain Labrique, Mkurugenzi wa WHO wa afya ya kidijitali na ubunifu katika kitengo cha sayansi. Mapendekezo muhimu Mwongozo mpya wa WHO unajumuisha mapendekezo kwa serikali, ambazo zina jukumu la msingi la kuweka viwango vya uundaji na usambazaji na matumizi yao kwa madhumuni ya afya umma na matibabu. Kwa mfano, serikali inatakiwa: Wekeza au utoe miundombinu isiyo ya faida au ya umma, ikijumuisha nguvu za kompyuta na seti za takwimu za umma, zinazoweza kufikiwa na wasanidi wa programu katika sekta za umma, binafsi, na zisizo za faida, ambavyo inahitaji watumiaji kuzingatia kanuni za maadili badala ya ufikiaji. Tumia sheria, sera na kanuni ili kuhakikisha kwamba LMM na maombi yanayotumiwa katika huduma za afya na dawa, bila kujali hatari au manufaa yanayohusiana na teknolojia ya AI, yanakidhi wajibu wa kimaadili na viwango vya haki za binadamu vinavyoathiri, kwa mfano, utu wa mtu, uhuru au faragha. Teua wakala aliyekuwepo au mpya wa udhibiti kutathimini na kuidhinisha LMM na maombi yanayokusudiwakutumika katika huduma za afya au dawa kama rasilimali inavyoruhusu. Tambulisha ukaguzi wa lazima baada ya toleo na tathimini za athari, ikijumuisha ulinzi wa takwimu na haki za binadamu, na wahusika wengine huru wakati LMM inatumiwa kwa kiwango kikubwa Ukaguzi na tathimini za athari zinapaswa kujumuisha matokeo na athari zilizogawanywa na aina ya mtumiaji kwa mfano kwa kuangalia umri, rangi au ulemavu.","Láti ṣẹ̀dá àwọn LLM tí wọ́n ní ààbò tí wọn yóò sì ṣiṣẹ́ dáadáa, WHO ṣe àfihàn ìnílò fún ìkópa onírúurú àwọn òpómúléró: àwọn ìjọba, àwọn ilé-iṣẹ́ alòmọ̀-ẹ̀rọ, àwọn olùpèsè ètò ìlera, àwọn aláìsàn, àti àwọn èèyàn ní àwùjọ, ní gbogbo ìpele ìṣẹ̀dá àti ìṣàmúlò irú àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ bẹ́ẹ̀, pẹ̀lú àmójútó àti ìṣàkóso wọn. ""Àwọn ìjọba láti gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè gbọdọ̀ fọwọ́sowọ́pọ̀ láti darí àwọn akitiyan láti ṣe àkóso ìṣẹ̀dá àti ìlò àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ ìmọ̀ àtọwọ́dá dáadáa, bíi àwọn LLM,""Dr Alain Labrique, Olùdarí Ìlera àti Ìmọ̀ Àtinúdá orí Ẹ̀rọ ní Ẹ̀ka Sáyẹ́ǹsì. Àwọn ìyànjú pàtàkì Ìtọ̀nà WHO tuntun náà kó àwọn iyànjú fún àwọn ìjọba, tí wọ́n ní ojúṣe ìpìlẹ̀ láti ṣètò àwọn gbèdéke fún ìṣẹ̀dá àti ìṣàmúlò àwọn LLM, àti ìmúbọnú àti ìlò wọn fún àwọn ìlò ìlera àti ìṣègùn gbogboogbò sínú. Fún àpẹẹrẹ, àwọn ìjọba gbọdọ̀: Kówó l�� tàbí pèsè àwọn èlò aláìwérè tàbí gbogboogbò, pẹ̀lú àwọn ètò dátà gbogboogbò àti agbára ìṣiṣẹ́ kọ̀mpútà, tí àwọn olùṣẹ̀dá ní ẹ̀ka iṣẹ́ ìjọba, aládàáni àti aláìwérè yóò ráàyè sí, tí yóò nílò kí àwọn aṣàmúlò ó tẹ̀lé àwọn ìlànà ìṣe àti ìṣiṣẹ́ abófinmu ní ìpààrọ̀ sí ìráàyèsí náà. Ló àwọn òfin, ìlànà àti ètò ìṣàkóso láti ṣe àrídájú pé àwọn LLM àti àwọn èlò ìmúṣẹ́ṣe tí wọ́n ń lò nínú ètò ìlera àti ìṣègùn, láì fi ewu tàbí àǹfààní tí ó so mọ́ ìmọ̀ ẹ̀rọ ìmọ̀ àtọwọ́dá ṣe, bá ẹ̀tọ́ ìlànà ìṣe àti gbèdéke àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn mu, èyí tí yóò ní ipa lórí iyì, ìdáwà àti ibi ìkọ̀kọ̀ ọmọnìyan, fún àpẹẹrẹ. Yan àjọ olùṣàkóso tuntun tàbí èyí tí ó ti wà tẹ́lẹ̀ láti ṣe àgbéyẹ̀wò kí wọ́n sì buwọ́ lu àwọn LLM àti èlò ìmúṣẹ́ṣe tí wọ́n ń gbèrò fún ìlò nínú ètò ìlera àbí ìṣègùn - bí àwọn èlò iṣẹ́ bá ṣe ti gbà. Ṣé ìmúbọnú àyẹ̀wò ẹ̀yìn-ìfiléde àti àgbéyẹ̀wò onípa, pẹ̀lú ààbò dátà àti àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn, nípasẹ̀ àwọn ẹni kẹta adáṣiṣẹ́ nígbà tí LLM Kan bá ti ń jẹ́ mímúlò ní ìwọ̀n ńlá. Àwọn àyẹ̀wò àti àgbéyẹ̀wò onípa náà gbọdọ̀ jẹ́ títẹ̀ jáde kí wọ́n sì ní àkóónú àwọn àbájáde àti àwọn ipa tí ẹ̀yà àwọn aṣàmúlò, bíi ọjọ́ orí, ẹ̀yà tàbí àìlèṣe fún àpẹẹrẹ ti fi yà sọ́tọ̀.","Ukuze kwakhiwe amaLMM aphephile futhi asebenza ngempumelelo, iWHO igcizelela isidingo sokubandakanya ababambiqhaza abahlukahlukene: ohulumeni, izinkampani zobuchwepheshe, abahlinzeki bezempilo, iziguli, kanye nomphakathi, kuzo zonke izigaba zokuthuthuka nokusatshalaliswa kobuchwepheshe obunjalo, okuhlanganisa ukwengamela kanye nokulawulwa kwabo. ""Ohulumeni abavela kuwo wonke amazwe kumele bahole ngokubambisana imizamo yokulawula ngempumelelo ukuthuthukiswa nokusetshenziswa kobuchwepheshe be-AI, obufana namaLMM,"" kusho uDkt Alain Labrique, uMqondisi weWHO weDigital Health and Innovation oPhikweni Lwezesayensi. Izincomo ezibalulekile Isiqondiso esisha seWHO sihlanganisa izincomo zohulumeni, abanomthwalo wemfanelo oyinhloko wokusetha izindinganiso zokuthuthukiswa nokusatshalaliswa kwamaLMM, kanye nokuhlanganiswa kwawo nokusetshenziswa kwawo ezinjongo zezempilo zomphakathi nezokwelashwa. Umzekelo, uhlulumeni kufanele: atshale imali noma anikeze ingqalasizinda engenzi nzuzo noma yomphakathi, okuhlanganisa amandla ekhompuyutha namasethi edatha yomphakathi, efinyeleleka konjiniyela abasemikhakheni yomphakathi, ezimele nengenzi-nzuzo, edinga abasebenzisi ukuthi bathobele izimiso zokuziphatha namagugu ukuze bashintshele. ukufinyelela. asebenzise imithetho, izinqubomgomo neziqondiso ukuze uqinisekise ukuthi amaLMM nezicelo ezisetshenziswa ekunakekelweni kwezempilo nemithi, kungakhathaliseki ingozi noma inzuzo ehlotshaniswa nobuchwepheshe be-AI, ziyahlangabezana nezibopho zezimiso zokuziphatha kanye nezindinganiso zamalungelo abantu ezithinta, isibonelo, isithunzi somuntu, ukuzimela noma ubumfihlo. Yabela inhlangano elawulayo ekhona noma entsha ukuthi ihlole futhi ivumele amaLMM kanye nezicelo ezihloselwe ukusetshenziswa ekunakekelweni kwezempilo noma kwezokwelapha - njengoba izinsiza zivuma. Yethula ukucwaninga kwangemuva kokukhishwa okuphoqelekile nokuhlola komthelela, okuhlanganisa ukuvikelwa kwemininingo namalungelo abantu, yizinkampani zangaphandle ezizimele lapho i-LMM isetshenziswa ngezinga elikhulu. Ucwaningomabhuku kanye nokuhlola umthelela kufanele kushicilelwe futhi kufanele kufake imiphumela nemithelela ehlukaniswe uhlobo lomsebenzisi, okuhlanganisa isibonelo ngeminyaka, uhlanga noma ukukhubazeka." +መመሪያው ለኤልኤምኤም ገንቢዎች የሚከተሉትን ቍልፍ ምክሮች ያካትታል፣ እነዚህም የሚከተሉትን ማረጋገጥ አለባቸው: ኤልኤምኤምዎች የተነደፉት በሳይንቲስቶች እና መሐንዲሶች ብቻ አይደለም። ሊሆኑ የሚችሉ ተጠቃሚዎች እና ሁሉም ቀጥተኛ እና ቀጥተኛ ያልሆኑ ባለድርሻ አካላት፣ የህክምና አቅራቢዎችን፣ ሳይንሳዊ ተመራማሪዎችን፣ የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎችን እና ታካሚዎችን ጨምሮ ከመጀመሪያዎቹ የኤአይ እድገት ደረጃዎች በመዋቅራዊ፣ አካታች፣ ግልፅ ዲዛይን እና የስነምግባር ጉዳዮችን ፣ አሳሳቢ ጉዳዮችን እና ጉዳዮችን ለማንሳት እድሎች መሰጠት አለባቸው ፣ ከግምት ውስጥ ላለው ኤአይ መተግበሪያ ግብዓት ያቅርቡ። ኤልኤምኤምዎች የጤና ስርዓቶችን አቅም ለማሻሻል እና የታካሚ ፍላጎቶችን ለማራመድ በአስፈላጊ�� ትክክለኛነት እና አስተማማኝነት በደንብ የተገለጹ ተግባራትን ለማከናወን የተነደፉ ናቸው። ገንቢዎችም እንዲሁ ሊሆኑ የሚችሉ ሁለተኛ ውጤቶችን መተንበይ እና መረዳት መቻል አለባቸው። ሊሆኑ የሚችሉ ተጠቃሚዎች እና ሁሉም ቀጥተኛ እና ቀጥተኛ ያልሆኑ ባለድርሻ አካላት፣ የህክምና አቅራቢዎችን፣ ሳይንሳዊ ተመራማሪዎችን፣ የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎችን እና ታካሚዎችን ጨምሮ ከመጀመሪያዎቹ የኤአይ እድገት ደረጃዎች በመዋቅራዊ፣ አካታች፣ ግልፅ ዲዛይን እና የስነምግባር ጉዳዮችን ፣ አሳሳቢ ጉዳዮችን እና ጉዳዮችን ለማንሳት እድሎች መሰጠት አለባቸው ፣ ከግምት ውስጥ ላለው ኤአይ መተግበሪያ ግብዓት ያቅርቡ። ኤልኤምኤምዎች የጤና ስርዓቶችን አቅም ለማሻሻል እና የታካሚ ፍላጎቶችን ለማራመድ በአስፈላጊው ትክክለኛነት እና አስተማማኝነት በደንብ የተገለጹ ተግባራትን ለማከናወን የተነደፉ ናቸው። ገንቢዎች እንዲሁም ሊሆኑ የሚችሉ ሁለተኛ ደረጃ ውጤቶችን መተንበይ እና መረዳት መቻል አለባቸው። የአርታዒ ማስታወሻ አዲሱ የኤ.አይ.ኤ ስነምግባር እና አስተዳደር ለጤና መመሪያ የሚሰጠው ሰነድ በሰኔ 2021 በታተመው የዓለም ጤና ድርጅት መመሪያ ላይ የተመሰረተ ነው። ህትመቱን እዚህ ያግኙ,"The guidance also includes the following key recommendations for developers of LMMs, who should ensure that: LMMs are designed not only by scientists and engineers. Potential users and all direct and indirect stakeholders, including medical providers, scientific researchers, health care professionals and patients, should be engaged from the early stages of AI development in structured, inclusive, transparent design and given opportunities to raise ethical issues, voice concerns and provide input for the AI application under consideration. LMMs are designed to perform well-defined tasks with the necessary accuracy and reliability to improve the capacity of health systems and advance patient interests. Developers should also be able to predict and understand potential secondary outcomes. Potential users and all direct and indirect stakeholders, including medical providers, scientific researchers, health care professionals and patients, should be engaged from the early stages of AI development in structured, inclusive, transparent design and given opportunities to raise ethical issues, voice concerns and provide input for the AI application under consideration. LMMs are designed to perform well-defined tasks with the necessary accuracy and reliability to improve the capacity of health systems and advance patient interests. Developers should also be able to predict and understand potential secondary outcomes. Editor’s noteThe new document on Ethics and governance of AI for health Guidance on large multi-modal models is based on WHO’s guidance published in June 2021. Access the publication here","Jagorancin kuma ya ƙunshi waɗannan mahimman shawarwarin ga masu bunƙasa LMMs, wanda za su tabbatar da: Ba masana kimiyya da fasaha kaɗai ba ne suka zana LMMs . Masu amfani da shi da kuma dukkan wanda abun ya shafa kai tsaye da kuma ba kai tsaye ba, wanda suka haɗa da masu bayar da kiwon lafiya, masu binciken kimiyya, ƙwararrun masu kiwon lafiya da marasa lafiya, ya kamata a dama da su daga matakin farko na bunƙasa Al a ƙerarren zane, wanda aka sanya kuma bayananne kuma a ba su damar bayyana matsalolin doka, su faɗi abin da ya dame su kuma samar da kayan amfanin manhajar Al domin dubawa. An kera LMMs ne domin su yi ayyuka masu kyau da cikar da ta kamata da kuma dogaro wajen bunƙasa ƙarfin hanyoyin kiwon lafiya da kuma ƙarfafa ra’ayin marasa lafiya. Masu bunƙasawar ya zamana za su iya hasashe da kuma gane sakamako mai kyau a mataki na biyu. Masu amfani da shi da kuma wanda abun ya shafa kai tsaye da ba kai tsaye ba, wanda ya haɗa da masu bayar da magani, masu binciken kimiyya, ƙwararrun kiwon lafiya da marasa lafiya, a dama da su daga matakin farko na bunƙasa Al a zane da aka ƙera, wanda aka haɗa da shi kuma bayananne sannan a ba su dama domin bayyana matsalar doka, faɗar abin da yake damunsu da kuma samar da kayan amfani domin manhajar Al domin dubawa. An ƙera LMMs ne domin su yi ayyuka masu kyau da cikar da ta kamata da kuma dogaro wajen bunƙasa karfin hanyoyin kiwon lafiya da kuma ƙarfafa ra’ayin marasa lafiya. Masu bunƙasawar ya zamana za su iya hasashe da kuma gane sakamako mai kyau a mataki na biyu. Editoci sun bayyana cewar sabuwar takarda game da dokoki da jagorancin Al a tsarin kiwon lafiya a manyan multi-modal models ta kasance daidai da dokokin da WHO suka wallafa a Yuli 2021. Ka samu wallafar a nan","Mwongozo pia unajumuisha mapendekezo muhimu yanayofuata mahitaji ya watengenezaji wa LMM, ambao wanatakiwa kuhakikisha kuwa: LMM hazikuundwa na wanasayansi peke yao, wahandisi pia walitumika. Watumiaji wanaowezekana na washikadau wote wa moja kwa moja na wasiyo wa moja kwa moja, wakiwemo watoa huduma za matibabu, watafiti wa kisayansi, wataalamu wa afya na wagonjwa, wanapaswa kushirikishwa kuanzia hatua za awali za ukuaji wa AI katika muundo uliyopangwa, unaojumuisha, uwazi na kupewa fursa za kuibua masuala ya kimaadili, wasiwasi wa sauti na kutoa pembejeo kwa programu ya AI inayozingatiwa. LMM zimeundwa ili kufanya kazi zilizobainishwa vyema kwa usahihi na kutegemewa ili kuboresha uwezo wa mifumo ya afya na kuendeleza maslahi ya mgonjwa. Wasanidi wa programu wanapaswa kuwa na uwezo wa kutabiri na kuelewa matokeo ya pili yanayoweza kutokea. watumiaji muhimu na washikadau wote wa moja kwa moja na wasiyo wa moja kwa moja, wakiwemo watoa huduma za matibabu, watafiti wa kisayansi, wataalamu wa afya na wagonjwa, wanapaswa kushirikishwa kuanzia hatua za awali za ukuzaji wa AI katika muundo uliyopangwa, unaojumuisha uwazi na kupewa fursa za kuibua masuala ya kimaadili, wasiwasi wa sauti na na kutoa takwimu kwenye programu ya AI inayozingatiwa. LMM zimeundwa ili kufanya kazi zinazobainisha vyema na kwa usahihi na kutegemewa ili kuboresha uwezo wa mifumo ya afya na kuendeleza maslahi ya wagonjwa. Wasanidi wa programu wanapaswa kuwa na uwezo wa kutabiri na kuelewa matokeo ya pili yanayoweza kutokea. Dokeza la Mhariri Waraka mpya kuhusu Maadili na utawala wa AI kwa ajili ya afya; Mwongozo wa miundi mikubwa ya aina nyingi, unategemea mwongozo wa WHO uliyochapishwa Juni 2021. Fikia Uchapishaji hapa","Ìtọ̀nà náà tún kó àwọn iyànjú pàtàkì wọ̀nyìí fún àwọn olùṣẹ̀dá àwọn LLM sínú, tí wọ́n gbọdọ̀ ríi dájú pé: Kìí ṣe àwọn onímọ̀ sáyẹ́nsì àti àwọn onímọ̀ ẹ̀rọ nìkan ni wọ́n ṣẹ̀dá àwọn LLM. Àwọn tí ó ṣeéṣe kí wọ́n jẹ́ aṣàmúlò àti gbogbo àwọn òpómúléró tààrà àti àwọn aláìṣetààrà, pẹ̀lú àwọn olùpèsè ìṣègùn, àwọn aṣèwádìí ìmọ̀ ìjìnlẹ̀, àwọn onímọ̀ọ́ṣe elétò ìlera àti àwọn aláìsàn, gbọdọ̀ kópa nínú ìpele ìbẹ̀rẹ̀ ìṣẹ̀dá ìmọ̀ àtọwọ́dá ní ẹ̀yà tí ó létò, tí ó ní àkóbọnú, tí ó sì ní àkóyawọ́ tí ó sì ń fi àwọn àǹfààní láti mú àwọn ọ̀ràn ajẹmọ́lànà ìṣe jáde, polongo ẹ̀hónú kí wọ́n sì pèsè èlò amúṣẹ́wọlé fún èlò ìmúṣẹ́ṣe onímọ̀ àtọwọ́dá tí wọ́n ń sọ̀rọ̀ rẹ̀. Wọ́n ṣẹ̀dá àwọn LLM lọ́ná tí wọn yóò fi ṣe àwọn iṣẹ́ tí àlàyé wọn kúnná pẹ̀lú àmúpé àti ìfọkàntán láti mú àtúnṣe bá ìkápá àwọn ètò ìlera àti láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìfẹ́ àwọn aláìsàn. Àwọn olùṣẹ̀dá èlò tún gbọdọ̀ lè sọ àsọtẹ́lẹ̀ kí wọ́n sì ní òye àwọn àbájáde onípele kejì tí ó lè wáyé. Àwọn tí ó ṣeéṣe kí wọ́n jẹ́ aṣàmúlò àti gbogbo àwọn òpómúléró tààrà àti àwọn aláìṣetààrà, pẹ̀lú àwọn olùpèsè ìṣègùn, àwọn aṣèwádìí ìmọ̀ ìjìnlẹ̀, àwọn onímọ̀ọ́ṣe elétò ìlera àti àwọn aláìsàn, gbọdọ̀ kópa nínú ìpele ìbẹ̀rẹ̀ ìṣẹ̀dá ìmọ̀ àtọwọ́dá ní ẹ̀yà tí ó létò, tí ó ní àkóbọnú, tí ó sì ní àkóyawọ́ tí ó sì ń fi àwọn àǹfààní láti mú àwọn ọ̀ràn ajẹmọ́lànà ìṣe jáde, polongo ẹ̀hónú kí wọ́n sì pèsè èlò amúṣẹ́wọlé fún èlò ìmúṣẹ́ṣe onímọ̀ àtọwọ́dá tí wọ́n ń sọ̀rọ̀ rẹ̀. Wọ́n ṣẹ̀dá àwọn LLM lọ́ná tí wọn yóò fi ṣe àwọn iṣẹ́ tí àlàyé wọn kúnná pẹ̀lú àmúpé àti ìfọkàntán láti mú àtúnṣe bá ìkápá àwọn ètò ìlera àti láti mú ìtẹ̀síwájú bá ìfẹ́ àwọn aláìsàn. Àwọn olùṣẹ̀dá èlò tún gbọdọ̀ lè sọ àsọtẹ́lẹ̀ kí wọ́n sì ní òye àwọn àbájáde onípele kejì tí ó lè wáyé. Àkíyèsí olóòtú ìwé ìpamọ́ tuntun lórí Ìlànà ìṣe àti ìṣàkóso AI fún ìlera Ìlànà lórí àwọn àwòṣe ọlọ́pọ̀-ẹ̀yà ńlá dá lé ìtọ̀nà tí WHO tẹ̀ jáde ní oṣù Kẹfà ọdún 2021. Rí àyè sí àtẹ̀jáde náà níbí yìí","Isiqondiso sihlanganisa nezincomo ezilandelayo ezibalulekile zonjiniyela bamaLMM, okufanele baqinisekise ukuthi: AmaLMM awaklanywanga ososayensi nonjiniyela kuphela. Abasebenzisi okungenzeka kanye nabo bonke ababambiqhaza abaqondile nabangaqondile, okuhlanganisa abahlinzeki bezokwelapha, abacwaningi besayensi, ochwepheshe bezokunakekelwa kwezempilo neziguli, kufanele bazibandakanye kusukela ezigabeni zokuqala zokuthuthukiswa kwe-AI edizayini ehlelekile, ebandakanyayo, esobala kanye nokunikezwa kwamathuba okuphakamisa izinkinga zokuziphatha, ukukhathazeka ngezwi kanye nikeza okokufaka kwesicelo se-AI esicutshungulwayo. AmaLMM aklanyelwe ukwenza imisebenzi echazwe kahle ngokunemba okudingekayo nokwethembeka ukuze kuthuthukiswe amandla ezinhlelo zezempilo futhi kuthuthukiswe izithakazelo zesiguli. Onjiniyela kufanele futhi bakwazi ukubikezela nokuqonda imiphumela yesibili engaba khona. Abasebenzisi okungenzeka kanye nabo bonke ababambiqhaza abaqondile nabangaqondile, okuhlanganisa abahlinzeki bezokwelapha, abacwaningi besayensi, ochwepheshe bezokunakekelwa kwezempilo neziguli, kufanele bazibandakanye kusukela ezigabeni zokuqala zokuthuthukiswa kwe-AI edizayini ehlelekile, ebandakanyayo, esobala kanye nokunikezwa kwamathuba okuphakamisa izinkinga zokuziphatha, ukukhathazeka ngezwi kanye nikeza okokufaka kwesicelo se-AI esicutshungulwayo. AmaLMM aklanyelwe ukwenza imisebenzi echazwe kahle ngokunemba okudingekayo nokwethembeka ukuze kuthuthukiswe amandla ezinhlelo zezempilo futhi kuthuthukiswe izithakazelo zesiguli. Onjiniyela kufanele futhi bakwazi ukubikezela nokuqonda imiphumela yesibili engaba khona. Okubhalwe umhleli Umbhalo omusha Wezimiso Zokuziphatha kanye nokubusa kwe-AI Yesiqondiso sezempilo kumamodeli amakhulu anezimo ezihlukahlukene usekelwe kusiqondiso se-WHO esashicilelwa ngoNhlangunana wezi- 2021. Finyelela okushicilelwe lapha" +"የትንባሆ ኢንዱስትሪ እድገትን ለማደናቀፍ የሚያደርገውን ጥረት ሳያቋርጥ የትንባሆ አጠቃቀም እየቀነሰ ነው በአለም አቀፍ ደረጃ 1.25 ቢሊየን የጎልማሶች የትምባሆ ተጠቃሚዎች እንዳሉ፣ የአለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) የቅርብ ጊዜ ግምት ዛሬ ይፋ አድርጓል። በ 2022 ያሉ አዝማሚያዎች በዓለም አቀፍ ደረጃ የትምባሆ አጠቃቀም መጠን መቀነሱን ያሳያሉ። በዓለም ዙሪያ ከ5 አዋቂዎች መካከል አንዱ ሲጋራ የሚያጨስ ሲሆን በ2000 ከሦስት አዋቂዎች መካከል አንዱ ያጨስ ነበር። ሪፖርቱ እንደሚያሳየው 150 ሀገራት የትምባሆ አጠቃቀምን በተሳካ ሁኔታ እየቀነሱ ነው። ብራዚል እና ኔዘርላንድስ የ ኤምፒኦደብሊውኢአር የትምባሆ ቊጥጥር እርምጃዎችን ተግባራዊ ካደረጉ በኋላ ስኬታማ እየሆኑ ነው፣ ብራዚል ከ 2010 ጀምሮ አንጻራዊ ቅነሳን በ 35% በማድረጉ እና ኔዘርላንድስ የ 30% ግብ ላይ ለመድረስ ተቃርቧል:: “ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ትንባሆ በመቆጣጠር ረገድ ጥሩ መሻሻል ታይቷል፣ነገር ግን ለቸልተኝነት ጊዜ የለም። የትምባሆ ኢንዱስትሪ ስፍር ቁጥር የሌላቸውን ህይወት በማጥፋት ትርፉን ለማግኘት በሚሄድበት ጥልቀት በጣም አስገርሞኛል። ""አንድ መንግስት ከትንባሆ ጋር በተደረገው ትግል አሸንፈናል ብሎ በሚያስብበት ደቂቃ ላይ የትምባሆ ኢንዱስትሪው የጤና ፖሊሲዎችን በመቆጣጠር እና ገዳይ ምርቶቻቸውን ለመሸጥ እድሉን እንደሚጠቀም አይተናል።""ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ማስተዋወቅ ዲፓርትመንት ዳይሬክተር ዶ/ር ሩዲገር ክሬች ተናግረዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ሀገራት የትምባሆ ቁጥጥር ፖሊሲዎችን ማውጣታቸውን እንዲቀጥሉ እና የትምባሆ ኢንዱስትሪ ጣልቃገብነትን እንዲቀጥሉ አሳስቧል።","Tobacco use declines despite tobacco industry efforts to jeopardize progress Globally there are 1.25 billion adult tobacco users, according to the latest estimates in the World Health Organization (WHO) tobacco trends report out today. Trends in 2022 show a continued decline in tobacco use rates globally. With about 1 in 5 adults worldwide consuming tobacco compared to 1 in 3 in 2000. The report shows that 150 countries are successfully reducing tobacco use. Brazil and the Netherlands are seeing success after they implemented MPOWER tobacco control measures, with Brazil making a relative reduction of 35% since 2010 and the Netherlands on the verge of reaching the 30% target. “Good progress has been made in tobacco control in recent years, but there is no time for complacency. I’m astounded at the depths the tobacco industry will go to pursue profits at the expense of countless lives. We see that the minute a government thinks they have won the fight against tobacco the tobacco industry seizes the opportunity to manipulate health policies and sell their deadly products,"" says Dr Ruediger Krech, Director of WHO Department of Health Promotion. WHO urges countries to continue putting in place tobacco control policies and continue to fight against tobacco industry interference.","Amfani da taba ya ragu duk da yadda masana’antar taba take so ta lalata ci gaban. Akwai masu amfani da taba manya guda biliyan 1.25 a duniya baki ɗaya, kamar yadda ƙiyasin Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) na nan kusa ya bayyana na tobacco trends da ya fito a yau. Trends a 2022 ta nuna yadda amfani da taba ya ragu a duniya gaba ɗaya. Tare da kusan mutun 1 a cikin 5 da suke shan taba a duniya idan aka haɗa da 1 a cikin 3 a shekarar 2000. Rahoton ya bayyana cewa ƙasashe 150 sun samu nasarar rage amfani da taba. Brazil da Netherlands sun ga nasara bayan sun aiwatar da matakin lura da shan taba na MPOWER, inda Brazil ta samu ragi na 35% tun 2010 inda Netherlands ta kusa kai wa 30%. An samu nasara sosai wajen kula da shan taba a shekarun da suka gabata, amma babu lokacin dainawa. Ina mamakin iya matakin da kamfanunuwan taba za su kai wajen samun riba da rayuwar mutane. Muna ganin duk sa’ar da gwamnati ta yi zaton ta samun nasara a kan wannan yaƙin na taba sai masana’antun taba su yaudari dokokin lafiya kuma su siyar da mugayen kayansu,” in ji Dr Ruediger Krech, Daraktan WHO na Sashen Ci Gaban Lafiya. WHO ta shawarci ƙasashe da su cigaba da sanya dokokin luta da taba su kuma ci gaba da yaƙi da kutsen masana’antun taba.","Matumizi ya tumbaku yamepungua licha ya juhudi za sekta ya tumbaku kuhatarisha maendeleo Watumiaji wa tumbaku duniani kote ni bilioni 1.25, kulingana na makadirio ya hivi karibuni ya shirika la afya duniani (WHO) katika taarifa ya leo ya mwelekeo wa tumbaku. taarifa zilizosambaa mwaka 2022, zinaonyesha kuwa viwango vya matumizi ya tumbaku vinaendelea kupungua kote duniani. Huku takwimu zinaonyesha mtu mzima 1 kati ya 5 duniani kote anatumia tumbaku, ikilinganishwa na mtu 1 kati ya 3 mwaka 2000. Taarifa hiyo inaonyesha kuwa nchi 150 zimefanikiwa kupunguza matumizi ya tumbaku. Brazil na Uholazi zinaona mafanikio baada ya kutekeleza hatua za udhibiti wa tumbaku za MPOWER, huku Brazil ikipunguza kiasi cha 35% tangu 2019 na Uholanzi ipo katika hatihati ya kufikia lengo la 30%. Mafanikio mazuri yalipatikana katika udhibiti wa tumbaku katika miaka ya hivi karibuni, lakini hakuna wakati wa kuridhika. Ninashangazwa na undani wa tasinia ya tumbaku kutengeneza faida kwa kugharimu maisha ya watu. Tunaona kuwa dakika ambayo serikali inafikiria kuwa imeshinda vita dhidi ya tumbaku, sekta ya tumbaku inachukua fursa ya kubadilisha sera za afya na kuuza bidhaa zao hatari "", alisema Dk. Ruediger Krech, Mkurugenzi wa idara ya WHO. WHO inazitaka nchi kuendelea kuweka sera za kudhibiti tumbaku na kuendelea kupambana na kuingiliwa kwa tasnia ya tumbaku.","Ìlò tábà ń dínkù bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹ̀ka iṣẹ́ tábà ń sa akitiyan láti fa ọwọ́ aago ìtẹ̀síwájú yìí sẹ́yìn Àwọn àgbàlagbà tí wọ́n jẹ́ aṣàmúlò tábà bílíọ̀nù 1.25 ni wọ́n wà ní àgbáyé, gẹ́gẹ́ bí ìṣirò tuntun tí àjọ elétò ìlera ní àgbáyé (WHO) ṣe ti fi léde lórí àbọ̀ àṣà ìṣàmúlò tábà lónìí. Ní ọdún 2022, àṣà náà ṣe àfihàn àdínkù nínú ìwọ̀n ìlò tábà ní àgbáyé. Pẹ̀lú bí 1 nínú àwọn àgbàlagbà 5 ní àgbáyé ṣe ti ń lo tábà yàtọ̀ sí 1 nínú 3 ní ọdún 2000. Àbọ̀ náà ṣàfihàn pé àwọn orílẹ̀-èdè 150 ti ṣe àṣeyọrí nínú mímú àdìnkù bá ìlò tábà. Brazil àti Netherlands náà ti ń ṣe àṣeyọrí lẹ́yìn ìgbà tí wọ́n mú àwọn ìgbésẹ̀ ìṣàkóso tábà MPOWER, tí Brazil rí àdínkù bíi ìdá 35% láti ọdún 2010 tí Netherlands sì ti fẹ́rẹ̀ dé àfojúsùn ìdá 30%. ""Ìtẹ̀síwájú dáadáa ti bá ètò ìṣàkóso tábà láti bí ọdún mélòó sẹ́yìn, sùgbọ́n kò sí àsìkò fún ayọ̀ àyọ̀para rárá. Ìwọ̀n ibi tí àwọn ilé-iṣẹ́ tábà yóò lọ láti wá èrè láì bìkítà fún ẹ̀mí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn èèyàn sì ń yà mí lẹ́nu. A rí i pé lọ́gán tí ìjọba ti lérò pé àwọn ti borí ìjà tako tábà ni ẹ̀ka iṣẹ́ tábà ti fi àsìkò náà ṣe mọ̀dárú àwọn òfin ìlera tí wọ́n sì ta àwọn èlò aṣekúpani wọn,"" Dr Ruedigier Krech, Olùdarí Ẹ̀ka Aṣèpolongo Ìlera ní WHO fèsì. WHO ń rọ àwọn orílẹ̀-èdè láti túbọ̀ máa ṣètò àwọn òfin ìṣàkóso tábà àti láti túbọ̀ máa gbógun ti ìdásí ẹ̀ka iṣẹ́ tábà.","Ukusetshenziswa kukagwayi kuyehla nakuba imboni kagwayi izama ukubeka umsebenzi osuwenziwe engozini Emhlabeni jikelele kunabasebenzisi bakagwayi abadala abayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-1.25, ngokwezilinganiso zakamuva zeWorld Health Organization (WHO) zokuhamba phambili kukagwayi ezibikwa namuhla. Okuhamba phambili ngowezi-2022 kubonisa ukwehla okuqhubekayo kwamazinga okusetshenziswa kukagwayi emhlabeni jikelele. Cishe umuntu omdala oyedwa kwabahlanu emhlabeni wonke ubhema ugwayi uma kuqhathaniswa noyedwa kwabathathu ngowezi-2000. Lo mbiko ubonisa ukuthi amazwe angama-150 anciphisa ngempumelelo ukusetshenziswa kukagwayi. I-Brazil ne-Netherlands zibona impumelelo ngemva kokusebenzisa izindlela zokulawula ugwayi ze-MPOWER, lapho i-Brazil yehlise ngokulinganiselwe ngama-35% kusukela ngowezi-2010 kanye ne-Netherlands eseduze nokufinyelela kumgomo wama-30%. “Kuye kwaba nentuthuko enhle ekulawuleni ugwayi eminyakeni yamuva, kodwa asikho isikhathi sokuzithela ngabandayo. Kuyangimangaza ukujula kwemboni kagwayi ezokwenza inzuzo kube kubekwa impilo yabaningi engcupheni. Siyabona ukuthi ngesikhathi uhulumeni ecabanga ukuthi uyinqobile impi yokulwa nogwayi imboni kagwayi ithola ithuba lokusebenzisa imigomo yezempilo futhi idayise imikhiqizo yayo ebulalayo, ""kusho uDkt Ruediger Krech, uMqondisi woMnyango Wokukhuthazwa Kwezempilo weWHO. I-WHO inxusa amazwe ukuba aqhubeke nokubeka imigomo yokulawula ugwayi futhi aqhubeke nokulwa nokugxambukela kwemboni kagwayi." +"በአሁኑ ጊዜ የዓለም ጤና ድርጅት ደቡብ-ምስራቅ እስያ ክልል ትንባሆ የሚጠቀመው ከፍተኛው መቶኛ በ26.5 በመቶ ሲሆን የአውሮፓ ክልል ደግሞ 25.3 በመቶ ወደ ኋላ የማይመለስ ነው። ሪፖርቱ እንደሚያሳየው በ 2030 የዓለም ጤና ድርጅት የአውሮፓ ክልል በአለም አቀፍ ደረጃ ከፍተኛውን ደረጃ ይይዛል ተብሎ ሲገመት ከ 23 በመቶ በላይ ብቻ ነው:: የዓለም ጤና ድርጅት የአውሮፓ ክልል ሴቶች የትንባሆ አጠቃቀም መጠን ከዓለም አቀፍ አማካይ እጥፍ በላይ ሲሆን ከሌሎቹ ክልሎች ሁሉ በበለጠ በዝግታ እየቀነሰ ነው። ባለፉት ዓመታት ቁጥሩ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየቀነሰ ቢቆይም በ2025 ዓለም የትንባሆ አጠቃቀምን በአንጻራዊ ሁኔታ 25 በመቶ ይቀንሳል፤ ይሁን እንጂ በፈቃደኝነት ከ2010 መሠረታዊ ሥርዓት 30 በመቶ ለመቀነስ ያወጣው ዓለም አቀፋዊ ግብ ጠፍቷል። በ 2021 ከተመዘገበው የመጨረሻ ሪፖርት ወዲህ በአራት አገሮች ዝቅ ብለው፣ በዓለም ላይ 56 አገሮች ብቻ ይህንን ግብ ይደርሳሉ። ከ2010 ወዲህ በአንዳንድ አገሮች ውስጥ የትንባሆ አጠቃቀም መጠኑ ብዙም አልተለወጠም፤ ስድስት አገሮች ግን አሁንም የትንባሆ አጠቃቀም እየጨመረ ነው፡- ኮንጐ፣ ግብጽ፣ ኢንዶኔዥያ፣ ዮርዳኖስ፣ ኦማን እና ሞልዶቫ ሪፐብሊክ። የዓለም ጤና ድርጅት አሁንም ብዙ የሚሠራ ሥራ ስላለ የትምባሆ ቊጥጥር ጥረቶችን እንዲያፋጥኑ አገሮችን ያሳስባል። በስቶፕ እና በአለም አቀፍ የትምባሆ ቁጥጥር የመልካም አስተዳደር ማዕከል የታተመው ""አለም አቀፍ የትምባሆ ኢንዱስትሪ ጣልቃገብነት መረጃ ጠቋሚ 2023"" የጤና ፖሊሲን ከትምባሆ ኢንዱስትሪ ጣልቃገብነት የመጠበቅ ጥረቶች በአለም ዙሪያ እየተበላሹ መምጣቱን ያሳያሉ። በአብዛኛዎቹ ሀገራት ከ13-15 አመት እድሜ ያላቸው ህጻናት የትምባሆ እና የኒኮቲን ምርቶችን እንደሚጠቀሙ የሀገሪቷ ጥናቶች በተከታታይ ያሳያሉ። የወደፊቱን ትውልዶች ለመጠበቅ እና የትንባሆ አጠቃቀም መቀነሱን እንዲቀጥል ለማረጋገጥ ፣ የዓለም ጤና ድርጅት የዘንድሮውን የዓለም የትንባሆ አልባ ቀን ልጆችን ከትንባሆ ኢንዱስትሪ ጣልቃ ገብነት ለመጠበቅ ያቀርባል።","Currently the WHO South-East Asian Region has the highest percentage of population using tobacco at 26.5% with the European Region not far behind at 25.3%. The report shows that by 2030 the WHO European Region is projected to have the highest rates globally with a prevalence of just over 23%. Tobacco use rates among women in WHO’s European region are more than double the global average and are reducing much slower than in all other regions. While the numbers have steadily decreased over the years the world will make it to a 25% relative reduction in tobacco use by 2025, missing the voluntary global goal of 30% reduction from the 2010 baseline. Only 56 countries globally will reach this goal, down four countries since the last report in 2021. The prevalence of tobacco use has changed little since 2010 in some countries, while six countries are still seeing tobacco use rising: Congo, Egypt, Indonesia, Jordan, Oman, and Republic of Moldova. WHO urges countries to accelerate efforts for tobacco control as there is still much work to be done. “The Global Tobacco Industry Interference Index 2023”, published by STOP and the Global Center for Good Governance in Tobacco Control, show that efforts to protect health policy from increased tobacco industry interference have deteriorated around the world. Country surveys consistently show that children aged 13–15 years in most countries are using tobacco and nicotine products. To protect the future generations and ensure that tobacco use continues to decline, WHO will dedicate this year’s World No Tobacco Day to Protecting children from tobacco industry interference.","A nan kusa yankin South-East Asia na WHO yana da mafi yawan kaso na mutanen da suke amfani da taba na 25.5% tare da Yankin Turai da ke gab da su da 25.3%. Rahoton ya nuna cewa zuwa 2030 Yankin Turai na WHO zai zamto da mafi yawan kaso a duniya tare da kawai da yawaitar kaso 23% . Amfani da taba a tsakanin mata a Yankin Turai na WHO ya fi ninki biyu na matsakaici a duniya kuma suna raguwa da kaɗan-kaɗan fiye da sauran yankunan. Yayin da lambobin suka ragu a hankali a shekarun da suka gabata duniya za ta samun ragin amfani da taba na kaso 25% zuwa nan da 2025, inda za a rasa burin duniya na kaso 30% na raguwar daga matakin farko na 2010. Ƙasashe 56 ne kaɗai za su isa ga wannan burin , kasan ƙasashe hudu tun rahoton ƙarshe na 2021. Yawan amfani da taba ya ragu kaɗan tun 2010 a wasu ƙasashen, yayin da ƙasashe shida suka samu ƙarin amfani da taba: Congo, Egypt, Indonesia, Oman, Jordan, da kuma Republic of Moldova. WHO ta shawarci ƙasashe da su ƙara dagewa wajen lura da taba saboda da akwai sauran aiki sosai. Bayanan Kutsen masana’antar taba a duniya na 2023, wanda STOP da Cibiyar Kula da Kyakkyawan Gudanarwa ta Duniya a Kula da Tabar suka buga, sun nuna cewa ƙoƙarin kare manufofin kiwon lafiya daga ƙaruwar kutsowar masana'antar taba ya taɓarɓare a duniya. Binciken ƙasashe yana yawan nuna cewar yara da suke tsakanin shekaru 13 da 15 a yawancin ƙasashe suna amfani da kayan taba da nicotine. Domin kare al’umma masu tasowa da kuma tabbatar da raguwar amfani da taba, WHO za ta sadaukar da ranar yau ta zamo Ranar Ƙin Taba ta shekarar nan domin kare yara daga tasirin masana’antun sarrafa taba.","Hivi sasa, WHO kanda ya kusini-mashariki mwa Asia ina asilimia kubwa ya watu wanaotumia tumbaku kwa 26.5% huku kanda ya ulaya haiko nyuma sana kwa kuwa na 25.3%. Taarifa hiyo inaonyesha kuwa ifikapo mwaka 2030 WHO kanda ya ulaya inakadiriwa kuwa na viwango vya juu zaidi duniani ikiwa na maambukizi ya zaidi ya 25%. Viwango vya matumizi ya tumbaku miongoni mwa wanawake katika eneo la WHO la Ulaya, ni zaidi ya mara mbili ya wastani wa kimataifa na vinapungua polepole zaidi kuliko katika maeneo mengine yote. Ingawa kwa miaka mingi idadi imepungua, dunia itapunguza matumizi ya tumbaku kwa 25% ifikapo 2025, na kukosa lengo la hiari la kimataifa la kupunguza 30% kutoka kwenye misingi ya 2010. Ni nchi 56 pekee duniani zitakazofikia lengo hili, chini ya nchi nne tangu taarifa ya mwisho ya mwaka 2021. Kiwango cha matumizi ya tumbaku kimebadilika kidogo tangu 2010 katika baadhi ya nchi, wakati nchi sita bado zinashuhudia matumizi ya tumbaku yakiongezeka: Kongo, Misiri, Indonesia, Jordan, Oman na Jamhuri ya Moldovia. WHO inazitaka nchi kuharakisha juhudi za kudhibiti tumbaku kwa sababu bado kuna kazi kubwa ya kufanya. Muingiliano wa taarifa za sekta ya tumbaku duniani wa mwaka 2023, iliyochapisha na STOP pamoja na kituo cha kimataifa cha utawala bora katika udhibiti wa tumbaku, inaonyesha juhudi za kulinda sera ya afya kutokana na kuingiliwa kwa sekta ya tumbaku zimedorora kote duniani. Uchunguzi wa nchi wa mara kwa mara unaonyesha kuwa watoto wenye umri wa miaka 13 hadi 15 katika nchi nyingi wanatumia tumbaku na bidhaa za nikotini. ili kulinda vizazi vijavyo na kuhakikisha kuwa matumizi ya tumbaku yanaendelea kupungua, WHO itahararisha siku ya dunia ya kutotumia tumbaku mwaka huu kwa kuwalinda watoto dhidi ya kuingiliwa na sekta ya tumbaku.","Lọ́wọ́lọ́wọ́ Ẹkùn WHO ní South-East Asia ni ó ní ìdá àwọn èèyàn tí wọ́n ń lo tábà tí ó ga jùlọ ní ìdá 26.5% tí Ẹkùn ilẹ̀ Europe náà sì tẹ̀lé e ní kòpẹ́ pẹ̀lú ìdá 25.3%. Àbọ̀ ṣàfihàn pé títí ọdún 2030, Ẹkùn WHO ní ilẹ̀ Europe yóò ti ní ìwọ̀n tí ó ga jùlọ ní àgbáyé tí yóò sì ré kọjá ìdá 23%. Ìwọ̀n ìlò tábà láàárín àwọn obìnrin ní ẹkùn WHO ní ilẹ̀ Europe ju ìlọ́po méjì gbèdéke ìlò ní àgbáyé tí ó sì ń dínkù díẹ̀díẹ̀ ju àwọn ẹkùn yòókù lọ. Nígbà tí àwọn náà ti ń dínkù léraléra láti ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn àdínkù tí ó fẹ́rẹ̀ tó ìdá 25% yóò bá ìlò tábà ní àgbáyé títí ọdún 2025, tí kò ní bá àfojúsùn alátinúwá ní àgbáyé tí ó jẹ́ ìdá 30% láti ìpilẹ̀ṣẹ̀ ní ọdún 2010. Àwọn orílẹ̀-èdè 56 péré ní àgbáyé ni wọn yóò ri àfojúsùn lé bá, yàtọ̀ sí àwọn orílẹ̀-èdè mẹ́rin láti àbọ̀ tí ó gbẹ̀yìn ní ọdún 2021. Láti ọdún 2010, àyípadà kékeré ni ó ti bá ìlò tábà tí ó gbalẹ̀ kan ní àwọn orílẹ̀-èdè kan, nígbà tí ìlò tábà sì tún ń lọ sókè ní àwọn orílẹ̀-èdè mẹ́fà: Congo, Egypt, Indonesia, Jordan, Oman, àti Republic of Moldova. WHO ń rọ àwọn orílẹ̀-èdè láti mú àwọn akitiyan láti ṣàkóso tábà yá dáadáa nítorí iṣẹ́ sì pọ̀ láti ṣe. ""Ìfihàn Ìdásí Ẹ̀ka iṣ��́ Tábà ní Àgbáyé 2023"", tí STOP àti Àjọ fún Ìṣèjọba Dáadáa lórí Ìṣàkóso Tábà ní Àgbáyé ṣe àtẹ̀jáde rẹ̀, ṣe àfihàn pé àwọn akitiyan láti dáàbò bo òfin ìlera látààrí ìdásí ẹ̀ka iṣẹ́ tábà tí ó ń lékún sí i ti dínkù káàkiri àgbáyé. Àwọn ìwádìí orílẹ̀-èdè ṣe àfihàn léraléra pé àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn wà láàárín ọdùn 13-15 ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ń lo àwọn èlò tábà àti naikotíìnì. Láti dáàbò bo àwọn ìran ọjọ́ iwájú àti láti ṣe àrídájú pé ìlò tábà túbọ̀ ń lọ sílẹ̀, WHO yóò fi àyájọ́ Ọjọ́ Kò sí Tábà ní Àgbáyé ti ọdún yìí jin ṣíṣe ààbò fún àwọn ọmọdé kúrò lọ́wọ́ ìdásí èèmọ̀ ẹ̀ka iṣẹ́ tábà.","Njengamanje iWHO South-East Asian Region inenani eliphakeme kakhulu labantu abasebenzisa ugwayi ku-26.5% kanti i-European Region ayikude kakhulu ngemuva kuma-25.3%. Lo mbiko ukhombisa ukuthi ngo-2030 iWHO European Region kulindeleke ukuthi ibe namazinga aphezulu kakhulu emhlabeni jikelele ngokuvama okungaphezudlwana kuka-23%. Izinga lokusebenzisa ugwayi phakathi kwabesifazane esifundeni se-WHO saseYurophu lingaphezu kokuphindwe kabili kunesilinganiso somhlaba wonke futhi liyancipha kakhulu kunakuzo zonke ezinye izifunda. Nakuba izinombolo ziye zehla kancane ngokuhamba kweminyaka, umhlaba wonke uzogcina ufinyelela ekwehleni okulinganiselwa kuma-25% kokusetshenziswa kukagwayi ngowezi-2025, iphuthe inhloso yomhlaba wonke yokunciphisa ngama-30% kusukela ekuqaleni kowezi-2010. Amazwe angama-56 kuphela emhlabeni wonke azofinyelela kulo mgomo, phansi kwamazwe amane kusukela kumbiko wokugcina wangozezi-2021. Ukwanda kokusetshenziswa kukagwayi kuye kwashintsha kancane kusukela ngo-2010 kwamanye amazwe, kuyilapho amazwe ayisithupha esabona ukwanda kokusetshenziswa kukagwayi: iCongo, i-Egypt, i-Indonesia, iJordani, i-Oman neRepublic of Moldova. I-WHO inxusa amazwe ukuthi asheshise imizamo yokulawula ugwayi njengoba usemkhulu umsebenzi okufanele wenziwe. I-“Global Tobacco Industry Interference Index 2023”, enyatheliswa yiSTOP kanye ne-Global Centre for Good Governance in Tobacco Control, ibonisa ukuthi imizamo yokuvikela inqubomgomo yezempilo ekuphazamisekeni okwandisiwe kwemboni kagwayi iye yawohloka emhlabeni wonke. Inhlolovo yezwe ihlala ibonisa ukuthi izingane ezineminyaka eyi-13-15 emazweni amaningi zisebenzisa ugwayi nemikhiqizo ye-nicotine. Ukuze kuvikelwe izizukulwane ezizayo nokuqinisekisa ukuthi ukusetshenziswa kukagwayi kuyaqhubeka nokuncipha, iWHO izonikezela nge-World No Tobacco Day walonyaka Ekuvikeleni izingane ekebuphazanyisweni yimboni kagwayi." +በሚቀጥለው ወር አገሮች በፓናማ ለ10ኛው የዓለም የጤና ድርጅት የትምባሆ መቆጣጠሪያ ድንጋጌ (ኤፍ ሲ ቲ ሲ) ኮንፈረንስ ይሰበሰባሉ። የትምባሆ ኢንዱስትሪ የገንዘብእና የአይነት ማበረታቻዎችን በማቅረብ፣ አገሮች የሕዝባቸውን ጤንነት ለመጠበቅ ባላቸው መብት ላይ እንቅፋት በመፍጠር በዓለም አቀፍ የጤና ፖሊሲዎች ላይ ተጽዕኖ ለማሳደር ይሞክራል። የአለም ጤና ድርጅት ኤፍሲቲሲን ማጠናከር በዘላቂ ልማት ግቦች ውስጥ የተገለፀው የአለም ጤና ቅድሚያ የሚሰጠው ጉዳይ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት በኢንዱስትሪው ላይ የሚደርሰውን ጣልቃ ገብነት በማስረጃ የተደገፈ የትምባሆ ቁጥጥር እርምጃዎችን ለመከላከል ሀገራትን ለመደገፍ ዝግጁ ነው።,"Next month countries are set to meet in Panama for the 10th Session of WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC) Conference of Parties where the tobacco industry will try to influence global health policies by offering financial and in-kind incentives, interfering with countries rights to protect the health of their populations. Strengthening the WHO FCTC is a global health priority outlined in the Sustainable Development Goals. WHO stands ready to support countries in defending evidenced based tobacco control measures in the face of industry interference.","Wata mai zuwa ƙasashe za su haɗu a Panama domin taro karo na goma na WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC) na ƙungiyoyi inda masana’antar taba take ƙoƙarin yin tasiri game da tsarin lafiya ta hanyar tallafi na kuɗi da kayan amfani, wanda hakan zai kawo shige cikin ƙa’idojin ƙasashe na kare lafiyar mutanensu. Ƙarfafa FCTC na WHO abu ne mai muhimmanci a kiwon lafiya a duniya da aka sanya shi a manufar tabbatar da kiwon lafiya. WHO tana cikin shirin taimakawa ƙasashe wajen kare matakai da suke da alaƙa da kula da amfani da taba a fuskar kutsen masana’antu.","Nchi zinatarajia kukutana kwa pamoja nchini Panama kwa ajiri ya kikao cha 10 cha mkataba wa WHO wa kudhibiti tumbaku (FCTC) ambapo sekta ya tumbaku itajaribu kushawishi sera za afya za kimataifa kwa kutoa zawadi za fedha na aina nyingine na kuingilia haki za nchi katika kulinda afya za watu wao. Katika kuimarisha WHO, FCTC ni kipaumbele cha afya duniani kilichoainishwa katika malengo ya maendeleo endelevu. WHO iko tayari kusaidia nchi katika kutetea hatua zilizothibitishwa za udhibiti wa tumbaku licha ya kuingiliwa kwa sekta hiyo.","Ní oṣù tí ó ń bọ̀, àwọn orílẹ̀-èdè tí gbáradì láti pàdé ní Panama fún Àpèjọ Wẹ̀jẹwẹ̀mu fún Ìjokòó Kẹwàá ti Ìlànà Àjọṣe WHO lórí Ìṣàkóso Tábà (FCTC) níbi tí ẹ̀ka iṣẹ́ tábà yóò ti gbìyànjú láti ní ipa lórí àwọn òfin ìlera ní àgbáyé nípa ṣíṣe ìfilọ̀ ìrànwọ́ owó àti àwọn móríyá afaraṣe, tí yóò máa dí àwọn ẹ̀tọ́ àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ láti dáàbò bo ìlera àwọn èèyàn wọn. Ṣíṣe ìrólágbára fún FCTC ti WHO jẹ́ àmúṣe pàtàkì fún ètò ìlera ní àgbáyé bí ó ti ṣe wà nínú àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́. WHO ti dúró digbí láti ṣe ìrànwọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìgbésẹ̀ ẹlẹ́rìí láti ṣàkóso tábà ní gbùngbùn ìdásí ẹ̀ka iṣẹ́.","Ngenyanga ezayo amazwe ahlelelwe ukuhlangana ePanama eNgqungqutheleni Yezinhlangano Ezihlangene ze-WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC) ePanama lapho imboni kagwayi izozama ukuthonya izinqubomgomo zezempilo zomhlaba wonke ngokunikeza izikhuthazo zezimali kanye nezenzo ezinhle, ziphazamisana namalungelo amazwe. ukuvikela impilo yabantu bakubo. Ukuqinisa iWHO FCTC yinto ehamba phambili yezempilo emhlabeni wonke ebalulwe eziNhlosweni Zokuthuthukiswa Okusimeme. I-WHO isimi ngomumo ukusekela amazwe ekuvikeleni izindlela zokulawula ugwayi ezinobufakazi obusekelwe phezu kokuphazamiseka kwezimboni." +"የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. ጀምሮዋል በ2024 ለቁልፍ ድንገተኛ አደጋዎች 1.5 ቢሊዮን ዶላር ይግባኝ ብሏል የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) በዛሬው ጊዜ በ2024 በዓለም ዙሪያ በ41 ድንገተኛ አደጋዎች ውስጥ ለአደጋ የተጋለጡ ሰዎችን ጤንነት ለመጠበቅ 1.5 ቢልዮን የአሜሪካ ዶላር እንዲሰጥ ጥሪ አቀረበ። ይግባኙ ከ 87 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን ለመድረስ በማቀድ ፣ ከ ደብሊውኤችኦ ከፍተኛውን ምላሽ የሚሹ ድንገተኛ ሁኔታዎችን ይሸፍናል። እየተሰጠ ያለው የግጭት ቀውሶች፣ የአየር ንብረት ለውጥ እና የኢኮኖሚ አለመረጋጋት፣ መፈናቀልን፣ ረሃብን እና የእኩልነት መጓደልን እያባባሱ ባሉ ውስብስብ ድንገተኛ ሁኔታዎች ውስጥ ነው። “ድንገተኛ አደጋ ለሚገጥማቸው፣ አስፈላጊ የሆኑ የጤና አገልግሎቶችን ማቋረጦች በህይወት እና በሞት መካከል ያለውን ልዩነት ያመለክታሉ። በግጭት ወቅት ከሚወልዱ እናቶች፣ በድርቅ ለተጠቁ አካባቢዎች ለትንንሽ ልጆች እርዳታ፣ የካንሰር ህክምና ወይም እጥበት እስከተደረገላቸው ፣ የጤና እንክብካቤ ህይወትን ያድናል። የጤና አጠባበቅ አገልግሎቶች ማህበረሰቦችን በአደገኛ ሁኔታ ውስጥ የሚተውን ዑደት ለመስበር እና አሁንም ተጨማሪ የድንገተኛ ጊዜ ዕርዳታ ላይ ለመደገፍ ወሳኝ ናቸው፣"" ብለዋል የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶክተር ቴድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ። በ2024 የሚደረገው ድጋፍ ሕይወት አድን የሆነ የጤና እንክብካቤ፣ ወሳኝ የሆኑ የጤና ቁሳቁሶችንና መሣሪያዎችን ማሰራጨት፣ እንዲሁም የማያቋርጥ እንክብካቤ ለማድረግ አስፈላጊ የሆኑ የጤና አገልግሎቶችን መጠገን ያስችላል። የገንዘብ ድጋፉ ለመድረስ አስቸጋሪ በሆኑ አካባቢዎች ለሚኖሩ ማኅበረሰቦች በቀጥታ የጤና እንክብካቤ ማግኘት፣ ከአካባቢው ድርጅቶች ጋር ባላቸው ትብብር እንዲሁም መረጃዎችንና ሰነዶችን በማካፈል እንዲሁም በጤና ሠራተኞች ላይ ለሚሰነዘረው ጥቃት ውጤታማ ምላሽ በመስጠት ላይ ነው። ሌሎቹ አስፈላጊ እርምጃዎች ደግሞ አሁን ያሉትን የጤና አጠባበቅ ሥርዓቶች መጠገንና ወደፊት የሚያጋጥሙንን አደጋዎች መቋቋም ናቸው።","WHO launches appeal for US$ 1.5 billion for key emergencies in 2024 The World Health Organization (WHO) today launched an appeal for US$ 1.5 billion to protect the health of the most vulnerable populations in 41 emergencies around the globe in 2024. The appeal covers the emergencies that demand the highest level of response from WHO, with the aim to reach over 87 million people. It is being issued in a context of complex emergencies cutting across crises of conflict, climate change and economic instability, which continue to fuel displacement, hunger, and inequality. “For those facing emergencies, disruptions to essential health services often mean the difference between life and death. From mothers giving birth during conflict, to aid to young children in drought-affected regions, to those receiving cancer treatment or dialysis, health care saves lives. Health-care services are also critical for breaking the cycle that too often leaves communities in a perilous state and reliant on yet more emergency assistance,” said WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. Support in 2024 will enable life-saving health care, distribution of critical health supplies and equipment, along with maintenance of essential health services to ensure continuous care. The funding supports direct access to health care for communities in hard-to-reach areas, in partnerships with local organizations, and effective response to monitor, share information and document outbreaks and attacks on health workers. Other important actions are maintenance of existing health-care systems and building resilience against future threats.","WHO ta ƙaddamar da neman biliyan $1.5 ga mahimman ƙungiyoyi a 2024. Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) a yau ta ƙaddamar da neman biliyan $1.5 domin kare lafiyar mutanen da yawanci ba su da kariya a agajin gaggawa 41 a duniya baki ɗaya a 2024. Neman ya shafi agajin gaggawa wanda yake buƙatar kulawa mafi girma daga WHO, da niyyar isa ga mutane fiye da milyan 87. An bayyana shi a bayanan larurar gaggawa mai wahala wanda yake a zagayen yaƙe-yaƙe, sauyin yanayi da rashin daidaiton tattalin arziki, wanda yake sanya mutane barin gidajensu, da yunwa, da kuma rashin daidaito. Ga waɗanda suke fama da matsalar gaggawa, lalacewar wuraren masu mahimmanci na kiwon lafiya yawanci yana nufin bambanci tsakanin rayuwa da mutuwa. Kama daga iyayen da suke haihuwa yayin da ake yaƙi, da kuma tallafi ga ƙananan yara da suke yankunan da fari ya shafa, da waɗanda suke karɓar maganin kansa ko wankin ƙoda, kiwon lafiya yana ceton rai. Kiwon lafiya kuma abu ne mai wahala wajen kawo ƙarshen matsalar da ke sanya al’umma yawanci a bigire mai muni wanda hakan zai saka su sake buƙatuwa ga wani tallafin gaggawa, in ji Darakta Janar na WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. Tallafi a 2024 zai taimakawa kare rai na kiwon lafiya, lalata wuraren bada kiwon lafiya masu mahimmanci, kai kayan agajin kiwon lafiya da kayan aiki, tare da gyaran abubuwa masu mahimmanci na kiwon lafiya domin ci gaba da ba da kulawa. Tallafin yana taimakawa al’ummar da suke da wahalar a isa gare su da samun kiwon lafiya, tare da haɗin guiwar ƙungiyoyin cikin gida, da kuma matakai masu inganci domin lura, bayyana bayanai da takardun ɓarkewar cuta da hare-hare ga ma’aikatan lafiya. Wani matakin mai mahimmanci shi ne gyaran hanyoyin ba da kiwon lafiya da ake da su da gina kariya daga wata barazanar da kan iya zuwa.","WHO ilizindua rufaa ya US$ bilioni 15 kwa dharura muhimu ya mwaka 2024 Shirika la afya duniani (WHO) leo limezindua rufaa ya US$ bilioni 1.5 ili kulinda afya ya watu waliyo hatarini zaidi katika dharura 41 duniani kote mnamo mwaka 2024. Rufaa hiyo inahusu dharura zinazodai kiwango cha juu zaidi cha mwitikio kutoka kwa WHO, kwa lengo la kufikia zaidi ya watu milioni 87. Kwa wale wanaokabiliwa na dharura, kukatizwa kwa huduma muhimu za afya mara nyingi kunamaanisha tofauti kati ya maisha na kifo. kuanzia akina mama wanaojifungua wakati wa migogoro, misaada kwa watoto wadogo katika kanda iliyoathiriwa na ukame, kwa wale wanaopata matibabu ya saratani au dialysis na huduma za afya zinazookoa maisha. Huduma za afya pia ni muhimu kwa kuvunja mzunguko ambao mara nyingi huacha jamii katika hali ya hatari na kutegemea usaidizi zaidi wa dharura, Mkurugenzi mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus alisema. Huduma za afya pia ni muhimu kwa kuvunja mzunguko ambao mara nyingi huacha jamii katika hali ya hatari na kutegemea usaidizi zaidi wa dharura, Mkurugenzi mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus alisema. Msaada wa mwaka 2024, utawezesha huuma ya afya ya kuokoa maisha, usambazaji wa vifaa muhimu vya afya pamoja na matengenezo ya huduma muhimu za afya ili kuhakikisha uangalizi endelevu. Ufadhili huo unasaidia upatikanaji wa moja kwa moja wa huduma za afya kwa jamii katika maeneo ambayo ni magumu kufikiwa, kwa ushirikiano na mashirika ya ndani, na mwitikio madhubuti wa kufatilia, kushiriki habari na kutunza kumbukumbu za milipuko na mashambulizi kwa wafanyakazi wa afya. Vitendo vingine muhimu ni kudumisha mifumo iliyopo ya utunzaji wa afya na kujenga ustahimilivu dhidi ya vitisho vya siku zijazo.","WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ ẹ̀bẹ̀ fún bílíọ̀nù 1.5 owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà fún àwọn pàjáwìrì pàtàkì ní ọdún 2024 Àjọ Elétò Ìlera ní Àgbáyé (WHO) ti ṣe ìfilọ́lẹ̀ ẹ̀bẹ̀ fún bílíọ̀nù 1.5 owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà lónìí láti dáàbò bo ìlera àwọn èèyàn tí wọ́n wà nínú ewu àwọn pàjáwìrì 41 káàkiri àgbáyé ní ọdún 2024. Ẹ̀bẹ́ náà kó àwọn pàjáwìrì tí ó nílò ìdásí onípele gíga láti ọ̀dọ̀ WHO sínú, pẹ̀lú àfojúsùn láti kàn sí àwọn èèyàn tí wọ́n lé ní mílíọ̀nù 87. Ó ń jáde nínú ọ̀rọ̀ àwọn pàjáwìrì tí ó le jùlọ tí wọ́n jẹmọ́ ìjà, àyípadà ojú ọjọ́ àti àìmọ́wọ́dúró ètò ọrọ̀ ajé, tí yóò sì túbọ̀ máa koná mọ́ ìṣípòpadà, ebi, àti àìdọ́gba. ""Fún àwọn tí wọ́n ń kojú àwọn pàjáwìrì, ìdíwọ́ lórí àwọn ètò ìlera pàtàkì sábà máa ń dà bíi ìyàtọ̀ láàárín ìyè àti ikú ni. Láti orí àwọn ìyá tí wọ́n ń bímọ ní àkókò ìjà, sí ríran àwọn ọmọdé tí wọ́n wà ní àwọn ẹkùn tí iyàn ti ń mú lọ́wọ́, sí àwọn tí wọ́n ń gba ìtọ́jú jẹjẹrẹ àbí ìṣẹ̀jẹ̀dọ̀tun, ìtọ́jú ìlera máa ń dóòlà ẹ̀mí. Àwọn ètò ìtọ́jú ìlera tún ṣe pàtàkì fún mímú òpin bá ìgbì tí ó sábà máa ń pa àwọn àwùjọ run tí wọn yóò tún wá máa gbára lé ọ̀pọ̀ ìrànwọ́ pàjáwìrì síi,"" Olùdarí Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus dáhùn. Àtìlẹ́yìn ní ọdún 2024 yóò mú ìtọ́jú ìlera adóòlà ẹ̀mí, ìpínká àwọn èlò àti irinṣẹ́ ìtọ́jú ìlera pàtàkì, pẹ̀lú ìtọ́jú àwọn ètò ìlera pàtàkì láti ṣe àrídájú ìtọ́jú alátẹ̀léra. Ìrànwọ́ owó náà yóò ṣe àtìlẹ́yìn fún ìráàyè tààrà sí ìtọ́jú ìlera fún àwọn àwùjọ ní àwọn agbègbè tí ó ṣòro láti dé, ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn àjọ ìbílẹ̀, àti ìdásí tí ó múná dóko láti ṣe àmójútó, pín ìwífún àti láti ṣe àkọsílẹ̀ àwọn àjàkálẹ̀ àti àwọn ìkọlù lórí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera. Àwọn iṣẹ́ pàtàkì mìíràn ni ìtọ́jú àwọn ètò ìtọ́jú ìlera tí wọ́n ti wà tẹ́lẹ̀ àti ṣíṣẹ̀dá ipa láti kojú àwọn ìdúnkokò ọjọ́ iwájú.","I-WHO yethula isicelo sezigidigidi zase-US ezingu-$ 1.5 ngezimo eziphuthumayo ezibalulekile ngowezi-2024 I-World Health Organisation (WHO) namuhla yethule isicelo sezigidigidi zase-US ezingu- US$ 1.5 ukuvikela impilo yabantu abasengozini kakhulu ezimeni eziphuthumayo ezingama-41 emhlabeni wonke ngowezi-2024. Lesi sikhalazo sihlanganisa izimo eziphuthumayo ezidinga izinga eliphezulu lokuphendula kuWHO, ngenhloso yokufinyelela kubantu abangaphezu kwezigidi ezingama-87. Ikhishwa ngaphansi kwezimo eziphuthumayo eziyinkimbinkimbi ezinqamula izinkinga zezingxabano, ukuguquka kwesimo sezulu kanye nokuntengantenga komnotho, okuqhubeka nokubhebhezela ukufuduka kwabantu, indlala nokungalingani. “Kulabo ababhekene nezimo eziphuthumayo, ukuphazamiseka kwezinsizakalo zezempilo ezibalulekile kuvame ukusho umehluko phakathi kokuphila nokufa. Kusukela komama ababeletha ngesikhathi sokungqubuzana, ukusiza izingane ezincane ezifundeni ezikhahlamezwe yisomiso, kulabo abathola ukwelashwa komdlavuza noma i-dialysis, ukunakekelwa kwezempilo kusindisa izimpilo. Izinsizakalo zezempilo nazo zibalulekile ekwephuleni umjikelezo ovame ukushiya imiphakathi isesimeni esiyingozi futhi ithembele osizweni oluphuthumayo, ""kusho uMqondisi-Jikelele we-WHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus. Ukusekelwa ngowezi-2024 kuzokwenza ukunakekelwa kwezempilo okusindisa impilo, ukusatshalaliswa kwezinsiza zezempilo ezibalulekile kanye nemishini, kanye nokugcinwa kwezinsizakalo zezempilo ezibalulekile ukuze kuqinisekiswe ukunakekelwa okuqhubekayo. Uxhaso lusekela ukufinyelela okuqondile ekunakekelweni kwezempilo emiphakathini esezindaweni okunzima ukufinyelela kuzo, ngokubambisana nezinhlangano zendawo, kanye nokusabela okuphumelelayo kokuqapha, ukwabelana ngolwazi kanye nokubhala phansi ukuqubuka nokuhlaselwa kwabasebenzi bezempilo. Ezinye izenzo ezibalulekile ukugcinwa kwezinhlelo zokunakekelwa kwezempilo ezikhona kanye nokwakha amandla okumelana nezingozi ezingabakhona." +ይግባኙ የሰብአዊ ፍላጎት ያላቸውን ሰዎች ለመደገፍ የገንዘብ ድጋፍ ያለውን አወንታዊ ጠቀሜታ ያሳያል። እያንዳንዱ የዩስ 1$ በደብሊውኤችኦ ውስጥ የዋለው ቢያንስ 35 የአሜሪካ ዶላር መዋዕለ ንዋይ ተመላሽ ያደርጋል። የገንዘብ ድጋፉ 334 ሚሊዮን የዩስ $ ይዞ ወደ አፍሪካ ክልል ይሄዳል፤ የምስራቅ ሜዲትራኒያን ክልል፣ 705 ሚሊዮን የዩስ $፤ የአውሮጳ ክልል፣ በ183 ሚሊዮን የዩስ $፤ በምዕራብ ፓሲፊክ ክልል 15.2 ሚሊዮን የዩስ $፤ የደቡብ-ምስራቅ እስያ ክልል 49 ሚሊዮን የዩስ $፤ እና በአሜሪካ ክልል 131 ሚሊዮን የዩስ $። በለጋሾች ድጋፍ ህይወትን እናድ���ለን፣በጣም ተጋላጭ ለሆኑት ወሳኝ የጤና ፍላጎቶችን እናሟላለን፣እና ማህበረሰቦች ከቀውሶች እንዲወጡ እናግዛለን ወደፊት የጤና ስጋቶችን ለመቅረፍ የበለጠ አቅም አላቸው። ደብሊውኤችኦ በ2023 ለሚደረገው ድጋፍ ሁሉ ያደንቃል፣ ይህም በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን እንድንረዳ አስችሎናል። ወደ 2024 ስንገባ ፣ የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ትብብር እና ድጋፍ ከምንጊዜውም በላይ ያስፈልጋል፣ ብለዋል ዶ/ር ቴድሮስ። የማስጀመሪያ ዝግጅት፡ ደብሊውኤችኦ የድንገተኛ አደጋ ይግባኝ 2024 ማስጀመር,"The appeal notes the positive value of funding to supporting people with humanitarian needs. Every US$ 1 invested in WHO delivers a return on investment of at least US$ 35. The funding would go to the African Region, with US$ 334 million; the Eastern Mediterranean Region, with US$ 705 million; the European region, with US$ 183 million; the Western Pacific Region, with US$ 15.2 million; the South-East Asia Region, with US$ 49 million; and the Americas Region, with US$ 131 million. “With the support of donors, we will save lives, meet critical health needs for the most vulnerable, and help communities emerge from crises with a greater ability to tackle future health threats. WHO appreciates all support received in 2023, which allowed us to assist millions of people. As we enter 2024, the solidarity and support of the international community is needed more than ever,” said Dr Tedros. Launch event: Launch of the WHO Health Emergency Appeal 2024","Neman ya bayyana mahimmancin bayar da tallafi domin taimakawa mutane da buƙatun agaji. Duk wata US$ 1 da ka sanya a WHO tana kawo ribar a mafi ƙaranci US$ 35. Tallafin yana isa ga Yankin Afrika, tare da US$ miliyan 334; Yankin Eastern Mediterranean, da US$ miliyan 705; Yankin Turai, da US$ miliyan 183; Yankin Western Pacific, da US$ miliyan 15.2; Yankin South East Asia, da US$ miliyan 49; da Yankin Amurka, da US$ miliyan 131. Tare da tallafin masu ba da gudunmawa, za mu kare rayuka, mu fuskanci manyan buƙatun kiwon lafiya ga waɗanda suka fi buƙata, mu taimkawa al’umma su fita daga matsala da kuma babban mataki don kariya ga barazanar da ka iya zuwa. WHO ta yaba da dukkan tallafin da ta samu a 2023, wanda ya taimaka mana wajen tallafawa miliyoyin mutane. A yayin da muka shiga 2024, ana buƙatar goyon baya da tallafin ƙungiyoyin duniya fiye da yadda yake a baya, in ji Dr Tedros. Lokacin ƙaddamarwa: WHO ta ƙaddamar da neman agajin gaggawa a 2024","Rufaa hiyo inabainisha thamani chanya ya ufadhili katika kusaidia watu wenye mahitaji ya kibinadamu. Kila US$ 1 iliyowekwa kwenye WHO inatoa faida kwa uwekezaji wa angalau $35. Ufadhili huo ungeenda kwenye kanda ya Afrika, pamoja na USS$ milioni334 ; kanda ya Mediterania ya mashariki yenye US$ milioni 705, kanda ya Ulaya yenye US$ milioni 183, kanda ya Pasifiki ya magharibi yenye US$ milioni 15.2, kanda ya kusini-mashariki mwa Asia yenye US$ milioni 49, na kanda ya Amerika yenye US$ milioni 131. Kwa usaidizi wa wafadhili, tutaokoa maisha, kukidhi mahitaji muhimu ya kiafya kwa walio hatarini zaidi, na kusaidia jamii kuibuka kutoka kwenye majanga na uwezo mkubwa wa kukabiliana na matishio ya afya ya siku sijazo. WHO inaamini kuwa usaidizi wote ulipokelewa mwaka 2023, ambao ulituruhusu kusaidia mamilioni ya watu. ""Tunapoingia 2024, mshikamano na uungwaji mkono wa jumuiya ya kimataifa unahitajika zaidi kuliko hapo awali"", alisema Dk. Tedros. Tukio la uzinduzi: Uzinduzi wa rufaa ya dharura ya afya ya WHO 2024","Ẹ̀bẹ̀ náà ṣe àkíyèsí ìwúlò ìrànwọ́ owó láti ran àwọn èèyàn lọ́wọ́ pẹ̀lú àwọn ìnílò ìfọmọnìyànṣe. Gbogbo owó dọ́là ilẹ̀ Amẹ́ríkà kọ̀ọ̀kan tí ẹ bá fi jìn sí WHO yóò mú èrè ìdókòwò owó dọ́là ilẹ̀ Amẹ́rikà 35 wá padà, ó kéré tán. Ìrànwọ́ owó náà yóò lọ sí Ẹkùn ilẹ̀ Africa, pẹ̀lú mílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà $334; Ẹkùn Eastern Mediterranean, pẹ̀lú mílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà $705; Ẹkùn ilẹ̀ Europe, pẹ̀lú mílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà $183; Ẹkùn Western Pacific, pẹ̀lú mílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà $15.2; Ẹkùn South-East Asia, pẹ̀lú mílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà $49; àti Ẹkùn ilẹ̀ àwọn America, pẹ̀lú mílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà $131. ""Pẹ̀lú àtìlẹ́yìn àwọn olùtọrẹ, a máa dóòlà àwọn ẹ̀mí, bá àwọn ìnílò ajẹmọ́lera pàtàkì fún ọ̀pọ̀ àwọn èèyàn tí wọ́n wà nínú ewu, tí a yóò sì ran àwọn àwùjọ lọ́wọ́ láti gẹrí nínú àwọn rògbòdìyàn tí wọ́n ní ipa ńlá láti kojú àwọn ìdúnkokò ìlera ní ọjọ́ iwájú. WHO mọ rírì gbogbo àtìlẹ́yìn tí ó rí ní ọdún 2023, èyí tí ó fún wa ní àyè láti ṣe ìrànwọ́ f��n ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn èèyàn. Bí a ṣe ń wọ inú ọdún 2024, a nílò ìṣọ̀kan àti àtìlẹ́yìn fún àwùjọ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ju àtẹ̀yìnwá lọ"", Dr Tedros fèsì. Ayẹyẹ ìfilọ́lẹ̀: Ìfilọ́lẹ̀ Ẹ̀bẹ̀ fún Pàjáwìrì Ìlera ti WHO ọdún 2024.","Isikhalazo siphawula ukubaluleka okuhle kokuxhaswa ngezimali ekusekeleni abantu abanezidingo zobuntu. Yonke i-US$ 1 etshalwe kuWHO iletha imbuyiselo ekutshalweni kwezimali okungenani kwama-US$ 35. Uxhaso olungamadola aseMelika ayizigidi ezingama-334 luzoya kusiFunda sase-Afrika, ; izigidi zama- US$ 705 eMpumalanga Mediterranean Region; isifunda saseYurophu, sithole amadola ayizigidi eziyi-183; Isifunda esiseNtshonalanga yePacific, ngamadola ayizigidi eziyi-15.2 ; Isifunda sase-South-East Asia, esinezigidi ezingama-US$49; kanye ne-Americas Region, ngezidigi ezi-US$ 131. “Ngokwesekwa abaxhasi, sizosindisa izimpilo, sihlangabezane nezidingo ezibalulekile zezempilo kwabasengozini enkulu, futhi sisize imiphakathi iphume ezinkingeni inekhono elikhulu lokubhekana nezinsongo zezempilo ezizayo. I-WHO ibonga ngakho konke ukwesekwa okutholwe ngowezi-2023, okwasivumela ukuthi sisize izigidi zabantu. Njengoba singena ku-2024, ubumbano nokwesekwa komphakathi wamazwe ngamazwe kuyadingeka kakhulu kunangaphambili,” kusho uDkt Tedros. Umcimbi wokwethulwa: Ukwethulwa kwe-Health Emergency Appeal 2024 yeWHO" +"የደብሊውኤችኦ ቡድኖች በሰሜናዊ እና በደቡብ ጋዛ ለሚገኙ ሆስፒታሎች አቅርቦቶችን ያደርሳሉ ጦርነትን የሚሸሹ ፍልስጤማውያን አዲስ የጅምላ መፈናቀል፣ የጤና ተቋማት መጠጊያ፣ ምግብ በሚፈልጉ ሰዎች ተጨናንቀዋል ደብሊውኤችኦ ቡድኖች ከአጋሮች ጋር አቅርቦቶችን ለማቅረብ ከፍተኛ ስጋት ያላቸውን ተልእኮዎች ወስደዋል፣ በሰሜን እና በደቡባዊ ጋዛ ለሚገኙ ሆስፒታሎች በአካባቢያቸው ከፍተኛ የሆነ ግጭት፣ ከፍተኛ የታካሚ ሸክሞች እና በግጭቱ መሸሸጊያ ፈላጊዎች በተፈናቀሉ ሰዎች ምክንያት የሚፈጠር መጨናነቅ ተመልክተዋል። ""ዛሬ በጋዛ ህዝብ ላይ የሚደርሰውን ከባድ አደጋ ለመቅረፍ እና የሰብአዊ እርዳታ ሰራተኞች በአስከፊ ጉዳት፣ ረሃብ እና ለከባድ በሽታ የተጋለጡ ሰዎችን ለመርዳት ያላቸውን አቅም አደጋ ላይ የሚጥል እርምጃ እንዲወስድ ለአለም አቀፉ ማህበረሰብ ጥሪዬን እደግማለሁ።"" የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር፣ ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ:: በመጨረሻው የደብሊውኤችኦ ከፍተኛ ተጋላጭነት ተልእኮ፣ ቡድኖች ማክሰኞ ታህሳስ 26 ቀን ሁለት ሆስፒታሎችን ጎብኝተዋል - በሰሜን አል-ሺፋ እና አል-አማል ፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር በደቡብ - አቅርቦቶችን ለማድረስ እና በመሬት ላይ ያለውን ፍላጎት ለመገምገም። ሁለቱም ሆስፒታሎች አንጻራዊ ደህንነትን ለሚሹ ለተፈናቀሉ ሰዎች መጠለያ ሆነው ያገለግላሉ። በአል-ሺፋ ሆስፒታል፣ 50,000 ሰዎች እየተጠለሉ ሲሆን፣ በአል-አማል 14,000 አሉ። በአል-ሺፋ ደብሊውኤችኦ አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶችን ለማስቀጠል ነዳጅ አቀረበ። ከዩኒሴፍ ጋር፣ ደብሊውኤችኦ ለሆስፒታሉ የህክምና ቁሳቁሶችንም አቅርቧል። እና ኤንጂኦ አጋር የሆነውን የአለም ማዕከላዊ ኩሽና፣በአል-ሺፋ ኩሽና ለመደገፍ ቁሳቁሶችን አቅርቧል።","WHO teams deliver supplies to hospitals in Northern and Southern Gaza New mass displacement of Palestinians fleeing fighting, health facilities crammed with people seeking refuge, food World Health Organization teams have undertaken high-risk missions to deliver supplies, with partners, to hospitals in Northern and Southern Gaza witnessing intense hostilities in their vicinity, high patient loads and overcrowding caused by people displaced by the conflict seeking refuge. “Today I repeat my call on the international community to take urgent steps to alleviate the grave peril facing the population of Gaza and jeopardizing the ability of humanitarian workers to help people with terrible injuries, acute hunger, and at severe risk of disease,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. In WHO’s latest high-risk mission, teams visited on Tuesday 26 December two hospitals - Al-Shifa in the north and Al-Amal Palestine Red Crescent Society in the south – to deliver supplies and assess needs on the ground. Both hospitals also serve as shelters for displaced people seeking relative safety. At Al-Shifa Hospital, a reported 50 000 people are sheltering, while in Al-Amal there are 14 000. At Al-Shifa, WHO delivered fuel to keep essential health services running. With UNICEF, WHO also delivered medical supplies for the hospital. And in support of NGO partner, the World Central Kitchen, delivered materials to support a kitchen at Al-Shifa.","Ƙungiyar WHO sun kai kayan amfani zuwa asibitocin dake Arewaci da Kudancin Gaza Sabon watsuwar Falasɗinawa da dama dake gudun yaƙi, kayan aikin kiwon lafiya sun haɗe da mutanen da suke neman mafaka, abinci Hukumar Kula da Lafiya ta Duniya ta yi ayyuka na haɗari wajen kai kayan amfani, tare da abokan hulɗa, izuwa ga asibitocin dake Arewaci da Kudancin Gaza wanda suke fuskantar tashin hankali mai yawa a wajensu, yawan kayan marasa lafiya da kuma cunkoso da mutanen da suka rasa mahallansu saboda yaƙin kuma suke neman mafaka suka haddasa. A yau na sake maimaita kirana ga al’ummar duniya da su ɗauki matakin gaggawa don kawar da babbar masifar dake fuskantar mutanen Gaza kuma yake kawo cikas ga ayyukan masu kai tallafi na taimakon mutane da suke da raunuka masu muni, tsananin yunwa, kuma suke cikin haɗarin kamuwa da cuta, in ji Dr Tedros Adhanom Gebreyesus, Babban Daraktan WHO. A aikin WHO mai cike da haɗari na kwanannan, ƙungiyar ta kai ziyara ranar Talata 26 ga Disamba zuwa ga asibitocin Al-Shifa a arewaci da kuma Al-Amal Plestine Red cross society a kudancin domin kai kayan amfani da kuma samun buƙatun dake akwai. Dukkan asibitocin kuma sun kasance wajen zama ga mutanen dake neman mafaka. A asibitin Al-Shifa, mutane kusan 50000 ne ke fakewa, yayin da a Al-Amal ya kasance mutane 14000. A asibitin Al-Shifa WHO takai man fetur domin tabbatar da cigaba da ayyukan lafiya. WHO tare da UNICEF sun kai kayan magunguna asibitin. Kuma tare da hadin guiwar NGO, the world central kitchen , sun kai kayayyaƙi domin tallafawa wajen dafa abinci a Al-Shifa.","Timu za WHO zinapeleka vifaa katika hospitali za kasikazini na kusini mwa Gaza Uhamisho mpya wa Wapalestina wanaokimbia mapigano, umepelekea vituo vya afya kujaa watu wanaotafuta hifadhi na chakula Timu za shirika la afya duniani pamoja na washirika wengine wamefanya harakati yenye hatari kubwa ya kupeleka vifaa katika hospitali za kasikazini na kusini mwa Gaza, kutokana na mgogoro mkubwa katika maeneo hayo, hatari kubwa ya wagonjwa na msongamano unaosababishwa na mzozo wa watu wanaotafuta hifadhi. ""Leo narudia wito wangu kwa jumuiya ya kimataifa kuchukua hatua za haraka ili kupunguza hatari kubwa inayowakabili wakazi wa Gaza na kuhatarisha uwezo wa wafanyakazi wa misaada ya kibinadamu kuwasaidia watu waliyo katika hatari kubwa ya magonjwa"". Alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi mkuu wa WHO. Katika harakati ya hatari ya hivi karibuni ya WHO, Jumanne 26 Desemba, timu zilitembelea hospitali mbili - Al-Shifa kasikazini na Jumuiya ya Hilalia Nyekundu ya Al-Amal ya Palestina - kuwasilisha vifaa na kutathimini mahitaji mashinani. Pia, hospitali zote mbili hutumika kama makazi ya watu waliyohamishwa, ambao wanatafuta usalama wa ndugu zao. Katika hospitali ya Al-Shifa, inatoa taarifa kuwa watu 50,000 wamehifadhiwa, wakati huko Al-Amal kuna 14,000. Huko Al-Shifa WHO ilitoa mafuta ili kudumisha huduma muhimu za afya zikiendelea. Pamoja na UNICEF, WHO pia iliwasilisha vifaa vya matibabu kwa hospiatli hiyo. Na katika kukubaliana na mshirika wa NGO, jiko kuu la ulimwengu liliwasilisha vifaa vya kusaidia mapishi huko Al-Shifa.","Ìgbìmọ̀ WHO fi àwọn èlò jíṣẹ́ sí àwọn ilé-ìwòsàn ní Àríwá àti Gúúsù ilẹ̀ Gaza Ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ ìṣípò àwọn èèyàn Palestine tuntun tí wọ́n ń sá àsálà kúrò níbi ìjà, àwọn gbọ̀ngàn ìtọ́jú ìlera tí wọ́n kún fọ́fọ́ fún àwọn èèyàn tí wọ́n ń wá ibi àsádi, oúnjẹ Àwọn ìgbìmọ Àjọ Elétò Ìlera ní Àgbáyé ti mú àwọn iṣẹ́ eléwu-ńlá kan ṣe láti fi àwọn èlò jíṣẹ́, pẹ̀lú àwọn alábàáṣe, lọ sí àwọn ilé-ìwòsàn ní Àríwá àti Gúúsù Gaza tí wọ́n sì kojú ìkanra ní agbègbè wọn, ẹrù àwọn aláìsàn tí ó pọ̀ àti ìfúnpọ̀ tí àwọn èèyàn tí wọ́n kúrò ní ibùgbé wọn fún ìsádi látààrí ìjà náà dá sílẹ̀. ""Lónìí mo tún ń tún ìpè mi ṣe lórí àwùjọ orílẹ̀-sí-orílẹ̀ láti gbé àwọn ìgbésẹ̀ láti mú àdínkù bá ìparun ńlá tí àwọn èèyàn ilẹ̀ Gaza ń kojú ní kíákíá tí ó ń ṣe ìdínà fún àwọn òṣìṣẹ́ afọmọnìyànṣe láti ṣe ìrànwọ́ fún àwọn èèyàn tí wọ́n ní ìpalára tí ó burú, tí ebi ọ̀kàkà ti pa, tí wọ́n sì wà nínú ewu àìsán búburú,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO fèsì. Nínú iṣẹ́ àyànṣe eléwu-ńlá tuntun tí WHO ṣe, àwọn ìgbìmọ̀ lọ sí àwọn ilé-ìwòsàn méjì - Al-Shifa ní àríwá àti Al-Amal Palestine Red Cresent Society ní gúúsù - ní ọjọ́ Ìṣẹ́gun 26 oṣù Kejìlá láti fi àwọn èlò jíṣẹ́ àti láti gbọ́ ti àwọn ìnílò tí wọ́n wà nílẹ̀. Àwọn ilé-ìwòsàn méjéèjì tún ń jẹ́ gẹ́gẹ́ bíi ilégbèé fún àwọn èèyàn tí wọ́n ṣípò kúrò nílé tí wọ́n sì ń wá ààbò. Ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa, wọ́n wí pé àwọn èèyàn 50 000 ń gbé ibẹ̀, nígbà tí àwọn èèyàn 14 000 wà ní Al-Amal. Ní Al-Shifa, WHO fi epo jíṣẹ́ láti mú kí àwọn ètò ìlera pàtàkì máa ṣiṣẹ́ lọ. Pẹ̀lú UNICEF, WHO tún fi àwọn èlò ìṣègùn jíṣẹ́ fún ilé-ìwòsàn náà. Àti pẹ̀lú ìrànwọ́ alábàáṣe NGO, World Central Kitchen, fi àwọn èlò jíṣẹ́ láti ṣe ìrànwọ́ fún ilé ìdáná kan ní Al-Shifa.","Amaqembu eWHO aletha izinsiza ezibhedlela eziseNyakatho neSouthern Gaza Ukufuduka okusha kwabantu basePalestine ababalekela ukulwa, izikhungo zezempilo zigcwele abantu abafuna isiphephelo, ukudla Amaqembu eNhlangano Yezempilo Yomhlaba wonke enze imisebenzi ebeka engcupheni enkulu yokuletha izinsiza, kanye nozakwethu, ezibhedlela eziseNyakatho neseNingizimu yeGaza bebona ubutha obushubile ezindaweni zabo, amanani aphezulu eziguli kanye nokuminyana okubangelwa abantu abasuswa yizingxabano abafuna isiphephelo. ""Namuhla ngiyasiphinda futhi isicelo sami sokuthi umphakathi wamazwe omhlaba uthathe izinyathelo eziphuthumayo zokudambisa ubungozi obubhekene nabantu baseGaza futhi ngibeke engcupheni ikhono labasebenzi abasiza abantu abalimele kakhulu, indlala enzima, futhi abasengozini enkulu yezifo,"" kusho. UDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. Emkhankasweni wakamuva we-WHO onobungozi obukhulu, amathimba avakashele ngoLwesibili zingama-26 kuZibandlela izibhedlela ezimbili - i-Al-Shifa enyakatho ne-Al-Amal Palestine Red Crescent Society eningizimu - ukuletha izinsiza kanye nokuhlola izidingo endaweni. Zombili lezi zibhedlela zisebenza njengendawo yokukhosela yabantu abasuswa ezindaweni zabo abafuna indawo ephephile. Esibhedlela i-Al-Shifa, kubikwe ukuthi bangama-50 000 abantu abakhoselile, kanti e-Al-Amal bangama-14 000. E-Al-Shifa, iWHO ilethe uphethiloli ukuze igcine izinsiza zezempilo ezibalulekile zisebenza. Nge-UNICEF, iWHO iphinde yaletha izinsiza zokwelapha esibhedlela. Futhi ekweseka iNGO enguzakwabo, iWorld Central Kitchen, yaletha izinto zokusekela ikhishi e-Al-Shifa." +"የህክምና አቅርቦቶችም ለጋዛ ማዕከላዊ መድሀኒት መደብር አቅርቧል፣ይህም ለሌሎች ሆስፒታሎች ለማድረስ እንደ የህክምና አቅርቦት ማዕከል ሆኖ የሚያገለግለው እና በአለም ጤና ድርጅት እና በአጋሮቹ ይደገፋል። በአል-አማል፣ ባልደረቦች የሆስፒታሉን የሬድዮ ማማ ያሰናከሉ እና የማእከላዊ አምቡላንስ መላኪያ ስርዓትን ለጠቅላላው ካን ዮኒስ አካባቢ ከ 1.5 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን የሚጎዱትን የቅርብ ጊዜ አድማዎች መዘዝ አይተዋል። ሆስፒታሉ በአንድ ወቅት ከነበሩት 9 አምቡላንሶች ውስጥ ፣ 5ቱ ብቻ እየሰሩ ይገኛሉ። ደብሊውኤችኦ ሰራተኞች ታማሚዎችን እና መጠጊያ የሚፈልጉትን ሳይረግጡ ወደ ሆስፒታሉ ውስጥ መሄድ እንደማይችሉ ተናግረዋል ። በሆስፒታሉ ውስጥ እና በአቅራቢያው ያሉ የማህበረሰብ ህንፃዎች እና የፒራሲኤስ ማሰልጠኛ ማዕከላት እዚያ ለሚጠለሉ ሰዎች፣ ለሰራተኞች እና ለሆስፒታል ህመምተኞች የሚሰሩ መጸዳጃ ቤቶች ጥቂቶች ብቻ ናቸው ። በጋዛ ዙሪያ ሲዘዋወሩ፣ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በካን ዮኒስ እና መካከለኛው አካባቢ፣ በእግራቸው፣ በአህያ ላይ ተቀምጠው ወይም በመኪና ሲጓዙ የደብሊውኤችኦ ሰራተኞች አይተዋል። በመንገዱ ዳር የፈረቃ መጠለያዎች እየተገነቡ ነበር። ""ደብሊውኤችኦ ይህ አዲስ የሰዎች መፈናቀል ቀድሞውኑ የሕዝቡን ከፍተኛ ፍላጐት ለማሟላት እየታገሉ ያሉትን በደቡብ የሚገኙ የጤና ተቋማት ላይ ተጨማሪ ጫና እንደሚያስከትል በጣም ያሳስበዋል፣"" ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት በምእራብ ባንክ እና በጋዛ ቢሮ ተወካይ የሆኑት ፣ ዶክተር ሪክ ፒፐርኮርን ተናግረዋል። “ይህ የግዳጅ የሰዎች እንቅስቃሴ ለበለጠ መጨናነቅ፣ ለተላላፊ በሽታዎች የመጋለጥ እድልን ይጨምራል፣ እና ሰብዓዊ ዕርዳታ ለማድረስ አስቸጋሪ ያደርገዋል። በመጨረሻው የደብሊውኤችኦ ግምገማ መሰረት፣ ጋዛ 13 ከፊል የሚሰሩ ሆስፒታሎች፣ 2 አነስተኛ ስራ ያላቸው እና 21 ሙሉ በሙሉ የማይሰሩ ሆስፒታሎች አሏት።","Medical supplies were also delivered to the Gaza Central Drug Store, which will act as a medical supply hub to deliver to other hospitals, and will be supported by WHO and partners. At Al-Amal, colleagues saw the aftermath of recent strikes that disabled the hospital’s radio tower and impacted the central ambulance dispatch system for the entire Khan Younis area affecting more than 1.5 million people. Of the 9 ambulances the hospital once had, only 5 remain functioning. WHO staff reported finding it impossible to walk inside the hospital without stepping over patients and those seeking refuge. There are only few functioning toilets available in the hospital and adjacent community buildings and PRCS training centres for the people taking refuge there, staff and hospital patients. While transiting across Gaza, WHO staff witnessed tens of thousands of people fleeing heavy strikes in the Khan Younis and Middle Area, on foot, riding on donkeys, or in cars. Make-shift shelters were being built along the road. “WHO is extremely concerned this fresh displacement of people will further strain health facilities in the south, which are already struggling to meet the population’s immense needs,” said Dr Rik Peeperkorn, WHO Representative in WHO's office for the West Bank and Gaza. “This forced mass movement of people will also lead to more overcrowding, increased risk of infectious diseases, and make it even harder to deliver humanitarian aid.” According to the latest WHO assessments, Gaza has 13 partially functioning hospitals, 2 minimally functioning ones, and 21 that are not functioning at all.","Kuma ankai magunguna Central Drug Store dake Gaza, wanda zai kasance wajen ajiyar magani domin kaiwa wasu asibitocin, kuma zai sami tallafin WHO da abokan hulɗa. A Al-Amal abokan aiki sunga abin da harin makamin sama ya haifar wanda ya lalata hasumiyar rediyo kuma ya zanyo matsala ga tsakiyar hanyar fitar motocin ɗaukar marasa lafiya a gaba ɗayan yankin Khan Younis wanda ya shafi fiye da mutane miliyan 1.5. A cikin motocin ɗaukar marasa lafiya guda 9 da asibitin suke da shi, guda 5 ne kadai suka cigaba da aiki. Ma’aikacin WHO ya bayyana cewa da wahala kayi tafiya a cikin asibitin ba tare da ka taka marasa lafiya da wanda suke neman mafaka ba. Bandakuna masu amfani kadan ne suka rage kuma a gefen gine ginen mutane da kuma guraren bada horror na PRCS ga mutanen da suke neman mafaka a wajen, ma’aikatan asibitin da marasa lafiya. Yayin da suke yada zango a kewayen Gaza, ma’aikatan WHO sunga dubunnan mutane suna tafiya domin gujewa harin sama a wajen Khan younis da Middle Area, a kafa, da kuma jakuna, ko motoci. An gina rumfunan zama a kan titin. WHO ta damu cewar sabon rashin matsuguni ga mutane zai kara lalata wuraren kiwon lafiya a Kudancin, wanda tuni suna fama rashin isa ga manyan buƙatun mutanen, in ji Dr Rik Peerperkorn, wakilin WHO na ofishin WHO dake West Bank da Gaza. Wannan tilasta tafiyar mutanen zai janyo Karin cunkoso, Karin haɗarin cutuka masu yaɗuwa, sannan zai janyo wahala waje kai kayan agaji. Kamar yadda binciken WHO na nan kusa ya bayyana, Gaza nada asibitoci guda 30 da suke aiki kadan, guda biyu da suke aiki ba sosai can ba, da kuma guda 21 da basa aiki gaba ɗaya.","Vifaa vya matibabu pia viliwasilishwa kwa Duka kuu la Dawa la Gaza, ambalo litafanya kama kitovu cha usambazaji wa matibabu kwa hospitali zingine, litakalokubaliwa na WHO na washiriki. Huko Al-Amol, wafanyakazi wenzake waliona matokeo ya ya migomo ya karibuni ambayo ililemaza mnara wa redio ya hospitali hiyo na kuathiri mfumo mkuu wa kupeleka magari ya wagonjwa kwenye eneo lote la Khan Yunis iliyoathiri zaidi ya watu milioni 1.5. Kati ya magari ya wagonjwa 9 hospitalini hapo awali, ni hospitali 5 zilizobaki zikifanya kazi. Wafanyakazi wa WHO walitoa taarifa kuwa huwezi kutembea hospitalini hapo bila kukutana wagongwa na wale wanaotafuta hifadhi. Kuna matundu machache ya vyoo vinavyofanyakazi vinavyopatikana katika hospitali na majengo ya jamii yaliyo karibu na vituo vya mafunzo vya PRCS kwa watu wanaokimbilia huko, wafanyakazi na wagonjwa wa hospitali. Walipokuwa wakipitia Gaza, wafanyakazi wa WHO walishuhudia makumi ya maelfu ya watu wakikimbia migomo mikubwa katika Khan Younis na eneo la kati, kwa miguu, wakipanda punda au kwa magari. Mabanda ya kujitengenezea yalikuwa yakijengwa kando ya barabara. WHO inasikitishwa sana na uhamisho huu mpya wa watu utazidisha matatizo katika vituo vya afya vya kusini, ambavyo tayari haviwezi kukidhi mahitaji makubwa ya watu, alisema Dk. Rik Peeperkorn, Mwakilishi wa WHO katika ofisi ya WHO katika nchi za Magharibi. Benki na Gaza. Huku kuhamishwa kwa kulazimisha watu pia, itasababisha msongamano zaidi, kuongezeka kwa hatari ya magonjwa ya kuambukiza, na kuifanya kuwa vigumu zaidi kutoa misaada ya kibinadamu Kulingana na tathimini za hivi karibuni za WHO, Gaza ina hospitali 13 zinazofanya kazi kwa sehemu, 2 zinafanya kazi kwa kiwango cha chini, na 21 ambazo hazifanyi kazi hata kidogo.","Wọ́n tún fi àwọn èlò ìṣègùn jíṣẹ́ sí Gaza Central Drug Store, èyí tí yóò dúró gẹ́gẹ́ bíi ibùdó ìpèsè èlò ìṣègùn láti máa fi ránṣẹ́ sí àwọn ilé-ìwòsàn mìíràn, tí WHO àti àwọn alábàáṣe yóò sì ṣe onígbọ̀wọ́ fún un. Ní Al-Amal, àwọn akẹgbẹ́ rí àdẹ̀hìnbọ̀ àwọn ìkọlù tuntun tí ó já okùn lẹ́nu ilé gogoro rédíò ilé-ìwòsàn náà tí ó sì ṣe àkóbá fún gbùngbùn ètò ìfọkọ̀-agbálàìsàn-ránṣẹ́ fún gbogbo agbègbè Khan Younis tí ó sì ń pa àwọn èèyàn tí wọ́n lé ní mílíọ̀nù 1.5 lára. Nínú àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn 9 tí ilé-ìwòsàn náà ti ní rí, 5 péré nìkan ni wọ́n ń ṣiṣẹ́. Òṣìṣẹ́ WHO jábọ̀ pé ó nira láti rìn nínú ilé-ìwòsàn náà láì máa tẹ àwọn aláìsàn àti àwọn asásàálà mọ́lẹ̀. Ìwọ̀nba àwọn ilé-ìgbọ̀nsẹ̀ díẹ̀ ni wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní ilé-ìwòsàn náà àti àwọn àgbájọ ilé tí wọ́n wà ní àdojúkọ ilé-ìwòsàn náà àti àwọn gbọ̀ngàn ìkẹ́kọ̀ọ́ PRCS fún àwọn èèyàn tí wọ́n sá àsálà sí ibẹ̀, àwọn òṣìṣẹ́ àti àwọn aláìsàn ilé-ìwòsàn. Nígbà tí wọ́n ń rin inú Gaza kọjá, àwọn òṣìṣẹ́ WHO rí ẹgbẹẹgbàwá àwọn èèyàn tí wọ́n ń sá fún àwọn ìkọlù ńláńlá ní Khan Younis àti Agbègbè Ààrin gbùngbùn, pẹ̀lú ẹsẹ̀, lórí àwọn kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́, àbí nínú ọkọ̀. Wọ́n ti ń kọ́ àwọn ibi ìforípamọ́ fìdíẹẹ́ ní àwọn ojú ọ̀nà. ""Irú ìsípò tuntun tí àwọn èèyàn ń ṣe yìí jẹ́ ohun ẹ̀dùn gidi fún WHO, èyí tí yóò túbọ̀ máa fi ara ni àwọn gbọ̀ngàn ìtọ́jú ìlera ní gúúsù, ní àwọn tí wọ́n tilẹ̀ ń tiraka láti ṣe àmúpé ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ ìnílò àwọn èèyàn,"" Dr Rik Peeperkom , Aṣojú WHO ní ọ́fíìsì WHO fún West Bank àti Gaza fèsì. ""Ìṣíká ọ̀pọ̀ àwọn èèyàn ní tipátipá yìí yóò tún yọrí sí ìfúnpọ̀ àwọn èèyàn, àlékún ewu ìkóràn àisàn, tí yóò sì tún jẹ́ kí ó túbọ̀ nira gidi gan láti fi àwọn èlò ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe jíṣẹ́."" Bí àwọn àgbéyẹ̀wò WHO tuntun ṣe wí, Gaza ní àwọn ilé-ìwòsàn 13 tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní apákan, àwọn ilé-ìwòsàn 2 tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ díẹ̀díẹ̀, àti àwọn 21 tí wọn ò tilẹ̀ ṣiṣẹ́ mọ́ rárá.","Izimpahla zokwelapha nazo zahanjiswa eKhemesi iCentral Drug Store yaseGaza, esizosebenza njengesizinda sokuhlinzekwa kwezokwelapha ukuze silethwe kwezinye izibhedlela, futhi sizosekelwa yi-WHO kanye nabalingani. E-Al-Amal, ozakwabo babone umphumela weziteleka zakamuva ezikhubaze umbhoshongo womsakazo wesibhedlela futhi zaba nomthelela ohlelweni oluphakathi lokuthunyelwa kwe-ambulensi kuyo yonke indawo yaseKhan Younis ethinta abantu abangaphezu kwezigidi eziyi-1.5. Kuma-ambulensi ayi-9 isibhedlela esake saba nawo, ayi-5 kuphela asasebenza. Abasebenzi beWHO babike ukuthi bakuthola kungangeneki ngaphakathi esibhedlela ngaphandle kokunyathela iziguli nalabo abafuna isiphephelo. Zimbalwa kuphela izindlu zangasese ezisebenzayo ezitholakala esibhedlela kanye nezakhiwo zomphakathi eziseduze kanye nezikhungo zokuqeqesha zePRCS zabantu abakhosele lapho, abasebenzi kanye neziguli zasesibhedlela. Ngenkathi bedlula eGaza, abasebenzi beWHO babone amashumi ezinkulungwane zabantu bebalekela iziteleka ezinzima eKhan Younis nase-Middle Area, behamba ngezinyawo, begibele izimbongolo, noma ngezimoto. Kwakwakhiwa izindawo zokukhosela eduze komgwaqo. ""I-WHO ikhathazeke kakhulu ngokufuduka kwabantu okusha kuzothuthukisa izikhungo zezempilo eningizimu, esezivele zithwele kanzima ukuhlangabezana nezidingo zabantu,"" kusho uDkt Rik Peeperkorn, Omele I-WHO ehhovisi leWHO eWest Bank naseGaza. ""Lokhu kuhamba kwabantu abaningi okuphoqelekile kuzoholela ekuminyaneni kwabantu, ukwanda kwengozi yezifo ezithathelwanayo, futhi kwenze kube nzima kakhulu ukuletha usizo kubantu."" Ngokocwaningo lwakamuva lwe-WHO, iGaza inezibhedlela ezisebenza kancane eziyi-13, ezi-2 ezisasebenza kancane, nezingama-21 ezingasebenzi nhlobo." +"ከነዚህም መካከል ናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ፣በደቡባዊ ጋዛ ውስጥ በጣም አስፈላጊው ሪፈራል ሆስፒታል ነው፣እና በከፊል እየሰራ ነው። በሆስፒታሉ ዙሪያ የመኖሪያ አካባቢዎች ለቀው እንዲወጡ ታዝዘዋል የሚሉ በቅርብ ጊዜ የወጡ ዘገባዎች እጅግ አሳሳቢ ናቸው። ""ወታደራዊ እንቅስቃሴዎች በሆስፒታሉ አቅራቢያ ሲጠናከሩ አምቡላንሶች፣ ሕመምተኞች፣ ሠራተኞች እንዲሁም የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ ወደ ግቢው መድረስ አይችሉም፣ እናም ይህ ቍልፍ ሆስፒታል በፍጥነት ሊሠራ የማይችል ይሆናል"" ብለዋል ዶክተር ፒፐርኮርን። “ይህ ሁኔታ በሰሜን ውስጥ ብዙ ጊዜ ታይቷል። ጋዛ ተጨማሪ ሆስፒታሎችን ማጣት አትችልም�� በአሁኑ ጊዜ በችግር ላይ ያለውን የጤና ሥርዓት ለማጠናከርና ለማስፋፋት ጥረት እያደረገ ነው።"" የደብሊውኤችኦ ሰራተኞች ማክሰኞ እንዳስታወቁት በመላው የጋዛ ሰርጥ የምግብ ፍላጎት አሳሳቢ እየሆነ መጥቷል። የተራቡ ሰዎች ምግብ ለማግኘት በማሰብ ዛሬ ኮንቮዎቻችንን አቆሙ። ደብሊውኤችኦ መድሃኒቶችን፣ የህክምና ቁሳቁሶችን ፣እና ነዳጅን ለሆስፒታሎች የማቅረብ አቅም እየጨመረ በደረስንባቸው ሆስፒታሎች ፣እና ውስጥ ባሉ ሰዎች ፣ረሃብ እና ተስፋ መቁረጥ እየተገደበ ነው። ዶ/ር ቴድሮስ እንዲህ ብለዋል:"" የሰራተኞቻችን ደኅንነት እና የስራዎቻችን ቀጣይነት የሚወሰነው ተጨማሪ ምግብ ወደ ጋዛ በሙሉ በአስቸኳይ መድረሱ ላይ ነው።""","Among these is Nasser Medical Complex, which is the most important referral hospital in Southern Gaza, and is partially functioning. Recent reports of residential areas being ordered to evacuate around the hospital are extremely concerning. “When military activities intensify near the hospital, ambulances, patients, staff, and WHO and partners will be unable to reach the complex, and this key hospital will quickly become barely functional,” said Dr Peeperkorn. “This scenario was witnessed all too often in the North. Gaza can not afford to lose any more hospitals. WHO is working to strengthen and expand the existing struggling health system.” WHO staff also reported Tuesday that the need for food continues to be acute across the Gaza Strip. Hungry people again stopped our convoys today in the hope of finding food. WHO’s ability to supply medicines, medical supplies, and fuel to hospitals is being increasingly constrained by the hunger and desperation of people en route to, and within, hospitals we reach. Dr Tedros said: “The safety of our staff and continuity of operations depends on more food arriving in all of Gaza, immediately.","A cikin waɗannan akwai Nasser Medical Complex, wanda shine babban asibiti mafi mahimmanci da ake kai mutane a kudancin Gaza, kuma yana aiki kadan. Rahotannin nan kusa da suke bayyana umarni ga mazauna wajen da subar kusa da asibitin abun damuwa ne kwarai. Yayin da hare haren sukayi yawa a kusa da asibitin, motocin ɗaukar marasa lafia, marasa lafiya, ma’aikata, sannan kuma WHO da abokan hulɗa ba za su iya isa ga asibitin ba, sannan wannan mahimmin asibitin zai kasance yana aiki kadan, in ji Dr Peerperkorn. ""Wannan tsarin ya faru da yawa a Arewacin. Gaza bazata iya bari ta rasa wasu asibitocin. WHO na ta aiki domin ƙarfafawa da faɗaɗa hanyar kiwon lafiya da ake da su. WHO ta bayyana ranar Talata cewar buƙatar abinci na cigaba da ta’azzara a Zirin Gaza. Mutane masu jin yunwa a yau sun kuma tare motocinmu da fatan za su samu abinci. Himmar WHO wajen samar da magungun, kayan amfanin asibiti, da man fetur ga asibitoci yana cigaba da samun tsaiko daga yunwa da kuma damuwar mutane a hanyar, da kuma cikin asibitocin da muke zuwa. Dr Tredors yace: tsaron ma’aikatanmu da kuma cigaba da yin aiki ya dogara ne ga yawan abincin da za’a kawo Gaza, nan take.","Miongoni mwa hizi ni Nasser Medical Complex, ambayo ni hospitali muhimu zaidi ya rufaa kusini mwa Gaza, na inafanya kazi kwa kiasi. Taarifa za hivi karibuni za maeneo ya makazi yanayoamriwa kuhama karibu na hospitali zinatia wasiwasi sana. Shughuli za kijeshi zinapozidi kuwa mbaya karibu na hospitali, magari ya wagonjwa, wagonjwa, wafanyakazi, na WHO na washirika hawataweza kufika kwenye jengo hilo, na hospitali hii muhimu haifanyi kazi haraka, alisema Dk. Peeperkorn. Hii hali ilishuhudiwa mara nyingi sana huko kasikazini. Gaza haiwezi kumudu kupoteza hospitali zaidi. WHO inajitahidi kuimarisha na kupanua mfumo uliyopo wa afya unaotatiza Wafanyakazi wa WHO pia, walitoa taarifa siku ya Jumanne kuwa hitaji la chakula linaendelea kuongezeka katika ukanda wa Gaza. Watu wenye njaa wamesimamisha misafara yetu leo wakiwa na matumaini ya kupata chakula. Uwezo wa WHO wa kusambaza dawa, vifaa vya matibabu na mafuta kwenye hospitali unazidi kuzuiwa na watu wenye njaa na waliyokata tamaa, wanaoelekea kwenye hospitali tunazofikia na waliyopo ndani ya hospitali hizo. Dk. Tedros alisema; usalama wa wafanyakazi wetu na mwendelezo wa shughuli unategemea chakula kingi kipelekwe Gaza nzima kwa haraka.","Nínú ìwọ̀nyìí ni Nasser Medical Complex, tí ó jẹ́ ilé-ìwòsàn ìtọ́kasí pàtàkì ní Gúúsù ilẹ̀ Gaza wà, tí ó sì ń ṣiṣẹ́ ní apákan. Àwọn àbọ̀ tuntun nípa àwọn agbègbè ilégbèé tí wọ́n ń pàṣẹ fún láti kó kúrò ní agbègbè ilé-ìwòsàn náà tún ń kọni lóminú gidi gan. ""Nígbà tí àwọn iṣẹ́ ikọ̀ ológun ń pọ̀ sí i ní ìtòsí ilé-ìwòsàn náà, àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn, àwọn aláìsàn, àwọn òṣìṣẹ́, àti WHO àti àwọn alábàáṣe kò ní lè ráyè wọ inú gbọ̀ngán náà, tí ilé-ìwòsàn pàtàkì yìí yóò sì yára di èyí tí kò sábà ṣiṣẹ́ mọ́,"" Dr Peeperkom dáhùn. ""Ìṣẹ̀lẹ̀ yìí sábà máa ń ṣẹlẹ̀ ní Àríwá. Gaza kò tún lè pàdánù àwọn ilé-ìwòsàn kankan mọ́. WHO ń ṣiṣẹ́ láti ṣe ìrólágbára àti ìfẹ̀lójù ètò ìlera tí ó wà tí ó ń rá bàbà."" Òṣìṣẹ́ WHO tún jábọ̀ ní ọjọ́ Ìṣẹ́gun pé ìníló fún oúnjẹ túbọ̀ ń nípọn síi káàkiri Gaza Strip. Àwọn èèyàn tí ebi ń pa tún dá àwọn olùtọ̀nà lónìí pẹ̀lú ìrètí pé àwọn yóò rí oúnjẹ. Ebi ọ̀kàkà àti àìnírètí tí ó ti mú àwọn èèyàn túbọ̀ ń mú ìdíwọ́ bá ìkápá WHO láti pèsè àwọn èlò òògùn, àwọn èlò ìṣègùn, àti epo fún àwọn ilé-ìwòsàn ní ọ̀nà lọ sí, àti nínú, àwọn ilé-ìwòsàn tí a dé. Dr Tedros wí pé: ""Ààbò àwọn òṣìṣẹ́ wa àti ìtẹ̀síwájú àwọn iṣẹ́ rọ̀ mọ́ kí ọ̀pọ̀ oúnjẹ dé sí gbogbo Gaza, ní kíákíá.","Phakathi kwalezi kukhona iNasser Medical Complex, okuyisibhedlela sokudlulisela abantu esibaluleke kakhulu e-Southern Gaza, futhi esisebenza kancane. Imibiko yakamuva yezindawo zokuhlala eziyalelwa ukuthi ziphume eduze nesibhedlela ikhathaza kakhulu. ""Lapho izimpi zishuba eduze kwesibhedlela, ama-ambulensi, iziguli, abasebenzi kanye neWHO nabalingani bayo angeke bakwazi ukufinyelela esibhedlela, futhi lesi sibhedlela esibalulekile ngeke sisebenze ngokushesha,"" kusho uDkt Peeperkorn. “Lesi simo sibonakala kaningi eNyakatho. IGaza ngeke isakwazi ukulahlekelwa ezinye izibhedlela. I-WHO isebenzela ukuqinisa nokwandisa uhlelo lwezempilo oludonsa kanzima. ” Abasebenzi beWHO baphinde babika ngoLwesibili ukuthi sisekhona isidingo sokudla nokuthi sikhulu kulo lonke elaseGaza Strip. Abantu abalambile baphinde bamisa izimoto zethu ebezilandelana namuhla ngethemba lokuthola ukudla. Ikhono le-WHO lokuhlinzeka ngemithi, izinto zokwelapha, kanye nophethiloli ezibhedlela liya ngokuya licindezelwa indlala nokuphelelwa yithemba kwabantu abasendleleni eya, nangaphakathi, ezibhedlela esifinyelela kuzo. UDkt Tedros uthe: “Ukuphepha kwabasebenzi bethu nokuqhubeka nokusebenza kuncike ekudleni okwengeziwe okufika kulo lonke elaseGaza, ngokushesha." +የራሴ ባልደረቦቼም በግጭቱ በቀጥታ እና በግላቸው ተጎድተዋል ፣ ልክ በጋዛ ውስጥ እንዳሉ ሁሉም ሰዎች። የጋዛ ሰራተኞቻችንን ቤተሰብ አባላት ስለመጥፋት ልብ የሚሰብር ዜና ማግኘቴን ቀጥያለሁ ዶ/ር ቴድሮስ አክለውም “በቅርቡ የተባበሩት መንግስታት የፀጥታው ምክር ቤት ውሳኔ በጋዛ ውስጥ ያለው የሰብአዊ ርዳታ ስርጭት መሻሻል ተስፋ የሚሰጥ ይመስላል። “ነገር ግን፣ የዓለም ጤና ድርጅት የአይን እማኞች በመሬት ላይ ባሉት ዘገባዎች ላይ በመመስረት፣ ውሳኔው በሚያሳዝን ሁኔታ እስካሁን ተጽዕኖ አላሳደረም። በአስቸኳይ የሚያስፈልገን ፣ ልክ አሁን፣ ሰላማዊ ዜጎችን ከተጨማሪ ጥቃት ለመዳን እና ወደ መልሶ ግንባታ እና ሰላም የሚወስደውን ረጅም መንገድ ለመጀመር የተኩስ አቁም ነው።,"My own colleagues are also being directly and personally affected by the conflict, just like virtually everyone in Gaza. I continue to receive heartbreaking news of the loss of our Gaza staffers’ family members.” “The recent United Nations Security Council resolution appeared to provide hope of an improvement in humanitarian aid distribution within Gaza,” Dr Tedros added. “However, based on WHO eyewitness accounts on the ground, the resolution is tragically yet to have an impact. What we urgently need, right now, is a ceasefire to spare civilians from further violence and begin the long road towards reconstruction and peace.”","Abokan aikina ma yaƙin ya shafesu kai tsaye a karan kansu, kamar dai kowa da yake Gaza. Ina cigaba da samun rahoton bakin ciki na rasuwar ma’aikatanmu a Gaza da ‘yan'uwa. United Nation Security Council resolution na kwanannan ya sanya fata game da samun cigaba a wajen kai kayan agaji cikin Gaza, Dr Tredors ya kara fada. Duk da haka, dangane da yadda mai gani da ido na WHO ya bayyana, har yanzu sulhun bai yi wani tasiri ba. Abin da muke da buƙata cikin gaggawa, a halin yanzu, shi ne tsagaita wuta domin kubutar da fararen hula daga tashin hankali sannan a fara samar da hanyar sake gine-gine da zaman lafiya.","Wenzangu pia wanaathiriwa moja kwa moja na mizozo binafsi kama ilivyo kwa kila mtu huko Gaza. nimeanza kupokea habari za kusikitisha za wafanyakazi wetu wa Gaza kupoteza ndugu zao ""Azimio la hivi karibuni la baraza la usalama la Umoja wa Mataifa lilionekana kutoa matumaini ya kuboreshwa kwa usambazaji wa misaada ya kibinadamu huko Gaza"", alisema Tedros. Hata hivyo, kulingana na akaunti za mitandao ya kijamii za mashahidi wa WHO waliyopo hapo nchini, azimio hilo bado halialeta matokeo chanya. Tunachohitaji kifanyike kwa haraka ni kusitishwa kwa mapigano ili kuwaepusha raia katika ghasia na kujenga njia ya kuelekea kwenye amani","Ìjà náà ń ṣe ìpalára tààrà gan fún àwọn akẹgbẹ́ témi gan , gẹ́gẹ́ bíi ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn èèyàn ní Gaza. Mo túbọ̀ ń tẹ̀síwájú láti máa gba àwọn ìròyìn ìbánikẹ́dùn lórí ìpàdánù àwọn mọ̀lẹ́bí àwọn òṣìṣẹ́ wa ní Gaza."" ""Ó jọ pé ìpinnu tuntun tí Àjọ Aláàbò United Nations ṣe ń pèsè ìrètí àtúnṣe sí ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe àti ìpínká káàkiri Gaza,"" Dr Tedros ṣe àfikún. ""Sùgbọ́n, bí àwọn ajábọ̀ alámòójúbà WHO tí wọ́n wà níkàlẹ̀ ṣe ti sọ, ó jẹ́ ohun ìbànújẹ pé ìpinnu náà kò tíì ní ipa. Ohun tí a nílò ní kíákíá, báyìí, ni ìdáwọ́ ìkọlù dúró láti dá ẹ̀mí àwọn ará ìlú sí kúrò lọ́wọ́ ipa síwájú síi àti láti bẹ̀rẹ̀ ìrìn-àjò ọlọ́jọ́ gbọọrọ sí ìṣàtúnkọ́ àti àlàáfíà.""","Ozakwethu nabo bathinteka ngqo ​​kule ngxabano, njengawo wonke umuntu eGaza. Ngisaqhubeka nokuthola izindaba ezibuhlungu zokulahlekelwa amalungu omndeni wabasebenzi baseGaza.” ""Isinqumo sakamuva soMkhandlu Wezokuphepha WeNhlangano Yezizwe sibonakale sinikeza ithemba lokuthi kuzoba ngcono ukusatshalaliswa kosizo lwezabantu eGaza,"" kwengeza uDkt Tedros. “Kodwa-ke, ngokusekelwe wofakazi be-WHO abasendaweni, isinqumo sisazoba nomthelela. Esikudinga ngokuphuthumayo, njengamanje, ukumiswa kwempi ukuze kugwemeke izakhamizi kudlame olukhona futhi siqale umgwaqo omude obheke ekwakhiweni kabusha nokuthula. """ +በጋዛ ለበለጠ ሞት የሚዳርግ ረሃብ እና በሽታ ገዳይ ጥምረት ረሃብ ጋዛን እያጠቃች ነው፣ እና ይህ በስትሪፕ ውስጥ በሽታን እንደሚጨምር ይጠበቃል፣ በተለይም በልጆች፣ ነፍሰ ጡር እና ጡት በሚያጠቡ ሴቶች እና በእድሜ የገፉ ሰዎች። ደብልዩኤችዖን ጨምሮ የተቀናጀ የምግብ ዋስትና ደረጃ ምደባ (አይፒሲ) ዓለም አቀፋዊ ሽርክና ዛሬ በወጡ አዳዲስ ግምቶች ጋዛ “የምግብ እጦት አስከፊ ደረጃ ላይ ትገኛለች” በማለት የረሃብ ስጋት “በየቀኑ እየጨመረ” ነው ብሏል። በጋዛ ውስጥ ታይቶ የማያውቅ 93% የሚሆነው ህዝብ በቂ የምግብ እጥረት እና ከፍተኛ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ባለበት የረሃብ ደረጃ ላይ ነው ያለው። ከ 4 አባወራዎች መካከል አንዱ ቢያንስ “አስከፊ ሁኔታዎች” እያጋጠማቸው ነው፡- ከፍተኛ የምግብ እጥረት እና ረሃብ እያጋጠማቸው እና ንብረታቸውን ለመሸጥ እና ቀለል ያለ ምግብ ለመግዛት ሌሎች እርምጃዎችን በመውሰድ ላይ ናቸው። መራብ፣ እጦት እና ሞት በግልጽ ይታያል። በቅርብ ጊዜ ወደ ሰሜን ጋዛ በተደረጉ ተልዕኮዎች፣ የ ደብልዩኤችዖ ሰራተኞች በጋዛ ያናገራቸው እያንዳንዱ ሰው ተርቧል ብለዋል። ሆስፒታሎችን እንዲሁም የድንገተኛ ጊዜ ክፍሎችን ጨምሮ በሄዱበት ቦታ ሁሉ ሰዎች ምግብ እንዲሰጣቸው ጠየቋቸው። “የሕክምና ቁሳቁሶችን በማድረስ በጋዛ ዙሪያ እንንቀሳቀሳለን እና ሰዎች ምግብ ነው ብለው ወደ መኪናችን በፍጥነት ይሮጣሉ” ሲሉ “የተስፋ መቁረጥ አመላካች” ብለው ጠርተውታል። ተላላፊ በሽታዎች እያደጉ ናቸው,"Lethal combination of hunger and disease to lead to more deaths in Gaza Hunger is ravaging Gaza, and this is expected to increase illness across the Strip, most acutely among children, pregnant and breastfeeding women, and older people. In new estimates released today, the Integrated Food Security Phase Classification (IPC) global partnership, which includes WHO, said Gaza is facing “catastrophic levels of food insecurity,” with the risk of famine “increasing each day.” An unprecedented 93% of the population in Gaza is facing crisis levels of hunger, with insufficient food and high levels of malnutrition. At least 1 in 4 households are facing “catastrophic conditions”: experiencing an extreme lack of food and starvation and having resorted to selling off their possessions and other extreme measures to afford a simple meal. Starvation, destitution and death are evident. On recent missions to north Gaza, WHO staff say that every single person they spoke to in Gaza is hungry. Wherever they went, including hospitals and emergency wards, people asked them for food. “We move around Gaza delivering medical supplies and people rush to our trucks hoping it’s food,” they said, calling it “an indicator of the desperation.” Infectious diseases are thriving","Mummunan haɗi na yunwa da kuma cuta zai haifar da ƙarin mace-mace a Gaza Yunwa tana ƙara ta’azzara a Gaza, kuma ana zaton hakan zai ƙara yawan cutuka a zirin, yawanci ga kananan yara, mata masu ciki da shayarwa, da kuma tsofaffi. A sabon ƙiyasin da aka bayyana a yau, jimillar yanayin rarrabewar tsaron abinci (IPC) hadin guiwa na duniya, wanda ya haɗa da WHO, sun bayyana cewa Gaza tana funkantar mummunan matakin tsaron abinci, tare da haɗarin fari da yake ƙaruwa a kowacce rana. Yawan mutane 97% da ba’a saba gani ba a Gaza suna fuskantar matsananciyar yunwa, tare da ƙarancin abinci da mataki mai yawa na rashin koshi. Aƙalla mutum 1 cikin 4 a kowanne gida na fuskantar mummunan yanayi: fuskantar matsanancin rashin abinci da yunwa sannan sai sun siyar da kayan da suka mallaka da bin wasu matakai masu tsanani don su sami abinci mai sauki. Yunwa , tsananin talauci da mutuwa abune da yake a bayyane. A aikinmu na nan kusa a Gaza, ma’aikacin WHO ya bayyana cewa duk wani mutum da sukai magana da shi a Gaza yana jin yunwa. Duk inda suka je, har cikin asibitoci da ɓangaren agajin gaggawa, mutane suna tambayar su abinci. ""Muna yawo a cikin Gaza muna kai kayan amfanin asibiti kuma mutane suna gudu suzo motocinmu a zatonsu abinci ne"", ""suka bayyana, ""wanda yake bayyana tsananin buƙatar su"". Cutuka masu yaɗuwa suna ƙara yawa","Mchanganyiko wa hatari wa njaa na magonjwa unasababisha vifo vingi huko Gaza Njaa imeivamia Gaza, na inatarajiwa kuongezeka kwa magonjwa katika ukanda huo, hasa miongoni mwa watoto, wanawake wajawazito na wanaonyonyesha pamoja na wazee. Katika makadirio mapya yaliyotolewa leo, ushirikiano wa kimataifa wa awamu ya uainishaji wa usalama wa chakula (IPC) unaojumuisha WHO, ulisema Gaza inakabiliwa na viwango vya janga la uhaba wa chakula ambapo hatari ya njaa inaongezeka kila siku 93% ya wakazi wa Gaza wanakabiliwa na hali mbaya ya njaa, na ukosefu wa chakula na viwango vya juu vya utapiamlo. Angalau kaya 1 kati ya 4 inakabiliwa na hali mbaya ya ukosefu mkubwa wa chakula na kuamua kuuza mali zao na hatua nyingine zisizositahili hili kupata chakula kwa urahisi. Njaa , umasikini na kifo ni dhahiri. Katika harakati za hivi karibuni za kasikazini mwa Gaza, wafanyakazi wa WHO wanasema kuwa kila mtu ambaye walizungumza naye huko Gaza ana njaa. Popote walipoenda, zikiwemo hospitali na wodi za dharura, watu waliwaomba chakula. Tunazunguka Gaza tukipeleka vifaa vya matibabu na watu wanakimbilia kwenye malori yetu wakidhani ni chakula, walisema wakiita kitendo hicho kiashiria cha kukata tamaa Magonjwa ya kuambukiza yanaongezeka","Àpapọ̀ tíí ṣekú pani ti ebi àti àrùn yóò yọrí sí ikú ní Gaza Ẹbí ń bá Gaza fínra, ìrètí sì ni wípé èyí yóò lékún àìsàn káàkiri àwọn agbègbè náà, èyí tí yóò burúkú jùlọ ní àárín àwọn ọmọdé, aboyún àti àwọn obìnrin tí wọ́n ń fún ọmọ lọ́yàn, àti àwọn arúgbó. Nínú àwọn ìṣirò titun tí wọ́n fi léde lónìí, alábàáṣepọ̀ àgbáyé Ìpín Orígun Ìpèsè Ààbò Oúnjẹ (IPC), èyí tí ó ní àkóónú WHO, sọ pé Gaza ''ń dojú kọ àìláàbò oúnjẹ tí ó burú jàì "", pẹ̀lú ewu ìyàn '' tí ó ń lékún lójoojúmọ́."" 93% àwọn olùgbé Gaza ń dojú kọ àwọn ìpele wàhálà ebi ní èyí tí kò ṣẹlẹ̀ rí, pẹ̀lú àìtó oúnjẹ àti ìpele àìjẹunkánú tí ó ga. Ókéré tán 1 nínú agboolé 4 ni wọ́n ń dojú kọ ''ipò àjálù'': tí wọn ń ní ìrírí ìpẹ̀kun àìní oúnjẹ àti ebi pípa tí wọ́n sì ní láti ta àwọn ohun ìní wọn àti àwọn ìpẹ̀kun tí ó ní agbára mìíràn láti rí oúnjẹ díẹ̀ je. Ebi, àìní àti ikú jẹyọ. Ní àwọn ìrìn-àjò oníbá sí àríwá Gaza láìpẹ́ yìí, àwọn òṣìṣẹ́ WHO sọ pé gbogbo àwọn tí àwọn bá sọ̀rọ̀ ní Gaza ní ebi ń pa. Níbikíbi tí wọ́n bá lọ, àti ní àwọn ilé ìwòsàn pẹ̀lú àwọn ilé aláìsàn pàjáwìrì, àwọn èèyàn ń béèrè oúnjẹ ní ọwọ́ wọn ni. ""A rìn káàkiri Gaza láti fi àwọn èròjà ìlera jíṣẹ́ àwọn ènìyàn sì rọ́ wá sí àwọn ibi àwọn ọkọ̀ àjàgbé wa pẹ̀lú èrò pé oúnjẹ ni"", wọ́n sọ bẹ́ẹ̀, wọ́n sì ń pè é ní ""ìtọ́kasí àìnírètí"". Àwọn àrùn ìkórànraẹni ń gbèrú","Indlala nezifo ngokuhlangene ziholela ekufeni kwabantu abaningi eGaza Indlala ibhuqabhuqa iGaza, futhi lokhu kulindeleke ukuthi kwandise ukugula kulo lonke elase-Strip, ikakhulukazi ezinganeni, abesifazane abakhulelwe nabancelisa ibele, kanye nabantu abadala. Izilinganiso ezintsha ezikhishwe namuhla, ukubambisana komhlaba wonke kwe-Integrated Food Security Phase Classification (IPC), oluhlanganisa iWHO, luthe iGaza ibhekene ""namazinga aphezulu enhlekelele yokudla,"" nengozi yendlala ""ikhula usuku nosuku."" Abantu abangama-93% eGaza babhekene nezimo ezinzima zendlala, nokudla okwanele kanye namazinga aphezulu okungondleki. Okungenani ikhaya elilodwa kumakhaya amane abhekene “nezimo eziyinhlekelele”: ukuntuleka kokudla ngokweqile nendlala futhi osekubenze bathengisa impahla zabo futhi bathatha nezinye izinyathelo eziyingozi kakhulu ukuze bathole ukudla kalula. Indlala, ukuswela nokufa kuyabonakala. Ohambweni lwakamuva oluya enyakatho yeGaza, abasebenzi beWHO bathi wonke umuntu abakhulume naye eGaza ulambile. Zonke izindawo ababeya kuzo, okuhlanganisa izibhedlela namawodi ezimo eziphuthumayo, abantu babebacela ukudla. ""Sihambahamba eGaza sihambisa izinto zokwelapha bese abantu bagijimela emalolini ethu benethemba lokuthi bazothola ukudla,"" besho, bekubiza ngokuthi ""kuyinkomba yokuphelelwa yithemba."" Izifo ezithathelwanayo ziyachuma" +"ጋዛ ቀድሞውንም በከፍተኛ ደረጃ ተላላፊ በሽታዎች እያጋጠማት ነው። ከጥቅምት አጋማሽ ጀምሮ ከ100,000 በላይ የተቅማጥ በሽታዎች ተመዝግበዋል። ከእነዚህ ውስጥ ግማሾቹ ከ 5 ዓመት በታች የሆኑ ትናንሽ ልጆች ፣ የጉዳይ ቁጥሮች ከግጭቱ በፊት ከተዘገበው 25 እጥፍ ይበልጣል። ከ150,000 በላይ የሚሆኑ የላይኛው የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽን፣ እና በርካታ የማጅራት ገትር፣ የቆዳ ሽፍቶች፣ እከክ፣ ቅማል እና የዶሮ በሽታ ጉዳዮች ሪፖርት ተደርጓል። ብዙ ሰዎች የጃንዲስ ምልክቶች ስላላቸው ሄፓታይተስ ተጠርጥሯል። ጤናማ አካል እነዚህን በሽታዎች በቀላሉ መቋቋም ቢችልም የተበላሸ እና የተዳከመ ሰውነት ይታገላል። ረሃብ የሰውነት መከላከያዎችን ያዳክማል እና ለበሽታ በር ይከፍታል። የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ህጻናት እንደ ተቅማጥ፣ የሳምባ ምች እና ኩፍኝ ባሉ በሽታዎች የመሞት እድላቸውን ይጨምራል፣ በተለይም ህይወት አድን የጤና አገልግሎት በማያገኙበት ሁኔታ። ህጻኑ በህይወት ቢተርፍም፣ ማባከን እድገትን ስለሚቀንስ እና የእውቀት (ኮግኒቲቭ) እድገትን ስለሚጎዳ ህይወት-ረጅም ተፅእኖ ሊኖረው ይችላል። የሚያጠቡ እናቶችም ለተመጣጠነ ምግብ እጥረት የተጋለጡ ናቸው።","Gaza is already experiencing soaring rates of infectious diseases. Over 100 000 cases of diarrhoea have been reported since mid-October. Half of these are among young children under the age of 5 years, case numbers that are 25 times what was reported before the conflict. Over 150 000 cases of upper respiratory infection, and numerous cases of meningitis, skin rashes, scabies, lice and chickenpox have been reported. Hepatitis is also suspected as many people present with the tell-tale signs of jaundice. While a healthy body can more easily fight off these diseases, a wasted and weakened body will struggle. Hunger weakens the body’s defences and opens the door to disease. Malnutrition increases the risk of children dying from illnesses like diarrhoea, pneumonia and measles, especially in a setting where they lack access to life-saving health services. Even if the child survives, wasting can have life-long impacts as it stunts growth and impairs cognitive development. Breastfeeding mothers are also at high risk of malnutrition.","Gaza tana cikin fuskantar yawaitar cutuka masu yaɗuwa. An sami rahoton samun cutar gudawa fiye da 100,000 tun a tsakiyar Aktoba. Rabin wannan tsakanin kananan yara ne kasa da shekaru 5, yawan da ya kasance sau 25 akan rahoton da aka bayar kafin a fara yaƙin. An sami rahoton ciwon numfashi fiye da 150,000 , da kuma ciwon sanƙarau da yawa, kurajen fata, karzuwa, kwarkwata da farankama. Ana zargin ciwon hanta saboda ana rade radin mutane da dama suna nuna alamar ciwon hantar. A yayin da jiki mai lafiya zai iya yaƙi da waɗannan cutukan, jiki mai rauni wanda aka banzatar zai yi gwagwarmaya. Yunwa tana raunana garkuwar jiki sannan ta bude kofar shigar cutuka. Rashin koshi yana sanya yara cikin haɗarin mutuwa daga cutuka kamar gudawa, limoniya da kyadda, musamman a yanayin da suka rasha samun ayyukan kiwon lafiya. Ko da yaron ya rayu, banzatarwar zata iya yin tasiri mai tsayi a rayuwa saboda zata hana shi girma da kuma matsalar ƙwaƙwalwa. Iayaye mata masu shayarwa ma suna cikin haɗarin rashin koshi mai yawa.","Gaza tayari inakabiliwa na viwango vya juu vya magonjwa ya kuambukiza. Zaidi ya kesi 100,000 za kuhara ziliwasilishwa tangu katikati ya oktoba. Nusu ya hawa ni miongoni mwa watoto wadogo waliyo chini ya umri wa miaka 5, idadi ya kesi ambazo ni mara 25 kuliko ilivyowasilishwa kabla ya mzozo. Zaidi ya visa 150,000 vya maambukizi ya mfumo wa upumuaji, na visa vingine vya homa ya uti wa mgongo, vipele vya ngozi, kipele, chawa na tetekuwanga viliwasilishwa. Ugonjwa wa homa ya ini pia unashukiwa kwa sababu watu wengi wanaeleza kuwa wana dalili za homa ya manjano. Wakati mwili wenye afya unaweza kupigana kwa urahisi na magonjwa haya, mwili uliyopotea na dhaifa utajitahidi. Njaa hudhoofisha kinga ya mwili na kufungua mlango wa magonjwa. Utapiamlo huongeza hatari ya watoto kufa kutokana na magonjwa kama vile kuhara, nimonia na surua, hasa katika mazingira ambayo wanakosa huduma za afya za kuokoa maisha. Hata kama mtoto anaendelea kuishi, uchafuzi wa mazingira unaweza kuwa na athari za maisha yote kwa sababu huzuia ukuaji na kudhoofisha ukuaji wa utambuzi. Akina mama wanaonyonyesha pia wako katika hatari kubwa ya kupata utapiamlo.","Gaza ti ń ní ìrírí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àrùn àkóràn. Ó lé ní 100 000 ọ̀ràn ìgbẹ́ gbuuru ni wọ́n tí kéde láti ìdáméjì oṣù Kẹwàá. Ìlàjì nínú àwọn wọ̀nyí wà nínú àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn kò tó ọdún 5, iye àwọn ọ̀ràn tí wọ́n jẹ́ ìlọ́po 25 sí ìyè tí wọ́n fi léde ṣáájú aáwọ̀. Ó lé ní 150 000 ọ̀ràn ìkọlù òkè ìmísínúmísóde, àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọ̀ràn yírùnyírùn, àwọn ara ṣíṣú, àrùn dìgbòlugi, iná orí àti ìgbóná ni wọ́n ti ṣe ìjábọ̀ wọn. Wọ́n tún fura si àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ nítorí pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn èèyàn fi àwọn àmì àrùn pọ́njúpọ́tọ̀ hàn. Nígbà tí ó sì jẹ́ pé ara ti o ní ìlera leè bá àwọn àìsàn yìí jà, ará tí ó ti rẹ̀ tí ó sì lẹ kò ní lè ṣe bẹ́ẹ̀. Ẹbí máa ń jẹ́ kí àwọn olùgbèjà ara ó lẹ ni yóò sì ṣílẹ̀kùn fún àrùn. Àìjẹunkánú máa ń lékún ikú àwọn ọmọdé láti ara àìsàn bíi ìgbẹ́ gbuuru, òtútù àyà àti àìsàn ilẹ̀ gbígbẹ, pàápàá ní àwọn ibi tí wọ́n kò ti ní àǹfààní sí àwọn ètò ohun ìlera adóòlà ẹ̀mí. Kódà tí ọmọ náà bá yè, ìṣúnkì ẹ̀yà ara máa ń ní ipa ní ọjọ́ iwájú nítorípé yóò lọ́ra dídàgbà yóò sì ṣe ìfàsẹ́yìn fún ìdàgbàsókè ọpọlọ. Àwọn ìyá tí wọ́n fún ọmọ lọ́yàn náà wà nínú èwù àìjẹunkánú tí ó ga.","IGaza isivele ibhekene namazinga akhuphukayo ezifo ezithathelwanayo. Zingaphezu kuka-100 000 izigameko zohudo ezibikiwe kusukela maphakathi noMfumfu. Ingxenye yalaba izingane ezincane ezineminyaka engaphansi kwemi-5 ubudala, izinombolo zamacala eziphindwe izikhathi ezingama-25 kunalezo ezabikwa ngaphambi kwengxabano. Zingaphezu kuka-150 000 izehlakalo zokutheleleka ngezifo ezithinta ukuphefumula okuphezulu, kanye nezigameko eziningi ze-meningitis, ukuqubuka kwesikhumba, utwayi, izintwala kanye ne-chickenpox. I-Hepatitis nayo isolwa njengoba abantu abaningi benezimpawu ze-jaundice. Nakuba umzimba onempilo ungakwazi ukulwa kalula nalezi zifo, umzimba omoshekile nobuthakathaka uzothwala kanzima. Indlala yenza bube buthaka izivikelamzimba futhi ibanga nezifo. Ukungondleki kwandisa amathuba okuba izingane zibulawe izifo ezifana nesifo sohudo, inyumoniya kanye nesimungumungwane, ikakhulukazi endaweni lapho zingakwazi khona ukuthola usizo lwezempilo olusindisa impilo. Ngisho noma ingane ingasinda, ukumosha kungase kube nomthelela wesikhathi eside njengoba kukhinyabeza ukukhula futhi kukhinyabeze nokukhula kwengqondo. Omama abancelisa ibele nabo basengozini enkulu yokungondleki." +"ከ0-6 ወር እድሜው የእናቶች ወተት ህጻን ሊያገኝ የሚችለው ምርጥ እና አስተማማኝ ምግብ ነው። ይህም ህፃኑን ከአመጋገብ እጥረት እና እንደ ተቅማጥ ካሉ ገዳይ በሽታዎች ይከላከላል በተለይም የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በጣም ውስን በሚሆንበት ጊዜ። የአዕምሮ ጤና ጉዳዮች፣ በጋዛ ውስጥ ባለው የህዝብ ቁጥር መጨመር፣ሴቶችንም ጨምሮ፣የጡት ማጥባት መጠንን የበለጠ ሊጎዳ ይችላል። የንጽህና እና የንጽህና እጦት, እና እየፈራረሰ ያለው የጤና ስርዓት, ወደ መርዛማው ድብልቅ ይጨምራሉ ከ1.9 ሚሊዮን በላይ ሰዎች ከቤት ንብረታቸው ተፈናቅለዋል፣ ከእነዚህም ውስጥ ከ1.4 ሚሊዮን በላይ የሚሆኑት በተጨናነቀ መጠለያ ውስጥ ይገኛሉ። እነዚህ ሁኔታዎች ለተላላፊ በሽታዎች መጨመር የበሰሉ ናቸው። ዛሬ በጋዛ ፣በአማካይ ለ4500 ሰዎች አንድ ሻወር ብቻ እና ለ220 ሰዎች አንድ ሽንት ቤት አለ። የንጹሕ ውኃ አቅርቦት አሁንም እጥረት ያለበት ሲሆን ከቤት ውጭ የሚደረግ የፍሳሽ ማስወገጃም እየጨመረ መጥቷል። እነዚህ ሁኔታዎች ተላላፊ በሽታዎችን መስፋፋት የማይቀር ያደርጉታል። ጦርነቱ የጤና ስርዓቱን እያሽቆለቆለ በመምጣቱ በሚያሳዝን ሁኔታ በጋዛ በኩል የጤና አገልግሎት ተደራሽነት ቀን��ል።","From 0-6 months of age, a mother’s milk is the best and safest food a baby can get. This protects the child from nutritional deficiencies and catching deadly diseases such as diarrhoea, especially when access to safe drinking water is extremely limited. Mental health issues, on the rise across the population in Gaza, including among women, could further impact breastfeeding rates. Lack of sanitation and hygiene, and a collapsing health system, add to the toxic mix Over 1.9 million people have been displaced from their homes, of whom over 1.4 million are staying in overcrowded shelters. These conditions are ripe for a continued rise in infectious diseases. In Gaza today, on average, there is only one shower for every 4500 people and one toilet for every 220. Clean water remains scarce and there are rising levels of outdoor defecation. These conditions make the spread of infectious diseases inevitable. Tragically, access to health services across Gaza has plummeted as the war continues to degrade the health system.","Daga watanni 0-6 na rayuwa, ruwan nonon uwa shi ne abinci mafi aminci mafi dacewa da jariri zai iya samu. Wannan zai kare yaron daga rashin abubuwan gina jiki da kuma kamuwa da mugayen cutuka kamar gudawa, musamman idan babu ruwan sha mai aminci. Cutakan da suka shafi ƙwaƙwalwa, suna ƙara yawa ga mutanen da suke Gaza, wanda ya haɗa da mata, zai iya ƙara yin tasira ga yawan shayarwa. Rashin gyara da tsafta, da rugujewar hanyar kiwon lafiya, yana ƙaruwa a cikin tarin matsalar Fiye da mutane miliyan 1.9 sun rasa gidajensu, wanda fiye da miliyan 1.4 daga cikinsu suke zaune a cunkushasshen mahalli. Wannan yanayin hanya ce da zata ƙara yawan cutuka masu yaɗuwa. A Gaza a yau, a madaidaicin misali, abun wanka guda ɗaya ne ga mutane 4500 da kuma bandaki ɗaya ga mutane fiye da 220. Ruwa mai tsafta yayi ƙaranci sannan kuma ga yawaitar yin bahaya a ciki. Waɗannan yanayin dole ne a samu cutuka masu yaɗuwa. Cikin tashin hankali, samun ayyukan kiwon lafiya a kewayen Gaza ya yi kasa sosai a yayin da yaƙin yake ci gaba da lalata hanyoyin kiwon lafiya.","Kuanzia umri wa miezi 0-6, maziwa ya mama ndicho chakula bora na salama ambacho mtoto anaweza kupata. Hii inamlinda mtoto dhidi ya upungufu wa lishe na kupata magonjwa hatari kama vile kuhara, hasa wakati upatikanaji wa maji safi ya kunywa ni mdogo sana. Masuala ya afya ya akili, kuongezeka kwa idadi kubwa ya watu huko Gaza, ikiwa ni pamoja na miongoni mwa wanawake, inaweza kuathiri zaidi viwango vya unyonyeshaji. Ukosefu wa usafi wa mazingira, usafi wa mwili na kushuka kwa mfumo wa afya, kunaongeza mchanganyiko wa sumu Zaidi ya watu milioni 1.9 wamelazimika kuyahama makazi yao, kati yao zaidi ya milioni 1.4 wanakaa katika makazi yenye watu wengi. Hali hizi zinafaa kwa kuongezeka kwa magonjwa ya kuambukiza. Katika Gaza leo, kwa wasitani, kuna bafu moja pekee kwa kila watu 4500 na choo kimoja kwa watu 220. Maji safi yanaendelea kupungua na kuna ongezeko la viwango vya kinyesi cha binadamu nje. Hali hizi zinasababisha kuenea kwa magonjwa ya kuambukiza kutoepukika. Cha kusikitisha zaidi ni kuwa upatikanaji wa huduma za afya umeshuka kote Gaza, huku vita vikiendelea kudhoofisha mfumo wa afya.","Láti ọmọ oṣù 0-6, wàrà ìyá ọmọ ni oúnjẹ tí ó dára tí ó sì ní ààbò jùlọ tí ọmọ-ọwọ́ le rí. Èyí ń dáàbò bo ọmọ kúrò lọ́wọ́ kùdìẹ̀kudiẹ inú oúnjẹ àti kíkó àìsàn tí ó le se iku pani bíi ìgbẹ́ gbuuru, pàápàá nígbà tí kò bá sí àǹfààní láti rí omi tí kò léwu láti mu. Àwọn ọ̀ràn ajẹmọ́ ìlera ọpọlọ, ń pọ̀ síi láàárín àwọn olùgbé ní Gaza, láì yọ àwọn obìnrin sílẹ̀, ó seése kí o padà nípa lórí ìyè ìfúnọ̀mọlọ́yàn. Àìní ìmọ́tótó àti ìtọ́júaraẹni, àti ètò ìlera tí ó ń ṣubú lọ, dákún àwọn burúkú tí ó ń ṣẹlẹ̀. Ó lé ní 1.9 mílíọ̀nù àwọn ènìyàn ni wọ́n ti ṣí nípò padà kúrò ní ilé wọn, tí àwọn tí ó lé ní 1.4 mílíọ̀nù sì ń gbé ní àwọn ibùgbé tí ó kéré sí iye àwọn olùgbé. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ti fi ààyè sílẹ̀ fún àìsàn àkóràn láti máa pọ̀ si. Ní Gaza lónìí, ní agbede, ilé ìwẹ̀ kan ni ó wà fún àwọn 4500 ènìyàn pẹ̀lú ilé ìgbọ̀nsẹ̀ kan fún èèyàn 220. Omi mímọ́ túbọ̀ ń wọ́n sí i ti ìgbọ̀nsẹ̀ ìta gbangba sì ń pọ̀ si. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ wọ̀nyìí ń jẹ́ kí ó sòro láti má nìí àrùn àkóràn. Pẹ̀lú ìbànújẹ́, níní ìráàyè sí ètò ìlera káàkiri Gaza ti já lọ sílẹ̀ bí ogun náà ṣe ń túbọ̀ bá ètò ìlera jẹ́.","Kusukela ezinyangeni ezi-0-6 ubudala, ubisi lukamama luwukudla okungcono kakhulu nokuphephile ingane engakuthola. Lokhu kuvikela ingane ekusweleni ukudla okunomsoco kanye nokungenwa izifo ezibulalayo ezifana nesifo sohudo, ikakhulukazi lapho ukuthola amanzi ahlanzekile okuphuza kukuncane kakhulu. Izinkinga zezempilo yengqondo, ziyanyuka kubantu baseGaza, okuhlanganisa nabesifazane, zingase zibe nomthelela omkhulu emazingeni okuncelisa. Ukuntuleka kokukhucululwa kwendle kanye nenhlanzeko, kanye nendlelakusebenza yezempilo ewayo, kwengeza kule ngxube enobuthi Bangaphezu kwezigidi eziyi-1.9 abantu asebekhishiwe ezindlini zabo, okungaphezu kwezigidi eziyi-1.4 kubo abahlala ezindaweni zokukhosela eziminyene. Lezi zimo zandisa izifo ezithathelwanayo. Uma silinganisa, eGaza kuneshawa eyodwa kuphela yabantu abangu-4500 kanye nendlu yangasese eyodwa kwabangu-220. Amanzi ahlanzekile ahlala eyimvelakancane futhi kunamazinga akhuphukayo okuzikhulula ngaphandle. Lezi zimo zenza kubekhona ukubhebhetheka kwezifo ezithathelwanayo. Ngokudabukisayo, ukufinyelela ezinsizeni zezempilo kulo lonke elaseGaza kwehlile njengoba impi iqhubeka nokululaza uhlelo lwezempilo." +የጤና ስርዓቱ ተንበርክኮ እያለ ገዳይ የሆነውን ረሃብ እና በሽታ የሚጋፈጡ ሰዎች ጥቂት አማራጮች ይተዋሉ። በቂ ስቃይ የደረሰባቸው የጋዛ ህዝብ አሁን በረሃብ እና በጤና ስርዓት በቀላሉ ሊታከሙ በሚችሉ በሽታዎች ይሞታሉ። ይህ መቆም አለበት። ምግብ እና ሌሎች ዕርዳታዎች በከፍተኛ መጠን መፍሰስ አለባቸው። ደብልዩኤችዖ አፋጣኝ ሰብአዊ የተኩስ ማቆም ጥሪውን በድጋሚ አቀረበ።,"With the health system on its knees, those facing the deadly combination of hunger and disease are left with few options. The people of Gaza, who have already suffered enough, now face death from starvation and diseases that could be easily treated with a functioning health system. This must stop. Food and other aid must flow in far greater amounts. WHO reiterates its call for an immediate humanitarian ceasefire.","Yayin da hanyoyin kiwon lafiyar suka durkushe, waɗanda suke fuskantar yunwa da cutuka a lokaci guda ba su da zabi mai yawa. Mutanen Gaza, wanda sun riga da sun sha wahala kwarai, a yanzu suna fuskantar mutuwa daga yunwa da cutukan da za’a iya magance su cikin sauki idan akwai hanyar kiwon lafiyar da take aiki. Dole ne a dakatar da wannan. Dolene a samu abinci da sauran kayan agaji da yawa. WHO ta sake maimaita kiranta na agaji da a dakatar da kai hari.","Wakati mfumo wa afya ukidhoofishwa kwa kasi, wale wanaokabiliwa na mchanganyika hatari wa njaa na magonjwa wamebakiza chaguzi chache. Watu wa Gaza, ambao tayari wameteseka vya kutosha, sasa wanakabiliwa na kifo kutokana na njaa na magonjwa ambayo yanaweza kutibiwa kwa urahisi na mfumo wa afya unaofanya kazi. Hii lazima isitishwe. Chakula na misaada mingine lazima itiririke kwa kiasi kikubwa zaidi. WHO inasisitiza wito wake wa kusitisha mapigano mara moja.","Pẹ̀lú ètò ìlera tí ó wà lórí orúkún rẹ̀, àwọn tí wọ́n ń dojú kọ àkójọpọ̀ tí ó le se ikú pani ti ebi àti àìsàn kò ní ọ̀pọ̀ ọ̀nà àbáyọ mọ́. Àwọn èèyàn Gaza, tí wọ́n ti jìyà tó, wá ń kojú ebi àti àwọn àrùn báyìí ní èyí tí wọ́n le tọ́jú tí ó bá ṣe pé ètò ìlera tí ó ń ṣisẹ́ wà ni. Èyí gbọ́dọ̀ dópin. Oúnjẹ àti àwọn ohun ìrànlọ́wọ́ yókù gbọ́dọ̀ wà lọ́pọ̀ yanturu. WHO tẹnumọ́ àwọn ìpè rẹ̀ fún ìdáwọ́ogundúró ní ti ìjẹ́mọnìyàn ní kíákíá.","Njengoba uhlelo lwezempilo lungenzi kahle, labo ababhekene nenhlanganisela ebulalayo yendlala nezifo basala benezinto ezimbalwa abangakhetha kuzo. Abantu baseGaza, asebehlupheke ngokwanele, manje babhekene nokufa ngenxa yendlala nezifo ezingalapheki kalula ngohlelo lwezempilo olusebenzayo. Lokhu kumele kuphele. Ukudla nolunye usizo kufanele kungene ngamanani amakhulu kakhulu. I-WHO iphinda isimemo sayo sokuthi kuphele ukudubulana ngokushesha." +ደብሊውኤችኦ ለሁለተኛ ጊዜ የወባ መከላከያ ክትባትን አስቀድሞ ወስኗል፣ ይህም በሽታውን ለመከላከል ትልቅ ምዕራፍ ነው ደብሊውኤችኦ አር21/ማትሪክስ-ኤም የወባ ክትባትን ቅድመ ብቃት ካላቸው ክትባቶች ዝርዝር ውስጥ ጨምሯል። በጥቅምት 2023 ፣ ደብሊውኤችኦ በክትባት እና በወባ ፖሊሲ አማካሪ ቡድን ላይ የ ደብሊውኤችኦ ስልታዊ አማካሪ የባለሙያዎች ቡድን( ኤስኤጂኢ) ምክርን ተከትሎ፣ በሕፃናት ላይ የወባ በሽታን ለመከላከል እንዲጠቀም ይመክራል። ቅድመ ብቃቱ ማለት በልጆች ላይ የወባ በሽታን ለመከላከል እንደ ቁልፍ መሳሪያ ትልቅ የክትባት ተደራሽነት ማለት ሲሆን ይህም በዩኒሴፍ የክትባት ግዥ ቅድመ ሁኔታ እና በጋቪ ፣ የክትባት አሊያንስ ለማሰማራት የገንዘብ ድጋፍ ነው። አር21 ክትባቱ በጁላይ 2022 የቅድመ ብቃት ደረጃ ያገኘውን አርቲኤስ፣ኤስ/ኤኤስኦ1 ክትባት ተከትሎ ደብሊውኤችኦ የተመረጠ ሁለተኛው የወባ ክትባት ነው። ሁለቱም ክትባቶች በክሊኒካዊ ሙከራዎች ውስጥ፣ በልጆች ላይ የወባ በሽታን ለመከላከል ደህንነታቸው የተጠበቀ እና ውጤታማ ናቸው። በሰፊው ሲተገበሩ፣ ከሌሎች የሚመከሩ የወባ ቁጥጥር ጣልቃገብነቶች ጋር፣ ከፍተኛ የህዝብ ጤና ተጽእኖ ይኖራቸዋል ተብሎ ይጠበቃል። በትንኝ የሚተላለፍ የወባ በሽታ በተለይ በአፍሪካ ክልል በሚገኙ ሕፃናት ላይ ከፍተኛ ጫና ይፈጥራል፤ በየዓመቱ ወደ ግማሽ ሚሊዮን የሚጠጉ ሕፃናት በዚህ በሽታ ይሞታሉ። በዓለም አቀፍ ደረጃ ፣ በ2022 በ85 አገራት 249 ሚሊዮን የወባ በሽታ ተጠቂዎች እና 608 ሺህ የወባ በሽታ ሞቶች እንደነበሩ ይገመታል። በኦክስፎርድ ዩኒቨርሲቲ የተዘጋጀው እና በሴረም ኢንስቲትዩት ኦፍ ህንድ ፣ የተመረተው የዓለም ሁለተኛው የወባ ክትባት ቅድመ ብቁነት በክትባት አማካይነት የወባ በሽታን ለመከላከል ተደራሽነትን ለማስፋት ዝግጁ ነው።,"WHO prequalifies a second malaria vaccine, a significant milestone in prevention of the disease WHO has added the R21/Matrix-M malaria vaccine to its list of prequalified vaccines. In October 2023, WHO recommended its use for the prevention of malaria in children following the advice of the WHO Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunization and the Malaria Policy Advisory Group. The prequalification means larger access to vaccines as a key tool to prevent malaria in children with it being a prerequisite for vaccine procurement by UNICEF and funding support for deployment by Gavi, the Vaccine Alliance. The R21 vaccine is the second malaria vaccine prequalified by WHO, following the RTS,S/AS01 vaccine which obtained prequalification status in July 2022. Both vaccines are shown to be safe and effective in clinical trials, for preventing malaria in children. When implemented broadly, along with other recommended malaria control interventions, they are expected to have a high public health impact. Malaria, a mosquito-borne disease, places a particularly high burden on children in the African Region, where nearly half a million children die from the disease each year. Globally, in 2022, there were an estimated 249 million malaria cases and 608 000 malaria deaths across 85 countries. The prequalification of the world’s second malaria vaccine, developed by Oxford University and manufactured by Serum Institute of India, is poised to expand access to malaria prevention through vaccination.","WHO fara cancantar da riga kafin malaria na biyu, wani mataki mai mahimmanci wajen riga kafin cutar WHO ta ƙara maganin riga kafin R21/Matrix-M a jerin magungunan riga kafin da suka cancanta. A aktuba 2023, WHO ta bada shawarar ayi amfani da shi domin kariya daga cutar cizon sauro a tsakanin yara biyo bayan shwawarwarin ƙungiyar bada shawara ta kwararru na WHO(SAGE) game da riga kafi da kuma masu bada shawara game da dokokin cutar cizon sauro. Kafin cancantar yana nufin samun magungunan riga kafi da yawa a matsayin ginshiki wajen kariya daga cutar cizon sauro a yara tare da kasancewarta abin da ake buƙata wajen siyan maganin riga kafi daga UNICEF da kuma bada tallafin kuɗi wajen aikawa daga Gavi, hadin guiwar riga kafi. Maganin riga kafi na R21 shi ne maganin riga kafi na biyu da WHO ta tantance, biyo bayan maganin riga kafin RTS,S/AS01 wadda ta sami shaidar tantancewa a Yuli 2022. Dukkan magungunan riga kafin sun zamto masu aiki da aminci a gwajin da akayi a asibiti, domin hana cutar cizon saura ga yara. Idan aka aiwatar sosai, tare da sauran matakan lura da cutar cizon sauro, ana zaton za su samar da tasiri mai yawa a kiwon lafiya . Cutar cizon sauro, wanda sauro yake haifarwa, yana sanya nauyi mai yawa akan yara a yankin Afrika, inda yara kusan rabin miliyan suke rasa rayukansu a kowacce sheƙara sanadin cutar. A duniya baki ɗaya, a 2022, anyi ƙiyasin cutar cizon sauro sau kusan miliyan 249 da kumamace-mace sanadin cutar cizon sauro guda 608000 a ƙasashe 85. Kafin tantancewa na maganin rigakafi kashi na biyu a duniya, wanda jami’ar Oxford ta samar sannan serum institute ta Indiya ta kera, ya kasance ne don faɗaɗa samun rigakafin cutar cizon sauro ta hanyar magungunan rigakafi.","WHO inatanguliza chanjo ya pili ya malaria, ikiwa ni hatua muhimu katika kuzuia ugonjwa huo WHO imeongeza chanjo ya malaria ya R21/Matrix-M kwenye orodha yake ya chanjo zilizohitimu. Mwezi Oktoba 2023, WHO ilipendekeza itumike katika kuzuia malaria kwa watoto kutokana na ushauri wa kikundi cha wataalamu wa ushauri wa kimkakati wa WHO kuhusu chanjo na kikundi cha ushauri cha sera ya malaria. Masharti ya awali yanamaanisha kuwa upatikanaji mkubwa wa chanjo ni hatua muhimu ya kuzuia malaria kwa watoto huku ikiwa ni sharti la UNICEF la ununuzi wa chanjo na usaidizi wa ufadhili unaotolewa na Gavi, muungano wa chanjo. Chanjo ya R21 ni chanjo ya pili ya malaria iliyothibitishwa na WHO kutokana na chanjo ya RTS,S/ASOM kupata hadhi ya kuhitimu Julai 2022. Chanjo zote mbili zipo salama na zinafaa katika majaribio ya kimatibabu, kwa ajiri ya kuzuia malaria kwa watoto. Inapotekelezwa kwa upana, pamoja na hatua zingine zinazopendekezwa za kudhibiti malaria zinatarajia kuwa na athari kubwa kwa afya ya umma. Malaria, ugonjwa unaoenezwa na mbu, unasababisha hatari kubwa kwa watoto katika ukanda wa Afrika, ambapo takribani watoto nusu ya milioni huwa wanakufa kila mwaka kutokana na ugonjwa huo. Mwaka 2022 kulikuwa na wastani wa wa visa milioni 249 vya malaria na vifo 608, 000 katika nchi 85 dunia. Uhitimu wa chanjo ya pili ya malaria duniani, iliyotengenezwa na Chuo Kikuu cha Oxford pamoja na Taasisi ya Serum ya India, iko tayari kuongeza ufikiaji wa kuzuia malaria kupitia chanjo.","WHO fún àjẹsára ibà ẹlẹ́ẹ̀kejì ní ìkún ojú òṣùwọ̀n, èyí tí í ṣe ìrìnàjò pàtàkì nínú ìrìnàjò ìfòpinsí àrùn náà. WHO ti ṣe àfikún àjẹsára ibà R21/Matrix-M sí ara àtòjọ àwọn àjẹsára rẹ̀ tó kún ojú òṣùwọ̀n. Ní oṣù Kẹwàá ọdún 2022,WHO gbà wọ́n níyànjú ìlò rẹ̀ fún ìdènà àìsàn ibà láàárín àwọn ọmọdé nípa títẹ̀lé ìmọ̀ràn Àkójọ àwọn Akọ́sẹ́mọsẹ́ Elétò Agbani-nímọ̀ràn WHO (SAGE) lórí ìfúnnilájẹsára àti Òfin Àìsàn Ibà Ẹgbẹ́ àwọn Agbani-nímọ̀ràn. Ìkún ojú òṣùwọ̀n náà túmọ̀ sí ìní àǹfààní tí ó tóbi síi sí àwọn àjẹsára gẹ́gẹ́ bíi ohun èlò pàtàkì láti dènà ibà láàárín àwọn ọmọdé ní èyí tí í ṣe ohun ìṣáájú pàtàkì fún ìpèsè àjẹsára nípasẹ̀ UNICEF àti ìrànlọ́wọ́ owó nípasẹ̀ Gavi, tí í ṣe Ìbátan Àjẹsára. Àjẹsára R21 jẹ́ àjẹsára ibà ẹlẹ́ẹ̀kejì tí WHO fún ní ìkún ojú òṣùwọ̀n, ní títẹ̀lé àjẹsára RTS, S/AS01 tí ó gba ìṣe-déédéé ni oṣù Keje ọdún 2022. Àwọn àjẹsára méjèèjì ní wọ́n ṣe àfihàn wọn pé wọn kò ní ewu tí wọ́n sì múnádóko níbi ìdánwò ìṣe-òògùn, láti dènà àìsàn ibà láàárín àwọn ọmọdé. Nígbà tí wọ́n ṣe àmúlò rẹ̀ lọ́nà tí ó pọ̀, pẹ̀lú àwọn ètò ìfòpinsí ibà yókù tí wọ́n gbà níyànjú, ìrètí wà pé wọ́n ní láti ní ipa tí ó ní àpẹẹrẹ lára ìlera gbogbogbò. Àìsàn ibà, àìsàn tí èèyàn máa ń kó láti ara ẹ̀fọn, gbé ẹ̀dùn ọkàn tí ó lágbára lórí àwọn ọmọdé ní Agbègbè Africa, níbi tí ó súnmọ́ ìdajì mílíọ̀nù àwọn ọmọdé tí ń kú láti ara àìsàn náà ní ọdọọdún. Káríayé, ní ọdún 2022, ó tó àfojúdá 249 mílíọ̀nù àwọn ọ̀ràn ibà ni ó wà àti 608 000 ikú ibà káàkiri àwọn orílẹ̀-èdè 85. Ìkún ojú òṣùwọ̀n àjẹsára ibà ẹlẹ́ẹ̀kejì ti àgbáyé, tí Oxford University ṣẹ̀dá rẹ̀ tí Serum Institute of India sì ṣe ìṣelọ́pọ̀, tí ṣe tán láti lékún àǹfààní láti dènà ibà nípasẹ̀ àjẹsára.","I-WHO iphasisa umgomo wesibili kamalaleveva, ingqophamlando ebalulekile ekuvimbeleni lesi sifo I-WHO yengeze umuthi wokugomela umalaleveva iR21/Matrix-M ohlwini lwayo lwemithi yokugoma efanelekile. NgoMfumfu wezi-2023, i-WHO yancoma ukusetshenziswa kwayo ekuvimbeleni umalaleveva ezinganeni kulandela iseluleko seQembu Lochwepheshe Be-WHO iStrategic Advisory Group of Experts (SAGE) mayelana Nokugonywa kanye Neqembu Lokweluleka Ngenqubomgomo Yomalaleveva. Ukufaneleka kusho ukunyukwa kwamathuba ofinyelela emithini yokugoma okuyithuluzi elibalulekile lokuvimbela umalaleveva ezinganeni njengoba kuyisidingo sokuqala sokuthengwa komgomo yi-UNICEF kanye nokuxhaswa ngezimali ukuze kusetshenziswe iGavi, iVaccine Alliance. Umgomo weR21 umgomo wesibili kamalaleveva ogunyazwa ngaphambilini yi-WHO, kulandela umgomo weRTS,S/AS01 othole isimo sokufaneleka ngoNtulikazi wezi-2022. Yomibili imithi yokugoma ibonakaliswa iphephile futhi isebenza ngempumelelo ezinhlolweni zomtholampilo, zokuvikela umalaleveva ezinganeni. Lapho zisetshenziswa kabanzi, kanye nezinye izindlela zokungenelela ezinconyiwe zokulawula umalaleveva, kulindeleke ukuthi zibe nomthelela omkhulu kwezempilo yomphakathi. Umalaleveva, isifo esithwalwa omiyane, ubeka umthwalo omkhulu ikakhulukazi ezinganeni eSifundazweni Sase-Afrika, lapho izingane ezicishe zibe ingxenye yesigidi zibulawa yilesi sifo unyaka ngamunye. Emhlabeni jikelele, ngowezi-2022, kwaba nezibalo ezilinganiselwa ezigidini ezingama-249 ze-malaria kanye nezi-608 000 zokufa umalaleveva emazweni angama-85. Ukufaneleka komgomo wesibili womhlaba wokugomela umalaleveva, othuthukiswe yi-Oxford University futhi owenziwe yi-Serum Institute of India, ukulungele ukwandisa ukufinyelela ekuvimbeleni umalaleveva ngokugoma." +"የወባ ክትባቶች ፍላጎት ከፍተኛ ቢሆንም አቅርቦቱ እስካሁን ውስን ነው። የዓለም ጤ��� ድርጅት የሚመክረው እና ቅድመ ብቃት ያላቸው ሁለት የወባ ክትባቶች መገኘታቸው ከአፍሪካ አገራት የሚመጣውን ከፍተኛ ፍላጐት ለማሟላት አቅርቦቱን ይጨምራል ተብሎ ይጠበቃል እንዲሁም የወባ በሽታ ከፍተኛ የሕዝብ ጤና አደጋ በሚፈጥርባቸው አካባቢዎች ለሚኖሩ ሁሉም ልጆች በቂ የክትባት መጠን ያስገኛል ተብሎ ይጠበቃል። ደብሊውኤችኦ የቁጥጥር እና ቅድመ ብቃት ትምህርት ክፍል ዳይሬክተር ዶ/ር ሮጌሪዮ ጋስፓር፣ “የደብሊውኤችኦ ክትባት ቅድመ ብቃትን ማግኘቱ በአለም አቀፍ የክትባት መርሃ ግብሮች ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውሉ ክትባቶች በታለመላቸው የጤና ስርዓቶች ውስጥ ጥቅም ላይ በሚውሉበት ሁኔታ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ መሆናቸውን ያረጋግጣል። የዓለም ጤና ድርጅት በየዓመቱ ለቅድመ-ብቃት ብዙ ምርቶችን ይገመግማል እና የዚህ ሥራ ዋና ነገር ደህንነቱ የተጠበቀ ፣ ውጤታማ እና ጥራት ያላቸውን የጤና ምርቶች ተደራሽነት ማረጋገጥ ነው። ደብሊውኤችኦ የክትባት፣ የክትባት እና የባዮሎጂካል ምርቶች መምሪያ ዳይሬክተር የሆኑት ዶ/ር ኬት ኦብሪየን እንዲህ ብለዋል፡-"" በዛሬው ዕለት በዓለም አቀፍ የጤና ዘርፍ ትልቅ ስኬት የተገኘ ሲሆን፣ በወባ ተላላፊ አካባቢዎች ለሚገኙ ሕፃናት የሚመከረው ሁለተኛው የወባ ክትባት አር21/ማትሪክስ-ኤም ቅድመ ብቃት ማግኘቱን በደስታ እንቀበላለን። ይህ ስኬት በልጆች ላይ ስቃይ እና ሞት የሚያስከትል አስፈሪ ጠላት የሆነውን ወባን ለማጥፋት ያላሰለሰ ቁርጠኝነትን ያሳያል። ይህ ወባ በልጆቻቸው ላይ ምን ሊያመጣ ይችላል ብለው በመፍራት ለረጅም ጊዜ የኖሩ ጤናማ ፣እና ጠንካራ የወደፊት የወደፊት ሕይወትን ለማረጋገጥ ሌላ እርምጃ ነው። ከአጋሮቻችን ጋር አንድ ሆነን ከወባ ነፃ የሆነ የወደፊት፣ ህይወትን በመፈለግ ሁሉም ህይወት ከዚህ በሽታ ስጋት የተጠበቀ ነው። ""የቅድመ-ብቃት ሂደት አንድ አካል ሆኖ፣ የዓለም ጤና ድርጅት ክትባቶች ደህንነታቸው የተጠበቀ፣ ውጤታማ እና ከዓለም አቀፍ ደረጃዎች የተመረቱ መሆናቸውን በጥልቀት ለመገምገም እና ለመወሰን ዓለም አቀፍ ደረጃዎችን ይተገበራል። ደብሊውኤችኦ አስቀድሞ ብቃት ያላቸውን ክትባቶች ቀጣይ ደህንነት እና ውጤታማነት ያረጋግጣል፣ለምሳሌ በመደበኛ ድጋሚ ግምገማ፣የቦታ ቁጥጥር እና ዒላማ የተደረገ ሙከራ።","Demand for malaria vaccines is high but the supply has thus far been limited. The availability of two WHO recommended and prequalified malaria vaccines is expected to increase supply to meet the high demand from African countries and result in sufficient vaccine doses to benefit all children living in areas where malaria is a significant public health risk. Dr Rogério Gaspar, Director of the Department of Regulation and Prequalification at WHO said: ""Achieving WHO vaccine prequalification ensures that vaccines used in global immunization programmes are safe and effective within their conditions of use in the targeted health systems. WHO evaluates multiple products for prequalification each year and core to this work is ensuring greater access to safe, effective and quality health products"". Dr Kate O’Brien, Director of WHO's Department of Immunization, Vaccines and Biologicals, said: ""Today marks a huge stride in global health as we welcome the prequalification of R21/Matrix-M, the second malaria vaccine recommended for children in malaria endemic areas. This achievement underscores our relentless commitment to wiping out malaria which remains a formidable foe causing child suffering and death. This is another step toward ensuring a healthier, more resilient future for those who have lived for too long in fear of what malaria could do to their children. Together with our partners we are united in the pursuit of a malaria-free future, where every life is shielded from the threat of this disease. ”As part of the prequalification process, WHO applies international standards to comprehensively evaluate and determine whether vaccines are safe, effective and manufactured to international standards. WHO also ensures the continued safety and efficacy of prequalified vaccines through, for example, regular re-evaluation, site inspection and targeted testing.","Buƙatar maganin riga kafin cutar cizon sauro yana ƙara yawa amma samarwa ta takaita sosai. Ana saka ran cewa samuwar magungunan riga kafin cutar cizon sauro da suka samu tantancewa da shawarwari za su ƙara samar da isar magungunan riga kafin zuwa ga mabuƙata daga ƙasashen Afrika da kuma sakamakon isassun magungunan riga kafi da zai amfani dukkan yaran da suke wuraren da ke da haɗarin cutar cizon sauro. Dr Roga Gspar, Babban Darakta dake sashen tantancewa da dokoki na WHO yace: “Cimma burin kafin tantancewa na maganin riga kafi yana tabbatar da cewa magungunan riga kafi da akayi amfani da su a shirin riga kafi na duniya sun kasance masu aminci kuma masu amfani a cikin yanayin da ake amfani da su a yanayin kiwon lafiyar da ake fuskanta. WHO tana duba dukkan kayan amfani domin tantancewa a kowacce sheƙara kuma abu mafi mahimmanci a wannan aikin shi ne tabbatar da kayan kiwon lafiya masu amfani, amici da inganci. Dr Kate Brien, Babbar Darakta a Sashen Riga Kafi, Magungunan Riga Kafi da Biologicals na WHO, tace: “ Ranar yau ta nuna babban mataki a kiwon lafiya na duniya yayin da muke maraba da kafin tantancewar R21/Matrix-M, maganin cutar cizon sauro na biyu ta yarjewa yara dake wuraren da ake fama da annobar cutar cizon sauro. Wannan nasarar ta ƙara mana dagewa wajen ayyukanmu don kawar da cutar cizon sauro wanda ya kasance barazana dake janyo cutarwa da rasa rayuka ga yara. Wannan ma wani mataki ne wajen tabbatar da gaba mai cike da lafiya da tabbatuwa ga waɗanda suka dade suna rayuwa da fargabar abinda cutar cizon sauro zata haifarwa ga yaransu. Mu tare da abokan hulɗarmu kanmu hade yake wajen samar da gaba wadda babu cutar cizon sauro a cikinta, inda kowacce rai zata samu garkuwa daga wannan cutar. A ɓangaren tsarin tantancewar, WHO tana amfani da tsarin duniya domin tantancewa mai yawa da kuma tabbatar da cewa magungunan riga kafi nada aminci, amfani kuma an kera su a matakin duniya. WHO kuma tana ci gaba da tabbatar da aminci da ingancin magungunan riga kafin da aka tantance ta hanyar, a misali, tantancewa akai-akai, duba ɓangaren da kuma gwajin abin da aka nufata.","Mahitaji ya chanjo ya malaria ni makubwa lakini usambazaji hadi sasa ni mdogo. Uwepo wa chanjo mbili za malaria zilizopendekezwa na WHO zinatarajiwa kuongeza usambazaji ili kukidhi mahitaji makubwa kutoka kwenye nchi za Afrika na kusababisha dozi za kutosha za chanjo kuwanufaisha watoto wote wanaoishi katika maeneo ambayo malaria ni hatari kubwa kwa afya ya umma. Dk. Rongario Gaspar, Mkurugenzi wa idara ya udhibiti na Masharti ya awali ya WHO alisema; ""Kufikia uhitimu wa chanjo ya WHO kunahakikisha kuwa chanjo zinazotumiwa katika mipango ya kimataifa ya chanjo ni salama na yenye ufanisi ndani ya hali zao za matumizi katika mifumo ya afya inayolengwa. WHO huwa inatathimini bidhaa nyingi kwa ajili ya kuhitimu kila mwaka na msingi wa kazi hii ni kuhakikisha upatikanaji zaidi wa bidhaa za afya salama, bora na yenye ufanisi. Dk. Kate Brien, Mkurugenzi wa idara ya chanjo, chanjo na baiolojia ya WHO, alisema; ""Leo, ni alama ya hatua kubwa katika afya ya kimataifa tunapokaribisha uhitimu wa R21/Matrix-M chanjo ya pili ya malaria iliyopendekezwa kwa watoto waliyo katika maeneo yenye maambukizi ya ugonjwa wa malaria. Mafanikio haya yanasisitiza dhamira yetu ya kutokomeza malaria ambayo bado ni adui mkubwa anayesababisha mateso ya vifo vya watoto. Hii ni hatua nyingine ya kuhakikisha maisha yajayo yenye afya na ustahimilivu zaidi kwa wale ambao wameishi kwa muda mrefu kwa hofu ya kile ambacho malaria inaweza kufanya kwa watoto wao. Pamoja na washirika wetu tumeungana katika kutafuta mstakabali wa maisha ya baadae yasiyo na malaria, ambapo kila maisha yatakingwa na tishio la ugonjwa huo. Kama sehemu ya mchakato wa uhitimu, WHO hutumia viwango vya kimataifa ili kutathimini kwa kina na kubaini kama chanjo ni salama, zinafaa na zinatengenezwa kwa viwango vya kimataifa. WHO pia inahakikisha usalama unaoendelea na ufanisi wa chanjo zilizohitimu kupitia, kwa mfano, tathimini ya mara kwa mara, ukaguzi wa vituo na upimaji unaolengwa.","Ìbèèrè fún àjẹsára ibà pọ̀ ṣùgbọ́n àdínkù ti bá ìpèsè rẹ̀. Bíbẹ àwọn àjẹsára ibà WHO méjì tí wọ́n fi síta nípa fífún ní ìkún ojú òṣùwọ̀n wọn ni ìrètí wà pé wọn yóò lékún ìpèsè tí yóò bá ìbèèrè fún un láti àwọn orílẹ̀-èdè Africa tí yóò sì yọrí sí àwọn ìlò àjẹsára tí yóò tó láti jẹ́ àǹfààní fún àwọn ọmọdé tí wọ́n ń gbé ní àwọn agbègbè tí ibà jẹ́ èwù ńlá fún ìlera gbogboogbò. Dr. Rogerio Gasper, Olùdarí Ẹ̀ka Ìlànà àti ìjẹ́rìsíí ìṣáájú ní WHO sọ pé; ""Yíyege ètò ìjẹ́rìsíí ìṣáájú fún àjẹsára WHO yóò ṣe àrídájú pé àwọn àjẹsára tí wọ́n ń lò fún àwọn ètò ìfúnnilájẹsára ní àgbáyé kò léwu tí ó sì múnádóko nípa àwọn ọ̀nà ìlò wọn nínú àwọn ètò ìlera àfojúsùn. WHO máa ń ṣàgbéyẹ̀wò àwọn òògùn fún ìjẹ́rìsíí ìṣáájú ní ọdọọdún tí ọ̀gangan èr��ńgbà iṣẹ́ yìí sì jẹ́ rírí pé ààyè ńlá wà fún òògùn tí kò léwu tí ó sì múnádóko dáadáa fún ìlera"". Dr. Kate O'Brien, Olùdarí Ẹ̀ka tí ó ń rí sí ìfúnnilájẹsára ti WHO, àwọn Àjẹsára àti àwọn Ajẹmọ́ Ìbí, sọ wípé: ""Òní ń sàmì ìlọsíwájú tí ó tóbi nínú ìlera àgbáyé bí a tí ń kí ikùn ojú òṣùwọ̀n R21/Matrix - M káàbọ̀, àjẹsára ibà ẹlẹ́ẹ̀kejì tí a fi síta fún àwọn ọmọdé ní àwọn agbègbè tí ibà ń bá fínra. Àṣeyọrí yìí ń ṣe àfihàn ìfaradà wa láti fòpin sí àìsàn ibà èyí tí ó ń túbọ̀ jẹ́ ọ̀tá ńlá tí ó ń mú ọmọdé jìyà tàbí pa ọmọdé. Èyí jẹ́ ìgbésẹ̀ mìíràn lọ́nà àti ríi dájú pé ìlera wà si, àti ọjọ́ iwájú tí ó ṣé faradà fún àwọn tí wọ́n bá pẹ́ láyé látààrí ìbẹ̀rù ohun tí ibà kò bá ṣe fún àwọn ọmọ wọn. Ní àpapọ̀ pẹ̀lú àwọn alájọṣe wa a wà ní ìṣọ̀kan nínú ìlépa ọjọ́ iwájú tí kò ní ibà, níbi tí ààbò tí wà fún gbogbo ìgbé ayé kúrò lọ́wọ́ ìdúnkokò àìsàn yìí. ""Gẹ́gẹ́ bíi ara ìlànà ìkún ojú òṣùwọ̀n, WHO ṣe àmúlò àwọn gbèdéke orílẹ̀-sí-orílẹ̀ láti ṣàyẹ̀wò yékéyéké àti láti pinnu bóyá àwọn àjẹsára náà kò ní ewu, bóyá wọ́n múnádóko tí wọ́n sì ṣe iṣẹ́ lọ́pọ̀ wọn ní ìpéwọ̀n orílẹ̀-sí-orílẹ̀. WHO tún ríi pé ààbò àti ìmúnádóko ìjẹ́rìsíí ìṣáájú àwọn àjẹsára sì ń tẹ̀síwájú, fún àpẹẹrẹ, ìṣàyẹ̀wò lóòrèkóòrè, àyẹ̀wò ibùdó àti àwọn àyẹ̀wò òní àfojúsùn.","Isidingo semithi yokugomela umalaleveva siphezulu kodwa ukuhlinzekwa kulinganiselwe kuze kube manje. Ukutholakala kwemithi yokugoma kamalaleveva emibili enconyiwe futhi efanelekile ye-WHO kulindeleke ukuthi kukhuphule ukunikezwa ukuze kuhlangatshezwane nesidingo esikhulu esivela emazweni ase-Afrika futhi kubangele imithamo eyanele yokugoma ukuze kuzuze zonke izingane ezihlala ezindaweni lapho umalaleveva uyingozi enkulu yezempilo yomphakathi. UDkt Rogério Gaspar, uMqondisi weDepartment of Regulation and Prequalification kuWHO uthe: “Ukuthola ukufaneleka kokugoma kweWHO kuqinisekisa ukuthi imigomo esetshenziswa ezinhlelweni zokugoma zomhlaba wonke iphephile futhi iyasebenza ngaphansi kwezimo zayo zokusebenzisa ezinhlelweni zezempilo ezihlosiwe. I-WHO ihlola imikhiqizo eminingi ukuthi ifaneleke kuqala unyaka nonyaka futhi okubalulekile kulo msebenzi ukuqinisekisa ukufinyeleleka okukhulu emikhiqizweni yezempilo ephephile, ephumelelayo nesezingeni. "". UDkt Kate O'Brien, onguMqondisi woMnyango Wezokugoma, I-Vaccines and Biologicals weWHO, uthe: “Namuhla sithatha igxathu elikhulu kwezempilo emhlabeni wonke njengoba samukela ukufaneleka kwe-R21/Matrix-M, okuwumgomo wesibili wokugomela umalaleveva onconyelwe izingane ezisesigabeni sikamalaleveva. izindawo. Le mpumelelo igcizelela ukuzibophezela kwethu okungapheli ekuqedeni umalaleveva osalokhu uyisitha esikhulu esibangela ukuhlupheka nokufa kwezingane. Lesi esinye isinyathelo sokuqinisekisa ikusasa elinempilo neliqine kakhudlwana lalabo asebephile isikhathi eside kakhulu ngokwesaba lokho umalaleveva ongakwenzela izingane zabo. Ngokubambisana nabalingani bethu simunye ekwekheni ikusasa elingenamalaleveva, lapho yonke impilo ivikelekile ezingozini zalesi sifo. ”Njengengxenye yenqubo yokufaneleka, iWHO isebenzisa izindinganiso zamazwe ngamazwe ukuze ihlole ngokugcwele futhi inqume ukuthi ingabe imithi yokugoma iphephile, iyasebenza futhi yenziwa ngokwezindinganiso zamazwe ngamazwe. I-WHO iphinde iqinisekise ukuphepha okuqhubekayo nokusebenza ngempumelelo kwemithi yokugoma efanelekayo ngokusebenzisa, isibonelo, ukuhlola kabusha okuvamile, ukuhlolwa kwendawo kanye nokuhlola okuhlosiwe." +ቅድመ ብቃት የብሔራዊ የክትባት ፕሮግራሞችን ልዩ ፍላጎቶችን ይደግፋል እንደ አቅም፣ ቴርሞስታቲክ፣ አቀራረብ፣ መለያ እና የመርከብ ሁኔታዎች ያሉ የክትባት ባህሪያትን በተመለከተ።,"Prequalification supports the specific needs of national immunization programmes with regards to vaccine characteristics such as potency, thermostability, presentation, labelling and shipping conditions.","Kafin tantancewar yana taimakawa buƙatu na musamman na shirin rigakafi na duniya tare da lura da yanayin maganin rig kafin kamar ƙarfi, rashin lalacewa, gabatarwa, alama da kuma yanayin aika saƙon.","Uhitimu husaidia mahitaji mahususi ya programu za kitaifa za chanjo kutokana na sifa za chanjo kama vile uwezo, hali ya joto, uwasilishaji, kuweka lebo na masharti ya usafirishaji.","Ètò ìkún ojú òṣùwọ̀n ń ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìnílò pàtó ti àwọn ètò ìfúnnilájẹsára ní orílẹ̀ ní ìbámu pẹ̀lú àwọn àbùdá àjẹsára bíi ìlágbára, ìmóorudúro, ìgbéjáde, ìsàmìsí àti àwọn ìlànà ìfi���kọ̀gbéká.","Ukufaneleka kuqala kusukela kuzidingo ezithile zezinhlelo zikazwelonke zokugoma ngokuphathelene nezici zokugoma ezifana namandla, ukufudumala, ukwethulwa, ukulebula nezimo zokuthumela." +ደብልዩኤችዖ የጤና አቅርቦቶችን ለአል-ሺፋ ሆስፒታል ያቀርባል፣ በሰሜን ጋዛ አፋጣኝ ፍላጎቶችን ለመፍታት ቀጣይነት ያለው ተደራሽነት ይግባኝ ብሏል የጤና አቅርቦቶችን ለማድረስ እና በተቋሙ ውስጥ ያለውን ሁኔታ ለመገምገም የደብልዩኤችዖ ሰራተኞች በታህሳስ 16 ቀን በሰሜን ጋዛ ወደሚገኘው አል-ሺፋ ሆስፒታል በተባበሩት መንግስታት የጋራ ተልዕኮ ተሳትፈዋል። የዛሬው ተልዕኮ አጋሮች ዖሲኤችኤ፣ ዩኤንዲኤስኤስ እና ዩኤንኤምኤኤስ ያካትታሉ። ቡድኑ መድሀኒቶችን እና የቀዶ ህክምና ቁሳቁሶችን፣ የአጥንት ህክምና መሳሪያዎችን እና ማደንዘዣ ቁሳቁሶችን እና መድሃኒቶችን ለሆስፒታሉ አስረክቧል። በአሁኑ ጊዜ አነስተኛ አገልግሎት ያለው የአል-ሺፋ ሆስፒታል ቢያንስ ቢያንስ መሰረታዊ ስራዎችን በአስቸኳይ በመጀመር የህይወት አድን የጤና አገልግሎት የሚፈልጉትን በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ማገልገሉን መቀጠል አለበት። በአንድ ወቅት በጋዛ ውስጥ በጣም አስፈላጊ እና ትልቁ ሪፈራል ሆስፒታል አል-ሺፋ በአሁኑ ጊዜ በጣት የሚቆጠሩ ዶክተሮችን እና ጥቂት ነርሶችን ብቻ ከ70 በጎ ፈቃደኞች ጋር በመሆን የደብልዩኤችዖ ሰራተኞች “በማይታመን ሁኔታ ፈታኝ ሁኔታዎች” ብለው በገለጹት እና “መነቃቃት የሚያስፈልገው ሆስፒታል” ብለውታል ።” በነዳጅ፣ በኦክስጂን፣ በልዩ ባለሙያተኞች እና በአቅርቦት እጥረት ምክንያት የቀዶ ጥገና ቲያትር ቤቶች እና ሌሎች ዋና ዋና አገልግሎቶች አሁንም አገልግሎት እየሰጡ አይደሉም። ሆስፒታሉ መሰረታዊ የአሰቃቂ ሁኔታን ማረጋጋት ብቻ ነው የሚቻለው፣ ደም የሚወስድበት ደም የለውም፣ እና ለታካሚዎች የማያቋርጥ ፍሰት የሚንከባከበው ምንም አይነት ሰራተኛ የለም። በቀን ወደ 30 ለሚጠጉ ህሙማን እጥበት እየሰጠ ሲሆን የእጥበት ማሽኖቹ በቀን 24 ሰአት በሳምንት ለሰባት ቀናት በትንሽ ጀነሬተር እየተጠቀሙ ይገኛሉ። ቡድኑ የድንገተኛ ክፍልን እንደ “ደም መታጠብ”፣ በመቶዎች የሚቆጠሩ የተጎዱ ታማሚዎች ውስጥ እንዳሉ እና አዲስ ታካሚዎች በየደቂቃው እንደሚመጡ ገልጿል።,"WHO delivers health supplies to Al-Shifa Hospital, appeals for continued access to address urgent needs in north Gaza WHO staff participated in a joint UN mission to Al-Shifa Hospital in north Gaza on 16 December to deliver health supplies and assess the situation in the facility. Partners on today’s mission included OCHA, UNDSS, and UNMAS. The team delivered medicines and surgical supplies, orthopedic surgery equipment, and anesthesia materials and drugs to the hospital. Al-Shifa Hospital, currently minimally functional, needs to urgently resume at least basic operations to continue serving the thousands in need of lifesaving health care. Once the most important and largest referral hospital in Gaza, Al-Shifa now houses only a handful of doctors and a few nurses, together with 70 volunteers, working under what WHO staff described as “unbelievably challenging circumstances,” and calling it a “hospital in need of resuscitation.” The operating theatres and other major services remain nonfunctional due to lack of fuel, oxygen, specialized medical staff, and supplies. The hospital is only able to provide basic trauma stabilization, has no blood for transfusion, and hardly any staff to care for the constant flow of patients. Dialysis is being provided to approximately 30 patients a day, with the dialysis machines operating 24 hours a day, seven days a week, using a small generator. The team described the emergency department as a “bloodbath”, with hundreds of injured patients inside, and new patients arriving every minute.","WHO ta aika da kayan magani zuwa Asibitin Al-Shifa, sun bayyana neman a ci gaba da samar da kayan buƙatu a arewacin Gaza. Ma’aikatan WHO sun shiga shirin UN zuwa ga Asibitin Al-Shifa a arewacin Gaza a 16 ga Disamba domin kai kayan magunguna da kuma duba yanayin asibitin. Abokan hulɗa a shirin yau sun haɗa da OCHA, UNDSS, DA UNMAS. Ƙungiyar suna aikawa da kayan magunguna da kayan tiyata, kayan tiyatar ƙashi, da kayan allurar bacci da kuma magunguna zuwa asibitin. Asibitin Al-Shifa wanda a halin yanzu ba ya aiki sosai, suna da buƙatar ci gaba da yin aƙalla ayyuka da ake yawan buƙata cikin gaggawa don dubban rayukan dake buƙatar kiwon lafiya. Wanda a da shi ne asibiti mafi mahimmanci da aka fi kai mutane a Gaza, Al-shifa ayanzu yana iya ajiye likitoci da ma’aikatan jinya kaɗan, tare da ‘yan sa kai 70, da suke aiki ƙarƙashin abin da WHO ta bayyana a yanayi mai ƙalubale abin mamaki, suke kiransa asibiti da yake buƙatar a sake gyara shi. Ɗakunan tiyatar da sauran manyan ayyukan ba sa aiki saboda rashin man fetur, iskar oxygen, ƙwararrun ma’aikatan kiwon lafiya, da kayan aiki. Asibitin yana iya samar da ayyukan da suka shafi damuwa, babu jinin ƙarawa, kuma da ƙyar a sami wani ma’aikaci da zai kula da shige da ficen marasa lafiya. Ana yin wankin ƙoda ga marasa lafiya kusan guda 30 a rana, da injin wankin ƙodar da yake aikin awanni 24 a rana, kwana bakwai a rana, tare da amfani da ƙaramin janareta. Ƙungiyar ta bayyana sashin a matsayin wajen wankan jini, tare da ɗaruruwan marasa lafiya a ciki, da sababbin marasa lafiya da ke shigowa a duk minti.","WHO ilipeleka vifaa vya afya katika hospitali ya Al-Shifa, huku ikiomba kuendelea kupata huduma za dharura katika eneo la kusini mwa Gaza Wafanyakazi wa WHO walishiriki katika ujumbe wa pamoja wa umoja wa mataifa katika hospitali ya Al-Shifa kaskazini mwa Gaza tarehe 16 Desemba kupeleka vifaa vya afya na kutathimini hali katika kituo hicho. Washiriki katika dharura ya leo ni pamoja na OCHA, UNDSS, na UNMAS. Timu ilipeleka dawa na vifaa vya upasuaji wa mifupa, vifaa vya ganzi na dawa hospitalini. Hospitali ya Al-Shifa, ambayo kwa sasa inafanya kazi kidogo, inatakiwa kuanza kwa haraka angalau shughuli za kimsingi ili kuendelea kuwahudumia maelfu wanaohitaji huduma ya afya ya kuokoa maisha. Iliyokuwa hospitali muhimu na kubwa ya rufaa huko Gaza, Al-Shifa kwa sasa ina madaktari wachache na wauguzi wachache, pamoja na wafanyakazi 70 wa kujitolea, wanaofanya kazi chini ya kile ambacho wafanyakazi wa WHO walikieleza kama hali yenye changamoto nyingi sana na kuziita, hospitali inayohitaji ufufuo Majumba ya upasuaji na huduma zingine kuu, bado hazifanyi kazi kwa sababu ya uzoefu wa mafuta, oksijeni, wafanyakazi wa matibabu maalum na vifaa. Hospitali ina uwezo wa kutibu majeraha ya msingi, haina damu ya kuongezea wagonjwa, na hakuna mfanyakazi yeyote anayeweza kutunza msululu wa wagonjwa kila wakati. Dialysis inatolewa kwa takribani wagonjwa 30 kwa siku, huku mashine za kusafisha damu zikifanya kazi kwa masaa 24 kwa siku, siku saba kwa juma, kwa kutumia jenereta ndogo. Timu hiyo ilielezea idara ya dharura kama umwagaji wa damu, huku mamia ya wagonjwa waliyojeruhiwa wakiwa ndani, na wagonjwa wapya wakiwasili kila dakika.","WHO ṣe ìpèsè àwọn ìpèsè ìlera sí Ilé Ìwòsàn Al-Shifa, wọ́n sì bẹ̀bẹ̀ pé kí ìláǹfàànísí túbọ̀ máa tẹ̀síwájú si láti mójútó àwọn ìnílò kíákíá ní àríwá Gaza. Àwọn òṣìṣẹ́ WHO kópa níbi isẹ́ àpínfúnni alájọṣepọ̀ ti UN sí Ilé Ìwòsàn Al-Shifa ní àríwá Gaza ní ọjọ́ 16 oṣù Kejìlá láti ṣe ìpèsè àwọn ìpèsè ìlera àti láti yanjú ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ níbẹ̀. Ara àwọn alájọṣepọ̀ tòní níbi isẹ́ àpínfúnni ni OCHA, UNDSS, àti UNMAS. Àwọn ẹgbẹ́ náà ṣe ìpèsè àwọn òògùn àti àwọn ohun èlò isẹ́-abẹ, àwọn ohun èlò isẹ́-abẹ ajẹmọ́-iṣan-àti-eegun, àti àwọn ohun èlò ẹ̀là àìfúnniníyè àti àwọn òògùn sí ilé ìwòsàn náà. Ilé Ìwòsàn Al-Shifa, tí kò fi taratara ṣisẹ́ lọ́wọ́lọ́wọ́, ní láti bẹ̀rẹ̀ sí níí ṣe àwọn ìwòsàn tí kò lágbára padà láti túbọ̀ máa ṣe ìtọ́jú fún ẹgbẹ́lẹ́gbẹ̀ àwọn ènìyàn tí wọ́n bùkátà sí ètò ìlera tí yóò dóòlà ẹ̀mí wọn. Èyí tí ó ti fi ìgbà kan rí jẹ́ ilé ìwòsàn tí ó ṣe pàtàkì jùlọ tí ó sì tóbi jùlọ ní Gaza, àwọn dókítà àti àwọn nọ́ọ̀sì péréte ni wọ́n wà ní Al-Shifa báyìí, pẹ̀lú àwọn 70 tí wọ́n yọ̀ǹda ara wọn, tí wọ́n ń ṣisẹ́ lábẹ́ ohun tí àwọn òṣìṣẹ́ WHO júwe gẹ́gẹ́ bíi ""àwọn àyídáyidà ìdojúkọ tí ó ṣòro gbàgbọ́,"" tí wọ́n sì ń pè é ní ""ilé ìwòsàn tí ó nílò àgbéǹde"". Àwọn yàrá iṣẹ́-abẹ àti àwọn iṣẹ́ pàtàkì mìíràn sì wà ní ìdádúró látààrí àìsí epo, atẹ́gùn àmísínú, àwọn akọ́ṣẹ́mọsẹ́ elétò ìlera, àti àwọn ohun èlò ìlera. Ohun tí ilé ìwòsàn náà lee ṣe ni ìdádúró àwọn ese tí kò lágbára, wọn kò ní ẹ̀jẹ̀ láti fún ẹnikẹ́ni, tipátipá sì ni wọ́n fi ní àwọn òṣìṣẹ́ tí yóò tọ́jú ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn aláìsàn tí ó ń wọlé. Wọ́n ń pèsè ìsẹ̀jẹ̀dọ̀tun fún àwọn bíi aláìsàn 30 ní ojúmọ́, níbi tí àwọn ẹ̀rọ ìsẹ̀jẹ̀dọ̀tun tí ń ṣisẹ́ fún wákàtí 24 lójúmọ́, ẹ̀ẹ̀meje lọ́sẹ̀, tí wọ́n sì ń lo amúnáwá kékeré kan. Àwọn ẹgbẹ́ náà ṣàpèjúwe ẹ̀ka pàjáwìrì gẹ́gẹ́ bíi ""ìfẹ̀jẹ̀wẹ̀"", níbi tí ọgọọgọ́rùn-ún àwọn aláìsàn tí wọ́n ṣèṣe wà nínú rẹ̀, tí àwọn aláìsàn titun sì ń wọlé ní ìṣẹ́jú-ìṣẹ́jú.","I-WHO iletha izinsiza zezempilo eSibhedlela i-Al-Shifa, inxusa ukuthi iqhubeke nokubhekana nezidingo eziphuthumayo enyakatho yeGaza Abasebenzi beWHO babambe iqhaza ohambweni oluhlanganyelwe lwe-UN lokuya esibhedlela i-Al-Shifa enyakatho yeGaza ngomhla ziyi-16 kuZibandlela ukuletha izinsiza zezempilo kanye nokuhlola isimo esikhungweni. Ozakwethu kulo mkhankaso wanamuhla bahlanganisa i-OCHA, UNDSS, ne-UNMAS. Ithimba laletha imithi kanye nezinto zokuhlinza, okokuhlinza amathambo, nezinto zokulalisa izinzwa kanye nezidakamizwa esibhedlela. Isibhedlela i-Al-Shifa, esisebenza kancane njengamanje, sidinga ukuqala kabusha ngokuphuthumayo okungenani ukuze siqhubeke nokuhlinzeka izinkulungwane zabantu abadinga ukunakekelwa kwezempilo okusindisa ukuphila. Yake yaba isibhedlela sokudlulisela esibaluleke kakhulu nesikhulu kunazo zonke eGaza, i-Al-Shifa manje isinodokotela abambalwa kuphela nabahlengikazi abambalwa, kanye namavolontiya angama-70, asebenza ngaphansi kwalokho abasebenzi beWHO abakuchaza ngokuthi “izimo eziyinselele ngendlela engakholeki,” futhi bekubiza ngokuthi “isibhedlela esidinga ukuvuselelwa.” Amatiyetha okuhlinza nezinye izinsizakalo ezinkulu zihlala zingasebenzi ngenxa yokuntuleka kukaphethiloli, umoyampilo, abasebenzi bezokwelapha abakhethekile, nezinto ezidingekayo. Isibhedlela siyakwazi kuphela ukuhlinzeka ngokusimama okuyisisekelo kokuhlukumezeka, asinalo igazi lokumpontshelwa, futhi azikho izisebenzi ezikwazi ukunakekela iziguli ezifika njalo. I-Dialysis inikezwa cishe iziguli ezingama-30 ngosuku, nemishini yokuhlanza igazi isebenza amahora angama-24 ngosuku, izinsuku eziyisikhombisa ngesonto, isebenzisa ijeneretha encane. Ithimba lichaze umnyango wezimo eziphuthumayo ngokuthi ""ukugeza igazi"", lapho kunamakhulu abantu abalimele ngaphakathi, kanye neziguli ezintsha ezifika njalo ngomzuzu." +በአሰቃቂ ሁኔታ ጉዳት የደረሰባቸው ታካሚዎች ወለሉ ላይ ተተክለው ነበር እና ምንም አይነት የህመም ማስታገሻ ብቻ በሆስፒታሉ ውስጥ የለም። የደብልዩኤችዖ ሰራተኞች የድንገተኛ ክፍል በጣም ሞልቶ በመገኘቱ ታማሚዎችን መሬት ላይ እንዳይረግጡ ጥንቃቄ መደረግ አለበት ብለዋል። ወሳኝ ህሙማን ለቀዶ ጥገና ወደ አል አህሊ አረብ ሆስፒታል እየተወሰዱ ነው። በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ተፈናቃዮች የሆስፒታሉን ህንፃ እና ግቢ ለመጠለያ እየተጠቀሙ ነው። ምግብ፣ ውሃ እና መጠለያ ለማቅረብ ሁለገብ ሰብአዊ ምላሽ ያስፈልጋል። ብዙዎቹ ስቃያቸው በቅርቡ እንደሚቀልል በማሰብ እየሆነ ያለውን ነገር ለአለም እንዲናገር ቡድናችንን ጠይቀዋል። የአል-ሺፋ ሆስፒታል ለጤና ባለሙያዎች፣ ለታካሚዎች እና ለተፈናቀሉ ሰዎች ከፍተኛ የምግብ እና የንጹህ ውሃ እጥረት እያጋጠመው ቀጥሏል። ይህ በጋዛ ሰርጥ ላይ የማያቋርጥ ረሃብ እና የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በሰዎች ጤና ላይ የሚያስከትለውን መዘዝ እና ለተላላፊ በሽታዎች ተጋላጭነት አሳሳቢ እና እያደገ ያለ ስጋቶችን ያሳያል። ደብልዩኤችዖ አል-ሺፋ ሆስፒታል ቢያንስ መሰረታዊ ተግባራትን እንዲጀምር እና በዚህ አሳሳቢ ወቅት አስፈላጊውን የህይወት አድን አገልግሎት መስጠቱን እንዲቀጥል በሚቀጥሉት ሳምንታት ለማጠናከር ቁርጠኛ ነው። በሆስፒታሉ ውስጥ እስከ 20 የሚደርሱ የቀዶ ህክምና ቲያትሮች እንዲሁም ከቀዶ ጥገና በኋላ ያሉ የእንክብካቤ አገልግሎቶች የነዳጅ፣ የኦክስጂን፣ የመድሃኒት፣ የምግብ እና የውሃ አቅርቦቶች ከተሟሉ ሊነቁ ይችላሉ።,"Patients with trauma injuries were being sutured on the floor, and limited to no pain management is available at the hospital. WHO staff said that the emergency department is so full that care must be exercised to not step on patients on the floor. Critical patients are being transferred to Al-Ahli Arab Hospital for surgeries. Tens of thousands of displaced people are using the hospital building and grounds for shelter. A multi-pronged humanitarian response is needed to provide them with food, water and shelter. Many of them asked our team to tell the world what is happening in the hope that their suffering might soon be eased. Al-Shifa Hospital continues to experience a severe shortage of food and safe water for health workers, patients, and displaced people. This reflects grave and growing concerns around persistent hunger across the Gaza Strip, and the consequences of malnutrition on people’s health and susceptibility to infectious diseases. WHO is committed to strengthening Al-Shifa Hospital in the coming weeks, so that it can resume at least basic functionality and continue to provide the lifesaving services that are needed at this critical time. Up to 20 operating theatres in the hospital, as well as post-operative care services, can be activated if provided with regular supplies of fuel, oxygen, medicines, food, and water.","Marasa lafiya masu ciwukan damuwa ana ajiye su a ƙasa, kuma babu kayan lura da raɗaɗi a wadace a asibitin. Ma’aikacin WHO ya ce sashin bada agajin gaggawa ya cika sosai yadda sai an kula sosai don kada a taka marasa lafiya da ke kwance a ƙasa. Ana aika marasa lafiya zuwa Asibitin Al-Ahli Arab domin aikin tiyata. Dubunnan mutane da suka rasa mahallansu ne suke amfani da ginin asibitin da filin asibitin don kwanciya. Ana da buƙatar babban matakin agaji don samar musu da abinci, ruwan sha da wajen kwana. Da yawa daga cikinsu sun sanar da ƙungiyarmu cewar mu sanar da duniya abin da yake faruwa da fatan cewa wahalar su zata za ta ƙare nan kusa. Asibitin Al-Shifa na ci gaba da samun ƙarancin abinci da ruwan sha mai kyau ga ma’aikatan lafiya, marasa lafiya, da mutanen da suka mahallansu. Wannan yana ƙara damuwar yawan yunwa a kewayen Zirin Gaza , da kuma abin da rashin isasshen abinci yake haifarwa ga lafiyar mutane da kuma yaɗuwar ƙwayoyin cutuka. WHO ta dage wajen ƙarfafa Asibitin Al-Shifa a makonni masu zuwa, saboda aƙalla su dawo da ayyukan da suke da mahimmanci kuma su ci gaba da yin ayyukan ceton rai da ake buƙata a wannan yanayin mai tsauri. Ɗakunan tiyata har guda 20 a asibitin, har da ɗakunan hutu bayan tiyata, za su iya ci gaba da aiki idan aka samar musu da man fetur, iskar oxygen, magunguna, abinci, da ruwan sha akai-akai.","Wagonjwa waliyo na majeraha ya mwili walikuwa wakishonwa sakafuni, na hakuna udhibiti wa maumivu unaopatikana hospitalini. Wafanyakazi wa WHO walisema kuwa idara ya dharura imejaa sana kiasi kwamba utunzaji lazima ufanyike ili kutokanyaga wagonjwa kwenye sakafu. Wagonjwa wa mahututi wanahamishiwa katika hospitali ya Al-Ahil Arab kwa ajili ya upasuaji. Makumi ya maelfu ya watu waliyokimbia makazi yao wanatumia jengo la hospitali na uwanja kwa ajili ya makazi. Mwitikio wa kibinadamu wa sehemu mbalimbali unahitajika ili kuwapatia chakula, maji na makazi. Wengi wao waliiomba timu yetu kuielezea dunia kile kinachoendelea kwa matumaini kuwa mateso yao yanaweza kupungua hivi karibuni. Hospitali ya AL-Shifa bado ina uhaba mkubwa wa chakula na maji salama kwa wahuduma wa afya, wagonjwa na watu waliyokimbia makazi yao. Hii inaonyesha kuongezeka kwa wasiwasi mkubwa wa njaa inayoendelea katika ukanda wote wa Gaza, na matokeo ya utapiamlo kwa afya ya watu na uwezekano wa magonjwa ya kuambukiza. WHO imejitolea kuimarisha Hospitali ya Al-Shifa katika majuma yajayo, ili iweze kuanza angalau utendaji wa kimsingi na kuendelea kutoa huduma za kuokoa maisha zinazohitajika wakati huu muhimu. Hadi vyumba 20 vya upasuaji katika hospitali, pamoja na huduma za utunzaji baada ya upasuaji, zinaweza kuanzishwa ikiwa zitatolewa kwa usambazaji wa kawaida wa mafuta, oksijeni, dawa, chakula na maji.","Wọ́n ń rán egbò àwọn aláìsàn tí wọ́n ní egbò kékeré ní ilẹ̀, kò sì sí ètò ìṣàkóso ìrora ní ilé ìwòsàn náà. Àwọn òṣìṣẹ́ WHO sọ wípé ẹ̀ka pàjáwìrì kún débi wípé ènìyàn ní láti sọ́ra kí ó má baà tẹ àwọn aláìsàn mọ́lẹ̀ ni ilẹ̀. Wọ́n ń darí awọn aláìsàn tí àìsàn wọn léwu sí Ilé Ìwòsàn Al-Ahli Arab fún àwọn isẹ́-abẹ. Ẹgbaagbàwá àwọn aláìnílélórí ni wọ́n ń lo ilé ìwòsàn náà gẹ́gẹ́ bíi ibùgbé. Wọ́n nílò ìdáhùnsí ìjẹ́mọnìyàn ẹlẹ́kaàka láti pèsè oúnjẹ, omi àti ibùgbé fún wọn. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn sọ fún àwọn ikọ̀ wa láti sọ ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ fún gbogbo ayé ní ìrètí pé ìrora wọn máa tó rọlẹ̀. Ilé Ìwòsàn Al-Shifa túbọ̀ ń rí àìtó oúnjẹ àti omi tó dára fún àwọn òṣìṣẹ́ ìlera, àwọn aláìsàn, àti àwọn tí wọ́n kò nílé lórí. Èyí ń tọ́ka sí ìbànújẹ́ tí ó burú tí ó sì ń dàgbà si lórí ebi gbogbo ìgbà ní Agbègbè Gaza, àti àwọn èsì àìjẹunkánú lára ìlera àwọn èèyàn àti àìlágbára sí àwọn àìsàn àkóranraẹni. WHO ń ṣe ìfarajìn nípa ríró Ilé Ìwòsàn Al-Shifa lágbára ní àwọn ọ̀sẹ̀ tí ó ń bọ̀, èyí tí yóò fi lè padà sípò ìtọ́jú àwọn àìsàn tí kò léwu àti láti túbọ̀ máa ṣètò àwọn iṣẹ́ adóòlàẹ̀mí tí wọ́n nílò ní àkókò ewu yìí. Ó tó àwọn yàrá iṣẹ́-abẹ 20 ní ilé ìwòsàn náà, àti àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú ẹ̀yìn iṣẹ́-abẹ, ní wọ́n le se ti wọ́n bá n rí ìpèsè epo, àtẹ̀gùn àmísínú, àwọn òògùn, oúnjẹ, àti omi lóòrèkóòrè.","Iziguli ezilimale ngenxa yokuhlukumezeka bezihushulwa phansi, futhi akukho okudambisa izinhlungu okutholakala esibhedlela. Abasebenzi be-WHO bathi umnyango wezimo eziphuthumayo ugcwele kakhulu kangangokuba kumele kuqikelelwe ukuthi unganyatheli iziguli eziphansi. Iziguli ezibucayi zidluliselwa esibhedlela i-Al-Ahli Arab ukuze zihlinzwe. Amashumi ezinkulungwane zabantu abangenamakhaya asebenzisa ibhilidi lesibhedlela nezindawo zokukhosela. Kudingeka impendulo yosizo olunezinhlangothi eziningi ukuze babanikeze ukudla, amanzi kanye nendawo yokuhlala. Abaningi babo bacele iqembu lethu ukuthi litshele umhlaba ukuthi kwenzekani ngethemba lokuthi ukuhlupheka kwabo kungase kudambe maduze. Isibhedlela i-Al-Shifa sisashoda kakhulu ngokudla namanzi aphephile kwabasebenzi bezempilo, iziguli kanye nabantu abangenamakhaya. Lokhu kukhombisa ukukhathazeka okukhulu nokukhulayo mayelana nendlala eqhubekayo kulo lonke elaseGaza Strip, kanye nemiphumela yokungondleki empilweni yabantu kanye nokuba sengozini kwezifo ezithathelwanayo. I-WHO izibophezele ekuqiniseni isibhedlela i-Al-Shifa emasontweni azayo, ukuze siqale kabusha okungenani ukusebenza okuyisisekelo futhi siqhubeke nokuhlinzeka ngezinsizakalo ezisindisa impilo ezidingekayo ngalesi sikhathi esibucayi. Kuze kufike kumahholo okuhlinza angama-20 esibhedlela, kanye nezinsizakalo zokunakekelwa kwangemva kokuhlinzwa, kungenziwa kusebenze uma kunikezwa izinto ezivamile zikaphethiloli, umoya-mpilo, imithi, ukudla, namanzi." +የድንገተኛ ሕክምና ቡድኖችን ጨምሮ ከፍተኛ ተጨማሪ ልዩ የሕክምና፣ የነርሲንግ እና የድጋፍ ሠራተኞችም በአስቸኳይ ያስፈልጋሉ። በአሁኑ ጊዜ አል-አህሊ አረብ ሆስፒታል በሰሜን ጋዛ ብቸኛው ከፊል የሚሰራ ሆስፒታል ሲሆን ከግጭቱ በፊት ከ 24 ዝቅ ብሏል ። የዓለም ጤና ድርጅት በካማል አድዋን ሆስፒታል እየተከሰተ ያለው ሁኔታ በጣም ያሳሰበው ሲሆን አስቸኳይ መረጃ እየሰበሰበ ነው። በጋዛ ሰርጥ ላይ ያሉ ግጭቶች ሲቀጥሉ እና የጤና ፍላጎቶች እየጨመሩ ሲሄዱ፣ የጋዛ የጤና ስርዓት የማዕዘን ድንጋይ የሆነው አል-ሺፋ ሆስፒታል በሞት፣ ውድመት፣ ረሃብ እና በሽታ አዙሪት ውስጥ የታሰሩ ሰዎችን እንዲያገለግል በአስቸኳይ መታደስ አለበት።,"Substantial additional specialized medical, nursing and support staff, including emergency medical teams are also urgently needed. Currently, Al-Ahli Arab Hospital remains the only partially functional hospital in north Gaza along with three minimally functional hospitals – Al-Shifa, Al Awda and Al Sahaba Medical Complex - down from 24 before the conflict. WHO is also gravely concerned at the unfolding situation at Kamal Adwan Hospital and is gathering information urgently. As hostilities continue and health needs across the Gaza Strip increase, Al-Shifa Hospital, a cornerstone of Gaza’s health system, must be urgently restored so that it can serve a besieged people trapped in a cycle of death, destruction, hunger, and disease.","Kuma ana da buƙatar gaggawa na ƙwararrun ma’aikatan lafiya, ma’aikatan jinya da ma’aikatan agaji, har da ƙungiyoyin bayar da agajin gaggawa. A halin yanzu, Asibitin Al-Ahli Arab shi ne kaɗai asibitin da ya rage mai yin aiki kaɗan a arewacin Gaza tare da wasu guda uku da suke aiki da suke yin ɗan aiki, Al-Shifa, Al Awda da Alsahaba Medical Complex ƙasa da 24 kafin a fara yaƙin. WHO ta damu ƙwarai game da yanayin da ke faruwa a Asibitin Kamal Adwan kuma suna haɗa bayanai cikin gaggawa. Yayin da tashin hankalin yake ciga da kuma ƙarin bukatun kiyon lafiya a kewayen Zirin Gaza, Asibitin Al-Shifa, babbar hanyar lafiya na Gaza, yana buƙatar a gyara shi cikin gaggawa saboda ya amfani mutanen da suke neman agaji wanda suka makale a kewayen mutuwa, lalata mahalli, yunwa, da cututtuka.","wafanyakazi wa ziada wa matibabu, uuguzi na usaidizi, ikiwa ni pamoja na timu za matibabu ya dharura pia zinahitajika haraka. Kwa sasa, hospitali ya Al-Ahil Arab inaendelea kuwa hospitali pekee inayofanya kazi kwa sehemu kasikazini mwa Gaza, pamoja na hospitali tatu ambazo zinafanya kazi kwa kiwango cha kawaida, Al-Shifa, Al-Awda na Al-Sahaba Medical Complex -chini kutoka 24 kabla ya vita. WHO ina wasiwasi mkubwa kuhusu hali inayoendelea katika hospitali ya Kamal Awda na inakusanya taarifa kwa haraka. Wakati uhasama ulipokuwa ukiendelea na mahitaji ya kiafya katika ukanda wa Gaza yanaendelea kuongezeka, hospitali ya Al-Shifa, msingi wa mfumo wa afya wa Gaza, lazima irejeshwe haraka ili iweze kuwahudumia watu waliyozingirwa na kunaswa katika mzunguko wa vifo, uharibifu, njaa na magonjwa.","Ṣíṣe àfikún tí ó lápẹẹrẹ sí awọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ètò ìlera, àwọn nọ́ọ̀sì àti àwọn olùrànlọ́wọ́ wọn, lára àwọn tí wọ́n tún nílò ní kíákíá tún ní àwọn ikọ̀ ètò ìlera pàjáwìrì. Ní báyìí, Ilé Ìwòsàn Al-Ahli Arab nìkan ni ilé ìwòsàn tí ó ń ṣisẹ́ díẹ̀ ní àríwá Gaza pẹ̀lú àwọn ilé ìwòsàn mẹ́ta tí iṣẹ́ wọn kò tó nǹkan rárá - Al-Shifa, Al Awda àti Al Sahaba Medical Complex - nínú àwọn 24 ṣáájú kí rògbòdìyàn náà tó bẹ́sílẹ̀. Ominú ń kọ WHO bákan náà nípa àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ṣẹlẹ̀ ní Ilé Ìwòsàn Kamal Adwan wọ́n sì ń sàtòjọ àwọn àlàyé ní kíákíá. Gẹ́gẹ́ bí ìkórìíra ṣe ń túbọ̀ tẹ̀síwájú si tí ìnílò ìlera ní Agbègbè Gaza sì ń pọ̀ si, Ilé Ìwòsàn Al-Shifa, ògbóǹtarìgì kan nínú ètò ìlera Gaza, nílò ìdápadà ní kíákíá tí yóò fi lè ran àwọn tí wọ́n há sínú ìpòǹkà-ikú, ìparun, ebi, àti àìsàn lọ́wọ́.","Izisebenzi ezengeziwe ezikhethekile zezokwelapha, abahlengikazi nabasekelayo, kuhlanganise namathimba ezokwelapha eziphuthumayo nazo ziyadingeka ngokushesha. Njengamanje, isibhedlela i-Al-Ahli Arab siseyisona sodwa isibhedlela esisebenza kancane enyakatho yeGaza kanye nezibhedlela ezintathu ezisebenza kancane - i-Al-Shifa, i-Al Awda kanye ne-Al Sahaba Medical Complex - phansi kusukela kwezingama-24 ngaphambi kwengxabano. I-WHO nayo ikhathazeke kakhulu ngalesi simo esenzeka esibhedlela iKamal Adwan futhi iqoqa imininingwane ngokushesha. Njengoba izingxabano ziqhubeka kanye nezidingo zezempilo kulo lonke elaseGaza Strip, iSibhedlela i-Al-Shifa, isisekelo sohlelo lwezempilo lwaseGaza, kumele sibuyiselwe ngokushesha ukuze sikwazi ukusiza abantu abavinjezelwe abavaleleke emjikelezweni wokufa, ukucekelwa phansi, indlala nezifo." +"የዓለም ጤና ድርጅት ኖማን ችላ የተባለ የሐሩር ክልል በሽታ እንደሆነ በይፋ አውቆል የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሉውኤችኦ) በዓለም ላይ በጣም እውቅና ካልተሰጣቸው የጤና ተግዳሮቶች አንዱን ለመፍታት በተደረገው ወሳኝ እርምጃ ኖማ (ካንኩረም ኦሪስ ወይም ጋንግሪኦስ እስቶማትቲስስ) ቸል በተባሉ የትሮፒካል በሽታዎች (ኤንቲዲ) ዝርዝር ውስጥ መካተቱን ዛሬ አስታውቋል። በ17ኛው የተዘነጉ የትሮፒካል በሽታዎች ስትራቴጂክ እና ቴክኒካል አማካሪ ቡድን (ኤስቲኤጂ - ኤኔቲዲ) ስብሰባ የተጠቆመው ይህ ውሳኔ፣ የጤና አገልግሎትን ለአለም በጣም ተጋላጭ ለሆኑ ህዝቦች ለማስፋፋት ያለውን ቁርጠኝነት የሚያጎላ ነው። ኖማ፣ በአፍ እና ፊት ላይ የሚከሰት ከባድ የጋንግሪን በሽታ በዋነኝነት የሚያጠቃው በከፋ ድህነት ውስጥ በሚገኙ ትንንሽ ልጆች (ከ 2 እስከ 6 አመት እድሜ መካከል) ነው፡፡ እንደ ድድ ብግነት ይጀምራል፣ ይህ ደግሞ ቶሎ ካልታከመ የፊት ቆዳን እና አጥንትን ለማጥፋት በፍጥነት ይሰራጫል። እሱ ብዙውን ጊዜ ወደ ሞት ይመራል ፣ በሕይወት የተረፉ ሰዎች ከባድ የአካል ጉዳት ይደርስባቸዋል። የበሽታው ፈጣን እድገት እና ተያያዥነት ያለው መገለል በመኖሩ የኖማ ጉዳዮችን ቁጥር በትክክል መገምገም ፈታኝ ነው, ይህም ብዙ ጉዳዮችን ሳይታወቅ ለመተው አስተዋፅኦ ያደርጋል. የኖማ ጉዳዮች በአብዛኛው ከሰሃራ በታች ባሉ አፍሪካ ውስጥ ይገኛሉ፣ ምንም እንኳን ጉዳዮች በአሜሪካ እና እስያም ሪፖርት ተደርጓል። መረጃዎች እንደሚያመለክቱት ኖማ በአፍ ውስጥ በሚገኙ ባክቴሪያዎች ምክንያት ነው፡፡ ከዚህ በሽታ ጋር ተያይዘው የሚመጡ በርካታ የአደጋ መንስኤዎች አሉ፡ የአፍ ንፅህና ጉድለት፣ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት፣ የበሽታ መከላከል ስርአታችን መዳከም፣ ኢንፌክሽኖች እና ከፍተኛ ድህነት ይገኙበታል።","WHO officially recognizes noma as a neglected tropical disease In a pivotal move towards addressing one of the world’s most underrecognized health challenges, the World Health Organization (WHO) today announced the inclusion of noma (cancrum oris or gangrenous stomatitis) in its official list of neglected tropical diseases (NTDs). This decision, which was recommended by the 17th meeting of the Strategic and Technical Advisory Group for Neglected Tropical Diseases (STAG-NTD), underscores WHO’s commitment to expanding health services to the world's most vulnerable populations. Noma, a severe gangrenous disease of the mouth and face, primarily affects malnourished young children (between the ages of 2 and 6 years) in regions of extreme poverty. It starts as an inflammation of the gums, which, if not treated early, spreads quickly to destroy facial tissues and bones. It frequently leads to death, with survivors suffering severe disfigurement. Accurate estimation of the number of noma cases is challenging due to the rapid progression of the disease and the associated stigma, which contributes to leaving many cases undiagnosed. Cases of noma are mostly found in sub-Saharan Africa, although cases have also been reported in the Americas and Asia. Evidence indicates that noma is caused by bacteria found in the mouth. There are multiple risk factors associated with this disease, including poor oral hygiene, malnutrition, weakened immune systems, infections, and extreme poverty.","WHO sun bayyana noma a matsayen cutar da aka wofantar A yunƙurin lura da ɗaukar mataki a kan ƙalubalen kiwon lafiya wanda aka fi ƙin ba wa mahimmanci a duniya, Hukumar Kula da Lafiya a Duniya (WHO) a yau sun sanar da sanya noma (cancrum oris or gangrenous stomatitis) a cikin shafinsu na musamman na cututtukan da aka yi watsi da su (NTDs). Wannan hukuncin, wanda aka bayar da shawararsa yayin ganawa ta 17 ta Strategic and Technical Advisory Group for Neglected Diseases(STAG-NTD), ya bayyana himmar WHO wajen faɗada ayyukan kiwon lafiya zuwa ga mutanen duniya da suke da rauni. Noma, babbar cuta mai tsanani ta baki da fuska, wadda take shafar yara masu yunwa (tsakanin shekaru 2 da 6) a yankunan da suke da tsananin talauci. Yana farawa ne da ciwon dasashi, wanda, idan ba a yi maganinta da wuri ba, take yaɗuwa da sauri ta lalata tissues din fuska da kasha. Yana kaiwa ga mutuwa yawanci, wanda suka tsira kuma suna samun nakasa sosai. Madaidaicin yawan cutar noma abune mai cike da ƙalubale saboda saurin yaɗuwar cutar da kuma damuwar take tattare da shi, wanda yake sanyawa yawanci cutar a kasa gano ta. Cutar noma yawanci ana samunta a sub-saharan Afrika, duk da cewa an samu rahoton cutar a Amurka da Asiya. An samu shaidar cewa noma tana faruwa ne saboda bakteriya da ake samu a baki. Da akwai dalilai na haɗari dake tattare da cutukan, wanda suka hada da rashin kula da lafiyar baki, rashin isasshen abinci, ƙarancin garkuwar jiki, ƙwayoyin cuta, da tsananin talauci.","WHO inatambua rasmi ugonjwa wa Noma kama ugonjwa wa kitropiki uliyopuuzwa Katika hatua muhimu ya kukabiliana na moja wapo ya changamoto za kiafya ambazo hazitambuliki duniani, shirika la afya duniani (WHO) leo limetangaza kujumuisha ugonjwa wa Noma (Cancrum oris au Gangrenous stomatitis) katika orodha yake ya magonjwa ya kitropiki yaliyosahaulika (NTDs). Uamuzi huu, ambao ulipendekezwa na mkutano wa 17 wa Kundi la Ushauri wa kimakakati na kiufundi kwa magonjwa ya kitropiki yaliyopuuzwa (STAG-NTD), unasisitiza dhamira ya WHO ya kupanua huduma za afya kwa watu waliyo katika hatari kubwa duniani. Noma, ugonjwa mbaya wa mdomo na uso, huathiri watoto wadogo wenye utapiamlo (kati ya umri wa miaka 2 hadi 6) katika maeneo yenye umasikini uliyokithiri. Huanza kama kuvimba kwa ufizi, ambapo kama haitatibiwa mapema, huenea haraka na kuharibu tishu na mifupa ya uso. Mara nyingi hupelekea kifo, huku waathirika wakipata ulemavu wa kudumu. Ukadiriaji sahihi wa idadi ya visa vya Noma ni changamoto kutokana na kuendelea kwa kasi kwa ugonjwa huo na unyanyapaa unaohusishwa, ambao huchangia kuacha kesi nyingi bila kutambuliwa. Kesi za Noma zinapatika zaidi kusini mwa jangwa la sahara barani Afrika, ingawa kesi pia zimeripotiwa Amerika na Asia. Ushahidi unaonyesha kuwa Noma husababishwa na bakteria wanaopatikana mdomoni. Kuna sababu nyingi za hatari zinazohusiana na ugonjwa huu, ikiwa ni pamoja na usafi duni wa kinywa, utapiamlo, mfumo dhaifu wa kinga, maambukizi na umasikini uliyokithiri.","WHO ṣe ìdámọ̀ noma gẹ́gẹ́ bíi àìsàn tí wọ́n ti gbéjùsílẹ̀ ní àwọn ibí tí ooru tí ń mú. Níbi ṣíṣe akitiyan pàtàkì láti mójútó ọ̀kan lára àwọn ìpèníjà ìlera tí àwọn èèyàn ń fi ojú ń tẹ́ńbẹ́lú, Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé kéde fífi noma (cancrum oris tàbí gangrenous stomatitis) sí ara àtòjọ aláfọwọ́sí ti àwọn àrùn tí wọ́n ti gbéjùsílẹ̀ ní àwọn ibí tí ooru tí ń mú (NTDs) lónìí. Ìpinnu yìí, èyí tí wọ́n gbà wọ́n ní ìmọ̀ràn rẹ̀ ní ìpàdé 17th ti Àwọn Ẹgbẹ́ Òǹgbaninímọ̀ràn Ìlànà àti Ajẹmọ́ Iṣẹ́ Ọnà fún Àwọn Àrùn tí wọ́n ti Gbéjùsílẹ̀ ní Àwọn Ibí tí Ooru tí ń Mú (STAG-NTD), jẹ́ ẹ̀rí-máajẹ́miǹsó fún ìfarajìn WHO láti ṣe ìtànkálẹ̀ iṣẹ́ ètò ìlera fún àwọn ibi tí àwọn olùgbé wọ́n lẹ jùlọ lágbàáyé. Noma, àìsàn alágídí ti ẹnu àti ojú, kọ́kọ́ máa ń mú àwọn ọmọdé tí wọn kò jẹun kánú (láti ọmọ ọdún 2 sí 6)ní àwọn agbègbè tí wọ́n kúṣẹ̀ẹ́ gan-an. O bẹ̀rẹ̀ bíi ìgbínìkun àwọn èrìgì, èyí, tí ó ṣe wípé tí wọn kò bá tọ́jú rẹ̀ lásìkò, yóò tànká ní kíákíá láti ba iṣan àti eegun ojú jẹ́. Ní ọ̀pọ̀ ìgbà ni ó máa ń yọrí sí ikú, tí ara àwọn tí wọ́n bá sì yèé máa ń bà jẹ́. Ìpèníjà wà ní mímọ pàtó àpapọ̀ iye òǹkà àwọn ọ̀ràn noma látààrí lílọ sókè àìsàn náà àti àwọn ìyẹrafúnni tí ó dìrọ̀ mọ, èyí tí ó ń fi àyè sílẹ̀ fún ọ̀pọ̀ ọ̀ràn àìsàyẹ̀wò ìwádìí àìsàn náà. Wọ́n sábà ń rí àwọn ọ̀ràn noma ní gúúsù Ibi Asálẹ̀ Africa, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n ròyìn àwọn ọ̀ràn kan ni Ilẹ̀ America àti ní Ilẹ̀ Asia. Ẹ̀rí tọ́ka síi pé àwọn kòkòrò àìfojúrí tí wọ́n máa ń wà ní ẹnu ni wọ́n máa ń ṣe okùnfà rẹ̀. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn nǹkan ló máa ń ṣe okùnfà àrùn yìí, lára wọn ni àìníìmọ́tótó ẹnu, àìjẹunkánú, mímẹ́hẹ ètò àwọn sójà ara, àwọn ìkóranraẹni, àti òsì tí ó lágbára.","I-WHO iqaphela ngokusemthethweni i-noma njengesifo esinganakwa sasezindaweni ezishisayo Emzamweni obalulekile wokubhekana nenye yezinselelo zezempilo ezingaziwa emhlabeni, i-World Health Organization (WHO) namuhla imemezele ukufakwa kwe-noma (cancrum oris noma i-gangrenous stomatitis) ohlwini lwayo olusemthethweni lwezifo ezinganakiwe (amaNTD). Lesi sinqumo, esinconywe umhlangano we-17 we-Strategic and Technical Advisory Group for Neglected Tropical Diseases(STAG-NTD), sigcizelela ukuzibophezela kwe-WHO ekwandiseni izinsizakalo zezempilo kubantu abasengozini kakhulu emhlabeni. I-Noma, isifo esibi somlomo nobuso, sihlasela kakhulu izingane ezincane ezingondlekile (phakathi kweminyaka emi-2 neyisi-6) ezifundeni ezinobumpofu obudlulele. Kuqala njengokuvuvukala kwezinsini, okuthi uma kungelashwa kusenesikhathi, kusakazeke ngokushesha kubhubhise izicubu zobuso namathambo. Ngokuvamile kuholela ekufeni, lapho abasindile bahlukumezeka kakhulu. Ukulinganisa okunembile kwenani lamacala e-noma kuyinselele ngenxa yokukhula ngokushesha kwalesi sifo kanye nokucwaswa okuhambisana nakho, okunomthelela ekushiyeni izimo eziningi zingatholakali. Amacala e-noma atholakala kakhulu e-sub-Saharan Africa, nakuba amacala aye abikwa emazweni aseMelika nase-Asia. Ubufakazi bukhomba ukuthi i-noma ibangelwa amagciwane atholakala emlonyeni. Kunezici eziningi eziyingozi ezihambisana nalesi sifo, okuhlanganisa ukungahlanzeki komlomo, ukungondleki, ukuncipha kwamasosha omzimba, izifo kanye nobumpofu obukhulu." +"ኖማ ተላላፊ አይደለም ነገር ግን የሰውነት መከላከያ ሲቀንስ የመምታት አዝማሚያ አለው። አጣዳፊ ኒክሮቲዚንግ ጊንጊቪትስ በመባል የሚታወቀው የድድ እብጠት በሚያስከትልበት ጊዜ ሕክምና በመጀመሪያዎቹ የበሽታ ደረጃዎች ላይ በጣም ውጤታማ ስለሆነ ቀደም ብሎ ማወቅ በጣም አስፈላጊ ነው። ሕክምናው አንቲባዮቲክን፣ ምክርን እና የአፍ ንጽህናን በፀረ ተባይ ማጥፊያ (የጨው ውሃ ወይም ክሎረሄክሲዲን መጠቀም ይቻላል) እና የአመጋገብ ማሟያዎችን ለማሻሻል የሚረዱ ልምዶችን ያካትታል። በበሽታው የመጀመሪያ ደረጃ ላይ ከታወቀ፣ ህክምናው የረጅም ጊዜ መዘዝ ሳይኖር ወደ ትክክለኛው ቁስል መዳን ሊያመራ ይችላል፡፡ ከባድ በሆኑ ጉዳዮች ላይ ቀዶ ጥገና ሊያስፈልግ ይችላል፡፡ ከበሽታው የጋንግሪን ደረጃ የተረፉ ህጻናት በፊታቸው ላይ ከፍተኛ ጉዳት ሊደርስባቸው ይችላል፣ መብላትና መናገር ይቸገራሉ፣ ማህበራዊ መገለል እና መገለል ይደርስባቸዋል፣ እናም የመልሶ ግንባታ ቀዶ ጥገና ያስፈልጋቸዋል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ እንዳሉት ""ኖማ ከበሽታም በላይ የከፋ ድህነት እና የተመጣጠነ ምግብ እጦት ማህበረሰባዊ ምልክት ነው፣ ይህም በጣም ተጋላጭ የሆኑትን ህዝቦች ይጎዳል። “ኖማን ችላ የተባለ የሐሩር ክልል በሽታ ብለን በመመደብ፣ ለዘመናት የተገለሉ ማህበረሰቦችን ሲያሰቃይ በነበረው ሁኔታ ላይ ብርሃን እያበራን ነው። የጎሳ አሽከርካሪዎችን ለመቅረፍ እና የሚደርሰውን ስቃይ ለመቅረፍ ከተጎዱ ሀገራት እና ማህበረሰቦች ጋር ለመስራት ቁርጠኛ ነን። ኖማ እንደ ኤኔቲዲ) እውቅና መስጠት ዓላማው ዓለም አቀፋዊ ግንዛቤን ለማጉላት፣ ምርምርን ለማስፋፋት፣ የገንዘብ ድጋፍን ለማበረታታት እና በሽታውን በባለብዙ ዘርፍ እና ባለብዙ አቅጣጫዊ አቀራረቦች ለመቆጣጠር ጥረቶችን ለማሳደግ ነው።","Noma isn't contagious but tends to strike when the body's defenses are down. Early detection is essential, as therapy is most effective at the early stages of disease when it causes severe swollen gums, known as acute necrotizing gingivitis. Treatment involves antibiotics, advice and support on practices to improve oral hygiene with disinfectant mouthwash (salt water or chlorhexidine could be used) and nutritional supplements. If diagnosed during the early stages of the disease, treatment can lead to proper wound healing without long-term consequences. In severe cases though, surgery may be necessary. Children who survive the gangrenous stage of the disease are likely to suffer severe facial disfigurement, have difficulty eating and speaking, face social stigma and isolation, and need reconstructive surgery. “Noma is more than a disease, it is a social marker of extreme poverty and malnutrition, affecting the most vulnerable populations,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “By classifying noma as a neglected tropical disease, we are shining a light on a condition that has afflicted marginalized communities for centuries. We are committed to working with affected countries and communities to address the drivers of noma, and alleviate the suffering it causes.” The recognition of noma as an NTD aims to amplify global awareness, catalyse research, stimulate funding, and boost efforts to control the disease through multisectoral and multi-pronged approaches.","Ba’a ɗaukar cutar noma amma jikin yana kamawa da zarar garkuwar jiki tayi ƙasa. Yanada kyau a gano cutar da wuri, saboda maganin yafi amfani a matakin farko na cutar idan ya haifar da kumburin dasashi, wanda aka sani da acute necrotizing gingivitis. Maganin ya hada da antibiotics, shawara datallafi wajen aiki don inganta kula da lafiyar baki da maganin wanke baki(za’a iya amfani da ruwan gishiri ko chlorhexidine) da kuma ƙwayoyin magani na ƙara inganta jiki. Idan aka gano cutar a matakin farko na cutar, maganin zai iya sanya cutar ta warke sosai ba tare da sakamako mai dadewa ba. A cutar mai tsanani kuma, za a iya buƙatar yin tiyata. Yaran da suka warke daga mataki mai tsanani na cutar zasu iya samun nakasa sosai a fuska, suna samun matsala wajen cin abinci da yin magana, suna samun kyama da wariya, kuma suna buƙatar tiyatar gyaran fuska. Noma tafi karfin cuta kawai, manuni ne cikin al’umma tsananin talauci da rashin abinci, da yake shafar mutanen da suke da rauni sosai, inji Babban Daraktan WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus. ta bayyana noma a matsayin cutukan da aka watsar, muna nuna haske a yanayin da ya shafi gamayyar al’umma shekaru da dama. Mun shirya don aiki da ƙasashe da al’umma don maganin masu yada noma, da magance wahalhalun da suke haifarwa. Gano noma a matsayin NTD ya taimakawa wayar da kai , bincike mai yawa, samar da tallafin kudi, da kuma bunƙasa himmar lura da cutar ta hanyar fuskantar shi da yankuna masu yawa da kuma sanya hannu da yawa.","Noma haiambukizi, lakini inampata mtu wakati ambapo kinga ya mwili inashuka au kudhoofika kwa mwili. Ugunduzi wa mapema ni muhimu, kwa sababu matibabu katika hatua za awali ni bora zaidi, wakati unasababisha kuvimba kwa fizi, unaojulikana kama gingivitis kali ya necrotizing. Matibabu yanahusisha viuaji vya sumu, ushauri na msaada wa mazoezi, kuboresha usafi wa kinywa (maji ya chumvi au klorhexidine yanaweza kutumika) na virutubisho vya lishe. Ikiwa ugonjwa huo utagunduliwa wakati wa hatua za mwanzo, matibabu ya mapema yanaweza kusababisha uponyaji sahihi wa jeraha bila matokeo ya muda mrefu. Upasuaji unaweza kuhitajika kwa wagonjwa wenye hali mbaya. Watoto wanaonusurika katika hatari ya ugonjwa wa gangreno wanaweza kupata ulemavu mkubwa wa uso, kupata shida wakati wa kula na kuzungumza, kukabiliana na unyanyapaa katika jamii na kutengwa na kuhitaji upasuaji wa kurekebisha. Noma ni zaidi ya ugonjwa, ni alama ya umasikini uliyokithiri na utapiamlo unaoathiri watu waliyo katika hatari kubwa zaidi"" alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Kwa kuiainisha Noma kama ugonjwa wa kitropiki uliyopuuzwa, tunaangazia hali ambayo imekuwa ikisumbua jamii zilizotengwa kwa karne nyingi. Tumejitolea kufanya kazi na nchi pamoja na jamii zilizoathiriwa ili kushughulikia vichochezi vya Noma, na kupunguza mateso yanayosababishwa na ugonjwa huo Utambuzi wa Noma kama NTD unalenga kukuza ufahamu wa kimataifa, kuchochea utafiti, kuchochea ufadhili, na kuongeza juhudi za kudhibiti ugonjwa huo kupitia mbinu za sekta nyingi na zenye nyanja nyingi.","Noma kò ṣé kó ránraẹni ṣùgbọ́n ó máa ń jà ní ìgbà àwọn ohun tí ó ń dáàbòbo ara bá daṣẹ́ sílẹ̀. Ìṣàwárí lásìkò ṣe pàtàkì, nítorí pé ìtọ́jú àìlera rẹ̀ máa ń ṣíṣe dáadáa tí ó bá ṣẹ̀ṣẹ̀ dé ara nígbàtí ó bá mú kí àwọn èrìgì ó wú, èyí tí wọ́n ń pè ní àkokoro. Ara àwọn ìtọ́jú rẹ̀ ni òògùn aporó, ìmọ̀ràn àti àtìlẹ́yìn lórí àwọn ìṣe tí ó ń mú ìlera bá ẹnu pẹ̀lú àwọn ìfọnu apakòkòrò ( a le lo omi iyọ̀ tàbí òògùn apakòkòrò chlorhexidine) àti àwọn òògùn àfikún oúnjẹ. Tí wọ́n bá tètè ṣe ìṣàwárí àrùn náà, ìtọ́jú rẹ̀ le yọrí sí sísan egbò láìsí esi ọjọ́ iwájú. Ní ti àwọn ọ̀ràn tí ó lágbára, wọ́n le nílò láti ṣe iṣẹ́-abẹ. Ó seése kí ojú àwọn ọmọdé tí wọ́n bá móríbọ́ níbi àkókò tí àrùn yìí lágbára bàjẹ́, wọ́n le ni ìṣòro láti jẹun tàbí sọ̀rọ̀, wọ́n le dojúkọ ìyàsọ́tọ̀ láwùjọ àti ìdẹ́yẹsí, kí wọn ó sì tún bùkátà sí isẹ́-abẹ alátúnṣe. ""Noma ju àrùn lásán lọ, ó jẹ́ ìsàmì òsì tí ó lágbára àti àìjẹunkánú láwùjọ, èyí tí ó ń ṣe ọ̀pọ̀ àwọn olùgbé tí wọ́n lẹ"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ló sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tí í ṣe Olùdarí Gbogbogbò ti WHO. ""Nípa pínpín noma gẹ́gẹ́ bíi àrùn tí wọ́n kò kọ ibi ara sí ní àwọn ibi tí ooru ti ń mú, à ń tan ìmọ́lẹ̀ sí ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ti ń bá àwọn agbègbè àìbìkítàsí fínra láti ọ̀pọ̀ ọgọ́rùn-ún ọdún sẹ́yìn. A ní ìfarajìn nípa síṣisẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ti lùgbàdì àti àwọn agbègbè láti mójútó àwọn ohun tí ó ń ṣokùnfà noma, kí á sì dáwọ́ àwọn ìfòòró tí ó ń dá sílẹ̀ dúró. Àfojúsùn dídá noma mọ̀ gẹ́gẹ́ bíi NTD ni láti ṣe àgbéga ìtanijí fún gbogbogbò, ṣe ìdásílẹ̀ ìwádìí, ṣe ohun ìrànwọ́ owó, àti láti ṣe ìgbélárugẹ àwọn akitiyan láti dáwọ́ àrùn náà dúró nípa àwọn ọ̀nà ẹlẹ́kaàka.","I-noma ayikatheleleki kodwa ijwayele ukuhlasela uma izivikelimzimba ziphansi. Ukutholwa kusenesikhathi kubalulekile, njengoba ukwelapha kuphumelela kakhulu ezigabeni zokuqala zesifo lapho kubangela ukuvuvuka kwezinsini, okwaziwa nge-acute necrotizing gingivitis. Ukwelashwa kufaka ama-antibiotics, ukwelulekwa kanye nokwesekwa kwezinqubo zokuthuthukisa inhlanzeko yomlomo ngokuwasha umlomo ngesibulalamagciwane (kungase kusetshenziswe amanzi anosawoti noma i-chlorhexidine) kanye nezithako zokudla okunomsoco. Uma kutholakala ngesikhathi sisaqala lesi sifo, ukwelashwa kungaholela ekuphulukisweni kwesilonda esifanele ngaphandle kwemiphumela yesikhathi eside. Ezimweni ezimbi kakhulu, kungase kudingeke ukuhlinzwa. Izingane ezisinda esigabeni sokubola kwesifo kungenzeka zibe nokukhubazeka okubi kakhulu ebusweni, zibe nobunzima bokudla nokukhuluma, zibhekane nokucwaswa emphakathini nokuhlukaniswa, futhi zidinga ukuhlinzwa okwakha kabusha. ""I-noma ingaphezu kokuba yisifo, iwuphawu lwenhlalo yobumpofu obudlulele kanye nokungondleki, okuthinta abantu abasengozini enkulu,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele we-WHO. “Ngokubeka i-noma njengesifo esinganakiwe sasezindaweni ezishisayo, sikhanyisa isimo osekungamakhulu eminyaka sihlupha imiphakathi enganakiwe. Sizibophezele ekusebenzisaneni namazwe athintekile kanye nemiphakathi ukubhekana nababhekelele i-noma, futhi sinciphise ukuhlupheka okukubangelayo.” Ukuthatha i-noma njengeNTD kuhloswe ukukhulisa ukuqwashisa emhlabeni wonke, ukugqugquzela ucwaningo, ukugqugquzela uxhaso lwezimali, kanye nokuqinisa imizamo yokulawula lesi sifo ngokusebenzisa imikhakha eminingi kanye nezindlela ezixubile." +የዚህ አስከፊ በሽታን ሸክም ለመፍታት የሚደረገው ጣልቃገብነት በተለይ ለአገልግሎት ያልበቁትን የህብረተሰብ ክፍሎች ኪስ ላይ ያነጣጠረ በመሆኑ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማስፈን አስተዋፅኦ ይኖረዋል። ኖማ ብዙ ጊዜ በአፍ ጤና ፕሮግራሞች የሚተዳደር ሲሆን ከኤንቲዲ ፕሮግራሞች ጋር በአሰራር ደረጃ ትብብሩን ማጠናከር ይቻላል፣ በተለይም ኖማን ከቆዳ ጋር የተያያዙ ችላ የተባሉ የትሮፒካል በሽታዎችን (የቆዳ ኤንቲዲዎችን) በመለየት እና በመቆጣጠር በሚደረጉ ተግባራት ውስጥ ኖማን በማቀናጀት ሊጠናከር ይችላል። የናይጄሪያ መንግስት ዘላን በኤንቲዲዎች ዝርዝር ውስጥ እንዲካተት እርምጃ ወስዷል። በጥር 2023፣ 32 አባል ሀገራትን በመወከል ለደብሉውኤችኦ ይፋዊ ጥያቄ ቀረበ። ጥያቄው የኖማን ሸክም እና ስርጭትን በማሳየት እና በአለም ጤና ድርጅት የተቀመጠውን መስፈርት መሟላቱን የሚያሳይ ማስረጃ በማቅረብ ዝርዝር ዶሴ ተደግፏል። በርካታ አጋር ተቋማት መረጃን በመለዋወጥ እና የጥብቅና ስራ በመስራት አስተዋፅዖ አድርገዋል። አዲስ ሁኔታዎችን ወደ ኤኔቲዲ) ዝርዝር የማከል መደበኛ ሂደት በኤስቲኤጂ - ኤኔቲዲ በ2016 ተመስርቷል። ከዚያን ጊዜ ጀምሮ፣ የሚከተሉት በሽታዎች ተጨምረዋል-ማይሲቶ�� (2016)፣ ክሮሞብላስቶሚኮሲስ እና ሌሎች ጥልቅ ማይሲቶማ (2017፣ ማይሲቶማ ጋር በአንድ ቡድን ውስጥ ተቀላቅለዋል)፣ እከክ (2017)፣ የእባብ ንክሻ (2017)፣ እና ኖማ (2023)። በአሁኑ ጊዜ፣ ከኖማ ጋር፣ የ(ደብሉውኤችኦ) ኤኔቲዲ) ዝርዝር 21 በሽታዎችን ወይም የበሽታ ቡድኖችን ያጠቃልላል።,"Interventions addressing the burden of this devastating disease will contribute to achieving universal health coverage, as they will specifically target pockets of underserved populations. Noma is often managed by oral health programmes in endemic areas and collaboration with NTD programmes at operational level can be strengthened, notably by integrating noma within the activities aimed at detecting and managing skin-related neglected tropical diseases (skin NTDs). The Government of Nigeria spearheaded action to have noma included in the list of NTDs. In January 2023, an official request was submitted to WHO on behalf of 32 Member States. The request was supported by a detailed dossier highlighting the burden and distribution of noma and providing evidence to demonstrate fulfilment of the criteria set by WHO. Several partner institutions contributed by sharing information and conducting advocacy. The formal process for adding new conditions to the NTD list was established by the STAG-NTD in 2016. Since then, the following diseases have been added: mycetoma (2016); chromoblastomycosis and other deep mycoses (2017; merged in a single group with mycetoma); scabies (2017); snakebite envenoming (2017); and noma (2023). Currently, with noma, WHO’s NTD list includes 21 diseases or groups of diseases.","Ɗaukar mataki akan wahalhalun wannan muguwar cutar zai taimaka wajen cimma nasarar isa ga duniya gabaɗaya, saboda zai fuskanci mutanen da ba’a yi musu aiki. Ana lura da cutar Noma yawanci da shirin kula da lafiyar baki a wuraren da akeyin annoba kuma hadin gwuiwa da shirin NTD a matakin aiki zai iya yin karfi, ta hanyar hada cutar noma cikin ayyukan da suke ganowa tare da lura da cutukan fata da akayi watsi dasu(skin NTDs). Gwamnatin Nijeriya sun ɗauki matakin don a sanya cutar noma a jerin NTDs. A Janairu 2023, an aika buƙata ta musamman a madadin jahohi 32 zuwa ga WHO. An hada buƙatar da takardu masu yawa wanda suke nuna nauyi da yada cutar noma tare da bayyana shaida don nuna cimma nasarar tsarin da WHO ta samar. Ma’aikatun hulda da dama sun bayar da gudunmawa ta bayyana bayanai da bayarda goyon baya. STAG-NTD ne suka samar da hanya mafi dacewa wajen sanya sababbin sharadai a jerin NTD a 2016. Tun wannan lokacin, aka ƙara wadannan cutukan: mycetoma (2016); chromoblastomycosis da sauran manyan mycoses (2017; da aka hada a ƙungiya mai sauki da mycetoma); scarbies (2017); snakebite envenoming (2017); da kuma noma (2023). A yanzu, tare da noma, jerin WHO na NTD ya ƙunshi cutuka 21 ko ƙungiyoyin cututtuka.","Hatua za kushughulikia hatari ya ugonjwa huu mbaya zitachangia kupata bima ya afya kwa wote, kwa sababu zitalenga zaidi mifuko ya watu ambao hawajapata huduma. Noma mara nyingi husimamiwa na programu za afya ya kinywa katika maeneo ambayo ni janga na ushirikiano na programu za NTD katika ngazi ya uendeshaji unaoweza kuimarishwa, hasa kwa kuunganisha noma ndani ya shughuli zinazolenga kugundua na kudhibiti magonjwa ya kitropiki yaliyosahaulika yanayohusiana na ngozi (NTDs za ngozi). serikali ya Nigeria ilitangaza hatua ya kuwa noma kujumuishwa katika magonjwa ya NTDs. Mwezi Januari 2023, ombi rasmi liliwasilishwa WHO kwa niaba ya Nchi 32 Wanachama. Ombi hilo lilikubaliwa na taarifa ya kina inayoangazia hatari na usambazaji wa noma na kutoa ushahidi katika kuonesha utimilifu wa vigezo vilivyowekwa na WHO. Taasisi kadhaa za washirika zilichangia kwa kubadilishana habari na kufanya utetezi. Mchakato rasmi wa kuongeza masharti mapya kwenye orodha ya NTD ulianzishwa na STAG-NTD mwaka 2016. Tangu wakati huo, magonjwa yafuatayo yameongezwa: mycetoma (2016): chromoblastomycosis na myceses nyingine ya kina (2017; imeunganishwa katika kundi moja na mycetoma); kuumwa na nyoka evenoming (2017) na noma (2023). Hivi sasa, pamoja na noma, orodha ya NTD ya WHO inajumuisha magonjw 21 au vikundi vya magonjwa.","Àwọn ìdásí tí ó ń bojútó àwọn wàhálà àrùn tí ó ń panirun yìí yóò ṣe ojúṣe níbi ìbójútó ìlera gbogbo àgbáyé, nítorí pé wọn yóò fojúsun àpò àwọn olùgbé tí wọ́n kò rí ìpèsè tó. Àwọn ètò ìlera ẹnu ní àwọn agbègbè àjàkálẹ̀ àrùn ni wọ́n sábà máa ń mójútó Noma àti pé ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn ètò NTD ní àwọn ìpele iṣẹ́ ṣíṣe le ṣe ìrànwọ́, ní pàápàá jùlọ nípa fífi noma sí ara àwọn iṣẹ́ tí ó ń fojúsun ìṣàwárí àti àmójútó àwọn àrùn ajẹmọ́ awọ ara tí wọ́n kò kọ ibi ara sí ní àwọn ibi tí ooru ti ń mú (skin NTDs). Ìjọba orílẹ̀-èdè Nigeria ṣáájú nínú iṣẹ́ láti fi noma sí ara àwọn àrùn NTDs. Ní oṣù Kínní ọdún 2023, wọ́n fi ìbéèrè elétò ráńṣẹ́ sí WHO láti ọwọ́ àwọn Orílẹ̀-èdè 32 tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́. Àwọn àjúfù tí ó ní àlàyé lẹ́kùnrẹ́rẹ́ ṣe àtìlẹ́yìn fún ibéèrè elétò náà lèyí tí ó ń ṣàlàyé àwọn wàhálà àti ìpínká noma tí wọ́n sì ń pèsè ẹ̀rí láti fi ìmúṣẹ àwọn àbùdá tí WHO fi lélẹ̀ hàn. Ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn àjọ alájọṣe ni wọ́n ṣe ojúṣe wọn nípa gbígbé ìròyìn ká àti nípa ṣíṣe alágbàwí. STAG-NTD ni ó ṣe ìṣẹ̀dá ìlànà elétò láti ṣe àfikún àwọn àbùdá titun sí ara àtòjọ NTD ní ọdún 2016. Láti ìgbà náà, wọ́n ti fi àwọn àrùn wọ̀nyí kún-un: àrùn aba awọ, iṣan àti egungun ara jẹ́ (2016); egbò inú awọ ara àti àrùn àwọn àrùn búburú ìyókù tí wọ́n jẹ́ a ba awọ ara, iṣan àti egungun ara jẹ (2017; tí wọ́n so pọ̀ pẹ̀lú àrùn a ba awọ ara, iṣan àti egungun ara jẹ́); àrùn ara yíyún (2017); oró ejò (2017); àti noma (2023). Ní báyìí, pẹ̀lú noma, NTD WHO jẹ́ àtòjọ àwọn àrùn 21 tàbí àkójọpọ̀ àwọn àrùn.","Ukungenelela okubhekana nomthwalo walesi sifo esibhubhisayo kuzoba nomthelela ekufinyeleleni ukuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke, njengoba kuzogxila ikakhulukazi emaphaketheni abantu abanganakiwe. I-Noma ivamise ukulawulwa izinhlelo zempilo yomlomo ezindaweni ezihlala njalo kugulwa futhi ukusebenzisana nezinhlelo ze-NTD ezingeni lokusebenza kungaqiniswa, ikakhulukazi ngokuhlanganisa ama-noma phakathi kwemisebenzi ehloselwe ukuhlonza kanye nokuphatha izifo ezinganakiwe ezihlobene nesikhumba (ama-NTD esikhumba). Uhulumeni waseNigeria uye wahola umsebenzi wokufakwa ama-noma ohlwini lwamaNTD. KuMasingana wezi-2023, isicelo esisemthethweni sathunyelwa kuWHO egameni Lamazwe Angamalungu angama-32. Isicelo sisekelwe i-dossier enemininingwane egqamisa umthwalo nokusatshalaliswa kwe-noma futhi inikeza ubufakazi bokukhombisa ukugcwaliseka kwenqubo ebekwe yiWHO. Izikhungo ezimbalwa zozakwethu zifake isandla ngokucobelelana ngolwazi nangokugqugquzela. Inqubo esemthethweni yokwengeza izimo ezintsha ohlwini lwe-NTD yasungulwa yiSTAG-NTD ngowezi-2016. Kusukela ngaleso sikhathi, izifo ezilandelayo zengeziwe: i-mycetoma (2016); i-chromoblastomycosis namanye ama-mycoses ajulile (2017; ahlanganiswe eqenjini elilodwa ne-mycetoma); ukhwekhwe (2017); i-snakebite envenoming (2017); kanye ne-noma (2023). Njengamanje, nge-noma, uhlu lweNTD lweWHO luhlanganisa izifo ezingama-21 noma amaqembu ezifo." +"ህፃናትን ለመጠበቅ እና ኢ-ሲጋራዎችን እንዳይወስዱ ለመከላከል አስቸኳይ እርምጃ ያስፈልጋል ህጻናትን ለመከላከል ኢ-ሲጋራዎችን ለመቆጣጠር እና የማያጨሱ እና በህዝቡ ላይ የሚደርሰውን የጤና ጉዳት ለመቀነስ አስቸኳይ እርምጃ ያስፈልጋል። ኢ-ሲጋራዎች እንደ የፍጆታ ምርቶች በሕዝብ ደረጃ ትንባሆ ማጨስን ለማቆም ውጤታማ አይደሉም፡፡ በምትኩ፣ በሕዝብ ጤና ላይ አሉታዊ ተፅዕኖዎች ላይ አስደንጋጭ ማስረጃ ታይቷል። ኢ-ሲጋራዎች በክፍት ገበያ ላይ ተፈቅዶላቸው ለወጣቶች በከፍተኛ ሁኔታ ለገበያ ቀርበዋል። ሰላሳ አራት ሀገራት የኢ-ሲጋራ ሽያጭን ይከለክላሉ፣ 88 ሀገራት ኢ-ሲጋራ የሚገዙበት አነስተኛ እድሜ የላቸውም እና 74 ሀገራት ለእነዚህ ጎጂ ምርቶች ምንም አይነት መመሪያ የላቸውም። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “ህጻናት በለጋ እድሜያቸው ኢ-ሲጋራን ለመጠቀም እየተመለመሉ እና እየታሰሩ ነው እናም ከኒኮቲን ጋር ሊጣበቁ ይችላሉ። ""አገሮች ዜጎቻቸውን በተለይም ልጆቻቸውን እና ወጣቶችን ለመጠበቅ ጥብቅ እርምጃዎችን እንዲወስዱ እጠይቃለሁ፡፡"" ኢ-ሲጋራዎች ከኒኮቲን ጋር በጣም ሱስ የሚያስይዙ እና ለጤና ጎጂ ናቸው። የረዥም ጊዜ የጤና እክሎች ሙሉ በሙሉ ባይታወቅም መርዛማ ንጥረ ነገሮችን እንደሚያመነጩ ተረጋግጧል, አንዳንዶቹ ካንሰር እንደሚያስከትሉ እና አንዳንዶቹ ለልብ እና ለሳንባ መታወክ አደጋን ይጨምራሉ፡፡","Urgent action needed to protect children and prevent the uptake of e-cigarettes Urgent action is needed to control e-cigarettes to protect children, as well as non-smokers and minimize health harms to the population. E-cigarettes as consumer products are not shown to be effective for quitting tobacco use at the population level. Instead, alarming evidence has emerged on adverse population health effects. E-cigarettes have been allowed on the open market and aggressively marketed to young people. Thirty-four countries ban the sale of e-cigarettes, 88 countries have no minimum age at which e-cigarettes can be bought and 74 countries have no regulations in place for these harmful products. “Kids are being recruited and trapped at an early age to use e-cigarettes and may get hooked to nicotine,"" said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. ""I urge countries to implement strict measures to prevent uptake to protect their citizens, especially their children and young people.” E-cigarettes with nicotine are highly addictive and are harmful to health. Whilst long-term health effects are not fully understood, it has been established that they generate toxic substances, some of which are known to cause cancer and some that increase the risk of heart and lung disorders.","Ana buƙatar matakin gaggawa don kare yara da kare amfani da tabar mai na’ura Ana buƙatar matakin gaggawa don lura da taba mai na’ura don kare yara, tare da wanda basa shan tabar da rage matsalolin kiwon lafiya ga mutane. Taba main na’ura a matsayin kayan amfanin mutane bai nuna alamun amfani ba saboda barin amfani da taba a matakin mutane da dama. A maimakon haka, shaidu sun cigaba da bayyana akan abin da ya shafi kiwon lafiyar mutane. An yarjewa taba mai na’ura abudaddiyar kasuwa kuma ana siyar da ita sosai ga matasa. Ƙasashe talatin da uku sun hana siyar da taba mai na’ura, ƙasashe 88 basu kayyade shekaru mafi kankanta da za’a siyarwa da taba mai na’ura ƙasashe 74 basu da dokoki don wadannan kayayyakin masu illa. Ana koyawa yara kuma anai musu tarko a shekaru kanana don suyi amfani da tabar na’ura kuma zasu iya sabawa da nicotine,” inji Babban Daraktan WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Ina shawartar ƙasashe da suyi amfani da wadannan matakan don kare amfani saboda kare mutanen ƙasa, musamman yara da masu kananan shekaru. Tabar na’ura tana zama mai sabo da kuma haɗari sosai ga lafiya. Yayin da ba’a cika fahimtar illar lafiya mai dadewa sosai ba, an tabbatar da cewa suna janyo kayayyaki masu illa, wanda aka san suna janyo cutar kansa da wasu da suke ƙara haɗarin ciwon zuciya da huhu.","Hatua za haraka zinazohitaji ili kulinda watoto na kuzuia matumizi ya sigara za kielektroniki Hatua za haraka zinahitajika ili kudhibiti sigara za kielekitroniki ili kulinda watoto, pamoja na wale ambao hawavuti sigara na kupunguza madhara ya kiafya kwa watu. Sigara za kielekitroniki kama bidhaa za watumiaji hazionyeshi ufanisi unaosababisha kuacha matumizi ya tumbaku kwa kiwango cha idadi ya watu. Badala yake, ushahidi wa kutisha umeibuka juu ya athari mbaya za afya ya watu. Sigara za kielektroniki zimeruhusiwa kwenye soko la wazi na kuuzwa kwa kasi kubwa sana kwa vijana. Nchi 34 zimepiga marufuku uuzaji wa sigara za kielektroniki, wakati nchi 88 hazina kiwango cha chini cha umri wa watu ambao wanaweza kutumia sigara za kielektroniki na nchi 74 hazina kanuni zinazowekwa kwenye bidhaa hizi hatari. ""Watoto wanaandikishwa na kunaswa katika matumizi ya sigara za kielektroniki wakiwa wachanga na wanaweza kunaswa katika matumizi ya nikotini"" alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. ""Naziomba nci zitekeleze hatua kali za kuzuia matumizi hayo ili kulinda raia wao, hasa watoto wao na vijana Sigara za kielektroniki zilizo na nikotini zinalevya sana na ni hatari kwa afya. Ingawa athari za kiafya za muda mrefu hazijaeleweka kikamilifu, imethibitishwa kuwa zinatoa vitu vyenye sumu, ambavyo vingine maarufu kwa kusababisha saratani na vingine huongeza hatari ya magonjwa ya moyo na mapafu.","Àwọn ìṣe ní kíákíá láti dáàbòbo àwọn ọmọdé àti láti dènà lílo àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà A nílò ìṣe ní kíákíá láti dènà àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà láti dáàbòbo àwọn ọmọdé, àti àwọn tí wọ́n kò kìí mu sìgá kí àdínkù sì bá àwọn ohun tí ó ń kó ìpalára bá ìlera fún àwọn olùgbé. Ṣíṣe àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà gẹ́gẹ́ bíi àwọn ọjà oníbàárà kò ṣe àfihàn ọ̀nà tí ó múnádóko láti fi ìlo táábà sílẹ̀ ni àárín àwọn olùgbé. Dípò bẹ́ẹ̀, ẹ̀rí tí ó ń jáni láyà ti jẹyọ lórí àkóbá tí ó ń ṣe fún ìlera àwọn olùgbé. Wọ́n ti fi àyè gba àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà ní àwọn ilé ìtajà gbangba wọ́n sì ń polówó rẹ̀ ní kíkankíkan fún àwọn ọ̀dọ́. Àwọn orílẹ̀-èdè mẹ́rinlélọ́gbọ̀n ní wọ́n ti fi òfin de títa àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà, àwọn orílẹ̀-èdè 88 ni wọn kò ní ọjọ́ orí tí ó kéré jù lọ láti ra àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà nígbàtí àwọn orílẹ̀-èdè 74 ò ní àwọn ìlànà fún àwọn ọjà tí ó ń ṣe ìpalára fúnni yìí. "" Wọ́n ń fi àwọn ògo wẹẹrẹ sínú ìgbèkùn láàárọ̀ ọjọ́ láti lo àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà tí wọ́n sì lè tibẹ̀ kúndùn èròjà táábà,"" Tedros Adhanom Ghebreyesus ni ó sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tí ṣe Olùdarí Gbogbogbò fún WHO. ""Mò ń bẹ àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe àmúlò àwọn ìgbésẹ̀ tí ó le láti dẹ́kun lílò ó látààrí àti dáàbòbo àwọn ará ìlú, pàápàá àwọn ọmọ wọn àti àwọn ọ̀dọ́."" Èèyàn máa ń kúndùn àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà tí wọ́n ní èròjà táábà nínú gan-an wọ́n sì léwu fún ìlera. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn ipá wọ́n ọlọ́jọ́ pípẹ́ lórí ìlera kò yé tó, wọ́n ti fìdí rẹ̀ múlẹ̀ pé wọ́n máa ń pilẹ̀ àwọn nǹkan májèlé, tí ọ̀pọ̀ nínú wọn sì máa ń ṣokùnfà àrùn jẹjẹrẹ tí àwọn míràn sì máa ń kó wàhálà bá ọkàn àti ẹ̀dọ̀ fóóró.","Kudingeka isinyathelo esiphuthumayo ukuze kuvikelwe izingane futhi kuvinjelwe ukusetshenziswa kukagwayi we-elekthronikhi Kudingeka isinyathelo esiphuthumayo ukulawula ugwayi we-elekthronikhi ukuze kuvikelwe izingane, kanye nalabo abangabhemi futhi kuncishiswe ukulimala kwezempilo kubantu. Ogwayi be-elekthronikhi njengemikhiqizo yabathengi ababoniswa besebenza kahle ekuyekeni ukusebenzisa ugwayi ezingeni labantu. Esikhundleni salokho, kuye kwavela ubufakazi obushaqisayo emiphumeleni yezempilo yabantu. Ogwayi be-elekthronikhi bavunyelwe emakethe evulekile futhi bamakethwa ngobudlova kubantu abasha. Amazwe angamashumi amathathu nane avimbela ukuthengiswa kogwayi be-elekthronikhi, amazwe angu-88 awanayo iminyaka ephansi lapho ugwayi we-e-cigarette ungathengwa khona futhi amazwe angu-74 awanayo imithethonqubo kule mikhiqizo eyingozi. ""Izingane zibuthwa futhi ziboshwe zisencane ukuze zisebenzise ugwayi we-elekthronikhi futhi zingase zingene ku-nicotine,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Nginxusa amazwe ukuthi asebenzise izinyathelo eziqinile zokuvimbela ukuvikela izakhamizi zawo, ikakhulukazi izingane zabo kanye nentsha."" Ugwayi we-elekthronikhi one-nicotine uyalutha kakhulu futhi uyingozi empilweni. Nakuba imiphumela yezempilo yesikhathi eside ingaqondakali ngokugcwele, kuye kwatholakala ukuthi akhiqiza izinto ezinobuthi, ezinye zazo ezaziwa ukuthi zibanga umdlavuza kanti ezinye ezandisa ingozi yokuphazamiseka kwenhliziyo namaphaphu." +"ኢ-ሲጋራዎችን መጠቀም የአዕምሮ እድገት ላይ ተጽእኖ ሊያሳድር እና ለወጣቶች የመማር እክልን ሊያስከትል ይችላል፡፡ ፅንስ ለኢ-ሲጋራዎች መጋለጥ በነፍሰ ጡር ሴቶች ላይ የፅንሱን እድገት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊያሳድር ይችላል። ለኢ-ሲጋራዎች ልቀቶች መጋለጥም ለተመልካቾች አደጋን ይፈጥራል። “ኢ-ሲጋራዎች ቢያንስ 16,000 ጣዕሞችን በመያዝ ህጻናትን በማህበራዊ ሚዲያ እና ተፅዕኖ ፈጣሪዎች ኢላማ ያደርጋሉ። ከእነዚህ ምርቶች ውስጥ አንዳንዶቹ የካርቱን ገጸ-ባህሪያትን ይጠቀማሉ እና የተንቆጠቆጡ ንድፎች አሏቸው፣ ይህም ወጣቱን ትውልድ ይማርካል. በብዙ አገሮች የአዋቂዎች አጠቃቀም መጠን ባላቸው ሕፃናት እና ወጣቶች ላይ የኢ-ሲጋራ አጠቃቀም አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደርሷል” ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ማስተዋወቅ ዳይሬክተር ዶ/ር ሩዲገር ክሬች ናቸው። ከ13-15 አመት እድሜ ያላቸው ህጻናት ኢ-ሲጋራዎችን በሁሉም የአለም ጤና ድርጅት ክልሎች ከአዋቂዎች በበለጠ ፍጥነት እየተጠቀሙ ነው። በካናዳ ከ16-19 አመት እድሜ ክልል ውስጥ ያሉ የኤሌክትሮኒክስ ሲጋራዎች አጠቃቀም በ2017-2022 መካከል በእጥፍ ጨምሯል፣ እና በእንግሊዝ (ዩናይትድ ኪንግደም) የወጣት ተጠቃሚዎች ቁጥር ባለፉት ሶስት አመታት በሶስት እጥፍ ጨምሯል። በማህበራዊ ሚዲያ ላይ ለኢ-ሲጋራ ይዘት ለአጭር ጊዜ መጋለጥ እንኳን እነዚህን ምርቶች የመጠቀም ፍላጎት መጨመር እና ለኢ-ሲጋራዎች የበለጠ አዎንታዊ አመለካከት ጋር ሊዛመድ ይችላል። ጥናቶች በተከታታይ እንደሚያሳዩት ኢ-ሲጋራን የሚጠቀሙ ወጣቶች በኋለኛው የህይወት ዘመናቸው ሲጋራ የመጠቀም እድላቸው በሦስት እጥፍ የሚጠጋ ነው።","Use of e-cigarettes can also affect brain development and lead to learning disorders for young people. Fetal exposure to e-cigarettes can adversely affect the development of the fetus in pregnant women. Exposure to emissions from e-cigarettes also poses risks to bystanders. “E-cigarettes target children through social media and influencers, with at least 16 000 flavours. Some of these products use cartoon characters and have sleek designs, which appeal to the younger generation. There is an alarming increase in the use of e-cigarettes among children and young people with rates exceeding adult use in many countries,” Dr Ruediger Krech, WHO Director for Health Promotion. Children 13–15-years old are using e-cigarettes at rates higher than adults in all WHO regions. In Canada, the rates of e-cigarette use among 16–19-year-olds has doubled between 2017–2022, and in England (the United Kingdom) the number of young users has tripled in the past three years. Even brief exposure to e-cigarette content on social media can be associated with increased intention to use these products, as well as more positive attitudes toward e-cigarettes. Studies consistently show that young people that use e-cigarettes are almost three times more likely to use cigarettes later in life.","Amfani da tabar na’ura zai iya shafar cigaban kwakwalwa sannan ya janyo wahalar koyo ga mutane masu kananan shekaru. Bayyana dan tayi ga tabar na’ura zai iya shafar girman dan tayi a mata masu ciki. Bayyana hayakin tabar na’ura yana janyo haɗari ga wadanda suke wajen. Tabar na’ura tana fuskantar yara ta hanyar kafar sadarwa da influencers, da akalla dandano fiye da 16000. Wasu daga cikin wadannan kayan suna amfani da aljanun katun kuma suna amfani da zane mai ɗaukar ido, wanda yake yiwa yaran wannan zamanin kyau. Da akwai yawa mai jan hankali na amfani da tabar na’ura tsakanin yara da mutane masu ƙarancin shekaru wanda yawan ya shalle na amfanin manya a ƙasashe da yawa, inji Dr Ruediger Krech, daraktan cigaban lafiya. Yara ‘yan shekaru 13 da 15 suna amfani da tabar na’ura fiye da yanda manya suke amfani dashi a dukkan yankin WHO. A Canada, anfani da tabar na’ura tsakanin ‘yan shekaru 16 da 19 ya ninka sau biyu tsakanin 2017 da 2022, sannan a Ingila(United Kingdom) yawan masu amfani dashi ya ninka sau uku a shekaru uku da suka gabata. Ko bayyana tabar na’ura kaɗan a bidoyoyin kafar sadarwa zai iya zama yana da alaka da yawan niyyar amfani da wadannan kayan, da kuma halayya mai kyau da yawa game da taba mai na’ura. Bincike ya nuna cewa kananan yara da suke amfani da tabar na’ura suna da kasha sau uku na yiwuwar suyi amfani da taba nan gaba a rayuwarsu.","Utumiaji wa sigara za kielektroniki pia, unaweza kuathiri ukuaji wa ubongo na kusababisha matatizo ya kujifunza kwa vijana. Maonesho ya fetasi ya sigara za kielektroniki yanaweza kuathiri vibaya ukuaji wa kijusi kwa wanawake wajawazito. Moshi wa wazi unaotoka kwenye sigara za kielektroniki pia una madhara makubwa kwa watu waliyo kaa karibu. Sigara za kielektroniki zinalenga watoto kupitia mitandao ya kijamii na vishawishi, vyenye angalau vionjo 16,000. Baadhi ya hizi bidhaa zinatumia katuni kama wahusika na zina miundo ya kuvutia, ambayo inavutia kizazi kipya. Kuna ongezeko la kutosha la matumizi ya sigara za kielektroniki miongoni mwa watoto na vijana wenye viwango vinavyozidi matumizi ya watu wazima katika nchi nyingi, Dk. Ruediger Krech, Mkurugenzi wa WHO wa kukuza afya Watoto wenye umri wa miaka 13 hadi 15 wanatumia sigara za kielektroniki kwa viwango vya juu kuliko watu wazima katika maeneo yote ya WHO. Nchini Kanada, viwango vya matumizi ya sigara za kielektroniki miongoni mwa watoto wenye umri wa miaka 16 hadi 19 vimeongezeka maradufu kati ya mwaka 2017 hadi 2022, na nchini uingereza (the United Kingdom)idadi ya vijana wanaotumia sigara za kielektroniki imeongezeka mara tatu katika kipindi cha miaka mitatu iliyopita. Hata matangazo ya muda mfupi yenye maudhui ya sigara za kielektroniki kwenye mitandao ya kijamii yanaweza kuhusishwa na uchochezi wa ongezeko la matumizi ya bidhaa hizo, pamoja na mitazamo chanya zaidi kuhusu sigara za kielektroniki. Uchunguzi unaonyesha kuwa vijana wanaotumia sigara za kielektroniki wana uwezo wa kutumia sigara mara tatu zaidi katika maisha yao ya baadaye.","Ìlò àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà tún le nípa lórí ìdàgbàsókè ọpọlọ tí ó sì máa fa àìlèkẹ́kọ̀ọ́ dáadáa fún àwọn ọ̀dọ́mọdé. Mímú sìgá afẹ̀rọ-onínáfà ní sàkání oyún inú lè kóbá ìdàgbàsókè oyún náà nínú ìyá rẹ̀. Wíwà ní sàkání àwọn èéfín sìgá afẹ̀rọ-onínáfà náà le ṣe àkóbá fún àwọn olùwòran. Ọ̀nà tí awọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà fi ń fojúsun àwọn ọmọdé ni láti ibi ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́ àti àwọn asàwùkọ́ṣe orí ayélujára, pẹ̀lú ó kéré tán àwọn àdídùn 16000. Ọ̀pọ̀ lára àwọn ọjà yìí ni wọ́n ń lo àwọn èrère orí móhùnmáwòrán tí wọ́n ní ọ̀ṣọ́, èyí tí àwọn èwe sì fẹ́ràn. Àpọ̀jù ìlò àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà tí ó ń jáni láyà ti wà láàárín àwọn ọmọdé àti àwọn ọ̀dọ́ tí lílò wọn sì ń ju ti àwọn àgbàlagbà lọ ní ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè,"" Dr Ruediger Krech, Olùdarí Ìdàgbàsókè Ìlera fún WHO. Àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn kò ju 13-15 lọ ń lo àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà ní lílò tí ó ju ti àwọn àgbàlagbà lọ ní gbogbo àwọn àgbègbè WHO. Ní orílẹ̀-èdè Canada, iye ìlò àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà láàárín àwọn tí ọjọ́ orí wọn kò ju 16-19 lọ ti di ìlọ́po láàárín ọdún 2017 sí ọdún 2022, àti wípé ní orílẹ̀-èdè England (Orílẹ̀-èdè the United Kingdom) iye àwọn tí wọ́n ń lò ó ti di ìlọ́po mẹ́ta láti bíi ọdún mẹ́ta sẹ́yìn. Kódà rírí àwọn àkóónú sìgá afẹ̀rọ-onínáfà ní orí àwọn ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́ fún ìgbà díẹ̀ le ṣe okùnfà èrò láti lo àwọn èròjà yìí, bákannáà ni ìníìfẹ́sí àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà. Àwọn ìwádìí ń ṣe àfihàn ní gbogbo ìgbà pé àwọn ọ̀dọ́ tí wọ́n ń lo àwọn sìgá afẹ̀rọ-onínáfà ni èrò wà ní ìlọ́po mẹ́ta lórí wọn pé ó seése pé wọ́n máa mu sìgá ní ọjọ́ iwájú.","Ukusebenzisa ugwayi we-elekthronikhi nakho kungathinta ukukhula kobuchopho futhi kuholele ezinkingeni zokufunda kubantu abasha. Ukuchayeka kwe-fetus kogwayi be-elekthronikhi kungaba nomthelela omubi ekukhuleni kwengane kwabesifazane abakhulelwe. Ukuchayeka ekukhiphweni okuphuma ogwayini o-elekthronikhi nakho kubangela ubungozi kwababukele. “Ogwayi be-elekthronikhi bahlose ukufinyelela ezinganeni ngokusebenzisa izinkundla zokuxhumana nabantu abanethonya, okungenani ngezinandisi eziyi-16 000. Eminye yale mikhiqizo isebenzisa abalingisi bopopayi kanye nemiklamo eshelelayo, okuyinto ethandekayo kusizukulwane esisha. Kunyuke ngokushaqisayo ukusetshenziswa kukagwayi we-elekthronikhi phakathi kwezingane kanye nentsha okungamazinga edlula abantu abadala emazweni amaningi ababhemayo,” uDkt Ruediger Krech, uMqondisi weWHO we-Health Promotion. Izingane ezineminyaka engu-13-15 ubudala zisebenzisa ogwayi be-elekthronikhi ngezinga eliphezulu kunabantu abadala kuzo zonke izifunda zeWHO. E-Canada, amazinga okusebenzisa ugwayi we-elekthronikhi phakathi kwabaneminyaka engu-16-19 ubudala aphindeke kabili phakathi kowezi-2017-2022, futhi e-England (e-United Kingdom) inani labasebenzisi abasebasha liphindeke kathathu eminyakeni emithathu edlule. Ngisho nokuchayeka kafushane ngemibono ngogwayi we-elekthronikhi ezinkundleni zokuxhumana kungahlotshaniswa nenhloso yokusebenzisa le mikhiqizo, kanye nezimo zengqondo ezinhle ngogwayi we-elekthronikhi. Ucwaningo lubonisa ngokungaguquki ukuthi abantu abasha abasebenzisa ugwayi we-elekthronikhi cishe banethuba eliphindwe kathathu lokusebenzisa ugwayi." +"ኢ-ሲጋራዎችን እና የኒኮቲን ሱስን ለመከላከል አፋጣኝ እርምጃዎች ከትንባሆ ቁጥጥር አጠቃላይ አቀራረብ ጋር እና ከሀገራዊ ሁኔታዎች አንፃር አስፈላጊ ናቸው ። ሀገራት የኢ-ሲጋራ ሽያጭን የሚከለክሉበት፣ የእገዳውን አፈፃፀም ለማጠናከር እና የህዝብ ጤና ጣልቃገብነቶችን ለመደገፍ እና ጠንካራ አፈፃፀምን ለማረጋገጥ ክትትል እና ቁጥጥርን ይቀጥላል ፣ እና አገሮች ኢ-ሲጋራዎችን እንደ የፍጆታ ምርቶች ለንግድ (ሽያጭ፣ ማስመጣት፣ ማከፋፈያ እና ማምረት) ሲፈቅዱ፣ ሁሉንም ጣእም መከልከል፣ የኒኮቲን መጠን እና ጥራት መገደብ እና በህዝቡ ላይ የሚያደርሱትን ጉዳት ለመቀነስ ጠንካራ ደንቦችን ማረጋገጥ እና እነሱን ግብር መክፈል፡፡ የማቆም ስልቶች ከሌሎች የትምባሆ ቁጥጥር እርምጃዎች ጋር ለመሄድ እና ለክትትል እና ለግምገማ በተዘጋጀው ምርጡ የውጤታማነት ማስረጃ ላይ የተመሰረቱ መሆን አለባቸው። አሁን ባለው ማስረጃ መሰረት መንግስታት የማቆም አላማን ለማሳደድ ኢ-ሲጋራዎችን እንደ ሸማች ምርቶች እንዲሸጡ አይመከሩም። ኢ-ሲጋራዎችን በመጠቀም ማጨስን ማቆም ስትራቴጂን የሚከተል ማንኛውም መንግስት ምርቶቹን የሚያገኙበትን ሁኔታ በመቆጣጠር ተገቢውን ክሊኒካዊ ሁኔታዎችን ለማረጋገጥ እና ምርቶቹን እንደ መድሃኒት መቆጣጠር (እንደ መድሃኒት የግብይት ፍቃድን ጨምሮ)። ማጨስን የማቆም ዓላማን ለመከታተል የሚወስነው ውሳኔ፣ በእንደዚህ ዓይነት ቁጥጥር የሚደረግበት ሁኔታ፣ ብሔራዊ ሁኔታዎችን ከግምት ውስጥ ካስገባ በኋላ፣ ከመውሰድ አደጋ ጋር እና ሌሎች የተረጋገጡ የማቆሚያ ስልቶችን ካሟጠጠ በኋላ ብቻ ነው፡፡ የትምባሆ ኢንዱስትሪ ጤናን በማጥፋት ትርፍ ያስገኛል እና እነዚህን አዳዲስ ምርቶች በመጠቀም የጤና ፖሊሲዎችን ለመቃወም ከመንግስታት ጋር በፖሊሲ አውጪው ጠረጴዛ ላይ መቀመጫ ለማግኘት እየተጠቀመ ነው። የትምባሆ ኢንዱስትሪው የገንዘብ ድጋፍ እና የውሸት ማስረጃዎችን በማስተዋወቅ እነዚህ ምርቶች ጉዳትን እንደሚቀንስ ለመከራከር, በተመሳሳይ ጊዜ እነዚህን ምርቶች ለህጻናት እና ለማያጨሱ ሰዎች በማስተዋወቅ እና በቢሊዮኖች የሚቆጠሩ ሲጋራዎችን መሸጥ ቀጥለዋል. በልጆች እና ጎረምሶች አጠቃቀም እና በጤና ላይ የሚደርሰውን ጉዳት ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ በሚሄድ ማስረጃዎች ላይ በመመርኮዝ ኢ-ሲጋራዎችን እንዳይጠጡ ለመከላከል ጠንካራ ወሳኝ እርምጃ ያስፈልጋል ።","Urgent measures are necessary to prevent uptake of e-cigarettes and counter nicotine addiction alongside a comprehensive approach to tobacco control, and in light of national circumstances. Where countries ban the sale of e-cigarettes, to strengthen implementation of the ban and continue monitoring and surveillance to support public health interventions and ensure strong enforcement; and Where countries permit commercialization (sale, importation, distribution and manufacture) of e-cigarettes as consumer products, to ensure strong regulations to reduce their appeal and their harm to the population, including banning all flavours, limiting the concentration and quality of nicotine, and taxing them. Cessation strategies should be based on the best available evidence of efficacy, to go with other tobacco control measures and subject to monitoring and evaluation. Based on the current evidence, it is not recommended that governments permit sale of e-cigarettes as consumer products in pursuit of a cessation objective. Any government pursuing a smoking cessation strategy using e-cigarettes should control the conditions under which the products are accessed to ensure appropriate clinical conditions and regulate the products as medicines (including requiring marketing authorization as medicines). The decision to pursue a smoking cessation objective, even in such a controlled form, should be made only after considering national circumstances, along with the risk of uptake and after exhausting other proven cessation strategies. The tobacco industry profits from destroying health and is using these newer products to get a seat at the policy-making table with governments to lobby against health policies. The tobacco industry funds and promotes false evidence to argue that these products reduce harm, while at the same time heavily promoting these products to children and non-smokers and continuing to sell billions of cigarettes. Strong decisive action is needed to prevent the uptake of e-cigarettes based on the growing body of evidence of its use by children and adolescents and health harms.","Ana buƙatar matakin gaggawa don hana amfani da tabar na’ura da sabo da nicotine tare da ɗaukar matakin kula da tobacco, kuma a lokacin yanayin matsalar ƙasa. Inda ƙasashe suka hana amfani da tabar na’ura, don karfafa aiwatar da hanin da kuma cigaba da lura tare da sanya ido don tallafawa sanya hannu wajen kiwon lafiyar al’umma da tabbatar da aiki mai karfi; sannan Inda ƙasashe suka sahale damar tallatawa (siyarwa, shigo da kaya, rarrabawa da kerawa) na tabar na’ura a matsayin kayan masu amfanidon tabbatar da karfin dokoki don rage yawansu da illarsu ga mutane, wanda ya hada da hana dukkan dandanon, rage yawan karfinsu da ingancin nicotine, da karbar haraji akansu. Dabarun kawo karshen sa ya kamata ya zama daidai da wanda ya samu shaidar inganci, da zai dace da sauran matakan taba da kuma lura da kulawa. Dangane da shaidar da ake da ita yanzu, ba a ba wa gwamnati shawarar siyar da tabar na’ura ba a matsayin kayan amfanin al’umma wajen a matsayin matakin kawo karshe. Duk wata gwamnati dake bibiyar dabarun kawo karshen amfani da tabar na’ura su kula da yanayin yanda ake samar da kayan domin tabbatar da yanayin ingancinsu da kuma sanyawa kayan doka a matsayin magani(wanda ya hada da buƙatar sahalewar kasuwanci a matsayin magani). Shawarar bibiyar kawo karshen shan taba, har a yanayin da ake kula, za’a yisu ne kaɗai bayan an duba yanayin ƙasa, tare da haɗarin shan bayan an gama da sauran dabarun kawo karshen. Kamfanin tabar suna samun riba ne ta hanyar lalata lafiyar mutane kuma suna amfani da wannan sababbin kayanne don samun wajen zama a teburin sanya doka tare da gwamnatoci don rokon hana dokokin lafiya. Masana'antar taba suna ba da kuɗi da haɓaka shaidar ƙarya don jayayya cewa waɗannan samfuran suna rage cutarwa, yayin da a lokaci guda suna haɓaka waɗannan samfuran ga yara da masu shan taba kuma suna ci gaba da sayar da biliyoyin sigari. Ana buƙatar ƙwaƙƙwaran mataki mai ƙarfi don hana shan taba mai na’ura dangane da girma na shaidar amfani da yara da matasa da cutar da lafiya.","Hatua za haraka ni muhimu ili kuzuia matumizi ya sigara za kielektroniki na kukabiliana na uraibu wa nikotini pamoja na mbinu ya kina ya udhibiti wa tumbaku, na kwa kuzingatia hali za kitaifa. Ambapo nchi zinapiga marufuku uuzaji wa sigara za kielektroniki, kuimarisha utekelezaji wa marufuku hiyo na kuendelea na ufuatiliaji katika kusaidia hatua za afya ya umma na kuhakikisha utekelezaji thabiti; na Ambapo nchi zinazoruhusu biashara (uuzaji, uingizaji, usambazaji na utengenezaji) wa sigara za kielektroniki kama bidhaa za watumiaji, ili kuhakikisha sheria kali za kupunguza rufaa yao na madhara yao kwa idadi ya watu, pamoja na kupiga marufuku ladha zote, kuzuia mkusanyiko na ubora wa nikotini, na kuwatoza ushuru. Mikakati ya kukomesha tumbaku inatakiwa kuzingatia ushahidi mzuri na wenye ufanisi unaoonekana, kwenda na hatua zingine za udhibiti wa tumbaku na chini ya ufuatiliaji na tathimini. Kulingana na ushahidi wa sasa haipendekezwi kuwa serikali ziruhusu uuzaji wa sigara za kielektroniki kama bidhaa za watumiaji ili kutimiza lengo la kusitisha. Serikali yoyote inafuata mkakati wa kukomesha uvutaji sigara kwa kutumia sigara za kielektroniki inapaswa kudhibiti hali ambazo bidhaa hizo zinapatikana ili kuhakikisha hali zinazofaa za kiafya na kukidhibiti bidhaa kama dawa (pamoja na kuhitaji idhini ya uuzaji kama dawa). Uamuzi wa kufuata lengo la kuacha kuvuta sigara, hata katika mfumo uliyodhibitiwa, inapaswa kufanywa baada ya kuzingatia hali ya kitaifa, pamoja na hatari ya uvutaji sigara na baada ya kumaliza mikakati mingine iliyothibitishwa ya kukomesha. Sekta ya tumbaku inafaidika kutokana na kuharibu afya na inatumia bidhaa hizi mpya kupata nafasi katika dawati la kutunga sera na kuishawishi serikali kuhusu sera za afya. Sekta ya tumbaku inafadhili na kukuza ushahidi wa uongo ili kuaminisha kuwa hizi bidhaa hazina madhara, wakati huo ikitangaza hizi bidhaa kwa kasi kubwa kwa watoto na watu wasiyovuta sigara na kuendelea kuuza mabilioni ya sigara. Hatua madhubuti zinahitajika ili kuzuia utumiaji wa sigara za kielektroniki kulingana na kuongezeka kwa ushahidi wa matumizi yake kwa watoto na vijana na madhara ya kiafya.","Àwọn ìgbésẹ̀ ní kíákíá ṣe kókó láti dènà mímú sìgá afẹ̀rọ-onínáfà àti láti dènà ìkúndùn àwọn èròjà táábà ní ìbámu pẹ̀lú àmójútó ìlò táábà, àti fún àǹfààní gbogbo orílẹ̀. Ní àwọn ibi tí àwọn orílẹ̀-èdè tí fi òfin de sìgá afẹ̀rọ-onínáfà, láti ró ìsàmúlò ìfòfindè náà lágbára kí wọn ó sì máa ṣe àmójútó àti ìwòkáàkiri láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìdásí ìlera gbogbogbò àti láti ríi wípé ìgbófinró fi ẹsẹ̀ múlẹ̀; àti pé Ní àwọn ibi tí àwọn orílẹ̀-èdè ti fi àyè gba ìsòwò (títa, kíkó wọlé, pínpínká àti sísọ di púpọ̀) sìgá afẹ̀rọ-onínáfà gẹ́gẹ́ bíi ọjà àwọn oníbàárà, láti ríi wípé ìgbófinró fi ẹsẹ̀ múlẹ̀ láti mú àdínkù bá ìníìfẹ́ sí wọn àti ìjàmbá wọn fún àwọn olùgbé, lára rẹ ni fífi òfin de gbogbo oríṣiríṣi àdídùn rẹ̀, ṣíṣe àdínkù àpọ̀jù àti dídára àwọn èròjà táábà, àti gbígba owó orí lórí wọn. Ìlànà ìfòpinsí ní láti dá lórí ẹ̀rí tí ó dára jù lọ tí ó múnádóko, láti bà àwọn ìgbésẹ̀ yókù lórí àmójútó táábà lọ tí ó sì gbọ́dọ̀ wà lórí ìbojúwò àti àmọ̀ràn. Ní dídá lórí ẹ̀rí titun, kò sí ìgbani-níyànjú pé kí àwọn ìjọba fi àyè gba títa sìgá afẹ̀rọ-onínáfà gẹ́gẹ́ bíi ọjà àwọn oníbàárà lọ́nà láti lépa èróńgbà ìfòpinsí. Ìjọba yòówù tí ó bá ń lo sìgá afẹ̀rọ-onínáfà gẹ́gẹ́ bí ọ̀nà láti lépa ìlànà láti fi òpin sí mímú sìgá ní láti ṣe àkóso àwọn ọ̀nà tí wọ́n fi ń lo àwọn ọjà wọ̀nyí láti ríi dájú pé o bá ìlànà ìtọ́jú mu kí wọn ó sì ṣe ìtọ́sọ́nà láti sọ wọ́n di òògùn (lára rẹ̀ ni gbígba àṣẹ ìpolówó rẹ̀ gẹ́gẹ́ bíi òògùn). Ìpinnu láti lépa èróńgbà ìfòpinsí sìgá mímu, kó dà pẹ̀lú irúfẹ́ ìṣàkóso bẹ́ẹ̀, ní láti jẹ́ ṣíṣe lẹ́yìn tí wọ́n ti ro àwọn ipò tí orílẹ̀ wà, pẹ̀lú ewu ti o wa lára ìlò bẹ́ẹ̀ lẹ́yìn tí kò bá sì àwọn ìlànà ìfòpinsí tí ó ṣeé lò mọ́. Ilé iṣẹ́ táábà ń jèrè láti ara bíba ìlera jẹ́ ó sì ń lo àwọn ètò-ìmúlò titun wọ̀nyí láti ní ẹnu níbi sise ètò-ìmúlò pẹ̀lú àwọn ìjọba lọ́nà láti tako àwọn ètò-ìmúlò ìlera. Ilé iṣẹ́ táábà ń pèsè owó ó sì ń sàgbélárugẹ àwọn ẹ̀rí tí kìí se òótọ́ láti ṣàríyànjiyàn pé àwọn ọjà yìí ń dí ìpalára kù, tí ó sì ń ṣe bẹ́ẹ̀ ṣe ìgbélárugẹ àwọn ọjà yìí fún àwọn ọmọdé àti àwọn tí wọ́n kìí mu sìgá tí ó sì ń tẹ̀síwájú láti ta ọ̀pọ̀ bílíọ̀nù sìgá. A nílò ipinnu tí ó lágbára láti dènà lílo sìgá afẹ̀rọ-onínáfà látààrí àwọn ẹ̀rí tí ó ń peléke síi nípa ìlò rẹ̀ láàárín àwọn ọmọdé àti àwọn ọ̀dọ́ àti àwọn àkóbá tí ó ṣe fún ìlera.","Izinyathelo eziphuthumayo ziyadingeka ukuze kuvinjelwe ukusetshenziswa kukagwayi we-elekthronikhi kanye nokulwisana nokulutha kwe-nicotine kanye nendlela ebanzi yokulawula ugwayi, kanye nezimo zezwe. Lapho amazwe evimbela ukudayiswa kogwayi we-elekthronikhi, ukuze baqinise izinhlelo zokuqala ukuvimba nokuqhubeka ukuqapha ukungenelela kwezempilo yomphakathi kanye nokuqinisekisa ukuphoqelelwa okuqinile; futhi Lapho amazwe evumela ukuthengiswa (ukuthengiswa, ukungenisa, ukusatshalaliswa kanye nokukhiqizwa) kukagwayi we-elekthronikhi njengemikhiqizo yabathengi, ukuze kuqinisekiswe imithetho eqinile yokunciphisa isikhalazo sawo kanye nokulimala kwawo kubantu, okuhlanganisa ukuvimbela konke ukunambitheka, ukukhawulela ukugxila kanye nekhwalithi ye-nicotine, kanye ukubakhokhisa intela. Amasu okuyeka kufanele asekelwe ubufakazi obutholakalayo bokusebenza kahle, ukuhamba nezinye izindlela zokulawula ugwayi futhi kuncike ekuqashweni nasekuhlolweni. Ngokusekelwe ubufakazi bamanje, akunconyiwe ukuthi ohulumeni bavumele ukuthengiswa kukagwayi we-elekthronikhi njengemikhiqizo yabathengi ukuze bafeze inhloso yokuyeka. Noma yimuphi uhulumeni olandelela isu lokuyeka ukubhema ngokusebenzisa ugwayi we-elekthronikhi kufanele alawule izimo lapho imikhiqizo ifinyelelwa ngaphansi kwayo ukuze kuqinisekiswe izimo zomtholampilo ezifanele futhi alawule imikhiqizo njengemithi (okuhlanganisa nokudinga ukugunyazwa kokumaketha njengemithi). Isinqumo sokulandelela inhloso yokuyeka ukubhema, ngisho nangendlela elawulwa kanjalo, kufanele senziwe kuphela ngemva kokucabangela izimo zezwe, kanye nobungozi bokubhema nangemva kokuqeda amanye amasu okuyeka afakazelwe. Imboni kagwayi izuza ngokucekela phansi impilo futhi isebenzisa le mikhiqizo emisha ukuze ithole indawo yokuhlala etafuleni lokwenza inqubomgomo nohulumeni ukuze ifune ukuphikisa izinqubomgomo zezempilo. Imboni kagwayi ixhasa futhi ikhuthaze ubufakazi obungamanga bokuphikisa ukuthi le mikhiqizo inciphisa ukulimala, kuyilapho ngesikhathi esifanayo ikhuthaza kakhulu le mikhiqizo ezinganeni nakubantu abangabhemi futhi iqhubeka nokudayisa izigidi ngezigidi zikagwayi. Kudingeka isinyathelo esiqinile esiwujuqu ukuze kuvinjelwe ukusetshenziswa kukagwayi we-elekthronikhi ngokusekelwe ebufakazini obukhulayo bokusetshenziswa kwawo yizingane kanye nentsha kanye nokulimala kwezempilo." +"ምንም እንኳን ጉልህ መሻሻል ቢኖርም የመንገድ ደኅንነት አስቸኳይ ዓለም አቀፍ ጉዳይ ነው። በየአመቱ የመንገድ ትራፊክ ሞት በትንሹ ወደ 1.19 ሚሊዮን ዝቅ ብሏል የአለም ጤና ድርጅት ዘገባ። ነገር ግን በደቂቃ ከ2 በላይ ሞት እና ከ3200 በላይ ሰዎች ሲሞቱ፣ የመንገድ ትራፊክ አደጋዎች ከ5-29 አመት እድሜ ያላቸው ህጻናት እና ወጣቶች ግንባር ቀደም ገዳይ ናቸው። በ 2023 የአለም ጤና ድርጅት የመንገድ ደህንነት ሪፖርት እንደሚያሳየው ከ 2010 ጀምሮ የመንገድ ትራፊክ ሞት በ 5% ወደ 1.19 ሚሊዮን በየዓመቱ ወድቋል፡፡ ሆኖም የመንገድ አደጋዎች ቀጣይነት ያለው ዓለም አቀፍ የጤና ቀውስ ናቸው፣ እግረኞች፣ ብስክሌተኞች እና ሌሎች ለአደጋ የተጋለጡ የመንገድ ተጠቃሚዎች ለከፋ እና ለሞት የመጋለጥ እድላቸው እየጨመረ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “በመንገድ አደጋ የሞቱት ሰዎች ቁጥር ወደ ትክክለኛው አቅጣጫ፣ ወደ ታች እየሄደ ነው፣ ነገር ግን የትም በበቂ ፍጥነት አልቀረበም” ብለዋል። ""በመንገዶቻችን ላይ እየደረሰ ያለው እልቂት መከላከል የሚቻል ነው። ሁሉም አገሮች ከመኪና ይልቅ ሰዎችን በትራንስፖርት ስርዓታቸው መሃል እንዲያስቀምጡ፣ የእግረኞችን፣ የብስክሌተኞችን እና ሌሎች ተጋላጭ የመንገድ ተጠቃሚዎችን ደህንነት እንዲያረጋግጡ እንጠይቃለን። ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት አባል ሀገራት መካከል በ2010 እና 2021 መካከል 108 ሀገራት ከመንገድ ትራፊክ ጋር በተገናኘ የሞት መቀነሱን ሪፖርት አድርገዋል። አስር ሀገራት የመንገድ ትራፊክ ሞትን ከ50% በላይ በመቀነስ ተሳክተዋል፡- ቤላሩስ፣ ብሩኒ ዳሩሰላም፣ ዴንማርክ፣ ጃፓን፣ ሊትዌኒያ፣ ኖርዌይ፣ ሩሲያ ፌዴሬሽን፣ ትሪንዳድ እና ቶቤጎ፣ የተባበሩት አረብ ኤሚሬቶች እና ቬንዙዌላ።","Despite notable progress, road safety remains urgent global issue The annual number of road traffic deaths fell slightly to 1.19 million per year, according to the latest WHO report. Yet with more than 2 deaths occurring per minute and over 3200 per day, road traffic crashes remain the leading killer of children and youth aged 5–29 years. The latest WHO global status report on road safety 2023 shows that, since 2010, road traffic deaths have fallen by 5% to 1.19 million annually. Yet, road crashes remain a persistent global health crisis, with pedestrians, cyclists and other vulnerable road users facing an acute and rising risk of death. “The tragic tally of road crash deaths is heading in the right direction, downwards, but nowhere near fast enough,” says WHO Director-General, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. “The carnage on our roads is preventable. We call on all countries to put people rather than cars at the centre of their transport systems, and ensuring the safety of pedestrians, cyclists and other vulnerable road users.” Among UN Member States, 108 countries reported a drop in road traffic-related deaths between 2010 and 2021. Ten countries succeeded in reducing road traffic deaths by over 50%: Belarus, Brunei Darussalam, Denmark, Japan, Lithuania, Norway, Russian Federation, Trinidad and Tobago, United Arab Emirates and Venezuela.","Duk da gagarumin ci gaba, amincin hanya ya kasance batun gaggawa a duniya Adadin mace-macen ababen hawa na shekara-shekara ya ragu kaɗan zuwa miliyan ɗaya da ɗigo tara a kowace shekara, a cewar sabon rahoton hukumar WHO. Duk da haka da fiye da mutuwa biyu da ke faruwa a cikin minti ɗaya da fiye da dubu uku da ɗari biyu a kowace rana, haɗurran kan hanya sun kasance kan gaba wajen kashe yara da matasa masu sheƙaru biyar zuwa ashirin da tara. Rahoton matsayin hukumar WHO na baya-bayan nan game da aikin tsare hanyoyin mota na shekarar 2023 ya nuna cewa, tun daga shekarar 2010, mace-macen ababen hawa ya ragu da kashi biyar cikin ɗari zuwa miliyan ɗaya da ɗigo goma sha tara a duk shekara. Amma duk da haka, haɗurran tituna suna ci gaba da fuskantar matsalar kiwon lafiya a duniya, tare da masu tafiya a ƙasa, masu tuƙin keke da sauran masu amfani da hanyar da ke fuskantar barazanar mutuwa. Darakta Janar na hukumar WHO, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ya ce ""Mummunan adadin hatsarin mota da aka mutu a kan hanya yana tafiya daidai, ƙasa, amma ba a kusa da sauri ba."". “Mummunar mutuwar da ake a kan hanyoyinmu abu ne da za a iya daƙile aukuwarsa. Muna ƙira ga dukkan ƙasashe da su sanya mutane akan gaban tsarin sufurinsu a maimakon motoci, da kuma tabbatar da tsaron masu tafiya a ƙasa da masu tuƙin keke da sauran masu amfani da hanyoyin mota."" Daga cikin ƙasashe mambobin Majalisar Ɗinkin Duniya, ƙasashe ɗari da takwas sun ba da rahoton raguwar mace-mace masu nasaba da ababen hawa tsakanin shekarun 2010 zuwa 2021. Ƙasashe goma sun yi nasarar rage mutuwar ababen hawa da sama da kashi 50%: Belaru da Brunei da Darussalam da Denmark da Japan da Lithuania da Norway da Tarayyar Rasha da Trinidad da Tobago da Haɗaɗɗiyar Daular Larabawa da Venezuela.","Licha ya mafanikio makubwa, usalama barabarani badi ni suala la dharura kimataifa Idadi ya kila mwaka ya vifo vya barabarani ilipungua kidogo hadi milioni 1.19 kwa mwaka, kulingana na taarifa ya hivi karibuni ya WHO. Hata hivyo kutokana na vifo zaidi ya 2 vinavyotokea kwa dakika na zaidi ya 3200 kwa kila siku, ajali za barabarani zinaendelea kuwa muuaji mkuu wa watoto na vijana wenye umri wa miaka 5 hadi 29. Taarifa ya hivi karibuni ya hali ya kimataifa ya WHO kuhusu usalama barabarani ya mwaka 2023 inaonyesha kuwa tangu 2010, vifo vya barabarani vimepungua kwa 5% hadi milioni 1.19 kwa kila mwaka. Hata hivyo, ajali za barabarani zinaendelea kuwa tatizo la kiafya duniani kote, watembea kwa miguu, waendesha baiskeli na watumiaji wengine wa barabara wakikabiliwa na hatari kubwa ya kifo cha papo hapo. Hesabu ya kusikitisha ya vifo vya ajali za barabarani inaelekea katika mwelekeo sahihi, inashuka, lakini hakuna karibu, kasi ni ya hatari"" alisema Mkurugenzi Mkuu wa WHO, Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus. Mauaji katika barabara zetu yanaweza kuzuilika. Tunatoa wito kwa nchi zote kuweka watu katikati ya mifumo ya usafiri badala ya magari, na kuhakikisha usalama wa watembea kwa miguu, waendesha baiskeli na watumiaji wengine wa barabarani waliyo hatarini Miongoni mwa Nchi Wanachama wa Umoja wa Mataifa, nchi 108 zilitoa taarifa ya kupungua kwa vifo vinavyohusiana na trafiki barabarani kati ya 2010 na 2021. Nchi kumi zilifanikiwa kupunguza vifo vya barabarani kwa zaidi ya 50%: Belarusi, Brunei Darussalam, Denmark, Japan, Lithuania, Norway, Shirikisho la Urusi, Trinidad na Tobago, Falme za Kiarabu na Venezuela.","Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìlọsíwájú tí ó fi ojú hàn wà, ààbò ojú pópó túbọ̀ jẹ́ ìpèníjà gbogbo ayé Iye àwọn ikú ojú pópó lọ́dọọdún tó 1.19 mílíọ̀nù lọ́dún, ní ìbámu pẹ̀lú ìjábọ̀ WHO ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí. Pẹ̀lú wípé ó lé ní ikú èèyàn 2 tí ó ń ṣẹlẹ̀ àti ó lé ní 3200 ní ojúmọ́, ìjàmbá ojú pópó túbọ̀ síwájú nínú àwọn ohun tí ó ń ṣe ikú pa àwọn ọmọdé àti àwọn ọ̀dọ́ tí ọjọ́ orí wọn kò ju 5-29 lọ. Ìjábọ̀ bí ó ṣe ń lọ ti WHO ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí lórí ààbò ojú pópó ní ọdún 2023 fihàn pé, láti ọdún 2010, àwọn ikú ojú pópó ti dínkù sí ó tó 5% sí 1.19 mílíọ̀nù lọ́dún. Síbẹ̀síbẹ̀, ìjàmbá ojú pópó túbọ̀ jẹ́ awuyewuye fún ìlera gbogbogbò, àwọn arìnkiri-lójú-pópó, àwọn awa-kẹ̀ẹ̀kẹ́ àti àwọn tí wọ́n ń lò ojú pópó ń dojúkọ ewu ikú ńlá tí ó sì ń pọ̀ si. ""Ìbànújẹ́ tí ó so mọ́ àwọn ikú ojú pópó ń lọ sí ibi tí ó da, ilẹ̀, ṣùgbọ́n kò lílọ sílẹ̀ rẹ̀ kò yàrá tó,"" Olùdarí Gbogbogbò ti WHO, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ni ó sọ bẹ́ẹ̀. ""Àwọn ikúkíkú ní àwọn ojú pópó wa ṣeé dènà. A pe gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè láti mú àwọn ènìyàn ní pàtàkì ni ojú pópó dípò àwọn ọkọ̀ wọn, àti láti ríi pé ààbò wá fún àwọn arìnkiri-lójú-pópó, àwọn awa-kẹ̀ẹ̀kẹ́ àti àwọn tí wọ́n lee lùgbàdì ìjàmbá ọkọ̀ lójú pópó."" Láàárín àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ UN, àwọn orílẹ̀-èdè 108 ni wọ́n fi ìjábọ̀ àdínkù nínú àwọn ikú ajẹmọ́ ojú pópó ráńṣẹ́ láàárín ọdún 2010 àti ọdún 2021. 50 % ni àwọn orílẹ̀-èdè mẹ́wàá fi yege níbi àdínkù àwọn ikú ojú pópó: orílẹ̀-èdè Belarus, orílẹ̀-èdè Brunei Darussalam, orílẹ̀-èdè Denmark, orílẹ̀-èdè Japan, orílẹ̀-èdè Lithuania, orílẹ̀-èdè Norway, orílẹ̀-èdè Russian Federation, orílẹ̀-èdè Trinidad àti Tobago, orílẹ̀-èdè United Arab Emirates àti orílẹ̀-èdè Venezuela.","Naphezu kwenqubekelaphambili ebonakalayo, ukuphepha emgwaqeni kusalokhu kuwudaba oluphuthumayo emhlabeni jikelele Isibalo sonyaka sokufa kwabantu emigwaqeni sehle kancane safinyelela ku-1.19 wesigidi ngonyaka, ngokombiko wakamuva weWHO. Nokho njengoba kufe abantu abangaphezu kuka-2 ngomzuzu nabangaphezu kuka-3200 ngosuku, izingozi zomgwaqo zisalokhu zihamba phambili ekubulaleni izingane nentsha eneminyaka engu-5-29. Umbiko wakamuva weWHO wesimo somhlaba jikelele mayelana nokuphepha emgwaqeni wezi-2023 ukhombisa ukuthi, kusukela ngowezi-2010, ukufa kwabantu emigwaqeni kwehle ngo-5% kuya ku-1.19 wesigidi ngonyaka. Kodwa-ke, ukuphahlazeka kwemigwaqo kusalokhu kuyinkinga yezempilo eqhubekayo emhlabeni wonke, njengoba abahamba ngezinyawo, abagibeli bamabhayisikili kanye nabanye abasebenzisi bomgwaqo abasengozini ababhekene nengozi enkulu yokufa. ""Izibalo ezidabukisayo zokushona kwabantu ezingozini zomgwaqo zibheke endaweni efanele, phansi, kodwa akukho ndawo eseduze ngokushesha ngokwanele,"" kusho uMqondisi-Jikelele weWHO, uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Izingozi ezenzeka emigwaqeni yethu ziyagwemeka. Sicela wonke amazwe abeke abantu endaweni yezimoto enkabeni yezinhlelo zawo zokuthutha, futhi aqinisekise ukuphepha kwabahamba ngezinyawo, abagibeli bamabhayisikili kanye nabanye abasebenzisi bomgwaqo abasengozini.” Phakathi Kwamazwe Angamalungu e-UN, amazwe ayi-108 abike ukwehla kwezinga lokufa okuhlobene nemigwaqo phakathi kowezi-2010 no-2021. Amazwe ayishumi akwazile ukwehlisa ukufa kwabantu emgwaqeni ngamaphesenti angaphezu kuka-50: eBelarus, eBrunei Darussalam, eDenmark, eJapan, eLithuania, eNorway, eRussian Federation, eTrinidad naseTobago, e-United Arab Emirates kanye neVenezuela." +35 ተጨማሪ ሀገራት በ30 በመቶ ሞትን ወደ 50 በመቶ በመቀነስ ጉልህ እድገት አሳይተዋል። ዓለም አቀፍ ሸክም እና ተጋላጭ ተጠቃሚዎች ሪፖርቱ እንደሚያሳየው ከአለም አቀፍ የመንገድ ትራፊክ ሞት 28% የሚሆነው በአለም ጤና ድርጅት ደቡብ ምስራቅ እስያ ክልል 25% በምዕራብ ፓስፊክ ክልል 25% በአፍሪካ ክልል 19% በአፍሪካ ክልል 12% በአሜሪካ ክልል 11% በምስራቅ የሜዲትራኒያን ክልል እና 5% በአውሮፓ ክልል፡፡ ከ10 ሰዎች መካከል ዘጠኙ የሚሞቱት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ሲሆን በእነዚህ ሀገራት የሟቾች ቁጥር ከተሽከርካሪዎች እና ከመንገዶች አንጻር ሲታይ ተመጣጣኝ ያልሆነ ከፍ ያለ ነው። የሞት ዕድሉ ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው አገሮች በ3 እጥፍ ከፍ ያለ ቢሆንም ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው አገሮች ግን 1 በመቶው የዓለም ሞተር ተሽከርካሪዎች አሏቸው። ከሁሉም የመንገድ ትራፊክ ሞት 53 በመቶው ለአደጋ የተጋለጡ የመንገድ ተጠቃሚዎች ናቸው፡ እግረኞች (23%) ፣እንደ ሞተር ሳይክሎች (21%) ባለ ሁለት እና ባለ ሶስት ጎማ ነጂዎች) ብስክሌተኞች (6%)) እና እንደ ኢ-ስኩተሮች (3%) ያሉ የማይክሮ ተንቀሳቃሽ መሳሪያዎች ተጠቃሚዎች። በመ��ና እና በሌሎች ባለ 4 ጎማ ቀላል ተሽከርካሪ ተሳፋሪዎች ሞት በትንሹ ወደ 30% የአለም ሞት ቀንሷል። “የብሉምበርግ ኤልፒ መስራች ሚካኤል አር. ብሉምበርግ ፊላንትሮፒስ እና የዓለም ጤና ድርጅት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች እና ጉዳቶች አምባሳደር፣ ለሪፖርቱ መቅድም የጻፉት። “ከአሥር ለሚበልጡ ዓመታት ከዓለም ጤና ድርጅት እና ከአጋሮቻችን ጋር በጋራ አበረታች እድገት አሳይተናል። አሁንም፣ ይህ አዲስ ሪፖርት በግልፅ እንዳስቀመጠው፣ የመንገድ ደኅንነት በዓለም ዙሪያ ካሉ መንግስታት ጠንካራ ቁርጠኝነትን ይጠይቃል - እና ተጨማሪ መሪዎች ሕይወት አድን እርምጃ እንዲወስዱ ማሳሰቡን እንቀጥላለን።,"Thirty-five more countries made notable progress, reducing deaths by 30% to 50%. Global burden and vulnerable users The report shows that 28% of global road traffic deaths occurred in the WHO South-East Asia Region, 25% in the Western Pacific Region, 19% in the African Region, 12% in the Region of the Americas, 11% in the Eastern Mediterranean Region and 5% in the European Region. Nine in 10 deaths occur in low- and middle-income countries, and fatalities in these countries are disproportionately higher when set against the number of vehicles and roads they have. The risk of death is 3 times higher in low-income than high-income countries, yet low-income countries have just 1% of the world’s motor vehicles. Fifty-three per cent of all road traffic fatalities are vulnerable road users including: pedestrians (23%); riders of powered two- and three-wheelers such as motorcycles (21%); cyclists (6%); and users of micro-mobility devices such as e-scooters (3%). Deaths among car and other 4-wheeled light vehicle occupants fell slightly to 30% of global fatalities. “Our mission at Bloomberg Philanthropies is to save and improve as many lives as possible, and one of the best ways to do that is to make more of the world’s roads safe for all,” said Michael R. Bloomberg, founder of Bloomberg LP and Bloomberg Philanthropies and WHO Global Ambassador for Noncommunicable Diseases and Injuries, who also wrote a foreword for the report. “For more than a decade now, we’ve made encouraging progress together with the World Health Organization and our partners. Still, as this new report makes clear, road safety demands stronger commitments from governments worldwide – and we’ll continue to urge more leaders to take lifesaving action.","Ƙasashe talatin da biyar sun sami ci gaba mai ma'ana, wanda ya rage mace-mace da kashi 30% zuwa 50%. Nauyin da ke kan duniya da masu amfani da ke da rauni Rahoton ya nuna cewa kashi ashirin da takwas cikin ɗari na mace-macen ababen hawa a duniya sun faru ne a yankin WHO na Kudu maso Gabashin Asiya da kashi 25% a Yammacin Yankin Pacific da kashi 19% a Yankin Afirka da kashi 12% a Yankin Amurka da kashi 11% a Gabashin Yankin Bahar Rum da 5% a Nahiyar Turai. Tara cikin goma na mace-mace na faruwa ne a ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi da matsakaita, kuma yawan mace-macen a waɗannan ƙasashe yana da yawa idan aka kwatanta da yawan motoci da hanyoyin da suke da su. Haɗarin mutuwa ya ninka sau uku a ƙasashe masu ƙaramin karfi fiye da masu tasowa, duk da haka ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi suna da kashi 1% na motocin duniya. Kashi hamsin da uku cikin ɗari na duk wani mace-macen ababen hawa na tituna suna cikin mawuyacin hali da suka haɗa da: masu tafiya a ƙasa (23%); mahaya masu amfani da ƙafa biyu da uku kamar babura (21%); masu tuƙin keke (6%); da masu amfani da ƙananan na'urori masu motsi irin su e-scooters (3%). Mace-mace a tsakanin mota da sauran ababen hawa masu ƙafa huɗu sun ragu kaɗan zuwa kashi 30% na mace-macen duniya. ""Manufarmu a Bloomberg Philanthropies ita ce cetowa da kuma inganta rayuka adadin ƙarfinmu, kuma ɗaya daga cikin mafi kyawun hanyoyin yin hakan ita ce samar da ƙarin hanyoyin duniya masu aminci ga kowa,"" in ji Michael R. Bloomberg, wanda ya kafa Bloomberg LP kuma Bloomberg Philanthropies da Jakaɗan Duniya na hukumar WHO don Cututtuka Marasa Yaɗuwa ba da Raunuka, wanda kuma ya rubuta farkon rahoton. ""Fiye da sheƙaru goma yanzu, mun sami ci gaba mai ƙarfafawa tare da Hukumar Lafiya ta Duniya da abokan hulɗarmu. Har yanzu dai kamar yadda wannan sabon rahoton ya bayyana a sarari, amincin hanya yana buƙatar ƙwaƙƙwaran alƙawurra daga gwamnatoci a faɗi duniya - kuma za mu ci gaba da yin ƙira ga ƙarin shugabanni da su ɗauki matakin ceton rai.","Nchi 35 zaidi zilifanya maendeleo makubwa, na kupunguza vifo kwa 30% hadi 50%. Watumiaji wenye hatari ya kimataifa na waliyo katika mazingira magumu Taarifa hiyo inaonyesha kuwa 28% ya vifo vya barabarani duniani vilitokea katika ukanda wa WHO wa kusini-mashariki mwa Asia, 25% katika ukanda wa Pasifiki Magharibi, 19% katika kanda ya Afrika, 12% katika kanda ya Amerika, 11% katika kanda ya mashariki mwa Mediterania na 5% katika ukanda wa Ulaya. Vifo 9 kati ya 10 hutokea katika nchi zenye kipato cha chini na kati, na vifo katika nchi hizi viko juu sana vinapolinganishwa na idadi ya magari na barabara walizonazo. Hatari ya vifo ni mara tatu zaidi katika nchi zenye kipato cha chini kuliko nchi zenye kipato cha juu, lakini nchi za kipato cha chini zina 1% pekee ya magari yaliyopo duniani. 53% ya vifo vyote vya trafiki barabarani ni vya watumiaji wa barabara waliyo katika hatari wakiwemo: watembea kwa miguu (23%); waendeshaji wa pikipiki za magurudumu mawili na matatu (21%); waendesha baiskeli (6%); na watumiaji wa vifaa vya kuhamahama kama vile pikipiki za kielektroniki (3%). Vifo kati ya gari na abiria wengine wa magari mepesi ya magurudumu 4 vilipungua kidogo hadi 30% ya vifo vyote duniani. Dhamira yetu katika Bloomberg Philanthropies ni kuokoa na kuboresha maisha ya watu wengi iwezekanavyo, na moja wapo ya njia bora zaidi za kufanya hivyo, ni kufanya barabara nyingi duniani kuwa salama kwa wote"", alisema Michael R. Bloomberg; mwanzilishi wa Bloomberg Philanthropies na Balozi wa Majeraha yasiyoambukiza, ambaye pia aliandika dibaji ya taarifa hiyo. Kwa zaidi ya muongo mmoja sasa tumefanya mendeleo yaliyoleta matumaini kwa kushirikiana na shirika la Afya Duniani na washirika wetu. Bado, kama taarifa hii mpya inavyoelezea, usalama barabarani unataka jitihada kubwa zaidi kutoka serikalini duniani kote na tutaendelea kuwahimiza viongozi kuchukua hatua zaidi za kuokoa maisha.","Àwọn orílẹ̀ márùn-únlélọ́gbọ̀n ni wọ́n ní ìlọsíwájú tó hàn, wọ́n ní àdínkù ikú tí ó tó 30% sí 50%. Wàhálà gbogbogbò àti àwọn olùmúlò ti o seése kí wọn ó lùgbàdì Ìjábọ̀ náà fihàn pé 28% nínú àwọn ikú ojú pópó lágbàáyé ṣẹlẹ̀ ní àwọn Guusu - Ìlà-Oòrùn Agbègbè Ilẹ̀ Asia ti WHO, 25% ní Ìwọ̀ Oòrùn Agbègbè Pacific, 19% ní Agbègbè Ilẹ̀ Africa, 12% ní Agbègbè àwọn Ilẹ̀ America, 11% ní Agbègbè Ìlà-Oòrùn Agbedeméjì ayé àti 5% ní Agbègbè Ilẹ̀ Europe. Mẹ́sàn-án nínú àwọn ikú mẹ́wàá ń ṣẹlẹ̀ ní àwọn ibi tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ àti àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn gbé sókè díẹ̀, àti pé àwọn ìjásíkú ní àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyí pọ̀ ní ìlòdì sì iye àwọn ọkọ̀ àti àwọn ojú pópó tí wọ́n ní. Ewu ikú ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ fi ìlọ́po mẹ́ta ju ti àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn rú gọ́gọ́ lọ, síbẹ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ ní 1% ọkọ̀ nínú gbogbo àwọn ọkọ̀ tí ó wà láyé. Ìdá mẹ́taléláàdọ́ta nínú ìdá ọgọ́rùn-ún gbogbo àwọn ìjàmbá ajẹmọ́kú lójú pópó ló jẹ́ àwọn tí wọ́n seése kí wọn ó lùgbàdì ìjàmbá lára wọn sì ni: àwọn arìnkiri-lójú-pópó (23%); àwọn awa-kẹ̀ẹ̀kẹ́ elésè méjì tàbí elésè mẹ́ta bíi alùpùpù (21%);àwọn awa-kẹ̀ẹ̀kẹ́ (6%); àti àwọn tí wọ́n ń lò ohun ìrìnà ojú pópó ti o kéré gan-an bíi àwọn kèké elésè oníná (3%). Ikú láàárín àwọn tí wọ́n ń wa ọkọ̀ àti àwọn ohun ìrìn ojú pópó elésè mẹ́rin yókù wálẹ̀ sí 30% ní àgbáyé. ""Àfojúsùn wa ní Bloomberg Philanthropies ni láti dóòlà ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹ̀mí àti láti mú ìgbé ayé rọrùn fún àwọn ènìyàn, ọ̀kan lára àwọn ọ̀nà tí a lè gbà ṣe èyí ni láti pa púpọ̀ nínú àwọn ojú pópó lágbàáyé mọ́ fún gbogbogbò,"" Michael R. Bloomberg ni ó sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tíi ṣe olùdásílẹ̀ Bloomberg LP àti Bloomberg Philanthropies ẹni tí tún ṣe Aṣojú Ìjọba Àgbáyé fún WHO lórí àwọn Àrùn àti èṣe Àìkóranraẹni, tí ó sì kọ ọ̀rọ̀ ìṣáájú fún ìjábọ̀ náà. ""Láti bíi ọdún mẹ́wàá sẹ́yìn, àti ní ìlọsíwájú tí ó fún ni ní ìwúrí ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé àti àwọn alájọṣepọ̀ wa. Síbẹ̀síbẹ̀, gẹ́gẹ́ bí ìjábọ̀ yì ṣe fi hàn kedere, ààbò ojú pópó nílò ìfarajìn tí ó lágbára láti ọ̀dọ̀ àwọn ìjọba lágbàáyé - a sì máa túbọ̀ láti gba àwọn olórí níyànjú láti ṣe ohun tí yóò dóòlà ẹ̀mí.","Amanye amazwe angamashumi amathathu nanhlanu enze inqubekelaphambili ebonakalayo, ehlisa ukufa ngama-30% kuya ku-50%. Umthwalo womhlaba wonke kanye nabasebenzisi abasengozini Umbiko ukhombisa ukuthi u-28% wokufa kwabantu emgwaqeni emhlabeni jikelele wenzeke esifundeni seWHO esise-South-East Asia, u-25% esiFundeni esise-Western Pacific, u-19% esiFundeni sase-Afrika, u-12% esiFundeni samazwe ase-America, u-11% kusiFunda sase-Eastern Mediterranean no- 5% kusiFunda sase-Europe. Abayisishiyagalolunye kwabayishumi bafa emazweni anengeniso eliphansi nelimaphakathi, futhi ukufa kulawa mazwe kuphezulu ngokungenakulinganiswa uma kuqhathaniswa nenani lezimoto nemigwaqo abanayo. Ingozi yokufa iphakeme izikhathi ezi-3 emazweni abahola kancane kunamazwe anemali engenayo ephezulu, kodwa amazwe anemali ephansi ane-1% nje yezimoto zomhlaba. Amaphesenti angama-53 azo zonke izingozi zomgwaqo zifaka abasebenzisi bomgwaqo abasengozini okuhlanganisa: abahamba ngezinyawo (23%); abagibeli bezithuthuthu (21%); abagibeli bamabhayisikili (6%); kanye nabasebenzisi bamadivayisi ahamba kancane njengama-e-scooters (3%). Ukufa phakathi kwabagibeli bezimoto kanye nabanye bezimoto ezilula ezinamasondo a-4 kwehle kancane kwaya ku-30% wabantu abashonile emhlabeni. “Umgomo wethu e-Bloomberg Philanthropies uwukusindisa nokwenza ngcono izimpilo eziningi ngangokunokwenzeka, futhi enye yezindlela ezinhle kakhulu zokwenza lokho ukwenza imigwaqo eminingi yomhlaba iphephe kubo bonke,” kusho uMichael R. Bloomberg, umsunguli we-Bloomberg LP kanye I-Bloomberg Philanthropies kanye neNxusa Lomhlaba Wonke le-WHO Lezifo Ezingathathelwana Nezingozi, ababhale nesandulelo sombiko. “Sekuyiminyaka engaphezu kweyishumi manje, sinenqubekelaphambili ekhuthazayo ne-World Health Organization kanye nozakwethu. Noma kunjalo, njengoba lo mbiko omusha wenza kucace, ukuphepha emgwaqeni kufuna ukuzibophezela okunamandla kohulumeni emhlabeni wonke - futhi sizoqhubeka nokunxusa abaholi abengeziwe ukuthi bathathe izinyathelo ezisindisa ukuphila." +"በ 2010 እና 2021 መካከል ”የእግረኞች ሞት ከ 3% ወደ 274,000 ከፍ ብሏል ፣ ይህም ከአለም አቀፍ ሞት 23% ነው። በብስክሌት ነጂዎች መካከል ያለው ሞት ከ 20% ወደ 71,000 ከፍ ብሏል ፣ ይህም ከአለም አቀፍ ሞት 6% ነው። ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ 80% የሚሆነው የአለም መንገዶች የእግረኛ ደህንነት መስፈርቶችን ሳያሟሉ እና 0.2% ብቻ ሳይክል መንገድ እንዳላቸው ጥናቶች ያመለክታሉ፣ ይህም የመንገድ ተጠቃሚዎችን ለአደጋ ተጋላጭ ያደርገዋል። ጥናቱ ከተካሄደባቸው ከ10 ሰዎች ውስጥ 9ኙ እግረኞች መሆናቸውን ሲገልጹ፣ ሩብ የሚሆኑት አገሮች የእግር ጉዞን፣ ብስክሌትን እና የህዝብ ትራንስፖርትን ለማሳደግ ፖሊሲ አላቸው። ለተሻሉ ደረጃዎች እና ፖሊሲዎች ይደውሉ ሪፖርቱ ሕጎችን እና የደህንነት ደረጃዎችን በማሳደግ ረገድ አሳሳቢ የሆነ መሻሻል አለመኖሩን ያሳያል። ስድስት ሀገራት ብቻ የአለም ጤና ድርጅትን የሚያሟሉ ህጎች አሏቸው ለሁሉም የአደጋ መንስኤዎች (ፍጥነት፣ መጠጥ-መንዳት እና የሞተርሳይክል ባርኔጣ፣ ቀበቶ እና የህጻናት ማቆያ መጠቀም) እና 140 ሀገራት (ከተባበሩት መንግስታት ሁለት ሶስተኛው) ቢያንስ እንደዚህ አይነት ህጎች አሏቸው። ከእነዚህ አደገኛ ሁኔታዎች ውስጥ አንዱ፡፡ እንደ አውሮፓውያኑ አቆጣጠር በ2018 ከወጣው የአለም አቀፍ ደረጃ ሪፖርት በኋላ ከእነዚህ ሀገራት 23ቱ ህጎቻቸውን የአለም ጤና ድርጅትን ምርጥ ተሞክሮ ለማሟላት አሻሽለዋል። ዓለም አቀፋዊ የሞተር ተሽከርካሪ መርከቦች በ2030 በእጥፍ ለማሳደግ ተዘጋጅቷል። ሆኖም 35 አገሮች ብቻ - ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት አባል ሀገራት ከአምስተኛ በታች - በሁሉም ቁልፍ የተሽከርካሪ ደህንነት ባህሪያት (ለምሳሌ የላቀ ብሬኪንግ ሲስተም፣ የፊት እና የጎን-ተፅዕኖ ጥበቃ፣ ወዘተ) ህግ ያወጣሉ።","”Pedestrian deaths rose 3% to 274 000 between 2010 and 2021, accounting for 23% of global fatalities. Deaths among cyclists rose by nearly 20% to 71 000, accounting for 6% of global deaths. Meanwhile, research indicates that 80% of the world’s roads fail to meet pedestrian safety standards and just 0.2% have cycle lanes, leaving these road users dangerously exposed. And while 9 in 10 people surveyed identify as pedestrians, just a quarter of countries have policies to promote walking, cycling and public transport. Call for better standards and policies The report reveals an alarming lack of progress in advancing laws and safety standards. Just six countries have laws that meet WHO best practice for all risk factors (speeding, drink–driving, and use of motorcycle helmets, seatbelts and child restraints) while 140 countries (two-thirds of UN Member States) have such laws for at least one of these risk factors. Of note, 23 of these countries modified their laws to meet WHO best practice since the Global status report on road safety 2018. The global motor-vehicle fleet is set to double by 2030. Yet just 35 countries – less than a fifth of UN Member States – legislate on all key vehicle safety features (e.g. advanced braking systems, front- and side-impact protection, etc).","Mutuwar matafiya ya ƙaru da kashi 3% zuwa dubu ɗari biyu da saba’in da huɗu tsakanin shekarun 2010 da 2021 wanda ya kai kashi 23% na mace-macen duniya. Mutuwar masu tuƙin keke ya ƙaru da kusan kashi 20% zuwa dubu saba’in da ɗaya, wanda ya kai kashi 6% na mace-macen duniya. A halin yanzu, bincike ya nuna cewa kashi 80% na hanyoyin duniya sun gaza cika ƙa’idojin aminci na masu tafiya a ƙasa kuma kawai kaso 0.2% ne ke da hanyoyin keke, inda ake barin waɗannan masu amfani da hanyar cikin haɗari. Kuma yayin da mutane tara cikin goma da aka bincika sun bayyana a matsayin masu tafiya a ƙasa, kashi ɗaya bisa huɗu na ƙasashe suna da manufofin haɓaka tafiya da tuƙin keke da jigilar jama'a. Ƙira don ingantattun ƙa'idoji da manufofi Rahoton ya nuna rashin ci gaba mai ban tsoro a ci gaban dokoki da ƙa’idojin aminci. Ƙasashe shida ne kawai ke da dokokin da suka dace da mafi kyawun aiki na hukumar WHO don duk abubuwan haɗari (gudu da tuƙi cikin maye da amfani da kwalkwali na babur, bel ɗin kujera da kamun yara) yayin da ƙasashe ɗari da arba’in (kashi biyu bisa uku na ƙasashe membobin Majalisar Ɗinkin Duniya) ke da irin waɗannan dokokin aƙalla ɗaya daga cikin waɗannan abubuwan haɗari. Daga cikin abin da za a lura da su, ashirin da uku daga cikin waɗannan ƙasashe sun canza dokokin su don saduwa da mafi kyawun aikin hukumar WHO tun lokacin rahoton matsayin duniya kan amincin hanya na shekarar 2018. An saita jiragen ruwa mai ɗaukan mota na duniya wanda zai ninka nan da shekarar 2030. Duk da haka ƙasashe talatin da biyar kaɗai - ƙasa da kashi biyar na ƙasashe mambobin Majalisar Ɗinkin Duniya - suna yin doka kan duk mahimman abubuwan amincin abin hawa (misali tsarin birki na zamani da kariya ta gaba dagefe da sauransu).","Vifo vya watembea kwa miguu viliongezeka kwa 3% hadi 274,000 kati ya 2010 na 2021, na hivyo kuchangia 23% ya vifo duniani. Vifo vya waendesha baiskeli viliongezeka kwa takribani 20% hadi 71,000, na hivyo kuchangia 6% ya vifo duniani. Wakati huo huo, utafiti unaonyesha kuwa 80% ya barabara zote duniani hazikidhi viwango vya usalama wa watembea kwa miguu, na ni 0.2% pekee ndizo zina njia za baiskeli, hivyo basi kuwaacha watumiaji hawa wa barabara katika hatari kubwa. Na wakati huo watu 9 kati ya 10 waliyohojiwa, walijitambulisha kama watembea kwa miguu, ni robo moja pekee ya nchi ambazo zina sera ya kukuza utembeaji, uendeshaji baiskeli na usafiri wa umma. Wito wa viwango na sera bora Taarifa hiyo inaonyesha ukosefu wa kutisha wa maendeleo katika kuendeleza sheria na viwango vya usalama. Nchi sita pekee ndizo ambazo zina sheria zinazokidhi kanuni bora za WHO kwa mambo yote ya hatari (kasi, ulevi, matumizi ya helmenti za pikipiki, mikanda ya usalama na vizuizi vya watoto) huku nchi 140 (theluthi mbili ya Nchi Wanachama wa Umoja wa Mataifa) zina hizo sheria angalau kwa moja ya hizo sababu za hatari. Ikumbukwe kuwa, nchi 23 kati ya hizi zilirekebisha sheria zao ili kukidhi kanuni bora za WHO tangu taarifa ya hali ya kimataifa ya 2018 iliyokuwa inahusu usalama barabarani. Meli za kimataifa za magari zimepangwa kuongezeka mara dufu ifikapo 2030. Bado nchi 35 pekee, chini ya moja ya tano ya Nchi Wanachama wa Umoja wa Mataifa, zinazotunga sheria kuhusu vipengele vyote muhimu vya usalama wa magari (k.m mifumo ya breki, ulinzi wa athari ya mbele na pembeni n.k).","""Ikú àwọn arìnkiri-lójú-pópó lékún ní 3% sí 274 000 láàárín ọdún 2010 àti ọdún 2021, léyìí tíi ṣe 23% àwọn ìjàmbá ajẹmọ́kú lágbàáyé. Ikú láàárín àwọn awa-kẹ̀ẹ̀kẹ́ lékún ní ó fèrẹ́ tó 20% sí 71 000,léyìí tíi ṣe 6% ikú lágbàáyé. Ní báyìí, ìwádìí fihàn pé 80% àwọn ojú pópó lágbàáyé ni ó kùnà láti ní gbèdéke ààbò fún àwọn arìnkiri-lójú-pópó tí 0.2% sì ní àwọn ọ̀nà àyíká, èyí tí ó ń fi àwọn tí wọn ń lo ojú pópó sínú ewu ti o lágbára. Nígbà tí àwọn èèyàn mẹ́sàn-án nínú àwọn èèyàn mẹ́wàá ìwádìí fi hàn pé wọ́n jẹ́ àwọn arìnkiri-lójú-pópó, ìdá kan péré nínú ìdá mẹ́rin àwọn orílẹ̀-èdè ni wọ́n ní àwọn àlàkalẹ̀ ètò tí ó ń sàgbélárugẹ ìrìn, wíwa kèké àti lílo ìrìnàjò gbogbogbò. Ìpè fún àwọn ìpéwọ̀n àti àwọn ètò-ìmúlò Ìjábọ̀ náà fi àìlọsíwájú tí ó lágbára hàn nínú ìsàgbélárugẹ àwọn òfin àti àwọn ìpéwọ̀n ààbò. Àwọn orílẹ̀-èdè mẹ́fà péré ni wọ́n ní àwọn òfin tí ó wà ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìṣe tí ó dára jù fún gbogbo àwọn okùnfà ewu ti WHO (ère ṣíṣá, ìmutí-wakọ̀, àti lílo àwọn akoto alùpùpù, àwọn ìgbànú ọkọ̀ àti àwọn ohun ìdáàbòbò ọmọdé) nígbàtí àwọn orílẹ̀-èdè 140 (idà méjì nínú ìdá mẹ́ta àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ UN) ní irúfẹ́ àwọn òfin fún ókéré tán ���̀kan nínú àwọn okùnfà ewu wọ̀nyí. Fún àkíyèsí, àwọn orílẹ̀-èdè 23 nínú àwọn orílẹ̀-èdè wọ̀nyí ṣe àtúnṣe àwọn òfin wọn láti wà ní ìbámu pẹ̀lú pẹ̀lú àwọn ìṣe tí ó dára jù ti WHO láti ìgbà ìjábọ̀ bí ó ṣe ń lọ ní àgbáyé lórí ààbò ojú pópó ní ọdún 2018. Pípọ̀si àwọn ọkọ̀ lágbàáyé yóò di ìlọ́po méjì títí ọdún 2030. Síbẹ̀síbẹ̀, orílẹ̀-èdè 35 péré - tí kò tó ìdá márùn-ún nínú àwọn Orílẹ̀-èdè Ọmọ Ẹgbẹ́ UN - ni wọ́n ṣe òfin lórí gbogbo àwọn àbùdá ààbò tí ó ṣe pàtàkì (fún àpẹẹrẹ. Ìmúọkọ̀dúró tí ó dára, ìdáàbòbò àwọn iwájú àti ẹ̀gbẹ́ tí ìjàmbá lee bá, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ).","“Izibalo zokushona kwabahamba ngezinyawo zinyuke ngo-3% zaya ku-274 000 phakathi kowezi-2010 no-2021, okubalelwa kuma-23% abantu abashonile emhlabeni. Ukufa kwabagibeli bamabhayisikili kukhuphuke cishe ngama-20% kuya ku-71 000, okwenza u-6% wokufa emhlabeni jikelele. Khonamanjalo, ucwaningo lubonisa ukuthi u-80% wemigwaqo emhlabeni uyahluleka ukuhlangabezana namazinga ezokuphepha abahamba ngezinyawo futhi u-0.2% nje unemizila yamabhayisikili, okushiya laba basebenzisi bomgwaqo besengoyingozini. Futhi nakuba abantu abayi-9 kwabangama-10 abahlolwa behlonza njengabahamba ngezinyawo, ingxenye yesine yamazwe anezinqubomgomo zokukhuthaza ukuhamba ngezinyawo, ukuhamba ngamabhayisikili kanye nezokuthuthwa komphakathi. Cela amazinga nezinqubomgomo ezingcono Lo mbiko uveza ukuntula okushaqisayo kwenqubekelaphambili ekuthuthukisweni kwemithetho namazinga ezokuphepha. Amazwe ayisithupha kuphela anemithetho ehlangabezana nenqubo engcono kakhulu ye-WHO yazo zonke izici eziyingozi (isivinini, ukushayela uphuza, nokusebenzisa izigqoko zezithuthuthu, amabhande ezihlalo kanye nezivimbelo zezingane) kuyilapho amazwe ayi-140 (izingxenye ezimbili kwezintathu zamazwe angamalungu e-UN) anemithetho enjalo okungenani. enye yalezi zici zengozi. Okuqaphelekayo, angama-23 kulawa mazwe aguqule imithetho yawo ukuze ahlangabezane nokwenza okuhle kweWHO kusukela kumbiko wesimo seMhlaba mayelana nokuphepha emgwaqeni wango-2018. Umkhumbi wezimoto zomhlaba wonke uzophindeka kabili ngowezi-2030. Nokho amazwe angama-35 kuphela - angaphansi kwengxenye yesihlanu Yamazwe Angamalungu e-UN - ashaya umthetho kuzo zonke izici ezibalulekile zokuphepha kwemoto (isb. amasistimu okubhuleka athuthukile, ukuvikelwa komthelela ongaphambili nangaseceleni, njll)." +ሪፖርቱ በተጨማሪም የመንገድ መሰረተ ልማትን በማረጋገጥ ረገድ ትልቅ ክፍተቶችን ያሳያል፣ 51 አገሮች ብቻ - አንድ አራተኛው የተባበሩት መንግስታት አባል ሀገራት - ሁሉንም የመንገድ ተጠቃሚዎችን የሚሸፍን የደህንነት ፍተሻ የሚጠይቁ ህጎች አሏቸው። ለአርታዒያን ማስታወሻ የአለም ጤና ድርጅት የመንገድ ደህንነት 2023 ሪፖርት የመንገድ ትራፊክ ሞትን በመቀነስ ረገድ አምስተኛው ነው። ይህ ሪፖርት በ2010 እና 2021 መካከል ያለውን ሂደት የሚሸፍን ሲሆን በ2030 የመንገድ ትራፊክ ሞትን በግማሽ ለመቀነስ የተባበሩት መንግስታት የድርጊት 2021–2030 አስርት አመታትን ለማሳካት ለሚደረገው ጥረት መነሻ ያስቀምጣል። ይህ ዘገባ የተዘጋጀው ከብሉምበርግ ፊላንትሮፒስ ድጋፍ ነው። ከ2007 ጀምሮ ብሉምበርግ በጎ አድራጎት ድርጅት ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት እና በአለም ዙሪያ ያሉ ከተሞች የመንገድ ደህንነት ጣልቃገብነትን ለመደገፍ 500 ሚሊዮን ዶላር ፈጽሟል። የአለም ህዝብ ቁጥር መጨመር ከታሰበ ይህ ወደ 16% ይቀንሳል።,"The report also reveals major gaps in ensuring safe road infrastructure, with just 51 countries – a quarter of UN Member States – having laws that require safety inspections that cover all road users. Note to editorsThe WHO Global status report on road Safety 2023 is the fifth in a series measuring progress in reducing road traffic deaths. This report covers progress between 2010 and 2021 and sets a baseline for efforts to meet the United Nations Decade of Action 2021–2030 target to halve road traffic deaths by 2030. This report was produced with support from Bloomberg Philanthropies. Since 2007, Bloomberg Philanthropies has committed $500 million to support road safety interventions in low- and middle-income countries and cities across the world. This would translate into a 16% decrease if the rise in the global population is accounted for.","Rahoton ya kuma bayyana manyan giɓi wajen tabbatar da amintattun ababen more rayuwa, inda ƙasashe hamsin da ɗaya kacal – kashi ɗaya bisa huɗu na ƙasashe mambobin Majalisar Ɗinkin Duniya – waɗanda ke da dokokin da ke buƙatar binciken lafiyar da ya shafi duk masu amfani da hanyar. Abin lura ga masu gyara Rahoton matsayin hukumar WHO na Duniya kan Tsaron hanya na shekarar 2023 shi ne na biyar a cikin jerin matakan da ake auna ci gaban da aka samu wajen rage mace-mace na ababen hawa. Wannan rahoto ya shafi ci gaba tsakanin 2010 da 2021 kuma ya kafa tushen yunƙurin cimma burin aiwatar da Sheƙaru Goma na Majalisar Ɗinkin Duniya na shekarun 2021-2030 don rage mutuwar ababen hawa a shekarar 2030. An samar da wannan rahoton tare da tallafi daga kamfanin Bloomberg Philanthropies. Tun daga shekarar 2007, kamfanin Bloomberg Philanthropies ya ba da gudummawar dala miliyan ɗari biyar don tallafawa ayyukan kiyaye amincin hanya a cikin ƙasashe masu ƙarami da matsakaicin tattalin arziki da birane a duk faɗin duniya. Wannan zai bada bayanin cewa raguwar kaso 16% idan aka ƙididdige hauhawar yawan al'ummar duniya.","Taarifa hiyo pia inaelezea mapengo makubwa katika kuhakikisha usalama wa miundombinu ya barabara, huku nchi 51 pekee, sawa na robo ya Nchi Wanachama wa Umoja wa Mataifa zikiwa na sheria zinazohitaji ukaguzi wa usalama unaowahusu watumiaji wote wa barabara. Wahariri zingatieni; taarifa ya hali ya kimataifa ya WHO kuhusu usalama barabarani ya mwaka 2023 ni ya tano katika mfululizo wa kupima maendeleo katika kupunguza vifo vya trafiki barabarani. Taarifa hii inashughulikia maendeleo kati ya 2010 na 2021 na kuweka msingi wa juhudi za kufikia muongo wa utekelezaji wa Umoja wa Mataifa kuanzia 2021 hadi 2030, lengo la kupunguza nusu ya vifo vya barabarani ifikapo 2030. Taarifa hii ilitolewa kwa msaada wa Bloomberg Philanthropies. Tangu 2007, Bloomberg Philanthropies imetoa US$ milioni 500 kusaidia hatua za usalama barabarani katika nchi za kipato cha chini na cha kati na miji kote duniani. Hii inaonyesha kupungua kwa 16% ikiwa ongezeko la idadi ya watu duniani litazingatiwa.","Ìjábọ̀ náà tún fi àwọn àlàfo tí ó ṣe pàtàkì níbi ríríi pé ààbò wà fún àwọn ohun ojú pópó hàn, pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè 51 péré - ìdá kan nínú ìdá mẹ́rin àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n wà lára UN - tí wọ́n ní àwọn òfin tí ó nílò àwọn àmójútó ààbò tí ó kó gbogbo àwọn tí wọ́n ń lo ojú pópó sínú. Àkíyèsí fún àwọn olóòtú Ìjábọ̀ bí ó ti ń lọ Lágbáyé ti WHO lórí ààbò ojú pópó ní ọdún 2023 jẹ́ ẹlẹ́ẹ̀karùn-ún nínú àwọn àtẹ̀léra ìmójútó ìlọsíwájú láti dín àwọn ikú ojú pópó kù. Ìjábọ̀ yìí ṣe àkóónú àwọn ìlọsíwájú láti ọdún 2010 àti ọdún 2021 tí ó sì ṣètò ìpilẹ̀ṣẹ̀ fún àwọn akitiyan láti bá àfojúsùn Àwọn Iṣẹ́ Olọ́dúnmẹ́wàá tí United Nations fún ọdún 2021 - 2030 láti pín àwọn ikú ojú pópó sí méjì títí ọdún 2030. Wọ́n ṣe ìjábọ̀ yìí pẹ̀lú àtìlẹ́yìn Bloomberg Philanthropies. Láti ọdún 2007, Bloomberg Philanthropies ti ní ìfarajìn $500 mílíọ̀nù láti gbárùkù ti àwọn ìdásí ààbò ojú pópó ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ àti àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn gbé sókè díẹ̀ àti àwọn ìlú ńlá káàkiri àgbáyé. Èyí máa túmọ̀ sí ìdínkù 16% tí a bá lo iye àwọn olùgbé lágbàáyé.","Lo mbiko uveza futhi izikhala ezinkulu ekuqinisekiseni ingqalasizinda yomgwaqo ephephile, njengoba amazwe angama-51 kuphela - ingxenye yesine Yamazwe Angamalungu e-UN - anemithetho edinga ukuhlolwa kokuphepha okuhlanganisa bonke abasebenzisi bomgwaqo. Inothi kubahleli Umbiko wesimo sezMhlaba seWHO mayelana nokuphepha emgwaqeni ngowezi-2023 ungowesihlanu ochungechungeni lokulinganisa inqubekelaphambili ekwehliseni ukufa kwabantu emgwaqeni. Lo mbiko uhlanganisa inqubekelaphambili phakathi kowezi-2010 nowezi-2021 futhi ubeka isisekelo semizamo yokuhlangabezana nenhloso ye-United Nations Decade of Action 2021–2030 yokunciphisa ukushona kwabantu emigwaqeni ngesigamu ngowezi-2030. Lo mbiko ukhiqizwe ngokwesekwa yiBloomberg Philanthropies. Kusukela ngowezi-2007, iBloomberg Philanthropies izibophezele izigidi ezingu-500 zamaRandi ukuze isekele ukungenelela kokuphepha emgwaqeni emazweni anemali engenayo ephansi kanye nemaphakathi namadolobha emhlabeni jikelele. Lokhu kungasho ukwehla ngo-16% uma kubalwa ukwanda kwenani labantu emhlabeni." +ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ቀን 2023 የሚያተኩረው የጤና ስርዓቶችን የመቋቋም አቅም በመገንባት ላይ ነው በአለም አቀፍ የጤና ሽፋን (ዩኤችሲ) ቀን፣ የዓለም ጤና ድርጅት በሁሉም ቦታ የሁሉንም ሰዎች ጤና እና ደህንነት ለመጠበቅ ጠንካራ የጤና ስርዓቶችን በመገንባት ኢንቨስትመንቶችን ቅድሚያ እንዲሰጡ ጥሪ አቅርቧል። ከጊዜ ወደ ጊዜ ውዥንብር በበዛበት ዓለም የአየር ንብረት ለውጥ፣ ድንገተኛ አደጋዎች እና ሌሎች ድንጋጤዎች በጤና ሥርዓቶች እና በጣም በሚያስፈልጋቸው ሰዎች ላይ የበለጠ ጉዳት ያደርሳሉ። በአለም ላይ ከ40% በላይ የሚሆኑ ሰዎች ለአየር ንብረት ለውጥ በጣም ተጋላጭ በሆኑ አካባቢዎች ይኖራሉ። ከሩብ በላይ የሚሆነው የዓለም ህዝብ በተራዘመ ግጭት፣ ድህነት እና መሰረታዊ የጤና አገልግሎት አቅርቦት እጥረት በተጎዱ አካባቢዎች ይኖራሉ። በዓለም አቀፍ ደረጃ 360 ሚሊዮን ሰዎች የተቸገሩበት ዓለም አቀፍ የሰብአዊ ፍላጎቶች ከፍተኛ ደረጃ ላይ ደርሷል። በተመሳሳይም የግማሹ የአለም ህዝብ ሙሉ በሙሉ በአስፈላጊ የጤና አገልግሎቶች አልተሸፈነም እና 2 ቢሊዮን ሰዎች የገንዘብ ችግር ያጋጥማቸዋል ወይም ከኪስ ውጭ በሆነ የጤና ወጪ ምክንያት ለድህነት ተዳርገዋል። አስቸኳይ እርምጃ ካልተወሰደ፣ እነዚህ ክፍተቶች እየሰፉ ይሄዳሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ከ75 ዓመታት በፊት የተወለደው ጤና የሰው ልጅ መብት ነው በሚል እምነት ነው። እናም ትክክለኛ መሆኑን የምንገነዘበው ከሁሉ የተሻለው መንገድ ሁሉን አቀፍ የጤና ሽፋን ነው” ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል።,"Universal Health Coverage Day 2023 focuses on building resilience of health systems On Universal Health Coverage (UHC) Day, WHO is calling on governments to prioritize investments in building resilient health systems to safeguard the health and well-being of all people, everywhere. In an increasingly turbulent world, climate change, emergencies and other shocks will take an even greater toll on health systems and the people who need them most. Over 40% of people in the world already live in areas highly susceptible to climate change. Over a quarter of the global population live in settings affected by protracted conflict, poverty and lack of access to basic health services. Global humanitarian needs have reached record levels with 360 million people in need worldwide. At the same time, half the world’s population is not fully covered by essential health services and 2 billion people face financial hardship or are impoverished due to out-of-pocket health spending. Without urgent action, these gaps will only widen.“ WHO was born 75 years ago on the conviction that health is a human right. And the best way to realize that right is universal health coverage,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General.","Ranar Kula da Lafiya ta Duniya 2023 ta mayar da hankali kan gina juriyar tsarin kiwon lafiya A ranar Kula da Lafiya ta Duniya (UHC), WHO tana ƙira ga gwamnatoci da su ba da fifikon saka hannun jari wajen gina tsarin kiwon lafiya mai juriya don kiyaye lafiya da jin daɗin dukkan mutane, a ko'ina. A cikin duniya mai cike da tashin hankali, sauyin yanayi, gaggawa da sauran firgici za su yi babban tasiri kan tsarin kiwon lafiya da mutanen da suka fi buƙatar su. Sama da kashi 40% na mutane a duniya sun riga sun rayu a yankunan da ke da saurin kamuwa da canjin yanayi. Fiye da kashi ɗaya bisa huɗu na al'ummar duniya suna rayuwa ne a wuraren da tashe-tashen hankula, talauci da rashin samun damar yin ayyukan kiwon lafiya ya shafa. Buƙatun jin kai na duniya ya kai matsayin da aka fi sani da mutane miliyan ɗari uku da sittin a duk duniya. A lokaci guda, rabin al'ummar duniya ba su cika cikar muhimman ayyukan kiwon lafiya ba kuma mutane biliyan biyu suna fuskantar matsalar kuɗi ko kuma suna fama da talauci saboda kashe kuɗin kiwon lafiya. Idan ba da ɗaukar matakin gaggawa ba, waɗannan gibin za su ƙara faɗaɗa ne kawai."" An haifi WHO sheƙaru saba'in da biyar da suka gabata a kan tabbacin cewa lafiya haƙƙin ɗan Adam ne. Kuma hanya mafi kyau ta gane cewa dama ita ce ta shafi lafiyar duniya,” in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar WHO.","Siku ya Bima ya Afya kwa wote mwaka 2023 inalenga katika kujenga uthabiti wa mifumo ya afya Katika siku ya huduma ya afya kwa wote (UHC), WHO inatoa wito kwa serikali kuweka kipaumbele katika uwekezaji wa kujenga mifumo thabiti ya afya ili kulinda afya na ustawi wa watu wote, kila mahali. Katika ulimwengu unaozidi kuchafuka, mabadiliko ya hali ya hewa, dharura na magonjwa mengine yataathiri zaidi mifumo ya afya na watu wenye uhitaji mkubwa. Zaidi ya 40% ya watu duniani tayari wanaishi katika maeneo ambayo yameathirika sana na mabadiliko ya hali ya hewa. Zaidi ya robo ya watu duniani wanaishi katika mazingira yaliyoathiriwa na migogoro ya muda mrefu, umasikini na ukosefu wa huduma za msingi za afya. Mahitaji ya kimataifa ya kibinadamu yamefikia viwango vya kumbukumbu ya watu milioni 30 wenye uhitaji duniani kote. Wakati huo huo, nusu ya idadi ya watu duniani haipewi huduma muhimu za afya kikamilifu na watu bilioni 2 wanakabiliwa na ugumu wa kifedha au ni masikini kwa sababu ya matumizi yanayozidi mfuko wa afya. Bila hatua za haraka, mapungufu haya yataongezeka zaidi WHO ilianzishwa miaka 75 iliyopita kwa imani kuwa afya ni haki ya binadamu. Na njia bora ya kutambua kuwa afya ni haki kwa wote, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO.","Àyájọ́ Ọwọ́jà Ìlera ní Àgbáyé ní ọdún 2023 gbájú mọ́ ṣíṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera adúróṣinṣin Ní ọjọ́ Àyájọ́ Ọwọ́jà Ìlera ní Àgbáyé (UHC), WHO ń pe àwọn ìjọba láti mú ìdókòwò nínú ṣíṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera adúróṣinṣin ní ọ̀kúnkúndùn láti lè ṣe ààbò ìlera àti àlàáfíà gbogbo àwọn èèyàn, níbi gbogbo. Ní ayé tí ó ń túbọ̀ di rúdurùdu, àyípadà ojú ọjọ́, àwọn pàjáwìrì àti àwọn ìjayà mìíràn ni wọ́n ń dá èyí tí ó pọ̀ sílẹ̀ lórí àwọn ètò ìlera àti àwọn èèyàn tí wọ́n nílò wọn jùlọ. Ó lé ní ìdá 40% àwọn èèyàn ní àgbáyé ni wọ́n ń gbé ní àwọn agbègbè tí wọ́n wà nínú ewu àyípadà ojú ọjọ́. Ó lé ní ìdámẹ́rin àwọn èèyàn ní orílẹ̀ ayé ni wọ́n ń gbé ní àwọn agbègbè tí ìjà ọlọ́jọ́ pípẹ́, ìṣẹ́ àti àìráàyè sí àwọn ètò ìlera ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ń ṣe ìpalára fún. Àwọn ìnílò ìfọmọnìyànṣe ní àgbáyé ti dé àwọn ìpele àkọsílẹ̀ pé àwọn èèyàn mílíọ̀nù 360 ní wọ́n nílò rẹ̀ ní àgbáyé. Ní ìgbà kan náà, ààbọ̀ àwọn èèyàn ní ayé kò wà ní àrọ́wọ́tó àwọn ètò ìlera tí àwọn èèyàn bílíọ̀nù méjì sì ń kojú ìṣòro owó àbí wọ́n ń tòṣì látààrí ìnáwó lórí ìlera tí ó ga ju àpò lọ. Láì sí ìgbésẹ̀ ní kíákíá, àwọn àlàfo wọ̀nyìí yóò máa fẹ̀ síi ni."" WHO wáyé ní ọdún 75 sẹ́yìn lórí ìgbàgbọ́ pé ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn ní ìlera. Ọ̀nà tí ó sì dára jùlọ láti jẹ́ kí ẹ̀tọ́ yìí jẹ́ mímúṣẹ ni ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO sọ̀rọ̀.","Usuku Lomhlaba Wonke Lokuhlinzeka Ngezempilo lwango-2023 lugxile ekwakheni ukuqina kwezinhlelo zezempilo Ngosuku Lokuhlinzeka Ngezempilo Kumhlaba Wonke (UHC), iWHO icela ohulumeni ukuthi babeke eqhulwini ukutshalwa kwezimali ekwakheni izinhlelo zezempilo eziqinile ukuze kuvikelwe impilo nokuphila kahle kwabo bonke abantu, yonke indawo. Ezweni eliya liba nezinxushunxushu, ukushintsha kwesimo sezulu, izimo eziphuthumayo nokunye okushaqisayo kuzolimaza kakhulu izinhlelo zezempilo nakubantu abazidinga kakhulu. Abantu abangaphezu kuka-40% emhlabeni sebevele bahlala ezindaweni ezisengozini yokuguquguquka kwesimo sezulu. Ingxenye yesine yabantu bomhlaba iphila ezindaweni ezithintwe izingxabano ezidonsa isikhathi eside, ubumpofu kanye nokuntuleka kokufinyelela ezinsizeni zezempilo eziyisisekelo. Izidingo zobuntu emhlabeni wonke sezifinyelele emazingeni arekhodiwe ngabantu abayizigidi ezingama-360 abadingayo emhlabeni jikelele. Ngesikhathi esifanayo, isigamu senani labantu emhlabeni alihlangani ngokugcwele nezinsizakalo zezempilo ezibalulekile futhi abantu abayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-2 babhekene nobunzima bezezimali noma bampofu ngenxa yokusebenzisa imali ephuma ephaketheni lezempilo. Ngaphandle kwezinyathelo eziphuthumayo, lezi zikhala zizokhula kuphela. "" I-WHO yazalwa eminyakeni engama-75 edlule ikholelwa wukuthi impilo iyilungelo lomuntu. Futhi indlela engcono kakhulu yokubona lelo lungelo ukuthi ibhekelela impilo yabantu emhabeni wonke,” kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO." +"""በጠንካራ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አጠባበቅ ላይ የተመሰረተ ጤናን መቋቋም በሚችሉ የጤና ስርዓቶች ላይ ኢንቨስት ማድረግ ከሁሉም በላይ አካታች፣ ፍትሃዊ እና ወጪ ቆጣቢው ወደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን መንገድ ነው።"" ለድንጋጤ ምላሽ የሚሰጡ እና ግፊቶችን የሚቋቋሙ የጤና ሥርዓቶች የአለምን በሽታ ሸክም ውጤታማ በሆነ መንገድ ለመቀነስ እና በአየር ንብረት ቀውስ ፣ ሊወገዱ በሚችሉ የአካባቢ አደጋዎች እና ውስብስብ የጤና ድንገተኛ አደጋዎች ምክንያት የሚጠበቁ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ተጨማሪ ሞትን ለመከላከል በየዓመቱ ወሳኝ ናቸው። የዓለም ጤና ድርጅት የጤና ስርአቶችን ወደ የመጀመሪያ ደረጃ የጤና አገልግሎት (ፒኤችር ) አቅጣጫ ለመቀየር ከሀገሮች ጋር እየሰራ ነው—ይህ አካሄድ በ2030 60 ሚሊዮን ህይወትን በመታደግ 90% አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶችን ለማዳረስ -የ ዩኤችር እድገትን ለ��ፋጠን። የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ በታህሳስ 11 ቀን ለዩኤችሲ ቀን የተሰጡ ተከታታይ ዝግጅቶችን አካሂደዋል። የወጣቶች ተሟጋቾች መንግስታት ርምጃ እንዲወስዱ ጠይቀዋል የፓርላማ አባላት በጤና ለሁሉም ቃል የተገቡትን ተግባራዊ ለማድረግ የ100 ቀናት የወጣቶች የሚመራ የማበረታቻ ዘመቻ በ ደብሊውኤችኦዩዝ ካውንስል ፣ ዩኤችሲ2030 እና ኢንተር- ፓርላሜንተሪ ዩኒየን ባዘጋጁት የከተማ አዳራሽ ስብሰባ ተጀመረ። ዝግጅቱ ወጣቶች ስለ ዩኤችሲ ማሻሻያ ጥያቄዎችን ከአለም ዙሪያ ለተውጣጡ የፓርላማ አባላት እንዲያቀርቡ እና በአገሮች ውስጥ ወደ ዩኤች እርምጃ ለመውሰድ ምን እንደሚያስፈልግ አመለካከቶችን እንዲያካፍሉ እድል ሰጥቷል። በ2019፣ የኢንተር-ፓርላማ ህብረት የህግ አውጭ አካላት በUHC ላይ የሚወስዱትን እርምጃ እንዲያፋጥኑ በመጠየቅ ታሪካዊ ውሳኔን አጽድቋል። የ2023 የአለም ጤና ወጪ ሪፖርት የዓለም ጤና ድርጅት የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወረርሽኝ ከፍተኛ ደረጃ ላይ በደረሰበት ወቅት ስለ ዓለም አቀፍ የጤና ወጪ ዝግመተ ለውጥ እና ለወደፊት አስተማማኝ የጤና ስርዓቶች ምን ትምህርት ማግኘት እንደሚቻል አዲስ ብርሃን የሚፈጥር አዲስ ዓለም አቀፍ የጤና ወጪ ሪፖርት እና የውሂብ ጎታ አወጣ። ሪፖርቱ በ 2021 ለጤና የሚወጣው ወጪ አዲስ ከፍተኛ የአሜሪካ ዶላር 9.8 ትሪሊዮን ዶላር ወይም 10.3% ከአለም አቀፍ አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት (ጂዲፒ) መድረሱን ያሳያል።","“Investing in resilient health systems, based on strong primary health care, is the most inclusive, equitable and cost-effective path towards universal health coverage.” Health systems that can respond to shocks and withstand pressures are crucial to effectively reduce the world’s disease burden and avert the millions of additional deaths each year that are expected as a result of the climate crisis, avoidable environmental risks and complex health emergencies. WHO is working with countries to reorient health systems towards a primary health care (PHC)—an approach that can help deliver 90% of essential health services while saving 60 million lives by 2030—to accelerate progress towards UHC. WHO and partners also held a series of events dedicated to UHC Day on 11 December. Youth advocates demand governments to take actionA 100-day youth-led advocacy campaign to engage parliamentarians to deliver on the promise of Health for All kicked off at a town hall meeting hosted by the WHO Youth Council, UHC2030 and the Inter-Parliamentary Union. The event provided an opportunity for young people to pose questions about UHC reforms to a panel of parliamentarians from around the world, and to share perspectives on what is needed to drive action toward UHC in countries. In 2019, the Inter-Parliamentary Union adopted a historic resolution, calling on lawmakers to accelerate action towards UHC. 2023 Global Health Expenditure Report WHO launched a new Global Health Expenditure Report and database which shed new light on the evolution of global health spending at the height of the COVID-19 pandemic and what lessons can be learnt to future-proof health systems. The report reveals that in 2021 global spending on health reached a new high of US$ 9.8 trillion or 10.3% of global gross domestic product (GDP).","""Zuba jari a cikin tsarin kiwon lafiya masu juriya, dangane da ingantaccen tsarin kiwon lafiya na farko, shine hanya mafi dacewa, daidaito da kuma tsadar farashi zuwa tsarin kiwon lafiya na duniya."" Tsarin kiwon lafiya wanda zai iya magance firgici da jure wa matsin lamba yana da mahimmanci don rage nauyin cututtukan duniya yadda ya kamata da kuma kawar da miliyoyin ƙarin mutuwar kowace shekara da ake sa ran sakamakon rikicin yanayi, haɗarin muhalli da za a iya kaucewa da kuma matsalolin gaggawa na lafiya. Hukumar WHO na aiki tare da ƙasashe don sake daidaita tsarin kiwon lafiya zuwa tsarin kiwon lafiya na farko (PHC) - hanya ce da za ta iya taimakawa wajen sadar da kashi casa'in cikin ɗari na muhimman ayyukan kiwon lafiya tare da ceton rayuka miliyan sittin nan da shekarar 2030 - don hanzarta ci gaba zuwa UHC. WHO da abokan hulɗa sun kuma gudanar da jerin abubuwan da aka saɗaukar don Ranar UHC a ranar goma sha ɗaya ga watan Disamba. Masu fafutukar kare haƙƙin matasa sun bukaci gwamnatoci da su ɗauki mataki wani gangami na kwanaki ɗari da matasa ke jagoranta domin haɗa kan ‘yan majalisar dokoki don cika alƙawarin kiwon lafiya ga kowa ya fara a wani taro na gari wanda Majalisar Matasa ta WHO, UHC2030 da ƙungiyar ‘yan majalisar tarayya suka shirya. Taron ya ba da dama ga matasa don gabatar da tambayoyi game da sauye-sauyen UHC ga kwamitin 'yan majalisa daga ko'ina cikin duniya, da kuma raba ra'ayoyin game da abin da ake buƙata don aiwatar da ayyuka zuwa UHC a ƙasashe. A cikin 2019, Ƙungiyar 'Yan Majalisu ta zartar da wani ƙuduri mai cike da tarihi, tare da yin kira ga 'yan majalisa da su hanzarta ɗaukar mataki kan UHC. Rahoton Kashe Kiwon Lafiyar Duniya na 2023 WHO ta ƙaddamar da sabon Rahoton Kashe Kiwon Lafiyar Duniya da kuma bayanan bayanai wanda ya ba da sabon haske game da juyin halittar kashe kuɗin kiwon lafiya a duniya a tsayin cutar COVID-19 da kuma irin darussan da za a iya koya ga tsarin kiwon lafiya na gaba. Rahoton ya bayyana cewa a shekarar 2021 kashe kuɗaɗen duniya kan kiwon lafiya ya kai wani sabon matsayi na dalar Amurka tiriliyan tara da ɗigo takwas ko kuma kashi 10.3% na babban abin cikin gida na duniya (GDP).","Kuwekeza katika mifumo thabiti ya afya, kwa kuzingatia huduma thabiti za afya ya msingi, ndiyo njia jumuishi zaidi, ya usawa na ya gharama nafuu kuelekea huduma ya afya kwa wote Mifumo ya afya inayoweza kukabiliana na mishituko na kustahimili ni muhimu ili kupunguza hatari za magonjwa duniani ipasavyo na kuepusha mamiliono ya vifo vinavyoweza kuzuilika kwa kila mwaka ambavyo vinatarajiwa kutoka na misukosuko ya hali ya hewa, hatari zinazoepukika za kimazingira na dharura kubwa za kiafya. WHO infanya kazi na nchi kuelekeza upya mifumo ya afya kuelekea katika siku ya huduma ya afya ya msingi (PHC) njia ambayo inaweza kusaidia kutoa 90% ya huduma muhimu za afya huku ikiokoa maisha ya watu milioni 60 kufikia mwaka 2030 ili kuharakisha maendeleo kuelekea UHC. WHO na washiriki wake waliandaa mfululizo wa matukio yaliyoonyesha katika siku ya UHC tarehe 11 Desemba. Watetezi wa vijana wanazitaka serikali kuchukua hatua ya kufanya kampeni ya siku 100 ya utetezi inayoongozwa na vijana ili kuwashirikisha wabunge katika kutimiza ahadi ya afya kwa wote iliyoanzia katika mkutano wa ukumbi wa jiji uliyoandaliwa na baraza la vijana la WHO, UHC2030 na Muungano wa wabunge. Tukio hilo lilitoa fursa kwa vijana kuuliza maswali yao kwenye jopo la wabunge kutoka kote duniani kuhusu mabadiliko ya UHC na kubadilishana mitazamo kuhusu kile kinachohitajika ili kuendesha hatua kuelekea UHC katika nchi. Mnamo 2019, Muungano wa Mabunge ya muungano ulipitisha azimio la kihistoria, likiwataka wabunge kuharakisha hatua katika kuelekea UHC. Taarifa ya matumizi ya afya Duniani ya mwaka 2023 WHO ilizindua taarifa mpya ya matumizi ya afya duniani na hifadhi ya takwimu ambayo inatoa mwanga mpya juu ya mabadiliko ya matumizi ya afya duniani katika kilele cha janga la UVIKO-19 na aina ya mafunzo wanayoweza kujifunza juu ya mifumo ya afya isiyoweza kuthibitishwa katika siku zijazo. Taarifa hiyo inafichua kuwa mwaka 2021 matumizi ya kimataifa ya afya yalifikia kiwango cha juu sana cha US$ tilioni 9.8 au 10.3% ya pato la taifa (GDP).","""Kíkó owó lé àwọn ètò ìlera adúróṣinṣin, tí ó dálé ètò ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀, jẹ́ ọ̀nà tí ó ṣe àkómọ́ra, tí ó ní déédé tí kò sì náni lówó jùlọ ní ìlépa ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé."" Àwọn ètò ìlera tí wọ́n lè rí ara gba ìjayà tí wọ́n sì lè kojú ìrọ́lú ṣe pàtàkì láti mú àdìnkù dáadáa bá ọ̀ràn àìsàn ní àgbáyé àti láti dá àlékún mílíọ̀nù àwọn ikú ní ọdọọdún tí wọ́n ń ṣẹlẹ̀ látààrí wàhálà ojú ọjọ́, àwọn ewu agbègbè tí wọ́n ṣe é bẹ́gi dínà àti àwọn pàjáwìrì ìlera tí ó ta kókó. WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe ìṣàtúnkọ́ àwọn ètò ìlera sí ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀ (PHC)—ìlànà tí yóò ṣe ìrànwọ́ láti mú ìdá 90% àwọn ètò ìlera pàtàkì di ṣíṣe nígbà tí yóò sì dóòlà àwọn ẹ̀mí mílíọ̀nù 60 títí ọdún 2030—láti mú ìtẹ̀síwájú bá UHC. WHO àti àwọn alábàáṣe tún ṣètò onírúurú àwọn ètò tí wọ́n fi jin Ọjọ́ UHC ní ọjọ́ 11 oṣù Kejìlá. Àwọn alágbàwí ọ̀dọ́ ń béèrè pé kí àwọn ìjọba gbé ìgbésẹ̀ ìpolongo ìṣàgbàsọ tí àwọn ọ̀dọ́ darí ọlọ́jọ́-100 láti bá àwọn aṣojú ilé ìgbìmọ̀ ìjọba sọ̀rọ̀ kí wọ́n lè mú ìlérí Ìlera fún Gbogbo Ènìyàn ṣẹ tí yóò sì wáyé nínú ìpàdé àwùjọ tí Àjọ Ọ̀dọ́ ní WHO, UHC2030 àti Ẹgbẹ́ Onígbìmọ̀-ìjọba gbàlejò rẹ̀. Ayẹyẹ náà pèsè àǹfààní fún àwọn ọ̀dọ́ láti ṣe ìbéèrè nípa àwọn àtúnṣe UHC lọ́wọ́ ìgbìmọ̀ àwọn ìgbìmọ̀ ìjọba láti káàkiri àgbáyé, àti láti sọ̀rọ̀ nípa ìwòye wọn lórí àwọn ohun tí wọ́n nílò láti ṣiṣẹ́ tọ̀ lórí UHC ní àwọn orílẹ̀-èdè. Ní ọdún 2019, Ẹgbẹ́ Onígbìmọ̀-ìjọba náà ṣe àmúlò ìpinnu onípa kan, pípe àwọn aṣòfin láti mú àwọn ìgbésẹ̀ ní ìlépa UHC yára. Àbọ̀ Ìnáwó lórí Ìlera ní Àgbáyé fún ọdún 2023 WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ Àbọ̀ Ìnáwó lórí Ìlera ní Àgbáyé àti àká dátà tí ó tán ìmọ́lẹ̀ tuntun sí ìdàgbàsókè ìnáwó lórí ìlera ní àgbáyé ní ọ̀gangan àsìkò àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 àti àwọn ẹ̀kọ́ tí a lè kọ́ láti mú àwọn ètò ìlera dúró déédéé fún ọjọ́ iwájú. Àbọ̀ náà ṣàfihàn pé ní ọdún 2021 ìnáwó lórí ìlera ní àgbáyé dé ìpele gíga tuntun tírílíọ̀nù owó ilẹ̀ Amẹ́ríkà 9.8 àbí ìdá 10.3% àpapọ̀ owó tí ó ń wọlé ní àgbáyé (GDP).","""Ukutshala izimali ezinhlelweni zezempilo eziqinile, okusekelwe ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo okuqinile, kuyindlela ebandakanya kakhulu, elinganayo futhi engabizi kakhulu ekuhlinzekeni impilo yonke."" Izinhlelo zezempilo ezingasabela lapho kushaqeka futhi zimelane nezingcindezi zibalulekile ukuze kwehliswe ngempumelelo umthwalo wezifo emhlabeni futhi kugwenywe izigidi zokufa okwengeziwe unyaka ngamunye okulindeleke ngenxa yenkinga yesimo sezulu, izingozi ezigwemekayo zemvelo kanye nezimo eziphuthumayo zezempilo eziyinkimbinkimbi. I-WHO isebenzisana namazwe ukuqondisa kabusha izinhlelo zezempilo ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo (PHC)—indlela engasiza ekuletheni izinsiza zezempilo ezibalulekile ezingamaphesenti angama-90 kuyilapho isindisa impilo eyizigidi ezingama-60 ngowezi-2030—ukusheshisa inqubekelaphambili ebheke e-UHC. I-WHO kanye nabalingani nabo babambe uchungechunge lwemicimbi enikezelwe kuSuku lwe-UHC ngomhla ziyi-11 kuZibandlela. Abagqugquzeli bentsha bafuna ohulumeni ukuthi bathathe isinyathelo Umkhankaso wokumela oholwa yintsha wezinsuku eziyi-100 wokuxoxisana namalungu ephalamende ukuze afeze isithembiso seMpilo Yabo Bonke uqale emhlanganweni wehholo ledolobha owawubanjwe yiWHO Youth Council, UHC2030 kanye ne-Inter-Parliamentary Union. Lo mcimbi unikeze abantu abasha ithuba lokubuza imibuzo mayelana nezinguquko ze-UHC kuphaneli yamaphalamende avela emhlabeni wonke, futhi babelane ngemibono ngalokho okudingekayo ukuze kuqhutshekwe nesenzo esibheke ku-UHC emazweni. Ngo-2019, i-Inter-Parliamentary Union yamukela isinqumo esiyingqopha-mlando, icela abenzi bomthetho ukuthi basheshise isinyathelo esibheke ku-UHC. Umbiko weGlobal Health Expenditure Report yowezi-2023 I-WHO yethule umbiko omusha weGlobal Health Expenditure Report kanye nesizindalwazi esinikeza ukukhanya okusha mayelana nokuvela kokusetshenziswa kwemali kwezempilo emhlabeni wonke ekuphakameni kobhubhane lweCOVID-19 nokuthi yiziphi izifundo ezingafundwa ezinhlelweni zezempilo ezinobufakazi besikhathi esizayo. Umbiko uveza ukuthi ngowezi-2021 ukusetshenziswa kwemali emhlabeni jikelele kwezempilo kwafinyelela enanini eliphakeme elisha lama-US$ 9.8 trillion noma u-10.3% weGDP yezwe lonke." +ቢሆንም፣ የወጪ ክፍፍሉ ሙሉ በሙሉ እኩል አልነበረም። በ 2021 ፣ ከአለም ህዝብ 11% ያህሉ በዓመት ለአንድ ሰው ከ ዩኤስ$ 50 በታች በሚያወጡ አገሮች ይኖሩ ነበር ፣ የነፍስ ወከፍ አማካይ ወጪ ከፍተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ግን 4000 ዶላር አካባቢ ነበር። ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው አገሮች ከዓለም ሕዝብ 8% ቢኖራቸውም ከዓለም አቀፍ የጤና ወጪ 0.24 % ብቻ ይይዛሉ። ጥራት ያለው እንክብካቤ ለሁሉም፣ በሁሉም ቦታ፣ በማንኛውም ጊዜ ማድረስ ደብሊውኤችኦ፣ የዓለም ባንክ እና የብሪቲሽ ሜዲካል ጆርናል (ቢኤምጄ) በጤና አጠባበቅ ጥራት ላይ አዲስ የጽሁፎች ስብስብ ጀመሩ። ስብስቡ የጤና አገልግሎት ጥራት ቅድሚያ የሚሰጠው ጉዳይ እንጂ ድንገተኛ አደጋ ጊዜን ጨምሮ የታሰበ መሆን እንደሌለበት አጽንኦት ሰጥቷል። ደራሲዎቹ ተሞክሮዎችን እና የተረጋገጡ መፍትሄዎችን ያካፍላሉ፣ እና ለከፍተኛ ኢንቨስትመንት እና ፖለቲካዊ ትኩረት ለጥራት ጉዳዮች - ተደራሽነት ብቻ ሳይሆን - እንደ ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን የማዕዘን ድንጋይ ይጠይቃሉ። ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ማለት ሁሉም ሰዎች የገንዘብ ችግር ሳይገጥማቸው የሚፈልጉትን የጤና አገልግሎት ማግኘት ይችላሉ። በመስከረም 2023 በዩኤችሲ ላይ በወጣው አዲስ የፖለቲካ መግለጫ፣ የዓለም መሪዎች በ2030 ዩኤችሲን ለማሳካት ጥረታቸውን በእጥፍ ለማሳደግ ቆርጠዋል። እነዚህ ዝግጁነትዎች አሁን ወደ ተቋቋሚ የጤና ስርዓቶች ኢንቨስትመንቶች መቀየር አለባቸው።,"Nevertheless, the distribution of spending remained grossly unequal. In 2021, about 11% of the world's population lived in countries that spent less than US$50 per person per year, while the average per capita spending on health was around US$ 4000 in high-income countries. Low-income countries accounted for only 0.24% of the global health expenditure, despite having an 8% share of the world’s population. Delivering quality care to everyone, everywhere, at all times WHO, the World Bank and the British Medical Journal (BMJ) launched a new collection of articles on quality of healthcare. The collection emphasizes that health service quality must be a priority, not an afterthought, including during emergencies. The authors share experiences and proven solutions, and call for greater investment and political attention to quality issues–not just access—as a cornerstone of universal health coverage. Universal health coverage means that all people can access the health services they need, without financial hardship. Through a new political declaration on UHC in September 2023, world leaders committed to redouble their efforts to achieve UHC by 2030. These commitments must now be turned into investments in resilient health systems.","Duk da haka, rabon ciyarwa ya kasance mara daidaituwa sosai. A shekarar 2021, kusan kashi 11% na al'ummar duniya suna zaune a cikin ƙasashen da ke kashe ƙasa da dalar Amurka hamsin ga kowane mutum a shekara, yayin da matsakaicin kuɗin da kowane mutum ke kashewa kan lafiya ya kusan dalar Amurka dubu huɗu a cikin ƙasashe masu tasowa. Ƙasashe masu ƙaramin karfi sun kai kashi 0.24% na kudaden kiwon lafiya na duniya, duk da samun kashi 8% na yawan al'ummar duniya. Isar da ingantaccen kulawa ga kowa, ko'ina, a kowane lokaci. WHO, Bankin Duniya da Jaridar Likita ta Burtaniya (BMJ) sun ƙaddamar da sabon tarin labarai kan ingancin kiwon lafiya. Tarin ya jaddada cewa ingancin sabis na kiwon lafiya dole ne ya zama fifiko, ba tunani na baya ba, gami da lokacin gaggawa. Marubutan suna raba gogewa da ingantattun hanyoyin magancewa, kuma suna kira don ƙarin saka hannun jari da kulawar siyasa ga ingantattun lamuran ba kawai samun dama ba—a matsayin ginshiƙin ɗaukar hoto na duniya baki ɗaya. Keɓancewar kiwon lafiya na duniya yana nufin cewa duk mutane za su iya samun damar ayyukan kiwon lafiyar da suke buƙata, ba tare da wahalar kuɗi ba. Ta hanyar sabon sanarwar siyasa kan UHC a watan Satumbar shekarar 2023, shugabannin duniya sun himmatu wajen ruɓanya kokarinsu na cimma UHC nan da 2030. Dole ne a mayar da waɗannan alƙawurran yanzu zuwa saka hannun jari a tsarin kiwon lafiya masu juriya.","Hata hivyo, mgawanyo wa matumizi kwa kiasi kikubwa haukuwa na usawa. Mnamo mwaka 2021, takribani 11% ya watu wote duniani wanatokea kati nchi ambazo zilitumia chini ya US$ milioni 50 kwa kila mwaka, wakati wasitani wa matumizi ya afya kwa kila mtu ulikuwa karibu US$ 4,000 katika nchi za kipato cha juu. Nchi zenye kipato cha chini zilichangia 0.24% pekee za matumizi ya afya ya kimataifa, licha ya kuwa na sehemu ya 8% ya idadi ya watu duniani. Kutoa huduma bora kwa kila mtu, kila mahali , kwa wakati wote WHO, Benki ya Dunia na Jarida la Uingereza la matibabu (BMI) walizindua mkusanyiko mpya wa makala kuhusu ubora wa huduma za afya. Mkusanyiko unasisitiza kuwa ubora wa huduma za afya lazima uwekewe kipaumbele, siyo mawazo ya baadaye, ikijumuisha wakati wa dharura. Waandishi wanaandika vitu walivyopitia na masuluhisho yaliyothibitishwa na kutoa wito wa utekelezaji zaidi na umakini wa kisiasa kwa masuala ya ubora, siyo ufikiaji kama msingi wa huduma ya afya kwa wote. Huduma ya afya kwa wote inamaanisha kuwa watu wote wanaweza kupata huduma za afya wanazohitaji, bila matatizo ya kifedha. Kupitia tamko jipya la kisiasa kuhusu WHO mnamo Septemba 2023, viongozi wa dunia walijitolea kuongeza juhudi zao ili kufikia UHC ifikapo 2030. Ahadi hizi sasa lazima zigeuzwe kuwa uwekezaji katika mifumo thabiti ya afya.","Síbẹ̀síbẹ̀, ìpínká ìnáwó náà kò sí dọ́gba gidi gan. Ní ọdún 2021, ó tó ìdá 11% àwọn èèyàn ní àgbáyé ni wọ́n ń gbé àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n kìí ná owó tí ó tó US$50 lórí èèyàn kan lọ́dún, nígbà tí gbèdéke ìnáwó lórí ìlera sì jẹ́ US$4000 ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó tí ó ń wọlé fún wọn pọ̀. Àwọn orílẹ̀-èdè tí owó tí ó ń wọlé fún wọn kò pọ̀ ń dáhùn fún ìdá 0.24% ìnáwó lórí ìlera ní àgbáyé, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n ní ìpín 8% nínú iye àwọn èèyàn ní àgbáyé. Pípèsè ìtọ́jú tí ó dára fún gbogbo èèyàn, níbi gbogbo, nígbà gbogbo WHO, Báǹkì Àgbáyé àti British Medical Journal (BMJ) ti sọ ìfilọ́lẹ̀ àkójọ àwọn àròkọ lórí ìwọ̀n ìdára ètò ìtọ́jú-ìlera. Àkójọ náà ṣe ìtẹnumọ́ pé ìwọ̀n ìdára iṣẹ́ ètò ìlera gbọdọ̀ jẹ́ ọ̀kúnkúndùn ni, kìí ṣe àrò-sẹ́yìn, ní àsìkò pàjáwìrì pẹ̀lú. Àwọn òǹkọ̀wé náà sọ nípa àwọn ìrírí àti àwọn ọ̀nà àbáyọ tí wọ́n ṣiṣẹ́, àti ìpè fún ìdókòwò tí ó pọ̀ síi àti àkíyèsí ajẹmóṣèlú sí àwọn ọ̀ràn ìwọ̀n ìdára–kìí ṣe ìráàyè sí nìkan–gẹ́gẹ́ bíi ìpìlẹ̀ pàtàkì fún ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé. Ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé túmọ̀ sí pé gbogbo àwọn èèyàn lè ráàyè sí àwọn ètò ìlera tí wọ́n nílò, láì sí wàhálà ìnáwó. Látààrí ìkéde olóṣèlú tuntun lórí UHC ní oṣù Kẹsàn-án ní ọdún 2023, àwọn olórí ní àgbáyé ṣe ìfarajìn láti tún ṣe àfikún àwọn akitiyan wọn láti mú UHC wáyé títí ọdún 2030. Àwọn ìfarajìn yìí gbọdọ̀ di ìdókòwò nínú àwọn ètò ìlera alekojú ìtakò báyìí ni.","Noma kunjalo, ukusatshalaliswa kokusetshenziswa kwemali kwahlala kungalingani neze. Ngowezi-2021, cishe u-11% wabantu bomhlaba babehlala emazweni asebenzisa imali engaphansi kwama-US$50 ngomuntu ngamunye ngonyaka, kanti isilinganiso somuntu ngamunye esichithwe kwezempilo sasilinganiselwa ku-$4000 emazweni anemali engenayo ephezulu. Amazwe anemali engenayo ephansi abalelwa ku-0.24% kuphela wezindleko zezempilo emhlabeni wonke, naphezu kokuba nengxenye engu-8% yabantu bomhlaba. Ukuletha ukunakekelwa kwekhwalithi kuwo wonke umuntu, yonke indawo, ngaso sonke isikhathi I-WHO, iBhange Lomhlaba kanye ne-British Medical Journal (BMJ) bethule iqoqo elisha lama-athikili ngekhwalithi yokunakekelwa kwezempilo. Iqoqo ligcizelela ukuthi ikhwalithi yesevisi yezempilo kufanele ibe yinto eza kuqala, hhayi ukucabanga ngemuva, okuhlanganisa phakathi nezimo eziphuthumayo. Ababhali babelana ngolwazi nezisombululo ezifakazelwe, futhi bafuna ukutshalwa kwezimali okukhulu kanye nokunaka kwezepolitiki ezindabeni zekhwalithi-hhayi nje ukufinyelela-njengesisekelo sokuhlinzekwa kwezempilo kwendawo yonke. Ukuhlinzekwa kwezempilo kuyo yonke indawo kusho ukuthi bonke abantu bangafinyelela kuzinsiza zezempilo abazidingayo, ngaphandle kobunzima bezezimali. Ngesimemezelo esisha sezepolitiki ku-UHC ngoMandulo wezi-2023, abaholi bomhlaba bazibophezele ekuphindaphindeni imizamo yabo yokuthola i-UHC ngowezi-2030. Lezi zibopho kufanele manje ziguqulwe zibe ukutshalwa kwezimali ezinhlelweni zezempilo eziqinile." +ማስታወሻ ለአርታዒያን፡ የ2023 የአለም ጤና ወጪ ሪፖርት የኮንፈረንስ ቅጂ ከዚህ ገፅ ማውረድ ይቻላል። ስለ እንክብካቤ ጥራት ሙሉ የጽሁፎች ስብስብ እዚህ አለ።,Note to editors: The conference copy of the 2023 Global Health Expenditure Report can be downloaded from this page. The full collection of articles on Quality of Care is available here.,Lura ga masu gyara: Za a iya sauƙe kwafin taron Rahoton Kashe Kiwon Lafiyar Duniya na shekarar 2023 daga wannan shafin. Cikakken tarin labaran kan Ingancin Kulawa yana nan.,Wahariri zingatieni: Nakala ya mkutano wa taarifa ya matumizi ya afya duniani ya mwaka 2023 inaweza kupakuliwa kutoka kwenye ukurasa huu. Mkusanyiko kamili wa makala kuhusu ubora wa huduma unapatikana hapa.,Àkíyèsí sí àwọn olóòtú: Ẹ lè ṣe ìgbàsílẹ̀ ẹ̀dà ti àpèjọ fún Àbọ̀ Ìnáwó lórí Ìlera ní Àgbáyé fún ọdún 2023 ní ojú òpó yìí. Àkójọpọ̀ àwọn àròkọ kíkún nípa Ìwọ̀n ìdára Ìtọ́jú wà ní ibì yìí.,Inothi kubahleli: Ikhophi yengqungquthela yombiko we-Global Health Expenditure Report yowezi-2023 ingalandwa kuleli khasi. Iqoqo eligcwele lezindatshana ezimayelana Nekhwalithi Yokunakekela liyatholakala lapha. +ከፍተኛ ስጋት ባለበት ተልዕኮ በሽተኞችን ለማስተላለፍ እና የጤና አቅርቦቶችን ለማድረስ ከባድ አደጋዎችን ተከትሎ በጋዛ የሰብአዊ ቦታ ጥበቃ እንዲደረግ የዓለም ጤና ድርጅት ጠይቋል የዓለም ጤና ድርጅት በጋዛ ውስጥ የጤና አጠባበቅ እና የሰብአዊ ዕርዳታ ጥበቃ ጥሪውን በድጋሚ ያቀርባል፣ ወታደራዊ የፍተሻ ቦታዎች መዘግየቶች እና የጤና አጋሮች በከባድ የታመሙ በሽተኞችን ለማዛወር እና አቅርቦቶችን ወደ ሰሜናዊ ጋዛ ሆስፒታል ለማድረስ በተልዕኮ ወቅት:: በተልዕኮው ወቅት፣ አንድ ታካሚ መሞቱ ተዘግቧል። በታህሳስ 9 2023 ደብሊውኤችኦ ቡድን ከፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር (ፒአርሲኤስ) እና ከተባበሩት መንግስታት የሰብአዊ ጉዳዮች ማስተባበሪያ ቢሮ (ኦሲኤችኤ) እና ከተባበሩት መንግስታት የደህንነት እና ደህንነት ክፍል (ዩኤንዲኤስኤስ) ድጋፍ ጋር በመተባበር የሕክምና ቁሳቁሶችን ለማቅረብ፣ በሆስፒታሉ ውስጥ ያለውን ሁኔታ ለመገምገም እና በከባድ የተጎዱ ታካሚዎችን ወደ ደቡብ ወደሚገኝ ሆስፒታል ለማዛወር ከፍተኛ አደጋ ያለበትን ተልዕኮ በጋዛ ከተማ ወደ አል-አህሊ ሆስፒታል አጠናቋል። ተልእኮው 1500 ታካሚዎችን፣ ለማከም በቂ የሆነ የአሰቃቂ እና የቀዶ ጥገና አቅርቦቶ��ን ወደ ሆስፒታል ያደረሰ ሲሆን፣ 19 ወሳኝ ታካሚዎችን ከ14 አጋሮች ጋር ወደ ደቡብ ጋዛ ወደ ናስር ሜዲካል ኮምፕሌክስ በማዛወር ፣ ከፍተኛ እንክብካቤ ሊያገኙ ይችላሉ። በሰሜን መንገድ፣ ላይ የተባበሩት መንግስታት ኮንቮይ በዋዲ ጋዛ የፍተሻ ኬላ ላይ ተፈትሸው ነበር፣ እና የአምቡላንስ አባላት ለመለየት ተሽከርካሪዎችን ለቀው መሄድ ነበረባቸው። ሁለት የፒአርሲኤስ ሰራተኞች ከአንድ ሰአት በላይ ታስረዋል፣ይህም ተልዕኮውን የበለጠ አዘገየው። የደብሊውኤችኦ ሰራተኞች ከመካከላቸው አንዱ በጠመንጃ ተንበርክኮ ከዓይናቸው ሲወጣ አይተዋል፤ ከዚያም ወከባ፣ ድብደባ፣ ግርዶሽ እና ፍተሻ እንደተፈጸመበት ተነግሯል። ተልእኮው ጋዛ ከተማ ሲገባ፣ የእርዳታ ቁሳቁሶችን የጫነበት መኪና እና አንደኛው አምቡላንሶች በጥይት ተመትተዋል። ወደ ደቡብ ጋዛ ሲመለሱ፣ ከአል-አህሊ ሆስፒታል ታማሚዎች ጋር ተሳፍረው፣ ኮንቮይው በድጋሚ በዋዲ ጋዛ የፍተሻ ጣቢያ ላይ ቆመ፣ የ ፒአርሲኤስ ሰራተኞች እና አብዛኛዎቹ ታካሚዎች አምቡላንሶቹን ለደህንነት ፍተሻዎች መተው ነበረባቸው።,"WHO calls for protection of humanitarian space in Gaza following serious incidents in high-risk mission to transfer patients, deliver health supplies WHO reiterates its call for the protection of health care and humanitarian assistance in Gaza, following military checkpoint delays and detention of health partners during a mission to transfer critically-ill patients and deliver supplies to a hospital in northern Gaza. During the mission, a patient reportedly died. On 9 December 2023, a WHO team, in collaboration with the Palestine Red Crescent Society (PRCS) and the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), and with support from the United Nations Department of Safety and Security (UNDSS), completed a high-risk mission to Al-Ahli Hospital in Gaza City to deliver medical supplies, assess the situation in the hospital, and transfer critically-injured patients to a hospital in the south. The mission delivered trauma and surgical supplies, enough to treat 1500 patients, to the hospital, and transferred 19 critical patients with 14 companions to Nasser Medical Complex in south Gaza, where they can receive a higher level of care. On the way north, the UN convoy was inspected at the Wadi Gaza checkpoint, and ambulance crew members had to leave the vehicles for identification. Two PRCS staff were detained for over an hour, further delaying the mission. WHO staff saw one of them being made to kneel at gunpoint and then taken out of sight, where he was reportedly harassed, beaten, stripped and searched. As the mission entered Gaza City, the aid truck carrying the medical supplies and one of the ambulances were hit by bullets. On the way back towards southern Gaza, with the patients from Al-Ahli Hospital on board, the convoy was again stopped at the Wadi Gaza checkpoint, where PRCS staff and most of the patients had to leave the ambulances for security checks.","Hukumar WHO ta yi kira da a ba da kariya ga sararin samaniya a Gaza sakamakon munanan abubuwan da suka faru a cikin babban haɗari don jigilar marasa lafiya, da isar da kayayyakin kiwon lafiya Hukumar WHO ta sake nanata kiranta na kare lafiya da taimakon jin kai a Gaza, biyo bayan tsaikon binciken soji da tsare abokan aikin zaman lafiya a yayin aikin mika marasa lafiya da ke fama da rashin lafiya da kai kayayyaki zuwa asibiti a Arewacin Gaza. A yayin aikin, an ba da rahoton cewa majiyyaci ya mutu. A ranar tara ga watan Disamba, shekarar 2023, Hukumar WHO, tare da haɗin gwiwar ƙungiyar agaji ta Red Crescent ta Falasdinu (PRCS) da Ofishin Majalisar Ɗinkin Duniya don Gudanar da Ayyukan Jin kai (OCHA), tare da tallafi daga Sashen zaman lafiya da Tsaro na Majalisar Ɗinkin Duniya (UNDSS), ya kammala wani babban hatsarin aiki zuwa asibitin Al-Ahli da ke birnin Gaza don isar da kayayyakin kiwon lafiya, da tantance halin da ake ciki a asibitin, da kuma mika marasa lafiya da suka ji rauni zuwa asibiti a Kudu. Aikin ya ba da raunuka da kayan aikin tiyata, wanda ya isa ya kula da marasa lafiya dubu da ɗari biyar, zuwa asibiti, kuma an tura marasa lafiya goma sha tara masu mahimmanci tare da abokan goma sha huɗu zuwa Nasser Medical Complex a kudancin Gaza, inda za su iya samun babban matakin kulawa. A kan hanyar arewa, an duba ayarin motocin Majalisar Ɗinkin Duniya a shingen binciken ababen hawa na Wadi Gaza, kuma ma'aikatan motar ɗaukar marasa lafiya sun bar motocin domin tantancewa. An tsare ma'aikatan PRCS guda biyu sama da sa'a guda, abin da ya kara jinkirta aikin. Ma’aikatan hukumar WHO sun ga ɗaya daga cikinsu ya durkusa da bindiga sannan aka ɗauke shi daga gani, inda aka ce an tursasa shi, an yi masa bulala, tube da kuma bincike. A yayin da tawagar ta shiga birnin na Gaza, motar agajin da ke ɗauke da kayayyakin jinya da kuma ɗaya daga cikin motocin ɗaukar marasa lafiya sun yi harbi da harsashi. A hanyar komawa zuwa kudancin Gaza, tare da marasa lafiya daga Asibitin Al-Ahli a cikin jirgin, an sake dakatar da ayarin motocin a shingen bincike na Wadi Gaza, inda ma'aikatan PRCS da yawancin marasa lafiya suka bar motocin ɗaukar marasa lafiya don duba tsaro.","WHO imetahadhalisha ulinzi wa kibinadamu huko Gaza kufuatia matukio makubwa katika harakati za hatari za kuhamisha wagonjwa na kutoa vifaa vya afya WHO inasisitiza wito wake wa ulinzi wa huduma za afya na msaada wa kibinadamu huko Gaza, kufuatia ucheleweshaji wa vituo vya ukaguzi wa kijeshi na kuzuiliwa kwa washirika wa afya wakati wa harakati za kuhamisha wagonjwa mahututi na kupeleka vifaa katika hospitali za kasikazi mwa Gaza. Wakati harakati zikiendelea, mgonjwa mmoja aliripotiwa kufariki. Tarehe 9 Desemba 2023, timu ya WHO kwa ushirikiano na shirika la Hilali Nyekundu la Palestina (PRCS) na ofisi ya umoja wa kimataifa ya kuratibu masuala ya kibinadamu (OCHA), na kwa msaada kutoka idara ya usalama wa Umoja wa Kimataifa (UNDSS), walikamilisha harakati ya hatari kwa hospitali ya Al-Ahli katika jiji la Gaza kwa kupeleka vifaa vya matibabu, kutathimini hali ya hospitali hiyo, na kuhamisha wagonjwa waliyojeruhiwa vibaya hadi hospitali ya kusini. Hizo harakati zilisababisha majera ya mwili na hospitali haikuwa na vifaa vya kutosha kufanya upasuaji na kutibu wagonjwa 1500, na hivyo kusababisha kuhamisha wagonjwa 19mahututi pamoja na wengine 14 hadi Nassar Medical Complex kusini mwa Gaza, ambapo wanaweza kupata kiwango cha juu cha huduma. Wakiwa njiani kuelekea kasikazini, msafara wa umoja wa mataifa ulikaguliwa katika kituo cha ukaguzi cha Wadi huko Gaza, na wafanyakazi wa magari ya wagonjwa walilazimika kuyaacha magari hayo ili kutambulishwa. Wafanyakazi wawili wa PRCS walizuiliwa kwa zaidi ya saa moja, na hivyo kuchelewesha harakati hizo. Wafanyakazi wa WHO waliona mmoja wao akipigishwa magoti kwa kunyooshewa bunduki na kisha kuondolew asionekane, ambapo inasemekana alinyanyaswa, kupigwa, kuvuliwa nguo na kupekuliwa. Hizo harakati zilipofika jijini Gaza, lori la msaada lililokuwa limebeba vifaa vya matibabu na moja ya gari la wagonjwa lilipigwa risasi. Njiani wakati wanarudi kuelekea kusini mwa Gaza, na wagonjwa kutoka hospitali ya Al-Ahli wakiwa ndani, msafara huo ulisimamishwa tena kwenye kizuizi cha Wadi Gaza, ambapo wafanyakazi wa PRCS na wagonjwa wengine walilazimika kuacha magari ya wagonjwa kwa ajili ya ukaguzi wa usalama.","WHO pé fún ìdáàbòbò àyè ìfọmọnìyànṣe ní Gaza lẹ́yìn àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ alágbára tí ó fa iṣẹ́ àyànṣe eléwu-ńlá láti gbé àwọn aláìsàn kúrò lọ sí ibòmíràn, láti fi àwọn èlò ajẹmọ́lera ránṣẹ́ WHO ṣe ìtẹnumọ́ ìpè rẹ̀ fún ìdáàbòbò ètò ìlera àti ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe ní Gaza, lẹ́yìn ìdádúró fún àyẹ̀wò ní ibodè ikọ̀ ológun àti àtìmọ́lé àwọn alábàáṣe ètò ìlera ní àsìkò iṣẹ́ àyànṣe kan láti gbé àwọn aláìsàn tí ó rẹ̀ gidi gan àti láti fi àwọn èlò jíṣẹ́ sí ilé-ìwòsàn kan ní àríwá Gaza. Ní àsìkò iṣẹ́ àyànṣe náà, wọ́n wí pé aláìsàn kan papòdà. Ní ọjọ́ 9 oṣù Kejìlá ọdún 2023, ìgbìmọ̀ WHO kan, ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú Palestine Red Cresent Society (PRCS) àti Ọ́fíìsì fún Ìṣàkóso àwọn Iṣẹ́ Ìfọmọnìyànṣe ti United Nations (OCHA), pẹ̀lú ìrànwọ́ láti Ẹ̀ka-iṣẹ́ Ààbò àti Àìséwu ti United Nations (UNDSS), parí iṣẹ́ àyànṣe eléwu-ńlá kan lọ sí ilé-ìwòsàn Al-Ahli ní Gaza City láti fi àwọn èlò ìṣègùn ránṣẹ́, láti ṣe àyẹ̀wò bóṣeńlọ ní ilé-ìwòsàn náà, àti láti gbé àwọn aláìsàn tí ó rẹ̀ gidi gan kúrò lọ sí ilé-ìwòsàn tí ó wà ní gúúsù. Iṣẹ́ àyànṣe náà fi èlò ìtọ́jú ọgbẹ́ àti ti ìṣègùn jíṣẹ́, èyí tí ó tó láti tọ́jú àwọn aláìsàn 1500, lọ sí ilé-ìwòsàn náà, tí wọ́n sì gbé àwọn aláìsàn tí ó rẹ̀ gidi gan 19 pẹ̀lú àwọn aládùúrótì 14 lọ sí Nasser Medical Complex ní gúúsù Gaza, níbi tí wọn yóò ti rí ìtọ́jú tí ó dára síi. Ní ọ̀nà lọ sí àríwá, wọ́n yẹ àwọn ẹ̀ṣọ́ UN wò ní ibi-àyẹ̀wò Wadi Gaza, tí àwọn èrò ọkọ̀ agbálàìsàn sì ní láti jáde kúrò nínú àwọn ọkọ̀ fún ìdánimọ̀. Ó lé ní wákàtí kan tí wọ́n fi ti àwọn òṣìṣẹ́ PRCS méjì mọ́lé, èyí tí ó túbọ̀ dá iṣẹ́ náà dúró. Wọ́n dá ọ̀kan nínú àwọn òṣìṣẹ́ WHO kúnlẹ̀ lójú ìbọn tí wọ́n sì mú u lọ, níbi tí wọ́n sọ pé wọ́n ti wàhálà rẹ̀, tí wọ́n nà á, wọ́n já a sí ìhòòhò tí wọ́n s�� tú gbogbo ara rẹ̀ yẹ́bẹ́yẹ́bẹ́. Bí wọ́n ṣe gbé iṣẹ́ àyànṣe náà wọ Gaza City, òjò ìbọn ni ó rọ̀ lé ọkọ̀ tí ó kó àwọn èlò ìṣègùn àti ọ̀kan nínú àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn náà. Nígbà tí wọ́n ń padà sí gúúsù Gaza, pẹ̀lú àwọn aláìsàn láti Ilé-ìwòsàn Al-Ahli nínú ọkọ̀, wọ́n tún padà dá àwọn ẹ̀ṣọ́ náà dúró ní ibi-àyẹ̀wò Wadi Gaza, níbi tí àwọn òṣìṣẹ́ PRCS àti ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn ní láti sọ̀ kalẹ̀ kúrò nínú àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn náà fún àyẹ̀wò ààbò.","I-WHO ifuna kuvikelwe indawo yosizo eGaza kulandela izehlakalo ezibucayi emsebenzini wokudlulisa iziguli, ukuletha izinsiza zezempilo. I-WHO iphinda ibiza ukuthi kuvikelwe ukunakekelwa kwezempilo kanye nosizo lwezenhlalakahle eGaza, kulandela ukubambezeleka kwezindawo zokuhlola amasosha kanye nokuboshwa kwabalingani bezempilo ngesikhathi somkhankaso wokudlulisa iziguli ezigula kakhulu nokuletha izinto esibhedlela esisenyakatho yeGaza. Ngesikhathi kuqhubeka lo msebenzi, kubikwa ukuthi kushone isiguli. Ngomhla ziyisi-9 kuZibandlela wezi-2023, ithimba leWHO, ngokubambisana nePalestine Red Crescent Society (PRCS) kanye ne-United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), kanye ne-United Nations Department of Safety and Security (UNDSS), uqedele umsebenzi oyingozi kakhulu esibhedlela i-Al-Ahli eGaza City ukuletha izinto zokwelashwa, ukuhlola isimo esibhedlela, nokudlulisela iziguli ezilimele kakhulu esibhedlela esiseningizimu. Le mishini yaletha ukuhlukumezeka kanye nezinsiza zokuhlinza, ezanele ukwelapha iziguli ze-1500, esibhedlela, futhi yadlulisela iziguli ezibucayi ze-19 nabangane abangu-14 eNasser Medical Complex eningizimu yeGaza, lapho bengathola khona ukunakekelwa okuphezulu. Endleleni eya enyakatho, izimoto ezilandelanayo ze-UN zahlolwa endaweni yokuhlola i-Wadi Gaza, futhi amalungu e-ambulensi kwadingeka ashiye izimoto ukuze ahlonzwe. Abasebenzi ababili bePRCS baboshwe isikhathi esingaphezu kwehora, okuqhubekisela phambili ukubambezeleka komsebenzi. Abasebenzi be-WHO babone omunye wabo eguqiswa ngesibhamu wabe esekhishwa ukuze angabonwa, okubikwa ukuthi wahlukunyezwa, washaywa, wakhumulwa futhi waseshwa. Ngesikhathi umkhankaso ungena eGaza City, iloli losizo elalithwele izinsiza zokwelapha kanye neyodwa ye-ambulensi yashaywa yizinhlamvu. Endleleni ebuyela eningizimu yeGaza, neziguli ezivela esibhedlela i-Al-Ahli zigibele, iconvoy yaphinde yamiswa endaweni yokuhlola iWadi Gaza, lapho abasebenzi bePRCS kanye neziguli eziningi kwadingeka bashiye ama-ambulensi ukuze bahlolwe ukuphepha." +በአምቡላንስ ውስጥ የቀሩ ወሳኝ ሕሙማን በታጠቁ ወታደሮች ተፈትሸዋል። በመንገድ ላይ በጊዜያዊነት ከተያዙት ከሁለቱ የፒአርሲኤስ ሰራተኞች አንዱ ለሁለተኛ ጊዜ ለምርመራ ተወስዷል። ተልእኮው ከእስር እንዲፈታ ለማስተባበር ብዙ ሙከራዎችን አድርጓል፣ነገር ግን በስተመጨረሻ-ከሁለት ሰአት ተኩል በላይ -በጣም አደገኛ የሆነውን አካባቢ ለቆ ለመውጣት ከባድ ውሳኔ ማድረግ ነበረበት፣ለታካሚዎችና ለሰብአዊ ሰራተኞች ደህንነት እና ምቾት። . (በጣም አሳሳቢ በሽተኞችን የያዙ ሶስት አምቡላንሶች ቀደም ብለው ሲቀጥሉ፣ ሦስቱ ከኮንቮይው ጋር ቀርተዋል።) ፒአርሲኤስ በኋላ እንደዘገበው በማስተላለፊያው ሂደት ውስጥ፣ ከተጎዱት ታካሚዎች መካከል አንዱ ባልታከመ ቁስሉ ምክንያት ሞተ። የፒአርሲኤስ ባልደረባ ከዩኤን ጥረቶች በኋላ በዚያው ምሽት ተለቀቁ። ትላንት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ቡድን እሱን፣ እንዲሁም አባቱን፣ ተቆጣጣሪውን እና የስራ ባልደረቦቹን አገኘ። ወከባ፣ ድብደባ፣ ዛቻ፣ ልብሱን ገፍፎ፣ ዓይኑን እንደታፈሰ ተናግሯል። እጆቹ ከጀርባው ታስረው በአዋራጅ እና በሚያዋርድ መልኩ ተስተናገዱ። ከተለቀቀ በኋላ፣ እጆቹ አሁንም ከኋላው ታስሮ ፣ ያለ ልብስና ጫማ ወደ ደቡብ እንዲሄድ ተደረገ።,"Critical patients remaining in the ambulances were searched by armed soldiers. One of the same two PRCS staff temporarily detained earlier on the way in was taken for interrogation a second time. The mission made numerous attempts to coordinate his release, but eventually—after more than two and a half hours—had to make the difficult decision to leave the highly dangerous area and proceed, for the safety and well-being of the patients and humanitarian workers. (Three ambulances carrying extremely critical patients had already continued onwards earlier, while three remained with the convoy.) PRCS reported afterwards that during the transfer process, one of the injured patients died, as a result of his untreated wounds. The PRCS staff member was released later that night after joint UN efforts. Yesterday, the WHO team met him, as well as his father, supervisor, and colleagues. He said he was harassed, beaten, threatened, stripped of his clothes, and blindfolded. His hands were tied behind his back and he was treated in a degrading and humiliating manner. Once released, he was left to walk towards the south with his hands still tied behind his back, and without clothes or shoes.","Sojoji ɗauke da makamai ne suka yi bincike a kan muggan marasa lafiya da suka rage a cikin motocin ɗaukar marasa lafiya. Ɗaya daga cikin ma'aikatan PRCS guda biyu da aka tsare a baya a kan hanyar shiga an ɗauke shi don yin tambayoyi a karo na biyu. Aikin ya yi ƙoƙari da yawa don daidaita batun sakin nasa, amma a ƙarshe - bayan fiye da sa'o'i biyu da rabi - dole ne ya yanke shawara mai wahala don barin yankin mai hatsarin gaske don ci gaba, don aminci da jin daɗin marasa lafiya da ma'aikatan agaji. . (Motocin ɗaukar marasa lafiya guda uku ɗauke da majinyata masu mahimmanci sun riga sun ci gaba tuntuni, yayin da uku suka kasance tare da ayarin motocin.) PRCS ta ruwaito daga baya cewa yayin aikin canja wuri, ɗaya daga cikin majinyatan da suka ji rauni ya mutu, sakamakon raunin da ba a kula da shi ba. An saki ma'aikacin ma'aikacin PRCS daga baya a wannan dare bayan kokarin hadin gwiwa na Majalisar Ɗinkin Duniya. A jiya, tawagar ta WHO ta sadu da shi, da kuma mahaifinsa, mai kula da shi, da abokan aikinsa. Ya ce an tursasa shi, an yi masa duka, an yi masa barazana, an tube masa tufafi, an rufe masa idanu. Hannunsa a daure a bayansa aka yi masa raini da wulaƙanci. Bayan an sallame shi, sai aka bar shi ya yi tafiya zuwa kudu, hannayensa har yanzu a daure a bayansa, ba tare da tufafi ko takalma ba.","Wagonjwa muhimu waliyobakia kwenye gari la wagonjwa walipekuliwa na asikari wenye silaha. Mmoja wa wafanyakazi hao wa PRCS waliyozuiliwa kwa muda awali wakati wa kuingia alichukuliwa kwa mahojiano kwa mara ya pili. Hii harakati ilifanya majaribio mengi ya kuratibu kuachiliwa kwake, lakini hatimaye baada ya zaidi ya masaa mawili na nusu ilibidi wafanye uamuzi mgumu wa kuondoka eneo hilo hatari na kuendelea na safari kwa ajili ya usalama na ustawi wa wagonjwa na wafanyakazi wa kibinadamu. (Magari matatu ya kubeba wagonjwa mahututi tayari yalikuwa yameshaendelea na safari mapema, huku matatu yakibakia na msafara) PRCS ilitoa taarifa baadaye kuwa wakati wa mchakato wa uhamisho, mmoja wa wagonjwa waliyojeruhiwa alikufa kutokana na majeraha yake ambayo yalikuwa hayajatibiwa. Mfanyakazi huyo wa PRCS aliachiliwa baadaye usiku huo baada ya juhudi za pamoja za Umoja wa Mataifa. Jana, timu ya umoja wa mataifa ilikutana naye, pamoja na baba yake, msimamizi, na wafanyakazi wenzake. Alisema alinyanyaswa, kupigwa, kutishiwa, kuvuliwa nguo na kufungwa macho. Mikono yake ilikuwa imefungwa nyuma ya mgongo wake na alitendewa udhalilishaji uliyokithiri. Mara baada ya kuachiliwa, aliachwa atembee kuelekea kusimi huku mikono yake ikiwa bado imefungwa nyumba ya mgongo wake, na bila ngua au viatu.","Àwọn sójà oníbọn yẹ ara àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu tí wọ́n kù nínú ọkọ̀ wò. Wọ́n tún mú ọ̀kan nínú àwọn òṣìṣẹ́ PRCS méjì tí wọ́n ti kọ́kọ́ tì mọ́lé ní àkọ́kọ́ wọlé fún ìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò fún ìgbà kejì. Àjọ oníṣẹ́ àyànṣe náà gbìyànjú lọ́pọ̀ ìgbà láti ṣètò ìdásílẹ̀ rẹ̀, ṣùgbọ́n nígbà tí ó yá —lẹ́yìn tí wákàtí méjì àti ààbọ̀ ti kọjá—wọ́n ní láti mú ìpinnu líle láti kúrò ní agbègbè eléwu ńlá náà lò tí wọ́n sì kúrò, fún ààbò àti àlàáfíà àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìfọmọnìyànṣe náà. (Àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn mẹ́ta tí wọ́n ń gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu ti tẹ̀síwájú tẹ́lẹ̀ ní tiwọn, nígbà tí àwọn mẹ́ta dúró tí àwọn ẹ̀ṣọ́ náà.) PRCS jábọ̀ pé lẹ́yìn ètò ìgbékúrò náà, ọ̀kan nínú àwọn aláìsàn tí wọ́n fara pa ṣe aláìsí, látààrí egbò rẹ̀ tí wọn kò tọ́jú. Wọ́n padà fi òṣìṣẹ́ PRCS náà sílẹ̀ ní alẹ́ náà lẹ́yìn akitiyan àpapọ̀ tí UN ṣe. Ní àná, ìgbìmọ̀ WHO lọ bá a, pẹ̀lú bàbá rẹ̀, alámòójútó àti àwọn akẹgbẹ́ rẹ̀. Ó wí pé wọ́n halẹ̀ mọ́ òun, wọ́n na òun, wọ́n halẹ̀ mọ́ òun, wọ́n gba aṣọ lára òun, tí wọ́n sì bo òun lójú. Wọ́n so ọwọ́ rẹ̀ sí ẹ̀yín tí wọ́n sì ṣe é rádaràda àti bí ọṣẹ ṣe ń ṣe ojú. Nígbà tí wọ́n dá a sílẹ̀, wọ́n fi sílẹ̀ láti rìn lọ sí gúúsù pẹ̀lú ọwọ́ rẹ̀ ní dídè mọ́ ẹ̀yìn, láì sí aṣọ tàbí bàtà pẹ̀lú.","Iziguli ezibucayi ezazisele kuma-ambulensi zaseshwa amasosha ayehlomile. Omunye wabasebenzi abafanayo ababili bePRCS ababoshwe isikhashana ngesikhathi besangena wathathwa ukuze aphenywe okwesibili. Imishini yenza imizamo eminingi yokuxhumanisa ukukhululwa kwakhe, kodwa ekugcineni-ngemuva kwamahora angaphezu kwamabili nesigamu-kwadingeka ukuthi yenze isinqumo esinzima sokushiya indawo eyingozi kakhulu futhi uqhubeke, ukuze kuphephe futhi kube nenhlalakahle yeziguli kanye nabasebenzi bezenhlalakahle. (Ama-ambulensi amathathu athwele iziguli ezibucayi kakhulu ayeseqhubekile phambilini, kanti amathathu asala nohide.) I-PRCS ibike ngemuva kwalokho ukuthi phakathi nenqubo yokudlulisa, esinye seziguli ezilimele sashona, ngenxa yamanxeba akhe angelashiwe. Umsebenzi wePRCS wakhululwa kamuva ngalobo busuku ngemva kwemizamo ehlanganyelwe ye-UN. Izolo, ithimba leWHO lihlangane naye, kanye noyise, umqondisi, nozakwabo. Uthe wahlukunyezwa, washaywa, wasongelwa, wakhunyuliswa izingubo zakhe, wavalwa amehlo. Izandla zakhe zaziboshelwe emhlane futhi waphathwa ngendlela ehlambalazayo nelulazayo. Wathi esekhululiwe, wasala ebheke eningizimu izandla zakhe zisaboshiwe ngemuva, engagqokile nezicathulo." +ቀደም ሲል በጋዛ ውስጥ በተደረጉ የሰብአዊ ተልእኮዎች እስራት ተከስቷል። ህዳር 22፣ 6 ሰዎች ከጤና ጥበቃ ሚኒስቴር እና ከፒአርሲኤስ የተውጣጡ ህሙማንን ከአል-ሺፋ ሆስፒታል ለማዘዋወር በተልዕኮ ተይዘው ታስረዋል። አራት ሰዎች - ሶስት ከጤና ጥበቃ ሚኒስቴር እና አንድ የፒአርሲኤስ ሰራተኞች - አሁንም ከሦስት ሳምንታት በኋላ ፣በእስር ላይ ናቸው። ስለ ደህንነታቸው እና የት እንዳሉ ምንም መረጃ የለም። ይህ ተቀባይነት የለውም። ደብሊውኤችኦ፣ ከቤተሰባቸው፣ ከሥራ ባልደረቦቻቸው እና ከሚወዷቸው ሰዎች ጋር፣ ስለ ደህንነታቸው በጣም ያሳስባቸዋል። ህጋዊ እና ሰብአዊ መብታቸው እንዲከበር ጥሪያችንን እናቀርባለን። አምቡላንሶችን ማደናቀፍ እና በሰብአዊነት እና በጤና ሰራተኞች ላይ የሚሰነዘረው ጥቃት ህሊና የለውም። የጤና እንክብካቤ፣ አምቡላንሶችን ጨምሮ፣ በአለም አቀፍ ህግ የተጠበቁ ናቸው። በማንኛውም ሁኔታ ሊከበሩ እና ሊጠበቁ ይገባል።,"Detentions have happened previously during humanitarian missions in Gaza. On 22 November, six people from the Ministry of Health and PRCS were detained during a WHO-led mission to move patients from Al-Shifa Hospital. Four people–three from the Ministry of Health and one PRCS staff—are still in detention, three weeks later. There is no information on their well-being or whereabouts. This is unacceptable. WHO, along with their family, colleagues and loved ones, is deeply concerned about their well-being. We reiterate our call for their legal and human rights to be respected. Obstructing ambulances and attacks on humanitarian and health workers are unconscionable. Healthcare, including ambulances, are protected under international law. They must be respected and protected in all circumstances.","A baya an tsare tsare a yayin ayyukan jin kai a Gaza. A ranar ashirin da biyu ga watan Nuwamba, an tsare mutane shida daga Ma'aikatar Lafiya da PRCS yayin wani aiki ƙarƙashin jagorancin hukumar WHO na kwashe marasa lafiya daga Asibitin Al-Shifa. Mutane hudu - uku daga Ma'aikatar Lafiya da kuma ma'aikacin PRCS guda - har yanzu suna tsare, makonni uku bayan haka. Babu wani bayani kan jin daɗinsu ko inda suke. Wannan ba abin yarda ba ne. WHO, tare da danginsu, abokan aikinsu da ƙaunatattunsu, sun damu sosai game da jin daɗinsu. Muna kara jaddada ƙiranmu na a mutunta haƙƙinsu na shari'a da na ɗan Adam. Hana motocin ɗaukar marasa lafiya da kai hare-hare kan ma'aikatan jin kai da na kiwon lafiya ba su da hankali. Kiwon lafiya wanda ya ƙunshi motocin ɗaukar marasa lafiya, ana kiyaye su ƙarƙashin dokar ƙasa da ƙasa. Dole ne a mutunta su kuma a kiyaye su a kowane hali.","Kuzuiliwa kulitokea hapo awali, wakati wa harakati za kibinadamu huko Gaza. Mnamo tarehe 22 Novemba, watu sita kutoka wizara ya afya na PRCS walizuiliwa wakati wa harakati zilizoongozwa na WHO za kuhamisha wagonjwa kutoka hospitali ya Al-Shifa. Watu wanne, watatu kutoka wizara ya afya na mfanyakazi mmoja wa PRCS wanaendelea kuwa kizuizini, kwa wiki tatu zilizopita. hakuna habari juu ya ustawi wao au mahali walipo. Hili halikubaliki. WHO, pamoja na familia zao, wafanyakazi wenzao na wapendwa wao, wanahangaikia sana hali yao njema. Tunasisitiza wito wetu wa kutaka haki zao za kisheria na za kibinadamu ziheshimiwe. Kuzuia magari ya wagonjwa na mashambulizi dhidi ya wahudumu wa kibinadamu na wa afya ni jambo lisilofaa. Huduma za afya, ikiwa ni pamoja na magari ya wagonjwa, yanalindwa chini ya serikali za kimataifa Lazima ziheshimiwe na kulindwa katika hali zote.","Àwọn àtìmọ́lé ti ṣẹlẹ̀ ṣáájú àwọn iṣẹ́ àyànṣe afitọmọnìyànṣe ní Gaza. Ní ọjọ́ 22 oṣù Kọkànlá, àwọn èèyàn mẹ́fà láti Ilé-iṣẹ́ ìjọba fún Ìlera àti PRCS ni wọ́n tì mọ́lé ní àkókò iṣẹ́ àyànṣe tí WHO darí láti gbé àwọn aláìsàn kúrò ní ilé-ìwòsàn Al-Shifa. Àwọn èèyàn mẹ́rin–mẹ́ta láti Ilé-iṣẹ́ ìjọba fún Ìlera àti òṣìṣẹ́ PRCS kan— sì wà ní àtìmọ́lé, lẹ́yìn ọ̀sẹ̀ mẹ́ta. Kò sí ìròyìn kankan nípa àlàáfíà tàbí ìrìn wọn. Èyí kó bá ojú mu. WHO, pẹ̀lú àwọn mọ̀lẹ́bí, àwọn akẹgbẹ́ àti àwọn olólùfẹ́ wọn ni wọ́n wà ní ìpòruru ọkàn nípa àlàáfíà wọn. A tún ń ṣe àtẹnumọ́ ìpè wa fún ìbọ̀wọ̀ fún àwọn ẹ̀tọ́ abẹ́ òfin àti ọmọnìyàn wọn. Dídá àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn dúró lẹ́nu iṣẹ́ àti ìkọlù lórí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti ìfọmọnìyànṣe kò bójú mu rárá. Òfin orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ń dáàbò bo ètò ìtọ́jú ìlera, pẹ̀lú àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn. Wọ́n gbọdọ̀ bọ̀wọ̀ fún wọn ní gbogbo ìgbà kí wọ́n sì dáàbò bò wọ́n.","Ukuboshwa kwenzeke phambilini ngesikhathi semishini yokusiza abantu eGaza. Ngomhla zingama-22 kuLwezi, abantu abayisithupha boMnyango Wezempilo kanye nePRCS baboshwa ngesikhathi somkhankaso oholwa yiWHO wokukhipha iziguli esibhedlela i-Al-Shifa. Abantu abane—abathathu boMnyango Wezempilo kanye noyedwa wePRCS—basavalelwe, ngemva kwamasonto amathathu. Alukho ulwazi ngenhlalakahle yabo noma ukuthi bakuphi. Lokhu akwamukelekile. I-WHO, kanye nomkhaya wayo, ozakwabo nabathandekayo, bakhathazeke ngokujulile ngenhlalakahle yabo. Siphinda futhi isicelo sethu sokuthi amalungelo abo angokomthetho nawesintu ahlonishwe. Ukuvimbela ama-ambulensi nokuhlaselwa kwabasebenzi bezenhlalakahle kanye nezempilo akunanembeza. Ukunakekelwa kwezempilo, okuhlanganisa nama-ambulensi, kuvikelwe ngaphansi komthetho wamazwe ngamazwe. Kufanele bahlonishwe futhi bavikelwe kuzo zonke izimo." +ደብሊውኤችኦ ሥራ አስፈፃሚ ቦርድ አባላት በታህሳስ 10 ቀን ባፀደቁት የውሳኔ ሃሳብ መሠረት ይህ ተልዕኮ ያጋጠሙት ችግሮች በጋዛ ውስጥ ፣ እርዳታ ለመስጠት የሰብአዊ ተዋናዮች ቦታ እየቀነሰ መምጣቱን ያሳያል። የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ በጋዛ ለመቆየት እና ህዝቡን ለመርዳት በቁርጠኝነት ይቆያሉ። ነገር ግን በጋዛ ላይ ግጭቶች እየጨመሩ ሲሄዱ ዕርዳታ ከፍላጎት ያነሰ ነው፣የሰብአዊ ድጋፍ ስርዓቱ ሊፈርስ ነው። ብቸኛው አዋጭ መፍትሄ ቀጣይነት ያለው የተኩስ አቁም ነው፣ ስለዚህ የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ እየተበላሸ ያለውን የጤና ስርዓት ለማጠናከር፣ ወሳኝ የሆኑ የነዳጅ አቅርቦቶችን፣ መድሃኒቶችን እና ሌሎች አስፈላጊ ዕርዳታዎችን ለመሙላት እና በሽታን፣ ረሃብን እና ተጨማሪ ስቃይን በጋዛ ውስጥ ለመከላከል ደህንነቱ በተጠበቀ ሁኔታ መስራት ይችላሉ። ማሳሰቢያ በአል አህሊ ሆስፒታል ላሉ አዘጋጆች በከፍተኛ ሁኔታ ወደወደመችው የጋዛ ከተማ በተልዕኮው ወቅት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች በመቶዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን አይተዋል፣ ሴቶችን፣ አረጋውያንን፣ ወጣቶችን እና ህጻናትን ጨምሮ፣ በአካባቢው ያሉ የእርዳታ ሰራተኞችን ሲመለከቱ በጣም የተገረሙ የሚመስሉ መስለው ይታያሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች አል-አህሊ ሆስፒታል “ፍፁም ትርምስ እና ሰብአዊ አደጋ ቀጠና” ውስጥ እንዳለ ገልፀውታል። በብዙ የተፈናቀሉ ሰዎች እና ከ200 በላይ ታማሚዎች፣ እጅግ በጣም የተጨናነቀ ሲሆን 40 አልጋዎችን ለመደገፍ የሚያስችል በቂ ሃብት ብቻ ነው ያለው - ከመጀመሪያው የመኝታ አቅሙ ግማሽ። በግጭቱ ምክንያት ህንጻው ከፍተኛ ጉዳት አድርሷል። የነዳጅ፣ የኦክስጂን እና አስፈላጊ የህክምና አቅርቦቶች እንዲሁም ለታካሚዎች እና ለራሳቸው የምግብ እና የውሃ እጥረት ስላጋጠማቸው ሁኔታው ከቁጥጥር ውጭ ነው ብለዋል ሐኪሞች።,"The difficulties faced by this mission illustrate the shrinking space for humanitarian actors to provide aid within Gaza, even though access is desperately needed to alleviate the catastrophic humanitarian situation, as called for in the resolution adopted by the WHO Executive Board members on 10 December. WHO and partners remain firmly committed to staying in Gaza and assisting the population. But as hostilities increase across Gaza, aid falls short of needs, the humanitarian support system is on the verge of falling apart. The only viable solution is a sustained ceasefire, so WHO and partners can work safely and unhindered to strengthen a deteriorating health system, replenish critical supplies of fuel, medicines, and other essential aid, and prevent disease, hunger, and further suffering in the Gaza Strip. Note to editors on Al-Ahli Hospital During the above mission to the heavily destroyed Gaza City, WHO staff saw hundreds of people, including women, elderly people, youth, and children, who seemed surprised to see aid workers in the area given the highly volatile situation and insecurity. WHO staff described Al-Ahli Hospital as in a state of “utter chaos and a humanitarian disaster zone.” It is extremely congested with many displaced people and over 200 patients, while it only has enough resources to support 40 beds – half of its original bed capacity. The building has sustained substantial damage because of the hostilities. Doctors said the situation is “beyond control” as they face shortages of fuel, oxygen, and essential medical supplies, as well as a lack of food and water for patients and themselves.","Matsalolin da wannan manufa ke fuskanta sun nuna yadda masu gudanar da ayyukan jin kai ke takurawa wajen ba da agaji a cikin Gaza, duk da cewa ana matukar buƙatar samun damar kai ɗauki domin rage munanan halin da ake ciki na jin kai, kamar yadda aka yi kira a cikin ƙudurin da mambobin hukumar ta WHO suka ɗauka a ranar goma ga watan Disamba. WHO da abokan hulɗa sun ci gaba da jajircewa wajen kasancewa a Gaza da kuma taimaka wa jama'a. Amma yayin da tashin hankali ya ƙaru a fadin Gaza, agaji ya yi ƙasa da buƙatu, tsarin tallafin jin kai na gab da wargajewa. Mafita ɗaya tilo ita ce tsagaita wuta mai ɗorewa, don haka WHO da abokan hulɗa za su iya yin aiki cikin aminci ba tare da tsangwama ba don ƙarfafa tsarin kiwon lafiya da ke ƙara tabarbarewa, da cika muhimman kayayyakin da ake buƙata na man fetur, da magunguna, da sauran muhimman taimako, da hana cututtuka, yunwa, da ci gaba da shan wahala a Gaza. Tari. Sanarwa ga masu gyara a asibitin Al-Ahli A yayin aikin da aka yi a sama zuwa birnin Gaza da aka lalata, ma'aikatan WHO sun ga daruruwan mutane, ciki har da mata, da tsofaffi, matasa, da yara, waɗanda suka yi mamakin ganin ma'aikatan agaji a yankin saboda halin da ake ciki da rashin tsaro. Ma'aikatan hukumar ta WHO sun bayyana asibitin Al-Ahli a matsayin ""cikin hargitsi da kuma yankin bala'i."" Tana cike da cunkoso tare da mutane da yawa da suka rasa matsuguni da kuma majinyata sama da ɗari biyu, yayin da take da isassun kayan aiki don tallafawa gadaje guda arba'in - rabin ƙarfin gadonta na asali. Ginin ya sami barna mai yawa saboda tashin hankalin. Likitoci sun ce halin da ake ciki ya fi karfin sarrafawa yayin da suke fuskantar ƙarancin man fetur, iskar oxygen, da muhimman kayayyakin kiwon lafiya, da kuma ƙarancin abinci da ruwa ga marasa lafiya da su kansu.","Ugumu unaozikabili harakati hizi, zinaonyesha nafasi inayopungua kwa watendaji wa kibinadamu kutoa misaada huko Gaza, ingawa ufikiaji unahitajika sana ili kupunguza hali mbaya ya kibinadamu, kama ilivyotakiwa katika azimio lililopitishwa na wajumbe wa Bodi ya utendaji ya WHO mnamo Disemba 10. WHO na washirika wanaendelea kuwa na nia thabiti ya kukaa Gaza na kusaidia makundi ya watu. Lakini mapigano yanapoongezeka Gaza yote, misaada inapungukiwa na mahitaji, mfumo wa misaada ya kibinadamu uko kwenye hatihati ya kusambaratika. Suluhisho pekee linalowezekana ni kusitisha vita endelevu, kwa hiyo WHO na washirika wanaweza kufanya kazi kwa usalama na bila kuzuiliwa ili kuimarisha mfumo wa afya unaozorota, kuongeza usambazaji muhimu wa mafuta, dawa, na misaada mingine muhimu, na kuzuia magonjwa, njaa na mateso zaidi huko ukanda wa Gaza. Wahariri zingatieni kuhusu hospitali ya Al-Ahli Wakati wa harakati zilizotajwa hapo juu kwenye mji wa Gaza uliyo haribiwa sana, wafanyakazi wa WHO waliona mamia ya watu, ikiwa ni pamoja na wanawake, wazee, vijana na watoto, ambao walikuwa wakishangaa kuona wafanyakazi wa misaada katika eneo hilo kutokana na hali tete na ukosefu wa usalama. Wafanyakazi wa WHO waliielezea hospitali ya Al-Ahli kuwa katika hali ya machafuko makubwa na eneo la maafa ya kibinadamu Ina msongamano wa watu wengi waliyokimbia makazi yao na zaidi ya wagonjwa 200, wakati ina rasilimali za kutosha kuwasaidia vitanda 40 pekee, nusu ya uwezo wake wa awali wa vitanda. Jengo hilo limepata uharibifu mkubwa kwa sababu ya uhasama. Madaktari walisema, hali hiyo haiwezi kuzuilika kwa sababu wanakabiliwa na uhaba wa mafuta, oksijeni na vifaa muhimu vya matibabu, pamoja na ukosefu wa chakula na maji kwa wagonjwa na wao wenyewe.","Àwọn wàhálà tí wọ́n kojú nínú iṣẹ́ àyànṣe náà ṣàfihàn irúfẹ́ àdínkù tí ó ń bá àwọn akópa nínú ètò ìfọmọnìyànṣe láti pèsè ìrànwọ́ nínú Gaza, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n nílò ìráàyè wọlé gidi gan láti mú ara dẹ àwọn ènìyàn kí ìṣ���̀lẹ̀ aburú náà dínkù, gẹ́gẹ́ bí ìpinnu tí àwọn ọmọ-ẹgbẹ́ Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ WHO ṣe ti fẹnu kò lé lórí ní ọjọ́ 10 oṣù Kejìlá. WHO àti àwọn alábàáṣe sì túbọ̀ dúró lórí ìfarajìn wọn láti dúró ní Gaza àti láti ran àwọn èèyàn lọ́wọ́. Ṣùgbọ́n bí àwọn ìkọlù ṣe ń pọ̀ síi káàkiri Gaza, ìníló fún ìrànlọ́wọ́ kò pọ̀ tó, ètò ìṣèrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe náà ti fẹ́rẹ̀ dà wó. Ọ̀nà àbáyọ kan ṣoṣo tí ó dára ni ìdáwọ́ ìkọlù dúró onígbà pípẹ́, kí WHO àti àwọn alábàáṣe lè ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àlàáfíà láì sí ìdíwọ́ láti lè mú ẹsẹ̀ ètò ìlera tí ó ń mì dúró, kí wọ́n ṣe àtúnrọkún. Àkíyèsí sí àwọn olóòtú lórí ilé-ìwòsàn Al-Ahli Ní àkókò iṣẹ́ àyànṣe òkè yìí lọ sí Gaza City tí ó ti bàjẹ́ kọjá ààlà, àwọn òṣìṣẹ́ WHO rí ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn èèyàn, àti àwọn obìnrin, àwọn àgbàlagbà, àwọn ọ̀dọ́, àti àwọn ọmọdé, tí ó yà wọ́n lẹ́nu láti rí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìrànwọ́ ní agbègbè náà pẹ̀lú bí nǹkan kò ti ṣe fara rọ àti àìsí ààbò ní agbègbè náà. Àwọn òṣìṣẹ́ WHO ṣe àpèjúwe Ilé-ìwòsan Al-Ahli pé ó wà ní ipò ""agbègbè tí kò sì ìfọ̀kànbalẹ̀ rárá tí ètò ìfọmọnìyànṣe sì ti dorí kodò pátápátá."" Ó kún fọ́fọ́ fún àwọn èèyàn tí wọ́n ti kó kúrò ní ilé wọn pẹ̀lú àwọn aláìsàn tí wọ́n lé ní 200, nígbà tí ó sì ní àwọn èlò tí ó tó láti ṣe ìrànwọ́ fún àwọn ibùsùn 40 – ààbọ̀ ibùsùn tí ó ní ìkápá fún tẹ́lẹ̀. Ilé náà ti fara káásá ìpalára tí ó pọ̀ jù látààrí àwọn ìkọlù náà. Àwọn dókítà wí pé ìṣẹ̀lẹ̀ náà tilẹ̀ ""kọjá agbára"" pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ń kojú àìtó epo, afẹ́fẹ́ èémí àmísínú, àti àwọn èlò ìṣègùn pàtàkì, tí kò sì tún sí oúnjẹ àti omi fún àwọn aláìsàn àti àwọn gan.","Ubunzima obubhekene nalo mkhankaso bukhombisa ukuncipha kwesikhala sabadlali bosizo ukuze banikeze usizo ngaphakathi eGaza, yize ukufinyelela kuyadingeka kakhulu ukuze kudambise lesi simo esibi sokusiza abantu, njengoba kubizwe esinqumweni esamukelwa ngamalungu eBhodi Eliphezulu le-WHO ngomhla ziyi-10 kuZibandlela. I-WHO kanye nabalingani bahlala bezibophezele ngokuqinile ukuhlala eGaza nokusiza abantu. Kodwa njengoba izingxabano zikhula kulo lonke elaseGaza, usizo luntula izidingo, uhlelo lokusiza abantu seluzowa. Okuwukuphela kwesixazululo esisebenzayo ukuqeda ukulwa okuqhubekayo, ngakho-ke iWHO kanye nozakwethu bangasebenza ngokuphepha futhi ngaphandle kokuvinjelwa ukuqinisa uhlelo lwezempilo oluwohlokayo, ukugcwalisa izinsiza ezibalulekile zikaphethiloli, imithi, nolunye usizo olubalulekile, futhi kuvimbele izifo, indlala, kanye nokuhlupheka okuqhubekayo eGaza. Inothi kubahleli besibhedlela i-Al-Ahli Phakathi nalolu hambo olungenhla oluya eDolobheni laseGaza elacekelwa phansi kakhulu, izisebenzi zeWHO zabona amakhulu abantu, kuhlanganise nabesifazane, abantu abadala, intsha, nezingane, ababebonakala bemangele ukubona izisebenzi zosizo endaweni zinikezwe isimo esishubile nokungalondeki. Izisebenzi ze-WHO zichaze iSibhedlela i-Al-Ahli “njengesiphithiphithi esikhulu nendawo yenhlekelele yokusiza abantu.” Kuminyene kakhulu abantu abaningi abaxoshwa ezindaweni zabo kanye neziguli ezingaphezu kwama-200, kuyilapho inezinsiza ezanele zokusekela imibhede engu-40 - ingxenye yomthamo wayo wokuqala wemibhede. Ibhilidi libe nomonakalo omkhulu ngenxa yezingxabano. Odokotela bathi lesi simo “asinamandla okulawula” njengoba bebhekene nokushoda kukaphethiloli, umoyampilo kanye nezinto ezibalulekile zokwelapha, kanye nokuntuleka kokudla namanzi ezigulini nakubo." +የጤና ሰራተኞች አቅም በጣም አናሳ ነው፣ የነርሲንግ እንክብካቤ እጅግ በጣም የተገደበ ነው፣ እና ሆስፒታሉ በበጎ ፈቃደኞች ላይ ጥገኛ ነው። በሆስፒታሉ ውስጥ እና ከመንገድ ውጭ ብዙ ቁጥር ያላቸው የአሰቃቂ ህመምተኞች ሲያጋጥሟቸው፣ ዶክተሮች እንክብካቤ ለሚያገኙ እና ለማይቀበሉት ቅድሚያ ለመስጠት ይገደዳሉ። በሆስፒታሉ ኮሪዶርዶች፣ ወለል ላይ፣ በሆስፒታል ጸሎት ቤት እና በመንገድ ላይም ብዙ ከባድ ጉዳዮችን በማከም ላይ ናቸው። ሆስፒታሉ በጣም የሰው ሃይል እጥረት ያለው ሲሆን፣ የደም ቧንቧ ስራዎችን የማከናወን አቅምም የለውም። እጅን መቁረጥ የሰውን ህይወት ለማዳን የመጨረሻ አማራጭ ሆኖ ተወስኗል። በዲሴምበር 13 ላይ የአል-ሺፋ ተልእኮ እስከተሰጠበት ቀን ድረስ የአጋር ሰራተኞች ተይዘው እንዲታሰሩ ተደርጓል። በህዳር 22 ላይ ተልዕኮ ነበር፣ እንጂ ህዳር 18 አልነበረም።,"Health staff capacity is minimal, nursing care is extremely limited, and the hospital is relying heavily on volunteers. Faced with vast numbers of trauma patients inside the hospital, and outside on the street, doctors are forced to prioritize who receives care and who does not. They are treating many serious cases in the hospital’s corridors, on the floor, in the hospital chapel, and even in the street. The hospital is severely short-staffed, and it is lacking the ability to perform vascular operations. Limb amputations are decided as the last resort to save lives. A correction was made on 13 December to the date of the Al-Shifa mission during which partner staff were detained. It was a mission on 22 November, not 18 November.","Iyakar ma'aikatan lafiya kaɗan ne, kulawar jinya yana da iyaka sosai, kuma asibitin yana dogaro da masu sa kai sosai. Fuskantar ɗimbin marasa lafiya da suka ji rauni a cikin asibiti, kuma a waje kan titi, ana tilasta wa likitoci fifikon waɗanda ke samun kulawa da waɗanda ba su ba. Suna jinyar manyan lamuran da yawa a cikin hanyoyin asibiti, a ƙasa, a cocin asibitin, har ma da kan titi. Asibitin yana da ƙarancin ma'aikata, kuma ba shi da ikon yin aikin jijiyoyin jini. An yanke shawarar yanke hannu a matsayin hanya ta ƙarshe don ceton rayuka. An yi gyara a ranar goma sha uku ga watan Disamba zuwa ranar da Al-Shifa ta aika a lokacin da aka tsare ma'aikatan haɗin gwiwa. Aiki ne a ranar ashirin da biyu ga watan Nuwamba, ba ranar goma sha takwas ga watan Nuwamba ba.","Uwezo wa wafanyakazi wa afya ni mdogo sana, na hospitali inategemea sana watu wa kujitolea. Wanakabiliwa na idadi kubwa ya wagonjwa wenye majeraha ndani ya hospitali na mitaani, madaktari wanalazimika kutanguliza anayehitaji huduma ya haraka zaidi kuliko wengine. Wanatibu wagonjwa wengi sana wanaofika hospitalini, waliyolala kwenye sakafu, kwenye ukumbi wa hospitali, na hata mitaani. Hospitali hiyo ina wahudumu wa muda mfupi, na haina uwezo wa kufanya upasuaji wa mishipa. Kukatwa kwa viungo huamuliwa kama njia ya mwisho ya kuokoa maisha. Marekebisho yaliyofanywa tarehe 13 Disemba hadi tarehe ya harakati za Al-Shifa ambapo wafanyakazi washirika walitekwa kizuizini. Zilikuwa harakati za tarehe 22 Novemba siyo 18 Novemba.","Ìkápá àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera kò tó nǹkan, ìtọ́jú aláìsàn kò wọ́pọ̀ mọ́ rárá, tí ilé-ìwòsàn náà sì gbára lé àwọn olùfarajìn púpọ̀. Pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ní ọ̀pọ̀ iye àwọn aláìsàn afaragbọgbẹ́ ní ọ̀dẹ̀dẹ̀ ilé-ìwòsàn náà, àti ní ìta lójú pópó, àwọn dókítà kò ní ohun mìíràn láti ṣe ju kí wọ́n yan àwọn tí wọ́n nílò ìtọ́jú àti àwọn tí wọn kò nílò rẹ̀. Wọ́n ń tọ́jú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọ̀ràn tí ó nílò ìtọ́jú gidi ní àwọn ọ̀dẹ̀dẹ̀ ilé-ìwòsàn náà, ní ilẹ̀ẹ́lẹ̀, nínú ilé ìjọsìn ilé-ìwòsàn náà, àti ní ojú pópó pàápàá. Ilé-ìwòsàn náà kò ní òṣìṣẹ́ tí ó tó rárá, tí kò sì ní ipá láti ṣe àwọn iṣẹ́-abẹ ajẹmọ́ṣàn-ẹ̀jẹ̀. Apá àbí ẹsẹ̀ gígé ni wọ́n pinnu gẹ́gẹ́ bíi ọ̀nà ìkẹyìn láti dóòlà ẹ̀mí. Wọ́n ṣe àtúnṣe ní ọjọ́ 13 oṣù Kejìlá sí déètì iṣẹ́ àyànṣe lọ sí ilé-ìwòsàn Al-Shifa nígbà tí wọ́n ti ti àwọn òṣìṣẹ́ alábàáṣe mọ́lé. Iṣẹ́ àyànṣe ní ọjọ́ 22 oṣù Kọkànlá ni, kì í ṣe ọjọ́ 18 oṣù Kọkànlá.","Amandla ezisebenzi zezempilo mancane, ukunakekelwa kwabahlengikazi kulinganiselwe kakhulu, futhi isibhedlela sithembele kakhulu kumavolontiya. Njengoba bebhekene nenani elikhulu leziguli ezihlukumezekile ngaphakathi esibhedlela, nangaphandle emgwaqeni, odokotela bayaphoqeleka ukuthi babeke phambili ukuthi ubani othola ukunakekelwa nonganakekelwa. Belapha amacala amaningi abucayi emaphaseji esibhedlela, phansi, endlini yesonto yasesibhedlela, ngisho nasemgwaqweni. Isibhedlela sinabasebenzi abambalwa kakhulu, futhi asinawo amandla okuhlinza imithambo. Ukunqunywa kwezitho zomzimba kunqunywa njengendlela yokugcina yokusindisa izimpilo. Ukulungiswa kwenziwa mhla ziyi-13 kuZibandlela kuze kube usuku lwemishini ye-Al-Shifa lapho abasebenzi abasebenzisana nabo baboshwa. Bekuyimishini yomhla zingama-22 kuLwezi, hhayi zingama-18 kuLwezi." +ደብሊውኤችኦ ሥራ አስፈፃሚ ቦርድ ወደ ጋዛ የህይወት አድን ርዳታ ማግኘት እና የጦርነትን ህግጋት በማክበር ላይ ውሳኔ አሳለፈ ዛሬ በጄኔቫ ባደረገው ልዩ ስብሰባ ደብሊውኤችኦ ስራ አስፈፃሚ ቦርድ በጋዛ ሰርጥ ያለውን አስከፊ ሰብአዊ ሁኔታ ለመፍታት ያለመ ውሳኔ አሳለፈ። የውሳኔ ሃሳቡ የጸደቀው በስምምነት ነው። በዚህ ግጭት ላይ ውሳኔ በተባበሩት መንግስታ��� ድርጅት ውስጥ በስምምነት ሲፀድቅ ከጥቅምት 7 ጀምሮ ይህ የመጀመሪያው ነው። በሁሉም ሁኔታዎች ውስጥ፣ ጤናን እንደ ዓለም አቀፋዊ ቅድሚያ የሚሰጠውን አስፈላጊነት እና የጤና አጠባበቅ እና የሰብአዊነት ሚና እጅግ በጣም አስቸጋሪ በሆኑ ሁኔታዎች ውስጥ እንኳን የሰላም ድልድዮችን በመገንባት ላይ ያለውን ሚና ያጎላል። ከሌሎች ነጥቦች መካከል፣ የውሳኔ ሃሳቡ “የህክምና ባለሙያዎችን ማግኘትን ጨምሮ ሰብአዊ ዕርዳታ በአፋጣኝ፣ ቀጣይነት ያለው እና ያልተደናቀፈ እንዲያልፍ ይጠይቃል። “ሁሉም ወገኖች በአለም አቀፍ ህግ የሚጠበቅባቸውን ግዴታ እንዲወጡ ጥሪ ያቀርባል… እና ሁሉም በትጥቅ ግጭት ውስጥ ያሉ ወገኖች በትጥቅ ግጭቶች እና በህክምና ሰራተኞች ውስጥ ሲቪሎችን ከመጠበቅ ጋር በተያያዙት በአለም አቀፍ የሰብአዊ ህግ ላይ የሚተገበሩትን ግዴታዎች ሙሉ በሙሉ ማክበር እንዳለባቸው ያረጋግጣል። የውሳኔ ሃሳቡ ደብሊውኤችኦ እና በዘርፉ ያሉ የጤና ክላስተር አጋሮችን ቀሪ እና ማድረስ ስላደረጉ ያመሰግናል። ልክ ትናንት በታህሳስ 9፣ እጅግ በጣም አስቸጋሪ በሆኑ ሁኔታዎች ውስጥ፣ የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ እስከ 1500 ለሚደርሱ ህሙማን አቅርቦቶችን አደረሱ እና በሰሜን ከሚገኘው አል-አህሊ ሆስፒታል ታካሚዎችን ወደ ደቡብ አስተላልፈዋል። ቀኑን ሙሉ በተሰጡ አስተያየቶች በርካታ አባል ሀገራት ለሰላማዊ ሰዎች፣ ህይወት መጥፋት እንዲሁም የጤና ሰራተኞች ፣ እና የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ሰራተኞች ደብሊውኤችኦ ባልደረባ የሆኑትን ዲማ አልሀጅ ሀዘናቸውን ሰጥተዋል።,"WHO’s Executive Board adopts resolution on access for life-saving aid into Gaza and respect for laws of war In a special session held today in Geneva, WHO’s Executive Board adopted a resolution aimed at addressing the catastrophic humanitarian situation in the Gaza Strip. The resolution was adopted by consensus. This is the first time since 7 October that a resolution on this conflict has been adopted by consensus within the UN system. It underscores the importance of health as a universal priority, in all circumstances, and the role of healthcare and humanitarianism in building bridges to peace, even in the most difficult of situations. Among other points, the resolution calls for “immediate, sustained and unimpeded passage of humanitarian relief, including the access of medical personnel.” It calls on “all parties to fulfill their obligations under international law…and reaffirms that all parties to armed conflict must comply fully with the obligations applicable to them under international humanitarian law related to the protection of civilians in armed conflict and medical personnel.” The resolution also commends WHO and health cluster partners in the field for remaining and delivering. Just yesterday, 9 December, amid extremely difficult circumstances, WHO and partners delivered supplies for up to 1500 patients and transferred patients from the Al-Ahli Hospital in the north to one in the south. In remarks delivered throughout the day, many Member States offered sympathies for the loss of life of civilians, as well as health workers and UN employees, including WHO colleague Dima Alhaj.","Hukumar WHO ta amince da ƙuduri kan samun damar taimakon ceton rai zuwa Gaza da mutunta dokokin yaƙi. A wani zama na musamman da aka gudanar a yau a birnin Geneva, hukumar ta WHO ta zartar da wani kuduri da nufin magance bala'in jin kai a zirin Gaza. An amince da kudurin ta hanyar yarjejeniya. Wannan shi ne karo na farko tun ranar bakwai ga watan Oktoba da aka amince da kuduri kan wannan rikici ta hanyar yarjejeniya tsakanin tsarin Majalisar Ɗinkin Duniya. Yana jaddada mahimmancin kiwon lafiya a matsayin fifiko na duniya, a kowane yanayi, da kuma rawar da kiwon lafiya da jin dadin jama'a ke takawa wajen gina gadoji zuwa zaman lafiya, ko da a cikin mawuyacin yanayi. Daga cikin wasu batutuwa, ƙudurin ya yi kira da ""a nan take, dawwama kuma ba tare da tsangwama ba na agajin jin ƙai, gami da samun damar ma'aikatan lafiya."" Ta yi kira ga ""dukkan ɓangarorin da su cika haƙƙinsu a ƙarƙashin dokokin ƙasa da ƙasa ... kuma sun sake tabbatar da cewa dukkanin ɓangarorin da ke rikici da makamai dole ne su bi ƙa’idodin da suka dace da su a karkashin dokar jin kai ta ƙasa da ƙasa da suka shafi kare fararen hula a cikin rikici da kuma ma'aikatan kiwon lafiya."" Ƙudirin ya kuma yaba wa Hukumar WHO da abokan aikin ƙungiyar lafiya a fagen don saura da bayarwa. A jiya, tara ga watan Disamba, cikin mawuyacin hali, WHO da abokan haɗin gwiwa sun kai kayayyakin jinya har dubu da ɗari biyar tare da jigilar marasa lafiya daga Asibitin Al-Ahli da ke Arewa zuwa ɗaya a Kudu. A cikin jawaban da aka gabatar a duk tsawon wannan rana, ƙasashe mambobin ƙungiyar da dama sun nuna juyayi ga asarar rayukan fararen hula, da ma’aikatan lafiya da ma’aikatan Majalisar Ɗinkin Duniya, ciki har da ma’aikaciyar WHO Dima Alhaj.","Bodi ya utendaji ya WHO ilipitisha azimio la upatikanaji wa misaada ya kuokoa maisha huko Gaza na kuheshimu sheria za vita Katika kikao maalumu kilichofanyika leo mjini Geneva, Bodi ya utendaji ya WHO imepitisha azimio linalolenga kushughulikia janga la hali ya kibinadamu katika ukanda wa Gaza. Azimio hilo lilipitishwa kwa makubaliano. Hii ni mara ya kwanza tangu tarehe 7 Oktoba lilipopitishwa azimio linalohusu mzozo huu kwa mafanikio makubwa katika mfumo wa Umoja wa Mataifa. Inasisitiza umuhimu wa afya kama kipaumbele cha dunia, katika hali zote, na jukumu la huduma ya afya na ubinadamu katika kujenga madaraja ya amani, hata katika hali ngumu zaidi. Miongoni mwa masuala mengine, azimio hilo linahitaji upitishaji wa haraka, endelevu na usiyozuiliwa wa misaada ya kibinadamu, ikiwa ni pamoja na upatikanaji wa wafanyakazi wa matibabu inatoa wito kwa wahusika wote kutimiza wajibu wao chini ya sheria ya kimataifa, na inathibitisha tena kuwa wahusika wote kwenye mzozo wa kivita lazima watii kikamilifu wajibu unaotumika kwao chini ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu inayohusiana na ulinzi wa raia katika migogoro ya silaha na wafanyakazi wa matibabu Azimio hilo pia linapongeza WHO na washirika wa nguzo za afya katika uwanja huo kwa kuendelea kupokea. Hapo jana, Disemba 9, katikati ya hali ngumu sana, WHO na washirika walipeleka vifaa kwa wagonjwa 1500 na kuhamisha wagonjwa kutoka hospitali ya Al-Ahli iliyoko kaskazini hadi hopitali nyingine iliyopo kusini. Katika maoni ya siku nzima yaliyotolewa, Nchi Wanachama nyingi zilitoa pole kwa kupoteza maisha ya raia, pamoja na wafanyakazi wa afya na wafanyakazi wa UN, akiwemo mwenzake wa WHO Dima Alhaj.","Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ WHO ṣe àmúlò ìpinnu lórí ìráàyèsí èlò ìtọ́jú adóòlà-ẹ̀mí ní Gaza àti ìbọ̀wọ̀ fún àwọn òfin ogun Nínú ìjókòó pàtàkì tí ó wáyé lónìí ní Geneva, Ìgbìmọ̀ Aláṣẹ WHO ṣe àmúlò ìpinnu tí ó dá lé kíkojú ìṣẹ̀lẹ̀ atako ìfọmọnìyànṣe ní Gaza Strip. Ẹnu kò lórí ìṣàmúlò ìpinnu náà. Èyí jẹ́ ìgbà àkọ́kọ́ láti ọjọ́ 7 oṣù Kẹwàá tí ẹnu yóò kò lórí ìṣàmúlò ìpinnu lórí ìjà yìí nínú ètò UN. Ó ṣe àfihàn pàtàkì ìlera gẹ́gẹ́ bíi ohun tí ó ṣe pàtàkì jùlọ ní àgbáyé, ní gbogbo ọ̀nà, àti ipa ètò ìlera àti ìfọmọnìyànṣe láti fi àyè gba àlàáfíà, kódà ní àwọn àsìkò tí o le jùlọ. Láàárín àwọn kòkò ọ̀rọ̀ mìíràn, ìpinnu náà ṣe ìpè fún ""ọ̀nà ìkọjá kíákíá tí ó ní àlòpẹ́ tí kò sì ní ìdíwọ́ fún èlò amáyédẹrùn ti ìfọmọnìyànṣe, pẹ̀lú ìráàyèsí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera."" Ó ń pe ""gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn láti ṣe ojúṣe wọn lábẹ́ òfin orílẹ̀-sí-orílẹ̀... tí ó sì ṣe ìtúnmúdánilójú pé gbogbo àwọn tí wọ́n ja ìjà oníhàámọ́ra náà gbọdọ̀ tẹ̀lé àwọn ojúṣe tí ó jẹmọ́ wọn gẹ́gẹ́ bí òfin ìfọmọnìyànṣe ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ní ìbámu pẹ̀lú ìdáàbòbò àwọn ará ìlú àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ní àsìkò ìjà oníhàámọ́ra ṣe sọ."" Ìpinnu náà tún yin WHO àti àgbáríjọ àwọn alábàáṣe ètò ìlera ní gbàgede ìṣẹ̀lẹ̀ náà fún ìdúróṣinṣin tí wọ́n sì tún jẹ́ iṣẹ́. Ní àná òde yìí, ọjọ́ 9 oṣù Kejìlá, pẹ̀lú bí nǹkan ṣe nira tó, WHO àti àwọn alábàáṣe gbé àwọn èlò òògùn fún àpapọ̀ àwọn aláìsàn àti àwọn tí wọ́n gbé wá láti ilé-ìwòsàn Al-Ahli ní àríwá lọ sí èyí tí ó wà ní gúúsù tí wọ́n jẹ́ 1500. Nínú àwọn àwílé tí wọ́n fi léde kolẹ̀ ọjọ́ náà, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ ni wọn fi ẹ̀dùn wọn hàn fún ìpàdánù ẹ̀mí àwọn ará ìlú, àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn òṣìṣẹ́ UN, pẹ̀lú akẹgbẹ́ ní WHO Dima Alhaj.","Isigungu Esiphezulu seWHO samukela isinqumo sokuthola usizo olusindisa impilo eGaza kanye nokuhlonipha imithetho yempi Esigungwini esikhethekile esibanjwe namuhla eGeneva, Ibhodi Eliphezulu leWHO lithathe isinqumo okuhloswe ngaso ukubhekana nesimo esibi sokusiza abantu eGaza Strip. Isinqumo samukelwa ngokuvumelana. Kungokokuqala ngqa kusukela mhla ziyisi-7 kuMfumfu ukuthi kuthathwe isinqumo mayelana nalokhu kungqubuzana phakathi kohlelo lwe-UN. Igcizelela ukubaluleka kwezempilo njengento ehamba phambili emhlabeni wonke, kuzo zonke izimo, kanye neqhaza lokunakekelwa kwezempilo kanye nobuntu ekwakheni amabhuloho okuthula, ngisho nasezimweni ezinzima kakhulu. Phakathi kwamanye amaphuzu, lesi sinqumo sidinga “ukudlula ngokushesha, okusimeme futhi okungavimbelwe kosizo lokusiza abantu, okuhlanganisa nokufinyelela kwezisebenzi zezokwelapha.” Ibiza “zonke izinhlangothi ukuthi zifeze izibopho zazo ngaphansi komthetho wamazwe ngamazwe… futhi iqinisekisa ukuthi zonke izinhlangothi ezingqubuzanayo kufanele zithobele ngokugcwele izibopho ezisebenza kuzo ngaphansi komthetho wamazwe ngamazwe wobuntu ohlobene nokuvikelwa kwezakhamuzi ezingxabanweni ezihlomile kanye nabasebenzi bezokwelapha.” Isinqumo sincoma futhi iWHO kanye nabalingani beqembu lezempilo emkhakheni ngokusala nokuletha. Izolo nje, zi-9 kuZibandlela, phakathi kwezimo ezinzima kakhulu, iWHO kanye nabalingani bethu baletha izinsiza zeziguli ezifika ku-1500 futhi badlulisela iziguli esibhedlela i-Al-Ahli enyakatho kuya kwesinye esiseningizimu. Kokukhulunywa zinsuku zonke, Amazwe Angamalungu amaningi azwelana nokulahlekelwa ukuphila kwezakhamuzi, kanye nabasebenzi bezempilo kanye nabasebenzi be-UN, kuhlanganise nozakwabo we-WHO u-Dima Alhaj." +"የደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ በመዝጊያ ንግግራቸው የውሳኔ ሃሳቡ ተቀባይነት ማግኘቱ መነሻ መሆኑን ተናግረዋል። “ቀውሱን አይፈታም። ግን የሚገነባበት መድረክ ነው።"" አክለውም “ተኩስ አቁም ከሌለ ሰላም የለም። ሰላም ከሌለ ደግሞ ጤና የለም። ይህን ግጭት በተቻለ ፍጥነት ለማስቆም ሁሉም አባል ሀገራት፣ በተለይም ከፍተኛ ተፅዕኖ ያላቸውን አካላት በአስቸኳይ እንዲሰሩ አሳስባለሁ።","In his closing remarks, WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus said the adoption of the resolution was a starting point. “It does not resolve the crisis. But it is a platform on which to build.” He added that “Without a ceasefire, there is no peace. And without peace, there is no health. I urge all Member States, especially those with the most influence, to work with urgency to bring an end to this conflict as soon as possible.”","A nasa jawabin rufe taron, babban daraktan hukumar ta WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ya ce amincewa da kudurin wani mafari ne. “Ba ya warware rikicin. Amma dandali ne da za a gina shi a kai.” Ya kara da cewa “Idan ba a tsagaita buɗe wuta ba, babu zaman lafiya. Kuma idan babu tsagaita wuta to babu lafiya. Ina kira ga ɗaukacin ƙasashe mambobin ƙungiyar, musamman waɗanda ke da tasiri da su yi aiki cikin gaggawa don kawo ƙarshen wannan rikici cikin gaggawa.”","Katika hotuba yake ya kufunga, Mkurugenzi Mkuu wa WHO, Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus alisema kupitishwa kwa azimio hilo ni hatua ya kuanzia. Haisuluhishi mgogoro. Lakini ni jukwaa la kujenga Aliongeza kuwa, Bila kusitisha mapigano hakuna amani. Na bila amani, hakuna afya. Ninaziomba Nchi Wanachama wote, hasa zile zenye ushawishi mkubwa zaidi, kufanya kazi kwa dharura ili kukomesha mzozo huu haraka iwezekanavyo","Nínú ọ̀rọ̀ àsọkágbá rẹ̀, Olùdarí Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus wí pé ìṣàmúlò ìpinnu náà jẹ́ ibi pẹlẹbẹ tí a ti ń mú ọ̀lẹ̀ jẹ ni. ""Kò yanjú ọ̀ràn náà rárá. Sùgbọ́n ó jẹ́ àyè láti mọ lé."" Ó ṣe àfikún pé ""Láìsí ìdáwọ́ ìkọlù dúró, kò sí àlàáfíà. Láìsí àlàáfíà ẹ̀wẹ̀, kò sí ìlera. Mo rọ gbogbo àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́, pàápàá júlọ àwọn tí wọ́n ní ìkápá púpọ̀, láti ṣe kíá kí ìjà yìí lè wá sí òpin ní kòpẹ́kòpẹ́.""","Emazwini akhe okuvala, uMqondisi-Jikelele weWHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus uthe ukwamukelwa kwesinqumo kuyisiqalo. “Ayixazululi inkinga. Kodwa yinkundla okumele kwakhiwe kuyona.” Wengeze ngokuthi, “Ngaphandle kokuyeka ukulwa akukho ukuthula. Futhi ngaphandle kokuthula, ayikho impilo. Nginxusa wonke Amazwe Angamalungu, ikakhulukazi lawo anethonya elikhulu, ukuthi asebenze ngokuphuthuma ukuze kuqedwe le ngxabano ngokushesha okukhulu.”" +በደብሊውጂአይኤችአር ስድስተኛው ስብሰባ ላይ ከተከራከሩት ጉዳዮች መካከል ፋይናንስ፣ ሊከሰቱ ለሚችሉ ወረርሽኞች የማስጠንቀቂያ ደረጃዎች የደብሊውኤችኦ አባል ሀገራት በይነ መንግስታት ተደራዳሪ አካል (አይቢኤን) የጋራ ጥቅም ከሚሰጣቸው ጉዳዮች መካከል አንዱ በሆነው በዚህ ሳምንት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች (አይኤችአር) ላይ ማሻሻያ ሀሳቦች ላይ ድርድራቸውን የቀጠሉት ሲሆን ለዝግጅቱ እና ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ምላሽ ለመስጠት በፋይናንስ ላይ ሰፊ ውይይት አድርገዋል። . ስድስተኛው የሥራ ቡድን በ አይኤችአር ማሻሻያዎች ላይ (ደብሊውጂአይኤችአር) ስብሰባ በታህሳስ 7-8 2023 ተካሂዷል። አይኤችአር ለ196 መንግስታት አካላት እና ለአለም ጤና ድርጅት የአለም አቀፍ ስርጭት ስጋት ያለባቸውን የህዝብ ጤና ክስተቶችን በተመለከተ ህጋዊ አስገዳጅ ግዴታዎች ስብስብ ናቸው። የቀረቡት ማሻሻያዎች፤ ከ300 በላይ የሚሆኑት በ አይኤችአር፤ ከ66 አንቀጾች ውስጥ ለ33ቱ በክልሎች ፓርቲዎች የቀረቡ ሲሆን ለኮቪድ-19 ወረርሽኝ በተሰጠው ምላሽ ወቅት ለገጠሙት ተግዳሮቶች ምላሽ ነው። “የደብሊውጂአይኤችአር አባላት በዚህ ሳምንት በጣም ገንቢ ውይይቶች አደረጉ፤ ይህም ወደ ቀጣዩ የዓለም ጤና ጉባኤ የምንቀርበው ማሻሻያ ፓኬጅ ላይ ያደርገናል። ለየት ያለ ጠቀሜታ ለጤና ድንገተኛ ዝግጁነት እና ምላሽ የፋይናንስ ዘዴዎች በሚቀጥሉት እርምጃዎች ላይ መስማማት ነበር። ደብሊውጂአይኤችአር በዚህ እና በሌሎች የተለመዱ ጉዳዮች ላይ ፣ ከአይቢኤን ጋር በቅንጅት እየሰራ ነው” ሲሉ የኒውዚላንድ ተባባሪ ሊቀመንበር ዶ/ር አሽሊ ብሉፊልድ ተናግረዋል። የሳዑዲ አረቢያ ተባባሪ ሊቀመንበር ዶ/ር አብዱላህ አሲሪ እንዳሉት “ደብሊውጂአይኤችአር በጣም ወሳኝ ከሆኑት ጉዳዮች አንዱ ደረጃውን የጠበቀ የማንቂያ ስርዓትን በተመለከተ ሀሳቦች ላይ እየተወያየ ነው ፣ በአባል አገራትም “የሕዝብ ጤና ማስጠንቀቂያ - ፒኤችኢአይሲ - ወረርሽኝ ቀጣይነት” ተብሎ ይጠራል ። ' . በእነዚህ ትርጓሜዎች እና በሚፈልጓቸው እርምጃዎች ላይ የበለጠ ግልፅነት ባገኘን መጠን፣ ዓለም ለቀጣዩ ወረርሽኝ የበለጠ ዝግጁ ትሆናለች።,"Financing, stages of alert for potential pandemics among the issues debated in sixth meeting of WGIHR WHO Member States this week continued their negotiations on proposals for amendments to the International Health Regulations (IHR), with extensive discussion on financing for preparedness and response to health emergencies, as one of the areas of common interest to the Intergovernmental Negotiating Body (INB). The sixth meeting of the Working Group on Amendments to the IHR (WGIHR) was held on 7-8 December 2023. The IHR are a set of legally binding obligations for the 196 States Parties and for WHO with respect to public health events with risk of international spread. The proposed amendments, of which more than 300 have been submitted by States Parties to 33 of the 66 articles of the IHR, are a reaction to the challenges encountered during the response to the COVID-19 pandemic. “WGIHR members had very constructive discussions this week that continue to move us towards a package of amendments to be submitted to the next World Health Assembly. Of particular importance was agreeing on next steps on financing mechanisms for health emergency preparedness and response. The WGIHR is working in coordination with the INB on this and other common issues,” said Co-Chair Dr Ashley Bloomfield of New Zealand. Co-Chair Dr Abdullah Asiri of Saudi Arabia also noted that, ""One of the most critical matters the WGIHR is discussing centres on proposals for a tiered alert system, also referred to by Member States as the ‘public health alert – PHEIC – pandemic continuum’. The greater clarity we achieve on these definitions and the actions they require, the more prepared the world will be for the next pandemic.”","Samar da kuɗaɗe, matakan faɗakarwa don yuwuwar annoba a cikin batutuwan da aka yi muhawara a taro na shida na WGIHR A wannan makon ƙasashe mambobin WHO sun ci gaba da tattaunawa kan shawarwarin yin gyare-gyare ga dokokin kiwon lafiya na ƙasa da ƙasa (IHR), tare da tattaunawa mai zurfi kan bayar da kuɗaɗe don shirye-shirye da kuma mayar da martani ga matsalolin kiwon lafiya, a matsayin ɗaya daga cikin abubuwan da suka dace da ƙungiyar Tattaunawa ta gwamnatoci (INB). . An gudanar da taro na shida na Ƙungiyar Aiki akan gyare-gyare ga IHR (WGIHR) a ranakun bakwai zuwa takwas ga watan Disamba 2023. IHR wani tsari ne na wajibai na doka ga Jam'iyyun ƙasashen ɗari da casa'in da shida da na WHO dangane da al'amuran kiwon lafiyar jama'a da ke da haɗarin yaɗuwar ƙasashen duniya. Canje-canjen da aka gabatar, wanda sama da ɗari uku Jam’iyyun ƙasashe suka gabatar da su zuwa talatin da uku daga cikin batutuwa sittin da shida na IHR, martani ne ga ƙalubalen da aka fuskanta yayin mayar da martani ga cutar ta COVID-19. ""Mambobin WGIHR sun yi tattaunawa mai ma'ana sosai a wannan makon wanda ke ci gaba da motsa mu zuwa wani kunshin gyare-gyare da za a gabatar da shi ga Majalisar Lafiya ta Duniya na gaba. Mai takamaiman mahimmanci shi ne yarjejeniya kan matakai na gaba kan hanyoyin ba da kuɗi don shirye-shiryen gaggawa na lafiya da kuma mayar da martani. WGIHR tana aiki tare da INB akan wannan da sauran batutuwan gama gari,"" in ji Co-Chair Dr Ashley Bloomfield na New Zealand. Dakta Abdullah Asiri na ƙasar Saudiyya ya kuma lura cewa, ""Ɗaya daga cikin batutuwa masu mahimmanci WGIHR yana tattaunawa kan cibiyoyi kan shawarwari don tsarin faɗakarwa, wanda ƙasashe membobin ke kira da' faɗakarwar lafiyar jama'a - PHEIC - ci gaba da cutar. '. Mafi girman haske da muka samu kan waɗannan ma'anoni da ayyukan da suke buƙata, yayin da duniya za ta kasance cikin shiri don annoba ta gaba. ""","Ufadhili, hatua za hatari kwa magonjwa yanayoweza kutokea kati ya maswala yaliyojadiliwa katika mkutano wa sita wa WGIHR Nchi Wanachama wa WHO katika juma hili zinaendelea na mazungumzo yao kuhusu mapendekezo ya marekebisho ya Kanuni za Kimataifaza Afya (IHR), na majadiliano ya kina kuhusu ufadhili wa kujitayarisha na kukabiliana na dharura za kiafya, kama moja ya maneno yenye maslahi ya pamoja kwa baraza la majadiliano la serikali (INB). Mkutano wa sita wa kikundi kazi cha Marekebisho ya IHR (WGIHR) ulifanyika tarehe 7-8 Desemba 2023. IHR ni seti ya majukumu yanayofunga kisheria kwa Nchi Wanachama 196 na kwa WHO kuhusiana na matukio ya afya ya umma yenye hatari ya kuenea kimataifa. Marekebisho yaliyopendekezwa, ambayo zaidi ya 300 yamewasilishwa na Nchi Wanachama kwenye vifungu 33 kati ya 66 vya IHR, ni mwitikio wa changamoto zilizojitokeza wakati wa kukabiliana na janga la UVIKO-19. Wanachama wa WGIHR walikuwa na mijadala yenye kujenga katika juma hili ambayo inaendelea kutusogeza kwenye kifurushi cha marekebisho kitakachowasilishwa kwenye mkutano ujao wa afya Duniani. Jambo la muhimu zaidi lilikuwa kukubaliana juu ya hatua zinazofuata taratibu za ufadhili wa maandalizi na majibu ya dharura ya afya. WGIHR inafanya kazi kwa utaratibu na INB kuhusu hili na masuala mengine ya kawaida, alisema Mwenyekiti Mwenza DK. Ashley Bloomfield wa New Zealand. Mwenyekiti mwenza Dk. Abdullah Asiri wa Saudi Arabia pia alibainisha kuwa, ""Moja ya mambo muhimu zaidi ya WGIHR ni kujadili vituo vya mapendekezo ya mfumo wa tahadhari wa ngazi, ambao pia unajulikana na Nchi Wanachama kama tahadhari ya afya ya umma"" PHEIC mwendelezo wa janga. Kadiri tunavyopata ufafanuzi zaidi kuhusu maana ya mafanikio haya na hatua zinazohitajika, ndivyo dunia itakavyokuwa tayari kwa janga hili","Nínà owó, àwọn ipò ìtanijí fún àwọn àjàkálẹ̀ tí wọ́n seése kí wọn ó bẹ́sílẹ̀ láàárín àwọn àríyànjiyàn àwọn ọ̀rọ̀ tí ó ta kókó níbi ìpàdé ẹlẹ́ẹ̀kẹfà ti WGIHR Àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO ń tẹ̀síwájú nínú ìdúnàádúrà wọn lórí àwọn ìpàkíyèsí sí àwọn Àtúnṣe sí àwọn Òfin Ètò-ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (IHR), pẹ̀lú ìtàkúrọ̀sọ tí ó kúnná lórí ìṣúná fún ìgbáradì àti ìfèsì sí àwọn pàjáwìrì ìlera, gẹ́gẹ́ bíi ọ̀kan lára àwọn kókó tí ó jẹ́ Àjọ Aṣèdúnàádúrà Ìjọba-sí-ìjọba (INB). Ìpàdé ẹlẹ́ẹ̀kẹfà ti àwọn Ẹgbẹ́ tí wọ́n ń Ṣisẹ́ lórí àwọn Àtúnṣe I sí IHR (WGIHR) wáyé ní ọjọ́ 7 - 8 oṣù Kejìlá ọdún 2023. IHR náà jẹ́ àtòjọ àwọn iṣẹ́ tí òfin dè fún àwọn Ẹgbẹ́ àwọn orílẹ̀-èdè 196 àti fún WHO ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìlera gbogbogbò tí wọ́n ní ewu ìtànkálẹ̀ káríayé. Àwọn àtúnṣe tí wọ́n dábàá, ní èyí tí àwọn Ẹgbẹ́ Àwọn Orílẹ̀-èdè ti fi ó lé ní 300 sí 33 nínú àwọn àròkọ̀ 66 ti IHR, jẹ́ èsì sí àwọn ìpèníjà tí wọ́n kojú lásìkò ìdáhùnsí àjàkálẹ̀ COVID-19. "" Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ WGIHR ni àwọn ìtàkurọ̀sọ̀ àìtàbùkù ní ọ̀sẹ̀ yìí ní èyí tí ó ń túbọ̀ sún wá sí àwọn àtúnṣe tí a máa fi sílẹ̀ ní Àpéjọ Ìlera Àgbáyé tí ó ń bọ̀. O ṣé pàtàkì láti fẹnu kò lórí ìgbésẹ̀ tí ó kàn lórí àwọn ọ̀nà owó níná fún ìgbáradì àti ìdáhùnsí àwọn ìpèníjà pàjáwìrì lórí ìlera. WGIHR ń ṣisẹ́ ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú INB lórí èyí àti àwọn ọ̀ràn mìíràn tí ó wọ́pọ̀,"" Ẹni tí wọ́n jọ ṣe Alága DR Ashley Bloomfield ti orílẹ̀-èdè New Zealand ni ó sọ bẹ́ẹ̀. Ẹni ti wọ́n jọ ṣe Alága Dr Abdullah Asiri ti orílẹ̀-èdè Saudi Arabia náà ṣe àkíyèsí pé, ""Ọkàn lára àwọn ọ̀ràn tí ó ṣe pàtàkì tí WGIHR ń sọ̀rọ̀ lórí rẹ̀ dá lórí àwọn àbá fún ètò ìtanijí òní ìpele-ìpele, èyí tí àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ sì ń pè ní 'ìtanijí ìlera gbogbogbò - PHEIC - àìlópin àjàkálẹ̀ àrùn'. Àlàyé tí ó ga jù tí a rí lórí àwọn oríkì àti àwọn ìṣe tí wọ́n bèèrè fún wọ̀nyí, ni bí gbogbo ayé yóò ṣe gbáradì si fún àjàkálẹ̀ àrùn tí ó ń bọ̀.""","Ukuxhaswa ngezimali, izigaba zokuqwashisa ngezifo eziwumshayabhuqe ezingaba khona phakathi kwezindaba okwaxoxwa ngazo emhlanganweni wesithupha weWGIHR Amazwe Angamalungu e-WHO kuleli sonto aqhubekile nezingxoxo zawo mayelana neziphakamiso zokuchitshiyelwa kweMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe (IHR), nengxoxo ebanzi mayelana nokuxhaswa ngezimali kokulungela nokusabela ezimeni eziphuthumayo zezempilo, njengenye yezindawo ezinentshisekelo efanayo kwi-Intergovernmental Negotiating Body (INB) . Umhlangano wesithupha weQembu Lokusebenza Lokuchibiyela i-IHR (WGIHR) wawubanjwe mhla ziyisi-7-8 kuZibandlela wezi-2023. I-IHR iyiqoqo lezibopho ezibophezela ngokomthetho zeZizwe Ezihlangene eziyi-196 kanye neWHO maqondana nemicimbi yezempilo yomphakathi engcuphe yokusabalala kwamanye amazwe. Izichibiyelo ezihlongozwayo, ezingaphezulu kuka-300 zazo ezithunyelwe yiZizwe Ezihlangene ezihlokweni ezingama-33 kwezingama-66 ze-IHR, ziwukusabela ezinseleleni okuhlangatshezwane nazo ngesikhathi kubhekwana nobhubhane lwe-COVID-19. “Amalungu e-WGIHR abe nezingxoxo ezakhayo kuleli sonto eziqhubeka nokusiqhubezela kuzichibiyelo ezizolethwa eMhlanganweni Wezempilo Womhlaba olandelayo. Okubaluleke kakhulu kwakuwukuvumelana ngezinyathelo ezilandelayo mayelana nezindlela zokuxhasa ngezimali zokulungiselela izimo eziphuthumayo zezempilo kanye nokusabela. I-WGIHR isebenza ngokubambisana ne-INB kulokhu nezinye izindaba ezijwayelekile,” kusho uCo-Chair uDkt Ashley Bloomfield waseNew Zealand. U-Abdullah Asiri onguSihlalo wase-Saudi Arabia uphinde waphawula ukuthi, ""Olunye lwezindaba ezibaluleke kakhulu iWGIHR idingida izikhungo ngeziphakamiso zohlelo lokuqwashisa olunezigaba, oluphinde lubizwe ngamaLungu Amazwe ngokuthi 'isexwayiso sezempilo yomphakathi - PHEIC - ukuqhubeka kobhubhane."". Ukucaciswa okwengeziwe esikutholayo kulezi zincazelo kanye nezenzo ezizidingayo, kulapho umhlaba uzolungela khona ubhubhane olulandelayo.”" +በደብሊውጂአይኤችአር ከ6ቱ የዓለም ጤና ድርጅት ክልሎች የተወከሉ፣ 6 አባል ሀገራት ተወካዮች የተወከሉትን ከቢሮ፣ የቀረቡትን የጽሁፍ ፕሮፖዛሎች በማሰብ በቀረቡት ማሻሻያዎች ላይ ድርድሩን ለማመቻቸት። ለዚህ ስብሰባ፣ የቢሮው ጽሁፍ ማሻሻያ ከተደረገባቸው አንቀጾች እና ተጨማሪዎች ውስጥ ከግማሽ በላይ የሚሸፍነው እና ከዚህ ቀደም በተደረጉት ስብሰባዎች ላይ ከተደረጉ ውይይቶች የተወሰደ ነው። ማሻሻያ ባቀረቡት ቀሪ አንቀጾች ላይ ሥራ ይቀጥላል፣ ይህም አጠቃላይ ጥቅል በግንቦት 2024 ተጠናቅቆ ስምምነት ላይ መድረስ ይችላል። የደብሊውጂአይኤችአር አባል ሀገራት ወረርሽኞችን ለመከላከል፣ ለመዘጋጀት እና ምላሽ ለመስጠት አለም አቀፍ ስምምነትን፣ መሳሪያን ወይም ስምምነትን ለመደራደር ከ አይቢኤን ጋር በቅርበት እየሰሩ ነው። ለሁለቱም ሂደቶች አንዱ መስቀለኛ መንገድ የማስጠንቀቂያ እና የምላሽ ስርዓት በተለይም የወረርሽኙ ማስታወቂያ እና ከሱ ጋር የተገናኙ ድርጊቶች ናቸው። ይህንን ለመደገፍ ደብሊውጂአይኤችአር ከአይቢኤን ጋር በማስተባበር ተጨማሪ ምክክርን ለማመቻቸት ንዑስ ቡድንን ይሰበስባል። ከቀጣዩ የደብሊውጂአይኤችአር ስብሰባ በፊት፣ በፌብሩዋሪ 5-9 2024 ይካሄዳል፣ ከ አይቢኤን ንዑስ ቡድኖች ጋር ጨምሮ የተለያዩ ማሻሻያዎችን በሚደግፉ ደጋፊዎች መካከል ውይይቶች ይቀጥላሉ። የስራ ቡድኑ በግንቦት ወር ለአለም ጤና ጉባኤ የሚቀርበውን የማሻሻያ ፓኬጅ ለማጠናቀቅ በሚያዝያ 2024 ይሰበሰባል።,"Delegations considered the text proposals from the Bureau, a group of 6 Member States representatives, appointed by the WGIHR from among the 6 WHO Regions, to facilitate the negotiations on the proposed amendments. For this meeting, the Bureau’s text covered more than half of the articles and annexes for which amendments have been submitted and was derived from discussions at previous meetings. Work will continue on the remaining articles that have proposed amendments, so that an overall package can be finalized and agreed by May 2024. Member States of the WGIHR are working in close coordination with the INB, another ongoing government-led process to negotiate an international agreement, instrument or convention to prevent, prepare for and respond to pandemics. One of the cross-cutting subjects for both processes is the alert and response system, in particular the pandemic declaration and actions connected with it. To support this, the WGIHR will convene a subgroup to facilitate further consultations, in coordination with the INB. Before the next WGIHR meeting, scheduled to take place on 5-9 February 2024, discussions will continue among proponents of different amendments, including with INB subgroups. The Working Group will also meet in April 2024 to finalize its proposed package of amendments to be presented to the World Health Assembly in May.","Wakilai sun yi la'akari da shawarwarin rubutu daga Ofishin, ƙungiyar wakilai shida Membobi, waɗanda WGIHR ta naɗa daga cikin yankuna shida na WHO, don sauƙaƙe tattaunawar kan gyare-gyaren da aka gabatar. Don wannan taron, rubutun Ofishin ya ƙunshi fiye da rabin labarai da maƙaloli waɗanda aka gabatar da gyare-gyare don su kuma an samo su daga tattaunawa a tarurrukan da suka gabata. Za a ci gaba da aiki kan sauran labaran da suka ba da shawarar yin gyare-gyare, ta yadda za a iya kammala fakitin gaba ɗaya kuma a amince da shi nan da watan Mayun shekarar 2024. Mambobin WGIHR suna aiki tare da haɗin gwiwa da INB, wani tsari mai gudana da gwamnati ke jagoranta don yin shawarwarin yarjejeniya ta ƙasa da ƙasa, kayan aiki ko yarjejeniya don hanawa, shiryawa da kuma ba da amsa ga annoba. Ɗaya daga cikin batutuwan da ke yanke hukunci ga matakai biyu shine faɗakarwa da tsarin mayar da martani, musamman sanarwar cutar da ayyukan da ke da alaƙa da ita. Don tallafawa wannan, WGIHR za ta kira ƙaramin rukuni don sauƙaƙe ƙarin shawarwari, tare da haɗin gwiwa da INB. Kafin taron WGIHR na gaba, wanda aka shirya gudanarwa a ranakun biyar zuwa tara ga watan Fabrairun shekarar 2024, za a ci gaba da tattaunawa tsakanin masu goyon bayan gyare-gyare daban-daban, gami da ƙungiyoyin INB. Ƙungiyar Ma'aikata za ta kuma gana a watan Afrilun shekarar 2024 don kammala shirinta na gyare-gyaren da za a gabatar ga Majalisar Lafiya ta Duniya a watan Mayu.","Wajumbe walizingatia mapendekezo ya maandishi kutoka kwenye ofisi, kundi la wawakilishi 6 wa Nchi Wanachama, waliyoteuliwa na WGIHR kutoka katika kanda 6 za WHO, ili kuwezesha mazungumzo juu ya marekebisho yaliyopendekezwa. Kwa mkutano huu, maandishi ya Ofisi yalishughulikia zaidi ya nusu ya vifungu na viambatisho ambavyo marekebisho yake yamewasilishwa na yalitokana na mijadala katika mikutano iliyopita. Kazi itaendelea kwa ajiri ya vifungu vilivyobakia ambavyo vimependekeza marekebisho, ili kifurushi cha jumla kiweze kukamilishwa na kukubaliwa ifikapo Mei 2024. Nchi wanachama wa WGIHR zinafanya kazi kwa uratibu wa karibu na INB, mchakato mwingine unaoendelea unaongozwa na serikali katika kujadili makubaliano ya kimataifa, chombo au mkataba wa kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na magonjwa ya mlipuko. Moja wapo ya mada mtambuka ya michakato yetu miwili ni mfumo wa tahadhari na majibu, hasa tamko la janga na vitendo vinavyohusiana nayo. ili kuunga mkono hili, WGIHR itaitisha kikundi kidogo ili kuwezesha mashauriano zaidi, kwa uratibu na INB. Kabla ya mkutano ujao wa WGIHR, uliyopangwa kufanyika tarehe 5 - 9 Februari 2024, majadiliano yataendelea kati ya watetezi wa marekebisho tofauti, ikijumuisha na vikundi vidogo vya INB. Kikundi kazi pia kitakutana mwezi April 2024 ili kukamilisha mapendekezo yake ya marekebisho yatakayowasilishwa kwenye Bunge la Afya Duniani mwezi Mei.","Àwọn asojú gbìmọ̀ràn lórí àwọn àbá tí ilé iṣẹ́ tí ó ń mójútó ọ̀rọ̀ náà kọ, àpapọ̀ àwọn asojú láti orílẹ̀-èdè 6 tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́, tí WGIHR yàn lára àwọn Agbègbè 6 ti WHO, láti bojútó ìdúnàádúrà lórí àwọn àbá àtúnṣe náà. Fún ìpàdé yìí, àkọsílẹ̀ ilé iṣẹ́ tí ó ń mójútó ọ̀rọ̀ náà ju ìdajì àròkọ̀ náà lọ àti àwọn àfikún tí wọ́n torí rẹ̀ fi àwọn àtúnṣe náà sílẹ̀ tí wọ́n sì rí lára àwọn ìtàkurọ̀sọ̀ àwọn ìpàdé ìṣáájú. Iṣẹ́ máa tẹ̀síwájú lórí àwọn àròkọ tí ó kù tí wọ́n ní àwọn àbá àtúnṣe, èyí tí yóò mú kí wọ́n fi ẹnu kò lórí àwọn àkóónú títí oṣù Karùn-ún ọdún 2024. Àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WGIHR ń ṣisẹ́ ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú INB, èyí jẹ́ ìlànà mìíràn tí ó ń lọ lọ́wọ́ tí ìjọba dárí rẹ láti dúnàádúrà ìfẹnukò orílẹ̀-sí-orílẹ̀, àwọn ohun èlò tàbí àpéjọ láti dènà, gbáradì fún ati láti dáhùnsí àjàkálẹ̀ àrùn. Àwọn àkòrí tí ó fi ojú hàn níbi ìlànà méjèèjì ní ti ètò ìtanijí àti ìdáhùnsí, ní pàápàá ìkéde àjàkálẹ̀ àrùn àti àwọn iṣẹ́ tí ó dìrọ̀ mọ́ ọ. Láti gbárùkù ti èyí, WGIHR yóò pé àpéjọ àwọn ẹgbẹ́ lábẹ́ ẹgbẹ́ láti ṣe àmójútó àwọn ìkànsí síwájú síi, ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú INB. Kí ó tó di ìpàdé WGIHR tí ó ń bọ̀, èyí tí wọ́n ṣètò pé yóò wáyé ní 5-9 oṣù Kejì ọdún 2024, ìtàkurọ̀sọ̀ yóò túbọ̀ tẹ̀síwájú láàárín àwọn tí wọ́n dábàá onírúurú àtúnṣe, èyí tí ó ní àkóónú àwọn ẹgbẹ́ lábẹ́ ẹgbẹ́ ti INB. Àwọn ẹgbẹ́ tí ó sisẹ́ yóò tún pàdé ni oṣù Kẹrin ọdún 2024 láti fi ìpinnu lé àwọn àbá àkóónú ìṣàtúnṣe tí wọ́n yóò ṣe àgbékalẹ̀ rẹ̀ fún Àpéjọ Ìlera Àgbáyé ni oṣù Karùn-ún.","Izithunywa zicubungule iziphakamiso zombhalo ezivela ku-Bureau, iqembu labamele Amazwe Angamalungu angu-6, abaqokwe yiWGIHR phakathi Kwezifunda Eziyisi-6 zeWHO, ukuze kube lula izingxoxo mayelana nezichibiyelo ezihlongozwayo. Kulo mhlangano, umbhalo we-Bureau uhlanganise ngaphezu kwengxenye yezindatshana nezijobelelo lapho izichibiyelo zithunyelwe futhi zithathwe ezingxoxweni zemihlangano edlule. Umsebenzi uzoqhubeka kuma-athikili asele anezichibiyelo ezihlongozwayo, ukuze iphakheji iyonke iqedwe futhi kuvunyelwane ngayo kuNhlaba wezi-2024. Amazwe Angamalungu e-WGIHR asebenza ngokubambisana ne-INB, enye inqubo eqhubekayo eholwa nguhulumeni yokuxoxisana ngesivumelwano samazwe ngamazwe, ithuluzi noma umhlangano wokuvimbela, ukulungiselela kanye nokuphendula ubhubhane. Esinye sezihloko ezihlukanisayo kuzo zombili izinqubo uhlelo lokuxwayisa nokusabela, ikakhulukazi isimemezelo sobhubhane kanye nezenzo ezihlobene nalo. Ukweseka lokhu, i-WGIHR izobiza iqembu elincane ukuze liqhubekisele phambili ukubonisana okwengeziwe, ngokubambisana ne-INB. Ngaphambi komhlangano olandelayo weWGIHR, ohlelelwe ukuthi ube zi-5-9 kuNhlolanja wezi- 2024, izingxoxo zizoqhubeka phakathi kwabasekeli bezichibiyelo ezihlukahlukene, okuhlanganisa nama-INB subgroups. IQembu Elisebenzayo lizophinde lihlangane ngoMbasa wezi-2024 ukuze liqedele iphakheji yalo ehlongozwayo yezichibiyelo ezokwethulwa eMhlanganweni Wezempilo Womhlaba kuNhlaba." +መንግስታት ስለ ወረርሽኙ ስምምነት ድርድር ጽሑፍ ላይ ውይይቶችን ቀጥለዋል ከወረርሽኝ ጋር የተገናኙ መሣሪያዎችን ዘላቂነት ያለው ምርት ማምረት፣ የሀገሪቱን የጤና ስርዓት አቅም ማሳደግ፣ የመፍትሄ ሃሳቦችን በገንዘብ መደገፍ እና በአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት በተወያዩ ርዕሰ ጉዳዮች መካከል የተሳሳተ መረጃ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ምክንያት የተከሰተውን የጤና፣ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖዎች ዳግም ለመከላከል መንግስታት የአለም አቀፍ ወረርሽኝ መከላከልን፣ ዝግጁነትን እና ምላሽን ለማጠናከር የመደራደር እና ስምምነትን የማዘጋጀት ስራቸውን ቀጥለዋል። ይህ ሰባተኛው የመንግስታት ተደራዳሪ አካል (አይቢኤን) ስብሰባ በታህሳስ 6 2023 በአለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ዋና መስሪያ ቤት በጄኔቫ ተጠናቀቀ። ከኖቬምበር 6–10 እና 4–6 ታህሳስ ባሉት ሁለት ክፍለ ጊዜዎች፣ መንግስታት በአባል ስቴት በተሰየመው የ (አይቢኤን) ቢሮ የቀረበውን ወረርሽኙ ስምምነቱን ድርድር አጠናቅቀዋል። የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት ልዑካን ወረርሽኙን እና የህዝብ ጤና ክትትልን ፣ አንድ ጤናን እና የወረርሽኙን ዝግጁነት ፣ ዝግጁነት እና በአገሮች የመቋቋም አቅምን ጨምሮ በተለያዩ ጉዳዮች ላይ ተወያይተዋል። ፍትሃዊነት እና የጤና መብት በውይይት ላይ በቀረበው የወረርሽኝ ስምምነት ረቂቅ ጽሑፍ መሪ መርሆች መካከል ናቸው። በዚህ ብርሃን ውስጥ፣ መንግስታት ወረርሽኙ-ነክ ምርቶች ዘላቂ ምርት ላይ ተወያይተዋል፣ የቴክኖሎጂ ሽግግር እና እንደዚህ ያሉ እቃዎችን እንዴት ማምረት እንደሚቻል ማወቅ፣ እና በሽታ አምጪ ተህዋሲያንን ለማግኘት እና ከነሱ የተገኙ ጥቅማጥቅሞችን እንደ ክትባቶች እና ሌሎች ከወረርሽኝ ጋር የተያያዙ ምርቶችን ለመጋራት እና መከላከልን ፣ ዝግጁነትን እና ምላሽን ለመደገፍ ሁለገብ ስርዓት። በአባል ሃገራት ከተነሱት ርዕሰ ጉዳዮች መካከል ወደ ታዳጊ ሀገራት የቴክኒክና ሳይንሳዊ እውቀቶችን እና የቴክኖሎጂ ድጋፍን እና ዘላቂ ፋይናንስን ወረርሽኙን መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ ማጠናከር ይገኙበታል። በውይይቱ ወቅት በሀሰት ዜናዎች እና በወረራ ስምምነቶች ድርድር ላይ ያተኮሩ የሀሰት ዜናዎች፣ እና የተዛቡ መረጃዎች፣ ተግዳሮቶች በደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ፣የተነሱ ሲሆን ይህም ማንኛውም ስምምነት፣ ሀገራትን ሉዓላዊነት እን��ሰጡ ያደርጋል የሚለውን የውሸት አስተያየት ጨምሮ ለደብሊውኤችኦ።,"Governments continue discussions on pandemic agreement negotiating text Sustainable production of pandemic-related tools, boosting country health system capacities, financing solutions and misinformation among subjects discussed by WHO Member States Governments continued their work to negotiate and draft an agreement to strengthen global pandemic prevention, preparedness and response to prevent a repeat of the health, social and economic impacts that were caused by the COVID-19 pandemic. This seventh meeting of the Intergovernmental Negotiating Body (INB) ended on 6 December 2023 at the World Health Organization (WHO) headquarters in Geneva. Over two sessions, running from 6–10 November and 4–6 December, governments completed the review of the pandemic agreement negotiating text presented by the Member State-appointed Bureau of the INB. Delegations from WHO Member States discussed a wide range of critical elements, including pandemic and public health surveillance, One Health and boosting pandemic preparedness, readiness and resilience in countries. Equity and the right to health are among the guiding principles of the draft text of the proposed pandemic agreement under discussion. In this light, governments discussed the sustainable production of pandemic-related products; the transfer of technology and know-how to produce such items; and a multilateral system for access to pathogens and the sharing of benefits derived from them, such as vaccines and other pandemic-related products, to support prevention, preparedness and response. Among other topics considered by Member States were the transfer to developing countries of technical and scientific expertise, and technology support, and sustainable financing to strengthen pandemic prevention, preparedness and response. During the meeting, the challenge posed by the torrent of fake news, and disinformation and misinformation, directed at the pandemic agreement negotiations, was raised by the WHO Director-General, including on the false claim that any agreement would result in countries ceding sovereignty to WHO.","Gwamnatoci sun ci gaba da tattaunawa kan batun tattaunawa kan yarjejeniyar da aka cimma. Ɗorewar samar da kayan aikin da ke da alaƙa da cutar, haɓaka ƙarfin tsarin kiwon lafiyar ƙasa, samar da hanyoyin samar da kuɗi da kuma rashin fahimta tsakanin batutuwan da ƙasashe membobin WHO suka tattauna. Gwamnatoci sun ci gaba da aikinsu don yin shawarwari da daftarin yarjejeniya don ƙarfafa rigakafin cutar ta duniya, shirye-shirye da mayar da martani don hana maimaita tasirin kiwon lafiya, zamantakewa da tattalin arziƙin da cutar ta COVID-19 ta haifar. Wannan taro karo na bakwai na Hukumar Tattaunawa ta gwamnatoci (INB) ya ƙare a ranar shida ga watan Disamba shekarar 2023 a hedkwatar Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) a Geneva. Sama da zama guda biyu, wanda ya gudana daga shida zuwa goma na watan Nuwamba da huɗu zuwa shida na watan Disamba, gwamnatoci sun kammala nazarin yarjejeniyar tattaunawa kan yarjejeniyar da Hukumar INB ta naɗa a Jiha ta gabatar. Wakilai daga ƙasashe mambobin hukumar WHO sun tattauna abubuwa da yawa masu mahimmanci, ciki har da annoba da sa ido kan lafiyar jama'a, Lafiya ɗaya da haɓaka shirye-shiryen annoba, shirye-shirye da juriya a cikin ƙasashe. Daidaito da haƙƙin lafiya na daga cikin jagororin ƙa'idodin daftarin rubutun da aka tsara na yarjejeniyar annoba da ake tattaunawa. A wannan yanayin, gwamnatoci sun tattauna batun samar da samfuran da ke da alaƙa da cutar; canja wurin fasaha da sanin yadda ake samar da irin waɗannan abubuwa; da tsarin ɓangarori da yawa don samun damar kamuwa da cututtuka da kuma raba fa'idodin da aka samu daga gare su, kamar alluran rigakafi da sauran samfuran da ke da alaƙa da cutar, don tallafawa rigakafi, shiri da amsawa. Daga cikin wasu batutuwan da ƙasashe mambobin ƙungiyar suka yi la'akari da su sun haɗa da miƙa mulki ga ƙasashe masu tasowa na fasahar da ilimin kimiyya, da tallafin fasaha, da samar da kuɗi mai ɗorewa don ƙarfafa rigakafin cutar, shiri da mayar da martani. A yayin taron, babban daraktan hukumar ta WHO ya taɓo ƙalubalen da ke tattare da kwararar labaran ƙarya, da kuma rugujewar bayanai da rashin fahimta, da aka karkata kan shawarwarin yarjejeniyar da aka cimma, ciki har da da'awar karya na cewa duk wata yarjejeniya za ta haifar da mika mulki ga ƙasashe hukumar WHO.","Serikali zinaendelea na majadiliano juu ya barua ya makubaliano ya janga Uzalishaji endelevu wa vifaa vinavyohusiana na janga, kukuza uwezo wa mfumo wa afya ya nchi, suluhisho la hifadhi na habari potofu kati ya mada zilizojadiliwa na Nchi Wanachama wa WHO Serikali ziliendelea na kazi yao ya kujadili na kuandaa makubaliano ya kuimarisha uzuiaji wa janga la kimataifa, utayari na mwitikio ili kuzuia kurudia kwa athari za kiafya, kijamii na kiuchumi ambazo zilisababishwa na janga la UVIKO. Mkutano huu wa saba wa baraza la majadiliano kati ya serikali na serikali (INB) ulimalizika tarehe 6 Desemba 2023 katika makao makuu ya shirika la Afya Duniani (WHO) huko Geneva. Zaidi ya vikao viwili, kuanzia tarehe 6 - 10 Novemba na 4 - 6 Desemba, serikali zilikamilisha mapitio ya barua ya mjadala wa makubaliano ya janga yaliyowasilishwa na Ofisi iliyoteuliwa na Nchi Wanachama ya INB. Wajumbe kutoka Nchi Wanachama wa WHO walijadili mambo mbalimbali muhimu, ikiwa ni pamoja na ufuatiliaji wa janga na afya ya umma, Afya ya aina moja na kuongeza maandalizi ya janga, utayari na ustahimilivu katika nchi. Usawa na haki ya afya ni miongoni mwa kanuni elekezi za rasmu ya mkataba wa janga unaojadiliwa. Kwa mtazamo huu, serikali zilijadili uzalishaji endelevu wa bidhaa zinazohusiana na janga; uhamisho wa teknolojia na ujuzi wa kuzalisha hivyo vitu; na mfumo wa kimataifa wa kupata vimelea vya magonjwa na ugawaji wa faida zinazotokana nazo, kama vile chanjo na bidhaa zingine zinazohusiana na janga, ili kusaidia kuzuia, kujiandaa na kukabiliana. Miongoni mwa mada zingine zilizozingatiwa na Nchi Wanachama ni uhamishaji wa wataalamu wa ufundi na sayansi katika nchi zilizoendelea na msaada wa teknolojia na ufadhili endelevu ili kuimarisha uzuiaji wa janga, utayari na mwitikio. Wakati wa mkutano huo, changamoto iliyoletwa na mkondo wa habari za uwongo na taarifa potofu iliyoelezwa kwenye mjadala wa makubaliano ya janga hilo, ilitolewa na Mkurugenzi Mkuu wa WHO, pamoja na madai ya uwongo kuwa makubaliano yoyote yatasababisha nchi kupokea utawala wa WHO.","Àkọsílẹ̀ pé àwọn ìjọba ń tẹ̀síwájú nínú ìtàkurọ̀sọ̀ lórí ìdúnàádúrà àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn Ìsọdipúpọ̀ àwọn ohun èlò tí ó jẹmọ́ àjàkálẹ̀ àrùn, tí ó ń ṣe àgbéga àwọn ipá ètò ìlera orílẹ̀-èdè, nínà owó lórí àwọn ọ̀nà àbáyọ àti àwọn àṣìṣe alaye láàárín àwọn àkòrí tí àwọn orílẹ̀-èdè ti wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO jíròrò lé lórí. Àwọn ìjọba tẹ̀síwájú nínú iṣẹ́ wọn láti dúnàádúrà àti láti ṣe àkọsílẹ̀ àdéhùn tí yóò ró ìdènà àjàkálẹ̀ àrùn káríayé lágbára, ìgbáradì àti ìdáhùnsí láti dènà àwọn ipá lórí ìlera, àwùjọ àti ọ̀rọ̀ ajé tí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 dá sílẹ̀. Ìpàdé ẹlẹ́ẹ̀keje tí Ẹgbẹ́ Adúnàádúrà Oníjọbasíjọba yìí parí ní ọjọ́ 6 oṣù Kejìlá ọdún 2023 ní olú ilé iṣẹ́ Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé ni Geneva. Láàárín ìjókòó méjì, tí ó bẹ̀rẹ̀ láti 6-10 oṣù Kọkànlá títí di 4-6 oṣù Kejìlá, àwọn ìjọba parí àyẹ̀wò lórí àkọsílẹ̀ àdéhùn ìdúnàádúrà lórí àjàkálẹ̀ àrùn tí àwọn Orílẹ̀-èdè ti wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tí INB yàn fi síwájú wọn. Àwọn asojú lára àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ WHO jíròrò lórí ọ̀pọ̀ àwọn idà ìpìlẹ̀ tí ó ṣe pàtàkì, lára wọn ni ìwò káàkiri àjàkálẹ̀ àrùn àti ìlera gbogbogbò, Ìlera Ọ̀kan-un àti ṣíṣe àgbélárugẹ ìgbáradì fún àjàkálẹ̀ àrùn, pẹ̀lú ìgbáradì àti ìfarajìn ní àwọn orílẹ̀-èdè. Ẹ̀tọ́ àti ìláǹfààní sí ìlera wà lára àwọn ìpìlẹ̀ òye tí wọ́n sàmúlò níbi àkọsílẹ̀ àbá àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn tí wọ́n ń jíròrò lé lórí. Ní ìbámu pẹ̀lú èyí, àwọn ìjọba jíròrò lórí ìsọdipúpọ̀ àwọn ọjà ajẹmọ́ àjàkálẹ̀ àrùn; ìlò ìmọ̀ ẹ̀rọ àti ìmọ̀ ìsọdipúpọ̀ láti sọ àwọn nǹkan yìí di púpọ̀; àti àwọn ètò ẹlẹ́kaàka fún ìláǹfàànísí àwọn kòkòrò àìsàn àti pínpín àwọn àǹfààní tí wọ́n rí lára wọn, bíi àwọn àjẹsára àti àwọn ohun ajẹmọ́ àjàkálẹ̀ àrùn míràn, láti gbárùkù ti ìdènà, ìgbáradì àti ìdáhùnsí àjàkálẹ̀ àrùn náà. Lára àwọn àkòrí mìíràn tí àwọn orílẹ̀-èdè ti wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ tún gbéyẹ̀wò ní gbígbé àwọn onímọ̀ ẹ̀rọ àti àwọn onímọ̀ ìjìnlẹ̀ lọ sí àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́, àti àtìlẹ́yìn ìmọ̀ ẹ̀rọ, àti láti ná owó ní ọ̀nà tí ó ṣe gbà láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdènà, gbáradì àti dáhùnsí àjàkálẹ̀ àrùn. Ní àkókò ìpàdé náà, ìpèníjà tí ó wáyé láti ara ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ ìròhìn irọ́, ìròyìn asinilọ́nà àti ìròyìn àṣìṣe ìròyìn, tí wọ́n fi tako àwọn ìdúnàádúrà àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn, ní Olùdarí Gbogbogbò ti WHO fi léde, lára rẹ̀ sì tún ni irọ́ pé àdéhùnkádèéhùn tí wọ́n bá ṣe yóò yọrí sí kí àwọn orílẹ̀-èdè jọ̀wọ́ agbára wọn fún WHO.","Ohulumeni bayaqhubeka nezingxoxo ngombhalo wokuxoxisana ngesivumelwano sobhubhane Ukukhiqizwa okuqhubekayo kwezinsiza ezihlobene nobhubhane, ukukhulisa amandla ohlelokusebenza lezempilo yezwe, izixazululo zezezimali kanye nolwazi olunganembile phakathi kwezihloko okuxoxwe ngazo Amazwe Angamalungu eWHO. Ohulumeni baqhubekile nomsebenzi wabo wokuxoxisana nokubhala isivumelwano sokuqinisa ukuvinjelwa kobhubhane lomhlaba wonke, ukulungela kanye nezimpendulo ukuze kuvinjelwe ukuphindaphinda kwemithelela yezempilo, yezenhlalo nezomnotho edalwe ubhadane lweCOVID-19. Lo mhlangano wesikhombisa we-Intergovernmental Negotiating Body (INB) uphele mhla ziyisi-6 kuZibandlela 2023 ekomkhulu leNhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) e-Geneva. Ezikhathini ezimbili, kusukela mhla zi-6-10 kuLwezi kanye nezi-4-6 kuZibandlela, ohulumeni baphothule ukubuyekezwa kombhalo wezingxoxo zesivumelwano sobhubhane owethulwe yi-Bureau eqokwe yiLungu Lesifunda se-INB. Izithunywa ezivela emazweni angamalungu eWHO axoxisane ngezinto eziningi ezibucayi, okuhlanganisa ubhubhane kanye nokubhekwa kwezempilo yomphakathi, Impilo Eyodwa kanye nokuthuthukisa ukulungela ubhubhane, ukulungela kanye nokuqina emazweni. Ukulingana nelungelo lezempilo kuphakathi kwezimiso eziqondisayo zombhalo osalungiswa wesivumelwano esihlongozwayo sobhubhane okuxoxwa ngaso. Ngalokhu, ohulumeni baxoxisane ngokukhiqizwa okusimeme kwemikhiqizo ehlobene nobhubhane; ukudluliswa kobuchwepheshe kanye nolwazi lokukhiqiza izinto ezinjalo; kanye nohlelo olunezinhlangothi eziningi lokufinyelela kumagciwane kanye nokwabelana ngezinzuzo ezitholakala kuwo, njengemithi yokugoma neminye imikhiqizo ehlobene nobhubhane, ukusekela ukuvimbela, ukulungela kanye nokusabela. Phakathi kwezinye izihloko ezicatshangelwe Angamalungu Amazwe kwaba ukudluliselwa emazweni asathuthuka ongoti bezobuchwepheshe nesayensi, nokusekelwa kwezobuchwepheshe, kanye nokuxhaswa ngezimali okusimeme ukuze kuqiniswe ukuvimbela ubhubhane, ukulungela kanye nokusabela. Ngesikhathi somhlangano, izinselelo ezibangwa yizindaba ezingamanga, imininingwane engamanga ngokuhlosiwe nemininingwane engamanga kungahlosiwe, eqondiswe ezingxoxweni zesivumelwano sobhubhane, yaphakanyiswa nguMqondisi-Jikelele weWHO, okuhlanganisa nesimangalo esingamanga sokuthi noma yisiphi isivumelwano sizoholela ekutheni amazwe ayeke ubukhosi beWHO." +ለድርድሩ መሰረት የሆነው የረቂቅ ወረርሽኙ ስምምነት ጽሑፍ የህዝብ ጤና ጉዳዮችን ለመፍታት የግዛት ፓርቲዎች የሉዓላዊነት መርህን ያረጋግጣል ፣ እናም መንግስታት በተባበሩት መንግስታት ቻርተር እና በአለም አቀፍ ህጎች አጠቃላይ መርሆዎች መሠረት ፣ በጤና ፖሊሲዎቻቸው ላይ ህግ የማውጣት እና ህግን የመተግበር ሉዓላዊ መብት። ግስጋሴውን ለማፋጠን፣ አይቢኤን በ አይቢኤን ቢሮ ምክትል ሊቀመንበሮች የሚመራ እና በአባል መንግስታት የተቀናጀ አራት አርቃቂ ንኡስ ቡድኖችን አቋቁሞ በእያንዳንዱ ርዕስ ላይ የታቀዱትን መጣጥፎች ከግምት ውስጥ ያስገቡ። አይቢኤን የሚመከረው ንኡስ ቡድኖች ከአባል ሀገራት ጋር መደበኛ ያልሆነ ውይይቶችን ማድረጋቸውን እንዲቀጥሉ እና ከየካቲት 19 እስከ ማርች 1 2024 በሚደረገው ስምንተኛው የአይቢኤን ስብሰባ ላይ እንዲታይ በየጽሑፎቻቸው ጽሑፍን እስከ ጃንዋሪ 15 2024 ሀሳብ ያቀርባሉ። ዘጠነኛው ከ18-28 ማርች 2024 ይካሄዳል። ስብሰባው በ አይቢኤን ተባባሪ ሊቀመንበሮች በኔዘርላንድስ ሚስተር ሮላንድ ድሪሴ እና በደቡብ አፍሪካው ወይዘሮ ፕሪሲየስ ማትሶሶ እና በብራዚል ምክትል ሊቀመንበሩ አምባሳደር ቶቫር ዳ ሲልቫ ኑነስ፣ የግብፁ አምባሳደር አምር ረመዳን፣ የጃፓኑ አምባሳደር ኮዞ ሆሴይ እና ዶ/ር ቪሮጅ የታይላንድ ተአንግቺሮኢንስቲን መርተዋል። አምባሳደር ረመዳን በግብፁ ሚስተር አህመድ ሳላማ ሶሊማን ተክተው ለሂደቱ ያበረከቱት አስተዋፅኦ በ አይቢኤን እውቅና አግኝቷል። አይቢኤን በታህሳስ 2021 በአለም ጤና ጉባኤ ልዩ ስብሰባ የተቋቋመ ሲሆን በ ደብሊውኤችኦ ህገ-መንግስት ስር ኮንቬንሽን፣ ስምምነትን ወይም ሌላ አለም አቀፍ መሳሪያን ወረርሽኙን ለመከላከል፣ ዝግጁነትን እና ምላሽን ለማጠናከር ተከታታይ ስብሰባዎችን የማደራጀት ኃላፊነት ተሰጥቶት ነበር። የ አይቢኤን ሥራ ወረርሽኙን ስምምነትን ለመደራደር የሚሠራው በአካታችነት፣ ግልጽነት፣ ቅልጥፍና፣ የአባላት መንግሥት አመራር እና የጋራ መግባባት መርሆዎች ላይ ነው። መንግስታት በወረርሽኙ ስምምነት ሂደት ላይ ውይይቶችን ይመራሉ እና በአሁኑ ጊዜ በግንቦት 2024 በሚቀጥለ�� የዓለም ጤና ጉባኤ በማንኛውም ጽሑፍ ላይ ይወስናሉ ተብሎ ይጠበቃል። የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኞች ለነዚህ ውይይቶች ሴክሬታሪያት ሆነው ያገለግላሉ፣ ሀገራትን በስራቸው ይደግፋሉ፣ ነገር ግን በውሳኔ አሰጣጥ ላይ አይሳተፉም።