diff --git "a/data/doc_by_doc/valid.csv" "b/data/doc_by_doc/valid.csv" --- "a/data/doc_by_doc/valid.csv" +++ "b/data/doc_by_doc/valid.csv" @@ -1,1781 +1,6447 @@ -text -"kaerle byder gracien goids gecoren roomsch keyser altyt -...eerder tsrycx coninck van germannen ende eertshertogen -van onsere hertoge van bourgoingnen van lothren van brabant etc. -doen te wetene allen den ghenen die $$nu? zyn ende namaels -wesen sullen dat wy ontfangen hebben die oitmoedige -supplicatie van ianne vanden tympele ingesetene onser -stadt van lovenen inhoudende hoe dat hy inde maent -van septembri inden iaren xv c ende xxij is mit meesteren -clase hoerenberch alias van valckenborch gegaen in -een huys oft biertaverne genoemt den langen nuese -ende aldair commende hebben aldaer gevonden sitten -drinckende laur?eyse van brezip ianne pipenbuys -ende eenen priester van merchtenen vergeselscapt -mit twee oft drye vroukens in een camere die voirs. -suppliant seggende totten voirs. geselscape in effecte -goeden avont goeden avont dairop die voirs. ian -pipenbuys antwoirde god gruet u wairop die voirs. -suppliant wederom seyde wat ruter? sit huer dairop -die voirs. pipenbuys antweerdende seyde wat wildy -vanden ruyter maken nemende mit dien den pot -mitten byere seggende totten voirs. suppliant ick bringe -u een droncxken dwelck hy suppliant wachtende -ende nemende den pot inde hant bracht den voirs. -laureyse oick een droncxken die tselve oick wachte -ende mit dien nam die voirs. ian pipenbuys eenen -anderen pot mit byere vander tafelen bringende dair -mede eenen dronck den anderen geselle te wetene -den voirs. meesteren clase hoerenberch die den dronck -oick wachte dwelck gedaen zynde vraeghde -die voirs. laureys totten voirs. suppliant comdy hier -om ons eengen overlast te doene dairop die voirs. -suppliant mochte antwoirden in effecte dese oft gelycke -woirden want hem die ten lesten nyet voer en staen -mits dat hy wel by drancke was iae ghy broer -wairomme wilde ghyt verantwoirden dairop die -voirs. laureys terstont seyde wilde ghy van scheyden? -ock wille oick van scheyden soe dat die voirscreven -suppliant ende laureys terstont van scheyden toeckende -ende die voirs. meester claes insgelycx dwelck -ziende die voirs. priester van merchteme ende die -voirs. vrouwen zyn vuyter cammeren genloden? ende die -die voirs. jan pipenbuys is toegescoten den voirs. -meesteren clase ende hem afgenomen een cortte -dagge die hy boven zyn lanck mes inde andere -hant hadde bynnen welcken tyde die voirs. laureys -een quetshuere gecreegh vande voirs. suppliant in -zyn schoudere nyet zekerlich wetende hoe ende -in wat mannieren tselve gebuerde mits dat die voirs. -suppliant doen ter tyt zeere wel by drancke was -ende in zynder memorien zeere geturbeert mits der -rammelingen die doen inder voirs. cameren was ende -zyn alsoe gescheyden naden welcken is die voirs. -laureys gaen zyn werck doen luttel oft nyet vele -achtende op die voirs. quetsuere nyetemin is bynnen -den derden dage aflivich geworden dwelck den -voirs. suppliant vuyt gronde zynder herten zeer leet is -ende hem beduchtende strangheit van instituen -die gegaen int tgoidshuys van vrouwen percke -aldair hy hem heeft gezonden gehouden?den tyt van omtrent -vuer maenden bynnen welcken tyde hy mitten p$$ -geinteresseerde is overcomen ende den wet$$ -ende z$$$ge gedaen ende al voldanen ende -hem int voirs. goidshuys zynde is hy gedaight ten -versuecke vanden zegelen onss neven des cardinaels -ende bisscoppen van luydicke te compareren voer -den officiael te diest residerende ten eynde dat -hy als clerck soude composeren vanden voirs. delicte -dwelck die voirs. suppliant nyet achtende en is nyet -gecompareert soedat die voirs. zegelen nyet resst$$ -heeft tegen den voirscreven suppliant geprocedeert totter -qt$$atien exclusive in meynnigen wesende den voirs. -suppliant te exco$$$ ende mit censueren ende -anderssins tegen hem te procederenen wair af die -voirs. suppliant geadverteert wesende ende beduchtende -in eenige censueren van exco?ratie ende anderssins -te commen heeft hem soe verre laten induceren -dathy mitten voirs. zegelen is overcomen meynenden -dair mede aen ende tegen eenen iegelycken tersaken -vanden voirs. delictie voldaen te hebbenen ende te -gestane gelyck hem toegeseeght was ende want -die voirs. suppliant hem verwonden heeft mitten voirs. -$positien bedrogen ende iammerlicken verleydt -gemerct dat hy dairmede nyet en is bewaert -mair dat ons als hertoge van brabant alleenen ende -nyemandt anders en competeert die hoogheyt van -remissien ende quytsceldingen te gevenen in desen -onsen lande van brabant ende dat hy alsoe -gesscapen waire mits strangheyt van iusticien -ende anderssins ende in meerderen laste ende -pericule te commen soe verre hem tselve by ons -daer die passie onss liefs heeren nyet en worde -vergeven ende oick geremitteert tgene dat -hy by ignorantie inde voirs. compositie aenden -voirs. zegelen gedaen tegen onse hoogheit mach hebben -misdaen ons mits dien biddend om onse gratie -ende brieven van remissen van af wairom -soe eeft dat wy desen aengresien willende altyt -gratie ende genade prefereren voer rigner? van -iustitien den voirs. suppliant geneycht wesende -tot zynder beden ende supplicatien hebben in gevalle -als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven -ende vuyt zunderlinger gratien quytschelden -remitteren ende vergeven tstuck ende den dootslac$ -dairaf boven mentie gemaict is ende oick mede -dat hy dairaf tegen onse hoogheyt remissie van$ -voirs. onsen neve den cardinael van luydicke -heeft verworven ende compositie gemaict aen zyn$ -zegelen mit allen offensien het zy corporele -oft criminele dair inne hy ter saken van beyden -voirs. stucken soude mogen gevallen zijn ende -tegen ons ende iustitie misdaen hebben stelli$$ -hem dien aengaende in zynder goeder famen name -ende tot allen zynen goeden nyet verbuert zynde -op dat hy eenige hebbe ende anderssins soe hy -was voer die geschiedenisse vanden voirs. dootslage -delictie ende mesose imponerende hierop onsen -procureur general in brabant onsen meyer van -lovenen ende voirts allen anderen onse richteren -ende officieren vanden finalen heeren vanden selven -onsen lande dien dat aengaen sal mogen een -eeuwich gezwych ende silentie satisfactie -nochtans gedaen der partien geinteresseerde in -dien die nyet gedaen en zy ende dat civilick -alleenlick behoirdelick oick ende in desen -versien dat die voirs. suppliant sal gehouden zyn den -voirs. dootslach mitten voirs. misose ende delicte -aen ons te beteren ende dair voer te betaelenen amende -civile nae gelegentheit van den stucken ende faculteyte -van zynen goeden ende oick mede die costen van -iustitien dairom gedaen ende te doene alter taxatie -ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen -cancellier ende luden van onsen raide geordineert -in brabant die wy dairtot # comitteren by desen -ontbieden dairom ende bevelen den selven -onsen cancellier ende luden van onsen voirsc. -raide dat geroepen voer hen die ghene die dair -toe behoiren geroepen te zyne zy procederen -wel ende getrouwelick totten internementie -ende verificatien van desen ende totter taxatien -ende moderatien vander voirs. civilder beternissen -ende costen van iustitien ende dat gedaen -ende die voirs. civile beternisse getaxeert wesende -ende betaelt in handen van eenigen van onsen -ontfangeren dien dat behooren sal die welcke -daiaf sculdich sal zyn tot onsen proffyte rekening -bewys ende reliqua te doene tallen tyden als -hy des sal worden versocht zy ende voirts alle -andere onse richteren officieren ende dieneren -vanden finalen heren onss voirs. lants van brabant -dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant -van deser onser gratien quytscheldingen ende -remissies inder manieren boven vercleert doen -laten ende gedoogen peysselick vredelick ende -eeuwelick genyten ende gebruycken sonder -# etc? hier af antwort -by den ontfanger -vanden exploeten -hem dair inne tedoene oft te laten geschieden in -line oft zyne goeden eenigen hindere stoot oft -letsel ter contrarien ende by alsoe hy oft zijner -voirs. goeden ter saken van desen nu oft in toecomen -tyden gecommert gevangen oft gearesteert worden -die selve ter stont ende sonder vertreck stellen -ende doen stellen tot geheelder ende volcomender -delivrantie ende ten eynde dat dit vaste ende -gestentich zy ende blame tot eeuwigen dagen -hebben wy onser zegele hier aen doen hangen -behoirdenlich nochtans ons in anderen dingen -onsen rechte ende anderen h.. rechte in allen -eegenen in onser stadt van bruessele in$$ -maent van aprille int iaer onssen heren duysent -vyfhondert ende zessentwintich nae paessch$ -ende van onsen rycken vrouwe? noetere ? vanden -roomschen van germainen etc. dachste ende -van castillien van leon ende anderen het elfste -aldus gescreven ende geteekent boven opte -plycke byden keyser ter relatien vande -raide l? de hane" -"brieve van remissien voir ghysbrecht vander lynden van te -hebben sonder oirlof oft consent van anden $$$ heere oft des -macht hebbende afgehouden heeft oft doen afhouwen -opt bosch van sonien zekere gehaicte ende ongehaicte eyken -ende espen -maximiliaen byder gracien goids hertoge van oistrycke van bourgoingnen -van lotharingen van brabant van limborch van luxemborch ende van gelre greve van -vlaenderen artois van bourgoingnen palatyn van henegouwen van hollant -van zeellant van namen ende van zuytphen mercgreve des heylich -rycs heere van vrieslant van salins ende van mechelen, doen cont -allen luden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe -supplicatie van onsen geminden ghysbrechte vander lynden onse -gheswoeren coepman van onsen woude ende bossche van zoenien -inhoudende hoe dat voermaels nae dien die voirs. suppliant -gesproken ende gecommuniceert hadde met onsen lieven ende getruwen -rentmeester generael van brabant janne van olmen ende hem -opgedaen hoe dat hy van zinne was te doen maken bynnen -zynen hove by anderlecht gelegen ene cappelle tair toe hy -onder tandere behoeven soude te hebbene een seker quantiteyt -van houte hem vragende oft hy egheene maniere en soude connen -gevinden om van ons te hebbene acht oft negen eycken waer op -hem byden voirs. onsen rentmeester geantwerdt wordt dat in dien -wy geadverteert waeren vanden langen getruwen diensten die de -voirs. suppliant onsen voervorderen hertoghen van brabant ende ons -gedaen hadde ende noch dagelycx dede hy hoepte dat wy hem -die voirs. stucken van houte nyet weygeren noch ontseggen -en souden naewelke woerden die voirs. suppliant hem -betruwende in onse gracie hoepende dat wel te gecrygene oft -emers quyt te wesene mit te betalene te weerde vanden houte -heeft zonder voerdere consent van ons te hebbene doen -afhouwen in onse voirs. woudt ende bossche van zoenien acht -eycken ende een espe om te verwerckene ende te bestadene inde -tymmeruige vander voirs. cappellen dwelc gecomen -wesende ter kennissen van onsen woudtmeester van brabant -heeft den voirs. suppliant gecalengeert ende is in wille van -hem te hebbene ende te nemene groete broeken ende boetene ende en -soude die selve suppliant niet connen geweten hoe hy dair aff -soude moigen geraken ten waere dat wy onse gracie ende genade -dair aff te hem weerts keerden alsoe hy seeght dair om hy -ons oetmoedelyc heeft gebeden soe eest dat wy ter beden -des voirs. suppliants geneycht wesende hebben den selven suppliant -in vergheldingen der voirs. diensten onsen voirs. voervorderen -ende ons by hem gedaen als voirscreven is ende anderssins -quytgescouwen ende vergheven mit desen onsen brieve tegewoerdigen -brieve ende van zunderlinger gracien quytschelden ende vergeven -allet tgheen des hy uuyt saken vanden afgehouwene boomen -voirscreven mistaen ende misbroect macht hebbene mitgaders alle -broeken ende boeten dair inne hy by reedene van dien gevallen -soude moegen wesen ontbieden daer om ende bevelen onsen -woudmeester van brabant voirscreven dat hy doende ende laeten den -voirs. suppliant deser onser gracien ende quytscheldinghen -rustelic ende vredelyc gebruyken hem ongemoeydt laeten -vanden broeken ende boeten voirscreven want wy willen dat -hy overbringhene alleen desen onsen brief oft vidimus vanden -selven gecollacionneert ende geteykent by enigen van onsen -secretarysen oft inden cameren van onser rekeninghen dair aff -ongelast zy ende blive in synen rekeninghen by onsen -lieven ende getruwen den luden van onser rekeninghen -voirscreven dien wy bevelen dat alsoe te doen sonder wederseggene -nyet tegenstaende enighen ordinancien statuyten geboden oft -verboden tair tegen wesende ende des torconden hebben -wy onsen zeghel aen desen brief doen hangen gegeven -in onser stat van bruessel opten xvien dach der maent van -meye int jair ons heren duysent vierhondert vier ende lxxx -aldus geteykent by myen here den hertoghe $$$ -p. meerbeke -dese voirs. kopie is gecollationneert mitten originalene -bezegelden brieve ende bevonden concorderende by -my" -"copie van eender abolicien van bartel vanderheiden -kaerle etc allen den ghenen die dese onse briefve zullen zien saluyt -*1 dat wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van bartel -vander heyden inhoudende hoe dat in sekere sake hangende in onsen -rade geordineert in brabant tusschen janne van ratingen impetrant -ende den suppliant gedaichde dieselve suppliant bescreven is geweest -te compareren in persoone voir commissaryse vanden voirs. onsen -rade om hem sekere interrogatien gegeven te wordden welcke -achtervolgende is die suppl gecompareert voir commissarisen daer? -toe gecommittert te wetene onse lieve ende getrouwe meesteren franchen ? -vander hulst ende meesteren adolve vander noot beyde raiden -ordinaris vanden voirs. onsen rade / nae desen heeft onse procureur -vanden voirs rade den suppliant doen dagen voir den voirs. onsen -rade ende geobtineert twee deffaulten in meyningen gelyc men ver$$? -de suppliant aen te sprekene van zekeren eenige pretensen injurien -oft irreverentien die hy suppliant tegen ons geseit oft gedaen -soude hebben inden persoon vanden voirs. meesteren francken -wesende commissaris als dat hebbende deselve suppliant vele -hiffige woirden tegen eenen heeren roelof de vrieze ende anderen? -zyn partie dair tegewoirdich wesende die voirs. meester fancken -soude den suppliant hebben bevolen te zwygen zeggende in -effecte *2 hy soude hem doen zwygen ende gevangen doen stellen -dair op de suppliant soude hebben geantwordt effectivelic ic zien -wel ghy syt partie ghy doet my gewalt ende onrecht leggende -zyn handt op zyn mes oft hy dat hadde willen vuttrecken ende -totten voirs. meester francken geseecht soude hebben ic en pas? -op u nyet ic schyt op u oft desgelycke $ dwelck al mocht dair af -blycken sonder twyfel die suppliant nyet geseeght noch gedaen -en soude hebben noch oic oyt en hadde gehadt irreverentien -van ons te sprekene oft te doene mair alleene consideracie -ende gedachte hebbende opten persoon vanden voirs. meester francken -niettemin hoe tselve gbeurt zy/ beduchtende rigeur van iusticie -nyet en soude die suppliant niet dorren comparezen in onsen voirs. rade noch -oic blyven oft converseren binnen desen onsen landen ten waere -by onser gracien ende genade ende dat hem by ons verleent wordde -onse oepenen brieven van abolicien / ons om die selve zeere -oitmoedelic biddende soe eest dat wy desen aengesien -geneicht wesende ter beden vanden suppliant ende ierst hier -op gehadt dadvies van onsen lieven en getruwen die cancellier -*3 ende luden van onsen voirs. rade georsineert in brabant de -selven suppliant inden gevalle als boven hebben geaboleert -vergeven ende quytgeschonden aboleren ende schelden quyte -vut zunderlinger gracien mits desen onsen briefve die iniurierende -woirdden boven geruert ende tghene des de voirs suppliant ter -causen vanden voirs woirden oft iniurie mit dair af dependeert -mach hebben misseeght tegen ons oft den persoon van den voirs. -commissaris meesteren franchoise mit alle offence corporele -criminele ende civile daer hy ter cause van dien mach inne -verballen? zijn oft tegen ons ende der iusticieren misdaen ende -mesbruyct hebben / ende hebben hem dien aengaende gerestitueert -tot zynen goeden name fame ende alle zyne goederen onverbuert -zynde ende indien hy eenige heeft in aller voegen ende gelyc hy -ware voir die toecompst / vanden selven woirden/ imponerende -hierop een eeuwich geswych silencie onsen voirs. procureur general -ende allen anderen dien dat sal mogen aengaen doende oick -aff te nyenwte ende abolerende sulcken daichssele / procedueren -ende continuacien als die voirs. onse procureur tegen den selven -suppliant van onsen wegen ter cause van desen in onsen voirs. -rade alreede begonst gedaen en geobtineert heeft in wat -staten die oic zyn behoudelic dat die suppliant by redenen ter causen -van den selven woirden sal gehouden zyn te bidden vergeffenisse -onser voirs. rade in brabant ende te doene satisfactie der -partien geinteresseerde indien die nyet gedaen en zy ende -dat cunlyck alleenlick ende dat insgely$ die suppliant -sal sculdich zyn te betalene die redelicke costen van iusticien -in deser saken gedaen oft te doene ter moderacien ende taxacien -van onsen voirs rade die wy daertoe committeren / ontbieden -dair om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van -onsen voirs. rade dat geroepen die ghene die hier by behoeren -geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelic totten -interinemente ende verificacien van desen ende totter moderatien -ende taxacien vanden voirs. costen ende dat gedaen ende die -voirs. costen getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden -ghenen dair dat behoert / zy ende alle andere onse officieren -dieneren ende ondersaten / den suppliant van deser onser gracien -abolicien ende quytscheldinge doen laten ende gedoogen peyselic -vredelyc ende volcomelic genyeten ende gebruycken sonder hem -te doene oft laten geschieden hier tegen nu oft namaels -eenigen hinder stoot oft letssel ter contrarien want alsoe -gelieft ende des torconden hebben wy den zegel vanden -welcken die keyser onse heere en grootgrootvader ende wy gebruyct -hebben duerende den tyde van onser minotiteit hier aen doen -hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten xi dach -van aprile int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene -voir paesschen ende van onser rycke ije alene stont gescreven -boven opte plycke byden coninck in zijnen rade -ende geteykent h de hane -xxx handtekening" -"maximilian par la grace de dieu etc scavoir faisons a tous presens et -avenir nous avoir receu lumble supplication de guilliame de -weryssey povre josne compaignon de labeur natif et demourant -au village de corbay en notre pays romant de brabant contenant -comme sont quinze mois ou environ que ledit suppliant estant -amoureux dune josne fille affin de lavoir en mariage hantoit -et frequantoit souvent allentour des parens et amis delle. -pour leur complaire quoy voyant ung nomme jehan gilcon le josne -voisin dudit suppliant icelluy gilcon certain jour apres par grant envie -quil avoit sur et alencontre dudit suppliant comme bien fait a pers$$er -sadressa a la personne du receveur dopprebais beaufrere de ladite -fille auquel il demanda sil vouloit donner sa belle seur en -mariage audit suppliant et se le mariage se debvoit faire entre le -pere de ladite fille et la mere dudit suppliant aquoy ledit receveur -respondit quil nen savoit encoires bonnement a parler mais quant -ainsy seroit il luy sembloit que la chose se pourroit bien conduire -et mener a fin par ce mesmement que ledit suppliant et aussy sadite -mere estoient gens de bien. enquoy ledit gilcon respondit -audit receveur disant plusieurs villaines mauvaises et -injurieuses parolles sur et contre lhonneeur et bonne renommee -dudit suppliant et sadite mere et les diffamant de tout son povoir et -advint assez tost aupres que ledit suppliant non estant encoires -ad$$ desdits parolles diffamatoires se trouva en lostel et maison -dudit receveur et luy estant illecq en devises avecq la femme dudit -receveur icelle femme dudit receveur entre aultres choses releva audit -suppliant ce que ledit gilcon avoit ainsy mauvaisement dit et parle -de luy et de sadite mere et que partant ledit mariage tournoit en -rompture et ne se conduiroit aucunement entre lesdits parties ad$$ -respondit ledit suppliant en ceste ma$$$ parlant grant mercy audit -jehan gilcon mais il me semble que je nay point dess$$$ -envers luy de ce dire me faict telz rapportz de moy et de -ma mere or est il que environ le jour de la feste du saint -sacramant dernier loncle dudit suppliant maria sa fille et y -estoit iceluy suppliant prie aux nopces mais pour ce quil -savoit bien que ledit gilcon y estoit afin deviter noises et -debat dentre eulx icelluy suppliant ne sy trouva point amis -se tint et demoura tout ce jour en sa maison et quant -vint ausoir icelluy pour que ledit gilcon retournoit desdits nopces -avecq sa femme et autres il se print de rechief a diffamer -et mal parler dudit suppliant et d sadite mere disant que le presbytere -avoit este par lespace de quatre jours aupres sadite mere -sur la chambre dudit suppliant et que icelluy suppliant avoit donne -a entendre quil estoit ale a lovain et ce disant icelluy -gilcon passa devant la maison dudit suppliant qui lors estoit -sur sa chambre pour aller reposer et dit icelluy gilcon -tousiours perseverant en son mauvais courage sans cause -ne raison quelconcque en recryant tout hault en ceste -meme parlant hola ho le presbytere ny est il plus car les fenestres -sont ouvertes ce que ledit suppliant oyt et dit en ceste maniere -parlant quest quest ce que tu diz et il respondit je diz -que le presbytere nest plus sur ta chambre aupres ta mere lesquelz -tu soustiens et y faiz encoires pis avecq ta mere car toy -meismes tu la tiens quant le presbytere ny est point lors icelluy -suppliant tresfort esmeu et trouble de oyr telles villaines et -diffamatoires parolles respondit ho traictre tu mens de -tout ce que tu diz et je te jures et prometz que tu ne le -portera point en terre quoy que je tarde et deslors ledit -suppliant dudit esmeu de chaude cole en vouloit prendre -la vengence neust este quil estoit tard et nuyt et aussi -quil en fust destourne par sadite mere et par ainsi se -passe toute celle nuyt sans y faire autre chose jusques -au lendemain matin que lors ledit suppliant en retournant -de la messe rencontra ledit gilcon tenant en sa main une fourche -a deux dens de fer au moyen de quoy ledit suppliant qui navoit -pour lors verge ne baston le laissa passer aultre sans luy -mot dire et tost apres icelluy suppliant trouva ung nomme -franchoys bruyers qui le pria daler boire ung pot de cervoise -avecq luy en la taverne ce quil fit et quant ilz y furent -assiz a table ilz virent assez tost apres que ledit gilcon nestoit -aussy venu boire en une autre table et chambre si prochaine -dudit suppliant quilz veoient et oyoient lui lautre parler parquoy -ledit suppliant qui navoit verge ne baston et que jamais ne se feust -trouve en icelle taverne sil eust sceu que ledit gilcon y deust -estre venu de doubte et crainte quil avoit de luy a cause des -menasses quil luy avoit faces la nuyt et soire precedents comme -dist est pria et requiz audit franchois bruyeres quil lui voulsist -donner lespee quil portoit et il luy donneroit une dagghe quil -avoit en sa maison a quoy ledit francois bruyeres saccorda -et quant ledit suppliant eut ladite espee cinte il en fust trop plus -asseure et encorraige alencontre dudit gilcon. et oyant -que ledit gilcon parloit tousiours hault et mannisement -de luy et de sadite mere en les diffamant aussy recordant -en son couraige les villaines et abhominables parolles quil -en avoit desia dictes le soir devant sa maison comme dit est -se esmeult tout incontinent de schaut sang et seleva de -table disant il fault que je te tue ce fault traitre et ce -disant tira sadite espee sur ledit gilcon le $$dant effondrer -mais ledit gilcon mist le bras audevant et se deffendit -de forte que de ce cop il ne fust attaindu ne blesche et -tost apres ledit suppliant recouvra son deuxiesme cop dont -il frappa ledit gilcon ung seul cop destoc au corps et duquel -cop icelluy gilcon peu de temps apres termina vie par mort -aloccassion du quel cas et homicide ledit povre suppliant craindant -rigeur de justice se absenta lors de noz pays et seignouries -et combien que en aultres choses il ait tousiours este bien fame -et renomme sans jamais avoir este note et convaincu daucun -autre villain cas blasme au diffamie ainsy que par lentreparler -et de ses bons parens et amis il a fait paix et contente partie -interessee ce neantmoins il noseroit jamais retourner -hanter ne converser en nosdits pays ne seigneuries a$$ le commendroit -touiours tenir absent et miserablement vivre en estranges -marches et contrees se notre grace et misericordenne luy -estoit sur ce impartie dont actendu ce que dit est il -nous a treshumblement supplie et requiz pour ce est il -que nous ces choses considerees eu sur ce premierement -ladvis de noz aimez et feaulx le chancellier et gens de -notre conseil en brabant audit guilliaum de werysscy suppliant -inclinans a sadite supplication et requeste et luy vueillans -n ceste partie grace et misericorde preferer a rigeur -de justice avons ou cas dessesdit par la deliberation -de notre treschere et tresaimee fille de nous empereur dame -et tante de nous charles larchiducesse dausriche ducesse -et contesse de bourgogne douagie de savoye etc quicte remis -et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace -espcialement par ces presetes le cas et hommicide dessusdit declaire -ensamble toute paine amende et offence corporelle -criminele et de tout ce entierement que a cause dicelluy -et de ce que en depend il a et peult avoir mesprins offence -et estre encouru envers nous et justice et lavons -quant a ce restitue et restituons a sa bonne fame et -renomme en notre pays de brabant et en noz aultres pays et -schatelleries et a ses biens non confisqueez saucuns en a -tout ainsi quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant -sur ce silence perpetuel a notre procureur general a tous aultres -noz justiciers er officiers quelzconcques satisfaction -toutesfvoyes face a partie p$$ et avant toute euvre -se face nest et elle y chiet civilement tant seulement et -moyennant aussy quil sera tenu lamender envers nous -civilement selon lexigence du cas et la aculte de ses biens -a larbitraige et taxacion de nosdits chancellier et gens -de notre conseil en brabant qui connectons a ce sy donnons -en mandemant a notredit chancellier et gens de notre conseil en -branant que appelez eulx qui pour ceseront a appeler -ilz procedent bien et devement a la verifficacion et -interinement de cesdits presentes selon leur fourme et teneur et -a larbitraige et taxation de lamande civile selle y chiet -et ce fait et laite amande tauxee arbitree et payee -a notre receveur quil appartiendra lequel sera tenu den faire compte -et recepte a notre prouffit ilz et tous aultres noz justiciers -officiers et subgectz presens et advenir cui ce peult et pourra -toucher et regarder leurs lieutenans et chacun deulx endroit -soy et sicomme aluy appartien$$facent seuffrent et laissent -ledit suppliant de notre presente grace quitance remission et pardon -selon et par la maniere qui dit est plainement paisiblement -et perpetuellement joyr et user sans luy faire mectre ou -donner ne souffrir estre fait mis ou donne en corps -ne en biens ores ne en temps avenir aucun arrest -destourbier ou empeshement au contraire avis se sondit -corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou -estoient pour ce prins aff saisiz arrestez ou empeschez -les mectent ou facent mectre incontinent et sans delay -a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist il -et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours -nous avons fait mectre notre seel a ces presetes saulf -$$$ aultres choses notre droit et lautruy en toutes -donne en notre ville de bruxelles au mois de may -lan de grace mil cincqcens et xiij et des regnes -de $$maine le xxviije et de hongrie le xxiiije ainsy -estoit escript sur ce reploy par lempereur er monseigneur -larchiduc en leur conseil et signe haneton et a$$ -avoit escript sur ledit reploy visa -collomne a loriginal -par moy -$$$" -"copie dun eremission de lanchin -maximilian par la grace de dieu esleu empereur tous iours -auguste, roy de germanie de hongarie de dalmatie de -croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz -daustrice prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc -ducz de bourgoigne de lothier de brabant de stier nakijken $$$ de karente -de carinole sic de lembourg de luxembourg et de gheldres -contes de flandres de laatste tweede woorden boven de lijn$$ habsbourg de tyrol dartois de bourgoigne palatin -de haynnau lantgraves delsate princes de zwarie sic: zwaben -marquis de burgauw et du saint empire de hollande -de zeellande de ferrette de kyebourg de namur et de -zuytphen contes seignural de frise des marches -desclavonie de portenauw de salins et de malines -savoir faisons a tous presentes et avenir nous avons -receu lumble supplication de guillaume van eechault -natif de geluwe en flandres eagre$$$ de trente -ans ou environ tysserand de toille a pr$$$ prisonnier -en notre ville danvers contenant comment environ de -deurx ans passe que icelles suppliant partist de ce -quartier pour faire voiage a saint jaques de -compostole et au retour dicellui desrober p$$ pourete -en une bourgade aupres de bourghes en espaigne -led rap dune paire de chausses et en une autre -bourgade autres deux paires de vreses chausses -item depuis son retur dudite voyage lui venu en -flandres se transporta en ung villaige nomme rouselae$$ -auquel lieu en la maison dun marchant de lin -il print et emporta la somme de sept florins cincq -patars item de bruges a lostel dun chausseteur -nomme demourant en la rue que est nommee -de steenstrate autres huis florins de livres de groz -monnaie de flandres, item le jour de saint estrem$$ -deur$$ passe es sestes de noel ledit suppliant se trouva -de nuyt et hors heure en la maison de philipe vande -berge general de noz monnaie ou il print et desroba -tant en or comme en argent comptant environ le somme -de vingt livres de groz monnaie de flandres item -ung petit pot dargent pesant quatres once onces -dargent ou environ, item une couppe dargent -pesant vingt onces dargent ou environ et estait -laddite couppe dorce dedens et dehors, item ung -gobelet dargent pesant six onces ou environg -item une petite pais dalbastre enhassee en -argent, item deux grains dor extimez chim$$$ une -livre de groz, item un baghe o uil u avpot six -tables et une pointe de dyamant avec trois -grosses perles, item une autre baghe a cings -diamans y compruis une pointe avex trois perles -y pendant, item encoires deux petites baghes -de chine desquelles pendoit ung rubis y attachie -item une petite croix dor laquelle il vendy a -anvers pour ung ducat seullement, item une -autre baghe a fachon de roze a tout ung rubis -ou il y avoit alentour six perles, item encoires -une perle seulle de la grosseur dun bon pors$$$ -item une gerk$$$ dargent quil vendit quatre -escuz dor, item ung petit cornet dyvoire a deux -boutz dargent dore, item ung canon de fil dor -traict et$$ deux calices non beneis lesquelz -avoient les piedz de laiton et la reste dargent -et$$ combien que ledit suppliant ait en partie commis -lesdit cas par paurete et indigence et p$$ maulnais -conseil et enhort que erreulx il soit fort -marry et desplaisant resolu et delibere -de se abstenir de semble$$$ en lavenir et quilait -bonne voulente de se restitucion et satisfacton$$$ -aux parties interessees a son leal povoir neantmoins -il doubte que les officiers et gens de loy de -notre dites ville danvers le veullens pour raison -des ses cas traicter extraordinairement et -proceder contre luy criminellement, se notre grace -et misericorde ne lui est sur ce impartre si -comme i lest don til nous a treshumblement -supplie et requis, jour$$$ c eest il que nous -ces choses considerees audit guillaume suppliant -inclinans a sadite supplication et requeste -et lui vaullant en ceste pauvre parferer grace -et misericorde a rigeur de justice meismement -en lonneur et rentvence de la benoite passion -que notre sauveur et redemption jesu crist souffry -pour nous tous en larbre de la croix a tel jour -quil est huy$$$ avons par ladms$$$ de notre treschere -et tres amee fille de nous empereur dame et -tante de nous charles dame marguerite daus$$$ -et de bourgoigne ducesse douagre de savoye regente $$ -et la deliberacion des gens de notre prive conseil -estans lez elle en cas dessurses quictre remis -et pardonne quictons remectons et pardonnons -de grace especial par ces presentes les cas et mesuz -dessus desclairez ensemble toute paure$$$ amende -et offence corporelle et criminelle en quoy pour -raison erreulx les circonstances et deppenden$$$ il -a et pnts$$$ avons mesprims$$$ offence et estre entou$$ -evers noms$$ et dustrice et lavons quant a ce -restritue et restituons a ses bon nom fame et -renommee au pays et a ses bien non consistantz -saurans$$$ en y a tout aussy quil estoit avant -laduenne erreulx cas imposant sur ce -scellenre$$ perpetuel et a notre procureur general -marcgrave danvers escoutette danvers -et a tous noz autres officiers quelzconques -satisfaction tout efforz faicte p$rtalabement -et avant toute ennre$$$ aux parties interessees -se faire nest et elle y chut civilement tant -seulement et moyennant quil la mender$$ -marge: soit de se respoird y le rn des expti$$$$ -aussi envers nous civillement selon lexigence en cas -et la faculte de ses biens alarbritrage et -tauxacon$$ de noz amez et feaulx les chancellier -es gens de notre conseil en brabant que remectons aces -sy sonnons en mandement au ses chancellier -et gens de notre conseil en brabant que appellez -ceulx qui por ce seront a appeller ilz procedent -bien en devement a la veriffication et intermement -de ces pidts$$$, et a la tauxation de ladite amende -civile, et ce fait et ladite amende cuille arbitree -tauxee et payee es mains de celluy ede noz receveurs -ou officiers quil appentiendra lequel sera tenu -en faire recepte et rendre compte et reliqua a notre -prouffit, ilz lesdit marcgrave et escoutette -danvers notre souverain bailly de flandres bailliz -de gand de bruges et du francq escoutette dnes$$$ -bruges et tous noz autres justiciers et officiers -quelzconques cui ce puet en pourra touchier et -regarder et achem$$$ deulx endroit soy et sy comme -a luy appentiendra facent seuffrent et laissant -ledit supliant de notre prdte$$$ grace quictance remission -et pardon selon et p $$lx maniere que dit est plainement -paisiblement et perpetuellement joyr et user -sans luy faire mert$$$ en donner ne souffrir estoe -fait mis ou donne vres$$$ ne en temps anemr $$$ -aucun destourbr$$ ou empeschement au contraire -avis$$ sve$$ corps detenu que dit est et ses -brens non consisgnez sauvrons$$$ en a pour et -espesclez$$ mectent ou faient mect$$ a plame$$ -et entr$$ delivrance car ausi$ nous plaist -il estrae fait et asm$ que ce sort chose ferme -et estable a tousjours nous avons fait meh$$ -notre scel a ces presentes saulf en aultres -choses notre droit et lautruy $$$ en toutes -donne en notre ville de malines le vendredy saint -$n mers davril lan de grace mil cincqcens et -huit, et des regnes de nous empereur assa$$ -decellui de germanie le xxiiie et de hongarie etc -le xixe, aussy rgne sic $$$$ reploy par impz -margareta et sur ledit reploy par lempereur -et monsieur larchiduc et signe havetoy -selle$$$ et $$$ -par moy -$$$$" -"kaerle etc. doen te wetene allen lieden yegewoirdighe ende -toecomende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie -van hans neering harnassmakere in dese onse stadt van bruessele -inhoudende hoe dat hy suppliant op den kermisse dach vander -capelle te bruessele voirs. in octobri anno xvc xxxvie des achternoens -heeft sitten drincken te vette mariens huyse met hanskens inden poel -ende aldaer gedroncken hebbende tot tsavons omtrint acht uren de -suppliant willende van daer gaen nae de duyve seyde tot katerynen -vanderplanck gaet met my daer inde duyve ic sal u eenen halve -stuver om goidswille gheven zoe dat zy met hem ghinck ende -tanneken piermans ghinc oock metten suppliant daer in huys aldaer -hy eenen pot biers dede meten zoe is gebuert dat zy aldaer zouden -sittende drincken byden $viere wijlen henrick mockaert ende de -voirs. suppliant zonder eenich arch te peysen ginck daer oyck sitten -aen een taeffele met beyde de voirs. vrouwen ende alsoe sittende sach de -selve suppliant opten voirs. henrick zonder een woort te sprekene -mits dat hy aen hem gheen kennisse en hadde ende alsoe de selve -henrick tegen den suppliant over sat aen een scabelle byden w viere -seyde totten voirs. suppliant waerom siet ghy op my zeerde $ uwer -moeder daerop de selve suppliant antwoirde ic en sye op u nyet ick -sit hier in mijn gelach gelijck ghy in u gelach sit maer om dat ghy -vraecht waerom dat ic op u sie waer ic daer buijten ic soude noch bat -op u sien ende de voirs. henrick seyde wederom ic wille weeten waerom -dat ghy op my siet uuyttreckende zijnen degher seggende bruyt uwer -moeder ende sloech naeden suppliant of twee oft drie slagen ende de -voirs. katherijne vander planck ende de weerdinne dat ziende schoten -tusschen beyde ende stieten den suppliant ter cockenen uuyte ende de -suppliant seyde ick en begheer nyet te vechten ende de suppliant opten -vloer zijnde soe stont de voirs. henrick van binnen duer de coeken -duere ende hyeuw ende smeet met zijnen messe naeden voirs. suppliant -hem ghevende eenen slach staende des voirs. suppliants bonette aff -ende hem quetsende voeren inthoot noch eenen anderen slach met dat de -suppliant sucte nae zyn bonette in zijne rugge zonder quetsen ende -eenen steeck in des suppliants handt dwelck siende de suppliant -dat hy soe gequest was voer henricke inne ende nam zijn mes metten -lemmeren alsoe dat des suppliants handt binnen $ al gequest was -ende henricx mes alsoe hebbende vreesende van hem geeuelt te werdene -van zynen lijve heeft doen eerst uuytgetrocken om zijn lijff $$ te -verweerne een lombaertsche dagghe geheeten sancke de de ende heeft -daer mede den voirs. henrick gegheven drie oft vier steken in zijnen -buijck loepende met dien ter dueren uuyte ende doen spranck henrick op -seggende den eersten dien ic ontmoet dien sal ic doot steken ende viel doen -terstont daer neder ende sterft zeer corts vanden selven steken dwelck -hem suppliant zeer leet is ende hoewel suppliant partie geinteresseert -gesoent ende gebetert heeft nyetmin beduchtende righeur van justicien -en soude hem nyet zekerlyck dorren houden in onse voirs. stadt van bruessele -ende lande van brabant maer soude bedwongen wesen te leven in -vrempden contreen in grooter armoeden ende miserie ten waere dat hem -hierop onse gracie ende genade gedeylt werde ons om deselve oetmoedelyck -biddende waeromme zoe eest dat wy desen aengesien -ende hier op gehadt tadvis van onsen beminden amptman borgemeesteren -scepenen ende raede onser voirs. stede van bruessele geneghen wesende ter -beden ende suplicatien vanden voirs. hans neering suppliant ende -willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer strancheyt van -rechte hem hebben inden gevalle als boven vergheven quytgschonden -ende geremitteert vergheven schelden quyt ende remitteren uuyt -zunderlinger gracien mits desen onsen brieve tfait ende dootslach boven -verclaert mitgaders alle peyne ende bruecke corporele ende criminele -daer inne hy ter causen van dien mit datter aencleest tegen ons onse hoocheyt -ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als te -desen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zyne -goede fame ende name in onsen voirs. lande van brabant mitgaders -in onser voirs. stede van bruessele ende allen anderen onsen landen ende -heerlicheden ende tot zynen onverbuerden i goeden indien daer eenighe -waeren gelyck ende in alder manieren als hy was voer die geschiedenisse -vanden feyte ende dootslage voerscreven imponerende hierop een eeuwich -swijgen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechters -justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant wye zij zyn -satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde -partie indien die noch nyet gedaen en zij civilyck alleenlyck behoudelyck -nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen tvoirn. fait ende -dootslach iegens ons civilyck te beteren naer de gelegentheyt vanden -mesdaet ende f de faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden -werdt te betaelen die redelycke costen van justicien indien datter eenige -gedaen zijn allet ter taxatien ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen -die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe -committeren ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier -ende luyden van onsen raede in brabant dat voer henlieden geroepen die -ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -duechdelyck ter verificatie ende iterinemente van desen onsen -iegewoirdighen brieve nae huere forme ende inhouden ende ter taxatien -vander civile boeten ende costen voirscreven welck interinement de voirs. -suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen -eenen jaere naer date van desen op te peyne van te verbueren deffect -der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie -indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst -behoiren sal van welcke civile boete die ghene van onsen rentmeesters -dienst angaet gehouden wert ontfanck te makene rekeningen bewys ende -# sy hieraff verantwordt +project,file_id,text +pardons,111.txt,"albert ende isabel etc. , doen te wetene allen +tegenwoirdige ende toecommenden dat wij +ontfangen hebben d’oijtmoedige supplicatie van +carel britseels inhoudende dat hij hem altijt +seer eerlijck trouwelijck ende liefgetalich +heeft gedragen met eenijegelijck blijckende +bij attestatie soo van onse stadt loven als van +sijnen pastoir beijde daervan sijnde sulcx dat +die gemoneert geweest hem te surrogere +inde plaetse van wijlen sijnen vader van in januario +1617 om te wesen der selver onser stadt hal$ +tot wijens laste dat staet die toesichte +ende bewaernisse derselver onser stadts kermis$ +wagens kermiskemels ende vande ornamenten +daertoe dienende die al berusten in een publijcken$ +een der stadts gemeijn huys genoempt de halle staen$ +opde veemerckt aldaer tot welcke huijsinge behoirt +oock eenen hoff vast daerbij ende aene liggende, beheijmpt +rontsomme met levende hagen, thuijnen, ende anderssints +welcke thuijnen ende hagen die voors. suppliant heeft +vermaeckt tot diversche reijsen dan alsoo binnen loven +regneert bijnaest eene gemeijne soulle ende oultragie +in alle hoven, gelijck gespeurt can worden uuijt +d’attestatie insgelijccx daeraff sijnde soo en heeft sulcx ook +nijet ontbroken inden hoff vande voors. halle, alwaer +hij suppliant is berooft geworden van als tot alles, den +geheelen somer deur geduerende naer uuijtwijsen oock +vande attestatie daervan sijnde, oock nijet sonder perijckel +van berooft te worden te$$ inde voors. halle vande +ornamenten aldaer berustende tot consernatie vanden +welcken hij moest arbeijden ende hem te dijen eijnde +aldaer vinden eens ofte twee maele ende meer tot +elcken dage ende alsoo hij ter quader uren opden xven +septembris lestleden ontrent die halft ure acht des +avonts als het was geheel doncker is gecommen +doorde halle inden hoff voors. om denselven ende die +halle te bevrijen, soo heeft hij tot sijnen ongelijck aldaer +bevonden eenen persoon soo hij naderhandt verstaen +heeft genoempt de wesen ieron peeters vallende +oft hem affworpende van boven ter aerdewaerts nijet +wetende oft dijen persoon was jonck oft oudt, noch +oock oft hij viele uuijter halle vensters oft $ij$ wel +uuyten wijngaert schelft gehecht aenden muere +tot aen dieselve vensters, wesende nijettemin wel +versekert dat dijen persoone aldaer nijet en hadde te +doene noch en was gecommen dan om eenige dieste +te bedrijven, waerdoor ende door voirgaende +overlasten gealtereert sijnde is gebeurt dat hij +suppliant denselven persoone heeft ingeloopen met +sijnen poignaert meijnende denselven tot exempel +van andere te teeckenen ende alsoo naer eenige +worstelinge den dieft hem heeft willen ontloopen +op andere naestliggende erffven is gebuert dat +hij naerden selven in sijn overvallen heeft gesteken metten +selven poignaert, sonder nochtans te connen seggen oft +hij hem geraerckt hadde oft nijet, ende d hebbende daerover +dijen persoon verlaten heeft hem vertrocken naer huijs sonder +achterdencken van swaericheijt meijnende gerustelijck +sijnen aventmael te houden met sijne familie naer gewoonte$ +dan is geschiet dat cotrts daernaer hem sijn gevolght twee +persoonen woonende inde gebuerte vande voors. halle +hem waerschouwende dat den persoone voorgeroert waere +overleden ende dat die same waere uuyt eenige circunstantien +dat hij suppliant denselven soude hebben geevelt ende hoe +wel het selve was geheel onseker noch oock eenichsints +bij onsen officier off ijemanden anders soude gethoont connen +worden dat hij suppliant sulcx souden hebben gedaen oft in +wat manieren gelijcken men oock verstaet dat die getuygen +van wegen denselven officier provisioneelijck verhoirt +ende eensdeels bijde vrienden des suppliants oock geexamineert +nijet en verclaeren sulcx wel te weten oft gesien te +hebben, dan deponeren alleenlijck uuyt circumstantien +sulpicien, ende conjecturen die in criminalibus egeensints +genoechsaem en sijn soo ist nochtans dat onsen meijer +van loven van officie wegen tegens den voors. suppliant +absent sijnde heeft begonst te procederen met sulcher +viericheyt ende rigeur al oft het voors. feijt waere +geweest heel claer liquid ende toegecommen sonder +eenige redenen ende nijet al oft hij vervolghde eenen +borger van loven die tot daertoe altijt w was geweest +sonder reproche, hem gedragen hebbende peijselijck +gelijck een vroom borger betaempt maer al off hij +vervolghde eenen vremdelinck, die bevonden waere +met opsedt ende voorbedachten wille ijemanden geevelt +te hebben des neen sonder oock de minste consideratie +te nemen daerop dat genomen dat claerlijcken van het +misdaet des voors. suppliants dat in allen gevalle +het selve door den afflijnigen is gecauseert door dijen hij hem +heeft vervoirdert te commen in sijne erffve rontsomme +bevrijdt ende beheijmt, beclimmende sijn huijs ende dat metter +nacht emmers metten doncker avent, ende hoe wel uuijt +die voors. consideratien de saecke sulcx is gedisponeert +dat den voors. suppliant hem soude mogen betrouwen +hebben ter purge te stellen als anders nijet gedaen hebben +dan tgene besundere bij ontijden tot bescherminge van +sijne goeden is gepermitteert sonder perijckel van eenige +straffve oft correctie nochtans die voors. suppliant en +heeft t’selve nijet te raede gevonden mits hij de middelen +nijet en heeft om in materie van purge die costen van +procedure te vervallen jae qualijck die middelen om +sijne familie die cost te geven, welcken aengemerckt +ende dat sijne vrienden van sijnen overcommen sonder dat +deselve vrienden als onderricht sijnde vande onnooselheyt +van t’selve feijt over den suppliant begeren eenige +vraecke, dan wel met hem te houden alle goede vrient +schappe ende correspondentie blijckende bij twee accorden +insgelijcx daervan sijnde soo soude te seer hert wesen +voorden selven suppliant hem om het voors. feijt langer +te moeten absenteren dwelcke soude causeren sijne +totable ruijne ende van sijne familie badt over sulcx +oijtmoedelijck dat ons gelieven soude door de verdienste +ons salichmakers jesu christi daeraff op heden goeden +vrijdach die memorie van sijne bitter passie werdt +gecelebreert hem te verleenen opene brieven van +remissie van het voors. delict oft feijt met alle +penen corporele ende civile nijettegenstaende het +delict nijet en is overjaert, soo eest dat wij desen +aengesien gehadt hebbende het advijs vanden meyer +onser stadt loven geneijght wesende ter beden des +voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van +rechte, besundere ter eeren ende contemplatien vande bitter +passie ende lijden ons heeren jesu christi d’welck hij op +heden voorde salicheyt vanden menschelijken geslechte +geleden heeft hebben denselven suppliant inden gevalle +als boven geremitteert, quijtgeschouwen, ende vergeven +remitteren, schelden quijt ende vergeven uuyt sunderlinger +gratien bij desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven +geruert mitsgaders alle offensie ende breucke corporele +ende criminele daer inne hij hem overmits ende uuijt +saken van t’gene voors. is, tegen ons ende justicie eenichsints +mach hebben ontgaen ende misdragen ende hebben hem +dijen aengaende weder gestelt ende gerestitueert +stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden name +fame ende geruchte in onsen voors. lande van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot +sijne onverbeurde goeden, indijen hij eenige onder ons +heeft, gelijck ende in alder manieren soo hij was voorde +toecompste vanden voors. feijte, imponerende hierop +een eeuwich geswijch onsen procureur generael +in brabant, onsen meijer van loven ende allen anderen +onsen justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie +ende beternisse ierst ende vooral gedaen sijnde der +partije geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen +en sij ende eenige daertoe staet, civilijck alleenlijck +behoudelijck dat de voors. suppliant gehouden sal syn +t’voors. feijt tegen ons te beteren civilijck naer +gelegentheijt vander saken ende faculteijt van sijne +goeden, met oock te betalen die redelijcke costen +van justicien, hieromme alreede gedaen ende te +doene, allet ter taxatien ende moderatien van onse +seer lieven ende getrouwen die cancellier ende +luijden van onsen raede in brabant die wij daertoe +gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden +daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidts +lieden, dat voor hem geroepen diegene die daerom behoiren +geroepen te sijne, sij procederen wel ende deuchdelijck +ter verificatie ende interinement van desen ende totter +taxatie ende moderatie vande voors. amende alsoo sij sullen +bevinden te behoiren, welck interinement de voors. +suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in +persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen +sesse maenden naestcommende opde pene van te +verbeuren deffect van desen ende dat gedaen, ende +deselve civile boete ende costen van justitien +getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden +genen dijen dat behoiren sal, sij, onsen voors. +procureur generael in brabant onsen meijer van +loven ende alle andere onse rechteren justicieren +officieren ende ondersaeten, iegenwoirdige ende +toecommende dijen dat aengaen sal mogen heure +stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere +soo hem toebehoiren sal, doen laten ende gedoogen +den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger +gratien ende remissien, ende van alle d’inhouden van +desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt, +rustelijck, vredelijck, volcommelijck ende eeuwelijck +genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doen off +te laten geschieden nu noch in toecommenden tijde +eenich hinder, letsel, off moyenisse aen lyve noch aen +goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off +eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme +gearresteert, becommert, oft beleth waeren dat +sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck +tot geheelder ende volcommender delivrancie nijet +tegenstaende dat tvoors. ongeval nijet en is +over jaert noch anderssints onse ordinancie disponerende +ter contrarien dewelcke wij den voors. suppliant nyet +hinderen noch prejudicieren en willen, maer hebben hem +daeraff mits der onnoselheijt vander saecken ende uuijt +andere redenen hierboven verhaelt, uuijt onser sunderlinge +gratien gereleveert ende releveren bij desen, want +ons alsoo gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende +gestadich blijve tot eeuwigen dage, soo hebben wij +onsen segel hieraen doen hangen behoudelijck in +anderen dingen onsen rechte ende eenijegelijcken +anderen dessijns gegeven in onser stadt van brussele +inde maent van aprili int jaer ons heeren duijsent +ses hondert ende achthien onder opde plijcke stont +als aldus byde iertshertogen onderteekent cools +ende was gesegelt met eenen groenen segel +uuijthangende in sijden snoeren" +pardons,267.txt,"kaerle etc doen te weten allen lieden iegewoirdige +ende toecommende dat wy ontfaen hebben die +oetmoedighe supplicatie van here joos vanden abeele +priestere oudt meer dan twee ende vyfftich jaren +inhoudende hoe v hy den xxen octobris anno vyf ende +dertich met heer philippen vanden kerchove pbre$$ +capellaen tot percke peeteren vanden block ende +meer andere dranck ten huyse van andries $ +buelens woenende tot percke voirs. in onsen land +van brabant ende dair zekeren tyt gedroncken +hebbende zoe zeyde die suppliant totten andren die +aldaer saten ende aten als de voirnoemde andries wee$ +kathelyne zyn huysvrouwe ende willem haeren +broedere ick moet gaen schyten in amere gevouch +makende mits dat hy zeer by drancke was +oft hy zyn gevoech inde $$$$$ koeckene op te +watersteen aldair zy zaten hadde willen gaen +doen dwelck siende de voirs. kathelyne +weerdinne zeyde tot hem suppliant heere soudy dae +gaen schyten daer wy zitten en eten zoe moet ghy +wel een vuyl pape zyn daer ghy nyet dronckerder +en zyt gaet doch daer buyten daerop hy suppliant +antwoirde waeromme nyet doen seyde de weerdinne +tot hueren maerten daerinne geringe onsteect een +keersse ende licht mynen heere daer buyten dwelck +de maerte ded ende die voirs. kathelyne is hem +gevolcht ende de zelve maerte hem lichtende +zoe dede hy suppliant opten dorpele vander duere +staende mits dat zeer doncker was inden avont +zyn gevoech stekende zynen aers ter dueren +vuyte mits welcken zoe keerde de voirsnoemde maerte +ten bevele vanden suppliant wederomme inde koeckene +doen de selve kathelyne vander biest weerdinne +anderwerf totten suppliant seyde ghy moet wel +een vuyl pape zyn dat ghy daer gaet sitten +schyten zoe voer mynder duere daerop hy suppliant +antwoirde waeromme nyet ick en sit op douwe +nyet quaemt te passe ick soude op u waterscap +schyten dit hoorende die voirnoemde peeter vanden +blooke zeyde kathelyne als hy vuyten den huyse +es, denoterende hem suppliant laet u gevoeghen +ten es maer om morgen vroech met eender +scuppen wech te worpene maer welcke dye anderen +wordden zoe es de voirnoemde kathelyne inde $ coeckene +gecommen ende de suppliant corts daerna oick bloots +hoofs hem commende al nestelende seggende +totten voirs. kathelynen lyve ick raede u dat +ghy mynen hoet haelt oft het zal desen avont +al in mynen wech staen datter in huys es +daerop zy antwoirde heere ick en zal daerop +de suppliant seyde en zuld lyve dwelc hoorende +de maerte des suppliants geh$$ marie die doen daer +gecommen was om hem suppliant thuys te leydene +ende te lichtene zeyde tes goet en laet daeromme +gheen worden maken ick sal uwen hoet selve gaen +halen ende die selve marie vuyten huyse zynde +zoe heeft hy suppliant den voirnoemde andries die daerop +een banck byden viere sat onversiens gequetst +ende nyet wetende dat hy eenen opstekere +hadde mits den gramscap meenende nochtans +hem alleenlyck met zynen vuyste gesteken te +hebbene om oick plaetse te hebbene byden viere +mits welcken hy suppliant hem keerende stack met +zynder handt naeder voirs. kathelynen ende syn +hant werderomme naer hem treckende sach dat hy +zynen opstekere inde hant hadde die hy nyet en +meende te hebbene noch yemant quaet mede te +doene inder manieren dat die voirs. kathelyne +haer gevoelende gequetst riep ick heb tmyne +wech daerop de voirnoemde willem haer broeder zeyde +ghy en doet doen de selve kathelyne zeyde +en doen ick ende heffende haer scuppen op soe +sach men haere hemde bebloedt doen die voirs. peeter +vanden blooke tselve siende opgestaen es vanden +plaetsen daer hy sat ende des voirnoemde suppliants +maerte es van buyten met hueres meesters +hoef in huys gecommen ende tzelve alzoe +ziende heeft den selven suppliant hueren meestere +vuyten huyse gestoeten ende de voirs. +kathelyne es corts daernae gevaren van leve$ +lyve ter doot ende hoewel hy vuyt +leetschap vander toecompste vanden voirnoemde +feyte daeraff partye voldaen heeft nyetmin +vreesende rigeur van justitie en soude nyet +vryelyck dorren hanteren noch converseren in +onsen lande ende hertochdom van brabant al +heeft hy hieraff van onsen heyligen vader den +paus verworven brieven van remissie om voer t$$ +te moegen celebreren ende administreren +den dienst goids als hy van te voeren gedaen heeft +ten waere dat hem oick hier op onse gracie +verleent werdde alzoe hy seeght ons daeromme +oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest +dat wy de saken voirscreven overgemerct den +selven suppliant genegen wesende tot zynder +bede ende supplicatie ende willende hem in +desen gracie prefereren voerre strancheyt van +rechte hebben inden gevalle als boven dighenen +quytgescolden ende gheremitteret vergheven +schelden quyte ende remitteren vuyt zonderlinger +gracien mits des onsen brieve tfait ende +dootslach boven verclaert mitgaders alle +peyne ende bruecke corporelle ende +criminelle daerinne hy ter causen van dien +met datter aencleeft tegen ons onse hoocheyt +ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen +ende hebben hem als te desen wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zyne goede naeme ende fame in onsen +voirs. land ende heerlicheden van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden +ende tot zynen omverbuerden goeden indyen +daer eenighe waeren imponerende hier op +een eeuwich swygen ende silencio onsen procureur +generael ende allen anderren onse richteren +justicieren ende officieren onsen lants van +brabant wie zy zyn. satisfactie ende +beteringhe ierst ende alvooren gedaen der +geinteresseerde partie indien die noch nyet +gedaen en zy civilyck alleenlyck behoudelyck +nochtans dat die selve suppliant gehouden sal +wesen tvoirnoemde fait ende dootsclach jegens ons +civilyck te beteren naer de gelegentheyt vander +mesdaet ende faculteyt van zynen goeen +ende oick dat hy gehouden werdt te betalen +die redelycke costen van justitien indien +datter eenighe gedaen zyn allet ter taxatien +ende arbiterschepe van onsen lieven ende getrouwe +cancellier ende luyden van onsen raede in brabant +die wy daertoe committeren ontbieen daeromme +ende bevelen den selven onsen cancelier ende luyden +van onsen raede in brabant dat voere hen lieden +geroepen die ghene die daeromme behoiren geroepen +te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter +verificatie ende interinnemente van desen on$ +iegewoirdigen brieve nae huere forme ende +inhouden ende ter taxacie vander civile boete +ende costen voirscreven welck interinement +de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. +rade te verzuecken binnen eenen jaere naer +date van desen op te peyne van te verbueren +deffect der zelver ende dat gedaen ende +de voirs. civile boete ende costen van justicie +indien datter eenige zyn getaxieert gearbitr$ +ende betaelt alst behoiren zal van welcker +civile boete die ghene van onsen rentmeester +dient aengaet gehouden weert ontfanck te +maken rekende bewys ende reliqua te doen +tot onsen proffyte metten anderen penn$$ van +zynen ontfanges zy onse drossete van brabant +meyer van loevene ende alle andere onse ende +onser vassallen of smaelre heeren richteren +justicieren ende officieren ons voirs. landts +van brabant ende van overmaze hoedanige +die zyn of wesen moegen tegenwoirdighe ende +toecommende hueren stedehoudereren ende elck van +hen zoe hen dat aengaen mach den voirs. +suppliant van dese onse gracie ende remissie +inder manieren voirscreven rustelyck aende +vredelyck doen ende laeten genieten ende +gebruycken sonder hem te doene ofte laten +geschien nu noch in toecommenden tyde eenich +hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen +goeden ter contrarien in eeniger manieren +maer indien zyn lyf ofte eenige van zynen voirs. +onverbuerden goeen zoe voirs. es daeromme +gevangen gearresteert ofte becommert waeren +zy die stellen ene setten terstont ende +zonder vertreck tot geheele ende volcommen +delivrancie want ons alzoe gelieft ende +ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve +tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen +zegel hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen saken ons rechts ende eenen iegelycken +tzyne in allen ghegeven in onser stadt +van bruessele inde maent van oigste int +jaer onssheeren duysent vyffhondert +zessendertich van ons. keyserycke txxvye +ende van ons. rycken van castillien ende +den anderen $$ txxye aldus stont ghescreven +opte plycke byden keyser in zynen raide +ende geteekent l d zoete visa restrata +ghecollacioneert iegens +vorigmale brieven by my +decock" +pardons,048.txt,"supplicatie van jannen steffens inhoudende hoe dat +in octobri anno xvc eenen tzestich op eenen maendach +snachts naeden twelff uren twee oft drye persoonen +wesende opde strate zyn comen zeer cloppen ende $$ysschen +opde deure vanden huyse daerinne woenende was jacques +woude sangere van st. goedelen zoe dat sekere +jonghe dochtere aldaer bynnen wesende ende dyen +avont ondertrouwt zynde metten voirs. suppliant +vuyt hueren slaep onder ontspranck ende vraeghde van +deur huere venstere wat zy luyden begeerden waerop +twee persoonen buyten huyse staende omtrent de +deuren seyden int walsche dat zy wilden licht +hebben ende nyettegenstaende dat die voirs. +jonghe dochtere hun gaff vier antwoirde dat zy +egheen vier en hadde seyde deen totten anderen clopt +styff ende spraeken totte voirs. jonghe +dochtere dese oft dyergelycke woerden gheeff ons +licht oft wy sullen met steenen opte venstere +worpen dwelck hoirende die voirs. suppliant +doentertyt wesende bynnen denselven huyse zoe hy +dyen avont daer was blyven slaepen seyde totten +voirs. persoonen int walsche dathy soude besien +oft zy luyden voer thuys cloppen souden al oft zy +voer een bordeel waeren ende alsoe die voirs. persoonen +buyten wesende daernae noch even wel bleven cloppende +ende die suppliant in zyn hemde geganen van zynder +cameren om vuyten huyse te loopen waeraff +die voirs. jonghe dochte tselve hoirende ende tselve +geerne beleth hadde den persoonen op strate wesende +heeft geadverteert tot hun roepende aende venstere +dat zy van daer gaen souden op datter egheen gevecht +en soude geschieden zoe dat doen deen vande twee +persoonen te weeten wylen jacques goudatrt gequetst +int been met zyn rappieren die geclopt hadden +ewech liep opweerts ende dandere bleeff voere die +deure staende ende die voirs. suppliant alsoe in zyn +hemde vuytgegaen zynde heeft eenen vande voirs. +twee persoonen te weetene jacques goudart +gequetst int been met zyn rappiere die hy +met hem genomen hadde ende hy alsoe wederomme +in huys gecommen endde des anderen daghes wordde +die voirs. jacques goudart gedraghen int +gasthuys van st. jans bynnen dese stadt daer +hy sekere daghen gelegen hebbende opden xiiiie dach +der selve maent voer notaris ende getuyghen +heeft verclaert dat hy dyen suppliant vergaff +de voirs. quetsure $$$ dat tvoirs. combat +oft vechterye was toegecomen deur zyn schult +den suppliant daeromme ontlastende vander +selver quetsure ende corts daernae is hy van +levende lyve ter doot gecomen wyens siele godt +$ genadich zy tot groot leetwesen ende ongenuchte +des suppliants die hem vresende riguer van justicien +in desen onsen lande nyet en soude int oepenbaere +derren ghenen sonder ierst verworven te hebbene +onse gratie ende opene brieven van remissien ons om +deselve oitmoedelyck biddende waerom zoe eest +dat wy de saken voirscrevenen overgemerckt geneycht +wesende ter beeden des voirs. jans steffens suppliants +ende willende den selven in dit stuck prefereren gratie +ende misericordie voir strangheyt ende rigeur van rechte +hebben hem suppliant inden gevalle als boven quyt +geschouden vergeven ende geremitteert schelden quyte +vergeven ende remitteren vuyt sunderlinger gratien +by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven +geruert mitsgaders alle offencien ende bruecke +corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits +ende vuyt saken van tgeene des voirs. is tegen ons +onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach +hebben ontgaen ende mesdraghen ende hebben +hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert +stellen weder ende restitueren tot zynen goeden +name fame ende geruchte in onsen voirs. +lande van brabant ende van overmaze ende +allen anderen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige +onder ons heeft gelyck ende in alder manieren +als hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte +imponerende hierop een eeuwich gezwych onsen +procureur generael in brabant onsen amptman +van bruessele ende allen anderen onsen justicieren +ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse +ierst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde +indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe daertoe +staet civile alleenlyck behoudelyck dat die voirs. +suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te +beteren civilyck nae gelegentheyt vander saken ende +faculteyt van zynen goeden met oick tebetaelene +die redelycke costen van justicien hieromme alreede +gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien +van onsen lieven ende getrouwen die cancellier +ende luyden van onsen raide in brabant die +wy daertoe gecommitteert hebben ende bevelen dien selven +onsen cancellier ende radsluyden dat voere hen +geroepen deghene die daerom behoiren geroepen +te zyne zy procederen wel ende deughdelyck +ter verificatie ende interinemente van desen ende +totter taxatien ende moderatien vande voir amende +ende costen van justicien alsoe zy sullen vynden +behoirende welck interinement die voirs. suppliant +gehouden zal zyn te versueckene ende hem in +persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen +zesse maenden naestcomende opte pene van te +verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende +deselve civile boete ende costen van justicien +getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden +gheenen dyen dat behoiren zal zy onse +voirs. procureur generael in brabant amptman van bruessele +ende alle andere onse rechteren justicieren ende officieren +jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen zal +mogen huere h stedehouderen ende eenyegelyck van hen +besundere zoe hem toebehoiren zal doen laten ende +gedooghen den voirs. suppliant van deser onser jegewoirdiger +gratien ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder +vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck +vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende +gebruycken sonder hem te doene oft oft te laeten +geschieden nu noch in toecomende tyden eenich +hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen +goeden ter contrarien maer indien zyn lyff +oft eenighe van zynen onverbeurde goeden daerom +gevangen gearresteert becommert oft beleth waere +dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende +stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder +ende volcomender delivrancie want ons alsoe +gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende +gestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe +hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen +behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte +ende eenenyegelycken dessyns in allen gegeven +in onser stadt van bruessele den inde +maent van julio int jaer onsheeren +duysent vyffhondert vyffentzestich +van onsen rycken van spaengnien sicillien ende tx +ende van napels txii opde plycke stont +gescreven byden coninck ende geteeckent $ +facuwez visa recepta +gecollationeert ende bevonden concorderende +met zynen originale by my +$facuwez$" +pardons,131.txt,"philips bijder gracien goidts coninck van +castillien, van arragon, van leon etc. allen den ghenen +die dese brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt, doen +te wetene dat wij ontfangen hebben die supplicatie van +dionijs corbeel sone antheunis woonende binnen die prochie +van campenhoudt, inhoudende hoe dat hij den xxjen januarij +sesthienhondert vierentwintich op een sondaege savonts +vergeselschapt wesende met hendrick van beckers ende +willem cool is gecommen ten huijse van gilis de smeth +brouwer woonende omtrent die plaetse tot campenhoudt +voorseijt, alwaer sij vonden jacques t'serghijsels met sijne +broeders willem ende steven ende jan puttemans, soo onder +malckanderen drinckende, wesende halff bij drancke, +t'saemen int spelen geraeckt met hutssen om sesse stuijveren +insettende den selven de beckere twee drij stuijvers penningen +ende den suppliant een stuck van xxvj stuijvers, ende +den voorgenoempden jacques t'sergijsels doende halff metten +voorseijden de beckere, is gecommen soo het scheen dat den +suppliant soude verloren hebben die nochtans sustineerde +ter contrarien, soo inder vuegen dat hij suppliant het gelt +dwelck opde taefel was liggende tot hemwaerts trock +ende den voorseijden de beckere tselve wederheijsschende +sijn groote woorden gereesen soo dat sy malckanderen hebben +heeten liegende gaff den voorseijden de beckere aenden +suppliant twee vuijtslaegen soo dat hij suppliant ge- +nootsaeckt was om hem te defenderen, sijnen opsteker te +trecken, dwelck siende den voors jaecques t'serghijsels is +hem inne gevaeren tsamen metten voorseijden de beckere +soo dat den suppliant bij ongeluck eenen steeck metten voor- +seijden opstekere heeft geinfligeert inde slincker zijde vanden +voors. jaecques t'serghijsels soo dat hij naer administratien van +kercken rechten tot die suppliants bitter leetwesen corts daernae +is commen te overlijden, den welcken hem tsedert het +overcommen van t'voorseijde feijt heeft vertrocken vuijt +die voors. prochie van campenhoudt alwaer hij nijet verder +en soude derven commen ten waere ons gelieffde hem te +verleenen opene brieven van remissie daertoe dienende, +om de welcke hij ons seer oijtmoedelijck heeft gebeden +waeromme soo eest dat wij die saecken ende ierst +hier op gehadt dadvijs vanden overmeijer van campenhoudt +genegen wesende ter bede des voors. supliants ende willende +hem in desen prefereeren gratie ende misericordie voor strangheijt +ende rigeur van rechte hebben den selven suppliant inden +gevalle als boven quijtgeschonden ende vergeven schelden quijte +ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve +tfeijt ende ongeval boven geruert mitsgaederss alle offencie +ende bruecke corporele ende criminele, daer inne hij hem +overmidts ende vuyt saecken van tgene des voors. is tegens +ons ende justitie misdaen eenichssints mach hebben ontgaen ende +misdraegen ende hebben hem dijen aengaende wedergestelt +ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot sijnen +goeden naeme ende faeme in onsen voors. lande van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlijckheijden, ende tot sijnen +onverbeurden goeden indijen hij eenige onder ons heeft, gelijck +ende in alder manieren soo hij was voor de toecompste +vanden voors. feijte imponerende hierop een eeuwich geswijch +ende silencie onsen lieven ende getrouwen raedt ende procureur +generael in brabant, onsen overmeijer van campenhoudt +ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie +sij sijn, satisfactie ende beternisse ierst ende voor al +gedaen der partije geinteresseerde, indijen die noch nijet gedaen +en sij ende eenige daertoe staet civilijck alleenlijck behoudelijck +dat den voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. feijt tegens ons +te beteren civilijck naer gelegentheijt vander saecken ende +faculteijt van sijne goeden, met oijck te betaelen die redelijcken +costen van justitien hier inne alreede gedaen ende te doene +alles ter taxatien ende moderatien van onse seer lieven ende +getrouwe die cancellier ende luijden van onsen raede in brabant +die wij daertoe gecommitteert hebben ende +committeren bij desen ontbieden daerom ende ede bevelen den selven +onsen cancelier ende raedtslieden dat voor hen geroepen +die ghene die daerom behooren geroepen te sijne, sij procederen +wel ende deuchdelijck tot verificatie ende interinemente +van desen ende totter taxatien ende moderatien vande voors. +amende ende costen van justitien, alsoo sij sullen bevinden te behoiren +welck interinement die voors. suppliant gehouden sal zijn te +versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen +voors. raede binnen sesse maenden naestcommende opde +opte pene van te verbeuren d'effect van desen, ende dat gedaen +ende deselve civile boete ende costen van justitien getaxeert +ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen dijen dat behoiren +sal, sij onsen voors. procureur generael in brabant onsen over- +meijer van campenhoudt, ende alle andere onse rechteren, +justicieren, officieren ende ondersaeten tegenwoirdige ende +toecommende dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen +ende eenenijegelijck van hen besundere soo hem toebehoiren sal +doen laeten ende gedoogen den voors suppliant van deser onser +tegenwoirdiger gracien ende remissien ende van allen +d'inhouden van desen inder vuegen ende manieren vore +verhaelt, rustelijck vredelijck, volcomelijck ende eeuwelijck +genieten ende gebruijcken, sonder hem te doene off te laeten +geschieden nu noch in toecommende tijden eenich hinder, +letsel oft moijenisse aen lijve noch aen goeden ter contrarien +maer indijen sijn lijff off eenige van sijne onverbuerde goeden +daerom gearresteert, becommert oft belet waeren, dat sy +die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck +tot geheelder ende volcommender delivrantien, want +ons alsoo gelieft ende ten eijnde dat dit vast ende gestaedich +blijve tot eeuwigen daegen, soo hebben wij onsen zegel hier +aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen rechten +ende eenenijegelijcken anderen dessyns gegeven in +onser stadt van bruessele den xxviijen januarij xvjc +vijffventwintich onder op de plijcke stondt geschreven +bijden coninck onderteekent a defren, ende was gesegelt met +eenen groenen wasschen zegele vuijthangende in groene zyde +snoeren" +pardons,122.txt,"albert ende isabel clara euge- +nia infante van spaignen bijder gracien goidts eertshertogen van oostenrijck etc. +doen te wetene alle tegenwoordige ende toecoemende dat wij +ontfangen hebben die ootmoedige supplicatie van mr jacques +de govy eertijden greffier vanden heere prince van oraigne +binnen sijnen lande van grimbergen ende procureur postulerende +in onsen raede van brabant inhoudende hoe dat hij op pinksteren ? +dach inden jaere sesthien hondert seventhien synde ten huyse +vanden advocaet van aelst met mr. michiel de mera greffier +vanden camere van uccle is gebeurt dat nae drincken ende +eenige woorden sittende aende taeffele heeft aen voors. de +mera gegeven eenen steke met een messe daer van den +voors. de mera twee daegen daer nae deser werelt is +overleden ter groot leetwesen des voors. suppliants diewelcke +geduerende syne absentie ende contumacie by vonnisse van onsen +rade van brabant is gebannen vuijt deser provincie op +pene vreeder inden selven vonnisse begrepen mede oock +zijne goeden geconfisqueert ende alsoo die voors. suppliant voor commissaris ? +van onsen voors. raede is veraccordeert met partije geinter- +esseerde ende dat tvoors. banissement des suppliants geheelyck +redundeert tot sijne sijns huysvrouwe ende kinderen ruine is hy suppliant +hebbende een groot leetwesen van voors. syne gecommitteerde faulte +hem hebbende tot ons seer ootmoedelyck biddende om gracie ende remissie +mesclausule van restablissement soo eest dat wij dezen +aengesien ende gesien in onsen raede van brabant d’informatie +by $$$ onse commissarissen tot onser ordonnantie op tgene voors. +genomen geneycht wesende ter beden des voors. suppliants ende willende hem +in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voir straingheyt ende +rigeur van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven +quijtgeschouwen ende vergeven, schelden quyte ende vergeven vuijt +sonderlinger gracie by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven +gebuert midtsgaders alle $$$ ende breucken corporelle ende +criminelle die hy ter causen van dyen tegen ons ende iusticie +eenichsints mach hebben ontgaen ende misdraegen ende hebben hem +dyen aengaende wedergeselt ende gerestitueert stellen weder ende +restitueren tot synen goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen +voors. lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende +heerlycheden, ende tot sijnen onverbeurde goederen indijen y +eenige onder ons heeft, gelyck ende in alder manieren soo hy was +voor de toecompste van voors. feijte insonderen hierop een eeuwich +geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen +onsen iusticieren ende officieren wie sij syn satisfactie ende +beternisse eerst ende vooral gedaen der partijen geinteresseerd +indyen die noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet +civilyck alleenlijck behoudende dat die voors. suppliant gehouden sal +syn tvoors. feyt tegens ons te beteren civilick alleenlyck naer +gelegentheyt vanden saecken ende faculteyt van syne goede met +oock te betaelen die redelycke costen van iusticien hieromme +alreede gedaen ende te doene aller ter tanxatie ende moderatie +van onsen seer lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van +onsen raede in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende +committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier +ende raedtsluyden dat voor hun geroepen den genen die daeromme +behooren geroepen te zyne sy procederen wel ende deughdelick +ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxacie ende +moderatie vanden voors. emende ende costen van iusticien alsoo sy +sullen bevinden behoorende welck interinement die voors. suppliant +gehouden zal sijn te versoecken ende hem in persoone te presenteren +in onsen voors. raede binnen ses maenden naestcoemende op de +pene van te verbeuren die $$$ van desen ende dat gedaen ende +deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert ende +betaelt synde in handen vande genen dyen dat behooren sal zyn onsen +voors. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren +iusticieren, officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende +toecoemende dyen dat aengaen sal mogen, huere stedehouderen ende +een yegelyck van hun besondere soo hen toebehooren sal, doen laeten +ende gedoogen den voors. suppliant van deser onser iegenwoordiger +gracie ende remissie ende van alle dinhouden van desen inder vuegen +ende manieren voore verhaelt rustelyck, vredelyck volcommenlyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruijcken sonder hen te doen +oft te laten geschieden nu noch in toecomende tijden eenich +hinder, letsel oft moeyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien +maer indyen syn lyve of eenige van sijne onverbeurde goederen +daervan gearresteert, becommert oft belast waeren dat sy die +setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder ende +volcoemende delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten eynde +dat dit vast ende gestadich blijve, soo hebben wy onsen zegel hier +aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onseren rechte +ende een yegelijck anderen dessyns gegeven in onsen rade van +brussele dan 8en junij 1621 onder opde plycke stont +geschreven aldus byde eertshertogen ondertekent i cools ende +was gesegelt met eenen groenen wasschen segel vuytangende +in groene syde snoeren." +pardons,154.txt,"philips byder gratien goidts coninck van castillien ethcetera +allen die gene die dese onse opene brieven sullen sien oft hooren +lesen salut doen te weten dat wy ontfganghen hebben +doytmoedilycke supplicatie van peeter suys alias +mompeliers jonckman oudt ontrent de sesse oft seven +entwintich jaeren geboren van wettighen bedde binnen +onse stadt van mechelen, drooghscheder van syn ampt +dwelck eenighe jaeren binnen onse stadt van loven +geexerceert hebbende ende commende opden vyffthienden +january 1641 inde herberghe van caerel causmans inde +compagnie van hendrick zegers ende hendrick frans beneffens +wijlen bernaert custermans metten voorschreven hendrick +frans spelende mette het caertspel genoempt romsteken +waerop hij suppliant siende ende lettende dat de +respective spelders maer twee caerten meer en waeren +inde handt hebbende den voorschreven custermans de +sesse ende den anderen de vrouwe vande selve sesse, soo is +gebeurt dat den voor suppliant seyde teghen den +voorschreven custermans leght u spel daerhenen want +hy heeft die vrouwe denotterende den voorschreven +hendrick frans daer van ghy de ses hebt, dwelck +de voorschreven custermans hoorende seyde teghen +den suppliant wat hebt ghij in myn spel te spreken +ende opstaende heeft daetelyck sonder voorder +woorden eenen vuystslach gegeven nemende daerenboven +den kandelaer in deen handt ende die kerse in dander +heeft daermede naer den suppliant seer furieuselyck +geslaeghen sonder dat hy daerdoore ter aeden was +gevallen, ende hernemende synen slach heeft hem metten +voorschreven kandelaer het in het slaep van syn hooft soo +grooten wonde geinfligeert dat syn bekeneel bloot +lach, soo dat hij is geweest in peryckel van sterven +naer uuytwysen vande attestatien soo van doctor als +chirurghyn hem gecureert hebbende waermede des +voorschreven custermans noch nyet gestilt synde +ende meynen slach te hervatten. is de kerse ter aenden +gevallen ende den suppliant om nijet van leven ter +doot gebrocht te worden heeft hem in defensie stellende +den voorschreven custermans eenen steek met syn +mes in de borste oft buyck gegeven waervan hy +tot des suppliants groot leet wesen eenighen +tuyt daernaer is commen aflyvich te wordden ende +alsoo vuijt tgene voorschreven is blyckt by de +attestatie vande persoonen daer present geweest +synde dat den voorschreven afflyvighen ierst ende +vooral den suppliant soo furieuselyck de voorschreven +dootelycke quetsure hadde geinfligeert +met intentie van hem noch naerder te +quetsen ende evelen vanden lyve sonder dat +nochtans hy suppliant hem stoot noch slach +hadde gegeven soo ist dat hij volghende de +naturele redenen is genootsaeckt geweest +syn lyff te defenderen met die waepenen +die hy hadde gelyck dat die geschreven rechte +syn permitterende. soo ist nochtans dat hij +ten voorschreven plaetsen en derft frequenteren +sonder ierst over tvoorschreven ongeluck +van behoorelycke acte van innocentie oft gratie +versien te syn, ende alsoo voor date van desen +sonder jactantie gesproken hy noynt met yemant +de minste woorden oft crackeel en heeft +gehadt dan altyt gestaen hebbende tot goeden +naeme ende faeme ende dat den voorschreven +voorschreven afflyvighen selffs in syn dootbedde +liggende heeft bekent van tvoorschreven ongeluck +ongeluck deenighe oirsaecke te wesen heeft +daeromme den suppliant uuytte grondt sijns +herten vergeven tghene hij hem mochte misdaen hebben. +badt daeromme den suppliant in alder oytmoedichyt +dat ons believen favoralyck considererende +dwaerachtich narratiff deser hem over +tvoirschreven ongeluck te vergunnen eene +acte van innocentie oft wel onse brieven van +remis hem de selve doende expedieren in behoorlycke +forme. waerom soo eest dat wy de saecke voerschreven +aengemerckt ierst hierop gehadt dadvis van +lioeutenant meyer onser stadt van loven ende +gesien d informatie genomen mette stucken daertoe +gevuecht, geneyght wesende ter beden des +voirschreven suppliants ende willende hem in dit +stuck prefereren gratie ende misericorde voor +strenheyt ende rigeur van rechte, hebben den +selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden +ende vergheven, schelden quyte ende vergheven uuyt +sunderlinghe gratien, bij desen onsen brieve tfeyt ende +ongeval boven geruert midtsgaeders alle offensie +ende breucke corporele ende criminele daer inne +bij hem overmidts ende uuyt saecken van tghene +des voorschreven is tegens ons ende justitie +eenichsints mach hebben ontgaen ende misdraegen +ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende resti- +tueren tot goeden naem, faem ende geruchte +in onsen voorschreven lande van brabant ende allen +andere onse landen ende heerelyckheden ende +tot onverbeurden goeden in dyen hy eenighe onder +ons heeft, gelyck nde in alder manieren soo +hy was voorde toecompste vande voorschreven +feyte. imponerende hierop een eeuwich geswijgh +onsen ons procureur generael in brabant +onsen meyer van loven ende allen anderen onse justicieren +ende officieren wie sij syn, satisfactie ende +beternisse . ierst ende vooral gedaen der +partyen geinteresseerde . in dyen die noch nyet +gedaen sy ende eenighe daertoe staet +civilyck alleenelyck behoudelyck dat die voirschreven +suppliant gehouden sal syn tvoorschereven feyt +tegen ons te beteren civilyck naerder gelegenthyt +vander saecke ende faculteyt van syne goederen met +oyck te betaelen die redelycke costen van justitie +hieromme alreede gedaen ende te doene, allet ter +taxatie ende moderatie van onsen seer lieven +ende getrouwen ende lieden van onsen raede +in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen. ontbieden +daeromme ende bevelen den selven onse cancellier +ende raedtsluyden dat voor hen geroepen degene +ende daeromme behooren geroepen te syne, sy procederen +wel ende deughdelyck ter verificatie +ende interinemente van desen ende totter +taxatien ende moderatien vande voorschreven costen +van justitien alsoo sy sullen bevinden behoorende +welck interinement die voorschreven suppliant +gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone +te presenteren in onsen voorschreven raede +binnen sesse maenden naestcommende op pene van +te verbeuren deffecte van desen ende dat gedaen +ende de costen van justitie getaxeert ende +betaelt synde in handen vanden genen die dat +behooren sal tsy onsen voorschreven procureur +generael in brabant, meyer van loven ende +alle andere onse rechteren, justicieren officieren +ende ondersaeten tegenwoordich ende +toecommende dyen dat aengaen sal moghen +heure stedehouderen ende een yegelyck van hun +besundere, soo hem toebehooren sal, doen laeten +ende gedooghen den voorschreven suppliant +van deser onser teghenwoordigher gratien +ende remissien ende van alle d inhouden van desen +inder vuegen ende manieren voore verhaelt +rustelyck vredelyck volcomentlyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder +hem te doen oft te laeten geschieden nu noch +in toecomende tyden eenich hinder letsel oft +moyennisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien +maer indyen syn lyff oft eenighe van syne goeden +daeromme gearresteert oft becommert waeren +dat sy die setten ende stellen terstont ende sonder +vertreck tot geheelder ende volcomender +delivrantie. want ons alsoo gelieft gegeven +ende te eynde dat dit vast ende gestadich +blyve teeuwighen daeghe soo hebben wy af onsen +segher hier aen doen hanghen. behoudelyck in +anderen dinghen onsen rechte ende eenen iegelycken +anderen dessyns. gegeven binnen onse stadt van +brussele inde maent van october 1642. +onderteeckent j. fourdin" +pardons,268.txt,"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende +toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedig supplicatie +van cornelis streys ingeboren poirter onser stede van +bruessel arm scamel man belast met wyf ende vier kinderen +mesmakere van zynen ambachte inhoudende hoe op sinte +thomaes dach int jaer xvc negenwintich de suppliant +geen arch peysende commende ten huyse geheeten de drye +craeykens staende op twolfs gracht binnen onse voirs. +stede van bruessel om aldair een bier of twee te +drincken ende verdronken hebbende omtrent twee +blancken eens zoe vraeghde hy den weert vanden huyse +oft hy hem de voirs. twee blancken wel borgen zoude +daer op de weert antwoirde jae ick gaerne cornelis +ende wildy noch ghelt hebben tes tuwen besten +mits welcken de suppliant meende huestelick +thuyswaerts te gaen want laet was maer de +weerdinne zeyde dat zy metten supplant nyet te +vreden was ende en wilde hem nyet laten gaen +sonder betaelen doen antwoirde de voirs. weert +peryne weest te vreden hy zal ons betalen alzoe +hy ander tyt gedaen heeft desen nyetmin dezelve +peryne nyet cesserende ende zeer leelic tierende +ende geberende opden suppliant greep met +fortsen de bonnette van zynen hoofde daer duer +de suppliant zeere gestoort ende beroert wordende +heeft met een brootmes de voirs. peryne gegeven +een steecxken omtrent haer borst dair af zy gecommen +es van levende lyve ter doot mits welcke +crancke fortune al eest zoe dat de geinteresseerde +partie overlange gesoent ende gebetert es nochtans +de suppliant vreesende rigeur van justicien heeft +hem al sedert geabsenteert uuyt onsen lande van +brabant habandonnerende zyn huysvrouwe ende +kinderen ende levende in vremden maertsen ende +contreyen aldair hy gescepen is zyn leven te +moeten voleynden in grooter miserie ende aermoede +ten sy dat hem onse gracie ende bermerticheyt +gedeelt werde omme de welcke gemerct +de lange pa$$ pacience ? by hem gehadt ende dat hy anders +es van goeder fame ende name hy ons oetmoedelyck +gebeden heeft waeromme wy de saken voirscreven +overgemerct ende hierop gehadt ludius vanden borgmeester +scepenen ende raede onser voirs. stede van bruexsel +compassie ende medelyden hebbende metten voirs. +suppliant ende willende hem in desen gracie ende +genade prefereren voere rigeur ende strancheyt van +justicie hebben den selven suppliant inden gevalle +als boven quytgescolden ende vergeven scelden quyte +ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by +desen den dootslach voeren verclaert mitgaders alle +peine ende amende corporelle ende criminelle +daer inne hy hem overmidts ende uuyt saken van tgene +des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie +eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben +hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt +restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame +ende name in onsen lande ende hertochdom van +brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden +ende tot zynen goeden noch ter tyt geconfisqueert +zynde zoe verre daer eenige daer eenige waeren imponerende +hierup een eeuwich zwygen ende silencie onsen voirs. procureur +generael ende allen anderen onsen richteren justicieren +ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige +die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans +eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie +zoe verre dienoch niet gedaen en waeren civilyck alleenlyck +behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslacht iegens +ons civilyck beteren sal naer de gelegenteyt vander +misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende oick dat +hy gehouden werdt te betalen de redelycke costen van +justicie daerom gedaen ende naegevolcht indien datter +eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe +van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende +luden van onsen rade in brabant die wy daertoe +committeren ontbieden daeromme ende bevelen den +voirs. cancellier ende luden van onsen raede in brabant +dat voere hemluden geroepen de ghene die daeromme +behoiren geroupen te zyne zy procederen ende doen +procederen wel ende duechdlyck totter verifficatie +ende interinement van desen onsen iegenwoirdigen +brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck +interinnement de voirs. suppliant gehouden zal zyn +in onsen voirs. rade te versuecken binnen eenen jaere +naer date van desen op te peyne van te verbueren +deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs. +civile boete ende costen van justicie getaxeert +gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal van +welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters +dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken +rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen +proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange $ +onse drossaet van brabant amman van bruessele ende +alle andere onse ende onsen vasallen of smaelre heeren +richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants +van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn +of wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende +hueren stedenhouderen ende elck van hen zoe hem dat +toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant +van dese onse gracie et remissie inder manieren +voirscreven rustelyck ende peysselyck doen ende laten +#sy hier af verantwoort +byden ontfanger +vanden exployten +genieten et gebruycken sonder hem te doene noch te +laten geschien in lyve noch in goede eenicj hinder letsel +of moyenisse ter contrarie maer indien zyn lyf oft zyn +onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert +of gearresteert waeren dat zy die ter stont stellen of +doen stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge +want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet +vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe +hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck +in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne +in allen gegeven in onse voirs. stede van bruessel +inden maent van augusto int jaer onsheeren duysent +vyffhondert zesse ende dertich van onsen keyserycke +txviie ende van onsen rycken van castillien ende +andere txxie aldus stont gescreven op de plycke +byden keyser in zynen raede ende geteekent +l de zoete visa recepta +ghecollaccionneert tegens +doriginale brieven by my +decock" +pardons,341.txt,"remissie voer +lambrecht van strale +kaerle etc. doen te wetene alle iegewoirdighe ende +toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe +supplicatie van lambrecht van strale arm scamel knecht +oudt omtrent eenentwintich jaer van zynder nerringhe +metser iegewoirdich gevangen tot ghierle jurisdictie van +turnhout in onse lande van brabant inhoudende hoe +dat hy om den scamelen cost te winnen int jaer xvc +vyfendertich op sinte magdaleenen avont den xxi en july +was werkende tot breda met noch meer andere vrempde +metsers ende opden selven dach zoe sy twee vanden +vremden metsers met eenen vrempden steenhoudere ende hy +supliant hueren noen cost gingen houden in een herberge +tot breda voirs. geheeten den hollandtschen thuyn die +welcke alsoe tsamen teerende ende drinckende hebben +onder malcanderen worden gecregen die hy supliant +nyet en soude connen gespeciffieren midts dat hy +vanden gewvechte nyet en was ende om bier was gegaen +ende metten biere wederomme by tgeselscap commende +vandt eenen vanden selven metsers met eenen bessemsteel +inde handt ende voeren alsoe melcanderen in ende +hy suppliant meynende int bescheet tegane heeft vuyt +haeste ende verbaesthede genomen een ledich tinnen +schincpotteken ende daermede geworpen inden hoop +meynende alsoe tselve geselscap te scheydene ende +en wist hy supliant nyet oft alsnoch inder waerheyt +nyet en weet midts der verbaestheyt nyemant geraect +thebbene hoe wel dat die weerdinne vanden huyse zeght +hy suppliant den voirs. steenhoudere met tselve potken inden +slaep van zynen hoofdt geraect thebbene immers hoe +tselve mach wesen geschiet is den voirs. steenhoudere +zyns naems ombekent vanden slage byden anderen hem +gegeven oft van desen worp achterwaerts overgevallen +in ommachte van crenckten ende sieckten die daer +toe sloegen alsoe is hy corts dair nair aflyvich geworden +is daeraff waeromme deen vanden metsers als hem schuldich +kennende hem terstont vluchtich maicte ende noch +fugitif bedegen is welcken worp by hem supliant zeer +onnoselyck gebuert nyet wetende oft hy vanden selven +oft vanden voirs. slage overleden is heeft hem vuyt +simpelheyt laeten vinden ende onthouden inden voirs. +dorpe tot ghierle aldaer hy byden schoutet is +geapprehendeert ende alsnoch gevangen soe voirs. is +ende duechtende riguer van justicie dairomme geexecuteert +te worden al eyst dat hy supliant tselve feyt zeer +onnoselyck gecommitteert mach hebben ten zy dat +onse gracie ende genade hem hier op verleent worde +alsoe hy seght ons dairomme zeer oitmoedelyck +biddende soe eest dat wy de saken voirscreven +overgemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen +wel beminden die schoutet van turnhout den voirnoemde +lambrecht van straele supliant genegen wesende +tzynder bede ende suplicatie ende hem willende in dit +stuck gracie ende genade perfereren voer rigeur van +justicien hebben inden gevalle als boven hem vergeven +quytgescholden ende geremitteert vergeven schelden +quyte ende remitteren vuyt onse zunderlinge gracie +midt$$ tfeyt ende manslach boven verclaert +mitgaders alle peyne ende boete corporelle et criminelle +daer inne hy ter cause van dien mit diesser aencleeft +iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct +mach hebben ende hebben hem als hier aff +wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende +restitueren tzynder goede fame ende name in onsen +voirs. lande van brabant ende allen anderen onse landen +ende heerlycheden mitsgaders tzynen onverbuerden +goeden indien hier eenyge heeft alzoe hy was +voer de toecompste vanden manslach voirscreven +imponerende hierop een eeuwich zwygen ende sillencie +onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren +justicieren ende officieren wyen zy syn satisfactie +ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der +geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen +en es ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck +behoudelyck dat de voirnoemde supliant gehouden wert tselve +feyt ende manslach iegens ons te beteren oick cyvilyck +naer de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt +van syne goeden ende oick te reffonderen ende betalen +de redelycke costen van justicien indien hieromme +eenige gedaen zyn alter taxacie ende arbiterscepe +van onsen lieven ende getrouwen die cancellier +ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe +committeren den welcken wy bevelen dat voer hen +geroepen de gene dyer behoiren geroepen te zyne +zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende +interinemente van desen naer huere vorme ende inhouden +welck interinement hy supliant gehouden sal zyn aldair te +versoucken bynnen eenen jaere naer date van desen +vpte peyne van te verliesen deffect der selver ende +tot taxacie ende arbiterscepe vander amende civile +ende costen van justicien voerseyt ende dat gedaen +ende de voirs. amende civile getaxeert ende betaelt +zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren sal die +welck gehouden wert dair aff ontfanck te maken +rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte +mitten anderen penningen van synen ontfange zy onsen +drossaet van brabant meyer van loeven amman van bruessele +schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen +anderen onsen rechteren justicieren ende officieren iegewoirdich +ende toecommende hueren stedehouderen ende eenyegelyck +van hun bezundere soe toebehoiren sal doen laeten +ende gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie +remissie quytscheldinge ende pardoene ende van allen den +inhouden van desen inder vuegen ende manieren voiren +verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten +marge: en hier aff $$$ +byden ontfanger vanden +exploitten +ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten +geschien nv noch in toecommende tyden aen lyf noch aen +goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien +maer by alsoe zyn lyf nv iegewoirdelyck gevangen zoet +voirseyt es die stelt oft doet stellen ter stont ende sonder +vertreck tot geheelder delivrancie want ons alsoe +gelyeft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich +blyve teeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen +doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende +eenyegelyck tzyne in allen gegeven in onse stadt +van bruessele inde maent van julio int jaer ons heeren +duysent vyfhondert eenenveertich van onsen keyserrycke +txxiie ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxvie +aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raide +ende onder geteeckent verreyken visa $$$ +gecollo$$ ende bevonden accorderende +met zynen originale by my" +pardons,302.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen ende eenen yegelijck iegewoirdich +ende toecomende dat wy ontfangnen hebben die supplicatie van amant +van streken geboren van blaesvelt janssone geboren van blaesvelt +inhoudende hoe dat hy suppliant inden jaere onsheeren duysent +vyffhondert ende dryendertich des goensdaechs zeventhien dage voer sinxe +ombegrepen vanden prefixen dage ontrent drye uren naeder noenen alleene +gegaen is uuyt onser stadt van antwerpen om hem te recreeren ende te +vermaken ende alsoe spacerende ende wandelende is hem opten steenwech +buyten der poerten van sint jorys int gemoete gecomen zeker vrouwe persoen +geheeten lossyt van diest die hy suppliant kende metter welcker hy +gegaen is in den heerlicheyt van berchem buyten der voirs. stadt gelegen +aldaer zy tsamen gecomen zijn in zekere herberge geheeten croonenborch +daer alsdoen woenachtich was een genoempt willem verhagen doen ter +tyt weerdt vanden selven huyse wesende ende aldaer zijnde heeft hy +suppliant mitter voergenoemde vrouwen om zynen penninck begeert te drinckene +een pinte biere twee oft drye gelyck de weerdinne vanden selven huyse +hem suppliant oyck gewillichlycken haelde heetende den selven nedersitten +aen zekere tafele inde hoecken aldaer gestaen ende was aen deen eynde vanden +selver tafelen geseten een genaempt jan govaers saliger gedachten ende +noch een jonc man met eender vrouwen die hij suppliant nyet en kende noch +te voeren by zynder wete oyet gesien hadde maer den selver persoonen aldaer +vindende zoe dat de voirs. suppliant mitter voirs. vrouwen aen dander +eynde vander selver tafelen een wyle tyts geseten ende cleynen lust tot +drincken hebbende is vander selver taefelen opgestaen ende mitter voirs. +vrouwen gegaen uuyten huyse achter in den hoff aldaer een closbane stont +ende op te selve bane ontrint een ure tijts mitter voirs. vrouwen uuyt +recreatien ende om tyt cortinge gespeelt hebbende is ten lesten gecomen +de voirs. jan govaerts aen de voirs. bane hem suppliant beroepende om met +hem te spelene om een pot biers alsoe hy suppliant oyc dede maer duer +groote woirden ende gevecht dat die voirs. jan govaerts op de voirs. banck +iegens andere persoonen alsdoen creech daer hy suppliant int bescheet ginck +ende den twist ende gevecht hielp slichten datter nyemant gequetst noch +gewont en werdt is tspel vanden par voirs. partien gestaect geweest zoe dat +daer nae de voirs. suppliant metter voirs. vrouwen wederom in huys gegaen is +ende noch een pinte biere off twee gedroncken hebbende siende dat laet ende +poirtyt was wesende tusschen acht ende neghen uren inden avont heeft metter +weerdinnen gerekent ende zyn gelach eerlycken betaelt meynende alsoe +naeder voirs. onser stadt van antwerpen te gaene maer de voirs. suppliant +hoirende dat de selve jan govaerts groote woirden hadde ieghens den +voirgenoemde jongen man die hy suppliant alsboven hadde aldaer vonden sittende +met zekere vrouwe persoen ende dat selve ja govaerts deselve vrouwe +by hem hebben wilde seggende totten voirs. jongenmanne dat hy de +vrouwe lange genoech gehadt hadde ende dat hy se oyck hebben wilde +met meer dier gelycker woerden in sulcker vuegen dat de selve jongeman +zonder hem tegen den voirs. janne govaerts vele topponerene is worden +weenende dwelck de voirs. suppliant siende met compassien beruert +wesende heeft totten selven janne govaerts geseet dese woirden in +substantien eel geselle ghy en soudt nyet willen noch begheren dat u yemant +een vrouwe die ghy by u sittende hadt affhendich maken soude daerop de +voirs. jan govaerts van stonden aen geantwoerdt heeft ende geseeght den +suppliant vragende ende op de vrouwen persoen wysende die hy mede gebracht +hadde is dat u vrouwe soe wil ic dan die hebben daer op de voirs. suppliant +seide dese vrouwe es met mij inne gecomen ic sal se oyc wederom uutleyden +maer de voirs. jan govaerts in zijn voergaende propoest persevererende heeft +anderwerff totten voirs. suppliant geseet die vrouwe sal ic desen avont hebben +oft u lyff met dijen op staende ende een pint in zijn hant grijpende heeft naeden +suppliant geworpen zoe dat de voirs. suppliant zijnen deghen uuyttreckende +meynende naeden voirs. janne te slaene is byder weerdinnen ende maerten +vanden selven huyse gehouden geweest metten rechten arme daer hy zynen +deghen hadde ende de voirs. jan govaerts meynende de suppliant daer hy +gehouden werdt met eenen opstekere inne te loopen heeft de selve suppliant +zoe veel gedaen dat hij den voirs. deghen vander rechter hant inder slincker +gevrongen ende gecregen heeft ende soe naeden voirs. janne geslaegen maer +eer den slach volgaen was ende nauw ten halven is de voirs. jan +govaerts willende den suppliant metten voirs. op opstekere inne loopen inden +voirs. deghen gevallen ende den selven beneden onder de borst in zijn rechte +zyde gevallen ende ingeloopen in sulcker vuegen dat de voirs. jan alsoe opten +staende voet van levene ter doot gecomen is wyens ziele god bevele +dat oyck hy suppliant nae dyen tvoirs. mesuz ende dootslach by hem inden persoen +vanden voirs. janne geperpetreert is geweest op sheeren geleyde een wyle +tijts gegaen hebbende heeft ons yesindert wel getrouwelyck zoewel in +vrieslant inde oerloge van geldre als iegens den coninck van vranckeryck +gedient ende hoewel den voirs. dootslach inder manieren voirs. gebuert +is geweest ende dat de voirs. suppliant zijn lyff verweerende tselve gedaen +heeft dwelck hem zeere berouwt ende uuyt gronden zijnder herten leet +is alsoe dat hem tselve nyet leeder en soude moegen wesen hebbende den +voirs. afflivigen gesoent ende de partie vanden selven geheelyck volcommelyck +ende te vollen gecontenteert ende soe dat behoirt vernuecht als blijct by de +zoen brieve ende quitancien der af zijnde ende heeft te voeren ende yesindert +altyts te goeden naeme ende fame gestaen in alle andere saken hem altyts wel +ende eerlycken geregeert zonder oyck oyt gevangen achterhaelt noch verwoven +geweest te zijne van andere mesusen schanden noch reprochen noch gedaen +dingen weerdich om reprehenderen soe en soude hy suppliant nochtans dien +al nyettegen staende binnen desen onser landen hem voer rigeur ende stranheyt +van justicien beduchtende nyet gevuech gelyck noch sekerlyck dorven vinden +gaen staen wandelen noch converseren ende waere alsoe gescapen zijn leefdage +lanck desolaet mestroostich vagabund ende ledich buyten lants te loopene te +doelene ende verloren te gaene enwaere hem onse gracie ende genade daerop nyet +verleent alsoe de voirs. suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende +waerom zoe eest dat wy desen aengesien willende altyt gracie ende +genade prefereren rigeur van justicien den voirs. suppliant geneycht wesende +tot zijnder voirs. beden hebben ingevalle als boven quytgeschonden geremitteert +ende vergeven ende van sunderlinger gracien quytschelden remitteren ende vergeven +by desen onser brieve voirs. brieve tfeyt ende dootslach boven geruert +mitsgaders alle offencien ende bruecken corporele ende criminele daer inne hy +ter causen voirscreven met datter aencleven mach tegen ons ende justicie +mesdaen mach hebben ende hebben hem als daeraf wedergestelt ende +gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zijnen goeden name famen ende +geruechte in onser lande ende hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen +landen ende heerlicheyden ende tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indyen hy +ennige heeft gelyck ende in alder manieren alsoe hy was eer den voirs. +dootslach geschiede imponerende hierop een eeuwich zwijgen onser procureur +general in brabant ende allen anderen onser justicieren ende officieren wye zy hij zyn +satisfactie ende beteringe doenen der partien geinteresseerdt indyen die nyet +gedaen en is ende ennige daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelyck +dat de voirs. suppliant gehouden sal zijn tselve feyt tegen ons te beteren +civilyck nae die gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden +ende dat hy oyck gehouden wordt op te leggene ende betalene die +redelycke costen van justicien indyen eenige hierom gedaen zijn oft gedaen +worden ter taxatien ende moderatien van onser voirs. cancellier ende luyden van +onser raede diewelcke wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by +desen ontbieden daer om ende bevelen den selven onser cancellier ende +luyden van onser raede in brabant dat voer henluyden geroepen die gene die +daerom behoiren geroepen te zyne zij procederen wel ende getrouwelyck +totten interinemente ende verificatie van desen ende totter taxatien vanden voirs. +civile boeten ende costen welck interinement de voirs. suppliant sal moeten +versuecken binnens jaers ende dat opte pene van te verbueren deffect van +desen onsen oepenen brieven ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende +costen getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen van onsen +ontfangers dyen dat behoiren sal die gehouden werdt rekeningen bewijs +ende relicqua te doene vanden voirs. civile boeten tot onser behoeff mitten +anderen penningen van zynen ontfange zy onse voirs. procureur general in brabant +ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaten +tegewoirdige ende toecomende dyen dat aengaen sal mogen huere +stedehouderen ende eenen yegelyck van hen bezundere zoe hem toebehoiren sal +# sy hieraf verantwordt byden ontfanger vanden exploiten -reliqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen penninghen van zynen -ontfange zy onse drossaet van brabant meyere van loevenen amman -van bruessele ende alle anderen onser vassallen oft smaelre heeren -rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van -overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen tegewoirdighen ende -toecoemende hueren stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat aengaen -mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder -manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten genyeten -ende gebruycken sonder hem te doen oft te laeten geschien nu noch in -toecomende tyden eenich hinder stoot letsel oft moyenisse aen lijve noch -aen goeden ter contrarien in eenigher manieren maer indien zyn lyff -gevangen gearresteert ofte becommert waeren zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten -ter stont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich -blyve tot eeuwigen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen -behoudelyck in anderen saecken ons recht ende eenen yegelyck tzyne -in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van novembri -int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende zevenen dertich van onsen -keyserycke txviiie ende van onsen coninckrycken van castillien ende -den anderen txxiie aldus stont gescreven onder opte plycke byden -keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch stont gescreven -onder op te zelve plycke visa recepta +doen laten ende gedoogen den voirs. supppliant van deser onser tegewoirdiger +gracien remissien ende pardoene ende van alle den inhouden van desen inder +vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te laten +geschieden nu noch in toecomenden tyden ennigen hinder letsel oft +moyenisse aen lijve noch aen goede ter contrarien maer indyen zyn lyff +oft ennige van zynen goeden daerom gearresteert oft becommert waeren dat +zy die stellen ende setten off doen stellen ende setten terstont ende zonder +vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie ende slakinge want ons +alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast zy ende blyve tot eeuwygen +dagen hebben wy onser zegel hieraen doen hangen behoudelyck ons +in anderen dingen onser rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven +in onser stadt van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren +duysent vyffhondert achtendertich ende van onser keyseryck txixe +ende van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte plycke +byden keyser en zynen raede ende geteekent boote noch stont +gescreven op te selve plycke visa registrata +ghecollacioneert tegens die +originale brieven by my +decock" +pardons,396.txt,"copie van eender remissien van dootslage. +maximiliaen bijder gracie goids gecoren keyser altijt vermeerder +srijcx, coninck van germanien van hungrien van dalmatien +van croatien etcetera, ende kaerle, byder selver gracie ertshertogen +van oistenryck prince van spaengnen van beyden sicillien van +jherusalem etcetera, hertogen van bourgoingnen van lotharingen van brabant +van steyr van karinten van cram van lymborch van luxemborch +ende van gelre, graven van vlaenderen van habsburch +van tyrol van artois van bourgoingnen palsgraven ende van +henegouwe, lantgreven van elzaten princen van +zwauen marcgraven van burgauw ende des heilichs +rijcx van hollant van zeelant van phirt van kieburg van namen ende +van zuytphen. graven heeren van vrieslant vander +windischenmarck van poertenauw van salms ende van +mechelen, doen te weten allen luyden jegewoirdich +ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige +supplicatie van machiel janss woenende onder beke +by onser stat van tshertogenbossche in onsen lande +van brabant, inhoudende hoe dat den voirn. suppliant des +mach geleden zyn omtrent vier dage voer bamesse +lestleden een jaer, hem wesende voer syn huys ende +woenstede, aengecommen es een genoempt adriaen +petersz gebuer vanden voirs. suppliant overvallende +den selven suppliant als hy oic te voeren te meer stonden +gedaen hadde mit vele quaden woorden ende dat +vuyt dien dat de voirn. suppliant, lange daer te voeren +ende om onredelijke ende onbehoirlyke woorden tot hem +suppliant, by eenen jongen knecht wesende die sone +van jacop roest gesproken den selven jongen een kaecksmete +gegeven hadde, welck hem de voirs. adriaen +petersz aendragen wilde, hoe wel die selve +jonge hem niet en bestont maer dede tselve +altys om roe$$ ende ongenuechte te maken tusschen +hen beyden, ende de voirn. adriaen pieterszone aldus, +den voirn. suppliant die niet en sochte dan in peyse ende vrede te levene +injurierende mit quade woorden, als voirs. es, heeft den +selven suppliant te vyf oft zesse reysen op zyn borst gestooten +zeggende zydi een man weert u, dwelck de voirn. suppliant +te dier tyt verdroech, naden welcken die voirn. adriaen +pietersz noch niet te vreden zynde, ende in syn quaetheyt +ende wreetheyt tegen den voirs. suppliant persevererende, +ende es des woensdacichs tsavonts daernae wederom +gecommen totten selven suppliant hem wesende oic voir syn huys +ende heeft hem aen ende op geseit, dat hy zyn pert dwelck +opter straten weyden ghinck soude gequetst hebben, +dwelck men alzoe niet bevinden en zal, in zulcker +voegen dat zy underlinge groote woerden hadden ende +es de voirs. adriaen pieterss den voirn. suppliant +aen getreden, zoe dat hy hem ter weere stelde tegen den +selven adriaen, nemende eenen pickel van eender wasch- +banck ende dair mit slaende naeden voirs. adriaen +maer de selve adriaen aggresseerde ende quam den +voerscr. suppliant soe by inder maten dat hy bedwongen +was te trecken een zyn brootmes, want hy anders +geen wapen over hem en hadde, ende stack daermede +den selven adriaen pietersz in zynen buyck, vanden +welcke steke hy zekeren tyt daer nae van levende +live ter doot gecomen es. ter causen van welcken +ongevalle ende dootslage, dwelck den voirn. suppliant +die een arm scamel man es, zeer leet is, hoe wel +dat hy zedert heeft moeten composeren met onsen +schouthet vanden bossche janne heim ende den schouthet +van hilverenbeke, ende daer voeren moeten geven wel +vyftich guldens oft daer omtrent, nochtans en soude de +selve suppliant hem hem des niet dorren betrouwen noch hem +vinden bynnen onsen lande van brabant duchtende ende vreesende +strangheyt van justicien maer hem eewelic vanden +selven moeten absenteren ende gaen dolen in anderen +vremden landen ende contreyen ende leven in grooter armoede +ende ket$$cheyt, in dien hem onse gracie ende genade hier op niet +verleent en wordde, alsoe hy zeght, omme de welcke +gemerct tgene des voirs. es ende dat hy in anderen saken +altyts van goeder fame ende name geweest es, hy ons +zeer oitmoedelyc biddende gebeden heeft, soe eyst +dat wy de saken voerscr. overgemerct, den voirscr. +machiel janss suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede +ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende +genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van justicien +hebben inden gevalle alsboven vergeven quytgescolden +ende geremitteert vergeven scelden quyt ende remitteren +vuyt sonderlinger gracie, mits desen onsen brieve tfayt +ende dootslach boven verclaert mitsgaders alle boete ende +bruecke corporel criminel ende civil inden welcken +hy ter causen voerscr. tegens ons ende justicie mesbruyct +ende gevallen mach wesen, ende hebben hem als te desen +wederomme gestelt ende gerestitueert restitueren ende +stellen weder tot zynder goeder fame ende geruchte +in onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne onverbuerden +goeden indien hyre ennige heeft gelyc ende in alder +manieren als hy was voerde toecompst ende geschienisse +vanden feyte voerscr., imponerende hier van onsen procureur +generael ende allen anderen onsen officieren wie zy zyn eeuwich +zwygen ende scilencium, satisfactie ende beteringe voeren, +ende alder werck eerst der geinteresseerde partie +gedaen indien die noch niet geschiet en es, ende ennige daertoe +dient civilick alleenlyck, ontbieden daerom ende bevelen +onsen lieven ende getoruwen die cancellier ende luyden van +onsen rade in brabant, dat geroepen die ghene diere over +behoiren geroepen te zyne, zy procederen ende voirtgaen +wel ende getrouwelic ter verificatie ende intermemente +van desen jegewoirdigen, ende dat gedaen, zy, onse +drossaet van brabant, schouthet vanden bossche ende alle +andere onse justicieren ende ondersaten dien dit aengaen +mach hueren stedehouderen ende elcken van hen bysonder zoe hem +toebehoeren sal, doen laten ende gedoegen den voirs. suppliant +van dese onse gracie quytsceldinge remissie ende pardoene, ende +van alden inhouden van desen, gelyck ende inder vuegen +ende manieren als voerscr. stat rustelyc vredelyc volcommelyc +ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, sonder hem +te doene noch te laten geschiene nu noch in toecommende +tyde ennigen hinder letsel ofte moeyenisse ter contrarien, +aen lyve noch aen goede in enniger manieren, maer indien +zyn lyf oft ennige van zynen voirs. onverbuerden goeden +hieromme gevangen gearresteert oft becommert waeren +dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder +vertreck tot geheele ende volcomen delivrancie want +ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet +vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen, hebben +wy onsen zegel hier aen doen hangen, behalven ons in +anderen ende eenen ygelyken in allen saken zyn recht +gegeven in onsen stat van bruesse inde maent +van octobri int jair ons heeren duysent vyfhondert +ende negenen, ende vanden rycken van ons keyser te +weten van germanien txxiiiite, ende van hongrien etcetera +twintichste, aldus stont gescreven opte plyke vanden +selven brieve. byden keyser ende myne heer den ertshertoge +ende geteykent, w. de thielt. +gecollationeert ende bevonden concorderende +metten oriignale bij mij +n. straten" +pardons,409.txt,"copie van een remissie van dootslage +maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours +auguste, roy de germanie de hongrie de dalmatie de +croatie etc. et charles par la mesme grace, archiducz +daustrice, prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc +ducz de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente +de carniole de lux lembourg de luxembourg et de gelres, +contes de flandres de habsbourg de tyrolle de fierrette de +kyeburg +dartois de bourgoingne palatins et de haynnau, lantgraves delsate +prince de zwaves, marquis de burgauv et du saint +empire de hollande de zeellande de fierrette de kyeburg de +namur et de zuytphen, contes, seigneurs de frize des +marches de sclavonie de poertenau de salins et de +malines. savoir faisons a tous presents et avenir +nous avoir receu lumble supplication de hubrecht van +zante povre compaignon navyeur natif de notre ville +de bruges contenant, comme peut avoir cincq ans +ou environ ledit suppliant estant lors alle en notre ville danvers +a la conduite dung bateau charge de biens, et ainsi +que par ung jour de dimenche questoit la procession audit +anvers, il eust fait bonne chiere avec ung nomme hannekin +vander capelle aussy navyeur sons compaignon et quilz +alloient a lesbat par ladite ville sans penser a nul mal, +vint daventure passer aupres deulx une femme tenant +son mary par les bras, la quelle femme estoit aussy +native de notredite ville de bruges, parquoy ledit suppliant que +la recongnut aucunement fut a ceste cause legierement +meu de dire audit hannekin son compaignon, celle femme +qui passe la devant vous est native de bruges, je lay +autresfoiz bien congneue surquoy ledit hannekin dist +tantost marchons viffement apres que je la voye pour +savoir se ne la congnoisteroie aussy point. et +disant ces parolles lung de trois compaignons +walons natifz de notre ville de lille, qui alloient aussy au +long de la rue devant ledit suppliant et son compaignon +ayant entendu les parolles devant dictes se tro tourna +tantost contre iceulx suppliant et son compaignon disant +assez fellement et dune fiere maniere quelle chose savez +vous a dire a celle femme, aquoy ledit suppliant et son compaignon +respondirent gracieusement comme ceulx qui ne demandoient +noise ne debat nous ne savons rien delle sinon bien et +honneur. ce neantmoins celluy desdits aultres trois +qui avoient ainsi releve ladite parolle estant nomme +comme ledit suppliant a entendu de puis pierchon de lille +non content de la responce telle que dessus, et demonstrant +la fierte de son courayge, redist et replicqua audit suppliant +et son compaignon mettant sa main sur un long couteau +quil avoit chaint, voulez vous de cecy, ou mots de semblables +signiffication et substance. a quoy ledit suppliant et son +compaignon respondirent encoires de legier couraige +et sans aigreur, nenny voir, nous ne demandons riens +de cela, nous aymerions beaucop mieulx boire ung +pinte de vin. surquoy dist de rechief icellui de lille +avec ses compaignons, vous ne seriez ja si hardy de +venir avec nous a la taverne, a quoy ledit suppliant et son +compaignon a intencion tousiours devister noise ou +debat respondirent allez devant et nous vous suyvrons +sur piedtz. et ces choses dictes iceulx trois compaignons +allerent tout droit a la taverne du molin estant a lung +des boudz du marchie dudit anvers et a luy suppliant et a son +compaignon considerans que bonnement ne peurent autrement +entrerent apres en ladite taverne, et illec arrivez, +qui fut environ les six heures de lapres disner, lesdits +trois compaignons se mirent dune part avec ung pot +de vin, et icellui suppliant et son compaignon dune aultre +part mais tout en une salle ayans une pinte de vin +seulement et buvans ainsi dung coste et daultre, se +advisa ledit suppliant que lesdits trois compaignons estoient +embastonnez de longs couteaulx et que luy de sa part navoit +verge ne baston, et son compaignon pour toutes deffences +une petite courte dagguette, doubtant que aucun oultraige +a luy et a son compaignon pouroit estre fey fayt, print +occasion dallez ung tour a son bateau, delaissant sondit compaignon +en la taverne avec le vin quilz avoient fait venir, duquel +bateau il rapporta a toutes avantures un baston assez +roide non ferre de la longeur de trois ou quatre pietz, lequel +il portoit musse desoubz une robbe volant quil avoit +vestue et revint ainsi incontinent aupres de sondit +compaignon, et ayans les ungs et les autres beu leur vin +sans quelques parolles de lung a lautre, et ayans lesdits trois +compaignons de lille paye leur escot, se leverent faisans +maniere deulx en aller de ladite taverne dont ledit suppliant +et son compaignon furent tout joyeulx, mais estans alle +jusques a luys de ladite taverne, seulement se arresterent +illec tout court et demoura lung deulx en estant droit +dedans ledit huys, en sorte que len ny eust peu entrer ne yssir sans le faire desmarchier. +ce veu par ledit suppliant et son compaignon, et ayant +appercheu que lung des autres avoit tire ung grant +poinchon de dessus son couteau et le baillit a celluy qui +occupoit ainsi lissue de luys de ladite taverne, doubtant +a ceste cause de passer parmy eulx ou vuydier de ladite +taverne dont ilz desiroient bien eulx departir car +avoient ja longement beu leur vin, se adviserent de +appeller loste de ladite taverne et luy dirent comment +iceulx compaignons estans ainsy a luys sestoient avant +leur venue illec courouche a eulx et que pour la maniere +quilz leur veoyent tenir audit huys ilz craignoient +deux de partir et de passer parmy eulx, requerrant +quil les voulsist faire en aller, telement que ce entendu par ledit hoste +sen alla parler a iceulx compaignons et fist tant quilz sen +allerent et tantost ledit suppliant et son compaignon se departirent +aussy de ladite taverne, mais nen furent point eslongnez sept +ou huit maisons long que iceulx trois compaignons les vindrent +poursuyr et lung diceulx a tout une courte dagge ou +poinchon quil tenoit sans escryer ou dire mot cuyda +murdrierement parderriere en frapper et le planter au doz +dudit suppliant mais de bien venir ledit hannekin de la chappelle +son compaignon lappercheut et escrya ledit suppliant lequel +se desmarcha subit et parce que ledit hannekin tira lautre +par le collet, il rompy ledit cop parderiere et tumba celuy +qui cuida donner le cop par terre, mais incontinent +lung des aultres trois compaignons assavoir ledit pierchon +de lille desgainant ung long coutteau quil portoit rua +dicelluy couteau pour frapper sur ledit suppliant de telle radeur +quil eust fendu la teste, neust estre que icelluy suppliant du +baston quil avoit apporte du bateau luy rompit et +destourna ledit cop, touteffoiz de la grant forche icellui +couteau devala au long du baston jusques a la main dudit +suppliant tellement quil en eust le doy aupres du paulx +tresfort blesche, et affole lequel pierchon encoires non +content rehaucha sondit couteau faisant soy effort de +ruer seconde foiz sur ledit suppliant mais icelluy suppliant +pour sa deffense et comme esmeu de courroux pour tel +oultraige a lui fait, rua de rechief sondit baston allencontre +dudit couteau de si grant forche aussy quil en rompy +et destourna encoires icelluy second cop, et que ledit +baston descendy sur la teste dicellui pierchon en facon +que parmy chapeau et bonnet il en receut telle navrure +en la teste que par faulte de bon pensement ou aultre inconement +icellui pierchon de lille en termina vie par mort environ +six ou sept jours apres. et combien que ledit suppliantsoit +escheu en cest inconvenient a son grant deplaisir et en son +corps deffendant. touteffoiz doubtant rigeur de justice +ilz sest absente de noz pays et seignouries ou depuis +cincq ans que ledit cas advint il na oze venir hanter ne +converser, ne encoires nozeroit faire. ains luy comviendroit +le demourant de ses jours demourer en estraingnes marches +et contrees en grant povrete ennuy et desolacion, se +notre misericordieuse grace ne luy estoit sur ce impartie +de laquelle actendu ce que dist est, et que aultrement il a +tousiours este de bonne vie et conversation, sans jaymais +plus avoir este actaint ne convaincu daultre vilain +cas, blasme ou reproche si comme il dist ilz nous a +treshumblement supplie et requis, pour quoy q nous +les choses dessusdites considerees ayans pitie et compassion +dudit suppliant, et luy vueillans a ceste foiz grace et misericorde +estre preferee a rigeur de justice. a icellui hubrecht +van zante suppliant inclinans a sa humble supplication et +mesmement a lonneur et reverence de la dolorense mort +que notre benoist redempeur jhesuscrist a tel jour quil est +huy souffrit a larbre de la croix pour la redemption +de lumain linguaige, avons ou cas dessusdit par ladviz +et deliberation de notre treschiere et tresamee fille de +nous empereur dame et tante de nous charles, dame +marguerite archiducesse daustrice, ducesse et contesse +de bourgoingne ducesse douagiere de savoye regente et +gouvernante etc, quite remis et pardonne, quittons remettons +et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et hommicide +devant declare, ensemble toute peine amende et offense +corporelle et criminelle en quoy pour cause et a loccasion +dicellui il peut et pourroit estre tenu envers nous et +justice. et lavons quant a ce remis et restitue, remectons +et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et renommee +a nozdits pays et seigneuries et a ses biens non confisques sancuns +en a, tout ainsi et en la maniere comme estoit devant ledit +cas advenu. en imposant sur ce scilence perpetuel +a notre procureur general et a tous noz aultres officiers quelzconques. +satiffaction touteffoyes faicte a partie premierement, et avant +tout euvre se faicte nest civilement tant seulement, +et moyennant que ledit suppliant lamendra aussy civilement +envers nous selon lexigence du cas et la faculte de ses +biens a larbitraigie et taxation de noz amez et +feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant +residens en notre ville de bruxelles que commectons a ce. +sy donnons en mandement a iceulx chancellier et +gens de notredit conseil en brabant, que appelle ceulx qui +pource feront a appeller, ilz procedent bien et +deuement a linterinement et verification de ces presentes. +et ce fait et ladite amende civile par eulx tauxee +arbitree et payee es mains de celluy de noz officiers +quil appertiendra, lequel sera tenu den faire recepte +a notre profyt, ilz et tous aultres noz justiciers et +officiers cui ce regardera, leurs lieutenans et chacun +deulx endroit soy et sicomme aluy apperthiendra, facent +seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission +et quittance et de tout le contenu en cesdites presentes +plainement paysiblement et perpetuellement joyr et user, +sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou +donne, ores ne ou temps advenir quelque arrest +destourbier ou empeschement au contraire en corps ne en +biens en aucune maniere. aincois se son corps ou +aucune chose de cesdits biens estoient pour ce prins +arrestez ou detenuz, les luy mectent ou facent +mettre tantost et sans delay a plaine et entiere delivrance +car ainsi nous plaist il, et le voulons estre fait. +et afin que ce soit chose ferme et estable a tousiours +nous avons fait mecttre notre seel a cesdites presentes. sauff +en aultres choses notre droit et lautruy en toutes. donne +en notre ville de gand, le jour du vendredy saint, +lan de grace mil cincqcens et dix. et des regnes +de nous empereur, assavoir de celluy de germanie +le xxv et desdits de hongrie etc le xxje. ainsi avoit +escript sur le reploy par lempereur et monseigneur +larchiduc, en leur conseil. et signe haneton. +collation a este faicte a +loriginal par moy +n streit $$$" +pardons,273.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen teghewoirdigen ende +toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige +supplicatie van cornelis de cortte arm scamel gesesle +geselle belast met wyf ende kinderen inhoudende hoe dat +hy suppliant inden jaere xvc ende xiiii omtrest sinxenen +is met zekeren goede mannen vanden dorpe van saventhen +op eenen achternoene gaen sitten drincken inde +herberge aldair geheeten teppcken ende nair dien den +dach was ten avonde commen ende de voirs. goede mannen +hadden hen gelach gemaict soe is de suppliant gegaen tot +zynen huyse ten eynde dat hy soude eenen stuver oft twee +blancken halen om zyn gelach mede te betalene dwelck +hem zyn voirs. wyf weygerde te gevene zoe dat zy hem +midts desen zeer stoorde ende is de suppliant alzoe +gecommen inde voirs. taverne ende bevandt dat allet +geselscap was gescheiden behalven alleend henrick +ellens den welcke zyn huysvrouwe corts dairnae +quam halen doen seyde de suppliant henderick laet noch +een quart meten op dat uwe huysvrouwe oick eens drincke +want wy en hebben geen bier meer daerop de huysvrouwe des voirs. +hendricx seyde lieve gesellen ten es den tyt nyet om vele +te drinckene tcoren en gelter nu nyet nae want tcoren was +doen dairomtrent al verslagen vanden hagel waerop de +suppliant antwoirdende seyde ghy seegt certain de waerheit +want tvalt nu eenen scamelen geselle zeer lastich broot +te crygene dairtegen seyde de voirs. hendrick dat tcoren +noch nyet te vele en gondt ende dat hy wel wilde dat +noch vele meer dierdere waere met meer andere worden +daermede hy den suppliant zeer vergramde ende mitsgaders +der stoornisse die hem zyn wyf als voeren aengedaen hadde +gehadt beres$$ berespde hy den voirs. d hendrick met eenigen +quaden worden daerop hendrick terstont die suppliant +hiet zynder moeder zeerden ende die wyle de weerdinne +om bier was soe nam de suppliant zynen opstekere ende +stack naeden voirs. hendrick ende ter stont track +hendrick zyn dagge om den suppliant wederomme te stekene +mair de suppliant was rasscher dan hendrick ende hy stack +hem ter stont twee oft drie steken in zynen boesem zoedat +de zelve hendrick corts daernae van levendelyve ter doot +quam ende hoewel tzelve feit ende dootslach den +suppliant zeer leet es geweest ende noch is nietemin +beduchtende rigeur van justicien heeft hem omtrent een +jaer lanck geabsenteert gehadt buyten onsen lande van brabant +tot onser blyder incompst toe die wy deden in onser stadt +van lovenen ende is de suppliant met ons ingecommen +ende binnen eenen jaere daernae soe heeft hy partie +geinteresseerde gecontenteert ende openbaerlyck opde +merct vander vueren ten aensienen van alder werelt gesoendt +gehadt ende want nae desen de suppliant heeft +gemeynt gehadt voldaen te hebbene heeft hem oyck +oytsundert binnen den voirs. onsen lande van brabant +gehouden gehadt sonder eenige behoirlycke brieven van +remissien te doen expedieren alzoe hy zeegt ons oetmoedelyck +biddende hem op al te willen verleenen onse gracie ende +genade waerome zoe eest dat wy desen +aengemerct ende hier eerst gehadt dadvys van onsen +procureur general in brabant ende daernaer van onsen lieven +ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen raede +aldair den zelven cornelis de cortte suppliant genegen +wesende tzynder voirs. supplicatien ende begheerten ende +hem willende in desen gracie prefereren voer rigeur van +justicien hebben inden gevalle als boven vergeven +quytgescolden ende geremitteert vergen scelde quyte +ende remitteren uuyt onser sunderlinger gracien mits deser +den dootslach voeren verclaert mitgaders oyck alle pene +ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy hen +overmits ende uuyt zaken van tgene des voirscreven +is iegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins +mach hebben ontgaen ende uuyt onser meerder ende +speciaelder gracien hebben hem intsgelycx vergeven +ende geabsolveert van dat hy suppliant zoe langen tyt +hem gehouden heeft binnen onsen voirs. lande van +brabant sonder onse voirs. brieven van remissien +et dinterinement der zelver ende hebben hem dien +aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende +stellen bydesen tot zyne goede fame ende name +in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende +tot zyne goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert +zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende +hierop een euwich zwygen ende silencie onsen procureur +general ende alle andere onse rechteren justicieren ende +officieren onser voirs. lants van brabant satisfactie +nochtans yerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde +partie zoe verre die noch nyet gedaen en waeren +civilyck alleenlyck behoudelyck oick dat hy den suppliant +den voirs. dootslach ende tgene des voirs. es iegen +ons civilyck beteren zal naerde gelegentheyt vander +misdaet ende faculteit van zynen goeden ende oyck +dat hy gehouden wordt te betalen de redelyck costen van +justicie daeromme gedaen ende nagevolcht indien +datter eenige geschiet zyn ter taxacie ende arbiterscepe +van onsen voirs. cancellier ende luyde van onsen voirs. +raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden +daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende +luden dat voere hemluden geroepen die gene die daeromme +behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen wel +ende duechdelyck totter verifficatie ende interinemente +van desen onsen iegewoirdigen brieven nae huere vorme +ende inhouden ende welck interinement de voirs. +suppliant gehouden zal zyn in onsen voirs. raede +#sy hier aff verantwordt +bbyden ontfangere vanden +exploiten +te verzuecken binnen eenen jaere nae date van desen +op de peyne van te verbueren deffect van desen ende +dat gedaen ende de voirs. civyle boete ende costen +van justicien indien datter eenige geschiet zyn +getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoirt van +welcke civile boete de ghene van onsen rentmeester +dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken +rekening bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte +mitten anderen penningen van zynen ontfack zy onse drossaet +van brabant amman van bruessele ende alle andere +onse ende onsen vassallen oft smaelere heeren rechteren +justicieren ende officieren voirs. lants van brabant +ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen +tegenwoirdige ende toecommende hueren stadthouderen +ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen +mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende +remissie inder manieren voirscreven rustelyck vredelyck ende +eeuwelick doen ende laeten genyeten ende gebruycken +sonder hem te doene noch te laten geschien eenich +hinder letsel oft moyenisse ter contrarien mair +indien zyn lyf oft zyn onverbuerde goeden waeren daeromme +gevangen becommert oft gearresteert dat zy die terstont +stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie ende +slakinge want ons alzoe gelieft ende ten eynde +dat dit vast ende gestadich blyve tot euwigen dagen +zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen dingen onsen rechte ende eenen iegelycken anderen +dessyns ghegeven in onser stadt van bruessele +opten goeden vrydach inde maent van aprille int jaer +onsheeren duysent vyffhondert vierendertich ende van +onsen keyserycke txvie ende van onsen rycke van +spaingnen ende andere txxe opde plycke stont +gescreven byden keyser in zynen raede +ende geteekent i de cock visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock" +pardons,371.txt,"remission d hommicide +philippe par la grace de dieu roy de castille de leon de grenade etc +archiduc d austriche prince d arragon etc duc de bourgoingne +de lothier de brabant de stier de karente de crayn de lembourg de luxembourg +et de geldres conte de flandres de habsburg de kyeburg d artois de bourgoingne palatin +de haynnaut de hollande de zeelande de namur et de zuytphen marquis +du saint empire et de borgauw lantgrave en elsaten seigneur de frise +sur le windischemarcq de portenauw de salins et de malines savoir +faisons a tous presents et advenir nous avoir receu lumble supplicacion +de conrard de blanier josne homme bourgois de la cite de liege +contenant comment par cidevant environ a neuf ou dix ans il, a l instigation +et ennord d ung henry van roze son beau frere estant en sa subjection +s est avec icelluy et aultres compaignons trouve en notredit pays de +brabant ou ilz ont prins ung nomme phelippe penelle marchant de +gennes lequel present phelippe fut par ledit henry et ses complices ammene +et ranchonne a certaine somme de deniers dont ledit suppliant eut sa part +or est il que apres ladite prinse ledit conrard suppliant soy voyant +desceu de sondit beau frere et avoir commis tel cas luy qui estoit josne +par moyen de son pere et aultres ses parens et amis trouva fachon +d appointer avecq ledit phelippe, tellement qu il restitua enchierement +sadite part comme par quictance souffissante peut apparoir. et aussi +d obtenir remission de reverend pere en dieu notre tres chier et +feal cousin l evesque de liege son prince, et s est depuis tousiours +tenu en sa maison avecq sa femme audit pays de liege faisant sa +marchandise et a este de la loy comme il est encoires neantmoins +doubtant righeur de justice il se n oseroit trouver en notredit pays +de brabant a son grand regret. se n est que notre grace ne luy +soit sur ce impartie si comme il dit en nous suppliant pour ce +que dudit cas luy vueillons faire pardon et remission et sur ce luy +faire expedier noz lettres patentes et pertinentes pour ce est il +que nous ces choses considerees voulans a dez grace et misericorde +preferer a righeur de justice audit conrard suppliant inclinans +a sadite supplication et requeste. avons de notre certaine science +et de grace especial quicte remis et pardonne et par ces presentes quictons +et pardonnons le fait et cas dessusdits enssamble toute paine et amende +corporele criminele et civile. en quoy pour cause et occasion du fait +et cas avantdit il a ou peut avoir mesprins et estre encourru +envers nous et justice. et l avons quant a ce restitue et restituons +a ses bonne fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez +saucuns en y a. en imposant sur ce scilence a notre procureur et a +tous noz aultres justiciers et officiers quelzquoncques cui ce regarde +satisfaction toutesfois faite a partie se faicte n est et elle y eschiet +prealablement et avant tout oeuvre. sy donnons en mandement +a noz amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil ordonnez +en notredit pays de brabant, que appellez ceulx que pour ce seront a +appeller ilz procedent et facent proceder deuement et diligamment +a l interinement et verification de ces mesmes presentes. et ce fait +mandons en oultre a iceulx noz chancellier et gens de conseil +a noz seneschal de brabant maire de louvain amman de +bruxelles eschouthettes d anvers et de boisleduc et a tous noz +aultres justiciers et officiers presens et avenir quelzconcques de +notredit pays de brabant et a iceulx des bassains seigneurs noz vassaulx +d icelluy pays leurs lieutenants et a chacun d eulx en droit soy et sy comme +a luy appartiendra que de ceste presente grace remission quictante +et pardon selon et par la maniere que dit est ilz facent seuffrent +et laissent ledit suppliant joyr et user plainement paisiblement +et perpetuellement sans luy faire donner ne souffrir estre fait +aucun arrest destourbier ou empeschement au contraire mais ainchois +se son corps ou aucuns de sesdits biens non confisquez estoient pour +ce prins saisiz arrestez ou empeschiez les mectent ou facent mectre +tantost et sans delay a plaine delivrance car ainsi nous plaist il. +et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons +fait mectre notre seel dont avons use jusques a orez a ces presentes +sauf en aultres choses notre droit et l autruy en toutes. +donne a treves le vendredy saint l an de grace mil cincq cens +et quatre. et de notre regne le premier ainsi soubz escript sur +le reploy par le roy et signe de thielt et encoires visa. +collationne a l original +par moy." +pardons,121.txt,"remissie +albert ende isabel clara +eugenia infante van spaignen by der gratien goidts eertshertogen van oostenrycken +doen te wetene alle jegenwoordige ende toecoemende dat wy +ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jehan gebuers notaris ende +practisyn postulerende ten platten lande belast met drye cleyne +moederloose kinderen behouden van syne eerste huysvrouwe inhou$ +dat wylen maria lindekens syne tweede huysvrouwe gewees$ +sijnde binnen onser stadt van loven ende naer dyen sy tsaemen +aldaer hadden goeden chiere gemaeckt vreetsaementlyck ver +trocken uuyt de selve onser stadt naer st jooris wingen$ +plaetse van hunne residentie ende tusschen wegen nyet verre +vanden selve stadt opde diestersche baene tsamen gaende al +cautiende den suppliant daer over buyten eenich achterdencken +van quaet metten dranck bevangen synen henger inde +scheyde voor ende achter syne huysvrouwe spelens gewyse brengende +is onwetens deselve scheyde uuytgevlogen ende den selven +henger just coemen te vallen boven haere rechte oore en$ +daer deur gecauseert een cleyne vleeswondeken quaelyck +weerdich om chirurgyn te gebruycken hoe wel nochtan$ +den suppliant hem des nyet getroostende is met synen huysvrouwe +de wonde eerst ende voor al by hem met synen neusdoeck +verbonden wedergekeert naer loven in sekere herberge +ontrent die diestersche poorte alswanneer deselve sijns$ +suppliants huysvrouwe met sijnen swager des anderen daechs +daer naer is gegaen inden wijnkelder onder den stadthuys +ende aldaer enen pot wijns oft twee heeft helpen drincken +waer door sy haer toonende een weynich onstelt is den suppliant +naer drye daegen dat sy aldaer tsaemen hadden geweest +gegaen ten huyse van meester carel van maelstede barbier +om aldaer tot synen huyse te blyven ter tyt ende wijle toe sy +volcoementlyck waere gecureert waer over tusschen den selven +barbier en hem suppliant geconvenieert synde hy suppliant preparae$ +maeckende om te vertrecken om sijne affairen middelen tyde +te dirigeren dan deur de instantelycke begeerte vanden selve syne +huysvrouwe is hy haer voordyen ende den anderen nacht gebleven sonder +van eenige swaricheyt te hooren synde nyettemin daer naer +gevallen in eenen groote ende vehemente cortse dat sij ten achtsten +daege naerde voors. quetsure tot sijns suppliants onsprekelycke leet +wesen deser werelt is coemen toverlyden wyens ziele godt +beraede ende hebbe in syne eeuwige ruste nochtans buyten +sijnen toedoen noch en can den suppliant deur de voors. quetsure +nyet geseght oft verstaen worden de occiso gehouden te syn +ende voorsulcx hem nyet voorvluchtich en heeft te maecken in +sondere consideratie nemende opde certificatie gegeven by meesters +chirurgyns de voors. wonde gevisiteert hebbende voor ende naer +haere doot oock begraven synde ter instan van haere broeders +uuyten grechte gedaen wyens vercleren over deselve respective +visitaecie eenpaerlyck gedraecht dat de quetsure nyet en is +geweest lethael ende de voors. sijne huysvrouwe daer van oock +nyet gestorven daer inne de selve personen staen te gelooven +gelyck oock de intentie vanden suppliant nyet en is geweest de +voors. syne huysvrouwe in haeren lichaeme voor dminste te +offenseren voere min te quetsen al eest dat sulcx by ongeval +door inckele onnooselheyt is gevolght ende den suppliant alsoo +over haere door onschuldich wyen pyne genoech doet haere +absentie te missen soo sij oock met malcander staende den +houwelycke altijt peysselyck ende vredelyck hebben geweest ende +alsoo geene occasie geweest synde van dissentie en valt oock +inden suppliant egeene prosumptie dat hy syne huysvrouwe in haeren +leven soude hebben willen offenseren gelyck sulcx oock de +plaetse alwaer het feyt is gevallen op eene oepen ende publycke +baene genoechsaem uuytwyst behalvens alnoch dat syn geweir +nyet en is getrocken geweest ende alsoo daermede die goede +intencie vande suppliant dat hy noynt van quaede intencie en is geweest +geverificeert dan blyft desnyettemin absent ende voorvluchtich +daerentusschen syne ses moederloose kinderen van doen zyde +loopen geheel desolaet dat een yegelyck hen tselve siende erbe$$ +ende van dandere zyde alle syne affairen ende negotien in +confusie sulcx dat hy ende syne kinderen geschaepen syn geruineert +te worden ten sy hem uuyt speciale gracien over de voors. +quetsure voor soo vele hy mach verstaen worden daermede +misdaen te hebben worde gegeven gracie ende bermherticheyt +daer toe onse herten ordinarie meer syn geinclineert als +tot rigeur van rechte besondere in regard vanden gene als +uuyt pure ootmoet hen prosternerende voor onse voeten gelyck +den suppliant is doende mits desen sonder oynt in eenige misuse +geconstitueert geweest te syne weerdich reprehenie +criminele dan heeft hem altyt eerlyck vromelyck ende +getrouwelyck buyten reprochen gedragen ende om waer toe +te coemen haer tegenwoordich offereert de occasie +van desen heyligen tyt representerende de voetstappen van +onsen salichmaecker hoe dat hy om het menschelycke +geslacht te verlossen is gestorven voort alles heeft +voldaen ende gepardonneert gevende exemple aen alle christ$ +princen tot hunne ondersaeten om gelycke bermherticheyt +te thoonen die hy verhoopt ende vastelyck betrouwt dat +hem sal geworden desen gemerckt ende dat hy suppliant nyet +genst$ende de onnooselheyt vande feyte ende dat de voors. wonde +nyet en is geweest lethael ende hy suppliant vanden doot onno$ +heeft desnyettemin de naeste vrienden vanden voors. syne +huysvrouwe tot accoorde ende minnelycke verdrach doen versoeck$ +meynende dat hem tselve nyet en sal geweygert worden +consideracie nemende opde gelegentheyt ende onnooselheyt vande +voors. feyte heeft ons de voors. suppliant daeromme seer ootmoe$ +gebeden om ense oepene brieven van remis in sulcken ca$ +dienende soo eest dat wy desen aengesien ende tot dyen de +voors. certificaeten geneycht wesende ter beden des voors. suppliant +ende willende hem in dit stuck prefereren gracien ende misericord$ +voor strangheyt ende rigeur van rechte besondere ter eeren ende +contemplacien vande bitter passie ende lyden ons heeren jhesu ch$ +dwelck hy op sulcken goeden dach als heden voorde salicheyt +vande menschelycke geslachte geleden heeft hebben den selven suppliant +inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelde, +quyte ende vergeven uuyt sonderlingen gracien by desen onsen brieven +tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensien +en breucken corporele ende criminele die hy ter causen van +dyen eenichsins tegens ons ende justicie mach hebben +ontgaen ende misdraegen ende hebbendem dyen aengaende wede$ +gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren to$ +synen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voors. landen van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot syne onverbeurde +goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren +soo hy was voor de toecompste vanden voors. feyte imponerende hierop +een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen +anderen onsen justicieren ende officieren wie sy syn satisfactie +ende beternisse ieerst ende voor al gedaen der partije geinteresseerde +indyen die noch nyet gedaen en sijn ende eenige daer toe staet civilyck +alleenlyck behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. +feyt tegens ons te beteren civilyck allenlyck naer gelegentheyt +vande saecken ende faculteyt van syne goeden met oock te betalen +die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te +doene allet ter taxacie ende moderacie van onsen seer lieven ende +getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant +die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ont +bieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende +raedtsluyden dat voor hen geroepen den genen die daeromme behooren +geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck ter verifi +catie ende interinement van desen ende totter taxacie ende moderacien +vanden voors. emende ende costen van justicien alsoo sy sullen +bevinden behoorende welck interinement die voors. suppliant gehouden +sal syn te versoecken en hem in persoone te presenteren in onsen +voors. raedt binnen sesse maenden naestcoemende opde pene van +te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile +boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt syn in +handen vanden genen dyen dat behooren sal sy onsen vors. procureur generael +in brabnat ende alle andere onse rechteren justicieren officieren +ende ondersaeten tegenwoordige ende toecoemende dyen dat aengaen +sal mogen heure stedehouderen ende een yegelyck van hun besondere +soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant +van deser onser iegenwoordiger gracien ende remis ende van alle dinhouden +van deser inder vuegen ende manieren voore verhaelt rustelyck +vredelyck volcoementlyck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder +hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecoemende tyden +eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter +contrarien maer indyen syn lijff oft eenige van syne onverbeurde +goeden daeromme gearresteert becommert oft beleth waeren dat +sy die setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder +ende volcoemende delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten eynde +dat dit vast ende gestadich blyve ter eeuwigen daege soo hebben +wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen +dingen onsen rechteren ende eenyegelyck anderen dessyns gegeven +in onser stadt van brussele opden goeden vrydach in’t jaer +ons heeren xvi c ende xxie onder op de plycke stont geschreven +aldus byde eertshertoghen onderteekent steenhuyse ende was +gesegelt met een groenen wasschen segele uuythangende +in groene zyde snoeren" +pardons,094.txt,"remisie +albert ende isabel etc. doen te wetene alle +tegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben die ootmoedige +supplicatie van adriaen van mechelen jonckman noch minderjaerich woonende +binnen onser stadt van herentals inhoudende hoe dat hy suppliant hem altyt seer +eerlyck, vromelyck ende buyten reproche heeft gedraegen, noyt yet geperpetreert hebbende weerdich +punitie criminelle, behoudelyck dat meer dan een jaer geleden hy suppliant sittende op syn werch +ten huyse van merlen eynde binnen herentals voorscreven ende crygende eenige woirden met hans +gastweerdere synen medegeselle, is gebeurt dat middelen tyde aldaer gecommen is +christiaen van mechelen des suppliants broeder de welcke hoorende de affdraegende +woirden tusschen eenen ende den anderen, heeft hun willen onderrichten, seggende schande +ende quaelyck gedaen te wesen t’gene zy opden winckel voorstelden ende bedreven ende die +suppliant tselve cleyn oft luttel achtende ende oversulcx tegen synen broeder mede woirden +maeckende, heeft die voorscreven christiaen den suppliant al lachende met een geerdeken +oft roedeken geslaegen, waertegen die suppliant nemende in syn handt een cleyn stocxken +ende tselve naerden voorscreven synen broeder worpende is by ongeluck comen te vallen op +hooft, die daervan oock een weenich gequest wordde sonder nochtans ter dyer oorsaecke +syn gaen, staen, geten, drincken ende daegelyck handtwerck te doen gelaeten te hebben +dan wel sesse weken naer t’voorscreven accident, bevangen worddende met eene natuerlycke +sieckte, is vande selve sieckte tot des suppliants groot leetwesen comen te overlyden +wyens ziele godt benaede, ende hoewel hy suppliant inde doot vande voorscreven christiaen +synen broeder geenssins en is culpabel ende dat hy van een andere sieckte is gestorven +van tvercleren desselffs chirurgyn, broeders, susters ende andere, den selven +christiaen in syne sieckte geassisteert hebbende claerder is blyckende by attestatie +van borgemeesters, schepenen ende raedt der stadt herentals voorscreven daer van zynde +expresselyck ontlastende den suppliant van des voorscreven syns broeders afflyvicheyt +met affirmatie dat hy christiaen van voorscreven quetsuere nyet en is gestorven +daermede hy soude mogen gestaen zoo eest nochtans dat hy cortelinge ge$ +willende vertrecken, om wat voirder te versuecken ende het lant te sien $ +daervoor noch gereprocheert oft anderssins gequelt te mogen wordden tgene +hy midts de versche memorie van eenenyegelyck ende syne nothoire innocentie +al voren hem op reyse te geven wel wilde versien te syn allet gelyck hy suppliant +seyde, heeft ons daerom seer ootmoedelyck gebeden om onse opene brieven van remissie +daertoe dienende soo eest dat wy desen aengemerckt ene gesien hebben +het advys van onse lieve ende beminde die schouteth ende schepenen onser stadt +van herentals eentsaementlyck d’informatie by hun opt voorscreven feyt genomen ge$ +wesende ter beden des voorscreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte, hebben den selven +inden gevalle als boven quytgeschouwen ende vergeven, schelden quyte ende vergeven vuyt +sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert, mitsgaeders +alle offencie corporele ende criminele daerinne hy ter causen voorscreven midts dat +daeraen cleven mach tegen ons ende iusticie misdaen ende misbruyckt mach hebben +hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren +tot synen goeden naeme, fame ende geruchte in onsen voorscreven lande van brabant +ende allen anderen onse landen ende heerlyckheyden ende tot syne onverbeurde goeden +indyen hy eenige onder ons heeft, gelyck ende in alder manieren zoo hy was voor de $ +vande voorscreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant +den voorscreven schouteth van herentals ende allen onsen iusticieren ende officieren wie +sy syn, satisfactie ende beternisse eerst ende vooral gedaen der partye geinter$ +voor soo vele die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenelyck ende de saecke sulcx +verheyschende behoudelyck dat de voorscreven suppliant gehouden sal syn t’voorscreven feyt tegen ons te beteren +civilyck naer gelegentheyt van saecken ende facilteyt van zyne goeden met oock te betaelen die redelycke +costen van iusticien hierom alreede gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien vanden +lieve ene getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert in brabant, die wy +daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen, ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier +ende raedtsluyden dat voor hun geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te syne, zy $ +wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interimente van desen, ende ter taxatie ende moderatie +vande selve amende ende costen van iusticien alsoo sy sullen bevinden te behooren, welck +interimente de voorcreven suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren +in onsen voorscreven raede binnen sesse maenden naestcommende op de pene van te +verbeuren d’effect van dyen, ende dat gedaen ende de selve civile boete ende +costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande genen dyen dat behoiren +sal sy, onsen voorscreven procureur generael in brabant, onsen schouteth van +herentals voorscreven ende alle andere onse rechteren, iusticieren, officieren ende +ondersaeten tegenwoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen, heure +stedehouderen ende eenen yegelycke van hun besundere soo hun toebehoiren sal, doen +laeten ende gedoogen den voorscreven suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratien +ende remissien ende van alle d’inhouden van deser inder vuegen ende manieren voor +verhaelt, peyselyck, rustelyck, vredelyck ende volcommenlyck ten eeuwigen daegen genyeten +ende gebruycken, sonder hem daerinne te doen off te laeten doen ende geschieden nu oft in +toecommenden tyden eenich hinder, letsel oft moeyenisse aen lyff ofte aen goeden +ter contrarien maer indyen syn lyff off eenige van sijne goeden daerom gearresteert, +becommert oft beleth waeren, dat sy die setten ende stellen doen setten ende stellen +terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantien, want +ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast end e gestaedich blyve ten eeuwigen +daegen soo hebben wy onsen segel hieraen doen hangen, behoudelyck in andere dingen +onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegeven binnen onser stadt +van bruessela inde maent van meye int jaer ons heeren +duysent zeshondert ende vijff onder opde plycke stont gescreven +bijde eertshertogen ende onderteeckent n. lombaerts ende was +gesegelt met eenen grooten zegele van groenen wassche onder vuyt hangende +in syden snoeren." +pardons,244.txt,"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende +dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris +muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende +alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende +kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc +negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van +loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen +zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende +thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den +huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes +te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer +hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck +waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten +augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen +die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de +voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden +de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende +zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt +impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs. +clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met +zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere +wechleede keerde weder ende slouch eenen grooten slach naer den voirn. +suppliant welcken slach hy suppliant keerde ende quam den selven +augustin in zyn mes hem aenveerdende van achter byden arme aleer hy +wech conte gevendt hem met zyn voirs. brootmes een steke in zyn +scauwer welcke steke nyet een vingere diepe was ende de +voirs. augustin gevoelende die voirs. quetsure hy ende zyn voirn. +geselle liepen wech den welcken de supliant ende geraert zyn +gheselle die egheen geweer en hadde als voirs. is naeliepen totten +houck vander straeten dat ziende de voirs. augustin is wederomme +gekeert ende begonst te slaen groote slagen met zynen messe +ende de voirs. clerc te werpen groote steenen naerden voirs. +suppliant ende geraert zyn geselle die by ghebreke van geweer +wierp zyn bonnet tusschen beyden omme te breken ende doen +cesseren de voirs slagen zoe dat de voirs. suppliant ontfinck eenen +grooten steen op zyn hooft ende een andere op zyn duyme waerop +hy viel ter eerden zoe oyck dede de voirn. augustin roupende ick +ben doot dit hoirende de voirs. clerc bespranc den voirn. suppliant +met eene corte dagge die hy hadde meenende hem te duersteken +ende vanden lyve te grieven midtswelcken de voirs. suppliant +om zyn lyff te beschudden hem ziende in zulcke extremiteyt +aenveerde den clerck byden arm keerde deselve ende met zyn +voirs. brootmes gaff hem eenen steke duere den arm twelck +den clerck gevoelende nam de vlucht seggende ick hebts oick +genouch achterlatende den voirs. augustin zynen geselle +ghequest van een steke vanden voirn. messe in zyn scauwere +ende gevallen als voirs is van welcken quetsure de voirs. +augustin by ghebre van goet regement ende dat hy bleef dien +geheelen nacht bloedende oft anderssins sdaechs daernaer +gevaren es van levende jyve ter doot ende hoewel de selve +suppliant heeft peys gemaect metter geinteresseerde partie +vreesende nochtans rigeur van justicie heeft ter causen vanden +voirs. feyte twelck hem zeer leet is geabsenteert uuyt onse +voirs. stede van loeven ende lande van brabant ende is gescepen +daer uuyt te moeten bliven tzynder grooten scade ende +achterdeele ten zy dat hem onse gracie verleent werdt alsoe +hy zeyt ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eist +dat wy desen aenghesien compassie ende medelyden hebbende +metten voirn. suppliant inden ghevalle als boven quytgescholden +ende vergheven scelden quyte ende vergheven uuyt onse +zunderlinghe gracie by desen den dootslach voeren verclaert +mitgaders oyck alle penen ende amende corporelle ende +criminelle daerinne hy hem overmits ende uuyt saken van +tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie +eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende +gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen +tot zynen goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom van +brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende +tot zynen goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre +daer eenige waren imponerende hier by een eeuwich zwygen ende +silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren +justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant +hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans yerst +ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerde zoe verre die +noch nyet gedaen en ware civilick alleenlyck behoudelyck +nochtans dat hy den voirs. dootslach jegens ons civilick beteren +sal naer gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen +goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betaelen de redelycke +costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght indien +datter eenige geschiedt zyn ter taxacie ende arbiterscepe van +onsen lieven ende ghetrouwen den cancellier ende luden van onsen +raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden +daeromme ende bevelen den voirs. onse cancellier ende luden van +onsen raede in brabant dat voere hemluden geroepen de gene +die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy procederen +ende doen procederen wel ende dueghdelyck totter verifficatie +ende interinemente van desen onsen jegenwoirdigen brieve naer hueren +formen ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant +gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere +naer date van desen op te peine van te verbueren deffect der selver +ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie +indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt +alst behoiren sal van welcke civile boete degene van onsen +rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken +rekeninghe bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten +andere penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossat van brabant +meyer van loeven ende alle andere onse ende onser vassalen off +smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. +landts van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft +wesen moghen tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedehouderen +ende elck van hem zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach +den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder +manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende +laten genyeten ende ghebruycken sonder hem te doen noch +te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder letsel +oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyff oft +eenighe onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert +oft gearresteert waren dat zy die terstont stellen oft doen +stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons +alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich +blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen +# sy hieraf verantwort +byden ontfanger +vanden exploiten +hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een +yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele +inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert +ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van +onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont +ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende +gheteekent l de zoete visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock" +pardons,183.txt,"philips etcetera doen te wetene alle tegenwordige +ende toecomende dat wy hebben ontfangen d’oytmoedige +supplicatie van servais bollen ingesetene van cuntich inhoudende +dat hij op den 21 maart 1652 geadresseert geweest syn van raphael +maes daer hy werckte ontrent syn vaeders huys t’sels daetelyck +heeft gaen seggen aen synen vaeder die daer oppe met die suppliants +moeder naer den voorschreven raphael maes syn geloopen alwaer die suppliant +syn roer gehaelt hebbende oock is by gecomen ende naer eenich gevecht +mette schupen ende stocken die sy inde handen hadden ende groote injurien +die der voorschreven raphael maes soo aende vaeder als moeder des supliants +hadde naer geroepen heeft den suppliant in eoden conflict uet colere +ende door deselve bewecht synde syn roer gelost op den voorschreven +raphael maes waerdoor den selven midts sy naer by den anderen +waeren soo geraeckt is geworden inden buyck dat hy corts +daernaer is gestorven tot groot leetwesen des supliants +die geene meyninghen hadde van den selve ter doot te brengen +midts het voorschreven roer maer gelaeden en was met haegel +welcken aengemerckt ende dat die suppliant hen andersints altyt +seer wel heeft gedraegen ende nu soo lange inde gevanckenisse +hadde geseeten t’sedert den voorschreven neerslach soo badt hy oytmoedelyck +dat ons geliefden hen te verleenen onser oepene brieven +van remissie in forma daertoe dienende soo eest dat wy +desen aengesien geneyht wesende ter bede des voorschreven sippliant ende +willende hen in dit stuck prefereren gracie ende misericordie +voor strengheyt ende rigeur van rechte hebben den selre suppliant inden +gevalle alsboven geremitteert quytgeschonden ende vergeven +remitteren schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinge goeden by +desen onsen brenafkorting? t’feyt ende ongeval boven geruert midts gresafkorting ? +alle offentie ende breucke corporele ende criminele daer +inne hy hem overmidts ende vuyt saecke van t’gene des voorschreven is +tegens ons ende justitie eenichsints mach hebben +ontgaen ende mesdraegen ende hebben hen dyenaengaende +weder gestelt ende gerestitueert ende stellen weder +ende restitueren tot syn goeden naeme ende fame ende geruchte +in onsen voorschreven lande van brabant ende alle andere +onse landen ende heerlycheden ende tot synen onverbeurden +goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende +in alder manieren soo hy was voor de toecompste van +voorschreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswych +onsen seer lieven ende getrouwen raedt ende procureur generael +in brabant ende alle andere onse justicieren ende officieren +wie sy sy syn statisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen +der partye geinteresseerde inden die noch nyet gedaen en sy +ende eenighe daertoe stae civilyck alleenlyck behoudelyck dat ae$ +voorschreven suppliant gehouden sal syn t’voorschreven feyt tegens ons te beter$ +civilyck naer gelegentheyt vande saecke ende faculteyt +van synen goeden met oock te betaelen den rederlycke costen van +justitien hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter +taxatie ende moderatie van onsen seer lieven ende getrouw$ +die cancellier ende lieden van onsen raede in brabant +die wy daertoe gecoitteert hebben ende coitteren by desen +ende te betaelene eene dobbele amende +ontbieden daerom ende bevelen den selve onsen cancelier +ende ricedtslieden dat voor hen geroepen dengenen +die daerom behooren geroepen te syn sy procederen w$ +ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente +van desen ende totter taxatie ende moderatie van voorschreven +costen van justitien ende dobbele amende alsoo sy sullen +vanden te behoorne welck interinement die suppliant +gehouden sal syn te versueckene ende hen in persoone te +presenteren in onsen voorschreven raede binnen sesse maenden +naestcomende op pene van te verbeuren d’effeckt +desen ende dat gedaen ende deselve dobbele amende costen +van justitien getaxeert ende betaelt synde in handen +van dengenen dien dat behooren sal sy onse voorschreven procureur +generael in brabant ende alle andere onse rechteren +justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordig +ende toecomende dyen dat aengaen sal moghen +heure stedehouderen ende eeniegelyck van hen besundere +soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen de voorschreven suppliant +van deser onser tegenwoordiger gracien ende remissien ende van +allen den inhouden van desen indervuegen ende manieren boven +verhaelt rustelyck vredelyck ende volc$mentlyck genieten ende gebruycken +sonder hen te doene oft laeten geschieden nu noch in toecome$ +tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyff noch +aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyft oft eeni$ +van synen onverbeurde goeden daerom gearrestert boven +macht oft belet waeren dat sy die setten ende stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivranti$ +$$antons alsoo gekest ende ten eynde dit vast ende gestand$ +blyve t’eeuwichen daege daerop hebben wy onsen zegel ge$ +aen doen hangen behoudelyck nu andere dingen aasen richt$ +ende eenen zegel dessyns gegeven inde daernsr stadt brue$ +inde maendt van april int jaer onsheeren 165$ +ende van onsen rycke get 54e +sas happart" +pardons,319.txt,"abolicie voer janne de passano ende zyne dienere +philips bider gracien godts eertshertoghe van oistrijke hertoge +van bourgoignen van lotharingen van brabant van stier van karentien +van crain van limburg van luxemburg ende van gelre greve +van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg +van artois van bourgoignen palatyn van henegouwe +van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen +mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw +lantgrave in elsaten heer van vrieslant van oxter +windeschemq van portenauw van salins ende van mechelen +allen den ghenen die dese onse letren selen sien saluyt +alsoe ons van wegen jans de passano coopman vander +natien van genues residerende tegewoirdelic in onser stad +van brugge te kennen gegeven es geweest hoe dat +inden jaere vyfthienhondert lestleden een geheeten +jan ofte ten versuecke vanden voirs. suppliant ende +van loys de ligno dienere desselfs hadde betalingen +gedaen eenen geheeten jan adriaenss vander sommen +van vierentwintich ponden grooten onser munten van vlaenderen +die de selve suppliant hem schuldich was ter sacken van sekere +comenscapen van meeden ende dat zekeren tyt daer +nae geleden een geheeten gielles van roye executeeur +te kennen gaf onsen procureur generael in brabant dat die +voirs. betalinge vanden voirs. xxv ponden groten +hadde gedaen geweest in ende met lichten gelde contrarie +onser ordinancie op stuck vander munten gemaect by middele +vanden welcken onse procureur hadde den voirs. suppliant te +rechte betrocken voer onse lieve ende getrauwe die cancellier +ende andere lude van onsen raide in brabant ende aldaer +tegen den selven suppliant geconcludeert soe hem dat goetdochte +ende werd aldaer tusschen partyen soe verre geprocedeert +nae dien dat van wegen des voirs. suppliant te kennen gegeuen +hadde geweest als dat hy nyet en wiste vander voirs. +betalingen inder manieren die onse voirs. procureur die +proponeerde ennichssins gedaen te syne ende oft die +geschiet waere inder manieren voirs. dat zoude +gedaen zyn sonder syne wete danck ende wille +contenderende om die ende ander redenen ende middelen ten +eynde van absolutien naden welcken die voors. partyen +contrarie ende in enquesten om welcken appointementen te +voldoene onse voirs. procureur hadde doen hoiren den voirs. +giellis van roye denunciateur ende janne adriaenss. die welcke +de voirs. suppliant om te bewyssene zyne onnoeselheyt ende +ignorancie in desen hadde doen wederleggen ende hoewel +die selve suppliant ende zyn voirs. dienere nyet en meynden +hier inne tegen ons yet mesdaen oft gebruyct te hebbene +desen nyet tegenstaende soe beducht hem nochtans de voirs. +suppliant datmen hem opte depositie vanden voirs. getuygen oft +anderssins soude willen straffen ende punieren als infracteur +van onser voirs. ordinancien ende daer toe inde penen daer inne +begrepen dwelc op dat soe gebuerde comen soude tot grooter +schanden scaden ende ongenuchten vanden selven suppliant het en waere +dat wy hem hier op onse gratie verleenen wilden soe hy seght +daeromme gemerct de redenen voerscr. hy ons oitmoedelic heeft +gebeden. doen te weten dat wy die saken voirscr. +overgemerct ende gehadt davys van onsen stadhoudere generrael +den greve van nassouw ende oic vanden luden van onsen +grooten raede geneycht wesende ter oitmoediger beden +vanden voirs. suppliant willende den selven in dit stuck gracie +ende genade prefereren voer rigeur van rechte hebben in +gevalle als boven. af ende te nyente doende tvoirs. proces +mit des dair aen cleven mach quytgeschonden geremitteert +vergheven ende geabolieert ende uuyt onser rechter +scelden quyte remiteren vergeven ende abolieren by desen onsen +jegewoordegen brieve allet ghene daer inne de voirs. suppliant +ende loys zyn dienere biden voirs. processe belast ende geaccuseert +hebben geweest oft souden moigen wordden mitgaders alle +peynen ende boete criminele ende civile daer hy oft de selve +loys uuyt saken van dien mit des daer aen cleeft tegen ons +ende justicie mesdaen oft mesbruyct mogen hebben den selven +suppliant ende zyne dienere stellende ende restitueren tot haerer +goeder famen ende namen ende tot allen hueren goeden nyet +verbuert noch geconfisqueert wesende in dien zy enige +hebben in alle der formen ende normen als zy waeren +aleer ende voerden beghinsel vanden voirs. processe +imponerende onsen voirs. procureur in desen scilencie ende +eewich geswych ontbieden daer omme ende +bevelen onsen drossete van brabant meyer van loeven +amman van bruessel schoutheten van antwerpen +ende vanden bossche ende allen anderen onsen ende der +smaelre heren dieneren officieren justicieren ende ondersaten +ons voirs. lants van brabant dien dat enichssins aengaen +mach dat zy ende een yegelic van hen den voirs. +suppliant ende loys zynde dienere van desselve onser gracien +quytsceldinghen remissie ende abolicie ende van al den +inhouden van dien inder manieren als voirs. es rastelic +ende vredelic doen ende laten genyeten useren ende gebruycken +sonder hen te doene oft te laten geschieden ennigen +hynder stoet oft belet ter contrarien het zy aen lyve +oft goeden in enniger manieren. want onser beliefte +sulcke es ende des torconden hebben wy onsen +segel hier aen doen hangen gegeven in onser stad +van bruessel den xxixen dach van meerte +int jaer ons heer duysent vyfhondert ende twee +voer paesschen aldus ondergescreven opt plycke +by mynen heere den ertshertoge. ende geteykent +crokaert +die collatie van desen copien es gedaen +ende bevonden concorderende metten originale +bezegelden brieven bij mij +n strate" +pardons,332.txt,"kenisse van dootslache +phelipe bijder gratie gode ertshertoge van oistenrijk +hertoge van bourgogne, van lotharingen, van brabant, van stiermark, van +carintie, van cram, van limbourg, luxembourg ende van geldren, grave +van vlaenderen, van habspourg, van tyrol, van ferrette, +van kiburg, van artois, van bourgognien, palatyn van henegouwe +van hollant van zeelant van namen ende van sutphen +marcgrave des heylichs roemschen rycs ende van borgon +lantgreve in elzaten heere van vrieslant opter windischemde$$$ +van portenau van salins ende van mechelen doen te wetene +allen luyden iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen +hebben die oitmoedige supplicatie van pieter van muyse +jonckman geboren van deser onser stad van mechelen +inhoudende hoe dat sinte pieters dach lestleden was een jaer +die selve suppliant wesende int geselscap van jan vander +genelle ende willem van alters in een dorp genaempt +ter cruyse in onsen lande van brabant ten huyse van eenen +genaempt helizens alias leerman om aldaer met elcanderen +te drincken ende in tselve huys gecommen synde sach aldaer +eenen luuc nys liggende up een bedde jan vanden meulne +henrick ende pieter nys die alle saten ende droncken in een +geselscap die welcke hij suppliant groettede ende alsoe hy +suppliant ende die van synen geselscepe geseten waeren +verbeydende wyer dat zy geheischt hadden die voirn. pieter +nys gaf den voirs. suppliant eenen tuege te drincken ende als +die selve suppliant gedroncken hadde gaf den voirs. pieter nys +synen pot wederomme hem dair af bedanckende die voirn. jan +vande muelne die wat bij drancke was dat siende toochde +genouch maniere ende gelaet dat hij met wel te vreden en was +dat die voirs. pieter nys den selven suppliant te drincken gegeven +hadde ende begonste vele hoochmoedige woerden bedectelic te +spreken userende van sekere tale ende sprake die de voirs. +suppliant niet en verstont noch wat hy dair mede meynde +maer mercte wel dat hy niet wel gemoet en was +ende van stonden aen die voirs. luuc schoof up vander bedde +dair hy lach ende noch eenige andere met hem roupende +verrader tes hier te doene beghinnende te steken ende te slaen +naerden voirs. suppliant soe dfat hy dair een wonde ontfinck +in zijnen rechter aerm dat synde die ghene die dair by waer e +sunderlinge den voirs. pieter ende henrick nys gebroeders +hilden een wyle tyts den voirs. jan vander muelne maer +byder dreyghingen ende overlast vanden selven luuc nys +moesten hem laeten gaen bynnen middelen tijde ziende de selve suppliant dat hem scoonspreken niet helpen en mochte meenendehemlieden tontvlieden nam een corte pycke die hy voer de +doere hadde laten staen ende liep dair mede omtrent eenenboechscuete weechs maer de voirs. luuc ended jan vander muelne +vervolgden hem in sulcker wys dat hy hem moesten ommekeeren +ende te weer stellen oft anders hij hadde in groeter vreesen +geweest van synen lyve ende siende de voern. willemvan halteren wesende vanden geselscepe des voirs. suppliant +tvoirs. gevecht ende dat de voirs. luuc nys ende jan vanden +muelne henlieden met alder macht vervoirderden den voirs. +suppliant te crencken liep daerweert met eenen stalenen boge +die hy in zynen hande hadde ende daer mede bescieer$$$ +vele slagen die de selve vanden muelne ende luuc slougen +naerden voirs. suppliant de welcke suppliant hem oic bedeckende +onder den selve boge siende dat hy in soe grooter sorgen +ende vreesen was stac den voirs. jan vanden muelne met +syn pycke een steke in sijn borst van welcke steke +de selve jan ter eerden viel ende zydert soe daer af als oic +van quaden hummueren dair hij mede vervolt was es gevaeren +van levende lyve ter doot ende hoe wel de voern. suppliant +den selven dootslach gesoent ende partyen duechdelic daer af +gebetert heeft oic mede dat hem tvoirs. stuck mat alle +zijn herte leet is. nietemin duchtende ende ontsiende stranghyt +van justicien hij en soude niet durven commen noch commerceren +in onsen landen ende heerlicheyd maer is gescepen daer vuyt +te moeten bliven ende te gaen leven in andere vremden lande in +grooter armoede ende ketnichede$$$ wordde hem onse gracie ende +genade hier up niet verleent alsoe hy soght ons zeere +oitmoedelic dair omme biddende soe eest dat wij de saken +voerscreven overgemerct hebben den voern. pieter van muyse +suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie +ende willende hem in dit stuck gracie ende genade verleenen ende +prefereren voer strengheyt van justicien sonderlinge +ter eeren ende weerdicheid vanden heyligen passie die onse +heere god voer ons allen geleden heeft op sulcken dach als +huyden inden gevalle als boven vergeven quytgescolden +ende geremiteert vergheven scelden quyte ende remiteren +vuyt inser zunderlinger gracie by desen onsen brieve tfait +ende dootslach boven verclaert mitgaders alle boeten broecken +ende peynen corporel criminel ende civil dair inne hy ter cause +van dien met datter ancleven mach mesbruyct ende ge +mach zijn iegen ons ende justicie ende hebben als va +desen gerestitueert ende wedergestelt restituren ende +stellen weder tot sijne goede fame name ende geruchte in +onsen voors. lande van brabant ende andere onse landen +ende heerlicheyden tot alle zyne onverbuerde goeden in +dien hij eenoge heeft in alder voegen ende manieren +als hij was voir de toecompst vanden voirs. dootslage +imponerende hier up scilencie ende eeuwich zwigen onsen +procureur g enerael ende allen anderen onsen rechteren justicien +ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringen +voiren ende alderwerck eerst gedaen der partyen geinteresseert +up datter eenige toe dient ende die alnoch niet gedaen en es +civilic alleenlic ter ordonnantie ende arbiter scepe van onsen +lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen +raide in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden +dair omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende luyden +van onsen voirs. raede in brabant dat zy voer hem +geroupen die gene die dair toe behoren geroupen te syne procederen +ende gaen voerts wel ende duechdelic ter verifficatie +van desen onsen brieven naer huere voirme ende innehouden +ende dat gedaen synde zy onse drossart van barbant +meyer van loeven amman van bruessel nu grave +van andwerpen schout van lyere ende alle andere +onse richteren justicien ende officieren dient aengaen mach +doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese +onse gracie remissie quytsceldinge ende van al den inhouden +van desen inder voegen ende manieren als voirs. es +rustelic vredelic vulcomelic ende tot eeuwigen dagen +genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft te +laten geschien nu noch in toecomende tijden eenich +hynder letsel oft moeyenisse a, myve oft an goede +ter contrarien ende in dien zinnen persoen oft eenige +van syne voirs. onverbuerde goeden ter causen van +desen gevangen gearresteert oft eenichssins becommert +waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont +ende sonder vertaech tot geheele ende vulcomme delivrancie +want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet +vast ende gestadich blyve hebben onsen zegel hier an doen hangen +behoudelyck in anderen saken ons rechts ende een yegelic zijn recht in allen +gegeven te mechelen opten heylige goeden vrydach inde maent van april +int jaer ons heeren duysent vc ende twee. aldus ondergescreven ende getekent +by myn heere den ertshertoge in zijnen raet. haneton coninklijken notaris +gecollationeert ende bevonden concorderende +metten originalen brieve by my" +pardons,263.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen en toecomende +dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van +jan grimo geboren van mortaigne lechwerkere woenende +in onse stadt van bruessele inhoudende hoe dat inde maendt +july xvc xxxiiii acht daghen voer sdaechs der scheydinge van +allen appostelen de suppliiant ende wylen doen levende adriaen +colins de blende oyck doen ter tyt woenachtich binnen onser +voers. stadt ghinghen tsamen naer noene in een biertaverne +genaempt tzwaenken staende int waermoesbroeck aldaer +daer zy droncken tot savonts te zeven uren zoe dat de huysvrouw +vanden suppliant up dien tyt aldaer quam vraghen naer hem +suppliant hueren man sprekende ende vraghende hem oft hy +nyet thuys commen en wilde daer up hy suppliant tot haer +antwoirde gaet thuys of ick lappe u voere u kinnebacken +dat hoirende de voirn. adriaen antwoirde wat zecht ghy +zoudt ghy u huysvrouwe voer huer kinnebacken smyten om dat zy u +compt halen doen de selve suppliant die by drancke was zeyde +al smeet ick hier voer haer kinnebacken zoudt ghy huer +willen verantwoirden mitsdien hy wylen adriaen antwoirde +neen ick want ick en kenne de vrouwe nyet dan van +aenzien zegghende totter voirs. vrouwen mayken ick +bringhet u eens waer up de voirn. suppliant zeyde zoundt ghy myn +huysvrouw bringhen zonder myn consent oft te vraghen soe es +hy adriaen metten selven buyten gegaen zyn water maken +ende heeft den suppliant uuytgeroepen zegghende compt hier +ghy verrotte wale wat zit ghy daer alleene en quetert ende +kyft dat hoirende byden voirs. suppliant die anders gheen +gheweere en hadde dan zyn brootmes es uuyten huyse upte +strate gecommen ende de voern. adriaen hem ziende heeft met +eenen steen naer hem gheworpen meynende hem daer mede ter eerden +te werpen maer en gheraecte hem nyet zoe dat de zelve +steen up de duere viel vanden voirs. huyse waer duere hy suppliant +duchtende grief om zyn lyff te beschudden voer den voirn. adriaen +inne ende worstelden tsamen treckende melcanderen metten +cleederen zoe dat tsuppliant rock schuerde ende wierp den suppliant +ter eerden den selven suppliant onder liggende ende wylen adriaen +colins de blende up hem doen hy suppliant zoe worstelde dat +hy boven quam nemende zyn upstekere oft brootmes ghevende +hem wylen eenen steke in zyne rechter zyde waerof hy acht +daghen daer nae gecommen es van levende lyve ter doot +ter cause vanden welcken de voirn. suppliant vreezende rigeur +van justicie heeft hem oytzeyndert gehouden uuyt onsen lande +van brabant ende en zoude aldaer niet dorren wederkeeren +hanteren noch converseren al eest dat hy paex gemaect +ende ghesoent heeft metter geinteresseerde partye ende +anderssins van goede fame ende name es ten zy dat hem eerst +ende alvoeren hier up ghedeelt werde onse gracie ende +verleent openen brieven van remissie daer toedienende alzoe +hy zeght ons daeromme zeer oetmoedelyck biddende +soe eest dat wy de zaken voerscreven overghemerct den voirn. +jan grimo suppliant gheneghen wesende zynder voirn. bede ende +supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende +ghenade prefereren voer strancheyt van rechte zunderlinge +ter eeren ende in renerenen vander bitter passie ende doot die +god smaecte aen thonte thoute? des heylighen cruyce up alsulcken dach +als huyden om de verlossinghe des meschelycke gheslachte +hebben inden ghevalle als boven vergheven quytghescholden +ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren +uuyt zunderlinghe gracie midts desen onsen brieve tfeyt +ende dootslach boven verclaert midtsgaders alle peyne ende +bruecke corporelle ende crimilelle daer inne hy ter +cause van dien met diesser aencleest iegens ons ende +justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als +daer aff wederstellende ende restituerende tzyne goede +fame ende name in onsen voirs. lande ende hertochdom van +brabant bysondere in onser voern. stad van bruessele ende +allen anderen onsen landen ende heerlicheyden met oyck +tzynen onverbuerden goeden indien hyre eenighe heeft +ghelyck ende inder manieren als hy was voerde toecompste +van tfeyt ende dootslach voirsscreven imponerende hierby +een eeuwich zwyghen ende scilencie onsen procureur general +van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende +officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe +eerst ende alvoeren gedaen der gheinteresseerde partye +indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe +staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy +suppliant ghehouden werdt tvoern. feyt ende dootslach iegens +ons te beteren civilyck naer de gheleghentheyt vander +mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen +ende betaelen die redelycke costen van justicie indien eenige +daeromme gedaen ende naerghevolcht zyn ter tanxatie ende +arbiterscepe van onser lieven ende ghetruwen die +cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy +daer toe committeren den welcken wy ontbieden ende +bevelen dat voer hemluyden gheroupen die ghene dier +over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende +duechdelycke ter veriddicatie ende interinemente van +desen onsen voirs. brieve naer huere voirme ende +inhouden ende welck interinement hy suppliant gehouden +werdt in onsen voirn. raede te verzuecken binnen eenen +jaere naer date van desen up peyne van te verbueren +deffect der selver ende dat ghedaen ende de selve +civile boete getanxeert ende betaelt zynde in handen +vanden ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen +# +sy hier af verantwoirdt +byden ontfanger +vanden exployten +officieren dient behoiren sal die welcke daer aff gehouden sal +zyn ontfanck te maecken rekeninghe bewys ende reliqua te +doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe +zy onse drossaert van brabant meyere van loeven amptman +van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden +bossche ende alle andere onse ende smaelre heeren ende +van onsen vassalen rechteren justicieren ende officieren ons +voirs. lants ende hertochdom van brabant wien dit aengaen +oft roeren sal moghen hueren stedehouderen ende een yeghelyck +van hen byzondere zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende +ghedooghen den voirn. jan grimo suppliant van deser onser +gracie remissie ende perdoene ende van alden inhouden van +desen inder vueghen ende manieren voirscreven rustelyck +vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende +ghebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden +nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel oft +moeynisse ter contrarie in lyve noch in goede in eeniger +manieren maer indien zyn lyff oft eenighe van zynen voirs. +onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert oft +ghearresteert zyn oft naermaels waren die stelt ende +sedt oft doet stellen ende setten ter stont ende sonder +vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want +ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste +ende ghestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben +wy onsen zeghele hier aen doen hangen behoudeyck +in anderen zaken ons recht ende eenyeghelyck tzyne +in allen gegeven in onser stadt van deynze +upden goeden vrydach inde maendt van april int jaer +onsheeren duysent vyffhondert ende vyfendertich van +onsen keyserycke txvie ende van onsen rycken van +spaengene tween cecillien ende anderen txxe aldus +stont ghescreven opde plycke byden keyser ende +gheteekent l dublioul visa recepta ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my +doriginaele brieven by my decock" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomende dat -ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van henrick de mol arm -scamel hantwerker inhoudende hoe op de kermesse dach desen onsen stede van -bruessele naer noene den xiiien dach van meye xvc xxxii de selve suppliant -commende van bruessele voirs. mit eenen genaempt willem de slachmolder om -te huldenberge naer huys te gaene te voete hebben gemoet ontrent den -gerechte vander vuure twee muelders knapen die te peerde waeren deen -genaempt franchen de vadder ende dandere heyn de holeer die naeden suppliant ende -zijnen geselle quamen gereden furieliselyck vragende wat zij hebben -wilden ende wat hem gebrack daerop de geselle vanden suppliant -antwoerde wat zy daer mede te doene hadden ende dier gelycke soe datter -woerden geschieden onder elcanderen ende om twist te scuwen es de suppliant -ende zyn geselle huerlieder weeche gegaen recht naer huys ende de voirnoemde -muelder knapen zyn henlieden nae gereden naer henlieden roepende ende -cryschende mit hooger stemmen soe dat zij hen achterhaelden dwelck -ziende de suppliant ende dat zy nyet voerby en consten geraken sonder hem te -werene heeft genomen een pycke die hy hadde ende daermede geslagen den -voirnoemde francen de vadder muelder knape vijf of sesse slagen dat hy ter -eerden viel ende gaf hem een cleyn wonde mitten selven slagen op zyn hooft -ende es voert zynen wech naer huys gegaen ende de voirs. francen de -vadder opgestaen zynde es zynder veerde gegaen sonder werck te maken -vander voirs. quetsuere ende en heeft se metwel doen meesteren ende -cureren in zulcker wijs dat hy by faulte van meesteren quaet gouvernement -ende anderssins ontrent vierthien dagen daer nae gevaeren es van levende -lyve ter doot ende hoewel de suppliant geen twist en sochte noch oyck -nyent yemant en meeseyde noch en misdede maer hebbende altyts peyselyc -geleeft ende pays mit partie gemaict dies nochtans nyetmin vresende -rigeur van justicien heeft hem geabsenteert uuyt onsen lande ende hertoochdom -van brabant alwaer hy niet vryelyck s en sal derren wederkeren -hanteren noch frequenteren tenzij onse gratie ende genade hem hierop -verleent worde alsoe hy seyt ons daerom oetmoedelyck biddende -soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende -mitten voirs. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade -prefereren voer rigeur ende strangheyt van justicien hebben den selven -suppliant inden gevalle als boven quytgescholden ende vergeven schelden -quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien mits desen den dootslach -boven verclaert mitsgaders oyc alle peyne ende amende corporele ende criminele -daer inne hij uuyt saken van tgunt des voirs. es iegens onse hoocheyt -ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dy en -aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot -zynder goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van -brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne -goeden nu tertyt nyet geconfisqueert zijnde soe verre daer eenige waeren -imponerende hierop een eeuwich zwygen onsen procureur general ende allen -anderen onse rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van -brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst -ende alvoren gedaen der partie geinteresseerde soe verre die nyet gedaen -en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy gehouden -wordt tselve feyt iegens ons te beteren civilyck naer de gelegentheyt -vander sake ende faculteyt van zynen goeden ende daerenboven te betalen -ende te reffonderen die redelycke costen van justicien daeromme gedaen ende -naergevolght indyen datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende -# sy hieraf verantwordt +sentences,691.txt,"raad - conseil +van - de +brabant +691 +vonnisbo +vanden jaere +xve xviiii +1594 +boven-greffie +peeter van ysschot wouter lysen ende jan van praet +scepen. ende m. anthoine van opstal secretaris des +dorps van lichtaert gedaeghd. ende herdaeghde ter ander +zyden, gesien ende persiteert wel ende int lange inden voors. +raede van brabant doepene brieven hoe van daeghssele als het +daeghssele simessme byde voors. impetm. inden voors. rade +verworven metten acte vand. pene rade ende bezundene dacte +vand. ienenste july lestleden daerby blyckt dat den voors. impn. +is geaccordeert deffault derde ende gepermitteert hen proffijt +inden voors. raede te leggene, gesien het dyen die instruen +van prouffyte metten stucken daerbij gevueght ende op al wel +ende rijpelijck gelet met oock geconsidereert tegen desiven in +desen behoorde te considerere., onse genadichste heere die +coninck hertoge van brabant etc. voer tprouffyt +vand. voors. deffaulten, versteeckt die voors. gedaeghde ende +herdaeghde van allen ehouptie declinatoir, dilatoir ende +peremptoir, ende ten principaelen recht doende, condempmt. +die voors. gedaeghde ende herdaeghde den impetn. op te leggene +ende te betaelen het vierendeele vand. cost vand. heurwagen +byde impetn. betaelt inden processe naerder penert metten +intereste van dyen tegen den pen. geschreve zekere den derden +marty lumo dryentnegentich totter wederbetaelinge toe +incluise ende tot dyen inde costen van desen processe ter +taxatie ende vand. voors. rade, gedaen inder stadt van +bruessele derthien dagen inde maent van januario int jaer +duysent vijffhondert vierentnegentich +inder saken geport ende hangende inden rade van onsen genadichsten +heere de coninck van castillien van arragon van +leon van beyden sicillien van jerusalem van portugal van +navarre etc. eertshertoge van oistenrijck hertoge van +bourgoingnen, van lothrijck, van brabant van lymborch +jonffre. johanna vand. +neesen +mr. jan van belle +procur. +dierick vand. beken +ingeseten. van hoolaer +van luxemborch etc. greve van habsbourch van. vlaenderen +van licthouw. etc. geordonneert in desen zijnre mats. lande ende +hertoghdomme van brabant tusschen jonffrouwe +johanna vander neesen impetrante ter eenre, ende mr. jan +van belle procureur vand. voors. rade gedaeghde ter andere +zyden, gesien ende gevisiteert wel ende int lange inden +voors. rade van brabant doepen. brieven de voors. impetrante +licten vand. voors. rade justitien van advertissem. der voors. +partyen ende op al wel ende rypelyck gelet met oick +geconsidereert tgene desiven in desen behoorde te considereren. +onse genadichste heere die coninck hertoge van +brabant etc. condempneert den gedaeghde by provisie +ende onder cautie te nompteheren die somme van zessenvijftich +rinsguldenen naerdere inden processe geruert reserverende +die costen totter devisie vand. materie principaele +gedaen ende zoe uuijtgesproken inder stadt van bruessele +twee dagen inde maent van aprili int jaer vijffhondert +vierentnegentich +inder zaken geport ende hangende inden +rade van onsen genadichsten heere den coninck van castillien +van arragon, van leon, van beyden sicillien, van jhem., van +portugal, van navarre etc. eertzhertoge van oistenr. +hertoge van bourgoignen, van lothrijck, van brabant, van +limbroch van luxemborch etc. grave van habsborch, van +vlaenderen, van arthois etc. geordinneert in desen zijnre +mat. lande ende hertochdomme van brabant, tusschen +dierick vander beken dertijts rentmre. vand. staten des +landes van brabant int quartier van vruessele impetr. +ter eenre, ende dingesetenen van hoolaert aen christiaen +de mandemakere ende cornelis de borntriddere schepen. +aldaer gedaeghde ter andere zyden, alwaer die voirsre. +impetrant op den veerthiensten dach der maent van +novembrij int jaer xvc tnegentich concluderende jadde +gecontendeert ten eynde dat bij vonnisse vand. voirs. rade +die voirs. gedaeghde souden wordden gecondempneert op te +leggen ende te betaelen de somme van vierhondert vijffven= +tzeventich oinden negen schellingen, elff penningen arthois +als reste inde ordinarise bede van hondert thien duijsent +ponden arthois metter augmentatie vand. twee achtste +deelen ende dat voerde termijnen, te weten johannis xvc +zessentzeventich hondert zessenvijftich ponden acht schellingen +vier penningen, item van kersmisse xvc zessentzeventich +hondert negenenvijftich ponden, vijff schellingen vier penn. +enden van st. jansmisse xvc zevenentzeventich hondert +negenenvijftich ponden, vijff schellingen vier penningen +arthois, makende heysche van costen, waerop off tegen +de voirs. gedaeghde antwoordende hadden midts den redenen +ende middelen bij hen te contrarie geallegeert gecon= +tendeert ter eijnde dat die voirs. impetrant om tegen +hen gedaeghde geconcludeert te hebbene in maten vuegen +ende tot zulcken eijnde gelyck hy dat hadde gedaen soude +by vonnisse vanden voirs. rade vercleert wordden nyet +ontfanghbaer, makende insgelycx heijsche van costen +ende die voirs. partijen voirts respectivelyck repliceren. +ende duplicerende ende midts den redenen ende middelen +by hen te wederzyden gallegeert persisterende byde inde +eynden ende conclusien by hen kercke als boven genomen +waeren deselve partyen finalycken geapponcteert +die redenen ende middelen by hen ter eenre ende ter +andere zyden geallegeert ende verbalijck bedinght te +scryven ende over te geven by maniere van advertissem. +ende daerbij te vueghen die stucken, titulen ende +munimenten daerlede zy hen tot justificatie van heur ende +meijninge ende intentie respective in dyer saken souden +willen ende mogen behelpen ende van acte dienene +teenen zekeren daghe hen daertoe bescheijden, om +dat gedaen ende alle toversien voirts geappoincteert oft +anderssins geordineert te worddene zoe behoiren soude +welcken appoinctement die voirs. partyen namaels ten beyden +zyden hadden voldaen in sake gesloten ende recht begheert +gesien ende gevisiteert wel ende int langhe +inden voirs. rade van brabant dopene brieven des voirs. +impetrs. dacten vanden voirs. rade, metten scrifturen van +advertissementen der voirs. partyen ende andere stucken daer +by gevueght op al geleth met oyck geconsidereert tghene +desiven in desen behoirde te considererene die coninck +onse genadichtste heere hertoge van brabant etc. condemp= +neert die voirs. gedaeghde inde voirs. qualiteijt ende inden +name vande gemeijnte van hoolaer voirs. den voirs. impetr. +op te leggen ende te betalen die drije sommen van penningen +inde voirs. conclusie des impetrants ende hiervor. geruert ende +dat in vier termynen van vier maenden te vier maenden deen +dander vervoegende ende tot dijen in deen hellicht vanden +costen ter saken van desen geresen ter taxatie ende +moderatie vanden voirs. rade dander hellicht om redenen +compenserende, gedaen ende zoe uuytgesproken inder stadt +van bruessele twee daghen inde maent van aprili in tjaer duysent +vijffhondert vierentnegentich +inder saken geport ende hangende inden rade van onsen genadichste +heere den coninck van castillien van arragon van leon +van beyden sicillien van seru jerusalem van portugal van +navarre etc., eertshertoge van oistenrijck, hertoge van +bourgoingnen van lothryck van brabant van limbroch van +luxemborch etc. greve van habsbourg van vlaenderen van +arthois etc. geordineert in desen zijnre mats. lande ende hertoghdomme +van brabant, tusschen heeren janne de drenckwaert ridde. +tiesoner gnael. van zijnre mats. demeynen ende sman. impetr. +ter eenre, ende heere robbrecht van linden riddere heere van +froidcourt gedaeghde andere zyden, gesien ende gevisitdt. +heer jan de drenckwaert +ridd. etc. +heer robbrecht van +linden +wel ende int lange inden voors. rade van brabant t proces der +voors. partyen metten vonnisse den achtentwintichsten meerte +lestleden daerinne gegeven, ende die verbaelen voer comissaris. +vand. voors. rade tusschen die voors. partyen gehouden, gesien +tot dyen die requeste byden voors. daeghe den twintichsten +aprilis lestleden den voors. rade gepresenteert metter rescriptie +byden voors. dimpetr. daertegen gedient ende op al wel ende +rypelyck gelet met oick geconsidereert tgene des men in desen +behoorde te considereren., onse genadichste heere die +coninck hertoge van brabant etc., recht doende op de +provisie byden voors. impetrant versocht, admitteert ende +stelt den selven impetrant int gebruyck ende possessie +van het borchgraefschap, hunne slot hoff ende heerlyckheyt +van dormale, ende vand. goeden van oudts daer toe behooren. +al naerdere inden voors. processe geruert, des zoe zal +dimpetrant den voors. gedaeghde restitueren die somme +van negen duysent acht hondert guldens eens byden +selven impetrant voorden somme prijs vand. voors. goeden +ontfangen, behoudelyck dat daer aene zal cortten den +onbetaelden achterstel vanden renten uuyten voors. goeden +gaende verschenen ende te verschynen. gelet het transport +tot het aenveerden der selver goeden, ende tot dyen zal de selve +impetrant noch moegen innehouden die somme van acht hondert +guldens eenen voer dre deterioratie ende reparatie vande voors. +goeden by hen gepretendeert, ende zal daerenboven die voors. +gedaeghde gehouden zyn den voors. dimpetrant tindempneren +vand. salaris ende tractement van irenen van hoogelande +aengaende die betalinge bewaeringe ende gadeslaen vand. +voors. huyse ende goeden zedert het transport der selver +ende dit al by provisie ende zonder prejuditie van partyen +recht te principaelen, die costen van desen reserverende +totte densie vand. voors. materie principale, gedaen +heer cosmas ende +cesat delaffatadi +pedro ducco +ende zoe uuytgesproken inder stadt van bruessele eenentwintich +dagen inde maent van meije int jaer duysent vijffhondert +vierentnegentich +inder saken geport ende hangende inden rade van onsen genadichsten +heere den coninck van castillien van arragon van leon +van beyden siillien van jerusalem van portugal van navarre etc. +van napels etc. eertshertoge van oistenryck hertoge van +bourgoingnen van lothryck van brabant van lymborch van +luxemborch etc. greve van habsbourg van vlaenderen van +arthois etc. geordineert in desen zijnre mats. lande ende hertogh= +domme van brabant, tusschen heer cosmas ende +cesat delaffatadi impetn. ter eenre, ende pedro +ducco gedaeghde ter andere zyden, gesien ende gevisiteert +wel ende int lange inden voors. rade van brabant, die +resolutien mogende die surrogatie van eenen neutralen coopman +inde plaetse van wylen joes vand. steene byden voors. rade genomen +respective opden vierentwintichsten decembrie ende eenentwintichsten +aprilis beyde lestleden mtte justelycke vercleren daerop gedane +zoe by de voors. impetn. als gedaeghde opden vierden elfsten ende +twelfsten may voerleden, ende op al wel ende rypelijck gelet, +met oick geconsidereert tgene desiven in desen behoorde te considereren. +myne heeren vand. voors. rade van brabant, surrogenen inde +voors. plaetse den persoon van balthazar robiano zoe verre +die selve daertoe zal cunnen verstaen, ende zoe verre neen, +wordt gesurrogeert anthoin van surck, ordinerend +aende voors. impetn. deen oft deandere vand. voors. gesurrogeerd +te verwilligen om ter ordinantie ende besocyninge vand. voors. rade +met robbert van eeckeren volgende die voors. rosolutie vand. +voors. rade inden selven rade te compareren. tegen den tweesten dinsdach +post sacramenten naestrovende, gedaen inder stadt van +die canonincken +van st. joris cappelle +opt casteel binnen der +stadt van grave +die schepenen ende +ingesetenen van +vierlincxbeeck +ende te betaelene by provisie ende onder cautie lichtjaeren +verloopen zynder suspensie oft rente van zesse rinsg. tsiaers +ende dit zonder preluditie vand. voorgaen. vonnisse tot liymdatie +inden voors. rade tusschen die voors. partyen gewesen ende tselve +vonnisse noch tertyt beynende in zyn vigeur , reserverende die +costen van desen processe tertyt toe partyen metter minnen +oft metten rechte zullen wesen welken geligindeert ende geaccordeert +gedaen inder statd van bruessele vijffventwintich dagen +inde maent van juno int jaer duysent vijffhondert vieren= +tnegentich +alzoe inden rade van onsen genadichsten +heer den coninck van castillien, van arragon +van leon, van beyden sicillien, van jherusalem, van +portugal, van navarre etc., eertshertoge van oistenr. +hertoge van bourgoignen, van lothryck van brabant +van limborch, van luxembroch etc., grave van habsborch +van vlaendren van arthois etc. geordineert in desen zynre. +mat. lande ende hertochdomme van brabant waere den +xven octobris int jaer xvc tweentnegentich van wegen +die canonicken van st. joris cappelle opt casteel binnen +der stadt vanden grave by henne huyne supplicatie verthoont ende +te kennen gegeven geweest in substantie hoe dat hem suppln. +was copeterende zekere graen thiende gelegen tot leon +ende holteze resorterende onder het kespel van vierlincxbeeck +inden lande van cuijck, welcke thiende zy hadden verpacht +ende uuyt gegeven voir vijfftich malderen rocx tfrs, inde +hoe wel dat nae dispositie van gheeselycke ende weerlycke +rechten soedanige thienden oyck over memorie van menschen +altyt waeren vrye exempt, ende gheenssins subiert geweest +eenige lasten van contributien impositien, exactien, off +dyergeycke, midts dat zy waeren innegestelt de jure dimno +ende wordden gegeven in signum et recognitioem. binnersalis +dominy, desen nochtans nyettegenstaende zoe hadden hen +gevordert die schepenen, ende ingeseten. van vlierne +vierlinckbeeck voirs. hen suppln. thiende te setten inde +ytributien, min noch, meer als ande. weerlycke goeden +pretendren. hun oft hunne pachters, ende gecomitteerde aff te +nemen, ende te doen betalen tot vervallinge vande voors. ytributie +vijffventwintich maldren rocx wesende de hellicht van +tghene deselve thiende in pachtinge was geldende, ende dit +nyet alleene qualycken, onbehoird., ende tegen alle rechten maer +daerenboven oyck in allen gevalle te zeer excessivel., alsoe +zy suppln. anders luttel middels hadden om den dienst goidts te +doene, ende hen tonderhouden dan de voirs. thiende, daer aff +zy in sulcken gevalle maer die hellicht jaerlycx en souden +proffiteren, ende dande. hellicht wordden geappliceert +ende geemployeert inde lasten van. contributien, ende dyen nyet= +tegenstaen. moeten dragen die reparatien, ende ande. oncosten +totten, dienst goidts inde voors. cappelle nootelyck soe van +sangers dienaers als anderssins dwelck gen nyet mogelyck +en waere was te vervallen by aldyen zy souden inde contributie moeten +dragen sulcken hoogen tanx vande hellicht der voirs. thiende, ende +ter saken van dyen zoe grossel. ende excessivelyck mogen gestelt +wordden, gelijck de voirs. schepenen, ende ingesetenen van +vierlincxbeek met groote myenwicheyt, ende tennerteyt +waeren doende, contrarie der vrydicheyt ende exemptie +allen thienden bij gheestelycke, ende weerlycke rechten +gegundt, daer nochtans zy suppln. om de gemeyne ingeseten. +te subleveren hadden gepresenteert hun quote oft ytingent +in revelycker wyse te ghenen, ende op te bringhen ter discrete +moderatie, ende seggen van. amptman, ende rentmre. vanden +lande van cruyck oft ande. neutrale persoonen, waer nae +zy bereedt waeren hen te reguleren, inde op dat zy suppln. +den dienst gods mochten blyven ytinueren, zoe hadden de selve +suppln. ondtmoedelyck gebeden, dat den voirs. rade gelieven +wilde hier inne te versien, ende dat doende den voirs. schepen. +ende ingesetenen van vierlincxbeeck tordineren, dat zy den +voirs. suppln., ende henne thienden by hun verpacht souden laten +vry, ende ongemolesteert van deselve te setten, ende te +taxeren inde contributie, ende ande. occurreren. lasten ende +hun verdragen van gelycken meer te doene op groote penen +tot behoeff van syne mat. te verbeuren, inde in gevalle +en dit hen versueck nyet en soude mogen aengewesen +wordden des zij hoepten jae daer op ierst bij ordre recht +versueckende, dat zij suppln. emmers soude gestaen met +sulcken tax ende moderatie gelijck by den voers. amptman +ende rentmre. vanden lande van cruijck oft andere neutrale +gequalificieerde, ende onpartydige persoonen inde redelyckheyt +ende naer advenant van. groote lasten der suppln. soude bevonden +wordden te behoirene, inde in cas van comunicatie, alle +voorde. taxatie settinge ende executie op hen suppln. oft henne +pachters, ende gecomitteerde te houden, in state ende surceantie +emers tot dat die rescriptie van partye gesien anders soude +wesen geordineert, welcke supplicatie inden voirs. rade +wel ende int lange gesien, ende gevisiteert zynde, waeren den +voirs. suppln. daer op verleendt ende geexpedieert geweest zyne +mats. beslotene brieven, addresserende aende voirs. schepenen ende +ingesetenen van vierlincxbeek, ten eynde zy binnen eender +maert nae de receptie van. selve op dinhouden vande voirscreven +supplicatie souden seggen tghene des hen goetduncken soude +ende nijettemin middeler tyet, ende tot dat henne rescriptie +gesien anders soude wordden geordineert alle voirde. taxatie +settinge ende executie opde suppln. oft hunne pachters ende +gecomitteerde te houden. in state ende surcean., inde wesende +die voirs. beslotene brieven en supplicatie daermede gaende aende voirs. schepen. ende +ingeseten. van vierlincxbeke geaddresseert, ende op het +innehouden der selver geleth hebbende hadden dese schepenen +ende ingesetenen daerop oft tegen inden voirs. rade overgesonden +henne scriftelycke rescriptie, ende midts den reden. ende middelen +daerinne begrepen geconcludeert ende gecontendeert ten +eynde dat afdoende die voirs. surceantie die voirscreven +suppln. by vonisse vanden voirs. rade souden vercleert +wordden in hen voirs. versueck in maten ende vuegen nyet +ontfangbaer, maer dat ter contrarien van den deselve +suppln. by souden wordden vercleert ende gecondempneert schuldich +ende gehouden te zyne van henne voirs. thiende inde +schattingen ende contributien des voirs. dorp van vierlincx= +beke hen paert ende gedeelte te betalen nae rate van +duer, ende naer uuytwysen vande oude schadtcedullen, ende +inder manieren gelyck alle ande. gheestelycke ende weerl. +persoonen waeren betalende, ende zij suppln. tot doen te +oyck betaelt hadden, oft dat anderssins in ende op alles +jan van. hove +cana carris +soude wordden recht ende justitie gedaen ende geadministreert +gelyck den voirs. raedt in goeder equieyt soude bevinden te +behoirende, makende heysch van costen, ende daer op recht +versueckende, gesien ende gevisiteert wel ende int +lange inden voirs. rade van brabant die requeste by oft van +wegen der voirs. suppln. opten xven octobris xvc tweentnegentich +den selven rade gepresenteert, ende die rescriptie by de voirs. rescriben. +daer teghens gedient metten stucken daerby gevueght, op al geleth +met oyck geconsidereert tghene desiven in desen behoirde te considereren +die coninck onse genadichste hee. hertoge van brabant etc. +ordineert den rescribenten hen te verdraghen van te settene ende +taxerene inde contributien ende andere occurente lasten die thienden naerde inden +voirs. processe ende hier voore geruert, maer den voirs. suppln. +daer aff te laten vry ende ongemolesteert, gedaen ende zoe +uuytgesprokene inder stadt van bruessele den iersten february +int jaer duysent, vyffhondt. vierentnegentich +inder saken geport ende hanghende +inden rade van onsen genadichsten heere den coninck +van castillien, van arragon, van leon, van beyden sicillien, +van jherusalem, van portugael, van navarre etc., eertsher= +toge van oistenr., hertoge van bourgoignen, van lothr. +van brabant, van lymborch, van luxemborch etc., grave +van habsborch, van vlaendren., van arthois etc., geordineert +in desen zijnre mat lande ende hertochdomme van brabant +tusschen jan vanden hove, woonende tot lijmborch inden +lande van overmaze impetrant ter eenre, die schepen. +van limborch gedaeghde ende cana carris geinthimeerde +ter anderere zyden, gesien ende gevisiteert wel +ende int langhe inden voirs. rade van brabant tproces +der voirs. partijen zoe tselve voerde voirs. rade +verbaelijck is beleydt ende voer sulcx inden voirs. rade +ontfanghen metten vonnisse byde selve gedaeghde den +tweeden martij anno zevenentachtentich daerinne +gegeven daeraff reformatie is versocht, opene +brieven van reformatien des voirs. impetrs., scrifture. +van memorien der voirs. partijen metten stucken daer +bij gevuecht ende dacten vanden voirs. rade, op al +heer gillis de lens +quate qua +mr. franchois van +asbroeck quate qua +wel ende rypelyck geleth, met oyck geconsidereert tghene +desiven in desen behoirde te considererene, die coninck +mijne heeren van. voirs. rade van brabant +sonder noch tertyt diffinitivelyck recht te doene +admitteren die geinthimeerde ten thoone van. feyten bij +huer in huere voirs. scriftue. van memorien geposeert +om tselve gedaen, ende die sake wederomme geinstruedt. +zijnde voirts recht gedaen te worddene spe behoiren soe +gedaen inder stadt van bruessele derthien daghen inde +maent van julio int jaer duysent vijffhondert ende +vierentnegentich +inder saken geport ende hangende inde rade van onsen genadichsten +heer den coninck van castillien van arragon van leon van +beyden sicillien van jerusalem van portugael van navarre etc. eertshertoge +van oistenryck hertoge van bourgoingnen van lothryck van brabant +van lymborch van luxemborch etc. greve van habsbourch van +vlaenderen van arthois etc. geordineert in desen zynre mats lande ende +hertoghdomme van brabant, tusschen heer gillis de +lens boenderheere van antognies inder qualiteyt als hy +procedeert impetr. ter eenre, ende mr. franchois van asbroeck +als administratie hebbende vand. goeden van agnes van busleyden +gedaeghde ter andere zyden, gesien ende gevisiteert wel ende +int lange inden voors. rade van brabant tproces tusschen partyen +inden voors. rade beleydt tvonnis interlocutoir daerinne gegeven opden +elffsten dach der maent van januario int jaer xvc tweentnegentich +ende den thoon dyen volgende gedaen ende geemployeert ende and. +stucken huic inde gefurneert ende op al wel ende rypelyck +gelet met oock geconsidereert tgee desiven desen behoorde te +considereren., onse genadichste heere die coninck hertoge +van brabant, afslaende degeptie byden gedaeghde geproponet. +seeght ende dat die voors. impetr. zal genyeten +quytscheldinge van deene hellicht van vier jaeren achterstels +vand. rente van tweentzestich guldenen thien stuyvers daeromme +questie in ende inden processe naerdere geruert, dies zal die +selve impetr. die resteren. hellicht oft twee jaeren betaelen +deen hellicht oft daer bynnen zesse weken naest comen, ende +dander resterende jaer bynnen eenen halven jaere daer naestvolg. +oft anderssins ende by gebreke van dyen zal de voors. gedaeghde +de selve twee jaeren achterstele moegen verhaelen opde panden +vand. selver rente zoe ae recht behoort, vercleren. dat +die voors. impetr. om voordere oft anderssins geconcludt. +te hebbene nyet en is ontfangbaer de costen vand. processe +compenser. midts reden., gedaen ene zoe uuytgesproken inder +stadt van bruessele den lesten dach der maent van junno int +jaer duysent vijffhondert vierentnegentoch +peeter van merstraten +joos ensselincx +uuytrecht overyssel ende groeningen ende dominateur in +asien ende in affrycken, allen den ghenen die dese onse oepen. +brieven zullen zien oft hooren lesen saluyt, alzoe ons +in onsen rade geordineert in desen onsen lande ende hertoghdomme +van brabant waere opden zessentwintichsten november int jaer xvc +dryentnegentich van wegen peeters van merstraten by zynde supplicatie +verthoont ende te kennen gegeven, geweest in substantien, hoe dat hy +suppliant hadde proces gehadt als gedaeghde voorde wethouderen deser +onse stadt van bruessele tegen joes ensselinck aenlegger +ter saken van zekere schult der compaignyr geweest hebbende +tusschen hen partyen gecompeteert hebbende ende doen alnoch +onbetaekt uuytstaende, by onsen lieven ende heer beminden neve den +grave van arenberge riddere van onser orden. etc. vand. +gilden vliese ende die de voors. ensselinck hadde gepretendet. +te ontfangen, by exclusie vand. suppliant die daeromme aenden vand. +voors. grave hadde doen doen zekere verboth uuyt onsen +secreten rade daer die selve grave pretendeerde meerlyck +te recht te staene, ende was daerinne zoe verre geprocedeert +dat die voors. wethouderen doende recht hadden hadden den zesten +dach der voors. maent novembrie gegeven zekere somme diffinityff +tot achterdeele des voors. supplis. ende tot zynen grooten beswaernisse +gelyck die voors. suppl. seyde, midts den welcken zoe hadde die +voors. suppliant ons zeer oitmoedelyck gebeden om onse oepene +brieven van reformatien in behoorlycke formen, welcke onse +oepene brieven den voors. suppliant gegundt ende geexpedieert zynde +waeren uuyt crachte der selver tot zynen versuecke als impetr. +van dyen by zekere onse officier ende deurweerder ordinans +vand. voors. onsen rade gedaeght geweest die voors. wethoude. +onser stadt van bruessele, te zyne ende te compareren. +teenen zekeren gelegenen doen toecomenden ende nu lange overstreken. +dage inden voors. onsen rade van brabant met beele dat +zy ten selven dage met hen souden brngen oft seynden toegesloten +zoe dat behoorde tproces der voors. partyen alzoe dat +voer hen beleydt ende bedinght waere geweest met alle tgene des +zy desen aengaende oude mochten hebben onder behoorlycken inventaris +van heuren greffier oft gezworen clerck in presentien vand. +voors. partyen oft heure procureurs daer aff gemaect, om +aldaer heure voors. vonnisse te zien ende hooren wysen ende +vercleren nul, machteloos ende van onweerden oft ten minsten +ondeughdelyck, qualyck ende tonrechte gegeven op dat alzoe +behoorde, ende over zulcx te reformeren, corrigeren, ende beteren +nae recht, tselve heure vonnisse te sustineren, ende +verantwoorden op dat hen goet dochte, tantwoordene ende +inde saken ende materie van reformatien voorts te proceder. +zoe behooren soude, waere oick den vors. dach geinthimeert +geweest den voors. joes ensselincx ten eynde dat hy alsdan +aldaer oick soude zyn ende compareren zoe verre hen dat goet dochte +ende den voors. sake ende materie van reformatien hem +eenichssins aenghinge oft toebehoorde, ende ten dage daerop +dienende, ende andere daer aff onderhouden, compareren. inden voors. +onsen rade die voors. partyen zoe by hen selven in persoon +als by heure procureurs, nae dyen dat van wegen der voors. +gedaeghde waere aldaer overgeleght geweest tproces voer hen +tusschen den voors. impetrant ende geinthimeerde beleydt ende vercleert +tvonnisse by hen daerinne gegeven nyet te willen justineren +stellende partye tegen partye, ende dat visie vand. selve processe +waere den voors. partyen in presen. oft absen. deen des anders geaccordt. +geweest, ende dach om inder voors. saken ende mater. van reformatien +voorts te commen procederen zoe behooren soude waere dyen achterde +inder voors. saken ende mater. van reformatien zoe verre geprocedt. +geweest, als dat opden zesthiensten dach der maent van meerte +lestleden die voors. partyen hadden te wederzyden geseeght ende +vercleert dat hen voors. proces vand. ierster instan. was +proces in gescrifte ende instelyck vande voors. gedaeghde +beleydt consenterende ende zynde tevreden dat tselve voer +zulcx byden voors. onsen rade soude willen gehouden ende ontfangen +ende dat men hen daerop soude recht doen uuyten voorgaenden +acten weder wel oft qualyck byde voors. gedaeghdewaer +gewesen geweest concluderede perinentelyck to dyen eynde +in materie van reformatien ende makende heysch van costen die +voors. impetrant van beyde den instantien, ende die voors. geint. +van deser instantien oft materie van reformatien alleenlyck ende +te wederzyden van schaden ende interesten, waer aff waere ter +ordinantien vand. voors. onsen rade gemaect geweest acte ende geseght +dat die gevueght soude wordden totten voors. pocesse van partyen +ende datmen hen daerop soude recht doen naer behooren, ende +wesnde die voors. sake ende materie van reformatien aldus +behoorlyck geinstrueert ende in state om wijsene gestelt, waer +opden lesten dach der maent van aprili insgelycx lestleden van wegen +des voors. impetrs. inden voors. onse rade gepresenteert ende overgegeven +geweest zekere andere zyne supplicatie oft requeste civile daerby +versueckende ende oitmoedeluck biddende hem gepermitteert te wordden +tegen des ine voors. requeste waere verhaelt te vuegen. totten voors. +processe van reformatien ende tot dyen te versuecken dat die +voors. ensselinck aenleggere inde voorgaende instantie ende +geinthimeerde inde voors. reformatie soude schuldich zyn tantwoorden +ende te contesteren opde voors. conclusie inde voorgaen. instan. +byden voors. suppl. genomen boven de conclusie van nyet +ontfanckelyckheyt op dat daerop mochte recht gedaen wordden +zoe in goeder justitien soude bevonden wprdden te behooren. ende dat +nyettegenstaende den state vander saken ende dat het overgebrocht +proces waere vercleert in scriptie ende daerinne recht versocht +exes den acte daeraff den voors. suppl. releverende midts +betaelende die costen van retardatien zoe verre daer eenige +waeren, welcke supplicatie oft requeste civile inden voors. +onsen rade gesien waere by appoinctement opde marge der selver +gestelt geseeght geweest dat die voors. suppl. soude zyn versueck +doen opde rolle vand. voors. onsen rade in presen. van partye de +selve oft heure procureur daertoe behoorlyck gedaeght zynde +ende wesende dyen achtervolgende ten versuecke des voors. +suppls. gedaeght majoors keye als procureur vand. voors. joes +ensselincx te zynre ende te compareren. opde rolle vand. voors. +onsen rade opden vierden dach der laent van meye insgelycx +lestleden, ende die voors. partyen aldaer compareren. zoe by hen +selven in persoone als by heure procureurs waere van wegen des +voors. suppls. in substantien verhaelt geweest dinhouden vand. +voors. supplicatie oft requeste civile, ende midts den redenen ende +middelen daerinne begrepen gecontendeert tot zulcken oft +gelycken eynde als boven, makende heysch van costen ingevalle +van oppositie waerop oft tegens die voors. geinthimeerde inde +voors. materie van requeste civile originael gedaeghde hadde +vercleert gehadt in plaetse van antwoorde tevreden te zyn +dat die voors. requeste civile met het stuck soude wordden +gevueght totten processe behoudelyck hen zyne redenen van +impertinen. die hy soude overgeven bynnen zekeren costten dae. +toecomenden dage, dwelck alzoe by appoinctemente vand. voors. +onsen rade geseght zynde te laten geschieden hadden die voors. partyen +naemaels aengaende de voors. vueginge te wederzyden voldaen ende +zeer ernstelyck versocht ende gebeden gehadt hen recht ende justitie +geadministreert te worddene, doen te wetene, dat gesien +ende gevisiteert wel ende int lange inden voors. onse rade van +brabant tproces der voors. partyen zoe tselve voorde voors. +gedaeghde instelyck is beleydt, ende voe zulcx inden voors. onsen +rade ontfangen metten vonnisse byde selfve gedaeghde daerinne +opden naestlesten octobris lestleden gegeven, daer aff reformatie +is versocht oepene brieven van reformatien der voors. impets. +requeste civile byden selven impetrant inden voors. onsen rade +gepresenteert metten redenen van impertinen. byden voors. geinth. +ende gedaeghde tegen de selve requeste civile overgegeven, +ende dacten vand. voors. onsen rade ende op al wel ende +rypelyck gelet met oick geconsidereert tgene desiven in desen +behoorde te considereren., ende dat soude hebben konnen ende moegen +gemoveren, wy by goede ende ryper dliberatien van rade +reycierende die voors. requeste civile hebben geseeght +gewesen, ende vercleert ende by desen onsen uuyterlycken vonnisse +seggen wysen, ende vercleren voer recht, dat byde voors. gedh. +met hennen voors. vonnisse wel is gewesen, qualyck +daer aff reformatie versocht, sal daeromme tselve vonnisse +stadtgrypen ende zyn volcommen effect sorteren, condempneren. +den voors. impetrant ende suppl. inde costen van deser instan. +ter taxatie ende moderatie vand. voors. onsen rade, ende tot +desen inde penen zoe van onwyse versochte reformatie als +vand. voors. gereyoceerde requeste civile, ende des +toirconden hebben wy onsen zegel hier aene doen hangen +gegeven ende zoe uuytgesproken in onser stadt van bruessele +zesthien dagen inde maent van julio, int jaer ons heeren duysent +vijffhondert vierentnegentich van onse rycken te weten +van naples ende jerusalem txlve van castillien +arragon, sicillien ende ander txxxix, ende van +portugael txve +jan van steenwinckele +hans jorichoth +heere den coninck van castillien, van arragon, van leon, +van beyden sicillien, van jzlm., van portugal, van navarre +etc., eertshertoge van oistenr., hertoge van bourgoignen +van lothryck, van brabant, van lymborch van luxemborch +etc., grave van habsborch, van vlaenderen, van arthois etc. +geordineert in desen zijnre mats. lande ende hertochdome +van brabant, waere opden negenentwintichsten dach der +maent van januario int jaer xvc drijentnegentich, van +wegen jans van. steenwinckele borgere ende ingesetene +der stadt van antwerpen bij sijnder supplicatie verthoont +ende te kennen gegeven geweest in substantie hoe dat hij +voer schepenen aldaer hebben. proces tegen hans jorichoth +ter saken van sekere gelofte ende condempnatie volunte +voer borgemre. ende schepenen der voers. stadt opden +twelffsten meerte int jaer vijffventachtentich gedaen +ende gepasseert ende der verbintenisse daerop gevolght +inden voers. rade van brabant hadde gepnteert reqte +ende midts den reden. ende middelen daerinne verhaelt ende +naementl. die voers. procedueren opden zesthiensten +octobris doen lestleden daerop verworven open. brieven +van daeghssele tegen den voers. jorichoth met +committimus voerde voers. schepen. van antwerpen ten +eynde die voers. opene brieven totten processe souden +mogen wordden gevueght ende die voers. schepenen +geloefte, verbintenisse ende condempnatie metten +anderen, geloften affreekeninge etc. daer uuijt ende +naegevolght voer soe vele was aengaen. dombehoird. +ende nijet toegelaten interest soude wordden vercleert +nul ende van onweerden ende voer sulcx gecasseert ende +geredureert tot behoird. interest tegen den penn. xvie +oft dat ten minsten die voers. suppliant van. voers. +gelofte verbintenis ende condempnatie soude wordden +gereleveert midts opleggen. de reste van. capitaele +penn. van acht hondert vijggventwintich gulden. vls. +daervan affgetrokcken de betalinge daerop gedaen van +vierhondert tweenveertich gulden. vls. ende meer ende +dat voerde reste van. voers. acht hondert vijffventwintich +ponden vlems de voers. betalinge daerop affgetrocken den suuplt. +soude wordden verleent eenen gracel. tyt ende termijn van +betalinge, naerdere blijckende bij de selve brieven daeraeff +sijnde, welcken volgende die voers. supplt. den voers. +hans jorichoth uuijt crachte vande selve open. brieven +voerde schepen. der voers. stadt van antwerpen hadde +doen dagen ende aldaer tegen hem conclusie genomen +ten eynde voers. alwaer tusschen partijen tvoers. proces +alnoch waere hangen. ongedecideert, ende hoe wel des. +aengemerckt den voers. hans jorichoth nijet en waere +gepermitteert geweest in prejuditie van. voerscr. +proceduere ende litispendentie ijet te attempteren +ende vele min eenige executie te doene uuijt crachte +van. voers. geloefte, volunatire condempnatie ende +verbintenisse oijck in respecte van. reste der voers. +somme de welcke boven de voers. betaelinge soude +moegen wesen liquide besundere geconsidereert den +uppliant bij de voers. opene brieven oijck wae. gepermitte. +geweest voerde voers. schepenen van antwerpen onder +andere voerde voers. reste te versuecken gracelijcke +dagen, ende termijnen van betaelinge daertoe de supplt. +oijck hadde gecontendeert oijck lange nae date vande +voers. geloefte ende voluntaire condempnatie ende +daerop versocht executie ende naevolgende consent +bijden amptman der voers. stadt van antwerpen den +negenthiensten februarij int jaer xvc tweentnegentich +vercleert ende alsoo lange voer date van. voers. opene +brieven ende conclusie daeruuijt genomen, soe hadde +nochtans die voers. hans jorichoth hem gevoirdert +uuijt crachte van. voers. geloefte voluntair condempnae. +ende schepenen verbintenisse vanden twelfsten meerte +vijffventachtentich ende de voers. versochte naegevolghde executie +ende consent des voers. amptmans vanden xixen februarij +tweentnegentich zekere des voers. suppls. goeden ende gronden +van erffven te coope te doen gebieden mette langroede al +in prejuditie ende bij notoiren attemptaete vande opene +brieven bij den supplt. inden voers. rade op den xvien octobris +bae vermogen der selver brieven genomen, tenderen. oijck +mede tot atterminatie ende gracelijcken termijn ende dagen +van betaelinge voer tgene die voers. supplt. boven sijne +geallegeerde betalinge soude bevonden wordden rest te +sijne, welcken aengemerckt ende dat van. voers. open. brieven +midtsgaders van. feijtel. vercoopinge ende executie des +voers. hans jorichoth promptelijck waere blijcken bij +copijen vanden stucken daeraff sijnde, alle tgelijck hij +supplt. seijnde, zoe hadde die voers. supplt. oitmoedel. +gebeden om zijnre mats opene brieven daertoe dienende +welcke supplicatie inden voers. rade van brabant +gesien waeren den voers. supplt. daerop gegundt ende geexpedieert +gesien waeren den voers. supplt. daerop gegundt ende +geexpedieert geweest sekere sijne mats. opene brieven +uuijt crachte vande welcke tot sijnen versuecke +als impt. van dijen sekere synre mats. officier ende +deurweerdere vanden voers. rade hem hadde getransporteert +binnen der voers. stadt van antwerpen aenden persoon vanden +voers. hans jorichoth ende hem gedaen hebbende visie ende +lecture vande voers. opene brieven hadde den voers. hans +jorichoth van wegen sijne mat. opde pene van tweehondert +goude croonen bevolen dat hij van stonden aene ende sonder +dilaij soude casseren ende te nijete doen de voertsgekeerde +executie ende vercoopinge des voers. suppls. goeden +sonder cost of last des voers. impts. met alle tgene +des daeraff dependeerde uuijt ende aegevolght waere +ende dat hij hem soude verdragen van gelijcken meer te doen. +ende daerenboven betaelen die costen bij den voers. impt. daeromme +gedaen gehadt ende geleden maer want die voers. hans +jorichoth hem tegen die voers. bevelen opponeerde begeren. +in oppositie ontfangen te worddene, soe hadde die voers. +deurw.re deselve bevelen stadhouden. den voers. hans jorich= +oth van wegen sijnre mat gedaeght te sijne ende te +comparerene teenen zekeren gelegen. doen toecommen. ende +nu lange overstreken dage inden voers. rade van brabant +om aldaer die redenen van zijnder oppositie op te doene +ende te verclerene tantwoerdene ende inder saken voerts te +procederen en sien appoincteren als behoiren soude, ende +ten dage daerop dienen. ende andere daeraff compar onderhouden +compareren. inden voers. rade die voers. partijen soe bij hen +selven in persoone als bij heure procurs. wae. van wegen des +voers. impts. in substantie verhaelt geweest tgene des +voers. is ende daeruuijt gecontendeert tot interinemente +vande bevelen daeruuijt ende, naegevolght ende dat die interineren. +soude wordden geseeght ende vercleert dat die voers. bevelen waeren +wel ende te rechte gedaen, dat tonrechte ende met quader +saken die voers. gedaeghde hem daertegens hadde geopponeert +ende dat sijnder oppositien nijettegenstaende hij soude schuldich +sijn ende bij vonnisse vanden voers. rade gecondempneert wordden +te casseren ende te nijete te doene die voertsgekeerde executie +ende vercoopinge des voers. suppls. goeden sonder cost oft last +des voers. impts. met alle tgene des daeraff dependeerde uuijt +ende naegevolght waere ende hemte verdragene van gel. +meer te doene makende heijsch van coste van desen ende vande +voergaende requeste mette beslotene brieven, ende coicatie der +waerop off tegens die voers. ged.e antwoerden. hadde midts +den reden. ende middelen bij hem geallegeert, gecontendeert +tot surreptien ende obreptien van. voers. open. brieven bij den +voers. impt. inden voers. rade verworven dat hij om die +verworven ende daeruuijt gecontendeert te hebbene in maten +ende vuegen ende tot sulcken ejnde ged. hij dat hadde gedaen +vercleert soude wordden nijet ontfanghbaer ende den ged.e +verhaelt gewest tgene des voers. is, ende daeruuijt geconcludeert +ende geciontendeert ten eijnde dat bij vonnisse vanden voers. +rade soude wordden geseght ende getermineert voer recht +dat die voers. gedaeghde soude schuldich ende gehouden sijn +der voers. impetrante op te eggene ende te betalen +vijffvendertich sisteren rocx tsiaers ter saken van. thiende +van steenacker ende kerckacker inde voers. opene brieven +ende hier voere geruert verschenen sedert st. jansmisse +anno drijentachtentich excluijs tot doen toe, ende die +pendente lite noch souden verschijnen noch thien sisteren +rocx ter saken vande thiende va twee beken oijck voorschreven +zedert den voers. jaere drijentachtentich ende doen noch te +verschijnene pendente lite noch vierentwintich rinsgulden +ter saken vande thiende van sweertenbeeck oijck verschenen +ende te verschijnene als boven, tot dijen noch eeneveertich +ponden tsiaers ter saken vanden schijns van gilsen oijck +verschenen ende te verschijnene als boven, ende ter saken +vanden voers. meulenpacht thien veertelen rocx tsrs. al +verschenen als boven, condempnerende den gede inde +costen van desen processe ende vanden voergaen. coicatoir +schaden, ende interesten, ende in gevalle van processe tot +namptificatie bij provisie ende onder cautie, oftdat +anderssins ende bij gereke van dijen die voers. gede +soude schuldich ende gehouden sijn affstandt te doene +van alle die voers. thienden ende meulenpacht van gilsen +ende die der impetrante te doen ende laten volgen metten +prouffijten, baten ende dmolumenten bij hen daer aff +ontfangen ende geprouffiteert sedert den voors. jae. lxxxiii +makende insged. heijsch van coste, oft dat anderss. in +desen op al recht ende justitie soude sal wordden gedaen, soe den voors. +raidt nae gelegentheijt van. saken ten meesten prouffijte +van. impte. soude bevinden te behoirene waerop oft tegen +die voers. gedaeghde ende met hem gevueght die procur. +gnael. van brabant antwoerden. hadde midts verscheijden +reden. ende middelen van heuren twegen ter contrarien +geallegeert gecontendeert ten eijnde dat die voors. impte. +om gecontendeert te hebbene in maten vuegen ende tot sulcken eijnde +gelijck sij dat hadde gedaen soude wordden vercleert nijet ontfangh= +baer maer dat hij gedaeghde soude gestaen midts heur betalen. +die cheijnsen ende renten inde selve heure conclusie geruert +nae rate dat sijne mat van. panden daervoer verbonden hadde +geprouffiteert ende soude commen te prouffiteren ende gel. +hij was doende den anderen renthieren op sijne recepte +geassigneert makende in sgelijcx heijsch van costen, inde +die voers. partijen voerts respectivelijck in plaetse van +replijcke ene duplijcke persisterende inde eijnden ende +conclusien bij hen te wedersijden sulcke als boven genomen +waeren deselve partijen soe gehoirt final geappoincteert +die redenen ende muddelen bij hen ter eenre ende ter ande. +sijden, geallegeert ende verbalijcken bedinght over te gevene +in gescrifte, ende daerbij te vuegene heure stucken, titulen +ende munimenten ende anderssins alle tgene daermede +sij hen tot justificatie van heurweder meijninge respective +in dijer saken souden willen ende mogen behelpen, ende van als +te dienene binnen te keren dage hen daertoe bescheijden, om= +dat gedaen ende alle toversien voerts geordineert te wordden. +des behoiren soude, welcken appoinctem. die voers. impte. +van heuren sijden hadde voldaen, in sake gesloten ende recht +begeert, sonder dat van wegen der voors. gede ende +gevueghde den voers. appoinctemente waere voldaen geweest +gesien ende gevisiteert wel ende int lange +inden voers. rade van brabant dopene brieven bij dimpte. +inden voers. rade verworven, dacten vanden voers. rade +metten scriftueren van redenen der voers. impte. ende +die stucken daerbij gevueght, ende op al wel ende +rijpelijck geleth met oijck geconsidereert tgene desiven in +desen behoirde te considereren. onse genadichste +heere die coninck hertoge van brabant etc. seeght +ene vercleert voer recht dat d'impetrante om +gecontendeert te hebbene in maten, vuegen, ende +heere librecht de schalon +abt des cloosters van +vlierbeke +die weduwe wijlen +mr. bartholomeeus +vand. heetvelde +tot sulcken eijnde gelijck sij dat heeft gedaen, nijet en is +ontfangbaer, maer dat hij sij gedaeghde sal gestaen midts +der impetrante betalen. die cheijnsen ende renten in +heure conclusie geruert, nae rate doet sijne mat. vand +panden daer voere verbonden heeft geprouffiteert ende sal +commen te prouffiteren compenseren. die costen ter sak +van desen geresen ende dat om redenen, gedaen inder +stadt van bruessele vijff dagen inde maent van mee +int jaer duijsent vijffhondert vierentnegentich colla. +alsoe inden rade van onsen +genadichsten heere den coninck van castillien, +van arragon, van leon, van beijden sicillien, van jhlm. +van portugal, van navarre etc., eertshertoge van +oistenrijck, hertoge van bourgoignen, van lothrijck +van brabant, van lijmborch, van luxemborch, etc. +grave van habsborch, van vlaenderen, van arthois etc. +geordineert in desen sijnre mats. lande ende hertochdomme +van brabant waere opden twelfsten dach der maen +van meerte int jaer xvc tnegentich van wegen hee +lijbert de schalon abt des cloosters van vlierbeke +bij sijnder supplicatie verthoont ende te kennen gegeven +geweest in substantie, dat alsoo van inden jaere +xvc tsestich bij commissie ende uuijt last van onsen +alderheijlichsten vader den paus ende sijne mat. +informatie wordde genomen op het schadel. regiment +van wijlen heer jacop marotel doentertijt abt vanden +voers. cloostere, ende ten lesten bemercken. dat hij +het afsetten vande prelature nijet en soude connen ontga +gel. hij oijck we. gedestitueert geweest, ende dat hij +tverkiesen van heeren janne marotel sijnen neve +religieulx aldaer tot eenen coadjuteur midts sijn ongeregelt +leven nijet en soude comen tot effect gebringen, soe hadde +hij recht te voerens bij jacques manotel oijck sijnen neve +rentmre. vanden selven cloostere soe vele weten te practiseren +dat den selven jacques vanden connentualen voer ende +aleer daerinne eenen nijeuwen abt gebrocht wordde +hadde commissie gecregen om tot laste van cloostere +op te lichtene achthien hondert carolusguldenen gelijck +hij doen alreede van te voerens de hootpenningen wel +van achtentwintich rinsgulden erffelijck den penn. xvie +van wijlen joes herthals gelicht hadde ende de andere +wiste te vindene aen wijlen peeteren moons, ende +desselfs moos huijsvrouwe die te voerens getrouwt +hadde michiel de kempenere die alsoo tsamen hadden +gedaen twelffhondert ende tsestich rinsguldenen voer +het capitael van vijffvendertich mudden rocx mate van +lovene elck mudde tot zessendertich rinsguldenen +ende want die voers. jacques hem daervoere mede hadde +verobligeert soe hadde hij terstont naer dat heer jan +houtaert religieulx van affligem totte prelature +was gecommen vanden selven willen gelost sijn gelijck dat +inden voers. rade van brabant naer merckelijcke +proceduere alsoo oijck waere getermineert geweest +midts dat sulcken oplichten bij hem maer als diener ende +gecoitteerde vanden cloostere en was gedaen ende hem +nijet voerdere noch oijck hem aen en ginge hadde +geraeckt gehadt dan om daeraff rekeninge te doene, +noch oijck hem ae en ginge oft tselve oplichten waere +qualijck ende nulliter geschiet oft nijet, maer was +die voers. prelaet daerinne alnoch geheel ende +onvermindert die daertoe oijck stoffe genoech hadde +alsoe tselve gebeurt was sonder tconsent soe +wel van onsen heijligen vader den paus daer onder tselve +connent alsdoen was als oijck van sijne mat. maer in +plaetse van alsulcke ontlastinge in voldoeninge vanden +voers. vonnisse te doene hadde tegen die voers. rentiers +voer al behoiren te procederen oijck sonder aenschouw van +eenige rekeninge die de voers. marotel soude mogen +hebben gedaen, alsoo sulcke schulden voerden meestende +onderughdelijck moesten sijn boven dijen oijck dat om die te +becommene het jaerlijcx innecommen ende ande. vervallen +in sulcken goeden tijden groot ende goet genoech waeren +ende over sulcx desselfs voergaende rekeninge ende +administratie hadden moeten ondersocht wordden soe +hadde die voers. houtaert nochtans andere voerdere +ende meerdere belastinge gepractizeert als hebben. +tot extinctie alleene vande voers. vijffvendertich mud +rocx in tcapitael maer beloopende twelff hondert +tsestich rinsguldenen in maio ende in augusto lxix +opgelicht wel twee duijsent vierhondert, veertich rsgl. +soe aen tcloostere van ste. gheertruijden veertich +guldenen erffelijck den penn. xviiie aen doctor wilmar +bernaerts vijffventwintich rinsguldenen aen. weduw +van. heetvelde in twee renten vierenveertich rinsgl. +aen tgasthuijs van loven seven ende eenen halven gul +aen gregorio van dijnen sesse rinsguldenen, aen hee +ende mt. indoco tiletano vijffventwintich rinsgulden +al erffelijck den penn. xvie ende voer tverloop vande +twelcken hij suppliant dagelijcx wordde gequelt soe +inden voers. rade van brabant bijde weduwe wijle +doctor ramus als hebbende transport vande voers. lest +vijffventwintich rinsguldenen erffelijck als elders +naementlijck oijck tot loven voerden rectoir voerde rente +van. voers. wilmarus bernaerts sonder dandere dagelijcxe +quellingen en van alle dandere renchieren sonder oijck te cunnen +bevinden dat die voers. overende penningen wel van elff +hondert tachtentich rinsgulden. souden bij den selven houtaert +tot prouffijte vanden cloostere hebben geemploijeert +geweest maer wel dat die gesmolten waeren inden pot +wijns van meer als twee duijsent rinsguldenen die soe +tschene uuijt eender missijnen om totter selver prelature +te cimmene waeren eenige vanden hove toegeseeght +ende voerde resterende penn. van dijen wordde hij supplt. +noch met proces gequelt, ende in desen diende genoteert +die nulliteijt ende ondeught van alle tgene deselve hautaert +die als prelaet geweest sijnde nijet en conste wordden +gehouden twaere int voers. belasten als anderssins tot +eenige de minste vercortinge ende belastinge vanden +cloostere oijck soude hebben gedaen alsoe tselve beseten +soe wel vande leste als ierste renten voer machteloos ende +van onweerden was te houdene oijck bij faulte dat die +gerequireerde forme ende solempniteijten van rechte nijet +en waeren geobserveert emmers ten minsten behoirden hij +suppliant met sijnen connente van allen tselve wel +gereleveert te worddene ende te gestaene midts restitu= +erende oft besettende alle tgene dat geheel nootel. ende +prouffijtel. voer tselve cloostere soude mogen sijn +geemploijeert behoudelijck cortinge van tgene daerenboven +jaerlijcx aende verloopen vande selve renten tot doen toe +aen elcken soue betaelt sijn geweest ende om waertoe +te commene soe hadde die voers. supplt. den voers. rade +oitmoedel. gebeden om sijnre mat. behoirlijcke provisie +daertoe dienende, welcke supplicatie inden selven rade +gesien waeren den voers. suppliant daerop gegundt ende +geexpedieert geweest sekere sijnre mats. opene brieven +uuijt crachte vande welcke tot sijnen versuecke als +impt. van dijen bij sekere sijne mat. executeur waere +gedaeght geweest die weduwe wijlen mr. bertholomeus van. +heetvelde, te siujne ende te comparerene teenen sekeren gelegen. +doen toecommenden ende nu lange overstreken dage inden +voers. rade van brabant, om aldaer taenhoiren +alsulcken versueck ende conclusie als die voerscr. +suppliant soude willen doen ten eijnde dat die constitutie +vande voers. renten souden wordden vercleert nul machtelo +ende van onweerden, ende dat sij die voer sulcx soude schuldi +sijn te casseren. renoceren. doot ende te nijete te doene +emmers dat ten minsten bij ordene hij suppliant met sij +connente daeraff souden worden gereleveert ende in al +gevalle gestaen midts voer goet houdende, ende bij +besette oft aderssins voldoende voer soe vele eeni +penningen capitael van dijen souden moegen bevon +wordden, tot grooten noot oirboir ende prouffijte van. +cloostere geemploijeert te sijne, behoudel. cortinge +van tgene daerenboven aen het jaerlijcx verloop +betaelt waere geweest ende voerts gelijck die voers. +supliant ten dage dienende naerdere bij gescrifte +soude willen overgeven daerop bij de voers. gedaeghde +tantwoerdene die contrarie te sustineren soo verre +hem dat goet dochte ende inder saken voerts te +procederen soe behoiren soude, ende ten dage daer +dienende ende andere daeraff onderhouden, comparerende +inden voers. rade die voers. partijen soe bij hen selven +in persoone als bij heure procureurs waere den xvi +dach der maent van novembri int voers. jaer xc van +wegen des voers. impetrs. verhaelt geweest dinhou +van. voers. sijne opene brieven, ende daeruuijt geconten +tot sulcken oft gelijcken eijnde als boven, makende +heijsch van costen in gevalle van oppositie waerop +oft tegen die voers. gedaeghde antwoerden. hadde midts +den redenen ende middelen van heuren twegen ter contrarien +geallegeert gecontendeert op als ten eijnde dat dimpt. +om opene brieven van daeghsele verworven, ende daeruuijt +tot laste vanden gedaeghde gecontendeert te hebbene +in maten ende vuegen soude vercleert wordden nijet te +sijne ontfanghbaer ende datter alsoe egheene provisie en +viele makende insgel. heijsch van costen, die voors. impt. +daerop replicerende ende midts den redenen ende middelen +bij hen geallegeert persisterende ende die voers. gedhe. +in plaetse van duplijcke insgelijcx persisteren. bij de +voers. heure eijnden ende conclusien te wedersijden genomen +waeren deselve partijen soe gehoirt final. geappoincteert +heure voers. redenen ende middelen bij hen verbalijcken +bedinght te scrijvene ende over te gevene bij maniere +van memorien, ende daerbij te vuegene die voers. opene +brieven bij den voers. impetrant verworven metten acten +vanden voers. rade eensamentl. die stucken titule ende +munimenten dienende tot justificatie van heurlieder +meijninge respective in dijer saken ende van als te +dienene teenen sekeren dage hen daertoe bescheijden om +dat gedaen ende allet oversien voerts geordineert te +worddene soe behoiren soude, welcken appoinctem. +achtervolgende hebbende die voers. partijen ten beijden +sijnden van heure scriftuere van memorien ende stucken +gedient ende deselve behoirlijck gewisselt gedebatteert +ende gereporteert hadden sij eijntelijck oijck te wedersijden +in sake gesloten ende recht begeert gesien ende +gevisiteert wel ende int lange inden voers. rade van +brabant tproces der voers. partijen soe tselve inden +voers. rade is geinstrueert ende op al wel ende +rijpelijck geleth met oijck geconsidereert tgene +desiven in desen behoirde te considereren, onse +condemnae. volunt. +tusschen +everaert bete +jan jacques weerdt etc. +genadichste heere die coninck hertoge van brabant etc. +vercleert dat die voers. impts. om tegen die voers. gede. +geconcludeert ende gecontendeert te hebbene soe hij dat +heeft gedae nijet en is ontfanghbaer, condempneren. +tot dijen hem impt. inde costen ter saken van dese +geresen ter taxatie ende moderatie van. selven rade +gedaen ende soe uuijtgesproken inder stadt van brue +vijff dagen inde maent van meerte int jaer +duijsent vijffhondert, vierentnegentich +alsoe inden rade van onse +genadichsten heere den coninck van castillien, van arragon +van leon, van beijden sicillien, van jerusalem, van portugael +van navarre etc., eertshertoge van oistenrijck, hertoge +van bourgoignen, van lothrijck, van brabant, van lijmborch +van luxemborch, grave van habsborch, van vlaendren +van arthois etc., geordineert in desen sijnre mat. la +ende hertochdomme van brabant, waere op heden date van +desen personnelijck gecommen ende gecompareert mr. joos +de greve procureur postulerende inden voers. rade als +onwederroepelijck geconstitueert ende gemachticht bij +everaert bete hoeffmr. vanden vrijheere van reijde +seggende ende vercleerende desele comparant dat +sijnen voers. constituant hadde op den achthiensten +septembris int jaer xvc tweentnegentich gekent ende +geleden wel ende deuchdelijck schuldich te sijne, jan jacques +weerdt inden wolff bij tcorenhuijs binnen deser stadt +van bruessele de somme van seven hondert vijffvender +rinsguldenen ende vier stuijvers ter saecken van verteerd +montcosten bij den voers. constituant ende ande. dienar +ende peerden des voers. vrijheere van reijde ten +huijse des voers. jan jacques gedaen, behoudel. dat de selve +constituant in handen des voers. jan jacques als doen +liet te kere grauw hincxtpeert om dat te vercoopen tot +sijnen proffijte in mindernisse vande voers. somme wel +verstaende dat tvoers. peert soude staen ten laste ende +costen des voers. constituants tot dat tselve vercocht +soude wesen, gelovende de selve constituant in sijnen +eijgenen name die selve somme die na de vercoopinge van tvoers. +peerdt soude resteren, den selven jan jacques oft actie +van hem hebbende te betaelen te kersmisse doen naest= +commende, al nae breeder uuijtwijsen vanden instrumente +notariael daerop gemaeckt dwelck die voers. comparant +inden voers. rade overgaff, ende waeraff den teneur +hiernae van woirde te woirde volght ende is dese, op +heden den achthiensten dach septembris anno duijsent +vijffhondert tweentnegentich, is voer mij openbaer notaris +ende getuijgen hier onder gescreven in persoon gecompareert +sr. everaert bete hooffmr. vanden vrijheere van reijde +dewelcke heeft gekent ende geleden, kent ende lijdt +bij desen wel ende deuchedelijck schuldich te sijne, jan +jacques weerdt inden wolff bij tcronenhuijs binnen der +stadt van bruessele present ende tselve accepterende +de somme van seven hondert vijffvendertich rinsguldenen +ende vier stuijvers ter saecken van verterde montcosten +bij den comparant ende andere dienaren ende peerden +des voers. vrijheerde van reijde ten huijse des voers. jan +jacques gedaen, behoudelijck dat deselve comparant +laet in handen des voers. jan jacques sekeren grauwen +hincxtpeerdt om die te vercoopen tot sijnen prouffijt in +mindernisse van. voers. somme wel verstaen. dat tvoers. +peerdt sal staen ten laste ende coste des voors. comparants +tot dat tselve vercocht sal wesen, gelovende deselve +comparant in sijnen eijgenen name die selve somme die +na de vercoopinge des voers. peerdt alsdan sal resteren den +selven jan jacques oft actie van hem hebbende te +betaelen te kersmisse naestcommende, onder verbintenisse +van sijnen persoon ende alle sijne goeden present ende +toecommende, die stellende ter coertie ende judicature +van alle richteren heestelijcke ende weerlijcke, +renunchierende de voers. comparant aen alle privilegi +exceptien, ende alle anderen remedien van recht die hem +comparant eenichssins te stade, ende den voers. jan +jacques tontstade soude mogen commen, ende besundere +den recht seggende dat gnale. renunciatie van geend +weerden, en is ten sij dat speciale voergae, constitueren. +tot dijen de voers. comparant onwederroepel. bij desen +mrs. nicasius de pretere, reijnier de gouij, ende joos +de greve procureurs postulerende voerden rade van +brabant, peeter jammaert, gillis wagemans, ende +tsamen ende elck besundere, om in +sijnen name te compareren voer alle hoven ende rechters +daer dat van noode wesen sal, ende aldaer hem +constituant inde betaelinge van. voers. somme +behoeff als voiren, mette costen daerom te doene +ende schaden daeromme te lijdene voluntario te doen +ende laten condempneren, ende voerts daerinne doe +al dat de voers. constituant selve present sijnd +soude connen oft mogen doen alwaert oijck dat +saecke speciael der macht behoeffde gelovende +de voers. constituant voer goet vast ende van weerd +te houden tallen dagen allet gene des bij de voerscr. +geconstitueerde tsamen ende elck besundere daerinn +gedaen ende gehandelt sal wordden, onder verbintenisse +als voeren, aldus gedaen inder stadt van bruessel +ten daege maende ende jaere alsboven in presentie +van jacques roeloff ende phls. derbe poirters ende +innewoenders der selver stadt van bruessele getuijgen +hiertoe geroepen ende gebeden, onderstont gescreven +ende van mij openbaer notaris bij sijnder mats. rade +geordineert in brabant geadmitteert, tselve +onder mijn. gewoonel. handteecken alhier gestelt +confirmerende ondergeteeckent domitiaen le jong +nots. sst. versueckende ende oitmoedel. biddende +die voers. mr. joos de greve uuijt crachte vander +procuratie hem bijden instrumente notariael +hiervoere geinsereert gegeven dat den voers. rade +gelieven wilde den voers. sijnen constituant in +sijnen eijgenen name te condempneren aenden voers. +jan jacques op te leggene ende te betalene die +voers. somme van seven hondert vijffvendertich +rinsguldenen ende vier stuijvers off alsulcken +somme als nae de vercoopinge des voers. peerdts +aende voers. somme sal bevonden sijn te resteren +allet welck bij henrick vander saert deurweerdere +vanden voers. rade oijck name des voers. jan jacques +inden selven rade oijck comparerende geaccepteert +sijnde hadde versocht hem daeraff verleendt ende +geexpedieert te worddene behoird. acte mijne +heeren vanden voers. rade van brabant +gehoirt tvercleren, versueck ende acceptatie bij de +voers. comparanten soe voers. is respective gedaen, +ende gesien dinstrument notariael hier voer de" +pardons,239.txt,"kaerle etc. doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende +dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van ghysbrechten +nierekens lynen wevere woenende in onse vriheyt van turnhout +inhoudende hoe dat geleden es omtrint zeven jaeren hy twist +ende geschil hebbende tegen henneken de walsche es gebeurt dat hy +suppliant heeft sitten drincken te turnhout voirscreven inden schilt +van nassouen met zekeren goeden geselscape ende aldaer een langhe +wile gedroncken ende goede chiere gemaect hebbende es daer +inne comen die voirs. henneken de walsche vergeselscapt met +peeteren govarts seggende moiymoiy waer op hen eenighe +vanden gelachs genoten vraegden wat steenen zy hadden teerlingen +oft bickelen daer op die voirs. henneken antwordde ende +seyde soe hy suppliant verstont ick hebbe dingheren tselve dicwils +repeterende oneerlic genoech soe dat hy suppliant hem ten lesten +seyde ondere reverentie minter uwer suster mede ende grypende +metten selven een canne seyde gaet van hier want het es tyt +ende verheffende de selve suppliant zynen arm om naden voirs. henneken +te worpene schoot hem een meyssen toe die int voirs. gelach +comen was soe dat hy suppliant niet en wierp dwelck siende die +voirs. henneken seyde totten selven suppliant ick sal u noch heden +wel vinden ende hy wederom totten voirs. henneken had ick soe +wel geweer als ghye ghy en soudt nyet doen dat ghy doet +gaende alsoe corts daer nae vuyter voirs. herbergen nae huys om +zyn mess ende metten selven wederom keerende ende comende opte +merct van turnhout voers. heeft aldaer gevonden den voirs. +henneken ende peeteren ende achter hen alsoe comende heeft +hem de voirs. peeter ommegekeert vraghende den supplt suppliant +oft hy hen volgde waer op hy hen antwordde neen ick seggende +voirts wat soude ick u smiten ghy en hebt my noyt mesdaen ick +wilde wel dat ghy met henneken nyet meer en ghinght +ende alsoe van malcanderen sceydende zyn die selve peeter ende +henneken gegaen tot inden wildeman in heur gelach ende den +suppliant blivende gaende opte merct zyn zy luden wederomme +vuyt hueren gelage totter herbergen des suppliants gecomen +totter welcker hy insgelycks in zyn gelach quam ende alzoe +comende in eenen ganc achterwerts vuytgaende hoordde ende +werdt gewaere dat de voirs. peeter ende henneken vochten tegen +eenen zyner mede werckgeselle seggende totten selven hoeren soene +compter vuyte oft ghy sulter blyven welcke woerden alsoe +gesproken hebbende zyn terstont die voirs. peeter ende +henneken met noch een oft twee andere vuytgeloopen slaende +ende smitende opten voirs. suppliant die henlieden aldaer niet en +mesdeede noch aen en sprack hem alsoe quetsende dat hy vloyt +ende liep achter over een messie comende wederomme van voere +inne geloopen met zynen messe inde handt ende zeer berue# +van bloede gequetst ende geperturbeert zynde vant in zyn +gemoet aldaer den voirs. peeteren den selven gevende een oft +twee wonden in zyn hoot soe dat hy ter eerden viel van welcke +quetsueren die voirs. peeter es binnen vyff oft zessdagen daernae +aflivich worden zedert welcke quade fortune die voirs. suppliant +beduchtende rigeur van justicien hem altyt vuyt onsen +lande ende heerlicheyt van brabant gehouden heeft inde +welcke hy nyet en soude derren wedercomen bliven noch +converseren maer moeten bliven in vrempde landen in groote +kattivicheyt ende miserien alsoo hy seet en wordde hem +hier op $$ versien van onser gratien ende brieven van remissien +ons om de selve zeer oetmoedelyck biddende soe eest +dat wy desen aengesien geneg geneight wesende ter beeden +vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen gracie ende +genade prefereren voer rigeur van rechte den selven suppliant +hebben in gevalle als boven quytgescouden vergeven ende +geremitteert scelden quyte vergeven ende remitteren vuyt +sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende +dootslach boven geruert met oyck alle offensien hetzy +corporelle oft criminelle daer inne hy ter zaken van +dien moegen gevallen zyn ende tegen ons ende +justicie mesdaen hebben stellende hem dien aengaende tot +zynder goeder famen ende name ende tot allen zynen goeden nyet +verbuert zynde op dat hy eenighe heeft ende hem restituerende +tot onsen lande van brabant ende anderssins soe hy d$ was +voer die gesciedenisse vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende +hier op een eeuwich zwyghen ende silencie onsen procureur generael +in brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen +richteren dieneren ende dieneren dien dit eenichsins aengaen sal +moeghen satisfactie nochtans gedaen der pertien geinteresseerde +op dat die nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilyck +alleenlyck behoudelic oyck ende in desen versien dat die voirs. +suppliant sal gehouden zyn tvoers. feyt ende dootslach aen ons te +beeteren ende dat civilyck alleenlyck ende insgelycx te +betaelene die redelycke costen van justicien hier om gedaen oft te +doene alter taxatien van onsen cancellier ende luyden van +onsen raede geordineert in brabant die wy daer toe committeren +by desen ontbieden daer omme ende bevelen den selven onsen +cancellier ende luyden van onsen voirs. raede dat geroepen voere +hen die ghene die daer toe behoiren geroepen te zyne zy procederen +wel ende getrouwelyck totten interinemente ende verificatie +van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirs. +civilder beeternisse ende costen van justicien ende dat gedaen +ende de voirs. civile beternisse getaxeert ende betaelt wesende +in handen vanden ghenen van onsen ontfangeren dien dat behoiren +sal die welcke sculdich sal zyn tot onsen proffite daer +aff reekeninge bewys ende reliqua te doene tallen tyde als +hy des sal wordden versocht zy ende voirts alle andere onse +richteren ende officieren vanden smalen heeren onss voirs. lants +van brabant dien dit aengaen sal moegen den voirs. suppliant +van deser onser gratien quytsceldingen ende remissien inder +manieren boven verclaert doen laten ende gedoogen peyselyck +vredelyck ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder +hem $ daer inne te doene noch te laten gesciene in zynen +lyve oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel ter contrarien +ende by alzoe hy oft zyn voirs. goeden ter causen van desen nu oft +naemaels becommert oft gearresteert waren die terstont ende +sonder vertreck stellen ende doen stellen tot geheelder ende +volcomender delivrantie ende ten eynde dat dit goet vast ende +gestantich zy ende blyve tot eeuwigen daghen hebben wy onsen +segel hier aen doen hanghen behoudelick ons in anderen dingen +onsen rechte ende anderen den hueren ghegeven in onser stadt +van bruessele inde maent van junio int jaer onssheeren duysent +vyffhondert ende tweendertich van onsen keyserycke tderde +ende van onsen rycken van castillien napels sisillien ende +anderen tseventhienste aldus stont ghescreven opde plycke +byden keyser ende geteekent de wiele visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by mij +de cock" +pardons,007.txt,"kaerle etc. doen te weetene allen jegewoirdighen ende toecomenden dat wij +ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie van jan henrick vanden +veen woonende inden dorpe van ruesele inhoudende hoe dat hij opden vi en junij +anno lii heeft in tselve dorp ten huyse van peeter evaerts met meer andere +geselschaps die dijen dach den papegaye geschoeten hadden sitten drincken +ende goet chiere maeken gelijck hy oick inde gulde was ende alsoe tot +byden avont sittende ende vroelijck met melcanderen wesende nyet weetende +van eenighen twist oft geschilde soe is daer een geweest geheeten geene +lenaerts hermansse insgelycks guldebroeder wesende die hem sadt en vermat +dat hy dijen avont oft eer den avont quame eenen op zyn stroo oft cont hebben +soude dwelck hoirende die supliant dat hy alsulcken onhebbelycke woerden +sadt en sprack ende nyet en wiste waer op dat hyt hadde heeft geseeght +dese oft gelycke woirden bey geene waeromme sydt ghy gestoort op wyen +hebeyt dat ghyer een op zyn stroo leggen wilt syt toch te vreden ende +laet ons eenen vollen vuyt drincken het waer schande datmen hier ruw +woerden maecten daerop de voirs. geene seyde wildyse verantwoirden daer +ickt op hebbe dat mochdy seggen waer op die suppliant zeyde bey geen ghij +zyt een proper geselle wat wildy iemanden van desen gesellen mesdoen +daer op die voirs. gheene antwoirde wy seeght dat ick haer mesdoen +wille waer op die suppliant zeyde dat segdy selve ende ick hoort +dat ghyt seght waer op de voirs. geene seer grammelyck wederzeyde +ghy lichter aene nemende midtsdyen eenen drinckpot ende heeft den suppliant +daer mede op syn hoot geslaeghen zoedat hy geheel onstucken spranck +ende dat hem suppliant tbloet lancx zijn hoot liep ende dat de +scerveren vanden selven pot spronghen eender vrouwen die neven den +suppliant sadt in haer aensichte zoe dat zy naulyck zien en conde +dwelck hy suppliant gevoelende die geheel beduyselt was vanden +grooten slach heeft tot zynder deffentie vuyt grooter beruertheyt ende hitte +van bloede zyn eetmes vuyt getogen ende daer mede eens naeden voirs. +geenen gesteken ende hem geraect ende gequetst in syn zyde van welcker +quetsueren hy syn bichte gesproken hebbende zekeren tyt daernae deser +werelt es over leden wyens siele godt wil ontfermen tot groot leet +wesen vanden suppliant die hem yesindert heeft geabsenteert ende hoe +wel hy die daghen zyns levens noyt iet anders en heeft gecommitteert +weerdich van eenige $$$punitie ende hy tselve feyt soe zeere onnosel +ende ge$$ch zyns lyfs verweerens heeft gecommitteert zoe en soude hy +vreesende rigeur van justicien nyet vrye$lyck dorren weeder keeren +ten waere hem onse gracie ende genade verleent wordde zoe hy seeght +ons van die om de selve zeer oitmoedelyck biddende waerom zoe +eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. suppliants +e ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voir rigeur +van rechte hebben denselven inden gevalle als boven quytgeschouden ende +vergheven schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen +onsen brieve tfeyt ende ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensie +ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits ende +vuyt saeken van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justitie +eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdraghen ende hebben hem dyen +aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zynen goeden name ende geruchte in onsen voirs. lande van +brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden +goeden in dyen hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren +zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop +een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant meyere van +loeven amptman van bruessele schouteth van antwerpen +ende vanden bossche ende allen anderen onsen justicieren ende officieren +wy zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen der +partyen geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe +daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant +gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilijck nae +gelegentheyt vanden saeken ende faculteyt van zynen goeden met oick +marge: sy h$$ af verantwoirt +byden ontfanger vanden exploiten +te betalene die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te +doene allet ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende getrouwe +die cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven +onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die ghene die +ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende +duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien +ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justicien alzoe zy +sullen vinden behoirende welck interinement die voirs. suppliant gehouden +zal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. +raide bynnen zesse maenden naestcomende opte pene van te verbuerene +deffect van desen ende dat gedaen en deselve civile boete ende costen +van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat +behoiren sal zy onse procureur generael ende alle andere onse rechteren justicieren +officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal +moghen huere stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe hem +toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser +onser jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle dinhouden van +desen inder vueghen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck +ende eeuwichlyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te +laeten geschieden nu noch in toecomenden tyde eenich hinder letsel oft +moeyenisse aen live noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn +lyff oft eenighe van zyne goeden daerom gearresteert becommert oft +beleth waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont +ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien want +ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich +blyve teeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen +hanghen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende +eenenyegelycken anderen dessins gegeven in onser stadt van +bruessele inde maendt van augusto int jaer onsheeren duysent +vyfhondert ende dryenvyftich van onsen keyserrycke txxxiiiie +ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxviiie +aldus gescreven op de plycke byden keyser ende ondertekent +facuwez visa recepta +gecollationeert ende met zynen originale +bevonden accorderende by my +$ facuwez $" +pardons,116.txt,"albert ende isabel clara eugenia +infante van spaingnien etc., doen te wetene +allen jegenwoordighe ende toecomende, dat wij ontfanghen +hebben de oytmoedighe supplicatie van gabriel van boven +alias $competter anthonis zoene, oudt ontrent de zeventhien jaeren, +arm schippersgast deser onser stadt van bruessele, inhoudende +hoe dat ontrent vijff maenden alsdoen gheleden, den remonstrant +commende uuijt zeker herberghe opde vaert gheleghen ende naer +huijs ghaende heeft aldaer fortuitelijck gerencontreert sekere +jonckmans van zijnder kennisse, daer onder andere een was genoempt +jooris den dansser, welcke jonckmans hadden recht te voorens +geresolveert onder malckanderen eenighen vissch te haelen uuijt +de schuijt toebehoorende nicolaes cornelis, schipper van zirickzee, +welcke resolutie verstaen hebbende sekeren jonghen daer ontrent +zijnde, heeft t’selve gerapporteert aenden voorschreven nicolaes +cornelis, die bij drancke wesende, alsoe die voorschreven jonckmans +hunne entreprise meijnden t’executeren, den remonstrant nieuwers +affwetende met eenen haeck heeft geagresseert ende +gequetst inden rugge, meijnende te wesen een vande ghene +die hem van zijnen vissche wilde berooven, ende alsoo de suppliant +de quetsure was voelende, heeft den voorschreven cornelis +gevraecht bij dese woorden in substantie, sijn wij nijet vrij +op sheeren straete, ick sal u dat moghen wel wijs maecken +met rechte, dat ghij mij gequetst hebt in mijnen rugghe, +ondertusschen alsoo die voorschreven suppliant metten selven +cornelis voordere woerden was crijghende heeft die voornoempde +cornelis eene wonde ontfanghen van een der voorschreven +compaingnie, met naeme jooris den danser voorsijt, die oock +met assistentie van zijne medegesellen uuijt spijt, soomen +vorstaet, eenighen drij oft vier visschen uuijt de voors. +schuijt heeft genomen ende die ghedraegen in zekere herberge, +alwaer die voorschreven jonckmans den remonstrant hebben medegeleijt +om een voorschreven visch te helpen op eten, sonder dat hij eenich +ander quaet heeft ghedaen, dan alleenelijck dat hij hem inde +voorschreven compaingnie daer t’gene voorschreven is geschiedt +heeft gevonden, als blijckt bij drije consonante attestatien +daer aff zijnde, allen i welck hoe wel den suppliant +eenichssints behoorde t’excuseren, des te neer naerdemael +hij wel int infligeren vande woirde aenden voors. +cornelis, helpen eten vanden vissche, ende anderssints +is innocent geweest, soe en soude hij evenwel hem +nijet derren betrouwen vrijelijck dese onse stadt te frequen +teren, maer is door vreese van justitie ten regarde +van t’gene hij dijen aenghaende mach hebben gedelinqueert +tegenwoordelijck genootsaeckt te latiteren ende hem t’absenteren +tot zijnen grooten verdriete, midtsdijen hij egeenen middel +ter weerelt en weet, om den cost te winnen, als met zijn +sueren aerbijt, welcken aengemerckt, ende besundere +geconsidereert dat zijn delict is gecauseert door onverstandicheijt +ende groote jonckheijt nijet bedacht hebbende oft meijnende +dat de ghene in wiens presentie sulcx geschiet, hun mede +plichtich maecken van het delict, d’welck bij hunne compaignons +wordt gecommitteert, soe heeft hij ons seer ootmoedelijck +ghebeden om onse oepene brieven van abolitie in sulcken cas dienende, +soo eest dat wij de saecken voorschreven overgemerckt ende +hier op gehadt hebbende het advis van onsen lieven ende wel +beminde, den amman deser onser voors. stadt van bruessele, +geneijcht wesende ter ootmoedigher beden ende supplicatien des +voorschreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende ghenaede voor rigeur ende strangicheijt van +rechte, hebben den voorschreven suppliant, inden gevalle als boven, +vergeven, geremitteert ende quijt geschoulden, vergeven, remitteren +ende schelden quijcte uuijt onser sunderlinghe gratie ende +princelijcken macht ende zunderlinghe gratien bij desen alle t’gene +des hij inder manieren boven vercleert teghens ons ende justitie +misdaen ende misbruijckt mach hebben ende hebben hem +als vandijen wederomme gestelt ende gerestitueert +stellen weder ende restitueren in sulcken stadt alse +was voor de toecompste van dijen, imponerende hier +van onsen procureur generael in brabandt, amman onser +stadt van bruessele ende alle onse andere onser +vassaelen oft der smalre heeren rechteren, justicieren +ende officieren een eewich geswijch, behoudelijck +nochtans dat die voorschreven suppliant schuldich ende +gehouden wort te betaelen tonsen behoeffve voor amende +$$$minde de somme van vijfftich guldens ende, tot dijen +prorate die costen vanden chirurgijn ende vanden visch +int schip bij hem ende zijne compaignons genomen ende +gheten, mitsgaeders die redelijcke costen van justitie +indien hieromme eenighe ghedaen ende naergevolcht +zijn, ter taxatie ende moderatie van onse seer lieve +ende getrouwe die cancellier ende luijden van onsen +voorschreven raede, dije wij daer toe hebben gecommitteert +ende commiteren bij desen, ontbieden daeromme ende bevelen onsen +cancellier ende raetsluijden onsen procureur generael van +brabandt, amman onser voorschreven stadt van bruessele +ende allen anderen ende onser vassaelen oft der smaelre heeren +richteren, justicieren ende officieren nu $$$ zijnde ende naemaels +wesende, dat zij den voorschreven suppliant van deser onser jegen- +woordighe gratien, pardoene ende abolitie doen, laeten ende +ghedooghen inder vueghen ende opde restrictien boven verhaelt +gheheelijck ende volcomelijck genijeten ende ghebruijcken, sonder +hem daerinne te doene oft te laeten gheschieden eenich hinder, +stoot oft letsel ter contrarien, maer indijen zijn lijff oft +eenighe van zijne ghoeden ter causen voorschreven in eenigher +manieren beleth, ghevanghen oft gecondemneert waeren, sij deselve +terstont ende zonder vertreck setten ende stellen doen tot gheheelder +ende volcommender delivrantien, ende slaeckinghen, want +ons alsoo ghelieft, ende des toirconden etc. hebben wij onsen zeghel +hier aen doen hanghen, gegeven in onser stadt van +bruessele zeventhien daeghen inde maendt van october +int jaer ons heeren duijsent zesse hondert achthien, onder +op de plique stondt bijde eertshertoghen etc. ende +was onderteeckent de wauwere ende was +ghesegelt met eenen wassen zeghele i" +pardons,184.txt,"philips etc. doen te wetene dat wy hebben +ontfanghen die oytmoedighe supplicatie van floris +de vroij ingesetenen van +bierbecke dat inhoudende hoe +dat den meijer onser stadt loven +hem opden tweeden sinxtdach lestleden binnen +de selve stadt heeft doen apprehenderen ende gevanc +kelijck is houdende over ende ter cause vanden dootslach +den welcken opden vijffden meerdt xvic sessenvijftich +gheweest sijnde grootvasten avondt dach ende +alsoo van over die vijfthien maenden tot perck bijde +voors. stadt loven soude sijn geschiet inden persoon +van wijlen henrij del tour metten welcken ende meer +ander geselschap den supliant aldaer inde herberghe +genaempt het molenijser opgehouden bij cornelis +goudaerts hadde gedroncken namentlijcken onder andere +met andries louwet ende philips de becker sonder +eenige het minste cracqueel te hebben gehadt dan +staende op het afscheijden heeft wijlen den voors. henrij +del tour hebbende eene pinte oft snelle vol biers in +sijne handt vastgehouden den voors. philips de becker +tegen hem seggende ghij moet die pint biers uuyt +drincken ende naerdijen den selven de becker daer op +heeft geantwordt dat hij genoech gedroncken hadde om +naer huijs te gaen ende verclaerde dat hij nijet meer +en begeerde te drincken heeft den voors. del tour +hem tegen sijnen wille alnoch de voors. pinte willen +doen uuytdrincken waer over den voors. de becker +gram wordende tegen hem segge seghde in substantie +liever als dat ick die pinte biers uuyt soude drincken +ick staeck u liever met mijn messe om verre +sijnde alsoo in cracqueel gheraeckt tot daer toe +dat wijlen den voors. hendrick del tour heeft +uuyt getrocken sijn brootmesse ende daer mede in +furieuselijcken midts het vertreck vanden voors. de +becker vanden was voors. andries louwet ende +des supliants uuijtte selve herberghe gestecken +in die dore ende daer naer met eener furie +uuijt gecomen sijnde met sijn voors. messe inde hand +heeft daer mede opde straete buijten de voors. +herberghe ten minsten hondert passen voore +des voors. de becker louwet ende hem supliant +vervolght ende hen aldaer gheaggresseert +ende naerden f hen furieuselijcken met sijn voors. mes +gestecken sulcx dat sij genootsaeckt sijn geworden +hem daerentegens te stellen in defensie in welc$ +defensie den voors. del tour is gequetst geworden +ende daer van aldaer is gestorven doot gebleven met sijn v$ +bloot messe inde handt sonder dat den supliant $ +welcken daer over nijet en is vluchtich noch aenges$ +geweest is wetende oft hij ofte den voors. de becker +ofte louwet aenden voors. del tour de voors. quetsu$ +heeft geinfligeert midts die furieusie agressie vanden +selven afflijvigen ende dat het duyster inden avondt was +sonder dat aldaer eenige persoonen present sijn geweest +de welcke sulcx souden hebben ghesien ofte connen tuijghen +dan wel alleenelijcken het uuijtloopen ende vervolghen vanden voo$ +del tour met sijn messe inde handt oirsaecke dat +den supliant hem was keerende tot ons oytmoedelijck bi$ +om onse epene brieven van remissie in forma soo eest d$ +wij desen aengesien geneijcht wesende ter bede ende suplicatie +des voors. supliants ende willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van rechte +hebben den selven supliant inden gevalle als boven geremitteert +quijtgescholden ende vergeven remitteren schelden quijte ende verg$ +uuyt onser sunderlinger gratie bij desen onsen brieve t’feyt +ende ongeval boven geruert mdisgaders alle offentien +ende breucke corporele ende criminele daer inne hij hem +overlidts ende uuyt saecken van t’gene des voor. is tege +ons ende justitie eenichsints mach hebben ontgaen ende +mesdraegen ende hebben hem dijenaengaende wedergestelt +ende gerestitueert ende stellen weder ende restitueren tot +sijn goeden naeme ende fame in onsen voors. lande van brab$ +ende alle andere onse landen ende heerlijckheden ende tot +sijne onverbeurde goeden in dijen hij eenige onder ons heeft +gelijck ende in alder manieren soo hij was voor die toecompste +vanden voors. feijte imponerende hierop een eeuwich geswijch +onsen lieven ende getrouwen raedt ende procureur generael +in brabant meijer van loven ende alle anderen onse justicieren +ende officieren wie sij sijn satisfactie ierst ende vooral gedaen der +partije geinteresseerde in dijen die noch nijet gedaen en sijn +ende eenige daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelijck +dat den voors. supliant gehouden sal sijn t’voors. feyt tegens +ons te beteren civilijck naer gelegentheijt vanden saecken +ende faculteijt van sijne goeden midts oock te betaelene die +redelijcke costen van justitie hieromme alreede gedaen ende te +doene alles ter taxatie ende moderatie van onsen seer lieven +ende getrouwen cancellier ende luijden van onsen voors. raede die +wij daer toe gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden +daer om ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedtslieden +dat voor hen geroepen alle de gene die daerom behooren +geroepen te sijn zij procederen wel ende deuchdelijck ter +verificatie ende interineent van desen ende tot taxatie +ende moderatie vanden voors. costen van justitie alsoo sij sullen +vinden te behooren d’welck interinement die voors. +supliant gehouden sal sijn te versueckene ende hem in persoone +te presenteren in onsen voors. raede binnen sesse maenden +naest commende op pene van te verbeuren d’effect +van dese ende dat gedaen ende de civile boete ende costen +van justitie getaxeert ende betaelt sijnde in handen +vanden genen dijen dat behooren sal sij onser voors. procureur +generael in brabant schouteth van antwerpen ende +alle anderen onse rechteren justicieren officieren ende +ondersaeten tegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen +sal mogen heure stedehouderen ende een iegelijck van +hen besundere soo hem toebehooren sal doen laeten ende gedoogen +den voors. supliant van deser onser tegenwoordiger gratien ende +remissien ende van allen d’ inhouden van desen inder vuegen +ende manieren boven verhaelt rustelijck vredelijck +ende volcomentlijck genieten ende gebruijcke sonder hem +te doene ende te laeten geschieden eenich hinder +letsel oft moyenisse noch aen lijff oft eenige van +sijne verbeurde goeden daerom gearresteert becommert +oft belet waeren dat sij die terstonts setten ende stellen +tot geheelder ende volcomender delivrantie ende slaeckinge +want ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich +blijve totten eeuwigen daegen soo hebben wij onsen zegel hier +aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen rechte +ende een iegelijck anderen dessijns gegeven in onsen stadt +van bruessele inde maendt van junius xvic sevenenvijftich +assel vidib ende onderteeckent a: happart" +pardons,034.txt,"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdighen ende +toecomenden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie +van jaspar anthonis ghysbrechts ingeseten van goirle inhoudende +hoe dat al eest zoe dat hy suppliant hem altyt sonder jactantie gesproken +rustelyck ende vredelyck heeft gedraghen sonder oyt van eenige mesusen +achterhaelt oft befaemt te zyne soe es nochtans gebeurt dat +in augusto inden jaere xvc ende lix hy suppliant met adriaen jan +henricx $$$ switten de jonghe ende meer anderen van goirle +gecomen zynde tot poppel op een bruyloft zyn tsamen naeden maeltyt +gaen sitten drincken in een herberghe gestaen tot poppel aende plaetse +ende alzoe de suppliant ende dander in meyninghe waeren thuys te gaen +zoe hebben zy tsamen metten weerdt ende werdinne gerekent gehadt +ende hy suppliant commende opte plaetse ende strate voer die deure vander +voirs. herberghe heeft aldaer gesien eenen geselle van riele hem +ombekent ende van zynen geselschap nyet wesende hebbende in zyn +handt een bloot sweert oft degen daermede tegen hem selven schaermoetsen +sonder nochtans nyemanden te mesdoen ende ten selven tyde is opt +voirs. plaetse comen aengereden eenen wagen met volck die $$$ +van sekere andere bruyloft tot hilverenbeke gehouden wel by +drinck wesende daerop dat onder andere was een genoempt joes +cops woenende tot poppel diewelcke siende den voirs. geselle van +riele heeft geroepen ghy coecketers van ghoirle dwelck is eenen +schimpighen roep tot verachtinghe van die van ghoirle dwelck +die suppliant hoirende zoe den selven schimp daer zeer odieulx worde +gehouden heeft totten voirs. persoonen opten voirs. waghen sittende +geseght die van goirle en hebben u noeyt tecort noch leet gedaen +wat wildy op ons oft tegens ons spreken ende met dyen is den +waghen voerby gereden tot aen thuys van gooris spilmakere +oick opte voirs. plaetse staende alwaer zy hebben doen tappen +drye oft vier potten biers ende die suppliant ende zyn voirs. +geselschap gereetschap makende om naer huyse te gaende ende +zynde omtrent den voirs. waghen zoe heeft die voirs. joes +wesende een stout ende sterck man hem oick verlaetende op zyn +geselschap die zesse oft zeven persoonen sterck waeren wederomme +geroepen bij schimpe ghy coecketers van goirle ende de +suppliant dat hoirende heeft hem $$teghen willen stellen met eender +pycken oft knevelstock ende die voirs. joes tselve siende is den +suppliant innegevallen by assistentie van eenen cuypere tot +poppel woonende die den suppliant den voirs. knevelstock aff +heeft genomen ende hebben hem wel dapperlijck geslagen gehadt +in sulcker vuegen dat hy tereerden lach ende die voirs. jan +switten de jonghe dat gewaer worddende ende siende dat die +persoonen opten waghen sittende alwaeren affgespronghen +heeft den suppliant ter assistentie willen comen maer die voirs. +joos is hem ock opgevallen ende heeft met eenen hantclippel +die hy vanden waghen hadde genomen denselven eenen slach +gegeven op sijn hoot in zulcker vuegen dat hy oick tereerden +moeste vallen daerdeure die voirs. adriaen henricx gecommoneert +zynde heeft zynen deghen vuytgetrocken ende daermede den voirs. +joosen op zyn hoot geslaghen een groote woende tot deur dbeck$$ +ende de suppliant ende die voirs. zwitten geweken ende gevlucht +zynde deur die slaghen die zy gehadt hadden heeft die suppliant +wederom zynen voirs. stock die de voirs. cuypere hem hadde +affgenomen gecregen nyet weetende by wyen dat hem dyen +was gerestitueert ende anders nyet weetende zyn broeder en +was onder den hoep is metten voirs. stock wederom aengecomen +om de zyne te assisteren ende hen te ontsetten ten eynde dat +zy nyet en souden overvallen ende geoppresseert wordden ende +alsoe zy al onder malcanderen waeren verwert ende int vechten +verhit ende dat die voirs. joosen die een zeer sterck man was +deen dandere byster sloech soe heeft die suppliant hem tspyts +vanden voirs. knevelstock oft javelyne geboden gehadt op +hope dat hy soude wycken maer die voirs. joes perseverende +int voirs. gevecht en heeft nyet willen ophouwen noch +wycken ende die suppliant hem meynende aff te keren heeft +nae hem gesteken gehadt ende heeft met grooten ongeluck +hem geraeckt ende gequetst gehadt in zyn zyde ende is +tsanderdaechs daernae deser werelt overleden ten +grooten leetwesen vanden suppliant verdriete ende eeuwighe +bederffenisse vanden suppliant nyet weetende nochtans van +welcker quetsueren hy mach gestorven zyn soe dat die suppliant +die met partye geinteresseerde is overcomen daerom lantvluchtich +zoude moeten wesen ende in vrempde landen dolen sonder dat hy +zyne ouders die oude stockluyden zyn den cost zoude konnen te +varen winnen soe hy tot noch toe gedaen heeft zoe verre hem hierop +onse gratie ende genade nyet en wordde geextendeert ende verleent +ons daerom zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy +desen aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende +willende hem in dit stuck prefereren gratie ende misericordie voer +strangheyt ende rigeur van rechte hebben denselven suppliant inden +gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende +vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende +ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensen ende bruecken corporelle +ende criminelle daerinne hy hem overmits ende vuyt saken van +tgeene des voirs. is tegen ons ende justicie eenichssins mach +hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende +daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande +van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden +ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy eenige onder ons heeft +gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer die toecompste +vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych +onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren +ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende +voer al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet +gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck +dat die voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te +beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van +zyne goeden met oick te betaelen die redelycke costen van justicien +hierome alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien +van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen +rade in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende +committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven +onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen deghene +die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende +deughdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende +totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende +costen van justicien alzoe zy zullen bevinden behoirende +welck interinement die voirs. suppliant gehouden zal zyn te +versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. +raide binnen zesse maenden naestcommende opte pene van +te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende deselve +civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt +zynde in handen vanden gheenen dien dat behoiren zal zy +onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse +rechteren justicieren officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende +toecommende dien dit aengaen zal mogen huere stedehouderen ende +eenen yegelycken van hen bezundere zoe hem toebehoiren zal +doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser +jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle inhouden +van desen inder vueghen ende manieren voeren verhaelt rustelyck +vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken +sonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in +toecomenden tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve +noch aen goeden tercontrarien maer indien zyn lyff oft +eenige van zynen onverbeurden goeden daerom gearresteert becommert +oft beleth waeren dat zy die setten ende stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie want +ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich +blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hier +aen doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen onse rechte +ende eenenyegelycken anderen dessyns gegeven in onser stadt +van bruessele inde maent van novembri int jaer ons +marge: zy hier af +verantwoert +byden rentmeestere +vanden exploicten +heeren duysent vyffhondert eenentzestich van onsen +rycke van spaengnen ende sicillien tzeste ende naples etc. +tviiie opde plycke stont gescreven byden coninck in +zynen raide ende geteeckent jboudewyns visa $ recepta +gecollationeert ende bevonden met +zynen origina concorderen by my +$$ facuwez $$" +pardons,085.txt,"remis voir aert drabbe +albert ende isabel etc. doen te weten +allen tegenwoirdighen ende toecommenden dat wy ontfanghen +hebben die oitmoedige supplicatie van aert drabbe arm schaemele +man woonende tot vossum belast met huysvrouwe ende vier cleyn +kinderkens, inhoudende hoe dat hij inden voerleden jaere xvic vyff in +januario commende met zekere zyne geselscap gevaeren met syne +perre uuijt deser onser stadt van brussele naer huys zyn hem ontrent +den cattenpoel buyten der selver stadt aengecomen twee jonge +edelmans oft studenten te peerde waeraff den iersten hem naer +by commende stiet op het backes oft muyl des suppliants peerdt +daerop die suppliant seyde dese oft dyer gelycke woerden in substantie +siet hier ghy wilder zyn ende daerop die voerscreven ierste +jonghman den suppliant toeseggende vuyle ende oneerbaere woerden +heeft daerenboven noch sijn rappier op hem getrocken dwelck die +suppliant siende liep naer syn perre ende naemp van zyn peerdt een +bylken in syn handt, alswannier den anderen met naeme gisleyn +vanden borch hem is aengecomen oyck met een black rappier +slaende den voerscreven suppliant over syne oiren, welcken slach +ontfanghen hebbende soo spronck hy den voerscreven joncker +ghisleyn inne ende naer den selven slaende met zyn voers. +bylken heeft hy hem ter quaeder fortuynen geraect ontrent +syn aensicht, vliedende voerden anderen daernae achter zyn kerre +vanden welcken slach rees die voerscreven gisleyn vanden +peerde zynde nyettemin byden anderen daerop wederom gesedt ende +alsoo voirts gereden ende naemaels deser werelt overleden tot +seer grooten leetwesen ende verdriet desselffs suppliants, biddende +godt almachtich dat hy zyn siele genaedich wille wesen die daerom +hem heeft moeten absenteren van onse nederlanden ende zyn domicilie +verlaeten levende met huysvrouwe ende kinderen in groote miserie +ende benauwtheyt ende hoewel tghene voers. is, is onnosel yet +geschiet alles blyckende byde informatie op tselve feyt byden mayeur +van duysborch den vyfden meert sesthien hondert vijff genomen +daeraff zynde ende dat hy oyck anderssins altydt gestaen +heeft ter goeder naeme ende fame gelyck hem den selven +nederslach by heere adriaen vanden borch ende jouffrouwe cornelia +schruers respective vader ende moeder desselfs afflyvigen +is vergeven, soo en soude hy nochtans onse voers. nederlanden +nyet derven frequenter soo verre hem nyet en wordde vercleert +gratie ende genaede in plaetsse van rigeur van justitie gelyck +hij suppliant seght heeft ons daeromme oytmoedelyck gebeden +dat geconsidereert tghene voiscreven is in desen tydt van +gratien om de bittere passie ons heeren jesu christi geleden +om het menschelyck geslacht te reconcilieren met zynen +hemelschen vader believen soude hem het voirs. ongeval +ende nederslach te vergeven ende hem daeraff +verleenen oepene brieven van remissie in behoirlycker +formen daer toe dienende met quytscheldinge van alle +amenden corporelle criminel ende civile. soo +eest dat wij desen aengesien geneyght wesende ter +beden des voerscreven suppliants ende willende hem +in dit stuck prefereren gratie ende misericorde voer +strangicheyt ende rigeur van rechte hebben den selven +suppliant inden gevalle als boven geremitteert, quyt +geschonden ende vergeven remitteren, schelden quyten ende +vergeven uuyt sunderlingher gratien by desen onsen brieve +tfeyt ende ongevalle boven geruert midtsgaders alle +offensie ende breucke corporele ende criminele +daer inne hy hem overmidts ende uuyt saecken van +tghene des voerscreven is tegen ons ende justitie +eenichssins mach hebben ontgaen ende misdraegen +ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert +stellen weder ende restitueren tot zyne goede naeme, faeme +ende geruchte in onsen voerscreven lande van brabant ende allen +anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyne onverbeurden +goeden in dyen hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder +manieren soo hy was voerde toecompste vande voerscreven feyten +imponerende hier op een eeuwich geswyck onsen procureur +generael in brabant onsen amptman van brussele ende +allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn +satisfactie ende beternisse ierst ende voer alle gedaen der +partye geinteresseerde in dyen die noch nyet gedaen en zy +ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck +dat die voerscreven suppliant gehouden sal zyn tvoerscreven +feyt tegen ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander +saecken ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betaelen +de redelycke costen van justitie hieromme alreede gedaen +ende te doen, allet ter taxatien ende moderatien van onse +lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen +raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende +committeren bij desen. ontbieden daerom ende bevelen den selven +onse cancellier ende raedtsluyden dat voer hun geroepen +dieghene die daerom behoiren geroepen te zyn sy procederen +wel ende deughdelyck ter verifficatie ende interinemente +van desen ende totter taxatie ende moderatie vande voirss. +amende costen van justitien alsoo zy sullen bevinden behoirende +welck interinement die voerscreven suppliant schuldich ende +gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te presenteren +in onsen voirscreven raede binnen sesse maenden naestcomende +opte pene van te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen +ende de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert +ende betaelt synde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy +onsen voerscreven procureur generael in brabant, onsen +amptman van brussele ende alle anderen onse rechteren +rechteren justicieren officieren ende ondersaeten dyen dat +aengaen sal moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck +van hun besundere soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen +den voerscreven suppliant van deser onser tegenwoerdiger guntien +ende remissien en van alle d inhouden van desen inder vuegen ende +manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hun te doen oft +te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden eenich +letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarie +maer soo verre zyn lyff off eenighe van zyne onverbeurden +goeden daeromme gearresteert, becommert oft beleth +vaeren dat zy die setten ende stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie +want ons alsoo gelieft. ende ten eynde dat dit vast ende +gestaedich blyve teeuwigen daegen soo hebben wy onsen +segel hier aen doen hangen. behoudelyck in andere onsen +rechte ende eenenyegelycken anderen des syns. gegeven +in onsen stadt van brussele den elffsten dach van +april int jaer ons heeren sesthienhondert sesse +onder opde plycke stont gescreven byde eertshertogen +onderteeckent cools ende was gesegelt met eenen +grooten segele in groenen wasse onder uuythangende +in syde snoeren" +pardons,207.txt,"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief sullen zien saluyt doen te +weten dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de vyt +nu ter tyt gevangen in handen van onsen drosaet slants van mechelen inhoudende +hoe hij suppliant ten tyde dat wij siege hielden voir de stadt van masieres aldair +oic mede geweest is in onsen dienst met vier wagenpeerden ende aldair +wesende zyn hem twee vanden voirs. vier peerden genomen ende ontkeert +geweest byden welcken naer dien dat voirs. siege obgebroken was hy +gelyck meer andere naer huis gecommen is mit de voirs. twee anderen +peerden ende zekere tyt daernaer is hem een vande voirs. twee +peerden afgestorven ende bevindende dat hem niet wel mogelick +en was die landen van zekere hoeve die welcke hy te dyer tyt houdende +was binnen der prochie van meerbeke te cultiveren ende andere wercken +te doene die nootsakelyck waren mettten peerden beesten gedaen te +wesene mits dat hy geene ofte luttel gelts hadde heeft zoe mistrostich +geweest by instekene vanden quaden geeste als dat hy binnen der +voirs. prochie van meerbeke eenen genaempt willem somer tot duffel +een peert ontvreempt ende ontleedt heeft ende tselve aengespannen +ende gevoert naer onse stede van thienen maer die voirs. willem +somer dies vernemende heeft den suppliant gevolcht tot binnen +der selver stede van thienen aldair hem die suppliant tvoirs.peert +wedergekeert heeft vuyt welcken verliese van peerden ende +verachteringe van wercke die suppliant zeere benauwt ende veraermoedt +geweest is twelcke gevoelende heeft zekeren tyt daer naer ende +binnen omtrent een jaer herweerts hem gevonden binnen de prochie van +duffel ende ziende aldair zeker qualiteyt van peerden beesten heeft +anderwerf zo getempteert geweest als dat hij om vuyten commer ende +laste te geraken alwaer hy inne was handt aen twee vanden +voirs. peerden geslegen heeft ende de selve gevoert tot bruessele +ende die selve aldair vercocht om een somme van xxv guldens waer af +hy gereet ontfinck xiij rynsgulden voir een vande voirs. peerden twelcke +hij vercocht hadde eenen vreempden coopman ende van tandere twelcke hy +gegeven hadde om tweelfve der gelycker guldenen eenen pieter berthels +woonende tot semps ofte eppeghem bleef hem die selve pieter die selve +twelf rynsgulden schuldich hier naer is gebuert dat die voirs. +suppliant vander voirs. hoeve versteken wesende ende nyet wetende +waer mede hy hem generen mochte in groote ende extreme +gebreke wesende heeft noch zoe geabuysert geweest als dat hy +eenen jan van bocxtuyn een peert ontleedt heeft maer de voirs. +bocxstuyn des gewaert wesende heeft hem gevolcht ende zoe +vele gedaen dat hy die voirs. peert beeste weder gecregen heeft +ende hoe wel die voirs. sticken ende mesβsen hem suppliant +hertelycke leet zyn zoe dat hy om geen goet ter werelt ofte +amoede die hem toecomen soude mogen dyergelycken en zoude +willen committeren ende dat hy in allen anderen dingen eerbaerlyck +ende properlyck geleeft ende met zynen wyve huys gehouden +heeft zonder oyt van iusticie gereprehendeert te zyne ende oic van +eerbaren ende goede vrienden is zulcx dat zijn vader die noch in +levenden lyve is in onsen banck te duffel twintich jaeren ende +bet als schepene geseten heeft ende noch sidt des nochtans nyet +tegenstaende beducht hem die voirs. suppliant dat onsen voirs. drosaet +van onsen lande van mechelen rigoreuselyck tegens hem sal willen procederen +by extreme executie den suppliant scandelyck bringende +van levenden lyve ter doot ten zy dat hem onse gracie ende genade +hier op verleent zy ons dair om oitmoedelyck biddende soe eyst +dat wy desen aengesien ende hier op gehadt tadvis yerst van onsen voirs. +drossaet ons lants van mechelen ende daernae van onsen lieven +ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant +compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem +in desen gracie ende genade prefereren den rigeur ende strancheyt +van iusticie hebben den selven suppliant inden gevalle als boven +quytgescolden ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt onser +zonderlinger gracien by desen die mesβsen voeren verhaelt mitgaders oick +alle penen ende amenden corporelle ende criminele daer inne hy +hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons +onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen weder +roepende ende te nyeuwte doende die procedueren tegens hem ter sake +voirs. gedaen ende gevordert ende hebben hem dien aengaende +gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen bij desen tot zyne +goede fame ende name in onsen * hertochdom van brabant ende +lande van mechelen ende allen anderen onsen landen ende heerlycheden +ende tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde +zoe verre dair eenige waren imponerende hier op een eewich zwygen +ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechterren +iusticieren ende officieren ons voirs. landts van brabant hoedanige +die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans yerst ende +alnoch gedaen der partyen geinteresseerde zoe verre die noch +niet gedaen en waere cunlyck alleenlyck behoudelyck +nochtans dat hyt iegens ons cunlyck beteren sal naer gelegentheyt +der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy gehouden +wert te betalen de redelycke costen van iusticie daeromme gedaen ende +nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voors. cancellier +ende luyden van onsen voirs. rade in brabant die wy dair toe +committeren ontbieden hier omme ende bevelen onsen voirs. cancellier +ende luyden van onsen voirs. rade in brabant dat voer hen lieden +geroepen de gene die dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy +procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter verificatie +ende intermemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve ende +dat gedaen ende de voirs. cunle boete ende costen van iusticie +getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van welcke +cunle boete de gene van onsen rentmeesteren dient aengaet +gehouden werd ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua +te doen tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange +zy onsen drossaeten van brabant ende slants van mechelen meyer +van loeven amman van bruessel scoutetten van antwerpen ende +vanden bossche ende alle andere onsen ende onsen vasallen oft +smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren ons voirs. slands +van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen +mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehouderen ende +elc van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs. +suppliant van dese onse gracie ende pardoene inder manieren voirs. +rustelick ende vredelick doen ende laten genyeten ende gebruycken +sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede +eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien maer zyn +lyf nu wesende in hechte van vangenesse als voirs. is mitgaders +zyn onverbuerden goeden op dat die becommert ende gearresteert +waeren zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen +deliverance want alsoe gelyest des toirconden zoe hebben +wy onsen zegel hieraen doen hangen gegeven in onse stede +van mechelen den vjen dach van octobre int jaer onssheeren +duysent vyfhondert drie ende twintich ende van onsen rycken +te wetene vanden roomschen ende van hongrie etc. tiiijen ende +van spaegnen tviije β aldus stont geschreven boven opte +plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent βer de rue +*lanββ ende" +pardons,408.