,"The draft pandemic agreement text, which is the basis for the negotiations, reaffirms the principle of sovereignty of States Parties in addressing public health matters, and that States have, in accordance with the Charter of the United Nations and the general principles of international law, the sovereign right to legislate and to implement legislation in pursuance of their health policies. To accelerate its progress, the INB established four drafting subgroups led by the INB Bureau Vice Chairs, and co-facilitated by Member States, to consider the proposed articles on each topic. The INB recommended subgroups continue holding informal discussions with Member States and propose text for their respective articles by 15 January 2024 for consideration at the eighth INB meeting to be held from 19 February–1 March 2024. The ninth will take place from 18–28 March 2024. The meeting was led by INB Co-Chairs Mr Roland Driece of the Netherlands and Ms Precious Matsoso of South Africa, and Vice-Chairs Ambassador Tovar da Silva Nunes of Brazil, Ambassador Amr Ramadan of Egypt, Ambassador Kozo Honsei of Japan, and Dr Viroj Tangcharoensathien of Thailand. Ambassador Ramadan has replaced Mr Ahmed Salama Soliman of Egypt, whose contribution to the process was recognized by the INB. The INB was established in December 2021 at a special session of the World Health Assembly, and was tasked with organizing a series of meetings to negotiate a convention, agreement or other international instrument under WHO’s Constitution to strengthen pandemic prevention, preparedness and response. The INB’s work to negotiate a pandemic agreement is based on the principles of inclusiveness, transparency, efficiency, Member State leadership and consensus. Governments lead the discussions on the pandemic agreement process and are currently expected to decide on any text at the next World Health Assembly in May 2024. WHO staff serve as the Secretariat to these discussions, supporting countries in their work, but do not participate in decision-making.","Rubutun yarjejeniyoyin cutar sankara, wanda shine tushen tattaunawar, ya sake tabbatar da ƙa’idar ikon mallakar sassan Jihohi wajen tinkarar al'amuran kiwon lafiyar jama'a, kuma Amurka tana da, daidai da Yarjejeniya ta Majalisar Ɗinkin Duniya da ƙa’idodin dokokin ƙasa da ƙasa gaba ɗaya. 'yancin yin doka da aiwatar da doka don aiwatar da manufofin kiwon lafiyar su. Don haɓaka ci gabanta, INB ta kafa ƙungiyoyi huɗu na tsara shirye-shirye karkashin jagorancin Mataimakin Shugaban Hukumar INB, da haɗin gwiwa daga Membobin ƙasashe, don yin la'akari da abubuwan da aka tsara akan kowane batu. Ƙungiyoyin INB sun ba da shawarar ci gaba da tattaunawa na yau da kullum da ƙananan ƙungiyoyi kuma a riƙa ba da shawarar rubutu ga labaran su zuwa goma sha biyar ga watan Janairun shekarar 2024 don nazari a taron INB na takwas da za a gudanar daga goma sha tara ga watan Fabrairu zuwa ɗaya ga watan Maris shekarar 2024. Na taran zai gudana ne daga 18-28 ga watan Maris 2024. Taron ya gudana ne ƙarƙashin jagorancin shugabannin INB Mista Roland Driece na Holan, Mis Precious Matsoso ta Afirka ta Kudu, mataimakin shugabanin Ambasada Tovar da Silva Nunes na Brazil, Ambasada Amr Ramadan na Masar, Ambasada Kozo Honsei na Japan, da Dr Viroj. Tangcharoensthien na Thailand. Ambasada Ramadan ya maye gurbin Mista Ahmed Salama Soliman na Masar, wanda aka yabawa gudunmawar da ya bayar ga taron na INB. An kafa INB ne a cikin Disambar 2021, a wani taro na musamman na Majalisar Lafiya ta Duniya, kuma an bata alhakin shirya jerin tarurruka don tattaunawa kan taruka, yarjejeniya ko wasu kayan aikin ƙasa da ƙasa a ƙarƙashin Kundin Tsarin Mulki na WHO don ƙarfafa rigakafin cutar, shiri da mayar da martani. Aikin INB na tattauna yarjejeniyar annoba ya dogara ne da ƙaiɗojin haɗaka, gaskiya da kuma gamsarwa, jagorancin ƙasashe mambobi da kuma cimma matsaya. Gwamnati na jagorantar taron tattaunawa don hanyoyin ƙulla kan annobar, kuma ana sa ran yanzu zasu iya yanke hukunci kan batun a taron Majalisar Lafiya ta Duniya na gaba a watan Mayun shekarar 2024. Ma'aikatan Hukumar WHO suna zama Sakatariya ga waɗannan tattaunawa, suna tallafawa ƙasashe a cikin ayyukansu, amma ba sa shiga cikin yanke shawara.","Nakala ya rasimu ya makubaliano ya janga, ambayo ni msingi wa majadiliano, inathibitisha kanuni ya uhuru wa Nchi Wanachama katika kushughulikia masuala ya afya ya umma, kuwa mataifa kwa mujibu wa Mkataba wa Umoja wa Mataifa kwa ujumla, kanuni na sheria za kimataifa, haki huru ya kutunga sheria na kutekeleza sheria kwa kufuata sera zao za afya. Ili kuhkikisha maendeleo yake, INB ilianzisha vikundi vinne vya uandishi vikiongozwa na Makamu Wenyeviti wa Ofisi ya INB, na kuratibiwa na Nchi Wanachama, ili kuzingatia makala yaliyopendekezwa kwenye kila mada. Vikundi vidogo vilivyopendekezwa vya INB viendelee kufanya makubaliano yasiyo rasmi na Nchi Wanachama na kupendekeza ujumbe kwa ajili ya makala yao husika kabla ya tarehe 15 Januari 2024 ili kuzingatiwa katika mkutano wa nane wa INB utakaofanyika kuanzia tarehe 19 Februari hadi 1 Machi 2024. Ya tisa itafanyika kuanzia tarehe 18 Machi 2024. Mkutano huo uliongozwa na Wenyeviti wenza wa INB, Bw. Roland Driece wa Uholanzi na Bibi. Precious Matsoso wa Afrika Kusini, na Makamu Mwenyekiti Balozi Tovar Da Silva Nunes wa Brazil, Balozi Amr Ramadhani wa Misiri, Balozi Kozo Honsei wa Japan, na Dk. Viroj. Tangchoroensathien wa Thailand. Balozi Ramadhan amechukua nafasi ya Bw. Ahmed Salama Soliman wa Misiri, ambaye mchango wake katika mchakato huo ulitambuliwa na INB. INB ilianzishwa mnamo Desemba 2021 katika kikao maalum cha Bunge la Afya Duniani, na ilipewa jukumu la kuandaa safu ya mikutano ya kujadili mkataba, makubaliano au chomo kingine cha kimataifa chini ya katiba ya WHO ili kuimarisha uzuiaji wa janga, utayari na majibu. Kazi ya INB ya kujadili makubaliano ya janga inategemea kanuni za ushirikishwaji, uwazi, ufanisi, uongozi wa jimbo mwanachama na makubaliano. Serikali zinaongoza majadiliano juu ya mchakato wa makubaliano ya janga na kwa sasa zinatarajiwa kuamua juu ya barua yoyote katika mkutano ujao wa afya duniani mnamo Mei 2024. Wafanyakazi wa WHO wanatumika kama sekritarieti ya majadiliano haya, wakizisaidia nchi katika kazi zao, lakini hawashiriki katika kufanya maamuzi.","Àkọsílẹ̀ àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn náà, èyí tí í ṣe ìpìlẹ̀ fún àwọn ìdúnàádúrà, tún fi ìdí ìjọba àwọn ẹgbẹ́ lórílẹ̀-èdè múlẹ̀ nípa sísọ ọ̀rọ̀ sí àwọn ọ̀ràn ìlera gbogbogbò, àti pé àwọn orílẹ̀-èdè ní, ní ìbámu pẹ̀lú Òfin Ìdásílẹ̀ United Nations àti àwọn òye ìpìlẹ̀ gbogbogbò lórí òfin orílẹ̀-sí-orílẹ̀, ẹ̀tọ́ ìṣèjọba láti ṣe òfin àti láti sàmúlò òfin ní ọ̀nà láti sàmúlò àwọn ètò ìlera wọn. Láti jẹ́ kí ìgbéga náà yàrá tẹ̀síwájú síi, INB ṣe ìdásílẹ̀ àwọn ẹgbẹ́ lábẹ́ ẹgbẹ́ láti ṣe àkọsílẹ̀ èyí tí àwọn Igbá-kejì Alága ilé iṣẹ́ tí ó mójútó bí nǹkan ṣe ń lọ ní INB darí, tí àwọn orílẹ̀-èdè ti wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ sì jẹ́ alájọsàmójútó rẹ̀, láti gbìmọ̀ràn àwọn àbá àròkọ lórí àkọ́lé kọ̀ọ̀kan. Àwọn ẹgbẹ́ lábẹ́ ẹgbẹ́ ti INB ṣe ìsèdúró fún túbọ̀ ń ṣe ìjíròrò aláìlófin pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ wọ́n sì dábàá àkọsílẹ̀ fún àwọn àròkọ oníkálukú wọn ní 15 oṣù Kínní ọdún 2024 fún ìpinnu ní ìpàdé ẹlẹ́ẹ̀kẹjọ INB tí yóò wáyé ní 19 oṣù Kejì - 1 oṣù Kẹta ọdún 2024. Ẹlẹ́kẹ̀sán yóò wáyé láti 18-28 oṣù Kẹta ọdún 2024. Mr Roland Driece tí orílẹ̀-èdè Netherlands àti Ms Precious Matsoso ti orílẹ̀-èdè South Africa tí wọ́n Alájọjẹ́alága INB ni wọ́n darí ìpàdé náà, àti àwọn Igbá-kejì Alága Aṣojú Ìjọba Tovar da Silva Nunes ti orílẹ̀-èdè Brazil, Aṣojú Ìjọba Amr Ramadan ti orílẹ̀-èdè Egypt, Aṣojú Ìjọba Kozo Honsei tí orílẹ̀-èdè Japan, àti Dr Viroj Tangcharoensathien ti orílẹ̀-èdè Thailand. Aṣojú Ìjọba Ramadan ti dípò Mr Ahmad Salama Soliman ti orílẹ̀-èdè Egypt, ẹni tí INB ṣe ìdámọ̀ ipa rẹ̀. Wọ́n dá INB sílẹ̀ ní oṣù Kejìlá ọdún 2021 ní àkókò pàtàkì kan níbi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé, tí wọ́n sí gbé iṣẹ́ sísètò onírúurú ìpàdé láti dúnàádúrà ìpéjọ fún un, àdéhùn àti àwọn ohun èlò orílẹ̀-sí-orílẹ̀ mìíràn lábẹ́ Ìwé Òfin WHO láti ró ìdènà àjàkálẹ̀ àrùn lágbára, ìgbáradì àti ìdáhùnsí. Iṣẹ́ INB láti ṣe ìdúnàádúrà àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn kan wà lórí òye ìpìlẹ̀ tí ó jẹmọ́ ìdásí gbogbogbò, àkóyawọ́, ṣíṣe dáradára, ìjẹ olórí àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ Ẹgbẹ́ àti ìfohùnsọ̀kan. Àwọn ìjọba dárí àwọn ìjíròrò lórí ìlànà àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn èróńgbà sì wà pé wọn yóò pinnu lórí àkọsílẹ̀kákọsílẹ̀ ní Ìpéjọ Ìlera Àgbáyé tí ó ń bọ̀ ní oṣù Karùn-ún ọdún 2024. Àwọn òṣìṣẹ́ WHO jẹ́ Olùdarí fún àwọn ìjíròrò wọ̀nyí, èyí tí ó ń ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè níbi isẹ́ wọn, ṣùgbọ́n wọn kì í kópa níbi àmọ̀ràn dídá.","Umbhalo wesivumelwano sobhubhane lohlaka, oyisisekelo sezingxoxo, uqinisekisa umgomo wobukhosi bamazwe angamalungu ekusingatheni izindaba zezempilo yomphakathi, nokuthi imibuso, ngokuhambisana neCharter yeNhlangano Yezizwe kanye nemigomo evamile yomthetho wamazwe ngamazwe, ilungelo elibusayo lokushaya umthetho nokusebenzisa umthetho ngokulandela izinqubomgomo zabo zezempilo. Ukuze isheshise inqubekelaphambili yayo, i-INB isungule amaqeqebana abhalayo amane aholwa amaPhini Osihlalo Behhovisi Le-INB, futhi agqugquzelwa Amazwe Angamalungu, ukuze acubungule izihloko ezihlongozwayo ngesihloko ngasinye. Ama-subgroups anconyiwe e-INB aqhubeke nokuba nezingxoxo ezingakahleleki Namazwe Angamalungu futhi enze isiphakamiso sombhalo wezindatshana zawo ngokulandelana kwazo ungakadluli umhla ziyi-15 kuMasingana 2024 ukuze ucutshungulwe emhlanganweni wesishiyagalombili we-INB ozoba kusukela ngomhla ka-19 February–1 Mashi 2024. Owesishiyagalolunye uzokwenzeka kusukela mhla ziyi-18–28 kuNdasa wezi-2024. Umhlangano ubuholwa oSihlalo abambisene nabo be-INB uMnuz Roland Driece waseNetherlands kanye noNkz Precious Matsoso wase-South Africa Ning kanye namaPhini kaSihlalo iNxusa uTovar da Silva Nunes waseBrazil, iNxusa u-Amr Ramadan wase-Egypt, iNxusa uKozo Honsei waseJapan, noDkt Viroj. I-Tangcharoensathien yaseThailand. Inxusa uRamadan ungene esikhundleni sikaMnu Ahmed Salama Soliman wase-Egypt, ogalelo lakhe kulolu hlelo laqashelwa yi-INB. I-INB yasungulwa ngoZibandlela wezi-2021 emhlanganweni okhethekile woMhlangano Wezempilo Womhlaba, futhi yanikezwa umsebenzi wokuhlela uchungechunge lwemihlangano yokuxoxisana ngomhlangano, isivumelwano noma elinye ithuluzi lamazwe ngamazwe ngaphansi koMthethosisekelo weWHO ukuze kuqiniswe ukuvinjelwa kobhubhane, ukulungela kanye nokusabela. Umsebenzi we-INB wokuxoxisana ngesivumelwano sobhubhane usekelwe ezimisweni zokubandakanya wonke umuntu, ukubeka izinto obala, ukusebenza kahle, ubuholi beZwe obungamaLungu kanye nokuvumelana. Ohulumeni bahola izingxoxo ngenqubo yesivumelwano sobhubhane futhi njengamanje kulindeleke ukuthi banqume nganoma yimuphi umbhalo eMhlanganweni Wezempilo Womhlaba olandelayo kuNhlaba wezi-2024. Abasebenzi beWHO basebenza njengeHhovisi likaNobhala kulezi zingxoxo, besekela amazwe emsebenzini wabo, kodwa abahlanganyeli ekuthathweni kwezinqumo." +ከወረርሽኙ ስምምነት ሂደት ጋር በተጓዳኝ መንግስታት በአለም አቀፍ የጤና ደንቦች (ኤይኤችአር) ላይ ማሻሻያዎችን በመደራደር ላይ ናቸው። የመጨረሻው ስብሰባ በታህሳስ 7 2023 ተጀመረ። የቀረቡት ማሻሻያዎች በሚቀጥለው የዓለም ጤና ጉባኤ ላይ እንዲታዩ እና እንዲፀድቁ ታቅደዋል። አይኤችአር ለበሽታዎች ወረርሽኝ እና ሌሎች አጣዳፊ የህዝብ ጤና አደጋዎች እንዲዘጋጁ እና ምላሽ እንዲሰጡ ሀገራት የተስማሙባቸውን አቀራረቦች እና ግዴታዎች አስቀምጧል። የቀረቡት ማሻሻያዎች በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ለተከሰቱት ተግዳሮቶች ምላሽ ይሰጣሉ።,"In parallel with the pandemic agreement process, governments are also negotiating amendments to the International Health Regulations (IHR). The latest meeting began on 7 December 2023; the proposed amendments are scheduled for consideration and adoption at the next World Health Assembly. The IHR set out agreed approaches and obligations for countries to prepare for, and respond to, disease outbreaks and other acute public health risks. The proposed amendments come in response to the challenges posed by the COVID-19 pandemic.","A bisa tsarin yarjejeniyar ibtila'i, gwamnatoci kuma suna tattaunawa kan gyare-gyare ga Dokokin Kiwon Lafiya na Duniya (IHR). Sabon taron ya fara ranar 7 ga Disambar 2023; An tsara gyare-gyaren da aka tsara don yin la'akari da daidaito a taron Majalisar Lafiya ta Duniya na gaba. IHR ta tsara hanyoyin da aka amince da su da wajibai ga ƙasashe don shiryawa, da kuma mayar da martani ga ɓarkewar cututtuka da sauran haɗarin lafiyar jama'a. Waɗannan sauye-sauyen da aka tsara, sun zo ne a matsayin martani ga ƙalubalen da annobar COVID-19 ta kawo.","Sambamba na mchakato wa makubaliano ya janga, pia serikali zinajadili marekebisho ya kanuni za afya kimataifa (IHR). Mkutano wa hivi karibuni ulianza tarehe 7 esemba 2023; marekebisho yaliyopendekezwa yalipangwa kuzingatiwa na kupitisha katika mkutano ujao wa Baraza la Afya duniani. IHR iliweka mbinu na majukumu yaliyokubaliwa kwa nchi kujiandaa, na kukabiliana na, milipuko ya magonjwa na hatari zingine kubwa za kiafya ya umma. Marekebisho yaliyopendekezwa yanakuja kujibu changamoto zinazoletwa na janga la UVIKO-19.","Ní ọ̀nà kejì ẹ̀wẹ̀ sí ìlànà àdéhùn àjàkálẹ̀ àrùn, àwọn ìjọba ń dúnàádúrà àwọn àtúnṣe sí Àwọn Ìlànà Ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (IHR). Ìpàdé tí ó kẹ́yìn bẹ̀rẹ̀ ní ọjọ́ 7 oṣù Kejìlá ọdún 2023; wọ́n ṣètò ìsàmúlò àti gbígba àwọn àbá àtúnṣe wọlé níbi Àpéjọ Ìlera Àgbáyé tí ó ń bọ̀. IHR ṣètò àwọn ìlànà àti iṣẹ́ tí wọ́n ti fi ẹnu kò lè lórí fún àwọn orílẹ̀-èdè láti gbáradì fún, àti láti dáhùn sí, àwọn ìbẹ́sílẹ̀ àrùn àti àwọn ewu ìlera gbogbogbò tí ó lágbára yókù. Àwọn àtúnṣe tí wọ́n dábàá náà wà ní ìdáhùnsí àwọn ìpèníjà tí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 dá sílẹ̀.","Ngokuhambisana nenqubo yesivumelwano sobhubhane, ohulumeni nabo baxoxisana ngezichibiyelo ze-International Health Regulations (IHR). Umhlangano wakamuva waqala mhla ziyisi-7 kuZibandlela wezi-2023; izichibiyelo ezihlongozwayo zihlelelwe ukuthi zicutshungulwe futhi zamukelwe eMhlanganweni Wezempilo Womhlaba olandelayo. I-IHR yabeka izindlela okuvunyelwene ngazo nezibopho ukuze amazwe alungiselele, futhi aphendule, ukuqubuka kwezifo nezinye izingozi ezinkulu zezempilo zomphakathi. Lezi zichibiyelo ezihlongozwayo ziza ngenxa yezinselelo ezilethwe wubhubhane lweCOVID-19." +"ከ40 ሚሊዮን በላይ የጤና ባለሙያዎች ደፋር የጤና እና የአየር ንብረት እርምጃ በሲኦፒ28 ይፈልጋሉ በ ሲኦፒ ለመጀመሪያ ጊዜ በተከበረው የጤና ቀን ከዓለም ዙሪያ የተውጣጡ ከ 40 ሚሊዮን በላይ የጤና ባለሙያዎች የ ደብልዩኤችኦ እና የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ለጤና የአየር ንብረት ድርድር በ ሲኦፒ28 ቅድሚያ እንዲሰጡ ያቀረቡትን ጥሪ ተቀላቅለዋል ። የአየር ንብረት እንቅስቃሴ አለማድረግ ህይወትን እያስከፈለ ጤናን በየቀኑ እየጎዳ ነው። የጤና ሰራተኞች የቅሪተ አካል ነዳጆችን ለማስወገድ፣ ወደ ንጹህ ሃይል ለመሸጋገር፣ የመቋቋም አቅምን ለመገንባት እና ለተለዋዋጭ የአየር ንብረት ተጽእኖዎች በጣም የተጋለጡ ሰዎችን እና ማህበረሰቦችን ለመደገፍ አፋጣኝ እና ደፋር እርምጃ ይፈልጋሉ። ተጨማሪ መዘግየት የለም፣ ተጨማሪ ሰበብ የለም፣ አሁን እርምጃ እና ፍትህን በማሳሰብ ለወደፊቱ ጤናማ ለሁሉም። ""በጤና እና በአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት ፣ የሚፈጠሩ አስቸኳይ ፈተናዎች የጤና ባለሙያዎች የጤና ውጤቶችን ለማሻሻል እና የአየር ንብረት ቀውሶችን ለመፍታት ፣ በሚደረገው ጥረት ሁሉ በአንድነት ይቆማሉ"" ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር፣ ዶክተር ቴድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""ይህ ሁላችንም ለመጪዎቹ ትውልዶች ጤናማ እና ጠንካራ አለም እንዲኖረን አስተዋፅኦ እንድናደርግ ያነሳሳናል። “2023 ከአየር ንብረት ጋር በተያያዙ አደጋዎች፣ ሰደድ እሳት፣ የሙቀት ማዕበል እና ድርቅን ጨምሮ፣ ለሕዝብ መፈናቀል፣ ለእርሻ ኪሳራ እና የአየር ብክለትን ጨምሮ በአስደንጋጭ ሁኔታ ታይቷል። እየተካሄደ ያለው የአየር ንብረት ቀውስ እንደ ኮሌራ፣ ወባ እና ዴንጊ ያሉ ለሕይወት አስጊ የሆኑ በሽታዎችን የመጋለጥ እድልን በእጅጉ ጨምሯል። ከዚህ በፊት ታይቶ የማይታወቅ የአለም ጤና ንቅናቄ በሲኦፒ28","Over 40 million health professionals demand bold health and climate action at COP28 On the first-ever Health Day at a COP, more than 40 million health professionals from around the globe joined the call to action by the World Health Organization (WHO) and civil society organizations, to prioritize health in climate negotiations at COP28. Climate inaction is costing lives and impacting health every single day. Health workers demand immediate and bold action to phase out fossil fuels, transition to clean energy, build resilience and to support people and communities most vulnerable to impacts of the changing climate. They press for no more delays, no more excuses; urging action and justice now, for a healthy future for all. ""In the face of the urgent challenges posed by health and climate change, health professionals stand united in every effort to improve health outcomes and address the climate crises,"" said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Director-General of the World Health Organization. ""This inspires us all to contribute to a healthier, more resilient world for generations to come. ""The year 2023 has witnessed an alarming surge in climate-related disasters, including wildfires, heatwaves and droughts, leading to the displacement of populations, agricultural losses and heightened air pollution. The ongoing climate crisis has significantly increased the risk of life-threatening diseases such as cholera, malaria and dengue. Unprecedented global health mobilization at COP28","Sama da ma'aikatan lafiya miliyan 40 ne suka nemi a ɗauki ƙwaƙƙaran mataki akan sauyin yanayi ga ɓangaren kiwon lafiya a taron COP28. Karon farko da aka taɓa yin Ranar Lafiya a taron COP, sama da ƙwararrun kiwon lafiya miliyan 40 ne daga ko ina a faɗin duniya suka shiga cikin kiran ɗaukar matakin da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) da ƙungiyoyin fararen hula suka yi, don fifita lafiya a tattaunawar taron sauyin yanayi na COP28. Rashin ɗaukar mataki kan sauyin yanayi na cin rayuka da yin illa ga lafiya a kowacce rana. Masana kiwon lafiyar sun nemi a ɗauki ƙwaƙƙaran mataki na gaggawa wajen kauda hayaƙi mai guba, sauyawa zuwa makamashi mai tsafta, gina juriya da tallafawa mutane da al'ummomin da illar sauyin yanayin ta shafa. Sun matsa akan ba sauran wani jan ƙafa, ba sauran uzuri, suna neman a ɗau mataki da yin adalci a yanzu, don lafiyayyar gobe ga kowa da kowa. ""A yayin da ake fuskantar ƙalubalen gaggawa da ke tattare da matsalar lafiya da sauyin yanayi ya haifar, ƙwararru a fannin kiwon lafiya sun tsaya tsayin daka ga duk wani ƙoƙari na inganta sakamakon kiwon lafiya da magance matsalolin sauyin yanayi,"" in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya. ""Wannan ya zaburar damu wajen bada gudunmawa ga samun lafiyayyar duniya mai juriya ga waɗanda zasu zo nan gaba. ""Shekarar 2023 ta shaida waɗansu abubuwa masu ɗaga hankali na illar sauyin yanayi, wanda ya haɗa da gobarar daji, tsananin zafi da fari, wanda ya janyo raba jama'a da muhallinsu, asarar amfanin gona da tsananin gurɓatar iska. Matsalar sauyin yanayi da ake ciki yanzu tayi tasiri wajen ƙaruwar cututtukan dake barazana ga lafiya, kamar irinsu kwalara, zazzaɓin cizon sauro da zazzaɓi mai sa ciwon gaɓoɓi. Gangamin da ba taɓa ganin irinsa ba kan kiwon lafiya a taron sauyin yanayi na COP28.","Zaidi ya wataalamu wa afya milioni 40 wanahitaji hatua za hali ya hewa na afya bora kwenye COP28 Katika siku ya afya ya kwnza kabisa ya COP, zaidi ya wataalamu wa afya milioni 40 kutoka kote duniani, walijiunga na wito wa kuchukua hatua wa shirika la afya duniani (WHO) na mashirika ya kiraia, katika kuweka kipaumbele kwenye afya katika majadiliano ya hali ya hewa ya COP28. Kutochukua hatua kwa hali ya hewa kunagharimu maisha na kuathiri afya ya kila siku. Wahudumu wa afya wanahitaji hatua za haraka na za kijasiri za kuondoa nishati ya mafuta ikiwa ni mabadiliko ya kuelekea kwenye nishati safi, kujenga ustahimilivu na kusaidia watu na jamii zilizo hatarini zaidi katika athari za mabadiliko ya hali ya hewa. Wanasisitiza kutochelewesha tena, hakuna visingizio tena; walihimiza hatua na haki sasa, kwa mustakabali wenye afya kwa wote. ""Katika kukabiliana na changamoto za dharura zinazoletwa na afya na mabadiliko ya hali ya hewa, wataalamu wa afya wanasimama kwa umoja katika kila jitihada za kuboresha matokeo ya afya na kushughulikia majanga ya hali ya hewa"" Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa shirika la afya duniani. ""Hii inatutia moyo sisi sote kuchangia dunia yenye afya na uthabiti zaidi kwa vizazi vijavyo. ""Mwaka 2023 umeshuhudia ongezeko kubwa linalowasiliana na hali ya hewa, ikiwa ni pamoja na moto wa nyika, joto na ukame, na kusababisha kuhama kwa watu, hasara za kilimo na kuongezeka kwa uchafuzi wa hewa. Mgogoro wa hali ya hewa unaoendelea umeongeza hatari kubwa ya magonjwa yanayotishia kama vile kipindupindu, Malaria na Dengue. Uhamasishaji wa afya duniani ambao haujawahi kutokea katika COP28","Ó lé ní 40 mílíọ̀nù àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera ni wọ́n pèpè fún isẹ́ tí ó jọjú lórí ìlera àti ojú ọjọ́ ní COP28. Ní ọjọ́ Ìlera àkọ́kọ́ irú rẹ̀ ní COP, ó lé ní 40 mílíọ̀nù àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera káàkiri àgbáyé ni wọ́n darapọ̀ mọ́ ìpèṣíṣẹ́ tí Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé (WHO) àti àwọn àjọ àwùjọ ara ilu pé wọ́n ṣíṣẹ́, láti mú ìlera ní ọ̀kúnkúndùn níbi ìdúnàádúrà ojú ọjọ́ ní COP28. Àìṣiṣẹ́ lórí ojú ọjọ́ ń kóbá ẹ̀mí àwọn èèyàn ó sì ń nípa lórí ìlera ní gbogbo ọjọ́. Àwọn òṣìṣẹ́ ìlera bèèrè fún isẹ́ tí ó kún ojú òṣùwọ̀n ní kíákíá láti fòpin sí àwọn epo eléèéfín, yíyí padà sí ìgbagbára tí ó mọ́, ṣe ìfarajìn láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn èèyàn àti agbègbè tí wọ́n wà nínú ewu àwọn ipa tí ìyípadà ojú ọjọ́ ń ṣe. Wọ́n ṣe akitiyan láti ríi wípé kò sí ìdádúró mọ́, kò sí àwíjàre; wọ́n ń rawọ́rasẹ̀ sí isẹ́ ṣíṣe àti ìdájọ́ nísinsìnyí, fún ìlera ọjọ́ iwájú gbogbogbò. ""Ní àkókò ìpèníjà pàjáwìrì èyí tí ó wáyé nípasẹ̀ ìyípadà ìlera àti ojú ọjọ́, àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera fi ọwọ́sowọ́pọ̀ níbi gbogbo ipá wọ́n láti pèsè ìlera tí ó péye àti láti yanjú ìpèníjà ojú ọjọ́,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ẹni tí í ṣe Olùdarí Gbogbogbò fún Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé ni ó sọ bẹ́ẹ̀. ""Èyí jẹ́ ìwúrí fún gbogbo wa láti kópa níbi ìlera tí ó péye, àti ìfarajìn fún àwọn ìran tí ó ń bọ̀. ""Ọdún 2023 ni àwọn ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ onírúurú ìjàmb�� ajẹmọ́ ojú ọjọ́ ti ṣẹlẹ̀ jù, lára wọn ni ìjà iná, oorun àti ọ̀dá, èyí tí ó ń fa òpó ìsípò àwọn olùgbé, àdánù ère oko àti àpọ̀jù àtẹ̀gùn bíbàjẹ́. Wàhálà ojú ọjọ́ tí ó ń lọ lọ́wọ́ tí jẹ́ kí àwọn àìsàn gbẹ̀mígbẹ̀mí pọ̀ si bíi àìsàn onígbáméjì, ibà àti wọ́ọgunwọ́ọgun. Ìkójọpọ̀ ìlera àgbáyé tí kò ṣẹlẹ̀ rí ní COP28","Ochwepheshe bezempilo abangaphezu kwezigidi ezingama-40 bafuna ukuba kubonakale isisibindi kwezempilo nesimo sezulu kuCOP28 Ngosuku lokuqala lwezempilo e-COP, ochwepheshe bezempilo abangaphezu kwezigidi ezingama-40 abavela emhlabeni wonke bajoyine isimemo seWorld Health Organization (WHO) nezinhlangano zomphakathi, sokubeka eqhulwini ezempilo ezingxoxweni zesimo sezulu ku-COP28. Ukungenzi lutho kwesimo sezulu kubiza ukuphila futhi kunomthelela empilweni usuku nosuku. Abasebenzi bezempilo bafuna isinyathelo esisheshayo nesinesibindi sokususa amafutha ezinsalela ezimbiwa phansi, ukushintshela kumandla ahlanzekile, ukuqinisa nokweseka abantu nemiphakathi esengozini enkulu emithelela yesimo sezulu esishintshayo. Bacindezela ukuba bangabe besabambezeleka, bangabe besaba nezaba; sikhuthaza ubulungiswa manje, ukuze kube nekusasa elinempilo kubo bonke. ""Ngenxa yezinselelo eziphuthumayo ezibangelwa impilo nokushintsha kwesimo sezulu, ochwepheshe bezempilo babambene kuyo yonke imizamo yokuthuthukisa imiphumela yezempilo kanye nokubhekana nesimo sezulu,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWorld Health Organization. “Lokhu kusikhuthaza sonke ukuthi sibambe iqhaza emhlabeni onempilo, oqinile ezizukulwaneni ezizayo. “Unyaka wezi-2023 ube nezinhlekelele ezithinta isimo sezulu, okuhlanganisa imililo yequbula, ukushisa kwemvelo kanye nesomiso, okuholele ekuthuthweni kwabantu, ukulahlekelwa kwezolimo kanye nokwanda kokungcoliswa komoya. Inkinga yesimo sezulu eqhubekayo inyuse kakhulu ingozi yezifo ezisongela ukuphila njengekholera, umalaleveva nodenga. Ukugqugquzelwa kwezempilo okungakaze kubonwe emhlabeni wonke kuCOP28" +ደብልዩኤችኦ እና ከ40 ሚሊዮን በላይ የጤና ባለሙያዎች መንግስታት የገቡትን ቃል ኪዳን እንዲያሟሉ፣ የፓሪሱን ስምምነት እንዲያደርሱ፣ ከቅሪተ አካል ነዳጆች መውጣትን እንዲያፋጥኑ እና ለሰው ልጅ ጤናማ፣ ፍትሃዊ እና አረንጓዴ የወደፊት ምኞታቸውን እንዲያሳድጉ ጠይቀዋል። ህዝቡን ከአየር ንብረት ለውጥ በጤናው ላይ ከሚያደርሱት አሉታዊ ተጽእኖ ለመጠበቅ ጠንካራ እና ጠንካራ የጤና ስርአቶች በጣም አስፈላጊ ናቸው። ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር ዝቅተኛ የካርቦን ጤና ስርአቶችን መገንባት ለአሁኑ እና ለወደፊት ህይወት ጥበቃ አድርጎ መገንባት በአካባቢያዊ፣ ሀገራዊ እና አለም አቀፋዊ የአየር ንብረት እርምጃ እና ፋይናንስ እንደ አንዱ ቅድሚያ ሊሰጠው ይገባል። ከአለም ዙሪያ የተውጣጡ የጤና ሚኒስትሮች በ120 ሀገራት የተደገፈውን ሲኦፒ28 የአየር ንብረት እና ጤና መግለጫን አጽድቀዋል። ይህ የአየር ንብረት ለውጥን ከባድ የጤና አንድምታ አጉልቶ ያሳያል፣ የተባበሩት መንግስታት የአየር ንብረት ለውጥ ስምምነት ማዕቀፍ (ዩኤንኤፍሲሲሲ) እና የፓሪሱ ስምምነት ወሳኝ ሚና ላይ ያተኩራል፣ እና በአየር ንብረት ለውጥ እና በጤና መካከል ያለውን ግንኙነት ለመጋፈጥ በትብብር መስራት እንደሚያስፈልግ ያሳያል። ለጤና የአየር ንብረት እርምጃን አጣዳፊነት የጋራ ግንዛቤን ያንፀባርቃል እና ለሁሉም ጤናማ እና የበለጠ ጠንካራ የወደፊት የወደፊት ተስፋን ያሳድጋል። ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር የጤና ስርዓቶችን በገንዘብ የመስጠት አጣዳፊነት ለጤናማ ፕላኔት ያለው ቁርጠኝነት ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር የጤና ሥርዓቶችን እና ዘላቂ ተነሳሽነቶችን የሚደግፉ የፋይናንስ ዘዴዎችን ቁርጠኝነት ይጠይቃል። የእርምጃውን አጣዳፊነት መወያየት አስፈላጊ ነው ነገር ግን የፋይናንስ ቁርጠኝነት ከተግዳሮቱ መጠን ጋር የሚጣጣም መሆኑን ማረጋገጥ አስፈላጊ ነው። በአሁኑ ጊዜ 0.5% የአለም የአየር ንብረት ፋይናንስን በማግኘት ፣የጤናው ሴክተር ከፍተኛ የሀብት ጭማሪ ይፈልጋል።,"WHO and over 40 million health professionals call on governments to meet the commitments they have already made, deliver on the Paris Agreement, accelerate the phasing out of fossil fuels and to raise their ambition for a healthier, fairer and greener future for humanity. Strong and resilient health systems are indispensable to protecting the population from the negative impacts of climate change on their health. Building climate-resilient, low-carbon health systems as protection for current and future lives must be seen as one of the priorities in local, national and global climate action and financing. Health Ministers from around the world endorsed the COP28 Declaration on Climate and Health, supported by 120 countries. This highlights the severe health implications of climate change, emphasizes the critical role of the United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) and the Paris Agreement, and underscores the urgent need to work collaboratively to confront the connections between climate change and health. It reflects a shared understanding of the urgency of climate action for health and raises hope of a greater global commitment to a healthier and more resilient future for all. The urgency of financing climate-resilient health systems The commitment to a healthier planet requires a commitment to financing mechanisms that support climate-resilient health systems and sustainable initiatives. It is critical to discuss the urgency of action but also ensure that financial commitments match the scale of the challenge. Currently receiving a mere 0.5% of global climate financing, the health sector demands a substantial increase in resources.","Hukumar WHO da ƙwararrun masana kiwon lafiya sama da miliyan 40 sun yi kira ga gwamnatoci da su cika alƙawuran da suka riga suka ɗauka, da cimma yarjejeniyar Paris, hanzarta kawar da gurɓataccen hayaƙi, da kuma ɗaukaka burinsu na samun kyakkyawar makoma mai kyau da tsafta ga bil'adama. Ƙaƙƙarfan tsarin kiwon lafiya mai juriya ba makawa wajen kare jama'a daga mummunar illar sauyin yanayi ga lafiyarsu. Gina tsarin da zai jure da rage iska mai guba a matsayin kariya ga rayuka ta yanzu da nan gaba, ya zama tilas a bashi fifiko a matakin cikin gida, ƙasa da duniya don ɗaukar mataki kan sauyin yanayi da samar da kuɗaɗe. Ministocin Lafiya na Duniya sun goyi bayan Ƙudirin taron sauyin yanayi na COP28 kan sauyin yanayi da kiwon lafiya, wanda ƙasashe 120 suka marawa baya. Wannan yana nuna mummunan tasirin da canjin yanayi ke haifarwa a fannin kiwon lafiya, yana mai da hankali kan muhimmiyar rawar da Majalisar Ɗinkin Duniya ke takawa kan sauyin yanayi (UNFCCC) da yarjejeniyar Paris, sannan ya jaddada buƙatar gaggawar yin aiki tare don tinkarar alaƙar da ke tsakanin sauyin yanayi da lafiya. Yana nuna fahimtar da ake da ita game da gaggauta ɗaukar mataki kan sauyin yanayi don lafiya, kuma yana haifar da fata na babbar sadaukarwar duniya don samar da gobe mai cike da lafiya da juriya ga kowa da kowa. Tsananin buƙatar sanya kuɗaɗe don tsarin lafiya mai juriya ga sauyin yanayi. Ƙokarin samar da lafiyayyar duniya na buƙatar dabarun zuba kuɗaɗe da zasu tallafawa tsarin kiwon lafiya da zai jurewa sauyin yanayi da shirye-shirye masu ɗorewa. Yanada matuƙar muhimmanci a tattauna buƙatar ɗaukar matakin gaggawa, amma a kuma tabbatar da alƙawuran kuɗaɗen sun dace da girman matsalar. A yanzu yana karɓar ɗan ƙaramin kaso na kashi 0.5 cikin ɗari na kuɗaɗen sauyin yanayi na duniya, ɓangaren kiwon lafiya na neman kyakkyawan ƙarin albarkatu.","WHO na zaidi ya wataalamu wa afya milioni 40 wanatoa wito kwa serikali kutimiza ahadi ambazo tayari zimetoa, kutimiza mkataba wa Paris, kuharakisha kukomesha nishati ya mafuta na kuinua matarajio yao kuwa na afya njema, haki na mustakabali bora wa kibinadamu. Mifumo thabiti ya afya ni muhimu katika kulinda idadi ya watu kutokana na athari mbaya za mabadiliko ya hali ya hewa kwa afya zao. Kujenga mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa, yenye kaboni ya chini kama ulinzi wa mfumo wa afya wa sasa na yajayo lazima yaonekane kama moja ya vipaumbele katika hatua na ufadhili wa hali ya hewa ya ndani, kitaifa na kimataifa. Mawaziri wa afya kutoka kote duniani waliidhinisha Azimio la COP28 kuhusu hali ya hewa na afya, linalokubaliwa na nchi 120. Hii inaonyesha athari mbaya za kiafya zinazotokana na mabadiliko ya hali ya hewa, inasisitiza jukumu muhimu la Mkataba wa Mabadiliko ya tabia ya nchi (UNFCCC) na Mkataba wa Paris, na inasisitiza haja ya haraka ya kufanya kazi kwa ushirikiano ili kukabiliana na uhusiano kati ya mabadiliko ya hali ya hewa na afya. Inaonyesha uelewa wa pamoja wa haraka wa hatua ya hali ya hewa katika afya na inaleta matumaini makubwa ya kujitolea katika kujenga afya ya bora ya kiamataiafa kwa siku zijazo. Dharura ya kufadhili mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa Kujitolea kwa ajili ya sayari yenye afya bora kunahitaji kunahitaji kujitolea kwa mbinu za ufadhili zinazosaidia mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa na mipango endelevu. Ni muhimu kujadili uharaka wa kuchukua hatua, lakini pia, kuhakikisha kuwa ahadi za kifedha zinalingana na ukubwa wa changamoto. Kwa sasa inapokea 0.5% pekee ya ufadhili wa hali ya hewa duniani, sekta ya afya inahitaji rasilimali ziongezwe kwa wingi.","WHO àti ó lé ní 40 mílíọ̀nù àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera késí àwọn ìjọba láti lépa bá àwọn ìfarajìn tí wọ́n ti là sílẹ̀, tí wọ́n fi jíṣẹ́ níbi Àdéhùn Paris, yàrá fi òpin sí àwọn epo eléèéfín àti láti fi ojú sún èróńgbà wọn fún ìlera tí ó péye, ọjọ́ iwájú tí ó dọ́gba tí ó sì dára fún ọmọnìyàn. Àwọn ètò ìlera tí ó lágbára tí ó gbọnngbọ́n kò ṣé é yọ sẹ́yìn lára ọ̀nà láti dáàbòbo àwọn olùgbé kúrò lọ́wọ́ àwọn ìjàmbá ìyípadà ojú ọjọ́ níbi ìlera wọn. Ṣíṣẹ̀da àwọn ètò tí yóò mú ojú ọjọ́ dúró, àti àwọn ètò ìlera a mú àdínkù bá èéfín gẹ́gẹ́ bíi fún ìgbé ayé lónìí àti ní ọjọ́ iwájú ni wọ́n gbọ́dọ̀ rí bíi ọkàn pàtàkì nínú àwọn ìṣe àti ìnáwó sí ojú ọjọ́ ní ìbílẹ̀, orílẹ̀-èdè àti ní gbogbo àgbáyé. Àwọn mínísítà ìlera ní àgbáyé ni wọ́n fi ọwọ́ sí Ìkéde COP28 lórí Ojú Ọjọ́ àti Ìlera, tí àwọn orílẹ̀-èdè 120 sì ṣe àtìlẹ́yìn fún. Èyí ń fi ewu ńlá tí ó wà nínú ìyípadà ojú ọjọ́ hàn, èyí tí ó ń fi ìdí ipa pataki tí United Framework Convention lórí Ìyípadà Ojú Ọjọ́ (UNFCCC) ń ṣe àti Àdéhùn Paris, èyí tí ó sì ń ṣe àfihàn ìpè fún ìbáṣepọ̀ ní kíákíá láti kojú ìsopọ̀ tí ó wà láàárín ìyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera. Èyí ń ṣe àfihàn àjọyépọ̀ nípa ìṣe ní kíákíá lórí ojú ọjọ́ fún ìlera tí ó sì ń fún wọn ní ìrètí ìfarajìn àgbáyé tí ó lágbára lórí ìlera tí ó dára síi àti ìfarajìn ọjọ́ iwájú fún gbogbogbò. Àìjáfara ìnáwó sí àwọn ètò ìfarajìn ojú ọjọ́ ajẹmọ́ ìlera Ìfarajìn sí ayé tí ó ní ìlera tí ó péye nílò ìfarajìn sí àwọn ìlànà ìnáwó tí ó ń ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ètò ìfarajìn ojú ọjọ́ ajẹmọ́ ìlera àti àwọn àdádáálẹ̀ tí ó ṣe pamọ́. Ó ṣe pàtàkì láti jíròrò lórí àìjáfara isẹ́ àti láti ríi pé ìfarajìn nípa owó níná dọ́gba pẹ̀lú iye ìpèníjà tí ó wà. 0.5% ìnáwó sí ojú ọjọ́ lágbàáyé ni wọ́n ń gbà báyìí, ẹ̀ka ìlera nílò àwọn àlékún àwọn ohun èlò tí ó ní àpẹẹrẹ.","I-WHO kanye nochwepheshe bezempilo abangaphezu kwezigidi ezingu-40 bacela ohulumeni ukuthi bahlangabezane nezibopho asebezenzile, bafeze Isivumelwano Sase-Paris, basheshise ukuqedwa kukaphethiloli futhi bakhulise isifiso sabo sekusasa elinempilo, elinobulungiswa neliluhlaza ebantwini. Izinhlelo zezempilo eziqinile nezingaququki zibalulekile ekuvikeleni abantu kumithelela emibi yokushintsha kwesimo sezulu empilweni zabo. Ukwakha izinhlelo zezempilo ezimelana nesimo sezulu, ezinekhabhoni ephansi njengesivikelo sezimpilo zamanje nezesikhathi esizayo kumele kubhekwe njengenye yezinto ezibalulekile ezenzweni zesimo sezulu sasekhaya, sikazwelonke kanye nesomhlaba wonke kanye nokuxhaswa ngezimali. ONgqongqoshe Bezempilo abavela emhlabeni wonke bagunyaze Isimemezelo Se-COP28 Sesimo Sezulu Nezempilo, esisekelwa amazwe ayi-120. Lokhu kugqamisa imithelela enzima yezempilo yokushintsha kwesimo sezulu, kugcizelela indima ebalulekile yeNgqungquthela YeZizwe Ezihlangene Yokuguquguquka Kwesimo Sezulu ngesingisi i-United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) kanye NeSivumelwano Sase-Paris, futhi kugcizelela isidingo esiphuthumayo sokusebenzisana ukuze kubhekwane nokuxhumana phakathi kokuguquguquka kwesimo sezulu kanye nempilo. Ibonisa ukuqonda okuhlanganyelwe kokuphuthuma kokusebenza kwesimo sezulu kwezempilo futhi iphakamisa ithemba lokuzibophezela okukhulu komhlaba wonke ngekusasa elinempilo neliqine kakhudlwana labo bonke. Ukuphuthuma kokuxhasa ngezimali izinhlelo zezempilo ezimelana nesimo sezulu Ukuzibophezela kumhlaba onempilo kudinga ukuzibophezela ekuxhaseni ngezimali izindlela ezisekela izinhlelo zezempilo ezimelana nesimo sezulu kanye nezinhlelo ezisimeme. Kubalulekile ukuxoxa ngokuphuthuma kokuthatha isinyathelo kodwa futhi uqinisekise ukuthi ukuzibophezela kwezezimali kuhambisana nobukhulu benselele. Njengamanje ithola u-0.5% wezimali zokuxhasa isimo sezulu emhlabeni jikelele, umkhakha wezempilo ufuna ukwenyuswa kwezinsizakusebenza." +የገንዘብ ድጋፍን ማሳደግ ዋስትና ያለው ብቻ ሳይሆን ቀጣይነት ያለው የጤና ቀውሶችን እና እየተሻሻለ የመጣውን የአለም የጤና ገጽታን በብቃት ለመቋቋም አስፈላጊ ነው። የጤናው ዘርፍ ከዚህ ቀደም ታይቶ የማያውቅ ፈተናዎች እየተጋፈጡበት ባለበት በአሁኑ ወቅት የተፈጠረውን የፋይናንስ ክፍተት ለማስተካከል አፋጣኝ እርምጃ መውሰድ ያስፈልጋል። የገንዘብ ድጋፍን በማባዛት ሴክተሩ�� የመፍጠር፣ የማላመድ እና ጥሩ እንክብካቤን ለማቅረብ ያለውን አቅም እናጠናክራለን። የደብልዩኤችኦ በአየር ንብረት እና በጤና ላይ ያለው ቁርጠኝነት የየደብልዩኤችኦ የሲኦፒ28 ፕሬዚዳንቱ የጤና ድንገተኛ ሁኔታን ለማጉላት እና ለአየር ንብረት እና ጤና ከፍተኛ ደረጃ መድረክ ለማቅረብ የሚያደርገውን ጥረት በደስታ ይቀበላል ፣ ምንም እንኳን የመክፈቻውን የጤና ቀን ፣ እና የአየር ንብረት እና የጤና ሚኒስትሮችን ጨምሮ። በመግለጫው ውስጥ የተዘረዘሩትን ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጉዳዮች ውጤታማ በሆነ መንገድ ተግባራዊ ለማድረግ የዓለም ጤና ድርጅት ከአጋሮች እና ከለጋሾች ጋር አብሮ ለመስራት ቁርጠኛ ነው። በየየደብልዩኤችኦ የሚመራዉ የአየር ንብረት እና ጤና ትራንስፎርሜሽን አክሽን (ኤቲኤሲኤች) ከ 75 በላይ ሀገራት ለአየር ንብረት-ተከላካይ እና ዝቅተኛ የካርበን ዘላቂ የጤና ስርአቶች (በዩናይትድ ኪንግደም በታላቋ ብሪታንያ ያስተዋወቀው) አንድ ላይ የሚያገናኝ ዓለም አቀፍ መድረክ ነው። እና ሰሜን አየርላንድ እንደ ሲኦፒ26 ፕሬዝዳንት) ከአጋሮች፣ የሁለትዮሽ ለጋሾች እና ተመራማሪዎች ጋር። የዓለም ጤና ድርጅት ኤቲኤሲኤች በሴክላሬሽኑ ውስጥ የተካተቱትን ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጉዳዮች እንደሚቀበል እና ውጤታማ አተገባበሩን እንደሚደግፍ ያረጋግጣል። በተጨማሪም ፣ የዓለም ጤና ድርጅት የአየር ንብረት ለውጥን በሁሉም የዓለም ጤና ድርጅት መርሃ ግብሮች ዋና ዋና ተግባራቶቹን በአመራር፣ በማስረጃ እና ከሁሉም በላይ ደግሞ የሀገር ትግበራን በማቀናጀት የአየር ንብረት ለውጡን እና የጤና ፖርትፎሊዮውን ለማጠናከር ቃል ገብቷል። የዓለም ጤና ድርጅት ለአለም ጤና እና የአየር ንብረት እርምጃዎች ያለውን ቁርጠኝነት አረጋግጧል፣ ለአለም አቀፍ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴሮች ድጋፍ እንደሚሰጥ ቃል ገብቷል።,"Boosting financial support is not just warranted but essential to effectively tackle ongoing health crises and an evolving global health landscape. With the health sector facing unprecedented challenges, urgent action is needed to bridge the stark financial gap. By multiplying funding, we strengthen the sector's capacity to innovate, adapt and deliver optimal care, ensuring a resilient healthcare infrastructure for today's challenges and the uncertainties of tomorrow. WHO's commitment on climate and health WHO welcomes the efforts of the COP28 Presidency to highlight the health emergency and provide a high-level platform for climate and health at this conference, including though the inaugural Health Day, and the climate and health ministerial. WHO is dedicated to working alongside partners and donors to ensure effective implementation of priorities outlined in the Declaration. The WHO-led Alliance for Transformative Action on Climate and Health (ATACH) is a global platform that brings together more than 75 countries that have committed to initiatives on climate-resilient and low carbon sustainable health systems (promoted by the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland as President of COP26), along with partners, bilateral donors and researchers. WHO will ensure that ATACH embraces the priorities included in the Ceclaration and supports its effective implementation. Furthermore, WHO commits to strengthening its climate change and health portfolio by integrating climate change as a priority for all WHO programmes through its core functions of leadership, evidence and, most importantly, country implementation. WHO affirms its commitment to global health and climate action, pledging its support to ministries of health worldwide.","Ƙara yawan tallafin kuɗin ba buƙatarsa kawai ake ba, ya zama tilas don magance matsalolin kiwon lafiya na yanzu da waɗanda ke kunno kai a sahar lafiya ta duniya. Yayinda ɓangaren kiwon lafiya ke fuskantar ƙalubalen da ba a taɓa ganin irinsa ba, ana buƙatar ɗaukar mataki na gaggawa don cike wawakeken giɓin kuɗin fannin. Ta hanyar ruɓanya tallafin kuɗin, zamu ƙarfafi damar fannin na ƙirƙirowa, daidaitawa, da bada kyakkyawar kulawa, don tabbatar da ababen more rayuwa na kiwon lafiya ga ƙalubalen yau da kuma rashin tabbas na gobe. Alƙawarin Hukumar WHO kan sauyin yanayi da kiwon lafiya. Hukumar WHO ta yi maraba da ƙoƙarin da Shugabancin COP28 ya yi don nuna alamun gaggawa na kiwon lafiya da kuma samar da wani babban tsari na yanayi da kiwon lafiya a wannan taron, ciki har da ranar lafiya ta farko, da kuma sauyin yanayi da ministocin kiwon lafiya. Hukumar WHO ta jajirce don yin aiki tare da abokan tarayya da masu ba da gudummawa don tabbatar da ingantaccen aiwatar da abubuwan da aka tsara a cikin sanarwar. Ƙawancen da WHO ke jagoranta don Ɗaukar Mataki kan Sauyin Yanayi da Lafiya (ATACH), wani dandamali ne na duniya wanda ya haɗa kastashe fiye da 75 da suka himmatu wajen yin gyare-gyare kan tsarin kiwon lafiya mai jurewa yanayi da ƙarancin iska mai guba, (wanda Burtaniya da Arewacin Ireland ke a matsayin Shugabannin COP26), tare da abokan tarayya, masu ba da gudummawa da masu bincike. Hukumar ta WHO za ta tabbatar da cewa ATTACH ya rungumi manyan abubuwan da aka sanya a cikin sanarwar, kuma ta goyi baya ingantacciyar ɗabbaƙawa. Bugu da ƙari kuma, WHO ta himmatu wajen ƙarfafa sauyin yanayi da ofisoshin ta na kiwon lafiya da sauyin yanayi a haɗe a matsayin bada fifiko ga duk shirye-shiryen WHO, ta hanyar manyan ayyukanta na jagoranci, shaida, mafi mahimmanci, ɗabbaƙawar ƙasa. Hukumar lafiya ta duniya WHO ta tabbatar da ƙudurinta na aiwatar da ayyukan kiwon lafiya da sauyin yanayi a duniya, inda ta yi alƙawarin tallafawa ma'aikatun lafiya a duniya.","Kukuza usaidizi wa kifedha siyo dhamana peke yake, lakini ni muhimu ili kukabiliana vyema na majanga ya kiafya yanayoendelea na mazingira yanayoendelea ya afya duniani. Huku sekta ya afya ikikabiliwa na changamoto ambazo hazijawahi kushuhudiwa, hatua za haraka zinahitajika ili kuziba pengo kubwa la kifedha. Kwa kuzidisha ufadhili, tunaimarisha uwezo wa sekta ya kuvumbua, kurekebisha na kutoa huduma bora, kuhakikisha miundombinu ya afya inasitahimili changamoto za leo na kutokuwa na uhakika wa kesho. Ahadi ya WHO kuhusu hali ya hewa na afya WHO inakaribisha juhudi za uraisi wa COP28 kuangazia dharura ya afya na kutoa jukwaa la hali ya juu la hali ya hewa na afya katika mkutano huu, ikiwa ni pamoja na siku ya afya ya uzinduzi, na mawaziri wa hali ya hewa na afya. WHO imejitolea kufanya kazi pamoja na wabia na wafadhili ili kuhakikisha utekelezaji bora wa vipaumbele vilivyoainishwa kattika Azimio hili. WHO inaongoza Muungano wa Hatua za Mabadiliko ya Hali ya Hewa na Afya (ATACH) ambao ni jukwaa kubwa la kimataifa ambalo linaziunganisha nchi 75 ambazo zimejitolea katika mipango ya mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa na kaboni ya kiwango cha chini (iliyokuzwa na United Kingdom of Great Britain na Nothern Ireland kana raisi wa COP28) pamoja na washirika, watafiti na wafadhili wa nchi mbili tofauti. WHO itahakikisha kuwa ATACH inakumbatia vipaumbele vilivyojumuishwa katika Azimio hilo na kushiriki katika utekelezaji wake wenye ufanisi. Zaidi ya hayo, WHO inajitolea katika kuimarisha mabadiliko ya hali ya hewa kama kipaumbele kwa programu zote za WHO kupitia kazi zake za msingi na uongozi na ushahidi na muhimu zaidi ni utekelezaji wa nchi. WHO inathibitisha kuwa kujitolea kwake kwa afya ya kimataifa na hatua za hali ya hewa na kuahidi msaada wake kwa wizara za afya duniani kote.","Fífi kún àtìlẹ́yìn nípa owó níná kí í ṣe nípa àtìlẹ́yìn nìkan bí kò ṣe wípé ó ṣe pàtàkì fún kíkojú àwọn ewu ìlera tí ó ń lọ lọ́wọ́ àti ipò ìlera àgbáyé tí ó ń dàgbàsókè. Pẹ̀lú bí ẹ̀ka ìlera ṣe ń dojú kọ àwọn ìpèníjà tí kò ṣẹlẹ̀ rí, wọ́n nílò síṣisẹ́ ní kíákíá láti bẹ́gi dínà àwọn kùdìẹ̀kudiẹ owó níná. Nípa ṣíṣe ìlọ́po owó níná, a ró ẹ̀ka náà lágbára nípa ṣíṣe ìdásílẹ̀, fifi kọ́ra àti pípèsè ìtọ́jú tí ó ga jù, èyí tí ó ń fi ìdí àwọn ohun èlò ìfarajìn ajẹmọ́ ìlera hàn fún àwọn ìpèníjà ọjọ́ òní àti àìní àrídájú ọ̀la. Ìfarajìn WHO lórí ojú ọjọ́ àti ìlera WHO fi àyè gba àwọn akitiyan ètò àkóso COP28 láti ṣe àfihàn àwọn ìpè pàjáwìrì ajẹmọ́ ìlera àti láti pèsè ìkànnì tí ó ga jù fún ojú ọjọ́ àti ìlera níbi àpéjọ yìí, lára rẹ̀ ni ìfilọ́lẹ̀ Ọjọ́ Ìlera, pẹ̀lú isẹ́ ìránṣẹ́ ojú ọjọ́ àti ìlera. WHO ti ya síṣisẹ́ papọ pẹ̀lú àwọn alájọṣepọ̀ àti àwọn afúnni lówó sọ́tọ̀ láti ríi pé ìsàmúlò tí ó dára wà níbi àwọn ohun pàtàkì tí wọ́n là kalẹ̀ níbi Ìléde náà. Àjọṣepọ̀ fún Ìgbésẹ̀ Aláyìídà lórí Ojú-ọjọ́ àti Ìlera (ATACH) I tí WHO darí rẹ̀ jẹ́ ìkànnì àgbáyé tí ó ń kó àwọn ó lé ní orílẹ̀-èdè 75 papọ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n tí wọ́n ti ní ìfarajìn sí àwọn ìdásílẹ̀ lórí ìfarajìn ojú ọjọ́ àti àwọn ètò ìlera ajẹmọ́ àdínkù èéfín (tí orílẹ̀-èdè United Kingdom ti Great Britain àti orílẹ̀-èdè Northern Ireland tí wọ́n jẹ́ ààrẹ COP26 ṣe agbátẹrù rẹ̀), pẹ̀lú àwọn alájọṣepọ̀, àwọn afúnni lówó àti àwọn oníwádìí. WHO yóò ríi wípé ATACH kó àwọn ohun pàtàkì tí wọ́n fi s��nú ìléde náà mọ́ra àti àwọn àtìlẹ́yìn fún ìsàmúlò rẹ̀ ni ọ̀nà tí ó dára. Síwájú síi, WHO ń ṣe ìfaramọ́ nípa ríró àwọn àkóónú rẹ̀ nípa ìyípadà ojú ọjọ́ àti ìlera lágbára nípasẹ̀ lílo ìyípadà ojú ọjọ́ gẹ́gẹ́ bíi ohun pàtàkì fún gbogbo àwọn ètò WHO nípa iṣẹ́ rẹ̀ gan-an ní pàtó gẹ́gẹ́ bíi olórí, ẹ̀rí àti, ní pàtàkì jùlọ, ìsàmúlò ní orílẹ̀-èdè. WHO fi ìdí ìfarajìn rẹ̀ sí ìlera àgbáyé àti síṣisẹ́ nípa ojú ọjọ́ múlẹ̀, tí ó ń ṣe ìlérí àtìlẹ́yìn rẹ̀ sí àwọn ọ́fíìsì alákóso ètò ìlera lágbàáyé.","Ukuthuthukisa ukwesekwa kwezezimali akuqinisekisiwe nje kuphela kodwa kubalulekile ukuze kubhekwane ngempumelelo nezinkinga zezempilo eziqhubekayo kanye nesimo sezempilo somhlaba wonke esithuthukayo. Njengoba umkhakha wezempilo ubhekene nezinselele ezingakaze zibonwe, kudingeka izinyathelo eziphuthumayo ukuze kuvalwe igebe eligqamile lezezimali. Ngokuphindaphinda uxhaso, siqinisa amandla omkhakha okusungula izinto ezintsha, ukuzivumelanisa nezimo kanye nokuletha ukunakekelwa okufanele, siqinisekisa ingqalasizinda yokunakekelwa kwezempilo eqinile kuzinselele zanamuhla kanye kanye nekusasa elingaqinikesiwe. Ukuzibophezela kwe-WHO ngesimo sezulu nempilo I-WHO iyayamukela imizamo yeHhovisi likaMongameli leCOP28 yokugqamisa isimo esiphuthumayo sezempilo kanye nokuhlinzeka ngenkundla yesimo sezulu nempilo esezingeni eliphezulu kule ngqungquthela, okuhlanganisa nosuku lokuqala lwezempilo, kanye nongqongqoshe besimo sezulu nempilo. I-WHO izinikezele ekusebenzeni ngokubambisana nabanikezeli kanye nabanikelayo ukuze kuqinisekiswe ukuqaliswa ngempumelelo kwezinto eziza kuqala ezishiwo kuSimemezelo. I-Alliance for Transformative Action on Climate and Health eholwa yiWHO (ATACH) iyinkundla yomhlaba wonke ehlanganisa amazwe angaphezu kwama-75 azibophezele ezinhlelweni zokumelana nesimo sezulu kanye nezinhlelo zezempilo eziqinile ezihambisana nekhabhoni ephansi (ekhuthazwa yi-United Kingdom of Great Britain kanye neNorthern Ireland njengoMongameli weCOP26), kanye nabalingani, abaxhasi bamazwe amabili nabacwaningi. I-WHO izoqinisekisa ukuthi i-ATACH yamukela izinto eziza kuqala ezifakwe kuCeclaration futhi isekela ukuqaliswa kwayo ngempumelelo. Ngaphezu kwalokho, iWHO izibophezela ekuqiniseni ukuguquguquka kwesimo sezulu kanye nezezempilo ngokuhlanganisa ukuguquguquka kwesimo sezulu njengento ebaluleke kakhulu kuzo zonke izinhlelo zeWHO ngokusebenzisa imisebenzi yayo ewumongo yobuholi, ubufakazi kanye, nokubaluleke kakhulu, ukuqaliswa kwezwe. I-WHO iqinisekisa ukuzibophezela kwayo kwezempilo yomhlaba wonke kanye nesimo sezulu, ithembisa ukwesekwa kwayo ezindlini zezempilo emhlabeni jikelele." +ለአርታዒያን ማስታወሻ፡- የአለም አቀፍ የነርሶች ምክር ቤት (30 ሚሊዮን አባላትን የሚወክል) እና የአለም የህክምና ማህበር (10 ሚሊዮን ሃኪሞች ያሉት) የአለም ጤና ድርጅትን በጤና ላይ እርምጃ እንዲወስድ ጥሪውን ከፈረሙ በሺዎች ከሚቆጠሩ የጤና ባለሙያዎች ጋር በመሆን ድጋፋቸውን ሰጥተዋል።,"Note to editors: The International Council of Nurses (representing 30 million members) and the World Medical Association (with a membership of 10 million physicians) pledged their support, along with thousands of health professionals worldwide who have actively signed WHO’s call to action on health and climate change.","Sanarwa ga Editoci: Majalisar ma'aikatan jinya ta ƙasa da ƙasa (mai wakiltar mambobi miliyan 30) da kungiyar likitoci ta duniya ( mai membobi na likitoci miliyan 10), sun yi alƙawarin tallafawa, tare da dubban ƙwararrun masana kiwon lafiya a duk duniya waɗanda suka rattaɓa hannu kan kiran WHO na daukar matakai kan kiwon lafiya da sauyin yanayi.","Wahariri zingatieni: Baraza la Kimataifa la Mabadiliko (linalowakilisha wanachama milioni 30) na Chama cha Madaktari Duniani (yenye madaktari wanachama milioni 10) waliahidi msaada wao, pamoja na maelfu ya wataalam wa afya duniani kote ambao wamekubali wito wa WHO wa hatua juu ya afya na mabadiliko ya hali ya hewa.","Àkíyèsí fún àwọn olóòtú: Ìgbìmọ̀ Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ ti àwọn Nọ́ọ̀sì (tí wọ́n ń ṣojú àwọn ọmọ ìgbìmọ̀ 30 mílíọ̀nù) àti Ẹgbẹ́ Onímọ̀ Ìṣègùn Àgbáyé ( tí ó ní àwọn ọmọ ẹgbẹ́ 10 mílíọ̀nù àwọn oníṣègùn) ṣe ìlérí àtìlẹ́yìn wọn, pẹ̀lú ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera lágbàáyé tí wọ́n ti buwọ́lù ìpè ṣíṣẹ́ ti WHO lórí ìlera àti ìyípadà ojú ọjọ́.","Inothi kubahleli: I-International Council of Nurses (emele amalungu ayizigidi ezingu-30) kanye neWorld Medical Association (enamalungu odokotela abayizigidi ezingu-10) bathembise ukusekela kwabo, kanye nezinkulungwane zochwepheshe bezempilo emhlabeni wonke abasayine ngenkuthalo isicelo seWHO sokuthatha isinyathelo ngezempilo. nokushintsha kwesimo sezulu." +የደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ዶ / ር ካሪሳ ኢቲን ህልፈትን አስመልክቶ የሰጡት መግለጫ ውድ ወዳጃችን ዶ/ር ካሪሳ ኤፍ ኤቲየን ከዚህ ዓለም በሞት መለየታቸውን ዛሬ ያወቅኩት እጅግ ሀዘን ነው። የዶሚኒካ ተወላጅ የሆኑት ዶ/ር ኤቲን ከ2013 እስከ 2023 የአሜሪካ የጤና ድርጅት ዳይሬክተር እና የዓለም ጤና ድርጅት ዳይሬክተር ሆነው አገልግለዋል፣ እና በሁለቱም ተላላፊ እና ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች ላይ በዚህ ጊዜ አሜሪካ አህጉር ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ላይ አስደናቂ እድገት አሳይታለች። ዶ/ር ኤቲን ለኮቪድ-19 ወረርሽኝ እና ለሌሎች የጤና ድንገተኛ አደጋዎች ምላሽ በመስጠት አርአያነት ያለው አመራር አሳይተዋል። እንደ ውድ የዓለም ጤና ድርጅት ከፍተኛ አመራር አባል፣ ዶ/ር ኤቲን በአሜሪካ እና በዓለም አቀፍ ደረጃ ላሉ ሰዎች የጤና አገልግሎት ተደራሽነትን ለማስፋት ለድርጅቱ ተልዕኮ የታመነ ምክር እና ድጋፍ ሰጥተዋል። ዶ/ር ኤቴይን በጄኔቫ፣ ስዊዘርላንድ በሚገኘው የደብሊውኤችኦ ዋና መሥሪያ ቤት እንደ ረዳት ዳይሬክተር ጄኔራል በመሆን ለደብሊውኤችኦ በርካታ ሚናዎችን አገልግለዋል። ለሕዝብ ጤና ያላት ቁርጠኝነት እና ለደብሊውኤችኦ ያበረከተችው ጉልህ አስተዋፅዖ በዶሚኒካ፣ በአሜሪካ እና በዓለም ህዝቦች ጤና ላይ ትልቅ ትሩፋት ትቶላለች። በደብሊውኤችኦ ስም ልባዊ ሀዘናችንን ለዶ/ር ኢቲን ቤተሰቦች፣ ጓደኞች እና የስራ ባልደረቦች እገልጻለሁ። በጣም ትናፍቃለች።,"WHO Director-General's statement on the passing of Dr Carissa Etienne It is with immense sadness that I learned today of the passing of our dear friend, Dr Carissa F. Etienne. Dr Etienne, a native of Dominica, served as Director of the Pan American Health Organization and as WHO Regional Director for the Americas from 2013 to 2023, during which the Americas made impressive progress towards universal health coverage, and against both communicable and noncommunicable diseases. Dr Etienne also demonstrated exemplary leadership in response to the COVID-19 pandemic and to other health emergencies. As a valued member of WHO’s senior leadership, Dr Etienne provided trusted advice and support to the Organization’s mission to expand access to health services for people in the Americas and globally. Dr Etienne also served in multiple other roles for WHO, including as Assistant Director-General for Health Systems and Services at WHO headquarters in Geneva, Switzerland. Her dedication to public health and significant contributions to WHO leave a legacy in the health of the people of Dominica, the Americas and the world. On behalf of WHO, I extend our heartfelt condolences to Dr Etienne’s family, friends, and colleagues. She will be greatly missed.","Tsokacin Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) game da rasuwar Dr Carissa Etienne Cike da mummunan baƙin ciki a yau nake sanarwar da rasuwar abokiyarmu, Dr Carissa F. Etienne. Dokta Etienne, ƴar asalin Dominica, tayi aiki a matsayin Darakta ta Hukumar Lafiya ta Pan American, Daraktar yanki ta Hukumar WHO ta Amurka daga 2013 zuwa 2023, a lokacin, Amurka ta sami ci gaba mai ban sha'awa dangane da tsarin kiwon lafiya na duniya, da kuma yaƙi cututtuka masu yaɗuwa da marasa yaɗuwa. Dokta Etienne ta nuna shugabanci abin koyi a wajen yaƙi da annobar cutar COVID-19 da sauran lamuran lafiya na gaggawa. A matsayinta ta mamba mai ƙima na manyan jagororin Hukumar WHO, Dr Etienne ta bada kyawawan shawarwari da gadunmawa ga ƙudirin Hukumar ma faɗaɗa wadatuwar samun kulawar lafiya ga mutane a Amurka da duniya baki ɗaya. Dr Etienne ta kuma yi aiki a wasu muƙamai da yawa na WHO, ciki har da Mataimakiyar Darakta Janar kan Tsarin Kiwon Lafiya da Sabis a hedkwatar WHO da ke Geneva, Siwizalan. Jajircewarta dangane da kiwon lafiya da kuma gagarumar gudummawarta ga Hukumar WHO, zai bai abin tarihi tsarin kiwon lafiyar jama'a na Dominica, Amurka dama Duniya. A madadin Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO), ina miƙa saƙon ta'aziyya ga iyalai, abokai, da abokan aikin Dr Etienne. Za ayi kewarta sosai.","Taarifa ya Mkurugenzi Mkuu wa WHO kuhusu kifo cha Dk. Carissa Etienne Kwa huzuni kubwa nimejifunza leo kuhusu kifo cha rafiki yetu mpendwa Dk. Carissa F. Etienne. Dk. Etienne, mzaliwa wa Dominica, aliwahi kuwa Mkurugenzi wa shirika la Afya la Pan Amerika na Mkurugenzi wa Kanda ya Amerika ya WHO kutoka mwaka 2013 hadi 2023, wakati ambapo Amerika ilifanya maendeleo ya kuvutia katika kuelekea chanjo ya afya kwa wote, na dhidi ya magonjwa ya kuambukiza na yasiyo ya kuambukiza. Pia, Dk. Etienne alionyesha uongozi wa mfano katika kukabiliana na janga la UVIKO-19 na dharura zingine za kiafya. Akiwa Mwanachama wa kuthaminiwa wa uongozi mkuu wa WHO, Dk. Etienne alitoa ushauri na msaada wa kuaminika kwa dhamira ya shirika ya kuongeza ufikiaji wa huduma za afya kwa watu wa Amerika na duniani kote. Pia, Dk. Etienne alihudumu katika majukumu mengine ya WHO, ikiwa ni pamoja na Mkurugenzi Mkuu Msaidizi wa Mifumo na Huduma za Afya katika makao makuu ya WHO huko Geneva, Uswisi. Kujitolea kwake katika Afya ya umma na michango mingine muhimu kwa WHO kunaacha urithi katika Afya ya watu wa Dominica, Amerika na Duniani kote. Kwa niaba ya WHO, natuma salamu zetu za rambirambi kwa familia ya Dk. Etienne, marafiki na wafanyakazi wenzake. Atakumbukwa sana.","Àwílé Olùdarí Àgbà fún WHO lórí ìpapòdà Dr Carissa Etienne Ó jẹ́ ohun ẹ̀dùn ọkàn fún mi láti gbọ́ lónìí pé ọ̀rẹ́ wa dáadáa, Dr Carissa F. Etienne ti papòdà. Dr Etienne, ọmọ ilẹ̀ Dominica, ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùdarí fún Àjọ Elétò-ìlera fún àwọn èèyàn ilẹ̀ Amẹ́ríkà àti gẹ́gẹ́ bíi Olùdarí Ẹkùn fún ilẹ̀ Amẹ́ríkà láti ọdún 2013 sí 2023 ní àkókò tí àwọn èèyàn ilẹ̀ Amẹ́ríkà ń ní ìtẹ̀síwájú tí ó lóòrìn lórí ọwọ́jà ètò-ìlera ní àgbáyé, àti tako àwọn àrùn àkóràn àti aláìkóràn. Dr Etienne tún ṣàfihàn ìdarí aláìlẹ́gbẹ́ ní ìdáhùn sí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 àti sí àwọn pàjáwìrì ètò ìlera mìíràn. Gẹ́gẹ́ bíi àgbà olùdarí ọmọ ẹgbẹ́ WHO tí ó yááyì, Dr Etienne pèsè ìmọ̀ràn tí wọ́n ṣe é fọkàn tán àti àtìlẹ́yìn fún àwọn iṣẹ́ àyànṣe Àjọ náà láti lè mú ìráàyèsí àwọn ètò ìlera fẹ̀ lójú síi fún àwọn èèyàn ilẹ̀ Amẹ́ríkà àti ní àgbáyé. Dr Etienne tún kópa nínú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ipò fún àjọ WHO, pẹ̀lú ṣíṣe iṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi Olùrànlọ́wọ́ fún Olùdarí Àgbà fún àwọn Ètò àti Iṣẹ́ Ìlera ní olú ilé-iṣẹ́ WHO ní Geneva, Switzerland. Ìfarajìn rẹ̀ fún ìlera gbogboogbò àti àwọn ìdásí pàtàkì sí WHO fi àpẹẹrẹ alámì sílẹ̀ nínú ìlera àwọn èèyàn ilẹ̀ Dominica, àpapọ̀ ilẹ̀ Amẹ́ríkà àti ní àgbáyé. Lórúkọ WHO, mò ń kí àwọn ẹbí, ọ̀rẹ́, àti alájọṣiṣẹ́ Dr Etienne pé wọ́n kú ìrọ́jú. A máa ṣe àfẹ́rí rẹ̀ gidi gan ni.","Isitatimende soMqondisi-Jikelele weWHO ngokudlula emhlabeni kukaDkt Carissa Etienne Kungokudabuka okukhulu ukuthi ngifunde namuhla ngokudlula emhlabeni komngane wethu othandekayo, uDkt Carissa F. Etienne. UDkt Etienne, ongowokuzalwa eDominica, usebenze njengoMqondisi wePan American Health Organisation kanye nanjengoMqondisi Wesifunda weWHO wase-Americawezi kusukela ngo-2013 kuya kowezi-2023, lapho amazwe aseMelika enza inqubekelaphambili emangalisayo ekubhekeleni impilo yonke, kanye nokulwa nezifo ezithathelanayo nezingathathelwana. UDkt Etienne uphinde wakhombisa ubuholi obuyisibonelo ekuphenduleni ubhubhane lweCOVID-19 nakwezinye izimo eziphuthumayo zezempilo. Njengelungu elihlonishwayo lobuholi obuphezulu beWHO, uDkt Etienne unikeze izeluleko ezithembekile kanye nokweseka umgomo weNhlangano wokwandisa ukufinyelela ezinsizeni zezempilo kubantu base-America nasemhlabeni jikelele. UDkt Etienne uphinde wasebenza kwezinye izindima eziningi zeWHO, okuhlanganisa noMsizi Womqondisi-Jikelele Wezinhlelo Zezempilo Nezinsizakalo endlunkulu yeWHO eGeneva, eSwitzerland. Ukuzinikela kwakhe kwezempilo yomphakathi kanye namagalelo abalulekile kuWHO kushiya ifa empilweni yabantu baseDominica, base-America kanye nomhlaba. Egameni leWHO, ngidlulisa amazwi enduduzo emndenini kaDkt Etienne, abangani, kanye nozakwabo. Sizomkhumbula kakhulu." +የዓለም ጤና ድርጅት ዓመታዊ የወባ ሪፖርት እየጨመረ የአየር ንብረት ለውጥ ስጋት ላይ ትኩረት አድርጓል በትናንሽ ህጻናት እና ነፍሰ ጡር እናቶች ላይ የወባ በሽታን ለመከላከል በፀረ-ነፍሳት የታከሙ መረቦችን እና መድሃኒቶችን ተደራሽነት በማስፋት ረገድ የተሻሻሉ ስራዎች ቢደረጉም ብዙ ሰዎች በወባ ታመው እንደነበር የአለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ያሳተመው አዲስ ዘገባ አመልክቷል። በ 2022 በዓለም አቀፍ ደረጃ 249 ሚሊዮን የወባ ጉዳዮች እንደነበሩ ይገመታል ፣ ይህም ቅድመ ወረርሽኙ በ 2019 ከነበረው 233 ሚሊዮን በ 16 ሚሊዮን ጉዳዮች ይበልጣል ። በኮቪድ-19 ምክንያት ከተፈጠረው መስተጓጎል በተጨማሪ የአለም የወባ ምላሽ ቁጥራቸው እየጨመረ የመጣ ስጋቶች እንደ መድሀኒት እና ፀረ ተባይ መድሃኒቶች፣ ሰብአዊ ቀውሶች፣ የሀብት ገደቦች፣ የአየር ንብረት ለውጥ ተፅእኖዎች እና የፕሮግራም ትግበራ መዘግየቶች በተለይም የበሽታው ሸክም ከፍተኛ ደረጃ ባለባቸው ሀገራት ገጥሟቸዋል። የ2023 የአለም የወባ ሪፖርት በአየር ንብረት ለውጥ እና በወባ መካከል ያለውን ትስስር በጥልቀት ያሳያል። የሙቀት፣ የእርጥበት መጠን እና የዝናብ መጠን ለውጥ በወባ ተሸካሚ አኖፊለስ ትንኝ ባህሪ እና ህልውና ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል። እንደ ሙቀትና ጎርፍ፣ ያሉ ከፍተኛ የአየር ሁኔታ ክስተቶች፣ ስርጭትን እና የበሽታዎችን ሸክም በቀጥታ ሊጎዱ ይችላሉ። በ2022 በፓኪስታን የተከሰተው የጎርፍ አደጋ በሀገሪቱ የወባ በሽታ በአምስት እጥፍ እንዲጨምር አድርጓል። “የተለዋዋጭ የአየር ንብረት ለውጥ በወባ ላይ በተለይም በተጋላጭ አካባቢዎች ላይ ከፍተኛ ስጋት ይፈጥራል። የተለዋዋጭ የአየር ንብረት ለውጥ በወባ ላይ በተለይም በተጋላጭ አካባቢዎች ላይ ከፍተኛ ስጋት ይፈጥራል።” የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል።,"WHO’s annual malaria report spotlights the growing threat of climate change Despite strides in expanding access to insecticide-treated nets and medicines to help prevent malaria in young children and pregnant women, more people were getting sick with malaria, according to a new report published by the World Health Organization (WHO). In 2022, there were estimated 249 million malaria cases globally, exceeding the pre-pandemic level of 233 million in 2019 by 16 million cases. In addition to the disruptions caused by COVID-19, the global malaria response has faced a growing number of threats, such as drug and insecticide resistance, humanitarian crises, resource constraints, climate change impacts and delays in programme implementation particularly in countries with a high burden of the disease. The 2023 World malaria report delves into the nexus between climate change and malaria. Changes in temperature, humidity and rainfall can influence the behaviour and survival of the malaria-carrying Anopheles mosquito. Extreme weather events, such as heatwaves and flooding, can also directly impact transmission and disease burden. Catastrophic flooding in Pakistan in 2022, for example, led to a five-fold increase in malaria cases in the country. “The changing climate poses a substantial risk to progress against malaria, particularly in vulnerable regions. Sustainable and resilient malaria responses are needed now more than ever, coupled with urgent actions to slow the pace of global warming and reduce its effects,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General.","Rahoton Hukumar WHO na shekara-shekara yayi nuni da ƙaruwar barazanar illolin sauyin yanayi Duk da cigaban da aka samu na faɗaɗa hanyoyin samar da gidajen sauro masu maganin kashe ƙwari don taimakawa wajen rigakafin zazzaɓin cizon sauro ga ƙananan yara da mata masu juna biyu, an samu ƙarin mutane da ke kamuwa da cutar zazzaɓin cizon sauro, a cewar wani sabon rahoto da hukumar lafiya ta duniya (WHO) ta wallafa. A shekarar 2022, an samu ƙiyasin kamuwar mutane miliyan 249 da cutar zazzaɓin cizon sauro a faɗin duniya, wanda ya zarce na adadin kafin annobar COVID-19 na mutane miliyan 233 a shekarar 2019 da ƙarin mutane miliyan 16 da suka kamu. Ƙarin akan tsaikon da cutar COVID-19 ta haifar, martanin yaƙi da zazzaɓin cizon sauro na duniya ya fuskanci barazana da yawa, kamar turjiya ga magunguna da magungunan ƙwari, rikice-rikicen jin ƙai, ƙarancin albarkatu, tasirin sauyin yanayi da jinkirin aiwatar da shirye-shiryen musamman a cikin ƙasashe masu tasowa dake fama da cutar. Rahoton zazzaɓin cizon sauro na shekarar 2023 ya yi tsokaci kan alaƙar sauyin yanayi da zazzaɓin cizon sauro. Canjin yanayin zafi, danshi, da kuma zubar ruwan sama na taka rawa kan ɗabi'a da rayuwar jinsin sauron Anopheles dake ɗauke da cutar zazzaɓin cizon sauro. Matsanancin yanayi, irin su tsananin zafi da ambaliyar ruwa, na iya yin tasiri kai tsaye wajen yaɗawa da ɗaukar cutar. Ibtila'in ambaliyar ruwa a Pakistan a shekarar 2022 misali, ta jawo ƙaruwar yawan kamuwa da cutar zazzaɓin cizon sauro a ƙasar da ninki biyar. ""Sauyin yanayi na ƙaƙƙarfar barazana ga cigaban da ake samu a yaƙi da cutar zazzaɓin cizon sauro, musamman ma yankunan dake fama da talauci. Ana buƙatar ɗaukar ƙwararan matakai masu juriya a yanzu fiye da kowane lokaci, haɗi da buƙatar matakin gaggawa don taƙaita saurin ɗumamar duniya da rage illolinsa, inji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya WHO.","Taarifa ya kila mwaka ya WHO kuhusu ugonjwa wa malaria inaonyesha hatari kubwa inayoongezeka ya mabadiliko ya hali ya hewa Licha ya kuongeza upatikana wa vyandarua vyenye dawa ili kusaidia kuzuia malaria kwa watoto wadogo na wajawazito, watu wengi sana waliendelea kuugua malaria, kulingana na taarifa mpya iliyochapishwa na shirikisho la Afya Duniani (WHO). Mwaka 2022, kulikuwa na visa milioni 249 vya ugonjwa wa Malaria duniani, na kuzidi kiwango cha janga hili cha milioni 233 na kesi milioni 16 cha mwaka 2019. Mbali na usumbufu unaosababishwa na UVIKO-19, mwitikio wa malaria duniani unakabiliwa na vitisho vinavyoongezeka, kama vile upinzani dhini ya dawa na wadudu, migogoro ya kibinadamu, vikwazo vya rasilimali, athari za mabadiliko ya hali ya hewa na ucheleweshaji wa utekelezaji wa programu haswa katika nchi zenye kiwango kikubwa cha maendeleo ya hatari ya ugonjwa huo. Taarifa ya malaria ya dunia ya 2023 inaonyesha uhusiano kati ya mabadiliko ya hali ya hewa na malaria. Mabadiliko ya joto la halijoto, unyevunyevu na mvua yanaweza kuathiri tabia na uhai wa mbu aina ya Anofelesi anayeambukiza Malaria. Matukio ya mara kwa mara ya hali ya hewa kama vile mawimbi ya joto na mafuriko, yanaweza kuathiri moja kwa moja maambukizi na hatari ya magonjwa. Kwa mfano, mafuriko makubwa nchini Pakstani mwaka 2022, yalisababisha ongezeko la malaria kwa mara tano zaidi nchini humo. Mabadiliko ya hali ya hewa yanahatarisha maendeleo ya kukabiliana na Malaria kwa kiasi kikubwa, hasa katika maeneo hatarishi. Mwitikio endelevu na ustahimilivu wa kupambana na Malaria unahitajika kwa sasa kuliko wakati mwingine wowote, pamoja na hatua za haraka za kupunguza kasi ya ongezeko la joto duniani na kupunguza athari zake, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO.","Èsì ọlọ́dọọdún ti àjọ WHO ní orí àìsàn ibà ti ṣe áfihàn ìdúnkokò àyípadà ojú ọjọ́ tí ó ń gbèrú síi Gẹ́gẹ́ bí i àtẹ̀jáde tuntun tí àjọ Eléto Ìlera-Lágbàá WHO gbé jáde, wọn ṣọ pé, bí ìgbìyànjú ìráàyèsí láti mú nẹ́ẹ̀tì apẹ̀fọn àti òògùn lílò láti dènà ẹ̀ẹ̀fọn ní ara ọmọdé àti àwọn alábọyún dínkù, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn ni ó sì ń ṣe àìsàn látààrí àìsàn ibà. Ní ọdún 2022, àpapọ̀ iye àkọsílẹ̀ nípa àìsàn ibà ní àgbáyé jẹ́ 249, eléyìí kò mọ́ ipò iye àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ti ṣẹlẹ̀ ṣaájú àjàkálẹ̀ àrùn tí ó jẹ́ 233 ní ọdún 2019 pẹ̀lú àkọsílẹ̀ 16 miliọnù. Ní àfikún sí ìdíwọ́ tí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 fà, ìdúnkòkòmọ́ ifèsì sí ìdásí àìsàn ibà káàkiri àgbáyé ti ń pọ̀ sí i, àwọn bí i àìlágbárá òògùn àti òògùn ibà, àáwọ̀ ọmọnìyàn, ìdíwọ́ ohun èlò, ipa àyípadà ojú-ọjọ́ àti ìdíwọ́ láti mú àwọn àlàkalẹ̀ ètò ṣe ní awọn orílẹ̀-èdè tí àìsàn ibẹ̀ ti ga jùlọ. Èsì Àìsàn iba ti ọdún 2023 ní Àgbáyé ti wọ inú ìbáṣepọ̀ láàrin àyípadà ojú-ọjọ́ àti àìsàn ibà. Àyípadà ìgbóná tàbí ìtutù ojú-ọjọ́, ọ̀rìnrìn àti òjò rírọ̀ le ní ipa ní orí ìhùwàsí àti wíwà láàyè àwọn ẹ̀fọn alágbára tí ó máa ń kó àìsàn ibà ran ènìyàn. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ojú-ọjọ́ àṣejù, bí i ìgbóná àti omi-yalé, náà le ṣe okùnfà ipa àti tan àìsàn náà kálẹ̀ lọ́nà tààra àti wàhálà tí ó máa ń fà. Fún àpẹẹrẹ, ìṣẹ̀lẹ̀ omíyalé tí ó fa ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìjam̀bá ní orílẹ̀-èdè Pakistan ní ọdún 2022, yọrí sí pípọ̀ sí i àkọsílẹ̀ àìsàn ibà ní orílẹ̀-èdè náà. ""Àyípadà ojú-ọjọ́ fa ewu alágbára tako ìgbógun ti àìsàn ibà, pàápàá jùlọ ní àwọn agbègbè tí ọwọ́jà rẹ̀ wà. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus Adarí-Àpapọ̀ àjọ WHO sọ pé ""a nílò àfojúsùn àti ìdásí àti gbé ogun ti àìsàn ibà ní ìṣinṣìnyìí ju tẹ́lẹ̀ lọ, pẹ̀lú ìdásí kíákíá láti mú bí ojú-ọjọ́ ṣe ń yí padà dínkù àti láti mú àdínkù bá ipa tí ó ń kó"".","Umbiko waminyaka yonke kamalaleveva weWHO uveza usongo olukhulayo lokushintsha kwesimo sezulu Naphezu kwemizamo yokwandisa amanethi anezibulalazinambuzane nemithi yokusiza ukuvimbela umalaleveva ezinganeni ezincane nakwabesifazane abakhulelwe, abantu abaningi bebegula umalaleveva, ngokombiko omusha oshicilelwe yiWorld Health Organization (WHO). Ngowezi-2022, kwaba nezibalo ze-malaria ezilinganiselwa ezigidini ezingama-249 emhlabeni jikelele, okudlula izinga langaphambi kobhubhane lezigidi ezingama-233 ngowezi-2019 ngamacala ayizigidi eziyi-16. Ngaphezu kokuphazamiseka okubangelwe yiCOVID-19, impendulo kamalaleveva emhlabeni jikelele ibhekane nenani elikhulayo lezinsongo, ezifana nokumelana nezidakamizwa nezibulalazinambuzane, izinkinga zobuntu, izinkinga zezinsiza, imithelela yokushintsha kwesimo sezulu kanye nokubambezeleka kokuqaliswa kohlelo ikakhulukazi emazweni anesibalo sezifo esiphezulu. Umbiko we-World malaria yowezi-2023 ubheka ukuxhumana phakathi kokushintsha kwesimo sezulu kanye nomalaleveva. Ukushintsha kwezinga lokushisa, umswakama kanye nemvula kungase kube nomthelela ekuziphatheni nasekusindeni komiyane i-Anopheles othwala umalaleveva. Izehlakalo zesimo sezulu esibi kakhulu, njengamagagasi okushisa nezikhukhula, zingaba nomthelela ngqo ekudluliselweni kwezifo kanye nomthwalo wezifo. Izikhukhula eziyinhlekelele ePakistan ngowezi-2022, ngokwesibonelo, zaholela ekwenyukeni okuphindwe kahlanu kwezibalo zikamalaleveva ezweni. “Isimo sezulu esishintshayo sibeka engcupheni enkulu yokuthuthuka ngokumelene nomalaleveva, ikakhulukazi ezindaweni ezisengozini. Izimpendulo zikamalaleveva ezisimeme neziqinile zidingeka manje kunanini ngaphambili, okuhambisana nezinyathelo eziphuthumayo zokunciphisa ijubane lokufudumala komhlaba nokunciphisa imiphumela yako, ""kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO." +"የአየር ንብረት መለዋወጥ በወባ አዝማሚያ ላይ በተዘዋዋሪ ተጽእኖ ይኖረዋል ተብሎ የሚጠበቀው ለምሳሌ ወሳኝ የወባ አገልግሎቶችን ተደራሽነት በመቀነሱ እና በፀረ ተባይ መድሀኒት እና በክትባት አቅርቦት ሰንሰለት ላይ መስተጓጎል ነው። ከአየር ንብረት ጋር በተያያዙ ምክንያቶች የህዝብ መፈናቀል በሽታ የመከላከል አቅም የሌላቸው ግለሰቦች ወደ ተስፋፋባቸው አካባቢዎች ስለሚሰደዱ የወባ በሽታን ሊጨምር ይችላል። የአየር ንብረት ለውጥ በወባ ስርጭት ላይ የሚኖረው የረዥም ጊዜ ተጽእኖ መረጃ ጥቂት ነው። ሆኖም፣ የማንኛውም ተጽእኖ አቅጣጫ እና መጠን በማህበራዊ እና ስነ-ምህዳራዊ ስርዓቶች፣ በአገሮች ውስጥ እና መካከል ሊለያይ ይችላል። በአለምአቀፍ የወባ ሸክም እና ምላሽ ላይ ያሉ አዝማሚያዎች የኮቪድ-19 ወረርሽኝ የወባ አገልግሎቶችን በእጅጉ አቋረጠ፣ ይህም ለበሽታው እና ለሞት የሚዳርገው ምጣኔ እንዲጨምር አድርጓል፣ ይህም በበሽታው ላይ የቆመውን እድገት አባብሷል። በአለም አቀፍ ደረጃ በ2022 ተጨማሪ አምስት ሚሊዮን የወባ ታማሚዎች ነበሩ ከነዚህም ጭማሪዎች መካከል አምስት ሀገራት ነበሩ። ፓኪስታን በ2022 ወደ 2.6 ሚሊዮን የሚጠጉ ጉዳዮች በ2021 ከ500,000 ጋር ሲነፃፀሩ ትልቁን እድገት አሳይታለች። በኢትዮጵያ፣ ናይጄሪያ፣ ፓፑዋ ኒው ጊኒ እና ኡጋንዳ ከፍተኛ ጭማሪ ታይቷል። ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ ከፍተኛውን የወባ ሸክም በተሸከሙት 11 አገሮች፣ ወረርሽኙ በተከሰተበት የመጀመርያው ዓመት የመጀመርያው መጨመሩን ተከትሎ አዳዲስ ኢንፌክሽኖች እና የሞት መጠን አሻቅቧል።","Climate variability is expected to have indirect effects on malaria trends through, for example, reduced access to essential malaria services and disruptions to the supply chain of insecticide-treated nets, medicines and vaccines. Population displacement due to climate-induced factors may also lead to increased malaria as individuals without immunity migrate to endemic areas. Data on the long-term impact of climate change on malaria transmission is sparse. However, the direction and magnitude of any impacts are likely to vary across social and ecological systems, both within and between countries. Trends in the global malaria burden and response The COVID-19 pandemic significantly disrupted malaria services, leading to a surge in both incidence and mortality rates, exacerbating already stalled progress against the disease. Globally there were an additional five million malaria cases in 2022 over the previous year and five countries bore the brunt of these increases. Pakistan saw the largest increase, with about 2.6 million cases in 2022 compared to 500 000 in 2021. Significant increases were also observed in Ethiopia, Nigeria, Papua New Guinea and Uganda. Meanwhile, in the 11 countries that carry the highest burden of malaria, rates of new infections and deaths have levelled off following an initial upsurge during the first year of the pandemic.","Ana sa ran sauye-sauyen yanayi zasu yi tasiri ta bayan fage kan yanayin zazzaɓin cizon sauro, alal misali, ta hanyar rage damar yin amfani da muhimman ayyukan zazzaɓin cizon sauro da kuma katse hanyoyin samar da gidajen sauro masu magani, magunguna da alluran rigakafi. Gudun hijirar jama'a saboda dalilai na sauyin yanayi na iya haifar da ƙaruwar zazzaɓin cizon sauro, yayin da mutane da ba su da rigakafi ke ƙaura zuwa wuraren da ake fama da cutar. Bayanai kan dogon tasirin da sauyin yanayi yayi kan yaɗuwar zazzaɓin cizon sauro sun yi ƙaranci. Sai dai, nahiya da ƙarfin duk wani tasiri na iya bambanta a tsakanin mutane da yanayin muhallinsu, duka biyun a cikin ko tsakanin ƙasashe. Yanayin ɗaukar cutar zazzaɓin cizon sauro da kuma matakan da ake ɗauka a duniya. Cutar COVID-19 ta kawo cikas ga ayyukan zazzaɓin cizon sauro, wanda ya haifar da ƙaruwar yawan kamuwa da kuma yawan mace-mace, wanda ke ƙara daƙile ɗan cigaban da aka samu wajen yaƙi da cutar. A duniya an samu ƙaruwar mutane miliyan biyar da suka kamu da cutar a shekarar 2022, fiye da na shekarar da ta gabata, kuma ƙasashe biyar ne suka ɗauke wannan ƙari da aka samu. Ƙasar Pakistan ce keda mafi yawan ƙaruwar adadin, inda take da adadin yawan mutane miliyan 2.6 da suka kamu da cutar a shekarar 2022, idan aka kwatanta da mutum 500,000 a shekarar 2021. An kuma samu irin wannan mahaukacin ƙarin a ƙasashen Habasha, Najeriya, Papua New Guinea, da kuma Yuganda. Haka nan kuma, a ƙasashe 11 da suke da mafi yawan masu ɗauke da cutar zazzaɓin cizon sauro, yawan sabbin kamuwa da mace-mace ma ya ƙaru, biyo bayan ƙaruwar da aka samu a shekarar farko ta annobar COVID-19.","Kwa mfano, tofauti za hali ya hewa zinatarajiwa kuwa na athari zisizo za moja kwa moja kwenye mwelekeo wa kupambana na Malaria kupitia, kupunguza upatikanaji wa huduma muhimu za malaria na kukatizwa kwa mrorongo wa usambazaji wa vyandarua vilivyotiwa dawa, dawa na chanjo. Kuhama kwa idadi ya watu kutokana na sababu zinazotokana na hali ya hewa, pia kunaweza kusababisha ongezeko la Malaria kwa sababu watu hawana kinga imara watahamia kwenye maenea yenye maambukizi. Takwimu za athari ya mabadiliko ya muda mrefu ya hali ya hewa yanayochangia maambukizi ya malaria ni chache. Hata hivyo, Mwelekeo na na ukubwa wa athari zozote zinaweza kutofautiana katika mifumo ya kijamii na kiikolojia , ndani na kati ya nchi. Mwitikio na uvumi wa hatari ya Malaria duniani Janga la UVIKO-19 lilitatiza huduma za Malaria kwa kiasi kikubwa, na kusababisha ongezeko la matukio na viwango vya vifo, na kuzidisha maendeleo ambayo tayari yamekwama dhidi ya ugonjwa huo. Mwaka 2022 kulikuwa na visa milioni tano duniani kote vya malariaambavyo vilikuwa zaidi ya visa vya mwaka uliyopita na nchi tano zilikuwa na hali mbaya sana katika ongezeko hili. Pakstani ilikuwa na ongezeko kubwa zaidi, ikiwa na takribani kesi milioni 2.6 kwa mwaka 2022 ikilinganishwa na kesi 500,000 kwa mwaka 2021. Pia, ongezeko lingine kubwa lilikuwa nchi Ethiopia, Nigeria, Papua New Guinea na Uganda. Wakati huo huo, katika nchi 11 zilizo na hatari kubwa zaidi ya ugonjwa wa Malaria, viwango vya maambukizi mapya na vifo vimepungua kutokana na ongezeko la awali katika mwaka wa kwanza wa janga hilo.","Ìyàtọ̀ ojú-ọjọ́ agbègbè ni a lérò pé kò ní ní ipa lọ́nà tààrà ní orí òkìkí àìsàn ibà káàkiri, fún bí i àpẹẹrẹ, mímú àdínkù bá ìráàyèsí àwọn ohun èlò àìsàn ibà tí ó ṣe pàtàkì àti ìdíwọ́ fún ọ̀nà àńgbà pèsè àpò ẹ̀fọn tí a ti ṣe ìtọ́jú, òògùn àti àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára. Àwọn ènìyàn máa ń fọ́nká látààrí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ àyípadà bí ojú-ọjọ́ ṣe ń rí eléyìí sì le tún yọrí sí pípọ̀ sí i àisàn ibà bí àwọn ènìyàn kọ̀ọ̀kan ṣe ń kó lọ sí agbègbè tí ìtọ́jú wà. Dátà ní orí ipa àyípadà ojú-ọjọ́ ní orí ìtànkálẹ̀ àìsàn ọlọ́jọ́-pípẹ́ máa ń fọ́nká. Ṣíbẹ̀síbẹ̀, ìtọ́sọ́nà àti ìlóórìn èyíkéyìí nínú àwọn ipa ṣe é ṣe kí ó yàtọ̀ sí ara wọn káàkiri àti àwọn ètò tí ó jẹmọ́ ìhùwàsí àti ìgbépọ̀ ọmọnìyàn ní àwùjọ, méjèèjì nínú àti láàrin àwọn orílẹ̀-èdè. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ń sẹlẹ̀ lọ́wọ́ ní àgbáyé lórí àìsàn ibà àti ìdáhùn rẹ̀ Àjàkálẹ̀ àrun COVID-19 ti ṣe àkóbá pàtàkì fún àwọn iṣẹ́-ṣíṣẹ àìsàn ibà, eléyìí tí ó yọrí sí pípọ̀ sí i ìṣẹ̀lẹ̀ àti ikú ọ̀wọọwọ̀ọ́. Àlékún àkọsílẹ̀ àìsàn ibà tí ó jẹ́ mílíọ́nù márùn-ún ti wà káàkiri àgbáyé ní ọdún 2022 ju àwọn ọdún tí ó ti kọjá lọ àti pé orílẹ̀-èdè márùn-ún ni ó ru ẹrù pípọ̀ sí i rẹ̀. Orílẹ̀-èdè Pakistan ni ó rí pípọ̀ sí i rẹ̀, pẹ̀lú iye tí ó fẹ́ rẹ̀ tó 2.6 miliọnù ní ọdún 2022 tí a bá fi wé 500 000 ti ọdún 2021. Ní pàtàkì jùlọ̀ a ṣe àkíyèsí pípọ̀ sí i rẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè bí i Ethiopia, Nigeria, Papua New Guinea àti Uganda. Ní báyìí, nínú àwọn orílẹ̀-èdè 11 tí àìsàn ibà ti ń jà jùlọ, iye àìsàn tuntun àti ikú ti pọ̀ sí i ju ìgbà tí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ bẹ̀rẹ̀ ní ọdún àkọ́kọ́ ìbẹ́ṣílẹ̀ àjàkálẹ̀ àrùn náà.","Ukuguquguquka kwesimo sezulu kulindeleke ukuthi kube nomthelela ongaqondile enkambweni kamalaleveva, ngokwesibonelo, ngokunciphisa ukufinyelela ezinsizeni ezibalulekile zikamalaleveva kanye nokuphazamiseka kochungechunge lokuhlinzekwa kwamanethi afakwe izibulala-zinambuzane, imithi kanye nemigomo. Ukufuduka kwabantu ngenxa yesimo sezulu kungase kuholele ekwandeni kukamalaleveva njengoba abantu abangengagomile befudukela ezindaweni eziwumqedazwe. Imininingo yomthelela wesikhathi eside wokuguquka kwesimo sezulu ekudluliselweni kukamalaleveva incane. Kodwa-ke, indlela nobukhulu banoma imiphi imithelela kungenzeka kuhluke kuzo zonke izinhlelo zezenhlalo nezemvelo, ngaphakathi naphakathi kwamazwe. Okuhamba phambili kwezomalaleveva womhlaba wonke kanye nezimpendulo Umqedazwe weCOVID-19 uphazamise kakhulu izinsiza zikamalaleveva, okuholele ekwandeni kwezigameko kanye namazinga okufa kwabantu, okubhebhethekisa inqubekelaphambili eseyimile yokulwa nalesi sifo. Emhlabeni jikelele kube nezibalo ezengeziwe eziyizigidi ezinhlanu zikamalaleveva ngowezi-2022 ngonyaka odlule futhi amazwe amahlanu abe nesisindo salokhu kwanda. IPakistan ibone ukwanda okukhulu kakhulu, ngamacala angaba yizigidi ezi-2.6 ngowezi-2022 uma kuqhathaniswa nama-500 000 ngowezi-2021. Ukwanda okubonakalayo kubonwe nase-Ethiopia, eNigeria, ePapua New Guinea nase-Uganda. Ngaleso sikhathi, emazweni ayi-11 athwala umthwalo omkhulu we-malaria, amazinga okutheleleka okusha kanye nokufa kwehlile kulandela ukwanda kokuqala ngonyaka wokuqala walolu bhubhane." +"በደብሊውኤችኦ “ከከባድ ሸክም እስከ ከፍተኛ ተጽዕኖ” አቀራረብ የተደገፉ እነዚህ አገሮች በ2022 በግምት 167 ሚሊዮን የወባ ጉዳዮችን እና 426,000 ሰዎች ሞተዋል። አሁን ካለው አዝማሚያ አንጻር የዓለም ጤና ድርጅት የዓለም የወባ ስትራቴጂ ወደ ወሳኝ 2025 ወሳኝ ደረጃዎች መሸጋገር በሰፊ ልዩነት ከመንገዱ ውጪ ነው። “የምላሽ ጥረታችንን የሚያደናቅፉ ብዙ አደጋዎችን መገንዘብ በጣም አስፈላጊ ነው። የአየር ንብረት መለዋወጥ ከፍተኛ አደጋን ይፈጥራል ነገርግን እንደ ውስን የጤና አገልግሎት ተደራሽነት፣ ቀጣይ ግጭቶች እና ድንገተኛ አደጋዎች፣ የኮቪድ-19 በአገልግሎት አሰጣጥ ላይ የሚያስከትለውን ዘላቂ ውጤት፣ በቂ የገንዘብ ድጋፍ አለማድረግ እና የወባ ጣልቃገብነታችን ያልተመጣጠነ ትግበራን የመሳሰሉ ተግዳሮቶችን መዋጋት አለብን ብለዋል ዶክተር የዓለም ጤና ድርጅት የአፍሪካ ክልላዊ ዳይሬክተር ማትሺዲሶ ሞኢቲ ""ከወባ ነፃ ወደሆነው የወደፊት ተስፋ ለመቀጠል፣ ፈጠራን፣ ሀብትን ማሰባሰብ እና የትብብር ስልቶችን የሚያበረታቱትን እነዚህን የተለያዩ ስጋቶች ለመቋቋም የተቀናጀ ጥረት እንፈልጋለን።"" ለብሩህ ተስፋ ምክንያቶች ሪፖርቱ በአለም ጤና ድርጅት የተመከረው የመጀመሪያው የወባ መከላከያ ክትባት አርቲኤስ፣ኤስ/ኤኤስኦ1 በሦስት የአፍሪካ ሀገራት ደረጃ መጀመሩን የመሳሰሉ ስኬቶችን ጠቅሷል። ጥብቅ ግምገማ በከባድ ወባ ላይ በከፍተኛ ሁኔታ መቀነሱን እና ክትባቱ በተሰጠባቸው አካባቢዎች በቅድመ ህፃናት ሞት ምክንያት ክትባቱ ካልተጀመረባቸው አካባቢዎች ጋር ሲነፃፀር በ13% ቀንሷል። ይህ ከፍተኛ የበሽታ እና ሞት ቅነሳ በእነዚህ አካባቢዎች መረቦች ፣ የቤት ውስጥ ፀረ ተባይ መድኃኒቶች እና ሌሎች የሕፃናት ጤና ጣልቃገብነቶች ከተጀመሩት መካከል ዋነኛው ነው። በጥቅምት 2023፣ የዓለም ጤና ድርጅት ለሁለተኛ ጊዜ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ውጤታማ የወባ ክትባት አር21/ ማትሪክስ-ኤምን መክሯል።","These countries, supported through the WHO “High burden to high impact” approach, saw an estimated 167 million malaria cases and 426 000 deaths in 2022. In view of current trends, progress towards critical 2025 milestones of the WHO global malaria strategy is off track by a wide margin. “It is crucial to recognize the multitude of threats that impede our response efforts. Climate variability poses a substantial risk, but we must also contend with challenges such as limited healthcare access, ongoing conflicts and emergencies, the lingering effects of COVID-19 on service delivery, inadequate funding and uneven implementation of our core malaria interventions,” said Dr Matshidiso Moeti, WHO Regional Director for Africa. “To forge ahead toward a malaria-free future, we need a concerted effort to tackle these diverse threats that fosters innovation, resource mobilization and collaborative strategies.” Grounds for optimism The report also cites achievements such as the phased roll-out of the first WHO-recommended malaria vaccine, RTS,S/AS01, in three African countries. A rigorous evaluation has shown a substantial reduction in severe malaria and a 13% drop in early childhood deaths from all causes in the areas where the vaccine has been administered compared with areas where the vaccine was not introduced. This substantial reduction in illness and death is on top of what is being achieved in these areas where nets, indoor spraying with insecticides and other child health interventions have already been introduced. In October 2023, WHO recommended a second safe and effective malaria vaccine, R21/Matrix-M.","Waɗannan ƙasashe, waɗanda aka tallafawa ta ƙarƙashin tsarin ""Mafi ɗauke da cutar zuwa mafi illar tasiri"" na Hukumar WHO, sun samu kimanin mutane miliyan 167 da suka kamu, da kuma mutuwar 426 000 a cikin shekarar 2022. Bisa la'akari da abubuwan da ke faruwa a yanzu, a cigaba da tunkarar muhimman matakai na dabarun cutar zazzaɓin cizon sauro a duniya na shekarar 2025 na hukumar WHO ya kauce hanya mai faɗi sosai. ""Yanada muhimmanci mu lura da tarin barazana dake taɗe yunkurin martanin mu. Bambancin yanayi yana haifar da babban haɗari, amma kuma dole ne mu fuskanci ƙalubale, kamar ƙarancin damar samun kulawar lafiya, rikice-rikice, lamura na gaggawa, tasirin COVID-19 akan isar da sabis, ƙarancin isassun kuɗi, da rashin daidaituwa na manyan ayyukan cutar malaria, ”in ji Dr. Matshidiso Moeti, Daraktan Yanki na Hukumar WHO a Afirka. ""Don kutsawa gaba zuwa goben da ba tada cutar zazzaɓin zazzabin cizon sauro, muna buƙatar haɗa ƙarfi da ƙarfe don tinkarar waɗannan barazana iri-iri da ke ƙarfafa ƙirƙira, tattara albarkatu da dabarun haɗin gwiwa."" Madogarar yin kyakkyawan fata Rahoton ya kuma ambato nasarorin da aka samu, kamar irinsu rabon farko na maganin zazzaɓin cizon sauro da Hukumar WHO ta nuna, magungunan RTS, S/AS01, a ƙasashe uku na Afirka. Wata ƙwaƙƙwarar tantancewa ta nuna an samu raguwa sosai a tsanantar cutar zazzaɓin cizon sauro, da kuma raguwar kashi 13 cikin ɗari na mace-macen yara ƙanana daga dukkan abubuwan dake haddasa mace-macen a yankunan da aka yi allurar rigakafin, idan aka kwatanta da wuraren da ba ayi allurar ba. Wannan gagarumar raguwar rashin lafiya da mace-macen, tana saman duk wata nasara da aka samu a waɗannan wurare, inda aka raba gidajen sauro, feshi maganin ƙwari a cikin gidaje, da sauran ayyukan kula da lafiyar yara. A watan Oktoban 2023, Hukumar WHO ta bada shawarar sake gudanar da kashi na biyu na rabon maganin zazzaɓin cizon sauro na R21/Matrix-M.","Hizi nchi, zilisaidiwa na WHO kupitia sera ya ""hatari kubwa kwa athari kubwa"" zilishuhudia visa vya Malaria vinavyokadiriwa kufikia milioni 167 na vifo 426, 000 mwaka 2020. Kwa kuzingatia mwelekeo wa sasa, maendeleo ya kuelekea hatua muhimu za mkakati wa 2025 wa kimataifa wa Malaria unaoendeshwa na WHO bado yako chini sana. Ni muhimu kutambua wingi wa vitisho vinavyozuia jitihada zetu za kupambana. Kubadilika kwa hali ya hewa kunaleta hatari kubwa, lakini lazima pia tukabiliane na changamoto kama vile upatikanaji mdogo wa huduma za afya, migogoro na dharura zinazoendelea, athari zinazoendelea za UVIKO-19 katika utoaji wa huduma, ufadhili usiyositahili na utekelezaji usiyo na usawa wa hatua zetu kuu za Malaria, alisema Dk. Matshidiso Moeti, Mkurugenzi wa WHO kanda ya Afrika. Ili kusonga mbele kuelekea katika mustakabali usiyo na Malaria, tunahitaji juhudi za pamoja ili kukabiliana na matishio haya mbalimbali ambayo yanakuza ubunifu, uhamasishaji wa rasilimali na mikakati shirikishi Sababu za kuwa na matumaini Taarifa hiyo pia inataja mafanikio kama vile kuanzishwa kwa chanjo ya awamu ya kwanza ya Malaria iliyopendekezwa na WHO, RTS,S/AS01, katika nchi tatu za Afrika. Tathimini ya kina imeonyesha kupungua kwa kiwango kikubwa cha Malaria kali na kushuka kwa 13% za vifo vya watoto wachanga kutokana na sababu zote katika maeneo ambayo ambayo chanjo hiyo imetolewa ikilinganishwa na maeneo ambayo chanjo haikuanzishwa. Kupungua huku kwa magonjwa na vifo ni kutokana na kile kilichofikiwa katika maeneo haya, ambapo vyandarua, kunyunyuzia dawa za kuua wadudu ndani ya nyumba na hatua zingine za afya ya mtoto tayari zimeanzishwa. Mnamo Oktoba 2023, WHO ilipendekeza chanjo ya pili yenye usalama na ufanisi ya Malaria, R21/Matrix-M.","A ṣe àtìlẹyìn fún àwọn orílẹ̀-èdè yìí nípa ìlànà àjọ WHO tí ó dá ní orí ""Ẹru Ńlá sí ipa ńlá"", a rí ákọsílẹ̀ àìsàn ibà tí ó tó 167 miliọnù àti ikú tí ó tó 426 000 ní ọdún 2022. Nínú àyẹ̀wò nípa ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó ń lọ lọ́wọ́, ìtẹ̀síwájú alágbára ti wa nípa ìṣẹ̀lẹ̀ ìdàgbàsókè àjọ WHO ní ọdún 2025 nipa ìlànà àìsàn ibà káàkiri àgbáyé, ó sì ti yà kúrò ní ojú ọ̀nà nípa àlàfo tí ó jìn gidi. ""Ó ṣe pàtàkì láti mọ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìdúnkokò mọ́ tí ó ti bo àwọn èsì akitiyan wa. Dókítà Dr Matshidiso Moeti, Adarí Ẹlẹ́kùnjẹkùn àjọ WHO fún ilẹ̀ Áfíríkà sọ pé, ""Ìyàtọ̀ nínú ojú-ọjọ́ ṣe àfihàn ewu tí ó ṣe gbòógì, ṣùgbọ́n a gbọdọ̀ faramọ́ àwọn ìpènijà bí i àìtó ìráàyèsí ètò-ìlera, àáwọ̀ tí ó ń lọ lọ́wọ́ àti àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ pàjáwìrí, ipa ìlọ́ra tí àjàkálẹ̀ àrun COVID-19 dá sílẹ̀ lórí ìfijíṣẹ́, àìtó owó ìrànwọ́ àti ṣégeṣège ìfilọ́lẹ̀ ìdásí àìsàn ibà tí ó ṣe pàtàkì"". ""Láti tẹ̀ síwájú ní orí ọjọ̀-iwájú tí kò ní sí àìsàn ibà, a nílò ipinnu aláṣepọ̀ láti dojúkọ oríṣìíríṣìí àwọn ìdúnkokò mọ́ tí ó ran àwọn èrò ọ̀tun, ìkójọ àwọn àlùmọ́nì àti àwọn ìlànà aláṣepọ̀ lọ́wọ́. Àwọn ìdí ìdúró fún ìrètí Ìjábọ̀ náà tún tọ́ka sí àwọn aṣeyọrí bí i ìkójáde abẹ́rẹ́ àjẹsára àìsàn ibà alákọ̀ọ́kọ́ tí àjọ WHO buwọ́lu, RTS,S/S01, ní orílẹ̀-èdè Áfíríkà mẹ́ta. Àyẹ̀wò ìgbélórí òsùnwọ̀n alágbára ti ṣe àfihàn àdínkù nínú àìsàn ibà alágbára àti ìjáwálẹ̀ 13% nínú ikú àwọn ọmọdé láti ara gbogbo ohun tí ó ń ṣe okùnfà agbègbè ibi tí wọ́n ti gba abẹ́rẹ́ tí a bá fi wé àwọn agbègbè tí wọn ò tí ì ṣe àfihàn abẹ́rẹ́ náà. Àdínkù pàtàkì nínú àìsàn àti ikú ni ó ṣáájú ohun tí a ti ṣe àṣeyọrí ní àwọn apá ibi tí àpò ẹ̀fọn wà, fífín òògùn ẹ̀fọn nínú ilé àti ìdásí ètò-ìlera ọmọdé tí ó ti wà tẹ́lẹ̀. Ní oṣù Kẹsàn-án ọdún 2023, àjọ WHO ti ṣe àlàkalẹ̀ abẹ́rẹ́ àìsàn ibà ìdóólà àti ìṣiṣẹ́ R21/Matrix-M dáradára ẹlẹ́ẹ̀kejì.","Lawa mazwe, asekelwa ngendlela yeWHO ethi “Umthwalo Omkhulu ukuze ube nomthelela omkhulu”, abone abantu abalinganiselwa ezigidini eziyi-167 abanesifo sikamalaleveva kanye nokufa kwezi-426 000 ngowezi-2022. Uma kubhekwa izinkambiso zamanje, inqubekelaphambili efinyelela eziqophweni ezibalulekile zowezi-2025 zesu leWHO likamalaleveva womhlaba wonke liphambana nemingcele. “Kubalulekile ukuqaphela inqwaba yezinsongo ezithiya imizamo yethu yokusabela. Ukuguquguquka kwesimo sezulu kubeka engcupheni enkulu, kodwa kufanele futhi sibhekane nezinselelo ezinjengokufinyelela okulinganiselwe kwezokunakekelwa kwempilo, izingxabano eziqhubekayo nezimo eziphuthumayo, imiphumela eqhubekayo yeCOVID-19 ekulethweni kwezinsiza, ukuntuleka kwezimali okufanele kanye nokuqaliswa ngokungalingani kokungenelela kwethu okuwumongo, ”kusho uDkt. Matshidiso Moeti, uMqondisi weWHO esifundeni sase-Afrika. ""Ukuze siqhubekele phambili ngekusasa elingenamalaleveva, sidinga umzamo ohlangene wokubhekana nalezi zinsongo ezihlukahlukene ezikhuthaza ukusungula izinto ezintsha, ukuhlanganisa izinsiza kanye namasu okusebenzisana."" Izizathu zokuba nethemba Lo mbiko ucaphuna futhi impumelelo efana nokwethulwa ngezigaba komgomo wokuqala kamalaleveva onconywe yiWHO, iRTS,S/AS01, emazweni amathathu ase-Afrika. Ukuhlola okuqinile kubonise ukwehla okukhulu komalaleveva obunzima kanye nokwehla okuyi-13% kokushona kwezingane zisencane kuzo zonke izimbangela ezindaweni lapho umgomo unikezwe khona uma kuqhathaniswa nezindawo lapho umgomo ungazange wethulwe khona. Lokhu kuncipha okukhulu kokugula nokufa kungaphezu kwalokho okufezwayo kulezi zindawo lapho amanethi, ukufuthwa kwezibulalazinambuzane ezindlini kanye nokunye ukungenelela kwezempilo kwezingane sekuvele kwethulwa. NgoMfumfu wezi-2023, iWHO yancoma umuthi wokugomela umalaleveva wesibili ophephile futhi osebenzayo, uR21/Matrix-M." +ሁለት የወባ ክትባቶች መገኘት አቅርቦትን እንደሚያሳድግ እና በአፍሪካ ሰፊ ስርጭት እንዲኖር ያስችላል ተብሎ ይጠበቃል። የበሽታው ዝቅተኛ ሸክም ባለባቸው በብዙ አገሮች ወባን ለማጥፋት መሻሻል ታይቷል። በ 2022 34 አገሮች ከ 1000 በታች የወባ በሽተኞች ሪፖርት አድርገዋል በ 2000 ከ 13 አገሮች ጋር ሲነፃፀሩ ። በዚህ አመት ብቻ ሶስት ተጨማሪ ሀገራት በአለም ጤና ድርጅት ከወባ የፀዱ - አዘርባጃን፣ ቤሊዝ እና ታጂኪስታን የተረጋገጡ ሲሆን ሌሎች በርካቶችም በሽታውን በሚቀጥለው አመት ለማጥፋት በሂደት ላይ ናቸው። አሁን ምን ያስፈልጋል የወባ በሽታን ለመከላከል በሚደረገው ትግል ውስጥ ትልቅ እምብርት ያስፈልጋል፣ ከተጨማሪ ሀብት፣ ከተጠናከረ የፖለቲካ ቁርጠኝነት፣ በመረጃ ላይ የተመሰረቱ ስልቶች እና አዳዲስ መሳሪያዎች። ፈጠራ ይበልጥ ቀልጣፋ፣ ውጤታማ እና ተመጣጣኝ ምርቶች ልማት ላይ ማተኮር አለበት። የአየር ንብረት ለውጥ ተጨማሪ ስጋት የአየር ንብረት ለውጥን ተፅእኖ ለመቀነስ ከሚደረገው ጥረት ጋር የሚጣጣሙ ዘላቂ እና የማይበገር የወባ ምላሾችን ይጠይቃል። የተቀናጁ አቀራረቦችን ለመገንባት የሁሉም ማ��በረሰብ ተሳትፎ ወሳኝ ነው። ለአርታዒዎች ማስታወሻ የዓለም ጤና ድርጅት በወባ ላይ የሚሰራው በአለም አቀፍ የወባ ቴክኒካል ስትራቴጂ 2016-2030 (ጂቲኤስ)፣ በአለም ጤና ጥበቃ ጉባኤ በግንቦት 2015 በፀደቀ እና በ2021 የተሻሻለ ነው።,"The availability of two malaria vaccines is expected to increase supply and make broad-scale deployment across Africa possible. There has also been progress toward malaria elimination in many countries with a low burden of the disease. In 2022, 34 countries reported fewer than 1000 cases of malaria compared to just 13 countries in 2000. This year alone, three more countries were certified by WHO as malaria-free – Azerbaijan, Belize and Tajikistan – and several others are on track to eliminate the disease in the coming year. What is needed now A substantial pivot in the fight against malaria is needed, with increased resourcing, strengthened political commitment, data-driven strategies and innovative tools. Innovation should focus on the development of more efficient, effective and affordable products. The added threat of climate change calls for sustainable and resilient malaria responses that align with efforts to reduce the effects of climate change. Whole-of-society engagement is crucial to build integrated approaches. Note to editors WHO's work on malaria is guided by the Global technical strategy for malaria 2016-2030 (GTS), approved by the World Health Assembly in May 2015 and updated in 2021.","Samun magungunan zazzaɓin cizon sauron biyu ana tsammanin zasu iya ƙara yiwuwar samarwa da faɗaɗa rarrabawa a faɗin. An samu cigaba sosai a ƙoƙarin da ake na kauda cutar zazzaɓin cizon sauro a ƙasashe da dama, tare da ƙarancin tasirin cutar. A shekarar 2022, ƙasashe 33 sun bada rahoton kamuwar ƙasa da mutane 1000 da cutar, idan aka kwatanta da ƙasashe 13 a shekarar 2000. A wannan shekarar kaɗai ƙarin ƙasashe ne Hukumar WHO ta tabbatar da sun kakkaɓe cutar zazzaɓin cizon sauro — Azerbaijan, Belize da Tajikistan — da kuma ƙarin wasu ƙasashe dake kan hanyar kakkaɓe cutar a shekara mai zuwa. Abinda ake buƙata yanzu Ana buƙatar muhimmin jigo a yaƙi da cutar zazzabin cizon sauro, tare da ƙara samar da kayan aiki, ƙarfafa himmar siyasa, dabarun da aka sarrafa bisa bayanai, da sabbin kayan aiki. Ya kamata ƙirƙira ta mai da hankali kan haɓaka samfura isassu, masu inganci da araha. Ƙarin barazanar sauyin yanayi na kira da a ɗauki kan zazzabin cizon sauro wanda yake mai ɗorewa da juriya, don rage illar sauyin yanayi. Shigar da al'umma baki ɗaya nada muhimmanci wajen gina dunƙulallun tsaruka. Sanarwa ga editoci: Aikin Hukumar WHO kan zazzaɓin cizon sauro yana jagorantar dabarun fasaha na duniya na zazzaɓin cizon sauro 2016-2030 (GTS), wanda Majalisar Lafiya ta Duniya ta amince da shi a watan Mayun 2015, aka kuma sabunta shi a cikin shekarar 2021.","Upatikanaji wa chanjo mbili za Malaria unatarajiwa kuongeza usambazaji mkubwa barani Afrika iwezekanavyo. Pia kumekuwa na maendeleo katika kuelekea kutokomeza Malaria katika nchi nyingi zenye hatari ndogo ya ugonjwa huo. Mnamo mwaka 2022, nchi 34 zilitoa taarifa yenye chini ya kesi 1000 za Malaria ikilinganishwa na nchi 13 pekee mwaka 2000. Mwaka huu pekee, nchi tatu zaidi ziliidhinishwa na WHO kuwa hazina maambukizi ya Malaria; Azabajani, Belize na Tajikistan na nyingine kadhaa ziko njiani kumaliza ugonjwa huo katika mwaka ujao. Kipi kinachohitajika kwa sasa Mhimili mkubwa katika mapambano dhidi ya Malaria unahitajika, pamoja na kuongezeka kwa rasilimali, kuimarisha jitihada za kisiasa, mikakati inayotokana na takwimu na vifaa vya ubunifu. Ubunifu unapaswa kuzingatia maendeleo ya bidhaa bora na za bei nafuu. Tishio lililoongezwa la mabadiliko ya hali ya hewa linataka majibu endelevu na stahimilivu ya Malaria ambayo yanaendana na juhudi za kupunguza athari za mabadiliko ya tabia ya nchi. Ushirikiano wa jamii nzima ni muhimu ili kujenga mbinu jumuishi. Wahariri zingatieni: kazi ya WHO kuhusu Malaria inaongozwa na mkakati wa kiufundi wa kimataifa wa Malaria wa 2016 - 2030 (GTS), uliidhinishwa na Baraza la Afya duniani mwezi Mei 2015 na kusasishwa mwaka 2021.","Wíwà ní àrọ́wọ́tọ́ abẹ́rẹ́ àjẹsára àìsàn ibà oríṣìí méjì ni a lérò láti fikún ìpèsè rẹ̀ àti láti mú pínpín káàkiri rẹ̀ lọ́na-gbòòrò ká gbogbo ilẹ̀ Áfíríkà. Àṣeyọrí ti ń dé bá ìtẹ̀síwájú ní orí pípa àìsàn ibà run ní àwọn orílẹ̀-èdè tí iṣọwọ́jà rẹ̀ kéré. Ní ọdún 2022, orílẹ̀-èdè 34 ni ó ṣe àwọn àkọsílẹ̀ tí kò tó 1000 tí a bá fi wé orílẹ̀-èdè 13 ní ọdún 2000. Orílẹ̀-èdè mẹ́ta ni àjọ WHO ti fún ní ìwé ẹ̀rí owẹ̀ kò sí-aìsàn-ibà ní ọdún yìí nìkan, àwọn orílẹ̀-èdè náà ni Azerbaijan, Belize àti Tajikistan - áti pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn mìíràn ni ó wà ní ojú ọ̀nà àti pa àrùn náà run ní ọdún tí ó ń bọ̀. Ohun tí a nílò níṣinṣìnyìí ni A nílò ìgbọ́gun tì pàtàkì fún àyípadà ní orí ìjà tako àrùn náà,pẹ̀lú pìpọ̀sí ohun èlò, fífún ìdásí ti òṣèlú ní agbára, ìyànnàná àwọn ìlànà dáta tí a gbà àti àwọn irinṣẹ́ ọgbọ́n àtinúdá. Ọgbọ́n àtinúdá gbọdọ̀ ní àfojúsùn ní orí ìṣọwọ́ṣiṣẹ́ ìdàgbàsókè, kí ó ṣiṣẹ́-dáradára pẹ̀lú ọjà tí kò wọ́n púpọ̀. Pípọ̀ sí i ìdúnkokòmọ́ àyípadà ojú-ọjọ́ ń pè fún àfojúsùn àti ìdásí alágbárá ní orí àìsàn ibà tí ó wà ní ìbámu pẹ̀lú akitiyan láti mú àdínkù bá àyípadà ojú-ọjọ́. Ìkópa gbogbo agbègbè ṣe pàtàkì fún àti kó gbogbo àwọn ìlànà àńtẹ̀lé jọ papọ̀. Ìwé àkọsílẹ̀ fún àwọn olóòtù iṣẹ́-ṣíṣe fún àjọ WHO ní orí àìsàn ibà ni Ìlànà ẹ̀ka Ìlànà Akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ti Àgbáyé n ṣe atọ́nà fún láti 2016-2030 (GTS), eléyìí tí Àpapọ̀ àjọ Elétò Ìlera-Lágbàáyé buwọ́lù ní oṣù Karùn-ún 2015 tí a ṣe afikún rẹ̀ ní ọdún 2021.","Ukutholakala kwemijovo emibili yokugomela umalaleveva kulindeleke ukuthi kukhuphule ukutholakala kwempahla futhi kwenze ukusabalalisa ngezinga elibanzi e-Afrika yonkana kwenzeke. Kuye kwaba nenqubekelaphambili ekuqedeni umalaleveva emazweni amaningi anomthwalo ophansi walesi sifo. Ngowezi-2022, amazwe angama-34 abike izehlakalo ze-malaria ezingaphansi kwe-1000 uma kuqhathaniswa namazwe ayi-13 ngowezi-2000. Kulo nyaka uwodwa, amanye amazwe amathathu agunyazwe yiWHO njengangenawo umalaleveva - i-Azerbaijan, iBelize neTajikistan - kanti amanye amaningana asendleleni yokuqeda lesi sifo ngonyaka ozayo. Yini edingekayo manje Kudingeka isisekelo esikhulu ekulweni nomalaleveva, ngokwenyuka kwezinsiza, ukuzibophezela kwezepolitiki okuqinisiwe, amasu aqhutshwa yimininingo kanye nezinsiza ezintsha. Ukuqanjwa kabusha kufanele kugxile ekuthuthukisweni kwemikhiqizo esebenza kahle kakhulu, ephumelelayo futhi ethengekayo. Ingozi ongeziwe yokushintsha kwesimo sezulu ludinga izimpendulo zikamalaleveva ezisimeme neziqinile ezihambisana nemizamo yokunciphisa imiphumela yokushintsha kwesimo sezulu. Ukusebenzelana komphakathi wonke kubalulekile ukuze kwakhiwe izindlela ezididiyelwe. Inothi kubahleli Umsebenzi weWHO mayelana nomalaleveva uholwa yiGlobal technical strategy sikamalaleveva wezi-2016-2030 (GTS), eligunyazwe iWorld Health Assembly ngoNhlaba wezi-2015 futhi labuyekezwa ngowezi-2021." +ከ2015 የመነሻ መስመር ጋር ሲነጻጸር ከሌሎች ኢላማዎች መካከል በ2025 ቢያንስ 75% እና የሞት መጠንን በ75% እና በ2030 90% ለመቀነስ ተብሎ የተጠራው ስልት። በ 2018 በደብሊውኤችኦ እና አርቢኤም አጋርነት የወባ በሽታን ለማስወገድ በተዘጋጀው “ከከፍተኛ ሸክም እስከ ከፍተኛ ተጽዕኖ” (ኤችቢኤችአይ) አካሄድ፣ በወባ በጣም የተጠቁ ሀገራት በአካባቢያዊ መረጃ እና የበሽታ መቼቶች መሰረት በተዘጋጁ የጣልቃ ገብነት ፓኬጆች ለበሽታው ከፍተኛ ተጋላጭነት ያላቸውን ህዝቦች እየደረሱ ነው። 11 ኦሪጅናል የኤችቢኤቻአይ አገሮች ቡርኪናፋሶ፣ ካሜሩን፣ ጋና፣ ህንድ፣ ማሊ፣ ሞዛምቢክ፣ ኒጀር፣ ናይጄሪያ፣ ኡጋንዳ እና የተባበሩት ታንዛኒያ ሪፐብሊክ ያካትታሉ። 12ኛዋ ሀገር ሱዳን በ2022 የኤችቢኤችአይ አካሄድን ተቀበለች።ተጨማሪ አንብብ።,"The strategy called, among other targets, for reductions in malaria case incidence and mortality rates of at least 75% by 2025 and 90% by 2030, compared to a 2015 baseline. Through the “High burden to high impact” (HBHI) approach, catalyzed by WHO and the RBM Partnership to End Malaria in 2018, countries hardest hit by malaria are reaching populations at greatest risk of the disease with tailored packages of interventions informed by local data and disease settings. The 11 original HBHI countries include Burkina Faso, Cameroon, the Democratic Republic of the Congo, Ghana, India, Mali, Mozambique, Niger, Nigeria, Uganda and the United Republic of Tanzania. A 12th country, Sudan, adopted the HBHI approach in 2022. Read more.","Dabarun sun yi kira, a tsakanin sauran maƙasudai, don rage yawan kamuwa da cutar zazzaɓin cizon sauro da adadin mace-mace na aƙalla kashi 75 cikin 100 nan da 2025, da kuma 90% nan da 2030, idan aka kwatanta da na 2015. Ta hanyar tsarin ""Babban nauyi zuwa babban tasiri"" (HBHI), wanda WHO da haɗin gwiwar RBM suka tsara don kawo ƙarshen zazzaɓin cizon sauro a cikin shekarar 2018, ƙasashen da suka fi fama da zazzaɓin cizon sauro suna kaiwa ga al'umma cikin haɗarin kamuwa da cutar tare da keɓaɓɓen kunshin ayyukan da aka sanar da bayanan gida da wuraren ake da cutar. Asalin ƙasashe 11 na HBHI sun haɗa da Burkina Faso, Kamaru, Jamhuriyar Demokraɗiyyar Kongo, Ghana, Indiya, Mali, Mozambique, Nijar, Najeriya, Uganda da Jamhuriyar Tanzaniya. Kasa ta 12, Sudan, ta rungumi tsarin HBHI a shekarar 2022. ƙara karantawa.","Huo mkakati ulitaka malengo mengine miongoni mwa hayo, ili kupunguza Malaria na viwango vya vifo angalau 75% ifikapo 2025 na 90% ifikapo 2030 ikilinganishwa na msingi wa 2015. Kupitia mkabala wa hatari kubwa kwa athari kubwa (HBHI), uliyochochewa na WHO na ubia wa RBM wa kutokomeza Malaria mwaka 2018, nchi zilizoathirika zaidi na Malaria zinafikia watu waliyo katika hatari kubwa ya ugonjwa huo kwa kutumia mbinu maalum za udhibiti zinazotolewa na takwimu za ndani na mpangilio wa magonjwa. Nchi asilia 11 za HBHI ni pamoja na Burkina Faso, Kameruni, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Ghana, India, Mali, Msumbiji, Niger, Nigeria, Uganda na Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Nchi ya 12 ambayo ni Sudani ilipitisha mbinu ya HBHI mwaka 2022. soma zaidi.","Ìlànà yìí pè fún, láàrin àwọn àfojúsùn mìíràn, ó sì wà fún ìdínkù àkọsílẹ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ àìsàn ibà àti ipò ikú-ọ̀wọọwọ̀ọ́ tí yóò tó 75% ní ọdún 2025 àti 90% ní ọdún 2030, tí a bá fi wé ti ìbẹ̀rẹ̀ 2015. Láti ipaṣẹ ìlànà ""Ẹrù ńlá sí ipa ńlá"" (HBHI) eléyìí tí àjọ WHO ṣe agbátẹrù rẹ̀ pẹ̀lú RBM Àjọṣepọ̀ fún àti mú Òpin dé bá Àìsàn Ibà, àwọn ènìyàn orílẹ̀-èdè tí àìsàn ibà bá kọlù gidigidi ń sún mọ́ ewu àrùn pẹ̀lú àwọn ẹ̀bùn ìdóólà tí dátà abẹ́lé àti àwọn ètò àrùn. Lára awọn orílẹ̀-èdè 11 tí ó jẹ́ ojúlówó HBHI Burkina Faso, Camerron, Ilẹ̀ Olómìnira Congo, Ghana, India, Mali, Mozambique, Niger, Nigeria, Uganda àti United Republic ti Tanzania. Orílẹ̀-èdè 12, Sudan, ti gba ìlànà èto HBHI ní ọdún 2022. Kà síwájú sí i.","Lelisu libize, phakathi kokunye okuhlosiwe, ukuncipha kwezigameko zecala likamalaleveva kanye namazinga okufa okungenani ngama-75% ngowezi-2025 kanye nama-90% ngowezi-2030, uma kuqhathaniswa nesisekelo sangowezi-2015. Ngokusebenzisa indlela ethi “Umthwalo Omkhulu Kumthelela Ophakeme ngesingisi iHigh burden to high impact” (HBHI), egqugquzelwa yi-WHO kanye neRBM Partnership to End Malaria ngowezi-2018, amazwe ahlaselwe kakhulu umalaleveva afinyelela kubantu abasengcupheni enkulu yalesi sifo ngamaphakeji okungenelela ahambisanayo aziswa idatha yendawo nezilungiselelo zezifo. Amazwe ayi-11 okuqala eHBHI ahlanganisa iBurkina Faso, iCameroon, iDemocratic Republic of the Congo, iGhana, i-India, iMali, Mozambique, iNiger, iNigeria, i-Uganda kanye ne-United Republic of Tanzania. Izwe le-12, iSudan, lamukela indlela yeHBHI ngowezi-2022. Funda kabanzi." +"ደብሊውኤችኦ ኤድስን ለማጥፋት የሚደረገውን እድገት በማስቀጠል የማህበረሰቡን ሚና ያከብራል በታኅሣሥ 1 ቀን ለተከበረው የዓለም የኤድስ ቀን፣ የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ለኤችአይቪ ወረርሽኙ ምላሽ ለመስጠት በማኅበረሰቡ መሪዎች እና ድርጅቶች ላሳዩት ጽናት፣ ትጋት እና ፈጠራ እውቅና ለመስጠት ዓለም አቀፍ አጋሮችን እየተቀላቀለ ነው። መገለልን እና መድልዎ ከመዋጋት ጀምሮ በተመጣጣኝ ዋጋ እንዲሰጡ ድጋፍ መስጠት እና የማህበረሰብ አመራር አገልግሎቶችን በማዕከሉ ውስጥ የሚኖሩ ልምድ ያላቸውን ሰዎች ማህበረሰቦች የኤችአይቪ ምላሽን ለአስርተ ዓመታት ቀርፀዋል። ""በኤችአይቪ የተጠቁ ወይም የተጠቁ ሰዎች በእንቅስቃሴያቸው በዓለም ላይ የማይጠፋ አሻራ ጥለዋል"" ብለዋል ዶክተር ቴድሮስ። “ኤችአይቪን ለመከላከል፣ ለመፈተሽ እና ለማከም የሚረዱ መሳሪያዎች ለማግኘት የተጎዱት ማህበረሰቦች 30 ሚሊዮን ሰዎች የፀረ ኤችአይቪ ህክምና እንዲያገኙ አስችለዋል፣ እና ቁጥራቸው ሊታወቅ የማይችለውን የኢንፌክሽን በሽታ ለመከላከል ረድተዋል። በ2030 ኤድስን እንደ የህዝብ ጤና ስጋት ለማስወገድ ከህብረተሰቡ ጋር አብረን እንቆማለን። የበርካታ አስርት አመታት ኢንቨስትመንቶች እና ከኤችአይቪ ወረርሽኝ የተማሩ ትምህርቶች በአለም አቀፍ ጤና እና በብሄራዊ የጤና ስርዓቶች ላይ ሰፊ እድገቶችን አበረታተዋል። ለኤችአይቪ የተሰጠው ምላሽ የጤና አጠባበቅ ስርአቶችን ያጠናከረ እና ከኤችአይቪ ምርመራ እና ህክምና ባለፈ አገልግሎት ተደራሽነትን ይጨምራል። ከኤችአይቪ ምላሽ የተገኙ ኢንቨስትመንቶች እና መሠረተ ልማቶች ኮቪድ-19 እና ኤምፖክስን ጨምሮ ለብዙ በሽታዎች ጠንካራ ��ና ፈጣን ምላሾችን አስችለዋል። ምንም እንኳን ከፍተኛ እድገት ቢኖረውም, ኤች አይ ቪ አሁንም አሳሳቢ የህዝብ ጤና ጉዳይ ነው","WHO celebrates the role of communities in driving progress towards ending AIDS For World AIDS Day, marked on 1 December, the World Health Organization (WHO) is joining international partners to acknowledge the resilience, dedication and innovation exemplified by community leaders and organizations in the response to the HIV epidemic. From fighting stigma and discrimination, to advocating for access to affordable interventions, and community led services that put people with lived experience at the centre, communities have shaped the HIV response for decades. “People living with or affected by HIV have left an indelible mark on the world with their activism,” said Dr Tedros. “The affected communities who fought for tools to prevent, test and treat HIV enabled 30 million people to access antiretroviral therapy, and helped to avert an unknowable number of infections. We stand together with communities to help end AIDS as a public health threat by 2030.” Several decades of investments and learnings from the HIV epidemic have catalysed broader advancements in global health and national health systems. The response to HIV strengthened healthcare systems and increased access to services beyond HIV testing and treatment. Investments and infrastructure from the HIV response enabled strong and swift responses to many diseases including COVID-19 and mpox. Despite significant progress, HIV remains a pressing public health issue","Hukumar WHO ta yi murna da rawar da al'ummomi ke takawa wajen kawo ci gaba ƙoƙarin kawo ƙarshen cutar AIDS. Don ranar AIDS ta duniya, an keɓe ranar 1 ga Disamba, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) tana haɗa kai da abokan hulɗa na duniya don amincewa da juriya, sadaukarwa da ƙirƙira da shugabannin al'umma da ƙungiyoyi suka nuna wajen mayar da martani ga cutar HIV. Daga yaƙi da ƙyama da wariya, zuwa bayar da shawarwari don samun damar shiga tsakani da za a iya gudanarwa, da ayyukan da al'umma ke jagoranta wanda ya sanya mutanen da ke da ƙwarewar rayuwa a cibiyar, al'ummomin sun tsara yadda za a mayar da martani ga HIV shekaru da yawa.'. ""Mutanen da ke ɗauke da cutar ƙanjamau ko kuma suka kamu da cutar sun bar tabo maras gogewa a duniya a cikin fafutukarsu,"" in ji Dr Tedros. “Al’ummomin da abin ya shafa da suka yi gwagwarmaya don neman kayan aiki don rigakafi, gwaji da kuma kula da cutar ƙanjamau sun baiwa mutane miliyan 30 damar samun maganin cutar ƙanjamau, kuma sun taimaka wajen kawar da adadin cututtukan da ba a sani ba. Muna tare da al'ummomi don taimakawa wajen kawo ƙarshen cutar AIDS a matsayin barazana ga lafiyar jama'a nan da 2030."" Shekaru da dama na saka hannun jari da bincike kan cutar HIV sun haifar da cigaba mai yawa a cikin kiwon lafiyar duniya da tsarin kiwon lafiyar ƙasa. Daukar mataki kan HIV ya ƙarfafa tsarin kiwon lafiya da kuma ƙara samun damar ayyuka fiye da gwajin HIV da magani. Zuba jari da ababen more rayuwa da ɗaukar mataki kan HIV sun ba da damar mayar da martani mai ƙarfi da sauri ga cututtuka da yawa ciki har da COVID-19 da mpox. Duk da gagarumin cigaban da aka samu, cutar ta HIV ta kasance wani muhimmin batu na lafiyar jama'a","WHO inafurahishwa na jukumu la jamii la kuendeleza jitihada za kupambana kutokomeza UKIMWI Katika siku ya UKIMWI duniani, inayoadhimishwa tarehe 1 Desemba, shirika la afya duniani (WHO) liliungana na washirika wa kimataifa katika kutambua uthabiti, kujitolea na uvumbuzi uliyoonyeshwa na viongozi wa jamii na mashirika katika kukabiliana na janga la UKIMWI. Kuanzia kupiga vita unyanyapaa na ubaguzi, hadi kutetea upatikanaji rahisi wa kuzuia, na huduma zinazoongozwa na jamii ambazo zinaweka watu wenye uzoefu katika hicho kituo, jamii zimetengeneza utayari wa kupambana na UKIMWI kwa miongo kadhaa. Watu wanaoishi na maambukizi ya UKIMWI au waliyoathiriwa na UKIMWI wameacha alama isyofutika duniani kutokana na harakati zao, alisema Dk. Tedros. Jumuiya zilizoathirika ambazo zilipigania vifaa vya kuzuia, kupima na kutibu UKIMWI ziliwezesha watu milioni 30 kupata tiba ya kurefusha maisha na kusaidia kuepusha idadi isiyojulikana ya maambukizi. Tunasimama pamoja na jamii kusaidia kukomesha UKIMWI ambao ni tishio kwa afya ya umma ifikapo 2030 Miongo kadhaa ya uwekezaji na mafunzo kutoka ya janga la UKIMWI imechangia maendeleo mapana katika afya ya kimataifa na mifumo ya afya ya kitaifa. Mwitikio wa UKIMWI uliimarisha mifumo ya afya ya kudumu na kuongeza upatikanaji wa huduma zaidi ya kupima UKIMWI na kutoa matibabu. Uwekezaji na miundombinu kutoka kwenye mwitikio wa UKIMWI, uliwezesha mwitikio madhubuti na wa haraka katika kupambana na magonjwa mengine, ikiwa ni pamoja na UVIKO-19 na ndui ya nyani. Licha ya maendeleo makubwa, UKIMWI ni suala kubwa la afya ya Umma","Àjọ WHO ṣe ẹyẹ ipa tí àwọn agbègbè ń kó ní orí ìdàgbàsókẹ̀ àti mú òpin bá àrùn ìṣọdọ̀lẹ Fún àyájọ́ ọjọ́ Àrùn ìsọdọ̀lẹ àjẹsára ní Àgbáyé, tí a máa ń ṣe ní 1 oṣù Kejìlá, àjọ Elétò Ìlera-Lágbàáyé (WHO) ń darapọ̀ mọ́ àwọn alábàáṣiṣẹ́pọ̀ wọn láti ṣe ìmọrírì ìdúrótì, ìfarajìn àti ọgbọ́n ìmọ̀-ọ̀tun tí ó tayọ tí àwọn adarí agbègbè àti lájọ-lájọ ṣe láti kógìrí mọ́ ìbẹ́sílẹ̀ àjàkálẹ̀ àrun KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara). Láti orí ìjà tako ìdẹ́yẹsí àti ìyàsọ́tọ̀, láti pè fún ìdásí ìráàyèsí, àti àwọn iṣẹ́ tí ó jẹmọ́ agbègbè tí ó fi àwọn ènìyàn tí ó ní ìrírí sí ààrin gbùngbùn, àwọn agbègbè yìí ti mú àyípadà bá ìdásí àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún ṣẹ́yìn. Dókítà Tedros sọ pé,'àwọn ènìyàn tí ó ń gbé pẹ̀lú àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) tàbí àwọn tí ó kó o ti fi ipa mánigbàgbé lélẹ̀ pẹ̀lú ìjàfẹ́tọ̀ọ́ wọn ní orí ilẹ̀ ayé. ""Àwọn agbègbè tí ó ṣe ìpalára tí ó jà fún irinṣẹ́ láti dènà, àti láti ṣe àyẹ̀wò àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) fún àwọn ènìyàn tí ó tó 30 miliọnù ní àǹfààní sí ìtọ́jú fún ìkóràn-KASA, wọ̀n sì tún ṣe ìrànlọ́wọ́ láti dènà ọ̀pọ̀lọpọ̀ iye òǹkà àrùn tí a kò mọ̀. A dúró pẹ̀lú àwọn àgbègbè láti ṣe ìrànlọ́wọ́ lọ́nà àti mú òpin bá àjàkálẹ̀ àrùn ìsọdọ̀lẹ àjẹsára ní ọdún 2030.' Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìdókòwò àti ẹ̀kọ́ kíkọ́ láti ara àjàkálẹ̀ àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) ni ìgbèèrú ètò ìlera àti ètò ìlera àpapọ̀ ti mú kí ó bẹ́ sílẹ̀ lọ́nà gbòòrò. Ìdàsí àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) ti fùn ètò ìlera ní agbára àti pé ó sì tún mú kí àwọn iṣẹ́-ṣíṣe ìráàyèsí tí ó ju àyẹ̀wò àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) àti ìtọ́jú rẹ̀ wà. Ìkówólé àti ìrísí láti ibi ara ìfèsìsí àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) ṣe ìrànlọ́wọ́ mú ìdásí bá èsì alágbára àti ìdásí oníkíákíá dé bá ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àrùn eléyìí tí ó ní àrùn COVID-19 àti ẹ̀yi nínú. Pẹ̀lú ìtẹ̀síwájú tí ó ṣe pàtàkì, àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) jẹ́ ọ̀rọ̀ ètò ìlera gbogbogbò tí ó kan gbogbo ènìyàn","I-WHO ibungaza iqhaza lemiphakathi ekubeni nenqubekelaphambili ekuqedeni ingculazi NgoSuku Lwengculazi Lomhlaba ngesingisi iWorld AIDS Day, olungomhla lu-1 kuZibandlela, Inhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) izohlanganyela nabalingani bamazwe ngamazwe ukubonga ukuma kwabo baqine, ukuzinikela kanye nokusungula izinto ezintsha okuboniswe abaholi bomphakathi nezinhlangano ekuphenduleni ubhubhane lweHIV. Ukusukela ekulweni nokucwaswa nokucwasa, kuya ekukhulumeleni ukuthola izinsiza ezithengekayo, kanye nezinsiza eziholwa umphakathi ezibeka abantu abanolwazi oluphilayo kulesi sikhungo, imiphakathi isilolonge indlela yokulwa neHIV emashumini eminyaka. “Abantu abaphila negciwane lengculazi noma abathintekile bashiye uphawu olungasoze lwasuka emhlabeni ngobushoshovu babo,” kusho uDkt Tedros. “Imiphakathi ethintekile eyalwela izinsiza zokuvikela, ukuhlola nokwelapha iHIV yenze abantu abayizigidi ezingama-30 bakwazi ukuthola imishanguzo, futhi yasiza ekugwemeni isibalo esingaziwa sezifo. Sima ndawonye nemiphakathi ukusiza ukuba siqede ingculazi njengegciwane elinobungozi kwezempilo yomphakathi ngo-2030.” Amashumi ambalwa eminyaka okutshalwa kwezimali kanye nokufunda kubhubhane lwe-HIV kudale inqubekelaphambili ebanzi ezinhlelweni zezempilo zomhlaba kanye nezempilo zikazwelonke. Ukusabela ku-HIV kwaqinisa izinhlelo zokunakekelwa kwezempilo futhi kwakhulisa ukufinyelela kuzinsiza ezingaphezu kokuhlolwa nokwelashwa kweHIV. Ukutshalwa kwezimali nengqalasizinda evela ekulweni ne-HIV kunikeze amandla okukwazi ukuxazulula okuphathelene nezifo eziningi ezihlanganisa iCOVID-19 ne-mpox. Naphezu kwenqubekelaphambili enkulu, iHIV isalokhu iyindaba ecindezelayo yezempilo yomphakathi" +"በአለም አቀፍ ደረጃ፣ 9.2 ሚሊዮን ሰዎች የሚያስፈልጋቸውን የኤችአይቪ ህክምና አያገኙም። ከኤችአይቪ ጋር በተያያዙ ምክንያቶች በየቀኑ 1700 ሰዎች ህይወታቸውን ያጡ ሲሆን 3500 ሰዎች ደግሞ በቫይረሱ ይያዛሉ፣ በርካቶች ያሉበትን ደረጃ የማያውቁ እና ህክምና የማያገኙ ናቸው። በኤች አይ ቪ መሳሪያዎች ውስጥ ፈጠራዎች ፣ በቀን አንድ ጊዜ ለኤች አይ ቪ ህክምና እና ተደራሽ የሆነ የቫይረስ ጭነት ምርመራ ፣ እንደዚህ ያለ ኃይለኛ ክኒን ፣ ከፍተኛ እድገት አስችሏል። በኤች አይ ቪ የተያዙ ሰዎች፣ የኤችአይቪ ህክምና በታዘዘው መሰረት የሚወስዱ እና በደማቸው ውስጥ ምንም አይነት ቫይረስ የሌለባቸው ሰዎች ኤችአይቪን ለወሲብ አጋሮቻቸው የመተላለፍ ዕድላቸው ዜሮ መሆኑ አንዱ ማሳያ ነው። ይህ የዓመታት ቅስቀሳ እና የኢንቨስትመንት ውጤት ሲሆን በ 2030 ኤድስን እንደ ህዝብ ጤና ጠንቅ ለማስቆም የታቀደው በቂ የፖለቲካ ፍላጎት እና ቀጣይነት ያለው ኢንቨስትመንቶች እስካሉ ድረስ ሊሳካ የሚችል መሆኑን የሚያስታውስ ነው። የገንዘብ ድጋፍ፣ ወንጀለኛነት እና በማህበረሰብ ሻምፒዮንነት ሚናዎች ላይ የሚደረጉ ገደቦች በማህበረሰቡ መሪዎች የተገኘውን እድገት እንቅፋት ይሆናሉ እና ኤድስን እንደ የህዝብ ጤና ስጋት ለማስወገድ ዓለም አቀፍ ግስጋሴውን ያዘገየዋል። ብዙ ማህበረሰቦች፣ ለምሳሌ ከወንዶች ጋር የግብረ-ሥጋ ግንኙነት የሚፈጽሙ ቁልፍ የወንዶች፣ የጾታ ተለዋዋጮች፣ የወሲብ ሰራተኞች፣ አደንዛዥ ዕፅ የሚጠቀሙ ሰዎች እና ጎረምሶች አሁንም የሚያስፈልጋቸውን እና የሚገባቸውን የመከላከል፣ ህክምና እና የእንክብካቤ አገልግሎት አያገኙም። እነዚህ እኩልነት አለመመጣጠን በኤች አይ ቪ ላይ ያለውን ያልተስተካከለ ግስጋሴ መገፋቱን ቀጥሏል። ይህ ግብ ላይ ለመድረስ 7 አመት ባልሞላ ጊዜ ውስጥ አሁንም የማህበረሰብ መሪዎች የተጎዱትን መድረስ እንዲችሉ ለኤችአይቪ ፕሮግራሞች ቀጣይነት ያለው የገንዘብ ድጋፍ ያስፈልጋል። እነዚህ ጥረቶች ከኤችአይቪ ጋር የሚኖሩ ሕፃናትን በመመርመር እና በሕክምና ላይ ያሉ ክፍተቶችን ለመድፈን እና ሁሉም አገሮች ወደ 95-95-95 ዒላማዎች እንዲጠጉ መርዳት አስፈላጊ ነው, ይህም 95% ኤችአይቪ በደማቸው ውስጥ የሚኖሩ ሰዎች ሁኔታቸውን አውቀው 95% የሚሆነውን ነው. በምርመራ የተረጋገጠው የፀረ ኤችአይቪ ሕክምና ሲያገኙ እና በሕክምና ላይ ከሚገኙት መካከል 95% የሚሆኑት የቫይረስ ጭነቶች ታግደዋል።","Globally, 9.2 million people do not have access to the HIV treatment that they need. Each day 1700 lives are lost from HIV-related causes, and 3500 people are infected, with many not knowing their status or having access to treatment. Innovations in HIV tools, such a powerful once a day pill for HIV treatment and accessible viral load testing, have enabled significant progress. The fact that people living with HIV, who take their HIV treatment as prescribed and have no virus detectable in their blood, have zero risk of transmitting HIV to their sexual partners, is just one such example. This was the result of years of advocacy and investment, and is a reminder that the target of ending AIDS as a public health threat by 2030 is achievable, provided there is sufficient political will and sustained investments. Funding, criminalization, and limitations placed on the roles of community champions hinder the progress achieved by community leaders and slow global progress to ending AIDS as a public health threat. Many communities, such as key populations of men who have sex with men, transgender people, sex workers, people who use drugs, and adolescents, still lack access to the prevention, treatment, and care services that they need and deserve. These inequalities continue to drive the uneven progress on HIV. With less than 7 years to reach this goal, there is still an urgent need for continued funding to HIV programmes so that community leaders can continue reaching those affected. These efforts are essential to close the gaps in diagnosis and treatment for children living with HIV, and help all countries move closer to the 95-95-95 targets, which aim for 95% of people living with HIV knowing their status, 95% of those diagnosed receiving antiretroviral therapy and 95% of those on treatment having suppressed viral loads.","A duniya baki ɗaya, mutane miliyan 9.2 ba sa samun maganin cutar ƙanjamau da suke buƙata. A kowace rana ana asarar rayuka 1700 saboda cututtukan da ke da alaƙa da cutar ƙanjamau, kuma mutane 3500 na ƙara kamuwa da cutar, da yawa ba su san matsayinsu ba ko samun magani. Sabbin abubuwa a cikin kayan aikin HIV, irin wannan magani mai ƙarfi sau ɗaya a rana don maganin cutar ƙanjamau da gwajin ƙwayar cutar, sun kawo gagarumin cigaba. Kasancewar mutanen da ke ɗauke da ƙwayar cutar ƙanjamau, waɗanda suke shan maganin cutar ƙanjamau kamar yadda aka umarce su, ba suda ƙwayar cutar da za a iya ganowa a cikin jininsu, ba suda haɗarin yaɗa ƙwayar cutar ƙanjamau ga abokan zamansu, misali ɗaya ne kawai. Wannan dai ya samo asali ne sakamakon ba da shawarwari da saka hannun jari na tsawon shekaru, kuma abin tunatarwa ne cewa za a iya cimma burin kawo ƙarshen cutar ƙanjamau a matsayin barazana ga lafiyar jama'a nan da shekarar 2030, matuƙar dai akwai isassun ƙudirin siyasa da zuba jari mai ɗorewa. Zuba kuɗaɗe, ɗora laifuka, da tsaikon da ake kawowa al'umma wajen yaƙi da ƙanjamau suna kawo cikas ga cigaban da shugabannin al'umma ke samu da kuma tafiyar hawainiya ga ci gaban duniya don kawo ƙarshen cutar AIDS a matsayin barazana ga lafiyar jama'a. Yawancin al'ummomi, kamar mafi yawan maza waɗanda ke yin jima'i da maza, masu jima'i da duka jinsuna biyun, karuwai, mutanen da ke amfani da ƙwayoyi, da matasa, har yanzu basa samun damar yin rigakafi, jiyya, da kulawa da suke buƙata kuma suka cancanta. Waɗannan rashin daidaito suna ci gaba da haifar da rashin daidaito kan cutar HIV. Kasa da shekaru 7 kafin cimma wannan buri, har yanzu akwai buƙatar a ci gaba da ba da tallafi ga shirye-shiryen cutar ƙanjamau domin shugabannin al’umma su ci gaba da kaiwa ga waɗanda abin ya shafa. Waɗannan yunƙurin suna da mahimmanci don cike giɓin bincike da jinya ga yara masu fama da cutar ƙanjamau, da kuma taimakawa dukkan ƙasashe su matsa kusa da kaso 95-95-95, wanda ke nufin kaso 95 na mutanen da ke ɗauke da ƙwayar cutar HIV sun san matsayinsu, kaso 95 na waɗanda aka gano da cutar suna shan maganin cutar ƙanjamau, da kashi 95 na waɗanda ke kan jiyya suna rage tasirin ƙwayar cutar.","Watu milioni 9.2 duniani hawapati matibabu ya UKIMWI wanayohitaji. Kila siku watu 1700 wanapoteza maisha kutokana na UKIMWI na sababu zinazohusiana na UKIMWI na watu 3500 wanaambukizwa, wakati huo wengi wakiwa hawajui hali zao au hawahudhulii matibabu. Ubunifu katika vifaa vya UKIMWI kama vile kidonge chenye nguvu ambacho mtu mwenye maambukizi anapaswa kunywa mara moja kwa siku kwa ajili ya matibabu ya UKIMWI ya kurefusha maisha na upimaji rahisi wa UKIMWI unaopatikana kwa urahisi, umeongeza jitihada kubwa. Ukweli kuwa watu wanaoishi na UKIMWI, ambao wanahudhuria matibabu yao ya UKIMWI kama walivyopangiwa, hawana virusi vinavyoweza kugundulika kwenye damu yao, pia, hawana hatari ya kusambaza maambukizi ya UKIMWI kwa wapenzi wao wanaojamiiana nao, huu ni mfano moja wapo. Haya yalikuwa matokeo ya miaka ya utetezi na uwekezaji na ni ukumbusho kuwa lengo la kukomesha UKIMWI kama tishio la afya ya umma ifikapo 2030 linaweza kufanikiwa, kinachohitajika ni utashi wa kutosha wa kisiasa na uwekezaji endelevu. Ufadhili, uhalifu na vikwazo vinavyowekwa kwenye majukumu ya mashujaa wa jamiiyanaweza kuleta vikwazo katika maendeleo yaliyofikiwa na viongozi wa jamii na kupunguza kasi ya maendeleo ya kimataifa, hivyo kupelekea kuchelewesha jitihada za kukomesha UKIMWI kama tishio la afya ya umma. Jamii nyingi, kama vile kundi la wanaume wanaofanya ngono/kujamiiana na wanaume wenzao, watu waliyobadili jinsia, wafanyabiashara ya ngono (changudoa), wanaotumia dawa za kulevya na vijana wanaobalehe, bado hawana uwezo wa kupata huduma za kinga, matibabu na matunzo wanayohitaji na kusitahili. Huku kukosekana kwa usawa wa huduma, kunaendelea kunaendelea kuongeza maambukizi ya UKIMWI. Kufikia hili lenga kwa chini ya miaka 7, bado kuna haja ya kuendelea kuwekeza kwenye programu za UKIMWI ili viongozi wa jamii waweze kuendelea kuwafikia wale waliyo katika hatari ya kuathirika. Hizi juhudi ni muhimu ili kuziba mapengo katika utambuzi na matibabu ya watoto wanaoishi na UKIMWI, na kusaidia nchi zote kukaribia malengo ya 95-95-95, ambayo yanalenga 95% ya watu wanaoishi na maambukizi ya UKIMWI kujua hali zao, 95% ya wale waliyogunduliwa kuwa wanaishi na maambukizi ya UKIMWI wapate tiba ya kurefusha maisha na 95% ya wale waliyo kwenye matibabu wapunguze viwango vya virusi.","Káàkiri àgbáyé, àwọn ènìyàn tí ó jẹ́ miliọnù 9.2 ni kò ní ààyè fún àti gba ìtọ́jú àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) tí wọ́n nílò. Ẹ̀mí 1700 ni a máa ń pàdánù ní ojoojúmọ́ látààrí àwọn okùnfà tí ó jẹmọ́ àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara), àti pé àwọn ènìyàn 3500 ni ó ti kó o, pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn tí ò mọ ipò tí ìlera wọn wà tàbí rí ààyè sí ìtọ́jú. Ọ̀gbọ́n-àtinúdá tuntun nínú irinṣẹ́ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara), àwọn bí i òògùn alágbára onílò ẹ̀ẹ̀kan ní ojúmọ́ fún ìtọ́jú àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) àti ìráàyèsí ìṣàyẹ̀wò gbogbo ara, ti ṣe okùnfà ìtẹ̀síwájú tí ó ṣe pàtàkì. Lótiìítọ́ pé àwọn ènìyàn tí ó ń gbé pẹ̀lú àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara), àwọn tí wọ́n ń lo òògùn àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) wọn bí a ṣe làá kalẹ̀ kò ní ìjẹyọ àrùn fáírọ́ọ́sì rárá nínú ẹ̀jẹ̀ wọn, wọ́n kò lè kó àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) ran alábàárìn wọn tí wọ́n jọ ń ṣe àṣepọ̀, eléyìí jẹ́ ọ̀kan nínú àpẹẹrẹ. Eléyìí jẹ́ èsì ìpolongo àti ìdókòwò ọlọ́dún gbọ̀ọ̀rọ, àti pé eléyìí sì jẹ́ ìránnilétí fún àfojúsùn àti fi òpin sí ��rùn isọdọ̀lẹ gẹ́gẹ́ bí i ìdúnkokò mọ́ ètò ìlera gbogbogbò ní ọdún 2030 ṣe é e, níwọ̀n ìgbà tí ìnífẹ̀ẹ́sí òṣèlú wà tí ó sì le ran ìráàyèsí ìdókòwó lọ́wọ́. ìkówólé, ìsọdọ̀ràn, àti fífòfindè tí ó wà ní orí àwọn alágbára agbègbè ń ṣe ìdíwò láti mú ìtẹ̀síwájú àti àṣeyọrí àwọn adarí agbègbè àti ṣẹ pẹ̀lú akitiyan àti mú òpin dé bá ìdúnkokò mọ́ ètò ìlera gbogbogbò. Ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ agbègbè, àwọn agbègbè bí i ibi tí ọ̀pọ̀ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọkùnrin ti máa ń bá ọkùnrin lòpò, àwọn ayíṣẹ̀dá-dídá wọn padà, àwọn gbélépawo, àwọn tí ó ń lo òògùn olóró, àti àwọn màjèsín, kò sì tí i rí ààyè sí ọwọ́jà ìtọ́jú, àti ìtọ́jú tí wọ́n nílò àti eléyìí tí ó yẹ wọ́n. Àìdọ́gba yìí sì ń tẹ̀ síwájú láti máa fa ṣégeṣège fún ìtẹ̀síwájú ní orí àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara). Pẹ̀lú bí kò ṣe tó ọdún méje mọ́ láti dé ipò ìmú ààlá wa ṣẹ, a sì nílò ìdásí owó-níná pàjáwìrì fún àwọn ètò tí ó jẹmọ́ àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) kí àwọn adarí agbègbe le máa tẹ̀síwájú láti máa dé ọ̀dọ̀ àwọn tí ìṣẹ̀lẹ̀ náà kàn. Àwọn akitiyan yìí ṣe pàtàkì láti le dí àlàfo àyẹ̀wò ajẹmọ́tọ̀ọ́jú àti ìtọ́jú fún àwọn ọmọdé tí ó ń gbé pọ̀ pẹ̀lú àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara), àti láti ran àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ kí wọ́n le àfojúsùn àwọn àfojúsùn wọn tí ó jẹ́ 95-95-95, eléyìí tí ó ní èròǹgbà fún ọ̀nà àti jẹ́ kí àwọn ènìyàn tí wọ́n ń gbé pọ̀ pẹ̀lú àruǹ KASA (Kòkòrò Apa Sójà Ara) tí wọ́n jẹ́ 95% mọ ipò ìlera wọn, 95% àwọn tí wọ́n wà ní orí ìtọ́jú ń gba ìtọ́jú adènà KASA tí ó ti ń gba agbára ní ọwọ́ ìsọwọ́jà rẹ̀.","Emhlabeni jikelele, abantu abayizigidi eziyi-9.2 abakwazi ukuthola abakudingayo ukuze belaphe iHIV. Usuku ngalunye kulahleka imiphefumulo eyi-1700 ngenxa yezizathu ezihlobene neHIV, futhi abantu abangu-3500 batheleleka, abaningi bengasazi isimo sabo noma abakwazi ukuthola imishanguzo. Ukusungulwa kwamathuluzi eHIV, iphilisi elinamandla kangaka kanye ngosuku lokwelashwa kweHIV kanye nokuhlolwa kwenani legciwane egazini okufinyelelekayo, kwenze inqubekelaphambili ebonakalayo. Iqiniso lokuthi abantu abaphila neHIV, abathatha imishanguzo yabo yeHIV njengoba bayalelwe futhi bengenalo igciwane elitholakala egazini labo, abanayo ingozi yokudlulisela iHIV kubalingani babo bocansi, kungesinye nje sezibonelo ezinjalo. Lokhu kwaba umphumela weminyaka eminingi yokukhulumela nokutshalwa kwezimali, futhi kuyisikhumbuzo sokuthi umgomo wokuqeda ingculaza njengosongo lwezempilo yomphakathi ngo-2030 ungafezeka, inqobo nje uma kunentando yezombusazwe eyanele kanye nokutshalwa kwezimali okuqhubekayo. Ukuxhaswa ngezimali, ukwenziwa kobugebengu, kanye nemikhawulo ebekwe ezindimeni zabashampeli bomphakathi kuphazamisa inqubekelaphambili efinyelelwa abaholi bomphakathi kanye nenqubekelaphambili ehamba kancane emhlabeni wonke ekuqedeni ingculazi njengosongo lwezempilo yomphakathi. Imiphakathi eminingi, efana nenani elikhulu lamadoda aya ocansini namadoda, abantu abashintsha ubulili, abathengisa ngomzimba, abantu abasebenzisa izidakamizwa, kanye nentsha, basantula ukufinyelela ezinsizeni zokuvimbela, zokwelashwa, nokunakekelwa abazidingayo nezibafanele. Lokhu kungalingani kuyaqhubeka nokwenza kube nenqubekelaphambili engalingani kuHIV. Njengoba ingaphansi kweminyaka engu-7 ukufinyelela lo mgomo, kusenesidingo esiphuthumayo sokuthi kuqhubeke uxhaso lwezinhlelo zeHIV ukuze abaholi bomphakathi baqhubeke nokufinyelela kulabo abathintekile. Le mizamo ibalulekile ukuvala izikhala ekuxilongweni nasekwelapheni izingane ezineHIV, nokusiza wonke amazwe ukuthi asondele emigomeni ye-95-95-95, okuhloswe ngayo ukuthi u-95% wabantu abaphila ne-HIV bazi isimo sabo, u-95% walabo abatholakala benegciwane bethola ukwelashwa ngezidambisigciwane kanye nama-95% alabo abathola ukwelashwa becindezele inani legciwane egazini." +"ደብሊውኤችኦ ከአጋር አካላት ጋር መስራቱን ይቀጥላል እና መሪዎች ለተጎዱ ህዝቦች ፍላጎት ቅድሚያ እንዲሰጡ ጥሪውን ያቀርባል። የአለም አቀፍ የኤችአይቪ፣ ሄፓታይተስ፣ የአባላዘር በሽታ ፕሮግራሞች ዳይሬክተር የሆኑት ዶ/ር ሜግ ዶሄርቲ “ከማኅበረሰቦች ጋር ዛሬ እና በየቀኑ ዓለም አቀፋዊ ትብብር እንዲደረግ እንጠይቃለን። ""የተጎዱት ማህበረሰቦች አመራር የኤችአይቪ ምላሽን ወደፊት ለማራመድ ወሳኝ ነበር, ምንም እንኳን ህጋዊ፣ ኢኮኖሚያዊ እና ማህበራዊ እንቅፋቶች ቢኖሩም::"" ከኤችአይቪ ጋር ከሚኖሩ እና ከተጠቁ ሰዎች ጋር ያለው ትብብር ለኤችአይቪ ምላሽ ዘላቂነት እና የመጨረሻ ስኬት ወሳኝ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ከዓለም አቀፍ አጋሮች ጋር በመሆን የህብረተሰቡን ሚና በማድነቅ ወደ ኋላ የተተዉትን የመመርመሪያ ፣የህክምና እና የእንክብካቤ ክፍተቶችን በመዝጋት እና ኤድስን እንደ ዓለም አቀፍ የህዝብ ጤና ስጋት በማስወገድ ሂደት ውስጥ ያለውን ሚና አድንቋል።","WHO will continue to work with partners and call on leaders to prioritize the needs of affected populations. “We call for global solidarity with communities today and every day,” said Dr Meg Doherty, WHO Director of Global HIV, Hepatitis, STI Programmes. “The leadership of affected communities has been vital to moving forward the HIV response, despite the legal, economic and social barriers they face.” Partnership with people living with and affected by HIV is critical to the sustainability and ultimate success of the HIV response. WHO stands with global partners to applaud the role of the communities in closing the testing, treatment and care gaps for those left behind and in driving progress towards ending AIDS as a global public health threat.","Hukumar WHO za ta ci gaba da yin aiki tare da abokan hulɗa tare da yin kira ga shugabanni da su ba da fifiko ga buƙatun al'ummomin da abin ya shafa. ""Muna kira ga haɗin kan duniya tare da al'ummomi a yau da kuma kowace rana,"" in ji Dokta Meg Doherty, Daraktan Hukumar WHO kan Shirye-shiryen HIV, ciwon hanta, da STI. ""Jagorancin al'ummomin da abin ya shafa sun taka rawa don ciyar da ɗaukar mataki kan HIV gaba, duk da matsaloli na doka, tattalin arziƙi da zamantakewar da suke fuskanta."" Haɗin kai tare da mutanen da ke zaune tare da masu fama da cutar HIV na da mahimmanci ga ɗorewa da nasara na ƙarshe na kawo ƙarshen HIV. WHO tana aiki tare da abokan hu'lda na duniya don yaba rawar da al'ummomin ke takawa wajen cike giɓin da ake samu wajen gwaji, jiyya da kula da waɗanda aka bari a baya da kuma kawo cigaba wajen kawo ƙarshen cutar AIDS a matsayin barazana ga lafiyar jama'a a duniya.","WHO itaendelea kufanya kazi na washirika na kutoa wito kwa viongozi ili kuweka kipaumbele katika mahitaji ya waliyoathirika. Tunatoa wito leo na kila siku wa jamii zote kushikamana na mataifa, alisema Dk. Meg Doherty, Mkurugenzi wa WHO wa Mipango ya Kimataifa ya UKIMWI, Homa ya Manjano na Magonjwa ya Zinaa. Uongozi wa jamii zilizoathirika ni muhimu katika kuendeleza mwitikio wa UKIMWI, licha ya vikwazo vya kisheria, kiuchumi na kijamii vinavyowakabili Kushirikiana na watu wanaoishi na waliyoathirika na UKIMWI ni muhimu kwa maendeleo na mafanikio makubwa katika mwitikio wa UKIMWI. WHO inasimama na washirika wa kimataifa katika kupongeza jukumu la jamii la kusogeza karibu upimaji, matibabu na matunzo kwa wale waliyoachwa nyuma katika kuendeleza mapambano kuelekea kukomesha UKIMWI kama tishio la afya ya umma duniani.","Àjọ WHO yóò máa tẹ̀ síwájú láti ṣiṣẹ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn alábàásiṣẹ́pọ̀ wọn yóò sì tún máa pe àwọn adarí láti máa gbé ohun tí ó jẹ mọ́ àwọn ènìyàn tí ó ṣe ìpalára fún lékè. Dókítà Meg Doherty, Adarí Àpapọ̀ fún àjọ WHO fún ọ̀rọ̀ tí ó jẹmọ́ àrùn Kòkòrò Apa Sọ́jà Ara, Àrùn yínrùnyínrùn, àti àwọn Ètò tí ó jẹmọ́ Àrùn Ìbálòpọ̀ ní Àgbáyé sọ pé,'A pè fún ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn agbègbè ní òní àti ní gbogbo ọjọ́. ""Adarí àwọn agbègbè tí ìṣẹ̀lẹ̀ náà kàn ti ń ṣiṣẹ́ gidi láti máa mú ìdásí ìfèsì sí àrùn Kòkòrò Apa Sọ́jà Ara tẹ síwájú, bí ó tilẹ̀ jẹ́ wí pé wọ́n ń rí ìdènà òfin, ètò ìṣúná àti àwùjọ."" Ìfọwọ̀sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn tí ó ń gbé pẹ̀lú àti àwọn tí àrùn Kòkòrò Apa Sọ́jà Ara ṣe ìpalára fún ní agbára sí ìmútẹ̀síwájú àti àṣeyọrí tí ó gajù fún ìfèsì sí àrùn Kòkòrò Apa Sọ́jà Ara. Àjọ WHO wà pẹ̀lú àwọn alábàásiṣẹ́pọ̀ láti gbé oríyìn fún ipa tí agbègbè ń kó ní orí píparí àyẹ̀wò, pẹ̀lú ìtọ́jú àti ìkẹ́ tí a ṣe fún àwọn tí wọ́n wà lẹ́yìn àti ọ̀nà àti mú ìtẹ̀síwájú dé bá àrùn ìsọdọ̀lẹ àjẹsára tí ó dúró gẹ́gẹ́ bí i ìdúnkokòmọ́ fún ètò ìlera gbogbogbò.","I-WHO izoqhubeka nokusebenzisana nabalingani futhi icele abaholi ukuthi babeke phambili izidingo zabantu abathintekile. ""Sicela ubumbano lomhlaba wonke nemiphakathi namuhla nansuku zonke,"" kusho uDkt Meg Doherty, uMqondisi weWHO weGlobal HIV, Hepatitis, STI Programs. ""Ubuholi bemiphakathi ethintekile bebubalulekile ekuqhubekiseleni phambili ukulwa neHIV, naphezu kwezithiyo ezingokomthetho, zezomnotho nezenhlalo ababhekene nazo."" Ukubambisana nabantu abaphila negciwane lesandulela ngculazi nabathintekayo kubalulekile ekusimameni nasekuphumeleleni ekulweni neHIV. I-WHO ime nabalingani bomhlaba wonke ukushayela ihlombe iqhaza lemiphakathi ekuvaleni izikhala zokuhlola, zokwelashwa nokunakekelwa kwalabo abashiywe ngemuva kanye nasekuqhubekiseleni phambili inqubekelaphambili ekuqedeni ingculaza njengosongo lwezempilo yomphakathi emhlabeni wonke." +"የአለም የጤና ማህበረሰብ በአየር ንብረት እና ጤና ላይ አስቸኳይ እርምጃ በ ሲኦፒ28 ጥሪ አቀረበ ከ ሲኦፒ28 በፊት የአየር ንብረት ለውጥ በጤና ላይ የሚያሳድረው ተጽዕኖ በድርድሩ ውስጥ ዋናውን ቦታ እንዲይዝ የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ከዓለም አቀፍ የጤና ማህበረሰብ ጋር በመሆን ድምፁን እያሰማ ነው። በአለም አቀፍ ውይይቶች ትኩረቱን ለሰው ልጅ ጤና ማስፋት፣ ሰበብ ቦታን መተው እና አስገዳጅ ተደራዳሪዎች እጅግ በጣም ጠቃሚ ለሆነው ሀብታችን ደህንነት ማለትም በአለም አቀፍ ደረጃ ለሚኖሩ ህዝቦች ጤና ሀላፊነት እንደሚሸከሙ እንዲገነዘቡ ማድረግ አስፈላጊ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “ለጤና ቅድሚያ መስጠት ምርጫ ብቻ አይደለም፤ ተቋቋሚ ማህበረሰቦች መሰረት ነው” ብለዋል። ""መሪዎቹ ህዝቦቻቸው የሚጠብቁትን ጠንካራ የጤና ውጤቶችን እና ኢኮኖሚያቸው በአስቸኳይ የሚያስፈልጋቸውን በማቅረብ በዱባይ ማድረስ አለባቸው። ውይይቱን መቀየር እና ደፋር የአየር ንብረት እርምጃ በጤናችን እና ደህንነታችን ላይ ያለውን ትልቅ ጥቅም ማሳየት አለብን። በቅርብ ወራት ውስጥ በአለም ዙሪያ የተከሰቱት አስከፊ የአየር ሁኔታ ክስተቶች በፍጥነት በማሞቅ አለም ውስጥ ምን እንደሚጠብቃቸው አስፈሪ ፍንጭ ይሰጣሉ። የአይፒሲሲ ዘገባ ወደ 3.5 ቢሊዮን ሰዎች - ግማሽ የሚጠጋው የሰው ልጅ - ለአየር ንብረት ለውጥ በጣም ተጋላጭ በሆኑ አካባቢዎች ይኖራሉ ብሏል። ከ65 ዓመት በላይ የሆናቸው በሙቀት ምክንያት የሚሞቱት ሞት በአለም አቀፍ ደረጃ በሁለት አስርት አመታት ውስጥ በ70 በመቶ ጨምሯል ሲል የአለም ጤና ድርጅት መረጃ ያሳያል። የሙቀት መጠኑን ወደ 1.5 ዲግሪ ሴንቲ ግሬድ ለመገደብ የተደረገ አስደናቂ እና የቁርጠኝነት ጥረት ብቻ አሁን ከምናየው የበለጠ የከፋ የወደፊት ሁኔታን ይከላከላል።","Global health community calls for urgent action on climate and health at COP28 In the run-up to COP28, the World Health Organization (WHO) together with the global health community, is raising its voice to ensure that the impact of climate change on health takes centre stage in the negotiations. It is imperative to broaden the focus to human health in global discussions, leaving no room for excuses, and compelling negotiators to recognize that they bear the responsibility for the well-being of our most invaluable asset: the health of populations worldwide. ""Prioritizing health is not just a choice; it is the foundation of resilient societies,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Leaders must deliver in Dubai, providing the strong health outcomes their peoples expect and their economies urgently need. We must change the conversation and demonstrate the massive benefits of bolder climate action on our health and well-being.” The extreme weather events around the world in recent months offer a terrifying glimpse of what lies ahead in a rapidly heating world. The IPCC report says about 3.5 billion people – nearly half of humanity – live in areas highly vulnerable to climate change. Heat-related deaths among those aged over 65 years have risen by 70% worldwide in two decades, according to WHO’s figures. Only a dramatic and dedicated effort to limit warming to 1.5 °C will prevent a future much worse than what we see now.","Ƙungiyar lafiya ta duniya tayi kira da a ɗauki matakin gaggawa kan yanayi da lafiya a taron sauyin yanayi na COP28. A gab da fara taron sauyin yanayi na COP28, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) tare da ƙungiyoyin lafiya na duniya, suna ta ƙara zage damtse don tabbatar da cewa tasirin sauyin yanayi kan kiwon lafiya ya mamaye tattaunawar. Yana da mahimmanci a faɗaɗa mai da hankali ga lafiyar ɗan adam a cikin tattaunawar duniya, ba tare da bada wani uzuri ba, da tilasta masu tattaunawa su gane cewa suna ɗauke da alhakin kula da arziƙin da bashi da tamka: lafiyar al'ummr duniya. Darakta Janar na WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ya ce ""Bada fifiko kan kiwon lafiya ba zaɓi ne kawai ba; shi ne ginshiƙin gina al'ummomi masu juriya."". ""Dole ne shugabanni su ba da gudummawa a Dubai, su fito da kyakkyawan sakamako na kiwon lafiya da mutanensu ke tsammani, kuma tattalin arziƙinsu ke buƙata a cikin gaggawa. Dole ne mu sauya batun kuma mu nuna fa'idoji masu yawa na ɗaukar mataki kan sauyin yanayi mai ƙarfi kan lafiyarmu da jin daɗinmu. ” Matsanancin yanayi da ke faruwa a duniya a cikin 'yan watannin nan suna haska yanayi mai ban tsoro game da abin da ke gaba a cikin duniya mai ɗumama cikin saurin"". Rahoton IPCC ya ce kimanin mutane biliyan 3.5 - kusan rabin mutanen duniya- suna zaune a yankunan da ke da matuƙar haɗarin gamuwa da illolin sauyin yanayi. Mace-mace masu alaƙa da zafi a tsakanin waɗanda suka haura shekaru 65 ya ƙaru da kashi 70 cikin ɗari a duniya cikin shekaru ashirin, a cewar alƙaluman WHO. Ƙoƙari mai ban mamaki da sadaukarwa kawai don rage ɗumamar yanayi zuwa ma'aunin zafi na 1.5 ° C zai kawar da mafi munin fiye da abin da muke gani a yanzu nan gaba.","Jumuiya ya afya duniani inataka hatua za haraka zinazohusu hali ya hewa na afya zichukuliwe katika mkutano wa COP28 Katika kuelekea COP28, shirika la Afya Duniani (WHO) pamoja na jumuiya ya Afya Duniani, wanapaza sauti zao, kuhakikisha kuwa athari za mabadiliko ya hali ya hewa kwa afya zinachukua nafasi kubwa katika majadiliano hayo. Ni muhimu kupanua mtazamo wa afya ya binadamu katika mijadala ya kimataifa, bila kuacha nafasi ya visingizio, na kuwalazimisha wapatanishi kutambua kuwa wanabeba jukumu la ustawi wa mali yetu muhimu zaidi: afya ya watu duniani kote. ""Kuweka kipaumbele kwenye afya siyo chaguo; bali ni msingi wa jumuiya thabiti"" alisema Dk. Tedrso Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Viongozi lazima watoe huduma huko Dubai, katika kuleta matokeo thabiti ambayo watu wao wanatazamia na uchumi wao unahitaji kwa haraka. Ni lazima tubadilishe mazungumzo na tuonyeshe manufaa makubwa ya hatua kali ya hali ya hewa kwa afya na ustawi wetu Matukio yaliyokithiri ya hali ya hewa kote dunianikatika miezi ya hivi karibuni yanatoa taswira ya kuogofya ya kile kitakachotokea katika ulimwengu wa joto linaloendelea kwa kasi. Taarifa ya IPCC inasema takribani watu bilioni 3.5 karibu nusu ya ubinadamu, wanaishi katika maeneo ambayo yanakabiliwa na mabadiliko ya hali ya hewa. Vifo vinavyotokana na joto kali kwa watu wenye umri wa miaka 65 vimeongezeka kwa 70% duniani kote katika miongo miwili, kulingana na takwimu za WHO. Ni juhudi kubwa na za kujitolea kupunguza ongezeko la joto hadi 1.5Â*C ambazo ndizo zitakazozuia hali mbaya ya siku zijazo.","Àgbáríjọ elétò ìlèra àgbáyé pè fún ìgbésẹ̀ kíákíá lóri ojú-ọjọ́ àti ètò ìlera ni COP28 Ṣááju COP28, Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) pẹ̀lú àwùjọ elétò ìlera ní àgbáyé ni wọ́n ti jọ ń ké tantan láti ríi dáju pé ipa tí ìyípadà ojú-ọjọ́ ń ní lóri èto ìlera gba ipò pàtàkì níbi ìdúnàádúrà náà. Ó ṣe pàtàkí láti ṣe ìmúgbòòrò àfojúsùn lórí ìlera ọmọniyàn nínú àwọn ìjíròrò àgbáyé, láì fi àyè sílẹ̀ fún àwíjàre kankan, àti láti rọ àwọn adúnàádúrà láti rí i pé wọ́n gbé bùkátà àlàáfíà dúkìá tí o jẹ wá lógún jùlọ: ìlera àwọn eèyàn ní àgbáyé. ""Ṣíṣe pàtàkì ìlera kìí ṣe bí-mo-bá-fẹ́, òun ni ìpìlẹ̀ àwujọ tí ó dúró ṣinṣin,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà ní WHO fèsì. ""Àwọn olórí gbọ́dọ̀ jíṣẹ́ ní Dubai, kí wọ́n pèsè àwọn àbájàde ìlera tí ó nípọn tí àwọn eèyan wọn ń retí àti èyí tí àwọn ètò ọ̀rọ̀ àjé wọ́n nílò ní kíakía. A gbọ́dọ̀ pa ọ̀rọ̀ náà dà kí a sì ṣàfihàn àwọn àǹfààní ńláńlá ti ìgbésẹ̀ alágbára lóríojú-ọjọ́ ní lóri ètò ìlera àti àlááfíà wa. Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ojú-ọjọ́ tí ó lágbára ní káàkiri àgbáyé láti bíi oṣù díẹ̀ sẹ́yìn ń ṣe àpèjúwé àdojúkọ késekése búburú tí ó ń bọ̀ ní ayé ti ó n móoru sí. Àbọ̀ IPCC fi yé wa pé bíi eèyan bílíọ̀nù 3.5 - tí ó fẹ́rẹ̀ tó ìdá méjì iye ọmọniyàn lórí ayé - ni wọ́n ń gbé ní agbègbè tí wọ́n wà nínú ewu ìyípadà ojú-ọjọ́. Gẹ́gẹ́ bíi iye tí WHO ṣe àkọsílẹ̀ rẹ, àwọn ikú tí ooru jẹ́ okunfà wọn láàárin àwọn tí iye ọdún wọn jẹ́ 65 lọ sókè ti lọ sókè sí 70% ní àgbáyé láàárín ogún ọdún sẹ́yìn. Akitiyan elétò àti aláfọkànsí lati dẹ́kun gbígbóná sí òdiwọ̀n 1.5°C nìkan ni yóò dènà ọjọ iwájú tí ó burú jáì jú ohun tí à ń rí nísìnyìí lọ.","Umphakathi wezempilo emhlabeni wonke ufuna ukuba kuthathwe izinyathelo eziphuthumayo mayelana nesimo sezulu nesezempilo kuCOP28 Ngaphambi kweCOP28, iNhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) ngokubambisana nomphakathi wezempilo emhlabeni wonke, iphakamisa izwi layo ukuqinisekisa ukuthi umthelela wokuguquguquka kwesimo sezulu kwezempilo uthatha indawo ephambili ezingxoxweni. Kubalulekile ukunweba ukugxila empilweni yabantu ezingxoxweni zomhlaba, kungashiyi indawo yezaba, futhi kuphoqe abaxoxisana nabo ukuthi babone ukuthi banomthwalo wemfanelo wenhlalakahle yempahla yethu ebaluleke kakhulu: impilo yabantu emhlabeni wonke. ""Ukubeka impilo phambili akuyona nje enye yezinto ongakhetha kuzo; kuyisisekelo semiphakathi eqinile,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Abaholi kumele kube khona abakulethayo eDubai, banikeze imiphumela eqinile yezempilo elindelwe abantu babo kanye neminotho yabo eyidinga ngokushesha. Kufanele siguqule ingxoxo futhi sikhombise inzuzo enkulu yesimo sezulu esinamandla empilweni nakunhlalakahle yethu. ” Izehlakalo zesimo sezulu esibi kakhulu emhlabeni wonke ezinyangeni ezisanda kwedlula zinikeza amazwibela asabekayo azayo emhlabeni oshisa ngokushesha. Umbiko we-IPCC uthi cishe abantu abayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-3.5 - cishe ingxenye yesintu - bahlala ezindaweni ezisengozini kakhulu yokushintsha kwesimo sezulu. Ukushona okuhlobene nokushisa phakathi kwalabo abaneminyaka engaphezu kwengama-65 kukhuphuke ngamaphesenti angama-70 emhlabeni wonke emashumini amabili eminyaka, ngokwezibalo ze-WHO. Umzamo omkhulu nozinikele kuphela ongamis ukufudumala ku-1.5 °C ongavimbela ikusasa elibi kakhulu kunalokho esikubona manje." +እንደ ድርቅ፣ ጎርፍ እና የሙቀት ማዕበል ያሉ ተደጋጋሚ እና ከባድ የአየር ሁኔታ ክስተቶች የጤና አጠባበቅ መሠረተ ልማትን ይጎዳሉ። ባለፈው አመት በፓኪስታን የተከሰተው የጎርፍ አደጋ 8 ሚሊዮን ሰዎችን ከቀዬአቸው ያፈናቀሉ ሲሆን በአጠቃላይ 33 ሚሊየን ሰዎችን ጎዳ። የዓለም ባንክ ትንበያ እንደሚያመለክተው ድፍረት እና አፋጣኝ እርምጃ ካልተወሰደ የአየር ንብረት ለውጥ በ2050 ወደ 216 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎችን ሊያፈናቅል ይችላል። የአየር ንብረት ቀውሱ ህይወትን እና ኑሮን አደጋ ላይ በሚጥልበት ወቅት፣ የአለም የምግብ ስርዓቶች እያደገ የመጣውን የህዝብ ቁጥር ለማስቀጠል ይታገላሉ፣ እና የውሃ ምንጮች ፈታኝ ሁኔታዎችን ያባብሳሉ። በተመሳሳይ የአየር ንብረት ለውጥ እንደ ዴንጊ እና ኮሌራ ያሉ ተላላፊ በሽታዎች በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን አደጋ ላይ እየጣለ ነው። የአየር ንብረት ቀውሱን የጤና ተጽኖዎች ለመቅረፍ እና ለሁሉም ቀጣይነት ያለው የወደፊት ሁኔታ ለመገንባት ወሳኝ እና የትብብር እርምጃ ጊዜው አሁን ነው። የአየር ንብረት ለውጥ በአለም አቀፍ የጤና ስርዓቶች ላይ ታይቶ የማይታወቅ ፈተና እንደመሆኑ መጠን ስርዓቶቻችንን የመቋቋም፣የካርቦን ዝቅተኛ እና ቀጣይነት ያለው እንዲሆን ማጠናከር አስፈላጊ ነው። አፋጣኝ እርምጃ አለመውሰድ የጤና ስርአቶችን በአለም አቀፍ ደረጃ ለአየር ንብረት ለውጥ ከፍተኛ ተፅእኖ ተጋላጭ ያደርገዋል። የአየር ንብረት ለውጥ የሩቅ ስጋት አይደለም፣ በአሁኑ ጊዜ በጤናችን ላይ በብዙ ገፅታዎች ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል። የጤና ማህበረሰቡ የአየር ንብረት ለውጥ በጤናችን ላይ ተጽእኖ እያሳደረ ሲሆን ይህም ለተላላፊ በሽታዎች እና ለቬክተር ተላላፊ በሽታዎች መስፋፋት የራሱን አስተዋፅኦ እያበረከተ መሆኑን አስረግጦ ተናግሯል።,"Increasingly frequent and severe extreme weather events, such as droughts, floods and heatwaves, will also strain healthcare infrastructure. Last year's floods in Pakistan displaced 8 million people and affected 33 million overall. Forecasts from the World Bank indicate that without bold and immediate action, climate change could displace approximately 216 million people by 2050. As the climate crisis jeopardizes lives and livelihoods, global food systems struggle to sustain a growing population, and compromised water sources compound the challenges. In parallel, climate change is catalyzing a surge in infectious diseases like dengue and cholera, endangering millions. Now is the time for decisive and collaborative action to mitigate the health impacts of the climate crisis and build a sustainable future for all. As climate change poses an unprecedented challenge to health systems worldwide, it is also imperative that we strengthen our systems to be resilient, low carbon and sustainable. Failure to act swiftly will render health systems worldwide vulnerable to the overwhelming impacts of climate change. Climate change is not a distant threat; it is a present danger affecting our health on multiple fronts. The health community asserts that climate change is already affecting our health, contributing to the spread of infectious diseases and vector-borne illnesses.","Abubuwan da ke faruwa akai-akai da matsanancin yanayi, kamar fari, ambaliyar ruwa da zafin rana, kuma za su kawo cikas ga kayayyakin kiwon lafiya. Ambaliyar ruwan da ta afku a Pakistan a bara ta raba mutane miliyan 8 da muhallansu, kana ta shafi mutane miliyan 33 baki ɗayanta. Hasashen da Bankin Duniya yayi ya nuna cewa idan ba jajircewa da ɗaukar mataki, sauyin yanayi zai iya raba kusan mutane miliyan 216 da muhallansu nan da shekara ta 2050.. Yayin da illar sauyin yanayi ke jefa rayuka da tsarin rayuwa cikin haɗari, ɓangaren abinci na duniya yana kokawa da ci gaba da ƙaruwar yawan jama'a, kuma rashin hanyoyin ruwa yana ƙara ƙarfin ƙalubalen. A lokaci guda, sauyin yanayi yana haifar da ƙaruwar cututtuka kamar zazzɓin dake sa ciwon jiki da kwalara, suna jefa miliyoyin mutane cikin haɗari. Yanzu ne lokacin yanke hukunci da aiki na haɗin gwiwa don rage tasirin sauyin yanayi kan kiwon lafiya da gina makoma mai ɗorewa ga kowa. Kamar yadda sauyin yanayi ke haifar da ƙalubalen da ba a taɓa gani ba ga tsarin kiwon lafiya a duk duniya, kuma yana da mahimmanci mu ƙarfafa tsarinmu don zama mai juriya, ƙarancin carbon da kuma ɗorewa. Rashin ɗaukar mataki da sauri zai sa tsarin kiwon lafiya a duniya ya zama cikin haɗari ga mummunan tasirin sauyin yanayi. Sauyin yanayi ba barazana ba ce mai nisa; haɗari ne na yanzu da ke shafar lafiyarmu ta fuskoki da yawa. Kungiyar lafiya ta tabbatar da cewa sauyin yanayi ya riga ya shafi lafiyarmu, yana taimakawa wajen yaɗuwar cututtuka da ƙaruka masu yaɗa cututtuka.","Matukio yanayoongezeka ya mara kwa mara na kali ya hali ya hewa kama vile ukame, mafuriko ya mawimbi ya joto, pia yataathiri miundombinu ya afya. Mafuriko ya mwaka jana nchini Pakstani yalisababisha watu milioni 8 kuyahama makazi yao na kuathiri milioni 33 kwa ujumla. Utabiri kutoka Benki ya Dunia unaonyesha kuwa bila kuchukua hatua za haraka na za kijasiri, hadi kufika mwaka 2050, mabadiliko ya hali ya hewa yanaweza kusababisha watu takribani milioni 216 kuhama makazi yao. Kama vile ambavyo mabadiliko ya hali ya hewa yanahatarisha maisha, mifumo ya kimataifa ya chakula inaendelea kukabiliana na idadi ya watu inayoongezeka, na vyanzo vya maji vilivyoathirika vinaongeza changamoto. Sambamba na hilo, mabadiliko ya hali ya hewa yanachochea ongezeko la magonjwa ya kuambukiza kama vile denguena kipindupindu na kuhatarisha mamilioni ya watu. Sasa ni wakati wa kuchukua hatua madhubuti na shirikishi katika kupunguza athari za kiafya zinazotokana na mabadiliko ya hali ya hewa na kujenga mustakabali endelevu kwa wote. Kwa vile mabadiliko ya hali ya hewa yanaleta changamoto isiyo kifani kwenye mifumo ya afya duniani kote, ni muhimu pia kuimarisha mifumo yetu ili iwe kamili, endelevu na yenye kaboni ya chini. Kutochukua hatua za haraka, kutafanya mifumo ya afya duniani kuwa hatarini kutokana na athari kubwa ya mabadiliko ya hali ya hewa. Mabadiliko ya hali ya hewa siyo tishio la mbali; ni hatari ya sasa inayoathiri afya zetu katika nyanja nyingi. Jumuia ya afya inadai kuwa mabadiliko ya hali ya hewa tayari yanaathiri afya zetu, na kuchangia kuenea kwa magonjwa ya kuambukiza na magonjwa yanayoenezwa na wadudu.","Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ búbúrù tó rọ̀ mọ́ ojú ọjọ́ tó n peléke sì ti ó sì ń di lemọ́lemọ́, gẹ́gẹ́ bíi ọ̀gbẹlẹ̀, àgbàrá, àti ooru, náà máa fa àìtó àwọn ẹ̀rọ ètò ìlera. Ìṣẹ̀lẹ̀ omíyalé tí ó wáyé ní Pakistan lọ́dùn tí ó kọjá sọ àwọn eèyàn mílíọ̀nù 8 dí aláìnílélórí tí ó sí pa àwọn eèyan mílíọ̀nú 33 lára lápapọ̀. Ìwòye ọjọ́ iwájú láti Bánkì Àgbáyé fihàn pé láìsí ìgbésẹ̀ alágbára ní kíákíá, àyípadà ojú-ọjọ́ lè sọ àwọn èèyàn tí ó fẹ́rẹ̀ tó mílíọ̀nù 216 di aláìnílélórí ni ọdún 2050. Bí ìṣòro ojú ọjọ́ ṣe ń ṣe àkóbá fún ẹ̀mí àtí ìgbáyé, ètò oúnjẹ ní àgbáyé ń tiraka láti kárí iye àwọn èèyàn tí ó n lékún si, tí ìkọlù lorí àwọn orísun náà tún dá kún àwọn ìpènijà náà. Bákan náà, ìyípadà ojú ọjọ́ ń ṣe okùnfà àlékún àjàkálẹ̀ àrùn bíi ibà wóogunwóogun àti àrùn onígbáméjì, tí ó ń fi ẹ̀mí ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn èèyàn sínu ewu. Àsìkò níyìí fún ìgbésẹ̀ onípinnu àti onífọwọ́sowọ́pọ̀ láti lè dẹ́kun àwọn ipa ajẹmọ́lera tí wàhálà ojú ọjọ́ ní kí wọ́n sì pèsè fún ọjọ́ iwájú alálòpẹ́ fún gbogbo ènìyàn. Bí àyípadà ojú ọjọ́ ṣe ń fa ìdojúkọ méèrírí fún ètò ìlera ní àgbáyé, ó ti wá pọn dandan fún wa láti sán ṣòkòtò àwọn ètò wa le láti lè kojú àwọn ìpèníjà, dín ìlò kábọ̀nù kù àti fún ìlálòpẹ́. Kíkọ̀ láti mú iṣẹ́ ṣe ní kíákíá yóò fa kí ètò ìlera káàkiri àgbáyé kojú ìṣòro látààrí àwọn ipa ìyípadà ojú ọjọ́ tí ó dẹ́rù bani náà. Àyípadà ojú ọjọ́ kìí ṣe ìdúnkokò tí kò súnmọ́ rárá, ewu ọjọ́ òní tí ó n ṣe àkọ́bá fún ìlera wa ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀nà ni. Àgbáríjọ elétò ìlera fì ìdí rẹ̀ múlẹ̀ pé ìyípadà ojú ọjọ́ ti ń ṣe àkóbá fún ìlera wa lọ́wọ́lọ́wọ́, tí ó sì ń dá kún ìtànkálẹ̀ àwọn àjàkálẹ àrun àti àwọn àìsàn alákòóká.","Izimo zezulu ezivamile nezibi kakhulu, njengesomiso, izikhukhula namagagasi okushisa, nazo zizophazamisa ingqalasizinda yokunakekelwa kwezempilo. Izikhukhula zangonyaka odlule ePakistan zasusa abantu abayizigidi ezingu-8 futhi zathinta izigidi ezingama-33. Izibikezelo zeBhange Lomhlaba zikhomba ukuthi ngaphandle kwesibindi sokuthatha izinyathelo ezisheshayo, ukuguquka kwesimo sezulu kungasusa cishe abantu abayizigidi ezingama-216 ngowezi-2050. Njengoba isimo sezulu sibeka engcupheni impilo nendlela yokuziphilisa, izinhlelo zokudla emhlabeni wonke ziyazabalaza ukusekela inani labantu elikhulayo, futhi imithombo yamanzi esengozini ihlanganisa lezi zinselelo. Ngokufanayo, ukushintsha kwesimo sezulu kubangela ukwanda kwezifo ezithathelwanayo njengodenga nekholera, kubeka izigidi engozini. Manje yisikhathi sesinyathelo esiwujuqu nesisebenzisanayo sokunciphisa imithelela yezempilo yesimo sezulu esibucayi futhi sakhe ikusasa elisimeme labo bonke. Njengoba ukushintsha kwesimo sezulu kubangela inselele engakaze ibonwe ezinhlelweni zezempilo emhlabeni wonke, kubalulekile futhi ukuthi siqinise izinhlelo zethu ukuze zikwazi ukumelana nezimo, ikhabhoni ephansi futhi zisimame. Ukwehluleka ukwenza izinto ngokushesha kuzobeka izinhlelo zezempilo emhlabeni wonke engcupheni yemithelela emikhulu yokushintsha kwesimo sezulu. Ukushintsha kwesimo sezulu akuyona ingozi ekude; kuyingozi yamanje ethinta impilo yethu emikhakheni eminingi. Umphakathi wezempilo uyasho ukuthi ukushintsha kwesimo sezulu sekuvele kukhinyabeze impilo yethu, kunomthelela ekusabalaleni kwezifo ezithathelwanayo kanye nezifo ezithwalwa yizilwane." +የአየር ንብረት ለውጥ በቸልታ ሊታለፍም ሆነ ሊታይ የማይችል ለአለም ጤና ቀጥተኛ ስጋት መሆኑን ተደራዳሪዎቹ በአፋጣኝ ሊ.ነ.ት ያስፈልጋቸዋል። የጤና ስርዓታችንን ማስተካከል ማለት እንደ የበሽታ አሸካሚ ቁጥጥር፣ ኤፒዲሚዮሎጂካል ክትትል እና የንፁህ ውሃ እና የንፅህና አጠባበቅ የመሳሰሉ ቁልፍ ጣልቃገብነቶችን ማሻሻል ማለት ነው። በተጨማሪም፣ የጤና ባለሙያዎችን ማሰልጠን ወሳኝ ሲሆን ፣የጤና ስርአቶችን ከአየር ንብረት ለውጥ የሚቋቋም እና ዝቅተኛ የካርበን ጤና ስርአቶችን ለመገንባት በደብሊውኤችኦ የአሰራር ማዕቀፍ ውስጥ ከተካተቱት መመሪያዎች ጋር ለማጣጣም ድጋፍ ያስፈልጋል። በጤና ላይ የሚደርሰውን አሉታዊ ተጽእኖ ለመቀነስ የጤና ማህበረሰብ ልቀትን መቀነስ እና ማቆም አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥቷል። ደብሊውኤችኦ እንደገለጸው በየዓመቱ 7 ሚሊዮን ሰዎች ያለጊዜው የሚሞቱት በአየር ብክለት ምክንያት ነው። ወደ ንጹህ የኃይል ምንጮች ሽግግርን ጨምሮ አስቸኳይ የመቀነስ እርምጃዎች ፣ የሰውን ጤና ለመጠበቅ እና ዘላቂ ውጤቶችን ለመፍጠር አስፈላጊ ናቸው። የጤና ማህበረሰቡ የአየር ንብረት ለውጥ በጤናችን ላይ ተጽእኖ እያሳደረ ሲሆን ይህም ለተላላፊ በሽታዎች እና ለየበሽታ አሸካሚ ተላላፊ በሽታዎች መስፋፋት የራሱን አስተዋፅኦ እያበረከተ መሆኑን አስረግጦ ተናግሯል። ይህም የጤና ስርአቶችን ካርቦን ማድረግን፣ መድሀኒቶችን ዲጂታል ማድረግ እና በሆስፒታሎች እና በጤና አጠባበቅ ተቋማት ውስጥ ዘላቂ የሆኑ አሰራሮችን በመተግበር በጤናው ዘርፍ ምክንያት ያለውን የ 5% አለም አቀፍ ልቀትን በእጅጉ ለመቀነስ ያስችላል። በአለም ዙሪያ ከ1 ቢሊዮን በላይ ሰዎች በጤና አጠባበቅ ተቋማት አገልግሎት ይሰጣሉ አስተማማኝ ያልሆነ ኤሌክትሪክ ወይም ምንም አይነት ኤሌክትሪክ የለም። ዝቅተኛ ገቢ ላላቸው አገሮች የኤሌክትሪክ አቅርቦት ችግር ላለባቸው የጤና ማህበረሰብ የንፁህ ኢነርጂ አቅርቦትን ማፋጠን እንዳለበት አሳስቧል።,"There is an urgent need for negotiators to comprehend that climate change is a direct threat to global health that can no longer be ignored or downplayed. Adapting our health systems means upgrading key interventions such as vector control, epidemiological surveillance, and access to safe water and sanitation. Additionally, the training of health staff is crucial, and support is needed to align health systems with the guidance included in WHO's operational framework for building climate resilient and low carbon health systems. To reduce the negative impact on health, the health community stresses the importance of reducing and stopping emissions. According to WHO, 7 million premature deaths annually are attributed to air pollution. Urgent mitigation measures, including transitioning to clean energy sources, are necessary to protect human health and create sustainable outcomes. The health community recognizes the role health systems play in contributing to emissions, and advocates for greening the health sector. This involves decarbonizing health systems, digitalizing medicine and implementing sustainable practices in hospitals and health-care facilities to significantly reduce the 5% global emissions attributed to the health sector. Over 1 billion people worldwide are served by health-care facilities with unreliable electricity or no electricity at all. For low-income countries lacking access to electricity, the health community calls for an acceleration of access to clean energy.","Akwai buƙatar masu shiga tsakani su fahimci cewa sauyin yanayi barazana ce ga lafiyar duniya kai tsaye da ba za a iya yin watsi da ita ko kuma a raina ta ba. Daidaita tsarin kiwon lafiyar mu yana nufin haɓaka mahimmin ayyukan da suka haɗa da sarrafa ƙwayoyin cuta, sa ido kan cututtuka, da samun ruwa mai lafiya da tsafta. Bugu da ƙari, horar da ma'aikatan kiwon lafiya yana da mahimmanci, kuma ana buƙatar tallafi don daidaita tsarin kiwon lafiya tare da jagorar da ke ƙunshe a cikin tsarin aiki na WHO don gina yanayin juriya da ƙananan tsarin kiwon lafiyar carbon. Don rage mummunan tasiri ga lafiya, al'ummar kiwon lafiya sun jaddada mahimmancin ragewa da dakatar da hayaƙi. A cewar WHO, mutane miliyan 7 ne ke mutuwa da wuri a duk shekara saboda gurɓacewar iska. Matakan gaggawa na ragewa, gami da sauyawa zuwa hanyoyin samar da makamashi mai tsafta, suna da mahimmanci don kare lafiyar ɗan adam da haifar da sakamako mai dorewa. Masana kiwon lafiya sun fahimci irin rawar da tsarin kiwon lafiya ke takawa wajen bada gudummuwar hayaƙi mai guba, da kuma bayar da shawarwarin tsaftace ɓangaren lafiya. Wannan ya haɗa da kauda hayaƙi mai guba daga tsarin kiwon lafiya, zamanantar da magunguna da aiwatar da ayyuka masu ɗorewa a asibitoci da wuraren kula da lafiya don rage yawan hayaƙi da kashi 5 na duniya da aka alaƙanta da sashin kiwon lafiya. Sama da mutane biliyan 1 a duk duniya ana basu kulawa a cibiyoyin kiwon lafiya da basu da ingantacciyar wutar lantarki ko babu ita ma kwata-kwata. Ga ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi da ba su da wutar lantarki, masana kiwon lafiya sun yi kira da a hanzarta samar da makamashi mai tsafta.","Kuna hitaji la dharura kwa wanaendesha mjadala kuelewa kuwa mabadiliko ya hali ya hewa ni tishio la moja kwa moja kwa afya ya kimataifa ambayo haiwezi kupuuzwa au kupunguzwa tena. Kurekebisha mifumo yetu ya afya kunamaanisha kuboresha hatua muhimu kama vile udhibiti wa vijidudu, ufuatiliaji wa magonjwa na upatikanaji wa maji safi na salama na usafi wa mazingira. Zaidi ya hayo, mafunzo ya wahudumu wa afya ni muhimu, na usaidizi unahitajika ili kuunganisha mifumo ya afya na mwongozo uliyojumuishwa katika mfumo wa uendeshaji wa WHO wa kujenga mifumo ya afya inayostahimili hali ya hewa na mifumo ya afya yenye kaboni ya chini. ili kupunguza athari mbaya za afya, jumuiya ya afya inasisitiza umuhimu wa kupunguza na kusimamia uzalishaji. Kulingana na WHO, vifo milioni 7 vya kila mwaka vya chini ya umri vinasababishwa na uchafuzi wa hali ya hewa. Hatua za haraka za kupunguza, ikiwa ni pamoja na kuhamia kwenye vyanzo vya nishati safi, ni muhimu ili kulinda afya ya binadamu na kuleta maendeleo endelevu. Jumuiya ya afya inatambua mchango wa jukumu la mifumo ya afya katika kupunguza hewa chafu na kutetea uboreshaji wa sekta ya afya. Hii inahusisha kuondoa kaboni kwenye mifumo ya afya, kuweka dawa kidijitali na kutekeleza mazoezi endelevu hospitali na vituo vya afya ili kupunguza 5% ya uzalishaji wa hewa chafu duniani unaotokana na sekta ya afya. Zaidi ya watu bilioni 1 duniani kote wanahudumiwa na vituo vya afya vilivyo na umeme usiyojitosheleza au bila umeme kabisa. Kwa nchi zenye kipato cha chini kukosa umeme, jumuiya ya afya inatoa wito wa kuharakisha upatikanaji wa nishati safi.","Ìnílò ní kíákíá wà fún àwọn olùjíròrò láti mọ̀ pé ìyípadà ojú ọjọ́ jẹ́ ohun tí ń dúnkokò mọ́ ètò ìlera àgbáyé tààrà ni tí kò sì ṣe é pa tì tàbí fojú rénà. Iṣàtúntò àwọn ètò ìlera wa túmọ̀ sí mímú ìdàgbàsókè bá àwọn ètò ìdásí tí wọ́n ṣe pàtàkì bíi ìṣàkóso èlò agbárùnká, ìṣọfintótó àwọn àjàkálẹ̀ àrùn, àti ìráàyè sí omi àti àyíkà tí ó ní ààbò. Bákan náà, ṣíṣe ìdánilẹ́kọ̀ọ́ fún àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ṣe kókó, àti pé ìníló wà fún àtìlẹ́yìn láti mú ìdọ́gba wà láàárín àwọn ètò ìlera wa pẹ̀lú ìlànà tí ó wà ninú ìlàkalẹ̀ ìmúṣẹ́ṣe WHO fún ṣiṣe àgbédìde àwọn ètò ìlera tí ó lè kojú ìyìpadà ojú ọjọ́ àti ìdínkù kábọ̀nù. Láti mú àdínkú bá ipa òdì lórí ìlera, àgbáríjọ elétò ìlera ṣe ìtẹnumọ́ pàtàkì mímú àdìnkù bá àti fífi òpin sí àwọn ìtújáde. Gẹ́gẹ́ bí WHO ṣe sọ, mílíọ̀nú 7 àwọn ikú àìtọ́jọ́ lọ́dọọdún ni ìbafẹ́fẹ́jẹ́ ń ṣe okùnfà rẹ̀. Àwọn ìgbésẹ̀ ìdẹ́kun ní kíákíá, bíi yíyí àwọn orísun agbára di èyí tí ó mọ́, ṣe pàtàkì láti dáàbò bo ìlera àwọn ènìyàn àti láti ṣẹ̀dá àwọn àbájáde alálòpẹ́. Àgbáríjọ elétò ìlera mọ rírì ipa tí àwọn ètò ìlera ń kó nínu dídá kún ìtújáde, wọ́n sì ń ṣe àgbàwí fún mímú àdínkù bá kábọ̀nù ní ẹ̀ka ètò ìlera. Èyí ní ṣe pẹ̀lú yíyọ kábọ̀nù kúrò nínu àwọn ètò ìlera, mímú ìmọ̀ ìṣègùn dé orí ayélujára àti ṣíṣe àmúṣe àwọn ètò ìṣe alálòpẹ́ ní àwọn ilé ìwòsàn àtí ní àwọn ilé ìtọ́jú aláìsàn láti mú àdínkù pàtàkì bá ìdá 5% ìtújáde tí ó jẹyọ láti ẹ̀ka ìlera. Ó lé ní bílíọ̀nù 1 àwọn eèyàn nì àgbáyé ni àwọn ilé ìtọ́jú aláìsàn tí wọn kò ní iná mọ̀nàmọ́ná tó ṣe é gbára lé tàbí tí kò tilẹ̀ ní iná mọ̀nàmọ́ná rárá ń ṣiṣẹ́ fún. Àgbáríjọ elétò ìlera ń pè fún ìjákúnra mímú ìráàyè sí agbára mímọ́, fún àwọn orílẹ̀ èdè ti owó àmúwọlé wọn kéré tí wọn kò ní àǹfààní sí iná mọ̀nàmọ́ná.","Kunesidingo esiphuthumayo sokuthi abaxoxisanayo baqonde ukuthi ukuguquka kwesimo sezulu kuyingozi eqonde ngqo empilweni yomhlaba wonke okungase kushaywe indiva noma kubukeke phansi. Ukulungisa izinhlelo zethu zezempilo kusho ukuthuthukisa ukungenelela okubalulekile njengokulawula ama-vector, ukubhekwa kwezifo eziwumshayabhuqe, kanye nokutholakala kwamanzi aphephile nokukhucululwa kwendle. Ukwengeza, ukuqeqeshwa kwabasebenzi bezempilo kubalulekile, futhi ukusekelwa kuyadingeka ukuze kuhambisane nezinhlelo zezempilo nesiqondiso esifakwe ohlakeni lokusebenza lweWHO lokwakha izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi. Ukuze kuncishiswe umthelela omubi empilweni, umphakathi wezempilo ugcizelela ukubaluleka kokunciphisa nokumisa ukungcola. Ngokusho kweWHO, bayizigidi eziyi-7 abafa ngaphambi kwesikhathi minyaka yonke ngenxa yokungcoliswa komoya. Izinyathelo eziphuthumayo zokunciphisa, okuhlanganisa ukushintshela emithonjeni yamandla ahlanzekile, ziyadingeka ukuze kuvikelwe impilo yabantu nokudala imiphumela esimeme. Umphakathi wezempilo uyayibona indima edlalwa yizinhlelo zezempilo ekufakeni isandla ekukhiqizweni kukagesi, futhi ikhuthaze ukutshala emkhakheni wezempilo. Lokhu kufaka phakathi izinhlelo zezempilo ezikhipha ikhabhoni, ukwenza imithi ibe dijithali kanye nokusebenzisa izinqubo ezisimeme ezibhedlela nasezikhungweni zezempilo ukuze kwehliswe kakhulu ukukhishwa kukagesi okungu-5% emhlabeni wonke okubangelwa umkhakha wezempilo. Abantu abangaphezu kwezigidigidi emhlabeni wonke banikezwa usizo lwezempilo ngogesi ongathembekile noma ongenawo nhlobo ugesi. Emazweni anemali engenayo esezingeni eliphansi angenawo ugesi, umphakathi wezempilo ubiza ukuthi kusheshiswe ukuze bathole amandla ahlanzekile." +የዓለም ጤና ድርጅት የጤና አጠባበቅ ተቋማትን በታዳሽ ሃይሎች የኤሌክትሪክ አቅርቦትን ለማፋጠን እና የህክምና አቅርቦቶችን ለማጣጣም እና ወደ ንጹህ የኃይል ምንጮች ፣የተሻለ አገልግሎት እና በናፍታ እና በጋዝ ላይ ያላቸውን ጥገኛነት ለመቀነስ ከአጋር አካላት ጋር እየሰራ ነው። በጤና ስርዓቶች ውስጥ ያለውን የፋይናንስ ልዩነት በመገንዘብ በጤና ስርአቱ ውስጥ ያለውን የፋይናንሺያል ክፍተት በመገንዘብ፣የጤና ማህበረሰቡ ከአዳዲስ ምንጮች ፋይናንስ እንዲጨምር ይጠይቃል። ልመናው ከቅሪተ አካል ነዳጆች ድጎማዎችን መልቀቅ እና ማቆም እና የአየር ንብረት ለውጥን ለመቋቋም የጤና ስርዓቶችን ለመደገፍ አዲስ ገንዘብ ማሰባሰብ ነው። በደብሊውኤችኦ የሚመራዉ የአየር ንብረት እና ጤና ትራንስፎርሜሽን አክሽን (ኤቲኤሲኤች) በ ሲኦፒ28 የተቀመጡ ግቦችን ለማሳካት የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት እና ባለድርሻ አካላት ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር የጤና ስርአቶችን ለማሳደግ ቁርጠኛ ነው። ��ቲኤሲኤች የፋይናንስ ፍላጎቶችን በመለየት ላይም ያተኩራል። የጤናው ዘርፍ ከዚህ ቀደም ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ እየተጋፈጠ ባለበት በአሁኑ ወቅት በፋይናንስ ድጋፍ ላይ ያለውን ልዩነት መፍታት አስፈላጊ ነው። በአሁኑ ጊዜ ዘርፉ 0.5% ብቻ የአለም የአየር ንብረት ፋይናንስ ይቀበላል። ወደፊት ያሉትን ብዙ ፈተናዎች በብቃት ለመጋፈጥ – ከቀጠለው የዓለም የጤና ቀውስ እስከ በየጊዜው እየተሻሻለ የመጣው የሕክምና ምርምር እና የቴክኖሎጂ ግስጋሴዎች – ከፍተኛ የሀብት መጨመር ዋስትና ያለው ብቻ ሳይሆን አስፈላጊ ነው። የፋይናንሺያል ድጋፍን በማባዛት ሴክተሩን የመፍጠር፣የማላመድ እና ጥሩ እንክብካቤን የመስጠት አቅምን ማጠናከር እንችላለን፣ለዛሬው ተግዳሮቶች እና ለነገው ጥርጣሬዎች የማይበገር የጤና አጠባበቅ መሠረተ ልማትን ማረጋገጥ እንችላለን።,"WHO is working with partners to accelerate electrification of health-care facilities through renewable energies and to harmonize medical supplies and lead a transformative change towards cleaner energy sources, better services and reduced reliance on diesel and gas. Recognizing the financial disparity in health systems Acknowledging the financial gap in health systems, the health community calls for increased financing from new sources. The plea is to divest from and end subsidies for fossil fuels, and to mobilize new funds to support health systems in coping with climate change. The WHO-led Alliance for Transformative Action on Climate and Health (ATACH) is dedicated to realizing the goals set at COP26 by leveraging the collective influence of WHO Member States and stakeholders to advance climate-resilient health systems. ATACH also focuses on identifying financing needs. With the health sector grappling with unprecedented challenges, it is imperative to address the glaring disparity in financial support. Currently, the sector receives a mere 0.5% of global climate financing. To effectively confront the many challenges ahead – from the ongoing global health crisis to the ever-evolving landscape of medical research and technological advancements – a substantial increase in resources is not only warranted but essential. By multiplying financial support, we can strengthen the sector's ability to innovate, adapt and provide optimal care, ensuring a resilient healthcare infrastructure for the challenges of today and the uncertainties of tomorrow.","WHO tana aiki tare da abokan hulɗa don hanzarta samar da wutar lantarki a cibiyoyin kiwon lafiya ta hanyar makamashi da ake sabuntawa da daidaita kayan aikin likita da kawo canji ga hanyoyin samar da makamashi mai tsafta, ingantattun ayyuka da rage dogaro ga dizal da iskar gas. Rashin daidaiton kuɗaɗe a tsarin kiwon lafiya Amincewa da samuwar giɓin kuɗi a cikin tsarin kiwon lafiya, masana kiwon lafiya sun yi kira da a ƙara samo kuɗi daga sababbin hanyoyi. Roƙon shine a karkatar da kuma kawo ƙarshen tallafin da ake bayarwa na albarkatun mai, a kuma tara sabbin kuɗaɗe don tallafawa tsarin kiwon lafiya don tinkarar sauyin yanayi. Ƙawancen da WHO ke jagoranta na Haɗaka Don ɗaukar Mataki Kan Sauyin Yanayi Da KIwon Lafiya (ATACH) ya jajirce don tabbatar manufofin da aka tsara a tron sauyin yanayi na COP26 ta hanyar yin amfani da tasirin haɗin gwiwar ƙasashe mambobin WHO da masu ruwa da tsaki don inganta tsarin kiwon lafiya mai jurewa sauyin yanayi. Har ila yau ATACH tamayar da hankali kan gano buƙatun kuɗi. Yayin da ɓangaren kiwon lafiya ke fama da ƙalubalen da ba a taɓa ganin irinsa ba, ya zama wajibi a magance rashin daidaiton da ake dashi a tallafin kuɗi. A halin yanzu, sashin yana karɓar kason da bai taka rawa ya karya ba na kaso 0.5 cikin ɗari na tallafin sauyin yanayi na duniya. Don fuskantar ƙalubalen da ke gaba yadda ya kamata - daga ƙalubalen kiwon lafiyar duniya da ke gudana zuwa yanayin dake bijirowa a koyaushe na binciken likitanci da ci gaban fasaha - ƙarin albarkatu ba kawai garanti ba ne amma yana da mahimmanci. Ta hanyar ninka tallafin kuɗi, za mu iya ƙarfafa ikon ɓangaren don ƙirƙira, daidaitawa da samar da ingantacciyar kulawa, tabbatar da ingantattun kayan aikin kiwon lafiya don ƙalubalen yau da rashin tabbas na gobe.","WHO inafanya kazi na washirika ili kuharakisha upatikanaji wa umeme kwenye vituo vya huduma ya afya kupitia nishati mbadala na kuunganisha vifaa vya matibabu na kuleta mabadiliko ya vyanzo vya nishati, huduma bora na kupunguza utegemezi wa diseli na gesi. Kutambua tofauti za kifedha katika mifumo ya afya Kwa kutambua upungufu wa kifedha katika mifumo ya afya, jumuiya ya afya inahitaji ufadhili zaidi kutoka kwenye vyanzo vipya. Ombi ni kuondoa na kukomesha ruzuku kwenye nishati ya mafuta, na kukusanya fedha ili kusaidia mifumo ya afya katika kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa. Muungano wa Shirika la Kubadilisha Hali ya Hewa na Afya (ATACH), unaoongozwa na WHO, umejitolea kutimiza malengo yaliyowekwa kwenye majadiliano ya COP28 kwa kutumia ushawishi wa pamoja wa Nchi Wanachama wa WHO na washikadau ili kuendeleza mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa. ATACH pia imejikita katika kutambua mahitaji ya ufadhili. Pamoja na sekta ya afya kukabiliwa na changamoto ambazo hazijawahi kushuhudiwa, ni muhimu kushughulikia upungufu mkubwa wa kifedha. Hivi sasa, sekta hiyo inapokea 0.5% ya ufadhili wa hali ya hewa duniani. ili kukabiliana vilivyo na changamoto wanazokabiliana nazo kutokana na msukosuko wa afya na mazingira ya utafiti wa matibabu unaoendelea duniani na ongezeko kubwa la rasilimali ambalo siyo kukubalika pekee bali ni muhimu. kwa kuongeza msaada wa kifedha, tunaweza kuimarisha uwezo wa sekta katika kuvumbua, kurekebisha na kutoa huduma bora, kuhakikisha miundo mbinu ya afya inayositahimili changamoto za leo na kutokuwa na uhakika wa kesho.","WHO ń ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú àwọn alábàáṣe láti mú fífa iná mọ̀nàmọ́ná sí àwọn ilé ìtọ́jú aláìsàn yá nipasẹ̀ awọn orísun agbára aṣeésọdọ̀tun àti láti mú ìṣọ̀kan bá àwọn ohun èlò ìṣègùn àti láti darí àyípadà ọ̀tun lórí àwọn orísun agbára tí ó mọ, àwọn iṣẹ́ tí ó dára sí àti mímú àdínkù bá ìgbáralé epo dísù àti gáàsì. Ṣiṣe ìdámọ̀ àìdọ́gba ajẹmówó nínú àwọn ètò ìlera Àwùjọ elétò ìlera ń pè fún àfikún ètò ìṣègbọ̀wọ́ owónaá láti àwọn ìsun tuntun, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ti gbà pé àfo wà nínú ọ̀rọ̀ owó ní àwọn ètò ìlera. Ohun tí ìpè náà dúró fún ni láti yọwọ́ kúrò àti láti fi òpin sí àwọn ètò ìrànwọ́ orí àwọn epo ìrìmọ́lẹ̀, àti láti ṣe ètò ìkówójọ tuntun láti ṣe àtìlẹyìn fún àwọn ètò ìlera kí wọ́n lè kojú ìyípadà ojú ọjọ́. Ohun tí ó jẹ Àjọṣepọ̀ fún Ìgbésẹ̀ Aláyìídà lórí Ojú-ọjọ́ àti Ìlera (ATACH) ti WHO ń tukọ̀ rẹ̀ lógún ní láti mú àwọn àfojúsùn tí wọ́n là kalẹ̀ ni COP26 wá sí ìmúṣẹ nípasẹ̀ ìṣàmúlò àkójọpọ̀ ipa tí àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ WHO àti àwọn òpómúléró ṣe láti lè mú ìtẹ̀síwájú bá àwọn ètò ìlera tí ó lè kojú ìyípadà ojú ọjọ́. Ohun tó tún jẹ ATACH lógun ni ṣíṣàwárí àwọn ohun tí ó níló ìnáwó lé lórí. Bi ẹ̀ka ìlera ṣe ń kojú àwọn ìṣoro tí a kò rí irú ẹ rí, o pọn dandan láti kojú àìṣedééde ètò ìrànwó ọwọ́ tó fojú hàn. Lọ́wọ́lọ́wọ́, ìdá 0.5% péré nínú owó ìrànwó ìyípadà ojú ọjọ́ ni ẹ̀ka náà ń rí gbà. Láti kojú ọ̀pọ̀lọ̀pọ̀ àwọn ìdojúkọ tí ó wà ní ọjọ́ iwájú dáadáa - bẹ̀rẹ̀ láti wàhàlá tí ètò ìléra ní àgbáyé ń kojú lọ́wọ́lọ́wọ́ títí dé ori ìwádìí ìṣègùn àti àwọn ìtẹ̀síwájú lórí ìmọ̀-ẹ̀rọ - ṣíṣe àfikún ńlá sí àwọn ohun èlò ti ṣe pàtàkì kìí ṣe ohun tí a nílò nìkan. Nípa ṣìṣè àdìpèlé ìrànwọ́ owó, a lè ró ẹ̀ka náà ní agbára láti lè ṣe ohun ọ̀tun, bá ìgbà mu kí ó sì pèsè ìtọ́jú tí ó péye, èyí tí yóó ṣe àrídájú àwọn irínṣẹ́ ètò ìlera tí wọ́n lè kojú àwọn ìṣòro òde òní àti àwọn àìdájú ọjọ́ iwájú.","I-WHO isebenza nozakwethu ukusheshisa ukufakwa kukagesi ezikhungweni zezempilo ngokusebenzisa amandla avuselelekayo kanye nokuvumelanisa izinsiza zezokwelapha futhi kuholele uguquko olubhekiswe emithonjeni yamandla ahlanzekile, izinsizakalo ezingcono kanye nokunciphisa ukuthembela kudizili negesi. Ukubona ukungalingani kwezezimali ezinhlelweni zezempilo Ngokuvuma igebe lezezimali ezinhlelweni zezempilo, umphakathi wezempilo ufuna ukwenyuswa kwezimali emithonjeni emisha. Isicelo ukuba kusukwe futhi kuqedwe uxhaso lwamafutha ezinto ezimbiwa phansi, kanye nokuhlanganisa izimali ezintsha zokweseka izinhlelo zezempilo ekubhekaneni nokushintsha kwesimo sezulu. I-Alliance for Transformative Action on Climate and Health eholwa yiWHO (ATACH) izinikezele ekufezekiseni imigomo ebekwe kuCOP26 ngokusebenzisa ithonya elihlangene laMazwe Angamalungu eWHO kanye nababambiqhaza ukuze kuthuthukiswe izinhlelo zezempilo ezimelana nesimo sezulu. I-ATACH iphinde igxile ekuboneni izidingo zezimali. Njengoba umkhakha wezempilo ubhekene nezinselelo ezingakaze zibonwe, kubalulekile ukuthi kubhekwane nomehluko osobala ekusekelweni kwezimali. Njengamanje, lo mkhakha uthola nje u-0.5% wemali yokuxhaswa kwesimo sezulu emhlabeni jikelele. Ukuze sibhekane ngokuphumelelayo nezinselele eziningi ezizayo - kusukela enkingeni yezempilo eqhubekayo emhlabeni wonke kuya esimweni esishintshashintshayo socwaningo lwezokwelapha kanye nentuthuko yezobuchwepheshe - ukwanda okukhulu kwezinsiza akuqinisekisiwe kuphela kodwa kubalulekile. Ngokuphindaphinda ukwesekwa kwezezimali, singaqinisa ikhono lomkhakha lokusungula izinto ezintsha, ukuzivumelanisa nezimo kanye nokuhlinzeka ngokunakekelwa okufanele, siqinisekise ingqalasizinda yokunakekelwa kwezempilo eqinile kuzinselela zanamuhla kanye nokungaqiniseki kwekusasa." +ደብሊውኤችኦ አስቸኳይ የአየር ንብረት እና የጤና እርምጃ በ ሲኦፒ28 ጥሪ አቀረበ ዓለም በ ሲኦፒ28 ሲተባበር፣ የጤና ማህበረሰብ ቆራጥ እርምጃ እንዲወስድ ጥሪ አቅርቧል። ተደራዳሪዎች የአየር ንብረት ርምጃ የጤና እርምጃ መሆኑን እንዲገነዘቡ እናሳስባለን እና ይህንን እውነታ አለመቅረቡ ለአሁኑ እና ለመጪው ትውልድ ደህንነት ትልቅ መዘዝ ያስከትላል። የዓለም ጤና ድርጅት የድርጊት ጥሪ የጤና ማህበረሰብን የሚቋቋም የጤና ስርዓት ለመገንባት፣ ልቀትን በመቀነስ እና ለጤና ቅድሚያ ለመስጠት ቁርጠኝነትን በመጠየቅ አንድ ያደርጋል። ለመጀመሪያ ጊዜ የሚከበረው የጤና ቀን የአየር ንብረት እና የጤና ትስስር አለም አቀፋዊ ገፅታን ከፍ ለማድረግ እና ጤናን ከአየር ንብረት ለውጥ አጀንዳ ጋር ለማዋሃድ ተዘጋጅቷል። የጤና ቀን እና የሚኒስትሮች ስብሰባ ለመጀመሪያ ጊዜ የሚከበረው የጤና ቀን የአየር ንብረት እና የጤና ትስስር አለም አቀፋዊ ገፅታን ከፍ ለማድረግ እና ጤናን ከአየር ንብረት ለውጥ አጀንዳ ጋር ለማዋሃድ ተዘጋጅቷል። ለመጀመሪያ ጊዜ ሪከርድ የሆነ የጤና ሚኒስትሮች በ ሲኦፒ28 ይሳተፋሉ። ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው የጤና ሚኒስትሮች መገኘታቸው ከአየር ንብረት ውይይቶች አንፃር ለጤና ቅድሚያ ለመስጠት ያለውን ቁርጠኝነት የሚያጎላ እና ጤናማ እና ቀጣይነት ያለው የወደፊት ሁኔታን ለመፍጠር ያለንን ቁርጠኝነት ያጠናክራል። የሚኒስትሮች ክፍለ ጊዜ ዓለም አቀፋዊ መሪዎችን በማሰባሰብ ዘላቂ መፍትሄዎችን ተግባራዊ ለማድረግ ለድርጊት አጣዳፊነት ለማጉላት ቃል ገብቷል።,"WHO urgent call for climate and health action at COP28 As the world unites at COP28, the health community calls for decisive action. We urge negotiators to recognize that climate action is health action, and failure to address this reality will have profound consequences for the well-being of current and future generations. The WHO call to action unites the health community in demanding a commitment to building resilient health systems, reducing emissions, and prioritizing health. The first-ever Health Day is set to elevate the global profile of the climate and health nexus and integrate health within the climate change agenda. Health Day and Ministerial session The first-ever Health Day is set to elevate the global profile of the climate and health nexus and integrate health within the climate change agenda. For the very first time, a record number of health ministers will be attending COP28. The presence of a significant number of health ministers underscores the commitment to prioritize health in the context of climate discussions and reinforces our commitment to creating a healthier and more sustainable future. The Ministerial session promises to amplify the urgency for action by bringing together global leaders to implement sustainable solutions.","Hukumar WHO ta yi ƙiran ɗaukar matakin gaggawa kan sauyin yanayi da matakan kiwon lafiya a taron sauyin yanayi na COP28 Yayin da duniya ta haɗu a COP28, masana kiwon lafiya sunyi ƙira da a ɗauki ƙaƙƙwaran mataki. Muna kira ga masu tattaunawa dasu gane muhimmancin ɗaukar mataki kan sauyin yanayi da kiwon lafiya, kuma ƙin magance wannan zahirar zai haifar da mummunan sakamako ga jin daɗin rayuwar yanzu da nan gaba. Kiran na WHO ya haɗa kan masana kiwon lafiya wajen neman ƙudurin gina tsarin kiwon lafiya mai juriya, rage hayaƙi, da ba da fifiko ga lafiya. An shirya ranar kiwon lafiya ta farko don ɗaukaka martabar da alaƙar sauyin yanayi da lafiya a duniya da kuma shigar da kiwon lafiya cikin ajandar sauyin yanayi. Ranar Lafiya ganawar ministoci An shirya ranar kiwon lafiya ta farko don ɗaukaka martabar da alaƙar sauyin yanayi da lafiya a duniya da kuma shigar da kiwon lafiya cikin ajandar sauyin yanayi. A karon farko, adadi mai yawa na ministocin kiwon lafiya zasu halarci taron sauyin yanayi na COP28. Kasancewar adadi mai yawa na ministocin kiwon lafiya yana jaddada ƙudurin ba da fifiko kan kiwon lafiya a cikin ƙunshin tattaunawar sauyin yanayi, da kuma ƙarfafa himmarmu don samar da lafiyayyar gobe mai ɗorewa. Taron ministocin ya yi alƙawarin jaddada muhimmancin ɗaukar matakin gaggawa ta hanyar haɗa shugabannin duniya don samar da mafita mai ɗorewa.","WHO inatoa wito wa dharura wa hatua za haraka za hali ya hewa na afya katika COP28 Wakati dunia inaungana kwenye COP28, jumuiya ya afya inataka hatua madhubuti zichukuliwe. Tunawasihi wanaoendesha majadiliano watambue kuwa hatua hatua za hali ya hewa ni hatua za kiafya, na kushindwa kushughulikia ukweli huu kutakuwa na madhara makubwa katika ustawi wa vizazi vya sasa na vinavyokuja. Wito wa WHO wa kuchukua hatua, unaunganisha jumuiya ya afya katika kudai dhamira ya kujenga mifumo thabiti ya afya, kupunguza hewa chafu, na kutoa kipaumbele katika afya. Siku ya afya ya kwanza kabisa imepangwa kuinua hadhi ya kimataifa ya uhusiano wa hali ya hewa na afya kwa kuingiza afya ndani ya ajenda (mada) ya mabadiliko ya hali ya hewa. Siku ya afya na kikao cha Mawaziri Siku ya afya ya kwanza kabisa imepangwa kuinua hadhi ya kimataifa ya uhusiano wa hali ya hewa na afya kwa kuingiza afya ndani ya ajenda (mada) ya mabadiliko ya hali ya hewa. Kwa mara ya kwanza, idadi kubwa ya mawaziri wa afya watahudhuria COP28. Kuwepo kwa idadi kubwa ya wahudumu wa afya kunasisitiza dhamira ya kuweka kipaumbele cha afya katika muktadha wa mijadala ya hali ya hewa na kuimarisha dhamira yetu ya kuunda mustakabali wenye afya na mwendelezo mzuri ujao. Kikao cha mawaziri kinaahidi kuongeza hatua za haraka kwa kuwaunganisha viongozi wa kimataifa ili kutekeleza masuluhishi bora.","Ìpè pàjáwìrí WHO lóri oju ọjọ́ àti ìṣe ajẹ́mọ́ ìlera ní COP28. Bí gbogbo ayé ṣe parapọ̀ ni COP28, àwùjọ àwọn elétò ìlera pè fún ìgbésẹ̀ onípinnu. A rọ́ àwọn olùjíròrò látí ṣàfihàn pé ìṣe tó jẹ mọ́ ojú ọjọ́ náà ni ó jẹ mọ́ ìlera, tí ìkùnà láti kojú òkòdoro yìí yóò sì ní àwọn àyọrísí tó lóòrìn lórí ìgbáyé àwọn eèyàn nísìnyín àti àwọn ìran tó ń bọ̀. Ìtanijí WHO ṣe ìṣòkan àwùjọ àwọn elétò ìlera láti bèèrè fún ìfarajìn ìṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera tí ó lè kojú ìṣoro, ṣíṣe àdínkù ìtújáde, àti mímú ètò ìlera ní ọ̀kúnkúndùn. Àyájọ Ọjọ́ Ìlera àkọ́kọ́ irú rẹ̀ yóò ṣe àfihàn ìtàkùn tó wà láàárin ojù ọjọ́ àti ìlera, yóò sì mú ìwọ̀núbọ̀nú bá ètò ìlera àti àlakàlẹ̀ ìyípadà ojú ọjọ́. Ọjọ́ Ìlera àti ìjókòó àwọn Mínísítà Àyájọ Ọjọ́ Ìlera àkọ́kọ́ irú rẹ̀ yóò ṣe àfihàn ìtàkùn tó wà láàárin ojù ọjọ́ àti ìlera, yóò sì mú ìwọ̀núbọ̀nú bá ètò ìlera àti àlakàlẹ̀ ìyípadà ojú ọjọ́. Fún ìgbà àkọ́kọ́, ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn mínísìtà fún ètò ìlera ni yóò péjọ sí COP28. Wíwá ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn mínísìtà fún ètò ìlera ṣe àfihàn ìfarajìn láti mú ètò ìlera ní ọ̀kúnkúndùn bí ó ṣe jẹmọ́ àwọn ọ̀rọ̀ tí ó ń lọ̀ lóri ìyípadà ojú ọjọ́ àtí láti ṣe àtẹ̀mọ́ ìfarajìn wà lórí pípèsè ọjọ́ iwájú tí ó túbọ̀ ní àlááfíà tí ó sì jẹ́ alálòpẹ́. Ìjókòó àwọn mínísítà náà ṣe ìlérí láti pariwo ìmúṣẹ́ṣe ní kíákíá nípa kíkó àwọn olórí káàkiri àgbáyé jọ látì lè mú iṣẹ́ ṣe lóri àwọn ojútùú alálòpẹ́.","I-WHO icela isinyathelo esiphuthumayo sesimo sezulu nezempilo kuCOP28 Njengoba umhlaba ubumbene kuCOP28, umphakathi wezempilo ufuna ukuba kuthathwe izinyathelo ezinqala. Sinxusa abaxoxisana nabo ukuthi babone ukuthi ukusebenza kwesimo sezulu kuyisenzo sezempilo, futhi ukwehluleka ukubhekana naleli qiniso kuzoba nemiphumela ejulile kunhlalakahle yesizukulwane samanje nesesikhathini esizayo. Isimemo seWHO sokusebenza sihlanganisa umphakathi wezempilo ekufuneni ukuzibophezela ekwakheni izinhlelo zezempilo eziqinile, ukunciphisa izinto ezikhishwayo, kanye nokubeka impilo phambili. USuku Lwezempilo lokuqala ngqa luhlelelwe ukuphakamisa iphrofayili yomhlaba wonke mayelana nesimo sezulu nezempilo kanye nokuhlanganisa ezempilo ohlelweni lokuguquguquka kwesimo sezulu. Usuku Lwezempilo kanye neseshini yoNgqongqoshe USuku Lwezempilo lokuqala ngqa luhlelelwe ukuphakamisa iphrofayili yomhlaba wonke mayelana nesimo sezulu nempilo kanye nokuhlanganisa ezempilo ohlelweni lokuguquguquka kwesimo sezulu. Okokuqala ngqa, inani elibhaliwe longqongqoshe bezempilo lizobe lihambele iCOP28. Ukuba khona kwenani elikhulu longqongqoshe bezempilo kugcizelela ukuzibophezela ekubekeni eqhulwini ezempilo esimweni sezingxoxo zesimo sezulu futhi kuqinisa ukuzibophezela kwethu ekudaleni ikusasa elinempilo nelizinzile. Iseshini yoNgqongqoshe ithembisa ukukhulisa ukuphuthuma kokuthatha isinyathelo ngokuhlanganisa abaholi bomhlaba wonke ukuze bafezekise izixazululo ezisimeme." +"ይህ ታሪካዊ ስብሰባ የጤና እና የአየር ንብረት ለውጥ ወሳኝ መገናኛ ላይ ትኩረት ያደርጋል። የ ሲኦፒ28 ውርስ ለጤናማ ፕላኔት ቁርጠኝነት ይሆናል,፣ለአየር ንብረት እርምጃዎች የጤና ክርክሮች መስማት ብቻ ሳይሆን ወደ ተጨባጭ ውጤቶች ያመራሉ።","This historic gathering will focus on addressing the crucial intersection of health and climate change. The legacy of COP 28 will be a commitment to a healthier planet, where the health arguments for climate action are not just heard but lead to tangible results.","Wannan taro mai cike da tarihi zai mayar da hankali ne kan magance muhimmiyar alaƙar kiwon lafiya da sauyin yanayi. Abubuwan tarihi a taron sauyin yanayi na COP 28 zasu kasance sadaukarwa don samun duniya mai cike da ƙoshin lafiya, inda ba tattunawa kawai za a saurara kan a ɗau mataki kan sauyin yanayi ba, har ma ga kaiwa ga ɗaukar yanayi.","Mkutano huu wa kihistoria utajikita katika kushughulikia mikutano muhimu ya afya na mabadiliko ya hali ya hewa. Urithi wa COP28 utakuwa ni kujitolea katika kujenga sayari yenye afya, ambapo hoja za afya kwenye mijadala ya hali ya hewa hazitasikilizwa pekee bali zitaleta matokeo yanayoonekana.","Ìpéjọpọ̀ pàtàkì náà yóò gbájú mọ́ àmójútò ìwọ̀núbọ̀nú pàtàkì tí ó wà láàárìn ètò ìlera àti ìyípadà ojú ọjọ́. Ipa COP28 yóò jẹ́ ìfarajìn sí àgbáyé tí ó túbọ̀ ní alááfìà, níbi tí àwọn ọ̀rọ̀ nípa ètò ìlera tí ó wà fún ìmúṣẹ́ṣe kò ní jẹ́ àfetígbọ́ níkàn ṣùgbọ́n tí yóò yọrí sí àwọn èsì tó gbámúṣé.","Lo mbuthano oyingqophamlando uzogxila ekubhekaneni nokuhlangana okubalulekile kwezempilo kanye nokuguquguquka kwesimo sezulu. Ifa leCOP 28 lizoba ukuzibophezela emhlabeni onempilo, lapho izinkulumompikiswano zezempilo mayelana nesenzo sezulu zingagcini nje ukuzwa kodwa ziholela kumiphumela ebonakalayo." +የተባበሩት መንግስታት የጋራ ተልዕኮ ወሳኝ ታካሚዎችን በጋዛ ውስጥ ካለው አል-ሺፋ ሆስፒታል በከፍተኛ ውጊያ ውስጥ ያስተላልፋል ህዳር 22 ከፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር ጋር በመተባበር የአለም ጤና ድርጅት 151 ታካሚዎችን፣ ዘመዶቻቸውን እና የጤና ሰራተኞችን ከሰሜን ጋዛ አል-ሺፋ ሆስፒታል ለማስተላለፍ በሌላ የጋራ-የተመድ ተልዕኮ ተሳትፏል። ተልእኮው የተካሄደው በጋዛ ከሚገኙ የጤና ባለስልጣናት እና የሆስፒታል ባለስልጣናት የተወሰኑ ጥያቄዎችን ተከትሎ ነው። ይህ በሶስተኛ ደረጃ ወደ አል-ሺፋ ተልእኮ በደብሊውኤችኦ፣ በሌሎች የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ኤጀንሲዎች እና አጋሮች ከአንድ ሳምንት ባነሰ ጊዜ ውስጥ ተከናውኗል። የመጀመሪያው የግምገማ ተልእኮ (ህዳር 18) ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ 31 ጨቅላዎችን የማጓጓዝ ተልዕኮ (ህዳር 19) ነው። በዚህ ተልእኮ ወቅት ቡድኑ 18 ዳያሊስስን ጨምሮ 73 በጠና የታመሙ ወይም የተጎዱ ታካሚዎችን አስተላልፏል። ከባድ የአከርካሪ ጉዳት ያለባቸው 26 ታካሚዎች፣ ከባድ ሥር የሰደደ ሕመም ያለባቸው 8 ታካሚዎች፣ ወሳኝ እንክብካቤ የሚያስፈልጋቸው ሁለት፣ እና 19 ታካሚዎች በተሽከርካሪ ወንበሮች። ታማሚዎቹ የተጓጓዙት በ14 አምቡላንስ በፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር በተሰጡ እና በሚታተሙ ሁለት አውቶቡሶች ሲሆን 8 የጤና ባለሙያዎች እና 70 የቤተሰብ አባላት አብረዋቸው ነበር። በአል-ሺፋ ሆስፒታል አቅራቢያ ከፍተኛ ውጊያ እና ጥይት እንደቀጠለ በመሆኑ ይህ ከፍተኛ ስጋት ያለበት ተልዕኮ ነበር። ቡድኑ የመልቀቂያውን ሂደት ለማጠናቀቅ 20 ሰአታት የፈጀ ሲሆን፥ ቡድኑ እና ህሙማን በእስራኤል መከላከያ ሃይል ምርመራ በተደረገበት የፍተሻ ጣቢያ 6 ሰአት ጨምሮ። ይህ የሆነው በአል-ሺፋ ሆስፒታል የመነሻ ቦታ ላይ ተሳታፊዎችን ብቻ ለማጣራት የመጀመሪያ ስምምነት ቢሆንም። የማጣራት ሂደቱ በታካሚዎች፣ በዘመዶቻቸው እና በሠራተኞቹ ላይ ምርመራዎችን ያካትታል; እነዚህም አረጋውያን፣ ሕጻናት እና በጠና የታመሙ በሽተኞች ይገኙበታል።,"Joint UN mission transfers critical patients from Al-Shifa Hospital in Gaza, under intense fighting On 22 November, in cooperation with the Palestine Red Crescent Society, WHO participated in another joint-UN mission to transfer 151 patients, relatives and health workers accompanying them from Al-Shifa hospital in northern Gaza. The mission was undertaken following specific requests from health authorities and hospital officials in Gaza. This was the third mission to Al-Shifa carried out by WHO, other UN agencies and partners in less than a week; the first was an assessment mission (18 November) and the second was an evacuation mission to transport 31 infants (19 November). During this mission, the team transferred 73 severely ill or injured patients, including 18 dialysis patients; 26 patients with serious spinal injuries; 8 patients with severe chronic conditions; two in need of critical care; and 19 patients in wheelchairs. The patients were transported in 14 ambulances supplied and staffed by the Palestine Red Crescent Society, and two buses, with 8 health workers and 70 family members accompanying them. This was a high-risk mission, as intense fighting and shelling continued in proximity of Al-Shifa hospital. It took 20 hours for the team to complete the evacuation, including 6 hours at a checkpoint where the team and patients were screened by the Israeli Defense Force. This was despite an initial agreement to only screen participants at the origination point in Al-Shifa Hospital. The screening process involved checks on the patients, their relatives, and the personnel; these included elderly, children and severely ill patients.","Tawagar haɗin gwiwa ta Majalisar ɗinkin Duniya ta kwashe majinyata marasa lafiya daga Asibitin Al-Shifa da ke Gaza, a tsaka da gwabza ƙazamin faɗa A ranar 22 ga Nuwamba, tare da haɗin gwiwar ƙungiyar agaji ta Red Crescent ta Falasdinu, WHO ta shiga wani aikin haɗin gwiwa da Majalisar ɗinkin Duniya don kwashe majinyata 151, tare da rakiyar dangi da ma'aikatan kiwon lafiya daga asibitin Al-Shifa da ke arewacin Gaza. An gudanar da aikin ne bayan takamaiman buƙatu daga hukumomin kiwon lafiya da jami'an asibiti a Gaza. Wannan shine sawu na uku zuwa Al-Shifa da Hukumar WHO da sauran hukumomin Majalisar Ɗinkin Duniya da abokan hulɗa suka yi a cikin ƙasa da mako guda; na farko shine aikin tantancewa (a 18 ga Nuwamba) na biyu kuma shine aikin kwashewa don jigilar jarirai 31 (a 19 Nuwamba). A yayin wannan aikin, ƙungiyar ta kwashe majinyata 73 masu fama da rashin lafiya ko kuma waɗanda suka ji rauni mai tsanani, ciki har da marasa lafiya 18 masu larurar ƙoda; 26 masu mummunan rauni na ƙashin baya; 8 masu mummunan yanayi mai tsanani; biyu masu buƙatar kulawa mai mahimmanci; da marasa lafiya 19 a cikin keken guragu. An kai marasa lafiyar a cikin motocin ɗaukar marasa lafiya 14 da ma'aikata da ƙungiyar agaji ta Red Crescent ta Falasdinu ta samar, da motocin bas guda biyu, tare da ma'aikatan lafiya 8 da 'yan uwa 70 da ke tare da su. Wannan wani aiki ne mai hatsarin gaske, yayin da ake ci gaba da gwabza ƙazamin faɗa da ruwan bamabamai a kusa da asibitin Al-Shifa. An ɗauki sa'o'i 20 kafin tawagar ta kammala kwashewar, ciki har da sa'o'i 6 a wani wurin binciken ababen hawa inda sojojin Isra'ila suka tantance tawagar da marasa lafiyar. Hakan ya faru ne duk da yarjejeniyar farko da aka yi na tantance waɗaanda suka gudanar da aikin kawai daga inda aka fara aikin, Asibitin Al-Shifa. Tsarin tantancewar ya ƙunshi duba marasa lafiya, danginsu, da ma'aikata; waɗannan sun haɗa da tsofaffi, yara da marasa lafiya masu tsanani.","Harakati za pamoja za Umoja wa Mataifa za kuhamisha wagonjwa mahututi kutoka hospitali ya Al-Shifa huko Gaza, zilifanyika katika mapigano makali Tarehe 22 Novemba, Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Palestina kwa kushirikiana na WHO, ilishiriki katika harakati zingine za pamoja za Umoja wa Mataifa za kuhamisha wagonjwa 151, wahudumu wa afya na ndugu wanaoandamana nao kutoka kwenye hospitali ya Al-Shifa kaskazini mwa Gaza. Harakati hizo zilifanyika kutokana na maombi maalum kutoka kwenye mamlaka ya afya na maafisa wa hospitali kutoka Gaza. Hii ilikuwa ni harakati ya tatu kwenye hospitali ya Al-Shifa kufanya na WHO, mashirika mengine ya umoja wa mataifa na washirika wake katika muda wa chini ya juma moja; harakati ya kwanza ilikuwa ya tathimini (18 Novemba) na ya pili ilikuwa harakati ya kuwahamisha watoto wachanga 31 (19 Novemba). Wakati wa harakati hii, timu ilihamisha wagonjwa 73 waliyokuwa na hali mbaya au walikuwa na majeraha, wakiwemo wagonjwa 18 wa dialysis; wagonjwa 26 wenye majeraha makubwa ya mgongo; wagonjwa 8 waliyo na hali mbaya; wagonjwa 2 wanaohitaji huduma muhimu, na wagonjwa 19 wanaotumia viti vya magurudumu. Wagonjwa hao walisafirishwa kwa kutumia magari 14 ya wagonjwa yaliyotolewa na kuhudumiwa na Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Palestina, na mabasi mawili, yakiwa na wahudumu 8 wa afya na wanafamilia 70 waliyoandamana nao. Hii ilikuwa harakati ya hatari sana, kwa sababu mapigano makali na makombora yalikuwa yakiendelea kurushwa karibu na hospitali ya Al-Shifa. ilichukua saa 24 kwa timu hiyo kukamilisha uokoaji, ikiwa ni pamoja na saa 6 katika kituo cha ukaguzi ambapo timu na wagonjwa walichunguzwa na jeshi la ulinzi la Israeli. Hii ilifanyika licha ya makubaliano ya awali ya kuwakagua washiriki katika eneo la asili la hospitali ya Al-Shifa. Mchakato wa uchunguzi ulihusisha ukaguzi wa wagonjwa, ndugu zao na wafanyakazi; hawa ni pamoja na wazee, watoto na wagonjwa mahututi.","Àpapọ̀ iṣẹ́ ìránṣẹ́ UN gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu láti Ilé Ìwòsàn Al-Shifa ní Gaza, lábẹ́ ìjà tí ó lágbára. Ní ọjọ́ 22 oṣù Kọkànlá, ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú Palestine Red Crescent Society, WHO kópa níbi isẹ́ ìránṣẹ́ alájọṣepọ̀ mìíràn pẹ̀lú UN láti gbé àwọn aláìsàn 151, àwọn mọ̀lẹ́bí àti àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n ń tẹ́lẹ̀ wọn láti ilé ìwòsàn Al-Shifa ní àríwá Gaza. Wọ́n ṣe iṣẹ́ ìránṣẹ́ náà nípasẹ̀ títẹ̀lé àwọn ìpè kan pàtó láti ọ̀dọ̀ àwọn aláṣẹ ìlera àti àwọn òṣìṣẹ́ ìjọba ni ilé ìwòsàn ní Gaza. Èyí ní isẹ́ ìránṣẹ́ kẹta sí Al-Shifa tí WHO, àwọn abẹ́wẹ́ UN yókù àti àwọn alájọṣepọ̀ ṣe láàárín ọjọ́ díẹ̀ tí kò tó ọ̀sẹ̀ kan; àkọ́kọ́ iṣẹ́ bẹ́ẹ̀ ní isẹ́ ìránṣẹ́ ajẹmọ́ àyẹ̀wò (18 oṣù Kọkànlá) ẹlẹ́ẹ̀kejì sì jẹ́ isẹ́ ìránṣẹ́ ajẹmọ́ ìyọnukúrò nínú ewu láti kó àwọn ọmọdé 31 (19 oṣù Kọkànlá). Ní àkókò isẹ́ ìránṣẹ́ yìí, àwọn àkójọ náà gbé àwọn tí wọ́n ṣe àìsàn gidi gan-an tàbí àwọn tí wọ́n fi ara pa 73, lára wọn ni àwọn 18 tí wọ́n nílò ìsẹ̀jẹ̀dọ̀tun; àwọn 26 tí wọ́n ní apá tí ó lágbára níbi egungun ẹ̀yìn wọn; àwọn aláìlera 8 tí wọ́n wà ní àwọn ipò tí ó léwu; àwọn méjì nílò ìtọ́jú tí ó ṣe pàtàkì; àwọn 19 sì wá lórí àwọn àga abirún. Wọ́n fi ọkọ̀ aláìsàn tí Palestine Red Crescent Society pèsè àwọn ohun èlò àti àwọn òṣìṣẹ́ rẹ̀ gbé àwọn aláìsàn 14, àti àwọn ọkọ̀ akérò méjì, pẹ̀lú àwọn òṣìṣẹ́ ìlera 8 àti àwọn mọ̀lẹ́bí 70 tí wọ́n tẹ́lé wọn. Èyí jẹ́ isẹ́ ìránṣẹ́ tí ó léwu púpọ̀, nítorí pé ìjà tí ó ní agbára àti jíju àdó olóró túbọ̀ ń tẹ̀síwájú síi ní tòsí ilé ìwòsàn Al-Shifa. Ó gba àwọn ikọ̀ náà tó wákàtí 20 kí wọn ó tó rí wọn yọ kúrò nínú ewu, lára rẹ̀ ni wákàtí 6 níbi àyẹ̀wò kan níbi tí àwọn Ọmọ Ologun Israel tí yẹ àwọn ikọ̀ náà àti àwọn aláìsàn wo. Eléyìí wá lẹ́yìn àdéhùn ìṣáájú pé wọn yóò ṣe àyẹ̀wò fún àwọn olùkópa nìkan níbi tí wọ́n ti gbéra ní ilé ìwòsàn Al-Shifa. Lára ètò ìṣàyẹ̀wò náà ni yíyẹ àwọn aláìsàn wò, àwọn ẹbí wọn, àti àwọn òṣìṣẹ́; lára wọn ni àwọn arúgbó, àwọn ọmọdé àti àwọn tí wọ́n ní àìsàn tí ó lágbára.","Imishini ehlanganyelwe ye-UN idlulisa iziguli ezibucayi esibhedlela i-Al-Shifa eGaza, ngaphansi kwezimpi ezishubile Ngomhla zingama-22 kuLwezi, ngokubambisana nePalestine Red Crescent Society, iWHO yabamba iqhaza komunye umsebenzi ohlangene we-UN wokudlulisa iziguli ze-151, izihlobo kanye nabasebenzi bezempilo abahamba nabo esibhedlela sase-Al-Shifa enyakatho yeGaza. Lo msebenzi wenziwa kulandela izicelo ezithile ezivela kuziphathimandla zezempilo kanye nezikhulu zesibhedlela eGaza. Lona bekuwumsebenzi wesithathu ku-Al-Shifa owenziwe yiWHO, ezinye izinhlaka ze-UN kanye nabalingani esikhathini esingaphansi kwesonto; eyokuqala yayiyimishini yokuhlola (18 kuLwezi) kanti eyesibili yayiyimishini yokuthutha izingane ezingama-31 (19 kuLwezi). Phakathi nalo msebenzi, ithimba ladlulisela iziguli ezingu-73 ezigula kakhulu noma ezilimele, kuhlanganise neziguli ze-dialysis eziyi-18; Iziguli eziyi-26 ezinokulimala okukhulu kumgogodla; Iziguli eziyi-8 ezinezimo ezinzima ezingamahlalakhona; ababili abadinga ukunakekelwa okubucayi; kanye neziguli ezingu-19 ezihamba ngezihlalo ezinamasondo. Iziguli zihanjiswe ngama ambulensi ayi-14 ahlinzekwe futhi anabasebenzi bePalestine Red Crescent Society, namabhasi amabili, nabasebenzi bezempilo abayi-8 namalungu omndeni angama-70 abehamba nabo. Lona bekuwumsebenzi oyingozi kakhulu, njengoba ukulwa nokuqhunyiswa kwamabhomu kwakuqhubeka eduze kwesibhedlela i-Al-Shifa. Kuthathe amahora angama-20 ukuthi ithimba liqedele ukukhishwa, kuhlanganise namahora angu-6 endaweni yokuhlola lapho ithimba neziguli zihlolwe khona yi-Israel Defence Force. Lokhu kwenzeke naphezu kwesivumelwano sokuqala sokuhlola abahlanganyeli kuphela endaweni okwaqalwa kuyo esibhedlela i-Al-Shifa. Inqubo yokuhlola yayifaka ukuhlola iziguli, izihlobo zazo, kanye nezisebenzi; laba bahlanganisa abantu abadala, izingane kanye neziguli ezigula kakhulu." +ከፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር ሶስት የህክምና ባለሙያዎች እና ከጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ሶስት የህክምና ባለሙያዎች ታስረዋል። በጸጥታ ኬላ ላይ ከ6 ሰአታት በኋላ የአንዳንድ ታማሚዎች ሁኔታ እያሽቆለቆለ በመምጣቱ ኮንቮዩ ቀጠለ። ታካሚዎች የመጨረሻ መድረሻቸው በሌሊት ደረሱ። አብዛኛዎቹ ታካሚዎች በመጨረሻ ወደ ��ውሮፓው ጋዛ ሆስፒታል ተወስደዋል፣ የእጥበት ሕመምተኞች በአል ናጃር ሆስፒታል ገብተዋል። ሁለቱም ተቋማት በጋዛ ደቡብ ይገኛሉ። ደብሊውኤችኦ በአል-ሺፋ የቀሩት 100 የሚገመቱ ታካሚዎች እና የጤና ባለሙያዎች ደህንነት በጣም ያሳስበዋል። የተልእኮው አባላት በሆስፒታሉ ውስጥ ለማሳለፍ በቻሉት ውሱን ጊዜ እና በጣም ወሳኝ የሆነውን የመንቀሳቀስ አጣዳፊነት ምን ያህል እንደቀሩ በትክክል ለማወቅ አስቸጋሪ ነበር። ከታሰሩት ስድስት የጤና ባለሙያዎች መካከል ሁለቱ መፈታታቸዉ ተነግሯል። የአል-ሺፋ ሆስፒታል ዳይሬክተርን ጨምሮ የቀሩት አራት የጤና ባለሙያዎች ደህንነትን በተመለከተ መረጃ የለንም። በእስር ላይ እያሉ ህጋዊ እና ሰብአዊ መብቶቻቸው ሙሉ በሙሉ እንዲከበሩ ደብሊውኤችኦ ጠይቋል።,"Three medical personnel from the Palestine Red Crescent Society and three from the Ministry of Health were detained. After 6 hours at the security checkpoint, the convoy proceeded as the condition of some of patients was already deteriorating. Patients reached their final destination late at night. Most of the patients were ultimately transferred to the European Gaza Hospital, with the dialysis patients admitted to Al Najjar Hospital. Both facilities are in the south of Gaza. WHO is extremely concerned about the safety of the estimated 100 patients and health workers remaining at Al-Shifa. Due to the limited time that the mission members were able to spend in the hospital and the urgency of moving the most critical, it was difficult to determine exactly how many remain. Two of the six detained health workers have reportedly been released. We do not have information about the well-being of the four remaining health staff, including the director of Al-Shifa hospital. WHO calls for their legal and human rights to be fully observed during their detention.","An tsare jami'an lafiya uku daga ƙungiyar agaji ta Red Crescent ta Falasdinu da uku daga ma'aikatar lafiya. Bayan sa'o'i 6 a wurin binciken jami'an tsaron, ayarin motocin sun ci gaba da tafiya saboda yanayin wasu majiyyata ya riga ya taɓa'rbare. Marasa lafiya sun isa wurinsu na ƙarshe da daddare. Yawancin marasa lafiyar daga ƙarshe an kai su asibitin Gaza na Turai, tare da kwantar da masu larurar ƙoda a asibitin Al Najjar. Duka wuraren suna a kudancin Gaza. WHO ta damu matuƙa game da lafiyar majinyata da ma'aikatan lafiya 100 da suka rage a Al-Shifa. Saboda taƙaitaccen lokaci na membobin aikin keda shi a asibiti da kuma gaggawar kwashe wanda suje cikkin mawuyacin hali, yana da wuya a tantance ainihin adadin da suka rage. An sallami biyu daga cikin ma’aikatan lafiya shidan da aka tsare. Ba mu da cikakken bayani game da walwalar sauran ma’aikatan lafiya huɗu da suka haɗa da daraktan asibitin Al-Shifa. Hukumar WHO ta yi ƙira da a kiyaye haƙƙinsu na doka da na ɗan adam a lokacin da ake tsare su.","Wafanyakazi watatu wa matibabu kutoka Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Palestina na watatu kutoka Wizara ya Afya walizuiliwa. Baada ya saa sita katika kituo cha ukaguzi wa Usalama, msafara uliendelea huku baadhi ya wagonjwa hali zao zikiwa mbaya zaidi. Wagonjwa walifika katika kituo chao cha mwisho usiku sana, wakiwa wamechelewa. Wagonjwa wengi hatimaye walihamishiwa katika hospitali ya Gaza ya Ulaya, na wagonjwa wa dialysis walilazwa katika hospitali ya Al-Najjar. Vituo vyote viwili vipo kusini mwa Gaza. WHO ina wasiwasi mkubwa kuhusu usalama wa wagonjwa takribani 100 na wahudumu wa afya waliyobakia Al-Shifa. Kwa sababu ya muda mfupi ambao washiriki wa harakati waliweza kutumia hospitalini na uharaka wa kuendelea mbele zaidi, ilikuwa vigumu kubainisha ni wagonjwa wangapi hasa waliyobakia. Wahudumu wawili wa afya kati ya sita waliyozuiliwa wameachiliwa huru. Hatuna taarifa zinazohusu hali ya wahudumu wanne wa afya waliyobakia, akiwemo Mkurugenzi wa hospitali ya Al-Shifa. WHO inataka haki zao za kisheria na kibinadamu zizingatiwe kikamilifu wakati wa kuzuiliwa kwao.","Àwọn òṣìṣẹ́ ìlera mẹ́ta láti Palestine Red Crescent Society àti àwọn mẹ́ta láti Ọ́fíìsì Alákóso Ìlera ni wọ́n ti mọ́lé. Lẹ́yìn wákàtí mẹ́fà ní ibi àyẹ̀wò àwọn ẹ̀sọ́ aláàbò, gbogbo wọn tẹ̀síwájú nítorí pé àìlera àwọn aláìsàn kan ń burú síi. Àwọn aláìsàn dé ibi tí wọ́n ń lọ ní alẹ́ pátápátá. Ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn aláìsàn ni wọ́n gbé lọ sí Ilé Ìwòsàn European Gaza, nígbà tí wọ́n sì gba àwọn tí wọ́n nílò ìsẹ̀jẹ̀dọ̀tun sí ilé ìwòsàn Al Najjar. Àwọn gbọ̀ngàn méjèèjì wà ní gúúsù Gaza. Ààbò àwọn bíi aláìsàn 100 àti àwọn òṣìṣẹ́ tí wọ́n kù ní Al-Shifa ń kọ WHO lóminú gan-an. látààrí àsìkò péréte tí àwọn ọmọ ẹgbẹ́ iṣẹ́ ìfiráńṣẹ́ rí lò ní ilé ìwòsàn náà àti kánjú kánjúkánjú tí gbígbé àwọn tí wọ́n wà nínú ewu bọ́ sí, ó ṣòro láti mọ iye àwọn tí wọ́n kù. Méjì nínú àwọn òṣìṣẹ́ ìlera mẹ́fà tí wọ́n tì mọ́lé ni ìròyìn sọ wípé wọ́n ti fi wọ́n sílẹ̀. A kò ní ìròyìn nípa àlàáfíà àwọn òṣìṣẹ́ ìlera mẹ́rin tí ó kù, lára wọn ni olùdarí ilé ìwòsàn Al-Shifa. WHO ṣe ìpè fún àmójútó ẹ̀tọ́ òfin àti ọmọnìyàn wọn ní àkókò tí wọ́n wà látìmọ́lé.","Abasebenzi abathathu bezokwelapha abavela ePalestine Red Crescent Society nabathathu boMnyango Wezempilo baboshwa. Ngemuva kwamahora ayi-6 endaweni yokuhlolwa kwezokuphepha, uhide lwezimoto luqhubekile njengoba isimo sezinye zeziguli besesivele siba sibi. Iziguli zafika lapho zaziya khona ebusuku kakhulu. Iningi leziguli lagcina lidluliselwe esibhedlela i-European Gaza Hospital, kanti iziguli ze-dialysis zangeniswa esibhedlela i-Al Najjar. Zombili lezi zikhungo ziseningizimu yeGaza. I-WHO ikhathazeke kakhulu ngokuphepha kweziguli ezilinganiselwa ku-100 nabasebenzi bezempilo abasele e-Al-Shifa. Ngenxa yesikhathi esilinganiselwe amalungu emishini akwazi ukusichitha esibhedlela kanye nokuphuthuma kokuthutha okubucayi kakhulu, kwaba nzima ukucacisa ukuthi bangaki ngempela abasele. Abasebenzi bezempilo ababili kwabayisithupha ababoshiwe kubikwa ukuthi sebekhululiwe. Asinalo ulwazi ngenhlalakahle yabasebenzi bezempilo abane abasele, okuhlanganisa nomqondisi wesibhedlela i-Al-Shifa. I-WHO icela ukuthi amalungelo abo angokomthetho nawesintu abhekwe ngokugcwele ngesikhathi beboshiwe." +ይህ እና ሌሎችም የመልቀቂያ ጥያቄዎች በጤና ባለስልጣናት፣በጤና ባለሙያዎች እና ህሙማን የተጠየቁ ሲሆን የአል-ሺፋ ሆስፒታል በውሃ እጥረት፣በነዳጅ፣በህክምና ቁሳቁስ፣በምግብ እና በሰራተኞች እጥረት እና በቅርቡ በተደረገ ወታደራዊ ወረራ ምክንያት መስራት ባለመቻሉ አስፈላጊ ሆኗል። እንዲሁም በኖቬምበር 21፣ የዓለም ጤና ድርጅት እና አጋሮቹ የህክምና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጉዳዮች ለመገምገም በሰሜናዊ ጋዛ የሚገኘውን አል-አህሊ ሆስፒታል ተልእኮ አደረጉ። በሰሜን ከሚገኙ ብቸኛ ሆስፒታሎች አንዱ የሆነው አል-አህሊ፣ የእንክብካቤውን ቀጣይነት ለማረጋገጥ የነዳጅ፣ የውሃ፣ የምግብ እና የህክምና አቅርቦቶች በአስቸኳይ እና በመደበኛነት መቅረብ አለበት። የግምገማ ተልእኮውን ተከትሎ ከፍልስጤም ቀይ ጨረቃ ማህበር ጋር በተደረገው የማስተላለፊያ ተልእኮ ዛሬ፣ 22 ታካሚዎች ከ19 አጋሮቻቸው ጋር በአውሮፓ ጋዛ ሆስፒታል ደረሱ። የደብሊውኤችኦ እንዲረዳው የተጠየቀው የህክምና መፈናቀል የታካሚዎችን ህይወት አደጋ ላይ ሳይጥሉ በተስማሙ ሂደቶች በደህና እንዲቀጥሉ የሚመለከታቸውን አካላት በሙሉ በድጋሚ ጠይቋል። በመጨረሻም፣ የደህንነት፣ የደህንነት እና የመልቀቂያ ውሳኔዎች በሚመለከታቸው ባለስልጣናት ላይ ናቸው።,"This and other evacuations were requested by health authorities, health workers and patients, and became necessary as Al-Shifa Hospital is no longer able to function due to lack of water, fuel, medical supplies, food, and staff, and recent military incursions. Also on 21 November, WHO and partners undertook a mission to Al-Ahli Hospital in northern Gaza to assess medical priorities. Al-Ahli, which is one of the only functional hospitals in the north, must be urgently and regularly supplied with fuel, water, food and medical supplies to ensure the continuity of care. Today, 22 patients along with 19 companions arrived at the European Gaza hospital, in the transfer mission undertaken with the Palestine Red Crescent Society, following the assessement mission. WHO again asks all relevant authorities to ensure that the medical evacuations that WHO has been requested to assist in can proceed safely, under agreed procedures, without endangering the lives of patients. Ultimately, the safety, security and evacuation decisions rest with the relevant authorities.","Hukumomin lafiya da ma’aikatan lafiya da majinyata ne suka ɓukaci a kwashe waɗannan da sauran su, kuma ya zama dole ganin cewa Asibitin Al-Shifa ya daina aiki saboda rashin ruwa, da man fetur, da kayan kula da lafiya, da abinci, da ma’aikata, da kuma kutsen da sojoji suka yi a baya-bayan nan. Har ila yau, a ranar 21 ga Nuwamba, WHO da abokan hulɗa sun gudanar da aiki zuwa Asibitin Al-Ahli a arewacin Gaza don tantance abubuwan da suka fi buƙatar fifikon lafiya. Al-Ahli, ɗaya daga cikin asibitocin da ke aiki a arewaci, dole ne a gaggauta samar masa da man fetur, ruwa, abinci da kayan kula da lafiya akai-akai don tabbatar da ci gaba da kulawa da lafiya. A yau, marasa lafiya 22 tare da abokan rakiya 19 sun isa asibitin Gaza na Turai, a cikin aikin canja musu wuri tare da ƙungiyar agaji ta Red Crescent Palestine, bayan aikin tantancewa. Hukumar WHO ta sake yin kira ga dukkan hukumomin da abin ya shafa da su tabbatar da cewa kwashe likitocin da aka nemi Hukumar WHO ta taimaka a kai zai iya gudana cikin aminci, a ƙarƙashin tsarukan da aka amince da su, ba tare da jefa rayukan marasa lafiya cikin haɗari ba. A ƙarshe, aminci da tsaro da yanke shawarar kwashewar yana hannun hukumomin da abin ya shafa.","Hili pamoja na uhamisho mwingine uliombwa na mamlaka za afya, wahudumu wa afya na wagonjwa, na ilikuwa muhimu kwa sababu hospitali ya Al-Shifa ilikuwa haiwezi kufanya kazi kwa sababu ya ukosefu wa maji, mafuta, vifaa vya matibabu, chakula na wafanyakazi na uvamizi wa kijeshi wa hivi karibuni. Pia, tarehe 21 Novemba, WHO na washirika waliyofanya hizo harakati kwenye hospitali ya Al-Ahli kaskazini mwa Gaza ili kutathimini vipaumbele vya matibabu. Al-Ahli, ambayo ni moja wapo ya hospitali zinazofanya kazi katika eneo la kaskazini, lazima ipewe mafuta, maji, chakula na vifaa vya matibabu kwa haraka na mara kwa mara ili kuhakikisha huduma zinaendelea. Leo, wagonjwa 22 pamoja na wenza 19 waliwasili katika hospitali ya Gaza ya Ulaya, katika harakati ya uhamisho iliyofanywa na Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Palestina, kufuatia harakati za tathimini. WHO inaziomba mamlaka zote zinazohusika kuhakikisha kuwa uhamishaji wa matibabu ambao WHO umeombwa kusaidia unaweza kuendelea kwa usalama, chini ya taratibu zilizokubaliwa, bila kuhatarisha maisha ya wagonjwa. Hatimaye, maamuzi ya usalama na uokoaji ni ya mamlaka husika.","Eléyìí àti àwọn ìyọnikúrò nínú ewu yókù ni àwọn aláṣẹ bèèrè fún, àwọn òṣìṣẹ́ ìlera àti àwọn aláìsàn, èyí jẹ́ dandan níwọ̀n ìgbà tí ilé ìwòsàn Al-Shifa kò lè ṣisẹ́ nítorí àìsí omi, epo, àwọn ohun èlò ìlera, oúnjẹ, àwọn òṣìṣẹ́, àti àwọn ìkọlù àwọn ológun ní kòpẹ́kòpẹ́ yìí. Bákan náà, ní ọjọ́ 21 oṣù Kọkànlá, WHO àti àwọn alájọṣepọ̀ rẹ̀ gúnlé iṣẹ́ ìránṣẹ́ kan sí ilé ìwòsàn Al-Ahli ní àríwá Gaza láti ní àǹfààní sí àwọn ètò ìlera kan tí ó ṣe pàtàkì. Al-Ahli, èyí tí í ṣe ọ̀kan nínú àwọn ilé ìwòsàn tí ó ń ṣisẹ́ ní àríwá, ni wọ́n ní láti pèsè epo, omi, oúnjẹ àti àwọn ìpèsè ìlera fún ní kíákíá àti lóòrèkóòrè láti ríi wípé ìtọ́jú túbọ̀ ń tẹ̀síwájú si. Ní òní, àwọn aláìsàn 22 pẹ̀lú àwọn amúgbálẹ́gbẹ̀ẹ́ wọn 19 ni wọ́n dé sí ilé ìwòsàn European Gaza, níbi isẹ́ ìránṣẹ́ ajẹmọ́ ìsíninípó tí Palestine Red Crescent Society gùnlé, ní èyí tí ó tẹ́lẹ̀ iṣẹ́ ìránṣẹ́ ìṣàyẹ̀wò. WHO tún bèèrè lọ́wọ́ gbogbo àwọn aláṣẹ tí ó ṣe pàtàkì láti ríi wípé àwọn ìyọnikúrò nínú ewu ajẹmọ́ ìlera tí WHO ti ń bèèrè fún kíkópa nínú rẹ̀ máa tẹ̀síwájú pẹ̀lú ìrọ̀rùn, lábẹ́ àwọn ìlànà tí wọ́n fi ẹnu kò lé lórí, láì fi ẹ̀mí àwọn aláìsàn wéwu. Lẹ́yìn náà, àìséwu, ààbò àti àwọn ìmọ̀ràn ìyọnikúrò nínú ewu wà lọ́wọ́ àwọn aláṣẹ tí ó yẹ.","Lokhu kanye nokunye ukukhishwa kwacelwa iziphathimandla zezempilo, abasebenzi bezempilo kanye neziguli, futhi kwadingeka njengoba isibhedlela i-Al-Shifa singasakwazi ukusebenza ngenxa yokuntuleka kwamanzi, uphethiloli, izinsiza zokwelapha, ukudla, nabasebenzi, kanye nokungena kwamasosha kwakamuva. Futhi ngomhla zingama-21 kuLwezi, iWHO kanye nabalingani benza umsebenzi wokuya esibhedlela i-Al-Ahli enyakatho yeGaza ukuze bahlole izinto eziza kuqala kwezokwelapha. I-Al-Ahli, okungesinye sezibhedlela ezisebenzayo kuphela enyakatho, kufanele ihlinzekwe ngokushesha futhi njalo ngamafutha, amanzi, ukudla kanye nezinsiza zokwelapha ukuze kuqinisekiswe ukuqhubeka kokunakekelwa. Namuhla, iziguli ezingama-22 kanye nabangane bakhe abangu-19 bafike esibhedlela sase-European Gaza, emsebenzini wokudlulisela owenziwe nePalestine Red Crescent Society, kulandela umsebenzi wokuhlola. I-WHO iphinda icela zonke iziphathimandla ezifanele ukuthi ziqinisekise ukuthi ukuphuma kwezempilo okucelwe iWHO ukuthi kusizwe kungaqhubeka ngokuphepha, ngaphansi kwezinqubo okuvunyelwene ngazo, ngaphandle kokufaka impilo yeziguli engozini. Ekugcineni, izinqumo zokuphepha, ukuvikela kanye nokuphuma kwabantu zilele ezandleni zeziphathimandla ezifanele." +"ጤና የአየር ንብረት ለውጥን ለመዋጋት የብሔራዊ ዕቅዶች ግንባር እና ማዕከል መሆን አለበት ከተባበሩት መንግስታት የአየር ንብረት ለውጥ ኮንፈረንስ (ሲኦፒ28) በፊት የዓለም ጤና ድርጅት “በ2023 የጤና ግምገማ በአገር አቀፍ ደረጃ በሚደረጉ አስተዋጾዎች እና የረጅም ጊዜ ስትራቴጂዎች” አሳትሞ የሰዎች ጤና ሙሉ በሙሉ ቅድሚያ እንዲሰጠው እና የአየር ንብረት ለውጥን ለመዋጋት በአገራዊ ዕቅዶች ውስጥ እንዲካተት ለማድረግ የሚያስፈልጉትን ተግባራት አጉልቶ አሳይቷል። የአየር ንብረት ለውጥ የሰውን ጤንነት እና ደህንነት እየጎዳ ነው። በከባድ የአየር ንብረት ክስተቶች ምክንያት ከሚከሰት ሕመም እስከ የበሽታ አሸካሚ ወለድ በሽታዎች መጨመር እና መስፋፋት፣ እና በከፍተኛ ሙቀት እና በአየር ብክለት ምክንያት የሚከሰቱ የልብና የደም ቧንቧ እና የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች መጨመር - የአየር ንብረት በሰው ጤና ላይ የሚያሳድረው ተጽዕኖ ማምለጥ የማይቻል ነው። የደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “የሰዎች እና የፕላኔታችን ጤና የማይነጣጠል ትስስር ያለው ነው፣ እና ከአመታት ተስፋዎች በኋላ ሁለቱንም ለመጠበቅ አፋጣኝ እርምጃ ያስፈልጋል። ""በጤና ውጤቶች የሚመሩ የአየር ንብረት ፖሊሲዎች ብቻ ህይወትን ለማዳን፣ በሽታን ለመከላከል እና ጤናማ እና ፍትሃዊ ማህበረሰቦችን ለመገንባት አስፈላጊውን እርምጃ ያስከትላሉ።"" በብሔራዊ የአየር ንብረት ስልቶች ውስጥ ጤናን ማደስ በፓሪስ ስምምነት በተቀመጠው መሰረት ጤናን በአገር አቀፍ ደረጃ ወደሚወሰኑ አስተዋፅዖዎች (ኤንዲሲዎች) እና የረጅም ጊዜ ዝቅተኛ ልቀቶች እና የልማት ስትራቴጂዎች (ኤልቲ-ሊድስ) ዋና ዋና የፖሊሲ መሳሪያዎች ጋር በማቀናጀት ከፍተኛ እድገት ታይቷል። አሁን ካሉት ኤንዲሲዎች ውስጥ 91% የሚሆኑት የጤና ጉዳዮችን ያካትታሉ፣ በ2019 ሪፖርት ከሚያደርጉት 70% ጋር ሲነጻጸር። ካለፉት ዙሮች ሀገራዊ የአየር ንብረት ዕቅዶች ጋር ሲነፃፀር ጤናን የሚያጠቃልሉ እና ጤናን የሚያበረታቱ የአየር ንብረት ግቦች እና ፖሊሲዎች ለመቀነስ፣ለመላመድ፣ለትግበራ መንገዶች፣ለመጥፋትና ለጉዳት እንዲሁም ለዘላቂ ልማት ዘላቂ ልማት # ስትራቴጂዎች እየተዘጋጁ ነው።","Health needs to be front and centre of national plans to fight climate change Ahead of the UN Climate Change Conference (COP-28), WHO has published its “2023 review of health in nationally determined contributions and long-term strategies” highlighting the actions needed to ensure that people’s health is fully prioritised and integrated into national plans to fight climate change. Climate change is already harming human health and wellbeing. From illness caused by extreme climate events to the increased incidence and spread of vector-borne diseases; and the rise in cardiovascular and respiratory diseases caused by extreme heat and air pollution respectively - the impacts of climate on human health are inescapable. “The health of humans and our planet are inextricably linked, and after years of promises rapid action is needed urgently to protect both,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Only climate policies driven by health outcomes will result in the action needed to save lives, prevent disease, and build healthier, fairer societies”. Mainstreaming health in national climate strategies Significant progress has been made in the integration of health into nationally determined contributions (NDCs) and long-term low emissions and development strategies (LT-LEDS), the main policy instruments to reduce emissions and build climate resilience as set out by the Paris Agreement. 91% of the available NDCs now include health considerations, compared to 70% of those reporting in 2019. Compared to previous rounds of national climate plans, health-inclusive and health-promoting climate targets and policies are increasingly being developed for mitigation, adaptation, means of implementation, Loss and Damage, and long-term sustainable development strategies.","Harkokin kiwon lafiya na ɓukatar zama a kan gaba kuma babban maƙasudin tsare-tsaren ƙasa don yaƙar sauyin yanayi Gabanin taron sauyin yanayi na Majalisar ɗinkin Duniya (COP-28), WHO ta buga ""rahoton nazarin kiwon lafiya na shekarar 2023 a cikin iyakantattun gudunmawar ƙasashe da kuma dabarun dogon lokaci"" dake nuna ayyukan da ake buƙata don tabbatar da cewa an ba da fifiko ga lafiyar mutane da kuma shigar da shi cikin tsare-tsaren ƙasa don yaƙi da sauyin yanayi. Canjin yanayi ya riga ya cutar da walwala da lafiyar ɗan adam. Daga rashin lafiya da matsanancin yanayin ya haifar zuwa ƙaruwar aukuwa da yaɗuwar ƙawruka masu ɗauke da ƙwayoyin cuta; da hauhawar cututtukan zuciya da jijiyoyin jini da na numfashi da matsanancin zafi da gurɓatacciyar iskasuka haifar - tasirin yanayi kan lafiyar ɗan adam bai da makawa. Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta-Janar na WHO ya ce ""Lafiyar 'yan adam da duniyarmu suna da alaƙa da juna, kuma bayan shekaru da yawa na alƙawura ana buƙatar ɗaukar matakan gaggawa cikin gaggawa don kare duka su biyun."". ""Manufofin yanay da sakamakon kiwon lafiya jayo ne kaɗai zasu iya haifar da ɗaukar matakin da ake buƙata don ceton rayuka, kauda cututtuka, da gina al'ummomi masu ƙoshin lafiya."". Sanya kula da lafiya a cikin dabarun yaƙi da sauyin yanayi na ƙasa An sami gagarumin ci gaba a cikin saka kiwon lafiya a cikin gudunmawar da aka ƙayyade na kasa (NDCs), da kuma rage yawan iska mai guba da dabarun ci gaba na dogon lokaci (LT-LEDS), manyan kayan aikin da za a rage yawan hayaƙi da kuma inganta yanayin mai juriya kamar yadda yake a yarjejeniyar Paris da aka tsara. . 91% na NDCs da ke akwai yanzu sun shigar da la'akari da lafiya, idan aka kwatanta da 70% na rahoton da suka bayar a cikin shekarar 2019. Idan aka kwatanta da zagayen da suka gabata na tsare-tsare na yanayi na ƙasa, ana ci gaba da samar da manufofin yanayi da manufofin da suka haɗa da lafiya da inganta lafiya don ragewa, daidaitawa, hanyoyin aiwatarwa, Asara da ɓarna, da dabarun ci gaba mai ɗorewa na dogon lokaci.","Afya inatakiwa kuwa mbele na katikati ya mipango ya kitaifa ya kupambana na mabadiliko ya hali ya hewa Kabla ya Mkutano wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabia ya nchi (COP28), WHO imechapisha mapitio yake ya afya ya 2023 katika michango ya kitaifa iliyoamuliwa na mikakati ya muda mrefu, inayoangazia hatua zinazohitajika ili kuhakikisha kuwa afya ya watu inapewa kipaumbele na kujumuishwa katika mipango ya kitaifa ya kupambana na mabadiliko ya tabia ya nchi. Mabadiliko ya hali ya hewa tayari yanadhuru afya na ustawi wa binadamu. Kutokana na ugonjwa unaosababishwa na hali mbaya ya hali ya hewa hadi kuongezeka kwa matukio na kuenea kwa maganjwa yanayoenezwa na wadudu; na kuongezeka kwa magonjwa ya moyo, mishipa na kupumua yanayosababishwa na joto kali na uchafuzi wa hewa - athari za hali ya hewa katika afya ya binadamu haziwezi kuepukika. Afya ya binadamu na sayari yetu ina uhusiano usiyoweza kutenganishwa, na baada ya miaka mingi ya ahadi, hatua za haraka zinahitajika ili kulinda vyote viwili; alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Sera pekee zinazoendeshwa za hali ya hewa na matokeo ya afya zitasababisha kuundwa kwa hatua zinazohitajika katika kuokoa maisha, kuzuia magonjwa, na kujenga jamii zenye haki na afya. Kuingiza afya katika mikakati ya kitaifa ya hali ya hewa Mafanikio makubwa yalipatikana katika ujumuishaji wa afya katika mipango ya kitaifa iliyoamuliwa (NDCs) na mikakati ya muda mrefu ya uzalishaji wa chini na mikakati ya maendeleo (LT-LEDS), nyenzo kuu za sera za kupunguza uzalishaji na kujenga uwezo wa kustahimili hali ya hewa kama ilivyowekwa na Mkataba wa Paris. 91% ya NDCs zilizopo kwa sasa zinajumuisha masuala ya afya, ikilinganishwa na 70% ya wale waliyoripoti mwaka 2019. Ikilinganishwa na raundi za awali za mipango ya kitaifa ya hali ya hewa, shabaha na sera za hali ya hewa zinazojumuisha afya zinazidi kutengenezwa kwa ajili ya kukabiliana na hali hiyo, njia za utekelezaji, hasara na uharibifu, na mikakati ya maendeleo endelevu ya muda mrefu.","Ìlera ní láti jẹ́ èrò tí ó síwájú tí ó ṣì wà láàárín gbùngbùn ètò orílẹ̀-èdè láti kojú ìyípadà ojú ọjọ́ Ṣáájú Àpéjọ Ìyípadà Ojú Ọjọ́ ti UN (COP-28), WHO ti ṣe àtẹ̀jáde ""àyẹ̀wò ìlera ní àwọn ìlọ́wọ́sí ajẹmọ́ orílẹ̀-èdè àti àwọn ìlànà ọlọ́jọ́ pípẹ́ 2023"" rẹ̀ ní èyí tí ó ń ṣe àfihàn àwọn iṣẹ́ tí wọ́n nílò láti ríi pé wọ́n pàtàkì ìlera àwọn èèyàn wọ́n sì fi sínú ètò orílẹ̀-èdè láti kojú ìyípadà ojú ọjọ́. Ìyípadà ojú ọjọ́ tí ń ṣe jàmbá fún ìlera àti àlàáfíà ọmọnìyàn. Láti orí àwọn àìsàn tí wọ́n ṣùyọ láti ara àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ojú ọjọ́ tí ó lágbára títí dé àlékún tí ó bá ìṣẹ̀lẹ̀ àti ìtànkálẹ̀ àwọn àìsàn ajẹmọ́ kòkòrò àìsàn; àti pípọ̀si àwọn àìsàn ajẹmétòòṣànká inú ọkàn àti ajẹméèémí tí ooru ti o lágbára àti ìbafẹ́fẹ́jẹ́ ń ṣokùnfà wọn ní tẹ̀léǹtẹ̀lé - ipa ojú ọjọ́ nínú ìlera ọmọnìyàn kò ṣeé sáfún. ""Ìlera àwọn èèyàn àti ti ayé wa so mọ́ ara wọn, àti pé lẹ́yìn àìmọye ọdún àdéhùn a nílò ìṣe ní kíákíá láti dáàbòbo àwọn méjèèjì."" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ẹni tí í ṣe Olùdarí Gbogbogbò fún WHO ni ó sọ bẹ́ẹ̀. ""Àwọn ìlànà ìsàmúlò ajẹmọ́ ojú ọjọ́ nìkan ni yóò jásí ìṣe tí ó yẹ láti dáàbòbo ẹ̀mí àwọn èèyàn, dènà àìsàn, àti láti kọ́ àwùjọ ti o dára tí ó sì ní ìlera tí ó péye"". Ìsọdiojúlówó ìlera ní inú àwọn ìlànà ojú ọjọ́ ní orílẹ̀-èdè Ìlọsíwájú pàtàkì ti wà nínú fífi ìlera sínú àwọn ìlọ́wọ́sí ìpinnu ajẹmọ́ orílẹ̀-èdè (NDCs) àti àwọn ìṣèèéfín níwọ̀nba ọlọ́jọ́ pípẹ́ àti àwọn ìlànà ìdàgbàsókè (LT - LEDS), èyí tí í ṣe ohun àmúlò pàtàkì ti ìlànà láti dáwọ́ àwọn ìṣèèéfín dúró lọ́nà láti pèsè ojú ọjọ́ tí ó le gba nǹkan mọ́ra gẹ́gẹ́ bí Àdéhùn Paris ṣe fi léde. Lára 91% NDCs tí ó wà ní àwọn ìpinnu lórí ìlera, yàtọ̀ sí 70% àwọn ìjábọ̀ ti ọdún 2019. Ni fífi wé onírúurú àwọn ètò ojú ọjọ́ tí ó ré kọjá, àwọn àfojúsùn àti ìlànà ìsàmúlò ojú ọjọ́ tí ó níí ṣe pẹ̀lú ìlera àti ìdàgbàsókè ìlera ni ìdàgbàsókè ń bá fún ìdínkù, ìyípadà, ọ̀nà ìsàmúlò, Ìpàdánù àti Bíbàjẹ́, àti àwọn ìlànà ìdàgbàsókè ọlọ́jọ́ pípẹ́ tí ó ṣeé gbé ró.","Impilo kumele ibe phambili nesizinda sezinhlelo zikazwelonke zokulwa nokuguquguquka kwesimo sezulu Ngaphambi kweNgqungquthela Yokuguquguquka Kwesimo Sezulu ye-UN (COP-28), iWHO ishicilele “ukubuyekezwa kwayo kwezempilo yowezi-2023 kumagalelo anqunywe ezweni lonke kanye namasu esikhathi eside” egqamisa izenzo ezidingekayo ukuze kuqinisekiswe ukuthi impilo yabantu ibekwa eqhulwini ngokugcwele futhi ihlanganiswe ezinhlelweni zikazwelonke ukulwa nokushintsha kwesimo sezulu. Ukushintsha kwesimo sezulu sekuvele kulimaza impilo nokuphila kahle kwabantu. Kusukela ekuguleni okubangelwa yizimo zezulu ezimbi kakhulu kuye ekwandeni kwezigameko kanye nokusabalala kwezifo ezithwalwa yizilwane; kanye nokwanda kwezifo zenhliziyo nemithambo yegazi kanye nezifo zokuphefumula ezibangelwa ukushisa okukhulu nokungcoliswa komoya ngokulandelana kwazo - umthelela wesimo sezulu empilweni yabantu awunakugwemeka. ""Impilo yabantu nomhlaba wethu uxhumene ngendlela engenakuhlukaniswa, futhi ngemuva kweminyaka yezithembiso kudingeka izinyathelo eziphuthumayo ngokushesha ukuvikela zombili,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Izinqubomgomo zesimo sezulu kuphela eziqhutshwa yimiphumela yezempilo zizoholela esenzweni esidingekayo ukusinda impilo, ukuvimbela izifo, nokwakha imiphakathi enempilo, enobulungiswa"". Ukugxilisa impilo kumasu kazwelonke wesimo sezulu Sekube nenqubekelaphambili enkulu ekuhlanganiseni ezempilo zibe yiminikelo enqunywa kuzwelonke (amaNDC) kanye namasu esikhathi eside ezinto ezingcolisa umoya nentuthuko (LT-LEDS), amathuluzi enqubomgomo amakhulu okunciphisa ukungcola kanye nokwakha ukumelana nesimo sezulu njengoba kubekwe yiSivumelwano saseParis. Amaphesenti angama-91 amaNDC atholakalayo manje ahlanganisa ukucatshangelwa kwezempilo, uma kuqhathaniswa nama-70% alawo abika ngowezi-2019. Uma kuqhathaniswa nemijikelezo yangaphambilini yezinhlelo zesimo sezulu zikazwelonke, izinhloso zesimo sezulu ezibandakanya ezempilo kanye nokukhuthaza ezempilo kanye nezinqubomgomo ziya ngokuya zithuthukiswa ukuze kuncishiswe, kulungiswe, izindlela zokuqalisa, Ukulahlekelwa kanye Nokulimala, kanye namasu okuthuthukiswa okusimeme isikhathi eside." +"""ሀገሮች የአየር ንብረት ለውጥ በሰው እና በፕላኔቶች ጤና ላይ የሚያደርሰውን አደጋ በመገንዘብ የአየር ንብረት ለውጥን ለመቅረፍ ባደረጉት ሀገራዊ እቅዳቸው ከፍተኛ መሻሻል አሳይተዋል ነገርግን ጤናን እና ጤናን የሚጠብቅ ፍትሃዊ ምላሽ ለመስጠት ቃል ኪዳኖቹ ከፍ እንዲሉ፣ እንዲፋጠን እና በቂ የገንዘብ ድጋፍ እንዲደረግላቸው ማድረግ አለብን። የአሁን እና የወደፊት ትውልዶች መተዳደሪያ” ብለዋል ዶ/ር ማሪያ ኔራ፣ የዓለም ጤና ድርጅት የአካባቢ፣ የአየር ንብረት ለውጥ እና ጤና መምሪያ ዳይሬክተር። የአየር ብክለት ሞትን ለመከላከል አስቸኳይ እርምጃ ያስፈልጋል ይህ መሻሻል እንዳለ ሆኖ፣ እየተወሰደ ባለው እርምጃ ላይ አሁንም ትልቅ ክፍተቶች አሉ። በአየር ብክለት ላይ ትልቅ ትልቅ እርምጃ መውሰድ ህይወትን ያድናል ነገርግን 16% የሚሆኑት ኤንዲሲዎች ብቻቸውን ዒላማዎችን፣ የአየር ብክለትን ለመቀነስ እርምጃዎችን ወይም ፖሊሲዎችን ያካትታሉ። የአየር ብክለት ለጤና ከፍተኛ የአካባቢ አደጋዎች አንዱ ነው:: የአካባቢ (ውጪ) እና የቤት ውስጥ የአየር ብክለት በአንድ ላይ በየአመቱ ወደ ሰባት ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች ያለጊዜው ይሞታሉ ደመከል የልብ ቀሽታ፣ ስትሮክ፣ የሳንባ ካንሰር እና እንደ አስም እና የሳንባ ምች ባሉ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ህጻናት ላይ ተመጣጣኝ ያልሆነ። የካርቦን ልቀትን ለመቀነስ ዕርምጃዎችን በማጠናከር፣ አገሮች ሰፋ ያሉ የጤና ጥቅሞችን ያገኛሉ። ለምሳሌ፣ በእግር እና በብስክሌት መንዳት ማበረታታት እና ወደ ዘላቂ እና ጤናማ አመጋገብ መቀየርን መደገፍ በአየር ንብረት ላይ የሚደርሰውን ተጽእኖ በመቀነስ ጤናን ያሻሽላል። በተጨማሪም፣ የአየር ንብረት ለውጥን ለመከላከል ከሚያስፈልጉት የፋይናንሺያል ኢንቨስትመንቶች የሚበልጡ የጤና ጥቅማ ጥቅሞችን እንደሚያጭዱ ይጠበቃል። ለምሳሌ፣ የዩናይትድ ስቴትስ ኤልቲ-ሊድስ የአየር ንብረት ለውጥ ቅነሳ እርምጃዎችን በመተግበር የሚመጣው የአየር ጥራት ማሻሻያ እስከ 300 000 ሞትን እንደሚከላከል እና በ2030 ከ150-250 ቢሊዮን ዶላር በጤና እና በአየር ንብረት ላይ የሚደርሰውን ጉዳት እንደሚያስቀር ይገምታል።","“Countries have made significant progress in recognising climate change’s threat to human and planetary health in their national plans to tackle climate change, but we need to see these commitments scaled up, accelerated, and adequately funded to ensure an equitable response that protects the health and livelihoods of current and future generations,” said Dr Maria Neira, WHO Director of Department of Environment, Climate Change and Health. Urgent action needed to prevent air pollution deaths Despite this progress, there remain huge gaps in the action being taken. Ambitious action on air pollution will save lives, yet only 16% of NDCs include standalone targets, measures or policies to reduce air pollution. Air pollution is one of the greatest environmental risks to health. Ambient (outdoor) and household air pollution together cause around seven million premature deaths each year from ischemic heart disease, stroke, lung cancer and respiratory diseases like asthma and pneumonia, which disproportionately affects children in low- and middle-income countries. By scaling up action to cut carbon emissions, countries will also see wider health benefits. For example, encouraging walking and cycling and supporting shifts to sustainable and healthy diets improves health while reducing impacts on the climate. Additionally, countries can be expected to reap health benefits which outweigh the financial investments necessary to mitigate climate change. For example, the LT-LEDS of the United States of America estimates that the air quality improvements that would come from implementing climate change mitigation measures could prevent up to 300 000 deaths and avoid USD$150-250 billion in health and climate damages by 2030.","“Kasashe sun sami cigaba sosai wajen fahimtar barazanar sauyin yanayi ga lafiyar ɗan adam da ta duniya a cikin tsare-tsarensu na ƙasa don magance illar sauyin yanayi, amma muna buƙatar ganin an ƙara waɗannan alƙawurran, a hanzarta, da kuma samar da isassun kuɗaɗe don tabbatar da mayar da martani na gaskiya wanda ke kare lafiya da tsarin rayuwa ta yanzu da nan gaba,” in ji Dr Maria Neira, Daraktar Sashen Muhalli, Sauyin yanayi da Lafiya ta WHO. Ana buƙatar ɗaukar matakan gaggawa don hana mace-mace masu alaƙa da gurɓacewar iska Duk da wannan ci gaba, akwai sauran giɓi masu yawa a cikin matakan da ake ɗauka.'. Matakai na haƙiƙa kan gurɓacewar iska zasu ceci rayuka, amma duk da haka kashi 16% na NDCs kawai suka shigar da ƙudirin azo a gani, matakai, ko manufofin rage gurɓacewar iska. Gurbacewar iska na ɗaya daga cikin manyan illolin muhalli ga lafiya. Gurbacewar iska (ta waje) data gida a tare suna haifar da mace-macen ƙananan yara kusan miliyan bakwai a kowace shekara, sanadiyar cututtukan zuciya na ischemic, bugun zuciya, ciwon huhu, cututtukan numfashi kamar asma da ciwon huhu, wanda ke shafar yara a cikin ƙananan ƙasashe masu tasowa. Ta hanyar inganta matakan rage hayaƙin carbon, ƙasashe kuma za su ga fa'idojin kiwon lafiya. Misali, ƙarfafa tafiyar ƙafa, hawa keke, da kuma tallafawa canjawa zuwa abinci mai ɗorewa da lafiya yana inganta lafiya yayin da rage tasirin illar sauyin yanayi. Bugu da ƙari, ana iya tsammanin ƙasashe za su sami fa'idojin kiwon lafiya waɗanda suka zarce zuba jarin kuɗin da ake buƙata don rage illa sauyin yanayi. Misali, tsarin LT-LEDS ta Amurka ta yi ƙiyasin cewa inganta ingancin iska da za a samu ta hanyar aiwatar da matakan rage illar sauyin yanayi zai iya hana mutuwar mutane 300,000 da kuma kaucewa kashe dalar Amurka biliyan 150-250 na kuɗin kiwon lafiya da lalacewar yanayi nan da shekarar 2030.","Nchi zimepiga hatua kubwa katika kutambua tishio la mabadiliko ya hali ya hewa katika afya ya binadamu na sayari yetu katika mipango ya kitaifa ya kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa, tunahitaji kuona ahadi hizi zikiongezwa, kuharakishwa na kufadhiliwa vya kutosha ili kuhakikisha kuwa jibu la usawa limepatikana. inalinda afya na vizazi vya sasa na vijavyo; alisema Dk. Maria Neira, Mkurugenzi wa WHO wa idara ya Mazingira, Mabadiliko ya Tabia ya nchi na Afya. Hatua za haraka zinahitajika ili kuzuia vifo vinavyotokana na uchafuzi wa hewa Pamoja na maendeleo hayo, bado kuna mapungufu makubwa katika hatua zilizochukuliwa. Hatua kabambe kuhusu uchafuzi wa hewa utaokoa maisha, lakini ni 16% pekee za NDCs zinazojumuisha shabaha za pekee, hatua au sera za kupunguza uchafuzi wa hewa. Uchafuzi wa hewa no moja kati ya hatari kubwa ya mazingira kwa afya. Uchafuzi wa hewa na mazingira (nje) kwa pamoja husababisha vifo vya chini ya umri takribani milioni saba kila mwaka kutokana na ugonjwa wa moyo wa Ischemic, Kiharusi, Saratani ya Mapafu, na magonjwa ya kupumua kama vile Pumu, nimonia ambayo huathiri watoto kwa kiasi kikubwa katika nchi za kipato cha chini na cha kati. Kwa kuongeza hatua za kupunguza uzalishaji wa hewa ya ukaa, nchi zitapata manufaa makubwa ya kiafya. Kwa mfano, kuhimiza kutembea na kuendesha baiskeli na kusaidia mabadiliko ya lishe endelevu na inayoboresha afya na kupunguza athari za hali ya hewa. Zaidi ya hayo, nchi zitarajie kupata manufaa ya kiafya ambayo yanazidi uwekezaji wa kifedha unaohitajika kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa. Kwa mfano, LT-LEDS ya Marekani inakadiria kuwa ubora wa maendeleo ya hali ya hewa ambayo yangetokana na utekelezaji wa mikakati ya kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa inaweza kuzuia vifo hadi 300,000 na kuepuka US$ 150 - 250 bilioni katika uharibifu wa afya na hali ya hewa hadi kufikia mwaka 2030.","""Àwọn orílẹ̀-èdè tí ní ìlọsíwájú pàtàkì níbi mímọ ewu ìyípadà ojú ọjọ́ sí ìlera ọmọnìyàn àti ayé nínú àwọn ètò wọn ajẹmọ́ orílẹ̀ nípa ìyípadà ojú ọjọ́, ṣùgbọ́n a ní láti rí kí ìfarajìn yí lọ sókè sí, gbìnàyá, kí wọn ó sì máa náwó síi lóòrèkóòrè lọ́nà láti rí ìdáhùnsí tí ó péye tí yóò dáàbòbo ìlera ọmọnìyàn àti àwọn àrọ́mọdọ́mọ wa,"" Dr Maria Neira, ẹni tí í ṣe Olùdarí Ẹ̀ka tí ń mójútó Agbègbè, Ìyípadà Ojú Ọjọ́ àti Ìlera fún WHO sọ bẹ́ẹ̀,. Ìṣe pàjáwìrì tí wọ́n nílò láti dènà àwọn ikú ajẹmọ́ ìbafẹ́fẹ́jẹ́ Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn ìlọsíwájú yìí wà, àwọn àlàfo ńlá sì wà níbi àwọn ohun tí wọ́n ti ṣe. Ìfẹ́kúfẹ̀ẹ́ ipa lórí ìbafẹ́fẹ́jẹ́ yóò dóòlà ẹ̀mí àwọn èèyàn, síbẹ̀ 16% NDCs ni ó jẹmọ́ àwọn àfojúsùn tí wọ́n le dá ṣisẹ́, àwọn ìgbésẹ̀ tàbí àwọn ìlànà ìsàmúlò láti dín ìbafẹ́fẹ́jẹ́ kù. Ìbafẹ́fẹ́jẹ́ jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ewu ìlera ajẹmọ́ agbègbè tí ó lágbára. Ìbafẹ́fẹ́jẹ́ ní ìta àti ti inú ilé lápapọ̀ ń ṣe okùnfà ó lé ní mílíọ̀nù méje ikú àìtọ́jọ́ ní ọdọọdún láti orí àìsàn àdínkù ẹ̀jẹ̀ nínú ọkàn, rọpárọsẹ̀, jẹjẹrẹ ẹ̀dọ̀ fóóró àti àwọn àìsàn ajẹmọ́ èémí bíi ikọ̀ fée àti òtútù àyà, ní àwọn èyí tí wọn ń ṣe àkóbá fún àwọn ọmọdé ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn kò rú gọ́gọ́ àti àwọn orílẹ̀-èdè tí ètò ọrọ̀ ajé wọn gbé sókè díẹ̀. Nípa títẹpámọ́ṣẹ́ lórí àdínkù èéfín jíjáde, àwọn orílẹ̀-èdè náà yóò rí àwọn àǹfààní ìlera tí ó pọ̀ níbẹ̀. Fún àpẹẹrẹ, gbígbani níyànjú nípa ìrìn rínrìn àti kẹ̀ẹ̀kẹ́ wíwà àti ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún jíjẹ àwọn oúnjẹ asara lóore yóò fún ni nílera tí ó péye èyí tí yóò mú àdínkù bá àwọn ipá tí ó ń ní níbi ojú ọjọ́. Ní àfikún, ìrètí lee wà fún àwọn orílẹ̀-èdè láti jèrè ìlera tí ó péye tí ó ju iye owó tí wọ́n ń ná lórí àdínkù ìyípadà ojú ọjọ́ lọ. Fún àpẹẹrẹ, LT-LEDS tí orílẹ̀-èdè United States of America ṣe ìṣirò pé àwọn ìmúdára afẹ́fẹ́ tí yóò wá láti ara ìsàmúlò àwọn ìgbésẹ̀ tí yóò mú àdínkù bá ìyípadà ojú ọjọ́ le dènà ó tó 300 000 ikú àwọn ènìyàn tí yóò sì dènà níná USD$150 - 250 bílíọ̀nù lórí ìlera àti ìba ojú ọjọ́ jẹ́ títí ọdún 2030.","“Amazwe enze inqubekelaphambili ebonakalayo ekuboneni usongo lokuguquguquka kwesimo sezulu empilweni yabantu neyomhlaba ezinhlelweni zawo zikazwelonke zokubhekana nokuguquguquka kwesimo sezulu, kodwa sidinga ukubona lezi zibopho zikhuliswa, zisheshiswe futhi zixhaswe ngemali eyanele ukuze kuqinisekiswe impendulo elinganayo evikela ezempilo kanye nokushintsha kwesimo sezulu. izizukulwane zamanje nezesikhathi esizayo,” kusho uDkt Maria Neira, uMqondisi weWHO woMnyango wezeMvelo, ukuguquguquka kwesimo sezulu kanye nezempilo. Kudingeka isinyathelo esiphuthumayo ukuvimbela ukufa kokungcoliswa komoya Ngaphandle kwale nqubekelaphambili, kusenezikhala ezinkulu esinyathelweni esithathwayo. Isinyathelo esizimisele ngokungcoliswa komoya sizosindisa izimpilo, kodwa amaphesenti ali-16 kuphela ama-NDC ahlanganisa okuhlosiwe okuzimele, izinyathelo noma izinqubomgomo zokunciphisa ukungcoliswa komoya. Ukungcoliswa komoya kungenye yezingozi ezinkulu zemvelo empilweni. Ukungcoliswa komoya okuzungezile (ngaphandle) kanye nasekhaya ndawonye kubangela ukufa ngaphambi kwesikhathi okulinganiselwa ezigidini eziyisikhombisa unyaka ngamunye ngenxa yesifo senhliziyo i-ischemic, unhlangothi, umdlavuza wamaphaphu kanye nezifo zokuphefumula ezifana nesifuba somoya kanye nenyumoniya, ezihlasela ngokulinganayo izingane emazweni anemali engenayo ephansi nephakathi. Ngokwandisa isinyathelo sokunciphisa ukukhishwa kwekhabhoni, amazwe azobona izinzuzo zezempilo ezibanzi. Isibonelo, ukukhuthaza ukuhamba nokushova ibhayisikili nokusekela amashifu ekudleni okuzinzile nokunempilo kuthuthukisa impilo kuyilapho kunciphisa imithelela esimweni sezulu. Ukwengeza, amazwe angalindelwa ukuthi avune izinzuzo zezempilo ezingaphezu kwezimali ezitshaliwe ezidingekayo ukuze kuncishiswe ukushintsha kwesimo sezulu. Isibonelo, iLT-LEDS yase-United States of America ilinganisa ukuthi ukuthuthukiswa kwekhwalithi yomoya okuzovela ekusebenziseni izinyathelo zokunciphisa ukuguquka kwesimo sezulu kungavimbela ukufa okufika ku-300 000 futhi kugweme izigidigidi ezingu-USD$150-250 yokulimala kwezempilo nesimo sezulu ngo-2030." +በተመሳሳይ፣ ፊጂ፣ ሞሮኮ እና ስፔንን ጨምሮ የሌሎች ሀገራት ኤልቲ-ሊድስ የአየር ንብረት ለውጥን የመከላከል ግቦች ላይ መድረስ ከአየር ብክለት ቅነሳ ኢኮኖሚያዊ ቁጠባ እንደሚያስገኝ አምነዋል። ጤና-ተኮር የአየር ንብረት እርምጃ በገንዘብ ያልተደገፈ ነው ዘላቂ የአየር ንብረት ፋይናንስ ለጤና መላመድ፣ ቅነሳ እና ለአየር ንብረት ተከላካይ ልማት አስፈላጊ ነው፣ ነገር ግን የአየር ንብረት ለውጥን ለመቋቋም በብሔራዊ ዕቅዶች ጤና ሥር የሰደደ የገንዘብ እጥረት አለ። ሀገራት የአየር ንብረት ለውጥን የማላመድ እና የመቀነስ ተግባራትን የመሰማራት አቅማቸው በፋይናንሳዊ አቅማቸው ላይ የተመሰረተ ሲሆን ብዙ ጊዜ ለአየር ንብረት ቀውሱ ተፅእኖ ተጋላጭ የሆኑት ሀገራት የአየር ንብረት እርምጃን ለመደገፍ የሚያስችል ሃብት የሌላቸው ናቸው። አብዛኛዎቹ አገሮች ለአየር ንብረት እርምጃ በአለም አቀፍ የገንዘብ ድጋፍ ላይ የተመሰረቱ ናቸው። ከአስር ኤንዲሲዎች ውስጥ አንዱ ብቻ ለአንዳንዶቹ ወይም ለሁሉም የጤና ተግባሮቻቸው የሀገር ውስጥ የገንዘብ ድጋፍን የሚያጠቃልለው እና ከአምስቱ የረጅም ጊዜ ስልት ውስጥ አንድ ብቻ እንደ ታክስ፣ ቀረጥ እና የካርበን ዋጋ አወሳሰድ ያሉ ልዩ የጤና ድጋፍ አቅርቦቶችን ያካትታል። ይህ በባለብዙ ወገን የአየር ንብረት ፋይናንስ ላይ የተመሰረተ ቢሆንም፣ በአሁኑ ጊዜ 2 በመቶው የመላመድ ፈንድ እና 0.5% አጠቃላይ የአየር ንብረት ፈንድ የሰውን ጤና ለመጠበቅ ወይም ለማሻሻል ለሚፈልጉ ፕሮጀክቶች ተመድቧል። ለአየር ንብረት ለውጥ ፍትሃዊ እና ውጤታማ ምላሽ ለመስጠት የዓለም ጤና ድርጅት የሰውን ጤና ለመጠበቅ ወይም ለማሻሻል በግልፅ ለሚፈልጉ ፖሊሲዎች እና ተነሳሽነቶች ተጨማሪ የገንዘብ ድጋፍ ለመመደብ የባለብዙ ወገን የአየር ንብረት ፋይናንስ ዘዴዎችን ይጠይቃል። ጤና በ ሲኦፒ-28ደብሊውኤችኦ ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር የጤና ስርዓቶችን በመገንባት፣የካርቦን ልቀትን በመቀነስ እና አለም አቀፍ እድገትን በመከታተል ጤናን ለመጠበቅ ሀገራትን መደገፉን ቀጥሏል። ደብሊውኤችኦ ጤና-ተኮር የአየር ንብረት እርምጃዎችን በየደረጃው ማፋጠን አስፈላጊ መሆኑን በማሳየት በታህሳስ 3 ቀን 2023 በሲኦፒ ለመጀመሪያ ጊዜ ለጤና የተወሰነውን ቀን እና የጤና እና የአየር ንብረት ሚኒስትሮችን ስብሰባ ለመምራት # ከCOP28 ፕሬዝዳንት ጋር እየሰራ ነው።,"Similarly, the LT-LEDS of other countries including Fiji, Morocco and Spain, acknowledge that reaching climate change mitigation goals will bring economic savings from air pollution reduction. Health-specific climate action is underfunded Sustainable climate finance is essential for health adaptation, mitigation, and climate-resilient development, but health remains chronically underfunded in national plans to tackle climate change. The ability for countries to engage in climate change adaptation and mitigation actions is highly dependent on their financial capacity, and too often the countries that are most vulnerable to the impacts of the climate crisis are those without the resources to fund climate action. Most countries depend on international financial support for climate action. Only one in ten NDCs include domestic funding for some or all of their health actions and only one in five long-term strategies include specific health funding provisions such as taxes, levies and carbon pricing mechanisms. Despite this reliance on multilateral climate financing, only 2% of adaptation funding and 0.5% of overall climate funding is currently allocated to projects that explicitly aim to protect or improve human health. To ensure an equitable and effective response to climate change, WHO is calling for multilateral climate financing mechanisms to allocate more funding to policies and initiatives that explicitly aim to protect or improve human health. Health at COP-28WHO continues to support countries to protect health by building climate resilient health systems, reducing carbon emissions from healthcare, and tracking global progress. WHO is working with the COP28 Presidency to lead the first-ever day dedicated to health at COP on 3 December 2023 and the meeting of Health and Climate Ministers, underlining the urgent need to accelerate health-focused climate action at every level.","Hakazalika, tsarin LT-LEDS na wasu ƙasashe da suka haɗa da Fiji, Maroko da Spain, sun amince da cewa cimma muradun magance illar sauyin yanayi zai kawo rage kashe kuɗi ga tattalin arziƙi, daga rage gurɓacewar iska. Daukar mataki kan sauyin yanayi musamman na kiwon lafiya baya samun isassun kuɗaɗe, kuɗaɗen rage illar sauyin yanayi mai ɗorewa nada mahimmanci don daidaita lafiya, ragewa, da ci gaba mai jurewa yanayi, amma kiwon lafiya na ci gaba da kasancewa mai ƙarancin kuɗi a cikin tsare-tsaren ƙasa don magance illar sauyin yanayi. Ƙarfin da ƙasashe ke da shi wajen daidaita sauyin yanayi da matakan sassautawa da ragewa, ya dogara sosai kan ƙarfin kuɗin da suke da shi, kuma sau da yawa ƙasashen da suka fi fuskantar illar matsalar sauyin yanayi su ne waɗanda ba su da albarkatun da za su iya aiwatar da ayyukan ɗaukar mataki kan sauyin yanayi. Yawancin ƙasashe sun dogara da tallafin kuɗi na duniya don ayyukan yanayi. Ɗaya daga cikin 10 na NDCs ne ke shigar da kuɗaɗe cikin gida don wasu ko duk ayyukan kiwon lafiya, kuma ɗaya ne kawai a cikin biyarɗinsu ke shigar da dabarun dogon lokaci da takamaiman tanadin kuɗaɗe na kiwon lafiya kamar haraji, haraji da hanyoyin farashin carbon. Duk da wannan dogaro ga tallafin sauyin yanayi da yawa, kawai kashi 2% na kuɗaɗen daidaitawa da kashi 0.5% na kuɗaɗen yanayi ne gabaɗaya a halin yanzu ake keɓewa ga ayyukan da ke da nufin kare ko inganta lafiyar ɗan adam. Don tabbatar da ɗaukar mataki da ya dace kuma mai inganci ga sauyin yanayi, WHO na yin kira da a samar da hanyoyin ba da kuɗaɗen sauyin yanayi don ware ƙarin kuɗaɗe ga manufofi da tsare-tsare waɗanda ke da nufin kare ko inganta lafiyar ɗan adam. Kiwon lafiya a taron sauyin yanayi na COP-28, WHO na ci gaba da tallafawa ƙasashe don kare lafiya ta hanyar gina tsarin kiwon lafiya mai jurewa yanayi, rage fitar da iskar gas daga kiwon lafiya, da bin diddigin cigaban duniya. WHO tana aiki tare da Shugabancintaron na COP28 don jagorantar ranar farko da aka sadaukarwa kiwon lafiya a aron COP na ranar 3 ga Disamba 2023, da taron ministocin lafiya da na yanayi, tare da jaddada buƙatar gaggawa don hanzarta maida hamkalin ɓangaren yanayi kan kiwon lafiya a kowane mataki.","Vile vile, LT-LEDS katika nchi zingingine ikiwemo Fiji, Moroco na Hispania, inakiri kuwa kufikia malengo ya kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa kutaleta ukombozi wa kiuchumi kutokana na kupunguza uchafuzi wa hewa. Hatua mahususi za hali ya hewa hazifadhiliwi; ufadhili wa hali ya hewa endelevu ni muhimu katika kujenga afya bora na ustahimilivu endelevu wa hali ya hewa, lakini afya haifadhiliwi kabisa katika malengo ya kitaifa katika kupambana na mabadiliko ya hali ya hewa. Uwezo wa nchi kushiriki katika kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa na hatua za kukabiliana na hali hiyo unategemea sana uwezo wa kifedha; na mara nyingi nchi ambazo ziko hatarini zaidi kuathiriwa na mabadiliko ya hali ya hewa ni zile ambazo hazina rasilimali za kufadhili hatua za hali ya hewa. Nchi nyingi zinategemea msaada wa kifedha wa kimataifa wa hatua za hali ya hewa. NDC moja pekee kati ya kumi ni pamoja na ufadhili wa ndani kwa baadhi au hatua zote za afya na mkakati mmoja pekee unajumuisha masharti mahususi ya ufadhili wa afya kama vile kodi, ushuru na taratibu za kuweka bei ya kaboni. Licha ya kuegemea kwenye ufadhili wa hali ya hewa, ni 2% pekee ya ufadhili wa kukabiliana na hali ya hewa na 0.5% ya ufadhili wa jumla wa hali ya hewa kwa sasa umetengwa kwa ajili ya miradi ambayo inajengwa kwa uwazi ili kulinda au kuboresha afya ya binadamu. ili kuhakikisha majibu ya usawa na madhubuti katika mabadiliko ya hali ya hewa, WHO inatoa wito kwa mifumo ya kimataifa ya ufadhili wa hali ya hewa kutenga fedha zaidi kwa ajili ya sera na mipango ambayo inalenga uwazi wa kulinda au kuboresha afya ya binadamu. Afya kwenye nchi za WHO zilizopo kwenye COP28 zinaendelea kusaidia nchi zingine kwa kujenga mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa, kupunguza uzalishaji wa kaboni kwenye vituo vya huduma za afya na kufuatilia maendeleo ya kimataifa. WHO inafanya kazi na uongozi wa COP28 katika kuongoza siku ya kwanza kabisa ya afya inayotolewa na COP28 tarehe 3 Desemba 2023 na Mkutano wa Mawaziri wa Afya na Hali ya Hewa, ikisistiza hoja ya haraka ya kuharakisha hatua za hali ya hewa zinazozingatia afya katika kila ngazi.","Ní ìbámu pẹ̀lú èyí, LT-LEDS ti àwọn orílẹ̀-èdè yókù tí Fiji sì wá lára wọn, orílẹ̀-èdè Morocco àti orílẹ̀-èdè Spain, gbà pé yíyege níbi àwọn àfojúsùn àdínkù ìyípadà ojú ọjọ́ yóò mú ìfipamọ́ wá fún ọrọ̀ ajé láti ibi ìsàdínkù ìbafẹ́fẹ́jẹ́. Kò sí owó tí ó tówó láti fi kojú iṣẹ́ ìlera pàtó lórí ojú ọjọ́ ìnáwó sí ojú ọjọ́ tí ó ṣeé gbé ró ṣe pàtàkì fún ìyípadà ìlera, àdínkù, ìdàgbàsókè ìfarajìn ojú ọjọ́, ṣùgbọ́n ìnáwó síbi ìlera kò tó níbi àwọn ètò ajẹmọ́ orílẹ̀ nípa ìyípadà ojú ọjọ́. Ipá àwọn orílẹ̀-èdè láti kópa nínú ìyípadà ojú ọjọ́ àti àwọn iṣẹ́ ìsàdínkù wà lọ́wọ́ ipá wọ́n nípa owó níná, àti pé ní ọ̀pọ̀ ìgbà, àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n seése kí wọn lùgbàdì ewu ìyípadà ojú ọjọ́ jẹ́ àwọn orílẹ̀-èdè ohun àmúsọrọ̀ tí wọ́n le fi náwó sí àwọn iṣẹ́ ajẹmọ́ ojú ọjọ́. Ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè gbàrà lé ṣíṣe àtìlẹ́yìn owó níná láti orílẹ̀ àgbáyé fún àwọn iṣẹ́ tí ó jẹmọ́ ojú ọjọ́. Ìdá kan péré nínú àwọn NDC mẹ́wàá ni ó ní ìfúnni lówó lábẹ́lé nínú fún díẹ̀ tàbí gbogbo àwọn iṣẹ́ ajẹmọ́ ìlera wọn àti pé ọ̀kan nínú márùn-ún àwọn ìlànà ìsàmúlò ọlọ́jọ́ pípẹ́ ni ó ní àwọn ìpèsè ìfúnni lówó fún ìlera bíi owó orí, owó sísan àti àwọn ètò iye owó èéfín tí ó ń jáde nínú. Pẹ̀lú ìgbáralé àwọn onírúurú ọ̀nà ìnáwó sí ojú ọjọ́ yìí, 2% péré nínú àwọn ìnáwó ìyípadà àti 0.5% gbogbo àwọn ìnáwó ajẹmọ́ ojú ọjọ́ ní wọ́n tí pín sí orí àwọn iṣẹ́ àjùmọṣe tí ó dá lórí ìdàgbàsókè ìlera ọmọnìyàn lọ́wọ́lọ́wọ́. Láti ríi pé ìdáhùnsí ìyípadà ojú ọjọ́ tí ó múnádóko tí ó sì dọ́gba wà, WHO ń pèpè fún onírúurú àwọn ètò ìnáwó ajẹmọ́ ojú ọjọ́ láti náwó sí àwọn ètò ìsàmúlò àti àwọn àdádáálẹ̀ tí wọ́n wà fún ìdáàbòbò àti ìdàgbàsókè ìlera ọmọnìyàn ní pàtó. Ìlera ní COP-28 WHO ń túbọ̀ ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti dáàbòbo ìlera nípasẹ̀ ṣíṣe àgbéga àwọn ètò ajẹmọ́ ìfarajìn ojú ọjọ́, èyí tí yóò mú àdínkù bá ṣíṣe èéfín nínú ìlera, àti ṣíṣe àmójútó ìlọsíwájú lágbàáyé. WHO ń ṣisẹ́ pẹ̀lú ètò ìṣàkóso COP-28 láti darí ọjọ́ àkókò irúẹ̀ tí wọ́n fi sílẹ̀ fún ìlera ní COP ní ọjọ́ 3 oṣù Kejìlá ọdún 2023 àti ìpàdé àwọn mínísítà fún ìlera àti ojú ọjọ́, èyí tí ó ń ṣe àfihàn ìdí ẹ̀ láti járamọ́ iṣẹ́ ajẹmọ́ ojú ọjọ́ tí ó dá lórí ìlera ní gbogbo ìpele.","Ngokufanayo, iLT-LEDS yamanye amazwe ahlanganisa iFiji, iMorocco neSpain, iyavuma ukuthi ukufinyelela kumigomo yokunciphisa ukuguquguquka kwesimo sezulu kuzoletha ukonga kwezomnotho ekunciphiseni ukungcoliswa komoya. Isenzo sesimo sezulu esiqondene nezempilo asixhaswa ngemali encane Izimali zesimo sezulu esimeme zibalulekile ekubhekaneni nezimo zezempilo, ukunciphisa, kanye nentuthuko ekwazi ukumelana nesimo sezulu, kodwa ezempilo zihlala zingenamali eningi ezinhlelweni zikazwelonke zokubhekana nokushintsha kwesimo sezulu. Ikhono lamazwe okuzibandakanya ekubhekaneni nokuguquguquka kwesimo sezulu kanye nezenzo zokunciphisa kuncike kakhulu emandleni awo ezezimali, futhi imvamisa amazwe asengozini enkulu yomthelela wenhlekelele yesimo sezulu yilawo angenazo izinsiza zokuxhasa ukusebenza kwesimo sezulu. Amazwe amaningi ancike ekusekelweni kwezimali kwamanye amazwe ukuze kuthathwe izinyathelo zesimo sezulu. Inye kuphela kumaNDC ayishumi ehlanganisa uxhaso lwezimali lwasekhaya kwezinye noma zonke izenzo zabo zezempilo futhi eyodwa kuphela kwezinhlanu zesu lesikhathi eside elihlanganisa ukunikezwa kwezimali kwezempilo okukhethekile njengezintela, amalevi kanye nezindlela zokubeka amanani ekhabhoni. Naphezu kwalokhu kuncika ekuxhaseni ngemali isimo sezulu sezizwe ngezizwe, ama-2% kuphela oxhaso lokuzivumelanisa nezimo kanye no-0.5% wezimali eziphelele zesimo sezulu okwamanje okwabelwa amaphrojekthi ahlose ngokusobala ukuvikela noma ukuthuthukisa impilo yabantu. Ukuze kuqinisekiswe ukusabela okulinganayo nangempumelelo ekushintsheni kwesimo sezulu, iWHO icela izindlela zokuxhasa isimo sezulu zamazwe ngamazwe ukuze kwabiwe imali eyengeziwe kuzinqubomgomo nezinhlelo ezihlose ngokusobala ukuvikela noma ukuthuthukisa impilo yabantu. Ezempilo kuCOP-28WHO ziyaqhubeka nokweseka amazwe ukuvikela ezempilo ngokwakha izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu, ngokunciphisa ukukhishwa kwekhabhoni ekunakekelweni kwezempilo, nokulandelela inqubekelaphambili yomhlaba. I-WHO isebenza neHhovisi likaMongameli weCOP28 ukuhola usuku lokuqala olunikezelwe kwezempilo eCOP mhla zi-3 kuZibandlela wezi-2023 kanye nomhlangano woNgqongqoshe Bezempilo Nesimo Sezulu, egcizelela isidingo esiphuthumayo sokusheshisa isenzo sezulu esigxile kwezempilo kuwo wonke amazinga." +በሰሜናዊ ቻይና ህጻናት ላይ ስለተዘገቡት የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች የአለም ጤና ድርጅት መግለጫ የደብሊውኤችኦ በመተንፈሻ አካላት ላይ የሚደርሰውን ህመም እና በልጆች ላይ የሳንባ ምች ስብስቦችን ስለመጨመሩ ዝርዝር መረጃ ለማግኘት ለቻይና ይፋዊ ጥያቄ አቅርቧል። ህዳር 13 ቀን 2023 በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ ከብሔራዊ ጤና ኮሚሽን የመጡ የቻይና ባለስልጣናት በቻይና ውስጥ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች መከሰታቸውን ዘግበዋል ። የቻይና ባለስልጣናት ለዚህ እድገት ምክንያቱ የ ኮቪድ-19 ገደቦችን በማንሳት እና እንደ ኢንፍሉዌንዛ ፣ ማይኮፕላዝማ ፔኑሞኒያ (በተለምዶ በትናንሽ ሕፃናት ላይ የሚከሰት የተለመደ የባክቴሪያ ኢንፌክሽን) ፣ የመተንፈሻ አካላት ሲንሳይያል ቫይረስ ፣( አርኤስቪ)እና ኤስኤአርኤስ-ሲኦቪ (ኮቪድ-19ን የሚያመጣው ቫይረስ) ያሉ የታወቁ በሽታ አምጪ ተውሳኮች ስርጭት ነው። ባለስልጣናት በጤና አጠባበቅ ተቋማት እና በማህበረሰብ አካባቢዎች ላይ የበሽታ ክትትል አስፈላጊነት እንዲሁም የጤና ስርዓቱን በሽተኞችን የመቆጣጠር አቅም ማጠናከር እንደሚያስፈልግ አሳስበዋል። በህዳር 21፣ ሚዲያ እና ፕሮሜዲ በሰሜናዊ ቻይና በልጆች ላይ ያልታወቀ የሳንባ ምች ስብስቦችን ዘግበዋል ። እነዚህ ቀደም ሲል በቻይና ባለስልጣናት ከተዘገበው አጠቃላይ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽኖች ወይም ከተለዩ ክስተቶች ጋር የተቆራኙ ከሆነ ግልፅ አይደለም ። በህዳር 22፣ የዓለም ጤና ድርጅት በአለም አቀፉ የጤና ደንቦች ዘዴ ተጨማሪ ኤፒዲሚዮሎጂያዊ እና ክሊኒካዊ መረጃዎችን እንዲሁም የላብራቶሪ ውጤቶችን በልጆች መካከል ከተመዘገቡት ስብስቦች ጠይቋል። እንዲሁም የኢንፍሉዌንዛ፣ ኤስኤአርኤስ-ሲኦቪ-2፣ አርኤስቪ እና ማይኮፕላዝማ ፔኑሞኒያን ጨምሮ የታወቁ በሽታ አምጪ ተውሳኮች ስርጭት እና አሁን በጤና አጠባበቅ ስርዓቶች ላይ ስላለው ጫና ተጨማሪ መረጃ ጠይቀናል። ደብሊውኤችኦ በቻይና ውስጥ ባሉን የቴክኒክ ሽርክናዎች እና አውታረ መረቦች በኩል ከክሊኒኮች እና ሳይንቲስቶች ጋር ግንኙነት አለው።,"WHO statement on reported clusters of respiratory illness in children in northern China WHO has made an official request to China for detailed information on an increase in respiratory illnesses and reported clusters of pneumonia in children. At a press conference on 13 November 2023, Chinese authorities from the National Health Commission reported an increase in incidence of respiratory diseases in China. Chinese authorities attributed this increase to the lifting of COVID-19 restrictions and the circulation of known pathogens such as influenza, mycoplasma pneumoniae (a common bacterial infection which typically affects younger children), respiratory syncytial virus (RSV), and SARS-CoV-2 (the virus that causes COVID-19). Authorities stressed the need for enhanced disease surveillance in healthcare facilities and community settings, as well as strengthening the capacity of the health system to manage patients. On 21 November, media and ProMED reported clusters of undiagnosed pneumonia in children in northern China. It is unclear if these are associated with the overall increase in respiratory infections previously reported by Chinese authorities, or separate events. On 22 November, WHO requested additional epidemiologic and clinical information, as well as laboratory results from these reported clusters among children, through the International Health Regulations mechanism. We have also requested further information about recent trends in the circulation of known pathogens including influenza, SARS-CoV-2, RSV and mycoplasma pneumoniae, and the current burden on health care systems. WHO is also in contact with clinicians and scientists through our existing technical partnerships and networks in China.","Sanarwar WHO game da tarin cututtukan numfashi ga yara a arewacin China WHO tazo da wata ɓukata a hukumance ga ƙasar Sin don samun cikakkun bayanai kan ƙaruwar cututtukan numfashi da kuma rahoton tarin cutar huhu a tsakanin yara. A wani taron manema labarai da aka yi a ranar 13 ga Nuwamban 2023, shugabanni daga hukumar lafiya ta ƙasar Sin sun ba da rahoton ƙaruwar kamuwa da cututtukan numfashi a ƙasar Sin. Hukumomin ƙasar Sin sun danganta wannan ƙaruwar da ɗage takunkumai kan cutar COVID-19 da kuma yaɗuwar sanannun ƙwayoyin cuta kamar mura, mycoplasma pneumoniae (cututtukan ƙwayoyin cuta na yau da kullun waɗanda ke shafar yara ƙanana), ƙwayar cutar syncytial ta numfashi (RSV), da SARS-CoV-2. ( ƙwayar cutar da ke haifar da COVID-19). Hukumomin sun jaddada buƙatar inganta sa ido kan cututtuka a wuraren kiwon lafiya da kuma wuraren jama'a, tare da ƙarfafa ƙarfin tsarin kiwon lafiya don kula da marasa lafiya. A ranar 21 ga Nuwamba, kafofin watsa labarai da ProMED sun ba da rahoton tarin cutar huhu da ba a gano ba a cikin yara a arewacin China. Ba a sani ba ko waɗannan suna da alaƙa da ƙaruwar cututtukan numfashi da hukumomin China suka ruwaito a baya, ko kuma abubuwan da suka faru daban-daban. A ranar 22 ga Nuwamba, WHO ta nemi ƙarin bayani game da cututtuka da na asibiti, da kuma sakamakon gwaje-gwaje daga waɗannan gungu da aka ruwaito tsakanin yara, ta hanyar tsarin Dokokin Kiwon Lafiya na Duniya. Mun kuma nemi ƙarin bayani daga masana game da abubuwan da suka faru kwanan nan a dangane da yaɗuwar sanannun ƙwayoyin cuta da suka haɗa da mura, SARS-CoV-2, RSV da mycoplasma pneumoniae, da nauyi da a yanzu ke kan tsarin kula da lafiya. WHO kuma tana tuntuɓar likitocin da masana kimiyya ta hanyar haɗin gwiwar fasaha da hanyoyin sadarwar mu na yanzu a China.","Taarifa ya WHO kuhusu makundi ya magonjwa ya watoto ya upumuaji yaliyoripotiwa kaskazini mwa China WHO imetoa ombi rasmi kwa China kutoa maelezo zaidi kuhusu taarifa iliyotolewa ya kuongezeka kwa magonjwa ya upumuaji na makundi ya homa ya mapafu kwa watoto. Katika mkutano na waandishi wa habari tarehe 13 Novemba 2023, Mamlaka ya China kutoka kwenye Tume ya Afya ya kitaifa ilitoa taarifa ya kuongezeka kwa matukio ya magonjwa ya kupumua nchini China. Mamlaka ya China ilisema kuwa ongezeko hili lilitokana na kuondolewa kwa vizuizi vya UVIKO-19 na mzunguko wa vimelea vinavyojulikana kama mafua, mycoplasma nimonia (maambukizi ya kawaida ya bakteria ambayo kwa kawaida yanaathiri watoto wadogo), virusi vya mfumo wa upumuaji vya syncytial (RSV) na SARS-CoV-2 (virusi vinavyosababisha UVIKO-19). Mamlaka zilisistiza hoja ya kuimarisha ufuatiliaji wa magonjwa katika vituo vya huduma za afya na mazingira ya jamii, pamoja na kuimarisha uwezo wa mfumo wa afya wa kusimamia wagonjwa. Mnamo tarehe 21 Novemba, vyombo vya habari na ProMED viliripoti makundi ya nimonia ambayo haijatambuliwa kwa watoto kasikazini mwa China. Haijulikana ikiwa haya yanahusishwa na ongezeko la jumla la maambukizi ya kupumua yaliyotaarifiwa hapo awali na mamlaka ya China au matukio yaliyojitenga. Tarehe 22 Novemba, WHO iliomba maelezo ya zianda ya epidemiologic na kiafya, pamoja na matokeo ya kimaabara kutoka kwa makundi haya yaliyoripotiwa miongoni mwa watoto kupitia uratibu wa Kanuni za Kimataifa za Afya. Pia, tunaomba maelezo zaidi kuhusu mienendo ya hivi karibuni ya kuenea kwa vimelea vya magonjwa vinavyojulikana, ikiwa ni pamoja na mafua, SARS-CoV-2, RSV na mycoplasma nimonia, na hatari ya sasa kwenye mfumo wa afya. WHO pia inawasiliana na matabibu pamoja na wanasayansi kupitia ushirikiano wa kiufundi kati yetu na mitandao ya china.","Àwílé WHO lórí àbọ̀ àkójọ àwọn àrùn ajẹméèémí nínú àwọn ọmọdé ní àríwá China WHO ti ṣe ìbéèrè aláṣẹ sí China fún àlàyé kíkún lórí àwọn àìsàn ajẹméèémí àti àwọn àkójọ òtútù àyà tí wọ́n pé ó ń bá àwọn ọmọdé fínra tí ó ń peléke síi. Níbi àpéjọ oníròyìn kan ní ọjọ́ 13 oṣù Kọkànlá ọdún 2023, àwọn aláṣẹ ilẹ̀ China láti Àjọ Elétò-ìlera ní Orílẹ̀-èdè jábọ̀ bí ìṣẹ̀lẹ̀ àwọn àrùn ajẹméèémí ṣe ń peléke síi ní China. Àwọn aláṣẹ ilẹ̀ China ká àlékún yìí gẹ́gẹ́ bíi àb��̀ ìṣíde àwọn ìhámọ́ COVID-19 àti ìtànká àwọn afàìsàn tí wọ́n jẹ́ mímọ̀ bíi ọ̀fìnkìn olóde, òtútù àyà makopílásímà (gbajúmọ̀ àkóràn oníbatéríà tí ó sábà máa ń kọlu àwọn ọmọdé kéékéèké), àpapọ̀ hóró kòkòrò ajẹméèémí (RSV), àti SARS-CoV-2 (kòkòrò tí ó ń fa COVID-19). Àwọn aláṣẹ ṣe ìtẹnumọ́ ìnílò fún ìwádìí àìsàn tí ó jinná ní àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera àti àwọn agbègbè ní àwùjọ, pẹ̀lú ṣíṣe ìrólágbára ìkápá ètò ìlera láti ṣe àmójútó àwọn aláìsàn. Ní ọjọ́ 21 oṣù Kọkànlá, àwọn agbéròyìnjáde àti ProMED jábọ̀ àwọn àkójọ òtútù àyà tí kò ní ìdámọ̀ nínú àwọn ọmọdé ní àríwá ilẹ̀ China. Kò tíì farahàn bóyá ìwọ̀yìí ní ohun ṣe pẹ̀lú àlékún àpapọ̀ tí ó bá àwọn ìkóràn ajẹméèémí tí àwọn aláṣẹ ilẹ̀ China kọ́kọ́ jábọ̀, tàbí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ ni. Ní ọjọ́ 22 oṣù Kọkànlá, WHO bèèrè àfikún ìwífún nípa ohun tí wọ́n mọ̀ nípa àjàkálẹ̀ àrùn náà àti ajẹmọ́tọ̀ọ́jú, pẹ̀lú àwọn èsì láàbù lórí àwọn àkójọ tí wọ́n jábọ̀ wọn nínú àwọn ọmọdé yìí, nípasẹ̀ ètò àwọn Òfin Ètò-ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀. A tún bèèrè ìwífún síwájú síi nípa àwọn ìṣesí tuntun nínú ìtànká àwọn afàìsàn tí wọ́n mọ̀, èyí tí ọ̀fìnkìn olóde, SARS-CoV-2, RSV àti òtútù àyà makopílásímà, àti ẹrù ọ̀ràn tí ó dá sí àwọn ètò ìlera lọ́rùn lọ́wọ́lọ́wọ́. WHO tún ń bá àwọn onítọ̀ọ́jú àti àwọn onímọ̀ sáyẹ́nsì sọ̀rọ̀ nípasẹ̀ àwọn èèyàn mímọ̀ àti ìbáṣepọ̀ onímọ̀-ẹ̀rọ tí a ti ní tẹ́lẹ̀ ní China.","Isitatimende seWHO mayelana namaqoqo abikiwe ezifo zokuphefumula ezinganeni enyakatho yeChina I-WHO yenze isicelo esisemthethweni eChina ukuze ithole imininingwane ngokwanda kwezifo zokuphefumula kanye namaqoqo e-pneumonia ezinganeni. Esithangamini nabezindaba ngomhla ziyi-13 kuLwezi wezi-2023, iziphathimandla zaseChina ezivela kwiKhomishini Yezempilo Kazwelonke zabika ukwanda kwezigameko zezifo zokuphefumula eChina. Iziphathimandla zaseChina zithi lokhu kukhuphuka kubangelwa ukuphakanyiswa kwemikhawulo yeCOVID-19 kanye nokusatshalaliswa kwamagciwane aziwayo afana nomkhuhlane, imycoplasma pneumoniae (ukutheleleka kwebhaktheriya okuvamile okuthinta izingane ezincane), irespiratory syncytial virus (RSV), kanye ne-SARS-CoV-2. (igciwane elibangela iCOVID-19). Iziphathimandla zigcizelele isidingo sokuqiniswa kokubhekwa kwezifo ezikhungweni zezempilo nasezindaweni zomphakathi, kanye nokuqinisa amandla ohlelo lwezempilo lokuphatha iziguli. Ngomhla zingama-21 kuLwezi, abezindaba kanye neProMED babike amaqoqo e-pneumonia engatholakali ezinganeni enyakatho yeChina. Akukacaci ukuthi ngabe lokhu kuhlotshaniswa nokwanda okuphelele kwezifo zokuphefumula ezabikwa ngaphambilini yiziphathimandla zaseChina, noma imicimbi ehlukene. Ngomhla zingama-22 kuLwezi, iWHO yacela ulwazi olwengeziwe lwe-epidemiologic kanye nomtholampilo, kanye nemiphumela yaselabhorethri evela kulawa maqoqo abikiwe phakathi kwezingane, ngokusebenzisa indlela ye-International Health Regulations. Siphinde sacela ulwazi olwengeziwe mayelana nemikhuba yakamuva ekusakazweni kwamagciwane aziwayo okuhlanganisa umkhuhlane, iSARS-CoV-2, iRSV ne-mycoplasma pneumoniae, kanye nomthwalo wamanje ezinhlelweni zokunakekelwa kwezempilo. I-WHO iphinde ixhumane nabelaphi nososayensi ngokusebenzisana kwethu okukhona kwezobuchwepheshe namanethiwekhi eChina." +ከጥቅምት አጋማሽ ጀምሮ ሰሜናዊ ቻይና ካለፉት ሶስት አመታት ተመሳሳይ ወቅት ጋር ሲነጻጸር እንደ ኢንፍሉዌንዛ አይነት በሽታ መጨመሩን ዘግቧል። ቻይና በኢንፍሉዌንዛ፣ ኢንፍሉዌንዛ መሰል ሕመሞች፣ አርኤስቪ እና ኤስኤአርኤስ-ሲኦቪ-2 ያሉ አዝማሚያዎችን መረጃ ለመያዝ እና እንደ ዓለም አቀፍ የኢንፍሉዌንዛ ክትትል እና ምላሽ ሥርዓት ላሉ መድረኮች መረጃን የሚይዝበት ስርዓቶች አሏት። የዓለም ጤና ድርጅት ይህንን ተጨማሪ መረጃ በሚፈልግበት ጊዜ በቻይና ያሉ ሰዎች የመተንፈሻ አካላትን በሽታ የመከላከል እድልን ለመቀነስ እርምጃዎችን እንዲከተሉ እንመክራለን፣ ይህም የሚመከር ክትባት፣ ከታመሙ ሰዎች ርቀትን መጠበቅ፣ በህመም ጊዜ በቤት ውስጥ መቆየት፣ እንደ አስፈላጊነቱ ምርመራ እና የሕክምና እንክብካቤ ማግኘት፣ ጭምብሎችን በተገቢው መንገድ መልበስ፣ ጥሩ የአየር ዝውውርን ማረጋገጥ፣ እና መደበኛ የእጅ መታጠብ። የ��ለም ጤና ድርጅት አዳዲስ መረጃዎችን መስጠቱን ይቀጥላል።,"Since mid-October, northern China has reported an increase in influenza-like illness compared to the same period in the previous three years. China has systems in place to capture information on trends in influenza, influenza-like illnesses, RSV and SARS-CoV-2, and reports to platforms such as the Global Influenza Surveillance and Response System. While WHO seeks this additional information, we recommend that people in China follow measures to reduce the risk of respiratory illness, which include recommended vaccination; keeping distance from people who are ill; staying home when ill; getting tested and medical care as needed; wearing masks as appropriate; ensuring good ventilation; and regular hand-washing. WHO will continue to provide updates.","Tun daga tsakiyar watan Oktoba, arewacin ƙasar Sin ya ba da rahoton ƙaruwar cututtuka masu kama da mura idan aka kwatanta da irin wannan lokacin a cikin shekaru uku da suka gabata. Ƙasar Sin tana da tsare-tsare don ɗaukar bayanai kan yanayin mura, cututtuka masu kama da mura, RSV da SARS-CoV-2, da kuma bayar da rahoto ga dandamali irin su Tsarin Sa ido da Ba da Amsa cutar mura ta Duniya. Yayin da WHO ke neman wannan ƙarin bayani, muna ba da shawarar cewa mutane a China su bi matakan rage haɗarin cututtukan numfashi, waɗanda suka haɗa da shawarar allurar rigakafi; nisantar mutane marasa lafiya; zama a gida lokacin rashin lafiya; yin gwaji da kula da lafiya kamar yadda ake buƙata; saka abin rufe fuska kamar yadda ya dace; tabbatar da samun iska mai kyau; da wanke hannu akai-akai. Hukumar WHO zata ci gaba da sabunta bayanai.","Tangu katikati ya Oktoba, China ya kaskazini imeripoti ongezeko la magonjwa yanayofanana na mafua ikilinganishwa na kipindi kama hicho katika miaka mitatu iliyopia. China ina mifumo iliyopo ya kunasa taarifa kuhusu mwenendo wa mafua, magonjwa yanayofanana na mafua, SARS-CoV-2 na kutoa taarifa kwenye majukwaa kama vile Mfumo wa ufuatiliaji na mwitikio wa mafua duniani. Wakati WHO inatafuta haya maelezo ya ziada, tunapendekeza kuwa watu nchini China wafuate hatua za kupunguza hatari ya ugonjwa wa upumuaji, ambayo ni pamoja na chanjo iliyopendekezwa; kuvaa barakoa (masks) kama inafaa, kuhakikisha uingizaji wa hewa safi na kunawa mikono mara kwa mara. WHO iTaendelea kutoa sasisho.","Láti ìdáméjì oṣù Kẹwàá, wọ́n ń jábọ̀ àlékún àìsàn ajẹmọ́fìnkìn-olóde ní àríwá ilẹ̀ China ní ìfiwéra pẹ̀lú àkókò kan náà ní ọdún mẹ́ta sẹ́yìn. China ní àwọn ètò nílẹ̀ láti rí ìwífún gbá mú nípa àwọn ìṣesí lórí ọ̀fìnkìn olóde, àìsàn ajẹmọ́fìnkìn-olóde, RSV àti SARS-CoV-2, àti àwọn àbọ̀ sí àwọn ìkànnì bíi Ètò Ìṣèwádìí àti Ìdáhùn sí Ọ̀fìnkìn olóde ní Àgbáyé. Nígbà tí WHO ń wá ìwífún àfikún yìí, a ṣe ìyànjú pé kí àwọn èèyàn ilẹ̀ China tẹ̀lé àwọn ìlànà láti mú àdìnkù bá ewu àwọn àìsàn ajẹméèémí, tí ìwọ̀nyìí wà nínú wọn, gbígba àjẹsára; jíjìnnà sí àwọn èèyàn tí ara wọn kò le; dídúró sí ilé bí ara ẹni kò bá le; lílọ fún àyẹ̀wò àti gbígba ìtọ́jú nígbà tí ó bá nílò; wíwọ ìbomú bí ó ti yẹ; ṣíṣe àrídájú ìfẹ́-afẹ́fẹ́ tí ó dára; àti fífọ ọwọ́ lóòrèkóòrè. WHO yóò túbọ̀ máa pèsè ìwífún bóṣeńlọ.","Kusukela maphakathi noMfumfu, iNyakatho yeChina ibike ukwanda kwezifo ezinjengomkhuhlane uma kuqhathaniswa nesikhathi esifanayo eminyakeni emithathu edlule. I-China inezinhlelo ezikhona zokuthwebula ulwazi mayelana nemikhuba yomkhuhlane, izifo ezinjengomkhuhlane, iRSV kanye neSARS-CoV-2, futhi ibike ezinkundleni ezifana ne-Global Influenza Surveillance and Response System. Nakuba iWHO ifuna lolu lwazi olwengeziwe, sincoma ukuthi abantu baseChina balandele izinyathelo zokunciphisa ingozi yesifo sokuphefumula, okuhlanganisa ukugoma okunconywayo; ukuziqhelelanisa nabantu abagulayo; ukuhlala ekhaya uma ugula; ukuhlolwa nokunakekelwa kwezempilo njengoba kudingeka; ukugqoka imaski ngendlela efanele; ukuqinisekisa umoya omuhle; nokugeza izandla njalo. I-WHO izoqhubeka nokuhlinzeka ngezibuyekezo." +የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኛ በጋዛ ተገድሏል በከባድ ልብ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በተያዘው የፍልስጤም ግዛት ውስጥ በጋዛ ውስጥ የአንድ ሰራተኞቻችንን ሞት አስታውቋል። የ29 ዓመቷ ዲማ አብዱላጢፍ መሀመድ አልሀጅ ከታህሳስ 2019 ጀምሮ ከ ደብሊውኤችኦ ጋር ቆይታለች። የደብሊውኤችኦ ድንገተኛ አህምሮን የሚያዛባ ገጠመኝ ቡድን ወሳኝ አካል በሆነ የሊብ መልሶግንባታ ማእከል ውስጥ እንደ ታካሚ አስተዳዳሪ ሆና ሰርታለች። ዲማ ዛሬ ህይወቷ ያለፈው በደቡባዊ ጋዛ የሚገኘው የወላጆቿ ቤት - ከጋዛ ከተማ ወደ ወጣ��በት - በቦምብ በተመታ ነው። ከባለቤቷ፣ ከስድስት ወር ልጃቸው እና ከሁለት ወንድሞቿ ጋር በአሳዛኝ ሁኔታ ተገድላለች። በተመሳሳይ ቤት ውስጥ የተጠለሉ ከ50 በላይ ቤተሰቦች እና የማህበረሰብ አባላትም መሞታቸው ተዘግቧል። ዲማ ከጋዛ እስላማዊ ዩኒቨርሲቲ የአካባቢ እና የምድር ሳይንስ የመጀመሪያ ዲግሪ ነበራት እና በአካባቢያዊ ጉዳዮች እና ጤና ላይ ማጥናት እና መስራቱን ቀጠለች። ከ2018-2019 የኢራስመስ ልውውጥ ፕሮግራም አካል በመሆን በግላስጎው ዩኒቨርሲቲ፣ ስኮትላንድ፣ ዩኬ የማስተርስ ተማሪ ነበረች። በ2022 የሴቶች ቀን፣ ዲማ በአለም ጤና ድርጅት የማህበራዊ ሚዲያ ልጥፍ ላይ በስራዋ እንደምትኮራ ተናግራለች ምክንያቱም “ለሰዎች ተስፋ ለመስጠት እና በህይወት ላይ አዲስ ውል ለመፍጠር አስተዋፅዖ ያደርጋል።,"WHO staff member killed in Gaza With heavy hearts, WHO announces the death of one of our staff in Gaza, in the occupied Palestinian territory. Dima Abdullatif Mohammed Alhaj, 29 years old, had been with WHO since December 2019. She worked as a patient administrator at the Limb Reconstruction Centre, a critical part of the WHO Trauma and Emergency Team. Dima died today when her parents’ house in southern Gaza—where she had evacuated to from Gaza City—was bombed. She was tragically killed alongside her husband, their six-month old baby boy, and her two brothers. Reportedly, over 50 family and community members sheltering in the same house also died. Dima had a bachelor’s degree in Environmental and Earth Sciences from the Islamic University of Gaza, and continued to study and work on environmental issues and health. She was a master’s student at Glasgow University, Scotland, UK, as part of the Erasmus exchange program from 2018-2019. On Women’s Day 2022, Dima said in a WHO social media post that she was proud of her work because “it contributes to giving people hope and a new lease on life.”","An kashe ma'aikacin Hukumar WHO a Gaza Tare da zukata masu cike da baƙin ciki, WHO ta sanar da mutuwar ɗaya daga cikin ma'aikatanmu a Gaza, a cikin yankin Falasɗinawa da aka mamaye. Dima Abdullatif Mohammed Alhaji, mai shekaru 29, ta kasance tare da WHO tun watan Disamban shekarar 2019. Ta yi aiki a matsayin mai kula da marasa lafiya a Cibiyar Sake Gina Limb, wani muhimmin ɓangare na Hukumar Lafiya ta WHO da Ƙungiyar Gaggawa. Dima ta rasu ne a yau lokacin da aka kai harin bam a gidan iyayenta da ke kudancin Gaza— dagainda tayo ƙaura zuwa birnin Gaza. An kashe ta tare da mijinta, da ɗansu ɗan wata shida, da ƴan uwanta biyu. An ba da rahoton cewa, sama da dangi 50 da ’yan uwa da ke mafaka a gida ɗaya su ma sun mutu. Dima ta sami digiri na farko a Kimiyyar Muhalli da Duniya daga Jami'ar Musulunci ta Gaza, kuma ta ci gaba da karatu da aiki kan batutuwan muhalli da lafiya. Ta kasance ɗalibar digiri na biyu a Jami'ar Glasgow, Scotland, UK, a matsayin wani ɓangare na shirin musayar Erasmus daga 2018-2019. A Ranar Mata ta 2022, Dima ta ce a cikin wani saƙon da ta wallafa a kafafen sada zumunta na WHO cewa ta yi alfahari da aikinta saboda ""yana ba da gudummawa ga baiwa mutane fata da sabon salon rayuwa.""","Mfanyakazi wa WHO amefariki huko Gaza Kwa masikitiko makubwa, WHO ilitangaza kifo cha mmoja wa wafanyakazi wetu huko Gaza, katika eneo lenye wakazi wa Palestina. Dima Abdullatif Mohammed Alhaji, mwenye umri wa miaka 29, alianza kufanya kazi na WHO tangu Desemba 2019. Alifanya kazi kama msimamizi wa mgonjwa katika Kituo cha Kuunda upya Kiungo, sehemu muhimu ya Timu ya majeraha na Dharura ya WHO. Dima amefariki leo baada ya nyumba ya wazazi wake iliyopo kusini mwa Gaza ambako alihamishiwa kutoka Gaza City iliposhambuliwa kwa bomu. Alikufa kwa kusikitisha sana, pamoja na mume wake, mtoto wao wa kiume mwenye umri wa miezi sita, na kaka zake wawili. Taarifa ilitolewa kuwa zaidi ya wanafamilia 50 na wanajamii waliyokuwa wamejihifadhi katika nyumba moja pia walifariki. Dima alikuwa na Shahada ya kwanza katika sayansi ya mazingira na Ardhi kutoka Chuo Kikuu cha Kiislamu cha Gaza na aliendelea kusoma na kufanya kazi katika masuala ya mazingira na afya. Alikuwa mwanafunzi wa uzamili katika chu kikuu cha Glasgow, Scotland, UK, kama sehemu ya mpango wa kubadilishana wa Erasmus kuanzia 2018 - 2019. Katika siku ya Wanawake 2022, Dima aliandika chapisho kwenye ukurasa wa WHO wa mtandao wa kijamii kuwa anajivunia kazi yake kwa sababu inachangia kuwapa watu matumaini na maisha mapya","Wọ́n pa òṣìṣẹ́ WHO ní Gaza Pẹ̀lú ẹ̀dùn ọkàn ńlá, WHO ń kéde ikú ọ̀kan nínú àwọn òṣìṣẹ́ rẹ̀ ní Gaza, ní agbègbè tí àwọn èèyàn Palestine wà. Dima Abdullatif Mohammed Alhaj, ẹni ọdún 29, ti wà pẹ̀lú WHO láti oṣù Kejìlá ọdún 2019. Ó ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi aṣàmójútó aláìsàn ní Gbọ̀ngán Ìṣàtúntò Apá/Ẹsẹ̀, ẹ̀ka WHO pàtàkì tí ó jẹ́ Ìgbìmọ̀ Onípàjáwìrì àti Aṣàmójútó àìsàn. Dima kú lónìí ní ilé àwọn òbí rẹ̀ ní gúúsù Gaza—níbi tí ó kó lọ láti Gaza City—nígbà tí wọ́n ju àdó-olóró sí ilé náà. Ó kú ikú oró pẹ̀lú ọkọ rẹ̀, ọmọkùnrin ìkókó oṣù mẹ́fà wọn, àti àwọn arákùnrin rẹ̀ méjì. Wọ́n wí pé, ó lé ní àwọn mọ̀lẹ́bí àti aládùúgbò 50 tí wọ́n ń gbé ní ilé ọ̀hún kan náà ni wọ́n pàdánù ẹ̀mí wọn. Dima kẹ́kọ̀ọ́ gbòye àkọ́kọ́ nínú Ìmọ̀ Ìjìnlẹ̀ nípa Ayé àti Agbègbè láti Islamic University of Gaza, tí ó sì tẹ̀síwájú láti kàwé ṣiṣẹ́ lórí àwọn ọ̀rọ̀ ajẹmágbègbè àti ìlera. Ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ másítà ní Glasgow University, Scotland, UK gẹ́gẹ́ bíi ara ètò ìpààrọ̀ lábẹ́ Erasmus láti 2018-2019. Ní ọjọ́ Àyájọ́ àwọn Obìnrin ọdún 2022, Dima sọ̀rọ̀ nínú ìfiléde orí ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́ kan pé ohun ìwúrí ni iṣẹ́ òun jẹ́ fún òun nítorí pé ""ó túbọ̀ ń tẹ̀síwájú láti máa fún àwọn èèyàn ní ìrètí àti ọ̀nà ìṣe tuntun lórí ìṣẹ̀mí.""","Kushone abasebenzi beWHO eGaza Ngezinhliziyo ezibuhlungu, iWHO imemezela ukushona komunye wabasebenzi bethu eGaza, endaweni yasePalestine. U-Dima Abdullatif Mohammed Alhaj, oneminyaka engama-29 ubudala, ubeneWHO kusukela ngoZibandlela wezi-2019. Usebenze njengomqondisi weziguli eSikhungweni Sokwakhiwa Kabusha Kwezitho, okuyingxenye ebucayi yeThimba LeWHO Lokulimala Nezimo Eziphuthumayo. U-Dima ushone namuhla lapho umuzi wabazali bakhe eningizimu yeGaza—lapho ayebaleke khona esuka eGaza City—uqhunyiswa ngebhomu. Wabulawa kabuhlungu kanye nomyeni wakhe, ingane yabo yomfana enezinyanga eziyisithupha nabafowabo ababili. Kubikwa ukuthi angaphezulu kwama-50 amalungu omndeni nomphakathi abekhoseliswe endlini eyodwa nawo ashona. U-Dima wayeneziqu ze-bachelor ku-Environmental and Earth Sciences azithola e-Islamic University of Gaza, futhi waqhubeka nokufunda nokusebenza ezindabeni zemvelo nempilo. Wayengumfundi we-masters eNyuvesi yaseGlasgow, eScotland, e-UK, njengengxenye yohlelo lokushintshana kwe-Erasmus kusuka ngowezi-2018-2019. NgoSuku Lwabesifazane lwango-2022, uDima uthe engosini ye-WHO ezinkundleni zokuxhumana ukuthi uyaziqhenya ngomsebenzi wakhe ngoba ""unomthelela ekunikeni abantu ithemba kanye nokuqashwa okusha empilweni.""" +በተያዘው የፍልስጤም ግዛት ደብሊውኤችኦ ተወካይ የሆኑት ዶ/ር ሪክ ፔፐርኮርን “አስደሳች ፈገግታ፣ ደስተኛ፣ አዎንታዊ፣ አክባሪ ያላት ድንቅ ሰው ነበረች። እሷ እውነተኛ የቡድን ተጫዋች ነበረች። ስራዋ ወሳኝ ነበር፣ እና የጋዛ ንዑስ ቢሮ እና ቡድንን ለመደገፍ የበለጠ ሀላፊነቶችን እንድትወስድ ተጠይቃ ነበር። ይህ ለሁላችንም የሚያሰቃይ ኪሳራ ነው። የተሰማውን ጥልቅ ሀዘን ከእናቷ እና ከአባቷ (በጋዛ ውስጥ ለረጅም ጊዜ ያገለገሉ የህክምና ባለሞያዎች)፣ ቤተሰቧ እና ከበርካታ ጓደኞቿ ጋር እንካፈላለን። የሰብአዊ ማህበረሰብ እና የተባበሩት መንግስታት ቤተሰብ ከጥቅምት 7 ጀምሮ ሌሎች አባላትን አጥተዋል። ኤምኤስኤፍ ዛሬ ሁለት ዶክተሮችን አጥቷል። ዮኤንአርደብሊውኤ 108 ባልደረቦቹን አጥቷል። እነዚህ ቁጥሮች ብቻ ሳይሆኑ ሌሎች የተሻለ ሕይወት እንዲኖራቸው ሲሠሩ የነበሩ ሰዎች ናቸው። የዲማ እና የቤተሰቧ ሞት በዚህ ግጭት ውስጥ ለደረሰው ትርጉም የለሽ ኪሳራ ሌላው ምሳሌ ነው።,"Dr Rik Peeperkorn, the WHO representative in the occupied Palestinian territory said “she was a wonderful person with a radiant smile, cheerful, positive, respectful. She was a true team player. Her work was crucial, and she had been requested to take on even more responsibilities to support the Gaza suboffice and team. This is such a painful loss for all of us. We share our deepest condolences with her mother and father (a long-serving medical specialist in Gaza), her family, and her many friends.” The humanitarian community and UN family have lost other members since 7 October. MSF today lost two doctors. UNRWA has lost 108 colleagues. These are not just numbers, but people who were working so that others could have a better life. The death of Dima and her family is another example of the senseless loss in this conflict.","Dokta Rik Peeperkorn, wakilin WHO a yankin Falasɗinu da aka mamaye ya ce ""ta kasance mutum mai ban mamaki da murmushi mai haske, mai fara'a, mai kirki, mai mutuntawa. Ta kasance 'yar tawaga ce ta gaskiya. Ayyukanta na da mahimmanci, kuma an buƙace ta da ta ɗauki ƙarin nauyi don tallafawa ofishin ƙaramar hukuma da tawagar Gaza. Wannan rashi ne mai raɗaɗi a gare mu duka. Muna jajantawa mahaifiyarta da mahaifinta (wani kwararren likita ne a Gaza), danginta, da abokanta da yawa."" Jami'an jin ƙai da na Majalisar Ɗinkin Duniya sun rasa wasu mambobin tun ranar 7 ga Oktoba. A yau MSF ta rasa likitoci biyu. UNRWA ta yi asarar abokan aiki 108. Waɗannan ba lambobi ba ne kawai, amma mutanen da suke aiki don wasu su sami ingantacciyar rayuwa. Mutuwar Dima da danginta wani misali ne na asarar rashin hankali a wannan rikici.","Dk. Rik Peeperkorn, mwakilishi wa WHO katika eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu alisema ""alikuwa mtu hodari, mwenye tabasamu zuri, mchangamfu, sahihi na mwenye heshima. Alikuwa mchezaji makini kwenye timu. Kazi yake ilikuwa muhimu, na alikuwa ameombwa kuchukua majukumu makubwa zaidi kusaidia ofisi ndogo ya Gaza na timu. Hii ni hasara yenye uchungu mkubwa sana kwetu sote. Tunashiriki rambirambi zetu za dhati pamoja na mama na baba yake (mtaalamu wa matibabu aliyehudumu kwa muda mrefu huko Gaza), familia yake na marafiki zake wengine Jumuiya ya kibinadamu na familia ya Umoja wa Mataifa wamepoteza wanachama wengine tangu Oktoba 7. MSF imepoteza madaktari wawili leo. UNRWA imepoteza wenzao 108. Hizi siyo namba pekee, lakini watu ambao walikuwa wakifanya kazi ili wengine wapate maisha bora. Kifo cha Dima na familia yake ni mfano mwingine wa hasara isiyo na maana katika mzozo huo.","Dr Rik Peeperkom, aṣojú WHO ní agbègbè tí àwọn èèyàn Palestine wà sọ pé ""ó jẹ́ èèyàn dáadáa pẹ̀lú ẹ̀rín ọ̀yàyà, elérò dáadáa ni, ó kó àwọn èèyàn mọ́ra, ó sì ní ìtẹríba."". Ọmọ ẹgbẹ́ ìgbìmọ̀ gidi ni. Iṣẹ́ rẹ̀ ṣe pàtàkì, wọ́n sì tún bẹ̀ ẹ́ lọ́wẹ̀ láti tún mú àwọn iṣẹ́ mìíràn gbọ́ sí i láti lè ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ẹ̀ka ilé-iṣẹ́ àti àwọn ọmọ ẹgbẹ́ ní Gaza. Ìpàdánù ńlá ni èyí jẹ́ fún gbogbo wa. A bá ìyá àti bàbá rẹ̀ (akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ oníṣègùn fún ìgbà pípẹ́ ní Gaza), mọ̀lẹ́bí àti àwọn ọ̀rẹ́ púpọ̀ rẹ̀ kẹ́dùn."" Àwùjọ afitọmọnìyànṣe àti ẹbí UN ti pàdánù àwọn ọmọ ẹgbẹ́ mìíràn láti ọjọ́ 7 oṣù Kẹwàá. MSF pàdánù àwọn dókítà méjì lónìí. UNRWA ti pàdánù àwọn akẹgbẹ́ 108. Ìwọ̀nyìí kìí ṣe òǹkaye lásán, bí kò ṣe àwọn èèyàn tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ láti rí i pé àwọn èèyàn mìíràn gbé ìgbé ayé tí ó dára. Ikú Dima àti mọ̀lẹ́bí rẹ̀ jẹ́ àpẹẹrẹ ìpàdánù tí kò ní ìtumọ̀ mìíràn nínú ìjà yìí.","UDkt Rik Peeperkorn, omele iWHO endaweni yasePalestine ehlaselwe uthe “ubengumuntu omangalisayo omamatheka kahle , ojabule, omuhle, onenhlonipho. Ubengumdlali weqembu wangempela. Umsebenzi wakhe wawubalulekile, futhi wayecelwe ukuba athathe imithwalo yemfanelo eyengeziwe ukuze asekele ihhovisi elincane laseGaza nethimba. Lokhu ukulahlekelwa okubuhlungu kithina sonke. Sidlulisa amazwi enduduzo kunina noyise (uchwepheshe wezokwelapha osenesikhathi eside esebenza eGaza), umndeni wakhe nabangane bakhe abaningi.” Umphakathi osiza abantu kanye nomndeni we-UN ulahlekelwe amanye amalungu kusukela ziyisi-7 kuMfumfu. I-MSF namuhla ilahlekelwe odokotela ababili. I-UNRWA ilahlekelwe ozakwabo abayi-108. Lezi akuzona nje izinombolo, kodwa abantu abebesebenza ukuze abanye bathole ukuphila okungcono. Ukufa kukaDima nomndeni wakhe kungesinye isibonelo sokulahlekelwa okungenangqondo kule ngxabano." +ሲቪሎች በቤታቸው፣ በሥራ ቦታቸው፣ ከቤት ንብረታቸው ሲሰደዱ፣ ትምህርት ቤት ሲጠለሉ፣ በሆስፒታል ውስጥ እንክብካቤ ሲደረግላቸው ህይወታቸው አልፏል። መቼ ነው የሚያቆመው? ይህንን ግጭት ለማስቆም ስልጣናቸውን በእጃቸው የያዙትን ሁሉ እንዲያደርጉ በድጋሚ እንማጸናለን። ሁሉም የዓለም ጤና ድርጅት ከዲማ ቤተሰቦች እና ባልደረቦች ጋር በተያዘው የፍልስጤም ግዛት፣ የምስራቅ ሜዲትራኒያን ክልላዊ ጽህፈት ቤት እና በድርጅቱ ውስጥ በደረሰባት ሞት ሀዘን ላይ ይገኛሉ።,"Civilians have died in their homes, at their workplaces, while evacuating, while sheltering in schools, while being cared for in hospitals. When will it stop? We plead again with all those who hold in their hands the power to end this conflict to do so. All of the WHO stands alongside Dima’s family and colleagues in the occupied Palestinian territory, the Regional Office for the Eastern Mediterranean, and across the organization to mourn her loss.","Fararen hula sun mutu a gidajensu, a wuraren aikinsu, yayin da suke gudun hijira, yayin da suke fakewa a makarantu, yayin da ake kula da su a asibitoci. Yaushe zai tsaya? Muna sake roƙon duk waɗanda suka riƙe hannunsu da ikon kawo ƙarshen wannan rikici da su yi hakan. Dukkanin hukumar WHO suna tsaye tare da dangin Dima da abokan aikinta a yankin Falasɗinu da aka mamaye, Ofishin Yanki na Gabashin Bahar Rum, da kuma ko ina cikin kungiyar don yin jimamin rashinta.","Raia wamefariki wakiwa majumbani mwao, katika maeneo yao ya kazi, walipokuwa wakihama, wakiwa wamejihifadhi shuleni na walipokuwa wakihudumiwa hospitalini. Yataisha lini? Tunawasihi tena wale wenye uwezo wa kumaliza mgogoro huu wafanye hivyo. Wote wa WHO watasimama pamoja na familia ya Dima na wafanyakazi wenzake katika eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu, Ofisi ya kanda ya Mediterania ya mashariki na katika shirika zima kuomboleza kifo chake.","Àwọn ará ìlú ti kú nínú ilé wọn, níbi iṣẹ́ wọn, nígbà tí wọ́n ń ṣípò kúrò nílé wọn, nígbà tí wọ́n ń forí pamọ́ ní àwọn ilé-ìwé, nígbà tí wọ́n ń tọ́jú wọn ní àwọn ilé-ìwòsàn. Ìgbà wo gan ni yóò dópin? A tún ń bẹ àwọn tí wọ́n ní ìkápá láti jẹ́ kí ìjà yìí wá sí òpin láti jẹ́ kí ó rí bẹ́ẹ̀. Gbogbo WHO dúró pẹ̀lú àwọn mọ̀lẹ́bí Dima àti àwọn akẹgbẹ́ rẹ̀ tí wọ́n wà ní agbègbè tí àwọn èèyàn Palestine wà, Ọ́fíìsì fún Ẹkùn Eastern Mediterranean, àti káàkiri àjọ náà láti ṣọ̀fọ̀ ìpàdánù rẹ̀.","Izakhamizi zishonele ezindlini zazo, ezindaweni ezisebenzela kuzo, ngesikhathi ziphuma, zisakhoseliswa ezikoleni, zinakekelwa ezibhedlela. Izophela nini? Siyabanxusa futhi bonke abanamandla okuqeda le ngxabano ukuba bakwenze lokho. Yonke iWHO imi eceleni komndeni kaDima kanye nozakwabo endaweni yasePalestine, iHhovisi Lesifunda laseMpumalanga yeMedithera, kanye nenhlangano yonkana ukuze bakhale ngokulahlekelwa kwakhe." +የዓለም ጤና ድርጅት ከአምስት አመት በታች ህጻናት ላይ ያለውን አጣዳፊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ለመቅረፍ አዲስ መመሪያ አወጣ የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ከ5 አመት በታች የሆኑ ህጻናት ላይ የሚደርሰውን ከፍተኛ የምግብ እጥረት መከላከል እና መከላከል (አጣዳፊ የተመጣጠነ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን) ለመከላከል እና ለመቆጣጠር ያወጣውን አዲስ መመሪያ ይፋ በማድረግ በዛሬው እለት በአለም አቀፍ ደረጃ እየተካሄደ ያለው ከፍተኛ የምግብ እጥረት። ይህ ምዕራፍ በአለም አቀፍ ደረጃ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ህጻናትን ለሚያጠቃው ለዘለቀው አለም አቀፋዊ አጣዳፊ የምግብ እጥረት ጉዳይ ወሳኝ ምላሽ ነው። በ2015 አለም በ2030 በሁሉም መልኩ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን የማስወገድ ታላቅ ግብን ጨምሮ የዘላቂ ልማት ግቦችን (ኤስዲጂስ) ለማሳካት ቆርጦ ነበር። ይሁን እንጂ እነዚህ ቁርጠኝነት ቢኖራቸውም በ2022 በዓለም አቀፍ ደረጃ ከ5 ዓመት በታች የሆኑ 45 ሚሊዮን ሕፃናትን ጉዳቱ በከፋ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ያለባቸው ሕፃናት ቁጥር በአስጨናቂ ደረጃ ቀጥሏል። በ 2022 ወደ 7.3 ሚሊዮን የሚጠጉ ህጻናት ለከባድ አጣዳፊ የምግብ እጥረት (ኤስኤኤም) ህክምና አግኝተዋል። ምንም እንኳን የሕክምና ሽፋኑ ቢጨምርም፣ በአብዛኛዎቹ በጣም በተጎዱ አገሮች ውስጥ ኤስኤኤም ያላቸው ልጆች አሁንም ለማገገም አስፈላጊውን እንክብካቤ ማግኘት አልቻሉም። የህጻናት ብክነት አለም አቀፍ የድርጊት መርሃ ግብር (ጂኤፒ) መንግስታት የአጣዳፊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር የሚያስችል ወቅታዊ መመሪያ እንደሚያስፈልግ ተገንዝቧል። ደብሊውኤችኦ ይህንን የድርጊት ጥሪ ተቀብሎ በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ ምክሮችን እና የመልካም አሰራር መግለጫዎችን የሚሰጥ እና መመሪያ እና የማስፈጸሚያ መሳሪያዎችን የሚከተል አጠቃላይ መመሪያ አዘጋጅቷል። ይህ መመሪያ ለህጻናት እና ለቤተሰቦቻቸው የሚቻለውን የላቀ አገልግሎት ለማቅረብ በሚደረገው ቀጣይ እንክብካቤ ላይ አፅንዖት በመስጠት አገራቱ አጣዳፊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር ይረዳል።,"WHO issues new guideline to tackle acute malnutrition in children under five Today, the World Health Organization (WHO) is advancing the global fight against acute malnutrition in children under 5 with the launch of its new guideline on the prevention and management of wasting and nutritional oedema (acute malnutrition). This milestone is a crucial response to the persistent global issue of acute malnutrition, which affects millions of children worldwide. In 2015, the world committed to achieving the Sustainable Development Goals (SDGs), including the ambitious target of eliminating malnutrition in all of its forms by 2030. However, despite these commitments, the proportion of children with acute malnutrition has persisted at a worrying level, affecting an estimated 45 million children under five worldwide in 2022. In 2022, approximately 7.3 million children received treatment for severe acute malnutrition (SAM). Although treatment coverage has increased, children with SAM in many of the worst affected countries are still unable to access the full necessary care for them to recover. The Global Action Plan (GAP) on child wasting recognized the need for updated normative guidance to support governments in the prevention and management of acute malnutrition. WHO answered this call to action and developed a comprehensive guideline that provides evidence-based recommendations and good practice statements and will be followed by guidance and tools for implementation.“ This guideline helps to support countries to prevent and manage acute malnutrition with a specific emphasis on the continuum of care to deliver the best services possible for children and their families.”","Hukumar WHO ta fitar da sabon ɗan jagora don magance matsalar rashin abinci mai gina jiki ga yara 'yan ƙasa da shekaru biyar. A yau, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) tana ci gaba da yaƙi da matsalar rashin abinci mai gina jiki a duniya kan yara ‘yan ƙasa da shekaru 5 tare da ƙaddamar da sabon tsarinta na rigakafi da kula da almubazzaranci da kumburin abinci mai gina jiki (mummunan rashin abinci mai gina jiki). Wannan muhimmin mataki shi ne mayar da martani mai mahimmanci ga batun rashin abinci mai gina jiki da ke ci gaba da addabar duniya, wanda ke shafar miliyoyin yara a duniya. A cikin shekarar 2015, duniya ta himmatu wajen cimma burin ci gaba mai ɗorewar (SDGs), gami da babban burin kawar da rashin abinci mai gina jiki a dukkan nau'ikansa nan da shekarar 2030. Koyaya, duk da waɗannan alƙawuran, adadin yaran da ke fama da matsanancin rashin abinci mai gina jiki ya ci gaba a matakin damuwa, wanda ya shafi kimanin yara miliyan 45 'yan ƙasa da biyar a duniya a cikin 2022. A cikin shekarar 2022, kimanin yara miliyan 7.3 sun sami maganin rashin abinci mai gina jiki mai tsanani (SAM). Kodayake ɗaukar mataki ya ƙaru, yaran da ke da SAM a yawancin ƙasashen da abin ya shafa har yanzu ba su iya samun cikakkiyar kulawar da ta dace don murmurewa. Shirin Ɗaukar Mataki na Duniya (GAP) game da almubazzaranci da yara ya fahimci buƙatar sabunta jagora na yau da kullun don tallafawa gwamnatoci a cikin rigakafi da sarrafa rashin abinci mai gina jiki. WHO ta amsa wannan kiran zuwa ɗaukar mataki kuma ta samar da cikakken ɗan jagora wanda ke ba da shawarwarin da suka dogara da shaida da maganganun aiki masu kyau kuma za a bi su ta hanyar jagora da kayan aikin aiwatarwa. "" Wannan ɗan jagorar yana taimakawa wajen tallafawa ƙasashe don hanawa da kuma kula da matsanancin rashin abinci mai gina jiki tare da takamaiman fifiko kan ci gaba da kulawa don isar da mafi kyawun ayyuka ga yara da danginsu.","WHO imetoa mwongozo mpya wa kukabiliana na hatari ya utapiamlo kwa watoto chini ya miaka mitano Leo, shirika la afya duniani (WHO) linaendeleza mapambano ya kimataifa dhidi ya hatari ya utapiamlo kwa watoto chini ya umri wa miaka 5 kwa kuzindua mwongozo wake mpya unaohusu kuzuia na kudhibiti upotevu na uvimbe wa lishe (utapiamlo uliyokithiri). Hatua hii muhimu ni mwitikio wa msingi katika suala linaloendelea duniani la hatari ya utapiamlo, ambao unaathiri mamilioni ya watoto duniani kote. Mwaka wa 2015, dunia ilijitolea kufikia malengo ya maendeleo endelevu (SDGs), ikiwa ni pamoja na lengo kuu la kutokomeza utapiamlo katika aina zake zote ifikapo 2030. Hata hivyo, licha ya ahadi hizi, idadi ya watoto waliyo na utapiamlo inaongezeka kwa kiwango cha kuia wasiwasi, na kuathiri wastani wa watoto milioni 45 waliyo chini ya miaka mitano duniani kote mwaka 22. Mnamo 2022, watoto takribani milioni 7.3 walipata matibabu ya hatari ya utapiamlo (SAM). Ingawa huduma ya matibabu imeongezeka, watoto waliyo na SAM katika nchi nyingi zilizoathirika zaidi bado hawawezi kupata huduma muhimu kikamilifu ili wapate unafuu. Mpango wa utekelezaji (GAP) kuhusu upotevu wa watoto ulitambua hitaji la mwongozo mpya wa kikaidi ili kusaidia serikali katika kuzuia na kudhibiti hatari ya utapiamlo. WHO ilijibu wito huu wa kuchukua hatua na kuandaa mwongozo wa kina ambao unatoa mapendekezo yenye msingi wa ushahidi na kauli nzuri za utendaji na utafuatwa na mwongozo na vifaa vya utekelezaji Mwongozo huu unasaidia nchi kuzuia na kudhibiti utapiamlo uliyokithiri kwa msisitizo mahususi katika mwendelezo wa matunzo ili kutoa huduma zaidi kwa watoto na familia zao","WHO fi ìlànà àmúṣe tuntun síta láti kojú àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ pípéye onígbà kúkúrú nínú àwọn ọmọdé tí wọn ò tí í pé ọd��n márùn-ún Lónìí, Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) ń ṣáájú ìdojúkọ àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ pípéye onígbà kúkúrú nínú àwọn ọmọdé lábẹ́ ọdún 5 pẹ̀lú ìfilọ́lẹ̀ ìlànà ìṣe tuntun rẹ̀ lórí ìdènà àti ìṣàkóso ebi àti àmì ara wíwú látààrí àìpé oúnjẹ afáralókùn (àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ onígbà kúkúrú). Ìgbésẹ̀ ńlá yìí jẹ́ ìdáhùn pàtàkì sí ọ̀rọ̀ àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ onígbà kúkúrú tí ó ń ṣẹlẹ̀ lemọ́lemọ́ ní àgbáyé, èyí tí ó ń ṣe àkóbá fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ mílíọ̀nù àwọn ọmọdé káàkiri àgbáyé. Ní ọdún 2015, gbogbo ayé ni wọ́n jọ ṣe ìfarajìn láti jẹ́ kí àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (SDGs) wá sí ìmúṣẹ, pẹ̀lú àfojúsùn alágbára láti mú àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ pípéye tòun ti àwọn ohun tí ó jọ ọ́ wá sí òpin ní ọdún 2030. Síbẹ̀síbẹ̀, pẹ̀lú àwọn ìfarajìn wọ̀nyìí, iye àwọn ọmọdé tí wọ́n ò rí ìtọ́jú oúnjẹ pípéye sì ń pọ̀ sí ní gbèdéke tí ó ń bani lẹ́rù, tí ó ń ṣe ìpalára fún àwọn ọmọdé tí wọn kò tí ì pé ọdún márùn-ún tí ìṣirò wọn jẹ́ mílíọ̀nù 45 ní àgbáyé ní ọdún 2022. Ní ọdún 2022, nǹkan bí àwọn ọmọdé mílíọ̀nù 7.3 ni wọ́n gba ìtọ́jú fún àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ pípéye onígbà pípẹ́ (SAM). Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ọwọ́jà ìtọ́jú náà ti pọ̀ sí i, áwọn ọmọdé tí wọ́n ní SAM ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ó pa lára jùlọ kò sì tíì rí àyè sí ìtọ́jú tí ó ṣe pàtàkì fún wọn láti bọ̀ sípò. Ètò Ìgbésẹ̀ ní Àgbáyé (GAP) lórí pípàdánù ọmọ ṣe ìdámọ̀ ìníló fún ìlànà ìṣe tuntun láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ìjọba láti dènà àti fún ìṣàkóso àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ onígbà kúkúrú. WHO dáhùn ìpè fún ìgbésẹ̀ yìí tí ó sì ṣẹ̀dá ìlànà àsọyé tí ó ń pèsè àwọn ìyànjú ẹlẹ́rìí àti àwọn àlàyé ìṣe dáadáa tí ìtọ́sọ́nà àti irinṣẹ́ ìṣàmúlò yóò sì tẹ̀lé e."" Ìlànà yìí ń ṣe ìrànwọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè láti dènà àti láti ṣe àkóso àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ onígbà kúkúrú pẹ̀lú àtẹ̀mọ́ pàtó lórí títẹ̀síwájú láti máa fi pẹ̀lẹ́pẹ̀lẹ́ ṣe ìtọ́jú àwọn ọmọdé àti àwọn mọ̀lẹ́bí wọn dáadáa.""","I-WHO ikhipha isiqondiso esisha sokubhekana nokungondleki kahle ezinganeni ezingaphansi kweminyaka emihlanu Namuhla, iNhlangano yezeMpilo eMlabeni (WHO) iqhubekisela phambili impi yomhlaba wonke yokulwa nokungondleki okunamandla kwezingane ezineminyaka engaphansi kwemi-5 ngokwethulwa kwesiqondiso sayo esisha mayelana nokuvimbela nokuphathwa kokumosha kanye ne-edema yokudla okunempilo (ukungondleki okunamandla). Lesi sigameko esiyingqophamlando siyimpendulo ebalulekile odabeni oluqhubekayo lomhlaba wonke lokungondleki, okuthinta izigidi zezingane emhlabeni wonke. Ngowezi-2015, umhlaba wazibophezela ekufezekiseni Izinjongo Zokuthuthukiswa Okusimeme (amaSDG), okuhlanganisa nenhloso enkulu yokuqeda ukungondleki kuzo zonke izinhlobo ngowezi-2030. Kodwa-ke, ngaphandle kwalezi zibopho, ingxenye yezingane ezingondleki kahle iqhubekile isezingeni elikhathazayo, ithinta izingane ezilinganiselwa ezigidini ezingama-45 ezingaphansi kweminyaka emihlanu emhlabeni wonke ngowezi-2022. Ngowezi-2022, cishe izingane eziyizigidi ezingu-7.3 zathola ukwelashwa kokungondleki okunamandla (SAM). Nakuba ukwenyuka kokwelashwa kuye kwanda, izingane ezineSAM emazweni amaningi athinteke kakhulu azikakwazi ukuthola ukunakekelwa okuphelele okudingekayo ukuze zilulame. I-Global Action Plan (GAP) mayelana nokumoshwa kwezingane yabona isidingo sesiqondiso esibuyekeziwe esijwayelekile ukuze sisekele ohulumeni ekuvimbeleni nasekulawuleni ukungondleki okukhulu. I-WHO iphendule lolu bizo esenzweni futhi yakha isiqondiso esiphelele esinikeza izincomo ezisekelwe ubufakazi kanye nezitatimende ezinhle zokuzijwayeza futhi kuzolandelwa isiqondiso namathuluzi okusebenza. "" Lo mhlahlandlela usiza ukusekela amazwe ukuthi avimbele futhi alawule ukungondleki okukhulu ngokugcizelela ngokukhethekile ukuqhubeka kokunakekelwa ukuze kulethwe izinsizakalo ezingcono kakhulu ezingase zenzelwe izingane nemindeni yazo.”" +የደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ በበኩላቸው “የአመጋገብ አገልግሎቶችን ወደ ጤና ስርዓት የበለጠ እንዲዋሃዱ እና የጤና ስርአቶቹ እንዲጠናከሩ እንጠይቃለን ብለዋል:: ይህ በህፃናት ላይ የሚደርሰውን የተመጣጠነ ምግብ እጦት ውስብስብ ችግር ከመቼውም ጊዜ በበለጠ ለመቅረፍ የበለጠ ሰፊ አካሄድ ነው። ይህ የመጀመሪያው የዓለ��� ጤና ድርጅት መመሪያ ነው አጣዳፊ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን በመከላከል እና በመቆጣጠር ላይ ያተኮረ ሲሆን በእነዚህም ጉዳዮች ላይ መዋዕለ ንዋይ ማፍሰስ በዓለም ዙሪያ በህፃናት እና በቤተሰባቸው ላይ የሚያስከትለውን መስፋፋት እና አሉታዊ ተፅእኖ በመቀነሱ ላይ ተጨባጭ ተፅእኖን ያሳያል። የመመሪያው ዋና ምክሮች የሚያተኩሩት፡- ልጅን ያማከለ አቀራረብ እና እናቶችን እና ጨቅላዎቻቸውን እንደ አንድ ጥንድ ጥንድ መንከባከብ; ጡት ማጥባት እና በንጥረ-ምግብ-ጥቅጥቅ ያሉ የቤት ውስጥ አመጋገቦችን ማግኘት የመከላከል እና አያያዝ ወሳኝ አካል ናቸው። እና ከፍተኛ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ላለባቸው ህጻናት በማስረጃ ላይ የተመሰረተ እንክብካቤ በማቅረብ የማህበረሰብ ጤና ሰራተኞች ትልቅ ሚና ሊጫወቱ ይችላሉ። ፖሊሲ አውጪዎች፣ የፕሮግራም አስተዳዳሪዎች እና የጤና ባለሙያዎች መመሪያውን ተግባራዊ ለማድረግ የሚረዳ ተግባራዊ መመሪያ ለማዘጋጀት ከዩኒሴፍ እና ከሌሎች የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ኤጀንሲዎች ጋር በቅርበት እየሰራ ነው። ይህም ልምድ ካላቸው ባለሙያዎች እና ፕሮግራመሮች ጋር በመተባበር ይፋዊ የዩኒሴፍ-ደብሊውኤችኦ የቴክኒክ አማካሪ ቡድን በመጥራት ምሁራንን እና ሌሎች ዋና ባለድርሻ አካላትን በማምጣት የምርምር አጀንዳ ለማዘጋጀት እና ቅድሚያ ለመስጠት ይሰራል። በተጨማሪም ክልላዊ እና ሀገር አቀፍ ወርክሾፖች በመካሄድ ላይ ናቸው እና የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራትን እና ተግባራዊ አጋሮችን እንዴት መደገፍ እንደሚችል ሰፊ ባለድርሻ አካላትን ለማሳተፍ የታቀዱ ሌሎች ተግባራት ይህንን ዓለም አቀፋዊ መመሪያ ትርጉም ላለው ትግበራ እና ተፅእኖ ከተለየ አውድ ጋር በማጣጣም ላይ ናቸው።,"Said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General, “we are calling for more integration of nutrition services into health systems and the strengthening of those health systems. This is a more comprehensive approach to address the complex issue of acute malnutrition in children than ever before.” This is the first WHO guideline focusing on both prevention and management of acute malnutrition and highlights the vital importance of investing in both these aspects to have real impact on reducing the prevalence and negative impacts of acute malnutrition on children and their families around the world. Key recommendations of the guideline focus on: Child-centred approach and of caring for mothers and their infants as an interdependent pair; Breastfeeding and access to nutrient-dense home diets are a critical component of both prevention and management; and Community health workers can play an important role in providing evidence-based care for children with acute malnutrition. WHO is working closely with UNICEF and the other UN agencies collaborating on GAP to develop pragmatic operational guidance that will help policy-makers, programme managers and health workers implement the guideline. This will be done in collaboration with experienced practitioners and programmers through the convening of an official UNICEF-WHO Technical Advisory Group which will also bring in academics and other key stakeholders to develop and prioritise a research agenda. In addition, regional and country workshops are ongoing and other activities planned for wide stakeholder involvement in how WHO can support Member States and implementing partners in adapting this global guidance to their specific context for meaningful implementation and impact.","Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta-Janar na Hukumar WHO, ya ce, ""muna kira da a kara haɗe ayyukan samar da abinci mai gina jiki cikin tsarin kiwon lafiya da kuma ƙarfafa tsarin kiwon lafiya. Wannan wata hanya ce da ta fi dacewa don magance matsalar rashin abinci mai gina jiki a yara fiye da kowane lokaci."" Wannan shi ne ƙa'idar Hukumar WHO ta farko da ke mai da hankali kan rigakafi da kula da matsanancin rashin abinci mai gina jiki, tare da bayyana mahimmancin saka hannun jari a ɓangarorin biyu don yin tasiri na gaske wajen rage yaɗuwar cutar tamowa da kuma illar rashin abinci mai gina jiki ga yara da iyalansu a duniya. Manyan shawarwarin ɗan jagorar sun mai da hankali kan: Tsarin da ke maida hankali a kan yaro da kuma kula da iyaye mata da jariransu sun zamo masu dogaro da juna; Shayar da nonon uwa da samun wadataccen sinadarin abinci da ake samu a gida suna cikin manyan abubuwa wajen kariya da kuma kulawa, da ma'aikatan lafiya na al'umma suna iya taka muhimmiyar rawa wajen samar da kulawa ta haƙiƙa ga yara masu fama da cutar tamowa. Hukumar Lafiya ta Duniya na aiki kafaɗa da kafaɗa da Asusun Ƙasa da Ƙasa na Tallafa wa Ƙananan Yara da sauran hukumomin Ƙungiyar Haɗin-kan Ƙasashe suna aiki tare Tsarin Ɗaukar Matakin Bai- ɗaya na Duniya domin bunƙasa hanyoyin shirya aikace-aikace da za su taimaki masu tsara yadda za a tafiyar da shirye-shirye da manajojin shirye-shirye da ma'aikatan lafiya domin su aiwatar da shawarwarin da aka basu da za su sanya su a kan hanya. Wannan zai iya yiyuwa ta hanyar haɗin guiwa tsakanin gogaggun ma'aikata da masu shirye-shirye ta hanyar shirya taruka tsakanin sassan bada shawarwari na tafiyar da shirye-shirye na Hukumar Asusun Ƙasa da Ƙasa na Tallafa wa Ƙananan Yara da na Hukumar Lafiya ta Duniya wanda kuma zai ƙunshi masana ilimin kiwon lafiya da sauran masu ruwa da tsaki domin su bunƙasa kuma su bada muhimmanci sosai a kan tsare-tsaren gudanar da bincike. Bugu da ƙari, tarukan ƙara wa juna sani na yanki-yanki da na cikin ƙasashe suna gudana da sauran ayyuka da aka shirya don shigo da dukkan masu ruwa da tsaki a cikin yadda Hukumar Lafiya ta Duniya za ta taimaka wa ƙasashen da ke ƙarƙashinta da sauran masu ɓangarori da zasu taimaka a aiwatar da shirin ta hanyar amfani wannan shawarwari game-duniya na keɓantattun ayyukansu don samun nasarar aiwatar da shirin da kuma sakamako mai kyau.","Alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO, tunatoa wito wa kuunganishwa zaidi kwenye huduma za lishe katika mifumo ya afya na kuimarisha mifumo hiyo ya afya. Huu ni mtazamo mpana zaidi wa kushughulikia suala mtambuka la hatari ya utapiamlo kwa watoto hapo awali Huu ni mwongozo wa kwanza wa WHO unaoangazia uzuiaji na unaangazia umuhimu wa kuwekeza katika nyanja hizi zote mbili ili kuwa na athari ya kweli katika kupunguza utapiamlo kwa watoto na familia zao kote duniani. Mapendekezo muhimu ya mwongozo yanazingatia: Mtazamo unaozingatia mtoto na kutunza akina mama na watoto wao wachanga kama jozi zinazotegemeana; Kunyonyesha na kupata mlo wa nyumbani wenye virutubisho vingi ni sehemu muhimu ya uzuiaji na usimamizi; na Wahudumu wa afya ya jamii wanaweza kuchukua jukumu muhimu katika kutoa huduma inayozingatia ushahidi kwa watoto waliyo na hatari ya utapiamlo. WHO inafanya kazi kwa karibu na UNICEF na mashirika mengine ya Umoja wa Mataifa yanayoshirikiana kwenye GAP ili kuandaa mwongozo wa kiutendaji ambao utasaidia watunga sera, wasimamizi wa programu na wafanyakazi wa afya kutekeleza mwongozo huo. Hili litafanywa kwa ushirikiano na watendaji wenye uzoefu na watayarishaji wa Programu kupitia kuitishwa kwa kikundi rasmi cha ushauri wa kiufundi cha UNICEF-WHO ambacho pia kitaleta wasomi na washikadau wengine wakubwa ili kuendeleza na kuipa kipaumbele cha ajenda/mada ya utafiti. Kwa kuongezea, warsha za kikanda na nchi zinaendelea na shughuli zingine zimepangwa kwa ushirikishwaji mkubwa wa washikadau, kwa jinsi ambavyo WHO inaweza kusaidia Nchi Wanachama na kutekeleza washirika katika kurekebisha mwongozo huu wa kiamataifa kwa muktadha wao mahususi kwa ajili ya utekelezaji na matokeo yenye maana.","Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà ní WHO fèsì, ""à ń pè fún ìmúbọnú àwọn ètò ìpèsè oúnjẹ pípéye sí àwọn ètò ìlera àti láti túbọ̀ ró àwọn ètò ìlera wọ̀nyẹn ní agbára. Èyí jẹ́ ìgbésẹ̀ tí ó ní àsọyé dáadáa láti lè yanjú ìṣòro ńlá àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ onígbà kúkúrú nínú àwọn ọmọdé ju àtẹ̀yìnwá lọ."" Èyí jẹ́ ìlànà WHO àkọ́kọ́ tí ó ní gbájú mọ́ ìdènà àti ìṣàkóso àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ tí ó sì ń ṣàfihàn pàtàkì ṣíṣe ìfarajìn sínú àwọn abala méjéèjì wọ̀nyìí láti rí ipa gidi kó lórí mímú àdínkù bá ìtànkálẹ̀ àti ipa búburú tí àìrítọ̀ọ́jú oúnjẹ ní lórí àwọn ọmọdé àti àwọn mọ̀lẹ́bí wọn káàkiri àgbáyé. Àwọn ìyànjú pàtàkì nínú ìlànà ìṣe náà gbájú mọ́: Ìgbésẹ̀ afitọmọdéṣe àti ṣíṣe ìtọ́jú àwọn ìyálọ́mọ àti àwọn ìkókó wọn gẹ́gẹ́ bí i èjì-ò-ṣeéyà.; Ìfọ́mọlọ́yàn àti ìráàyèsí oúnjẹ ilé aṣaralóore jẹ́ ẹ̀yà kan gbòógì fún àti ìdènà àti ìṣàkóso; àti Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera lè kó ipa pàtàkì lórí pípèsè ìtọ́jú ẹlẹ́rìí fún àwọn ọmọdé tí wọ́n kò rí ìtọ́jú oúnjẹ. WHO ń ṣiṣẹ́ pẹ̀lú UNICEF àti àwọn àjọ UN mìíràn tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ papọ̀ lórí GAP pẹ́kípẹ́kí láti ṣẹ̀dá ìlànà ìṣiṣẹ́ aṣeélò tí yóò ṣe ìrànwọ́ fún àwọn aṣòfin, àwọn alákòóso ètò àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera láti ṣe àmúlò ìlànà náà. Èyí yóò jẹ́ ṣíṣe ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ onímọ̀ àti àwọn elétò látààrí ṣíṣe àpèjọ aláṣẹ Ẹgbẹ́ Olùdámọ̀ràn Onímọ̀-ẹ̀rọ ti UNICEF-WHO tí yóò tún mú àwọn ẹlẹ́kọ̀ọ́ àti àwọn òpómúléró pàtàkì mìíràn wọlé láti ṣẹ̀dá àti láti mú ètò àwòṣe ìwádìí ní ọ̀kúnkúndùn. Ní àfikún, àwọn ètò ìkẹ́kọ̀ọ́ ẹlẹ́kùnjẹkùn àti ti orílẹ̀-èdè ń lọ́wọ́ àti ètò mìíràn tí wọ́n piyamọ fún ìkópa àwọn òpómúléró ní kíkún lórí bí àjọ WHO ṣe lè ṣe ìrànwọ́ fún àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ àti mímú kí ó rọrùn fún àwọn alábàáṣe láti ṣe àmúlò ìtọ́sọ́nà àgbáyé yìí lọ́nà tí ó bá wọn lára mu fún ìṣàmúlò àti ipa tí ó ní ìtumọ̀.","Kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO, “sicela ukuhlanganiswa okwengeziwe kwezinsizakalo zokudla okunomsoco ezinhlelweni zezempilo kanye nokuqiniswa kwalezo zinhlelo zezempilo. Lena indlela ebanzi yokubhekana nenkinga eyinkimbinkimbi yokungondleki kwezingane kunaphambilini.” Lesi yisiqondiso sokuqala seWHO esigxile ekuvimbeleni nasekulawuleni ukungondleki okukhulu futhi sigqamisa ukubaluleka kokutshala izimali kuzo zombili lezi zici ukuze kube nomthelela wangempela ekwehliseni ukusabalala kanye nemithelela emibi yokungondleki kubantwana nemindeni yabo emhlabeni jikelele. Izincomo ezibalulekile zomhlahlandlela zigxile kulokhu: Indlela egxile ezinganeni kanye nokunakekela omama nosana babo njengabancikene; Ukuncelisa ibele kanye nokudla ukudla kwasekhaya okunomsoco kuyisici esibalulekile sakho kokubili ukuvimbela nokuphatha; futhi Abasebenzi bezempilo bomphakathi bangadlala indima ebalulekile ekuhlinzekeni ukunakekelwa okusekelwe ebufakazini kubantwana abangondleki kakhulu. I-WHO isebenzisana eduze ne-UNICEF kanye nezinye izinhlaka ze-UN ezisebenzisana neGAP ukuthuthukisa isiqondiso sokusebenza esiwusizo esizosiza abenzi bezinqubomgomo, abaphathi bohlelo kanye nabasebenzi bezempilo ukuthi basebenzise lo mhlahlandlela. Lokhu kuzokwenziwa ngokubambisana nabasebenzi abanolwazi nabahleli bezinhlelo ngokubizwa kweQembu Lokweluleka Ngokwezobuchwepheshe le-UNICEF-WHO elizophinde lingenise izifundiswa kanye nabanye ababambiqhaza ababalulekile ukuze bathuthukise futhi babeke eqhulwini uhlelo locwaningo. Ukwengeza, imihlangano yokucobelelana ngolwazi yesifunda neyezwe iyaqhubeka kanye neminye imisebenzi ehlelelwe ukubamba iqhaza kwababambiqhaza abaningi ekutheni iWHO ingasekela kanjani Amazwe Angamalungu futhi isebenzise ababambisene ekulungiseni lesi siqondiso somhlaba wonke kumongo wabo othize ukuze kusetshenziswe okunengqondo nomthelela." +ፋኦ/ደብሊውኤችኦ የጋራ የሚዲያ ምክር: ኮዴክስ አሊምንተረስ ኮሚሽን የኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን 46ኛው ክፍለ ጊዜ በ ፋኦ ዋና መሥሪያ ቤት ሮም ፣ጣሊያን ከኖቬምበር 27 ጀምሮ ይካሄዳል። ክፍለ-ጊዜዎቹ በዌብስ ትሪም በኩልም ሊከተሏቸው ይችላሉ። ምልአተ ጉባኤው ከሰኞ ህዳር 27 እስከ ሐሙስ ህዳር 30 ቀን 2023 ከ10፡00 እስከ 13፡00 ሲኢቲ እና ከ15፡00 እስከ 18፡00 ሲኢቲ ድረስ ይካሄዳል። ለመወያየት ሶስት የጎን ዝግጅቶች አርብ ዲሴምበር 1 ይካሄዳሉ፡ የኮዴክስ ደረጃዎችን መተግበር፣ የምግብ ወለድ ፀረ-ተህዋስያን መቋቋም እና የኮዴክስ ትረስት ፈንድ። የሪፖርት ጉዲፈቻ ቅዳሜ ዲሴምበር 2 2023 ከ10.00 ሲኢቲ ጀምሮ ይካሄዳል። የኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን 60ኛ ዓመት የምስረታ በዓልን ለማክበር ክፍለ-ጊዜው ሰኞ ህዳር 27 ይከፈታል በሶስት የተደራጁ የፓናል ውይይቶች የኮዴክስ ስኬቶችን እና ወደ ፊት በመመልከት ። በኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን እንዲፀድቅ በቀረቡት መመዘኛዎች ላይ አሥር የቴክኒክ እና የሸቀጦች ኮዴክስ ኮሚቴዎች እና ሁለት ፋኦ/ደብሊውኤችኦ አስተባባሪ ኮሚቴዎች ካለፈው ዓመት ኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን ጀምሮ በህዳር 2022 ተገናኝተው ነበር፡- የማደጎ ጽሑፎች የሚከተሉትን ያካትታሉ: በጥሬ ሥጋ ፣ ትኩስ ቅጠላማ አትክልቶች ፣ ጥሬ ወተት እና ጥሬ ወተት አይብ እና ቡቃያ ውስጥ ሺሻን የሚያመነጨው ኢሼሪሺያ ኮላይ (ኤስቲኢሲ)ን ለመቆጣጠር መመሪያዎች,"FAO/WHO Joint Media Advisory: Codex Alimentarius Commission The 46th session of the Codex Alimentarius Commission will be held at FAO headquarters in Rome, Italy starting from 27 November. The sessions can also be followed via Webstream. The plenary discussions will take place from 10.00 to 13.00 CET and 15.00 to 18.00 CET on Monday 27 November to Thursday 30 November 2023. Three side events will be held on Friday 1 December to discuss: implementation of Codex standards, reducing foodborne antimicrobial resistance and the Codex Trust Fund. Report adoption will take place on Saturday 2 December 2023 from 10.00 CET. To mark the 60th anniversary of the Codex Alimentarius Commission, the session will open on Monday 27 November with three moderated panel discussions looking back on Codex achievements and toward the future. Ten technical and commodity Codex committees and two FAO/WHO coordinating committees met since last year’s Codex Alimentarius Commission in November 2022 to complete work on a range of standards which have been proposed for adoption by the Codex Alimentarius Commission: Texts for adoption include: Guidelines for the Control of Shiga Toxin-Producing Escherichia coli (STEC) in Raw Beef, Fresh Leafy Vegetables, Raw Milk and Raw Milk Cheeses, and Sprouts","Haɗakar Masu Bada Shawarwari a Kafafen Yaɗa Labaru na Ƙungiyar Abinci da Aikin Noma ta Majalisar Ɗinkin Duniya da Ƙungiyar Kiwon Lafiya ta Duniya: Hukumar da ke ƙarƙashin Ƙungiyar Abinci da Aikin Noma ta Majalisar Ɗinkin Duniya mai suna 'Codex Alimentarius Commission' Za a yi zama na 46 da Hukumar Codex Alimentarius Commission a babban ofishin ƙungiyar FAO da ke birnin Roma na ƙasar Italiya, wanda zai fara daga ranar 27 ga watan Nuwamba. Za a iya bin abubuwan da ke faruwa a wannan zaman ta kafofin yanar gizo. Za a fara tattaunawa a zauren taron da 10.00 na safe zuwa 1.00 na rana, sai kuma 03.00 na rana zuwa 06.00 na yamma na ranar Litinin 27 Nuwamba zuwa Alhamis 30 Nuwamba 2023. Taron da ya ƙunshi ɓangarori guda uku zai wakana a ranar Juma'a 1 ga watan Disamba domin tattauna aiwatar da tsare-tsaren Codex da rage abubuwan da ke bada kariyar kashe ƙwayoyin microbial na gubar abinci da kuma gidauniyar kuɗi ta Corex. Daidaita rahoto zai wakana a ranar Asabar 2 ga watan Disamba 2023 daga karfe 10.00 na safe. Don shaida ranar cikar Hukumar Codex shekara 60 da kafuwa, tattaunawar za a fara ta a ranar Litinin 27 ga watan Nuwamba tare da masu daidaita tattaunawa guda uku ta hanyar komawa baya a kallo nasarorin da Hukumar Codex ta samu da abin da zai faru zuwa gaba. Kwamitocin fasaha da kayayyaki goma na kwamitin Codex da kwamitocin FAO/WHO guda biyu da suka gana tun daga Hukumar Codex Alimentarius na bara a watan Nuwamban 2022 don kammala aiki akan nau'ikan ma'auni waɗanda Kwamitin Codex Alimentarius ya gabatar don ɗauka: Rubuce-rubucen amincewar ya haɗa da: Shawarwari na shawo kan gubar Shiga Toxin-Producing Escherichia colin (STEC) da ake samu a Ɗanyen Naman sa da Ɗanyun Ganyayyakin da Ɗanyar Madara da cukwi da aka yi da Koren Wake","Ushauri wa pamoja wa FAO/WHO: Tume ya CODEX Alimentarius Kikao cha 46 cha tume ya Codex Alimentarius kitafanyika kwenye makao makuu ya FAO mjini Rome, Italia kuanzia tarehe 27 Novemba. Vipindi vinaweza kufuatiliwa kupitia Webstream. Majadiliano ya jumla yatafanyika kuanzia 10:00 hadi 13:00 CET na 15:00 hadi 18: CET Jumatatu 27 Novemba hadi Alhamisi 30 Novemba 2023. Matukio matatu ya kando yatafanyika Ijumaa tarehe 1 Desemba ili kujadili: Utekelezaji wa viwango vya Codex, kupunguza upinzani wa vijidudu vinavyotokana na chakula na mfumo wa uaminifu wa Codex. Kupitisha kwa taarifa kutafanyika Jumamosi tarehe 2 Desemba 2023 kuanzia 10:00 CET. ili kuadhimishwa kumbukumbu ya miaka 60 ya Tume ya Codex Alimentarius, kikao kitafunguliwa Jumatatu 27 Novemba na mijadala mitatu ya jopo iliyosimamiwa ikizingatia mafanikio ya Codex kuelekea katika siku zijazo. Kamati kumi za Codex za kiufundi na bidhaa na kamati mbili za kuratibu za FAO/WHO zilikutana tangu Tume ya Codex Alimentarius ya mwaka jana mnamo Novemba 2022 ili kukamilisha kazi ya anuwai ya viwango ambavyo vimependekezwa kupitishwa na Tume ya Codex Alimentarius: Maandishi ya kupitishwa ni pamoja na: Mwongozo wa Udhibiti wa Shiga Sumu Escherichia Coli (STEC) katika Nyama Mbichi, Mboga za Majani, Maziwa Mbichi, na Jibini Mbichi la Maziwa na Chipukizi.","Ìdámọ̀ràn Àjọṣe Ìgbéròyìnjáde FAO/WHO: Àjọ Codex Alimentarius Ìjokòó ìkẹrìndínláàádọ́ta Àjọ Codex Alimentarius yóò wáyé ní olú ilé-iṣẹ́ FAO ní Rome, Italy bẹ̀rẹ̀ láti ọjọ́ 27 oṣù Kọkànlá. A lè ṣe àtẹ̀lé àwọn ìjokòó nípasẹ̀ Ìṣàn-àwòránhùn ojú òpó. Àwọn ìtàkúrọ̀sọ kíkún náà yóò wáyé ní aago 10.00 CET sí 13.00 àti 15.00 CET sí 18.00 ní ọjọ́ Ajé 27 oṣù Kọkànlá sí Ọjọ́'bọ̀ 30 oṣù Kọkànlá ọdún 2023. Àwọn ayẹyẹ àyàbá mẹ́ta yóò wáyé ní ọjọ́ Ẹtì 1 oṣù Kejìlá láti sọ̀rọ̀ nípa: ìṣàmúlò àwọn ìlànà Codex, mímú àdínkù bá àìlágbáratako batéríà-onípalára atóúnjẹràn àti Owó ìrànwọ́ Codex. Ìṣàmúlò àbọ̀ yóò wáyé ní ọjọ́ Àbámẹ́ta 2 oṣù Kejìlá ọdún 2023 bẹ́rẹ́ láti 10.00 CET. Láti wẹ ayẹyẹ àjọ̀dún ọgọ́ta Àjọ Codex Alimentarius, ìpàdé náà yóò ṣí sílẹ̀ ní ọjọ́ Ajé 27 oṣù Kọkànlá pẹ̀lú àwọn ìtàkúrọ̀sọ onígbìmọ̀ olùṣàkóso mẹ́ta tí wọn yóò máa bojú wẹ̀yìn wo àwọn àṣeyọrí Codex àti sí ọjọ́-iwájú. Àwọn ìgbìmọ̀ onímọ̀-ẹ̀rọ àti èlò Codex mẹ́wàá àti àwọn ìgbìmọ̀ aṣàkóso FAO/WHO méjì pàdé láti ìpàdé Àjọ Codex Alimentarius ní ọdún tí ó kọjá ní oṣù Kọkànlá ọdún 2022 láti parí iṣẹ́ lórí ààtò àwọn gbèdéke tí wọ́n ṣe ìyànjú fún ìṣàmúlò fún Àjọ Codex Alimentarius: Àwọn ọ̀rọ̀ àkọsílẹ̀ fún àmúlò ni: Àwọn ìtọ́sọ́nà fún Ìṣàkóso kọ́lí Shiga Escherichia Aṣẹ̀dá-Oró (STEC) nínú Ẹran Tutu, Ewébẹ̀ Tútù, Wàrà Tútù àti Wàràkàsí, àti Ẹ̀hù tuntun","I-FAO/WHO Joint Media Advisory: iKhomishini ye-Codex Alimentarius Umhlangano wama-46 yeKhomishini ye-Codex Alimentarius izobanjelwa endlunkulu yeFAO eRome, e-Italy kusukela mhla zingama-27 kuLwezi. Imihlangano nawo ingalandelwa ngeWebstream. Izingxoxo zomhlangano wonke zizoba kusukela ngo-10.00 kuya ku-13.00 CET nango-15.00 kuya ku-18.00 CET ngoMsombuluko zingama-27 kuLwezi kuya kuLwesine zingama-30 kuLwezi wezi-2023. Imicimbi emithathu eseceleni izobanjwa ngoLwesihlanu lu-1 kuZibandlela ukuze kudingidwe: ukuqaliswa kwamazinga e-Codex, ukunciphisa ukumelana nama-antimicrobial okudla kanye neCodex Trust Fund. Ukwamukelwa kombiko kuzokwenzeka ngoMgqibelo mhla zi-2 kuZibandlela wezi-2023 kusukela ngo-10.00 CET. Ukugubha iminyaka engama-60 yeKhomishini yeCodex Alimentarius, umhlangano uzovulwa ngoMsombuluko zingama-27 kuLwezi ngezingxoxo zephaneli ezilinganisiwe ezintathu ezibheka emuva ezinzuzweni ze-Codex kanye nekusasa. Amakomidi ayishumi eCodex ezobuchwepheshe kanye nempahla kanye namakomiti amabili okuxhumanisa iFAO/WHO ahlangana kusukela kuKhomishana yeCodex Alimentarius yangonyaka odlule ngoLwezi wezi-2022 ukuze aqedele umsebenzi ngohlu lwamazinga ahlongozwe ukuthi amukelwe yiKhomishini ye-Codex Alimentarius: Imibhalo ephakanyisiwe ihlanganisa: Imihlahlandlela Yokulawulwa kweShiga Toxin-Producing Escherichia coli (STEC) Enyameni Eluhlaza, Imifino Enamaqabunga Entsha, Ubisi Oluluhlaza Noshizi Wobisi Oluhlaza, kanye Namahlumela" +በምግብ ምርት እና ሂደት ውስጥ ውሃን ደህንነቱ የተጠበቀ አጠቃቀም እና አጠቃቀም መመሪያዎች ለክትትል ፎርሙላ መደበኛ ማሻሻያዎች በካሳቫ እና ካሳቫ-ተኮር ምርቶች ውስጥ የማይኮቶክሲን ብክለትን ለመከላከል እና ለመቀነስ የተግባር መመሪያ የርቀት ኦዲት እና ቁጥጥርን በቁጥጥር ማዕቀፎች ውስጥ ስለመጠቀም መርሆዎች እና መመሪያዎች ስለ ናሙና አጠቃላይ መመሪያዎች ማሻሻያዎች ወደ አጠቃላይ የምግብ ተጨማሪዎች ደረጃ አዘምን የምግብ እና መኖ ምደባ ማሻሻያዎች ሲኤሲ46 በከፍተኛው ቀሪ ገደቦች (ኤምአርኤልኤስ) ለዚልፓቴሮል ሃይድሮክሎራይድ፣ የእንስሳት ህክምና መድሀኒት ለከብቶች እድገት አፈጻጸምን ይጨምራል። እይታዎች ፖላራይዝድ ሲደረግ ድምጽ መስጠት ይቻላል። ለጋዜጠኞች መረጃ,"Guidelines for the Safe Use and Reuse of Water in Food Production and Processing Revisions to the Standard for Follow-up Formula Code of Practice for the Prevention and Reduction of Mycotoxins Contamination in Cassava and Cassava-based Products Principles and Guidelines on the Use of Remote Audit and Inspection in Regulatory Frameworks Revisions to General Guidelines on Sampling Update to the General Standard for Food Additives Revisions to Classification of Food and Feed CAC46 will also seek consensus on maximum residue limits (MRLs) for zilpaterol hydrochloride, a veterinary drug used to enhance growth performance in cattle. With views polarized a vote is possible. Information for journalists","Shawarwari a kan amfani da ruwa a kan ƙa'ida da sake amfani da ruwa a cikin samarwar abinci da sarrafa shi. Maimaici zuwa ga tsayayyen tsari na dabarun bibiya Kundin ƙa'idojin gwajin magancewa da rage yaɗuwar sinadarin gudar da ake samu a jikin dabbabi da tsirrai da ake samu a cikin rogo da sauran tsirrai dangin rogo Ƙa'idoji da shawarwari a kan amfani da hanyoyin kulawa na nesa da na binciken ƙwaƙwaf wurin tafiyar da tsare-tsare. Maimaici zuwa ga samfurin shawarwari na gaba ɗaya Ɗaga daraja zuwa ga tsayayyen tsari na gaba ɗaya don ƙarin abinci Maimaici ga azuzuwan abinci da ciyarwa CAC46 za ya kuma nemi sasanci a kan maƙurar adadin sinadaran da ake ragewa a jikin wani abu bayanan cire shi daga wurin da yake (MRLs) na sinadarin zilpaterol hydrochloride, maganin dabbobi da ake amfani da shi don ƙarin girman jikin shanu. Da ra'ayoyi suka rabu gida biyu zaɓe ya yiwu. Bayani ga manema labarai","Miongoni mwa matumizi salama na Utumiaji wa maji katika uzalishaji na usindikaji wa chakula Marekebisho ya Kiwango cha Mfumo wa Ufuatiliaji Kanuni za mazoezi ya kuzuia na kupunguza uchafuzi wa Mycatoxins kwenye mihogo na bidhaa zinazotokana na mihogo Kanuni na miongozo ya matumizi ya ukaguzi wa mbali katika mifumo ya udhibiti Marekebisho ya Miongozo ya Jumla juu ya Sampuli Sasisho kwa Kiwango cha Jumla cha Viungo vya Chakula Marekebisho ya uainishaji wa chakula na milo CAC46 pia itaangalia makubaliano yanayohusu viwango vya juu zaidi vya mabaki (MRLS) kwa kutumia Zilpateral Hydrochlorice, dawa ya mifugo inayotumiwa kuimarisha utendaji na ukuzaji wa ng'ombe. Kwa maoni yalivyogawanyika, kutumia kura inawezekana. Taarifa kwa waandishi wa habari","Àwọn ìtọ́sọ́nà fún Ìlò Aláàbò àti Ìṣàtúnlò Omi nínú Ìṣẹ̀dá àti Ìṣaáyan Oúnjẹ Àwọn àtúnṣe sí Gbèdéke fún Àgbékalẹ̀ Ìránlétí Ọ̀nà Ìṣe fún Ìdènà àti Àdínkù Ìbàjẹ́ Oró ọ̀súnwúúrú nínú Ẹ̀gẹ́ àti àwọn Èlò tí wọ́n fi Ẹ̀gẹ́ ṣe Àwọn ìlànà àti Ìtọ́nisọ́nà lórí Ìlò Àbẹ̀wò àti Àyẹ̀wò ìwé ajé Látilé nínú àwọn Ìlànà Ìṣàkóso Àwọn àtúnṣe sí àwọn Ìtọ́sọ́nà lórí Ìṣàpẹẹrẹ Ìmúdójúìwọ̀n sí Gbèdéke Àpapọ̀ fún àwọn Àfikún inú Oúnjẹ Àwọn àtúnṣe sí Ìpínsísọ̀rí Oúnjẹ àti Oúnjẹ àwọn ọ̀sìn CAC46: yóò tún wá ìfẹnukò lórí ìwọ̀n ìpọ̀jù ìṣíkù (MRLs) fún sipatẹ́rọ̀ haidirokílóráìdì, òògùn ìtọ́jú ẹranko tí wọ́n ń lò láti mú ìwọ̀n ìdàgbàsókè dára síi nínú àwọn màálù. Pẹ̀lú bí ojú ìwòye ṣe ti yàtọ̀, ìbò yóò ṣeéṣe. Ìwífún fún àwọn akọ̀ròyìn","Imihlahlandlela Yokusetshenziswa Okuphephile Nokusetshenziswa Kabusha Kwamanzi Ekukhiqizeni Nokucubungula Ukudla Ukubuyekezwa Kwezinga Lefomula Yokulandelela Ikhodi Yokusebenza Yokuvimbela kanye Nokunciphisa Ukungcoliswa Kwe-Mycotoxins kumidumbula nasemikhiqizweni Yemidumbula Izimiso Nemihlahlandlela Ekusetshenzisweni Kwama-Remote Audit kanye Nokuhlola Kuzinhlaka Zokulawula Ukubuyekezwa Kwemihlahlandlela Ejwayelekile Yesampula Ukubuyekezwa Kuzinga Elivamile Lezengezo Zokudla Ukubuyekezwa Kwezigaba Zokudla Nokuphakelayo I-CAC46 izophinde ifune ukuvumelana ngemikhawulo ephezulu yensalela (amaMRL) ye-zilpaterol hydrochloride, umuthi wezilwane osetshenziselwa ukuthuthukisa ukusebenza kahle kwezinkomo. Ukumiswa kwemibono kwenza kuvotwe. Ulwazi lwezintatheli" +# ሁሉም የሲኤሲ46 ክፍለ-ጊዜዎች በተባበሩት መንግስታት ኦፊሴላዊ ቋንቋዎች (አረብኛ፣ ቻይንኛ፣ እንግሊዝኛ፣ ፈረንሳይኛ፣ ራሽያኛ እና ስፓኒሽ) ይለቀቃሉ። በኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን የተደረጉ ዋና ዋና ውሳኔዎች የእውነተኛ ጊዜ ማጠቃለያዎች እንደሚከሰቱ በሁለቱም ፋኦ እና ደብሊውኤችኦ ድረ-ገጾች ላይ ይታተማሉ። ስለ ኮዴክስ በተባበሩት መንግስታት የምግብ እና ግብርና ድርጅት (ኤፍኤኦ) እና የአለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) የተመሰረተው ኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን የተባበሩት መንግስታት የምግብ ደረጃዎች አካል የሸማቾችን ጤና ለመጠበቅ እና በአለም አቀፍ የምግብ ንግድ ፍትሃዊ አሰራርን የማረጋገጥ ኃላፊነት አለበት። ለመጀመሪያ ጊዜ በ 1963 ከተገናኘ። 188 አባል ሀገራት፣ 1 አባል ድርጅት እና 240 ታዛቢ ድርጅቶችን ያቀፈው የኮዴክስ አሊሜንታሪየስ ኮሚሽን የምግብ ደህንነት እና የጥራት ደረጃዎችን እና ተዛማጅ ምክሮችን ለመቀበል በየአመቱ ይሰበሰባል። ይህ 46ኛው ክፍለ ጊዜ ነው።,"All sessions of CAC46 will be streamed in the six official UN languages (Arabic, Chinese, English, French, Russian and Spanish). Real-time summaries of key decisions made by the Codex Alimentarius Commission will be published on the websites of both FAO and WHO as they happen. About Codex Established by the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and World Health Organization (WHO), the Codex Alimentarius Commission is the UN food standards body charged with protecting consumer health and ensuring fair practices in international food trade. If first met in 1963. Comprising 188 Member Countries, 1 Member Organization and 240 Observer Organizations, the Codex Alimentarius Commission meets annually to adopt food safety and quality standards and related recommendations. This is its 46th session.","Dukkan tattaunawar da aka yi ta CAC46 zai kwarara a cikin manyan harsuna duniya ( Larabci da Chanisanci daTuranci da Faransanci da yaren Rasha da kuma Sifaniyanci). Takaitattun bayanai da aka samar a wajen muhimmiyar tattauna ta zahiri da zahiri da ta wakana a wajen taron Hukumar Codex zai a buga su a kafar yanar gizo ta Hukumar Abinci da Aikin Noma ta Majalisar Ɗinkin Duniya da Ƙungiyar Kiwon Lafiya ta Duniya kamar yadda suka faru. Game da Codex Ƙungiyar Abinci da Aikin Noma ta Majalisar Ɗinkin Duniya da Ƙungiyar Lafiya ta Duniya ne suka samar da Hukumar Codex, Hukumar Codex wani sashe ne na Majalisar Ɗinkin Duniya, a ɓangaren sahihancin abinci da aka ɗora wa alhakin kare lafiyar masu cin abinci da tabbatar da daidaita al'amurra a cikin kasuwancin abinci na duniya. Ta fara haɗuwa a 1963. Zaman ya ƙunshi ƙasashe mambobi guda 188, da wata ƙungiya da take mamba guda ɗaya sai ƙungiyoyin da ke sa ido guda 240, Hukumar Codex tana taro duk shekara domin a aiwatar da matakan kariya da nagartattun tsare-tsare da shawarwari masu dangantaka da shirin. Wannan shi ne zamanta na 46.","Vipindi vyote vya CAC46 vitaendeshwa katika lugha sita rasmi za Umoja wa Mataifa (kiarabu, kichina, kiingereza, kifaransa, kirusi na kihispania). Muhtasari wa wakati sahihi wa maamuzi muhimu yaliyofanywa na Tume ya Codex Alimentarius utachapishwa kwenye tovuti za FAO na WHO kwa kadiri yanavyotokea. Kuhusu Codex imeanzishwa na Shirika la Chakula na Kilimo la Umojwa wa Mataifa (FAO) na shirika la Afya Duniani (WHO), Tume ya Codex Alimentarius ni shirika la Umoja wa Mataifa la viwango vya chakula lenye jukumu la kulinda afya ya walaji ma kuhakikisha kuwa kuna usawa katika biashara ya kimataifa ya chakula. ikiwa ilikutana kwa mara ya kwanza mwaka 1963. ikijumuisha Nchi Wanachama 188, Shirika Mwanachama 1 na mashirika mengine 240 ya waangalizi, Tume ya Codex Alimentarius inakutana kila mwaka ili kupitisha viwango vya usalama na ubora wa chakula na mapendekezo yanayohusiana nayo. Hiki ni kikao chake cha 46.","Gbogbo ìpàdé CAC46 ni wọ́n yóò ṣètò ìṣàn wọn ní èdè aláṣẹ UN mẹ́fẹ́ẹ̀fà (èdè Lárúbáwá, èdè Ṣainíìsì, èdè Gẹ̀ẹ́sì, èdè Faransé, èdè Rọ́ṣíà àti èdè Ṣípáníìsì). Àwọn ìsọníṣókí bóṣeńlọ lórí àwọn ìpinnu pàtàkì tí Àjọ Codex Alimentarius bá ti ń ṣe yóò jẹ́ fífi léde ní àwọn ojú òpó ayélujára FAO àti WHO bí wọ́n bá ṣe ń ṣẹlẹ̀. Nípa Codex Tí Àjọ Oúnjẹ àti Ọgbìn ti United Nations (FAO) àti Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé dá sílẹ̀, Àjọ Codex Alimentarius jẹ́ àjọ onígbèdéke oúnjẹ UN tí ó ní ojúṣe láti dáàbò bo ìlera aṣàmúlò àti láti ṣe àrídájú àwọn ìṣe tí kò ní ojúsàájú nínú ìṣòwò oúnjẹ orílẹ̀-sí-orílẹ̀. Ó kọ́kọ́ pàdé ní ọdún 1963. Àjọ Codex Alimentarius tí ó ní àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ 188, Àjọ tí ó jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ 1 àti àwọn Àjọ Aṣàkíyèsí 240 máa ń pàdé ní ọdọọdún láti ṣe àmúlò àwọn gbèdéke àti àwọn ìyànjú oníbàámú lórí ààbò àti ìwọ̀n ìdára oúnjẹ. Ìjokòó ìkẹrìndínláàádọ́ta ni èyí.","Zonke izikhathi ze-CAC46 zizosakazwa ngezilimi eziyisithupha ezisemthethweni ze-UN (isi-Arabhu, isiShayina, isiNgisi, isiFulentshi, isiRashiya neSpanishi). Izifinyezo zesikhathi sangempela zezinqumo ezibalulekile ezenziwe yiKhomishini yeCodex Alimentarius zizoshicilelwa kumawebhusayithi eFAO kanye ne-WHO njengoba zenzeka. Mayelana neCodex Isungulwe yiNhlangano Yezokudla Nezolimo yeNhlangano Yezizwe Ezihlangene (iFAO) kanye neNhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO), iKhomishini yeCodex Alimentarius iyinhlangano yamazinga okudla ye-UN enikezwe umsebenzi wokuvikela impilo yabathengi kanye nokuqinisekisa izinqubo ezinobulungiswa ekuhwebeni kokudla kwamazwe ngamazwe. Uma okokuqala bahlangana ngo-1963. Ihlanganisa Amazwe Angamalungu ayi-188, Inhlangano Yelungu Eli-1 kanye Nezinhlangano Eziqaphayo ezingama-240, Ikhomishini yeCodex Alimentarius ihlangana minyaka yonke ukuze yamukele amazinga okuphepha kokudla kanye nekhwalithi kanye nezincomo ezihlobene. Lona umhlangano wayo wama-46." +"ዓለም አቀፍ አጋሮች የማኅጸን በር ካንሰርን ለማስወገድ እና ተግዳሮቶችን በማሳየት እድገትን ያበረታታሉ የዓለም መሪዎች፣ የማህፀን በር ካንሰር የተረፉት፣ ተሟጋቾች፣ አጋሮች እና የሲቪል ማህበረሰብ ሶስተኛውን የማህፀን በር ካንሰርን የማስወገድ ቀንን ለማክበር ዛሬ ተሰብስበው ይገኛሉ። ለመጀመሪያ ጊዜ አባል ሀገራት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ለማስወገድ የውሳኔ ሃሳብ ሲያፀድቁ የከረመው ይህ ኢኒሼቲቭ ተጠናክሮ የቀጠለ ሲሆን የዘንድሮው መታሰቢያ በዓል በዓለም ዙሪያ ካሉ ሀገራት የተስፋ፣የእድገት እና የታደሰ ቃል ኪዳን እንደሚሆን ቃል ገብቷል። ደብሊውኤችኦዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ እንዳሉት ""ባለፉት ሶስት አመታት ከፍተኛ እድገት አሳይተናል ነገርግን በድሃ ሀገራት ያሉ ሴቶች እና በበለጸጉ ሀገራት ያሉ ድሆች እና የተገለሉ ሴቶች አሁንም በማህፀን በር ጫፍ ካንሰር ይሰቃ���ሉ"" ብለዋል። ""የክትባት፣ የማጣሪያ እና ህክምና ተደራሽነትን ለማሳደግ በተሻሻሉ ስልቶች፣ ከሀገሮች ጠንካራ የፖለቲካ እና የፋይናንስ ቁርጠኝነት እና ከአጋሮች የሚሰጠውን ድጋፍ በመጨመር የማህፀን በር ካንሰርን የማስወገድ ራዕያችንን እውን ማድረግ እንችላለን።"" መንግስታት እና ማህበረሰቦች ቁርጠኝነትን በማወጅ እና የማኅጸን ነቀርሳን ለማስወገድ ስልቶችን በማዘጋጀት እየመሩ ናቸው እና በዓለም ዙሪያ ያሉ አገሮች የዓለም ጤና ድርጅት በኖቬምበር 17 ላይ ያቀረበውን ጥሪ በመደገፍ ላይ ናቸው። አውስትራሊያ በሚቀጥሉት 10 ዓመታት ውስጥ አገሪቷ ታገኛለች የምትለውን የማኅጸን ጫፍ ነቀርሳን ለማጥፋት ከዓለም ቀዳሚ አገሮች ተርታ ለመሰለፍ ታቅዷል። በቤኒን ቀዳማዊት እመቤት፣ ክብርት ክላውዲን ታሎን የ ኤችፒቪ ማጣሪያ ዘመቻ ታስተናግዳለች። የኮንጎ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ሪፐብሊክ በጤና ጥበቃ ሚኒስቴር እና በሴቶች ማህበራት የተደራጁ የማህፀን በር ካንሰርን ለማጥፋት በኪንሻሳ ውስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ የተግባር ቀንን ይቀላቀላል:: በኖርዌይ ተመራማሪዎች በ25 አመት እድሜ ክልል ውስጥ በሂውማን ፓፒሎማ ቫይረስ (ኤችፒቪ) የማህፀን በር ካንሰር ምንም አይነት በሽታ እንዳላገኙ በቅርቡ ሪፖርት አድርገዋል።","Global partners cheer progress towards eliminating cervical cancer and underline challenges World leaders, cervical cancer survivors, advocates, partners, and civil society are coming together today to mark the third Cervical Cancer Elimination Day of Action. The Initiative, which marked the first time Member States adopted a resolution to eliminate a noncommunicable disease, has continued to gain momentum, and this year's commemoration promises to be a beacon of hope, progress, and renewed commitment from nations around the world. “In the last three years, we have witnessed significant progress, but women in poorer countries and poor and marginalized women in richer countries still suffer disproportionately from cervical cancer,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “With enhanced strategies to increase access to vaccination, screening and treatment, strong political and financial commitment from countries, and increased support from partners, we can realize our vision for eliminating cervical cancer.” Governments and communities are leading the way by declaring commitment and developing strategies to eliminate cervical cancer and countries around the world are rallying behind WHO’s call to action on 17 November. Australia is on target to be among the first countries in the world to eliminate cervical cancer, which the country anticipates to achieve in the next 10 years. In Benin, the First Lady, Her Excellency, Claudine Talon will host an HPV screening campaign. The Democratic Republic of the Congo will join the day of action for the first time with a march across Kinshasa calling for cervical cancer elimination, organized by the Ministry of Health and women’s associations. In Norway, researchers have recently reported finding no cases of cervical cancer caused by the human papillomavirus (HPV) in 25-year-olds, the first cohort of women who were offered the vaccine as children through the national vaccination programme.","Ƙungiyoyin haɗin guiwa na duniya sun yi murnar samun ci gaba wajen kawar da cutar kansar mahaifa da ƙalubalen da ake fuskanta. Shuwagabannin duniya da wanda suka wake daga cutar kansar mahaifa da ƙungiyoyi masu goyon baya da abokan haɗin gwiwa da ƙungiyoyin fararen hula sun hallara a yau domin taro na uku a kan ɗaukar matakan kawar da cutar kansar mahaifa a duniya. Wannan taro da aka ƙirƙiro a karon farko da ya ƙunshi mambobin ƙasashe sun aminta da ɗaukar matakan kawar da cutuka marasa yaɗuwa, sun ci gaba da samun amfanin haɓakar shirin, bikin murnar na wannan shekarar an yi alƙawarin zai zamo harsashi ne ga kyakkyawar fata da ci gaba da sabunta yarjejeniya daga ƙasashen da ke zagaye da duniya. ""A cikin shekaru uku da suka wuce, mun shaida samun ci gaba mai amfani, amma matan da ke cikin matalautan ƙasashe da masu tasowa idan aka kwatanta da mata a ƙasashe masu arziki har yanzu akwai rashin daidaito wajen yawan masu fama da cutar kansar mahaifa "", cewar babban daraktan Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya watau Dr Tedras Adhanom Ghebreyesus. ""Idan aka inganta hanyoyin samun rigakafi da na gwaje-gwaje da na jinya da samun yarjejeniya mai ƙarfi ta siyasa da ta kuɗaɗe daga ƙasashe da ƙaruwar goyon baya daga ƙungiyoyin haɗin gwiwa, ta haka ne za mu iya cimma burinmu na kawar da cutar kansar mahaifa"". Gwamnati da al'ummu suna jagorantar shirin ta hanyar ayyana yarjejeniya da dabarun kawo ci gaba don kawar da cutar kansar mahaifa, da ƙasashen duniya suna dogara da kiran da Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta yi a ranar 17 ga watan Nuwamba. Ƙasar Austaraliya na da burin zama cikin ƙasashe na farko-farko a duniya da suka kawar da cutar kansar mahaifa, wanda ƙasar ta ɗaura ɗamarar cimmawa nan da shekaru 10 masu zuwa. A ƙasar Benin, matar shugaban ƙasar mai girma Claudine Talon za ta amshi baƙuncin taron gangami da wayar da kai a kan muhimmancin gwajin cutar HPV. Ƙasar Tarayyar Kongo a karon farko za ta shiga cikin shirin ranar ɗaukar mataki ta hanyar tattaki a kan titunan birnin Kinshasa don kira ga kawo ƙarshen cutar kansar mahaifa, da ma'aikatar lafiya ta shirya da ƙungiyoyin mata. A ƙasar Norway, bincike-binciken kwanan nan sun nuna cewa babu wata 'yar shekara 25 mai cutar kansar mahaifa da aka samu wadda ƙwayoyin cutar HPV suka haifar, rukuni na farko na mata an yi masu rigakafi a matsayin yara ta hanyar shirin kare kamuwa da cutuka ta ƙasa.","Washirika wa kimataifa wanafurahia maendeleo kuelekea kukomeza saratani ya shingo ya kizazi na kusisitiza changamoto Viongozi wa dunia, manusura wa saratani ya mlango wa uzazi, mawakili, washirika na mashirika ya kiraia wanakutana leo kuadhimisha siku ya tatu ya kutokomeza saratani ya shingo ya kizazi. Mpango huo ambao ni mara ya kwanza kwa Nchi Wanachama kupitia azimio la kutokomeza ugonjwa usiyoambukiza, umeendelea kushika kasi na maadhimisho ya mwaka huu yanaahidi kuwa mwanga wa matumaini, maendeleo na kujitolea upya kutoka kwenye mataifa mbalimbali duniani. Katika kipindi cha miaka mitatu iliyopita, tumeshuhudia maendeleo makubwa, lakini wanawake wanaoishi kwenye nchi masikini na wanawake masikini na waliyotengwa katika nchi tajiri bado wanaugua kwa kiasi kikubwa saratani ya mlango wa kizazi, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Kwa mikakati iliyoimarishwa ya kuongeza upatikanaji wa chanjo, uchunguzi na matibabu , dhamira thabiti ya kisiasa na kifedha kutoka nchini, na kuongezeka kwa usaidizi kutoka kwa washirika, tunaweza kutimiza maono yetu ya kutokomeza saratani ya mlango wa kizazi Serikali na jumuiya zinaongoza kwa kutangaza kujitolea na kuendeleza mikakati ya kutokomeza saratani ya mlango wa kizazi nchini na duniani kote zinakubaliana na wito wa WHO wa kuchukua hatua tarehe 17 Novemba. Australia inalenga kuwa miongoni mwa nchi za kwanza duniani kumaliza saratani ya mlango wa kizazi, ambayo nchi hiyo inatarajia kufikia katika miaka 10 ijayo. Nchini Benini, Mke wa rais, Mheshimiwa Claudine Talon atakuwa mwenyeji wa kampeni ya uchunguzi wa HPV. Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo itajiunga na siku ya utekelezaji kwa mara ya kwanza kwa kuanzisha maandamano kote Kinshasa ya kutaka kuondolewa kwa saratani ya mlango wa kizazi, yaliyoandaliwa na Wizara ya Afya na vyama vya wanawake. Nchni Norway, hivi karibuni watafiti wametoa taarifa kuwa hakuna kesi za saratani ya shingo ya kizazi iliyosababishwa na virusi vya human papillomavirus (HPV) kwa wasichana wenye umri wa miaka 25, kundi la kwanza la wanawake waliyopewa chanjo hiyo wakiwa watoto kupitia mpango wa taifa wa chanjo.","Àwọn alábàáṣe ní àgbáyé ṣe àjọyọ̀ ìtẹ̀síwájú lórí pípaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ tí wọ́n sì ṣàfihàn àwọn ìpènijà Àwọn olórí ní àgbáyé, àwọn olùyewubọ́ jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ, àwọn alágbàwí, àwọn alábàáṣe, àti àwùjọ ará ìlú jọ wà papọ̀ láti ṣe ayẹyẹ Àyájọ́ Iṣẹ́ Ìmúkúrò Jẹjẹrẹ Àbáwọlé ilé-ọmọ kẹta lónìí. Ètò àtinúdá náà, tí ó ṣàmì ìgbà àkọ́kọ́ tí àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ ṣe àmúlò ìpinnu kan láti paná àrùn aláìkóràn kan, ti tẹ̀síwájú láti máa fẹsẹ̀ rinlẹ̀, tí ayẹyẹ ọdún yìí sì ṣe ìlérí láti jẹ́ ìtànsán ìrètí, ìlọsíwájú, àti àtúnṣe ìfarajìn láti àwọn orílẹ̀-èdè káàkiri àgbáyé. ""Ní ọdún mẹ́ta sẹ́yìn, a ti rí ìlọsíwájú dáadáa, ṣùgbọ́n àwọn obìnrin ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n tálákà gan àti àwọn obìnrin tí wọ́n tálákà àti àwọn tí wọ́n yà sọ́tọ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n lówó sì ń jìyà tí kò yẹ lọ́wọ́ jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO sọ̀rọ̀. ""Pẹ̀lú àwọn ìlànà ìṣe tuntun láti ṣe àlékún ìráàyèsí àjẹsára, àyẹ̀wò àti ìtọ́jú, ìfarajìn olóṣèlú àti ìnáwó tí ó lágbára láti àwọn orílẹ̀-èdè, àti àlékún àtìlẹ́yìn láti ọ̀dọ̀ àwọn alábàáṣe, a lè rí ìmúṣẹ ìran wa láti paná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ."" Àwọn ìjọba àti àwùjọ ń darí ọ̀nà láti kéde ìfarajìn àti ṣíṣẹ̀dá àwọn ìlànà ìṣe láti paná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ tí àwọn orílẹ̀-èdè káàkiri àgbáyé sì ń ṣe àtẹ̀lé ìpè fún iṣẹ́ ṣíṣe tí WHO ṣe ní ọjọ́ 17 oṣù Kọkànlá. Australia tí wà ní àfojúsùn láti wà lára àwọn orílẹ̀-èdè àkọ́kọ́ ní àgbáyé tí yóò paná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ, tí orílẹ̀-èdè náà sì ti ń fojú sọ́nà láti ṣe àṣeyọrí láàárín ọdùn mẹ́wàá tí ó ń bọ̀. Ní Benin, Aya Ààrẹ Orílẹ̀-èdè, Ọlọ́lá jùlọ, Claudine Talon yóò gbàlejò ìpolongo àyẹ̀wò HPV. Democratic Republic of Congo yóò darapọ̀ mọ́ ọjọ́ ìṣiṣẹ́ náà fún ìgbà àkọ́kọ́ pẹ̀lú ìrìn káàkiri Kinshasa tí wọn yóò ti máa pè fún ìpaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ, tí Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera àti ẹgbẹ́ àwọn obìnrin yóò ṣètò rẹ̀. Ní Norway, àwọn aṣèwádìí ṣẹ̀ṣẹ̀ jábọ̀ pé wọn kò rí ọ̀ràn jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ tí kòkòrò HPV dá sílẹ̀ nínú àwọn ẹni ọdún mẹ́ẹ̀dọ́gbọ̀n, tí wọ́n jẹ́ ìṣí àwọn obìnrin àkọ́kọ́ tí wọ́n gba àjẹsára náà nígbà tí wọ́n wà ní ọmọdé nípasẹ̀ ètò ìfúnnilájẹsára ní orílẹ̀-èdè náà.","Abalingani bomhlaba wonke bajabulela inqubekelaphambili ekuqedeni umdlavuza womlomo wesibeletho futhi badwebele izinselele Abaholi bomhlaba, abasinde kumdlavuza womlomo wesibeletho, abagqugquzeli, ababambisene nabo, kanye nezinhlangano zomphakathi bahlangene namuhla ukubungaza usuku lwesithathu lokuqeda umdlavuza wesibeletho. Lolu hlelo, obekungokokuqala ukuthi Amazwe Angamalungu amukele isinqumo sokuqeda isifo esingathathelaniyo, lusaqhubeka nokudlondlobala, futhi isikhumbuzo salo nyaka sithembisa ukuba yisibani sethemba, inqubekelaphambili, kanye nokuzibophezela okuvuselelwe okuvela ezizweni emhlabeni jikelele. “Eminyakeni emithathu edlule, sibone inqubekelaphambili ebonakalayo, kodwa abesifazane emazweni ampofu kanye nabesifazane abampofu nabancishwe amathuba emazweni acebile basahlushwa umdlavuza womlomo wesibeletho ngendlela engalingani,” kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Ngamasu athuthukisiwe okwandisa ukufinyelela ekugomeni, ekuhlolweni nasekulashweni, ukuzibophezela okuqinile kwezepolitiki nakwezezimali okuvela emazweni, nokwesekwa okwengeziwe okuvela kozakwethu, singawufeza umbono wethu wokuqeda umdlavuza womlomo wesibeletho.” Ohulumeni nemiphakathi bahola indlela ngokumemezela ukuzibophezela kanye nokuthuthukisa amasu okuqeda umdlavuza womlomo wesibeletho futhi amazwe emhlabeni wonke ahambisana nesimemezelo se-WHO sokuthatha isinyathelo mhla ziyi-17 kuLwezi. Kuhloswe ukuba i-Australia ibe phakathi kwamazwe okuqala emhlabeni ukuqeda umdlavuza womlomo wesibeletho, okuyizwe elibheke ukufinyelela eminyakeni engu-10 ezayo. E-Benin, Inkosikazi kaMongameli, Ehloniphekile, uClaudine Talon uzophatha umkhankaso wokuhlola iHPV. I-Democratic Republic of the Congo izojoyina usuku lokusebenza okokuqala ngqa ngemashi enqamula eKinshasa ifuna ukuqedwa komdlavuza womlomo wesibeletho, ehlelwe nguMnyango Wezempilo kanye nezinhlangano zabesifazane. E-Norway, abacwaningi basanda kubika ukuthi abatholi macala omdlavuza womlomo wesibeletho obangelwa ihuman papillomavirus (HPV) kubantu abaneminyaka engama-25 ubudala, iqoqo lokuqala labesifazane abanikezwa lo mgomo besebancane ngohlelo lukazwelonke lokugoma." +ኢንዶኔዢያ በዚህ ሳምንት የማኅጸን በር ካንሰርን ለማጥፋት ከ90-70-90 ግቦች ላይ ለመድረስ በብሔራዊ የማህፀን በር ካንሰር ማጥፋት ዕቅድ (ከ2023 እስከ 2030) ላይ ቃል መግባቷን አስታውቃለች። ጃፓን ቀኑን ለማክበር ሀገሪቱን እያበራች ነው ፣ እና የ ኤችፒቪ ክትባት በሀገሪቱ ውስጥ እንደገና የጀመረውን ለሁለት ዓመታት ያከብራል። በሲንጋፖር፣ በኤችፒቪ ላይ ንቁ እርምጃ (ኤ4ኤችፒቪ) በሲንጋፖር የግንዛቤ ማስጨበጫ ለማገዝ የስፒን ብስክሌት ዝግጅትን ያስተናግዳል። በዩናይትድ ኪንግደም የእንግሊዝ ብሄራዊ የጤና አገልግሎት (ኤን ኤች ኤስ) በ 2040 የማኅጸን ነቀርሳን ለማጥፋት በዚህ ሳምንት ቃል ገብቷል:: በ ኤችፒቪ ክትባት ላይ ጠንካራ እድገት የማህፀን በር ካንሰርን እንደ የህዝብ ጤና ችግር ለማፋጠን ግሎባል ስትራቴጅ ከጀመረ ከሶስት አመት በፊት ጀምሮ ብዙ ህዝብ ያለባቸው እና እንደ ባንግላዲሽ፣ ኢንዶኔዥያ እና ናይጄሪያ ያሉ የማህፀን በር ካንሰር ሸክም ያሉባቸውን ጨምሮ 30 ሀገራት የ ኤችፒቪ ክትባት አስተዋውቀዋል። ከዛሬ ጀምሮ 140 አገሮች የ ኤችፒቪ ክትባት ወደ ብሔራዊ የክትባት ፕሮግራሞች አስተዋውቀዋል። ቢያንስ አንድ መጠን የ ኤች���ቪ ክትባት የተቀበሉ ልጃገረዶች የአለም አቀፍ የ ኤችፒቪ ክትባት ሽፋን በ2022 ወደ 21 በመቶ አድጓል - ለመጀመሪያ ጊዜ ከወረርሽኙ በፊት ከነበሩት ደረጃዎች በልጧል። ይህ የዕድገት መጠን የሚቀጥል ከሆነ የ ኤችፒቪ ክትባቶች በሁሉም ቦታ ለሁሉም ልጃገረዶች እንዲደርሱ ለማድረግ ዓለም በ 2030 የተቀመጠውን ግብ ለማሳካት በትክክለኛው መንገድ ላይ ትሆናለች። የዓለም ጤና ድርጅት ከ ጂኤቪአይ እና ሌሎች አጋሮች ጋር በመተባበር በወረርሽኝ መቋረጥ ምክንያት የ ኤችፒቪ ክትባት ላጡ ልጃገረዶች ክትባቱን ለመያዝ እና የ ኤችፒቪ ክትባት መርሃ ግብሮችን 90% ሽፋን ላይ ለመድረስ ስልታዊ ጥረቶችን ጀምሯል።,"Indonesia announced this week a declaration committing to reach the 90-70-90 targets for cervical cancer elimination through the national cervical cancer elimination plan (2023 to 2030). Japan is lighting up the country in teal to mark the day, and honour two years of the re-introduction of the HPV vaccine in the country. In Singapore, the Alliance for Active Action Against HPV (A4HPV) will host a spin cycling event to help raise awareness. In the United Kingdom, England’s National Health Service (NHS) pledged this week to eliminate cervical cancer by 2040. Strong progress on HPV vaccination Since the launch of the Global strategy to accelerate the elimination of cervical cancer as a public health problem three years ago, a further 30 countries, including countries with large populations and cervical cancer burden such as Bangladesh, Indonesia and Nigeria, introduced the HPV vaccine. As of today, 140 countries have introduced HPV vaccine into national immunization programmes. The global HPV vaccination coverage of girls that received at least one dose of HPV vaccine has increased to 21% in 2022 – exceeding the pre-pandemic levels for the first time. If this rate of progress is maintained the world would be on track to meet the 2030 target to make HPV vaccines available to all girls everywhere. WHO, in collaboration with GAVI and other partners, has initiated systematic efforts to catch-up vaccinations for girls who missed HPV vaccination as a result of pandemic disruptions and to revitalize HPV vaccination programmes towards reaching the 90% coverage target.","Ƙasar Indonesiya ta ayyana alƙawarin cimma mutane 90-70-90 don wayar musu da kai a kan shirinta na kawar da cutar kansar mahaifa (2023 zuwa 2030). Japan tana shirye-shiryen haske ƙasar cikin suturu koraye masu haske don murnar ranar, da girmama shekaru biyu da sake maido da allurar riga-kafi cutar HPV a ƙasar. A ƙasar Singafo, ƙawancen ɗaukar mataki a kan cutar HPV zai amshi baƙuncin shirin zagayawa da kaɗe-kaɗe domin ƙara ilmantar da mutane a kan cutar HPV. A ƙasar Birtaniya, Hukumar Lafiya ta Ingila ta yi alƙawari a cikin satin nan na kawar da cutar kansar mahaifa nan da shekarar 2040. Tsayayyen ci gaban da aka samu a harkar rigakafin HPV Tun lokacin da aka ƙaddamar da dabaru game duniya da zasu gaggauta kawar da cutar kansar mahaifa a matsayin shirin kula da lafiyar al'umma shekaru uku da suka wuce, wasu ƙasashen guda 30 ciki har da ƙasashe masu yawan al'umma kuma suke da yawan masu ɗauke da cutar kansar mahaifa kamar Bangaladash da Indonesiya da kuma Nijeriya, sun fara aiwatar da rigakafin HPV. Ya zuwa yau, ƙasashe 140 ne suka fara gudanar da rigakafin HPV a cikin jerin alluran da suke yi na tsare-tsarensu na rigakafi. A faɗin duniya gaba ɗaya, rigakafin HPV a kan 'yan mata da suka amshi rigakafin HPV aƙalla sau ɗaya ya ƙaru da kaso 21 cikin ɗari a shekarar 2022- sun haura matakin farko na kamuwa a karon farko. Idan wannan ƙiyasi na ci gaba aka samu ya tafi a haka, duniya baki ɗaya za ta kasance a kan ƙoƙarin ganin an cimma burin da aka ɗauka na allurar rigakafin cutar kansa kowace mace za ta iya samunta cikin sauƙi a ko'ina take, nan da shekarar 2030. Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya haɗin gwiwa da Ƙungiyar GAVI da sauran ƙungiyoyin haɗin gwiwa, sun ƙirƙiro tsararrun shirye-shirye na samar da riga-kafi ga 'yan mata da suka rasa rigakafin HPV a sakamakon annobar da ta addabe su da kuma farfaɗo da shirye-shiryen rigakafin HPV domin a samu ya kai ga kaso 90 cikin ɗari.","Indonesia ilitangaza kuwa juma hili itatoa tamko la kujitolea katika kufikia malengo ya 90-70-90 ya kutokomeza saratani ya shingo ya kizazi kupitia mpango wa kitaifa wa kutokomeza saratani ya shingo ya kizazi (2023 hadi 2030). Japan imetoa mafunzo nchi katika kuadhimisha siku hiyo, na kuheshimu miaka miwili ya kuanzishwa kwa chanjo ya HPV nchini humo. Nchini Singapore, Alliance for Active Action dhidi ya HPV (A4HPV) itaandaa tukio la kuendesha baiskeli ili kusaidia kuongeza ufahamu. Huko Uingereza, Huduma ya kitaifa ya Afya ya Uingereza (NHS) ndani ya hili juma iliahidi kuwa kufikia mwaka 2040 itakuwa imemaliza saratani ya mlango wa kizazi. Maendeleo makubwa ya chanjo ya HPV Tangu kuzinduliwa kwa mkakati wa kimataifa wa kuongeza kasi ya kutokomeza saratani ya shingo ya kizazi kama tatizo la afya ya jamii miaka mitatu iliyopita, nchi nyingine 30, zikiwemo nchi zenye idadi kubwa ya watu na hatari ya saratani ya mlango wa kizazi kama vile Bangladesh, Indonesia na Nigeria zilianzisha chanjo ya HPV. Kufikia leo, nchi 140 zimeanzisha chanjo ya HPV katika mipango ya kitaifa ya chanjo. Chanjo ya kimataifa ya HPV ya wasichana waliyopata angalau dozi moja ya chanjo ya HPV imeongezeka hadi 21% mwaka wa 2022 na kuongeza viwango kwa mara ya kwanza kabla ya janga. Ikiwa hiki kiwango cha maendeleo kitadumishwa, dunia ingekuwa kwenye njia ya kufikia lengo la 2030 la kufanya chanjo za HPV kupatikana kwa wasichana wote kila mahali. WHO, kwa kushirikiana na GAVI na washirika wengine, imeanzisha juhudi za utaratibu wa kupata chanjo kwa wasichana ambao walikosa chanjo ya HPV kutokana na kukomeshwa kwa janga na kufufua programu za chanjo ya HPV kufikia lengo la chanjo ya 90%.","Indonesia kéde ìfarajìn rẹ̀ ní ọ̀sẹ̀ yìí láti kàn sí àwọn aláfojúsùn 90-70-90 fún ìpaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ nípasẹ̀ ètò ìpaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ ní orílẹ̀-èdè náà (ọdún 2023 sí 2030). Japan ń pa ìlú láró láti ṣààmì ọjọ́ náà, àti láti ṣe àpọ́nlé ọdún kejì tí wọ́n tún mú àjẹsára HPV padà wọ orílẹ̀-èdè náà. Ní Singapore, Alliance for Active Action Against HPV (A4HPV) yóò gbàlejò ayẹyẹ kẹ̀kẹ́ yíyí láti ṣe ìrànwọ́ ìkéde ìmọ̀. Ní United Kingdom, Àjọ Elétò-ìlera ní Orílẹ̀-èdè England (NHS) jẹ́ ẹ̀jẹ́ ní ọ̀sẹ̀ yìí fún ìpaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ títí ọdún 2040. Ìlọsíwájú alágbára lórí ìfúnnilájẹsára HPV Láti àkókò ìfilọ́lẹ̀ ìlànà ìṣe ní Àgbáyé láti mú ìpaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ yá gẹ́gẹ́ bíi ìṣòro ìlera gbogboogbò ní ọdún mẹ́ta sẹ́yìn, àwọn orílẹ̀-èdè 30 mìíràn síi, pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ní àwọn èèyàn púpọ̀ àti ọ̀ràn jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ bíi Bangladesh, Indonesia àti Nigeria, ti ṣe ìmúbọnú àjẹsára HPV. Lónìí, àwọn orílẹ̀-èdè 140 ni wọ́n ti ṣe ìmúbọnú àjẹsára HPV sínú àwọn ètò ìfúnnilájẹsára ní orílẹ̀-èdè wọn. Ọwọ́jà àjẹsára HPV ní àgbáyé fún àwọn ọmọbìnrin tí wọ́n gba ó kéré jù ìwọ̀n-òògùn kan ti lékún sí ìdá 21% ní ọdún 2022 – tí ó ju àwọn ìpele ṣáájú-àjàkálẹ̀ lọ fún ìgbà àkọ́kọ́. Bí gbèdéke ìlọsíwájú yìí bá ń lọ bẹ́ẹ̀ ilé ayé yóò wà ní ojúpọ̀nnà láti bá ìlépa 2030 láti mú àwọn àjẹsára HPV wà fún gbogbo àwọn ọmọbìnrin níbi gbogbo. WHO, ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú GAVI àti àwọn alábàáṣe mìíràn, ti piyamọ àwọn akitiyan elétò láti ṣe àlébá àwọn àjẹsára fún àwọn ọmọbìnrin tí wọ́n tàsé àjẹsára HPV látààrí àwọn ìdíwọ́ àjàkálẹ̀ àti láti ṣe ìmúṣiṣẹ́padà àwọn ètò ìfúnnilájẹsára HPV láti lè bá ìlépa ọwọ́jà 90% náà.","I-Indonesia imemezele kuleli sonto isimemezelo esizibophezela ukufinyelela imigomo engu-90-70-90 yokuqedwa komdlavuza womlomo wesibeletho ngohlelo lukazwelonke lokuqeda umdlavuza womlomo wesibeletho (wezi-2023 kuya kowezi-2030). I-Japan ikhanyisa izwe nge-teal ukugubha usuku, futhi ihlonipha iminyaka emibili yokwethulwa kabusha komgomo we-HPV ezweni. E-Singapore, i-Alliance for Active Action Against HPV (A4HPV) izosingatha umcimbi wokugibela ibhayisikili ukusiza ukuqwashisa. E-United Kingdom, iNational Health Service (NHS) yase-England yathembisa kuleli sonto ukuthi izoqeda umdlavuza womlomo wesibeletho ngowezi-2040. Inqubekelaphambili ekugomeni iHPV Kusukela kwethulwa isu Lomhlaba Wonke lokusheshisa ukuqedwa komdlavuza womlomo wesibeletho njengenkinga yezempilo yomphakathi eminyakeni emithathu edlule, amanye amazwe angama-30, okuhlanganisa amazwe anabantu abaningi kanye nomthwalo womdlavuza womlomo wesibeletho njengeBangladesh, i-Indonesia neNigeria, ethule umgomo weHPV. Kusukela namuhla, amazwe ayi-140 ethule umuthi wokugomela i-HPV ezinhlelweni zikazwelonke zokugoma. Ukufakwa kokugonyelwa iHPV emhlabeni wonke kwamantombazane athole okungenani umthamo owodwa womgomo weHPV kwenyuke kwafinyelela ku-21% ngowezi-2022 - okwedlula amazinga angaphambi kobhubhane okokuqala ngqa. Uma leli zinga lenqubekelaphambili ligcinwa umhlaba uzobe usendleleni yokuhlangabezana nenhloso ka-2030 yokwenza imithi yokugomela iHPV itholakale kuwo wonke amantombazane yonke indawo. I-WHO, ngokubambisana neGAVI kanye nabanye ababambisene nabo, isiqale imizamo ehlelekile yokuthola imigomo yamantombazane aphuthelwe ukugonyelwa iHPV ngenxa yokuphazamiseka kobhubhane kanye nokuvuselela izinhlelo zokugomela iHPV ukuze kufinyelele ku-90%." +በናይጄሪያ፣ ለምሳሌ፣ የ ኤችፒቪ ክትባት ወደ መደበኛው የክትባት መርሃ ግብር በነጠላ-መጠን መርሃ ግብር በጥቅምት 2023 ተጀመረ። ሀገሪቱ 7.7 ሚሊዮን ልጃገረዶችን ለመከተብ አቅዳለች - በአንድ ዙር የ ኤችፒቪ ክትባት በክልሉ ውስጥ ትልቁ ቁጥር። በምርመራ እና ህክምና ላይ ደካማ እድገት አገሮች በመላው ዓለም የማጣሪያ ተደራሽነትን ለማሻሻል ኢንቨስት አድርገዋል። በዚህ አመት ከዩኒታይድ እና ፈጻሚ አጋሮቹ ጋር በ14 ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት የሚገኙ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ከአንድ ሚሊዮን በላይ ሴቶችን የማጣራት ምዕራፍ ላይ ደርሰዋል። በአብዛኛዎቹ አገሮች የማኅጸን በር ካንሰር ያለባቸው ሰዎች አሁንም የተሻለ የቀዶ ሕክምና፣ የራዲዮቴራፒ፣ የኬሞቴራፒ እና የማስታገሻ ሕክምና ማግኘት ያስፈልጋቸዋል። አሁንም፣ 65 በመቶው ሃገራት የማህፀን በር ካንሰርን የማጣሪያ አገልግሎት የሚያካትቱ ሲሆን 69 በመቶው ደግሞ የጨረር ህክምና የማህፀን በር ካንሰርን ለማከም በጤና ጥቅማ ጥቅሞች ፓኬጆች ውስጥ እንደ የአለም አቀፍ የጤና ሽፋን መርሃ ግብሮች ያካትታሉ። ሆኖም፣ በአገር ውስጥ አቅኚዎች ተሞክሮዎች በመሬት ላይ እየታየ ያለውን እድገት ያሳያሉ፡- ኤል ሳልቫዶር እ.ኤ.አ. በ2030 70% ሽፋንን ለማሳካት እና 90% የማህፀን በር በሽታ ላለባቸው ሴቶች ህክምና ለማግኘት አዳዲስ የምርመራ ግቦችን አውጥቷል። የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር በመላ ሀገሪቱ በሁሉም 75 የማጣሪያ ተቋማት አገልግሎት ይሰጣል።,"In Nigeria, for example, HPV vaccine was introduced into the routine immunization programme with a single-dose schedule in October 2023. The country aims to vaccinate 7.7 million girls – the largest number in a single round of HPV vaccination in the region. Weak progress on screening and treatment Countries have invested to improve access to screening all over the world. This year, together with Unitaid and its implementing partners, Ministries of Health in 14 low- and middle-income countries reached a milestone of screening over a million women. In most countries, those diagnosed with cervical cancer still need better access to surgery, radiotherapy, chemotherapy and palliative care. Still, only 65% of countries include cervical cancer screening services and 69% include radiotherapy for treatment of cervical cancer in the health benefit packages as part of universal health coverage schemes. However, pioneering country experiences showcase progress that is being made on the ground: El Salvador released new screening targets to achieve 70% coverage by 2030 and to provide access to treatment for 90% of women with cervical disease. The Ministry of Health now offers services in all 75 screening facilities throughout the country.","Alal misali a ƙasar Nijeriya, an fara gudanar da rigakafin HPV a cikin jadawalin alluran rigakafin da ake yi wa yara sau ɗaya kacal a cikin watan Oktoban shekarar 2023. Ƙasar na da burin yi wa 'yan mata 7.7 rigakafin, adadin yawan rigakafin da ya fi na yawa kenan cikin zagaye guda a duk faɗin nahiyar. Ci gaban da aka samu da bai taka kara ya karya ba a ɓangaren gwaji da jinya Ƙasashe da dama sun zuba kuɗinsu don ganin an samu ci gaba ta fuskar samun damar yin gwajin cutar kansar mahaifa a duk faɗin duniya. A wannan shekarar, tare da ƙungiyar Unitaid da sauran waɗanda take aiki tare da su da ma'aikatun lafiya a cikin ƙasashe 14 masu ƙaranci da matsakaicin tattalin arziki sun cimma nasarar yi wa fiye da mata miliyan gwaji. A cikin mafi yawan ƙasashe, waɗanda aka gwada suna ɗauke da kansar mahaifa suna buƙatar hanya mai sauƙi zuwa ga yi masu tiyata ko radiyoterafi ko kemoterafi da kuma kulawa ta hanyar jinya. Duk da haka, kashi 65 cikin ɗari kacal na kasashe ne suka shigar da gwajin kansar mahaifa, da kuma kashi 69 cikin ɗari da suka shigar da radiyoterafi a cikin hanyoyin jinyar cutar kansar mahaifa a cikin tsare-tsaren tallafi na rashin lafiya a matsayin wani cikin shirye-shiryen game-duniya a kan kiwon lafiya. Bayan haka, ƙasashen da suke a kan gaba sun nuna ci gaban da ake da shi a ƙasa: Ƙasar El Salvador ta fitar da sabon jadawalin gwajin da take so ta cimmawa na samun yin gwaji ga kaso 70 cikin ɗari nan da shekarar 2030 da kuma samar da jinya ga kaso 90 cikin ɗari na mata masu fama da cututtukan mahaifa. Ma'aikatar lafiya yanzu ta samar da kayan aiki a cikin dukkan cibiyoyin kiwon lafiya 75 da ake da su a ƙasar.","Kwa mfano, nchini Nigeria, chanjo ya HPV ilianzishwa katika mpango wa kawaida wa chanjo kwa ratiba ya dozi moja kuanzia mwezi Oktoba 2023. Nchi inalenga kutoa chanjo kwa wasichana milioni7.7 ambayo ni idadi kubwa zaidi katika awamu moja ya chanjo ya HPV kwenye kanda. Maendeleo dhaifu ya uchunguzi na matibabu Nchi zimewekeza ili kuboresha ufikiaji wa uchunguzi kote duniani. Mwaka huu, pamoja na Unitaid na washirika wake wa utekelezaji, Wizara za Afya katika nchi 14 za kipato cha chini na cha kati zilifikia hatua muhimu ya uchunguzi wa wanawake zaidi ya milioni. Katika nchi nyingi, wale waliyogunduliwa kuwa wana saratani ya shingo ya kizazi bado wanahitaji ufikiaji bora wa upasuaji, tiba ya mionzi, tiba ya kemikali na utunzaji uangalizi bora. Bado, ni 65% pekee ya nchi zinazojumuisha huduma za uchuguzi wa saratani ya shingo ya kizazi na 69% zinajumuisha tiba ya mionzi kwa ajili ya matibabu ya saratani ya shingo ya kizazi kama sehemu ya mipango ya afya kwa wote. Walakini, uzoefu wa nchi zilizotangulia unaonyesha maendeleo ambayo yanafanywa maishani: El Salvador ilitoa 70% ya malengo mapya ya uchunguzi kufikia mwaka 2030 na kutoa upatikanaji wa matibabu kwa 90% ya wanawake wenye ugonjwa wa mlango wa kizazi. Pia, nchi ilipiga hatua katika matibabu ya vidonda vya saratani ya mwanzoni; na.","Ní orílẹ̀-èdè Nigeria, fún àpẹẹrẹ, wọ́n ṣe àmúbọnú àjẹsára HPV wọnú ààtò ètò ìfúnnilájẹsára pẹ̀lú ètò fún ìwọ̀n-òògùn ẹ̀ẹ̀kan ní oṣù Kẹwàá ọdún 2023. Orílẹ̀-èdè náà gbèrò láti fún àwọn ọmọbìnrin mílíọ̀nù 7.7 ní àjẹsára – òǹkà tí ó tóbi jùlọ ní ìyípo ìfúnnilájẹsára HPV kan ṣoṣo ní ẹkùn náà. Ìlọsíwájú aláìlágbára púpọ̀ lórí àyẹ̀wò àti ìtọ́jú Àwọn orílẹ̀-èdè ti dókòwò lórí mímú ìráàyè sí àyẹ̀wò dára síi káàkiri àgbáyé. Ní ọdún yìí, ní àpapọ̀ pẹ̀lú Unitaid àti àwọn alájọṣiṣẹ́pọ̀ rẹ̀, àwọn Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera ní àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n tálákà àti àwọn tí wọ́n jẹ́ kòlà-kòsagbe 14 ni wọ́n ti ṣe àṣeyọrí lórí ṣíṣe àyẹ̀wò fún ó lé ní mílíọ̀nù àwọn obìnrin kan. Ní ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, àwọn tí wọ́n ti ṣe ìdámọ̀ àìsàn jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ pẹ̀lú sì nílò ìráàyè sí iṣẹ́ abẹ tí ó dára, ìfìtànsándẹ́kun-jẹjẹrẹ, ìfòògùndẹ́kun-jẹjẹrẹ àti ìfúnnilẹ́rọ̀. Síbẹ̀, ìdá 65% àwọn orílẹ̀-èdè péré ni wọ́n ń fi àwọn ètò àyẹ̀wò jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ sínú ètò wọn tí ìdá 69% ń fi ìfìtànsándẹ́kun-jẹjẹrẹ sínú ìtọ́jú jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ nínú àwọn ètò àǹfààní ìlera gẹ́gẹ́ bíi ara àwọn ètò ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé. Ṣùgbọ́n, orílẹ̀-èdè tí ó ṣáájú ṣàfihàn ìlọsíwájú tí ó ń lọ lọ́wọ́: El Salvador fi àwọn ìlépa àyẹ̀eò tuntun síta láti ṣe àṣeyọrí ọwọ́jà ìdá 70% títí ọdún 2030 àti láti pèsè ìráàyè sí ìtọ́jú fún ìdá 90% àwọn obìnrin tí wọ́n ní àrùn àbáwọlé ilé-ọmọ. Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera ń pèsè àwọn ètò iṣẹ́ ní gbogbo àwọn gbọ̀ngán ìṣàyẹ̀wò 75 tí wọ́n wà káàkiri orílẹ̀-èdè náà.","E-Nigeria, isibonelo, umuthi wokugomela iHPV wethulwa ohlelweni lokugoma olujwayelekile ngohlelo lomthamo owodwa ngoMfumfu wezi- 2023. Izwe lihlose ukugoma amantombazane ayizigidi ezingu-7.7 – okuyisibalo esikhulu kunazo zonke emzuliswaneni owodwa wokugonyelwa iHPV kusifunda. Inqubekelaphambili ebuthaka ekuhlolweni nasekwelashweni Amazwe atshale imali ukuze athuthukise ukufinyelela ekuhlolweni emhlabeni wonke. Kulo nyaka, kahlanganisa i-Unitaid kanye nozakwethu abaqalisa ukusebenza, uNgqongqoshe Wezempilo emazweni ayi-14 anemali ephansi kanye nephakathi nendawo afinyelele iqophelo eliphezulu lokuhlola abesifazane abangaphezu kwesigidi. Emazweni amaningi, labo abatholakala benomdlavuza womlomo wesibeletho basadinga ukufinyelela okungcono ekuhlinzweni, ekwelapheni nge-radiotherapy, ngokwelashwa ngamakhemikhali kanye nokunakekelwa kwe-palliative. Noma kunjalo, amazwe angama-65% kuphela ahlanganisa izinsizakalo zokuhlola umdlavuza womlomo wesibeletho kanti ama-69% afaka iradiotherapy yokwelapha umdlavuza womlomo wesibeletho emaphaketheni ezinzuzo zezempilo njengengxenye yezinhlelo zezempilo zomhlaba wonke. Nokho, okuhlangenwe nakho kwamazwe okuphayona kubonisa inqubekelaphambili eyenziwa kusukela phansi: I-El Salvador ikhiphe okuhlosiwe okusha ukuze kufinyelelwe kzinga lokutholakala kwama-70% ngowezi-2030 kanye nokuhlinzeka ngokufinyelela ekwelashweni kwabesifazane abangama-90% abanesifo somlomo wesibeletho. UMnyango Wezempilo manje usuhlinzeka ngezinsizakalo kuzo zonke izikhungo zokuhlola ezingama-75 ezweni lonke." +ሀገሪቱ በተጨማሪም ቅድመ ካንሰር ሕክምና ላይ እድገት አድርጓል፣ እና በ2019 ይህንን አጀንዳ ደብሊውኤችኦ ስራ አስፈፃሚ ቦርድ ካነሱት አባል ሀገራት መካከል የነበረችው ቡታን፣ የማኅጸን በር ካንሰርን በመከላከል እና በሕክምና ላይ አስደናቂ እመርታዎችን ማድረጉን ቀጥሏል። ሀገሪቱ በቅርቡ ባካሄደችው የጤና ኘሮጀክቷ 90.8 በመቶ የሚሆኑ የማህፀን በር ጫፍ ካንሰር እና ካንሰር ምርመራ እንዳደረገች የገለፀች ሲሆን ከነዚህም ውስጥ 92 በመቶው የማህፀን በር ቅድመ ካንሰር ያለባቸው ሴቶች ህክምና ተደርጎላቸው እና ሁሉም ወራሪ ካንሰር ያለባቸው ሴቶችን መቆጣጠር ተችሏል። የማጣሪያ ጥራትን ለማሻሻል፣ ወጪን ለመቀነስ እና የጤና አጠባበቅ አገልግሎቶችን ተደራሽነት ለማስፋት፣ ደብሊውኤችኦ አሁን የ ኤችፒቪ ምርመራን ለማህፀን በር ካንሰር መመርመሪያ ተመራጭ ዘዴ አድርጎ ይደግፋል። ይህ ለራስ ናሙና ድጋፍን ያካትታል፣ይህም ማጣሪያውን የበለጠ ምቹ ያደርገዋል። በተጨማሪም፣ የዓለም ጤና ድርጅት በሰኔ 2023 አራተኛውን የ ኤችፒቪ ምርመራ ብቁ አድርጓል፣ ይህም ህክምና የሚያስፈልጋቸውን ታካሚዎች በበለጠ ውጤታማነት ለመለየት የላቀ የማጣሪያ ዘዴዎችን ለመተግበር ለሚፈልጉ ሀገራት ተጨማሪ አማራጭ ይሰጣል። ለአርታዒዎች ማስታወሻ፡ የማህፀን በር ካንሰርን ለማጥፋት ሁሉም ሀገራት ከ100 000 ሴቶች ከ4 በታች መድረስ እና መያዝ አለባቸው። ግቡን ማሳካት በሦስት ቁልፍ ምሰሶዎች እና በተዛማጅ ግቦቻቸው ላይ ያርፋል። ሶስቱ ቁልፍ ምሰሶዎች፡- 90% ልጃገረዶች በ 15 ዓመታቸው በ ኤችፒቪ ክትባት ሙሉ በሙሉ የተከተቡ ናቸው።,"The country also made progress on the treatment of precancerous lesions; and Bhutan, which was among the Member States that raised this agenda to the WHO Executive Board in 2019, continues to make remarkable strides in cervical cancer prevention and treatment. The country recently reported that it has screened 90.8% of eligible women for cervical pre-cancer and cancer through its health flagship project, of these, 92% of women with cervical pre-cancer were treated and all women with invasive cancer were managed. To enhance screening quality, reduce costs and broaden access to health-care services, WHO now endorses HPV testing as the preferred method for cervical cancer screening. This includes support for self-sampling, which makes screening even more convenient. In addition, WHO prequalified a fourth HPV test in June 2023, providing an additional option for countries seeking to implement advanced screening methods to identify patients requiring treatment more effectively. Notes for editors: To eliminate cervical cancer, all countries must reach and maintain an incidence rate of below 4 per 100 000 women. Achieving that goal rests on three key pillars and their corresponding targets. The three key pillars are: 90% of girls fully vaccinated with the HPV vaccine by the age of 15;","Ƙasar kuma ta samu ci gaba ta fuskar jinyar raunuka da ba cutar kansa ba ne; Bhutan da ta kasance cikin mambobin ƙasashen da suka fara kawo wannan tattauna ga kwamitin zartarwa na Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya a shekarar 2019, sun ci gaba da tafiyar da shirin kare yaɗuwar cutar kansa da jinyarta cikin nasara. Kasar a kwanan na ta fitar da rahoton cewa ta gwada kaso 90.8 cikin ɗari na mata da suka cancanci kamuwa da alamun cutar cutar kansa a matakin farko da kuma waɗanda za su iya kamuwa da cutar kasar ta hanyar wani shirinta na lafiya, da wannan kaso 92 cikin ɗari na mata masu alamomin kamuwa da cutar kansa an yi masu magani, kuma waɗanda cutar kansa ta mamaye an kula da su. Don samar da gwaji mai inganci, rage kuɗaɗen da ake kashewa da faɗaɗa hanyoyin samun kiwon lafiya, Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya yanzu ta goyi bayan awon HPV a matsayin sahihiyar hanyar gwajin cutar kansar mahaifa. Wannan ya haɗa da goyon bayan samar da kayan awon da mutum zai iya yi wa kansa, wanda hakan zai sa gwajin ya fi zama cikin natsuwa. Ƙari a kan haka, Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya yarda da cancantar awon HPV a karo na hudu cikin watan June na shekarar 2023, ta bayar da wata ƙarin dama ga ƙasashen da ke son yin amfani da hanyoyin gwaji na zamani domin gano majinyatar da suka fi buƙatar taimako sosai fiye da sauran. Masu tantance bayanai su kula da cewa: Idan za a kawar da cutar kansar mahaifa, dukkan ƙasashe dole ne su cimma da kuma iya tabbatar da cewa tautsayin kamuwa da cutar ya na ƙasa da mace 4 daga cikin mata dubu 100 000. Cimma wannan manufar ya dogara da wasu ginshiƙai guda uku da kuma dacewar su da ƙudurorin. Ginshiƙan guda uku su ne: Kaso 90 cikin ɗari na 'yan mata ya kasance an yi masu rigakafin HPV tun suna da shekaru 15 da haihuwa.;","Bhutan, ambayo ilikuwa miongoni mwa Nchi Wanachama zilizoibua ajenda (mada) hii kwa Bodi ya Utendaji ya WHO mnamo 2019, inaendelea kupiga hatua za kushangaza katika kuzuia na matibabu ya saratani ya shingo ya kizazi Bhutan, ambayo ilikuwa miongoni mwa Nchi Wanachama zilizoibua ajenda (mada) hii kwa Bodi ya Utendaji ya WHO mnamo 2019, inaendelea kupiga hatua za kushangaza katika kuzuia na matibabu ya saratani ya shingo ya kizazi. Hivi karibuni nchi hiyo ilitoa taarifa kuwa imepima 90.85 ya wanawake wanaositahili kupata saratani ya mlango wa kizazi kupitia mradi wake bora wa afya, kati ya hao, 92% ya wanawake wenye saratani ya mlango wa kizazi walitibiwa na wanawake wote waliyokubwa na saratani walisimamiwa. ili kuimarisha ubora wa uchunguzi, kupunguza gharama na kupanua ufikiaji wa huduma za afya, WHO sasa inaidhinisha upimaji wa HPV kama njia inayopendekezwa ya uchunguzi wa saratani ya shingo ya kizazi. Hii ni pamoja na usaidizi wa sampuli binafsi, ambayo inafanya uchunguzi kuwa rahisi zaidi. Zaidi ya hayo, WHO ilifuzu majaribio ya HPV kwa mara ya nne mwezi Juni 2023, na kutoa chaguo la ziada kwa nchi zinazotaka kutekeleza mbinu za uchunguzi wa hali ya juu ili kutambua wagonjwa wanaohitaji matibabu kwa ufanisi zaidi. Wahariri zingatieni: ili kuondoa saratani ya shingo ya kizazi, nchi zote lazima zifikie na kudumisha kiwango cha matukio cha chini ya 4 kwa kila wanawake 100,000 Kufikia hilo lengo kunategemea nguzo tatu muhimu na malengo yao yanayolingana. Nguzo tatu muhimu ni: 90% ya wasichana wamechanjwa kikamilifu na chanjo ya HPV kufikia umri wa miaka 15;","Orílẹ̀-èdè náà tún ṣe àṣeyọrí lórí ìtọ́jú àwọn ọgbẹ́ ṣáájú-jẹjẹrẹ; àti Bhutan, tí ó fi ìgbà kan jẹ́ Orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ tí ó mú àgbéṣe yìí dìde fún Àjọ Aláṣẹ WHO ní ọdún 2019, túbọ̀ ń ṣe àwọn àṣeyọrí ńláńlá nínú ìtọ́jú àti ìdènà jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ. Orílẹ̀-èdè náà ṣẹ̀ṣẹ̀ jábọ̀ pé òun ti ṣe àyẹ̀wò ìdá 90.8% àwọn obìnrin tí wọ́n tọ́ fún jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ àti ṣáájú-jẹjẹrẹ nípasẹ̀ àkọ́ṣe iṣẹ́ àkànṣe fún ìlera rẹ̀, tí ìdá 92% nínú àwọn obìnrin wọ̀nyìí, tí wọ́n ní ìṣáájú-jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ sì gba ìtọ́jú tí gbogbo àwọn obìnrin tí wọ́n ní jẹjẹrẹ alátànká oníkíákíá sì ń ṣe àkóso rẹ̀. Láti mú ìwọ̀n ìdára àyẹ̀wò dára, dín ìnáwó kù àti láti ṣe ìfẹ̀lójú ìráàyè sí àwọn ètò ìtọ́jú-ìlera, WHO ti buwọ́ lu àyẹ̀wò HPV gẹ́gẹ́ bíi ọ̀nà tí wọ́n yànfẹ́ jùlọ fún àyẹ̀wò jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ. Àtìlẹ́yìn fún ìdáṣàpẹẹrẹ wà nínú èyí, tí yóò mú àyẹ̀wò rọrùn síi. Ní àfikún, WHO ṣe ìjẹ́rìísí ìṣáájú àyẹ̀wò HPV kẹrin ní oṣù Kẹfà ọdún 2023, èyí tí ó ń pèsè àfikún àṣàyàn fún àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ń wá láti ṣe àmúlò àwọn ọ̀nà ìṣàyẹ̀wò onímọ̀-ẹ̀rọ tuntun láti ṣe ìdámọ̀ àwọn aláìsàn tí wọ́n nílò ìtọ́jú dáadáa síi. Àwọn àkíyèsí fún àwọn olóòtú: Láti paná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ, gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè gbọdọ̀ dé kí wọ́n sì ṣe àmúdúró ìwọ̀n ìṣẹ̀lẹ̀ tí kò tó 4 nínú àwọn obìnrin 100 000. Ṣíṣe àṣeyọrí ìlépa yẹn rọ̀ mọ́ àwọn òpó mẹ́ta pàtàkì àti àwọn àfojúsùn wọn bákan náà. Àwọn òpó mẹ́ta pàtàkì náà ni: ìdá 90% àwọn ọmọbìnrin ti gba abẹ́rẹ́ àjẹsára HPV ní ẹni ọdún 15;","Izwe liphinde lenza inqubekelaphambili ekwelashweni kwezilonda ezidala umdlavuza; futhi I-Bhutan, eyayiphakathi Kwamazwe Angamalungu aphakamise lolu hlelo kwiBhodi Eliphezulu leWHO ngowezi-2019, iyaqhubeka nokwenza intuthuko emangalisayo ekuvimbeleni nasekulapheni umdlavuza womlomo wesibeletho. Izwe lisanda kubika ukuthi selihlole u-90.8% wabesifazane abafanelekile ukuthi banomdlavuza wangaphambi komlomo wesibeletho kanye nomdlavuza ngohlelo lwalo oluhamba phambili kwezempilo, kulaba, u-92% wabesifazane abanomdlavuza wangaphambi komlomo wesibeletho belashwa kanti bonke abesifazane abanomdlavuza we-invasive baphathwa. Ukuthuthukisa ikhwalithi yokuhlolwa, ukunciphisa izindleko kanye nokwandisa ukufinyelela ezinsizeni zokunakekelwa kwezempilo, iWHO manje incoma ukuhlolwa kweHPV njengendlela ekhethwayo yokuhlolelwa umdlavuza womlomo wesibeletho. Lokhu kufaka usekelo lokuzisampulela, okwenza ukuhlola kube lula nakakhulu. Ukwengeza, iWHO ifanelekele ukuhlolwa kweHPV yesine kuNhlangulana wezi-2023, okuhlinzeka ngenketho eyengeziwe emazweni afuna ukusebenzisa izindlela zokuhlola ezithuthukisiwe ukuze akhombe iziguli ezidinga ukwelashwa ngempumelelo kakhudlwana. Okubhalwe abahleli: Ukuze kuqedwe umdlavuza womlomo wesibeletho, wonke amazwe kufanele afinyelele futhi alondoloze izinga lokugula elingaphansi kwezi-4 kwabesifazane abayizi-100 000. Ukufeza lowo mgomo kuncike kuzinsika ezintathu ezibalulekile kanye nemigomo yazo ehambisanayo. Izinsika ezintathu ezibalulekile yilezi: Ama-90% amantombazane agonywe ngokugcwele ngomgomo weHPV lapho eseneminyaka eyi-15;" +70% የሚሆኑት ሴቶች ከፍተኛ የአፈፃፀም ፈተናን በመጠቀም በ 35 ዓመታቸው እና እንደገና በ 45 ዓመታቸው; ቅድመ ካንሰር ከታከሙ 90% ሴቶች እና 90% ወራሪ ካንሰር ያለባቸው ሴቶች ተይዘዋል ። በሚቀጥለው ክፍለ ዘመን የማህፀን በር ካንሰርን ለማጥፋት እያንዳንዱ አገር በ2030 የ90–70–90 ግቦችን ማሟላት አለበት። ግቡን ማሳካት በሦስት ቁልፍ ምሰሶዎች እና በተዛማጅ ግቦቻቸው ላይ ያርፋል።,"70% of women screened using a high performance test by the age of 35, and again by the age of 45; 90% of women with pre-cancer treated and 90% of women with invasive cancer managed. Each country should meet the 90–70–90 targets by 2030 to get on the path to eliminate cervical cancer within the next century. Achieving that goal rests on three key pillars and their corresponding targets.","Kaso 70 cikin mata an yi masu gwaji ta hanyar amfani da abubuwan gwaji masu kyau a daidai lokacin da suke da shekaru 35, da kuma sadda suka kai shekaru 45; Kaso 90 cikin ɗari na mata masu alamomin kamuwa da kansa a matakin farko sun warke, kuma kaso 90 cikin ɗari na waɗanda cutar kansa ta mamaye suna a kan jinya. Kowace ƙasa za ta cimma ƙudurin 90-70-90 zuwa shekarar 2030 don hawa hanyar kawar da cutar kansar mahaifa cikin ƙarni mai zuwa. Cimma wannan manufar ya dogara ga wasu ginshiƙai guda uku da kuma dacewar su da ƙudurorin.","70% ya wanawake walichunguzwa kwa kutumia mtihani wa juu wa ufaulu na umri wa miaka 35, na tena kwa umri wa miaka 45; 90% ya wanawake waliyo na matibabu ya awali ya saratanina 90% ya wanawake waliyo na vimelea vya saratani walidhibitiwa. Kila nchi inapaswa kufikia malengo ya 90-70-90 ifikapo 2030 ili kupata njia ya kuondoa saratani ya mlango wa kizazi ndani ya karne ijayo. Kufikia lengo hilo kunategemea nguzo tatu muhimu na malengo yao yanalingana.","ìdá 70% àwọn obìnrin ni wọ́n ṣe àyẹ̀wò fún nípa lílo àyẹ̀wò onígbèdéke iṣẹ́ gíga ní ẹni ọdún 35, àti ní ẹni ọdún 45 náà; ìdá 90% àwọn obìnrin ní wọ́n ti gba ìtọ́jú ṣáájú-jẹjẹrẹ tí wọ́n sì rí ìdá 90% àwọn obìnrin pẹ̀lú jẹjẹrẹ alátànká oníkíákíá ṣàkóso. Ọ̀kọ̀ọ̀kan orílẹ̀-èdè gbọdọ̀ bá àwọn ìlépa 90-70-90 náà títí ọdún 2030 láti bọ́ sọ́nà fún ìpaná jẹjẹrẹ àbáwọlé ilé-ọmọ láàárín ọgọ́rùn-ún ọdún tí ó ń bọ̀. Ṣíṣe àṣeyọrí ìlépa yẹn rọ̀ mọ́ àwọn òpó mẹ́ta pàtàkì àti àwọn àfojúsùn wọn bákan náà.","Ama-70% wabesifazane uhlolwe kusetshenziswa ukuhlolwa kokusebenza okuphezulu lapho sebeneminyaka engama-35 ubudala, baphinde futhi lapho sebeneminyaka engama-45; Ama-90% wabesifazane abalashwe ngaphambi komdlavuza kanye nama-90% abesifazane abanomdlavuza ohlaselayo bayakwazi ukuphila. Izwe ngalinye kufanele lihlangabezane nezinhloso ze-90-70-90 ngowezi-2030 ukuze lingene endleleni yokuqeda umdlavuza womlomo wesibeletho phakathi nekhulu leminyaka elizayo. Ukufeza lowo mgomo kuncike ezinsikeni ezintathu ezibalulekile kanye nemigomo yazo ehambisanayo." +ደብሊውኤችኦ ማህበራዊ ግንኙነትን ለማሳደግ ኮሚሽን ጀመረ ደብሊውኤችኦ ብቸኝነትን እንደ አሳሳቢ የጤና ስጋት ለመፍታት፣ ማህበራዊ ትስስርን እንደ ቅድሚያ ለማስተዋወቅ እና በሁሉም የገቢ ሀገራት ውስጥ የመፍትሄ ሃሳቦችን ለማፋጠን አዲስ የማህበራዊ ግንኙነት ኮሚሽን አስታውቋል። በዩ.ኤስ. የቀዶ ጥገና ሀኪም ጄኔራል ዶ/ር ቪቬክ ሙርቲ እና የአፍሪካ ህብረት የወጣቶች መልዕክተኛ ቺዶ ምፔምባ ኮሚሽኑ 11 መሪ ፖሊሲ አውጪዎች፣ የሃሳብ መሪዎች እና ተሟጋቾችን ያቀፈ ነው። ለሶስት አመታት የሚቆይ ሲሆን በሁሉም እድሜ ላሉ ሰዎች ጤናን ለማሻሻል ማህበራዊ ትስስሩ የሚጫወተውን ማዕከላዊ ሚና ይተነትናል እና ማህበራዊ ግንኙነቶችን በመጠኑ ለመገንባት መፍትሄዎችን ይዘረዝራል። ኮሚሽኑ የግንኙነት ማህበረሰቦችን እና ማህበረሰቦችን ደህንነትን እንደሚያጎለብት እና ኢኮኖሚያዊ እድገትን ፣ ማህበራዊ ልማትን እና ፈጠራን እንዴት እንደሚያግዝ ይመለከታል። ማህበራዊ መገለል - በቂ ያልሆነ ቁጥር ያላቸው ማህበራዊ ግንኙነቶች ፣ እና ብቸኝነት - እና ግንኙነት ያለመሰማት ���ህበራዊ ህመም ፣ ተስፋፍቷል ። ማግለል እና ብቸኝነት በዋነኛነት ከፍተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት አረጋውያን ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል ከሚለው በተቃራኒ በዓለም ዙሪያ በሁሉም የዕድሜ ክልሎች ጤና እና ደህንነት ላይ ተጽዕኖ ያሳድራሉ። ከአራት አረጋውያን መካከል አንዱ ማህበራዊ መገለል ያጋጥማቸዋል እና በሁሉም ክልሎች ውስጥ ዋጋው በጣም ተመሳሳይ ነው። በጉርምስና ዕድሜ ላይ ከሚገኙ ወጣቶች መካከል ከ5-15% የሚሆኑት ብቸኝነት ያጋጥማቸዋል ፣ በምርምር ግኝቶች። ይሁን እንጂ ፣ እነዚህ አሃዞች ዝቅተኛ ግምት ሊሆኑ ይችላሉ።