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende toecommenden +dat wy ontfanghen hebben de oitmoedighe supplicatie van andries +de verwere inhoudende dat hoewel hy suppliant heeft altyt geweest +van goeden levenen ende conversatien noyt van ennige quade feyten +achterhaelt oft befaempt nochtans is geschiet in septembry int +jaer xvc xlv dat hy suppliant is geweest inde vryheyt van molle +ten huyse van adriaen lumelen met zekere andere persoenen daer +onder was wylen jan delien diemen gemeynlyck plach te noemen +delyman met zyn huysvrouwe soe is onder dandere geschiet dat +de suppliant sonder arch heeft genomen een gelas staende aldaer +opte tafele half vol biers ende hevet gegoten in eenen grooten pot +seggende totten voirs. janne delien dat hy hem eens woude +schenken daerom die voirs. delien sonder ennighe redenen hem +heeft gestoort ende den suppliant qualyck toegesproken nyettemin +de huysvrouwe des voirs. jans daer present zynde heeft +tvoirs. gelas genomen ende den suppliant willen te drincken schincken +op dat alle questie zoude doot blyven hoewel nochtans de +suppliant anders nyet dan vrede en sochte maer de voirs. +jan seyde tot synder huysvrouwe in grammen moede ghy +hoere dat ghy soe cloeck zyt dat ghy schenct ick steke u thert +aff ende met dien de voirs. jan haestelyck opstaende heeft +zyn eetmes getrocken houdende tselve aens inde hant ende staende +voer den suppliant heeft hem ghedreycht te willen steken om dwelck te +eviteren de suppliant is achterweerts ghedeyst ende besorgende dat de +voirs. jan hem soude innaderen ende steken heeft hy suppliant om +syn lyf te salveren naeden voirs. janne ghesteken ende hem in syn hooft +gequest ende twee wonden ende een scraemken gegeven zoe dat hy +sekeren tyt daernae van levende lyve ter doot is gecommen tot +grooten leet wesen vanden suppliant die daerom vreesende rigeur van +justicien nyet en zoude in desen onsen lande van brabant derren +hanteren noch converseren maer zoude elders in vreempde landen +in groote miserie moeten leven ten waere dat onse gratie ende +genade hem hierop worde geextendeert ende verleent ons daerom +oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht +wesende ter beden des voirs. suppliants willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben +denselven suppliant inden gevalle als boven quytgescouden ende +vergeven, schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by +desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle +offensie ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy hem +overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is tegen ons onse +hoecheyt ende justicie ennichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen +ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen +weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende gheruchte +in onsen voirs. lande van brabant ede allen anderen onsen landen +ende heerlicheyden ende tot synen onverbeurden goeden indyen hy +eenyghe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was +voer die toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op +een eeuwich gheswych onsen procureur generael in brabant ende allen +anderen onsen justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie +ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partie geinteresseerde +indien die noch nyet gedaen en zy ende ennighe daer toe stae +civilyck alleenlyck behoudelyck alleenlyck dat de voirs. +suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick +naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van synen goeden met +oick te betaelene de redelycke costen van justicien hieromme alreede +gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen +lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen rade +in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren +by desen ontbieden daeromme ende bevelen denselven onsen +cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghene die +daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende dueghdelyck +ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatien +ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justitien alzoe +sy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant +ghehouden sal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren +in onsen voirs. rade binnen sesse maenden naestcommende opte +pene van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende +deselve civile boete ende costen van justitien getaxeert ende betaelt +zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. +procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren +officieren ende ondersaten jegewoirdeige ende toecomende dien dat +aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen +besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den +voirs. suppliant van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende +van alle inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere +verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten +ende ghebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu +noch in toecomende tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen +lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft +ennighe van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet +waeren dat zy die setten ende stellen tersont ende sonder vertreck +tot gheheelder ende volcommender delivrantie want ons alzoe gelieft +ende ten eynde dat dit vast ende ghestadich blyve tot eeuwigen +dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven +in onser stadt van bruessele inde maent van apprille int +jaer onsheeren duysent vyffhondert ende eenenvyftich van onsen +keyserycke txxxvie aldus gescreven opde plycke byden +keyser in zynen rade ende geteeckent j. boudewyns +gecollationeert ende bevonden accorderende +metten originalen b$$ by my +$$ facuwez $$ +marge: en hier af verantwordt byden ontfanger vanden +exploiten" +pardons,271.txt,"kaerle byder gratien etc. onser roomsch +keyser altyt vermeerder tsrycs conninck van germanien van +castillien van leon van arragon van navarre van naples +van sicillien van marocque van sardaine vanden eylanden +van yndien ende vaster eerden ende zee occeane +eertshertoge van oistenrycke hertoge van bourgoingne +van lothryck van brabant van lymbourg van luxembourgs +graeve van vlaenderen van artois van bourgoingnen +palsgrave ende van henegouwe van hollandt van +zeelandt van phirt van haguenauw van namen prince +van zwave marcgrave des heylichs rycx heere van +vrieslandt van salins van mechelen vander stadt steden +ende landen van utrecht ende van overyssel ende +dominateur in asien ende affricken doen condt +allen luden iegewoirdige ende toecomende dat wy +ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van gielis +van weerde gevangenen op te steenpoirte binnen onser stadt +van lovenen inhoudende hoe dat hy suppliant ontrent +kersmisse lestleden verselschapt binnen der stadt van +ludick met zekere lieden vander zelver stadt waer aff +onder dandere een was genaempt santquin ende metter +weerdinnen gerekent hebbende heeft de voirs. suppliant +zyn ghelt gelangt ende opter tafel geleet om zyn +gelach te betalenen ende tzelve ziende de voirs. santquin +heeft dan des suppliant gelde genomen eenen stuiver ende +ix te ende is daer mede buyten huyse gegaen ende de +voirs. suppliant betaelt hebbende is hem gevolght vragende +oft hy syn gelt weder geven wilde heeft de zelve santquin +straffelick geantwoirdt neen ick seggende gaet van my +ende en compt nyet naerdere dan myn weymes lanck +es is dairop hy suppliant seyde wildy dan my gelt nyet +geven zoe sullen wy malcanderen leet doen dwelck +hoirende de voirs. santquin heeft ter stont zyn +weymes getrocken ende strangelick naeden suppliant +geslagen dwelck ziende de suppliant ende dat de zelve +santquin van slaende nyet en cesseerde heeft tot +zynder defensien een cleyn brootmes getrocken ende +den selven santquin gegeven een steecxken op syn borst +ende vallende metten hoofde tegen eenen steen is corts +daernae van lyve ter doot gecommen dwelck hem suppliant +vuyt gronde zyns herten leet is ende comende onlancx +binnen onser voirts. stadt van lovenen nyemande meynende dat hy +hem daer op geleyde zoude onthouden gelyck hy inden +lande des heeren ende graven van nassou gedaen hadde +om zyn broot te winnen is by onsen meyere van lovenen +geapprehendeert ende opter poirten gestelt ende +beducht hem de suppliant dat onse voirs. meyere tegen +hem criminelick sal willen procederen tot zynder +condempnatien dwelck commen soude tot des suppliant groots +ongennechten scade ende verdriete indien onse gracie +ende misericordie hem hier op nyet en worde geextendeert +ende verleent alzoe hu suppliant zeegt ons daerom +oetmoedelick biddende waeromme zoe eest dat +wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. +gielis van weerde suppliant ende willende hem in dit stuct +prefereren gracie ende misericordie voer strangheit ende +rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle +als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven scheld$ +quyte remitteren ende vergeven vuyt sunderlingen gracien +bydesen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert +mitgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende +criminelle dair inne hy ter causen voirscreven mits dat da$ +aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende +mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff +wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende +restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte +in onsen lande ende hertoigdomme van brabant ende allen +anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen +onverbeurden goeden indien hy eenige onder ons heeft +gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer de toecompste +vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich +geswych onsen procureur general in brabant ende allen anderen +onsen iusticieren ende officieren wie zy zijn satisfactie +ende beternisse ierts ende voeral gedaen der partie +geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zijn ende +eenige daertoe staet civilyck alleenlick behoudelyck +dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. tfeyt tegen +ons te beteren civilick nae gelegentheyt vander saken +ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalenen +de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende te +doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen +lieven ende getruwen den cancellier ende luden van +onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen ontbieden dairom +ende bevelen den zelven onsen cancellier ende raedsluden dat +voer hen geroepen die ghene die dairom behoiren geroepen +te zyne zy procederen wel ende duegdelick ter verificatie +ende interinemente van desen ende totter taxatie en moderancie vander +voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden +behoirende dwelck internemente de voirs. suppliant +gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoone +te p$$teren presenteren? in onsen voirs. raede binnen eenen iaere +naestcomende opde peyne van te verbuerende deffect +van desen ende dat gedaen ende de zelve civile +boete ende costen van iusticien getaxeert ende +betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren +sal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle +andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten +iegewoirige et toecommende dien dat aengaen zal mogen +huere stedehouderen ende een yegelick van hen bezundere +zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen +den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien +#sy hieraf veranrword +byden ontfangerre vanden exploiten -arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden -van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daeromme -ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen raede in brabant -dat voer henlieden geroepen die gene die daeromme behoiren sullen geroupen -te zyne zij procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter -verificatie ende interinemente van onsen iegewoirdigen brieve nae$ -huere forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbiterscepe vanden amende -civile ende costen van justicien voerscreven ende welck interinement de -voirnoemde suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen -eenen jaere naer date van desen opte pene van te verbeuren deffect der selver ende -dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt -zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren sal die gehouden wordt -daeraf onrfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen -prouffyte mitten anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van -brabant meyer van loeven amman van bruessel marcgrave van antwerpen -ende allen anderen onsen en onser vasallen of smaelre heeren rechteren justicieren -ende officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die -zyn of wesen mogen iegewoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende -elck van hen soe hem toebehoiren sal den voirs. suppliant van dese onse gracie ende -remissie ender manieren voirs. rustelyck ende paisivelyck doen ende laeten -genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschien nu -noch in toecomende tyden in lijve noch in goede eenich hynder letsel oft -moeyenisse ter contrarien maer indyen zyn lyf of eenige van zyne onverbuerde -goeden daeromme gevangen becommert of gearresteert waeren dat zy die terstont -stellen of doen stellen tot volcommen delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten -eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben -wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in andere saken ons recht$ -ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede van bruessel inde -maent van novembre int jaer onsheeren duyst vyfhondert ende -achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van -castillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven opte plycke -byden keyser in zynen raede ende geteekent verreycken noch stont -gescreven opte selve plycke visa registratta -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my +remissien ende pardoenen ende van alle den inhouden +van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt +rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick +genyten ende gebruycken zonder hem te doene noch te +laeten geschieden nu noch in toecommende tyden eenich +hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden +ter contrarien maer indien zyn lyf oft eninge +van zynen goeden daerom gearrestteert becommert oft +belet waeren dat zydie zetten ende stellen oft doen +setten ende stellen terstont ende zonder vertreck +tot geheelder ende volcommender delivrancie want ons +alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende +gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy +onsen zegel hieraen doen hanghen behoudelick in +anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen +destyns ghegeven in onser stadt van bruessele +inde maent van septembre int iaer onssheren duysent +vyffhondert ende zessendertich ende van onser +keyserycke txviie ende van castillien $ txxie +aldus stont gescreven opte plycke byden keyser +in zynen rade ende geteekent boudewyns +visa $$ ta +ghecollacionnneert tegens +doriginale brieven bij mij decock" -"kaerle etc doen te wetene enenyegelicken tegewoirdige ende toecomende -dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van joose peysman schamel -jonc geselle woenende binnen onser stadt van loven inhoudende hoe -dat omtrent sinte andriesmisse lestleden de voirs. suppl met noch vive -andere gesellen tsamen gecaetst hebbende gegaen zyn in diverse -plaetsen in meyningen huere winnige te verdrincken ende omtrent -negen uren inden avont comende zyne voirs. gesellen opte rey$erct? vo$$ -een huys daermen bier vercochte hebben aldaer geclopt ende geseyt -peter totter weirdinnen dat zy hen bier tappen soude dwelck zy nyet -doen en wilde zeggende ick en wil u nyet nieten waer op zy lieden vraeghden -waeromme zy henlieden geen bier nieten en wilde alsoe wel als zy -den anderen gesellen dede die daer waeren welcke woirden $$ -zoo es gecomen vuyten huyse een wylen genoempt adriaen geens -hebbende enen pot in zyn handt hen vragende straffelick zyt ghy uw$$ -vele waer op zy andwerdden wat hebt ghy daer mede te doene -dwelck hoirende de voirs. wylen adriaen heeft den voirs. pot -geworpen inden hoop van des voirs. suppl gesellen zoo dat -zyluden elck huere messen vuyt getrocken hebben ende daer -mede gehouwen ende oick met steenen geworpen naeden voirs. -wylen adriaen ende de voirs. suppl eens tot huys geweest -hebbende ende wederomme comende om tsamen te drincken ziende -tvoirs. gevecht heeft oick met steenen geworpen in sulcker vuegen -dat de voirs. wylen adriaen aldaer zekere quetsuren ontfinck ende -hebben hem alsoo vuyten den huyse gesloten van welcker quetsuren -deselve wylen adriaen gecomen es van levende live ter doot nyet -wetende nochtans de voirs. suppl wie van henlieden hem de voirs. -quetsure gegeven heeft ter cause van welcken ongevalle de -voirs. suppl beduchtende rigeur van iusticien hem zindert -geabsenteert heeft vuyt onsen landen ende heerlicheden ende -en soude aldaer nyet derren wederkeeren maer hem moeten -houden in vreemden landen ende contreyen in grooter armoeden -ende miserien zoo verre hem onse gracie hier op nyet gedeylt -en ware alsoo die voirs. suppl zeeght ons daerom -oitmoedelick biddende. zoo eest dat wy desen aengesien -compassie ende medelyden hebbende metten voirs. suppl ende willende -hem in desen gracie ende genade prefereren den rigeur van iusticien -hebben den selven suppl in gavalle als boven geremitteert -quytgeschonden ende vergeven remitteren quytschelden ende -vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by desen tfeyt -ongeval ende dootslach voirs. mitgaders alle penen ende amenden -corporeele ende criminele daer inne hy hem overmits ende -vuyt saken van egene des voirs. es tegens ons onse hoocheyt ende -iusticie enichssins mach hebben mesgaen ende hebben hem dien -aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot -zynder goeder famen ende name in onsen voirs. lande van brabant -ende anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen goeden -nyet geconfisqueert zynde zoo verre daer eenge waren imponerende -hier op een ewich geswych ende silencie onsen procureur generael ende -allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren hoedanige -die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoiren -gedaen der partien geinteresseert zynde zoo verre daer enige toe stonde -ende die noch nyet gedaen en ware civilick alleenlick behoudelick -dat de voirs. suppl tvoirs. ongeval tegens ons beteren sal naer gelegentheyt -vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick dat hy gehouden -zyn sal te betalen de redelicke costen van iusticien indien aer enige -gedaen zyn ter taxatien ende arbitragen van onsen lieven ende -getrouwen den cancelier ende lieden van onsen rade in brabant -die wy daer toe committeren by desen ontbieden daer om ende -bevelen onsen voirs. cancelier ende raidslieden dat voir hen -geroepen de gene die behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen -wel ende deuchdelick ter verificatien ende interinemente van desen -endae dat gedaen ende de voirs. civile beternisse ende costen van -iusticien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal -van wecle civile beternisse de gene van onsen rentmeesters -dien dat aengaet gehouden wordt ontfanck te maken -rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen profyte metten -anderen peynen van zynen ontfange by onse drosset van brabant -meyer van loven bailliu van byvele ende van onsen walschen -lande van brabant amman van bruessel schouteten van -antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsser -vassallen ende smale heeren rechteren iusticieren ende officieren onss -voirs. landts van brabant ende van overmaze ende anderen onsen -landen ende heerlicheden hoedanige die zyn oft wesen moegen tegewoirdich -ende toecomende huere stadhouderen ende elcken van hen dien voirs. -suppl van deser onser tegewoirdeger gracien remissien ende -quytscheldingen gelyck ende inder manieren voirscreven tot ewigen -dagen peyselick vredelick ende volcomelick doen ende laten gebruycken -zonder hem ter contrarien van dien te doene ofte laten geschieden nu -noch in toecomende tyden enigen hinder stoot oft letsel in zynen -live oft goeden in eniger manieren maer by? als alsoo hy oft enige -van zynen voirs. ongeconfisqueerden goeden ter cause voirscreven -enichssins aengetast gearresteert oft becommert waren zy de -selve indien gevalle ter stont ende zonder vertreck ontslaen ende -stellen oft ontslaen ende stellen doen tot gheheelder ende volcomen -delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit -vast ende gestadich zy ende blive tot ewigen dagen zoo hebben -wy onsen zegel hier aen doen hangen behouden ons in allen anderen -saken onss rechts ende enenyegelicken des zyns gegeven in -onser stadt van bruessel inde maent van augusto int jaer -ons heeren duysent vyfhondert ende negenthiene ende -van onsen rycken tvierde aldus stont onder opte plycke -byden coninck in zynen rade ende geteekent momboir? -ende noch visa -gecolattioneert ende bevonden accorderend -metten originale by my" -"gratiebrief voor jan hermans -philips etc doen te wetene allen jegenwordighe ende toecommende dat -wy ontfanghen hebben die oitmoedighe suplicatie van jan hermans -joinck ongehouldt man geboeren binnen de prochie van niepkercke in -onsen lande van vlaenderen inhoudende hoe dat alzoe hy suppliant -den xxen novembris anno xvc lvij hem opgestelt hebbende tot -onsen dienste onder tregiment van onsen lieven ende ghetrouwen -riddere van onsen ordene vanden gulden vleyse den grave van egmont -ende gelogeert zynde om monstre te passerene ten pachtgoede vande -blauwe schuere binnen den dorpe van bierbecke in onsen landen van -brabant metten dienere van jonckeren joos wydts edelmaen onder -tvoirs. regiment al waer onder andere persoonen metten -suppliant was eenen genaempt martin du moussie die welcke -niet en cesseerde van metten suppliant te spotten ende te gecken hem -heetende botten vlaeminck ende continuelyck zeggende pouf -vlaeminck met meer dyer ghelycke iniurieuse woerden ende hy -suppliant sittende tsavons aende taffle om zynen maelteyt te doene heeft -de voirs martin gecontinueert in zyn voirs spottinghen ende crytinghen -waer deure de suppliant vergrampt heeft totten zelven geseeght dat hy -hem verdragen zoude van zulcx meer te seggene des niet temyn heeft -de voirs. martyn meer als voeren gerepeteert pouf vlaminck ende -den suppliant gequelt ende geirriteert ende dat meer is genomen de kersse -vande taeffele ende die geworpen int vuer waerduer den supliant meer -vergrampt wordende heeft totten zelven geseegt dat hy hem met vreden -laeten zoude of hy zaude hem in zyn vleesch steken ende alzoe de -voirs martyn daermede niet en was cesserende maer meer ende -enen instantelyck den voirs supliant bespottende ende irriterende seggende -dat hy nyet derren en zoude ende meer de supliant was quellende de -zelve supliant egeen verdrach cunnen gecreygen ende van patientie -verwonnen zynde ende tzelve nyet langere connende verdraegen heeft -met zynen messe daermede hy over taeffle was etende vuyt haestiger -beruerte naeden voirs. martyn gesteken ende den zelven geraeckt in -synder slincke borste waer van hy deser werelt is overleden tot -groot ende zeer bitter leetwesen van hem suppliant die daeraff geerne zoude -hebben gesoent met partyer gheinteresseerde maer en heeft gheen vrienden -connen vinden die hem des hebben willen aendraegen hoewel hy daertoe -zyn vuyterste debvoir heeft ghedaen om de selve te vindene ende alzoe oyck -nyemant is gecommen die daerop vervolgh oft clachte zoude hebben gedaen daer -doere de voirs. suppliant zedert oyck in onsen dienste zoe in garnisoen als -anderssins is geweest ende gebleven zonder daer buyten den tyt van vyff -jaeren lanck dat tzelve is gebeurt binnen onsen landen te hebben mogen off -derren vrylyck converseeren ghelyck hy oyck alnoch nyet en zoude mogen off -derren doen ten waere tvoirs feyt by ons waere vergeven midts den -welcken ende bezundere geconsidereert den continuelen dienste des supliants -der lanckheyt van teyden ende oyck dat hy suppliant totten voirs ongevalle is -gecommen byde voirs. provocatie zynde onder de ruyteren ende knechten -bezundere opde monstere onverdraechelyck ende dat egeenen partye -interesseerde en wordt bevonden noch vervolcht en is doen soe heeft de voirs. -suppliant ons zeer oitmoedelycken gebeden dat ons gelieven wille hem tvoirs -ongeval te remitterene ende vergevene ende hem daeraff te willen verleenen -onse openen brieven van remissie in zulcker zaken dienende waerom -zoe eest dat wy desen aengesien regard nemende opde lanckheyt vande -tyde dat tvoirs. feyt gheschiet is ende die dienste des voirs. supliants geneycht -wesende tzynder beden ende willende hem in dit stuck preserveren gratie -ende misericordie vuer stranheyt ende rigeur van rechte hebben den zelven -supliant inden gevalle als boven quytgheschonden ende vergeven schelden -quyte ende vergeven vuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve -tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders alle offitie ende bruecke -corporelle ende criminelle daerinne hy ter causen voirs. midts dat daer aen -cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben -ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder -ende restitueren tot zynen goeden naemen fame ende geruchte in onsen voirs. -lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende -tot zynen onverbeurden goeden indien hy enige onder ons heeft gelyck ende inder -manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende -hierop een eewich geswych onsen procureur general in brabant onsen meyer -van loevenen ende alle anderen onsen justicieren ende officieren wy zy -zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye -geintereseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende ennighe daertoe staet -civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehauden zal zyn -tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck maer gelegentheyt vander zaken ende -faculteyt van zynen goeden met oick te betaelen de riddelycke costen van -justicien hieromme alreede gedaen ende te doende allet ter taxatien ende -moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen -raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by -desen ontbieden daeromme ende bevelen den zelven onsen cancellier ende -raidsluden dat voor hem geroepen degene die daerom behoeren geroepen te zyn -zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement van desen -ende totter taxatien ende moderatien vanden voirs amenden ende costen -van justicien alzoe zy sullen bevinden behoirene welck interinement de -voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in persoone te -presenteren in onsen voirs. rade binnen sesse maenden naestcommende opte -*pene van te verbeuren deffect vanden zelven ende dat gedaen ende de -zelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt -zynde inden handen vanden genen die dat behoiren zal zy onse voirs. -procureur general in brabant onsen voirs. meyer van loevenen ende alle -andere onse rechteren justicieren ende officieren ende ondersaten jegenwoirdi -ge ende toecommende dien dat aengaen zal mogen heuren stedehouderen -ende eenen iegelyck van hem bezundere soe hem toebehoiren zal doen laten ende -gedooghen den voors. suppliant van deser onsen jegenwoirdiger gratien.... ende -remissien ende van allen dinhouden van desen inder vuegen ende manieren -voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eewelyck genyetten -endt gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu oft in -toecommende tyden ennich hinder letssel oft moyennisse aen lyve noch aen -goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft ennighe van zyne goeden -daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy die zetten -ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcommender -delivrance want ons alzoe gebieft ende ten eynde dat dit -vast ende gestadich blyve tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier -aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende -eenen iegelycken anderen dessyndt gegeven in onsen stadt van -bruessele inde maendt van december int jaer ons heeren duysent -vyffhondert ende tweentzestich naer coustuyme van scryven onse hof$ -van brabant van onsen rycken van spaenien ende secillien etc tvije lande -van naples etc tixe opde plicque stont gescreven byden -coninck ende onderteeckent n de zoete visa rpta -gecollacioneert en bevonden met zynen -originale taccorderen by my -facuwez" -"remis jans morens -kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen ende toecomenden dat wij -ontfangen hebben de oitmoedige supplicacie van jan morens inhoudende -hoe dat hij suppliant int jaer van veertich met meer anderen goede -mannen zoe vanden dorpe van oolen als van onser stadt van herentals -onder dewelcke oyck een was genaempt michiel moeyen dewelcke -ten huyse van henrycke heyns hebben binnen der voerschreven stadt gaen drincken -ende alsoe aldair geseten tot by den avont toe soe dat zy altsamen -wel by drancke zyn geweest soe dat de voirscreven michiel moeyen ende -de voergenoemden suppliant underlinge questie oft geschil hebben gehadt -seggende de voirscreven michiel moeyen totten suppliant ende wilde my -nyet betalen dair op de voerscreven suppliant was responderende wat -soude ick u betalen ick en ben u nyet schuldich manet den genen -diet u schuldich es ick en bens u nyet schuldich dit verstaende -de voirscreven michiel meyen es van synder plaetse dair hy sadt op -gestaen ende heeft den voirscreven suppliant toegegaen ende tweemael op syn -lyff gestooten soe dat hy suppliant by nae ter eerden gevallen was -ende de suppliant hem beduchtende geevelt te wordden byden voirscreven -michiel van synen lyfve heeft zynen opsteker getogen ende heeft den -voirscreven michiel moeyen een quetsuere gegeven in zynen buyck soe -dat hy des anderen daeghs dan nae van levende lyve ter doot gecomen -es wiens siele god genaden wille ende hoe wel de voirscreven -michiel voer syn afflivicheyt t voirscreven delict ende mesdaet den -voergaenden suppliant om goidswille vergeven heeft seggende ende bekennende -dat syn schult waes geweest begeerende dairomme dat men -om tselve delict over den voirscreven suppliant tgeen wrake en zoude -doen willen dat nochtans de voirscreven suppliant belast met vyff -kinderen ende syn broot met grooten arbeyde winnen moet -dair hy syn huysb$$e ende kinderen mede opvuedende es heeft -de partie geinteresseerde vanden voirscreven ongevalle ende mesgrype -gesoent ende gecontenteert welcken nyet tegenstaende en soude -nochtans de voirscreven suppliant hem alhier te lande nyet derren -houden noch onse voirscreven landen derren frequenteren allet tot -synder eewiger verderffenissen ende destructien ten waere -dat onse gracie ende genade hem hier op worde geextendeert -ende verleent alsoe hy suppliant seeght ons daeromme -oitmoedelyck biddende. soe eest dat wy desen aengesien geneycht -wesende ter beden des voirscreven suppliants ende willende hem in dit stuck -preseneren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur -van rechte besunderlyck ter eeren ende contemplatien vander bitter -passie ende lyden onsser heeren jh$ xpd dwelck hy opten goeden -vrydach voer de salicheyt vanden menschelycken geslechte geleden -heeft hebben den $en supplciant inden gevalle als boven quytgesconden -gerenuntieert ende vergeven schenden quyte renuntieren ende vergeven -vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval -boven geruert misgaders alle offensie ende bruecke corporelyck -ende criminelle daerinne hy ter causen voirscreven mits dat dair aen -$eenen machtegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyckt -mach hebben ende hebben dair aff wedergestelt ende -gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen goeden -name fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot synen -onnerruerden goeden indien hy ennige onder ons heeft gelyck -ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden -voirscreven feyte imponerende hier op een eewich geswych onsen procureur -generael in brabant onssen schoutet van heerentals ende allen anderen -onsen iusticieren ende officieren wat sy zyn satisfactie ende -beternisse ierst ende voer al gedaen partye geinterresseerde -indien die noch nyet gedaen en zyn ende ennige dair toe staet -$$$ alleenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden sal -syn tvoirscreven feyt ende dootslach tegen ons te beteren -$$$ naer de gelentheyt vander mesdaet ende faculteyt -van synen goeden ende oyck te refunderen ende betalen die -redelycke costen van iusticie hier om gedaen ende te doene -ter taxacie ende moderatie van onse lieve ende getrouwe -de cancellier ende luyden van onsen rade geordineert in brabant -die wy dair tot gecommiteert hebben ende committeren by desen -ontbieden dair om ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluden -dar voer hen geroepen degene die dair om behoiren geroepen te zyne -zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende intervencien van -deser ende totter taxacie ende moderatie vander voirscreven amende -civile ende costen van iusticien alsoe zy sullen bevinden behoirende -welck interm$$ de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te versuecken -ende hem in persoen te presenteren in onsen voirscreven rade binnen zesse -maenden naestcomende opte pene van te verbueren deffect van desen -ende dat gedaen ende deselve costen van iusticien getaxeert -ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal -zy onse procureur generael ende alle anderen onse voirscreven richteren -iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien -dat aengaen sal moegen hunnen stedehouderen ende een yegelyck van hen -besunder doen laten ende gedoogen den voirscreven suppliant van deser onser -iegewoirdiger gracie ende remissien ende van alle dinhouden van -desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck -volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem -te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tijden ennich -hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -mair indyen syn lyff oft ennighe van synen goeden dair om gerasteert -becommert oft belet waeren dat sy die setten ende stellen ter stont -ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomenlycker delincacie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende -gestadich blyve tot eeuwigen daghen hebben wy ons en zegel hier -aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte -ende eenen yegelijcken anderen dessyns gegeven in onse stad van -bruessele opten goeden vrydach inde maent van aprille int -jaer onsses heren duysent vyfhondert ende eenenveertich van -onse keyserycke txxii ende van onsen ricken van castillen ende -andere txxvii aldus stont gescreven op te plycke biden -keyser in zynen rade ende ondergeteekent yemmersel -visa rpter. -gecollotioneert ende bevonden accorderen +pardons,081.txt,"francois byder gracien goids hertoge van lothryck +van brabant etc. allen denghenen die dese iegenwoerdige +sullen sien oft hooren lesen saluyt doen te weten dat +wy ontfanghen hebben die oitmoedige supplicatie van +van anthoine portael inhoudende hoe dat hy soude +eertyts onder tregiment van wylen monseigneur de la guarde +ende tsedert van monseigneur d’alame als trommerslager +gedient hebbende ontrent de vyff jaeren ende ten +houwelycke gecomen synde heeft binnen onser +stadt van antwerpen nedergeslagen ende fix domicilie +gecosen hen generende metten tap ende logeringhe +vanden gaenden man synde by eenighe van zyne +gebueren gelycken handel doende die hem zyn +welvaren benyden den officier overgedragen hem +te laste leggende hoe wel tonrechte dat hy +soude dieven ende andere quade doenders binnen +synen huyse aengehouden hebben inder vuegen +dat die suppliant ter cause van dyen byde wethouderen +onser voers. stadt in maye anno lxxxiii ter vierschaeren +gedoempt is geweest uuyter voers. stadt ende vryheyt +derselver te trecken ende te blyven sonder daer inne +te moegen commen oft wederkeeren den tyt van drye +jaeren opde gheesselinge blyckende by het vonnisse +daeraff zynde in date den xviii mey anno lxxxiii +voers. waeromme hy genootsaeckt is geweest +om den cost zoe voer hem zyne huysvrouwe ende +kinderen te winnen wederom te trecken in zynen +voergaenden dienst onder het voers. regiment als +trommerslager inden doet liggende in welcken +dienst hy hem alsoe is quytende sonder jactantie +gesproken dat zoe de coronel capiteynen vaendragers +als oock alle dandere soldaten int generael hun +synder zyn bedanckende denselven gebruyckende int over +ende wedergaen om de gevangene byden vyant te +gehouden te lossen deurdyen hy diversche spraken +is sprekende maer alsoe hy tselve nyet vryelyck +en vermach te doene vreesende rigeur van +justitie principalyck als synen wech zoude onder +die voers. vryheyt van antwerpen gelegen zyn +al tot groote schade ende verdriete vanden arme +schamele gevangene soe heeft hy suppliant +oitmoedelyck gebeden om onse opene brieven van +gratie daertoe dienende soe eest dat wy +de saecken voers. overgemerckt ende hierop ierst +gehadt hebbende d’advis van onsen lieven ende +beminden schoutet onser voers. stadt van antwerpen +ende larckgrave ons lants van ryen in date den +xvii marty lestleden den voers. suppliant gheneycht +wesende tot synder bede ende supplicatie ende +willende hem in desen gracie ende genade prefereren +voer rigeur van rechte hebben inden gevalle als +boven vergeven ende quytgescholden vergheven ende +schelden quyte uuyt onser sunderinger gracie +midts desen tghene des hy ter causen voers. ende +des daeraff dependeert tegen ons ende justicie +eenichssins misdaen ende misbruyckt mach hebben +rappellerende den voers. ban met remissie +vanden pene ende correctie daer inne verhaelt ende +hebben hem gerestitueert ende restitueren by desen +tzynen goeden name fame ende geruchte in onsen +voers. lande van brabant ende tot zyne onverbeurde +goeden indyen hy eenige heeft in alder manieren +gelyck hy was voer de toecompste van tghene des +voers. is imponerende hierop een eeuwich +geswych onsen voers. schoutet van antwerpen +ende marckgrave ons lants ryen ende alle +andere onse ende onser vassallen ende der smaelre +heeren richteren justicieren ende officieren ons voers. +lants van brabant wye zy zyn ontbieden daerom +ende bevelen onsen le lieven ende getrouwen die +cancellier ende luyden van onsen rade geord$ geordineert? in +brabant amptman van bruessele schoutet van +antwerpen ende marckgrave onsen lants van ryen +ende alle andere onse ende vassallen oft der +smaelre heeren richteren justiciere ende officieren +ende heure stedehouderen dien dit eenichssins aengaen +mach dat zy den voers. suppliant van deser onser +ieghenwoerdigher gracie quytscheldinge rappel van +ban ende remissie ende voerts van allen den inhouden +van desen doen ende laten rustelyck vredelyck ende volcomelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne te +doene oft te laten geschieden eenich hinder stoot +oft letsel ter contrarien want ons alsoe gelieft +ende des toirconden hebben wy onsen segel hieraen +doen hangen ghegeven in onser * stadt van +antwerpen den neghenthiensten marty int jaer +onsheeren duysent vyfhondert vierentachtich +opde plycke stont gescreven byden hertoghe +in zynen rade onderteeckent spysken +*voers." +pardons,387.txt,"remissie voere gielise brughmans +kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdigen +ende toecommenden dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie +van gielis brugmans inhoudende hoe dat hij suppliant altyt met +scheysen oft poelen heeft / syn broot gewonnen ende hem verdregen van +yemanden te verongelycken desen nochtans nyet yegenstaende +soo eest gebuert opten xiiij octobris anno xvc xlvi dat hy +suppliant tot haren achter de kercke ten huyse van ianne +de bloeyere bruwer drinkende / is gevonden in sekeren gesthel +met enen peeteren mannaert van scharenbeke / die aldaer +in sekeren anderen gelaghe was drinckende ende alsoe de voorsegde +manaert met pieteren ter wenhoot knaper vanden voirsegde bruwer +ten selven tijdt heeft aengeghaen gehadt sekeren weddinge voer +eenen stuver wij nairder soude onde® den arm cruypen houdende +selven stock metter eender handt omtrent een palm naeder +deerden ende dat naer des voirsegde weddinge de voorsegde mannaert +zynen stuver of twee halve stuver op deerde hadde geworpen +so eest gebuert dat de suppliant is gecomen om tegaen vuyten huyse +ende van aldaer op deerde lyggen eenen yseren rinck dien hy +opraepten ende siende de voorsegde manaert dat de suppliant hem boegde +om wat op te raepen / heeft hy den suppliant seer quaelijken toegesproken +seggende ghy boer ghy raept my myn gelt op / ende hoewel +hy suppliant daerop antwoirdende seyde dat hy egeen gelt en +hadde opgeraept maer eenen yseren rinck die hy thoonde +heeft nochtans die voorsegde mannaert andermael totten suppliant +geseyt onder & enerenene gesproken dese naervolgende +woirdden in effecte / ghy lichteraene ghy verbruyde +loer doet uwe moeder ghy neempt mij mijn gelt / ende +nemende alsoe een scerpen bessemsteel heeft gesteken +nae des suppliants keele ende syn handt geraect ende +gelijck die voirs mannaert metten selven bessemsteel +andermael naer den suppliant sloeg $$ve heeft suppliant syn +broot mes vuytgetrocken stekende daermede den voirsegde +mannaert een wonde in syn slincken erme / daeraff hij +mannaert metten selven bessemstele opten 21 dach der +voirseyde maent van october daer nae & van levende lyve +ter doot gecomen dwelck den suppliant hertelycken leet is +ende hoewel hy daer aff aen partyen vanden affluveghen +satisfactie soevinge ende beternisse heeft gedaen ende dat +oick tselve feyt seer onvoestelijck is sonder des suppliants scult +toegecommen / gemerckt ter stondt naeden voirseyde ge?ergte tgelt +by den selven wijlen mannaert verloren werde byden sone vande +voornoemde jan de bloeyere gevonden / nochtans duer vreese +van justicie en soude hy suppliant niet dorren noch willen +hanteren noch frequenteren in onse landen ende heerlyckheyden den +zy onse gratie end genade te voirens hem hier op verleent +sy werden alsoe hy seght ons daeromme zeer oidtmoedelyck biddende +waeromme zoe eest dat wy de saken voirseyde overgemerct +den voirseyde gielis brugmans suppliant genegen wesende tsynder +voirseyde bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck +gratie ende genade prefereren voer rigeurvan justitien +hebben inden gevalle als boven vergheven quytgescholden +ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren +vuyt onse sunderlinghe gracie mits desen tfeyt ende +manslach boven geruert mitsgader alle peyne ende +boete corporelle ende criminelle / daerinne hy ter causen +van desen met datter aencleeft jegens ons ende justitie +mesdaen ende mesbruyct mach hebben / ende +hebben hem als daer aff wedergestelt ende gerestituert +stellen weder ende restitueren by deze tot synen goeden +naeme ende fame name ende in onse lande +ende hertoghdome van brabant ende allen anderen onsen +landen ende heerlycheyden / ende tot synen onverbuerde +goeden indien hy der eenige heeft gelyckerwys ende +in alder manieren als hy was voer de toercompste vanden +voirseyde manslach imponerende hier op een eeuwich swygen +ende silencie onsen procureur generael van brabant ende +allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn +satisfactie ende beteringhe ierst ende alvoren gedaen +der geintereseerde partye indien die nog nyet gedaen +en is ende eenighe daertoe staet civilyck behoudelyck +nochtans dat de voirseyde suppliant gehouden wordt voirschreven +feyt ende manslach jegens ons oick civilyck te beteren naeder +gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van synen +goeden ende onse ordonnantie dairopgemaect ende +daerenboven betalen ende wethouderen die redelycke +costen van iustitien indien daeromme eenige gedaen ende +naergevolght syn / der tauxacie ende arbiterschepe +van onsen lieven ende getrouwen, die cancellier ende +luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe +committeren denwelcken wy ontbieden ende bevelen +dat voirseyde henlieden geroepen die hier over behoiren geroepen +te syner zy procederen wel ende deughdelyck tot verifficatie +ende interinemente van desen naer huere voirme ende inhouden +ende tot tauxacie vande amende civile ende costen +van justitien voirs welck interinement de voirnoemde $ +sal schuldich syn te versuecken vanden voirnseide van onsen +lande in brabant binnen eenen halven jaere naest comende +opte peyne van te verliesen deffect van desen / ende dat +gedaen ende de voiseyde amende civille getaxeert ende +betaelt synde in handen vanden ghenen van onsen +ontfangers oft anderen onsen officieren dient behoiren sal +welcken gehouden wordt daer aff ontfanck te maken +rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte +metten andere penningen van synen ontfange / zy onsen +drossart van brabant ende alle anderen onsen ende +der smaelre heren ende ingesetenen ons lants ende +hertoghdom van brabant justicieren officieren ende ondersaeten +jegenwoordich ende toecommende dien dit aengaen sal +oft huere stedehouders doen laten ende gedoogen den voirseyde +suppliant van dese onse jegenwoirdighe gracie quytschelden +remitterende pardoene ende van allen den inhouden van dese +inder vuegen ende manieren voirseyde verhaelt rustelyck vredelyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch +te laeten geschien nu noch in toecommende tyden aen lyff +noch aen goet eenich hinder letssel oft moienisse ter +contrarien in eenige maenden / mair indien synen personen +oft eenige van synen onverbuerde goeden zyn of hiernaemael +waeren hieromme gevangen gearresteert oft eenigssins +belet / dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende +setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende +volcomen delivrancie / want ons alsoe gelieft/ daer +ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve ten +eeuwigen dagen / zoe hebben wij onsen segel hier aen +doen hangen / behoudelyck in anderen saken ons recht ende +eenyghe gelycken tzyne in allen schepenen in onser +stadt van bruessele inde maent van junio int jaer +ons heren duysent vyfhondert achtenveertigh van ons +keyseryck txxixe ende van onsen coninkrycken van cast$ +ende andere cxxxiiie / aldus stondt gescreven opten +plycke by den keyser in zynen rade ondergeteeckent +verreycken //.visa recepta +gecollationeert ende bevonden accorderende met zynen originale by my -n. facuwez" -"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdighen ende -toecomenden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe -supplicatie van elizabet parys dochter wylen peeter parys -van thielen woenende tot ravels onder turnhout byden -parochiaen aldaer oudt zynde omtrent lxxii jaeren inhoudende -hoe dat zy altyts huer vuyterste devuoir heeft gedaen om den -cost ende clederen met dienen te wynnen ende tselve doende -soe ist gebeurt dat zy suppliante opten witten donderdach anno $ -lvii tot behoeff van hueren voirs. heere ende meestere metter -zustere vanden costere aldaer gelyck dat die maniere -van doene is om eyeren is ommegegaen ende commende onder -andere ten huyse van geert dens soe heeft henrick lamberts -de corven metten eyeren naer hem genomen ende een tusschen -zyne tanden gebroken ende in elck vanden pottekens daervuyt -zy luyden drinckende waeren oick een eye geworpen ende -dat arger is dede eenen hoet vol eyeren ter eerden worpen -terdende die met voeten waeromme die suppliante gestoort -zynde seyde dese oft dyergelycke woerden eerlycke oft -degelycke luyden en souden sulcx nyet doen maer -hoer kinders hebben altyts meer voerdels dan andere -ende inde meye daernae soe ist gebeurt dat zy suppliante -is drincken geleyt geweest ten huyse van adriaen -moerlants aldaer zy onder andere heeft gevonden -heer gommaer vanden schoer hairen heere ende meestere -ende den voirs. henrick lamberts denwelcken ten -laesten den dranck bevangende begonst te gra$$ ende -twistighe woerden te nemen teghen den voirs. heer -gommaer vander schoer seggende dat hy hen -moeste vergiffenis bidden waerop die voirs. parochiaen -antwoirde dat hy nyet wist dat hy hem mesdaen -hadde ende den voirs. henrick lancx zoe meer saligher -gedachten lancx soe meer deen ende dandere opheffende -soe vraechde die voirs. suppliante watter schuylden -ende oft wederomme het oude was ende met dese woerden -es den voirs. parochiaen van daer vuyten huyse gegaen -den welcken zy suppliante oick is naegevolght welck s# -de voirs. henrick is henluyden vuyten den huyse naege# -seggende teghen haer suppliante dese oft dyergelycke woerden -wel lysken ghy hebt my verweeten dat ic bastaert # -en es u dat nyet leet blyft ghy noch by de selve woerden -die ghy tanderen tyden hebt gesproken waerop dat zy -suppliante seyde dat geseeght is dat blyft geseeght -overmits denwelcken zoe heeft deselve henrick haer -suppliante innegevaeren ende met haeren hoefde gegrepen -ende neder ter aerden getrocken ende huer den doeck affgetoghe -ende met den haere getrocken ende zy suppliante ten laetsten -opgeraeckende gemerckt zy die iniurien nyet langher en -conste verdraghen heeft haer ter weeren gestelt ende den# -henrick huer deffenderende vuyt haesticheyt eenen steke met eenen -eetmes in zynen rugge gegeven daeraff ende anderssins -overmits sekere accidente die daertoe zyn geslaeghen -geweest dat de selve henrick saliger gedachten omtrent -xx vii daghen daernae is afflyvich gewordden tot groot -leetwesen vander voirs. suppliante diewelcke van egheender -meyninghe en is geweest den voirs. henrick te evelen maer -alleen om haer te deffenderen teghen denselven henrick -overmits de groote iniurie die hy haer was aendoende -blyckende respective naerdere altsamen byder informatien -daeraff zynde ende want deselve henrick die oirsake -van desen mesdaet is geweest ende dat tselve onnoselyck -geschiet is ende tot dyen meer dan twee jaeren ende neghen -maenden geleden ende dat zy suppliante peys met partye -geinteresseerde gemaeckt heeft en soude zy suppliante -nochtans nyet sekerlyck in dese onse nederlanden converseren -ende verkeren ten waere dat onse gratie ende genade huer -hierop wordde geextendeert ende verleent ons om deselve -zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien -geneycht wesende ter beden der voirs. suppliante ende willende huer -in dit stuck prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt -ende rigeur van recht besunder ter eeren ende contemplatien -vander bitter passie ende lyden onsheeren jhesus christus dwelck -hy opden goeden vrydach voer die salicheyt vanden menschelycken -geslechte geleden heeft hebben der selver suppliante inden -gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte -ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve -tfeyt ende ongeval boven gemerct mitsgaders alle offensen -ende breucke corporelle ende criminelle daerinne zy haer -overmits ende vuyt saken van heene des voirs. is teghen ons -onsehoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben -ontgaen ende mesdraghen ende hebben haer dyen aengaende -wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren tot haeren goeden name fame ende geruchte in -onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen -ende heerlichheden ende tot haeren onverbeurden goeden indyen -zy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren -soe zy was voer die toecompste vanden voirs. feyte imponerende -hierop een eeuwich gezwych onsen procueur generael in brabant -onsen schouteth van turnhout ende allen anderen onsen -justicieren ende officieren wye zy syn satisfactie ende -beeternisse yerst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde -in dyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet -civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliante -gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck -naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van hueren -goeden met oick te betaelen die redelycke costen van -justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter -taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe -cancellier ende luyden van onsen rade geordineert in brabant -marge: en $ van verantw$ -byden ontfanger vanden -exploiten -die wy daertoe commmitteren by desen ontbieden daerom -ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden -dat voer hen geroepen deghene die daerom behoiren -geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck ter -verificatie ende interinemente van desen ende $ter taxatien -ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van -justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck -interinement die voirs. suppliante gehouden sal zyn te versuec# -ende haer in persoone te presenteren in onsen voirs. raide -binnen zesse maenden naestcommende opte pene van verbeuren -deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete -ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in -handen vanden gheenen dyen dat behoiren sal zy onse -voirs. procureur generael in brabant onse schouteth van -turnhout ende alle andere onse rechteren justicieren offici# -ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat -aengaen sal moghen huere stedehouderen ende eenyegelyck -van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten -ende gedooghen der voirs. suppliante van deser onser jegewoirdighe -gratien ende remissien ende van allen dinhouden van desen inder -vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck -volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder haer -te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden -eenich hinder lestsel oft moyenisse aen lyve noch haeren goeden -ter contrarien maer indyen zyn lyff oft ha eenige van -haere goeden onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert -oft belet waeren dat zy die setten ende stellen terstont -ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende -gestadich blyve tot eeuweighen daghen soe hebben wy onsen -zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen -onsen rechte ende eenen iegelycken anderen dessyns gegeven -in onser stadt van brussele opden goeden vrydach inde -maent van april int jaer onsheeren duysent vyffhondert -tzestich van onsen rycken te weeten van spaengnien sicillien $$ -het zeste ende van naples het zevenste opde plycke -stont gescreven byden coninck in zynen raide ende -geteeckent boudewyns visa recepta -coll$$$ gedaen wesende met zynen -originale accord$$ by my -$$$" -"remissie van zekeren mesuse -geperpetreert by de dekens ende -gesworenen vanden ambachten der -stad van bergen opten zoom etc. -kaerle etc. doen te weten allen luyden jegewoirdich ende toecommende -dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie vanden -dekens ende geswoerenen vanden ambachten der stadt van bergen -opten zoom vanden jaere xvc ende twintich inhoudende hoe -dat nae dien zy met andere vander gemeynten der selver stadt -zekere procuracien hadden gepasseert waer mede de heere van berghen -hem bevant bezwaert heeft verworven zekere openen brieven -van onsen rade van brabant versueckende dat alsulcke procuratien -zouden wordden vercleert van onwaerden zoe dat ter saken van -dien gecommen zyn inder voirs. stadt van berghen meesters franchois -vanden hulst ende adolf vander noot beyde onse raide ordinaryse -om die selve brieven ter executien te stellene ende hebben doen -vergaederen die voirs. supplianten ende hen gedaen die bevelen inde -voirs. opene brieven begrepen dwelck aenmerckende sommeghe -vanden voirs. supplianten die arme schamele ambachts luyden zyn -hen nyet verstaende vander justicie ende oick want die voirs. -bevelen aengingen in effecte der geheelder gemeynten hebben -gezeeght totten voirs. commissarisen dat zy wilden die voirs. openen -brieven exploicteren voir der stadt huys op die poye aldaermen -gewoenlyck is alle publicacien ende bevelen der gemeynten -aengaende te doene ende want die voirs. commissarisen dat nyet -en beliefde te doene zoe zyn die voirs. supplianten oft dmeestedeel -van hen van daer gegaen zonder te verbeydene dat die -executie bleef ongedaen ende hoe wel die voirs. supplianten hier -mede niet meynden mesdaen te hebbene zyn nochtans eensdeels -van hen by onsen procureur generael mits tgene dat voirs. is ende -dat zy om dese zake gecommen zyn te bruessel met eender -grooter menichte aengesproken geweest ende tegen hen -groote conclusie van banne ende anderssins genomen ende want -tgene des voirs. is by onnoyselheyt toecommen is ende de -selve supplianten grootelycken by processen getravelleert wordden -zoe hebben zy ons oitmoedelyck doen bidden hen hierop te willen -verleenen onse brieven van gracie remissie ende perdoene hier -toe dienende soe eyst dat wy die zaken voirscreven overgemerct -ende hier op gehadt tadvys van onsen lieven ende getruwen -cancelier ende luyden van onsen rade in brabant wy hebben -den voirnoemde dekenen ende gezwoerenen van berghen supplianten genegen -wesende tot huere voirs. bede ende supplicatie vergeven ende -quytgescholden vergeven ende schelden quyt vuyt zonderlinge -gracie mitgaders alle boete peyne ende bruecke corporelle ende -criminelle daer inne zy ter causen van dien mit diesser aenclevene -mach mesdaen mesbruyckt ende gevallen mogen wesen tegens -ons ende justicie restituerene die selve supplianten des aengaende -tot huere goede fame name ende geruchte ende tot hueren onverbuerden -goede alsoe zy waeren voir die toecompst vander saken voirscreven -imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur -generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren -satisfactie ende beteringe doende der partien geinteresseerde -op datter eenege toe dient ende die noch niet gedaen en zy -civilick alleenlick ende behoudelyck dat zy tselve mesdaet tegen -ons oick civilyck beteren sullen naer gelegentheyt vander zaken ende -de faculteyt van hueren goede ende voirt eerlycke beteringe ende -reparacie doen vanen zelver mesdaet ende boven dien vuytreycken -ende betalen die redelycke costen van justicien hier om gedaen op -datter eenege zyn allet ter taxacie ende ordinancie vanden -voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die -wy daer toe committeren ontbieden dair om ende bevelen den -selven cancelier ende luyden van onsen rade in brabant dat -voir hen geroepen de ghene die behoeren sullen hierover geroepen -te zyne zy procederen doen ende laten procederen ter verifficacie -ende interinemente van desen onsen brieve naer huere voirme -ende inhouden ende totter taxacie moderacie ende arbiterschepe -vander beteringe reparacie ende satisfactie boven geroert ende -dat gedaen zynde zy ende alle andere onse ende der smaelre heeren -richteren justicieren officieren amptluyden dienaeren ende ondersaten -hueren stedehouderen ende yegelyck van hen bysondere doen -laten ende gedoogen den voirnoemde supplianten ende yegelyck van hen -bysonder van deser onser gracie ende quytscheldinge ende van -alden inhouden van desen inder voirmen voegen ende manieren -voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck -genyeten ende gebruycken sonder hen te doene oft te laten -geschiene nu noch in toecommenden tyde eenich hinder letsel oft -moyenisse ter contrarien aen lyve noch aen goede in eeneger -manieren maer indien zy hier omme gevangen oft becommert waeren -oft naemaels wesen mochten dat zy die stellen ende zetten oft -doen stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck tot geheele -ende volcommen delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde -dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eewigen daghe soe -hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen zaken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in -allen gegeven in onser stadt van bruessel inde maent van -junio int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende eenentwintich -ende van onsen rycken te wetene vanden roemschen ende van -hongrie etc. tweeste ende van spaengnien etc. tseste -marge: sy byden ontfanger -vanden exploiten -ende af verantwoirt -aldus stont gescreven onder opt plycke byden keyser in -zynen raide ende geteekent haneton ende noch visa $ -geloationeert ende bevonden concorderende -metten originale by my" -"copie vanden remissien van eenen dootslage van janne de winne -kaerle etc doen te weten alle die nu zyn ende namaels wesen zullen -dat wy ontfaen hebben doe oitmoedige supplicatie van jan de -winne inhoudende hoe dat inde maendt van februario laestleden -de voors. supplt wesende binnen onser stede van bruessele -op de merct opde keulen$$ camere heeft daer goede chiere -gemaekt ende naer den noene zoe ghinc hy op eene bancke sitten -ende aldaer sittende -zach eenen gillis bloemaert aldaer inde camere staen met eender -busse in zyn handt tot welcken de voirs. supplt zeede -gillis dat es mijn busse waerop de zelve gillis hem antwoorde -ghy liechter aen ghy verrader het es myn busse want icse -heden vermangelt hebbe tegens ioos vrientscap zeggende voirts -gods macht zoude dat u busse zyn zoe moeste ic een dief zyn -doen trac den suppliant den stamper vuyt der busse diede -selve gillis noch in zyn hant hadde zeggende totten zelven gillis -hoe heben ghy al soe gy ionc melcmuyl zal ic altues om u -moeten liegen het schynt dat ghy die heel camere regieren zult -ende den zelven stamper gezien hebbende zeide totten zelven gillis -ic hebbe ongelyc doen naem deselve gillis met quade moede den -supplt den stamper vuyt der hant ende wierpen lancx die camere -zeggende ghy en sult nemmermeer desen stamper inde busse steken -ende hout neemt daer de busse draecht ghy se met u zoe -zydy een dief waerup de voirn. supplt verhief van bloede -ziende dat de zelve gillis op en hielt van hem te iniurieren -zeide zal ic dan altyts een dief moeten wesen ende een verrader -met dien tarde hy supplt achterwaerts ende track zynen -pragenaer vute metten welcken hy den voirs. gillis eenen steeck -ontrent zyn hooft in zynen hals gaf van welcker steeken de -zelve gillis drie weken daernaer van levenden lyve ter doot -gegaen es ende hoe wel de voirs. supplt in allen anderen -dingen wel ende duechdelyc gefameert es ende dat hy vanden -voirs. dootslage der geinteresseerde partie gesoent heeft -zonderlinge dat deselve gillis niet alleenlyc by toedoene -vanden voirs. suppliant overleden es maer by quaden toeziene -vanden cirurgiens soe en zoude hem de zelve supplt -nochtans niet dorren oft willen vinden binnen desen voors. -lande worde hem met onser gracie hierup niet voorzien daeromme -oitmoedelycke biddende soe eest dat wy de zaken voirs. -overmerckende den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs. -bede ende supplicacie ende willen hem in dese gracie prefereren voir -strangheyt van iusticien zunderlinge ter eere ende werdichede -der passie ons heere jhesus christus die hy leet voir ons op zulcken -dach als hedent es hebben in den gevalle alsboven vergeven -quitgescholden ende geremitteert vergeven quitscelden ende -remitteren vuyt onser zunderlinger gracie mids desen den -dootslach ende misdaet boven verclaert mitsgaeders alle penen -ende bruecke corporelle ende criminenelle daer inne hy hy cause -van dien met datter aencleven mach iegens ons ende iusticie -vervallen mach zyn hem als daeraf wedergestelt ende -gerestitueert stellen en restitueren midts desen tzynder -goeden fame name ende geruchte in allen onsen landen ende -heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy -eenige heeft gelyc ende in aller manieren als hy was voir -die toecompste vanden voirs. dootslage imponerende hierop een -eeuwich zwigen onsen procureur generael van brabant ende -alle anderen onser iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie -ende beteringe nochtans eerst ende alvoiren gedaen der -geinteresseerde partie in dien daer eenige toestaet ende die -noch niet gedaen en zy cunllycken allenlyc ende behalven -oick dat hyt tegens ons beteren zal civilycken naer der -gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zynen doeden -ende dat hij oick gehouden wordt op te leggen ende refonderen -die behoirlycke costen van iusticie indien dair eenige -gesustineert zyn ter arbitrage ende taxacie van onsen lieven ende -getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant -die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den -zelven van onsen rade in brabant dat voir hemlueden geroepen die ghene -die dairomme behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -duechdelyc ter certificacie ende interinnemente van desen naer huere -vorme ende inhouden mitsgaders ter arbitrage ende taxacie -vanden voirs. civile beteringe ende vanden voirs. costen -alzoet behoiren sal ende dat gedaen ende de voirs. civile -beteringe ende costen gataxeert en betaelt in handen vanden -gene van onsen ontfangers diet behoiren zal ende die daeraf gehouden -wordt rekeninghe ende reliqua te doene tonsen behoeve zy onse -procureur general aldaer ende allen anderen onsen rechteren iusticieren -officieren ende ondersaten dien dit aengaen zal mogen hueren -stedehouderen ende eenen yegelycken hemlieden doen laten ende gedoogen -den voirs. supplt van deser tegenwoirdiger gracie quytsceldinge -ende remissie ende van allen inhouden van desen rustelyc vredelic -vulcomelyc ende euwelyc genyeten ende gebruycken sonder hem -te doene oft laten geschien in lyve noch in goeden eenich hinder -letsel oft moyenisse ter contrarien maer maer by alsoe zyn lyf -oft eenige van zynen goeden daeromme gevangen gearresteert -belet oft becommert waeren dat zy die terstont ende zonder vertreck -stellen oft doen stellen tot geheelder ende volcommender delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goedt -vanst ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben -wy onsen zegel hieraen doen hangen behalven in anderen -dingen onser rechte ende eenen yegelyck den zynen in allen -gegeven in onser stadt van bruessele onder den zegel -daervan de keysere mijnen heeren ende grootvadere ende wy -geuseert hebben geduerende den tyt van onser onbeiaerthede -op den goeden vrydach inde maendt van aprile int jaer -onsheeren duisent vyfhondert ende zesthiene ende van onsen -rycke tweeste aldus stont gescreven onder op die plycke -byden coninck in zynen rede ende geteykent momboir l -gecollacionneert ende bevonden -accorderen metten originale by -my -xxx handtekening" -"remissie -philips ad longum ach. doen te weten -dat wy hebben ontfangen die supplicatie van andries -van ondertalen jongman geboren poorter onser stadt -loven inhoudende dat den meyer onser voors. stadt loven hem -pretendeerde te leggen in het feyt van eenige dootsla -ge oft wel te seggen dat hij daer inne soude syn -complice geweest met synen broeder ende guillam -cornelis toegecommen inde maendt van october 1653 -inden persoon van guillam erbouts dan alsoo daer -over den selven synen broeder van wegen den meyere -was gesaiseert geweest ende inden proces verclaer -lycken was gebleecken byden dootslach nyet te syn -geweest ende dat den meyer denselven vanden saisemente -bij ordre vande schepenen hadde gerelaxeert ende alsnu -quampt pretenderen opden persoon des suppliants ende van guil -lam cornelis daer mochtans den suppliant het selver feyt -nyet en hadde gedaen dan wel den voors. guillam cornelis -soo den meyer oock al was kennelyck midts den selven -guillam t’selve fyts van dootslage in syn regarde -tegen diversche persoonen opden staenden voet als -t’selve was gecommitteert hadde bekent ende des anderen -daghe oock verclaert voor notaris ende ghe -tuyge t’selve feyt selver gedaen te hebben met syn eygen -roer volgens de acte notarial daervan synde ende alist -saecken den selven suppliant ten tyde van het ongeluck mochte -syn gheweest opde merckte van loven daer het selve -was gebeurt ende den selven erbouts den scheudt hadde -gecregen was evenwel waerachtich dat den sup -pliant nyet en hadde geschoten noch oock eenich roer ofte -geweer en hadde gehadt dat hy oversulcx in het feyt -van het dootschieten nyet en can gelecht worden vele -min daerover behoorden gheaccuseert te worden -mits promptelycke was blyckende vanden persoon -die den doot scheut hadde geschoten ende gegeven ende -datter nyet meer als den selven scheut en was geschoten -dat dyen nyettegenstaende den meyer den suppliant evenwel -pretendeerde te doen saigeren ende hem criminelycken -in syn absentie was actionerende over het pretecxt -dat hy soude syn geweest metten voors. guillam -cornelis in compagnie ende oock permis te -continuaciael hadde geobtineert maer was -evenwel waerachtich het feyt nyet en hadde -geperpetreert dan den voors. guillam cornelis -dat daeromme den suppliant voor deliquant oft doot -slagere nyet en can gereputeert worden soo -den meyer te seer fortionairelyck schynt te -willen doen vele min oock den selven houden in -voorvluchticheyt keerde hem tot ons ooetmoedelyck -biddende gedient te wesen hem suppliant -in consideratie alsboven te verleenen alsucke gracie -van innocentie als bevonden soude worden -te behooren waeromme soo ist $$ etc.? -gegeven inde maent van marty der jaers -ons heeren 1655 ende van onsen rycke het 35ste" -"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zynde ende naemaels -wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie -van jorys ghysbrechts roelofs zoenen jonck ongehouwt man woenende -tot ghestele inhoudende hoe dat suppliant opten vii en dach van -meerte lestleden heeft sitten drincken opte dungen onder ghestel -byden bossche ten huyse vander weduwen wylen janne adriaenssen -met janne willemssen de reymakere marten peeter matheussen -ende wylen janne hermans ende naedien zy tsamen goede chiere -gemaect hadden ende sonder eenighe onminne oft twyst gehadt te -hebbene op gestaen ende tegen den avont van daer gescheyden waren om nae -huys te gaene zoe zynde voirs. jan willensen marten peeter mattheeussen -ende de suppliant voer gegaen ende die voirs. jan hermans is van achter -gevolgt welcke jan hermans wesende doen ter tyt zeer by drancke -heeft hem gestoort ende qualick gehadt dat de suppliant ende de -andere hem ontgaen waren ende nyet en verbeyden ende comende -van achter naegelopen begonste den suppliant te injurieren ende vele -snoode ende vileynighe woirden te gevene seggende ghy syt een -boeve ende een rabaut doget uwer moeder met meer andere leelicke -woirden seggende oick ic sal u cappen datmen u met manden thuys -dragen sal ende de suppliant dit hoirende badt den voirs. janne -hermans menichwernen om verdrach ende dat hy hem met vrede laten -wilde en zijnder nyet en begeerde nyetmin de voirs. jan hermans -heeft met zynen messe naeden suppliant begonst te slaene seggende -ic sal u lyff hebben oft ghy dmine ende de voirs. jan willemssen -ende marten ziende dat de voirs. jan hermans nae den suppliant sloech -trocken den suppliant achter weerts in sulcken vuegen dat de suppliant in -een gracht viele ende de voirs. suppliant is terstont uuyten voirs. grecht -op gestaen ende de voirs. jan hermans heeft wederom naeden suppliant -geslagen ende de suppliant siende dat hy egeen verdrach hebben en -mochte heeft in nootwers ende deffensie sijns lyfs zijn mess -getrocken ende den voirs. jan hermans daer mede eenen slach in zyn -hoot gegheven van welcken slach ende quetsure de voirs. jan hermans -binnen neghen oft thien daghen daer nae aflivich is gewordden ter -causen van welcken feyte hoe wel tselve onnoselick ende in defencie -syns lyfe gebuert is ende dat hem tselve uuyt gront zynder herten -leet is is de suppliant bij onsen hoochscoutet binnen onsen stadt vanden -bossche aengetast ende geapprehendeert in meynigen tegen den -suppliant criminelyck te procederene tot zynen ende synder vrienden ende magen -grooter ongenuechten ende verdriete ende noch meer zyn soude -indien onse gracie ende genade hem hier op nyet en wordde -geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom -oetmoedelyck biddende waerom soe eest dat wy desen -aengesien ende eerst hier op gehadt dadvis van onsen voirs. schoutet -vanden bossche den voirs. jorys ghysbrecht roelofs zoenen suppliant -geneygt wesende tot zynder beden ende supplicatien ende willende hem -in dit stuck prefererenen gracie ende misericordie voere righeur van rechte -hebben inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende -vergeven scelden quijts remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger -gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert -mitsgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele -daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aencleven mach -tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben -abolendrende extinguerende ende te nyeuwte doende allen procedueren -criminele by onsen voirs. scoutet vanden bossche ter causen voirscreven -tegen den voirs. suppliant begonst indien daer alreede enighe geschiet -syn ende hebben hem daer aff weder gestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte -in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen -onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden -indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe -hy was vorde toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op -een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs. -schoutet ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye -zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen die -partien geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende ennige -daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant -gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt -vanden saken ende faculteyt van zynen goeden met oick te betaelene -de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet -ter taxacien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den -cancellier ende luden van onsen raede in brabant die wy daertoe -gecommitteert hebben ende committeren by onsen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen -geroepen de ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen -wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen -ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen -alzoe zy sullen bevinden behoirenen welck interinement de voirs. -suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoenen te presenteren -in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende op de pene van te -verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende de selve civile -boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen -vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. procureur general -onse voirs. schoutet van den bossche ende alle andere onse rechteren -justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende toecomende -dien dat aengaen sal moghen huere stedehouderen ende een yegelyck -van hen bezundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen -den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissen -# sy hier af verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -ende pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen -ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende -eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch -te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ennich hinder letssel -odt moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer -indyen syn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom gearresteert -becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen -setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende -volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde -dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe -hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen dingen onsen rechter ende eenen yegelycken anderen -dessyns gegheven in onsen stadt van bruessele inde maent -van octobri int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende -zevenendertich ende van onsen keyserycke txviiie ende van -onsen rycken van castillen etc. txxiie aldus stont gescreven -opte plycke byden keyder in synen raede ende geteekent -boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta +$ facuwez notaris" +pardons,056.txt,"quytsceldinge van $$ vorsters vanden walde in limborch van zekeren +mesusen mits zekere somme +kaerle byder gratien goids etc. allen den ghenen +die desen onsen brief zullen zien saluyt wy hebben +ontfangen die oitmoedige supplicatie van claes vorsters +ende peeter scheyn ingeseten ons lants van lymborch +inhoudende hoe dat zy corts hier bevoiren zyn +geweest vorsters ende bewaerders vanden walde in +onsen voirs. lande van lymborch ende doende hen ampten +zy bedragen zyn wairden dat zy hen voirsterampten +nyet te rechte bedient en zouden hebben maer contrarie +hueren eedt gedaen hadden ende holt ende anders laten +vuytvaren sonder die te hebben den recht aenbracht +daer van zij te rechte gestelt zijn geweest voer den drossaet +ende scepenen van balen inden selven lande gelegen ende +nae dat die sake lange aldaer int recht gestaen heeft +ende die scepenen van balen der saken nyet wys zynde +hebben hen beroepen voer die mannen van leene inden +selven lande die den scepenen van balen voerscreven ter +leerongen gegeven hebben ende is mit vonnisse geweest +dat die voers. supplianten hueren voirsterampt verbuert +hadden ende nyet weerdich en waren ennige ampten +meer te bedreven ende egheen getuyge te moegen gheven +ende daer toe gevallen zyn in de peene van xl golt +gulden als blycken mach byden selven vonnisse ende +want zy de vors. somme van xl golden gulden$ betaelt +hebben aenden amptman van lymborch tot onsen behoef +zoe hebben ons de selve supplianten erustelyc versocht vanden +anderen excessen ende abuysen hen te willen verleenen +onse gracie ende brieven van pardoene in behoirlycker +marge: sy hier af verantwoirt +byden voirs. amptman +van lymborch +formen soe eest dat wy de saken voerscreven overgemerct genegen +wesende ter bede ende begheerte vanden voirsnoemde supplianten ende hen +willende in desen gracie ende genade prefereren voer strangheyt +van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescolden +ende geremitteert vergeven scelden quijt ende remitteren vuyt +sonderlinge gracie mits desen onsen brieve die feyten ende +stucken boven geruert mitgaders alle peyne ende bruecke +corporel criminel ende civil daer inne zy ter causen van +die mit datter aencleeft mesdaen mesbruyct ende gevallen +moegen wesen jegens ons ende justicie ende hebben +hen als te desen gerestitueert ende wedergestelt restitueren +ende stellen weder tot hueren goede fame name ende geruchte +ende tot hueren onverbuerden goeden in dien zyre ennige +hebben gelyck ende in alder manieren als zy waren voer +die toecompst ende geschiedenisse vanden feyten ende stucken +voerscreven imponerende hier op silentie ende eeuwich +zwygen onsen procureur generael ende allen anderen onsen +richteren justicieren officieren ende amptluyden behouden +dat de voirnoemde supplianten betalen zullen de voers. somme +van xl golt gulden nae vuytwysen der vonnisse voerscreven +op dat zijt alnoch nyet gedaen en hebben ontbieden +daer om ende bevelen onsen lieven ende getruwen die +cancellier ende luyden van onsen rade in brabant ende +allen anderen onsen rechteren justicieren officieren ende +amptluyden wien dit aengaen sal moegen hueren +stedehouderen ende elcken van hen bezondere zoe hem toebehoeren +sal dat zy den voernoemden suppliant doen laeten ende gedoegen +van dese onse gracie quijtsceldinge ende remissie ende van al +den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt +rustelyc vredelyc ende volcommelic genyeten ende gebruycken +sonder hen te doen ofte laten geschien ennich hinder letsel +oft moyenisse ter contrarie in enniger manieren want ons +alsoe gelieft des torconden hebben wy den zegel daer van +den roemschen keyser onsen heeren ende grootvader ende wy +duerende den tyt van onser ombejaertheyt gebruyct hebben +gegeven in onser stat van bruessel den iiiiden dach van +decembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende +vyfthiene aldus stont gescreven boven opte plycke by +myn heere den prince in zijnen rade ende geteekent haneton +die collatie van deser copien +is gedaen ende bevonden concorderende +metten originale by my +$ $$ $" +pardons,128.txt,"philips bijder gratien goidts coninck van +castillien, van arragon, van leon, van beyde sicillien etc, +doen te weten alle tegenwoordige ende toecommende dat +wy ontfangen hebben d'oitmoidige supplicatie van niclaes de +hertoge ingesetene der prochie lombeke, wambeke ende +ternath hantwerker belast met vrouwe ende kinderen, inhoudende +hoe dat hy suppliant hem altyts heeft wel, eerlyck ende stil gedraegen, +binnen syner cost met wercken voorde voorscreven syne huysvrouwe ende kinderen, +dan es gebeurt dat opden kermisdach van wambeke voorscreven wesende den +sesthienden octobris xvic tweentwintich, hij bij drancke wesende +ten huyse van jan de plasch woonende tot wambeke voorscreven bijde kercke, +heeft daer gehoirt groot geruchte oft getier, diewelcke tusschen +eenige persoonen die onder hen waeren questie maeckende was gebeuren is +opgestaen halff slaepericht oft droomende midts dat hy byden drancke +was overvallen ende heeft soo men hem naer is seggende twee slaegen +gegeven opden rugge van anthonis wauters, nyet wetende hij suppliant +dat hij syn mes hadde getrocken maer alsoo die voorscreven anthonis +wauters eene quetsure daerdoor was hebbende, wierde hem suppliant +geseeght dat hy hem soude vertrecken, nochtans nijet wetende dat hij +sulcx soude hebben gedaen, dan dat naermaels hem allen tselve wierdt +opgeleeght, ende dat men heeft gesien in sijn handt seker mes +blincken, indervuegen dat die voorscreven wylen anthonis wouters +alsoo gequest synde heeft inde herberge alnoch blijven drincken +met halve potten den geheelen nacht, ende tsanderendaechs gegaen +synde te voet naer huijs ontrent drye mylen van daer heeft noch +vierthien daegen geleeft, sonder hem te wachten gelyck eenen gequetsten +behoirden gedaen te hebben waerdoor is hy ten lesten afflyvich +geworden tot sijns suppliants groot leetwesen, die noynt questie, crakeel +oft passie tegens den voorscreven wylen anthonis wouters binnen synen +leven en heeft gehadt, ende over sulcx is hy mette vrienden overcommen +als blyckt byde attestatie vande pastoir van lennicke daeraff sijnde +ende nijettemin soude hy suppliant moeten wesen lantloopere verlaetende syne +huijsvrouwe ende kinderen die anders nyet en syn hebbende dan dat hy suppliant +daegelycks met synen sueren aerbyt can winnen ten waere dat ons +geliefde hem tselve misdaet ten respecte vanden goeden vrydach te vergeven, badt dairomme +seer oitmoidelyck om onse opene brieven van remis in sulcken cas +dienende waeromme soo eest, dat wy desen aengesien +ende ierst hier op gehadt d'advijs vanden meyer van wambeke +genegen wesende ter beden ende supplicatien des voorscreven suppliants ende willende +hem in desen gracie ende genaede prefereren voor rigeur ende strangheyt +van justicie, hebben den selven suppliant in gevalle als boven quijt geschouwen +ende vergeven, schelden quijte ende vergeven vuyt onse sunderlinge gratie by desen +onsen brieve tfeijt ende ongeval boven geruert mitsgaederss alle offensie +ende bruecken corporele ende criminele, daer inne hij ter saecken van +dyen met tgene dat daer daeraff dependeert tegen ons ende justicie misdaen +ende misbruijckt mach hebben, ende hebben hem dijen aengaende weder +gestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot sijnen +goeden naeme ende faeme in onsen voorscreven lande van brabant ende +in alle andere onse landen ende heerlyckheden ende tot sijne +ongefisqueerde goeden goeden indyen hy er eenige onder ons heeft, +gelijckerwys hy was voor de toecompste van tvoorscrevenongeval, +imponerende hier op een eeuwich geswych onsen raedt ende procureur +generael van brabant ende alle andere justicieren ende officieren ons +voors lants van brabant, satisfactie ierst ende voor al gedaen sijnde +aen partijen geinteresseerde indyen eenige daer toe staet +die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe staet +civilyck alleenelyck behoudelyck dat den voorscreven suppliant gehouden syn +tvoorscreven feyt ende ongeval tegen ons te beteren civilyck alleenlyck naer +gelegenthyt vande saecken ende faculteyt van synen goeden met oyck +te betaelen die redelycke costen van justicien, indyen eenige daeromme +gedaen syn, ter taxaetien ende moderaetie van onsen seer lieven ende +getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede van brabant +die wy daertoe committeert hebben ende committeren by desen $$ +$$ontbieden ende bevelen dat voor hen lueden geroepen degene die daertoe +behoiren geroepen te syn, sij wel ende deugdelyck procederen ter verificacien +ende interinement van desen, welck interinement hy suppl gehouden +sal syn aldaer te versuecken binnen sesse maenden naer date van +desen, opde verbeurte van te verliesen d'effect der selver, ende dat +gedaen ende de voorscreven costen van justicien getaxeert ende betaelt synde +in onsen voorscreven raedt ende procureur generael, drossaert van brabant, +meyer van loven, amman van bruessele, schoutetten van antwerpen +ende vande bossche ende alle andere onse ende onser vassalen ende smaelre heeren +rechteren, justicieren ende officieren, dat sy ende eenygelycken van hen den voorscreven +suppliant doen laeten ende gedoogen van onser tegenwoordiger gracie ende +quytschelding indervuegen ende manieren boven verhaelt +peyselyck ende vredelyck genyeten ende gebruycken, sonder hem nu noch +toecommenden tyde daer inne te doen oft te laeten geschieden +eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien. maer indyen +syn lyff oft eenige eenige van sijne ongeconfisqueerde goeden hieromme +waeren becommert, gepraempt oft gearresteert, dat sy die +terstont setten ende stellen tot volcommende delivrancie, want ons +alsoo gelieft, ende des t'oirconde hebben wy onsen segel hier aen doen +hangen. gegeven in onse stadt van brussele den vyffden april +xvjc vierentwintich. onder opde plijcke stont gescreven aldus +byden coninck ende was onderteekent a defrey ende was gesegelt +met eenen groenen wassen segele vuyt hangende in groene zyde snoeren" +pardons,334.txt,"kaerle etc doen te wetene allen luden tegenwoirdich ende +toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van +nicolas de mohimon geboren in onsen lande ende graefscape van namen +inhoudende hoe dat hy suppliant opten zesten dach van februario anno xvc +xxxvy doentertyt wonende ende residerende in onsen stadt van lovenen heeft +sitten drincken in een wyntaverne geheeten spaengien met hans +van aken ende eenige andere daermede oick was zekere vrouwe persoen +oft vrouw concubine des voirs. hans van aken ende tegen den avont +tusschen dlicht ende donckere zoe zyn de voers. hans ende hy suppliant +uuyter voers. taverne gegaen latende aldaer de voers. vrouwepersoen +der welcker de voers. hans beval van daer nyet te gane noch te +scheydene ende hem aldaer te verwachtene maer desen nyethegestaende +is de voirs. vrouwe persoen den voirs. hans van achter gevolght +ende comende opte groote merct binnen onsen voirs. stadt van loevenen +ende de voirs. hans siende de voers. vrouwe persoen volghen heeft +de selve vrouwe persoen metten platte van zynen messe op huere +lyff geslagen zoe dat ter zaken van dien aldaer groot rumeur +gemaect wordde ende met dien zoe is aldaer comme gaende ende +lydende zyns weechs wylen heere chrispiaen priestere ende canonick +van sinte peeters tot loevenen diewelcke hem wilde onderwinden +ende den voirs. hans van aken berespen ende berspreken van ende dat hy de +vrouwe peroen inder manieren voers. sloech soe dat tusschen den +voirs. hans ende heere chrispiaen zekere woirden geresen ter causen +vanden welcken de voirs. hans trock zyn lanck mess maniere +makende den voirs. heere chrispiaen daermede te willen slaen dwelck +ziende de zelve heere chrispiaen nam des suppliants mantel oft cappe +van zynen schouweren deselve windende om zynen arm om hem +daermede te beschudden ende preserveren vanden slagen des voirs. +hans van aken vliedende ende loopende alsoe deselve heere +chrispiaen metten mantel oft cappe des voirs. suppliants int huys van eenen +geheeten lambrecht van huldegaerden daeromtrent woenende +om hem aldaer te salveren aldaer de zelve hans hem is +nageloopen ende de voirs. suppliant gevolgt om zynen mantel werhom +te hebbene nyet hebbende de suppliant eenich mess oft wapen +noch yet scherps over hem welcke heere chrispiaen aldaer in +huys gesloten ende gesalveert zynde heeft de voers. hans op de duere +ende veynster vanden selven huyse gevuyst geclopt ende gestoken +ende de voirs. suppliant heeft oic opte duere geclopt oft gestooken seggende +datmen hem zynen mantel wederom geven soude ende de +huysvrouwe vanden voirs. lambrecht tselve hoirende zyn uuytgecomen +aldaer onder dandere oic was wylen andries mess dwelck +ziende de voirs. hans ende dat de voirs. gebueren hem op wilden +heeft onder dezelve gebueren met zynen messe geslagen ende daermede +den voirs andries eenen slach oft quetsure op zyn hooft gegeven van +welcke quetsure deselven andries wezende een schamel arbeyter +dienen doen tertyt tot lovenen int gasthuys droech is binnen acht +oft thien dagen daerna deser werelt overleden ende hoe wel +de voirs. suppliant als voers. is vanden voers. feyte egeenssins culpabel +en is noch daermede hantdadich oft strytvaer en is geweest +noch eenige occasie daertoe gegeven maer zonder eenige +wapene oft mes over hem te hebbene alleenlyck is gevolgt +om zyn voirs. cappe oft mantel wederom te hebbene hebbende +oic de suppliant voere zoe vele alst hem aengaet der partien +geinteresseerde daeraff behoirlyck satisfactie gedaen nyettemin +want hy suppliant is geweest vanden geselscape des voirs. hans +ende daerby ende tegenwoerdich geweest daer tvoers. feyt gebuerde +zoe heeft hy suppliant achterlatende den voirs. zynen mantel oft +cappe ende beduchtende rigeur van justicien hem geabsenteert +uuyt onse voers. stad van lovenen ende lande van brabant ende andere onse +landen aldaer hy nyet en zoude wederkeeren hanteren +noch converseren ten waere dat onse gracie ende genade hem hierop +wordde geextendeert ende verleent ons dairom +oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht +wezende ter beden des voirs. nicolas suppliants ende willende hem in +dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt +ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle +als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte +remitteren ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve +alle tgene des de voirs. suppliant ter causen voers. ende des daeraff dependeert +tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben +mitsgaders alle offfensie ende bruecke corporele ende criminele +daerinne hy ter causen van dyen eenichssins gevallen soude mogen +zyn ende hebben hem daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen +weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte +in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen +ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige +onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voerde +toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich +geswych onsen procureur general in brabant onsen meyere van loven +ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn +satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partien +geinteresseerden indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe +staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant +# +gehouden zal zyn ter causen voirs. tonsen behoeve te betalene +amende civile naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van +zynen goeden ende oick te betalene de costen van justicien hieromme +alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van +onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen raede +in brabant die wy daeromme ende bevelen denselven onsen +cancellier ende raedsluden dat voere hen geroepen degene die dairom +behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck +ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatie van +ende moderatie vanden voers. amende ende costen alzoe zy sullen +bevinden behoirende welck interinement de voers. suppliant gehouden +zal zyn te versueckene ende hem in persoen te presenteren in onsen +voers. raede binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te +pene van te verbueren deffect van desen ende dat gedaen ende +dezelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt +zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren zal zy onse +voers. procureur generael in brabant onse meyer van loven ende alle +andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten +iegewoirdige ende toecomende dyen dat aengaen zal mogen huere +stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem +toebehoiren zal doen laten ende gedogen den voers. suppliant +van desen tegwoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van +#sy hieraf af verantwort +byden ontfangeer vanden exploiten +alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt +rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken +zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende +tyden eenich hinder letssel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden +ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige van zynen +goeden daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy +die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder +ende volcomender delivrancie want ons alzoe gelieft ende +ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen +zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in +anderen dingen onsen recht ende eenen jegelyck anderen dessyns gegeven +in onsen stadt van bruessel inde maent van octobri int jaere +onssen heeren duysent vyfhondert ende vertich van onsen keyserrycke +txxie ende van onsen rycke van castillien ende anderen txxve +aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede +ende geteekent boudewyns visa recepta +gecollacioneert ende bevonden accorderende +metten oirginaelen brieven by my +jacuwez" +pardons,218.txt,"abolicie van zekeren diversen mesusen ende commotien +byden ingesetenen vande stadt vanden bossche gedaen +kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdich en toecomene +ontfangen te hebben die oitmoedige supplicatie vanden +borgmeesters scepen gesworen raden rentmeesteren +oft zessemannen vanden notabels oic vanden dekens +gezworen ende den gemeenen mannen vanden +ambachten van onser stadt van shertogenbossche zoe +voir hen als voer allen anderen poorters ingesetene ende +inwoenende der voirs. stadt inhoudende hoe dat zy hier +te voeren ons ende onsen voirzaten hertoghen ende +hertoghinnen van brabant in allen onsen ende hueren +lasten ende affairen trouwelyck gedient ende by +gestaen hebben zonder hueren persoene oft huere goeden +daer inne te spaeren ende hoe wel zy goetwillich zyn +ons voirtaen te dienen ende by te staene zoo getrouwe +ondersaten huere heere ende prince behooren ende +schuldich zyn te doen des nyet tegenstaende want +zy zichten den xiiten dach der maent junij lestleden +ombegrepen tot nu toe vuyt huere auctoriteyt ende +zonder consent van ons oft van onsen officieren +hemluyden gevoirdert hebben diversche onredelycke +vergaderinghen by nachte als by dage te doene zekere +bier excise die malghet ende andere imposicie dien +welcken om de voirs. stadt tonderhouden ende +die lasten van dien te draghen upgestelt waeren +aff te stellen ende af te roupen die wapenen ende +harnas aen te nemene den slotels van onsen +stadt poorte te nemen vuuten handen vanden +ghenen diese te bewaeren hadden de selve poorten +by nacht als by dage up te doene ende int harnas +mit bende vuut onsen stadt te treckene in diversche +dorpen ende dien allerme clocken aldaer ende +oic binnen onser voirs. stadt te slaen ende binnen ende buiten +onser stadt diverschen geboden van hueren wegen te doen +vuutroepen ende publiceren den poorten van diverschen +cloesters ende goidshuysen zoo buiten als binnen +der voirs. stadt mit molekarren mit hameren ende +anderen instrumenten fortselinge te doen breken +den provisien vanden voirs. godshuysen teten te +drincken af te terren den religieusen vanden selven +goidshuysen mitfortse ende gewalt bedwongen ende +gesubmitteert tot contributie mit hemluyden zoo in +excysen als in anderen onser voirs. stadt lasten ende +daertoe den selven goidshuysen tot groote somme +van penninghen gecomposteert ende anderen +diverschen acten van rebellicheijt ende sedicie in +diversche manieren ende tot diverschen stonden +tegen onse hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt +ende contrarie hueren eedt ende dobediencie zy ons +schuldich waeren als zy noch zyn geperpetreert +hebben ende daer toe by onse zeere lieve ende zeere +beminde vrouwe ende moye deertshertoginne van +oistenricke hertoghinne ende gravinne van +bourgoingnen etc. voere ons regente ende governante +in onsen lande van herwertsover bescreven ende +ontboden om van hemluyden den oirzake oft +occasie van huere rebellicheyt te verstaene in wille +ende meyninghe tot den selven te remedieren +en hebben by haer nyet willen compareren ende hoe +wel tselve hemhuyden heertelycke leet is zoo +verstaen zy dat wy te dier cause diversche provisien +teghens hemluyden gedecerneert hebben ende +byden selven geordineert alle huere goeden in +onsen handen te stellen hueren luyden staete +van atterminatie van hueren schulden te cevoceren hemluyden +emmers die culpabelste in hueren persoenen tegen onse procureur +generael te doen dagen tot alsulcken fijnen als hy tegen +hemluyden zoude willen nemen ende beduchten hen +dat wy by anderen rigoureuser ende stranger wegen +tegens hemluyden als ongehoirsamen ende rebellen +souden willen oft mogen procederen hetwelcke huere +verderffenisse ende van onser voirs. stadt wesen zoude +ons oitmoedelic biddende dat wy aenziende huere +voirgaende trouwe ende grooten diensten ende huere +goetwillicheyt daer inne te contumeren in dien zy tot +onsen gracie commen ende gerestitueert mogen wesen +ende ter eeren vanden passie ons heeren jhesu christi dat +ons believen wille eenighe van onsen raden te +deputeren om van onsen wegen huere gedeputeerden +te aenhooren ende met hem te communiceren vanden +middel duer de welcke zy tot onser voirs. gracie +comen mochten waer toe optempererende tot hueren +supplicatien onse lieve ende getrouwen heere florys van +egmondt grave van bueren onsen neve ridder van +onser ordene ende capiteyn generael van onsen voirs. +landen van herwaertsovers heeren josse laurens +heere van terdeghem doctor president van onsen groo$n +raide ende laurens du blioul heere vanden sart onse +ierste secretaris audiencier ende greffier van onse +voirs. orden$ gedeputeert hebben den welcken +gehoort hebbende dien gedeputeerde van onser stadt +van shertogenbossche ende huere p$$tacie van diverschen +reparatien ten fyne als boven naer diverschen +communicatien zekers artikels daer toe onder onse +beliefte nochtans geconcipert hebben zoo hier nae volgh# +die vanden bossche om tot genade te comen vanden keyser +ende van myn genaedichste vrouwe inden name van +zynder maiesteyt et tot abolicie vanden faulten ende +mesusen by hem geperpetreert zichtent den xiien +dach junij lestleden to nu toe geconsenteert hebben +inde navolgende articlen inden iersten dat zoo +wanner myn genadichte vrouwe die ertshertoghinne +skeysers moye ende voere hem regente inden lande +van herwertsover gelieven sal inder stadt te commen +dat die wethouders die gezwoerenen die sesse mannen +die raden ende anderen officieren ende goede mannen +vanden voirs. stadt alsdan sullen haer f g tegens +commen buuten der voirs. stadt aenden vuutersten +boom ende aldaer vallende op hueren knyen blootsts +hooffts ende ongeghordelt by eene huere gedeputeerden +ende onge$ ongeghordelt by eenen huere gedeputeerde +sullen zyn in alder oitmoedicheyt vergyfenisse ende +om gratie biddende van allen $den mesusen ende +misdaden de welcke zy teghens de k m ende +zyne hoocheyt ende myn voirs. g v als regente +gedaen oft geperpetreert mogen hebben zijnchten +den voirs. dach xii dach der maent junij herwerts +daertoe die dekens ende gezoeren ende andere +gemeyne mannen vanden ambachten vanden +bosch tot hondert ende vyftich persoonen toe in +zwartte cleden blots hoofts hebbende elc inde +handt een bernende wassen torssen wegende +twee ponden oft daer omtrent zullen myn voirs. +g v te gemoete gaen binnen der voirs. stadt aenden +naesten boom vander poorte ende aldaer vallende +op haer knyen by eene die zy daer toe ordonneren +zullen in alder oitmoedicheyt ingelycx vergeffenisse +ende om pardoen ende gracie bidden aenden keysere ende +aen myn g v in zynen ma$ name van van alle tgene +zy ende alle de gemeynten vanden voirs. stadt teghens +zyn k m misdaen ende mesbruyct mogen +hebben zinchtent den voirs. xiiten dach junij tot +nu toe ende dat gedaen zynde zoo sulle die voirs. +hondert ende viftich mannen met hueren bernende +tourssen als boven voere myn g v in ordene gaen +ende haer geleyen tot voere huere genade logiz +ende van daer huere $$ torssen dragen in sint jans kercke +ende aldaer op haer beyde knyen voere theylich sacrament +god almechtich genade bidden van huere misdaden +ende hueren torssen den voirs. heylich sacrament +presenteren ende laten tot godsdienste dat alle nyeuwicheyden +by dien vanden bossche gedaen ende gecommitteert +zynchtent den voirs. xiiten dach junij hoedattet +zy zullen ierst ende voere al gereparert ende +alle zaken gestelt ende gerestitueert wesen in +hueren staten ende zoo zy waeren voirden voirs. xiiten +dach junij ende eer die zelve nyewicheden +geschieden ende tselve gedaen zynde soo sullen +die voirs. vanden bossche myn voirs. g v huere +requesten mogen presenteren tot zulcken fyne als +hen goetduncken sal die deken gezwoeren ende +gemeynten vanden stadt vanden bosch en sullen +voirdaen egheen vergaderingen mogen doen +die zy kerchof heeten noch in kerckhoff noch +in andere plaetsen inder manieren zoo zy onlancx +gedaen hebben maer sullen die voirs. dekens +ende gemeynte huere vergaderinghe aengaende hen voughen +ende reguleren naer de ordonnantie die myn voirs. g v +van wegen des keysers by goeden advys ende +deliberacie maken zal die selve vanden boch bosch +hebben williclyc geconsenteert te laten totten +demeynen vanden keysere alzulcke pertyen daeraff +als zy gecocht hebben zuchtent jaer xvc ende vive +overmits huere rembourssement van huere verleyde +penningen aengaende van een wachte vanden +lant oft watertol van brabant te stellen binnen +der stadt vanden bossch hebben die gedeputeerde geantwoirt +dat die voirs. stadt hier aff in proces zy voirden raidt van +brabant ende begeeren dat hemluyden justicie in desen +geschien mach als vander bede den staten van brabant +lestmael geheyst waer inne die prelaten ende +edelen ende de drie steden te wetene loven bruessele +ende andwerpen geconsenteert hebben die gedeputeerden +vanden bossche hebben verclaert dat zoo wanneer +myn g v den steden van brabant zal gelieven te +doen vergaederen dat zy huere gedeputeerden aldaer +seynden zullen mit volcomen macht last ende +commissie hemluyden den voirs. beden aengaende +te conformeren metten voirscreven drien steden den selven +vanden bosch voir amende civile van des zy mesdaen +moghen hebben als boven zullen gheven ende betalen +tot keysers behoef ende proffyt die somme van twalf +duysent rinsgulden van viertich vlaemschen grooten +elc gulden ee$s te wetene een derden deel daer +aff binnen drie wecken van huyden tandere derden +deel binnen kessmisse ende de lesten derden deel +binnen sinct jans baptiste dage naestcomende +ende hier toe is ondersproken ende getracteert +marge: +no$ vercochte +demeyne +wachte +sy geweten +wy ontfant +maict vanden +voirs. xii ii $ $$$ +geweest dat mijn voirs. g v inder stadt vanden bossche +sal moghen gaen tallen tyden als huere f g believen sal +ende mede inne brenghen alzulcken getal van +volcke te perde ende te voete als haer f g goetduncken +sal dese voirs. articlen zyn getracteert ende geaccor- +deert geweest te wetene van wegen den keysere ende +myn g v byde gracie van hueren capiteyn generael +heere josse laurens dochtor heere van terdeghen president +vanden grooten raede ende laurens du blioul +heere vander sarct audiencier vanden keyser onder +de goede beliefte van zynen k m off van myn voirs. +g v in zynen k m name ende van wegen +der stadt van tsertoghenbossche by meester +dierick die borchgrave jan de bever jan van +vloderacken heere van gissen hennerick kruyft +heyligeestmeester willem van achel goyaer van +middegael dierick van wyck jan wouters jan +van stryp wouter van liet zebert ygroms ende +aert monicx daer toe gedeputeert byde geheele +stad vande bosch inden dorpe vander vucht opten +lesten dach julij anno xvc ende xxv orconden hueren +handteycken hier onder gesedt onder geteekent +florys j laurens l dublioul dierick die borchgreeff +jan die bever j de vloderacken henderick kruyft$ +willem van achelen goyaert van middelgael jan +wouters dierick van wyck jan strijp zebert +ygroms wouter van liet aert monnick ende daertoe +was gescreven ter ordonnantie ende sloote der +drie leden der stadt van tshertoghenbossche zoo +hebben dese gedeputeerde dese articlen geteekent +$ct$ ii$ augusti in tegenwoirdicheyt van my jan +lombaert secretaris der voirs. stadt ende geteekent lonbaert +ons oitmoedelyc bidden als boven de selve supplianten +dat wy ter eeren vander passie ons liefs heeren jhesu +christi in faveur van huere voirnoemde diensten aensyende +huere berouwenisse van hueren misdaden ende faulten +ende huere goetwillicheyt tot onsen dienste voere den +toecommenden tyt wy dien misdaden crimen delicten +ende faulten by hemluyden tegens ons onse +hoocheyt heerlicheyt ende auctoriteyt geperpetreert +zynchtent den xiiten junij herwaerts souden willen +remitteren ende aboleren mit allen peynen ende +amenden ende hemluyden ende yegelycke van +hen in onse gracie otfangen soe eest dat wy +dese $$ zaken voirscreven gemerct ende besundere +die berouwenisse vanden voirs. supplianten van hueren +misdaden den trouwen diensten zy ons ende onsen +voirzaten gedaen hebben ende huere goetwillicheyt voere +den toecomenden tyt wy den selven supplianten ende +yegelyck van hen genegen wesende tot huere +supplicatie ende willende hemluyden in desen gracie +prefereren tot strancheyt van justicien byde +deliberatie van onse voirs. vrouwe ende moye regente +ten advyse vanden heeren van onsen bloede vanden +ridders van onse ordene ende van onsen rade +neffens haer wesende vuut onser wetentheyt volcommen +machtende auctoriteyt quytgescholden vegeven +ende geaboleert hebben quytschelden ende vergeven +ende aboleren by desen allen den crimen delicten +misdaden faulten ende abusen hier boven verclaert +ende andere welcken zy in generael ende yegelyck +oft ymandt van hen in particulier tegen ons onse +hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt in des voirs. +is ende des daeraen cleeft oft daeraff depedeert zichtent +den voirs. xiiten junij tot nu toe gedaen ende geperpetreert +moghen hebben ende daer toe alle peyne ende amende +lyflycke criminelle oft civile inden welcken zy ende +yegelycke oft ymant van hen ter causen voirs. van hueren +$$ delicten ende misdaden ende hueren circonstancien ende +dependentien teghens ons ende justicie misdaen +ende mesbruyct mogen hebben in wat manieren dat +het zy ende den selven supplianten ende yegelyck +van hen desen aengaende gerestitueert hebben ende +restitueren tot huere goede name ende fame tot allen +onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren +goeden soe verre dien ter causen van hueren voervhaelde +misdaden in onser hand gestelt geweest zyn onse +voirs. hand gelyct hebben al in alsulcken state als +zy waeren voere die toecompste vanden misdaden +ende faulten voirs. abolerende hier mede ende +stellende te nyeuwte alle dagingen ad$$rnemente +ende anderen proceduren deff$$ten sentencien ende +condemnatien ter causen als boven teghens den voirs. +supplianten oft ennighen van hen oft van hueren +goeden begonnen geprovideert gedaen oft geschiet +zoo verre ennige zy imponerende hier op onsen procureur +generael van brabant ende allen anderen onsen officieren +een eeuwich zwygen behoudelyck dat de voirs. supplianten +tot reparacie ende amende van hueren voirs. misdaden +dien p$$tacien by hen gedaen ende by onsen +gedeputeerde van onsen wegen onder onse beliefte +geaccepteert hier boven geinfereert in allen hueren +articlen ende yegelyck van dien voldoen sullen en $ dat +ons daer af hueren verbandt biefven onder onser vs. +stadt segele inden welcken dese iegewoirdich +marge: contrbrieve +gemisereer sal wesen in goede vorme leveren sullen ontbieden +daer omme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen +den hoofft vanden secreten raede ende luyden vanden +secreten raede den president ende luyden van onsen grooten +rade den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant +president ende luyden van onsen camere vanden rade +in vlaenderen baillu ende luyden van onsen rade te +bergen in henegouwe stadhouder den voirnoemde van +tshertogen bossche supplianten ende yegelycken van +hen van onse voirs. quitscheldinghe vergevenisse ende +abolicie ende vanden inhoudt van desen inder +manieren als boven doen laten ende gedooghen +rustelyc ende volcommelyc genyeten endde gebruycken +sonder hemluyden te doen laten oft gedooghen te +laten oft gedod gedooghen gedaen te wesen nu +oft naemaels ennich hinder stoot letsel oft moyenisse +aen live noch aen goede ter contrarien in enniger +manieren maer in die zy oft yemandt van hen +oft hueren goeden hier omme gevangen gearresteert +oft becommert waeren zy die stellen ende setten oft doen +stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot +geheele ende volcommen deliverantie want ons alsoo gelieft +ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich +blive tot eeuwighen daghen soe hebben wy onsen +segel hier aen doen hangen behoudelycl in anderen +saken ons rechts ende eenenyegelycke tsyne in +allen ghegeven in onse stadt van huesden inde +maent van julio int jaer ons heeren duysent +vyfhondert ende viventwintich ende van onsen +rycken te wetene vanden roomschen ende hongeren +tsevenste ende van spaengnien ende anderen thiensten +aldus stont gescreven boven opte plycke byden keysere +den ersbysscop van palerme hooft vanden secreten raede +den grave van bueren capetyn generael de grave van +horne ende van hochstraten ridders vanden ordene +den heere van aigny president vanden $$$ rade den +heere van neufville ridder tresorier generael ende anderen +jegewoirdich geteekent du blioul ende noch collatie is gedaen ende noch +visa ende geteekent du blioul" +pardons,101.txt,"remissie +albert ende isabel clara eugenia etc. +doen te wetene allen iegenwoirdige ende toecomende +dat wij ontfangen hebben die oitmoedige +supplicatie van adriaen ansems inwoonder +des dorps van hooge mierde, belast met +eene slechte vrouwe ende drije levende kinderen +inhoudende hoe dat hij suppliant tot sijnen grooten +leedtwesen opden xv en junij vande jare xvi c +ende vijffthien comende vuijte bruijloft +van leeghe mierde, heeft twistighe woerden +gecreghen met wijlen peeter hendricx willems +ter cause van twee eijcken boomen die hij +suppliant hadde vercocht daer die voorschreven +wijlen peeter op antwoorde dat in zoe verre hij peeter die boomen gehadt hadde, ende hij +suppliant geen huijs, dat hij den suppliant eenen +wel eenen boom soude hebben geschoncken, daer +tegens antwoorde hy suppliant wat hij peeter +hem schenckende, antwoorde daer tegens die +voorschreven peeter dat hy hem suppliant +meer hadde geschoncken dan die suppliant hem +ende naer die voorschreven propoosten ende +andere van gelijcke substantie, heeft die +voorschreven wylen peeter den suppliant +naer geloopen ende met vuijsten geslagen, +sulcx siende antonis janssen bijde voorschreven +twee partyen synde, seyde totten voorschreven +wylen peeter oft hy hem des nijet en +schaempden tegens tsanderdachs als het +die goede lieden hooren souden dat hij soe +lachen thierden, waer op hij peeter +antwoorde jae, ende dat hij wel wilde +dat hy het manneken verlaeten waere, +ende dae naer hebben partijen malcanderen +verlaeten, dan sijn wederom byden anderen gecommen +in sekere plaetsen geheeten der hoeven bocht, alswanneer +hy suppliant totten voorschreven wijlen peeteren heeft +geseeght ghy verraeder ghy hebt mij noch eens verraden +waer tegens antwoordende die voorschreven peeter +waer dat hij den suppliant verraden hadde, seyde +hy suppliant aen jan theuven van hey te maeijen +doen seyde peeter tegens den suppliant dat +hy daer aen loech ende was hem omkeerende +ende dreychde den suppliant te slaen, ende +alsdoen heeft hij suppliant aenden voors. +wijlen peeter met eenen grammen moet +vuijttreckende sijn mes int omkeeren eenen +steeck gegeven met den selven mes in synen +buijck ende den voorschreven steeck hebbende +heeft peeter geseeght totten voorschreven +anthonis janssen lieve gebuerman hoe steeckt +hij mij daer waer op vraechde die voorschreven +anthonis waer hebt dijt antwoorde peeter +in mijnen buijck seijde die voorschreven +anthonis dat hyt hem eens soude laeten sien +ende soe liet hij peeter aenden voorschreven +anthonis die wonde tasten overmits het +was inden avont, ende soe wijlen peeter +stille stondt hoorde hij anthonis het bloet +loopen, seijde dijen volgende die voorschreven +anthonis totten voorschreven peeter lieve +gebuereman houdt die wonde toe oft vuyt +wijt samen thuijs consten coemen ende een +luttel tsamen voorts gegaen seijnde is hij +peeter te neder gesoncken ende alsdoen seijde +anthonis loopt doch om mijn heere den pastoir +ende den voorschreven pastoir gecommen seijnde +ende den voorschreven wijlen peeter gebicht hebbende +is die voorschreven peeter deser werelt sanderdachs +overleden tot des suppliants groot leetwesen +die commende vuytte voorschreven bruijloft oijck +beschoncken was, ende vuyter attestatie daer aff zynde gepasseert bij schepenen vande +dinghbancke van hoogen mierde blijckt dat hy +suppliant is gebooren van goede catholycke e# +deuchdelycke ouders, item dat hij is van goede +vrinden ende magen, ten derden dat hy suppliant +hem altyts vuytgenomen alleenlijcken dit +ongeluck seer eerlycken int voorschreven +catholijcke geloove heeft gedragen, ende +voorts in alle vroomicheyt ende stilte inder +gemeijnte, sulcx datmen noyt nijet oneerlijcx +van hem suppliant en heeft gehoort noch +geweten, jae dat hy nijet twistachtich noch +clapachtich en is, midtsgaders oijck gheenen +dronckaert die de herberghen soude frequenteren +maer dat hy is een landtman die sijn broot +voor syne huysvrouwe ende kinderen wint met +syn labeur, dwelck weijnich is, item blijckt +dat des voorschreven suppliants huysvrouwe +soude boven dat sij de subtijlste nijet en is, is +begaeft mette vallende sieckte, dijen +volgende blijckt vuijtte selve attestatie +dat die schepenen selver voor hem suppliant +bidden om te hebben dit remis om te verhueden +grooter preijckel dwelck des suppliants +huysvrouwe aen haer selven doer slechticheyt +oft anderssints soude moegen doen, item +blijckt tot dijen dat hij suppliant +over tvoorschreven delict gedaen aenden +persoon vanden voorschreven peeteren +soone was van hendricken peeter +willems wesende des suppliants +swaeger doer intercessie mette +naeste vrinden ende geinteresseerde heeft +gesoent ende de selve vrinden te vreden +gestelt, gelyck dat blijckt vuytten instrumente +daeraff insgelijcx synde, item blijckt vuytter +attestatie vanden pastoir dat die overledene +terstonts voor deerste van sijn testament +aenden voorschreven suppliant het delict +heeft vergeven ende begeert dat die geinte- +resseerde tselve souden vergeven, oijck nyet +tegenstaende dat hy suppliant was synen +swaeger soe voorschreven staet, soe heeft +ons die voorschreven suppliant seer oitmoedelyck +gebeden om onse opene brieven van remis hier +toe dienende, soo eest dat wij de saecken +voorschreven overgemerckt, ende ierst hier op +gehadt dadvys vanden schouteth des quartiers +van oisterwijck ende tot dyen gesien dattestatie +vande schepenen van hoogemierde, genegen wesende +ter beden ende supplicatien des voorschreven +suppliants, ende willende hem in dit stuck +prefereren gratie ende misericordie voor +strangheyt ende rigeur van rechte, hebben den +selven suppliant inden gevalle als boven +geremitteert, quijtgeschouden ende vergeven +remitteren, schelden quijte ende vergeven +vuyt sunderlinger by desen onsen brieve, tfeyt +ende ongeval boven gemert, midtsgaders alle +offensie ende breucke corporelle ende +criminelle, daer inne hij hem overmits ende +vuijt saecken van tgene des voorschreven +is tegen ons ende justitie eenichsints mach +hebben ontgaen ende mesdragen, ende hebben +hem dijen aengaende weder gestelt ende +gerestitueert, stellen weder ende restitueren +tot sijnen goeden name fame ende geruchte in +onsen voorschreven lande van brabant +ende allen anderen onsen landen ende +heerljickheden, ende tot sijnen onverbuerden +goeden indijen hij eenige onder ons heeft +gelijck ende in alder manieren soe hij was +voor de toecompste vanden voorschreven feyte, +imponerende hier op een eeuwich geswych onsen +procureur generael in brabant ende allen +anderen onse justicieren ende officieren wye +sy syn, satisfactie ende beternisse ierst +ende voor al gedaen der partije geinteress# +indyen die noch nijet gedaen en sijn ende +eenige daertoe staet civilyck alleenelijck +behoudelyck dat die voorschreven suppliant gehouden +sal syn tvoorschreven feyt tegen ons te +beteren civilyck naer gelegentheijt vander +saecken ende faculteijt van sijne goeden, +met oijck te betalene de redelijcke costen +van justicien hieromme alreede gedaen ende +te doene, allet ter taxatien ende moderatien +van onse lieve ende getrouwe die +cancellier ende lieden van onsen rade +in brabant, die wij daer toe gecommitteert +hebben ende committeren by desen, ontbieden +daerom ende bevelen den selven onsen +cancellier ende raetsliede, dat voor hen +geroepen die gene die daerom behooren +geroepen te syne, sy procederen wel ende +deuchdelyck ter verificatie ende +interinement van desen, ende totter +taxatie ende moderatie vander +voorschreven emende ende costen van +justitien alsoe sij sullen vinden te +behoorene, welck interinement die +voorschreven suppliant gehouden sal sijn +te versueckene ende hem in persoone +te presenteren in onsen voorschreven +rade binnen sesse maenden naestcomende +opte pene van te verbeuren deffect van +desen, ende dat gedaen ende de selve civile +boete ende costen van justicien getaxeert +ende betaelt synde in handen vanden genen +dijen dat behooren sal, sy onse voorschreven +procureur generael in brabant ende +alle anderen onse rechteren justicieren +officieren ende ondersaeten iegenwordige +ende toecomende dijen dat aengaen sal +mogen, heure stedehouderen ende een ijegelyck +van hen besundere soe hem toe behooren sal, +doen, laten ende gedoogen den voorschreven +suppliant van deser onser iegenwoordiger +gratien ende remissien ende van allen +d'inhouden van desen inder vuegen ende +manieren voere verhaelt, rustelijck, +vredelyck ende volcomelyck +genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doene ende +oft te laeten geschieden nu noch in toecommende +tijden ennich hinder, letsel oft moijenisse +aen lijff noch aen goeden ter contrarien, maer +indijen sijn lyff oft eenige van sijne onverbeurde +goeden daerom gearresteert becommert +oft belet waeren, dat sij die setten ende stellen +tersont ende sonder vertreck tot geheelder +ende volcommender delivrantien, want ons +alsoe gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende +gestadich blijve tot eeuwigen dagen soe hebben wij +onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck +in anderen dingen onsen rechte ende eenen ijegelycken +anderen dessijns, gegeven in onser stadt van +brussele inde maent van august$ int jaer +ons heeren duysent seshondert ende sesthien, ende +opde plicke stont aldus, byde eertshertoghen +ende onderteeckent steenhuijse, gesegelt met +eenen groenen segele vuijthangende in syden +snoeren" +pardons,066.txt,"remissie voere gierion spapen +kaerle etc. doen te wetene alle iegewoerdige ende +toecomende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie +gierion spapen aerts. geboeren van onsen stat van liere +inhoudende hoe dat hy suppliant onlancx geleden ons overgegeven +ende gepresenteert heeft gehadt zekere supplicatie van zekere +ongevalle van dootslagen ende andere mesusen by hem gedaen +vanden welcken hy ons nyet genoech noch oick opelycken +en heeft te kennen gegeven hoe ende in wat manieren dat +die gesciet ende gebuert moegen zyn daer af hy suppliant +naermaels by soude mogen commen in verdriete ende +laste ende omme dat de selve feyten openlycke te +verclaerene hoe dat ende in wat manieren die geschiet zyn +soe heeft die selve suppliant ons alnoch over ende te kennen +gegeven tgene des hier nae verclaert staet ende iest +hoe dat hy suppliant des es omtrent zesse jaeren geleden heeft +zitten drincken binnen onsen voern. stadt van lyere opten +jongenhantboochcamere met een geheeten heynrick +van driessche totten welcken hy suppliant seyde henrick +ic bringe u een potken biers buyte daerop de selve henrick +antwoirde ic wacht ende nadien de selve suppliant +tselve bier gedroncken hadde soe seyde de voers. henrick +ic en cans nyet gedrincken want tes my te vele +daerop hy suppliant seyde wildys nyet drincken soe en +bringe icx u in eender maent nyet seggende de selve +henryck wildys my in eender nyet bringen +soe salic u eenen stuver gheven welcken stuver hy +suppliant aenveerde ende zyn soe minelyck van +malcanderen gescheyden item heeft noch die selve +suppliant sitten drincken ten huyse van jouffrauwe +dappoels tot lyere voers. gestaen aldaer de +voers. henryck daer verby passeerde ende seyde de +selve suppliant totten voers. henrycke hoe dat hy eens met hem +soude comen drincken hy suppliant wilet hem drie stuvers geven voer +eenen stuvere die hy vanden selven henrycke ontfangen hadde +op twelcke de selve henryck nyet en antwoirde maer es voorby +de selve herberge gegaen sonder spreken dwelc siende de zelve +suppliant is den selven henrycke toegegaen seggende totten selven comt +drynck eens met my voer eenen stuyver die ic van u hebbe daer +voere soe sal icker u drie geven antwoirddende de heur selve +henryck ic en wil met u nyet drincken op de zelve +gierion supliant seyde zeert uwer moedre ende hietty my mynder +moeder zeerden ic soude u op lyf slaen zeggende daer op de +selve henryck my en staet geen vechtens ane ende sciet alsoe +vanden selven henrycke ende ghinck zitten drincken in zyn +gelach voerscreven ende nadien zy daer wat geseten hadden +soe heeft de voers. supliants bruedere geheeten urbaen gecommen ten +huyse voerscreven aldaer hy den voers. henryck vont sittende voer de +duere vander selver herberghen zeggende tot den selven +henryck comt ende drinct met mynen bruedre hy en zal +u nyet mesdoen ende wy willen den peys maken daer op +een geheeten andries van loenhout seyde zeert uwer +moeder wat zoude hy hem doen ende es de selve urbaen alsdoen +gecommen by hem suppliant aldaer hy sat en dranck hem vertellende +hoe dat hy moeste zynder modre zeerden om zynent wille +dwelcke de selve suppliant verhoorende seyde wie heet uuwer +moeder zeerden antwoirde de selve urbaen die daer den +ruwenschen mantel omme heeft midts welcken woerden +voers. andries van loenhout den selven mantel omhebbende +hem suppliant stack naer zyn lyf den welcken hy suppliant met +zynder daggen vyf oft zesse wonden gaf daeraf de selve +alnoch nyet gestorven en es ende * zynde de vadre vanden +selven andries dat zyn zoone daer lach es gegaen totten voers. +urbane des voers. suppliant bruedre hem meynende met eender +cortter dagge te stekene in zyn lyff ende heeft de selve suppliant +de selve suppliant augustyn van loenhout des voers. andries +vader aldaer gegeven eenen slach met zynen messe op zyn hooft +dat hy daer af binnen vier dagen gecomen es van levende live +ter doot heeft oyck binnen eenen halven jaere naer tguut des +voers. es zy derder heeft gecomen des avonts omtrint den +thien uren inde huysinge geheeten tvuylhemde aldaer hy suppliant +vant zitten drinckende eenen genaempt anthonis van zevenberge +welcke anthonys tot hem suppliant seyde ghy en sult met my +nyet drincken daerop hy suppliant antwoirde ic en wille met u +nyet drincken want ghy hebter alle den dach geseten midts welcken +deselve anthonys noch seyde ghy hebt my myn vrouwe +ontmint ende gaf den selven suppliant alsdoen eenen steeck +dien hy miste ende dwelck hy h suppliant siende greep den +selven anthonise hem worpende ondre zyn voeten tot drie +reysen toe sonder hem yet te mesdoene ende liet den selven +anthonys int eynde duer zyne begheerte opstaen mits dat +hy hem supliant beloefde nyet te mesdoene ende nadyen hy opgestaen +was soe heeft de selve anthonys des voers. suppliant geselle +gesteken met eender cortter dagge daeraf dat de selve oyc +gestorven es dwelc hy suppliant ziende heeft zyn mes uuytgetrocken +ende heeft met zynen medegeselle geslagen inden hoop soe +datter aldaer een van des voers. anthonys geselscape doot bleef +de welcke genaempt was lodewyck stradio heeft noch de +selve suppliant hem gevoordert in onser voorn. stadt van lyere +des avonts omtrent des acht oft thien uren op eene +duere te stootene ende te smytene daer eene vrouwe persoon +inne woonde op een camere daer hy en plach te wesene +ende dit al iegens den danck ende wille vanden inwoenders +desselfs huys ende is van daer gescheyden zonder eenich +overlast aldaer te doene ende hoewel de voern. suppliant +vanden twee dootslagen boven verclaert paeys mit +der geinteresseerde partie gemaect heeft ende dat +de ruuthede ende andre ombehoerlycke manieren by +hem gebesicht opden voern. vrouwe persoon ende die +duere vanden huyse voerscreven hem hertelycken leet +is nyetmin beduchtende righeur ende strangheyt van +iusticien heeft hem geabsenteert uuyt onsen landen ende +heerlicheden aldaer hy nyet en soude dorren wederkeeren +hanteren noch converseren maer is gescepen uuyt den +selven eeuwelyck te moeten blyven ende elders leven +in vreempden landen ende contreyen in grooter armoeden +ende kettivicheden