,"WHO launches commission to foster social connection WHO has announced a new Commission on Social Connection, to address loneliness as a pressing health threat, promote social connection as a priority and accelerate the scaling up of solutions in countries of all incomes. Co-chaired by U.S. Surgeon General, Dr Vivek Murthy, and African Union Youth Envoy, Chido Mpemba, the Commission consists of 11 leading policy-makers, thought leaders and advocates. Running for three years, it will analyse the central role social connection plays in improving health for people of all ages and outline solutions to build social connections at scale. The Commission will consider how connection enhances the well-being of our communities and societies and helps foster economic progress, social development, and innovation. Social isolation – having an insufficient number of social connections, and loneliness – and the social pain of not feeling connected, are widespread. Contrary to the perception that isolation and loneliness primarily affect older people in high-income countries, they impact the health and well-being of all age groups across the world. One in four older people experience social isolation and the rates are broadly similar in all regions. Among adolescents, between 5­­–15% experience loneliness, according to research findings. However, these figures are likely to be underestimations.","Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta ƙaddamar da wata hukuma domin ta haɓaka hulɗatayyar zamantakewa Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya ta ayyana wata sabuwar hukumar haɓaka hulɗar zamantakewa, da zata maida hankali a kan kaɗaici da ke barazana ga lafiya da bunƙasa harkokin zantakewa a matsayin abu mai muhimmanci da gaggauto da dabarun tsira a cikin ƙasashen da dukkan kuɗaɗen shigarsu. Ƙasar Amurika ce ƙaramar mai jagoranci. Surgeon General, Dr Vivek Murthy, da Wakilan Ƙungiyar Matasan Afirika da Hukumar da ke ƙunshe da masana ilimin tsarin tafiyar da abubuwa 11 duk da akwai shuwagabanni da masu goyon baya,. Tafiyar da shirin na tsawon shekaru ukku, za ya tantance babbar rawar da dangantakar zamantakewa ke takawa wajen bunƙasa lafiya ga mutane masu shekaru daban-daban da lissafo wasu hanyoyin shawo kan matsaloli don gina dangantaka ta zamantakewa a wannan mataki. Hukumar za ta lura da yadda dangantaka za ta inganta lafiyar garuruwanmu da al'ummu da taimakawa wajen bunƙasa ci gaban tattalin arziki, da ci gaban zamantakewar al'umma da ƙirƙira. Ƙaurace wa jama'a- rashi samun wadatacciyar hulɗatayya da jama'a da kaɗaici -da damuwa ta zantakewa ta hanyar rashin shiga harkokin jama'a sun watsu sosai. Saɓanin zaton da ake na cewa keɓancewa da zaman kaɗaici sun fi samun masu shekaru da yawa a ƙasashe masu wadataccen tattalin arziki, suna shafar lafiya da rayuwar kowane rukunin mutane a duniya. Ɗaya cikin tsofaffi huɗu ya killace kansa daga al'umma, kuma yawansu ya yi faɗi a kowane yanki. A cikin matasa, kimanin kaso 5-15 cikin ɗari suna fuskantar kaɗaici , kamar yadda bincike ya gano. Har ila yau, waɗannan alƙaluman kamar a rage su.","WHO imezindua tume ya kukuza uhusiano wa kijamii WHO imetangaza Tume mpya ya Uhusiano wa Kijamii, kushughulikia upweke kama tishio kubwa la kiafya, kukuza uhusiano wa kijamii kama kipaumbele na kuharakisha kuongeza suluhisho katika nchi zenye mapato yote. Mwenyekiti mwenza wa U.S. Daktari Mkuu wa Upasuaji, Dk. Vivek Murthy na Mjumbe wa vijana wa Umoja wa Afrika, Chido Mpemba, Tume ina watunga sera wakuu 11, Viongozi wa fikra na mawakili. Kwa muda wa miaka mitatu, itachanganua jukumu kuu la muunganiko wa kijamii katika kuboresha afya kwa watu wa rika zote na kuainisha masuluhisho ya kujenga miunganisho ya kijamii kwa kiwango kikubwa. Tume itazingatia jinsi uhusiano unavyoboresha ustawi wa jamii zetu na kusaidia kukuza uchumi, maendeleo ya jamii na uvumbuzi. Kutengwa kwa jamii; ""Kuwa na miunganiko michache ya kijamii, upweke na kuenea kwa maumivu ya kijamii yanayosababisha kutojisikia kuungana. Kinyume na maoni kuwa kutengwa na upweke katika nchi zenye kipato cha juu huathiri sana wazee, afya na ustawi wa makundi yote ya umri duniani kote. Mzee mmoja kati ya wazee wanne hutengwa na jamii na viwango vinafanana kwa upana katika maeneo yote. Kulingana na utafiti, miongoni mwa vijana 5 sawa na 15% kati yao, huwa wanapata upweke. Lakini, inawezekana kuwa hizi takwimu zimepunguzwa.","WHO ṣe ìfilọ́lẹ̀ àjọ láti mú ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ gbòòrò síi WHO ti kéde Àjọ lórí Ìbáṣepọ̀ ní Àwùjọ tuntun kan, láti dojúkọ ìdáwà gẹ́gẹ́ bíi adúnkookò mọ́ ìlera tí ó ń ṣe gbọmọgbọmọ, ṣe ìgbélárugẹ ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ gẹ́gẹ́ bíi ohun pàtàkì àti láti mú ìgbésókè àwọn ọ̀nà àbáyọ ní àwọn orílẹ̀-èdè pẹ̀lú onírúurú owó tí ó ń wọlé fún wọn yá. Tí Dókítà Oníṣẹ́-abẹ Lápapọ̀ ní U.S. jẹ́ alájọjálága rẹ̀, àti Aṣojú Ọ̀dọ́ ní African Union, Chido Mpemba, Àjọ náà kún fún àwọn adarí aṣòfin, àwọn olórí aláròjinlẹ̀ àti àwọn alágbàwí 11. Tí ó ti ń ṣiṣẹ́ fún ọdún mẹ́ta, àjọ náà yóò ṣe àtúpalẹ̀ ọ̀gangan ipa tí ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ ní láti ṣe lórí ìmúdára ìlera fún onírúurú àwọn èèyàn láì fi ọjọ́-orí ṣe tí yóò sì ṣe àfihàn àwọn ọ̀nà àbáyọ láti ṣẹ̀dá àwọn ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ ní yanturu. Àjọ náà yóò ṣe ìdárò lórí bí ìbáṣepọ̀ ṣe ń mú àlàáfíà ní àwọn agbègbè àti àwọn àwùjọ wa dára síi àti bí ó ṣe ń ràn wá lọ́wọ́ láti mú ìlọsíwájú ọrọ̀ ajé, ìdàgbàsókè àwùjọ, àti ọgbọ́n ìṣẹ̀dá gbòòrò síi. Ìyàsọ́tọ̀ ní àwùjọ – kí èèyàn ní iye àwọn ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ tí kò tó nǹkan, kí ó sì dá wà – àti ìrora àìrẹ́nibáṣe ní àwùjọ, ti tàn kálẹ̀. Ní ìtakò èrò pé àwọn arúgbó ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé wọn pọ̀ nìkan ni ìyàsọ́tọ̀ àti ìdáwà máa ń kàn, wọ́n ní ipa lórí ìlera àti àlàáfíà gbogbo ẹgbẹ́ olóríjorí káàkiri àgbáyé. Ọ̀kan nínú àwọn arúgbó mẹ́rin ní wọ́n ń kojú ìyàsọ́tọ̀ ní àwùjọ tí àwọn ìwọ̀n náà sì fẹ́rẹ̀ jọra ní gbogbo àwọn ẹkùn. Láàárín àwọn ọdọ́mọdé aṣẹ̀ṣẹ̀bàlágà, láàárín ìdá 5–15% ní wọ́n ń kojú ìdáwà, gẹ́gẹ́ bí àwọn èsì ìwádìí ṣe fihàn. Ṣùgbọ́n, ó ṣeéṣe kí àwọn òǹkà wọ̀nyìí jẹ́ ìgékúrú.","I-WHO yethula ikhomishini yokukhuthaza ukuxhumana komphakathi I-WHO isimemezele iKhomishana entsha Yezokuxhumana Komphakathi, ukubhekana nesizungu njengengozi kwezempilo, ukukhuthaza ukuxhumana nomphakathi njengento ebaluleke kakhulu futhi kwandiswe izixazululo ngokushesha emazweni awo wonke amaholo. Usihlalo ohlanganyelwe yi-U.S. Udokotela Ohlinzayo, uDkt Vivek Murthy, kanye neNxusa Yentsha YeNhlangano Yase-Africa, uChido Mpemba, iKhomishana inabenzi benqubomgomo abaholayo abayi-11, abaholi abacabangayo kanye nabameli. Njengoba sekuphele iminyaka emithathu, izohlaziya indima ebalulekile ekuxhumaneni nomphakathi ekuthuthukiseni impilo yabantu bayo yonke iminyaka futhi iveze izixazululo zokwakha ukuxhumana komphakathi ngezinga elikhulu. IKhomishani izobheka ukuthi ukuxhumana kuyithuthukisa kanjani inhlalakahle yemiphakathi yethu nabantu futhi isize ekukhuthazeni inqubekelaphambili yezomnotho, ukuthuthukiswa komphakathi, kanye nokusungula izinto ezintsha. Ukuhlukaniswa nomphakathi - ukuba nenombolo enganele yokuxhumana nabantu, kanye nesizungu - kanye nobuhlungu bomphakathi bokungazizwa uxhumekile, kusabalele. Ngokuphambene nombono wokuthi ukuzihlukanisa nomzwangedwa kuthinta abantu asebekhulile emazweni anemali engenayo ephezulu, kunomthelela empilweni nasenhlalakahleni yawo wonke amaqembu eminyaka yobudala emhlabeni jikelele. Umuntu oyedwa kwabane asebekhulile bahlangabezana nokuhlukaniswa nomphakathi futhi amanani afana ngokubanzi kuzo zonke izifunda. Phakathi kwentsha, phakathi kuka-5-15% iba nomzwangedwa, ngokusho kwemiphumela yocwaningo. Nokho, lezi zibalo kungenzeka zibe izilinganiso eziphansi." +"“በዓለም ላይ ያለው ከፍተኛ ማህበራዊ መገለል እና ብቸኝነት በጤና እና ደህንነት ላይ ከባድ መዘዝ አለው። በቂ የሆነ ጠንካራ ማህበራዊ ግንኙነት የሌላቸው ሰዎች ለስትሮክ፣ለጭንቀት፣ለአእምሮ ማጣት፣ለድብርት፣ ራስን ማጥፋት እና ለሌሎችም የመጋለጥ እድላቸው ከፍተኛ ነው ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""ይህ የዓለም ጤና ድርጅት ኮሚሽን ማህበራዊ ግንኙነትን እንደ ዓለም አቀፍ የጤና ቀዳሚነት ለመመስረት እና በጣም ተስፋ ሰጭ ጣልቃገብነቶችን ለመጋራት ይረዳል።"" የማህበራዊ ግንኙነት እጦት እንደ ማጨስ፣ ከመጠን በላይ መጠጣት፣ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ፣ ከመጠን ያለፈ ውፍረት እና የአየር ብክለትን የመሳሰሉ ቀደም ባሉት ጊዜያት የመሞት አደጋ ተመጣጣኝ ወይም እንዲያውም የበለጠ ነው። ማህበራዊ መገለል በአካል እና በአእምሮ ጤና ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራል፣ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ከጭንቀት እና ድብርት ጋር የተቆራኘ እና የልብ እና የደም ቧንቧ በሽታዎችን በ 30% ይጨምራል። አዲሱ ደብሊውኤችኦ በማህበራዊ ትስስር ላይ ዓለም አቀፍ አጀንዳን ይገልፃል; ለአገሮች፣ ማህበረሰቦች እና ግለሰቦች በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ መፍትሄዎችን የሚያበረታታ ግንዛቤን ማሳደግ እና ትብብርን መገንባት። የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ወረርሽኝ እና ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ውጤቶቹ ማህበራዊ ግንኙነቶችን እንዴት እንዳዳከሙ ከግምት ውስጥ በማስገባት ይህ አጀንዳ በዚህ ወቅት ልዩ ጠቀሜታ አለው። ""ማህበራዊ ግንኙነትን በማሳደግ ረገድ የላቀ የኮሚሽነሮች ቡድን ጋር በቅርበት በመስራት ደስተኛ ነኝ - የደህንነት ወሳኝ አካል። አንድ ላይ፣ ብቸኝነት፣ ጤናማ እና የበለጠ ጠንካራ የሆነ ዓለምን መገንባት እንችላለን ሲሉ የዩኤስ የቀዶ ጥገና ሐኪም ጄኔራል ዶ/ር ቪቬክ ሙርቲ ተናግረዋል። ""ብቸኝነት እና መገለል ከሚያስከትላቸው ከፍተኛ የጤና እና የህብረተሰብ መዘዞች አንፃር፣ እንደ ትምባሆ አጠቃቀም፣ ውፍረት እና የሱስ ቀውስ ያሉ ሌሎች የአለም ጤና ስጋቶችን ለመፍታት ያደረግነውን የህብረተሰብ ማህበራዊ ትስስር መልሶ ለመገንባት ተመሳሳይ ኢንቨስት የማድረግ ግዴታ አለብን። ""","“High rates of social isolation and loneliness around the world have serious consequences for health and well-being. People without enough strong social connections are at higher risk of stroke, anxiety, dementia, depression, suicide and more,” said WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. “This WHO Commission will help establish social connection as a global health priority and share the most promising interventions.” Lack of social connection carries an equivalent, or even greater, risk of early death as other better-known risk factors – such as smoking, excessive drinking, physical inactivity, obesity, and air pollution. Social isolation also has a serious impact on physical and mental health; studies show that it has been linked to anxiety and depression and can increase risk of cardiovascular disease by 30%. The new WHO Commission will define a global agenda on social connection; raising awareness and building collaborations that will drive evidence-based solutions for countries, communities and individuals. This agenda has particular significance at this time, given how the COVID-19 pandemicand its social and economic repercussions undermined social connections. “I am thrilled to work closely with an outstanding group of Commissioners on advancing social connection – a vital component of well-being. Together, we can build a world that is less lonely, healthier, and more resilient,” said U.S. Surgeon General, Dr Vivek Murthy. “Given the profound health and societal consequences of loneliness and isolation, we have an obligation to make the same investments in rebuilding the social fabric of society that we have made in addressing other global health concerns, such as tobacco use, obesity, and the addiction crisis.“","Yawaitar adadin masu killace kansu da zaman kaɗaici da ke akwai cikin duniya yana da abubuwa da dama da yake haifarwa ga lafiya da rayuwa. Mutanen da ba su da dangatakar zamantakewa sosai suna cikin haɗarin kamuwa da mutuwar sashen jiki da damuwa da ciwon mantuwa da kisan-kai da wasu. Cewar babban daraktan Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. ""Wannan hukuma da ke ƙarƙashin Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya za ta taimaka wajen samar da dangantaka ta zamantakewa a matsayin abin da za a ba muhimmanci a duniyar kiwon lafiya da haɗuwa a kan alƙawarin yarjejeniya"" Rashin dangantakar zamantakewa na ɗaukar daidaito ko kuma mafi yawan haɗarin mutuwa da wuri ko abin da aka fi sani da abu mai haɗari - kamar su shan taba da shan giya da yawa da rashin motsa jiki da ƙiba da gurɓatacciyar iska. Killace ce kai ko rashin shiga jama'a kuma yana da matsala sosai a kan lafiyar jiki da ta ƙwaƙwalwa ; bincike ya nuna cewa yana da alaƙa ta kai tsaye da shiga damuwa da ciwon damuwa za su iya ƙara haɗarin kamuwa da cututtukan zuciya da kaso 30 cikin ɗari. Sabuwar hukumar Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya za su bayar da tsare-tsare game-duniya a kan dangantakar zamantakewa; ƙarfafa wayar da kan al'umma da samar da haɗin guiwa da zasu jagoranci dubaru da aka samar ta hanyar samar da hujja ga ƙasashe, al'ummu da ɗaiɗaikun mutane. Wannan tsare-tsare yana da mahimmanci a wannan lokacin, idan aka yi la'akari da yadda cutar ta COVID-19 da tasirinta na zamantakewa da tattalin arziƙi ke lalata alaƙar zamantakewa. Na yi farin cikin yin aiki kafada da kafada da gungun kwamishinonin da suka yi fice kan ci gaban zamantakewa - muhimmin bangaren jin dadi. Tare, za mu iya gina duniyar da ba ta da kaɗaici, mafi koshin lafiya, da juriya, ”in ji Babban Likitan Amurka, Dr Vivek Murthy. Idan aka yi la'akari da babban sakamako na kiwon lafiya da zamantakewa na kadaici da keɓewa, muna da alhakin sanya hannun jari iri ɗaya don sake gina tsarin zamantakewar al'umma wanda muka yi don magance wasu matsalolin kiwon lafiya na duniya, kamar shan taba, kiba, da kuma rikice-rikice na jaraba.","Viwango wa juu vya kutengwa na jamii na upweke duniani kote vina madhara makubwa kwenye afya na ustawi. Watu wasiyo na uhusiano wa kijamii wako katika hatari kubwa ya kiharusi, wasiwasi, shida ya akili, unyongovu, kujiua na mengineyo mengi, alisema Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dkt Tedros Adhanom Ghebreyesus. Hii Tume ya WHO itasaidia kuanzisha uhusiano wa kijamii kama kipaumbele cha afya duniani na kushiriki hatua zinazotia matumaini Ukosefu wa muunganiko wa kijamii unabeba hatari inayoendana au kubwa zaidi ya kifo cha mapema kama ilivyo kwa sababu zingine zenye hatari zinazojulikana zaidi, kama vile kuvuta sigara, ulevi wa kupindukia, kutofanya mazoezi ya mwili, kunenepa kupita kiasi na uchafuzi wa hewa. Pia, kutengwa kwa jamii kuna athari kubwa za afya ya mwili na akili; tafiti zinaonyesha kunaweza kusababisha wasiwasi na unyongovu na kunaweza kuongeza hatari ya ugonjwa wa moyo na mishipa kwa 30%. Tume mpya ya WHO itafafanua ajenda (mada) ya kimataifa kuhusu uhusiano wa kijamii; katika kuongeza ufahamu na kujenga uhusiano ambao utaleta ufumbuzi wa msingi wa ushahidi kwa nchi, jumuiya na watu binafsi. Ajenda (mada) hii ina umuhimu wa pekee kwa wakati huu, ikizingatiwa jinsi janga la UVIKO-19 na athari zake za kijamii na kiuchumi zilivyodhoofisha uhusiano wa kijamii. Nimefurahi kufanya kazi kwa ukaribu na kundi kubwa la Makamishna katika kuendeleza uhusiano wa kijamii ambacho ni kipengele muhimu cha ustawi. Kwa pamoja, tunaweza kujenga dunia isiyo na upweke, yenye afya na ustahimilivu zaidi, alisema Daktari Mkuu wa Upasuaji wa Marekani, Dk. Vivek Murthy. Kwa kuzingatia madhara makubwa ya kiafya na kijamii ya upweke na kutengwa, tuna wajibu wa kufanya uwekezaji katika kujenga upya muundo wa jamii ambayo tumefanya katika kushughulikia masuala mengine ya afya ya kimataifa kama vile matumizi ya tumbaku, unene uliyokithiri na hatari ya uraibu","""Bí ìwọ̀n ìyàsọ́tọ̀ ní àwùjọ àti ìdáwà ṣe wà lókè káàkiri àgbáyé ní ewu gidi fún ìlera àti àlàáfíà. Àwọn èèyàn tí wọn kò ní irú ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ tí ó jinná wà nínú ewu àrùn ẹ̀gbà, àìnífọ̀kànbalẹ̀, àrùn òǹrayè, ìgbẹ̀mí ara ẹni àti jù bẹ́ẹ̀ lọ,"" Olùṣàkóso Àgbà fún WHO, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus dáhùn. ""Àjọ WHO yìí yóò ṣe ìrànwọ́ láti fi ìdí ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ múlẹ̀ gẹ́gẹ́ bíi ìlera pàtàkì ní àgbáyé tí yóò sì ṣe àfihàn àwọn ìdásí tí wọ́n dára jùlọ."" Àìsíbáṣepọ̀ ní àwùjọ ní déédé ewu kan náà, tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ, pẹ̀lú ikú òòjọ́ àti àwọn okùnfà ewu tí a mọ̀ mìíràn – bíi sìgá fífà, otí àmupara, àìlèdáhunṣe, ìsanrajù, àti ìbafẹ́fẹ́jẹ́. Ìyàsọ́tọ̀ ní àwùjọ tún ní ipa pàtàkì lórí ìlera ara àti ọkàn; àwọn ìwádìí fihàn pé ó ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àìnífọ̀kànbalẹ̀ àti ìrẹ̀wẹ̀sí ọkàn tí ó sì le ṣe àlékún ewu àrùn ajẹmétòòṣànká inú ọkàn pẹ̀lú ìdá 30%. Àjọ WHO tuntun náà yóò ṣe àlàyé àgbéṣe ní àgbáyé lórí ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ; ṣíṣe àgbélárugẹ ìpolongo àti ṣíṣẹ̀dá ìfọwọ́sowọ́pọ̀ tí yóò mú àwọn ọ̀nà àbáyọ ẹlẹ́rìí wá fún àwọn orílẹ̀-èdè, àwọn àwùjọ àti àwọn èèyàn. Àgbéṣe yìí ní ìwúlò ní pàtó ní àsìkò yìí, pẹ̀lú bí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 àti àwọn àbájáde rẹ̀ ní àwùjọ àti lórí ọrọ̀ ajé ṣe àfihàn àwọn ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ. ""Inú mi dùn láti ṣiṣẹ́ ní tímọ́tímọ́ pẹ̀lú ẹgbẹ́ àwọn Kọmísánà tí wọ́n tayọ lórí ìmúlọsíwájú ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ – ara ìwàlálààfíà pàtàkì. Ní àpapọ̀, a lè ṣẹ̀dá ilé ayé tí ìdáwà kò wọ́pọ̀, tí ó bá ìlera mu síi, tí ó sì dúró ṣinṣin,"" Dókítà Oníṣẹ́-abẹ Lápapọ̀ ní US, Dr Vivek Murthy. ""Pẹ̀lú bí àwọn àbájáde ajẹmọ́lera àti ajẹmáwùjọ ìdáwà àti ìyàsọ́tọ̀ ṣe jinlẹ̀ tó, a ní ojúṣe láti ṣe ìdókòwò lórí ìṣàtúnrán aṣọ ìbáṣepọ�� ní àwùjọ tí a ti ṣe láti yanjú àwọn ọ̀rọ̀ ajẹmọ́lera ní àgbáyé, bíi ìlò tábà, ìsanrajù, àti wàhálà àfẹ́sódì.""","“Amazinga aphezulu okuzihlukanisa nabantu kanye nomzwangedwa emhlabeni wonke kunemiphumela emibi empilweni nakunhlalakahle. Abantu abangakwazi ukuxhumana nomphakathi basengozini enkulu yokushaywa unhlangothi, ukukhathazeka, ukuwohloka komqondo, ukudangala, ukuzibulala nokunye,” kusho uMqondisi-Jikelele weWHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus. ""Le Khomishini yeWHO izosiza ukusungula ukuxhumana nomphakathi njengento ebaluleke kakhulu emhlabeni jikelele futhi yabelane ngokungenelela okuthembisayo."" Ukuntuleka kokuxhumana nabantu kunengozi elinganayo, noma enkulu nakakhulu, yokufa ngaphambi kwesikhathi njengezinye izici eziyingozi ezaziwa kangcono - njengokubhema, ukuphuza ngokweqile, ukungasebenzi komzimba, ukukhuluphala, kanye nokungcoliswa komoya. Ukuzihlukanisa nomphakathi nakho kunomthelela omkhulu empilweni engokomzimba nengqondo; ucwaningo lukhombisa ukuthi kuxhumene nokukhathazeka nokudangala futhi kungandisa ingozi yesifo senhliziyo ngama-30%. IKhomishana entsha ye-WHO izochaza uhlelo lomhlaba wonke mayelana nokuxhumana nomphakathi; ukuqwashisa nokwakha ukusebenzisana okuzoqhuba izixazululo ezisekelwe ebufakazini bamazwe, imiphakathi kanye nabantu ngabanye. Lo hlelo lunokubaluleka okuthile ngalesi sikhathi, uma kubhekwa ukuthi ubhubhane lweCOVID-19 kanye nemiphumela yalo kwezenhlalo nezomnotho lululaza kanjani ukuxhumana nabantu. “Ngijabule kakhulu ukusebenza eduze neqembu loKhomishana abavelele ekuthuthukiseni ukuxhumana nomphakathi - ingxenye ebalulekile yenhlalakahle. Ngokubambisana, singakha izwe elingenawo umdlangendwa, elinempilo, futhi eliqinile,” kusho uDokotela Omkhulu Wokuhlinza Wase-U.S., uDkt Vivek Murthy. “Ngenxa yemiphumela ejulile yezempilo kanye nenhlalo yesizungu kanye nokuzihlukanisa, sinesibopho sokutshala imali efanayo ekwakheni kabusha isizinda senhlalo yomphakathi esiye sayenza ekubhekaneni nokunye okukhathazayo kwezempilo emhlabeni wonke, njengokubhema ugwayi, ukukhuluphala kanye nienkinga yokulutheka.”" +ማህበራዊ ግንኙነት መቋረጥ ወደ ደካማ የትምህርት ውጤት ሊያመራ ይችላል; በሁለተኛ ደረጃ ብቸኝነት የሚሰማቸው ወጣቶች ከዩኒቨርሲቲ የማቋረጥ እድላቸው ሰፊ ነው። በተጨማሪም ደካማ የኢኮኖሚ ውጤት ሊያስከትል ይችላል; በስራዎ ውስጥ የተቋረጠ እና ያለመደገፍ ስሜት ወደ ደካማ የስራ እርካታ እና አፈፃፀም ሊመራ ይችላል ። ወጣቶች ከብቸኝነት ነፃ አይደሉም። ማህበረሰባዊ መገለል በማንኛውም ሰው፣ በማንኛውም እድሜ፣ በየትኛውም ቦታ ሊጎዳ ይችላል” ሲሉ የአፍሪካ ህብረት የወጣቶች መልዕክተኛ ቺዶ ምፔምባ ተናግረዋል። “በመላ አፍሪካ እና ከዚያም ባሻገር፣ በብቸኝነት ዙሪያ ያለውን ትረካ እንደገና መግለፅ አለብን። በማህበራዊ ትስስር ላይ የሚደረጉ ኢንቨስትመንቶች የአሁን እና የወደፊት ትውልዶችን ደህንነት የሚያበረታቱ ምርታማ፣ ጠንካራ እና የተረጋጋ ኢኮኖሚ ለመፍጠር ወሳኝ ናቸው። ደብሊውኤችኦ ፅህፈት ቤት የሚደገፈው የማህበራዊ ግንኙነት ኮሚሽን የመጀመሪያውን የአመራር ደረጃ ስብሰባ ከታህሳስ 6 እስከ 8 ቀን 2023 ያካሂዳል። የመጀመሪያው ዋና ውፅዓት በሦስት ዓመቱ ተነሳሽነት አጋማሽ ላይ የተለቀቀው ዋና ሪፖርት ይሆናል።,"Social disconnection also can lead to poorer education outcomes; young people experiencing loneliness in high school are more likely to drop out of university. It can also lead to poorer economic outcomes; feeling disconnected and unsupported in your job can lead to poorer job satisfaction and performance.“ Young people are not immune to loneliness. Social isolation can affect anyone, of any age, anywhere,” said Chido Mpemba, African Union Youth Envoy. “Across Africa and beyond, we must redefine the narrative around loneliness. Investments in social connection are critical to creating productive, resilient and stable economies that promote the well-being of current and future generations.” The Commission on Social Connection, supported by a Secretariat based at WHO, will hold its first leadership-level meeting from 6 to 8 December 2023. The first major output will be a flagship report released by the mid-point of the three-year initiative.","Rashin haɗin kai na zamantakewa kuma na iya haifar da ƙarancin sakamako na ilimi; matasan da ke fama da kadaici a makarantar sakandare sun fi barin jami'a ba su kammala karatun ba. Haka kuma yana iya haifar da mummunan sakamako na tattalin arziki; jin katsewar haɗin gwiwa da rashin tallafi a cikin aikinku na iya haifar da ƙarancin gamsuwar aiki."" Matasa ba su tsira daga kadaici ba. Warewa jama'a na iya shafar kowa, a kowanne matakin shekaru, a ko'ina,"" in ji Chido Mpemba, Wakilin Matasan Tarayyar Afirka. A duk faɗin Afirka da har ma gaba da africa, dole ne mu sake fayyace labarin game da kaɗaici. Zuba hannun jari a cikin haɗin gwiwar zamantakewa yana da mahimmanci don ƙirƙirar tattalin arziƙi mai ƙarfi, juriya da kwanciyar hankali waɗanda ke haɓaka jin daɗin al'ummomin yanzu da na gaba."" Hukumar Haɗin Kan Jama'a, wacce wata Sakatariya take zaune a Hukumar Lafiya ta Duniya ke tallafawa, za ta gudanar da taron matakin jagoranci na farko daga 6 zuwa 8 ga Disamba 2023. Babban abin fitarwa na farko zai kasance rahoton flagship da aka fitar ta tsakiyar shirin na shekaru uku.","Kutengwa kwa jamii kunaweza pia kusababisha matokeo duni ya elimu; vijana wanaokabiliana na upweke katika shule za upili wana uwezekano mkubwa wa kuacha kujiunga na vyuo vikuu. Pia, inaweza kusababisha matokeo duni ya uchumi; kuhisi kutengwa na kutotegemezwa katika kazi yako kunaweza kusababisha kutosheka na utendaji duni wa kazi Vijana hawana kinga dhidi ya upweke. Kutengwa kwa jamii kunaweza kuathiri mtu yeyote, wa umri wowote, mahali popote, alisema Chido Mpemba, Mjumbe wa Vijana wa Umoja wa Afrika. Kote barani Afrika na kwingineko, lazima tufafanue upya simulizi ya upweke. Uwekezaji katika uhusiano wa kijamii ni muhimu katika kujenga uchumi wenye tija, usitahimilivu na uchumi thabiti ambao unakuza ustawi wa vizazi vya sasa na vijavyo Tume ya uhusiano wa kijamii, ilisaidia na Sekretarieti iliyojikita WHO, ambayo itaendesha mkutano wa kwanza wa ngazi ya uongozi kuanzia tarehe 6 hadi 8 Desemba 2023. Matokeo yake makubwa ya kwanza yatakuwa taarifa kuu iliyotolewa na lengo kuu la mpango wa miaka mitatu.","Àìní ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ tún lè yọrí sí àwọn àbájáde ìkẹ́kọ̀ọ́ tí kò dára rárá; ó ṣeéṣe fún àwọn ọ̀dọ́ tí wọ́n ń kojú ìdáwà ní ilé-ìwé gíga má parí ẹ̀kọ́ wọn ní yunifásítì. Ó tún lè já sí àwọn àbájáde ajẹmétò ọrọ̀ ajé tí kò dára rárá; níní ìmọ̀lára àìní ìbáṣepọ̀ àti àìní àtìlẹ́yìn lẹ́nu iṣẹ́ rẹ lè já sí àìṣetó lẹ́nu iṣẹ́ àti àìṣe iṣẹ́ tí ó tẹ́ni lọ́rùn."" Ìdáwà kò yọ àwọn ọ̀dọ́ sílẹ̀. Ìyàsọ́tọ̀ ní àwùjọ lè kan ẹnikẹ́ni, láì wo ọjọ́-orí, níbikíbi,"" Chido Mpemba, Aṣojú Ọ̀dọ́ ní WHO fèsì. ""Káàkiri ilẹ̀ Adúláwọ̀ àti jù bẹ́ẹ̀ lọ, a gbọdọ̀ ṣe àtúnkọ ìtàn nípa ìdáwà. Àwọn ìdókòwò nínú ìbáṣepọ̀ ní àwùjọ ṣe pàtàkì sí ìṣẹ̀dá àwọn ètò ọrọ̀ ajé tí ó ní àbáyọrí, tí ó dúró ṣinṣin tí ó sì ṣe déédé tí yóò ṣe ìgbélárugẹ àlàáfíà àwọn ìran ìsinyìí àti ti ọjọ́ iwájú."" Àjọ lórí Ìbáṣepọ̀ ní Àwùjọ, tí Ọ́fíìsì Ìjọba kan tí ó wà ní WHO ṣe àtìlẹ́yìn fún, yóò ní ìpàdé onípele-adarí àkọ́kọ́ rẹ̀ bẹ̀rẹ̀ láti ọjọ́ 6 sí 8 oṣù Kejìlá ọdún 2023. Àbájáde pàtàkì àkọ́kọ́ yóò jẹ́ àbọ̀ pàtàkì tí yóò jẹ́ fífiléde ní àárín ètò ọlọ́dún-mẹ́ta náà.","Ukuziqhelelanisa nomphakathi nakho kungaholela emiphumeleni empofu yemfundo; intsha enomzwangedwa esikoleni samabanga aphezulu maningi amathuba okuthi ishiye enyuvesi. Kungase futhi kuholele emiphumeleni yezomnotho empofu; ukuzizwa uqhelelene nabantu futhi ungasekelwe emsebenzini wakho kungaholela ekwanelisekeni komsebenzi ompofu kanye nokusebenza kabi."" Intsha ayivikelekile ukubeni nomzwangedwa. Ukuzihlukanisa nomphakathi kungenza noma ngubani, wanoma yimuphi ubudala, noma kuphi,” kusho uChido Mpemba, Inxusa Lentsha Ye-African Union. “Kuyo yonke i-Africa nangale kwayo, kumele sichaze kabusha ukulandisa okuphathelene nomzwangedwa. Ukutshalwa kwezimali ekuxhumaneni nomphakathi kubalulekile ekwakheni umnotho okhiqizayo, oqinile futhi ozinzile okhuthaza inhlalakahle yezizukulwane zamanje nezesikhathi esizayo.” IKhomishana Yokuxhumana Nomphakathi, esekelwe Ihhovisi likaNobhala elizinze eWHO, izobamba umhlangano wayo wokuqala wezinga lobuholi kusukela mhla ziyisi-6 kuya ziyisi-8 kuZibandlela wezi-2023. Umphumela wokuqala omkhulu kuzoba umbiko ohamba phambili okhishwe maphakathi nesinyathelo seminyaka emithathu." +"ካንሰር ያለባቸው ህጻናት ከጋዛ ለህክምና ወደ ግብፅ እና ዮርዳኖስ ተወስደዋል የዓለም ጤና ድርጅት፣ የቅዱስ ጁድ የሕፃናት ምርምር ሆስፒታል እና ቁልፍ አገሮች በመካሄድ ላይ ባሉ ግጭቶች ውስጥ ወሳኝ የሆኑ ሰብዓዊ እርምጃዎችን ያስተባብራሉ 12 የሚያህሉ ካንሰር ወይም ሌላ የደም ህመም ያለባቸው ህጻናት ከጓደኞቻቸው ጋር ከጋዛ ሰርጥ በተያዘው የፍልስጤም ግዛት ወደ ግብፅ እና ዮርዳኖስ ተወስደው ህክምናቸውን በሰላም እ��ዲቀጥሉ ተደርገዋል። የዚህ ጅምር አካል ተጨማሪ ልጆች ለካንሰር ህክምና እንዲወጡ ይጠበቃል። ርምጃውን ለማመቻቸት የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) እና የቅዱስ ይሁዳ የሕፃናት ምርምር ሆስፒታል ከግብፅ፣ ከእስራኤል፣ ከዮርዳኖስ፣ ከተያዘው የፍልስጤም ግዛት እና ከዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ ባለሥልጣናት እንዲሁም ከሴንት ጁድ የሕፃናት ምርምር አባላት ጋር አስተባብረዋል። ጁድ ግሎባል አሊያንስ፣ ካንሰር እና ሌሎች አስከፊ በሽታዎች ያለባቸውን ህጻናት ለመርዳት የታቀዱ የተቋማት እና ፋውንዴሽን ማህበረሰቦች። የዓለም ጤና ድርጅት የካንሰር ህክምና የሚያስፈልጋቸው ህጻናትን ማፈናቀልን የሚቀበል ሲሆን ዘላቂ ፣ሥርዓት ያለው ፣እንቅፋት የሌለበት እና በጠና የተጎዱ እና የታመሙ ታማሚዎችን በራፋ ድንበር ማቋረጫ በኩል ወደ ግብፅ እና ወደ ግብፅ መውሰዱ አስፈላጊ መሆኑን አፅንዖት ሰጥቷል። ከዚህ ጋር ተያይዞ የዓለም ጤና ድርጅት እና ቅድስት ጁዳ የታካሚዎች የጤና ሁኔታ እና የፀጥታ ሁኔታ በሚፈቅደው መሰረት ብዙ የሕፃናት ነቀርሳ በሽተኞችን እና የቤተሰባቸውን አባላት ለመልቀቅ ቁርጠኝነት አላቸው። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ እንዳሉት ""የካንሰር ህክምና የሚያስፈልጋቸው ህጻናት በጋዛ ያለውን አለመረጋጋት እና አለመረጋጋት ትተው በግብፅ እና በዮርዳኖስ የህይወት አድን ህክምና ማግኘታቸውን በመቀጠላቸው እፎይታ አግኝቻለሁ"" ብለዋል። “እንዲሁም በሴንት ጁድ እና ደብሊውኤችኦ አስተባባሪነት ሁሉም የሚመለከታቸው ባለስልጣናት የእነዚህን ህጻናት የጤና ፍላጎቶች ለማስቀደም የሚያደርጉትን ጥረት አስተውያለሁ። ይህ በጣም የሚያስፈልገው የሰብአዊ እርምጃ ትርኢት በዚህ ግጭት ለተጎዱ ሰዎች ሁሉ፣ ዛሬ ከፍተኛ ፍላጎት ባለበት በጋዛ ውስጥ እና ከዚያ በላይ ለሆኑ ሰዎች ሁሉ የህይወት አድን እንክብካቤን ማግኘትን ለማበረታታት ማገልገል አለበት።","Children with cancer evacuated from Gaza for treatment to Egypt and Jordan WHO, St. Jude Children’s Research Hospital and key countries coordinate vital humanitarian action amidst ongoing conflict Some 12 children with cancer or other blood disorders have been evacuated, with their companions, from the Gaza Strip in the occupied Palestinian territory to Egypt and Jordan so they may continue their treatment safely. Additional children are expected to be evacuated for cancer treatment as part of this initiative. To facilitate the move, the World Health Organization (WHO) and St. Jude Children’s Research Hospital have coordinated with officials from Egypt, Israel, Jordan, the occupied Palestinian territory, and the United States of America, as well as members of the St. Jude Global Alliance, a worldwide community of institutions and foundations dedicated to helping children with cancer and other catastrophic diseases. WHO welcomes the evacuations of children needing treatment for cancer and emphasizes that sustained, orderly, unimpeded and safe medical evacuations of critically injured and sick patients into and via Egypt through the Rafah Border Crossing are essential. In line with this, WHO and St. Jude are committed to facilitating the evacuation of more pediatric cancer patients, and their family members, as the health status of the patients and security conditions allow. “I am relieved that children in vital need of cancer care have been able to leave the insecurity and uncertainty in Gaza and continue receiving life-saving treatment in Egypt and Jordan,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, the WHO Director-General. “I also note the efforts, coordinated by St Jude and WHO, of all relevant authorities to put the health needs of these children first. This show of desperately needed humanitarian action should serve to motivate increased access to life-saving care to all people affected by this conflict, both inside Gaza where needs are greatest today, and beyond.","An kwashe yaran da ke fama da cutar kansa daga Gaza don yi musu magani zuwa kasar Masar da Jordan Asibitin Bincike na Yara na Hukumar Lafiya ta Duniya St. Jude da manyan ƙasashe suna daidaita mahimman ayyukan jin kai a cikin rikice-rikicen da ke gudana An kwashe wasu yara 12 masu fama da cutar daji ko wasu cututtukan jini, tare da abokan aikinsu, daga zirin Gaza a yankin Falasdinawa da aka mamaye zuwa Kasar Masar da Jordan domin su ci gaba da jinyarsu lafiya. Ana sa ran za a kwashe karin yara don maganin cutar daji a wani bangare na wannan shiri. Don sauƙaƙe wannan yunƙurin, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) da Asibitin Bincike na Yara na St. Jude sun haɗa kai da jami'ai daga Masar, Isra'ila, Jordan, yankin Falasɗinawa da aka mamaye, da Amurka da kuma membobin kungiyar St. Jude Global Alliance, wata al'umma ta duniya na cibiyoyi da gidauniyoyi da aka sadaukar domin taimaka wa yara masu fama da cutar daji da sauran cututtuka masu muni. Hukumar Lafiya da Duniya ta yi maraba da korar yaran da ke bukatar maganin cutar daji kuma ta jaddada cewa dorewar, cikin tsari, ba tare da tsangwama da kuma amintaccen kwashe majinyata masu rauni da marasa lafiya a ciki da kuma ta Kasar Masar ta hanyar Ketara Iyakar Rafah yana da mahimmanci. Dangane da wannan, Hukumar Lafiya da Dunuya da St. Jude sun himmatu wajen ba da damar kwashe ƙarin masu fama da ciwon daji na yara, da danginsu, kamar yadda yanayin lafiyar marasa lafiya da yanayin tsaro suka ba da izini. Na ji dadin yadda yara da ke bukatar kulawar ciwon daji sun sami damar barin rashin tsaro da rashin tabbas a Gaza kuma suna ci gaba da karbar magani na ceton rayuka a Kasar Masar da Jordan, in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Babban Darektan Hukumar Lafiya da Duniya. “Na kuma lura da kokarin da St Jude da Hukumar Lafiya ta Duniya suka yi, na dukkan hukumomin da abin ya shafa na sanya bukatun lafiyar yaran a gaba. Wannan nuni na ayyukan jin kai da ake bukata ya kamata ya yi aiki don ƙarfafa ƙarin damar samun kulawar ceton rai ga duk mutanen da wannan rikici ya shafa, a cikin Gaza inda buƙatu suka fi girma a yau, da kuma bayan haka.","Watoto waliyo na saratani walihamishwa kutoka Gaza hadi Misiri na Jordan kwa ajili ya matibabu WHO, hospitali ya Utafiti ya Watoto ya St. Jude na nchi muhimu zinaratibu hatua muhimu za kibinadamu, huku migogoro ikiendelea Baadhi ya watoto 12 waliyokuwa na saratani au matatizo mengine ya damu wamehamishwa pamoja na wenzao kutoka ukanda wa Gaza katika eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu hadi misiri na Jordan ili waendelee na matibabu yao salama. Watoto wengine wanatarajiwa kuhamishwa kwa ajili ya matibabu ya saratani kama sehemu ya mpango huu. ili kuwezesha hatua hiyo, Shirika la Afya Duniani (WHO) na hospitali ya Utafiti ya watoto ya St. Jude zimeratibu zimeratibu kwa ushirikiano pamoja na Maafisa kutoka Misiri, Israel, Jordan, eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu na Marekani, pamoja na Wanachama wa Jumuiya ya Kimataifa ya taasisi na misingi inayojitolea kusaidia watoto wenye saratani na magonjwa mengine ya hatari. WHO inakaribisha kuhamishwa kwa watoto wanaohitaji matibabu ya saratani na inasisitiza kwamba uhamishaji endelevu, wa uratibu, usiyozuiliwa na salama ya wagonjwa waliyojeruhiwa vibaya na kupitia Misiri kupitia Njia ya Kuvuka Mpaka ya Rafah ni muhimu. Sambamba na hili, WHO na St. Jude wamejitolea kuwezesha uhamisho wa watoto wengi wenye saratani na wanafamilia wao, kwa ajili ya hali ya afya ya wagonjwa na hali sitahiki ya usalama wao. Nimefarijika kwa sababu watoto wanaohitaji huduma ya saratani wameweza kuondolewa katika hali ya ukosefu wa usalama na mashaka huko Gaza na kuendelea kupata matibabu ya kuokoa maisha nchini Misiri na Jordan,"" alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Pia, ninatambua jitihada zinazoratibiwa na St, Jude na WHO, za mamlaka zote zinazohusika katika kuweka mbele mahitaji ya afya ya watoto hawa. Onyesho hili la hatua za kibinadamu zinazohitajika sana zinafaa kuhamasisha upatikanaji wa huduma za kuokoa maisha kwa watu wote waliyoathiriwa na mzozo huu wa Gaza ambako mahitaji ni makubwa zaidi leo na kuendelea.","Wọ́n gbé àwọn ọmọdé tí wọ́n ní jẹjẹrẹ kúrò ní Gaza lọ sí Egypt àti Jordan fún ìtọ́jú WHO, Ilé-ìwòsàn Aṣèwádìí àwọn Ọmọdé St. Jude àti àwọn orílẹ̀-èdè pàtàkì darí iṣẹ́ ìfọmọnìyànṣe pàtàkì nínú rògbòdìyàn tí ó ń lọ lọ́wọ́ Wọ́n ti gbé àwọn ọmọdé 12 tí wọ́n ní jẹjẹrẹ àbí àwọn ìṣòro ajẹmẹ́jẹ̀ mìíràn kúrò, pẹ̀lú àwọn aládùúrótì wọn, kúrò ní Gaza Strip ní agbègbè tí àwọn èèyàn Palestine wà lọ sí ìlú Egypt àti Jordan kí wọ́n lè máa bá ìtọ́jú wọn lọ láì sí ewu. Wọ́n tún máa gbé àwọn ọmọdé mìíràn kúrò fún ìtọ́jú jẹjẹrẹ gẹ́gẹ́ bí ara ètò yìí. Láti mú iṣẹ́ náà di ṣíṣe, Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) àti Ilé-ìwòsàn Aṣèwádìí àwọn Ọmọdé St. Jude ti ṣètò pẹ̀lú àwọn òṣìṣẹ́ láti Egypt, Isreal, Jordan, agbègbè tí àwọn èèyàn ilẹ̀ Palestine wà, àti Orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà, pẹ̀lú àwọn ọmọ-ẹgbẹ́ St. Jude Global Alliance, àwùjọ àwọn ilé-iṣẹ́ àti àwọn ìdásílẹ̀ káàkiri àgbáyé tí wọ́n ní ìfarajìn láti máa ṣe ìrànwọ́ fún àwọn ọmọdé tí wọ́n ní jẹjẹrẹ àti àwọn àìsàn alágbára mìíràn. WHO gba àwọn ìgbékúrò àwọn ọmọdé tí wọ́n nílò ìtọ́jú fún jẹjẹrẹ náà tọwọ́tẹsẹ̀ tí ó sì ṣe ìtẹnumọ́ pé àwọn ìgbékúrò àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu àti àwọn aláìsàn tí ara wọn kò le tí ó ní àlòpẹ́, tí ó ní ètò, láì sí ìdíwọ́ tí ó sì ní ààbò fún ìtọ́jú lọ sí Egypt àti gbígba Ibodè Rafah kọjá gba Egypt náà ṣe pàtàkì. Ní ìbámu pẹ̀lú èyí, WHO àti St. Jude ní ìfarajìn láti ṣe ìgbékúrò àwọn ọmọdé aláìsàn jẹjẹrẹ, àti àwọn mọ̀lẹ́bí wọn, bí ipò ìlera àti àwọn ipò ààbò bá ti ṣe fi àyè gbà. ""Ọkàn mi balẹ̀ pé àwọn ọmọdé tí wọ́n nílò ìtọ́jú jẹjẹrẹ pàtàkì tí rí àyè láti kúrò nínú hílàhílo àìsí ààbò àti àìdájú ní Gaza tí wọ́n sì ń gba ìtọ́jú adóòlà-ẹ̀mí lọ ní Egypt àti Jordan,"" Olùdarí Àgbà fún WHO, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ̀rọ̀. ""Mo tún ṣe àkíyèsí àwọn akitiyan, tí St Jude àti WHO darí rẹ̀, gbogbo àwọn aláṣẹ pàtàkì láti fi àwọn ìnílò ìlera àwọn ọmọdé wọ̀nyìí ṣáájú. Irú àfihàn iṣẹ́ ìfọmọnìyànṣe tí a nílò ní kíkankíkan yìí gbọdọ̀ jẹ́ móríyá fún àlékún ìráàyè sí ìtọ́jú adóòlà-ẹ̀mí fún gbogbo àwọn èèyàn tí ogun yìí pa lára, àti nínú Gaza níbi tí àwọn ìnílò náà ti pọ̀ jùlọ, àti jù bẹ́ẹ̀ lọ.","Izingane ezinomdlavuza zikhishwe eGaza ukuze ziyokwelashwa zayiswa e-Egypt naseJordan I-WHO, iSibhedlela Sokucwaninga Sezingane iSt. Jude kanye namazwe athile baxhumanisa izenzo zobuntu ezibalulekile njengoba kunezingxabano eziqhubekayo Ezinye izingane eziyi-12 ezinomdlavuza noma ezinye izinkinga zegazi zikhishiwe, kanye nabasizi bazo, eGaza Strip endaweni yasePalestine ehlaselwe zayiswa e-Egypt nase Jordan ukuze ziqhubeke nokwelashwa kwazo ngokuphepha. Izingane ezengeziwe kulindeleke ukuthi zikhishwe ukuze zelashwele umdlavuza njengengxenye yalolu hlelo. Ukuze lesi sinyathelo sibe lula, iWorld Health Organization (WHO) kanye neSibhedlela Sokucwaninga Sezingane saseSt. Jude baye baxhumanisa nezikhulu zase-Egypt, Israel, Jordan, indawo yasePalestine edliwayo, kanye ne-United States of America, kanye namalungu eSt. Jude Global Alliance, umphakathi womhlaba wonke wezikhungo nezisekelo ezizinikele ekusizeni izingane ezinomdlavuza nezinye izifo eziyinhlekelele. I-WHO iyakwamukela ukukhishwa kwezingane ezidinga ukwelashelwa umdlavuza futhi igcizelela ukuthi ukukhishwa kwezempilo okuqhubekayo, okuhlelekile, okungavimbelwe futhi okuphephile kweziguli ezilimele kakhulu nezigulayo ukungena nokudlula eGibhithe ngokusebenzisa iRafah Border Crossing kubalulekile. Ngokuvumelana nalokhu, iWHO kanye no-St Jude bazibophezele ekusizeni ukukhishwa kweziguli ezinomdlavuza wezingane, kanye namalungu omndeni wazo, njengoba isimo sezempilo seziguli nezimo zokuphepha zivumela. ""Ngikhululekile ngokuthi izingane ezikudinga kakhulu ukunakekelwa komdlavuza zikwazile ukushiya ukungavikeleki nokungaqiniseki kwaseGaza futhi ziqhubeke nokuthola ukwelashwa okusindisa impilo e-Egypt naseJordani,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Ngiyayiqaphela nemizamo, edidiyelwe yiSt Jude kanye ne-WHO, yazo zonke iziphathimandla ezifanele ukubeka izidingo zezempilo zalezi zingane kuqala. Lo mbukiso wesenzo sobuntu esidingeka kakhulu kufanele ukhuthaze ukufinyelela okwandisiwe ekunakekelweni okusindisa impilo kubo bonke abantu abathintwe yile ngxabano, ngaphakathi kweGaza lapho izidingo zinkulu kakhulu namuhla, nangale kwayo." +"ይህ ተነሳሽነት ሁሉንም ወገኖች ጤናን እና ሰላምን እንዲያስቀድሙ ሊያበረታታ እጸልያለሁ።"" አሁን ያለው ግጭት ለታካሚዎች ከጋዛ ሰርጥ መውጣትን አግዶ የነበረ ሲሆን ኬሞቴራፒን ጨምሮ አስፈላጊ የሆኑ የሕክምና አቅርቦቶችን በጥብቅ ይገድባል። ህጻናትን ጨምሮ ለካንሰር ህሙማን የሚሰጡት ሁለቱ ልዩ ሆስፒታሎች ከአቅማቸው በላይ ተጨናንቀዋል፣ በቂ አቅርቦት አልተሰጣቸውም፣ ለጥቃቶች ተጋልጠዋል እና በፀጥታው እጦት ምክንያት አንደኛው ለመዝጋት ተገድዷል። ስለዚህ የካንሰር እንክብካቤ አገልግሎቶች በጣም የተገደቡ ናቸው፣ ይህም ማለት ታካሚዎችን ከጋዛ ውጭ ለህክምና ማዛወር በጣም አስቸኳይ ነው። ጄምስ አር ዳውኒንግ፣ ኤም.ዲ.፣ ሴንት ጁድ ፕሬዚዳንት እና ዋና ሥራ አስፈፃሚ እንዳሉት፡ “በአንድነት በመሥራት የዓለም ጤና ድርጅት እና ሴንት ጁድ ሕፃናትን በካንሰር ከሚታከሙ ሐኪሞች ዓለም አቀፍ ማህበረሰብ ጋር ግንኙነት ፈጥረዋል። እነዚህ ��ንኙነቶች በዛ ጦርነት ወቅት ህጻናትን ከዩክሬን ለማስወጣት አስችሏል። በተጨማሪም ቅዱስ ይሁዳ በምስራቅ ሜዲትራኒያን አካባቢ ለሚገኙ የሕፃናት ነቀርሳ በሽተኞች ከሁለት አስርት ዓመታት በላይ ድጋፍ አድርጓል። በዚህም ምክንያት ከዓለም ጤና ድርጅት ጋር በመተባበር የሕፃናት ነቀርሳ ሕሙማንን ከጋዛ የሚወጡበትን ሁኔታ ለማመቻቸት ቅዱስ ይሁዳ ጥሩ አቋም ይዟል። በ 2022 በጋዛ ሰርጥ ውስጥ 122 ህጻናት በካንሰር በተለይም ሉኪሚያ ተይዘዋል ። ነገር ግን እነዚህ ልጆች በአንዳንድ የካንሰር አገልግሎቶች እጦት ምክንያት በጋዛ ውስጥ ያላቸውን የካንሰር እንክብካቤ የተወሰነ ክፍል ብቻ ይቀበላሉ፣ እና ስለዚህ፣ ምስራቅ እየሩሳሌም፣ ግብፅ፣ እስራኤል እና ዮርዳኖስ ለበለጠ ህክምና በዌስት ባንክ ውስጥ ላሉ ሆስፒታሎች ሪፈራል ይፈልጋሉ።","I pray this initiative can inspire all parties to put health and peace first.” The current conflict has obstructed exit for patients from the Gaza Strip, while severely restricting the entry of essential medical supplies, including chemotherapy. The two specialized hospitals offering care to cancer patients, including children, have been overwhelmed, undersupplied, exposed to attacks and, due to the insecurity, one has been forced to close. Cancer care services are therefore severely limited, meaning it is critically urgent to transfer patients outside Gaza for treatment. James R. Downing, M.D., St. Jude President and CEO said: “Working together, WHO and St. Jude have built relationships with the global community of physicians treating children with cancer. These relationships made it possible to evacuate children from Ukraine early during that war. St. Jude has also supported pediatric cancer patients in the Eastern Mediterranean Region for more than two decades. As a result, St. Jude, working with WHO, is well positioned to facilitate the evacuation of pediatric cancer patients from Gaza.” In 2022, 122 children in the Gaza Strip were diagnosed with cancer, mainly leukemia. But these children receive only a portion of their cancer care within Gaza due to lack of some cancer services, and, therefore, require referrals to hospitals in the West Bank, including East Jerusalem, Egypt, Israel and Jordan for further treatment.","Ina fatan wannan shiri zai iya zaburar da dukkan bangarorin da za su sanya lafiya da zaman lafiya a gaba.” Rikicin na yanzu ya hana fita ga majinyata daga zirin Gaza, yayin da ya takaita shigar da muhimman kayayyakin kiwon lafiya, ciki har da maganin kashe kwayoyin cuta. Asibitoci na musamman guda biyu da ke ba da kulawa ga masu fama da cutar kansa, ciki har da yara, sun cika makil, da rashin issasun kayan aiki, sun kuma fuskanci hare-hare, saboda rashin tsaro, hakan ya tilasta an rufe daya daga ciki. Don haka ayyukan kula da ciwon daji suna da iyaka sosai, ma'ana yana da matukar gaggawa don canja wurin marasa lafiya a wajen Gaza don magani. James R. Downing, MD, St. Jude Shugaba da Babban Jami'in ya ce: ""Aiki tare, Hukumar Lafiya ta Duniya da St. Jude sun gina dangantaka da al'ummomin duniya na likitocin da ke kula da yara masu ciwon daji. Wadannan alakokin sun ba da damar kwashe yara daga Kasar Ukraine da wuri a lokacin wancan yakin. St. Jude ya kuma tallafa wa masu fama da ciwon daji na yara a yankin Gabashin Bahar Rum fiye da shekaru ashirin. A sakamakon haka, St. Jude, yana aiki tare da Hukumar Lafiya ta Duniya, yana da matsayi mai kyau don sauƙaƙe kwashe masu ciwon daji yara daga Gaza."" A cikin shekarar 2022, yara 122 a zirin Gaza sun kamu da ciwon daji, galibi cutar sankarar bargo. Amma waɗannan yara suna samun wani yanki ne kawai na kula da ciwon daj a cikin Gaza saboda rashin wasu ayyukan ciwon daji, don haka, suna buƙatar tuntuɓar asibitoci a Yammacin Kogin Jordan, ciki har da Gabashin Kudus, Kasr Masar, Isra'ila da Jordan don ƙarin magani.","Ninaomba, huu mpango unaweza kuhamasisha wahusika wote katika kuweka kipaumbele kwenye afya na amani Mgogoro wa sasa umezuia kuhamishwa kwa wagonjwa kutoka ukanda wa Gaza, huku ukizuia vikali kuingia kwa vifaa muhimu vya matibabu, ikiwa ni pamoja na chemotherapy. Hizo hospitali mbili maalum zinazotoa huduma kwa wagonjwa wa saratani, wakiwemo watoto, zimezidiwa, zinakabiliwa na mashambulizi na kutokana na ukosefu wa usalama, moja imelazimika kufungwa. Kwa hiyo huduma za saratani ni chache sana, ikimaanisha kuwa ni muhimu kuhamisha wagonjwa nje ya Gaza kwa ajili ya matibabu. James R. Downing, M.D., St. Jude ambaye ni rais na Mkurugenzi Mkuu Mtendaji alisema: kwa kufanya kazi pamoja, WHO na St. Jude wamejenga uhusiano na Jumuiya ya Kimataifa ya Madaktari wanaotibu watoto wenye saratani. Uhusiano huu uliwezesha kuwahamisha watoto kutoka Ukrainia mapema wakati wa vita hivyo. Pia, St. Jude amesaidi wagonjwa wa saratani ya watoto katika eneo la mashariki ya Mediterania kwa zaidi ya miongo miwili. Kwa sababu hiyo, St. Jude, akifanya kazi na WHO, ana nafasi nzuri ya kuwezesha kuwahamisha wagonjwa wa saratani ya watoto kutoka Gaza Mwaka 2022, watoto 122 katika ukanda wa Gaza waligunduliwa kuwa wana saratani inayojulikana kama Leukemia. Lakini hawa watoto wanapokea sehemu ya huduma zao za saratani ndani ya Gaza kutokana na ukosefu wa baadhi ya huduma za saratani, na hivyo basi, wanahitaji rufaa za kwenda kwenye hospitali za Ukingo wa Mgharibi, ikiwa ni pamoja na Jerusalem Mahariki, Misiri, Israel na Jordan kwa ajili ya matibabu zaidi.","Mo ṣe ádùrá pé ètò yìí yóò ṣe ìwúrí fún gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn láti fi ìlera àti àlàáfíà ṣáájú."" Ogun tí ó ń ṣẹlẹ̀ lọ́wọ́ yìí ti dínà ìkọjá fún àwọn aláìsàn kúrò ní Gaza Strip, nígbà tí ó ń dènà ìwọlé àwọn èlò ìṣègùn gidi gan, pẹ̀lú ètò ìfòògùndẹ́kun-jẹjẹrẹ. Àwọn ilé-ìwòsàn oníṣẹ́ẹpàtó méjì tí wọ́n ń ṣe ìtọ́jú fún àwọn aláìsàn jẹjẹrẹ, pẹ̀lú àwọn ọmọdé, ti kún fọ́fọ́, wọn kò rí ìpèsè èlò òògùn, wọ́n wà ní àdojúkọ àwọn ìkọlù, látààrí àìsí ààbò, ọ̀kan nínú wọn ti di títìpa. Àwọn iṣẹ́ ìtọ́jú jẹjẹrẹ kò fi bẹ́ẹ̀ wọ́pọ̀ látààrí bẹ́ẹ̀, èyí tí ó túmọ̀ sí pé ó ṣe pàtàkì gidi gan láti gbé àwọn aláìsàn jáde kúrò ní Gaza fún ìtọ́jú ní kíákíá. James R. Downing, M.D., Ààrẹ àti Aláṣẹ àti Olùdarí ní St. Jude wí pé: ""Ní ṣíṣe iṣẹ́ papọ̀, WHO àti St. Jude ti ṣẹ̀dá àwọn ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwùjọ àwọn oníṣègùn ní àgbáyé tí wọ́n ń tọ́jú àwọn ọmọdé tí wọ́n ní jẹjẹrẹ. Àwọn ìbáṣepọ̀ wọ̀nyìí jẹ́ kí ó ṣeéṣe láti tètè gbé àwọn ọmọdé kúrò ní Ukraine ní àsìkò ogun náà. St. Jude tún ti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ọmọdé aláìsàn jẹjẹrẹ ní Ẹkùn Eastern Mediterranean láti ogún ọdún kọjá sẹ́yìn. Látààrí bẹ́ẹ̀, St. Jude, tí ó ń ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú WHO, ti wà ní ìgbáradì láti ṣe ìgbékúrò àwọn ọmọdé aláìsàn jẹjẹrẹ kúrò ní Gaza."" Ní ọdún 2022, àwọn ọmọdé 122 ní Gaza Strip ni wọ́n ṣe ìdámọ̀ àìsàn wọn gẹ́gẹ́ bí jẹjẹrẹ, jẹjẹrẹ ẹ̀jẹ̀ ní pàtó. Ṣùgbọ́n díẹ̀ nínú ìtọ́jú jẹjẹrẹ wọn ni àwọn ọmọ wọ̀nyìí gbà nínú Gaza látààrí àìsí àwọn ètò iṣẹ́ jẹjẹrẹ kọ̀ọ̀kan, tí ó sì nílò ìtọ́ka lọ sí àwọn ilé-ìwòsàn ní West Bank, pẹ̀lú Ìlà-oòrùn Jerusalem, Egypt, Isreal àti Jordan fún ìtọ́jú síwájú síi.","Ngithandazela ukuthi lolu hlelo lukhuthaze bonke abathintekayo ukuthi babeke impilo nokuthula kuqala.” Ukungqubuzana kwamanje kuvimbe ukuphuma kweziguli eGaza Strip, ngenkathi kuvimbela kakhulu ukungena kwezinsiza zokwelapha ezibalulekile, okuhlanganisa ne-chemotherapy. Izibhedlela ezimbili eziyisipesheli ezihlinzeka ngokunakekelwa kweziguli ezinomdlavuza, okuhlanganisa nezingane, ziye zakhungatheka, azihlinzeki kahle, zachayeka ekuhlaselweni futhi, ngenxa yokungavikeleki, esinye siphoqeleke ukuba zivalwe. Ngakho-ke izinsizakalo zokunakekelwa komdlavuza zilinganiselwe kakhulu, okusho ukuthi kuphuthuma kakhulu ukudlulisela iziguli ngaphandle kweGaza ukuze zelashwe. UJames R. Downing, M.D., Umengameli noCEO waseSt. Jude uthe: “Ngokusebenza ndawonye, ​​iWHO kanye noSt. Jude bakhe ubudlelwano nomphakathi womhlaba wonke wodokotela abelapha izingane ezinomdlavuza. Lobu budlelwano benza kwabalula ukukhipha izingane e-Ukraine kusenesikhathi phakathi nempi. I-St. Jude iphinde yasekela iziguli zomdlavuza wezingane e-Eastern Mediterranean Region iminyaka engaphezu kwamashumi amabili. Ngenxa yalokho, iSt. Jude, esebenzisana neWHO, usesimweni esihle sokusiza ukukhishwa kweziguli ezinomdlavuza wezingane eGaza.” Ngowezi-2022, izingane eziyi-122 eGaza Strip zatholakala zinomdlavuza, ikakhulukazi i-leukemia. Kodwa lezi zingane zithola kuphela ingxenye yokunakekelwa kwazo komdlavuza ngaphakathi eGaza ngenxa yokuntuleka kwezinsiza ezithile zomdlavuza, ngakho-ke, zidinga ukudluliselwa ezibhedlela eziseWest Bank, okuhlanganisa i-East Jerusalem, Egypt, Israel kanye neJordan ukuze bathole ukwelashwa okwengeziwe." +ሁለቱም የደብሊውኤችኦ እና ሴንት ይሁዳ የረጅም ጊዜ ታሪክ ያላቸው በምስራቅ ሜዲትራኒያን ክልል ውስጥ የሰሩ ሲሆን ከ 80 በላይ ተቋማት በሁሉም 22 አገሮች እና ግዛቶች ውስጥ በሴንት ጁድ ግሎባል አልያንስ ክልል ውስጥ ይገኛሉ። ከአምስት ዓመታት በፊት የዓለም ጤና ድርጅት፣ ሴንት ጁድ እና ሌሎች ዓለም አቀፍ አጋሮች በ2030 የልጅነት ካንሰርን የመዳን ምጣኔን ቢያንስ 60 በመቶ ለማድረስ እና የሁሉም የካንሰር ሕጻናት ስቃይ ለመቀነስ ግሎባል ኢኒሼቲቭ ፎር ቻይልድሁድ ካንሰር (ጂአይሲሲ) ጀመሩ። ጂአይሲሲ ከ100 በላይ አለምአቀፍ ባለድርሻ አካላትን በማሰባሰብ ካንሰር ላለባቸው ህጻናት ጥራት ያለው አገልግሎት ለማቅረብ እና በአለም አቀፍ፣ በክልላዊ እና በአገር አቀፍ ደረጃ የልጅነት ካንሰርን ቅድሚያ የመስጠት አቅምን ለማሳደግ እየሰራ ይገኛል። ለአርታዒያን ማስታወሻ፡ ከመባባሱ በፊት በቀን ወደ 100 የሚጠጉ ታካሚዎች ከጋዛ ውጭ ለህክምና ይላካሉ። ከ4ቱ 1 ያህሉ ልጆች ሲሆኑ ከ3ቱ 1ኛው የካንሰር እንክብካቤ ያስፈልጋቸዋል። ህዳር 10 ቀን 2023፡ የጋዜጣዊ መግለጫው የተሻሻለው በጋዛ ውስጥ ልዩ የካንሰር ህክምና ከሚሰጡ ሁለት ሆስፒታሎች አንዱ ብቻ የተዘጋ ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ በከፊል እየሰራ ነው።,"Both WHO and St. Jude have a longstanding history of working in the Eastern Mediterranean Region, with more than 80 institutions in all 22 countries and territories in the Region part of the St. Jude Global Alliance. Five years ago, WHO, St. Jude and other global partners launched the Global Initiative for Childhood Cancer (GICC) to improve survival rate of childhood cancer to at least 60 percent by 2030 and to reduce the suffering of all children with cancer. The GICC brings together more than 100 international stakeholders working to increase capacity to deliver quality services for children with cancer and increasing the prioritization of childhood cancer at global, regional and national levels. Note to editors: Before the escalation, about 100 patients per day were referred for treatment outside of Gaza. About 1 in 4 were children, and 1 in 3 required cancer care. 10 November 2023: The press release has been updated to correct that only one of the two hospitals in Gaza providing specialized cancer care has closed, while the second remains partially operational.","Da Hukumar Lafiya ta Duniya da St. Jude suna da dogon tarihi na aiki a yankin Gabashin Bahar Rum, tare da cibiyoyi fiye da 80 a duk ƙasashe da yankuna 22 a yankin na St. Jude Global Alliance. Shekaru biyar da suka gabata, Hukumar Lafiya ta Duniya, St. Jude da sauran abokan hadin gwiwa na duniya sun kaddamar da shirin Global Initiative for Childhood Cancer (GICC) don inganta yawan tsira da ciwon dajin yara zuwa akalla kashi 60 cikin 100 nan da shekarar 2030 da kuma rage radadin duk yara masu fama da ciwon dajin. GICC ta tattaro masu ruwa da tsaki na kasa da kasa sama da 100 da ke aiki don kara karfin isar da ingantattun ayyuka ga yara masu fama da ciwon daji da kuma kara ba da fifiko kan ciwon daji na yara a matakin duniya, yanki da kasa. Lura ga masu gyara: Kafin haɓakar, ana tura kusan marasa lafiya 100 kowace rana don magani a wajen Gaza. Kusan 1 cikin 4 yara ne, kuma 1 cikin 3 na buƙatar kulawar ciwon daji. A 10 ga Nuwamban 2023: An sabunta sanarwar manema labarai don gyara cewa ɗaya daga cikin asibitocin biyu a Gaza da ke ba da kulawar kansa na musamman ya rufe, yayin da na biyu ya rage a wani bangare na aiki.","Wote, WHO na St. Jude wana historia ndefu ya kufanya kazi katika Ukanda wa Mashariki ya Mediterania, wakiwa na taasisi zaidi ya 80 kwenye nchi zote 22 na sehemu zingine za maeneo ya Kanda hiyo ya muungano wa WHO na St. Jude. Miaka mitano iliyopita, WHO, St. Jude na washirika wengine wa kimataifa walizindua mpango wa kimataifa wa saratani ya utotoni (GICC) ili kuboresha kiwango cha maisha ya saratani ya utotoni hadi angalau 60% ifikapo 2030 na kupunguza mateso ya watoto wote wenye saratani. inayoleta pamoja zaidi wadau zaidi ya 100 wa kimataifa wanaofanya kazi ya kuongeza uwezo wa kutoa huduma bora kwa watoto wenye saratani na kuongeza kipaumbele cha saratani ya watoto katika ngazi ya kimataifa, kikanda na kitaifa. Wahariri zingatieni: kabla ya kuongezeka, takribani wagonjwa 100 kwa siku walikuwa wanapewa rufaa ya matibabu nje ya Gaza. Takribani ya mgonjwa 1 kati ya 4 alikuwa mtoto, na 1 kati ya 3 alihitaji utunzaji wa saratani. 10 Novemba 2023: Taarifa kwa vyombo vya habari imesasishwa ili kuwasahihisha kuwa ni hospitali moja pekee kati ya mbili za Gaza zinazotoa huduma maalum ya saratani ambayo imefungwa, huku ya pili ikibaki kufanya kazi kwa sehemu.","Àti WHO àti St. Jude ti ní ìtàn ìbáṣepọ̀ iṣẹ́ ọlọ́jọ́ pípẹ́ ní Ẹkùn Eastern Mediterranean, pẹ̀lú bí àwọn ilé-ẹ̀kọ́ tí wọ́n lé ní 80 ní gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè àti agbègbè 22 ní Ẹkùn náà ṣé ti wà lára St. Jude Global Alliance. Ní ọdún márùn-ún sẹ́yìn, WHO, St. Jude àti àwọn alábàáṣe ní àgbáyé ṣe ìfilọ́lẹ̀ Ètò ní Àgbáyé fún Jẹjẹrẹ Ìgbà-èwe (GICC) láti mú ìwọ̀n ìrùlà jẹjẹrẹ ìgbà-èwe sí ó kéré tán ìdá 60 nínú ọgọ́rùn-ún títí ọdún 2030 àti láti dín ìyà tí àwọn ọmọdé tí wọ́n ní jẹjẹrẹ ń jẹ kù. GICC mú àwọn òpómúléró orílẹ̀-sí-orílẹ̀ tí wọ́n lé ní 100 papọ̀ láti ṣiṣẹ́ lórí mímú àlékún bá ipa láti jẹ́ àwọn iṣẹ́ tí wọ́n dára fún àwọn ọmọdé tí wọ́n ní jẹjẹrẹ àti láti mú àlékún bá mímú jẹjẹrẹ ìgbà-èwe ní ọ̀kúnkúndùn ní ìpele àgbáyé, ní ẹkùn àti ní orílẹ̀-èdè. Àkíyèsí sí àwọn olóòtú: Kí ó tó búrẹ́kẹ́, àwọn aláìsàn 100 ni wọ́n ń nawọ́ ìtọ́ka sí láti lọ gba ìtọ́jú ní ìta Gaza lójúmọ́. Bíi 1 nínú àwọn 4 ní àwọn ọmọdé, tí 1 nínú àwọn 3 sì nílò ìtọ́jú jẹjẹrẹ. Ní ọjọ́ 10 oṣù Kọkànlá ọdún 2023: Wọ́n ṣe ìmúdójúìwọ̀n ìfiléde àwọn agbéròyìnjáde láti ṣe àtúnṣe pé ọ̀kan nínú àwọn ilé-ìwòsàn méjì ní Gaza tí wọ́n ń pèsè ìtọ́jú jẹjẹrẹ ní pàtó ti di títìpa, nígbà tí ìkejì sì ń fi apá kan ṣiṣẹ́.","Bobabili i-WHO kanye noSt. Jude banomlando omude wokusebenza e-Eastern Mediterranean Region, enezikhungo ezingaphezu kuka-80 kuwo wonke amazwe angu-22 nezindawo eziseSifundeni ingxenye ye-St. Jude Global Alliance. Eminyakeni emihlanu edlule, iWHO, u-St. Jude kanye nabanye ababambisene nabo emhlabeni wonke basungula iGlobal Initiative for Childhood Cancer (GICC) ukuze kuthuthukiswe izinga lokusinda komdlavuza wezingane lifinyelele okungenani kumaphesenti angu-60 ngo-2030 kanye nokunciphisa ukuhlupheka kwazo zonke izingane ezinomdlavuza. I-GICC ihlanganisa ndawonye ababambiqhaza bamazwe ngamazwe abangaphezu kwe-100 abasebenzela ukukhulisa amandla okuletha izinsizakalo ezisezingeni eliphezulu zezingane ezinomdlavuza kanye nokwandisa ukubeka eqhulwini umdlavuza wezingane emazingeni omhlaba, esifunda kanye nakazwelonke. Inothi kubahleli: Ngaphambi kokwenyuka, cishe iziguli eziyi-100 ngosuku zazidluliselwe ukwelashwa ngaphandle kwaseGaza. Cishe oyedwa kwabane wayeyizingane, futhi oyedwa kwabathathu wayedinga ukunakekelwa komdlavuza. 10 Novemba 2023: Ukukhishwa kwabezindaba kubuyekeziwe ukuze kulungiswe ukuthi isibhedlela esisodwa kuphela kwezimbili eGaza esihlinzeka ngokunakekelwa okukhethekile komdlavuza esivaliwe, kanti esesibili sisasebenza kancane." +ደብሊውኤችኦ የኮቪድ-19 ሕክምና መመሪያዎችን አዘምኗል የዓለም ጤና ድርጅት የኮቪድ-19 ሕክምና መመሪያዎችን አሻሽሏል፣ የተከለሱ ምክሮች ኮቪድ-19 ከባድ ላልሆኑ ታካሚዎች። የእነዚህ መመሪያዎች 13ኛ ማሻሻያ ነው። ከባድ ያልሆነ ኮቪድ-19 ባለባቸው ታካሚዎች ወደ ሆስፒታል የመግባት ስጋት ተመኖች መመሪያው ከባድ ያልሆነ ኮቪድ-19 ባለባቸው ታማሚዎች ወደ ሆስፒታል ለመግባት የተሻሻሉ የአደጋ መጠኖችን ያካትታል። አሁን ያሉት የኮቪድ-19 ቫይረስ ዓይነቶች አነስተኛ ከባድ በሽታን ያስከትላሉ ፣ የበሽታ መከላከያ ደረጃዎች በክትባት ምክንያት ከፍ ያለ ናቸው ፣ ይህም ለአብዛኞቹ በሽተኞች ለከባድ ህመም እና ለሞት የመጋለጥ እድላቸው ይቀንሳል። ይህ ዝማኔ ከባድ ያልሆነ ኮቪድ-19 ባለባቸው ታካሚዎች ወደ ሆስፒታል ለመግባት አዲስ የመነሻ አደጋ ግምትን ያካትታል። አዲሱ 'መካከለኛ ስጋት' ምድብ አሁን በዕድሜ የገፉ ሰዎችን እና/ወይም ሥር የሰደዱ ሁኔታዎችን፣ የአካል ጉዳተኞችን እና ሥር የሰደደ በሽታዎችን ጨምሮ ከፍተኛ ተጋላጭ ናቸው ተብለው የሚታሰቡ ሰዎችን ያጠቃልላል። የተዘመነው የአደጋ ግምቶች የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎች በከፍተኛ፣ መካከለኛ ወይም ዝቅተኛ ሆስፒታል የመግባት አደጋ ያላቸውን ግለሰቦች እንዲለዩ እና በ ደብሊውኤችኦ መመሪያዎች መሰረት ህክምናን እንዲያመቻቹ ይረዳቸዋል። ከፍተኛ፡ የበሽታ መከላከል አቅም ያላቸው ሰዎች በኮቪድ-19 ከተያዙ ለከፍተኛ ተጋላጭነታቸው ይቆያሉ፣ በሆስፒታል የመግባት መጠን 6 በመቶ ይገመታል።,"WHO updates guidelines on treatments for COVID-19 WHO has updated its guidelines for COVID-19 therapeutics, with revised recommendations for patients with non-severe COVID-19. This is the 13th update to these guidelines. Updated risk rates for hospital admission in patients with non-severe COVID-19 The guidance includes updated risk rates for hospital admission in patients with non-severe COVID-19. The current COVID-19 virus variants tend to cause less severe disease while immunity levels are higher due to vaccination, leading to lower risks of severe illness and death for most patients. This update includes new baseline risk estimates for hospital admission in patients with non-severe COVID-19. The new ‘moderate risk’ category now includes people previously considered to be high risk including older people and/or those with chronic conditions, disabilities, and comorbidities of chronic disease. The updated risk estimates will assist healthcare professionals to identify individuals at high, moderate or low risk of hospital admission, and to tailor treatment according to WHO guidelines: High: People who are immunosuppressed remain at higher risk if they contract COVID-19, with an estimated hospitalization rate of 6%.","Hukumar Lafiya ta Duniya ta sabunta ƙa'idodi game da yin maganin don cutar COVID-19 Hukumar Lafiya ta Duniya ta sabunta ƙa'idojinta don maganin cutar COVID-19, tare da sake fasalin shawarwari ga marasa lafiya da ba su da cutar COVID-19. Wannan shine sabuntawa ta goma sha uku (13 ) ga waɗannan jagororin. An sabunta ƙimar haɗari don kwantar da marasa lafiya masu sauƙin cutar COVID-19 Jagoran ya haɗa da sabunta ƙimar haɗari don shigar da asibiti a cikin marasa lafiya masu sauƙin cutar COVID-19. Nau'o'in cutar COVID-19 na yanzu suna haifar da ƙarancin tsananin cuta, yayin da matakan rigakafi ya fi girma saboda allurar rigakafi, yana haifar da ƙarancin haɗarin rashin lafiya da mutuwa ga yawancin marasa lafiya. Wannan sabuntawa ya haɗa da sabin ƙididdiga masu haɗari na asali don shigar da asibiti a cikin marasa lafiya masu sauƙin cutar COVID-19. Sabon nau'in 'matsakaiciyar jagoarar shirin' yanzu ya haɗa da mutanen da aka ɗauka a baya suna da babban haɗari ciki har da tsofaffi da / ko waɗanda ke da yanayi na yau da kullum, naƙasa, da cututtuka masu wuyar magani na yau da kullum. Ƙididdigar haɗurra da aka sabunta za ta taimaka wa ƙwararru kan kiwon lafiya wurin gano mutane masu girma da matsakaici ko mafi ƙarancin haɗarin kwantarwa a asibiti, da kuma daidaita jinya bisa ga ƙa'idodin Hukumar Lafiya ta Duniya. Mai yawa: Mutanen da ke da ƙaracin rigakafi sun ci gaba da kasancewa cikin haɗari mafi girma idan sun kamu da cutar COVID-19, tare da kimanin kaso shida cikin dari (6%) da aka kwantar a asibiti.","WHO inasasisha miongozo kuhusu matibabu ya UVIKO-19 WHO imesasisha miongozo yake ya matibabu ya UVIKO-19, na mapendekezo yaliyorekebishwa kwa wagonjwa waliyo na UVIKO-19 isiyo kali. Hili ni sasisho la 13 kwa miongozo hii. Viwango vya hatari vilivyosasishwa vya wagonjwa waliyo na UVIKO-19 isiyo kali kulazwa hospitalini Mwongozo huo unajumuisha viwango vilivyosasishwa vya hatari kwa kulazwa hospitalini kwa wagonjwa waliyo na UVIKO-19 isiyo kali. Aina za sasa za Virusi vya UVIKO-19 husababisha ugonjwa mbaya sana, huku viwango vya kinga vikiwa juu zaidi kwa sababu ya chanjo na hivyo kusababisha hatari ndogo ya ugonjwa mbaya na kifo kwa wagonjwa wengi. Sasisho hili linajumuisha makadirio mapya ya yaliyojikita kwa wagonjwa waliyolazwa hospitalini wenye UVIKO-19 isiyo na kali. Kitengo kipya cha hatari ya wastani sasa kinajumuisha watu ambao hapo awali walikuwa kwenye hatari zaidi ikiwa ni pamoja na wazee na/au wale waliyo na hali sugu, ulemavu na magonjwa sugu. Makadirio ya hatari yaliyosasishwa yatasaidia wataalam wa afya kutambua watu waliyo katika hatari kubwa, ya wastani au ndogo ya kulazwa hospitalini na kurekebisha matibabu kulingana na miongozo ya WHO Juu: Watu ambao hawana kinga ya mwili bado wako katika hatari kubwa zaidi ikiwa watapata UVIKO-19 na wastani wa kiwango cha kulazwa hospitalini cha 6%.","WHO ṣe ìmúdójúìwọ̀n àwọn ìlànà ìṣe lórí àwọn ìtọ́jú fún àrùn COVID-19 WHO ti ṣe ìmúdójúìwọ̀n àwọn ìlànà ìṣe rẹ̀ fún àwọn ìtọ́jú àrùn COVID-19, pẹ̀lú àwọn àtúnṣe iyànjú fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí kò lágbára jù. Èyí ni ìmúdójúìwọ̀n kẹtàlá sí àwọn ìlànà ìṣe wọ̀nyìí. Àwọn ìwọ̀n ewu amúdójúìwọ̀n fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí kò lágbára jù Ìtọ́sọ́nà náà ní àwọn ìwọ̀n ewu amúdójúìwọ̀n fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí kò lágbára jù nínú. Ó jọ pé àwọn ẹ̀yà kòkòrò COVID-19 lọ́wọ́lọ́wọ́ ń dá àrùn tí kò lágbára jù sílẹ̀ nígbà tí àwọn ìpele àjẹsára ń lọ sókè látààrí ìfúnnilájẹsára, èyí tí ó ń ṣokùnfà àdínkù ewu àìsán alágbára àti ikú fún ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn. Ìmúdójúìwọ̀n yìí ní ìṣirò ìwọ̀n ewu tuntun fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí kò lágbára jù nínú. Ìsọ̀rí ""ewu oníwọ̀ntunwọ̀nsí"" tuntun báyìí kó àwọn èèyàn tí wọ́n ti kọ́kọ́ kà sí pé wọ́n ní ewu ǹlá pẹ̀lú àwọn arúgbó àti/tàbí àwọn tí wọ́n ní àìsàn ọlọ́jọ́ pípẹ́, àìpé ara, àti àwọn ọlọ́pọ̀ àrùn ọlọ́jọ́ pípẹ́ sínú. Àwọn ìṣirò ewu amúdójúìwọ̀n náà yóò ran àwọn akọṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera lọ́wọ́ láti ṣe ìdámọ̀ àwọn èèyàn tí wọ́n wà ní ìpele ewu gíga, ìwọ̀nba àbí kúkúrú fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn, àti láti ṣètò ìtọ́jú ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ìlànà ìṣe WHO: Ìwọ̀n gíga: Àwọn èèyàn tí tí wọ́n ní ìsọdọ̀lẹ àjẹsára sì wà nínú ewu ńlá bí wọ́n bá ṣe àkóràn àrùn COVID-19, pẹ̀lú ìṣirò ìwọ̀n ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn tí ó jẹ́ ìdá 6%.","I-WHO ibuyekeza imihlahlandlela yokwelashwa kweCOVID-19 I-WHO ibuyekeze imihlahlandlela yayo yezokwelapha zeCOVID-19, ngezincomo ezibuyekeziwe zeziguli ezineCOVID-19 engenamandla. Lesi isibuyekezo se-13 sale mihlahlandlela. Kubuyekezwe amazinga engcuphe yokulaliswa esibhedlela ezigulini ezineCOVID-19 engenzima Umhlahlandlela uhlanganisa izilinganiso zengcuphe ezibuyekeziwe zokulaliswa esibhedlela ezigulini ezineCOVID-19 engenamandla. Izinhlobo zamanje zegciwane leCOVID-19 zivamise ukubangela isifo esibi kakhulu kuyilapho amazinga okuvikeleka ephakama ngenxa yokugoma, okuholela ezingozini eziphansi zokugula okunzima nokufa kweziguli eziningi. Lesi sibuyekezo sihlanganisa izilinganiso ezintsha eziyisisekelo zobungozi zokulaliswa esibhedlela ezigulini ezineCOVID-19 engekho nzima. Isigaba esisha ‘sengozi emaphakathi’ manje sihlanganisa abantu ababebhekwa njengabasengozini enkulu ngaphambili okuhlanganisa abantu abadala kanye/noma labo abanezimo ezingamahlalakhona, ukukhubazeka, kanye nezifo ezibangelwa izifo ezingamahlalakhona. Izilinganiso zobungozi ezibuyekeziwe zizosiza ochwepheshe bezokunakekelwa kwempilo ukuthi bakhombe abantu abasengcupheni ephezulu, emaphakathi noma ephansi yokungeniswa esibhedlela, futhi bahlele ukwelashwa ngokweziqondiso zeWHO: Phezulu: Abantu abangenawo amandla okuzivikela ngokomzimba bahlala besengozini enkulu uma bethola iCOVID-19, ngesilinganiso sokulaliswa esibhedlela esilinganiselwa ku-6%." +"መጠነኛ፡ ከ65 ዓመት በላይ የሆናቸው፣ እንደ ውፍረት፣ የስኳር በሽታ እና/ወይም ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ፣ የኩላሊት ወይም የጉበት በሽታ፣ ካንሰር፣ አካል ጉዳተኞች እና ሥር የሰደደ በሽታ ያለባቸውን ጨምሮ ሥር የሰደዱ ሁኔታዎች ያሉባቸው ሰዎች መካከለኛ ተጋላጭ ናቸው። የሆስፒታል ህክምና መጠን 3% ይገመታል:: ዝቅተኛ: በከፍተኛ ወይም መካከለኛ የአደጋ ምድቦች ውስጥ ያልሆኑት በሆስፒታል የመተኛት እድላቸው ዝቅተኛ ነው (0.5%):: አብዛኞቹ ሰዎች ዝቅተኛ አደጋ ናቸው:: ከባድ ያልተጎዱ የኮቪድ-19 ሰዎች የኮቪድ-19 ሕክምናዎች ግምገማ ደብሊውኤችኦ ኒርማትሬልቪር-ሪቶናቪር (በብራንድ ስሙ 'ፓክስሎቪድ' በመባልም የሚታወቅ) ለከፍተኛ ተጋላጭነት እና መካከለኛ የሆስፒታል የመተኛት አደጋ ላይ ላሉ ሰዎች በጥብቅ መምከሩን ቀጥሏል። ምክሮቹ እንደሚገልጹት ኒርማትሬልቪር-ሪቶናቪር ከሕክምና ጥቅሞቹ፣ የአስተዳደር ቀላልነት እና ሊደርሱ ስለሚችሉ ጉዳቶች አነስተኛ ስጋት ግምት ውስጥ በማስገባት ለአብዛኛዎቹ ብቁ ታካሚዎች ምርጥ ምርጫ እንደሆነ ይታሰባል። ኒርማትሬልቪር-ሪቶናቪር ለመጀመሪያ ጊዜ በአለም ጤና ድርጅት በኤፕሪል 2022 ተመክሯል። ኒርማትሬልቪር-ሪቶናቪር በሆስፒታል ውስጥ ከፍተኛ ተጋላጭነት ላለባቸው ታካሚዎች የማይገኝ ከሆነ፣ የዓለም ጤና ድርጅት በምትኩ ሞልኑፒራቪር ወይም ሬምዴሲቪርን መጠቀም እንዳለበት ይጠቁማል። የዓለም ጤና ድርጅት ሞልኑፒራቪርን እና ሬምዴሲቪርን ለታካሚዎች መካከለኛ አደጋ ላይ እንዳይውል ሀሳብ አቅርቧል፣ መጠነኛ ሆስፒታል የመግባት አደጋ ላይ ባሉ ሕመምተኞች ላይ ካለው ውሱን ጥቅማጥቅሞች በላይ ሊደርስ የሚችለውን ጉዳት መወሰን። ለሆስፒታል የመጋለጥ እድላቸው ዝቅተኛ ለሆኑ ሰዎች, ደብሊውኤችኦ ማንኛውንም የፀረ-ቫይረስ ህክምና አይመክርም::","Moderate: People over 65 years old, those with conditions like obesity, diabetes and/or chronic conditions including chronic obstructive pulmonary disease, kidney or liver disease, cancer, people with disabilities and those with comorbidities of chronic disease are at moderate risk, with an estimated hospitalization rate of 3%. Low: Those who are not in the high or moderate risk categories are at low risk of hospitalization (0.5%). Most people are low risk. Review of COVID-19 treatments for people with non-severe COVID-19 WHO continues to strongly recommend nirmatrelvir-ritonavir (also known by its brand name ‘Paxlovid’) for people at high-risk and moderate risk of hospitalization. The recommendations state that nirmatrelvir-ritonavir is considered the best choice for most eligible patients, given its therapeutic benefits, ease of administration and fewer concerns about potential harms. Nirmatrelvir-ritonavir was first recommended by WHO in April 2022. If nirmatrelvir-ritonavir is not available to patients at high-risk of hospitalization, WHO suggests the use of molnupiravir or remdesivir instead. WHO suggests against the use of molnupiravir and remdesivir for patients at moderate risk, judging the potential harms to outweigh the limited benefits in patients at moderate risk of hospital admission. For people at low risk of hospitalization, WHO does not recommend any antiviral therapy.","Matsakaici: Mutanen da suka wuce shekaru 65, waɗanda ke da matsaloli kamar ƙiba, ciwon sukari da/ko matsaloli na dogon lokaci, waɗanda suka haɗa da cutar huhu, cutar ƙoda ko cutar hanta, ciwon kansa, mutanen da ke da naƙasa da waɗanda ke da cututtukan ƙwayar cuta suna cikin matsakaicin haɗari, tare da kimanin adadin kwantarwa a asibiti na kashi 3%. Kaɗan: Waɗanda ba su cikin haɗari mai yawa ko matsakaici suna cikin da ƙarancin kwantarwa a asibiti (kaso 0.5%). Yawancin mutane suna cikin haɗari kaɗan. Bita na jinyar cutar COVID-19 ga mutanen da cutar COVID-19 ba ta yiwa tsanani ba. Hukumar Lafiya ta Duniya ta ci gaba da ba da shawarar amfani da nirmatrelvir-ritonavir (wanda kuma aka sani da sunan 'Paxlovid') ga mutanen da ke cikin babba da matsakaicin haɗarin kwantarwa a asibiti. Shawarwarin sun bayyana cewa ana ɗaukar nirmatrelvir-ritonavir a matsayin mafi kyawun zaɓi ga mafi yawan majinyata, idan aka yi duba da fa'idodinsa na warkarwa, da sauƙin ba da shi, da ƙarancin damuwa game da yiwuwar illa. Hukumar Lafiya ta Duniya ta fara ba da shawarar amfani da Nirmatrelvir-ritonavir a watan watan Afrilun shekarar 2022. Idan nirmatrelvir-ritonavir ba ya samuwa ga marasa lafiya da ke cikin haɗarin kwantarwa a asibiti, Hukumar Lafiya ta Duniya ta ba da shawarar amfani da molnupiravir ko remdesivir a maimakon sa. Hukumar Lafiya ta Duniya ta ba da shawarar hana amfani da molnupiravir da remdesivir ga marasa lafiyar da suke a matsakaicin haɗari, tare da yin la'akari cewa illar sa za ta iya wuce iyakar fa'idodin da marasa lafiya da suke da matsakaicin haɗarin kwantarwa a asibiti ke samu. Ga mutanen da ke da ƙananan haɗurran kwantarwa a asibiti, Hukumar Lafiya ta Duniya ba ta ba da shawarar maganin rigakafi ba.","Wastani: Watu wenye umri wa miaka zaidi ya 65, wale waliyo na hali kama vile unene wa kupindukia, kisukari na/au hali sugu ikiwa ni pamoja na ugonjwa sugu wa mapafu, figo au ini, saratani, watu wemye ulemavu na wale waliyo na magonjwa sugu wako katika hatari ya wastani. makadirio ya kiwango cha kulazwa hospitalini ni 3%. Chini: Wale ambao hawako katika aina za hatari ya juu au ya wastani, wako katika hatari ndogo ya kulazwa hospitalini (0.5%). Watu wngi wana hatari ndogo. Mapitio ya matibabu ya UVIKO-19 kwa watu waliyo na UVIKO-19 isiyo kali WHO inaendelea kupendekeza kwa nguvu nirmatevir-ritonavir (pia inajulikana kwa jina la Paxlovida) kwa watu waliyo katika hatari kubwa ya wastani ya kulazwa hospitali. Mapendekezo yanasema kuwa nrmatrelvir-ritonavir inachukuliwa kuwa chaguo bora zaidi la wagonjwa wengi wanaositahiki, kutokana na manufaa yake ya matibabu, urahisi wa utawala na wasiwasi ndogo kuhusu madhara yanayoweza kutokea. Nirmatrelvir-ritronavir ilipendekezwa kwa mara ya kwanza na WHO mwezi Aprili 2022. ikiwa ni nirmatrelvir-ritonavir haipatikani kwa wagonjwa waliyo katika hatari kubwa ya kulazwa hospitali, WHO inapendekeza matumizi ya molnupiravir au remdesivir badala yake. WHO inapendekeza matumizi ya molnupiravir na remdesivir kwa wagonjwa waliyo katika hatari ya wasitani kwa kuzingatia madhara yanayoweza kuzidi faida ndogo kwa wagonjwa waliyo katika hatari ya wastani ya kulazwa hospitali. Kwa watu waliyo katika hatari ndogo ya kulazwa hospitalini, WHO haipendekezi tiba yoyote ya kuzuia virusi.","Ìwọ̀n ìwọ̀nba: Àwọn èèyàn tí ọjọ́-orí wọ́n lé ní 65, àwọn tí wọ́n ní àìsàn bíi ìsanrajù, àtọ̀gbẹ àti/tàbí àwọn àìsàn ọlọ́jọ́ pípẹ́ bíi àìsàn adínà ẹ̀dọ̀fóró ọlọ́jọ́ pípẹ́, àìsàn kíndìnrín àbí ẹ̀dọ́, jẹjẹrẹ, àwọn èèyàn tí ara wọn kò pé àti àwọn tí wọ́n ní ọ̀pọ̀ àrùn ọlọ́jọ́ pípẹ́ wà ní ewu ìwọ̀nba, pẹ̀lú ìṣirò ìwọ̀n ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn tí ó jẹ́ ìdá 3%. Ìwọ̀n kúkúrú: Àwọn tí wọn kò wà ní ìsọ̀rí ìpele gíga àti ìwọ̀nba wà ní ewu kúkúrú fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn (ìdá 0.5%). Ọ̀pọ̀ àwọn èèyàn ni wọ́n wà nínú ewu kúkúrú. Àyẹ̀wò àwọn ìtọ́jú àrùn COVID-19 fún àwọn èèyàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí kò lágbára jù WHO túbọ̀ ń ṣe ìyànjú kíkan fún òògùn nirmatrelvir-ritonavir (tí a mọ̀ pẹ̀lú orúkọ aṣàmì rẹ̀ ""Paxlovid"") fún àwọn èèyàn tí wọ́n wà ní ewu ńlá àti ewu ìwọ̀nba fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn. Àwọn ìyànjú náà wí pé nirmatrelvir-ritonavir jẹ́ àṣàyàn tí ó dára jùlọ fún àwọn aláìsàn tí wọ́n yẹ, pẹ̀lú àwọn àǹfààní ìtọ́jú rẹ̀, ìlò tí ó rọrùn àti ìwọ̀nba ẹ̀dùn lórí àwọn ìpalára tí ó lè ní. Oṣù Kẹrin ọdún 2022 ní àjọ WHO kọ́kọ́ ṣe ìyànjú òògùn nirmatrelvir-ritonavir. Bí òògùn nirmatrelvir-ritonavir kò bá sí nílẹ̀ fún àwọn aláìsàn tí wọ́n wà ní ewu ńlá fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn, WHO dábàá ìlò òògùn molnupiravir àbí remdesivir dípò. WHO dàbàá lòdì sí ìlò òògùn molnupiravir àti remdesivir fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní ìwọ̀nba ewu ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn, pẹ̀lú ṣíṣe ìwọ̀n ìpalára tí ó lè ní tí ó lè ju ìwọ̀nba àwọn àǹfààní díẹ̀ tí ó lè ní fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní ìwọ̀nba ewu ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn. Fún àwọn èèyàn tí wọ́n ní ìwọ̀n kúkúrú fún ìgbàwọlé sí ilé-ìwòsàn, WHO kò ṣe ìyànjú ìtọ́jú agbóguntikòkòrò kankan.","Okulingene: Abantu abangaphezu kweminyaka engama-65 ubudala, labo abanezimo ezifana nokukhuluphala ngokweqile, isifo sikashukela kanye/noma izimo ezingelapheki ezihlanganisa nesifo esingelapheki se-obstructive pulmonary, isifo sezinso noma sesibindi, umdlavuza, abantu abakhubazekile kanye nalabo abanezifo ezihambisana nesifo esingamahlalakhona basengozini elinganiselwe. izinga lokulaliswa esibhedlela elilinganiselwa ku-3%. Phansi: Labo abangekho ezingeni ilinengcuphe ephezulu noma emaphakathi basengozini ephansi yokulaliswa esibhedlela (0.5%). Abantu abaningi basengozini encane. Ukubuyekezwa kokwelashwa kweCOVID-19 kwabantu abaneCOVID-19 engenamandla I-WHO isaqhubeka nokutusa ngokuqinile i-nirmatrelvir-ritonavir (ephinde yaziwe ngegama layo elithi ‘Paxlovid’) kubantu abasengozini enkulu kanye nengozi emaphakathi yokulaliswa esibhedlela. Izincomo zithi i-nirmatrelvir-ritonavir ithathwa njengenketho engcono kakhulu ezigulini eziningi ezifanele, uma kubhekwa izinzuzo zayo zokwelapha, ukuphatha kalula kanye nokukhathazeka okumbalwa mayelana nokulimala okungaba khona. I-Nirmatrelvir-ritonavir yanconywa okokuqala yiWHO ngo-Mbasa wezi-2022. Uma i-nirmatrelvir-ritonavir ingatholakali ezigulini ezisengozini enkulu yokulaliswa esibhedlela, iWHO iphakamisa ukuthi kusetshenziswe i-molnupiravir noma i-remdesivir esikhundleni salokho. I-WHO iphakamisa ngokumelene nokusetshenziswa kwe-molnupiravir kanye ne-remdesivir ezigulini ezisengozini elinganiselwe, ukwahlulela ubungozi obungaba khona ukwedlula izinzuzo ezilinganiselwe ezigulini ezisengozini emaphakathi yokulaliswa esibhedlela. Kubantu abasengcupheni ephansi yokulaliswa esibhedlela, iWHO ayincomi noma yikuphi ukwelashwa ngezidambisigciwane." +እንደ ትኩሳት እና ህመም ያሉ ምልክቶች እንደ ፓራሲታሞል ባሉ የህመም ማስታገሻዎች መታከም ሊቀጥሉ ይችላሉ። ከክሊኒካዊ ሙከራዎች በስተቀር ለታካሚዎች አዲስ ፀረ-ቫይረስ (ቪቪ116) እንዳይጠቀሙ የዓለም ጤና ድርጅት ይመክራል። ዝማኔው ከባድ ያልሆነ ኮቪድ-19 ላለባቸው ታካሚዎች ኢቨርሜክቲንን መጠቀምን የሚቃወም ጠንካራ ምክርንም ያካትታል። የደብሊውኤችኦ ከባድ ወይም ወሳኝ ኮቪድ-19 ባለባቸው ታካሚዎች ኢቨርሜክቲን በክሊኒካዊ ሙከራዎች ውስጥ ብቻ ጥቅም ላይ መዋል እንዳለበት ማሳሰቡን ቀጥሏል።,"Symptoms like fever and pain can continue to be managed with analgesics like paracetamol. WHO also recommends against use of a new antiviral (VV116) for patients, except in clinical trials. The update also includes a strong recommendation against the use of ivermectin for patients with non-severe COVID-19. WHO continues to advise that in patients with severe or critical COVID-19, ivermectin should only be used in clinical trials.","Ana iya ci gaba da kula alamu kamar zazzaɓi da zafin jiki tare da maganin rage zafin zazzaɓi, wato analgesics, kamar paracetamol. Hukumar Lafiya ta Duniya ta kuma ba da shawarar hana amfani da sabon maganin rigakafi (VV116) ga marasa lafiya, sai dai a gwaji na asibiti. Sabuntawar ta kuma haɗa da ƙaƙƙarfar shawara game da amfani da ivermectin ga masu ɗauke da cutar COVID-19 da ba ta yi tsanani a jikin su ba. Hukumar Lafiya ta Duniya ta ci gaba da ba da shawara cewa ya kamata a yi amfani da ivermectin a gwaji na asibiti kawai ga marasa lafiya da ke ɗauke da cutar COVID-19 mai tsanani ko mai hatsari.","Dalili kama vile homa na maumivu zinaweza kuendelea kudhibitiwa kwa dawa za kutuliza maumivu kama paracetamol. Pia, WHO inapendekeza matumizi ya antiviral mpya (VV116) kwa wagonjwa, isipokuwa katika majaribio ya kliniki. Pia, sasisho lina pendekezo zuri la utumiaji wa invermecttin kwa wagonjwa waliyo na UVIKO-19 isiyo kali. WHO inaendelea kushauri kuwa kwa wagonjwa waliyo na UVIKO-19 kali au hatari, wanatakiwa kutumia invermectin katika majaribio ya kimatibabu pekee.","Wọ́n lè túbọ̀ máa farada àwọn àmì àìsàn bíi ibà àti ìrora pẹ̀lú òògùn apàrora bíi paracetamol. WHO tún ṣe ìyànjú lòdì sí ìlò òògùn agbóguntikòkòrò tuntun (VV116) fún àwọn aláìsàn, àyàfi ní àkókò ìwádìí ajẹmọ́tọ̀ọ́jú. Ìmúdójúìwọ̀n náà tún ṣe àkóónú ìyànjú kíkan lòdì sí ìlò òògùn ivermectin fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí kò lágbára jù. WHO tẹ̀síwájú láti máa ṣe ìgbàlámọ̀ràn pé ìlò òògùn ivermectin fún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àrùn COVID-19 tí ó lágbára tàbí tí ó burú jù, ní àkókò ìwádìí ajẹmọ́tọ̀ọ́jú nìkan.","Izimpawu ezifana nemfiva nobuhlungu zingaqhubeka nokulawulwa ngamaphilisi ezinhlungu njengeparacetamol. I-WHO futhi incoma ngokumelene nokusetshenziswa kwe-antiviral entsha (VV116) ezigulini, ngaphandle kokuhlolwa komtholampilo. Lesi sibuyekezo sihlanganisa nokuncoma okuqinile ngokumelene nokusetshenziswa kwe-ivermectin ezigulini ezine-COVID-19 engenamandla. I-WHO iyaqhubeka nokweluleka ukuthi ezigulini ezineCOVID-19 enzima noma ebucayi, i-ivermectin kufanele isetshenziswe kuphela ezivivinyweni zomtholampilo." +"የደብሊውኤችኦ ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር እና ዝቅተኛ የካርበን ጤና ስርዓቶችን ማዕቀፍ ይፋ አደረገ በፍጥነት ለሚለዋወጠው የአየር ንብረት ምላሽ የዓለም ጤና ድርጅት (የደብሊውኤችኦ) ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር እና ዝቅተኛ የካርበን ጤና ስርዓቶችን ለመገንባት የሚያስችል አዲስ የአሠራር ማዕቀፍ ይፋ አድርጓል። ወደ መጪው የተባበሩት መንግስታት የአየር ንብረት ማዕቀፍ ስምምነት (ሲኦፒ-28) መሪነት የተለቀቀው ይህ አጠቃላይ ማዕቀፍ የተነደፈው የጤና ስርአቶችን የመቋቋም አቅም ለማሳደግ ሲሆን በተመሳሳይ ጊዜ የሙቀት አማቂ ጋዝ ልቀትን በመቀነስ በዓለም ዙሪያ ያሉ ማህበረሰቦችን ጤና ለመጠበቅ ይረዳል።. የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “በአለም ዙሪያ የጤና ስርአቶች ለአየር ንብረት ለውጥ ተፅኖ ተጋላጭ ናቸው፣ነገር ግን ለዚያም አስተዋፅኦ ያደርጋሉ” ብለዋል። ""ስለዚህ ከአየር ንብረት ጋር የተያያዙ ድንጋጤዎችን የሚቋቋሙ የጤና ስርዓቶችን የመገንባት ድርብ ሃላፊነት አለብን፣ በተመሳሳይ ጊዜ የካርበን አሻራቸውን ይቀንሳል። ይህ ማዕቀፍ አገሮች ይህን እንዲያደርጉ ፍኖተ ካርታ ይሰጣል። የአለም ሙቀት መጨመር እና አስከፊ የአየር ሁኔታ ክስተቶች በጣም የተለመዱ ሲሆኑ፣ ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር የጤና ስርዓቶች አስፈላጊነት የበለጠ አሳሳቢ ሆኖ አያውቅም። ደብሊውኤችኦ መዋቅር ያልተረጋጋ እና ተለዋዋጭ የአየር ንብረት ሁኔታ ውስጥ የህዝቡን ጤና ለመጠበቅ እና ለማሻሻል ዋና ተልዕኮ ያለው ይህንን ፈተና ለመቅረፍ ራዕይ ያለው መንገድ ይሰጣል። ከዚህም በላይ፣ የሀብት አጠቃቀምን ማመቻቸት እና የሙቀት አማቂ ጋዞችን ልቀትን ለመግታት ስትራቴጂዎችን መተግበር ለአየር ንብረት ተከላካይነት ቅድሚያ በመስጠት ላይ ያተኩራል። ይህ ማዕቀፍ የጤና ሴክተሩ የራሱን የግሪንሀውስ ጋዝ ልቀትን በመቀነስ በአርአያነት እንዲመራ እድል ይሰጣል - በአሁኑ ጊዜ ከአለም አቀፍ አጠቃላይ 5% የሚሆነውን - የእንክብካቤ ጥራትን በማሻሻል ላይ።","WHO unveils framework for climate resilient and low carbon health systems Responding to rapidly changing climate, the World Health Organization (WHO) has unveiled a new Operational framework for building climate resilient and low carbon health systems. Released in the lead up to the upcoming United Nations Framework Convention on Climate (COP-28), this comprehensive Framework is designed to enhance the resilience of health systems while simultaneously reducing greenhouse gas emissions to help safeguard the health of communities worldwide. “Around the world, health systems are vulnerable to the impacts of climate change, but they also contribute to it,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “We therefore have a dual responsibility to build health systems that can withstand climate-related shocks, while at the same time reducing their carbon footprint. This framework gives countries a roadmap for doing just that.” As global temperatures rise and extreme weather events become increasingly common, the need for climate resilient health systems has never been more critical. WHO's Framework provides a visionary path to addressing this challenge, with a core mission to protect and improve the health of populations in the face of an unstable and changing climate. Moreover, it emphasizes the optimization of resource use and the implementation of strategies to curtail greenhouse gas emissions while continuing to prioritize climate resilience. This Framework presents an opportunity for the health sector to lead by example by reducing its own greenhouse gas emissions – which are now responsible for almost 5% of the global total – while continuing to enhance quality of care.","Hukumar Lafiya ta Duniya ta bayyana tsarin juriya na yanayi da ƙarancin tsarin kiwon lafiya mai amfani da carbon kaɗan. Da take mayar da martani ga sauyin yanayi cikin sauri, Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta fitar da wani sabon tsarin aiki na gina yanayin juriyar yanayi da ƙarancin tsarin kula da lafiya mai amfani da carbon kaɗan. An fitar da shi a kan gaba har zuwa taron Tsarin Mulki na Majalisar Ɗinkin Duniya kan Yanayi (COP-28), wannan cikakken Tsarin an tsara shi don haɓaka juriyar tsarin kiwon lafiya tare da rage hayaƙi mai gurɓata yanayi don taimakawa kare lafiyar al'ummomin duniya. Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta-Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya ya ce ""A duk duniya, tsarin kiwon lafiya yana da rauni ga tasirin sauyin yanayi, amma kuma suna ba da gudummawa a gare ta."". “Saboda haka muna da nauyi biyu don gina tsarin kiwon lafiya wanda zai iya jurewa canje-canjen da ke da nasaba da yanayi, yayin da a lokaci guda kuma suke rage fitar da carbon dinsu. Wannan tsarin ya baiwa ƙasashe jadawali kan yin hakan."" Yayin da zafin duniya ke ƙaruwa kuma matsanancin yanayi ya zama ruwan dare, buƙatar tsarin kiwon lafiya mai jure yanayi yana da matuƙar mahimmanci. Tsarin Hukumar Lafiya ta Duniya yana ba da hanyar hangen nesa don magance wannan ƙalubalen, tare da babbar manufa don karewa da inganta lafiyar al'umma ta fuskar yanayin rashin kwanciyar hankali da sauyin yanayi. Haka kuma, ya jaddada inganta amfani da kuɗaɗe da aiwatar da dabarun daƙile fitar da hayaƙi mai gurɓata yanayi, yayin da ake ci gaba da ba da fifiko kan juriyar yanayi. Wannan Tsarin yana ba da dama ga ɓangaren kiwon lafiya yayi kai-tsaye ta hanyar rage fitar da hayaƙin mai gurɓata yanayi - wanda a yanzu ke da alhakin kusan kashi 5% na jimilla a duniya duka - yayin da ake ci gaba da haɓaka ingancin kulawa.","WHO yazindua mfumo wa kusitahimili hali ya hewa na mifumo ya afya ya kaboni ya chini Kukabiliana na mabadiliko ya kasi ya hali ya hewa, Shirika la Afya Duniani (WHO) limezindua mfumo mpya wa uendeshaji wa kujenga mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa na kaboni ya chini. iliyotolewa kabla ya Mkataba ujao wa Mfumo wa Umoja wa Mataifa wa Hali ya Hewa (COP-28), Mfumo huu wa kina umeundwa ili kuimarisha uthabiti wa mifumo ya afya na wakati huo ikipunguza uzalishaji wa gesi chafu ili kusaidia kulinda afya ya jamii duniani kote. Duniani kote, mifumo ya afya inakabiliwa na athari za mabadiliko ya hali ya hewa, lakini pia, inachangia mabadiliko hayo, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Kwa hivyo tuna majukumu mawili ya kujenga mifumo ya afya ambayo inaweza kustahimili majanga yanayohusiana na hali mbaya, na wakati huo tunatakiwa kupunguza kiwango cha kaboni. Huu mfumo unazipa nchi mwelekeo wa kufanya hivyo Kadiri hali ya joto duniani inavyoongezeka na matukio ya hatari ya hali ya hewa yanazidi kuwa ya kawaida, hitaji la mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa haijawahi kuwa muhimu zaidi. Mfumo wa WHO unatoa njia ya maono ya kushughulikia changamoto hii, ikiwa na dhamira kuu ya kulinda na kuboresha afya ya watu katika kukabiliana na hali ya hewa isiyo imara na inayobadilika. Zaidi ya hayo, inasisitiza uboreshaji wa matumizi ya rasilimali na utekelezaji wa mikakati ya kupunguza uzalishaji wa gesi chafu huku ikiendelea kuweka kipaumbele katika ustahimilivu wa hali ya hewa. Mfumo huu unatoa fursa kwa sekta ya afya kuongoza, kwa mfano kupunguza uzalishaji wake wa gesi chafu, ambapo hadi sasa inawajibika kwa 5% kwa ujumla duniani, huku ikiendelea kuimarisha ubora wa huduma.","Àjọ WHO ti sí aṣọ lójú ìlànà-iṣẹ́ fún àwọn ètò ìlera tí wọ́n lè kojú àyípadà ojú ọjọ́ tí wọ́n sì ní kábọ́ọ̀nù kékeré Ní fífèsì ojú-ọjọ́ tí ó ń yára yípadà, àjọ elétò ìlera-ní àgbáyé (WHO) ti gbé ìlànà tuntun kalẹ̀ fún kíkọ́ àwọn ètò ìlànà ìlera tí oní kábọ́ọ́nù kékeré. Ní ìfèsì sí àtẹ̀jáde tí wọ́n gbé jáde nínú ìlànà Ìdarí Àpéjọ Ìlànà Ìmúṣẹ lórí Ojú-ọjọ́ ti àjọ Àpapọ̀ Àgbáyé (COP-28) tí ó ń bọ̀, ìlànà kíkún ti Ètò-ìsiṣẹ́ yìí ni ó wà fún mímú ètò ìlera ní agbára nígbà tí ó bá ń ti afẹ́fẹ́ gáásì yàrá-ọ̀gbìn síta kí ó le ṣe ìrànwọ́ láti ṣe ìdáábòbò fún ìlera àwọn agbègbè káàkiri àgbáyé. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún Àjọ elétò ìlera-àgbáyé sọ pé ""ètò ìlera le ní àkóbá Káàkiri àgbáyé láti ara ipa tí àyípadà ojú-ọjọ́ ńkó, ṣùgbọ́n wọ́n sì tún ń ṣe àǹfààní ti wọn náà"". ""Gbogbo wa ni a jọ ní ojúṣe láti ṣe kí á le jọ kọ́ ètò ìlera tí yóò le dúró gba àwọn ìjáyà-òjijì ajẹmọ́ ojú-ọjọ́., bákan náà kí ó le mú àdínkù bá ipaṣẹ̀ káábọ́ọ́nù. Ètò-ìṣiṣẹ́ máa ń fún àwọn orílẹ̀-èdè ní ọ̀nà-àbáyọ fún ṣíṣẹ bẹ́ẹ̀."" Gẹ́gẹ́ bí ojú-ọjọ́ ṣe ń gbóná sí i ní àgbáyé àti bí àwọn ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ ní ojú-ọjọ́ ṣe ń pọ̀ sí, ni ìnílò fún ètò ìlànà ìlera fún ojú-ọjọ́ kò ṣe le sí i. Àjọ elétò ìlerà-àgbáyé ti pèsè ìlànà ètò-ìṣiṣẹ́ tí ó ní àfojúsùn fún dídojúkọ àwọn ìpeníjà wọ̀nyí, pẹ̀lú èròngbà tí ó ṣe pàtàkì láti ṣe ìdáàbòbò àti ìmúgbèérù ètò ìlera àwọn ènìyàn nínú ìpènijà ojú-ọjọ́ tí ó ń ṣe ṣẹ́geṣège. Ṣíwájú sí i, ó ṣe àtẹnumọ́ lílo àwọn èròjà lọ́nà tí ó tọ́ àti ìmúlò àwọn ìlànà láti mú àdínkù bá ìtúsíta afẹ́fẹ́ gáásì yàrá-ọ̀gbìn nígbà tí ó ń tẹ̀ síwájú láti jẹ́ kí ètò ìlànà ojú-ọjọ́ ó ṣe pàtàkì. Ètò-ìṣiṣẹ́ yìí ṣe agbékalẹ̀ àǹfààní fún ẹ̀ka èto ìlera láti jẹ́ asíwájú nípa mímú àdínkù bá ìtúsíta afẹ́fẹ́ yàrá ọ̀gbìn- tí ó wà nísinsìnyìí fún nǹkan bí i ìdá-márun gbogbo ayé ní àpapọ̀-nígbà tí yóò sì tẹ̀síwájú láti mú ìdàgbàsókè bá dídárá ìkẹ́.","I-WHO yembula uhlaka lwezinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi Ukusabela esimweni sezulu esishintsha ngokushesha, iNhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) yethule uhlaka olusha Lokusebenza lokwakha izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi. Ikhishwe ngaphambi kweNgqungquthela Ye-United Nations Framework on Climate (COP-28) ezayo, lolu hlaka olubanzi lwenzelwe ukuthuthukisa ukuqina kwezinhlelo zezempilo kuyilapho ngesikhathi esifanayo kwehliswa ukukhishwa kwesisi esibamba ukushisa ukuze sisize ukuvikela impilo yemiphakathi emhlabeni wonke. ""Emhlabeni jikelele, izinhlelo zezempilo zisengcupheni yokushintsha kwesimo sezulu, kodwa nazo zinesandla kukho,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Ngakho-ke sinesibopho esimbaxambili sokwakha izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nokushaqeka okuhlobene nesimo sezulu, ngesikhathi esifanayo zehlise izinga lazo lekhabhoni. Lolu hlaka lunikeza amazwe umhlahlandlela wokwenza lokho kanye.” Njengoba amazinga okushisa embulunga yonke ekhuphuka kanye nezimo zezulu ezimbi kakhulu ziya zivame kakhulu, isidingo sezinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu asikaze sibe bucayi kakhulu. Uhlaka lweWHO luhlinzeka ngendlela enombono yokubhekana nale nselele, ngenhloso ewumgogodla yokuvikela nokwenza ngcono impilo yabantu lapho bebhekene nesimo sezulu esingazinzile nesishintshayo. Ngaphezu kwalokho, igcizelela ukuthuthukiswa kokusetshenziswa kwezinsiza kanye nokuqaliswa kwamasu okunqanda ukukhishwa kwamagesi abamba ukushisa kuyilapho iqhubeka nokubeka eqhulwini ukumelana nesimo sezulu. Lolu Hlaka luveza ithuba lokuthi umkhakha wezempilo ube yisibonelo ngokunciphisa igesi yawo engcolisa umoya - manje osekuyimbangela yamaphesenti acishe abe ngu-5 yenani lomhlaba wonke - kuyilapho iqhubeka nokuthuthukisa izinga lokunakekelwa." +ማዕቀፉ እንደ አጠቃላይ አፈፃፀማቸው፣ እንደ ሙቀት አማቂ ጋዝ ልቀቶች ደረጃ እና የአየር ንብረት ለውጥ እና የጤና አቅማቸው የአየር ሁኔታን የመቋቋም አቅምን ለማጠናከር እና ካርቦን እንዲሰርግ የተለያዩ መንገዶችን ያቀርባል። ይህ ሁሉን አቀፍ የጤና ሽፋን ለመስጠት የኃይል አቅርቦትን እና የጤና አገልግሎት አቅርቦትን ማሳደግ ያለባቸው ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ያሉ ሥርዓቶችን ያጠቃልላል። ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር እና ዝቅተኛ የካርበን ጤና ስርዓቶችን መገንባት የአለም ጤና ድርጅት ደህንነቱ የተጠበቀ ጥራት ያለው የጤና አገልግሎት ለመስጠት ያለውን ቁርጠኝነት እና የአየር ንብረት ለውጥ ዋና መንስኤዎችን ለመዋጋት አስተዋፅኦ ያደርጋል። የአለም ጤና ድርጅት ማዕቀፍ ዋና አላማዎች፡- ከአየር ንብረት ጋር የተያያዙ የጤና አደጋዎችን በትብብር ለመፍታት የጤና ሴክተር ባለሙያዎችን ለመምራት; ለአየር ንብረት መቋቋም እና ለዝቅተኛ የካርበን ጤና አቀራረቦች የጤና ስርዓት ተግባራትን ለማጠናከር; ለአየር ንብረት ስጋት ቅነሳ እና ልቀቶች ቅነሳ ልዩ ጣልቃገብነቶች ልማትን ለመደገፍ; እና በአየር ንብረት መቋቋም ውስጥ ለጤና ውሳኔ ሰጪዎች ሚናዎችን እና ኃላፊነቶችን ለመግለጽ:: ይህንን ማዕቀፍ መተግበር የሚያስገኘው ጥቅም ከጤና አጠባበቅ አንፃር እጅግ የላቀ ነው። የግሪንሀውስ ጋዝ ልቀትን በመቀነስ እና የጤና ስርአቶችን የመቋቋም አቅም በማሳደግ ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን (ዩኤቼሲ)፣ ለአለም ጤና ደህንነት እና ለተባበሩት መንግስታት የዘላቂ ልማት ግቦች (ኤስዲጂስ) ሰፊ ዓላማዎች አስተዋፅዖ እያበረከትን ነው።,"The Framework presents different pathways for health systems to strengthen their climate resilience and decarbonize depending on their overall performance, levels of greenhouse gas emissions and climate change and health capacity. This includes systems in low-income countries that need to increase energy access and health service provision to provide universal health coverage. Building climate resilient and low carbon health systems contributes to WHO's commitment to providing safe, quality healthcare services while helping combat the root causes of climate change. The key objectives of the WHO Framework are: to guide health sector professionals in addressing climate-related health risks through collaboration; to strengthen health system functions for climate resilience and low carbon health approaches; to support development of specific interventions for climate risk reduction and emissions reduction; and to define roles and responsibilities for health decision-makers in climate resilience. The benefits of implementing this Framework extend far beyond the realm of health care. By reducing greenhouse gas emissions and enhancing the resilience of health systems, we are contributing to the broader objectives of universal health coverage (UHC), global health security, and the United Nations Sustainable Development Goals (SDGs).","Tsarin yana gabatar da hanyoyi daban-daban don tsarin kiwon lafiya don ƙarfafa juriyar yanayin su da kuma lalata abubuwan da suka shafi gaba ɗayan aikin su, matakan fitar da iskar me gurɓata yanayi da canjin yanayi da ƙarfin kiwon lafiya. Wannan ya haɗa da tsari a cikin ƙasashe masu ƙarancin kuɗi waɗanda ke buƙatar haɓaka damar samun makamashi da samar da ingantaccen kiwon lafiya don samar da tsarin kiwon lafiya na duniya baki ɗaya. Gina juriyar yanayi da ƙarancin tsarin kiwon lafiya na carbon yana ba da gudummawa ga himmar Hukumar Lafiya ta Duniya ta samar da ingantaccen tsari na kiwon lafiya mai aminci, yayin da yake taimakawa yaƙi da tushen sauyin yanayi. Manyan manufofin tsarin Hukumar Lafiya ta Duniya su ne: jagorantar ƙwararrun sashen kiwon lafiya don magance haɗarin kiwon lafiya da ke da alaƙa da yanayin ta hanyar haɗin gwiwa; ƙarfafa ayyukan tsarin kiwon lafiya don juriya na yanayi da ƙananan hanyoyin kiwon lafiya na carbon; tallafawa ci gaban ƙayyadaddun ayyuka don rage haɗarin yanayi da rage fitar da hayaƙi; da kuma ayyana ayyuka da nauyi ga masu yanke shawara na kiwon lafiya a cikin yanayi na juriyar. Fa'idodin aiwatar da wannan Tsarin sun wuce batun kula da lafiya kaɗai. Ta hanyar rage fitar da hayaƙi mai gurɓata yanayi da haɓaka juriyar tsarin kiwon lafiya, muna ba da gudummawa ga manyan manufofi na bai-ɗaya na kiwon lafiya na duniya (UHC), tsaron lafiyar duniya, da Manufofin Ci gaba Mai Ɗorewa na Majalisar Ɗinkin Duniya (SDGs).","Huo mfumo umewasilisha njia mbalimbali za mifumo ya afya ili kuimarisha ustahimilivu wa hali ya hewa na kupunguza kaboni kulingana na utendaji wao wa viwango vya uzalishaji wa gesi chafu na mabadiliko ya hali ya hewa na uwezo wa kiafya. Hii inajumuisha mifumo katika nchi zenye mapato ya chini ambayo inahitaji kuongeza ufikiaji wa nishati na utoaji wa huduma za afya ili kutoa huduma ya afya kwa wote. Kujenga mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa na kaboni duniani huchangia dhamira ya WHO ya kutoa huduma bora za afya na salama huku ikisaidia kupambana na visababishi vikuu vya mabadiliko ya hali ya hewa. Malengo makuu ya mfumo wa WHO ni: Kuwaongoza wataalamu wa sekta ya afya katika kukabiliana na hatari za kiafya zinazohusiana na hali ya hewa; Kuimarisha utendaji wa mfumo wa afya kwa ajili ya kustahimili hali ya hewa na mbinu za afya za kaboni ya chini; Kusaidia maendeleo ya hatua maalum za kupunguza hatari ya hali ya hewa na kupunguza uzalishaji; na Kufafanua majukumu na wajibu kwa watoa maamuzi wa afya katika ustahimilivu wa hali ya hewa. Manufaa ya kutekeleza huu mfumo yanaongeza zaidi uangalizi wa afya duniani. Kwa kupunguza utoaji wa gesi chafu na kuimarisha uthabidi wa mifumo ya afya, tunachangia katika malengo mapana ya huduma ya afya kwa wote (UHC), usalama wa afya duniani, na malengo ya maendeleo endelevu ya Umoja wa Mataifa (SDGs).","Ètò-ìṣiṣẹ́ ń pèsè oríṣìíríṣìí ọ̀nà fún àwọn ìlànà ètò ìlera láti fún ètò ìlànà ojú-ọjọ́ àti láti mú ìdádúró bá afẹ́fẹ́ kábọ́ọ́nù tí ó dá lórí ìsọwọ́-ṣiṣẹ́ wọn, àti ipò tí ìtúsíta afẹ́fẹ́ yàrá-ọ̀gbìn àti àyípadà ojú-ọjọ́ àti agbára ìlera. Àwọn ìlànà yìí ni ó níṣe pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè tí owó pípa- wọlé lábẹ́lé wọn kére tí wọ́n sì nílò láti fikùn ìlò agbára àti ìsọwọ́ ṣiṣẹ́ ìlera wọn kí wọ́n le pèsè ìlera kárí ayé fún gbogbogbò. Kíkọ́ ètò ìlànà ojú-ọjọ́ àti àwọn ètò ìlera oníkábọ́ọ́nù kékére máa ń ṣe ìdásí fún ìfarajìn àjọ eléto ìlera-àgbáyé láti pèsè ààbò, àti àwọn ètò ìlera tí ó peregedé nígbà tí wọ́n bá ń ṣe ìrànlọ́wọ́ láti wá okùnfà ìdójúkọ àyípadà ojú-ọjọ́. Àwọn èròǹgbà tí ó ṣe kókó nínú àwọn ètò-ìṣiṣẹ́ WHO ni: láti ṣe ìdáábòbò fún àwọn akọ́ṣẹ́-mọṣẹ́ elétò ìlera kí wọ́n le dojúkọ àwọn ewu tí ó rọ̀mọ́ àyípadà tí ó jẹmọ́ ìlera nípa fífọwọ́sowọ́pọ̀.; láti mú ìmúlágbára bá ìlera ṣíṣe fún ètò ìlànà-ojú-ọjọ́ àti àwọn ọ̀nà ìgbàdojúkọ ìlera kábọ́ọ́nù kékeré:; láti ṣe àtìlẹyìn fún ìdàgbàsókè ìdásí kan pàtó fún ìdínkù ewù ojú-ọjọ́ àti ìdínkù afẹ́fẹ́ gáásì; àti láti ṣe ìyànnàná àwọn iṣẹ́ṣíṣe àti ojúṣe fún àwọn aṣèpinnu elétò-ìlera fún ìdúró sinsin tako àyípadà ojú ọjọ́. Àwọn àǹfààní tí ó wà fún ìfìdímúlẹ̀ ètò-ìṣiṣẹ́ yìí ni láti mú kí ìtọ́jú ètò ìlera ó lọ jìnnà. Nípa mímu àdínkù bá ìtúsíta afẹ́fẹ́ gáásì yàrá-ọ̀gbìn àti ìmúdára àwọn ètò ìlànà ojú-ọjọ́, à ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún èròǹgbà ìlera àgbáyé (UHC), àti ààbò káríayé fún ètò ààbò, àti ètò Àfojúsùn Àwọn Ètò Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ àjọ Àpapọ̀ Àgbáyé (SDGs).","Uhlaka luveza izindlela ezehlukene zezinhlelo zezempilo zokuqinisa ukumelana nesimo sezulu kanye nokuqeda ikhabhoni kuye ngokusebenza kwazo kukonke, amazinga okukhishwa kwesisi esibamba ukushisa kanye nokushintsha kwesimo sezulu namandla ezempilo. Lokhu kubandakanya izinhlelo emazweni anemali engenayo ephansi ezidinga ukwandisa ukufinyelela kwamandla kanye nokuhlinzekwa kwesevisi yezempilo ukuze kuhlinzekwe impilo yonke. Ukwakha izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi kunomthelela ekuzibophezeleni kweWHO ekuhlinzekeni ngezinsizakalo zokunakekelwa kwezempilo eziphephile, ezisezingeni ngenkathi kusiza ukulwa nezimbangela zokuguquguquka kwesimo sezulu. Izinjongo ezibalulekile zoHlaka lweWHO yilezi: ukuqondisa ochwepheshe bomkhakha wezempilo ekubhekaneni nezingozi zezempilo ezihlobene nesimo sezulu ngokusebenzisana; ukuqinisa imisebenzi yohlelo lwezempilo lokumelana nesimo sezulu kanye nezindlela zempilo yekhabhoni ephansi; ukusekela ukuthuthukiswa kwezindlela zokungenelela eziqondile zokunciphisa ubungozi besimo sezulu kanye nokunciphisa intuthu ephumayo; futhi ukuchaza izindima kanye nezibopho zabathatha izinqumo zezempilo ekubhekaneni nesimo sezulu. Izinzuzo zokuqalisa ukusebenza kwalolu Hlaka zidlulela ngalé kwendawo yokunakekelwa kwezempilo. Ngokunciphisa ukukhishwa kwamagesi abamba ukushisa kanye nokuthuthukisa ukuqina kwezinhlelo zezempilo, sinikela ezinhlosweni ezibanzi zokuhlinzekwa kwezempilo kwendawo yonke (UHC), ukuphepha kwezempilo emhlabeni wonke, kanye Nezinjongo Zokuthuthukiswa Okusimeme zeZizwe Ezihlangene (amaSDG)." +ማዕቀፉ የተዘጋጀው ከ75 በላይ ሀገራት የጤና ጥበቃ ሚኒስትሮች ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር እና ዝቅተኛ ካርቦን ዘላቂ የጤና ስርአቶችን ለመገንባት የዓለም ጤና ድርጅት ድጋፍ እንዲደረግላቸው ባቀረቡት ጥያቄ መሰረት ነው። እነዚህ አገሮች በኅዳር 2021 ለተባበሩት መንግስታት የአየር ንብረት ለውጥ ማዕቀፍ (ዩኤንኤፍሲሲሲ ሲኦፒ26) በተካሄደው 26ኛው የፓርቲዎች ኮንፈረንስ በታላቋ ብሪታኒያ እና በሰሜን አየርላንድ ፕሬዚደንትነት ወቅት የአየር ንብረት እና ጤና ለውጥ ትብብር (ኤቲኤሲኤች) ተቀላቅለዋል። ዩናይትድ ኪንግደም እና የዓለም ጤና ድርጅት ይህንን ታላቅ አጀንዳ ወደ��ት ለማራመድ ኤቲኤሲኤችን በሰኔ 2022 መሰረቱ። ይህ አጠቃላይ ሰነድ ለጤና ድርጅቶች እና ባለስልጣናት ፍኖተ ካርታ ብቻ ሳይሆን ጤናን በሚወስኑ ሴክተሮች ውስጥ ለውሳኔ ሰጭዎች ጠቃሚ ግብዓት ነው። የህዝብ ጤና ኤጀንሲዎች፣ ፖሊሲ አውጪዎች እና ልዩ ተቋማት ሁሉም በዚህ ማዕቀፍ ውስጥ ከተዘረዘሩት ግንዛቤዎች እና ስትራቴጂዎች ተጠቃሚ ሊሆኑ ይችላሉ። የአየር ንብረት ለውጥን የሚቋቋም እና ዝቅተኛ የካርበን ጤና ስርዓቶችን ለመገንባት የአለም ጤና ድርጅት ኦፕሬሽናል ማዕቀፍ ለወደፊት አስተማማኝ እና ዘላቂ የጤና ዘርፍ እቅድ አካል ነው። በየጊዜው በሚለዋወጠው የአየር ጠባይ ውስጥ ማህበረሰቦችን ለመጠበቅ፣ የግሪንሀውስ ጋዝ ልቀትን ለመቀነስ እና ለአለም አቀፍ የጤና ግቦች ስኬት አስተዋፅዖ ለማድረግ ለጤና ስርዓቶች ግልፅ መንገድ ይሰጣል። በሲኦፒ-28፣ በፓርቲዎች ኮንፈረንስ ውስጥም የተለየ የጤና ቀን በሚያቀርበው፣ ይህ ታሪካዊ አጋጣሚ የህዝብ ጤና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን በአየር ንብረት ውይይቶች ውስጥ የማካተትን አስፈላጊነት ያጎላል።,"The Framework was developed following the request for WHO support by Ministers of Health from over 75 countries to building climate resilient and low-carbon sustainable health systems. These countries joined the Alliance for Transformative Action on Climate and Health (ATACH) during the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland’s Presidency of the 26th Conference of the Parties to the United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC COP26) in November 2021. The United Kingdom and WHO then formally established ATACH in June 2022 to drive this ambitious agenda forward. This comprehensive document is not only a roadmap for health organizations and authorities but also a valuable resource for decision-makers in health-determining sectors. Public health agencies, policymakers, and specialized institutions can all benefit from the insights and strategies outlined in this Framework. The WHO’s Operational framework for building climate resilient and low carbon health systems is part of a blueprint for a future-proof and sustainable health sector. It provides a clear path forward for health systems to protect communities in an ever-changing climate, reduce greenhouse gas emissions and contribute to the achievement of global health goals. At COP-28, which will also feature a dedicated Health Day within the Conference of Parties, this historic occasion will underscore the importance of incorporating public health priorities into climate discussions.","An samar da tsarin ne biyo bayan buƙatar tallafin Hukumar Lafiya ta Duniya da Ministocin Lafiya da ƙasashe sama da 75 suka yi don gina tsarin kiwon lafiya mai ɗorewar yanayi da ƙarancin carbon. Waɗannan ƙasashe sun shiga ƙungiyar Alliance for Transformative Action on Climate and Health (ATACH) a zamanin shugabancin Birtaniya da Arewacin Ireland na taron ƙasashe karo na 26 na yarjejeniyar Majalisar Ɗinkin Duniya kan sauyin yanayi (UNFCCC COP26) a watan Nuwamban 2021. Ƙasar Ingila da Hukumar Lafiya ta Duniya daga nan ne suka kafa ATACH a hukumance a watan Yuni na shekarar 2022 don ciyar da wannan kyakkyawar manufa gaba. Wannan cikakken daftarin aiki ba taswira ce kawai ga ƙungiyoyin kiwon lafiya da hukumomi ba, har ma da amfani mai mahimmanci ga masu yanke shawara a sassan tantance lafiya. Hukumomin kiwon lafiyar jama'a, masu tsara manufofi, da cibiyoyi na musamman duk za su iya amfana daga fahimta da dabarun da aka zayyana a cikin wannan Tsarin. Tsarin aiki na Hukumar Lafiya ta Duniya don gina juriyar yanayi da ƙarancin tsarin kiwon lafiya mai carbon wani ɓangare ne na tsarin tabbatarwa da sashen lafiya mai ɗorewa a nan gaba. Yana ba da kyakkyawar hanyar ci gaba ga tsarin kiwon lafiya don kare al'ummomi a cikin yanayi mai canzawa ko yaushe, da rage hayaƙi mai gurɓata yanayi da kuma ba da gudummawa ga cimma burin kiwon lafiya na duniya. A taron COP-28, wanda kuma zai gabatar da Ranar Kiwon Lafiya a Taron Jam'iyyu, wannan taron mai tarihi zai nuna mahimmancin shigar da abubuwan da suka shafi lafiyar jama'a cikin tattaunawa kan yanayi.","Mfumo huo uliandaliwa kutokana na ombi la WHO lililokubaliwa na Mawaziri wa Afya kutoka nchi zaidi ya 75 ili kujenga mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa na mifumo ya afya ya kaboni ya chini. Nchi hizi ziliungana na Alliance fo Transformative Action on Climate and Heath (ATACH) wakati wa Uingereza na Ireland ya Kaskazini zikiongoza Mkutano wa 26 wa Nchi Wanachama wa Mkataba wa Mfumo wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabia ya nchi (UNFCCC COP26) mwezi Novemba 2021. Uingereza na WHO zilianzisha rasmi ATACH mnamo Juni 2022 ili kuendeleza ajenda (Mada) hii kabambe. Hii hati yenye masilahi mapana siyo kwa ajili ya kuonyesha maono pekee kwa mashirika na mamlaka za afya, lakini pia, ni nyenzo muhimu kwa watoa maamuzi katika sekta zinazofanya maamuzi ya afya. Mashirika ya afya ya umma, watunga sera, na taasisi maalum zote zinaweza kufaidika kutokana na maarifa na mikakati iliyoainishwa katika mfumo huu. Mfumo wa Uendeshaji wa WHO wa kujenga mifumo ya afya inayositahimili hali ya hewa na kaboni ya chini ni sehemu ya mwongozo wa sekta ya afya inayothibitisha siku zijazo na endelevu. Inatoa njia nzuri ya maandalizi ya mifumo ya afya ili kulinda jamii katika hali ya hewa inayobadilika kila wakati, kupunguza uzalishaji wa gesi chafu na kuchangia katika kufikiwa kwa malengo ya afya ya kimataifa. Katika COP-28, ambayo pia itaangazia Siku maalum ya Afya kwenye Kongamano la Wanachama, tukio hili la kihistoria litasisitiza za umuhimu wa kujumuisha vipaumbele vya afya ya umma katika mjjadala ya hali ya hewa.","Ètò-ìṣiṣẹ́ yìí ni wọ́n gbé kalẹ̀ lẹ́yìn ìbéèrè fún àtìlẹyìn àjọ elétò Ìlera-Àgbáyé láti ọwọ́ àwọn Mínísítà fún Ètò Ílera láti orílẹ̀-èdè tí ó lé ní 75 fún kíkọ ètò ìlànà ojú-ọjọ́ àti káábọ́ọ́nù-kékeré fún ìmúlò àwọn ètò ìlera. Àwọn orílẹ̀-èdè yìí darapọ̀ mọ́ Àjọṣepọ̀ fún Ìgbésẹ̀ Aláyìídà lórí Ojú-ọjọ́ àti Ìlera (ATACH) ní àsìkò tí orílẹ̀-èdè United Kingdom ti Great Britain àti apá àríwá ìjọba àpapọ̀ ti orílẹ̀-èdè Ireland ṣe ìpàgọ́ 26 tí ó wà fún ètò-ìṣiṣẹ́ àwọn Ẹlẹ́gbẹ́jẹgbẹ́ ti àjọ Àpapọ̀ Àgbáyé lórí Àyípadà Ojú-ọjọ́ (UNFCCC COP26) ní oṣù kọkànlá ọdún 2021. Orílẹ̀-èdè United Kingdom àti àjọ WHO ti ṣe ìdásìlẹ̀ àjọ ATACH ní oṣù kẹfà ọdún 2022 láti mú kí èròngbà wọn tẹ̀síwájú. Ìwé-àdéhùn kíkún yìí kò wà fún ìtọ́nisọ́nà nìkan fún àwọn àjọ elétò-ìlera àti àwọn aláṣẹ nìkan, ṣùgbọ́n ó tún wà fún àlùmọ́nì tí ó níyelórí fún àwọn-aláṣẹ tí ó wà fún àwọn ẹ̀ka ìpinnu-ìlera. Àwọn ẹ̀ka àjọ elétò-ìlera, àwọn asòfin, àti àwọn ilé-ẹ̀kọ́ alákànṣe le jẹ àǹfààní láti ara àfojúsùn àti àwọn ìlànà tí wọ́n là kalẹ̀ fún ètò-ìṣiṣẹ́ yìí. Ẹ̀ka elétò Ìlera-Lágbàáyé tí ó wà fún Iṣẹ́-ṣíṣe fún èto ìṣiṣẹ́ tí ó wà fún kíkọ́ nípa ètò ìlànà ojú-ọjọ́ àti ìlera kábọ́ọ́nù kékeré jẹ́ ara ìwé-àdéhùn fún ẹ̀rí ọjọ́-iwájú àti ìfìdímúlẹ̀ ẹ̀ka ìlera. Ó ń pèsè ojú ọ̀nà tí ó tọ́ fún àwọn ètò ìlera láti ṣe ìdáábòbo àwọn agbègbè nínú àyípadà ọjú-ọjọ́ gbogbo-ìgbà, ó sì ń ṣe àdínkù fún ìtúsíta afẹ́fẹ́ gáásì yàrá ọ̀gbìn àti àṣàfikún sí àṣeyọrí èròǹgbà ètò ìlera àgbáyé. Ní COP-28, tí yóò tún ní àkóónú ìfarajìn Ọjọ́ Ìlera nínú Ìpàgọ́ ti àwọn Ẹlẹ́gbẹ́jẹgbẹ́, ayẹyẹ pàtàkì yìí yóò ṣe àfihàn pàtàkì mímú ìlera gbogboogbò ní ọ̀kúnkúndùn bọ inú àwọn ìjíròrò ojú-ọjọ́.","Uhlaka lwakhiwe kulandela isicelo sokwesekwa kweWHO ngoNgqongqoshe Bezempilo abavela emazweni angaphezu kwama-75 ukuze kwakhiwe izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi. Lawa mazwe ajoyine i-Alliance for Transformative Action on Climate and Health (ATACH) ngesikhathi sase-United Kingdom of Great Britain kanye naseNorthern Ireland's Presidence of the 26th Conference of the Parties to the United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC COP26) ngoLwezi 2021. I-United Kingdom kanye neWHO babe sebesungula ngokusemthethweni i-ATACH ngoNhlangulana2022 ukuze baqhubekisele phambili le ajenda yokuvelela. Lo mbhalo ophelele awuwona nje umhlahlandlela wezinhlangano zezempilo neziphathimandla kodwa futhi uyisisetshenziswa esibalulekile sabathatha izinqumo emikhakheni enquma impilo. Ama-ejensi wezempilo yomphakathi, abenzi benqubomgomo, nezikhungo ezikhethekile zingazuza emibonweni namasu ashiwo kulolu Hlaka. Uhlaka Lokusebenza lweWHO lokwakha izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi luyingxenye yepulani yomkhakha wezempilo oqinisekisa ikusasa kanye nesimeme. Inikeza indlela ecacile eya phambili yezinhlelo zezempilo ukuze kuvikelwe imiphakathi esimweni sezulu esishintsha njalo, kuncishiswe ukukhishwa kwamagesi abamba ukushisa futhi kube negalelo ekuzuzweni kwezinjongo zezempilo zomhlaba wonke. Ku-COP-28, okuzophinde kube noSuku Lwezempilo oluzinikele ngaphakathi kweNgqungquthela Yamaqembu, lo mcimbi oyingqopha-mlando uzogcizelela ukubaluleka kokuhlanganisa izinto ezibalulekile zempilo yomphakathi ezingxoxweni zesimo sezulu." +ዩኤንአርደብሊውኤ - ደብሊውኤችኦ የህክምና አቅርቦት ኮንቮይ አል-ሺፋ ሆስፒታል ደረሰ የዩኤንአርዋኤ ኮሚሽነር ጀነራል ፊሊፕ ላዛሪኒ እና የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ የሰጡት መግለጫ የዩኤንአርዋኤ በጋዛ ውስጥ በደረሰው የማያቋርጥ የቦምብ ጥቃት ምክንያት ለሰራተኞቻችን እና ለጤና አጋሮቻችን ትልቅ ስጋት ቢፈጠርም የዓለም ጤና ድርጅት በጣም አስፈላጊ የሆነውን የአደጋ ጊዜ የህክምና ቁሳቁሶችን እና መድሃኒቶችን ከጋዛ ሰርጥ ሰሜናዊ ክፍል ወደሚገኘው አል-ሺፋ ሆስፒታል ለማድረስ አመቻችቷል። የጦሩ መባባስና የጋዛ አጠቃላይ ከበባ ከተጀመረ በኋላ ይህ ሁለተኛው የህይወት አድን ቁሳቁሶችን ወደ ሆስፒታል ማድረስ ነው። በጥቅምት 24፣ የዓለም ጤና ድርጅት በከፍተኛ የፀጥታ ችግር ውስጥ የህክምና ቁሳቁሶችን ለሆስፒታሉ አደረሰ። እንኳን ደህና መጣችሁ፣ ያቀረብናቸው መጠኖች በጋዛ ሰርጥ ውስጥ ላሉት ግዙፍ ፍላጎቶች ምላሽ ለመስጠት በቂ አይደሉም። በአል-ሺፋ ያለው የህክምና ሁኔታ - በጋዛ ሰርጥ ትልቁ ሆስፒታል እና አንጋፋ የፍልስጤም የጤና ተቋማት አንዱ - አስከፊ ነው። በአሁኑ ጊዜ ለእያንዳንዱ አልጋ ሁለት ታካሚዎች አሉ:: የድንገተኛ ክፍል እና ክፍሎች ዶክተሮች እና የህክምና ሰራተኞች የቆሰሉ እና የታመሙ በሽተኞችን በአገናኝ መንገዱ፣ ወለል ላይ እና ከቤት ውጭ እንዲታከሙ የሚጠይቁ ሞልተዋል። መድሀኒቶች እና ማደንዘዣዎች እያለቀባቸው በመሆኑ ታማሚዎች ከፍተኛ እና አላስፈላጊ ህመም ሲሰማቸው የቆሰሉት ቁጥር በሰአት ይጨምራል።,"UNRWA-WHO medical supply convoy reaches Al-Shifa hospital Statement by UNRWA Commissioner-General Philippe Lazzarini and WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus UNRWA has facilitated the delivery of WHO’s much needed emergency medical supplies and medicines to Al-Shifa hospital in Gaza City, north of the Gaza Strip, despite huge risks to our staff and health partners due to the relentless bombardments in Gaza. This is only the second delivery of lifesaving supplies to the hospital since the escalation of hostilities and the total siege of Gaza began. On 24 October, WHO delivered medical supplies to the hospital amid high insecurity. While welcome, the quantities we delivered are far from sufficient to respond to the immense needs in the Gaza Strip. The medical conditions at Al-Shifa - the largest hospital in the Gaza Strip and one of the oldest Palestinian health institutions - are disastrous. There are currently almost two patients for every bed available. The emergency department and wards are overflowing requiring doctors and medical workers to treat wounded and sick patients in the corridors, on the floor, and outdoors. The number of wounded increases by the hour while patients are undergoing immense and unnecessary pain as medicines and anesthetics are running out.","Ayarin motocin UNRWA da Hukumar Lafiya ta Duniya sun isa asibitin Al-Shifa Sanarwa daga Babban Kwamishinan UNRWA Philippe Lazzarini da Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta Duniya Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus UNRWA ta sauƙaƙe isar da kayan agajin gaggawa na Hukumar Lafiya ta Duniya da magunguna da ake buƙata zuwa asibitin Al-Shifa da ke birnin Gaza, arewacin zirin Gaza, duk da babban haɗari ga ma'aikatanmu da abokan aikinmu na kiwon lafiya saboda hare-haren bama-bamai a Gaza. Wannan dai shi ne karo na biyu na isar da kayayyakin ceton rai ga asibitin tun bayan da aka gwabza ƙazamin faɗa da kuma killace Gaza baki ɗaya. A ranar 24 ga watan Oktoba, Hukumar Lafiya ta Duniya ta kai kayayyakin jinya zuwa asibiti cikin tsananin matsalolin tsaro. Yayin da muke maraba da su, adadin da muka kawo bai isa ba don biyan manyan buƙatu a Zirin Gaza. Yanayin kiwon lafiya a Al-Shifa - asibiti mafi girma a Zirin Gaza kuma ɗaya daga cikin tsoffin wuraren kiwon lafiyar Falasɗinawa - yana cikin mummunan yanayi. A halin yanzu akwai kusan majiyyata biyu aa kowane gado. Sashen bayar da agajin gaggawa da wasu ɓangarorin na asibitin sun cika maƙil suna buƙatar likitoci da ma'aikatan kiwon lafiya don kula da marasa lafiya da suka ji rauni da marasa lafiya akan hanyoyin wucewa, a ƙasa, da waje. Adadin waɗanda suka ji rauni yana ƙaruwa a kowacce sa'a, yayin da marasa lafiya ke fama da matsanancin ciwo yayin da magungunan kashe zafin ciwo ke ƙarewa.","Msafara wa kitengo cha matibabu cha UNRWA-WHO umefika katika hospitali ya Al-Shifa Taarifa ya Kamishna Mkuu wa UNRWA Philippe Lazzarini na Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus UNRWA imewezesha utoaji wa vifaa vya dharura vya afya vya WHO vinavyohitajika sana na madawa katika hospitali ya Al-Shifa katika jiji la Gaza, kaskazini mwa Ukanda wa Gaza, licha ya hatari kubwa kwa wafanyakazi wetu na washirika wa afya kutokana na mashambulizi ya mabomu huko Gaza. Huu ni upokeaji wa mara ya pili wa vifaa vya kuokoa maisha katika hospitali hiyo tangu kuongezeka kwa uhasama na kuanza kuzingirwa kabisa kwa Gaza. Tarehe 24 Oktoba, WHO ilipeleka vifaa vya matibabu hospitalini huku kukiwa hakuna usalama kabisa. Ingawa inakaribishwa, idadi tuliyoipokea haitoshi kujibu mahitaji makubwa katika ukanda wa Gaza. Hali ya kiafya katika Al-Shifa - hospitali kubwa zaidi katika ukanda wa Gaza na mojawapo ya taasisi kongwe za afya za Palestina - ni mbaya. Kwa sasa kuna wagonjwa takribani wawili kwa kila kitanda kinachopatikana. Idara ya dharura na mawodi yamefurika yakihitaji madaktari na wafanyakazi wa matibabu kuwatibu wagonjwa waliyojeruhiwa na wagonjwa wengine kwenye korido, sakafuni na nje. idadi ya waliyojeruhiwa huongezeka kwa saa huku wangonjwa wakipata maumivu makali na yasiyo ya lazima kwani dawa za ganzi zinaisha.","Àjọ oníṣègùn-òyìnbó ti UNRWA-WHO yóò kó àwọn irinṣẹ́ èlò òògùn UNRWA-WHO dé ilé-ìwòsàn Al-Shifa. Ọ̀rọ̀ láti enu Kọmísánnà-àpapọ̀ fún àjọ UNRWA Philippe Lazzarini àti Olùṣàkóso Àgbà fún Àjọ WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus Àjọ UNRWA ti ṣe ètò ìmúyákánkán àwọn ohun èlò pàjáwìrì àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé fún ìsègùn-òyìnbó àti àwọn òògùn sí Al-Shifa ní ìlú Gaza, ní ẹ̀yìn odi àríwá Gaza, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ewu ńlá wà fún àwọn òsìṣẹ́ wa àti àwọn alábàásiṣẹ́pọ̀ ètò ìlera wa látààrí àìsinmi ìkógunjà ní Gaza. Eléyìí nìkan ni ìfijíṣẹ́ ìpèsè àwọn ohun èlò sí àwọn ilé-ìwòsàn láti ìgbà tí ìdúnkokò mọ́ àti ìhámọ́gágá ti bẹ́ ṣílẹ̀ ní Gaza. Ní ọjọ́ kẹrìnlélógún oṣù Kẹwàá, àjọ WHO ṣe ìpèsè àwọn ohun èlò ìlera fún àwọn ilé-ìwòsàn láàrin bí àìsí ètò ààbò ṣe pọ̀ tó. Nígbà tí wọ́n kí wa káàbọ̀, iye ohun tí a pèsè jìnnà gédégbé sí iye ohun tí wọ́n nílò ní ẹ̀yìn odi ìlú Gaza. Ipò tí ètò ìlera wà ní Al-Shifa- ilé-ìwòsàn tí ó tóbi jùlọ ní ẹ̀yin odi ìlú Gaza àti ilé-ìwòsàn Palestinian tí ó ti pẹ́ jùlọ-gbogbo rẹ̀ burú gidi. Àwọn aláìsàn méjì ni wọ́n wà fún ibùsùn kọ̀ọ̀kàn tí ó wà nílẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí. Ẹ̀ka tí ó wà fún ètò pàjàwírì àti àwọn wọ́ọ́dù ń kún àkúnjù fún ìnílò àwọn dókítà àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí yóò tọ́jú àwọn tí ó farapa àti àwọn aláìsàn tí ó wà ní ojú-ọ̀nà, ní ilẹ̀ẹ́lẹ̀, àti ní ìta. Iye àwọn tí ó fara pa ń pọ̀ sí i ní wákàtí sí wákàtí nígbà tí àwọn aláìsàn sì ń dojúkọ ìnira àti ìrora tí kò yẹ nígbà tí òògùn àti ohun-èlò amúrọra lọ ṣe ti ń tán lọ.","I-UNRWA-WHO ifika esibhedlela i-Al-Shifa Isitatimende sikaKhomishana-Jikelele we-UNRWA uPhilippe Lazzarini kanye noMqondisi-Jikelele we-WHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus I-UNRWA isize ukulethwa kwezinsiza zezempilo eziphuthumayo nemithi edingeka kakhulu yiWHO esibhedlela i-Al-Shifa eGaza City, enyakatho yeGaza Strip, naphezu kwezingozi ezinkulu kubasebenzi bethu kanye nozakwethu bezempilo ngenxa yokuqhuma kwamabhomu eGaza. Lesi kungokwesibili kuphela ukulethwa kwezinsiza ezisindisa impilo esibhedlela selokhu kwaqubuka ubutha nokuvinjezelwa ngokuphelele kweGaza. Ngomhla zingama-24 kuMfumfu, iWHO yaletha izinsiza zokwelapha esibhedlela phakathi nokungavikeleki okuphezulu. Nakuba kwamukelekile, amanani esiwalethile awanele ukusabela ezidingweni ezinkulu eGaza Strip. Izimo zezempilo e-Al-Shifa - isibhedlela esikhulu kunazo zonke eGaza Strip nesinye sezikhungo zezempilo ezindala zasePalestine - ziyinhlekelele. Njengamanje cishe kuneziguli ezimbili kuwo wonke umbhede otholakalayo. Umnyango wezimo eziphuthumayo namawadi ayachichima adinga odokotela nabasebenzi bezokwelapha ukuba belaphe iziguli ezilimele nezigulayo emaphaseji, phansi nangaphandle. Inani labalimele liyakhula ngehora ngenkathi iziguli zithola ubuhlungu obukhulu nobungadingekile njengoba imithi kanye nezibulala-zinhlungu kuphelelwa yisikhathi." +በተጨማሪም፣ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ የተፈናቀሉ ሰዎች በሆስፒታሉ የመኪና ማቆሚያ ቦታዎች እና ጓሮዎች ውስጥ መጠለያ ይፈልጋሉ። አል-ሺፋ ሆስፒታል በጋዛ ውስጥ በጣም አስፈላጊው የጤና ተቋም ሆኖ ቆይቷል። ሀኪሞቿ፣ ነርሶቿ እና ሌሎች ሰራተኞቿ ለአሁኑ ተስፋ አስቆራጭ ሁኔታ በጀግንነት ምላሽ ሰጥተዋል። ግን ተጨማሪ ድጋፍ ያስፈልጋቸዋል:: የጋዛ ሰሜናዊ አካባቢዎች የሰብአዊ ርዳታ አቅርቦትን ሊነጠሉ አይችሉም እና ሊነጠሉ አይችሉም:: እዚያ ያሉ ታካሚዎች ሊያገኙዋቸው የሚችሉትን እና አስቸኳይ የሚያስፈልጋቸውን የጤና እንክብካቤ ሊከለከሉ አይችሉም:: እርዳታ መላው ጋዛ መድረስ አለበት። የህክምና ተቋማት አቅርቦትና ነዳጅ እያለቀ ነው። እስካሁን፣ ለአንድ ወር ያህል አልሺፋ ሆስፒታልን ጨምሮ በጋዛ ሰርጥ ምንም ነዳጅ አልተፈቀደም። ዩኤንአርደብሊውኤ እና ደብሊውኤችኦ አስቸኳይ ጥሪያቸውን በጋዛ ሰርጥ ላሉ የሰብአዊ ኤጀንሲዎች ነዳጅ ለማድረስ ያቀረቡትን ጥሪ አድሳሉ።,"In addition, tens of thousands of displaced people have sought shelter in the hospital’s parking lots and yards. Al-Shifa Hospital has traditionally been the most important health facility in Gaza. Its doctors, nurses and other workers have responded heroically to the current desperate situation. But they need more support. The northern areas of Gaza cannot and should not be isolated nor deprived of the delivery of humanitarian assistance. Patients there cannot be denied the health care to which they are entitled and urgently need. Aid should reach the whole of Gaza. Medical facilities are running out of supplies and fuel. So far, no fuel has been allowed into the Gaza Strip, including to Al-Shifa hospital for over one month now. UNRWA and WHO renew their urgent call for the delivery of fuel to humanitarian agencies in the Gaza Strip.","Bugu da ƙari, dubun dubatan mutanen da suka rasa matsugunansu sun nemi mafaka a wuraren ajiye motoci da sauran gurare na asibitin. Asibitin Al-Shifa a al'adance shi ne mafi mahimmancin wurin kiwon lafiya a Gaza. Likitocinta, ma’aikatan jinya da sauran ma’aikatanta sun mayar da martani cikin jarumtaka game da halin da ake ciki a halin yanzu. Amma suna buƙatar ƙarin tallafi. Yankunan arewacin Gaza ba za su iya ba kuma bai kamata a ware su ko kuma a hana su isar da agajin jin kai ba. Marasa lafiya a can ba za a iya hana su kula da lafiyar da suka dace da su da gaggawa ba. Ya kamata a kai agaji ga dukan Gaza. Cibiyoyin kula da lafiya na fama da karancin kayayyaki da man fetur. Ya zuwa yanzu, ba a ba da izinin shigar da mai a zirin Gaza ba, ciki har da asibitin Al-Shifa sama da wata guda. UNRWA da Hukumar Lafiya ta Duniya sun sabunta kiransu na gaggawa na isar da mai ga hukumomin jin kai a zirin Gaza.","Kwa kuongezea, makumi ya maelfu ya watu waliyohamishwa wametafuta makazi katika maeneo ya kuegesha magari ya hospitali na yadi. Hospitali ya Al-Shifa imekuwa kituo afya ya jadi huko Gaza. Madaktari wake, wauguzi na wafanyakazi wengine wamejibu kishujaa kuhusu hali ya sasa ya kukata tamaa. Lakini wanahitaji msaada zaidi. Maeneo ya kaskazini mwa Gaza hayawezi na hayapaswi kutengwa wala kunyimwa utoaji wa misaada ya kibinadamu. Wagonjwa hawawezi kunyimwa huduma ya afyaambayo wanastahili na wanahitaji haraka. Msaada unapaswa kufika Gaza nzima. Vituo vya matibabu vinakosa vifaa na mafuta. Kufikia sasa, hakuna mafuta ambayo yameruhusiwa kuingia Ukanda wa Gaza, ikiwa ni pamoja na hospitali ya Al-Shifa kwa zaidi ya mwezi mmoja sasa. UNRWA na WHO wametoa wito wao wa dharura wa kupeleka mafuta kwa mashirika ya kibinadamu katika ukanda wa Gaza.","Ní àfikún, mẹ́wàá nínú àwọn ẹgbẹ̀rún àwọn tí ogun ti lé ni wọ́n ti wá ilé-ìgbé sí ilé-ìwòsàn tí wọ́n sì kó ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn nǹkan sí àgbàlá. Láti àtijọ́ ni ilé-ìwòsàn Al-Shifa ti jẹ́ gbọ̀ngàn ètò ìlera ní Gaza. Àwọn dókítà, nọ́ọ́sìàti àwọn òṣìṣẹ́ mìíràn ti ṣe iṣẹ́ akin lórí ìṣẹ̀lẹ̀ alágbára tí ó ń ṣẹlẹ̀ lọ́wọ́. Ṣùgbọ́n wọ́n sì nílo ìrànlọ́wọ́ sí i. Apá àríwá ilẹ̀ Gaza ko le è dá dúró bẹ́ẹ̀ kò sì yẹ láti pa wọ́n tì tàbí fi ìfijíṣe síṣẹ ìrànlọ́wọ́ fún ọmọnìyàn dùn wọ́n. A kò le fi ẹ̀tọ́ ìwòsàn ìlera dùn àwọn aláìsàn tí ó lẹ́tọ̀ọ́ sí i àti àwọn tí ó nílò rẹ̀ ní kíakía. Ìpèsè èròjà ìrànlọ́wọ́ gbọdọ̀ de gbogbo Gaza. Ìpèsè àwọn ohun èlò àti epo ti ń tán ní àwọn agbègbè àyíká ilé-ìwòsàn. Látẹ̀yìn wá, wọn kò fi ààyè gba epo láti wọ ẹ̀yin odi ìlú Gaza, àti ilé-ìwòsàn Al-Shifa láti nǹkan bí i oṣù kan ṣẹ́yìn. Àjọ UNRWA àti WHO tin ṣe àtúnṣe sí ìpè pàjáwìrì wọn láti pèsè epo fún àwọn àjọ tí ó ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ọmọnìyàn ní ẹ̀yìn odi ìlú Gaza.","Ngaphezu kwalokho, amashumi ezinkulungwane zabantu abadingisiwe baye bafuna indawo yokukhosela ezindaweni zokupaka izimoto nasemagcekeni esibhedlela. Isibhedlela i-Al-Shifa bekuyisikhungo sezempilo esibaluleke kakhulu eGaza. Odokotela bakhona, abahlengikazi kanye nabanye abasebenzi baphendule ngobuqhawe kulesi simo esikhona manje. Kodwa badinga ukwesekwa okwengeziwe. Izindawo ezisenyakatho yeGaza azikwazi futhi akufanele zibekwe zodwa noma ziphucwe ukulethwa kosizo lwabantu. Iziguli lapho azinakwenqatshelwa ukunakekelwa kwezempilo okufanele futhi zikudinga ngokushesha. Usizo kufanele lufinyelele kulo lonke elaseGaza. Izikhungo zezokwelapha ziphelelwa yizimpahla kanye nophethiloli. Kuze kube manje, awekho amafutha avunyelwe ukungena eGaza Strip, okuhlanganisa nesibhedlela i-Al-Shifa isikhathi esingaphezu kwenyanga eyodwa manje. I-UNRWA kanye neWHO bavuselela isimemezelo sabo esiphuthumayo sokulethwa kukaphethiloli ezikhungweni ezisiza abantu eGaza Strip." +ነዳጅ ከሌለ ሆስፒታሎች እና ሌሎች አስፈላጊ ፋሲሊቲዎች እንደ ጨዋማ እፅዋት እና መጋገሪያዎች ሊሠሩ አይችሉም ፣ እና በዚህ ምክንያት ብዙ ሰዎች በእርግጠኝነት ይሞታሉ። በተለይም በግጭቶች ወቅት የሆስፒታሎች እና የሕክምና ተቋማት የመስራት ችሎታ በጣም አስፈላጊ ነው:: በአለም አቀፍ የሰብአዊነት ህግ መሰረት ሁሉም የህክምና ተቋማት፣ ሰራተኞች፣ ታማሚዎች እና የቆሰሉ ሰዎች እንዲጠበቁ፣ ለሰብአዊ አቅርቦቶች እና ነዳጅ በዘላቂነት እንዲፈስ እና አቅርቦቱን ወደ ጤና ተቋማት ለማድረስ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ያልተጠበቀ አገልግሎት እንጠይቃለን። በጋዛ ሰርጥ በኩል ይገኛሉ። ከባድ ጉዳት የደረሰባቸው እና የታመሙ ታማሚዎች በህክምና እንዲወጡ እንጠይቃለን።,"Without fuel, hospitals and other essential facilities such as desalination plants and bakeries cannot operate, and more people will most certainly die as a result. The ability of hospitals and medical facilities to operate is paramount especially during conflicts. In line with international humanitarian law, we call for the protection of all medical facilities, personnel, patients and the wounded, for the sustained flow of humanitarian supplies and fuel at scale, and for safe and unimpeded access to deliver the supplies to health facilities wherever they are across the Gaza Strip. We also call for the medical evacuation of critically injured and sick patients.","Idan ba tare da mai ba, asibitoci da sauran kayan aiki masu mahimmanci kamar masana'antar bushewa da wuraren burodi ba za su iya aiki ba, kuma mutane da yawa za su mutu a sakamakon haka. Ikon asibitoci da wuraren aikin likita wurin aiki shi ne mafi mahimmanci musamman a lokacin rikici. Dangane da dokokin jin-ƙai na ƙasa-da-ƙasa, muna kira da a kare dukkan wuraren kiwon lafiya, ma'aikata, marasa lafiya da waɗanda suka jikkata, don ci gaba da kwararar kayayyakin jin-ƙai da man fetur, da kuma samun aminci da rashin cikas don isar da kayayyakin zuwa wuraren kiwon lafiya a duk inda suke a faɗin Zirin Gaza. Muna kuma kira da a kwashe marasa lafiya da suka ji munanan raunuka da marasa lafiya.","Bila mafuta, hospitali na vituo vingine muhimu kama vile viwanda vya kuondoa chumi na mikate haviwezi kufanya kazi, na watu wengi bila shaka watakufa kwa sababu hiyo. Uwezo wa hospitali na vituo vya matibabu kufanya kazi ni muhimu hasa wakati wa migogoro. Kwa mujibu wa sheria ya kimataifa ya kibinadamu, tunatoa wito kwa ulinzi wa vituo vyote vya matibabu, wafanyakazi, wagonjwa na majeruhi, kwa mtirirko endelevu wa vifaa vya kibinadamu na mafuta kwa kiwango kikubwa, na upatikanaji salama na usiyozuiliwa wa kupeleka vifaa kwenye vituo vya afya popote. wako ng'ambo ya Ukanda wa Gaza. Pia tunatoa wito wa kuhamishwa kwa majeruhi waliyojeruhiwa vibaya na wagonjwa wengine kwa ajili ya matibabu.","lái sí epo, ilé-ìwòsàn àti àwọn ohun èlò tí ó ṣe pàtàkì bí ìwádìí ǹkan ọ̀gbìn àti ilé-isé nǹkan yíyan kò le siṣé, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ni yóò kú láti ara èyí. Agbárá áwọn ilé-ìwòsàn àti àwọn agbègbè àyíká ilé-ìwòsàn láti máa siṣé ṣe kókó pàápàá jùlọ ní àsìkò aáwọ̀. Ní ìbámu pèlú òfin gbogboogbò fún ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn, a ń pè fún ìdáàbò fún gbogbo àyíká agbègbè ilé-ìwòsàn, àwọn òṣìṣé, àwọn aláìsàn àti àwọn tí ó fi ara pa, fún ìfọwọ́sowọ́po láti ṣe ìtèsíwájú fún àjọ tí ó ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ọmọnìyàn àti wíwọn epo, fún ìdáàbò làti fi àyè gba fífi ohun èlò àwọn elétò-ìlera jíṣé ní ibikíbi tí wọ́n bá wà ní èyìn odi ìlú Gaza. A pè fún ìgbékúrò àwọn aláìsàn àti àwọn tí ó farapa yánayàna.","Ngaphandle kukaphethiloli, izibhedlela nezinye izinsiza ezibalulekile ezifana nezindawo zokususa usawoti emanzini namabhikawozi azikwazi ukusebenza, futhi abantu abaningi bazofa nakanjani ngenxa yalokho. Ikhono lezibhedlela kanye nezikhungo zezokwelapha ukusebenza kubaluleke kakhulu ikakhulukazi phakathi nezingxabano. Ngokuvumelana nomthetho wamazwe ngamazwe wobuntu, sifuna ukuvikelwa kwazo zonke izikhungo zezokwelapha, abasebenzi, iziguli kanye nabalimele, ukuhamba okuqhubekayo kwezinto zosizo kanye nophethiloli ngezinga eliphansi, kanye nokufinyelela okuphephile nokungavimbeli ukuletha izinsiza ezikhungweni zezempilo nomaphi lapho. bangaphesheya kweGaza Strip. Kucelwe ukuthi kukhishwe abalimele kakhulu nabagulayo." +"ከፀሐይ በታች መሥራት ሜላኖማ ባልሆነ የቆዳ ካንሰር ከ 3 ቱ 1 ሰው እንደሚሞት የዓለም ጤና ድርጅት እና አይኤልኦ ተናገሩ ሜላኖማ ባልሆነ የቆዳ ካንሰር ከሞቱት 3 ሰዎች አንዱ የሚጠጋው ከፀሃይ በታች በመስራት ነው ሲል የአለም ጤና ድርጅት እና የአለም አቀፍ የሰራተኛ ድርጅት (አይኤልኦ) በጋራ ባወጡት መረጃ መሰረት። በኢንቫይሮንመንት ኢንተርናሽናል ላይ የተለቀቀው ጥናት እንደሚያሳየው ከቤት ውጭ የሚሰሩ ሰራተኞች ትልቅ እና እየጨመረ የሚሄደው ሜላኖማ ያልሆነ የቆዳ ካንሰር ሸክም እንደሚሸከሙ እና ይህንን ከባድ የስራ ቦታ አደጋ እና የሰራተኞች ህይወት መጥፋትን ለመከላከል እርምጃ እንዲወሰድ ጠይቋል። በ2019 ከቤት ውጭ በሚሰሩበት ወቅት 1.6 ቢሊዮን ሰዎች በስራ ዕድሜ ላይ ያሉ (15 ዓመት እና ከዚያ በላይ) ለፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር ተጋልጠዋል። በ 2019 ብቻ በ183 አገሮች ውስጥ ወደ 19,000 የሚጠጉ ሰዎች በፀሐይ ከቤት ውጭ በመሥራታቸው ሜላኖማ ባልሆነ የቆዳ ካንሰር ሞቱ። አብዛኛዎቹ (65%) ወንዶች ነበሩ ""በስራ ቦታ ለፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር መጋለጥ ለስራ የቆዳ ካንሰር ዋነኛ መንስኤ ነው"" ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""ነገር ግን ሰራተኞችን ከፀሀይ ጎጂ ጨረሮች ለመጠበቅ እና ገዳይ ውጤቶቻቸውን ለመከላከል ውጤታማ መፍትሄዎች አሉ::"" ግምቶቹ በዓለም አቀፍ ደረጃ በሦስተኛ ደረጃ ከፍተኛ የካንሰር ሞት ሸክም ያለው ለፀሀይ አልትራቫዮሌት ጨረሮች የሙያ ተጋላጭነት ከስራ ጋር የተዛመደ ስጋት ነው ። በ 2000 እና 2019 መካከል ፣ ለፀሀይ ብርሃን ለሙያ መጋለጥ ምክንያት የሆነው የቆዳ ካንሰር ሞት በእጥፍ ማለት ይቻላል (በ 2000 ከ 10 088 ሞት በ 88 በመቶ ጨምሯል በ 2019 ወደ 18 960 ሞት)። ""ደህንነቱ የተጠበቀ እና ጤናማ የስራ አካባቢ በስራ ላይ መሰረታዊ መብት ነው"" ሲሉ የአይኤልኦ ዋና ዳይሬክተር ጊልበርት ኤፍ. ሁንግቦ ተናግረዋል።","Working under the sun causes 1 in 3 deaths from non-melanoma skin cancer, say WHO and ILO Nearly 1 in 3 deaths from non-melanoma skin cancer is caused by working under the sun, according to joint estimates by the World Health Organization (WHO) and the International Labour Organization (ILO) published today. The research released in Environment International finds that outdoor workers carry a large and increasing burden of non-melanoma skin cancer and calls for action to prevent this serious workplace hazard and the loss of workers’ lives it causes. According to the joint estimates, 1.6 billion people of working age (15 years or older) were exposed to solar ultraviolet radiation while working outdoors in 2019, equivalent to 28% of all working-age people. In 2019 alone, almost 19 000 people in 183 countries died from non-melanoma skin cancer due to having worked outdoors in the sun. The majority (65%) were male.“Unprotected exposure to solar ultraviolet radiation at work is a major cause of occupational skin cancer,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “But there are effective solutions to protect workers from the sun’s harmful rays, and prevent their deadly effects.” The estimates establish occupational exposure to solar ultraviolet radiation as the work-related risk factor with the third highest attributable burden of cancer deaths globally. Between 2000 and 2019, skin cancer deaths attributable to occupational exposure to sunlight almost doubled (increasing by 88% from 10 088 deaths in 2000 to 18 960 deaths in 2019). “A safe and healthy working environment is a fundamental right at work,” said Gilbert F. Houngbo, ILO Director-General.","Yin aiki a cikin rana yana haifar da mutuwar 1 cikin 3 daga cutar sankarar fata, in ji Hukumar Lafiya ta Duniya da Kungiyar Kwadago ta Duniya Kusan 1 cikin 3 da ke mutuwa daga cutar kansar fatar da ba ta melanoma na faruwa ne ta hanyar yin aiki a ƙarƙashin rana, a cewar alkalumman haɗin gwiwa na Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) da Ƙungiyar Ƙwadago ta Duniya (ILO) da aka wallafa a yau. Binciken da aka fitar a Environment International ya gano cewa ma'aikata a waje suna ɗaukar nauyi mai yawa da yawa na kansar fata wanda ba melanoma ba ta haifar kuma ya yi kira da a dauki mataki don hana wannan mummunan hatsarin wurin aiki da asarar rayukan ma'aikata da yake haifarwa. Dangane da ƙididdigar haɗin gwiwa, mutane biliyan 1.6 na shekarun aiki (shekaru 15 ko sama da haka) sun fallasa su zuwa hasken ultraviolet na hasken rana yayin da suke aiki a waje a cikin shekarar 2019, daidai da kashi 28% na duk mutanen da suka isa aiki. A 2019 kaɗai, kusan mutane 19 000 a cikin ƙasashe 183 sun mutu dalilin cutar kansar fata saboda yin aiki a waje cikin rana. Mafi yawansu (65%) maza ne. ""Rashin kariya daga hasken ultraviolet radiation a wurin aiki shi ne babban abin da ke haifar da ciwon daji na fata,"" in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta Janar na Hukumar Lafiya ta duniya. Amma akwai ingantattun mafita na kare ma'aikata daga hasken rana, da kuma daƙile illolinsu masu kisa. Ƙididdiga ta tabbatar da hatsari hasken ultraviolet na hasken rana na wurin aiki a matsayin haɗarin da ke da alaƙa da aiki tare da nauyi na uku mafi girma da ake iya dangantawa da mutuwar da ciwon daji ke haddasawa a duniya. Tsakanin shekarar 2000 da 2019, mutuwar ciwon daji na fata wanda ke da alaƙa da haɗarin sana'a ga hasken rana ya kusan ninka sau biyu (inda ya ƙaru da 88% daga mutuwar 10 088 a 2000 zuwa mutuwar 18 960 a 2019). ""Yanayin aiki mai aminci da lafiya su ne babban haƙƙi a wurin aiki,"" in ji Gilbert F. Houngbo, Darakta Janar na ILO.","Kufanyia kazi jua kunasababisha kifo 1 kati ya 3 vinavyosababishwa na saratani ya ngozi isiyo ya melanoma, inasema WHO na ILO Takribani kifo 1 kati ya 3 kutokana na saratani ya ngozi isiyo ya melanoma husababishwa na kufanya kazi chini ya jua, kulingana na makadirio ya pamoja ya Shirika la Afya Duniani (WHO) na Shirika la Kazi Duniani (ILO) yaliyochapishwa leo. Utafiti uliyotolewa katika Shirika la Mazingira Kimataifa unagundua kuwa wanaofanyia kazi juani wapo katika hatari kubwa na ongezeko la saratani ya ngozi isiyo ya melanoma na kutoa wito wa kuchuliwa hatua ili kuzuia hatari kubwa ya mahali pa kazi na hasara ya maisha ya wafanyakazi. Kulingana na makadirio ya pamoja, watu bilioni 1.6 wa umri wa kufanya kazi (miaka 15 au zaidi) waliwekwa juani wakati wa kufanya kazi mwaka 2019, sawa na 28% ya watu wote wa umri wa kufanya kazi. Kwa mwaka 2019 pekee, takribani watu 19,000 katika nchi 183 walikufa kutokana na saratani ya ngozi isiyo na melanoma kwa sababu ya kufanyia kazi juani. Wengi (65%) walikuwa wanaume; kufanya kazi juani bila kinga ya miale ya jua ni sababu kuu ya saratani ya ngozi, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Lakini kuna suluhu madhubuti za kuwalinda wafanya kazi kutokana na miale hatari ya jua, na kuzuia athari zake kuu Hayo makadirio yanathibitisha kuwa kufanya kazi juani ni sababu ya hatari zaidi inayoweza kusababisha hatari ya vifo vya saratani duniani. Kati ya 2000 na 2019, vifo vya saratani ya ngozi vilivyotokana na kufanyia kazi juani viliongezeka mara mbili (iliongezeka kwa 88% kutoka vifo 10,088 mnamo 2000 hadi vifo 18,960 mwaka 2019). Mazingia salama na yenye afya ya kufanya kazi ni haki ya msingi kazini, alisema Gilbert F. Houngbo, Mkurugenzi Mkuu wa ILO.","Àwọn àjọ WHO àti ILO ni ó sọ pé iṣẹ́ ṣíṣe nínú òòrùn máa ń fa ikú ìdákan nínú ìdáméta ikú tí àrùn jẹjẹre inú eran-ara máa ń fà. Àkójọpọ̀ àjọ elétó- ìlera àgbáyé àti àpapọ̀ ẹgbẹ́ oṣìṣẹ́ lágbàáyé ILO gbé àtẹ̀jáde lónìí pé ó fẹ́rẹ̀ tó ìdákan nínú ìdáméta ikú tí ó wá láti ọwọ́ àrùn jẹjẹre inú ẹran-ara tí ṣíṣe iṣẹ́ nínú òòrùn máa ń fà. Àgbéjáde ìwádìí àpapọ̀ Áyíká Lágbàáyé fihàn pé àwọn òsìṣẹ́ ìta máa ń fi ara kó èyí tí ó pọ̀ jùlọ ninú àrùn jẹjẹrẹ inú eran -ara àti pé, ó tún pè fún ìdènà ewu tí ó lágbára àti ìpàdánù ẹ̀mí àwọn òṣìṣẹ́ àti ohun tí ó ń ṣe okùnfà rẹ̀. Gẹ́gẹ́ bí i àsopọ̀ àpapọ̀, àwọn ènìyàn tí ó tó nǹkan bí i 1 biliọ̀nù àti ẹgbẹ̀ta tí ọjọ́ orí wọn wà láàrin (ọdún 15 tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ) ni wọ́n gbé sí ara Ìfarakó ẹ̀gbọ̀nrìrì fún ìtànsán òòrùn ní ẹnu iṣẹ́ ní ọdún 2019, eléyìí tí ó le tó 28% fún gbogbo ọjọ́-orí tí ó ń ṣiṣẹ́. Ní ọdún 2019 nìkan, ó fẹ́rẹ̀ tó ènìyàn 19 000 àwọn ènìyàn ní orílẹ̀-èdè tí ó tó 183 tí ó kú látààrí jẹjẹrẹ òkè àwọ̀ ara nítorí pé wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní ìta ní inú òòrùn. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún àjọ elétò-ìlera Lágbàáyé sọ pé, àwọn ènìyàn tí ó pọ̀jù lọ ni ọkùnrin tí wọ́n jẹ́ (65%) . ""Ìfarakó ẹ̀gbọ̀nrìrì fún ìtànsán òòrùn ní ẹnu iṣẹ́ ni ó jẹ́ ọ̀kan gbòógì fún jẹjẹrẹ àwọ̀ ara kíkó ní ẹnu iṣẹ́,"". ""Ṣùgbọ́n àwọn ọ̀nà abáyọ tí ó múnádóko kan wà tí ó le ṣe ààbò fún àwọn òṣìṣẹ́ kúrò lọ́wọ́ ìtànsán òòrùn onípalára, àti láti dènà àwọn ìjàm̀bá alágbára."" Àpapọ̀ iye àwọn tí ìwádìí fìdí rẹ̀ múlẹ̀ láti ara ìfarakó ẹ̀gbọ̀nrìrì fún ìtànsán òòrùn ní ẹnu iṣẹ́ láti ara àwọn ìjàm̀bá-tí-ó-rọ̀mọ́ okùnfà rẹ̀ pẹ̀lú ẹrù ìpele kẹta ikù ààrùn jẹjẹrẹ tí ó ga jùlọ ní àgbáyé. Láàárin ọdún 2000 àti 2019, ikú tí ó rọ̀mọ́ jẹjẹrẹ àwọ̀ ara tí ó níṣe pẹ̀lú ìfarakó òòrùn pọ̀ sí i ní ìwọ̀n tí ó fẹ́rẹ̀ tó ìdá méjì (ó pọ̀ sí i níwọ̀n 88% láti inú ikú tí ó tó 10 088 láàrin ọdún 2000 sí 18 960 ní ọdún 2019). Gilbert F. Houngbo, Olùṣàkóso Àgbà ILO sọ pé, ""agbègbè ètò ìlera tí kò léwu ni ó jẹ́ ọ̀pákùtẹ̀lẹ̀ ẹ̀tọ́ iṣẹ́ lẹ́nu iṣẹ́,"".","Ukusebenza ngaphansi kwelanga kubangela ukufa komuntu oyedwa kwabathathu ngenxa yomdlavuza wesikhumba ongenayo i-melanoma, kusho iWHO kanye ne-ILO Cishe oyedwa kwabathathu abashona ngenxa yomdlavuza wesikhumba ongeyona imelanoma kubangwa ukusebenza ngaphansi kwelanga, ngokwezibalo ezihlanganyelwe yiWorld Health Organisation (WHO) kanye neInternational Labour Organisation (ILO) ezishicilelwe namuhla. Ucwaningo olukhishwe ku-Environmental International luthola ukuthi abasebenzi bangaphandle bathwala umthwalo omkhulu futhi okhulayo womdlavuza wesikhumba ongewona we-melanoma futhi bafuna isinyathelo sokuvimbela le ngozi engathi sína yendawo yokusebenza kanye nokulahlekelwa kwezimpilo zabasebenzi ezibangelwayo. Ngokwezilinganiso ezihlanganyelwe, abantu abayizigidi eziyizinkulungwane eziyi-1.6 abaneminyaka yokusebenza (abaneminyaka eyi-15 nangaphezulu) bachayeke emisebeni yelanga e-ultraviolet ngenkathi besebenza ngaphandle ngo-2019, okulingana nama-28% abo bonke abantu abasebenza. Ngo-2019 kuphela, cishe abantu abangu-19 000 emazweni angu-183 babulawa umdlavuza wesikhumba ongenayo i-melanoma ngenxa yokusebenza ngaphandle elangeni. Iningi (65%) lalingamadoda. ""Ukuchayeka okungavikelekile emisebeni ye-ultraviolet yelanga emsebenzini kuyimbangela enkulu yomdlavuza wesikhumba emsebenzini,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Kodwa kunezixazululo ezisebenzayo zokuvikela abasebenzi emisebeni yelanga eyingozi, nokuvikela imiphumela yabo ebulalayo."" Izilinganiso zisungula ukuchayeka emsebenzini ye-solar ultraviolet njengento enobungcuphe ehlobene nomsebenzi enomthwalo wesithathu omkhulu wokufa komdlavuza emhlabeni jikelele. Phakathi kuka-2000 no-2019, ukufa komdlavuza wesikhumba okubangelwa ukuchayeka emsebenzini elangeni kucishe kwaphindeka kabili (kukhuphuke ngamaphesenti angama-88 ukusuka kwabashonile abayizi-10 088 ngo-2000 kuye kwabangu-18 960 abashonile ngo-2019). “Indawo yokusebenza ephephile nenempilo iyilungelo eliyisisekelo emsebenzini,” kusho uGilbert F. Houngbo, uMqondisi-Jikelele we-ILO." +"""በሚሰራበት ጊዜ ጥበቃ ካልተደረገለት ለፀሀይ አልትራቫዮሌት ጨረሮች በመጋለጥ የሚከሰት ሞት በአብዛኛው ወጪ ቆጣቢ በሆኑ እርምጃዎች መከላከል ይቻላል። ለአልትራቫዮሌት ጨረር መጋለጥ ያለውን የሙያ ስጋት ለመቀነስ መንግስታት፣ አሰሪዎች እና ሰራተኞች እና ተወካዮቻቸው በሚገባ የተገለጹ መብቶች፣ ሀላፊነቶች እና ግዴታዎች ማዕቀፍ ውስጥ አብረው እንዲሰሩ አስቸኳይ ነው። ይህ በየአመቱ በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ህይወት ማዳን ይችላል:: ከዚህ ጥናት፣ የዓለም ጤና ድርጅት ሰራተኞችን በፀሀይ ብርሀን ውስጥ ከሚሰሩ አደገኛ ከቤት ውጭ ስራዎች ለመጠበቅ ተጨማሪ እርምጃ እንዲወሰድ ጠይቋል። የቆዳ ካንሰር ከዓመታት አልፎ ተርፎ አሥርተ ዓመታት ከተጋለጠ በኋላ እያደገ ሲሄድ ሠራተኞች ከወጣት የሥራ ዕድሜ ጀምሮ በሥራ ላይ ከፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር መከላከል አለባቸው። መንግስታት የውጭ ሰራተኞችን ከፀሀይ ከሚያመጣው የቆዳ ካንሰር የሚከላከሉ ፖሊሲዎችን እና መመሪያዎችን በማውጣት፣የስራ ሰዓቱን ከፀሀይ እኩለ ቀን በመራቅ፣ትምህርት እና ስልጠና በመስጠት ሰራተኞችን የጸሀይ መከላከያ እና የግል መከላከያ ልብሶችን (ለምሳሌ ሰፊ ባርኔጣ፣ረጅም-እጅጌ ሸሚዞች እና ረዥም ሱሪዎች) የመከላከያ እርምጃዎች መተግበር ያለባቸው የአልትራቫዮሌት ኢንዴክስ፣ ቆዳን የሚጎዳ የአልትራቫዮሌት ጨረር መጠን 3 ወይም ከዚያ በላይ በሆነ መጠን ነው። የዓለም ጤና ድርጅት፣ አይኤልኦ፣ የዓለም የሚቲዎሮሎጂ ድርጅት እና የተባበሩት መንግስታት የአካባቢ ጥበቃ ፕሮግራም ከቤት ውጭ ያሉ ሰራተኞች ለፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር ተጋላጭነታቸውን ለመገመት የሚጠቀሙበትን ሰን ስማርት ግሎባል ዩቪ መተግበሪያን በቅርቡ አውጥተዋል። በተጨማሪም፣ የቆዳ ካንሰርን አደጋዎች ለመቀነስ የሚወሰዱ እርምጃዎች የሰራተኞችን ግንዛቤ ማሳደግ በስራ ላይ ለፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር መጋለጥ እና የቆዳ ካንሰር እንደሚያመጣ ግንዛቤን ማሳደግ እና የቆዳ ካንሰር የመጀመሪያ ምልክቶችን ለመለየት አገልግሎቶችን እና ፕሮግራሞችን መስጠትን ያጠቃልላል። ለአርታዒያን ማስታወሻ፡ እነዚህ ግምቶች የዓለም ጤና ድርጅት በቅርቡ ባደረገው ስልታዊ ግምገማ እና የሜታ-ትንተና ዘገባ ላይ የተመሰረቱ ናቸው፣ ይህም በስራ ላይ ለፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር መጋለጥ ሜላኖማ ባልሆነ የቆዳ ካንሰር የመያዝ እድልን በ60% እንደሚገመት አጉልቶ ያሳያል።","“Death caused by unprotected exposure to solar ultraviolet radiation while working is largely preventable through cost-effective measures. It is urgent that governments, employers and workers and their representatives work together in a framework of well-defined rights, responsibilities and duties to reduce the occupational risk of UV exposure. This can save thousands of lives every year.” From this research, WHO calls for more action to protect workers from hazardous outdoor work in the sunlight. As skin cancer develops after years or even decades of exposure, workers must be protected from solar ultraviolet radiation at work from young working age onwards. Governments should establish, implement and enforce policies and regulations that protect outdoor workers from sun-induced skin cancer by providing shade, shifting working hours away from the solar noon, providing education and training, and equipping workers with sunscreen and personal protective clothing (such as broad-brimmed hat, long-sleeved shirts and long trousers). Protective measures should be implemented when the ultraviolet index, a scale rating the amount of skin-damaging ultraviolet radiation, is 3 or higher. WHO, ILO, the World Meteorological Organization and the United Nations Environment Programme recently launched the SunSmart Global UV App that outdoor workers can use to estimate their exposure to solar ultraviolet radiation. In addition, measures to reduce skin cancer risks include raising workers’ awareness of when occupational exposure to solar ultraviolet radiation occurs and that it causes skin cancer, and by providing services and programmes to detect early signs of skin cancer. Note for editors: These estimates are based on a recent WHO report of a systematic review and meta-analysis, which highlighted that occupational exposure to solar ultraviolet radiation is associated with an estimated 60% increased risk of developing non-melanoma skin cancer.","“Mutuwar da ke faruwa sanadiyyar rashin kariya ga hasken ultraviolet na hasken rana yayin aiki ana iya kare faruwar ta ta hanyar matakai masu saukin kashe kudi. Abu ne na gaggawa cewa gwamnatoci da ma'aikata da wakilansu suyi aiki tare a cikin tsarin haƙƙin sada zumunta don rage yawan haɗarin sana'a me alaka da UV. Wannan zai iya ceton dubban rayuka a kowace shekara."" Daga wannan bincike, Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi kira da a ƙara ɗaukar matakai don kare ma'aikata daga aiki mai haɗari a waje a cikin hasken rana. Kamar yadda ciwon daji na fata ke tasowa bayan shekaru ko ma shekaru da yawa na bayyanar sa, dole ne a kare ma'aikata daga hasken ultraviolet na hasken rana a wurin aiki tun daga shekarun kuruciya a aiki zuwa gaba. Ya kamata gwamnatoci su kafa, aiwatar da tilasta aiwatar da manufofi da ka'idoji da ke kare ma'aikatan da ke aikin su a cikin rana daga kamuwa da ciwon daji na fata ta hanyar samar da inuwa, canza lokutan aiki daga hasken rana, ba da ilimi da horarwa, da kuma ba ma'aikata kayan kariya na rana da tufafin kariya (kamar su). hula mai fadi, riga mai dogon hannu da dogon wando). Ya kamata a aiwatar da matakan kariya lokacin da ma'aunin ultraviolet, ma'auni mai ƙididdige adadin hasken ultraviolet mai lalata fata, ya kai 3 ko sama. Hukumar Lafiya ta Duniya, Kungiyar Kwadago ta Duniya, Hukumar Kula da Yanayi ta Duniya da Hukumar Kula da Muhalli ta Majalisar Dinkin Duniya kwanan nan sun ƙaddamar da SunSmart Global UV App wanda ma'aikatan da aiki a cikin rana za su iya amfani da su don ƙididdige tasirin su ga radiation din ultraviolet. Bugu da ƙari, matakan da za a rage haɗarin ciwon daji na fata sun haɗa da wayar da kan ma'aikata game da lokacin da tasirin hasken rana ya faru da kuma cewa yana haifar da ciwon daji na fata, da kuma samar da ayyuka da shirye-shirye don gano alamun ciwon daji tun a matakin farko. Lura ga masu gyara: Waɗannan ƙididdiga sun dogara ne akan rahoton HUkumar Lafiya ta DUniya na baya-bayan nan game da bita na tsari da ƙididdiga na meta, wanda ya nuna cewa bayyanar haɗarin sana'a ga hasken ultraviolet na hasken rana yana da alaƙa da kiyasin kashi 60% na haɗarin kamuwa da ciwon daji na fata wanda ba melanoma ba.","Kifo kinachosababisha na kufanya kazi juani kinaweza kuzuilika kupitia hatua za gharama nafuu. Ni jambo la dharura kuwa serikali, waajiri na wafanyakazi na wawakilishi wao wafanye kazi pamoja katika mfumo wa haki, wajibu na uliyofafanuliwa vyema ili kupunguza hatari ya kazi kuathiriwa na UV. Hii inaweza kuokoa maelfu ya maisha kila mwaka Kutokana na utafiti huu, WHO inataka hatua zaidi zichukuliwe ili kuwalinda wafanyakazi dhidi ya hatari ya kufanyia kazi juani. Saratani ya ngozi inajidhihirisha baada ya miaka mingi au miongo kadhaa, wafanyakazi lazima walindwe dhidi ya mionzi ya jua tangu wanapofanya kazi wakiwa wadogo na kuendelea. Serikali zinapaswa kuanzisha, kutekeleza sera na kanuni zinazowalinda wafanyakazi wanaofanyia kazi juani dhidi ya saratani ya ngozi inayosababishwa na jua kwa kuweka kivuli, kubadilisha masaa ya kazi, na kutoa elimu na mafunzo na kuwapa wafanyakazi vifaa vya kujikinga na jua na mavazi binafsi (kama vile kofia pana, mashati ya mikono mirefu na suruali ndefu). Hatua za kinga zinapaswa kutekelezwa wakati ambapo mionzi ya jua au kiwango cha mionzi inayoharibu ngozi ni 3 au zaidi. WHO, ILO, Shirika la Hali ya Hewa Duniani na mpango wa mazingira wa Umoja wa Mataifa hivi karibuni walizindua Programu ya SunSmart Global UV ambayo wafanyakazi wa nje wanaweza kutumia katika kukadiria mionzi ya jua ili kukabiliana nayo. Kwa kuongezea, hatua za kupunguza hatari za saratani ya ngozi ni pamoja na kuongeza ufahamu wa wafanyakazi kuhusu mionzi ya jua wakati inachomoza na kuwa inaweza kusababisha saratani ya ngozi na kwa kutoa huduma na programu za kugundua dalili za mapema za saratani ya ngozi. Wahariri zingatieni: Makadirio haya yametokana na taarifa ya hivi karibuni ya WHO ya ukaguzi wa kimfumo na uchaganuzi wa meta, ambao ulionyesha kuwa kukabiliwa na mionzi ya jua kunaweza kuongeza hatari ya kupata saratani ya ngozi isiyo ya melanoma kwa 60%.","""Àwọn ikú tí àìsí ètò ààbò látààrí ìfarakó ẹ̀gbọ̀nrìrì ìtànsán òòrùn ní ẹnu iṣẹ́ máa ń fà nígbà tí ènìyàn bá ń ṣiṣẹ́ ni a ló ṣe é dènà láti ara òsùwọ̀n owó-ìná. Pàjáwìrì ni ó jẹ́ fún ìjọba, àwọn agbaniṣíṣẹ́ àti àwọn òṣìṣẹ́ àti àwọn asojú wọn láti ṣiṣẹ́ pọ̀ ní ààrin ètò-ìṣiṣẹ́ tí àwọn ẹ̀tọ́ alásọ-gúnrégé, àwọn ojúṣẹ wọn àti iṣẹ́-ṣiṣe wọn láti mú àdínkù bá ewu tí ó rọ̀mọ́ ìfarakó òòrùn UV. Eléyìí le gba ẹ̀mí àwọn ènìyàn tí ó tó ẹgbẹgbẹ̀rún là ní ọdọọdún."" Nínú iṣẹ́ ìwádìí yìí, àjọ WHO ti pè fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ iṣẹ́-ṣíṣe láti dáábò bo àwọn òṣìṣẹ́ kúrò lọ́wọ́ ìjàm̀bá iṣẹ́ ìta ní inú òòrùn. Bí jẹjẹrẹ àwọ̀ ara ṣe ń dàgbà sí i lẹ́yìn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún tàbí àwọn díkáádì tí ìfarakó, ìdáábòbò gbọdọ̀ wà fún àwọn òṣìṣẹ́ lọ́wọ́ ìfarakó ẹ̀gbọ̀nrìrì ìtànsán òòrùn láti ọjọ́ orí ọ̀dọ́ tí ó ṣiṣẹ́ sí òkè. Ìjọba gbọdọ̀ ṣe àgbékalẹ̀, ìfìdímúlẹ̀ àti ìfipámú àwọn ìlànà àti òfin tí ó lè se ìdáàbò fún àwọn òṣìṣẹ́ tí ó ń ṣiṣẹ́ ní ìta kí wọ́n má ba à fi ara kó jẹjẹrẹ àwọ̀ ara nípa pípèsè àwọ̀ ojú, ìdánilẹ́kọ̀ọ́, àti kí wọ́n tún ró àwọn òṣìṣẹ́ lágbára pẹ̀lú gíláásì ìwò-oòrun àti àwọn aṣọ aládàní onídàábòbo (bí i fìlà akẹtẹ, asọ alápá-gígùn àti sòkòtò gígùn). A gbọdọ̀ ṣe ìfìdímúlẹ̀ àwọn ìlànà ìdáàbòbò nígbà tí ìsòdiwọ̀n ìsàyẹ̀wò ẹ̀gbọ̀nrìrì, òsùwọ̀n wíwọ̀n tí ó ń ṣe àyẹ̀wò ìbàjẹ́ àwọ̀-ara, nígbà tí ẹ̀gbọ̀nrìrì jẹ́ mẹ́ta tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ajọ WHO, ILO, ajọ Àgbáyé tí ó ń wo bí ojú-ọjọ́ ṣe rí àti ètò Àyíká Àjọ Àgbáyé tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ ṣe ìgbékalẹ̀ rẹ̀ ní orí Èlò Ìmúṣẹ́ṣe ' Aápù Sunsmart Global UV' tí àwọn òṣìṣẹ́ tí ó ń ṣiṣẹ́ ní ìta le lò láti wo bí wọ́n ṣe ń farakó ẹ̀gbọ̀nrìrì ìtànsán òòrùn. Ní àfikún, ìlanà àńtẹ̀lé gbọdọ̀ wà tí a lè lò láti le fi mú àdínkù bá jẹjẹrẹ àwọ̀ ara tí ó níṣe pẹ̀lú ìtanijí àwọn òṣìṣẹ́ nígbà tí wọ́n bá fi ara kó ẹ̀gbọ̀nrìrì ìtànsán òòrùn tí eléyìí sì fa jẹjẹrẹ awọ ara, àti pé nípa pípèsè àwọn ìrànlọ́wọ́ yìí àti ètò láti ṣe ìdámọ̀ jẹjẹrẹ awọ ara ní ojú-ọjọ́. Àkọsílẹ̀ fún àwọn olóòtú: Àpapọ̀ iye yìí dá ní orí àgbéjáde èsì ìwádìí ajọ WHO ní orí àyẹ̀wò oníṣíṣẹ̀ntẹ̀lé àti ìsàtúpalẹ̀-oníṣẹ́wádìí olóríṣìíríṣìí, eléyìí tí ó tọ́ka sí i pé ẹ̀gbọ̀nrìrì ìfarakó ìtànsán òòrùn lẹ́nu iṣẹ́ níṣe pẹ̀lú ìdá ọgọ́ta ń fi ewu àtikó jẹjẹrẹ òkè awọ ara seré.","“Ukufa okubangelwa ukungavikeleki emisebeni yelanga e-ultraviolet ngenkathi usebenza kungavinjelwa kakhulu ngezinyathelo ezingabizi kakhulu. Kuyaphuthuma ukuthi ohulumeni, abaqashi nabasebenzi nabameleli babo basebenzisane ohlakeni lwamalungelo achazwe kahle, izibopho kanye nemisebenzi ukuze kuncishiswe ubungozi bomsebenzi wokuchayeka kwe-UV. Lokhu kungasindisa izinkulungwane zabantu minyaka yonke.” Kulolu cwaningo, iWHO idinga isinyathelo esengeziwe sokuvikela abasebenzi emisebenzini yangaphandle eyingozi ekukhanyeni kwelanga. Njengoba umdlavuza wesikhumba ukhula ngemva kweminyaka noma ngisho namashumi eminyaka wokuchayeka, izisebenzi kufanele zivikelwe emisebeni yelanga e-ultraviolet emsebenzini kusukela ebusheni babo bokusebenza kuye phambili. Ohulumeni kufanele basungule, basebenzise futhi basebenzise izinqubomgomo nemithethonqubo evikela abasebenzi bangaphandle emdlavuzeni wesikhumba obangelwa ilanga ngokunikeza umthunzi, ukugudluza amahora okusebenza kude nelanga lasemini, banikeze imfundo nokuqeqeshwa, futhi bahlomise abasebenzi ngezinto zokuzivikela elangeni nezingubo zokuzivikela (njenge isigqoko esinompheme obanzi, amahembe anemikhono emide namabhulukwe amade). Izinyathelo zokuzivikela kufanele zisetshenziswe lapho inkomba ye-ultraviolet, isilinganiso sesikali senani lemisebe ye-ultraviolet elimaza isikhumba, ingu-3 noma ngaphezulu. I-WHO, i-ILO, iWorld Meteorological Organization kanye ne-United Nations Environment Programme basanda kwethula i-SunSmart Global UV App abasebenzi bangaphandle abangayisebenzisa ukuze balinganisele ukuchayeka kwabo emisebeni yelanga e-ultraviolet. Ngaphezu kwalokho, izinyathelo zokunciphisa izingozi zomdlavuza wesikhumba zihlanganisa ukuqwashisa abasebenzi ngokuthi ukuchayeka emsebenzini emisebeni ye-ultraviolet yelanga kwenzeka nini nokuthi kubangela umdlavuza wesikhumba, nangokuhlinzeka ngezinsizakalo nezinhlelo zokuhlonza izimpawu zokuqala zomdlavuza wesikhumba. Inothi labahleli: Lezi zilinganiso zisekelwe embikweni wakamuva weWHO wokubuyekezwa okuhlelekile nokuhlaziywa kwe-meta, okugqamise ukuthi ukuchayeka emsebenzini emisebeni yelanga e-ultraviolet kuhlotshaniswa nenani elilinganiselwa ku-60% lengozi eyandayo yokuthola umdlavuza wesikhumba ongewona we-melanoma." +"ይህ የአደጋ ግምት በሶስት የዓለም ጤና ድርጅት ክልሎች በ22 አገሮች ውስጥ የሚኖሩ 286 131 ተሳታፊዎች ባሉበት 25 የጉዳይ ቁጥጥር ጥናቶች ላይ በተጠናቀረ ትንተና ላይ የተመሠረተ ነው። ደብሊውኤችኦ እና አይኤልኦ ከጥር 1 ቀን 1996 እስከ ታህሳስ 31 ቀን 2021 በተሰበሰቡት 763 የ 96 አገሮች እና ሁሉንም ስድስት የዓለም ጤና ድርጅት ክልሎች በሚሸፍኑ አካባቢዎች በ166 ሚሊዮን የመረጃ ነጥቦች ላይ በመመርኮዝ ለፀሃይ አልትራቫዮሌት ጨረር የተጋለጡ ሰዎችን ቁጥር ገምተዋል። ሜላኖማ ያልሆነ የቆዳ ካንሰር የሚያመለክተው በቆዳው የላይኛው ክፍል ውስጥ የሚፈጠሩትን የካንሰር ቡድኖችን ነው። የዚህ ካንሰር ሁለቱ ዋና ዋና ዓይነቶች ባሳል ኮል ካርሲኖማ እና ስኩዌመስ ሴል ካርሲኖማ ናቸው። ""የስራ ዘመን"" የሚለው ቃል በአብዛኛው የሚያመለክተው አንድ ሰው በተወሰነ ስልጣን ውስጥ እንዲሰራ በህጋዊ መንገድ የተፈቀደለትን ዝቅተኛውን ዕድሜ ነው። በብዙ አገሮች ዝቅተኛው የሥራ ዕድሜ 15 ዓመት ነው::","This risk estimate was based on a pooled analysis of 25 case-control studies with 286 131 participants living in 22 countries across three WHO regions. WHO and ILO estimated the number of people exposed to solar ultraviolet radiation at work based on 166 million data points from 763 surveys for 96 countries and areas covering all six WHO regions, which were collected between 1 January 1996 and 31 December 2021. Non-melanoma skin cancer refers to a group of cancers that develop in the upper layers of the skin. The two main subtypes of this cancer are basal cell carcinoma and squamous cell carcinoma. The term ""working age"" typically refers to the minimum age at which a person is legally permitted to work in a particular jurisdiction. In many countries, the minimum working age is 15 years.","Wannan kiyasin haɗarin ya dogara ne akan nazarin bincike guda 25 tare da mahalarta 286 131 da ke zaune a cikin ƙasashe 22 a yankuna uku na Hukumar Lafiya ta Duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya da Kungiyar Kwadago ta Duniya, sun kiyasta adadin mutanen da suka kamu da illar hasken rana a wurin aiki bisa ga maki miliyan 166 daga binciken 763 na kasashe 96 da yankuna da suka shafi dukkan yankuna shida na Hukumar Lafiya ta Duniya wadanda aka tattara tsakanin 1 ga watan Janairu na shekarar 1996 da 31 ga watan Disamba na shekakar 2021. Ciwon daji na fata wanda ba melanoma ba yana nufin rukuni na ciwon daji da ke tasowa a saman fata. Manyan nau'ika biyu na wannan ciwon daji sune carcinoma basal cell da squamous cell carcinoma. Kalmar ""shekarun aiki"" yawanci tana nufin mafi ƙarancin shekarun da aka ba mutum izinin yin aiki a wani yanki bisa doka. A ƙasashe da yawa, mafi ƙarancin shekarun aiki shi ne shekaru 15.","Makadirio hayo ya hatari yanatokana na uchaganuzi wa pamoja wa tafiti 25 za udhibiti wa kesi na washirika 286131 wanaoishi katika nchi 22 katika mikoa mitatu ya WHO. WHO, na ILO zilikadilia idadi ya watu waliyoathiriwa na mionzi ya jua wakiwa kazini kulingana na takwimu milioni 166 kutoka katika tafiti 763 kwa nchi 96 na maeneo yanayojumuisha kanda zote sita za WHO, ambazo zilikusanywa kati ya 1 Januari na 31 Desemba 2021. Saratani ya ngozi isiyo ya melanoma inahusu kundi la saratani zinazotokea kwenye tabaka za juu za ngozi. Aina kuu mbili za saratani hii ni basal cell carcinoma na squomous cell carcinoma. Neno ""Umri wa kufanyakazi"" kwa kawaida hulejelea umri wa chini kabisa ambao mtu anaruhusiwa kisheria kufanya kazi katika eneo fulani la mamlaka. Katika nchi nyingi, umri wa chini wa kufanya kazi ni miaka 15.","Ewu tí a ṣe àkójọpọ̀ rẹ̀ tí ó dá ní orí ìyànnàná-olóríṣìíríṣìí tí ó tó 25 iṣẹ́-ìwádìí aláyẹ̀wòṣe oníye àwọn ènìyàn tí ó ń gbé agbègbè mẹ́tẹ̀ẹ̀tà ti gbègbè àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé ní àwọn orílẹ̀-èdè 22. Àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé àti 'ILO' ṣe àkójọpọ̀ iye àwọn ènìyàn tí ó ti fi ara kó ẹ̀gbọ̀nrìrì ìtànsán òòrùn lẹ́nu iṣẹ́ látààrí dátà tí ó dá lórí àwọn olùkópa tí ó tó 76 dátà mlíọ́nù 166 àti 763 láti ara dátà tí a gbà lát àwọn orílẹ̀-èdè tí ó tó 96 láti inú àyẹ̀wò àwọn orílẹ̀-èdè tí ó tó mẹ́rìndínlọ́gọ́rùn-ún agbègbè tí ọwọ́jà àjọ WHO dé, eléyìí tí wọ́n gbà láàrin ọjọ́ kìn-ní oṣù kìn-ní ọdún 1996 sí osù Kejìlá ọdún 2021. Jẹjẹrẹ àwọ̀ ara aláìjẹmọ́hóró àwọ̀ ni a lè pè ní jẹjẹrẹ tí ó máa ń bẹ̀rẹ̀ láti òkè ara. Ẹ̀yà méjì gbòógì tí jẹjẹrẹ yìí ní ni hóró jẹjẹrẹ alátànká ajẹmádùúrà àti hóró jẹjẹrẹ alátànká aṣípẹ̀ẹ́pẹ́. Ọ̀rọ̀ ìperí ""ọjọ́-orí òṣìṣẹ́"" ni a lè tọ́ka sí bí i ọjọ́-orí tí òfin fi ààyè gba ènìyàn láti ṣiṣẹ́ ní agbègbè ibìkan. Ní ọpọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, ọdún 15 ni ọjọ́-orí òṣìṣẹ́ tí ó kéré jùlọ.","Lesi silinganiso sengozi sasisekelwe ekuhlaziyweni okuhlanganisiwe kwezifundo zokulawulwa kwamacala angu-25 nabahlanganyeli abangu-286 131 abahlala emazweni angu-22 ezifundeni ezintathu ze-WHO. I-WHO kanye ne-ILO balinganisela inani labantu abachayeka emisebeni ye-solar ultraviolet emsebenzini ngokusekelwe kumaphuzu edatha ayizigidi ezingu-166 kusukela ocwaningweni lwama-763 emazweni angu-96 nasezindaweni ezihlanganisa zonke izifunda eziyisithupha ze-WHO, ezaqoqwa phakathi komhla lu-1 kuMasingana 1996 no-31 Disemba 2021. Umdlavuza wesikhumba ongelona i-melanoma ubhekisela eqenjini lomdlavuza ovela ezingqimbeni ezingaphezulu zesikhumba. Izinhlobo ezimbili eziyinhloko zalo mdlavuza yi-basal cell carcinoma kanye ne-squamous cell carcinoma. Igama elithi ""iminyaka yokusebenza"" ngokuvamile libhekisela eminyakeni yobudala obuncane lapho umuntu evunyelwe ngokomthetho ukusebenza endaweni ethile. Emazweni amaningi, ubuncane beminyaka yokusebenza yiminyaka eyi-15." +"የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ኤጀንሲዎች በጋዛ ግጭት ከፍተኛ ጫና ያደረባቸው ሴቶች እና አራስ ሕፃናት አስጠንቅቀዋል በጋዛ ውስጥ ያሉ ሴቶች፣ ህጻናት እና አራስ ሕፃናት በተያዘው የፍልስጤም ግዛት ውስጥ የሚፈጠረውን ግጭት መባባስ ሸክሙን በተመጣጣኝ ሁኔታ እየተሸከሙት ነው ሲል የተባበሩት መንግስታት የህጻናት መርጃ ድርጅት (ዩኒሴፍ)፣ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የእርዳታ እና ስራዎች አስጠንቅቋል። የፍልስጤም ስደተኞች በቅርብ ምስራቅ (ዩኤንአርደብሊውኤ)፣ የተባበሩት መንግስታት የፆታ እና የስነ ተዋልዶ ጤና ኤጀንሲ (ዩኤንኤፍፒኤ) እና የአለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ)። ከህዳር 3 ጀምሮ ፣ በጤና ጥበቃ ሚኒስቴር መረጃ መሠረት 2326 ሴቶች እና 3760 ህጻናት በጋዛ ስትሪፕ ተገድለዋል ይህም ከጠቅላላው ሰለባዎች 67% ይወክላል፣ በሺዎ�� የሚቆጠሩ ደግሞ ቆስለዋል:: ይህ ማለት በየቀኑ 420 ህጻናት ይገደላሉ ወይም ይጎዳሉ፣ አንዳንዶቹም ጥቂት ወራት ብቻ ናቸው። የቦምብ ጥቃቶች፣ የተበላሹ ወይም የማይሰሩ የጤና ተቋማት፣ መጠነ ሰፊ የሆነ መፈናቀል፣ የውሃ እና የመብራት አቅርቦቶች መፈራረስ እንዲሁም የምግብ እና የመድኃኒት አቅርቦት ውስንነት የእናቶች፣ አራስ እና ህጻናት ጤና አገልግሎቶችን በእጅጉ እያስተጓጎለ ነው። በጋዛ ውስጥ በግምት 50,000 ነፍሰ ጡር እናቶች አሉ፣ከ 180 በላይ የሚሆኑት በየቀኑ ይወልዳሉ። ከእነዚህ ውስጥ 15 በመቶ የሚሆኑት ከእርግዝና ወይም ከወሊድ ጋር የተያያዙ ችግሮች ሊያጋጥሟቸው ስለሚችሉ ተጨማሪ የሕክምና እንክብካቤ ያስፈልጋቸዋል። እነዚህ ሴቶች በደህና ለመውለድ እና አራስ ልጆቻቸውን ለመንከባከብ የሚያስፈልጋቸውን የድንገተኛ የወሊድ አገልግሎት ማግኘት አይችሉም። 14 ሆስፒታሎች እና 45 የመጀመሪያ ደረጃ ጤና አጠባበቅ ጣቢያዎች በመዘጋታቸው፣ አንዳንድ ሴቶች በመጠለያ፣ በቤታቸው፣ በጎዳናዎች ውስጥ በፍርስራሾች ውስጥ ወይም በተጨናነቁ የጤና አጠባበቅ ተቋማት ውስጥ መውለድ አለባቸው፣ የንፅህና አጠባበቅ እየተባባሰ ባለበት እና የኢንፌክሽን እና የህክምና ችግሮች ስጋት እየጨመረ ነው:: የጤና ተቋማትም እየተቃጠሉ ነው - በህዳር 1 ላይ የአል ሂሎ ሆስፒታል ወሳኝ የሆነ የእናቶች ሆስፒታል በጥይት ተመታ።","Women and newborns bearing the brunt of the conflict in Gaza, UN agencies warn Women, children and newborns in Gaza are disproportionately bearing the burden of the escalation of hostilities in the occupied Palestinian territory, both as casualties and in reduced access to health services, warn the United Nations Children's Fund (UNICEF), the United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA), the United Nations sexual and reproductive health agency (UNFPA), and the World Health Organization (WHO). As of 3 November, according to Ministry of Health data, 2326 women and 3760 children have been killed in the Gaza strip, representing 67% of all casualties, while thousands more have been injured. This means that 420 children are killed or injured every day, some of them only a few months old. The bombardments, damaged or non-functioning health facilities, massive levels of displacement, collapsing water and electricity supplies as well as restricted access to food and medicines, are severely disrupting maternal, newborn, and child health services. There are an estimated 50 000 pregnant women in Gaza, with more than 180 giving birth every day. Fifteen per cent of them are likely to experience pregnancy or birth-related complications and need additional medical care. These women are unable to access the emergency obstetric services they need to give birth safely and care for their newborns. With 14 hospitals and 45 primary health care centres closed, some women are having to give birth in shelters, in their homes, in the streets amid rubble, or in overwhelmed healthcare facilities, where sanitation is worsening, and the risk of infection and medical complications is on the rise. Health facilities are also coming under fire – on 1 November Al Hilo Hospital, a crucial maternity hospital, was shelled.","Hukumomin Majalisar Ɗinkin Duniya sun yi gargaɗi kan cewa Mata da jarirai na shan wahala dalilin rikicin Gaza,. Mata da ƙananan yara da jarirai a Gaza na daukar nauyin da bai dace ba na ci gaba da tashe tashen hankula a yankin Falasɗinawa da aka mamaye, wadanda suka jikkata da kuma raguwar hanyoyin samun lafiya, in ji Asusun Tallafawa Kananan Yara na Majalisar Ɗinkin Duniya UNICEF. Hukumar kula da 'yan gudun hijirar Falasdinu a Gabas ta Tsakiya (UNRWA), hukumar kula da lafiyar jima'i da haihuwa ta Majalisar Ɗinkin Duniya (UNFPA), da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO). Ya zuwa ranar 3 ga watan Nuwamba, a cewar bayanan ma'aikatar lafiya, mata 2326 da yara 3760 aka kashe a zirin Gaza, wanda ke wakiltar kashi 67% na duk wadanda suka jikkata, yayin da wasu dubbai suka jikkata. Hakan na nufin ana kashe ko jikkata yara 420 a kowace rana, wasu daga cikinsu ‘yan watanni kadan ne da haihuwa. Tashin bama-bamai, da wuraren kiwon lafiya da suka lalace ko ba sa aiki, yawan rashin matsuguni, rugujewar hanyoyin samar da ruwa da wutar lantarki da kuma hana samun abinci da magunguna, suna kawo cikas ga ayyukan kula da lafiyar mata, jarirai, da yara. Akwai kimanin mata masu juna biyu 50,000 a Gaza, inda sama da 180 ke haihuwa a kowace rana. Kashi 15 cikin 100 na su na iya fuskantar matsalar ciki ko haihuwa kuma suna buƙatar ƙarin kulawar likita. Wadannan matan ba su iya samun damar shiga ayyukan gaggawa na haihuwa da suke bukata don haihuwa lafiya da kula da jariran da aka haifa. Tare da rufe asibitoci 14 da cibiyoyin kiwon lafiya na matakin farko guda 45, wasu mata na haihu a matsuguni, a gidajensu, a kan tituna cikin baraguzan gine-gine, ko wuraren da ke cike da masu bukatar kiwon lafiya, inda tsaftar muhalli ke kara ta’azzara, da hadarin kamuwa da cuta da matsalolin lafiya suke kara yawa. An kuma cinna wuta a wuraren kiwon lafiya - a ranar 1 ga watan Nuwamba Asibitin Al Hilo, wani muhimmin asibitin haihuwa, an harba harsashi akan sa.","Mashirika ya Umoja wa Mataifa yametoa tahadhari kuwa wanawake na watoto wachanga wapo katika hatari ya vita huko Gaza Wanawake na watoto wachanga huko Gaza wapo katika hatari inayotokana na kuongezeka kwa uhasama katika eneo linalokaliwa kwa nguvu la Palestina, kama majeruhi na kupungua kwa upatikanaji wa huduma za afya, wanatoa tahadhari Mfuko wa Umoja wa Mataifa wa kuhudumia watoto (UNICEF), Umoja wa Mataifa wa Misaada na Kazi, Shirika la Wakimbizi wa Kipalestina katika Mashariki ya Karibu (UNRWA), Wakala wa Umoja wa Mataifa wa Afya na Uzazi (UNFPA) na Shirika la Afya Duniani (WHO). Hadi kufikia tarehe 3 Novemba, kulingana na takwimu za wizara ya afya, wanawake 2326 na watoto 3760 wameuawa katika ukanda wa Gaza, ikiwa ni 67% ya majeruhi wote, huku maelfu wakijeruhiwa. Hii ina maana kuwa watoto 420 wanakufa au kujeruhiwa kila siku, baadhi yao wakiwa na umri wa miezi michache sana. Mashambulizi ya mabomu, vituo vya afya vilivyoaribika au ambavyo havifanyi kazi, idadi kubwa ya watu kuhama makazi yao, kubomolewa kwa miundombinu ya usambazaji wa maji na vikwazo vya upatikanaji wa chakula na dawa, vinatatiza sana huduma za afya ya uzazi na watoto wachanga. Kuna wastani wa wanawake 50,000 wajawazito huko Gaza, huku zaidi ya 180 wakijifungua kila siku. 15% kati yao wana uwezo wa kupata ujauzito au matatizo yanayohusiana na kuzaliwa na wanahitaji huduma zaidi ya matibabu. Wanawake hawa hawawezi kutoa huduma za dharura za uzazi wanazohitaji ili kujifungua salama na kutunza watoto wao wachanga. Huku hospitali 14 na vituo 45 vya afya vimefungwa, baadhi ya wanawake wanalazimika kujifungulia majumbani mwao, kwenye makazi yao, barabarani huku kukiwa na vifusi au katika vituo vya afya vilivyozidiwa, ambapo hali ya usafi inazidi kuwa mbaya na hatari ya kuambukizwa na matatizo ya kiafya yanaongezeka. Pia, vituo vya afya vinashutumiwa, tarehe 1 Novemba hospitali ya Al-Hilo, hospitali muhimu ya Uzazi, ilipigwa makombora.","Àjọ UN ṣe ìkìlọ̀ pé awọn obìnrin àti àwọn ìkókó ni o ń jìyà aáwọ̀ tí ó súyọ ní Gaza Àwọn obìnrin, àwọn ọmọ wẹ́wẹ́, àti àwọn ọmọ ìkókó ní Gaza ni wọ́n ń jìyà ẹ̀ṣẹ̀ àìmọ̀dí ìdúnkokòmọ́ tí ó súyọ ní bodè Palestinian, àpapọ̀ méjèèjì àti àdínkù láti rí ètò ìlera gbà, àwọn àjọ tí ó ń rí sí ọ̀rọ̀ ọmọdé lágbàáyé(UNICEF) ṣe ìkìlọ̀ fún àjọ Àpapọ̀ Àgbáyé tí ó wà fún Ìmúratuni àti Iṣẹ́ ṣíṣe Àwọn ará Palestine tí ó ń ṣe àtìpó ní tòsí Ìlà-oòruǹ (UNRWA), àjọ elétò ìlera ti Àpapọ̀ Àgbáyé tí ó wà fún ìbálòpọ̀ àti ìbímọ si (UNFPA), àti àjọ (Elétò-Ìlera-Lágbàáyé). Gẹ́gẹ́ bí dátà Àjọ elétò Ilera ṣe sọ ní ọjọ́ kẹta oṣù Kọkànlá, àwọn obìnrin tí ó tó 3760 àwọn obìnrin àti àwọn ọmọ wẹ́wẹ́ tí ó jẹ́ 2326 ni wọ́n ti pa ní ààlà ilè Gaza, eléyìí tí ó jẹ́ 67% àwọn tí ó fi ara pa, nígbà tí wọ́n ti ṣe ẹgbẹgbẹ̀rún léṣe. Eléyìí túmọ̀ sí pé àwọn ọmọ wẹ́wẹ́ tí ó jẹ́ 420 àwọn ọmọ wẹ́wẹ́ ni wọ́n ń pa tàbí ṣe léṣe nií ojoojúmọ́, àwọn mìíràn nínú wọn jẹ́ ọmọ oṣù tí kò tí i pọ̀. ṣiṣe ìkọlù, bíbàjẹ́ àti àìṣiṣẹ́ agbègbè ètò ìlera, sísídìí àwọn ènìyàn nípò lọ́nà tí ó lágbára, bíba omi àti àwọn ibi ìpèsè iná jẹ́ àti dídílọ́wọ́ láti rí oúnjẹ àti òògùn, ń ṣe ìpalára gidi fún àwọn ìyálọ́mọ, àwọn ọmọ ìkókó àti ìpèsè ètò ìlera. Iye àwọn aláboyún tí ó wà ní Gaza jẹ́ 50 000 tí àwọn tí ó ju 180 lọ sì ń bímọ ní ojoojúmọ́. Idá márùndínlógún nínú wọn ni ó ṣe é ṣe kí ó fi ojú winá ìsòrò tí ó rọ̀mọ́ ọmọ-bíbí àti pé wọ́n nílò àfikún ètò ìlera sí i. Àwọn obìnrin yìí kò ní àǹfààní láti rí ìtọ́jú pàjáwìrì fún ọmọ bíbí tí wọ́n nílò gbà fún ìbímọ tí kò mú ewú dání àti àwọn ọmọ wọn. Pẹ̀lú ilé-ìwòsàn 14 àti ilé-ìwòsàn alábọ́dé 45 tí ó ti di títì pa, àwọn obìnrin kan ní láti bímọ sí abẹ́ ahéré, ilé wọn, ní àdúgbò láàrin àwọn ọ̀nà tí kò dára, tàbí ní ile ìwòsàn tí ó kún àkúnfàya, níbi tí ọ̀rọ̀ ìmọ́tótó ti ń bur�� sí i, àti pé ewu àti kó àrùn àti ìpalára ètò ìlera ń pọ̀ sí i. Wọ́n tún ń dáná sun àgbègbè ilé ìwòsan - ní ọjọ́ kìn-ní, oṣù kọkànlá ilé ìwòsàn 'AI Hilo', tí ó jẹ́ ilé ìwòsàn tí ó ṣe pàtàkì ni wọ́n dáná.","Abesifazane kanye nezingane ezithwele kanzima kule ngxabano yaseGaza, izinhlangano ze-UN zixwayisa Abesifazane, izingane kanye nezingane ezisanda kuzalwa eGaza bathwele ngokungafanele umthwalo wokwanda kwezingxabano endaweni yasePalestine, kokubili njengabalimele kanye nokunciphisa ukufinyelela kwezinsizakalo zezempilo, kuxwayisa i-United Nations Children's Fund (UNICEF), United Nations Relief and Works. I-Ejensi Yababaleki basePalestine e-Near East (UNRWA), i-United Nations sex and reproductive health agency (UNFPA), kanye ne-World Health Organization (WHO). Kusukela ngomhlaka-3 kuLwezi, ngokusho kwedatha yoMnyango Wezempilo, abesifazane abangu-2326 kanye nezingane ze-3760 babulewe emgqeni waseGaza, okumelela u-67% wabo bonke abalimala, kanti izinkulungwane zabanye zilimele. Lokhu kusho ukuthi zingu-420 izingane ezibulawayo noma ezilinyazwa nsuku zonke, ezinye zazo zinezinyanga ezimbalwa kuphela ubudala. Ukuqhuma kwamabhomu, izikhungo zezempilo ezilimele noma ezingasasebenzi, amazinga amakhulu okufuduka, ukuwa kwamanzi nogesi kanye nokuvinjelwa kokutholakala kokudla nemithi, kuphazamisa kakhulu izinsiza zezempilo komama, abasanda kuzalwa, kanye nengane. Balinganiselwa ku-50 000 abesifazane abakhulelwe eGaza, abangaphezu kuka-180 bebeletha nsuku zonke. Amaphesenti ayishumi nanhlanu kubo angase abe nezinkinga zokukhulelwa noma ezihlobene nokuzalwa futhi adinga ukunakekelwa okwengeziwe kwezokwelapha. Laba besifazane abakwazi ukuthola usizo oluphuthumayo lokubelethisa abaludingayo ukuze babelethe ngokuphepha futhi banakekele izingane zabo ezisanda kuzalwa. Njengoba kuvalwe izibhedlela eziyi-14 kanye nezikhungo zokunakekelwa kwezempilo eziyisisekelo ezingama-45, abanye besifazane kufanele babelethele ezindaweni zokukhosela, ezindlini zabo, emigwaqweni egcwele imfucumfucu, noma ezikhungweni zezempilo ezikhungathekile, lapho ukuthuthwa kwendle kuba kubi kakhulu, kanye nengozi yokutheleleka kanye nezinkinga zempilo. liyakhula. Izikhungo zezempilo nazo ziyavutha - ngomhlaka-1 kuLwezi Isibhedlela i-Al Hilo, isibhedlela esibalulekile sokubeletha, sadutshulwa." +"በቂ ህክምና ባለማግኘቱ የእናቶች ሞት ይጨምራል ተብሎ ይጠበቃል። የጠብ ሥነ ልቦናዊ ጉዳት ቀጥተኛ እና አንዳንድ ጊዜ ገዳይ ውጤቶች በሥነ ተዋልዶ ጤና ላይ፣ በውጥረት ምክንያት የሚፈጠሩ ፅንስ መጨንገፍ፣ የሞት መወለድ እና ያለጊዜው መወለድን ጨምሮ። ከመባባሱ በፊት፣ በነፍሰ ጡር ሴቶች ላይ የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ከፍተኛ ነበር፣ ይህም በልጅነት ህልውና እና እድገት ላይ ተጽእኖ ያሳድራል። የምግብ እና የውሃ አቅርቦት እየተባባሰ በሄደ ቁጥር እናቶች ቤተሰቦቻቸውን ለመመገብ እና ለመንከባከብ እየታገሉ ሲሆን ይህም የምግብ እጥረት፣በሽታ እና ሞትን ይጨምራል። አዲስ የተወለዱ ሕፃናት ሕይወት እንዲሁ በክር ተንጠልጥሏል። ሆስፒታሎች ነዳጅ ካለቀባቸው 130 የሚገመቱ ያለጊዜው የተወለዱ ሕፃናት በአራስ እና በጽኑ እንክብካቤ አገልግሎት ላይ የሚተማመኑ ሕፃናትን ሕይወት አደጋ ላይ ይጥላል፣ ምክንያቱም ኢንኩባተሮችና ሌሎች የሕክምና መሣሪያዎች ከአሁን በኋላ መሥራት አይችሉም። በአሁኑ ጊዜ ከግማሽ በላይ የሚሆነው የጋዛ ህዝብ በ ዩኤንአርደብሊውኤ ተቋማት ውስጥ በአስቸጋሪ ሁኔታ ውስጥ ተጠልሏል ፣ በቂ ውሃ እና የምግብ አቅርቦት እጥረት ፣ ረሃብ እና የተመጣጠነ ምግብ እጥረት ፣ ድርቀት እና የውሃ ወለድ በሽታዎች ስርጭት። ዩኤንአርደብሊውኤ ባደረገው የመጀመሪያ ግምገማ መሰረት፣ 4600 የተፈናቀሉ ነፍሰ ጡር እናቶች እና በእነዚህ ተቋማት ውስጥ የሚኖሩ 380 የሚጠጉ አራስ ሕፃናት የህክምና ክትትል ያስፈልጋቸዋል። ቀደም ሲል ከ 22,500 በላይ የአጣዳፊ የመተንፈሻ አካላት ኢንፌክሽኖች እና 12,000 ተቅማጥ ጉዳዮች ሪፖርት ተደርገዋል ፣ በተለይም ከፍተኛ የተመጣጠነ ምግብ እጥረትን በተመለከተ። ቀጣይነት ያለው እና ደህንነቱ የተጠበቀ ተደራሽነት ባይኖርም፣ የተባበሩት መንግስታት ኤጀንሲዎች ለአራስ ሕፃናት እና ለሥነ ተዋልዶ ጤና አጠባበቅ አቅርቦቶችን ጨምሮ ሕይወት አድን መድኃኒቶችንና ቁሳቁሶችን ወ��� ጋዛ ልከዋል።","Maternal deaths are expected to increase given the lack of access to adequate care. The psychological toll of the hostilities also has direct – and sometimes deadly – consequences on reproductive health, including a rise in stress-induced miscarriages, stillbirths and premature births. Prior to the escalation, malnutrition was already high among pregnant women, with impacts on childhood survival and development. As access to food and water worsens, mothers are struggling to feed and care for their families, increasing risks of malnutrition, disease and death. The lives of newborns also hang by a thread. If hospitals run out of fuel, the lives of an estimated 130 premature babies who rely on neonatal and intensive care services will be threatened, as incubators and other medical equipment will no longer function. Over half of the population of Gaza is now sheltering in UNRWA facilities in dire conditions, with inadequate water and food supplies, which is causing hunger and malnutrition, dehydration and the spread of waterborne diseases. According to initial assessments by UNRWA, 4600 displaced pregnant women and about 380 newborns living in these facilities require medical attention. Already more than 22 500 cases of acute respiratory infections have been reported along with 12 000 cases of diarrhoea, which are particularly concerning given the high rates of malnutrition. Despite the lack of sustained and safe access, UN agencies have dispatched life-saving medicines and equipment to Gaza, including supplies for newborns and reproductive health care.","Ana sa ran mace-macen mata masu juna biyu zai karu idan aka yi la’akari da rashin samun isasshen kulawa. Har ila yau, yawan tashin hankali na tunani yana da sakamako kai tsaye - kuma wani lokacin ma mai kisa - sakamakon lafiyar haifuwa, gami da hauhawar zubewar ciki da ke haifar da damuwa, da haifar jarirai da ba su kai lokacin haihuwa ba. Kafin karuwar, rashin abinci mai gina jiki ya riga ya yi yawa a tsakanin mata masu juna biyu, tare da tasiri ga rayuwar yara da ci gaba. Yayin da samun abinci da ruwa ke kara ta'azzara, iyaye mata na kokawa wajen ciyarwa da kula da iyalansu, lamarin da ke kara fuskantar barazanar rashin abinci mai gina jiki, cututtuka da mutuwa. Rayuwar jarirai suma tana cikin hadari. Idan man fetur ya kare a asibitoci, za a yi barazana ga rayuwar jarirai kimanin 130 da ba su kai ga haihuwa ba, wadanda suka dogara ga yanayin jarirai sabuwar haihuwa da kulawa mai zurfi, saboda injin kyankyasa da sauran kayan aikin likitanci ba za su sake aiki ba. Sama da rabin al'ummar Gaza a halin yanzu suna mafaka a cibiyoyin Hukumar kula da 'yan gudun hijirar Falasdinu a Gabas ta Tsakiya (UNRWA) a cikin mawuyacin hali, tare da rashin isasshen ruwa da abinci, wanda ke haifar da yunwa da rashin abinci mai gina jiki, rashin ruwa da yaduwar cututtuka na masu alaka da ruwa. Bisa kididdigar farko da Hukumar kula da 'yan gudun hijirar Falasdinu a Gabas ta Tsakiya (UNRWA) ta yi, mata masu juna biyu 4600 da suka yi gudun hijira da kuma jarirai kusan 380 da ke zaune a wadannan wuraren suna bukatar kulawar lafiya. Tuni dai an samu rahoton bullar cutar guda 22 500 da suka kamu da cutar ta numfashi tare da guda 12,000 na kamuwa da cutar gudawa, musamman idan aka yi la’akari da yawan rashin abinci mai gina jiki. Duk da rashin samun ci gaba mai dorewa da aminci, hukumomin Majalisar Dinkin Duniya sun aike da magunguna da kayan aiki na ceton rai zuwa Gaza, ciki har da kayayyaki na jarirai da kuma kula da lafiyar haihuwa.","Vifo vya uzazi vinatarajiwa kuongezeka kutokana na ukosefu wa huduma ya kutosha. Adhabu ya kisaikolojia ya uhasama huo, pia ina matokeo ya moja kwa moja na wakati mwingine ya kifo kwa afya ya uzazi, ikiwa ni pamoja na kuongezeka kwa msongo wa mawazo unaosababisha mimba kuharibika, kujifungua kabla ya wakati na kujifungua watoto waliyokufa. Kabla ya kuongezeka, utapiamlo uliongezeka sana kwa wanawake wenye ujauzito na kuathiri maisha ya utotoni na ukuaji wake. Huku upatikanaji wa chakula na maji unaendelea kuwa mbaya, akina mama wanapata shida kulisha au kutunza familia zao, na hivyo kuongeza hatari za utapiamlo, magonjwa na vifo. Maisha ya watoto wachanga pia hutegemea thread. iwapo hospitali zitakosa mafuta, maisha ya watoto takribani 130 wanaozaliwa kabla ya wakati na wagonjwa mahututi ambao wanategemea huduma ya uangalizi maalum, yatakuwa hatarini kwa sababu vifaa vingine vya matibabu havitaweza kufanya kazi tena. Zaidi ya nusu ya wakati wa Gaza waliyopo katika hali mbaya sasa wanajificha kwenye vituo vya UNRWA, hawana maji na chakula, jambo ambalo linasababisha njaa na utapiamlo, upungufu wa maji mwilini na kuenea kwa magonjwa yanayotokana na maji. Kulingana na tathimini za awali za UNRWA, wanawake wajawazito 4600 walikimbia makazi yako na watoto wachanga wapatao 380 wanaoishi kwenye hivi vituo wanahitaji matibabu. Tayari visa zaidi ya 22,500 vya maambukizi ya kupumua kwa papo hapo vimeripotiwa pamoja na visa 12,000 vya kuhara, ambavyo hasa vinahusu ongezeko la viwango vya utapiamlo. Licha ya kukosekana kwa ufikiaji endelevu na usalama, mashirika ya Umoja wa Mataifa yametuma dawa na vifaa vya kuokoa maisha huko Gaza, ikiwa ni pamoja na vifaa vya watoto wachanga na huduma ya afya ya uzazi.","Ikú ìyálọ́mọ ni a gbọ́dọ̀ máa retí pé kí ó pọ̀ sí i nítorí àìsí ànfààní sí ìtọ́jú tí ó péye. Wàhálà tí ó níse pẹ̀lú ọpọlọ tí ìdúnkokò mọ́ fà ní ipa tààrà - nígbà mìíràn ó le ṣekú pani - ó sì ní ipa lórí ìlera ajẹmọ́ -ìbí, òkú ọmọ-bíbí àti bíbí ọmọ láìpé ọjọ́. Saájú kí gbogbo rẹ̀ tó túká, àìtó èròjà purotéénì ti wà láàrin àwọn obìnrin aláboyún, tí ó sì ní ipa lórí àtì gbáyé èwe ati àtidàgbà. Gẹ́gẹ́ bí àrọ́wọ́tọ́ oúnjẹ àti omi ṣe ń burú sí i, àwọn ìyà ń tiraka wọ́n sì ń gbìyànjú láti pèsè fún ẹbí wọn, eléyìí sì ń mú ewú àti ní àìtó èròjà-purotéénì, àrùn àti ikú kó máa pọ̀ sí. Ìgbé ayé àwọn ọmọ ìkókó gan wà ní okùn. Bí ilé ìwòsàn kò bá rí epo mọ́, àpapọ̀ iye àwọn ọmọ-ìkókó tí ó jẹ́ 130 àti àwọn ọmọ wẹ́wẹ́ tí ó nílò ìtọ́jú wà nínú ewu, gẹ́gẹ́ bí àwọn ẹ̀rọ-ìsọdọmọ àti àwọn èròjà míìràn kò se ní ṣiṣẹ́ mọ́. Ó ti ju ìlàjì àwọn olùgbé ìlú Gaza ti ó ti di alárìnkiri ní agbègbè UNRWA pẹ̀lú ipò tí ó lágbára, pẹ̀lú omi àti oúnjẹ tí ó ń ṣe ṣégeṣège, eléyìí tí ó ń fa ebi àti àìtó èròjà purotéénì, ara-gbígbẹ àti àjàkàlẹ̀ àìsàn tí ó níṣe pẹ̀lú omi. Gẹ́gẹ́ bí àyẹ̀wò ìbẹ̀rẹ̀ pẹ̀pẹ̀ láti ọwọ́ àjọ UNRWA, 4600 àwọn obìnrin aláboyún àti àwọn ọmọ ìkókó tí ó tó 380 tí ó ń gbé ní agbègbè yìí ni wọ́n nílò ìrànlọ́wọ́ ìmọ̀ ìsègùn òyìnbó. Lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí àkọsílẹ̀ èémí ṣíṣe ségeṣège tí ó tó 22 500 ni àkọsílẹ wà fún pẹ̀lú àkọsílẹ̀ ìgbẹgbuuru 12 000, eléyìí tí ó níṣe pẹ̀lú ohun tí ó ń ṣe okùnfà pípọ̀ àìní èròjà aṣara lóóre tó. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ wí pé àìsí ètò ìmútẹ̀síwájú àti àrọ́wọ́tó tí ó péye, àwọn àjọ Àpapọ̀ Àgbáyé ti fi àwọn ẹ̀rọ adóòlá-ẹ̀mí àti àwọn irinṣẹ́ ránṣẹ sí Gaza, eléyìí tí ó ní àwọn nǹkan tí àwọn ọmọdé nílò àti àwọn ètò ìlera oníbìísí.","Kulindeleke ukuthi kwande ukufa komama uma kubhekwa ukuntula ukunakekelwa okufanele. Izibalo ezingokwengqondo zezitha nazo zinemiphumela eqondile - futhi ngezinye izikhathi ebulalayo - empilweni yokuzala, okuhlanganisa ukwanda kokuphuphuma kwezisu okubangelwa ingcindezi, ukubeletha nokubeletha ngaphambi kwesikhathi. Ngaphambi kwalokhu kudlondlobala, ukungondleki bekuvele kuphezulu kwabesifazane abakhulelwe, okunomthelela ekuphileni kwezingane nokukhula. Njengoba ukufinyelela kokudla namanzi kuba kubi, omama badonsa kanzima ukuze bondle futhi banakekele imindeni yabo, okwandisa ingozi yokungondleki, izifo nokufa. Izimpilo zezingane ezisanda kuzalwa nazo zilenga ngochungechunge. Uma izibhedlela ziphelelwa uphethiloli, izimpilo zezingane ezizalwa ngaphambi kwesikhathi ezilinganiselwa ku-130 ezithembele ezinsizeni zokunakekelwa kwezingane ezisanda kuzalwa nezigula kakhulu zizosongelwa, njengoba ama-incubator neminye imishini yezokwelapha ngeke isasebenza. Abantu abangaphezu kwengxenye yabantu baseGaza manje sebekhosele ezikhungweni ze-UNRWA ezimweni ezimbi kakhulu, namanzi anganele nokudla, okubangela indlala nokungondleki, ukuphelelwa amanzi emzimbeni kanye nokusabalala kwezifo ezibangelwa amanzi. Ngokokuhlolwa kokuqala okwenziwa yi-UNRWA, abesifazane abakhulelwe ababalelwa ku-4600 kanye nezingane ezisanda kuzalwa ezingaba ngu-380 ezihlala kulezi zikhungo zidinga usizo lwezempilo. Sezingaphezu kuka-22 500 izehlakalo zokutheleleka ngezifo zokuphefumula ezinzima ezibikiwe kanye nezigameko zohudo eziwu-12 000, ezithinta ikakhulukazi uma kubhekwa izinga eliphezulu lokungondleki. Naphezu kokuntuleka kokufinyelela okuqhubekayo nokuphephile, izinhlangano ze-UN zithumele imithi nemishini esindisa ukuphila eGaza, okuhlanganisa nempahla yezingane ezisanda kuzalwa kanye nokunakekelwa kwezempilo kokuzala." +ነገር ግን እርጉዝ ሴቶችን፣ ህፃናትን እና አራስ ሕፃናትን ጨምሮ የሲቪሎችን ግዙፍ ፍላጎቶች ለማሟላት ብዙ ተጨማሪ ያስፈልጋል። ተጨማሪ መድሃኒት፣ ምግብ፣ ውሃ እና ነዳጅ ወደ ጋዛ ለማምጣት የሰብአዊ እርዳታ ኤጀንሲዎች ዘላቂ እና ደህንነቱ የተጠበቀ መዳረሻ ያስፈልጋቸዋል። ከጥቅምት 7 ጀምሮ ወደ ጋዛ ሰርጥ ምንም ነዳጅ አልመጣም። የእርዳታ ኤጀንሲዎች ሆስፒታሎችን፣ የውሃ ፋብሪካዎችን እና ዳቦ ቤቶችን መደገፋቸውን ለመቀጠል እንዲችሉ ወዲያውኑ ነዳጅ ማግኘት አለባቸው። ስቃዩን ለማቃለል እና ተስፋ አስቆራጭ ሁኔታ አስከፊ እንዳይሆን ለመከላከል አፋጣኝ ሰብአዊ ቆም ያስፈልጋል። በግጭቱ ውስጥ ያሉ ሁሉም ወገኖች የጤና እንክብካቤን ጨምሮ የሲቪል እና የሲቪል መሠረተ ልማቶችን ለመጠበቅ በአለም አቀፍ የሰብአዊ ህግ ግዴታቸውን ማክበር አለባቸው:: በአሁኑ ጊዜ በጋዛ ታግተው የነበሩትን ጨምሮ ሁሉም ሲቪሎች የጤና እንክብካቤ የማግኘት መብት አላቸው። ሁሉም ታጋቾች ሳይዘገዩ እና ቅድመ ሁኔታዎች መፈታት አለባቸው። በተለይም ሁሉም ወገኖች ህጻናትን ከጉዳት መጠበቅ እና በአለም አቀፍ የሰብአዊ እና የሰብአዊ መብት ህጎች መሰረት የሚጠበቅባቸውን ልዩ ጥበቃ ሊያደርጉላቸው ይገባል።,"But much more is needed to meet the immense needs of civilians, including pregnant women, children and newborns. Humanitarian agencies urgently need sustained and safe access to bring more medicines, food, water and fuel into Gaza. No fuel has come into the Gaza Strip since 7 October. Aid agencies must receive fuel immediately to be able to continue supporting hospitals, water plants and bakeries. An immediate humanitarian pause is needed to alleviate the suffering and prevent a desperate situation from becoming catastrophic. All parties to the conflict must abide by their obligations under international humanitarian law to protect civilians and civilian infrastructure including health care. All civilians, including the hostages currently held in Gaza, have the right to health care. All hostages must be released without delay or conditions. In particular, all parties must protect children from harm and afford them the special protection to which they are entitled under international humanitarian and human rights laws.","Sai dai ana bukatar fiye da haka don biyan manyan bukatun farar hula, ciki har da mata masu juna biyu, yara da jarirai. Hukumomin agaji na gaggawa suna buƙatar ci gaba da samun lafiya don kawo ƙarin magunguna, abinci, ruwa da mai zuwa Gaza. Babu wani mai da ya shigo zirin Gaza tun ranar 7 ga watan Oktoba. Dole ne hukumomin agaji su sami mai cikin gaggawa don samun damar ci gaba da tallafawa asibitoci, da wuraren samar da ruwa da kuma gidajen burodi. Ana buƙatar tsayayyun ayyukan jin kai cikin gaggawa don rage radadin wahala da kuma hana wani yanayi matsananci kar ya zama bala'i. Dole ne dukkan bangarorin da ke rikici su bi hakkinsu a karkashin dokar jin kai ta kasa da kasa don kare fararen hula da kayayyakin more rayuwa na jama'a ciki har da kiwon lafiya. Duk fararen hula, ciki har da wadanda aka yi garkuwa da su a halin yanzu a Gaza, suna da hakkin kula da lafiya. Dole ne a saki duk wadanda aka yi garkuwa da su ba tare da bata lokaci ko sharadi ba. Dole ne dukan ɓangarori su kare yara daga cutarwa, tare da ba su kariya ta musamman da suka cancanci a basu a ƙarƙashin dokokin kare haƙƙin ɗan adam na ƙasa da ƙasa.","Lakini mengi zaidi yanahitajika ili kukidhi mahitaji makubwa ya raia, wakiwemo wanawake wajawazito na watoto wachanga. Mashirika ya kibinadamu yanahitaji upatikanaji wa haraka na endelevu wa usalama ili kuleta dawa, chakula, maji na mafuta Gaza. Hakuna mafuta yaliyoletwa ukanda wa Gaza tangu tarehe 7 Oktoba. Mashirika ya misaada lazima yapokee mafuta mara kwa mara ili kuweza kuendelea kusaidia hospitali, mitambo ya maji na mikate. Usitishaji wa haraka wa kibinadamu unahitajika ili kupunguza mateso na kuzuia hali ya kukata tamaa kuwa janga. Pande zote kwenye mzozo lazima zizingatie wajibu wao chini ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu na miundombinu ya kiraia ikiwa ni pamoja na huduma za afya. Raia wote wakiwemo mateka wanaoshikiliwa huko Gaza, wana haki ya kupata huduma za afya. Mateka wote lazima waachiliwe bila kuchelewa au masharti. Hasa, pande zote lazima zilinde watoto dhidi ya madhara na kuwapa ulinzi maalumu ambao wanasitahili kupata chini ya sheria za kimataifa za kibinadamu na haki za binadamu.","Sùgbọ́n ọ̀pọ̀lọpọ̀ ní wọ́n sì nílò láti lè pèsè ohun tí àwọn ará ilú ń fẹ́, pàápàá jùlọ àwọn obìnrin aláboyún, ọmọ wẹwẹ àti àwọn ọmọ ìkókó. Àwọn àjọ tí ó ń rí sí ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn láwùjọ nìlò ètò àti ṣe ìfímúlẹ̀ àti ìpèsè sí láti tún kó àwọn òògùn, oúnjẹ, omi àti epo wọ ìlú Gaza. Epo kankan ò tí i wọ Gaza láti ọjọ́ Keje oṣù Kẹwàá. Àwọn àjọ tí ó ń rí sí ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn láwùjọ nìlò láti rí epo gbà ní kíákíá kí wọ́n lè máa tẹ̀síwájú fún pípèsè ìrànlọ́wọ́ fún àwọn ilé-ìwòsàn, omi ẹ̀rọ àti ilé ìpèsè oúnjẹ. Àpò àjọ tí ó ń rí sí ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn láwùjọ nílò ìrànlọ́wọ́ láti mú ìnira kúrò àti láti dènà ipò tí ó léwu kí ó má bá à di àjálù. Gbogbo àwọn igun tí ó wà fún aáwọ̀ náà gbọdọ̀ tẹ̀lé ìlànà tí ó wà lábẹ́ òfin tí ó de ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn láwùjọ àti kíkọ́lé fún ará ìlú eléyìí tí ó ní ètò ìlera nínú. Gbogbo àwọn ará ìlú, pẹ̀lú àwọn tí wọ́n wà ní ìgbèkùn ní Gaza, ní ẹ̀tọ́ sí ètò ìlera. Gbogbo àwọn tí ó wà ní ìgbèkùn gbọdọ̀ gba ìdáǹdè láìsí ìdádúró tàbí àdéhùn kankan. Ní pàtàkì jùlọ, gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn gbọdọ̀ pèsè ààbò fún àwọn ọmọdé lọ́wọ́ ewu kí wọ́n sì tún fún wọn ní ààbò pàtàkì tí wọ́n ní ẹ̀tọ́ sí lábẹ́ òfin tí ó wà fún ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn.","Kodwa kudingeka okwengeziwe ukuze kuhlangatshezwane nezidingo ezinkulu zezakhamuzi, kuhlanganise nabesifazane abakhulelwe, izingane kanye nabantwana abasada kuzalwa. Izinhlangano ezisiza abantu zidinga ngokushesha ukufinyelela okusimeme nokuphephile ukuletha imithi eyengeziwe, ukudla, amanzi kanye nophethiloli eGaza. Awekho amafutha afikile eGaza Strip kusukela ziyisi-7 kuMfumfu. Izikhungo zosizo kumele zithole uphethiloli ngokushesha ukuze zikwazi ukuqhubeka nokusekela izibhedlela, izimboni zamanzi kanye namabhikawozi. Kudingeka ukumiswa okwesikhashana kokusiza abantu ukuze kudambise ukuhlupheka futhi kuvinjwe isimo esinzima singabi yinhlekelele. Zonke izinhlangothi ezingqubuzanayo kufanele zithobele izibopho zazo ngaphansi komthetho wamazwe ngamazwe wobuntu ukuvikela izakhamuzi nengqalasizinda yabantu okuhlanganisa nokunakekelwa kwezempilo. Zonke izakhamizi, kuhlanganisa nabathumbi abagcinwe eGaza njengamanje, banelungelo lokuthola usizo lwezempilo. Bonke abathunjwa kufanele bakhululwe ngaphandle kokulibala noma izimo. Ikakhulukazi, zonke izinhlangothi kufanele zivikele izingane ekulimaleni futhi zizinikeze isivikelo esikhethekile ezinelungelo laso ngaphansi kwemithetho yamazwe ngamazwe yobuntu kanye namalungelo abantu." +"ደብሊውኤችኦ ለሰዎች እና ለፕላኔቷ የተሻለ ጤና በ""አንድ ጤና"" እርምጃዎች ላይ ኢንቨስት ማድረግን አሳስቧል የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) በሰዎች፣ በእንስሳት፣ በእጽዋት እና በአካባቢ ጤና እና ደህንነት ላይ የሚደርሱትን የተለመዱ ስጋቶችን ለመከላከል እና ለመቅረፍ የዓለም መሪዎች የፖለቲካ ቁርጠኝነት እና እርምጃ እንዲጨምሩ ጥሪ አቅርቧል። ዛሬ፣ ደብሊውኤችኦ የአንድ ጤና አቀራረብ አስፈላጊነት ላይ ዓለም አቀፍ ትኩረትን ለመሳብ ስምንተኛውን ዓመታዊ “የአንድ ጤና ቀን” ዘመቻን የሚያከብሩ የማህበረሰብ ድርጅቶችን ተቀላቅሏል። አንድ ጤና የሰዎች ድርጊቶች እና ፖሊሲዎች የእንስሳት እና የአካባቢ ጤናን እንዴት እንደሚነኩ በመረዳት ላይ ይመሰረታል። የአንድ ጤና ቀን ሁሉም ሰው በሰዎች፣ በእንስሳት፣ በእጽዋት እና በአካባቢ ጤና መካከል ስላለው ግንኙነት እራሱን እንዲያስተምር እድል ይሰጣል። አንድ ጤና የዞኖቲክ እና ቬክተር ወለድ በሽታዎች እንዳይከሰቱ እና እንደገና እንዳያገረሹ፣ የምግብ ደህንነትን ማረጋገጥ እና ዘላቂ የምግብ ምርትን ለመጠበቅ የፖሊሲ አወጣጥ እና ዘርፈ-አቀፍ ትብብር የተረጋገጠ አካሄድ ነው። ፀረ ጀርም-ተከላካይ ኢንፌክሽኖችን መቀነስ; እና የአካባቢ ጉዳዮችን መፍታት የሰው፣ የእንስሳት እና የአካባቢ ጤና ከሌሎች በርካታ አካባቢዎች ጋር በጋራ ለማሻሻል። የእንስሳት ሐኪሞች፣ዶክተሮች፣ኤፒዲሚዮሎጂስቶች፣የሕዝብ ጤና ባለሙያዎች፣የዱር እንስሳት ባለሙያዎች፣የማህበረሰብ መሪዎች እና ከተለያዩ ሴክተሮች የተውጣጡ ሰዎች ዋና ዋና የጤና አደጋዎችን ለመቅረፍ ከሲሎስ ውጭ እንዲሰሩ መላውን ህብረተሰብ ለማሰባሰብ እድሎችን ይፈጥራል። የአንድ ጤና እርምጃዎች ህይወትን ከማዳን እና ደህንነትን ከማስተዋወቅ በተጨማሪ ትልቅ ኢኮኖሚያዊ ጥቅሞችን ይሰጣሉ። የተባበሩት መንግስታት የምግብ እና ግብርና ድርጅት (ኤፍኤኦ) እና የአለም ባንክ ግምት አንድ የጤና ጥረቶች ቢያንስ 37 ቢሊዮን ዶላር ዶላር በዓመት ወደ አለም አቀፉ ማህበረሰብ ይመልሳሉ። እና በአንድ ጤና ላይ ኢንቬስት ማድረግ ከዚህ መጠን ከ10% ያነሰ ያስፈልገዋል።","WHO urges investing in “One Health” actions for better health of the people and the planet The World Health Organization (WHO) calls on world leaders to increase political commitment and action to invest in the “One Health” approach to prevent and tackle common threats affecting the health and well-being of humans, animals, plants and environment together. Today, WHO is joining community organizations observing the eighth annual “One Health Day” campaign to attract global attention to the importance of the One Health approach. One Health relies on understanding how human actions and policies could affect animal and environment health. The One Health Day provides everyone with an opportunity to educate themselves on the connections between the health of humans, animals, plants and the environment. One Health is a proven approach to policy-making and cross-sector collaboration to prevent zoonotic and vector-borne diseases from emerging and re-emerging, ensuring food safety and maintaining sustainable food production; reducing antimicrobial-resistant infections; and addressing environmental issues to collectively improve human, animal and environmental health, among many other areas. It creates opportunities to mobilize the whole of society so that veterinarians, doctors, epidemiologists, public health practitioners, wildlife experts, community leaders, and people from different sectors can work together without silos to tackle major health threats. In addition to saving lives and promoting well-being, One Health actions offer huge economic benefits. The Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the World Bank estimate that One Health efforts could bring at least US$ 37 billion per year back to the global community. And investing in One Health requires less than 10% of this amount.","Hukumar Lafiya ta Duniya ta buƙaci zuba kuɗaɗe a ayyukan ""Kiwon Lafiya na Bai-Ɗaya"" don ingantacciyar lafiyar mutane da duniya. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta yi kira ga shugabannin duniya da su kara himma da daukar matakai na siyasa don saka hannun jari a tsarin ""Kiwon Lafiya Daya"" don hanawa da magance barazanar gama gari da ke shafar lafiya da rayuwar bil'adama, dabbobi, tsirrai da muhalli gaba daya. A yau ne kungiyar lafiya ta duniya wato WHO ta haɗu da ƙananan kungiyoyin cikin gida don gabatar da kamfen na taron cika shekaru takwas mai taken One Health Day a turance, wato rana ɗaya ta lafiya don jawo hankali duniya domin sanin amfanin tunkarar lafiya a bai ɗaya. Shi one health ya dogara ne ga yanayin fahimtar ayyukan mutum da kuma tsare tsaren da kan iya shafan dabbobi da kuma lafiyar ko tsabtar muhalli. Wannan kamfen ta One health yana samarwa kowa wata damar ilimantar da kai dangane da mahaɗar da ke tsakanin lafiyan mutane, dabbobi, tsirrai da kuma muhalli. One health wata tabbaci ne wajen gabatar da tsari da kuma duba ga haɗin gwuiwa don samun kariya daga cututtukan da su kan haɗu daga dabbobi zuwa ga mutane, da kuma dabbobi da ke zama matattarar cututtuka da cututtukan da su ke yaɗuwa ta sanadiyyar ƙananan halittu, wajen tabbatar da bada kariya ga abinci da kuma samar da isasshen noma ko samar da abinci; rage ƙwayoyin da iya jure cututtukan antimicrobes, da kuma faɗakarwa game da abinda ya shafi batutuwa muhalli don samar da cikekken hadin kai wajen inganta lafiyar ɗan Adam, dabbobi da kuma muhalli tare da wasu batutuwa. Yana samar da damarmaki wajen tara dukkan al'umma don likitocin dabbobi, likitocin mutane, ma'aikatan lafiya masu binciken cututtuka da makamantansu, ma'aikatan lafiya na cikin al'umma, masu kula da dabbobin daji, shuwagabannin gargajiya, da ma sauran mutane da ke sassa daban daban za su iya aiki tare ba tare da shamaki ba wajen magance barazanar da lafiya kan iya samu. Ƙari bisa ceto rayuwa da kuma inganta lafiya, ayyukan One heath ta samar da babban dama wajen cin gajiyar tattalin arziki. Kungiyar abinci da noma ta kasar Amurka wato (FAO) da kuma Bankin duniya sun ƙiyasta cewa ƙoƙarin One health can iya kawo aƙalla Dalar Amurka biliyan 37 a shekara , zuwa ga al'ummar duniya. Kuma sanya hannun jari a One health na buƙatar ƙasa da kaso 10% na wannan adadin kuɗin.","WHO inahimiza kuwekeza katika hatua za moja kwa moja za afya bora ya watu na duniani kote Shirika la Afya Duniani (WHO) linatoa wito kwa viongozi wa dunia kuongeza dhamira na hatua za kisiasa kuwekeza katika afya, ambapo ni moja ya mbinu ya kuzuia na kukabiliana na hatari ya kawaida inayoathiri afya na ustawi wa binadamu, wanyama, mimea na mazingira kwa pamoja. Leo, WHO inajiunga na mashirika ya kijamii yanayoadhimisha kampeni ya nane ya kila mwaka ya siku moja ya afya ili kuvutia umakini wa kimataifa kuhusu umuhimu wa mbinu ya afya ya pamoja. Afya ya pamoja inategemea namna ya kuelewa hatua za kibinadamu na sera za kibinadamu zinazoweza kuathiri afya ya wanyama na mazingira. Siku ya Afya ya pamoja humpa kila mtu fursa ya kujielimisha kuhusu uhusiano kati ya afya ya binadamu, wanyama, mimea na mazingira. Afya ya pamoja ni mbinu iliyothibitishwa ya utungaji sera na ushirikiano wa sekta mtambuka ili kuzuia magonjwa yanayoenezwa na zoonotiki na Vekta kutokana na kuibuka tena, kuhakikisha usalama wa chakula na kudumisha uzalishaji endelevu wa chakula; kupunguza maambukizo sugu ya antimicrobial; na kushughulikia masuala ya mazingira ili kuboresha kwa pamoja afya ya binadamu, wanyama, na mazingira, miongoni mwa maeneo mengine mengi. inaunda fursa za kuhamasisha jamii nzima ili maktari wa mifugo, madaktari, wataalamu wa magonjwa, watendaji wa afya ya umma, wataalamu wa wanyamapori, viongozi wa jamii na watu kutoka sekta mbalimbali wanaweza kufanya kazi kwa pamoja bila silo katika kukabiliana na hatari za kiafya. Mbali na kuokoa maisha na kukuza ustawi, hatua za afya ya pamoja zinatoa faida kubwa za kiuchumi. Shirika la Umoja wa Chakula na Kilimo la Umoja wa Mataifa (FAO) na Benki ya Dunia wanakadiria kuwa juhudi za afya ya pamoja zinaweza kurudisha angalau US$ bilioni 37 kwa mwaka kwenye jumuiya ya kimataifa. Na kuwekeza katika Afya ya pamoja kunahitaji chini ya 10% ya kiasi hiki.","Àjọ WHO ń bẹ̀bẹ̀ fún ìdókòwò nínú ""One Health"" iṣẹ́ ṣíṣe fún ìlera tí ó péye àwọn ọmọnìyàn àti orílẹ̀-ayé. Àjọ tí ó ń rí sí ètò-ìlera Lágbàáyé ń pe àwọn olùdarí àgbáyé láti jẹ́ kí ìfarajìn ti ìṣèlú àti iṣẹ́ ṣíṣe láti dókòwò ní orí ""ìlera àpapọ̀"" kí ó lè dènà àti tako àwọn ìdúnkokòmọ́ tí ó ń kóbá ìlera àti ìgbáyé-gbádùn ọmọnìyàn, àwọn ẹranko, àwọn ewéko àti gbogbo agbègbè lápapọ̀. Lónìí, àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé ń darapọ̀ mọ́ àwọn agbègbè àpapọ̀ tí ó ń wo ""One Health"" eléyìí tí ó máa ń wáyé tí wọ́n ń ṣe ẹlẹ́ẹ̀kẹjọ ìpolongo láti jẹ́ kí gbogbo àgbáyé mọ ipa pàtàkì àjọ One Health. One Health jẹ́ àjọ tí ó rọ̀gbọ̀kú lórí mímọ̀ bí ìwà ìṣiṣẹ́ ọmọnìyàn àti àwọn àlàkalẹ̀ wn ṣe le kó ipa ní orí ẹranko àti agbègbè ìlera. Àyájọ́ ọjọ́ One Health ń pèsè àǹfààní fún gbogbo ènìyàn láti fún ara wọn ní ìmọ̀ lórí àsopọ̀ tí ó wà láàrin ìlera ọmọnìyàn, àwọn ẹranko, àwọn ewéko àti àyíká. One Health jẹ́ ìlànà ìṣàfihàn fún ìlàna iṣẹ́-ṣiṣe àti ìfọwọ́sowọ́pọ̀ iṣẹ́-àjùmọ̀ṣe láti dènà àrùn kòkòrò ara-ẹranko àti àìsàn-ara àwọn kòkòrò - àìfojúrí láti bẹ́ sílẹ̀ àti láti yọjú-padà, láti rí i pé oúnjẹ jíjẹ wà ní àìléwu àti láti máa mú ojú tó ọ̀rọ̀ oúnjẹ pípèsè, kí ó le máa mu àdínkù bá àwọn kòkòrò àìfojúrí aláìkápá-òògùn, àti láti ṣe iṣẹ́ papọ̀ mójútó àwọn ọ̀rọ̀ tí ó jẹmọ́ àwùjọ̀ fún ìdàgbàsókè ọmọnìyàn, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Ó ń pèsè àwọn àǹfààní láti kó àwọn ènìyàn àwùjọ jọ kí àwọn olùtọ́jú-ẹranko, dókítà, àwọn onímọ̀ṣègùn-nípa àjàkálẹ̀-àrùn, àwọn elétò-ìlera, àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ẹranko nípa ẹranko-igbó, àwọn adarí agbègbè, àti àwọn oríṣìíríṣìí ènìyàn káàkiri ẹ̀ka gbogbo le ṣiṣẹ́ papọ̀ laíìsí ahéré láti dojúkọ àwọn ìdúnkokòmọ́-gbòógì tí ó ń dojúkọ ìlera. Ní àfikún nípa gbígba ẹ̀mí là àti mímú ìgbáyé-gbádùn ọmọnìyàn rọrùn sí i, iṣẹ́-ṣíṣe àjọ One Health tọ́ka sí àwọn àǹfààní ọrọ̀-ajé tí ó pọ̀ lóríṣìíríṣìí. Àjọ̀ Oúnjẹ àti Iṣẹ́-Ọ̀gbìn ti United Nation (FAO) àti Báńkì Àgbáyé ṣe ìsirò pé àjọ Ìlera Àpapọ̀ le mú ó kéré tán owó tí ó tó 37 bílíọ́nù dọ́là wọlé sí agbègbè káàkiri ní àgbáyé. Owó ìdókòwò ní orí àjọ One Health kò ju 10% nínú owó yìí lọ.","I-WHO ikhuthaza ukuthi kutshalwe imali ezenzweni “Zempilo Eyodwa” ukuze kube nempilo engcono yabantu neplanethi I-World Health Organization (WHO) icela abaholi bomhlaba ukuthi bakhulise ukuzibophezela kwezombusazwe kanye nesenzo sokutshala imali endleleni ""yeMpilo Eyodwa"" yokuvimbela kanye nokubhekana nezinsongo ezivamile ezithinta impilo nokuphila kahle kwabantu, izilwane, izitshalo kanye nemvelo ndawonye. Namuhla, iWHO ijoyina izinhlangano zomphakathi ezibuka umkhankaso waminyaka yonke wesishiyagalombili othi “Usuku Olulodwa Lwezempilo” ukuze kudonswe ukunaka komhlaba wonke ngokubaluleka kwendlela Yezempilo Eyodwa. I-One Health incike ekuqondeni ukuthi izenzo nezinqubomgomo zomuntu zingayithinta kanjani impilo yezilwane neyendawo. USuku Olulodwa Lwezempilo lunikeza wonke umuntu ithuba lokuzifundisa ngokuxhumana phakathi kwempilo yabantu, yezilwane, izitshalo kanye nemvelo. I-One Health iyindlela efakazelwe yokwenziwa kwenqubomgomo kanye nokusebenzisana kwemikhakha ehlukene ukuze kuvinjwe izifo ezithwalwa yi-zoonotic kanye nezifo ezithwalwa yizilwane ukuthi zingaqhamuki futhi ziphinde ziqhamuke, kuqinisekiswe ukuphepha kokudla nokugcina ukukhiqizwa kokudla okusimeme; ukunciphisa ukutheleleka kwe-antimicrobial-resistant; kanye nokubhekana nezindaba zemvelo ukuze kuthuthukiswe ngokuhlanganyela impilo yabantu, izilwane kanye nemvelo, phakathi kwezinye izindawo eziningi. Idala amathuba okuhlanganisa wonke umphakathi ukuze odokotela bezilwane, odokotela, odokotela bezifo eziwumshayabhuqe, abezempilo yomphakathi, ochwepheshe bezilwane zasendle, abaholi bomphakathi, kanye nabantu abavela emikhakheni ehlukene bakwazi ukusebenzisana ngaphandle kwama-silos ukubhekana nezinsongo ezinkulu zezempilo. Ngokungeziwe ekusindiseni izimpilo kanye nokukhuthaza inhlalakahle, izenzo ze-One Health zinikeza izinzuzo ezinkulu zezomnotho. I-Food and Agriculture Organisation yeNhlangano Yezizwe Ezihlangene (FAO) kanye neBhange Lomhlaba balinganisela ukuthi imizamo ye-One Health ingaletha okungenani ama-US$ 37 billion ngonyaka emphakathini womhlaba. Futhi ukutshala imali ku-One Health kudinga ngaphansi kuka-10% wale mali." +"ለምሳሌ የደን መጨፍጨፍን በመቀነስ አንድ ሄልዝ የመከላከል ዘዴ ከተቀነሰ የካርቦን ዳይኦክሳይድ ልቀት 4.3 ቢሊዮን የአሜሪካ ዶላር ረዳት ጥቅሞችን ያስገኛል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “አንድ ጤና አቀራረብ የህብረተሰቡን ጤና ስሜት፣ ኢኮኖሚያዊ ስሜት እና የጋራ ማስተዋልን ያደርጋል። ""የሰውን ጤና መጠበቅ እና ማስተዋወቅ የምንችለው የእንስሳትን ጤና በመጠበቅ እና በማስተዋወቅ ብቻ እንደሆነ እና ሁሉም ህይወት የተመካበት ፕላኔት እንደሆነ ግልጽ ነው። በአለም አቀፍ ደረጃ በአንድ ጤና ላይ እየጨመረ የመጣውን ፖለቲካዊ መግባባት በደስታ እንቀበላለን፣ እና ለውጥ የሚያመጣውን የአንድ ጤና ጽንሰ ሃሳብ ወደ ተግባር እንዲተረጉሙ ሀገራትን ለመደገፍ ቁርጠኞች ነን። የአየር ንብረት ቀውስ የጤና ተጽእኖዎች፣ የውሃ ብክለት፣ የምግብ ደህንነት እና የበሽታ ወረርሽኝ መጨመር የሰው ልጅ እና ፕላኔቷ ዛሬ ከተጋረጡባቸው ታላላቅ ፈተናዎች መካከል ጥቂቶቹ ናቸው። ለምሳሌ የአየር ብክለት በየአመቱ 3 ትሪሊዮን ዶላር ኪሳራ በማድረስ ወደ 7 ሚሊዮን ሰዎች ሞት ይመራል። በ2050 እስከ 100 ትሪሊዮን ዶላር የሚደርስ የኢኮኖሚ ኪሳራ ሲኖር ከፀረ-ተህዋሲያን መቋቋም ጋር የተያያዙ ጉዳዮች በየዓመቱ ወደ 5 ሚሊዮን ሰዎች ሞት ይመራሉ ። በ2022 በኮቪድ-19 ምክንያት በሰው ልጆች ሞት ምክንያት የሚገመተው መጠን 6 ሚሊዮን ነበር፣ ከ ዩኤስ$ 3.5 ትሪሊዮን ዶላር በላይ ኢኮኖሚያዊ ኪሳራ አስከትሏል። ከዓለም አቀፍ ድርጅቶች መካከል፣ አንድ የጤና አካሄድ የሚመራው በኳድሪፓርታይት አንድ ጤና ሲሆን ይህም የዓለም ጤና ድርጅት ከፋኦ፣ የተባበሩት መንግስታት የአካባቢ ጥበቃ ፕሮግራም (ዩኤንኢፒ) እና የዓለም የእንስሳት ጤና ድርጅት (ደብሊውኦኤች) ያጠቃልላል። በጥቅምት 2022 ኳድሪፓርቲቱ አንድ ጤናን ለማራመድ እና በዘላቂነት ለማሳደግ የድርጊት ማዕቀፍ ሆኖ አንድ የጤና የጋራ የድርጊት መርሃ ግብር (ኦኤችጄፓኤ) (2022-2026) ጀምሯል።","For example, a One Health approach to prevention by reducing deforestation would generate ancillary benefits of US$ 4.3 billion from reduced carbon dioxide emissions. “A One Health approach makes public health sense, economic sense and common sense,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “It’s obvious that we can only protect and promote the health of humans by protecting and promoting the health of animals, and the planet on which all life depends. We welcome the increasing political consensus on One Health globally, and we are committed to supporting countries to translate the One Health concept into action that makes a difference.” Health impacts of climate crisis, water contamination, food safety and increasing disease outbreaks are among some of the greatest challenges humanity and the planet are facing today. For example, air pollution leads to 7 million human deaths with US$ 3 trillion losses every year. Antimicrobial resistance-related issues lead to 5 million human deaths every year, with an expected economic loss of up to US$ 100 trillion by 2050. The estimated scale of human deaths from COVID-19, a recent emerging disease, was 6 million by 2022, with more than US$ 3.5 trillion economic loss. Among international organizations, the One Health approach is led by the Quadripartite collaboration on One health, which includes WHO together with FAO, United Nations Environment Programme (UNEP) and World Organisation for Animal Health (WOAH). In October 2022, the Quadripartite launched the One Health Joint Plan of Action (OH JPA) (2022-2026), as a framework for action to advance and sustainably scale up One Health.","Alal misali, a yunkurin One health wajen kariya don rage sare bishiyoyi kan iya samar da amfani da aka fi buƙata na Dalar Amurka biliyan 4.3 daga rage iskar hayaƙin Carbon dioxide da ke fita. ""Gabatar da One health yana samar da kwanciyar hankali ga lafiyar al'umma, tattalin arziki da ma kuma kwanciyar hankali,"" Abinda Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus Darakta janar na WHO ya faɗa kenan. "" A zahirance za mu iya inganta da kuma kare lafiyar mutane ne kawai ta hanyar inganta da kuma kare lafiyar dabbobi da kuma duniyar da dukkan waɗannan rayuka suka dogara da shi. Mu na maraba da tsarin siyasa akan One health a duniyance, kuma muna cikin himmatuwa wajen bada gudunmawa ga kasashe don fassara batun One health zuwa ga ayyukan da za su kawo canji. Tasirin lafiya ga canjin yanayi, gurɓacewar ruwa, kariyar abinda da kuma ƙarin ɓarkewar cututtuka na daga cikin wasu manyan ƙalubalen ɗan'adamtaka da ma duniya su ke fuskanta a yau. Misali, gurɓatar iska ya yi sanadiyyar mutuwan mutane miliyan 7 , da kuma asarar Dalar Amurka tiliyan 3 a kowace shekara. Matsalolin da su ka shafi magungunan da su ke ƙin tasiri ga antimicrobes sun haifar da mutuwar mutane miliyan biyar a kowace shekara, da kuma tsammanin rasa kimanin Dalar Amurka tiriliyan 100 ga tattalin arziki a shekarar 2050. Ƙiyasin da aka yi na rasa rayukan mutane na annobar cutar COVID-19, cutar da ta bayyana kwanan nan , mutane miliyan 6 ne a shekarar 2022, tare da asarar tattalin arziki sama da Dalar Amurka tiriliyan 3.5. Cikin kungiyoyin ƙasashen duniya, haɗin gwuiwar Quadripartite shi ke jagorantar tsarin One health approach game da lafiya ta bai ɗaya, wanda su ka haɗa da kungiyar lafiya ta duniya wato WHO, tare da kungiyar abinda da kuma noma wato FAO, kungiyar tsarin muhalli ya Amurka wato United Nations Environmental Programme(UNEP) da kuma kungiyar duniya ta inganta lafiyar dabbobi wato World Organization For Animal Health (WOAH). A watan Oktoba ta 2022, kungiyar Quadripartite ta ƙaddamar da wani shiri mai taken One Health joint plan of Action (OH JPA)(2022-2016), a matsayin tsarin jadawalin aiki don ɗorewawa kuma bunƙasa ƙarin mizanin One Health.","Kwa mfano, mbinu ya Afya ya pamoja ya kujikinga kwa kupunguza ukataji miti inaweza kuzalisha manufaa ya ziada ya US$ bilioni 4.3 kutokana na kupunguza uzalishaji wa hewa ya ukaa. Mtazamo wa Afya ya pamoja unaleta maana ya afya ya umma, busara ya kiuchumi na busara ya kawaida, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Ni dhahiri kuwa tunaweza na kukuza afya ya binadamu kwa kulinda na kuendeleza afya ya wanyama, na dunia ambayo maisha yetu yote yanaitegemea. Tunasisitiza ongezeko la maelewano ya kisiasa kuhusu afya ya pamoja duniani kote, na tumejitolea kusaidia nchi ili kutafsiri dhana ya afya ya pamoja kuwa vitendo vinavyoleta mabadiliko Athari za kiafya za mabadiliko ya hali ya hewa, uchafuzi wa maji, usalama wa chakula na kuongezeka kwa milipuko ya magonjwa ni kati ya changamoto kubwa zaidi ambazo wanadamu na dunia inakabiliana nazo leo. Kwa mfano, uchafuzi wa hewa unasababisha vifo vya watu milioni 7 na hasara ya US$ tilioni 3 kila mwaka. Masuala yanayohusiana na upinzani wa antimicrobial yanasababisha vifo vya watu milioni 5 kila mwaka, huku kukiwa na upotevu wa kiuchumi unaotarajiwa kufikia US$ tilioni 100 kufikia mwaka 2050. Kiwango kinachokadiriwa cha vifo vya watu kutokana na UVIKO-19, ugonjwa uliyoibuka hivi karibuni, kilikuwa milioni 6 kufikia 2022, na hasara ya kiuchumi ya zaidi ya US$ tilioni 3.5. Miongoni mwa mashirika ya kimataifa, mtazamo wa afya ya pamoja unaongozwa na ushirikiano wa Quadripartite kuhusu afya ya Afya ya pamoja, unaojumuisha WHO pamoja na FAO, Mpango wa Umoja wa Mataifa wa Mazingira (UNEP) na Shirika la Afya la Wanyama Duniani (WOAH). Oktoba 2022, Quadripartite ilizindua mpango wa pamoja wa utekelezaji wa Afya ya pamoja (OH JPA) (2022-2026), kama mfumo wa hatua za kuendeleza na kuimarisha mpango wa afya ya pamoja endelevu.","Fún bí i àpẹẹrẹ, ìgbéṣẹ̀ tí àjọ One Health fẹ́ gbà mú àdínkù bá igi-gígé-lọ́nà-àìtọ́ yóò mú èrè púpọ̀ tí iye owó rẹ̀ yóò tó US$ 4.3 billion láti inú ìfẹ́síta afẹ́fẹ́ gáásì. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ pé ""Ìgbéṣẹ̀ àjọ Ìlera One Health yóò la gbogbogbò lóye nípa ìlera, là lọ́yẹ nípa ètò ìlera, là lọ́yẹ nípa ètò ọrọ̀-ajé àti nípa dídánúrò,"". ""Ó ti hàn gedegbe pé a lè pèsè ààbò àti ìgbélárugẹ ìlera ọmọnìyàn nípa pípèsè ààbò àti ìgbélárugẹ fún àwọn ẹranko, àti ayé tí gbogbo ẹ̀mí rọ̀mọ́."". A gba pípọ̀ sí i ìfẹnukò òṣèlù nípa àjọ One Health káàkiri ayé, a sì tún ń ní ètò ìfaraẹnijìn láti máa ti àwọn orílẹ̀-èdè lẹ́yìn láti máa ṣe atúmọ̀ àwọn èròǹgbà àjọ One Health tí ó lè mú àṣèyọrí wá. Ipa èt�� ìlera ní orí aáwọ̀ ojú-ọjọ́, ìkọlù omi, àìléwu oúnjẹ àti pípọ̀ sí i àjàkálẹ̀ àrùn ni ó jẹ́ ọ̀kan lára ìpènijà kan gbóógì tí ó ń kojú ọmọnìyàn àti ayé ní òde òní. Fún bí i àpẹẹrẹ, ìkọlu afẹ́fẹ́ máa ń ṣe okùnfà ikú àwọn ènìyàn tí ó tó 7 mílíọ́nù pẹ̀lú pídàdánù owó tí ó tó US$ 3 tírilíọ́nù ní ọdọọdún. Ọ̀rọ̀ tí ó níṣe pẹ̀lú àìlágbáratako batéríà-onípalára máa ń fa ikú àwọn ènìyàn tí ó tó 5 miliọnù ní ọdọọdún, pẹ̀lú èrò pípàdánù owó ọrọ̀-ajé tí ó tó US$ 100 tirilíọ́nu ní ọdún 2025. Òsùnwọ̀n iye àwọn ènìyàn tí ó kú látààrí COVID-19, àjàkálẹ̀ àrùn tí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ gbòdo, jẹ́ 6 miliọnù ní ọdún 2022, eléyìí tí ó ju ìpàdánù ọrọ̀-ajé tí iye owó rẹ̀ tó US$ 3.5 tirilíọ́nu. Ní ààrin àwọn àjọ àgbáyé, ìlànà ètò-ìṣiṣẹ́ àjọ One Health ní ṣíwájú nípa ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú ẹ̀ka-mẹ́rin, eléyìí tí ó ní níṣe pẹ̀lú àjọ FAO, Ètò United Nation fún Agbègbè (UNEP) àti Àjọ Àgbáyé fún Ìlera Ẹranko (WOAH). Ní oṣù Kẹwàá ọdún 2022, àjọ onígunmẹ́rin ṣe ìfilọ́lẹ̀ èto Ìgbéṣẹ̀ Alájọṣe One Health (OH JPA) (2022-2026), gẹ́gẹ́ bí ètò-ìṣiṣẹ́ fún iṣẹ́-ṣíṣe láti mú ìdàgbàsókè àti òsùwọ̀n ìmútẹ̀síwájá bá àjọ One Health.","Isibonelo, indlela ye-One Health yokuvimbela ngokunciphisa ukugawulwa kwamahlathi ingakhiqiza izinzuzo ezihambisanayo zamaRandi ayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-4.3 ekukhishweni kwekhabhoni dioxide encishisiwe. ""Indlela Yezempilo Eyodwa yenza impilo yomphakathi ibe nengqondo, ingqondo yezomnotho kanye nengqondo,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Kusobala ukuthi singavikela futhi sikhuthaze impilo yabantu kuphela ngokuvikela nokuthuthukisa impilo yezilwane, kanye nomhlaba okuncike kuwo konke ukuphila. Siyakwamukela ukuvumelana okukhulayo kwezepolitiki nge-One Health emhlabeni jikelele, futhi sizibophezele ekusekeleni amazwe ukuthi ahumushe umqondo we-One Health ube yisenzo esenza umehluko.” Imithelela yezempilo yenkinga yesimo sezulu, ukungcoliswa kwamanzi, ukuphepha kokudla kanye nokwanda kokuqubuka kwezifo kuphakathi kwezinselelo ezinkulu isintu kanye neplanethi esibhekene nazo namuhla. Isibonelo, ukungcoliswa komoya kuholela ekufeni kwabantu abayizigidi eziyisi-7 ngokulahleka kwe-US$ 3 trillion minyaka yonke. Izinkinga ezihlobene nokumelana nama-antimicrobial ziholela ekufeni kwabantu abayizigidi ezi-5 minyaka yonke, nokulahlekelwa kwezomnotho okulindelekile okufika ku-US$ 100 trillion ngo-2050. Isilinganiso sokufa kwabantu kusuka ku-COVID-19, isifo esisanda kuvela, sasiyizigidi eziyisi-6 ngo-2022, nokulahleka komnotho okungaphezulu kwama-US $ 3.5 trillion. Phakathi kwezinhlangano zamazwe ngamazwe, indlela ye-One Health iholwa ukubambisana kwe-Quadripartite kwe-One health, okuhlanganisa i-WHO kanye ne-FAO, i-United Nations Environment Programme (UNEP) kanye neWorld Organization for Animal Health (WOAH). NgoMfumfu- 2022, iQuadripartite yethula Uhlelo Lokusebenza Oluhlangene Lwezempilo (OH JPA) (2022-2026), njengohlaka lwesenzo sokuqhubekisela phambili nokukhulisa ngokuqhubekayo Impilo Eyodwa." +ከዚህ በተጨማሪ የ ኦኤችጄፓኤን እንዴት መቀበል እና ማላመድ እንደሚችሉ ለሀገሮች ተግባራዊ መመሪያ ለመስጠት በሀገር አቀፍ ደረጃ የ ኦኤችጄፓኤን ተግባራዊ ለማድረግ የሚያስችል መመሪያ በታህሳስ ወር ይጀምራል። አንድ ጤና በዚህ ፕላኔት ላይ አብሮ የመኖር ዘላቂነት ያለው መንገድ ነው፣ እንደ የአኗኗር ዘይቤ ሊታይ ይችላል። ግለሰቦች በተለያዩ መንገዶች አስተዋፅኦ ማድረግ ይችላሉ፡- የዱር እንስሳት በተፈጥሯዊ መኖሪያቸው ውስጥ እንዲቆዩ እና በዱር እንስሳት ንግድ ውስጥ እንዳይሳተፉ በማድረግ; በጤና ባለሙያዎች የታዘዙትን የአንቲባዮቲክ ሕክምናዎች መከተል እና ልክ እንደታዘዘው ማጠናቀቅ; ጤናማ የቤት እንስሳ ልምዶችን በመለማመድ እና የቤት እንስሳት መከተባቸውን ማረጋገጥ; የካርቦን ኃይለኛ መጓጓዣን ማስወገድ፣ ለአጭር ጊዜ የእግር ጉዞ ወይም ብስክሌት መንዳት - ሁሉም ሊረዳ ይችላል። በአንድ ጤና ውስጥ ሁሉም ሰው ሚና አለው። ስለ አንድ የጤና ቀን አንድ የጤና ቀን፣ በየዓመቱ ህዳር 3 የሚከበረው፣ መንግሥታዊ ባልሆኑ እና በሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች የተቀናጀ ዓለም አቀፍ ዘመቻ ነው። የአንድ ጤና ቀን ግብ አለም አቀፍ ትኩረትን ማምጣት፣ የህብረተሰቡን ግንዛቤ ማሳደግ እና እርምጃ መውሰድ ነው።,"Further to this, a Guide to implementing the OH JPA at national level to provide practical guidance to countries on how to adopt and adapt the OH JPA will be launched in December this year. One Health is a sustainable way of living together on this planet, it can be seen as a lifestyle. Individuals can help contribute in many different ways: by ensuring wildlife remain in their natural habitats and not participating in wildlife trading; following antibiotic treatments prescribed by health professionals and completing your dosage as prescribed; by practicing healthy pet habits and ensuring pets are vaccinated; avoiding carbon intensive transit, trying more walking or biking for short trips — all can help. Everyone has a role to play in One Health. About One Health Day One Health Day, celebrated annually on 3 November, is an international campaign co-coordinated by nongovernmental and civil society organizations. The goal of One Health Day is to bring global attention, increase public awareness and mobilize action.","A cigaban wannan, za'a gabatar da tsarin jagoranci wajen assasa aikin OH JPA a matakin ƙasa don samar da horo ga ƙasashe dangane da yadda za'a ɗauko a kuma daidaita tsarin OH JPA a wannan shekara. One Health wata hanyace da take da ɗore wajen rayuwa tare a wannan ban ƙasan, za'a iya ganin a matsayin tsarin rayuwa. Ɗaiɗaikun mutane na iya taimakawa wajen bada gudunmawa ta hanya mabanbanta.: wajen tabbatar da cewa namun daji sun ci gaba da rayuwar a wajajen da suke rayuwa tun asali sannan kuma su daina sanya kan su wajen kasuwancin namun daji,; biyo bayan bada magungunan antibayotik waɗanda masana ma'aikatan lafiya su ka gindaya amfani da su, sannan kuma a ƙarasar da dos ɗin bisa yanda aka gindaya amfani da su; ta hanyar bin tsabtace ɗabi'ar dabbobi sannan a tabbatar da an yi ma su riga-kafi, a guji amfani da abubuwa masu fitar da hayaƙi, a yawaita tafiya ko amfani da keke wajen yin garejen tafiya - duk za su yi amfani. Kowa na da rawar da zai taka a One Health. Game da ranar One health Ana gabatar da murnar cika shekara ta One Health a kowace shekara ranar 3 ga watan Nuwamba, kamfen da na ƙasa da ƙasa da kungiyoyin kasashen waje da na cikin gida suka shirya. Manufar One Health shi ne jawo hankalin duniya, da ƙara faɗakar da al'umma da kuma ɗabbaka aiki.","Zaidi ya hayo, Mwongozo wa kutekeleza OH JPA katika ngazi ya kitaifa ili kutoa mwongozo wa vitendo kwa nchi kuhusu jinsi ya kupitisha na kurekebisha OH JPA utazinduliwa Desemba mwaka huu. Afya ya pamoja ni njia endelevu ya kuishi pamoja katika dunia hii, inaweza kuonekana kama mtindo wa maisha. Watu binafsi wanaweza kuchangia kwa njia nyingine tofauti: Kwa kuhakikisha kuwa wanyamapori wanabaki kwenye makazi yao ya asili na kutoshiriki katika biashara ya wanyamapori; Kufuata matibabu ya viuajisumu vilivyopendekezwa na wataalamu wa afya na kukamilisha kipimo chako kama ulivyopangiwa; Kwa kuzingatia afya ya tabia za wanyama tunaowapenda na kuhakikisha chanjo ya wanyama tunaowapenda; kiepuka usafirishaji wa kaboni, kutembea zaidi au kuendesha baiskeli kwa safari fupi, haya yote yanaweza kusaidia. Kila mtu ana jukumu la kutekeleza kwenye afya ya pamoja. Kuhusu Siku Moja ya Afya Siku ya Afya ya pamoja inayoadhimishwa kila mwaka, tarehe 3 Novemba, ni kampeni ya kimataifa inayoratibiwa na mashirika yasiyo ya kiserikali na mashirika ya kiraia. Lengo la Siku ya Afya ya pamoja ni kuleta usikivu wa kimataifa, kuongeza uelewa wa umma na kuhamasisha hatua.","Síwájú sí i, ìtọ́nisọ̀nà láti ṣe ìfídímúlẹ̀ OH JPA ní ipò àpapọ̀ láti pèsè ìlànà iṣẹ́-ṣíṣe fún àwọn orílẹ̀-èdè ní orí ọ̀nà àti gbà àti gba OH àti JPA wọlé ni a ó ṣe ìfilọ́lẹ̀ rẹ̀ ní oṣù Kejìlá ọdún yìí. One Health jẹ́ ọ̀nà tí a lè gbà máa gbé ìgbé ayé ní orílẹ̀-ayé, a lè rí i gẹ́gẹ́ bí i ọjọ́ ayé-ẹni gbogbo. Ènìyàn kọ̀ọ̀kan ni ó le ṣe ìrànlọ́wọ́ láti kó ipa ní oríṣìíríṣìí ọ̀nà.: nípa rírí i dájú pé àwọn ẹranko igbó wà ní ààyè wọn kí á sì má kó ipa nínú fífi oko ṣe òkòwò.; máa tẹ̀lé ìlànà tí àwọn akọ́ṣẹ́-mọṣẹ́ elétò ìlera là kalẹ̀ nípa ìlànà lílo òògùn ìtọ́jú àìsàn kí o sì máa lo gbogbo rẹ̀ bí wọ́n ṣe làá kalẹ̀.; bí o bá ń sin àwọn ohun-ọ̀sìn inú ilé pẹ̀lú ìlera pípé kí o sì rí i dájú pé àwọn ohun-ọ̀sìn rẹ gba abẹ́rẹ́; máa yàgò fún gbígbénáká ní inú ilé ní ọ̀nà tí kò tọ́, máa gbìyànjú láti máa rìn sí i tàbí máa gun kẹ̀kẹ́ fún ìrìnàjò onígbà kúkurú --- gbogbo eléyìí ni ó lè ṣe ìrànlọ́wọ́. Gbogbo ènìyàn ni ó ní iṣẹ́ láti ṣe ní orí ètò àjọ One Health. Nípa àyájọ́ ọjọ́ One Health. Àyájọ́ Ọjọ́ One Health máa ń wáyé ní gbogbo ọjọ́ Kẹta oṣù Kọkànlá, ó jẹ́ ọjọ́ gbogbogbò ní àgbáyé tí gbogbo àwọn àjọ-tí-òrọ̀gbọ̀kú-lé-jọba àti àwọn ẹgbẹ́ àwarawa máa ń jọ ṣe. Èrò Àyájọ́ Ọjọ́ One Health wà fún ìtanilólobó gbogbo àgbáyé, jíjẹ́ kí gbogbo àwọn ènìyàn ó mọ̀ sí i nípa rẹ̀ àti ìkórajọpọ̀ fún ìpolongo.","Ngaphezu kwalokhu, Umhlahlandlela wokuqalisa ukusebenza kwe-OH JPA ezingeni likazwelonke ukuze unikeze isiqondiso esisebenzayo emazweni mayelana nendlela yokwamukela nokujwayela i-OH JPA uzokwethulwa ngoZibandlela kulo nyaka. I-One Health iyindlela eqhubekayo yokuphila ndawonye kulo mhlaba, ingabonakala njengendlela yokuphila. Abantu ngabanye bangasiza ngezindlela eziningi ezahlukene: ngokuqinisekisa ukuthi izilwane zasendle zihlala ezindaweni zazo zemvelo futhi zingabambi iqhaza ekuhwebeni kwezilwane zasendle; ukulandela imithi elwa namagciwane enqunywe ochwepheshe bezempilo kanye nokuqedela umthamo wakho njengoba uyalelwe; ngokuzijwayeza imikhuba enempilo yezilwane ezifuywayo kanye nokuqinisekisa ukuthi izilwane ezifuywayo ziyagonywa; ukugwema ukuhamba kakhulu kwekhabhoni, ukuzama ukuhamba kakhulu noma ukuhamba ngebhayisikili ohambweni olufushane - konke kungasiza. Wonke umuntu unendima okumele ayibambe kwezempilo eyodwa. Mayelana Nosuku Olulodwa Lwezempilo Usuku Olulodwa Lwezempilo, olugujwa minyaka yonke mhla zi-3 kuLwezi, umkhankaso wamazwe ngamazwe odidiyelwa izinhlangano ezingekho ngaphansi kukahulumeni kanye nezinhlangano zomphakathi. Umgomo woSuku Olulodwa Lwezempilo ukuletha ukunakwa komhlaba wonke, ukukhulisa ukuqwashisa umphakathi nokuhlanganisa izenzo." +ደብሊውኤችኦ፡ በጋዛ ውስጥ ያሉ ሲቪሎች፣ ታካሚዎች እና የጤና ሰራተኞች በጨለማ እና በፍርሃት ያድራሉ በጋዛ ከፍተኛ የቦምብ ድብደባ እና የመሬት ወረራዎች በነበሩበት ወቅት፣ ጦርነቱ አሁንም መቀጠሉን የሚገልጹ ሪፖርቶች፣ የጤና ባለሙያዎች፣ ታካሚዎች እና ሲቪሎች አጠቃላይ የመገናኛ እና የኤሌክትሪክ አገልግሎት ተቋርጧል። ደብሊውኤችኦ፡ አፋጣኝ ሰብአዊ የተኩስ ማቆም ጥሪውን በድጋሚ ያቀርባል፣ እና ሁሉም በግጭቱ ውስጥ ያሉ አካላት ሲቪሎችን እና የሲቪል መሰረተ ልማቶችን ለመጠበቅ ሁሉንም ጥንቃቄዎች እንዲያደርጉ ያሳስባል። ይህም የጤና ባለሙያዎችን፣ ታካሚዎችን፣ የጤና ተቋማትን እና አምቡላንሶችን እና በእነዚህ ተቋማት ውስጥ የተጠለሉ ሲቪሎችን ያጠቃልላል። ጉዳት እንዳይደርስባቸው እና በጣም አስፈላጊ ለሆኑ የህክምና አቅርቦቶች ፣ነዳጅ ፣ውሃ እና ምግብ ወደ ጋዛ እና ወደ ውስጥ እንዲዘዋወሩ ደህንነቱ የተጠበቀ ምንባብ እንዲሰጥ ንቁ እርምጃዎች መወሰድ አለባቸው። በኢንዶኔዢያ እና በአል ሺፋ ሆስፒታሎች አካባቢ የተፈጸመ የቦምብ ጥቃት በጣም አሳሳቢ ነው። ህይወታቸውን አደጋ ላይ ሳይጥሉ ህሙማንን ማስወጣት እንደማይቻል ደብሊውኤችኦ፡ በድጋሚ ተናግሯል። በጋዛ ዙሪያ ያሉ ሆስፒታሎች ለሳምንታት የማያባራ የቦምብ ድብደባ በደረሰባቸው ጉዳት ምክንያት በከፍተኛ አቅም እየሰሩ ሲሆን በሺዎች የሚቆጠሩ ሲቪሎችን እየጠለሉ የታካሚዎችን ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ መጨመር አልቻሉም ። ከታካሚዎቻቸው ጎን የቆዩ የጤና ሰራተኞች አቅርቦት እየቀነሰ፣ አዳዲስ ታካሚዎችን የሚያስቀምጡበት ቦታ ስለሌላቸው እና የታካሚዎቻቸውን ህመም የሚያስታግሱበት መንገድ የላቸውም። በየሰዓቱ ብዙ የቆሰሉ አሉ።,"WHO: civilians, patients, and health workers in Gaza spend night in darkness and fear During a night of intense bombardment and ground incursions in Gaza, with reports of hostilities still continuing, health workers, patients and civilians have been subject to a total communication and electrical blackout. WHO reiterates its calls for an immediate humanitarian ceasefire, and reminds all parties to the conflict to take all precautions to protect civilians and civilian infrastructure. This includes health workers, patients, health facilities and ambulances, and civilians who are sheltering in these facilities. Active measures must be taken to ensure they are not harmed and safe passage provided for the movement of desperately needed medical supplies, fuel, water and food into and across Gaza. Reports of bombardment near the Indonesia and Al Shifa hospitals are gravely concerning. WHO reiterates that it is impossible to evacuate patients without endangering their lives. Hospitals across Gaza are already operating at maximum capacity due to the injuries sustained in weeks of unrelenting bombardment, and are unable to absorb a dramatic rise in the number of patients, while sheltering thousands of civilians. Health workers who have stayed by their patients’ sides face dwindling supplies, with no place to put new patients, and no means to alleviate their patients’ pain. There are more wounded every hour.","Hukumar WHO: Fararen hula, majinyata da kuma ma'aikata kiwon lafiya a Gaza sun kasance cikin duhu da fargaba na tsawon dare. A wani daren da aka yi ta luguden wuta da kuma kutse a Gaza, An tursasawa ma'aikatan lafiya, majinyata da kuma fafaren hula an datse musu hanyoyin sadarwa da na wutan lantarki, tare da rahotannin ƙyara. Hukumar WHO ta sha kiran cewa a tsagaita wuta, sannan ta kuma tunatar da dukkan ɓangarorin da su ke cikin husumar da su ɗauki matakan kare fafaren hula da gine-ginensu. Waɗannan sun haɗa da ma'aikatan lafiya, majinyata, asibitoci da motocin ɗaukan marasa lafiya, da ma fafaren hulan da gidajensu ke cikin waɗannan wajaje. A ɗauki matakan da za su yi aiki nan take wajen ganin cewa ba'a cutar da su ba, sannan kuma a samar musu da lafiyayyar hanya don zirga-zirgan da ta zama dole da ya shafi buƙatuwar samun lafiya, man fetur, ruwa , abinci a ciki da ma kewayen Gaza. Rahotannin da aka bayar na fashewar nakiya a kusa da asibitocin Indonesia da na Al Shifa na da matuƙar ta da hankali. Ƙungiyar WHO ta nanata cewa ba abu ne mai yiwuwa ba a fitar da majinyata ba tare da an san rayukan su a cikin hatsari ba. Asibitocin da ke kewayen Gaza su na aiki tuƙuru a dalilin jikatan da aka samu cikin satittikan da nakiyoyi su ka dinga fashewa, kuma ba za su iya karɓan waɗannan adadin marasa lafiya ba alhalin kuma su na ci gaba da bawa dubunnan fararen hula mafaka. Ma'aikatan lafiyan da su ke tare da majinyansu su na fuskantar ƙarancin kayan aiki da kuma rashin in da za su ajiye sababben majinya , sannan kuma babu wata daman da za'a ragewa majinyatan su raɗaɗin ciwo. Akwai masu raunuka a kowane awa.","WHO: raia, wagonjwa na wafanyakazi wa afya huko Gaza wanalala gizani na wamejawa na hofu Wakati wa usiku wa mashambulizi makali ya mabomu na uvamizi wa aridhini huko Gaza, huku taarifa za uhasama zikiendelea, wafanyakazi wa afya, wagonjwa na raia wamekubwa na kukatika kwa mawasiliano na umeme. WHO inasisitiza wito wake wa kusitisha mapigano mara moja, na kuzikumbusha pande zote kwenye mzozo huo kuchukua tahadhari zote katika kulinda raia na miundombinu ya kiraia. Hii ni pamoja na wahudumu wa afya, wagonjwa, vituo vya afya na magari y kubebea wagonjwa na raia wanaojihifadhi katika vituo hivi. Hatua tendaji lazima zichukuliwe ili kuhakikisha kuwa hazidhuriwi na njia salama zinazotolewa kwa usafirishaji wa vifaa vya matibabu vinavyohitajika sana, mafuta, maji na chakula kote Gaza. Taarifa za shambulio la mabomu karibu na Indonesia na hospitali ya Al-Shifa linatia wasiwasi sana. WHO inanukuu kuwa hakuna uwezekano wa kuwahamisha wagonjwa bila kuhatarisha maisha yao. Hospitali za za Gaza tayari zinafnya kazi kwa kiwango cha juu zaidi kutokana na majerha yaliyopatikana katika majuma ya mashambulizi ya mara kwa mara, na haziwezi kusitahimili ongezeko kubwa la idadi ya wagonjwa, huku wakihifadhi maelfu ya raia. Wafanyakazi wa afya ambao wamekaa kando ya wagonjwa wao wanakabiliwa na upungufu wa vifaa, sehemu za kuweka wagonjwa wapya, na hakuna njia ya kupunguza maumivu ya wagonjwa wao. Kuna majeruhi wengi zaidi wanaoingia kila saa.","WHO: àwọn ará ìlú, àwọn aláìsàn, àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ní Gaza ń sùn nínú òkùnkùn àti ìbẹ̀rùbojo Ní àṣálẹ́ ìdánáyá alágbára àti ìkọlù orí ilẹ̀ ní Gaza, pẹ̀lú àwọn àbọ̀ ìkọlù tí ó ń tẹ̀síwájú, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera, àwọn aláìsàn àti àwọn ará ìlú ni wọ́n ti sọ wọ́n sí òkùnkùn birimù àti ìgékúrú ìbánisọ̀rọ̀. WHO ṣe ìtẹnumọ́ ìpè rẹ̀ fún ìdáwọ́ ìkọlù dúró fún ìfitọmọnìyànṣe ní kíákíá, tí ó sì ń ṣe ìránlétí fún gbogbo àwọn tí wọ́n ń jà láti gbé gbogbo ìgbésẹ̀ tí ó yẹ láti dáàbò bo àwọn ará ìlú àti ètò amáyédẹrùn fún ará ìlú. Èyí kó àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera, àwọn aláìsàn, àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera àti àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn, àti àwọn ará ìlú tí wọ́n ń gbé áwọn gbọ̀ngán wọ̀nyìí sínú. A gbọdọ̀ gbé àwọn ìgbésẹ̀ kánmọ́kánmọ́ láti ṣe àrídájú pé wọn ò farapa tí ọ̀nà ìkọjá tí ó ní ààbò sì jẹ́ pípèsè fún ìgbéká àwọn èlò òògùn, epo, omi àti oúnjẹ tí wọ́n nílò gidi gan wọ inú àti káàkiri Gaza. Àwọn àbọ̀ lórí ìkọlù ní ìtòsí Indonesia àti àwọn Ilé-ìwòsàn Al-Shifa ń kọni lóminú gidi gan. WHO ṣe ìtẹnumọ́ pé kò ṣeéṣe láti gbé àwọn aláìsàn kúrò láì fi ẹ̀mí wọn wéwu. Àwọn ilé-ìwòsan káàkiri Gaza ti ń fi gbogbo ara ṣiṣẹ́ látààrí àwọn ìpalára tí wọ́n fara gbà ní àwọn ọ̀ṣẹ̀ ìkọlù léraléra, tí wọn ò sì lè gba àlékún tí ó ń bá iye àwọn aláìsàn mọ́, pẹ̀lú bí wọ́n ṣe tún ń gba ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn ará ìlú sílé. Àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera tí wọ́n ti dúró ti àwọn aláìsàn ń kojú ẹ̀dínkù tí ó ń bá àwọn ìpèsè, pẹ̀lú bí kò ṣe sí ibi tí wọ́n máa kó àwọn aláìsàn tuntun sí, àti àìsí ọ̀nà láti mú àdínkù bá ìrora àwọn aláìsàn wọn. Àwọn afaragbọgbẹ́ ń pọ̀ sí ní wákàtí sí wákàtí.","I-WHO: izakhamuzi, iziguli, nabasebenzi bezempilo eGaza bachitha ubusuku ebumnyameni nokwesaba Ngobusuku bokuqhuma kwamabhomu kanye nokuhlasela komhlaba eGaza, nemibiko yokuthi impi isaqhubeka, abasebenzi bezempilo, iziguli kanye nezakhamuzi baye babhekana nokuxhumana okuphelele nokucinywa kukagesi. I-WHO iphinda ibiza izingcingo zayo zokuthi kuqedwe ukulwa ngokushesha, futhi ikhumbuza bonke ababambe iqhaza kule ngxabano ukuthi bathathe zonke izinyathelo zokuphepha ukuvikela izakhamizi kanye nengqalasizinda yabantu. Lokhu kuhlanganisa abasebenzi bezempilo, iziguli, izikhungo zezempilo nama-ambulensi, kanye nezakhamuzi ezikhoseliswe kulezi zikhungo. Izinyathelo ezisebenzayo kufanele zithathwe ukuze kuqinisekiswe ukuthi azilinyazwa futhi azikho izindlela eziphephile ezihlinzekelwe ukuhanjiswa kwezinsiza zokwelapha ezidingeka kakhulu, uphethiloli, amanzi nokudla ukungena nokunqamula eGaza. Imibiko yokuqhuma kwamabhomu eduze kwezibhedlela zase-Indonesia kanye ne-Al Shifa ikhathaza kakhulu. I-WHO iphinda ithi akunakwenzeka ukukhipha iziguli ngaphandle kokufaka izimpilo zazo engozini. Izibhedlela kulo lonke elaseGaza sezivele zisebenza ngomthamo omkhulu ngenxa yokulimala okuye kwatholakala emasontweni ambalwa okuqhuma kwamabhomu, futhi azikwazi ukuthola ukwenyuka okumangazayo kwenani leziguli, kuyilapho zikhoselisa izinkulungwane zabantu. Abasebenzi bezempilo abaye bahlala eceleni kweziguli zabo babhekana nezinsiza ezinciphayo, bengenandawo yokubeka iziguli ezintsha, futhi kungekho zindlela zokudambisa izinhlungu zeziguli zabo. Baningi abalimala njalo ngehora." +ነገር ግን አምቡላንስ በመገናኛ መቋረጥ ውስጥ ሊደርሱባቸው አይችሉም። አስከሬኖች ሞልተዋል። ከሟቾች ውስጥ ከግማሽ በላይ የሚሆኑት ሴቶች እና ህጻናት ናቸው። ደብሊውኤችኦ፡ በጋዛ ከሚገኙት ሰራተኞቹ ጋር መገናኘት አልቻለም፣ ሌሎች ኤጀንሲዎችም አልነበሩም። በተጨማሪም፣ የዓለም ጤና ድርጅት በሲቪሎች እና በጤና አጠባበቅ ላይ ስላለው አጠቃላይ ተጽእኖ መረጃ ለመሰብሰብ እየሞከረ ነው። የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ትናንት ባፀደቀው ውሳኔ መሰረት ሰብአዊ እርቅ እንዲወርድ እንዲሁም የታሰሩ ሰላማዊ ዜጎችን ሁሉ ያለምንም ቅድመ ሁኔታ እንዲፈቱ የዓለም ጤና ድርጅት ጦርነቱን አሁን እንዲያቆም ስልጣን ላላቸው ሁሉ የሰው ልጅን ተማጽኗል።,"But ambulances cannot reach them in the communications blackout. Morgues are full. More than half of the dead are women and children. WHO has not been able to communicate with its staff in Gaza, nor have other agencies. Furthermore, WHO is trying to gather information on the overall impact on civilians and health care. WHO appeals to the humanity in all those who have the power to do so to end the fighting now, in line with the UN resolution adopted yesterday, calling for a humanitarian truce, as well as the immediate and unconditional release of all civilians held captive.","Amma motocin ɗaukan marasa lafiya bata iya kaiwa gare su a wannan yanayi na yanke hanyar sadarwa gabaɗaya. Mutuware sun cika. Fiye da rabin waɗanda su ka mutu mata ne da yara ƙanana. Ƙungiyar WHO ba ta iya magana da ma'aikatan ta a Gaza, sannan kuma ba ta da waɗansu hukumomin da za su mata haka. Haka nan kuma ƙungiyar WHO tana ta ƙoƙarin tattara bayanai a dunƙule game da tasirin hakan ga ma'aikatan lafiya da kuma fararen hula. WHO ta roƙi hukumomin da su ke da ƙarfin iko da su tsayar da wannan faɗa, bisa ga yarjejeniyar matsayar da aka samu da ƙungiyar UN wanda aka ɗabbaka a jiya, wanda ke kira ga sulhun kan jin-ƙai da kuma sake fararen hulan da aka kama nan-take ba kuma tare da wani sharaɗi ba.","Lakini magari ya wagonjwa hayawezi kuwafikia kutokana na kukatika kwa mawasiliano. Mochari zimejaa. Zaidi ya nusu ya waliyosafariki ni wanawake na watoto. WHO haikuweza kuwasiliana na wafanyakazi wake huko Gaza na mashirika mengine. Zaidi ya hayo, WHO inajaribu kukusanya taarifa kuhusu athari za jumla kwa raia na huduma za afya. WHO inatoa wito wa kibinadamu kwa wale wote waliyo na uwezo wa kufanya hivyo katika kukomesha mapigano ya sasa, kwa mujibu wa azimio la Umoja wa Mataifa lililopitishwa jana, likitaka kusitishwa kwa usuluhishi wa kibinadmu pamoja na kuachiliwa kwa raia wote waliyofungwa.","Sùgbọ́n àwọn ọkọ̀ agbálàìsàn kò lè rí wọn bá sọ̀rọ̀ latari ìgékúrú ìbánisọ̀rọ̀. Àwọn itẹ́ òkú ti kún. Àwọn obìnrin àti àwọn ọmọdé ni wọ́n lé ní ìdajì àwọn òkú náà. WHO kò tíì rí àwọn òṣìṣẹ́ rẹ̀ tí wọ́n wà ní Gaza sọ̀rọ̀, bẹ́ẹ̀ náà ló rí fún àwọn àjọ mìíràn. Síwájú síi, WHO ń tiraka láti gba ìwífún jọ lórí àpapọ̀ ipa lórí àwọn ará ìlú àti ètò ìtọ́jú ìlera. WHO ń bẹ̀bẹ̀ fún ojú rere àwọn tí wọ́n ní agbára láti lò ó kí ìjà náà lè dópin báyìí, ní ìbámu pẹlú ìpinnu UN tí wọ́n ṣàmúlò ní àná, tí ó ń ṣe ìpè fún àlàáfíà ìfitọmọnìyànṣe, pẹ̀lú ìdásílẹ̀ àwọn ará ìlú tí wọ́n kó sí ìgbèkùn ní kíákíá láìní sùgbọ́n kankan nínú.","Kodwa ama-ambulensi awakwazi ukubafinyelela lapho kucinywa khona ukuxhumana. Izidumbu zigcwele. Bangaphezu kwengxenye yabashonile abesifazane nezingane. I-WHO ayikwazanga ukuxhumana nabasebenzi bayo eGaza, futhi ayinazo nezinye izinhlaka. Ngaphezu kwalokho, iWHO izama ukuqoqa ulwazi ngomthelela ophelele kubantu abavamile nokunakekelwa kwezempilo. I-WHO inxusa isintu kubo bonke labo abanamandla okwenza lokho ukuthi baqede ukulwa manje, ngokuhambisana nesinqumo se-UN esamukelwe izolo, sifuna kube nesivumelwano sobuntu, kanye nokukhululwa ngokushesha nokungenamibandela kwazo zonke izakhamuzi eziboshiwe." +"ደብሊውኤችኦ፡ በሃማስ የተወሰዱ ታጋቾች በአስቸኳይ እንዲፈቱ፣ እንዲገኙ እና የህክምና ድጋፍ እንዲደረግ ጠይቋል ጥቅምት7 ቀን 2023 በሀማስ እና በሌሎች የታጠቁ ቡድኖች ከእስራኤል ታፍነው ወደ 200 የሚጠጉ የጤና ባለሙያዎችን እና እስከ 30 የሚደርሱ ህጻናትን ጨምሮ ወደ 200 የሚጠጉ ሰዎች እያጋጠሙት ያለው የሰብአዊ እና የጤና ሁኔታ ያሳሰበው የአለም ጤና ድርጅት ዛሬ ሁሉም በአስቸኳይ እንዲፈታ ጥሪውን አቅርቧል። ታጋቾቹ፣ ለእያንዳንዳቸው አስቸኳይ መዳረሻ እና የህክምና አገልግሎት አሰጣጥ። ጥሪውን ያቀረቡት የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ከእስራኤል መንግሥታዊ ያልሆነ ድርጅት የተጠለፉትን ቤተሰቦች ከሚወክለው የሆስቴጅ እና የጠፉ ቤተሰቦች ፎረም ጋር ዛሬ ያደረጉትን ውይይት ተከትሎ ነው። ""በጥቅምት 7 ከደቡብ እስራኤል ታፍነው ከተወሰዱት ሰዎች ቤተሰቦች ጋር ዛሬ ተገናኝተናል እና እያጋጠሟቸው ያለውን ሰቆቃ፣ቁስል እና ስቃይ ሰምተናል"" ብለዋል ዶ/ር ቴድሮስ። ""የታገቱት ታጋቾች የህይወት ምልክቶችን ፣የጤና አገልግሎትን የሚያረጋግጡ ማስረጃዎችን እና በአስቸኳይ የሚለቀቁትን በሰብአዊ እና በጤና ጉዳዮች ላይ ፣የተጠለፉትን ሁሉ ለማቅረብ አስቸኳይ ፍላጎት አለ ።"" “ብዙዎቹ ታጋቾች፣ ህጻናትን፣ ሴቶችን እና አዛውንቶችን ጨምሮ፣ አስቸኳይ እና ቀጣይነት ያለው እንክብካቤ እና ህክምና የሚያስፈልጋቸው ቅድመ-ነባር የጤና ሁኔታዎች አሏቸው። የተጠለፉት ሰዎች እና ቤተሰቦች እያጋጠማቸው ያለው የአእምሮ ጤና ቀውስ በጣም አሳሳቢ እና የስነ-ልቦና ድጋፍ ከፍተኛ ጠቀሜታ አለው:: ዶ/ር ቴድሮስ ታጋቾቹን የጤና ሁኔታቸውን ለመረዳት ዓለም አቀፉ ቀይ መስቀል ኮሚቴ በአፋጣኝ እንዲገኝ ሊፈቀድላቸው ይገባል ብለዋል። የዓለም ጤና ድርጅት አይሲአርሲ በግጭት ሁኔታዎች ውስጥ ታጋቾችን ለመርዳት ለታጋቾች በማንኛውም የጤና ድጋፍ ለመስጠት ዝግጁ መሆኑን ዶክተር ቴድሮስ ጨምረው ገልፀዋል። “ቤተሰቦቹን ልብ የሚሰብሩ ታሪኮቻቸውን ስላካፈሉ አመሰግናለሁ።","WHO calls for immediate release, access to, and medical support for hostages taken by Hamas Gravely concerned by the humanitarian and health situation facing approximately 200 people, including health workers and up to 30 children, abducted from Israel by Hamas and other armed groups on 7 October 2023, the World Health Organization today reiterated its call for the immediate release of all the hostages, along with urgent access to each of them and delivery of medical care. The call was made by WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus following discussions today with an Israeli non-governmental organization, the Hostages and Missing Families Forum, that represents families of the abducted people. “We met today with families of people abducted from southern Israel on 7 October and heard firsthand the tragedy, trauma and suffering they are facing,” said Dr Tedros. “There is an urgent need for the captors of the hostages to provide signs of life, proof of provision of health care and the immediate release, on humanitarian and health grounds, of all those abducted.” “Many of the hostages, including children, women and the elderly, have pre-existing health conditions requiring urgent and sustained care and treatment. The mental health trauma that the abducted, and the families, are facing is acute and psychosocial support is of great importance.” Dr Tedros said the International Committee of the Red Cross (ICRC) should be granted immediate access to the hostages to understand their health status. WHO stands ready to provide the ICRC, which is mandated to provide support to hostages in conflict situations, with any health support for the hostages, Dr Tedros added. “I thank the families for sharing their heartbreaking stories.","WHO ta yi kiran da a saki waɗanda Hamas ta yi garkuwa dasu nan-take, sannan a kuma ba su damar samun kula da lafiya. Matuƙar fargaba da damuwa da ke fuskantar kusan mutane 200, waɗanda su ka haɗa da ma'aikatan lafiya da kusan ƙananan yara 30, waɗanda kungiyar Hamas ta yi garkuwa da su daga Isra'ila da sauran yan bindiga a ranar 7 ga watan Oktoba 2023, ƙungiyar WHO ta sake jaddadawa kiranta a yau cewa a gaggauta sakin duk waɗanda aka yi garkuwa da su , tare da samarwa kowanne daga cikinsu damar samun kula daga likitoci. Kiran ya fito ne daga bakin Darakta janar na WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus biyo bayan tattaunawar da su ka yi a yau tare da kungiya mai zaman kanta a Isra'ila, da waɗanda aka kama, da kuma kungiyar ɓacewar iyalai wato Missing Family Forum a turance, wanda ya wakilci Iyalan da aka yi garkuwa da su. "" Mun haɗu da iyalan waɗanda ake yi garkuwa da su daga kudancin Isra'ila a ranar 7 Oktoba , mun ji yanda wannan bambanci ya afku, tashin hankali da kuma wahalhalun da su ke fuskanta"" cewar Dr Tedros. "" Akwai buƙatawa ta gaggawa ga masu garkuwa da su nuna alamun rayuka, tabbatar samar da kula da lafiya, da sake waɗanda aka kama nan take, bisa ga samar da jin daɗin ƴan adam da abinda ya shafi lafiyar waɗanda aka kama. "" Mafi yawancin waɗanda aka kama da su ka haɗa da yara ƙanana, mata da kuma tsofaffi , su na daɗaɗɗen rashin lafiyan da ya ke buƙatar kulawar gaggawa da bada magani akan kari. ""Tashin hankalin da waɗanda aka yi garkuwa da su da kuma iyalan su su ke fuskanta na da matuƙar girma sannan lallashin su da kwantar musu da hankali na da matuƙar amfani."" Cewar Dr Tedros, kungiyar taimakon agajin gaggawa wanda ake kira da International Committee Of the Red Cross (ICRC) a turance ko kuma Red Cross kamar yadda mutane su ka fi sani, da a basu damar isa ga waɗanda aka yi garkuwa da su don sanin matakin da lafiyar su ke ciki. Ƙungiyar WHO a shirye take wajen ganin ta bawa ICRC gudummawa , ya na daga cikin abinda ya zama wajibin su(ICRC )samar da tallafi ga waɗanda aka yi garkuwa da su wanda su ka tsinci kansu a yanayin tashin tashina, da a basu tallafin duk wani abu da ya danganci lafiya. Cewar Dr Tedros. "" Na godewa waɗannan iyalai da su ka bada wannan labarin na su mai karya zuciya.","WHO inatoa wito wa kuachiliwa kwa haraka, kuwafikia na kutoa msaada wa matibabu kwa mateka waliyochukuliwa na Hamas Kwa kusikitishwa na hali ya kibinadamu na kiafya inayowakabili watu takribani 200, wakiwemo wafanyakazi wa afya na watoto hadi 30, waliyotekwa nyara kutoka Israel na Hamas na makundi mengine yenye silaha tarehe 7 Oktoba 2023, Shirika la Afya Duniani leo limesisitiza wito wake wa kuachiliwa kwa haraka kwa mateka wote, pamoja na upatikanaji wa haraka kwa kila mmoja wao na utoaji wa huduma za matibabu. Wito huo umetolewa na Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, kutokana na majadiliano ya leo na shirika lisilo la kiserikali la Israel, Hostages and Mising Families Forum, linalowakilisha familia za watu waliyotekwa nyara. Tulikutana leo na familia za watu waliyotekwa nyara kutoka kusini mwa Israel tarehe 7 Oktoba na kujionea masaibu wenyewe, majeraha na mateso yanayowakabili, alisema Dk. Tedros. Kuna umuhimu wa dharura kwa watekaji nyara kutoa dalili za uhai, uthibitisho wa utoaji wa huduma za afya na kuachiliwa kwa haraka, kwa misingi ya kibinadamu na kiafya kwa wote waliyotekwa nyara Mateka wengi, wakiwemo watoto, wanawake na wazee wana hali za kiafya ambazo zinahitaji utunzaji na matibabu ya haraka na endelevu. Jeraha la afya ya akili ambalo waliyotekwa nyara na familia wanakumbana nazo ni kali na usaidizi wa kisaikolojia ni wa muhimu sana Dk. Tedros alisema, kamati ya kimataifa ya msalaba mwekundu (CRC) inapaswa kupewa ufikiaji wa haraka kwa mateso ili kuelewa hali yao ya afya. WHO iko tayari kutoa ICRC, ambayo ina jukumu la kutoa msaada kwa mateka katika hali ya migogoro, kwa msaada wowote wa kiafya kwa mateka, Dk Tedros aliongea. Nashukru familia kwa kuzungumza taarifa zao za kuhuzunisha.","Àjọ WHO ń pè fún ìtúsílẹ̀ kíákíá, ìráàyèsí, àti pípèsè ìrànl��́wọ́ ètò ìlera fún gbogbo àwọn tí ẹgbẹ́ Hamas kó sí ìgbèkùn. Ìbànùjẹ́ tí ó rọ̀mọ́ ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn àti ipò tí ètò ìlera àwọn ènìyàn ń kojú jẹ́ ènìyàn 200, àwọn eléyìí tí ó níṣe pẹ̀lú àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn ọmọdé tí ó tó 30, tí wọ́n jí gbé láti orílẹ̀-èdè Isreal láti ọwọ́ Hamas àti àwọn ẹgbẹ́ agbébọn mìíràn ní ọjọ́ Keje oṣù Kẹwàá ọdún 2023, àjọ elétò ìlera-agbáyé fi èrò àti ìpè wọn hàn fún dídásílẹ̀ àwọ̀n ènìyàn tí ó wà ní ìgbèkùn, pẹ̀lú ríwọ́wọ́tó pàjàwírì fún ẹnìkọ̀ọ̀kan wọn àti ìfijíṣẹ́ àwọn ètò ìlera. Ìpè tí Olùṣàkóso Àgbà fún àjọ Elétò-ìlera Àgbáyé Dókítá Tedros Adhanom Ghebreyesus pè tí ó tẹ̀lé ìjíròrò wa ti òní pẹ̀lú àwọn ajọ tí ò rọ̀gbọ̀kú-lé-ìjọba ti ilẹ̀ Isreal, ẹgbẹ́ àwọn tí ó wà ní Ìgbèkùn àti àwọn Mọ̀lẹ́bí tí ó sọnù, tí ó ń ṣojú àwọn ìdílé tí wọ́n jígbé. Dr Tedros sọ pé ""A ṣe ìpàdé pẹ̀lú àwọn mọ̀lẹ́bí àwọn ènìyàn tí wọ́n jí gbé ní apá gúúsù ilẹ̀ Isreali ní ọjọ́ Keje oṣù Kẹwàá a sì gbọ́ ìròyìn òtítọ́ láti ẹnu wọn, ìkóláyàsókè àti ìjìyà tí wọ́n ń kojú,"". ""Àwọn olùkóninígbèkùn àwọn tí ó kó àwọn ènìyàn nígbèkùn gbọdọ̀ tètè pèsè àpẹẹrẹ ìgbáyé-gbádùn ní kíákíá, kí wọ́n pèsè àpẹẹrẹ ètò ìlera ti ó péye àti ìtúsílẹ̀ wọn ní kíákía, kí ó sì dá ní orí ẹ̀tọ́ jíjẹ́ ọmọnìyàn fún gbogbo àwọn tí wọ́n jí gbé"". ""Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn tí ó wà ní ìgbèkùn, pẹ̀lú àwọn ọmọdé, àwọn obìnrin àti àwọn àgbàlagbà, ni wọ́n ti ní àìlera-ṣíwájú tí ó nílò ìtọ́jú kíákíá wọ́n sì tún nílò ìkẹ́. Ọgbẹ́ ajẹmọ́ ọpọlọ tí àwọn tí wọ́n jígbé, àti àwọn mọ̀lẹ́bí wọn, ń kojú jẹ́ eléyìí tí kò bójúmu àti pé ìrànlọ́wọ́-amúnipadàbọ̀sípò fún wọn ṣe pàtàkì. Dókítà Tedros sọ pé Àpapọ̀ Ẹgbẹ́ Olùṣèránwọ́ Àwọn tó nílò Ìrànlọ́wọ́ (ICRC) gbọdọ̀ rí àṣẹ gbà ní kíákíá láti rí àwọn tí ó wà ní ìgbèkùn kí wọ́n le mọ ipò tí ìlera wọn wà. Dókítà Tedros sọ pé ""àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé ṣetán láti pèsè ICRC, eléyìí tí ó pọndandan fún wọn láti pèsè ìrànlọ́wọ́ fún àwọn tí ó wà ní ìgbèkùn ní àsìkò aáwọ̀, pẹ̀lú ìrànlọ́wọ́-kí-rànlọ́wọ́ tí ó bá wà fún àwọn tí ó wà ní ìgbèkùn. ""Mo dúpẹ́ ní ọwọ́ àwọn mọ̀lẹ́bí náà fún síṣọ àwọn ìtan wọn tí ó bani ní ọkàn jẹ́.","I-WHO ifuna ukukhululwa ngokushesha, ukufinyelela, kanye nokwesekwa kwezokwelapha kwabathunjwa abathathwe yiHamas Ikhathazeke kakhulu ngesimo sobuntu kanye nezempilo esibhekene nabantu ababalelwa ku-200, okubandakanya abasebenzi bezempilo kanye nezingane ezifika kwezingama-30, ezithunjwe kwa-Israyeli yiHamas namanye amaqembu ahlomile ngomhlaka 7 kuMfumfu 2023, iWorld Health Organisation namuhla iphinde yasiphinda isicelo sayo sokuthi bonke bakhululwe ngokushesha. abathunjwa, kanye nokufinyelela okuphuthumayo komunye nomunye wabo kanye nokulethwa kosizo lwezokwelapha. Lesi sicelo senziwe uMqondisi-Jikelele weWHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus kulandela izingxoxo namuhla nenhlangano engekho ngaphansi kukahulumeni wakwa-Israel, iHostages and Missing Families Forum, emele imindeni yabantu abathunjiwe. ""Sihlangene namuhla nemindeni yabantu abathunjwa eningizimu yakwa-Israel ngomhlaka-7 kuMfumfu sazizwela mathupha ngenhlekelele, ukuhlukumezeka nokuhlupheka ababhekene nakho,"" kusho uDkt Tedros. ""Kunesidingo esiphuthumayo sokuthi abathumbi babathumbi banikeze izimpawu zokuphila, ubufakazi bokuhlinzekwa kosizo lwezempilo kanye nokukhululwa ngokushesha, ngezizathu zobuntu nempilo, bonke labo abathunjiwe."" “Abaningi babathunjwa, okuhlanganisa izingane, abesifazane nabadala, banezimo zezempilo ezivele zikhona ezidinga ukunakekelwa nokwelashwa okuphuthumayo nokuqhubekayo. Ukuhlukumezeka ngokwengqondo abathunjwa kanye nemindeni, ababhekene nakho kubucayi futhi ukusekelwa ngokwengqondo kwezenhlalo kubaluleke kakhulu. ” UDkt Tedros uthe i-International Committee of the Red Cross (ICRC) kufanele inikezwe ukufinyelela ngokushesha kubathumbi ukuze baqonde isimo sabo sezempilo. I-WHO isimi ngomumo ukuhlinzeka nge-ICRC, enikezwe igunya lokuhlinzeka ngosizo kubathunjwa ezimeni zokungqubuzana, nganoma yikuphi ukusekelwa kwezempilo kwabathumbi, uDkt Tedros wanezela. “Ngibonga imindeni ngokuxoxa izindaba zayo ezibuhlungu." +በእስር ላይ የሚገኙትን የጤና እና ሰብአዊ ፍላጎቶች ለመደገፍ በአለም ጤና ድርጅት ስም የተቻለንን ሁሉ ለማድረግ ቃል ገብቻለሁ። በ���ህ ግጭት የሚሰቃዩ ሰላማዊ ዜጎች ሁሉ ጥበቃ ሊደረግላቸው ይገባል። ዶ/ር ቴዎድሮስ አክለውም “የድርጅታችን ተልእኮ ስለሆነ የሁሉንም ሰዎች ጤና ለመጠበቅ እና ለማስፋፋት እንደ ደብሊውኤችኦ የምንችለውን ሁሉ እናደርጋለን። የዓለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት፣ የሰብአዊ አጋሮች፣ ሌሎች የሚመለከታቸው አካላት እና ህዝቡ በአጠቃላይ የሰዎችን ጤና በአእምሮአቸው ውስጥ እንዲያስቀምጡ እና እየደረሰ ያለውን ስቃይ ለማስቆም አፋጣኝ እርምጃ እንዲወስዱ እንጠይቃለን።,"I committed, on behalf of WHO, to do all we can to support the health and humanitarian needs of those being held captive. All civilians who are suffering in this conflict must be protected.” Dr Tedros added: “We will do everything in our power as WHO to protect and promote the health of all people as that is the mission of our Organization: to care for each and everybody’s health no matter the conditions and circumstances. We call on WHO Member States, humanitarian partners, all other relevant parties, and the public at large to put the health of people first and foremost in their minds and take immediate action to end the ongoing suffering.”","A madadin Ƙungiyar WHO, zan jajirce wajen ganin duk yin abubuwan da ya kamata a yi don bada tallafi lafiya da kuma samar da abubuwan da waɗanda aka kama su ke buƙata don walwalar su. Duk fafaren hulan da su ke shan wuya a wannan tashin tashinan a kare su. Dr Tedros ya yi ƙari da cewa:"" Za mu yi duk abinda za mu iya cikin ikon mu a matsayin mu na WHO don bawa dukkan mutane tsaro da kariya da kuma inganta lafiyar su, wannan shi ne kudirin kungiyar mu : don kula da lafiyar kowa a kowane yanayi. Muna kira ga ƙasashe mambobin WHO da abokan hulɗa da sauran waɗanda abin ya shafa da ma sauran al'umma da su fara ɗaukar lafiyar mutane a matsayin abu mafi muhimmanci a zukatan su, su kuma yi gaggawar ɗaukan matakin ganin an kawar da wannan wahalar da ake sha.""","Nilijitolea kwa niaba ya WHO, kufanya yote tunayoweza ili kusaidia mahitaji ya kiafya na ya kibinadamu ya wote waliyofungwa. Raia wote wanaoteseka katika vita hii lazima walindwe Dk. Tedros aliongeza: WHO tutafanya kila tunaloweza kulinda na kukuza afya ya watu wote kwa sababu hiyo ndiyo dhamira yetu ya Shirika letu; kutunza afya ya kila mtu bila kujali hali na mazingira. Tunatoa wito kwa Nchi Wanachama wa WHO, washirika wa kibinadamu, vyama vingine vyote vinavyohusika, na umma kwa ujumla kwa kutanguliza afya ya watu kwanza akili mwao na kuchukua hatua za haraka kutokomeza mateso yanayoendelea","Mo fi ara mi jìn, ní orúkọ àjọ WHO, láti ṣe gbogbo ohun tí a lè se àti láti ṣe ìrànlọ́wọ́ ètò ìlera àti ìpèsè ohun tí ọmọnìyàn nílò fún gbogbo àwọn tí ó wà ní ìgbèkùn. Gbogbo àwọn ará-ìlú tí ó ń jìyà nínú aáwọ̀ yìí ni a gbọdọ̀ pèsè ààbò fún."" Dókítà Tedros ṣe àfikún pé: ""A ó sa gbogbo agbára tí ó wà ní ìkápá wa gẹ́gẹ́ bí i àjọ WHO láti pèsè ààbò àti láti ṣe ìgbélárugẹ ètò ìlera fún gbogbo àwọn ènìyàn eléyìí ni èròǹgbà àjọ wa; láti ṣe ìkẹ́ fún ìlera ẹnìkọ̀ọ̀kàn àti gbogbogbò ní abẹ́ bí ó tilẹ̀ wù kí ó rí. À ń pe gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ àjọ WHO, àwọn àwọn Ọmọ-ẹgbẹ́ tí wọ́n wà fún ọ̀rọ̀ ọmọnìyàn, gbogbo àwọn ẹlẹ́kajẹ̀ka mìíràn tí ó ṣe pàtàkì, àti gbogbo ènìyàn lápapọ̀ pé kí wọ́n fi ìlera àwọn ènìyàn sí ọkàn kí wọ́n sì bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ ní kíákíá láti fi òpin sí ìjìyà tí ó ń lọ lọ́wọ́.""","Ngizibophezele, egameni le-WHO, ukwenza konke esingakwenza ukusekela izidingo zezempilo nezobuntu zalabo ababoshiwe. Bonke abantu abahluphekayo kule mpi kumele bavikelwe.” UDkt Tedros wengeze wathi: “Sizokwenza konke okusemandleni ethu njenge-WHO ukuvikela nokukhuthaza impilo yabo bonke abantu njengoba lokho kuwumgomo weNhlangano yethu: ukunakekela impilo yawo wonke umuntu kungakhathaliseki izimo nezimo. Sicela Amazwe Angamalungu eWHO, abalingani abasiza abantu, zonke ezinye izinhlangano ezifanele, kanye nomphakathi wonkana ukuba ubeke impilo yabantu kuqala futhi iza kuqala emiqondweni yabo futhi bathathe izinyathelo ngokushesha zokuqeda ukuhlupheka okuqhubekayo.”" +የዩኤንዲፒ፣ ዩኤንኤፍፒኤ፣ ዩኒሴፍ፣ ደብሊውኤፍፒ እና የዓለም ጤና ድርጅት የሰብዓዊ አቅርቦቶች ወደ ጋዛ መሻገርን አስመልክቶ የጋራ መግለጫ ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት እና ከግብፅ ቀይ ጨረቃ የተላከ የመጀመሪያ፣ ግን የተወሰነ የነፍስ አድን ሰብአዊ አቅርቦቶች በ20 የጭነት መኪናዎች በራፋህ ማቋረጫ በኩል ዛሬ ጋዛ ገብተዋል። ከውሃ፣ ከምግብ፣ ከመድሃኒት፣ ከነዳጅ እና ከሌሎች አስፈላጊ ነገሮች ለተከለከሉት በመቶ ሺዎች ለሚቆጠሩት ሲቪሎች ባብዛኛው ሴቶች እና ህጻናት አስቸኳይ የሚያስፈልገው የህይወት መስመር ይሰጣል። ግን ትንሽ ጅምር እና ከበቂ የራቀ ነው። በጋዛ ውስጥ ከ1.6 ሚሊዮን በላይ ሰዎች ሰብዓዊ ርዳታ ያስፈልጋቸዋል። ህጻናት፣ እርጉዝ ሴቶች እና አረጋውያን በጣም ተጋላጭ ሆነው ይቆያሉ። ከጋዛ ህዝብ ግማሽ ያህሉ ህጻናት ናቸው። በጋዛ ውስጥ ብዙ የሲቪል መሠረተ ልማት አውታሮች ተበላሽተው ወይም ወድመዋል፣ መጠለያዎች፣ የጤና ተቋማት፣ ውሃ፣ ንጽህና እና የኤሌክትሪክ ሥርዓቶችን ጨምሮ፣ በበሽታ ወረርሽኝ እና በጤና እጦት ምክንያት የሟቾች ቁጥር ከመጨመሩ በፊት ወደ ሁለት ሳምንታት በሚጠጋ የማያቋርጥ የቦምብ ፍንዳታ ጊዜ እያለቀ ነው። የእንክብካቤ አቅም:: ሆስፒታሎች በተጎጂዎች ተጨናንቀዋል። ሲቪሎች አስፈላጊ የሆኑ የምግብ አቅርቦቶችን በማግኘት ረገድ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የሚሄድ ተግዳሮቶች ያጋጥሟቸዋል።,"Joint statement by UNDP, UNFPA, UNICEF, WFP and WHO on humanitarian supplies crossing into Gaza A first, but limited, shipment of life-saving humanitarian supplies from the United Nations and the Egyptian Red Crescent entered Gaza today on 20 trucks, passing through the Rafah Crossing. It will provide an urgently needed lifeline to some of the hundreds of thousands of civilians, mostly women and children, who have been cut off from water, food, medicine, fuel and other essentials. But it is only a small beginning and far from enough. More than 1.6 million people in Gaza are in critical need of humanitarian aid. Children, pregnant women and the elderly remain the most vulnerable. Nearly half of Gaza’s population are children. With so much civilian infrastructure in Gaza damaged or destroyed in nearly two weeks of constant bombings, including shelters, health facilities, water, sanitation, and electrical systems, time is running out before mortality rates could skyrocket due to disease outbreaks and lack of health-care capacity. Hospitals are overwhelmed with casualties. Civilians face mounting challenges in accessing essential food supplies.","Sanarwa ta haɗin gwuiwa tsakanin hukumomin UNDP da UNFPA da UNICEF da WFP da kuma WHO kan ba da tallafi zuwa cikin Gaza. Da farko dai ƙayadaddun kayayyakin tallafin ceto rayuka da suka fara shigowa daga MDD da ƙungiyar Red Cross ta ƙasar Masar a yau amotocin ɗaukar kaya guda 20, waɗanda suka shigo ta Mashigar Rafah. Za su samar da sassauci na gaggawa ga wasu daga cikin ɗaruruwan fararen hula waɗanda mafi yawansu mata ne da yara ƙanana, waɗanda aka kange daga samun ruwa da abinci da magunguna da man fetur da ma sauran muhimman abubuwa. Amma dai wannan mafari ne kawai da bai taka kara ya karya ba. Sama da mutane miliyan 1.6 ne ke buƙatar tallafin gaggawa a Gaza. Ƙananan yara, da mata masu juna biyu, da ma waɗanda suka manyanta ne ke kan gaba wajen jikkata. Kusan rabin mutanen Gaza ƙananan yara ne. Yayin da aka yi rushe-rushen gine-ginen fararen hula a Gaza a cikin kusan sati biyu na hare-haren boma-bomai, waɗanda suka haɗa da gidaje da asibitoci da ruwa da wuraren kula da tsabtar muhalli da kuma wutar lantarki, lokaci na ƙara ƙurewa kafin adadin waɗanda suka rasa rayukansu sakamakon ɓarkewar annoba ya ƙaru da kuma rashin samun isassun kayan kula da majinyata a asibiti. Asibitoci sun cika sun batse da majinyata. Fafaren hula na halin ƙaƙa-ni-kayi da ƙalubale wajen samun kayan abinci.","Taarifa ya pamoja ya UNDP, UNFPA, UNICEF, WFP na WHO kuhusu vifaa vya kibinadamu vinavyovuka Gaza Shehena ndogo ya kwanza ya misaada ya kibinadamu ya kuokoa maisha kutoka Umoja wa Mataifa na Hilali Nyekundu ya Misiri imeingia Gaza leo kwa mmalori 20 yakipitia Rafah Crossing. Inatoa njia ya dharura inayohitajika kwa baadhi ya mamia ya maelfu ya raia, wengi wao wakiwa wanawake na watoto, ambao wamekatishiwa huduma ya maji, na mambo mengine muhimu. Lakini ni mwanzo mdogo sana, ambao hautoshi kabisa. Zaidi ya watu milioni 1.6 huko Gaza wanahitaji sana misaada ya kibinadamu. Watoto, wanawake, wajawazito na wazee wanaendelea kuwa katika hatari zaidi. Karibu nusu ya wakati wa Gaza ni watoto. Huku miundombinu mingi ya raia huko Gaza ikiharibiwa au kuharibiwa takriban katika majuma mawili ya mlipuko wa mara kwa mara, ikijumuisha makazi, vituo vya afya, maji, vyoo na mifumo ya umeme, wakati unasonga kabla ya viwango vya vifo kuongezeka kwa sababu ya milipuko ya magonjwa na ukosefu wa afya- uwezo wa utunzaji. Hospitali zimezidiwa na majeruhi. Raia wanakabiliwa na changamoto zinazoongezeka katika kupata mahitaji muhimu ya chakula.","Ọ̀rọ̀ àjọfiléde tí UNDP, UNFPA, UNICEF, WFP àti WHO sọ lórí àwọn àfikún èlò ìṣàmúlò ìfọmọnìyànṣe tí wọ́n ń wọ Gaza Àkọ́kọ́ irú ìkẹ́rù àwọn àfikún èlò ìṣàmúlò, bí ó tilẹ̀ jẹ́ ìwọ̀nba, láti United Nations àti Egyptian Red Cresent ni ó ti wọ Gaza lónìí nínú àwọn ọkọ̀ akẹ́rù 20, ti wọ́n gba Rafah Crossing kọjá. Yóò pèsè ìgbàlà tí ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ará ìlú nílò ní kíákíá fún wọn, pàápàá júlọ àwọn obìnrin àti àwọn ọmọdé, tí wọn kò rí omi, oúnjẹ, òògùn, epo àti àwọn ohun èlò pàtàkì lò. Sùgbọ́n ìwọ̀nba ni wọ́n fi bẹ̀rẹ̀ tí kò sì lè tó rárá. Ó lé ní mílíọ̀nù 1.6 àwọn èèyàn ní Gaza ni wọ́n nílò ìrànwọ́ èlò ìgbáyé gidi gan. Àwọn ọmọdé, àwọn aláboyún àti àwọn arúgbó sí ni wọ́n ní ewu ìpalára jùlọ. Ó fẹ́rẹ̀ ju ìdá méjì àwọn èèyàn ní Gaza ni wọ́n jẹ́ ọmọdé. Pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn èlò amáyédẹrùn fún ará ìlú ní Gaza tí wọ́n ti bàjẹ́ tàbí tí wọ́n ti parun láàárín yínyin àdó olóró léraléra fún bíi ọ̀sẹ̀ méjì, èyí tí àwọn ilégbèé, àwọn gbọ̀ngán elétò ìlera, omi, ìmọ́tótó , àti àwọn ètò ìmúnáwọlé wà nínú wọn, àsìkò ń lọ kí iye òkú tí yóò sùn tó fẹjú látààrí ìbẹ́sílẹ̀ àrùn àti àìsí ipa ìtọ́jú-ìlera. Àwọn ilé-ìwòsàn tí kún fọ́fọ́ fún àwọn olùfarapa. Àwọn ará ìlú ń kojú àwọn ìpènijà tí ó ń ṣubú lura láti lè rí àwọn ìpèsè oúnjẹ pàtàkì.","Isitatimende esihlanganyelwe se-UNDP, i-UNFPA, i-UNICEF, iWFP kanye neWHO mayelana nezinsiza zosizo eziwela eGaza Ukuthunyelwa kokuqala, kodwa okulinganiselwe, kwezinto zokusiza ezisindisa ukuphila ezivela eNhlanganweni Yezizwe Ezihlangene kanye ne-Egypt Red Crescent kungene eGaza namuhla ngamaloli angu-20, edlula eRafah Crossing. Izohlinzeka ngomzila wokuphila odingeka ngokuphuthumayo kwabanye bamakhulu ezinkulungwane zezakhamuzi, ikakhulukazi abesifazane nezingane, abaye banqanyulwa amanzi, ukudla, imithi, uphethiloli nezinye izinto ezibalulekile. Kodwa kuyisiqalo esincane futhi kude nokwanele. Bangaphezu kuka-1.6 million abantu baseGaza abaludinga kakhulu usizo lokusiza abantu. Izingane, abesifazane abakhulelwe kanye nabantu abadala basasengozini enkulu. Cishe ingxenye yabantu baseGaza yizingane. Njengoba ingqalasizinda yabantu abaningi kangaka eGaza ilimele noma yacekelwa phansi cishe emasontweni amabili okuqhunyiswa kwamabhomu njalo, okuhlanganisa izindawo zokukhosela, izikhungo zezempilo, amanzi, ukukhucululwa kwendle nezinhlelo zikagesi, isikhathi siyaphela ngaphambi kokuba izinga lokufa linyuke ngenxa yokuqubuka kwezifo kanye nokuntuleka kwezempilo- umthamo wokunakekela. Izibhedlela zigcwele abantu abalimele. Izakhamizi zibhekene nezinselelo ezikhulayo zokuthola ukudla okubalulekile." +የጤና ተቋማት ነዳጅ ስለሌላቸው በአገር ውስጥ ባስቀመጡት አነስተኛ መጠን ነው የሚሰሩት። እነዚህ በሚቀጥለው ቀን ወይም ከዚያ በኋላ ያበቃል ተብሎ ይጠበቃል:: የውሃ የማምረት አቅም ከመደበኛ ደረጃዎች 5 በመቶ ነው:: አስቀድሞ የተቀመጡ የሰብአዊ አቅርቦቶች ተሟጠዋል። ለአደጋ የተጋለጡ ሰዎች ለከፋ አደጋ ተጋልጠዋል እና ህጻናት በሚያስደነግጥ ፍጥነት እየሞቱ እና ጥበቃ፣ ምግብ፣ ውሃ እና የጤና አጠባበቅ መብታቸው ተነፍገዋል። የፍልስጤም ህዝብ አንድ ሶስተኛ የሚጠጋው ከዚህ ጋዛ ግጭት በፊት የምግብ ዋስትና አልነበረውም። ዛሬ በሱቆች ውስጥ ያለው ክምችት ተሟጦ ዳቦ ቤቶች እየተዘጉ ሲሆን በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎች ተፈናቅለው ምግብ ማብሰል ወይም መግዛት አልቻሉም። የሰብአዊነት ተዋናዮች የተቸገሩትን ሲቪሎች እንዲደርሱ፣ ህይወቶችን እንዲያድኑ እና ተጨማሪ የሰው ልጅ ስቃይ እንዳይደርስባቸው ለማድረግ በመላው ጋዛ ውስጥ ፈጣን እና ያልተገደበ የሰብአዊ አቅርቦት ጋር ሰብአዊ የተኩስ አቁም እንዲደረግ እንጠይቃለን። የሰብአዊ ርዳታ ፍሰቶች በመጠን እና ዘላቂ መሆን አለባቸው እና ሁሉም ጋዛኖች ክብራቸውን እንዲጠብቁ መፍቀድ አለባቸው። አስፈላጊ አገልግሎቶችን ለማንቃት አስፈላጊ የሆነውን የውሃ፣ ምግብ፣ ጤና - የወሲብ እና የስነ ተዋልዶ ጤናን ጨምሮ - እና ነዳጅ ለማግኘት ደህንነቱ የተጠበቀ እና ቀጣይነት ያለው ተደራሽነት እንዲኖር እንጠይቃለን።,"Health facilities no longer have fuel and are running on small amounts they have secured locally. These are expected to run out in the next day or so. Water production capacity is at 5 per cent of normal levels. Pre-positioned humanitarian supplies have already been depleted. Vulnerable people are at greatest risk and children are dying at an alarming rate and being denied their right to protection, food, water and health care. Nearly one-third of the population of Palestine was food insecure before this conflict in Gaza. Today stocks in shops are nearly exhausted and bakeries are closing, while tens of thousands of people are displaced and unable to cook or safely purchase food. We call for a humanitarian ceasefire, along with immediate, unrestricted humanitarian access throughout Gaza to allow humanitarian actors to reach civilians in need, save lives and prevent further human suffering. Flows of humanitarian aid must be at scale and sustained, and allow all Gazans to preserve their dignity. We call for safe and sustained access to water, food, health – including sexual and reproductive health – and fuel, which is necessary to enable essential services.","Asibitoci ba su da man fetur da za su ci gaba da aiki, suna amfani ne da abin da ya samu daga cikin gida. Ana tsammanin za su ƙare yau ko gobe. Yayin da samun ruwa yana kaso biyar bisa ɗari kan adadin yadda aka saba samu. Kayayyakin tallafi da aka tanada sun riga sun kusa ƙarewa. Mutane masu rauni sosai suna cikin matuƙar hatsari kuma mutuwar ƙananan yara na daga cikin abin da ke ƙara ta da hankali, da take musu haƙƙoƙin da ake yi na tsaro, abinci, ruwan sha da kuma kula da lafiya. Kusan kaso ɗaya bisa uku na al'ummar Falasɗinawa ba su da isasshen abinci kafin zuwan wannan tarzomar a Gaza. A yau kayan masarufi a shaguna sun kusa ƙarewa, kuma ana ta rufe gidajen biredi, a sa'ilin da ake raba dubban fararen hula da muhallinsu, kuma ba za su iya girka abinci ba ko ma sayan abinci cikin kwanciyar rai. Muna kira da a tsagaita wuta, tare da gaggawar samar da hanyoyin shiga cikin Gaza don ba da agajin gaggawa ga fafaren hulan da su ke cikin buƙata, a ceto rayuka da kuma tsare su daga wahalhalun da za su iya fuskanta. Dole a tsara yadda ba da agajin gaggawa zai kasance kuma da yawa kuma mai ɗorewa, sannan a bar 'yan Gaza su tsare martabar su. Muna kira da a samar da hanyoyin samarwa da kare ruwan sha da abinci da lafiya - wanda suka haɗa da lafiyar jima'i da na haihuwa - da kuma man fetur, wanda yana da matuƙar amfani wurin samar da abubuwa masu muhimmanci.","Vituo vya afya havina mafuta kabisa na vinatumia kiasi kidogo walicopata ndani ya nchi. Hizi zinatarajiwa kuisha katika siku inayofuata au zaidi. Uwezo wa uzalishaji wa maji ni 5% za viwango vya kawaida. Vifaa vya kibinadamu vilivyowekwa tayari vimepungua. Watu wanaoishi katika mazingira magumu wako katika hatari kubwa zaidi na watoto wanakufa kwa kasi ya kutisha na kunyimwa haki yao ya ulinzi, chakula, maji na huduma za afya. Takribani theluthi moja ya wakazi wa Palestina walikuwa na uhaba wa chakula kabla ya mzozo huu huko Gaza. Leo, hisa kwenye maduka zinakaribia kuisha na maduka ya kuoka mikate yanafungwa, huku makumi ya maelfu ya watu wameyahama makazi yao na hawawezi kupika au kununua chakula kwa usalama. Tunatoa wito wa kusitishwa kwa mapigano ya kibinadamu, pamoja na ufikiaji wa haraka wa kibinadamu bila vikwazo kote Gaza ili kuruhusu wahusika wa kibinadamu kufikia raia wanaohitaji, kuokoa maisha na kuzuia mateso zaidi ya kibinadamu. mitiririko ya misaada ya kibinadamu lazima iwe kwa kiwango kikubwa na endelevu, na kuruhusu watu wa Gaza wote kusitili utu wao. Tunatoa wito kwa upatikanaji salama na endelevu wa maji, chakula na afya, ikiwa ni pamoja na afya ya ngono na uzazi na mafuta, ambayo ni muhimu katika kuwezesha humu muhimu.","Àwọn gbọ̀ngán elétò ìlera kò ní epo mọ́ tí wọ́n sì ń lo ìwọ̀nba kékeré tí wọ́n rí ní agbègbè. Ìwọ̀nyìí sì máa tó tán ní ọjọ́ kejì àbí ńkan. Ipá ìṣèlọ́po omi wà ní ìdá 5 nínú ọgọ́ọ̀rún ìpele tí ó ń wà tẹ́lẹ̀. Àwọn ìpèsè èlò ìgbáyé tí wọ́n ti ṣètò sílẹ̀ ti tán pátápátá. Àwọn èèyàn awàléwu-ìpalára ni wọ́n wà nínú ewu jùlọ tí àwọn ọmọdé sì ń kú láì dúró tí wọ́n sì ń fi ẹ̀tọ́ wọn sí ààbò, oúnjẹ, omi àti ìtọ́jú ìlera dùn wọ́n. Ó fẹ́rẹ̀ tó ìdá kan nínú mẹ́ta àwọn èèyàn ní Gaza ni kò tilẹ̀ rí oúnjẹ jẹ ṣáájú ìjà ní Gaza yìí. Lónìí, àwọn ọjà inú àwọn ilé ìtajà ti fẹ́rẹ̀ tán tí àwọn ilé-iṣẹ́ búrẹ́dì sì ti ń di títìpa, nígbà tí ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn èèyàn ń ṣípò padà kúrò nílé tí wọ́n kò lè dáná tàbí kí wọ́n rí oúnjẹ rà ní àlàáfíà. À ń pè fún ìdáwọ́-ìkọlùdúró ti ìfọmọnìyànṣe, pẹ̀lú ìráàyèsí afitọmọnìyànṣe kíákíá láìsí ìdènà jákèjádò Gaza láti fi àyè gba àwọn akópa nínú ètò ìfọmọnìyànṣe láti dé ọ̀dọ̀ àwọn ará ìl�� tí wọ́n nílò rẹ̀, kí wọ́n dóòlà ẹ̀mí kí wọ́n sì dènà ìfìyàjẹ ọmọnìyàn síwájú síi. Ọ̀pọ̀ ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe gbọdọ̀ pọ̀ dáadáa kí wọ́n sì lè mú àwọn èèyàn ró, kí wọ́n sì gba gbogbo àwọn èèyàn Gaza láàyè láti pa iyì wọn mọ́. A pè fún ìráàyèsí omi, oúnjẹ, ìlera - ìlera ìbálòpọ̀ àti ìbísí pẹ̀lú- àti epo pẹ̀lú ààbò àti ìlálòpẹ́, èyí tí ó ṣe pàtàkì láti rí àwọn ètò iṣẹ́ pàtàkì lò.","Izikhungo zezempilo azisenawo uphethiloli futhi sezisebenza ngamanani amancane eziwathole endaweni. Lezi kulindeleke ukuthi ziphele noma ngakusasa. Umthamo wokukhiqiza amanzi ungamaphesenti ama-5 wamazinga ajwayelekile. Izinsiza ezibekwe ngaphambili zosizo seziphelile. Abantu abasengozini basengozini enkulu futhi izingane zifa ngezinga elimangalisayo futhi zincishwa ilungelo lazo lokuvikelwa, ukudla, amanzi nokunakekelwa kwezempilo. Cishe ingxenye eyodwa kwezintathu yabantu basePalestine babentula ukudla ngaphambi kwale ngxabano eGaza. Namuhla amasheya ezitolo acishe aphelelwa amandla namabhikawozi ayavalwa, kuyilapho amashumi ezinkulungwane zabantu asala dengwane futhi awakwazi ukupheka noma ukuthenga ukudla ngokuphepha. Sicela ukuthi kuqedwe ukulwa kwabantu, kanye nokufinyelela kosizo oluphuthumayo, okungavinjelwe kulo lonke elaseGaza ukuze kuvunyelwe izisebenzi zosizo ukuba zifinyelele izakhamuzi eziswele, zisindise izimpilo futhi zivimbele ukuhlupheka kwabantu okuqhubekayo. Ukugeleza kosizo lokusiza abantu kufanele kube ngezinga futhi kugcinwe, futhi kuvumele bonke abantu baseGazan ukuthi balondoloze isithunzi sabo. Sicela ukufinyelela okuphephile nokuqhubekayo emanzini, ukudla, impilo - okuhlanganisa impilo yezocansi nokuzala - kanye nophethiloli, okudingekayo ukuze sikwazi ukwenza izidingo ezibalulekile." +የጤና አጠባበቅ ተቋማትን ጨምሮ በጋዛ ውስጥ ላሉ ሁሉም ሲቪሎች እና ሲቪል መሰረተ ልማቶች እንዲጠበቁ እንጠይቃለን። ሌሎችን በማገልገል ሕይወታቸውን ለአደጋ የሚያጋልጡ በጋዛ የሚገኙ የሰብአዊ እርዳታ ሰራተኞች እንዲጠበቁ እንጠይቃለን። እናም የአለም አቀፍ የሰብአዊነት ህግ በሁሉም ወገኖች ዘንድ ከፍተኛ ክብር እንዲሰጠው እንጠይቃለን። ጋዛ በጣም የቅርብ ጊዜ ግጭቶች ከመከሰቱ በፊት ተስፋ አስቆራጭ የሰብአዊ ሁኔታ ነበረች። አሁን አስከፊ ነው። ዓለም የበለጠ መሥራት አለበት።,"We call for the protection of all civilians and civilian infrastructure in Gaza, including health-care facilities. We call for the protection of humanitarian workers in Gaza who are risking their lives in the service of others. And we call for the utmost respect of international humanitarian law by all parties. Gaza was a desperate humanitarian situation before the most recent hostilities. It is now catastrophic. The world must do more.","Muna kira da a samar da tsaro ga dukan fafaren hula da kuma gine-ginensu a Gaza, waɗanda suka haɗa da asibitoci. Muna kira da a ba da tsaro ga ma'aikatan agajin gaggawa a Gaza, waɗanda suka sanya rayukan su cikin hatsari don tallafawa wasu. Kuma muna kira da a ba da ƙololuwar girmamawa ga dokokin jin-ƙai na ƙasa-da-ƙasa, wato International Humanitarian Law a turance, ga dukan ɓangarorin. Gaza na cikin tsaka mai wuya tun kafin wannan tarzoma. Yabzu abin ya zama bala'i. Ya zama dole duniya ta ƙara ƙaimi.","Tunatoa wito kwa ulinzi wa raia wote na miundombinu ya kiraia katika Gaza, ikiwa ni pamoja na vituo vya afya. Tunatoa wito kwa ulinzi wa wafanyakazi wa kibinadamu huko Gaza ambao wanahatarisha maisha yao katika kuwahudumia wengine. Na tunatoa wito kwa pande zote kuheshimu sheria ya kimataifa ya kibinadamu. Gaza iliharibu hali ya kibinadamu kabla ya mapigano ya hivi karibuni. Sasa ni janga. Dunia lazima ifanye zaidi.","A pè fún ààbò gbogbo àwọn ará ìlú àti èlò amáyédẹrùn fún àwọn ará ìlú ní Gaza, pẹ̀lú àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera. A pè fún ààbò àwọn òṣìṣẹ́ ètò ìfọmọnìyànṣe ní Gaza tí wọ́n ń fi ẹ̀mí wọn wéwu fún àwọn èèyàn mìíràn. A sì ń pè fún ìbọ̀wọ̀ fún òfin ìfọmọnìyànṣe ní òkèèrè lọ́wọ́ gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn. Gaza ti wà ní ipò ẹlẹgẹ́ fún ìpèsè èlò ìgbàyè ṣáájú ọ̀pọ̀ àwọn ìkọlù tuntun náà. Ó ti di wàhálà ńlá báyìí. Gbogbo àgbayé ní láti ṣe jù báyìí lọ.","Sicela kuvikelwe zonke izakhamizi kanye nengqalasizinda yabantu baseGaza, okuhlanganisa nezikhungo zezempilo. Sicela ukuvikelwa kwabasebenzi bezenhlalakahle eGaza ababeka izimpilo zabo engozini ngenxa yokusebenzela abanye. Futhi sifuna ukuhlonishwa okukhulu komthetho wobuntu wamazwe ngamazwe yizo zonke izinhlangothi. IGaza kwakuyindawo yokusiza abantu ngaphambi kwezingxabano zakamuva. Manje sekuyinhlekelele. umhlaba kufanele wenze okungaphezulu." +የዓለም ጤና ድርጅት አዲስ አስፈላጊ የምርመራ ዝርዝር አወጣ፣ ለሄፐታይተስ ኢ ቫይረስ ምርመራዎች አዲስ ምክሮች፣ የግል አጠቃቀም ግሉኮስ ሜትር የዓለም ጤና ድርጅት የ2023 አስፈላጊ የምርመራ ዝርዝር (ኢዲኤል) አውጥቷል፣ ይህም በማስረጃ ላይ የተመሰረተ የ ኢን ቪርቶ ዲአጎነስስ (አይቪዲ) አገሮች ብሄራዊ የመመርመሪያ ምርጫ እንዲያደርጉ የሚደግፍ ነው። የዚህ አመት ዝርዝር ሁለት የመጀመሪያዎቹን ያካትታል:- ለሄፕታይተስ ኢ ቫይረስ (ኤችአይቪ) ሶስት ምርመራዎችን ማካተት፣ፈጣን ምርመራን ጨምሮ የ ኤችኢቪ ኢንፌክሽንን ለመመርመር እና ለመከታተል፣ እና ለግል ጥቅም የግሉኮስ መቆጣጠሪያ መሳሪያዎችን እና ቀደም ሲል የነበሩትን የስኳር በሽታ የሕክምና ምክሮችን ለማካተት ምክር ። ሄፕታይተስ ኢ በአለም ዙሪያ እንደ ወረርሽኝ እና አልፎ አልፎ ይከሰታል። አብዛኛዎቹ ሰዎች ሙሉ በሙሉ ቢያገግሙም ትንሽ ክፍል (እስከ 4%) ከፍተኛ የሆነ የጉበት ውድቀት ያጋጥማቸ ዋል ይህም በነፍሰ ጡር ሴቶች ላይ ከፍተኛ ነው (የሞት መጠን 19.3-63.6%)። ሄፓታይተስ ኢ ኢንፌክሽኑ ብዙም ሪፖርት ያልተደረገ ሲሆን እነዚህ ምርመራዎች ሲጨመሩ መንግስታት ወረርሽኙን ለመቆጣጠር ይረዳሉ። የስኳር በሽታ በ 2019 1.5 ሚሊዮን ሰዎችን ለሞት የሚዳርግ ሥር የሰደደ በሽታ ሲሆን ይህም ዝቅተኛ መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ከፍተኛ የበሽታ መከሰት እና ተጽእኖ አለው። በአመጋገብ ፣ በአካል ብቃት እንቅስቃሴ ፣ በመድኃኒት እና በመደበኛ የግሉኮስ ቁጥጥር የበሽታው መዘዝ ሊወገድ ወይም ሊዘገይ ይችላል።,"WHO releases new list of essential diagnostics; new recommendations for hepatitis E virus tests, personal use glucose meters The World Health Organization (WHO) has released its 2023 Essential Diagnostics List (EDL), which is an evidence-based register of in vitro diagnostics (IVD) that supports countries to make national diagnostic choices. This year’s list includes two firsts: Inclusion of three tests for hepatitis E virus (HEV), including a rapid test to aid in the diagnosis and surveillance of HEV infection; and Advice to include personal use glucose monitoring devices along with the medical recommendations for diabetes already in existence. Hepatitis E occurs around the world both as outbreaks and as sporadic cases. While most people recover completely, a small proportion (up to 4%) develop acute liver failure, which is higher in pregnant women (mortality rates 19.3-63.6%). Hepatitis E infection is under-reported and the addition of these diagnostics will support governments to manage outbreaks. Diabetes is a chronic disease causing 1.5 million deaths in 2019 with higher disease incidence and impact in lower-middle-income countries. The disease consequence can be avoided or delayed with diet, physical activity, medication and regular glucose monitoring.","WHO ta sake jerin muhimman binciken cututtuka, da sabin shawarwari kan cutar ciwon hanta, wato hepatitis E, da na'urar gwaje-gwaje na amfanin kai na masu ciwon siga. Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO) ta sake jerin muhimman binciken cututtuka na shekarar 2023, wato Essential Diagnosics List (EDL) a turance, wanda rajista ne da aka tsara bisa tabbataccen binciken kwalba, wato In-vitro diagnostics (IVD) a turance, wanda ke ba wa ƙasashe gudunmawa wajen zaɓar gwajin da ya musu. Jerin na wannan shekarar ya haɗa da abubuwa biyu na farko: Game gwaje-gwaje guda uku na Hepatitis E Virus (HVE), wanda ya yaɗa da gwajin gaggawa don taimakawa wajen gano cutar, da kuma bibiyar kamuwa da HVE; da kuma Shawarwari kan cewa su ƙunshi na'urarorin gwada ciwon sukari tare da shawarwari kan lafiyar masu ciwon sukari da ake da su yanzu. Cutar ciwon hanta na faruwa a sassan duniya a matsayin ɓarkewar annoba ko kuma a rarrabe. Yayin da da mafi yawan mutane ke warkewa gaba ɗaya, wani ɓangare kaɗan (kusan kaso 4%) na kamuwa da matsanancin ciwon hanta, wanda ya fi ƙamari ga mata masu juna biyu (adadin masu mutuwa ya kai 19.3-63.6%). Akwai ƙarancin rahotanni kan cutar ciwon hanta kuma ƙarin waɗannan gwaje-gwajen zai yi matuƙar taimakawa gwamnati wajen daƙile ɓarkewar wannan cuta. Cutar ciwon Sugari wata cuta ce mai ɗaukar lokaci wadda ta yi sanadin rasa rayukan mutum miliyan 1.5 a shekarar 2019, yayin da aka fi samun hauhawar wannan matsaloli da tasirinsu a ƙasahen da ke da ƙaranci zuwa matsakaicin kuɗin shiga. Za'a iya daƙilewa ko kaucewa matsalolin cutar ta hanyar kiyaye cima, motsa jiki, magunguna, da kuma kula da daidaiton sukari a jiki.","WHO imetoa orodha mpya ya uchunguzi muhimu: mapendekezo mapya ya vipimo vya virusi vya hepatitis, matumizi ya kibinafsi ya mita za glukozi Shirika la Afya Duniani (WHO) limetoa orodha yake ya uchunguzi muhimu ya 2023 (EDL), ambayo ni sehemu ya msingi ya ushahidi wa uchunguzi wa in vitro (IVD), ambayo inasaidia nchi kufanya uchunguzi wa kitaifa wa uchunguzi. Orodha ya mwaka huu inajumuisha sehemu mbili za kwanza: Kujumuisha vipimo vitatu vya virusi vya hepatitis E (HEV), ikiwa ni pamoja na mtihani wa haraka ili kusaidia katika uchunguzi na ufuatiliaji wa maambukizi ya HEV; na Ushauri wa kujumuisha vifaa vya ufuatiliaji wa matumizi ya kibinafsi ya glukozi pamoja na mapendekezo ya matibabu ya ugonjwa wa kisukari ambayo tayari yapo. Hepatitis E hutokea duniani kote kama milipuko na matukio ya mara kwa mara. Wakati watu wengi wanapoona kabisa,sehemu ndogo (hadi 4%) hupata kushindwa kwa ini kwa papo hapo, ambayo ni kubwa zaidi kwa wanawake wajawazito (viwango vya vifo 19.3-63.6%). Maambukizi ya Hepatitis E hayatolewi taarifa, hivyo kuongezewa uchunguzi huu kutasaidi serikali kudhibiti milipuko. Kisukari ni ugonjwa sugu uliyosababisha vifo vya watu takribani milioni 1.5 mwaka 2019 huku kesi za ugonjwa zikiwa juu na athari kuleta athari katika kipato cha chini. Matokeo ya ugonjwa yanaweza kuepukika au kucheleweshwa na lishe, shughuli za mwili, dawa na ufuatiliaji wa kawaida wa sukari.","Àjọ elétò-ìlera àgbáyé ti gbé àwọn ìwé tuntun tí ó níṣe pẹ̀lú ìdámọ̀ àìsàn, àlàkalẹ̀ tuntun fún àyẹ̀wò àrùn jẹ̀dọ̀dẹ̀dọ̀ E, àti ìlò mítà onígúlúkóósì aládàáni. Àjọ elétò-ìlera Lágbàáyé (WHO) ti ṣe àgbéjáde Ìwé Àtòjọ̀ àwọn Àyẹ̀wò Pàtàkì (EDL) ti ọdún 2023, eléyìí tí ó jẹ́ ìwé-ẹ̀rí àkọsílẹ̀ fún àyẹ̀wò ìṣàwárí ipò àrùn inú ara (IVD), tí ó máa ṣe àtìlẹyìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti yan ọ̀nà ìgbà ṣe àyẹ̀wò wọn. Ìwé àtẹ̀jáde ti ọdún yìí ní méjì níwájú: eléyìí tí ó ní àyẹ̀wò mẹ́ta fún fáírọ́ọ́sì àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ E (HEV), eléyìí tí ó ní àyẹ̀wọ̀ tí ó gbòòrò tí ó le mú ìdámọ̀ àìsàn yá ní kíákíá àti àwòfín ìkóràn HEV; àti Ìmọ̀ràn láti fi gúlúkóósì aládáni àti ohun èlò ìbójúwò pẹ̀lú àlàkalẹ̀ ìmọ̀-ìṣègùn fún àìsàn ìtọ̀-ṣúgà tí óti wà nílẹ̀. Àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ E máa ń bẹ́ sílẹ̀ káàkiri àgbáyé gẹ́gẹ́ bí i àjàkálẹ̀ àrùn tí kò se é sopọ̀ mọ́ òmíràn. Nígbà tí ara ọ̀pọ̀lọpọ̀ bá yá tán, iye kékere (tí ó tó 4%) máa ń fa ìṣeṣégeṣège ẹ̀dọ̀, eléyìí tí ó wọ́pọ̀ láàrin àwọn obìnrin aláboyún (tí iye ikú aláboyún rẹ̀ 19.3-63.6% ). Àrùn jẹ̀dọ̀jẹ̀dọ̀ E wà ní abẹ́-àyẹ̀wò àti pé àfikún àyẹ̀wò yìí ni yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìjọba láti ká ipá títàn káàkiri rẹ̀. Àrùn ìtọ̀-ṣúgà jẹ́ àrùn alágbára tí ó ṣe okùnfà ikú àwọn ènìyàn tí ó tó mílíọ́ọ́nù kan àti àádọ́ta pẹ̀lú ìṣẹ̀lẹ̀ àrùn tí ó ga àti ipa tí ó ní lórí àwọn orílẹ̀-èdè tí owó-ìpawọlé wọn lábẹ́nú ò pọ̀. A lè yàgò fún àwọn àbájáde àrùn tàbí kí á ṣe ìdádúró oúnjẹ asara lóóre, iṣẹ́-ṣíṣe ojúkorojú, òògùn lílò àti lílo ohun èlò gúlúkóósi.","I-WHO ikhipha uhlu olusha lokuxilonga okubalulekile; izincomo ezintsha zokuhlolwa kwegciwane le-hepatitis E, ukusetshenziswa komuntu siqu kwamamitha weglucose I-World Health Organization (WHO) ikhiphe Uhlu lwayo Lwe-2023 Essential Diagnostics (EDL), okuyirejista esekelwe ebufakazini ye-in vitro diagnostics (IVD) esekela amazwe ukuthi enze izinqumo zokuxilonga zikazwelonke. Uhlu lwalo nyaka luhlanganisa okokuqala okubili: Ukufakwa kokuhlolwa okuthathu kwegciwane le-hepatitis E (HEV), okuhlanganisa ukuhlolwa okusheshayo ukusiza ekuxilongweni nasekuqashweni kokutheleleka kweHEV; futhi Iseluleko sokufaka izinsiza zokuqapha ukusetshenziswa komuntu siqu kweglucose kanye nezincomo zezokwelapha zesifo sikashukela esezivele zikhona. I-Hepatitis E yenzeka emhlabeni wonke njengokugqashuka kanye namacala angavamile. Nakuba abantu abaningi belulama ngokuphelele, ingxenye encane (efika ku-4%) iba nokwehluleka kwesibindi okunamandla, okuphakeme kwabesifazane abakhulelwe (amazinga okufa angu-19.3-63.6%). Ukutheleleka ngeHepatitis E kubikwa kancane futhi ukwengezwa kwalokhu kuhlola kuzosekela ohulumeni ukulawula ukuqubuka. Isifo sikashukela yisifo esingalapheki esidala ukufa kwabantu abayizigidi eziyi-1.5 ngo-2019 esinezifo eziphakeme kanye nomthelela emazweni anengeniso ephansi. Umphumela wesifo ungagwenywa noma ubambezeleke ngokudla, ukuvivinya umzimba, imithi kanye nokuqapha njalo iglucose." +"በ ኢሴንሻል ዲአጎነስስ ሊስት ውስጥ የግል የግሉኮስ መመርመሪያ መሳሪ���ዎችን ማካተት የተሻለ በሽታን ለመቆጣጠር እና አሉታዊ ውጤቶችን ለመቀነስ ያስችላል። የወሳኝ ዲያግኖስቲክስ ዝርዝሩ ሃገሮች በዕቅዳቸው የፖሊሲ ማዕቀፍ በማቅረብ ለሀገራዊ አስፈላጊ የምርመራ ዝርዝሮች የፖሊሲ ማዕቀፍ በማዘጋጀት የመርዳት አቅም አለው። አላማው መንግስታት ዝርዝሩን ተጠቅመው በአገራቸው ውስጥ በብልቃጥ ምርመራ አገልግሎትን ለማሻሻል ይህም ወደ ከፍተኛ የምርመራ ተደራሽነት እና የተሻለ የታካሚ ውጤቶች ይተረጎማል። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “በኮቪድ-19 ወረርሽኝ መጀመሪያ ላይ የሚታየው ፈጣን ልማት እና ዓለም አቀፍ የምርመራ ስርጭት የቫይረሱን ስርጭት ለመከታተል ፣የተጠቁትን ለመለየት ፣የመለያ እና የማከም እና ለአደጋ የተጋለጡትን ለመጠበቅ ወሳኝ ነበር” ብለዋል ። ""የደብሊውኤችኦ ኢሴንሻል ዲአጎነስስ ሊስት በጣም አስፈላጊ እና አስተማማኝ ምርመራዎች ለጤና ሰራተኞች እና ለታካሚዎች መኖራቸውን ለማረጋገጥ የሀገር ውስጥ ውሳኔዎችን ለመምራት በማስረጃ ላይ የተመሰረቱ ምክሮችን የሚሰጥ ወሳኝ መሳሪያ ነው።"" ለ 2023 አስፈላጊ የምርመራ ዝርዝር፣ የዓለም ጤና ድርጅት የስትራቴጂክ አማካሪ ቡድን በብልቃጥ ምርመራ (ኤስኤጂኢ አይቪዲ) 12 መተግበሪያዎችን ገምግሟል እና ስምንት በ አይቪዲ ውስጥ እንዲጨመሩ እና ቀደም ሲል በተዘረዘሩት የኢዲኤል ምርመራዎች ላይ በርካታ አርትዖቶችን መክረዋል፣ ይህም አይቪዲ ለሳንባ ነቀርሳ፣ ኤችአይቪ እና የስኳር በሽታ ጨምሮ ሜላሊትስ። በዝርዝሩ ውስጥ የተጨመሩ ሌሎች አዳዲስ ምርመራዎች የኢንዶሮኒክ በሽታዎች፣የመራቢያ፣የእናቶች እና አዲስ የተወለደ ጤና፣ እና የልብና የደም ቧንቧ ጤና፣ ለኤንዶሮኒክ በሽታዎች ሁለት አዳዲስ ምርመራዎች ተካተዋል-የፓራቲሮይድ ሆርሞን እንደ ላቦራቶሪ-ተኮር ሙከራ የካልሲየም ሆሞስታሲስ መዛባት መንስኤዎችን ለመገምገም እና የሕክምና ውጤቶችን ለመከታተል; እና 17-ሀይድሮኦክሲፕሮጅስትሮን እንደ ላቦራቶሪ ላይ የተመሰረተ ምርመራ ከአራስ ጊዜ ውጭ የተወለደ አድሬናል ሀይፐርፕላሲአ ለመመርመር እና ለመቆጣጠር; ለሥነ ተዋልዶ፣ ለእናቶች እና ለአራስ ሕፃናት ጤና፣ ሁለት ምርመራዎችን ማካተት፡- ኪሊሀኡር-ቤቲኬ-ኢሉቲኦ ቴስት እንደ አጠቃላይ አይቪዲ በክሊኒካዊ ላቦራቶሪዎች ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውለው የፅንሱ እናት የደም መፍሰስን ለመመርመር እና ለማከም የሚረዳ፣ እና የእንክብካቤ ፈተና ለ የእናቶች ጤና አጠባበቅ እና የፅንሱ እና አዲስ የተወለደ የሂሞሊቲክ በሽታን በተመለከተ የደም ቡድኖችን እና የራሀሰስ ፋክተርን መወሰን; የልብና የደም ህክምና ለማግኘት፣ የክሊኒካል ላቦራቶሪዎች ጋር የጤና እንክብካቤ ተቋማት ውስጥ አጣዳፊ ማዮካርዲ ኢንፍራክሽን ያለውን ምርመራ ለመርዳት ከፍተኛ ትብነት ትሮፖኒን እኔ እና ቲ ማካተት።","Including personal glucose testing devices on the Essential Diagnostics List could lead to better disease management and reduced negative outcomes. While not prescriptive, the Essential Diagnostics List has the potential to help countries with their plans to improve access to in vitro diagnostics by providing a policy framework to enable informed decision-making for national Essential Diagnostics Lists. The ambition is that governments can use the List to improve in vitro diagnostics testing services in their country which will translate into increased access to diagnostics and better patient outcomes. “The rapid development and global deployment of diagnostics early in the COVID-19 pandemic was vital in tracking the spread of the virus, detecting, isolating and treating those infected and protecting those at risk,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “The WHO Essential Diagnostics List is a critical tool that gives countries evidence-based recommendations to guide local decisions to ensure the most important and reliable diagnostics are available to health workers and patients.” For the 2023 Essential Diagnostics List, the WHO Strategic Advisory Group of Experts on in vitro diagnostics (SAGE IVD) reviewed 12 applications and recommended the addition of eight in IVDs and several edits to previously listed EDL tests, including IVDs for tuberculosis, HIV and diabetes mellitus. Other new tests added to the list include those for endocrine disorders; reproductive, maternal and new-born health; and cardiovascular health: For endocrine disorders, two new tests were included: Parathyroid hormone as a laboratory-based test to aid in the evaluation of the causes of calcium homeostasis disorders and monitor the effects of treatment; and 17-Hydroxyprogesterone as a laboratory-based test to diagnose and monitor congenital adrenal hyperplasia outside of the neonatal period; For reproductive, maternal and newborn health, the inclusion of two tests: Kleihauer-Betke acid-elution test as a general IVD for use in clinical laboratories to aid in the diagnosis and treatment of fetomaternal haemorrhage, and a point-of-care test to determine blood groups and Rhesus factor in the context of maternal health care and haemolytic disease of the fetus and newborn; For cardiovascular health, the inclusion of high-sensitivity troponin I and T to aid in the diagnosis of acute myocardial infarction in health care facilities with clinical laboratories.","Waɗanda su ka haɗa da na'urar gwada ciwon sukari ta kai da ke cikin jerin gwanon muhimman gwaje-gwajen da aka gano ba a ɗauke da cutar. A yayin da su ka kasance ba sai da dokar likita ba, waɗannan jerin gwanon gwaje-gwajen su na da damar taimaka ƙasashe bisa ga tsare tsaren su don ganin inganta samar da gwajin kwalba ta hanyar samar da shiryeyyen tsari don samun iya bada muhimmin shawarwari ga jerin gwanon gwaje-gwajen da aka lissafa. Ƙudurin shi ne cewa gwamnati zata iya amfani da wannan jerin don inganta ayyukan gwaje-gwajen cikin kwalbaa kasashen su wanda za'a juya shi wajen ƙara samun damar gwajin da kuma samun kyakkyawan sakamako daga majinyata. ""Cigaban gaggawa da kuma rubdugun da Duniya tayi wajen samar da gwaje-gwajen cutar COVID-19 da ta addabi duniya a matakin farko yayi matuƙar ba da gudunmawa wajen tantance yaɗuwar ƙwayar cutar, da kuma ganowa da killacewa da ba wa waɗanda su ka kamu da ita magunguna da kuma bada tsaro ga waɗanda suke cikin hatsari wajen kamuwa da ita."" A cewar Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta-Janar na hukumar WHO. ""Jerin muhimman gwaje-gwajen WHO muhimmin kayan aiki ne da za su ba wa ƙasashe shawarwarin da ya kamata bisa tsarin gani da ido don tafiyar da ƙananan shawarwari wajen tabbatar da samar da gwaje-gwaje mafiya muhimmanci da dogaro ga ma'aikatan lafiya da majinyata."" Jerin muhimman gwaje-gwajen na 2023, Sashen Masana Tsare-tsare da Shawarwari na hukumar WHO akan gwaje-gwajen kwalbaa wato (SAGE IVD) sun duba manhajoji 12 tare da ba da shawarar ƙara takwas a IVDs da kuwa sake duba waɗancan jerin gwaje-gwajen da su ka gabata, waɗanda suka haɗa da gwaji na cikin kwalba na tarin fuka, ƙanjamau da kuma ciwon sukari. Wasu sabbin gwaje-gwajen da aka ƙara a wannan jerin sun haɗa da cutar da ke kama gaɓoɓi da jijiyoyi da mahaifa da lafiyar ma su shayarwa da ta jarirai da kuma lafiyar zuciya.: Dangane da matsalolin da su ka shafi sinadaran jiki da na gaɓɓai, an ƙara gwaje-gwaje guda biyu waɗanda su ka haɗa da: gwajin sinadaran da ke daidaita sinadarin kalshiyom da aka yi a ɗakin gwaji don taimakawa wajen abubuwan da ke jawo rashin daidaiton sinadarin Kalshiyom, sannan kuma a bibiyar tasirin magunguna; da kuma gwajin cutar da ke haddasa haihuwa lokacin da bai kai ba a matsayin gwajin da ake a ɗakin gwaji don bincike da kuma lura da cutar da ke samun zuciya na yara ƙanana a lokacin haihuwa.; Dangane harkokin lafiya na haihuwa da juna biyu da lafiyar mata masu shayarwa da ta jarirai, gamayyar waɗannan gwaje gwajen biyu: gwajin Kleihauer-Betke acid-elution a matsayin gamammen gwajin kwalba da za'a yi amfani da shi wajen binciken ƙwayoyin cuta a ɗakin bincike don taimakawa wajen ganowa da kuma samar da magungunan zubar jini a yayin haihuwa, da kuma gwajin da ake na nan-take don sanin sinadarin halittar jini a fannin lafiyar mata masu shayarwa da ma cututtukan da su ke cikin jini na yaron da ke ciki da na jarirai. Dangane da lafiyar zuciya, game maganin troponin I da T don taimakawa wajen gano matsalar buguwar zuciya a asibitocin da suke da ɗakunan gwaje-gwaje.","ikiwa ni pamoja na vifaa vya kibinafsi vya kupima glukozi kwenye orodha muhimu ya uchunguzi kunaweza kusababisha udhibiti bora wa magonjwa na kupunguza matokeo mabaya. Ingawa siyo maagizo: Orodha muhimu ya uchunguzi inaweza kusaidia mipango ya nchi ya kuboresha ufikiaji wa uchunguzi wa ndani kwa kuunda mifumo ya sera ili kuwawezesha kufanya maamuzi kwa kuzingatia orodha za kitaifa za uchunguzi muhimu. Matarajio ni kuwa serikali zinaweza kutumia orodha hiyo kuboresha huduma za kupima maambukizi ya ndani ya nchi ambayo itatafsiri ongezeko lake katika upatikanaji wa uchunguzi na matokeo bora ya wagonjwa. ""Maendeleo ya haraka na upelekaji wa uchunguzi wa kimataifa katika janga la UVIKO-19 ilikuwa muhimu muhimu katika kufuatilia kuenea kwa virusi, kugunduliwa, kuwatenga na kuwatibu waliyoambukizwa na kuwalinda waliyo hatarini"", alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Orodha Muhimu ya Uchunguzi wa WHO ni chombo muhimu ambacho kinatoa mapendekezo ya ushahidi wa msingi kwa nchi ili kuongeza maamuzi ya ndani ili kuhakikisha uchunguzi muhimu na wa kuaminika unapatikana kwa wafanyakazi wa afya na wagonjwa Kwa orodha muhimu ya uchunguzi wa 2023, kikundi cha ushauri wa kimkakati cha WHO cha wataalamu wa uchunguzi wa in vitro (SAGE IVD) kilikagua maombi 12 na kupendekeza kuongezwa ka maombi 8 kwenye IVD na marekebisho kadhaa kwenye vipimo vya EDL vilivyoorodheshwa hapo awali, ikijumuisha IVD za kifua kikuu, UKIMWI na Kisukari cha mellitasi. Vipimo vingine vipya vilivyoongezwa kwenye orodha ni pamoja na vile vya matatizo ya mfumo wa endocrine; afya ya uzazi, mama na mtoto mchanga pamoja na afya ya moyo na mishipa: Kwa matatizo ya endocrine, vilijumuishwa vipimo viwili vipya, : Homoni ya paradundumio kama kipimo cha maabara ili kusaidia katika tathimini za sababu ya matatizo ya homeostasis ya kalsiamu na kufuatilia athari za matibabu, na 17-Hydroxyprojesterone kama kipimo cha maabara cha kutambua na kufuatilia haipaplasia ya adrenali inayozalishwa nje ya kipindi cha mtoto mchanga; Kwa afya ya uzazi na mtoto mchanga, kujumuisha vipimo viwili: Kipimo cha asidi ya kleihauer-Betke kama IVD ya jumla kwa ajili ya matumizi katika maabara ya kliniki ili kusaidia katika utambuzi na matibabu ya kuvuta damu kwa fetoma, na kipimo cha matunzo kuamua makundi ya damu na kipengele cha Rhesus katika mazingira ya huduma ya afya ya mama na ugonjwa wa haemolytia wa fetusi na mtoto mchanga; Kwa afya ya moyo na mishipa; kuingizwa kwa troponin I na T yenye unyeti mkubwa ili kusaidia katika utambuzi wa infarction ya papo hapo ya myocardial katika vituo vya huduma za afya na maabara ya kliniki.","Eléyìí tí ó ní ohun èlò gúlúkóósì aládàáni tí ó wà lórí Àyẹ̀wò ìwé Ohun Èlò Ìdámọ̀ Àìsàn le yọrí sí ọ̀nà ibágbépọ̀ àrùn àti láti mú àdínkù bá àbájáde tí kò dára. Nígbà tí kò sí àlàkalẹ̀, Àyẹ̀wò Ìwé Ohun Èlò Ìdámọ̀ ní agbára láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè pẹ̀lú àlàkalẹ̀ láti mú àlékún bá àyẹ̀wò-ìṣàwárí àrùn nípa pípèṣè ìlànà àlàkalẹ̀ iṣẹ́-ṣíṣe láti lè sọ fún àwọn olùṣèpinnu fún àpapọ̀ Ìwé Àyẹ̀wò Ohun Èlò Ìdámọ̀. Èròǹgbà rẹ̀ ni pé ìjọba le lo àkójọpọ̀ rẹ̀ láti mú ìtẹ̀síwájú bá iṣẹ́ àyẹ̀wò ìṣàwárí àrùn àti àbájáde aláìsàn tí ó dára. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ pé ""ìdàgbàsóké oníkíákíá àti ìfọ́nkáàkiri gbogbo ayé àti àyẹ̀wò ìdámọ̀ àìsàn ní ìgbà tí àjàkálẹ̀ àrùn 'COVID-19' ṣẹ̀ṣẹ̀ bẹ̀rẹ̀ jẹ́ eléyìí tí ó burú láti ṣe àwárí okùnfà fáírọ́ọ́sì náà, ìṣàwárí, ìyàsọ́tọ̀ àti ṣíṣe ìtọ́jú àwọn tí ó kó àrùn náà àti àwọn olùtọ́jú wà ní inú ewu. Àyẹ̀wò Ìwé Ohun Èlò Ìdámọ̀ àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé jẹ́ eléyìí ohun èlò ipò ẹlẹgẹ tí ó máa ń fún àwọn orílẹ̀-èdè ní ẹ̀rí-ìfìdímúlẹ̀ tí a là kalẹ̀ láti tọ́ àwọn ìpinnu abẹ́lé láti rí i dájú pé àwọn ohun tí ó ṣe pàtàkì tí ó sì ṣe é gbé aralé fún àyẹ̀wò ìdámọ̀ àìsàn tí ó wà nílẹ̀ fún àwọn òṣìṣẹ́ elétò-ìlera àti àwọn aláìsàn."" Fún Àyẹ̀wò Ìwé Ohun èlò Ìdámọ̀ ti ọdún 2023, Ìgbìmọ̀ àjọ Olùdáninímọ̀ràn Ìlànà Iṣẹ́-ṣíṣe ti Akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ní orí àyẹ̀wò ìdámọ̀ àìsàn (SAGE IVD) ṣe àyẹ̀wò ìwé-ìgbàwọlé 12 àti àlàkalẹ̀ ṣe àfikún-ún mẹ́jọ ní inú àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìsàtúnyẹ̀wò láti kọ àyẹ̀wò EDL tẹ̀lé e, eléyìí tí ó ní IVDs. àti IVDs fún àìsàn ikọ́ ife, àrùn kògbóógùn àti àrun ìtọ̀-ṣúgà onímilitíátọ́ọ́sì. Àwọn àyẹ̀wò tuntun mìíràn tí wọ́n tún ṣẹ̀ṣẹ̀ ṣe àfikún fún àwọn ìṣeṣégeṣège oje-ara; ìpọ̀si, ajẹmọ́pọlọ àti ìlera àwọn ọmọdé; àti ìlera ajẹmétòòṣànká-inú-ọkàn;: Fún ìṣeṣégeṣège oje-ara, a ti ṣe àfikún àwọn àyẹ̀wò tuntun méjì: Atarají Paratááírọ́ọ́dù gẹ́gẹ́ bí i àyẹ̀wò ajẹmọ́-láábú láti mú ìgbélósùnwọ̀n okùnfà ìṣeṣégeṣège kásíọ́mù omeotasísí àti ìṣàbọ́jútó ipa ìtọ́jú; àti '17-hydroxyprogesterone' gẹ́gẹ́ bí i ìṣàyẹ̀wò-ajẹmọ́ láábú láti ṣe àyẹ̀wò àti ìmójútó àisàn ìbí-àjogúnbá ní àsìkò ìbí ọmọ tuntun; Fún ìlera ìbísí, ìyálọ́mọ àti ti ọmọ tuntun, àti fún fífi sí àwọn àyẹ̀wò méjèèji yìí: àyẹ̀wò ìlàn�� yíyọ kúrò aporó inú-ara 'Kleihauer-Betke' gẹ́gẹ́ bí i IVD lápapọ̀ fún lílò ìtọ́jú ajẹmọ́-láábú láti mú àyẹ̀wò àti ìtọ́jú yá ní kíákíá fún sísàn ẹ̀jẹ̀-ọlẹ̀ inú, àti ipa-ìkẹ́ àyẹ̀wò àti àrun àìdọógba-ìyálọ́mọ àti ọlẹ̀ inú àti ọmọ tuntun; Fún ìlera ajẹmọ́-ètò-inú-ọkàn, àfikún ìmọ̀sílára-gíga ti turopolíínì i àti T láti mú àyẹ̀wò alágbára ìkọlù ọkàn ní agbègbè ilé èto ìlera pẹ̀lú àyẹ̀wò láábù ní ilé-ìwòsàn.","Kuhlanganisa nemishini yomuntu siqu yokuhlola ushukela ku-Essential Diagnostics List kungaholela ekulawulweni okungcono kwezifo kanye nokuncipha kwemiphumela engemihle. Nakuba kunganqunyelwe, Uhlu Lwe-Essential Diagnostics lunamandla okusiza amazwe ngezinhlelo zawo zokuthuthukisa ukufinyelela ekuxilongweni kwe-in vitro ngokunikeza uhlaka lwenqubomgomo ukuze lunike amandla ukwenza izinqumo unolwazi Ohlwini Lukazwelonke Lwe-Essential Diagnostics. Isifiso siwukuthi ohulumeni bangasebenzisa Uhlu ukuze bathuthukise izinsizakalo zokuhlola izifo ze-in vitro ezweni labo okuzohumushela ekufinyeleleni okwandisiwe kokuxilonga kanye nemiphumela engcono yesiguli. ""Ukuthuthuka ngokushesha kanye nokusatshalaliswa kwezifo emhlabeni wonke ekuqaleni kobhubhane lweCOVID-19 bekubalulekile ekulandeleleni ukusabalala kwaleli gciwane, ukuthola, ukuhlukanisa kanye nokwelapha labo abangenwe yileli gciwane nokuvikela labo abasengozini,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Uhlu LweWHO Essential Diagnostics luyithuluzi elibalulekile elinikeza amazwe izincomo ezisekelwe ebufakazini zokuqondisa izinqumo zendawo ukuze kuqinisekiswe ukuthi ukuxilonga okubaluleke kakhulu nokuthembekile kuyatholakala kubasebenzi bezempilo neziguli."" Ohlwini luka-2023 olubalulekile lwe-Diagnostics, iWHO Strategic Advisory Group of Experts on in vitro diagnostics (SAGE IVD) ibuyekeze izicelo eziyi-12 futhi yancoma ukuthi kwengezwe eziyisishiyagalombili kuma-IVD kanye nokuhlelwa okuningana ekuhlolweni kwe-EDL okufakwe ohlwini, okuhlanganisa ama-IVD esifo sofuba, iHIV nesifo sikashukela. i-mellitus. Okunye ukuhlola okusha okwengezwe ohlwini kubandakanya lezo zokuphazamiseka kwe-endocrine; impilo yokuzala, komama neyokuzalwa; kanye nempilo yenhliziyo nemithambo yegazi: Ngokuphazamiseka kwe-endocrine, ukuhlolwa okusha okubili kwakufakiwe: I-hormone yeParathyroid njengokuhlolwa okusekelwe elabhorethri ukusiza ekuhloleni izimbangela ze-calcium homeostasis disorders nokuqapha imiphumela yokwelashwa; kanye ne-17-Hydroxyprogesterone njengokuhlolwa okusekelwe elabhorethri ukuze kuhlonzwe futhi kuqashwe icongenital adrenal hyperplasia ngaphandle kwesikhathi sokuzala; Ngempilo yokuzala, komama neyokuzalwa esanda kuzalwa, ukufakwa kokuhlolwa okubili: I-Kleihauer-Betke acid-elution test njenge-IVD evamile ukuze isetshenziswe kumalabhorethri asemtholampilo ukusiza ekuxilongeni nasekwelapheni ukopha kwe-fetomaternal, kanye nokuhlola iphuzu lokunakekela ukunquma amaqembu egazi kanye neRhesus factor kumongo wokunakekelwa kwezempilo komama kanye nesifo se-hemolytic somntwana kanye nosana olusanda kuzalwa; Ngempilo yenhliziyo, ukufakwa kwe-high-sensitivity troponin I no-T ukusiza ekuxilongweni kwe-acute myocardial infarction ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo ezinamalabhorethri emitholampilo." +የደብልዩኤችኤ 76.5 የመመርመሪያ አቅምን ለማጠናከር በቅርቡ በፀደቀው ውሳኔ፣ አባል ሀገራት ብሔራዊ የምርመራ ስትራቴጂዎችን እንደ ሀገራዊ የጤና እቅዳቸው እንዲያጤኑ እና የአለም ጤና ድርጅትን ሞዴል ዝርዝር በማጣጣም ሀገራዊ አስፈላጊ የምርመራ ዝርዝሮችን እንዲያዘጋጁ አሳስበዋል። በብልቃጥ ውስጥ አስፈላጊ ምርመራዎች የደብልዩኤችኤ ኢዲኤሎችን ለማዳበር በሚያደርጉት ጥረት፣ በዌብናር፣ በዎርክሾፖች እና በአገር ውስጥ ቀጥተኛ ድጋፍ ላይ በተለያዩ የዓለም ሀገራት እየመከረ እና እየደገፈ ነው። በየሁለት ዓመቱ የተሻሻለው፣ አስፈላጊው የዲያግኖስቲክስ ዝርዝር ብሄራዊ በብልቃጥ መመርመሪያ ፖሊሲ ልማትን ለመደገፍ እና የ አይቪዲ ምርመራ እና የክሊኒካል ላብራቶሪ አገልግሎቶችን ተደራሽነት ለማሻሻል የታሰበ ነው። እንዲሁም ለሀገር አቀፍ ኢዲኤሎች ማሳወቅ፣ በተለያዩ የጤና አጠባበቅ ስርዓት ደረጃዎች ለ አይቪዲኤስ ቅድሚያ ስለመስጠት ምክር ይሰጣል። በተጨማሪም፣ የኢን ቪርቶ ዲአጎነስስ ምርጫን፣ ግዥን፣ አቅርቦትን ወይም ልገሳን ለሚደግፉ የተባበሩት መንግስታት ኤጀንሲዎች እና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ከግል የጤና ቴክኖሎጂ እና የማኑፋክቸሪንግ ዘርፎ��� መመሪያ ጋር የአለም ጤና ጉዳዮችን ለመፍታት ስለ አይቪዲኤስ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጉዳዮች ያሳውቃል። በ2023 የዓለም ጤና ድርጅት ኢዲኤል እና ውሳኔዎች ላይ ዝርዝር መረጃ ለማግኘት ማገናኛን ይመልከቱ።,"With the recent adoption of the WHA 76.5 resolution on strengthening diagnostics capacity, Member States are urged to consider the establishment of national diagnostics strategies as part of their national health plans, and to consider the development of national essential diagnostics lists, adapting the WHO model list of essential in vitro diagnostics. WHO is advising and supporting multiple countries across the world on their efforts to develop EDLs, through webinars, workshops and direct country support. Updated biennially, the Essential Diagnostics List is intended to support national in vitro diagnostics policy development and to improve access to IVD testing and clinical laboratory services. As well as informing national EDLs, it provides advice on prioritization of IVDs at different levels of the healthcare system. Additionally, it informs United Nations agencies and non-government organizations that support the selection, procurement, supply or donation of In Vitro Diagnostics along with guidance to the private health technology and manufacturing sectors about the IVDs priorities required to address global health issues. For detailed information on the 2023 WHO EDL and decisions see link.","A bisa amfani da tsarin kwanan nan na kundin WHA 76.5 resolution wajen ƙarfafa damar bincike, an hori jahohi mambobi da su yi duba zuwa ga assasa dabarun bincike na ƙasa a matsayin wani ɓangare na tsarin kiwon lafiya, da kuma duba zuwa ga bunƙasa jerin muhimman gwaje-gwajen ƙasa, wanda ke amfani bisa tsarin WHO na muhimman jerin gwaje-gwajen kwalba. Hukumar WHO na ba da shawarari da kuma gudunmawa ga ƙasashe masu yawa a faɗin duniya a ƙokarinta na bunƙasa ELDs, ta hanyar taruka ta yanar gizo, horarwa da kuma ba da gudunmawa ga ƙasa kai-tsaye. Wanda ake sabuntawa duk bayan shekaru biyu a jerin muhimman gwaje-gwaje, an yi ne da manufar ba da gudunmawa ga tsarin bunƙasa gwajin kwalba na ƙasa, sannan kuma a inganta samar da hanyar samun gwajin IVD da kuma kayayyakin aikin ɗakin gwaje-gwaje. Da kuma ta faɗakar da jerin muhimman gwaje-gwajen ƙasa, ana samar da shawarwari kan ba da muhimmanci ga IVDs a matakai daban-daban na tsarin kula da lafiya. Bugu da ƙari, tana faɗakar da ƙungiyoyin Majalisar Ɗinkin Duniya da ƙungiyoyo masu zaman kan u waɗanda suke ba da goyon baya kan wannan zaɓe, da samarwa da kawowa da ba da kyautar kayayyakin gwaje-gwajen kwalba, tare da ba da haske ga ƙungiyoyin lafiya masu zaman kansu da ma'aikatu masu samar da kayayyakin game da abubuwan fda aka fi buƙata na IVD waɗanda ake ɓukata a tattauna matsalolin lafiya a duniya. Don samun cikakken bayani game da 2023 WHO EDL da kuma shawarwari, ziyarci wannan mahaɗar (link).","Kupitishwa kwa hivi karibuni kulitokana na azimio la WHA 76.5 kuhusu kuimarisha uwezo wa uchunguzi, Nchi Wanachama zinahimizwa kuzingatia uanzishwaji wa mikakati ya kitaifa ya uchunguzi kama sehemu ya mipango ya afya ya kitaifa na kuzingatia maendeleo ya orodha muhimu za uchunguzi wa kitaifa, kurekebisha orodha ya mfano ya WHO, uchunguzi muhimu wa in vitro. WHO inashauri na kusaidia nchi nyingi duniani juu ya juhudi zao za kuunda EDLs, kupitia wavuti, warsha na usaidizi wa moja kwa moja wa nchi. inasasishwa kila baada ya miaka miwili, Orodha muhimu ua uchunguzi inakusudiwa kusaidia uundaji wa sera ya kitaifa ya uchunguzi wa vitro na kuboresha ufikiaji wa upimaji wa IVD na huduma za maabara ya kimataifa. Pamoja na kufahamisha EDL za kitaifa, kutoa ushauri juu ya kuweka vipaumbele vya IVD katika viwango tofauti vya mfumo wa huduma ya afya. Zaidi ya hayo, inafahamisha mashirika ya Umoja wa Mataifa na mashirika yasiyo ya kiserikali ambayo yanasaidia uteuzi, ununuzi, usambazaji au mchango wa uchunguzi wa In Vitro pamoja na mwongozo wa teknolojia ya afya ya kibinafsi na sekta za utengenezaji juu ya vipaumbele vya IVD vinavyohitajika kushughulikia masuala ya afya duniani. Kwa habari zaidi juu ya 2023 WHO EDL na maamuzi tazama kiungo.","Pẹ̀lú gbígbà wọlé ìpinnu àjọ WHA 76.5 tí ó wáyé láìpẹ́ yìí lórí ṣíṣe ìrólágbára fún ìkápá ìdámọ̀ àìsàn, a rọ àwọn Orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ láti gbìyànjú ìfídímúlẹ̀ àwọn ọ̀nà ìṣèdámọ̀ àìsàn ní orílẹ̀ gẹ́gẹ́ bí i ètò orílẹ̀ fún ìlera, àti láti gba ìdàgbàsókè àwọn ààtò ìṣédámọ̀ àisàn wọlé, nípa gbígba àwòkọ́ṣe ìlànà ìsàwárí àìsàn àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé tí ó ṣe pàtàkì wọlé. Àjọ WHO ń ṣe àmọ̀ràn àti àtìlẹyìn fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè káàkiri gbogbo àgbáyé lórí ipa tí wọ́n ń kó ní orií àti mú ìdàgbàsókè bá 'EDLs' , láti ara àpérò, ìdálẹ́kọ̀ọ́ àti àtìlẹyìn lọ́nà tààrà fún àwọn orílẹ̀-èdè. Àfikùn ọlọ́dún méjì-méji, Àyẹ̀wò Ìwé Ohun Èlò Ìdámọ̀ ní èrò láti ṣe àtìlẹyìn fún àwọn ìlànà àyẹ̀wò ìṣàwárí àrùn gbogbo àti láti ṣe ìdàgbàsókè kí ìgbèèrú àti rọ́wọ́tó àyẹ̀wò IVD àti àwọn iṣẹ́ ìwòsàn láábù. Nípa síṣọ fún àjọ àpapọ̀ ELDs léti, ó ń pèsè ìmọ̀ràn ní orí ìmúníkókó IVDs ní oríṣìíríṣìí ìpele ètò ìlera. Ní àfikùn, ó sọ fún àwọn àjọ Àgbáyé àti àwọn ẹgbẹ́ tí kòrọ̀gbọ̀kú-lé-ìjọba tí wọ́n ń ṣe àtìlẹyìn fún yíyan, rírà, fún tàbí pèsè ohun èlò àyẹ̀wò ìṣàwárí àrùn pẹ̀lú ìlànà fún ìmọ̀-ẹ̀rọ ti ẹ̀ka ìlera aládáàni àti àwọn ẹka tí ó wà nípa ìpèsè IVD nílò láti yẹ àwọn ọ̀rọ̀ tí ó níṣe pẹ̀lú ètò ìlera ní àgbáyé. Fún àlàyé kíkún lórí àjọ Elétò -ìlera Lágbàáyé ELD ti ọdún 2023 àti àwọn ìpinnu, wo ìtọ́kasí.","Ngokwamukelwa kwakamuva kwesinqumo se-WHA 76.5 mayelana nokuqinisa amandla okuxilonga, Amazwe Angamalungu ayanxuswa ukuthi acabangele ukusungulwa kwamasu kazwelonke okuxilonga njengengxenye yezinhlelo zawo zezempilo zikazwelonke, futhi acabangele ukuthuthukiswa kohlu lukazwelonke olubalulekile lokuxilonga, ukulungisa uhlu lwemodeli yeWHO. yokuxilongwa okubalulekile kwe-in vitro. I-WHO yeluleka futhi isekela amazwe amaningi emhlabeni wonke emizamweni yawo yokuthuthukisa ama-EDL, ngama-webinars, ama-workshops kanye nokusekelwa kwezwe okuqondile. Luvuselelwa njalo ngemva kweminyaka emibili, Uhlu Olubalulekile Lokuxilonga luhloselwe ukusekela ukuthuthukiswa kwenqubomgomo kazwelonke yokuxilongwa kwe-in vitro kanye nokuthuthukisa ukufinyelela ekuhlolweni kwe-IVD nezinsizakalo zaselabhorethri yomtholampilo. Kanye nokwazisa ama-EDL kazwelonke, inikeza iseluleko ngokubeka eqhulwini ama-IVD emazingeni ahlukene ohlelo lokunakekelwa kwezempilo. Ukwengeza, yazisa izinhlangano zeZizwe Ezihlangene nezinhlangano okungezona ezikahulumeni ezisekela ukukhethwa, ukuthengwa, ukuhlinzekwa noma ukunikela kwe-In Vitro Diagnostics kanye nokuqondiswa kwezobuchwepheshe bezempilo ezizimele kanye nemikhakha yokukhiqiza mayelana nezinto eziza kuqala ze-IVD ezidingekayo ukubhekana nezinkinga zezempilo zomhlaba wonke. Ukuze uthole imininingwane enemininingwane nge-2023 WHO EDL nezinqumo bheka isixhumanisi." +"ደብልዩኤችዖ ሰው ሰራሽ የማሰብ ችሎታን ለመቆጣጠር የሚያስፈልጉትን ጉዳዮች ይዘረዝራል የዓለም ጤና ድርጅት (ደብልዩኤችዖ) ለጤና አርቴፊሻል ኢንተለጀንስ (ኤአይ) ቁልፍ ጉዳዮችን የሚዘረዝር አዲስ ህትመት አወጣ። ህትመቱ የኤአይአይ ሲስተሞችን ደህንነት እና ውጤታማነት መመስረት፣ ተገቢ ስርዓቶችን በፍጥነት ለሚያስፈልጋቸው ሰዎች ማቅረብ እና በባለድርሻ አካላት መካከል ገንቢዎችን፣ ተቆጣጣሪዎችን፣ አምራቾችን፣ የጤና ሰራተኞችን እና ታካሚዎችን ጨምሮ ውይይትን ማጠናከር አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ይሰጣል። የጤና አጠባበቅ መረጃ አቅርቦት እየጨመረ በመምጣቱ እና የትንታኔ ቴክኒኮች ፈጣን እድገት - በማሽን መማር ፣ በሎጂክ ላይ የተመሠረተ ወይም ስታቲስቲካዊ - ኤአይ መሳሪያዎች የጤና ዘርፉን ሊለውጡ ይችላሉ። የዓለም ጤና ድርጅት ክሊኒካዊ ሙከራዎችን በማጠናከር የጤና ውጤቶችን ለማሻሻል የ ኤአይ እምቅ ችሎታን ይገነዘባል; የሕክምና ምርመራ፣ ሕክምና፣ራስን መቻል እና ሰው-ተኮር እንክብካቤን ማሻሻል; እና የጤና እንክብካቤ ባለሙያዎችን እውቀት፣ ችሎታ እና ብቃት ማሟላት። ለምሳሌ፣ ኤአይ የሕክምና ስፔሻሊስቶች እጥረት ባለባቸው ቅንብሮች ውስጥ ጠቃሚ ሊሆን ይችላል ለምሳሌ: የሬቲን ስካን እና የራዲዮሎጂ ምስሎችን ከብዙ ሌሎች መካከል በመተርጎም። ሆኖም፣ የኤአይ ቴክኖሎጂዎች - ትልልቅ የቋንቋ ሞዴሎችን ጨምሮ - በፍጥነት እየተሰማሩ ነው፣ አንዳንድ ጊዜ እንዴት እንደሚሰሩ ሙሉ ግንዛቤ ሳይኖር የጤና አጠባበቅ ባለሙያዎችን እና ታካሚዎችን ጨምሮ የመጨረሻ ተጠቃሚዎችን ሊጠቅም ወይም ሊጎዳ ይችላል። የጤና መረጃን በሚጠቀሙበት ጊዜ ኤአይ ሲስተሞች ሚስጥራዊነት ያለው የግል መረጃን ማግኘት ይችላሉ ይህም ግላዊነትን፣ ደህንነትን እና ታማኝነትን ለመጠበቅ ጠንካራ የህግ እና የቁጥጥር ማዕቀፎችን ያስገድዳል፣ ይህ ህት��ም ለማዘጋጀት እና ለማቆየት ያለመ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “ሰው ሰራሽ የማሰብ ችሎታ ለጤና ትልቅ ተስፋ ይሰጣል፣ነገር ግን ኢ-ሥነ ምግባር የጎደለው የመረጃ አሰባሰብ፣ የሳይበር ደህንነት ስጋቶች እና አድሏዊ ጉዳዮችን ወይም የተሳሳቱ መረጃዎችን ጨምሮ ከከባድ ፈተናዎች ጋር አብሮ ይመጣል። ""ይህ አዲስ መመሪያ ካንሰርን በማከምም ሆነ የሳንባ ነቀርሳን በመለየት ረገድ ያለውን አቅም ለመጠቀም አገሮች ኤአይን በብቃት እንዲቆጣጠሩ ይረዳቸዋል ።","WHO outlines considerations for regulation of artificial intelligence for health The World Health Organization (WHO) has released a new publication listing key regulatory considerations on artificial intelligence (AI) for health. The publication emphasizes the importance of establishing AI systems’ safety and effectiveness, rapidly making appropriate systems available to those who need them, and fostering dialogue among stakeholders, including developers, regulators, manufacturers, health workers, and patients. With the increasing availability of health care data and the rapid progress in analytic techniques – whether machine learning, logic-based or statistical – AI tools could transform the health sector. WHO recognizes the potential of AI in enhancing health outcomes by strengthening clinical trials; improving medical diagnosis, treatment, self-care and person-centred care; and supplementing health care professionals’ knowledge, skills and competencies. For example, AI could be beneficial in settings with a lack of medical specialists, e.g. in interpreting retinal scans and radiology images among many others. However, AI technologies – including large language models – are being rapidly deployed, sometimes without a full understanding of how they may perform, which could either benefit or harm end-users, including health-care professionals and patients. When using health data, AI systems could have access to sensitive personal information, necessitating robust legal and regulatory frameworks for safeguarding privacy, security, and integrity, which this publication aims to help set up and maintain. “Artificial intelligence holds great promise for health, but also comes with serious challenges, including unethical data collection, cybersecurity threats and amplifying biases or misinformation,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “This new guidance will support countries to regulate AI effectively, to harness its potential, whether in treating cancer or detecting tuberculosis, while minimising the risks.”","Hukumar WHO ta lissafo abubuwan da za'a yi la'akari da su wurin tsara ƙa'idodin amfani da fasahar AI a harkar lafiya. Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO) ta fitar da sabon kundin da ke ƙunshe da jerin yadda za a yi amfani da fasahar AI a harkar lafiya. Wanann kundin ya jaddada yanda ƙirƙirar tsarin AI zai yi amfani, tsaro da kuma tasiri, za'a yi sauran sanya tsarin ya samu cikin sauƙi ga waɗanda su ke da buƙatar shi. da kuma shigar da wannan batun ga ma su madafan iko da faɗa aji, waɗanda su ka haɗa da masu ƙirƙirowa, masu daidaitawa, kamfanunnuka, ma'aikata lafiya da kuma majiyanta. Da yanda harkar kula da lafiya ke ƙara sauƙi, da kuma cigaban gaggawan da ake samu a fannonin fasahar na'ura, in ma dai koyon koyon aikin inji, ko fasahar da aka kirkira ta hanyar dalilan zahiri, kayayyakin AI can iya canza fannin lafiya. WHO ta fahimci aikin da AI zai iya yi ta hanyar ƙara fito da sakamakon lafiya wajen ƙarfafa binciken cututtuka; inganta gwaje-gwajen cututtuka, magunguna, kula da kai, da kuma kula da wani, da kuma ƙara kula da ilimin ƙwararru ta fannin lafiya, wajen ƙwarewa da kuma cancanta. Misali, akan iya amfani da AI a inda babu ƙwararrun likitoci , misali wajen duba ƙwayar ido da kuma hotunan ƙasusuwa da ma sauran su. Ko da yake, fasahohin AI waɗanda su ka haɗa da manyan harasa da ake saurin kawowa wasu lokutan ba tare da an fahimci yadda su ke gudana ba, wanda kan iya amfanarwa ko kuma cutar da wanda abin zai shafa, wanɗanda su ka haɗa da ƙwararrun masana kula da lafiya da kuma majinyata. A yayin da ake amfani da jadawalin lafiya, na'urar AI kan iya samun damar sanin wasu bayanai mafi hatsari, da ke buƙatar bin diddigi a hukumance da kuma taƙaita tsarin ayyuka don tsare sirrika, tsaro, da kuma kare martaba, da wannan manufar ne kundin zai taimakawa tsari da kuma kiyaye shi. "" Tsarin na'urar AI na riƙe da gagarumin nasara ga lafiya, amma kuma ya zo da wani irin babban ƙalubale wanda ya haɗa da karɓan bayanan da na daidai ba, barazana ga matakan tsaron yanar gizo, da ma rashin bada sakamakon da ya kamata ko kuma rashin fahimtar bayanai"" cewar Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus Darakta janar na WHO. "" Wannan sabuwar hanyar zata iya tallafawa ƙasashe wajen daidaita AI yadda ya dace, don amfani da damar sa, in ma wajen bada magungunan cutan daji ko kuma gano ciwon tarin fuka a yayin da kuma ake ƙara daƙile hatsarurruka"".","WHO imeorodhesha mambo ya kuzingatia katika kanuni za matumizi ya akili bandia kwa afya Shirika la Afya Duniani (WHO) limetoa chapisho jipya linaloorodhesha kanuni za kuzingatia katika matumizi ya akili bandia (AI) kwenye afya. Chapisho hili linasisitiza umuhimu wa kuanzisha usalama na ufanisi wa mifumo ya AI, ili kufanya mifumo sitahiki ipatikane kwa wale wanaoihitaji kwa haraka, na kuendeleza mazungumzo kati ya washikadau, wakiwemo wasanidi, wadhibiti, wazalishaji, wafanyakazi wa afya na wagonjwa. Kutokana na kuongezeka kwa upatikanaji wa takwimu za huduma za afya na maendeleo ya haraka katika mbinu za uchanganuzi; iwe kujifunza kwa mashine, kulingana na mantiki, au takwimu, vifaa vya AI vinaweza kubadilisha sekta ya afya. WHO inatambua uwezo wa AI katika kuwezesha matokeo ya Afya kwa kuimarisha majaribio ya kimatibabu; kuwezesha uchunguzi wa matibabu, kujitunza na matunzo ya mtu binafsi na kuongeza ujuzi na uelewa wa wataalamu wa afya. Kwa mfano, AI inaweza kuwa na manufaa katika mipangilio na ukosefu wa wataalamu wa matibabu, k.m katika kutafsiri vipimo vya retina na picha za radioloji kati ya nyingine nyingi. Hata hivyo, teknolojia ya AI ikiwa ni pamoja na modeli kubwa za lugha, zinasambazwa kwa haraka, wakati mwingine bila ufahamu kamili wa namna zinavyoweza kufanya kazi, jambo ambalo linaweza kuwanufaisha au kuwadhuru watumiaji wa mwisho, wakiwemo wataalamu wa afya na wagonjwa. inapotumia takwimu za afya, mifumo ya AI inaweza kufikia taarifa nyeti za mtu binafsi, na hivyo kuhitaji mifumo thabiti ya kisheria na udhibiti kwa ajili ya kulinda faragha, usalama na uadilifu, ambapo chapisho hili linalenga kusaidia katika kupangilia na kusimamia. Ujasusi wa bandia una ahadi kubwa katika afya, lakini pia, unakuja na changamoto kubwa, ikiwa ni pamoja na ukusanyaji wa takwimu usiyo na maadili, vitisho vya usalama wa kimtandao na kukuza upendeleo au habari potofu, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Huu mwongozo mpya utasaidia nchi kuzibiti AI ipasavyo, kutumia uwezo wake, iwe katika katika kutibu saratani au kugundua kifua kikuu, huku ikipunguza hatari","Àjọ WHO ti ṣe àwọn àgbékalẹ̀ ìlànà àńtẹ̀lẹ́ fún ìmọ̀ àtọwọ́dá ti ètò ìlera Àjọ elétò ìlera-lágbàáyé WHO ti ṣe agbéjáde ìkéde tuntun nípa àlàkalẹ̀ pàtàkì ní orí agbékalẹ̀ ìlànà àńtẹ̀lé fún (AI) fún ètò ìlera. Àtẹ̀jáde náà ṣe àtẹnumọ́-ọ́n pàtàkì ṣíṣe àgbékalẹ̀ ìlànà ìdábòbò ÌMỌ̀-ÀTỌWỌ́DÁ àti ìṣọwọ́-ṣiṣẹ́ rẹ̀, eléyìí tí ó ń tètè ṣiṣẹ́ fún àwọn ẹ̀rọ tí ó wà nílẹ̀ fún àwọn tí ó nílò wọn, àti àwọn tí ó fẹ́ ṣe agbátẹrù ìtàkurọ̀sọ láàrin àwọn abẹnugan, eléyìí tí ó ní àwọn olùṣẹ̀dá, àwọn alákòóso, àwọn olùpèṣè, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera, àti àwọn aláìsàn. Pẹ̀lú bí dátà ètò ìlera ṣe ń pọ̀ sí i, àti bí ìtẹ̀síwájú nínú àwọn ọ̀nà ìyànnàná-bọ́yá ti ẹ̀rọ ìkọ́ni, ẹ̀kọ́-àrògún tàbí ìsìro - Irinṣẹ́ AI le mú àyípadà bá ẹ̀ka ètò ìlera. Àjọ WHO ti ṣe ìdámọ̀ agbára ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá fún ètò-ìlera láti fún abáyọrí ètò ìlera ní ní agbára: àti láti mú ìdàgbàsókè bá ìlànà àyẹ̀wò ìmọ̀-ìṣègùn òyìnbó, àti ìtọ́jú, pẹ̀lú ìtọ́jú-araẹni àti ìtọ́jú pípèsè fún elòmìíràn; àti láti fún àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ní àtìlẹ̀yìn, ìmọ̀, ìmọ̀ọ́ṣe àti ìkẹ́ṣẹjárí lẹ́nu iṣẹ́. Fún bí i àpẹẹrẹ, ìmọ̀ ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá le ṣe àǹfààní ní àwọn agbègbè tí ò ní àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́-oníṣègùn òyìnbó, àpẹẹrẹ, títùmọ́ àwọn àyẹ̀wò àwòrán ojú àti ti àwòrán lílò láti fi ṣe ìtọ́jú àti àwọn mìíràn. Ṣíbẹ̀ṣíbẹ̀, àwọn ìmọ̀ ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá -eléyìí tí ó ní àwòmọ́ èdè ńlá- ni a ti ń pín káàkiri ní kíákía, nígbà mìíràn láiì sí ìmọ̀ kíkún nípa bí wọ́n ṣe ń ṣiṣẹ́ sí, eléyìí tí ó ṣe àǹfààní tàbí ìpalára fún àwọn tí ó bá lò ó, ele´yìí tí kò yọ àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́-olùtọ́jú onímọ̀-ìṣègùn àti àwọn aláìsàn sílẹ̀. Nígbà tí a bá ń lo dátà Ọgbọ́n Àtọwọ́dá le ní àǹfààní sí àwọn èsì kan tí ó lágbára, tí ó le mú ìwúlò àti ìkóníjanu iṣẹ́-ṣíṣẹ alágbára wà ní àìléwu àti ìpamọ́, ààbò, àti òtítọ́, eléyìí tí àtẹ̀jáde yìí ní èròǹgbà láti gbé kalẹ̀ àti láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún àjọ WHO sọ pé, ""ìmọ̀ àtọw��́dá ń se ìlérí ńlá fún ètò ìlera, ṣùgbọ́n ó tún wá pẹ̀lú ìpènijà ńlá, eléyìí tí ó ní gbígbà dátà tí kò bá àṣà iṣẹ́ mu, ìdúnkokò ààbò orí ayélujára àti ṣíṣẹrànlọ́wọ́ fún ṣíṣègbè tàbí sísọ ohun tí kò tọ́,"". ""Àlàkalẹ̀ tuntun yìí yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè láti mú ìsọwọ́-ṣiṣẹ́ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá wà ní déédé, àti láti mú ìsọwọ́-ṣiṣẹ́ rẹ̀ ṣe é fọkàntán, bóyá nípa títọ́jú àìsàn jẹjẹrẹ tàbí láti ṣe ìdámọ̀ ikọ́-àwúgbẹ, nígbà tí a ó sì mú ewu rẹ̀ wà ní ìwọ̀ntunwọ̀nsì.""","I-WHO iveza ukucatshangelwa kokulawulwa kobuhlakani bokwenziwa kwezempilo Inhlangano Yezempilo Yomhlaba (WHO) ikhiphe incwadi entsha efaka ohlwini lokucatshangelwa okubalulekile kokulawula kubuhlakani bokwenziwa (AI) kwezempilo. Ukushicilelwa kugcizelela ukubaluleka kokusungula ukuphepha nokusebenza ngempumelelo kwezinhlelo ze-AI, ukwenza ngokushesha amasistimu afanele atholakale kulabo abawadingayo, kanye nokukhuthaza inkhulumomphendulwano phakathi kwababambe iqhaza, okuhlanganisa abathuthukisi, abalawuli, abakhiqizi, abasebenzi bezempilo kanye neziguli. Ngokutholakala okwandayo kwedatha yokunakekelwa kwezempilo kanye nenqubekelaphambili esheshayo kumasu okuhlaziya - kungakhathaliseki ukuthi ukufunda ngomshini, okusekelwe kumqondo noma izibalo - amathuluzi e-AI angaguqula umkhakha wezempilo. I-WHO ibona amandla e-AI ekuthuthukiseni imiphumela yezempilo ngokuqinisa izivivinyo zomtholampilo; ukuthuthukisa ukuxilongwa kwezokwelapha, ukwelashwa, ukuzinakekela kanye nokunakekelwa okugxile kumuntu; kanye nokwengeza ulwazi, amakhono kanye namakhono ochwepheshe bezempilo. Isibonelo, i-AI ingaba yinzuzo kuzilungiselelo lapho kungekho ochwepheshe bezokwelapha, isb. ekuhumusheni ukuskena kwe-retinal nezithombe ze-radiology phakathi kwezinye eziningi. Kodwa-ke, ubuchwepheshe be-AI - okuhlanganisa amamodeli amakhulu ezilimi - busetshenziswa ngokushesha, ngezinye izikhathi ngaphandle kokuqonda ngokugcwele ukuthi bungenza kanjani, obungase buzuze noma bulimaze abasebenzisi bokugcina, okuhlanganisa ochwepheshe bezempilo neziguli. Uma usebenzisa idatha yezempilo, amasistimu e-AI angaba nokufinyelela olwazini lomuntu siqu olubucayi, okudinga izinhlaka eziqinile zomthetho neziqondiso zokuvikela ubumfihlo, ukuvikeleka, nobuqotho, lokhu kushicilelwa okuhlose ukusiza ukukumisa nokuyigcina. ""Ubuhlakani bokwenziwa bunesithembiso esikhulu sezempilo, kodwa futhi buza nezinselelo ezinkulu, okuhlanganisa ukuqoqwa kwedatha okungalungile, izinsongo zokuphepha kwamakhompuyutha kanye nokukhulisa ukuchema noma ulwazi olunganembile,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Lesi siqondiso esisha sizosekela amazwe ukuthi alawule i-AI ngempumelelo, ukusebenzisa amandla ayo, noma ngabe ekwelapheni umdlavuza noma ekutholeni isifo sofuba, kuyilapho enciphisa ubungozi.""" +"እያደገች ላለችው ሀገር ፈጣን የኤአይአይ ጤና ቴክኖሎጂዎችን በኃላፊነት መቆጣጠር አለባት፣ ህትመቱ የ ኤአይ ጤናን ለመቆጣጠር የሚያስችሉ ስድስት አቅጣጫዎችን ይዘረዝራል። እምነትን ለማጎልበት፣ ህትመቱ እንደ አጠቃላይ የምርት የህይወት ዑደትን በመመዝገብ እና የእድገት ሂደቶችን በመከታተል ያሉ የግልጽነት እና ሰነዶችን አስፈላጊነት ያጎላል። ለአደጋ አስተዳደር፣ እንደ 'ታሰበበት አጠቃቀም'፣ 'ቀጣይነት ያለው ትምህርት'፣ የሰዎች ጣልቃገብነት፣ የስልጠና ሞዴሎች እና የሳይበር ደህንነት ስጋቶች ያሉ ጉዳዮች በተቻለ መጠን ቀላል ሆነው ሞዴሎችን በተሟላ መልኩ መቅረፍ አለባቸው። መረጃን በውጪ ማረጋገጥ እና ስለታሰበው የ ኤአይ አጠቃቀም ግልጽ መሆን ደህንነትን ለማረጋገጥ እና ደንቡን ለማመቻቸት ይረዳል። ስርአቶችን ቅድመ-መለቀቅን በጥብቅ በመገምገም ለውሂብ ጥራት ቁርጠኝነት ስርዓቶች አድሎአዊ እና ስሕተቶችን እንዳያሳድጉ ለማድረግ አስፈላጊ ነው። በአስፈላጊ እና ውስብስብ ደንቦች የሚነሱ ተግዳሮቶች - እንደ አጠቃላይ የውሂብ ጥበቃ ደንብ (ጂዲፒአር) በአውሮፓ እና በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ያለው የጤና መድህን ተንቀሳቃሽነት እና ተጠያቂነት ህግ (ኤችአይፒኤኤ) - የዳኝነት ወሰንን በመረዳት ላይ አጽንዖት ተሰጥቶታል እና የፍቃድ መስፈርቶች፣ በግላዊነት እና የውሂብ ጥበቃ አገልግሎት። በተቆጣጣሪ አካላት፣ በታካሚዎች፣ በጤና እንክብካቤ ባለሙያዎች፣ በኢንዱስትሪ ተወካዮች እና በመንግስት አጋሮች መካከል ትብብርን ማጎልበት ምርቶች እና አገልግሎቶች በህይወት ዘመናቸው ሁሉ ከደንቡ ጋር ተገዢ ሆነው እንዲቀጥሉ ያግዛል። የ ኤአይ ስርዓቶች ውስብስብ ናቸው እና በተገነቡት ኮድ ላይ ብቻ ሳይሆን በሰለጠኑበት መረጃ ላይም ይወሰናል, ይህም ከክሊኒካዊ መቼቶች እና የተጠቃሚዎች መስተጋብር - ለምሳሌ. የተሻለ ደንብ በስልጠና መረጃ ላይ የኤአይ ማጉላት አድሎአዊነትን አደጋዎች ለመቆጣጠር ይረዳል። ለምሳሌ፣ ለ ኤአይ ሞዴሎች የህዝቡን ልዩነት በትክክል ለመወከል አስቸጋሪ ሊሆን ይችላል፣ ይህም ወደ አድሎአዊነት፣ ትክክል አለመሆን አልፎ ተርፎም ውድቀት ያስከትላል።","In response to growing country needs to responsibly manage the rapid rise of AI health technologies, the publication outlines six areas for regulation of AI for health. To foster trust, the publication stresses the importance of transparency and documentation, such as through documenting the entire product lifecycle and tracking development processes. For risk management, issues like ‘intended use’, ‘continuous learning’, human interventions, training models and cybersecurity threats must all be comprehensively addressed, with models made as simple as possible. Externally validating data and being clear about the intended use of AI helps assure safety and facilitate regulation. A commitment to data quality, such as through rigorously evaluating systems pre-release, is vital to ensuring systems do not amplify biases and errors. The challenges posed by important, complex regulations – such as the General Data Protection Regulation (GDPR) in Europe and the Health Insurance Portability and Accountability Act (HIPAA) in the United States of America – are addressed with an emphasis on understanding the scope of jurisdiction and consent requirements, in service of privacy and data protection. Fostering collaboration between regulatory bodies, patients, healthcare professionals, industry representatives, and government partners, can help ensure products and services stay compliant with regulation throughout their lifecycles. AI systems are complex and depend not only on the code they are built with but also on the data they are trained on, which come from clinical settings and user interactions – for example. Better regulation can help manage the risks of AI amplifying biases in training data. For example, it can be difficult for AI models to accurately represent the diversity of populations, leading to biases, inaccuracies or even failure.","Dangane da mayar da martani ga ƙasashen da bukatun su ke ci gaba da ƙaruwa da su ɗauki nauyin sarrafa gaggawan yawaitan fasahar lafiya ta AI, kundin ya lissafo gurare shida da don daidaita AI ga lafiya. Don a tabbatar da gaskiya, kundin ya jaddada muhimmancin bayyana komai da kuma kiyaye komai a rubuce, kamar dai ta hanyar rubutu duk yanayin kowane kaya da kuma bibiyar yanayin cigaban shi a yadda yake gudana. Dangane da sarrafa ko kula da hatsarurruka, matsaloli kamar na wanda ake da niyyar amfani wato ""intended use"" a turance, cigaba da koyo, bada taimakon mutane, kayayyakin horas wa da kuma barazana ga matakan tsaron yanar gizo dole ne ayi magana akan waɗannan abubuwa yanda za'a fahimta, da kuma samar da batutuwa masu sauƙi. Tabbatar da bayanan waje da kuma fahimtar dangane da manufar amfanin AI zai taimaka ƙwarai wajen tabbatar da tsaro da daidaita kayayyakin aiki. Aiki tuƙuru wajen bada ingantattun bayanai kamar ta hanyar bin diddigi wajen lura da tsarurruka kafin a sa ke su, na da matuƙar muhimmanci don tabbatar da cewa tsarurrukan na su da wani manyan kalaman da ba za'a fahimta ba. An dakatar da ƙalubalen ne bisa muhimmanci, sarkakiya daidaito - kamar su Kiyaye daidaiton bayanai gabaɗaya da ake kira da General Data Protection Regulation a turance (GDPR) a Turai da kuma iya ɗaukan inshora ta lafiya da bin diddigin ayyuka wato wato Health Insurance Portability and Accountability Act(HIPAA) da ke Amurka, an yi bayanai da kuma jaddada fahimtar iyakokin hukunci da kuma neman yardar bukatu, cikin hidimomin tsare sirri da kuma kiyaye bayanai. Bada wata kafa ta haɗa ka a tsakanin hukumomi, majinyata, ƙwararrun masana kula da lafiya, wakilan kamfanoni, da ma hukumomin gwamnati zai yi matuƙar taimakawa wajen tabbatar da ganin cewa ayyukan da ake dama kayayyakin sun yi daidai da tsarin da aka tare da daidaita su har iya tsawon rayuwarsu. Tsarurrukan AI na da sarkakiya kuma ba wai ya dogara ne kawai da waɗannan kundin saƙonni(na na'ura) da aka ƙirƙire shi akai bane kawai , bari ba dai har da bayanan da aka horas da su akai, waɗanda suka zo daga tsarurrukan asibiti da kuma mu'amalar waɗanda su ka yi amfani da su- misali. Kula da daidaito mai kyau zai iya taimakawa wajen bada damar sarrafa hatsarurrukan manyan kalaman da AI kan iya ƙunsa a bayanan horaswa. Misali, zai yi wahala ga na'urar AI da san haƙiƙanin rarrabuwar adadin mutane daidai, wanda ya ke kaiwa ga rikice-rikece, rashin daidaito da ma ƙasa yin aikin gabaɗaya.","Katika mwitikio wa mahitaji ya nchi inayokua inahitaji uwajibikaji katika kusimamia kupanda kwa kasi ya teknolojia ya AI , chapisho linaelezea maeneo sita ya kanuni za AI katika Afya. ili kukuza uaminifu, uchapishaji unasisitiza umuhimu wa uwazi na uhifadhi wa kumbukumbu, kama vile kurekodi mzunguko mzima wa maisha ya bidhaa na kufuatilia michakato ya ukuzaji. Kwa udhibiti wa hatari, masuala kama vile, matumizi yanayokusudiwa kuendelea kujifunza uingiliaji kati wa binadamu, miundo ya mafunzo na matishio ya usalama wa mtandao lazima yote yashughulikiwe kwa kina, huku miundo ikirahisishwa iwezekanavyo. Kuthibitisha takwimu kwa kutumia watalamu kutoka nje na kuwa wazi kuhusu matumizi yaliyokusudiwa ya AI husaidia kuhakikisha usalama na kuwezesha udhibiti. Kujitolea kwa ubora wa takwimu, kama vile kutathimini uthabiti wa uchapishaji wa awali wa mifumo, ni muhimu ili kuhakikisha mifumo haiongezei upendeleo na makosa. Changamoto zinazoletwa na kanuni muhimu na ngumu kama vile kanuni ya jumla ya ulinzi wa takwimu (GDPR) barani Ulaya na Sheria ya ubebaji wa Bima ya Afya na Uwajibikaji (HIPAA) nchini Marekani, zinashughulikiwa kwa msisitizo wa kuelewana, upeo wa mamlaka na mahitaji ya idhini, katika huduma ya faragha na ulinzi wa takwimu. Kukuza ushirikiano kati ya mashirika ya udhibiti, wagonjwa, wataalamu wa afya, wawakilishi wa sekta na washirika wa serikali, kunaweza kusaidia kuhakikisha kuwa bidhaa na huduma zinafuata kanuni katika maisha yao yote. Mifumo ya AI ni changamano na haitegemei misimbo ambayo imeundwa nayo bali pia takwimu ambayo wamefunzwa kwayo, ambayo hutoka kwa mipangilio ya kimatibabu na mwingiliano wa watumiaji, kwa mfano. Udhibiti bora unaweza kusaidia kudhibiti hatari za AI kukuza upendeleo wa takwimu za mafunzo. Kwa mfano, inaweza kuwa vigumu kwa miungo ya AI kuwakilisha kwa usahihi aina mbalimbali za watu, na kusababisha upendeleo, kutokuwa sahihi au hata kushindwa.","Ní ìfèsì sí ohun tí orílẹ̀-èdè tí ó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà bọ̀ nílò láti ṣe àmójútó ìdàgbà ní kíákíá ìmọ̀ ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá fún ètò ìlera. Láti mú ìgbẹ́kẹ̀lé pọ̀ sí i, àtẹ̀jáde náà ṣe àtẹnumọ́ pàtàkì àkóyawọ́ àti àkọsílẹ̀, bí i kíkọ sílẹ̀ gbogbo ayé ohun tí a ṣe àti títẹ̀lé àwọn ìgbéṣẹ̀ ìdàgbàsókè. Fún ìsàkóso ewu, àwọn ọ̀rọ̀ bí i ""àmọ̀ọ́mọ̀ lò'. ìdásí àwọn ènìyàn kíkọ́ àwọn aláwòkọ́ṣe àti ìdúnkokòmọ́ ayélujára ni a gbọdọ̀ gbé yẹ̀wò fínnífínní, pẹ̀lú mímú àwọn àwòkọ́ṣe rọrùn bí ó ti yẹ. Fífìdímúlẹ̀ dáta láti ìta àti sísọ di mímọ̀ nípa èrò ìlò ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá yóò ṣe àrídájú ìrànlọ́wọ́ àìléwu àti òfin tí ó jẹmọ́ àyíká. Ìfaraẹnijìn fún dátà tí ó péye, bí i gbígbé jáde ṣíṣàyẹ̀wò àwọn ẹ̀rọ fínnífínní, ṣe dandan láti rí i pé àwọn ẹ̀rọ ò ṣe ṣégeṣège àti àṣìṣe. Ìpènijà tí pàtàkì àwọn ofin púpọ̀ gbé jáde - àwọn bí i òfin ìdáàbòbò dátà lápapọ̀ (GDPR) ní orílẹ̀-èdè Europe àti àjọ tí ó wà fún Òfin ìdáàbòbò àti Ìṣeégbéká Ètò Ìdójútòfò Ìlera (HIPAA) ní orílẹ̀-èdè United Nation ti ìlú Amẹ́ríkà - ni a bá sọ̀rọ̀ pẹ̀lú ṣíṣe àtẹnumọ́ lílóye ibi tí ọwọ́jà àti àwọn ìnílò àṣẹ, ní inú àwọn iṣẹ́ àti àsírí pẹ̀lú ìdáábòbò dátà dé. Ṣíṣe ìgbélárugẹ àjọṣepọ̀ láàrin àwọn ẹgbẹ́ olùdarí, àwọn aláìsàn, àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ olùpèsè ààbò, àwọn asojú ilé-iṣẹ́, àti àwọn alábàáṣiṣẹ́ pọ̀ ìjọba, le ṣe ìrànlọ́wọ́ láti rí i dájú pé àwọn ọjà àti iṣẹ́-ṣíṣe wọn máa ń wà pẹ̀lú àlàkalẹ̀ ní gbogbo ọjọ́-ayé wọn. Ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá ní ẹ̀ka lóríṣìíríṣìí ó sì dá lórí èyí tí kì í ṣe òfin tí fi ṣe wọ́n ṣùgbọ́n ní orí dátà tí a fi kọ́ wọn, eléyìí tí ó wá láti àyíká àyẹ̀wò ilé-ìwòsàn àti ìbáṣepọ̀ oníbàárà - fún àpẹẹrẹ. Àlàkalẹ̀ òfin tí ó dàra le ṣe ìrànlọwọ́ fún ewu tí ẹ̀rọ Ọgbọ́n Àtọwọ́dá ní láti má ṣe ṣégeṣège ní àsìkò ìkẹ́kọ̀ọ́ nípa dátà. Fún bí i àpẹẹrẹ, ó lè sòro fún àwọn olùṣàkóso Ọgbọ́n Àtọwọ́dá láti sojú oríṣìíríṣìí iye ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn, eléyìí tí ó lè yọrí sí ojúsàájú ṣíṣe, àìṣedédé tàbí ìkùnà.","Ukuphendula izwe elikhulayo lidinga ukuphatha ngokunesibopho ukukhula okusheshayo kobuchwepheshe bezempilo be-AI, ukushicilelwa kuchaza izindawo eziyisithupha zokulawulwa kwe-AI kwezempilo. Ukukhuthaza ukwethembana, ukushicilelwa kugcizelela ukubaluleka kokubonisa izinto obala kanye nemibhalo, njengokubhala phansi wonke umjikelezo wempilo womkhiqizo kanye nezinqubo zokuthuthukiswa kokulandelela. Ekulawulweni kobungozi, izindaba ezifana 'nokusetshenziswa okuhlosiwe', 'ukufunda okuqhubekayo', ukungenelela kwabantu, amamodeli okuqeqesha kanye nezinsongo zokuvikeleka ku-inthanethi kumele konke kubhekwe kabanzi, ngamamodeli enziwe abe lula ngangokunokwenzeka. Ukuqinisekisa ngaphandle idatha kanye nokucaca mayelana nokusetshenziswa okuhlosiwe kwe-AI kusiza ukuqinisekisa ukuphepha nokwenza lula ukulawula. Ukuzinikela kukhwalithi yedatha, njengokuhlola ngokuqinile ukukhishwa kwangaphambilini kwezinhlelo, kubalulekile ekuqinisekiseni ukuthi amasistimu awakhulisi ukuchema namaphutha. Izinselele ezilethwa imithetho ebalulekile, eyinkimbinkimbi - efana neGeneral Data Protection Regulation (GDPR) eYurophu kanye Nomthetho Wokuthwala Umshwalense Wezempilo Nokuziphendulela (HIPAA) e-United States of America - zisingathwa ngokugcizelela ekuqondeni ububanzi bomthetho. kanye nezimfuneko zemvume, kusevisi yobumfihlo nokuvikelwa kwedatha. Ukukhuthaza ukusebenzisana phakathi kwezinhlangano ezilawulayo, iziguli, ochwepheshe bezokunakekelwa kwempilo, abamele imboni, nozakwethu bakahulumeni, kungasiza ukuqinisekisa ukuthi imikhiqizo namasevisi kuhlala kuthobelana nemithetho kuwo wonke umjikelezo wabo wokuphila. Amasistimu e-AI ayinkimbinkimbi futhi awancikile kuphela kukhodi akhiwe ngayo kodwa futhi kudatha aqeqeshwe ngayo, evela kuzilungiselelo zomtholampilo kanye nokusebenzisana komsebenzisi - isibonelo. Ukulawula okungcono kungasiza ukuphatha ubungozi be-AI yokukhulisa ukuchema kudatha yokuqeqeshwa. Isibonelo, kungaba nzima kumamodeli we-AI ukumela ngokunembile ukuhlukahluka kwezibalo zabantu, okuholela ekubandlululeni, ekungalungisweni noma ekuhlulekeni." +እነዚህን አደጋዎች ለማቃለል የሚረዱ ደንቦችን እንደ ጾታ፣ ዘር እና ጎሳ ያሉ በስልጠናው መረጃ ላይ የቀረቡትን ሰዎች ሪፖርት ማድረጋቸውን እና የውሂብ ስብስቦች ሆን ተብሎ የሚወክሉ መሆናቸውን ለማረጋገጥ ደንቦችን መጠቀም ይቻላል። አዲሱ የዓለም ጤና ድርጅት እትም አዳዲስ መመሪያዎችን ለማዘጋጀት ወይም በአገር አቀፍ ወይም በክልል ደረጃ በ ኤአይ ላይ ያለውን መመሪያ ለማስተካከል መንግስታት እና የቁጥጥር ባለስልጣናት ሊከተሏቸው የሚችሏቸውን ቁልፍ መርሆዎች ለመዘርዘር ያለመ ነው።,"To help mitigate these risks, regulations can be used to ensure that the attributes – such as gender, race and ethnicity – of the people featured in the training data are reported and datasets are intentionally made representative. The new WHO publication aims to outline key principles that governments and regulatory authorities can follow to develop new guidance or adapt existing guidance on AI at national or regional levels.","Ta yanda za'a rage waɗannan matsalolin, za'a yi amfani da daidaito wajen tabbatar da cewa abubuwa- kamar su jinsi, launin fata da kuma ƙabila na mutane da aka zayyana su cikin bayanan horaswa an bada rahoton su, sannan kuma an yi nufin samar da madadin bayanan da aka tsara. Sabon bugun kundin WHO na da nufin shimfiɗa wasu muhimman dokoki waɗanda gwamnati da sauran hukumomi za su bi don bunƙasa sabin hanyoyin ko kuma su ɗabbaƙa waɗanda ake da su tun can kan fasahar AI a matakin ƙasa ko na yanki.","ili kusaidia kupunguza hizi hatari, kanuni zinaweza kutumika kuhakikisha kuwa sifa kama vile jinsia, rangi na kabila za watu waliyoangaziwa katika takwimu za mafunzo yanayotolewa taarifa na seti za takwimu zilitengenezwa kwa makusudi ya kuwakilisha. Chapisho jipya la WHO linalenga kubainisha kanuni muhimu ambazo serikali na mamlaka za udhibiti zinaweza kufuata ili kuunda mwongozo uliyopo kuhusu AI katika ngazi za kitaifa au kikanda.","Láti le fi òpin sí àwọn ewu, a lè lo àlàkalẹ̀ láti rí i dájú pé àwọn àbùdá àdání - bí i jẹ́ńdà, ìran àti ẹ̀yà - àwọn ènìyàn tí ó kópa nínú ìdánilẹ́kọ̀ọ́ mú èsì wá àti pé a sì tún mọ̀ọ́mọ̀ ṣe dátà-àlàkalẹ̀ fún àwọn asojú. Àtẹ̀jáde tuntun ti àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé ní èròǹgbà láti ṣe àgbékalẹ̀ àwọn àlàkalẹ̀ pàtàkì ti ìjọba tuntun àti ìlànà àńtẹ̀lé àwọn aláṣẹ lè tẹ̀lé kí wọ́n le mú ìdàgbàsókè àti ìlànà tuntun tàbí gbígbà àwọn ìlànà tí ó ti wà nílẹ̀ tẹ́lẹ̀ ní ipo ìjọba àpapọ̀ tàbí ní ti ipò agbègbè-sí-agbègbè.","Ukusiza ukunciphisa lezi zingozi, imithetho ingasetshenziselwa ukuqinisekisa ukuthi izici - ezifana nobulili, uhlanga nobuhlanga - zabantu abavezwe kudatha yokuqeqeshwa ziyabikwa futhi amasethi edatha enziwa amele ngenhloso. Ushicilelo olusha lweWHO luhlose ukuveza izimiso ezibalulekile ohulumeni neziphathimandla ezilawulayo abangazilandela ukuze kuthuthukiswe isiqondiso esisha noma ukulungisa isiqondiso esikhona ku-AI emazingeni kazwelonke noma esifunda." +ደብልዩኤችዖ በአል አህሊ አረብ ሆስፒታል ላይ በተፈፀመው ጥቃት ላይ የሰጠው መግለጫ እና በርካታ ጉዳቶችን ዘግቧል በጋዛ ሰርጥ ሰሜናዊ ክፍል በሚገኘው የአል አህሊ አረብ ሆስፒታል ላይ የተፈጸመውን ጥቃት ደብልዩኤችዖ አጥብቆ ያወግዛል። ሆስፒታሉ አገልግሎት መስጠት የጀመረ ሲሆን ታማሚዎች፣ ጤና እና እንክብካቤ ሰጭዎች እና የተፈናቀሉ ሰዎች እዚያ ተጠልለዋል። ቀደምት ዘገባዎች በመቶዎች የሚቆጠሩ ሞት እና የአካል ጉዳት መድረሱን ያመለክታሉ። ሆስፒታሉ በጋዛ ሰርጥ በስተሰሜን ከሚገኙት 20 ሰዎች መካከል አንዱ ሲሆን ከእስራኤል ወታደሮች የመልቀቂያ ትእዛዝ ከተጋረጠባቸው። በአሁኑ ወቅት ካለው የፀጥታ ችግር፣ የበርካታ ታማሚዎች አሳሳቢ ሁኔታ እና የአምቡላንስ እጥረት፣ የሰራተኞች፣ የጤና ስርዓት የአልጋ አቅም እና ለተፈናቀሉ ሰዎች አማራጭ መጠለያ በመሰጠቱ የመልቀቅ ትእዛዝ ተግባራዊ ሊሆን አልቻለም። ደብልዩኤችዖ የሲቪሎችን እና የጤና አጠባበቅ አፋጣኝ ንቁ ጥበቃ እንዲደረግ ጠይቋል። የመልቀቂያ ትዕዛዞች መቀልበስ አለባቸው። የአለም አቀፍ የሰብአዊነት ህግ መከበር አለበት ይህም ማለት የጤና እንክብካቤ በንቃት የተጠበቀ እና ፈጽሞ ኢላማ መሆን አለበት።,"WHO statement on attack on Al Ahli Arab Hospital and reported large-scale casualties WHO strongly condemns the attack on Al Ahli Arab Hospital in the north of the Gaza Strip. The hospital was operational, with patients, health and care givers, and internally displaced people sheltering there. Early reports indicate hundreds of fatalities and injuries. The hospital was one of 20 in the north of the Gaza Strip facing evacuation orders from the Israeli military. The order for evacuation has been impossible to carry out given the current insecurity, critical condition of many patients, and lack of ambulances, staff, health system bed capacity, and alternative shelter for those displaced. WHO calls for the immediate active protection of civilians and health care. Evacuation orders must be reversed. International humanitarian law must be abided by, which means health care must be actively protected and never targeted.","Sanarwar WHO game da harin da aka kai wa Asibitin Al Ahli Arab da kuma rohotannin da aka bayar na ɗimbin waɗanda suka samu raunuka. WHO tayi matuƙar yin tur da wannan harin kan Asibitin Al Ahli Arab a arewacin Zirin Gaza. Lokacin da asibitin ke aiki, akwai majinyata da ma'aikatan lafiya da masu kula da marasa lafiya da 'yan gudun hijiran da suka fake a nan. Rahotannin farko farko da ke nuni da ɗaruruwan mace-mace da samun raunuka. Asibitin na ɗaya daga cikin 20 a arewacin zirin Gaza wanda ke fuskantar dokar tashi daga sojojin Isra'ila. Dokar tashin ba zai taɓa yiyuwa ba idan aka yi la'akari da yanayin da ake ciki na rashin tsaro , matsanancin yanayi na majinyata, rashin motocin jugular marasa lafiya, ma'aikata, gadajen marasa lafiya da kuma muhallin tafi da gidan ka ga ƴan gudun hijira. WHO tayi kira ga bada kariya na gaggawa ga fafaren hula da kula da lafiya. Dole a cire dokar tashin nan. Dole a bi dokokin jin-ƙai na ƙasa-da-ƙasa, wanda hakan na nufin a tsare wuraren kula da lafiya a aikace kuma kada ya zama ake kai wa hari.","Taarifa ya WHO kuhusu shambulio la hospitali ya AI-Ahli Arab na kutoa taarifa ya hasara kubwa WHO inalaani vikali shambulio la hospitali ya A-Ahli Arab kaskazini mwa Ukanda wa Gaza. Hospitali hiyo ilikuwa ikifanya kazi pamoja na wagonjwa, wahudumu wa afya na waangalizi na kuhifadhi watu waliyokimbia makadhi yao. Taarifa za mapema zinaonyesha mamia ya vifo na majeruhi. Hospitali hiyo ilikuwa moja wapo ya hospitali 20 kaskazini mwa ukanda wa Gaza zinazokabiliwa na maagizo ya kuhamishwa kutoka kwenye jeshi la Israel. Agizo la uokoaji halikuwezekana kutekelezwa kwa kuzingatia hali ya sasa ya ukosefu wa usalama, hali mbaya ya wagonjwa wengi, na ukosefu wa magari ya wagonjwa, wafanyakazi, uwezo wa vitanda vya mfumo wa afya na makazi mbadala kwa wale waliyohamishwa. WHO inataka ulinzi wa haraka wa raia na huduma za afya. Amri za uokoaji lazima zibadilishwe. Sheria ya kimataifa ya kibinadamu lazima ifuatwe, ambayo ina maana kuwa huduma ya afya lazima ilindwe kikamilifu na kamwe isilengwe.","Ọ̀rọ̀ tí WHO sọ lórí ìkọlù lórí Ilé-ìwòsàn Al Ahli Arab tí wọ́n sì jábọ̀ ìfarapa tí ó pọ̀ gidi gan WHO ṣe ìdálẹ́bi ńlá lórí ìkọlù sí Ilé-ìwòsàn Al Ahli Arab ní àríwá Gaza Strip. Ilé-ìwòsàn náà ń ṣiṣẹ́, pẹ��lú àwọn aláìsàn, àwọn elétò ìlera àti ìtọ́jú, àti àwọn èèyàn tí wọn kò rí ibi gbé tí wọ́n ń forí pamọ́ sí ibẹ̀. Àbọ̀ tí ó kọ́kọ́ dé ṣàfihàn pé ọgọọgọ̀rún àwọn èèyàn ní wọ́n kú tí àwọn kan sì fara pa. Ilé-ìwòsàn náà jẹ́ ọ̀kan lára àwọn 20 tí wọ́n wà ní àríwá Gaza Strip tí wọ́n ń kojú àṣẹ ìṣípò lọ́wọ́ ikọ̀ ológun Isreal. Àṣẹ ìṣípò náà ni kò ṣeéṣe látààrí àìsí ètò ààbò tí ó ń já rànyìnrànyìn, ipò ẹlẹgẹ́ tí ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn wà, àti àìsí ọkọ̀ agbálàìsàn, òṣìṣẹ́, iye ibùsùn fún ètò ìlera, àti àyè ìsásí mìíràn fún àwọn tí kò ní ilé. WHO ń pè fún ààbò fún àwọn ará ìlú àti ìtọ́jú ìlera ní kíákíá. Àṣẹ ìṣípò gbọdọ̀ jẹ́ yíyí padà. Wọ́n gbọdọ̀ tẹ̀lé òfin ìṣetọmọnìyàn ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀, èyí tí wọ́n ti gbọdọ̀ dáàbò bo ìtọ́jú ìlera tí wọn ò sì gbọdọ̀ fojú sùn ún fún ìkọlù.","Isitatimende seWHO ngokuhlaselwa kweSibhedlela i-Al Ahli Arab futhi yabika abantu abaningi abalimele I-WHO ikugxeka kakhulu ukuhlaselwa kwe-Al Ahli Arab Hospital enyakatho neGaza Strip. Isibhedlela besisebenza, iziguli, abanakekeli bezempilo, kanye nabafudukiselwe ngaphakathi bekhoselise lapho. Imibiko yasekuqaleni ikhombisa amakhulu abantu abashonile nokulimala. Isibhedlela besingesinye sabangu-20 enyakatho yeGaza Strip ebhekene nemiyalo yokuphuma embuthweni wakwa-Israel. Umyalo wokukhipha abantu awukwazanga ukwenziwa uma kubhekwa ukungavikeleki kwamanje, isimo esibucayi seziguli eziningi, nokuntuleka kwama-ambulensi, abasebenzi, umthamo wemibhede yesistimu yezempilo, kanye nenye indawo yokukhosela yalabo abasuke bengabambisene. I-WHO icela ukuthi kuvikelwe ngokushesha izakhamuzi nokunakekelwa kwezempilo. Ama-oda okuphuma kufanele ahlehliswe. Umthetho wamazwe ngamazwe wobuntu kumele ulandelwe, okusho ukuthi ukunakekelwa kwezempilo kumele kuvikelwe futhi kungalokothi kuqondiswe." +በደብሊውኤችኤስ ውስጥ ያሉ የጤና መሪዎች ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር ዝቅተኛ የካርበን ዘላቂ የጤና ስርዓቶችን (ኤቲኤሲኤች) ለመገንባት ያለውን ቁርጠኝነት ይደግፋሉ የዓለም ጤና ጉባኤ 2023 - ስለ አረንጓዴ ጤና መግለጫ በ2023 የአየር ንብረት ድንገተኛ አደጋ በአለም ላይ ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ ተባብሷል ፣ምክንያቱም በርካታ ውስብስብ አደጋዎች እና የጤና ተጽኖአቸው በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ ነው። በጊዜያችን ካሉት የህዝብ ጤና አደጋዎች አንዱ ነው። መዘዙ የኑሮ ውድመትን፣ ረሃብን መጨመርን፣ የሰዎችን ስቃይ እና ሞትን ያጠቃልላል እና በአገሮች እና መካከል እየጨመረ ያለው ኢፍትሃዊነትን አስከትሏል። ፕላኔቷ ጎርፍ፣ የሙቀት ማዕበል፣ የሰብል ውድቀት፣ እሳት፣ የውሃ እጥረት እና ሌሎችም ሲያጋጥማት፣ የነዳጅ ድጎማዎች ከፍተኛ ደረጃ ላይ ደርሷል። በአይፒሲሲ 2023 ሪፖርት ውስጥ የታቀዱትን ስትራቴጂዎች ተግባራዊ ለማድረግ በአስቸኳይ እንጠይቃለን። የአየር ንብረት እርምጃ የጤና ክርክር የበለጠ ተጨባጭ እና አጣዳፊ ሆኗል:: ከታቀደው 1.5 °ሴ በታች መቆየት፣ በ2030 ትራንስፎርሜሽናል 50% ልቀት መቀነስን ይጠይቃል—በ2050 የተጣራ ዜሮ ይደርሳል። ማንኛውም ድርጅት፣ በየዘርፉ፣ በየቦታው የድርሻውን ሊወጣ ይገባል፤ የጤና እንክብካቤ የተለየ አይደለም::,"Health leaders at the WHS support WHO commitment to build climate resilient, low carbon sustainable health systems (ATACH) World Health Summit 2023 - Statement on Green Health The climate emergency has escalated around the world in 2023 in unprecedented ways as multiple compounding disasters and their health impacts have increased exponentially. It is one of the greatest public health threats of our time. The consequences have included the destruction of livelihoods, increased hunger, human suffering, and death and have led to increasing inequities within and between countries. While the planet experiences floods, heat waves, crop failures, fires, water shortages and more, fossil fuel subsidies have risen to a record high. We urgently call for the implementation of the strategies proposed in the IPCC 2023 report. The health argument for climate action has become even more tangible and urgent. Staying below the 1.5 °C target, requires a transformational 50% reduction in emissions by 2030—reaching net zero by 2050. Every organization, across every sector, everywhere, needs to do its part; healthcare is no exception.","Shuwagabannin harkokin lafiya da ke WHS na tallafawa ayyukan WHO na gina kayayyakin inganta lafiya da ke jure canjin yanayi, wanda ke amfani da iskar carbon kaɗan. Taron Kula da Lafiya na Duniya na shekarar 2023 - Sanarwa kan Samun Lafiya ta Hanyar Shuke-shuke, wato Green Health. A halin kota kwana da yanayi ke hauhawa a duniya a shekarar 2023 ta hanyoyi marasa daɗi a matsayin abubuwan da suka riɓanta annoba da tasirin su ga lafiya ya ninninku. Yana ɗaya daga cikin manyan abubuwa da ke barazana ga lafiyar al'umman lokacin mu. Hatsarurrukan da ya haifar sun haɗa da salwantar rayuka, ƙarin gari(yunwa), wahalhalun mutane, da kuma mutuwa kuma ya haifar da rashin daidaito tsakanin da ma cikin ƙasashe. A yayin da duniya ke fuskantar ambaliya, tsananin zafi, rashin fitowar shuke shuke, wuta, ƙarancin ruwa da ma sauran su, da ma sanya tallafin ɗanyan mai da ya yi tashin gauron zabo. Mu na kira cikin gaggawa don assasa waɗannan tsare-tsaren da aka sanyawa hannu a rohoton IPCC na shekarar 2023. Cecekucen lafiya dangane da aikin yanayi da ya zama a bayyane kuma da gaggawa. Manufar tsayu bisa ƙasa da matakin salsos 1.5°C.na buƙatar canji na 50% wajen rage fitar da gas a 2030, wanda za'a iya kawar da shi gabaɗaya a shekarar 2050. Kowane ƙungiya , a fadin kowane fanni, a ko ina, na buƙatar ta yi iya ɓangaren ta , hatta ma'aikatar lafiya ba'a bari a baya ba.","Viongozi wa afya katika WHS wanaunga mkono ahadi ya WHO ya kujenga mifumo ya afya inayositahili hali ya hewa, mifumo ya afya ya kaboni ya chini (ATACH) Mkutano wa kilele wa Afya Duniani 2023 - taarifa kuhusu Afya ya Kijani Dharura ya hali ya hewa imeongezeka kote duniani mwaka 2023 kwa njia ambazo hazijawahi kushughulikiwa kwani majanga mengi yanayojumuisha athari zao za kiafya zimeongezeka kwa kasi. Ni mojawapo ya hatari kubwa zaidi ya afya ya umma ya wakati wetu. Matokeo yake yametia ndani uharibifu wa njia za kujipatia riziki, kuongezeka kwa njaa, kuteseka kwa binadamu, na vifo na kusababisha ukosefu wa usawa ndani na kati ya nchi. Ingawa dunia inakubwa na mafuriko, mawimbi ya joto, kushindwa kwa mazao, moto, uhba wa maji na zaidi, ruzuku za mafuta zimepanda hadi rekodi ya juu. Tunatoa wito kwa haraka wa utekelezaji wa mikakati iliyopendekezwa katika taarifa ya IPCC 2023. Hoja ya afya kwa hatua ya hali ya hewa imekuwa dhahiri zaidi na ya haraka. Kukaa chini ya lengo la 15% ya kupunguza uzalishaji wa hewa ya ukaa ifikapo 2030 kuna uwezekano wa kutotmia hadi 2050. Kila shirika katika kila sekta, kila mahali, linahitaji kufanya sehemu yake; huduma ya afya siyo ubaguzi.","Àwọn olórí ìlera ní WHS ṣe àtìlẹ́yìn fún ìfarajìn WHO láti ṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera alálòpẹ́, tí ó lè dúró ṣinṣin lójú àyípadà ojú ọjọ́ oníkábọ́ọ̀nù kékeré (ATACH) Àpèjọ lórí Ìlera Àgbáyé - Ọ̀rọ̀ lórí Ìlera Abáṣẹ̀dámu Pàjáwìrì ojú ọjọ́ ti gbalẹ̀ káàkiri àgbáyé ní ọdún 2023 ní àwọn ọ̀nà àìlérò bí ọ̀pọ̀ àwọn àjálù ṣe ń gorí ara wọn tí àwọn ipa wọn lórí ìlera sì ti pọ̀ ní yanturu. Ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn adúnkookò mọ́ ìlera gbogboogbò tí ó lágbára jùlọ ní àsìkò wa yìí. Ìbàjẹ́ ọ̀nà àtijẹ, àlékún ebi, ìfìyàjẹ ọmọnìyàn, àti ikú wà lára àwọn àbájáde náà tí ó sì ti yọrí sí àlékún àìṣedéédé nínú àti láàárín àwọn orílẹ̀-èdè. Nígbà tí ìsọgbè ilé ayé ń kojú omíyalé, ìgbì ooru, àìdàgbà ọ̀gbìn, iná ọ̀rara, àìtó omi àti jù bẹ́ẹ̀ lọ, owó ìrànwọ́ orí epo àgbẹ́lẹ̀pọn tí lọ sókè fíofío. À ń ṣe ìpè fún ìmúṣiṣẹ́ àwọn ètò iṣẹ́ tí a filọ̀ nínú àbọ̀ IPCc ti ọdún 2023 ní kíákíá. Àríyànjiyàn lórí ìlera fún ìgbésẹ̀ ojú ọjọ́ tí di kànńpá tí ó sì ti di kíákíá báyìí. Wíwà ní abẹ́ àfojúsùn 1.5°C, nílò àdínkù aláyìídà ìdá 50% sí ìtújáde títí ọdún 2030—tí yóò dé ìwọ̀n òdo títí ọdún 2050. Gbogbo àjọ, káàkiri gbogbo ẹ̀ka iṣẹ́, níbi gbogbo, nílò láti ṣe ìwọ̀n tiẹ̀; kò yọ ìtọ́jú-ìlera sílẹ̀.","Abaholi bezempilo e-WHS bayakweseka ukuzibophezela kweWHO ekwakheni izinhlelo zezempilo ezikwazi ukumelana nesimo sezulu, ne-low carbon sustainable health systems (ATACH) I-World Health Summit 2023 - Isitatimende Ngempilo Eluhlaza Isimo esiphuthumayo sezulu sikhule emhlabeni wonke ngo-2023 ngezindlela ezingakaze zibonwe njengoba izinhlekelele eziningi ezihlanganisayo kanye nomthelela wazo empilweni yenyuke kakhulu. Kungenye yezinsongo ezinkulu kakhulu zezempilo yomphakathi zesikhathi sethu. Imiphumela ihlanganise ukucekelwa phansi kwezindlela zokuziphilisa, ukwanda kwendlala, ukuhlupheka kwabantu, nokufa futhi kuholele ekwandeni kokungalingani ngaphakathi naphakathi kwamazwe. Nakuba iplanethi ibhekana nezikhukhula, amagagasi okushisa, ukwehluleka kwezitshalo, imililo, ukusweleka kwamanzi nokunye, ukuxhaswa kukaphethiloli wezinsalela ezimbiwa phansi kukhuphuke kwaqopha umlando. Sicela ngokushesha ukuthi kusetshenziswe amasu ahlongozwayo embikweni we-IPCC 2023. Impikiswano yezempilo mayelana nesimo sezulu isivele yabonakala futhi iyaphuthuma. Ukuhlala ngaphansi kokungu-1.5 °C okuhlosiwe, kudinga ukwehliswa koshintsho ngo-50% kokukhishwayo ngo-2030—ukufinyelela ku-ziro ku-net ngo-2050. Yonke inhlangano, kuyo yonke imikhakha, yonke indawo, idinga ukwenza ingxenye yayo; ukunakekelwa kwezempilo nakho." +የበርካታ ሀገራት ቅድሚያ የሚሰጠው ጉዳይ በአስቸጋሪ አደጋ ውስጥ ያሉ ሰዎችን ለመጠበቅ መላመድ እና ከዚያም የአካባቢ ጥበቃን የሚከላከሉ እርምጃዎች መሆን እንዳለበት እንገነዘባለን። በአሁኑ ጊዜ ኤልኤምአይሲን ለመደገፍ የተደረጉት አብዛኛዎቹ የፋይናንሺያል ቁርጠኝነት ገና መሟላት ባለመቻላቸው እንዲህ ዓይነቱ ቅድሚያ መስጠት አሳዛኝ አስፈላጊ ነገር ነው። የአለም ጤና ሴክተር ሀገር ቢሆን ኖሮ በፕላኔታችን ላይ አምስተኛው ትልቁ የግሪንሀውስ ጋዝ ልቀት ነበር። ከአየር ንብረት ርምጃ ጋር በተያያዘ እንደተለመደው የንግድ ሥራ ማቆም እና እራሳችንን ከጤና እና ፍትሃዊነት ጎን በቁርጠኝነት መግለጽ እንደ ጤና መሪዎች የዓለም ጤና ጉባኤ የእኛ ኃላፊነት ነው። መንግሥቶቻችን ለጤና ሥርዓት ማስተካከያ ቅድሚያ እንዲሰጡ እና ለጤና ሥርዓቶች ዜሮ ልቀት ኢላማዎች እንዲሰጡ እንጠይቃለን። እንደ ጤና መሪዎች እኛ ለአየር ንብረት አመራር እና ጥብቅነት ልዩ እና ሀይለኛ አስተዋፅኦ ማድረግ እንዳለብን እንገነዘባለን የጤና ባለሙያዎችን የጋራ ድምጽ በማጎልበት የጤና አጠባበቅ የአየር ንብረት ተፅእኖን ለመቀነስ እና ለሁለቱም ካርቦን የሚቀንሱ ሰፋ ያሉ የህብረተሰብ እርምጃዎችን በመጥራት የጤና ባለሙያዎችን የጋራ ድምጽ በማሳደግ ልቀትን እና ጤናን ማሻሻል። እያንዳንዱ ሆስፒታል፣ የጤና ልምምድ፣ የህዝብ ጤና ጣቢያ እና የጤና ባለሙያ ሊሰራ እና ሊሰራ ይችላል። የጤና ሴክተሩ - አገራዊ እና አካባቢያዊ - ጠቃሚ ሚና እንዳለው እንገነዘባለን የተሻለ የአየር ንብረት-ተከላካይ እና ዝቅተኛ የካርቦን ጤና ስርዓቶችን መገንባት፤ እና ከተለያዩ የአየር ንብረት አደጋዎች ጤና ለመጠበቅ የህዝብ ጤና እርምጃዎችን ይተግብሩ,"We recognize the first priority of many countries has to be adaptation to protect the people in acute danger, followed by mitigative measures that protect the environment. At present such prioritization is an unfortunate necessity as many of the financial commitments made to support LMIC are yet to be fulfilled. If the global health sector were a country, it would be the fifth largest greenhouse gas emitter on the planet. It is our responsibility as health leaders at the World Health Summit to call an end to business as usual in relation to climate action and to position ourselves with determination on the side of health and equity. We demand that our governments give priority to health system adaptation and commit to zero emission targets for health systems. We recognize that we as health leaders must make a unique and powerful contribution to climate leadership and advocacy by building the collective voice of health professionals to support system-wide initiatives to reduce the climate impact of healthcare and call for wider societal actions that both reduce carbon emissions and improve health. Every hospital, health practice, public health centre and health professional needs to act and can act. We recognize that the health sector - national and local – has an important role to build better, more climate-resilient and low-carbon health systems; and implement public health measures to protect from the range of climate risks to health","Mun fahimci fifikon abu na farko ga ƙasashe da dama da ya kamata a ɗauka don bada kariya ga mutanen da ke cikin babban hatsari, sannan rage matakan da za'a kare muhalli. A halin da ake ciki waɗannan fifikon ya zama abu mara muhimmanci ta yadda mafi yawan hidimomin da su ka shafi kuɗin da aka samo don tallafawa LMIC ba'a cika su ba har yanzu. Da ace sashin lafiya ta duniya wata ƙasa ce, zai zama na shi ne na biyar a mafi girman wajen gurɓata duniya. Yana daga cikin hakkin da ya rataya a wuyan mu a matsayin mu na shuwagabannin lafiya a World Health Summit wato taron lafiya ta duniya da a yi kira don kawo ƙarshen wannan kasuwancin, kamar yadda aka saba da abinda ya danganci aikin yanayi da kuma sanya kan mu a matsayin masu la'akari a ɓangaren lafiya da kuma daidaito. Mu na buƙatar gwamnatin mu sanya bada fifiko ga ɗaukan tsarin lafiya da kuma ta jajirce wajen ganin rashin gurɓacewar kayayyakin inganta lafiya. Mun lura da cewa mu a matsayin mu na shuwagabannin lafiya dole mu sanya wani gagarumin gudunmawa kuma na musamman ga shugabancin yanayi da yin kira ta hanyar haɗa muryar ƙwararrun masana ilimin lafiya don kawo gudunmawa ga ƙirƙirarun tsarurruka na su faɗi don rage tasirin yanayi na kula da lafiya sannan kuma a yi kira ga ayyukan al'umma da kan iya rage fitar da iskar gas da kuma inganta lafiya. Kowane asibiti, ayyukan inganta lafiya, wajen da al'umma ke karɓar magani, da kuma kwararrun masana ilimin lafiya na da buƙatar da su yi yunƙurin aiki kuma su yi aikin. Mun fahimci cewa fannin lafiya- na ƙasa da na ƙaramar hukuma- yana da rawar da zai yi matuƙar takawa wajen gina kayayyakin inganta lafiya da su ke da inganci, masu jure yanayi da kuma ƙarancin fitar da iskan gas, haka kuma sanya matakan lafiyan al'umma don bada kariya daga waɗannan gwanon hatsarin yanayi ga lafiya","Tunatambua kipaumbele cha kwanza cha chini, lazima kiweze kubadilika ili kulinda watu waliyo katika hatari kubwa, ikifuatiwa na hatua za kupunguza ambazo zinalinda mazingira. Kwa sasa kipaumbele kama hicho ni hitaji la bahati mbaya kwa sababu ya ahadi nyingi za kifedha zilizotolewa kusaidia LMIC bado hazijatekelezwa. ikiwa sekta ya afya duniani ingekuwa nchi, ingekuwa nchi ya tano kwa ukubwa katika uzalishaji wa gesi chafu duniani. Ni jukumu letu kama viongozi wa afya katika mkutano wa kilele wa Afya duniani kusitisha biashara kama kawaida kutokana na hatua za hali ya hewa na kujiweka katika uamuzi wa upande wa afya na usawa. Tunadai kwamba serikali zetu zipewe kipaumbele kwa urekebishaji wa mfumo wa afya na kujitolea kutoleta malengo yoyote ya mifumo ya afya. Tunatambua kuwa sisi kama viongozi wa afya lazima tutoe mchango wa kipekee na wenye nguvu katika uongozi wa hali ya hewa na utetezi kwa kujenga sauti ya pamoja ya wataalamu wa afya ili kusaidia mipango ya mfumo mzima ili kupunguza athari za hali ya hewa ya huduma ya afya na kutoa wito wa hatua pana za kijamii ambazo zote mbili hupunguzza uzalishaji wa kaboni na kuboresha afya. Kila hospitali, sehemu za mazoezi ya afya, kituo cha afya cha umma na mtaalamu wa afya anahitaji kuchukua hatua na anaweza kuchukua hatua. Tunatambua kuwa sekta ya afya kitaifa na ndani ina jukumu muhimu Kujenga mifumo bora zaidi ya afya inayostahimili hali ya hewa na yenye kaboni ya chini; na Kutekeleza hatua za afya ya umma ili kujikinga kutokana na athari za hali ya hewa kwenye afya","A mọ̀ pé ohun àkọ́kọ́ tí ó ṣe pàtàkì jùlọ fún ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè ní láti jẹ́ àyídà láti dáàbò bo àwọn èèyàn nínú ewu tí ó le, lẹ́yìn náà ní àwọn ìgbésẹ̀ aṣàdínkù tí yóò dáàbò bo àyíká. Ní ọwọ́ yìí irú ìṣenípàtàkì bẹ́ẹ̀ jẹ́ kànńpá aláìṣeéyẹ̀ bí ọ̀pọ̀ àwọn ìlérí owó tí wọ́n jẹ́ ṣíṣe láti ran LMIC lọ́wọ́ kò tíì di mímúṣẹ. Bí ẹ̀ka ìlera ní àgbáyé bá jẹ́ orílẹ̀-èdè kan ni, òun ni ìbá jẹ́ aṣètújáde afẹ́fẹ́ yàrá-ọ̀gbìn karùn-ún tí ó tóbi jùlọ ní orílẹ̀ ayé yìí. Ojúṣe wa ni gẹ́gẹ́ bíi adarí ètò ìlera ní Àpèjọ lórí Ìlera Àgbáyé láti fi òpin sí bóṣewà ní ọ̀rọ̀ ìgbésẹ̀ lórí ojú ọjọ́ àti láti fi ara wa sípò pẹ̀lú ìpinnu lórí ọ̀rọ̀ ìlera àti ìṣedéédé. A bèèrè pé kí àwọn ìjọba wa mú àyídà ètò ìlera ní ọ̀kúnkúndùn kí wọ́n sì ní ìfarajìn sí àwọn ìlépa ìtújáde òdo fún àwọn ètò ìlera. A mọ̀ pé bí àwa gẹ́gẹ́ bí adarí ètò ìlera gbọdọ̀ ṣe ìdásí alágbára tí kò lẹ́gbẹ́ sí ìdarí àti ìṣàgbàwí fún ojú ọjọ́ nípa ṣíṣẹ̀dá ohùn àjọsọ àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera láti ṣe ìrànwọ́ fún àwọn ètò àtinúdá káàkiri láti dín ipa ojú ọjọ́ kù lórí ìtọ́jú-ìlera àti láti pè fún àwọn iṣẹ́ ní àwùjọ káàkiri tí yóò dín ìtújáde kábọ́ọ̀nù kù tí yóò sì mú ìlera dára síi. Gbogbo ilé-ìwòsàn, afìleraṣiṣẹ́, gbọ̀ngán ìlera gbogboogbò àti àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ìlera ní láti gbé ìgbésẹ̀ kí wọ́n sì le gbé ìgbésẹ̀. A mọ̀ pé ẹ̀ka iṣẹ́ ìlera - ní orílẹ̀-èdè àti ìbílẹ̀ - ní ipa pàtàkì láti ṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera tí ó dára síi, tí ó dúró ṣinṣin láì wo ojú ọjọ́ tí ó sì jẹ́ oníkábọ́ọ̀nù kékeré; àti ṣe àmúlò àwọn ìgbésẹ̀ ìlera gbogboogbò láti ṣe ìdáàbòbò láti ààtò àwọn ewu ojú ọjọ́ sí ìlera","Siyaqaphela ukuthi into yokuqala okumele ibekwe eqhulwini emazweni amaningi kufanele kube ukuzivumelanisa nezimo ukuze kuvikelwe abantu abasengozini enkulu, okulandelwa izinyathelo zokunciphisa ezivikela imvelo. Okwamanje lokho kubeka eqhulwini kuyisidingo esidabukisayo njengoba izibopho eziningi zezimali ezenziwa ukuxhasa i-LMIC zisazofezeka. Ukube umkhakha wezempilo emhlabeni wonke ubuyizwe, ngabe ungowesihlanu ngobukhulu obukhipha igesi ebamba ukushisa emhlabeni. Kungumthwalo wethu njengabaholi bezempilo eNgqungqutheleni Yezempilo Yomhlaba wonke ukubiza ukuphela kwebhizinisi njengenjwayelo maqondana nokusebenza kwesimo sezulu futhi sizibeke ngokuzimisela ngasohlangothini lwezempilo nokulingana. Sifuna ukuthi ohulumeni bethu babeke kuqala ukuzivumelanisa nesistimu yezempilo futhi bazibophezele ekubhubhiseni okungakhiqizi nhlobo kwezinhlelo zezempilo. Siyaqaphela ukuthi thina njengabaholi bezempilo kumele senze umnikelo oyingqayizivele futhi onamandla ebuholini besimo sezulu kanye nokumela ngokwakha izwi elihlangene labasebenzi bezempilo ukuze basekele imizamo yohlelo olubanzi yokunciphisa umthelela wesimo sezulu ekunakekelweni kwezempilo futhi sicele izenzo ezibanzi zomphakathi ezinciphisa i-carbon. ukungcola kanye nokwenza ngcono impilo. Zonke izibhedlela, umsebenzi wezempilo, isikhungo sezempilo sikahulumeni kanye nochwepheshe bezempilo kudingeka bathathe isinyathelo futhi bathathe isinyathelo. Siyaqaphela ukuthi umkhakha wezempilo - kazwelonke nowasekhaya - uneqhaza elibalulekile ukwakha izinhlelo zezempilo ezingcono, ezikwazi ukumelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi; futhi sebenzisa izinyathelo zezempilo zomphakathi ukuvikela uhla lwezingozi zesimo sezulu kuya kwezempilo" +የፖሊሲ ርምጃዎችን ተፅእኖዎች ማስረጃ እና የጤና ግምገማዎችን ማቅረብ እና ድርጊታቸው በጤና፣ በካርቦን ልቀቶች እና በአየር ንብረት ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ የሚያሳድሩ ሌሎች ዘርፎችን መምራት። እንደ ኢነርጂ፣ ትራንስፖርት፣ የምግብ ስርዓት እና የከተማ ፕላን በመሳሰሉት ቁልፍ የጤና መወሰኛ እና ካርቦን አመንጪ ዘርፎች ውስጥ የአየር ንብረት አደጋዎችን ለመከላከል የህዝብ ጤና እርምጃዎችን በመምራት የሀገር አቀፍ እና የአካባቢ የመንግስት የጤና ኤጀንሲዎች ትልቅ ሚና እንዳላቸው እንገነዘባለን። ደረጃዎች እና ደንቦች፣ ለምሳሌ፣ በአየር ጥራት ላይ:: እንደ ብሄራዊ የድርጊት መርሃ ግብሮች እና ለፓሪስ ስምምነት በአገር አቀፍ ደረጃ የሚደረጉ መዋጮዎች ባሉ አግባብነት ባላቸው ሀገራዊ እና አለምአቀፋዊ የአየር ንብረት ዘዴዎች ሙሉ በሙሉ እንሳተፋለን። ሁሉም የጤና መሪዎች ከጤና ባለሙያዎች፣ ከልማት አጋሮች እና ከቴክኒካል ባለሙያዎች ጋር ለአየር ንብረት ለውጥ የማይበገር እና ዝቅተኛ የካርቦን ጤና ስርዓቶችን ለመገንባት ከ75 በላይ ሀገራትን የሚያሰባስበውን በአየር ንብረት እና ጤና ላይ ያለውን የለውጥ እርምጃ እንዲቀላቀሉ እናበረታታለን። የአየር ንብረት እና የጤና እርምጃዎችን ለማፋጠን ክፍት አጋርነት:: ለድርጅቶቻችን እና ለአገሮቻችን አባልነት ማሰስን እንቀጥላለን።,"provide evidence and health assessments of the impacts of policy action and guide other sectors whose actions impact substantially on health, carbon emissions and climate resilience. We recognize that national and local government health agencies have an important role in leading public health actions to protect from climate risks in key health-determining and carbon-emitting sectors, such as energy, transport, food systems and urban planning, and applying relevant health standards and regulations, for example, on air quality. As health leaders we will engage fully in relevant national and international climate mechanisms, such as the development of National Action Plans, and nationally determined contributions to the Paris Agreement. We encourage all health leaders to join The Alliance for Transformative Action on Climate and Health, which brings together over 75 countries that have committed to build climate-resilient and low-carbon health systems, together with health practitioners, development partners and technical experts in an open partnership to accelerate climate and health action. We will continue to explore membership for our own organizations and countries.","samar da dalilai da kuma binciken lafiya na tasirin ayyuka a hukumance yi ma wasu fannoni jagoranci waɗanda ayyukan su ke da tasiri da ke ɗorewa akan lafiya, fitar da iskar gas da kuma juriyar yanayi. Mun fahimci cewa ma'aikatun lafiya na ƙasa da na ƙananan hukumomi na da muhimman rawar da su ke takawa wajen jagorantar ayyukan lafiyar al'umma wajen bada kariya daga hatsarin yanayi a muhimman lura da lafiya da ma fannin fitar da iskar gas, kamar su makamashi, zirga-zirga, tsare-tsaren lafiya da kuma tsare-tsaren gine-ginen birni da kuma sanya abinda ya danganci tsararrakin lafiya da kuma daidaito , misali akan ingantaccen iska. A matsayin mu na shuwagabannin lafiya za mu sanya kanmu gabaɗaya ta ɓangaren tsarin yanayi na ƙasa da na duniya kamar su bunƙasa tsare-tsaren ayyukan ƙasa da waɗanda zai sanyawa ƙasa tallafi ga yarjejeniyar Paris. Muna ƙarfafawa shuwagabannin lafiya gwiwa wajen shiga Haɗin Gwiwa kan Ayyukan Canjin Yanayi da Lafiya, wanda ya haɗe sama da ƙasashe 75 da suka dukufa wajen gina kayayyakin inganta lafiya da suke jure canjin yanayi, da kuma ƙarancin amfani da iskar gas ta carbon, tare da ma'aikatan lafiya da abokan hulɗa da masana fasaha da suke cikin buɗaɗɗiyar hulɗa don ƙarfafa ayyukan yanayi da lafiya. Za mu ci gaba da yin duba kan zama mamba a ƙungiyoyinmu na kan mu da ƙasashe.","Kutoa ushahidi na tathimini za afya za athari za utekelezaji wa sera na Kuongeza sekta nyingine ambazo vitendo vyake vinaathiri kwa kiasi kikubwa cha afya, uzalishaji wa hewa ya ukaa na usitahimilivu wa hali ya hewa. Tunatambua kuwa mashirika ya afya ya kimataifa na serikali za mitaa yana jukumu katika kuongoza hatua za afya ya umma ili kujikinga dhidi ya hatari za hali ya hewa katika sekta muhimu za kuamua afya na uzalishaji wa hewa ya kaboni, kama vile nishati, usafiri, mifumo ya chakula na mipango miji na kanuni, kwa mfano kuhusu ubora wa hewa. Kama viongozi wa afya tutashiriki kikamilifu katika mifumo husika ya hali ya hewa ya kitaifa na kimataifa, kama vile kuunda Mipango ya Kitaifa ya Utekelezaji na michango iliyoamuliwa kitaifa kwa Makubaliano ya Paris. Tunawahimiza viongozi wote wa afya wajiunge na The Alliance for Transformative Action on Climate and Heath, ambayo inaleta pamoja zaidi ya nchi 75 ambazo zimejitolea kujenga mifumo ya afya inayostahimili hali ya hewa na kaboni ya chini pamoja na wahudumu wa afya, washirika wa maendeleo na wataalamu wa kiufundi katika kuanzisha uhusiano ili kushirikisha hatua za hali ya hewa na afya. Tutaendelea kuchunguza uanachama wa mashirika na nchi zetu wenyewe.","pèsè ẹ̀rí àti àwọn àyẹ̀wò ìlera lórí àwọn ipa iṣẹ́ òfin àti ṣe ìtọ́sọ́nà fún àwọn ẹ̀ka mìíràn tí àwọn iṣẹ́ wọn ní ipa pàtàkì lórí ìlera, àwọn ìtújáde kábọ́ọ̀nù àti ìdúró ṣinṣin ojú ọjọ́. A mọ̀ pé àwọn àjọ ìlera ti ìjọba orílẹ̀-èdè àti ìjọba ìbílẹ̀ ni wọ́n ní ipa pàtàkì nínú dídarí àwọn iṣẹ́ ìlera gbogboogbò láti ṣe ìdáàbòbo kúrò lọ́wọ́ àwọn ewu ojú ọjọ́ nínú àwọn ẹ̀ka aṣèpinnu-ìlera àti aṣètújáde-kábọ́ọ̀nù pàtàkì, bíi àwọn ètò agbára, ìrìnnà, oúnjẹ àti ìṣètò ìlú, àti lílo àwọn gbèdéke àti òfin ìlera tí ó yẹ, fún àpẹẹrẹ, lórí ìwọ̀n ìdára afẹ́fẹ́. Gẹ́gẹ́ bíi adarí ètò ìlera a máa ṣe àmúlò àwọn ìlànà ojú ọjọ́ ní orílẹ̀-èdè àti ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ tí ó bá yẹ ní kíkún, bíi ìṣẹ̀dá àwọn Ètò Iṣẹ́ ní Orílẹ̀-èdè, àti àwọn ìdásí afitorílẹ̀-èdèṣe sí Àdéhùn Paris. A rọ gbogbo àwọn adarí ètò ìlera láti darapọ̀ mọ́ Àjọṣepọ̀ fún Ìgbésẹ̀ Aláyìídà lórí Ojú-ọjọ́ àti Ìlera, tí ó ń mú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n lé ní 75 tí wọ́n ní ìfarajìn láti ṣẹ̀dá àwọn ètò ìlera tí ó dúró ṣinṣin láì wo ojú-ọjọ́ tí ó sì jẹ́ oníkábọ́ọ̀nù kékeré papọ̀, pẹ̀lú àwọn oníṣẹ́ ètò ìlera, àwọn alábàáṣe ètò ìdàgbàsókè àti àwọn onímọ̀ọ́ṣe ìmọ̀ ẹ̀rọ nínú ìbáṣepọ̀ gbangba láti mú iṣẹ́ ojú-ọjọ́ àti ìlera yá. A yóò tún máa ṣe àwárí ọmọ-ẹgbẹ́ fún àwọn àjọ àti àwọn orílẹ̀-èdè wa.","ukunikeza ubufakazi kanye nokuhlolwa kwezempilo kwemithelela yesenzo senqubomgomo kanye iqondise eminye imikhakha izenzo zayo ezinomthelela omkhulu kwezempilo, ukukhishwa kwekhabhoni kanye nokumelana nesimo sezulu. Siyaqaphela ukuthi izikhungo zezempilo zikahulumeni kazwelonke nowasekhaya zinendima ebalulekile ekuholeni izenzo zezempilo zomphakathi ukuze zivikeleke ezingozini zesimo sezulu emikhakheni ebalulekile enquma impilo kanye ne-carbon-emitting, njengamandla, ezokuthutha, izinhlelo zokudla kanye nokuhlela amadolobha, nokusebenzisa impilo efanele. amazinga nemithethonqubo, isibonelo, ngekhwalithi yomoya. Njengabaholi bezempilo sizozibandakanya ngokugcwele ezindleleni ezifanele zesimo sezulu zikazwelonke nezamazwe ngamazwe, njengokuthuthukiswa Kwezinhlelo Zokusebenza Zikazwelonke, kanye negalelo elinqunyelwe izwe lonke esivumelwaneni saseParis. Sikhuthaza bonke abaholi bezempilo ukuthi bajoyine i-Alliance for Transformative Action on Climate and Health, ehlanganisa amazwe angaphezu kuka-75 azibophezele ekwakheni izinhlelo zezempilo ezimelana nesimo sezulu kanye nekhabhoni ephansi, kanye nabezempilo, abalingani bentuthuko kanye nochwepheshe bezobuchwepheshe ubudlelwano obuvulekile ukuze kusheshiswe isimo sezulu kanye nempilo. Sizoqhubeka nokuhlola ubulungu bezinhlangano zethu namazwe." +በእስራኤል ወደ ሰሜናዊ ጋዛ ሆስፒታሎች የመልቀቂያ ትእዛዝ ለታመሙ እና ለተጎዱ ሰዎች የሞት ፍርድ ነው የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የህዝብ ጤና ጥበቃ ኤጀንሲ እንደመሆኑ መጠን በሰሜን ጋዛ ውስጥ ከ 2000 በላይ ታካሚዎችን የሚያክሙ 22 ሆስፒታሎችን ለቀው እንዲወጡ እስራኤል ደጋግማ የሰጠችውን ትእዛዝ የዓለም ጤና ድርጅት አጥብቆ ያወግዛል። የታካሚዎችን እና የጤና ባለሙያዎችን በግዳጅ ማፈናቀል አሁን ያለውን የሰብአዊ እና የህዝብ ጤና አደጋ የበለጠ ያባብሰዋል። የበርካታ በጠና የታመሙ እና ደካማ ህመምተኞች ህይወት ሚዛኑ ላይ ተንጠልጥሏል፡ በፅኑ እንክብካቤ ላይ ያሉ ወይም በህይወት ድጋፍ ላይ የሚተማመኑ፣ ሄሞዳያሊስስን የሚወስዱ ታካሚዎች፣አዲስ የተወለዱ ሕፃናት በማቀፊያዎ፣የእርግዝና ችግር ያለባቸው ሴቶች እና ሌሎች ሁሉም ለመንቀሳቀስ ከተገደዱ እና በሚወጡበት ጊዜ ነፍስ አድን የህክምና እርዳታ ከተቋረጡ ሁኔታቸው ወይም ህይወታቸው ሊባባስ ይችላል። በሰሜናዊ ጋዛ የሚገኙ የጤና ተቋማት የተጎዱ ታማሚዎችን ማግኘታቸውን ቀጥለዋል እና ከአቅም በላይ ለመስራት እየታገሉ ነው። አንዳንድ ታካሚዎች በሆስፒታል አልጋ እጦት ምክንያት በየኮሪደሩ እና ከቤት ውጭ በየአካባቢው ጎዳናዎች ህክምና እየተደረገላቸው ነው። ከ2000 በላይ ህሙማን ወደ ደቡብ ጋዛ እንዲዛወሩ ማስገደድ ፣የጤና ተቋማት ቀድሞውንም በከፍተኛ አቅም እየሰሩ እና የታካሚዎችን ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ መጨመር በማይችሉበት ቦታ ፣ከሞት ፍርድ ጋር እኩል ሊሆን ይችላል። የሆስፒታል ዳይሬክተሮች እና የጤና ሰራተኞች አሁን በጣም አሳሳቢ ምርጫ ገጥሟቸዋል፡ በቦምብ ጥቃት ዘመቻ ወቅት በጠና የታመሙትን ህሙማንን እርግፍ አድርገው መተው፣ ህሙማንን ለማከም በቦታው በቆዩበት ወቅት የራሳቸውን ህይወት ለአደጋ ማጋለጥ ወይም የታካሚዎቻቸውን ህይወት አደጋ ላይ መጣል ወደ ሆስፒታሎች ለማጓጓዝ ሲሞክሩ ነው። እነሱን ለመቀበል አቅም የለውም:: በጣም በሚያስደንቅ ሁኔታ ተንከባካቢዎች በመልቀቃቸው ወቅት በጠና የታመሙ ታካሚዎቻቸውን ከማንቀሳቀስ ይልቅ “ምንም ጉዳት ላለማድረግ” እንደ ጤና ባለሙያዎች መሃሎቻቸውን ለማክበር መርጠዋል። የጤና ሰራተኞች እንደዚህ አይነት የማይቻሉ ምርጫዎችን በፍጹም ማድረግ የለባቸውም።,"Evacuation orders by Israel to hospitals in northern Gaza are a death sentence for the sick and injured As the United Nation’s agency responsible for public health, the World Health Organization (WHO) strongly condemns Israel's repeated orders for the evacuation of 22 hospitals treating more than 2000 inpatients in northern Gaza. The forced evacuation of patients and health workers will further worsen the current humanitarian and public health catastrophe. The lives of many critically ill and fragile patients hang in the balance: those in intensive care or who rely on life support; patients undergoing hemodialysis; newborns in incubators; women with complications of pregnancy, and others all face imminent deterioration of their condition or death if they are forced to move and are cut off from life-saving medical attention while being evacuated. Health facilities in northern Gaza continue to receive an influx of injured patients and are struggling to operate beyond maximum capacity. Some patients are being treated in corridors and outdoors in surrounding streets due to a lack of hospital beds. Forcing more than 2000 patients to relocate to southern Gaza, where health facilities are already running at maximum capacity and unable to absorb a dramatic rise in the number of patients, could be tantamount to a death sentence. Hospital directors and health workers are now facing an agonizing choice: abandon critically ill patients amid a bombing campaign, put their own lives at risk while remaining on site to treat patients, or endanger their patients’ lives while attempting to transport them to facilities that have no capacity to receive them. Overwhelmingly, caregivers have chosen to stay behind, and honor their oaths as health professionals to “do no harm,” rather than risk moving their critically ill patients during evacuations. Health workers should never have to make such impossible choices.","Umarnin fitar da mutanen asibitoci a arewacin Gaza da Isra'ila ta bayar hukuncin kisa ne ga marasa lafiya da waɗanda suke da raunuka. A matsayinta na ƙungiyar Majalisar Ɗinkin Duniya da ke da alhakin kula da lafiyar jama'a, Ƙungiyar Lafiya ta Duniya (WHO) ta yi Allah-wadai da sake jaddada dokar da Isra'ila ta bayar ta kwashe asibitoci 22, waɗanda suke jinyar sama da mutane 2000 na majinyatan da aka kwantar a arewacin Gaza. Fitar da majinyata da ma'aikatan lafiya ta ƙarfi da yaji zai ƙara ta'azzara matsalolin da ake ciki yanzu da bala'i kan lafiyar jama'a. Rayuwar majinyata da yawa da ke cikin halin ƙaƙanikayi da rauni na tsakanin mutuwa da rayuwa: waɗanda ke cikin ɗakunan rai-ƙwaƙwai mutu-ƙwaƙwai ko waɗanda su ke kan na'urorin tallafawa rayuwa; majinyatan da suke hawa injinan wanke ƙoda; jariran da su ke cikin kwalba; matan da su ke da rikice-rikecen juna biyu; da ma sauran su na fuskantar kassarewar yanayin su ko ma mutuwa idan aka tursasasu da su fita kuma aka cire su daga waɗannan na'urorin da ke buƙatar kula a yayin da ake fitar da su. Asibitocin da ke arewacin Gaza na ci gaba da karɓar adadin masu raunuka kuma suna ta faman yin aiki fiye da adadin da ya kamata. Waɗansu majinyatan a korido ake kula da su da ma wajen farfajiyar hanyoyi don ƙarancin gadajen asibiti. Tursasawa majinyata sama da 2000 zuwa kudancin Gaza inda asibitoci ke da ƙarancin kayan aiki kuma ba sa iya ɗaukan yawan majinyata zai iya yin daidai da hukuncin kisa. Daraktocin asibiti da ma'aikata lafiya na fuskantar zaɓin dole : banzatar da majinyatan da ke tsaka mai wuya a tsaka da fashewar boma-bomai , sun sanya rayukan su cikin hatsari a yayin da suke cigaba da kasancewa a waɗannan wajaje don kula da majinyata ko kuma su sanya majinyatan su cikin hatsari a yayin da su ke ƙoƙarin jigilar su zuwa asicitocin ba ba su da ƙarfin karɓan su. Waɗanda su ke kula da marasa lafiya sun zaɓi su tsaya duk da wannan shan kan, su girmama rantsuwa da suka yi a matsayin su na ƙwararrun masana ilimin lafiya na kada a cutar wato ""so not harm"" a maimakon sanya majinyatan su da su ke cikin mawuyatan hali cikin hatsari a lokacin fitar da su. Ma'aikatan lafiya ka da su taɓa zaɓan abinda ba zai taɓa yiwuwa ba.","Amri ya Israel ya kuhamishwa kwa hospitali za kaskazini mwa Gaza ni hukumu ya kifo kwa wagonjwa na majeruhi Kama shirika la Umoja wa Mataifa linalohusika na afya ya umma, Shirika la Afya Duniani (WHO) linalaani vikali amri za mara kwa mara za Israeli za kuhamishwa kwa hospitali 22 zinazowatibu wagonjwa zaidi ya 2000 kaskazini mwa Gaza. Kuhamishwa kwa lazima kwa wagonjwa na wafanyakazi wa afya kutazidisha janga la sasa la kibinadamu na afya ya umma. Maisha ya wagonjwa wengi mahututi na dhaifu hutegemea: wale waliyo katika uangalizi mahututi au wanaotegemea msaada wa maisha; wagonjwa wanaopitia hemodialysis; watoto wachanga katika incubators; wanawake waliyo na matatizo ya ujauzito, na wengine wote wanaokabiliwa na kuzorota kwa hali yao au kifo ikiwa watalazimika kuhama na kukatiliwa mbali na matibabu ya kuokoa maisha wakati wa kuhamishwa. Vituo vya afya kaskazini mwa Gaza vinaendelea kupokea wagonjwa wengi waliyojeruhiwa na vinapambana kufanya kazi zaidi ya uwezo wake. Baadhi ya wagonjwa wakipatiwa matibabu kwenye karido na nje kwenye mitaa iliyopo karibu na ukosefu wa vitanda hospitalini. Kulazimisha zaidi wagonjwa zaidi ya 2000 kuhamia kusini mwa Gaza, ambako vituo vya afya tayari vinafanya kazi kwa kiwango cha juu na kushindwa kustahimili ongezeko kubwa la wagonjwa, inaweza kuwa sawa na hukumu ya kifo. Wakurugenzi wa hospitali na wafanyakazi wa afya wanakabiliwa na chaguzi ngumu: kuwaacha wagonjwa mahututi wakati wa kampeni ya milipuko, kuweka maisha yao hatarini wakati wakiendelea kuwatibu wagonjwa au kuhatarisha maisha ya wagonjwa wao wakati wa kujaribu kuwasafirisha hadi kwenye vituo ambavyo hawana uwezo wa kuwapokea. Kwa kiasi kikubwa, wahudumu wamechagua kubaki nyuma, na kuheshimu viapo vyao kama wataalamu wa afya 'kutofanya madhara, badala ya kuhatarisha kuwahamisha wagonjwa wao mahututi wakati wa kuhamishwa. Wafanyakazi wa afya hawapaswi kabisa kufanya chaguzi zisizowezekana kama hizo.","Ìdájọ́ ikú ni àwọn àṣe ìgbékúrò tí Isreal pa fún àwọn ilé-ìwòsàn ní àríwá Gaza jẹ́ fún àwọn aláìsàn àti olùfarapa Bí àjọ United Nations tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ lórí ìlera gbogboogbò, Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) ṣe ṣe ìdálẹ́bi ńlá fún àwọn àṣẹ ìgbékúrò léraléra tí Isreal fi sílẹ̀ fún àwọn ilé-ìwòsàn 22 tí wọ́n ń tọ́jú àwọn aláìsàn inú ilé-ìwòsàn tí wọ́n lé ní 2000 ní àríwá Gaza. Ìkókúrò aláfipámú àwọn aláìsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera náà yóò túbọ̀ mú àjálù tí ó bá ìfọmọnìyànṣe lọ́wọ́lọ́wọ́ àti ìlera gbogboogbò burú síi. Ẹ̀mí ọ̀pọ̀ àwọn aláìsàn tí wọ́n ní àìsàn ọlọ́jọ́ pípẹ́ àti àwọn tí wọ́n wà ní ipò ẹlẹgẹ́ wà nínú ewu báyìí: àwọn tí wọ́n wà ní àyè ìtọ́jú alágbára àbí tí wọ́n gbára lé aṣèrànwọ́ ẹ̀mí; àwọn aláìsàn tí wọ́n ń gba ìtọ́jú ìsẹ̀jẹ̀dọ̀tun lẹ́yìn ìkọṣẹ́sílẹ̀ kíndìnrín; àwọn túńfúlù nínú àwọn ẹ̀rọ amáyìíkàdẹ̀ fún ìkókó; àwọn obìnrin tí wọ́n ní ìnira oyún, àti àwọn mìíràn tí àìsàn wọn lè burú síi tàbí kí wọ́n gba ibẹ̀ sọdá sí ọ̀run bí wọ́n bá fi ipá gbé wọn kúrò tí wọ́n kò rí àkíyèsí ìtọ́jú adóòlà-ẹ̀mí nígbà tí wọ́n bá ń gbé wọn kúrò. Àwọn aláìsàn olùfarapa sì ń rọ́ wọ àwọn gbọ̀ngán ìlera ní àríwá Gaza tí wọ́n sì ń tiraka láti ṣiṣẹ́ ju ìkápá iṣẹ́ tí ó ga jù lọ. Wọ́n ń tọ́jú àwọn aláìsàn kan ní ọ̀dẹ̀dẹ̀ àti ìta ní àwọn títì tí wọ́n wà ní àyíká látààrí àìsí ibùsùn ilé-ìwòsàn. Fífi ipá mú àwọn aláìsàn tí wọ́n lé ní 2000 láti kó lọ sí gúúsù Gaza níbi tí àwọn gbọ̀ngán ìlera ti ń ṣiṣẹ́ ju ìkápá wọn lọ tí wọn ò sì lè farada àlékún iye àwọn aláìsàn rárá, lè jẹ́ ìdájọ́ ikú bákan náà. Àwọn olùdarí ní ilé-ìwòsàn àti àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ti ń kojú ṣíṣe àṣàyàn tí ó nira báyìí: já àwọn aláìsàn tí wọ́n wà ní ipò ewu sílẹ̀ ní àsìkò tí wọ́n ń ju àdó-olóró, kí wọ́n fi ẹ̀mí ara wọn wéwu nígbà tí wọ́n bá dúró ní àyè náà láti tọ́jú àwọn aláìsàn, àbí kí wọ́n fi ẹ̀mí àwọn aláìsàn wọn wéwu nígbà tí wọ́n bá ń gbìyànjú láti gbé wọn kúrò lọ sí àwọn gbọ̀ngán tí wọn kò ní ìkápá láti gbà wọ́n. Ọ̀pọ̀ àwọn olùtọ́jú aláìsàn ni wọ́n ti yàn láti dúró, àti láti ṣe àpọ́nlé ìbúra wọn gẹ́gẹ́ bíi akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ elétò ìlera láti ""má ṣe ohun ìpalára,"" dípò kí wọ́n fi ewu gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu kúrò. Kò yẹ kí àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera ní láti máa ṣe àṣàyàn irú àwọn àṣàyàn tí ó ṣòro bẹ́ẹ̀.","Imiyalo yokukhishwa kuka-Israyeli ezibhedlela ezisenyakatho yeGaza iyisigwebo sentambo kwabagulayo nabalimele Njengesikhungo seNhlangano Yezizwe esibhekele ezempilo yomphakathi, iWorld Health Organisation (WHO) iyigxeka kakhulu imiyalo ka-Israyeli yokuphuma kwezibhedlela ezingama-22 ezelapha iziguli ezingaphezu kuka-2000 enyakatho yeGaza. Ukukhishwa ngempoqo kweziguli nabasebenzi bezempilo kuzoqhubeza phambili inhlekelele ekhona manje yosizo lwabantu kanye nezempilo yomphakathi. Izimpilo zeziguli eziningi ezigula kakhulu nezibuthaka zilenga esilinganisweni: lezo ezisezikhundleni ezibucayi noma ezithembele ekusizeni ukuphila; iziguli ezithola ihemodialysis; izingane ezisanda kuzalwa kuma-incubators; abesifazane abanezinkinga zokukhulelwa, kanye nabanye bonke babhekana nokuwohloka okuseduze kwesimo sabo noma ukufa uma bephoqeleka ukuba banyakaze futhi banqanyulwe ekunakekelweni kwezempilo okusindisa ukuphila ngenkathi bekhishwa. Izikhungo zezempilo enyakatho yeGaza ziyaqhubeka nokuthola ukuthutheleka kweziguli ezilimele futhi zithwele kanzima ukuze zisebenze ngaphezu komthamo omkhulu. Ezinye iziguli zelashwa emaphasishi nangaphandle emigwaqweni ezungezile ngenxa yokuntuleka kwemibhede ezibhedlela. Ukuphoqa iziguli ezingaphezu kuka-2000 ukuthi zithuthele eningizimu yeGaza, lapho izikhungo zezempilo sezivele zisebenza ngomthamo omkhulu futhi zingakwazi ukuthola ukwenyuka kwesibalo seziguli, kungase kufane nesigwebo sentambo. Abaqondisi bezibhedlela kanye nabasebenzi bezempilo manje babhekene nokukhetha okubuhlungu: ukushiya iziguli ezigula kakhulu phakathi nomkhankaso wokuqhunyiswa kwamabhomu, babeke izimpilo zabo engcupheni ngenkathi behlala endaweni yokwelapha iziguli, noma babeke impilo yeziguli zabo engozini ngenkathi bezama ukuzithutha ezikhungweni eziye zathola usizo. akukho mandla okuzamukela. Ngokweqile, abanakekeli bakhethe ukusala ngemuva, futhi bahloniphe izifungo zabo njengochwepheshe bezempilo zokuthi “bangalimazi,” kunokuba babeke engcupheni yokuhambisa iziguli zabo ezigula kakhulu ngesikhathi sokukhishwa. Abasebenzi bezempilo akufanele nanini benze izinqumo ezingenakwenzeka." +በተጨማሪም በሰሜናዊ ጋዛ ውስጥ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ተፈናቃዮች በሆስፒታሎች ውስጥ ወይም በዙሪያው ባሉ ክፍት ቦታዎች መጠጊያ እየፈለጉ ነው፣ የአመፅ መሸሸጊያ አድርገው እንዲሁም ተቋማቱን ሊደርሱ ከሚችሉ ጥቃቶች ለመጠበቅ። የጤና ተቋማት በቦምብ ሲመቱ ሕይወታቸውም ለአደጋ ተጋልጧል። የጤና ባለሙያዎች ሞት እና የጤና ተቋማት መውደም የተረጋገጡ ሪፖርቶች አሉ ይህም የሲቪሎችን የህይወት አድን የጤና አጠባበቅ መሰረታዊ ሰብአዊ መብትን የሚ���ለክል እና በአለም አቀፍ የሰብአዊነት ህግ የተከለከለ ነው:: የዓለም ጤና ድርጅት እስራኤል በሰሜናዊ ጋዛ ላሉ ሆስፒታሎች የመልቀቂያ ትዕዛዞችን በአስቸኳይ እንድትቀይር እና የጤና ተቋማትን፣ የጤና ባለሙያዎችን፣ ታካሚዎችን እና ሲቪሎችን እንዲጠብቅ ጠይቋል። የዓለም ጤና ድርጅት ዛሬ ቀደም ብሎ የደረሱትን የጤና አቅርቦቶችን ጨምሮ የህይወት አድን ርዳታ ወደ ሚገኝበት በራፋ መሻገሪያ በኩል የህክምና አቅርቦቶች፣ ነዳጅ፣ ንጹህ ውሃ፣ ምግብ እና ሌሎች ሰብአዊ ርዳታዎችን በአፋጣኝ እና ደህንነቱ በተጠበቀ መልኩ ወደ ጋዛ እንዲደርስ ጥሪውን በድጋሚ ያቀርባል። መግቢያ በመጠባበቅ ላይ::,"Additionally, tens of thousands of displaced people in northern Gaza are seeking refuge in open spaces in or around hospitals, treating them as havens from violence as well as to protect the facilities from potential attacks. Their lives, too, are at risk when health facilities are bombed. There are verified reports of deaths of health care workers and destruction of health facilities, which denies civilians the basic human right of life-saving health care and is prohibited under International Humanitarian Law. WHO calls for Israel to immediately reverse evacuation orders to hospitals in northern Gaza, and calls for the protection of health facilities, health workers, patients, and civilians. WHO also reiterates its calls for the immediate and safe delivery of medical supplies, fuel, clean water, food, and other humanitarian aid into Gaza through the Rafah crossing, where life-saving assistance – including WHO health supplies that arrived earlier today – is currently awaiting entry.","Bugu da ƙari, dubunnan ƴan gudun hijira a arewacin Gaza na neman mafaka a filin Allah a ciki ko a farfajiyar asibitoci, ana basu magunguna a matsayin su na ƴan gudun hijira daga tarzoma da kuma ƙoƙarin kare asibitocin daga hare-hare. Su ma rayuwar su na cikin hatsari idan aka ƙona asibitocin. Akwai tabbatattun rahotanni na mutuwar ma'aikatan lafiya da kuma rusa asibitoci wanda ya hanawa fafaren hula asalin ƴancin su na tseratar da rayuka ta hanyar kula da lafiya, wannan kuma haramun ne a ƙarƙashin kundin tsarin duniya ta dokokin ɗan'adamtaka. WHO ta yi kira ga Isra'ila da ta kawar da dokar kwashe asibitoci a arewacin Gaza ta kuma yi kira da tsare asibitoci , ma'aikatan lafiya, majinyata da fafaren hula. WHO ta jaddada kira da a yi gaggawar kawo kayayyakin tallafi na magunguna da man fetur da tsabtataccen ruwan sha da abinci da sauran kayan walwala cikin Gaza cikin aminci da tsaro ta maƙetarar Rafah, inda a yanzu haka ake jiran isowar tallafin taimakawa rayuka - da suka haɗa da kayayyakin kula da lafiya na WHO da suka iso a yau.","Zaidi ya hayo, makumi ya maelfu ya watu waliyokimbia makazi yao kaskazini mwa Gaza wanatafuta hifadhi katika maeneo ya wazi ndani au karibu na hospitali, wakiwachukulia kama maficho ya ghasia na pia kulinda vituo dhidi ya mashambulizi yanayoweza kutokea. Maisha yao pia yako hatarini wakati vituo vya afya vinapopigwa mabomu. Kuna taarifa zilizothibitishwa za vifo vya wahudumu wa afya na uharibifu wa vituo vya afya, jambo ambalo linawanyima raia haki ya msingi ya binadamu ya huduma ya afya ya kuokoa maisha na ni marufuku chini ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu. WHO inaitaka Israeli kutengua mara moja maagizo ya kuhama kwa hospitali za kaskazini mwa Gaza, na kutoa wito wa ulinzi wa vituo vya afya, wafanyakazi wa afya, wagonjwa na raia. Pia, WHO inasisitiza wito wake wa kuwasilishwa kwa haraka na salama kwa vifaa vya matibabu, mafuta, maji safi, chakula na misaada mingine ya kibinadamu hadi Gaza, kupitia kivuko cha Rafah, ambapo msaada wa kuokoa maisha ikiwa ni pamoja na vifaa vya afya vya WHO vilivyowasili mapema leo kwa sasa inasubiri kuingia.","Ní àfikún, ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn èèyàn tí wọ́n ṣí kúrò ní ilé wọn ní àríwá Gaza ni wọ́n ń sá di àwọn àyè tí wọ́n ṣí sílẹ̀ nínú àbí ní àyíká àwọn ilé-ìwòsàn, tí wọ́n ń ṣe wọn bí odi tí kò ti sì ìjà tí wọ́n sì tún ń dáàbò bo àwọn gbọ̀ngán náà kúrò lọ́wọ́ àwọn ìkọlù tí ó lè wáyé. Ẹ̀mí tiwọn, náà, wà nínú ewu nígbà tí wọ́n bá ju àdó-olóró sí àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera. Àwọn àbọ̀ lórí ikú àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti ìparun àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera tí wà pẹ̀lú ẹ̀rí, èyí tí ó ń fi ẹ̀tọ̀ ìbẹ̀rẹ̀ tí ọmọnìyàn ní lórí ìtọ́jú-ìlera adóòlà-ẹ̀mí tí Òfin Ìfọmọnìyànṣe ní Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ kò fi àyè gbà. WHO pe Isreal láti yí àṣẹ ìgbékúrò àwọn ilé-ìwòsàn ní àríwá Gaza padà ní kíákíá, tí ó sì pè fún ìdáàbòbò àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera, àwọn aláìsàn, àti àwọn ará ìlú. WHO tún ṣe àtẹnumọ́ ìpè rẹ̀ fún ìfijíṣẹ́ àwọn èlò ìṣègùn, epo, omí mímọ́, oúnjẹ, àti àwọn ìrànwọ́ ìfọmọnìyànṣe pẹ̀lú ààbò wọ inú Gaza kọjá nínú ibodè Rafah, níbi tí àwọn ìrànwọ́ adóòlà-ẹ̀mí – pẹ̀lú àwọn èlò ìlera tí wọ́n tètè dé ní òní – tí ń dúró láti wọlé lọ́wọ́lọ́wọ́.","Ukwengeza, amashumi ezinkulungwane zabantu abangenamakhaya enyakatho yeGaza bafuna ukukhoseliswa ezindaweni ezivulekile ezibhedlela noma ezizungeze izibhedlela, babaphatha njengendawo yokubalekela udlame kanye nokuvikela izikhungo ekuhlaselweni okungenzeka. Izimpilo zabo nazo zisengcupheni uma izikhungo zezempilo ziqhunyiswa ngamabhomu. Kunemibiko eqinisekisiwe yokushona kwabasebenzi bezempilo kanye nokucekelwa phansi kwezikhungo zezempilo, okwenqabela izakhamuzi ilungelo eliyisisekelo lokunakekelwa kwezempilo okusindisa ukuphila futhi akuvunyelwe ngaphansi koMthetho Wezobuntu Wamazwe Ngamazwe. I-WHO icela i-Israel ukuthi ihlehlise ngokushesha imiyalo yokuphuma ezibhedlela ezisenyakatho yeGaza, futhi icela ukuthi kuvikelwe izikhungo zezempilo, abasebenzi bezempilo, iziguli kanye nezakhamizi. I-WHO iphinda iphinde ibize izingcingo zayo zokuthi kulethwe ngokushesha nangokuphephile izinsiza zokwelapha, uphethiloli, amanzi ahlanzekile, ukudla, nolunye usizo lokusiza abantu ungene eGaza ngokuwela iRafah, lapho usizo olusindisa impilo - okubandakanya nezinsiza zezempilo ze-WHO ezifike ekuqaleni kwanamuhla - njengamanje. balinde ukungena." +ደብሊውኤችኦ ጤናን ለመጠበቅ እና ስቃይን ለመቀነስ የጋዛን የመልቀቂያ ትዕዛዝ በአስቸኳይ እንዲቀለበስ ተማጽኗል ደብሊውኤችኦ በዋዲ ጋዛ በስተሰሜን የሚኖሩ ከ1 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን ለቀው እንዲወጡ የተሰጠውን ትእዛዝ በአስቸኳይ እንድትሰርዝ ከተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጋር ተቀላቅሏል። የጅምላ መፈናቀል ለታካሚዎች፣ የጤና ሰራተኞች እና ሌሎች በጅምላ እንቅስቃሴ ውስጥ ለተተዉ ወይም ለተያዙ ሌሎች ሰላማዊ ሰዎች አስከፊ ነው። በቀጠለው የአየር ድብደባ እና ድንበሮች ተዘግተዋል፣ ሰላማዊ ዜጎች የሚሄዱበት አስተማማኝ ቦታ የላቸውም። የጋዛ ህዝብ ግማሽ ያህሉ ከ18 ዓመት በታች ነው። የንፁህ ምግብ፣ የንፁህ ውሃ፣ የጤና አገልግሎት አቅርቦት እና በቂ መጠለያ ከሌለ ህጻናት እና ጎልማሶች፣ አዛውንቶችን ጨምሮ ሁሉም ለበሽታ ተጋላጭ ይሆናሉ። የፍልስጤም የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ለአደጋ የተጋለጡ የሆስፒታል ህሙማን ህይወታቸውን አደጋ ላይ ሳይጥሉ ማስወጣት እንደማይቻል ለአለም ጤና ድርጅት አስታውቋል። ለአደጋ የተጋለጡ ታካሚዎች ከባድ ጉዳት የደረሰባቸው ወይም በህይወት ድጋፍ ላይ ጥገኛ የሆኑትን ያጠቃልላል:: በጠላትነት መሀል መንቀሳቀስ ሕይወታቸውን ወዲያውኑ አደጋ ላይ ይጥላል። በጋዛ ሰሜናዊ ክፍል የሚገኙ ሁለቱ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ሆስፒታሎች 760 የአልጋ አቅማቸውን ከከባድ መጨናነቅ ጋር በእጅጉ አልፈዋል።,"WHO pleads for immediate reversal of Gaza evacuation order to protect health and reduce suffering WHO joins the wider United Nations in appealing to Israel to immediately rescind orders for the evacuation of over 1 million people living north of Wadi Gaza. A mass evacuation would be disastrous—for patients, health workers and other civilians left behind or caught in the mass movement. With ongoing airstrikes and closed borders, civilians have no safe place to go. Almost half of the population of Gaza is under 18 years of age. With dwindling supplies of safe food, clean water, health services, and without adequate shelter, children and adults, including the elderly, will all be at heightened risk of disease. The Palestinian Ministry of Health has informed WHO that it is impossible to evacuate vulnerable hospital patients without endangering their lives. Vulnerable patients include those who are critically injured or dependent on life support. Moving them amid hostilities puts their lives at immediate risk. The two Ministry of Health hospitals in the North of Gaza that continue to be operational, have greatly exceeded their combined 760-bed capacity with severe overcrowding.","Hukumar WHO ta yi roƙo a bar dokar kwashe 'yan Gaza don kariya ga lafiya da kuma rage wahalhalu. WHO ta haɗu da Majalisar Ɗinkin Duniya wajen roƙon Isra'ila da ta janye dokar kwashe 'yan Gaza nan take na sama da mutane miliyan ɗaya waɗanda ke rayuwa a kudancin Wadi, a Gaza. Irin wannan gagarumar fitarwar da su yi zata zama mai matuƙar hatsari ga majinyata da ma'aikatan lafiya da sauran fafaren hulan da aka bari ko kuma aka kama a wannan tafiya ta bai-ɗaya. A wannan yanayin na hare-haren jiragen sama da rufe iyakokin ƙasashe, fafaren hula ba su da wani wajen da za su je su tsira. Kusan duk adadin mutanen da ke Gaza 'ƴan ƙasa da shekaru 18 ne. Tare da ƙarancin samar da lafiyayyen abinci, da tsabtataccen ruwan sha, da hanyoyin kula da lafiya, da kuma ƙarancin muhalli, manya da yara ƙanana waɗanda suka haɗa da tsofi, duk waɗannan suna cikin waɗanda za su iya kamuwa da cutuka. Hukumar Lafiya ta Falasɗinu ta sanarwa WHO cewa ba zai yiwu a kwashe majinyatan da su ke da rauni a asibiti ba tare da an sanya rayukan su cikin hatsari ba. Majinyata masu rauni da suka haɗa da waɗanda su ka jikkata ko waɗanda suke kan na'urorin tallafin rayuwa na ƙwaƙwai-mutu-ƙwaƙwai,. Canza musu wuri a tsakar tarzomar zai sanya rayukan su cikin hatsari nan-take. Asibitocin biyu na Ma'aikatar Lafiya da su ke Arewacin Gaza da ke cigaba da aiki, sun matuƙar wuce yawan gadaje 760 da suke da matsanancin cunkoso.","WHO inasihi kubadilishwa mara moja kwa agizo la uhamishaji wa Gaza ili kulinda afya na kupunguza mateso WHO inaungana na Umoja wa Mataifa kuiomba Israeli ifute mara moja maagizo ya kuhamisha watu zaidi ya milioni 1 wanaoishi Kaskazini mwa Wodi Gaza. Uhamisho wa watu wengi utakuwa mbaya kwa wagonjwa, wahudumu wa afya na raia wengine waliyoachwa nyuma au waliyonaswa katika harakati hizo. Huku mashambulizi ya anga yanaendelea na mipaka imefungwa, raia hawana mahali salama pakwenda. Takribani nusu ya wakati wa Gaza wana umri wa chini ya miaka 18. Kupungua kwa usambazaji wa chakula salama, maji safi, huduma za afya na bila makazi ya kutosha, watoto na watu wazima, pamoja na wazee, wote watakuwa katika hatari kubwa ya magonjwa. Wizara ya afya ya Palestina imeifahamisha WHO kuwa haiwezekani kuwahamisha wagonjwa wa hospitali waliyo hatarini bila kuhatarisha maisha yao. Wagonjwa waliyo katika mazingira magumu ni pamoja na wale ambao wamejeruhiwa vibaya au wanaotegemea msaada wa maisha. Kuwahamisha watu huku kukiwa na uhasama kunaweka maisha yao hatarini mara moja. Hospitali mbili za Wizara ya Afya Kaskazini mwa Gaza ambazo zinaendelea kufanya kazi, zimepita kwa kiasi kikubwa uwezo wao wa jumla wa vitanda 760 na msongamano mkubwa.","WHO ń bẹ̀bẹ̀ fún àyípadà àṣẹ ìgbékúrò ní Gaza láti dáàbò bo ìlera àti láti dín ìjìyà kù WHO darapọ̀ mọ́ àpapọ̀ United Nations tí ó ń bẹ Isreali láti yí àṣẹ fún ìgbékúrò àwọn èèyàn tí wọ́n lé ní mílíọ̀nù 1 ti wọ́n ń gbè ní àríwá Wadi Gaza padà ní kíákíá. Ìgbékúrò ọ̀pọ̀ èèyàn yóò burú jáì—fún àwọn aláìsàn, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti àwọn ará ìlú tí wọ́n kù lẹ́yìn àbí tí wọ́n há sínú ìṣípò ọ̀pọ̀ àwọn èèyàn. Pẹ̀lú àwọn ìkọlù inú afẹ́fẹ́ tí ó ń lọ lọ́wọ́ àti àwọn ibodè tí wọ́n tìpa, àwọn ará ìlú kò ní ibi ààbò kankan tí wọ́n lè lọ. Ó fẹ́rẹ̀ tó ààbọ̀ àwọn èèyàn tí wọ́n wà ní Gaza ni ọjọ́-orí wọn kò tó ọdún 18. Pẹ̀lú bí àwọn ìpèsè oúnjẹ tí ó ní ààbò, omi mímọ́, àwọn ètò iṣẹ́ ìlera ṣe ń dínkù, àti bí kò ṣe sí ibi àáforípamọ́sí tí ó tó, àwọn ọmọdé àti àwọn àgbàlagbà, pẹ̀lú àwọn arúgbó, ní wọ́n jọ máa wà nínú ewu àrùn. Ọ́fíìsì Ìjọba ilẹ̀ Palestine fún Ìlera ti fi tó WHO létí pé kò ṣeéṣe láti gbé àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu kúrò láì fi ẹ̀mí wọn wéwu. Àwọn aláìsàn tí wọ́n wà nínú ewu náà ni àwọn tí wọ́n ní ìpalára gidi gan tàbí tí wọ́n gbára lé aṣèrànwọ́ ẹ̀mí. Gbígbé wọn ká nínú àwọn ìkọlù yóò fi ẹ̀mí wọn sínú ewu kíákíá ni. Àwọn ilé-ìwòsàn Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera méjì ní Àríwá Gaza tí wọ́n sì ń ṣiṣẹ́, ti gbà kọjá àpapọ̀ ibùsùn oníkàápá-760 pẹ̀lú bí èrò tí ṣe pọ̀ jù níbẹ̀.","I-WHO inxusa ukuthi kuguqulwe ngokushesha umyalelo wokuphuma eGaza ukuze kuvikelwe impilo futhi kuncishiswe ukuhlupheka I-WHO ijoyina iNhlangano Yezizwe Ezihlangene ekunxuseni u-Israyeli ukuthi ahoxise ngokushesha imiyalo yokuxoshwa kwabantu abangaphezu kwesigidi esisodwa abahlala enyakatho yeWadi Gaza. Ukukhishwa kwabantu abaningi kungaba yinhlekelele-ezigulini, abasebenzi bezempilo kanye nezinye izakhamuzi ezishiywe noma ezibanjwe ukunyakaza okukhulu. Njengoba kuneziteleka zezindiza eziqhubekayo nemingcele evaliwe, izakhamuzi azinayo indawo ephephile ezingaya kuyo. Cishe ingxenye yabantu baseGaza ingaphansi kweminyaka eyi-18. Ngokuncipha kokulethwa kokudla okuphephile, amanzi ahlanzekile, izinsiza zezempilo, kanye nangaphandle kwendawo yokuhlala eyanele, izingane nabantu abadala, kuhlanganise nasebekhulile, bonke bayoba sengozini enkulu yezifo. UMnyango Wezempilo wasePalestine wazise iWHO ukuthi akunakwenzeka ukukhipha iziguli ezisezibhedlela ezisengozini ngaphandle kokufaka izimpilo zazo engozini. Iziguli ezisengcupheni zihlanganisa lezo ezilimele kakhulu noma ezithembele ekusizeni impilo. Ukubasusa phakathi kwezitha kubeka ukuphila kwabo engozini ngokushesha. Izibhedlela ezimbili zoMnyango Wezempilo eNyakatho yeGaza ezisaqhubeka nokusebenza, zeqe kakhulu umthamo wazo wemibhede engama-760 ngokugcwala ngokweqile." +"በሆስፒታሎች ውስጥ እንክብካቤ ከሚደረግላቸው በሺዎች ከሚቆጠሩ ጉዳቶች እና ሌሎች ሁኔታዎች ውስጥ በመቶዎች የሚቆጠሩ ከባድ የቆሰሉ እና ከ 100 በላይ የሚሆኑት ከባድ እንክብካቤ የሚያስፈልጋቸው አሉ። እነዚህ ከሕመምተኞች በጣም የታመሙ ናቸው:: ብዙ ሺዎች፣ እንዲሁም ከቁስሎች ወይም ሌሎች የጤና ፍላጎቶች ጋር፣ ማንኛውንም ዓይነት እንክብካቤ ማግኘት አይችሉም። የተጨመቀው የጊዜ ገደብ፣ የተወሳሰቡ የትራንስፖርት ሎጂስቲክስ፣ የተበላሹ መንገዶች እና፣ ከሁሉም በላይ፣ በትራንስፖርት ወቅት የድጋፍ ሰጪ እንክብካቤ እጦት እነርሱን የመንቀሳቀስ ችግርን ይጨምራሉ። በተጨማሪም በደቡባዊ ጋዛ የሚገኙት አራቱ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ሆስፒታሎች ከአቅም በላይ ወይም ከአቅም በላይ ናቸው፣ እና ተጨማሪ ታካሚዎችን ለማከም የሚያስፈልጉትን ወሳኝ የእንክብካቤ አቅም እና አቅርቦቶች የላቸውም። የሕክምና አቅርቦቶች እጥረት ለታካሚዎች ስጋት እና የጤና ባለሙያዎችን እያደናቀፈ ነው። ደብሊውኤችኦ በጋዛ ውስጥ አስቀድሞ ያስቀመጠው አቅርቦቶች በአብዛኛው ጥቅም ላይ ይውላሉ። ኦክቶበር 9 ደብሊውኤችኦ ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ከግብፅ ፕሬዝዳንት አብደል ፋታህ ኤል-ሲሲ ጋር ተገናኝተው ከ ደብሊውኤችኦ የጤና እና ሌሎች ሰብአዊ አቅርቦቶችን በራፋህ መሻገሪያ በኩል ወደ ጋዛ ለማድረስ ለቀረበለት ጥያቄ ተስማምተዋል። ደብሊውኤችኦ በዱባይ በሚገኘው የሎጂስቲክስ ማዕከል ውስጥ የህክምና ቁሳቁሶችን አዘጋጅቶ ወደ አሬሽ፣ ግብፅ - ከራፋህ 20 ደቂቃ ያህል - ልክ የማረፍ ፍቃድ እንደተቀበለ ለማድረስ ተዘጋጅቷል። አቅርቦቱ ከ 300,000 በላይ ቁስሎች እና በሽታዎች ላለባቸው ታካሚዎች ለመንከባከብ በቂ ይሆናል::","Of the thousands of patients with injuries and other conditions receiving care in hospitals, there are hundreds that are severely wounded and over 100 who require critical care. These are the sickest of the sick. Many thousands more, also with wounds or other health needs, cannot access any kind of care. The compressed timeframe, complex transport logistics, damaged roads, and, above all, lack of supportive care during transport all add to the difficulty of moving them. Furthermore, the four Ministry of Health hospitals in the south of Gaza are already at or beyond capacity, and lack the critical care capacity and supplies needed to treat additional patients. The lack of medical supplies is already endangering patients and hampering health workers. Supplies which WHO had pre-positioned in Gaza have mostly been consumed. On 9 October, WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus met with Egyptian President Abdel Fattah El-Sisi, who agreed to a WHO request to facilitate the delivery of health and other humanitarian supplies from WHO to Gaza via the Rafah crossing. WHO has prepared medical supplies in its logistics hub in Dubai and is ready to deliver them to Areesh, Egypt—just 20 minutes from Rafah—as soon as landing permit is received. The supplies would be enough to care for more than 300,000 patients with a range of wounds and diseases.","Daga cikin dubunnan majinyatan da su ji raunuka da sauran matsaloli, waɗanda ke karɓar kulawa ta lafiya a asibitoci, ɗaruruwa na buƙatar kula ta musamman. Waɗannan su ne mafiya ƙarfin jinya. Wasu dubunnan kuma, waɗanda kuma ke ɗauke da ciwuka ko wasu matsalolin da ke buƙatar kula da lafiya, ba za su iya samun kowace irin kulawa ba. Matse wa'adi da cukurkuɗaɗɗun hanyoyin safara da abinda ya dangance su, hanyoyin da suka lalace, da kuma babban, wato rashin samun gudunmawa wajen zirga-zirga duk sun ƙara wajen wahalar fita da su. Bugu da ƙari, asibitocin na Ma'aikatar Lafiya na kudancin Gaza na dab da ciki koma su sun cika, sannan kuma suna da ƙarancin muhimman kayayyakin kula da lafiya da abinda za'a buƙata wajen ƙarin ba wa majinyata magunguna da kulawa. Rashin kayayyakin aiki ya riga da ya zama barazana ga majinyata, yana jawo cikas ga ma'aikatan lafiya. Kayayyakin da hukumar WHO ta tanada a Gaza an riga an ƙarar da yawancin su. A ranar 9 ga watan Oktoba, Darakta janar na WHO, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ya gana da Shugaban ƙasar Masar Abdel Fatah El-sisi, wanda ya amincewa buƙatar WHO ta samar da kayayyakin kula da lafiya da sauran kayayyakin samar da walwala daga WHO zuwa Gaza ta kewayen Rafah. Hukumar WHO ta tanadar da kayayyakin aikin lafiya a wurare a Dubai kuma a shirye ta ke wajen kawo su Areesh, Egypt - mintuna 20 ne kawai daga Rafah, idan har an samu izinin sauƙar jirgin sama. Kayayyakin za su kai a iya kula da sama da majinyata 300,000 waɗanda suka samu raunuka da kuma cutuka.","Kati ya maelfu ya wagonjwa waliyo na majeraha na hali zingine wanaopokea huduma hospitalini, kuna mamia ambao wamejeruhiwa vibaya na zaidi ya 100 wanaohitaji huduma muhimu. Hawa ndiyo wagonjwa zaidi ya wagonjwa. Maelfu mengi zaidi, pia wakiwa na majeraha au mahitaji mengine ya kiafya, hawawezi kupata huduma ya aina yoyote. Muda uliyobanwa, vifaa changamano vya usafiri, barabara zilizoharibika, na zaidi ya yote, ukosefu wa huduma ya usaidizi wakati wa usafiri, yote hayo yanaongeza ugumu wa kuzisogeza. Zaidi ya hayo, hospitali nne za Wizara ya Afya kusini mwa Gaza tayari zipo au zaidi ya uwezo wake, na hazina uwezo wa huduma muhimu na vifaa vinavyohitajika kutibu wagonjwa wa ziada. Ukosefu wa vifaa vya matibabu tayari unahatarisha wagonjwa na kutatizo wafanyakazi wa afya. Bidhaa ambayo WHO ilikuwa imeweka hapa awali huko Gaza zimetumiwa zaidi. Tarehe 29 Oktoba, Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus alikutana na rais wa Misiri, Abdel Fattah El-Sis, ambaye alikubali ombi la WHO la kuwezesha utoaji wa afya na vifaa vingine vya kibinadamu kutoka WHO hadi Gaza kupitia kivuko cha Rafah. WHO imetayarisha vifaa vya matibabu katika kitovu chake cha usafirishaji huko Dubai na iko tayari kuvipeleka Areesh, Misiri dakika 20 kutoka Raffah baada ya kibali cha kutua kitakapopokelewa. Hivyo vifaa vitatosha kuhudumia zaidi ya wagonjwa 300,000 wenye majeraha na magonjwa mbalimbali.","Bí ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn aláìsàn tí wọ́n ní ìpalára àti àwọn àìsàn mìíràn ṣe ń gba ìtọ́jú nínú àwọn ilé-ìwòsàn, bẹ́ẹ̀ ní àwọn ọgọọgọ́rùn-ún tí wọ́n ní ìpalára egbò ńlá wà tí àwọn tí wọ́n lé ní 100 sì tún nílò ìtọ́jú pàtàkì. Àwọn wọ̀nyìí ni àìsàn ń ṣe jùlọ. Ẹgbẹẹgbẹ̀rún mìíràn síi, tí wọ́n ní ọgbẹ́ tàbí tí wọ́n ní ìnílò ìlera mìíràn, kò lè rí àyè sí irú ìtọ́jú kankan. Ìfúnpọ̀ àkókò, ètò ìgbéká tí ó le, ọ̀nà tí ó ti bàjẹ́, àti, pàápàá jùlọ, àìsí ìrànwọ́ ìtọ́jú ni wọ́n jọ dá kún ìnira tí ó wà nínú gbígbé wọn. Àti pé, àwọn ilé-ìwòsàn Ọ́fíìsì Ìjọba fún Ìlera mẹ́rin ní gúúsù Gaza tí ń ṣiṣẹ́ ní tàbí kọjá agbára wọn, tí wọn kò sì ní ìkápá ìṣètọ́jú pàtàkì àti èlò tí wọ́n máa nílò láti tọ́jú àlékún àwọn aláìsàn. Àìsí èlò ìṣègùn ti ń fi ẹ̀mí àwọn aláìsàn sínú ewu tí ó sì ń dá àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera lọ́wọ́ iṣẹ́ dúró. Àwọn èlò tí WHO ti gbé kalẹ̀ ṣáájú ní Gaza tí fẹ́rẹ̀ tán. Ní ọjọ́ 9 oṣù Kẹwàá, Olùdarí-Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus pàdé pẹ̀lú Ààrẹ ilẹ̀ Egypt Abdel Fattah El-Sisi, tí ó ti gba ìbéèrè WHO láti ṣètò ìfijíṣẹ́ àwọn èlò ìlera àti ìfọmọnìyànṣe láti WHO sí Gaza ní ìtọpa ìkọjá Rafah. WHO tí ṣètò àwọn èlò ìṣègùn ní ibùdó ìṣègbéká rẹ̀ ní Dubai tí ó sì ti ṣetán láti fi wọ́n ránṣẹ́ sí wọn ní Areesh, Egypt —ní ìṣẹ́jú 20 péré sí Rafah—ní kété tí wọ́n bá gba àṣẹ ìgúnlẹ̀. Àwọn èlò náà yóò tó láti tọ́jú àwọn aláìsàn tí wọ́n lé ní 300,000 tí wọ́n ní onírúurú ọgbẹ́ àti àrùn.","Ezinkulungwaneni zeziguli ezilimele kanye nezinye izimo ezithola ukunakekelwa ezibhedlela, kunamakhulu abalimele kanzima nabangaphezu kwe-100 abadinga ukunakekelwa okubucayi. Laba yibo abagulayo kakhulu. Izinkulungwane eziningi ezengeziwe, nazo ezinamanxeba noma ezinye izidingo zezempilo, azikwazi ukuthola noma yiluphi uhlobo lokunakekelwa. Isikhathi esicindezelweyo, izinto zezokuthutha eziyinkimbinkimbi, imigwaqo eyonakele, futhi, ngaphezu kwakho konke, ukuntuleka kokunakekelwa okusekela ngesikhathi sokuthutha konke kunezela ebunzimeni bokuyihambisa. Ngaphezu kwalokho, izibhedlela ezine zoMnyango Wezempilo eningizimu yeGaza sezivele zinamandla noma zingaphezu kwamandla, futhi azinawo amandla okunakekelwa okubucayi kanye nezinto ezidingekayo ukwelapha iziguli ezengeziwe. Ukushoda kwezinsiza zokwelapha sekuvele kubeka iziguli engcupheni futhi kuphazamisa abasebenzi bezempilo. Izimpahla ebezibekwe yi-WHO ngaphambilini eGaza sezidliwe kakhulu. Ngomhla ziyisi-9 kuMfumfu, uMqondisi-Jikelele we-WHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus wahlangana noMongameli waseGibhithe u-Adel Fattah El-Sisi, owavuma isicelo se-WHO sokuhambisa ukulethwa kwezempilo nezinye izinto zosizo oluvela ku-WHO ukuya eGaza ngokuwela iRafah. I-WHO ilungise izinto zokwelapha endaweni yayo yezokuthutha e-Dubai futhi isilungele ukuziletha e-Areesh, e-Egypt—imizuzu engu-20 nje ukusuka eRafah—ngokushesha nje lapho imvume yokufika isitholiwe. Izimpahla zizokwanela ukunakekela iziguli ezingaphezu kuka-300,000 ezinohlu lwamanxeba nezifo." +ደብሊውኤችኦ በራፋህ በኩል ጨምሮ በጋዛ ውስጥ ለሚገኙ የጤና እንክብካቤ መስጫ ተቋማት ለቀጣይ የሰብአዊነት ኮሪደር በአስቸኳይ እንዲቋቋም ጠይቋል። የዓለም ጤና ድርጅት ለሕይወት አድን አቅርቦቶች እና ነዳጅ፣ ውሃ እና ምግብ ለማድረስ ሰብአዊ አገልግሎት እንዲሰጥ በድጋሚ ተማጽኗል። በአለም አቀፍ የሰብአዊነት ህግ ለሲቪሎች፣ ለጤና ሰራተኞች እና ለጤና መሠረተ ልማት ጥበቃ፣ እና በመጨረሻም ጠብ እና ሁከትን ለማስቆም።,"WHO asks for the immediate establishment of a humanitarian corridor for their onward, safe delivery to health care facilities in Gaza, including via Rafah. WHO reiterates its plea for humanitarian access for life-saving supplies and the delivery of fuel, water, and food; for protection under international humanitarian law for civilians, health workers and health infrastructure; and ultimately, for an end to hostilities and violence.","Hukumar WHO ta buƙaci samar da wani wajen ajiye kayayyakin tallafi nan-take don tanadi da kuma kiyaye kayayyakin da kuma da inganta lafiya a Gaza, har waɗanda za su biyo ta Rafah. Hukumar WHO ta sake jaddada roƙonta na ba da damar samun hanyoyin da za'a samar da kayayyakin tallafin ceto rayuka, da kuma isar da man fetur da ruwa da abinci, don ba da kariya a ƙarƙashin Dokokin Jin-ƙai na Ƙasa-da-ƙasa, wato International Humanitarian Law, ga fararen hula da ma'aikatan lafiya da ma gine-ginen asicitoci da kuma majinyata, har a kai ga kawo ƙarshen wannan ƙyara da tarzomar.","WHO inaomba kuanzishwa mara moja kwa korido ya kibinadamu kwa ajili ya utoaji wao wa kuendelea na salama kwenye vituo vya huduma za afya huko Gaza, ikiwa ni pamoja na kupitia Rafah. WHO inasisitiza ombi lake la upatikanaji wa kibinadamu kwa ajili ya vifaa vya kuokoa maisha na utoaji wa mafuta, maji na chakula kwa ulinzi chini ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu kwa raia, wafanyakazi wa afya na miundombinu ya afya; na hatimaye, kukomesha uhasama na ghasia.","WHO bèèrè fún ìdásílẹ̀ ọ̀nà ìkọjá kíákíá fún ìfijíṣẹ́ tí yóò máa wáyé lẹ́hìnwá, tí ó ní ààbò sí àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera ní Gaza, pẹ̀lú ní ìtọpa Rafah. WHO ṣe ìtẹnumọ́ ẹ̀bẹ̀ rẹ̀ fún ìráàyè sí afitọmọnìyànṣe fún àwọn èlò adóòlà-ẹ̀mí àti ìfijíṣẹ́ epo, omi, àti oúnjẹ; fún ààbò lábẹ́ òfin ìfọmọnìyànṣe ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ fún àwọn ará ìlú, àwọn òṣìṣẹ́ elétò ìlera àti gbọ̀ngbán amúṣẹ́-ìleradẹrùn; àti ní pàápàá júlọ, fún òpin sí àwọn ìkọlù àti ipa yìí.","I-WHO icela ukuthi kusungulwe ngokushesha umhubhe wokusiza abantu ukuze baqhubeke nokulethwa kwabo okuphephile ezikhungweni zokunakekelwa kwempilo eGaza, okuhlanganisa neRafah. I-WHO iphinda isicelo sayo sokuthi abantu bathole usizo lwempahla esindisa ukuphila kanye nokulethwa kukaphethiloli, amanzi, nokudla; ukuze kuvikelwe ngaphansi komthetho wamazwe ngamazwe wobuntu kubantu, abasebenzi bezempilo kanye nengqalasizinda yezempilo; futhi ekugcineni, kuqedwe ubutha nobudlova." +"ደብሊውኤችኦ በወሊድ ወቅት ለሞት የሚዳርጉ ዋና ዋና ጉዳዮችን ለመከላከል ዓለም አቀፍ ዕቅድ አውጥቷል ደብሊውኤችኦ ከወሊድ በኋላ የሚከሰት የደም መፍሰስን (ከፒ.ኤች.ኤች) ለመቋቋም የመጀመሪያውን ፍኖተ ካርታ ዛሬ አውጥቷል - ከወሊድ በኋላ ብዙ ደም መፍሰስ ተብሎ የሚተረጎመው - ይህም በየዓመቱ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሴቶችን ይጎዳል እና በአለም የእናቶች ሞት ቀዳሚ ምክንያት ነው። ምንም እንኳን መከላከል እና ሊታከም የሚችል ቢሆንም፣ ከፒ.ኤች.ኤች በየአመቱ ወደ 70,000 የሚጠጉ ሰዎችን ሞት ያስከትላል። በሕይወት ለሚተርፉ ሰዎች ለአመታት የሚቆይ የአካል ጉዳት እና የስነልቦና ጉዳት ያስከትላል። ""በወሊድ ወቅት የሚከሰት ከባድ የደም መፍሰስ ለእናቶች ሞት በጣም ከተለመዱት መንስኤዎች አንዱ ቢሆንም በከፍተኛ ሁኔታ መከላከል እና ሊታከም የሚችል ነው"" ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮ�� አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""ይህ አዲስ ፍኖተ ካርታ ብዙ ሴቶች ደህንነቱ የተጠበቀ ልደት እና ከቤተሰቦቻቸው ጋር ጤናማ የወደፊት ህይወት ወደ ሚኖሩበት አለም ወደፊት የሚሄድበትን መንገድ ያሳያል።"" የፍኖተ ካርታው ዓላማ አገሮች ከፒ.ኤች.ኤች የህልውና ውጤቶች ላይ ከፍተኛ ልዩነቶችን እንዲፈቱ ለመርዳት ነው፣ይህም አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶችን ማግኘት ላይ ዋና ኢፍትሃዊነትን ያሳያል። ከ 85% በላይ የ ከፒ.ኤች.ኤች ሞት የሚከሰተው ከሰሃራ በታች ባሉ አፍሪካ እና በደቡብ እስያ ውስጥ ነው። የአደጋ መንስኤዎች የደም ማነስ፣ የእንግዴ እክሎች እና ሌሎች በእርግዝና ወቅት እንደ ኢንፌክሽኖች እና ቅድመ-ኤክላምፕሲያ ያሉ ችግሮች ያካትታሉ። ጥራት ያለው የቅድመ ወሊድ እንክብካቤ፣ የአልትራሳውንድ ማግኘትን ጨምሮ፣ ከተወለዱ በኋላ ባሉት ሰዓታት ውስጥ ውጤታማ ክትትል ሲደረግ ብዙ የአደጋ መንስኤዎችን ማስተዳደር ይቻላል።","WHO issues global plan to tackle leading cause of death in childbirth WHO today released its first roadmap to tackle postpartum haemorrhage (PPH) – defined as excessive bleeding after childbirth - which affects millions of women annually and is the world’s leading cause of maternal deaths. Despite being preventable and treatable, PPH results in around 70 000 deaths every year. For those who survive, it can cause disabilities and psychological trauma that last for years. “Severe bleeding in childbirth is one of the most common causes of maternal mortality, yet it is highly preventable and treatable,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “This new roadmap charts a path forward to a world in which more women have a safe birth and a healthy future with their families.” The Roadmap aims to help countries address stark differences in survival outcomes from PPH, which reflect major inequities in access to essential health services. Over 85% of deaths from PPH happen in sub-Saharan Africa and South Asia. Risk factors include anaemia, placental abnormalities, and other complications in pregnancy such as infections and pre-eclampsia. Many risk factors can be managed if there is quality antenatal care, including access to ultrasound, alongside effective monitoring in the hours after birth.","Hukumar WHO ta miƙa kundin tsari na duniya don daƙile babban abin da ke jawo rasa rayuka a lokacin haihuwa A yau nr hukumar WHO ta sake tsare-tsarenta na farko don daƙile zubar jini lokacin haihuwa, wanda ake kira da postpartum hemorrhage a turance, wato (PPH) - wanda shi ne da zubar jini bayan haihuwa, wanda ya ke samun miliyoyin mata a kowace shekara kuma shi ne mafi sanadin mace-macen mata a yayin haihuwa a duniya. Duk da cewa akan iya daƙile shi kuma kan iya magance shi, sakamakon PPH na sanadiyyar mutuwar kusan mutum 70,000 a kowace shekara. Ga waɗanda su ka tsira da rayuwarsu, zai iya jawo naƙasa da kuma tashin hankali da shiga damuwa da zai iya ɗaukar shekaru. ""Yawan zubar jini a wajen haihuwa na daga cikin abubuwan da aka fi samu da ke haddasa mutuwar mata yayin haihuwa, duk da cewa za'a iya daƙile shi a kuma magance shi sosai"", a cewar Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta-Janar na hukumar WHO. ""Wannan sabon jadawalin zai ciyar da duniya gaba, ta yadda zai zamana cewa mata da yawa za su dinga haihuwa lafiya tare da cigaba da rayuwa cikin kwanciyar hankali da iyalansu."" Manufar jadawalin ita ce taimakawa duniya wurin daƙile matsalolin mutuwa dalilin zubar jini bayan haihuwa, wanda ya ke nuni rashin daidaito mai girma wajen samun ingantaccen kulawar lafiya. Sama da 85% na mace-macen da ke faruwa sanadiyyar zubar da jini bayan haihuwa yana faruwa ne a Saharar Afirka da Kudancin Asiya. Manyan hatsarorin da ke jawoshi sun haɗa da rashin jini, matsalolin mahaifa, da sauran matsalolin juna biyu kamar infekshan da hawan jini mai tsanani kafin haihuwa. Za'a iya daƙile waɗannan matsaloli idan akwai ingantaccen kula da masu juna biyu, wanda ya haɗa da samun gwaje-gwajen ciki, da kuma cigaba da kulawa da mai juna-biyu na 'yan awanni bayan haihuwa.","WHO imetoa mpango wa kimataifa wa kukabiliana na chanzo kikuu cha vifo wakati wa kujifungua WHO leo imetoa ramani yake ya kwanza ya kukabiliana na kutokwa na damu baada ya kizazi (PPH) - ikifafanuliwa kama kutokwa na damu nyingi baada ya kuzaa - ambayo huathiri mamilioni ya wanawake kila mwaka na ndio sababu kuu ya vifo vya wajawazito duniani. Licha ya kuzuilika na kutibika, PPH husababisha vifo 70,000 kila mwaka. Kwa wale waliyo hai, inaweza kusababisha ulemavu na kiwewe cha kisaikolojia ambacho huduma kwa miaka. Kutokwa kwa damu nyingi wakati wa kujifungua ni moja ya sababu za kawaida za vifo vya uzazi, lakini kunazuilika kwa kiwango kikubwa na kutibika, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Mchoro huu mpya unaonyesha njia ya kuelekea kwenye dunia ambapo wanawake wengi zaidi wana uzazi salama na mustakabali mzuri na familia zao Mwongozo huu unalenga kusaidia nchi kushughulikia tofauti kubwa katika matokeo ya kuishi kutoka kwa PPH, ambayo inaonyesha ukosefu mkubwa wa usawa katika upatikanaji upatikanaji wa huduma muhimu za afya. Zaidi ya 85% ya vifo vinavyotokana na PPH hutokea kusini mwa jangwa la sahara barani Afrika na Asia Kusini. Sababu ya hatari ni pamoja na upungufu wa damu, upungufu wa plasenta na matatizo mengine katika ujauzito kama vile maambukizi na priklampsia. Sababu nyingi za hatari zinaweza kudhibitiwa ikiwa kuna huduma bora katika ujauzito, ikiwa ni pamoja na upatikanaji wa ultrasound, pamoja na ufuatiliaji wa ufanisi katika saa baada ya kuzaliwa.","WHO fi ètò àgbáyé láti kojú adarí okùnfà ikú ní ìbímọ WHO fi ìlànà-àtẹ̀lé àkọ́kọ́ rẹ̀ láti kojú àìdá ẹ̀jẹ̀ lẹ́yìn ìbímọ́ (PPH) síta lónìí – tí ó túmọ̀ sí àpọ̀jù ìṣàn ẹ̀jẹ̀ lẹ́yìn ìbímọ́ - tí ó ń da ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn obìnrin láàmú lọ́dọọdún tí ó sì jẹ́ adarí okùnfà ikú ìyálọ́mọ ní àgbáyé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ó ṣe é dènà tí ó sì ṣe é wòsàn, PPH máa ń fà tó ikú 70 000 ní ọdọọdún. Fún àwọn tí wọ́n yè é bọ́, ó lè ṣe okùnfà àìpé ara àti ọgbẹ́ ọkàn tí yóò pẹ́ díẹ̀. ""Àìdá ìṣàn ẹ̀jẹ̀ ní ìbímọ jẹ́ ọ̀kan lára àwọn okùnfà ikú ìyálọ́mọ tí ó wọ́pọ̀, síbẹ̀ ó ṣe é dènà tí ó sì ṣe é wòsàn,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO dáhùn. ""ìlànà-àtẹ̀lé tuntun yìí ṣe ìyàkalẹ̀ ọ̀nà sí ayé tí àwọn obìnrin yóò ní ìbímọ tí ó ní ààbò àti ọjọ́ iwájú onílera dáadáa pẹ̀lú àwọn mọ̀lẹ́bí wọn."" ìlànà-àtẹ̀lé yìí gbèrò láti ran àwọn orílẹ̀-èdè lọ́wọ́ láti yanjú àwọn ìyàtọ̀ gbóògì tí ó wà nínú àwọn àbájáde ìrùlà lọ́wọ́ PPH, èyí tí ó ṣàfihàn àìṣedéédé ńlá nínú ìráàyè sí àwọn iṣẹ́ ìlera pàtàkì. Ó lé ní ìdá 85% àwọn ikú tí ó ṣẹlẹ̀ látààrí PPH ṣẹlẹ̀ ní gbùngbùn Sahara ilẹ̀ Africa àti Gúúsù ilẹ̀ Asia. Àwọn okùnfà ewu ní àìlẹ́jẹ̀tó, àwọn àìyẹ ajẹmọ́ ibi-ọmọ, àti àwọn àìsàn mìíràn nínú oyún bíi àwọn ìkóràn àti àìsàn ẹ̀jẹ̀ ríru aṣàkóbá fún aláboyún. Ọ̀pọ̀ àwọn okùnfà ewu ṣe é faradà bí ìtọ́jú inú oyún bá péye, pẹ̀lú ìráàyè sí ẹ̀rọ aṣàmúlò ohùn tí èèyàn ò le gbọ́ fún ìdámọ̀ àbí ìtọ́jú, pẹ̀lú àmójútó dáadáa ní àwọn àsìkò lẹ́yìn ìbímọ.","I-WHO ikhipha uhlelo lomhlaba wonke lokubhekana nembangela ehamba phambili yokufa ngesikhathi sokubeletha I-WHO namuhla ikhiphe umhlahlandlela wayo wokuqala wokubhekana nokopha kwangemva kokubeletha (PPH) - okuchazwa njengokopha kakhulu ngemva kokubeletha - okuthinta izigidi zabesifazane minyaka yonke futhi kuyimbangela ehamba phambili emhlabeni yokufa komama. Nakuba ingavinjelwa futhi iyelapheka, iPPH iholela ekufeni kwabantu ababalelwa ku-70 000 minyaka yonke. Kulabo abasindayo, kungabangela ukukhubazeka kanye nokuhlukumezeka kwengqondo okuhlala iminyaka. ""Ukopha kakhulu ngesikhathi sokubeletha kungenye yezimbangela ezivame kakhulu zokushona komama, kodwa kuyavikeleka futhi kuyelapheka,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Lo mhlahlandlela omusha ukhombisa indlela eya emhlabeni lapho abesifazane abaningi bezalwa ngokuphephile nekusasa elinempilo nemindeni yabo."" I-Roadmap ihlose ukusiza amazwe abhekane nomehluko omkhulu emiphumeleni yokusinda evela kuPPH, ebonisa ukungalingani okukhulu ekufinyeleleni izinsiza zezempilo ezibalulekile. Ngaphezu kwama-85% wokufa kwePPH kwenzeka e-Afrika eseningizimu yeSahara naseNingizimu Asia. Izinto eziyingozi zihlanganisa i-anemia, ukungahambi kahle kwe-placenta, nezinye izinkinga ekukhulelweni ezifana nezifo kanye ne-pre-eclampsia. Izinto eziningi eziyingozi zingalawuleka uma kukhona ukunakekelwa kwekhwalithi yokukhulelwa, okuhlanganisa ukufinyelela ku-ultrasound, okuhambisana nokuqapha okusebenzayo emahoreni angemva kokubeletha." +የደም መፍሰስ ከጀመረ፣ እንዲሁም በፍጥነት ሊታወቅ እና ሊታከም ይገባል:: በጣም ብዙ ጊዜ ግን፣ የጤና ተቋማት እንደ ኦክሲቶሲን፣ ትራኔክሳሚክ አሲድ ወይም ደም ለመሰጠት ደም ያሉ የህይወት አድን ሸቀጦችን ጨምሮ አስፈላጊ የጤና እንክብካቤ ሰራተኞች ወይም ግብዓቶች የላቸውም። “ከወሊድ በኋላ የሚከሰት የደም መፍሰስ ችግርን መከላከል በመከላከል እና ምላሽ ላይ ያተኮረ ሁለገብ አካሄድ ያስፈልገዋል - የአደጋ መንስኤዎችን መከላከል እና አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ አፋጣኝ ህክምናዎችን ማግኘት - የሴቶችን መብት ለማጠናከር ከሚደረገው ሰፊ ጥረት ጎን ለጎን” ሲሉ የዓለም ጤና ድርጅት የጾታ እና ስነ ተዋልዶ ጤና እና የኤችአርፒፒ ዳይሬክተር የሆኑት ዶ/ር ፓስካል አሎቴ ተናግረዋል። ፣ የተባበሩት መንግስታት ልዩ ፕሮግራም በምርምር ልማት እና በሰው ልጅ መራባት ላይ ስልጠና። “እያንዳንዱ ሴት የትም ብትኖር፣ ወቅታዊ፣ ከፍተኛ ጥራት ያለው የወሊድ አገልግሎት ማግኘት አለባት፣ የሰለጠኑ የጤና ባለሙያዎች፣ አስፈላጊ መሣሪያዎች እና መደርደሪያ ተገቢ እና ውጤታማ ምርቶች ያሏቸው - ይህ ከወሊድ በኋላ የደም መፍሰስን ለማከም እና የእናቶችን ሞት ለመቀነስ ወሳኝ ነው። አንዲት ሴት ከእርግዝና ወይም ከወሊድ ጋር በተያያዙ ምክንያቶች በየሁለት ደቂቃው እንደምትሞት ይገመታል። ከ2015 ጀምሮ እነዚህን ሞት በመቀነስ ረገድ የተወሰነ መሻሻል ታይቷል እና ተዛማጅ የዘላቂ ልማት ግብ ግቦችን ለማሳካት አለም ከመንገዱ ወጥቷል። በ2023 እና 2030 መካከል የድኅረ ወሊድ ደም መፍሰስን ለመዋጋት ያለው ፍኖተ ካርታ ለምርምር፣ ለመደበኛ ሥራ፣ ለትግበራ እና ለጥብቅና ዓላማዎች እና ተግባራት ይዘረዝራል። የተጠያቂነት ቦታ የፍኖተ ካርታውን ዋና ዋና ክንውኖች ይዘረዝራል እና እድገትን ለመከታተል ይረዳል። ቅድሚያ የሚሰጣቸው ተግባራት የሚከተሉትን ያጠቃልላሉ፡ መከላከልን፣ ፈልጎ ማግኘትን እና ህክምናን የሚሸፍን አዲስ እና ሰፋ ያለ መመሪያ ለ ከፒ.ኤች.ኤች ልማት፤ ፈጠራዎችን ለማቅረብ እና የተረጋገጡ ጣልቃገብነቶችን ተደራሽነት ለማሳደግ ምርምር፤ ከፍተኛ ጥራት ያላቸውን መድሃኒቶች እና ሸቀጦች አቅርቦት ለማሻሻል አዲስ የግዥ ዘዴ መመስረት፤ የጥብቅና እና የግንዛቤ ግንባታ፣ እና በሀገር ደረጃ፣ ስልጠና እና ፋሲሊቲ ላይ የተመሰረቱ ማሻሻያዎች። ስለ ፍኖተ ካርታው,"If bleeding starts, it also needs to be detected and treated extremely quickly. Too often, however, health facilities lack necessary healthcare workers or resources, including lifesaving commodities such as oxytocin, tranexamic acid or blood for transfusions. “Addressing postpartum haemorrhage needs a multipronged approach focusing on both prevention and response - preventing risk factors and providing immediate access to treatments when needed - alongside broader efforts to strengthen women’s rights,” said Dr Pascale Allotey, WHO Director for Sexual and Reproductive Health and HRP, the UN’s special programme on research development and training in human reproduction. “Every woman, no matter where she lives, should have access to timely, high quality maternity care, with trained health workers, essential equipment and shelves stocked with appropriate and effective commodities – this is crucial for treating postpartum bleeding and reducing maternal deaths.” A woman is estimated to die every two minutes from causes relating to pregnancy or childbirth. There has been limited progress in reducing these deaths since 2015 and the world is off-track for meeting related Sustainable Development Goal targets. The Roadmap to combat postpartum haemorrhage between 2023 and 2030 outlines goals and activities for research, normative work, implementation and advocacy. An accountability site outlines the main milestones of the Roadmap and will help to track progress. Priority actions include: the development of new and broader guidance for PPH covering prevention, detection and treatment; research to deliver innovations and to increase access to proven interventions; the establishment of a new procurement mechanism to improve the supply of high-quality medicines and commodities; advocacy and awareness-building, and, at the country level, training and facility-based improvements. About the Roadmap","Idan jini ya fara zuba, ana buƙatar a gano da wuri sanan a ɗauki mataki cikin gaggawa. Duk da haka, sau da yawa, wuraren kula da lafiyar na rasa wadatattun ma'aikatan lafiya da kayan aiki, wanda suka haɗa da kayan aikin ceton rai kamar Oxytocin da tranexamic acid, ko kuma jinin da za'a ƙara. ""Kula da zubar jini bayan haihuwa na buƙatar mai da hankali kan ɓangarori daban-daban, ana mai da hankali kan riga-kafi da maganin matsalar gaba ɗaya - riga-kafin matsaloli masu hatsari da ke haddasata da kuma bayar da agajin gaggawa lokacin da aka buƙace shi - a ƙoƙarin ganin an inganta haƙƙoƙin mata,"" in ji Dr Pascale Allotey, daraktan hukumar WHO ɓangaren lafiyar jima'i da haifuwa na shirye-shiryen Majalisar Ɗinkin Duniya akan bincike da bayar da horo a ɓangaren haihuwar 'yan adam. ""Ya kamata kowacce mace, ba tare da la'akari da inda take rayuwa ba, ta dinga samun agajin gaggawa akan lokaci daa ingantacciyar kulawa yayin da ta ke da juna biyu, tare da ƙwararrun ma'aikatan lafiya da kayan aikin da ake buƙata da kuma kanta mai cike da kayayyakin aiki - wannan yana da matuƙar muhimmanci wajen magance matsalar zubar jini bayan haihuwa da kuma rage mace-macen mata masu haihuwa."" An ƙiyasta cewa mata na mutuwa a kowane minti biyu daga wani abu da ke da alaƙa da juna-biyu ko haihuwa. Akwai ƙarancin ci gaba wajen rage waɗannan mace-macen tun shekarar 2015, yayin da duniya take ci gaba da haɗa taruka da suka danganci samar da ingantaccen ci gaba da cika mafarkan da aka tsara ga duniya wato SDGs. Jadawalin yaƙar zubar jini bayan haihuwa tsakanin shekarar 2023 zuwa 2030 ya zayyana burika da ayyukan bincike, tsare-tsare, wayar da kai da bitar aikin da za'a yi har a kai ga cika mafarkan da ake so. Ɓangaren kula da ingancin ayyukan shi ne inda ake son kaiwa na Jadawalin, kuma zai taimaka wajen bibiyar cigaban da ake samu. Mafiya muhimmanbin ayyukan sun haɗa da: Samar da ingantaccen horo na kawo ƙarshen matsalar zubar jini bayan haihuwa ta hanyar riga-kafi, ganowa da kuma magancewa; binciken da za'a yi don kawo cigaba da sabin hanyoyin aiki domin ƙara inganta cigaban da ake so a samu; samar da sabin hanyoyin magani don samar da ingantattun magunguna da kayan aiki; wayar da kan al'umma; sannan, a matakin ƙasa, bayar da horo da inganta asibutoci. Game da Jadawalin:","Ikiwa damu inaanza, inahitaji pia kugunduliwa na kutibiwa haraka sana. Hata hivyo, mara nyingi sana vituo vya afya hukosa wahudumu muhimu wa afya au rasilimali, ikiwa ni pamoja na bidhaa za kuokoa maisha kama vile oxytocin, tranexamic asid au damu ya kuongeza. Kukabiliana na uvujaji wa damu baada ya kujifungua kunahitaji mbinu nyingi zinazozingatia kinga na mwitikio - kuzuia mambo ya hatari na kutoa ufikiaji wa haraka wa matibabu unapohitajika - sambamba na juhudi kubwa za kuimarisha haki za wanawake, alisema Dk. Pascale Allotey, Mkurugenzi wa Shirika la Afya Duniani WHO, Afya ya Ujinsia na Uzazi na HRP, programu ya Umoja wa Mataifa kuhusu maendeleo ya utafiti na mafunzo ya uzazi wa binadamu. Kila mwanamke, bila kujali anaishi wapi, anapaswa kupata huduma ya uzazi kwa wakati, yenye ubora wa hali ya juu, yenye wahuduma wa afya waliyofunzwa, vifaa muhimu na rafu zilizojaa bidhaa zinazofaa; hii ni muhimu kwa ajili ya matibabu ya kuvuja damu nyingi baada ya kujifungua na kupunguza vifo vya uzazi Mwanamke anakadiriwa kufa baada ya dakika mbili kutokana na sababu zinazohusiana na ujauzito au kuzaa. Kumekuwa na maendeleo machache katika kupunguza vifo hivi tangu 2015 na duniani iko nje ya mkondo kufikia malengo yanayohusiana na Melengo ya Maendeleo Endelevu. Mwongozo wa kukabiliana na kutokwa na damu baada ya kujifungua kati ya 2023 hadi 2030 unaainisha malengo na shughuli za utafiti, kazi za kawaida, utekelezaji na utetezi. Tovuti ya uhajibikaji inaangazia hatua kuu za ramani ya barabara na itasaidia kufuatilia maendeleo. Hatua za kipaumbele ni pamoja na: uundaji wa mwongozo mpya na mpana zaidi wa kuzuia, kugundua na matibabu ya PPH, utafiti ili kuleta ubunifu na kuongeza ufikiaji wa hatua zilizothibitishwa; kuanzishwa kwa utaratibu mpya wa ununuzi ili kuboresha usambazaji wa dawa na bidhaa zenye ubora wa juu; utetezi na kujenga ufahamu, na katika ngazi ya nchi, mafunzo na uboreshaji wa vituo. Kuhusu mwongozo","Bí ìṣàn ẹ̀jẹ̀ bá bẹ̀rẹ̀, ó nílò ìṣàwárí àti ìtọ́jú ní kíákíá ni. Ṣùgbọ́n, ní ọ̀pọ̀ ìgbà, àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera kò ní àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tàbí àwọn ohun èlò tí ó yẹ, pẹ̀lú àwọn èlò adóòlà-ẹ̀mí bíi oxytocin, tranexamic acid àbí ẹ̀jẹ́ tí wọ́n lè gbà. ""Kíkojú àìdá ẹ̀jẹ̀ lẹ́yìn ìbímọ́ nílò ìlànà ọlọ́pọ̀-ẹ̀yà tí yóò gbájú mọ́ ìdènà àti ìdáhùn - dídènà àwọn okùnfà ewu àti pípèsè ìráàyè sí ìtọ́jú ní kíákíá ní ìgbà tí wọ́n bá nílò rẹ̀ - pẹ̀lú akitiyan tí ó gbòòrò láti mú ẹ̀tọ́ àwọn obìnrin lágbára síi,"" Dr Pascale Allotey, Olùdarí Ìlera Ìbálòpọ̀ àti Ajẹmọ́-ìbí fún WHO àti HRP, àkànṣe ètò UN lórí ìdàgbàsókè ìwádìí àti ìkẹ́kọ̀ọ́ nípa ajẹmọ́-ìbí ọmọnìyàn. ""Gbogbo obìnrin, láì fi ibi tí ó ń gbé ṣe, gbọdọ̀ ráàyè sí ìtọ́jú ìyálọ́mọ tí ó jinná, tí ó sì ṣe déédé àsìkò, pẹ̀lú àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ òṣìṣẹ́ ìlera, irinṣẹ́ pàtàkì àti àwọn pẹpẹ tí wọ́n kún fún àwọn èlò tí ó péye tí ó sì múná dóko - èyí ṣe pàtàkì fún ìtọ́jú ìṣàn ẹ̀jẹ̀ lẹ́yìn ìbímọ́ àti mímú àdínkù bá ikú ìyálọ́mọ."" Ìṣirò obìnrin kan ní ó máa ń kú ní gbogbo ìṣẹ́jú méjì látààrí àwọn okùnfà tí ó jẹmọ́ oyún àbí ọmọ bíbí. Ìwọ̀nba ìtẹ̀síwájú ni ó wà lórí mímú àdìnkù bá àwọn ikú wọ̀nyìí láti ọdún 2015 tí àgbáyé sì ti yẹsẹ̀ lórí ìpàdé tí ó jẹmọ́ àwọn ìlépa Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́. Ìlànà-àtẹ̀lé láti gbógun ti àìdá ẹ̀jẹ̀ lẹ́yìn ìbímọ́ láàárín ọdùn 2023 àti 2030 ṣe àfihàn àwọn ìlépa àti iṣẹ́ fún ìwádìí, iṣẹ́ abáṣàmu, ìṣàmúlò àti àgbàwí. Àyè ìjẹ́rìísí kan yóò ṣe àfihàn àwọn àṣeyọrí gbòógì fún Ìlànà-àtẹ̀lé náà tí yóò sì ṣe ìrànwọ́ láti tọ ipa ìlọsíwájú. Àwọn ìṣe pàtàkì ní: ìṣẹ̀dá ìtọ́sọ́nà gbòòrò tuntun fún PPH tí yóò kojú ìdènà, àwárí àti ìtọ́jú; ìwádìí láti fi àwọn ìmọ̀ tuntun jíṣẹ́ àti láti ṣe àlékún ìráàyèsí àwọn ìdásí tí wọ́n dájú; ìdásílẹ̀ ọ̀nà ìgbàsílẹ̀ tuntun láti mú ìpèsè àwọn òògùn àti èlò tí wọ́n dára gidi gan; àgbàwí àti ìṣẹ̀dá-ìpolongo, àti, ní ìpele Orílẹ̀, ìkẹ́kọ̀ọ́ àti àwọn àtúnṣe àwọn gbọ̀ngán. Nípa Ìlànà-àtẹ̀lé náà","Uma ukopha kuqala, nakho kudinga ukutholwa futhi kwelashwe ngokushesha okukhulu. Nokho, ezikhathini eziningi, izikhungo zezempilo zintula abasebenzi bezempilo abadingekayo noma izinsiza, okuhlanganisa izinto ezisindisa ukuphila njenge-oxytocin, i-tranexamic acid noma igazi lokumpontshelwa. “Ukubhekana nokuphuma kwegazi kwangemva kokubeletha kudinga indlela ebanzi egxile kukho kokubili ukuvimbela kanye nokusabela - ukuvimbela izici eziyingozi kanye nokunikeza ukufinyelela ngokushesha ekwelashweni lapho kudingeka - kanye nemizamo ebanzi yokuqinisa amalungelo abesifazane,"" kusho uDkt Pascale Allotey, uMqondisi weWHO Wezempilo Zocansi Nezokuzala kanye neHRP, uhlelo olukhethekile lwe-UN lokuthuthukisa ucwaningo nokuqeqeshwa ekukhiqizeni abantu. “Wonke umuntu wesifazane, kungakhathaliseki ukuthi uhlalaphi, kufanele afinyelele ekunakekelweni kokubeletha okufika ngesikhathi, okuseqophelweni eliphezulu, nabasebenzi bezempilo abaqeqeshiwe, imishini ebalulekile namashalofu agcwele izimpahla ezifanele nezisebenzayo - lokhu kubalulekile ekwelapheni ukopha kwangemva kokubeletha kanye nokunciphisa ukufa komama.” Owesifazane ulinganiselwa ukuthi uzofa njalo ngemva kwemizuzu emibili ngenxa yezizathu ezihlobene nokukhulelwa noma ukubeletha. Kube nenqubekelaphambili elinganiselwe ekunciphiseni lokhu kufa kusukela ngowezi-2015 futhi umhlaba awukho endleleni yokuhlangabezana nemigomo ehlobene neSustainable Development Goal. I-Roadmap yokulwa ne-postpartum haemorrhage phakathi kuka-2023 no-2030 iveza imigomo nemisebenzi yocwaningo, umsebenzi ojwayelekile, ukuqaliswa kanye nokumela. Isayithi lokuziphendulela lichaza ingqophamlando yeRoadmap futhi lizosiza ukulandelela ukuqhubeka. Izenzo ezibalulekile zihlanganisa: ukuthuthukiswa kweziqondiso ezintsha nezibanzi ze-PPH ehlanganisa ukuvimbela, ukutholwa kanye nokwelashwa; ucwaningo lokuletha izinto ezintsha kanye nokwandisa ukufinyelela kokungenelela okuqinisekisiwe; ukusungulwa kwendlela entsha yokuthenga ukuze kwenziwe ngcono ukuhlinzekwa kwemithi nempahla esezingeni eliphezulu; ukumela kanye nokwakha ukuqwashisa, futhi, ezingeni lezwe, ukuqeqeshwa nokuthuthukiswa okusekelwe ezikhungweni. Mayelana neRoadmap" +ፍኖተ ካርታው በተለያዩ ዘርፎች ከ130 በላይ ባለሙያዎችን ባሳተፈ ሰፊ ምክክር የተዘጋጀ ሲሆን አፈጻጸሙ ደግሞ በይነ ዲሲፕሊን አስተባባሪ ኮሚቴ የሚመራ ይሆናል። ደብሊውኤችኦ እና አጋሮቹ የእናቶች ሞት ከፍተኛው ጫና ካለበት ጀምሮ ዓለም አቀፍ መመሪያዎችን ከብሔራዊ ፖሊሲዎች ጋር ለማስማማት ልዩ የቴክኒክ ድጋፍ ይሰጣሉ። ደብሊውኤችኦ የዩናይትድ ስቴትስ ዓለም አቀፍ ልማት ኤጀንሲ (ዩኤስኤአይዲ)፣ የቢል እና ሜሊንዳ ጌትስ ፋውንዴሽን፣ ግሎባል ፋይናንስ ተቋም፣ ኤምኤስዲ ለእናቶች፣ ዩኒታይድ፣ ዓለም አቀፍ የማህፀን ህክምና እና የጽንስና ህክምና (ኤፍአይጂኦ) ጨምሮ የበርካታ አጋሮችን አስተዋፅኦ እና ቃል ኪዳን እውቅና ይሰጣል። ፣ የአለም አዋላጆች ኮንፌዴሬሽን (አይሲኤም)፣ጄህፒኢጎ ፣ ላርዳአል ፋውንዴሽን እና የተባበሩት መንግስታት የስነ ህዝብ ፈንድ (ዩኤንኤፍፒኤ)።,"The Roadmap was developed through extensive consultations involving more than 130 experts across diverse fields, while implementation will be guided by an interdisciplinary steering committee. WHO and partners will provide specialized technical support to countries to adapt global guidelines into national policies, starting where there is the highest burden of maternal deaths. WHO acknowledges the contributions and commitments of several partners, including the United States Agency for International Development (USAID), the Bill and Melinda Gates Foundation, the Global Financing Facility, MSD for Mothers, Unitaid, the International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO), the International Confederation of Midwives (ICM), Jhpiego, Laerdal Foundation, and the United Nations Population Fund (UNFPA).","An samar da jadawalin ta hanyar doguwar tattaunawa da ta haɗa da sama da ƙwararru 300 a fannoni daban-daban, yayin da tsare-tsaren ayyukan za su gudana a ƙarƙashin kwamitin kula da juya lamurran ayyukan jadawalin. Hukumar WHO da abokan aikinta za su samar da duka taimakon da ake buƙata na horo ga ƙasashe domin amfani da jagorancin ƙa'idojin lafiya na ƙasa da ƙasa da shigar da shi cikin manufofin ƙasar su, hakan zai fara ne a wuraren da ake yawan samun mace-macen mata yayin haihuwa. Hukumar WHO ta samu tallafin abokan aiki da dama kamar USAID, FIGO, Bill and Melinda Gates Foundation, MSD, Laerdal Foundation, da kuma UNFPA.","Mwongozo huu uliundwa kupitia mashauriano ya kina yanayohusisha zaidi ya wataalamu 130 kutoka nyanja mbalimbali, wakati utekelezaji utaongozwa na kamati ya usimamizi ya taaluma mbalimbali. WHO na washirika watatoa usaidizi maalum wa kiufundi kwa nchi ili kurekebisha miongozo ya kimataifa katika sera za kitaifa, kuanzia mahali ambapo kuna hatari kubwa zaidi ya vifo vya uzazi. WHO inatambua michango na ahadi za mashirika kadhaa, ikiwa ni pamoja na shirika la maendeleo ya kimataifa la Marekani (USAID), Bill and Melinda Gates Foundation, Global Financing Facility, MSD for Mothers, Unitaid, Shirika la Kimataifa la Magonjwa ya Wanawake na Uzazi (FIGO), Shirikisho la kimataifa la Wakunga (ICM), Jhpiego, Laendal Foundation, na Shirika la Umoja wa Mataifa la Idadi ya watu (UNFPA).","Wọ́n ṣẹ̀dá Ìlànà-àtẹ̀lé látààrí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìkànsí tí ó kó àwọn alámọ̀já 130 káàkiri onírúurú àwọn ẹ̀ka ìmọ̀, nígbà tí ìgbìmọ̀ adarí-iṣẹ́ yóò ṣe ìtọ́sọ́nà ìṣàmúlò. WHO àti àwọn alábàáṣe yóò pèsè ìrànwọ́ onímọ̀-ẹ̀rọ onípàtó fún àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe àmúlò àwọn ìlànà ìṣe ní àgbáyé wọ inú àwọn òfin orílẹ̀-èdè, bẹ̀rẹ̀ láti ibi tí ọ̀ràn ikú ìyálọ́mọ pọ̀ sí jù. WHO mọ rírì àwọn ìdásí àti ìfarajìn ọ̀pọ̀ àwọn alábàáṣe, pẹ̀lú Àjọ ilẹ̀ Amẹ́ríkà fún Ìdàgbàsókè Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (USAID), Ìdásílẹ̀ Bill àti Melinda Gates, Àjọ Aṣèrànwọ́-owò ní Àgbáyé, MSD fún àwọn Ìyá, Unitaid, Àpapọ̀ Àjọ Onítọ̀ọ́jú-àìsàn ẹ̀yà ara ìbísí obìnrin àti Onítọ̀ọ́jú-obìnrin nínú àti lẹ́yìn oyún ní Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (FIGO), Àpapọ̀ Àjọ àwọn Agbẹ̀bí (ICM), Jhpiego, Laerdal Foundation, àti Àjọ Aṣèrànwọ́-owò fún àwọn Èèyàn ti United Nations (UNFPA).","I-Roadmap yasungulwa ngokubonisana okubanzi okuhilela ochwepheshe abangaphezu kuka-130 emikhakheni eyahlukene, kanti ukusetshenziswa kuzoqondiswa ikomiti eliqondisayo lezinhlaka ezahlukene. I-WHO kanye nozakwethu bazohlinzeka ngosizo lwezobuchwepheshe olukhethekile emazweni ukuze aguqule imihlahlandlela yomhlaba ibe yizinqubomgomo zikazwelonke, kuqalwe lapho kunomthwalo omkhulu wokushona komama. I-WHO iyawazisa amagalelo nokuzibophezela kozakwethu abambalwa, okuhlanganisa i-United States Agency for International Development (USAID), iBill and Melinda Gates Foundation, iGlobal Financing Facility, MSD for Mothers, Unitaid, International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO), Inhlangano Yamazwe Ngamazwe Yababelethisi (ICM), iJhpiego, iLaerdal Foundation, kanye ne-United Nations Population Fund (UNFPA)." +የዓለም ጤና ድርጅት በእስራኤል እና በተያዘው የፍልስጤም ግዛት በአራተኛው ቀን ግጭት የጤና እና ሰብአዊ ርዳታ እንዲገኝ ጠይቋል ደብሊውኤችኦ በእስራኤል እና በጋዛ ሰርጥ ታይቶ የማይታወቅ ስቃይ እያስከተለ ያለው ጦርነት እንዲቆም ጥሪውን ደግሟል። ቅዳሜ ዕለት በእስራኤል ሃማስ እና ሌሎች በፈጸሙት አሰቃቂ ጥቃት ከ1000 በላይ ሰዎች ሞተዋል በርካቶች ቆስለዋል። እስራኤል በጋዛ ለቀናት በደረሰ የቦምብ ጥቃት ዘጠኝ መቶ ሰዎች ሲሞቱ በርካቶች ቆስለዋል። የብዙ ቤተሰቦች ስቃይ ሊቋቋሙት የማይችሉት መሆን አለበት። ደብሊውኤችኦ በሁለቱም በእስራኤል እና በተያዘው የፍልስጤም ግዛት ውስጥ ለሚገኙ የጤና ባለስልጣናት እርዳታ ሰጥቷል። ጥቅምት 9 የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ከግብፅ ፕሬዝዳንት አብደል ፋታህ ኤል-ሲሲ ጋር ተገናኝተው ከ ደብሊውኤችኦ የጤና እና ሌሎች ሰብአዊ አቅርቦቶችን በራፋህ መሻገሪያ በኩል ወደ ጋዛ ለማድረስ ለማመቻቸት ተስማምተዋል። እንደነዚህ ያሉ የሰብአዊነት ኮሪደሮች ጥበቃ ሊደረግላቸው ይገባል:: በጋዛ ሰርጥ ሆስፒታሎች በሚቀጥሉት ቀናት ነዳጅ ሊያልቅ በሚችል የመጠባበቂያ ጀነሬተሮች ላይ እየሰሩ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ከመባባሱ በፊት ያስቀመጣቸውን አቅርቦቶች አሟጠዋል።,"WHO calls for access to health and humanitarian assistance on fourth day of conflict in Israel and the occupied Palestinian territory The World Health Organization (WHO) repeats its call for an end to the hostilities that are causing untold suffering in Israel and the Gaza Strip. Over 1000 people have died and many more injured following horrific acts of violence by Hamas and others on Saturday in Israel. Nine hundred people have died and many more injured in days of bombing by Israel in Gaza. The pain of so many families must be unbearable. WHO has offered assistance to health officials in both Israel and the occupied Palestinian territory. On 9 October, WHO Director-General Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus met with the Egyptian President Abdel Fattah El-Sisi, who agreed to a WHO request to facilitate the delivery of health and other humanitarian supplies from WHO to Gaza via the Rafah crossing. Such humanitarian corridors must be protected. In the Gaza Strip, hospitals are running on back-up generators with fuel likely to run out in the coming days. They have exhausted the supplies WHO pre-positioned before the escalation.","Hukumar WHO ta yi kira ga agajin lafiya da jin-ƙai a rana ta huɗu ta tarzomar Isra'ila da kuma ƙasar Palasɗinu wadda aka mamaye. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta maimaita kiran ta kan dakatar da tarzomar da ke haddasa wahala mai yawa ga ƙasashen Isra'ila da Zirin Gaza gaba ɗaya. Sama da mutane 1000 sun mutu, yayin da wasu masu yawa sun raunata, bayan ayyukan tayar da tarzomar da dakarun Hamas da sauransu suka farar akan Isra'ila a ranar Asabar. Mutane ɗari tara sun mutu, yayin da wasu da yawa suka raunata a ranakun da Isra'ila ta dinga jefa bamabamai zuwa Zirin Gaza. Ciwon iyalai masu yawa abu ne da ba za a iya jurewa ba. Hukumar WHO ta bayar da taimako ga hukumomin lafiya da ke ƙasashen biyu na Isra'ila da ƙasar Palasɗinu wadda aka mamaye. A ranar 9 ga watan Oktoba, darakta-janar na hukumar WHO, Dr Tedros adhanom Ghebreyesus, ya haɗu da shugaban ƙasar Masar Abdul Fatah El-Sisi, wanda ya yarda da buƙatar hukumar WHO ta shigar da taimakon lafiya da jin-ƙai daga hukumar WHO zuwa Gaza ta maƙetarar Rafah. Ya zama dole a kare waɗannan kayayyakin agajin. A Zirin Gaza, asibitoci na gudana ne da janareta, yayin da mai ke gab da ƙarewa a kwanaki kaɗan masu zuwa. Sun ƙarar da kayan agajin da hukumar WHO ta ajiye tun kafin abubuwa su yi ƙamari.","WHO imetoa wito wa kupata msaada wa kiafya na wa kibinadamu katika siku ya nne ya mzozo wa Israel na eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu Shirika la Afya Duniani (WHO) linarudia wito wake wa kukomesha uhasama ambao unasababisha mateso makubwa nchini Israeli na Ukanda wa Gaza. Zaidi ya watu 100 wamekufa na wengine kujeruhiwa kufuatia vitendo vya kutisha vya Hamas na wengine Jumamosi nchini Israeli. Watu mia tisa wamekufa na wengine wengi kujeruhiwa katika siku za shambulio la mabomu lililofanywa na Israeli huko Gaza. Maumivu ya familia nyingi hayavumiliki. WHO imetoa msaada kwa maafisa wa afya nchini Israeli na eneo linalokaliwa kwa mabavu la Palestina. Tarehe 9 Oktoba, Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus alikutana na Rais wa Misiri, Abdel Fattah El-Sis, ambaye alikubali ombi la WHO la kuwezesha utoaji wa afya na vifaa vingine vya kibinadamu kutoka WHO hadi Gaza kupitia kivuko cha Rafah. Njia kama hizo za kibinadamu lazima zilindwe. Katika ukanda wa Gaza, hospitali zinatumia jenereta za ziada na huenda maisha yakaisha katika siku zijazo. Wamemaliza vifaa vilivyowekwa na WHO kabla ya kuongezeka.","WHO ṣe ìpè fún ìráàyè sí ìrànwọ́ ìlera àti ìfọmọnìyànṣe ní ọjọ́ kẹrin tí ìjà bẹ́ sílẹ̀ ní Isreal àti agbègbè tí àwọn èèyàn Palestine wà Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) ṣe àtúnpè ìpè fún òpin àwọn ìkọlù tí wọ́n ń dá ìyà àìmọ̀dí sílẹ̀ ní Isreal àti Gaza Strip. Ó lé ní 1000 àwọn èèyàn ni wọ́n ti kú tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ sì fara pa lẹ́yìn àwọn ìṣe ipa búburú tí Hamas àti àwọn mìíràn ṣe ní ọjọ́ Àbámẹ́ta ní Isreal. Àwọn èèyàn ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀rún ni wọ́n ti kú tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ sì ti fara pa láàárín àwọn ọjọ́ tí Isreal fi ju àdó-olóró sí Gaza. Ìrora tí ọ̀pọ̀ àwọn mọ̀lẹ́bí yóò máa jẹ́ kò ní ṣe é fi ẹnu sọ. WHO ti nawọ́ ìrànwọ́ sí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera ní àti Isreal àti agbègbè tí àwọn èèyàn ilẹ̀ Palestine wà. Ní ọjọ́ 9 oṣù Kẹwàá, Olùdarí-Àgbà fún WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus pàdé pẹ̀lú Ààrẹ ilẹ̀ Egypt Abdel Fattah El-Sisi, tí ó ti gba ìbéèrè WHO láti ṣètò ìfijíṣẹ́ àwọn èlò ìlera àti ìfọmọnìyànṣe láti WHO sí Gaza ní ìtọpa ìkọjá Rafah. Irú àwọn ọ̀nà ìkọjá afitọmọnìyànṣe bẹ́ẹ̀ gbọdọ̀ jẹ́ dídá ààbò bò ni. Ní Gaza Strip, àwọn ilé-ìwòsàn ń lo àwọn ẹ̀rọ afanáwọlé àfẹ̀yìntì tí ó sì ṣeéṣe kí epo tán mọ́ wọn nínú láìpẹ́. Wọ́n ti lo àwọn èlò tí WHO ti pèsè sílẹ̀ ṣáájú kí ìkọlù náà tó búrẹ́kẹ́.","I-WHO ifuna ukufinyelela kosizo lwezempilo nolwesintu ngosuku lwesine lwezingxabano kwa-Israyeli kanye nendawo yasePalestine. I-World Health Organisation (WHO) iphinda ikhwelo layo lokuthi kuqedwe impi edala ukuhlupheka okungaziwa kwa-Israel naseGaza Strip. Bangaphezu kuka-1000 abantu asebeshonile kwathi abanye abaningi balimala kulandela udlame olunyantisayo lweHamas nabanye ngoMgqibelo kwa-Israel. Sekufe abantu abangamakhulu ayisishiyagalolunye kwalimala abaningi ezinsukwini zokuqhuma kwamabhomu yi-Israel eGaza. Ubuhlungu bemindeni eminingi kangaka abubekezeleleki. I-WHO inikeze usizo ezikhulwini zezempilo kwa-Israyeli kanye nendawo yasePalestine. Ngomhla ziyisi-9 kuMfumfu, uMqondisi-Jikelele weWHO uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus wahlangana noMongameli waseGibhithe u-Adel Fattah El-Sisi, owavuma isicelo seWHO sokuhambisa ukulethwa kwezempilo nezinye izinto zosizo oluvela kuWHO ukuya eGaza ngokuwela iRafah. Imihubhe enjalo yokusiza abantu kufanele ivikelwe. EGaza Strip, izibhedlela zisebenzisa amajeneretha asekelayo anophethiloli okungenzeka aphele ezinsukwini ezizayo. Baziqedile izinsiza ezibekwe yi-WHO ngaphambi kokwenyuka." +የህይወት አድን የጤና ምላሽ አሁን በተቻለ ፍጥነት አዳዲስ አቅርቦቶችን እና ነዳጅን ለጤና እንክብካቤ ተቋማት በማግኘት ላይ የተመሰረተ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ፍላጎትን ለማሟላት በአገር ውስጥ የህክምና አቅርቦቶችን ለመግዛት እና በዱባይ ፣ ተባበሩት አረብ ኤምሬትስ ከሚገኘው ግሎባል ሜዲካል ሎጂስቲክስ ማዕከል አቅርቦቶችን በማዘጋጀት ላይ ይገኛል። በጥቅምት 7 በደረሰ ጥቃት ከእስራኤል በሐማስ የተያዙ አዛውንቶችን ጨምሮ የታጋቾች ጤና እና ደህንነት የዓለም ጤና ድርጅት አሳስቧል። የታጋቾቹ የጤና እና የህክምና ፍላጎቶች በአፋጣኝ መፍትሄ ሊያገኙ ይገባል፣ እናም በሰላም እንዲፈቱ እንጠይቃለን።,"The life-saving health response is now dependent on getting new supplies and fuel to health care facilities as fast as possible. WHO is urgently working to procure medical supplies locally to meet demand, and preparing supplies from its Global Medical Logistics Hub in Dubai, UAE. WHO is also gravely concerned about the health and well-being of hostages, including elderly civilians, seized from Israel by Hamas in attacks on 7 October. The hostages’ health and medical needs must be addressed immediately, and we call for their safe release.","Yanzu ci gaba da ceton rayukan al'umma ya dogara ne kan samun sabon agajin kayan aiki da man janareta ga asibitoci cikin gaggawa. Hukumar WHO na gaggawar sake shirya wani taimakon magungunan da duk abinda ake bukata domin biyan buƙatun da aka fi nema, sannan tana shirya shi ne daga ofishin ta na Kayan Aikin Kula da Lafiya da ke Dubai, UAE. Hukumar WHO ta kuma matukar damu da lafiyar fursunoni da kwanciyar hankalin su, waɗanda suka haɗa da tsofaffi, waɗanda Hamas ta ƙwace yayin farmakin ranar 7 ga Oktoba. Ya zama dole a kula da lafiyar fursunonin da buƙatunsu na lafiya da gaggawa, sannan muna kira da sakin su lafiya ƙalau.","Mwitikio wa afya wa kuokoa maisha kwa sasa unategea kupata vifaa vipya na mafuta kwa ajili ya vituo vya huduma za afya haraka iwezekanavyo. WHO inafanya kazi kwa haraka ili kununua vifaa vya matibabu nchini ili kukidhi mahitaji na kuondoa vifaa kutoka Global Medical Logistic Hub huko Dubai UAE. WHO pia ina wasiwasi mkubwa kuhusu afya na ustawi wa mateka ikiwa ni pamoja na raia wazee, waliyokamatwa kutoka Israeli na Hamas katika mashambulizi ya Oktoba 7. Mahitaji ya kiafya na matibabu ya mateka lazima yashughulikiwe mara moja na tunatoa wito waachiliwe salama.","Èsì ìlera adóòlà-ẹ̀mí ti dá lé rírí àwọn èlò tuntun àti epo fún àwọn gbọ̀ngán ìtọ́jú-ìlera ní kíákíá báyìí. WHO ń sisẹ́ kánmọ́kánmọ́ láti rí àwọn èlò ìṣègùn gbà ní àbẹ́lé láti kojú àwọn ìbéèrè fún wọn, tí wọ́n sì ń ṣètò àwọn èlò láti Ibùdó Ìṣègbéká Òògùn ní Àgbáyé rẹ̀ ní Dubai, UAE. Ìlera àti àlàáfíà àwọn olùfidógò, pẹ̀lú àwọn àgbàlagbà ará ìlú, tí Hamas fi ipá mú láti Isreal nínú àwọn ìkọlù ní ọjọ́ 7 oṣù Kẹwàá jẹ WHO lógún gidi gan. Wọ́n gbọdọ̀ ṣe ìbẹ̀wò sí ìlera àti ìnílò òògùn àwọn olùfidógò náà ní kíákíá, tí a sì ń pè fún ìdásílẹ̀ wọn láì fi ara pa.","Impendulo yezempilo esindisa impilo manje incike ekutholeni izinsiza ezintsha kanye nophethiloli ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo ngokushesha okukhulu. I-WHO isebenza ngokuphuthumayo ukuze kutholwe izinsiza zokwelapha endaweni ukuze kuhlangatshezwane nesidingo, futhi ilungiselela izinsiza ezivela kuGlobal Medical Logistics Hub eDubai, e-UAE. I-WHO iphinde ikhathazeke kakhulu ngempilo nokuphila kahle kwabavalelwe ngenkani, okuhlanganisa nezaguga, ezithathwe kwa-Israel yiHamas ekuhlaselweni kwamhla ziyisi-7 kuMfumfu. Izidingo zempilo kanye nezokwelashwa zabathunjwa kufanele zisingathwe ngokushesha, futhi sicela ukuba bakhululwe ngokuphephile." +"ደብሊውኤችኦ ኦኤችሲኤችአር በአእምሮ ጤና እንክብካቤ ላይ የሚፈጸሙ የሰብአዊ መብት ጥሰቶችን የሚመለከቱ ህጎችን ለማሻሻል አዲስ መመሪያ ጀመረ የዓለም የአእምሮ ጤና ቀን ከመከበሩ በፊት የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) እና የሰብአዊ መብቶች ከፍተኛ ኮሚሽነር (ኦኤችሲኤችአር) ቢሮ በጋራ ለመደገፍ ""የአእምሮ ጤና, የሰብአዊ መብቶች እና ህግጋት: መመሪያ እና ልምምድ"" በሚል ርዕስ አዲስ መመሪያ እያወጡ ነው :: ሀገራት የሰብአዊ መብት ጥሰትን ለማስቆም እና ጥራት ያለው የአእምሮ ጤና አገልግሎትን ለማሳደግ የህግ ማሻሻያ ማድረግ። በአእምሮ ጤና እንክብካቤ ላይ የሚደረጉ የሰብአዊ መብት ረገጣዎች እና የማስገደድ ልማዶች፣ በነባር ህጎች እና ፖሊሲዎች የተደገፉ፣ አሁንም በጣም የተለመዱ ናቸው። ያለፈቃድ ሆስፒታል መተኛት እና ህክምና፣ ንፅህና የጎደላቸው የኑሮ ሁኔታዎች እና አካላዊ፣ ስነ-ልቦናዊ እና ስሜታዊ ጥቃቶች በአለም ዙሪያ ያሉ በርካታ የአእምሮ ጤና አገልግሎቶችን ይለያሉ። በ2006 የተባበሩት መንግስታት የአካል ጉዳተኞች መብት ኮንቬንሽን ከፀደቀ በኋላ ብዙ ሀገራት ሕጎቻቸውን፣ ፖሊሲዎቻቸውን እና አገልግሎቶቻቸውን ለማሻሻል ቢጥሩም፣ በጣም ጥቂቶች ግን አግባብነት ያላቸውን ህጎች እና ፖሊሲዎች አላግባብ መጠቀምን ለማስቆም በሚፈለገው መጠን ያጸደቁ ወይም ያሻሻሉ ናቸው። በአእምሮ ጤና እንክብካቤ ውስጥ ሰብአዊ መብቶችን ማሳደግ:: የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “የአእምሮ ጤና ጤና የማግኘት መብት ዋነኛ እና አስፈላጊ አካል ነው” ብለዋል። ""ይህ አዲስ መመሪያ ሀገሮች የአንድን ሰው ማገገም እና ክብራቸውን የሚያከብር ጥራት ያለው የአእምሮ ጤና አገልግሎት ለመስጠት የሚያስፈልጉትን ለውጦች እንዲያደርጉ ይረዳል፣ የአእምሮ ጤና ችግር ያለባቸው እና የስነ-አእምሮ ማህበረሰብ አካል ጉዳተኞች በማህበረሰባቸው ውስጥ ሙሉ እና ጤናማ ህይወት እንዲመሩ ያስችላቸዋል::"" ""ዓላማችን የአእምሮ ጤና አገልግሎቶችን በአዳራሻቸው ብቻ ሳይሆን በመሠረታዊ እሴቶቻቸው ውስጥ መለወጥ መሆን አለበት፣ ስለዚህም ለግለሰቡ ፍላጎቶች እና ክብር በእውነት ምላሽ ይሰጣሉ:: ይህ እትም በመብቶች ላይ የተመሰረተ አቀራረብ በአእምሮ ጤና ስርአቶች ውስጥ የሚፈለገውን ለውጥ እንዴት እንደሚደግፍ መመሪያ ይሰጣል ሲሉ የተባበሩት መንግስታት የሰብአዊ መብቶች ከፍተኛ ኮሚሽነር ቮልከር ቱርክ ተናግረዋል። የበለጠ ውጤታማ የማህበረሰብ አቀፍ የአእምሮ ጤና እንክብካቤን ማስተዋወቅ","WHO-OHCHR launch new guidance to improve laws addressing human rights abuses in mental health care Ahead of World Mental Health Day, the World Health Organization (WHO) and the Office of the High Commissioner on Human Rights (OHCHR) are jointly launching new guidance, entitled “Mental health, human rights and legislation: guidance and practice”, to support countries to reform legislation in order to end human rights abuses and increase access to quality mental health care. Human rights abuses and coercive practices in mental health care, supported by existing legislation and policies, are still far too common. Involuntary hospitalization and treatment, unsanitary living conditions and physical, psychological, and emotional abuse characterize many mental health services across the world. While many countries have sought to reform their laws, policies and services since the adoption of the United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities in 2006, too few have adopted or amended the relevant laws and policies on the scale needed to end abuses and promote human rights in mental health care. “Mental health is an integral and essential component of the right to health,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “This new guidance will support countries to make the changes needed to provide quality mental health care that assists a person’s recovery and respects their dignity, empowering people with mental health conditions and psychosocial disabilities to lead full and healthy lives in their communities.” “Our ambition must be to transform mental health services, not just in their reach, but in their underlying values, so that they are truly responsive to the needs and dignity of the individual. This publication offers guidance on how a rights-based approach can support the transformation needed in mental health systems” said Volker Türk, UN High Commissioner for Human Rights. Promoting more effective community-based mental health care","Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) da Ofishin Kula da Haƙƙoƙin Ɗan Adam (OHCR) sun ƙaddamar da dokoki don shawo kan tauye haƙƙoƙin ɗan Adam a harkokin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa Gabanin Ranar Lafiyar Ƙwaƙwalwa ta Duniya, Ƙungiyar Kula da Lafiya ta Duniya (WHO) da Ofishin Kula da Haƙƙoƙin Ɗan Adam (OHCR) sun haɗu wajen ƙaddamar da sabon tsari mai taken ""Lafiyar ƙwaƙwalwa, haƙƙoƙin bil'adama, da dokoki: tsari da aiwatarwa"" domin tallafawa ƙasashe wajen samar da sabin dokoki domin kawo ƙarshen tauye haƙƙoƙin bil'adama da kuma samar da ingantaccen samun kulawa kan lafiyar ƙwaƙwalwa. Ayyukan tauye haƙƙoƙin bil'adama da tsanani kan kula da lafiyar ƙwaƙwalwa, wanda ya samu goyon bayan dokokin da ake amfani da su a yanzu, sun kuma zama gama-gari. Tilasta kwantarwa a asibiti da bayar da magani, da rashin tsaftar wurin zama da jiki, da cin zarafi na ƙwaƙwalwa da na tunani sun mamaye da yawan ayyukan kula da lafiyar ƙwaƙwalwa a faɗin duniya. Yayin da mafi yawan ƙasashe suka nemi yin garambawul ga dokoki da tsare-tsare da ayyukansu tun lokacin da aka ƙaddamar da Taron Majalisar Ɗinkin Duniya kan Haƙƙokin Naƙasassu a shekarar 2006, kaɗan daga ciki sun aiwatar ko sun yi gyaran fuska kan dokoki da tsare-tsare daidai yadda ake buƙata wajen kawo ƙarshen tauye haƙƙoƙin bil'adama da bunƙasa kiyaye haƙƙoƙin bil'adama yayin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa. ""Lafiyar ƙwaƙwalwa wani ɓangare ne mai muhimmanci ga lafiyar al'umma,"" in ji Dr Tedros adhanom Ghebreyesus, darakta janar na WHO. ""Wannan sabon tsari zai taimakawa ƙasashe wajen yin canje-canjen da ake buƙata wajen samar da ingantacciyar kulawar lafiyar ƙwaƙwalwa, wanda zai taimakawa mutum wurin warkewa cikin gaggawa da kuma girmama su, tare da ƙarfafawa mutanen da ke da matsalar ƙwaƙwalwa da matsalolin tunani da mu'amala wajen ingantacciyar rayuwa a cikin al'umma ""Burin mu shi ne dole a canza yanayin ayyukan kula da lafiyar ƙwaƙwalwa, ba wai iya isar su ga jama'a ba, amma wajen dawo da kimar al'umma, ta yadda za tayi tasiri wajen abin da aka buƙata, da kuma dawo da kimar kowanne majinyaci. Wannan wallafa za ta samar da tsari kan yadda abinda aka tunkara na haƙƙoƙin bil'adama zai iya tallafawa wajen kawo canje-canje kan tsarin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa"" in ji Volker Türk, babban Kwamishinan majalisar ɗinkin Duniya kan haƙƙoƙin bil'adama. Samar da ingantacciyar hanyar kula da lafiyar ƙwaƙwalwa na al'umma","WHO-OHCHR imezindua mwongozo mpya wa kuboresha sheria zinazoshughulikia ukiukaji wa haki za binadamu katika huduma za afya ya akili Kabla ya Siku ya Afya ya Akili Dunia, Shirika la Afya Duniani (WHO) na Ofisi ya Kamishna Mkuu wa Haki za kibinadamu (OHCHR) kwa pamoja wanazindua mwongozo mpya, unaitwa Afya ya Akili, haki za binadamu na Sheria: mwongozo na utendaji, kusaidia nchi kufanya mageuzi ya sheria ili kukomesha ukiukwaji wa haki za binadamu na kuongeza upatikanaji wa huduma bora za afya ya akili. Ukiukaji wa haki za binadamu na mazoea ya kulazimisha katika utunzaji wa afya ya akili, yakiungwa mkono na sheria na sera zilizopo, bado ni ya kawaida sana. Kulazwa hospitali na matibabu bila hiari, hali ya maisha isiyo safi na unyanyasaji wa kimwili, kisaikolojia na kisiasa ni sifa ya huduma nyingi za afya ya akili duniani kote. Ingawa nchi nyingi zimejaribu kurekebisha sheria, sera na huduma zao tangu kupitishwa kwa Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Watu Wenye Ulemavu mwaka 2006, zilizopitisha au kurekebisha sheria na sera husika kwa kiwango kinachohitajika kukomesha unyanyasaji, kukuza haki za binadamu katika huduma ya afya ya akili. Afya ya akili ni sehemu muhimu ya haki ya afya, alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Mwongozo huu mpya utasaidia nchi kufanya mabadiliko yanayohitajika ili kutoa huduma bora ya afya ya akili ambayo husaidia mtu kupona na kuheshimu utu wake, kuwawezesha watu wenye hali ya afya ya akili na ulemavu wa kisaikolojia kuishi maisha kamili na yenye afya katika jumuiya zao Matarajio yetu lazima yaweze kubadilisha huduma za afya ya akili, siyo tu katika kuzifikia, bali katika maadili yao ya msingi, ili ziwe na majibu ya kweli kwa mahitaji na hadhi ya mtu binafsi. Chapisho hili linatoa mwongozo wa jinsi mbinu inayotegemea haki inaweza kusaidia mabadiliko yanayohitajika katika mifumo ya afya ya akili, alisema Volker Tark, Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Kibinadamu. Kukuza huduma ya afya ya akili yenye ufanisi zaidi katika jamii","WHO-OHCHR ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìtọ́sọ́nà titun láti ṣe àtúnṣe àwọn òfin tí ó dá lórí ìtàbùkù ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn nípa ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ Síwájú ọjọ́ Ìlera Ọpọlọ Lágbàáyé, Àjọ Elétò Ìlera Lágbàáyé (WHO) àti ọ́fíìsì kọmísọ́nà Àgbà lórí àwọn Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn (OHCHR) ni wọ́n pawọ́pọ̀ ṣe ìfilọ́lẹ̀ ìlànà titun, tí wọ́n pe orúkọ rẹ̀ ní ""Ìlera ọpọlọ, àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn àti òfin ṣíṣe: ìtọ́sọ́nà àti ìgbáradì"", láti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe àtúnṣe sì àwọn ọ̀nà-ìsòfin lọ́nà láti dẹ́kun ìtàbùkù àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn àti láti ṣe àlékún ìláǹfààní sí ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ tí ó dára. Àwọn ìtàbùkù ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn àti àwọn ìwà ìfipámúni níbi ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ, tí àwọn ọ̀nà-ìsòfin àti ìlànà tí wọ́n tí ṣe ń ṣe àtìlẹ́yìn fún, sì tún wọ́pọ̀ gan-an. Ìfini sí ilé ìwòsàn àti ìtọ́jú àìròtẹ́lẹ̀, àwọn ìgbé ayé lọ́nà tí ó dọ̀tí àti ìtàbùkù lójúkojú, ajẹmọ́ ọpọlọ, àti ajẹmọ́ ìmọ̀sílára jẹ́ àwọn àbùdá ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ ní àgbáyé. Nígbà tí ọ̀pọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè tí wá ọ̀nà láti ṣe àtúnṣe àwọn òfin wọn, àwọn ìlànà ìsàmúlò àti àwọn iṣẹ́ wọn láti ìgbà tí wọ́n tí ń ṣe àmúlò Àpéjọ United Nations lórí Ẹ̀tọ́ àwọn Aláàbò Ara ní ọdún 2006, díẹ̀ nínú wọn ni wọ́n ti ṣe àmúlò tàbí ṣe àtúnṣe onírúurú àwọn òfin àti ìlànà ìsàmúlò wọn ní ìbámu pẹ̀lú òṣùwọ̀n tí wọ́n nílò láti fi òpin sí àwọn ìtàbùkù ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn nípa ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ kí wọn ó sì ṣe ìgbélárugẹ rẹ̀. ""Ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ jẹ́ ìlẹ́tọ̀ọ́ sí ìlera tí ó ṣe pàtàkì,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ni ó sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tí í ṣe Olùdarí Gbogbogbò fún WHO. ""Ìtọ́sọ́nà titun tí wọ́n ṣe yóò ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe àtúnṣe tí ó yẹ kí wọn ó ba lè pèsè ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ tí ó dára tí yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìmúláradá aláìsàn tí yóò sì bu iyì fún àwọn aláìsàn, èyí tí yóò jẹ́ ìrónilágbára fún àwọn tí wọ́n ní ìpèníjà ìlera ọpọlọ àti àwọn tí wọ́n ní ìpèníjà ìròrí àwùjọ láti lè gbé ìgbé ayé àlàáfíà ní àwọn agbègbè wọn. ""Àfojúsùn wa ní láti jẹ́ ṣíṣe àtúnṣe sí àwọn iṣẹ́ ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ, kìí se ṣíṣe èyí lásán, bí kò ṣe orísun ìwúlò wọn, tí yóò fi jẹ́ pé wọn yóò jẹ́ ìdáhùn sí àwọn ìnílò àti iyì wọn fún àwọn ènìyàn. Àtẹ̀jáde yìí ń ṣe àfihàn ìtọ́sọ́nà lórí bí ọ̀nà ajẹmọ́-ẹ̀tọ́ yóò ṣe ṣe àtìlẹ́yìn fún ìyípadà tí wọ́n nílò níbi àwọn ètò ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ"" Volker Turk ni ó sọ bẹ́ẹ̀, ẹni tí í ṣe Kọmísọ́nà Àgbà fún UN lórí Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn. Ṣíṣe àgbéga ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ tí ó pegedé tí ó jẹ́ ti agbègbè.","I-WHO-OHCHR yethula umhlahlandlela omusha sokuthuthukisa imithetho ebhekana nokuhlukunyezwa kwamalungelo abantu kwezempilo yengqondo Ngaphambi koSuku Lomhlaba Lwezempilo Yengqondo, iWorld Health Organization (WHO) kanye neHhovisi likaKhomishana Omkhulu Wamalungelo Abantu ngesingisi i-Office of the High Commissioner on Human Rights (OHCHR) ngokuhlanganyela bethula umhlahlandlela omusha, onesihloko esithi ""Impilo yengqondo, amalungelo abantu kanye nomthetho: isiqondiso kanye nokwenza"", ukuze basekele amazwe ukuba aguqule imithetho ukuze aqede ukuhlukumeza amalungelo abantu futhi andise ukufinyelela ekunakekelweni kwengqondo okuseqophelweni eliphezulu. Ukuhlukunyezwa kwamalungelo abantu kanye nezenzo eziyimpoqo kwezokunakekela ezempilo yengqondo, okusekelwa yimithetho nezinqubomgomo ezikhona, kusavame kakhulu. Ukulaliswa esibhedlela nokwelashwa ngaphandle kwemvume, izimo ezingahlanzekile kanye nokuhlukunyezwa ngokomzimba, ngokwengqondo, nangokwemizwa kubonakala ezindaweni eziningi zezempilo yengqondo emhlabeni wonke. Nakuba amazwe amaningi efuna ukuguqula imithetho yawo, izinqubomgomo kanye nezinsizakalo kusukela kwamukelwa Isivumelwano Sezizwe Ezihlangene Samalungelo Abantu Abakhubazekile ngowezi-2006, ambalwa kakhulu amukele noma achibiyela imithetho nezinqubomgomo ezifanele ngezinga elidingekayo ukuze kuqedwe ukuhlukumeza bese bethuthukisa amalungelo abantu ekunakekelweni kwezempilo yengqondo. ""Impilo yengqondo iyingxenye enesidingo futhi ebalulekile yelungelo lezempilo,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Lo mhlahlandlela omusha uzosekela amazwe ukuthi enze izinguquko ezidingekayo ukuze anikeze ukunakekelwa kwezempilo yengqondo okuseqophelweni eliphezulu okusiza ukuthi umuntu alulame futhi ahloniphe isithunzi sakhe, ukunika amandla abantu abanezimo zempilo yengqondo nokukhubazeka kwengqondo ukuze baphile ngokuphelele nokunempilo emiphakathini yabo."" “Isifiso sethu kufanele kube ukuguqula izinsiza zezempilo yengqondo, hhayi nje lapho zifinyelela khona, kodwa ezimisweni zazo eziyisisekelo, ukuze zikwazi ukusabela ngempela ezidingweni nesithunzi somuntu ngamunye. Le ncwadi inikeza umhlamhlandlela obonisa ukuthi indlela esekelwe ngamalungelo ingasekela kanjani uguquko oludingekayo ezinhlelweni zezempilo yengqondo” kusho uVolker Türk, uKhomishana Omkhulu we-UN Wamalungelo Abantu. Ukukhuthaza ukunakekelwa kwezempilo yengqondo okusemphakathini okusebenzayo" +በአእምሮ ጤና ላይ የተዘገበው የመንግስት ወጪ አብዛኛው የተመደበው ለአእምሮ ህክምና ሆስፒታሎች ነው (43% ከፍተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት)። ነገር ግን፣ መረጃዎች እንደሚያሳዩት የማህበረሰብ አቀፍ የእንክብካቤ አገልግሎቶች ከተቋማዊ የአእምሮ ጤና እንክብካቤ ሞዴሎች በተቃራኒ ተደራሽ፣ ወጪ ቆጣቢ እና ውጤታማ ናቸው። መመሪያው ተቋማዊ አሰራርን ለማፋጠን ምን መደረግ እንዳለበት ያስቀምጣል። ይህም የስነ-አእምሮ ህክምና ተቋማትን ባካተተ የማህበረሰብ ድጋፍ ስርዓቶች እና በዋና ዋና አገልግሎቶች እንደ የገቢ ድጋፍ፣ የመኖሪያ ቤት እርዳታ እና የአቻ ድጋፍ መረቦችን ቀስ በቀስ ለመተካት ህግ ማውጣትን ይጨምራል። የማስገደድ ልምዶችን ማብቃት በአእምሮ ጤና ውስጥ ያሉ የማስገደድ ልማዶችን ማቆም - እንደ ያለፈቃድ እስራት፣ የግዳጅ አያያዝ፣ ማግለል እና እገዳዎች - ስለራስዎ የጤና እንክብካቤ እና የሕክምና ምርጫዎች ውሳኔ የማድረግ መብትን ለማክበር አስፈላጊ ነው። ከዚህም በላይ እየጨመረ የሚሄደው ማስረጃዎች የማስገደድ ልማዶች አካላዊ እና አእምሮአዊ ጤና ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳድራሉ፣ ብዙውን ጊዜ የአንድን ሰው ነባራዊ ሁኔታ ከድጋፍ ስርዓታቸው እያራቁ ናቸው። መመሪያው በአእምሮ ጤና አገልግሎቶች ውስጥ የሚደረጉ ማስገደዶችን ለማስቆም እና ነፃ እና በመረጃ የተደገፈ ፈቃድን ለሁሉም የአእምሮ ጤና ነክ ጣልቃገብነቶች መሰረት ለማድረግ የህግ አውጭ ድንጋጌዎችን ያቀርባል። እንዲሁም አስገዳጅ ልማዶችን ሳያገኙ በህግ እና ፖሊሲዎች ውስጥ ይበልጥ ውስብስብ እና ፈታኝ ጉዳዮችን እንዴት ማስተናገድ እንደሚቻል መመሪያ ይሰጣል። ለአእምሮ ጤና ትክክለኛ መሰረት ያለው አቀራረብን ለመጠቀም መመሪያውን በመጠቀም,"The majority of reported government expenditure on mental health is allocated to psychiatric hospitals (43% in high-income countries). However, evidence shows that community-based care services are more accessible, cost-efficient and effective in contrast to institutional models of mental health care. The guidance sets out what needs to be done to accelerate deinstitutionalization and embed a rights-based community approach to mental health care. This includes adopting legislation to gradually replace psychiatric institutions with inclusive community support systems and mainstream services, such as income support, housing assistance and peer support networks. Ending coercive practices Ending coercive practices in mental health – such as involuntary detention, forced treatment, seclusion and restraints – is essential in order to respect the right to make decisions about one’s own health care and treatment choices. Moreover, a growing body of evidence sets out how coercive practices negatively impact physical and mental health, often compounding a person’s existing condition while alienating them from their support systems. The guidance proposes legislative provisions to end coercion in mental health services and enshrine free and informed consent as the basis of all mental health-related interventions. It also provides guidance on how more complex and challenging cases can be handled in legislation and policies without recourse to coercive practices. Using the guidance to adopt a right-based approach to mental health","""Mafi yawancin kudaɗen da gwamnatoci ke kashewa akan lafiyar ƙwaƙwalwa rahoto ya nuna cewa suna wucewa ne zuwa hukumomin lafiyar ƙwaƙwalwa da asibitoci (43% a ƙasashen da ke da yawa kuɗaɗen shiga). Sai dai hujjoji sun nuna cewa kula na al'umma shi ne yafi sauƙin samu da rashin kashe kuɗi da tasiri idan aka haɗa da tsarin hukumomin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa. Jerin tsare-tsaren zai yi bayanin abinda ake buƙata domin gaggauta dakatar da hukumantar da haƙƙoƙin al'umma wajen kula da lafiyar ƙwaƙwalwa. Wanna ya haɗa da canza tsarin dokoki yadda a hankali za'a maye gurbin hukumomin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa da bayar da tallafi ga al'umma da samar musu da hanyoyin rage raɗaɗi kamar tallafin kuɗaɗen shiga, taimakon gidaje, da kuma tallafawa gidaje da masu taimakon juna. Kawo ƙarshen ayyukan cin zarafi Kawo ƙarshen ayyukan cin zarafi a kula da lafiya ƙwaƙwalwa, kamar tilasta tsarewa, da tilasta yin magani, da killacewa, da keɓancewa - ya zama wajibi don girmama haƙƙoƙin bil'adama na basu damar zaɓin yanke shawara akan lafiyar su da kuma yadda za su yi maganin matsalolin ƙwaƙwalwarsu. Sannan kuma, an samar da tarin hujjoji da ke nuna cewa ayyukan cin zarafi yayin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa yana yin mummunan tasiri ga lafiyar jiki da ta ƙwaƙwalwa, wanda ke ƙara matsalar lafiyar da mutum ke ciki da kange su daga wuraren da suke samun tallafi. Tsarin ya gabatar da wasu dokoki domin kawo ƙarshen cin zarafi yayin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa, sannan da tabbatar da samun magani kyauta da shawarwari game da muhimmancin kula da lafiyar ƙwaƙwalwa. Sannan kuma ya samar da tsari kan yadda matsaloli masu sarƙaƙiya da ƙalubale za su warwaru a wajen ƙirƙiro dokoki da manufofi ba tare da an ƙara komawa cikin cin zarafi ba. Amfani da tsarin wajen samar da kula da lafiyar ƙwaƙwalwa mai cikakken 'yanci.","Sehemu Kubwa ya matumizi yaliyotolewa taarifa ya serikali kwa afya ya akili hutengwa kwa hospitali za magonjwa ya akili (43% katika nchi zenye mapato ya juu). Hata hivyo, ushahidi unaonyesha kuwa huduma za utunzaji wa jamii zinapatikana zaidi, hazina gharama na zina ufanisi tofauti na mifano ya kitaasisi ya huduma ya afya ya akili. Huo mwongozo unaweka wazi kile kinachohitajika kufanyika ili kuharakisha uondoaji wa taasisi na kupachika mkabadala wa haki za jamii kwa huduma ya afya ya akili. Hii ni pamoja na kupitisha sheria ya kuchukua nafasi ya taasisi za magonjwa ya akili hatua kwa hatua na mifumo jumuishi ya usaidizi wa jamii na huduma za kawaida, kama vile usaidizi wa mapato, usaidizi wa makazi na mitandao ya usaidizi wa rika. Kukomesha mazoe ya kulazimisha Kukomesha mazoea ya kulazimishwa katika afya ya akili, kama vile kuwekwa kizuizini - ni muhimu ili kuheshimu haki ya kufanya maamuzi kuhusu huduma ya afya ya mtu mwenyewe na uchaguzi wa matibabu. Zaidi ya hayo, idadi inayoongezeka ya ushahidi inaeleza jinsi mazoea ya kulazimisha huathiri vibaya afya ya kimwili na kiakili, mara nyingi yanajumuisha hali iliyopo ya mtu huku yakiwatenganisha na mifumo yao ya usaidizi. Mwongozo huo unapendekeza masharti ya kisheria ili kukomesha shuruti katika huduma za afya ya akili na kuweka kibali bila malipo na taarifa kama msingi wa hatua zote zinazohusiana na afya ya akili. Pia hutoa mwongozo wa jinsi kesi ngumu zaidi na zenye changamoto zinaweza kushughulikiwa katika sheria na sera bila kukimbilia mazoea ya kulazimisha. Kutumia mwongozo kupitisha mbinu inayozingatia haki ya afya ya akili","Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìnáwó ìjọba lórí ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ tí wọ́n jábọ̀ wọn ní wọ́n pín sí àwọn ilé ìwòsàn àrùn ọpọlọ (43% ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó tí ó ń wọlé fún wọn pọ̀). Síbẹ̀síbẹ̀, ẹ̀rí fihàn pé wọ́n ní àǹfààní sí àwọn ìtọ́jú ajẹmọ́ agbègbè, owó wọn dára wọ́n sì múnádóko yàtọ̀ sí àwọn ilé iṣẹ́ ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ. Ìtọ́sọ́nà náà ṣe àfihàn àwọn ohun tí wọ́n ní láti ṣe láti yára sọ àwọn ìtọ́jú ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ di tí ajẹmọ́ agbègbè. Lára èyí ni ṣíṣe àmúlò ọ̀nà-ìsòfin tí yóò máa dípò àwọn ilé iṣẹ́ ìtọ́jú àrùn ọpọlọ díẹ̀ díẹ̀ tí yóò sì ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ètò tí ó jẹmọ́ agbègbè pẹ̀lú àwọn ojúlówó iṣẹ́, gẹ́gẹ́ bíi àtìlẹ́yìn fún owó tí ó ń wọlé, ìrànlọ́wọ́ lórí ilégbèé àti àwọn irúfẹ́ ìkànnì arannilọ́wọ́ bẹ́ẹ̀. Fífi òpin sí àwọn ìwà ìfipámúni Fífi òpin sí àwọn ìwà ìfipámúni níbi ìlera ajẹmọ́ ọpọlọ - lára wọn ìtinimọ́le aláìròtẹ́lẹ̀, ìfipátọ́júẹni, ìyanisọ́tọ̀ àti ṣíṣe ìdènà - ṣe pàtàkì nípa ìbọ̀wọ́ fún ẹ̀tọ́ láti ṣe ìpinnu láti yan irúfẹ́ ìtọ́jú ara ẹni. Bakannaa, àwọn ẹ̀rí kan tí ó ń fi ojú hàn ń ṣe àfihàn bí àwọn ìwà ìfipámúni ṣe ń ṣe àkóbá fún àwọn ìlera ọpọlọ àti ti ara, tí ó sábà máa ń dákún àìlera èèyàn tẹ́lẹ̀ lákòókò tí kò bá gbà wọ́n láàyè láti ló àwọn ètò ìránnilọ́wọ́. Ìtọ́sọ́nà náà dábàá àwọn ìpèsè òfin láti fi òpin sí ìfipámúni fún àwọn iṣẹ́ ìlera ọpọlọ kí ó sì fi ọwọ́ sí gbígba àṣẹ gẹ́gẹ́ bíi ìpìlẹ̀ fún gbogbo àwọn ìdásí ajẹmọ́ ìlera ọpọlọ. Ó tún pèsè ìtọ́sọ́nà lórí bí wọ́n ṣe lè fi òfin àti ìlànà ìsàmúlò yanjú àwọn ọ̀ràn ìpèníjà tí ó ta kókó láì fi ipá mú ẹni kankan. Lílo ìtọ́sọ́nà náà láti fi sàmúlò ìlànà ajẹmọ́ ẹ̀tọ́ sí ìlera ọpọlọ.","Iningi lezindleko zikahulumeni ezibikiwe kwezempilo yengqondo zabelwa izibhedlela zabagula ngengqondo (ama-43% emazweni anemali engenayo ephezulu). Kodwa-ke, ubufakazi bubonisa ukuthi izinsizakalo zokunakekela ezisekelwe emphakathini zifinyeleleka kalula, zingabizi futhi zisebenza ngempumelelo ngokungafani nezibonelo zesikhungo zokunakekelwa kwezempilo yengqondo. Umhlahlandlela ubeka lokho okudingeka kwenziwe ukuze kusheshiswe ukukhishwa kwesikhungo futhi kushumekwe indlela yomphakathi esekelwe emalungelweni ekunakekelweni kwezempilo yengqondo. Lokhu kuhlanganisa ukwamukela umthetho ozoshintsha kancane kancane izikhungo zezifo zengqondo zibe nezinhlelo zokweseka umphakathi ezibandakanya wonke umuntu kanye nezinsizakalo ezivamile, ezifana nokwesekwa kwemali engenayo, usizo lwezindlu kanye namanethiwekhi okusekela ontanga. Ukuqeda izenzo eziyimpoqo Ukuqeda izinzo eziyimpoqo kwezempilo yengqondo - njengokuvalelwa ngaphandle kwemvume, ukwelashwa ngempoqo, ukuhlala wedwa kanye nemingcele - kubalulekile ukuze kuhlonishwe ilungelo lokwenza izinqumo mayelana nokukhetha komuntu ukunakekelwa kwezempilo kanye nokwelashwa. Ngaphezu kwalokho, indikimba ekhulayo yobufakazi ibeka indlela izenzo eziyimpoqo eziyithinta kabi impilo yomzimba nengqondo, ngokuvamile ihlanganisa isimo esikhona somuntu kuyilapho ibahlukanisa nezinhlelo zabo zokusekela. Umhlahlandlela uphakamisa amalungiselelo omthetho okuqeda ukuphoqelelwa ezinsizeni zezempilo yengqondo futhi ubeke imvume yamahhala nenolwazi njengesisekelo sakho konke ukungenelela okuhlobene nempilo yengqondo. Iphinde inikeze umhlahlandlela wokuthi amacala anzima kakhulu nayinselele angasingathwa kanjani emthethweni nasezinqubweni ngaphandle kokusebenzisa izinqubo eziphoqelelayo. Ukusebenzisa umhlahlandlela ukuthola indlela esekelwe kwesokudla kwezempilo yengqondo" +የአእምሮ ጤና የጤና እንክብካቤ ሴክተር ብቻ ኃላፊነት አለመሆኑን በመገንዘብ፣ አዲሱ መመሪያ በአእምሮ ጤና ላይ ተፅዕኖ ያላቸውን እንደ ድህነት፣ እኩልነት እና አድልዎ የሚመለከቱ ህጎችን በማዘጋጀት፣ በማሻሻል እና በመተግበር ላይ ለሚሳተፉ የህግ አውጪዎች እና ፖሊሲ አውጪዎች ሁሉ ያለመ ነው። አዲሱ መመሪያ ከአእምሮ ጤና ጋር የተያያዘ ህግ ከአለም አቀፍ የሰብአዊ መብት ግዴታዎች ጋር የተጣጣመ መሆኑን ለመገምገም እና ለመገምገም በአገሮች የሚጠቀሙበት የፍተሻ ዝርዝር ያቀርባል። በተጨማሪም መመሪያው የአኗኗር ልምድ ያላቸውን ሰዎች እና ተወካይ ድርጅቶቻቸውን የማማከርን አስፈላጊነት የዚህ ሂደት ወሳኝ አካል እንደሆነ እንዲሁም የህዝብ ትምህርት እና መብትን መሰረት ባደረጉ ጉዳዮች ላይ ያለውን ግንዛቤ አስፈላጊነት አስቀምጧል። መመሪያው በአገር አቀፍ ሕግ ውስጥ ሊንጸባረቁ የሚችሉ መርሆችንና ድንጋጌዎችን ቢያቀርብም፣ አገሮች የሰብዓዊ መብት መመዘኛዎችን ሳይጥሱ ከሁኔታቸው ጋር (ብሔራዊ አውድ፣ ቋንቋዎች፣ ባሕላዊ ስሜቶች፣ የሕግ ሥርዓቶች፣ ወዘተ) ማስማማት ይችላሉ። ጥቅምት10፣ የዓለም ጤና ድርጅት እ.ኤ.አ. 2023 የአለም የአእምሮ ጤና ቀንን ለማክበር ከአለም አቀፍ ማህበረሰቦች ጋር ይቀላቀላል፣ መሪ ቃልም “የአእምሮ ጤና ሁለንተናዊ ሰብአዊ መብት ነው።,"Recognizing that mental health is not the sole responsibility of the health care sector alone, the new guidance is aimed at all legislators and policy-makers involved in drafting, amending and implementing legislation impacting mental health, such as laws addressing poverty, inequality and discrimination. The new guidance also provides a checklist to be used by countries to assess and evaluate whether mental health-related legislation is compliant with international human rights obligations. In addition, the guidance also sets out the importance of consulting persons with lived experience and their representative organizations as a critical part of this process, as well as the importance of public education and awareness on rights-based issues. While the guidance proposes a set of principles and provisions that can be mirrored in national legislation, countries may also adapt and tailor these to their specific circumstances (national context, languages, cultural sensitivities, legal systems, etc.), without compromising human rights standards. On 10 October, WHO will join global communities in marking World Mental Health Day 2023, the theme of which is “Mental health is a universal human right”.","Tabbatar da cewa kula da lafiyar ƙwaƙwalwa ba iya nauyi ne da ke kan sashen kula da lafiya ba kaɗai, manufar sabon tsarin shi ne shigar dukan masu samar da dokoki da manufofi wajen samarwa da gyarawa da tsara dokokin da ke da tasiri ga lafiyar al'umma, kamar dokokin da ke kula da talauci da rashin daidaito da kuma musgunawa. Sabuwar dokar ta kuma samar da tsarin dubawa da ƙasashe za su yi amfani da su domin gyarawa da kula da cewa shin ko dokokin da ke da alaƙa da lafiyar ƙwaƙwalwa sun yi daidai da wajibobin kula da haƙƙoƙin bil'adama na ƙasa-da-ƙasa. Bugu da ƙari, tsarin ya zayyana muhimmancin duba mutane da dabarun aikin da ake amfani da su yanzu, yayin da ƙungiyoyin wakilci za su zama ɓangare mai muhimmanci na wannan lamari, da kuma muhimmancin ilmantar da al'umma da wayar da kai kan lamurran da suka shafi haƙƙoƙin bil'adama. Ko da yake tsarin ya samar da ƙa'idoji da dokokin da ake buƙata, waɗanda za'a iya amfani da su wajen ƙirƙirar dokokin ƙasa, to ƙasashe za su iya gyarawa tare da tsara waɗannan dokoki da yanayin da su ke ciki (yanayin ƙasar su, yare, al'adu, da sauransu) ba tare da sun bayar da matsala ga tsarin dokokin kula da haƙƙoƙin bil'adama na ƙasa-da-ƙasa ba. A ranar 10 ga Oktoban 2023, hukumar WHO za ta haɗu da al'ummar duniya wajen fito da ranar lafiyar ƙwaƙwalwa ta duniya, taken ranar zai zama ""Lafiyar ƙwaƙwalwa haƙƙoƙin bil'adama ne na duniya"".","Kwa kutambua kuwa afya ya akili siyo jukumu la sekta ya afya pekee, mwongozo huo mpya unalenga wabunge na watunga sera wote wanaohusika katika kuandaa, kurekebisha na kutekeleza sheria zinazoathiri afya ya akili, kama vile sheria zinazoshughulikia umasikini, ukosefu wa usawa na ubaguzi. Mwongozo huo mpya pia unatoa orodha ya ukaguzi itakayotumiwa na nchi kutathimini kama sheria inayohusiana na afya ya akili inatii wajibu wa kimataifa wa haki za binadamu. Kwa kuongezea, mwongozo pia unaweka umuhimuwa kushauriana na watu wenye uzoefu wa kuishi na mashirika yao wawakilishi kama sehemu muhimu ya mchakato huu, na vile vile umuhimu wa elimu kwa umma na ufahamu juu ya maswala yanayozingatia haki. Ingawa mwongozo unapendekeza muundo wa kanuni na masharti ambayo yanaweza kuainishwa katika sheria za kitaifa, nchi pia zinaweza kurekebisha kulingana na hali zao maalumu (mkutadha wa kitaifa, lugha hisia za kitamaduni, mifumo ya kisheria n.k), bila kuathiri viwango vya haki za binadamu. Tarehe 10 Oktoba, WHO itaungana na jumuiya za kimataifa kuadhimisha siku ya Afya ya Akili Duniani 2023, mada ambayo ni Afya ya akili ni haki ya binadamu kwa wote.","Mímọ̀ pé ìlera ọpọlọ kìí se ojúṣe ẹ̀ka ìtọ́jú ìlera nìkan, ìtọ́nisọ́nà titun náà ní àfojúsùn sí àwọn aṣòfin àti àwọn alákóso ìmúlò tí wọ́n wà lára àwọn tí wọ́n ṣe àkọsílẹ̀, àtúnṣe àti ìsàmúlò òfin tí ó ń nípa lára ìlera ọpọlọ, gẹ́gẹ́ bíi àwọn òfin tí ó ń sọ̀rọ̀ lórí òsì, àìdọ́gba àti ìyanisọ́tọ̀. Ìtọ́sọ́nà titun náà tún pèsè ìwé àyẹ̀wò fún àwọn orílẹ̀-èdè láti fi ṣe àyẹ̀wò bóyá àwọn òfin ajẹmọ́ ìlera ọpọlọ wà ní ìbámu pẹ̀lú àwọn ojúṣe ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn káríayé. Ní àfikún, ìtọ́sọ́nà náà tún ṣe àfihàn pàtàkì ìkànsí àwọn tí wọ́n ti ní ìrírí àti àwọn ilé iṣẹ́ tí ó ń ṣojú fún wọn gẹ́gẹ́ bíi apákan pàtàkì ìlànà yìí, bẹ́ẹ̀ sì ni pàtàkì ẹ̀kọ́ gbogbogbò àti ìmòye lórí àwọn ọ̀rọ̀ ajẹmọ́ ẹ̀tọ́. Nígbà tí ìtọ́sọ́nà náà dábàá àwọn àgbékalẹ̀ àti àwọn ìpèsè tí wọ́n le se àmúlò wọn ní ṣíṣe òfin lórílẹ̀, àwọn orílẹ̀-èdè náà lè fi èyí kọ́ra kí wọn ó sì lòó ní ìbámu pẹ̀lú ipò tí wọ́n wà (ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ lórílẹ̀, àwọn èdè, ìmọ̀ nípa àṣà, àwọn ètò òfin, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ), láì tàbùkù àwọn ìpéwọ̀n ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn. Ní ọjọ́ 10 Oṣu Kẹ̀wá, WHO yóò darapọ̀ pẹ̀lú àwọn àjọ àgbáyé yókù láti ṣe àyájọ́ Ọjọ́ Ìlera Ọpọlọ Lágbàáyé tí ọdún 2023, èyí tí àkòrí rẹ̀ yóò jẹ́ ""Ìlera ọpọlọ jẹ́ ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn káríayé"".","Ngokuqaphela ukuthi ezempilo yengqondo akuwona kuphela umthwalo obhekane nomkhakha wezempilo, umhlahlandlela omusha uhlose ukusiza bonke abenzi bezomthetho nabasungili benqubomgomo abathintekayo ekubhaleni, ekuchibiyeleni nasekusebenziseni imithetho ethinta ezempilo yengqondo, njengemithetho ebhekana nobumpofu, ukungalingani kanye nokucwasa. Umhlahlandlela omusha uphinde unikeze uhlu lokuhlola oluzosetshenziswa amazwe ukuhlola nokuthola ukuthi ingabe imithetho ehlobene nezempilo yengqondo iyahambisana yini nezibopho zamalungelo abantu ngamazwe ngamazwe. Ukwengeza, isiqondiso siphinde sibeke ukubaluleka kokubonisana nabantu abanolwazi oluphilayo kanye nezinhlangano zabo ezimele njengengxenye ebalulekile yale nqubo, kanye nokubaluleka kwemfundo yomphakathi nokuqwashisa ngezindaba ezisekelwe kumalungelo. Nakuba umhlahlandlela uphakamisa uhlu lwezimiso nezinhlinzeko ezingafanekiswa emithethweni kazwelonke, amazwe angase futhi avumelanise lezi zimo zawo ezithile (ingqikithi yezwe, izilimi, ukuzwela kwamasiko, izinhlelo zomthetho, njll.), ngaphandle kokuphazamisa izindinganiso zamalungelo abantu. . Mhla ziyi-10 kuMfumfu, iWHO izohlanganyela nemiphakathi yomhlaba wonke ekugubheni uSuku Lomhlaba Lwezempilo Yengqondo lowezi-2023, indikimba yalo ethi “Impilo yengqondo iyilungelo lomuntu wonke jikelele”." +ደብሊውኤችኦ በክትባት ላይ ወቅታዊ ምክሮችን ለማግኘት አር21/ ማትሪክስ-ኤም የወባ መከላከያ ክትባትን ይመክራል የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) በልጆች ላይ የወባ በሽታን ለመከላከል አር21/ ማትሪክስ-ኤም አዲስ ክትባት መክሯል። ምክሩ ከደብሊውኤችኦ፡ የክትባት ኤክስፐርቶች ስትራቴጂክ አማካሪ ቡድን (ኤስኤጂኢ) እና የወባ ፖሊሲ አማካሪ ቡድን (ኤምፒኤጂ) የሰጡትን ምክር የተከተለ ሲሆን በሴፕቴምበር 25-29 ካደረገው መደበኛ የሁለትዮሽ ስብሰባ በኋላ በአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ተቀባይነት አግኝቷል። የዓለም ጤና ድርጅት ለዴንጊ እና የማጅራት ገትር በሽታ አዳዲስ ክትባቶች ከክትባት መርሃ ግብር እና ከኮቪድ-19 የምርት ምክሮች ጋር በ ኤስኤጂኢ ምክር ምክሮችን ሰጥቷል። የዓለም ጤና ድርጅት በፖሊዮ፣ አይኤ2030 እና የክትባት ፕሮግራሙን በማገገም ላይ ቁልፍ የክትባት ፕሮግራማዊ ምክሮችን ሰጥቷል።የ አር21 ክትባት በ2021 የአለም ጤና ድርጅት የውሳኔ ሃሳብ ያገኘውን አርቲኤስ፣ኤስ/ኤኤስኦ1 ክትባት ተከትሎ በአለም ጤና ድርጅት የተመከረ ሁለተኛው የወባ ክትባት ነው። ሁለቱም ክትባቶች በህጻናት ላይ የወባ በሽታን ለመከላከል ደህንነታቸው የተጠበቀ እና ውጤታማ እንደሆኑ እና በሰፊው ሲተገበሩ ከፍተኛ የህዝብ ጤና ተፅእኖ እንደሚኖራቸው ይጠበቃል። በወባ ትንኝ የሚተላለፍ በሽታ በተለይ በአፍሪካ ክልል ህጻናት ላይ ከፍተኛ ሸክም የሚፈጥር ሲሆን በየዓመቱ ወደ ግማሽ ሚሊዮን የሚጠጉ ህጻናት በዚህ በሽታ ይሞታሉ። የወባ ክትባቶች ፍላጎት ከዚህ በፊት ታይቶ የማይታወቅ ነው; ነገር ግን የ አርቲኤስ፣ኤስ አቅርቦት ውስን ነው:: አር21 በአለም ጤና ድርጅት የሚመከር የወባ ክትባቶች ዝርዝር ውስጥ መጨመሩ የወባ የህዝብ ጤና ጠንቅ በሆነባቸው አካባቢዎች የሚኖሩ ህጻናትን በሙሉ ተጠቃሚ ለማድረግ በቂ የክትባት አቅርቦት እንዲኖር ያስችላል ተብሎ ይጠበቃል። “የወባ ተመራማሪ እንደመሆኔ፣ በወባ ላይ አስተማማኝ እና ውጤታማ የሆነ ክትባት የምናገኝበትን ቀን ማለም ነበር።,"WHO recommends R21/Matrix-M vaccine for malaria prevention in updated advice on immunization The World Health Organization (WHO) has recommended a new vaccine, R21/Matrix-M, for the prevention of malaria in children. The recommendation follows advice from the WHO: Strategic Advisory Group of Experts on Immunization (SAGE) and the Malaria Policy Advisory Group (MPAG) and was endorsed by the WHO Director-General following its regular biannual meeting held on 25-29 September. WHO also issued recommendations on the advice of SAGE for new vaccines for dengue and meningitis, along with immunization schedule and product recommendations for COVID-19. WHO also issued key immunization programmatic recommendations on polio, IA2030 and recovering the immunization programme.The R21 vaccine is the second malaria vaccine recommended by WHO, following the RTS,S/AS01 vaccine, which received a WHO recommendation in 2021. Both vaccines are shown to be safe and effective in preventing malaria in children and, when implemented broadly, are expected to have high public health impact. Malaria, a mosquito-borne disease, places a particularly high burden on children in the African Region, where nearly half a million children die from the disease each year. Demand for malaria vaccines is unprecedented; however, available supply of RTS,S is limited. The addition of R21 to the list of WHO-recommended malaria vaccines is expected to result in sufficient vaccine supply to benefit all children living in areas where malaria is a public health risk. “As a malaria researcher, I used to dream of the day we would have a safe and effective vaccine against malaria.","WHO ta ba da shawarar rigakafin R21/Matrix-M don rigakafin zazzaɓin cizon sauro a cikin sabbin shawarwari na rigakafi. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta ba da shawarar samar da sabon maganin rigakafi, R21/Matrix-M, don rigakafin zazzaɓin cizon sauro ga ƙananan yara. Shawarar ta biyo bayan shawarwarin hukumar WHO: Ƙungiyar Ƙwararru masu bada shawara kan rigakafi ta (SAGE),da ƙungiyar masu bada shawara kan cutar zazzaɓin cizon sauro(MPAG), kuma Darakta-Janar na WHO ya amince da hakan, bayan taron da aka saba gudanarwa a kowace shekara, tsakanin 25 zuwa 29 ga watan Satumba. WHO ta kuma ba da shawarwari kan shawarar SAGE don sabbin alluran rigakafi na cutar zazzaɓi mai sa ciwon jiki da sanƙarau, tare da jadawalin rigakafi da shawarwarin magani don cutar COVID -19. WHO ta kuma ba da shawarwarin shirye-shirye masu mahimmanci na rigakafi kan cutar shan inna, IA2030 da kuma dawo da shirin rigakafin. Alurar R21 ita ce maganin zazzaɓin cizon sauro na biyu da WHO ta ba da shawara, biyo bayan rigakafin RTS, S/AS01, wanda ya sami shawarar WHO a cikin shekarar 2021. Dukkanin alluran rigakafin biyu an nuna suna da aminci da tasiri wajen kawar da cutar zazzaɓin cizon sauro ga yara, idan an aiwatar da su gaba ɗaya, ana sa ran za suyi babban tasiri ga lafiyar jama'a. Cutar zazzaɓin cizon sauro, cuta ce da ke yaɗuwa ta hanyar sauro, tafi ƙamari musamman kan yara a yankin Afirka, inda yara kusan rabin miliyan ke mutuwa daga cutar a kowace shekara. Buƙatar allurar zazzaɓin cizon sauro nada yawa, duk da haka, wadatar samuwar RTS,S ba tada yawa. Ana sa ran ƙara R21 a cikin jerin allurar rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro da WHO ta ba da shawarar zai haifar da isassun alluran rigakafin da za su amfana da dukkan yaran da ke zaune a yankunan da zazzabin cizon sauro ke barazana ga lafiyar al'umma. “A matsayina na mai bincike kan zazzaɓin cizon sauro, na kan yi mafarkin ranar da za mu sami amintaccen rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro.","WHO inapendekeza chanjo ya R21/Matrix-M kwa ajili ya kuzuia malaria katika ushauri uliyosasishwa kuhusu chanjo Shirika la Afya Duniani (WHO) limependekeza chanjo mpya, R21/Matrix-M, kwa ajili ya kuzuia malaria kwa watoto. Mapendekezo hayo yanafuata ushauri kutoka WHO: Kikundi cha ushauri wa Kimataifa cha Wataalamu wa Chanjo (SAGE) na Kundi la Ushauri wa Sera ya Malaria (MAPAG) na liliidhinishwa na Mkurugenzi Mkuu wa WHO kufuatia mkutano wake wa kawaida wa kila mwaka uliyofanyika tarehe 25 - 29 Septemba. Pia, WHO ilitoa mapendekezo juu ya ushauri wa SAGE kwa chanjo mpya za dangue na meningitis, pamoja na ratiba ya chanjo na mapendekezo ya bidhaa zza UVIKO-19. Pia, WHO ilitoa mapendekezo muhimu ya programu ya chanjo ya Polio, IA2030 na kurejesha programu ya chanjo. Chanjo ya R21 ni chanjo ya pili ya malaria iliyopendekezwa na WHO, kufuatia chanjo ya RTS, S/AS01, ambayo ilipokea pendekezo la WHO mwaka 2021. Chanjo zote mbili zinaonyeshwa kuwa salama na zenye ufanisi katika kuzuia malaria kwa watoto na, zilitekelezwa kwa upana, zinatarajiwa kuwa na athari kubwa kwa afya ya Umma. Malaria, ugonjwa unaoenezwa na mbu, unaleta hatari kubwa kwa watoto katika ukanda wa Afrika, ambapo takribani nusu milioni ya watoto wanakufa kutokana na ugonjwa huo kila mwaka Mahitaji ya chanjo ya Malaria hayajawahi kutokea; hata hivyo, ugavi unaopatikana wa RTS,S ni mdogo. Kuongezwa kwa R21 kwenye orodha ya chanjo za malaria zinazopendekezwa na WHO kunaweza kusababisha upatikanaji wa chanjo ya kutosha kuwanufaisha watoto wote wanaoishi katika maeneo ambayo malaria ni hatari kwa afya ya umma. Kama mtafiti wa malaria, nilikuwa na ndoto kuwa ipo siku tutapata chanjo salama na madhubuti dhidi ya malaria.","Ajọ̀ WHO fọwọ́ sí abẹ́rẹ́ R21/Matrix-M fún ìdènà àìsàn ibà nínú ìmọ̀ràn àjẹsára tí wọ́n gbé jáde gbẹ̀yìn Àjọ elétò ìlera-lágbàáyé (WHO) ti ṣe àlàkalẹ̀ abẹ́rẹ́ tuntun, R21/Matrix-M fún ìdènà àìsàn ibà ní ara àwọn ọmọdé. Àlàkalẹ̀ náà tẹ̀lé ìmọ̀ràn láti ọ̀dọ̀ ẹ̀ka Ìgbìmọ̀ àwọn Akọ́ṣẹ́-mọṣẹ́ Olùgbaninímọ̀ràn Ìlànà Ìṣọwọ́ṣiṣẹ́ ní orí Abẹ́rẹ́ àjẹsára (SAGE) àti ẹ̀ka Ìgbìmọ̀ Olùdámọ̀ràn fún Ìlànà Gbígbé Kalẹ̀ ní orí Àìsàn Ibà (MPAG) ó sì di ìbuwọ́lù láti ọ̀dọ̀ àjọ Olùṣàkóso Àgbà fún àjọ WHO lẹ́yìn ìpàdé ọlọ́dún méjì-méji wọn tí wọ́n ṣe ní 25-29 nínú oṣù Kẹsàn-án. Àjọ WHO tún ṣe àgbéjáde àlàkalẹ̀ ìmọ̀ràn ní orí SAGE fún àwọn abẹ́rẹ́ tuntun fún àìsàn dẹ́ńgẹ̀ àti àìsàn ibà yínrùn-yínrùn, pẹ̀lú ètò àlàkalẹ̀ fún gbígba abẹ́rẹ àjẹṣára COVID-19. Àjọ WHO ti ṣe àgbékalẹ̀ àlàkalẹ̀ ètò ní orí àìsàn ibà pólíò, IA2030 àti gbígbà padà ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára gbígbà. Abẹ́rẹ́ R21 jẹ́ abẹ́rẹ́ àrùn ibà ẹlẹ́ẹ̀kejì tí àjọ WHO buwọ́lù, lẹ́yìn abẹ́rẹ́ RTS/AS01, eléyìí tí ó gba ìfọwọ́sọ̀yà àjọ WHO ní ọdún 2021. Abẹ́rẹ́ méjèèjì ni a ṣe àfihàn rẹ̀ pé ó ń ṣiṣẹ́ nípa dídènà àìsàn ibà ní ara ọmọdé, nígbà tí a bá gbé e kalẹ̀ gbòòrò, a ní ìrètí pé yóò ní ipa pàtàkì ní ara ètò ìlera àwùjọ. Ibà, àìsàn ajẹmọ́-ẹ̀fọn, máa ń di ẹrù wúwo lé àwọn ọmọdé ní orí ní Ẹ̀ka Afíríkà, níbi tí ó sún mọ́ ìlàjì mílíọ́nù ọmọdé tí ó máa ń gbé ẹ̀mí mì ní àti ara rẹ̀ ní ọdọọdún. Bíbèèrè fún abẹ́rẹ́ àìsàn ibà ni a ò le sọ iye rẹ, bákan náà, iye RTS,S tí ó wà nílẹ̀ kéré. Àfikún R21 sí ìwé-ìbuwọ́lù abẹ́rẹ́ àjẹṣára ni a ní èrò pé ó yẹ kí ó yọrí sí pípèsè abẹ́rẹ́ tí ó ò tó fún àwọn ọmọdé tí ó ń gbé agbèè ibi tí ibà ti jẹ́ ewu gbogbogbò fún fún ètò ìlera. Gẹ́gẹ́ bí i oníṣẹ́ ìwádìí nípa àìsàn ibà, Mo máa ń lá àlá ọjọ́ tí a ó ní a abẹ́rẹ́ àìléwu àti ṣiṣẹ́ tako ibà.","I-WHO incoma umuthi wokugomela uR21/Matrix-M wokuvimbela umalaleveva ngezeluleko ezibuyekeziwe zokugoma Inhlangano yezempilo emhlabeni iWorld Health Organisation (WHO) isincome umuthi omusha wokugoma uR21/Matrix-M, wokuvikela umalaleveva ezinganeni. Lesi sincomo silandela izeluleko ezivela ku-WHO: IQembu Lokweluleka Ngamaqhinga Lochwepheshe Ngokugonywa (i-SAGE) kanye NeQembu Lokweluleka Ngenqubomgomo Yomalaleveva (MPAG) futhi sagunyazwa uMqondisi-Jikelele weWHO kulandela umhlangano wawo ovamile waminyaka yonke owawubanjwe mhla zingama-25-29 kuMandulo. I-WHO iphinde yakhipha izincomo ngezeluleko ze-SAGE zemigomo emisha yodenga nemeningitis, kanye nohlelo lokugoma kanye nezincomo zemikhiqizo yeCOVID-19. I-WHO iphinde yakhipha izincomo zohlelo lokugoma ezibalulekile mayelana nevendle, IA2030 kanye nokubuyisela uhlelo lokugoma.Umgomo i-R21 umuthi wokugoma wesibili onconywa yiWHO, kulandela umgomo weRTS,S/AS01, owathola isincomo seWHO ngo-2021. Yomibili le mithi yokugoma ikhonjiswa iphephile futhi isebenza ngempumelelo ekuvimbeleni umalaleveva ezinganeni futhi, lapho isisetshenziswa kabanzi, kulindeleke ukuthi ibe nomthelela omkhulu kwezempilo yomphakathi. Umalaleveva, isifo esithwalwa omiyane, ubeka umthwalo omkhulu ikakhulukazi ezinganeni eSifundazweni Sase-Afrika, lapho izingane ezicishe zibe ingxenye yesigidi zibulawa yilesi sifo unyaka ngamunye. Isidingo semithi yokugomela umalaleveva asikaze sibe khona ngaphambili; Nokho, ukunikezwa okutholakalayo kweRTS,S kulinganiselwe. Ukwengezwa kukaR21 ohlwini lwemithi yokugomela umalaleveva etuswa yi-WHO kulindeleke ukuthi kuphumele ekutholakaleni kwemijovo eyanele ukuze kuzuze zonke izingane ezihlala ezindaweni lapho umalaleveva uyingozi yezempilo yomphakathi. “Njengomcwaningi kamalaleveva, bengivame ukuphupha ngosuku esizoba nalo umuthi wokugomela umalaleveva ophephile futhi osebenzayo." +"አሁን ሁለት አሉን” ብለዋል የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ። ""የ አርቲኤስ፣ኤስ ክትባት ፍላጎት ከአቅርቦት በላይ ይበልጣል፣ስለዚህ ይህ ሁለተኛው ክትባት ብዙ ልጆችን በፍጥነት ለመጠበቅ እና ከወባ ነፃ ወደሆነው የወደፊት ራእያችን እንድንቀርብ ወሳኝ ተጨማሪ መሳሪያ ነው።"" የዓለም ጤና ድርጅት የአፍሪካ ቀጣናዊ ዳይሬክተር ዶ/ር ማቲዲሶ ሞኢቲ፣ ይህ ምክረ ሃሳብ ለአህጉሪቱ ያለውን ጠቀሜታ አፅንዖት ሰጥተው ሲናገሩ፡ “ይህ ሁለተኛው ክትባት ሰፊውን የፍላጎትና የአቅርቦት ክፍተትን ለመዝጋት እውነተኛ አቅም አለው። ሁለቱ ክትባቶች የወባ በሽታን የመከላከል እና የመቆጣጠር ጥረቶችን ለማጠናከር እና በመ��� ሺዎች የሚቆጠሩ የአፍሪካ ወጣቶችን ከዚህ ገዳይ በሽታ ለመታደግ ይረዳሉ። የ አር21 የወባ ክትባት ዋና ዋና ባህሪያት፡- የተሻሻለው ደብሊውኤችኦ የወባ ክትባት ምክሮች በመካሄድ ላይ ባለው አር21 የክትባት ክሊኒካዊ ሙከራ እና ሌሎች ጥናቶች በተገኙ ማስረጃዎች ተነግሯል፡ ይህ ከፍተኛ ውጤታማነት አርቲኤስ፣ኤስ በየወቅቱ በሚሰጥበት ጊዜ ከሚታየው ውጤታማነት ጋር ተመሳሳይ ነው:: ከፍተኛ ወቅታዊ የወባ ስርጭት ባለባቸው አካባቢዎች (የወባ ስርጭት በአብዛኛው ለ4 ወይም 5 ወራት በአመት የተገደበ ከሆነ) የ አር21 ክትባት ባለ 3-መጠን ተከታታይ 12 ወራት ውስጥ ምልክታዊ ወባን በ75 በመቶ እንደሚቀንስ ታይቷል። አራተኛው መጠን ከሦስተኛው የጠበቀ ውጤታማነት ከአንድ አመት በኋላ ይሰጣል። ይህ ከፍተኛ ውጤታማነት አርቲኤስ፣ኤስ በየወቅቱ በሚሰጥበት ጊዜ ከሚታየው ውጤታማነት ጋር ተመሳሳይ ነው::","Now we have two,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Demand for the RTS,S vaccine far exceeds supply, so this second vaccine is a vital additional tool to protect more children faster, and to bring us closer to our vision of a malaria-free future.” Dr Matshidiso Moeti, WHO Regional Director for Africa, emphasized the importance of this recommendation for the continent, saying: “This second vaccine holds real potential to close the huge demand-and-supply gap. Delivered to scale and rolled out widely, the two vaccines can help bolster malaria prevention and control efforts and save hundreds of thousands of young lives in Africa from this deadly disease.” Key features of the R21 malaria vaccine: The updated WHO malaria vaccine recommendation is informed by evidence from an ongoing R21 vaccine clinical trial and other studies, which showed: High efficacy when given just before the high transmission season: In areas with highly seasonal malaria transmission (where malaria transmission is largely limited to 4 or 5 months per year), the R21 vaccine was shown to reduce symptomatic cases of malaria by 75% during the 12 months following a 3-dose series. A fourth dose given a year after the third maintained efficacy. This high efficacy is similar to the efficacy demonstrated when RTS,S is given seasonally.","Yanzu muna da biyu,” in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta-Janar na WHO. Buƙatar allurar RTS,S ta wuce wanda ake samu, don haka wannan rigakafin na biyu wani muhimmin ƙarin kayan aiki ne don kare wasu ƙarin yara cikin sauri, da kuma kusantar da mu ga hangen nesanmu na makomar da ba ta ɗauke da zazzaɓin cizon sauro. Dr Matshidiso Moeti, darektan WHO na yankin Afirka, ya jaddada mahimmancin wannan magani ga nahiyar, yana mai cewa: ""Wannan maganin rigakafi na biyu yana da haƙiƙanin ƙarfin da zai iya cike babban giɓin buƙatu da wadatawa. An fitar da su kuma an kai su ko ina, alluran rigakafin guda biyu za su iya taimakawa wajen inganta rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro da kuma ceton dubban ɗaruruwan ƙananan yara a Afirka daga wannan mummunar cuta."" Muhimman abubuwa game da rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro na R21: An sanar da sabunta maganin rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro na hukumar WHO ta hanyar shaida daga gwaji na asibiti na R21 mai gudana da sauran bincike-bincike, wanda ya nuna: Babba gamsarwa ko tasiri lokacin da aka bada shi kafin lokacin yaɗuwa da yawa: A cikin wuraren da ake yaɗa cutar zazzaɓin cizon sauro na yanayi (inda cutar zazzaɓin cizon sauro ke taƙaita ga watanni 4 ko 5 a kowace shekara), an yi amfani da allurar R21 don rage alamun cutar zazzaɓin cizon sauro da ƙashi 75 cikin 100 a cikin watanni 12, biyo bayan jerin bada maganin har ƙashi 3. ƙashi na huɗu da aka bayar shekara guda bayan na ukun yayi tasiri. Wannan babban tasiri yayi kama da tasirin da aka samu lokacin da aka ba da RTS,S a lokuta na yanayi.","Kwa sasa tunazo chanjo za aina mbili, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Mahitaji ya chanjo ya RTS,S ni makubwa kuliko usambazaji, kwa hiyo aina hii ya pili ya chanjo, ni zana muhimu zaidi ya kulinda watoto wengi kwa haraka, na kuendeleza maono yetu ya kuhakikisha tunatokomeza Malaria katika siku zijazo Dk. Matshidiso Moeti, Mkurugenzi wa WHO kanda ya Afrika, alisisitiza umuhimu wa hili pendekezo kwa hilo bara, kwa kusema kuwa hii chanjo ya pili ina uwezo wa kweli wa kuziba pengo kubwa la mahitaji na usambazaji. Zikiwa zimetolewa kwa kiwango kikubwa na kusambazwa kwa upana, hizi chanjo mbili zinaweza kusaidia kuimarisha juhudi za kuimarisha, kuzuia na kudhibiti malaria na kuokoa mamia ya maelfu ya maisha ya vijana barani Afrika kutokana na huu ugonjwa hatari Sifa kuu za chanjo ya malaria ya R21: Pendekezo lililosasishwa la chanjo ya malaria ya WHO limetokana na ushahidi kutoka kwenye jaribio la kimatibabu linaloendelea la chanjo ya R21 na tafiti zingine, zilizoonyeshwa: Ufanisi wa juu unapotolewa kabla tu ya msimu wa juu wa usambazaji: Katika maendeo ambayo yan msimu wa malaria kuambukizwa kwa wingi (ambapo maambukizi ya malaria kwa kasi kubwa yanapungua mwezi wa 4 au 5 kwa mwaka), chanjo ya R21 ilionyesha kupunguza visa vya dalili za malaria kwa 75% ktika kipindi cha miezi 12 kufuatia mfululizo wa dozi 3. Dozi ya nne iliyotolewa mwaka mmoja baada ya chanjo ya tatu kudumisha ufanisi. Ufanisi huu wa juu ni sawa na ufanisi unaoonyeshwa wakati RTS,S inatolewa kwa msimu.","Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún àjọ WHO sọ pé, níṣinṣìnyìí a ti ní méjì. ""Ìbéèrè fún abẹ́rẹ́ RTS,S ju pípèṣè lọ lọ́nà gbọ̀ọ̀rọ̀, fún ìdí èyí abẹ́rẹ́ kejì yìí jẹ́ àfikún irinṣẹ́ láti dá ààbò bo ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ sí, àti láti mú wa wá sí ìràn wa kò-sí-iba fún ọjọ́ iwájú."" Dókítà Matshidiso Moeti, Adarí Agbègbè àjọ WHO fún Ilẹ̀-Afirika, ṣe ìtẹnumọ́ pàtàkì ìbuwọ́lù yìí fún ilẹ̀ Áfíríkà, ó sọ pé: ""Abẹ́rẹ́ ẹlẹ́ẹ̀kejì rẹ̀ yìí gbé ìfiyèsí gidi láti dí àlàfo ìbéèrè fún-àti-ipèsè. Gbígbé fún òsùnwọ̀n àti gbígbé jáde káàkiri, abẹ́rẹ́ méjèèjì yóò ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìdènà àìsàn ibà àti ipa àti darí àti ọ̀nà àti gba ẹ̀mí àwọn ẹgbẹgbẹ̀rún ọ̀dọ́ tí ó ń gbé ní Ilẹ̀-Afíríkà láti inú àìsàn alágbára."" Àwọn kókó abẹ́rẹ́ iba R21: Àgbéjáde abẹ́rẹ́ àjẹṣára tuntun tí àjọ WHO dálábàá ni a gbọ́ nípa ẹ̀rí ohun tí ó ń lọ abẹrẹ́ R21 fún ìgbìyànjú ìṣàyẹ̀wò ilé-ìwòsàn àti ìwádìí mìíràn, eléyìí tí ó fi hàn: Ó máa ń ṣiṣẹ́ alágbára nígbà tí o bá gbà á ṣaájú kíkó àrùn ibà: Ní agbègbè tí ó ní ìgbà fún kíkó àìsàn ibà (ní ibi tí kíkó àìsàn ibà ti dínkù sí oṣù 4 sí 5 ní ọdún kan), abẹ́rẹ́ R21 ni a ṣe àfihàn láti fi àkọsílẹ̀ àìsàn ibà ìdá 75% láàrin oṣù 12 tí ó tẹ̀le òògùn-lílo nígbà 3. Ikẹrin tí a gbà lẹ́yìn ọdún kan lẹ́yìn ìkẹta ń ṣe ìtọ́jú ìsọwọ́ ṣiṣẹ́ rẹ̀. Ìsọwọ́ ṣiṣẹ́ alágbára yìí sún mọ́ iṣẹ́-ṣíṣe tí a ṣàlàyé nígbà tí a bá gba RTS,S ní ìgbà-dé-gbà.","Manje sinababili, ”kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. ""Isidingo somuthi wokugoma iRTS, S sidlula kude ukunikezwa, ngakho lo mgomo wesibili uyithuluzi elibalulekile elengeziwe lokuvikela izingane eziningi ngokushesha, futhi usisondeze embonweni wethu wekusasa elingenamalaleveva."" UDkt Matshidiso Moeti, uMqondisi weWHO esifundeni sase-Afrika, ugcizelele ukubaluleka kwalesi sincomo ezwenikazi, wathi: “Lo mgomo wesibili wokugoma unamandla okuvala igebe elikhulu lokufunwa nokuhlinzekwa kwempahla. Njengoba ilethwe ngezinga futhi isatshalaliswa kabanzi, le mithi yokugoma emibili ingasiza ekuqiniseni imizamo yokuvimbela nokulawula umalaleveva futhi isindise amakhulu ezinkulungwane zentsha e-Afrika kulesi sifo esibulalayo.” Izici ezibalulekile zomuthi wokugomela umalaleveva iR21: Isincomo esibuyekeziwe somuthi wokugomela umalaleveva we-WHO sisekelwe ubufakazi obuvela ocwaningweni oluqhubekayo lomuthi wokugomela iR21 kanye nolunye ucwaningo, olubonise: Ukusebenza okuphezulu uma kunikezwa ngaphambi nje kwesizini yokudlulisela okuphezulu: Ezindaweni ezinokudluliswa kukamalaleveva ngezikhathi ezithile zonyaka (lapho ukudluliswa kukamalaleveva kukhawulelwe kakhulu ezinyangeni ezi-4 noma ezi-5 ngonyaka), umuthi wokugoma uR21 waboniswa wehlisa izehlakalo ezinezimpawu zikamalaleveva ngama-75% phakathi nezinyanga eziyi-12 kulandela uchungechunge lwemithamo emi-3. Umthamo wesine onikezwe unyaka ngemva kowesithathu ugcinwe ukusebenza kahle. Lokhu kuphumelela okuphezulu kufana nokusebenza kahle okuboniswa lapho i-RTS,S inikezwa ngezikhathi ezithile zonyaka." +በእድሜ ላይ የተመሰረተ የጊዜ ሰሌዳ ሲሰጥ ጥሩ ውጤታማነት፡ ክትባቱ ከመጀመሪያዎቹ 3 መጠኖች በኋላ ባሉት 12 ወራት ውስጥ ጥሩ ውጤት (66%) አሳይቷል። ከሦስተኛው በኋላ ከአንድ አመት በኋላ አራተኛው መጠን ውጤታማነቱ የተጠበቀ ነው. ከፍተኛ ተፅዕኖ፡ የሒሳብ ሞዴሊንግ ግምቶች የ አር21 ክትባቱ በሕዝብ ጤና ላይ የሚኖረው ተፅዕኖ ዝቅተኛ የመተላለፊያ ሁኔታዎችን ጨምሮ በተለያዩ የወባ ስርጭት ሁኔታዎች ከፍተኛ እንደሚሆን ይጠበቃል። ወጪ ቆጣቢነት፡ በአንድ ዶዝ ከ2-4 የአሜሪካ ዶላር ዋጋ፣ የአር21 ክትባቱ ወጪ ቆጣቢነት ከሌሎች የተመከሩ የወባ ጣልቃገብነቶች እና ሌሎች የልጅነት ክትባቶች ጋር ሊወዳደር ይችላል��� የአር21 እና አርቲኤስ፣ኤስ ክትባቶች ተመሳሳይነት፡ ሁለቱ በአለም ጤና ድርጅት የተመከሩት ክትባቶች አር21 እና አርቲኤስ፣ኤስ ከራስ-ወደ-ራስ ሙከራ አልተፈተኑም። አንዱ ክትባት ከሌላው በተሻለ ሁኔታ እንደሚሰራ የሚያሳይ እስካሁን ምንም ማስረጃ የለም። በአንድ ሀገር ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውለው የምርት ምርጫ በፕሮግራም ባህሪያት፣ በክትባት አቅርቦት እና በክትባት አቅም ላይ የተመሰረተ መሆን አለበት ደህንነት፡ የ አር21 ክትባት በክሊኒካዊ ሙከራዎች ውስጥ ደህንነቱ የተጠበቀ እንደሆነ ታይቷል። ልክ እንደሌሎች አዳዲስ ክትባቶች፣ የደህንነት ክትትል ይቀጥላል። ለሁለተኛው የሚመከረው የወባ ክትባት አር21/ ማትሪክስ-ኤም ቀጣይ እርምጃዎች የአለም አቀፍ የክትባቱን ግዢ ለሰፊው ስርጭት የሚያስችለውን ቀጣይነት ያለው የአለም ጤና ድርጅት ቅድመ ብቃት ማጠናቀቅን ያጠቃልላል።,"Good efficacy when given in an age-based schedule: The vaccine showed good efficacy (66%) during the 12 months following the first 3 doses. A fourth dose a year after the third maintained efficacy. High impact: Mathematical modelling estimates indicate the public health impact of the R21 vaccine is expected to be high in a wide range of malaria transmission settings, including low transmission settings. Cost effectiveness: At prices of US$ 2 – US$ 4 per dose, the cost-effectiveness of the R21 vaccine would be comparable with other recommended malaria interventions and other childhood vaccines. Similarity of R21 and RTS,S vaccines: The two WHO-recommended vaccines, R21 and RTS,S, have not been tested in a head-to-head trial. There is no evidence to date showing one vaccine performs better than the other. The choice of product to be used in a country should be based on programmatic characteristics, vaccine supply, and vaccine affordability Safety: The R21 vaccine was shown to be safe in clinical trials. As with other new vaccines, safety monitoring will continue. Next steps for the second recommended malaria vaccine, R21/Matrix-M, include completing the ongoing WHO prequalification which would enable international procurement of the vaccine for broader rollout.","Kyakkyawan tasirin lokacin da aka ba da shi a cikin jadawali na shekaru: Allurar ta nuna taisiri mai kyau ( ƙaso 66) a tsawon watanni 12 bayan allurai 3 na farko. ƙashi na huɗu a shekara bayan na uku tasirin ya ɗore. Babban tasiri: Ƙididdiga na lissafi sun nuna tasirin rigakafin R21 ga lafiyar al'umma ana sa ran zai ƙaru a cikin wurare masu yawa na yaɗuwar cutar zazzaɓin cizon sauro, ciki har da ƙananan matsugunai da take yaɗuwa. Sauƙin farashi: A farashin dalar Amurka 2 zuwa dalar Amurka 4 a kowane maganin, tasirin ingancin rigakafin R21 zai yi daidai da sauran magungunan cutar zazzaɓin cizon sauro da sauran rigakafin yara. Kwatankwacin R21 da RTS,S: alluran rigakafi guda biyu da WHO ta ba da shawarar, R21 da RTS,S, ba a gwada su ba a gwajin kai-da-kai. Babu wata shaida zuwa yau da ke nuna cewa maganin guda ɗaya yafi kyau fiye da ɗayan. Zaɓin samfurin da za a yi amfani da shi a cikin ƙasa yakamata ya dogara ga yanayin shirye-shirye da samar da alluran rigakafi da ƙarfin ikon mallakar allurar rigakafin. Tsaro: An bayyana cewa rigakafin R21 ba shi da illa a gwaji na asibiti. Kamar yadda yake tare da wasu sabbin alluran rigakafi, za a ci gaba da sa ido kan tsaron lafiya. Matakai na gaba na maganin zazzaɓin cizon sauro na biyu da aka ba da shawara, R21/Matrix-M, sun haɗa da kammala shirye-shiryen WHO mai gudana wanda zai ba da damar siyan allurar rigakafin cutar ta ƙasa da ƙasa don ƙarin wuraren rarrabawa.","Ufanisi mzuri unaotolewa katika ratiba inayozingatia umri: Chanjo ilionyesha ufanisi mzuri (66%) wakati wa miezi 12 kufuatia dozi 3 za kwanza. Dozi ya nne ilitolewa baada ya mwaka mmoja wa dozi ya tatu kuimarisha ufanisi. Athari ya juu: Makadirio ya muundo wa mahesabu yanaonyesha kuwa athari ya chanjo ya R21 kwenye afya ya umma inatarajiwa kuwa kubwa katika mipangilio mbalimbali ya maambukizi ya malaria, ikiwa ni pamoja na mipangilio ya chini ya maambukizi. Ufanisi wa gharama: kwa bei ya US$ 2 hadi US$ 4 kwa kila dozi, ufanisi wa gharama ya chanjo ya R21 ungelinganishwa na hatua zingine zinazopendekezwa za malaria na chanjo zingine za utotoni. Kufanana kwa chanjo za R21 na RTS,S: Chanjo mbili zinazopendekeza na WHO, R21 na RTS,S, hazijajaribiwa katika majaribio ya moja kwa moja. Hakuna ushahidi hadi leo unaoonyesha chanjo kuwa chanjo moja inafanya vizuri kuliko nyingine. Uchunguzi wa bidhaa zitakazotumika nchi unapaswa kuzingatia sifa za programu, usambazaji wa chanjo na uwezo wa kumudu chanjo Usalama: Chanjo ya R21 ilionyesha kuwa ni salama katika majaribio ya kimatibabu. Kama ilivyo kwa chanjo nyingine mpya, ufuatiliaji wa usalama utaendelea. Hatua zinazofuata za chanjo ya pili iliyopendekezwa ya malaria, R21/Matrix-M, ni pamoja na kukamilisha uhitimu unaoendelea wa WHO ambao utawezesha ununuzi wa kimataifa wa chanjo hiyo kwa ajili ya kusambaza kwa mapana zaidi.","Ìṣọwọ́ ṣiṣẹ́ tí ó dára nígbà tí a bá fún wa ní ìlànà ajẹmọ́-ọjọ́ orí: Abẹ́rẹ́ náà ṣe àfihàn ìṣọwọ́-ṣiṣẹ́ tí ó tó (ìdá mẹ́rìndínláàdọ́rin) ní àsìkò oṣù mẹ́fà tí ó tẹ̀lé òògùn lílò alákọọ̀ọ́kọ́. Gbígbà òògùn náà fún ìgbà kẹrin ni a ó gbà lẹ́yìn tí a bá ti ṣe ìtọ́jú ìṣọwọ́-ṣiṣẹ́ rẹ̀. Ipa Kíkó Gíga: Ní ìlànà wíwò ajẹmọ́ maásì ṣee àkọ́jọ ipa ètò ìlera ní orí abẹ́rẹ́ R21 ni a lérò láti ga ní ààyè ìgbékiri ààtò rẹ̀, eléyìí tí ó ní àwọn ètò ìgbékiri kékeré nínú. Iye-owónà: Ní iye US$ 2 – US$ 4 fún ìwọ̀n lílò kan, iye-owónà abẹ́rẹ́ R21 ni a lè ṣe àfiwé rẹ̀ pẹ̀lú àwọn òògùn ìdóólà àìsàn ibà mìíràn àti àwọn abẹ́rẹ́ ọmọdé mìíràn. Ìjọra abẹ́rẹ́ R21 àti RTS,S: Òògùn abẹ́rẹ́ àjẹsára méjèèjì tí àjọ WHO-buwọ́lù, a ò tí i ṣe ìgbìyànjú àyẹ̀wò olójú-koro-ojú R21 ati RTS,S. Kò sí ẹ̀rí àrídájú láti sọ pé abẹ́rẹ́ kan ń ṣiṣẹ́ ju ìkejì lọ. Irúfẹ́ oògùn tí a le lò ní orílẹ̀-èdè kan gbọdọ̀ dá ní orí rí àmúyẹ àwọn ìṣòro, Àwọn àsàyàn òògùn tí a lè lò ní orílẹ̀-èdè kan gbọdọ̀ wà ní ìbámù pẹ̀lú ìlàaǹ àmúyẹ, ìpèsè abẹ́rẹ́ àjẹsára, àti kí abẹ́rẹ́ àjẹsára le ṣe é rà. Ààbò: Abẹ́rẹ́ àjẹṣára R21 ni a fihàn pé kò ní ewu ní àsìkò àyẹ̀wò ilé-ìwòsàn. Pẹ̀lú àwọn abẹ́rẹ́ tuntun mìíràn, ìmójútó ààbò yóò tẹ̀ ṣíwájú. Ìgbéṣẹ̀ kẹjì fún àlàkalẹ̀ abẹ́rẹ́ ìbà, R21/Matrix ni ó ní píparí àyẹ̀wò-ìṣaájú àjọ WHO tí ó ń lọ lọ́wọ́ tí yóò fi ààyè gba rírà òògùn náà káàkiri àgbáyé fún kíkó jáde ní ọ̀pọ̀ yànturu.","Ukusebenza kahle uma unikezwa kushejuli esekelwe eminyakeni yobudala: Umgomo ubonise ukusebenza kahle (66%) phakathi nezinyanga eziyi-12 kulandela imithamo emi-3 yokuqala. Umthamo wesine ngonyaka ngemva kowesithathu ugcinwe ukusebenza kahle. Umthelela ophezulu: Izilinganiso zemodeli yezibalo zibonisa ukuthi umthelela wezempilo womphakathi womgomo weR21 kulindeleke ukuthi ube phezulu ezilungiselelweni eziningi zokudluliswa kukamalaleveva, okuhlanganisa nezilungiselelo eziphansi zokudlulisela. Ukusebenza kahle kwezindleko: Ngamanani entengo ka-US$ 2 – US$ 4 umthamo ngamunye, ukuphumelela kwezindleko zomuthi wokugoma uR21 kuzoqhathaniswa nezinye izindlela ezinconyiwe zokungenelela zikamalaleveva kanye neminye imithi yokugoma yezingane. Ukufana kwemithi yokugoma iR21 kanye neRTS,S: Imithi yokugoma emibili etuswa yiWHO, iR21 kanye neRTS,S, ayizange ihlolwe ovivinyweni olubhekana ngqo. Abukho ubufakazi kuze kube manje obubonisa ukuthi umuthi wokugoma usebenza kangcono kunomunye. Ukukhethwa komkhiqizo ozosetshenziswa ezweni kufanele kusekelwe ezicini zohlelo, ukunikezwa komgomo, kanye nokuthengeka komgomo. Ukuphepha: Umuthi wokugoma iR21 waboniswa uphephile ezivivinyweni zomtholampilo. Njengeminye imithi yokugoma emisha, ukuqapha ukuphepha kuzoqhubeka. Izinyathelo ezilandelayo zomuthi wokugomela umalaleveva wesibili onconyiwe, iR21/Matrix-M, zihlanganisa ukuqedela ukufaneleka okuqhubekayo okuqhubekayo kwe-WHO okuzokwenza ukuthengwa komgomo wamazwe ngamazwe ukuze ukhishwe kabanzi." +በአፍሪካ ቢያንስ 28 ሀገራት በአለም ጤና ድርጅት የሚመከር የወባ ክትባት እንደ ብሔራዊ የክትባት መርሃ ግብራቸው ለማስተዋወቅ አቅደዋል። ጋቪ፣ የክትባት ህብረት ለ18 ሀገራት የወባ ክትባቶችን ለመስጠት የቴክኒክ እና የገንዘብ ድጋፍ ለማድረግ አፅድቋል። የ አርቲኤስ፣ኤስ ክትባቱ በ2024 መጀመሪያ ላይ በአንዳንድ የአፍሪካ ሀገራት ውስጥ የሚሰራጭ ሲሆን አር21 የወባ ክትባት በ2024 አጋማሽ ላይ ለአገሮች ተደራሽ ይሆናል ተብሎ ይጠበቃል። ምክርነት በዴንጊ ዴንጊ በተስፋፋባቸው ሀገራት ከፍተኛ የህዝብ ጤና ሸክም የሚፈጥር ሲሆን በአየር ንብረት ለውጥ እና በከተሞች መስፋፋት ምክንያት በአደጋ እና በጂኦግራፊያዊ መስፋፋት የበለጠ ለማሳደግ ተዘጋጅቷል። በ ቲኬዳ (ቲኤኬ-003) የተሰራው የቀጥታ-የተዳከመ ባለአራት-ኳድሪቫለንት ዴንጊ ክትባት በአራቱም የሴሮታይፕ ቫይረሶች ላይ በመነሻ ሴሮፖዚቲቭ ህጻናት (ከ4-16 አመት) በተስፋፋባቸው ሀገራት እ�� በሴሮታይፕ 1 እና 2 ላይ በመነሻ ሴሮኔጋቲቭ ህጻናት ላይ ውጤታማነቱን አሳይቷል። ከፍተኛ የዴንጊ በሽታ ሸክም እና ከፍተኛ የመተላለፊያ ጥንካሬ ባለባቸው አካባቢዎች ክትባቱ ለመግቢያ ግምት ውስጥ እንዲገባ ኤስኤጂኢ አሳሰበ። ኤስኤጂኢ ክትባቱ ከ 6 እስከ 16 አመት ለሆኑ ህጻናት እንዲተዋወቅ ይመከራል:: በዚህ የዕድሜ ክልል ውስጥ፣ ክትባቱ ከዴንጊ ጋር በተያያዙ የሆስፒታሎች ከፍተኛ ቁጥር ከመድረሱ ከ1-2 ዓመታት በፊት መሰጠት አለበት:: ክትባቱ በ 2-ዶዝ መርሐግብር መሰጠት አለበት እና በመድኃኒቶች መካከል ያለው የ 3 ወር ልዩነት::,"At least 28 countries in Africa plan to introduce a WHO-recommended malaria vaccine as part of their national immunization programmes. Gavi, the Vaccine Alliance has approved providing technical and financial support to roll out malaria vaccines to 18 countries. The RTS,S vaccine will be rolled out in some African countries in early 2024, and the R21 malaria vaccine is expected to become available to countries mid-2024.; Recommendations on dengue Dengue poses a significant public health burden in endemic countries and is poised to increase further both in terms of incidence and geographic expansion, due to climate change and urbanization. The live-attenuated quadrivalent dengue vaccine developed by Takeda (TAK-003) has demonstrated efficacy against all four serotypes of the virus in baseline seropositive children (4-16 years) in endemic countries and against serotypes 1 and 2 in baseline seronegative children. SAGE recommended that the vaccine be considered for introduction in settings with high dengue disease burden and high transmission intensity to maximize the public health impact and minimize any potential risk in seronegative persons. SAGE recommended that the vaccine be introduced to children aged 6 to 16 years of age. Within this age range, the vaccine should be introduced about 1-2 years prior to the age-specific peak incidence of dengue-related hospitalizations. The vaccine should be administered in a 2-dose schedule with a 3-month interval between doses.","Aƙalla ƙasashe 28 a Afirka na shirin ɓullo da wani rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro da WHO ta ba da shawara a matsayin wani ɓangare na shirye-shiryensu na rigakafi na ƙasa. Gavi, Ƙungiyar Allurar rigakafi ta amince da ba da tallafin ƙwararru da na kuɗi don ƙaddamar da rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro zuwa ƙasashe 18. Za a fara fitar da rigakafin RTS,S a wasu ƙasashen Afirka a farkon shekarar 2024, kuma ana sa ran maganin zazzaɓin cizon sauro na R21 zai samu ga ƙasashen a tsakiyar shekara ta 2024.; Shawarwari akan cutar zazzaɓi mai sa ciwon jiki. Cutar zazzaɓi mai sa ciwon jiki tana da haɗari ga lafiyar al'umma a cikin ƙasashe masu fama da cutar kuma tana shirin ƙara haɓaka ta fuskar abubuwan da suke faruwa da kuma faɗaɗar yanki, saboda sauyin yanayi da haɓakar birane. Allurar rigakafin zazzaɓi mai sa ciwon jiki wadda ta ƙasance mai rai, da Takeda (TAK-003) ya ƙirƙirao ya nuna tasiri a kan dukkan nau'ukan ƙwayar cutar guda huɗu a cikin yara masu saurin kamuwa da cutar ( 'yan shekaru 4-16) a cikin ƙasashen da ke fama da cutar, kuma a kan nau'uka na 1 da 2 a cikin yara na asali na seronegative. SAGE ta ba da shawarar cewa a gwada maganin don gabatarwa a cikin wuraren da suke da yawan cutar ta zazzaɓi mai sa ciwon jiki, da kuma tsananin yaɗuwa don inganta tasirin lafiyar al'umma da rage duk wani haɗari mai yuwuwa a cikin mutanen da suka ƙasance seronegative. SAGE ya ba da shawarar cewa a gabatar da maganin ga yara masu shekaru 6 zuwa 16. A cikin wannan shekarun, yakamata a gabatar da maganin allurar riga kafi kimanin shekaru 1-2 kafin shekarun da suka faru na ƙamarin cutar da aka riƙa kwantar da mutane masu alaƙa sa cutar a asibitoci. Ya kamata a bada maganin a cikin jadawalin ƙashi 2 tare da tazara na watanni 3 tsakanin bada magungunan.","Mataifa takribani 28 barani Afrika yanapanga kuanzisha chanjo ya malaria iliyopendekezwa na WHO kama sehemu ya mipango yao ya kitaifa ya chanjo. Gavi, muungano wa chanjo umeidhinisha kutoa msaada wa kiufundi na kifedha ili kusambaza chanjo ya malaria katika nchi 18. Chanjo ya RTS,S itatolewa katika baadhi ya nchi za Afrika mapema mwaka 2024, na chanjo ya malaria ya R21 itarajiwa kusambazwa kwenye baadhi ya nchi katikati ya mwaka 2024; Mapendekezo kuhusu dengue Dengue inasababisha hatari kubwa ya afya ya umma katika nchi zilizo na ugonjwa huo na iko tayari kuongezeka zaidi katika suala la matukio na upanuzi wa kijiografia, kutokana na mabadiliko ya hali ya hewa na ukuaji wa miji. Chango ya dengue iliyopunguzwa mara nne iliyotengenezwa na Takeda (TAK-003) imeonyesha ufanisi dhidi ya serotipu zote nne za virusi kwa watoto wa hapo awali wenye seropositive (miaka 4-16) katika nchi zenye ugonjwa na dhidi ya serotypes 1 na 2 kwa watoto wenye msingi wa seronegative. SAGE ilipendekeza kuwa chanjo hiyo izingatiwe kwa ajili ya kusambazwa katika mazingira yenye hatari kubwa ya ugonjwa wa dengue na kiwango cha juu cha maambukizi ili kuongeza athari za afya ya umma na kupunguza hatari yoyote inayoweza kutokea kwa watu wasiyopenda. SAGE ilipendekeza kuwa chanjo hiyo ianzishwe kwa watoto wenye umri wa miaka 6 hadi 16. Katika hiki kipindi cha kiwango cha umri, chanjo inapaswa kuanzishwa kwa watoto wenye umri wa takribani mwaka 1-2 kabla ya matukio yanayohusiana na dengue kusababishwa watoto wenye umri mdogo kulazwa hospitalini. SAGE ilipendekeza kuwa utangulizi wa chanjo uambatane na mkakati wa mawasiliano uliyobuniwa vyema na ushirikiano wa jamii.","Ó kéré tán àwọn orílẹ̀-èdè tí ó tó 28 ni wọ́n ti ní èròǹgbà láti yọjú àlàkalẹ̀ abẹ́rẹ́ ibà tí àjọ WHO gbé kalẹ̀ gẹ́gẹ́ bí i ètò òògùn àjẹṣára wọn lápapọ̀. Àjọ Gavi, the Vaccine Alliance ti ṣe ìbuwọ́lu pípèṣè àtìlẹyìn irinṣẹ́ àti ètò-ìsúná láti gbé abẹ́rẹ́ ibà fún àwọn orílẹ̀-èdè tí ó tó 18. A ó gbé abẹ́rẹ́ RTS,S jáde ní ìbẹ̀rẹ̀ ọdún 2024 ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè Ilẹ́-Áfíríkà, a sì ní èrò láti jẹ́ kí abẹ́rẹ́ R21 wà fún lílò ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè láàrin ọdún 2024.; Àwọn àlàkalẹ̀ fún àìsàn ibà dengue Àìsàn ibà dengue máa ń jẹ́ ẹrù fún ètò ìlera gbogbogbò ní agbègbè tí ó bá ti ń jà kálẹ ó sì tún dúró láti pọ̀ sí i ní ti ìṣẹ̀lẹ̀ àti gbígbèèrú sí, látààrí bí ojú-ọjọ́ ṣe ń yí padàọ́ àti bí ìlú ṣe ń pọ̀ sí i. Abẹ́rẹ́ adènà-àrun onígunmẹ́rin tí à ń kó láti ara ẹ̀fọn tí Takeda (TAK-003) ṣe ti ṣe àfihàn ìsọwọ́-ṣiṣẹ́ alágbára lórí àwọn kòkòrò-aláìfojùrí-alásùpọ̀ tí ó wà nínú fáírọ́ọ́sì ní ara àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn wà láàrìn (4-16) ní àwọn orílẹ̀-èdè tí àjàkálẹ̀ àrùn ti ń bá wọn jà, eléyìí sì tako kòkòrò aláìfojúrí-oníjọra 1 àti 2 láàrin àwọn ọmọdé. Ajọ SAGE ti ṣe àgbékalẹ̀ ìlànà gbígba abẹ́rẹ́ àjẹsára náà wọlé fún ìsàfihàn nínú ètò pẹ̀lú ìdẹrulé àrùn dengue tí ó ga àti ọ̀nà àti mú àdínkù bá ìtànkálẹ̀ ipa rẹ̀ láàrin ìlera gbogbogbò àti láti mú àdínkù bá ewu ọjọ́-iwájú ní ara tí kò ní kòkòrò náà. Ajọ SAGE gbé ìlànà kalẹ̀ pé kí á yọjú abẹ́rẹ́ àjẹsàra náà fún àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn wà ní ààrin ọdún mẹ́fà sí ọdún mẹ́rìndínlógun. A gbọdọ̀ yọjú òògùn náà sí àwọn tí ó wà láàrin ọjọ́-orí náà láàrin ọdún 1-2 i àti eléyìí tí ó jẹmọ́ ìṣẹ̀lẹ̀ ajẹmọ́ ọjọ́-orí pàtó fún ohun tí ó jẹmọ́ gbígbà sí ilé-ìwòsàn látààrí àrùn dengue. A gbọdọ̀ gba abẹ́rẹ́ àjẹsára náà ní ìwọ̀n-lílò méjì pẹ̀lú fífi ààyè oṣù mẹ́ta sílẹ̀ láàrin lílò wọn.","Okungenani amazwe angama-28 e-Afrika ahlela ukwethula umuthi wokugomela umalaleveva otuswa yi-WHO njengengxenye yezinhlelo zawo zikazwelonke zokugoma. Gavi, i-Vaccine Alliance igunyaze ukuhlinzeka ngosizo lwezobuchwepheshe nezezimali ukuze kukhishwe imigomo yokugomela umalaleveva emazweni ayi-18. Umuthi wokugomela iRTS,S uzokwethulwa kwamanye amazwe ase-Afrika ekuqaleni kuka-2024, kanti umgomo kaR21 wokugomela umalaleveva kulindeleke ukuthi utholakale emazweni maphakathi no-2024.; Izincomo ngodenga Udenga luwumthwalo obalulekile wezempilo yomphakathi emazweni atholakala kuphela futhi selulungele ukwanda ngokuqhubekayo kokubili ngokwezehlakalo kanye nokwanda kwezindawo, ngenxa yokushintsha kwesimo sezulu kanye nokufudukela kwabantu emadolobheni. Umuthi wokugomela i-quadrivalent quadrivalent dengue othuthukiswe yiTakeda (TAK-003) ubonise ukusebenza ngempumelelo kuwo wonke ama-serotypes amane egciwane ezinganeni eziqala ukugula (iminyaka engu-4-16) emazweni atholakala kuphela futhi ngokumelene ne-serotypes 1 kanye ne-2 ezinganeni ze-seronegative. I-SAGE income ukuthi umuthi wokugoma ucatshangelwe ukuze wethulwe ezilungiselelweni ezinomthwalo ophezulu wesifo sodenga kanye namandla okudlulisela aphezulu ukuze kwandiswe umthelela wezempilo yomphakathi futhi kuncishiswe noma iyiphi ingozi engaba khona kubantu abangenayo i-seronegative. I-SAGE yenza isincomo sokuthi umgomo wethulwe ezinganeni ezineminyaka engu-6 kuya kweyi-16 ubudala. Kuleli banga lobudala, umuthi wokugoma kufanele uqaliswe cishe eminyakeni engu-1-2 ngaphambi kwesigameko esiphakeme esikhethekile sobudala sokulaliswa esibhedlela okuhlobene nodenga. Umuthi wokugoma kufanele unikezwe ngohlelo lwemithamo emi-2 kanye nesikhawu sezinyanga ezi-3 phakathi kwemithamo." +ኤስኤጂኢ የክትባት መግቢያ በደንብ ከተነደፈ የግንኙነት ስልት እና የማህበረሰብ ተሳትፎ ጋር እንዲያ��ዝ ይመክራል። በማጅራት ገትር በሽታ ላይ ምክሮች ኤስኤጂኢ በአፍሪካ የማጅራት ገትር ቀበቶ ውስጥ ያሉ አገሮች ሁሉ ከ9 እስከ 18 ወራት ዕድሜ ባለው ጊዜ ውስጥ በአንድ ጊዜ የክትባት መርሃ ግብራቸውን ሴሮግሩፕስ ኤ፣ ሲ፣ ዋይ፣ ደብሊው እና ኤክስ (ሜን5ሲቪ) ላይ ያነጣጠረ የፔንታቫለንት ሜኒንጎኮካል ኮንጁጌት ክትባት እንዲያስተዋውቁ መክሯል። ከፍተኛ ስጋት ባለባቸው አገሮች እና ከፍተኛ ስጋት ያለባቸው አውራጃዎች ባሉባቸው አገሮች፣ ከ1 እስከ 19 ዓመት የሆናቸው ግለሰቦች ላይ ያነጣጠረ የመከታተያ ዘመቻም ሜን5ሲቪ በተጀመረበት ወቅት መካሄድ አለበት። በኮቪድ-19 ላይ ምክሮች ኤስኤጂኢ በኮቪድ-19 ኤፒዲሚዮሎጂ ላይ የዘመነ መረጃ ጋር ቀርቧል፣ ቅድሚያ በሚጠቀሙ ቡድኖች መካከል የሞት መጠንን ጨምሮ። የክትባት ውጤታማነት መረጃ በኦሜክስሮን ኤክቢቢ ንዑስ-መስመሮች ስርጭት ወቅት; እና በቅድመ-ክሊኒካዊ እና ክሊኒካዊ መረጃ በልብ ወለድ ሞኖቫለንት ኤክቢቢ ክትባቶች ላይ። በተገመገመው መረጃ መሰረት፣ ኤስኤጂኢ ለአብዛኛዎቹ የኮቪድ-19 ክትባቶች የመጀመሪያ ደረጃ ክትባቶችን ቀለል ባለ አንድ ልክ መጠን መክሯል ይህም ተቀባይነትን እና መቀበልን የሚያሻሽል እና ብዙ ሰዎች ቢያንስ አንድ ቀደም ብለው ኢንፌክሽን ባጋጠማቸው ጊዜ በቂ መከላከያ ይሰጣል። ያለው መረጃ ሞኖቫለንት ኦሜክስሮን ኤክቢቢ ክትባቶች ቢቫለንት ከያዙ ክትባቶች እና ሞኖቫለንት ኢንዴክስ ቫይረስ ክትባቶች ጋር ሲነጻጸር በመጠኑ የተሻሻለ ጥበቃ እንደሚሰጡ ይጠቁማሉ።,"SAGE recommended that vaccine introduction should be accompanied by a well-designed communication strategy and community engagement. Recommendations on meningitis SAGE recommended that all countries in the African meningitis belt introduce the novel pentavalent meningococcal conjugate vaccine targeting serogroups A, C, Y, W and X (Men5CV) into their routine immunization programmes in a single-dose schedule at 9 to 18 months of age. In high-risk countries, and countries with high-risk districts, a catch-up campaign should also be conducted at the time of the introduction of Men5CV, targeting all individuals aged 1 to 19 years. Recommendations on COVID-19 SAGE was presented with updated data on the epidemiology of COVID-19, including death rates among priority-use groups; vaccine effectiveness data during Omicron XBB sub-lineages circulation; and pre-clinical and clinical data on novel monovalent XBB vaccines. Based on the data reviewed, SAGE recommended a simplified single-dose regime for primary immunization for most COVID-19 vaccines which would improve acceptance and uptake and provide adequate protection at a time when most people have had at least one prior infection. Available data suggest the monovalent Omicron XBB vaccines provide modestly enhanced protection compared to bivalent variant-containing vaccines and monovalent index virus vaccines.","SAGE ya ba da shawarar cewa gabatar da rigakafin ya kamata ya ƙasance tare da ingantaccen tsarin sadarwa da haɗin gwiwar al'umma. Shawarwari kan cutar sanƙarau. SAGE ta ba da shawarar cewa duk ƙasashen da ke cikin yankin afirka da ke fama da sanƙarau da su gabatar da sabuwar allurar rigakafin meningococcal conjugate, wadda aka samar don ƙungiyoyin serogroups A, C, Y, W da X (Men5CV) a cikin shirye-shiryensu na rigakafi na yau da kullun, a cikin jadawalin bada magani ƙashi ɗaya na 'yan shekaru 9 zuwa 18. A cikin ƙasashe masu haɗari, da ƙasashen da ke da gundumomi masu haɗari, ya kamata kuma a gudanar da gangami a lokacin gabatar da Men5CV, wanda aka yi ga don duk mutane masu shekaru daga 1 zuwa 19. Shawarwari akan COVID-19 An gabatar da SAGE tare da sabunta bayanai game da cututtukan COVID-19, gami da adadin mace-mace tsakanin rukunin masu amfani da aka ba fifiko; Bayanan dake nuna tasirin rigakafin yayin zagayowar sub-lineages na Omicron XBB; kuma, bayanan asibiti na kafin da kuma bayan shan magani na novel monovalent XBB. Dangane da bayanan da aka yi bita, SAGE ta ba da shawarar sauƙaƙe tsarin bayarwa guda ɗaya a rigakafin farko ga yawancin rigakafin COVID-19 wanda zai inganta karɓuwa da ci gaba da amfani, tare da ba da cikakkiyar kariya a lokacin da yawancin mutane sun taɓa kamuwa da cutar aƙalla sau ɗaya. Bayanai da ake samu sun nuna cewa allurar monovalent Omicron XBB, tana ba da ingantacciyar kariya, idan aka kwatanta da alluran rigakafin da ke ɗauke da samfura biyu da kuma allurar rigakafin ƙwayar cutar na monovalent.","SAGE ilipendekeza kuwa utangulizi wa chanjo uambatane na mkakati wa mawasiliano uliyobuniwa vyema na ushirikiano wa jamii. Mapendekezo ya ugonjwa wa meningitis SAGE ilipendekeza kuwa nchi zote katika ukanda wa tegemezi wa Afrika zianzishe chanjo ya pentavalent ya meningococcal conjugate inayolenga serogroups A, C, Y, W na X (Men5CV) katika programu zao za kawaida za chanjo katika ratiba ya dozi moja katika umri wa miezi 9 hadi 18. Katika nchi zenye hatari kubwa, na nchi zilizo na wilaya zenye hatari, kampeni ya kukamata inapaswa pia kufanywa wakati wa kuanzishwa kwa Men5CV, ikilnga watu wote wenye umri wa mwaka 1 hadi 19. Mapendekezo kuhusu UVIKO-19 SAGE iliwasilishwa na takwimu zilizosasishwa kuhusu janga la UVIKO-19, ikijumuisha viwango vya vifo kati ya vikundi vilivyopewa kipaumbele Takwimu za ufanisi wa chanjo ya toleo mbadala la Omicron XBB lililosambaa: na Takwimu za matibabu na kabla ya matibabu za chanjo ya monovalent XBB. Kulingana na takwimu zilizokaguliwa, SAGE ilipendekeza utaratibu uliyorahisishwa wa dozi moja ya chanjo ya msingi kwa chanjo nyingine za UVIKO-19 ambazo zingeboresha matumizi na kukubalika na kutoa ulinzi wa kutosha wakati ambapo hapo awali watu wengi walikuwa wakiambukizwa angalau mara moja. Takwimu zilizopo zinapendekeza kuwa chanjo ya monovalent za Omicron XBB zinatoa kinga iliyoimarishwa zaidi, ikilinganishwa na chanjo za bivalent zinazohusisha chanjo mbalimbali na chanjo za virusi za monovalent index.","Àjọ SAGE là kalẹ̀ pé fífihàn abẹ́rẹ́ àjẹṣára gbọdọ̀ tẹ̀lé ìlànà ètò ìbásọ̀rọ̀-dára dára àti fífi ààyè gba ìkópa àwọn ará ìlú. Àwọn àlàkalẹ̀ ní orí àrùn yínrùn-yírùn Àjọ SAGE làá kalẹ̀ pé gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè ilẹ̀ Áfíríkà tí àrùn yínrùnyínrùn tí n sọṣẹ́ gbọdọ ṣe àfihàn abẹ́rẹ́ the novel pentavalent meningococcal conjugate tí ó ní àfojúsùn kòkòrò àìlèfojúrí oníjọra A, C, Y, W and X (Men5CV) sí inú ètò abẹ́rẹ́ àjẹṣára gbígbà wọn onígbogbo ìgbà sí ní inú lílò-ìwọ̀n ẹlẹ́ẹ̀kàn fún àwọn tí ọjọ́ orí wọn wà láàrin oṣù 9 sí oṣù 18. Nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí ewu níní-wọn ga, àti àwọn orílẹ̀-èdè tí níní rẹ̀ ga ní agbègbè wọn gbọdọ̀ ṣe ìpàdé ìpolongo-ìlànilọ́yẹ̀ ní àsìkò ìṣàfihàn Men5CV eléyìí ní àfojúsùn àwọn ènìyàn kọ̀ọ̀kan tí ọjọ́-orí wọn wà láàrin ọdún 1 sí ọdún 19. Àwọn àlàkalẹ̀ ní orí àrùn Kòróná fáírọ́ọ́sì Àjọ SAGE gba ìròyìn ọ̀tun nípa ìbẹ́sílẹ̀ àrùn kòróná fáírọ́ọ́si, ìròyìn náà ní iye ikú àwọn ẹgbẹ́ tí ó kọ́kọ́ ní i nínú; dátà nípa ìmúyányán ìtànkálẹ Omicron XBB sub-lineages; àti àyẹ̀wò ìṣáájú-ajẹmọ́tọ̀jú àti ajẹmọ́tọ́jú ilé-ìwòsàn ní orí abẹ́rẹ́ 'novel monovalent XBB'. Nípa ṣísàmúlò àyẹ̀wò dátà, àjọ SAGE ì piyamọ ìlànà ìlò-ẹlẹ́ẹ̀kan fún àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára eléyìí tí yóò mú ìgbèèrú bá gbígbà ìdàgbàsókè rẹ̀ yóò sì tún pèsè ààbò tí ó péye ní àsìkò tí àwọn ènìyàn bá ní bí i àrùn kan. Dátà tí ó wà nílẹ̀ dábàá àbẹ́rẹ́ Omicron XBB abẹ́rẹ́ eléyìí tí ó ń pèsè ìmúdára sí i ààbò tí a bá fi wé abẹ́rẹ́ àjẹsára oníṣẹ́-aláporó méjì àti ìgbélórí òsùwọ̀n abẹ́rẹ́ tí ó ń ṣe atọ́ka aporó onítọ̀ọ́jú fáírọ́ọ́sì kan.","I-SAGE income ukuthi isingeniso somuthi wokugoma kufanele sihambisane nesu lokuxhumana eliklanywe kahle nokusebenzelana nomphakathi. Izincomo nge-meningitis I-SAGE income ukuthi wonke amazwe ebhande le-meningitis yase-Afrika ethule umuthi wokugoma we-pentavalent we-meningococcal conjugate oqondiswe kuma-serogroups A, C, Y, W kanye no-X (Men5CV) ezinhlelweni zawo zokugoma ezijwayelekile ngohlelo lomthamo owodwa ezinyangeni eziyi-9 kuya kweziyi-18 ubudala. Emazweni asengozini enkulu, nasemazweni anezifunda ezisengozini enkulu, umkhankaso wokubamba kufanele futhi wenziwe ngesikhathi sokwethulwa kwe-Men5CV, eqondiswe kubo bonke abantu abaneminyaka engu-1 kuya ku-19. Izincomo ku-COVID-19 I-SAGE yethulwe ngedatha ebuyekeziwe mayelana nobhubhane lweCOVID-19, okuhlanganisa amanani okufa phakathi kwamaqembu asebenzisa izinto ezibalulekile; imininingo ngokusebenza komgomo ngesikhathi sokujikeleza kwemigqa engaphansi ye-Omicron XBB; futhi imininingo yangaphambi komtholampilo neyomtholampilo emithini yokugoma yeXBB inoveli. Ngokusekelwe kudatha ebuyekeziwe, abakwa-SAGE batuse uhlelo olulula lomthamo owodwa wokugoma okuyisisekelo emithini eminingi yokugomela iCOVID-19 okungathuthukisa ukwamukelwa nokuthathwa futhi kunikeze ukuvikeleka okwanele ngesikhathi lapho abantu abaningi benokutheleleka okungenani okukodwa kwangaphambili. Idatha etholakalayo iphakamisa ukuthi imigomo yeMonovalent ye-Omicron XBB inikeza ukuvikeleka okuthuthukisiwe okunesizotha uma kuqhathaniswa nemithi yokugoma equkethe okuhlukene kabili kanye nemithi yokugoma yegciwane lenkomba ye-monovalent." +ሞኖቫለንት ኤክቢቢ ክትባቶች በማይገኙበት ጊዜ፣ ማንኛውም የሚገኝ የዓለም ጤና ድርጅት ድንገተኛ አጠቃቀም የተዘረዘሩት ወይም ቅድመ ብቃት ያለው ክትባት፣ ቢቫለንት ተለዋጭ የያዙ ወይም ሞኖቫለንት ኢንዴክስ ቫይረስ ክትባቶች፣ ከፍተኛ ተጋላጭነት ባላቸው ቡድኖች ውስጥ ካሉ ከባድ በሽታዎች ጥቅማጥቅሞችን መስጠቱን ስለሚቀጥሉ ጥቅም ላይ ሊውሉ ይችላሉ። አይኤ2030፡ በአያኤ 2030 አመላካቾች ላይ ያለው መሻሻል በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ተጽዕኖ ምክንያት ቆሟል እና ከሰባቱ የተፅዕኖ ግብ ኢላማዎች ውስጥ ስድስቱ ከትራክ ውጪ ነበር። በ 2022 ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ አዳዲስ ክትባቶችን በማስተዋወቅ አዳዲስ ክትባቶችን ለማስተዋወቅ ከታቀደው ጋር ሲነፃፀር መሻሻል አሳይቷል ። የመልሶ ማገገሚያ ተስፋ ሰጪ ምልክቶች ቢኖሩም፣ ያልተስተካከለ ነው፣ በተለይም ዝቅተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት እና ደካማ እና ግጭት በተከሰተ አካባቢዎች ውስጥ በሚኖሩ ተጋላጭ ህዝቦች ውስጥ ማገገም አዝጋሚ ነው። የኩፍኝ የያዙ ክትባቶች ዝቅተኛ ሽፋን ለትላልቅ እና ረባሽ ወረርሽኞች የመጋለጥ እድልን ጨምሯል። ለ2023-2024 ተከታታይ የአጭር ጊዜ እና የከፍተኛ ደረጃ ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ጉዳዮች የሚያስቀምጥ የጋራ የድርጊት መርሃ ግብር ተዘጋጅቷል፣የአገሮች፣የክልሎች፣የአለምአቀፍ አጋሮች እና ሌሎች ባለድርሻ አካላት ጥረቶችን በማጣጣም ላይ። የድርጊት መርሃ ግብሩ ስድስት አቅጣጫዎች ያሉት ሲሆን እነሱም የክትባት ፕሮግራሞችን መከታተል እና ማጠናከር ፣ ፍትሃዊነትን ማስተዋወቅ ፣ የኩፍኝ በሽታን እንደገና መቆጣጠር ፣ ለክትባት ኢንቨስትመንቶች ማድረግ ፣ በአለም ጤና ድርጅት የሚመከሩ ክትባቶችን ማፋጠን እና በጉርምስና ዕድሜ ላይ ያሉ ክትባቶችን ማሳደግ ናቸው። ለአርታዒው ማስታወሻ፡ የ አር21 እና አርቲኤስ፣ኤስ ክትባቶች በ ፒ.ፋልሲፓረም ፣ በጣም ገዳይ በሆነው የወባ ተውሳክ እና በአፍሪካ አህጉር ላይ በብዛት ይገኛሉ:: የተሻሻለው የአለም ጤና ድርጅት የወባ ክትባቶች ምክረ ሃሳብ በአለም ጤና ድርጅት የተቀናጀ የወባ ክትባት ትግበራ መርሃ ግብር ውጤት የተገለፀ ሲሆን በዚህም በጋና፣ኬንያ እና ማላዊ ወደ 2 ሚሊዮን የሚጠጉ ህጻናት በአርቲኤስ፣ኤስ/ኤኤስኦ1 የወባ ክትባት ከ2019 ጀምሮ ተደርሰዋል። የመጀመሪያው የወባ ክትባት በፓይለት መጀመሩ ከባድ የወባ በሽታን፣ ሆስፒታል መተኛትን እና የህጻናትን ሞት በመቀነስ ረገድ ከፍተኛ ተፅዕኖ አስከትሏል።,"When monovalent XBB vaccines are not available, any available WHO emergency-use listed or prequalified vaccine, bivalent variant-containing or monovalent index virus vaccines, may be used since they continue to provide benefits against severe disease in high-risk groups. IA2030: Progress against the IA2030 indicators was stalled due to the impact of the COVID-19 pandemic and was off-track for six of the seven impact goal targets; progress against the target for the introduction of new vaccines is on track driven by the introduction of new vaccines in low-income countries in 2022. While there are promising signs of recovery, it is uneven; recovery is especially slow in low-income countries and vulnerable populations living in fragile and conflict-affected settings. Low coverage of measles-containing vaccines has increased the risk of large, disruptive outbreaks. A shared action agenda for 2023-2024 that sets out a series of short-term and high-level priorities to align the efforts of countries, regions, global partners, and other stakeholders has been developed. The action agenda has six trajectories, which are catch-up and strengthening of immunization programmes, equity promotion, regaining control of measles, making the case for investment into immunization, accelerating the introduction of WHO-recommended vaccines, and advancing vaccination in adolescence. Note to the editor: The R21 and RTS,S vaccines act against P. falciparum, the deadliest malaria parasite and the most prevalent on the African continent. The updated WHO recommendation for malaria vaccines was informed by the results of the WHO-coordinated Malaria Vaccine Implementation Programme, through which nearly 2 million children in Ghana, Kenya and Malawi have been reached with the RTS,S/AS01 malaria vaccine since 2019. The pilot introduction of the first malaria vaccine has resulted in a substantial impact in reducing severe malaria illness, hospitalizations and child deaths.","Lokacin da ba a sami allurar rigakafin XBB guda ɗaya ba, duk wata allurar rigakafi ta gaggawa ta WHO da aka ambata, alluran rigakafin ƙwayoyin cuta masu bambance-bambancen guda biyu ko na monovalent, ana iya amfani da su tunda suna ci gaba da ba da fa'idoji akan mummunar cutar a cikin rukunin masu haɗarin kamuwa. IA2030: An dakatar da ci gaba a kan alamomi na IA2030 saboda tasirin cutar ta COVID-19 kuma an cire su daga maƙasudai shida ko bakwai na masu muni; ci gaban da aka samu a kan manufar ɓullo da sabbin alluran rigakafi yana kan hanya, wanda ya samu ta hanyar ɓullo da sabbin rigakafin a ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi a shekarar 2022. Duk da yake akwai alamu-alamun samun sauƙi, ba daidaito; samun sauƙi yana tafiyar hawainiya, musamman a ƙasashe masu ƙaramin ƙarfi da kuma al'umma masu rauni da ke zaune a wurare masu rauni da rashi zaman lafiya. Wuraren da ba a samu allurar rigakafin cutar ƙyanda ba suna samun ƙaruwar yiwuwar babban ƙalubale na ɓarkewar cutar. An ɓullo da tsarin aiki na gama gari na 2023-2024 wanda ya tsara jerin abubuwan gajeren zango da manyan matakai don daidaita ƙoƙarin ƙasashe da yankuna da abokan hulɗa na duniya da sauran masu ruwa da tsaki. Ajandar aikin tana da matakai guda shida, waɗanda suka haɗa da haɗuwa da ƙarfafa shirye-shiryen rigakafi da inganta daidaito da sake dawo da mallakar iko kan ƙwayar cutar ƙyanda, sanya batun saka hannun jari a cikin rigakafi, hanzarta ɓullo da allurar rigakafin da WHO ta ba da shawara, da kuma ci gaba da yin allurar rigakafin a lokacin samartaka. Nusarwa ga Editoci: R21 da RTS,S alluran rigakafin suna aiki da P. falciparum, cutar zazzaɓin cizon sauro mafi muni kuma ta fi ƙamari a nahiyar Afirka. An sanar da sabunta shawarar WHO game da rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro sakamakon shirin aiwatar da allurar rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro da WHO ta tsara, wanda ta hanyarsa aka cimma kusan yara miliyan 2 allura a Ghana da Kenya da Malawi ta rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro na RTS, S/AS01 tun a shekarar 2019. Gabatar da gwaji na rigakafin cutar zazzaɓin cizon sauro na farko ya haifar da gagarumin tasiri wajen rage tsananin cutar zazzaɓin cizon sauro da kwantar da marasa lafiya da kuma mace-macen yara.","Wakati chanjo ya monovalent XBB hazipatikani, chanjo yoyote inayopatikana na WHO ya matumizi ya dharura iliyoorodheshwa au iliyoidhinishwa awali, chanjo za bivalent zinazohusisha aina tofauti au chanjo za virusi za monovalent index zinaweza kutumika kwa vile zinaendelea kutoa manuafaa dhidi ya ugonjwa mbaya katika vikundi vilivyo hatarini zaidi. IA2030: Maendeleo dhidi ya viashiria vya IA2030 yalikwama kwa sababu ya athari za janga la UVIKO-19 na haikufuatwa kwa malengo sita kati ya saba ya matokeo; maendeleo dhidi ya lengo la kuanzishwa kwa chanjo mpya yako kwenye mkondo unaotokana na kuanzishwa kwa chanjo mpya katika nchi zenye mapato ya chini mwaka 2022. Ingawa kuna ishara za ahadi za kupona, siyo sawa; ahueni inakuja taratibu hasa katika nchi zenye kipato cha chini na idadi ya watu wanaoishi katika mazingira magumu yaliyoathiriwa na migogoro. Upatikanaji mdogo wa chanjo zilizo na surua umeongeza hatari ya milipuko mikubwa na inayosumbua. Ajenda (mada) ya utekelezaji ya pamoja ya 2023-2024 ambayo inaweka mfululizo wa vipaumbele vya muda mfupi na vya juu ili kuoanisha juhudi za nchi, na washikadau wengine imeandaliwa. Ajenda (mada) ya utekelezaji ina mambo sita; ambayo ni kukamata na kuimarisha programu za chanjo, kukuza usawa, kurejesha udhibiti wa surua, kuongeza uwekezaji kwenye chanjo, kuharakisha uanzishaji wa chanjo zilizopendekezwa na WHO na kuendeleza chanjo kwa vijana waliyopevuka. Wahariri zingatieni; Chanjo ya R21 na RTS,S inafanya kazi dhidi ya P. falciparum, vimelea hatari zaidi vya malaria katika bara la Afrika. Pendekezo lililosasishwa la WHO la chanjo ya malaria lililotokana na matokeo ya Mpango wa Utekelezaji wa Chanjo ya Malaria unaoratibiwa na WHO ambapo takribani watoto milioni 2 nchini Ghana, Kenya na Malawi wamefikiwa na chanjo ya malaria ya RTS,S/ASO1 tangu 2019. Kuanzishwa kwa majaribio ya chanjo ya kwanza ya malaria kumesababisha athari kubwa katika kupunguza ugonjwa hatari y malaria, kulazwa hospitalini na vifo vya watoto.","Nígbà tí abẹ́rẹ́ oníṣẹ́-aláporó kan ò bá sí nílẹ̀, a lè ṣe àmúlò èyíkéyìí abẹ́rẹ́ àjẹsára ti àjọ WHO tí ó wà nínú ìwé-pàjawìrì tàbí abẹ́rẹ́ àjẹsára tí wọ́n ti ṣe àyẹ̀wò rẹ̀, àwọn bí i abẹ́rẹ́ àjẹsára oníṣẹ́-aláporó méjì tàbí abẹ́rẹ́ àjẹsára onítọ̀ọ́jú fáírọ́ọ́sì kan, tí a lè lò níwọ̀n ìgbà tí ó jẹ́ wí pé wọ́n pèsè àwọn àǹfààní tí ó ń ṣiṣẹ́ tako àw���n àrùn alágbára nínú àwọn ẹgbẹ́ tí ewu wọn ga. LA2030: Ìtẹ̀síwájú tako àmì LA2030 dúró sí ojú kan látààrí ipa tí àjàkálẹ̀ àrùn kòróná fáírọ́ọ́sì kó àti bí àfojúsùn ipa mẹ́fà nínú méje ṣe yà kúrò nínú àlàkalẹ̀; ìtẹ̀síwájú tako àfojúsùn àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tuntun yìí ni à ń ṣe àmújútó lọ́wọ́ nípa ṣísàfihàn àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára tuntun fún àwọn orílẹ̀-èdè tí owó-ìpawọlé lábẹ́nú wọn kérré ní ọdún 2022. Nígbá tí a ti ń rí àwọn àmì ìmúpadàbọ̀ sípò, kò rọrùn: ìmúpadàbọ̀ sípò fún àwọn orílẹ̀-èdè tí owó-ipawọlé wọn lábẹ́nú kéré àti àwọn fún àwọn ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn ti ó ń gbé ní àwọn agbègbè tí ó gbẹgẹ́ bí i agbègbgbè tí aáwọ̀-ti ṣe lọ́ṣẹ́. Kíkéré pípèsè ọwọ́jà abẹrẹ́ ajẹmọ́-ìtọ́jú àìsàn ìgbọ́ná ti ru ewu sókè gidigidi, ó sì tún ti ṣe àkóbá fún ìbẹ́sílẹ̀. Àfojúsùn wa fún ọdún 2023-2024 tí ó gbé oríṣìíríṣìí àwọn ìpa iṣẹ́-ṣíṣe ọlọ́jọ́-pípẹ́ àti onípò-gíga kalẹ̀ ti wà ní ìlànà pẹ̀lú akiitiyan àwọn orílẹ̀-èdè, àwọn agbègbè, àwọn alábàásiṣẹ́pọ̀ káàkiri àgbáyé àwọn òpómúléró náà sì ti ń dàgbàsókè sí i. Àfojúsùn iṣẹ́-ṣíṣe wa ní ìlànà àńtẹ̀lé ní ọ̀nà mẹ́fà, àwọn ọ̀nà bí i ìgbésókè àti fífún àwọn èto abẹ́rẹ́ àjẹsára ní agbára, gbígbéga ní ìlànà olórí-ò-jorí, gbígba agbára ìdarí ní ọwọ́ àìsàn ìgbóná, sísọ ọ̀rọ̀ lórí ìdókòwò di ètò abẹ́rẹ́ àjẹsára gbígbà, mímú àwọn abẹ́rẹ́ ajẹsára tí àjọ WHO là kalẹ̀ yá ní kíákíá, àti mímú abẹ́rẹ́ gbígbáláàrin àwọn ọ̀dọ́ gbèèrú sí i. Ìwé sí olóòtú: Abẹ́rẹ́ àjẹsára R21 àti RTS,S ń ṣiṣẹ́ tako kòkòro fasipárọ́ọ́mù, kòkòrò àrùn ibà tí ó burú jùlọ àti eléyìí tí ó wọ́pọ̀ jùlọ ní ilẹ̀ Áfíríkà. A ṣe àkójọ àlàkalẹ̀ àjọ̀ WHO tí ó gbẹ̀yìn ní orí abẹ́rẹ́ àjẹṣára ibà látààrí èsì Ètò Ìfilọ́lẹ̀ Abẹ́rẹ́ Ibà tí àjọ WHO-Ṣàkóso, nípa bí ó ṣe fẹ́ ẹ̀ tó nǹkan bí i àwọn ọmọ kékeré tí ó tó mílíọ́nù 2 ní orílẹ̀-èdè Ghana, Kenya, àti Malawi ṣe ti ń gba abẹ́rẹ́ ibà RTS, S/AS01 láti ọdún 2019. Àfihàn ìwádìí ìṣẹ̀ṣẹ̀bẹ̀rẹ̀ fún abẹ́rẹ́ àìsàn ibà àkọ́kọ́ ni ó yọrí sí ipa pàtàkì nínú mímú àdínkù bá àìsàn ìlera tí ó lágbára, gbígbà sí ilé ìwòsàn, àti ikú àwọn ọmọdé.","Uma imithi yokugoma ye-XBB eguquguqukayo ingatholakali, noma yimuphi umuthi wokugoma otholakalayo weWHO wokusetshenziswa kwezimo eziphuthumayo osohlwini noma ofanelekayo, imithi yokugoma equkethe ibivalent equkethe noma i-monovalent virus, ingasetshenziswa njengoba iqhubeka nokuhlinzeka ngezinzuzo ngokumelene nesifo esinzima emaqenjini asengozini enkulu. I-IA2030: Inqubekelaphambili ngokumelene nezinkomba ze-IA2030 yamiswa ngenxa yomthelela womqedazwe weCOVID-19 futhi ayizange ilandelwe emigomeni emithelela eyisithupha kweyisikhombisa; inqubekelaphambili uma iqhathaniswa nokuhlosiwe kokwethulwa kwemithi yokugoma emisha isendleleni eqhutshwa ukwethulwa kwemithi yokugoma emisha emazweni anemali engenayo ephansi ngo-2022. Nakuba kunezibonakaliso ezithembisayo zokululama, azilingani; ukululama kuhamba kancane ikakhulukazi emazweni anemali engenayo ephansi kanye nenani labantu abasengozini ehlala ezindaweni ezibuthakathaka nezithintwa izingxabano. Ukutholakala okuphansi kwemithi yokugoma equkethe isimungumungwane kwenyuse ingozi yokuqubuka kwezifo ezinkulu, eziphazamisayo. I-ajenda yezenzo ezabiwe zowezi-2023-2024 ebeka uchungechunge lwezinto ezibalulekile zesikhashana nezisezingeni eliphezulu ukuze kuhlanganiswe imizamo yamazwe, izifunda, ozakwethu bomhlaba, kanye nabanye ababambiqhaza seyenziwe. I-Action Agenda inemikhakha eyisithupha, okuwukubamba kanye nokuqinisa izinhlelo zokugoma, ukukhuthaza ukulingana, ukulawulwa kabusha kwesimungumungwane, ukutshala imali ekugomeni, ukusheshisa ukwethulwa kwemithi yokugoma etuswa yi-WHO, kanye nokuqhubekisela phambili ukugoma ebusheni. Inothi eya kumhleli: Imithi yokugomela iR21 kanye neRTS,S isebenza ngokumelene neP. falciparum, imalaria ebulala kakhulu futhi evame kakhulu ezwenikazi lase-Afrika. Isincomo esibuyekeziwe se-WHO semithi yokugomela umalaleveva saziswa yimiphumela yoHlelo Oludidiyelwe Lokugonyelwa Umalaleveva oludidiyelwe yiWHO, lapho cishe izingane eziyizigidi ezimbili eGhana, Kenya naseMalawi zifinyelelwe ngomgomo weRTS,S/AS01 wokugomela umalaleveva kusukela ngo-2019. Ukwethulwa komjovo wokuqala wokugomela umalaleveva kube nomthelela omkhulu ekwehliseni ukugula okunamandla kamalaleveva, ukulaliswa esibhedlela kanye nokufa kwezingane." +በ 2024 ደቡባዊ ንፍቀ ክበብ የኢንፍሉዌንዛ ወቅት ጥቅም ላይ የሚውለው የኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ ክትባቶች ጥንቅ የዓለም ጤና ድርጅት (ደብሊውኤችኦ) ዛሬ በደቡብ ንፍቀ ክበብ ውስጥ ለ 2024 የኢንፍሉዌንዛ ወቅት የኢንፍሉዌንዛ ክትባቶች የቫይረስ ስብጥር ምክሮችን አስታውቋል ። ማስታወቂያው የተገለፀው በዓመት ሁለት ጊዜ በሚካሄደው የኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ ክትባቶች ስብስብ ላይ ለ 4 ቀናት በተካሄደው ስብሰባ መጨረሻ ላይ በመረጃ ክፍለ ጊዜ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት እነዚህን ምክክሮች የሚያደራጃቸው ከደብሊውኤችኦ የትብብር ማዕከላት እና ከደብሊውኤችኦ ኢሴንሻል ሬጉላቶሪ ላብራቶሪስ ከተሰበሰቡ የባለሙያዎች አማካሪ ቡድን ጋር በመሆን በደብሊውኤችኦ ግሎባል ኢንፉሌንዛ ሰርቫይቫላንስ ኤንደ ሪስፖንስ ሲስተም (ጂአይኤስአርኤስ) የመነጨ የኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ ክትትል መረጃን ይመረምራል። ማስታወቂያው የተገለፀው በዓመት ሁለት ጊዜ በሚካሄደው የኢንፍሉዌንዛ ቫይረስ ክትባቶች ስብስብ ላይ ለ 4 ቀናት በተካሄደው ስብሰባ መጨረሻ ላይ በመረጃ ክፍለ ጊዜ ነው። የኢንፍሉዌንዛ ቫይረሶች በሰዎች ላይ የሚዘዋወሩትን እና የሚበክሉትን ጨምሮ በየጊዜው በማደግ ላይ ባሉ ተፈጥሮዎች ምክንያት ክትባቶቹ ውጤታማ እንዲሆኑ በኢንፍሉዌንዛ ክትባቶች ውስጥ ያሉ የቫይረሶች ወቅታዊ ዝመናዎች አስፈላጊ ናቸው። በ 2024 በደቡብ ንፍቀ ክበብ የኢንፍሉዌንዛ ወቅት ጥቅም ላይ የሚውሉ ትሪቫለንት ክትባቶች የሚከተሉትን እንዲይዙ የዓለም ጤና ድርጅት ይመክራል። በእንቁላል ላይ የተመሰረቱ ክትባቶች ኤ/ቪክቶሪያ/4897/2022 (ኤች1ኤን1) ፒዲኤም09 የሚመስል ቫይረስ; አንድ አ/ታይላንድ/8/2022 (ኤች3ኤን2) -እንደ ቫይረስ; እና,"Recommended composition of influenza virus vaccines for use in the 2024 southern hemisphere influenza season The World Health Organization (WHO) today announced the recommendations for the viral composition of influenza vaccines for the 2024 influenza season in the southern hemisphere. The announcement was made at an information session at the end of a 4-day meeting on the Composition of Influenza Virus Vaccines, a meeting that is held twice annually. WHO organizes these consultations with an advisory group of experts gathered from WHO Collaborating Centres and WHO Essential Regulatory Laboratories to analyse influenza virus surveillance data generated by the WHO Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS). The recommendations issued are used by the national vaccine regulatory agencies and pharmaceutical companies to develop, produce, and license influenza vaccines for the following influenza season. The periodic update of viruses contained in influenza vaccines is necessary for the vaccines to be effective due to the constant evolving nature of influenza viruses, including those circulating and infecting humans. The WHO recommends that trivalent vaccines for use in the 2024 southern hemisphere influenza season contain the following: Egg-based vaccines an A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09-like virus; an A/Thailand/8/2022 (H3N2)-like virus; and","Mahaɗin da aka ba da shawararsa na rigakafin cutar mura don amfani a lokacin mura na Kudancin duniya a shekarar 2024. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) a yau ta sanar da shawarwarin da ke tattare da ƙwayar cutar ta allurar rigakafin mura na lokacin mura na shekarar 2024 a Kudancin duniya. An ba da sanarwar ne a wani taron ba da bayani a ƙarshen taron kwanaki huɗu kan Haɓaka rigakafin cutar mura, taron da ake gudanarwa sau biyu a kowace shekara. WHO ta shirya waɗannan shawarwari tare da gungun ƙwararrun masu bada shawara da suka taru daga Cibiyoyin Haɗin gwiwar WHO da ɗakunan gwaje-gwaje masu mahimmanci na WHO don nazarin bayanan sa ido kan cutar mura da WHO Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS) ta samar. Hukumomin kula da allurar rigakafi na ƙasa da kamfanonin harhaɗa magunguna suna amfani da shawarwarin da aka bayar don haɓakawa, samarwa, da lasisin rigakafin mura na lokacin mura mai zuwa. Sabunta ƙwayoyin cuta na lokaci zuwa lokaci da ke cikin alluran rigakafin mura ya zama dole don rigakafin su yi tasiri saboda ci gaba da haɓakar yanayin ƙwayoyin cuta na mura, gami da waɗanda ke yawo da kama mutane. Hukumar ta WHO ta ba da shawarar cewa alluran rigakafin da za a yi amfani da su a cikin lokacin murar yankin Kudancin duniya ta shekarar 2024 ta ƙunshi abubuwa masu zuwa: Maganin rigakafi na ƙwai ƙwayar cuta mai kama da A/Victoria/4897/shekarar 2022 (H1N1) pdm09; ƙwayar cuta mai kama da A/Thailand/8/shekarar 2022 (H3N2); kuma","Muundo unaopendekezwa wa chanjo ya virusi vya mafua kwa ajili ya matumizi katika msimu wa mafua ya 2024 ya kusini mwa dunia Shirika la Afya Duniani (WHO) leo limetangaza mapendekezo ya muundo wa virusi vya chanjo ya mafua kwa msimu wa mafua kwa upande wa kusini kwa mwaka 2024. Tangazo hilo lilitolewa katika kikao cha habari mwishoni mwa mkutano wa siku 14 kuhusu muundo wa chanjo ya virusi vya Homa ya Mafua, mkutano ambao unafanyika mara mbili kwa mwaka. WHO hupanga mashauriano haya na kikundi cha ushauri cha wataalamu waliyokusanywa kutoka Vituo vya Kushirikiana vya WHO na Maabara Muhimu ya Udhibiti wa WHO ili kuchambua takwimu za uchunguzi wa virusi vy mafua inayotolewa na Mfumo wa Ufuatiliaji na Mwitikio wa Mafua wa WHO (GISRS). Mapendekezo yaliyotolewa yanatumiwa na mashirika ya kitaifa ya udhibiti wa chanjo na makampuni ya dawa kutengeneza, kuzalisha na kutoa leseni ya chanjo ya mafua kwa msimu unaofuata wa mafua. Usasishaji wa taarifa za mara kwa mara za virusi vilivyomo kwenye chanjo ya mafua ni muhimu ili chanjo ziwe na ufanisi kutokana na mabadiliko ya hali ya mara kwa mara ya virusi vya mafua ikiwa ni pamoja na virusi vinavyosambaa na kuambukiza binadamu. WHO inapendekeza kuwa chanjo tatu kwa ajili ya matumizi ya msimu wa mafua wa mwaka 2024 ya upande wa kusini mwa dunia ziwe zifuatazo;: Chanjo zinazotokana na mayai Virusi vya A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09-kama; virusi vya A/Thailand/8/2022 (H3N2)-kama; na","Àkójọ àlàkalẹ̀ ní oríabẹ́rẹ́ àjẹsára fáírọ́ọ́sì-ṣéèmí-ṣéèmí tí a fẹ́ lò ní ọdún 2024 ní àsìkò fáírọ́ọ́sì-ṣémìí-ṣémìí bá ń jà ní àwọn orílẹ̀-èdè ààrin gbùngbùn ilé-ayé. Lónìí, àjọ Elétò Ìlera-Lágbàáyé (WHO) ti kéde àwọn àlàkalẹ̀ fún àkọ́jọ àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára fáírọ́ọ́sì-ṣémìíṣémi fún ọdún 2024 ní àwọn orílẹ̀-èdè àrin gbùngbùn ilé-ayé. Ìkéde náà wáyé ní àsìkò ìkéde ní ìparí ìpàdé ọlọ́jọ́ mẹ́rin tí ó wáyé ní orí Àkójọ àwọn Abẹ́rẹ́ Àjesára Fàírọ́ọ́sì-ṣémìí-ṣémìí tí ó máa ń wáyé ní èèmejì láàrin ọdún kan. Àjọ WHO ṣètò àgbékalẹ̀ àwọn ìbẹ̀wò pẹ̀lú àwọn ìgbìmọ̀ akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ olùgbaninímọ̀ràn tí a kójọ láti inú ẹgbẹ́ Collaborating Centres àti WHO Essential Regulatory Laboratories láti yànnàná dátà tí a gbà jọ láti ara fáírọ́ọ́sì ṣémìí-ṣémìíláti ọwọ́ WHO Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS). Àlàkalẹ̀ ìbúwọ́lù náà tí a gbé jáde ni àjọ tí ó wà fún ìṣàyẹ̀wò àpapọ̀ ìdarí abẹ́rẹ́ àjẹsára tí ó sì tún wà fún àwọn ilé-iṣẹ́ apòògùn láti dàgbà, àti láti pèsè, ati fún ìwé-aṣẹ fún abẹ́rẹ́ fáírọ́ọ́sì ṣẹ́mìí-ṣẹ́mìí ní àsìkò jíjà kálẹ̀ àìsàn ṣẹ́mìí-ṣẹ́mìí. Àgbékalẹ̀ onígbà-dégbà fún àwọn fáírọ́ọ́sì abẹ́rẹ́ àjẹsára fáírọ́ọ́sì ṣémìí-ṣémìí ṣe pàtàkì fún abẹ́rẹ́ náà láti ṣiṣẹ́ dáadáa látààrí ìsọwọ́ jẹ jáde àwọn fáírọ́ọ́sì-ṣẹ́mìí-ṣẹ́mìí, eléyìí tí ó ń tàn káàkiri àti eléyìí tí ó máa ń ran ọmọniyàn. Àjọ WHO gbé àwọn àlàkalẹ̀ ìsàlẹ̀ wọ̀nyí tí ó ní abẹ́rẹ́ àjẹsára oníṣẹ́-mẹ́ta kalẹ̀ fún lílò ní ọdún 2024 ní apá gúúsù ilé-ayé ní àsìkò tí fáírọ́ọ́sì ṣẹ́mìí-ṣẹ́mìí: Àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára onípìlẹ̀-ẹyin Fáírọ́ọ́sì afarajọ-A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09-; Fáírọ́ọ́sì afarajọ-A/Thailand/8/2022 (H3N2)- àti","Ukwakhiwa okunconyiwe kwemithi yokugomela igciwane lomkhuhlane ezosetshenziswa ngesizini yomkhuhlane we-southern hemisphere influenza ka-2024 Inhlangano yezempilo emhlabeni iWorld Health Organisation (WHO) namuhla imemezele izincomo zokwakhiwa kwemithi yokugomela umkhuhlane ka-2024 eningizimu yezwe. Lesi simemezelo senziwe emhlanganweni wolwazi ekupheleni komhlangano wezinsuku ezi-4 omayelana Nokwakhiwa Kwemithi Yokugomela Igciwane Lomkhuhlane, umhlangano obanjwa kabili ngonyaka. I-WHO ihlela lezi zingxoxo neqembu labaluleki lochwepheshe abaqoqwe eZikhungweni Ezisebenzisanayo zeWHO kanye neWHO Essential Regulatory Laboratories ukuze bahlaziye idatha yokubhekwa kwegciwane lomkhuhlane ekhiqizwe iWHO Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS). Izincomo ezikhishiwe zisetshenziswa izinhlangano zikazwelonke ezilawula imigomo nezinkampani zemithi ukuthuthukisa, ukukhiqiza, kanye nelayisensi yokugomela umkhuhlane wesizini elandelayo yomkhuhlane. Ukubuyekezwa ngezikhathi ezithile kwamagciwane aqukethwe emithini yokugoma umkhuhlane kuyadingeka ukuze imithi yokugoma isebenze ngenxa yemvelo eguquguqukayo yamagciwane omkhuhlane, okuhlanganisa lawo ajikelezayo futhi athelela abantu. I-WHO incoma ukuthi imithi yokugoma engu-trivalent ezosetshenziswa ngesizini yomkhuhlane we-southern hemisphere influenza ka-2024 iqukethe okulandelayo: Imithi yokugoma esekelwe emaqandeni igciwane elifana ne-A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09; igciwane elifana ne-A/Thailand/8/2022 (H3N2); futhi" +ኤ ቢ/አውስትራሊአ/1359417/2021 (ቢ/ቪክቶሪአ ላይንአጅ) -የሚመስል ቫይረስ። የሴል ባህል- ወይም በዳግም-ተኮር ክትባቶች ኤ/ዊስኮንሲን/67/2022 (ኤች1ኤን1) ፒዲኤም0-የሚመስል ቫይረስ; A/ማሳቹሴትስ/18/2022 (ኤች3ኤን2) -እንደ ቫይረስ; እና ኤ ቢ/አውስትራሊአ/1359417/2021 (ቢ/ቪክቶሪአ ላይንአጅ) -የሚመስል ቫይረስ። በ 2024 በደቡብ ንፍቀ ክበብ የኢንፍሉዌንዛ ወቅት ጥቅም ላይ የሚውሉ አራት የእንቁላል ወይም የሴል ባህልን መሰረት ያደረጉ ወይም ዳግም የተዋሃዱ ክትባቶች፣ የዓለም ጤና ድርጅት የሚከተለውን የቢ/ያማጋታ የዘር ሐረግ ክፍል እንዲያካትት ይመክራል። ኤ ቢ/ፑሁኬት/3073/2013 (ቢ/ያማገታ ላይንአጅ) -እንደ ቫይረስ።,"a B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria lineage)-like virus. Cell culture- or recombinant-based vaccines an A/Wisconsin/67/2022 (H1N1)pdm09-like virus; an A/Massachusetts/18/2022 (H3N2)-like virus; and a B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria lineage)-like virus. For quadrivalent egg- or cell culture-based or recombinant vaccines for use in 2024 southern hemisphere influenza season, the WHO recommends inclusion of the following B/Yamagata lineage component: a B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata lineage)-like virus.","B/Austria/1359417/shekarar 2021 (B/Victoria lineage) -kamar ƙwayar cuta. Al'adar tantanin halitta - ko tushen rigakafin sake haɗewa ƙwayar cuta mai kama da A/Wisconsin/67/shekarar 2022 (H1N1) pdm09; ƙwayar cuta mai kama da A/Massachusetts/18/shekarar 2022 (H3N2); kuma B/Austria/1359417/shekarar 2021 (B/Victoria lineage) -kamar ƙwayar cuta. Don tushen ƙwai- ko al'adun tantanin halitta ko na sake haɗewa don amfani a cikin lokacin mura ta Kudancin duniya ta shekarar 2024, WHO ta ba da shawarar haɗa nau'ikan layin B/Yamagata mai zuwa: B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata lineage) - mai kamar ƙwayar cuta.","virusi vya B/Austria/1359417/2021 (toleo la B/Victoria). Chanjo zenye msingi wa tamaduni za seli au recombinant virusi vinavyofanana na A/Wisconsin/67/2022 (H1N1)pdm09; virusi vya A/Massachusetts/18/2022 (H3N2)-kama; na virusi vya B/Austria/1359417/2021 (ukoo wa B/Victoria). Kwa chanjo zenye msingi wa yai au seli au zile zinazoambatana na mafua ya mwa 2024 katika msimu wa mafua ya kusini mwa dunia, WHO inapendekeza kujumuisha kwa kijenzi kifuatacho cha ukoo wa B/Yamagata: Virusi vya B/Phuket/3073/2013 (ukoo wa B/Yamgata).","Fáírọ́ọ́sì afarajọ- B/Austria/1359417/2021 (olórísun B/Victoria). Abẹ́rẹ́ àjẹsára ajẹmọ́-àṣà lílo èèpo ẹyin- tàbí àṣà ajẹmọ́-kíkànpọ̀ Fáírọ́ọ́sì afarajọ- A/Wisconsin/67/2022 (H1N1)pdm09; Fáírọ́ọ́sì afarajọ- A/Massachusetts/18/2022 (H3N2); àti Fáírọ́ọ́sì afarajọ- B/Austria/1359417/2021 (olórísun B/Victoria). Fún abẹ́rẹ́ ẹyin afún-sójà-ara ní agbára-aporó-oníṣẹ́-mẹ́rin - tàbí abẹ́rẹ́ ajẹmọ́-èèpo ẹyin tàbí àwọn abẹ́rẹ́ èròjà-àjogúnbá inú ara tí a lò ní apá gúúsù ilé-ayé ní àsìkò tí fáírọ́ọ́sì ṣẹ́mìí-ṣẹ́mìí ń ṣiṣẹ́, àjọ WHO la àwọn (èròjà orísùn wọ̀nyí bí i B/Yamagata) kalẹ: Fáírọ́ọ́sì afarajọ- B/Phuket/3073/2013 (olórísun B/Yamagata).","igciwane elifana ne-B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria). Imithi yokugoma esekelwe kusiko lweseli noma ehlanganiswe kabusha igciwane elifana ne-A/Wisconsin/67/2022 (H1N1)pdm09; igciwane elifana ne-A/Massachusetts/18/2022 (H3N2); futhi igciwane elifana ne-B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria). Ngemithi yokugoma esekwe amaqanda e-quadrivalent noma yeseli noma ehlanganisiwe ezosetshenziswa ngesizini yomkhuhlane we-southern hemisphere influenza ka-2024, iWHO incoma ukufakwa kwengxenye yohlu olulandelayo lwe-B/Yamagata: igciwane elifana ne-B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata)." +አዲስ ትንታኔ ዓለም የኮሌራ መስፋፋትን አረጋግጧል ዛሬ በአለም ጤና ድርጅት የታተመው የ2022 አጠቃላይ የኮሌራ አሀዛዊ መረጃ በመካሄድ ላይ ያለው የኮሌራ እድገት መጠን እና መጠን ብርሃን ፈንጥቋል። የኮሌራ መረጃ በቂ ባይሆንም በ2022 ለዓለም ጤና ድርጅት ሪፖርት የተደረገው በ2021 ከተመዘገበው በእጥፍ ይበልጣል። በ2021 በቫይረሱ ከተያዙት 35 ሀገራት 44 ሀገራት በ25 በመቶ እድገት አሳይተዋል። ብዙ ወረርሽኞች ብቻ ሳይሆን ወረርሽኙም ትልቅ ነበር። ሰባት አገሮች - አፍጋኒስታን ፣ ካሜሩን ፣ ዲሞክራቲክ ኮንጎ ፣ ማላዊ ፣ ናይጄሪያ ፣ ሶማሊያ ፣ ሶሪያ አረብ ሪፐብሊክ - እያንዳንዳቸው ከ 10 000 በላይ የተጠረጠሩ እና የተረጋገጡ ጉዳዮችን ሪፖርት አድርገዋል ። ወረርሽኙ በትልቁ፣ በተለምዶ ለመቆጣጠር በጣም ከባድ ነው። ኮሌራ ቫይብሪዮ ኮሌራ ባክቴሪያ በያዘ ሰገራ በተበከለ ምግብ እና ውሃ የሚተላለፍ አጣዳፊ የአንጀት ኢንፌክሽን ነው። በልማት ማነስ፣ በድህነት እና በግጭት ምክንያት በቂ የንፁህ መጠጥ ውሃ እና የንፅህና አጠባበቅ ካለመኖሩ ጋር በእጅጉ የተያያዘ ነው። እንደ ጎርፍ፣ ድርቅ እና አውሎ ንፋስ ያሉ ከባድ የአየር ንብረት ክስተቶች አዳዲስ ወረርሽኞችን በመቀስቀስ ነባሮቹን እያባባሱ በመሆናቸው የአየር ንብረት ለውጥ እንዲሁ ሚና እየተጫወተ ነው።,"New analysis confirms world seeing an upsurge of cholera Comprehensive cholera statistics for 2022, published by WHO today, shed light on the scale and extent of the ongoing cholera upsurge. While data for cholera remain inadequate, cases reported to WHO in 2022 were more than double those in 2021. Forty-four countries reported cases, a 25% increase from the 35 countries that reported cases in 2021. Not only were there more outbreaks, but the outbreaks were larger. Seven countries –Afghanistan, Cameroon, Democratic Republic of the Congo, Malawi, Nigeria, Somalia, Syrian Arab Republic–have each reported over 10 000 suspected and confirmed cases. The larger the outbreak, the harder it typically is to control. Cholera is an acute intestinal infection that spreads through food and water contaminated with faeces containing the bacterium Vibrio cholerae. It is closely linked to the lack of adequate safe water and sanitation, due to underdevelopment, poverty and conflict. Climate change too is playing a role in this upsurge as extreme climate events like floods, droughts and cyclones trigger new outbreaks and worsen existing ones.","Sabon bincike ya tabbatar da cewa duniya na ganin ƙaruwar cutar kwalara Cikakken ƙididdigar kwalara na shekarar 2022, wanda WHO ta buga a yau, ya ba da haske kan ma'auni da girman ƙaruwar cutar kwalara. Yayin da bayanai game da cutar kwalara suke da ƙaranci, kamuwa da cutar da aka ruwaito a rahotannin WHO na shekarar 2022 sun ninka na shekarar 2021. Ƙasashe arba'in da huɗu sun ba da rahoton ɓullar cutar, ƙashi ashirin da biyar cikin ɗari sun ƙaru daga ƙasashe talatin da biyar da suka ba da rahoton ɓullar cutar a shekarar 2021. Ba wai kawai an sami ƙarin ɓarkewar cutar ba, amma annobar ta ƙara girma. Ƙasashe baƙwai -Afganistan, Kamaru, Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo, Malawi, Najeriya, Somaliya, Jamhuriyar Larabawa ta Siriya - kowannensu ya ba da rahoton kamuwar fiye da mutum 10 000 da ake zargi da tabbatarwa sun kamu. Iya girman ɓarkewar cutar, iya wahalar da zata bayar wajen shawo kanta. Kwalara cuta ce mai saurin yaɗuwa ta hanji da ke yaɗuwa ta hanyar abinci da ruwan da aka gurɓata da najasa mai ɗauke da ƙwayar cutar Vibrio cholerae. Yana da nasaba da rashin isasshen ruwa mai tsafta da tsaftar muhalli, saboda rashin ci gaba, fatara da rikici. Canjin yanayi shima yana taka rawa a wannan tashin hankali yayin da matsanancin yanayi kamar ambaliyar ruwa, fari da guguwa ke haifar da sabbin ɓarkewar annobar da kuma ƙara dagula waɗanda ake dasu.","Uchambuzi mpya unathibitisha kuwa dunia ina ongezeko kubwa la Kipindupindu Takwimu kamili za Kipindupindu za mwaka 2022, zilizochapishwa na WHO leo, zinatoa mwanga juu ya ukubwa na kiwango cha ongezeko la kipindupindu linaloendelea Ingawa takwimu za ugonjwa wa kipindupindu bado hazitoshi, kesi zilizoripotiwa kwa WHO mwaka 2022 zilikuwa zaidi ya mara mbili ya zile za 2021. Nchi 44 ziliripoti kesi, ambapo kulikuwa na ongezeko la 25% kutoka katika nchi 35 zilizoripoti kesi mwaka 2021. Suyo kuwa kulikuwa na milipuko zaidi, lakini milipuko ilikuwa mikubwa zaidi. Nchi saba Afghanistani, Kameruni, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Malawi, Nigeria, Somalia, Jamuhuri ya Kiarabu ya Siria, kila moja imeripoti kesi zaidi ya 10,000 zinazoshukiwa na kuthibitishwa. Kadiri mlipuko unavyokuwa mkubwa, ndivyo inavyokuwa vigumu kudhibiti. Kipindupindu ni maambukizi makali ya matumbo ambayo huenea kupitia chakula na maji yaliyochafuliwa na kinyesi kilicho na bakteria ya vibrio cholerae. Inahusishwa kwa karibu na ukosefu wa maji safi na salama ya kutosha, kutokana na maendeleo duni, umasikini na migogoro. Mabadiliko ya hali ya hewa pia yanachangia katika ongezeko hili kwa sababu matukio mabaya ya hali ya hewa kama vile mafuriko, ukame na vimbunga huzusha milipuko mipya na kuzidisha hali zilizopo.","Ìyànnàná tuntun ṣe ìfídímúlẹ̀ pé gbogbo ayé rí ìbẹ́sílẹ̀ àrùn-onígbáméjì Ìwé ìsirò kíkún ní orí àrùn onígbáméjì fún ọdún 2022, eléyìí tí àjọ WHO gbé jáde ní òní tan ìmọ́lẹ̀ sí òsùnwọ̀n àti bí àìsàn ìgbẹ́-gbuuru tí ó ń lọ lọ́wọ́ ṣe bẹ́ sílẹ̀. Nígbà tí dátà fún àrùn onígbáméjì jẹ́ èyí tí kò ṣe dédé, àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ rẹ̀ tí wọ́n fi tó àjọ WHO létí ní ọdún 2022 ju ìdá méjì ìṣẹ̀lẹ̀ ti ọdún 2022 lọ. Ìṣẹ̀lẹ̀ mẹ́rìnlélógójì ni wọ́n fi lọ́lẹ̀, eléyìí sì jẹ́ pípọ̀ sí i ní 25% láti ara àwọn orílẹ̀-èdè 35 tí wọ́n fi ìṣẹ̀lẹ̀ rẹ̀ tó wọn léti ní ọdún 2021. Kì í ṣe òhun nìkan àwọn àjàkálẹ̀ mìíràn tún bẹ́ sílẹ̀, ṣùgbọ́n ìbẹ́sílẹ̀ náà pọ̀ jù ú lọ. Àwọn orílẹ̀-èdè méje- Afghanistan, Cameroon, Democratic Republic of Congo, Malawi, Nigeria, Somalia, Syrian Arab Republic– ni wọ́n ṣe ìjábọ̀ ìbẹ́sìlẹ tí wọ́n fìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní ara àwọn ènìyàn tí ó ju 10 000 lọ. Bí àjàkálẹ̀ náà bá ṣe pọ̀ tó, bẹ́ẹ̀ náà ni yóò ṣe le láti darí. Àrùn onígbáméjì jẹ́ àìsàn alágbára tí ó jẹmọ́ inú tí ó máa ń tàn kálẹ̀ láti ara oúnjẹ àti omi tí igá ti bàjẹ́ tí ó ní kòkòrò àrùn-onígbáméjì nínú. Ó súńmọ́ àìsí omi tí ó mọ́ geere àti ìmọ́tótó, látààrí àìdàgbàsókè, ìṣẹ́ àti aáwọ̀. Àyípadà ojú-ọjọ́ náà ń kọ́ ipa nínú ìbẹ́sílẹ̀ rẹ̀ bí ìṣẹ̀lẹ̀ ojú-ọjọ́ alápọ̀jù bí i ẹ̀kún omi, iyàn àti afẹ́fẹ́ máa ń ṣe okùnfà ìbẹ́sílẹ̀ ó sì máa ń mú èyí tí ó wà nílẹ̀ burú sí i.","Ukuhlaziywa okusha kuqinisekisa ukuthi umhlaba ubona ukwanda kwekholera Izibalo eziphelele zekholera zika-2022, ezishicilelwe yiWHO namuhla, zisikhanyisela ngezinga kanye nezinga lokunyuka kwekholera okuqhubekayo. Yize imininingwane yekholera isalokhu inganele, amacala abikwe kuWHO ngo-2022 ayengaphezu kokuphindwe kabili kwango-2021. Amazwe angamashumi amane nane abike amacala, okuwukunyuka okungama-25% kusuka emazweni angama-35 abike amacala ngo-2021. Akukhona nje kuphela ukuthi kube nokuqubuka okwengeziwe, kodwa ukuqubuka bekukukhudlwana. Amazwe ayisikhombisa – i-Afghanistan, iCameroon, iDemocratic Republic of the Congo, iMalawi, iNigeria, iSomalia, iSyrian Arab Republic – ngalinye libike amacala angaphezu kuka-10 000 asolwayo nawaqinisekisayo. Ukuqubuka kukhudlwana, kuba nzima kakhulu ukukulawula. Ikholera isifo esiyingozi samathumbu esibhebhetheka ngokudla namanzi angcoliswe indle equkethe igciwane i-Vibrio cholerae. Kuhlobene kakhulu nokuntuleka kwamanzi anele aphephile kanye nokukhucululwa kwendle, ngenxa yokungathuthuki kahle, ubumpofu kanye nezingxabano. Ukuguquka kwesimo sezulu nakho kudlala indima kulokhu kukhuphuka njengoba izehlakalo zesimo sezulu ezimbi kakhulu ezifana nezikhukhula, isomiso kanye neziphepho zivusa ukuqubuka okusha futhi zibe zimbi kakhulu ezikhona." +የአሁኑ የ2023 መረጃ እንደሚያመለክተው ይህ ዓለም አቀፋዊ መነቃቃት እንደቀጠለ ነው። በአሁኑ ጊዜ 24 ሀገራት የነቃ ወረርሽኞች ሪፖርት እያደረጉ ሲሆን፥ አንዳንድ ሀገራትም በአስከፊ ቀውሶች ውስጥ ይገኛሉ። የኮሌራ ቁሳቁስ ፍላጎት መጨመር በአለም አቀፍ ደረጃ በሽታን ለመቆጣጠር የሚደረገው ጥረት ፈታኝ ሆኖ ቆይቷል። ከኦክቶበር 2022 ጀምሮ፣ የአለም አቀፍ አስተባባሪ ቡድን (አይሲ ጂ)—የአደጋ ጊዜ ክትባቶችን የሚያስተዳድረው አካል—በኮሌራ ወረርሽኝ ምላሽ ዘመቻዎች ላይ መደበኛውን ባለ ሁለት መጠን የክትባት ዘዴ አግዷል፣ በምትኩ ነጠላ-መጠኑ አካሄድ። የዓለም ጤና ድርጅት የህብረተሰብ ጤና ክትትል፣ የጉዳይ አያያዝ እና የመከላከያ እርምጃዎችን በማጠናከር ለኮሌራ ወረርሽኞች ድንገተኛ አደጋ ምላሽ እንዲሰጡ ሀገራትን ይደግፋል። አስፈላጊ የሕክምና ቁሳቁሶችን መስጠት፤ የመስክ ዝርጋታዎችን ከአጋሮች ጋር ማስተባበር፤ እና የአደጋ ግንኙነት እና የማህበረሰብ ተሳትፎን መደገፍ። የዓለም ጤና ድርጅት ለኮሌራ በሽታ ምላሽ ለመስጠት 160.4 ሚሊዮን ዶላር በአለም አቀፍ የስትራቴጂ ዝግጁነት፣ ዝግጁነት እና ምላሽ እቅድ ጠይቋል። በ2022 እና በ2023 ለኮሌራ ምላሽ ከዓለም ጤና ድርጅት ድንገተኛ ፈንድ 16.6 ሚሊዮን ዶላር ተለቋል።,"Current data for 2023 suggest that this global upsurge is continuing. Twenty-four countries are currently reporting active outbreaks, with some countries in the midst of acute crises. The increased demand for cholera materials has been a challenge for disease control efforts globally. Since October 2022, the International Coordinating Group (ICG)—the body which manages emergency supplies of vaccines—has suspended the standard two-dose vaccination regimen in cholera outbreak response campaigns, using instead a single-dose approach. WHO is supporting countries to respond to cholera outbreaks on an emergency footing through the strengthening of public health surveillance, case management, and prevention measures; providing essential medical supplies; coordinating field deployments with partners; and supporting risk communication and community engagement. WHO has appealed for US$ 160.4 million to respond to cholera through the global strategic preparedness, readiness and response plan. US$ 16.6 million has been released from the WHO Contingency Fund for Emergencies for cholera response in 2022 and 2023.","Bayanai da ake dasu yanzu na shekarar 2023 sun nuna cewa ana ci gaba da samun .wannan ƙaruwar a duniya. A halin yanzu ƙasashe 24 ne suka bayar da rahoton ɓullar cutar, inda wasu ƙasashe ke cikin mawuyacin hali. Ƙaruwar buƙatun kayan aikin kwalara ya ƙasance ƙalubale ga ƙoƙarin yaƙi da cutar a duniya. Tun daga Oktoban shekarar 2022, Ƙungiyar Haɗin kai ta Duniya (ICG) — hukuma mai kula da kayan agajin gaggawa na rigakafin—ta tsaida daidaitaccen tsarin alluran rigakafi ƙashi na biyu, a cikin gangamin yaƙin da cutar kwalara, a maimakon hanyar bada magani ƙwaya ɗaya. WHO na tallafawa ƙasashe don magance ɓarkewar cutar kwalara a cikin gaggawa ta hanyar ƙarfafa sa ido kan lafiyar jama'a, kula da waɗanda suka kamu, da matakan rigakafi, samar da muhimman kayayyakin kiwon lafiya, daidaita ayyukan saka ma'aikata tare da abokan tarayya; da kuma tallafawa sadarwar haɗari da haɗin gwiwar al'umma. WHO ta nemi dalar Amurka miliyan ɗari da sittin da ɗigo huɗu don magance cutar kwalara ta hanyar shirye-shiryen dabaru na duniya, shirye-shirye da shirin ɗaukar mataki. An fitar da dalar Amurka miliyan goma sha shida da ɗigo shida daga Asusun Bada Kulawar Gaggawa na WHO don magance cutar kwalara a shekarar 2022 da shekarar 2023.","Takwimu za sasa za mwaka 2023 zinapendekeza kuwa ongezeko hili la kimataifa linaendelea. Nchi 24 kwa sasa zinaripoti milipuko inayoendelea, huku baadhi ya nchi zikiwa katikati ya majanga makubwa. Kuongezeka kwa mahitaji ya vifaa vya kipindupindu imekuwa changamoto kwa juhudi za kudhibiti magonjwa duniani. Tangu Oktoba 2022, Kikundi cha Kuratibu cha Kimataifa (ICG), ni chombo ambacho kinasimamia ugavi wa dharura wa chanjo; kimesitisha utaratibu wa kawaida wa dozi mbili za chanjo katika kampeni za kukabiliana na mlipuko wa kipindupindu, kwa kutumia mbinu ya dozi moja badala ya mbili. WHO inazisaidia nchi kukabiliana na milipuko ya kipindupinu kwa dharura kupitia uimarishaji wa ufuatiliaji wa kesi ya umma, udhibiti wa kesi na hatua za kuzuia; kutoa vifaa muhimu vya matibabu; kuratibu usambazaji wa shamba na washirika; na kusaidia mawasiliano ya hatari na ushiriki wa jamii. WHO imetoa wito wa kuchangia US$ milioni 160.4 katika kukabiliana na kipindupindu kupitia mpango mkakati wa kimataifa wa kujitayarisha, utayari na mwitikio. US$ milioni 16.6 zimetolewa kutoka kwenye mfuko wa dharura wa WHO kwa ajili ya kukabiliana na kipindupindu mwaka 2022 na 2023.","Dátà tí ó wà lọ́wọ́lọ́wọ́ fún ọdún 2023 dá àmọ̀ràn pé ìbẹ́sílẹ̀ àgbáyé yìí ń tẹ̀ síwájú. Lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí, orílẹ̀-èdè mẹ́rìnlélógún ni wọ́n ń ṣe ìròyìn ìbẹ́sìlẹ̀ rẹ̀, pẹ̀lú àwọn orílẹ̀-èdè kan tí ó wà ní ààrin àjàkálẹ̀ alágbára rẹ. Pípọ̀ sí fún bíbèèrè àwọn ohun èlò fún àrun onígbáméjì jẹ́ ìpènijà fún akitiyan àti kápá lórí àrùn káàkiri àgbáyé. Láti ọdún 2022, àjọ Ìgbìmọ̀ Adarí-iṣẹ́ Àpapọ̀ ti Àgbáyé (ICG) àjọ tí ó wà fún pípèsè abẹ́rẹ́ ájẹsára onípàjáwìrì- ti gbégilé òsùwọ̀n lílo òdiwọ̀n ìlò-méjì nínú ìpolongo wọn fún ìbẹ́sílẹ̀ àrùn onígbáméjì tí ó bẹ́ sílẹ̀, wọ́n làákalẹ̀ láti máa lọ ìlànà òdiwọ̀n ẹlẹ́ẹ̀kan dípò rẹ̀. Àjọ WHO ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè láti máa ṣe ìrànlọ́wọ́ pàjáwìrì nípa ṣíṣe onígbọ̀wọ́ fún pípèsè àyẹ̀wò ètò ìlera gbogbogbò nípa fífún lágbára, kíkápá lórí àrùn, àti gbígbé ìlànà dídènà kalẹ̀; pípèsè àwọn ohun èlò ètò ìlera tí ó ṣe pàtàkì; ṣísàkóso àwọn òṣìṣẹ́ tí ó ń ṣe ìtọ́jú; àti ṣíṣe àtilẹ̀yìn fún ètò ìbáraẹnisọ̀rọ̀ àti ìdásí àwọn ènìyàn agbègbè. Àjọ WHO ti bẹ̀bẹ̀ fún milíọ́nù US$ 160.4 owó dọ́là kí wọ́n fi le ṣe ìdóólà nípa ṣiṣe ètò ìlànà ìgbáradì oníkárí-ayé, kí wọ́n le fi múrasílẹ̀ kí wọ́n sì le ní ètò ìlànà ìdóólà. Wọ́n ti yọ̀ǹdà owó tí ó tó mílíọ́nù US$ 16.6 láti inú àpò àsùnwọ̀n àjọ WHO tí ó wà fún Ìdóólà fún Pàjáwìrì àti ìdìde sí àrùn onígbáméjì ní ọdún 2022 àti ọdún 2023.","Idatha yamanje ka-2023 iphakamisa ukuthi lokhu kukhuphuka komhlaba jikelele kuyaqhubeka. Amazwe angamashumi amabili nane njengamanje abika ukuqubuka kwezifo, namanye amazwe aphakathi kwezinkinga ezinzima. Ukwanda kwesidingo sezinto zekholera kube yinselele emizamweni yokulawula izifo emhlabeni jikelele. Kusukela ngo-Mfumfu 2022, i-International Coordinating Group (ICG) - indikimba elawula ukunikezwa kwemigomo yezimo eziphuthumayo - imise uhlelo lokugoma lwemithamo emibili emikhankasweni yokuphendula ukuqubuka kwekholera, kusetshenziswa indlela yomthamo owodwa. I-WHO isekela amazwe ukuthi aphendule ekuqubukeni kwekholera esimweni esiphuthumayo ngokuqiniswa kokubhekwa kwezempilo yomphakathi, ukuphathwa kwamacala, kanye nezinyathelo zokuvimbela; ukuhlinzeka ngezinsiza zokwelapha ezibalulekile; ukuxhumanisa ukuthunyelwa kwenkundla nabalingani; kanye nokweseka ukuxhumana okuyingozi kanye nokubandakanya umphakathi. I-WHO isinxuse amaRandi ayizigidi eziyi-160.4 ukuphendula ikholera ngokusebenzisa isu lomhlaba wonke lokulungela, ukulungela kanye nohlelo lokuphendula. Izigidi ezingu-US$ 16.6 zikhishwe kuWHO Contingency Fund for Emergency impendulo yekholera ngo-2022 no-2023." +የዓለም መሪዎች በ2030 ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማሳደግ ጥረታቸውን አጠናክረው እንደሚቀጥሉ ቃል ገብተዋል ዛሬ፣ በተባበሩት መንግስታት ድርጅት (ተመድ) ጠቅላላ ጉባኤ ከፍተኛ-ደረጃ ስብሰባ ላይ፣ የዓለም መሪዎች በድህረ-ኮቪድ አለም ውስጥ ለጤና እና ለደህንነት ያለንን ምኞት የሚያሰፋ አዲስ የፖለቲካ መግለጫ “ሁሉን አቀፍ የጤና ሽፋን (ዩኤችሲ)” አጽድቀዋል። እ.ኤ.አ. በ 2030 የአለም አቀፉ ማህበረሰብ ትልቅ እና ደፋር እርምጃዎችን እንዲወስድ እና አስፈላጊውን የፖለቲካ ቁርጠኝነት እና የፋይናንስ ኢንቨስትመንቶችን በማሰባሰብ የዩኤችሲ የዘላቂ ልማት ግቦችን (ኤስዲጂስ) ዒላማውን በ 2030 እንዲደርስ ወሳኝ ማበረታቻ ነው ተብሏል። የየዩኤችሲ ኢላማ ሁሉም ሰው የገንዘብ ችግር ሳይገጥመው የሚፈልገውን የጤና አገልግሎት መቼ እና የት እንዲያገኝ የአገሮችን አቅም ይለካል። ከጤና ማስተዋወቅ ጀምሮ እስከ መከላከል፣ ጥበቃ፣ ህክምና፣ ማገገሚያ እና ማስታገሻ እንክብካቤ ድረስ ያሉትን ቁልፍ አገልግሎቶች ሙሉ ቀጣይነት ይሸፍናል። በሚያስደነግጥ ሁኔታ፣ በ2019 ከመቆሙ በፊት፣ ወደ የየዩኤችሲ ያለው ዓለም አቀፋዊ ግስጋሴ ከ2015 ጀምሮ በከፍተኛ ሁኔታ ቆሟል። የመግለጫው አጣዳፊነት በአስደናቂው ስታቲስቲክስ ውስጥ ይታያል:: ቢያንስ 4.5 ቢሊዮን ሰዎች—ከዓለም ህዝብ ከግማሽ በላይ—በ2021 በአስፈላጊ የጤና አገልግሎቶች ሙሉ በሙሉ አልተሸፈኑም። ሁለት ቢሊዮን ሰዎች የገንዘብ ችግር አጋጥሟቸዋል፣ ከ1.3 ቢሊዮን በላይ የሚሆኑት ወደ ድህነት በመገፋታቸው መሠረታዊ የጤና አገልግሎት ለማግኘት በመሞከር ብቻ - የጤና ኢፍትሃዊነትን የማስፋት እውነታ ነው። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ “በመጨረሻም ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ምርጫ ነው – የፖለቲካ ምርጫ ነው።,"World leaders commit to redouble efforts towards universal health coverage by 2030 Today, at the United Nations (UN) General Assembly High-Level Meeting, world leaders have approved a new Political Declaration on “Universal Health Coverage (UHC): expanding our ambition for health and well-being in a post-COVID world”. The declaration is hailed as a vital catalyst for the international community to take big and bold actions and mobilize the necessary political commitments and financial investments to attain the UHC target of the Sustainable Development Goals (SDGs) by 2030. The UHC target measures the ability of countries to ensure that everyone receives the health care they need, when and where they need it, without facing financial hardship. It covers the full continuum of key services from health promotion to prevention, protection, treatment, rehabilitation and palliative care. Alarmingly, global progress towards UHC has been largely stagnating since 2015, before stalling in 2019. The urgency of the declaration is evident in the staggering statistics. At least 4.5 billion people—more than half of the world’s population—were not fully covered by essential health services in 2021. Two billion people experienced financial hardship, with over 1.3 billion being pushed or further pushed into poverty just trying to access basic health care – a stark reality of widening health inequities. “Ultimately, universal health coverage is a choice–a political choice,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General.","Shuwagabannin duniya sun yi alƙawarin ruɓanya ƙoƙarin da ake yi na samar da kiwon lafiya na duniya nan da shekarar 2030. A yau, a Babban Taron Majalisar Ɗinkin Duniya, shugabannin duniya sun amince da sabon Sanarwa na Siyasa kan ""Samar da Kiwon Lafiya na Bai Ɗaya (UHC): faɗaɗa burinmu na lafiya da walwala a cikin duniyar bayan COVID-19"". An yaba da sanarwar a matsayin wani muhimmin makamashi ga al'ummomin ƙasa da ƙasa, don ɗaukar manyan matakai masu ƙarfi tare da tattara muhimman alƙawuran siyasa da saka hannun jari don cimma burin UHC na ci gaba mai ɗorewa (SDGs) nan da shekarar 2030. Manufar UHC tana auna ikon ƙasashe don tabbatar da cewa kowa ya sami kulawar lafiyar da yake buƙata, lokacin da kuma inda suke buƙata, ba tare da fuskantar matsalar kuɗi ba. Ya ƙunshi cikakken ci gaba na mahimman ayyuka daga haɓaka kiwon lafiya zuwa rigakafi, kariya, jinya, gyarawa da kulawa da kayan tallafi. Abu mai ɗaga hankali, ci gaban duniya zuwa UHC ya ƙasance mai rauni tun daga 2015, kafin ya tsaya a 2019. Ana ganin tsananin buƙatarwannan sanarwar a cikin ƙididdiga mai cike da kuskure. Aƙalla mutane biliyan 4.5 - fiye da rabin al'ummar duniya - ba su samu muhimman ayyukan kiwon lafiya ba a cikin shekarar2021. Mutane biliyan biyu sun fuskanci wahalhalum rayuwa, sama da biliyan ɗaya ne suka faɗa ƙangin talauci ke ƙoƙarin samun damar kulawar lafiya, wani wawakeken giɓin rashin daidaiton samun kulawar lafiya. Daga ƙarshe ɗauka nauyin kiwon lafiya zaɓi ne- zaɓi na siyasa' a cewar mr Tedros Adhanom Ghebreyesu darakta janar na hukumar lafiya.dfds.","Viongozi wa dunia wamejitolea kufanya juhudi maradufu kuelekea huduma ya afya kwa wote ifikapo 2030 Leo, katika mkutano wa Ngazi ya juu wa Baraza la Umoja wa Mataifa (UN), viongozi wa dunia wameidhinisha Azimio jipya la Kisiasa kuhusu Huduma ya Afya kwa Wote (UHC); kupanua azma yetu ya afya na ustawi duniani baada ya UVIKO-19. Tamko hilo linasifiwa kama kichocheo muhimu kwa jumuiya ya kimataifa katika kuchukua hatua kubwa na za ujasiri na kuhamasisha ahadi muhimu za kisiasa na uwekezaji wa kifedha ili kufikia lengo la UHC la Malengo ya Maendeleo endelevu (SDGs) ifikapo 2030. Lengo la UHC ni kupima uwezo wa nchi ili kuhakikisha kuwa kila mtu anapata huduma ya afya anayohitaji, wakati na mahali anapohitaji, bila kukabiliwa na matatizo ya kifedha. Inashughulikia mwendelezo kamili wa huduma muhimu kutoka kwa uhamasishaji wa afya hadi kinga, ulinzi, matibabu, urekebishaji na utunzaji unaoweza kuponya. Inashangaza kuwa maendeleo ya kimataifa kuelekea UHC yamekuwa yakidumaa kwa kiasi kikubwa tangu 2015, kabla ya kukwama mwaka 2019. Dharura ya tamko hilo inadhihirika katika takwimu za kushangaza. Angalau watu bilioni 4.5 zaidi ya nusu ya idadi ya watu duniani hawakuhudumiwa kikamilifu na huduma muhimu za afya mwaka 2021. Watu bilioni mbili walipata shida ya kifedha, huku zaidi ya bilioni 1.3 wakisukumwa au kusukumwa zaidi katika umasikini wakijaribu tu kupata huduma za msingi za afya, hali halisi ya kuongezeka kwa usawa wa afya. Hatimaye, huduma ya afya kwa wote ni chaguo la kisiasa, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO.","Àwọn olorí ní àgbáyé ti fi ara wọn jìn láti lọ́po akitiyan wọn sí kíkápá ètò ìlera àgbáyé ní ọdún 2030 Lọ́nìí, àwọn olórí ní àgbáyé nínú ìpàdé wọn tí Àpapọ̀ àjọ wọn Onípò-Gíga ti Àjọ Àgbáyé (UN) ṣe, wọ́n ti ṣe ìbuwọ́lù Ìkéde Ajẹmọ́ Òṣèlú lórí “ Ìkápá Ètò-ìlera Káàkiri Àgbáyé (UHC): ìkéde yìí yóò fa ìmúgbòòrò bá àlá wa fún ètò ìlera àti ìgbáyé-gbádùn ní ẹ̀yìn ìbẹ́sílẹ̀ ìṣẹ̀lẹ̀ kòróná fáírọ́ọ́sì. Ìkéde náà ní agbára ṣíṣẹ gẹ́gẹ́ bí i èròjà agbára tí ó ṣe pàtàkì fún gbogbo àgbáyé láti ṣiṣẹ́ àti láti gbé ìgbéṣẹ̀ alágbára fún kíkó ìfaraẹni jìn òṣèlú àti dídókòwò láti dé ipò ibi tí àfojúsùn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ (SDGs) fẹ́ dé ní ọdún 20230. Àjọ UHC fojúsun òsùwọn agbára àwọn orílẹ̀-èdè láti rí i dájú pé gbogbo ènìyàn ń gba ìtọ́jú tí wọ́n nílò, nígbà àti ní ibi tí wọ́n ti nílò rẹ, láì da ojú kọ ìpènijà ètò ìsúná. Ó dé ọ̀dọ̀ gbogbo àwọn iṣẹ́-ṣíṣe pàtàkì láti orí ìgbéga, ìdènà, ìdáábòbò, ìtọ́jú, àtúnrọ àti pípèsè ètò ìrànlọ́wọ́. Ìyàlẹ́nu ni ó jẹ́ pé ìdàgbàsókẹ̀ àgbáyé sí ètò UHC ti ń dúró sí ojúkan láti ọdún 2015, ki ó tó dúró ní ọdún 2019. Ìnílò fún ìkéde náà ni a rí ẹ̀rí àrídájú rẹ̀ nínú dátà ìdúró-sójúkan tí a gbà. Ó kéré tán, àwọn ènìyàn tí ó tó bílíọ́nù 4.5 - iye àwọn ènìyàn tí ó ju ìlàjì ènìyan tí ó wà ní orílẹ̀-ayẹ́ lọ - ni kò rí àwọn ìpèsè ètò ìlera kíkún ní ọdún 2021. Bílíọ́nù méjì àwọn ènìyàn ni wọ́n ń dojúkọ ìpènijà ètò ìsúná, pẹ̀lú bí àwọn tí ó ju bílíọ́nù 1.3 lọ ṣe ń wọ inú ìṣẹ́ lbí wọ́n ṣe ń gbìyànjú láti rí ètò ìlera gbà- òtítọ̀ ti ó ń ṣe ìmúgbòòròàìdọ́gba ètò ìlera. Dókítà Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO sọ pé ""Láìpẹ́, ìkápá ètò ìlera káríayé yóò jẹ́ wọ̀fún-àṣàyàn ajẹmọ́ òṣèlú,"".","Abaholi bomhlaba bazibophezela emizamweni ephindwe kabili yokufinyelela ezempilo emhlabeni wonke ngo-2030 Namuhla, kuMhlangano Wezinga Eliphakeme LoMhlangano Wezizwe Ezihlangene (UN), abaholi bomhlaba bagunyaze Isimemezelo Sezombangazwe esisha esithi “I-Universal Health Coverage (UHC): ukwandisa isifiso sethu sezempilo nokuphila kahle emhlabeni wangemva kwe-COVID”. Lesi simemezelo sinconywa njengesikhuthazi esibalulekile emphakathini wamazwe omhlaba ukuthi uthathe izinyathelo ezinkulu nezinesibindi futhi uhlanganise izibopho zezombusazwe ezidingekayo kanye nokutshalwa kwezezimali ukuze kufinyelelwe umgomo we-UHC Wezinjongo Zokuthuthukiswa Okuqhubekayo (amaSDG) ngo-2030. Umgomo we-UHC ukala ikhono lamazwe lokuqinisekisa ukuthi wonke umuntu uthola ukunakekelwa kwezempilo akudingayo, nini futhi kuphi, ngaphandle kokubhekana nobunzima bezezimali. Ihlanganisa ukuqhubeka okuphelele kwezinsizakalo ezibalulekile kusukela ekukhuthazeni impilo kuya ekuvimbeleni, ekuvikelweni, ekwelapheni, ekuhlumelelweni nasekunakekelweni kwenhliziyo. Ngokushaqisayo, inqubekelaphambili yomhlaba wonke ebheke ku-UHC ibilokhu imile kusukela ngo-2015, ngaphambi kokuma ngo-2019. Ukuphuthuma kwalesi simemezelo kubonakala ngezibalo ezishaqisayo. Okungenani abantu abayizigidi eziyizinkulungwane ezingama-4.5 — abangaphezulu kwesigamu senani labantu emhlabeni — abazange bahlanganiswe ngokugcwele yizinsizakalo zezempilo ezibalulekile ngo-2021. Abantu abayizigidi eziyizinkulungwane ezimbili bahlangabezane nobunzima bezezimali, abangaphezu kwezigidigidi ezi-1.3 baphushwa noma baqhubekela phambili ebuphofini bezama nje ukuthola usizo lwezempilo oluyisisekelo - iqiniso elimangalisayo lokwanda kokungalingani kwezempilo. ""Ekugcineni, ukuhlinzekwa kwezempilo emhlabeni wonke kuyisinqumo - ukukhetha kwezombusazwe,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO." +“በዛሬው የፀደቁት የፖለቲካ መግለጫ አገሮች ያንን ምርጫ እያደረጉ መሆናቸውን የሚያሳይ ጠንካራ ምልክት ነው። ግን ምርጫው በወረቀት ላይ ብቻ አይደለም:: በበጀት ውሳኔዎች እና በፖሊሲ ውሳኔዎች ውስጥ ነው:: ከሁሉም በላይ፣ በአንደኛ ደረጃ የጤና እንክብካቤ ላይ ኢንቨስት በማድረግ ነው፣ ይህም ከሁሉም በላይ አሳታፊ፣ ፍትሃዊ እና ቀልጣፋ ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን መንገድ ነው። የኮርስ እርማት ነጥብ በፖለቲካዊ መግለጫው ውስጥ የሀገር መሪዎች እና የዓለም መሪዎች ዋና ጤናን በመጠቀም በ 2030 ወደ ዩኤችሲ እድገትን ለማፋጠን ቁልፍ ሀገራዊ እርምጃዎችን ለመውሰድ ፣ አስፈላጊ መዋዕለ ንዋይ ለማፍሰስ ፣ ዓለም አቀፍ ትብብርን እና ዓለም አቀፍ ትብብርን በከፍተኛ የፖለቲካ ደረጃ ለማጠናከር ቁርጠኛ ሆነዋል። እንክብካቤ (ፖኤችሲ) አቀራረብ. የጤና እንክብካቤ በእውነት ሁሉን አቀፍ እንዲሆን በበሽታዎች ዙሪያ ከተነደፉ የጤና ስርዓቶች ወደ ሰዎች የተነደፉ ስርዓቶች መቀየርን ይጠይቃል። በሰዎች ፍላጎት ላይ ያተኮረ የጤና ስርአቶችን የማጠናከር አቀራረብ ፖኤችሲ ወደ ዩኤችሲ እድገትን ለማፋጠን በጣም ውጤታማ ከሆኑ የኢንቨስትመንት መስኮች አንዱ ነው። የፒኤችሲ አካሄድን የወሰዱ ሀገራት በፍጥነት ጠንካራ እና ጠንካራ የጤና ስርአቶችን በመገንባት በጣም ተጋላጭ የሆኑትን ለመድረስ እና በጤና ኢንቨስትመንቶች ላይ ከፍተኛ ትርፍ ለማግኘት የተሻለ አቅም አላቸው። ከሁሉም በላይ፣ ብዙ ሰዎች በአስፈላጊ የጤና አገልግሎቶች መሸፈናቸውን እና ጤናቸውን እና ደህንነታቸውን የሚነኩ ውሳኔዎችን በማድረግ ላይ እንዲሳተፉ ስልጣን እንደተሰጣቸው ያረጋግጣሉ። ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት (ለምሳሌ ከአጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት እስከ 3.3 በመቶ የሚደርስ) የፒኤችሲ አካሄድን ለማሳደግ በዓመት ከ200–328 ቢሊዮን ዶላር ተጨማሪ ኢ���ቨስትመንት እንደሚያስፈልግ ይገመታል።,"“The political declaration countries approved today is a strong signal that they are making that choice. But the choice is not just made on paper. It’s made in budget decisions and policy decisions. Most of all, it’s made by investing in primary health care, which is the most inclusive, equitable, and efficient path to universal health coverage.” Turning point for course-correctionIn the Political Declaration, Heads of State and world leaders committed to take key national actions, make essential investments, strengthen international cooperation and global solidarity at the highest political level to accelerate progress towards UHC by 2030, using a primary health care (PHC) approach. For health care to be truly universal, it requires a shift from health systems designed around diseases to systems designed for people. PHC, an approach to strengthening health systems centred on people’s needs, is one of the most effective areas for investment to accelerate progress towards UHC. Countries that have taken a PHC approach have better ability to rapidly build stronger, more resilient health systems to reach the most vulnerable and achieve a higher return on health investments. Most importantly, they ensure that more people are covered with essential health services and are empowered to participate in making the decisions that affect their health and well-being. It is estimated that an additional US$ 200–328 billion investment per year is needed to scale-up a PHC approach in low- and middle-income countries (e.g. up to approximately 3.3% of national gross domestic product).","Sanarwa siyasa da ƙasashe suka aminta da ita a yau alama ce mai ƙarfi da ke nuna cewa sun yi wannan zaɓi. Amma zaɓin ba'a yi shi akan takarda kawai ba. Ana yin sa ne a kan wata manufa da aka cimma kan ƙasafin kudi da shawarar da aka yanke kan manufofi. Mafi yawa, ana yin ta ne ta hanyar saka hannun jari a fannin kiwon lafiya a matakin farko, wanda shine hanya mafi dacewa, daidaitawanda kuma ingantacciyar hanyar samar da kiwon lafiya na duniya baki ɗaya.” Lokacin ne juyowa don a gyara hanyar alƙawuran siyasa, Shugabannin Ƙasashe dana duniya sun yi alƙawarin ɗaukar mataka a ƙasa, zasu zuba muhimman jari, ƙarfafa haɗin kan ƙasa da ƙasa da taimakon juna a matakin ƙarshe na siyasa don ƙara saurin cigaban UHC nan da shekarar 2030, ta hanyar amfani da tsarinkiwon lafiya matakin farko (PHC). Domin kiwon lafiya ya zama na bai ɗaya, yana buktatar sauyawa daga tsarin kiwon lafiya da aka tsara game da cututtuka zuwa tsarin da aka tsara don mutane. PHC, hanya ce ta ƙarfafa tsarin kiwon lafiya wanda ya ta'allaƙa kan buƙatun mutane, yana ɗaya daga cikin mafi inganci wuraren saka hannun jari don haɓaka ci gaba zuwa UHC. ƙasashen da suka yi amfani da tsarin PHC suna da damar da za su iya gina tsarin kiwon lafiya mai ƙarfi, da sauri don isa ga wadaynda suka fi rauni da kuma samun ƙaruwar dawowa kan saka hannun jari na kiwon lafiya. Mafi muhimmanci, su tabbatar mutane da dama sun samu kulawar kiwon lafiya da kuma tallafa musu domin taka rawa wajen yanke hukunci da ya shafi lafiya da walwalar su. An ƙiyasta cewa ana buƙatar ƙarin jarin dalar Amurka biliyan 200 zuwa 328 a kowace shekara don inganta tsarin PHC a cikin ƙasashe masu matsakaicin samu, (misali har zuwa kusan 3.3% na manyan kayan ake sarrafawa a cikin gida na ƙasa).","Tamko la kisiasa la nchi zilizoidhinishwa leo ni ishara tosha kuwa zimefanya huo uchaguzi. Lakini uchaguzi haufanyiki kwenye karatasi peke yake. Inafanywa katika maamuzi ya bajeti na sera. Zaidi ya wote, inafanya kwa kuwekeza katika huduma ya afya ya msingi, ambayo ndiyo njia jumuishi zaidi ya ustawi na yenye ufanisi zaidi katika huduma ya afya kwa wote Mageuzi ya marekebisho katika Azimio la Kisiasa, Wakuu wa nchi na viongozi wa dunia wamejitolea kuchukua hatua muhimu za kitaifa, kufanya uwekezaji muhimu, kuimarisha ushirikiano wa kimataifa na mshikamano wa kimataifa katika ngazi ya juu ya kisiasa ili kuharakisha maendeleo kuelekea UHC ifikapo 2030, kwa kutumia mbinu za msingi za huduma ya afya (PHC). ili huduma ya afya iwe ya dunia nzima, inatakiwa kuhamishwa kutoka kwenye mifumo ya afya iliyoundwa kutokana na magonjwa kuelekea katika mifumo iliyoundwa kwa ajili ya watu. PHC, mbinu ya kuimarisha mifumo ya afya inayozingatia mahitaji ya watu, ni moja wapo ya maeneo yenye ufanisi zaidi kwa uwekezaji ili kuharakisha maendeleo kuelekea UHC. Nchi ambazo zimechukua mkabala wa PHC zina uwezo bora wa kujenga kwa haraka mifumo imara na thabiti zaidi ya afya ili kuwafikia waliyo hatarini zaidi na kupata faida kubwa zaidi kwenye uwekezaji wa afya. Muhimu zaidi, wanahakikisha kuwa watu wengi zaidi wanahudumiwa na huduma muhimu za afya na wanawezeshwa katika kufanya maamuzi yanayoathiri afya na ustawi wao. Inakadiriwa kuwa uwekezaji wa ziada wa US$ bilioni 200 hadi 328 unahitajika kila mwaka ili kuongeza mbinu ya PHC katika nchi za kipato cha chini na cha kati (k.m 3.3% ya pato la taifa).","""Àwọn orílẹ̀-èdè tí ó kéde ní ìlànà ti òṣèlú náà ti ṣe ìbuwọ́lù tí ó ní àmì alágbára pé àwọn ń yàn-án fúnra wọn lónìí. Ṣùgbọ́n yíyàn náà kò kàn sí ní orí pápà nìkan. A ṣe é nínú ìpinnù owó ètò-ìṣúná àti àwọn ìlànà ṣíṣe. Ju gbogbo rẹ̀ lọ, a ṣe gbogbo rẹ̀ nípa dídókówò ní orí ètò ìlera alábọ́dé, eléyìí tí ó wà nínú rẹ̀ jùlọ, dídọ́gba, àti ọ̀nà tí ó ń ṣiṣẹ́ dáadáa fún ìkàpá ètò ìlera àgbáyé. Ìkóríta ayípadà fún àtúnṣe-kọ́ọ́sì nínú Ìkéde Òṣèlú, àwọn Adarí Orílè-èdè àti àwọn adarí lágbayé ti fi ara wọn jìn fún àti ṣe iṣẹ́-síṣe àpapọ̀, àti láti ṣe ìdókòwò tí ó ṣe pàtàkì, àti láti mú okùn ìfọwọ́sowọ́pọ̀ le sí i káàkiri àgbayé àti láti mú gbogbo àgbáyé wà ní ìsọ̀kan ní ipò òṣèlú tí ó ga jù láti le mú Ìdàgbàsókè òní kíákíá bá ètò UHC ní ọdún 2030, nípa lílo ìlànà ètò ìlera alábọ́dé (PHC). Fún ètò ìlera láti wà káàkiri àgbáyé ní tọ̀ọ́tọ́, ó nílò àyípadà kúrò nínú ètò ìlera tí a gbé kalẹ̀ yíká àwọn àrùn sí àwọn ètò tí a gbé kalẹ̀ fún àwọn ènìyàn. Ètò PHC, jẹ́ ìlànà tí ó dúró láti fún ètò ìlera ní agbára ní orí ohun tí àwọn ènìyàn nílò, ó sì jẹ́ ọ̀kan lára ẹ̀ka ìdókòwò tí ó ń ṣiṣẹ́ jùlọ tí ó le mú Ìdàgbàsókè òní kíákíá bá UHC. Àwọn orílẹ̀-èdè tí ó ti gba ìlànà ètò PHC ní ànfààní tí ó dára láti tètè dàgbà, àti láti ní ètò ìlera alágbára láti lè dé ọ̀dọ̀ àwọn tí ó farakó jùlọ nínú ìsẹ̀lẹ̀ àti láti lè ní èsì tí ó ga nínú ìdókòwò wọn ní orí ètò ìlera. Ní pàtàkì jùlọ, wọ́n rí i dájú pé àwọn pèsè ọ̀pọ̀lọpọ̀ ètò ìlera tí ó ṣe pàtàkì fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn wón sì tún ró wọn ní agbára láti máa kópa nínú àwọn ìpàdé lórí ohun tí ó jẹmọ́ ìlera wọn àti ìgbáyé-gbádùn wọn. A ṣe àkójọ pé àlékún owó tí ó tó igba bílíọ̀nù US$ 200–328 owó dọ́là ni a nílò ní ọdún láti lè bá ìlànà ètò PHC tí a là kalẹ̀ mu ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó -ìpawọlé wọn lábẹ́nú kéré tàbí pọ̀ díẹ̀ (, àpẹẹrẹ àpapọ̀ tí ó tó 3.3% iye nǹkan pípèsè ní abẹ́nú).","“Izimemezelo zezepolitiki ezigunyazwe namuhla ziwuphawu oluqinile lokuthi ziyakukhetha. Kodwa ukukhetha akwenziwa nje ephepheni. Kwenziwa ezinqumweni zesabelomali nezinqumo zenqubomgomo. Ngaphezu kwakho konke, kwenziwa ngokutshala imali ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo, okuyindlela ebandakanya kakhulu, elinganayo, futhi ephumelelayo ekuhlinzekeni impilo yonke.” Inguquko yokulungiswa kwezifundoKuSimemezelo Sezombangazwe, Izinhloko Zezifundazwe kanye nabaholi bomhlaba bazibophezele ukuthatha izinyathelo ezibalulekile zikazwelonke, ukutshalwa kwezimali okubalulekile, ukuqinisa ukubambisana kwamazwe ngamazwe kanye nobumbano lomhlaba wonke ezingeni eliphezulu lezombusazwe ukuze kusheshiswe inqubekelaphambili ebheke ku-UHC ngo-2030, kusetshenziswa impilo eyisisekelo indlela yokunakekela (PHC). Ukuze ukunakekelwa kwezempilo kube okwangempela emhlabeni wonke, kudinga ukugudluka kusuka ezinhlelweni zezempilo eziklanyelwe izifo kuye kumasistimu aklanyelwe abantu. I-PHC, indlela yokuqinisa izinhlelo zezempilo ezigxile ezidingweni zabantu, ingenye yezindawo ezisebenza kahle kakhulu zokutshalwa kwezimali ukuze kusheshiswe inqubekelaphambili ku-UHC. Amazwe athathe indlela yePHC anekhono elingcono lokwakha ngokushesha amasistimu ezempilo aqinile, aqinile ukuze afinyelele abantu abasengozini enkulu futhi azuze imbuyiselo ephezulu ekutshalweni kwezimali kwezempilo. Okubaluleke kakhulu, baqinisekisa ukuthi abantu abaningi bakhavwe ngezinsizakalo zezempilo ezibalulekile futhi banikwe amandla okuba babambe iqhaza ekwenzeni izinqumo ezithinta impilo nokuphila kahle kwabo. Kulinganiselwa ukuthi utshalomali olwengeziwe izigidigidi ezingu-S$ 200–328 ngonyaka luyadingeka ukuze kukhuliswe indlela yePHC emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi (isb. kufika cishe ku-3.3% womkhiqizo wezwe jikelele)." +ይህ የጤና ስርአቶች እስከ 90% የሚደርሱ አስፈላጊ የጤና አገልግሎቶችን ለማቅረብ፣ ቢያንስ 60 ሚሊየን ህይወትን ለመታደግ እና በ2030 አማካኝ የህይወት ዘመንን በ3.7 አመት ለማሳደግ ይረዳል። ደብሊውኤችኦ ከ150 በላይ የሀገር ውስጥ መሥሪያ ቤቶች እና ስድስት የክልል መሥሪያ ቤቶች ባሉበት አውታረመረብ በኩል የጤና ስርአቶችን ሥር ነቀል ለውጥ በፒኤችሲ ተኮር አቀራረቦች ለማፋጠን የቴክኒክ ድጋፍ ይሰጣል እና የተጠያቂነት እና ተፅእኖ ሂደትን ለመከታተል የሚያስችል ጠንካራ መደበኛ መመሪያን ያረ��ግጣል። ደብሊውኤችኦ አባል ሀገራት በሰፊ የምክክር ሂደት የተዘጋጀውን ሁለተኛውን የተመድ የከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ ፖለቲካዊ መግለጫ በዩኤችሲ በማፅደቃቸው አመስግኗል። ደብሊውኤችኦ የአገልግሎት ሽፋንን ለማስፋት፣ የፋይናንስ ጥበቃን ለማረጋገጥ እና በጤና ላይ የበለጠ እና የተሻለ ኢንቨስት ለማድረግ የፋይናንስ አርክቴክቸርን ለመቅረጽ ለUHC የፖሊሲ እርምጃዎችን ለማሳደግ ከአባል ሀገራት እና አጋሮች ጋር ለመስራት ሙሉ ቁርጠኛ ነው። በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ጉባኤ አንዴ ከፀደቀ በኋላ ፣የፖለቲካ መግለጫው በየጊዜው ለትግበራው ክትትል የሚደረግበት ሲሆን ክፍተቶችንና መፍትሄዎችን በመለየት እድገትን ለማፋጠን እና በሚቀጥለው የተባበሩት መንግስታት ከፍተኛ ደረጃ ስብሰባ በ 2027 ውይይት ይደረጋል ።,"This could help health systems deliver up to 90% of essential health services, save at least 60 million lives and increase average life expectancy by 3.7 years by 2030. WHO, through its network of more than 150 country offices and six regional offices, provides technical support to accelerate the radical reorientation of health systems through PHC focused approaches, and ensures robust normative guidance to track progress for accountability and impact. WHO commends Member States for approving the second UN High-Level Meeting Political Declaration on UHC, which was developed through a broad consultative process. WHO is fully committed to working with Member States and partners to ramp up policy actions for UHC to expand service coverage, ensure financial protection and shape the financing architecture to invest more and better in health. Once adopted by the UN General Assembly, the Political Declaration will be regularly monitored for implementation to identify gaps and solutions to accelerate progress, and discussed at the next dedicated UN High-Level Meeting in 2027.","Wannan na iya taimakawa tsarin kiwon lafiya isar da kusan ƙashi 90% na mahimman ayyukan kiwon lafiya, ceto aƙalla rayuka miliyan 60, da inganta samun tsawon rayuwa da ƙarin shekaru 3.7 nan da shekarar 2030. Hukumar lafiya ta duniya WHO, ta hanyar haɗakar ofisoshinta dake ƙasashe 150 da ofisoshin nahiyoyi shida, tana ba da tallafin kayan aiki don hanzarta sake fasalin tsarin kiwon lafiya ta hanyar mayar da hankali ga PHC, kuma yana tabbatar da ingantacciyar jagorar al'ada don bin diddigin cigaba don yin ƙididdiga da tasiri. Hukumar lafiya ta duniya WHO ta yabawa ƙasashe mambobi saboda amincewa da sanarwar siyasa ta Majalisar Ɗinkin Duniya ta biyu kan UHC, wacce aka gina ta hanyar tuntuɓar juna. Hukumar lafiya ta duniya WHO ta himmatu sosai wajen yin aiki tare da ƙasashe membobinta da abokan haɗin gwiwa don inganta ayyukan manufofin UHC don faɗaɗa ayyukanta, tabbatar da kiyaye harkokin kuɗi da tsari a ɓangaren ɗaukar nauyin gine gine don saka hannun jari mafi kyau a fannin kiwonlafiya. Da zarar babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya ya amince da shi, za a riƙa sa ido kan sanarwar siyasa a kai a kai don aiwatarwa da gano giɓi da mafita don hanzarta ci gaba, kuma za a tattauna a babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya na gaba a shekarar 2027.","Hii inaweza kusaidia mifumo ya afya kutoa hadi 90% ya huduma muhimu za afya, kuokoa maisha ya watu milioni 60 na kuongeza wastani wa maisha kwa miaka 3.7 ifikapo 2030. WHO, kupitia mtandao wake wa zaidi ya ofisi 150 za nchi na ofisi sita za kanda, hutoa usaidizi wa kiufundi ili kuharakisha uelekezaji mpya wa mifumo ya afya kupitia mbinu zinazolenga PHC, na kuhakikisha mwongozo thabiti wa kikanda katika kufuatilia maendeleo ya uwajibikaji na athari. WHO inazipongeza Nchi Wanachama kwa kuidhinishwa Azimio la pili la Kisiasa la Mkutano wa juu wa Umoja wa Mataifa kuhusu UHC, ambalo lilitayarishwa kupitia mchakato mpana wa mashauriano. WHO imejitolea kikamilifu kufanya kazi na Nchi Wanachama na washirika ili kuimarisha hatua za sera kwa UHC ili kupanua wigo wa huduma, na kuunda usanifu wa kifedha ili kuwekeza zaidi na kwa ubora katika afya. Mara baada ya kupitishwa na Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa, Azimio la Kisiasa litafuatiliwa mara kwa mara kwa ajili ya utekelezaji ili kutambua mapungufu na ufumbuzi wa kuharakisha maendeleo na kujadiliwa katika Mkutano ujao wa Umoja wa Mataifa wa Ngazi ya juu ya mwaka 2027.","Eléyìí le ṣe ìrànwọ́ fún ètò ìlera láti pèsè àwọn èròjà ètò ìlera tí ó tó 90%, eléyìí yóò gba ó kéré tán àwọn ènìyàn tí ó tó 60 mílíọ̀nù la ó sì tún mú kí iye ọjọ́ tí ó yẹ kí èèyàn ó lò láyé ó gùn sí i fún ọdún 3.7 ní ọdún 2030. Àjọ WHO, láti ipasẹ ìtànkálẹ̀ rẹ̀ sí ọọ́fíísì rẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè 150 àti ẹ̀ka ọọ́fíísì ẹ̀lẹ́kùnjẹkùn, yóò pèsè irinṣẹ́ àtìlẹ́yìn fún àti mú àwọn ìlànà nípa èrò alágbára ètò ìlera láti ipaṣẹ̀ àfojúsùn ètò PHC, àti láti rí ìlànà àrídájú láti máa ṣe àyẹ̀wò àti ìdàgbàsókè fún àkóyawọ́ àti ipa. Àjọ WHO rọ gbogbo àwọn Orílẹ̀-edè tí ó jẹ́ Ọmọ-Ẹgbẹ́ láti buwọ́ lu Ìpàdé Ìkéde Òṣèlú Onípò-Gíga ti àjọ UN lórí ètò UHC, ètò eléyìí tí a gbé kalẹ̀ látààrí ìlànà kíkànsí gbòòrò. Àjọ WHO ti ṣetán láti ní ìfarajìn láti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn Orílẹ̀-èdè pẹ̀lú àwọn alábàásiṣẹ́pọ̀ tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ láti mú àwọn ìlànà àńtẹ̀lé àjọ UHC ṣe kí wọ́n le mú gbígbòòrò dé bá ibi tí ọwọ́jà ìṣọwọ́-ṣiṣẹ wọn dé, àti láti rí i dájú pé àwọn ṣe ìpèsè ààbò ètò-ìsúná àti láti mú kí ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ẹ̀ka tí ó ń rí sí èto-ìsúná le dókòwò sí i dáradára ní orí ètò ìlera. Níwọ̀n ìgbà tí Àpapọ̀ àjọ UN bá ti gbà á wọlé, Ìkéde Ìlànà Òṣèlú Náà yóò di mímójú tó ní gbogbo ìgbà fún ìfilọ́lẹ̀ láti ṣe ìdámọ̀ àlàfo àti láti wá ojútùú sí ìtẹ̀síwájú oniyíyá kíákía, àti láti jíròrò ní ìpàdé aláfìnjìn Onípò-Gíga ní ọdún 2027 tí ó ń bọ̀.","Lokhu kungasiza amasistimu ezempilo ukuthi alethe izinsiza zezempilo ezibalulekile ezingafika ku-90%, konge okungenani izimpilo eziyizigidi ezingama-60 futhi kukhuphule isilinganiso seminyaka yokuphila ngeminyaka emi-3.7 ngo-2030. I-WHO, ngoxhaxha lwayo lwamahhovisi ezwe angaphezu kwe-150 kanye namahhovisi ezifunda ayisithupha, inikeza ukwesekwa kwezobuchwepheshe ukuze kusheshiswe ukulungiswa kabusha kwezinhlelo zezempilo kusetshenziswa izindlela ezigxile kuPHC, futhi iqinisekise isiqondiso esiqinile esimisiwe sokulandelela inqubekelaphambili yokuziphendulela nomthelela. I-WHO incoma Amazwe Angamalungu ngokugunyaza Isimemezelo Sezombangazwe Se-UN Sezinga Eliphezulu sesibili ku-UHC, esathuthukiswa ngenqubo yokubonisana ebanzi. I-WHO izibophezele ngokugcwele ukusebenzisana Namazwe Angamalungu kanye nozakwethu ukuze kuqoqwe izenzo zenqubomgomo ukuze i-UHC yandise ukukhava kwesevisi, iqinisekise ukuvikelwa kwezezimali futhi ilolonge ukwakhiwa kwezimali ukuze kutshalwe imali eyengeziwe nangcono kwezempilo. Uma sesamukelwe uMkhandlu-jikelele we-UN, isiMemezelo Sezombangazwe sizobhekwa njalo ukuze sisetshenziswe ukuze kutholakale izikhala nezisombululo zokusheshisa inqubekelaphambili, futhi kuxoxwe ngakho eMhlanganweni Olandelayo Wezinga Eliphakeme we-UN ngo-2027." +የኤችአይቪ እና የኤስአርኤች አገልግሎቶች ውህደት በዚምባብዌ ትልቅ ውጤት አስገኝቷል። ይህ የዜና መግለጫ የታተመው በደብሊውኤችኦ ሪጅናል ኦፊስ ፎር አፍሪካነው። ሙሉውን የዜና መግለጫ እዚህ ይመልከቱ,Integration of HIV and SRH services yield massive results in Zimbabwe This news release was published by the WHO Regional Office for Africa.View the full news release here →,Haɗe ayyukan HIV da SRH yana bada sakamako mai ƙayatarwa a zimbabwe Ofishin yankin na Afrika ne ya buga wannan labarin. Duba cikakken labarin anan,Kuunganishwa kwa huduma za UKIMWI na SRH kumeleta matokeo makubwa nchini Zimbabwe Hii taarifa ya habari ilichapishwa na Ofisi ya Kanda ya Afrika ya WHO. Tazama taarifa kamili ya habari hapo,Ṣíṣe ìmúbọnú àwọn ètò iṣẹ́ àrùn KASA àti SRH ti so èso rere tí ó pọ̀ ní Zimbabwe Ọ́fíìsì WHO fún Ẹkùn Africa ni ó tẹ ìròyìn yìí jáde.Wo ẹ̀kúnrẹ́rẹ́ ìròyìn náà níbí yìí →,Ukuhlanganiswa kwezinsiza zeHIV kanye neSRH kuletha imiphumela emikhulu eZimbabwe Lokhu kukhishwa kwezindaba kushicilelwe yiHhovisi Lesifunda seWHO lase-Afrika.Buka ukukhululwa kwezindaba okugcwele lapha → +"የዓለም መሪዎች ለወደፊት ወረርሽኞች ለመከላከል፣ ለመዘጋጀት እና ምላሽ ለመስጠት ለበለጠ ትብብር፣ አስተዳደር እና ኢንቨስትመንት ታሪካዊ ቁርጠኝነትን ይቀበላል የአለም ጤና ድርጅት በኮቪድ-19 የተከሰተውን አስከፊ የጤና እና ማህበራዊ ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖ ዳግም ለመከላከል የሚያስፈልገው አለም አቀፍ ትብብር፣ ቅንጅት፣ አስተዳደር እና ኢንቨስትመንት ለማጠናከር በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ጉባኤ ላይ ያሳዩትን ታሪካዊ ቁርጠኝነት በደስታ ተቀብሏል። ዓለም ለወደፊት ወረርሽኝ በተሻለ ሁኔታ ተዘጋጅታለች እና ዘላቂ የልማት ግቦችን ለማሳካት ወደ ጎዳና ተመለስ። ""በወረርሽኝ ወረርሽኝ መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ ላይ ለመጀመሪያ ጊዜ የተካሄደው የሀገር መሪ ጉባኤ ሁሉንም የዓለም ህዝቦች ከበሽታው የተጠበቁ እና ከወረርሽኙ አደጋዎች በተሻለ ሁኔታ እንዲጠበቁ ለማድረግ በሚደረገው አስቸኳይ እርምጃ ታሪካዊ ምዕራፍ ነው"" ብለዋል ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ። የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር:: የዓለም ጤና ድርጅት ፣ መንግስታት እና ሁሉም የሚመለከተው አካል የሰዎችን ጤና ለመጠበቅ እና በአካባቢያዊ አቅም ላይ ኢንቨስት ለማድረግ ፣ ፍትሃዊነትን በማረጋገጥ እና ዓለም አቀፍ የአደጋ ጊዜ ጤና ሥነ ሕንፃን ለመደገፍ ተጨባጭ እርምጃዎችን እንዲወስዱ የዓለም መሪዎች አስፈላጊውን የፖለቲካ ድጋፍ እና አቅጣጫ ለመስጠት ይህንን ቃል እቀበላለሁ ። ያስፈልገዋል"" በ78ኛው የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ጉባኤ ፕሬዝዳንት ዴኒስ ፍራንሲስ የፀደቀው የፖለቲካ መግለጫ እና በእስራኤል አምባሳደር ጊላድ ኤርዳን እና በሞሮኮ ኦማር ሂሌል መሪነት የተደረገው ድርድር ውጤት የአለም ጤና ድርጅት “ በአለም አቀፍ ጤና ላይ ባለስልጣን መምራት እና ማስተባበር ፣ እና ""ለአለም ጤና ድርጅት በቂ እና ሊተነብይ የሚችል የገንዘብ ድጋፍ ወደ ዘላቂ ፋይናንስ የበለጠ ቁርጠኝነት የመስጠት አስፈላጊነት ፣ ይህም ዋና ተግባሮቹን ለመወጣት የሚያስፈልጉትን ሀብቶች እንዲይዝ ያስችለዋል ። ዶ/ር ቴድሮስ “በ ኮቪድ-19 ወረርሽኝ የተሠቃዩ ሰዎች የሕይወት ተሞክሮ በአእምሯችን ግንባር ቀደም መሆን አለበት የዓለም መሪዎች የሚሰጡትን ግልጽ አቅጣጫ እውን ለማድረግ። ""የእኛን ማህበረሰቦች እንዴት በተሻለ ሁኔታ መጠበቅ እንዳለብን መማር አለብን እና እነሱን ማሳተፍ ፣ ማሳወቅ እና የመፍትሄው አካል እንዲሆኑ ማስቻል:: ህይወትን የሚያድኑ ጠንካራ ክሊኒካዊ እንክብካቤ ሥርዓቶችን መገንባት አለብን። ይህን ለማድረግ ፍትሃዊ የህክምና ርምጃዎችን፣ ዘላቂ እና በቂ የገንዘብ ድጋፍን፣ አቅም ያላቸው እና የተሰማሩ ማህበረሰቦችን እና ጠንካራ፣ የሰለጠኑ እና የታጠቁ የጤና ባለሙያዎችን ለማረጋገጥ ተጨባጭ እርምጃዎችን ይጠይቃል። “የኮቪድ-19 አስከፊ ተፅእኖዎች ዓለም ወረርሽኙን ለመከላከል፣ ለመዘጋጀት እና ምላሽ ለመስጠት የበለጠ ትብብር፣ የተቀናጀ እና ፍትሃዊ አካሄድ ለምን እንደሚያስፈልገው አሳይቷል” ብለዋል ዶክተር ቴድሮስ።","WHO welcomes historic commitment by world leaders for greater collaboration, governance and investment to prevent, prepare for and respond to future pandemics The World Health Organization welcomed today’s historic commitment shown by global leaders, at the United Nations General Assembly, to strengthen the international cooperation, coordination, governance and investment needed to prevent a repeat of the devastating health and socioeconomic impact caused by COVID-19, make the world better prepared for future pandemic, and get back on track to achieving the Sustainable Development Goals. “The first-ever head of state summit on pandemic prevention, preparedness and response is a historic milestone in the urgent drive to make all people of the world safer, and better protected from the devastating impacts of pandemics,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “I welcome this commitment by world leaders to provide the political support and direction needed so that WHO, governments and all involved can protect people’s health and take concrete steps towards investing in local capacities, ensuring equity and supporting the global emergency health architecture that the world needs.” The political declaration, approved by Mr Dennis Francis, President of the 78th United Nations General Assembly, and the result of negotiations under the able leadership of Ambassadors Gilad Erdan of Israel and Omar Hilale of Morocco, underscored the pivotal role played by WHO as the “directing and coordinating authority on international health,” and the need to “commit further to sustainable financing that provides adequate and predictable funding to the World Health Organization, which enables it to have the resources needed to fulfil its core functions.” “The lived experience of people who suffered through the COVID-19 pandemic must be at the forefront of our minds going forward in order to realize the clear direction provided by world leaders,” said Dr Tedros. “We must learn how to protect our communities better and to engage, inform and empower them to be part of the solution. We need to build stronger clinical care systems that can save lives. Doing so requires concrete actions to ensure equitable access to medical countermeasures, sustainable and adequate financing, empowered and engaged communities and robust, trained and equipped health workers.” “The devastating impacts of COVID-19 demonstrated why the world needs a more collaborative, cohesive and equitable approach to preventing, preparing for and responding to pandemics,” said Dr Tedros.","Hukumar lafiya ta duniya WHO ta yi maraba da alƙawari mai cike tarihi da shugabannin duniya suka yi don inganta haɗin kai, gudanarwa da saka hannun jari don kawarwa, shiryawa da ɗaukar mataki faruwar annoba nan gaba Hukumar Lafiya ta Duniya ta yi marhabin da ƙudiri mai cike da tarihi a yau, wanda shugabannin duniya suka nuna, a babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya, na karfafa haɗin gwiwar ƙasa da ƙasa, daidaitawa, gudanar da mulki da saka hannun jari da ake buƙata don hana sake haifar da mummunar illar kiwon lafiya da tattalin arziƙi da COVID-19 ya haifar, duniya tayi cikakken shiri don ɓarkewar cutar nan gaba, kuma ta dawo kan turbar cimma burin ci gaba mai ɗorewa na muradun ƙarni. Babban taron ƙoli na farko na duniya kan rigakafin cutar, shirye-shirye da mayar da martani wani lamari ne mai cike da tarihi a cikin shirin gaggawa na tabbatar da dukkan al'ummar duniya cikin aminci, da kuma samun kariya daga bala'in annoba,"" in ji Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Darakta janar na hukumar lafiya ta duniya WHO. Ina maraba da wannan alƙawarin da shugabannin duniya suka yi na ba da goyon baya na siyasa da alƙiblar da ake buƙata ta yadda WHO, gwamnatoci da duk waɗanda abin ya shafa za su iya kare lafiyar mutane, tare da ɗaukar ƙwararan matakai don saka hannun jari a cikin ayyukan gida, tabbatar da daidaito da tallafawa gine-ginen kiwon lafiya na gaggawa na duniya wanda duniya ke buƙata. .” Sanarwar siyasar, wacce Mista Dennis Francis, shugaban babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya karo na 78 ya amince da ita, da kuma sakamakon shawarwarin da aka samu ƙarƙashin jagorancin Ambasada Gilad Erdan na Isra'ila da Omar Hilale na Maroko, sun nuna muhimmiyar rawar da hukumar lafiya ta duniya WHO ta taka a matsayin "" jagora da daidaita iko kan harkokin kiwon lafiya na ƙasa da ƙasa,"" da kuma buƙatar za a ci gaba da ba da gudummawa ga cigaba mai ɗorewa wanda ke ba da isassun kuɗaɗe da ake hasashe ga Hukumar Lafiya ta Duniya, wanda ke ba ta damar samun albarkatun da ake buƙata don gudanar damanyan ayyukanta."" ""Abinda mutanen da suka sha fama da cutar ta COVID-19 suka fuskanta, dole ne su ƙasance a sahun gaba a cikin tunaninmu na gaba domin cimma kyakkyawar manufa da shugabannin duniya suka samar,"" in ji Dr Tedros. Dole ne mu koyi yadda za mu kare al'ummominmu da kyau, da kuma yadda zasu sa hannu, su faɗaka da kuma ƙarfafarsu don zama wani ɓangare na kawo mafita. Muna buƙatar gina tsarin kulawa na asibiti mai ƙarfi wanda zai iya ceton rayuka. Yin hakan yana buƙatar aiyuka na zahiri don tabbatar da samun daidaitattun hanyoyin magance matsalolin kula da lafiya, ci gaba da zuba isassun kuɗaɗe, al'ummomi da aka ƙarfafawa gwiwa da tafiya tare da su, da ƙwararan ƙwararrun ma'aikatan kiwon lafiya da aka horar da kuma wadatar da su da kayan aiki."" Mummunan tasirin COVID-19 ya nuna dalilin da yasa duniya ke buƙatar ƙarin hanyar haɗin gwiwa, haɗin kai da daidaito don kawarwa, shiryawa da kuma maida martani ga annoba, ""in ji Dr Tedros.","WHO inakaribisha ahadi za kihistoria za viongozi wa dunia kwa ushirikiano zaidi, utawala bora na uwekezaji ili kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na magonjwa ya baadaye Shirika la Afya Duniani lilikaribisha ahadi ya kihistoria iliyoonyeshwa leo na viongozi wa kimataifa, kwenye Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa, kuimarisha ushirikiano wa kimataifa, uratibu, utawala na uwekezaji unaohitajika ili kuzuia kurudiwa kwa athari mbaya za kiafya, kijamii na kiuchumi zinazosababishwa na UVIKO-19, ili kufanya dunia iwe tayari zaidi kwa janga la siku zijazo, na urejee kwenye mstari wa kufikia Malengo ya Maendeleo endelevu. ""Mkutano wa kwanza kabisa wa Wakuu wa nchi juu ya kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na janga ni hatua ya kihistoria katika harakati za haraka za kuwafanya watu wote duniani kuwa salama na kulindwa vyema dhidi ya athari mbaya za milipuko"" alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Ninakaribiasha ahadi hii ya viongozi wa dunia ya kutoa usaidizi wa kisiasa na mwelekeo unaohitajika ili WHO, serikali na wote wanaohusika waweze kulinda afya ya watu na kuchukua hatua madhubuti kuelekea kuwekeza katika uwezo wa ndani, kuhakikisha usawa na kusaidia afya ya dharura ya sanifu ambao dunia inauhitaji Hilo tamko la kisiasa, lililoidhinishwa na Bw. Denis Francis, Raisi wa Baraza Kuu la 78 la Umoja wa Mataifa, na matokeo ya mazungumzo chini ya uongozi mahiri wa mabalozi kama vile Gilad Erdon wa Israel na Omar Hilale wa Morocco, yalisisitiza jukumu muhimu lililofanywa na WHO kama kueleza na kuratibu mamlaka juu ya afya ya kimataifa na haja ya kujitolea zaidi kwa ufadhili wa kutosha na unaotabilika kwa Shirika la Afya Duniani, ambalo huliwezesha kuwa na rasilimali zinazohitajika kutimiza kazi zake za msingi Uzoefu wa maisha ya watu ambao waliteseka kupitia janga la UVIKO-19 lazima uwe mstari wa mbele ili kutambua mwelekeo huru unaotolewa na viongozi wa dunia, alisema Dk. Tedros. Lazima tujifunz jinsi ya kulinda jamii zetu vyema na kuzishirikisha na kuziwezesha kuwa sehemu ya suluhu. Tunatakiwa kujenga mifumo thabiti ya uangalizi wa kimatibabu ambayo ambao unaweza kuokoa maisha. Kufanya hivyo kunahitaji hatua madhubuti ili kuhakikisha upatikanaji wa hatua za kukabiliana na matibabu, ufadili endelevu na wa kutosha, jumuiya zilizowezeshwa na zinazohusika na wahudumu wa afya wenye nguvu, waliyofunzwa na wenye vifaa Athari mbaya za UVIKO-19 zilionyesha kwa nini duniani inahitaji mbinu shirikishi zaidi, yenye mshikamano na yenye usawa katika kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na magonjwa ya milipuko, alisema Dk. Tedros.","WHO gba ìfarajìn onípa tí àwọn olórí ní àgbáyé ṣe fún ìbáṣepọ̀, ìṣèjọba àti ìdókòwò ńlá láti dènà, ṣètò fún àti láti dáhùn sí àwọn àjàkálẹ̀ àrùn ọjọ́ iwájú Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé ti gba ìfarajìn onípa tí àwọn olórí ní àgbáyé ṣe àfihàn, ní Ìpàdé Àpapọ̀ United Nations, láti ṣe ìrólágbára fún ìfọwọ̀sowọ́pọ̀, ìṣàkóso, ìṣèjọba àti ìdókòwò ní orílẹ̀-sí-orílẹ̀ tí wọ́n nílò láti dènà àtúnṣe irú ipa aṣèparun fún ìlera àti ètò ọrọ̀ ajé ní àwùjọ tí àrùn COVID-19 dá sílẹ̀, láti mú kí àgbáyé gbáradì dáadáa fún àjàkálẹ̀ àrùn ọjọ́ iwájú, àti láti padà sí ojú ọ̀nà fún àṣeyọrí àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́. ""Ìpàdé olórí ìlú àkọ́kọ́-irú-ẹ̀ lórí ìdènà àjàkálẹ̀ àrùn, ìgbáradì àti ìfèsì náà jẹ́ àṣeyọrí onípa nínú ìje láti mú kí àwọn èèyàn ní ilé ayé wà ní àlàáfíà, kí wọ́n sì ní ààbò dáadáa kúrò lọ́wọ́ àwọn ipa aṣèparun àjàkálẹ̀ àrùn,"" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO sọ̀rọ̀. ""Mo gba ìfarajìn àwọn olórí ní àgbáyé yìí láti pèsè àtìlẹ́yìn àti ìtọ́sọ́nà ajẹmóṣèlú kí WHO, àwọn ìjọba àti gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ kàn lè dáàbò bo ìlera àwọn èèyàn kí wọ́n sì gbé àwọn ìgbésẹ̀ àrídìmú lórí ṣíṣe ìdókòwò nínú àwọn oníṣẹ́ ìbílẹ̀, ṣíṣe àrídájú ìṣedéédé àti àtìlẹ́yìn fún ìyaṣẹ́ ìlera onípàjáwìrì ní àgbáyé tí àgbáyé nílò."" Ìkéde olóṣèlú, tí Mr Dennis Francis, Ààrẹ Ìpàdé Àpapọ̀ Ìkejìdínlọ́gọ́rin United Nations buwọ́ lù, àti èsì àwọn ìfọ̀rọ̀wérọ̀ lábẹ́ ìdarí àwọn Aṣojú Gilad Erdan láti Isreal àti Omar Hilale láti Morocco, ṣe àfihàn ipa pàtàkì tí WHO kó gẹ́gẹ́ bíi ""aláṣẹ olùdarí àti olùṣàkóso lórí ìlera orílẹ̀-sí-orílẹ̀,"" àti ìnílò láti ""ṣe ìfarajìn síi fún ìrànwọ́ owó alálòpẹ́ tí yóò pèsè ìrànwọ́ owó tí ó tó tí ó sì ṣe é sọ àsọtẹ́lẹ̀ fún Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé, èyí tí yóò je kí ó ní àwọn èlò tí ó nílò láti ṣe àwọn ojúlówó iṣẹ́ rẹ̀. ""Ìrírí tí àwọn èèyàn tí wọ́n jìyà títí àjàkálẹ̀ àrùn COVID-19 gbọdọ̀ wà ní oókan àyà wa ní ìtẹ̀síwájú láti lè rí ìtọ́sọ́nà geere tí àwọn olórí ní àgbáyé pèsè,"" Dr Tedros fèsì. ""A gbọdọ̀ kọ́ bí a ṣe máa dáàbò bo àwọn àwùjọ wa dáadáa àti láti mú wọn kópa, là wọ́n lọ́yẹ̀ àti láti ṣe ìrólágbára fún wọn láti darapọ̀ mọ́ ọ̀nà àbáyọ náà. A ní láti ṣẹ̀dá ètò ìwádìí ìtọ́jú ìlera tí ó lágbára tí yóò lè dóòlà ẹ̀mí. Ṣíṣe bẹ́ẹ̀ nílò àwọn ìgbésẹ̀ àrídìmú láti ṣe àrídájú ìráàyè onídéédé sí àwọn ìgbésẹ̀takò tí ìṣègùn, ìṣúná alálòpẹ́ tí ó tó, àwọn àwùjọ tí wọ́n ń kópa tí wọ́n sì ti ṣe ìrólágbára fún, àti àwọn òṣìṣẹ́ ìlera tí wọ́n ní ìmọ̀, tí wọ́n ní ẹ̀kọ́ tí wọ́n sì ní irinṣẹ́."" ""Àwọn ipa aṣèparun tí àrùn COVID-19 ni ti ṣe àfihàn ìdí tí àgbáyé fi nílò ìlànà onífọwọ́sowọ́pọ̀, alájọṣe àti onídéédé láti dènà, gbáradì fún àti láti fèsì sí àwọn àjàkálẹ̀ àrùn,"" Dr Tedros dáhùn.","I-WHO iyakwamukela ukuzibophezela okungokomlando kwabaholi bomhlaba ngokubambisana okukhulu, ukubusa kanye nokutshalwa kwezimali ukuvimbela, ukulungiselela kanye nokuphendula ubhubhane oluzayo I-World Health Organisation yamukele ukuzibophezela kwanamuhla okuyingqopha-mlando okukhonjiswe abaholi bomhlaba, ku-United Nations General Assembly, ukuqinisa ukubambisana kwamazwe ngamazwe, ukusebenzisana, ukubusa kanye nokutshalwa kwezimali okudingekayo ukuze kuvinjelwe ukuphindaphinda komthelela omubi wezempilo kanye nenhlalo-mnotho obangelwe yiCOVID-19, umhlaba ulungele kangcono ubhubhane lwesikhathi esizayo, futhi ubuyele endleleni eya ekufinyeleleni Izinjongo Zokuthuthukiswa Okusimeme. ""Ingqungquthela yenhloko yezwe yokuqala ngqa yokunqanda ubhubhane, ukulungela kanye nokusabela kuyingqophamlando emkhankasweni ophuthumayo wokwenza bonke abantu emhlabeni baphephe, futhi bavikeleke kangcono emiphumeleni ebhubhisayo yezifo eziwubhubhane,"" kusho uDkt Tedros Adhanom Ghebreyesus, UMqondisi-Jikelele weWHO. “Ngiyakwamukela lokhu kuzibophezela kwabaholi bomhlaba ekuhlinzekeni ukwesekwa kwezepolitiki kanye nesiqondiso esidingekayo ukuze iWHO, ohulumeni nabo bonke abathintekayo bakwazi ukuvikela impilo yabantu futhi bathathe izinyathelo eziqinile zokutshala imali emandleni endawo, ukuqinisekisa ukulingana nokweseka ukwakhiwa kwezidingo zempilo eziphuthumayo emhlabeni jikelele.” Isimemezelo sezombangazwe, esivunywe nguMnu Dennis Francis, uMongameli we-United Nations General Assembly yama-78, kanye nomphumela wezingxoxo ngaphansi kobuholi obunamandla beNxusa u-Gilad Erdan wakwa-Israel kanye no-Omar Hilale waseMorocco, sigcizelele indima ebalulekile eyadlalwa yiWHO ngokuthi “ ukuqondisa kanye nokuxhumanisa igunya kwezempilo yamazwe ngamazwe,” kanye nesidingo “sokuzibophezela okuqhubekayo ekuxhaseni ngezimali okusimeme okuhlinzeka ngezimali ezanele nezingabikezelwa kuWorld Health Organization, okuyenza ibe nezinsiza ezidingekayo ukuze ifeze imisebenzi yayo eyinhloko.” ""Isipiliyoni esiphilayo sabantu abahlupheke ngenxa yobhubhane lweCOVID-19 kumele sibe phambili ezingqondweni zethu ukuya phambili ukuze sithole isiqondiso esicacile esinikezwa abaholi bomhlaba,"" kusho uDkt Tedros. “Kumele sifunde ukuthi singayivikela kanjani imiphakathi yethu kangcono futhi sihlanganyele, siyazise futhi siyinike amandla ukuze ibe yingxenye yesixazululo. Kudingeka sakhe izinhlelo zokunakekela emtholampilo eziqinile ezingasindisa izimpilo. Ukwenza kanjalo kudinga izinyathelo ezibambekayo zokuqinisekisa ukufinyelela ngokulinganayo ezinyathelweni zokwelashwa, ukuxhaswa ngezimali okusimeme nokwanele, imiphakathi enikwe amandla nebambisene kanye nabasebenzi bezempilo abaqinile, abaqeqeshiwe nabahlomile.” ""Imithelela elimazayo yeCOVID-19 ikhombisile ukuthi kungani umhlaba udinga indlela yokusebenzisana, ebumbene futhi elinganayo yokuvikela, ukulungiselela kanye nokusabela kubhubhane,"" kusho uDkt Tedros." +ዶ/ር ቴድሮስ እንዳሉት መንግስታት እና የባለብዙ ወገን አጋሮች የወረርሽኙ ፈንድ ፣የዓለም ጤና ድርጅት የወረርሽኞች እና የወረርሽኝ ኢንተለጀንስ ማዕከል ፣የደብሊውኤቻኦ ባዮ ሃብ በፈቃደኝነት አዳዲስ ባዮሎጂካዊ ቁሳቁሶችን እና የኤምአርኤን ክትባት ቴክኖሎጂን በማቋቋም ለደህንነቱ የተጠበቀ አለም መሰረቶችን መገንባት ጀምረዋል። የማስተላለፊያ ማዕከል:: ሆኖም ዶ/ር ቴድሮስ አክለውም ረቡዕ የፀደቀው የፖለቲካ መግለጫ ዓለምን ከኮቪድ-19 መድገም በተሻለ ለመከላከል የዓለም አቀፍ የጤና ድንገተኛ ሥነ ሕንፃ የበለጠ ማጠናከር እንዳለበት አሳስቧል ። ከሚያስፈልጉት በርካታ እርምጃዎች መካከል፣ የፖለቲካ መግለጫው የአባል ሀገራት የሚከተሉትን አስፈላጊነት ተገንዝቧል፡- የዓለም ጤና ድርጅት ስምምነት፣ ስምምነት ወይም ሌላ ዓለም አቀፍ የወረርሽኝ መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ መሣሪያ ላይ ድርድሩን ያጠናቅቁ፣ በሌላ መልኩ የወረርሽኙ ስምምነት በመባል የሚታወቀው፣ እና በዓለም አቀፍ የጤና ደንቦች (2005) ላይ ያነጣጠረ ማሻሻያ ለማድረግ እስከ ሜይ 2024 ድረስ ሥራቸውን ይቀጥሉ። ከወረርሽኙ ስምምነት ሂደት ጋር በተጣጣመ መልኩ ክትባቶችን፣ ምርመራዎችን፣ ሕክምናዎችን እና ሌሎች የጤና ምርቶችን ጨምሮ ዘላቂ፣ ተመጣጣኝ፣ ፍትሃዊ፣ ፍትሃዊ፣ ውጤታማ፣ ቀልጣፋ እና የህክምና መከላከያ ዘዴዎችን ማግኘት፣ ከጤና ጋር የተያያዙ የተሳሳቱ መረጃዎች፣ የሀሰት መረጃዎች፣ የጥላቻ ንግግር እና ማግለል በተለይም በማህበራዊ ሚዲያ መድረኮች ላይ በሰዎች አካላዊ እና አእምሯዊ ጤና ላይ የሚያደርሱትን አሉታዊ ተፅእኖ ለመከላከል እና ለመከላከል እርምጃዎችን ውሰድ፣ ይህም ከወረርሽኙ መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽ አንፃ��� የክትባት ማመንታት መከላከልን ጨምሮ። የባለድርሻ አካላት ውጤታማ ተሳትፎ ወቅታዊ፣ ትክክለኛ እና በማስረጃ ላይ የተመሰረተ መረጃ እና የዲጂታል ጤና አጠቃቀምን ጨምሮ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስራ እንደሚያስፈልግ በመገንዘብ በህዝብ ጤና ስርአቶች እና ባለስልጣናት ላይ እምነትን ማሳደግ የህዝብ ጤና ትምህርት፣ መሳሪያዎ ማንበብና መጻፍ እና ግንዛቤን ጨምሮ። ለአለም አቀፍ የጤና ሽፋን ቁርጠኝነት አካል በመሆን በመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤ እና ሌሎች የጤና ስርዓት እርምጃዎች ላይ ኢንቨስት በማድረግ ማህበረሰቦቻችንን ለመጠበቅ ለወደፊቱ ወረርሽኞች ምላሽ ለመስጠት ጠንካራ ብሄራዊ የጤና ስርዓቶች መኖራቸውን ለማረጋገጥ; የዓለም ጤና ድርጅት ወረርሽኙን ለመከላከል የበኩሉን ሚና ለመጫወት በሚፈለገው ደረጃ እንዲጠናከር ኢንቨስት ያድርጉ። የዓለም ጤና ድርጅት ዘላቂ የገንዘብ ድጋፍ እና የብሔራዊ የጤና ሥርዓቶች ዓለምን የበለጠ ደህንነቱ የተጠበቀ ለማድረግ አስፈላጊ ናቸው ። ሁሉም አገሮች ወረርሽኙን ለመከላከል፣ ለመዘጋጀት እና ምላሽ ለመስጠት የራሳቸውን ፍላጎት እንዲያሟሉ ለማስቻል እና ለማብቃት የጤና የሰው ኃይል እና ፈጣን ምላሽ አቅሞችን፣ የክትትልና አቅርቦት ሥርዓቶችን እና የአገር ውስጥ የማምረት አቅምን ማጠናከር።,"Dr Tedros said governments and multilateral partners have already commenced building the foundations for a safer world, with the establishment of the Pandemic Fund, the WHO Hub for Pandemic and Epidemic Intelligence, the WHO BioHub to voluntarily share novel biological materials, and the mRNA vaccine technology transfer hub. However, Dr Tedros added that the political declaration approved on Wednesday called for further strengthening of the global health emergency architecture to better protect the world from a repeat of COVID-19. Among numerous measures required, the political declaration recognized the need for Member States to: Conclude negotiations on a WHO convention, agreement or other international instrument on pandemic prevention, preparedness and response, otherwise known as the Pandemic Accord, and continue their work to make targeted amendments to the International Health Regulations (2005) by May 2024; In line with the Pandemic Accord process, ensure the sustainable, affordable, fair, equitable, effective, efficient and timely access to medical countermeasures, including vaccines, diagnostics, therapeutics and other health products; Take measures to counter and address the negative impacts of health-related misinformation, disinformation, hate speech and stigmatization, especially on social media platforms, on people’s physical and mental health, including countering vaccine hesitancy in the context of pandemic prevention, preparedness and response and to foster trust in public health systems and authorities, including by increasing public health education, literacy and awareness, while recognizing that the effective engagement of stakeholders requires access to timely, accurate and evidence-based information and awareness raising including through the use of digital health tools; To protect our communities through investing in primary health care and other health system measures, as part of a commitment to universal health coverage, so to ensure robust national health systems are in place to respond to future pandemics; Invest in ensuring WHO is strengthened to the level needed to play its role in responding to pandemic threats. Sustainable financing of WHO, and national health systems, is essential for making the world safer; Strengthen health workforce and rapid response capacities, surveillance and supply systems, and local manufacturing abilities, to enable and empower all countries to have the ability to meet their own needs to prevent, prepare for and respond to pandemics.","Dr Tedros ya ce tuni gwamnatoci da abokan hulɗa da suka fara gina harsashin samar da zaman lafiya a duniya, tare da kafa Asusun Kula da Cututtuka, Cibiyar Bayanan Sirri na Ibtila'i da Annoba ta WHO, da WHO BioHub don yaɗa kayan halitta bisa raɗin kai, da cibiya musayar fasahar rigakafin mRNA. Duk da haka, Dr Tedros ya kara da cewa sanarwar siyasar da aka amince da ita ranar Laraba, ta yi kira da a ƙara ƙarfafa tsarin gine-ginen gaggawa na kiwon lafiya don kare duniya daga maimaita abinda ya faru a COVID-19. Daga cikin ɗimbin matakan da ake buƙata, sanarwar siyasar ta amince da buƙatar ƙasashe mambobisu: Kammala tattaunawa a taron hukumar WHO, yarjejeniya ko wasu kayan aiki na ƙasa da ƙasa kan rigakafin cutar, shirye-shirye da mayar da martani, wanda aka sani ta wata fuskar da Yarjejeniyar Annoba, kuma su ci gaba da aikinsu don yin gyare-gyaren da aka yi niyya ga Dokokin Kiwon Lafiya na Duniya (na shekarar 2005) nan da Mayun 2024; A bisa tsarin tsarin Yarjejeniyar Annobar, a tabbatar an ɗauki matakan yaƙi da cutar masu ɗorewa, sauƙin kuɗi, adalci, daidaito, tasiri, da inganci, haɗi da alluran rigakafi, bincike, magunguna da sauran kayayyakin kiwon lafiya; Ɗaukar matakai don yaƙi da kuma magance munanan illolin da ke tattare da gurɓatattun bayanan da suka shafi kiwon lafiya, bayanan ƙarya, kalaman ƙiyayya da cin mutunci, musamman a dandalin sada zumunta, kan lafiyar jiki da tunanin mutane, gami da magance shakkun alluran rigakafi a cikin ƙunshin rigakafin cutar, shiri da mayar da martani da kuma samar da yarda da aminci ga tsarin kiwon lafiyar jama'a da hukumomi, ciki har da inganta ilimin kiwon lafiyar jama'a, ilmantarwa da wayar da kan jama'a, tare da da sanin cewa yin aiki mai mahimmanci na masu ruwa da tsaki yana buƙatar samun damar samun bayanai a kan lokaci, sahihan bayanai da suke abin dogaro, tare da wayar da kan jama'a ciki har da yin amfani da kayan kula da lafiya na fasahar zamani.; Don kare al'ummominmu ta hanyar saka hannun jari a fannin kiwon lafiya na farko da sauran matakan tsarin kiwon lafiya, a matsayin wani ɓangare na sadaukar da kai ga samar da lafiya ga duniya baki ɗaya, don tabbatar da cewa an samar da ingantattun tsarin kiwon lafiya na ƙasa don magance cututtuka masu zuwa nan gaba.; Zuba hannun jari don tabbatar da an ƙarfafa WHO zuwa matakin da ake buƙata don taka rawar da take takawa wajen magance barazanar annoba. Tallafin cigaba mai ɗorewa na WHO, da tsarin kiwon lafiyar ƙasa, yana da mahimmanci don tabbatar da aminci a duniya; Ƙarfafa ma'aikatan kiwon lafiya da ƙwarewar saurin kai ɗauki, sa ido da tsarin samar da kayayyaki, da ƙwarewar masana'antu na gida, don ba da dama da ƙarfafa duk ƙasashe don samun damar biyan buƙatun kansu don kawarwa, shiryawa da kuma ɗaukar mataki kanannobar.","Dk. Tedros alisema, serikali na washirika wa kimataifa tayari wameanza kujenga misingi ya dunia salama, kwa kuanzishwa kwa Mfuko wa janga, kitovu cha ujasusi wa ugonjwa na Milipuko, WHO BioHub kushiriki kwa hiari nyenzo mpya za kibayolojia na kitovu cha teknolojia cha uhamishaji wa chanjo ya mRNA. Walakini, Dk Tedros ameongeza kuwa tamko la kisiasa lililoidhinishwa Jumatano lililotakiwa kuimarishwa zaidi kwa usanifu wa dharura ya afya duniani ili kuilinda dunia dhidi ya marudio ya UVIKO-19. Miongoni mwa hatua nyingi zinazohitajika, tamko la kisiasa lilitambua haja ya Nchi Wanachama: Hitimisha mazungumzo kuhusu mkataba wa WHO, makubaliano au chombo kingine cha kimataifa kuhusu kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na janga hili, inayojulikana kwa jina jingine kama Makubaliano ya Gonjwa, na kuendelea na kazi yao ya kufanya marekebisho yanayolengwa kwa Kanuni za Afya za Kimataifa (2005) kufikia Mei 2024; Sambamba na mchakato wa hatua za makubalianano ya janga, yanayohakikisha upatikanaji endelevu, unafuu wa bei, haki, usawa, ufanisi wa hatua za matibabu ikiwa ni pamoja na chanjo, uchunguzi, matibabu na bidhaa nyingine za afya; Kuhakikisha hatua za kukabiliana na athari mbaya za habari potofu zinazohusiana na afya, habari potovu, matamshi ya chuki na unyanyapaa, haswa kwenye mitandao ya kijamii, juu ya afya ya mwili na akili ya watu, pamoja na kupinga kusita kwa chanjo katika mkutadha wa kuzuia janga, kujiandaa na kuitikia na kukuza imani katika mifumo na mamlka za afya ya umma, ikiwa ni pamoja na kuongeza elimu ya afya ya umma, kusoma na kuandika na ufahamu, huku tukitambua kuwa ushirikishwaji bora wa wadau unahitaji upatikanaji wa taarifa kwa wakati sahihi na zenye msingi wa ushahidi na kuongeza uhamasishaji ikiwa ni pamoja na kutumia zana za afya za kidijitali; Kulinda jamii zetu kwa kuwekeza katika huduma za afya ya msingi na hatua nyingine za mfumo wa afya, kama sehemu ya kujitolea kwa huduma ya afya kitaifa iko katika kukabiliana na milipuko ya baadaye; Wekeza katika kuhakikisha kuwa WHO inaimarishwa kwa kiwango kinachohiatjika kutekeleza jukumu lake katika kukbiliana na matishio ya janga. Ufadhili endelevu wa WHO, na mifumo ya afya ya kitaifa, ni muhimu katika kuufanya dunia kuwa salama zaidi; Imarisha nguvu kazi ya afya na uwezo wa kukabiliana na mifumo ya ufuatiliaji na ugavi, na uwezo wa utengenezaji wa ndani, ili kuwezesha nchi zote kuwa na uwezo wa kukidhi mahitaji yao wenyewe ili kuzuia, kujiandaa na kukabiliana na milipuko.","Dr Tedros sọ pé àwọn ìjọba àti àwọn alábàáṣe ẹlẹ́yàmẹyà ti bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣẹ̀dá àwọn ìpìlẹ̀ fún ilé ayé tí ó ní ààbò síi, pẹ̀lú ìdásílẹ̀ Owó-ìrànwọ́ Àjàkálẹ̀ àrùn, Ibùdó WHO fún Ìmọ̀ Àjàkálẹ̀ àrùn káríayé àti Àjàkálẹ̀ àrùn, BioHub WHO ti fi àwọn èlò ajẹmọ́bìí tuntun síta lọ́fẹ̀ẹ́, àti ibùdó ìgbéká ìmọ̀-ẹ̀rọ àjẹsára mRNA. Ṣùgbọ́n, Dr Tedros ṣe àfikún pé ìkéde olóṣèlú tí wọ́n buwọ́ lù náà ní ọjọ́'Rú pè fún ìtúbọ̀ ṣe ìrólágbára fún ìyaṣẹ́ ìlera onípàjáwìrì ní àgbáyé láti dáàbò bo àgbáyé dáadáa kúrò lọ́wọ́ àtúnṣe COVID-19. Láàárín ọ̀pọ̀ àwọn ìgbésẹ̀ tí wọ́n nílò, ìkéde olóṣèlú náà ṣe ìdámọ̀ ìníló fún àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ láti: Parí àwọn ìfọ̀rọ̀wérọ̀ lórí àpèjọ, àdéhùn WHO kan àbí àwọn irinṣẹ́ ní àgbáyé mìíràn lórí ìdènà, ìgbáradì fún àti ìfèsì sí àjàkáyé, tí a tún mọ̀ sí Pandemic Accord, kí wọ́n sì tẹ̀síwájú pẹ̀lú iṣẹ́ wọn láti ṣe àwọn àtúnṣe aláfojúsùn sí àwọn Òfin Ìlera Orílẹ̀-sí-orílẹ̀ (2005) títí oṣù Karùn-ún ọdùn 2024.; Ní ìbámu pẹ̀lú ìlànà Pandemic Accord, ṣe àrídájú ìráàyè alálòpẹ́, tí kò fàpò ya, tí kò ṣe ojúsàájú, onídéédé, tí ó múná dóko, tí ó ṣiṣẹ́ tí ó sì bọ́ sí àsìkò sí ìgbésẹ̀takò ti ìṣègùn, pẹ̀lú àwọn àjẹsára, ìṣèdámọ̀, ìtọ́jú àti àwọn èlò ìlera mìíràn.; Gbé àwọn ìgbésẹ̀ láti takò àti láti kojú àwọn ipa búburú tí ìdẹ́yẹsí, ìwífún òfegè, ìwífún tí kò pé, ọ̀rọ̀ ọ̀tẹ̀ ajẹmọ́lera, pàápàá jùlọ ní orí àwọn ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́, lórí ìlera ara àti ọkàn àwọn èèyàn, pẹ̀lú ìtakò ìṣiyèméjì lórí àjẹsára nínú ètò ìdènà, ìgbáradì fún àti ìfèsì sí àjàkáyé àti láti mú ìgbẹkẹ̀lé nínú ẹ̀kọ́, ìmọ̀wé àti ìmọ̀ nípa ìlera gbogboogbò, nígbà tí wọ́n ń ṣe ìdámọ̀ pé ìkópa àwọn òpómúléró tí ó múná dóko nílò ìráàyè sí ìwífún ẹlẹ́rìí, tí ó wà ní ìbámu tí ó sì ṣe déédé àti ìgbédìde ìmòye pẹ̀lú nípa ìlò àwọn irinṣẹ́ ìlera orí ẹ̀rọ; Láti dáàbò bo àwọn àwùjọ wa nípasẹ̀ ìdókòwò nínú ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ àti àwọn ìgbésẹ̀ ètò ìlera mìíràn, gẹ́gẹ́ bíi ara ìfarajìn sí ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé, torí náà láti ṣe àrídájú àwọn ètò ìlera ní orílẹ̀-èdè tí ó dúró dáadáa wà nílẹ̀ láti ṣe ìdáhùn sí àwọn àjàkáyé ọjọ́ iwájú; Dókòwò nínú ṣíṣe àrídájú pé WHO ní ìrólágbára dé ìpele tí ó nílò láti kópa nínú ìdáhùn sí àwọn ìdúnkokò àjàkáyé. Ìṣúná alálòpẹ́ WHO, àti àwọn ètò ìlera ní orílẹ̀-èdè, sí ṣe pàtàkì láti mú kí ilé-ayé ní ààbò síi; Ṣe ìrólágbára ẹ̀ka iṣẹ́ ìlera àti àwọn ìkápá ìdáhùn kíákíá, ìwádìí àti àwọn ètò ìpèsè, àti àwọn iṣẹ́ ìṣèlọ́po ìbílẹ̀, láti mú àti láti ṣe ìrólágbára gbogbo àwọn orílẹ̀-èdè láti ní ipa láti rí àwọn ìnílò tiwọn fún ìdènà, ìgbáradì fún àti láti fèsì sí àwọn àjàkáyé.","UDkt Tedros uthe ohulumeni nabalingani bamazwe ngamazwe sebeqalile ukwakha izisekelo zomhlaba ophephile, ngokusungulwa kwesikhwama sePandemic Fund, iWHO Hub for Pandemic and Epidemic Intelligence, iWHO BioHub yokwabelana ngokuzithandela ngezinto ezintsha zebhayoloji, kanye nobuchwepheshe bomgomo we-mRNA ihabhu yokudlulisa. Kodwa-ke, uDkt Tedros wengeze ngokuthi isimemezelo sezepolitiki esivunywe ngoLwesithathu sifuna ukuthi kuqiniswe kabusha ukwakhiwa kwezimo eziphuthumayo emhlabeni wonke ukuze kuvikelwe kangcono umhlaba ekuphindaphindweni kweCOVID-19. Phakathi kwezinyathelo eziningi ezidingekayo, isimemezelo sezepolitiki sabona isidingo sokuthi Amazwe Angamalungu: Phetha izingxoxo zengqungquthela yeWHO, isivumelwano noma elinye ithuluzi lamazwe ngamazwe mayelana nokuvimbela ubhubhane, ukulungela kanye nokusabela, okwaziwa ngenye indlela ngokuthi Isivumelwano Sobhubhane, futhi baqhubeke nomsebenzi wabo wokwenza izichibiyelo ezihlosiwe zeMithethonqubo Yezempilo Yamazwe Ngamazwe (2005) ngoNhlaba 2024; Ngokuhambisana nenqubo yeSivumelwano Sobhubhane, qinisekisa ukufinyelela okusimeme, okuthengekayo, okunobulungiswa, okulinganayo, okuphumelelayo, okuphumelelayo nokufika ngesikhathi kwezinyathelo zokwelapha, okuhlanganisa imithi yokugoma, ukuxilonga, imithi yokwelapha kanye neminye imikhiqizo yezempilo; Thatha izinyathelo zokulwa nokubhekana nemithelela engemihle yokwaziswa okungelona iqiniso okuhlobene nezempilo, ukuqamba amanga, inkulumo enenzondo nokucwaswa, ikakhulukazi ezinkundleni zokuxhumana, mayelana nempilo yabantu ngokomzimba nangokwengqondo, okuhlanganisa ukulwa nokungabaza kokugoma esimweni sokuvimbela ubhubhane, ukulungela nokuphendula kanye ukugqugquzela ukwethenjwa ezinhlelweni zezempilo zomphakathi kanye neziphathimandla, okuhlanganisa nokwandisa imfundo yezempilo yomphakathi, ukufunda nokubhala nokuqwashisa, kuyilapho siqaphela ukuthi ukusebenzelana okuphumelelayo kwababambe iqhaza kudinga ukufinyelela olwazini olufika ngesikhathi, olunembile nolusekelwe ebufakazini kanye nokuqwashisa okubandakanya ukusetshenziswa kwamathuluzi adijithali ezempilo.; Ukuvikela imiphakathi yethu ngokutshala imali ekunakekelweni kwezempilo okuyisisekelo nakwezinye izindlela zohlelo lwezempilo, njengengxenye yokuzibophezela ekuhlinzekeni impilo yonke, ukuze siqinisekise ukuthi izinhlelo zezempilo zikazwelonke zikhona ukuze kubhekwane nobhubhane oluzayo; Tshala imali ekuqinisekiseni ukuthi iWHO iyaqiniswa ifinyelele ezingeni elidingekayo ukuze idlale indima yayo ekuphenduleni izinsongo zobhubhane. Ukuxhaswa ngezimali okusimeme kweWHO, kanye nezinhlelo zezempilo zikazwelonke, kubalulekile ekwenzeni umhlaba uphephe; Ukunika amandla abasebenzi bezempilo kanye nokubalekelela bakwazi ukuphendula ngokushesha, ukugada kanye nezinhlelo zokuhlinzeka, kanye nokukwazi ukukhiqiza endaweni, ukuze unike amandla wonke amazwe ukuze akwazi ukuhlangabezana nezidingo zawo ukuvimbela, alungiselele futhi alwe noubhubhane." +በዝቅተኛ እና ዝቅተኛ መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች በተለይም በመላው አፍሪካ ያሉ ወረርሽኞችን ለመከላከል የጤና ስርዓት አቅሞችን ማጎልበት; ከጤና ጋር የተያያዙ የተሳሳቱ መረጃዎች፣ የሀሰት መረጃዎች፣ የጥላቻ ንግግሮች እና መገለሎች በተለይም በማህበራዊ ሚዲያ መድረኮች ላይ በሰዎች አካላዊ እና አእምሮአዊ ጤና ላይ የሚያደርሱትን አሉታዊ ተፅእኖ መከላከል እና መከላከል፣ ወረርሽኙን መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽን ለማጠናከር እና በህብረተሰብ ጤና ስርአቶች ላይ እምነት ለመፍጠር። እና ባለስልጣናት; የወረርሽኙን ዘርፈ ብዙ መንስኤዎችና መዘዞች በዘላቂ ልማት ግቦች መሳካት ምክንያት የባለብዙ ወገን ሥርዓቱን አቅም መጠቀም እና ወረርሽኙን መከላከል፣ ዝግጁነት እና ምላሽን ለማሻሻል የሚያስፈልገውን ዘርፈ ብዙ አካሄድ ማሳደግ። በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላላ ጉባኤ ፕሬዝዳንት የዛሬውን የፖለቲካ መግለጫ ማፅደቁን ተከትሎ የተባበሩት መንግስታት አባል ሀገራት መሪዎች ስለ ወረርሽኙ መከላከል ፣ ዝግጁነት እና ምላሽ ወሳኝ አስፈላጊነት እና ጠንካራ ፣ የተቀናጀ እና አጠቃላይ የአለም ጤና ድንገተኛ ሥነ ሕንፃ አስፈላጊነት መግለጫዎችን ሰጥተዋል።,"Scale up health system capacities to address pandemic threats in low- and lower-middle income countries, especially across Africa; Counter and address the negative impacts of health-related misinformation, disinformation, hate speech and stigmatization, especially on social media platforms, on people’s physical and mental health, in order to strengthen pandemic prevention, preparedness and response, and foster trust in public health systems and authorities; Leverage the potential of the multilateral system and scale up the multisectoral approach needed to improve pandemic prevention, preparedness and response, due to the multifaceted causes and consequences of pandemics, which support attainment of the Sustainable Development Goals. Following today’s approval of the political declaration by the UN General Assembly president, leaders of United Nations Member States delivered statements on the critical importance of pandemic prevention, preparedness and response and the need for a robust, coordinated and comprehensive global health emergency architecture.","Haɓaka ƙarfin tsarin kiwon lafiya don magance barazanar annoba a cikin ƙasashe masu ƙarami da matsakaicin samu, musamman a duk faɗin Afirka; Yaƙi da kuma magance munanan illolin da ke tattare da bayanan ƙarya da ke da alaƙa da kiwon lafiya, ɓarna, kalaman ƙiyayya da cin mutunci, musamman a kan dandamali na kafofin sadarwa, kan lafiyar jiki da tunanin mutane, don ƙarfafa rigakafin cutar, shirye-shirye da maida martani, da ingy dogaro da tsarin kiwon lafiyar jama'a da hukumomi; Amfani da damar da tsarin na duniya ke da shi da kuma faɗaɗa hanyoyin da ake buƙata don inganta rigakafin annoba, shiri da kuma maida martani, saboda dalilai da yawa da kuma sakamakon annobar, wanda ke tallafawa cimma burin ci gaba mai ɗorewa. Bayan amincewa da sanarwar siyasa da shugaban babban taron Majalisar Ɗinkin Duniya ya yi a yau, shugabannin ƙasashe mambobin Majalisar Ɗinkin Duniya sun ba da sanarwa kan mahimmancin rigakafin cutar, shirye-shirye da mayar da martani da kuma buƙatar samar da tsayayyen tsarin gine-ginen gaggawa na kiwon lafiya a duniya.","Kuongeza uwezo wa mfumo wa afya ili kushughulikia vitisho vya janga katika nchi za kipato cha chini na kati, haswa kote barani Afrika; Kukabili na kushughulikia athari mbaya za habari potofu zinazohusiana na afya, habari potovu, matamshi ya chuki na unyanyapaa, haswa kwenye mitandao ya kijamii, juu ya afya ya mwili na akili ya watu ili kuimarisha uzuiaji wa janga, utayari na mwitikio na kukuza uaminifu katika mifumo na mamlaka ya afya duniani; Kuongeza uwezo wa mfumo wa kimataifa na kuongeza mbinu ya sekta mbalimbali zinazohitajika ili kuboresha uzuiaji wa janga, kujiandaa na kukabiliana na janga hili, kutokana na sababu nyingi na matokeo ya magonjwa ya mlipuko, ambayo yanasaidia kufikiwa kwa malengo ya maendeleo endelevu. Kufuatia idhini ya leo ya tamko la kisiasa la rai wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa, viongozi wa Mataifa Wanachama wa Umoja wa Mataifa walitoa taarifa juu ya umuhimu wa kuzuia janga, kujiandaa na kukabiliana na hitaji la usanifu thabiti, uliyoratibiwa na wa kina wa dharura ya afya duniani.","Mú àwọn ìkápá ètò ìlera dé ojú ìwọ̀n láti yanjú àwọn ìdúnkokò àjàkáyé ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé wọn kéré àti àwọn tí owó àmúwọlé wọn kò pọ̀ tó ìwọ̀nba, pàápàá káàkiri ilẹ̀ Africa; Takò àti láti kojú àwọn ipa búburú tí ìdẹ́yẹsí, ìwífún òfegè, ìwífún tí kò pé, ọ̀rọ̀ ọ̀tẹ̀ ajẹmọ́lera, pàápàá jùlọ ní orí àwọn ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́, lórí ìlera ara àti ọkàn àwọn èèyàn, láti lè ṣe ìrólágbára ìdènà, ìgbáradì àti ìfèsì sí àjàkáyé, àti láti mú ìgbẹkẹ̀lé nínú àwọn ètò àti àwọn aláṣẹ ìlera gbogboogbò; Ṣe àmúlò àǹfààní ètò ẹlẹ́yàmẹyà kí ó sì ṣe ìmúdójúìwọ̀n ìlànà ọlọ́pọ̀ ẹ̀ka iṣẹ́ tí wọ́n nílò láti mú ìdènà, ìgbáradì àti ìfèsì sí àjàkáyé dára síi, látààrí onírúurú àwọn okùnfà àti àwọn àbájáde àwọn àjàkáyé, tí ó ṣe ìrànwọ́ fún àṣeyọrí àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́. Ṣe àtẹ̀lé ìbuwọ́lù ìkéde olóṣèlú òní tí ààrẹ Ìpàdé Àpapọ̀ United Nations ṣe, àwọn olórí àwọn Orílẹ̀-èdè tí wọ́n jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ United Nations fi àwọn gbólóhùn lórí pàtàkì ìdènà, ìgbáradì àti ìfèsì sí àjàkáyé jíṣẹ́ àti ìnílò fún ìyaṣẹ́ ìlera onípàjáwìrì ní àgbáyé tí ó ní àsọyé tí ó dúró dáadáa tí ó sì ní àkóso.","Khulisa amandla ohlelo lwezempilo ukubhekana nobungozi bobhubhane emazweni anengeniso ephansi kuya kwemaphakathi, ikakhulukazi e-Africa yonkana; Lwisana futhi ulungise imithelela engemihle yokunikezwa imininingwane yezempelo engelona iqiniso , ukuqamba amanga, inkulumo enenzondo nokucwaswa, ikakhulukazi ezinkundleni zokuxhumana, kwezempilo yabantu ngokomzimba nangokwengqondo, ukuze kuqiniswe ukuvimbela ubhubhane, ukulungela nokusabela, futhi kukhuthaze ukwethenjwa ezinhlelweni zezempilo zomphakathi. kanye neziphathimandla; Sebenzisa amandla ohlelo lwezizwe ngezizwe futhi ukhuphule indlela yezinhlaka eziningi edingekayo ukuze kuthuthukiswe ukuvinjelwa kobhubhane, ukulungela kanye nokusabela, ngenxa yezimbangela nemiphumela ewubhadane ehlukahlukene, esekela ukufinyelelwa Kwezinjongo Zokuthuthukiswa Okusimeme. Ngemuva kokuvunywa kwanamuhla kwesimemezelo sezepolitiki sikamongameli we-UN General Assembly, abaholi bamazwe angamalungu eZizwe Ezihlangene bethule izitatimende ngokubaluleka kokunqanda ubhubhane, ukulungela kanye nokusabela kanye nesidingo sokwakhiwa kwezakhiwo eziphuthumayo eziqinile, ezihlelekile neziphelele." +የመጀመሪያው የዓለም ጤና ድርጅት ሪፖርት የደም ግፊትን አስከፊነት እና የማስቆም መንገዶችን ዘርዝሯል የዓለም ጤና ድርጅት ከፍተኛ የደም ግፊትን በአለም አቀፍ ደረጃ የሚያደርሰውን አስከፊ ጉዳት አስመልክቶ ለመጀመሪያ ጊዜ ያወጣውን ዘገባ እና ከዚህ ዝምተኛ ገዳይ ጋር የሚደረገውን ውድድር ለማሸነፍ በሚቻልበት መንገድ ላይ ምክረ ሃሳቦችን አቅርቧል። ሪፖርቱ እንደሚያሳየው ከ 5 ሰዎች መካከል 4 የሚሆኑት የደም ግፊት ያለባቸው ሰዎች በቂ ህክምና አልተደረገላቸውም ነገር ግን ሀገራት ሽፋኑን ማሳደግ ከቻሉ በ 2023 እና 2050 መካከል 76 ሚሊዮን ሞትን መከላከል ይቻላል:: የደም ግፊት መጨመር በዓለም ዙሪያ ከ 3 ጎልማሶች 1 ሰው ይጎዳል። ይህ የተለመደ፣ ገዳይ ሁኔታ ወደ ስትሮክ፣ የልብ ድካም፣ የልብ ድካም፣ የኩላሊት ጉዳት እና ሌሎች በርካታ የጤና ችግሮች ያስከትላል። በ1990 እና 2019 መካከል ከ650 ሚሊዮን ወደ 1.3 ቢሊዮን የነበረው የደም ግፊት (የደም ግፊት 140/90 ሚሜ ኤችጂ ወይም ከዚያ በላይ የሆነ ወይም ለደም ግፊት መድሃኒት የሚወስዱ) የሚኖሩ ሰዎች ቁጥር በእጥፍ ጨምሯል። በአለም አቀፍ ደረጃ የደም ግፊት ካለባቸው ሰዎች መካከል ግማሽ ያህሉ አሁን ስላሉበት ሁኔታ አያውቁም። ከሦስት አ��ተኛ በላይ የሚሆኑት የደም ግፊት ያለባቸው ጎልማሶች ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ይኖራሉ። እርጅና እና ጄኔቲክስ ለደም ግፊት የመጋለጥ እድላቸውን ሊጨምሩ ይችላሉ ነገርግን ሊስተካከሉ የሚችሉ እንደ ከፍተኛ የጨው ምግብ መመገብ፣ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ እና አልኮሆል አብዝቶ መጠጣት ያሉ አደገኛ ሁኔታዎች የደም ግፊት መጨመርን ይጨምራሉ። እንደ ጤናማ አመጋገብ፣ ትንባሆ ማቆም እና የበለጠ ንቁ መሆን ያሉ የአኗኗር ዘይቤ ለውጦች የደም ግፊትን ለመቀነስ ይረዳሉ።,"First WHO report details devastating impact of hypertension and ways to stop it The World Health Organization (WHO) released its first-ever report on the devastating global impact of high blood pressure, along with recommendations on the ways to win the race against this silent killer. The report shows approximately 4 out of every 5 people with hypertension are not adequately treated, but if countries can scale up coverage, 76 million deaths could be averted between 2023 and 2050. Hypertension affects 1 in 3 adults worldwide. This common, deadly condition leads to stroke, heart attack, heart failure, kidney damage and many other health problems. The number of people living with hypertension (blood pressure of 140/90 mmHg or higher or taking medication for hypertension) doubled between 1990 and 2019, from 650 million to 1.3 billion. Nearly half of people with hypertension globally are currently unaware of their condition. More than three-quarters of adults with hypertension live in low- and middle-income countries. Older age and genetics can increase the risk of having high blood pressure, but modifiable risk factors such as eating high-salt diet, not being physically active and drinking too much alcohol can also increase the risk of hypertension. Lifestyle changes like eating a healthier diet, quitting tobacco and being more active can help lower blood pressure.","Rahoton farko na WHO ya yi cikakken bayani game da mummunan tasirin cutar hawan jini da hanyoyin da za a dakatar da ita. Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta saki rahotonta na farko kan mummunar illar cutar hawan jini ga duniya, tare da shawarwarin hanyoyin da za a bi don cin nasara akan wannan cuta mai kisan mummuƙen. Rahoton ya nuna kusan 4 daga cikin mutane 5 da ke fama da hawan jini ba a ba su magani yadda ya kamata, amma idan ƙasashe za su iya ƙara ƙaimi, za a iya kawar da mutuwar mutane miliyan 76 tsakanin daga shekarar 2023 zuwa 2050. Hawan jini yana shafar mutum ɗaya cikin uku a faɗin duniya. Wannan gama garin cuta, mai saurin kisa tana haifar da hawan jini, bugun zuciya, gazawar zuciya, lalacewar ƙoda da sauran matsalolin lafiya da yawa. Adadin mutanen da ke fama da hawan jini (hawan jini na 140/90 mmHg zuwa sama ko shan magani don hawan jini) ya ninka tsakanin shekarun 1990 da 2019, daga miliyan 650 zuwa biliyan 1.3. Kusan rabin mutanen da ke fama da hawan jini a duniya a halin yanzu ba su san halin da suke ciki ba. Fiye da ƙashi uku cikin huɗu na manya masu fama da hawan jini suna rayuwa a cikin ƙananan ƙasashe masu tasowa masu ƙarancin samu. Dattawa da kuma waɗanda suka yi gado suna cikin haɗarin kamuwa da hawan jini, amma akwai abubuwan da ka iya haifar dashi kamar cin abinci mai yawan gishiri, rashin motsa jiki da kuma yawan shan giya. Canjin hanyoyin gudanar da rayuwa, kamar cin abinci mai gina jiki, ƙauracewa shan taba da kuma motsa jiki zai taimaka wurin rage hawan jini.","Ripoti ya kwanza ya WHO inaeleza athari mbaya za shinikizo la damu na njia za kuzuia Shirika la Afya Duniani (WHO) lilitoa taarifa yake ya kwanza kabisa kuhusu athari mbaya za shirika la damu duniani pamoja na mapendekezo ya njia za kushinda mbio dhidi ya muuaji huyu wa kimyakimya. Taarifa hiyo inaonyesha kuwa takribani watu 4 hadi 5 waliyo na shinikizo la damu hawajatibiwa vya kutosha, lakini ikiwa nchi zinaweza kuongeza chanjo, vifo milioni 76 vinaweza kuepukika kuanzia mwaka 2023 hadi 2050. Shinikizo la damu linaweza kuathiri mtu mzima 1 kati ya 3 duniani kote. Hii hali ya kifo, iliyozoeleka inaweza kusababisha kiharusi, mshituko wa moyo, moyo kushindwa kufanya kazi, uharibifu wa figo na matatizo mengine mengi ya afya. Idadi ya watu wanaoishi na shinikizo la damu (shinikizo la damu la 140/90 mmHg au zaidi au wanatumia dawa za shinikizo la damu) iliongezeka maradufu kati ya mwaka 1990 na 2019, kutoka milioni 650 hadi biioni 1.3. Karibu nusu ya watu waliyo na shinikizo la damu duniani kote hawajui hali zao. Zaidi ya robo tatu ya watu wazima wenye shinikizo la damu wanaishi katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati. Uzee na maumbile yanaweza kuongeza hatari ya kupata shinikizo la damu, lakini mambo hatarishi yanayobadilika kama vile kula chakula chenye chumvi nyingi, kutofanya mazoezi pa kunywa pombe kupita kiasi pia kunaweza kuongeza hatari ya shinikizo la damu. Mabadiliko ya mtindo wa maisha kama vile kula lishe bora, kuacha tumbaku na kuwa na shughuli nyingi kunaweza kusaidia kupunguza shinikizo la damu.","Àbọ̀ WHO àkọ́kọ́ ṣe àlàyé àwọn ipa búburú tí ẹ̀jẹ̀ ríru ní àti àwọn ọ̀nà láti fi òpin síi Àjọ Elétò-ìlera ní Àgbáyé (WHO) fi àbọ̀ àkọ́kọ́ rẹ̀ lórí ipa búburú tí ẹ̀jẹ̀ ríru ní ní àgbáyé, pẹ̀lú àwọn iyànjú lórí ọ̀nà láti borí ìje tako ayọ́kẹ́lẹ́ ṣekúpani yìí. Àbọ̀ náà ṣe àfihàn pé ó fẹ́rẹ̀ tó 4 nínú àwọn èèyàn 5 tí wọ́n ní ẹ̀jẹ̀ ríru ni wọn kò gba ìtọ́jú tí ó péye, ṣùgbọ́n bí àwọn orílẹ̀-èdè bá lè mú ọwọ́jà dé ojú ìwọ̀n, ikú àwọn èèyàn mílíọ̀nù 76 lè ṣeé yẹ̀ láàárín ọdùn 2023 àti 2050. Ẹ̀jẹ̀ ríru ń pa 1 nínú àwọn àgbàlagbà 3 lára ní àgbáyé. Àìsàn aṣekúpani tí ó wọ́pọ̀ yìí lè yọrí sí àrùn rọpárọsẹ̀, ìkọluṣẹ́ ọkàn, ìdaṣẹ́sílẹ̀ ọkàn, ìbakíndìnrínjẹ́ àti ọ̀pọ̀ àwọn ìṣòro ìlera mìíràn. Iye àwọn èèyàn tí wọ́n ń gbé pẹ̀lú ẹ̀jẹ̀ ríru (ìfúnpá 140/90 mmHg àbí jù bẹ́ẹ̀ lọ àbí tí wọ́n ń lo òògùn fún ẹ̀jẹ̀ ríru) ti di ìlọ́po méjì láàárín ọdùn 1990 àti 2019, láti mílíọ̀nù 650 sí bílíọ̀nù 1.3. Ó fẹ́rẹ̀ tó ìdáméjì àwọn èèyàn tí wọ́n ní ẹ̀jẹ̀ ríru ní àgbáyé ni wọn kò mọ̀ pé àwọn ní i lọ́wọ́lọ́wọ́. Ó lé ní ìdá mẹ́ta nínú mẹ́rin àwọn àgbàlagbà tí wọ́n ní ẹ̀jẹ̀ ríru ni wọ́n ń gbé ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé wọn kéré àti àwọn orílẹ̀-èdè kòlàkòsagbe. Ogbó àti ajẹmọ́ran lè mú ewu níní ẹ̀jẹ̀ ríru lékún síi, ṣùgbọ́n àwọn okùnfà ewu aṣeéyípadà bíi jíjẹ oúnjẹ tí ó ní iyọ̀ púpọ̀, àìkópa nínú iṣẹ́ àfaraṣe àti mímu ní àmujù lè tún mú ewu ẹ̀jẹ̀ ríru lékún síi. Àyípadà ọ̀nà ìgbáyé bíi jíjẹ oúnjẹ aṣaralóore, dídáwọ́ tábà mímu dúró àti ṣíṣe àwọn eré ìdárayá lè ṣe ìrànwọ́ kí ìfúnpá fi wá sílẹ̀.","Umbiko wokuqala we-WHO unikeza imininingwane ngomthelela omubi wesifo sokuphakama komfutho wegazi nezindlela zokuwumisa Inhlangano yezempilo emhlabeni iWorld Health Organisation (WHO) ikhiphe umbiko wayo wokuqala ngqa mayelana nomthelela omubi emhlabeni wonke wesifo sokuphakama komfutho wegazi ophezulu, kanye nezincomo eziphathelene nezindlela zokunqoba lo bhubhane eliwumashaya abhuqe. Lo mbiko ukhombisa ukuthi cishe abantu abane kwabahlanu abanesifo sokuphakama komfutho wegazi ophakeme abalashwanga ngokwanele, kodwa uma amazwe engakwazi ukukhuphula izinga lokusabalala, ukufa kwabantu abayizigidi ezingama-76 kungagwenywa phakathi kuka-2023 no-2050. Isifo sokuphakama komfutho wegazi sithinta umuntu omdala oyedwa kwabangu-3 emhlabeni jikelele. Lesi simo esivamile, esibulalayo siholela ekufeni kohlangothi, isifo senhliziyo, ukwehluleka kwenhliziyo, ukulimala kwezinso nezinye izinkinga eziningi zempilo. Isibalo sabantu abaphila nesifo sokuphakama komfutho wegazi ophakeme (umfutho wegazi ongu-140/90 mmHg noma ngaphezulu noma abaphuza imithi yesifo sokuphakama komfutho wegazi) siphindeke kabili phakathi kuka-1990 no-2019, sisuka ezigidini ezingama-650 saya ku-1.3 wezigidigidi. Cishe isigamu sabantu abanomfutho wegazi ophezulu emhlabeni wonke okwamanje abasazi isimo sabo. Abantu abadala abangaphezu kwezingxenye ezintathu kwezine abanomfutho wegazi ophakeme bahlala emazweni anemali engenayo ephansi naphakathi. Iminyaka yobudala kanye nezakhi zofuzo kungandisa ingozi yokuba nomfutho wegazi ophakeme, kodwa izici eziyingozi ezishintshekayo njengokudla ukudla okunosawoti omningi, ukungawuvivinyi umzimba nokuphuza utshwala ngokweqile kungandisa ingozi yomfutho wegazi ophakeme. Ukushintsha indlela yokuphila njengokudla ukudla okunempilo, ukuyeka ugwayi nokuba matasa kakhulu kungasiza ukwehlisa umfutho wegazi." +"አንዳንድ ሰዎች የደም ግፊትን ውጤታማ በሆነ መንገድ የሚቆጣጠሩ እና ተዛማጅ ችግሮችን የሚከላከሉ መድኃኒቶች ሊፈልጉ ይችላሉ። የደም ግፊትን መከላከል፣ አስቀድሞ ለይቶ ማወቅ እና ውጤታማ ህክምና በጤና እንክብካቤ ውስጥ በጣም ወጪ ቆጣቢ ከሆኑ ጣልቃ ገብነቶች ውስጥ የሚጠቀሱ ሲሆን በመጀመሪያ ደረጃ በሕክምና ደረጃ የቀረበው የብሔራዊ የጤና ጥቅማ ጥቅሞች አካል ሆኖ አገሮች ቅድሚያ ሊሰጣቸው ይገባል። የተሻሻሉ የደም ግፊት ሕክምና መርሃ ግብሮች ኢኮኖሚያዊ ጥቅሞች ከ18 እስከ 1 የሚደርሱ ወጪዎችን ይበልጣሉ። ""የደም ግፊትን በቀላል እና በዝቅተኛ ዋጋ የመድኃኒት ሕክምናዎች ውጤታማ በሆነ መንገድ መቆጣጠ��� ይቻላል፣ ነገር ግን የደም ግፊት ካለባቸው ከአምስት ሰዎች መካከል አንዱ ብቻ ነው የተቆጣጠረው።"" የዓለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶክተር ቴድሮስ አድሃኖም ገብረእየሱስ ተናግረዋል። ""የደም ግፊት መቆጣጠሪያ መርሃ ግብሮች ችላ ተብለዋል፣ ቅድሚያ ያልተሰጣቸው እና በጣም ብዙ የገንዘብ ድጋፍ ያልተደረጉ ናቸው። የደም ግፊት ቁጥጥርን ማጠናከር እያንዳንዱ አገር ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ጉዞ አካል መሆን አለበት፣ ይህም በሚገባ የሚሰራ፣ ፍትሃዊ እና ተቋቋሚ የጤና ስርዓቶችን መሰረት ያደረገ፣ በአንደኛ ደረጃ የጤና አጠባበቅ መሰረት ላይ ነው። ሪፖርቱ የተጀመረው በተባበሩት መንግስታት ድርጅት 78ኛው ጠቅላላ ጉባኤ ላይ ሲሆን ለዘላቂ ልማት ግቦች የጤና ግቦችን ወረርሽኙን መከላከል እና ምላሽ መስጠትን ፣ የሳንባ ነቀርሳን ማቆም እና ሁለንተናዊ የጤና ሽፋን ማግኘትን ያካትታል ። የደም ግፊትን በተሻለ ሁኔታ መከላከል እና መቆጣጠር ለእነዚህ ሁሉ እድገት አስፈላጊ ይሆናል:: ለከፍተኛ የደም ግፊት ህክምና ውጤታማ በሆነ መንገድ የሚታከሙ ታካሚዎች ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ አፈጻጸም ላይ ባሉ ሀገራት 76 ሚሊየን ሞትን፣ 120 ሚሊየን ስትሮክን፣ 79 ሚሊየን የልብ ህመምን እና 17 ሚሊየን የልብ ድካም በሽታዎችን ለመከላከል ያስችላል። ማይክል አር ብሉምበርግ “በአሁኑ ጊዜ በአለም ላይ ያሉ አብዛኛዎቹ የልብ ድካም እና የስትሮክ በሽታዎች በተመጣጣኝ ዋጋ ፣ደህንነታቸው የተጠበቀ ፣ ተደራሽ በሆኑ መድሃኒቶች እና እንደ ሶዲየም ቅነሳ ባሉ ሌሎች ጣልቃገብነቶች መከላከል ይቻላል” ብሏል።","Some people may need medicines that can control hypertension effectively and prevent related complications. The prevention, early detection and effective management of hypertension are among the most cost-effective interventions in health care and should be prioritized by countries as part of their national health benefit package offered at a primary care level. The economic benefits of improved hypertension treat­ment programmes outweigh the costs by about 18 to 1. “Hypertension can be controlled effectively with simple, low-cost medication regimens, and yet only about one in five people with hypertension have controlled it.” Said Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Hypertension control programmes remain neglected, under-prioritized and vastly underfunded. Strengthening hypertension control must be part of every country’s journey towards universal health coverage, based on well-functioning, equitable and resilient health systems, built on a foundation of primary health care.” The report is being launched during the 78th Session of the United Nations General Assembly which addresses progress for the Sustainable Development Goals including health goals on pandemic preparedness and response, ending tuberculosis and attaining Universal Health Coverage. Better prevention and control of hypertension will be essential to progress in all of these. An increase in the number of patients effectively treated for hypertension to levels observed in high-performing countries could prevent 76 million deaths, 120 million strokes, 79 million heart attacks, and 17 million cases of heart failure between now and 2050. “Most heart attacks and strokes in the world today can be prevented with affordable, safe, accessible medicines and other interventions, such as sodium reduction,” said Michael R. Bloomberg, WHO Global Ambassador for Noncommunicable Diseases and Injuries.","Wasu mutanen suna buƙatar magunguna da zasu taimaka wurin daƙile cutar hawan jini da kuma magance sauran matsaloli masu alaƙa ita. Rigakafi, ganowa da bada kyakkyawar kula da cutar hawan jini na daga cikin hanyoyi masu sauƙi a cikin shirye-shiryen kiwon lafiya , kuma ya kamata ƙasashe su basu fifiko a matsayin wani ɓangare na ƙunshin tsarin kiwon lafiya na ƙasa a tsarin kiwon lafiya matakin farko. Ingantar tattalin arziƙi na ƙara samar da sauƙi wajen magance hawan jini da hakan yayi nauyi daga 18 zuwa 1. ""Za a iya shawo kan hawan jini yadda ya kamata cikin sauƙi, tsarin magani mai rahusa, amma duk da haka kusan ɗaya cikin biyar na masu fama da hawan jini sun shawo kan shi,"" a cewar darakta janar na hukumar lafiya ta duniya WHO, Dakta Tedros Adhanom Ghebreyesusu. Shirye shiryen kula da cutar hawan jini ba'a basu fifiko ba, ba a basu fifiko da isassun kuɗaɗe ba. Ƙarfafa matakan shawo kan cutar hawan jini dole ne ya ƙasance wani ɓangare na aikin kowace ƙasa a tsarin kiwon lafiya na bai ɗaya, bisa ingantaccen tsarin kiwon lafiya, daidaitacce da kuma juriya, wanda aka gina bisa tushen kula da lafiya a matakin farko."" An ƙaddamar da rahoton ne a yayin taro na 78 na majalisar ɗinkin duniya, wanda yayi bayanin cigaban muradan ƙarni tare manufofin kiwon lafiya akan shiri da kuma maida martani domin kawo ƙarshen tarin fuka da kuma samar da ingantaciyyar lafiya ta bai ɗaya. Kyakkyawan rigakafin magance hawan jini zai zama abu mai mahimmanci don ci gaba a cikin waɗannan. Ƙaruwar masu fama da cutar hawan jini da suka samu kulawa da aka yi nazarinsu a ƙasashen da suke aiki tuƙuru, zai taimaka wurin magance mutuwar mutane miliyan 76, bugun jini miliyan 120, ciwon zuciya miliyan 79, da kuma matsalar zuciya miliyan 17 daga yanzu zuwa shekarar 2050. Mafi yawanci ciwon zuciya da bugun jinin da ake samu a duniya a yau za'a iya magance su cikin sauƙi, ta hanyar samun magunguna sauƙin kuɗi da aminci, da kuma sauran kulawa, kamar rage yawan sinadarin sodium,"" a cewar Micheal R. Bloomberg, ambasadan WHO akan cututtuka marasa yaɗuwa da ciwuka.","Watu wengine wanaweza kuhitaji dawa zinazoweza kudhibiti shinikizo la damu kwa ufanisi na kuzuia matatizo yanayohusiana. Uzuiaji, ugunduzi wa mapema na udhibiti madhubuti wa shinikizo la damu ni miongoni mwa hatua za gharama nafuu katika huduma za afya na zinapaswa kupewa kipaumbele na nchi kama sehemu ya kifurushi cha kitaifa cha manufaa ya afya kinachotolewa katika ngazi ya huduma ya msingi. Manufaa ya kiuchumi ya programu zilizoboreshwa za matibabu ya shinikizo la damu linazidi gharama kwa takribani 18 hadi 1. Shinikizo la damu linaweza kudhibitiwa ipasavyo kwa kutumia dawa rahisi na za gharama ya chini, na bado ni takribani mtu mmoja kati ya watu watano waliyo na shinikizo la damu ndiye aliyeidhibiti, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. Programu za kudhibiti shinikizo la damu zinaendelea kupuuzwa, kutopewa kipaumbele na kutofadhiliwa kwa kiasi kikubwa. Kuimarisha udhibiti wa shinikizo la damu lazima iwe sehemu ya safari ya kila nchi kuelekea huduma ya afya kwa wote, kwa kuzingatia mifumo ya afya inayofanya kazi vizuri, yenye usawa na uthabiti, iliyojengwa kwenye msingi wa huduma za afya ya msingi Ripoti hiyo inazinduliwa wakati wa Kikao cha 78 cha Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa ambacho kinaangazia maendeleo ya malengo ya afya kuhusu kujitayarisha na kukabiliana na janga hilo, kukomesha kifua kikuu na kufikia Huduma ya Afya kwa wote. Kinga bora na udhibiti wa shinikizo la damu itakuwa muhimu kwa maendeleo katika haya yote. Kuongezeka kwa idadi ya wagonjwa wanaotibiwa ipasavyo kwa shinikizo la damu hadi viwango vinavyozingatiwa katika nchi zilizofanya vizuri kunaweza kuzuia vifo milioni 76, viharusi milioni 120, mshituko wa moyo milioni 79, na visa milioni 17 vya kushindwa kwa moyo kati ya sasa na 2050. Mashambulio mengi ya moyo na kiharusi duniani leo yanaweza kuzuiwa kwa dawa za bei nafuu, salama, zinazoweza kufikiwa na hatua zingine kama vile kupunguza sodiamu, alisema Michael R. Bloomberg, Balozi wa magonjwa na Majeraha yasiyoambukiza wa WHO.","Àwọn èèyàn kan lè nílò àwọn òògùn tí yóò ṣe àkóso ẹ̀jẹ̀ ríru dáadáa tí yóò sì dènà àwọn ìnira tí ó jẹ mọ́ ọ. Ìdènà, ìtètè ṣàwárí àti ìṣàkóso ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó múná dóko wà lára àwọn ìdásí aláìgbọ́nwólọ jù ní ìtọ́jú ìlera tí àwọn orílẹ̀-èdè sì gbọdọ̀ mú u ní ọ̀kúnkúndùn gẹ́gẹ́ bíi ara ètò àǹfààní ìlera ní orílẹ̀-èdè tí ó wà ní ìpele ìtọ́jú ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀. Àwọn àǹfààní ajẹmétò ọrọ̀ ajé tí àwọn àtúnṣe ètò ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru ní kọjá ìnáwó rẹ̀ pẹ̀lú bíi 18 sí 1. ""Àwọn ẹ̀rọ̀ òògùn tí wọ́n rọrùn tí wọn kò sì gbọ́nni lówó lọ lè ṣe àkóso ẹ̀jẹ̀ ríru dáadáa, síbẹ̀ èèyàn kan nínú àwọn márùn-ún tí wọ́n ní ẹ̀jẹ̀ ríru ni wọ́n ti rí i ṣàkós."" Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Olùṣàkóso Àgbà fún WHO sọ̀rọ̀. ""Wọ́n sì ń dẹ́yẹ sí àwọn ètò ìṣàkóso ẹ̀jẹ̀ ríru, wọn ò kà wọ́n kún tí owó kò sì tó láti máa mú wọn ṣiṣẹ́. Ṣíṣe ìrólágbára ìṣàkóso ẹ̀jẹ̀ ríru gbọdọ̀ wà lára ìrìn-àjò gbogbo orílẹ̀-èdè sí ọwọ́jà ìlera ní àgbáyé, lórí àwọn ètò ìlera tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ dáadáa, tí wọ́n jẹ́ onídéédé tí wọ́n sì dúró ṣinṣin, tí wọ́n kọ́ lórí ìpìlẹ̀ ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀. Wọ́n ń ṣe ìfilọ́lẹ̀ àbọ̀ náà ní àsìkò Ìjókòó Ìpàdé Àpapọ̀ Ìkejìdínlọ́gọ́rin United Nations tí ó ń sọ̀rọ̀ lórí ìlọsíwájú fún àwọn Àfojúsùn Ìdàgbàsókè Alálòpẹ́ pẹ̀lú àwọn ìlépa ìlera lórí ìgbáradì àti ìfèsì sí àjàkáyé, fífi òpin sí ikọ́ ife àti ṣíṣe àṣeyọrí Ọwọ́jà Ìlera ní Àgbáyé. Ìdènà àti ìṣàk��so ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó dára yóò ṣe pàtàkì sí ìlọsíwájú nínú gbogbo ìwọ̀nyìí. Àlékún iye àwọn aláìsàn tí wọ́n ti ṣe ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru fún sí àwọn ìpele tí wọ́n ṣe àkíyèsí nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí wọ́n ń ṣe dáadáa jùlọ lè dènà ikú àwọn èèyàn mílíọ̀nù 76, àrùn rọpárọsẹ̀ mílíọ̀nù 120, ìkọluṣẹ́ ọkàn mílíọ̀nù 79, àti àwọn ọ̀ràn ìdaṣẹ́sílẹ̀ ọkàn mílíọ̀nù 17 láàárín ìsinyìí àti ọdún 2050. ""Ọ̀pọ̀ àwọn ìkọluṣẹ́ ọkàn àti àrùn rọpárọsẹ̀ ní àgbáyé lónìí lè ṣe é dènà pẹ̀lú àwọn òògùn tí kò wọ́n, tí wọ́n ní ààbò, tí wọ́n sì ṣe é rí àti àwọn ìdásí mìíràn, bíi àdìnkù sódíọ̀mù,"" Michael R. Bloomberg, Aṣojú WHO ní Àgbáyé fún àwọn Ìpalára àti àwọn Àìsàn Aláìṣàkóràn.","Abanye abantu bangase badinge imithi engalawula isifo sokuphakama komfutho wegazi ngempumelelo futhi ivimbele izinkinga ezihlobene. Ukuvimbela, ukutholwa kusenesikhathi kanye nokuphathwa ngempumelelo kwesiso sokuphakama komfutho wegazi kuphakathi kwezindlela zokungenelela ezingabizi kakhulu ekunakekelweni kwezempilo futhi kufanele kubekwe phambili ngamazwe njengengxenye eyinzuzo yezempilo kazwelonke ehlinzekwa ezingeni lokunakekelwa okuyisisekelo. Izinzuzo zezomnotho zezinhlelo zokwelashwa ezithuthukisiwe zesifo kukuphakama komfutho wegazi zidlula izindleko cishe nge-18 kuya ku-1. “Isifo sokuphakama komfutho wegazi singalawuleka ngokuphumelelayo ngemithi eshibhile, kodwa nokho cishe umuntu oyedwa kwabahlanu onesifo sokuphakama komfutho wegazi uye wayilawula.” Kusho uDkt. Tedros Adhanom Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele weWHO. “Izinhlelo zokulawula isifo sokuphakama komfutho wegazi zisalokhu zinganakiwe, azibekwa eqhulwini futhi zinikezwa imali encane kakhulu. Ukuqinisa ukulawulwa kwesifo sokuphakama komfutho wegazi kumele kube yingxenye yohambo lwawo wonke amazwe olubheke ekusikweni kwezempilo emhlabeni wonke, okusekelwe ezinhlelweni zezempilo ezisebenza kahle, ezilinganayo neziqinile, ezakhelwe phezu kwesisekelo sokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo.” Umbiko wethulwa ngesikhathi soMhlangano-jikelele weNhlangano Yezizwe Ezihlangene wama-78 edingida inqubekelaphambili Yezinjongo Zokuthuthukiswa Okusimeme okuhlanganisa nezinjongo zezempilo mayelana nokulungela nokubhekana nobhubhane, ukuqeda isifo sofuba kanye nokuthola usizo Lwezempilo Lwendawo Yonke. Ukuvimbela nokulawulwa okungcono kwesifo sokuphakama komfutho wegazi kuzobaluleka ukuze kuthuthuke konke lokhu. Ukwenyuka kwenani leziguli ezelashelwe isifo sokuphakama komfutho wegazi ukuya emazingeni abonwa emazweni asebenza kahle kungavimba ukufa kwabantu abayizigidi ezingama-76, imivimbo eyizigidi eziyi-120, isifo senhliziyo esiyizigidi ezingama-79, kanye nezigameko eziyizigidi eziyi-17 zokwehluleka kwenhliziyo phakathi kwamanje no-2050. ""Iningi lenhliziyo kanye nokushaywa unhlangothi emhlabeni namuhla kungavinjelwa ngemithi engabizi, ephephile, efinyelelekayo kanye nokunye ukungenelela, njengokunciphisa i-sodium,"" kusho uMichael R. Bloomberg, iWHO Global Ambassador for Noncommunicable Diseases and Injuries." +"""በመጀመሪያ ደረጃ የደም ግፊትን ማከም ህይወትን ከማዳን በተጨማሪ በአመት በቢሊዮን የሚቆጠር ዶላር ይቆጥባል::"" የደም ግፊትን በቀላሉ በአስተማማኝ፣ በስፋት በሚገኙ፣ በዝቅተኛ ዋጋ በአጠቃላይ እንደ ሄርትስ ያሉ ፕሮግራሞችን በመጠቀም ሊታከም ይችላል። የየደብሊውኤችኦ ሄርትስ ቴክኒካል ፓኬጅ የልብና የደም ቧንቧ በሽታ አያያዝ በአንደኛ ደረጃ የጤና ክብካቤ እና በአዋቂዎች ላይ ያለ የደም ግፊት የመድኃኒት ሕክምና መመሪያ በአንደኛ ደረጃ የጤና እንክብካቤ መስጫ ቦታዎች ላይ ውጤታማ የደም ግፊት ሕክምና ለመስጠት የተረጋገጡ እና ተግባራዊ እርምጃዎችን ይሰጣል። ውጤታማ የሆነ የማህበረሰብ እና የአገሪቷን አቀፍ የደም ግፊት አስተዳደር በሁሉም የገቢ ደረጃ ላይ ባሉ አገሮች ሊሳካ ይችላል። ባንግላዲሽ፣ ኩባ፣ ህንድ እና ሲሪላንካን ጨምሮ ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ያላቸው ከ40 በላይ ሀገራት የደም ግፊት ህክምናቸውን በሄርትስ ፓኬጅ በማጠናከር ከ17 ሚሊዮን በላይ ሰዎችን ወደ ህክምና መርሃ ግብሮች አስመዝግበዋል። እንደ ካናዳ እና ደቡብ ኮሪያ ያሉ ሀገራት አጠቃላይ ሀገራዊ የደም ግፊት ህክምና መርሃ ግብሮችን ያቀረቡ ሲሆን ሁለቱም ሀገራት የደም ግፊትን ለመቆጣጠር በአዋቂዎች ላይ የደም ግፊትን ለመቆጣጠር 50% ብልጫ አግኝተዋል። ቀጣይ���ት ያለው፣ ስልታዊ ብሄራዊ የደም ግፊት መቆጣጠሪያ መርሃ ግብሮች ሊሳኩ ይችላሉ - እና ከፍተኛ ደረጃ ያለው የደም ግፊት ቁጥጥር ወደ ስትሮክ እና የልብ ድካም ፣ እና ረጅም እና ጤናማ ህይወት ይተረጎማል። ሪፖርቱ የሚከተሉትን አምስት አካላት ያካተተውን የሰውን ህይወት ለማዳን በአለም ጤና ድርጅት የሚመከር ውጤታማ የደም ግፊት ህክምናን ተግባራዊ ማድረግ አስፈላጊ መሆኑን አመልክቷል። ፕሮቶኮል፡- ከቁጥጥር ውጪ የሆነ የደም ግፊትን ለመቆጣጠር የተወሰኑ የተግባር እርምጃዎች ያሉት ተግባራዊ መጠን እና መድሀኒት-ተኮር የሕክምና ፕሮቶኮሎች እንክብካቤን ያቀላጥፋሉ እና ተገዢነትን ያሻሽላሉ። የመድሃኒት እና የመሳሪያ አቅርቦት: ተመጣጣኝ መድሃኒት መደበኛ, ያልተቋረጠ ተደራሽነት ውጤታማ የደም ግፊት ሕክምና አስፈላጊ ነው; በአሁኑ ጊዜ የአስፈላጊ የደም ግፊት መድሃኒቶች ዋጋ በአገሮች መካከል ከአስር እጥፍ በላይ ይለያያል።","“Treating hypertension through primary health care will save lives, while also saving billions of dollars a year.” Hypertension can easily be treated with safe, widely available, low-cost generic medications using programmes such as HEARTS. WHO's HEARTS technical package for cardiovascular disease management in primary health care and the Guideline for the pharmacological treatment of hypertension in adults provide proven and practical steps to deliver effective hypertension care in primary health care settings. Effective community- and country-wide blood pressure management can be achieved in countries of all income levels. More than 40 low- and middle-income countries, including Bangladesh, Cuba, India and Sri Lanka, have strengthened their hypertension care with the HEARTS package, enrolling more than 17 million people into treatment programmes. Countries such as Canada and South Korea delivered comprehensive national hypertension treatment programmes, and both countries surpassed the 50% mark for blood pressure control in adults living with hypertension. Sustained, systematic national hypertension control programmes can succeed—and a high level of blood pressure control translates into fewer strokes and heart attacks, and longer, healthier lives. The report underscores the importance of implementing WHO-recommended effective hypertension care to save lives, which include the following five components: Protocol: practical dose- and drug-specific treatment protocols with specific action steps for managing uncontrolled blood pressure can streamline care and improve adherence. Medication and equipment supply: regular, uninterrupted access to affordable medication is necessary for effective hypertension treatment; currently, prices for essential anti-hypertensive medicines vary by more than ten-fold between countries.","Magance cutar hawan jini a tsarin kiwon lafiya a matakin farko zai ceci rayuka da kuma adana biliyoyin daloli a wannan shekarar. Za'a iya magance cutar hawan jini cikin sauƙi da maguguna masu sauƙi ta hanyar amfani da shirye shirye kamar HEART. Kunshin masana makamar aiki na HEART daga WHO don kula da cututtukan zuciya a cikin tsarin kiwon lafiya daga matakin farko, da kuma ɗan Jagora kan maguguna na hawan jini na manya suna ba da ingantattun matakai masu amfani don sadar da ingantacciyar kulawar cutar hawan jini a cikin tsarin kiwon lafiya matakin farko. Za a iya samun ingantacciyar kulawar al'umma da ƙasa baki ɗaya akan cutar hawan jini a baki ɗaya ƙasashe masu matakai daban-daban na kuɗin shiga. Fiye da ƙasashe 40 masu ƙaramin ƙarfi da matsakaita, waɗanda suka haɗa da Bangladesh, Cuba, Indiya da Sri Lanka, sun ƙarfafa kula da cutar hawan jini tare da ƙunshin HEARTS, inda suka sanya mutane sama da miliyan 17 shiga cikin shirye-shiryen jiyya. Ƙasashe kamar su Canada da Koriya ta kudu sun gabatar da tsare tsare masu faɗi akan maganin hawan jini na duka ƙasashen da ya kai ƙashi hamsin na daƙile cutar hawan jini ga manya masu fama da cutar. Tsare-tsare masu ɗorewa na kula da cutar hawan jini na ƙasa na iya yin nasara, kuma babban matakin shawo kan cutar hawan jini yana fassara zuwa ƙarancin bugun jini da bugun zuciya, da kuma rayuwa mai tsayi da ƙoshin lafiya. Rahoton ya jaddada mahimmancin aiwatar da ingantacciyar kulawa da cutar hawan jini da WHO ta ba da shawara don ceton rayuka, wanda ya haɗa da abubuwa biyar masu zuwa: Ka'ida: sha da karɓar magani a aikace, da suke da keɓantattun matakai na kula da cutar hawan jinin da ba a bashi kulawa ba na iya kyautata kula da lafiya da bin ƙa'idojin. Magunguna da samar da kayan aiki: samun magani mai araha akai akai ba tare da katsewa ba yana da mahimmanci don ingantaccen maganin cutar hawan jini; a halin yanzu, farashin mahimman magungunan rigakafin hawan jini sun bambanta a farashi da fiye da ninki goma tsakanin ƙasashe.","Kutibu shinikizo la damu kupitia huduma ya afya ya msingi kutaokoa maisha, wakati huo pia kutaokoa mabilioni ya dola kwa mwaka Shinikizo la damu linaweza kutibiwa kwa kutumia dawa salama, zinazopatikana kwa wingi na za bei ya chini kwa kutumia programu kama vile HEARTS. Mfuko wa kiufundi wa WHO wa HEARTS kwa ajili ya udhibiti wa magonjwa ya moyo na mishipa katika huduma ya afya ya msingi na mwongozo wa matibabu ya kifamasia ya shinikizo la damu kwa watu wazima kutoa hatua zilizothibitishwa na za vitendo ili kutoa huduma bora ya shinikizo la damu katika mazingira ya afya ya msingi. Udhibiti mzuri wa shinikizo la damu katika jamii na nchi nzima unaweza kufikiwa katika nchi za viwango vyote vya mapato. Zaidi ya nchi 40 za kipato cha chini na kati, zikiwemo Bangladesh, Cuba, India na Siri Lanka zimeimarisha huduma zao za shinikizo la damu mpango wa HEARTS, na kuandikisha zaidi ya watu milioni 17 katika programu za matibabu. Nchi kama vile Kanada na Korea kusini zilitoa programu pana za matibabu ya shinikizo la damu; nchi zote mbili zilivuka alama ya 50% ya udhibiti wa shinikizo la damu kwa watu wazima wanaoishi na shinikizo la damu. Programu endelevu za kitaifa za kudhibiti shinikizo la damu zinaweza kufanikiwa na kiwango cha juu cha udhibiti wa shinikizo la damu hutafsiriwa kama viharusi vichache na mashambulizi ya moyo, na maisha marefu yenye afya. Ripoti hiyo inasisitiza umuhimu wa kutekeleza huduma bora ya shinikizo la damu inayopendekezwa na WHO ili kuokoa maisha, ambayo inajumuisha vipengele vitano vifuatavyo;: Itifaki: Itifaki za matibabu mahususi za kipimo na dawa zenye hatua mahususi za kudhibiti shinikizo la damu lisilodhibitiwa zinaweza kurahisisha utunzaji na kuboresha ufuasi. Ugavi wa dawa na vifaa: upatikanaji wa mara kwa mara, usiyoingiliwa wa dawa za bei nafuu ni muhimu kwa matibabu ya shinikizo la damu; kwa sasa bei za dawa muhimu za kupunguza shinikizo la damu hutofautiana kwa zaidi ya mara kumi kati ya nchi.","""Ṣíṣe ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru nípasẹ̀ ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ yóò dóòlà ẹ̀mí, nígbà tí yóò tún dóòlà ọ̀pọ̀ bílíọ̀nù owó dọ́là ní ọdún kan."" Ẹ̀jẹ̀ ríru ṣe é tọ́jú ní ìrọ̀rùn pẹ̀lú àwọn òògùn aláàbò, tí wọ́n wà káríayé, tí wọn kò sí náni lówó púpọ̀ nípa lílo àwọn ètò bíi HEARTS. Ètò ajẹmọ́ ìmọ̀-ẹ̀rọ HEARTS ti WHO fún ìṣàkóso àwọn àìsàn ajẹmétòòṣànká inú ọkàn nínú ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ àti Ìtọ́sọ́nà fún ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru ajẹmọ́pòpọ̀-òògùn nínú àwọn àgbàlagbà pèsè àwọn ìgbésẹ̀ tí ó dájú tí ó sì ṣe é tẹ̀lé láti fi ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó múná dóko ní àwọn ààtò ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ jíṣẹ́. Ìṣàkóso ìfúnpá ní àwùjọ àti ní orílẹ̀-èdè tí ó múná dóko lè ṣeéṣe ní àwọn orílẹ̀-èdè pẹ̀lú onírúurú ìpele owó àmúwọlé. Ó lé ní àwọn orílẹ̀-èdè tí owó àmúwọlé wọn kéré àti àwọn orílẹ̀-èdè kòlàkòṣagbe 40, pẹ̀lú Bangladesh, Cuba, India àti Sri Lanka, ti ṣe ìrólágbára ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru wọn pẹ̀lú ètò HEARTS, tí wọ́n ń ṣe ìgbàwọlé àwọn èèyàn tí wọ́n lé ní mílíọ̀nù 17 sínú àwọn ètò ìtọ́jú. Àwọn orílẹ̀-èdè bíi Canada àti South Korea ti mú àwọn ètò ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru ní orílẹ̀-èdè tí ó ní àsọyé wáyé, tí àwọn orílẹ̀-èdè méjéèjì sì ti kọjá ìwọ̀n àmì 50% fún ìṣàkóso ìfúnpá nínú àwọn àgbàlagbà tí wọ́n ní ẹ̀jẹ̀ ríru. Àwọn ètò ìṣàkóso ẹ̀jẹ̀ ríru alálòpẹ́, tí wọ́n ní ètò ní orílẹ̀-èdè lè ṣe àṣeyọrí—àti ìṣàkóso ìfúnpá gíga túmọ̀ sí ìwọ̀nba àrùn rọpárọsẹ̀ àti ìkọluṣẹ́ ọkàn, àti ẹ̀mí gígún pẹ̀lú ìlera tí ó dára síi. Àbọ̀ náà ṣàfihàn pàtàkì ìṣàmúlò ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó múná dóko tí WHO-ṣèyànjú láti dóòlà ẹ̀mí, èyí tí àwọn ẹ̀yà márùn-ún wọ̀nyìí wà nínú wọn: Ìlànà: àwọn ìlànà ìtọ́jú oníwọ̀n-òògùn àti onípàtó-òògùn tí ó ṣe é tẹ̀lé pẹ̀lú àwọn ìgbésẹ̀ ìṣe ní pàtó fún ìṣàkóso ìfúnpá tí kò àìlákòóso lè mú ètò ìtọ́jú rọrùn kí ó sì mú ìgbọ́ràn ìgbàtọ́jú dára síi. Ìpèsè òògùn àti irinṣẹ́: ìráàyè déédé, láìsí ìdílọ́wọ́ sí òògùn tí kò wọ́n ṣe pàtàkì fún ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó múná dóko; lọ́wọ́lọ́wọ́, iye owó àwọn òògùn fún adènà ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó múná dóko yàtọ̀ síra fún bíi ìlọ́po-mẹ́wàá láàárín àwọn orílẹ̀-èdè.","""Ukwelapha isifo sokuphakama komfutho wegazi ngokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo kuzosindisa impilo, kanti futhi konge izigidigidi zamaRandi ngonyaka."" Isifo sokuphakama komfutho wegazi ungelashwa kalula ngemithi ejwayelekile ephephile, etholakala kalula, engabizi kusetshenziswa izinhlelo ezifana neHEARTS. Iphakheji yezobuchwepheshe seHEARTS yeWHO yokulawula izifo zenhliziyo nemithambo yegazi ekunakekeleni kwezempilo okuyisisekelo kanye noMhlahlandlela wokwelashwa kwesifo sokuphakama komfutho wegazi kubantu abadala inikeza izinyathelo ezifakazelwe nezisebenzayo zokuletha ukunakekelwa okusebenzayo kwezokunakekelwa kwesifo sokuphakama komfutho wegazii kwezempilo okuyisisekelo. Ukulawula okusebenzayo komfutho wegazi womphakathi kanye nezwe lonke kungenzeka emazweni anawowonke amazinga emali engenayo. Amazwe angaphezu kwama-40 anemali engenayo ephansi nemaphakathi, okuhlanganisa iBangladesh, iCuba, i-India kanye neSri Lanka, aqinise ukunakekelwa kwawo komfutho wegazi ophezulu ngephakheji yeHEARTS, abhalise abantu abangaphezu kwezigidi ezingu-17 ezinhlelweni zokwelashwa. Amazwe afana neCanada neSouth Korea alethe izinhlelo eziphelele zokwelashwa kwesifo esiphakame somfutho wegazi kuzwelonke, futhi womabili la mazwe eqe uphawu lwama-50% lokulawula umfutho wegazi kubantu abadala abaphila nesifo sokuphakama komfutho wegazi. Izinhlelo ezihlelekile zezwe zokulawula isifo sokuphakama komfutho wegazi zingaphumelela—futhi izinga eliphezulu lokulawula umfutho wegazi lihumusha imivimbo embalwa nokuhlasela kwenhliziyo, nokuphila ngendlela enempilo isikhathi eside. Lo mbiko ugcizelela ukubaluleka kokusebenzisa ukunakekelwa okuphumelelayo okunconywe yiWHO ukuze kusindiswe impilo, okubandakanya lezi zingxenye ezinhlanu ezilandelayo: Ngokukhethekile: Umthamo osebenzayo- kanye nezinqubo zokwelapha eziqondene nezidakamizwa ezinezinyathelo ezithile zesenzo zokulawula umfutho wegazi ongalawuleki zingahlehlisa ukunakekelwa futhi zithuthukise ukubambelela. Ukunikezwa kwemithi nemishini: ukufinyelela okuvamile, okungaphazamiseki emithini ethengekayo kuyadingeka ekwelashweni okusebenzayo kwesifo sokuphakama komfutho wegazi; okwamanje, amanani entengo yemithi elwa nesifo sokuphakama komfutho wegazi ahluka ngokuphindwe kayishumi phakathi kwamazwe." +"በቡድን ላይ የተመሰረተ እንክብካቤ፡ ቡድን የደም ግፊት መድሃኒቶችን በሀኪም ትዕዛዝ እና ፕሮቶኮሎች ለማስተካከል እና ለማጠናከር ሲተባበር የታካሚ ውጤቶች ይሻሻላሉ:: በትዕግስት ላይ ያተኮሩ አገልግሎቶች፡ በቀላሉ የሚወሰዱ የመድኃኒት ሥርዓቶችን፣ ነፃ መድሃኒቶችን እና ከቤት ወደ ቤት በመቅረብ እና የደም ግፊት ክትትልን በቀላሉ በማቅረብ የእንክብካቤ እንቅፋቶችን ለመቀነስ። የመረጃ ሥርዓቶች፡ ተጠቃሚን ያማከለ፣ ቀላል የመረጃ ሥርዓቶች አስፈላጊ የታካሚ ደረጃ መረጃዎችን በፍጥነት እንዲመዘግቡ ያመቻቻሉ፣ የጤና እንክብካቤ ሠራተኛ የውሂብ ግቤት ሸክሙን ይቀንሳሉ፣ እና የእንክብካቤ ጥራትን በመጠበቅ ወይም በማሻሻል ፈጣን ልኬትን ይደግፋሉ። “በየሰዓቱ ከ1000 በላይ ሰዎች በስትሮክ እና በልብ ድካም ይሞታሉ። አብዛኛዎቹ እነዚህ ሞት የሚከሰቱት በከፍተኛ የደም ግፊት ሲሆን አብዛኞቹን መከላከል ይቻል ነበር” ብለዋል ዶ/ር ቶም ፍሬደን፣ ፕሬዝደንት እና ዋና ስራ አስፈፃሚ፣ ሬሶልቭ ቶ ማዳን ህይወት። ""ጥሩ የደም ግፊት እንክብካቤ ዋጋው ተመጣጣኝ ነው፣ሊደረስበት የሚችል እና የመጀመሪያ ደረጃ የጤና እንክብካቤን ያጠናክራል:: አሁን ያለው ፈተና “ከሚደረስበት” ወደ “መድረስ” መሄድ ነው። ይህ በዓለም ዙሪያ ያሉ መንግስታት ቁርጠኝነትን ይጠይቃል። ስለ ከፍተኛ የደም ግፊት አለም አቀፋዊ ተጽእኖ እና ስለ ሄርትስ ጥቅል እዚህ የበለጠ ይወቁ። ሙሉ ዘገባውን እዚህ ያንብቡ።","Team-based care: patient outcomes improve when a team collaborates to adjust and intensify blood pressure medication regimens per doctor orders and protocols. Patient-centred services: to reduce barriers to care by providing easy-to-take medication regimens, free medications and close-to-home follow-up visits, and making blood pressure monitoring readily available. Information systems: user-centred, simple information systems facilitate rapid recording of essential patient-level data, reduce health care worker data entry burden, and support rapid scale-up while maintaining or improving the quality of care. “Every hour, more than 1 000 people die from strokes and heart attacks. Most of these deaths are caused by high blood pressure, and most could have been prevented,” said Dr Tom Frieden, President & CEO, Resolve to Save Lives. “Good hypertension care is affordable, within reach, and strengthens primary health care. The challenge now is to go from “within reach” to “reached.” This will require commitment of governments around the world.” Learn more about the global impact of high blood pressure and the HEARTS package to control it here. Read the full report here.","Kulawa a ƙungiyance: mara lafiya, lafiyarsa tana inganta lokacin da ƙungiyar ta haɗa kai don daidaitawa da ƙarfafa tsarin maganin hawan jini bisa ga umarnin likita da ƙa'idoji. Tsarin fifita majiyyaci: don rage shingen kulawa ta hanyar samar da tsarin kulawa mai sauƙin samu, bada magunguna kyauta da bibiya ta kusa da gida, da kuma sa ido kan hawan jini ya wadatu cikin sauƙi. Tsarukan Bayanai: tsarin kula da bayanai dake fifita mai amfani da magani da ƙananun bayanai, cikin sauri zasu sauƙaƙe taskace bayanan matakan majinyaci, rage nauyin yawan shigar da bayanai ga ma'aikatan lafiya , da kuma taimakawa saurin samun cigaba, yayinda aka riƙe ko kyautata ingancin kulawar. ""A kowace awa, sama da mutane 1,000 ne ke mutuwa a dalilin hawan jini da bugawar zuciya,. Yawancin waɗannan mace-mace suna faruwa ne sakamakon cutar hawan jini, kuma yawancin ana iya kauce musu, ”in ji Dokta Tom Frieden, Shugaba kuma mamallakin, Resolve to Save Lives. ""Kyakkyawar kulawa ga cutar hawan jini nada arha, tana kusa, tana kuma ƙara ƙafin kula da lafiya matakin farko. Kalubalen yanzu shine tafiya daga ""kusa"" zuwa ""kaiwa ga gaci.""' Wannan zai bukaci jajircewar gwamnatocin a faɗin duniya. Ƙara koyo game da tasirin cutar hawan jini a duniya da tsarin HEART don sarrafa shi anan. Karanta cikakken rahoton anan.","Timu kujikita katika uangalizi: matokeo ya mgonjwa yanaboreshwa wakati timu inaposhirikiana katika kurekebisha na kuimarisha dawa za shinikizo la damu kwa kila agizo na itifaki za daktari. Huduma zinazomhusu mgonjwa: kupunguza vizuizi vya matunzo kwa kutoa dawa ambazo ni rahisi kutumika, dawa za bure na ziara za ufuatiliaji wa karibu zaidi wa nyumbani na kufanya usimamizi wa shinikizo la damu kupatikana kwa urahisi. Mifumo ya habari: inayomlenga mtumiaji, mifumo rahisi ya taarifa inawezesha utunzaji wa haraka wa takwimu muhimu za hali ya mgonjwa, kupunguza hatari ya takwimu za huduma za afya na kusaidia uongezaji wa haraka wakati wa kudumisha au kuboresha ubora wa huduma. Kila saa zaidi ya watu 1,000 wanakufa kutokana na kiharusi na mshituko wa moyo. Vifo vingi vya namna hii husababishwa na shinikizo la damu na vingi vingeweza kuzuiwa, alisema Dk. Tom Frieden, Rais & Mkurugenzi Mtendaji wa Resolve to Save Lives. Huduma nzuri ya shinikizo la damu ni nafuu, inapatikana na inaimarisha huduma za afya ya msingi. Changamoto sasa ni kutoka katika kufika hadi kufikiwa. Hii itahitaji kujitolea kwa serikali kote duniani Jifunze zaidi kuhusu athari za kimataifa za shinikizo la damu na mpango wa HEARTS ili kudhibiti hapa. Soma taarifa nzima hapa.","Ìtọ́jú onípìlẹ̀-ìgbìmọ̀: àwọn àbájáde aláìsàn dára síi nígbà tí ìgbìmọ̀ bá fọwọ́sowọ́pọ̀ láti ṣe àtúnṣe àti láti mú àwọn ẹ̀rọ̀ òògùn ìfúnpá ní ìbámu pẹ̀lú àṣẹ àti ìlànà dókítà. Àwọn iṣẹ́ afitaláìsànṣe: láti mú àdìnkù bá àwọn ìdènà sí ìtọ́jú nípa pípèsè àwọn ẹ̀rọ̀ òògùn tí wọ́n rọrùn láti lò, òògùn ọ̀fẹ́ àti àbẹ̀wò alátẹ̀lé nítòsí-ilé, àti mímú àmójútó ìfúnpá wà nílẹ̀. Àwọn ètò ìwífún: àwọn ètò ìwífún tí kò le, tí wọ́n jẹ́ afitaṣàmúlòṣe máa ń mú ìgbàsílẹ̀ dátà pàtàkì ní ìpele-aláìsàn yá, ṣe àdìnkù ẹrù iṣẹ́ àwọn òṣìṣẹ́ ìtọ́jú ìlera, tí yóò sì ṣe àtìlẹ́yìn ìmúdójúìwọ̀n kíákíá nígbà tí ó bá ń ṣe ìtọ́jú àbí ṣe ìmúdára ìwọ̀n ìdára ìtọ́jú. ""Ní gbogbo wákàtí, ó lé ní àwọn èèyàn 1 000 ní àrùn rọpárọsẹ̀ àti ìkọluṣẹ́ ọkàn ń pa. Ọ̀pọ̀ àwọn ikú wọ̀nyìí ní ìfúnpá gíga ṣe okùnfà, tí ọ̀pọ̀ ìbá sì ṣe é dènà,""Dr Tom Frieden, Ààrẹ & Aláṣẹ àti Olùdarí, Resolve to Save Lives. ""Ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru tí ó dára tí kò fa àpò ya wà, ní àrọ́wọ́tó, tí ó sì ń ṣe ìrólágbára ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀. Ìpènijà ibẹ̀ báyìí ni láti kúrò ní ""ní àrọ́wọ́tó"" sí ""dé ọ̀dọ̀."" Èyí yóò nílò ìfarajìn àwọn ìjọba káàkiri àgbáyé."" Mọ̀ síi nípa ipa ìfúnpá gíga ní àgbáyé àti ètò HEARTS láti ṣe àkóso rẹ̀ níbí yìí. Ka àbọ̀ ìròyìn náà ní kíkún níbí yìí.","Ukunakekelwa okusekelwe eqenjini: imiphumela yesiguli iba ngcono lapho ithimba lisebenzisana ukulungisa nokuqinisa imishanguzo yemithi yomfutho wegazi ngokwemiyalelo kadokotela kanye nemithethonqubo. Izinsizakalo ezigxile esigulini: ukunciphisa izithiyo ekunakekelweni ngokuhlinzeka ngemithi yokwelashwa okulula ukuyiphuza, imithi yamahhala kanye nokuvakasha kokulandelela eduze nekhaya, nokwenza ukuqapha komfutho wegazi kutholakale kalula. Izinhlelo zolwazi: ezigxile kubasebenzisi, izinhlelo zolwazi ezilula zisiza ukuqoshwa ngokushesha kwedatha ebalulekile yezinga lesiguli, zehlise umthwalo wokufakwa kwedatha yomsebenzisi wezempilo, futhi zisekele ukukhushulwa okusheshayo kuyilapho kugcinwa noma ukuthuthukisa izinga lokunakekelwa. “Njalo ngehora bangaphezu kuka-1 000 abantu ababulawa isifo sohlangothi nesifo senhliziyo. Iningi lalaba bantu abashonayo lidalwa wumfutho wegazi ophakeme, kanti iningi belingavinjelwa,” kusho uDkt Tom Frieden, uMengameli kanye neCEO, iResolve to Save Lives. “Ukunakekelwa okuhle kwehypertension kuyathengeka, kuyatholakala, futhi kuqinisa ukunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo. Inselele manje ukusuka “lapho kufinyeleleka khona” uye “lapho kufinyelelwe khona.” Lokhu kuzodinga ukuzibophezela kohulumeni emhlabeni jikelele.” Funda kabanzi mayelana nomthelela womhlaba wonke wesifo sokuphakama komfutho wegazi kanye nephakheji leHEARTS lokuwulawula lapha. Funda umbiko ogcwele lapha." +"ለአርታዒዎች ማስታወሻ፡ የዓለም ጤና ድርጅት ከሪሳልፍ ቱ ሴፍ ላይቭስ ከተሰኘ ለትርፍ ያልተቋቋመ ድርጅት ጋር በመተባበር በዓለም ዙሪያ ያሉ አገሮች የሄርትስ ቴክኒካል ፓኬጅ እንዲተገብሩ ለመደገፍ - ስልታዊ እና ደረጃ በደረጃ አገሮች የደም ግፊት እንክብካቤን ለማጠናከር አገሮችን ለመደገፍ በአንደኛ ደረጃ የጤና እንክብካቤ መስጫ ቦታዎች, ይህም የማጣሪያ እና የሕክምና ፕሮቶኮሎችን ያካትታል:: ከ2017 ጀምሮ ብሉምበርግ በጎ አድራጎት ድርጅት የዓለም ጤና ድርጅትን ደግፏል እና ህይወትን ለማዳን መፍታት አለም አቀፍ ህይወትን ለማዳን ጥረት አድርጓል። የብሉምበርግ ኤልፒ እና የብሉምበርግ ፊላንትሮፒስ መስራች ማይክል አር ብሉምበርግ ከ2016 ጀምሮ የአለም ጤና ድርጅት ተላላፊ ላልሆኑ በሽታዎች እና ጉዳቶች አምባሳደር ናቸው። የብሉምበርግ የበጎ አድራጎት መዋዕለ ንዋይ አፍሳሾች በሕዝብ ጤና ላይ ዋና ዋና የህይወት አድን ውጥኖች የትምባሆ እና የወጣቶች ኢ-ሲጋራ አጠቃቀምን በ1.58 ቢሊዮን ዶላር ኢንቨስትመንቶች ለመቀነስ፣ ጤናማ የምግብ ፖሊሲን ለመደገፍ፣ የመስጠም ሁኔታን ለመቀነስ እና የመንገድ ደህንነትን እና የእናቶችን ጤና እና ሌሎችንም ያጠቃልላል። በጁላይ 2022 ብሉምበርግ በጎ አድራጎት ድርጅት በልብ በሽታ ምክንያት ሞትን መከላከልን ለመቀጠል 115 ሚሊዮን ዶላር ተጨማሪ መዋዕለ ንዋይ አፍስሷል - ከ2017 ጀምሮ አጠቃላይ መዋዕለ ንዋዩን ወደ 216 ሚሊዮን ዶላር አደረሰ።","Notes for editors: WHO has partnered with Resolve to Save Lives, a not-for-profit organization, to support countries around the world to implement the HEARTS technical package—a strategic, step-by-step approach to support countries to strengthen hypertension care in primary health care settings, which includes screening and treatment protocols. Since 2017, Bloomberg Philanthropies has supported WHO and Resolve to Save Lives global efforts to save lives. Michael R. Bloomberg, founder of Bloomberg LP and Bloomberg Philanthropies, is the WHO Global Ambassador for Noncommunicable Diseases and Injuries since 2016. Bloomberg Philanthropies’ investments in public health include major, life-saving initiatives to reduce tobacco and youth e-cigarette use through $1.58 billion in investments, support healthy food policy, reduce drowning, and improve road safety and maternal health, among others. In July 2022, Bloomberg Philanthropies invested an additional $115 million into its Cardiovascular Health initiative – bringing its total investment to $216 million since 2017 – to continue preventing deaths from heart disease.","Nusarwa ga Editoci: WHO ta yi haɗin gwiwa tare da Resolve to Save Lives, ƙungiya mai zaman kanta, don tallafawa ƙasashe a duniya wajen aiwatar da ƙunshin masana makamar na HEARTS - wani tsararriyar hanya mai mataki-mataki, don tallafawa ƙasashe don ƙarfafa kula da cutar hawan jini a cikin tsarin kula da lafiya a matakin farko, wanda ya haɗa da ƙa'idojin dubawa da magani. Tun daga 2017, Bloomberg Philanthropies ta tallafawa WHO da ƙungiyar Resolve to Save Lives don ƙoƙarin ceton rayuka a duniya. Michael R. Bloomberg, wanda ya kafa Bloomberg LP da Bloomberg Philanthropies, shi ne jakadan WHO na Duniya kan Cututtuka marasa yaɗuwa da Rauni tun daga 2016. Sa hannun jari na Bloomberg Philanthropies a cikin lafiyar jama'a ya haɗa da manyan shirye-shiryen ceton rai don rage shan taba da sigarin zamani ta matasa ta hanyar saka hannun jarin dala biliyan 1.58, tallafawa manufofin abinci mai lafiya, rage nutsewa a ruwa, da inganta lafiyar titi da lafiyar mata masu juna biyu, da sauransu. A watan Yulin shekarar 2022, Bloomberg Philanthropies ta saka ƙarin dala miliyan 115 a cikin shirinta na Kiwon Lafiyar Zuciya - wanda ya kawo jimillar jarinsa zuwa dala miliyan 216 tun daga 2017 - don ci gaba da kawar da mace-mace daga cututtukan zuciya.","Wahariri zingatieni: WHO imeshirikiana na shirika lisilo la faida la Resolve to Solve Lives kusaidia nchi duniani kote kutekeleza kifurushi cha kiufundi cha HEARTS; mkakati wa hatua kwa hatua wa kusaidia nchi kuimarisha huduma za shinikizo la damu, katika mipangilio ya huduma za afya za msingi, ambayo inajumuisha uchunguzi na itifaki za matibabu. Tangu 2017, Bloomberg Philanthropies imesaidia WHO na Resolve to Save Lives katika juhudi za kimataifa za kuokoa maisha. Michae R. Bloomberg, mwanzilishi wa Bloomberg Philonthropies, ni Balozi wa Kimataifa wa WHO wa Magonjwa na Majeraha yasiyoambukiza tangu 2016. Uwekezaji wa Bloomberg Philanthropies katika afya ya umma unajumuisha mipango muhimu ya kuokoa maisha ya kupunguza matumizi ya tumbaku na vijana wanaovuta sigara kupitia uwekezaji wa US$ bilioni 1.58, kusaidia sera ya chakula bora, kupunguza kuzama na kuboresha usalama barabarani na afya ya uzazi na mengine mengi. Mwezi Julai 2022, Bloomberg Philanthropies iliweka US$ milioni 115 za ziada katika mpango wake wa Afya ya Moyo na Mishipa na kuleta jumla ya uwekezaji wake hadi US$ milioni 216 tangu 2017 ili kuendelea kuzuia vifo vitokanavyo na ugonjwa wa moyo.","Àwọn àkíyèsí sí àwọn olóòtú: WHO ti ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú Resolve to Save Lives, àjọ aláìwérè kan, láti ṣe ìrànwọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè káàkiri àgbáyé láti ṣe àmúlò ètò onímọ̀-ẹ̀rọ HEARTS—ìlànà onígbèésẹ̀, tí ó létò láti ṣe ìrànwọ́ fún àwọn orílẹ̀-èdè láti ṣe ìrólágbára ìtọ́jú ẹ̀jẹ̀ ríru nínú àwọn ààtò ìtọ́jú ìlera oníbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀, èyí tí àwọn ìlànà ìṣàyẹ̀wò àti ìtọ́jú wà nínú wọn. Láti ọdún 2017, Bloomberg Philanthropies ti ṣe àtìlẹ́yìn fún akitiyan WHO àti Resolve to Save Lives ní àgbáyé láti dóòlà ẹ̀mí. Michael R. Bloomberg, olùdásílẹ̀ Bloomberg LP àti Bloomberg Philanthropies, jẹ́ Aṣojú WHO ní Àgbáyé fún àwọn Ìpalára àti àwọn Àìsàn Aláìṣàkóràn láti ọdún 2016. Àwọn ìdókòwò Bloomberg Philanthropies nínú ìlera gbogboogbò pẹ̀lú àwọn ètò adóòlà-ẹ̀mí gbòógì láti mú àdìnkù bá ìlò tábà àti sìgá afẹ̀rọ-onínáfà nípasẹ̀ ìdókòwò oníbílíọ̀nù $1.58, ṣe àtìlẹ́yìn fún òfin oúnjẹ aṣaralóore, mú àdìnkù bá ìrìsómi, àti láti mú ààbò ojú-ọ̀nà àti ìlera ìyálọ́mọ dára síi, láàárín àwọn yòókù. Ní oṣù Keje ọdún 2022, Bloomberg Philanthropies se ìdókòwò àfikún mílíọ̀nù $115 sínú ètò Ìlera Ajẹmétòòsànká inú ọkàn rẹ̀ – èyí tí ó mú àpapọ̀ ìdókòwò rẹ̀ wà sí mílíọ̀nù $216 láti ọdún 2017 – láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú ìdènà ikú tí àìsàn ọkàn ṣe okùnfà.","Amanothi abahleli: I-WHO ibambisene neResolve to Save Lives, inhlangano engenzi nzuzo, ukuze isekele amazwe emhlabeni wonke ukuthi asebenzise iphakheji yezobuchwepheshe yeHEARTS—indlela yamasu, yesinyathelo nesinyathelo yokweseka amazwe ukuze aqinise ukunakekelwa kwesifo sokuphakama komfutho wegazi. ezilungiselelweni zokunakekelwa kwezempilo okuyisisekelo, okubandakanya izinqubo zokuhlola nokwelashwa. Kusukela ngowezi-2017, iBloomberg Philanthropies iye yasekela iWHO kanye ne-Resolve to Save Lives imizamo yomhlaba wonke yokusindisa izimpilo. U-Michael R. Bloomberg, umsunguli weBloomberg LP kanye ne-Bloomberg Philanthropies, uyiNxusa Lomhlaba Wonke le-WHO Lezifo Ezingathathelwana kanye Nokulimala kusukela ngowezi-2016. Ukutshalwa kwezimali kweBloomberg Philanthropies kwezempilo yomphakathi kuhlanganisa izinhlelo ezinkulu, ezisindisa ukuphila zokunciphisa ukusetshenziswa kukagwayi kanye nogwayi kagesi yintsha ngokusebenzisa utshalomali oluyizigidi eziyizinkulungwane ezingu-1.58, ukusekela inqubomgomo yokudla okunempilo, ukunciphisa ukuminza, nokwenza ngcono ukuphepha emgwaqeni nempilo kamama, phakathi kokunye. NgoNtulikazi wezi-2022, iBloomberg Philanthropies yatshala enye imali eyizigidi eziyi-115 zamaRandi ohlelweni lwayo lweCardiovascular Health - iletha ukutshalwa kwayo okuphelele ku-$216 wezigidi kusukela ngowezi-2017 - ukuqhubeka nokuvimbela ukufa kwabantu ngenxa yesifo senhliziyo." +በተፈጥሮ አደጋዎች እና ግጭቶች የሞቱ አስከሬኖች በአጠቃላይ ጤናን አደጋ ላይ አይጥሉም፣ ቀይ መስቀል እና የዓለም ጤና ድርጅት የሟቾችን ክብር ማረጋገጥ እና በህይወት ላለ ቤተሰብ በስሜት መጋራት አስፈላጊ ነው። በአደጋ እና በግጭት ምክንያት በሰው ህይወት ላይ ከፍተኛ ��ዳት እያደረሰ ባለበት ወቅት፣ በሟቾች ላይ ብዙ ጊዜ መሠረተ ቢስ ፍርሃት እና አለመግባባት አለ። ስለዚህ ማህበረሰቦች አስከሬን በአስተማማኝ እና በክብር ለማስተዳደር የሚያስፈልጋቸው መሳሪያዎች እና መረጃዎች እንዲኖራቸው አስፈላጊ ነው። ይህ በከፊል በሕይወት የተረፉ ሰዎችን በማገገሚያ መንገድ ላይ ለመርዳት ነው ሲሉ የዓለም ቀይ መስቀል እና ቀይ ጨረቃ ማህበራት ፌዴሬሽን (አይኤፍአርሲ)፣ የዓለም አቀፍ ቀይ መስቀል ኮሚቴ (አይሲአርሲ) እና የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) ዛሬ ተናግረዋል ። ብዙ ሰዎች በተፈጥሮ አደጋዎች ወይም በትጥቅ ግጭቶች ሲሞቱ፣ የእነዚህ አካላት መኖር ለተጎዱ ማህበረሰቦች አስጨናቂ ነው። አንዳንዶች አካልን ለመቅበር በፍጥነት ሊንቀሳቀሱ ይችላሉ፣ ለምሳሌ በጅምላ መቃብር ውስጥ፣በከፊል ይህንን ጭንቀት ለመቆጣጠር በሚደረገው ሙከራ፣ እና አንዳንድ ጊዜ እነዚህ አካላት ለጤና አስጊ ናቸው በሚል ፍራቻ:: ይህ አካሄድ ህዝቡን ሊጎዳ ይችላል ብለዋል ድርጅቶቹ። የአካባቢው ባለስልጣናት እና ማህበረሰቦች ሙታንን በፍጥነት እንዲቀብሩ ከፍተኛ ጫና ሊደርስባቸው ቢችልም ሙታንን በአግባቡ አለመቆጣጠር የሚያስከትላቸው ውጤቶች በቤተሰብ አባላት ላይ ዘላቂ የሆነ የአእምሮ ጭንቀት እንዲሁም ማህበራዊና ህጋዊ ችግሮችን ያጠቃልላል። በጥሩ ሁኔታ የሚተዳደሩ የቀብር ቦታዎች በቀላሉ ሊገኙ የሚችሉ እና በአግባቡ የተመዘገቡ መቃብሮችን በተከለሉ የመቃብር ቦታዎች ያካትታሉ።,"Dead bodies from natural disasters and conflict do not generally pose health risks, Red Cross and WHO say Ensuring dignity of dead bodies and emotional closure for surviving family is essential Amid devastating loss of life due to disasters and conflict, there is often unfounded fear and misunderstanding concerning the dead. It is therefore important that communities have the tools and information they need to manage dead bodies safely and with dignity. This is in part to help survivors along the path to recovery, the International Federation of the Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC), the International Committee of the Red Cross (ICRC) and the World Health Organization (WHO) said today. When many people die in natural disasters or armed conflict, the presence of these bodies is distressing for affected communities. Some may move quickly to bury bodies, such as in mass graves, in part in an attempt to manage this distress, and sometimes because of the fear that these bodies pose a health threat. This approach can be detrimental to the population, the organizations said. Though local authorities and communities can be under immense pressure to bury the dead quickly, the consequences of mismanagement of the dead include long lasting mental distress for family members as well as social and legal problems. Well managed burials include easily traceable and properly documented individual graves in demarcated burial sites.","Gawawwaki daga afkuwar bala'o'i da rikice-rikice ba sa haifar da haɗari ga lafiya baki ɗaya, inji ƙungiyar bada agajin gaggawa ta Red Cross da hukumar WHO. Kiyaye mutuncin gawawwaki da rufewa mai kyau kan dangi nada mahimmanci A cikin mummunan asarar rayuka saboda bala'o'i da rikici, galibi ana samun tsoro mara tushe da rashin fahimta game da matattu. Don haka yana da mahimmanci al'ummomi su sami kayan aiki da bayanan da suke buƙata don kula da gawawwakin cikin aminci da mutunci. Wannan ɓangare ne na taimakawa waɗanda suka tsira da rayukansu su samu su murmurewa, in ji kungiyar agaji ta Red Cross da Red Crescent Society (IFRC), Kwamitin Red Cross na Duniya (ICRC) da Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) a yau. Lokacin da mutane da yawa suka mutu a cikin bala'o'i ko rikici na makamai, ƙasancewar waɗannan gawarwakin yana damun al'ummomin da abin ya shafa. Wasu na iya yin gaggawar binne gawarwaki, kamar a ƙaburbura, a wani ɓangare na yunƙurin shawo kan wannan ƙuncin, wani lokacin kuma saboda tsoron cewa waɗannan gawarwakin na haifar da barazana ga lafiya. Wannan tsari na iya zama mai haɗari ga jama'a, in ji ƙungiyar. Ko da yake hukumomi da al’ummomi na iya fuskantar matsi mai yawa don su binne matattu da sauri, sakamakon rashin kula da matattu ya haɗa da damuwa mai dawwama ga ’yan uwa da kuma matsalolin zamantakewa da na shari’a. Kulawa da kyakykyawar binnewa na taimakawa wurin ganowa da kuma taskace kowane ƙabari a maƙabartu masu cunkoso.","Miili ya watu waliyokufa kutokana na majanga ya asili na migogoro kwa ujumla haileti hatari za kiafya, Shirika la Msalaba Mwekundu na WHO walisema Kuhakikisha hadhi ya maiti na kufungwa kihisia kwa familia iliyobakia ni muhimu Huku kukiwa na hasara kubwa ya maisha kutokana na majanga na migogoro, mara nyingi kuna hofu isiyo na msingi na kutoelewana kuhusu wafu. Kwa hiyo ni muhimu kuwa jamii ziwe na zana na taarifa wanazohitaji ili kudhibiti maiti kwa usalama na kwa heshima. Hii ni kwa sehemu ya kuwasaidia waliyonusulika katika njia ya kupona, Shirikisho la Kimataifa la Mashirika ya Msalaba Mwekundu na Hilali Nyekundu (IFRC), Kamati ya Kimataifa ya Msalaba Mwekundu (ICRC) na Shirika la Afya Duniani (WHO) imesema leo. Wakati watu wengi wanakufa katika majanga ya asili au migogoro ya silaha, uwepo wa miili hii ni huzuni kwa jamii zilizoathirika. Wengine wanaweza kwenda haraka kuzika miili, kama vile katika makaburi ya watu wengi, kwa sehemu katika kujaribu kudhibiti dhiki hii, na wakati mwingine kwa sababu ya hofu kwamba miili hii inaweza kuwa tishio kwa afya. Mbinu hii inaweza kuwa na madhara kwa idadi ya watu, mashirika yalisema. Ingawa serikali za mitaa na jamii zinaweza kuwa chini ya shinikizo kubwa la kuzika wafu haraka, matokeo ya usimamizi mbaya wa wafu yanaleta mafadhaiko ya kiakili yanayodumu kwa muda mrefu kwa washiriki wa familia na pia matatizo ya kijamii na kisheria. Mazishi yanayosimamiwa vizuri yanajumuisha makaburi ya watu binafsi yanayofuatiliwa kwa urahisi na kurekodi ipasavyo katika maeneo yaliyotengwa ya mazishi.","Àjọ Red Cross àti WHO sọ pé, òkú àwọn ènìyàn látààrí àkọlu burúkú apti aáwọ̀ kì í fi bẹ́ẹ̀ fa ewu ìlera. Rírí i dájú pé a ṣe ara àwọn òkú lọ́jọ̀ àti dídí ìmọ̀sìlára ojú ọgbẹ́ fún àwọn mọ̀lẹ́bí tí ó wà láàyè ṣe pàtákì. Láàrin ipàdánù ẹ̀mí tí kò bá ojú mu látààrí àjálù àti aáwọ̀, ẹ̀rù kan wà tí a ò tí i ṣe àwárí kí ó sì yé wa nípa àwọn tí ó ti kú. Ó wá ṣe pàtàkì pé kí àwọn agbègbè ní irinṣẹ́ àti ìròyìn tí wọ́n nílò láti ṣe ìtọ́jú àwọn tí ó ti kú bí ó ti yẹ. Eléyìí jẹ́ ọ̀nà láti ran àwọn tí ó rùúlà fún ìmúbọ̀sípò, àjọ Ìjọba Àpapọ̀ Ẹgbẹ́ Red Crescent (IFRC), àti Ìgbìmọ̀ Àpapọ̀ ti Red Cross (ICRC) àti àjọ Elétò Ìlera-àgbáyé (WHO) sọ bẹ́ẹ̀ lónìí. Nígba tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ bá kú látààrí àkọlù burúkú tàbí àkọlù ìdigun jalè, wíwà àwọn ara òkú náà jẹ́ ewu fún àwọn agbègbè tí ó bá kàn. Àwọn mìíràn le tètè lọ sin àwọn òkú náà, bí òkú síṣinpọ̀, eléyìí jẹ́ ara ọ̀nà láti mú ojú tó ewu náà, nígbà mìíràn nítorí ẹ̀rù pé àwọn ara òkú yìí yóò wà gẹ́gẹ́ bí i ìdúnkokò mọ́ fún ìlera. Àwọn olùdásílẹ̀ sọ pé, ìlànà yìì le jè okùnfà ewu fún àwọn ènìyàn. Lóòtọ́ àwọn aláṣẹ lábẹ́lé àti àwọn aláṣẹ agbègbè le wà ní abẹ́ dandan láti le tètè sin àwọn òkú ní kíákíá, àbáyọrí àìmójútó òkú ni wíwà ní ọkàn àwọn mọ̀lẹ́bí fún ìgbà pípẹ́ àti bákàn náà fún àwùjọ àti ìsòro ìlànà ti òfin. Àwọn òkú ṣínṣin dáadáa le ní eléyìí tí ó rọrùn láti ṣe àwárí tí a sì ṣe àkọsílẹ̀ sàárè ẹnìkọ̀ọ̀kan dáadáa ní àwọn itẹ́ òkú tí a ṣe àmì sí.","Izidumbu ezivela ezinhlekeleleni zemvelo kanye nokungqubuzana nazinabungozi bezempilo, kusho i-Red Cross kanye neWHO Ukuqinisekisa isithunzi sezidumbu nokwamukela emndenini ophilayo kubalulekile Phakathi nokulahlekelwa okudabukisayo kokuphila ngenxa yezinhlekelele nezingxabano, kuvame ukuba nokwesaba okungenasisekelo nokungaqondi mayelana nabafileyo. Ngakho-ke kubalulekile ukuthi imiphakathi ibe namathuluzi nolwazi oludingayo ukuze ilawule izidumbu ngokuphepha nangesithunzi. Lokhu kuyingxenye yokusiza abasindile endleleni yokululama kusho, i-International Federation ye-Red Cross neRed Crescent Societies (IFRC), i-International Committee ye-Red Cross (ICRC) kanye neWorld Health Organization (WHO). Lapho abantu abaningi befa ezinhlekeleleni zemvelo noma kuzingxabano, ukuba khona kwalezi zidumbu kukhathaza imiphakathi ethintekile. Abanye bangase bangcwabe izidumbu ngokushesha, njengmathuna okungcwaba abantu abaningi, ngokwengxenye bezama ukulawula lokhu kucindezeleka, futhi ngezinye izikhathi ngenxa yokwesaba ukuthi lezi zidumbu ziyingozi kwezempilo. Le ndlela ingaba yingozi kubantu, kusho lezi zinhlangano. Nakuba iziphathimandla zendawo nemiphakathi ingaba ngaphansi kwengcindezi enkulu yokungcwaba abafileyo ngokushesha, imiphumela yokuphatha kabi abafileyo ihlanganisa ukucindezeleka kwengqondo kwamalungu omndeni kanye nezinkinga zezenhlalo nezomthetho. Imingcwabo ephethwe kahle ihlanganisa amathuna alandeleka kalula futhi abhalwe kahle ezindaweni zokungcwaba eziklanyiwe." +ይህም የእያንዳንዱን አስከሬን ትክክለኛ ቦታ፣ እንዲሁም ተያያዥ መረጃዎችን እና የግል ንብረቶችን በድርጅቶቹ በተ���ጋጀው መመሪያ ውስጥ በተለይም አይሲአርሲ/አይኤፍአርሲ/ደብሊኤቻኦ የሟቾችን ከአደጋ በኋላ አያያዝ መመሪያ ላይ እንደተገለፀው መታወቁን ማረጋገጥ አለበት። . ገላውን በአዎንታዊ መልኩ ከመለየቱ በፊት መገነዝ መከናወን የለባቸውም:: የሟቾችን የተሻለ አስተዳደር ለመደገፍ ድርጅቶቹ ሙታንን የመቅበርን አንዳንድ ጊዜ የሚከብድ ስራን ለመቆጣጠር እንዲረዳቸው ለአካባቢ ባለስልጣናት አቅርቦቶችን እና እውቀትን ይሰጣሉ። ዛሬ በሊቢያ፣ የቀይ መስቀል እና የዓለም ጤና ድርጅት ቡድኖች ከባለሥልጣናት፣ ማህበረሰቦች እና ከሊቢያ ቀይ ጨረቃ ማህበር ጋር በቀጥታ እየሰሩ በመመሪያ፣ በቁሳቁስ እና በስልጠና እየደገፉ ይገኛሉ። አይሲአርሲ እና የደብሊውኤችኦ ሁለቱም የሟቾችን ክብር ባለው አያያዝ ለመርዳት በሊቢያ የሰውነት ቦርሳ እያደረሱ ነው። በተፈጥሮ አደጋ ወይም በትጥቅ ግጭት ውስጥ በደረሰባቸው ቁስሎች ምክንያት የሞቱ ሰዎች አስከሬን በማህበረሰቦች ላይ የጤና ጠንቅ አያመጣም። ምክንያቱም በአሰቃቂ ሁኔታ፣ በመስጠም ወይም በእሳት የሞቱ ተጎጂዎች በተለመደው ጥንቃቄ በሽታ የሚያስከትሉ ህዋሳትን ስለማያያዙ ነው። ልዩ ሁኔታዎች እንደ ኢቦላ ወይም ማርበርግ በሽታዎች ወይም ኮሌራ ባሉ ተላላፊ በሽታዎች ሞት ሲከሰት ወይም አደጋው ለእነዚህ ተላላፊ በሽታዎች በሚጋለጥበት አካባቢ ሲከሰት ነው። በማንኛውም ሁኔታ በአቅራቢያ ወይም በውሃ አቅርቦት ላይ ያሉ አስከሬኖች ለጤና ችግሮች ሊዳርጉ ይችላሉ፣ ምክንያቱም አስከሬኖች ሰገራ ሊፈስሱ እና የውሃ ምንጮችን ሊበክሉ ይችላሉ፣ ይህም ወደ ተቅማጥ ወይም ሌላ በሽታ ሊያመራ ይችላል:: መተው የለባቸውም አካላት ከመጠጥ ውሃ ምንጮች ጋር ሲገናኙ ::,"This should ensure that the exact location of each dead body, as well as the associated information and personal belongings, is known as outlined in guidance developed by the organizations, in particular the ICRC/IFRC/WHO Manual for the Management of the Dead After Disasters. Cremations should not take place before the body is positively identified. In order to support better management of the dead, the organizations provide supplies and expertise to local authorities to help them manage the sometimes-overwhelming task of burying the dead. Today in Libya, Red Cross and WHO teams are working directly with authorities, communities and the Libyan Red Crescent Society, supporting them with guidance, materials, and training. The ICRC and WHO are both delivering body bags in Libya to help with the dignified treatment of the dead. The bodies of people who have died following wounds sustained in a natural disaster or armed conflict almost never pose a health danger to communities. This is because victims who have died from trauma, drowning or fire do not normally harbour organisms that cause disease with common precautions. The exceptions are when deaths occur from infectious diseases such as Ebola or Marburg diseases or cholera, or when the disaster occurred in an area endemic for these infectious diseases. Under any circumstance, dead bodies near or in water supplies can lead to health concerns, as the bodies may leak feces and contaminate water sources, leading to a risk of diarrheal or other illness. Bodies should not be left in contact with drinking water sources.","Wannan zai tabbatar da cewa an san ainihin wurin kowace gawa, da kuma bayanan dake da alaƙa da abubuwansu, an san su kamar yadda aka tsara a cikin jagorar da ƙungiyoyi suka tsara, musamman ICRC/IFRC/WHO Manual don Kula da Matattu Bayan Bala'o'i. . Bai kamata a ƙone gawa ba kafin ɗauki kyakkyawan bayaninta. Domin ganin an inganta kula da matattu, ƙungiyoyin suna ba da kayayyaki da horon ƙwarewa ga hukumomin yanki don taimaka musu su gudanar da babban aikin binne matattu. A yau a Libya, ƙungiyoyin Red Cross da WHO suna aiki kai tsaye tare da hukumomi, al'ummomi da ƙungiyar agaji ta Red Crescent ta Libya, suna tallafa musu da jagora, kayan aiki, da horo. ICRC da WHO suna isar da gawarwaki a Libya don taimakawa tare da kula da mutunta matattu. Gawawwakin mutanen da suka mutu sakamakon raunukan da suka samu a wani bala'i ko rikici na makami kusan ba suda hatsari ga lafiyar al'ummomi. Wannan kuwa saboda waɗanda suka mutu sakamakon rauni, nutsewa ko gobara ba sa haifar da ƙwayoyin halitta waɗanda ke haddasa cutuka dake nuna alamun ayi taka tsantsan. Bambancin shine, idan mace-mace suka faru daga cututtuka masu yaɗuwa irin su Ebola ko cututtukan Marburg ko kwalara, ko kuma lokacin da bala'i ya faru a wani yanki da suke fama da waɗannan cutuka masu yaɗuwa. A kowane hali, gawawwakin da ke kusa ko a cikin ruwa na iya haifar da matsalolin lafiya, saboda jikin na iya zubar da najasa da kuma gurɓata tushen ruwa, yana da hatsarin jawo gudawa ko wasu cututtuka. Bai kamata a bar gawarwarki kusa da hanyoyin ruwa ba.","Hii inapaswa kuhakikisha kuwa eneo kamili la kila maiti, pamoja na taarifa zinazohusiana na mali binafsi, inajulikana kama ilivyoainishwa katika mwongozo wa ICRC/IFRC/WHO kwa ajili ya usimamizi wa waliyokufa Baada ya Misiba. Uchomaji wa maiti haupaswi kufanyika kabla ya mwili kutambuliwa vyema. ili kusaidia usimamizi bora wa wafu, mashirika yanatoa vifaa na utaalamu kwa mamlaka za mitaa ili kusaidia kuwasaidia kusimamia kazi nzito ya kuzika wafu. Leo, nchini Libya, timu za Msalaba Mwekundu na WHO zinafanya kazi moja kwa moja na mamlka, jamii na Jumuiya ya Hilali Nyekundu ya Libya, zikiwasaidia kwa kutoa mwongozo, vifaa pamoja na mafunzo. ICRC na WHO zote zimepokea mifuko ya miili nchini Libya, katika kusaidia matibabu ya heshima ya wafu. Miili ya watu ambao wamekufa kutokana na majeraha waliyoyapata katika janga la asili au migogoro ya vita, kamwe hayawezi kusababisha hatari katika afya ya jamii. Hii ni kwa sababu waathiriwa ambao wamekufa kutokana na majeraha, kuzama au moto kwa kawaida hawatunzi viumbe vinavyosababisha magonjwa kukiwa na tahadhari za kawaida. Isipokuwa ni wakati vifo vinapotokea kutokana na magonjwa ya kuambukiza kama vile Ebola au magonjwa ya Marburg au kipindupindu katika eneo lenye magonjwa haya ya kuambukiza. Chini ya hali yoyote hile, maiti zilizo karibu au kwenye vyanzo vya maji zinaweza kusababisha wasiwasi wa afya kwa sababu miili hiyo inaweza kuvuja kinyesi na kuchafua vyanzo vya maji, na kusababisha hatari ya kuhara au magonjwa mengine. Miili haipaswi kuachwa ikigusana na vyanzo vya maji ya kunywa.","Eléyìí gbọdọ̀ ní àrídájú ọ̀gangan ibi tí òkú ẹnìkọ̀ọ̀kan wà, àti iròyìn tí ó rọ̀mọ́ àti àwọn ohun-èlò aládàáni wọn, eléyìí ni a mọ̀ sí ìlànà àńtẹ̀lé láti ọwọ́ àwọn olùṣètò, pàápàá jùlọ àjọ ICRC/IFRC/WHO Ìwé-àkọsílẹ̀ fún Ìtọ́jú Òkú Lẹ́yìn Àjálù. Òkú ṣínsin kò gbọdọ̀ wáyé láì jẹ́ pé a ṣe ìdámọ̀ ara òkú dájúdájú. Ní ọ̀nà àti ṣe àtìlẹyìn fún ọ̀nà àti ṣe òkú lọ́jọ̀ dáadáa, àjọ yìí ń pèsè àwọn ohun èlò àti àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ sí fún àwọn adarí ìgbéríko láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún wọn kí wọ́n le ṣe ìsàkóso iṣẹ́ èrò-àròjù nípa ọ̀nà àti sin òkú. Ní òní ní orílẹ̀-èdè Libya, àjọ Red Cross àti àjọ WHO ń ṣiṣẹ́ lọ́nà tààrà pẹ̀lú àwọn aláṣẹ, agbègbè àti Libyan Red Crescent Society, láti pèsè àtìlẹyìn ìlànà àńtẹ̀lé, àwọn ohun-èlò, àti ìdánilẹ́kọ̀ọ́. Àjọ ICRC àti WHO ń pèsè àwọn àpò ní Libya láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìtọ́jú ara òkú. Ara àwọn ènìyàn tí ó kú láti ipaṣẹ̀ ìpalára tí wọ́n rí ní ara àjálù burúkú tàbí ìdigunjalè gbogbo ìgbà kò dúró gẹ́gẹ́ bí i ewu fún àwọn agbègbè. Nítorí pé àwọn tí ó kú láti ipaṣẹ̀ ìkóláyàsókè, rírì sí inú omi tàbí iná kì í sába gbé àwọn kòkòrò tí ó máa ń fa àrùn pẹ̀lú ìsọ́ra tí ó gbajúmọ̀. Eléyìí tí kì í ṣe ara rẹ̀ ní nígbà tí ikú bá wáyé látààrí àwọn àrùn tí a lè kó bí i Ebola tàbí Marburg tàbí Ìgbẹ́gburu, tàbí nígbà tí àjàkálẹ̀ àrùn bá bẹ́ sílẹ̀ ní agbègbè kan látààrí àwọn àrùn alákòóràn yìí. Ní abẹ́ bí ó tilẹ̀ wù kí ó rí, òkú àwọn ènìyàn tí ó wà ní etí omi tàbí ibi tí a ti ń pèsè omi le mú ọ̀rọ̀ tí ó níṣe pẹ̀lú ìlera jáde, bí ara náà ṣe le sun igá àti kí ó kóbá orísun omi, eléyìí tí ó le yọrí sí ìgbẹ́gbuuru tàbí àwọn àìlera mìíràn. A kò gbọdọ̀ fi ara àwọn òkú sílẹ̀ sí ibi tí orísun omi mímu wà.","Lokhu kufanele kuqinisekise indawo okuyiyina ngqo yesidumbu ngasinye, kanye nolwazi oluhlobene nempahla yomuntu siqu, kwaziwa njengoba kuchazwe kumhlahlandlela owenziwe izinhlangano, ikakhulukazi i-ICRC/IFRC/WHO Manual for the Management of the Dead After Dihlesters. . Ukushiswa kwesidumbu akufanele kwenzeke ngaphambi kokuba kubonakale ukuthi unesimo esihle somzimba. Ukuze zisekele ukuphathwa okungcono kwabafileyo, izinhlangano zinikeza iziphathimandla zasendaweni ngezinsiza nolwazi ukuze zizisize zilawule umsebenzi onzima ngezinye izikhathi wokungcwaba. Namuhla eLibya, amaqembu eRed Cross kanye neWHO asebenzisana ngqo neziphathimandla, imiphakathi kanye neLibyane Red Crescent Society, ebasekela ngokuqondisa, izinto, nokuqeqeshwa. I-ICRC neWHO bobabili bahambisa izikhwama zomzimba eLibya ukusiza ekuphathweni okuhloniphekile kwabafileyo. Izidumbu zabantu abashone ngenxa yamanxeba enhlekelele yemvelo noma izimpi cishe azilokothi zibe yingozi empilweni emiphakathini. Lokhu kungenxa yokuthi izisulu ezibulawe ukuhlukumezeka, ukuminza noma umlilo ngokuvamile azifukameli izinto ezibangela izifo ngezinyathelo ezivamile zokuphepha. Okuhlukile kulapho ukufa kwenzeka ngenxa yezifo ezithathelwanayo njenge-Ebola noma izifo zeMarburg noma ikholera, noma lapho inhlekelele yenzeka endaweni ewugwadule yalezi zifo ezithathelwanayo. Ngaphansi kwanoma yiziphi izimo, izidumbu eziseduze noma emanzini zingaholela ekukhathazekeni kwezempilo, njengoba izidumbu zingavuza indle futhi zingcolise imithombo yamanzi, okuholela engcupheni yohudo noma okunye ukugula. Imizimba akufanele ishiywe ixhumene nemithombo yamanzi okuphuza." +"“ሬሳ ወረርሽኞችን ያመጣል የሚለው እምነት በማስረጃ የተደገፈ አይደለም። የመገናኛ ብዙኃን ዘገባዎች እና አንዳንድ የሕክምና ባለሙያዎች እንኳን ይህንን ጉዳይ የተሳሳቱ ብዙ ጉዳዮችን እናያለን ""ሲል የICRC የፎረንሲክስ ክፍል ኃላፊ ፒየር ጉዮማርች ተናግረዋል ። ""እንደ ተፈጥሮ አደጋ ከተፈጠረ ክስተት የተረፉ ሰዎች ከሬሳ ይልቅ በሽታን የመዛመት ዕድላቸው ከፍተኛ ነው።"" “በአደጋ የተጎዱ ማህበረሰቦች ባለስልጣናት የጅምላ ቀብር ወይም የጅምላ አስከሬን ለማቃጠል እንዳይቸኩሉ እናሳስባለን። በአካላት ላይ የተከበረ አያያዝ ለቤተሰብ እና ማህበረሰቦች ጠቃሚ ነው፣ ግጭት በሚፈጠርበት ጊዜ ብዙውን ጊዜ ጦርነቱን በፍጥነት ለማቆም አስፈላጊ አካል ነው” ሲሉ በደብሊውኤችኦ የድንገተኛ አደጋ መርሃ ግብር የባዮሴፍቲ እና ባዮ ሴኪዩሪቲ ኦፊሰር ዶክተር ካዙኖቡ ኮጂማ ተናግረዋል። “በአደጋ ወይም በግጭት የተገደሉትን አስከሬን ለመጣል አላስፈላጊ መሯሯጥ ቤተሰቦች የሚወዷቸውን ሰዎች የመለየት እና የማዘን እድል ይነፍጋቸዋል ነገር ግን ምንም አይነት የህዝብ ጤና ጥቅም የለም። የሟቾችን ክብር የተላበሰ አያያዝ የሟቹን ማንነት ለመለየት እና በአካባቢው ባህላዊ እና ማህበራዊ ደንቦች መሰረት የቀብር ሥነ ሥርዓቶችን ለማከናወን ተገቢውን ጊዜ ይጠይቃል ""በማለት የ አይኤፍአርሲ የድንገተኛ አደጋ የህዝብ ጤና ከፍተኛ መኮንን እና የአደጋ ጊዜ ስራዎች ኃላፊ፣ የሞሮኮ የመሬት መንቀጥቀጥ ምላሽ፣ ግዌን ኢመር ተናግረዋል. አይሲአርሲ፣ አይኤፍአርሲ እና ደብሊውኤችኦ የሚከተሉትን ባለስልጣናት እና ማህበረሰቦችን ለማስታወስ ይፈልጋሉ። አስከሬን ማየት በጣም የሚያሳዝን ቢሆንም የማህበረሰቡ መሪዎች ወይም ባለስልጣናት አስከሬን በጅምላ መቃብር ውስጥ መቅበር ወይም የጅምላ አስከሬን ማቃጠል የለባቸውም። የቀብር ወይም የማቃጠል ሂደቶች የባህል፣ የሃይማኖት እና የቤተሰብ ጉዳዮችን ማስታወስ አለባቸው።","“The belief that dead bodies will cause epidemics is not supported by evidence. We see too many cases where media reports and even some medical professionals get this issue wrong,” said Pierre Guyomarch, the head of ICRC’s forensics unit. “Those who survive an event like a natural disaster are more likely to spread disease than dead bodies.” “We urge authorities in communities touched by tragedy to not rush forward with mass burials or mass cremations. Dignified management of bodies is important for families and communities, and in the cases of conflict, is often an important component of bringing about a swifter end to the fighting,” said Dr Kazunobu Kojima, Medical Officer for biosafety and biosecurity in WHO’s Health Emergencies Programme. “An unnecessary rush to dispose of bodies of those killed in disasters or conflict deprives families of the opportunity to identify and mourn their loved ones, while providing no public health benefit. Dignified treatment of the dead requires appropriate time to identify the deceased and mourn and perform funeral rites in accordance with local cultural and social norms,” said Gwen Eamer, IFRC’s Senior Officer for Public Health in Emergencies and Head of Emergency Operations, Morocco Earthquake Response. The ICRC, IFRC and WHO wish to remind authorities and communities of the following: While it is distressing to see dead bodies, community leaders or authorities should not hastily bury bodies in mass graves or carry out mass cremations. Burial or cremation procedures must keep in mind cultural, religious, and family concerns.","""Imani cewa gawawwaki zasu iya haifar da annoba bai da wata madogara. Muna gani a lokuta da yawa inda rahotannin kafofin watsa labaru, har ma da wasu ƙwararrun likitocin ke yin kuskure kan wannan batu, ""in ji Pierre Guyomarch, shugaban sashin binciken laifuka na ICRC. Wadanda suka tsira daga wani lamari kamar afkuwar bala'i sun fi saurin yaɗa cuta fiye da gawawwaki. Muna kira ga hukumomi a cikin al'ummomin da bala'i ya shafa da kada su yi gaggawar yin jana'izar mutane ko ƙona gawawwaki. Kula da gawarwakin cikin mutunci yana da mahimmanci ga iyalai da al'ummomi, da kuma a lokutan rikice-rikice, galibi yana da mahimmin tasiri na kawo ƙarshen faɗace-faɗacen cikin sauri, ""in ji Dokta Kazunobu Kojima, Jami'in Likita na Kula da Tsaro da Tsaro a cikin Shirin Gaggawa na Kiwon Lafiya na WHO. Saurin da ba dole ba don kawar da gawarwakin waɗanda aka ƙashe a bala'i ko rikici ya hana iyalai damar ganowa da makoki ga ƴan uwansu su, ba kuma samar da wata fa'idar kiwon lafiyar jama'a. Kulawa da mutunta matattu yana buƙatar lokacin da ya dace don gano mamaci, yin makoki da yin jana'iza bisa ga al'adun mutane da zamantakewar al'umma, ""in ji Gwen Eamer, Babban Jami'in IFRC na Kiwon Lafiyar Jama'a a cikin Gaggawa da Shugaban Ayyukan Gaggawa, Maganin Girgizar ƙasa na Maroko. ICRC, IFRC da WHO suna so su tunatar da hukumomi da al'ummomi waɗannan abubuwan;: Duk da yake abin takaici ne ganin gawawwakin mutane, bai kamata shugabannin al’umma ko hukumomi su yi gaggawar binne gawarwaki a cikin ƙaburbura ko kuma su ƙona su ba. Dole ne tsarin binnewa ko ƙonawa ya ƙasance yayi la'akari daal'adu, addini, da iyali.","imani kuwa maiti zitasababisha magonjwa ya milipuko haina ushahidi. Tunaona matukio mengi sana ambayo taarifa za vyombo vya habari na hata baadhi ya wataalamu wa matibabu wanakosea hili suala, alisema Pierre Guyomarch, Mkuu wa kitengo cha uchaguzi wa ICRC. Wale wanaonusulika kwenye tukia kama vile janga la asili wana uwezekano mkubwa wa kueneza magonjwa kuliko maiti Tunaziomba mamlaka katika jamii zilizoguswa na misiba kutoharakisha mazishi ya watu wengi au kuchoma maiti. Usimamizi wenye heshima wa vyombo ni muhimu kwa familia na jamii, na katika visa vya migogoro, mara nyingi ni sehemu muhimu ya kukomesha mapigano haraka, alisema Dk Kazunoba Kojima, Afisa Tiba wa usalama wa viumbe na ulinzi wa viumbe katika WHO Programu za Dharura za Kiafya. Uharaka usiyo wa lazima wa kutupa miili ya waliyokufa katika maafa au migogoro inawanyima wanafamilia fursa ya kutambua na kuwaomboleza wapendwa wao, huku ikiwa haitoi manufaa yoyote ya afya ya umma. Wafu kutendewa heshima kunahitaji muda unaofaa ili kuwatambua marehemu, kuomboleza na kutekeleza ibada ya mazishi kwa mujibu wa desturi za kitamaduni na kijamii za mahali hapa, alisema Gwen Eamer, Afisa Mwandamizi wa IFRC wa Afya ya umma katika dharura na Mkuu wa Operesheni za dharura katika mwitikio wa Tetemeko la Ardhi la Morocco. ICRC, IFRC na WHO zinapenda kukumbusha mamlaka na jumuiya zifuatazo: Ingawa inasikitisha kuona maiti, viongozi wa jamii au mamlaka hawatakiwi kuzika haraka maiti kwenye makaburi ya halaiki au kuziteketeza. Taratibu za mazishi au kuchoma maiti lazima zikumbuke masuala ya kitamaduni, kidini na kifamilia.","""Ìgbàgbọ́ pé ara òkú le fa àrùn kò ní ẹ̀rí. Pierre Guyomarch, adarí ẹ̀ka àsayẹ̀wò ara ni ICRC sọ pe ""a rí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìròyìn tí àwọn oníròyìn àti àwọn akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ti gbé ọ̀rọ̀ yìí gbági. Àwọn tí wọ́n yè láti ipaṣẹ̀ iṣẹ̀lẹ̀ àjàkálẹ̀ àrùn burúkú ṣe é ṣe kí wọ́n tan àrùn náà káàkiri ju àwọn òkú lọ. ""A bẹ gbogbo àwọn aláṣẹ ní àwọn ìgbèríko tí ìṣẹ̀lẹ̀ burúkú náà ti ṣẹlẹ̀ sí láti má ṣáré lọ sin àwọn òkú wọn tàbí kí wọ́n lọ sun òkú wọn níná papọ̀. Dókítà Kazunobu Kojima, Oníṣègùn Àgbà fún ẹ̀ka tí ó ń rí sí mímú ohun èlò-iṣẹ́-ṣíṣe láìléwu àti ìdènà ìtànkálẹ̀ kòkòrò àrùn aláìfojúrí ní abala àjọ Elétò-ìlera Lágbàáyé tí ó ń rí sí Ètò Pàjáwìrì Ètò-ìlera sọ pé; ṣíṣe ara àwọn òkú lọ́jọ̀ ṣe pàtàkì fún àwọn mọ̀lẹ́bí àti àwọn agbègbè, àti pé bí aáwọ̀ bá súyọ, ó pọn dandan ní gbogbo ìgbà láti mú ojútùú tí ó rọrùn bá ìjà náà. ""Kíkánjú àbaadì láti lọ ṣin ara àwọn òkú tí wọ́n pa ní àsìkò àkọlù tàbí aáwọ̀ yóò dun àwọn mọ̀lẹ́bí ní ẹ̀tọ́ láti dá àwọn òkú wọn mọ̀ àti láti ṣe ìbánikẹ́dùn fún àwọn olólùfẹ́ wọn,nígbà tí eléyìí ò sì pèsè àǹfààní kankan fún gbogbogbò. Gwen Eamer, Ọ̀gá Àgbà IFRC fún Ìlera Gbogbogbò àti Olorí fún Iṣẹ́-ṣíṣe ti ẹ̀ka Pàjàwírì, fún Ìdásí kíákía Ilẹ̀rírí ni Morocco sọ pé, ""Ṣíṣelọ́jọọ̀ ìtọ́jú òkú gba ààyè tí ó yẹ láti ṣe ìdámọ̀ òkú àti láti dárò àti ṣe ẹ̀yẹ ìkẹhìn ní ìlànà pẹ̀lú Àṣà àti iṣe àwùjọ.."". ICRC, IFRC àti Ajo WHO fẹ́ láti rán gbogbo àwọn aláṣẹ àti agbègbè léti àwọn nǹkan wọ̀nyí: Ní ìgbà tí ó wà ní ìkánjú-ǹ-kánjú láti rí àwọn ara òkú, kí àwọn adarí agbègbè tàbí àwọn aláṣẹ má ṣe kánjú ṣin àwọn òkú ní ìlànà aláṣinpọ̀ tàbí ṣun òkú wọn papọ̀. Ìlànà ìṣìnkú tàbí òkú ṣísun gbọdọ̀ fi àṣà, ẹ̀sìn, àti èrò àwọn mọ̀lẹ́bí sí ọkàn.","“Inkolelo yokuthi izidumbu zizobangela izifo eziwumshayabhuqe ayisekelwa ubufakazi. Sibona amacala amaningi kakhulu lapho imibiko yabezindaba kanye nabanye ochwepheshe bezokwelapha bengaluqondi lolu daba, ”kusho uPierre Guyomarch, inhloko yophiko lwezobunhloli lwe-ICRC. “Labo abasinda esenzakalweni esinjengenhlekelele yemvelo banamathuba amaningi okusakaza izifo kunezidumbu.” “Sinxusa iziphathimandla emiphakathini ehlaselwe yizinhlekelele ukuthi zingajahi ukungcwaba abantu abaningi noma ukushiswa kwezidumbu. Ukuphatha imizimba ngendlela enesizotha kubalulekile emindenini nasemiphakathini, kanti uma kunezingxabano, kuvame ukuba yingxenye ebalulekile yokuqeda ukulwa ngokushesha,” kusho uDkt Kazunobu Kojima, oyiMedical Officer for biosafety and biosecurity ohlelweni lweWHO lwezempilo oluphuthumayo. “Ukujaha okungadingekile kokulahla izidumbu zalabo abashone ezinhlekeleleni noma ezingxabanweni kuncisha imindeni ithuba lokuhlonza nokulila izithandwa zayo, kuyilapho inganikezi nzuzo yezempilo yomphakathi. Ukuphathwa ngendlela enesithunzi kwabafileyo kudinga isikhathi esifanele sokuhlonza umufi nokulila nokwenza amasiko omngcwabo ngokuhambisana nezinkambiso zamasiko nenhlalo yendawo,” kusho uGwen Eamer, Isikhulu Esiphezulu Se-IFRC Yezempilo Yomphakathi Ezimeni Eziphuthumayo kanye neNhloko Yezokusebenza Eziphuthumayo, I-Morocco Response of Earthquake. I-ICRC, IFRC kanye neWHO bafisa ukukhumbuza iziphathimandla nemiphakathi ngalokhu okulandelayo: Nakuba kukhathaza ukubona izidumbu, abaholi bomphakathi noma iziphathimandla akufanele basheshe bangcwabe izidumbu emathuneni agcwele abantu abaningi noma bashise izidumbu eziningi. Izinqubo zokungcwaba noma zokushiswa kwesidumbu kufanele zikhumbule izinkathazo zamasiko, ezenkolo nezomndeni." +በተፈጥሮ አደጋዎች ወይም በትጥቅ ግጭቶች የሚሞቱ ሰዎች አስከሬን በአጠቃላይ የበሽታ ምንጭ አይደሉም:: ሟቹ በከፍተኛ ተላላፊ በሽታ ካልሞተ በስተቀር በህዝቡ ላይ ያለው አደጋ እዚህ ግባ የሚባል አይደለም። ነገር ግን ከሬሳ በሚወጣ ሰገራ በተበከለ የመጠጥ ውሃ የተቅማጥ በሽታ የመጋለጥ እድል አለ:: የውሃ ወለድ በሽታን ለመከላከል የመጠጥ ውሃ አዘውትሮ ማጽዳት በቂ ነው:: ፈጣን፣ አክብሮት የጎደለው የጅምላ ቀብር ወይም አስከሬን ማቃጠል፣ የሞቱ ሰዎችን መለየት እና ለቤተሰብ ማሳወቅ የበለጠ አስቸጋሪ እና አንዳንዴም የማይቻል ያደርገዋል። አስከሬኖች በወረርሽኝ በሽታ ምክንያት የሚሞቱት ሞት በአንዳንድ ተላላፊ በሽታዎች ምክንያት ወይም የተፈጥሮ አደጋ በሚከሰትበት አካባቢ ብቻ ነው:: የኖራ ዱቄት መበስበስን አያፋጥንም፣ እና በአደጋ ወይም በግጭት ውስጥ ያሉ የሞቱ አስከሬኖች በአጠቃላይ ተላላፊ አደጋዎች አይደሉም፣ የእነዚህን አካላት መበከል አያስፈልግም. ከሟች ጋር ከተገናኘ በኋላ እጆችን በሳሙና እና በውሃ መታጠብ ወይም ምንም የሚታይ የአፈር መሸርሸር ከሌለ በአልኮል በተሰራ የእጅ ማጽጃ ማጽዳት አለበት:: አይሲአርሲ፣ አይኤፍአርሲ እና ደብሊውኤችኦ ሁሉም በግጭት ውስጥ ያሉ አካላት እና በአደጋ ላይ ምላሽ ሰጪዎች ለሬሳ አያያዝ፣ ለመላው ህብረተሰብ ጥቅም ሲባል የተመሰረቱ መርሆችን እንዲከተሉ አሳስበዋል። እና እንደ አስፈላጊነቱ ተጨማሪ ድጋፍ ሰጥተዋል።,"The bodies of those who die from natural disasters or armed conflict are generally not a source of disease. Unless the deceased has died from a highly infectious disease, the risk to the public is negligible. However, there is a risk of diarrhoea from drinking water contaminated by faecal material from dead bodies. Routine disinfection of drinking water is sufficient to prevent waterborne illness. Rapid, disrespectful mass burials or cremations, make identification of the dead and notification to family more difficult and sometimes impossible. The only time dead bodies pose a health risk of epidemics is when the deaths resulted from some infectious diseases or when a natural disaster occurs in an area where such a disease is endemic. Lime powder does not hasten decomposition, and since dead bodies in disaster or conflict are generally not an infectious risk, the disinfection of these bodies is not needed. After any contact with the deceased, hands should be washed with soap and water, or cleaned with alcohol-based hand rub if there is no visible soiling. The ICRC, IFRC and WHO urge all parties to conflict, and responders in disasters, to follow established principles for the management of dead bodies, for the good of all of society, and have offered further support as needed.","Gawarwarki waɗanda suka mutu sakamakon wani Ibtila'i ko faɗan makami baki ɗaya ba hanyar samun ƙwayoyin cuta bane. Sai dai idan mamacin ya mutu ne daga wata cuta mai saurin yaduwa, haɗarin ga jama'a ba shi da kaɗan. Duk da haka, akwai barazanar kamuwa da cutar gudawa idan aka sha ruwan dagwalon dake fita daga jikin mamatan. Shan ruwan sha na yau da kullum ya wadatar don hana rashin lafiyar da ake kamuwa da ita ta hanyar shanruwa. Binnewa ko ƙonawa cikin sauri da rashin mutuntawa,, ya sa gano matattu da sanar da dangi ya fi wuya, kuma wani lokacin ba shi yiwuwa. Lokacin da gawawwaki ke haifar da haɗari ga lafiya na annoba shine lokacin da mutuwar ke haifar da wasu cututtuka masu yaɗuwa, ko kuma lokacin da bala'i ya faru a yankin da irin wannan cuta ta yaɗu. Lime Powder bata gaggauta ruɓawar, kuma tun da matattun gawarwaki a cikin bala'i ko rikici gabaɗaya ba suda haɗarin kamuwa da cuta, ba a buƙatar lalata waɗannan gangar jikin. Bayan duk wata hulɗa da mamacin, a wanke hannaye da sabulu da ruwa, ko kuma a tsaftace hannu tare da sinadarin wanki mai ɗauke da sinadarin alcohol, idan ba a samu ƙasa ba. ICRC, IFRC da WHO sun buƙaci dukkan ɓangarorin da ke rikici, da masu kai ɗauki a lokacin afkuwar wani bala'i, da su bi ƙa'idojin da aka kafa don kula da gawawwaki, don amfanin dukkan al'umma, kuma s shirye suke ƙara tallafawa a duk sanda ake bukata.","Miili ya wale waliyokufa kutokana na magonjwa ya asili au migogoro ya silaha kwa ujumla siyo chanzo cha magonjwa. Isipokuwa marehemu awe amekufa kutokana na ugonjwa wa kuambukiza, hatari kwa umma ni ndogo. Hata hivyo, kuna hatari ya kuhara kutokana na maji ya kunywa yaliyochafuliwa na kinyesi kutoka kwenye maiti. Kusafisha mara kwa mara kwa maji ya kunywa kunatosha kuzuia ugonjwa wa maji. Mazishi ya haraka na yasiyo na heshima au uchomaji maiti, unafanya utambuzi wa wafu na taarifa kwa familia kuwa ngumu zaidi na wakati mwingine haiwezekani. Wakati pekee ambao maiti zinaweza kuleta hatari ya kiafya ya magonjwa ya mlipuko, ni wakati ambao vifo vinatokana na magonjwa fulani ya kuambukiza au wakati maafa ya asili yanapotokea katika eneo ambalo ugonjwa huo ni wa kawaida. Poda ya chokaa inazuia miili kuoza kwa haraka, na kwa kuwa maiti zinazotokana na maafa au migogoro kwa ujumla siyo hatari kwa maambukizi, kutoweka kwa miili hii hakutakiwi. Baada ya kugusana na marehemu, mikono inapaswa kuoshwa kwa maji au kusafishwa mikono kwa kutumia kemikali za kusafishia kama vile sabuni, ikiwa hakuna uchafu unaoonekana. ICRC, IFRC na WHO zinahimiza pande zote zinazozozana na wanaoshughulikia majanga, kufuatia kanuni zilizowekwa za usimamizi wa maiti, kwa manufaa ya jamii yote na wametoa usaidizi zaidi inapohitajika.","Ara àwọn tí ó kú látààrí àjálù burúkú tàbí ìkọlù agbébọn kì í ṣe okùnfà orísun àrùn. Àyàfi tí olóògbé náà bá kú látààrí àrùn alákòóràn tí ó ní agbára, ewu sí àwùjọ kéré. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ wí pé, ewu ìgbẹ́-gbuuru wà ní inú mímu omi tí ó ní àwọn nǹkan ẹ̀gbin láti ara àwọn òkú. Títọ́jú omi mímu tó fún ọ̀nà àti dènà àrun omi mímu. Títètè, ṣíṣinpọ̀ tàbí sísun àwọn ènìyàn pọ̀ jẹ́ eléyií tí ó tàbùkù, máa ń mú ìdámọ̀ òkú àti ìtanilólobó fún àwọn ẹbí le ó sì máa ń jẹ́ kí ó má ṣe éṣe nígbà mìíràn. Ìgbà tí ara òkú le dúró gẹ́gẹ́ bí i ewu àjàkálẹ̀ àrùn fún ewu ni nígbà tí o bá jẹ́ wí pé ikú náà wáyé láti ara àrùn tí a lẹ̀ kó tàbí nígbà tí àjàkálẹ̀ àrùn burúkú bá wáyé ní agbègbè ibi tí àrùn náà ti ń jà. Àtíkè kì í mú ìjẹra ara yá ní kánkán, àti pé níwọ̀n ìgbà tí ara àwọn tí ó kú látààrí àjálù tàbí aáwọ̀ kò níṣe pẹ̀lú àrùn, kò sí ìwúlò fún fífi òògùn apa kòkòro sí ara wọn. Lẹ́yìn ọ̀pọ̀lọpọ̀ pẹ̀lú ara òkú, a gbọdọ̀ fọ ọwọ́ pẹ̀lú ọṣẹ àti omi, tàbí kí á fi ìrawọ́-ológòógóró ra ọwọ́ wa tí kò bá sí ilé-ilẹ̀. Àjọ ICRC, IFRC àti WHO ń rọ gbogbo àwọn tí ọ̀rọ̀ aáwọ̀ kan, àti àwọn olùdáhùn ní àsìkò àjálù, láti tẹ̀lé gbogbo ìlànà fún ìtọ́jú ara àwọn òkú, fún dídára gbogbo àwùjọ, àti kí wọ́n sì máa tẹ̀síwájú láti ṣe ìrànlọ́wọ́.","Izidumbu zalabo ababulawa izinhlekelele zemvelo noma izingxabano ngokuvamile aziwona umthombo wezifo. Ngaphandle kwalapho umufi ebulewe yisifo esithathelwanayo kakhulu, ingozi emphakathini incane. Kodwa-ke, kunengozi yohudo ngenxa yamanzi okuphuza angcoliswe indle evela ezidumbu. Ukubulala amagciwane okuvamile emanzini okuphuza kwanele ukuvimbela ukugula okubangelwa amanzi. Ukungcwatshwa kwenqwaba esheshayo, engenanhlonipho noma ukushiswa kwezidumbu, kwenza ukuhlonza abafileyo nokwazisa umndeni kube nzima kakhulu futhi ngezinye izikhathi kungenzeki. Ukuphela kwesikhathi lapho izidumbu zisengozini yezifo eziwumshayabhuqe kulapho ukufa okubangelwa izifo ezithile ezithathelwanayo noma lapho kwenzeka inhlekelele yemvelo endaweni lapho isifo esinjalo sigcwele khona. Impushana ye-lime ayikusheshi ukubola, futhi njengoba izidumbu enhlekeleleni noma ezingxabanweni ngokuvamile aziyona ingozi ethelelanayo, ukubulawa kwamagciwane kwalezi zidumbu akudingekile. Ngemva kwanoma ikuphi ukuthintana nomufi, izandla kufanele zigezwe ngensipho namanzi, noma zihlanzwe ngokuhlikihlwa ngesandla okune-alcohol uma kungekho kungcola okubonakalayo. I-ICRC, IFRC kanye neWHO ikhuthaza bonke abathintekayo ukuba baxabane, nabaphenduli ezinhlekeleleni, ukuba balandele izimiso ezimisiwe zokuphatha izidumbu, ukuze kuzuze wonke umphakathi, futhi banikeze ukusekelwa okwengeziwe njengoba kudingeka." +"ዓለም አቀፋዊ ባለድርሻ አካላት በታካሚዎች ደህንነት መብቶች ላይ አዲስ ቻርተር ተስማምተዋል የዓለም ጤና ድርጅት (የደብሊውኤችኦ) ያስተናገደው በታካሚዎች ደህንነት እና የታካሚ ተሳትፎ ላይ ያተኮረ ዓለም አቀፍ ኮንፈረንስ ለመጀመሪያ ጊዜ በታካሚዎች ደህንነት መብት ቻርተር ላይ ከተለያዩ ባለድርሻ አካላት ጋር በመስማማት ትናንት ተጠናቋል። ከጤና አጠባበቅ አንጻር የሁሉንም ታካሚዎች ዋና መብቶች ይዘረዝራል እናም የታካሚዎች ድምጽ እንዲሰማ እና ደህንነቱ የተጠበቀ የጤና እንክብካቤ መብታቸው እንዲጠበቅ መንግስታት እና ሌሎች ባለድርሻ አካላትን ለመርዳት ይፈልጋል:: ""የታካሚ ደህንነት የጋራ ኃላፊነት ነው። የጤና ስርአቶች ከሕመምተኞች፣ ቤተሰቦች እና ማህበረሰቦች ጋር እጅ ለእጅ ተያይዘው መስራት አለባቸው፤ በዚህም ታማሚዎች በራሳቸው እንክብካቤ ተሟጋቾች እንዲነገራቸው እና እያንዳንዱ ሰው የሚገባውን ደህንነቱ የተጠበቀ፣ ክብር ያለው እና ርህራሄ ያለው እንክብካቤ እንዲያገኝ ነው ብለዋል ዶ/ር ቴድሮስ አድሃኖም፤ የአለም ጤና ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ገብረእየሱስ። ""ምክንያቱም ደህንነቱ የተጠበቀ ካልሆነ ግድ የለውም:: የታካሚ ደህንነት ከፍተኛ ጥራት ያለው የጤና አጠባበቅ ስርዓቶችን ለማረጋገጥ እና ሁለንተናዊ የጤና ሽፋንን ለማግኘት በሚደረገው ጥረቶች እምብርት ላይ ባለው የጤና አጠባበቅ መርህ ላይ የተመሰረተ የስነ-ምግባር እና የሞራል ግዴታ ነው:: ሆኖም ከ10 ታማሚዎች ውስጥ አንድ የሚገመተው በጤና አጠባበቅ ተቋማት ላይ ጉዳት ያጋጥማቸዋል እና በየአመቱ በአለም አቀፍ ደረጃ ደህንነቱ ባልተጠበቀ የጤና እንክብካቤ ምክንያት ከሶስት ሚሊዮን በላይ ሰዎች ይሞታሉ። አብዛኛው የታካሚ ጉዳት መከላከል የሚቻል ሲሆን የታካሚዎች፣ ቤተሰቦች እና ተንከባካቢዎች ተሳትፎ ጉዳቱን ለመቀነስ በጣም አስፈላጊ ከሆኑ ስልቶች ውስጥ አንዱ ነው። የዘንድሮው የአለም የታካሚዎች ደህንነት ቀን ታማሚዎችን፣ ቤተሰቦችን እና ተንከባካቢዎችን ማዳመጥ፣ ከልምዳቸው መማር እና በሁሉም የእንክብካቤ ዘርፍ ማሳተፍ፣ ጉዳትን ለማስወገድ፣ የስህተቶችን ስጋት ለመቀነስ እና የጉዳቱን ተፅእኖ ለመቀነስ ያለውን ወሳኝ ጠቀሜታ ለማጉላት ይፈልጋል። በሚከሰትበት ጊዜ::","Global stakeholders agree to a new charter on patient safety rights The WHO-hosted global conference on patient safety and patient engagement concluded yesterday with agreement across a broad range of stakeholders on a first-ever Patient safety rights charter. It outlines the core rights of all patients in the context of safety of health care and seeks to assist governments and other stakeholders to ensure that the voices of patients are heard and their right to safe health care is protected. “Patient safety is a collective responsibility. Health systems must work hand-in-hand with patients, families, and communities, so that patients can be informed advocates in their own care, and every person can receive the safe, dignified, and compassionate care they deserve,” said Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General. “Because if it’s not safe, it’s not care.” Patient safety is an ethical and moral imperative grounded in the health care principle ‘First, do no harm!’, which lies at the heart of efforts to ensure high-quality health care systems and achieve universal health coverage. Yet, an estimated one in every 10 patients experience harm in health care facilities and each year there are more than three million deaths globally due to unsafe health care. Most of the patient harm is preventable, and the engagement of patients, families and caregivers is one of the most important strategies for reducing harm. This year’s World Patient Safety Day seeks to highlight the critical importance of listening to patients, families and caregivers, learning from their experiences, and involving them in every aspect of care, to avoid harm, lower the risk of errors and reduce the impact of harm when it does occur.","Masu ruwa da tsaki na duniya sun amince da sabuwar yarjejeniya kan haƙƙin kare lafiyar marasa lafiya. An kammala taron duniya da WHO ta shirya kan kare lafiyar majinyata da shigo dasu majinyatan a jiya, tare da yarjejeniya a tsakanin masu ruwa da tsaki kan wani kundin kare haƙƙin marasa lafiya na farko. Ya zayyana ainihin haƙƙoƙin duk majinyata dangane da ingancin tsarin kiwon lafiya, tare da neman taimakawa gwamnatoci da sauran masu ruwa da tsaki don tabbatar da cewa an ji muryoyin marasa lafiya da kuma kare haƙƙinsu na samun kiwon lafiya mai aminci. ""Tsaron mara lafiya nauyi ne ga kowa. Dole ne tsarin kiwon lafiya ya yi aiki kafada da kafada da marasa lafiya, iyalai, da kuma al’umma, ta yadda za a iya sanar da marasa lafiya da basu shawara wajen kula da lafiyarsu, kuma kowane mutum ya sami kulawa mai aminci, mutunci da jin ƙai data kamace shi,” in ji Dr Tedros Adhanom. Ghebreyesus, Darakta Janar na WHO. ""Saboda idan ba aminci, ba kulawa"". Amincin marasa lafiya ɗabi'u ne da tarbiyya data zama wajibi a tabbatar da ita a cikin sharuɗɗan kiwon lafiya ɗa farko, kar kayi illa', wanda ya dogara ne da ƙoƙarin da ake na tabbatar da ingantaccen tsarin kiwon lafiya, da kuma cimma tsarin kiwon lafiya na bai ɗaya. Duk da haka, an ƙiyasta cewa ɗaya daga cikin marasa lafiya 10 yana fuskantar damuwa a cibiyoyin kiwon lafiya kuma a kowace shekara akwai fiye da mutane miliyan uku da ke mutuwa a duniya saboda rashin kyawun tsarinkiwon lafiya. Mafi yawan cutuwar marasa lafiya ana iya kauce mata, kuma shigar da marasa lafiya, iyalai da masu bada kulawa shine ɗaya daga cikin mafi muhimmancin dabaru don rage cutuwa. Ranar kare lafiyar majinyata ta duniya ta wannan shekara tana neman nuna mahimmancin sauraron majinyata, iyalai da masu kula da su, inda aka ɗau darussa daga abubuwan da suka gabata, da shigo dasu a kowane fanni na kulawa da majinyaci, don guje wa cutarwa, rage barazanar kurakurai da rage tasirin cutuwar idan ta faru.","Wadau wa kimataifa wanakubali mkataba mpya wa haki za usalama wa mgonjwa Mkutano wa kimataifa uliyoandaliwa na WHO kuhusu usalama wa mgonjwa na ushirikishwaji wa wagonjwa ulihitimishwa jana kwa makubaliano kati ya wadau mbalimbali, kuhusu hati ya kwanza kabisa ya haki za usalama wa magonjwa. Inaelezea haki za msingi za wagonjwa wote katika muktadha wa usalama wa huduma za afya na inataka kusaidia serikali na washikadau wengine kuhakikisha kuwa sauti za wagonjwa zinasikika na haki yao ya kupata huduma salama ya afya inalindwa. Usalama wa mgonjwa ni jukumu la pamoja. Mifumo ya afya lazima ishirikiane bega kwa bega na wagonjwa, familia na jamii ili wagonjwa waweze kufahamishwa watetezi wa uangalizi wao na kila mtu apate huduma salama, yenye heshima na huruma anayositahili, alisema Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. “Kwa sababu ikiwa siyo salama, haijali.” Usalama wa magonjwa ni shuruti ya kimaadili na maadili inayokitwa katika kanuni za huduma ya afya; Kwanza, usidhuru, ambayo ndiyo kiini cha juhudi za kuhakikisha mifumo ya huduma ya afya ya hali ya juu na kufikia bima ya afya kwa wote. Hata hivyo, inakadiriwa kuwa mgonjwa mmoja kati ya 10 anapata madhara katika vituo vya kutolea huduma za afya na kila mwaka kuna vifo zaidi ya milioni tatu duniani kutokana na huduma zisizo salama za afya. Madhara mengi ya magonjwa yanaweza kuzuilika na ushiriki wa wagonjwa, familia na walezi ni mojawapo ya mikakati muhimu ya kupunguza madhara. Siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani mwaka huu inalenga kuangazia umuhimu mkubwa wa kusikiliza wagonjwa, familia na walezi ili kujifunza kutokana na uzoefu wao, na kuwashirikisha katika kila nyanja ya huduma, ili kuepuka madhara, kupunguza hatari ya makosa na kupunguza madhara yanapotokea.","Àwọn òpómúléró ní àgbáyé ti fẹnukò ní orí àdéhùn tuntun ní orí ààbò aláìsàn àti àwọn ẹ̀tọ́ wọn. Àjọ WHO-gba àpérò ti àgbáyé ní orí ààbò aláìsàn àti ìtọ́jú àláìsàn eléyìí tí wọ́n parí ní àná pẹ̀lú àdéhùn káàkiri ààrin àwọn abẹnugan ní orí àwọn ẹ̀tọ́ ààbò àwọn Aláìsàn-àk���́kọ́. Ó ṣe àfihàn ẹ̀tọ́ gbòòrò àwọn aláìsàn ní inú àkọsílẹ̀ ààbò ìtọ́jú ìlera àti láti pèsè ìrànlọ́wọ́ fún ìjaba àti àwọn abẹnugan láti rí àrídájú pé wọ́n gba ẹ̀bẹ̀ àwọn aláìsàn wọlé àti láti dá ààboò bo ẹ̀tọ́ wọn fún ìlera tí ó péye. ""Àjùmọ̀ṣe gbogbo wa ni láti rí sí ìdáàbòbò aláìsàn. Dókítà Tedros Adhanom Ghebreyesus sọ pé ""ètò ìlera gbodọ̀ ṣiṣẹ́ pàpọp pẹ̀lú àwọn aláìsan, àwọn mọ̀lẹ́bí, àti agbègbè wọn, kí àwọn aláìsàn le gbọ́ ipolongo fún ìtọ́jú wọn, àti pé kí gbogbo ènìyàn le gba ààbò, ìṣelọ́jọ̀, àti ìtọ́jú tí ó dára tí wọ́n ní ẹ̀tọ́ sí,"". Nítorí pé tí kò bá wà ní àìléwu, a ò ṣe ìtọ́jú rẹ."" Ààbò aláìsàn jẹ́ ohun tí ó bójúmu àti ohun tí ó yẹ láti ṣe nínú ìlànà ìtọ́jú ètò ìlera 'Lákọ̀ọ́kọ́, má ṣe ibi', eléyìí ni ó dúró ní ọkàn ìgbìyànjú láti rí àwọn ìlànà ìtójú ètò ìlera òsùwọ̀n-gíga àti láti ṣe àṣeyege àṣeyọrí ọwọ́jà ètò ìlera. Ṣíbẹ̀, ọ̀kan nínú àwọn aláìsàn tí ó jẹ́ 10 máa ń dojúkọ ìpalára ní agbègbè ilé-ìtọ́jú àti pé ní ọdọọdún a máa ń rí ikú tí ó ju mílíọ́nù mẹ́ta lọ káàkiri àgbáyé látààrí ìtọ́jú ètò ìlera tí kò kún ojú òsùnwọ̀n. A lè dènà ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìpalára aláìsàn, àti ìdásí àwọn aláìsàn, mọ̀lẹ́bí àti àwọn olùtọ́jú-gbowó jẹ́ àlàkalẹ̀ pàtàkì tí ó dára jùlọ láti mú àdínkù bá ìpalára. Àyájọ́ Ọjọ́ àwọn Aláìsàn ní Àgbáyé ti ọdún yìí ń pè fún àti ṣe àlàyé ipa pàtàkì títẹ́tí sílẹ̀ sí àwọn aláìsàn, mọ̀lẹ́bí àti àwọn olùtọ́jú-gbowó, gbígbọ́ láti ara àwọn ìrírí wọn, àti mímú wọn dá sí gbogbo ẹ̀ka ìtọ́jú, láti dènà ìpalára, máa ń jẹ́ mú àdínkù bá ewu àsìṣe àti pé ó sì máa ń mú àdínkù bá ipa ìpalára ní ìgbà tí ó bá wáyé.","Ababambiqhaza bomhlaba wonke bavumelana ne-charter entsha yamalungelo okuphepha kwesiguli Ingqungquthela yomhlaba wonke ebisingathwe yiWHO emayelana nokuphepha kwesiguli kanye nokusebenzisana nesiguli iphothulwe izolo ngesivumelwano phakathi kohlu olubanzi lwababambiqhaza ngomqulu wokuqala ngqa wamalungelo eziguli. Iveza amalungelo ayisisekelo azo zonke iziguli esimweni sokuphepha kokunakekelwa kwezempilo futhi ihlose ukusiza ohulumeni nabanye ababambiqhaza ukuze baqinisekise ukuthi amazwi eziguli ayazwakala futhi ilungelo labo lokunakekelwa kwezempilo okuphephile livikelekile. “Ukuphepha kweziguli kuwumsebenzi ohlangene. Izinhlelo zezempilo kumele zisebenzisane neziguli, imindeni kanye nemiphakathi, ukuze iziguli zikwazi ukwaziswa ngabameli ezizinakekelayo, futhi wonke umuntu athole ukunakekelwa okuphephile, okunesithunzi, nozwela okubafanele,” kusho uDkt Tedros Adhanom. Ghebreyesus, uMqondisi-Jikelele we-WHO. ""Ngoba uma kungaphephile, akukona ukunakekela."" Ukuphepha kweziguli kuyinto ephoqelekile yokuziphatha nokuziphatha zisekelwe kumgomo wokunakekelwa kwezempilo 'Okokuqala, ungenzi umonakalo!', okulele enhliziyweni yemizamo yokuqinisekisa izinhlelo zokunakekelwa kwezempilo ezisezingeni eliphezulu nokufeza ukumbozwa kwezempilo jikelele. Kanti, isiguli esilinganiselwa ku-10 sihlangabezana nokulimala ezikhungweni zokunakekelwa kwezempilo futhi unyaka ngamunye kufa abantu abangaphezu kwezigidi ezintathu emhlabeni wonke ngenxa yokunakekelwa kwezempilo okungaphephile. Iningi lokulimala kwesiguli liyagwemeka, futhi ukuzibandakanya kweziguli, imindeni kanye nabanakekeli kungenye yezindlela ezibaluleke kakhulu zokunciphisa ukulimala. Usuku Lomhlaba Lokuphepha Lweziguli lwalo nyaka luhlose ukugqamisa ukubaluleka okubalulekile kokulalela iziguli, imindeni kanye nabanakekeli, ukufunda kokuhlangenwe nakho kwabo, nokubabandakanya kuzo zonke izici zokunakekelwa, ukugwema ukulimala, ukwehlisa ingozi yamaphutha kanye nokunciphisa umthelela wokulimala. uma kwenzeka." +"ይህ ለታካሚዎች ከተነደፈ እንክብካቤ ወደ ታካሚዎች፣ ቤተሰቦቻቸው እና ተንከባካቢዎች የተነደፈ የአመለካከት ለውጥ ያስፈልገዋል። የዓለም ጤና ድርጅት የታካሚ ደህንነት መልዕክተኛ የሆኑት ሰር ሊያም ዶናልድሰን “የእኛ የጤና ስርዓታችን የበለጠ ጠንካራ ነው፣ ስራችን ሃይል ተሰጥቶታል፣ እና ታካሚዎች እና ቤተሰቦች ከእኛ ጋር ሲሆኑ የእኛ እንክብካቤ የበለጠ ደህንነቱ የተጠበቀ ነው” ብለዋል። ""በጤና አጠባበቅ ላይ የሚደርሱ ጉዳቶችን ለማስወገድ የተደረገው ጉዞ ረጅም ጊዜ ያስቆጠረ ነው፣ እናም ጉዳት የደረሰባቸው ታካሚዎች እና ቤተሰቦች የድፍረት እና የርህራሄ ታሪ���ች ለውጦችን ለመምራት እና የበለጠ ደህንነትን ለመማር ወሳኝ ናቸው::"" በሴፕቴምበር 17 ""ታካሚዎችን ለታካሚ ደህንነት ማሳተፍ"" በሚል መሪ ቃል የሚከበረውን የዓለም የታካሚ ደህንነት ቀን (ደብሊውፒኤስዲ) ለማክበር ለታካሚዎች ደህንነት ሲባል ዓለም አቀፍ ኮንፈረንስ ዋናው ክስተት ነበር ። የታካሚዎች፣ ቤተሰቦች እና ተንከባካቢዎች በጤና እንክብካቤ አቅርቦት ላይ ትርጉም ያለው ተሳትፎ እና ልምዶቻቸው እና አመለካከቶቻቸው የጤና እንክብካቤን ደህንነትን እና ጥራትን ለማሻሻል፣ ህይወትን ለማዳን እና ወጪን ለመቀነስ አስተዋፅዖ ያደርጋሉ፣ እና WPSD የተሻለ የታካሚ እና የቤተሰብ ተሳትፎን ለማሳደግ እና ለማፋጠን ያለመ ነው። ደህንነቱ የተጠበቀ የጤና አገልግሎት ዲዛይንና አቅርቦት ላይ። ኮንፈረንሱ በሴፕቴምበር 12 እና 13 በአለም ጤና ድርጅት ዋና መሥሪያ ቤት በጄኔቫ እና በመስመር ላይ የተካሄደ ሲሆን ከ 2 300 በላይ ሰዎች ከስድስት የዓለም ጤና ድርጅት ክልሎች የተውጣጡ, የታካሚ ተሟጋቾች እና የታካሚ ድርጅቶች ተወካዮች, በልማቱ ውስጥ ንቁ ሚና ነበራቸው. የታካሚ ደህንነት መብቶች ቻርተር፣ ለደህንነታቸው የተጠበቀ የጤና ሥርዓቶች ዓለም አቀፍ ቁርጠኝነት ትልቅ እርምጃ ወደፊት ነው። የአለም የታካሚዎች ደህንነት ቀን 2023ን ለማክበር በሚደረጉት እንቅስቃሴዎች አካል የሆነው የእሱ የላቀ ስሪት ይለቀቃል እና ለህዝብ ምክክር ክፍት ይሆናል። በኮንፈረንሱ የዓለም ጤና ድርጅት ታማሚዎች፣ ቤተሰቦች እና ተንከባካቢዎች በጤና አጠባበቅ አቅርቦት ላይ ተሳትፎን ተግባራዊ ለማድረግ ቁልፍ ባለድርሻ አካላትን ለመደገፍ ሁለት አዳዲስ ግብአቶችን ይፋ አድርጓል። በታካሚዎች ደህንነት ላይ ማሻሻያዎችን ለማካሄድ በጣም ውጤታማ ከሆኑ ዘዴዎች ውስጥ አንዱ የሆነውን የታካሚ ታሪኮችን ኃይል በመሳል ፣የተረት ማውረጃ መሳሪያ ህመምተኞች እና ቤተሰቦች ልምዶቻቸውን በማካፈል ሂደት ውስጥ በተለይም በጤና እንክብካቤ ውስጥ ካሉ ጎጂ ክስተቶች ጋር በተያያዘ ይመራቸዋል። ከየሲንግሄልዝ ኢንስቲትዩት ለታካሚ ደህንነት እና ጥራት ሲንጋፖር ጋር የስትራቴጂክ አጋርነት አካል ሆኖ የተፈጠረው የአለም አቀፍ የእውቀት መጋሪያ መድረክ አለም አቀፋዊ ሀብቶችን፣ ምርጥ ተሞክሮዎችን፣ መሳሪያዎችን እና ከታካሚ ደህንነት ጋር የተያያዙ ግብዓቶችን መለዋወጥ ይደግፋል፣ ይህም እውቀትን በማሳደግ ሂደት ውስጥ ያለውን ወሳኝ ሚና በመገንዘብ ነው። ደህንነት.","This requires a shift in paradigm, from care designed for patients to care designed with patients, their families and caregivers. ""Our health systems are stronger, our work is empowered, and our care is safer when patients and families are alongside us,” said Sir Liam Donaldson, WHO Patient Safety Envoy. “The journey to eliminate avoidable harm in health care has been a long one, and the stories of courage and compassion from patients and families who have suffered harm are pivotal to driving change and learning to be even safer."" The global conference on patient engagement for patient safety was the key event to mark World Patient Safety Day (WPSD) which will be observed on 17 September under the theme “Engaging patients for patient safety”. Meaningful involvement of patients, families and caregivers in the provision of health care, and their experiences and perspectives, can contribute to enhancing health care safety and quality, saving lives and reducing costs, and the WPSD aims to promote and accelerate better patient and family engagement in the design and delivery of safe health services. The conference was held on 12 and 13 September at WHO headquarters in Geneva and online, with the participation of more than 2 300 people from all six WHO regions, including patient advocates and representatives of patients’ organizations, who took an active role in the development of the Patient safety rights charter, a significant step forward in the global commitment to safer health systems. Its advanced version will be released and open for public consultation as part of the activities to commemorate World Patient Safety Day 2023. At the conference, WHO unveiled two new resources to support key stakeholders in implementing involvement of patients, families and caregivers in the provision of health care. Drawing on the power of patient stories, which is one of the most effective mechanisms for driving improvements in patient safety, a storytelling toolkit will guide patients and families through the process of sharing their experiences, especially those related to harmful events within health care. The Global Knowledge Sharing Platform, created as part of a strategic partnership with SingHealth Institute for Patient Safety and Quality Singapore, supports the exchange of global resources, best practices, tools and resources related to patient safety, acknowledging the pivotal role of knowledge sharing in advancing safety.","Wannan yana buƙatar canza tsarin, daga kulawar da aka tsara don marasa lafiya zuwa kulawa da aka tsara tare da marasa lafiya, iyalansu da masu bada kulawa ta lafiya. ""Tsarin lafiyarmu yayi ƙwari, aikinmu ya samu tallafi, kuma kulawarmu na yin aminci yayin da majinyata da iyalai suke tare da mu, ”in ji Sir Liam Donaldson, Wakilin Tsaron Marasa lafiya na WHO. ""Tafiya zuwa kauda cutuwar da za a iya kauce mata a tsarin kiwon lafiya doguwa ce, kuma labaran ƙwarin gwiwa da tausayawa daga majinyatan da iyalan da suka gamu da cutuwa nada matuƙar muhimmanci wajen sauyi, da kuma ƙarin sanin ƙasancewa cikin aminci. Taron duniya game da shigar marasa lafiya don kare lafiyar marasa lafiya, shine babban abin da ya faru a bikin ranar kare lafiyar marasa lafiya ta duniya (WPSD), wanda za a riƙq gudanar dashi a duk ranar 17 ga Satumba a ƙarƙashin taken ""Shigo da marasa lafiya don kare lafiyar marasa lafiya"". Shigowar marasa lafiya mai ma'ana, iyalai da masu bada kulawa a cikin samar da kiwon lafiya da kuma abubuwan da suka faru da kuma ra'ayoyinsu, na iya taimakawa wajen inganta aminci da ingancin kula da lafiyar, ceton rayuka da rage ƙashe kuɗaɗe, kuma WPSD yana da nufin haɓaka mafi kyawun shigar marasa lafiya da iyali a wajen tsarawa da isar da sabis na lafiya mai inganci. An gudanar da taron ne a ranakun 12 da 13 ga Satumba a hedkwatar WHO da ke Geneva da kuma kan shafin intenet, tare da halartar fiye da mutane 2 300 daga dukkan yankuna shida na WHO, ciki har da masu ba da shawara ga marasa lafiya da wakilan kungiyoyin marasa lafiya, wadanda suka taka rawar gani a cikin ci gaban. na Yarjejeniyar Haƙƙin kula da lafiyar marasa lafiya, babban ci gaba a cikin sadaukarwar duniya don ingantaccen tsarin kiwon lafiya. Za a saki da kuma buɗe samfurinsu da aka inganta ga jama'a don tuntuɓarsu, a matsayin wani ɓangare na ayyukan Ranar Kula da Amincin Majinyata ta shekarar 2023. A wajen taron, WHO ta bayyana wasu sabbin kayan aiki guda biyu don tallafawa masu ruwa da tsaki wajen aiwatar da shigar da marasa lafiya, iyalai da masu kula da harkokin kiwon lafiya. Bisa la'akari da ƙarfin labarun marasa lafiya, wanda shine ɗaya daga cikin hanyoyin da suka fi dacewa don inganta haɓakawa amincin marasa lafiya, kayan aikin ba da labari zai jagoranci marasa lafiya da iyalai ta hanyar yaɗa abubuwan da suka faru dasu, musamman ma waɗanda suka shafi abubuwan da suka faru a cikin tsarin kiwon lafiya. Dandalin Musayar Ilimi na Duniya, an ƙirƙire shi ne a matsayin wani ɓangare na dabarun haɗin gwiwa da cibiyar SingHealth Institute for Patient Safety and Quality dake ƙasar Singafo, yana tallafawa wajen musayar albarkatu na duniya, manyan hanyoyin aiki, kayan aiki da albarkatun dake da alaƙa da amincin marasa lafiya, wanda ke yabawa irin muhimmancin rawar musayar ilimi wajen ciyar da amincin marasa lafiya gaba.","Hili linahitaji kubadilisha mtazamo kutokana na huduma zilizopendekezwa kwa wagonjwa hadi kwenye huduma zilizopendekezwa na wagonjwa, familia na walezi. ""Mifumo yetu ya afya ni imara zaidi, kazi yetu imeimarishwa, na utunzaji wetu ni salama zaidi wakati ambao wagonjwa na familia ziko pamoja nasi"" alisema Sir Liam Donaldson, Mjumbe wa Usalama wa Wagonjwa wa WHO. Safari ya kuondoa madhara yanayoweza kuepukika katika huduma za afya imekuwa ndefu, na hadithi za ujasiri na huduma kutoka kwa wagonjwa na familia ambazo zimepata madhara ni muhimu katika kuleta mabadiliko na kujifunza kuwa salama zaidi Kongamano la kimataifa kuhusu ushirikishwaji wa wagonjwa kwa ajili ya usalama wa magonjwa lilikuwa tukio muhimu la kuadhimisha Siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani (WPSD) ambayo itaadhmishwa tarehe 17 Sepyemba chini ya mada ili kushirikisha wagonjwa katika usalama wa wagonjwa. Ushirikishwaji wa maana wa wagonjwa, familia na walezi katika utoaji wa huduma za afya, na uzoefu na mitazamo yao, unaweza kuchangia katika kuimarisha usalama na ubora wa huduma za afya, kuokoa maisha na kupunguza gharama, na WPSD inalenga kukuza na kuharakisha ushiriki bora wa wagonjwa na familia katika kubuni na utoaji wa huduma za afya salama. Mkutano huo ulifanyika tarehe 12 na 13 Septemba katika makao makuu ya WHO huko Geneva na mtandaoni, kwa kushirikisha zaidi ya watu 2,300 kutoka mikoa yote sita ya WHO, ikiwa ni pamoja na mawakili wa wagonjwa wawakilishi wa mashirika ya wagonjwa, ambao walichukua jukumu kubwa katika utengenezaji wa hati ya haki za usalama wa mgonjwa, hatua muhimu mbele katika dhamira ya kimataifa kwa mifumo salama ya afya. Tolea lake la juu litatolewa na kufunguliwa kwa mashauriano ya umma kama sehemu ya shughuli za kuadhimisha Siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani 2023. Katika mkutano huo, WHO ilizindua rasilimali mbili mpya za kusaidia wadau muhimu katika kutekeleza ushirikishwaji wa wagonjwa, familia na wahudumu katika utoaji wa huduma za afya. Kwa kuzingatia uwezo wa hadithi za wagonjwa, ambayo ni mojawapo ya mbinu bora zaidi za kuboresha usalama wa magonjwa, zana ya kusimulia hadithi itawaongoza wagonjwa na familia kupitia mchakato wa kubadilishana uzoefu wao, hasa yale yanayohusiana na matukio hatari ndani ya huduma ya afya. Jukwaa la maarifa ya pamoja duniani, lililoundwa na Taasisi ya SingHeath ya Usalama na Ubora wa Wagonjwa ya Singapore, kama sehemu ya ushirikiano wa kimataifa, inasaidia ubadilishanaji wa rasilimali za kimataifa, mbinu bora, zana na nyenzo zinazohusiana na usalama wa mgonjwa, ikitambua jukumu muhimu la kushiriki maarifa katika kuendleza usalama.","Eléyìí nílò ìṣípò padà ní ọ̀nà àti ṣiṣẹ́ tẹ́lẹ̀, láti ibi àlàkalẹ̀ ìtọ́jú fún àwọn aláìsàn láti tọ́jú nípa àlàkalẹ̀ àwọn aláìsàn, àwọn mọ̀lẹ́bí wọn àti àwọn olùtọ́jú-gbowó. Sir Liam Donaldson, ajojú àjọ WHO fún àwọn Aláìsàn ní Àgbáyé sọ pé, ""Ètò ìtọ́jú wa jẹ́ eléyìí tí ó ní agbára, ó máa ń fún iṣẹ́ wa ní agbára, àti pé ìkẹ́ wa jẹ́ eléyìí tí kò ní ewu ní ìgbà tí àwọn aláìsàn, àti àwọn mọ̀lẹ́bí wọn bá wà ní ẹ̀gbẹ́ wa,"". ""Ìrìnàjò láti pa àwọn ìpalára ètò ìlera jẹ́ tí a lè yàgò fún run jẹ́ eléyìí tí o ti pẹ́, àti pé àwọn ìtàn akọni àti ìbánikẹ́dùn láti ọ̀dọ̀ àwọn aláìsàn àti mọ̀lẹ́bí wọn tí wọ́n yi fi ara pa jẹ́ pàtàkì fún ọ̀nà àti mú àyípàdaàti ìdánilẹ́kọ̀ọ́ láti jẹ́ kí ó wà ní àìfarapa."" Ìpàgọ́ ti àgbáyé ní orí ìbáṣẹpọ̀ fún wíwà ní àìléwu aláìsàn jẹ́ kókó ìpàdé tí ó ṣe pàtàkì jùlọ láti ṣe àmì ayẹyẹ Àyájọ́ Ọjọ́ àwọn Aláìsàn (WPSD) fún ààbò àwọn aláìsàn"". Ìdásí i àwọn aláìsàn tí ó ní ìtumọ̀, mọ̀lẹ́bí àti àwọn olutọ́jú-gbowó jẹ́ ìpèṣè ètò ìlera, àti àwọn ìrírí wọn àti àwọn ìwòye wọn, eléyìí tí ó le mú ààbò wá fún ètò ìlera tí kò lewu tí ó sì kún fún òṣùwọ̀n wá fún, tí ó le gba ẹ̀mí là àti dín owó -níná kù, àjọ WPSD ní èròǹgbà láti ṣe ìgbélárugẹ ìdásí àwọn alaíìsàn àti mọ̀lẹ́bí wwn ní ibi eléyìí tí a là kalẹ̀ àti ìmúṣẹ iṣẹ́-ṣíṣe àwọn ètò ìlera. Ìpàgọ́ náà wáyé ní 12 àti 13 oṣù Kẹsàn-án ní olú-ilé iṣẹ́ àjọ WHO ní Geneva ní orí ayélujára, pẹ̀lú ìdásí àwọn ènìyàn tí ó ju 2 300 lọ láti gbogbo agbègbè mẹ́fẹ̀fà ti àjọ WHO, eléyìí tí àwọn ènìyàn tí ó wà níbẹ̀ jẹ́ àwọn olùjàfẹ́tọ̀ọ́ àti ẹgbẹ́ àwọn aláìsàn, tí wọ́n kó ipa pàtàkì nínú ìdàgbàsókè ìwé-àdéhùn ẹ̀tọ́ ìdáábòbò àwọn Aláìsàn, ìlọsíwájú ìfarajìn àgbáyé fún ètò ààbò ìlera. Ẹ̀dà rẹ̀ tí ó ga ni a ó gbé jáde fún gbogbo àwọn ènìyàn láti máa wop gẹgẹ́ bí ètò fún ṣíṣe ayẹyẹ Ọjọ́ àwọn Aláìsàn ní Àgbáyé ti ọdún 2023. Ní ibi ìpàgọ́ náà, àjọ WHO gbé àwọn ohun èlò tuntun méjì jáde láti ṣe àtìlẹyìn pàtàkì fún àwọn abẹnugan nípa ṣíṣe ìfilọ́lẹ̀ fífi ààyè gba àwọn aláìsàn láti kópa, àwọn mọ̀lẹ́bí àti àwọn olùtọ́jú-gbowó nínú ìpèsè ètò ìlera. Mímú ní inú agbára ìtàn àwọn aláìsàn, , eléyìí tí ó jẹ́ ọ̀kan ń ara irinṣẹ́ tí a lè lò láti mú ìdàgbàsókè ààbò bá aláìsà, irinṣẹ́ asọ̀tàn yóò ṣiṣẹ́ atọ́nà fún àwọn aláìsàn àti àwọn mọ̀lẹ́bí nípa ìlànà síṣọ àwọn ìrírí wọn, pàápàá jùlọ àwọn tí ó rọ̀mọ́ ìṣẹ̀lẹ̀ apanilára láàrin agbègbè ilé-ìtọ́jú. Ìkànnì Ìmọ̀ Kíkọ́ ti Àgbáyé, tí a ṣe ìdásílẹ̀ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ara ọ̀nà àti ṣiṣẹ́ papọ̀ pẹ̀lú ilé ìṣèwádìí fún Orin ètò-ilera-kíkọ Fún àwọn Wíwà Láìléwu àwọn Aláìsàn àti Ìkójú-òsùwọn ti orílẹ̀-èdè Singapore, ṣe àtìlẹyìn fún ìpàsípààrọ̀ ààwọn ohun àlùmọ́ni ilẹ̀, àwọn ọ̀nà ṣíṣe tí ó dátra jùlọ, àwọn irinṣẹ́ tí ó jẹmọ́ àìléwu aláìsàn, ń ṣe ìmọrírì pàtàkì pínpín ìmọ̀ ní inú mímú ìmọ̀ gbòòrò sí i.","Lokhu kudinga ukushintshwa kweparadigm, kusukela ekunakekelweni okuklanyelwe iziguli ukunakekelwa okuklanywe neziguli, imindeni yazo kanye nabanakekeli. ""Izinhlelo zethu zezempilo zinamandla, umsebenzi wethu unikezwa amandla, futhi ukunakekelwa kwethu kuphephile uma iziguli nemindeni iseduze nathi,"" kusho uSir Liam Donaldson, Inxusa Lezokuphepha Iziguli leWHO. ""Uhambo lokuqeda ukulimala okungagwemeka ekunakekelweni kwezempilo selulude, futhi izindaba zesibindi nobubele ezivela ezigulini nasemindenini eye yalimala zibalulekile ekuqhubekiseni ushintsho nokufunda ukuphepha ngisho nangokwengeziwe."" Ingqungquthela yomhlaba wonke emayelana nokuzibandakanya kwesiguli ngokuphepha kwesiguli bekuyisigameko esibalulekile sokubungaza uSuku Lomhlaba Lokuphepha Kweziguli (WPSD) oluzogujwa mhla ziyi-17 kuMandulo ngaphansi kwesiqubulo esithi “Ukubandakanya iziguli ngokuphepha kwesiguli”. Ukuzibandakanya okunenjongo kweziguli, imindeni kanye nabanakekeli ekuhlinzekeni ngokunakekelwa kwezempilo, kanye nolwazi lwabo kanye nemibono yabo, kungaba nomthelela ekuthuthukiseni ukuphepha kokunakekelwa kwezempilo kanye nekhwalithi, ukusindisa izimpilo kanye nokunciphisa izindleko, futhi iWPSD ihlose ukukhuthaza nokusheshisa ukuzibandakanya okungcono kwesiguli nomndeni. ekwakhiweni nasekulethweni kwezinsiza zezempilo eziphephile. Ingqungquthela yabanjwa ngomhlaka-12 no-13 kuMandulo endlunkulu yeWHO eGeneva naku-inthanethi, ngokubamba iqhaza kwabantu abangaphezu kuka-2 300 abavela kuzo zonke izifunda eziyisithupha zeWHO, okuhlanganisa abameli besiguli nabamele izinhlangano zeziguli, ababambe iqhaza elikhulu ekuthuthukisweni. somqulu wamalungelo okuphepha eziguli, isinyathelo esibalulekile esiya phambili ekuzibophezeleni komhlaba wonke ezinhlelweni zezempilo eziphephile. Inguqulo yayo ethuthukisiwe izokhishwa futhi ivulelwe ukubonisana nomphakathi njengengxenye yemisebenzi yokukhumbula Usuku Lomhlaba Lokuphepha Kweziguli lwango-2023. Engqungqutheleni, iWHO yembula izinsiza ezimbili ezintsha zokweseka ababambiqhaza ababalulekile ekusebenziseni ukubandakanyeka kweziguli, imindeni kanye nabanakekeli ekuhlinzekweni kokunakekelwa kwezempilo. Isebenzisa amandla ezindaba zesiguli, okungenye yezindlela eziphumelela kakhulu zokushayela ukuthuthukiswa kokuphepha kwesiguli, ikhithi yamathuluzi yokuxoxa indaba izoqondisa iziguli kanye nemindeni ngenqubo yokwabelana ngolwazi lwabo, ikakhulukazi lezo ezihlobene nezenzakalo eziyingozi ngaphakathi kokunakekelwa kwezempilo. I-Global Knowledge Sharing Platform, edalwe njengengxenye yobambiswano lwesu neSingHealth Institute for Patient Safety and Quality Singapore, isekela ukushintshaniswa kwezinsiza zomhlaba wonke, izinqubo ezingcono kakhulu, amathuluzi nezisetshenziswa ezihlobene nokuphepha kwesiguli, ivuma indima ebalulekile yokwabelana ngolwazi ekuthuthukisweni. ukuphepha." +"""የታካሚ ተሳትፎ እና ማብቃት በአለምአቀፍ የታካሚ ደህንነት የድርጊት መርሃ ግብር 2021-2030 እምብርት ነው። የታካሚውን ደህንነት እና የእንክብካቤ ጥራትን ለማሻሻል በጣም ኃይለኛ ከሆኑ መሳሪያዎች አንዱ ነው, ነገር ግን በብዙ አገሮች ውስጥ ጥቅም ላይ ያልዋለ ሃብት ሆኖ ይቆያል, እና የታካሚ የደህንነት እርምጃዎችን እና ስትራቴጂዎችን በመተግበር ረገድ በጣም ደካማው አገናኝ ነው:: በዚህ የአለም የታካሚዎች ደህንነት ቀን እና በታካሚ ተሳትፎ ላይ ትኩረት በማድረግ ያንን መለወጥ እንፈልጋለን ብለዋል የዓለም ጤና ድርጅት የታካሚ ደህንነት ባንዲራ መሪ ዶክተር ኒላም ዲንግራ። በ2023 የአለም ጤና ድርጅት አባል ሀገራት የአለም አቀፍ የታካሚ ደህንነት የድርጊት መርሃ ግብር አፈፃፀም ላይ ባደረገው ጊዜያዊ ውጤት መሰረት ምላሽ ከሰጡ ሀገራት መካከል 13 በመቶው ብቻ በአብዛኛዎቹ ሆስፒታሎቻቸው በአስተዳደር ቦርድ (ወይም ተመጣጣኝ ዘዴ) የታካሚ ተወካይ አላቸው ። . የዳሰሳ ጥናቱ በገቢ ላይ የተመሰረተ የማስፈጸሚያ ክፍተት ጎልቶ የታየ ሲሆን፥ መልካም ልምዶች በአብዛኛው ከፍተኛ ገቢ ባላቸው ሀገራት ላይ ያተኮሩ ናቸው። ለአርታዒ ማስታወሻ፡ የታካሚ እና የቤተሰብ ተሳትፎ በአለም የጤና ምክር ቤት ውሳኔደብሊውኤችኤ72.6 - ""በታካሚ ደህንነት ላይ አለም አቀፋዊ እርምጃ"" እና የአለም አቀፍ የታካሚ ደህንነት የድርጊት መርሃ ግብር 2021-2030 በጤና ላይ ሊደርስ የሚችል ጉዳትን ለማስወገድ እንደ ቁልፍ ስልቶች ተካትቷል እንክብካቤ:: የዓለም የታካሚዎች ደህንነት ቀን የህብረተሰቡን ግንዛቤ እና ተሳትፎ ለማሳደግ ፣አለምአቀፍ ግንዛቤን ለማሳደግ እና በጤና አጠባበቅ ደህንነትን ለማስተዋወቅ በአገሮች እና አጋሮች ለአለም አቀፍ ትብብር እና እርምጃ ለመስራት በተመሳሳይ ውሳኔ የተቋቋመ ነው። ለታካሚ ደህንነት ወሳኝ በሆነው ቅድሚያ ቦታ ላይ ብርሃንን ለማብራት በየአመቱ ጭብጥ ይመረጣል።","“Patient engagement and empowerment is at the core of the Global Patient Safety Action Plan 2021–2030. It is one of the most powerful tools to improve patient safety and the quality of care, but it remains an untapped resource in many countries, and the weakest link in the implementation of patient safety measures and strategies. With this World Patient Safety Day and the focus on patient engagement, we want to change that”, said Dr Neelam Dhingra, head of the WHO Patient Safety Flagship. According to the interim results of the 2023 survey of WHO Member States on the implementation of the global patient safety action plan, only 13% of responding countries have a patient representative on the governing board (or an equivalent mechanism) in the majority of their hospitals. The survey also highlighted the income-based implementation gap, with good practices largely concentrated in higher-income countries. Notes to editor: Patient and family engagement was embedded in the World Health Assembly resolution WHA72.6 – “Global action on patient safety” and the Global Patient Safety Action Plan 2021-2030 as key strategies for moving towards the elimination of avoidable harm in health care. World Patient Safety Day was established by the same resolution to increase public awareness and engagement, enhance global understanding, and work towards global solidarity and action by countries and partners to promote safety in health care. Each year a theme is selected to shed light on a priority area critical to patient safety.","""Shigo da marasa lafiya da tallawarsu shine jigon Tsarin Ɗaukar Mataki kan Kula da Amincin Majinyata na Duniya na shekarar 2021 zuwa 2030. Yana ɗaya daga cikin kayan aiki mafi ƙarfi wajen inganta amincin marasa lafiya da kuma ingancin kulawar lafiya, amma har yanzu yana a matsayin kayan aikin da ba a yi amfani da shi ba a ƙasashe da dama, kuma shine mafi raunin gaɓa a aiwatar da matakan aminci da kuma dabarun kiwon lafiya. Tare da wannan ranar kare amincin marasa lafiya ta duniya da kuma mai da hankali kan shigo da marasa lafiya, muna son canza hakan, in ji Dokta Neelam Dhingra, shugaban Hukumar Kare Amincin Marasa Lafiya ta WHO. Dangane da sakamakon wucin gadi na binciken 2023 na membobin WHO game da aiwatar da shirin kare amincin marasa lafiya na duniya, ƙashi 13 cikin ɗari ne kawai na ƙasashen da suka kula ke da wakilin mara lafiya a cikin hukumar gudanarwa (ko makamancin haka) a yawancin asibitocin su. . Binciken ya kuma yi nuni da giɓin kuɗaɗe gudanar da aiki da ake samu, tare da kyawawan ayyuka da aka fi maida hankali a ƙasashe masu ƙarfin kuɗi. Nusarwa ga Editoci: An saƙa shiigar da marasa lafiya da iyalai ne a cikin ƙudiri mai lamba WHA72.6 na Majalisar Kiwon Lafiya ta Duniya - ""Ɗaukar Mataki na Duniya kan Amincin Marasa Lafiya"", da kuma ""Tsarin Ɗaukar Mataki kan Amincin Marasa Lafiya na Duniya na shekarar 2021 zuwa 2030 a matsayin muhimmin tsari na matsawa gaba wajen kawar da cutuwar da za a iya kaucewq a tsarin kiwon lafiya. An kafa Ranar amincin Marasa lafiya ta Duniya ta hanyar wannan ƙuduri ne don ƙara wayar da kan jama'a da haɗin kai, ƙarfafa fahimtar duniya, da aiki don haɗin kai da aiki na duniya da ayyukan ƙasashe da abokan hulɗa don inganta aminci a cikin tsarin kiwon lafiya. Kowace shekara ana zaɓar jigo don ba da haske a kan bangaren da za a bawa fifiko mai mahimmanci ga amincin mara lafaiya.","Ni mojawapo ya zana imara zaidi za kuboresha usalama wa mgonjwa na ubora wa huduma, lakini inaendelea kuwa rasilimali isiyotumiwa katika nchi nyingi, na kiungo dhaifu zaidi katika utekelezaji wa hatua na mikakati ya usalama wa mgonjwa. Kwa hii siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani na kuzingatia ushirikiano wa wagonjwa, tunataka kubadilisha hilo, alisema Dk. Neelam Dhingra, Mkuu wa Bendera ya Usalama wa Wagonjwa wa WHO. kupitia hii siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani na kuzingatia ushirikiano wa wagonjwa, tunataka kubadilisha hilo, alisema Dk. Neelam Dhingra, Mkuu wa Bendera ya Usalama wa Wagonjwa wa WHO. Kulingana na matokeo ya muda ya utafiti wa 2023 wa Nchi Wanachama wa WHO kuhusu utekelezaji wa mpango wa utekelezaji wa usalama wa wagonjwa duniani, ni 13% pekee ya nchi zilizooitikia ambazo zina mwakilishi wa wagonjwa kwenye bodi ya uongozi (au utaratibu sawa) katika hospitali zao nyingi. Utafiti pia ulionyesha pengo la utekelezaji kulingana na mapato na utendakazi mzuri uliyojikita zaidi katika nchi zenye kipato kikubwa. Wahariri zingatieni: Ushirikiano wa wagonjwa na familia uliwekwa kwenye azimio la Baraza la Afya Duniani WHA72.6 na Hatua za Kimataifa zinazohusu Usalama wa Wagonjwa za mwaka 2021-2030 zimesimama kama mikakati muhimu wa kuelekea inayolenga kutokomeza kabisa hatari iliyopo katika huduma za afya. Siku ya Usalama wa Wagonjwa Duniani ilianzishwa kwa azimio lile lile ili kuongeza ufahamu na ushiriki wa umma, kuongeza uelewano wa kimataifa na kufanyia kazi mshikamano na hatua za kimataifa za nchi na washirika ili kukuza usalama katika huduma za afya. Kila mwaka mada inachaguliwa ili kutoa mwanga juu ya eneo la kipaumbele muhimu kwa usalama wa wagonjwa.","“Ìró lágbára àti ìdásí àwọn aláìsàn wà ní ibi pàtàkì fún Ìlànà Àlàkalẹ̀ Wíwà ní Àìléwu Àwọn Aláìsàn 2021–2030. Ó jẹ́ ọ̀kan ní ara àwọn irinṣẹ́ tí ó ní agbára jùlọ láti mú ìdàgbàsókè bá ààbò aláìsàn àti iṣẹ́ gidi ìtọ́jú, ṣùgbọ́n ó sì wà ní àlùmọ́nì tí a ò tí i fi ọwọ́kàn ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orílẹ̀-èdè, àti pé ìkànní tí kò ní agbára jùlọ ni ìfilọ́lẹ̀ àwọn ọ̀nà àti ṣe ìdáábò bo òṣùwọ̀n ààbò ètò ìlera. Dókítà Neelam Dhingra, adarí ẹ̀ka àjọ WHO fún Bíbẹ̀rẹ̀ èto Wíwà ní Àìléwu àwọn Aláìsàn sọ pé, Ọjọ́ àwọn Aláìsàn ní Àgbáyé àti àfòjúsùn ní orí ìdásí àwọn aláìsàn, a fẹ́ mú àyípadà bá ìfilọ́lẹ̀. Gẹ́gẹ́ bí èsì fìdíhẹ ti àwọn orílẹ̀-èdè tí ó jẹ́ Ọmọ-ẹgbẹ́ fún ìṣàyẹ̀wò 2023 ní orí ìfilọ́lẹ̀ ààbò àgbáyé fún iṣẹ́ àlàkalẹ̀ aláìsàn fún àlàkalẹ̀ iṣẹ́-ṣíṣe ṣe sọ, 13% nínú àwọn orílẹ̀-èdè tí ó fèsì ni ó ní asojú àwọn aláìsàn nínú ìgbìmọ̀ adarí (tàbí irinṣẹ́ tí ó sún mọ́ ọn) ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ilé-ìwòsàn wọn. Àyẹ̀wò náà tún ṣe alàyé àlàfo ìdálórí owó-ìpawọlé, pẹ̀lú ṣíṣe é ní púpọ̀ tí ó dá ní orí àwọn orílẹ̀-èdè tí owó-ìpawọlé wọn ga. Àkíyèsí fún olóòtú: Ìdásí aláìsàn àti ẹbí rẹ̀ ni a kọ sílẹ̀ ní inú Ìpinnu àjọ Elétò Ìlera-Lágbàáyé WHA72.6 – “ Iṣẹ́-ṣíṣe Àpapọ̀ ní orí wíwà láìléwu àwọn aláìsàn” àti Ìlànà Wíwà ní Àìléwu àwọn Aláìsaǹ láti ọdún 2021-2030 gẹ́gẹ́ bí i ìlànà kan gbòógì fún ọ̀nà àti ṣiṣẹ́ sí àti pa ètò ìlera tí ó ní ewu run. A ṣe ìfilọ́lẹ̀ àyájọ́ Ọjọ́ àwọn Aláìsàn ní Àgbáyé ní ara ìfẹnukò kan náà láti jẹ́ kí mímọ̀ nípa rẹ̀ àwùjọ̀ àti ìdásí rẹ̀ pọ̀ sí i , àti láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ìmọ̀ nípa rẹ ti àgbáyé, àti láti ṣiṣẹ́ sin-ín fún ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àgbáyé àti iṣẹ́-ṣíṣe láti ọwọ́ àwọn orílẹ̀-èdè àti àwọn alájọṣiṣẹ́pọ̀ láti mú ìdàgbàsókè bá ààbò ètò ìlera. A máa ń mú kókó kan ní ọdọọdún láti tan ìmọ́lẹ̀ sí àwọn ibi tí ó ní agbára fún ààbò aláìsàn.","“Ukusebenzelana kwesiguli kanye nokunika amandla kuyisisekelo se-Global Patient Safety Action Plan 2021–2030. Ingenye yamathuluzi anamandla kakhulu okuthuthukisa ukuphepha kwesiguli kanye nekhwalithi yokunakekelwa, kodwa ihlala iyinsiza engasetshenziswanga emazweni amaningi, kanye nesixhumanisi esibuthakathaka ekusetshenzisweni kwezinyathelo zokuphepha kwesiguli namasu. Ngalolu suku Lomhlaba Lokuphepha Kweziguli kanye nokugxila ekubandakanyekeni kwesiguli, sifuna ukukushintsha lokho,” kusho uDkt Neelam Dhingra, inhloko yeWHO Patient Safety Flagship. Ngokwemiphumela yesikhashana yocwaningo lwango-2023 lwaMazwe Angamalungu eWHO mayelana nokuqaliswa kohlelo lokuphepha kweziguli emhlabeni wonke, yi-13% kuphela yamazwe asabelayo anommeli wesiguli ebhodini elilawulayo (noma indlela efanayo) ezibhedlela zawo eziningi. Inhlolovo iphinde yagqamisa igebe lokuqalisa elisekelwe emalini, ngemikhuba emihle egxile kakhulu emazweni anemali engenayo ephezulu. Amanothi kumhleli: Ukusebenzelana kwesiguli nomndeni kushunyekwe esinqumweni soMhlangano Wezempilo Womhlaba wonke iWHA72.6 - ""Isenzo somhlaba wonke mayelana nokuphepha kwesiguli"" kanye ne-Global Patient Safety Action Plan 2021-2030 njengamasu ayinhloko okuqhubekela ekuqedeni ukulimala okungagwemeka ekunakekelweni kwezempilo. Usuku Lomhlaba Lokuphepha Kweziguli lwasungulwa ngesinqumo esifanayo sokwandisa ukuqwashisa nokuzibandakanya komphakathi, ukuthuthukisa ukuqonda komhlaba wonke, kanye nokusebenzela ubumbano lomhlaba wonke kanye nesenzo samazwe nozakwethu ukukhuthaza ukuphepha ekunakekelweni kwezempilo. Unyaka ngamunye kukhethwa ingqikithi ukuze kukhanye endaweni ebalulekile ebalulekile ekuphepheni kwesiguli." +,,,,,