den zy dat onse gracie ende gnade +hem hier op hier d gedeylt ende verleent en woirde +alsoe hy seeght ons omme de selve zeere oetmoedelyck +biddende soe eyst dat wy de saecken voerscreven +overgemerct den selven gierion spapen suppliant genegen +wesende tzynder voorn. bede ende supplicatie ende +willende hem in dit stuck gracie ende gnade voirderen ende +prefereren voor strancheyt van iusticien sunderlinger +in faveure van onser iegewoerdiger blyder incompste +in dese onse stede van antwerpen hebben inden gevalle +als boven vergheven quytgescolden ende geremitteert +scelden quyt ende remitteren uuyt onser zunderlinger +gracie midts desen onsen brieven de twee dootslagen ende +andre delicten ende mesusen bovengeroert mitgaders +alle peynen ende bruecken corporelle ende criminelle daer +inne hy ter cause van dien ende elcken zunderlinge iegens +ons ende iusticien mesdaen ende mesbruyct mach +hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot +zynder goeder fame name ende geruchten in onsen lande +ende hertoichdomme van brabant stede van lyere voerscreven ende alle +anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden +goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in aldermanieren +als hy was voer die toecompste vanden dootslagen +ende andre delicten ende mesusen voerscreven imponerende +hier op eeuwich zwygen ende scilentie onsen procureur generael +van brabant ende allen anderen onsen rechters ende officieren +wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst gedaen der +geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen en zy +ende eenich daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelycken +nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen de voergen. +dootslagen ende andere delicten voerscreven iegens ons civilyck +te betegen beteren naer de gelegentheyt vanden stick ende die +weerde van zynen goeden ter ordonnantie ende taxatie van +onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van +onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden +daeromme ende bevelen den selven van onsen raide in brabant +dat voor hen geroupen die ghene diere behoeren geroupen +te zyne zy procederen ende voortgaen wel ende dueghdelycken +ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegewoerdigen +brieve naer huere voirme ende inhouden ende ter taxatie vanden +voorn. civile beteringe * getaxeert betaelt ende volcommen zynde +in handen vanden genen van onsen officiers dient behoeren +zal die daer van gehouden sal zyn rekenninge bewys ende +rekenninge te doene tonsen proffyte metten anderen penningen +van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant scoutet +van lyere voers. ende allen anderen onsen ende der smaelre +heeren rechters iusticieren officieren ende ondersaten dien +dit aengaen oft annopen sal mogen hueren stedehouderen +ende eenyegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren +sal doen laten ende gedoogen den selven gierion supliant +van deser onser yegewoerdiger gracie quytsceldinge remissie ende +pardoene ende van alden inhouden van desen inder voegen +ende manieren voeren verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyck +ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te +doene ofte laten geschiene nu noch in toecomende +tyden eenich hinder stoot letsel oft moyennisse ter +contrarien in eeniger manieren maer indien zyn lyff +oft eenige van zynen voern. onverbuerden goeden soe voers. es +hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet oft +becommert dat zy die setten ende stellen oft doen stellen ende +zetten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende volcomene +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat +dit goet vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen +soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck +in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in allen +gegeven in onsen vorn. stadt van antwerpen inde maent +van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende +vierthiene onder den zegel daervan onse heere ende +grootvader die keyser ende wy duerende onse ombejaerthede +geuseert ende gebruyct hebbende aldus stont gescreven +boven opte plycke by mynen heere den prince in +zynen rade ende geteekent haneton +gecollationeert ende bevonden concorderende +metten originale by my +$$$ +*ziende +*ende dat gedaen ende de selve civile beteringe" +pardons,197.txt,"philips etc doen te wetene +dat wij hebben ontfanghen die supplicatie van +christiaen cormans sone jans schepen der heerlijcheijt +van eupen lande van limborgh, inhoudende hoe +dat sijnde hij opden xvj der maent januarij lestleden +gegaen den wijn drincken ten huijse van jan $omer +tot eupen voors. met eenige andere camaraden, aldaer +oock bij gecomen is wijlen arnould micheels +met sekeren jan zull ende den speelman willen +cammis, soo verre dat sijnde aldaer tusschen hun +eenigen twist ende questie opgeresen op het +stuck der schattingen, mitsgaders oock eenige +oneffene woorden met irreverentelijcke ter- +mijnen geprefereert tot schandael van het geheel +geselschap, heeft den remittant bij dranck sijnde naer +eenige kijffwoorden eene tinne pint naerden voors. +wijlen arnoult micheel geworpen en den selven +just bij ongelijck aen het hooft gestootten den +welcken eenige daegen daernaer is comen t'over- +lijden tot sijn verthoonders? groot leetwesen +ende berauw, welcke doot voor het meesten- +deel gecauseert is door de versuijmenissen, ende +nyet behoorlijck curen nijettemin den suppliant en heeft +nijet gelaeten het feijt op hem te nemen ende +partije geinteresseerde gedurichlijck te doen +aensoecken tot gratie, ende vergiffenisse met +presentatie van die te coelen? ende alles te repareren +naer sijn beste vermogen, hebbende tot dijen +gebruijckt eenige geestelijcke persoonen +oft gasthoves sonder nochtans het toecennen +verwerven, dan opden voet als blijckt bij de +attestatie daer van sijnde ondertusschen is ge$$ +dat nu onlancx opden 29e october lestleden $$ +den suppliant vanden vrijen marckt van $$ +cappelle met geene andere intentie als ons sijne $$ +neringe aen te gaen, ende gecomen sijnde tot $$ +breusele? van bancken van balen is aldaer aen- +getast geweest ende gevanckelijck gebro$$ +aen justitie der voors. bancke van balen, die +hij tegenwoordelijck noch vast gehouden word$$ +de saecke alreede soo verre gecomen dat den $$ +van balen hemgegonst heeft met recht a$$ +spreecken ende gedient van sijne feijten van be$$ +op de welcke het den suppliant alsnu $$ +t'antwoorden pede ligato als blijckt bijde st$$ +daer van insgelijck sijnde, doch alsoo den suppliant +dese ellendige gesteltenisse geenen anderen t$ +vlucht ter werelt en is wetende dat tot +bermerticheijt, ons met gebonden handen, en +geboogenden knieen te voet vallende, ende seer +oitmoedelyck biddende om onsere openen brieven van remissien +in sulckenen cas dienende soo eest dat wij +desen aengesien geneijght wesende ter bede +des voors. suppliants, ende willende hem in dit +stuck prefereren gratie ende misericorde boven +stranckheijt ende rigeur van rechten hebben +den selven suppliant inden gevalle als boven gere- +mitteert, quijtgescholden ende vergeven vuyt +sonderlinge gratie bij desen onsen brieven t'feyt +ende ongevall boven gheruert mitsgaders alle +offentien, ende breucke corporelle, ende criminelle +daerinne hij hem overmits, ende nuijt saecken +van t'gene des voors. is tegens ons, ende justitie +eenichsints mach hebben ontgaen, ende misdraegen, +ende hebben hem dijenaengaende wedergestelt +ende gerestitueert, ende stellen weder, ende restitueren +tot sijner goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen +voors. lande van brabant, ende alle anderen onsen +landen, ende heerlijckheden, ende tot sijner onver- +beurde goeden indijen hij eenige onder ons heeft +gelijck in alder manieren soo hij was voorde +toecompste vanden voors. feijte, imponerende +hier op een eeuwich geswijgh aen onsen procureur +generael, meijer van loven, amptman van brussele, +schouteth van antwerpen, drossart van +balen, ende allen anderen onsen justicieren, ende +officieren wie sij sijn, satisfactie, ende beternisse +ierst, ende voor al ghedaen der partijen ge- +interesseerden indijen die noch nijet ghedaen +en sijn, ende eenigen daertoe staet civilyck alleenlyck +behoudelyck dat den voors. suppliant hem sal hebben +t'absenteren van voors. heerlyckheijt van eupen +den tijt van een jaer ende sal den selven gehouden +sijn t voors. feijt tegen ons te beteren civilijck +naer gelegentheijt vander saecken ende faculteijt +van sijnen goeden met oock te betaelen de redelijcken +costen van justien hieromme alreede gedaen +ende te doene alles ter taxatie, ende moderatie +van onsen seer lieven ende getrouwen die +cancellier ende luijden van onsen rade geordonneert in +brabant die wij daertoe ghecommitteert hebben +ende committeren bij desen mitsgaders in eene $$ +amende van hondert pattar? ons t'onser behoe$$$ +ontbieden daeromme ende bevelen den selven cancellier +ende raetsluijden dat voor hen geroepen die genen +die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen +wel ende deughdelijck ter verificatien ende interinnemente +van desen ende totter taxatie ende moderatie van +voors. costen van justitie ende alsoo sij sullen +vinden te behooren welck interinement den +voors. suppliant gehouden sal sijn te versuecken +ende hem in persoone te presenteren in onsen voors. +raede binnen sesse maenden naestcommende +opte pene van te verbeurene d'effect van +desen, ende dat gedaen, en de voors. civile +amende, costen van justitien getaxeert ende +betaelt sijnde in handen vanden genen die dat +behooren sal, sij onsen voors. procureur generael $$ +brabant, onsen drossard van balen, ende alle anderen +rechteren, justicieren, officieren, ende ondersaeten +sal mogen , heure stedehouderen, ende een ijegelijcken +van hen besunder soo hen toebehooren sal doen +laeten, ende gedoogen den voors. suppliant van desen? +onser teghenwoordigher gratien ende +kentenissen, ende van allen d'inhouden van desen +inder vuegen, ende manieren voore verhaalt, rustelijck +vredelijck genieten, ende gebruycken volcomentlijck +sonder hem te doene, of laeten geschieden eenich +hinder, letsel, oft moijenisse aen lijff, off aen +goeden ter contrarien, maar indijen sijn lijff +oft eenige van sijne onverbeurde goeden daerom +gearresteert, becommert, oft beleth waeren +dat sij die setten, ende stellen terstont ende sonder +vertreck tot geheelder, ende volcommender +delivrancie, want ons alsoo gelieft, ende +ten eynde dat dit vast, ende gestadich blijve +tot eeuwigen daegen, soo hebben wij onsen +zegel hier aen doen hangen, behoudelijck in anderen +dingen onsen rechte, ende eenen iegelycken +anderen dessijns, gegeven binnen deser onser +stadt brussele inden maent van april +int jaer xvjc negenenvijftich ende +van onse rijcke het negendertichste +ondeteekent deforts" +pardons,269.txt,"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief +zullen zien saluyt doen te wetene dat wy +ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van +dierick penninck gehuwet man geboren uuyten +duytschen lande iegenwoirdelyck gevangen inde +gevanckenisse onser stede van antwerpen inhoudende +hoe dat aleer eenige publicatie van onsen wegen +is gedaen geweest in onsen lande van brabant +beruerende die sect luterianne de voirs. suppliant +doen ter tyt oudt wesende veerthien oft vyffthien +jaeren verleyt ende geseduceert zynder van eenigen +zyn quaet willende es geweest in een herberge +genaempt tscupken staende in onse voirs. stede +aldaer clement h kather hem suppliant ende andere$ +daer by zynde gaf een stuck broots seggende tselve +te zyne dat lichaem onsenheer iesu christi ende +de voirs. suppliant is noch geweest in een huys +daer uuyt hangt de tassche aldair men hilt zekere +disputacie vanden voirs. heyligen sacramente seggende +wylen bernaert die harnasmakere dat heylige sacrament$ +als die priester tselve consacreerde daer nyet en +was in vleesche ende bloede mitswelcken ende dat +ten huyse vanden suppliant zyn gevonden twee boucken +den eenen getranslateert by melanten op ten epistelen +ad romanos $ndre dandere geintituleert dat +nyeuwe testament getranslateert by martin +luther de welcke boucken de zelve suppliant als +die nyet achtende heeft gelaten in eene ver$$ +houck binnen zynen huyse nochtans heeft alle +jaere ontfangen dat weerdich heylich sacrament +ende hem gebiecht levende ende hem dragende als +een goet kersten mensche behoirten ende sculdich is +te doene als zyn gebueren ende andere die hem +kennen wel weten zunderlinge die prochianen +vander burch kercke in onse voirs. stede van +antwerpen die zyn biechte gehoirt ende hem $ +heylich sacrament geadministreert heeft in zyn +ziecte inde voirs. gevanckenisse aldaer de +voirs. suppliant vyfthien maenden gevangen +gelegen heeft in grooter aermoede ende +ketmicheyt ende vreest datmen iegens hem +criminelyck sal willen procederen als gedaen hebbenen +iegens onse prohibicien ende placcaten gedaen +iegens de voirs. lutheraensche secte ten zy +dat onse gracie hem hierop verleent worde +omme de welcke gemerct zyn langhe detencie +van gevanckenisse ionkheyt oick dat hy de voirs. +worden nyet gesproken noch oy$$ geloove daer toe +gegeven of geconsenteert heeft ende als hy hem +vont int geselscap vanden genen die de voirs. +woorden spraken hy enwas maer oudt vierthien +of vyffthien jaeren ende gebuerde tzelve voere +onse voirs. verboden ende placcaten zichtent +den welcken ende oick langen tyt daer te voeren +de voirs. suppliant nyet en heeft der voirs. +secte geadhereert ende daertoe en heeft noynt +in gheen andere geselscip geweest daer eenige +difficulteyten gedebateert zyn geweest iegens +onse heylighen kersten gelove dan zoe voirs. is +hy ons oetmoedelyck gebeden heeft waeromme +zoe eest dat wy desen aengesien ende hierop +tadvis eerst van onsen marcgrave van antwerpen +ende daerinne van onsen lieven ende ghetruwen +den cancellier ende luden van onsen raede in brabant +de welcke hemluden op tgene des voirs. es +hebben duechdelick doen informeren by onsen procureur +generael van brabant den voirs. dierick penninck +genegen wesende tot zynder bede ende suplicatie +ende willende hem in desen gracie ende +genade prefereren voer rigeur ende strancheyt +van justicien hebben inden gevalle als boven +by deliberatie van onse zeerelieve ende beminde +zuster die coniginne douagnere van hongrie +regente $$ quytgescholden ende vergevenen scelden +quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger +gracien by desen tmesuse boven verclaert mitgaders +alle peyne end amende corporelle criminelle +ende civile daer inne hy hem overmits ende uuyt +saken van tgene des voirs. is iegens ons onse +hoogheyt ordonnancie ende justicie eenichssins mach +hebben ontgaen ende uuyt onser meerder gracie +wederroupen doen af ende te nyenten alle +rechtvorderingen ende procedueren iegens hem +gedaen voere onsen wethouderen onser voirs. stede +antwerpen ende hebben hem dien aengaende +gerestitueert ende gestelt restitueren ende +stellen by desen tot zyne goede fame ende name +in onsen lande ende hertochdom van brabant ende +allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende +tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisquiert +zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende +hier op een eeuwich zwygen ende onsen voirs. +procureur generael ende allen anderen onsen richteren +justicieren ende officieren onsen voirs. lants van +brabant hoedanige die zyn of wesen mogen +behoudelyck dat die boucken by den voirs. suppliant +bevonden zullen worden gecasseert dat hy gehouden +zal zyn een jaer lanck naer zyne relaxacie +oft ontslakinge vander gevanckenisse te hooren +alle sondage in zyn prochiekercke de hoogmisse +het sermoen ende de geboden onsenheeren ende +alle heilich daghen tsermoen ende messe ter +minderbruederen in onse voirs. stede van antwerpen +ende binnen den zelven jaere vier reysen te gaen +te biechten ende ten heyligen sacramente ende +ten eynde vanden zelven jaere te bringen onsen +voirs. marcgrave certificatie ende goet +bescheet tzelve alzoe gedaen te hebbene ende +tot dien te betalene de somme van viertich karolus guldens eens tot behoeff vande armen +omme die te distribuerene ter ordonantien van onse +voirs. zuster wel ter staende oick dat hy +gehouden weert te betalen de redelicke costen +van zynden gevanckenissen ende vanden justicien +ter taxacien van onsen voirs. cancellier ende luden +van onsen voirs. raede in brabant den welcken +wy daer toe commaitteren ontbieden daeromme +ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden +van onsen rade in brabant dat voere hemluden +geroupen de gene die daeromme behoiren sullen +geroupen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck +ter verifficatien ende interinemente van dese +onsen iegenwoirdigen brieve naer huere vorme +ende inhouden ende welck interinemente +de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen +voirs. raede te versoucken binnen eenen jaere +naer date van desen op te peyne van te verbueren +deffect der selver ende dat gedaen ende de +voirs. viertich karolus gulden betaelt zynde alst +behoirt zy onse voirs. marcgrave ende scoutet +van antwerpen ende alle andere onse ende onsen +vasallen oft smaelre heeren richteren justicieren +ende officieren onsen voirs. lants van brabant +ende van overmaze hoedanige die zyn of wesen +mogen tegenwoirdige ende teoocommende hueren +stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat +#sy byden marcgrave +van antwerpen +toen achtervolging +tinhout van desen +laste +toebehoirt ende aengaen mach doen laeten +ende gedoigen den voirs. suppliant van dese +onse gracie quytscheldinge ende vergiffenisse +onder den condicien ende inder manieren voeren +verhaelt rustelyck ende vredelyck genyeten +ende gebruycken sonder hem te doen noch te +laeten geschien in lyve noch in goede eenich +hinder letsel oft moyenisse ter contrarie maer +zyn lyff nu wesende in hechte van vangnisse +als voirs. is mitgaders zyn onverbuerde goeden +indien de zelve daeromme becommert oft +gearresteert waeren stellen of doen stellen tot +vulcommen delivrancie ende slakinge want ons +alzoe belieft des toerconden zoe hebben wy +onsen zegel hier aen doen hangen gegeven +in onse stede van bruessel xien dage van september +int jaer onsenheeren duysent vyffhonder ende +zessendertich van onsen keyserycke txviie +ende van onsen rycken van castillien ende +andere txxie aldus stont ghescreven op de +plycke byden keyser in zynen raede ende +geteekent l de zoete visa recepta ghecollacionneert tegens die originale brieven by my decock" -"kaerle etc doen te wetene allen jegewordigh ende toecommende dat wij ontfangen -hebben die oitmoedige suplicatie van andries swaenen woenenden bynnen dese -stadt van diest inhoudende hoe dat hem supliant noch ongehouwt wesende -ende sonder fact? gesproken altijts eerlyck van leven geweest zynde als een -jonck man toebehoirt ende met hem eenen thielman onbegrepen -zyns toenaems alsdaen woenachtich binnen st jacops gasthuys bynnen -der voirsegde stadt op heylichs cruysdach lestleden inde nacht te twelff -uren te gemoete gecomen zijnde opder straeten der selver stadt wylen -micheau bonnet vuyt bourgondien geboren geassocieert met eenen -anderen den supliant onbekent zijn malcanderen opt lyff geloopen -waer duer zyluden tselven ?yffelen woerden gecregen hebbende ende die -supl iant hem huerluder ende besunderen vanden voirsegde micheau want -hij een bloot rappier in zyn hant hadde beduchtende quader maete -te meer want hy supliant egheen scerp over/nochaen hem en hadde -om hem te verweren is den selven micheau inne gevaren ende -hem in zyn middel grypende zyn tselven worstelende ter eerden gevallen -alwaer zy luyden zoe tsamen liggende is den voirsegde micheau onder -in zynen buycke met eenen steecke by eenen anderen sulckx gequetst -geweest dat ontrent drye weken daer nae hy daer van is -aflivich gewordden ende hoe wel de suppliant den voirsegdemicheau -den voirsegde steecke nyet en heeft gegeven gehadt als voer over hem -egheen mes gehadt hebbende zoe voirsegd is nae tselve is -by eenen anderen gedaen geweest als die voirsegde micheau voir -zijn afflivicheyt selve heeft bekendt gehadt dat oyck den selven -steeck by rade vanden supliant nyet en is gegeven geweest noch -oyck tot dyen eynde den selven micheau en heeft gesmadeert -dat men hem van zynen lyfve soude evelen maer alleenlyck -dat hy zyn lyff meynde te beschermen ende dien overmits -en meyndt nyet inden dootslach eenichssins gehouden oft dies culpabel -te zyne oft oyck yet misdaen te hebben onder td?egel nochtans -dat hy daertoe soude behulpich geweest zyn pretendeert hem -die drossaet officier van diest daer mede te belasten ende -rechtelyck aen te spreken gelyck ter cause vandien hy tegen den selven -officier alreede is in rechte maer want alle vonnisse zyn -te beduchtene besunder in criminele saecken voer zoe vele -die van meerderen prejudicie zyn dan civile ende boven dien dat sulcke -vonnisse nyet en zyn appellabel dat oyck die suppliant hem beducht -byden voirsegde drossaet geapprehendeert te wordden tegen hem -in rechte commende en soude nyet derren personelycken -compareren noch voer den voirsegden drossaet hem bloot geven immers -den tyt van geleyde vuyt zynde maer waere gesca?pen hem -vuyt vreesen van rigeur van justitien vuyt dese onse -landen te moeten absenteren tot syns suppliants groot verdriet -ende eeuwige verderffenisse ten zy dat onse gratie ende genade -voir zoe vele als hy tegen ons ter saken voirschreven mesbruyckt -mach hebben hem hierop verleent wordde om de welcke -hy ons oitmoedelyck is biddende soe eest dat wy desen aengesien -geneyght wesende ter beden ende suplicatien des voirsegden -suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade -voir rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden -gevalle als boven vergeven quytgescolden ende geremitteert -vergeven scelden quyte ende verg remitteren den dootslach ende -mesbruyck boven geruert mitsgaders alle boeten bruecken ende -offensien corporele criminele ende civile daer inne hy -hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirsegde is tegen -ons ende justitie eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen -ende hebben hem als van desen gerestitueert ende gestelt -restitueren ende stellen tot zijnen goede fame ende name -alomme binnen onsen voirsegden lande ende hertochdomme van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zijnen goeden -nyet verbuert indien hij eenige heeft gelyck ende in alder -manieren als hy was aleer tvoirsegde mesval geschiede -imponeerende hier van onsen procureur generael in brabant mitsgaders -allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren inden -selven onsen lande van brabant geseten een eeuwich zwygen -satisfactie ende beternisse der partien geinteresseerde ierst -ende voer al gelyck zynde indien die nyet geschiet en is ende enige daertoe -staen civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden sal zyn -te betaelen die wettige costen van justitien indien ter saecken -voirscreven eenige gebuert zyn ter taxatien van onsen zeer lieven -ende getrouwen die cancellieren ende luden van onsen rade in brabant -die wy daer toe committeren ende dat voir hen geroepen die ghene -die daer toe behoeren geroepen te zijne zy procederen wel ende -duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen nae huere -vormen ende inhouden welck interinement de voirsegde suppliant zal -schuldich syn te versuecken ende hem te presenteren in onsen voirsegde rade -bynnen sesse maenden naestcommende op de pene te verbueren deffect -van desen ende dat gedaen ende dieselve costen inden eenigevallen als voirsegd -is betaelt sijnde in handen vanden ghenen dient behoiren zal zynmidtsgaders -alle andere onse ende der smaelre heeren rechteren justicieren ende -officieren dien dit aengaen mach doen laten ende gedoogen den -voirsegde andries swaenen suppliant van dese onse jegenwordige gracie -quytsceldinge vergiffenisse ende remissie naer ende inde -manieren als voirscreven staet rustelyck vredelyck volcommelyck ende -eeuwelyck gebruycken genieten ende useren sonder hem te doen laten -noch gedoogen gedaen te zijne eenich hinder letsel oft ongebruyct -ter contrarien in lyve noch in goede in egheenderwys maer -hy alsoe dat zyn lyff oft goet ter saecken voerscreven gevangen -oft becommert waeren dat zy dat stellen oft doen stellen terstont -ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender slakinge -ende delivrancie nyettegenstaende dat tvoirsegde feyt nyet en is -overjaert ende ons ordonnantie dien aengaende gemaect ter -contrarien dewelcke wy den voirsegde suppliant mits der -onnoeselheyt vanden voirsegde feyte nyet willen te obsteren -oft hinderlyck te wesen maer zoe verre des noot zy hebben -dese voir zoe vele alst desen aengaet gederogeert ende -derogeren by desen die anderssints blyven van machten ende in hueren -volcomen rigeur want ons alsoe gelieft ende ten eynde -dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe -hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen -gegeven in onser stadt van bruessele inde maent -van november int jaer onses heeren duysent vyfhondert -dryenvyftich van ons keyserryck txxxiiije ende van -ons rycken van castillien cicillien txxxvije aldus -stont gescreven op de plycke byden keyser ende -geteeckent gillis visa recepta -gecollationeert ende bevonden accorderende -met zynen originalen by my" -"remissie +pardons,002.txt,"maximiliaen byder gracien goids gecosen keyser altyt +vermeerde tsrycx coninck van germanien van hongrien +van dalmatien van croatien etc. ende kaerle byden selver +gratien ertshertoge van oistryck prince van spaengnen +van beyde cecillien van jerusalem etc. hertoge van bourgoingnen +van lothryck van brabant van stier van carentien van crain +van lemburch van lucemburch ende van gelre greve van vlaenderen +van habsburch van tyrol van fierette van kieburch van artois van +bourgoingnen palatin van henegouwe van hollant van zeelant +van namen ende zuytphen mercgreven des heilichs +roomschen rycx ende bourgauw lantgreve in elzaten +heeren van vrieslant vanden windischenmarg van poertenauv +van salins ende van mechelen doen te weten dat +wy ontfanghen hebben die oitmoedige supplicatie van arnde +van rode inhoudende hoe dat omtrent sinte mertensmisse lestleden +vergadert syn geweest ten huyse van eender vrouwen +genoempt jehenne gans bynnen onsen stad van loeven lodewyck +rabbe willemine de clymmere henrick van holsbeke henrick +hubrechts als? van thienen ende die voirs suppliant met noch +anderen hueren consorten sittende ende drinckende in gelage +met eener vrouwen persoen aldaer omtrent den thien uren inden +avonde een geheeten wylen andries die keersmakere wesende +vanden geslechten van loeven met eenen genoempt pieter willekens +synen wynne oft pachtenere gewapenderhant hebbende aen twee +gardebras oft armpipen ende op syn hoof een stalen mutse +oft ferzeet ende eenen langen messe es inne gecomen ende +alsoe inne comen zynde heeft die voers. wylen andries ende zyn +voers. pachtenere gaen sitten drincken byde voirs. gesellen +ende verdroncken tsamen in biere omtrent twee stuvere ende nae +dien zy doe alsoe hadden verdroncken soe wouden die voers. +wylen andries seyde mit woerden in manieren van gramscape +ic en wille met gheven mair die de vrouwe heeft die sal +tgelach betalen op de welcke een vanden voers. twee +gesellen te weten die voers. willem de clymmere zeyde en laet daerom +egheen woerden maken ic sal selve tgelach betalen ende +nochtans en begheere ic die vrouwe niet ende syn alsoe die +voers. andries ende syn voers. pachtenere buyten voers. huyse +gegaen ende vanden voers. gesellen gesceiden naeden welcken +zy corts dair nae zijn wederom inden selven huyse gecomen ende aldaer +zynde heeft de selve wylen andries van nyeuws begonst te murmureren +opte voers. gesellen roe te stichtene ende qualic te sprekene daer op die +voers. henrick van holsbeke seyde wat andries al zyt ghy een +heerscap sullen wy dairomme uwe quade ende spytige woorden +moeten hoiren alsoe dat nae vele woerden ende wederwoorden +die voers. gesellen ende wylen andries met synen voers. pachtenere +in beyden z$$en te messe ghinghen ende sloeghen hieuwen ende +staken nae malcanderen als dat die voers. andries onder dandere +een dode wonde ontfinck vander welcker hy terstont dairnae +aflivich gewoirden es sonder datmen weet wye van hen die +wonde gaf weder die voers. suppliant lodewyck rabbe willem de +clymmere henrick van holsbeke oft ennige vanden anderen hueren +medegesellen niet temin weder doe selve suppliant hem die voers. wonde +gegeven heeft oft niet en weet hy niet hoe wel hy nochtans syn beste +dede soe hy dat vercleert om den voers. wylen andriese van synen +live te krencken ende bekent hem mede sculdich inden voers. +dootslage dwelcke hem jammerlic ende mit goeder herten leet is +ende heeft vuuytsaken van dien feyte die voers. suppliant die onnoselic +daer inne gecomen es hem yesundert moeten houden uuyten +voers. onsen lande van brabant ende en soude alnoch beduchtende ende +vreesende die strancheyt van rechte hem bynnen der voers. onsen stadt +van loevenen ende den voirs. onsen lande van brabant niet dorren houden +wandelen noch verkeeren mair were geschapen voirtaenen hem +daer uuyt te moeten absenteren ende hem houden in vremden +landen in grooten miserien ende armoeden ende zijn leven aldair +leyden ende eynden in ongevallicheyden het en were dat wy +onse gratie ende genade tot hemwerts heren ende hem tvoers. +feyt oft dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelcke +hy ons oitmoedelyc heeft gebeden soe eest dat wy gemerct +tgene des voers. es wy ter beden des voers. suppliant geneyght +ende willenen altyt ende besundere te desen male prefereren ende thoenen +gratie ende genade voere strancheyt van rechte hebben ter +eeren ende weerdicheyden vanden passien ons liefs heren jesus +christus die hy op sulcken dach als huden goetvrydach voere ons ende +alle kerstene meynschen heeft geleden den voers. suppliant in +gevalle als boven quytgeschonden ende vergheven schelden +quyte ende vergeven van sunderlinger gratien overmits desen +onsen brieve tvoers. feyt ende dootslach mitgaders alle +penen boeten hueren ende bruecken het zij van live leden oft goede +inde welcke hy overmits ende uuyt saken vanden voers. feyte +ende dootslage eenichssins tegen ons ende den gerichte mach +syn gevallen stellende ende settende van al den selven suppliant +wederomme in zyner eeren goeden name ende famen ende tot +allen zijnen goeden niet verbuert synde op dat hy ennige heeft +hem oirlovende ende consenterenen dat hy dien niet tegenstaende +sal mogen comen bliven keren ende verkeeren bynnen onser +voers. stadt van loeven ende alomme bynnen onsen voers. +lande van brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere +die geschiedenisse vanden voers. feyte imponerende hier af +een ewich geswych onsen procureur general van brabant +onsen drosset van brabant meyer van loeven ende allen anderen +onsen officieren ende hueren stedehouderen dien dat eenichsins +aengaen mach satisfactie ierst ende voer al gedaen +den partyen geinteresseerde soe * die alnoch niet gedaen en +zy civilic alleenlic ende behoudelyc dat tot dien die +voers. suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren +nae die gelegentheyt ende exigentie vanden stucke ende +die faculteyt van synen goeden ter arbitragien ende +taxatien van onsen lieven ende getruwen riddere ende +cancellier den heere van escanbeke ende van bierbeke +ende den anderen luden van onsen rade in brabant ontbieden +hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende +anderen van onsen voers. rade dat voere hen geroepen die +ghene die dair omme sullen behoiren geroepen te zijne +zy procederen ** totter verificatien ende interinemente van +desen ende totter arbitragien ende taxatien vander voers. +civile beternissen indet manieren ende alsoe het behoeren +sal ende dien gedaen ende die voers. civile beternisse +gearbitreet getaxeert ende betailt synde in handen vander +ghenen van onsen rentmeesteren dien dat behoeren sal ende die welcke +gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene tot onsen +behoef ontbeden wy voerts den selven onsen cancellier +ende anderen van onsen voers. rade onsen drosset van brabant +onsen voers. meyer van loeven ende alle andere ambachteren +richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons voers. lants +ende huere stedehouderen nu ende namaels wesende ende een +yegelyc van hen alsoe hem toebehoirt dat zy den voers. +suppliant van desen onsen voers. gratien remissien ende quytscheldingen +*verre +** ende doen procederen +doen ende laten rastelic ende vredelyc genyeten ende gebruycken +sonder hem dair tegen te doene oft te laten gescieden aen +zijnen voers. live leden oft goeden ennige hinder stoot oft +letsel ter contrarien mair soe verre die selven suppliant oft zyne +voers. goede niet verbuert synde ten ocsuyne van desen +aengetast gearresteert oft gecommert weren zy die zonder +vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende stellen tot geheelder +ende volcomender delivrancie behoudelic in anderen saken onsen +rechte ende eenen iegelyken anderen den zynen want onse +geliefte sulcke es ende te dien eynde dat dit vaste ende +gestentich zy ende blive tot ewigen dagen soe hebben wy +onsen zegel hier aen doen hangen gegeven opten heiligen +goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons keyser +te wetene wetene van germanien het xxvi e ende van +hongrien het xxiie aldus stont gescreven boven opte plijke +byden keyser ende mynen heere den eertshertoge ende +geteekent j de witte +gecollacionneert ende bevonden co$$derend +metten originale by my +$$" +pardons,327.txt,"remissie charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir receu lhumble supplication de jeromme de milan povre couturier a present prisonnier en notre ville danvers contenant comment feu jehan @@ -1858,760 +6524,6197 @@ les autres deniers de son entremise ilz notre drossat de brabant lesdits marcgrave ou escoutete danvers et tous noz autres justiciers et officiers de noz vassaulx ou bassains signeurs de notredit pays de brabant et doultremeuze presens et avenir leurs -lieuxtenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a luy appertiendra -facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission -et pardon selon et par la maniere que dit est plainement paisiblement -et perpetuellement joyr et user sans luy fere mectre ou donner -ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou temps avenir -en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement -aucontraire ains son corps detenu en prison comme dit -est ensemble ses biens non confisquez silz estoient a la -cause dicte prins arrestez ou empeschez les mectent ou -facent mectre incontinent et sans delay a plaine et -entiere delivrance car ainsy nous plait il et affin -que ce soit chose ferme et estable a tousjours nous avons -faict mectre notre seel a ces presentes saulf en autres -choses notre droit et lautruy en toutes donne en notre ville -de bruxelles ou mois de juing lan de grace mil -cinq cens et quarante de notre empire le xxie et -de noz regnes de castille et autres le xxve ainsy escript -sur la plicque par lempereur en son conseil et signe -de $$$ visa regestrata -collatione et $$$ accorder a son -original par moy" -"albert ende isabel etc. , doen te wetene allen -tegenwoirdige ende toecommenden dat wij -ontfangen hebben d’oijtmoedige supplicatie van -carel britseels inhoudende dat hij hem altijt -seer eerlijck trouwelijck ende liefgetalich -heeft gedragen met eenijegelijck blijckende -bij attestatie soo van onse stadt loven als van -sijnen pastoir beijde daervan sijnde sulcx dat -die gemoneert geweest hem te surrogere -inde plaetse van wijlen sijnen vader van in januario -1617 om te wesen der selver onser stadt hal$ -tot wijens laste dat staet die toesichte -ende bewaernisse derselver onser stadts kermis$ -wagens kermiskemels ende vande ornamenten -daertoe dienende die al berusten in een publijcken$ -een der stadts gemeijn huys genoempt de halle staen$ -opde veemerckt aldaer tot welcke huijsinge behoirt -oock eenen hoff vast daerbij ende aene liggende, beheijmpt -rontsomme met levende hagen, thuijnen, ende anderssints -welcke thuijnen ende hagen die voors. suppliant heeft -vermaeckt tot diversche reijsen dan alsoo binnen loven -regneert bijnaest eene gemeijne soulle ende oultragie -in alle hoven, gelijck gespeurt can worden uuijt -d’attestatie insgelijccx daeraff sijnde soo en heeft sulcx ook -nijet ontbroken inden hoff vande voors. halle, alwaer -hij suppliant is berooft geworden van als tot alles, den -geheelen somer deur geduerende naer uuijtwijsen oock -vande attestatie daervan sijnde, oock nijet sonder perijckel -van berooft te worden te$$ inde voors. halle vande -ornamenten aldaer berustende tot consernatie vanden -welcken hij moest arbeijden ende hem te dijen eijnde -aldaer vinden eens ofte twee maele ende meer tot -elcken dage ende alsoo hij ter quader uren opden xven -septembris lestleden ontrent die halft ure acht des -avonts als het was geheel doncker is gecommen -doorde halle inden hoff voors. om denselven ende die -halle te bevrijen, soo heeft hij tot sijnen ongelijck aldaer -bevonden eenen persoon soo hij naderhandt verstaen -heeft genoempt de wesen ieron peeters vallende -oft hem affworpende van boven ter aerdewaerts nijet -wetende oft dijen persoon was jonck oft oudt, noch -oock oft hij viele uuijter halle vensters oft $ij$ wel -uuyten wijngaert schelft gehecht aenden muere -tot aen dieselve vensters, wesende nijettemin wel -versekert dat dijen persoone aldaer nijet en hadde te -doene noch en was gecommen dan om eenige dieste -te bedrijven, waerdoor ende door voirgaende -overlasten gealtereert sijnde is gebeurt dat hij -suppliant denselven persoone heeft ingeloopen met -sijnen poignaert meijnende denselven tot exempel -van andere te teeckenen ende alsoo naer eenige -worstelinge den dieft hem heeft willen ontloopen -op andere naestliggende erffven is gebuert dat -hij naerden selven in sijn overvallen heeft gesteken metten -selven poignaert, sonder nochtans te connen seggen oft -hij hem geraerckt hadde oft nijet, ende d hebbende daerover -dijen persoon verlaten heeft hem vertrocken naer huijs sonder -achterdencken van swaericheijt meijnende gerustelijck -sijnen aventmael te houden met sijne familie naer gewoonte$ -dan is geschiet dat cotrts daernaer hem sijn gevolght twee -persoonen woonende inde gebuerte vande voors. halle -hem waerschouwende dat den persoone voorgeroert waere -overleden ende dat die same waere uuyt eenige circunstantien -dat hij suppliant denselven soude hebben geevelt ende hoe -wel het selve was geheel onseker noch oock eenichsints -bij onsen officier off ijemanden anders soude gethoont connen -worden dat hij suppliant sulcx souden hebben gedaen oft in -wat manieren gelijcken men oock verstaet dat die getuygen -van wegen denselven officier provisioneelijck verhoirt -ende eensdeels bijde vrienden des suppliants oock geexamineert -nijet en verclaeren sulcx wel te weten oft gesien te -hebben, dan deponeren alleenlijck uuyt circumstantien -sulpicien, ende conjecturen die in criminalibus egeensints -genoechsaem en sijn soo ist nochtans dat onsen meijer -van loven van officie wegen tegens den voors. suppliant -absent sijnde heeft begonst te procederen met sulcher -viericheyt ende rigeur al oft het voors. feijt waere -geweest heel claer liquid ende toegecommen sonder -eenige redenen ende nijet al oft hij vervolghde eenen -borger van loven die tot daertoe altijt w was geweest -sonder reproche, hem gedragen hebbende peijselijck -gelijck een vroom borger betaempt maer al off hij -vervolghde eenen vremdelinck, die bevonden waere -met opsedt ende voorbedachten wille ijemanden geevelt -te hebben des neen sonder oock de minste consideratie -te nemen daerop dat genomen dat claerlijcken van het -misdaet des voors. suppliants dat in allen gevalle -het selve door den afflijnigen is gecauseert door dijen hij hem -heeft vervoirdert te commen in sijne erffve rontsomme -bevrijdt ende beheijmt, beclimmende sijn huijs ende dat metter -nacht emmers metten doncker avent, ende hoe wel uuijt -die voors. consideratien de saecke sulcx is gedisponeert -dat den voors. suppliant hem soude mogen betrouwen -hebben ter purge te stellen als anders nijet gedaen hebben -dan tgene besundere bij ontijden tot bescherminge van -sijne goeden is gepermitteert sonder perijckel van eenige -straffve oft correctie nochtans die voors. suppliant en -heeft t’selve nijet te raede gevonden mits hij de middelen -nijet en heeft om in materie van purge die costen van -procedure te vervallen jae qualijck die middelen om -sijne familie die cost te geven, welcken aengemerckt -ende dat sijne vrienden van sijnen overcommen sonder dat -deselve vrienden als onderricht sijnde vande onnooselheyt -van t’selve feijt over den suppliant begeren eenige -vraecke, dan wel met hem te houden alle goede vrient -schappe ende correspondentie blijckende bij twee accorden -insgelijcx daervan sijnde soo soude te seer hert wesen -voorden selven suppliant hem om het voors. feijt langer -te moeten absenteren dwelcke soude causeren sijne -totable ruijne ende van sijne familie badt over sulcx -oijtmoedelijck dat ons gelieven soude door de verdienste -ons salichmakers jesu christi daeraff op heden goeden -vrijdach die memorie van sijne bitter passie werdt -gecelebreert hem te verleenen opene brieven van -remissie van het voors. delict oft feijt met alle -penen corporele ende civile nijettegenstaende het -delict nijet en is overjaert, soo eest dat wij desen -aengesien gehadt hebbende het advijs vanden meyer -onser stadt loven geneijght wesende ter beden des -voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren -gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van -rechte, besundere ter eeren ende contemplatien vande bitter -passie ende lijden ons heeren jesu christi d’welck hij op -heden voorde salicheyt vanden menschelijken geslechte -geleden heeft hebben denselven suppliant inden gevalle -als boven geremitteert, quijtgeschouwen, ende vergeven -remitteren, schelden quijt ende vergeven uuyt sunderlinger -gratien bij desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven -geruert mitsgaders alle offensie ende breucke corporele -ende criminele daer inne hij hem overmits ende uuijt -saken van t’gene voors. is, tegen ons ende justicie eenichsints -mach hebben ontgaen ende misdragen ende hebben hem -dijen aengaende weder gestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden name -fame ende geruchte in onsen voors. lande van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot -sijne onverbeurde goeden, indijen hij eenige onder ons -heeft, gelijck ende in alder manieren soo hij was voorde -toecompste vanden voors. feijte, imponerende hierop -een eeuwich geswijch onsen procureur generael -in brabant, onsen meijer van loven ende allen anderen -onsen justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie -ende beternisse ierst ende vooral gedaen sijnde der -partije geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen -en sij ende eenige daertoe staet, civilijck alleenlijck -behoudelijck dat de voors. suppliant gehouden sal syn -t’voors. feijt tegen ons te beteren civilijck naer -gelegentheijt vander saken ende faculteijt van sijne -goeden, met oock te betalen die redelijcke costen -van justicien, hieromme alreede gedaen ende te -doene, allet ter taxatien ende moderatien van onse -seer lieven ende getrouwen die cancellier ende -luijden van onsen raede in brabant die wij daertoe -gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden -daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidts -lieden, dat voor hem geroepen diegene die daerom behoiren -geroepen te sijne, sij procederen wel ende deuchdelijck -ter verificatie ende interinement van desen ende totter -taxatie ende moderatie vande voors. amende alsoo sij sullen -bevinden te behoiren, welck interinement de voors. -suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in -persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen -sesse maenden naestcommende opde pene van te -verbeuren deffect van desen ende dat gedaen, ende -deselve civile boete ende costen van justitien -getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden -genen dijen dat behoiren sal, sij, onsen voors. -procureur generael in brabant onsen meijer van -loven ende alle andere onse rechteren justicieren -officieren ende ondersaeten, iegenwoirdige ende -toecommende dijen dat aengaen sal mogen heure -stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere -soo hem toebehoiren sal, doen laten ende gedoogen -den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger -gratien ende remissien, ende van alle d’inhouden van -desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt, -rustelijck, vredelijck, volcommelijck ende eeuwelijck -genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doen off -te laten geschieden nu noch in toecommenden tijde -eenich hinder, letsel, off moyenisse aen lyve noch aen -goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off -eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme -gearresteert, becommert, oft beleth waeren dat -sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck -tot geheelder ende volcommender delivrancie nijet -tegenstaende dat tvoors. ongeval nijet en is -over jaert noch anderssints onse ordinancie disponerende -ter contrarien dewelcke wij den voors. suppliant nyet -hinderen noch prejudicieren en willen, maer hebben hem -daeraff mits der onnoselheijt vander saecken ende uuijt -andere redenen hierboven verhaelt, uuijt onser sunderlinge -gratien gereleveert ende releveren bij desen, want -ons alsoo gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende -gestadich blijve tot eeuwigen dage, soo hebben wij -onsen segel hieraen doen hangen behoudelijck in -anderen dingen onsen rechte ende eenijegelijcken -anderen dessijns gegeven in onser stadt van brussele -inde maent van aprili int jaer ons heeren duijsent -ses hondert ende achthien onder opde plijcke stont -als aldus byde iertshertogen onderteekent cools -ende was gesegelt met eenen groenen segel -uuijthangende in sijden snoeren" -"philips etcetera allen diegenen die dese onse brieven sullen -sien oft hooren lesen saluijt. doen te wetene, dat -wy hebben ontfangen die supplicatie van jan -peeters sone roelants woonachtich onder den -hertochdomme van arschot, inhoudende hoe dat -opden thiensten dach vande maent van julius inden iaere -xvic ende drijendertich ontrent den sesse uren -des avonts in het gehucht van baele neffens -die stadt van arschot inde schure van des supliants -vader, alwaer men was besoignerende over -die rekeninghe vande gemeijnte is gecommen -wijlen peeter bols noch jongman ende metten dranck -seer bevanghen wesende commende van arschot -naer baele voorschreven, den welcken den selven zynen -vader heeft begonst grootelijck te iniureren settende -hem in posture , om hem te slaen, ende te smijten, -het welcke den selven synen vader, als wesende -een oudt man trachte te eviteren, ende maeckte -hem vuijtten wech, oirsaecke dat den voorschreven -peeter bols is gegaen naer het huijs des voorschreven -suppliants vader, staende neffens die voorschreven -schuere. ende den selven des suppliants vader -naer dat hy noch een luttel tijts was gebleven -over de voorschreven rekeninghe, is met het geselschap -naer sijn voorschreven huijs gegaan, alwaer hij gecomen -zijnde in de keucken, is de voorschreven bols hem gewaer -geworden, synde hem terstont inne gevaeren, -hem slaende met vuijsten, noemden hem honsvot -ende met andere dijergelijcke toenaemen, ende -iniurieuse woorden grootelijck affronterende -waeromme alsoo den voorschreven zijnen vader was over- -luijdt roepende om helpe, ende hem verwerende -met een glas bier, d’welck hij in zyn handt hadde, -is het getier gehoort bij hem suppliant, willem -sijnen broeder, ende met andere wesende met henlieden -inde camer , soo dat den voorschreven suppliant seyde -teghens willem sijnen broeder het is ons vader -zullen wij hem laeten doot slaen, ende syn daer- -over t’saemen gecomen inde keucken alwaer -zij hunnen vader vonden ter aerde liggen geheel van -syn selven, dan alsoo die voorschreven suppliant met synen -voornoempden broeder aldaer waeren commende, soo hebben -guillam bols des voorchreven wijlen peeter bols broeder -met alnoch eenen jeroen coremans de selven willen -beletten, dat zij hunnen vader niet en zouden -assisteren, waeromme zy lieden oock den voorschreven -guillam bols met vuijsten hebben aengegaen, -ende synde soo voorts onderlinghe een groot gevecht -geworden, inder vuegen dat men de messen heeft -vuijtgetrocken, is aenden voorschreven wijlen peeter bols -gegeven een steeck van een mes in zijne zijde -sonder dat men wete, wijen het selve mach hebben -gedaen, waernaer soo is den voorschreven wijlen peeter -bols terstont met meer andere vuijtte voorchreven -keucken ende huijse des voorschreven suppliants vader getrocken -opde straete ende den voorschreven willem, broeder des suppliants -hem gevolght, hebbende een quaet vierroer -ofte musquet, ende een mes sonder pointe, makende -het semblant van syn voorschreven vierroer, oft -musquet te willen lossen, d’welck egeen -vier en gaff, maer den voorschreven wijlen peeter -bols het selve gewaer wordende wirpe -aenden voorschreven willem met eenen steen eene -groote wonde in sijn hooft, ende terstont hem -inne vaerende, namp hem aff syn voorschreven vierroer -oft musquet, ende het voorschreven mes sonder poinct, -werpende hem onder syn voeten, ende hem gevende -diversche sneden in syn hooft met het voorschreven mes -ende soude hem naer alle apparentie van lijve -ter doot geholpen hebben, ten hadde saecke -geweest, dat den voorschreven suppliant t’sijnder helpe -hadde gecommen, hebbende oock een mes in syn -handt, den welcken den voorschreven bols evenwel dede -te ruggekeren ende soude hem oock apparentelijck van -lijve ter doot hebben geholpen; ten waere geweest -dat den vader, ende de moeder vanden voorschreven selven bols -aldaer oock te naeganck gecommen zijnde t’zelve -hadden belet gehadt, dan de voorschreven suppliants -broeder bydehandt gevonden hebbende eene -timmermans reijde, gaff daermede eenen slach -op het hooft vande voorschreven bols, den welcken terstont -daernaer oijck ter aerden viele, maer nijet -soo seer ter saecken vanden voorschreven slach bijden voorschreven -willem peeters aen hem mette voorschreven timmermans- -reijde op syn hooft gegeven, als ter saecken van -dat hem het bloot alteseer ontliep door die -wonde, die welcke hij tevooren soo als -voorschreven is inde keucken hadde ontfanghen -soo dat hy van daer gedraeghen synde ten huyse -van lijsebeth vander eijcke des anderendachs -sijnen geest heeft gegeven, tot seer groot -leetwesen des suppliants, die welcke in egeen -manieren en is autheur geweest van het -voorschreven gevecht, dan sijnde des suppliants -vader, soo als voorschreven is, grootelijck geiniureert -bij den voorschreven wijlen peeter bols, synde hij suppliant -met sijnen voorseijden broeder in het voorschreven -gevecht gecommen bij occasie van hunnen -vaeder te willen defenderen, het welck -de natuerelijcke redene is dicterende. maer -nijettemin vreesende het rigeur van justitie -soo badt die suppliant seer oitmoedelijck -dat ons gelieven zoude hem over het voorschreven -feijt, ende ongeval te verleenen onse -opene brieven van gratie ende remis -in forma daertoe dienende. waeromme -soo ist, dat wij t’gene voorschreven -is, aengesien -ende aenschouw nemende opde circumstantien -van dese saecke, genegen wesende ter -oitmoedighe bede des voorschreven suppliants, ende -willende in dit stuk prefereren gratien -ende misericordie voor strancheijt ende rigeur -van rechte, hebben de voorschreven suppliant quijt- -geschouwen ende vergeven, schelden quijte ende -vergeven vuijt sunderlinghe gratie bij desen t’feijt -ende ongeval boven geruert, midtsgaders allen -breucken corporele, criminele ende civile -daerinne hij ter causen voorschreven midtsgaeders dat -daer aene cleven mach, egens ons ende justititie -misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende hebben -hem dijen aengaende weergestelt ende gerestitueert, -stellen weder ende restitueren tot synen goeden -naeme, fame ende geruchte binnen onsen -voorschreven landen ende heerlijckheden ende tot zijnen -onverbeurde goede. indijen hy eenighe onder -ons heeft, gelijck ende in alder manieren soo -hy was voorde toecompste van t’ voorschreven -feijt. imponeren hierop een eeuwich geswijch -onsen lieven, ende getrouwen raedt, ende -procureur generael van brabant ende allen anderen -onsen justicieren ende officieren, wie zij sijn, sattisfactie -ende beternisse ierst ende voor al gedaen der partijen -geinteresseerde voor soo vele die noch nyet -gedaen en zij, ende eenighe daertoe staet, civile -alleenelijck ende de saeck sulcx is verheijsschende -behoudelijck dat de voorschreven suppliant gehouden -sal syn te betaelen die redelycke costen van justitie -ter causen van desen gedaen ende naergevolght -ofte ter taxatien ende moderatien van onse seer -lieven ende getrouwen cancellier ende luijden -van onsen raede geordonneert in brabant, die -wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren -by desen: ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen -cancellier, ende raedtsluijden, dat voer hun -geroepen de gene, die daeromme behooren geroepen -te sijne, zij procederen wel ende deugdelijck ter -verificatie ende interinement van desen onsen brieff -naer zijne forme ende teneur, ende ter taxatien, ende -moderatien van de voorschreven costen van jusitien -alzoo zy sullen bevinden te behooren, welck -interinement de suppliant gehouden zal zijn -te versuecken, ende hem in persoon te presenteren -in onzen voorschreven raede binnen ses maenden naest com- -mende, opde pene van te verbeuren d’effect van -dijen, ende dat gedaen, ende de selve costen -van justitien getaxeert, ende betaelt synde -inde handen vanden genen, dijen dat behooren zal, -zij onsen voorschreven procureur generael van brabant, -ende alle andere onse rechteren, justicieren, officieren -ende ondersaeten, teghenwoordighe ende toecommende -dijen dit aengaen zal moghen, heuren stedehouderen -ende eeniegelijck van hun bezunder, soo hun -toebehooren zal, doen, laeten ende gedooghen -den voorschreven suppliant van deser onser teghen- -woordighen gratien endde remissien, ende van d’allen -d’inhouden van deser inder vuegen ende manieren -boven verhaelt, peijselijck, vredelijck, ende -volcomentlyck ten eeuwighen daghe genieten -ende gebruycken, zonder hem daerinne te doen -oft te laeten geschieden nu noch in toecommende -tijden eenich hinder, stoot, letsel, oft moijenisse -aen lijff, oft aen goeden ter contrarien. maer -indijen syn lyff, oft eenighe van syne goeden -daeromme gearresteert, becommert, oft belet -waere, dat zij die setten, ende stellen, doen setten -ende stellen terstont, ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcomender delivrantie. want -ons alsoo gelieft, ende des t’oirconden hebben -wij onsen seghel hier aen doen hanghen. gegeven -binnen onser stadt brussele den vyffden martij -xvic drijenviertich ende van onse rycken het -tweeentwintichchste." -"kaerle etc doen condt allen luyden iegewoirdich ende toecomende dat -wy ontfangen hebben die oetmoedige van merten de groote lantman -woenende tot kestere inhoudende hoe dat zekere tyt nae paesschen -lestleden hy suppliant met twee van zynen gebueren uuyt recreatien gegaen -is wandelen tot leerbeke met hem nemende keese ende broot om aldaer te -banqueteren ende zyn tsamen gegaen binnen die prochie van leerbeke ten -huyse van peeteren de groote des suppliants bruedere alwaer int -bancketeren tusschen hem suppliant ende den voirs. peeter zynen brueder -woirden geresen syn ter causen van eenigen scapen die opt velt waeren -geweest ende den suppliant in zyn graen schade gedaen hadden zoe dat de -voirs. peeter den voirs. suppliant zynen bruedere daeruuyt overvallen -heeft met vele iniurieuse woirden ende daer toe den voirs. suppliant zynen brueder -gedreycht gehadt te smijtene seggende totten suppliant onder dandere onder -reverenen gesproken in effect dese oft diergelycke woirden zeert u moeder -ghy hoveerdige leckert ghij en syt nyet weerdt tegen my te spreken -met vele andere nydige ende onverdraechelycke woirden die welcke -die voirs. suppliant patientelyck verdragen heeft sonder hem daer te$ -oft dien aengaende met spitige woirden oft wercken te verantwoirdene -oft te vrekene ende daer nae heeft die voirs. peeter eenen tinnenpot in zyn -handt genomen ende den voirs. suppliant zyn bruedere daermede met felle$ -moede een groote wonde op zyn hooft geslagen zoe dat die voirs. suppliant -daer uuyt grootelyck geturbeert zynde vander bancken opgestaen is -in meyningen van hem tegen den voirs. peetere te weerene ende int opstaen -heeft die voirs. peeter den voirs. suppliant noch eenen anderen grooten -slach op zijn hooft geslagen ende daermede grootelyck gewont waer uuyt -hy suppliant zoewel vanden slagen als vanden bloede dat hem vuyten -wonden in zijn oogen overvloedelycken geloopen heeft alverblint -ende anderssins ontvreempt van zijnen sinnen geworden is in sulcken -vuegen dat hy suppliant uuyt verblintheyt ende uuyt sinnicheyt zynen -opstekere oft brootmes uuytgetrocken heeft om den voirs. peeter daer -mede te steken end soe is des voirs. peeters huysvrouwe geheeten -katheryne ymbrechts tusschen beyden geloopen om de selve gebrueders -van malcanderen te scheyden alwaer die voirs. katheryne gewont -is geweest in huer hals ontrent der kelen ende $$ beducht hem die -voirs. suppliant dat hy der selver katherijnen die voirs. wonde -gegeven heeft hoewel hy dat nyet zekerlyck en weet mits dyen -dat hy soe gequetst was ende verblint van zijnen bloede dat hy nyet -en sach noch en wiste wat hy dede soe hy oyck bereet is tselve by eede -te affirmerene ende daer af is die voirs. katherijne corts daer nae -gecommen van levende lyve ter doot dwelck hem suppliant uuyt gront -zijnder herten zeer leet is mits den welcken die suppliant beduchtende -rigeur van justicien hem heeft yesundert geabsenteert levende in -grooter miserien ende armoeden ende noch meer gescapen es te doene -en worde hem onse gracie hierop nyet geextendeert ende verleent -alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedlyck biddende -waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende -ter beden des voirs. mertens de groote suppliant ende willende hem in dit tstuck -prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van -justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden -geremitteert ende vergeven schelden quijte remitteren ende vergeven uuyt -sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert -mitsgaders alle offensien ende bruecke corporele ende criminele daer inne -hij ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende -justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem -daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren -tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende -hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennige onder ons heeft -gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden -voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur general -in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn -satisfactie ende beternisse eerst ende voeral gedaen der partie -geinteresseerde indyen die noch nyet gedaan en is zy ende ennige daertoe -staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant -gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae -gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zijnen goeden met oyc$ -te betalen de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende te doene -allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den -cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe -gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voer hen -geroepen degene die daerom zullen behoiren te zyne zy procederen wel -ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter -taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen -bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn -te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen -jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen ende -dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert -ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy -onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren -justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat -aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besunder$ -soe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser -onser iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van alle den inhouden -van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck -volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene -noch te laten geschieden nu noch in toecommende tyden ennich hinder letsel -oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn -lyff oft ennige van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet -waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende -ten eynde dat dit vast ende gestadich zy ende blyve tot eeuwygen dagen -hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen -onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt -van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren duysent -vyffhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende -van onsen rycken van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte -plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent boudewyns noch -stont gescreven opte selve plycke visa registrata +lieuxtenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a luy appertiendra +facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission +et pardon selon et par la maniere que dit est plainement paisiblement +et perpetuellement joyr et user sans luy fere mectre ou donner +ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou temps avenir +en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement +aucontraire ains son corps detenu en prison comme dit +est ensemble ses biens non confisquez silz estoient a la +cause dicte prins arrestez ou empeschez les mectent ou +facent mectre incontinent et sans delay a plaine et +entiere delivrance car ainsy nous plait il et affin +que ce soit chose ferme et estable a tousjours nous avons +faict mectre notre seel a ces presentes saulf en autres +choses notre droit et lautruy en toutes donne en notre ville +de bruxelles ou mois de juing lan de grace mil +cinq cens et quarante de notre empire le xxie et +de noz regnes de castille et autres le xxve ainsy escript +sur la plicque par lempereur en son conseil et signe +de $$$ visa regestrata +collatione et $$$ accorder a son +original par moy" +pardons,030.txt,"maximiliaen byder gracien gode etc $$$ $$$ den ghenen +die desen onsen brief selen zien oft horen lesen saluyt doen te +weten dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van andries +symoenssen geboren van stergaert in pomeren arm scamel +man belast met wyf ende kinderen. inhoudende hoe dat vier +jaeren geleden oft daer omtrent hy suppliant wesende bynnen der +stede van bergen opten zoem vont hem in geselscap +van eenen genoempt jan scammerlinck die hem seyde te wesen +coopman van ingelandt de welcke scammerlinck zoe vele by seductie +ende anderssins dat hy suppliant die noydt bynnen zijn leven enige +faulte weerdich van reproche gecommiteert en hadde opden +kersavont des avonts al heymelick gerochte in een huys +staende in een straete geheten de boenestrate achter de ingelsche +strate bynnen de voerseyde stede van bergen. in welck huys +doen ter tyt waeren zeker goeden ende coopmanscapen +toebehorende eenen emond wotten coopman van ingelant +voerseyts ende anderen daer hy suppliant die namen nyet +en weet van welcken coopmanscepen hy nam al heymelick +ende by nachte te wyle dat alle die vanden voerseyden huyse sliepen +ende rusteden twee stucken fluweels ende vier stucken satyns ende +damast ende in gelde hondert ende vyftich ponden groeten vlems +alle te welcken hy wech droech ende transporteerde hem +$$$ mede corts daer naer in ingelant beduchtende van tvoirseyde stuck +achterhaelt ende gevangen te worden in desen onsen +landen $$$ hy hem nyet langer houden noch couversen en +corste dat de voerseyden suppliant daer nae wesende bynnen der +stede van lonnen in ingelant voerscreve n was aldaer ten +vervolge vanden voerscreven emond ende den anderen dien +tvoerseyde ghelt ende coopmanscepe toebehoirden gearresteert +ende in gevanckenisse geleyt om van hem gerestitueert +te wordden ende hoe wel dat nae costume van +ingelant zunderlinge der stede van lonnen nyemant +al$$ gevangen en mach worden om enich stuck oft feyt +geperpetueert buyten den voerseyde lande van ingelant ende dat hy +suppliant nyet sculdich en was tvoerseyde ghelt oft coopmanscepe te +restitueren aengesien dat tfeyt by hem geppetreert buyten ingelant +geschiet was nyetimin hy suppliant vuyt wrongenisse van +consentien restitueerde den voerseyden emond al tgene dat hy genomen +hadde inder mannieren voerschreven ende dede soe vele dat de selve emond ende +ande dien de voers. coopmanscepe ende ghelt toebehoirde hem te +vreden hyelden maer nyet tegenstaende de voers. restitutie +en heeft hy suppliant tot noch toe nyet $orren commen noch $$$ +in desen onsen voers. landen beduchtende rigeur vanjustitien +ende en zoude dat noch nyet $ooren doen zonder eerst van +tvoers. stuck ende mesdaet te hebbene onse gracies ende brieven +van par$$$ in behoirlycken vormen alsoe hy seyt +om de welcke aengemerct tghene des voers. es zunderlinge +dat hy hem in auden sacken altyts eerlyc gedragen heeft +soe oyc voe$ verhaelt staet hy ons oitmoedelyck heeft doen +bidden ende versuecken. waeromme soe est dat wy +de saken voerscreven on$gemerckt den voers. andries symoenssen +suppliant genegen wesende tzynder voers. supplicatien ende +begheerten ende hemwillende in dit stuck prefereren gracie +voir strancheyt van justitien hebben inden gevalle als +boven by advuyse ende deliberatie van onser $$$ ende zenne +beminder dochter van onsze keyser vrouwe ende moye van onse +kaerle die eertshertoginne van oistrycke hertoginne ende gravinne +van bourgognien vrouwe douaigie van savoyen regente ende gouvernante +ende vanden president ende luyden van onsen +heymelycken rade neffens haer wesende quytgescconden +ende vergheven schilden quyte ende vergheven by desen +onsen jeghenwoirdgen brieve alle tghene dat hy inder +manieren voerscreven tegen ons ende justicie mesbruyct +ende verbeurt mach hebben ende hebben hem +als van dien wederomme gestelt ende gestirueert +stellen ende restitueren mits desen tot zynder +goede fame ende name alomme in onsen lande +ende hertoochdome van brabant ende stede van bergen +al alzoe in sulcken state ende vuegen als hy was voir die +geschienisse vandien lastende ende imponerende daer van +onsen procureur generrael in brabant voerscreven ende allen anderen +onsen justicien ende officieren een eeuwich zwygen +satisfactie der bescadiger partyen daer van gedaen indien +zy niet geschiet en es cublyc alleenlyc ontbieden +daeromme ende bevelen onsen lieven ende getruwen +de vancellcier ende leden van onsen rade in branant dat voir +hen geroepen de ghene die hier over behoiren geroepen te +zynne zy wel ende dueghdellyc procedecren ter verifficatien +ende interinnementen van desen ende dat gedaen zy ende +alle ande onse ende der smaelre heren rechteren justicien +ende officieren dien dit aengaen sal vroegen oft hoirluyder +stedhouders den laten ende gedoigen den voers. suppliant +n deser onser jegenwoirdiger gratien ende pardoeneren +sal ende inder manieren als voerscreven staet volcommelyc +ende geheelyc gebruycken genyeten ende useren sonder +hem te doen laten oft gedoigen gedaen te zyne enich +hunder letsel oft moyenisse ter contrarien in live noch +in goede in gheender wys maer by alzoe dat zyn +lyf oft goet ter causen voerscreven belet gevangen oft becommert +waren dat zij dat stellen ende doen stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder ende volcommender slaeckingen +ende dellivrance wa$$ ons alzoe belieft des +toirconden zoe hebben wij onsen segel hier aen doen hangen +segenen in onser stat van brussel den ixen dach van junio +int jaer ons heren duysent vyfhondert ende vanden +rycken van ons keyser te wetene van germannen txxviije +ende van hongrien nc txxiiije aldus stont gestp boven opte +plycke byden keyser ende mynnen heer den eertshertoge in huen rade +ende geteekent de cock +gecolloneert ende bevonden concorderennde +metten originele bij mij +$$$" +pardons,284.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende dat +wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van jan de grave +belast met wyf ende kinderen mulder inhoudende hoe opten xxiiien dach +van junio in dit jaer xvc zessendertich inden avont tusschen acht +ende negen uren gecommen es wylen doen levende jan van nyeuwenrode +ten huyse vanden suppliant te creinhem in onsen lande van brabant +ende heeft op hem suppliant geroupen met luder stemmen zwerende +byden vyfwonden zeggende jan donde zeerder compt uuyt ende track +zyn mes uuyter scheeden dwelck hoirende de suppliant es uuyt zyn +coeckene gecommen tzynder deuren werts doen die selve overleden +sloech met zynen messe naer den voirs. suppliant daer hy binnen +zyne huyse stont maer en geraecte hem nyet mits dat die slach +ginck boven tegens den dorpel van desselffs suppliant huyse +mitswelcken de voirn. overleden zyn slach hernam ende sloech +noch eens naer hem suppliant inder vuegen dat hem tmes uuyt +zyn handen viel ende alzoe die overleden nicte om zyn mes +op te rapen in meenighe gelyck wel te presumeren es +noch naer hem suppliant te smyten zoe heeft die suppliant om hem +te verweeren den selven overleden met eenen stocke uuyt hitte +van bloede gheslegen diversche slagen op syn hooft zynen +rugge ende elders zoe dat de overleden daeraf hadde open +wonden in zyn hooft ende dit gedaen zynde zoe bleef de suppliant +in zyn deure staen ende liet den voirs. wylen jan van nyeuwenrode +opstaen ende de voirs. nyeuwenrode opgestaen wesende ginck +tot over die steenenbrugghe te creinhem voirs. om naer zyn +huys te gaene doen seyde de suppliant tot hem ick hadde u wel +dootgeslagen hadde ick gewilt ende voirts zeyde de suppliant +tot eenen geheeten pieter de drueghe die de selve beroerte zach +gheeft hem zyn mes denoterende den overleden ende laet hem thuys +gaen ende als die overleden naer huys ginck zoe riep de +suppliant hem naer zeggende gaet segt nu dat ghy dondezeerder +uuyten huyse geroupen hebt ende als die voirs. wylen jan van +nyeuwenrode thuys gebracht was zoe dede men halen den +prochiaen van sinte stevens woluwe om hem te visiteren ende +berechten maer en ghaf hem gheen spaeke zoe dat hy daeraf +sterf zekeren tyt daernaer sonderbiechte ter cause vanden +welcken hy suppliant beduchtende rigeur van justicie heeft hem +geabsenteert ende vluchtich gemaect uuyt onsen lande van +brabant habandonnerende zyn voirs. vyf ende kinderen levende +in vremde conteryen in grooter armoede ende kattinicheden +ende en soude inden selven onsen landen nyet dorren wederkeren +oft converseren al eest nochtans dat hy paix met partie +heeft ten waere dat hem hier op eerst verleent worde +onse gracie ons om de selve oetmoedelyck biddende +soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden +hebbende metten voirn. suppliant ende wilende hem in desen +gracie ende genade prefereren voers rigeur ende strancheyt +van justicie zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt +vander bitter passie onsheeren jhesus christus die hy leet voer ons allen +op zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden genade +alsboven quytgescholden ende vergheven scelden quyteren ende vergeven +uuyt onse zundelingen gracie by desen den dootslach voeren +verclaert mitgaders oyck alle peine ende amende corporelle ende +criminele daer inne hy hem overmits ende uuyt zaken van +tgunt des voirs. es tegen onse hoocheyt ende justicie eenichsins +mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert +ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zynen goede fame ende +name in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant ende allen +anderen onsen voirs. lande ende heerlicheyde ende tot zyn goeden +noch ter tyt nyet geconfisquert zynde indien daer zoe verre daer +eenige waren imponerende hier op een eeuwich zwigen ende silencie +onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende +officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die syn of wesen +mogen satistactie nochtans eerst ende alvoeren gedaen de geintereseerde +partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware civilyck alleenlyck +behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach iegens ons +civilyck beteren zal naer die gelegentheyt vander misdaet ende +faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te +betalen die redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende +naegevolcht indien datter eenige geschiet zyn ter taxacie ende +arbiterscepe van onsen brieven ende getruwen den cancellier ende +luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe commiteren +ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende +luyden van onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroupen +dieghene die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy +procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter +verifficacie ende interinemente van desen onsen iegewoirdigen +brieve naer huer vorme ende indouden ende welck interinement +de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen voirs. raede te +versoucken binnen eenen jaere naer date van desen op de peyne +van te verbueren deffect der selver ende dt gedaen ende +de voirs. civile boete ende costen van justicie indien datter +eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren +zal van welcke civile boete de gene van onsen rentmeester +dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken rekeningen +bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen +# sy hier aff verantwordt +byden ontfanger vanden +exploiten +penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossaert van brabant +amman van bruessele ende allen anderen onsen ende onsen +vassallen of smaelre heeren richteren justicieren ende +officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die zyn +oft wesen mogen tegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen +ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach +den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder +manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende +laten genieten ende gebruycken sonder hem te doen noch +te laten geschien in lyve noch in goede eenich hinder letsel +oft moeyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft +onverbuerde goeden waren daeromme gevangen becommert +oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen +tot vulcommen delivrancie ende slakinge want ons alzoe +belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyven +tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen +doen hangen behoudelyck in ander zaken ons recht ende een +yegelyck tzyne in allen gegheven in onse stede van bruessele +duysent vyfhondert ende zessendertich van onsen keyseryke +txviiie en van onsen ryken van castillie ende ander txxiie +aldus onder opte plycke stont gescreven byden keyser in +zynen raede ende geteekent l dezoete visa recepta ghecollacionneert tegens die originale brieven by my -decock -# sy hieraff verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten" -"philips etha ertshertoghe? doen te wetene dat -wij ontfangen hebben doe oijdtmoedelijcke -supplicatie van geerardt vander beecken soone -wijlen geerarts innegesetenen poirter van onsen -stadt loven inhoudende dat hij opden tweeden deser -loopender maent novembres geweest sijnde eenen -sondach met sijn roere wesende eenen snaphaen -buyten geweest sijnde met sijnen broeder peeter -vander beecken priestere om hem te accompagneren -binnen den dorpe van corbeeck overloo alwaerden -selven sijnen broeder des sondaeghs gewoon is misse -te celebreren ende t’selve sijn roer gelaeden hebbende -met musten ofte cleyn vogels saet daer mede -gecomen sijnde voor ofte bijden huyse sijnder huijsvrouwe -anders gestaen binnen de selve onser stadt loven -t’selve heeft gebracht inde la locht aft te schieten -ende midts het nijet en was aftgaende heeft t’selve -roer genomen onder sijnen arm mette trompe -teghen d’aerde ende daer over voorden selven huijse -blijven staen spreecken ofte kouten met carel -raeymaeckers ende ande andere persoonen in welcke -koutenantie t’selve roer buyten weese ende toedoen -des supliants is los gespronghen ende door het saet waer -mede t’selve was gelaeden t’sij in het opbolten -vande casseyssteenen der straete ofte andersints is -gequest geworden het kindt van matthijs vander vorst -genaempt elizabeth oudt ontrent die vijft -jaeren commende ende aldaer passerende met haere -moedere anna everaerts uuyt het lost waer -over t’selve kindt des woonsdaechs daernae is -comen te sterven blijckende bijde attestatien aen -ons gethoont sijnde volcomertlijcken uuytwijsende -ende verificerende dat t’selve onnooselijck sonder -argelist ende alsoo bij ongevalle ofte ongeluck is gebeurt -welcken aengemerckt ende dat den supliant is van seer -deuchdelijcken stil ende paisible leven sonder teghen die -auders van het voors. kindt ofte teghen iemanden anders -eenighe questie ofte vechterije te hebben gehadt -mede dat volgens die blijde incompste van -hooghloffelijcker gedachten philippus tweeden -van dijen naeme bij der $$$ gratie godts coninck -van castillien eth$ onsen grootvader ende onse -voorsaten als hertoghen van desen onsen lan$ -van brabant allen kennelijck ongevallen -overcomende aen onse ondersaten van selven $ -lande ende hertochdomme van brabant daer a$ -jemandt come van lijffve ter doot son$ -voorgaende schult moeten staen ende blijven $ -ende onbetaelt soo keerde hij hem su$ -tot ons oijdtmoedelijck biddende om onse ope$ -brieven van remissie in forma daertoe die$ -soe eest dat wij desen aengesien geneyght w$ -ter bede ende supplicatie des voors. supliants e$ -willende hem in dit stuck prefereren grat$ -ende misericordie voor strangheijt ende rigeur $ -recht hebben den selven supliant inden gevall$ -alsboven geremitteert quijtgeschouwen end$ -vergeven remitteren schelde quijte ende verge$ -uuyt onser sunderlijcken gratien bij desen onsen b$ -t’feijt ende ongeval boven geruert midtsga$ -alle offentien ende breucke corporele -ende criminele daer inne hij hem overmidts -ende uuyt saecken van t’gene des voors. is tegen$ -ende justitie eenichsints mach hebben ontga$ -weder gestelt ende gerestitueert ende stellen -weder ende restitueren tot sijnen goeden naem$ -ende fame in onsen voors. lande van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlijckheden e$ -tot sijne onverbeurde goeden indijen hij een$ -onder ons heeft gelijck ende in aldar manieren -soo hij was voorde tpoecompste vanden voo$ -feijte imponerende hier op een eeuwic$ -geswijgh onsen lieven ende getrouwen raede -ende procureur generael van branabnt meyer van -onser stadt loven ende allen anderen onse j$ -cieren ende officieren wie sij sijn satisfactie $ -beternisse ierst ende vooral gedaen der parti$ -geinteresseerde in dijen die noch nijet ge$ -en sijn ende eenighe daer toe staet civilijck alle$ -sonder dat den supliant gehouden wordt te be$ -eenige amende t’onsen prouffijte dan al$ -allenlijck de redlijcken costen van justitie alree$ -gedaen ende doene alles ter tauxatie ende moderatie -van onsen zeer lieven ende getrouwen cancellier ende -luijden van onsen raede die wij daer toe gecommitteert -hebben ende committeren bij desen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raedtslieden -dat voor hen geroepen alle de gene die daer om behooren -geroepen te sijn zij procederen wel ende deuchdelijck -ter verificatie ende interinement van desen ende tot -taxatie ende moderatie van de voors. costen van -justitie alsoo sij sullen vinden te behooren welck -interinement die voors. supliant gehouden sal sijn -te versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen -voors. raede binnen sesse maenden naestcommende -op pene van te verbeuren d’effect van dese ende dat -gedaen ende de costen van justitie getaxeert ende -betaelt sijnde in handen vanden genen dijen dat -behooren sal sij onsen voors. procureur generael in -brabant meijer van onser stadt loven ende allen -anderen onse rechteren justicieren officieren ende -ondersaten tegenwoordighe ende toecommende dijen dat -aengaen sal moghen heure stedehouderen ende een -jegelijck van hen besundere soo hen toebehooren sal -doen laeten ende gedooghen va den voors. supliant van -deser onser jegenwoordiger gracien ende remissitien ende van -allen d’inhouden van desen inder vueghen ende manieren -boven verhaelt pijsselijck vredelijck ende volcomentlijck -genieten ende gebruijcken sonder hem te doene ende -te laeten geschieden eenich hinder letsel oft -moeyenisse noch aen lijve noch aen goeden ter -contrarien maer indijen sijn lijff oft eenige van sijne -onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert -oft beleth waeren dat sij die terstontd setten ende -stellen tot geheelder ende volcomender delivrantie -ende slaeckinge want ons alsoo gelieft ende ten -eijnde dat dit vast ende gestadich blijve totten -eeuwighen daghe soo hebben wij onsen zegel hier -aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen onser -rechte ende eenen yegelijck anderen dessijns gegeven -in onser stadt van bruessele inde maendt van -decembris 1659 ende van onse rijcke het -negenendertichsten -onderteekent $$" -"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende -dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter -pauwels woenende in onse stadt van antwerpen arm scamel -arbeytere varende somtyden knaepschewyse te scepe inhoudende -hoe dat den xxiiiien dach der maent van meye lestleden hy ende gorys -raes zyn gegaen nae dbierhoot van antwerpen om aldaer te -werckene ende zekere meel uuyt eene scepe te helpen dragen omdaer -mede hueren cost te winnene ende op tselve hoot wesende soe zyn aen hen -beyden gecommen een geheeten bottelneel ende gielis zwaefken beyde -oyt arbeytere ende hebben met gestaerden moede tot henluyden geseegt -ghy en sult hier nyet wercken ghevende den selven tot dien vele snoode -woirden waerop de suppliant ende de voirs. goris raes hen wederom ter -antwoirden gaven seggende wanneer ghylieden op ons hoot ende -kaye compt om te werckene zoe en zuldy daer oyc nyet wercken ende zyn -alsoe de voirs. suppliant ende de voirs. goris raes om voirderen twist ende -geschil te scuwene vanden voirs. bierhoot gescheyden ende daernae te -wetene den eersten dach der maent van junio anno voirs. is gebeurt dat de -voirs. gielis zwaefken is gecomen op de hoye caye om aldaer te wercken -den welcken ziende de voirs. suppliant zeyde dese of gelycke woirden ghy en -sult oyck hier nyet wercken op dese caye want wij en mochten pot bierhoot -nyet wercken want ghy ons verboot daer te werckene zoe en zuldy ghy -hier oyc nyet wercken ten waere met rechte daerop de voirs. gielis -zeyde ic ben tevreden daer toe vuegende dese woirden wildy oyc anders -het es my al even eens ic en make van u egeen werck ende mits dien -hebben zy underlinge eenige kijfwoirden gehadt ende binnen -middelen tyden is aldaer gecomen een geheeten meeus baeck die -welcke seyde totten voirs. gielise ghy bloetsuypere maect u van hier -oft ic helpt u van hier ende mits dyen heeft de voirs. meeus vanstonden -aen zyn bleymes uuyt getrocken ende daer mede sloech naeden voirs. -gielisen maer en quetste den selven nyet ende track insgelycx de voirs. -suppliant zynen opstekere uuyt maer en heeft nyemant daer mede gequetst -maer den voirs. gielis met zynen opstekere gaf den voirs. meeuse een -scrabbe ontrent zynder kelen ende cort daernae zyn de voirs. suppliant de -voirs. gielis ende de voirs. meeus byde goede luyden daer tegewoirdich zynde -verre van malcanderen gescheyden ende heeft de voirs. suppliant zynen -opstekere inde scheyde gesteken sonder hem ennichssins meer strytvaer -te makene want zy geappaiseert waeren ende de voirs. suppliant nyet -wetende van eenigen voirderen gevechte soe heeft hy verstaen dat de -voirs. meeus is vander voirs. hoye caye gegaen oft geloopen tot int -veerstal aldaer hy den voirs. gielis heeft gevonden staende ende -heeft de voirs. meeus den voirs. gielisen aldaer eenen steken met zynen -weymes gegeven daer mede hy den selven heeft gequetst soe dat hy -vanden voirs. quetsuere tsanderdaechs is gestorven dwelc den voirs. -suppliant zeer hertelyck leet is ende hoewel de voirs. suppliant daerby -noch aen en es geweest daer de meeus is vanden voirs. hoye caye -gegaen oft geloopen tot in veerstal aldaer hy de voirs. gielis heeft -de voirs. meeus den voirs. gielisen den steeck heeft gegeven nyetemin -mits dien dat hy is geweest oirspronck vanden eersten kyfwoirden -soe beducht hem die voirs. suppliant dat hy ter saken voirscreven soude -mogen worden gepraempt ende gemolesteert ende mits dien en der$ -hy nyet zekerlyck achter straten gaen noch zyn broot winnen hoe$ -hy nae god recht ende redenen inden voirs. dootslach nyet gehouden en is -ende des hem wel getroest tegen de partie maer om meer der overzekert hy -soe heeft ons de voirs. suppliant oetmoedelyck gebeden hem onse gracie ende -genade hierop te willen extenderen ende verleenen waerom soe -eest dat wy desen aengesien geneycht wesende terbeden des voirs. -wouter pauwels suppliant ende hem willende in dit stuck prefereren -gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben -den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschonden geremitteert -ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinge -gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert voer soe vele -hij naer recht daer inne gehouden ende culpabel mach wesen mitgader -alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter cause -voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegens ons ende justicie mesdae$ -ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf wedergestelt ende -gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goede name -fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurde -goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in ander manieren -zoe hij was voer de toecompst vanden voirs. feyte imponerende hierop $ -eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen -onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse -eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nyet -gedaen en zij ende eenige daer toe staet civilijck alleenlyck behoudel$ -dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren -civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn goede$ -met oyc te betaelen de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende -te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende -getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die -wij daer toe gecommitteert hebben en committeren mits desen ontbieden -daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden -dat voer hen geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te zyne -zij procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement -vandesen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende -costen alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. -suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoene te -presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte -pene van te verbeure deffect van desen ende dat gedaen ende -deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy -onsen voirs. procureur general in brabant ende alle andere onse rechteren -justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende -# sy hieraf verantwordt +decock" +pardons,336.txt,"kaerle etc doent condt alle luden nu ende namaels wesende dat wyontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van eloy lambrechts inhoudende +hoe dat gelyck hy suppliant des is omtrent acht jaren geleden is te huwelick +geallieert geweest aen katerine tsrycken alias van beringen ende daer +mede syndert tot heyst huys gehouden ende aldaer gebrouwen ende +herberghe gehouden uuytgenoemen dat zy huer zyndert uuyt hueren +eygender auctoriteyt heeft tot meer stonden vanden suppliant geabsenteert +gehadt ende den suppliant van zynen goeden gespolieert ende onder dandere +des zal nu inde vastene naestcomende twee jaeren wesen dat zy uuyt +des suppliant huyse heeft wech gevuert gehadt drie wagens vol +haeffelycke goeden ende als zy by den suppliant is geweest ende by hem gewoent +gehadt soe heeft zy denselven daghelycx vele leelicke affdraegende +ende oneerlick woirden die de suppliant hierom der eerbaerheyt +verzwygt gegeven jae dat noch arger is den suppliant insgelycx +tot verscheyden stonden excessivelick gestooken ende gesmeten ende +onder dandere is inden voirleden zoomere corts nae st jansmisse +lestleden gebuert dat die suppliant wesende zieck gelyck hy bynae alle +den somere geweest heeft was inde weken tot wackerzele onder +werchtere aldaer hy suppliant doen woende op de bancke gelegen +om te rustene soe heeft barbare dochtere der voirs. katherine +tot huere moeder gheseegt bereydt den man : denoterende den suppliant : +een suypken daerop de voirs. katharine antwoirde jae van twee oft drye +mieren eyeren daerop de suppliant seyde alsulcken suypen en mach ick nyet +daer by vuegende ic hebbe liever teten zoe ick gedaen hebbe al hebbe ick qualick +teten gehadt daerop die voirs. katherine antwoirdene zeyde gaet +tot heyst weerts ghy grysaert daer ghy light daer by vuegende +maer ghy en derfter nyet gaen die duvel die heeft u inne gebracht +die moet u hier uuyt vueren met ziele ende lyve deselve ende meer +anderen dyergelycke woirden dicwils verhalende ende repeterende daerop de +suppliant antwoirde ic hope dat hy egeen macht over my en heeft +seggende totter voirs. catherine zwygt ghy quaede beeste ende +laet my ongemoeyet ic hebt quaet genoech ende is alzoe opgestaen +ende voerby der voirs. katherine gaende soe heeft hy suppliant den zelver +met zynder slincker hant op hueren rechten arm geraeckt sonder +smytene nae den welcken heeft de voirs. katherine den suppliant van +stonden ane$$ subitelic geinvadeert ende hem in grammen moede voer zyn +rechte schene met hueren voet ende gelapte schoenen gestooten inder +vuegen die hy suppliant nyet en heeft cunnen gevuechelick gegaen dan met +grooten pyne ende arbeyt soe dat die suppliant van groote pyne roepende +ghy lelicke beeste hoe stoot ghy my daer ende heeft alzoe die +suppliant de voirs. katherina metten platte van zyn handt gegeven +achterop haer hoot eenen slach oft twee daermede die voirs. katherine +in effecte geckende oft spottende metten suppliant heeft +geseegt laet sien oft bloyet is oick daer nae die voirs. barbere +met eenen bessem stock gecomen om den suppliant daermede te smyten +dwelck de suppliant considererende heeft die vierscuppe genomen +ende daermede de voirs. barbere uuyten huyse gejaegt ende is nyettemin +die voirs. katherine aldaer blyven sittende op eenen stoel inde +kuekene ende altyt enen qualick sprekende ende is die suppliant wederomme +gaen liggen op te banck om hem te rustene maer gemerct die groote +insolencie die de voirs. katherine aldaer voirs. stelde zoe en heeft die +suppliant tselve nyet langer connen verdragen ende is alzoe weeromme +opgestaen ende meynende eenen boteram voer hem te snydene ende +daermede int brouwhuys uuyten wege by der werckluyden te gaene +maer als hy suppliant de scappraye meynde open te doene ende +boter te nemene soe heeft de voirs. katherine dezelve tot huerwerts +genomen ende is daermede ewech geloopen inden cameren ende heeft +dezelve aldair in zeker tritsoir gesloten ende is alzoe die +suppliant met droech broot in deen hant ende zyn mes in dandere +gegaen int brouwhuys ende heeft aldaer den werckluyden zijnen +noot geclaecht zonder dat hy suppliant nochtans van eeniger +quader tydinghe heeft vermoeyt ende binnen twee oft drie uren +daer nae heeft den suppliant zeker vrouwe geseegt dat zy hadde +hoiren seggen dat des suppliants huysvrouwe doot was daeraff de suppliant +hem zeere verwonderd heeft totten voirs. vrouwe persoone geseegt jhesus +hoe mach dat zyn oft hoe is dat mogelick soe dat die suppliant zelve +nyet gelovende heeft dezelve persoene wederom gesonden om +huer bat te informeren dwelck z gedaen heeft ende heeft +den suppliant waeromme de tydinge gebracht dat zy doot was +maer dat die maerte vanden prochiaen seyde dat zy vanden poplexie +oft erger nicx el$$ aff was gestorven nyttemin die suppliant beducht +hem oft zy zoude mogen wesen gestorven vanden voirs. slach oft slagen +oft dat die zouden moegen wezen occasie van huere doot dwelck +den suppliant hertelick leet is : ende al eest soe dat hy suppliant die voer +een goet man van eeren altyt is geacht ende gehouden geweest : +daer inne zeer onnosele ende onversiens is gecomen soe en derre +nochtans hy suppliant hem nerger$$ nicx int openbaer binnen onsen +lande van brabant vinden vreesende rigeur van justicie tot zynen +ende zynen kinderen eeuwiger destructie ende bederffenisse ten +ware dat onse gracie ende genade hem hierop wordde geextendeert +ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oitmoedelick biddende +soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden +des voirs. eloy lambrechts suppliants ende willende hem in dit +stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende +rigeur van justicie hebben den selven suppliant inden gevalle +als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden +quyte remitteren ende vergeven uuyt onser sunderlinger gracien +by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders +alle offensie ende brueck corporelle ende crimminelle daerinne +hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende +justicie gevallen mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende +hebben hem daeraff weder gestelt ende gerestitueert stellen +weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte +in onsen voers. raede van brabant ende allen anderen onsen +landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden +indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren +zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende +hierop een eeuwich geswich onsena procureur generael in brabant +ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn +satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der +partie geintersseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende +eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de +voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren +civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt +van zynen goeden mit oick te betaelen de costen van justicien +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien +van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raede +in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by desen +ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende +raedsluden dat voer hen geroepen deghene die daeromme behoren geroepen +te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente +van desen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende +costen alzoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. +suppliant gehouden zal zyn te versueckene ende hem in per soene te presenterene +in onsen rade binnen eenen jaere naestcommende op de pene van te verbueren +deffect van desen ende dat gedaen ende dezelve civile boete ende costen +van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien +dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle anderen onse +rechteren justicieren officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende +toecomende dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck +van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedogen +den voirs. suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien remissien ende +pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren +voer verhaelt rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden nu noch +in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve +noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige +van zyne goeden daeromme gearresteert gecommert oft belet waren +dat zy die setten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot +geheelder ende volcommen delivrancie want ons alzoe gelieft +ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen +dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick +in anderen dingen onsen recht ende eeneniegelick anderen des syns +gegeven in onsen stad van bruessele inde maent van november +int jar ons heeren duysent vyfhondert ende veertich ende van onsen +kyserrycke txxie ende van onsen rycken van castilien ende anderen +txxve aldus gescreven op te plycke by den keyser in zynen +rade ende geteekent boudewyns visa receptica +gecollationeert ende bevonden accorderende +metten originelen brieven by my" +pardons,293.txt,"kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdighen ende +toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe +supplicacie van pieter waghemans jonck geselle ongehuwet +wesende inhoudende hoe in octobri xvc xxxvi tusschen zeven ende +acht uren inden avont op ten cappellen kermisdach binnen onser stede +van bruessele zyn gecomen voer seker kelder wesende by tkerckhof +vanden cappellen voirs. daermen wijn vercochte die suppliant merten +vanden cleygaren matheeus labeurs coppen van ever ende andere hebben +daer gespeelt met teerlingen op taeffelcken staende voer den selven +kelder om een pinte wyns die zij daer tsamen droncken ende dese pinte +wyns gedroncken zynde zoe wierpen zij wederom mitten teerlingen +rontomme om meest oogen om noch een pinte wijns te hebben ende die +oyck gedroncken zijnde zoe wierpen zij anderwers tot drye viere oft vyff +reysen toe soe lange tot dat die vrouwe die tgelt ontfinck nyet meer +op huer taeffelcken gespeelt en woude hebben ende sloech die taefel oppe +seggende totten gesellen die speelden gaet elders spelen ende doet daer wyn +halen ic sal u wyns genoech zeijnden ende mits dat huer dochte dat +zy wel by drancke waeren soe dede dese vrouwe huer keerse uuyte +omdat zy sorgde dat daer quaet naervolgen soude ende doen naemen +die voirs. gesellen huer die keerse ende ghingen spelen op ten kerckmuer +vanden cappellen voirs. ende spelende soe quam daer wijlen doen levende +cornelis die baert die welcke seyde maect ghy vanden kerckmuer een +thuysbanck ende nam die keerse ende wierp se mitten candelaer opt +kerckhoff dat alsdoen die voirs. gesellen die al iongers zyn riepen +myn gelt mijn gelt ende die een seide mynen stuver ende die suppliant seyde +mynen carolus gulden daerop die voirs. wylen cornelis antwoerde ic +en hebben u gelt nyet wech geworpen neempt een ander keerse ende suecket +ende dese suppliant gemissende zijnen carolus gulden voirs. wilde uuyt +hitte van bloede den selven wijlen cornelis oppe omdat hy huer lieder +keerse wech geworpen hadde ende dat hy zyn stuck gouts nyet gevinden +en coste maer die suppliant werde gestoten in die backerie daer by staende +ende is corts daer naer uuyt gecommen roepende wair is hy ic sal hem wel +vinden doen een quidan seide hy is lange wech hy is die strate al oppe +dwelck die suppliant hoorende die by drancke was verhit wesende van +bloede van dat hy zyn stuck gouts nyet en hadde connen gevinden als voeren +is den selven cornelis naergegaen oft geloopen ende heeft met eenen opstekere +twee oft drye werts naer hem gesteken ende naer zyn geselle soe dat +hy den selven cornelis metten voirs. opstekere geraecte die welcke vander +quetsueren die hy ontfinck corts daernaer gestorven is ende hoewel die +suppliant vande toecompste vanden selven feyte groot leetscap heeft ende +daeraf die geinteresseerde partien te volle gecontenteert zoude nochtans +nyet vryelijck dorren hanteren noch converseren in onse lande ende hertoochdom +van brabant zonder alvooren hier af te hebben onse oepenen brieven van +remissie ende pardoene alsoe hij seght om die welcke aengemerct zyn +joncheyt van twintich jaeren hy ons oetmoedelyck gebeden heeft soe +eest dat wy den saecken voirsceven overgemerct ende hierop gehadt tadvis +van onsen lieven ende getrouwen henrick de stadio amman van bruessele +onser stede van bruessele den voirn. peeter wagemans supliant genegen +wesende tot zijnder bede ende begeerte ende hem willende in die stucke +gracie ende genade prefereren voer rigeur van justicie hebben inden gevalle +alsboven vergeven quitgescholden ende geremitteert vergeven quytscelden +ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen tfeyt ende manslach boven +geroert mitgaders alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle +daer inne hy ter cause van dien mits dieser aencleeft misdaen ende mesbruyckt +mach hebben iegens ons ende justicie ende hebben hem als hier aff +wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder +goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden mitsgaders tot zynen +onverbuerden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was voer de +toecompste vande voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich +zwigen ende silencie onse procureur general ende allen anderen onsen rechteren +justicieren ende officieren wye zy zijn satisfactie ende beteringe eerst +noch nyet gedaen en zij ende eenige toe staet civilyck alleenlyck +behoudelyck dat de voirn. supliant gehouden wordt tselve feyt iegens +ons te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de +faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen ende betaelen die +redelycken costen van justicien indyen hieromme eenige gedaen ende +naergevolght zijn alter taxacie ende arbitrescepe van onsen lieven +ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen raede in brabant +die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den +selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen die gene dyer +#sy hier af verantwordt byden ontfanger vanden exploiten -diendat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck -van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen -den voirs. suppliant van deser onsen iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene -ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere -verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten -ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu -noch in toecomende tyden ennich hynder letsel oft moeyenisse aen lyve -noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyf oft ennige van -zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy -die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder -ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde -dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen soe hebben -wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen -onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in -onser stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer onsheeren -duysent vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke -txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus -stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende -geteekent boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke -visa registrata +behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter +verificatie ende interinemente van desen naer hueren vorme ende inhouden +ende welck interinement hy suppliant gehouden sal zijn aldaer te +versuecken binnen eenen jaer naer datum van desen opte verbuerte van te +verliesene deffect der selver ende tot taxatie ende arbiterscepe vander +amende civile ende costen van justicien voirscreven ende dat gedaen ende de +voirs. amende civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen +ontfanger diet behoiren sal de welcke gehouden wordt daer af ontfanck +te maecken rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte mitten +anderen penningen van zyne ontfange zij onse drossaet van brabant meyer +van loevenen amman van bruessele schoutetten van antwerpen ende +vanden bossche ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren ende van onsen +vassallen rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants ende hertouchdoms +van brabant hueren stedehouderen ende een yegelycken van hen besundere zoe +hem tot behoiren sal doen laten ende gedoigen den voirn. suppliant van dese +onse gracie remissie quijtscheldinge ende pardoene ende van al den inhouden van +dien inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck ende vredelyck +genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschien nu +noch in toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder letsel oft +moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff oft enige van zynen +goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme gevangen becommert oft +belet waeren dat zy die stellen oft doen stellen ter stont ende zonder vertreck +tot geelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat +dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben wy onsen +zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saecken ons recht ende +eenen yegelyck tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessel inde +maent van februario int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende +zevenendertich van onsen keyserycke txviiie ende van onsen rycken van +castillien ende andere txxiie aldus stot gescreven op te plycke byden +keyser in zynen reaede ende geteekent pensart noch stont gescreven opte +selve plycke visa recepta ghecollacionneert tegens -die originale brieven by my +doriginale brieven by my decock" -"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende toecomende +pardons,110.txt,"kaerle etc doen te wetene enenyegelicken tegewoirdige ende toecomende +dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van joose peysman schamel +jonc geselle woenende binnen onser stadt van loven inhoudende hoe +dat omtrent sinte andriesmisse lestleden de voirs. suppl met noch vive +andere gesellen tsamen gecaetst hebbende gegaen zyn in diverse +plaetsen in meyningen huere winnige te verdrincken ende omtrent +negen uren inden avont comende zyne voirs. gesellen opte rey$erct? vo$$ +een huys daermen bier vercochte hebben aldaer geclopt ende geseyt +peter totter weirdinnen dat zy hen bier tappen soude dwelck zy nyet +doen en wilde zeggende ick en wil u nyet nieten waer op zy lieden vraeghden +waeromme zy henlieden geen bier nieten en wilde alsoe wel als zy +den anderen gesellen dede die daer waeren welcke woirden $$ +zoo es gecomen vuyten huyse een wylen genoempt adriaen geens +hebbende enen pot in zyn handt hen vragende straffelick zyt ghy uw$$ +vele waer op zy andwerdden wat hebt ghy daer mede te doene +dwelck hoirende de voirs. wylen adriaen heeft den voirs. pot +geworpen inden hoop van des voirs. suppl gesellen zoo dat +zyluden elck huere messen vuyt getrocken hebben ende daer +mede gehouwen ende oick met steenen geworpen naeden voirs. +wylen adriaen ende de voirs. suppl eens tot huys geweest +hebbende ende wederomme comende om tsamen te drincken ziende +tvoirs. gevecht heeft oick met steenen geworpen in sulcker vuegen +dat de voirs. wylen adriaen aldaer zekere quetsuren ontfinck ende +hebben hem alsoo vuyten den huyse gesloten van welcker quetsuren +deselve wylen adriaen gecomen es van levende live ter doot nyet +wetende nochtans de voirs. suppl wie van henlieden hem de voirs. +quetsure gegeven heeft ter cause van welcken ongevalle de +voirs. suppl beduchtende rigeur van iusticien hem zindert +geabsenteert heeft vuyt onsen landen ende heerlicheden ende +en soude aldaer nyet derren wederkeeren maer hem moeten +houden in vreemden landen ende contreyen in grooter armoeden +ende miserien zoo verre hem onse gracie hier op nyet gedeylt +en ware alsoo die voirs. suppl zeeght ons daerom +oitmoedelick biddende. zoo eest dat wy desen aengesien +compassie ende medelyden hebbende metten voirs. suppl ende willende +hem in desen gracie ende genade prefereren den rigeur van iusticien +hebben den selven suppl in gavalle als boven geremitteert +quytgeschonden ende vergeven remitteren quytschelden ende +vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by desen tfeyt +ongeval ende dootslach voirs. mitgaders alle penen ende amenden +corporeele ende criminele daer inne hy hem overmits ende +vuyt saken van egene des voirs. es tegens ons onse hoocheyt ende +iusticie enichssins mach hebben mesgaen ende hebben hem dien +aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot +zynder goeder famen ende name in onsen voirs. lande van brabant +ende anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen goeden +nyet geconfisqueert zynde zoo verre daer eenge waren imponerende +hier op een ewich geswych ende silencie onsen procureur generael ende +allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren hoedanige +die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoiren +gedaen der partien geinteresseert zynde zoo verre daer enige toe stonde +ende die noch nyet gedaen en ware civilick alleenlick behoudelick +dat de voirs. suppl tvoirs. ongeval tegens ons beteren sal naer gelegentheyt +vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick dat hy gehouden +zyn sal te betalen de redelicke costen van iusticien indien aer enige +gedaen zyn ter taxatien ende arbitragen van onsen lieven ende +getrouwen den cancelier ende lieden van onsen rade in brabant +die wy daer toe committeren by desen ontbieden daer om ende +bevelen onsen voirs. cancelier ende raidslieden dat voir hen +geroepen de gene die behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen +wel ende deuchdelick ter verificatien ende interinemente van desen +endae dat gedaen ende de voirs. civile beternisse ende costen van +iusticien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal +van wecle civile beternisse de gene van onsen rentmeesters +dien dat aengaet gehouden wordt ontfanck te maken +rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen profyte metten +anderen peynen van zynen ontfange by onse drosset van brabant +meyer van loven bailliu van byvele ende van onsen walschen +lande van brabant amman van bruessel schouteten van +antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsser +vassallen ende smale heeren rechteren iusticieren ende officieren onss +voirs. landts van brabant ende van overmaze ende anderen onsen +landen ende heerlicheden hoedanige die zyn oft wesen moegen tegewoirdich +ende toecomende huere stadhouderen ende elcken van hen dien voirs. +suppl van deser onser tegewoirdeger gracien remissien ende +quytscheldingen gelyck ende inder manieren voirscreven tot ewigen +dagen peyselick vredelick ende volcomelick doen ende laten gebruycken +zonder hem ter contrarien van dien te doene ofte laten geschieden nu +noch in toecomende tyden enigen hinder stoot oft letsel in zynen +live oft goeden in eniger manieren maer by? als alsoo hy oft enige +van zynen voirs. ongeconfisqueerden goeden ter cause voirscreven +enichssins aengetast gearresteert oft becommert waren zy de +selve indien gevalle ter stont ende zonder vertreck ontslaen ende +stellen oft ontslaen ende stellen doen tot gheheelder ende volcomen +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit +vast ende gestadich zy ende blive tot ewigen dagen zoo hebben +wy onsen zegel hier aen doen hangen behouden ons in allen anderen +saken onss rechts ende enenyegelicken des zyns gegeven in +onser stadt van bruessel inde maent van augusto int jaer +ons heeren duysent vyfhondert ende negenthiene ende +van onsen rycken tvierde aldus stont onder opte plycke +byden coninck in zynen rade ende geteekent momboir? +ende noch visa +gecolattioneert ende bevonden accorderend +metten originale by my" +pardons,390.txt,"kaerle etc doen te weetene allen ende eenen yegelycken +tegenwoirdich ende toecomende dat wy ontfangen hebben +die oetmoedige supplicatie van augustinus +gabius jonck geselle geboren in vrieslandt inhoudende +hoe dat hy omtrent anderhalff jaer geleden woenende +ende studerende binnen onser stadt van loeven is eens +des achternoens met eenen syne medegeselle geheeten +albertus knoppers gegaen wandelen buyten onser voirscreven +stadt tot wilsele ende aldair gaen drincken een +canne biers in een taverne ten huyse mercx +van gele ende te wyle in daer sittende +waren zyn by hem gecomen drye andere studenten +van hunnen lantsluyden te weeten johannes suckens +peetrus melama ende albertus dewelcke +met hem suppliant ende zyne voirscreven medegeselle +begheerden te drincken dwelck hen byden suppliant ende +zyne geselle wordde geaccordeert ende als sy +tsamen een luttel tyts gedroncken hadden heeft +de voirscreven johannes suckens questie gesocht opten +suppliant sonder dat den suppliant heeft geweeten eenige +oirsake in sulcker vuegen dat deselve johannes +suckens eenen pingnaert daer mede +syn beste doende om den suppliant te euvelen van +synen lyve gelyck hy soude gedaen hebben en +hadde hy suppliant den steeck ende poingnaert nyet +geschudt ende ontfangen in syn handt dwelck +siende de suppliant seyde totten selven johannes +ghy $onck boeve soudy my dat doen die u noyt +quaet gedaen heeft ghy en behoort nyet te vechten +dwelck siende ende hoorende de voirscreven petrus melama +medegeselle vanden voirscreven johannes heeft hem gevuecht +metten voirscreven johannes ende hebben alsoe tselve questie +ende gevecht gesocht op den voirscreven suppliant +dwelck siende hy suppliant heeft alle middelen +gesocht om met schoone woerden hen te contenteren +gelyck oick deede hen derde geselle albertus +geheeten soe dat zy hen johannes ende petrus nae +hen beste te vreden stelden ende als sy gerekent +ende betaelt hadden heeft hy suppliant om twist +te schouwene den voirscreven petrus ende johannes +laten voirgaen by hem behoudende albertus voirs +ende als een lutsel tyts ewech waren is +hy suppliant ende albertus oic gevolcht nae +huys ende commende opten steenwech by onsen voirs +stadt van loeven wesende inden avont +is hen aldair staen verbeyden die voirscreven petrus +met een bloote rappiere inde hant daermede +slaende ende stekende naeden suppliant alsoe +dat hy den suppliant soude hebben hersteken +en hadde albertus voirscreven nyet tusschen beyden +geschoten ende hem suppliant beschudt dwelck +hy petrus siende dat hy syn voirnemen nyet +en volbringhen conste is anderwerff voir +geloopen nae syn geselscap soet scheen +ende heeft anderwerffven op een hoecxken +van een cleyn straetken aenden wyngaerde +hem suppliant staen verbeyden metter blooter +rappiere ende hy suppliant ende syn geselle +daer comende ende meynende voer by te +gane is hem aengecomen de voirscreven petrus +slaende ende stekende naden suppliant dwelck +siende hy suppliant ende dat hy egheen verdrach +en conste gekrygen ende want soe duyster +was dat hy die steke oft houwen nyet en +conste gekeeren is vuyt vreesen ende vuyte +defenderen hem petren hinne geloopen +metten met een bloot brootmes ende +metten inne loopen heeft hem petrus +geraect ende gewondt in syn borst daer +aff die selve bynnen vyff oft sesse dagen +daernae is aflivich gewordden wyens +siele god wille genadich syn dwelck +hem suppliant vuyt gronde syns herte leet +is daeraff oick de voirscreven suppliant der partye +geinteresseerde satisfactie gedaen heft +ende hoe wel tvoirscreven feyt toegecomen +is soe voirscreven staet gelyck de voirscreven petrus +tselve in zyn doot bedde bekendt heeft +gehadt ende ende hem suppliant vergeven alle +tgene des hy mochte mesdaen hebben +zoeen soude nochtans hy suppliant bevreesen +rigeur van iusticie hem nyet sekerlyck +dorren vinden binnen dese onse landen te +ware dat hem hierop wordde versien met +onse behoirlycke $$ van gracie ende +remissie soe hy seeght ons daarom +seer oitmoedelyck biddende waerom zoe eest +dat wy desen aengesien geneyght wesende de +beden des voirscreven augustinus gabius suppliant ende +willende hem in dit stuck prefereren gracie +ende misericorde over strangcheyt ende rigeur +van rechte hebben deselve suppliant innegevalle +als boven quitgeschonden ende vergheven +schelden quite ende vergeven vuyt onser sunderlinge +gracien by desen onsen brieve tfeyte ende manslach +boven geruert mitsgaders alle $$ ende +bruecken corporelle ende criminelle daerinne +hy hem vermits ende vuyt saken? van tgene +des voirscreven is tegens ons onse hoogheyt ende +iusticie eenichssins mach hebben ontgaen +ende mesdraegen ende hebben hem dyen +aengaende weder gestelt ende gerestitueert +stellen weder ende restitueren tot zyne god goeden +name ende fame in onsen voirscreven lande van +brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot zynen onverbuerde goeden goeden indyen +hy eenige onder ons gelyck ende alder +manieren soe hy was voir die toecompste vanden voirs +feyte imponerende hier op een eeuwich swygen onsen +procureur generael in brabant onsen meyere van +loeven ende allen anderen onsen iusticien ende officieren +wye sy syn satisfactie ende beternisse ierst +ende voir al gedaen der partye geinteresseerde +indyen die noch nyet gedaen en sy ende eenige +daertoe staet? civile alleene behoudelyck +dat de voirscreven suppliant gehouden sal syn tvoirscreven feyt +tegens ons te beteren cunlyck naer de gelegentheyt +vander materie ende faculteyt van zyne goeden met +oick te betalen de redelycke costen van iusticie +hieromme alreede gedaen ende te doene allet +ter taxsa taxatie ende moderatie van onse +zeer kieve ende getrouwen cancellier ende luyden +van onsen rade in brabant die wy daertoe +gecmmitteert hebben ende comitteren by desen ontbieden +daerom ende bevelen denselven onsen cancellier +ende raedsluyden dat voir hen geroepen deghenen +die daer om sullen behoiren geroepen te syne +zy procederen wel ende deudeughdelyc ter verificatien +ende interinnemente van desen ende totter +taxatien ende moderatie vanden voirscreven civile +boete ende costen van iusticie alsoe sy sullen +bevinden behoiren dwelck interinnement +de voirscreven suppliant gehouden sal syn te versuecken +ende hem in persoone te presenteren in +onsen voirscreven rade binnen sesse maenden +na date van desen opte peine van te +verbeuren deffect van desen ende dat +gedaen ende de voirscreven civile boete ende costen van +iusticie getaxeert ende betaelt zynde in handen +vanden ghene dyen dat behoiren sal ende onsen +voirscreven procureur generael in brabant onsen voirs +meyer van loeven ende alle andere onse +richteren iusticieren officieren ende ondersaeten +ieghenwoirdich ende toecomende dien dat +aengaen sal moegen huere stedehouderen ende +een yegelyck van hen besundere soe hem toe +behoiren sal doen laten ende gedoogen de +voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger +gracien ende remissie ende van alle dinhouden +van desen inder vuegen ende manieren boven +verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doene +oft te laten gescieden nu noch in toecomende +tyden eenich hinder letsel ofte moeyenisse aen +lyff noch aen goeden ter contrarien maer +indyen syn lyff opt ofte enige van syne voirs. +goeden daerome eenichssins gearresteert +becommmert oft belet waren dat sy die setten +ende stellen terstont ende sonder vertreck tot +geheelder ende volcommender delivrancie +want ons alsoe gelieft ende ten eynde +dat dit vast ende gestadich blyve ende +gehouden wordde teewigen dage soe +hebben wy onsen segel hier aen doen hangen +behoudelyc in anderen saken onsen rechte +ende eenen yegelycken dessyns in allen +gegeven in onser stadt van bruessele +inde maent van decembri int jaer ons +heeren duysent vyfhondert achtenveertich +van onsen keyserrycke txxx ende van onsen +coninckrycke van castillien ende anderen txxxiij +aldus gescreven opde plycke byden keyser +in zynen rade ende geteekent eype +visa rxnr +gecollationneert ende bevonden accorderen +met zyne originalen by my" +pardons,138.txt,"philips bijder gratien godts coninck +van castillien, van arragon van leon etc. doen te wetene dat +wij hebben ontfanghen die supplicatie van jan willems deurwerder +van onsen raede geordonneert in brabant, inhoudende dat hij van +wegen onse lieve ende getrouwe raedt ende procureur generael van onsen +voors. raede is geapprehendeert, om dat hij wesende over eenighen tijdt +binnen onser stadt van loven, in executie, soude geprofereert hebben +eenighe injurieuse woorden, hadde gesproecken, soo tegens die wethouderen +der selver stadt, als die voors. raedt ende procureur generael, +als te weten dat hij soude geseyt hebben, dat die heerkens van loven +maer een hoop fielten ende rabauwen en waeren ende dat hij van hun +midtsgaders vanden voors. raedt ende procureur generael tonder +reverentie gesproecken den bruijt ende jeert hadde, waer van +hebbende die voors. suppliant versocht abolitie, soo uuijt dijen hij de +voors. woirden hadde gesproecken uuijt dronckenschap gelijck die +propoosten genoech sijn uuijtwijsende, midts dat imant nuchter ende +bij sulcx nijet en soude doen, als dat het gene hij soude mogen geseijt +hebben, hem hertelijcke leet was, ende dat hij die van de voors. magistrat +onser stadt van loven, was houdende voor seer treftelijcke ende +eerlijcke edelluijden, mannen van qualiteijt ende seer goede reputatie, +soo hij oock dede den voors. raedt ende procureur generael soo is evenwel +opde voors. requeste gehoirt die selven raedt ende procureur generael +geappoincteert nihil waerdoor die voors. suppliant is genoot- +saeckt geweest inder saecke t’antwoirden om nijet versteken te +wordden, ende want die voors. suppliant verhoopt onsen voors. +raede die gelegentheijt vander saecken naerder sal gelieven inne te +sien ende dat die voors. suppliant alreede ontrent sesse weken +heeft gevangen geseten tot zijn groot verdriet, schaede, ende interest +van vrouwe ende kinderen, waerdoor de pijlijckheijt des suppliants +tonghe ondercorrectie genoech is gestraft, soo namp hij andermael +zijne toevlucht tot ons oijtmoedelijck biddende hem ter saecke van t’gene +voors. is te verleenen brieven van abolitie in forma daer toe dienende, +waeromme soo eest dat wij desen aengesien ende ierst hier op +gehoort d’officie fiscael, genegen wesende ter beden des voors. suppliants +ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voor rigeur +van rechte, besundere ter eeren ende reverentie vande bittere +passie die onsen heere jesus christus voor die salicheijt vande menschelijcke +geslachte aenden houte des heijligen cruijce op alsulckenen dach als heden +geleden heeft, hebben den selve suppliant quijtgeschouwen ende vergeven, +schellen quijte ende vergeven uuijt sunderlingher gratien bij desen onsen +brieve allen t’gene hij ter causen voors. ende des daeraff dependeert +tegens ons ende justicie eenischsints misdaen ende misbruijckt mach +hebben, ende hebben t’voors. proces teghen den voors. suppliant +uuijt saecken voors. bij onsen voors. procureur generael begonst, geheel +geaboleert, ende te nijette gedaen, aboleren ende doen te nijette bij desen +hem stellende in sulckenen staet als hij was voorde toecompste van +t’gene voors. is, ende imponeren hierop onsen voors. procureur generael +ende allen anderen onsen ende onser vassallen ende der smaelre +heeren rechteren, justicieren, ende officieren wie zij zijn een +eeuwich geswijch ende silencie, behoudelijck dat den voorschreven +suppliant gehouden wordt te refonderen ende betaelen de redelijcke +costen van justicie, hieromme alreede gedaen ende boven dijen te +betaelen eene amende van vijfftich gulden tot onsen proffijte, ende +tot dijen vande voors. injurien, revocatie te doen voorde commissarissen +inder saecke gedeputeert alles ter taxatie ende moderatie van +onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luijden +van onsen raede geordonneert in brabant die wij daertoe +gecommitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden +daeromme, ende bevelen, den selven onsen cancellier ende raedtsluijden, +onsen procureur generael, drossardt van brabant, meyer van loven +amptman van bruessele schoutetten van antwerpen ende +vanden bossche ende allen anderen onsen ende onser +vassallen, ende der smaelre heeren, rechteren justicieren ende +officieren dat die voors. amende civile ende costen van +justicie getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden gene +daer ende alsoo dat behooren sal, in ende aen yegelijck van hun +doen, ende laeten ende gedoogen den voors. suppliant van deser +onser tegenwoordiger gratien, quijtscheldinge, pardon ende +abolitie inder vuegen ende manieren boven verhaelt peijselijck +ende vredelijck genieten, ende gebruijcken, sonder hem nu noch in +toecomende tijde daer inne te doen oft te laeten geschieden +eenich $$$ hinder stoot oft letsel in lijve noch in goeden ter contrarien, +want ons alsoo gelieft ende des t’oirconden hebben wij onsen zegel +hier aen doen hanghen, gegeven binnen onser stadt van bruessele den +achtentwintichsten april int jaer ons heeren duijsent, sessehondert +negentwintich, van onsen rijcke het achtste, onder opde plijcke +stondt bijden coninck ende was ondertekent defren ende waeren +de voors. brieven gesegelt met eenen gereeden wasschen segele uuijthangende +in gruenen zijde snoere in dobbelen sterte van parquemente. +concordat cum originali +de witte" +pardons,340.txt,"remissie van dootslache +phelippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc +de bourgoigne de lothier de brabant de stier de karente de cram +de lembourg de luxembourg et de geldres conte de flandres +de habspurgh de thirolle de firette de kieburg dartois +de bourgoigne palatin de haynau de hollande de zeelande +de namur et de sutphen marquis du saint empire des romains et +de borgauw lantgrave en elzate seigneur de frize de sur la $$$$ +desclavonie et portenau de salins et de malines savoir faisons a tous +presens et avenir nous avoir recue lumble supplicacion de +jehan choyau contenant que environ a quatre ans lu estant +aulieu de court saint estienne en la court du seigneur dudit +lieu notre vassal en laquelle et environ leure de dix heures +devers le soir pluiseurs compaignons et jeunes filles dansoient +sadressa a une jeune fille en intention de la amener danser +avecq les aultres toutesfoiz ung nomme henot le saige filz +de jaques le saige print ladite jeune fille et la la mena danser +parquoy ledit suppliant sadressa a une aultre laquelle il +print et sans penser a $$$ ses amis a soy esbatre la mena +danser et ce voyant ledit le saige qui ne demandoit que question +et debat et pour faire despit audit suppliant savenca et se mist +a danser devant ledit suppliant dont il fut corouce a ceste +cause et a chaude celle donna audit le sage ung revers de +la main sur le visaige lui disant que il vuydast de la seste +et quil en avoit assez fait de desplaisir sans venir danser +devant lui et ledit suppliant dansa de rechief et en ce faisant +ung nomme jehan toussain lui dist quil lui desplaisoit de +ce quil avoit frappe ledit le sage qui estoit son cousin a +quoy ledit suppliant gracieusemendt respondist quil le vouloit bien +amender mais ledit jehan toussain sans y avoir regart comme +ung homme hors de raison se partit de la danse quoy +voyant ledit suppliant pour double de sa personne se absenta +semblablement dilec et tira vers la maison audit court saint estienne +et en cheminant rencontra ledit jehan toussain fort escuse +et a ceste cause ledit suppliant lui dit le plus gracieusement +quil peult jehan toussain me voulez vous faire desplaisir +a quoy ledit toussain en jurant et detestant le nom de dieu +respondist que oy$ et ce fait courut sur luy suppliant et +le print par le col tellemendt que ledit suppliant fut contraint soy +retirer contre ung mur estant pres dilec et voyant leditet +suppliant que icellui toussain le tenoit et molestoit sans le vouloir +laisser il tira dubg braquemart quil avoit et a acoust$$ +de portera ung cousteau du quel a fin dob$er a la mauvaise +intencion dudit toussain il frappa icellui toussain deux ou trois +cops es parties du ventre tellemendt quil en yssyt effusion de +sang et depuis par faulte de g$$icement ou aultrement +est alle de vie a trespas a loccasion de quoy icellui suppliant +doubtant rigeur de justice sest absente de noz pays et +seigneuries ou il noseroit retourner avis lenconnendroit tenir +absent et vivre en estrange contree a son regret et deplaisir +se notre grace et misericorde ne lui estoit sur ce impartie +sicomme il dit humblement requir pour ce est +il que nous ces choses considerees audit suppliant inclinans a sadite +requeste et voulans en ceste partie preferer grace et +misericorde a rigeur de justice meisment pour lonneur et +reverence de la benoite passion que notre seigneur souffrist +pour nous tous a tel jour quil est huy avons ou cas +dessusdit remis quite et pardonne remectons quitons et pardonnons +de notre certaine science et grace especiale par ces presentes le fait et +cas dessus declaire ensemble toute peine amende et offence +corporelle criminele et civile en quoy poir cause et occasion +dicellui ses circonstances et dependeces il a et peult avoir mesprins +et offence et estre encourru envers nous et justice et revoquant +et mectant au neant tous appeaulx deffaulx contraintes et +bans saucuns sen sont ensuys en le remectant quant a ce +a ses bonne fame et renommee a notre pays et duchie de brabant +et a ses biens non confisquez saucuns en a tout aussi et par +la maniere quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur +ce silence perpetuel a notre procureurngeneral de brabant et aults +noz officiers quelzconques satisfaction touteffois faicte +a partie se face nest civilemendt tant seulement si donnons +en mandement a noz aimez et feaulxles chancelliess et +aultres gens de notre conseil en brabant qui appelez ceulx qui +pour ce feront a appeller ilz procedent bien de$en$t et +diligamment a la verification et interinement de crsdits presetes +et ce fait ilz et tous autres noz justiciers et officiers quelconcques +cui ce regardera facent souffrent et laissent ledit suppliant +de notre presente grace remission pardon et quitance ensemble de +tout le contenu en cesdits presentes selon et par la maniere +que dit est plainement paisiblement et perpetuelement joyr +et user sans lui faire mectre ou donner ne souffrir +estre fait mis ou donne ores ne en temps avenir aucun arrest +destourbier ou empeschement au contraire ansi se son +corps au aucuns de ses biens sont ou estoient pour ce prins +saisiz ou arrestez ou empeschez les mectent ou facent mectre +ince$tinent et sans delay a plaint et entiere delivrance car ainsi +nous plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable +a tousiours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes +sauf en autres choses notre droit et laultruy en toutes +donne en bourg en bresse le vendredy saint +lan de grace notre mil vc et deux ainsi soubscript sur la +plicque par monseigneur larchiduc et encoires sigillate +de mandate dudit prins exxepte et signe par le secretaire +collommie a loriginal +par moy" +pardons,060.txt,"kaerle etc doen te weten alle iegenwoerdige ende toecomende +dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter bosschaerts +arm scamel huysman belast met wive ende drie cleyn kinderen thouden +hoe dat geleden is des sondaeghe voor sinxcen een jaer dat hy suppliant +geweest is indt dorp van broechem opte plaetse aldaer hy daer vant +twee gesellen daer af deene hiet jan deens de sone van zynen meester +daer hy dagelyckx syn broot aen want ende dandere geselle hiet symon +van thielen welcke twee gesellen hadden zekere kyf woerden deen tegens +den anderen soe dat de selve symoen doen naden voirs. janne deens +sloech met eenen langen messe ende siende hy suppliant dat zyns +meesters zone te cort geloopen soude hebben staende in vreesen +van zynen lyve heeft hy suppliant hem bygevallen seggende totten +voers. janne deens hoiresone hout stede ende en biet den +rugge niet ic sal u by staen zoe dat hy suppliant doen daermede +den voers. symoen sloech met eenen pyl koker op zyn +hooft ende dien slach gegaen zynde heeft de voers. +jan deens den selven symoen toegescoten ende heeft +hem gegeven met eender corter daggen twee oft drie steken +in zyn lyf daer af dat hy zere corts daernae gecomen es van +levende lyve ter doot ter cause van welcke feyte ende +dootslach de voers. suppliant beduchtende rigeur van iusticie +es hem geabsenteert vuyt ons landt ende hertochdom van brabant +aldaer hy niet en soude dorren wederom comen keeren +hanteren noch converseren soe verre onse gracie ende genade +hier op verleent ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons? +omme de selve zeer oetmoedelic biddende soe eyst dat wy +de saken voersch overgemerct den selven wouteren +bosschaerts suppliant genegen wesen tot zynder bede ende +supplicatie ende willende hem in dat stuck graciae ende genade +voirden? ende prefereren voer rigeur van iusticie ende +sunderlinge tot deser onser blyder incompste in onser stadt +van antwerpen hebben inden gevallen alsboven vergeven +quytgescholden ende geremitteert vergeven scelden quite ende +remitteren vuyt onser zunderlinger gracien midts desen onsen +brieve tfait ende dootslach boven verclaert mitgaders +allen peynen ende bruycken corporelle ende criminelle +daer inne hy vuyt cause van dien met datter aen cleeft tegens +ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben +ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert +stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot +zynder goede fame name ende geruechte in onsen landen ende +heerlicheden ende tot zynen onerbuerden goeden indien hy +enige heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voir die +toecompst vanden dootslach voerschreven imponerende hierop +eeuwich zwygen ende scilencie onsen procureur generael van +brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende +officieren wyen zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende +voer allen werck gedaen der geinteresseerde partyen indien +die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe dient +civilic alleenlyck behoudelycken oick dat de selve +suppliant gehouden sal zyn de voern. dootslach iegens ons civilick +te beteren nae gelegentheyt vanden saeken ende de faculteyt van +zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie van onsen lieven ende +getruwen die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant +die wy daer toe committeren ontbieden daer om ende bevelen +den selven van onsen rade in brabant de voir hemlieden +geroupen dieghene dier behoeren geroupen te zyne zy +procederen wel ende dueghdelyc ter verifficatie ende +interinemente van desen onsen voers. brieve nae huere vorme +ende inhouden ende ter taxatie vanden voirn. civile boete +ende dat gedaen ende de selve civile boete getaxeert +betaelt ende volcommen zyn in handen vande ghene van +onser ontfangers oft anderen onsen officieren dient behoeren +sal die daervan gehouden sal wesen rekeninge bewys ende +reliqua te doene tonsen profyte metten anderen penningen +van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant marcgrave +van antwerpen en'de allen anderen onsen ende der smaelre +heren rechteren iusticieren ende officieren tegewoerdich +ende toecomende dien dat aengaen oft aenroeren sal +moegen hueren stedehouderen ende eenyegelycken van hen +bysonder zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoogen +den voirn. wouter bosschaerts suppliant van desen onsen tegewoerdiger +gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden van +desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt rustelic +vredelic ende volcomelic genieten ende gebruycken sonder hem +te doen ofte laten geschien nu noch in toecomende tyden eenich +hinder stoot letsel oft moeyenisse aen live noch aen goeden +ter contrarien in eniger manieren maer inien zyn lyf oft +eenige van zynen voers. onverbuerden goeden zo voers. es +daeromme namaels gevangen gearresteert ofe becommert +waeren dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende setten +ter stont ende zonder vertreck tot geheele ende volcomme +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde +dat dit goet vast ende gestadich blyven tot eeuwigen +dagen zoe hebben wy den zegel daer van onser +here ende grootvader die keyser ende wy duerende den +tyt van onsen omejaertheden gebruyckt hebben hier +aen doen hangen behoudelycken in anderen saken ons +recht ende eeneygelycken tzyne in allen gegeven +in onsen voergenoemden stede van antwerpen inde maent van +februario int jaer ons heren duysentvyfhondert ende vierthien +aldus stont gesceven boven opte plycke by mynen +here den prince in zynen rade / ende geteekent haneton? +ende noch visa +gecollationeert ende bevondeen +accorderde metten originale +bij my +xxx handtekening" +pardons,050.txt,"remissie generalle voir diverse personen misdadigers +ter incoimst vanden coeninck te brucssel +maximiliaen byder gratien goids roemsch coninck altyt vermeerdere +tsrycks ertshertoghen van oisterycke hertoghe van bourgoingnen van +lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende van gelre greve +van vlaenderen van tirole van artois van bourgoingnen palatyn van +henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytven +mercgreve des heylichs rycs heere van vrieslant van salins ende +van mechelen, doen te wetene allen den ghenen die nu syn ende +oft namails wesen sullen dat wy in dese onse ierste ende blyde +incompst die wy als remsch coninck gedaen hebben in onser +stat van bruessel van zunderlingher gatien quytgescouwen ende +vergheven hebben schelden quyte ende vergheven by desen onsen +brieve allen den persoenen die met ons inne comen syn alle +alsulken misdaden als zy tegen ons ende onsen gerichte geperpetreert +ende begaen moegen hebben ende oick mede den ghenen die om huere +misdaden gevangen sitten opte steenpoirte onser voirs. stat +uuytgescheyden in desen mordeneren verraderen vrouwecrachteren +muytmakeren ende oic mede die ghene die ter poeyen ende met vonnisse +van scepenen onser voirs. stat gebannen ende uuytgewesen syn +geweest vanden welken alsoe ter poeyen ende met vonnisse van +scepenen gebannen ende uuytgewesen wy nochtans sekere persoenen +geresineert hebben te noemene by onsen lieven ende getruwen ridder +ende cancellier van brabant heeren janne van houthem die welke +hen binnen drie dagen nae die publicacie van desen onsen oepene +brieve in behoirlyker formen sal doen expedieren ende dit nochtans +zonder preiudicie van onser koninclycker maiesteyt oft verminderinge +van onser incompst voirscreven ontbieden hier om ende bevelen +onsen amman van bruessel oft zynen stedehoudere dat hy ter stont +dit ter poeyen onser voirs. stat kundighe ende uuytroepe oft +kundighen ende uuytroepen doe te dien eynde dat eenyegelyck +mit ons innecomen synde ende andere dien dat aengaet hem nae +desen moege weten te richten want ons alsoe gelieft ende +om dat wy willen dat dit vaste ende gestedich blive ende gehouden +wordde tot eie euwigen dagen soe hebben wy onsen seghel +hier aen doen hanghen behoudelic ons in anderen dingen onsen +rechte ende anderen den hueren gegeven in onser voirs. stat +van bruessel xvi dage in julio int jair ons heeren dusent +vierhondert sesse ende tachtentich ende van onsen rycke +dierste, aldus geteekent onder opte vouwe vanden brieve +byden koninck ja. hujoel +geccollationneert metten originalen brieve +ende bevonden concorderende bij my +$$$" +pardons,102.txt,"remission dhomicide perpetue +par leonart pierson +charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir +receu lumble supplication de leonard pierson contenant comment +* il y a vingt ans ou environ que ledit suppliant sen alloit avecques +son pere a la ducasse du villaige de la chappelle saint laurens +empres grez veoir leur parens et amis comme il est de coustume +ou illecques environ le soir ainsi que ledit suppliant revenoit avecques +song pere pour aller a leur maison ils trouverent ung nomme reel +estant a lhuys dune maison dequoy icelluy reel ne se osoit +montrer sur les rues a cause quil estoit homicide et mauvais +garson et aussi pour ce que ledit suppliant estoit sergant du +bailly de notre rommant pays de brabant qui pour lors estoit +bernard dorlay dont ledit reel dist audit suppliant lienard +* remarque dans la marge : +zy verantwoordt +vanden amenden +venez boire ung cop a moy voulentiers respondist icelluy suppliant +et a lors quant ledit suff suppliant fut entre en la maison +ledit reel luy donnoit a boire en disant traistre tu es icy venu +pour moy prendre mais encores ne ma tu point et tira son +bracquemart et commenca a frapper sur ledit suppliant tellement +que icelluy suppliant receut deux plaies avant quil se deffendist +et incessamment frappoit apres ledit suppliant tellement +que force fut audit suppliant de soy deffendre et le cuydoit +ledit suppliant prendre prisonnier touteffoys ledit suppliant +luy donnist ung coup de daggue en la teste tellement +que dudit coup endedens troys moys ledit reel par mauvaise +garde termina vie par mort a quy dieu face mercy duquel +cas ledit suppliant a fait paix et satisffaction a la partie +interessee laquelle sest laissee contenter pour peu de +chose pour ce que ledit deffunct avoit commence ledit debat +et aussi quil estoit mauvais garcon et quil ne faisoit point +dhonneur a ses parens et amys et aussy ledit suppliant +a fait certains voyaiges apaine de corps pour ce quil navoit +point de puissance pour les rachater duquel cas et mesus +ledit suppliant a obtenu dudit bernar dorlay pour +lors bailly de note rommant pays de brabant et aussi que +ledit suppliant estoit de serment a luy et que ledit hommd +hommicide estoit advenu pour loffice mais par povrete +et negligence ledit suppliant na point eu ne obtenu lettres de remission +dudit bernard dorlay et en oultre est il advenu que depuis +demy an ou environ ledit suppliant estoit au lieu de lymale +a la taverne avecques les mayeur et eschevins dillecques ou +il survint apres boire une question entre ung nomme pasquo +du kocletz et le filz dudit suppliant et commencerent a +frapper lung sur lautre dequoy ledit suppliant alloit +requerir son filz par les cheveulx et le reboutist dedens +la maison mais tantost apres recommencerent a frapper +lung apres lautre dequoy ledit suppliant print ung baston +pour se saulver des coupz et pour aller entre deux ce non +obstant ledit pasquo donnist un coup de sa dague sur la +teste dudit suppliant et luy feist une grant playe et ce +temps pendant le filz dudit suppliant donnist un coup +dung bracquemart sur la teste dudit pasquo tellement +que dudit coup ledit pasquo dedens huit jours apres +termina vie par mort dont dieu ait lame pour lequel +cas ledit suppliant a aussi fait paix et satisfaction a sa partie +interessee mais pour occasion diceulx cas et mesus il sest absentey +de notredit rommant pays de brabant et luy en conviendroit demourer +absent et finer ses jours ailleurs miserablement et en grant +povrete se notre grace ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle +il nous a tres humblement supplie et requis pour ce est il +que nous ces choses considerees ayant pitie et compassion dudit +povre suppliant et luy vueillant en ceste partie preferer grace +et misericorde a riguer de justice audiit leonard pierson suppliant +avons ou cas dessusdit quicte et pardonne quitons remectons +et pardonnons de notre certaine science et grace especial par ces +presentes. les fait et cas dessusdits avec toute paine amende et +offense corporelle et criminelle esquelz pour cause et +occasion des choses devant dictes leurs ciconstances et dependences +ou aucunes dicelles il peut avoir offense mesprins ou estre +encouru envers nous et justice en aucune maniere et +lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame et +renommee en notredit pays de brabant et a ses biens non confisquez +saucuns en y a en la forme et maniere comme il estoit avant +ladvenue desdits cas et mesus en imposant sur ce silence perpetuel +a notre procureur generael en brabant et a tous noz autres justiciers +et officiers quelzconques satisfaction toutefvoyes faicte +premierement et avant toute euvre a la partie interessee +se faute nest civilement tant seulement et parmy ce +aussy que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous +civilement ledit cas et mesus selon lexigence du cas et la +faculte de ses biens et aussi de payer les despens de la +justice faiz et a faire a cause de ce a larbitrage et +tauxacion de noz amez et feaulx les chancellier et gens +de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant lesquelz +avons a ce commis et commetons par cesdits presentes sy donnons +en mandement a iceulx noz chancellier et gens du conseil en brabant +qui appellez ceulx qui pour se feront a appeler ils procedent ou +facent proceder bien et deuement a la verification et interinement +de ces presentes selon sa forme et teneur a larbitrage et +tauxation dedits amende civile et despens ainsi quil appartiendra +et ce fait ils le bailly de notredit rommant pays de brabant +leurs lieutenant et chacun deulx endroyt soy et sicomme a luy +appartiendra facent seuffrent et laisent ledit leonard +pierson suppliant de nosdites presente grace remission quictonce +et pardon et de tout le contenu en cesdits presentes playnement +paisiblement et perpetuellement jouyr et user sans luy faire ou +donner ne souffrir estre senechal de brabant maire de +louvain amman de bruxelles escoutettes danvers et de +boisleduc et tous autres nos justiciers officiers et subgectz +de notredit pays de brabant leurs lieutenants et chacun deulx endroit +soy et sicomme a luy appartiendra facent seuffrent et laissent +ledit leonard pierson suppliant de nosdits presente grace remission +quictance et pardon et de tout le contenu en cedits presentes +playnement paysiblement et perpetuellement jouyr et user +sans luy faire ou donner ne souffrir estre fait mis ou +donner ores ne pour le temps avenir en corps ne en +biens quelque destourbier ou empeschement au contraire +aincois se son corps ou aucuns de sesdits biens non +consisgnez estoient ou sont pour les cas dessusdit arrestez +ou empeschez les mectez ou faictes mectre incontinent +et sans delay aplaine et entiere delivrance car ainsi nous +plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable +a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes +saulf en autres choses notre droit et lautruy donne en +notre ville de bruxelles ou mois de janvier lan mil +cincq cens et dixhuit selon le stile de notre court de +brabant et de notre regne le tiers et ainsi estoit +escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe +boudewyns et encoires visa +collationne a +l’original par moy +n. starte" +pardons,391.txt,"copie van andere remissie van dootslage +maximilien par la grace de dieu esleu empereur +tousjours auguste roy de germanie de hungerie +de dalmatie de croatie etc et charles par la +mesme grace archiducz daustrice, prince +d’espaigne, des deux cecilles de jherusalem, etc. ducz +de bourgogne, de lothierr, de brabant, de stier, de carinte, +de carniole, de lembourg, de luxembourg et de gheldres +contes de flandres, de habsbourg, de tyrolle, de +fierret, dartois, de bourgogne palatins et de haynau, +lantgraves delsace, prince de zwaves souabe ?, marquis +de burgauw et du saint empire, de hollande, de +zeelande, de ferrette, de frybourg de namur et +de zuytphen, contes, seigneurs de frise des marches, +de d’esclavonye, de portenauw, de salins et de +malines. savoir faisons a tous presens et +avenir, nous avoir receu lumble supplication +de philebert de montenac escuier, contenant +que environ la my quaresme derreniert passe luy arrive +en notrre ville danvers avec et ou service du seigeur +de ravestain notre cousin son maistre a ung certain +jour ainsi que ledit suppliant retournoit doyr la messe +et quil estoit venu jusques devant le logis +dudit seigeur son maistre se arresta illec a parler +et deviser avec aucuns des officiers et autres +serviteurs de sondit maistre durant lequel +parler survint illec ung nomme lancelot natif +du pays de normandie ou d’environ ayant pardevant +este varlet et serviteur dudit suppliant et estoit +lors serviteur au seigeur de croix chevalier estant monte +sur la mule dudit seigeur de croix, lequel lancelot +se vint aussy illec arrester et parler aususdit officiers +quoy veant, le suppliant esmeu subitement +acause d’aucunes choses passees, sadrescha audit lancelot +luy demandant pourquoy il avoit desrobbe l’espee +du mareschal denghien a quoi ledit lancelot +respondit que ledit mareschal luy devoyt quatre +solz et disant oultre ces mots vous avez dit +que je vous ay desrobbe dist lors ledit suppliant +ouy vrayement vous avez desrobbe sur quoy +ledit lancelot redist incontinent audit suppliant +vous avez menty ou selon aucuns vous ne +dites point vray a laquelle parolle ledit suppliant +tira son espee et en frappa du plat sur ledit +lancelot lequel mist aussy tantost main a une +sienne espee quil avoit chainte. parquoy ledit +suppliant meu de chaudecolle plus que paravant +ainsy que ledit lancelot avec la mule avoit le +doz tourne, lui bailla de sadite espee au travers +du corps tellement que dicellui cop en brief. +jours apres, il termina vye par mort a loccasion +du quel cas ledit suppliant doubtant riguer de +justice s’est absente de noz pays esquelz il +n’oseroit retourner ainsi lui en conviendroit +demeurer absent a tousjours et aller user le +demourant de ses jours en estrangnes marches +et contrees se notre grace et misericorde +ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle +actendu son jeune eage les services par ses +predecesseurs parcidevant faiz a nous et aux +notres que a lexemple deulx il a entier vouloir et +desir nous fere aussi de sa part en temps advenir, +et soy garder a jamais de rencherir plus +en aucun acte vicieulx, il nous a treshumblement fait supplyer. +pourquoi nous les choses dessusdites considerees +mesmement a lonneur et reverence de la +doloreuse mort et passion q uele filz de dieu +notre benoit redempteur jhesus crist souffrit a +tel jour quil est huy pour la redemption de +lumain lignaige a icelui philebert de +montenac suppliant inclinans a sadit supplicacion, +et lui vueillans pour ceste foiz grace et misericorde +estre preferee a rigueur de justice par ladvis +de notre treschiere et tresamee fille de nous empereur +dame et tante de nous charles dame marguerite +daustrice et de bourgogne regente et gouvernante +en l’absence de nous empereu avons quitte +remis et pardonne et de notre certaine science +et grace espcial par ces presentes quittons remettons +et pardonnons, le fait et cas dhommicide devant +mencionne ensemble toute paine amende et offence +corporelle et criminelle enquoy pour cause +et occasion dicellui les criconstances et deppendences +il peut avoir mespris et estre encouru envers +nous et justice et l’avons quant ad ce remis +et restitue remectons et restituons en ses bonne +fame et renommee a nosdit pays et a ses biens +non consisgnez en la maniere comme il estoit auꝑravant +ledit cas advenu, en imposant sur se ce silence +perpetuel a notre procureur genearel et a tous autres +noz officiers quelzconques satisfaction toutesvoyes +faicte a partie se desja faicte nestoit civilement +tant seulement et pourveu que avec amende +civile que ledit suppliant sera aussy tenu den payer +envers nousa l’arbitraige et tauxacion de +noz amez et feaulx les chancelier et gens de notre +conseil en brabant icelui suppliant durant le terme +dung an entier a compter de la date de cesdites presentes +ne pourra entrer venir ne soy trouver en notre pays +et duche de brabant en ne en aucun lieu de noz +autres pays la ou nous ou notredit fille et tante +serons en noz personnes a paine destre priveedu +fruit et benefice de notredit grace se nest de notre +expres congie et licence se donnons en +mandement ausdits chancelier et gens de notre +conseil en brabant que icelui terme de lan expire +et endedens les premiers trois mois apres +ensuy ans appellez ceulx qui pour ce feront +a appeler. ils procedent bien et deuement +a linterinement de ces presentes et ce fait +et ladit amende civile par eulx tauxee arbitree et +payee es mains de cellui de noz officiers +cui ce regardera lequel sera tenu den fere +recepte et despense a notre profit ilz notre +seneschal de brabant margrave danvers et +tous autres noz justiciers et officiers quelz- +conques leurs lieutenants et chacun deulx endroit +soy et sicomme a lui appartiendra facent seuffrent +et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission +quictance et pardon selon et par la maniere +que dit est plainement paysiblement et +perpetuellement joyr et user sans lui faire +mettre ou donner ne souffrir estre fait mis +ou donne ores ne ou temps advenir en corps +ne en biens aucun arrest destourbier ou +empeschement au contraire en ancune manieere +ains se son corps ou aucune chose de sesdits biens non +consisgnez estoient pour ce prins saisiz arrestez +ou autrement empeschez le mectent ou facent +mettre tantost et sans delay a plaine et entiere +delivrance. car ainsi nous plaist il et +afin que ce soit chose ferme et estable a tousjours +nous avons fait mettre notre seel a ces presentes +saulf en autres choses notre droit et lautruy +en toutes donne en notre ville de malines +le jour du vendredi saint ou mois davril +lan de grace mil cinqcent et huit et +des regnes de nous empereur assavoir de +cellui de germanie le xxiiie et desdits +de hongerie etc. le xixe ainsi signe soulz le reploy +par imperatrice margarita et sur ledit reploy. par lempereeur et monseigneur +larchiduc en leur conseil et signe heneton +collationne a l’original +par moy +n. strate $$" +pardons,144.txt,"remis voir jan de wolff +philips etc. doon te weeten dat wij ontfangen +hebben die supplicatie van jan wolff armen +handtwerker belast wesende met vrouw ende thien +levende kinderen jan ende willem bostraeten oick +belast wesende met vrouw ende kinderen landtlieden +woonachtich onder de heerlyckheden van contick inhoudende +hoe dat hen toegecommen is inden jaere 1622 wanneer +door hunne dorpen passeerden de regementen van +den hertoge van saxen ende holsteyn midtsgaders tgene +vanden graeff van anholt gesonden tot verstercke +ninge vande belegeringe van berghen opden zoom +want alsoe dynwoonders vande selve dorpen grooten +overlast leden niettegenstaende dat sy daer van +ende vande omliggende dorpen wel waeren ge +tracteert ende ontfangen geweest soe van brant +verlies van peerden ossen koeijen runderen schaepen +ende andere bestiaelen extorssien van gelt ende +andere concussien jae van violatie van geestelycke +plaetsen kercken vrouwen personen ende anderssints +de welcke inde voors. prochien soe groot horribel +ende execcabel is geweest dat het verhael +van dijen niet alleen terreur en soude geven aen +redelycke maer oick den onredelycken creaturen +niet ten respecte alleenlyck van tvoors. branden +maer oock vant rooven ende stelen ende d'ongehoorde +ende ongebruijckte middelen byde soldaeten vande +voors. regimenten voorts gewent int affdringen +vanden gelde ende andere goeden der gemeyne +ingesetenen hen soe verre verloopen hebbende van +eenige vande selve te tormenteren meer dan de +geene ter torture gecondemneert wesende niet +meer spaerende d'oude ende ongevallige persoonen als +de jonge den armen dan den rycken tot selff t'atten +teren opde pudicitie van hun lieder vrouwen soe +souffisantelycken soude connen blycken waert noot +ende merckelyck dat de voors. soldaeten hen soe +ongenaedelycken hebben gedraegen dat besyden stellende +alle civiliteyten ende obligatien die sy hadden voor +het goet tractement hen gedaen dat sy aldaer inde +omliggende dorpen veele koyen ende andere bestiaelen +hebben gestolen ende gerooft de selve met menichten +geslaeghen geeten ende mede gevoert oick ver +scheyde peerden genomen groote menichte van +vertelen haver gerst coren terwe erweten ende +vitsen onnuttelycken vervoeyert ende een groot getal +gedorsten graen in sacken op hunne waegens ende +kerren mede gevoert hebbende tselve graen soe onnuttelyck +vervoyert ende verquist dat men tselve van straete te straeten +naer dat sij vertrocken waeren met wanden manden +ende sacken vander aerden heeft opgenomen aldaer +in sulcker menichvuldicheyt gestort wesende dat +noch lange daer naer de beesten vander straeten daer +by hen aes gehaelt hebben sonder dat sy daer eenige +remedie toe gedoen costen ten waere dat sij hadden +willen om hals commen gelycker oick menige doot +gebleven syn eenige daer van ter plaetsen ende namentlyck +henrick wychmans smeth tot contick voors. die +sy hebben doot geschooten ende den sone van cornelis +beuckelaer den welcken sy soe wreedelyck hebben ge +tracteert dat naer dien sy den selve van lyffve ter +doot hadden gebrocht sy hem noch wel vyfftich dootelycke +wonden geinfligeert hebben hem verborgende alsoe +onder stroot alwaer hy t’eynde van sess daegen +in sulcken gesteltenisse is gevonden ende eenige +totter doot gequetst die daer van naermaels ge +storven sijn gelycker oock veele deser weerelt ge +passeert sijn van t'verdriet tgene hen causseerde +het verlies van alle hunne goeden den meestendeel +soe gextenueert geworden sijnde dat sy niet eenen +stoel en behielen om op te sitten de voors. soldaeten +niet genoech geweest sijnde dat zy de voors. +landtlieden door sloegen, torqueerden, quetsten ende wondeden, +berooffden, ende brandeden, maer oock in stucken smeten alle +tgene niet portatibel ende draeghelyck en was, met +sulcken vegementien ende execratien dat sij meer scheenen +turcken als christenen te syne, in sulcker vuegen +dat oyck den meestendeel vande voors landtlieden +gedwongen waeren henne huysinghen ende wooningen +te verlaeten de selve t'abandoneren ende laeten ter +pillagien vande voors. soldaeten twelck eene +partije van de voors landtlieden soe heeft geanimeert +dat sy resolutie hebben genomen hen leven goet ende bloet +mitdtsgaeders t’gene van henne huijsvrouwen ende kinderen +te waeghen, om hen tegens de selve soldaeten te be +schermen ende te deffenderen, overmidts henne +execrabele ende horribele feyten , tis dan gebeurt +dat alsoe om heurlieder wreetheijt wille eenige +huyslieden waeren gevlucht geweest op het hoff +van bautersen gelegen onder t'voors. dorp van +contick, ende dat middelertijt by eenige vande +voors. soldaeten eene coye was gestolen compe +terende laureys vervorst, de selve huyslieden +met eenige andere met hen geweer van tvoors. +hoff sijn gegaen omme de voors. koije te gaen +soecken ende eentsamentlyck te besichtigen wat in hunne +respective huysen ende woonplaetsen die sy hadden gedwongen +geweest te verlaeten, was ommegaende mede oick +om by eenige van henlieden voederinge te haelen voorde +beesten aldaer gevlucht, ende daer over commende +tot inden gehuchte vanden dievels hoeck opde hoeve +vanden heeren tresorier kintschot, hebben aldaer +gevonden dry soldaeten, de twee daer van sonder +geweir ende den derden versien van rappier alleen, ende +soe de selve daer eenige moetwilligcheijt hadden bedreven +ende oyck datter int achterhuijs int stroot eene +lonte bevonden werdt op beyde de syden geviert daer +mede sij apparentelyck de voors. hoeve hadde meynen +int brandt te steken, hebben de voors. huijslieden +met henne geassocieerde de voors. soldaeten +overvallen ende door de wreetheyt ende execrabele +acten in henne dorpen persoonen ende goeden gecommitteert +de selve soldaeten in sulcken manieren geschoten, gestoken +ende geslaegen dat d'een voor ende d'ander naer op de +plaetse doot gebleven is hoe wel de selve eenige +resistentie oft weer doden, dan ter contrarie om +genaede waeren biddende, soe die supplianten hebben ver +staen, ende alsoe sy tsamen van huijs comende, hebben +bevonden dat de voors. landtlieden ter voors. plaetsen +hadden van leven ter doot gebracht twee der voors. +soldaeten, ende besich waeren met den derden oick om te +brenghen die welcke sy hebben gegraeven in eenen +bosch achter de voorschreve hoeve, sonder dat sy supplianten +daer ter werelt iet toe gedaen, oft geholpen hebben, +dan willem bostraeten weesende diertertijt eenen +jonge ierst uuijt de schole gecomen heeft door be +dwanck vande andere huijslieden eenige schuppen +aerden op de doode lichaemen geworpen, alles naer +breeder uuyt wysen vande seeckere attestatie, en +informatien door den drossardt des lants van +mechelen daer over genomen ende in onsen raede van +brabant int versueck van het remis der voor +landtslieden geexhibeert ende soe wel de supplianten +onder oitmoedige correctie ende meynen daer aen iet +misbruijckt te hebben, gemerck sy by geval maer +daer ontrent sijn gecomen ende in geender manieren +handtplichtich geweest, soe ist nochtans dat den +drossardt slants van mechelen de selve heeft doen +apprehenderen gehadt ende tot henlieder laste criminelyck +doen procederen, tegens den welcken gecomen sijnde in +appositie ende hebbende inde saecken tegens hen geintenteert +geantwoordt syn by provisie vande voors. apprehensie +gerelaxeert geweest onder eedt ende geloofte de +persona sistenda, ende vanden selven te representeren +toties quoties de selve geloofte verborgende met twee +hondert guldens eens, ende niettemin hebben om alle +quellingen ontslaegen te sijne, hennen toevlucht +beneffens de voors. delincquanten genomen +tot ons ten eynde van abolitie van t'gene hen +eenichsints ter saecken van tvoors. feyt souden moghen +geimposeert worden, doch alsoe sij daer op gehadt +hebben nihil apparentelijcken ter cause van het groot +misbruijck vande voors. landtslieden waer mede +onbedachtelyck in hun doen ter tijt hadden gevoecht, +ende dat nu eenige van hun hebben verworven +onse opene brieven van remis hebben oversulcx de +supplianten geraetsaem gevonden hun andermael te +prosterneren ende worpen voorde voeten van onse +clementie ende bermherticheijt, oitmoedelyck biddende +dat ons gelieven soude om de passie godts, ende +regard nemende het cleyn casuel misbruyckt +dat sy hier inne soude hebben misdaen uuytsonderlycke +gratie volcomentlyck te vergeven imponerende +allen officieren ter cause van dien perpetuele +silentie met verboth van hun te queruleren in recht +oft daer buijten, ende dat met quijtscheldinge van +alle amende, doende hun daer van depescheren +opene brieven van abolitie in forma soo eest dat wij +desen aengesien ende ierst hier op gehadt onse offitie +fiscael van brabant geneycht wesende ter +beden der voors. supplianten ende willende hun in dit +stuck prefereren gratie ende misericordie voor +strangheyt ende rigeur van recht besundere ter +eenen ende contemplatie vander bitter passie ende +lyden ons heeren jesu christi dwelck hij op sulcken +dach voerde saelicheijt vanden menschelycke geslaeht +geleden heeft, hebben den selven supplianten in den gevalle +als boven geremitteert, quytgeschonden ende, +vergeven, remitteren, schelden quijte ende vergeven +uuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt +ende ongeval boven geruert, midtsgaeders alle +offfensie ende breucke corporele ende criminele +daer inne sij hun overmidts ende uuijt saecken van +tgene voors. is tegen ons ende justitie eenich +sints mogen hebben ontgaen ende misdraegen, ende +hebben hun dien aengaende weder gestelt, ende +gerestitueert, stellen weder ende restitueren +tot hunnen goeden naeme fame ende geruchte in +onsen voors landen heerlyckheden, ende tot hunnen +onverbeurden goeden indien sy eenige onder ons +hebben gelyck ende in alder manieren soe sy waeren +voor de toecompste vande voors. feijte imponerende +hier op een eeuwich geswijch onsen procureur +generael van brabant onsen drossardt +slandts van mechelen ende alle andere onsen +justicieren ende officieren wye sij sijn. satis +factie ende beternisse ierst ende voor al gedaen +der partije geinteresseerde indien die noch +niet gedaen en sijn ende eenige daertoe staet +civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voors. supplianten +gehouden sullen sijn tvoors. feyt tegen ons te beteren civilyck +naer gelegentheyt vande saecken ende faculteyt van +haere goeden met oock te betaelen dize redelycke +costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te +doen doene allet ter taxatien ende moderatien van +onsen seer lieven ende getrouwen cancellier ende andere +lieden van onsen raede geordonneert in brabant die +wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren +by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen +cancellier ende raedtslieden dat voor hun geroepen +de gene die daerom behoiren geroepen te sijn , sy procederen +wel ende deughdelyck ter verificatie ende interinement +van desen ende totter taxatie ende moderatie vande +voors. amende ende costen van justiecien alsoe sij +sullen bevinden te behoiren, dwelck interinement die +voors. supplianten gehouden sullen sijn te versuecken ende +heur in persoene te preienteren in onsen voors. raede +binnen sess maenden toecomende opte pene van te +verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen en de +selve civile boete ende costen van justicien getaxeert +ende betaelt synde in handen vanden geenen die dat +behoiren sal sy onsen voors. procureur generael in +brabant ende alle andere onse rechtere justicieren +officieren ende ondersaeten tegenwoirdige ende +toecomende dyen dat aengaen sal mogen heure +stedehouderen ende eenenygelycken van hun besundere +soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen de +voors. supplianten van deser onsen iegenwoirdiger gratien +ende remissien ende van allen d'inhouden van desen inder +vuegen ende manieren voore verhaelt, rustelyck vredelyck +volcomelyck ende euwelyck genieten ende gebruijcken sonder +hem te doen oft te laeten geschieden nu oft in toecomenden +tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lijve noch +aen goeden ter contrarien, maer indijen heur lyff oft +eenige van huere goeden daerom gearresteert becommert +oft beleth waeren, dar sy die setten ende stellen terstont +en sonder vertreck ter geheelder ende volcomender de +livrantien want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit +vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daege soe hebben wy +onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen +onsen rechte ende eenen iegelycken anderen dessijns in allen gegeven in +onser stadt bruessel inde maent van meij 1630, op de plycke stont +bijden coninck ende onderteeckent cools" +pardons,041.txt,"philips etc. doen te wetene dat wy ontfangen hebben die +oitmoedige supplicatie van peeter vos dyonysse inhoudende hoe dat +hy suppliant pachtere van onsen watermoelen bynnen onser vryheyt van mol +waerinne ende anderssins in allen synen leven heeft de suppliant +sonder ja$$ gesproken hem alsoe eerlycken gedraegen dat hem +dinnegesetene aldaer grootelyck bedanck gehadt hebben hebbende altyt +voere ende oick nae den ongeval hier onder geruert gestaen tot goeden +naeme ende fame ende deughdelycken ende eerlycken alomme +gewandelt ende hem geneert noch en heeft noyt vechtachtich geweest +noch gevolcht eenige herbergen noch tavernen maer hem vredelycken +gehouden by zyne naebueren ende alle andere sonder eenige diffamatie +desen nyettegenstaende is gebuert opden vyffsten dach inne xvc +xlii die suppliant ende wylen jacop heylen denwelcken godt +genadich sy wesende des suppliants zwagere gelyck hy suppliant zyne +zustere getrouwt hadde hebben minnelycken vergadert ende gedroncken +met meer andere ten huyse van christoffel van goerle vuyt oirsaecken +dat aldaer openbaere verpacht wordde byden meyere van corbye +die thienden aldair ende zyn die suppliant ende zyn zwager aldaer +tot indyen avont gebleven sonder eenige thiende in pachtinge aenveerdt +te hebbene noch en hebben aldair egheen woerden tselven gehadt dan +van zekere koye die de suppliant van zynder huysvrouwe ende des +vs. wylen jacops moedere gecocht hadde ende wel betaelt hadde +daerop de voirs. wylen jacop ende andere zyne broeders croenden ende crackeel +maeckten tegen den suppliant pretenderende dat hy deselve koye nyet en +soude hebben betaelt maer die hem soude gegeven zyn geweest +daertegen zy andere kynderen nyet en souden gerecompenseert wesen +nyettemin sonder eenigen sunderlingen twist te hebben zyn die suppliant +ende die voirs. wylen jacop vuyten huyse des voirs. christoffels +gescheyden elck veerdich wesende om nae zyn huys te gaene +ende commende opte merckt heeft die suppliant totten voirs. +jacop geseegt dese oft gelycke woerden zwager ick wille +u seggen goeden nacht dairop de voirs. wylen jacop antwoerde +zwager soe wille ick u oick maer terstont hernemende # +woerden seyde totten suppliant dat hy suppliant met hem soude gaen als +niet verre om wesende ende by dyen dat daervoere daer de +suppliant soude moeten passeren laelyck rumoer was ende +dat sy melkanderen noch te spreken hadden ende dat sy den peys +zoe souden moegen maken midts welcken zyn de suppliant ende den +voirs. wylen jacop alleen gegaen duer die strate loopende totten wynt +moelen noortwaeert sonder dat yemandt anders by hen is geweest +welcke straete innegaende hebben underlinge vermaent vande +voirs. koye noch van andere sekere penningen die de suppliant den voirs. wylen +jacop aleer hy suppliant zyn zustere trouwde geleent hadde ende # +sekere mudde kooren dwelcke de voirs. afflivige den suppliant # +was bleven ter saecken van onsen wintmoelen den voirs. afflyvige als +hoochsten verdierdere gebleven welcke partyen die suppliant vanden +afflyvige noyt heeft binnen gecrygen zulcx dat sy daerom +tzamen dickwils twistich zyn gewordden ende alsoe daeraff +vermaen wordde gemaickt heeft den suppliant vanden afflyvige # +gemaect begeert ende gevraecht oft hy afflyvighe oick van +meyninge was hem suppliant te betaelen waerop heeft den voirs. +afflyvige expresselyck geseydt neen ende dat die voirs. +partyen sonder aengegaen hebben hunne moedere ende dat alle h# +kynderen ende daer onder mede den suppliant als een van hare +kinderen getrouwt hebbende die voirs. schulden souden moeten tselve # +ende dragen waerop die suppliant repliceerde vraegde hoe dat +soude moeten commen daer hy hem in persoone tzelve # +geleent hadde ende dat hy hem dairomme soude met recht +besetten tot betaelinge ende hierop heeft die voirs. aff# +gevraecht oft hy suppliant hem soude willen beschaemen dairop de suppliant +antwoirde jae ende liever ongevrienden wordden dan hy zyn +gelt eeuwelyck soude moeten derven mits welcken die afflyvige +hem stoorende heeft totten suppliant geseegt dat hy onder revenende +gesprocken zynen moedere soude moegen bringen grypende met dyen +nae zyn mes ende den suppliant op zyn lyff stootende ende +hoe wel hy suppliant anders nyet en wiste noch alnoch en weet +by verbaestheyt die voirs. afflyvige en hadde in zyn handt een +bloot mes soe en heeft hy suppliant hem alnoch ter weeren nyet gestelt +maer verbeydt tot dat die voirs. wylen jacop hem anderweerf inen +opt lyff geloopen ende nae hem gestooten heeft alsdoen dat +die suppliant den voirs. afflyvigen meter vuyst van hem gestooten +heeft alsoe dat hy bynae neder ter eerden viel zonder zyn +mes te trecken maer alsoe die afflyvige alnoch niet op en +hiele vande suppliant opt lyff te loopen ende te stooten heeft die +suppliant ten lesten zyn mes vuytgetoogen ende dairmede den +afflyvigen eenen steke oft stoote gegeven sonder meer daerdoere +die voirs. afflyvige es gevloeden ende ewech geloopen +sonder byden suppliant meer gecommen te zyne maer daer over +gestorven ten huyse van jan rummens tot groot leetwesen des +suppliants die de vrienden ende erffgenaemen des voirs. wylen +afflyvigen heeft gesoendt ende te vreeden gestelt hoewel +die suppliant hem vermyt vrydelyck $$$ straeten te verkeeren +ende onse muelen te bewa$$ ten waere dat onse gratie ende +genaede hem wordde geextendeert ende verleent ons daerom oitmoedelyck +biddende waerom zoe eest dat wy de voirs. saecke +overgemerct ende hierop gehadt dadvys van onsen schouteth +van molle geneycht wesende ter beden des voirs. peeters # +suppliants ende willende denselveen in dit stuck prefereren gratie ende +misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte he# +hem suppliant inden gevalle als boven quyt geschouden vergheven +ende geremitteert schelden quyte vergheven ende remitteren vuyt +zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven +gemerct mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle +ende criminelle daerinne hy hem overmidts et vuyt saken van +tgene des voirs. is tegen ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach +hebben ontgaen ende mesdraegen ende hebben hem dyen aengaende +wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zyne goede naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande +van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder +ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer die +toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich +geswich onsen procureur generael in brabant onsen schouteth van molle +ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn +satisfactie ende beeternisse ierst ende voir al gedaen der +partye geinteresseerde indyen die noch niet gedaen en zyn ende +eenige daertoe staet civillyck alleenlyck behoudelyck dat +die voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt tegen ons te # +civillyck nae gelegentheyt vander saecken ende faculteyt van zynen +goeden met oick te betaelen die redelycke costen der just# +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien +ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die +cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die # +marge: zy hieraf verantw +oirt byden ontfangher +vanden exploiten +daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden +daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden dat +voer hen geroepen alle de gheene die dairom behoiren geroepen +te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatien ende interinemente +van desen ende totter taxatien ende moderatien vande voirs. amende +ende costen van justicien alsoe zy sullen vynden +behoirene welck interinement de voirs. suppliant gehouden +zal zyn te versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen +voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende opte pene +van te verbueren deffect van desen ende dat gedaen ende +deselve civille boete ende costen van justitien getaxeert ende betaelt +zynde in handen vanden gheenen dyen dat behoiren zal zy onse +voirs. procureur generael onse schouteth van molle ende alle +andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaeten +jegewoirdige ende toecommende dyen dat aengaen zal moegen +hueren stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere soe +hen toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirs. +suppliant van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende +van alle inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere +verhaelt rustelyck vredelyck volcommellyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laeten +geschieden nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel +oft moyenisse ter contrarien aen lyffve oft noch aen goeden +ter contrarien maer indyen syn lyff oft eenige van zyne +onverbuerde goeden daerom gevangen gearresteert becommert +oft beleth waeren dat sy die setten ende stellen oft doen setten +ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende +volcommende delivrantie want ons alsoe gelieft +ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot +eeuwigen daghen hebben wy onsen segel hieraen doen hangen +behoudelyck in andere dingen onsen rechte ende +eenenyegelycken andere dessyns in alles gegeven in +onser stadt van bruessele inde maent van augusty +int jaer onsheeren duysent vyffhondert dryentzestich +van onsen rycken van spaengnien sicillien etc. tviiie +ende van napels txe opde plycke stont +gescreven byden coninck ende onderteeckent $ facu# +visa recepta +gecollationneet ende bevonden concorderende +met zynen originale by my +$ facuwez $" +pardons,358.txt,"remis marien ottens +kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy +ontfangen hebben die oidtmoedige supplicatie van maria otten wettige +dochter thomas otten inhoudende hoe dat op sinte peeters dach inden oighst +anno xve tweenveertich als merten van rossem ende andere vianden waeren +voere onse stadt van loevenen oft daeromtrent zyn tot neerlinthere opte +plaitsse binnen desen onsen lande van brabant vergadert geweest +de goede mannen ende het volck van neerlinthere voirs. in grooten getale +ende onder dandere is aldaer gebeurt datter twee oft drye +persoonen hebben aldaer zekeren ydelen wagen gestooten inden poel +geheeten den plaetssepoel den welcken dameel velthaen hem +heeft gevoirdert alleene te willen vuyttrecken dwelck siende de +voirs. thomas otten vader vanden suppliante heeft vuyt gevuechte geworpen +eenen stock oft roeye voer inden voirs. poel dwelck siende willem vanden +velde heeft den voirs. thomas met eenen stock gesmeten tot twee +reysen toe eens op zyn hoot ende eens op zyn handt ende die voirs. thomas +hem stellende terdefensie heeft den voirs. willem wederom metter voirs. +roeye die hy te voeren inden poel geworpen hadde gesmeten ende +den voirs. willeme daermede eenen slach op zy hoot gegeven soe +soe dat zy onderlinge strytvaer waeren dwelck siende zy suppliante +die daerby woenachtich was ende besorgende dat de voirs. thomas huer +vader by den voirs. willem vanden velde van zynen lyfve geevelt +zoude mogen wordden is vuyt vaderlyck ende natuerlycke liefden derweerts +geloopen om hueren voirs. vadere te secoureren = bijstaan hebbende zy suppliante alsdoen +een stuck eetens ende een brootmesken in huer handt ende intloopen +soe heeft een geheefen goert ingels huer suppliante willen houden +dwelck siende zy suppliante heeft den selven goerde in zynen vinger +gebeten op dat hy heur soude laten gaen by hueren vader alsoe hy +oick dede ende wat voertsn gaende oft loopende wordde wederomme +gehouden ende metten hoofde genomen by wylen fulgiaen van hoobroeck +wel by dranck zynde natuerlyck soene bellens van hoobroeck seggende tot +huer wat sal de sottinne maken ende alsoe zy suppliante geerne ontworstelt +ende den voirs. fulgiaen ontweekenhadde soe heeft zy suppliante int +worstelen ende turbelen den selven fulgiaen metten voirs. brootmesse +onversiens geraect ende omtrent zynder borst gequetst daeraff hy +corts daernae is afflivich gewordden dwelck der suppliante hertelyck leet +is ende welck ongeval aleest alsoe dat tselve is gebeurt by quade +fortune onversiens ende nyet vuyt voersienicheyt noch anderssins vuyt +quaden propooste noch vermoegen gelyck oick zy suppliante noch die voirs. +fulgiaen doer te voeren noyt differencieuse wordden noch twist en hadden +ende om hueren vader by te staene dwelck de voirs. fulgiaen scheen te +willen beletten ende dat oick zy suppliante de partye geinteresseerde +gesoent ende tevreden gestelt heeft soe en soude zy suppliante die van +hueren wettigen man heeft vier levende kinderen ende altyt tot goeden +name ende fame gestaen heeft noyt eenich delict oft andere quaede +feyten gecommitteert hebbende huer binnen onse voirs. lande van brabant +nyet derren vinden vreesende rigeur van justicie ten waere dat heur +hierop wordde versien van onse gratie ons daerom oidtmoedelyck +biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesene ter beden +der voirs. suppliante ende willende huer in dit stuck prefereren gratie ende +misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben der selver +suppliante inden gevalle als boven geremitteert quytgeschonden ende +vergeven remitteren quytschelden ende vergeven vuyt sunderlinger gracien +by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders +alle offensie ende bruecke corporelle ende crimminelle daerinne zy ter +ter causen voirscreven mit dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie +mesdaen ende mesbruyt mach hebben ende hebben heur daeraff +wedergestelt ende gererstitueert stellen weder ende restitueren tot +hueren goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van +brabant ende allen andere onsen landen ende heerlicheden ende tot +hueren onverbeurden goeden indyen zy eenige onder ons heeft gelyck +ende in alder manieren zoe zy was voer de toecompste vanden +voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych ende silencie +onsen procureur generael in brabant onsen meyer van thienen ende allen anderen +onsen ende der smaelre heeren justicieren ende officieren wye zy +zyn satisfactie ende beeternisse yerst ende voeral gedaen der +partye geinteresseeerde indyen die noch nyet gedaen en zy ende +eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliante +# +gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civiyck naer gelegentheyt +vanden saken ende faculteyt van huere goeden ende oick te betalen de +costen van justicien hieromme alsoe de gedaen ende te doene allet +ter taxatien ende moderatien van onsen lieve ende getrouwes de cancelier +ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe gecommiteert +hebben ende commiteren by desen ontbieden daerom ende bevelen den +selven onsen cancellier eende raedsluden dat voere hen geroepen deghene +die daerom behoiren geroepen te zyne en procederen wel ende deuchdelyck +ter verificatie ende interinnemente van desen ende totter taxatie ende moderatie +vander voirs. amende ende costen van justicien alsoe zy sullen +bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliante gehouden +sal syn te versuekene ende heur in persoene te presenterene +onsen voirs. rade binnen zesse maenden naestcommende +opte pene van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen +ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert +ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren +sal zy onse voirs procureur generale in brabant onse meyer van thienen +ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende +ondersaten iegewoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal +moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck van hen besundere +soehem toe behoiren sal doen laten ende gedooghen de voirs. +suppliante van deser onser iegewoirdiger gratien ende remissie ende +van alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere +verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken sonder huer te doene oft te laten +geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft +moeynisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer +# zy hiervan verantwoord +byden ontfanger +van andere exploiten +indyen huer lyff oft eenige van hueren goeden daerom gearresteert +gecommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen terstont +ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomenden delivrancie +want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende +gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen +zegel hieraen doen hangen gegeven in onser stadt van +bruessele inde maens van novembry int jaer onsheeren duysent +vyffhondert ende dryenveertich van onsen keyserrycke txxiiiie +ende van onsen rycken van castillie ende anderen txxviiie +aldus gescreven opte plycke byden keyser in zyne rade +ende onderteekent boudewyns visa restrata +gecollacineert ende bevonden accorderende +met zyneoriginale by my +daaiwez" +pardons,393.txt,"copie dun eremission de lanchin +maximilian par la grace de dieu esleu empereur tous iours +auguste, roy de germanie de hongarie de dalmatie de +croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz +daustrice prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc +ducz de bourgoigne de lothier de brabant de stier nakijken $$$ de karente +de carinole sic de lembourg de luxembourg et de gheldres +contes de flandres de laatste tweede woorden boven de lijn$$ habsbourg de tyrol dartois de bourgoigne palatin +de haynnau lantgraves delsate princes de zwarie sic: zwaben +marquis de burgauw et du saint empire de hollande +de zeellande de ferrette de kyebourg de namur et de +zuytphen contes seignural de frise des marches +desclavonie de portenauw de salins et de malines +savoir faisons a tous presentes et avenir nous avons +receu lumble supplication de guillaume van eechault +natif de geluwe en flandres eagre$$$ de trente +ans ou environ tysserand de toille a pr$$$ prisonnier +en notre ville danvers contenant comment environ de +deurx ans passe que icelles suppliant partist de ce +quartier pour faire voiage a saint jaques de +compostole et au retour dicellui desrober p$$ pourete +en une bourgade aupres de bourghes en espaigne +led rap dune paire de chausses et en une autre +bourgade autres deux paires de vreses chausses +item depuis son retur dudite voyage lui venu en +flandres se transporta en ung villaige nomme rouselae$$ +auquel lieu en la maison dun marchant de lin +il print et emporta la somme de sept florins cincq +patars item de bruges a lostel dun chausseteur +nomme demourant en la rue que est nommee +de steenstrate autres huis florins de livres de groz +monnaie de flandres, item le jour de saint estrem$$ +deur$$ passe es sestes de noel ledit suppliant se trouva +de nuyt et hors heure en la maison de philipe vande +berge general de noz monnaie ou il print et desroba +tant en or comme en argent comptant environ le somme +de vingt livres de groz monnaie de flandres item +ung petit pot dargent pesant quatres once onces +dargent ou environ, item une couppe dargent +pesant vingt onces dargent ou environ et estait +laddite couppe dorce dedens et dehors, item ung +gobelet dargent pesant six onces ou environg +item une petite pais dalbastre enhassee en +argent, item deux grains dor extimez chim$$$ une +livre de groz, item un baghe o uil u avpot six +tables et une pointe de dyamant avec trois +grosses perles, item une autre baghe a cings +diamans y compruis une pointe avex trois perles +y pendant, item encoires deux petites baghes +de chine desquelles pendoit ung rubis y attachie +item une petite croix dor laquelle il vendy a +anvers pour ung ducat seullement, item une +autre baghe a fachon de roze a tout ung rubis +ou il y avoit alentour six perles, item encoires +une perle seulle de la grosseur dun bon pors$$$ +item une gerk$$$ dargent quil vendit quatre +escuz dor, item ung petit cornet dyvoire a deux +boutz dargent dore, item ung canon de fil dor +traict et$$ deux calices non beneis lesquelz +avoient les piedz de laiton et la reste dargent +et$$ combien que ledit suppliant ait en partie commis +lesdit cas par paurete et indigence et p$$ maulnais +conseil et enhort que erreulx il soit fort +marry et desplaisant resolu et delibere +de se abstenir de semble$$$ en lavenir et quilait +bonne voulente de se restitucion et satisfacton$$$ +aux parties interessees a son leal povoir neantmoins +il doubte que les officiers et gens de loy de +notre dites ville danvers le veullens pour raison +des ses cas traicter extraordinairement et +proceder contre luy criminellement, se notre grace +et misericorde ne lui est sur ce impartre si +comme i lest don til nous a treshumblement +supplie et requis, jour$$$ c eest il que nous +ces choses considerees audit guillaume suppliant +inclinans a sadite supplication et requeste +et lui vaullant en ceste pauvre parferer grace +et misericorde a rigeur de justice meismement +en lonneur et rentvence de la benoite passion +que notre sauveur et redemption jesu crist souffry +pour nous tous en larbre de la croix a tel jour +quil est huy$$$ avons par ladms$$$ de notre treschere +et tres amee fille de nous empereur dame et +tante de nous charles dame marguerite daus$$$ +et de bourgoigne ducesse douagre de savoye regente $$ +et la deliberacion des gens de notre prive conseil +estans lez elle en cas dessurses quictre remis +et pardonne quictons remectons et pardonnons +de grace especial par ces presentes les cas et mesuz +dessus desclairez ensemble toute paure$$$ amende +et offence corporelle et criminelle en quoy pour +raison erreulx les circonstances et deppenden$$$ il +a et pnts$$$ avons mesprims$$$ offence et estre entou$$ +evers noms$$ et dustrice et lavons quant a ce +restritue et restituons a ses bon nom fame et +renommee au pays et a ses bien non consistantz +saurans$$$ en y a tout aussy quil estoit avant +laduenne erreulx cas imposant sur ce +scellenre$$ perpetuel et a notre procureur general +marcgrave danvers escoutette danvers +et a tous noz autres officiers quelzconques +satisfaction tout efforz faicte p$rtalabement +et avant toute ennre$$$ aux parties interessees +se faire nest et elle y chut civilement tant +seulement et moyennant quil la mender$$ +marge: soit de se respoird y le rn des expti$$$$ +aussi envers nous civillement selon lexigence en cas +et la faculte de ses biens alarbritrage et +tauxacon$$ de noz amez et feaulx les chancellier +es gens de notre conseil en brabant que remectons aces +sy sonnons en mandement au ses chancellier +et gens de notre conseil en brabant que appellez +ceulx qui por ce seront a appeller ilz procedent +bien en devement a la veriffication et intermement +de ces pidts$$$, et a la tauxation de ladite amende +civile, et ce fait et ladite amende cuille arbitree +tauxee et payee es mains de celluy ede noz receveurs +ou officiers quil appentiendra lequel sera tenu +en faire recepte et rendre compte et reliqua a notre +prouffit, ilz lesdit marcgrave et escoutette +danvers notre souverain bailly de flandres bailliz +de gand de bruges et du francq escoutette dnes$$$ +bruges et tous noz autres justiciers et officiers +quelzconques cui ce puet en pourra touchier et +regarder et achem$$$ deulx endroit soy et sy comme +a luy appentiendra facent seuffrent et laissant +ledit supliant de notre prdte$$$ grace quictance remission +et pardon selon et p $$lx maniere que dit est plainement +paisiblement et perpetuellement joyr et user +sans luy faire mert$$$ en donner ne souffrir estoe +fait mis ou donne vres$$$ ne en temps anemr $$$ +aucun destourbr$$ ou empeschement au contraire +avis$$ sve$$ corps detenu que dit est et ses +brens non consisgnez sauvrons$$$ en a pour et +espesclez$$ mectent ou faient mect$$ a plame$$ +et entr$$ delivrance car ausi$ nous plaist +il estrae fait et asm$ que ce sort chose ferme +et estable a tousjours nous avons fait meh$$ +notre scel a ces presentes saulf en aultres +choses notre droit et lautruy $$$ en toutes +donne en notre ville de malines le vendredy saint +$n mers davril lan de grace mil cincqcens et +huit, et des regnes de nous empereur assa$$ +decellui de germanie le xxiiie et de hongarie etc +le xixe, aussy rgne sic $$$$ reploy par impz +margareta et sur ledit reploy par lempereur +et monsieur larchiduc et signe havetoy +selle$$$ et $$$ +par moy +$$$$" +sentences,661.txt,"vonnissen van den jaere +xvc tachtentich +boven - greffie +1580 +raad - conseil +brabant +661 +tafel van dit tegenwoonlich vonnis laet +uuijt jaere xvc tachtentich +anthonio nunnez coopman +anthonio roeloffs +nr. primo +jonffrouwe catherine cornelis dochter +claude ryetz +fol. iiie +die weduwe wijlen jacope de rempene +die heere van hege +fol. eodem +jacop grammene +alle de ghene etc. +fol. iiii +die kinderen ende erffgenaemen wijlen +anthoine van itterbeke ende dorothea +versteen +die prelaet van dielegem +fol. eodem +die weduwe wijlen elaze le roy +heer jacop van brecht riddere etc. +fol. v +claes meens. +symon gielis. wengane +fol. eodem +peeter vand. venne +cathe. van brensegem +fol. ix +jan van blitterswijck imp. +pauwels vierpont +fol. xi +jan peeters +jan brixius +fol. xii +condempnatie voluntoir xipriaen rolandts +franchois van waeyenberch +fol. xiiii +jonffrauwe cornelia deghus +joes de medraige +fol. xvi +die proviseuren van st. juliaenen gasthuys +ende de heyligeestmrs. oft provisuers +vand. cappellen +de gnael. caritaetmrs. deser stadt +fol. xvii +heur. michielss. vand. putte +sebastiaen gorien +fol. eodem +jan vand. poele als. bruggelinck +jan vand. cammen +fol. xxviii +cath. bondaens wed. wijlen adriaens +vand. beken +barbara de vergara wed. wijlen anthonio +palos +fol. eodem +jonffrauwe helena serana weduwe wijlen jeromm +despinosa +francisco daguillar porrez +fol. xx +jan gordeman +henrick de bruyne +fol. xxi +nicolaes van volcxem +nicolaes de smeth +fol. eodem +mr. jan vand. beken +derffgenaemen sebastiaens van orshagen +fol. xxiiii +heer jan van wittham marquis van bergen +opden zoom quate qua +jonffrauwe elizabeth van halmale +fol. eodem +servaes cuypers +franch. schellemans c. ss +fol. xxv +condempnatie voluntair gheeraert grammeyr +karel cocquiel +fol. xxviii +die wed. ende erffgenaemen wijlen +jacques van hove +anthonus baccler +fol. xxx +paulyne sdrossaten +anthonis vand. brand. +fol. xxxiii +xristoffe speckhouder +alexand. ende jan van keselt +fol. eodem +jan gremet de jonge +jan boel c. ss +fol. xxxviii +henrick hulscher +alexander bernaerts c. ss +fol. xliii +gielis de meester +heer willem de ronck raedt etc. +fol. eodem +jan vand. poele +die greutenant des amptmans van +bruessele +fol. xliiii +peeter danckaerts prevost gnael. +icaros lucie +fol. xlv +mr. joes de herre +jan de meur +fol. eodem +heer cosmas ende cesar delaffaitad +abraham de hertoge quate qua +fol. xlv +elizabet skeysers +adriaen gillis +fol. xlviii +symon ende jeremias hucean +sion le petit c. ss +fol. xlix eodem +jonffrouwe manu dacanda +heer hend. van berchem +fol. xlix +jonffrouwe cornelia de ghijs +joes de medraige +fol. eodem +die wed. wijlen kams bout +peeter de blog +fol. lii +hans van ympegem +jonffre. gheertruydt zangers +fol. lviii +gheeraert van durant +jonffrouwe luma vand. straten +fol. lix +jan verheyden quate qua +joachim copp +fol. lxi +condempnatie voluntair jan de blare rentmr. +guillamme cabu +fol. lxiiii +jacop camerlinck +nicolaes ostinck +fol. lxvii +jan tailler +arnoult rademacker +fol. lxx +die goetwillige crediteuren van simon +gomes +martin de uzunsa +fol. lxxvii +jacques ryckbosch +joys du bois +fol. lxxx +condempnatie mr. willem van been +jan hertsens quate qua +fol. lxxxiii +jan van raedt c. ss +dierick braesmams c. ss +fol. xci +pieryne berthovomeensch +augustin honbald +fol. xcvi +franch. ooms +franch. van zwertgoir +fol. eode. +jan pluims +anthonis van ghindertaele +fol. eode. +jonffre. cemendra vand. heyden +die wethoudere der stadt van antwerpen +ende michiel van steen +fol. xcix +heere jan van straele +wed. barbara pipenpon +fol. eode. +gert gysels +joes schellinck +fol. c +jan otten +die wethouderen der stadt vand. bossch +fol. ciiii +claens janss. c. ss +michiel van doeren mord. quo +fol. cvi +lochus aertss. ende die +scepen. ende raede der stadt van bergen +opden zoom +den schouteth ende scepe. van svouwe +fol. cvii +guillamme daix prevost gnael. +heer michiel borcouts +fol. eodem +condempnatie voluntair mertten van ranst c. ss +symon de noen +fol. cviii +jan van daesdonck +mertten van cuyck +fol. cix +jacop van valckenborch +marie beuraerts +fol. cx +jonffre. marie van waelhem +merck uuytemans +fol. cxiiii +paulyne sdrossaten +anthonis vand. brande c. ss +fol. cxviii +heere alvaro mumez +vrouwe barbara van pipenpon +fol. cxx +raecle blommaert +die drossaert van brabant +fol. eodem +gielis van sorbrecht +die borgermed. scepen. ende raedt +der stadt van antwerpen ende peeter +vand. goes +fol. cxx +mertten de greve +henrick hinckelmans +fol. cxxi +hector le moisue +dronys lherunt +fol. cxxii +anthony de vileers +renaert huygens c. ss +fol. cxxiii +die wed. wijlen jacops van huichthoven +guilla. hillebrants quate qua +fol. cxxiiii +engelbrecht van esen +vre. anna ende jonffre. isabelle scheten +fol. eodem +mr anthoine van male +jan vand. poele nord. quo +cxxv +derffgenaem. thielmane van eertryck +c. ss +toussam vassal +fol. eodem +nicolaes van stemvor +die marquis van bergen opden zoom +fol. cxxvi +jan francisco capello +jan limbrosio calderun +fol. cxxvii +mertten de greve quate qua +henr. hinckelmans +fol. eodem +charles dassa +heer dierick van brecht +fol. cxxviii +lert ghysels +poes schellmok +fol. cxxix +jan francisco capello +jan limbrosio calderun +fol. eodem +kaerel cocqinel +die staten van brabant +fol. cxxx +joachim coppe +die wed. ende kinderen aerts van +hersbeke +fol. cxxxi +jan denys +heer willem denys c. ss +fol. cxxxxiiii +heer dierick van brecht +joachim van lyere +fol. cxl +matheeus van deurm +cornelis de cammere +fol. cxlv +derffgenaemen wylen dierick horuers +coenraert van gheylenkercken +fol. cl +henr. van onchen +henr. braeskens +fol. cliiii +anthonio nunnes +coopman +anthonio roeloffs +phle by der gratien goide coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van napels van +sicillien van mayorcyne van sardanie van. eylanden van indien +ende vaster eerden der zee occeane lerchz. hertoge van ostenryck +hertoge van bourgoingnen van lothryck van brabant van limborch +van luxemborch van geldre ende van milane, grave van habsborch +van vlaenderen van arthois van bourgoingnen palsgrave ende van +henegouwe van hollandt van zeelandt van namen ende van +zutphen prince van swane, merchgrave des heylichs rycx +here van vrieslandt van salins van mechelen van der stadt +steden ende landen van uuytrecht overijssel ende groeningen +ende dominateur in asien ende in affricken allen den ghenen +die dese onse oepen brieven zullen sien oft hooren lesen saluut +alzoo ons in onsen rade geordineert in desen onsen lande van +brabant naer den zesthiensten dach der maendt van aprille +int jaer xvc achtenthenentich van wegen anthonio nunnes +coopman van der natien van portugael residierende binnen +onser stadt van antwerpen bij zijnre supplicatie verthoont +ende te kennen gegeven geweest in substantie hoe dat hij +als verweerdere zekere proces hadde gehadt voor de +wethouderen onser voors. stadt van antwerpen teghen +anthonio roeloffs aenleggersse daer inne zoo verre waer +geprocedeert dat bijde voors. wethouderen waere gewesen +den twelfsten dach der maendt van aprille zekere vonnisse +daerbij geseeght waere dat daenleggersse doende eedt de +stucken lynwaets heur by pedro de lanos ten tijde van. +saccagemente afgenomen ende gestolen weerdt geweest +te sijn tweehondert tachtentich croonen die verweerdere +in dijen gevalle zonde schuldich zijn bij provisie de conclusie +bij der voors. aenleggersse genomen te voldoene, con +dempnemen oock in dijen gevalle den voors. verweerdere +inde costen bij welcken vonnisse die voors. suppliant hem +bevondt uuyter maten zeer gegraveert gelijck hij zeyde +ende ons midts dijen zeer ontmaedel. biddende hem te +willen verleenen onse provisie ende oepene brieven van +reformatien in behoorlycker ende gewoonlijcker formen +daertegens dienende welcke onse oepen. brieven van +reformatien den voors. suppliant gegundt ende geexpedieert +zijn. waeren uuijt crachte der zelver tot zijn. bezuecke +als impetrant van dijen bij zekere onse officier ende +deurweerdere van onsen voors. rade gedaeght geweest +die voors. wethouderen onser voors. stadt van antwerpen +de zijne ende te comparerene teenen zekeren gelegenen +doen toecomen. ende nu lange overstreken dage in onsen voers. +rade van brabant, om aldaer hem voors. vonnisse te +sien ende hooren wijzen ende vercleren nul, machteloos ende +ende van onweerden oft ten minsten ondeughdelijck, qualijck +ende tonrechte gegeven op dat alzoo behoorde ende +recht, tzelve hen vonnisse te sustineren ende verantwoorden +op dat hen goed dochte, tantwoordene ende in der +zaken ende materie van reformatien voorts te procederen +zoo behooren zoude waere oock den voors. dach gein= +thuneert geweest der voorgenoempde anthonia roelofs +ten eijnde dat zij alsdan aldaer oock zoude zijn ende +compareren zoo verre heur dat goet dochte, ende die +voors. zake ende materie van reformatien heur eenichssints +aenginge oft toebehoorde, ende ten dage daerop +dienende ende andere daer aff onderhouden compareren. +in onsen voors. rade die voors. partijen zoo bij hen zelven +in persoone als bij hune. procureurs, nae dijen dat +van weghen der voors. gedaeghde waere aldaer ongeleeght. +geweest tproces voor hen tusschen die voors. partijen +beleydt ende vercleert tvonnisse bij hen daer inne gegeven +nijet te willen sustineren, stellende partije tegen partije +ende dat visie van. zelven processe waere den voors. +partijen in pntie. oft absentie die endes anders geaccordeert +geweest ende dach om in der voors. zaken ende materie +van reformatien voorts te commen procederen zoo behooren +zoude hadde dijen nae volgen. in der zelver saken ende +materie van reformatien zoo verre geprocedeert geweest +alsdat op den drijentwintichsten dach der maendt +van december int jaer xvc negenentzeventich die +voors. partijen ten beijden zijden hadde geseght ende +vercleert dat hen voors. proces van der iersten instantien +was proces in gescrifte ende scriftelijck voor de voors. +gedaeghde beleydt, consenterende ende sijnde tevreden +dat tselve voor zulcx bij onsen voors. rade zoude wordden +gesonden ende ontfangen ende daerop recht gedaen wordden +buyten voorgaen. acten weder wel oft qualijck bij de voors. +gedaeghde waere gewesen geweest, concluderende +pertinentel tot dijen eynde in materie van reformatien +ende makende heijsch van costen die voors. impetrant van +beyde den instan. ende die voors. geinthimeerde van deser +instant. oft materie van reformatien alleenlijck, waer +aff waer ter ordinan. van onsen voors. rade gemaect +geweest acte ende geseeght dat die gevueght zoude wordden +totten voors. processe van partijen ende dat men hen daerop +zoude recht doen naer behooren, doen te wetene +dat gesien ende geinsiteert wel ende int lange in onsen +voors. rade van brabant, tproces vander ierster +instantien voor de voors. gedaeghde scriftelijck beleijdt +ende voor sulcx in onsen voors. rade ontfangen, metten +vonnisse by de zelve gedaeghde daer inne gegeven den +twelfsten dach der maendt van aprille int jaer xvc +achtentzeventich, daer aff reformatie is versocht +oepen. brieven byde. voors. impetrant verworven, ende dachten +van onsen voors. rade ende op al gelet, met oock +gecosidereert. tgene desinen in desen behoorde te considereren +ende dat zoude hebben cunen. ende mogen gemoneren +wij bij goede ende rijpe deliberatie van rade +recht doende in de voors. materie van reformatien +hebben geseeght, gewesen ende vercleert ende bij desen onsen +uuijterlycken vonnisse zeggen, wijzen ende vercleren dat +byde voors. gedaeghde tusschen die voors. partijen wel +is gewesen geweest, qualijck ende tonrechte van hunen. +voors. vonnisse reformatie versocht, sal daeromme +tzelve vonnisse stadt grijpen ende zijn effect sorteren +condempneren. den voors. impetrant in de pene +van onwijzer reformatien ende tot dijen in de costen +van deser instan. ter taxatien ende moderatien van +onsen voors. rade, ende des toirconden hebben wij +onsen zegel hier aen doen hangen, gegeven in onser +stadt van bruessele nijettegenstaende den tegen= +woordigen tijt van vacantien midts duuijtstellen +der zelver den drijentwintichsten dach der maendt +van julio int jaer ons heeren duijsent vijfhondert +tachtentich van onse rijcken van castillien, van +leon van arragon etc. txxve ende van napels +etc. txxviie +inder zaken geport ende hangende +inden rade van onsen heere den coninck van castillien van +leon van arragon van navarre van napels etc. eertshertoge +van oistenrijck hertoge van bourgoingnen van lothrijck van +brabant van limborch van luxemborch etc. grave van +habsborch van vlaenderen van arthois etc. geordineert en desen +zijnre mats lande van brabant tusschen jonffrouwe +catherijne cornelis dochtere impetrante ter eenre, ende +eelande rijetz gedaeghde ter andere zyden gesien ende +gevisiteert wel ende int lange inden voers. rade van +brabant doepen. broeven by de voers. impetrante verworven +metten acten van. zelven rade scriftueren van advertissement +ende andere stucken by de voers. partijen te wederzyden +gedient ende overgegeven ende op al wel ende rijpel. +geleth met oyck geconsidereert tgene desinen in desen +behoude te considererene onse heere de coninck +lxxvx +rade inhoudende de conclusie bij de voors. impetr. ten eijnde +van relievemente ende dextrextie by den voors. geint. +gepromoveert, gesien oock die scriftueren van advertissement +by de voors. partijen te wederzijden gedient ende ouden stucken +daerbij gevueght ende geemploijeert, ende op al wel ende +rupelijck gelet, met oock gecosidereert. tgene desinen in +desen behoorde te considererene, onse heere die +conunck hertoghe van brabant etc. +recht doende opt versocht relienem. ende de voors. exceptie +seeght ende vercleert dat die voors. impetranten om tot +relienemente geotendeert. ende brieven van reformatien +verworven te hebbene ende dien voors. geinthimeerde in +materie van reformatien te willen doen procederen in mate. +ende vuegen gelyck zij dat hebben gedaen, nijet en zijn +ontfangbaer, condempnerende den zelven impetran. +inde costen ter salven van diesen geresen ter taxatien ende +moderatien van. voors. rade, ende tot dijen inde pene +van onwijser versochter reformatien, gedaen ende +zoo uuijtgesproken in der stadt van bruessele den +zessentwintichsten dach der maent van meert int +jaer des heeren duisent vijffhondert tachtentich +phle by der gratien goide coninck +van castillien van leon van arragon van navarre van +napels van secillien van majorcayne, van sardaine, van. +eijlanden van indien ende vaster eerden der zee occeane, +eertzhertoge van oistenrijck, hertoge van bourgoingnen +van lotrijck, van brabant, van limborch van luxemborch +van geldre en van milanen, grave van habsborch van +vlaenderen van arthois van bourgoingnen palsgrave ende +van henegouwe van hollandt van zeelandt van namen +peeter van der venne +cath. van brensegen +ende van zutphen, prince van swane, merchgrave des +heijlichs rijcx, heere van vrieslandt van salins van +mechelen van der stadt steden ende landen van uuijtrecht +overijssel ende groeningen, ende dominateur in asien ende +in affricken, allen den ghenen die dese onse oepen. brieven +zullen sien oft hooren lesen saluut, alzoo ons in onsen +rade geordineert in desen onsen lande van brabant waere +den zessentwintichsten dach der maendt van junio int +jaer xvc zevenentzeventich van weghen peeters van. +venne bij zijne supplicatie pershoons ende te kennen +gegeven geweest in substantie hoe dat hij zekere proces +hadde gesustineert als verweerdere tegen catherijne +van bruesingen voor wethouderen dese onser stadt van +bruessele, in welken processe zoo verre was gepcedeert +dat daer inne waere gegeven vonnisse dffinitijf tot +achterdeele van voors. suppliant op ten twintichsten +dach der maendt van aprille int voers. jaer zevenentzeventich +uuijt dijen zoo die voors. suppliant presumeerde dat +zijn. procureur hem hadde laten versteken van thoone +ende bevindende hij suppliant hem bij den zelven vonnisse +boven maten gegraveert ende verongelijckt overmidts +diverssche redenen uuijten acten blijckende ende doen in +tijden ende vuyten naerdere te deducerene des noot zijn. +waere hem suppliant van noode daer aff reformatie te +verzuecken gelijck hij seyde ons midts dijen zeer +ontmoedelijck biddende hem te willen verleenen onse +oepen. brieven van reformatien in behoorlijcker forme. +met clausule van relienemente om alnoch getuygen te +mogen leyden tot verificatie van zijne intentie welcke +onse oepen. brieven van reformatien den voors. suppliant +gegundt ende geexpedieert zijnde met clausule van +dat hen hij dage dienende zoude mogen verzueck +doen ten eynde dat hij zoude wordden gereleveert +om alnoch getuijgen te mogen leyden tot verificatie +van zijn intentie om partije daertegens gehoort dijen +aengaende geordineert te worddene des behooren zoude +waeren uuijt crachte van dijen ten verzuecke des voers. +suppliants als impetrant van de zelve onse oepen. brieven +bij den persten deurweerdere ordinaris van onsen voers. +rade gedaeght geweest die wethouderen onser voers. +stadt van bruessele, te zijne ende te comparerene teenen +zekeren gelegenen doen toecomen. ende nu lange overstreken +dage in onsen voors. rade van brabant, om aldaer +hun voors. vonnisse te sien ende hooren wijzen ende vercleren +nul, machteloos ende van onweerden, oft ten minsten +ondeughdelijck, qualijck ende tonrechte gegeven op dat +alzoo behoorde ende over alzulck te reformeren, corrigeren +ende beteren nae recht, tzelve hen vonnisse te sustineren ende +verantwoorden op dat hen goet dochte, tantwoordene +ende in der saken ende materie van reformatien voorts +te procederen ende sien ordineren zoo behooren zoude, +waere oock den voers. dach geinthimeert der voers. +cathtrijne van bruesegem ten eijnde dat zij alsdan +aldaer oock zoude zijn ende compareren zoo verre heur +dat goet dochte ende die voors. zake ende materie van +reformatien heur eenichssints aenginge oft toebehoorde +met oock om te taenhooren tvoors. verzueck des impetrs. +ende dijen aengaende te procederen als voe., ende ten +dage daer op dienende ende andere daer aff onderhouden +compareren. in onsen voors. rade die voors. partijen +zoo bij hen zelven in persone als bij hune. procureurs +nae dijen dat vanweghen der voors. gedaeghde waere +aldaer overgeleght geweest tproces voor hen tusschen +den voors. impetrant ende geinthueerde besiendt +ende vercleert tvonnisse bij hen daer inne gegeven nijet te +willen sustineren, stellende partije tegen partije, +hadde tusschen de zelve partijen aengaen. den relievemente +bij den voors. impetrant als voere versocht zoo verre +geprocedeert geweest als dat op ten elfsten dach der maendt +van aprille lestleden die voers. impetrant bij vonnisse oft +appoinctemen. interlocutoir van onsen voers. rade waere +gerelemeert, om alnoch bynnen zekeren geprefigeerden tijde +te mogen thoonen tseijt bij hem in de voorgaende instaen. +geposeert, behoudelijck der voors. geinthimeerde daer +tegens henne reprochen, ende den voors. impetrant +zijne saluatien ter contrarien, ende behoudelijck oock +dat de zelve impetrant zoude betalen de costen van +retardatien zoo verre daer eenige waeren, welcken +achtervolgende hebbende die voers. impetrant gedaen +zijn. thoon voor comissaris. uuijte onse voors. rade +daertoe gedeputeert, waere bij de voors. partijen +daerop ende tegens respectivelijck gedient van henne +voors. reprochen, ende saluatien in gescrifte, ende +hadden voorts de zelve partijen te wederzyden geseeght +ende vercleert dat hen voers. proces vander ierster +instantien was proces in gescrifte ende scriftelijck +naer de voors. gedaeghde beleydt, consterende ende +zijnde tevreden dat tzelve voor zulcx bij onsen voors. +rade zoude wordden gehouden ende ontfangen ende daerop +recht gedaen wordden uuijten voorgaenden acten weder +wel oft qualijck bij de voors. gedaeghde waeren gewesen +geweest, concluderen. pertinentelijck tot dijen eijnde +in maten van reformatien ende makende heysch van +costen die voors. impetrant van beijde den instantien +schaden ende interesten, ende die voers. geinthimeerde +van deser instantie oft materie van reformatien +allleenlijck, waer aff naer ter ordinantie van +onsen voors. rade gemaect geweest acte ende geseeght +dat die gevueght zoude wordden totten voorseyden +processe van partijen, ende dat men hen daerop zoude +recht doen naer behooren doen te wetene +dat gesien ende gevisiteert wel ende int lange in onsen +voors. rade van brabant doepen. brieven des voers. +impetrants metten processe vander iersten instan., acten +van onsen voors. rade, tvonnis daer aff reformatien is +versocht appoinctement interlocutoire, thoon des voers. +impetrants ende die scriftueren van reprochen ende salmatien +metten anderen stucken daerbij gevueght ende op al gelet +met oock gecosidereert tgene gesien so desen behoordete +considererene ende dat zoude hebben cunen ende moegen +gemoveren, wij bij goede ende rijpe deliberatie van rade +hebben geseeght, gewesen ende vercleert ende bij desen onse +uuijterlycken vonnisse zeggen wijzen ende vercleren voor +recht, dat wel ende te rechte bij de voers. gedaeghde op ten +twintichsten dach der maendt van aprille int jaer +xvc zevenentzeventich tusschen die voers. partijen is +gewesen, qualijck ende tonrechte van huvoren vonnisse +reformatie versocht, geintenteert, sal daeromme tzelve +vonnisse stadt grypen ende effect sorteren condempneren. +den voors. impetrant in de costen van deser instantie +tertaxatien ende moderatien van onse voors. rade +ende tot dijen inde pene van onwijzer versochter +reformatien, ende des toirconden hebben wij onsen +zegel hier aen doen hangen, gegeven in onser stadt +van bruessele den vierentwintichsten dach der +maendt van december int jaer ons heeren duizent +vijffhondert negenentzeventich, van onse rijcken van +castillien van leon van arragon etc. txxiiiie, ende +van napels etc. txxvie +etc. +alzoo inden rade van onsen genadichste +heere den conunck van castillien van leon van arragon van +navarre van napels etc., eertshertoge van oistenrijck hertoge +van bourgoingnen van lothrijck van brabant van limborch van +luxemborch etc., grave van habsborch van vlaenderen van +arthois etc., geordineert in desen zijne mats lande van +brabant waere den zevensten dach der maendt van +september int jaer xvc negenentzestich van weghen jan +jan van blitterswijck +impetr. +pauwels vierpont +van blitterswijck bij zijne supplicatie gethoont ende +te kennen gegeven geweest in substantie hoe dat hem +suppliant als een vand. erffheeren in laken in septembri +ano. achtentzestich geaccordeert waere geweest provisie +van zijne mats oepen. brieven in cas van terriere, die +welcke hij hadde doen publiceren in der bercken van laken +bij merten gheerems deurweerder van. voors. rade +op den achtsten dach der voors. maendt van september +ende op dat nijemandt daer af eenige ignorantie en +zoude pretenderen hadde hij de copie vand. voers. oepen. +brieven doen affigeren op de berckdeur van de voors. +prochie van laken, ende hoewel nijemandt hem tegen +de bevelen in de voors. oepen. brieven begrepen en hadde +geopponeert ende daerom oock eenijgelijck waere +schuldich geweest hem te regulerene na de zelve bevelen +ende dat doende binnen zesse weken daer nae hadden +behooren te coparerene bij den voors. suppliant oft zijn. +gecommitteerde ende aldaer te vercleren met goeden +onderscheede de gronden van erfven, panden ende +contrepanden verbonden voor de heerlijcke cheijnsen +welcke die voors. suppliant daerop waere heffen de +zoo eenige oock dat gedaen hadden, dijen nochtans +nijettegenstaende waeren vele andere des geweest ende +gebleven in gebreke als de weduwe claes van +cattebroeck, steven polspoel, buij vettere, adriaen vand. +straten, pauwels vierpondt als rentmeester vand. +kercke van laken, peeter cranenberch, anthonis +quare, die weduwe henricx vand. damme ende de +weduwe wijte roelants de weert die daer deure +oock waeren vervallen inde pene van zesse karolusgul. +inde voors. oepen. brieven gespecificeert, die voor deen +hellicht behoorden geappliceert te worddene tot +behoeff van zijne mat, ende dandere hellicht tot +proffijte des voors. suppliants, die welcke hij oock in +meijninge was van hen ende enen yegelyck noch van hen te +heysschene maer wandt hij tzelve nijet en conste gedaen +zonder voorgaende provisie van zijne mat ende andes +behoorlijcke brieven gelijck hij zeyde, zoo hadde hij om de +zelve zee oytmoedelyck gebeden, welcke supplicatie inden +voors. rade van brabant gesien, waeren den voors. supplt. +daerop verleendt ende geexpedieert geweest zekere zijnre +mats oepen. brieven uuyt crachte van de welcke tot zijn. +versuecke als impetrant van dijen, zekere zijnre mats +officier hadde onder andere behoorlijcken gedaeght dien +voorgenoempden pauwels vierpont als rentmeester +vander kercken van laken, te zijne ende te comparerene +teenen zekeren gelegenen doen toecomen ende nu lange +overstreken dage inden voors. rade van brabant, +om aldaer taenhooren alzulcken versueck als die +voers. impetrant tegens hem zoude willen doen ten eijnde dat +hij gedaeghde vercleert soude wordden vervallen te sijne ynde +pene van zesse karolusguldenen ende dat deen hellichte +daer af zoude bekeert wordden tot proffijte van hem +impetrant ende dat nijettemin den zelven gedaeghde op +een meerdere pene geordineert zoude wordden hem te moeten +reguleren nae de bevelen van zijnen mats voorgaen. brieven +van terriere, ende den zelven te voldoene tot contentemente +des voors. impetrants op al bij hem gedaeghde antwoordene +die contrariete sustineren zoo verre hem dat goet dochte +ende inder zaken voorts te procederen zoo behooren zoude +ende ten dage daerop dienende ende andere daer aff +onderhouen comparerende inden voors. rade die voers. +partijen zoo bij hen zelven in persoone als bij hunne +procureurs waere den iersten dach der maendt van +december int voors. jaer negenentzestich van weghen +des voers. impetrants verhaelt geweest tgene des voers. +is ende daer uuijt gecocludeert ende gecontendeert tot +zulcken oft gelijcken eijnde als boven, makende heijsch +van costen, waerop oft tegens die voors. gedaeghde inder +qualiteijt als boven op den vijffsten dach der maendt van +meije int jaer xvc tzeventich antwoordende hadde midts +verscheijden redenen ende middelen van zijn. tweegen ter con= +trarien geallegeert gecocludeert ten eijnde dat met vonnisse +vanden voors. rade zoude wordden geseght, vercleert ende +voer recht uuijtgesproken dat die voors. impetrant +om tegen hem gedaeghde verwormen ende ter executie gestelt +zijne oepen. brieven van terriere, ende teghen hem gecocludeert +te hebbene in maten ende vuegen zoo hij dat pretenselijck +hadde gedaen vercleert zoude wordden nijet te sijne +ontfangbaer, makende insgel. heysch van costen +ende die voors. partijen voorts respectivelijck replicerende +ende duplicerende ende midts den redenen ende middelen +bij hen daerbij ende anderssins ter eene ende ter andere +zijden gealliegeert persisterende in heure voors. eijnden +ende conclusien te weder zijden waeren de zelve partijen +zoo gehoort finalijcken geappoincteert die voers. +heure redenen ende middelen bij hen verbalijcken bedinght +te schrijvene ende over te gevene bij maniere van memorien +ende daerbij te vuegene die stucken titulen ende munimenten +dienende tot instificatie van henlieden meyningen +ende intentien respective in dijer saken, ende van al +te dienene te men zekeren dage hen daertoe geprefigeert +omdat gedaen ende alles oversien voorts geappoincteert +oft anderssints geordineert te worddene zoo behooren +zoude, welcken appoinctemente die voors. partijen +naderhandt ten beijden zijden hadden voldaen in sake +gesloten ende recht begheert, gesien ende +gevisiteert wel ende int lange indien voors. +rade van brabant doepen. brieven van terriere metten +acten van. voors. rade eensamentlijck die scriftueren +van memorien ende andere stucken bij de voors. partijen +ter eene ende ter andere zijden overgegeven ende op al +wel ende rypelijck gelet, met oock gecosidereert +jan peeterss +jan brixius +heere die coninck hertoghe van brabant +etc. doende recht seeght ende vercleert dat die voers. +impetrant om tegen den voors. gedaeghde in maten ende +vuegen gecocludeert te hebbene zoo hij dat heeft gedaen, nijet +en is ontfangbaer, condempnerende den zelven impetr. +inde costen van desen processe, die taxatie daer aff den +voors. rade van brabant gereserveert, gedaen ende +zoo uuijtgesproken in der stadt van bruessele den iersten +dach der maendt van februario int jaer duijsent +vijffhondert tachtentich +alzoo inden rade van onsen heere +den coninck van castillien van leon van arragon van +navarre van napels etc., eertshertoge van oistenrijck +hertoge van bourgoingnen, van lothrijck van brabant van +limborch van luxemborch etc., grave van habsborch van +vlaenderen van arthois etc., geordineert in desen zijnen mats +lande van brabant waere den derthiensten dach der +maendt van januario lestleden van weghen jan peeterss +bij zijnre supplicatie verthoont ende te kennen gegevenen +geweest in substantie, hoe dat hij suppliant als +geinthimeerde in den voors. rade proces hadde ge- +sustineert in materie van appellatien teghen jan +brixins appellant, in welcker saken zoo verre waere +geprocedeert dat de voers. partijen nae propositie, +dantwoorde, replijcke, ende duplijcke geappoincteert +waeren geweest den tweesten dach der maendt van +junio int jaer xvc zevenenvijftich hen verbael. +bedinghde te scrijvene ende over te gevene bij feijten op den +tweeden dinghdach nae sacramentsdach doen naeste +volgende, tzedert welcken tijde in der zelver saken +gheen proceduere oft termijn en was gehouden daeraf +die voorts suppliant wist te spreken in der vuegen dat +midts der grooter negligen. des voers. appellants daerinne +gecomitteert, des voors. appellatie, over vele jaeren +waere gevallen in desertie, ende alzoo die voors. +suppliant verstonde dat die voors. appellant doen +omtrent acht oft neghen jaeren geleden zoude zijn +afflijvich gewordden waere hij in meijninge zijne +achtergelaten weduwe marie de haze ende oock zijn. +erffgenamen zoo verre daer eenige waeren te doen dagen +in onsen voors. rade om te conen aenhooren alzulcken +versueck als die voors. suppliant ten dage dienende +zoude willen doen, ende om daertoe te commene was +den voors. suppliant van noode te hebbene zijnre +mats oepen. broeven van desertien gelijck hij zeyde +ende om de welcke hij zeer oytmoedelijck hadde gebeden +welcke supplicatie inden voors. rade gesien waeren +den voors. suppliant daeropgegundt ende geexpedieert +geweest zekere zijn. mats oepen. brieven uuijt crachte +van de welcke tot zijn. verzuecke, als impetrant van +dijen ende zeke. zijnre mats officier ende deurweerdere +van. voors. rade hadde gedaeght die voors. marie +de haze weduwe wijlen jans brixins ende elizabeth +brixins zijn. zustere ende erffgename, te zijne ende te +comparerene inden voors. rade van brabant +op den thiensten dach der maendt van februario oock +lestleden, om aldaer taenthooren alzulcken versueck +ende conclusie als die voors. impetrant zoude +willen doen ende nemen, ten eynde dat die voors. +saken ende materie van appellatie zoude vercleert +wordden desert ende zij gedaeghde gecondempneert +inde costen inder zelver materie geresen, daerop +bij hem gedaeghde tantwoordene die contrarie +te sustineren zoo verre hen dat goet dochte ende +inder saken ende materie van desertien voorts te +procederen ende sien appoincteren als behooren zoude +ende gemerckt op ten voors. thiensten februarij die hij. +gedaeghde noch procureur voor hen inden voors. rade nijet +en compareerden behoorl. nochtans verbeijdt ende voorts +geroepen zijn. waere den voors. impetrant aldaer +comparerende bij zijn. procureur geaccordeert geweest +deffault oft ierste consumarie tot zulcken proffijte als +behooren zoude ende andere zijn. mats oepen. brieven in= +houdende inthimatie, welcke andere oepen. brieven ge= +expedieert zijnde waeren uuijt crachte van dijen van wegen +zijnne voors. mats behoorlijcken herdaeght geweest +die voors. marie de hare weduwe wijlen jans brixius +ende elizabeth brixius zustere ende erfgenaeme, +te zijne ende te comparerene inden voors. rade op den +zesthiensten dach der maendt van meerte insgelijcx +lestleden, om aldaer den voors. impetrant te sien +ende hooren aenwijzen tproffijt van. voors. deffaulte +oft ierste consumarie met oock tantwoordene op +dinhouden van. voors. ierste oepen. brieven, ende +inder zaken ende materie van desertien voorts te procederen +ende sien appoincteren als behooren zoude ende dat +met inthimatien quamen zij alsdan oft nijet men +altyts inder voors. saken zoude voorts procederen +ende appoincteren als behooren zoude henlieder absentie +oft nijet comparitien nijettegenstaende, maer +wandt ten voors. zesthiensten dage der maendt van +meerte de voorgenoempde gedaeghde ende herdaeghde +noch procureur voor hen wederom enden voors. rade +nijet en compareerde behoorlijck nochtans verbeijt +ende voorgeroepen zijn. als boven, waere den voors. +impetrant tot zijn. verzuecke bij appoinctemente +van. voors. rade geaccordeert geweest andere +deffault oft tweeste contumatie tot behoorlijcken +proffijte ende hem gepermitteert tzelve proffijt ind. +voors. rade over te leggene ende daerbij te vuegene +die voors. oepen. brieven metten exploiten daeruuijt +gedaen ende dacten vanden zelven rade eensamentlijck +die stucken titulen ende munimenten dienende tot +instificatie van zijnder meijninge ende intentie om +dat gedaen ende allet oversien opt proffijt vand. voors. +twee deffaulten oft contumatien geappoincteert te +worddene zoo behooren zoude, welcken achtervolgende +hadde die voors. impetrant naemaels tvoors. +proffijt metten stucken daertoe behoorende indien voers. +rade gedient ende overgegeven ende zeer ernstelijck +versocht ende gebeden hem daerop recht ende justicie +geadministreert te worddene, gesien ende +gevisiteert wel ende int lange inden voors. +rade van brabant doepen. brieven bij den voors. impetr. +verwormen, metten acten van. zelven rade, waerbij +blijft dat den voors. impetrant midts der nijet +comparitie van. voors. gedaeghde ende herdaeghde ende is +geaccordeert deffault ierste ende tweeste ende hem +gepermitteert zijn proffijt te hove te leggene, gesien +tot dijen tzelve proffijt mette copie vanden brieven van +appellatien des voors. wijle jans brixins ende eenige +acten daerinne gehouden ende op al wel ende rijpel. +gelet met oock geconsidereert tgene desmen in desen +behoorde te considererene, onse heere die +coninck hertoghe van brabant etc. +recht doende versterckt den voors. gedaeghden ende +herdaeghden van alle exceptien declinatoir, dilatoir ende +peremptoir, ende voor tproffijt van dijen vercleert +brixins geintenteert naerdere in de voors. oepen. brieven +de materie, ende saken van appellatien bijden voors. wijle janne +ende hierboven geruert defect, ebde dat alzoo tvonnisse +bijde scepenen van bergen opten zoom inssthaen die voers. +partijen gegeven nijet zal stadtgrijpen ende zijn +volcomen effect sorteren, condempneren. des voers. +gedaeghden ende herdaeghden inde costen vande voers. +materie van appellatien, met oijck inde pene van +condempnatie voluit van +xipriaen roelandts +deur. +franchois van +wayenberch +onwijser appellatien eensamentlijck inder costen, van desen +processe ter taxatien ende moderatien vanden voors. +rade van brabant, gedaen ende zoo uuijtgesproken +inder stadt van bruessele den zessentwintichsten dach +der maende van meerte int jaer ons heeren duijsent +vijffhondert tachtentich +etc. +alzoo inden rade van onsen heere +den coninck van castillien van leon van arragon van +navarre van napels etc., eertshertoge van oistenrijck hertoge +van bourgoignen van lothrijck van brabant van limborch, van +luxemborch etc., grave van habsborch van vlaenderen van +arthois etc., geordineert in desen sijne mats lande van +brabant waeren op heden date van desen gecommen ende +gecopareert meester segher de raijmakere in den naem +en die als gemechticht van christiaen roelants deur.re +vanden voors. rade ter eenre, ende franchoijs van +waijenberch ter andere zijden ende dat de zelve +comparanten ten beyden zyden hadden aldaer overgeleght +zekere instrument notariael in date den negenentwin= +tichsten dach der maendt van januaris int jaer +xvc vierentzeventich doen brabants stijl, gepasseert +tusschen den voors. xipriaene relants ende den voers. +franchois van wayenberge voor nicasius de pretere +als openbaer notaris in presentie van zekere +getuijgen, ende van welcke instrument notariael +inhoudende oock de procuratie des voors. meester +seghers de raijmaker die teneur van woerde te +woerde hier nae volght, ende is dese, op +heden den negenentwintichsten januarij ano xvc +vierentzeventich, stilo brabantie, soe sijn voer +mij notaris ende den getuijgen ondergenoempt +gecopareert franchoijs van waijenberch residerende +binnen der stadt van nijvele ter eene ende +christiaen roelants deurweerdere ter andere zijd. +ende hebben de voorscreven partijen respective bekent +met elkanderen geaccordeert ende overcommen te +sijne aengaende zekere schaden ende int ersten metten +costen vanden processe, die de voors. partijen in den rade +van brabant gehadt hebben, aengaende de borchtocht +van wijl. meester marck de cock voor wijl. loijs +de meusnille, waer inne de voorscreven christiaen +roelants nomine quo den thiensten novembris ano xvc +zeventzeventich bijden voorscreven rade gecodempneert +is geweest bij provisie ende onder cautie te namptiseren +die somme van vierhondert ende neghen rinsgul. ende +roelants den voorscreven franchois van wayenberch +te volle betaelt heeft gelijck de voors. waijenberch +midts dese is bekennende, ende nu aengaende de +voors. schaden ende interesten, metten voorscreven +costen ter zaken van den voorscreven processe geresen +die welcke men hier naemaels mocht vinden +om betaelt te wesen, soo zijn de voors. partijen +tesamen veraccordeert voor die somme van hondert +ende tachentich rinsgulden eens, ende die te betalen +met alsulcken conditien als hier naer volght, +te weten dat die voors. franchoijs van waijenberch +den voorscreven christiaen roelants dach gheeft om +die voors. somme van hondert ende tachentich rinsgul. +te betaelen van sint jansmisse dusent vijfhondert +vijventzeventich tot sint jansmisse zessentzeventich +beyde incluijs, een geheel jaer, sonder van dien tijt +eenich interest te moeten betalen, ende bij alzoo +verre die voors. somme van hondert ende tachentich +rinsgulden alsdan niet betaelt en wordt nae de +expiratie vanden voorscreven geheelen jaere van +zessentzeventich, soo beloest die voorscreven xipriaen +roelandts den voors. franchoijs van waijenberch +tjaer daer naer loopende te wetene djaer cxvc zevenen= +tzeventich te betaelen rentschewijze, teghen den penninck +zesthien tottertijt van de voldoeninge van de voorscreven +somme van hondert ende tachtentich rinsgul., ende is +ondersproecken dat die voorscreven christiaen roelants +die voorscreven somme van hondert ende tachtentich +rinsgulden alsdan sal mogen betalen in vier paijementen +metten vierloop van dijen, nae rate van penningen, ende +is noch ondersproken dat zoe verre die voorscreven +xipriaen roelandts die voors. somme van hondert ende +tachentich rinsgulden betaelt binnen den voorscreven +jaere van vijffventzeventich tot zessentzeventich beyde +incluijs zoe sal die voorscreven franchoys van waijenberch +den voorscreven christiaen roelants afcorten van de +voorscreven somme thien rinsgulden, dwelck de voers. +partijen elck voor zoo verre hen aengaet hebben geloeft +alzoo te onderhouden, daer voer respective verbinden. +hune persoonen ende goeden, ende heeft de voorscreven +roelandts voorts gecostitueert ende machtich gemaect +constitueert ende maect machtich midts desen meester +zegeren de raijmakere procureur postulerende inden +rade van brabant om te compareren inden voorscreven +rade ende hem alsdan, in dijen des nootz. int gene des +voorscreven is te laeten condempneren, promittens etc. +obligans etc., consenterende ende begerende de voers. +partijen hijer aff gemaect ende hen gelevert te worddene +een oft meer openbaer instrument oft instrumenten +aldus gedaen op der plaetse van der cancelryen binnen +deser stadt van bruessele ten dage, maende ende +jaer voorscreven daerbij ende over sijn geweest te +deersame personen joachim de reu ende gielis van. +wactere als getuijgen hiertoe geroepen ende sonderlinge +gebeden, onderstont gescreven, ende in getuijgenisse +van tgene des voors. is, hebbelijck nicasius de +pretere openbaer notaris bijden rade geordineert +in brabant geadmitteert mijn gewoonlijck hanteecken +hier onder gestelt ende ondergeteeckent n. de pretere +notarius, consenterende ende versueckende die voers. +meester segher de raijmakere uuijt crachte van sijnder +voers. procuratie, dat die voorgenoempde christiaen +roelandts sijnen constituant zoude wordden gecodempnet. +te voldoen, onderhouden ende volvueren alle ende ijegelijcke +de puncten, clausulen ende articulen inden voers. enden +instrumente notariael hierboven geinsereert begrepen +ende dat die voors. franchoijs van waijenberghe +gehoort ende verstaen hebbende tgene des voers. is +ende tzelve al accepterende hadde insgelijcx versocht +de voors. condempnatie ende dat daer af zoude wordden +geexpedieert ende hem gelevert behoorlijcke acte, den +mijner heeren vanden voers. rade +van brabant gesien ende gevisiteert wel ende int lange +tvoors. instrument notariael inden zelven rade als +boven geexhibeert ende gehoort de consenteringe bijden +voors. meester segher de raijmakere uuijt crachte +ende naer vermogen der voors. zijnder procuratie inde +naem des voors. xipriaen roelandts als voere gedaen +eensamentlijck dacceptatie des voers. franchoijs +van waijenberghe ende voorts tversueck van partijen +respective als boven die voorgenoempde christiaen +roelandts heeft geweest ende is gecondempneert ende +den welcken die voors. mijnen heeren condempneren +midts desen, te voldoen onderhouden ende volvueren +alle ende ijegelijcke de puncten clausulen ende articulen +inden voors. instrumente notariael hierboven gein= +corporeert begrepen ende daertegens nijette conene +nochte doene bij hem zelven oft ijemanden anders +directelijck noch indirectelijck in enniger manieren +accorderende daer aff den voors. franchoijs van +waijenberghe dese tegenwoordige acte van condempnatie +om hem te dienene ende daermede te behelpene daer ende +alzoo dat behooren ende van noode wesen zal +jonffrouwe +cornelia de ghijs +joos de medraige. +gedaen ende alzoo gepasseert inder stadt van bruessele +den tweesten dach der maendt van meije int jaer +duijsent vijffhondert tachtentich +inder zaken geport ende hangende +in den rade van onsen genadichsten heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van napels etc., +eertshertoge van oistenrijck hertoge van bourgoignen, van +lothryck van brabant van limborch van luxemborch etc., +grave van habsborch van vlaenderen van arthois etc., +geordineert in desen zijnre mats lande van brabant +tusschen jonffrouwe cornelia ghijs weduwe wijlen +jans vincx impetrante in matrie van reformatien ter +eenre ende joos de medraige geinthimeerde ter andere +zijden, gesien ende gevisiteert wel ende int lange +inden voors. rade van brabant dacten van. zelven rade +inhouden., dalteratie der voors. partijen metten scrifturen +van redenen ende andere stucken daerbij overgegeven, ende +gevueght eensamentlijck tproces vander ierser instan. +ende op al wel ende rijpelijck gelet, met oock gecosideret +tgene desinen in desen behoorde te considerene, onse +heere die coninck hertoge van brabant etc. +recht doende op de voors. alteratie seeght ende +vercleert, dat die voors. impetrant in het versueck +den drijentwintichsten dach der maendt van meerte +lestleden inde acten van den voors. rade van heuren +wegen gedaen, nijet en is ontfangbaer condempneren. +de zelve impetrante inde costen van dese ter taxatien +en moderatien van. voors. rade, gedaen inder stadt +van bruessele den lesten dach der maendt van aprille +int jaer duijsent vijffhondert tachtentich, etc. +die proviseuren van +ste. juliaens gast= +huijse ende die +heyligeest meesters +oft proviseurs van +cappellen ende +die generael cari= +taetmeesters deser +stadt, +inder zaken geport ende hangen. +inden rade van onsen heere den coninck van castillien +van leon van arragon, van navarre, van napels etc. +eertshertoge van oistenrijck, hertoge van bourgoingnen, van +lothrijck, van brabant, van limborch, van luxemborch etc. +grave van habsborch, van vlaeneren, van arthois etc. +geordineert in desen zijnre mats lande van brabant +tusschen die proviseuren van sinte juliaens gasthuijs +ende met hen die heijligeestmeesters oft proviseurs van. +huijsarmen der prochien vander cappellen binnen deser +stadt van bruessele zoe inden naem van. zelven +heijligen gheest als oock in dijer qualiteyt superintendenten +vand. voors. gasthuijse impetranten ter eene ende die +generael charitaetmeesters der voors. stadt geinthe. +panden zijnen, gesien ende gevisiteert wel ende int +lange inden voors. rade van brabant, tversueck +bijde voors. impetran. in dacte van. twelfsten dach der +maendt van november int jaer xvc achtentzeventich +gedaen, metten anderen acten dijen aengaende gehouden +die scriftueren van redenen byde voors. partijen te +wedersyden overgegeven ende andere stucken daerbij +gevueght, eensamentlijck die stucken vander ierster +instan. ende op al wel ende rijpelijck gelet met oijck +gecosidereert tgene desinen in dese behoorde te con= +sidererene, onse heere die coninck +hertoge van brabant etc., wij dierende dalteratie +vande voors. partijen,reijcueert die requeste vanden +proest van couwenberge metter appostille marginaele +daerop getelt naerde inde voors. saken acte geruert +midts nochtans bij meesteren janne van beerthem advocaet +doende den eedt inden tweesten articule vande voers. +scriftuere van redenen der voers. impetranten gepre= +senteert, compenseren. de costen van deser alteratien +ende dat om redenen, gedaen inder stadt van +hend. michiess. +vand. putte +sebastiaen goris +bruessele den vijggten dach der maendt van meije int +jaer duijsent vijfhondert tachtentich +etc. +inder saken geport ende hangende +inden rade van onsen heere den coninck van castillien, +van leon van arragon, van navarre van napels etc. +eertshertoge van oistenrijck, heroge van bourgoingnen van lothrijck +van brabant van limborch, van luxemborch etc., grave +van habsborch, van vlaenderen van arthois etc., geordinet. +in desen zijnre mats lande van brabant, tusschen henrick +michielss. vanden putte impetrant in materie van +maintenue ter eenre, ende sebastiaen goris gedaeghde +ende herdaeghde ter andere zyden, gesien ende gevisiteert +wel ende int lange inden voors. rade van brabant doepen. +broeven bij den voors. impetrant verwormen, metten acten +van. zelven rade, daerbij blijckt dat midts der non coparitie +van. voors. gedaeghde ende herdaeghde den voers. impetrat. +is geaccordeert deffault ierste ende tweeste ende voorts +gepermitteert zijn proffijt inden voors. rade over te +leggene, gesien tot dijen tzelve proffijt ende op al wel +ende rijpelijck, met oock gecosidereert tgene desinen in +desen behoorde te considererene, onse heere die +coninck hertoge van brabant etc., versteeckt den +voors. gedaeghde ende herdaeghde van allen exceptien +declinatoir, dilatoir ende peremptoir, ende ten princ= +cipale admitteert den voors. impetrant ten thoone op de +feijten in sijn. scriftuere van projffijte geposeert, om dat +gedaen ende den zelven thoon gesien alsdan op de voorde. +conclusie des voers. impetrants recht gedaen te +worddene zoo behooren zal, gedaen inder stadt +van bruessele den thiensten dach der maendt van +jan vanden poele +als. bruggelinck +jan vand. cammen +meije int jaer duijsent vijffhondert tachtentich +inder saken geport ende hangende +inden rade van onsen heere den coninck van castillien van +leon van arragon van navarre van napels etc., eertzhertoge +van oistenrijck hertoge van bourgoingnen van lothrijck van +brabant van limborch van luxemborch etc., grave van +habsborch van vlaenderen van arthois etc. geordineert +in desen zijnre mats lande van brabant, tusschen jan van. +poele alias bruggelinck suppliant ter eene ende jan +vander cammen pachtere gedaeghde ende herdaeghde ter +andere sijden, gesien ende gevisiteert wel ende int +lange inden voors. rade van brabant die requeste +byden voors. suppliant aldaer gepresenteert metten +verbaelen tusschen die voors. partijen voor comissarise +vanden zelven rade volgende den appoinctemente op de +voors. requeste gestelt gehouden, gesien tot dijen +trelaes vanden deurweerdere daerbij blijckt dat die +voers. gedaeghde is aen sijnen persoon herdaeght geweest +met inthimatie, eensamentlijck proffijt by den voers. +suppliant inden voors. rade gedient metten stucken +daertoe dienende ende op al wel ende rijpelijck +gelet, met oock gecosidereert tgene desinen in desen +behoorde te considererene, onse heere die +coninck hertoge van brabant etc., recht doende +tusschen die voors. partijen, versteeckt den voers. +gedaeghde ende herdaeghde van allen exceptien declinatoir +dilatoir ende peremptoir, ende voor tproffijt van dijen +condempneert den zelven gedaeghde ende herdaeghde den +voors. suppliant op te leggene ende te betalene de +somme van twintich rinsguldenen ende acht stuijvers +oft bij fault van dijen zal die voors. suppliant van ende +uuijte penn. berustende ender den deurweerdere +cana boudaens +wede adriaens +vander beken ende +barbara de vergare +wede wijlen +anthonio palos +bout oft inde greffie vanden voors. rade naerder inde +voors. requeste ende verbaelen geruert, die voers. +somme moegen oplichten, ende die voers. gedaeghde ende +herdaeghde gehouden sijn tzelve te gedoogene den zelven +daerinne midts gaders inde costen van desen processe +ter taxatien ende moderatien van. voors. rade condempnt. +gedaen inder stadt van bruessele den derthiensten da +der maendt van meije int jaer duijsent vijfhondert +tachtentich +etc. +inder zaken geport ende hangen. +inden rade van onsen heere den coninck van castillien +van leon van arragon van navarre van napels etc., +eertshertoge van oistenrijck, heroge van bourgoingnen +van lothrijck, van brabant, van limborch van luxemborch +etc., greve van habsborch, van vlanderen van arthois +etc., geordineert in desen zijnre mats lande van brabant +tusschen catherina bondaens weduwe wijlen adriaen +vander beken, suppliante ter eenre, ende barbara +de vergara, weduwe wijlen anthonio palos gedaeghde +ende resumente ter andere syden, gesien ende gevisiteert +wel ende int lange inden voers. rade van brabant +die requeste van wegen der voers. suppliante alhr. +gepresenteert metten acten van. zelven rade eensamentl. +die memorien der voers. suppliante ende stucken bij +haer daer bij vueght, ende op al wel ende rijpelijck +gelet, met oock gecosidereert tgene desinen in desen +behoorde te considererene, onse heere die +coninck hertoge van brabant etc., doende recht +tusschen die voors. partijen, seeght ende vercleert +dat die voors. resumente schuldich ende gehouden is der +voers. suppliante te gevene staet ende inventaris van +jonffr. helena +serana wede wijlen +jeroninij de spinosa +francisco daguillar +porres +van allen den goeden haer suppliante ende wijlen heur +voers. man adriaen vander beken toebehoort hebben. +ende daer aff die voers. wijlen anthonio parlos der +resumente man dadministratie gehadt heeft, ende +tot dije der voers. suppliante te doene rekeninge, +bewijs ende reliqua vander zelver zijne. administratie +in tgene des voers. is der voers. resumente condempner. +midtsgaders inde costen van den processe ter taxatien +ende moderatien vanden voors. rade van brabant +gedaen ende zoo uuijtgesproken inder stadt van +bruessele den iersten dach der maendt van februario +int haer duijsent vijffhondert tachtentich etc. +alzoo onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van napels etc. +eertzhertoge van oistenrijck, hertoge van bourgoingnen, van +lothrijck van brabant van limborch van luxemborch etc. +grave van habsborch van vlaenderen van arthois etc. +in sijnen rade geordineert in desen zijnre mats lande +van brabant waer den veerthiensten dach der maendt +van october lestleden van wegen jonffrouwe helena +serana weduwe wijlen jeronimi de spuiosa bij heure +supplicatie verthoont ende te kennen gegeven geweest in +substantie hoe dat zij suppliante uuijt crachte van +sekeren vonnissen in den voors. rade tot heuren voordeele +op den lesten dach der maendt van februario int +jaer xvc negenentzeventich teghen francisco d'aguillar +xorres ende compagnie gegeven waere decreterende de +huijsen binnen der stadt van antwerpen gelegen den +zelven porres ende compagnie toebehoorende ende waere +in materie vand. zelven decrete zoo verre gexecedeert +geweest, dat die voers. huijsen waeren vercocht, ende den +palmslach daer aff gegeven, ende waeren voorts respectivel. +gedaeght ende gecontumaceert alle crediteuren rentueren +ende alle andere recht oft acte op de voers. goeden pretenderen. +te compareren teenen zekeren gelegen dage inden voers. +rade, ende hoewel in premdicie van dijen ende den +procedueren inden zelven rade begonst nijemanden en +wae. geonck oft en behoorde daertegens nijet te +attempteren, soo haden nochtans eenige rentieren +oft andere pretenderende recht oft acte op de voers. +goeden te hebben hen doen onlancx vervoordert dezelve +te vercoopen ende anderssins daeroppe bij besetsele +verreijcpele ende dijergelijcke uuijtwinningen te procederen +directelijck tegens ende in premdine vand. voers. proceduen. +enden voors. rade begonst alwaer zij tzelve zouden +behooren te doene ijet willende pretenderen op de voors. +goeden ende alzoo bij notoiren attemptate ende tot +grooten achterdele vander voers. suppliante ende noch +meer wesen zoude in dijen daertegens nijet en wordde +versien gelijck zij seghde midts den welcken zoo hadde +die voers. suppliants zeer oijtmoedelijck gebeden om +zijnre mats oepene brieven, uuijt crachte vande wercke +gebleken van tgene des voors. is zoo vele dats genoech +waeren allen den ghenen die op de voers. goeden +alzoo waeren procederende op zekere groote penen +tot behoeff van zijnre mats te verbeurene bevolen ende +geordineert zoude wordden de voers. procedueren +contrarie den voers. decrete voorts gekeert als +attemptaet costeloos ende schadeloos te casseren +renoceren, aff doot ende te nijete te doene ende tot +dijen te betalen die costen vande zelve oepen. brieven +ende heure executie, ende in gevalle van appositie +weijgeringe oft vertreck gebleken als voere alle +xx +voordere proceduere ierst ende vooral gehouden in +state ende sureantie ende de voers. bevelen op de +penen voers. stadt grijpende, nijettegenstaen. appositie +oft appellatie ende sonder prejudicie der zelver +dat den apponent oft apponenten dach zoude wordden +bescheijden te comparerene indien voers. rade om aldaer +de redenen van hune appositien op te doene ende te +verclerene tantwoordene ende inder saken voorts +te procederen naer behooren welcke supplicatie +inden voors. rade sien waere bij appoinctemente +op de marge van dijer gestelt geseeght geweest +dat die voers. suppliante zoude heur versueck doen +op de role vanden zelven rade in presentie van heure +tegenpartije oft procureur der zelver daertoe +behoorlijck gedaeght sijnde ende wesende +dijen achtervolgende ten versuecke der voers. suppliantie +bij zekere zijnre mats officier ende deurweerdere van. +voors. rade gedaeght henrick terstens te sijne ende te +comparerene op de voers. rolle, ende die voers. partijen +aldaer ten dage daerop dienende ende andere +daer aff onderhouden comparerende zoo bij hen +zelven in persoone als bij hune procureurs waere +den voerden dach der maendt van november +insgelijcx lestleden van weghen der voers. suppliante +verhaelt geweest tgene des voers. is, ende daer +uuyt gecocludeert ende gecosendeert tot cassatie +ebde anderssins tot zulcken oft gelijcken eynde +als boven, makende heijsch. van costen, waerop +oft tegens die voers. gedaeghde antwoordende +hadde midts verscheijden redenen ende middelen van +zijn. wegen ter contrarien geallegeert gecotendeert +tot surreptien ende obreptien der voers. supplicatie oft +requeste ende dat die voers. suppliante om die gepnteert +appoinctement daerop verworven ende daer uuijt gecontemp.t +te hebbene in maten vuegen ende tot zulcken eynde gelijck +zij dat als boven hadde gedaen gehadt zoude vercleert +wordden nijet ontfangbaer, makende insgelijcx +heijsch van costen schaden ende interesten, ende die +voers. partijen voorts respectivelijck in plaetse van +replijcke ende duplijcke persisteren. in heur voers. eijnden +ende conclusien te wederzyden, waeren de zelve partijen +zoo gehoort, finalijcken geappoincteert die redenen +ende middelen bij hen als voe. geallegeert ende ver= +balijcken bedinght over te gevene bij gescifte ende daer +bij te vuegene die stucken titulen ende munimenten +daermede zij hen tot instificatie van henlieden +meijningen ende instantien respective in dijer saken +zouden willen ende mogen behelpen, ende van al te +dienene binnen zekeren tijde hen daertoe geprefigeert +om dat gedaen ende allet oversien voorts geappoincteert +oft anderssins gecordineert te worddene zoo behoor. +zoude achtervolgende welcken appoinctemente +die voers. gedaeghde hadde van sijne scriftuer van +redenen ende stucken behoorlijcken gedient ende +nijet die voers. impetrant maer waere zij +des in gebreke cheweest ende gebleven, gesien +ende gevisiteert wel ende int lange +inden voors. rade van brabant die reijneste +bijde voors. suppliante aldaer in materie van +attemptaet gepresenteert metten acten van. zelven +rade die scriftuere van redenen ende andere stucken +by den voers. gedaeghde alleen gedient wesen. +die voers. suppliante van heure scriftuere van reden. +versteken ende op al wel ende rijpelijck gelet +jan gordeman +hend. de bruyne +met oock gecosidereert tgene desinen in desen behoorde te +considererene onse heere die coninck +hertoge van brabant etc., seeght ende vercleert voor +recht dat die voers. reijneste der suppliante is surreptijs +ende obreptijs ende dat die zelve suppliante om daer uuijt +gecotendeert te hebbene in maten ende vuegen gelijck +zij dat heeft gedaen nijet en is ontfangbaer condem= +nerende heur suppliante in die costen van desen ter taxatien +ende moderatien vanden voors. rade, gedaen ende +zoo uuijtgesproken inder stadt van bruessele den +zessentwintichsten dach der maendt van meert int +jaer duijsent vijffhondert tachtentich +etc. +inder zaken geport ende hangende +inden rade can onsen heere den coninck van castillien +van leon van arragon van navarre van napels etc. eertz= +hertoge van oistenrijck hertoge van bourgoingnen, van lothrijck +van brabant van limborch van luxemborch etc. greve +van habsborch, van vlaenderen van arthois etc., geor= +dineert in desen zijnre mats lande van brabant tusschen +jan gordeman pachtere van zijnre mats montmoelen +binnen deser stadt van bruessele gelegen suppliant ter +eene, ende henrick de bruijne rescribent ter andere +zijden, gesien ende gevisiteert wel ende int lange +in den voors. rade van brabant die requeste bij den voers. +suppliant aldaer gepresenteert den derden dach der +maendt van aprille int jaer xvc negenentzeventich +metten appoinctemente ten zelven dage daerop gestelt +eensamentlijck die rescriptie by den voers. rescribent +daertegens overgegeven, replijcke ende duplijcke +respective der voers. partijen metten stucken daerbij +gevueght ende op al wel ende rijpelijck gelet met +oijck gecosidereert tgene desinen in desen behoorde te +niclaes van volcxen +niclaes de smeth +considererene, onse heere die coninck +hertoge van brabant etc., sonder noch ter tijt recht +te doene op te versochte cassatie, ordonneert partijen +te comparerene voor comissarisen uuijten voers. rade +daertoe te deputerene, ende voor de zelve pertinente +conclusien te nemene, midtsgaders tot verificatie +van hune intentien behoorlijck bescheedt over te gevene +permitterende nijettemin tot voorderinge van partijen +rechte, dat de zelve partijen zonder prejudicie vander +materie van jurisdictien zullen mogen voorde voers. +comissarisen sommierlijck procederen inde materie van +preferentie inden voers. processe naerdere geruert, ende mers +bij provisie, om tzelve gedaen ende al gesien voorts +geordineert te worddene naer behooren, gedaen inder +stadt van bruessele den veerthiensten dach der maendt +van meije int jaer duijsent vijffhondert tachtentich +phle. bij der gratien goide coninck +van castillien van leon van arragon van navarre van +napels van secillien van majorcaijne van sardaine van. +en landen van indien ende vaster eerden der zeer occeane +eertshertoge van oistenrijck, hertoge van bourgoingnen +van lothrijck van brabant van limborch van luxemborch +van geldre ende van milanen, grave van habsborch +van vlaenderen van arthois van bourgoingnen, palsgrave +ende van henegouwe van hollandt van zeelandt van +namen ende van zutphen, prince van swane, +merchgrave des heijlichs rijcx, heere van vrieslandt +van salins van mechelen, vander stadt steden ende +landen van uuijtrecht, overijssel ende groeningen +ende dominateur in asien ende in affricken, allen +den ghenen die dese onse oepen. broeven zullen sien oft +hooren lesen saluijt, alzoo ons in onsen rade geord. +in desen onsen lande van brabant waere den twelfsten +dach der maendt van december int jaer xvc +achtentzeventich van weghen niclaes van volcxen +bij sijne supplicatie verthoont ende te kennen gegeven +geweest in substantie hoe dat hij suppliant hadde +gehadt proces voorde scepenen van leeuwe sinte +peeters teghen niclaes de smeth, waer inne zoo verre +waere geprocedeert geweest dat de voers scepenen op den +iersten dach der voers. maendt van december hadden +gewesen zekere diffinitijf vonnisse ten achter deele +vanden voors. suppliant, waer af de zelve suppliant +hem daerbij bebindende grootelijcx gegraveert midts +redenen doen in tijden ende wijle naerdere te deducerene, +bij syne voers. supplicatie aen ons appelleerde gelijck +hij tzelve soude hebben gedaen binnen de thien dagen +daertoe staende zoo verre hij vanden voors. vonnisse +wae. geadverteert geweest, dwelck ierst tot sijnder +kennissen waere gecommen den elfsten dach der voers. +maendt zoo hij by eede waere bereedt te affirmeren +zulcx dat den laps ende overstrijcke vande thien dagen +hem nijet en behoorde nae recht prejudiciabel te +wesene gelijck hij seyde, ons daeromme zeer oijtmoedel. +biddende die voers. suppliant om onse oepen. brieven van +appellatien in behoorlijcker formen met clausule +van relienemente vanden voers. overstrijcke ende +laps vanden tyde, welcke onse oepen. brieven van +appellatien inhoudende die voers. clausule, den voers. +suppliant ende appellant gegundt ende geexpedieert +synde waeren uuijt crachte der zelve tot sijnen +versuecke bij zekere onse officier ende deurweerdere +van onsen voors. rade gedaeght geweest die scepenen +van leeuwe sinte peeters, te sijne ende te comparerene +teenen zekeren gelegenen doen toecomende ende nu lange +overstreken dage in onsen voers. rade van brabant +om aldaer hun voers. vonnisse te sien ende hooren wijzen +ende vercleren nul, machteloos ende van onweerden +often minsten ondeughdelijck, qualijck ende tonrechte +gegeven op dat alzoo behoorde ende over alsulck te +corrigeren ende beteren nae recht, tzelve hun vonnisse +te sustineren ende verantwoorden op dat hun goet dochte +tantwoordene ende inden zaken voorts te procederen +zoo behooren zoude, waere oock den voers. dach geinthimet. +geweest den voorgenoempden nicolaes de smeth, ten +eijnde dat hij alsdan alsdaer oock zoude sijn ende copareren +zoo verre hem dat goet dochte ende die voers. zaken ende +materie van appellatien hem enichssins aenginge oft +toebehoorde, ende te dage daer op dienende ende +andere daer aff onderhouden comparerende in onsen +voors. rade die voers. partijen zoo bij hen zelven in +persoone als bij hunne procureurs, nae dijen dat van +wegen den voers. gedaeghde waere aldaer overgeleeght +geweest tproces voor hen tusschen den voers. appellant +ene geintimeerde beleydt, ende vercleert tvonnisse by +hen daerinne gegeven nijet te willen sustineren stellende +partije tegen partije, ende dat visie vanden zelven processe +waer den voers. partijen in presentie oft absentie deen des +anders geaccordeert geweest ende dach om inder voers. saken +ende materie van appellatien voorts te commen proceden. +zoo behooren zoude, hadde dijen naevolgen. inder zelver +zaken ende materie van appellatien zoo verre geprocedeert +geweest alsdat bij appoinctemente van onsen voers. rade +voers. proces van partijen waere gehouden geweest +voor proces in gescrifte, ende als scriftelijck voor de +voors. gedaeghde beleydt, ende dijen aengemerct hadden die +voers. partijen ten beyden syden versocht dat recht +zoude wordden gedaen uuijten voorgaenden acten weeler +wel oft qualijck by de voers. gedaeghde waere gewesen +geweest, concluderende pertinentelijck tot dijen eijnde +xxiii +in materie van appellatien ende makende heijsch van coste. +die voers. appellant van deser ende der voergaender +instantien, ende die voers. geinthimeerde van deser +instan. alleenlijck, ende tot dijen van schaden ende intereste. +waer aff waere ter ordinantie van onsen voers. rade +gemaect geweest acte ende geseeght dat die gevueght +zoude wordden totten voers. processe van partijen +ende dat men hen daerop zoude recht doen naer +behooren, ende die voers. sake ende materie van +appellatien aldus gesloten ende in state om wijzen +gestelt synde waere ons in onsen voers. rade van wege +des voers. appellants op ten zevensten dach der maendt +van januario lestleden overgegeven ende gepresenteert +geweest zekere andere zijne supplicatie oft requeste +civile, daerbij versueckende ende oijtmoedelijck biddende +hem geaccordeert te wordden de feijten ende de +designatie inde zelve requeste civile begrepen ende +geruert alnoch te mogen allegeren ende doen midtsgaders +in gevalle van ontkennen thoonen behoudelijck partije +adverse heure desen ende thoon ter contrarien +nijettegenstaende den stijt van onsen voors. rade +ende staet van. voers. processe, maer dat hij suppliant +daer aff midtsgaders van allen anderen negligentien +ende versuymptheyden daerinne gecomitteert zoude +wordden gereleveert, midts betaelende die costen van +retardatien zoo verre daer eenige waeren, welcke +supplicatie oft requeste civile in onsen voers. rade +gesien waere bij appoinctemente op de marge van dijer +gestelt geseght geweest dat die voers. suppliant +zoude sijn verzueck doen op de rolle vanden zelven onse. +rade partije oft procureur daertoe behoorlijck +gedaeght zijn., ende wesende dijen achtervolgende +ten versuecke des voers. suppliants gedaeght die +procureur des voers. geinthimeerde te comparerene +op de voers. rolle ende de voers. partijen aldaer com= +parerende waere van weghen des voers. suppliants +verhaelt geweest inhouden van zijnder voers. supplicatie +oft requeste civile ende midts den redenen ende +middelen daerinne begrepen gecocludeert tot zulcken oft +gelijcken eijnde als boven, makende heijsch van costen +waerop oft tegens die voers. geinthimeerde in dyer +materie van requeste civile originael gedaeghde +antwoordende hadde midts verscheyden redenen, ende +middelen van sijnen weghen ter contrarien geallegeert +gecotendeert ten eijnde van surreptien ende obreptien +der voers. supplicatie oft requeste civile, ende dat +die voers. suppliant om die gepresenteert appoinctemet +daerop verworven, ende daer uuijt gecotendeert te +hebbene tot zulcken eijnde als hy dat hadde gedaen +gehadt vercleert zoude wordden nijet ontfangbaer +makende insgelijcx heijsch van costen verclerende +nijettemin tevreden te sijne dat die voers. requeste +zoude wordden gevueght totten voers. processe van +appellatien behoudelijck dat hij geinthimeerde daer +bij oijck zoude mogen vuegen zijne redenen van impertinen. +ter contratien, om int decideren van dijen op al al sulcken +regardt genoemen te worddene als behooren zoude +dwelck alzoo bij appoinctemente van onsen voers. +rade geseght sijnde te moeten geschieden, hadden +naemaels die voers. partijen ten beyden zyden aengaen. +de voers. vueginge voldaen ende zeer erustelijck versocht +ende gebeden hun recht ende justicie geadministreert te +worddene, doen te wetene dat gesien +ende gevisiteert wel ende int lange in onsen voers. +rade van brabant tproces der voers. partijen voor de +voers. scepenen van sinte peeters leeuwe in desen +gedaeghde scriftelijck beleydt ende voor zulcx bij onsen +xxiiii +voers. rade gehouden metten vonnisse byde zelve gede. +daerinne gegeven daer aff geappelleert is, oepen. +brieven van appellatien ende dacten van onsen voers. rade +midtsgaders die requeste civile des voers. appellants +ende de redenen van impertinentien bij den voerseyde +geinthimeerde daertegens overgegeven, ende op al gelet +met oijck gecosidereert tgene desinen in diesen behoorde +te considererene, ende dat zoude hebben cunnen ende +mogen gemoveren, wij bij goede ende rijpe deliberatie +van rade reijcierende die voers. requeste civile hebben +geseeght, gewesen ende vercleert ende bij desen onsen +uuyterlijcken vonnisse seggen wijzen ende vercleren +voor recht, dat by de voers. gedaeghde op ten iersten +dach der maendt van december int jaer xvc +achtentzeventich tusschen die voers. partijen wel is +gewesen geweest, qualijck ende tonrechte bij den voers. +appellant van hunnen vonnisse geappelleert, sal +daerome tzelve vonnisse stadt grijpen ende zijn +volcommen effect sorteren, condempnerende den voers. +appellant inde costen van deser instantien ter +taxatien ende moderatien van onsen voers. rade +met oock inde pene van onwijzer appellatien +eensamentlijck inde pene van vier karolusguld. +ter zaken vande voers. gereycieerde requeste civile +ende des toirconden hebben wij onsen zegel hier aen +doen hangen, gegeven in onser stadt van bruessele +den zessentwintichsten dach der maendt van meerte +int jaer ons heeren duijsent vijfhondert tachtentich +van onse rijcken van castillien van leon van arragon etc. +txxve, ende van napels etc. txxviie, +servaes cuypers +franchois schellemans +guille. verheyden +servaes hecheleers +cum suis +alzoo onsen heere den coninck +van castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc. eertshertoge van oistenrijck hertoge van +bourgoingnen van lothrijck van brabant van limborch +van luxemborch etc., greve van habsborch van vlaende. +van arthois etc., in sijnen rade geordineert in dese +zijnre mats lande van brabant waere den achthienste. +dach der maendt van januario lestleden van weghen +servaes cuijpers woonende binnen der stadt van +antwerpen belast met huijsvrouwe ende derthien levende +kinderen bij zijnre supplicatie verthoont ende te kennen +gegeven geweest in substantie hoe dat hij suppliant +binnen cortte jaeren hier waerts groote excessive schade. +hadde geleden ierst in het saccagement der stadt van +mechelen daerbij alle sijn gereet hadde gelaten ende +moeten betalen groot rantsoen voor het sauvement +van zijn. lijve huijsvrouwe ende kinderen ende daer nae +bijnnen der stadt van antwerpen aldaer hij van gelijcken +hadde verloren alle dat hem was resterende boven +tgroot rantsoen dwelck hij hadde moeten betaelen +hebbende boven dijne oijck verloren ende geleden diverssche +andere verliesen als aen van bancquerouten, beschadichde +borchtochten ende anderssins, soo dat hij daer deure +waere gecommen in zoo groote schulden dat hem +nijet mogelijck en waere die zelve te betaelene, midts +den welcken dreijghden hun eenige van. crediteuren +te overvallene ende te stellene in stuck te gevanckenisse +daer hij suppliant waere geschapen van armoede te +vergaene ende te moeten verlaten in groote desvlatie +die voers. zijn. huijsvrouwe ende kinderen ende en +xxvi +wiste egheen middele om hem daer aff te libererene dan +bij het miserabel beneficie van cessien waertoe hem +suppliant van noode sijnde te hebbene zijn. mats oepen. +brieven in cas van cessien met committimus inden voers. +rade van brabant midts dijen dat die voers. crediteure. +waeren woonachtich in diversche plaetsen ende +jurisdictien, nijet resorterende onder een immediaet +hooft, want waeren eenige van hen hen houdende +inden lande van hollandt ende andere tot aken +ende elders, gelijck hij suppliant zeijde hadde +daeromme die voers. suppliant om de zelve zijnre +mats oepen. brieven zeer ojtmoedelijck gebeden, welcke +oepen. brieven van cessien den voers. suppliant gegundt +ende geexpedieert sijnde met committimus als voe. +ende inhoudende clausule van authorizatie, hadde +uuijt crachte van dijen tot sijnen verzucke als impetr. +vande zelve oepen. brieven zekere zijnre mats officier +ende deurweerdere van. voers. rade binnen der voers. +stadt van antwerpen gedaeght franchoijs +schellemans guille. verheyden cremere, servays +hecheleer den ouden, emondt doppegieter de jongen +emondt doppegietere den jongen, christoffel spechhouwe +jooris santerneel, perpetuo table jonffrouwe +lucia de weduwe nijs ende jan specaert, ende +hem ghebbende voorts die voers. deurweerdere gebonden +buijten der voers. stadt van antwerpen op ten werff +hadde het aldaer bij openbaeren edicte insgelijcx gedaeght +jan diericxz., peeter gheertss., gheert van os, rochus +jaspars ender cornelis janss. houbraken alle als +crediteuren des voers. impetrants, te zijne ende +te comparerene inden voers. rade van brabant +respectivelijck opten zeventhiensten dach der maendt +van meerte oijck beyde lestleden om aldaer bij den voers. +voers. impetrant te sien presenteren die voers. oepen. +brieven van cessien ende te verzuecken d'interinement +vande zelve, ende dijen achtervolgende te sien doen +cessie van alle zijn. goeden tot behoef van zijne +crediteuren, zoo dat nae recht ende dordonnancie +daerop gemaect behoorde, ende gemerckt ten voers. +zeventhiensten februarij ende drijentwintichsten +meerte die voorgen. gedaeghde noch procureur voor +hen inden voors. rade nijet en compareerden behoort +nochtans verbeydt ende voorts geroepen zijn. waere +den voors. impetrant tegens de zelve gedaeghde +nijet compareren. geaccordeert geweest deffault +oft ierste contumacie tot zulcken proffijte als +behooren zoude ende andere zijn. mats oepen. brieven +inhoudende inthimatie enden authorizatie, welcke +andere oepen. brieven geexpedieert zijn. waeren uuijt +crachte van dijen ten verzuecke des voers. impetrants +behoorlijcken herdaeght geweest zoo bij edicte als +anderssins die bovengenoempde franchoijs scellemans +guille. verheyden, servaes hecheleer den ouden, emont +doppeghieter, emondt doppegietere den jongen +christoffel spechhouwere, jooris scanternel, perpetuo +table, jonffrouwe lucia de weduwe nijs, jan speccart +jan diericxz., peeter gheertss., gheerdt van os, rochus +jaspars ende cornelis janss. houbraken, ter zijne +ende te comparerene inden voers. rade succesivelijck +opten drijentwintichsten meerte insgelijcx lestleden +ende den achtiensten des. voers. tegenwoordiger +maent van meije, om aldaer den voers. impetrant +te sien ende hooren aenwijzen tproffijt vanden +voers. iersten deffaulte oft contumatie oijck +xxvii +tantwoordene op dinhouden van de voers. ierste oepenen +brieven, ende inder zaken ende materie van cessie +voorts te procederen ende sien appoincteren zoo behooren +zoude ende dat met inthimatie quamen zij alsdan oft +nijet men altijts inder voers. zaken zoude voorts +procederen ende appoincteren als behooren zoude +henlieden absentien oft nijet comparitien nijet +tegenstaende, ende waeromme ten zelven drijen= +twintichsten meerte ende achthiensten deser tegen= +woordiger maendt die voers. gedaeghde ende +herdaeghde noch procureur voer hen wederomme +nijet en compareerden behoorlijck nochtans +verbeydt ende voort geroepen zijn. als boven waere +den voors. impetrant tegens hen geaccordeert +geweest andere deffault oft tweeste contumacie +tot behoorlijcken proffijt ende hem gepermitteert tzelve +proffijt inden voers. rade over te leggene ende +daerbij te vuegene die voers. oepen. broeven metten +exploiccten daeruuijt ende naegevolght ende dacten +vanden zelven rade, eensamentlijck die stucken +titulen ende minumen. dienende ter justificatien van +zijnder meijninge ende intentie, om dat gedaen +ende allet oversien opt proffijt vande voers. twee +deffaulten oft contumatien geppoincteert te worddene +zoo behooren zoude welcken achtervolgen. hadde +die voers. impetrant naemaels tvoers. proffijt +inden voers. rade gedient ende overgegeven, ende +zeer ernstelijck versocht ende gebeden hem recht +ende justicie geadministreert te worddene +gesien ende gevisiteert wel ende int +lange inden voers. rade van brabant doepen. +brieven byden voers. impetrant aldaer verworven, metten +acten vanden zelven rade daerbij blijct dat midts der +non comparitien vande voers. gedaeghde ende herdaeghde +den voers. impetrant is geaccordeert deffault ierste +ende tweeste ende hem gepermitteert zijn proffijt inden +voers. rade over te hier leggene, gesien tot dijen tzelve +proffijt metten stucken daerbij gevueght ende op al wel +ende rijpelijck gelet, met oock gecosidereert tgene desinen +in desen behoorde te considererene, onse heere +die coninck hertoge van brabant etc., voer +tproffijt van. voers. deffaulten versteeckt den voers. +gedaeghden ende herdaeghden van allen exceptien declinatoir +dilatoir ende premptoir, ende ten principale, interineren. +doepen. brieven van cessien des voers. impetrants +seeght ende vercleert dat die zelve impetrant +deffect van dijen zal volcommelijck geuijeten ende gebruijcken +nae heure forme ende teneur, gedaen ende zoo +uuijtgesproken inder stadt van bruessele den +eenentwintichsten dach der maendt van meije +int jaer duijsent vijffhondert tachtentich +phle. bij der gratien goide coninck +van castillien van leon van arragon van navarre van +napels van secillien van mayorcyne van sardaine van. +eijlanden van indien ende vaster eerden der zee occeane +eertshertoge van oistenrijck, hertoge van bourgoingnen +van lothrijck van brabant van limborch van luxemborch +van geldre ende van milanen, grave van habsborch +van vlaenderen van arthois van bourgoingnen palsgrave +ende van henegouwe van hollandt van zeelandt +van namen ende van zutphen prince van swane +condempnacie +gheeraert grameije +carel coognel +xxviii +merchgrave des heijlichs rijcx, heere van vrieslandt +van salins van mechelen vander stadt steden ende +landen van uuijtrecht, overijssel ende groeningen +ende dominateur in asien ende in affricken, allen +den ghenen die dese onse oepen. brieven zullen sien oft +hooren lesen saluijt, alzoo op heden date van desen +waeren gecomen ende gecopareert voor ons in onsen +rade geordineert inden voers. onsen lande van +brabant mr. lijbrecht de velle procureur +postulerende inden zelven onsen rade in den naem +ende van weghen gheeraerdts gramaije ter +eenre ende mr. jan sittaert insgelijcx procur. +postulerende in onsen voors. rade in den naem van +harle cocauiel coopman residerende binnen onser +stadt van antwerpen ter andere zijden, ende dat +die voers. mr. lijbrecht de velle uuijt crachte +ende nae vermogen vander procuratie speciale +ende irrevocable hem by den voers. gheeraerdt +gramaije gegeven hier onder geruert hadde +aldaer inden naem desselfs gheeraerdts gramaije +vercleert ende gecosenteert alle tgene des hij gramaije +opten vierden dach deser tegenwoerdiger maendt +van meije zelve hadde vercleert ende gecosenteert +voer niclaes beydaels als openbaer notaris in +presentie van zeke. getuijgen naer uuijtwijzen van. +bescheede ende instrumente notariael daer aff +gemaect ende geexpedieert ende welck instrument +notariael inhoudende oijck de procuratie speciale +des voorgenoempde mr. lijbrechts de velle +de zelve de velle in onsen voers. rade over gaff +ende waer aff die teneur van. waerde te woerde +hier nae volght ende is dese inden jaere ons +heeren jesu christi duijsent vijffhondert tachtentich +den vierden dach der maendt van meije, compareren. +door mij niclaes beydaels openbaer notaris bijden +rade van sijnder mat geordineert in brabant ge= +admitteert sijnde ende den getuigen naegenoempt deersont +mr. gheeraerdt gramaije heeft geseeght ende ver= +cleert, seijde ende verclaerde midts desen, hoe dat +hij comparant om te vervallen zekere zijne notel. +affairen, hadde op den naestlesten februarij anno +xvc vierentzestich gecedeert, getransporteert +verobligeert ende geassesteert in handen van mijn. +heere den stadthoudere vanden leene. van brabant +in presentien van zekere leenmannen vanden zelven +hove tot behoeve van pr. caerle cocqinel +coopman residerende binnen deser stadt van antwerpen +sijne heerlijckheden van sgraven wesele ende st. +job int ghoir, met allen heuren toebehoorten ende +appendetnen, in alder vuegen ende manieren, als +hij die van onsen heere den coninck als hertoge van +brabant te leene houdende was, om daer aene te +verhalene de somme van vijfventwintich duijsent +acht hondert carolusgulde, die de voers. +cocqinel hem comparant hadde geleent, ende +welcke somme de voers. comparant den zelven +cocqinel gelooft hadde te betaelen, ende restitueren +den vijffventwintichsten februarij anno vijfthien= +hondert vijfventzestich ende want hij comparat +die middelen nijet en heeft gehadt, noch alnoch en +heeft, omme den voers. cocqinel de voers. somme +te restitueren, ende dat de staten van brabant +willende voor zekere heure gepretendeerde +tachterheijt procederen tot decrete vande voers. +xxx +heerlijckheyden waeren gecondempneert tzelve te doene +op den last vande voers. vijffventwintich duijsent +achthondert guldenen ende dat daer nae den voers. +staten waeregeordineert geweest tvoers. decreet +te interponeren binnen zekeren geprefigeerden tijde +oft dat anderssins den zelven tijt overstreken zijn. +den voers. cocqinel werdde gepermitteert, dat hij +dbescheet van hijpothecayne tot sijnen behoeve op de +voers. heerlijckheyden gedaen zoude mogen te wercke +stellen, daerinne de voers. heeren staten oijck +hadden gecopenteert, soo hadde de voorseyde +cocqinel, de voers. heerlijckheden op den lesten aprilis +lestleden vuijt handen mijns voers. heeren des +stadthouders te leene ontfangen ende de heerlijcke +rechten daertoe staende betaelt, maer wandt +de voers. cocqinel aenbeerdende de possessie van. +zelve heerlijckheden in langen tyden nijet en zoude +comen geraken tot voldoeninge van sijnder voers. +sommen metten interesten van dijen dwelck noch +dagelijcx lanx zoo meerder meerder zoude verloopen, soo +ist dat de voers. comparant heeft vercleert te +consenteren, gelijck hijts consenterende bij desen +dat de voers. cocqinel zal mogen procederen tot +vercoopinge van. voors. heerlijckheden, om daer aene +zijne tachterheijt te verhalen ende dat hij tot +dijen eijnde zoo inden rade als leenhove van brab. +zal wordden gecondempneert, sonder hieromme +eenige voordere provisie te maeten verwerven +oft eenige procedueren te doen, hebbende tot dijen +eijnde gecostitueert specialijcken ende irrevocabelen +last gegeven ende gheeft midts desen, mrs. lijbrechte +de velle, cornelise diericx ende laureijse pijnaerts +ende elcken van hen besondere, omme inden naeme van +hem constituant ende van zijnen twegen, te compareren +voor den voors. rade, midtsgaders stadthoudere +ende mannen van leene van brabant voers., ende +aldaer te consenteren int decreet ende vercoopinge +van. voers. heerlijckheden metten toebehoorten, ons byd. +voers. cocqinel daer aene te verhalen die voerscreven +somme van vijffventwintich duijsent acht +hondert guldenen metten intereste van dijen, ende +oijck omme aldaer tvoers. vercleren, consent, ende +al tgene wes voers. is te vernijeuwen, ende hem in +allen tzelve te laten goetwillichlijcken condem= +neren, gelovende al tzelve van weerden te +hebben ende houden tallen dagen, onder obligatie van +sijnen persoon ende goeden, ruerende ende onruerende +tegenwoordige ende toecomende, dit is gedaen +tantwerpen ten huijse mijns notaris gestaen byd. +borssen vanden cooplieden, in presentien van +hillewart mette penningen ende gaspar bernart +inwoonders der zelver stadt, getuijgen hiertoe +geroepen ende gebeden, aldus ondergeteeckent, +n. beydaels nots. publicus etc., verclerende +voorts die voers. mr. lybrecht de velle, navolgen. +sijnder voers. procuratien tevreden te sijne, te +consenterene ende te verzueckene dat die voer= +genoempde gheeraerdt gramaije zijn. costituat. +zoude wordden gecodempneert int onderhouden +volvueren ende achtervolgen van alle het inhouden +vanden voers. instrumente notariael ende anders. +ten eijnde ende effecte als inden zelven instru= +mente, ende dat die voers. mr. jan sittaert +inden naem ende van wegen des voers. haerke +cocqinel gehoort ende verstaen hebbende tgene +des voers. is ende tzelve al accepterende hadde +onsgelijcx versocht de voers. condempnatie ende +dat daer aff zouden wordden geexpedieert ende +hem gelevert onse oepen. brieven in behoorlijcke +formen, doen te wetene dat gesien +ende gevisiteert wel ende int lange in onsen +voers. rade van brabant, tvoers. instrument +notariael aldaer als boven geexhibeert ende +gehoort tvercleren ende consenteringe by den +voorgenoempden mren. lijbrechte de velle uuijt +crachte ende nae vermogen der voers. zijnder +procuratien speciael ende irrevocable inden naem +des voers. gheeraerdts gramaije als voe. gedaen +met oock dacceptatie des voers. mr. jans +sittaert inder qualiteijt voerscreven, ende +voorts tverzuecke van partijen respective als +boven, wij gemeijght wesende ter beden ende +begheerten der zelver partijen hebben den +voorgenoempden gheeraerdts gramaije gecon= +dempneert ende by desen onsen vonnisse condempnen. +te onderhouden, volvueren ende achtervolgen +alle het inhouden vanden voors. instrumente +notariael hierboven geincorporeert ende +anderssins ten eynde de rechte als inden zelven instrumen. +naer sijne forme ende teneur, ende daertegens +nijet te commene noch te doene by hem zelven +oft yemanden anders directelijck noch indirectel. +in enniger manieren, accorderende daer aff +den voers. kaercke cocqinel dese onse oepen. brieven +van condempnatien om hem te dienene ende +die weduwe ende +erffgenaemen wijlen +jacques van hove +anthonis bacler +daermede te behelpene daer ende alzoo des behooren +ende van noode wesen zal, ende des toirconden +hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen, gegeven +in onser stadt van bruessele den elfsten dach der maendt +van meije int jaer ons heeren duijsent vijffhondert +tachtentich van onse rijcken van castillien van +leon van arragon etc. txxv, ende van napels +txxviie +etc. +phle. bijder gratien goide coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van napels +van secillien van mayorcyne van sardanie van. eylanden van +indien ende vaster eerden der zee occeane, eertshertoge +van oistenrijck hertoge van bourgoingnen van lothrijck van brab. +van limborch van luxemborch van geldre ende van +milanen, grave van habsborch van vlaenderen van +arthois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe +van hollandt van zeelandt van namen ende van zutphen +prince van swane, merckgrave des heijlichs rijck +heere van vrieslandt van salins van mechelen vander +stadt steden ende landen van uuijtrecht, overijssel ende +groeningen, ende dominateur in asien ende in affricken +allen den ghenen die dese onse oepen. brieven zullen sien +oft hooren lesen saluyt, alzoo ons in onsen rade geordonneert +in desen onsen lande van brabant waere den drijen= +twintichsten dach der maendt van december int +jaer xvc zevenentzeventich van weghen der weduwe +ende erffgenaemen wijlen jacques van hove bij hune +supplicatie verthoont ende te kennen gegeven geweest +in substantie hoe dat den zessentwintichsten +dach der maendt van october doen lestleden by de +wethouderen onserstadt van antwerpen voordeele +van anthonis baclers waere gewesen zekere pretens +vonnisse daerbij die voers. wijle jacques waere +gecondempneert den zelven bacler te betaelene ter +zaken van verderninge ende bederffenisse van. sabelen +in questien seven hondert vijffventachtentich croonen +of veertich stuijvers de croone behoudelijck dat aende +voers. somme cortten zoude tweenveertich ponden +vlems eens, permitterende den zelven bacler sijne +gepretendeerde interesten bijnnen eene maendt na de +pronunciatie over te gevene om de zelve by den agent +des voers. jacques gesien ende die diminutien daerop +gedaen voorts tusschen den voers. partijen geordineert +te worddene naer behooren, hebbende den voers. +agent daerenboven gecodempneert inde costen daer +bij die voers. supplian. hen grootelijcx bevonden +beswaert boven die nulliteijt van. zelven vonnisse +uuijt dijen dat die voers. beschadicheijt waere te +vele getaxeert daer af oijck eghen interest en +behoorde te vallen midts dat die voers. sevenhondert +vijffventachtentich croonen procederen van gepretendeerde +beschadicheijt ten anderen en waere den zack nijet +behoorlijck gefurneert oft het proces principael +eertijden in onsen voers. rade van brabant gesien +ende daer uuijt dese questie was spruijt ende int +termineren van. voers. vonnisse nijet gevueght geweest +totte nae stucken, jae en hadde die voers. agent +van. afflijvigen jacques van hove op de requeste +bij hem tot antwerpen gepresenteert om behoorlijck +geinformeert te sijne van de gelegentheijt vander +saken ende tzelve proces te mogen instrueren egheen +appoinctement cunen verwerven hoewel claerlijck +waere blijckende dat onder andere inden zack +vanden nae stucken waere gebrekende het stuck ge= +quoteert lxo. l., boven dijen en hadde die voers. +backer egheen interest cunen gepretenderen zedert +dat hij geduerende dese troublen wae. absent geweest +want by den voers. wijle. jacques nijet en hadde +gestaen dat de zelve nijet eeren waeren geeyndt +jae waere tzelve belet geweest uuijt dijen den sack +hadde moeten overgedragen wordden in den troublen +raedt midts den welcken ende meer andere redenen +doen in tyden ende wijle. te bewijzene waere den voers. +suppliaten van noode hen tegen tvoers. vonnisse te +versiene bij provisie van justicie gelijck zij zeyden, ons +midts dijen zeer oijtmoedelijck biddende om onse oepen. +brieven van reformatien in behoorlijcker formen welcke +onse oepen. brieven van reformatien den voers. supplianten +gegundt ende geexpedieert zijn. waeren uuijt crachte der +zelver tot hunen verzuecke als impetranten van dijen +bij zekere onse officier ende deurweerdere van onsen +voers. rade gedaeght geweest die wethouderen onser +voers. stadt van antwerpen, te zijne ende te compa= +rerene teenen zekeren gelegen doen toecomen ende nu +lange overstreken dage in onsen voers. rade van brab. +om aldaer hen voers. vonnisse te sien ende hooren +wijzen ende vercleeren nul machteloos ende van +onweerden oft ten minsten ondeughdelijck, qualijck +ende tonrechte gegeven op dat alzoo behoorde, ende +over alzulck te reformeren, corrigeren ende beteren +nae recht, tzelve hen vonnisse te sustineren ende +verantwoorden op dat hen goet dochte, tantwoorden +ende inder zaken ende materie van reformatien voorts +te procederen zoo behooren zoude, waere oock den voers. +dach geinthimeert geweest den voorgenoempden anthonis +backer ten eynde dat hij alsdan aldaer oijck zoude +xxxii +zijn ende compareren zoo verre hem dat goet dochte +ende die voers. zake ende materie van reformatien +hem ennichssins aenginge oft toebehoorde, ende +ten dage daerop dienende ende andere daer aff +onderhouden comparerende in onsen voers. rade +jonffrouwe margriete bonet weduwe des voers. +wijle. jacques van hove als impetrante ter eenre +ende die voers. geinthimeerde ter andere zyden, zoo +by hen zelven in persoone als bij hune procureurs +nae dijen dat van weghen der voers. gedaeghde +compareren. insgelijcx bij hunen procureur waere +inden zelven onsen rade overgeleeght geweest tproces +voer hen tusschen partijen beleydt ende vercleert +tvonnisse te bij hen daerinne gegeven nijet te willen +sustineren, stellende partije tegen partije ende +dat visie vanden zelven processe, waere der voers. +impetrante ende den geinthimeerde in presentie +oft absentie deen des anders geaccordeert geweest +ende dach om inder voers. zaken ende materie van +reformatien voorts te comen procederen zoo behooren +zoude, hadde dijen naevolgende inder zelver +zaken ende materie van reformatien zoo verre +geprocedeert geweest alsdat ten lesten bij appoinctemen. +van onsen voors. rade tvoers. proces van partijen +waere gehouden geweest voer proces in gescrifte +ende als scriftelijck voorde voors. gedaeghde beleijt +ende dijen aengemerct hadden die voers. partijen ten +beyden zyden versocht dat recht zoude wordden +gedaen uuijten voorgaenden acten wederwel oft +qualijck by de voers. gedaeghde waere gewesen +geweest concluderende pertinentelijck tot dijen +eijnden in materie van reformatien ende makende +heysch van costen die voers. impetrante van beyde +den instantien die voers. geinthimeerde van deser +instantie oft materie van reformatien alleenlijck +waer aff waere ter ordinantien van onsen voers. +rade gemaect geweest acte ende geseeght dat die gevueght +zoude wordden totten voers. processe van partijen +ende dat men hen daerop zoude recht doen naer +behooren, doen te wetene dat gesien ende +gevisiteert wel ende int lange inden onsen voers. rade +van brabant tproces der voers. partijen voerde +voers. gedaeghde in gescrifte beleydt ende voor zulcx +bij onsen voors. rade gehouden metten vonnisse by de +zelve gedaeghde daerinne gegeven daer af reformatie +is versocht oepen. brieven van reformatien ende dacten +van onsen voors. rade ende op al gelet, met oijck gecon= +sidereert tgene desiven in desen behoorde te considereren +ende dat zoude hebben cunen ende mogen gemoneren +wij bij goede ende rijpe deliberatie van rade, recht +doende inden voors. processe hebben geseeght, +gewesen ende vercleert ende by desen onsen uuijterlijcken +vonnisse seggen, wijzen ende vercleren, dat wel bij de +voers. gedaeghde tusschen die voers. partijen op den +zessentwintichsten dach der maendt van october +int jaer xvc zevenentzeventich is gewezen +geweest, qualijck ende tonrechte van hunen +vonnisse reformatie versocht sal daeromme +tzelve vonnisse stadtgrijpen ende sijn volcommen +effect sorteren condempnerende der voers. impe= +trante inde pene van onwijzer versochter reformatie +ende moderatien van onsen voors. rade ende tot +dijen inde pene van onwijzer versochter reformatie +ende des toirconden hebben wij onsen zegel hier aen +doen hangen, gegeven in onser stadt van bruessel +paulyne sdrossaten +athonis vand. +brande +den eenentwintichsten dach der maendt van meije +int jaer ons heeren duijsent vijffhondert +tachtentich van onse rijcken van castillien +van leon van arragon etc., txxve, ende van +napels etc., txxviie +inder zaken geport ende hangen. +inden rade van onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc., eertshertoge van oistenrijck hertoge +van bourgoingnen, van lothrijck van brabant, van +limborch van luxemborch etc., grave van habsborch +van vlaenderen van arthois etc., geordinneert in +desen zijnre mats lande van brabant, tusschen +paulijne sdrossaten weduwe wijle. jans van rode +impetrante ter eenre, ende anthonis van. brande +meijere, huijbrecht van cutsem ende die weduwe +wijlen jans lambrechts respective kerckmeesteren +ende huijsarmeesteren van ruijsbroeck gedaeghde ter +andere zyden, gesien ende gevisiteert wel ende +int lange inden voers. rade van brabant, doepene +brieven by de voers. impetrant aldaer verworven +metten acten van. zelven voers. rade, eensamentlijck +die scriftueren van redenen ende andere stucken by de +voers. partijen ten beyden zyden gedient ende overgegeve. +ende op al wel ende rijpelijck gelet, met oock gecon= +sidereert tgene desiven in desen behoorde te con= +sidererene, onse heere die coninck hertoge +van brabant etc. recht doende op de exceptie declinatoir +by de voers. gedaeghde geprononeert seeght ende vercleert +affstaende de zelve exceptie dat die voers. gedaeghde +schuldich zijn op de conclusie der voers. impetrante +zoo ten principale als inde provisie genoemen +die zij desen aengaende in judicio contradictaer +in meijninge was te intenteren, midts dat +de nijet ontfanckelicheijt alleenlijck was te +verstaen om de resterende somme oock inre +retentionis te willen gebruijcken ende dat de +voordere absolutie was te verstaen van. schaden +ende interesten bij de voors. gevueghde int voors. +proces gecalculeert, soo hadde de zelve gevueghen +dese supplianten aengegaen ende minnelijck versocht +ten eijnde dat zij heur inde resterende penninge +zouden willen laeten genijeten heure preferentie +ende nae diversche commucatien by de voors. +supplianten ondelinge gehadt hadden de zelve +supplianten bevindende het verzueck der voers. +gevueghde gefundeert ende redelijck te zijne +deur compassie ende medelyden die zij waeren +hebbende met heure voers. kinderen de zake +gemodereert ende metter zeker aengegaen zeke. +transactie ende accordt van dat men heur gevueghd. +zoude laeten genijeten heure de take ende ingebrocht +goeden volgen. den staet ende rekeninge daer aff +bij lambrecht bottin clerck des amptmans der +voors. stadt van antwerpen onderteeckent, ende +hoewel dat de resterende crediteurs der +voors. cleremonts int zelve accordt ende +transactie oock behoorden te consenteren ende +hun te vuegen, bezundere aengemerckt dat het +accordt was tenderende tot gemeijn. oirboire +ende proffijt vande voors. crediteurs daer +die voors. supplianten waeren in meeste nombae +anders nijet soeckende dan dat den voors. staet +des voors. cleremonts eens zoude mogen geliquidieert +wesen, ende dat men zoude weten wat elcken van. +crediteurs desselffs cleremonts zoude mogen +nae rate competeren, soo en wilden nochtans +eenige quaetwillige crediteurs int zelve accordt +ende transactie nijet consenteren, dwelck +alzoo ten deerde tot grooten achterdeele nijet +alleene van de voers. supplianten maer oock +van de voors. gevueghde wesende belast met +heure voors. kinderen die alle meest waeren +jonge dochters de welcke zij geerne ter eeren +zoude brengen inder inder vuegen, dat desen aengemert +ende bezundere want het voortsel van. voors. +quaetwillige anders nergerincx toe entendeerde +dan om de voors. resterende goeden des voors. +cleremonts in processen ende crackeelen te con= +sumeren tot groote bederffenisse ende schade +vande gemeijne crediteuren desselfs cleremonts +ende van de voors. zijne huijsvrouwe ende noch +meer zijn zoude in dijen hen daertegens +nijet en wordde versien bij ende met zijnre +mats behoorlijcke provisie alzoo die voors. +supplianten ende gevueghde zeyden, ende om +de welcke zij zeer oijtmoedelijck hadden +gebeden, welcke supplicatie inden voorseyden +rade van brabant gesien waeren den voors. +supplianten ende gevueghde daerop verleent +ende geexpedieert geweest zekere zijnre mats +oepen. brieven uuijt crachte vande welcke tot +hunen bezuecke als impetranten van dijen +zekere zijnre mats officier ende deurweerden +dat de voors. suppliant daer af moeste gereleveert +zijn zoo zij hen lieten ontvliegen bij dolinge in rechte +wandt dafgaen van relievemente en moeghte noch +en conste die voors. schellinck nijet genijeten ten +waere van zijnder zyden hadde voldaen de conditie. +hiervoere verhaelt daerop dat tzelve afgaen van. +relievemente was geaccordeert daeraff hij nijet +met allen en hadde voldaen maer alleenlijck bij +valsschen bedroge die voors. cessie geimpetreert +daermede hij den voors. suppliant voor alle zijn +goet ende die crediteuren van thunne meijnde te +bedriegen ende nijemandt nijet te gevene, hadden alzo +die voors. wethouderen den lesten dach der maendt +van aprille int jaer xvc zessentzeventich bij +hunnen vonnisse het voors. relievemente midts der +voors. renunchiatien in effecte afgeslagen ende geappoinc. +dat die voors. verhaellinck wel op de voors. renunchiatien +hadde geexcipieert ende dat hij zoude mogen voorts +varen met sijne begonste procedue. van executie die +metten relievemente moeste stille staen als preni +diciabel daertoe dat zij anders egeen fundament +en hadden gehadt om zulcx tappoincteren dan die +voors. renunchiatien van relievemente al notoorlijck +millter, qualijck ende onbehoorlijck midts der +voors. exceptien doen die waere peremptoir, ende +ten anderen dat die voors. verhellinck de voors. +renunciatie nijet en moeghte genijeten dan van +zijnder zyden ierst hebbende voldaen de conditien +daerop dat de zelve renunciatie waere gedaen +die hij nijet en hadde voldaen zoo hem dat +als boven waere geobycieert geweest, ende +bevindende die voors. suppliant hem by den voors. +vonnisse irreparabelijcken gegraveert midts der +voors. redenen ende meer andere uuyten +processe blijckende ende doen ty tyden ende wijlen te +deducerene gelijck hij suppliant zeyde, soo hadde +ons de zelve suppliant zeer oytmoedel. gebeden +om onse oepen. brieven van reformatien daertegens +dienende, welcke onse oepen. brieven van reformatien +den voors. suppliant gegundt ende geexpedieert zijn. +waeren uuyt crachte der zelver tot zijn. bezuecke +als impetrant van dijen by den ierste deurweerder +ordinaris van onsen voors. rade gedaeght geweest +die wethouderen onser voors. stadt van bruessele +de zijne ende te compareene teenen zekeren gelegen. +doen toecomen desen de nu lange overstreken dage +in onsen voors. rade van brabant, om aldaer +hen voors. vonnisse te sien ende hooren wyzen ende +vercleren nul, machteloos ende van onweerden +oft ten minsten ondeughdelijck, qualijck ende tonrechte +gegeven op dat alzoo behooorde ende over al zulck +te reformeren, corrigeren ende beteren nae recht +tzeve hen vonnisse tesustineren ende verantwoorden +op dat hen goet dochte, tantwoordene ende +inder zaken ende materie van reformatien voorts +te procederen zoo behooren zoude waere oock den +voors. dach geinthimeert geweest den voorgenoempde. +joos schellinck ten eijnde dat hij alsdan aldaer +oock zoude zijn ende compareren zoo verre hem +dat goet dochte ende die voors. zake ende materie +van reformatien hem eenichssints aenginge oft +toebehoorde, ende ten dage daerop dienen. +ende andere daer aff onderhouden, comparerende +in onsen voors. rade die voors. partijen zoo by +hen zelven in persoone als by hune procureurs +nae dijen dat van weghen der voors. gedaeghde +waere aldaer overgeleght geweest tproces +voor hen tusschen den voors. impetrant ende +geinthimeert beleydt ende vercleert tvonnisseby het +daerinne gegeven nijet te willen sustineren stellen +partye tegen partije ende dat visie van. zelven +processe waere den voors. partijen in presentie oft +absentie deen des anders geaccordeert geweest +ende dach om inder voors. zaken ende materie +reformatien voorts te comen procederen zoo behooren +zoude, hadde ons in onsen voers. rade van wegen +des voors. impetrants op ten drijentwintichsten +dach der maendt van aprille int jaer xvc +zevenentzeventich overgegevenen ende gepresenteert +geweest zekere andere zijne supplicatie oft requeste +civile daerbij bezueckende ende ootmoedelijck +biddende hem toegelaten te worddene die deductien +ende zelve requeste begrepen noch te mogen doen +innebringen ende totten voors. processe te vuegen ende +partije daerop in dijen des noot waere, te doen +antwoordene nijettegenstaende der ordonnan. stijt +van onsen voors. rade ende den staet van. voors. +processe midts betaelende de costen van retardatie +soo verre daer eenige waeren ende behoudelijck der +tegenpartije heure contrarie desen sien, welcke +supplicatie oft requeste civile in onsen voors. rade +gesien waere bij appoinctemete op de maege van +dijer gestelt geseeght geweest dat die voors. +suppliant zoude sijn verzueck doen op de rolle vanden +zelven onsen rade in presentie van zijnder wederpartije +dezelve oft heuren procureur daertoe behoorl. +gedaeght zijn., ende wesende dijen achtervolghen. +ten verzuecke des voors. suppliants by den voors. +iersten deurweerdere ordinaris van onsen voors. +rade gedaeght die procureur des voorseyde +geintimeerde te comparerene op de voors. rolle +ende die voors. partijen aldaer compareren. waere +vanweghen des voors. suppliants verhaelt geweest +dinhouden van zynder voors. supplicatie oft requeste +civile ende midts den redenen ende middelen daer= +inne begrepen gecocludeert tot zulcken oft gelijcken +eynde als boven, makende heysch van costen +in gevalle van oppositie, waerop oft tegens die +voors. geinthimeerde in dijer materie van requeste +civile originael gedaeghde antwoordende hadde +midts den redenen ende middelen van zijn. wegen +ter contrarien geallegeert gecotendeert ten eynde +van surreptien ende obreptien der voors. supplicatie +oft requeste civile ende dat die voors. suppliant +om die gepresenteert, appoinctement daerop +verworven, ende daeruuijt geconcludeert te +hebbene ten eynde zoo hij dat hadde gedaen gehadt +in maten ende vuegen vercleert zoude wordden +nijet ontfangbaer, makende insgelijcx heysch +van costen, verclerende nijettemin tevreden te +zijne dat die voors. requeste civile achtervolgen. +der ordonnantie van onsen voors. rade zoude +wordden gevueght totten voors. processe van +reformatien behoudelijck dat hij geinthimeerde daer +tegens zoude mogen overgeven zijne redenen van +impertinen. om int decedereren van dijen op al zulcken +regardt genomen te worddene als behooren zoude +dwelck alzoo bij appoinctemente van onsen voors. +rade geseeght synde te moeten geschieden ende die +voors. partijen te wederzyden hen daernae geregulet. +hebbende, waere voorts inde voors. zake ende +materie van reformatie tusschen die voors. +partijen zoo verre geprocedeert geweest ierst +zijnde by den voors. geinthimeerde gesuppleert voer +onse heere die coninck hertog van brab. +liquiderende die voors. schaden ende interesten, seeght +ende vercleert voor recht, dat die voors. gedaeghde +schuldich zijn den voors. impetrant op te leggenen +te betalene de somme van vier hondert twee ponden +acht scellingen groote vlems metten interesten van +dijen tegen zesse ende een vierendeel ten hondert opt +daer zedert den tweesten dach der maendt van +aprille int jaer xvc ende zeventzeventich +voor paesschen totten dage vander betalinge toe +den voors. gedaeghden daerinne condempnerende +met oock inde costen van dez. processe ter taxatien +ende moderatien van. voors. rade, gedaen ende +zoo uuijtgesproken inder stadt van bruessele, nijet +tegenstaen. den tegenwoordigen tijt van vacantien +midts duuijtstellen der zelver den drijentwintichste +dach der maendt van julio int jaer duijsent +vijffhondert tachtentich +cornelis de decker +c. ss +philma. gamscleer +c. ss +phls. by der gratien goide coninck +van castillien van leon van arragon van navarre van +napels van sicillien van mayorcque van sardaine van. +eylanden van indien ende vaster eerden der zee +occeane, eertzhertoge van oistenrijck, hertoge +van bourgoingnen van lothrijck, van brabant van limborch +van luxemborch van geldre ende van milanen +grave van habsborch, van vlaenderen van arthois +van bourgoingnen, palsgrave ende van henegouwe, van +hollandt van zeelandt van namen en de van +zutphen, prince van swane merckgravedes +heylichs rycx, heere van vrieslandt van salins van +mechelen vander stadt steden ende landen van +uuijtrecht overijssel ende groeningen, ende dominateur +in desen ende in affricken, allen den ghenen die +dese onse oepen. brieven zullen sien oft hooren lesen saluijt +alzoo ons in onsen rade geordinneert in desen onsen +lande van brabant waere den vierden dach der +maendt van julio int jaer xvc negenentzeventich +van weghen cornelis de deckere ende meester jacop +heijns by hune supplicatie verthoont ende te +kennen gegeven geweest in substantie hoe dat zij +in onsen voors. rade van brabant hadden verwormen +onse oepen. brieven van relievemente precis om te +mogen appelleren van zekeren vonnisse tot hunen +achterdeele ende tot voordele van herman van +ytteren, by de lathen van onsen lieven ende getrouwen +riddere heere henrick van berchem in zijnen +laethove van berchem op ten zessentwintichsten +dach der maendt van november int jaer xvc +achtentzeventich gewesen, by welcke onse oepen. brieven +den schepenen van ranst waere geordonneert den +voors. supplianten te ontfangene als appelanten ende +hen te verleenen behoorlijcke bescruffbrieven na den +welcken ware in onsen voors. rade proces geresen +tusschen die weduwe ende, weeskinderen des voors. +wijlen hermans van ytteren supplian. ter eenre zyde +die supplianten in desen rescribenten ter andere zyde +waerinne zoo verre waere geprocedeert dat by +vonnisse van onsen voors. rade den voors. supplianten +waere geordonneert dat zij bevindende hen gegre. +by den voors. vonnisse zouden daer aff lichten behoort +brieven van appellatien in onsen voors. rade oft +die voors. oepene brieven van relievemente aldaer +vervolgen al naerdere blijckende by de voors. oepen. +brieven van relievemente ende acte van. voors. +vonnisse daer af zyn., midts den welcken hadden +die voors. supplianten ons zeer ootmoedelijck +gebeden om onse oepene brieven van appellatien +behoorlijcker formen met clausule van relievemente +vanden laps ende overstrijcke van. tijde welcke +onse oepen. brieven van appellatien inhoudende de +voors. clausulen den voors. supplianten ende appell. +gegundt ende geexpedieert zyn. waerens nijt crachte +der zelver tot hunen verzyecke bij zekere onse +officier ende deurweerdere van onsen voors. rade +gedaeght geweest die lathen des voors. heere +henricx van berchem in zyn. laethove tot berchem +te zyne ende te comparerene teenen zekeren en +gelegenen doen toecomende ende nu lange overstr. +dage in onsen voors. rade van brabant, om +aldaer hen voors. vonnisse te sien ende hooren +wijzen ende verleren nul machteloos ende +onweerden, oft ten minsten ondeughdelijck +qualijck ende tonrechte gegeven op dat alzoo beho. +ende over alzulck te corrigeren ende beteren nae +recht, tzelve hen vonnisse te sustineren ende +verantwoorden op dat hen goet dochte tantwoordene +ende inder zaken ende materie van appellatien +voorts te procederen zoo behooren zoude waere +oock den voors. dach geinthineert geweest +johanna vander cleren weduwe wijlen des voors. +hermans van ytteren mr. gielis van ytteren +licentiaet inde rechten zone des voers. wijlen hermans van +ytteren ende mr. franchois de penijn als momboir +vanden onbejaerde kinderen van wijlen tanneken van +ytteren dochtere was des voors. wijlen hermans +van ytteren, ten eynde dat zy alsdan aldaer oock +zouden syn ende compareren zoo verre hen dat +goet dochte ende die voors. zake ende materie van +appellatien hen eenichssins aenginge oft toebehoorde +ende ten dage daerop dienende ende andere daer aff +onderhouden comparerende in onsen voors. rade +die voors. partijen zoo bij hen zelven in persoone als +by hune procureurs, nae dijen dat van weghen +der voors. gedaeghde waere aldaer ongeleeght +geweest tproces voor hen tusschen die voors. +partijen beleydt ende vercleert tvonnisse bij hen +daerinne gegeven nijet te willen sustineren, stellen. +partie tegen partie ende dat visie vanden zelven +processe, waere den voors. partijen in presentie +oft absentie deen des anders geaccordeert geweest +ende dach om inder voors. zaken ende materie +van appellatien voorts te commen procederen zoo +behooren zoude, hadde dijen naevolgende inder +zelver zaken ende materie van appellatien zoo +verre geprocedeert geweest alsdat by appoinctem. +van onsen voors. rade tvoors. proces van partijen +waere gehouden geweest voor poces in gescrifte ende +als scriftelijck voor de voors. gedaeghde beleydt +ende dijen aengemerckt hadden die voors. partyen +ten beyden zyden versocht dat recht zoude wordden +gedaen uuijten voorgaenden acten weder wel oft +qualijck by de voors. gedaeghde waere gewesen gwt. +concluderende permintelijck tot dijen eijnde in +materie van appellatien, ende makende heijsch van +costen die voors. appellantien van beijden dinstantien +ende die voors. geinthimeerde van deser instantie +oft materie van appellatien alleenlijck, waer aff +waer ter ordinantien van onsen voors. rade gemaect +geweest acte ende geseeght, dat diegevueght zoude +wordden totten voors. processe van partijen ende +dat men hen daerop zoude recht doen naer behoore +ende die voors. saken ende materie van appellatien +aldus gesloten ende in state om wijzen gestelt +zyn. waere ons in onsen voors. rade van weghen +der voors. appellantien opten tweesten dach der +maendt van meerte lestleden overgegeven ende +gepresenteert geweest zekere hune andere supplica. +oft requeste civile, daerbij verzueckende ende +oijtmoedelijck biddende hen gepermitteert te wordd. +dallegatien ende deductien inde zelve requeste +civile begrepen noch te mogen doen verifieren ende +vuegen totten voors. processe nyettegenstaende +den staet vanden zelven processe, maer dar +zij supplianten daer af ende van alle omissien +negligentien, ende versnijmptheijt dijen aengaende +gecomitteert zouden wordden gereleveert midts +bij hen betalende die costen van retardatien ende +behoudelijck partije adverse heure desen. ter +contrarien, welcke supplicatie oft requeste +civile in onsen voors. rade gesien waere by +appoinctemente op de marge van dijer gestelt +geseght geweest dat die voors. supplian. zouden +hen verzueck doen op de rolle van. zelven onsen rade +in presentie van hune wederpartije de zelve +oft heuren procureur daertoe behoorlijcken gedaeght +zijn., ende wesende dijen achtervolgende ten +verzuecke vande voors. supplianten gedaeght die +procureur vande voors. geintjimeerde te comparere. +op de voors. rolle, ende die voors. partijen aldaer +comparerende waere van weghen, der voors. +supplianten verhaelt geweest dinhouden van +hunne voors. supplicatie oft requeste civile ende +midts den redenen ende middelen daer inne begrepe. +geconcludeert tot zulcken oft gelijcken eynde als +boven, makende heijsch van costen in gevalle van +oppositie, waerop oft tegens die voors. geinthimeerde +in dijer materie van requeste civile originale gesch. +hadden in plaetse van antwoorde vercleert te= +vreden te zijne dat die voors. requeste civile +zoude wordden gevueght totten voors. processe +van appellatien behoudelijck dat zij geinthimeerde +daerby oock zouden mogen vuegen hunnen redenen +van impertinentien contrarien, om int +denderen van dijen op al zulcken regardt genaeme. +te worddene als behooren zoude, dwelck alzoo +bij appoinctem. van onsen voors. rade geseeght synde +te moeten geschieden, hadden naderhandt die +voors. partijen ten beyden zyden aengaende de +voors. vuegingen voldaen ende zeer ernstelijck +versocht ende gebeden hen recht ende justitie +geadministreert te worddene, doen te +wetene, dat gesien ende gevisiteert wel ende +int lange in onsen voors. rade van brabant +tproces der voors. partijen voorde voorseyde +lathen heere henricx van berhem in zyn. laedthove +van berchem in desen gedaeghde scriftelijck beleydt +ende voor zulcx by onsen voors. rade gehouden met +vonnisse by de selve gedaeghde daerinne gegeven, daer +geappelleert is, oepene brieven by de voors. appellan. +verwormen ende dacten van onsen voors. rade, +eensamentlijck die requeste civile by de zelve +appellanten gepresenteert metten redenen van impertin. +by de voors. geinthimeerde daertegens gedient ende +op al gelet met oock gecosidereert tgene desiven +desen behoorde te considererene ende dat zoude hebben +cunnen ende moegen gemoveren, wij by goede ende +rijpe deliberatie van rade reijcierende die voors. +requeste civile hebben geseeght gewesen ende vercl. +ende by desen onsen uuijterlijcken vonnisse zeggen +wijzen ende vercleren voor recht, dat wel by de +voors. gedaeghde opten zessentwintichsten dach der +maendt van november int jaer xvc achtentzev. +tusschen die voors. partijen is gewesen geweest +qualijck ende tonrechte van hunen vonnisse geapp. +sal daeromme tzelve vonnisse stadt grijpen ende +volcommen effect sorteren, condempnerende den voe +appellanten in die costen van deser instan. ter +taxatien ende moderatien van onsen voors. rade +ende tot dijen inde pene zoo van onwijser appella. +als vande gereycieerde requeste civile, ende +toirconden hebben wij onsen zegel hier aen doen +hangen, gegeven in onser stadt van bruesssele +nijettegenstaende den tegenwoordigen tijdt van vac. +vincent van. vijvere +dronys de miner. +ende gielis +verbeken +midts duuijtstellen derzelver den drijentwintichste. +dach der maendt van julio int jaer ons heeren +duijsent vijffhondert tachtentich, van onse rijcken +van castillien van leon van arragon etc. txxve +ende van napels etc. txxviie +azoo onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre, van +napels etc., eertzhertoge van oistenrijck, hertoge van +bourgoingnen van lothrijck, van brabant, van limborch van +luxemborch etc., grave van habsborch van vlaenderen +van arthois etc., geordineert in desen zijnre mats. lande +van brabant waere van weghen vincents van. vijvere +poortere der stadt van antwerpen by zijnre supplicatie +verthoont ende te kennen gegeven geweest in substantie +hoe dat hij suppliant altijt zijn uuijterste devuoir +hadde gedaen om met god ende eeren deur de werest +te geraken ende den cost voor hem zyn. huijsvrouwe +ende kinderen te winnen hebbende hem geneert met +zuijcker backen maer overmidts die groote bancquroete. +by den voors. suppliant gesupporteert zoo hadde hij +het zuijcker backen moeten laten staen ende hem +geneert met factorijen sollviteren ende anderssints +daerop hij hem eerlijck zoude reproche. hadde +geneert tot dat gecommen zijnde die generale +pillaige der voors. stadt van antwerpen hy alle +tzijne meublen aldaerhadde verloren, zulcx dat +hij hem hadde moeten vertrecken tot zynder +grooter schaden bij zijnre moedere die hem tot +alsdan den cost hadde gegeven, maer alzoo hem +middelertijt wordde gepersuadeert tot zekere +comenschap van sssen soo hadde hij hem daertoe +begeven hebbende zekere quantiteijt van sssen tot +antwerpen gedrieven om aldaerte vercoopen, hopen +daeraene te winnen dwelck hem ter faulten wae. +geslagen, want de zelve ossen binnen middelen tijd +zeer afsloegen, zulcx dat hij aen de selve ossen wel vijf +ponden groote hadde verloren, ende waeren oock +daer nae drije vande zelve ossen verdroncken int +verrebroeck, ende aengemerckt dat gielis van +beken woonende in den lande van vlaenderen wesende +vercoopere vande voors. ossen zonder eenige considere +te nemene op tgene des voors. is in alle rigeur van +voors. suppliant wilde betalinge eptorqueren nijette= +genstaende de zelve suppiant hem presenteerde ons +te gevene tgene dat hij vande voors. ossen hadde gem. +daermede hij hem behoorde te constenteren, ende met +alle redelijckheijt den voors. suppliant te accorde. +afslach van een partije van zijnder schult oft ende met +behoorde tot soulaigemente van zijn groot verlies +te gunnen alterminatievoor zekeren tijt van vier +oft vijff jaeren op dat hij daerentusschen de betalinge +zoude mogen opbrengen ende zijne beschadicheijt ons +verhalen daerinne die voors. gielis hem oock ge. +partije en behoorde te makene te min gemerckt +oijck waere rijcke ende machtich genoech, als +hebbende meer dan duijsent guldenen tsiaers te +verteren ende en hade die voors. suppliant ande +nijet dan dat hy by fortuijne ende zijne industrie +zoude moegen winnen, waerinne hem obstache by de +zelven gielis gemaect wordde ende pretendeerde +oock andere inde mede crediteuren des suppliants alle +wetene divinijs de meur met redinge andere volgen +het rigeur vanden voors. gielis vander beken den +zelven suppliant insgelijcx te overvallen allet tot +zijnen grooten achterdeele schade preindicie ende +verdreiete ende noch meer zijn zoude in dijen hem daer +tegens nijet en wordde versien bij ende met zijnre +mats. behoorlijcke provisie daertoe dienende, ende +zunderlinge by zijnre mats. oepen. brieven van atterminatie. +alzoo hy zeyde ende om de welcke hij zeer oijtmoedel. +hadde gebeden, welcke supplicatie in den voors. rade +van brabant gesien eensamentlijck daduijs van zeke. +commissarisen uuijter wete. der voors. stadt van +antwerpen by den zelven rade daertoe gecommitteert +geweest zijnde, waeren op ten lesten dach der maendt +van september int jaer xvc zevenentzeventich +den voors. suppliant bijn zijnre mats. oepene brieven +in gevalle als boven gegundt gegeven, ende geccordeert +geweest uuijt zunderlinge gratie termijn respijt +ende dilain om zijne voors. schulden te betalene +aen eene uijegelijcken van zijne crediteuren machtuen +zijnde te verbeydene tot van doen in vier naestvolgen. +jaeren, om duerende den voors. tijt allomme zekerlijck +rustelijck ende vredelijck te mogen hanteren ende +commerseren zonder dat hy ten vervolge van zijne +voors. crediteuren ter cansen vande voors. schulden +zoude mogen wordden gearresteert, gevangen, +gecommert oft gemolesteert in zijn. persoone lijve +oft goeden in eninger manieren, wehoudelijck dat +die voors. suppliant tanderen tyden van zyne mats. +oft den voors. rade gelijcke gratie nijet en hadde +gehadt ende dat hij hem met der zelver zijnre +mats. gratie nijet en zoude mogen behelpen teghen +eenige gewesen vonnisse noch dexecutie oft effect +van dijen daermede beletten noch oock tegen arme +ende miserable persoonen, ende dat hij gehouden +zoude zijn te stellene susticiente cautie ende borchtochte +van zijne voors. schulden te betalene ten dagen ende +termynen vod verhaelt ende die voors. oepene brieven +metter voors. cautie binnen eenre maendt te present +inden voors. rade van brabant, ende aldaer alle zijne +crediteuren daertoe ierst ende voor al geroepen ende +gedaeght zijn. te procederen totten interinemente vande +voors. oepen. brieven, welcken achtervolgende hadde +zekere zijnre mats. officier ende deurweerdere van. +voors. rade ten verzuecke vanden voors. vincent vanden +vijvere als impetrant der voors. oepen. brieven van +atterminatien vanwegen der zelver zijnre mat. binnen +der voors. stadt van antwerpen bij openbaeren edicte onder +andere gedaeght den voors. dronijs de meur ende gielis +verbeken als crediteuren desselffs impetrants, te +zijne ende te comparerene teenen zekeren gelegenen doen +toecomen ende lange overstreken dage inden voors. +rade van brabant, om aldaer bij hem impetrant +die voors. oepen. brieven metter cautie ende borchtochte +daerinne geruert te sien presenteren ende procederen +totten interinemen. der zelver, ende gemerckt te +dage daerop dienende te wetene den derthiensten +dach der maendt van november int voors. jaer +zevenentzeventich die voorgenoempde gedaeghde +noch procureur voor hen inden voors. rade nijet te +compareerden behoorlijck nochtans verbeydtende +voorts geroepen synde, waere den voors. impetrant +aldaer comparerende ende presenterende zijn voors. +oepen. brieven van atterminatien ende de cuatie by +hem dijen naevolgende gestelt te hove leggende, ten +de zelve gedaeghde nijet comparerende geaccordeert +geweest deffault oft ierste confumacie tot zulcke +proffijt als behooren zoude ende zijne mats. andere +oepen. brieven inhoudende inthimatien welcke andere +oepen. brieven geexpedieert zijn. waeren uuijt crachte +van dijen ten verzuecke vanden voors. impetrant van +weghen zijnre voors. mat. bij openbaeren edicte als +voere herdaeght geweest die voorgenoempde dionijs +de meur ende gielis verbeken, te zijne ende te +comparerene inden voors. rade opten zessentwintichste. +dach der maendt van november int jaer xvc +achtentzeventich, om aldaer den voors. impetrant te +zien ende hooren aenwijzen tproffijt vanden voorseyden +iersten deffaulte oft confumacie, met oock tantwoordene +op dinhouden vande voors. ierste oepen. brieven ende +inder saken ende materie van atterminatien voorts +te procederen ende sien appoincteren als behooren zoude +met inthimatie quamen zij alsdan oft nijet men +altijts inder zelver saken zoude voorts procederen +ende appoincteren als behooren zoude henlieden +absentie oft nijet comparitie nijettegenstaende, ende +wandt ten zelven zessentwintichsten dage der +maendt van november die voorgenoempde gedaeghde +ende herdaeghde noch procureur voor hen insgelijcx inden +voors. rade nijet en compareerden behoorlyck +nochtans verbeydt ende voortsgeroepen zijnde als +boven waere den voors. impetrant tegens hun +geaccordeert geweest andere deffault oft tweeste +contunacie tot zulcken behoorlijcken proffijt ende +hem gepermitteert tzelve proffijt inden voors. rade +over te leggene ende daerbij te vuegene die voors. oepen. brieven metten exploicten daeruuijt ende +naegevolght, ende dacten van. zelven rade eensamentl. +die stucken, titulen ende munimenten dienende tot +justificatie tot van zijnde meijningen ende intentien +om dat gedaen ende allet oversien opt proffijt vande +voors. twee deffaulten oft contumacien geappoincteert te +worddene zoo behooren zoude, welcken achtervolgens +hadde die voors. impetrant naemaels tvoors. proffijt +inden voors. rade overgegeven ende zeer ernstelijck +versocht ende gebeden hem daerop recht ende justicie +geadministreert te worddene, gesien ende +gevisiteert welende int lange inden voors. +rade van brabant doepene brieven by den voorseyde +impetrant aldaer in materie van acterminatie +verwormen, metten acten vanden zelven rade daerbij +blijckt dat die voors. impetrant heeft geobtineert +twee deffaulten, ende hem gepermitteert is zijn +proffijt te hove te leggene, gesien tot dijen tzelve +proffijt metter cautie by den voors. impetrant gestelt +ende inden voors. rade overgeleeght ende op al wel +ende rijpelijck gelet met oock gecosidereert tgene deffault +in desen behoorde te considererene, onse heere +die coninck hertoge van brabant etc. versteeckt +den voors. gedaeghde ende herdaeghden van allen exeptien +declinatoir dilatoir ende peremptoir ende voor tproffijt +van dijen seeght ende vercleert dat die voors. impetrant +tegen die zelve gedaeghde ende herdaeghde zal genijeten +den tijt in zijne voors. oepen. brieven van atterminatie +begrepen ende hierboven verhaelt, condempneren. hen +gedaeghde ende herdaeghde inde costen van desen ter +taxatien ende moderatien vanden voors. rade, gedaen +in der stadt van bruessele den drijentwintichsten dach +der maendt van junio int jaer duijsent vijffhondert +tachtentich +octaviaen lomelmo +jonffrouwe anna +pels +inder zaken geport ende hangen. +inden rade van onsen heere den coninck van castillien +van leon van arragon van navarre van napels etc. +eertzhertoge van oistenrijck hertoge van bourgoingnen +van lothrijck van brabant van lymborch van luxemborch +grave van habsborch van vlaenderen van arthois etc. +geordineert in desen zijnre mats. lande van brabant +tusschen octaviaen lomelmo impetrant ter eenre +ende jonfrauwe anna pels opponente ende gedaeghde ter +andere zyden, gesien ende gevisiteert wel ende int +lange inden voors. rade van brabant doepen. brieven +by den voors. impetrant in materie van decrete inder +voors. rade verwormen metten acten vanden zelven rade +scriftueren van redenen ende andere stucken te weder= +zyden gedient ende overgegeven ende op al gelet met +oock gecosidereert tgene desiven, in desen behoorde te +considererene, onse heere die coninck +hertoge van brabant etc., seeght ende vercleert dat +die voors. impetrant willende doen decreten de +huijsingen inde voors. oepen. brieven geruert zal gehouden +zijn tzelve te doene op den last ende commer van een +erffelycke rente van een hondert rinsguldenen tsiaerts +die de voors. opponente op de voors. huijsinge is heffende +condempnerende den voors. impetrant inde costen +van desen processe ter taxatien ende moderatien van. +voers. rade, gedaen ende zoo uuijtgesproken inder +stadt van bruessele nijettegenstaende den tegenwoordige. +tijt van vacantien midts duuijtstellen der zelver den +drijentwintichsten dach der maendt van julio int +jaer duijsent vijffhondert tachtentich +alzoo onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc. eertzhertoge van oistenrijck hertoge van +matheus vand. goes +quate qua +aert jan goossens +bourgoingnen van lothrijck van brabant van limborch van +luxemborch etc. grave van habsborch van vlaenderen +van arthois etc. in zijnen rade geordineert in desen zijnre +mats. lande van brabant, waere den negenthiensten +der maendt van februario int jaer xvc achtentzeven. +van weghen matheus vander goes als rentmeester +va het goidtshuijs van ste. bernaerts bij zijnre supplicatie +verthoont ende te kennen gegeven geweest in substantie +hoe dat diversche persoonen ende onder andere aert jan +goossens van weghen des voors. goidtshuijs inden jaere +vxc drijentzeventich waeren inden voers. rade van +brabant te rechte betrocken geweest, alwaer zoo verre +waere geprocedeert dat de voers. aert ende consorten +gedaeghde ende herdaeghde midts hune contumatie wae. +versteken van allen texceptien declinatoir dilatoir ende +peremptoir ende die zelve gedaeghde ende herdaeghde +ende elck een van hen respective gecondempneert den hcz. +des voers. impetrants te voldoene nae breedere uuijterl. +vanden vonnisse daeraf zijn., ende hoe wel die +voers. supppliant tvoors. vonnisse hadde doen ter executie +stellen onder andere tegen den voors. aert, ende dat +de zelve zijn contingent hebbende voldaen hem daer= +mede behoorde tevreden te houdene ende den voors. +suppliant te laten ongemolesteert, soo waere +nochtans dat dijen nijettegenstaende die voors. aert +pretenselijck hadde vervoordere den voers. suppliant +doen arresteren aen zijn lijff ende goet ter zaken +vander restitutie vande voldoeninge van het voers. +vonnisse, hebbende tot dijen eynde tegen hem suppliant +zekere pretense aensprake voer scepenen inde hoen +onder bergen op den zoom overgegeven sal bij openbaere +attemptate om het voers. vonnisse den voers. goidtshuijs +te maken illusoir, het welcke egheensins en behoorde +te wordden toegelaten, bezundere uuijt eijen dat de +zelve aert waere gecontumaceert ende by vonnisse +diffinitiijf vanden voors. rade gecondempneert, daer= +teghen bij nijet en behoorde gehoort te worddene +voer andere subalterne rechtiers die welcke waeren +geschapen daerop eghene consideratie noch regardt +te nemene tot des voers. suppliants grooten achterdeele +ende intereste ende noch meer zijn zoude ten wae. +hem daerinne wordde versien by ende met zijnre +mats. behoorlijcke provisie van justicien in zulcke zake +dienende alzoo hy suppliant zeyde ende om de welcke +hij zeer oijtmoedelijck hadde gebeden, welcke +supplicatie inden voors. rade gesien, waeren den +voers. suppliant daerop gegundt ende geexpedieert +geweest zekere zijnre mats. oepene brieven, uuijt +crachte vande welcke tot zijn. verzuecke, als impetr. +vandijen, zekere zijnre mats. officier ende deurweerde. +vanden voors. rade hem gebleken zijn. van tgene des +hem achtervolgende de voors. oepen. brieven behoorde te +blijcken hadde hem getransporteert inden dorpe vande +hoevene onder dmarquisaet van bergen opden zoom +aenden persoon van aert jan goossens stadthoudere +aldaer ende den zelven hebbende gedaen visie ende +lecture vande voers. oepen. brieven hadde hy hem van +weghen zijnre mats. bevolen op te pene van hondert +gouden philippus guldenen by hem tot behoeff der +zelver zijnre mat. te verbeurene dat hij van stonden +aene het pretens arrestement aensprake ende +procedere inde voers. oepen. brieven ende hiervoere +geruert costeloos ende schadeloos zoude casseren +doot ende nijete doenende hem verdragen van +gelijcken meerte doene ende tot dijen betalen die +costen vande voers. oepen. brieven ende heure +executie, maer midts zijnder oppositien weijgeringe +ende vertrecke zoo hadde die voors. executeur alle +voordere proceduere voor die scepenen vande hoevene +voors. gehouden in statie ende surcean. zoo lange ende +totter tijt toe dat partijen gehoort anders zoude +wesen geordineert den voers. aert jan goossens ged. +te zyne ende te comparerene inden voors. rade van +brabant op den derden dach der maendt van septemb. +int voors. jaer achtentzeventich om aldaer de rede +van zijnder voors. oppositien weijgeringe ende vertre. +op te doene ende te verclerene tantwoordene proced. +ende inder zaken voorts te zien ordineren zoo behoord. +zoude, ende gemerckt opten voors. derden dach +der maendt van september die voers. gedaeghde +noch procureur voer hem inden voers. rade nijet +en compareerde behoorlijck nochtans verheydt +ende voort geroepen zyne. waere den voors. impetrant +aldaer comparerende bij zijnen procureur geaccord. +geweest deffault oft ierste contumatie tot zulcken +proffijt als behooren zoude ende andere zijnre mat. +oepene brieven inhoudende inthimatie, welcke +andere oepene brieven geexpedieert zijn. waere uuijt +crachte van dijen van weghen zijnre voors. mat. +behoorlijck herdaeght geweest die voers. aert jan +goossens te zijnre ende te comparerene inden voers. +rade opten zessentwintichsten dach der maendt +van november int voers. jaer achtentzeventich +om aldaer den voors. impetrant te sien ende hooren +aenwijsen tproffijt van. voers. deffault oft ierste +contumacie met oock tantwoordene op dinhoude +vande voors. ierste oepen. brieven ende inder zaken +voorts te procederen ende zien appoincteren als behoor. +zoude ende dat met inthimatie quame bij alsdan +oft nijettemin altijts inder voors. zaken zoude +voorts procederen ende appoincteren als behooren +zoude synder abesentie oft nijet comparitie nijet= +tegenstaende, maer wandt ten voers. zessen= +twintichsten dage der maendt van november die +voergenoempde gedaeghde ende herdaeghde noch +procureur vor hem wederomme inden voors. rade +nijet en compareerde behoorlijck nochtans verbeydt +ende voort geroepen zijnde als boven, waere den voers. +impetrant tot zyn. bezuecke appoinctemente +vanden voors. rade geaccordeert geweest andere +deffault oft tweeste contumacie, tot behoorlijcken +proffijte ende hem gepermitteert tzelve proffijt +inden voors. rade over te leggene ende daerbij te +vuegene die voers. oepen. brieven metten exploicten +daer uuijt gedaen ende dacten vanden zelven rade +eensamentlijck die stucken tituelen ende munimenten +dienende tot justificatie van zijnder meijninge ende +intentie, om dat gedaen ende allet oversien opt +proffijt vande voors. twee deffaulten oft contumarien +geappoincteert te worddene zoo behooren zoude +welcken achtervolgende hadde die voers. impetrant +naemaels tvoors. proffijt metten stucken daertoe +behoorende inden voors. rade gedient ende +overgegevenende zeer ernstelijck versocht ende +gebeden hem recht ende justicie geadministreert +te worddene, gesien ende gevisiteert +wel ende int lange inden voors. rade van brabant +doepen. brieven van cassatie by den voers. impetrant +aldaer verwormen metter acte vanden deffaulte ende +brieven van herdaeghsele den zelven impetrant vercleert +relatien vanden deurweerdere ende andere acten +vanden voors. rade by den welcken midts der non +comparitie des voers. gedaeghde ende herdaeghde den +voers. impetrant is gepermitteert zijn proffijt te +hove te leggene, gesien tot dijen tzelve proffijt +metten stucken daerbij gevueght ende op al wel +condempnatie +marcelis jacop reyns +mr. niclaes vierling +ende rijpelijck gelet met oijck gecosidereert tgene +desiven in desen behoorde te considererene, onse +heere die coninck hertoge van brabant is +versteeckt den voors. gedaeghde ende herdaeghde van +allen exceptien declinatoir dilatoir ende peremptoit +ende interinerende die voers. oepene brieven ende +doende voorts recht ten principale condempneert +den zelven gedaeghde ende herdaeghde costeloos ende +schadeloos te casseren darrest ende proceduere breede +inde voors. oepene brieven ende hierboven geruert met +allen tgene des daeruuijt ende naegevolght is ende +tot dijen inde costen van desen processe ter taxatien +ende moderatien vanden voors. rade, gedaen +in der stadt van bruessele den vijfften dach der +maendt van julio int jaer duijsent vijffhondert +tachtentich +alzoo inden rade van onsen heere de +coninck van castillien, van leon van araggon van +navarre, van napels etc., eertzhertoge van oistenrijck +hertoge van bourgoingnen van lothrijck van brabant, van limb. +van luxemb. etc., grave van brabant van vlaenderen, van arthois etc. +geordineert in desen zijnre mats. lande van brabant +waeren op heden van desen gecomen ende gecopar. +meester jan fourdijn inden naeme ende als onweder= +pelyck gemechticht van marcelis jacop reijns zone +ter eenre, ende meester franchoijs vanden put +procureur postulerende inden voors. rade inden naer +ende van weghen mr. niclaes vierling secretaris +van steenbergen als getrouwt hebbende die weduwe +van wijlen mr. niclaes pech in zijn. leven rentmre. +van steenbergen voors. ter tandere zyden, ende da +dezelve comparanten ten beyden zyden hadden aldaer +vuergeleeght zekere excract uuijten schepen. registre +der vrijheijts van rosendael inhoudende de geloefte +by den voors. marcelis jacop reijns zone gedaen ende +gepasseert voor de zelve scepenen van rosendael +opten elffsten dach der maent van julio lestleden +ende van welck extract miedebrengende oijck de +procuratie irrevocable des voors. mr. jans fourdijn +dietemeur van woorde te woorde hiernae volght +ende is dese, extracte uuijten schepen. registre +des vrijheijts van rosendael marcelis jacop reijns +zone persoonlijck ijck comparerende heeft geloeft ende geloeft bij derzen +dat hij voor ende inden naem. van cornelisen michiels. +ende jacoppen adriaenss. pachters van zeker thiende +onder tcruijslandt gelegen van voorgaende jaere +voorde welcke hij comparant voorgen. hem borge +als principael gestelt ende geconstitueert heeft +aen sr. niclaesen vierling secretaris van +steenbergen als getrouwt hebbende de weduwe +van wijlen mr. niclaes pech in zyn. leven rentmre. +tot steenbergen voors. opten lesten augusti anno xvc +ende lxxx nu naestcomende zal betalen, al zulcke +vierentzestich karolusgulden tstuck tot veertich +groon. vleems eens als de voors. pachters aende +weduwe des voors. wijlen mr. niclaes pech noch +schuldich ende ten achteren zijn, daervoere verbinden. +zyn. persoon ende goeden ruerende ende onruerende +jegenwoordige ende toecomen op heerlijcke ende +parate executie, gevende voorts volcomen +speciale onwederroepelijcke macht ende zunderling +bevel by desen mrs. joos de greve, jannen bacx, +jannen velle ende jannen fourdijn alle procureurs +postulerende in den rade van brabant samentlijck +ende elcken van hun bezundere, om van zijnen +tweghen ende in zyn. name te compareren voor den +voors. rade van brabant ende hem comparant +by den zelven rade voluntaire te laten condempneren +zoo wel inde voors. lxiiii kars.gulden eens principale +somme als oijck inde costen vander condempnatie +ende brieven van executorien ende van executien inge. +van egeene betalinge oft voldoeninge van de voors. somme +ende voorts generalijck ende specialijck daerinne +des daer aen cleeft te doen ende te hanteren allet +des hij constituant voorgen. selver present zijnde +doen ende hanteren zoude mogen, geloven. in +goeder trouwen ende onder de verbyntenisse van +zijnen persoon ende goeden te hebben ende te houden +tallen dagen over goet vast gestentich ende van +weerden allet ghene des bij zijne geconstitueerde +bovengen. hier inne met des hier aen cleeft gedaen +ende gehanteert zal wordden, aldus gedaen ende +gepasseert opten xie julio inden jaere xvc tachten. +in jegenwoordicheyt van cornelis de vrome ende +jan pierss. scepen. der vrijheijt van rosendael, +ende van mij substituijt van. secretaris der zelve +vrijheijt, ende ondergeteeckent t. van dongen +consenterende ende verzuecke ende die voers. meester +jan fourdijn uuijt crachte van sijnder voers. procureur +irrevocable dat die voorgenoempde marcelis jacop +reijns zone sijnen constituant zoude wordden gecon= +dempneert zoo wel inde somme van vierentzestich +karolusgul. eens principale somme als oock inde +costen van deser condempnatie ende brieven van +executorien daerop te expedierene, eensament. +vander executien uuijt crachte van dijen te doen +in gevalle van egeene betalinge oft voldoeninge +vande voors. somme al naer uuijtwijzen vanden +voors. overgeleeghden extracte, ende dat die +voors. franchoijs van. putte inden naem des +voors. mr. niclaes vierling inder qualiteijt +als boven gehoort ende verstaen hebbende tghene +des voors. is ende tzelve al accepteren. hadde +insgelijcx versocht de voors. condempnatie ende dat +daer af zoude wordden eexpedieert ende hem gelevert +behoorlijck acte, wij mijnen vanden voers. +rade van brabant gesien ende gevisiteert +wel ende int lange tvoors. extract inden zelven rade +als voe. geexhibeert ende gehoort de consenteringhe +by den voors. mr. jan fourdijn uuijt crachte ende +nae vermoegen der voors. zijnder procuratie inden +naem des voors. marcelis jacop reijns zone als +boven gedaen, eensamentlijck dacceptatie des voers. +mr. franchoijs vanden putte oijck inden naem als +voe. ende voorts tverzueck van partijen insgelijcx als +boven, die voorgenoempde marcelis jacop reijns +zone heeft geweest ende is gecondempneert, ende den +welcken die voors. mijn. heeren condempneren midts +dez. te betalene aenden voors. mr. niclaes +vierling inder qualiteijt voors. boven als boven de somme van +vierentzestich karolusgul. eens, ende tot dijen inde +costen van deser condempnatien ende den brieven +van executorien daerop texpedierene midtsgaders +vander executien uuijt crachte van dijen te doene +zoo verre des nootzij al volgende ende naer inhouden +van. voors. overgeleeghden extractie hierboven +geincorporeert, accorderende daer af den voers. +mr. niclaes vierling dese tegenwoordige acte van +condempnatien om hem te dienene ende daermede +te behelpene daer ende alzoo dat behooren ende +van noode wesen zal, gedaen ende alzoo +gepasseert inder stadt van bruessele den +zesten dach der maendt van october int jaer +xvc tachtentich +alzoo onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +niclaes pijls +gielis matheeuss. +napels etc., eertzhertoge van oistenrijck hertoge van +bourgoingnen van lothrijck van brabant van limborch +van luxemborch etc., grave van habsbourg van vlaend. +van arthois etc. in zijn. rade geordineert in desen zijn. +mats. lande van brabant waere den zeventhiensten +dach der maendt van november int jaer xvc +vierentzeventich van weghen niclaes pijls zuijcker= +backere woonende binnen der stadt van antwerpen +bij zijnre supplicatie verthoont ende te kennen gegeven +geweest in substantie hoe dat hy suppliant ende +anna verhult zijne huijsvrouwe den negensten dach +der maendt van julio int jaer xvc zevenentzestich +woorde wethouderen der voors. stadt hadden bekende +dat zij om een somme gelts die hen al ende wel zou +zijn vergolden hadden vercocht wel ende weetelijck +gielisen matheeuss. woonende binnen deser stadt +van bruessele tsiaers erffelijck eenendertich gulden +jaerlijcx vallende tsint jansmisse zoo dat daer +pretenselijck wordde geseght zonder dat die voors. +suppliant oijt hadder oft penninck van. zelven gielisen +oft iemanden anders van zijn. twegen hadde ontsaen +alzoo oock hij gielis noijt eenich verloop van +zelve rente en hadde geheijscht oft gepretendeert +maer tot verscheyden stonden vercleert dat hij +noijt bij oft aen geweest en waere daer den brie. +waere gemaect noch en hadde den zelven oijt +gesien noch gelesen noch en begheerde te ziene oft +te lesen ende dat hij hem die voors. rente nijet +aen en droeghe noch oijt aengedragen en hadde oft +alsdoen en wilde aendragen, ende dat hij hen +metter voors. bekentenisse nijet en wilde behelpen +wel wetende dat die van geender weerden +en conste gesijn daer toe tot eenige stonden +gevueght hebende dat hij hem was houdende +aen jenneken weduwe wijlen franchoijs verim. +daermede hij inden voers. rade van brabant +int proces waere om vande zelve te hebbene +rekeninge bewijs ende reliqua vander adminis. +van zijn. goeden sonder dat hij met lucas verhults +den voors. suppliant oft oock metten voers. brieff +oft rente vande voors. eenendertich guldenen wilde +te doen hebben oft hem de zelve als boven aendragen +seggende zeer wel te wetene dat de zelve rente +nijet deughdelijck en waere ende dat daer voere +noijt stuijver en was betaelt dwelck die voers. +gielis ende zijn. huijsvrouwe met meer andere +persoonen oijck doen onlancx hadden vercleert in +presentie van gelooffweerdige getuijgen, ende +alzoo die huijsvrouwe des voors. suppliants den zelven +gielis hadde versocht dat hij zulcx zoude willen +vercleren, voor schepen. oft voor notaris ende +getuijgen, op dat die voers. suppliant ende zijn +huijsvrouwe des te beter zouden geust wesen, +hadde de zelve gielis vercleert bereedt te zijne +zulcx te doene, maer wandt den dach doen ter +tijt was verloopen zeyde dat men toe men zoude +tot des anderen daeghs ende dat hem tzelve dan +beter zoude gelegen zijn, midts dat heijligen dach +was daerop de huijsvrouwe des suppliants vanden +voors. gielis waere gescheyden die welcke +nochtans anderwerven hem daertoe aensochte +met notaris ende getuijgen, ende hoewel +de zelve gielis ten voors. tyde hem excuseerde +van dijen avont tzelve te passeren, soo hadde +hij nijettemin andermael geseeght ende gerepeteert +dat hij den voors. brieff noijt gesien en hadde noch +aen oft bij geweest en waere daer dijen was +gemaect ende dat hij dijen noijt en hadde willen +oft begheren te ziene, maer wilde hem dijen avont +bedencken zonder dat die voors. suppliant daer aff +eenich ander bescheedt hadde cunen becomen oft +met consente des voers. gielis den voers. brieff +oft bekentenisse opt prothocol cunen doen casseren +dan hadde hij suppliant met zijne huijsvrouwe voer +dijen van antwerpen voors. vercleert hoe dat +zij dezelve bekentenisse hadden gedaen ten verzuecke +vanden voors. lucas tot behoeff des voers. gielis oft +hope dat de zelve gielis zoude die voers. rente +in betalinge genoemen hebben van tghene dat hem de +voors. lucas moeghte schuldich zijn, ende op dat +die voors. suppliant voerden toecommenden tijt moeght +wezen verzien ende ter zaken vander voers. bekenten. +nijet gepraempt wordden bijden voors. gielis oft +andere van zijn. twegen, soo waere den voers. +suppliant van noode den zelven gielis in recht +te roepen om tot cassatie van. voers. brieff te +comen maer wandt hij suppliant hem beducht +dat die voors. gielis zoude mogen varieren oft +hij naderhant hadde vercleert dat hij wilde +verwachten het eynde vanden processe inden voers. +rade onbesticht hangen. teghen de weduwe, des +voers. verinijs aleer hij eenige wettige declaratie +wilde doen hoe wel des voors. suppliants huijsvrouwe +die declaratie bij hem als boven gedaen hadde +geaccepteert ende dat daeromme hij suppliant +tegen tvoors. passeren vande voors. rente adcautie +gevueght geruert zoude wordden gereleveert als gedaen +zijn. zonder zake, alzoo hij suppliant van. zelven +gielis oft lucas, die oock alsdoen binnen een oft +twee maenden geleden waere gefailleert noijt +haller oft penninck en hadde ontfangen uuijt welck +respeete oock die voors. gielis nijet en zoude +gefondeert wesen om doentertijt den voers. brieff +taccepteren als nijet wesende de zake in heur +geheel deur tfaillisement des voers. lucas die +ten tyde van het passeren vande voers. rente +was notoorlijck solvent midts den welcken ende +gemerct dat tusschen den voers. gielis ende +de weduwe verinijs proces inden voors. rade +waere hangende onbeslicht ende dat die voers. +gielis daerop dilayerende tvoors. vercleren wet. +te doene ende op dat partijen moeghten met een +proces gedaen hebben gelijck die voers. suppliant +zeyden, soo hadde de zelve suppliant zijnre mat. +zeer ootmoedel. gebeden hem daertoe willen verleenen +behoorlijcke provisie in zulcke zake dienende +welcke supplicatie inden voors. rade gesien waeren +den voors. suppliant daerop gegundt ende geexpedieert +geweest zekere zijnre mats. oepen. brieven uuijt +crachte vande welcke tot zijn. verzuecke als impetr. +van dijen, dierste deurweedere ordinaris van. voers. +rade hadde van weghen zijnre voors. mat. gedaeght +den voorgenoempden gielis mattheuss. te zijne +ende te comparerene teenen zekeren gelegenen doen +toecomende ende nu lange overstreken dage inden +voors. rade van brabant, om aldaer taenhooren +alzulcken verzueck ende conclusie als die voors. impetrat. +zoude willen doen ende nemen, ten eynde dat die +voors. bekentenisse van zevendertich guldenen tsiaers +erffelijck zoude doot ende te nijete gedaen wordden +oft dit in allen gevallen hij impetrant ende zijne huijsvrouwe +daer af zouden wordden gereleveert ende gestelt +in zulcken state als zij waeren voor date van +dijen ende anderssins zoo de zelve impetrant alsdan +zoude overgeven in gescrifte op alles bij hem gedaeghde +tantwoordene die contrarie te sustineren zoo verre +hem dat goet dochte ende inder zaken voorts te +procederen zoo behooren zoude, ende ten dage +daerop dienende ende andere daer aff onderhouden +compareren. inden voors. rade die voors. partijen +zoo bij hen zelven in persoone als bij hune procureurs +waere van weghen des voors. impetrants verhaelt +geweest tgene des voers. is ende daeruuijt +gecontendeert ten eynde dat hij vonnisse vand. +voors. rade zoude wordden geseeght ende +vercleert voer recht de bekentenisse van +eenendertich guldenen erffelijck inde voers. +oepen. brieven ende hierboven geruert zoude doot ende +te nijete gedaen ende gecasseert wordden opt registre +tot antwerpen daer de zelve bekentenisse waere +gepasseert ende dat die voors. gedaegjde tzelve zoude +gehouden zijn te gedoogene, oft dat in allen gevalle +die voors. impetrant ende zijn huijsvrouwe daertegens +ene tegen het overstrijcken van. tyde zoude wordde +gereleveert ende gestelt in zulcken state als zij waere +voer date vande zelve bekentenisse condempneren. +den voors. gedaeghde inde costen van desen processe +teghens welcke conclusie hebbende die voors. ged. +geproponeert zekere exceptie dilatoir ende zijnde de +zelve nae formele proceduere daerop geresen by +vonnisse van. voors. rade den lesten dach der +maent van aprille int jaer xvc vijfventzevent. +afgeslagen, ende den voors. gedaeghde geordineert +ten principale tantwoordene ende litem te contester. +met reservatie van costen ten principale waere +dijen navolgende by den zelven gedaeghde opten +elfften dach der maendt van meije int voors. jaer +vijfventzeventich geantwoordt geweest, ende nijet +verscheyden redenen ende middelen van zijn. twegen +gecallegeert gecontendeert tot surreptien ende +obreptien der voers. oepen. brieven by den voors. impet. +als voere verwormen ende dat de zelve impetrant +om hem gedaeghde te hebben doen dagen ende teghen +hem geconcludeert te hebbene in maten ende +vuegen gelijck hij dat hadde gedaen zoude vercleert +wordden nijet ontfangbaer makende insgelij. +heijsch van costen, ende die voors. partije +voorts respectivel. replicieren. ende duplicerende +ende midts den redenen ende middelen bij hen daer +ende anderssins geallegeert persisteren. in hunne voers. +eynden ende conclusien te wederzijden waere +de zelve partijen zoo gehoort finalijcken by den +voors. rade geappoincteert, heure voors. redenen +ende middelen bij hen verbalijcken bedught te +scrijvene bij feijten contrarien ende daer af te +dienene teenen zekeren dage hen daertoe +bescheyden, om dat gedaen hen geordineert te +worddene comissarisen die de waerheijt vander +saken zouden ondersuecken ende voorts hen proces +instrueren totter diffinituven toe excluijs +om dat oock gedaen ende tzelve proces van partijen +alzoo geinstrueert inden voors. rade gesien zijn. +voorts geappoincteert oft anderssins geordineert +te worddene zoo behooren zoude, welcken appoinctem. +achtervolgende hebbende die voors. partijen naemaels +ten beyden zyden gedient van hune gescriften bij +feijten contrarien waere den negensten dach +der maendt van october int jaer xvc +zevenentzeventich midts der afflijvicheijt des +voors. niclaes pijls impetrant tproces geresumeert +geweest bij anna verhult zijne achtergelaten +weduwe, ende zijn. daernae insgelijcx de sake +geresumeert midts der afflijvicheijt des voorgenoempde +gielis mattheeuss. gedaeghde bij jonffrauwe +johanna resean zijn. weduwe, waere voorts +tusschen peeter stas als getrouwt hebbende die +voors. anna verhult ende in dijer qualiteijt +resumeert ende impetrant ter eene ende die +voorgenoempde weduwe wijle. gielis mattheeuss. +oock als resumente ende gedaeghde ter andere zyden +zoo verre geprocedeert geweest, als dat hebbende +partijen ten beyden zyden gedaen hunnen thoon voor +comissarisen daertoe uuijten voors. rade gedepute. +dezelve partijen hadden respectivelijck tegen ende +op elcx anders thoon geseeght ende geemploijeert +de generale reprochen ende solvatien in rechte +ende eijntelijck oock te wederzijden in sake +gesloten ende recht begheert, gesien ende +gevisiteert wel ende int lange inden voers. +rade van brabant doepen. brieven in cas van nullateijt +ende relievemen. by den voors. wijle. niclaes pijls den +zeventhiensten dach der maendt van november int +jaer xvc vierentzeventich verworven metten +acten vanden zelven rade scriftueren van reijten +ende thoon by de voors. partijen ten beyden zyden gelet +ende andere stucken daerbij gevueght ende op al wel +ende rijpelijck gelet met oock geconsidereert tgene +desiven in desen behoorde te considererene, onse +heere die coninck hertoge van brabant etc. +releberende den voorgenoempden peeter stas in +naem van zijn. huijsvrouwe ende in dijer qualiteijt +resument ende impetrant vanden laps vanden +tyde inde voors. oepene brieven ende hierboven naerde +geruert seeght ende vercleert voor recht dat +die rente van eenendertich guldenen in questie +is machteloos ende van onweerden ende dat desen +voor zulcx opt registre tot antwerpen aldaer de +bekentenisse gepasseert is zal wordden gecasseert +doot ende te nijete gedaen ende dat die voors. wede. +wijle. gielis mattheeuss. oijk resumente ende +in dijer qualiteijt gedaeghde tzelve zal schuldich +zijn tegen doogene, de zelve daerinne eensamentlijck +inde twee derdendeelen van. costen van desen processe +ter taxatien ende moderatien van. voors. rade +condempnerende dander derdendeel om redene +compenseren., gedaen ende zoo uuijtgesproken inde +stadt van bruessele den derthiensten dach der +maendt van september int jaer duijsent +vijffhondert tachtentich +alzoo onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc., eertzhertoge van oistenrijck hertoge +bourgoingnen van lothrijck van brabant van limborch +luxemborch etc., grave van habsborch van vlaend. +de generaele caritaet +mrs. der stadt van +bruessel +die proefft op +couwerborch c. ss +van arthois etc. in zijnen rade georduneert in desen +zijnre mats. lande van brabant waere den zessentwin= +tichsten dach der maendt van julio int jaer xvc +achtentzeventich van weghen den generale charitaet +meesters deser stadt van bruessele bij hunne supplicatie +verthoont ende te kennen gegeven geweest in substantie +hoe dat wijle. hoochloffelijcker memorien die keijser +kaerle de vijfste van dijen naeme willende versien +opde abuijsen die inde rekeninge vande charitaete +dagelijcx wordden gecomitteert ende die zelve charitaet +voorderen zoo zeere alst in hem was hadde bij zelvd. +additie op tstuck vander charitate gemaect int +jaer xvc tweenvijftich oder andere geordineert +dat alle momboirs clercken oft andere persoonen +eenigen ontfanck van pens. oft goeden van goidshuijsen +hebbende henlieden uuijterste diligentie ende +meerticheijt zouden doen om die cheijnsen goeden ende +renten vanden zelven goidtshuijsen te innen, ende +daer af rekeninge doen voorde conditeurs ende +binnen den tijt gelijck by de ordinantie daer aff +zijn. naerdere wordde vercleert, ende dat zij +zouden gehouden wegen daer voere te stellene +goede sufficiente cautie, ende ten eijnde de zelve +ordinantie beter zoude mogen achtervolght ende +onderhouden wordden waere altijt zoo binnen +den tijt van hun supplianten als van henlieden +voor saten geobserveert geweest dat die voors. +momboirs ende rentmeesters oft clercken altijt +hadden moeten doen den eedt van de voors. ordinantie +ende tghene daer af dependeerde wel ende +getrouwelijck te onderhouden tij. hen daer nae te +regulerene, ende alzoo die proefft vanden +convente ende goidtshuijse van sint jacops op couweberg. +pretendeerde daer afff exempt te wesene onder +tecxel dat hem als overmomboir zoude competeren +het aen ende afsetten vanden voers. clerck, rentmr. +oft administrateur hebbende bij requeste versocht +daerinne gemainteneert te worddene, soo +waere op den derthiensten dach der maendt van +januario int jaer xvc drijenvijftich op de selve +requeste vercleert dat affslaende die provisie van +marintenue by den voors. proeff. versocht andries +serveels doen ter tijt clerck van. gheesthuijse oft +huijsarmen op couwenberch voors. zoude schuldich +wesen te doene den eedt achtervolgende den brieven +vander voors. additie ende dat die rekeninge van. +goeden van tvoors. goidtshuijs zoude jaerlijcx +geschieden zoo dat naevolgende der voors. ordinantie +ende additie behoorde, ende hoe wel dijen +aengemerct, die voors. proeff. met oock die +huijsarmeesters ende clerck van tvoors. goidtshuijs +tegenwoordichlijck wezende wel zouden behooren +hen hun naevolgende tvoors. appoinctement reguler. +zo pretenderen zij hen nochtans daertegen partije +te makene onder tdecxele dat dexecutie van tzelve +appoinctement by de voorsaten van hun supplianten +voor eenigen tijt zoude zijn gedissimuleert ende +verhouden geweest sonder te willen aensien dat +de zelve verhoudinge oft dissimulatie den voers. +armen in hune gerechticheyt nijet en conste +noch en behoorde te letten zulcx dat zij supplia. +werdde genootsaeckt ter saken van dijen te +comen in proces, maer wandt egheen releveren +wae. dat tzelve proces zoude ordinarie beleydt +wordden gemerct dat de conditie vande voors. +charitaete waere miserable ende voor zulcx +behoorde sommierlijck beslicht te worddene +gelijck zij supplian. zeyden, soo hadden zij zeer +oijtmoedelijck gebeden om zijnre mats. provisie daer= +toe dienende, welcke supplicatie inden voors. +rade van brabant gesien waere den voorseyde +supplianten daerop vercleert ende geexpedieert +geweest zekere zijnre mats. oepen. brieven uuijt +crachte vande welcke tot hunen verzuecke den +impetran. van dyen, zekere zijnre mats. oft +ende deurweerdere vanden voors. rade hadde gedaeght +den voors. proeff., jan fabri huijsarmeester ende +nicolaes steps als clerck vanden gheesthuijse op +couwenberch te zijne ende te comparerene opden +achthiensten dach der maendt van februario int +jaer xvc neghenentzeventich voer heere ende +meester willen van veen raedt ordinaris van. +voors. rade als superintendent vande voors. +charitate, om taenhooren alzuclken verzueck als +die voors. impetranten zouden willen doen ten +eynde dat het voors. appoinctement voor alzoo +vele tzelve elcken van hen gedaeghde zoude mogen +raecken tegen hen zoude wordden vercleert +exentoriael op al by hen gedaeghde tantwoordene +ende litem te contesteren. zoo verre hen daet goet dochte +ende inder zaken voorts te procederen zoo behooren +zoude, ende ten dage daerop dienende ende +andere daer aff onderhouden comparerende +voorden voors. raedtsheere veen ende meester +henrick van. bossche als comissarisen in deser +zaken gedeputeert die voers. partijen zoo bij hen +zelven in persoone als bij hunne procureurs waere +van weghen der voors. impetran. verhaelt geweest +tghene des voors. is ende daer uuijt gecotendeert +tot zulcken oft gelijcken eijnde als boven makende +heysch van costen zoo wel van desen als vand. +voorgaen. processe comunicatoir, waerop oft +tegens die voors. gedaeghde antwoordende +hadden midts verscheyden redenen ende middelen ende +middelen van hunen weghen ter contrarien geallegdt. +gecotendeert ten eijnde dat doepen. brieven by de +voors. impetran. als voe. verworven zoude +wordden vercleert te zijne surreptijs ende obreptijs +ende dat de zelve impetran. om daeruuijt +geconcludeert ende gecotendeert te hebbene in +maten ende vuegen ende tot zulcken eynde gelijck +zij dat hadden gedaen vercleert zouden wordden +nijet te zijne ontfangbaer, makende insgelijcx heysch +van costen, ende die voors. partijen voorts resueb. +replicerende ende duplicerende ende midts den redenen +ende middelen bij hen daerby ende anderssins gealleg. +persisterende in hune voors. eynden ende conclusien +wederzijden, waeren de zelve partijen zoo gehoorl. +finalijcken by de voers. commissarisen geappoincteert +geweest die redenen ende middelen by hen ter eenre +ter andere zyden als voe. geallegeert ende verbalijck +bedinght te scrijven ende over te gevene bij maniere +van advertissemen. ende daerbij te vuegene die stucken +titulen ende munimenten daermede zy hen +respective in dijer zaken zoude willen ende mogen +behelpen ende van al te dienene teenen zekeren +dage hen daertoe bescheyden, om dat gedaen ende +allet oversien voorts geappoincteert oft anderssins +geordineert te worddene zoo behooren zoude, +welcken appoinctem. die voers. partijen naemaels +ten beyden zyden hadden voldaen in sake gesloten +ende recht begheert, gesien ende gevisiteert +wel ende int lange inden voors. rade van brab. +tproces der voors. partijen zoo tzelve voor +comissarisen vanden voors. rade is beleydt ende +geinstrueert ende op al wel ende rijpelijck geleth +met oock gecosidereert tgene desiven in desen behooren +te considererene, onse heere die coninck +hertoge van brabant etc. recht doen. vercleert van +het appoinctement van. derthiensten dach der maendt +van januario int jaer xvc drijenvijftich inde +oepen. brieven der voors. impetran. hierboven ende +desen processe naerdere geruert executoriael tegen +den voors. gedaeghde voor zoo vele tzelve elcken +van hen is rakende condempnerende compenserende den zelven +gedaeghden inde costen van desen voers. processe +ende vande voorgaende comunicatie ter taxatien +ende moderatien vand. voors. rade, gedaen +zoo uuijtgesproken inder voors. stadt van +condempnatie +gratiaen gonsalo +danuers +michiel soucleanx +quate. qua +bruessele den derthiensten dach der maendt van +september int jaer duijsent vijffhondert +tachtentich +alzoo voezyden twee verscheyden +processen zijn geintenteert geweest inden rade ons +heeren des conincx geordineert in brabant by gratiaen +gonsalo danuers als impetrant teghen wijle. janne van +gameren rentmeestere van brabant int quartier van +antwerpen gedaeghde ende dat tusschen de zelve +partijen in beyde de voors. processe zoo verre is +geprocedeert geweest alsdat den drijentwintichsten +dach der maendt van december int jaer xvc +vierentzestich die voors. gedaeghde waere by twee +distincte vonnissen gecodempneert den voors. impetrant +zonder prejudicie vander materie principale bij +provisie ende onder sufficiente cautie te restitueren. +respective de somme van twee duijsent zesse hondert +karolusguldenen ende twelff stuijvers daer aff +tusschen partijen questie was in een partije, ende +noch de somme van vijftich karolusgulden. ende +twee stuijvers metten oncosten inde oepen. brieven +des voors. impetrants geruert midtsgaders inde +costen van beyde de voors. materien provisionale +met reservatie van. schaden ende interesten by den +voors. impetrant geheyscht totte decisie vander +materie principale al gelijck tzelve waere blijckende +by den acten vande voors. vonnissen geexpedieert, ende +welcke voors. somme van twee duijsent zesse hondert +karolusguldenen ende twelff stuijvers dijen naevolgen. +die voors. gameren den voors. impetrant oijck heeft +gerestitueert oft genamptizeert gehadt onder cautie +by den zelven impetrant gestelt ende voorts +betaelt de costen vander zelver materie zoo die +by den voors. rade naderhandt waeren getaxeert +maer nijet de voers. somme van vijftich karolusgul. +ende twee stuijvers metten voers. oncosten noch oijck +de costen vanden processe van dijer materien ende +dat midts dijen partijen tsamen hadden gesproken ende +in meyninge waeren onderlinge te accorderen, ende +het zoo zij dat die voers. zaken ende processen noch +tegenwoordichlijck zijn hangende onbeslicht zonder +oock dat die te principalen zijn volcomelijck gein= +strueert, ende dat deur ende midts dafflijvicheyt des +voors. wijle. jans van gameren, welcken aengemerct +ende oock om de zelve zaken ende processen doot ende +te nijete te doene, soo zijn op heden date van desen +personelijcken gecopareert inden voors. rade van br. +die voorgenoempde gratiaen gonsalo danuers +impetrant ter eenre, ende michiel sourleaux inder +qualiteyt als bij borgemeesteren ende scepenen deser +stadt van antwerpen gecommiteert ende geauctorizel. +totter administratie innen ontfangen ende dispenseren +van. goeden vanden sterffhuijse des voors. wijle. jans +van gameren blijckende bij appostille gestelt opzelve de +requeste overgegeven by de weduwe desselffs wijle. +jans van gameren in date den vierden meije int +jaer xvc negenentzeventich ondergeteeckent +s. van uffele, ende welcke comissie den zesten +der maendt van augusto daer naest volgende ge= +approbeert ende geratificeert hebben, geeraerdt +van gameren ende symon bacx als getrouwt hebben. +jonfrouwe anna van gameren blijckende by den +bescheede daer af zijn. ende onder de voors. apposti +gescreven staende ter andere zijden, welcke com= +paranten ten beyden zyden ierst zijn. by den voors. +michiel sourleaux inder voors. qualiteyt geresum. +ende aenveert die voers. twee processen midts der +afflijvicheyt des voors. jans van gameren hebben aen +bekent ende verleden kennen ende verlyden midts desen met malcanderen op ende +aengaen. malcanderen de zelve twee processe met +alletghene des daer af dependeert uuijt ende nae +gevolght is veraccordeert overcomen ende getran= +sigeert te zijne sulcx dat zij hebben gecosenteert +ende consenteren oock midts desen dat die voers. +twee processen met allen den voors. dependentien ende +emergentien voortaen zullen cesseren doot te nijete ende +geextingueert zijn ende blijven ende dat midts taen der sommen van +hondert ende vijventwintich karolusguldenen eens +die dat voers. michiel resument den voors. impetr. +op heden heeft getelt ende betaelt zoo hij impetrant +oock bekende in volle betalinge van alle tghene hij des +hij van oft tegen den voors. wijlen gameren oft zijnen +sterffhuijse enichssins heeft weten oft zoude cunnen +heysschen oft pretenderen, dies zal den zelven impetr. +die voers. gerestitueerde oft genamptizeerde somme +van twee duijsent zesse hondert karolusguldenen +ende twelff stuyvers blijven in betalinge ende zijnen +borge zijn ende blijven ontlast ende gelibereert +van synder borchtochte ende geloefte ter zaken van +dijen gestelt ende gedaen ende behalven compensatie +van. costen te wederzyden gedaen boven die gene die +als voe. getaxeert ende by den voors. wijlen gameren +betaelt zijn ende hiermede hebben die voors. partije. +comparan. te wederzyden vertegen ende gereminchueert +vande voors. processen ende dependentien schellende +malcanderen quijte van allen tgene des zij ter cansen +van dijen uuijt zaken vande voors. penningen oft +anderssins in wat manieren oft te wat oorsaken +dattet zij malcanderen oft deen den anderen zouden +weten te heysschen, gelovende voorts die voorge= +noempde resument dit tegenwoordich accordt +transactie, renunciatie ende quijtscheldinge ende +voorts allen tghene des voors. is te doen ratificieren +ende approberen by den voorgenoempden gheeraerdt +ende jonffrouwe anna van gameren voor zoo vele +zij tzedert de comissie desselfs resuments hierboven +geruert het sterfhuijs des voors. wijle. jans van +gameren hunen vader zouden mogen aenveerdt +hebben als simpel erfgenaem. zoo men verstaet dat zij +gedaen zouden hebben oft in meyningen zijn te doen. +voorts consenteren. ende verzuecken de die voers. partijen +heer pauwels +van dale ridd. +anthonis ende ornelis +de franck +ten beyden zyden int onderhoudt volvueren ende volbrengen +van alle tghene des voors. is by den voers. rade gecon= +dempneert te worddene, wij mijnen heeren +vanden voers. rade van brabant +gehoort die voers. partijen comparanten als boven +de zelve partijen ende elck van hen bezundere hebben +geweest ende zijn by hunnen eygenen consente gecon= +dempneert ende den welcken die voers. myn. heeren +condempneren midts dez. te onderhouden volvueren +ende volbrengen all ende yegelijcke de puncten clausulen +ende articulen hierboven gescreven ende begrepen, ende +daertegens nijet te comene noch te doene by hen +zelven oft yemanden aders directelijck noch indirec= +telijck in enniger manieren, accorderende daer aff +den voors. partijen ende elcken van en tot hunnen +verzuecke dese jegenwoordige acte om hen te dienen +ende daermede te behelpene daer ende alzoo dat +behooren ende van noode wesen zal, gedaen +inder stadt van antwerpen den tweentwintichsten +dach der maendt van september int jaer xvc +tachtentich +alzoo onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc. eertzhertoge van oistenrijck, hertoge van +bourgoingnen van lothrijck, van brabant van limborch van +luxemborch etc. greve van habsborch van vlaenderen +van arthois etc. in zijn. rade geordineert in desen zijnre +mats. lande van brabant waere den negensten dach +der maendt van januario int jaer xvc vijfventzestich +naer costuyme van scrijvene eertijts inden zelven reqte. +geplogen van weghen heere pauwels van dale ridde. +ende met hem gevueght heere peeter van dale prince +als heere van putte bij hune supplicaie verthoont ende +te kennen gegeven geweest in substantie hoe dat hij +suppliant wesende aen eenen janne arens als. spier. +ten achtere zekere notable ende merckelijcke somme +van penn. hadde voor wethouderen der stadt van antpen. +tegen den zelven geprocedeert om te hebben betalinge +vande zelve tachterheijt ende midts der non comparitie +van. voers. spierinck hadde aldaer vonnis geobtineert +daermede achtervolgende die maniere van procederen +aldaer waere geseeght dat die voors. suppliant hem +zoude mogen verzien van cautie opde goeden desselfs +spierinck, uuijt crachte van welcken vonnisse ende +anderssins hadde die voors. suppliant bij besetsele ende +evictie begonst te procederen op zekere goede desselfs +spierinck tot putte gelegen zonder dat ijemandt daer +tegen hadde binnen behoorlijcken tijde ontset gedaen +sulcx dat ontwijffelijck die voors. suppliant aengaen. +devictie vande voors. goeden allen anderen moeste wordde. +geprefereert, midts dijen achtervolgende de notoire +costuijne van putte die ghene die voor de bancke +aldaer ierst beset hadde doen doen wordde allen ande. +geprefereert, ende hoe wel dijen aengemerct +nijemanden en waere gepermitteert den voors. supplts. +zijn. voorscreven proceduere bij indirecte wegen te +beletten, soo hadden nochtans doen onlancx +anthonis ende cornelis de francke gebruederen ende +peeter van breuseghem woonende tot antwerpen +hen gevoordert contrarie te doene, hebbende in= +preiudicie vander voors. proceduere aenden amptman +der voors. stadt van antwerpen versocht dat hij die +goeden daerop die voors. suppliant procedeerde soude +tot antwerpen willen executeren om daerop te +verhalen zekere hune gepretendeerde tachterheyts +daerinne zij pretendeerden dat die voors. spierinck +hen zoude gehouden wesen ende bij willige condempnae. +voor de wethouderen der voors. stadt hem hebben +laten condempneren ende die drije vierendeelen vanden +voors. goeden voor de voldoeninge van. voors. vonnisse +respective verbonden hebben ende hadden deur impor= +tuijn vervolgh aenden voors. amptman eensamentl. +aende voors. stadt zoo vele gedaen dat die voers. +amptman ende stadt hadden den drossaert van +putte met twee verscheyden brieven respective +bevolen dat die zelve drossaert die vercoopinge +van. voors. drije vierendeelen ten iersten sondag de doen naestvol. +sondage ende andere twee naevolgende sondagen zou +gebieden ende condigen inde kercke van putte bij hem +oft bij zijn. meijer onder zijn. behoorlijcken salaris +ordinerende den zelven drossaert te supercederen ende +op te houden de voors. procedue. by den suppliant begon. +al tot zeer grooten achterdeele ende preiudicie desselfs +suppliants die welcke opt verleenen van. voors. brie. +uuijt en wae. gehoort geweest midtsgaders tot voers. +corttinge vander jurisdictien van dijen van putte +gemerckt die voors. van putte waeren gelegen buijten +de jurisdictie, jae buijten die amptmannije der voers. +stadt van antwerpen als wesende die voors. van +putte notoorlijcken paert ende deel vanden lande +van mechelen daer over die van antwerpen egheen +bevel jurisdictie noch cohertie en hadden noch en +waeren oock die voors. van putte in cas van +appellatien voor dijen van antwerpen nijet resor. +maer resorteerden beren in medatie inden voors. rade van +brabant in zulcker vuegen dat die voors. brieven +waeren al onbehoorlijcken ende preiudicie van de +voors. suppliants proceduere eensamentlijck vander +gerechticheyt des voors. gevueght notoorlijcken +geattempteert ende behoorden voor zulcx gecasseert +te worddene gelijck die voors. suppliant ende gevueghde +zeyden midts den welcken hadden zij zeer ootmoedel. +gebeden om zijnre mats. behoorlijcke provisie daer +dienen., welcke supplicatie inden voors. rade +gesien waeren den voors. supplian. daerop verleenen +ende geexpedieert geweest zekere zijnre mats. oepen. +brieven uuijt crachte vande welcke tot hunnen +verzuecke als impetrn. van dijen zekere zijnre +mats. officier ende deurweerdere van. voors. rade haer +hem getransporteert ten huijsen ende aende persoonen +van. voorgenoempden anthonis ende cornelis de +francke ende meester van bruesegem ende hen gedaen +hebbende visie ende lectuere van. voors. oepen. brieven +hadde hij hen ende elcken van hen van weghen zijnre +voors. mats. gedaen expres gebot ende bevel dat zij +van stonden aene ende sonder merckelijck versueck +de voors. brieven van antwerpen met alle tghene des +daeruuijt ende naegevolght waere van stonden +aene costeloos ende schadeloos souden casseren ende +hun verdragen van gelijcken meer te attempteren +ende tot dijen te betalene de costen van. voors. oepen. +brieven, ende heure executie, maer wandt zij hen tegen +die zelve bevelen opponeerden, zoo hadde die voors. +deurweerdere alle voordere proceduere uuijt crachte +vande voors. brieven gehouden in state ende surceantie +nijettegenstaende oppositie oft appellatie ende +sonder preiudicie de zelver den voors. anthonis ende +cornelis de francke ende peeter van breusegem +gedaeght te zijne ende te comparerene teenen +sekeren gelegenen doen toecommende ende nu lage +overstreken dage inden voors. rade van brabant +om aldaer die redenen van henlieden voors. oppositien +weijgeringe oft vertrecke op te doee ene te vercleren. +tantwoordene ende inder zaken voorts te +procederen ende sien appoincteren zoo behooren zoude +ende ten dage daerop dienende te wetene den +naestlesten dach der voors. maendt van januario +comparerende inden voors. rade die voers. partije. +zoo bij hen zelven in persoone als bij hune procureurs +waere van weghen der voors. impetran. verhaelt +geweest tghene des voors. is ende daeruuijt +gecontendeert ten eynde vand. interinemente der +voors. oepen. brieven ende vand. bevelen daeruuijt ende +naegevolght ende dat die interineren. zoude +wordden geseeght ende vercleert dat die zelve +bevelen waeren wel ende te rechte gedaen, dat +tonrechte ende met quader saken die voers. ged. is +hen daertegens hadden geopponeert ende dat +hunder oppositien nijettegenstaende zy souden +schuldich zijn ende bij vonnisse vanden voers. rade +gecondempneert wordden die voors. brieven van +antwerpen met alle tghene des daeruuijt ende +nae gevolght waere costeloos en schadeloos te +casseren ende hen te verdragen van gelijcken meer te +doen attempteren makende heijsch van costen +schaden ende interesten, ondertusschen van. welcke +te wetene den zessentwintichsten dach der voers. +maendt van januario waere van weghen des +amptmans regeerderen ende raedt der voors. stadt +van antwerpen ende met hen die voorgenoempde +anthonis ende cornelis de francke gebroederen ende +peeter van breusegem ingesetenen poorteren der zelver +stadt bij zekere heure. hune. supplicatie inden voors. rade +gepresenteert verthoont ende te kennen gegeven geweest +in substantie hoe dat jan arens anderssins geheeten +spierinck oock borgere ende ingesetene aldaer hadde +voor scepen. vander voors. stadt op vonnis bevonden +gehadt aende voers. gebroeders ende bruesegem voorde +zekere crediten die zij aen hem respectivel. ten +achter waeren onder andere zekere deelen van zekere +hoeve tot putte gelegen gelijck hij hadde moegen +verbinden ende van oudts altijts gebseert waere +geweest midts dat putte waere gelegen onder die +amptmannije ende raede vander voors. stadt +ende hadde die amptman ende lange raede +altijts van over memorie van menschen openbaer +ende sonder contradictie van yemandt aldaer +executie gedaen ende die erffgoeden vercocht uuijt +crachte van scepen. brieven voluntarie condempnatie +ende vonnissen vander voors. stadt, welcken volgen. +alzoo die voors. arens wae. insolvent bedegen +hadden die voors. gebroeders ende brueseghem +die voors. hune brieven ende voluntaire scepen. +condempnatien versocht ter executie gestelt +te worddene op de voors. deelen vander haem ende +tot dijen eijnde verwormen brieven van. voerseyde +amptman aenden drossaert van putte ten eynde dat +bij die voors. deelen te kerckgeboden zoude leggen om te +vercoopen dwelck die voors. drossaert ierst hadde ge= +weijgert, maer andere brieven zoo vanden amptman +als vander stadt ontfangen hebbende hadde tzelve +gedaen ende moeten doen nae de oude notoire in memo= +riale gewoonte ende gerechticheijt vander voors. +stadt, waertegen hoe wel heere pauwels van +dale riddere oock pretenderende des voors. arens +crediteur te wesen ende heere peeter van dale +priestere zijn. broedere die heerlijckheijt van putte +beleendt hebbende, nijet en behoorden te doene +gemerckt zij beyde geboeren poorters ende ingeseten. +waeren vander voors. stadt ende doer die beleevinge +wae. geschiet ende hadde moeten geschieden zonder +preiudicie van. gerechticheyden vand. steden nae +uuijtwijzen vander acte vand. staten totte zelve +beleevinge geaccordeert, soo hadde nochtans +die voors. heere pauwels tot putte op de +voors. hoeve gaen procederen zonder ierst ter +vierscharen tot antwerpen geprocedeert te hebbene +gelijck hij hadde behooren te doene ams anders nijet +hebbende dan actie personnele, ende dat arger +waere hadde hem gevoordert metten voors. +heere peeter van dale op een onwaerachtich +te kennen geven inden voors. rade te verworven +oepene brieven van cassatie tegen die voors. +bevelen des amptmans ende der voors. stadt ende +tegen die voors. kerckgeboden daer uuijt gevolght +met schorssinge van dijen nijettegenstaende +oppositie oft appellatie ende sonder preiudicie der +zelver al onder tdexcele dat putte zoude wesen +landt van mechelen ende gelegen zijn uuijten de +jurisdictie cohertie ende amptmannije vander +voers. stadt daer af dat de contrarie al +notoir wae., ende meynde die voors. heere +pauwels van dale onder tdecxele van dijen +nae de costuyme van putte die voers. hoeve uuijt +te winnen ende te vercoopen ende daer inne +gepresenteert gevisiteert te worddene voorde voors. andere +crediteuren die nochtans die ierste ende oudtste +hijpoteke hadden waer aff die voors. regeerdere +geadverteert wezende bij requeste vande voors. +gebroederen ende brueseghem mede supplian. en +moeghten metten voors. amptman tot conservatie +vander gerechticheijt vander voors. stadt volgen +hune eeden het onbehoorlijck voortstel vanden +voors. dalen nijet laten voorts vaeren zonder +hen daertegen te apponeren, ende want den +proceduere des voors. heere pauwels van dale behouden +zoo wel geschorste te zijne als die proceduere vand. +voors. stadt ende vande voors. gebroederen ende +brueseghem ende dat oock bij lange procedueren die +voors. deelen vander hoeven ter eenre ende ter +andere zyden zouden wordden verdinght ende binnen +middelen tyden verloren gaen ende bederven gelijck +supplianten zeyden, soo hadden de zelve supplian. +versocht ende gebeden dat den voors. rade gelie. +zoude te ordonneren, eenige comissarisen die hen +zoo op dinnehouden van het te kennen gheven daer +die voors. van dale die voors. pretense oepen. brieven +hadden verworven als op tgene des die voors. +gebruederen ende brueseghem hadden aende voors. +stadt te kennen gegeven ende op de waerachtich. +van hunne voors. supplicatie souden informeren +om die informatie gesien ende daer aff den voers. +rade rapport gedaen zijn. alsdan te ordineren +zoo by den zelven rade zoude bevonden wordden +te behoorene ende dat binnen middelen tijde +alle procedueren zoo tot putte als inden voors. +rade zouden gehouden wordden in state +sureantie zoo wel ter eenre als ter andere +zyden, op welcke supplicatie oft requeste inde +voors. rade gesien waere bij appoinctemente van. +zelven rade geordineert geweest dat bij mijn. +heere den cancellier zouden wordden gecomitteert +commissarisen die hen wel ende getrouwelijck +zouden informeren zoo op dinhouden vander voors. +requeste als op het te kennen geven van. voors. heer +pauwels van. dale daerop hij die voers. oepen. brieven +hadde verworven als oock op tghene dwelck +die voors. anthonis ende cornelis de francke +gebroederen ende peeteren van brueseghem hadden +aende wethouderen der voors. stadt van ampten +ende inden voors. rade te kennen gegeven, om +die voers. informatie gesien ende daeraff den +voors. rade rapport gedaen zijn. voorts geordt +te worddene zoo behooren zoude, houdende +binnen middelen tyde ende tot dat dezelve +informatie gesien anders zoude wesen geordint. +alle procedueren ter eenre ende ter andere zijd. +zoo tot putte als inden voors. rade hangen. +ende hierboven gementioneert in state ende surceantie, +welcken appoinctemente achtervolgende zijnde +den voors. partijen uuijten voors. rade gegeven +ende gedeputeert zekere comissarisen ende +partijen voor hen comparerende hadden die +zelve comissarisen hen wel ende volcomelijck +geinformeert opde waerheijt vander zaken zoo +volgende den gescriften bij forme van intendit +by de voors. partijen te wederzyden in hunnen +handen geexhibeert als anderssins ende tot dijen +eijnde verhoort ende geexamineert alle alzulcke +getuijgen met oock ontfangen alzulcke stucken +titulen ende munimenten als die voors. partijen +voor hen respectivelijck hadden willen producere. +ende in forme van thoone overgegeven, ende +hebbende voorts de zelve partijen van meer +thoons gerenunchieert ende gedient van scriftelijcke +ende momboir van jonffrouwe margriete van +santvoort weduwe was wijle aerdts van +hersbeke ende heere pauwels van hersbeke he. +van bruessele als momboir van. om bejaerde kinde +desselfs wijle aerdts van hersbeke suppliante +ter eenre, ende die weduwe wijle joachims coppe +rescribente ter andere zije, gesien ende +gevisiteert wel ende int lange inden voors. +rade van brabant die supplicatie by de voers. +supplianten aldaer gepresenteert den negensten +dach der maendt van aprille lestleden metter +rescriptie oft antwoorde by de voors. rescribent +daertegens gedaen, ende dinformatie bij com= +missarisen van. voors. rade genoemen volgen. +den vonnisse interlocutoir van. voors. rade +tusschen partijen gegeven den zessentwintichsten +dach der voors. maendt van aprille reproche. +sal natien ende andere stucken by de voorseyde +partijen respective daerbij gevueght ende op al +wel ende rypelijck gelet met oock gecosidereert +tghene desinen in desen behoorde te cosidereren +onse heere die coninck hertoge +van brabant etc. affdoende desurceantie by de +voors. supplianten verwormen aengaen. den +sommen van vijffhondert zevenendertich +karolusguldenen ende thien stuijvers eens +daeromme questie is, permitteert der voors. +rescribente heure begonste exentie petutie etc. +aengaen. te continueren, condempnerende +den voors. supplian. in deen hellickt van. cost +uuijt zaken van desen geresen ter taxatien en +moderatien van. voors. rade ende dander +hellict om redenen compenseren., gedaen +inder stadt van antwerpen den vijffsten +heere godefroid +centurion ridd. +loijs lopez +dach der maendt van september int jaer +xvc tachtentich +colla +in der zaken geport ende hangen. +inden rade van onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc. eertzhertoge van oistenrijck hertoge +van bourgoingnen van lothrijck van brabant van limb. +van luxemborch etc. grave van habsborch van +vlaenderen van arthois etc. geordineert in desen +zijnre mats. lande van brabant tusschen heere +godfroid centurion riddere van malta supplt. +ter eennre, loijs lopez gedaeghde ter andere zije +gesien ende gevisiteert wel ende int lange +inden voors. rade van brabant die requeste +des voors. suppliants metten acten van. zelven +rade scriftueren van redenen ende andere stucken +by de voors. partijen te wederzijden gedient +ende op al wel ende rijpel. gelet met oock ge= +considereert tgene desinen in desen behoorde +te considererene, onse heere die coninck +hertoge van brabant etc. affstaen. exceptie +by den voors. gedaeghde geproponeert ordoneert +den zelven gedaeghde metten voors. suppliant +ten principale voorts te procederene, condem= +neren hem gedaeghde inde hellicht vanden costen +ter zaken van desen geresen ter taxatien ende +moderatien van. voors. rade dander hellicht +om redenen compenserende, gedaen ende zoo +uuijtgesproken inder stadt van bruessele nijet= +tegenstaende den tegenwoordigen tijt van vacan. +midts duuijtstellen derzelver den drijentwintichsten +die marckgrave +der stadt van ant= +werpen c. ss +heer jacques +reingout +dach der maendt van julio int jaer duijsent +vijffhondert tachtentich +in der zaken geport ende hangende +inden rade van onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre +van napels etc. eertzhertoge van oistenrijck +hertoge van bourgoingnen van lothrijck van brabant +van limborch van luxemborch etc. grave van +habsborch van vlaenderen van arthois etc. +geordineert in desen zijnre mats lande van brabant +tusschen die marckgrave deser stadt van antp. +suppliant ende met hem gevueght die heere marquis +van bergen opten zoom ter eenre, ende heere +jacques reingout comis. vander smantien van +zijnre mat. rescribent ter andere zijden, gesien +ende gevisiteert wel ende int lange inden +voors. rade die brieven ende stucken by den voers. +suppliant ende gevueghde volgen. den appoinctement +van. zelven rade in date den negenentwintichste +july lestleden overgegeven, thoff ordonneert +den voors. suppliant ende gevueghde oock ten ex= +hiberen ende over te leggen die originele reken. +ende welcke zij zeggen die penningen in +questien in ontfanck gebrocht tzijnre, om te +wetene wanneer die voors. rekeninge is +gesloten geweest ende die voors. penningen +daerinne geposseert, wat lasten daertegen +in uuijtgeven zijn gebrocht midtsgaders hoe +vele die voors. suppliant voor zijn deel +daeraff heeft afgetrocken, oft in uuytgeven +geproffiteert ende dat binnen acht daegen nae +dinsinuatie van desen peremptorie oft +zal anderssins by gebreke van dyen den +zelven tydt overstreken zijn., die voors. +mr. anthonis +van male ende +dierick vander +heyden ende +henrick caers +rescribent bij provisie den voors. suppliants +moeghen voorts executeren voor de overleveringe +vande voors. penningen, ende zoo verre des +noot zij zal oock op tgene des voors. is naer den +informatie wordden genoemen by comissarisen. +van desen hove daertoe te ordineren, gedaen +in der stadt van antwerpen, den zevenentwintichsten +dach der maendt van augusto int jaer duijsent +vijffhondert tachtentich +gesien ende gevisiteert wetende +int lange inden rade van onsen heere den coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels etc. eertzhertoge van oistenrijck hertoge van +bourgoingnen van lothryck van brabant van limborch +van luxemborch etc., grave van habsborch van vlaenderen +van arthois etc. geordineert in desen zijne mats. lande +van brabant, die requeste aldaer gepresenteert +bij meester anthonis van male den twintichsten +dach der maendt van aprille lestleden metten +rescriptien respective daerop gedaen by dierick vander +heyden ende henrick caers inder qualiteyt gelijck +zij procederen ende op al gelet, met oock gecosidereert +tgene desinen in desen behoorde te considererene +onse heere die coninck hertoge van +brabant etc. seght ende vercleert dat die voers. +suppliant int verzueck van zijnder voors. requeste +nijet en is ontfangbaer, maer willende doen +ophouden die begonste proceduere by de voorseyde +rescribenten op hune panden gedaen zal schuldich +zijn den zelven te doene handtvullighe van hunen +achterstelle naer rate ende totter concurrenter +sommen by hem oft anthonisen cruecke tot zijn. verzuecken +van. zelven panden onfangen, die costen hieromme +gedaen om redenen compenserende, gedaen inder +mathijs vand. brande +de procur. gnael. +stadt van antwerpen den derden dach der maendt +van september int jaer duijsent vijffhondert +tachtentich +ghesien inden rade van ons heeren +des conincx geordinneert in brabant dinformatien +zoo tot belastinge als ontlastinge van matth. +vanden brande bij defficie sistale geoemen metten +stucken daerbij gevueght ende op al gelet +thoff vercleert datter noch tertijt egheen +stoffe en is om bij den procureur generael in +brabant teghen den voors. van. brande forme +proces te inteneren, gedaen tantwerpen +den derthiensten dach der maendt van september +int jaer xvc tachtentich +vrouwe leonora +de montmorency +ende +thomas spruijt +als man ende momb. +van jonffe. marie +de leeuwe +phls. by der gratien goidts coninck van +castillien van leon van arragon van navarre van +napels van sicillien van mayorcayne van sardaine van +eylanden van indien ende vaster eerden der zee occe +eertzhertoge van oistenrijck hertoge van bourgoingnen +van lothrijck van brabant van limborch van luxemborch +van gelre van milanen, grave van habsborch +van vlaenderen van arthois van bourgoingnen, palsgrave +ende van henegouwe van hollandt van zeelandt van +namen ende van zutphen, prince van swane +merckgrave des heijlichs rycx, heere van vriestlandt +van sarlins van mechelen vander stadt steden ende +landen van uuijtrecht overijssel ende groeningen, en +dominateur in asien ende in affricken, allen den +ghenen die dese onse oepen. brieven zullen sie oft hooren +lesen saluijt, alzoo ons in onsen rade geordineert +in desen onsen lande van brabant waere den zevens. +dach der maendt van januario lestleden van wegen +onse beminde vrouwe leonora de montmorency +gravinne donaigiere van hoochstraten sombreff cr. bij +by heure supplicatie veryhoont ende te kennen gegeven +geweest in substantie, hoe dat zy voor de wethouderen +deser onser stadt van bruessele hadde gehadt zekere +proces teghen thomas spruijt als man ende momboir +van jonffrouwe marie de leeuwe te voeren weduwe +van wijlen peeter vander hert en dat ter cansen +van zekere carcant ende gouen ketene by de voors. +supplicatie der zelver jonffrouwe marie eertijts +in handen gestelt als pandt metter minnen voers. +zekere penningen by de zelve jonfrouwwe marie +heur suppliante getelt, welck carcant ende +ketene, die voors. spruijt hadde gepretendeert +te vercoopene om de voors. penn. daer aene te +vershaelen nijettegenstaen., dat de zelve spruijt haer +suppliante ongelijck meer waere schuldich bij stote +van rekeninge bij hem gedaen ende onderteeckent +aengaende dadministratie die hij hadde gehadt +als rentmeester van. goeden des graeffschaps +van hoochstraten voorscreven, ende hoewel +dat doppositie by de voors. suppliante tegen die +voors. vercoopinge uuijt redenen voorscreven wae. +wel, wende te rechte gedaen geweest, besundere +uuijt dijen dat by de voors. stote van rekeninge +promoptelijcken wae. blijckende dat die voors. +spruijt heur suppliante ongelijck jae tweemael +meer wae. schuldich dan die voors. penningen +waeren bedragende daer deure die voors. inweelen +waeren verset geweest, soo naest nochtans dat +die voors. wethouderen op den vierentwintichsten +dach der maendt van december insgelijcx +lestleden hun hadden vervoordert bij hunnen pretensen +vonnisse der voors. suppliante in heure voors. +oppositie te vercleren nijet ontfangbaer +permitterende den voers. spruijt mette voors. +vercoopinge voorts te vaeren, ende want die +voors. suppliante heur by den voors. pretensen vonnisse +behoudt grootelijcken gegraveert besundere midts dat +die voors. juwelen zouden geraken midts desen be= +nauwden tijt ten vilen prijse vercocht te wordden +tot heure groote schade ende verdriete, zoo waer +zij genootsaeckt vanden zelven pretensen vonnisse +reformatie te verzueckene gelijck hy zeyde, om +daeromme oijtmoedelijck biddende om onse voors. +oepen. brieven van reformatien in behoorlijcker +formen daertoe dienende, welcke onse oepenen +brieven van reformatien der voors. suppliante +gegundt ende geexpedieert zijn. waeren uuijt cracht +der zelver tot heuren versuecke als impetrant +van dijen bij zekere onse officier ende deurweerd. +van onsen voors. rade gedaeght geweest die +wethouderen deser onser voors. stadt van bruessele +te zyne ende te comparerene tenen zekeren +gelegenen doen toecommende ende nu lange overstreken +dage in onsen voors. rade van brabant, om +aldaer hun voors. vonnisse te sien ende hooren wijsen +ende verclaren nul machteloos ende van onweerdel. +oft ten minsten ondeughdelijck, qualijck ende +tonrechte gegeven op dat alzoo behoorde ende om +alzulck te reformeren corrigeren ende beteren naer +rechte zelve hun vonnisse te sustineren ende verantwo +op dat hen goet dochte tantwoordene ende in der +zaken ende materie van reformatien voorts te +procederen zoo behooren zoude, waere oock de +voors. dach geinthimeert geweest den voorgen. +thomas spruijt ten eijnde dat hij alsdan aldaer +oock zoude zijn ende compareren zoo verre hem +dat goet dochte ende die voors. zake ende matterie +van reformatien hem eenichssins aenginge oft +toebehoorde, ende ten dage daerop dienende +ende andere daer aff onderhouden, comparerende +in onsen voors. rade die voors. partijen zoo bij +hen zelven in persoone als bij hunne procureuren +nae dijen dat van weghen der voers. gedaeghde +waere aldaer overgeleeght geweest tproces voer +hen tusschen die voors. partijen beleydt ende +vercleert tvonnisse by hen daer inne gegeven nijet +te willen instinueren, stellende partije tgen partije +ende dat visie vanden zelven processe waere den +voors. partijen in presentie oft obsentie deen des +anders geaccordeert geweest ende dach om in der +voors. zaken ende materie van reformatien +voorts te commen procederen zoo behooren zoude +hadde dijen naevolgende in der zelver zaken ende +materie van reformatien zoo verre geprocedeert +geweest als dat op dien zevenentwintichsten dach +der maendt van aprille oock lestleden die voors. +partijen ten beyden zyden hadden geseeght ende +vercleert dat hen voors. proces vander ierster +instantien was proces in gescrifte ende scriftelijck +voorde voors. gedaeghde beleydt, consenteren. +ende synde tevreden dat zelve voor zulcx bij +onsen voors. rade zoude wordden gehouden +ende ontfangen ende daerop recht gedaen wordden +uuijten voorgaenden acten weer wel oft +qualijck by de voors. gedaeghde wae. gewesen +geweest, concluderende pertinentelijck tot +dijen eijnde in materie van reformatien ende +makende heysch van costen die voors. impetrante +van beyde dinstantien ende die voors. geinthimeerde +van deser instan. oft materie van reformatien +alleenlijck, waer aff wae. ter ordonnantien van +onsen voors. rade gemaect geweest acte ende +geseeght dat die gevueght zoude wordden totten +voors. processe van partijen ende dat men hen +daerop zoude recht doen naer behooren, doen +te wetene dat gesien ende gevisiteert wel ende +int lange in onsen voors. rade van brabant tproces +der voors. partijen voor de voors. gedaeghde scriftel. +beleydt ende voor zulcx in onsen voors. rade ontfangt. +metten vonnisse by de zelve gedaeghde daerinne +gegeven daer aff reformatie is versocht, oepene brieven +van reformatien ende dacten van onsen voors. rade +ende op al gelet met oock gecosidereert tgene desinen in +desen behoorde te considererene ende dat zoude +hebben cunen ende mogen genomeren, wij goede +ende rijpe deliberatie van rade, doen de recht +tusschen die voors. partijen hebben geseeght +gewesen ende vercleert ende bij desen onsen uuijterl. +vonnisse seggen wijzen ende vercleren dat wel +by de voors. gedaeghde op ten vierentwintichsten +dach der maendt van december int jaer xvc +negenentzeventich tusschen die voors. partijen +is gewesen qualijck ende tonrechte van hunnen +vonnisse reformatie versocht, sal daeromme +tzelve vonnisse stadt grijpen ende zijn volcommen +effect sorteren, condempneren. der voers. impetratt. +in de pene van onwijser versochter reformatie. +midtsgaders inde costen van desen processe ter +taxatien ende moderatien van onsen voors. rade +ende des toorconden hebben wij onsen zegel +hijer aen doen hangen, gegeven in onser voers. +stadt van bruessele den twintichsten dach der +maendt van agusto int jaer ons heeren duijsent +vijffhondert tachtentich van onse rijcken van +castillien van leon van arragon etc. txxve +ende van napels etc. txxviie +phls. by der gratie goids coninck +van castillien van leon van arragon van navarre van +napels van sicillien van mayorcque van sardaine vanden +eylanden van indien ende vaster eerden der zee occeane +eertshertoge van oistenryck hertoge van bourgoingnen van +lothryck van brabant van limborch van luxemborch van +gelre ende van milanen grave van habsborch van vlaenderen +van arthois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe +van hollandt van zeelandt van namen ende van zutphen +herman van hersbeke +cornelis joos +prince van swane marckgrave des heylichs rycx heere +van vrieslandt van salins van mechelen vander stadt +steden ende landen van uuytrecht overysel ende groeningen +ende dominateur in asien ende in affricken aller +den ghenen die dese onse oepen. brieven zullen zien oft hooren +lesen saluyt, alzoo ons in onsen rade geordineert en +desen onsen lande van brabant, waere den derthiensten +dach der maendt van aprille int jaer xvc vierentzestich +nae paesschen van wegen herman van hersbeke ingeseten. +poortere onser stadt van antwerpen by zijnre supplicatie +verthoont ende te kennen gegeven geweest in substantie +hoe dat wijlen herman van hersbeke thielmanss. zyns +suppliants vadere inden jaere xvc ende achte gecocht +hadde van jonfrrouwe catherine vanden berge jans doch= +tere daer moeder af was agneta sbueckeleren met +janne joos janss. heuren wettigen man ende momboir +zekere hoene mette huysinge hoeningen, bogaerde lande +beenpde grande ende toebehorten geheeten de hoene +ten essche groote omtrent desbunderen gestaen ende gelegen +onder duerne ende wommelgem by thoff van immerkele +daerinne dat hy voer schepen. onser voers. stadt van +antwerpen op ten zeventhiensten dach der maendt van +julio int voers. jaer van achte waere wettelyck +geguedt geweest gelyck dat naerdere bleke by den +schepen. brieven daer aff zynde ende welcke hoene +die voers. wylen herman van hersbeke thielmanss. +ende zyne naecommelingen y sedert ten aensiene van +eene, egelycken ende zonder contradictie van yemanden +peyselycl ende vredel. hadden ebseten totten jaere +xvc ende achtenveertich ende alzoo den tyt van +veertich jaeren lanck ende hoewel dyen aengemerct +nyemanden ennich gesach oft recht totte voers. hoene +en conste gepretenderen dyen nochtans nyettegenstaen +zoo hadde hem pretenselyck gevordert cornelis joos +hem doen ter tyt noemende vander gracht een vanden +sonen ende erffgen. der voers. catherina vanden berge +ende janne joos op den zesthiensten dach der maendt van +augusto tjaer xvc achtenveertich voers., de +voers. hoene die bekende den voers. supplt. ende" +pardons,399.txt,"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van francois speecart arm scamel man belast met vyf ende kinderkens inhoudende hoe dat opten kersmessdach van halle anno xv @@ -2698,1335 +12801,70 @@ heerlicheden ende tot zynen ongeconfisaueerden goeden indien hij eenighe heeft als hij was voir den voors. dlootslach imponerendde hier op een eewich zwijgen ende silencien onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende efficieren ons voirs. -lants van brabant hoedanighr die zyn oft wesen moghen -satisfactie nochtans ierst ende alvoeren gedaen der partyen -geinteresseerde zoe verre die noch nyet gedaen en ware -civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy tvoirs. -feyt ende dootslach jegens ons civilyck beteren zal naer -de gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van zynen goeden -ende onsen ordonnantie dairop gemaict ende oick dat hij -ghehouden werdt te betaelene die bedelycke costen van -justicien indien datter eenighe geschiet ende naegevolght -zyn ter taxatie ende arbiter scept van onsen heren -ende getrouwen den cancelliere ende luden van onsen rade in -brabant dat wij dairtoe committeren ontbieden daerom -ende bevelen den selven van onsen rade rade in brabant -dat voir hen geroepen die dairom behoiren geroepen te zyne -zij procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende -interinemente van desen onsen tegewoirdigen briefve naer -huere vorme ende inhouden welcke interinement de voirs. -suppliant gehouden zal zyn te versoecken in onsen voirs. -rade binnen eenen halfven jaere naest comende naer date -van desen op peyne te verliesen deffect van dien -ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen -van justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort -van welcker amende die ghene die van onsen ontfangers -dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen -bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffyte -metten anderen penningen van zyne ontfange / zij / onsen -drossaert van brabant amptman van bruessel -ende alle anderen onse ende onser vassalen oft smaelre -heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. -lants van brabant ende van overmaze wien dit -aengaen oft rueren mach hueren stedehouderen tegen -woerdich ende toecomende ende eenyegelyck van hen -zoe hem toebehoiren zal den voirsz. suppliant van -deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende -quytschellingen inder manieren voir screven peyselyck -volcomelyck ende tot eewigen dagen doen ende laten -genieten ende gebruycken sonder hem te doene noch -ende hier van x antwoirt -by dontfanger -vanden suppliianten -noch te laten geschien nu noch in toecomende tyde in -lyfve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrarien / maer indien zyn lyf oft eenighe van zynen -ongeconfisqueerden goeden waeren dairomme gevangen -becommert oft gearresteert dat zij die terstont stellen -oft doen stellen tot volcomen slakinge ende dekivrance -delivrantie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt ende dootslach -gebuert is inde kermesse / wiean ons. ordonnantien disponeeren -ter contrarien den welcken wij den supplant nyet -prejudiceren en willen want ons alzoegelieft ende -ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot -eeuwigen dagen zoe hebben wij onsen zegel hieraen -doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht -ende eenyegelyck des zyns in allen gegeven inden -clooster van groenendale opten goeden vrydach inde -maent van april int jaer onsheeren duysent vyfhondert -ende negenenveertich van onsen keyserycke txxxe -ende van onsen rycken van castille ende andere txxxiiiie -aldus gescreven opde plycke byden keyser ende -geteeckent l de zuete // visa recta -gecollationeert ende bevonden accorderende -met zynen originale by mij -daaiwez $$$" -"kaerle etc doen te weetene alle iegenwoirdigen ende -toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige -supplicatie van kaerle vernyer ingeseten onser stede -van mechelen inhoudende hoe dat den tweentwintichsten -dach van meye anno zevenenveertich lestleden hy suppliant -is gesonden geweest by francen robbyns procureur voir die -vanden wet van onsen voirs. stede van mechelen $$ zynen -behouden vader aen hendric van herent alias snaermaker -poerter onser stede van brussel om die tydinge te -dragen van seker proces daer hy inne getriumpheert$$ -hadde voir drossaert ende scepenen van waelhem jegens -eenen jan de meyer waer aff die voirs. hendric -zeer verblydt wesende heeft den suppliant zeer minnelycken -ontfangen ende hem goede chiere aengedaen -begherende dat hy dyen avont by hem zouden willen -blyven alzoe dat ommeganck was van onser voirs. -stede van brussel nemaer hy suppliant seyde dat hy -thuys moeste zyn want oick hy suppliant ter cause -vanden ommeganck oft kermesse aldaer nyet gecomen -en was ende van daer is aen die wagenen gegaen -omtrent den drye uren naer middach ende heeft hem -besteedt zyn derde te wetene hem selven francois du -bois ende jacques stevens aen eenen wageman -van omtrent mechelen geheeten lambertus vekemans -alias peeters ende want de voirs. jacques noch -spreken moeste met eenen advocaet van ons cancelrye -ende wat toevende die voirs. wageman die wel by -drancke was daer en tusschen creech woerden jegens -den suppliant seggende dat hy hem nyet en wilde op zynen -wagen hebben waer tegens hy suppliant antwoerde -ende vraighde waeromme en zoude ick er nyet op -comen aengesien dat ic my aen u besteedt hebbe -ende ghy my aengenomen hebt daer op -de voirs. wageman anderwerf seyde en ghy en sulter -nyet op comen al soude myn lyff oft ic het uwe -daerom hebben met veke andere oneerlycke$$ -woerden die zyluyden tsamen hadden ende mits -dyen heeft de voirs. wageman sekere$$ zynen opsteker -getrocken om den suppliant daermede te steeken waer -aff hy suppliant heeft gewaerschout geweest vanden -ommestaenders dwelck hoorende hy suppliant heeft zyn -rappiere getrocken ende metten platte vanden selven -twee slagen gegeven den eene op zynen slincken -arm ende den anderen opt hoeft vanden voirs. wageman -zonder nochtans gequetst te zyne zoe dat zynen hoet van -zyn hooft viel ende werdden daer mede by den ommestaenders -van malcanderen gescheyden ende die voirs. wageman -wech getrocken ende wechgeleydt tot voir die herberge -genoempt tshertogenvossche alwaer hy met gewelde -ontworstelt is ende is wederomme metten voirs. -opsteker naer den suppliant geloopen dewelcke suppliant -is blyven stille staende houdende zyn rappiere bloot -metten punte voir ende den appel tegens zyn borst -om alzoe den voirs. wageman van hem te keeren -daer ontsieden vanden selven rappiere maer dit nyet -tegenstaende is zeere greetich ende heetelick geloopen -naer den suppliant zoe dat hy gecreegen heeft eenen steek in -zyn borst nochtans de suppliant nyet sekere$$ weetende oft -wylen de voirs. lambert is in des suppliant mes geloopen -is oft nyet ende gevoelende tscerp van den rappieren -is achterweerts gedeyst ende willende noch eens zynen loop -nemen naeden voirs. suppliant is hy neder ter eerden gevallen -ende terstont aflivich gewordden ende werdt die -suppliant die oick zeer by drancke was duer tfeesteren ende -goede chiere die hem de voirs. hendrick gedaen hadde -ter cause vanden voirs. tydinge van sommige geleydt -totten predickeren van welcken feyt ende dootsclach den -suppliant zeer leet is wesende anderssins van goede name -fame ende eerlycke conversatie belast met twee cleyn -kinderen ende hem onderwindende der practycke ende -zyn wyff metter coopmanscap van lynwaet om -den armen cost te winnen nemaer vreesende die -strangheyt ende rigeur van justicie zoude gescapen -zyn hem uuytlandich te moeten maken tot geheelen -bederffenisse van hem zyn wyff ende kinderen ten zy -dat onse gracie ende genade hem hier op verleent -wordde alzoe hy seeght ons daerom zeer oitmoedelick -biddende soe eest dat wy de saeken voirs. -overgemerct ende hier op gehadt dadvys van -onsen amptman van bruessel den voirn. kaerle -vernyer suppliant genegen wesende tzynder -voirs. bede ende supplicatie ende hem willende -in dit stuck gracie ende genade prefereren voir -rigeur van justicie hebben hem vergeven quyt= -geschonden ende geremitteert vergheven schelden -quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gracien -mits desen onsen brief tfeyt ende mansslach boven -verclaert mitsgaders alle penen breucken ende -boeten corporele ende criminele daer inne hy ter -cause van dien met diesser aencleeft jegens ons -ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben -ende hebben hem als daer aff wedergestelt ende -gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynen -goeder fame name ende geruchte in onsen lande -ende hertoighdomme van brabant ende allen anderen -onsen landen ende heerlicheden mitsgaderes tzynen -onverbuerden goeden indyen hy er eenige heeft -gelykerwys ende in alder maniere als hy was -voir die toecompste vanden feyte ende manslach voirs. -imponerende hierop een eeuwich swygen ende silencie onsen -procureur generael van brabant ende allen anderen onsen -rechteren justicieren ende officieren wie zy zyn -satisfactie ende beteringe ierst ende al voren gedaen -der geinteresseerde partye indyen dat tselve -alnoch nyet gedaen en is ende eenige daer toe staet -civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant -gehouden wordt tselve feyt ende mansclach jegens -ons oick te beteren civilyck allenlyck naeder gelegentheyt -vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden naeme ende -onse ordinantien hier op gemaect end daeren boven te -betalen ende reffonderen de redelycke costen van justicien -indyen hier omme eenige gedaen zyn alter taxatie -ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die -cancellier ende luyden van onsen rade in brabant -die wy daer toe commiteren ende hen ontbieden ende -bevelen dat voir henluyden geroepen die ghene die -daer over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel -ende duegdelick te verificatie ende interinemente van -dese nae huere vorme ende inhouden ende oick tat -taxatie ende arbiterscepe vanden voirs. amende civile -ende costen van justicien welck interinement hy suppliant -gehouden zal zyn te versuecken in onsen voirs. -rade binnen zesse maenden naestcomende naer -date van desen op te pene van te verliesen deffect -der selve ende dat gedaen ende de voirs. amende -civile getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in -handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft -anderen onsen oficieren dient behoiren zal de welcke -gehouden wordt daer aff ontfanck te maken rekeninge -bewys ende reliqua te doende tonsen proffyte metten -andere penningen van zyn ontfanck sy onse drossaet -van brabant meyere van loevene amman van -bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche -ende allen anderen onsen ende de smaelre heeren ende -ingesetenen ons lants ende hertoighdoms van brabant -rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdich -ende toemcomende hueren stedehouderen ende eenen yegelicke -van hen besunder zoe hem toebehoiren zal doen laten -ende gedoogen den voirn. kaerle vernyer suppliant van dese -onse gracie remissie quytscheldinge ende perdoene -ende van allen den inhouden van desen inder vuegen -ende manieren voire verhaelt rustelick vredelick -volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder -hem te doene noch te laten geschieden nu noch in -toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder -letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen -zyne persoon oft eenige van zyne onverbeurden goeden -zyn oft waren hier naemaels hier omme gevangen -becommert oft gearresteert oft eenichsins belet dat -zy die stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck -tot geheelen ende volcomen slakinge ende delivrancie want -ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben -wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick -in anderen saken ons recht ende eenen yegelicke tzyne -in alle gegeven in onser stadt van antwerpen -inde maent van augusti int jaer ons heeren duysent -vyfhondert ende xlviij van onse keyserycke txxixen -ende van onsen rycken van castillien ende ander txxxiiste -op te plycke stont gescreven byden keyser in -zynen rade ende geteekent verreycken visa -recepta. -gecollocioneert ende bevonden accorderende -met zynen originale by my -n facuwez" -"kaerle etc. doen te weten allen luden nu ende naemaels -wesende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe -supplicatie van willem van male belast met wyff ende -kinderen inhoudende hoe den xxen dach van laumaent -int jaer xvc xxxvii alzoe tsamens in onse stadt van antwerpen -tusschen vi ende vii uren vergadert ende tsamen drinckende waeren zeven -goede mannen drye oft vier potten biers soe wasser een van hen die bat dat -zij hem wilden helpen een conine renne op een camere te doene ende hy -soude hen een stuck oft een dye van eenen haen te voeren geven zulckx dat -zyt altesamen consenteerden dat zy hem helpen souden ende zyn alzoe -tsamen gegaen om dese renne op die selve camere te doene die welcke -toebehoirde gommaer de febure woenende op te peerde merct achter sinte loys -cappelle tantwerpen voirs. in eenen ganck daer men nyet duer en gaet -ende alsoe zij begonsten dese renne te verporren zoe is der gecommen die -vrouwe vanden huyse die tselve nu gedoogen en wilde van vreesen -dat men het dack oft yet anders van hueren huyse breken soude ende heeft -terstont qualyck gesproken waerop die voirs. gommaer dyen die selve renne -toebehoirde als voere ende int selve huys woende antwoirde zyt tevreden -huysvrouwe ist sake dat wy yet breken dat sal ic sonder uwen cost doen -maken maer dese vrouwe en woude daermede nyet te vreden wesen ende heeft -even qualyck gesproken ende heeft se geboefft gerabauwt ende gedieft -ende veel meer andere onnuttige ende leelyck woirden waerom eenige van hen -gram geworden zyn ende hebben haer geantwoirdt nae huere quade woirden $ -daerom nyet latende die renne te proeven op te doene zoe en hebben zyt nyet -connen opgerygen met geender fortse ende alzoe zy die selve renne so weder -neder souden laten sincken soe esser een van henlieden die boven stont van boven -neder gevallen sulcx dat hy bynae den hals gebroken hadde mits datmen -anders nyet en wiste hy en was doot ende als dese man aldus gevallen was -zoe en heeft tvoirs. wyff haer quade tonge nyet gehouden doen haer knaepe -daer quam ende wilde zyn vrouwe helpen dwelck hy suppliant hoirende -heeft den voergenoemde knaepe gevraecht oft hyse verantwoirden wilde daerop -hy antwoirde ja ic ende is terstont in huys gegaen ende heeft zijnen deghen -gehaelt ende alsoe zonder meer woorden gestelt aen thouwen ende kerven opten -voirs. suppliant waerom hy suppliant hebbende een lanteerne inde hant -van blecke ende anders nyet dan een hangerken ende ziende dat hy nergens -gevlieden en conste want het op een plaetse was daer hy achter noch -voer waerts en conste heeft hem metten voirs. lanterne bescut ende sekere -slagen daerop ontfangen ende siende dat hyse daermede nyet al en heeft cunnen -geschutten soe heeft hy hem metten voirs. hangerken verweert mits dat hy h$ -gevuelende gequetst in zyn kake inder manieren dat hy uuyt hitte van bloede -den voirs. knape gegeven heeft twee wonden te wetene die een inden buyck ende -dander in zyn hooft van welcke wonden hy zekeren tijt nae zijn biechte -gesproken te hebbene ende in presentie van zijnen biechtvadere den selven suppliant -van dit feyt ontslegen is gecomen van levende lyve terdoot tot grooten leet wesen$ -van hem suppliant die hem tercausen van dyen vreesende rigeur van justicien -geabsenteert heeft uuyt onser landen ende heerlicheyden ende en soude inden -selven nyet derren wederkeeren noch converseren al eest dat hy partie daeraf -voldaen heeft ten zy dat onse gracie ende remissie hem eesrt ende voeral daerop -verleent ende geextendeert worde alsoe hij suppliant seegt ons daerom -oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien -geneycht wesende ter beden des vors. willen van male suppliant ende -willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt -ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven -quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende -vergeven uuyt sunderlinger gracien by desen onser brieve tfeyt ende dootslach -boven geruert mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende -criminele daer inne hy ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven -mach tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben -ende hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in -onsen voirseiden lande ande hertoochdomme van brabant ende allen -anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden -indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy -was voer de toecompste vanden voirseiden feyte imponetende hierop -een eeuwich geswych onsen procureur general in brabant ende allen -anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende -beternisse eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen -die noch nyet gedaen z en zy ende ennighe daertoe staet # behoudelyck -dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn voirs. feyt tegen ons te beteren -civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden -met oyck te betalen die costen van justicien hieromme alreede gedaen ende -te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende -getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die -wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden -daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer -hen geroepen die gene dye daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen -wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende -totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zij sullen -bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal -zyn te versuecken ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede -binnen eenen jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen -ende dat gedaen ende de selve boete ende costen van justicien getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse -voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren -justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dyen -dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen -bezundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den -voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien ende -pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren -voere verhaelt rusrelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck -genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschieden -nu noch in toecomenden tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen -lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft -ennighe van zynen goeden daeromme gearresteert becommert -oft belet waeren dat zy die setten ofte ende $$$ stellen oft doen setten -ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende -volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende ten -eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen daghen -# civilyck alleenlyck -## sy hieraf verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns -gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van juno int -jaer onsheeren duysent vyff hondert ende achtendertich ende van onsen -keyserycke tnegenthienste ende van onsen rycken van castillien ende -anderen tdryentwintichste aldus stont gescreven opte plycke byden -keyser in zynen raede ende geteekent a boudewyns noch stont -gescreven opte selve plycke visa registrata -ghecollacionneert tegens die originale brieven by my -decock" -"kenisse van dootslache -phelipe bijder gratie gode ertshertoge van oistenrijk -hertoge van bourgogne, van lotharingen, van brabant, van stiermark, van -carintie, van cram, van limbourg, luxembourg ende van geldren, grave -van vlaenderen, van habspourg, van tyrol, van ferrette, -van kiburg, van artois, van bourgognien, palatyn van henegouwe -van hollant van zeelant van namen ende van sutphen -marcgrave des heylichs roemschen rycs ende van borgon -lantgreve in elzaten heere van vrieslant opter windischemde$$$ -van portenau van salins ende van mechelen doen te wetene -allen luyden iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen -hebben die oitmoedige supplicatie van pieter van muyse -jonckman geboren van deser onser stad van mechelen -inhoudende hoe dat sinte pieters dach lestleden was een jaer -die selve suppliant wesende int geselscap van jan vander -genelle ende willem van alters in een dorp genaempt -ter cruyse in onsen lande van brabant ten huyse van eenen -genaempt helizens alias leerman om aldaer met elcanderen -te drincken ende in tselve huys gecommen synde sach aldaer -eenen luuc nys liggende up een bedde jan vanden meulne -henrick ende pieter nys die alle saten ende droncken in een -geselscap die welcke hij suppliant groettede ende alsoe hy -suppliant ende die van synen geselscepe geseten waeren -verbeydende wyer dat zy geheischt hadden die voirn. pieter -nys gaf den voirs. suppliant eenen tuege te drincken ende als -die selve suppliant gedroncken hadde gaf den voirs. pieter nys -synen pot wederomme hem dair af bedanckende die voirn. jan -vande muelne die wat bij drancke was dat siende toochde -genouch maniere ende gelaet dat hij met wel te vreden en was -dat die voirs. pieter nys den selven suppliant te drincken gegeven -hadde ende begonste vele hoochmoedige woerden bedectelic te -spreken userende van sekere tale ende sprake die de voirs. -suppliant niet en verstont noch wat hy dair mede meynde -maer mercte wel dat hy niet wel gemoet en was -ende van stonden aen die voirs. luuc schoof up vander bedde -dair hy lach ende noch eenige andere met hem roupende -verrader tes hier te doene beghinnende te steken ende te slaen -naerden voirs. suppliant soe dfat hy dair een wonde ontfinck -in zijnen rechter aerm dat synde die ghene die dair by waer e -sunderlinge den voirs. pieter ende henrick nys gebroeders -hilden een wyle tyts den voirs. jan vander muelne maer -byder dreyghingen ende overlast vanden selven luuc nys -moesten hem laeten gaen bynnen middelen tijde ziende de selve suppliant dat hem scoonspreken niet helpen en mochte meenendehemlieden tontvlieden nam een corte pycke die hy voer de -doere hadde laten staen ende liep dair mede omtrent eenenboechscuete weechs maer de voirs. luuc ended jan vander muelne -vervolgden hem in sulcker wys dat hy hem moesten ommekeeren -ende te weer stellen oft anders hij hadde in groeter vreesen -geweest van synen lyve ende siende de voern. willemvan halteren wesende vanden geselscepe des voirs. suppliant -tvoirs. gevecht ende dat de voirs. luuc nys ende jan vanden -muelne henlieden met alder macht vervoirderden den voirs. -suppliant te crencken liep daerweert met eenen stalenen boge -die hy in zynen hande hadde ende daer mede bescieer$$$ -vele slagen die de selve vanden muelne ende luuc slougen -naerden voirs. suppliant de welcke suppliant hem oic bedeckende -onder den selve boge siende dat hy in soe grooter sorgen -ende vreesen was stac den voirs. jan vanden muelne met -syn pycke een steke in sijn borst van welcke steke -de selve jan ter eerden viel ende zydert soe daer af als oic -van quaden hummueren dair hij mede vervolt was es gevaeren -van levende lyve ter doot ende hoe wel de voern. suppliant -den selven dootslach gesoent ende partyen duechdelic daer af -gebetert heeft oic mede dat hem tvoirs. stuck mat alle -zijn herte leet is. nietemin duchtende ende ontsiende stranghyt -van justicien hij en soude niet durven commen noch commerceren -in onsen landen ende heerlicheyd maer is gescepen daer vuyt -te moeten bliven ende te gaen leven in andere vremden lande in -grooter armoede ende ketnichede$$$ wordde hem onse gracie ende -genade hier up niet verleent alsoe hy soght ons zeere -oitmoedelic dair omme biddende soe eest dat wij de saken -voerscreven overgemerct hebben den voern. pieter van muyse -suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie -ende willende hem in dit stuck gracie ende genade verleenen ende -prefereren voer strengheyt van justicien sonderlinge -ter eeren ende weerdicheid vanden heyligen passie die onse -heere god voer ons allen geleden heeft op sulcken dach als -huyden inden gevalle als boven vergeven quytgescolden -ende geremiteert vergheven scelden quyte ende remiteren -vuyt inser zunderlinger gracie by desen onsen brieve tfait -ende dootslach boven verclaert mitgaders alle boeten broecken -ende peynen corporel criminel ende civil dair inne hy ter cause -van dien met datter ancleven mach mesbruyct ende ge -mach zijn iegen ons ende justicie ende hebben als va -desen gerestitueert ende wedergestelt restituren ende -stellen weder tot sijne goede fame name ende geruchte in -onsen voors. lande van brabant ende andere onse landen -ende heerlicheyden tot alle zyne onverbuerde goeden in -dien hij eenoge heeft in alder voegen ende manieren -als hij was voir de toecompst vanden voirs. dootslage -imponerende hier up scilencie ende eeuwich zwigen onsen -procureur g enerael ende allen anderen onsen rechteren justicien -ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringen -voiren ende alderwerck eerst gedaen der partyen geinteresseert -up datter eenige toe dient ende die alnoch niet gedaen en es -civilic alleenlic ter ordonnantie ende arbiter scepe van onsen -lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen -raide in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden -dair omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende luyden -van onsen voirs. raede in brabant dat zy voer hem -geroupen die gene die dair toe behoren geroupen te syne procederen -ende gaen voerts wel ende duechdelic ter verifficatie -van desen onsen brieven naer huere voirme ende innehouden -ende dat gedaen synde zy onse drossart van barbant -meyer van loeven amman van bruessel nu grave -van andwerpen schout van lyere ende alle andere -onse richteren justicien ende officieren dient aengaen mach -doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese -onse gracie remissie quytsceldinge ende van al den inhouden -van desen inder voegen ende manieren als voirs. es -rustelic vredelic vulcomelic ende tot eeuwigen dagen -genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft te -laten geschien nu noch in toecomende tijden eenich -hynder letsel oft moeyenisse a, myve oft an goede -ter contrarien ende in dien zinnen persoen oft eenige -van syne voirs. onverbuerde goeden ter causen van -desen gevangen gearresteert oft eenichssins becommert -waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont -ende sonder vertaech tot geheele ende vulcomme delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende gestadich blyve hebben onsen zegel hier an doen hangen -behoudelyck in anderen saken ons rechts ende een yegelic zijn recht in allen -gegeven te mechelen opten heylige goeden vrydach inde maent van april -int jaer ons heeren duysent vc ende twee. aldus ondergescreven ende getekent -by myn heere den ertshertoge in zijnen raet. haneton coninklijken notaris -gecollationeert ende bevonden concorderende -metten originalen brieve by my" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy -ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel -hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis -de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens -hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van -duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen -ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij mijten brabants -oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen -mennekens des avonts spade mitten donckeren van daer goets moets -naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van -malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe -de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen -ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers. -janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te -messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck -alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt -was zonder hem dies te stoerene daer op de voers. mennekens -antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende -is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne -naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde -wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen -ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen -seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere -makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene -alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den -voers. mennekens zijnen crijch op synen boge leggen ende beduchtende dat -hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde -nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens -tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende -goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u -om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende -heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel -weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene -dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant -syn vader zoe verre achter bleef ende den voers. janne mennekens -zoe verre volghde beduchtende oyc dat de selve zyn vader vanden -voers. mennekens hadde moegen verlast ende overvallen wordden -quam oic daer by geloopen om zynen voers. vader thuysweerts -te doen commen seggende vader laet hem gaen ende gaen wij nae -huys alsoe dat de voers. jan mennekens hoirende den voers. cornelys -dat seggen seyde tot hem heer heer my kindt heere ende is alsoe -hemlieden wederom tegen gecomen ende met dien is de selve -cornelis zynen vader die hem gheerne gehouden ende den -twist beslicht hadde ontscoten ende ontworstelt ende beduchtende -oft de voers. mennekens daeren tusschen zynen boge gespannen -hadde ende dat alsoe hy ende zyn vader daer beyde hadden -moegen bliven de selve cornelis heeft eenen opstekere vuytgetrocken -want hy anders gheen geweer en hadde ende heeft den voers. -mennekens daermede sekere steken ende quetsueren gegeven in zyn -hoot ende omtrent zyn herte alsoe dat hy terstont van -levende live ter doot gecommen is ende al eest zoe dat -voers. fayt ende dootslach den voers. suppliant seere hertelycken -leet zy ende dat hy sedert gesoent ende partie geheelyc -ende al voldaen ende vervuecht heeft nyetmin beduchtende -strancheyt van iusticie hy heeft oyt zichtent geabsenteert -uuyt onsen voers. lande van brabant aldaer hy nyet en soude -dorren wederkeeren hanteren noch converseren maer -soude hem van dien moeten houden absent ende leven in -grooter armoeden ende rethmicheden in dien hem onse gracie -ende genade hier op nyet verleent en wordde alsoe hy seet -omme de welcke hy ons zeere oitmoedelic gebeden heeft -soe eest dat wij de saken voerscreven overgemerct den voers. -janne de vijt suppliant genegen wesende tzynder voers.bede -ende begheerte ende willende hem in dit stuck gracie -ende genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van -iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen -onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven -quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt -ende remitteren uuyt zonderlinge gracie by desen onsen brieve -tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne -boete ende bruecke corporelle ende criminele inden welcken hy -ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien -mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme -stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte -in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen -ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in -dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de -toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende -hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van -brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy -zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen -der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende -alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc -ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons -oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende -de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende -arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier -ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren -ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in -brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen -te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende -interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae -zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie -vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve -civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde -in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren -sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende -reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van -synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende -allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende -dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen -ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten -ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser -iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende -van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt -rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende -tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte -moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien -zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden -hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat -zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck -tot geheele ende volcomen delivrancie want ons alsoe -gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich -blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer -van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende -den tyt van onser ombejaerthede geuseert ende gebruyct -hebben hier aen doen hangen behouden in anderen -saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen -gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent -van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke by -mijnen heere den prince ende geteekent du blioul -ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa -gecollationeert ende bevonden concorderende -metten originale bij mij -$$$" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende toecommende dat -wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pauwels steeken -woenende tot halen ende wesende stadthoudere vanden meyer aldaer -inhoudende hoe dat nae dyen omtrint sinte jansmisse lestleden willem -robbyns alias schietlap sergant oft dienere tot halen is gecommen -geweest ten huyse des suppliante binnen der stadt van halen voirs. aldaer -hy suppliant sittende was overtafele met zynen vrienden den selven -suppliant aldaer op seggende diversche groote iniurieuse woerden ende -daermede noch nyet tevreden zynde heeft die voirs. willem zyn -lanc mes getrocken meynende daermede den suppliant te slaene -ende te evelen van zynen lyve gelyck hy oyc alsoe te beduchtene -is gedaen zoude hebben indyen hy byden goeden mannen aldaer -present wesende nyet en waere belet geweest ende uuyten huyse des -voirs. suppliant doen gaen blyvende de suppliant als doen binnen zynen -huyse ende des achternoene ontrent twee oft drye uren naer tgene des -voirs. es de voirnoemde suppliant zonder arch te denkene is gegaen opte merct -van halen aldaer die voirs. willem is gecommen byden suppliant ende -heeft hem wederom groote iniurie ende cleynicheyt opgeseyt soe dat de -zelve willem ende de suppliant onderlinge groote woerden hadden -deysende ende eersselende altyt den voirn. suppliant achterwaerts om -vanden voirs. willem ontslagen ende verlaeten te zyne tot welcken tyde -ende als die voirnoemde partien onderlinge woirden hadden is aldaer gecommen -ongeroepen uuyten huyse van dionys diericx wylen jan thoelen dienaer -ende stalknecht vanden voirnoemde meyer van halen hem pretenderende -tonderwinden den voirs. differenten die deselve willem hadde tegens den -suppliant zeggende dese oft gelycke woirden wat isser dwelck die -suppliant aenmerckende heeft totten voirnoemde jan thoelen geseyt dese oft -gelycke woirden jan paet van my van stonden aen daerby vuegende ic en -hebs op u nyet noch ic en begere uwes nyet daer op de voirs. jan thoelen -antwoirdende zeyde totten suppliant ic en vrage nae u nyet al hadde ghy -noch eens een mes in uwe hant alsoe hy suppliant hadde zeker mes in -zyn hant metter scheede zonder tselve oyt daer getrocken te hebbene -seggende oyc die voirnoemde jan thoelen totten suppliant dese woirden ic soude twee -metten cop dorven grypen invaderende ende nemende mitsdyen die selve jan -den suppliant van stonden aen metten halse subitelyc metten halse oft -mantel dwelc de voirs. suppliant considererend is achterwaerts -getreden ende gedeyst ende alsoe over een hout over rugge gevallen ende de -voirnoemde jan thoelen op hem suppliant ende deselve suppliant ende jan thoelen -op melcanderen liggende heeft die voirs. willem robbyns alias schietlap -met eenen blooten messe geslagen onder den hoop ende hen daer mede eenen -slach gegeven mitswelcken slage het mes gevallen es uuyter hant -des voernoemde willems alsoe hy in zyn hant verminct is ende heeft -de selve willem metten voirs. slage den voirnoemde suppliant ende oyck den -voirnoemde wylen janne geraect ende gequetst te wetene den suppliant in zynen -rechte handt gelyck hy daermede den voirs. suppliant janne thoelen -hadde metten boesem oft halse ende den voirnoemde jan thoelen ontrent der -kelen naeden welcken de selve suppliant ende jan thoelen alsoe gequetst -zynde ende zeer bloeynde zyn opgestaen ende dese willem -considerende dat de voirs. suppliant ende jan gequetst waeren als boven -ende dat zy zeer bloeden heeft zyn voirnoemde mes ter stont opgeraept ende -is gaen loopen ende heeft hem fugityf gemaect van welcker quetsueren -in oft ontrent der kelen de voirs. jan thoelen is terstont daernae -aflivich geworden ende heeft de voirnoemde willem hem des voirs. feyts -aengedragen gelyck hy alnoch doet ende heeft aenden suppliant voirnoemde -feyt meteen heere gebreet ende alnoch doet van xiiii dagen te xiiii dagen -naeden lant rechte aldaer ende aleest soe dat de voirs. suppliant -is innocent ende nyet culpabel geweest vanden voirnoemde slage ende -delicte maer de voirs. willem robbyns gelyck oyc daer af daeromtrint is -een gemeynen voix fame ende gesach noch oyc nyet iegenstaende dat -de voirnoemde willem robbyns is selve oersaecke ende occasie geweest dat -die voirs. suppliant ende jan thoelen zyn alsboven twistich geweest -ende melcanderen invadeerden soe heeft nochtans de selve suppliant -daeraf metten naesten vrienden ende magen vanden voirs. wylen jan -thoelen gesoent ende die daeraf gecontenteert soe dat behoirt waerom -hy suppliant nyet zekerlyck int oepenbaer en derf converseren binnen -onsen lande ende hertoochdom van brabant hem beduchtende oft hy -ter cause van dien zoude by eenige vanden officiers vanden selven lande -moghten werden gemolesteert tot zynen grooten achterdeele schaede -schande ende confusie die altyt in staete ende eeren peyselyck ende -vredelyck geleeft heeft ende noch geerne doen zoude indyen -ons beliefde hem hieraf te verleenen onse openen brieven van gracie -ende pardoene ons om den zelven zeer oetmoedelyck biddende -soe eest dat wy die saken voerscreven over gemerct den voirnoemde -pauwels steeken suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende -supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren -voer strangheyt van rechte hebben inden gevalle alsboven zoe verre -het noot zij vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven schelde -quyte ende remitteren uuyt zunderlingen gracien mits dese onsen brieve tfeyt ende -dootslach boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende -criminelle daer inne hy ter cause van dyen met diesser aencleest iegens -ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem alsdaer af -weder stellende ende restituerende tzyne goede fame ende name in onseen voernoemde -lande ende hertoochdom van brabant ende in allen anderen onsen landen -ende heerlicheyden mitsgaders tot zynen onverbeurden goeden indyen hyder -eenige heeft gelyc ende inder manieren als hy was voer de toecompste -van tfeyt ende dootslach voerscreven imponerende hierop een eeuwich -zwijgen ende silentie onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen -ende der smaelre heeren justicieren ende officieren wye zy zyn -satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde -partie indien die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet -civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt -tvoirnoemde feyt ende dootslach iegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt -vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende te refonderen -ende betalen die redelycke costen van justicie hieromme gedaen ter -taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen die cancellier -ende luden van onsen raede geordineert in brabant die wy daertoe committeren -den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden geroupen die -gene dierover behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen onsen voirs. -brieve naer huere voirme ende inhouden ende welck interinement -de voirnoemde suppliant oyc gehouden sal zijn in onsen voirs. rade te -versueckene binnen eenen jaere naer date van desen op te peyne van te -verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende damende civile -ende costen van justicien voirscreven getanxeerts ende betaelt zynde -in handen vanden genen onsen ontfangers oft anderen onsen -# sy hieraf verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -officieren dient behoiren sal die daeraf gehouden sal zyn ontfanck te -maken rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten -anderen penningen van zynen ontfangen zy onsen drossaert van brabant -meyer van lovenen amman van bruessele schoutetten van antwerpen -ende vanden bossche ende alle andere onse ende der smaelre heeren ende van onsen -vassellen rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants ende -hertoochdoms van brabant wyen dit aengaen oft roeren zal mogen -huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende ende een yegelyck -van hen bezundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen -den voirnoemde pauwels steeken suppliant van dese onsen gracie remissie ende pardoene -soe ende inder manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck -volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycke sonder -hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecommende tyde aen -lyve noch aen goede eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien -in eeniger manieren maer indyen zyn lyf oft eenige van zynen voirs. -onverbeurden goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert -zyn oft naermaels waeren dat zy die stellen ende setten oft doen -stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot geheelde ende volcommen -delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy onsen -zegel hier aen doen hangen behou$$en in anderen in anderen -saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onser -stadt van bruessele inde maent van novembre int jaer onsheeren -duysent vyffhondert ende achtendertich ende van onsen -keyserycke txixe ende van onsen rycken van spaengnen twee -secillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven opte plycke -byden keyser in zynen raede ende geteekent verreycken noch stont -gescreven opte zelve plycke visa registrata -ghecollacionneert tegens die -originale brieven by my -decock" -"kaerle byder gracien goids gecosen etc -roomsche keyser altyt vermeerder der tsrycx coninck van germanien -van spaengnen van arragon van navarre van beyden cecillien -van $$$jherusalem? van hongrien van dalmatien van croatien etc -eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingnien van lothryck -van brabant van stier van karinten van crain van lymburg van luxenburg -ende gelre grave van vlaenderen van habsburg van thirol -van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe -lantgrave in elsaten prince van zwaven mercgrave van burgau -ende des heylichs rycx van holland van zeeland van ferrette van -kieburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant vanden -windesmarck van portenauw van salins ende van mechelen -doen te weten allen lieden jegenwoirdige ende toecomende -dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van -janne van belle zone wylen joos schoelmeestere van jonge -kinderen in onser stadt van loevenen inhoudende hoe hy hier -voirtyden onder dandere ter scholen gehouden ende nae zyn beste -geinstrueert heeft een joncxken geheeten peeterken sone jans -cuyffelere alias vrancx voldere wair af ende van zynen arbeyde -na dien hy vander zelver scholen gescheyden was die voirs. -suppliant tot gheender betalingen gecommen en conste als -dat den noot hem dwanck den voirs. janne den vadere voere -trecht te doen ontbiedenen om tot betalingen van dien te comene de -welcke soe tot twee diverse stonden ontboden zynen is de -huysvrouwe des voirs. jans den voirn. suppliant tot zynder -woeningen met grammen moede gestoorden zynne ende vele -injurieuse woirden die zy den selven suppliant opseyde van des -voirs. steet betalinge commen doen worpende tselve gelt bynnen -der voirs. woeninge nyet volcommelyck ende al mair zeer -dair by $$er dat hy suppliant verdragende de selve quade woirden -ende hem van voirdere verhuedende hem metter betalinghen -contenteerde es gebuert dat des geleden mach zyn -omtrent een maent nae paesschen nu lestleden te wetene -omtrent vyf weken nae dien de voirs. betalinge ende -gesciedenisse als voere gedaen was geweest de voirs. -jan cuysselere des achternoens omtrent vyf uren gecommen is -voere ende vast aen der doren vander wooningen des voirs. suppliants -aldair hy op liggende was de welcke zoe gepasseert zynde hem -ommekeerde ende den suppliant metten vingere teekende seggende ende met -luyden grammen gelate tot hem roepende in effecte ghij cokijn -ghy en hebt met mynder huysvrouwen ende kinde nyet eerlycken -geleeft ghy hebt haer eenen naemen nageworpen dien hair noyt -man en gaf wairop de suppliant antwoirde soet oic warechtich -was dat tselve nyet wair en was ende hair gheenen name -nae gegeven en hadde die eender eerbaerder vrouwen te nae -ghinck op welck de voirs. jan zeyde ghy liechter aen -ghy zyt een snoode rabaut een lecker een snoode boeve ick -sal u noch doer myn handen zoe doen reyen ende begaeyen -datmen dair af zal weten te spreken met meer dier ende -gelycke dreygelycke ende injurueuse woirden dagende -den suppliant uuyt zynen huyse hem nae roepende nyet zoe -cloeck te wezene uuyt te commene ziende met dien te neder -attome ende rapende steenen om te worpene dwelck -merckende ende scouwende de voirs. suppliant ende dat hy ghen -verdrach hebben en conste greep een pycxken dair mede hy -zyn vinsteren sloot dweck by hem stont metten welcken -hy innetreede van voirs. janne ende hem gaff een steecxken -ende quetsuere omtrent oft in zynen buycke van welcker quetsueren -hy ten derden dage dair nae aflivich geworden is dwelck -den suppliant zeer leedt is ende hoe wel tvoirs. ongeval toecomme -is gelyck voirs. staet ten ocsuyne ende by grooter oppressien -des voirs. aflivigen alsoe hy dat voere zynen sterfdach verclaerd -ende der selven des voirs. suppliants dair af ontlaste ende -de partye geinteresseerde den selven suppliant dair aff ter -genaden ende in soeningen ontfangen hebben en soude -nochtans de selve suppliant vreesende rigeur van justicie hem -nyet dorren vynden ende houden bynnen onsen lande ende -heerlycheyden ten waere dat onse gracie ende genade -hem hier op verleent ende gedeylt wordde alsoe hy -zeeght ons om deselve zeere oitmoedelyck biddende -soe eest dat wy de saken voirs. overgemerct ende -dair op gehadt dadvys van onsen lieven ende getruwen -den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant den -zelven janne van belle suppliant genegen wesende tot zynder -beden ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie -ende genade prefereren voere strangheyt van justicien ende by -advyse ende deliberatien van onsen zeer liever ende beminder -vrouwen ende moeye die eertshertoghinne van oisteryck -hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere van -savoyen van onsen wegen regente ende gouvernante ende -vanden hoofse president ende luyden van onsen secreten -rade neffens hair wesende hem hebben inden gevalle -als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert vergeven -schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinger gracien -mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclairt -metgaders alle peyne ende bruecke corporele ende -criminele dair inne hy ter causen van desen met desser -aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende -mesbruyct mach hebben ende hebben hem als dair -af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren mits desen onsen voirs. brieve tot zynder goeder -fame name ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme -van barabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -ende tot zynen onverbuerden goeden in dien hyre eenige -heeft gelyck ende in alre manieren als hy was voere de -toecompst vanden feyte ende dootslage voirs. imponerende -hier op silencie ende eeuwicg swygen onsen procureur general -van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren -wye zy zyn satisfactie ende beteringen ierst ende voer alle werck -gedaen der geinteresseerde partye indyen die noh nyet -gedaen en zy ende eenige dair toe dient civilick -alleenlyck behoudelyck oic dat hy gehouden werdt -tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck -naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt -van zynen goede ende oic te refonderen ende betalen die -redelycke costen van justicien die dair om gedaen ende -nagevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van -onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in -brabant die wy daertoe committeren ontbieden dair om ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raide in brabant -dat voere henlieden geroepen die ghene die dairomme behoeren -geroepen ten zynen zy procederen wel ende duechdelyck -ter verificatie ende interinemente van desen onsen -iegenwoirdigen brieve nae huere forme ende inhoude -ende ter taxatien vander civile boete ende costen -voirscreven ende dat gedaen ende de voirs.civile boete -ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde -in handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft -anderen onsen officier dient behoeren sal die welcke -vander voirs. civile boete gebonden sal wesen rekenigen -ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten -anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van -brabant meyer van loevenen v amman van bruessele -schouteten van antwerpen ende vanden bossche -ende alle andere onse ende der smaelre heeren officieren -justicieren ende ondersaten tegenwoirdich ende toecomende -dien dat aengaen of aenroeren van hen besondere -zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen -den voirn. janne van belle suppliant van deser onser -iegenwoirdiger gracien remissien ende pardoenen ende -van alden inhouden van desen inder vuegen ende -manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck -ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder -sy byden ontfanger -vanden exployten hier -af verantwordt -hem te doen noch te laten geschieden nu noch in -toecomende tyden eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse -aen lyve noch aen goede ter contrarien in eeniger manieren mair -in dien zyn lyf oft eenige van zynen voirs. onverbuerden goeden -dairomme gevangen gearresteert oft becommert waeren zy die -stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont -ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dit goet -vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe -hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen saken onsen recht ende eenen iegelycken tzyne in -allen gegeven in der onser stadt van mechelen inde maent -van octobri int jaer onsheeren duysent vyfhondert -ende vierentwintich ende van onsen rycken te -wetene vanden roomschen van germanien van hongrien etc. -tzeste ende van spaignen ende den anderen dnegenster -aldus stont gescreven boven op te plycke byden keysere -in zyn rade ende geteekent dublioul ende noch -visa recepta -gecollationneert ende bevonden concorderende -met ende tegen die originale brieve by my -$ijsele $$" -"remissie van eenen dootslage voer willeken de walsche -kaerle etc. doen te weten eenen yegelyck tegenwoirdich ende toecomende -dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willeken geheeten -de walsche scamele jonck geselle woenende bynnen onse stadt van bruessele -inhoudende hoe dat des sondaichs voer derthienesse lestleden hy suppliant ende -joos de walsche hebben sitten drincken inden bonten os bynnen dese -onser voirs. stadt van bruessele ende met hen diverse andere -persoenen als gielys de wolff weerdt aldair hennen blocxschoen -cornelis vanyssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen aldair -geseten hadden tot omtrent seven huren des avonts soe quamen oyck -aldair int selve gelach merten de smet ende oyck corts dair nae -claes van bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten -voirs. merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene -dairop de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende -begonsten die voirs. merten ende de suppliant te sprekene van calfsvellen -ende schaepsvellen te coopene tegen deen dandere zoo dat finalyck de -voirs. suppliant cocht tegen de voirs. merten zekere calfsvellen tstuck -voer twee stuyver een oert m$ alzoe hy hem die geloeft hadde seggende -ende zweerende de voirs. suppliant ghy zultse my leveren ende ick salze -u betalen dwelck hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten -voirs. merten wat wildy vele commere schapen laet ons gaen thuyswaerts -het is goet sondach syne gesellen soudent van gheender weerden -houden oft gelycke woirden ende mits dyen zoe was dair -gevraight eenen verschen pot biers den welcken een man van buyten -geheeten jan molenberch ende de welcke van hueren gelage niet -en was van selven zonder heeten aenveerde ende dranck vuyten -selven pot wairom de voirs. suppliant hem zeere stoerde seggende totten -selven rabbaut wat hebdy onsen pot te aenveerdene ick zoude -u den pot op u bachuys worpen ende stiet hem met zynder hant op -zynen boesem dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen -moede * hy en is gheen rabbaut hy es mans genoech wat meyndy -dat wy noyt lieden gesien en hebben doen zeyde de suppliant totten -voirs. molenberch ghaetvuyt onsen gelage oft ick zal u dair vuyt -doen gaen dwelck die voirs. claes van bellingen hoirende zeyde -*totten suppliant wairom -stoet ghy my waerdy -daer buyten ghy en sout -my alzoe nyet stoeten -ende doen zeyde de -voirs. claes van bellingen -oic met sekere evele woerden -totten zelven suppliant wair -om stoet ghy hem -totten suppliant met fellen woirden hy en zal dair vuyt niet gaen -hy mach dair zitten zoe wel als ghy ende hy zal dair zitten in -spyte uwes alles danck wat meyndy dat wy noeyt lieden gesien en -hebben dan u ende doen track joos de walsche voirs. zyn mes vuyte -opten voirs. claes maer en heeft dairmede nyet gesmeten want -hy gehouden was byde ommestanders ende ter stont zoe voer de -voirs. claes aenden heert ende nam zeere haestelyck eenen yseren -grooten hael in zyn hant ende de suppliant was zoe zaen aenden -hael als hy ende nam oic eenen hael ende hebben alzoe malcanderen -gesmeten zoe dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden -suppliant metten zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs. -suppliant eenen oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe terstont -byden geselchap gescheyden geweest naden welcken zoe heeft -de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen tyts achter straten -gegaen droncken drinckende ende hem qualyck verwarende ende is -alzoe van levenden lyve ter doot gecomen dwelck den suppliant vuyt -gront zyns herten leet is overmits welcken dootslach hy suppliant -hem ysindert geabsenteert heeft vuyt deses onses voirs. lande van -brabant ende en zoude aldair nyet dorren wederkeeren ten waere dat -hem ierst hier op onse gracie ende genade verleent wordde -beduchtende rigeur van justicien alzoe hy suppliant zeeght ons daer -om zeere oitmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy -desen aengesien compassye ende medelyden hebbende metten voirs. -suppliant willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeure -van justicien genegen wesende ter beden vanden voirs. suppliant hebben -inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende quytgescouwen -vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt sunderlinger gracien -by desen onsen brieve tfeyt dootslach ende mesval voure geruert -eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende -criminele dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt -zaken van tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen -ons onse hoogheyt ende justicie ennichsins mach hebben -ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt -restitueren ende stellen by desen tot zynen goeden name ende fame alomme -bynnen onse voirs. lande van brabant ende anderen onsen landen ende -heerlicheden vuytgescheyden bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele -ende vryheyt der selver ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert -zynde gelyck ende in alder manieren als hy was voer de toecompst -vanden dootslage voirscreven imponerende hier op een eeuwich geswych -onsen procureur generael ende allen anderen onse richteren justicieren officieren -dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende anderen onsen -landen ende heerlicheyden satisfactie nochtans gedaen zynde -der geinteresseerde pertie zoe verre die nyet gedaen en zy ende -enige daertoe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. -suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn -zekere amende civile te betaelene nae gelegentheyt vander -voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oick -gehouden wert ter refunderene die redelycke costen van justicien -indien daer enige om gedaen zyn oft wordden ter arbitraigen ende -taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den cancellier ende -anderen lieden vanden raide geoirdineert in onse voirs. lande van -brabant die wy daertoe committeren by deseen ontbieden dairom ende -bevelen den zelven onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen -die gene die dair om zullen behoiren geroepen te zyne zy procederen -ende doen procederen wel ende behoirlyck totten interinemente ende -verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs. -amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen ende -de voirs. amende civile ende costen van rechte betaelt -zynde in handen vanden gheenen die dat behoeren zal zy onsen -drossaet van brabant meyere van luevenen amman van bruessele -schoutetthen van antwerpen ende vanden bossche ende -voirts allen anderen onsen ende vasallen ende smaelre -heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten -tegewoirdich ende toecommende huere stedehouderen ende elcken van -hen besundere zoo hem toebehoiren zal den voirs. suppliant van deser -onser tegewoirdiger gratien remissien ende quytscheldingen ende van -allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt -tot eeuwigen dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende -laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te -laten geschyeden nu oft naemaels ennich hinder stoot oft belet -ter contrarien in enniger manieren mair zoe verre zynen persoon -oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen voirs. gevangen -gearresteert oft becommert waeren in enniger manieren zy ende -elck van hen de zelve ter stont ende zonder vertreck zetten -ende stellen oft doen zetten ende stellen tot volcommender -delivrantie want ons alzoe gelieft ende te dyen eynde -dat dit vast ende gestentich zy ende blyve tot eeuwigen -dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck -ons in anderen zaken onsen rechte ende eenen yegelycken desyns -gegeven inder voirs. stadt van bruessele inde maent -van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert drye -ende twintich nae costueme van scriven ons hoifs van brabant -ende van onsen rycken te wetene vanden roomschen -germanien etc. tvyfste ende vanden spaenschen arragon -navarre etc. dachste aldus stont gescreven boven opte -plycke byden keyser in zynen rade ende geteckent -mayeuren ende noch visa" -"remissie voer chrispiaen de vos -kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdigen ende -toecommen dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van chrispiaen -de vos arm scamel aerbeyter woenende tot wechelensande oudt omtrent -xix jaeren inhoudende hoe dat des was in maendaege nae sint jans dach -vuytgaende oist lestleden een jaer gebeurt is dat alzoe des daege te -voren kermisse hadde geweest tot wechelensande voirs. ende dat den -voirs. maendach een genoempt simon van castelt woenende tot -oostmalle hadde met willeme verhaert halfbruedere vanden suppliant ende -meer andere gesellen goede chiere gemaect ende des avonts tsamen -gedroncken in een herberge alsdaer genoempt den hert soe gecregen -de voirs. twee persoonen woorden tegen melcanderen in zulcker vuegen -dat tusschen acht ende neghen uren inden avont die voirs. die voirs. halfbruedere -vanden suppliant ende de voirs. symon gaende al kyvende vuyter voirs. -herbergen zyn gecomen op ter straten om elck thuysvaerte te gaene -ende alzoe hy suppliant hadde gheten ten huyse van zynder moedere ende -comen soude nae de voirs. herberge daer hy als knecht diende zoe -want hy die voirs. twee persoonen aldaer staen kyvende opter straten -daer veel meer andere persoenen zoe van oostmale als van wechelen -by waeren die oick spraken metten eenen oft metten anderen vanden partyen -ende dede hy suppliant zyn beste om die voirs. twee persoonen te sceydene -maer en conste tselve nyet gedoen in zulcker vuegen dat hy suppliant -ziende datter qualyck gaen zoude en nyet hebbende enich geweer -ter werelt track vuyter scheyden van zynen voirs. halfbruedere een -eetmes tselve in zyn hant houdende op aventure oft hem yemandt -hadde willen mesdoen ende nae dien tvoirs. gekyf hadde geduert omtrent een -vierendeel uren zoe wordden de voirs. twee persoonen vechtende ende nae -melcanderen slaende daer hy suppliant ende meer andere tusschen -beyden ghingen bynnen welcken gevechte is aldaer comen geloopen -een genoempt driesken vermolen die welcke ten voirs. tyde was -mede dienare metten suppliant inden voirs. hert nyet wetende hy suppliant -vuyt wat redene die voirs. driesken daer quam maer daer wesende -sloegh met eender pycken die hy in zyn hant hadde op eenen genoempt -mertten de dreysselere van oistmalle welcke merten met zynder -pycken die hy hadde wederom sloech opten voirs. driesken twee slagen -metten eenen hem gerakende op ten knokel van zynder hant daermede -hy inden zelven klnokel verminct is ende metten anderen slagen hem -gevende een wonde int hooft tot welcken tyde hy suppliant noch vast -int bescheet ghinck ende alzoe int bescheet gaende crech oick eenen slach -van den stocke op zynen duym nyet wetende van wyen want tusschen -dach ende nacht was ende daer veel persoonen over een liepen ende -strytbaer waeren ende want hy suppliant van te voeren mits de voirs. -langen gekyve ende gevechte zeere verwermt ende onstelt was -ende hy metten voirs. slage oick zeere verhyet wordde van bloede -zoe stack hy metten voirs. brootmesse van hem eenen steeck inden hoop -ende geraecte daermede inden rugge den voirs. merten de dreysselere -daer tegen hy suppliant noyt woorden gehadt en hadde maer waeren zy -tsamen goede gevrinden welcke merten noch crech in zynen rugge -eenen anderen steeck daer aff men nyet en wiste wyet gedaen hadde -van welcken twee steecken de voirs. merten bynnen eender halver -uren daer nae is gegaen van levende lyve ter doot sonder dat men -weet van wat steecke de selve gestorven is nyet te myn hebben de -voirs. driesken ende hy suppliant de soene daer aff gedaen gehadt ende -hoe wel hem suppliant tvoirs. mesval hertelycken leet is ende hy daer -inne onnoesele gecomen is als voere zoe heeft hy nochtans synder -hem van wechelensande voirs. geabsenteert ende hem gehouden int -goidshuys vanden troene gelyck hy noch doet sonder sonder dat hy soude tot -wechelensande voirs. dorven wederkeeren beduchtende rigeur van -justicien het en waere dat onse gratie ende genade hem hier op -geextendeert en ende verleent wordde alhoe hy suppliant seegt ons -daerom zeer oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen -aengesien geneycht wesende ter beden ende supplicatien des voirs. -suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende -misericordie voer rigeur ende strangheyt van rechte den selven chrispiaen -suppliant hebben inde gevalle als boven geremitteert vergeven -ende quytgeschonden remitteren vergeven ende quytschelden vuyt -sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven -vercleert mitsgaders alle peyne boete ende amende corporele ende -criminele inde dewelcke hy ter causen voerscreven met des daer -aen cleeft tegen ons ende justicie mesdaen oft mesbruyckt mach hebbende -oft daerinne hy gevallen mach wesen hem als van desen wederom stellende -ende restituerende tot zynen goeden naeme fame ende gerucht in onsen -landen ende heerlicheyden ende besundere in onsen voirs. lande van -brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft in -alder manieren als hy was voerde toecompste vanden voirs. feyte ende -dootslaege imponerende hier op scilencie ende eewich zwygen onsen -procureur generael in brabant ende alle anderen onsen ende onser vassallen -oft der smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren wye die zyn -satisfactie ierst ende voer al doende der partyen gescuteresseerde -zy dien daer eenige toe staet ende alnoch nyet gedaen en zy civile alleenlyck -behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons -civile te beteren naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn -persoene ende goeden met oick te betalen die costen van justicien hieromme -gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen -lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raide -in brabant die wy daertoe hebben gecommitteert ende committeren by desen -ontbieden daeromme ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raidsluyden -daer voer hen geroepen dieghene die daerom sullen behoiren geroepen te -ende hier af verantwordt -byden ontfanger -vanden exployten -zyne zy procederen wel ende deughdelyck ter verifficatie ende intervieneren -van desen onsen brieven ende ter taxatien ende moderacien vanden voirs. amende -civile ende costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck -intervieneren? de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in persoone -te presenteren in onsen voirs. raede bynnen eenen jaere nae date van desen -opte pene van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen deselve -onse cancellier ende raidsluyden onsen drossaet van brabant ende alle anderen -onse ende onser vasallen oft der voirs. smaelre heeren rechteren justicieren -officieren ende ondersaeten iegewoirdich ende toecomende dien dat aengaen oft -aenvueren sal mogen heurt stedehouderen ende eene iegelycke van hen -besundere zoe hem toebehoiren sal van doen laeten ende gedoogen den voirs. chrispiaen -suppliantvan deser onsen iegenwoirdiger gratien quytsceldinge ende remissie ende van -alle dinhouden van desen indervuegen ende manieren boven vercleert rustelyck vredelyck ende -eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laeten -geschieden nu noch en toecomende tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve -oft in goede ter contrarien in eeniger manieren maar indien zijn lyf -oft enige van zynen onverbuerden goeden daerom zyn oft naemaels -waeren gevangen gearresteert belet oft becommert oft dat zy die setten -ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende -ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zy ende blyve tot eeuwigen -dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen saken onsen rechte ende eenen iegelycken des zyns in alle -gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van septembri int -jaer onsheeren duysent vyfhondert ende negenendertich van onsen keyserycke -txxe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiiie -aldus stont gescreven op de plycke byden keyser ter rekeninge vanden -raide ende geteekent ja$we$$ noch stont gescreven op deselve plycke -visa replica ? -ghecollacionneert tegens die -originale brieven bij mye -j decoc" -"kaerle etc. doen te wetene allen lieden iegenwoirdighe -ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoidige supplicatie -van janne slave ticheldeckere oudt omtrent xxii jaeren -ingeseten poirtere ende tegewoirdelyc gevangen by onsen -amman in onser stad van bruessel inhoudende hoe dat den -winter lestleden is groot geweest ende zeer lange geduert -heeft gehadt dat hy suppliant nyet oft nyet vele en heeft connen -gewinnen ende binnen den selven wintere tot noch toe is -geweest grooten dieren tyt midts welcker aermoede ende -gebreke om hem ende zynen huysvrouwe den cost te gecrygene -ende anderssins by ingevene ende temptatien vander vraue -is gebuert dat hy suppliant des saterdaighs voer sint -iansmisse lestleden omtrent drie uren naeder noenen -is geweest in onse hof binnen onser voers. stad van -bruessel ende commende aende ierste doere staende opden windel- -graet aende beckerie welcke doere hy gesloten -vande met twee nagelen van latysers heeft hy de -selve nagelen met zynen werckhamer uuyt gebroeken -ende ginc den wendelgraet oppe tot boven opten soldere -vander cameren vander tapisserien ende vander cameren -van onsen juwelen dwelc boven al eenen soldere is ende -beu-vindende dat den selven soldere boven de voers. camere -vander tapisserien nyet al en was geberdert heeft met -eenen zeele hem tusschen die ribben afgelaten inde voers. -camere vander tapisserien aldaer hy nyet met allen -en heeft genomen maer bevindende die duere van -bynnen gesloten met eenen stecke heeft dien vuytgetrocken -ende is uuyter cameren gegaen ende soe voerts den voers. -windelgraet toetreckende die voers. doere beneden -aenden windelgraet die hy te voeren af treckende -die voers. nagelen opgedaen hadde maer des anderen -daighs nae sint ianssmisse voers. midts der aermoeden -ende grooter temptacien voers. is hy suppliant wederomme -gecommen omtrent ix oft x uren voere der noenen int -voers. hof onse hof ende is duer de voers. nederste -doere die hy gevonden heeft toestaende zoe hy die gelaten -hadde maer nyet toegesloten wederomme den voers. windelgraete -opgegaen tot opten voers. soldere ende van desen soldere is -voerts gegaen tot op eenen andere windelgraet ende zoe voerts -tot voere die duere vander cameren vanden voers. juwelen -aen welcke doere hy tslot achterweerts dede dat -bleef sonder sluyten staende maer daer teynden was $$$ -eenen grendel van binnen vernagelt ende gesloten dat hy -daer nyet doer en mochte maer heeft d$er -duer die slo spleten gesien vele vanden voers. juweelen -ende daer mede geneyght ende getempteert wesende -als voere is van daer gegaen wederomme opden voers. -soldere aldair hy boven die camere vanden juweelen heeft -opengebroken mitten voers. zynen werchamere drie -berdderen ende heeft hem alsoe tusschen die ribben laten -tysen tot op die scapraye vanden iuweelen ende alsoe -beneden inde camere comende heeft gesneden van eenen -haelsbande xvii of achthien gouden cloecxkens oft bellekens -inde viere gouden stucken mit zekeren gesteynte ende -paternosterkens ende heeft alsdoen die duere van -deser cameren daer af hy te voeren van buyten tslot -achterweerts gedaen hadde ontgrendelt ende is vuyter -selver cameren voerts afgegaen met hem dragende -die perceelen voers. daer af vercocht syn naemaels -vier perceelen deen voere xxiiii st. noch een andere voere xxviii -stuvers noch een om xxii st. ende de leste partie voere -xxxii stuvers ende allet anderen is wederomme in handen -vanden bewaerdere vanden voers iuweelen ende is hy -suppliant hieromme by onsen voers. amman aengetast ende -criminelyc aengesproken geweest nietmin is -warechtich dat hy suppliant gevangen zynde als die -voers. amman met zynen lieutenanten ende andere inde -vroente by hy hem hem zyn gecomen hem interrogerende -vander voers. materien heeft hy suppliant allet ghene -des voerseyt is in effecte terstont willichlycken sonder -dreygemente van tortueren bekendt ende geleden gehadt die -perceelen die hy vercocht hadde ende dandere gewesen waer -die wairen tot zynen huyse ende dat meer is heeft vuyt -grooter simpelheyden doen tertyt oyc verclaert dat -omtrent een half jaer geleden twee oft drie manspersoenen -geleydt wordden opte camere daer die voers. ende andere -iuweelen waeren ende dat hy dit geselscap volghde ende -sach also die baggen ende iuweelen daer liggende dwelck -nyet en is warachtich want hy te voeren aleer dese feyten -gebuerden die voers. iuweelen noydt en sach noch inde -camere en was ende en can nyet gedencken noch geweten -waeromme dat hy dit alsoe bekent heeft dat nyet waer -en is anders dan dat hem dunckt tselve gedaen te -hebbene ten eynde dat die amman hem te badt soude -geloeven dat hy die gerechtige waerheyt seyde -vanden andere feyten die gebuert waeren ende hy bekende -als voere welcke voers. feyten ende misdaden den suppliant -zyn herttelycken leet ende hoe wel tselve is deerste -reyse van zynen levene want hy noydt te voeren yet genommen -heeft gehadt maer zyn ambacht ernstelyc ende getrouwelyc -heeft gedaen ende zyn broot gewonnen ende hier toe gecommen -is vuyter grooter temptatien ende gebreke als voere ende -oic mits zynder ionckeyt ende men dicwyle te meer -stonden heeft geuseert dat men voere deerste diefverie -gracie gedaen heeft ende nyet gheerne tlyf en heeft genomen -besondere van iongen persoenen beneden huere xxv iaeren zoe -bedunct hem nochtans die voers. suppliant dat die wethouders -onser voers. stadt van bruessele int voers. proces sullen -willen wysen duyterste nae rigeur van iusticien -te meer want tselve in onsen hove ende aen onse iuwelen -gedaen is en wordde hem hier op nyet versien by onser -gracien ende genaden voere dese ierste reyse alsoe hy seeght -ons omme de selve seer oitmoedelyc -biddende soe eest dat wy de saken voerscreven -aengemerct ende gehadt hier op het advys van onsen amman ende -vanden borgemeesteren ende scepenen onser stadt van bruessel wy den -selven janne slave suppliant genegen wesende tot zynder beden -ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie ende genade -prefereren voir strancheyt van iusticien by deliberacie -van onser zeer lieve vrouwe ende moye der eertshertoghinnen -van oistr. hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere -van savoyen gouvernante ende regentesse van onsen lande van -herweerts over ten advise van onse zeer lieve ende getrouwe den -eertsbisscop van palerme hooft ende vanden luyden van onsen -secreten rade neffens haer geoirdineert hebben inden -gevalle als boven vergeven quytgeschonden ende geremitteert -vergheven sc scelden quyt ende remitteren vuyt sonderlingen -gracien mits deser onser brieve die feyten ende mesusen boven -verclaert mitgaders oyc alle peynen ende bruecken corporele -criminelle ende civile inde welcke hy ter causen -voerscreven mit datter aencleven mach tegen ons ende iusticie -vervallen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem -als te desen wedergestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende -geruchte in onsen lande ene hertoigdomme van brabant stede -van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -ene tot zynen onverbeurden goeden indyen hyre eenige heeft -gelyc ende in alder manieren als hy was voere tgeval ende -geschiedenisse vanden feyten ende mesusen boven geruert -ende vuyt onser meerder gracien hebben wy geabolieert af -ende te nyeute gedaen aboleren doen af ende te nyeute by -desen alle die procedueren die ter causen van desen gedaen -moegen zyn by onsen amman oft zynen lieutenanten tegens den -voers. suppliant mitten diffaulten daer op gegaen ende -naergevolght imponerende hier op silencie ende eeuwich -zwygen onsen procureur generael van brabant ende allen anderen -onsen rechteren iusticieren ende officieren wie -zy syn satiffactie ende beternisse eerst ende voer al -ons als geinteresseerde partie gedaen indyen die nyet -gedaen en zy ennige daer toe dient civilyc allenlyc -behoudelyc oic dat de voers. suppliant gehouden sal wesen -ter causen vander voers. mesdaet en mesusen te doene eerlycke -reparacie ende beternisse ons ende iusticie nade ordinancie van -onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen -rade in brabant ende oyc te refonderen ende betalen die redelycen -costen van iusticien in dien datter ennige gedaen zyn -ter taxatien van onsen voers. cancellier ende rade die wy -daer toe committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen -den selven onsen cancellier ende rade in brabant dat voer -henlieden geroepen die ghene die daerom behoiren geroepen -te zyne zy procederen wel ende dueghdelyc ter verifficatie -ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve -nae huere forme ende inhouden ende ter taxatien vanden -costen voerscreven ende dat gedaen ende de voers. costen -getaxeert ende betaelt zynde zy onse drossaet van brabant -meyere van loeven amman van bruessel scoutheten van -antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsen -vassalen rechteren iusticieren officieren ende ondersaten -tegenwoirdich ende toecomende dien dat aengaen oft -aenroeren sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelyc -van hen besondere soe hem toebehoiren sal doen laten ende -gedoogen den voers. janne slave suppliant van desen onsen -iegewoirdiger gracien remissien ende perdoenen ende van allen -inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren -verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende -gebruycken sonder hem te doen of te laten geschieden -nu noch in toecommende tyden ennich hinder stoot letsel oft -moeyenisse aen live noch aen goede ter contrarien in enniger -manieren maer zynen persoen tegewoirdelyc gevangen als -voers. is mitgaders oyc zynen voerss onverbuerde goeden -undyen die hier om gevangen gearresteert ofte becommert -waeren zy die stellen ende setten oft doen setten ende stellen -ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende volcomen -delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat -dit goet vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen -soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyc -in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzyne -in allen gegeven in onser stadt van bruessel inde maent -van julio int iaer onsheeren duysent vyfhondert ende -tweentwintich ende van onsen rycken te wetene van$ -roomsschen ende van hongrien etc. tvierde ende van spaingi$$ -etc. tzevenste aldus stont gescreven boven opte plycke -byden keyser in zynen rade ende geteekent dubhout -ende noch visa -gecollationneert met ende tegen die -originale ende besegelde brieven by my -$ijsele" -"kaerle etc doen conde allen luden nu ende namaels wesende +lants van brabant hoedanighr die zyn oft wesen moghen +satisfactie nochtans ierst ende alvoeren gedaen der partyen +geinteresseerde zoe verre die noch nyet gedaen en ware +civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy tvoirs. +feyt ende dootslach jegens ons civilyck beteren zal naer +de gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van zynen goeden +ende onsen ordonnantie dairop gemaict ende oick dat hij +ghehouden werdt te betaelene die bedelycke costen van +justicien indien datter eenighe geschiet ende naegevolght +zyn ter taxatie ende arbiter scept van onsen heren +ende getrouwen den cancelliere ende luden van onsen rade in +brabant dat wij dairtoe committeren ontbieden daerom +ende bevelen den selven van onsen rade rade in brabant +dat voir hen geroepen die dairom behoiren geroepen te zyne +zij procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende +interinemente van desen onsen tegewoirdigen briefve naer +huere vorme ende inhouden welcke interinement de voirs. +suppliant gehouden zal zyn te versoecken in onsen voirs. +rade binnen eenen halfven jaere naest comende naer date +van desen op peyne te verliesen deffect van dien +ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen +van justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort +van welcker amende die ghene die van onsen ontfangers +dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen +bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffyte +metten anderen penningen van zyne ontfange / zij / onsen +drossaert van brabant amptman van bruessel +ende alle anderen onse ende onser vassalen oft smaelre +heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. +lants van brabant ende van overmaze wien dit +aengaen oft rueren mach hueren stedehouderen tegen +woerdich ende toecomende ende eenyegelyck van hen +zoe hem toebehoiren zal den voirsz. suppliant van +deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende +quytschellingen inder manieren voir screven peyselyck +volcomelyck ende tot eewigen dagen doen ende laten +genieten ende gebruycken sonder hem te doene noch +ende hier van x antwoirt +by dontfanger +vanden suppliianten +noch te laten geschien nu noch in toecomende tyde in +lyfve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse +ter contrarien / maer indien zyn lyf oft eenighe van zynen +ongeconfisqueerden goeden waeren dairomme gevangen +becommert oft gearresteert dat zij die terstont stellen +oft doen stellen tot volcomen slakinge ende dekivrance +delivrantie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt ende dootslach +gebuert is inde kermesse / wiean ons. ordonnantien disponeeren +ter contrarien den welcken wij den supplant nyet +prejudiceren en willen want ons alzoegelieft ende +ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot +eeuwigen dagen zoe hebben wij onsen zegel hieraen +doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht +ende eenyegelyck des zyns in allen gegeven inden +clooster van groenendale opten goeden vrydach inde +maent van april int jaer onsheeren duysent vyfhondert +ende negenenveertich van onsen keyserycke txxxe +ende van onsen rycken van castille ende andere txxxiiiie +aldus gescreven opde plycke byden keyser ende +geteeckent l de zuete // visa recta +gecollationeert ende bevonden accorderende +met zynen originale by mij +daaiwez $$$" +pardons,125.txt,"kaerle etc doen conde allen luden nu ende namaels wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van thomas herdewyck inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden binnen dese onse stadt van bruessel hem suppl met zekeren @@ -4122,1627 +12960,223 @@ plycke byden concinck in zynen rade ende gheteekent i decock ende noch visa gecollacioneert ende bevonden acorderen metten originale by mij" -"kaerle etc. doen te wete allen iegewoirdich ende -toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe -supplicacie van jan gaus onse rentmeester inder voigdien -van molle inhoudende hoe dat jan boeys heeft voirtyden -by tyde dat heynrick vos daer rentmeester is geweest -een huys geset opte gemeyne vroente van molle sonder consent -vanden heere ende vander vryheyt tegen huere preuilegien welcke -hendrick den voirs. janne boeys dat heeft belet ende verboden gehadt -zoe dat hy met hem heeft moeten composeren ende heeft thuys geloeft -aff te brekene binnen jaers dwelck hy niet en heeft gedaen ende -als hy suppliant daer nae totter officien is gecommen ende byden scoutet -scepenen ende andere is geaduerteert geweest dat die gemeynte zeer -claeghden ouer den voirs. janne boeys om dat hy een huys hadde geset -opte gemeyne vroente dwelck nyemande inder voighdie van molle -alsulcx te doene georloft is ende datmen hierop egheen recht en dede -mits den welcken heeft die suppliant den voirs. jan hier aff geaduerteert -ende hem van officien wegen beuolen tvoirs. huys aff te brekene -binnen vyff oft zesse daighen daerop hy aenden suppliant heeft versocht -hem daer toe noch een jaer dach te willen geuen hem daer voeren -presenterende eenen penninck te geuene daerop de suppliant antwoirde dat en -salmen nemermeer achter my seggen dat ic den keyser ende der -gemeynten om gelts wille oft anderssins zoude laeten vercorten -waerop jan boeys den suppliant quade ende scampige woorden heeft gegeuen -ende desen niet tegenstaende en heeft de voirs. jan tselue huys nyet -affgebroken den suppliant merkende dat hy die voirs. jan niet en heeft cunnen -daertoe geinduceren met goede woorden om tselue huys aff te breken -ende den suppliant alle daegen meer clachten hoorde heeft den suppliant van -officien wegen nootelyck geweest den voirs. janne met rechte aen -te spreckenen voor scoutet ende scepenen vander voighdie om hem te -bedwingene tvoirs. huys aff te brekenen daeraff hy zyn aenspraeke -dede den xxviien dach february lestleden ende worde ter zeluer -tyt zoe verre geprocedeert dat pertien waeren gewesen tot hueren -thoene ende dwelck gebuerde inde groote camere inden swane -ende bleef die suppliant metten scoutet ende scepenen naeden genechte daer -eten ende naerden eten heeft hy suppliant ouersiennelyck niet wetende -vanden voirs. janne oft zynder huysvrouwe gegaen inde coeken$ -vander seluer herberge daer die voirs. jan ende zyn huysvrouwe -saten en droncken welcke huysvrouwe den suppliant terstont heeft -gebracht een half canne of twee biers waeraff hy verdrach -begeerde ende nyet cunnende verdrach vander seluer vrouwen hebben -heeft hy gebeden den vorstere van desschel dat hy hem eens oft -twee malen helpen woude dwelck hy dede ende hebbende alzoe -by hulpen vanden vorstere bescheet gedaen woude hy in huer -gelach geuen een vane biers weert zynde ende eenen stuiuer om dat -hy met eeren ende peyse van hemluyden scheyden soude want zy -al op hem scimpten ende roerte sochten ende de man begonste te -vermaenen van hueren processe waerop die suppliant suetelyck -antwoirde ende seyde jan en laet ons nv daeraff met vermaenen -laet ons eens drincken ghy wet wel dat scepenen my daer inne -nyet meer voirdeels doen en zullen dan v maer zy sullen recht -doen ende die suppliant van daer vuytgeroepen wordende om eenige -persoonen in zekere gronden van eruen oft anderssins te guedenen zeyde -totten seluen persoonen ende den scepenen ick dancke god dat ick van -daer ben want jan boeys ende zyn huysvrouwe zyn heel ongetydich -ende dier gelycke woirden naeden welcken is die suppliant gegaen vuyten -zwane met twee scepenen tot in een ander herberge geheeten den -ploech nyet verre van daer staende om den kuermeesters van officien -wegen den eedt te stauenen ende es daer nae wederomme gecommen inde -voirs. camere inden zwane by scepenen ende meer andere daer inne -hy oyck vant die huysvrouwe vanden voirs. janne boeys die daer -inne ongeroepen gecommen was ende die selue huer man was daer -oyck ongeroepen inne gecommen hebbende een groote kudse in zyn -handt ende es die suppliant gaen sitten by eenen janne van geloene die -daer oyck int geselscap was ende die voirs. huysvrouwe en -cesseerde niet den suppliant te quellene zoe dat die suppliant seyde -totten voirs. janne van geloene hoe sal ick van dese wyfue -geraken ende staende de voirs. jan boeys tegen tvier inder voirs. -camere hebbende de voirs. kudse in zyn handt ende die voirs. suppliant -by hen wesende heeft gracielycken tot hem geseyt in effecte jan -boeys het en es niet behoirlycken datmen met alsulcken kudse -in aldusdanigen geselscape soude commen ende de suppliant beduchtende -metter kudsen geeuelt te wordene heeft die genomen ende ewech -geworpen ende de voirs. jan boeys heeft terstont zyn pasmes vuytgetogen -meynende den suppliant die vast by hem stont van stonden aene geeuelt -ende oueruallen te hebbene midts den welcken heeft die suppliant om -hem te salueren achterwerts gevloden vander scouwen tot by tportael -toe vander cameren ende heeft zyn mes getogen houdende dat voor hem -ende eerselde zoe verre hy conste ende de voirs. jan heeft hem altyt -straffelycken innegeuolcht zoe dat hy metten voirs. mes vanden -suppliant heeft gecregen eenen steken op zyn borste daeraff hy tsanderdaech -nadyen hy hem gebiecht ende het heylycx olys ontfangen hadde -gestoruen is dwelck zoe subitelyck ende met groote verbaesheyde -gebuert es dat die suppliant nyet zekerlyck en weet oft hy met zynen -messe den steeke gegeuen heeft of dat dafliuighe int selue mes -dwelck die suppliant eerselinck voer hem hielt geloopen heeft -niettemin hoe dat zy den dootsteke es metten voirs. messe gebuert -geweest ende dwelck den suppliant vuyt gronden zyns hertens zeer -leet es ende te voeren en heeft nyet gepeyst gehadt den afliuighen -oft zynder huysvrouwe yet te mesdoene noch noynt onbehoirlyck -woirt gegeuen maer sochte alle middelen om hen quyt te zyne -nochtans beduchtende strancheyt van justicien en soude in onsen lande -van brabant nyet dorren blyuene noch zyne voirs. officie exerceren -en werde hem hier op nyet versien met onse gracie ons daerom -oetmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie -ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende hem in -desen gracie ende genaden prefereren voor riguer ende strancheyt -van justicie zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander -bitter passie onsheeren die hy leet voor ons allen op zulcken -dach als huyden hebben den seluen suppliant inden geuallen alsbouen -quytgescholden ende vergeuen schelden quyte ende vergheuen vuyt -onser zunderlinger gracien by desen den dootslach vooren verclairt -mitsgaeders oyck alle pene ende amende corporelle ende criminelle -daer inne by hem ouermits ende vuyt zaeken van tgene des voirscreuen -es tegen onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen -ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende -stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande -ende hertochdom van brabant ende oyck totter exercitie van zynder -officien ende onverbuerden goeden imponerende hier op een eeuwich -zwigen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen -richteren justicieren ende officieren onss voirs. lands van brabant -hoedanige die zyn oft weesen moghen satisfactie nochtans ierst -ende aluoren gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die -noch nyet gedaen en waere ciuylyck alleenlyck behoudelyck nochtans -dat hy den voirs. dootslach tegens ons ciuylyck beeteren zal naer -der gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden -ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen die redelycke costen -van justicie daeromme gedaen ende naegeuolcht indien datter eenighe -geschiet zyn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieuen ende -getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant -die wy daer toe committeren ontbieden daeromme ende beuelen den -voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen raede in brabant -dat voor hemluden geroepen die ghene die daeromme behoiren sullen -geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende -duechdelyck totter verifficacien ende interinemente van desen onsen -iegenwoirdighen brieue naer huer vorme ende inhouden ende -welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen -voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen -op de pene van te verbueren deffect der seluer ende dat gedaen -ende de voirs. cyuile boete de gene van onsen rentmeesters dient -aengaet gehouden werde ontfanck te maken ende costen van justicien -indien datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst -behoiren sal van welcke ciuyle boete de gene van onsen -rentmeesters dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken -rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte metten -anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossart van brabant -ende alle andere onse ende onsen vassallen of smaelre heeren richteren -justicieren ende officieren onss voirs. lands van brabant ende van ouermaze -hueren stedehouden ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende -aengaen mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie -genieten ende gebruycken rustelyck ende peyselyck doen ende laeten -genieten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten -geschien in lyue noch in goede eenich hinder letsel oft -moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyf oft zyn -marge: sy $ af beantwoirdt -byden ontfanger vanden -exploiten -onverbuerde goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert -waeren dat zy die terstont stellen off doen stellen tot volcommen -deliurantie ende slaekinge want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit -goet vast ende gestadich blyue tot eeuwigen daighen zoe hebben -wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken -onss recht ende een yegelyck tzyne in allen gegheuen in onse -stede van bruessele vpden goeden vrydach inde maent van maerte -int jaer onss heeren duysent vyfhondert ende zessendertich van -onsen keyserycke tvvii e ende van onsen rycken van castillien -ende andere txxi e aldus stont op de plycke gescreuen -byden keyser in zynen raede ende geteekent $$$ $$$ visa -ghecollacionneert tegens -die originale brieuen by my -de cock" -"albert ende isabel etc. doen te wetene -alle iegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben die -ootmoedige supplicatie van christiaen jacops arm borger onser stadt van -loven gareelmaeckere van zynen ambagte belast met huysvrouwe ende sesse levende -kinderen, altyt sonder jactantie gesproken gestaen hebbende tot goeden naem ende faem sonder -oyt iet gecommitteert te hebben dat strafte oft punitie soude meriteren, behalven het -feyt hieronder genoempt, inhoudende hoe dat opden achthiende dach der maent van -aprille lestleden wesende den heyligen paesdach hy suppliant hebbende die wacht als -corporael in een vanden poirten onser voirs. stadt van loven genaempt de tiensche -poirte, ende naer tsluyten vanden selve poirte is die suppliant gaende mette sleutels vanden selve poirte -naer het stadhuys vergeselschapt onder andere van jan pirart ende tusschen wegen -commende alsoo die voors. suppliant aenden voirs. jan heyschte betaelinge vanseker wachtgelt soo heeft -hy totten voors. suppliant gesecht dese oft dyergelycke woirden ghyen syt maer een huerlinck ende en -hebt daerinne nyet te spreken stootende voorts den suppliant met synen ellenboge op syn lyff ende terstont -daernaer treckende syn rappier slaende daermede den voirs. suppliant op syn schouweren dwelck siende -de selve suppliant heeft die sleutels vanden stadt die hy als voirs. is inde inde handt hadde ter -eerden geworpen ende syn rappier oock uuytgetrocken ende tegen malcanderen stekende ende -strydende heeft die voirs. suppliant int verweeren zyne lyffs den voirs. jan pirart eenen steeck -gegeven inde kele, waer$$ hy vanden levende lyff ter doot is gecommen allet blyckende byder -informacie daeraff zynde tot grooten leet wesen des voirs. suppliants die hem seder uuyter voirs. -stadt van loven heeft geabsenteert door vreese van het rigeur van justicien, ende $$$$ lertyt n$ -partye interesseerde overcommen ende den officier aldaer synen teur betaelt, ende opdat de selve suppliant -mach in ruste leven ende voor syn huysvrouwe ende kinderkens den armen cost winnen zoo hy -suppliant seecht zoo keert hy hem tot ons biddende seer ootmoedelyck dat wy hem prefereren g$ -ende bermherticheyt voor rigeur van justicie omde passie ons lieffs heeren jesus christus gelieven wille -hem suppliant van tvoirs. feyt te verleenen onse opene brieven van remissie in behoirl$ -ende gewoonderlyck forme, soo eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter bede -des voirs. suppliant ende regard nemende opde circumstantie van dese saecke, willende hem in dit -stuck prefereren gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte hebben de -selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelden quyte ende vergeven -uuyt onse sunderlinge gratie by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaders -alle offencie ende breucke corporelle ende criminele daer inne hy ter causen voirs. midtsgaeders -dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben -ende hebben hem dyen aengaenen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende resti$ -tot synen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende alle anderen -onse landen ende heerlichheyden ende tot zyne onverbeurde goeden indyen hy eenige onder -ons heeft gelyck ende in alder manieren soo hy was voorde toecompste vanden voirs. feyte -imponerende hierop een eeuwich geswijch onsen lieven ende getrouwen procureur -generael in brabant onsen amman van bruessele ende allen anderen onsen justicieren -ende officieren wie sy syn satistactie ende beternisse ierts ende vooral gedaen de partye -geinteresseerde voor soo vele die noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet civilyck -alleenlyck ende de saecke sulckx is vereyschende behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden -sal syn tvoors. feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vanden saecken ende -faculteyt van syne goeden met oock te betaelen die redelycke costen van justicien hier$ -alreede gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien van onse seer lieve ende -getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant -die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen, ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voor hen geroepen die -gene die daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck -ter verificatie ende interinemente van desen ende ter taxatien ende moderatie -vanden selve amende ende costen van justicien alsoo sy sullen bevinden te behoiren, welck -interinement die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren in onse -voirs. raede binnen sesse maenden naestcomende opde pene van te verbeuren deffect van dyen ende dat gedaen -ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen die -dat behooren sal sy onsen voirs. procureur generael in brabant onsen amman voirs. ende alle andere onse -rechteren justicieren officieren ende ondersaeten iegenwoirdigen ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen heure -stedehouderen ende eenen yegelyck van hun besundere soo hun toebehoiren sal doen, laeten ende gedoogen den voirs. -suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratien ende remissien ende van allen d’inhouden van desen inder vuegen ende -manieren voor verhaelt peyselyck rustelyck vredelyck volcomelyck ten eeuwigen daegen genyeten ende gebruycken, sonder hem -daerinne te doen ofte te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel off moyenisse aen lyff -off aen goeden ter contrarien maer indyen syn lyff off eenige van syne goeden daerom gearresteert, becommert off beleth waeren -dat zy die setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancie want ons alsoo -gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen daegen soo hebben wy onsen segel hieraen doen hangen -behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven binnen onser stadt van -bruessele den int jaer xvic vyff opden plycke stondt gescreven byden -eertshertogen ende ondertekent de witte ende was gesegelt met eenen grooten segele van groenen -wassche onder uuythangende in syde snoeren" -"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieven zullen sien -oft hoiren lesen saluyt doen te weetene dat wy ontfangen hebben -die oitmoedige supplicatie van nicolaes de longueville woenende -bynnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat mits den -affdragende ende injurieuse woirden die welcke christoffel -vrancx meyere van herent zoude hebben gesproken ende -geinfereert tegen heeren franchois de mol onsen meyere van -loevenen oirspronck nemende uuyt zekere geselcap dwelck -hy suppliant zoude hebben gehouden metten selven christoffel in een -taverne ten huyse van hane sgronen alias loys hy suppliant is -metten selven christoffel van wegen onsen procureur generaels -gedaeght geweest te compareren in persoone in onsen raide -geordineert in brabant van tegen den selven criminele geprocedeert -te wordene nyettegenstaende dat de selve suppliant noch -vanden injurien noch vanden affdragende woirden nyet -met allen en weet te spreken raedt noch daet daer toe en -heeft gegeven gelyck de selve hem nyet aen en gaen ende -dat aengaende de feyte vander taverne hy tselve feyt nyet en heeft -geperpetreet emers in alzucker vuegen als tselve onsen -voirs. procureur is aengebrocht geweest ende al waert -zoe zoude tselve meer der joncheyt ende lubriciteyt behooren -geasscribeert te worddene dan der quaetheyt zoe dat indyen -de voirs. pretense accusatie hadde heuren voortganck zoude -de sele suppliant nyet alleenelyck tonrechte wordden geculpeert -maer zoude in zyn eere fame ende renommee ten eeuwigen -dagen zonder zyn mesieuste wordden geblameert daer hem -de selve goede renommee van noode is te conserverene ende daer -inne te insisterene nyet alleenlick midts zynen vrienden ende -maghen maer oick overmits dat hy is inden dienst ende -raedt onser voirs. stadt van loevenen ende noch gherne meerderen -dienst tonsen begheerte ende bevele zoude willen ende -begheeren te doene dwelck by hem nyet en zoude cunnen gest$ -indyen de voirs. presense accusatie ende dagement me$$ -des daer aencleest hadden heuren voortganck ons mits -dyen oitmoedelyck biddende voirs. suppliant tvoirs. daeghsele personnelyck -te willen aboleren ende hem remitteren ende vergeven alle tgene -des hy ter causen voirscreven mesdaen ende mesbruyct mach -hebben ende hem hierop doen expedieren onse oepene brieven -van pardoenen in behoirlycker ende gewoenlycker formen -soe eest dat wy de saken voirsc. overgemerct ende yerts hierop -gehoort onse voirs. procureur generael geneyght weesen ter beden -ende supplicatien des voirs. suppliant ende willende hem in dit -stuck prefereren gratie ende genade voor rigeur ende -strangheyt van rechte hebben tvoirs. daeghsele ende adjournement -personelick met alle tgene des daer uuyt ende naegevolgt ende daeraff -dependerende is geaboleert aff ende te nyeuwte gedaen ende -den voirs. suppliant vergeven ende quytgeschouwen vergeven ende -scelden quyte uuyt onser zunderlinger gratien by desen alle -tgene des hy ter causen voorscr. oft daer aen cleest tegen -ons ende justicie misdaen ende mesbruyct ende hem daer -inne ontgaen mach hebben hem wederomme stellende ende -restituerende tot zynen goed name fame ende geruchte ende in zulcken -state alzoe hy waer voor die toecompste van tgene des voirs. is -imponrrende hierop onsen voirs. procureur generael ende allen anderen -onsen ende onser vassallen justicieren ende officieren wye zy zyn -een eeuwych geswych der partye geinteresseerde indien dy -nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilick -alleenlick behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn -tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick naede gelegentheyt -vander saken ende naer zynen qualiteyt ende faculteyt ende -tot dyen te betalen de redelycke costen ende misen van -justicien allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve -ende getruwen de cancellier ende luyden van onsen voirs. raide -geordineert in brabant die wy daertoe gecommiteert -hebben ende commiteren by desen ontbieden daeromme -ende bevelen onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen -voirs. raide in brabant onsen voir. meyere van loevenen -# sy hieraf verantword byden -ontfangere vanden exploiten -allen anderen onsen ende onser voirs. vasallen ende der smaelere -heeren richteren justicieren ende officieren dat de voirs. -amende civile ende costen van justicien getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden ghenen daer ende alzoe -dat behoiren sal zy ende eenyegelick van hen doen laten -gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger -gratien quytsceldinge pardoene ende abolitie inder vuegen ende -manieren boven verhaelt peyselick ende vredelick genyeten -ende gebruycken zonder hem nu noch in toecommende tyden -daer innen te doene oft te laten gescieden eenich hinder stoot -oft letssel in lyve oft in goeden ter contrarien want ons alzoe -gelieft ende des toirconden hebben wy onsen zegel hieraen -doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten -yersten dach van julio int jaer onsen heeren duysent -vyffhondert zeven ende veertich van onsen keyserycke txxviii -ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxiie -aldus gescreven op te plycke byden keyser in zynen raide -ende geteeckent boudewyns recepta -gecollatiionneert ende bevonden accorderende -met zynen originale by my -djacuwe velve" -"remissie jans $ van lyere -kaerle etc. doen te wetene alle jegewoirdigen ende toecomende -dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jan van -lyere bastaert van wylen kaerle van lyere inhoudende hoe dat hy -suppliant claes vermeeren doentertyt ende alnoch dienare van jouffrouwe -johanne van lyere inden jaere xv c zeven ende dertich des goensdaeg$s -naer zyn beste onthoudt nae de kermis dach van castele onbegr$$ -vanden justen tyde zyn gegaen van mirder noorderwyck den suppliant -met hem genomen hebbende zyn honden om eenen haze te sueckene -ende nyet vindende dan als zy by gheele quamen eenen haze -die naede riyts vordt liep soe hebben die suppliant ende de voirs. -claes vermeeren tsamen overdragen want over de noene was -dat zy tsamen souden gaen ten huyse van mathyse van lyere -des suppliants neve woenende tot castele ende aldaer gecomen -zynde ende den voirs. mathyse ende den heere van perweiz met -zekeren anderen geselscape over tafele vindende soe zyn die -suppliant ende die voirs. claes vermeeren mede geseten aende tafele -ende begonsten mede te etene ende wat tyts daer gewest zynde -soe es aldaer overtafele een dienare gecomen vanden voirs. heere -van perweiz den selve heere van perweiz die tydinge doende hoe dat -zekere gesellen die op onse warande inde bosschen van ghestele -onder den doerpe van castele zekere dagen daer te voeren geweest -hadden welcke warande de voirs. mathys van lyere van ons -oft onsen rentmeester in pachtinge houdende was dat die -waren op die hezeberghen ende alsoe opte warande vanden heere -oft vrouwe van ranst seggende die voirs. dienare dese oft -dyergelycke woirden totten voirs. heeren van perweiz die conyn -dieven die van een saterdage hier geweest hebben die zyn nv op de -hezeberghen ende liggen daer en volenteren dwelck die voirs. -heere van perweiz verstaende ende considererende dat die -voirs. mathys van lyere was vander tafele gegaen ende -terstont wederom comen soude soe heeft desselve heere van -perweiz geseght swyght op dat myn compere mathys van -lyere nyet en hoirt ick sal by henlieden gaen ende seggen -hen dat zy vertrecken eert myn compere denoteren den voirs. -mathys gewaer wordde ende corts daer nae soe is de voirs. heere -van perweiz vander tafele opgestaen seggende dese oft diergelycke -woirden tot anderen aldaer zynde blyft hier ick en wil nyemandt -met my hebben dan den bastaert denoterende den suppliant wy en willen se -nyet smyten ende is alsoe die heere van perweiz ende die suppliant -met hem gegaen nae de voirs. hezeberghen met hem nemende -die suplliant zyn pycke alsoe hy ten huyse voirs. gecommen was -ende aen hebbende een weymess ende als hy wat buytens -huyse gegaen was soe heeft den die jonge vanden voirseyde -mathys den suppliant gebrocht een rappierken dwelck de suppliant -aen hem gorde ende gaff den voirs. jongen zyn pasmess ende -die voirs. heere van perweiz ende die suppliant gecomen zynde -inde voirs. warande soe hebben zy aldaer gevonden zeven gesellen -wel gestockt ende gestaeft te wetene die drye met bussen daeraff -den eenen was eenen halven haeck die vierde met eenen voetboge gespannen -met eenen pyl daerop gebonden ende die andere drye met pycken -welcke seven persoonen siende den heere van perweiz ende den -suppliant hebben hen in oirdene gestelt gehadt dwelck de suppliant -bemerkende heeft totten vs. persoone geroepen ende geseegt gehadt -dese oft gelycke woirden wie maect v heden soe stout dat -ghy onse conynen compt stelen op onse eygen leengoeden daerop -die voirs. gesellen nyet en antwoirden maer seyden dese -oft dyer gelycke woirden en compt ons nyet nadere oft -wy sullen v duer schieten daerop die suppliant seyde al hadde -ghy my doot noch en hadde ghy alle myn vrienden nyet -doot ende die heere van perweiz alsoe die suppliant best -verstont seyde totten voirs. gesellen staet staet en houdt -sprake zy dy ghy crygsluyden daerop die voirgenoemden gesellen -antwoirden wel om v lieden edelheyt maer nyet om -v stouticheyt makende nyetemin maniere al oft zy gescoten -souden hebben dwelck siende de suppliant riepende seyde -en wilt nyet schieten noch slaen ghy en sult nyet geschoten -noch geslagen worden meynende die suppliant ende de voirs. -heere van perweiz byde voirs. gesellen met goede woirden -te commen maer een genaempt thomaes vuegh$s die den -voetboge hadde die seyde dese oft dyer gelycke woirden goids -wonden laetter ons in vallen ende soe sach die suppliant dat -de gesellen die de bussen hadden g begonsten die te vierenen -ende opten heere van perweiz ende opten suppliant te oogene -ende besundere opten heere van perweiz ende die suppliant -tselve siende seyde totten heere van perweiz voirs. loopt -achterwaerts oft achter my want zy hebbent op v geladen -ende den heere van perweiz achter den suppliant oft achterwaerts -gegaen zynde soe seyde ende riep den die suppliant voer die -tweeste reyse totten voirs. gesellen dat ghy zy nyet -schieten noch slaen en souden want zy en souden noch -geschoten noch geslagen wordden ende een vanden voirs. gesellen -seyde oft riept totten suppliant dat hy dert was denoterende -daermede zoe de suppliant verstont dat de suppliant soe bewaert -ware geweest aen zynen lichame dat hy nyet en sorghde -waerop die suppliant terstont heeft geseegt dat nyet waer -en was ende thoonden henlieden zyn naeckt hemde -ende soe de suppliant beest verstont soe riep een vanden voirs. -zeven gesellen dese oft dyergelycke woirden jae ghy -soudt ons vermoerden int roepen van welcke woirden -soe quamen de voirs. mathys van lyere ende meer andere -aenen ende riepen dese oft diergelycke woirden ghy keldief is -dat de vrintschap die ick gedaen hebbe int landt -van geldere dat ghy hier myn conynen compt stelen -ende soe die suppliant best conste gemercken soe mercte -oft ooghde deghene die den stelen boge hadde genoempt -thomas vueghs opten voirs. mathys van lyere mits -denwelcken soe seyde die suppliant totten voirs. mathys dat -hy wat achterwaerts gaen soude seggende tot dien ghy -sulse noch wel vinden ende als die suppliant vanden -voirs. mathys was soe heeft die voirs. thomas vueghs -den voirs. mathys van lyere geschoten soe dat die -blase geraect was daeraff die voirs. mathys naemae$$ -binnen zesse oft acht dagen gestorven is van welcke -feyt ende ongeval de voirs. thomas heeft naemaels -geobtineert onse brieven van remissien ende die voirs. -suppliant zeer verslagen zynde mits hoirende de voirs. -boghe lossen ende merckende dat deghene die den -halven haeck hadde genoempt kerstiaen noppen gemerct -oft geoight ende geviert hadde op hem suppliant die -twee oft drye male geviert ende gebrant hadde zonder -te lossene vreesende dat zy zoude lossen ende dat hy -by dien doot geschoten soude hebben worden soe heeft -hy suppliant vuyt hitte ende beruerte synde van bloede -om zyn lyff te salverene den selven innegeloopen ende -met zyn pycken int eerde gesmeten soe dat de selve -kerstiaen zynen halven haeck lyet vallen ende soe die suppliant -hem beduchtende is ende zoe hy verstaen heeft vanden -gheen die daer by geweest zyn soe soude hy suppliant -noch inde selve hitte ende beruerte van bloede wesende -metten voirs. rappier die hy aen hadde metten -raverse den voirs. kerstiaen int opstaen een wonde -gegeven hebbende in zyn hooft ende inden selven -conflicte soe heeft de suppliant den voirs. thomas -met zynder pycken ter eerde gesmeten ende twee -andere vanden voirs. zeven persoonen bedwongen -gehadt dat zy hen gevangen hebben gegeven in handen -vanden suppliant ende heur messen byden suppliant doen aff -binden daeraff die suppliant den eenen leverde den voirs. -claes vermeeren seggende dat de voirs. claes den selven -gevangen wel soude bewaren oft anders hy soude -tselve opten voirgenoemde claes vermeeren doen verhalen -ende siende voirts de suppliant dat de drye andere vanden zeven -persoonen die vluchte naemen ter heyden waerts in -soe is die suppliant de selve gevolght latende de voirs. rappi -rappieren in handen vanden jongen vanden voirs. mathys -van lyere ende nam aen hem eenen degen van een vanden -gheenen die hy als boven gevangen hadden maer -die suppliant en heeft egheenen vanden voirs. drye persoonen -kunnen achterhalen noch gevinden ende is alsoe -wederom gecomen ten huyse waerts vanden voirs. -mathys van lyere welcke kerstiaen binnen vii -oft acht dagen nae tgene des voirs. is afflyvich -is geworden ende is gevisyteert geweest by eenen -chirugi chirurgeyn van herenthals genaempt mr. -jan ende by eenen medecynsyn woonende tot turnhout -die welcke hebben geindiceert den voirs. kerstiaen -gestorven te zyne vanden voirs. quetsure besundere -die hy int thooft hadde ende dwelck die suppliant -houdt waerachtich te zyne gehoept ende hem -betrouwt hebbende de voirs. suppliant dat gemerct -tvoers. ongeval dwelck hem vuyt gronde zyns -hertten leet is waere onversienlyck nyet vuyt proposte -toe gecomen ende onse drossaet van brabant -doentertyt wesende schouteth van herenthals te wetene -conelis de vere veere goet vrint wesende vanden suppliant -ende hem geinformeert hebbende opte gelegentheyt -vanden voirs. ongevalle dat hy by middele vanden -selven drossaet genade gecregen soude hebben heeft -tot noch toe gedelayeert ons tselve te kennen te geven -ons mits dyen oitmoedelyck biddende de suppliant hem tvoirs. -feyt ende ongeval te willen remitteren ende vergeven -ende hierop te doene expedieren onse opene brieven van -remissien in behoirlycke formen ende gewoinlycke provisien brieven -soe eest dat wy desen aengesien geneyght -wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende -hem in dit stuck prefereren gratie ende misericorde -voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben den selve -suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden -ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt -sonderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongevalle -boven geruert mitgaders alle offensie ende -bruecke corporelle ende criminelle daer vuyt inne -hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven -mach tegen ons ende justicie mesdaen ende -mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf -wedergestelt ende gerestitueert stellen weder -ende restitueren tot zynen goeden name fame -ende geruchte in onse voirs. lande van brabant -ende allen anderen onse lande ende heerlicheyden ende -tot zynen onverbuerde goeden indien hy eenige onder -ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was -voer die toecompste vanden voirs. feyte imponerende -hier op een eeuwich gezwijch onsen procureur generael -in brabant ende allen anderen onss onsen justicieren ende -officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse -ierst ende voeral gedaen der partien geinterresseerde -indien die noch nyet gedaen en zyn ende ennige -daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat -de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirseyde -feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt -vander saken ende faculteyt van zynen goeden -met oick te betalene de costen van justicien -hier omme alreede gedaen ende te doene allet ter -taxatien ende moderatien van onse lieve ende -getrouwe de cancellier ende luden van -onsen rade in brabant die wy daer toe -gecommitteert hebben ende committeren by desen -ontbieden daerom ende bevelen den selven -onsen cancellier ende raedtsluden dat voer -hen geroepen deghene die daerom behoiren -geroepen te zyne zy procederen wel ende -deugdelyck ter verificatie ende interinemente -van desen ende totter taxatie ende moderatie vander -marge: en hier af $$$ -byden ontfanger $$$ $$$ -vander voirs. amende ende costen van justicien alsoe sy -sullen bevinden behoirende welck interinement de -voirs. suppliant gehouden sal syn te versueckene ende hem in -persoone te presenteren in onsen voirs. rade binnen zesse -maenden naestcomende opte pene van te verbueren -deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile -boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde -in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. -procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren -officieren ende ondersaten jegewoirdige ende toecomende dien dat -aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van -hen besundere soe hem toe behoiren sal doen laten ende -gedoogen den voirs. suppliant van deser onder jegwoirdiger -gratien ende remissien ende alle dinhouden van desen -inder vuegen inder manieren voere verhaelt rustelyck -vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene ende te laten geschieden nv noch -in toecomende tyden ennich hinder letsel oft moyenisse -aen lyve noch aen goede ter contrarien maer indien -zyn lyff oft ennige van zynen goeden daerom -gearresteert becommert oft belet waren -dat zy die setten ende stellen terstont -ende sonder vertreck tot geheelder ende -volcomender delivrantien want ons -alsoe gelieft ende des toirconden -hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen -gegeven in onser stadt van brussele -inde maent van aprille int jaer ons heeren -duysent vyffhondert ende dryenveertich -voer paesschen van onsen keyserycke txxiiiie -ende van onsen rycken van castillien ende -anderen txxviiie aldus gescreven opte plycke -byden keyser zynen rade ende onderteekent -boudewyns visa recepta -gecollationeert ende bevonden accorderende -met zynen originale by my" -"kaerle byder gracien goids roomsch keyser -altyt vermeerder scrycx coninck van germanien van castillien -van leon van grenade van arragon van navarre van naples -van cecillien van maillorque van sardaine vander eylanden van -indien ende vaster eerden der zee occeane eertshertoge -oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothere van brabant -van limborch van luxemborch etc. grave van vlaenderen van -artois van bourgoingnen etc. palsgrave ende van henegouwe -van hollant van zeelant van ferrette van haguenault van -namen etc. prince van zwave marcgrave des heilics rycx -heere van vrieslant van salins van mechelen vanden landen -van overyssele vander stadt steden ende landen van utrecht -ende dominateur in azien ende in affrycken doen te -wetenen allen ende eenen iegelyck iegewoirdich toecomende -dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie van -henricke tslegers ionckman inhoudende hoe dat op sinte -marien magdalenen dach lestleden de voirs. suppliant met -godenaert van gestel ende ian scepers alias tackman zyn -tsamen gecommen van balen in meyninghe wesende de voirs. -suppliant om nae huys te ghaene ende passerende tgehuchte -geheyten schoere gelegen onder balen voere een taverne -daer een geheyten ingel inne woende zoe is den voirs. -suppliant vuyten selver taverne naegevolght een geheeten -willem tslangen die den voirs. suppliant sach passeren in -meyninghe wesende den voirs. suppliant te benechtene -oft evelen van zynen lyve ende siende de voirs. suppliant -dat de voirs. willem hem zeer nerstelycken naevolghde heeft de voirs. -suppliant hem ommegekeert naeden voirs. willeme totten selven seggende -willem ick zie wel dat ghy my meyndt maer ick rade u dat ghy my -nyet en volght tot aen dat cruys dwelck nyet verre van daer en -stont ende tselve geseydt zynde ghinck de voirs. suppliant zynen wech -om nae huys te ghaene ende de voirs. willem volghde hem nae dwelck -de voirs. suppliant aenmerckende ende comende de voirs. suppliant -aen een veeken heeft de selve suppliant hem ommekeerende wesende verhit -van woede naeden voirs. willeme gesteken met eender pyrken -die hy in zyn handen hadde dwelck ziende een geheeten andries -schoenhuys ende andere die den voirs. willeme naevolghden heeft -de voirs. andries den voirs. willeme omegetrocken om den voirs. -steeck te precanneren ende ten eynde dat de voirs. suppliant den -voirs. willeme nyet en zoude evelen van zynen lyve ende -want de voirs. willem int voirs. ommetrecken zyn lyff vroenck -zoe heeft den voirs. suppliant mitten zelven steken daer mede hy meynde -te gerakenen den voirs. willeme geraerct ende gequetst den voirs. -andriesen in zyn zyde van welcke quetsuren die nochtans -zeer cleyn was de voirs. andries is bynnen thien oft twelff -daghen daer nae afflivich gewordden dwelck den voirs. suppliant -zeere leet is ende beduchtende rigeur van iusticien heeft h$ -de voirs. suppliant geabsenteert buyten desen onsen lande van -brabant ende hoewel tvoirs. ongeval is zeer onnoeselyck -by gecommen ende dat vuytdien de voirs. aflivighe voer zynen -afflivicheyt den voirs. suppliant tselve feyt heeft vergheven ende -dat hy suppliant nae zyn afflyvicheyt heeft peys ende zoening -gedaen aen die naeste vrienden ende maghen vanden afflivige -zoe en zoude de voirs. suppliant nochtans nyet dorren wederom -keeren hanteren noch converseren bynnen desen onser voirs. -lande van brabant maer zyn gescapen vuyten selven te -moeten blyven zoe verre onse gracie ende genade hem hier -op nyet verleent ende gedeelt en wordde alsoe hy zeeght -ons om deselve zeer oetmoedelyck biddende soe eest -dat wy desen aenghesien willende altyt gracie ende genade -prefereren voer rigeur van iusticien den voirs. suppliant -geneycht wesende tot zynder voirs. beden hebben ingevalle -als boven quytgescholden geremitteert ende vergheven ende -van zunderlingher gracien quytscelden remitteren ende verghe$ -by dezen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgad$ -alle offensien ende benercken corporelle ende criminelle daer -inne hy ter causen voirscreven met datter aenclenen mach teg$ -ons ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem als -daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder -ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte is -onsen lande ende hertoighdomme van brabant ende allen and$ -onser landen ende heerlicheyt ende tot zynen ongeconfisqueerde -goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende alder manieren -alsoe hy was eerden voirs. dootslach geschiede imponerend$ -hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael in -brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren -wy zy zyn satisfactie ende beteringhe doende der partye$ -geinterresseert in dien die nyet gedaen en is ende eenighe -daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelyck dat -de voirs. suppliant gehouden zal zyn tselve feyt tegen ons te -beteren civilyck nae die gheleghentheyt vander zaken -ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oick gehoud$ -# -sy hier af verantwoortde -byden ontfanger -vanden exploiten -sal zyn op te leggene ende te betalende die redelycke costen van -iusticien in dien eenighe hieromme gedaen zyn oft gedaen wordden ter -taxacien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen riddere -ende cancellier ende anderen luyden van onsen raede geordineert -in brabant die welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende -committeren by desen ontbieden daer om ende bevelen den selven -onsen cancellier ende luyden van onsen voirs. raede dat voere -henluyden geroepen die ghene die daerom behoiren geroepen te -zyne zy procederen wel ende getruwelyck totten interinemente -ende verificatie van desen ende totter taxatien vanden voirs. civile -boete ende costen welcke interinement de voirs. suppliant sal -moeten versuecken bynnen iaers ende dat opte verbuerte vanden -effecte van desen onsen oepenen brieven ende dat gedaen ende de -voirs. civile boete ende costen getaxeert ende betaelt -zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers dyen dat -behoiren zal die gehouden zal zyn rekeninghe bewys ende -reliqua te doene vander voirs. civile boeten tot onsen behoeff -metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy onsen voirs. -procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren -iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende -toecomende dien dat aengaen zal moghen hueren stedehouderen -ende eenen yeghelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren -zal doen laten ende gedoegen den voirs. suppliant van deser -onser iegewoirdiger gracien remissien ende perdoene ende -van allen den inhoudenen van desen indervuegen ende manieren -voer verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende -eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene -noch te laten geschien ny noch in toecomende tyden enigen -hinder lettsel oft moeynisse aen live noch aen goede ter -contraien maer in dien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden -daerom gearresteert oft vercommert waer dat zy die stellen -ende setten oft doen stellen ende setten ter stont ende sonder -vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie -want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vaste zy -ende blive tot eeuwighen daigen hebben wy onsen zegel -hier aen doen hanghen behoudelyck ons in anderen -dinghen onsen rechte ende een ieghelyck anderen dessyns -ghegeven in onser stadt van bruessele inde maent -van octobri int jaer onssheeren duysent vyffhondert -vyff ende dertich ende van onsen keyserycke txvie -ende van spaengnen etc. twintichste aldus stont gescreven -op de plycke byden keyser in zynen raede ende getekent -boote visa recepta -ghecollacionneert iegens -doriginale brieven by my -decock" -"pardon moyennisse amende -kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brieff zullen zien -saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van -jan baers duerweerdere in onsen rade in brabant iegewoirdelyck -ghevangen ten versuecke van onsen procureur generael van brabant -inhoudende hoe dat duer bevel ende ordonnancie van onse zeer -lieve ende beminde zuster die connighinne douargiere van -hongrie regente etc midtsgaders van onsen lieven ende -ghetruwen die cancellier ende anderen van onsen raede in -brabant is aenghetast ende gheapprehendeert geweest -een genoempt thomas ponicts ingelsman als wesende -geinficieert vander lutheraensch secte den welcken gevangenen -onse voirs procureur heeft ghesonden den voirs. suppliant ende tot -meer stonden gelast om met heyndrick vanderheyden oyck -onse duerwaerdere dien tot zynen huyse wel te bewaren -ghelyck hen oyck naemaels wel belast was byden -commissarysen vanden voirs. raede nyet te gedoigen yemant -acces tot hem te hebbene dan zynen procureur ende advocaet -ende hebben de suppliant ende henrick daer op den zelven gevangenen -aenveerdt ghehadt ende heeft de voirn. procureur in p$$ -vanden suppliant voere commissarysen vanden voirs. raede -gheconcludeert iegens den voirs. thomaes tot confiscatie -van lyff ende goet als overtreden ende gecontravenieert -hebbende onse placcaten ende ordonnancien gemaect op die -extirpatie vander voirs. secten ende anderen heresien nu -eest dat duerende den ghevanckenisse vanden voirs. thomaes -de suppliant ende henrick voirs. zyn tot meerstonden uuyten -huyse geweest maer heeft de selve suppliant solliciterende -zyn affairen altyt iemanden den ghevangene belast gehadt -tsdaighs te bewarene soe eest ghebuert dat des naechts -viiien february lestleden die voirs. ghevangene is sonder -suppliant nae zyn camere slaepen gegaen mit eender -keersen ende heeft hem met listen uuyt eender dackvensteren -staende voer aen straete laten affrysen ende diefugie -genomen dwelck ghebuert is duer die negligencie -vanden suppliant ende des voirs. henricx die welcke -henrick nyet alleene by dagen ende nachten tot acht -oft neghen maelen jae tot drye oft vier nachten -continuelyck uuyten huyse vanden suppliant heeft geslapen -ende inde nacht oft morgestont als die voirs. gevangene -hem absenteerden de selve henrick van sdaeghs te voeren -omtrint de neghen oft thien hueren voer de noene was -vertrocken uuyten huyse vanden suppliant blyvende alsoe -van zynen gevangene den geheele nacht uuyt ende oyck des -anderen daghs totten neghen oft thien heuren voer der -noenen allet iegen zynen danck ende wille hoewel nochtans -hy tselve den voirgen. procureur oft den raedt nyet te kennen -gegeven en heeft als nyet gheerne clagende over zynen -mede gheselle oick mach die voirs. fugie ghebuert -zyn midts dien de suppliant mit hem nyet en ginck oft zonder -naer hem te ziene ende die camere te sluytene ghelyck -oyck ghebuert is dat die camere vanden voirs. -ghevangene is somtyts ongegrindelt geweest als henrick -vander heyden aldaer sliep midts dat die suppliant den -gevangenen doen nyet zeer nauw gaen en sloech ende -hoewel de suppliant hadde doen seynden nae antwerpen -om den voirs. gevanghenen te suecken nyetmin en is -nyet gerecomireert ter causen vanden welcken de -suppliant angetast ende ghevangen es geweest ende -heeft de voirs. procureur generael iegens hem geconcludeert -tot zulcke pene als de voirs. thomaes behoirde -gepunieert te zyne ten minsten tot privacien van -zynder officien bannissemente ende pecuniarie waerop -dadvocaet vanden suppliant ende dwelck hy suppliant daer -nae geadvoyeert ende in ghescorste overgegeven voir -antwoirde onder dandere gexponeert heeft dat egheen -sterckte oft ghevanckenisse en hadde bynnen zynen -huyse om misdadige persoonen vast te houdene dwelck -de voirs. procureur wel wiste ende dien nyettegenstaende -soude den suppliant ghesonden hebben den voirs. thomas ende -dat midts dien de voirs. procureur zelve daer aen gedelinque$ -soude hebben ende behoirde defugie hem gheinculpeert te -wordenen seggende oyck dat die justicie vander -correctie de voirs. thomaes is gefrustreert geweest by -toedoene vanden voirs. procureur die welcke den selven -thomas zoe cleyn bewaernisse hadde geassigneert -ende datmen zulcke mesdedige aengesproken van lyff -ende goet plach te stellen op die steenpoorte oft inde -vroente concluderende tot nyet ontfanckelycheyt -ende obsolucie midts der negligeren byden voors. procureur generael -ende henricke gecommiteert welcke worden ende -belastinghen iegens den selven procureur byden suppliant gedaen -zoe voirs. is de selve suppliant seeght de voirs. woirden -qualycken ende tontrechte voirtsgekeert te hebbene ende -want den suppliant de voirs. negligencie ende mesuz leet -is ende hem wachten sal met goids hulpen dier ghelycken -meer te committeren niet willende langher zyn zake -met rigueur van justicien volgen zoe heeft hy ons -oetmoedelyck ghebeden gemerct zyne lange detencie -van gevanckenisse ende grooten costen schaden ende -verdriete die hy daer by gheleden heeft ende noch lydende -es sonder te moghen gaen staen in zyn affairen oyck -dat hy xvii jaeren sonder eenighe iactancie te sprekene -int exerceren van synder officien wel ende ghetruwelyck -ghedient heeft dat ons believe hem te ontfangen in -gracie ende verghen de voirs. negligencie ende mesuz -ende daer op doen expedieren onse openen brieven in -behoirlycke vormen waeromme zoe eest dat wy die zaken -voirscrevenen overghemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen -voirs. cancellier ende luyden van onsen voirs. raede in brabant -den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende -supplicatie hebben den selven suppliant inden ghevalle alsboven -quytgescholden ende vergheven schelden quyte ende vergheven -uuyt onser sunderlingher gracien by desen die negligencie ende -mesuz voeren geroeit geroert mitsgaders oyck alle peine ende -amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem -overmidts ende uuyt zaker van tghene voirstcreven is tegens -ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben -ontgaen ende uuyt onser milerder gracie weder roupen -doen aff ende te nyeuwte de procedueren iegens hem begonst -ende geboirdeert in onsen voirs. raede by onsen voirs. procureur -generael van brabant uuyt zake voirscreven ende hebben -hem dien aengaende gerestitueert ende ghestelt restitueren -ende stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen -lande ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen -landen ende heerlicheyden ende tot zynen goeden noch ter -tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenige -waeren imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende -silencie onsen voirs. procureur generael ende allen anderen onsen -rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. landts van -brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen behoudelyck -dat die voirs. jan baert hem nyet en sal moghen onderw$$ -vander exercitie vander voirs. offie van duerwairderscip -vander welcken wy hem gesuspendeert hebben ende suspende$ -voer den tyt van eenen iaere naestcommende behoudelyck -oyck dat hy tvoirs. mesuz iegens ons beteren sal civilyck naer -de gheleghentheyr vander mesdaet ende faculteyt van zynen -goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen de -redelycke costen van justicie daeromme ghedaen ende naegevol$ -ter taxacie ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier -ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe -committeren ontbieden daerommme ende bevelen den voirs. -onsen cancellier ende luden van onsen rade in brabant dat voere -hemluden geroupen die ghene die daeromme behoiren geroepen -te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck -totter verificatie ende interinemente van desen onsen -iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden -ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal -zyn in onsen voirs.raede te versoucken binnen eenen jaere -naer date van desen opte peine van te verbueren deffect -der selver ende dat ghedaen ende voirs. civile boete ende -costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst -behoiren sal van welcke civile boete de ghene van onsen -rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te -maken rekeningen bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte -metten anderen penningen van zynen ontfange zy ende alle andere -onse ende onsen vassalen oft smalre heeren rechteren -justicieren ende officieren onser voirs. lants van brabant -hoedanich die zyn oft wesen moghen tegenwoirdige ende -toecomende hueren stedehouderen en elck van hen zoe hem -toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant van dese -onse gracie ende pardoene inder manieren voirscreve$ -rustelyck ende vredelyck doen ende laeten genieten ende -ghebruycken sonder hem te doen noch te laten geschie$ -in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrarien maer zyn lyff wesende in hechtinghe -#sy hieraf tantwordt -byden ontfanger -vanden exployten -van vangenisse als voirs. is mitgaders zy onverbuerde goeden -zoe verre die zelve becommert oft ghearresteert waren -terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen delivrancie ende -slakinge want ons alsoe belieft des toerconden hebben -wy onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse -stede van bruessel den derde dage van iunio int jaer -onsheeren duysent vyffhondert ende zessendertich van onsen -keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillie -ende andere txxie aldus stont ghescreven op de -plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent -l de zoete recepta -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my -decock" -"remissie -albert et isabelle ry savoir faisons a tous -presens et advenir nous avoir receu lhumble supplication -gerard de buyct fils de jehan de nuyst josne homme -a marier contenante que dans ?actan.. il s’est tousiours -bien et honnestement et paisiblement comporte et -mesmement soub obeissance de notre mere et ste -eglise et en la foy catholicque apostoliqque er romaine -sans avoir adhere aulcunne secte ny commis delicts -meritant chaston et que touttefois il est advenu -que le xi jour du mois de juin 1606 il estoit -alle villaige de la chapelle st lambert pour jouer -a la palme et ayant gaingne quelque cincquante -patars il avecque ses compaignons en nombre de -cincque ou six sen vont retourner a lane lieu de -leur demeure ou ilz ont alle a la taverne ilz ont -trouve ung nomme estienne smale et le cure -dudict lieu et le cure dudict villaige de chapelle st -lambert lequel estienne voyant ledict gerard -disait a luy voila mon galand a quoi le mesme -gerard respondit ouys et lui dfemandoit ledict estienne -en ceste maniere ou avez este hier au soir -surquoi ledict gerard luy repondit et bien navez -vous jamais faict mal et apres ce ledict estienne -luy appela laron de nuyct ad cause que les -chevaulx d’iceluy gerard avoint mange par -nuy lherbe dun pretz lequel thiry de haulfenne -et pierre moitonnant tenayent par louaige disant -le mesme estienne que ceulx qui mangeoyent -les pretz de nuyct estoit larve a cause que lesdict -gerard et estienne par ce propos comencharent a -battre lung lautre a coups de poings sans armes -qui par assistence de ceux qui y estoient presens -ont este separez et eschartez arriere lunge de lautre -et fut ledict estienne enferme en la chambre de -ladicte taverne et peu apres ledict disoit a sa soeur -marguerite et a sa femme qui restoient presens -qui vouloit retourner a sa maison et allant avecq -icelles et passant devant ledict gerard et godefroit -de nuyct son frere lors y present le mesme estienne -crioit iteratinement a haulte voix audit gerard -et godefroit et leurent de nuyct ses freres avecq ung -nomme jehan dindal ilz se commencharent de nouveau -a combattre avecque ledict estienne avec des bastons -quilz prindrent de la haye saulf que ledit dindal -avoit une espee a laquelle bataille surment feu -jehan smale frere dudict estienne qui print -aussi un baston de la haye pour assister ledict -estienne son frere et ledit gerard donnet ung -coult de baston sur la teste diceluy feu jehan -smale dont il tomboit a terre et mourut -le lendemain au tresgrand regret diceluy gerard -a raison de quoi il sest absente depuis se nosant -retournet en cestuy notre pays craindant la -rigeur de justice non obstant que sondict frere -jan de nuyct a faict accorder et paix avecque -la veuve dudit defunct et des pro...mes ??? -comme ledict suppliant dict , nous apartante icelluy -suppliant treshumblement requis par la dolorense -passion de notre sr jesuchrist laquelle il a -souffert a larbre de la croix le jour du bon vendredi -quil nous plaise lui accorder grace et pardon -que causera quil pouldra continuer en bonne -et obeissance de ladicte mere ste eglise et foy chatolicque -apostolicque romaine qui aultrement sen doyant -tousiours obstenter seroit en danger tomber en plus -grand malheur et sa totale ruyne et desplaisir -poura cest il que nous les choses a dessusdites -considerees suppliant inclinans a sadicte -requete en lui vueillans en ce presemerer -grace et misericorde a rigeur de la justice avoit -ou cas sudict quite remis et pardonne quitous en -remetons et pardonnons de grace speciialle -par cestes le cas et homicide dessudict avecq -toute payne et amende corporalle et criminelle -duquoy pour cause et occasion cas il a ou peult -avoir mesprins ou estre encourru envers nous et justice -et l’avons quand a ce restituee et restituons par cestes -a sa bonne fame et renommee en notredict pays de brabant -oultre mense par tous ailleurs et a ses biens non confisques -saulcuns il y a ainsi quil estoit avant ladvenu dudict -cas imposant surce silence perpetuel a notre cheir et feal -procureur generael en brabant a notre drossaert de -brabant et a tous aultres noz justiciers et -officiers quelz conques et aussi a ceulx de noz -vasseaulx satisfaction preallablement et avant -toute oeuvre faicte a la parte interessee se faictenes -et elle y chiet civillement tant seulement pour veu que -ledict suppliant sera tenu de amender ledict cas envers nous -civillement solon lexigence de cas et la faculte de sesdicts -biens et aussi paier les fraictes et mises de la justice -le tout a larbitraige et tauxation de nos aimes et feaulx les -chancellier et gens de notre conseil en brabant -que commectons a ce de notre conseil que appelez ceulx -qui pour ce seront a appeller ilz procedent bien et -deuement a la veriffication et intermement de ces presentes -et a larbitraige et tauxation de ladicte amende fraicte et -mises de justice ainsi quil appertiendra lequel intermemeent -ledict suppliant sera tenu de requirer et soy presenter en personne -en notredict conseil en six mois prochain venants et -cefaict et ladicte amende fraictes et mises de justice -tauxer moderes et payer la et ainsi quil appertiendra -ils tous aultre nostres justiciers et officiers et laissent -ledict suppliant de notre prensence grace remission et -pardon selon et an la forme et maniere que dict -est paisiblement -plainement et perpetuellement joyer et -user sans en ce luy faire mectre ou donner ne souffrir -estre faict mis ou donne lores ne pour le temps -advenir en corps ny en biens quelque destourbier -ou empeschement au contraire ainssi son corps ou -aulcuns de sesdicts biens non confisquez estoient ou -sont pour ceprins arrestez ou empechez les -mectent ou facent mestre incontient et sans -dilay et plaine delivrance car ainsi nous plaist -il et affin que ce soit chose ferme et estable a -touiours avons faicte mettre notre seel a ces presentes -saulff en aultres choses nostre droict et lantruy -toutes donnees en nostre ville de bruxelles le vendredi -sainct de lan de grace mil six cent et huit -sur la ???cque estoit escript par les archicucq -et soussigne de witte et seele avec un grand -seau en cire verde pendant et cordes soyes." -"kaerle byder gratien goids etcetera doen te weeten allen -ende eenen yegelycken jegenwoirdich ende toecomende dat -wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van marck -van desschele andriessoene dienere van peeter verborchstadt -brouwere tot mercxem inhoudende hoe dat nae sint jans -baptisten dach in midsomere inden jaere van xlvi den -viten dach van julio ombegrepen vanden precisen dage ontrent -den thien oft elff uren inden avont hy suppliant met -sekeren geselscape heeft sitten drincken inden ketele -tot mercxem int neerlant aldaer te dyer tyt gepasseert -ende van achter aen mercxem gegaen syn sekere drye -manspersoonen elck met eender vrouwen daer aff deen -manspersoon genaempt was willeboert de craenkint -oft de craenhautwerckere dwelck siende twee -van des suppliants geselscape die buyten der dueren stonden -hebben den suppliant die seer by drancke was ende buyten -oyck quam zyn water quam maken tselve gewaerschouwt -seggende om hem te irryterene ende tot gramscap te -verweckene dese oft gelycke woerden siet merck denoterende -hem suppliant ghinder gaen drye bynnen gasten elck met eender -vrouwen oft meyssen van desen dorpe willen wy hen die gaen afstaen -ende hy suppliant vragende wie dye selve vrouwen waren hebben -hem geseeght dat was maye lange coppens een gehoude -vrouwe met hueren dochteren dwelck hy suppliiant hoorende -heeft gheseeght dese woerden ick gae wel met nyetmin -is van hen gescheyden ende weder in huys gecomen in syn -gelach sonder yemanden te volgene maer nae dat -hy suppliant uuyter herbergen gescheyden ende op wech was -om nae huys te gaene ende syn geselscap te volgene -siende datter op deftinge omtrent eender stappen daer hy -over moeste gaen grooter garboillie ende rumoer was ende dat de -voirs. twee syne gesellen die voir wech waren alreede van -scheede getrocken hadden om den voirs. willeboerden met syne -geselscape om der vrouwen wille maer nyet en sloegen nochen -staken dan scheyden alsoe ende volghden hen geselscap over de -stappe siende oick over der stappen wesende dat een van syne -geselscape genoempt willem willemssoene diemen heet -blaset vier noch nyet te vreden en was maer grooten tier -maecte ende den voirs. willeboerden volgen wilde met eenen -cloetstocke over gracht ende over hage heeft hy suppliant -geseeght dese oft gelycke woerden in substantie siet -gesellen soutter aldus gaen ick moeste sien dat ick oick -wat inde hant crege om my te verwerene oft sy ons -slaen wilden ende met dyen heeft gesneden oft doen -snyden eenen eyckenen clippele oft eestere die hy suppliant -in syn handen genomen heeft ende is met syne geselscape -wederomme te rugge over de voirs. stad stappe in deftinge -gecomen de aldaer de voirgenoemden willeboert met syne consorten -hen te gemoete gecomen syn vragende wat sy begeerden -ende oft sy oft huere vrouwen yet te seggen hadden waer op hy -suppliant metten anderen synen geselscape geantwoert heeft -dese woerden siet gesellen gaet uwer veerden wy een en -begheren u gheen arch tsleve tot vyf ofte vi reysen repeterende -ende verhalende maer want want de voirs. blaset vier -een van des suppliants geselscape mercte dat de voirs. willeboert -met syne consorten gereescap maicte om te vechtene -heeft totten suppliant geseeght siet ghy nyet dat se -huer cappen om huer aermen winden sy sullen ons duer -steken houtter oppe stootende metten selven den voirs. -willeboerden metten cloetstocke die hy in syn handen hadde -op syn borst sulcx dat de voirs. willeboert met eenen -synen geselle van scheede getrocken syn deen met eender -foillien ende dander met eender rapieren ende -hebben soe vreeselick naer hem suppliant met syne consorten -geslagen ende gesteken dat hem van noode is geweest syn -lyff te verwerene ende heeft alsoe uuyt hitte van -bloede den voirs. willeboerden met synen stocke geraict -ende gegevenen een wonde in syn hooft daer aff hy ter -eerden gevallen ende terstont daer nae van levende -lyve ter doot gecomen is wyens siele god almachtich -bermhertich wil syn ter saken van welcken feyte hy -suppliant hem heeft geabsenteert goede heeren gedient -ende smerlyck syn broot gewonnen ende hoe wel -de sake toegecomen is uuyt hitte van bloede ende -naeden dranck dwelck hem uuyt gronde zyns herten -zoe leet is dat hem hem nyet leeder wesen mochte -ende dat hy suppliant oick gedaen heeft is geweest -in beschermenisse van synen lyve ende in allen andere -saken hem wel ende eerlyck heeft gereguleert -wesende een geselle van goede levene ende eerlycker -conversatien sonder oyt begrepen achterhaelt oft -verwonnen geweest te syne van eenich andere deerlyck -feyt schande oft reph reproche noch gedaen sake -weerdich om te begrypene hebbende tot dyen partye -geinteresseerde volcomelick gesoent ende al voldoen -desen nochtans nyeteng nyettegenstaende en soude -hu suppliant beduchtende rigeur ende stanchgheyt -stranghacheyt strangheyt van justicie hem -binnen desen onsen landen nyet vryelycken dorren -vinden gaen staen wandelen noch syn broot winnen -ende ware alsoe gescapen desolaet te worddene -ende lantloopich te blyvene ende verloren p te gane -ten ware dat hem hierop wordde versien met onser -gratien ende brieven van remissien soe hy seeght -ons daer om oitmoedelick biddende waer om soe -eest dat wy desen aengesien geneyght wesende -ter bede ende supplicatie vanden voirs. marck van -desschelle suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren -gratie ende misericordie oir strangicheyt ende rigeur van -rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander bitter -passie ende lyden ons liefs heeren jesu christe dwelck -hy op eenen dach als huyden voir tmenschelycke -geslechte geleden heeft denselven suppliant hebben innegevalle -als boven uuyt onser sunderlinger gratien quytgeschonden -vergeven ende geremitteert schelden quyte vergeven -ende remitteren by desen tfeyt ende mansslach boven -gereurt mitsgaders alle penen ende amenden corporelle -ende criminelle daer inne hy hem overmits ende -uuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse -hoogheyt ende justicie eenichssins mach hebben -ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dien aengaende -wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren -tot synen goeden name fame ende geruchte in onse voirs. lande -van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -ende tot synen onverbeurden goeden indyen hy eenige -onder ons heeft gelyck ende in alder manieren -soe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende -hier op een eeuwich swygen onsen procureur generael in -brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen oft -smaelre heeren richteren justicieren ende officieren wye -sy syn satisfactie ende beternisse nochtans ierst ende voir -al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch -nyet gedaen en is ende eenige daertoe staet civilick -alleenlyck behaudelick dat de voirs. suppleant gehouden -sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civilick naer -die gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van -synen goeden met oick te betalen die redelycke costen -van justicien hier omme alreede gedaen ende te -doene allet ter taxatie ende moderatie van onse -seer lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden -van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren -gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden -daeran ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden -dat voir hen geroepen de ghene die daerom sullen behoiren -geroupen te sijne sy procederen wel ende duechdelick totter -verificatie ende interinemente van dese ende totter taxatie -ende moderatie vanden voirs. civile boete ende costen van -justicien soe sy sullen bevinden behoirende welck -interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versuecken -ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade -binnen sesse maenden naestcomende opte pene te -verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende -de voirs. amende civile ende coste van justicien -getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen -dien dat behoiren sal sy onse voirs. procureur generael in brabant -ende alle andere onse richteren justicieren officieren -ende ondersaten jegenwoirdich ende toecommende -dien dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende -een yegelick van hem soe hem toebehoiren ende aengaen -sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppleant van deser onser -jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van alle dinhouden -van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt rustelick -vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in -toecomenden tyde aen lyff noch aen goeden eenich -hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien -syn lyff oft enige van synen goeden daerom gearresteert -gecommert oft belet waren dat sy die setten ende stellen -oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheeld -geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe -gelieft ende ten eyde dat dit vast ende gestadich blyve -ende gehouden wordde teeuwigen dagen soe hebben wy onen segel -hier aen doen hangen behoudelick in anderen saken onsen -rechte ende eenen yegelycken anderen desselfs in allen -gegeven in onser stadt van bruessele opten heyligen -goeden vrydach inde maent van april int jaer -onsses heren duysen vyffhondert achtenveertich van -onsen keyseryck txxixe ende van castillien ende -anderen txxxiiite aldus gescreven op de plycke -byden keyser ende geteeckent ymmerseel -vica recepta -gecollationeert ende bevonden accorderende -metter minuten by mij" -"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen et toecommende dat wy -ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem van bortele arm -schamel schoenlappere oudt omtrent vyftich jaeren belast met eender oude -huysvrouwe ende drye kynderen waer van doudtste is blint zoe dat hy zyn -broot nyet en can gewynnen inhoudende hoe dat hy suppliant tsondaechs naer -sinte mathys dach anno tweenvyftich gecomen is tot een nederslach in ende -aenden persoon van wylen henrick rombouts ende daer nae de geinteresseerde -partyen versoent zynde heeft zyn sake in onsen raide doen soliciteren by -wylen willem thoems denwelcken hy suppliant geleyt heeft inde bargie -tot lyere daer die nederslach geschiet was in presentie van alle die persoonen -die daer over ende by geweest waeren uuytgesteken eenen ingel sappeels ende -hebben aldaer alle die persoonen gelyckelycken vercleert hoe tfeyt by gecomme -was dwelck eenen frans van poyerle oyck een blinde voirs. persoonen -by gescrifte gestelt heeft ende overmits die sieckte van ingel sappeels -heeft hy zyn depositie ende vercleren in gescrifte gesonden ende de voirs. -willem thoems solicitateur heeft tvoirs. bescheet ende gescrift naer hem -genomen nemende tot zynen laste den suppliant zyn remis te leveren ende -impetreren maer heeft de voirs. willem opten goeden vrydach anno liij des -suppliants cas anders dan tzelve gebuert was te kennen ghevende geobtineerde -brieven van remissien ende heeft daghelycx gelt vanden suppliant al -pluckende tot vyfthien gulden oft daeromtrent ontfangen zonder die voirs. -remissie gelost te hebbene oft laten zegelen maer laten voerby gaen den -tyt van gracie ende vanden goeden vrydach anno liiij ot goeden vrydach anno -lv ende hebben de vrienden vanden suppliant den soliciteur noch gegeven omtrent -vyff ende halff rinsgulden ende es doen eerst des suppliants remis die anno -liij gepasseert was vanden solicitateur gelost geweest hebbende noch -de voirs. solicitateur omtrent bamisse tvoirs. remys gediffereert den -suppliant te gevene ende eenen cleynen tyt daernaer stellende tsavonts -den suppliant dach om des anderen daeghs smorghens mit hem naer -bruessel te gaene beloefde den suppliant alle zyn saken te hulpen -beschicken zulcx dat hyer nyet meer naer en soude behoeven om te ziene -ende als die suppliant doen ter tyt smorgens vroech quam ten eynde -voirs. soe was hy vanden handt goids geraeckt zoe datter nyemant -kennisse aff en creech ende es ten selven dage deser werelt overleden -ende de suppliant tzelve verstaen * hebbende es terstont met zynen brieven van -remissien naer bruessel gereyst by onsen procureur generael die hem onder -andere in effecte ter antwoirden gaff dat dat hy tot lyere zoude commen om -informatie te nemene maer hy moeste des suppliants remissie * die de suppliant -des sanderdaechs hem gelevert heeft ende is de suppliant naer huys -weder getoghen hopende ende betrouwende dat zyn solicitateur zyn cas -achtervolgende tvercleren vanden voirs. persoonen te kennen gegeven ende -doen maken hadden verwachtende alsoe onsen voirs. procureur generael tot lyere -maer want onsen voirs. procureur tzelve differeerde gelyck hy oyck om andere -affairen tantwerpen aldaer wy waeren te doene hadde soe eest es -de suppliant aldaer by onsen procureur generael gereist die hem alsdoen zeyde -dat indyen hy moeste reysen van antwerpen naer bruessel dat de suppliant -nyet laten en soude hem terstont te bruessel te vynden maer zoe verre hem -anders moghelyck waere hy soude al lyere over commen ende dat die suppliant -zoude schicken alsdan zyn getuygen gereet te hebbene ende alsdoen -nair cortte daghen is onsen voirs. procureur tot lyere gecommen omtrent -der noenen ende die suppliant heeft terstont alle die getuygen voer hem -gebrocht ende zyn deselve getuygen van onsen voirs. procureur verhoirt geweest -ende omtrent den avont als alle die getuygen verhoirt waeren is die -suppliant met zynder voirs. huysvrouwen by onsen voirs. procureur gecommen -seggende och heere nu soudt ghy wel een bedrucht herte verlichten waerop -die procureur antwoirdende belaste die suppliant zoe lieff hy zyn lyff -hadde dat hy nyet en zoude laten den tweeden disendach alsdoen -naestcommende tot bruessel te commen ende dat geen ongenouchte -meer en soude maken alle dinck soude wel zyn achtervolgende welck -affscheyt die suppliant hem geheel ende al betrouwende opte antwoirde -vanden procureur generael dat alle dinck wel zyn soude ende retouurerende -al tgelt dat hem mogelyck was te gecrygene beloopende omtrent zes -guldenen es ten geprefigeerden dage gecommen alhier bynnen bruessel -wesende omtrent halff vasten lestleden hem presenterende aenden voirs. -procureur die welcke onder andere hem terstont vraeghde waer zyn brieven -van daechsel waeren ende oft partye geinteresseerde verdachvaert was -waer van die suppliant nyrt en wiste te spreken noch alnoch en weet offer -sulcker brieven van zyn solicitateur gelicht ofte vervolght zyn geweest -oft nyet ende immers die sake vanden suppliant es ter rolle gepresenteert -ende de suppliant eenen advocaet ende procureur van onsen raide van brabant -wegen geordineert geweest ende es die suppliant op sdonderdaechs voere -halff vasten lestleden opte poorte geleydt al waer hy overmits doppositie -van onsen voirs. procureur generael redarguerende zyne brieven van subrextie -ende obrextie noch ter tyt es ende aldaer omtrent vier maenden geweest -hebbende ende zyn gelt ende alle tgene dat zyn huysvrouwe heeft van -haeren soberen huysraet weten te gelde te makene vertheert gehadt -hebbende ende dicwils twee jae drye vier dagen zittende sonder broot ende -anders gheen byleven hebbende dan somtyts van sommige gevangenen -een aelmoessen crygende is gebuert den xvijen july lestleden oft daer omtrent -datter vier gevangenen tsavonts uuyt gebroken zyn geweest ende mits de -groote confusie die daer was ende dat het jonckwyff vanden cipier -gesloten was inde kuekene aldaer die gevangenen die infractie gedaen hadden -is die huysvrouwe vanden cipier aen hem suppliant gecommen hem ghevende sekere -sluetels ende zeggende och willem laet myn jonckwyff uuyte ende -die suppliant die sluetels hebbende heeft die kuecken ontsloten ende hem -selven daerter stont * ende zeer perplex vyndende ende siende tgat daer die -gevangenen uuyt gebroken waeren ende overpeysende zyn armoede zoe hy -gheen byleven meer en hadde ende hem gheen recht verstaende ende mits -doppositie des procureurs generaels nyet wetende hoet met hem * eynde zoude -mogen vergaen heeft hem ten lesten mede laten uuytvallen verstuyckende -zyn been zulcx dat hy nyet loopen en conste ende werdde terstont weder -gevanghen ende es zedert tot onsen onsen coste gealimenteert geweest ende -alsoe nu onlancx by interlocutoire van onsen raide in brabant vercleert is -geweest datter onder andere enquesten gehouden souden wordden op de -subrextie ende obrextie van zyns suppliants brieven soe heeft des suppliants -huysvrouwe copie uuyten feyten des procureurs generaels inventaris ende -andere vant proces gerecouvreert ende bevindende de suppliant uuyt dezelve -monumenten namelyck uuyten inventaris dat die voirs. procureurhem nyet -alleenlyck en fondeert opte subreptie ende obreptie maer oick tot achterdeele -vanden suppliant produceert ende articuleert dat hy vande brieven van remissien -voirs. bynnen thalff jaer nyet en heeft versocht het interinement noch hem -procureur noch partye geinteresseerde doen dagen ende dat hy oyck producere -een informatie opt vyoleren vanden gevanckenis genomen employerende -inschelyck dordonnantie van onsen heere vadere ende voirsate vanden jaere -xvc $$xlij op tstuck van$$ remissie gemaeckt ende en bevindt de suppliant by -zynen procureur ende advocaet anders nyet gedaen te wesen noch in plaetse -van gracie overley overgeleyt dan een requeste waer inne tfeyt in effecte -te kennen es gegeven zoe die suppliant naer zyn beste verstandt anders nyet -en weet dan dat het zulcx geschiet es welck voirs. requeste de voirs. -procureur generael oick in zynen inventaris employeert ende accepteert zoe -datter egheene deffensie voerden suppliant en is dan zyn pure onnoselheyt -armoede ende zyn groot castiement van zynen langhe gevanckenisse nu -omtrent een geheel jaer geduert hebbende gemerckt hy meestallen desen -couden wyntere zonder vier gesloten heeft geseten ende noch gesloten sittende es -ende sulcx duer zyn strenghe gevanckenisse groote stranghe penitentie -gedaen heeft ende noch es doende grootelyck beduchtende tverlies van zynen -leven ende die nootruff van zyn arme huysvrouwe die nu duer zyn -gevanckenisse al aen hen te coste geleyt heeft dat zy inde werelt -hadde in sulcker vuegen dat die goeden luyden haer wieste vercleeden -om goidswille hebben gegeven om haer tegen die groote couwe te bedecken -ende ten waere dat hem suppliant oyck wat te vercleeden gegeven hadde -geweest hy waere van coude desen lesten wyntere int gevanckenisse -vervrosen ende die suppliant hem in dese groote perickel zyns levens -vyndende ende gheen remedie weetende de doot ontcommende dan duer -onse gracie ende genade soe keert hem die suppliant oitmoedelyck aen ons -verthoonende zyn feyt in zulcker vuegen als onsen procureur generael in zyn -feyten van subrextien ende obrextien meest is verhalende als -te wetene hoe dat hy suppliant opten sondach naer sinte mathys anno -lij by sekere persoonen in een gelach geseten heeft drinckende inde bargie tot -lyere waer onder andere mede was wylen doen levende henrick rombouts -metten welcken die suppliant onheffen ende twistighe woerden gecregen heeft -aengaende tpionyren den voirs. wylen henrick opzeggende ende verwytende -die suppliant dat hy soude gaen pionieren ende die suppliant daertegen seggende -zyn op malcanderen vergrampt gewordden maer gestilt zynde is die suppliant -blyven drinckende alsoe dat hy wel by drancke wierde ende sekeren tyt -daer nae zoz die voirs. wylen henrick meer dan een ure hadde sitten drinck -slapen inde cueckene zyn inde voirs. cuecken woirden geresen tusschen -eenen ingel sappeels ende lodewyck scrynwerckluyden ende die weerdinne -inde bargie siende dat die voirs. lodewyck hadde een langhe opstekere -oft poinguaert inde handt ende zeer murmereerde opten voirs. ingele midts -dat ingele hem int innecomen mitten duym gegrepen hadde beduchtende -eenich quaet heeft den suppliant dyen zy buyten staende vont staende -zyn watere rysen gebeden dat hy den selven lodewyck ewech soude -leyden waerop die suppliant antwoirde dat ick soude ick wel doen -met eenen woerde woude ick maer ick een sals my nyet moyen ten -gaet my nyet aene ende die suppliant inde kuecken comende heeft -alle tgeselschap beruert ende opte beenen gevonden ende die voirs. lodewyck -mit bloot geweer inde hant ende siende dat die voirs. wylen henrick -rombouts hem die sake moyde soe heeft die suppliant wel by drancke -wesende als voirs. is gesaght henrick wat heb dye u te moyen ende -zwerende sekeren eedt gaff den voirs. henrick een steke in oft omtrent -zyn borst ende die voirs. henrick grypende terstont den suppliant metten -baerde ende treckende zynen opstekere gaff hem twee quetsueren deen -onder zyn rechte oecxelele ende dander op zyn hant stootende ende -worpende voirts den suppliant achterwaerts ende die voirs. wylen -henrick bye eenige uuyten kuecken gestooten zynde om voirdere quaet te -verhinderen ende vindende daer buyten die weerdinne staende zeyde -totter selver och tanneken ick hebs genouch myn leefdage lanc ende -es die selve ure aldaer afflivich gewordden ende sominge van tgeselschap -willende alsdoen den suppliant inde kuecken houden die zeer gewont was -zoe heeft hy effecte geseyt laet myn gaen oft ick steke inden hoop -ende uuyte kuecken comende es zyne veerde gheloopen ende hoewel tvoirs. -feyt ende nederslach den suppliant hertelicken leet es ende dat hy voertyden -jonck wesende heeft aenden officier twee oft dry kueren ende $$ecken -tersaken van geschillen met penninghe quaetwillighe gehadtende ten besten -nyet bewaert tgene van zynen ouders hem achtergelaten es ende met zyn -huysvrouwe te houwelyck gehadt heeft tsamen bedragende omtrent drye hondert -gulden waermede nochtans oyck zyn kynderkens tot vyfven toe gehadt ende -noch drye hebbende tot noch toe op heeft gebrocht ende dat hy suppliantnochtans -anderssins staet tot goeden name ende fame vreest nyettemin dat onsen -geheele bederffenisse van zyn voirs. huysvrouwe ende kinderen ende gconsidereert -dat hy suppliant een simpel man es die nyet en can lesen noch scryve ende -hem daeromme betrouwt heeft op zyn solicitateur ende toeseggen van onsen voirs. -procureurgenerael waermede hy hem deerlycken nu bedroghen vindt ende gheen -remedie zyns levens ten zy dat onse gracie ende genade hem hierop verleent -wordde om dewelcke hy ons zeer oitmoedelyck is biddende soe -eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des suppliants -zunderlyck ter instantie van zekere personnaige ons daeromme oitmoedelyckgebeden hebbende -ende uuyt andere consideratien ons daertoe moverende hebben den suppliant inden -gevalle als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert vergheven -quytschelden ende remitteren uuyt zunderlinge gracie mits desen onsen brieff tfeyt -ende manslach boven geruert mitgaders alle pene boete ende bruecke corporele -ende crimminele daerinne hy ter causen van dyen met $$$ aencleeft iegens -ons ende iustitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende -hebben hem als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zynen goeden fame ende name in onsen -voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende in allen anderen -onsen lande ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbuerden goeden -indyen hy eenighe heeft alsoe hy was voer die toecompste vanden voirnoemde -manslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silentie onsen -procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende -officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende alvoeren gedaen -der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe -staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirnoemde suppliant gehouden wort tzelve -feyt jegens ons te beteren oick civilyck naede gelegentheytvanden mesdaet ende -faculteyt van zynen goeden volgende onse ordinantie daerop gemaeckt ende oyck te -refounderen ende betalen die redelycke costen van iustitien indyen hieromme eenige -gedaen ende naergevolght zyn allet ter taxatien ende moederatien van onsen -lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant -die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme -ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voere hen -geroepen de ghene die daer over behoiren geroepen te zyne sy procederen -wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen onsen -brief naer zynder formen ende inhouden welck interinement hy suppliant -gehouden zal zyn in onsen raide te versuecken bynnen eenen halfven -jaere naer de date van desen opte vebeurte van te verliesen deffect der zelver -ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van iustitien -getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen -van onsen ontfangere dat behoiren sal die welcke gehouden werdt daeraff -ontfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen -proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende alle andere onse -ende onsen vassallen ende smalre heeren rechteren iusticieren ende officieren ons -voirs. lants van brabant tegenwoirdich ende toecomende huerestedehouderen -ende eenen yegelyck van hen bezundlyck zoe hem toebehoiren zal doen laten -ende gedooghen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge -ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende -manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyckende eeuwelyck genyeten -ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschien nu noch in -toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder oft moyenisse -ter contrarien maer $$$ zyn lyff ofte enige van zyn goeden nyet gerestitueert -daeromme gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die stellen -ende doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder slakinge ende -delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast -ende gestadich blyve ten eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel hier aen -doen hanghen behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenenyegelyck zyne -in allen gegeven in onser stadt van bruessele den xijen dach der maent -van julius int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende zevenen vyftich -van onsen rycken te wetene van spaengnen sicillie etc tweeste ende -van engelant vranckryck ende napels tvierde op de plycke stont -gescreven byden coninck in zynen raide ende geteeckent $$$ -gecollotioneert ende bevonden accorderende -met zynen originale by mij +pardons,415.txt,"philips etc doen te wetene alle jegenwoordige ende +toecommende dat wy ontfanghen hebben de oitmoedige suplicatie van +andries verpoorte vrylaet arm man belast met wyff ende kinderen +inhoudende hoe dat den xiijen dach van maerte xvc tzeventich hy supliant +vergadert wesende bynnen de prochie van herderycke ten huyse van +geeraert de pape wert in de drye zwaluwen tot byder zonnen +onderganck zoe zyn aldaer aldaer worden geresen tusschen eenen pieter +de hooghe ende eenen rycquaert baltus de jonghe ter oirzake dat hy +rycquaert zeyde jegens eenen maryn de pape laet ons dryncken ofte +diergelycke worden , daerop hy maryn zeyde dat willen wy doen, twelck +die voirs. pieter hoirende heeft questie gesocht seggende tot verachtinghe +jegens de voirs. ricquaert waerop zoudt ghy drincken ghy en soudt my +nyet connen geselschap houden ende u. gelach betalen ghy en soudt +moeten stellen oft u. goet vercoopen met meer andere injurieuse worden +ende de voirs rycquaert daerop vragende zoude ick moeten stelen van +myn gelach te betalen die voirs. pieter antwoirdende jae ghy dief +ghy het myn eens een picke gestolen daerop de selve ricquaert zeyde +myn vader heeft eens een baele verloren ende ghy oft u. broeders vontse +ende en ghavet se noyt weder, daerop de voirs. zeyde, ick soude u. +daeromme voer u. bachuus lappen , slaende mitzdien terstont den selven +rycquaert voer zyn aenschyn in zulcken wys dat hy vanden srlven +slach viel in tsupiants aermen, ende manende hy rycquaert hem te +verweeren met eender bierpot hy supliant tselve ziende es tusschen +beede geloepen om grief te beletten, zittende ryquaert in eenen +zetele ende den selven pieter op eenen sys, zeggende tot hen beede +en maecte gheen questie meer, gaende hy supliant alsoe zyn water +maken, ende wede incommende hoorende den selven pieter zeer +vreeselyck zweeren ende zeggen jegens den voirs. rycquaert ick soude +u. eenen snyder in u. vleesch steken, seyde hy supliant daerop gacel$$ +jae pieter zouct ghyt oick op alde weerelt mitz dat hy een +beroerick man was, daerop hy pieter zeyde jae ick trecket ghy +u. aeme, ende segghende hy supliant jae, soe heeft de voirs. pieter +zonder meer gesteken een griefuelycke wonde inde rechter zyde +van hem supliant zeggende jae manneken ghy hebbet wech ende +hy supliant hem bevindende soe swytelyck gequest sonder hem yet +misdaen te hebben, heeft omme hem te beschermen vander doot +met zynen snyder naerden selven pieter gesteken, ende hem gerocht +boven zyn slyncker borst een quetsuere, zoe dat hy zekeren tyt daernaer +gestorven is tot groot leetwesen vanden voirs. supliant ende hoe wel hy +daeraff peys gemaect heeft met partie geinteresseerde ende anderssins +es van goede name ende fame, en soude nochtans nyet vryelyck dorfven +frequenteren buyten gewyde plaetsen alsoe hy seght zonder onse gratie +omme de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest +dat wy de zaken voirs. overgemerct ende hierop gehadt tadvys van +onsen lieven ende beminden die burchmeesters ende schepenen ons lants vanden +vryen den voirs. andries verpoorte suppliant genegen wesende tzynder +voirs bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gratie +ende genade prefereren voir rigeur ende strangheyt van justicie +hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert +vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt onse zonderlinge gratie +by desen tfeyt encde manslach boven verclaert mitgaders alle peyne ende +boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause van +dien uut diesser aencleeft tegens ons ende justicie misdaen ende +misbruyct mach hebben , hen als daeraff wederstellende ende +restituerende tot zyne goede fame ende naeme in onsen voirs lande +ende graefscepe van vlaendren ende alle andere onse landen ende +heerlicheden, ende oick tot zyne ongeconfisqueerde goeden indien hy eenige +heeft alsoe hy was voerde toecompste vanden manslach voirs. +imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur +general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wye +zy zyn satysfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden +voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die +noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet civilyck +alleenlyck behoudelyck dat de voirs supliant gehouden wordt +tvoirs feyt ende manslach jegens ons oick civilyck te +beteren naer de gelegentheyt vander misdaete die faculteyt +van zyne goeden ende onse ordinancien daerop gemaect ende +boven dien te betaelen die relycke costen van justicie. indien +eenige ter cause voirs. geschiet zyn al ter arbitraige +ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president +ende luyden van onsen rade in vlaendren die wy daertoe committeren, ontbied$$ +en daeromme ende bevelen den voirn. van onsen rade in vlaendren dat voir hen +geroepen de ghene dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel +ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente van desen naer huere +vorme ende inhouden, ende ter arbitraige ende tauxatie vander amende +civile ende costen van justicie voirs. welcke interinement de selve supliant +sal gehouden zyn te vervolgen voir de voirs. van onsen rade bynnen +zesse maenden naestcommende op peyne te verliesen deffect van +desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert +ende betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfanghers +diet behoiren sal, die gehouden wordt daeraf ontfanck te +maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tonsen proffyte +metten andere pennyngen van synen ontfangen zy onse souvereyn bailliu +van vlaendren, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegenwoird$$ +ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck van hen +dien dit aengaen sal, doen laeten ende gedoogen den voirs supliant van +onse jegewoirdige gratie remissie quytscheldinge ende pardoene +inder vuegen ende manieren voirs. rustelyck vredelyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien nu +noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden eenich hinder letsel +oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenige van +zyne ongeconfisqueerde goeden daeromme gevangen becommert +belet oft gearresteert waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont +ende zonder vertreck tot volcommen slakinge ende delivrancie want +ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich +blyve ter eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel hiernaer doen +hangen behoudelyck in andere zaken ons recht ende eenyegelyck +tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessele +inde maent van januarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert +tweentzeventich van onsen rycken etc. opden ply stont +gescreven byden coninck in zynen rade ende geteeckent j +dela torre" +pardons,012.txt,"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste +roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc. +et charles par la mesme grace archiducz daustrice +prince despaigne des deux cecilles de jerusalem etc. ducz +de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente de carniole +de lemborch de luxembourg et de geldres contes de flandres +de habsborch de tirolle dartois de bourgoingne palatins et de +haynnau lantgraves delsatte princes de zwave marquis +de burgauv et du saint empire de hollande de zeelande +de ferette de kieburch de namur et de zuytphen contes +seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauv +de salins et de malines a tous ceulx qui ces presentes +verront salut savoir faisons nous avoir receu +lumble supplication de jehan vanden broucke alias misco +povre compaignon de leage de xxviij ans ou environ contenant +comme ledit suppliant tost apres le noel dernier passe non +recors ne souvenant du jour sest trouve du soir en +la maison de nostre cousin le sieur de nassouw en la +ville de malines la on a leure du souppe a cause +quil estoit cogneu leans il aidoit a desservir la viande +de table et la portoit en la cuisine en quoy faisant +ung nomme michelet du verd bois qui lors estoit en ladite +maison veant que ledit suppliant portoit ung plat dargent +venant de table le persuada et induit a desrober ledit plat disant +quilz le butineroient ensemble et tellement suborna par belles +parolles icelluy suppliant qui ne pensoit a nul mal que par temptacion +de lennemj il bailla audit michelet ledit plat dargent lequel +fut y icelluy michelet prins et emporte hors de ladite maison +la ou bon luy sembla sans ce que ledit suppliant lait jamais depuis +veu ne aussi en * sa part quelque chose dudit plat et +deux mois apres ou environ ledit michelet veant quil avoit +mal fait eust par conseil de ses parens et amis demourans a +arras envoye a lostelerie de la teste dor en ceste nostre ville +de bruxcelles en argent monnoye la valeur dudit plat dargent +pour le delivrer audit sieur de nassouw ce que fust fait en sorte +que icelluy sieur en est bien content mais ce non obstant +nostre amman dudit brucelles par ses sergans a pour ledit +cas fait constituer prisonnier ledit suppliant es prisons illec +la ou il a este detenu par lespace de quatre mois ou +environ comme encoires est en grande povrete et misere +vivant de laulmosne et le plus souvent na eu que pain +et eaue pendant lequel temps il avoit pleu a nostre +treschere et tresamee fille de nous empereur dame et +tante de nous charles larchiducesse daustrice ducesse et +contesse de bourgoingne douagiere de savoye etc. en usant de +grace a linstante poursuyte daucuns bons seigneurs que en foirent +priere luy pardonner de bouche ledit cas neantmoins lon la +pardessus ce fait mectre par deux fois sur la gehynne la ou +il a endure grande peyne de et doleur tellement quil sen +sent encoires presentement et iournellement le menasse +icelluy amman de le faire mener au gibet pour le pendre +qui seroit sainsi avenoit au grant esclande et deshonneur +de ses parens et amis qui sont gens de bien et a luy sa +totale destruction se nostre grace et misericorde ne luy est +sur ce impartie delaquelle actendu meismement quil na +en riens proffite dudit larrecin la dure gehynne parluy +soufferte comme dist est et aussi quil ne fut jamais +actaint daucun autre vilain cas mais sest tousiours +auparavant conduit honnestement sans reproche si comme il dit +il nous a treshumblement supplie et requis pour ce +est il que nous les choses dessuses considerees audit +jehan vanden broucke dit misco suppliant inclinans a sadite +supplication et luy vueillans en ceste partie grace et misericorde +preferer rigeur de iustice avons par ladvis et deliberation +de nostredite fille et tante et des president et gens de nostre prive +conseil estans lez elle quicte remis et pardonne quictons +remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le delict +mesuzment et larrecin dont dessus est faicte mention ensamble +toute paine amende et offence corporelle et criminelle en quoy +pour raison et occurance dudit cas ses circonstances et deppendences +il peult avoir mesprins et estre encouru envers nous et iustice +et lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame +et renommee en noz pays et seigneuries et a ses biens non confisquies +sancuns en a tout ainsi et par la maniere quil estoit auparavant +ledit mesuzment et delict en imposant sur ce scilence perpetuel a +nostre procureur general et a tous noz autres iusticiers et officiers +quelzconques satisfaction faicte toutefuoyes premierement +et avant toute enure a partie interessee se faicte nest +et elle y chiet civilement tant seulement et parmi +ce aussi que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous +ledit mesuzment civilement selon lexigence du cas et la faculte +de ses biens alarbitraige et taxacion de noz amez +et feaulx les chancellier et gens de nostre conseil en brabant +que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx +noz chancellier et gens de nostre conseil en brabant que +appellez ceulx qui feront a appeller ilz procedent bien +et deuement a la veriffication et interinemente de cesdites presentes +et alarbitraige et taxation de ladite amende civile ainsi quil +appartiendra et ce fait et icelle amende civile arbitree +taxee et payee a celuy de noz receveurs que mestier sera +lequel sera tenu den fere recepte et tenir compte a nostre proffit +ilz nostre drosset de brabant mayeur de louvain amman de +brucelle et escoutettes danvers et de boisleduc et +tous autres noz iusticiers et officiers de nostre pays de +brabant deca et dela la meuze et dautres noz pays et seigneuries +facent souffrent et laissent ledit suppliant de nostre presente grace +quitance pardon et remission selon et par ** maniere que dit est +plainement paisiblement joyr et user sans lui fere +mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne +en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement +au contrere mais son corps ainsi detenu prisonnier +pour la cause dicte mectent ou facent mectre a plaine +et entiere delivrance ensemble ses biens non confisquez +sancuns en sont pour ce arrestez ou empeschiez car +ainsy nous plaist il estre fait en tesmoing de ce +nous avons fait mectre nostre seel a ces presentes donne +en nostre ville de brucelles le xxvije jour de may lan +de grace mil cincqcens et douze et des regnes de nous +empereur assavoir de germanie le xxvije et de hongrie +le xxiije et sur le reploy avoit escript ainsi par lempereur et +monseigneur larchiduc en leur conseil et signe +dycke +collationne a loriginal par moy $$$" -"kaerle etc. doen te weten allen tegewoerdigen ende toecommende -dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van -willem van herpe inhoudende hoe dat omtrent baesmisse -lestleden de voirseyde suppliant ende eenen genaempt geert de -beckerere ghingen sitten drincken te humbeke in een taveerne -aldaer zy vonden oic sitten drincken te weten een wilen -jan van erpe heyn van nieren coppen bosch ende meer andere -beneden zittende ende peter tambuysere met zynen -geselscape boven zittende welcke jan ende peter groete -woerden gehadt hadden ende de selve peter hoerende den -voirseyden suppliant beneden is afgecomen hebbende een javeline in zijn -handt de welcke hy sette byder schouwen aldaer de voirseyden wylen -jan van erpe sat in zyn gelach dwelck siende de selve jan vraegt -totten voirnoemden peter waerommme hy zyn javeline aldaer zette zegghend -waert dat hy wilde dat hy quame drincken waer op de voirnoemde peter -antwoerde dat hy niet drincken en wilde met meer andere we$$ -die zy onderlingen hadden zoe dat ten lesten de voirseyden peter seyde -totten voirnoemde wilen jan van erpe wildy uyt hebben compt daerbuy -makende teeken totten voirseyden suppliant dat hy hem volgen soude dwelck -hy dede mits dat zy van grooter kennissen ende commersatien waeren -ende alsoe vuytgaende zoe hebben den voirseyden heyn van mieren ende -coppen bosch hinere messen vuytgetrocken maer zyn inde kokere -bluven staen de dwelck ziende de voirseyden peter ende suppliant zyn weder -in de kokerne gecomen ende daer comende zoe heeft de voirseyde wylen -jan van erpe eenen pot biere genomen omme daer mede den suppliant -peter te worpen dwelcke siende de selve suppliant ende dat de voirseyde -heyn ende coppen hinere messen noch al bloot hadden ende nae hy -hieuwen ende sloegen heeft totten voirseyden wylen jan van erpe ge$$$$ -drie oft vier weysen jan wert u oft ic sal u selve op u lyf $$$$ -ende alsdaen worde de selve suppliant gequetst in zyn handt maer $$$$ -weet niet van wien dwelck hy ziende ende beduchtende gegremer -te wesen vanden lyve heeft vuyt verhithenden van woede ende om -zyn lyf te verwerene zyn brootmes genomen ende daer mede -den voirseyden wylen jan van erpe de welcke alder boorte stont -gegeven eenen steecke alleenlick van welcken steke hy gevaren -is van levende lyve ter doot ende hoe wel hem tselve feyt ende -dootslach hertelycken leet is ende dat hy daer van paene ende -satisfactie gedaen heeft tegens partie $$$$ $$$$ beduchtende -righeur van iusticien heeft hem $$$$sichtent geabsenteert -vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude aldaer niet -dorren wederkeeren hanteren noch comerseren ten zy dat -onse gracie ende genade hem hier op verleent wordde ons -daer om oitmoedelyck biddende zoe eest dat wy de genaempte -compassie ende medelyden hebbende metten voirseyden suppliant ende -willende hem in deser gracie ende genade prefereren den rigeur -ende strancheyt van iustitien zunderlinge in faveure van onse -blyde wedercompste uuyt onse coninckrycken van spaengien -in onsen landen van herwaerts over ende besonder in de scone -stede van mechelen hebben den selven suppliant inden gevalle -als boven geremitteert quytgesconden ende vergeven remitteren -schelden quyte ende vergheven uuyt onser zunderlingen gracie -by desen de misdaet ongeval ende dootslach voirseyden mitsgaders -oick alle peinen ende amenden corporelle ende criminelle daer -tegens onse hoocheyt ende iusticie eenichsins mogen hebben -ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert -ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyn goede -famen ende namen in onsen voirseyden lande van brabant ende -allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen -goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde soe verre daer -eenige waren imponeerten hier op een eeuwich zwigen ende -sylence onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren -iusticien ende officieren onser voirseyden lants van brabant hoedanige -die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans yerst ende -alvoeren gedaen der partyen geinteresseert zoe verre daer -eenige toe stonde ende die noch niet gedaen en waere civilyck -alleenlyck behoudelick nochtans dat de voirseyde suppliant -gehouden zal zijn voirseyden feyt ende dootslach tegens ons -civiler te beteren naer gelegentheyt vander mesdaet ende -faculteyt van zyne goeden ende oick te betalen die redelicken -costen van iustitien indien datter eenige gedaen oft -naegevolcht zyn voir taxatien ende arbitrage van onsen -lieven ende getruwen die cancellier ende luden van ons -rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden -daer omme ende bevelen den selven onzen cancellier ende -luyden van onsen voirseyden rade in brabant dat voir hem luyden -geroupen dieghene die behoren geroepen te zyne $$$$ -wel ende diechdelick ter verificatie ende interinemente van -desen ende dat gedaen ende voirseyden civile boete getaxeert -gearbitreert ende betaelt in handen vanden ghenen van -onsen rentmeesteren ende oft anderen onseren officieren diet aengaen -sal de welcke gehouden wert daer af ontfanck te maeken -* rekening bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffite -metten anderen penninge van zyn ontfangen zy onzen drossaert -van brabant ende allen anderen onsen ende der smaelere -heeren rechteren iustitieren ende officieren tegenwoerdich -ende toecommende dien dit aengaen ofte aenroeren sal mogen -hueren stedehouderen ende eenen yegelicken van hem bysonder -zoe hem toebehoren sal doen laten ende gedoegen den -voirseyden willem van erpe suppliant van desen onsen tegenwoerdige -gracie remisserende ende pardoene ende van alden inhouden -van desen inder voegen ende manieren voere $$$$ -$$$$ $$$$ volcomelic ende eewicher gemeten ende -gebruycken zonder hem te doen ofte laeten geschien nu -noch in toecomen tyden eewich hinder stootletsel ende -moeyenisse aen lyf noch aen goet ter contrarien in -eeniger manieren maer indien zyn lyf oft eenige -van zyn voirseyden onverbeurde goeden zoe voirseyden is daer -omme naemaels gevangen gearresteert oft $$$$ -waren dat zy die stellen ende setten ter stont ende -zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want -ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende -gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen -segel hier aen doen hangen behoudelic in anderen -saken ons recht ende eene yegelicken tzyne in allen gegeven -in onser stadt van mechelen in de maent van september -int iaer onsen heeren duysent vijfhondert ende twintich -ende van onsen rycken te weten vanden roomschen $$$$ -ende van spaengien tvyfste ? aldus stont gescreven -boven op te plycke byden coninck in zynen rade -ende geteekent haneton -en noch $$$" -"copie van eenen remissie van dootslach -maximiliaen byden gratien goids gecoren keyser altyt -vermeerder tsrycx coninck van germanien van hongarien van -dalmatien van croatien etc ende kaerle byden selve gratien -eertshertogen van oistenryck prince van spaengnien van beyde -den cecillien van jerusalem etc hertogen van boirgognen -van lothier van brabant van stier van carenten vancram van -lemborch van luxemborg ende van gelre, greven van vlaenderen -van habsburg van tyrolle van fierrette van kybourch van artois -van bourgognen palatyn van henegouwe van holland van zeelant -van namen ende van zuytphen mercgreven des heylicjs -roomschen rycx ende van bourgauw lantgreven in elzaten -heeren van vrieslant vanden windismarcken van poertenan -van salms ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen -die nu zyn oft namaels wesen zullen dat wy ontfangen -hebben die oitmoedige supplicatie van ambrosius van -onder aa alias ghys hebbende tot putte vader ende moeder -byde welcke hy tot onlangs gewoent heeft inhoudende -hoe dat zyndert dat kermesse was tot putte inden lande -van mechelen welck was tsondaechs nae onser lieve -vrouwen halffoighst lestleden een geheeten henne peeters -natuerlick zone van henric peeters molder tot onsen vrouwen -waver vervolght heeft om den voirs. suppliant leet te doen -ende van levende lyve ter doot te bringene ierst den voirs. -suppliant wachtende tsavonts inde voirs. kermesse daernae inde -kermesse tot onser vrouwen waver stootende den selven suppliant -totter eerden oft bycans ende seggende tot zeker persoene dat -hy des voirs. suppliant lyf hebben zoude oft hy tzyne nae dwelck -dese suppliant zynde gegaen met zyne brueder op een messpreydige -tot puels op thoff vanden kinderen kerremans ende zyn broeder -geheeten pauwels voire gegaen synde omtrent den avont zoe heeft -de voirs. hennen gevraecht eenen persoen die hy vant onder wegen -oft hy den voirs. ambrosius niet en hadde gesien oft zynen -brueder pauwels die welcke seyde dat hy den voirs. ambrosius -niet gesien en hadde maer hadde gesien zynen brueder pauwels -welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme -en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke -de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende -moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte -zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop -gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght -tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude -oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn -handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten -verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant -zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft -den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs. -hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende -lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe -onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde -hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints -altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc -met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende -zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans -niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren -getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene -des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene -onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die -welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc -heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien -willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van -justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder -voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden -geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien -schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck -ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic -allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne -hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen -ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende -in zynder goeder famen ende name tot allen synen goeden nyet -verbuert synde op dat hy eenige hebbe ende anderssins zoe -hy was voer die gesciedenisse vanden voers. feyte ende -dootslage imponerende hier op onsen procureur generael in brabant -ende voerts allen anderen onsen ende der smaelre heeren -officieren ende rechteren bynnen den selven onsen lande van brabant -dien dat aengaen sal moegen een eewich geswych -satisfactie nochtans gedaen der partyen op dat die -nioet gedaen en zy ende dat civilyc alleenlic behoudelic -oic ende in desen versien dat die voirs. suppliant sal gehouden -zijn tvoers. feyt aen ons oic civilyk te beteren ter arbitragien -taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen -cancellier ende luden van onsen rade in brabant die welcke wy -daertoe hebben gecommiteert ende commiteren by desen onsen brieven -ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancelier -ende anderen luden van onsen voers. rade dat geroepen voer hen -de ghene die daeromme zullen behoiren geroepen te zyne -zy procederen wel ende getruwelic totten interinemante ende -verificatien van dese ende totter taxatien ende moderatien -vanden voirs. civilder beternisse ende dat gedaen ende -die selev civile beternisse betaelt in handen vanden -ghenen van onsen ontfangeren die dat behoiren sal ende die -welcke sal sculdich syn daer af ontfanck te makene tot -onsen profyte zy ende voerts alle onsen rechteren officieren -vanden smalen heeren van desen onsen lande van brabant -dien dat sal moegen aengaen den voirs. suppliant van -desen onsen gracien quytscheldingen ende remissien -doen ende laten peyselyc vredelic ende eewelyc usen$$ -ende gebruyken sonder hem daer inne te doene off te -laten geschieden in lyve noch goeden eenigen hinder oft -letsel ter contrarien maer by alzoe hy oft die voers. syne -goeden ter saeken van desen becommert gearresteert gevangen -oft alreede beslagen waeren die ter stont daer af doen -ende laten ontslaen ende te dien eynde dat die vast ende -gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy -onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic in anderen -saken ons ensen rechte ende eenen yegelycken zynen rechte in -allen gegeven in onse stadt van bruessel inde maent -van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende thiene ende vanden rycken van ons keyser van -germanien txxvte ende van hongrien etc het xxjte -aldus stont gescreven boven opte plyke byden keyser -ende mynen heer den eertshertoge in hueren rade ende geteykent -h de hane -gecollationeerte ende bevonden geacordeert -metten originale by my -n $$" -"remissie +pardons,099.txt,"remissie albert ende isabel clara eugenia etc. doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende @@ -5788,2736 +13222,485 @@ gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven met quytschellinge van alle penen criminele civile ende mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen depecheren brieven in forma soe eest dat wy de" -"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende -dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken -lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden -een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders -geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en -weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser -stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer -henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf -deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen -ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren -met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers -adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten -bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende -een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een -crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers -adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl -als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve -geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge -vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende -ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen -gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter -doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn. -suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien -geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant -aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren -hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade -verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons -inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy -de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens -suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie -ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden -ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser -onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben -inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert -vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger -gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven -verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele -ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen -cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct -mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt -ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen -onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende -geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen -onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende -in alle der manieren als hy was voer de toecompste -vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich -zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant -ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren -wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer -al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die -noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc -alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl -gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc -te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de -faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie -van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van -onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden -daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant -dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren -geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc -ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve -nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander -voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve -civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde -in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen -officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen -rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten -anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant -marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen -anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende -officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft -anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken -van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende -gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser -yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden -inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt -rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten -ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien -nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft -moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige -van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme -naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren -dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten -terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen -delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde -dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen -zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader -die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden -gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken -in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in -allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde -maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by -mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton -ende noch visa -gecollacioneert metten originale -by my -xxx handtekening" -"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu ende naemaels wesende -dat wy hebben ontfangen die oitmoidige supplicatie van -gielis van ermeghem arm scamel ambachts geselle woenende -binnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant met -francken vanden kerkove zyn aengebracht ende geaccuseert -geweest aen onsen procureur general van onsen rade in brabant dat -zy ten tyde doen te vrouwen inder voers. onser stad van loevenen -rumoir maicten die omtrent onderhalf jaer geleden is om -den dieren tyt ende duytbueren vanden coren souden geworpen -hebben met steenen tegen die dieneren oft vorscreven der -voers. onser stadt die die voerscreven vrouwen wilden beletten -tvoers. rumoir te makene ende dat zy oyc souden geseeght -oft geroepen hebben iniurieuse woirden tegen die voers. -dieneren mits den welcken die suppliant ende die voers. francken -zyn gedaight geweest ten versuecke vanden voirs. procureur -te compareren in persoenen inden voers. onsen rade ende want -zy nyet en zyn gecompareert soe zyn zy by onsen voers. -rade gebannen uuyt onsen $ landen van brabant ende van overmaze -ende tot dien alle huere goeden geconfisqueert tot behoef van -ons lude hoewel die suppliant hem van tgene des hy aenden -voers. onsen procureur gna mach geaccuseert zyn wel soude -verantwerdt hebben ende onschuldicht nochtans en heeft -hy nyet dorren compareren uuyt vreesen dat hy soude -terstont in gevanckenisse gestelt geweest hebben dwelck -indien tselve gebuert hadde hy inden voers. gevanckenisse -hadde mogen bliven sitten gemerct dat hy egheenen vrinden -en heeft die hem hadde moegen mede behulpen oft doen -verantwoirden dan hy dagelycx met zynen ambacht van -cleermakere in knaepscape gewynnen can dwelck soe -luttel ende sober is dat hy nu nauwe den cost daermede -en can gecrigen en can mits welcken consideratien die suppliant -nyet en heeft dorren compareren op hope oyc dat hy -soude gracie gehadt hebben soe de voers. francken zyn -medegeselle die gracie van allet ghene dat hem die -procureur soude mogen heysschen ter causen als voere heeft -vercregen ende meynde die suppliant dat hy mede inde -voers. gracie hadde begrepen geweest mits dat zy beide -van eenen delict ende stucke geaccuseert waren ende -aengesien dat die suppliant hem daer mede benyndt -gefrustreet ende alsoe mits den voers. banne soude -moeten onse landen habandonneren ende gaen dolen -in vreemden landen in grooter miserien ende armoede -ten ware dat hem onse gracie hier op verleent worde -den voers banne weder roepen ende tvoers. delict hem vergeven -omwelcke gracie hy ons oitmoedelyck heeft gebeden waer soe -eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter -beden vanden suppliant willende hem in desen prefereren gracie -voere rigeur van rechte by advuyse van onsen lieven ende -getrouwen cancellier ende luden van onsen rade in brabant -hebben inden gevalle als boven geremitteert ende weder roepen -remitteren ende weder roepen uuyt zunderlinger gracien -mids desen onsen brieve den voers. ban die tegen die -persoen vanden voers. suppliant in onsen voers. rade is gedaen -ende gepronuncieert geweest ende van onser meerder gracien -hebben wy hem oyc vergeven ende quytgesconden vergeven ende -scelden quyte uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen -brieve tstuck ende delict boven geruert ter causen -vanden welcken die suppiant in onsen voers. rade gedaight -was met allen amende corporele ende criminele daer -inne hy by redenen vanden voers. delicte tegen ons ende -der justicien mach hebben misbruyct ende vervallen wesen -ende hebben hem desen aengaende gerestitueert ende gestelt -restitueren ende stellen tot zynene goeden name fame -ende tot zynen goeden soe verre hy eenige hadde inder -vuegen soe hy was voere tvoers. delict ende pronunciatie -vanden voers. banne imponerende hier op een eeuwich -geswych ende silencie onsen voers procureur generael ende allen -anderen onsen ende der smaelre heeren officieren ende -dieneren dien dat ennichssins aengaen sal mogen -satisfactie nochtans gedaen der partyen geinteresseerd -soe verre die nyet gedaen en syn zy ende ennige -daer toe staet civilyck alleenlyc behoudelick -oyc dat hy gehouden sal zyn tvoers. delict aen ons -te beteren ende daer voere te betalen amende civile nae $ -gelegentheyt vanden voers. delicte ende faculteyte -van zynen goeden ende oyc mids die redelycke -costen van justicien ter arbitragien ende taxacien van -onsen voers. cancellier ende luden van onsen voers. rade -die wy daer toe committeren by desen ontbieden dairom -ende bevelen dien selven cancellier ende luden van onsen -rade dat geroepen voere hen die daerom sullen behoeren -geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyc getrouwelyck -totten interinemente van desen ende tot ter taxacien -ende moderatien vander voers. civilder beternissen ende -costen van justicien ende dat gedaen ende die voers. -civile beternisse betaelt den ghenen van onsen -ontfangeren dien dat behoiren sal ende die welcke -sal sculdich zyn daer af ontfanck te makene tot onsen -proffite zy ende voerts alle andere onse richteren ende die -officieren van onsen smaelen heeren van desen onsen lande van -brabant dien dat aengaen sal mogen den suppliant van deser -onsen voers. gracien rapelle van banne ende quytscheldinge -ende remissien doen laten ende gedoogen peysselyc vredelyc -daer inne te doene oft te laten gescieden ennigen hinder -stoot oft letsel ter contrarien maer by alsoe hy -oft zyne goeden ter saken van desen nu oft in toecomende -tyden gecommert oft gearresteert worden die ter -stont stellen ende stellen doen tot geheelder ende -volcomender delivrancie ende ten eynde dat dit -vaste ende gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen -hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck -ons in anderen dingen onsen rechte ende anderen den -hueren in allen gegeven in onser stadt van bruessel -inde maent van julio int jaer onsen heeren duysent -vyfhondert ende tweentwintich ende van onsen rycken -te wetene vanden roomschen van hongarien etc tvierde -ende van spaengnen etc. ende andere tzevenste aldus stont -onder op te plycke byden keyser in zynen rade -ende geteekent h de hane ende noch visa -gecollacionneert metten -originalen brieve by my -$ijsele $$" -"phillippe etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir -receu lhumble supplication de leonardo rodriguez portugalois a present presonnier -en notre ville danvers contenant comme le premier jour de la quaresme -dernier passee est contre luy suppliant entre en combat certain soldat -du regiment du conte de lodroy nomme jooris loosf auquel sest -joinct un aultre nomme sebastien non portant touttesfois aulcun enseigne -de gendarme $$non voyans deux aultres lung nomme pere loupez -de liam aussy portugualois et certain franchois sont venuz a lassistence -du suppliant de sorte que icelluy * combat a cesse et fe sont le suppliant -et ses assistens retirez mais sont par deriere sans leurs$$$ este poursuiviz -par lesdits joorich et sebastien quy les eussent peu tuer en trahison -par deriere sy par le peuple ce voyant le suppliant et sesdits assistens -neussent este advertiz affin quilz se gardassent comme ledit franchois -sen est garde en se saulfvent en certaine porte quy apres luy fut -incontinent close comme peu apres a aussy faict ledit pere apres -avoir blesse ledit sebastien tellement que le suppliant ne se -pouviant saulfver a este contraint seul de soy deffendre contre lesdits -deulx soldatz i recepuant les coup sur sa cappe et espe$ le mieulx -quil pouvoit aultrement il fut este tue auquel combat a le -suppliant principalement combatu contre ledit joorich et icelluy blesse -comme auctheur quy avoit donne occasion audit combat mais a le tout -pardonne a ceulx quy luy avoient blesse oires que de ses plaies -il fut alle de vie a trespas que non mais ledit sebastien a tellement -este blesse comme auctheur durant le deuxiesme debat quil en est -tombe en terre et termine de vie part port mort a cause de quoy -est ledit suppliant constitue prisonnier et capitalement accuse par -notre officier en anvers non obstant que a la verite nne se -trouvera que icelluy sebastien ait este blesse par ledit suppliant -mais au contraire est apparu quil a este blesse par ledit pere -quy pourtant sest saulve dedans le monastere des carmes en ladite -ville ou il a confesse ouvertement que luy et point aultre est celluy -quy a mis a mort ledit sebastien a la descharge du supplient -et de tous aultres ce que icelluy suppliant pere avoit pareillement -confesse des le commenchement incontinent apres ledit combat en -certaine maison en laquelle il sestoit saulfve et cache $$$ non considere -combien que ledit supplient debvroit estre absez de la mort dudit feu sebastien -touteffois pource quil a este ung de combatans pourroit percliter de -sa vie selon les coustumes de notredite ville danvers ** audit,leonardo -rodriques supplient *** tous les combatans seront tenuz pour coulpables -comme celuy quy avoit donne le coup mortel si de notre grace -especialle il ne soit pourveu de clemence et midericorde dont il -nous a treshumblement supplie et requis pource est que -nous ces choses consuderees et en surce ladvis de noz marcqrave -burgemaistres eschevins et conseil de notredit ville danvers audit -leonardo rodrigues supplient inclinans favorablement a sadite -supplication et requeste et luy veuillans en ceste partie -preferer grac a riguer de justice luy avons au cas susdit quicte -remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especiale -par ces presentes le cas et homicide dessus narre avec toute peyne -et amande corporelle et criminelle n quoy pour cause et a -loccasion dicelluy il y a on peult avoir offence mesprins ou estre encoures -envers nous et justice non obstant que le cas ne soit encoures suraime -selon noz ordunances ausquelles avons derogue et deroguons en cest endroict -par cesdits presentes et avons ledit supplient quant audit cas remis et -restitue remectons et restituons par ses mesmes presentes a cedit bonne -fame et renommee en notre pays de brabant et tous aultres noz -pays **** ensemble a ces biens non confisquez sancuns en a -tout ainsiet par le mesme maniere quil estoit avant ladvenue dudit -cas imposant surce silence perpetuel a notre procureur general en brabant -et a tous aultres noz justiciers et officiers et ceulx de noz -vassaulx quelzconcques satisfaction preallablement et avant toute enure -faicte a la partie interessee se faicte nest et elle y chiet -civilementntant seulement pouru que lledit suppliient sera tenu de amender ledit -homicide envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte de ses -biens selon notredit ordonnances surce faicte et aussy de payer les despens -et mises de justice saucuns en ont este faictes le tout a larbitraige -et tauxation de noz aimez et feaulx les chancelliers et gens de -notredit conseil en brabant que commectons a ce ausquelz -mandons et commandons par cesditsnpresentes que appelle par devant -eulx ceulx quy pource seront a appeler ilz procedent bien -et devement a la verification et interinement de cesddites presentes -selon leur forme et teneur ensamble a la tauxation de ladite -amende civile et despens de justice ainsi quil appertiendra -laquel interinemnt ledit suppliant seru tenu requerir et soy presenter -en personne en notredit conseil en brabant endedens six mois -prochainement venans a peynne destre forclos et prive de notredit -presente grace et effort de cestes et ce faict et lesdits amende -civile et despens de justice tauxiez et ayez en mains de -in de marge: $$$ soit respondu par -le $$$ des $$$ plory -ceulx quil appertiendra ilz et tous aultres nous justiciers et officiers -et aussy ceulx de nosdits vassaulx quelzconcques facent seuffrent -et laissent ledit suppliant de notredit presente grace remission et -pardon selon et par la forme et maniere que dict est paisiblement -plainement et perpetuellement joyer et user sans en ce luy faire -mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou donne oires ne pour -le temps avenir aulcun destourbier ou empeschement a contraire avis -son corps a present prisonnier ensemble ses biens non confisquez saucuns -en a et quilz fussent arrestez detenuz ou emspe empeschez les -mectent ou facent mectre incontinent et sans dilay a plaine et -entiere delivrance car ainsy nous plaist il et affin -que ce soit chose ferme et estable a tousiours nous avons faict -mectre notredit seel a cesdits presentes saulf en aultres choses notre droict -et lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles -au mois de juin lan de grace mil cincq cens soixantehuict -de noz regnes as$$ des espaignes sicille etc le xiij -et de naples le xvme sur le plicque estoit escript -par le roy en son conseil soubz signe de lange visa -* premier -** selon laquelle ainsy que le -*** entendt -**** $$$" -"remissie van dootslage voer gielise -vanden gooren -kaerle etc. doen te wetene allen lieden jegewoirdige -ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige -supplicatie van gielyse vander gooren van onse stede van -bruessel inhoudende hoe dat omtrent ses jaeren geleden es dat de -suppliant hem vant ten huyse van marten de zaghere inder -selver onser stadt die welcke hiel herberghe ende -openbaer bordeel inde stoove van jherico met hem -was henneken vanden driele die welcke int selve bordeel -verselscapt waren metten voirs. merten weert aldair in een -camere met eenige meyskens drinckende ende makende -goede chiere ende alsdoen quam aldair een genaempt jan -de busschere oick van onse stede van bruessele verselscapt -met twee gesellen met hem wel spade ten voirs. huyse -vanden selven merten cloppen aende duere om drincken te hebben -welcke merten hen antwoirdde datter gheen bier en was -ende dat vele te spade was wair op de voirs. jan de -busscher ende zyn gesellen antwoirden eest dat ghy de -duere nyet open en doet wy selense opstooten oft gelycke -woorden in substantie welcke weert dede terstont open de -selve duere ende zyluden ghingen binnen ende terstont -dair nae soe presenteerde oft boedt die weert hem ende -zyn gesellen te drincken soe lange als huer bier duerde -ende als aldair gheen byer meer en was soe heysschten de -voirs. jan de busscher ende zyn gesellen ander bier waerop -de weert antwoirde dat te spade was ende dat hys nyet -halen en soude ende doen wierpen de voirs. jan de busscher -ende zyn gesellen eenen halven grooten opte tafele ende seyde -deen vanden gesellen de gesellen moeten leven alsdoen -soe antwoirde de weert den anderen gesellen dat zy -hueren halven grooten souden verbruyen ende doen soe trocken -de weert ende de suppliant huer cortte daggen ende de -voirs. jan de busscher ende zyn gesellen togen insgelycx -huere cortte daggen in sulcker voegen dat de voirs. merten -de zaghere de weert stack oft sloech alsoe den voirs. -jan de busschere dat hy viel ter eerden ter doot toe -alleenlick met eenen slage oft steke ende de gesellen vanden -voirs. jan de busscher waeren oick zeere gequetst ende gebloet # -ende terstont jan vanden driele die vanden geselscape vanden -weert was hielp op heffen den voirs. jan de busscher die te -meesteren ghinck naden welcken de selve jan maer en -leefde drie weeken ende stierf ende hoewel de voirs. -suppliant noyt en heeft gegeven ennigen steeck oft slach daer -de doot naergevolght is nyetmin beduchtende rigeur van -justicien heeft hem oytsindert geabsenteert vuyt onse lande -van brabant ende stede van bruessel aldaer hy nyet weder -en soude dorren keeren hanteren noch con$$eren maer -is gescapen vuyten selven te moeten blyven soe verre -onse gracie ende genade hem hier op nyet verleent ende -gedeylt en wordde alsoe hy seegt ons omme de selve -zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy de -saken voirscreven overgemerct den selven gielyse vanden -gooren suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplicatie -ende willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren -voer strangheyt van justicien zonderlinge in faveure ende -contemplatien van onser blyder wedercompst van onsen -coninckrycken van spangnien in onse lande van brabant ende -besondere tot onser eerster entree ende incompste in onse -voirs. stadt van bruessel hebben inden gevalle als boven -vergeven quytgeschouden ende geremitteert vergeven schelden -quyt ende remitteren vuyt zonderlinge gracie mits desen -onsen brieve tfait ende dootslach boven verclaert -mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende -criminelle dair inne hy ter causen van dien met datter -aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt -mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt -ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits -desen onsen voirs; brieve tot zynder goeder fame name -ende geruchte in onse voirs. lande ende hertoochdomme -van brabant stede van bruessele ende allen anderen onse -landen ende heerlicheyden ende tot zynden onverbuerden goeden -indien hyre eenighe heeft gelyck ende inden alder manieren -als hy was voer de toecompste vanden feyte ende dootslage -voirscreven imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen -procureur generael van brabant ende allen anderen onsen rechteren -justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende -beteringe eerst ende voer alle werck gedaen der geinteresseerde -partie indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe -daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelick oick -dat de selve suppliant gehouden sal wesen tvoirnoemde feyt ende -dootslach jegens ons civilick te beteren naer der gelegentheyt -vander misdaet ende faculteyt van zynen goede ende oic dat de -selve suppliant gehouden wert te refonderen ende betalen de -wettelycke costen van justicien in dien datter eenighe gedaen zyn -allet ter taxacien ende arbitragien van onsen lieven ende -getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide van brabant -die wy daer toe committeren mits desen ontbieden daeromme -ende bevelen del selven onsen cancellier ende raide in brabant -dat voer henlieden geroepen die ghene die dar om behoeren -geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter -verificatie ende interinemente van desen onsen jegewoirdigen -brieve nae boete ende costen voirscreven ende dat gedaen -ende de selve civile boete ende costen getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden ghenen van onse ontfangers -oft anderen onsen officier dien dat behoiren sal die welcke -vanden voirs. civile boete gehouden sal wesen rekeninge bewys -ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen -van zyne ontfange zy onse drossaet van brabant -meyere van loeven amman van bruessel schouteten -van antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse -ende der smaelre heeren rechteren justicieren officieren ende -ondersaten tegewoirdich ende toecomende dien dat aengaen -oft aen roeren zal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck -van hen bysondere zoe hem toebehoiren sal doen -laten ende gedoogen den voirnoemde gielyse vander -gooren van deser onser tegewoirdiger gracien remissie -ende pardoene ende van alden inhouden van desen -inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelick -vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten ende -gebruycken sonder hem te doen ofte laten geschieden -nu noch in toecommende tyden eenich hinder stoot -letsel oft moeyenisse aen live noch aen goeden -ter contrarien in eeniger manieren maer indien -zyn lyf oft eenige van zynen voirs. onverbuerden -goeden zoe voirs. es daeromme gevangen gearresteert -ofte becommert waeren zy die stellen ende setten -oft doen stellen ende setten terstont ende sonder -vertreck tot geheele ende volcomen delivran$ want -ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen zoe -hebben wy onsen seghel hier aen doen hangen -behoudelick in anderen saken ons recht ende eenyegelyck -tzyne in allen gegeven in onser voirs. stadt -van bruessele inde maent van junio int jaer ons -heeren duysent vyfhondert ende twintich ende -van onsen rycken te wetene vanden roomsschen dierste -ende van castillien etc. tvyfsste aldus stont -gescreven onder opte plycke byden coninck in zynen -rade ende geteekent h de hane ende noch visa -gecollationeert ende bevonden -concorderende metten originale -by my" -"kaerle etc doen te weeten allen teghewoirdigen ende toecomende -dat wy ontfangen hebben de oidtmoedige supplicacie van -philippus de vleeschouwer drossaert slants van rotselaer in onsen -lande van brabant inhoudende hoe hy suppliant den derden dach -van septembro lestleden omtrent zessen inden avondt es -comen rydende vuyt onsse stadt van loeven op zynen wagen -met zyn huysvrouwe kinderen ende familie aldair oick sadt eenen -geheeten geert vergouwen met zynder huysvrouwe soe eest -gebuert dat wylen doen levende pieter de colvere oick was -gaende vuyter selve stadt van loeven ende alsoe den voirs. -wagen hem was voerby rydende heeft hy pieter den selven -wagen naer geloepen ende met fellen ende grammen gelaete -de peerden aengetast ende metten thoome gehouden -bedryvende sulcke forcen dat hy den wagen knecht bicans -vande peerde getrocken hadde als dat de zweke deur -vanden selven wagen ter eerden viel zwerende goids cracht ende -macht hebbende zyn mes inde handt ende seggende ic wil -alsoe wel mede ryden als een andere off gelycke woirden in -$$ $$ soe dat hy suppliant die opten selven waghen lach tegen -zyn male en ruste mits de groote turbatie ende gewelt -vuyt zynen slape ontspranck ende gemerct den voirs. wagen -mitsdien de voernoemde zweke aff was nyet en conste voirts -gevaren heeft desen geert ende suppliant vanden wagen gegaen -om de selve zweke te makene vraegende by den suppliant hem pieter -de colvere de reden vande overdaet ende gewelt voirscreven ende -alsoe hy colvere den selven suppliant was kennende heeft hem -van tg$$ en hy $$ hadde willen bidden vergeffenisse ende oick -badt daerop hem den voirs. suppliant terstont antwoirde -dese off gene woirden bidt onsen here vergeffenisse ic en ben -geen man te biddene ick en hebt u tanderen tyden nyet -bewesen dat ghy my doer dese fortse ende onveylicheyt op -sheeren straete want indien ick vuyten name mynder officie -u nyet en hadde gegeven quitancie van zekere compositien die ghy -tanderen tyde aenden voirsate der selver mynder officie gescreven -hebt gelyc tselver oick waerachtich $$ ghy waert lange van -uwen bedde gehaelt dwelck hoirende den voirs. pieter de -colvere al tegens hem selven gaende murmureren ende zweeren groote -execrawe eeden van gods cracht gods macht waeromme -soude ick van mynen bedde gehaelt worden doen den voirs. -gheert naedien hy de zweke naer zyn beste gemaect -hadde hem beduchtende dat den selven colve den suppliant -noch eenigen overlast doen soude seyde tot hem pieter eest -noch nyet genouch hebdy ons noch nyet fortsen genouch -getoond? wat wildi van ons hebben daerop hy de colvere -wederom vuyt track zyn mes ende wilde den voirs. geert -evelen van zynen lyve ende siende byden suppliant dese tweede -invasie ende overlast beduchtende dat yemant van hen -beyden soude gequetst ende gewondt worden om tselve te -verhoeden heeft vuyt trecken zyn mes tusschen beyde -gegaen ende gelyc notoir es dat alle periclen in sulcke zaken -terstont onversiens toecomen heeft met grooten misraeke -ende ongelucke meenen der voirs. colvers slagen aff te keren -den selven gequetst in zynen hals daeraff hy gevaren es van -levende lyve ter doot ten groot leetwesen vanden voirs. suppliant -ende want tselve feyt geschreven deur daggressie ende invasie -van voirs. aflivighen ende dat hy ten selven tyde diverssche -andere $$ oick groote fortse violence ende overdaet -aengedaen hadde blyckend by certificacie daeraff zynen -wesende den selven afflivigen in zynen tyt van zeer quaden -leven ende reckelose conversatie ende dat hy gel$ te x$$ -is hem suppliant de voirs. forsse ende overlast dede in -contrevengie ende wederwraecke van iusticie om dat hy -suppliant inden name zynder officie hem hadde willen doen -apprehenderen ter canse van diversschen groote excessen -daer af desen aflivigen zeer belast en befaempt was -gelyc hy oick by onsen prevost generael om zyn delicten -geapprehendeert hadde geweest / den nyetmin beduchtenden -rigeur van iusticien en soude den voirs. suppliant niet vryelyc -dorren hanteren onse landen ende heerlickheden te meer mits -hy zekere jaeren geleden geperpetreert heeft eenich -nederslach inden persoen wylen philippus van loefene?? daeraff -hy suppliant nochtans onse brieven van remissie ende pardoene -geobtineert ende deselve deugdelyc geinterineert heeft -ten waere dat hem oick hierop verleendt werde onse oepene -brieven van gracie daertoe dienen alsoe hy seegt ons dairomme -oidtmoedelyc biddende soe eest dat wy de zake voirscreven -onergemerct den voerigen philippus de vleeschouwer suppliant geneghen -wesende tzynder bede en hem willende in stuck gracie ende -genade prefereren over strangheyt van rechte besundere in .... -ende ter contemplatie van onse blyde weder compste in onsen -landen van herwaert ... hebben inden gevalle als boven -vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyte -ende remitteren vuyt sunderlinge gracien? mits desen onsen brieve -tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders alle peynen -ende breucke corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van -dien met datter aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende -mesbruyckt mach hebben hem als daeraff wederstellen ende -restitueren tzyne goede fame ende name in onse voirs. lande -ende hertoegdom van brabant ende in allen anderen onsen landen -ende heerlicheden met oick tot zynen onverbeurden goeden -indien hy der eenige heeft gelyc ende inder manieren als hy -was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voirscreven -imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur -generael van brabant ende allen andere onse ende der smaelre heren -iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse -eerst ende alvoeren gec..?.. der geinterresseerde partie indien -die noch nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet criminelle -alleenlyc behoudelyc dat hy suppliant gehouden werdt tvoirnoemde -feyt ende dootslach tegens ons te beteren civilyc naer die -gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden -achtervolgende onse ordinancie daerop gemaect ende oick te -refonderen ende betalen die redelycen costen van iusticie hierom gedaen -ter tanxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die -cancelier ende leden van onsen rade in brabant die wy -daertoe committeren den welcken wy ontbieden ende bevelen dat -voer hem luyden geroupen die gene dier over behoiren geroupen -te zyne zy procederen wel ende deuchdelyc ter verificacie en -interinemente van desen onsen voirs. brieve naer huere vorme ende -inhouden welck interinement hy suppliant gehouden sal zyn in onsen -voirnoemden rade te versueken binnen zes maenden naest? comen.. op -peyne te verbeuren dattet van de$ en dat ge$ ende de voirs. -amende civille getanxeert ende betaelt zyn hend? vande genen -van onsen ontfangeren dient behoiren sal die daeraff gehouden? -werdt ontfanck te maken reken... bewys ende reliqua te -doene tonsen prouffyte metten anderen pen$$$ van zynen -ontfange zy onsen drossaert van brabant meyer van .... -amptman van bruessele schouteten van antwerpen ende -vanden bossche ende alle andere onse ende der voirs. smaelre -heeren ende van onsen vassallen rechteren justicieren ende officieren -dien dat aengaen off roeren sal mogen hueren stedehouderen ende -eenyegelyc van hen besondere soe hem toebehoiren sal doen laten ende -gedoeghen de voirnnoemden philippus de vleeschouwer suppliant van dese onse -gracien remissie ende pardoene soe $$$ inder manier voren verhaelt -rustelyc vredelyc volcomelyc ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene off te laten geschien nu noch in toecommenden -tyde eenich hinder letsel off moeyenisse ter contrarien in lyve -noch aen goederen in eeniger manieren maer indien zyn lyff off -eenige van zynen voirs. onverbeurden goeden daeromme gevangen -becommert off gearresteert zyn off naemaels waeren dat -zy die stellen ende setten off doen stellen ende setten terstont -ende sonder vertreck tot geheele ende volcomen delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet -vaste ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe -hebben wy onsen zegele hieraen doen hangen behalven -in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in -allen gegeven in onser stadt van bruessele inde -maent van decembri int jaer ons heeren duysent -vyffhondert ende dryen veertich van onsen keyserrycke -txxiiij ende van onsen rycken van spaengien tween -cecillien ende anderen txxvn aldus gescreven opte -plycke by den keyser ende onderteekent -verreycken // visa $$ -gecollationeert ende accordederend -met zynene originale daer..." -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende -dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van -theeuwen theeuwens $$ wonachtich tot orthem neffens -onse stadt van tshertogenbossche inhoudende hoe dat -omtrent baefmisse xvc xxxvi zyn vader genaempt matheeus -teeuwen loekemans heeft met ander geselscap zitten -drincken tot orthem voirs. in een herberghe genaemt -de zwane ende by hem sat wylen heynrick strick diewelck -riep by hem den suppliant die daer in huys quam dat -hy by hem zoude commen drincken twelc de suppliant -dede ende om dat hy eens gedroncken hadde zoe wild -de voirs. heynrick dat de suppliant betaelen zoude zyn -gelach ende worden onderlinghe kyvende waerby -de suppliant ghinck wech van daer om dat hy metten -voirs. heynrick nyet te doene en zoude hebben ende bleef -wech tot dsavonts toe daer zy op een bruylocht -in een ander huys tsaemen aen eenen dans quaemen -doen zeyde de voirs. heynrick strick totten voirs. suppliant -ic sal u noch dat pluymken dat ghy aen u hooft hebt -als ghy buyten huyse compt af strycken oft affslaen -naerden welcken de voirs. heynrick strick uuyten -huyse gegaen wesende ende de voirn. suppliant daer uuyt comende zoe -heeft terstont de voirs. hendrick sonder den suppliant te waerscouwen -oft yet te seggen hem geslagen met zynen langen messe ende -gewont int hooft ende tselve gevoelende de suppliant -eyssche zyn mes oft lange degen van eenen jonge die dair was -genaempt inde wandelinge hamel met welcken messe -de suppliant hem stellende ter weeren heeft den voirn. wylen -hendrick strick gequest van welcke quetsure hy terstont -gecommen is van levende lyve ter doot ter causen van welcken -dootslach de suppliant vreesende rigueur van justicie heeft -hem zundert gehouden ende geabsenteert uuyt onsen lande van -brabant ende partien versoent ende gebetert ende en zoude -aldaer nyet dorren wederkeeren noch converseren om syn -vader te onderhouden met zynen arbeyt de welcke by der -oirloge van gelre verdorven is ten zy dat onse gracie hem hier -op verleent wordde alzoe hy seyt ons daeromme oitmoedlyck -biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie ende -medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem -in desen gracie ende genade prefereren voer rigueur ende -stancheyt van justicie sunderlinge ter eeren ande weerdicheyt -vander bittere passie onsenheeren die hy leet voer ons allen op -zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden -gevalle als boven quytgescholden ende vergeven scelden quyt -ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen den -dootslach voire verclaert mitgaders oyck alle pene ende -amende corporele ende criminelle dair inne hy hem -overmidts ende uuyt zaken van tg$$t des voirs. is tegens ons -onse hocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen -ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende -gestelt restitueren ende stellen by deseb tot zyne goede -fame ende name in onsen voirs. lande ende ende hertochdom -van brabant ende oick in onse stadt ende meyerie van -shertogenbossche ende allen anderen onsen landen ende heerlich$ -ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde -zoe verre dair eenige waeren imponerende hier op een -eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen -anderen onsen richteren justicieren ende officieren onsen voirs. -lants van brabant hoedanige die zyn of wesen moegen -satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen der -geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en -waere civilyck alleenlyck behoudelick nochtans dat hy -den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren zal naerde -gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt syn goeden ende -oyck dat hy gehouden wert te betaelen de redelicke costen -van justicie dairomme gedaen ende naegevolght indien datter -eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen -lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onse -raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden -daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden -van onsen rade in brabant dat voer hemluyden geroepen -de gene die daeromme behoiren zullen geroepen te zyne zij -procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter -verifficatie ede interinemente van desen onsen iegewoirdigen -brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck -interinement de voirs. suppliant gehouden zal syn te versoucken -in onsen voirs. rade binnen eenen jaere naer date van desen -opte peyne van te verbueren deffect der selver ende dat -gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie -indien datter eenige syn getaxeert gearbitreert ende -betaelt alst behooren sal van welcke civile boete de gene -van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert -ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua te -doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen -ontfange zy onsen drossaet van brabant schoutet vanden -bossche ende alle andere onse ende onsen vassallen oft -smalre heeren richteren justicieren ende officieren onsen -voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die -syn oft wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende hueren -stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt -ende aengaen mach den voers. suppliant van dese onse gracie -ende remissie inder manieren voirs. rustelyck ende -peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken -sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch -in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarie -maer indien zyn lyff off zyn onverbuerde goeden dairomme +pardons,315.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende +toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige +supplicatie van gories peeters woenende tot tinnen in +onsen voirs. lande van namen vuerende aldaer die peerden +ende labuererende die lande in knaepscape inhoudende hoe +dat nu in septembri lestleden oft daerontrint een jaer geleden +is dat tot cumptich kermisse wesende de suppliant ende een +geheeten quinten vander werden zyn naeden noen maeltyt +tsamen gegaen ten vrient huyse te wetene ten huyse van henric +van lanen aldaer die suppliant ende die voirs. quinten met +meer andere geselscape hebben sitten drincken zonder dat die +suppliant metten voirs. quinten eenige woirden gehadt hadde +dat die suppliant sprekende metten voirs. quinten eenigen +woirden gehadt hadde dat die suppliant sprekende met den voirs. +quinten over tafele heeft geseyt dat die voirs. quinten beter +gevaren hadde dan hy suppliant aengemerct dat hy quinten +als ruytere oft voetknecht ontfangen hadde twee philips gulden +ende daer mede den heere ontloopen was ende dat hy suppliant +als voetknecht maer ontfangen en hadde drye karolus gulden +daervoere hy den heere lange gedient hadde dat die voirs. +quinten daerop geseyt heeft goids weech ic zoude u op u +herssebecken houwen dat die suppliant daerop antwoirdende +zeyde waerom soudt ghy dat doen wy sitten hier ten vrients +huysen ende zoe verre ghy my smijt ic sal u oic op u +herssebecken houwen zoe dat die voirs. quinten apparencie +makende van zynen messe over tafele tetreckene hebben die +vanden geselscape den voirs. quinten te dueren uuytgestoeten +ende die duere toegeslooten dat die voirs. quinten gecomen zynde +aen die venstere vanden voirs. huyse heeft den suppliant aengeroepen +seggende compt uuyt ic sal u weesch ontstucken houwen +oft ghij mij daerop die voirs. suppliant zeyde dat hy wel sat +ende dat hy nyet uuytcomen en wilde dat de voirs. quinten +scheydende vanden voirs. huyse is binnen eender halver +uren wederom gecomen ten huyse vanden voirs. hendrick van +laenen ende vindende die doere vanden selven huyse oepen is gecomen +inde camere aldaer tvoirs. geselscap noch sittende was ende +heeft die voirs. quinten totten suppliant geseyt lantsman wy +moeten noch eens drincken doen zeyde die suppliant den dronck +is my willecoeme ende den lantsknecht duysent mael liever +dat die suppliant eene gedroncken hebbende is gescheyden uuyt +den geselscape ende gaende op tsheeren straete om thuys +waert te gaene soe is die voirs. quinten den suppliant naegeloopen +ende heeft zyn lanck messe getrocken ende den suppliant eenen +slach gegeven in zijn zijde seggende totten suppliant goids weechs +weerdt u zoe dat die suppliant den voirs. slach ontfangen +hebbende oyc dat zyn messe getrocken heeft ende hem ter weeren +gestelt zeggende totten voirs. quinten ic sal u lyf hebben of +ghy dmyn ende hebben die suppliant ende die voerscreven +quinten soe tegen malcanderen geslagen dat die suppliant den +voirs. quinten zyn messe uuyt ten handt geslagen heeft ende +meynende die voirs. quinten zyn messe op te raepen heeft +die suppliant naeden voirs. quinten geslagen zoe dat den suppliant +zyn messe oyc uuyter handt gevallen is dwelck die voirs. +quinten aenmerckende heeft genomen eenen opstekere ende +is den suppliant innegevaeren meynende den suppliant te evelen +van zynen lyve dat die suppliant stootende metter hant +den voirs. quinten van hem heeft dmesse vanden voirs. +quinten gevallen geweest zynde vander eerden opgeraept +ende meynende die voirs. messe ende den selven gequetst +gehadt zoe dat die voirs. quinten hebbende zeven oft acht +wonden heeft smalyck den rugge gegeven ende is die +suppliant hem gevolght den selven gevende noch eenen houwe +in zyn schoudere daernae die suppliant den voirs. quinten +heeft laeten gaen soe dat die voirs. quinten overmits der voirs. +quetsuere zieck geworden is wel den tyt van drye maenden +ende daernae aflivich geworden wyens ziele god almachtich +benaiden wille dwelck den suppliant uuyt gronde van zyn +herten leet is soe dat die suppliant zedert altyt tlande heeft +gelaten hem beduchtende rigeur van justicien ten grooten +verdriete ende ongenuchte vanden suppliant die welcke +mits den voirs. feyte binnen onsen voirs. lande van brabant +nyet en dert hanteren noch converseren maer es gescapen +eeuwelyck daer uuyt te blyvene alsoe hy seyt ten zy +dat onze genade ende gracie hem hierop gedeylt worde +omme de welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden +heeft waeromme zoe eest dat wy dese saecke +overgemerct den voirs. goris peeters suppliant genegen wesende +tot zynder voirs. bede ende supplicatie ende willende hem in desen +gracie ende ontfermherticheyt gunnen ende prefereren voer +rigeur ende strangheyt van justicien ende zunderlinge ter +eeren ende reverentie vander bitter passie die onsheere jhesus +christus voer ons geleden heeft aenden houte des heyligen cruyces +op zulcken dach als heden es hebben inden gevalle alsboven +vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven +quytschelden ende remitteren uuyt sunderlinger gracien mitds +desen onsen brief tfeyt ende manslach boven geruert mitsgader$ +alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle +daerinne hy ter causen van dyen met diesser aencleeft +mesdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons ende justicie +ende hebben hem als hier af wederom gestelt ende gerestitueert +stellen ende restitueren tot zynen goede fame ende name +in onsen lande ende heerlicheyden bezundere in onsen lande +ende hertoochdom van brabant voirs. mitgaders tot zynen +onverbeurden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was +voer de toecompste vanden voirs. manslach imponerende huer +op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende +allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye +zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen d$ +geinteresseerde partie indyen die noch nyet gedaen en is ende +eenige toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat +die voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te +beteren oyc civilyck naede gelegentheyt vander s mesdaet ende +faculteyt van zynen goeden ende oyc te refonderen ende betaelen +die redelycke costen van justicien indyen hierom eenige +gedaen ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbitraerscepe +van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden +van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren +ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen raede in +brabant dat voer hen geroepen die gene die behoiren geroepen +te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatien +ende interinemente van desenn onsen brief nae zynder formen ende +inhouden ende tot taxatie ende arbitaerscape vanden amende # sy hieraf verantwordt byden ontfanger vanden exploiten -gevangen becommert oft gearresteert waeren dat sy die terstont -stellen off doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakingen -want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben -wy onsen zegel hieran doen hangen behoudelick in -anderen zaken ons recht ende een yegelyck tsyne in allen -gegeven in onse stede van bruessel opden goeden -vrydach inde maent van april int jaer onsen heeren -duysent wyfhondert ende zevenendertich van onsen -keyserrycke txixe ende van onsen rycken van -castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven -opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent -l dezoete noch gescreven opte zelve plycke visa registrata +civile ende costen van justicien voirs. welck interinement +hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen +eenen jaere nae date van desen op te pene verbuerte van te verliesen +deffect der selver onser brieven ende dat gedaen ende de selve +voirs. amende civile ende costen getaxeert gearbiteert ende +betaelt zynde in handen vanden genen van onsen ontfanger +ende officieren diet behoiren zal de welcke gehouden werdt +der af ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua +te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange$ +zy ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren +tegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen ende +eenen yegelycken van hen bezundere zoe hem toebehoiren +sal doen laeten ende gedoogen den voirn. goris peeters suppliant +van dese onse gracie remissie quytscheldinge ende pardoenen +ende van al den inhouden van desen inder vuegen ende manieren +voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te +doene noch te laeten geschieden nu noch in toecommenden tyd$ +aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moeyenisse ter +contrarien maer by alsoe zyn lyf oft eenige van zynen +goeden nyet geconfisqueer zynde daeromme gevangen +gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen ende +doen stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder +slakinge ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende +ten eynde dat dit goet vast ende gestentich blyve tot eeuwygen +dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen +behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenen yegelycken +tzyne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele opten +goeden vrydach inde maent van aprille int jaer onsheeren +duysent vyfhondert zevenendertich nae costuyme van +scryven onshoofs van brabant voirs. van ons keyserycke txixe +ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus +stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede +ende geteekent $$$g noch stont opte selve plycke +visa registrata ghecollacionneert tegens die originale brieven by my decock" -"remissie -philips bij der gratien goidts coninck van castillien -van arragon, van leon etc. allen den ghenen die deze onze opene brieven sullen sien -of hooren lesen saluijt doen te wetene dat wij ontfanghen hebben die supplicatie -van peeter struijcks timmerman van sijnen stijle woonende tot contich inhoudende hoe dat hij -opden xixen decembris lestleden met jan de bruijn handtwerker ende saeger van -sijnen stijle, oijck woonachtich tot contich t'saemen drinckende met malcanderen ten -huijse van peeter vereijcken, weerdt inden rooden schilt tot contich voors. als sij -bij dranck hebben geweest met malcanderen hebben gehadt vele twistighe woorden -waerdoor malcanderen seer verweckende tot gramschap heeft den voors. jan de bruijn -genomen een tange om den voors. suppliant daermede te slaen, het welck de vrouwen -siende sijn tusschen beijde geloopen om t'selve slaen te verhoeden, maer dijen nijettegenstaende -heeft hij den voors. suppliant eenen slach inden neck gegeven, daer hen nochtans de -vrouwen waeren houden als wanneer den voors. suppliant de selve is ontsprongen om den -voors. jan de bruijn de tange te ondergaen, het welck den selven siende, heeft den -voors. suppliant seer fortselijck noch twee slaegen op sijn hooft gegeven mette selve -tange, sulch dat het bloet tot diversche steden is geweldich uuijtgesprongen soe -dat hij langen tijt heeft moeten ten meesteren gaen waerdoor heel vertoornt -ende verwermpt sijnde heeft den voors. de bruijn ondergaen ende geinvadeert ende -met sijn mes inde slincke sijde van den buijck eenen steeck gegeven, waermede -den voors. de bruijn is ten huijse uuijtgeloopen naerden chirurgijn ende vandaer -naer huijs alwaer hij daer is blijven liggen tot woensdaeghs daernaer -als wanneer de gebueren langhe bij hem hadden geweest ende hebbende alsdoen sijn -vrouwe wech gezonden, om de gebueren wederom te gaen roepen, ende de wijle -dat sij wech was is denselven uuijten huijse gegaen, oft gedraegen geweest ende -inden borreput daerbij staende als sij wederom quaemen verdroncken gevonden -allen het welck alsoo geschiedt sijnde, tot groot leetwesen des voors. suppliants -sijn huijsvrouwe ende vier kinderen, die daerom hen heeft moeten absenteren verlaetende -sijne voors. huijsvrouwe ende kinderen, die daerdoor sijn levende in groote miserie -ende catijvicheijt, ende dat hij is verweckt geweest tot het voors. feijt, het welcke -nochtans geene dootelijcke wonde en was, ende dat den voors. de bruijn naer -t'seggen vande chirurgijnen, daervan nijet en soude hebben gestorven, en hadde hij -nijet verdroncken geweest inden putte, ende dat hij altijts is gehouden geweest -voor een man van goede faeme, neijt sulcx gecommitteert te hebben, soo en -soude hij evenwel nijet derven betrouwen in onse landen van brabant, sonder -ierst ende voor al geobtineert te hebben onse behoorlijcke brieven in sulcken -cas dienende badt oversulcx ons seer oijdtmoedelijck geconsidereert tgene voors. is -hen te verleenen brieven van abolitie in gewoonelijcker forme daertoe dienende. -waeromme soo eest dat wij desen aengesien ende ierst daerop gehadt het advijs -van peeter vanden broeck, drossard der voors. heerlijcheijt van contich geneijght -wesende ter beden des voors. suppliants, ende willende hen in desen prefereren gratie ende -misericordie voor rigeur ende strangheijt van justitien den selven suppliant hebben -in den gevalle als boven geremitteert vergeven ende quijtgescholden, remitteren -vergeven, ende schelden quijte uuijt zunderlinger gratien bij desen onsen brieve tfeijt -ende dootslach boven verhaelt, midtsgaders alle pene, breucken corporelle ende -criminele, inde welcke hij ter causen voors. met des daeraen cleeft tegen ons -ende justitie eenichssints misdaen ende misbruijckt mach hebben, hen deshalven gestelt -ende gerestitueert stellen ende restitueren tot sijnen goeden naeme, faeme ende geruchte -in desen onsen lande van brabant ende overmaese, ende in allen anderen onsen landen, ende -50 heerlijcheden, midtsgaders tot sijnen onverbeurden goeden, indijen hij eenighe onder -ons heeft in alder manieren als hij was voorde toecompste vande voors. feijte -imponerende hierop silentie ende eeuwich geswijgh onsen procureur generael in brabant -drossart van contich ende allen anderen onsen oft onser vasallen, ende der smaelre heeren -rechteren, justicieren ende officieren wie sij sijn oft wesen mogen satisfactie ende -beternisse ierst ende vooral gedaen, der partije geinteresseerde indien die noch -nijet gedaan en is, ende eenighe daertoe staet civilijck alleenelijck behoudelijck -dat die voors. suppliant gehouden sal sijn tvoors. feijt tegen ons te beteren, oijck -civilijck, naer gelegentheijt van den misdaet ende faculteijt van sijne goeden, ende -onse ordonnantie daerop gemaeckt, ende bovendijen te refonderen ende betaelen die redelijcke -costen van justicien ter saecken voors. gedaen, ende te doene alles ter taxatien, ende -moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen -raede in brabant, die wij daertoe hebben gecommitteert, ende committeren bij -desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raedtsluijden, dat -voor hun geroepen die ghene die behooren geroepen te sijne, zij procederen wel -ende deuchdelijck, tot verificatie ende interinement van desen onsen brieve naer -heure forme ende teneur, ende ter taxatien ende moderatien vande voors. amende civile -ende vande costen van justicien voors. gelijck sij sullen bevinden te behooren, dwelck -voors. interinement hij suppliant sal gehouden sijn aldaer te versuecken binnen eenen -halven jaere, naer date van desen, opte pene van te verbeuren d'effect, vande -selve onse brieven, ende dat gedaen, ende de voors. amende civile ende costen getaxeert -ende betaelt sijnde daer ende soo t'behoort, bij onsen voors. procureur generael van -brabant drossart van contich ende allen anderen onsen rechteren ende officieren -tegenwoordich ende toecommende heuren stedehouderen ende eenenijgelijcken van hen -besundere soo hen toebehooren sall doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant van -deser onser tegenwoordiger gratien, quijtscheldinghe remissie ende pardon ende van -allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt rustelijck -vredelijck volcommentlijck ende eeuwelijck genieten ende gebruijcken sonder hen te -doen oft te laeten geschieden nu noch in toecommende tijden aen lijff noch aen goet -eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien, maer indien sijn lijff oft -eenighe van sijnder onverbeurde goeden daerom gevangen, gearresteert -beleth oft becommert waeren, dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder -vetreck oft doen setten, ende stellen tot geheelder ende volcommender delivrantie -want ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich sij ende -blijve tot eeuwigen daghe soo hebben wij onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck -in anderen saecken onsen rechte ende eenenijgelijcken dessijns in allen gegeven in -onser stadt van brussele den vierden meert xvic ende achtentwintich -van onse rijcken t'sevenste, onder opde plijcke stondt, by den coninck ende -was onderteeckent a.de fren ende was gesegelt met eenen groenen -wasschen segele uuijthangende in groene sijde snoeren -concordat cum originali -de witte" -"philips etc. allen den ghenen die dese onse opene brieven -sullen sien oft hoiren lesen saluijt. doen te wetene dat wij -hebben ontfangen d’oijtmoedighe supplicatie van peeter -van eijcken chirurgijn van sijnen ambachte ende ingesetenen -van bergen bij campenhout belast met vrouwe ende drij kinderen -inhoudende hoe dat hy suppliant hen altijt heeft gecomporteert -als een persoon van eeren sonder aen ijemanden subiect gegeven -te hebben om van hen teclaegen sijnde gebuert dat die voors. -suppliant jn november 1640 heeft gedroncken met mr -jacobs sijnde eenen vagabond metten welcken hij twistich -geworden sijnde soo heeft die voorschreven jacops affgenomen -den trathael vuijt de schouwe slaende daermede den -suppliant op sijne schouderen ende soude noch argter gedaen -hebben sooverre den selven hem nijet en hadden ter weere -gestelt sijnde gebeurt dat die voorschreven suppliant naer -eenige defensie den voorschreven jacops met den mes heeft -gesteken dat hij daervan is afflijvich geworden naer -breeder innehouden vande informatie hiermede overgegeven -nu is soo dat die voorschreven suppliant met partije civile -soude sijn veraccordeert diewelcke verclaert dat den -afflijvigen het meeste gelyck nijet en heeft gehadt naer -breeder innehouden vande accorde daervan sijnde welcken -aengemerckt ende dat claerlyck blyckt dat den afflijvigen -eerst hefts geslagen ende dat die suppliant hem heeft moeten -ter weere stellen om voorder slaegen te verhoeden waer -vuijt is veroorsaekt t’voorschreven ongeluck badt hij -oversulx oijtmoedelick om onsen openen brieven van remis -in sulcken cas dienende soo is dat wij die saeken -voorschreven aengemerckt hierop eerst ende vooral gehadt -d’advis van onse lieve ende beminde die schepenen van -berghen ende bij campenhoudt ende gehoirt d officier fiscael -van brabant geneyght wesende ter beden ende supplicatie -des voorscreven suppliants ende willende hen in de stuck prefereren -gratie ende genade voor rigeur ende stranicheijt van justitie -hebben inde gevallle als boven vergeven geremitteert ende -quijtgeschonden vergeven remitteren ende schelden quijte -vuijt onser sonderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt ende -manslach boven vercleert mitsgaders alle pene ende amende -corporele ende criminele inde welcke hij ter causen voorschreven -met des daeraen cleeft jegens ons ende justitie misdaen ende -misbruijckt mach hebben ende daerinne hij gevallen mach wese$ -ende hebben hem als van dijen wedergestelt ende gerestitue$ -stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende -fame ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant -ende in allen anderen onsen lande ende heerlyckheijden mit -gaeders tot sijne onverbeurde goederen indijen hij -eenighe onder ons heeft inder vuegen ende manieren als -hij was voor de toecompste vande voorschreven feijte imponere$ -hierop silentie ende eeuwich swijgen onsen procureur generael -in brabant drossaert van brabant meyer van loven -amtsman van brussele ende $autehg van antwerpen ende al$ -anderen onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren -richteren justicieren officieren ende dineren wie sy si$ -oft wesen mogen satisfactie ende beteringe yerts ende vo$ -al gedaen der partije geinteresseerde indijen die -noch nyet gedaen en is ende eenighe daertoe steaet civilyck -alleenelyck behoudelyck nochtans dat die voorschreven suppliant -oock gehouden wordt t’voorschreven feijt jegens ons te bet$ -civilyck naer gelegenthijt vande misdaet ende faculteyt -van sijne goeden ende oyck te refunderen ende betae$ -die redelycke costen van justitien indyen hieromme eenich -gedaen ende naer gevolg is syn alles ter taxatien ende -arbiterschappe van onser seer lieven ende getrouwen $ -cancellier ende luijden van onse voorschreven raede in brabant -die wij daertoe hebben gecommitteert ende committeren bij -desen ontbieden daeromme ende bevele densch onser raede -van brabant dat voorschchreven geroepene diegene die -behooren geroopen te syn sy procederen wel ende deugdelyck -tot verificatie ende interinement van dese onse brieven -van remissien naer heure forme ende innehouden ende ter -taxatien arbiterschappe van amende civile ende van costen -van justitie voorscreven welck interinement hij suppliant -gehouden sal sijn al daertoe versuecken ende hem in persoone -te presenteren binnen eenen halve jaere naer date -van desen opde $eur van te verbeuren d’effect vandeser -onse brieven ende dat gedaene ende de voorschreven amende -civile ende costen getaxeert, gearbitreert ende betaelt -sijnde in handen vande ghenen van onse ontfangers ende -officiers dient behoiren sal diewelcke gehoiden werde -daeraff ontfanck te maeckende reliqua ? reeckening -bewijs ende reliqua $ doene tot onsen proffijte -metten anderen penningen van synen ontfange sijn onsen -procureur generael, drossaert van brabant , meyer van -loven, amptman van brussel, schoutethen van antwerpen -ende allen anderen onsen richteren, justicieren ende officieren -ieghenwoordighe ende toecomende heuren stedehouderen -ende eenen yeghelyck van hun besundere dezen laeten ende -gedoogen den voorschreven peeter van eijcken suppliant -van deser onser iegewoordigher gratien quijtschellende -remissie ende pardoene ende van allen den inhouden vandesen -inde vuegen ende manieren ende opde restriehlyck voore verhae$ -rustelyck peyselyck volcommelyck ende eeuwichlyck genieten ende -gebruijken sonder hem te doene oft te laeten geschieden -nu noch in toecommende tijde aen lijft noch aen goedt -eenich hinder, stoot letsel oft moeijnisse ter contrarien -maer indijen sijn lijft oft eenighe van sijne onverbeurden -goederen daeromme gevangen gearresteert becommert oft -beleth waeren dat sij die setten ende stellen oft doen setten ende -stellen testont ende sonder ventreck tot geheelder ende -volcomende delivrancie wints ons alsoo gelieft ende -ten einde dat dit goet vast ende gestaudich sij blijve -ende gehouden worde t’eeuwigen daege soo hebben wij onsen segele -hieraen doen hangen behoudelyck in andere saecken onsen -recht ende eenenijgelyck dessijns in allen gegeven onsen -stadt brussele inden maent van mey 1642 opde plycke stont -bij de coninck $$$$$$$$$" -"philips etc. ad longum, doen te weten dat wy -hebben ontfangen die supplicatie van huybrecht -vanden c$rny$e hoeven ingesetene van cumptich -quartier van thienen inhoudende hoe dat hij : sonder -jactantie gess gesproken : altyts seer eerlyck ende sonder -peijsibelyck hade gedraeghen, ende altyt sijn -besten gedaen om syne quote in allen overcomende -lasten, soo van beden als andere te helpen -winnen ende betaelen beneffens andere -goede gemeyntenaeren, sonder oynt -yet gecommitteert te hebben meriter ende -straffe, behoudelyck dat hij in maij 1657 : wesende -opden maelteijt van syne gebueren aswaer -men die schaepen hadde helpen wassen: was in -dispuijt geraeckt met sekeren huybrecht -schoutet hantwercker van synen stijl, diewelcke -tegens hem supliant hadde beginnen te murmureren -ende hem te drijgen onder t pretext dat hij suppliant -soude geseyt hebben dat denselven -huybrecht schoutet, werckende t sijnen -huijse yet soude ontdraeghen hebben, daerop -den suppliant hem antwoorde dat hij noyt -sulcx en hadde geseijt hadde aleueuwel -den voorss. huybrecht schoutet in syne murmuratien -ende drijgementen gecontunieert seggende -ende hem beroemende onder andere, ghij sult -mijn lijff hebben oft ich duwe, daerop den -suppliant hem seyde, het recht is daer, spreeckt -my met recht aen, welck disput ten langhen -lesten, daer doortusschen spreken van t’geselschap -aisdoen wierde geappaiseert, verhopende -den suppliant dat den voorss. h.schoutet hem -daermede soude gerust ende te vreden houd$ -maer ter contrarien soo is t gebeurt dat hij -suppliant s’avonts thuijs gaende, heeft vervolg$ -hem naer roepende vele ende diversch$ -iniurieuse ende onverdraegelycke woorden -onder andere jeanfoutre, coignon, ghy s$ -my betaelen, ende dijer gelyck blyckende b$ -attestatien daer van synde, daer over sy al -aen malcanderen waeren geraeckt beyde -metten dranck bevangen wesende, ende $ -boven hij suppliant geterght ende gepro$ -tot groote cholere door die voorme$ -iniurien, sulcx dat den voornoemde huijbrecht$ -schoutet int selve gevecht hadde -gecregen eenen steeck in sijnen buijck daer -hij sanderendaegs daernaer is commen af$ -te worden, tot des suppliants seer groot -leetwesen, sonder dat hij suppliant noch -wiste dat hij desselven steeck soude -gegeven hebben, midts die voormelde dron$ -schap ende cholere, ende alsoo den voor$ -afflijvigen was oorsaecke ende causa move$ -van t’voorss. ongeluck ende overslulcx aend$ -suppliant tselve oock seer geerne hadd$ -vergeven blyckende by d’attestatien met -voorss. supplicatie overgegeven, ende wa$ -den suppliant hem altijts seer eerlyck ende peys$ -hadde gecomporteert sonder oijt eenich -crackeel oft gevecht met iemanden te -hebben gemoveert, soo ten tyde als hij jongman -synde noch by syne ouders was woonende, als -daer naer in dienst geweest sijnde vande hoochmey$ -van thienen, als bleecke by de attestatie soo vande -schepenen van cortenaecken plaetse synder -geboorte, als vande voornoemde hoochmeijer daer van -sijnde, ende dat hij : als nu wesende een huyshou -dende man met vrouw ende kinderen ende -met sijns huijsvrouwen moedere wesende eene -oude vrouwe die hij insgelyck den costende onder -hout moet besorgen : geerne metter eeren -soude door geraecken ende beneffens andere -blyven synen cost winnen ende tselve -nyet en derffde bestaen noch thuijs blijven, -maer ter contrarien hier ende daer -moeste latiteren midts t voorss. ongeluck, -ende alles moeste laeten te nyettegaen door -vreese van byden officier geapprehendeert ende -in strickte gevanckenisse gestelt te -worden tot syne totale ruine, mede van -sijne huysvrouwe kinderkens ende van syne oude -moedere, oirsaecke dat hij geraeden hadde -gevonden hem te keeren tot ons, ende -oitmoedelyck te bidden teneynde ons soude -gelieven te prefereren gratie voor rigeur -van justitie, ende dyenvolgends hem over tvoorschreven -misdaet te vergunnen ende laten depescheren -brieven van remis in behoorlycke formen, waerover -soo ist dat wy desen aengemerckt ende tot -dyen gesiend informatien byden officier van cumptich -over t’gene voorss. is genomen, midtsgs -sijn schriftelyck advijs genege wesende ter bede -des voorss. suppliants willende hem in dit -stuck prefereren gratie ende misericordie -voor strangheyt ende rigeur van rechte, heb -den selven suppliants inden gevalle als boven quyt$ -schonden, ende vergeven, schellen quijte, ende -vergeven vuyt onse sunderlinge gratie byde$ -onsen brieve, tfeyt ende ongeval boven ger$ -midtsgaders alle breucken corporelle ende -criminele daerinne hij ter causen voorss. -midtsgaders dat daer aene cleven mach, -tegens ons ende justitie misdaen ende -misbruyckt mach hebben, welcken aengae$ -hebben hem wedergestelt ende geresti$ -stellen weder ende restitueren tot sijns -goeden naeme faeme ende geruchte in -voorss. lande van brabant ende in alle -anderen onsen landen ende heerlijckheden, -midtsgs tot syne onverbeurde goeden : in$ -hij eenige onder ons heeft : gelyck ende -alder manieren soo hij was voorde toeco$ -vanden voorss. feijte, imponerende hierop -een eeuwich geswijch onsen lieven ende -getrouwen die cancellier procureur general -van brabant ende allen anderen onsen$ -onsen vassalen oft der smalre heeren richt$ -justicieren ende officieren wij sij sijn, sattisfac$ -ende beternissse ierst ende vooral ged$ -de partye geinteresseerde, voor soo vele -die noch nyet gedaen en sij, ende eenighe$ -daertoe staet, civilyck alleenelyck, ende b$ -saecke sulcx is verheijsschende, behoude$ -dat de voorsschreven suppliant gehouden sal sijn t voorschreven feyt $ -ons te beteren ende voor amende civil$ -te betaelen aen onsen rentmeester van dexploi$ -de somme van lxxiik, midtsgaders te be$ -de redelycke costen van justitien hieromme alreede -gedaen, en dese doene, alles ter taxatien ende -moderatien van onsen seer lieven getrouwe -cancellier ende luyden van onse rade -in brabant die wij daertoe gecommitteert hebben -ende commmitteren by desen, ontbieden daeromme ende -bevelen denselven onsen cancellier ende luyden -van onsen voorss raede dat voor hun -geroepen, die daeromme behooren geroepen -te zijne, sij procederen wel ende -deuchdelyck tot verificatie ende interinement -van dese onse brieven van remis naer hunne forme -ende inhouden ende ter taxatie ende moderatie -van de costen van justitie voorss. alsoo -sy sullen vinden te behooren, welck interinement -de voorss. suppliant gehouden sal sijn te versuecken, -ende hem in persoone te presenteren in -onsen voorss. raede, binnen sesse maenden -naestcommende op de pene van te -verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen ende -deselve civile boete, ende costen van justitie -getaxeert ende betaelt sijnde in handen -van den genen dyen dat behooren sal, in onsen -voorss. procureur generael in brabant, -den meyer van cumptich voorss. ende allen -anderen onse rechteren, justicieren ende -officieren ende ondersaeten tegenwoordige -ende toecommende, dyen dat aengaen sal -mogen heure, stedehouderen, ende een iegelycke -van hun besundere soo hun toebehooren zal, -laeten ende gedoogen den voorss. suppliant -van deser onser tegenwoordiger gratien ende -remissien, ende van allen d’inhouden -deser inder vuegen ende manieren voor$ -verhaelt, paisibelyck, rustelyck, vredelyck, ende -volcommelyck ten eeuwigen daeghe genyete$ -ende gebruyijcken, sonder hem daerinne te$ -oft te laeten doen ende geschieden m$ -oft in toecommenden tijde eenich hinder -letsel oft moijenisse ter contrarie maer -in dijen sijn lijff oft oft eenighe van syn$ -goeden daertoe gearresteert, becomme$ -oft belet waere dat sy die setten ende -stellen, doen setten ende stellen tersto$ -ende sonder vertreck tot geheelder end$ -volcommender delivrancie, want ons -gelieft ende teneynde dat dit vast end$ -gestadich blijve ter eeuwgihen daeghe -soo hebben wy onsen segel hieraen doen ha$ -behoudelyck in andere dinghen onsen recht$ -ende eenen iegelyck anders dessijns -gegeven in onse stadt van brussel -inde maendt van january int jaer ons heeren -ende van onse reycke get pppix sub -loijens" -"maximilian par la grace de dieu etc scavoir faisons a tous presens et -avenir nous avoir receu lumble supplication de guilliame de -weryssey povre josne compaignon de labeur natif et demourant -au village de corbay en notre pays romant de brabant contenant -comme sont quinze mois ou environ que ledit suppliant estant -amoureux dune josne fille affin de lavoir en mariage hantoit -et frequantoit souvent allentour des parens et amis delle. -pour leur complaire quoy voyant ung nomme jehan gilcon le josne -voisin dudit suppliant icelluy gilcon certain jour apres par grant envie -quil avoit sur et alencontre dudit suppliant comme bien fait a pers$$er -sadressa a la personne du receveur dopprebais beaufrere de ladite -fille auquel il demanda sil vouloit donner sa belle seur en -mariage audit suppliant et se le mariage se debvoit faire entre le -pere de ladite fille et la mere dudit suppliant aquoy ledit receveur -respondit quil nen savoit encoires bonnement a parler mais quant -ainsy seroit il luy sembloit que la chose se pourroit bien conduire -et mener a fin par ce mesmement que ledit suppliant et aussy sadite -mere estoient gens de bien. enquoy ledit gilcon respondit -audit receveur disant plusieurs villaines mauvaises et -injurieuses parolles sur et contre lhonneeur et bonne renommee -dudit suppliant et sadite mere et les diffamant de tout son povoir et -advint assez tost aupres que ledit suppliant non estant encoires -ad$$ desdits parolles diffamatoires se trouva en lostel et maison -dudit receveur et luy estant illecq en devises avecq la femme dudit -receveur icelle femme dudit receveur entre aultres choses releva audit -suppliant ce que ledit gilcon avoit ainsy mauvaisement dit et parle -de luy et de sadite mere et que partant ledit mariage tournoit en -rompture et ne se conduiroit aucunement entre lesdits parties ad$$ -respondit ledit suppliant en ceste ma$$$ parlant grant mercy audit -jehan gilcon mais il me semble que je nay point dess$$$ -envers luy de ce dire me faict telz rapportz de moy et de -ma mere or est il que environ le jour de la feste du saint -sacramant dernier loncle dudit suppliant maria sa fille et y -estoit iceluy suppliant prie aux nopces mais pour ce quil -savoit bien que ledit gilcon y estoit afin deviter noises et -debat dentre eulx icelluy suppliant ne sy trouva point amis -se tint et demoura tout ce jour en sa maison et quant -vint ausoir icelluy pour que ledit gilcon retournoit desdits noces -avecq sa femme et autres il se print de rechief a diffamer -et mal parler dudit suppliant et d sadite mere disant que le presbytere -avoit este par lespace de quatre jours aupres sadite mere -sur la chambre dudit suppliant et que icelluy suppliant avoit donne -a entendre quil estoit ale a lovain et ce disant icelluy -gilcon passa devant la maison dudit suppliant qui lors estoit -sur sa chambre pour aller reposer et dit icelluy gilcon -tousiours perseverant en son mauvais courage sans cause -ne raison quelconcque en recryant tout hault en ceste -meme parlant hola ho le presbytere ny est il plus car les fenestres -sont ouvertes ce que ledit suppliant oyt et dit en ceste maniere -parlant quest quest ce que tu diz et il respondit je diz -que le presbytere nest plus sur ta chambre aupres ta mere lesquelz -tu soustiens et y faiz encoires pis avecq ta mere car toy -meismes tu la tiens quant le presbytere ny est point lors icelluy -suppliant tresfort esmeu et trouble de oyr telles villaines et -diffamatoires parolles respondit ho traictre tu mens de -tout ce que tu diz et je te jures et prometz que tu ne le -portera point en terre quoy que je tarde et deslors ledit -suppliant dudit esmeu de chaude cole en vouloit prendre -la vengence neust este quil estoit tard et nuyt et aussi -quil en fust destourne par sadite mere et par ainsi se -passe toute celle nuyt sans y faire autre chose jusques -au lendemain matin que lors ledit suppliant en retournant -de la messe rencontra ledit gilcon tenant en sa main une fourche -a deux dens de fer au moyen de quoy ledit suppliant qui navoit -pour lors verge ne baston le laissa passer aultre sans luy -mot dire et tost apres icelluy suppliant trouva ung nomme -franchoys bruyers qui le pria daler boire ung pot de cervoise -avecq luy en la taverne ce quil fit et quant ilz y furent -assiz a table ilz virent assez tost apres que ledit gilcon nestoit -aussy venu boire en une autre table et chambre si prochaine -dudit suppliant quilz veoient et oyoient lui lautre parler parquoy -ledit suppliant qui navoit verge ne baston et que jamais ne se feust -trouve en icelle taverne sil eust sceu que ledit gilcon y deust -estre venu de doubte et crainte quil avoit de luy a cause des -menasses quil luy avoit faces la nuyt et soire precedents comme -dist est pria et requiz audit franchois bruyeres quil lui voulsist -donner lespee quil portoit et il luy donneroit une dagghe quil -avoit en sa maison a quoy ledit francois bruyeres saccorda -et quant ledit suppliant eut ladite espee cinte il en fust trop plus -asseure et encorraige alencontre dudit gilcon. et oyant -que ledit gilcon parloit tousiours hault et mannisement -de luy et de sadite mere en les diffamant aussy recordant -en son couraige les villaines et abhominables parolles quil -en avoit desia dictes le soir devant sa maison comme dit est -se esmeult tout incontinent de schaut sang et seleva de -table disant il fault que je te tue ce fault traitre et ce -disant tira sadite espee sur ledit gilcon le $$dant effondrer -mais ledit gilcon mist le bras audevant et se deffendit -de forte que de ce cop il ne fust attaindu ne blesche et -tost apres ledit suppliant recouvra son deuxiesme cop dont -il frappa ledit gilcon ung seul cop destoc au corps et duquel -cop icelluy gilcon peu de temps apres termina vie par mort -aloccassion du quel cas et homicide ledit povre suppliant craindant -rigeur de justice se absenta lors de noz pays et seignouries -et combien que en aultres choses il ait tousiours este bien fame -et renomme sans jamais avoir este note et convaincu daucun -autre villain cas blasme au diffamie ainsy que par lentreparler -et de ses bons parens et amis il a fait paix et contente partie -interessee ce neantmoins il noseroit jamais retourner -hanter ne converser en nosdits pays ne seigneuries a$$ le commendroit -touiours tenir absent et miserablement vivre en estranges -marches et contrees se notre grace et misericordenne luy -estoit sur ce impartie dont actendu ce que dit est il -nous a treshumblement supplie et requiz pour ce est il -que nous ces choses considerees eu sur ce premierement -ladvis de noz aimez et feaulx le chancellier et gens de -notre conseil en brabant audit guilliaum de werysscy suppliant -inclinans a sadite supplication et requeste et luy vueillans -n ceste partie grace et misericorde preferer a rigeur -de justice avons ou cas dessesdit par la deliberation -de notre treschere et tresaimee fille de nous empereur dame -et tante de nous charles larchiducesse dausriche ducesse -et contesse de bourgogne douagie de savoye etc quicte remis -et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace -espcialement par ces presetes le cas et hommicide dessusdit declaire -ensamble toute paine amende et offence corporelle -criminele et de tout ce entierement que a cause dicelluy -et de ce que en depend il a et peult avoir mesprins offence -et estre encouru envers nous et justice et lavons -quant a ce restitue et restituons a sa bonne fame et -renomme en notre pays de brabant et en noz aultres pays et -schatelleries et a ses biens non confisqueez saucuns en a -tout ainsi quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant -sur ce silence perpetuel a notre procureur general a tous aultres -noz justiciers er officiers quelzconcques satisfaction -toutesfvoyes face a partie p$$ et avant toute euvre -se face nest et elle y chiet civilement tant seulement et -moyennant aussy quil sera tenu lamender envers nous -civilement selon lexigence du cas et la aculte de ses biens -a larbitraige et taxacion de nosdits chancellier et gens -de notre conseil en brabant qui connectons a ce sy donnons -en mandemant a notredit chancellier et gens de notre conseil en -branant que appelez eulx qui pour ceseront a appeler -ilz procedent bien et devement a la verifficacion et -interinement de cesdits presentes selon leur fourme et teneur et -a larbitraige et taxation de lamande civile selle y chiet -et ce fait et laite amande tauxee arbitree et payee -a notre receveur quil appartiendra lequel sera tenu den faire compte -et recepte a notre prouffit ilz et tous aultres noz justiciers -officiers et subgectz presens et advenir cui ce peult et pourra -toucher et regarder leurs lieutenans et chacun deulx endroit -soy et sicomme aluy appartien$$facent seuffrent et laissent -ledit suppliant de notre presente grace quitance remission et pardon -selon et par la maniere qui dit est plainement paisiblement -et perpetuellement joyr et user sans luy faire mectre ou -donner ne souffrir estre fait mis ou donne en corps -ne en biens ores ne en temps avenir aucun arrest -destourbier ou empeshement au contraire avis se sondit -corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou -estoient pour ce prins aff saisiz arrestez ou empeschez -les mectent ou facent mectre incontinent et sans delay -a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist il -et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours -nous avons fait mectre notre seel a ces presetes saulf -$$$ aultres choses notre droit et lautruy en toutes -donne en notre ville de bruxelles au mois de may -lan de grace mil cincqcens et xiij et des regnes -de $$maine le xxviije et de hongrie le xxiiije ainsy -estoit escript sur ce reploy par lempereur er monseigneur -larchiduc en leur conseil et signe haneton et a$$ -avoit escript sur ledit reploy visa -collomne a loriginal -par moy -$$$" -"copie van remissie van dootslage -maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste -roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc. et charles -par la mesme grace archiducz daustrice prince despaigne des -deux cecilles de iherusalem ducz de bourgoingne de lothier de brabant -de stier de carenten de crain de lembourg de luxembourg et de -gheldres contes de flandres de habsbourg de thirol de -fierette de freburg dartois de bourgoingne palatins de haynnau -de hollande de zeellande de namur et de zuytphen, marquis du saint -empire et de bourgauw, lantgraves delsate seigneurs de -frise des marches de sclavonie de poertenauw de salins -et de malines. savoir faisons a tous presents et advenir -nous avoir receu lumble supplication de dyego de hourive -natif de bisquaye jeune compaignon a marrier laquay -et serviteur de notre marcgrant danvers, a present personnier -en notre ville de malines contenant comme le xxvije jour -doctobre dernier passe ledit dyego supplian se party environ ix -ou x heures du soir du lostel dudit marcgrand et sen alla -aux logis des seigneurs de ravestain et de nassouw noz -cousins et aussy de chierves et veyre a intencion de -de trouver sondit maistre. et pour ce que ledit supplian ne -le sceut trouver sen retourna au logis dudit marcgrand -en la salle devant ou il trouva aucuns compaignons -jouans aux dez et entre autres ung nomme jennin du -pre ayde de panetier de notre treschie et tresamee -fille de nous empereur dame et tante de nous charles -larchiducesse daustrice douagieere de savoie regente -et gouvernante notre. et ledit supplian estant en icelle -salle se print a jouer avec eulx en actendant sondit -maistre et coucha audit jennin du pre a deux fois deux -pattars que ledit supplian perdit. et ce fait luy en coucha -encoires deux autres pattars lesquelz ledit supplian gaigna -et il vouloit estre paye ledit jennin luy donna une piece -dargent que ne valoit que trois gros ou environ dont -ledit supplian dist baillez deux patters telz que les avez -gaigne de moy je ne veulx point cette piece pour -deux pattars et par mauvaisete ledit jennin reprist -sa piece et lui rua deux pattars disant en langaige -espaignol lon scet bien quelz gens sont espaignars -ce sont touts marrans a quoy ledit supplian respondit -en semblable langaige quil nen estoit riens et que en son -pays il y avoit des gens de bien et des autres aussy. -et sans plus de paroles ledit jennin donna audit supplian un grant -soufflet et encoires de ce non content tira subit -une espee destocq et en frappa ledit supplian sur la teste -tellement quil le blescha bien fort et a sancq courant -ce que ung nomme pasquier du breucq portier qui estoit -illec vint a tout ung baston pour aller entre deux -et y mettre le bien mais ledit jennin qui sefforchoit -tousiours frapper apres ledit supplian qui se reculloit -de son espee frapa ung cop ledit portier sur son piet, -et ce fait ledit jennin rua encoires un cop destocq, -apres ledit supplian quoy voyant ledit supplian et que ledit jennin -sefforcoit de plus en plus pour le tuer, en soy deffendant -et reculant ariere, tira une rapierre quil avoit -et se deffit dicellui cop destocq, et ledit supplian estant -ainsy oppresse et veant le sancq de la bleschure -quil avoit receu, que lui couroit sur le visaige esmeu -de chaude colle et en son corps deffendant donna -audit jennin ung cop de sadite rapiere en la teste et ce -cop ainsy donne ledit jennin se parforchoit encoires -plus de frapper aprez ledit supplian qui se deffendoit au -mieulx quil povoit sans toutesvoies plus fraper -apres luy disant ledit supplian pour quoy me faictes -vous cecy me voulez vous tuer au logis de madame -a quoy ledit jennin respondit par le mort dieu oy -ou semblables parolles et pour ce que dicelluy cop ledit -jennin environ deux ou trois jours apres termina vie -par mort et que a loccasion du mesme cas ledit supplian fust -incontinent aprehende prisonnier es prison de notre -ville danvers et de puis amene dedens notre ville de -malines ou il est tenu en grant povrete et misere -amerement desplaisant de ladvenue dudit cas et -taillie de finer ses jours miserablement se notre -grace et misericorde ne luy et sur ce impartie comme -il dit pour laquelle actendu que ledit cas est advenu en -deffendant soncorps, et que * jjamais na este attaint -daucun aultre villain cas digne de reproche, ledit -supplian nous a treshumblement supplie et requitz -* pour ce est il que nous ces choses considerees -ayans pitie et compassion dudit supplian et luy voulans -en ceste partie preferer grace a rigeur de justice -a icelluy dyego de hourive supplian inclinans a sadite -requeste par ladvis de notredite fille et tante, avons -ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remectons -et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et -homicide dessus declaire ensemble toute paine pene amende -et offence corporele et criminele, en quoy pour raison -et a loccasion dudit cas il peult avoir offense et estre -encouru envers nous et justice et lavons quant a ce -remis et restitue, remectons et restituons a ses bonne -fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez -sancuns en y a en imposant sur ce silence perpetuel -a notre procureur general en brabant et a tous noz officiers -et justiciers quelzconques satisfaction touteffois -faicte a partie interessee se faicte nest et elle y chiet -civilement tant seulement et pournen que avecq lamende -civile que ledit supplian sera aussy tenu de payer envers -nous a larbitrage et taxation de noz amez et -feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant -icelluy supplian durant le terme dung an entier a compter -de la date de cesdites presentes ne pourra venir ne soy -trouver en aucun lieu la ou nous ou notredite fille et -tante seront en noz personnes, a paine destre prive -du fruit et benefice de notredite grace, si nest de notre -expres congie et licence sy mandons en mandement -a nosdits chancellier et gens de conseil, ordonne en notre pays -et duchie de brabant que appellez ceulx que ce feront -a appeler ilz procedent bien et deuement a la verification -et interinement des ces presentes et a larbitraige et taxation -de ladite amende civile ainsy quil appartiendra et ce fait et -icelle amende civile tauxee arbitree et payee es mains -de cellui de noz officiers quil appartiendra qui sera tenu -de faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz -officiers et justiciers quelzconques cui ce regardera -ou leurs lieutenans et chacun deux endroit soy et si comme -a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit -supplian de notre presente grace remission et quictance selon et -par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuelement -joyr et user sans au contraire lui faire mettre ou -donner ne souffrir estre mis ou donne ores -ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou -empeschement en corps ne en biens en aucune maniere -ainchois se son corps ou aucuns de ses biens -non confisquez sont ou estoient pour ce prins -detenuz ou empeschiez sy les mectent ou facent -mectre incontinent et sans delay a plaine et -enthiere delivrance car ainsy nous plaist il -et affin que ce soit chose ferme et estable a -tousiours, nous avons fait mectre notre seel -a ces presentes sauf en autres choses notre droit -et lautruy en toutes donne en notre ville -de bruxelles au mois de novembre lan de grace -mil cincq cens et dix et des regnes de nous -empereur assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc -le xxje ainsy avoit escript sur le reploy par -lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil -et signe h de hane -collationne a loriginal -par moy -n strat$$$" -"kaerle etc allen den ghenen er een hebben ontfangen die -deemoedige supplicatie van jacobbe bordinck borger onser stat -van antwerpen inhoudende hoe dat hy ter causen van zekeren -questien iniurien ende geschillen hy gehadt heeft tegen een -genaempt claes heskens zynen dootviant den selven claese -in een gevecht welck zy onderlinge hadden heeft gequetst -ende verminckt in zyn een hant vanden welcken de voers. -partyen beyden in rechte geprocedeert hebben voerde -peysmakers der voers. onser stat die partyen ten beyder zyde -gehoert hebbende versonden hebben tot onse wethouderen onser voers. -stadt om by hen vonnisse daer af gegeven te wordden ende -hebben den selven onsen wethouderen rapport gedaen van allet -gene dat vande hen byden voers. partyen was bedincht naden -welcken nu byden voers. onsen wethouderen geseegt ende -geordonneert dat de suppliant soude raparatie doen den voers. -claese vanden quetsuere die hy hem gegeven hadde insgel -insgelycx soude claes voersc. geloven ende zweeren in -handen vanden voers. borgermeesteren ende wethouderen dat -hy nimmermeer den suppliant en soude mesdoen noch dat -hy zy hen nyet en souden vinden tsamen in een geselscap -ende gebuerdet dat een van hen beyden in eenige plaetse -waer dat dandere dat wetende daer nyet soude mogen -comen ende waren alsoe waeren beyde gestelt in eenen vervrede -om welcke appointement tonderhouden.. die suppliant hem -langen tyt buyten onser lande geabsenteert heeft tot zynder -grooten ongenuechten ende verdriete daernae is gebuert -dat die suppliant is comen drincken in een taverne geheeten -dblochuys staende in burgerhout by onser voers. stat -van antwerpen aldaer de voers. claes ten aengange gecomen -is nyet wetende die selve suppliant oft hem hy daer was -geadverteert oft nyet ende int innecomen vander voers. -taverne was hem geseeght byden ghene die daer by waeren -ende saten dat hy daer inne nyet en mochte comen noch -en behoerde midts den voers. appointmente ende om dat de suppl -daer ierst innecomen was dwelck hoerende de voers. claes -seyde dat hy daer inne soude comen ende stelde hem met -fortchen daer inne te comen maer die duer was hem -gesloten voer zynen nose dwelck ziende de voers. claes -lancx zoe grammer worddende stack op duere met -zynen voete groote stooten ende bevindende dat hy se nyet -en conste gebreken oft opgecregen des dede soe vele -dat hy doere een venstere met fortsen int voers. huyse -geraecte ende sonder opten voers. onvrede by hem gesworen -te lettene soe stack hy den suppliant eenen grooten steeck in zynen -buyck dat de pensen daer vuyt hongen ende waen in -grooten pericule vander doot van allen den welcken ende vanden -voers. infracten van onvrede die voers. claes van ons -vercregen heeft onse oepen brieven van remissien inhoudende -satisfactie van partie is oyc waer dat de suppliant heeft -getrouvt een huysvrouwe wesende genader vanden voers -claese nochtans nyet tegen staende de voers. affiniteyt -ende genaderscape soe heeft de voers. claes vander -huysvrouwen des suppliant gehadt een kint ende heeft -hem daerenboven tot meer stonden gevanteert ende vermeten -tot grooten oneeren ende onverdrachelycken drucke vanden suppl -dat hy metter huysvrouwe des suppliants soude te doen hebben -als hy woude ende want die voers. claes hem nyet en -.peynde den suppliant genoech te doene oft satisfactie naevolgende -onse brieven van pardoenen vanden iniurien hy die hy hem -aengedaen hadde boven den onvrede onser stadt maer -sindert onse voers. brieven noch hen hem geiniureert -ende gedreight seggende dat hy metten huysvrouwen -vanden suppliant tedoen hadde dan die suppliant selve is gebuert -dat de suppliant is gecomen opten goeden vridach lestleden -ende bynnen onser stadt heeft geaggregeert ende -geinvadeert den voers. clase midts den iniurien die hy -van hem lange geleden hadde ende gesupporteert dat oyc -de voers. claes es van quader famen ende gerenommeert fel ende -quaet ende besundere dat hy aen hadde eenen mantele oft -huycke vuyten welcken hy hem wel behoirde van hem te -beduchtene soe heeft hy vuyt getogen een sweert ende gequetst den -selven claese meer by manieren van pa$tien ende deffencie dan om -hem te mesdoene ende offenderende oft oyc der iusticien ge$$ -dat hy hem wel hadde doen ter tyt meer quaets mogen doen -hadde hy gewilt ter cause vanden welcken onse schouthet -onser stadt antwerpen den suppliant heeft aengetast ende -tegen hem criminelyck geprocedeert sustinerende dat hy -soude hebben gevioleert ende gebroken den voers. onvrede -ende is midts dien de suppliant in dangiere van zyn lyf te verliesen -ende criminelyc? geexecuteert te worddene indien hem daerop -by ons nyet en wordde versien van onsen gracien ende brieven -van pardoene soe hy seet ende ons daeromme om die selve gracien -ende brieven van pardoen zere oetmoedelyc heeft doen bidden -soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden -vanden suppliant ende hem willende dese reyse gracien voir righeur -van rechte prefereren bezonder mermect die iniurien byden -voers. claesen den suppliant als boven te meer stonden geinsereert -ende dat die voers. claes den voers. onvrede oic by hem -gezworen te voren gevioleert ende gebroken ende daeraf van ons -gracie verworven hadde dat oick de suppliant den voirs claese -nyet van een simple quetsuere en heeft gegeven ende daer -af hy nyet en is gestorven by deliberatie vanden rade -neffens ons wesende hebben den voirs suppliant inden gevalle -als boven vergeven ende quytgescolden vergeven ende scelden -quyt midts vuyt sunderlinger gracien de voers. invasie -aggressie ende brekinge van onvrede ende tgheheel stuck boven -verclaert met allet ghene des daer af dependeert -oft aencleven mach ende dat onse voers. schouthet -oft wethouderen hem ter cause van dien willen opseggen -oft heysschen met allet ghene dat hy tegen ons ende der -iusticien mach hebben mesdaen ende hebben hem dien -aengaende gestelt ende gerestitueert stellen ende restitueren -tot zynen goeden name fame tot onsen lande ende tot zynen -goeden onverbuert zynde soe verre hy enige hadde -imponerende hier op een eeuwich geswych onser procureur -generael dn voers. onsen schouthet ende wethouderen ende -allen anderen ons ende onser vassallen dienren rechteren -ende iusticieren satisfactie nochtans gedaen der -partyen geinteresseerde soe verre die nyet gedaen zn -ende eenige daer toe stae ende dat civilyck alleenlyck -behoudelyc dat de voers. suppliant tvoirs stuck sal -gehouden zyn tegen ons te beteren ende ons daer toe -te betalen een amende civile nae gelegentheyt vanden -voers. stucke ende faculteyt van zyne goeden ter arbitragien -van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyde van onsen -raede geordonneert in brabant die welcke wy daer toe -committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen onsen -voers. cancellier ende luyden van onsen voers. raede in brabant -dat geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te -zyne zy procederen totter taxatien ende arbitragien vanden -voers. amende civile ende totten interinemente van desen ende die -voers. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt -in handen vanden ontfangere van onsen espargnen oft -anderen onsendaer toe gecommitteerden om ons daeraf rekeningen -bewys ende reliqua te doee zy onse voers. schouthet ende -wethouderen van antwerpen ende allen anderere onse ende onser -vasallen officieren rechteren dienren ende ondersaten den -suppliant van desen onsen gratien ende pardoenen doen laten ende gedoogen -genieten ende gebruycken ende hem vanden voers. gevanckenisse -ende processe ende oic zynen goeden indien die gearresteert zyn -ontslaen ende stellen doen ontslaen ende stellen tot volcomener -delivrancie ende sonder hem daer inne te doene oft te laten -geschiene eenigen hinder stoot of letsel ter contrarien -want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben -wy den zegele daer van die keyser onse here ende grootvader -ende wy duerende onser minoriteyt gebruyct hebben -hier aen doen hangen iegenen in onser stat van bruessel -x dage i opten iersten dach van van februario int jaer -onss heren duysent vyfhondert ende vyfthiene aldus -stont gescreven boven opte plycke by mynen here -den price in zynen rade ende geteeckent h dehane -gecollationeert metter -minuten by my -xxx handtekening" -"remissie voer willebort van aesdonk wouter van gallekaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdichen ende toecomendedat wij ontfaen hebben die oetmoedige supplnatie van woutervan galle arm scamel gehuwt man, inhoudende hoe datgeleden inden somer ontrint st. jansdach xvc achtendertichhij suppliant ende wijlen doen levende adriaen kanaerts metmeer andere sceptreckere te trecken hadden een scip toebehorendepieter vrancx om tselve scip te trecken van heffene naervilvoerden tot vute ende hij suppliant ende wijlen alsoe de voirscreven wijlen adriaen achterbleeff ende ginck sitten drinckenmet meer andere te huyse van willem torrekens totheffene voirscreven soe heeft den voirscreven suppliant den selven adriaenminnelyck gebeden dat hij met hem tvoirscreven scip wilde voir tegaen trecken op dat de scipper bij zijnen ende zijnder gesellenachterblijvende geen schade lijden en zoude, ende dat zijtreckers inde boete nyet te vallen en hadden dyer toestaettegens die gene die achterblijven, soe es den voirscreven wijlen adriaenopgestaen maer commende voorbij een ander herberge, geheetende croone, is hij adriaen daer inne geroepen geweest ende esdaer weder gaen sitten drincken, dwelck ziende jan moenseen van zijn voirscreven medegesellen, heeft den selve adriaen oycgebeden dat hij met hem gaen wilde ende tvoirscreven scip helpenvoir te trecken, dwelck hij adriaen nyet geerne en dedehoe wel hij ten lesten opgestaen is ende met hem jan voirscreven gegaen naer tvoirscreven scip ende aldaer gecommen zijnde, soeheeft den voirscreven wijlen adriaen zeer qualyck gesproken endewilde weder werts gaen. doen de voirscreven suppliant liggendealdaer int ghars hem rustende den$$$ selven wijlen adriaenanderwerf vrindelijck ende minnelijck gebeden heeft dat hijdaer bij hen blijven wilde ende nyet wech gaen voer dat tvoirscreven scip afgetrocken waere soe es de selve adriaen den voirscreven suppliant toegeschoeten ende heeft hem met den hechtevan zijnen opstekere in zijnen sicht gestoken ende metvuysten geslagen als dat hij suppliant zeer bloede, dwelckziende den$$$ knaepe oft bey noot$$$ van den selven scippervraechde den voirnoemde adriaen waerom hij den voirscreven suppliantsloech ende smeet, doen heeft de selve adriaen russ$$$ metzijnen messe vuyter eerden gesteken ende daer mede nae denvoirnoemde knape geworpen ende naer tvoirscreven scip getrocken -wesende ter plaetsen daert behoirde, soe zijn zij suppliant ende wijlen doen levende adriaen metten voirscreven jan moens,claes kempe ende meer andere treckers voirscreven gegaen in de voirnoemdecroone ende daer sitten drincken sulcx dat daer weder woirdengeresen tusschen hem wijlen adriaen ende den suppliant, in demanieren dat hij adriaen totten suppliant seyde hem gevende eene -toenaem seghende wouter noen naye maect u van hier vuyt -desen gelage, waerop hij suppliant antwoirde ic wil -geerne gaen waer mijn gelach betaelt het is alsoe wel -mijn gelach alst u soeckende alsoe bij den selven wijlen adriaen -op hem suppliant werringe$$$ ende noise om te vechten, doen -den suppliant vele scamperhede de hij al goeder tierelijck ende -pacientelijck verdroech, stekende voirts bij den voirscreven wijlen -adriaen met sijnen opstekere naer hem suppliant als dat -hij met dyen steke quetstede een oudt man geheeten willem -nijs in zijn hant die welcke hem adriaen vraechde segh -waerom quetst ghij mij, waerop wijlen adriaen antwoorde -het es mij leet ic meende dien wouter van galle denoterende -den suppliant wel geraect te hebben, ende alsoe daer een -jonck meysen in quam soe es de voirscreven suppliant bij haer gese$$$ -dwelck ziende bij den voirscreven wijlen adriaen heeft tot hem suppliant -geseyt staet up ghij wouter noey naeye ic wil daer sitten -bij tmeysen daer ghij sit mit welcken hij suppliant op stont en -liet hem daer sitten ende corte daer nae soe es die voirscreven wijlen -adriaen bij den selven suppliant comen sitten ende heeft hem gesla$$$in zijn aensicht wel drije wers met eenen strecken leeren $$$ -van eenen degen die hij wijlen adriaen in zijn handt hadde seggende -totten suppliant weerdt u weerdt u ghij en soudt u mij es dorren -weeren daerop hij suppliant antwoirde slaet ghij mij -ic en heb u nyet mesdaen, ic en wil nyet vechten of gelijcke woirde -in substantie ende hadde alsoe geerne vanden voirscreven wijlen adriaen -verdrach gehadt mits dat hij nyet en begeerde te vechten moch= -=te nochtans de voirscreven adriaen hem met eenen grammen m$$$ -toegeschooten mits welcke hij suppliant oyck opschietende -zijn alsoe tsamen worden bordelende als dat dese wijlen -adriaen een steke genegen heeft daer af hij gestorven is -ter causen van den welcken de voirnoemden suppliant dit grootelijckx -sijn lijf heeft moeten verweeren mits dat hij geen verdrach -noch vanden voirscreven wijlen adriaen ontslegen en conste wesen -als boven vreesende rigeur van justicien heeft hem sedert -geabsenteert vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en zoude -daer inne nyet dorren wederkeeren al eest dat hem de toecompste -van tselve feyt hertelijck leet es ende daer af peys met presentie$$$heeft ten zij dat onse gracie hem hierop verleent worde -alsoe hij seyt, om die welcke hij ons zeer oetmoedelijck -gebeden heeft waeromme soe eest dat wij des # aengesien# -den voirnoemde suppliant geneycht wesende tot zijnder voirscreven beden ende -begeerten ende willende hem en des gracie ende genade -persereren voer rigeur van justicien, hebben inden gevalle als boven -geremitteert quytgescholden ende vergeven, remitteren, -schelden quyte ende vergeven vuyt onse zunderlinge gracien bij -desen$$$ den dootslach voert verclaert mitsgaders oyck alle -peyne ende amende corporelle ende criminelle daer inne hij -hem overmits ende vuyt saken van tgimt$$$ des voirscreven jegens -ons ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende -hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt -restitueren ende stellen bij desen tot zijnen goede faeme ende -naeme in onsen lande ende heerlicheyden ende tot zijn goeden noch -tertijt nyet geconfisqueert zijnde zoe verre daer eenige -waren, imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende -silence ons procureur generael in brabant ende allen anderen onsen -rechteren justicieren ende officieren $$$ $$$ van brabant -hoedanige die zijn of wesen mogen, satisfactie nochtans -eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partien zoe verre -die noch nyet gedaen en waere civilijck alleenlijck -behoudelijck dat hij gehouden werdt den voirscreven dootslach -jegens ons civilijck te beteren naer gelegentheyt vande -mesdaet ende faculteyt van zijnen goeden ende oyck -te betaelen die redelijcke costen van justicien, daeromme -gedaen ende naegevolght indyen datter eenige geschiet -zijn der taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende -getruwen den cancellier ende luyden van ons raede in -brabant die wij daertoe admitteren, ontbieden daeromme -ende bevelen onsen voirscreven cancellier ende luyden van ons raeden in -brabant dat vier henlieden geroupen die gene die daerom -behoiren geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen -wel ende duechdelijck totter verifficatie ende intervenierende$$$ van desen -ons tegewoirdigen brieve naer louter vorme ende inhouden -ende welck intervenieren die voirscreven suppliant gehouden sal zijn -onsen voirscreven raede te versoecken binnen eenen jaere naer data -van desen op die pene van te verbueren deffect der selver -ende dat gedaen ende die voirscreven civile boete ende costen van -justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt sijnde alst -behoirt van welcke civile boete die gene van ons rentmeester -dient aengaet, gehouden wert ontfanck te maken rekening -bewijs ende reliqua te doene tot onsen proffijte metten and$$$ -penningen van zijnen ontfang$$$, zij onsen drossaet van brabant -meyer van vilvoerden ende alle andere onse ende ons vassallen of -smalre heeren richteren justicieren ende officieren onssen voirscreven -lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zijn -of wesen mogen, iegenwoirdich ende toecomende -hueren stedehouderen ende elck van hen soeken dat -toebehoiren sal of aengaen sal mogen, doen laten ende -gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie ende -remissie inder manieren voirscreven, rustelijck vredelijck -ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder hem -te doene noch te laten geschien in lijfve noch in goede -eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarien -maer indyen zijn lijf of onverbeurde goeden daeromme -gevangen becommert oft gearresteert waren, dat zij -die terstont stellen of doen stellen tot volcommen delivrans$$$ -ende slakinge want ons alsoe belieft, ende ten -eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve tot -eeuwygen dagen, soe hebben wij ons zegel hieraen -doen hangen, behoudelijck in anderen saken ons recht -ende eenen yegelijck tzijne in allen gegeven in onse -stede van bruessele inde maent van meye int jaer -ons heeren duysent vijfhondert ende negenendertich -van onsen keyserijcke txxe ende van ons rijcken van -castille ende andere txxiiije. aldus stont gescreven op te -plycke bij den keyser in zijnen raede ende geteekent -l. de zoete, noch stont gescreven op te selve plycke -visa $$$ +pardons,300.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdige ende toecomende +dat wij ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van +galondt de hauwer janssen inhoudende hoe dat hy +suppliant met goeden geselscape ende vele jonge gesellen +binnen onser stadt van antwerpen inde maent van januario +int jaer vxc vierendertich lestleden in een herberge +genaempt de croone aent bierhooft aldair hadde sitten +drincken ende voirs. dair nae is de suppliant van dair +gescheyden met heyndrick thieux scipper ende getrocken +naer de scepen ende wesende int scip vanden voirs. thieux +soe is inden roef vanden selven scepe gecomen een jonck +geselle genaempt thienne van stekere met oblyen +vragende tot henlieden off zy egheen oblyen hebben en +wilden dat gehoirt byden suppliant ende den voirnoemde +heyndrick thieux zyn wordden spelende tegen den selven +oblyenman zoe dat hy al zynoblyen verloren heeft +daer nae hebben zy de selven oblyenman geskelt in +een cuype oft tobbe met water volgende doude costume +in sulcken saken alwaer hy sittende sanck een liedeken san$ +mair werdt nyet min begoten met water ende de +suppliant beghoot hem maar dan beliefde oft hem goet +dochte wair doir hy oblyeman gestoort werdt op den +suppliant ende de suppliant dat beseffende begeerende +peys is mitten voirnoemde oblyeman heyndrick thieux hans +de marscalck ende gydon van leuwerman wederom getrocken +inde voirs. herberge ende deden inde scouwe aenleggen +ende berren twee mutsaerden om den voirs. oblyeman +te droogen ende droncken voirs te samen omtrint drye +oft vier uren lanck ende maecten den peys ende byden +avont syn gescheyden mit in$$en ende de suppliant +gescheyden wesende heeft gecocht twee mutsaerden ende +een broot meynende dair mede te gaen nae zyn logys +om die aldaer te verdoene in zyn nootdorst ende gaende +alzoe naer syn logys sach aldair noch staen den voirs. thienne +van stekere oblyeman hem vragende off hy mede +thuys waert gaen wilde dair op de oblyeman antwoirde +jae ende onder wegen gaende alzoe tsamen tot op +sint jans brugge quam aldair een vreempt persoon vragende +tot den voirs. oblyenman oft hy egeen oblyen en hadde +ende de suppliant egeen quaet vermoedende ende +meynende nyet te messeggen antwoirde totten selven +vreempden persoon dat hy egeen oblyen meer en hadde +dit hoorende de voirs. oblyeman sloech terstont met +synder vuyst den suppliant op zyn kinnenbacken dat hy +bloede ende de voirnoemde mutsaerden ende broot hen uuyter +hant ter aerden ontvielen ende de suppliant siende ende +gevoelende syn bloet daer doir seer verhittende +vreesende vanden voirs. oblyeman voirts geinvadeert ende +vanden lyfve gegriest te wordden heeft terstont mit +heeten moede met synen opstekere oft brootmes den +voirs. oblyeman gegeven twee steken ende de suppliant +siende dat hy ter aerden viel is terstont vandair +gescheyden sonder voirts te mesdoene dair naer stont de +voirs. oblyeman op gaende voirt tot deynde vander selver +brugge tot voir thooge huys naest sint jansbrugge +aldair hy binnen twee uren dair naer deser werelt +overleden is mits welcker crancker fortune dien +suppliant hertelycken leedt zynde vreesende riguer rigeur +van justicie hem yesindert geabsenteert heeft uuyt +onsen landen aldair hy nyet en soude dorren wederkeren +hanteren noch frequenteren dit gemerct sunderlinge +dat tvoirs. mesuz seer lange geleden is ende dat die +suppliant nyet sindert meer andere feyt gecommitteert heeft +werdich van reproche mair altyt geleeft in grooter +armoede ende desolatie heeft de selve suppliant zeere +oitmoedelyck aen ons gebeden ende versocht hem te willen +versien van onser zunderlinger gracien ende genade ende hem +dair op geven ende verleenen onse openen brieven van +remissien soe eest dat wy tgene des voirs. is aengesien +compassie ende medelyden hebbende metten voirs. +suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade +prefereren voir rigeur van justicien sunderlinge ter +eeren ende weerdicheyt vander heiliger passien ons +liefs heeren die hy als heden om onser alder verlossinge +ende salicheyt geleden heeft aenden houte des cruycen +hebben den selven suppliant ingevalle als boven geremitteert +quytgesconden ende vergeven remitteren quytschelden ende +vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen dien ongeval +ende mesdaet voirs. mitgaders alle penen boeten kueren +ende bruecken het zy in lijfve leden oft goeden dair +inne hy overmits ende uuyt saken vanden voirs. ongeval +enichssins tegen ons ende den gerichte gevallen mach zyn +ende hebben hem dien aengaende wederomme gestelt +ende gerestitueert stellen wederomme ende restitueren +by desen tot zynen goede famen ende naeme ende +tot allen synen goeden nyet verbuert zynde op dat hy +eenige heeft hem oirlovende ende consenterende dat +dien nyet tegenstaende hy sal moegen commen blyven +keeren ende verkeeren allomme binnen desen onsen voirs. +lande van brabant ende ende overmaze gelyckerwys +ende alzoe hy dede voire die geschiedenisse vanden +voirs. ongeval imponerende hier op een eeuwich geswych +onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen +richteren justicieren ende officieren dien dit enichssins aengaen +mach satisfactie nochtans ierst ende v$$al voir gedaen der +geinteresseerde partie zoe verre die al noch nyet gedaen +en zij civilyck alleenlyck ende dat tot dien de voirs. +suppliant gehouden sal zyn dat aen ons civilyck te +beteren nae die gelegentheyt ende exigentie vanden feyte +ende die faculteyt van zynen goeden ter arbitraignen +ende taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den +cancellier ende lieden van onsen raede geordineert in +brabant voirs. ontbieden dairomme zulken behoiren geroepen +te zyne sy procederen wel ende behoirlyck totter +verificatien ende interinemente van desen ende totter +arbitraignen vander voirs. civilder beternissen inder +manieren ende alzoe dat behoiren zal ende dat +gedaen ende de voirs. beterniss civile beternisse gearbitreert +getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen +van onsen rentmeesteren dien dat behoiren zal ende de +welcke gehouden zal wesen dairaf ontfanck te makene +tot onsen behoef zy onsen drossaet van brabant meyere +van loevenen amptman van bruessele scouteten +van antwerpen ende vande smalre heeren rechteren +justicieren ende officieren onssen voirs. lants van brabant +ende van overmaze ende huere stedehouderen nu zynde +ende naemaels wesende dat zy ende een yegelyck +van hen alzoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van +deser onser tegewoirdiger gracieen remissen ende quytsceldingen +gelyck ende inder manieren voirs. tot eeuwigen daigen +peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende laeten +gebruycken sonder hem ter contrarien vandien te doen +off te laeten geschieden nu off in toecomende tyden eenigen +hinder stoot oft letsel in zynen lyfve off goeden in +eeniger manieren mair by alzoe hy off eenige van +sijnen voirs. goeden nyet verbuert zynde ter causen voirs. +# sy hieraf verantwordt +byden ontfanger vanden +exploiten +eenichssins aengetast gearresteert oft becommert waeren +sy de selve indien gevalle terstont ende zonder vertreck +ontslaen ende stellen oft ontslaen ende stellen doen tot +geheelder ende volcommender delivrancie want ons alzoe +gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich +sy ende blyve tot eeuwigen daegen zoe hebben wy +onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck ons in +allen anderen zaken ons rechts ende eenen yegelycken +des zyns gegeven in onser stadt van bruessele +op ten goeden vrydach inde maent van aprille anno int +jaer onsen heeren duysent vyfhondert ende zevenendertich +van onsen keyserrycke tnegenthienste ende van +onsen coninckrycken van castillien ende anderen +txxiiie aldus stont gescreven opte plycke by den +keyser in zynen raede ende geteekent $$ lang +noch stont gescreven opte selve plycken visa registrata ghecollacionneert tegens die -originale brieven bij mijde cock" -"albert ende isabel etc doen te wetene alle -iegenwoirdige ende toecommende dat wij ontfangen -hebben die oijtmoedige supplicatie van claes de beckere -oudt omtrent vijfftich jaeren hem generende met landt -bouwinge ende ondertusschen brouwen belast met -huysvrouwe ende kinderen inhoudende hoe dat -opden derthiensten dach der maent van meerte -lestleden te walhoren int hertochdom van limborch -ten huyse van $$ willems vergadert sijn geweest -geeraert kran lauwers bart den voors. $$ -willems ende willem bree, ende is hij suppliant aldaer -bij hun gecommen ende hadde laten tappen eenen pot -biers om dijen met hun drincken, gelijck naer hem -suppliant bij t'selve geselschap oock is ingecommen -sonder eenich quaet achterdencken ende meijninge, -ende in alle vrientschappe ende $indtschappe met -malcanderen gedroncken hebbende, is desen suppliant -d'ierste op gestaen onder sijnen arm hebbende sijn -roer, daer mede hij was gecommen, geladen sijnde -dwelck int opstaen is affgegaen oft los geschoten -sonder dat nochtans den haen daerop was, oft dat -den suppliant daeraff voorwete oft kennisse hadde -ende is met dijen scheut het loot geloopen door -het been vanden voors. peeter stinmetser sonder -dat den suppliant met hem oft ijemanden anders -vanden voors. geselchappe oijt eenige woerden -twist oft tweedrachte heeft gehadt, maer is ... -scheut onversients ende onnoosel ende deur quaede -toesicht is den voors. peeter stinmetser omtrent -vierthien dagen gelegen hebbende mits -het coudt vier int been is gecommen, ende dat daer -deur die quetsure was incurable geworden, -gestorven. ierst sijn heijlige sacramenten -ontfangen hebbende, heeft met goeden verstande -ende vuyt gronts sijns herten den suppliant die -voors. quetsure vergeven ende verclaert dat hij -onnoosel was, begerende datmen daerover egeen vrake -en soude nemen noch correctie doen, alsoo hij vanden -suppliant noijt anders dan eere ende vrientschappe -hadde gehadt ende ontfangen, dwelck sijn weduwe -ende kinderen ende vrienden alsoo oock bekennen, -hem vergeven hebben ende deshalven heeft hij metten -officier vanden dorpe oock verdrach gemaeckt -ende gecontenteert voor soo vele int delict ende -misdaet mach sijn gelegen gelijckt blijckt bij -t'beschoot daeraff sijnde, blijvende nyettemin den -suppliant in vreese, dat hij daermede noch nijet -genoech en soude hebben gedaen, ende bij andere onse -officiers van justicie soude geraecken aengetast -ende aengesproken te worden, en derft hij hem nijet -vrijelijck bloot geven noch sijn neringe continueren -om voor huijsvrouwe ende kinderen den cost te -winnen die sonder beroem gesproken is een man -van eeren staende tot goeden name ende fame -ende noijt anders misdaen te hebben tegen de -justitie weerdich van punitie badt hij suppliant -oversulcx oijtmoedelijck om de passie ons salichmakers -jesu christi geleden opden goeden vrijdag daeraft -nu commemoratie wordt gehouden, dat ons soude -gelieven hem tvoors. ongeluck oft misval -te vergeven ende te verleenen opene brieven van -abolitie voor soo vele als daerinne delict mach sijn -gelegen, met quijtscheldinge van alle penen criminele -corporele ende civile, regardt nemende opde onnoosel- -heyt van tvoors. feyt, sonder regardt te nemen - -opt rigeur vande placcaeten, daerbij is verboden -remissen te verleenen daeraff de delicten nijet en -sijn overjaert, soo eest dat wij desen aengesien, -geneijght wesende ter beden des voors. suppliants -ende willende hem in dit stuck prefereren gratie -ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van -rechte besundere ter eeren ende contemplatien vande -bitter passie ende lijden ons heeren jesu christi, -d'welck hij op sulckenen dach als heden voorde -salicheijt vanden menschelijcken geslachte geleden -heeft hebben denselven suppliant inden gevalle -als boven geremitteert quijtgeschouwen ende -vergeven. remitteren, schelden quijte ende vergeven -vuijt sunderlinger gratie bij desen, onsen brieven -t'feijt ende ongeval boven geruert; mitsgaders alle -offensie ende breucke corporele, criminele ende -civile daer inne hij hem ovemits ende vuijt saecken -van t'gene des voors. is, tegen ons ende justitie -eenichssints mach hebben ontgaen ende mesdragen -ende hebben hem dijen aengaende weder gestelt -ende gerestitueert, stellen weder ende -restitueren tot sijnen goeden name, fame, ende -geruechte in onsen voors. lande van brabant ende -allen anderen onse landen ende heerlicheden ende -tot sijne onverbeurde goeden indijen hij eenige -onder ons heeft, gelijck ende in alder manieren -soo hij was voorde toecompste vanden voors. feyte imponerende -hierop een eeuwich geswijch onsen procureur generael -in brabant, ende allen anderen onsen justicieren ende -officieren wije sij sijn satisfactie ende beternisse ierst -ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen -die noch nijet gedaen en sij, ende eenige daertoe -staet civilijck alleenlijck met oock te betalen de -redelijcke costen van justitien hieromme alreede gedaen -ende te doene, allet ter taxatien ende moderatien van -onse seer lieve ende getrouwe die cancellier ende -lieden van onsen raede in brabant, die wij daertoe -gecommitteert hebben ende committeren bij desen -ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier -ende raedtsluijden, dat voor hen geroepen die gene -die daerom behoiren geroepen te sijne sij procederen -wel ende deuchdelijck ter verificatie ende interinemente -van desen ende totter taxatie ende moderatie vander -voors. amende ende costen van justitien alsoo sij sullen -bevinden te behoiren, welck inerinement die voors. -suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in -persoone te presenteren in onsen raede van -brabant binnen sesse maenden naestcommende opde -pene van te verbeuren deffect van desen, ende dat -gedaen ende de costen van justitien getaxeert ende -betaelt sijnde in handen vanden genen dijen dat -behoiren sal, sij onsen voors. procureur generael -in brabant ende alle andere onse rechteren, justicieren, -officieren ende ondersaeten iegenwoirdige ende -toecommende dien dat aengaen sal mogen, heure -stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere, -soo hem toebehoiren sal, doen laeten ende gedoogen -den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger -gratien ende remissien ende van allen d'inhouden van -desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt, -rustelijck, vredelijck, volcommelijck, ende eeuwelijck -genijeten ende gebruijcken in toecommenden tijden -eenich hinder, letsel, off moijenisse aen lijve noch -aen goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off -eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme -gearresteert, becommert off beleth waeren, dat -sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende vol- -commender delivrancie, nijettegenstaende dat t' voors. -feijt nijet overjaert en is, ende onse ordonnancien -disponerende ter contrarien, dewelcke wij den -voors. suppliant nijet hinderen noch prejudicieren -en willen, maer hebben hem daeraff mits der -onnooselheijt vander saecken ende vuijt andere redenen -hieboven verhaelt, vuijt onser sunderlinger graacien -gereleveert ende releveren bij desen, want ons alsoo -gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestadich -blijve tot eeuwigen dagen soo hebben wij onsen segel -hieraen doen hangen behoudelijck in anderen dingen -onsen rechte ende eenijegelijcken andere dessijns, -gegeven in onser stadt van bruessele inde maent -van aprili int jaer ons heeren duysent ses- -hondert ende achthien, onder opde plijcke stont -aldus bijde eerstshertogen onderteekent -voels, ende was gesegelt met eenen groenen -segel vuijthangende in sijde snoeren" -"copie van remissie voere -meesteren janne stynen -philips byder gratien goide ertshertoge van oistryck hertoge -van bourgoingnen van lothr. van brabant van stier van ka$$ten -van cram van lymburg van luxemburg ende van gelre greue van vlaenderen van -habspurg van thirol van firette van hieburg van artois van bourgomgnien -palatyn van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van -zutphen mercgreve des heylichs roemschen ryck ende van borgauw lantgreue -in elsaten heere van vrieslant van opter windische$$$g van portenauw van -salms ende van mechelen allen den ghenen die dese onse brieve sullen -sien oft hoeren lesen saluyt wy hebben ontfangen die oitmoedige supplicatie -van meesteren janne stynen inhoudende hoe dat nae dien hy suppliant -jammerlic verminct zyn vyngeren afgehouwen ende zyn hoot in diuersen plaetsen -doergehouwen geweest hebbende van zynder officien van secretaris e$ord$ax -in brabant verlaten ende gepr$eert es geweest naden welcken hy hem -met zynder huys$$$ ende huysgesinne heeft moeten vertrecken vuyt zy$$ -goeden van grobbendonck die welcke hy gevonden heeft zeere vervallen -ende vergaen in hen selven dair toe in grooten lasten ende schulden -die hy gemaict hadde inder langer siecten by hem geleden overmits zynder -voirs. quetsueren ende mits dien dat die ondersaten der voirs. goeden -ende heerlicheyt van grobbendonck dair af hy die vrouwe ende eenige -dochtere getruwt heeft geplogen hebben hier voertyts hueren heere -een gracelicheyt ende gratuiteyt tot hueren nyeuwen aencomende te -gheuen$ ende andere diuerse dyensten te doene soe heeft hy zynen voirs. -ondersaten te meerstonden versocht ende gebeden dat zy hem zynen -nyeuwen willecomme souden willen gheven ende ghunnen dwelc by -enigen mits den ongunste oft partyscape die zy tegen hem droegen -altyt belet ende verachtert es geweest overmits den welcken de -voirs. suppliant hem be$$dende in grooter noot ende dagelicx gedreycht -voere syn sculden gevangen te worddene ende zunderlinge in grooter -cranckheyt ende onsynnicheyt van hoode dair hy dicwils inne es -zunderlinge als die mane oft den tyt verandert niet wetende -noch hebbende eenen vrint inder werelt die hem troost oft bystant -hadde willen doen heeft half vuyt desperantien ende puerder onsynnicheyt -eenen besloten brief gemaict ende metten cleynen signette van zynen -secretaryscape dwelck hy plachte gebruycken toegesegelt ende metten -hanteyken meester peter middelborch dwelc hy geconterfeyt heeft -geteykent ende synen ondersaten van grobbendonck gesonden -byden welcken hen van onsen wegen bevolen wordt den voirs. suppliant -de somme van zesshondert gouden gulden voere zynen willecomme -te gheven$ welcken brief int openbaere comende ende zunderlinge -dat hy suppliant tvoers. hanteyken hadde geconterfeyt soe es zyn -voirs. heerlicheyt van grobbendonck in onsen handen gestelt geweest -ende de selve suppliant gedaecht te compareren in persoene voere onse -lieve ende getruwe stadhoudere ende mannen van leene van brabant -opte verbuerte van zynen leene ende hoewel hy tvoirs. hanteyken -vuyt puerder cranckheyt van zynen onge$$chten ende desperantien -gemaect heeft ende dat hem dat hertelycken leet es soe heeft hy vuyt -vreesen van justitien onse landen ende alle zyne goeden moeten habandonneren -aldair hy niet en soude dorren wedercomen noch conuerseren ten waere -dat hem gratien ende genade van zynder voirs. mesdaet ende abuyse -by ons gedaen waere ons dair om oitmoedelic biddende -wairom soe eest dat wy aengesien den armen staet ende groote -fortuyne ende ongeual des voirs. suppliant van zynder voirs. suppliant van -quetsueren dair hy onnoeselic ende jammerlic toegecomen is medelyden ende -compassie hebbende met zynder crancheyt geneycht wesende tot synder bede ende -willende altyt gratie ende genade prefereren strangheyt van rechte -hebben den voirs. meesteren janne stynen in geualle als bouen -quytgeschouwen geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren -ende vergeven vuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gratien -mits desen die voirs. misdaet ende abuys ende alle penen boeten kueren -ende brueken het zy van liue leden oft goeden inde welcke hy overmits -ende vuyt saken vander seluer misdaet ende abuyse enichsins tegen ons ende -den gerichte geuallen mach zyn stellende hem als van desen wederom -in zyner eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden niet -verbuert zynde op dat hy enige hebbe hem oirlouende ende consenterende -dat hy dien niet tegenstaende sal mogen gaen heeren ende verheeren -alomme bynnen onsen voirs. landen van brabant ende anderen van overmaze -gelycherwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vander voers. misdaet -ende abuyse imponerende hier op een eewich geswych onsen procureur $$$ -van brabant ende allen anderen officieren dien dat enichsins aengaen mach -eerlycke reparatie nochtans yerst ende voer al gedaen ons ende der partyen -geinteresseerde soe verre die nyet gedaen en zyn ende dair enige toe stae -ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehou den syn dat aen ons -te beteren ciuilic nae dit gelegentheyt ende exigende vanden voirs. stucke -ende die faculteyt van synen goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen -lieven ende getruwen riddere ende cancellier den heere van orbays ende van malene -ende den anderen luden van onsen raide geord$$t in onsen voirs. lande van -brabant ontbieden hier om ende beuelen den seluen onsen -cancellier ende anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen -die ghene die dair om selen behoeren geroepen te zyne zy procederen -ende doen procederen totter verificatien ende interinemente van desen ende -totter arbitragien ende taxacien vander voirs. ciuylder beternissen inder -manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien gedaen ende die voirs. ciuile -beternisse gearbitreert getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden -ghenen dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen -ontfanck dair af te makene tot onsen behoef zy onse drosset van -brabant meyer van loeuen amman van bruessel schoutheten van -antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvele ende van -onsen walschen lande van brabant ende alle andere onse ende der smaelre -heeren ambachteren richteren ende dieneren inden seluen onsen lande -geseten ende hueren stedehouderen nv zynde ende namails wesende ende -een yegelic van hen soe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser -onser gratien remissien ende quytscheldingen doen ende laten rastelic -ende vredelic genyeten ende gebruycken sonder hem dair tegen te doene -oft te laten geschieden aen synen voirs. lyue leden oft goeden enigen -hynder stoot oft letsel ter contrarien mair soe verre die voirs. suppliant -oft syne voers. goeden niet verbuert zynde zyn oft waeren ten oc suyne -van desen aengetast gearresteert oft gecommert zy die sonder vertreck -ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot volcomender ende geheelder deliurantie -want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen zegel hier -aen doen hangen gegeuen in onser stad van bruessel opten lesten dach -van octobry int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende twee -aldus onderge$$ by mynen heere den erthertoge ende geteykent hu de str# -geco$$oneert ende beuonden geordende -metten originale by my" -"remission pour jehan de mazy demourant a rohcquierez -pour ung $$$ par luy $$$ sur la personne -avoir voulut efforce une $$$ fille -que $$$ sa voulonte -maximilian et phelippe par la grace de dieu archiducz daustrice -ducz de bourgouigne de lothraine de brabant de lembourg de lutcembourg -et de quelres contes de flandres dartois de bourgoigne palatins de -haynnau de hollande de zeelande de namur et de zuytphen, marquises -du saint empire seigneurs de frise de salins et de malines savoir -faisons a tous nous avoir recue lumble supplicacion de jehan de -mazy demourant a rohcquierez empres notre ville de nyvelle $ -contenant que comme de puis naquerres ledit suppliant a trouve -en sa maison une $$$ fille de la maison de de bierniemont pour -avoir du braix pour brasser en sa maison alaquelle ledit suppiant -en fist delivrer par sa femme tant quelle * vouloit avoir et -incontinant se parti devant ladite fille en allant en ung bois estant -entre sa maison dudit suppliant et la maison de ladite fille et quant -ladicte fille vient audict bois ledict suppliant luy osta son sacq et par -forche len vouloit apresser den avoir sa voulente comme de la -cougnoistre charnelement et combien que ladicte fille soy deffendi tout -le mieulx quelle povoit de fait er de parrolles toutefuoyes ledit -suppliant ne vouloit cesser de son emprinse le constraindant si avant -que la fille crya tant quelle povoit combien que ledit supliant -lui estouppa la bouche dherbes et moistres quil trouva illecques -et tant que finablement y survient ung homme voyant lequel homme -ledit suppliant laissa ladicte fille sans parfaire naccomplir sadicte -voulente et $$pnable empro$$$ pour occasion duquel cas ledit -suppliant doubtant rigeur de justice noseroit jamais converser -en notredit pays de brabant mais le $$ endroit $$ ztenir absent -et vivre en povrete et misere en estrainges marches se notre grace -et misericorde neluy estoit sur et impartie dont actendu ce que -dit est meismement ladvenue dudit cas et que ledit suppliant a -touiours este de bonne vie fame et renommee sans oucques avoir -este attaint ou $$$ daucun autre vilain cas blasmie ou -reproche si comme il dist il nous a fait treshumblement supplier -pourquoy nous ces choses considerees ayans pitie et compassion -dudit suppliant voulons adez grace et misericorde preferer a -rigeur de justice avons a icellui suppliant ou cas dessusdict quicte -remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de notre certaine -science et de grace especial par ces presetes le fait et cas dessusdict -ensemble toute paine amende et offense corporelle et criminele -en quoy pour occasion des choses dessusdites les circunstances et deppendences -ou aucuns dicelles il a et peult avoir mesprins et estre encouru -envers nous et justice et lavons quant a ce restitue et restituons -a ses bonne fame et renommee ou pays et a ses biens non confisquez -sacuns en y a en imposant sur ce silence perpetuel a notre procureur -et a tous noz autres officiers quelzconques satiffoction toutefvois -face a partie premierement et avant tout enire se $$$ face nest -civilement tant seullement et parmy et moyennant ce que -ledit suppliant sera tenus dele nous amender civilement selon -lexigence du cas et la faculte de ses biens a larbitraige et tauxacoion -de noz aimez et feaulx les chancellier et autres genz de notre conseil -en brabant que a ce avons commis et commectons par cesdits presentes $ -$ donnons en mandement a iceulx noz chancellier et autres gens -de notre conseil en brabant que appelle pardevant eulx iceulx -qui pour ce feront a appeler ils procedentet facent proceder bien -et diligemment ala verification et interinement de ces presentes -et alarbitraige et tauxation de ladite amende civile ainsi et par -la maniere quil appartiendra et ce fait et ladite amende civile ainsi -tauxee et payee a notre rentmaistre cui ce regardera lequel den -sera tenu den faire recepte a notre prouffit mandons a iceulx -chancellier et gens de conseil a noz seneschal bailli de nyvelle -et de notre $$$ pays de brabant et a tous autres noz justiciers -et officiers presents et avenir leurs $$$ et a chacun deulx en droit -soy et sicomme alui appartiendra que de notre presente remission et -pardon selon et par la maniere que dit est ils facent seuffrent -et laissent ledit suppliant plainement paysiblement **joyr et -user sans lui faire ou donner ne souffffrir estre fait ou donne ores -ne pour le temps advenir en corps ne en biens quelque arrest -destourbier ou empeschement au contraire et afin que ce soit -chose ferme et estable a tousiours nous avons fait mectre notre -seel a ces presentes saulf en autres choses notre droit et $$$ en -toutes donne en notre ville de bruxelles le xij jour du mois -davril lan de grace mil quatrecens quatrevings et cincq -apres pasques ainsi signe par monseigneur le duc ou voirs -messeigneur robert cotereau chancelier maistres jehan de houthem jehan -de coudenberghe jehan de watermale et autres du conseil -estoient present greyve visa -collonn$$ aux letres originaulx -et $$$ par moy" -"kaerle etc doen te wetene allen luden tegenwoirdich ende -toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van -nicolas de mohimon geboren in onsen lande ende graefscape van namen -inhoudende hoe dat hy suppliant opten zesten dach van februario anno xvc -xxxvy doentertyt wonende ende residerende in onsen stadt van lovenen heeft -sitten drincken in een wyntaverne geheeten spaengien met hans -van aken ende eenige andere daermede oick was zekere vrouwe persoen -oft vrouw concubine des voirs. hans van aken ende tegen den avont -tusschen dlicht ende donckere zoe zyn de voers. hans ende hy suppliant -uuyter voers. taverne gegaen latende aldaer de voers. vrouwepersoen -der welcker de voers. hans beval van daer nyet te gane noch te -scheydene ende hem aldaer te verwachtene maer desen nyethegestaende -is de voirs. vrouwe persoen den voirs. hans van achter gevolght -ende comende opte groote merct binnen onsen voirs. stadt van loevenen -ende de voirs. hans siende de voers. vrouwe persoen volghen heeft -de selve vrouwe persoen metten platte van zynen messe op huere -lyff geslagen zoe dat ter zaken van dien aldaer groot rumeur -gemaect wordde ende met dien zoe is aldaer comme gaende ende -lydende zyns weechs wylen heere chrispiaen priestere ende canonick -van sinte peeters tot loevenen diewelcke hem wilde onderwinden -ende den voirs. hans van aken berespen ende berspreken van ende dat hy de -vrouwe peroen inder manieren voers. sloech soe dat tusschen den -voirs. hans ende heere chrispiaen zekere woirden geresen ter causen -vanden welcken de voirs. hans trock zyn lanck mess maniere -makende den voirs. heere chrispiaen daermede te willen slaen dwelck -ziende de zelve heere chrispiaen nam des suppliants mantel oft cappe -van zynen schouweren deselve windende om zynen arm om hem -daermede te beschudden ende preserveren vanden slagen des voirs. -hans van aken vliedende ende loopende alsoe deselve heere -chrispiaen metten mantel oft cappe des voirs. suppliants int huys van eenen -geheeten lambrecht van huldegaerden daeromtrent woenende -om hem aldaer te salveren aldaer de zelve hans hem is -nageloopen ende de voirs. suppliant gevolgt om zynen mantel werhom -te hebbene nyet hebbende de suppliant eenich mess oft wapen -noch yet scherps over hem welcke heere chrispiaen aldaer in -huys gesloten ende gesalveert zynde heeft de voers. hans op de duere -ende veynster vanden selven huyse gevuyst geclopt ende gestoken -ende de voirs. suppliant heeft oic opte duere geclopt oft gestooken seggende -datmen hem zynen mantel wederom geven soude ende de -huysvrouwe vanden voirs. lambrecht tselve hoirende zyn uuytgecomen -aldaer onder dandere oic was wylen andries mess dwelck -ziende de voirs. hans ende dat de voirs. gebueren hem op wilden -heeft onder dezelve gebueren met zynen messe geslagen ende daermede -den voirs andries eenen slach oft quetsure op zyn hooft gegeven van -welcke quetsure deselven andries wezende een schamel arbeyter -dienen doen tertyt tot lovenen int gasthuys droech is binnen acht -oft thien dagen daerna deser werelt overleden ende hoe wel -de voirs. suppliant als voers. is vanden voers. feyte egeenssins culpabel -en is noch daermede hantdadich oft strytvaer en is geweest -noch eenige occasie daertoe gegeven maer zonder eenige -wapene oft mes over hem te hebbene alleenlyck is gevolgt -om zyn voirs. cappe oft mantel wederom te hebbene hebbende -oic de suppliant voere zoe vele alst hem aengaet der partien -geinteresseerde daeraff behoirlyck satisfactie gedaen nyettemin -want hy suppliant is geweest vanden geselscape des voirs. hans -ende daerby ende tegenwoerdich geweest daer tvoers. feyt gebuerde -zoe heeft hy suppliant achterlatende den voirs. zynen mantel oft -cappe ende beduchtende rigeur van justicien hem geabsenteert -uuyt onse voers. stad van lovenen ende lande van brabant ende andere onse -landen aldaer hy nyet en zoude wederkeeren hanteren -noch converseren ten waere dat onse gracie ende genade hem hierop -wordde geextendeert ende verleent ons dairom -oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht -wezende ter beden des voirs. nicolas suppliants ende willende hem in -dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt -ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle -als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte -remitteren ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve -alle tgene des de voirs. suppliant ter causen voers. ende des daeraff dependeert -tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben -mitsgaders alle offfensie ende bruecke corporele ende criminele -daerinne hy ter causen van dyen eenichssins gevallen soude mogen -zyn ende hebben hem daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte -in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen -ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige -onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voerde -toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich -geswych onsen procureur general in brabant onsen meyere van loven -ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn -satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partien -geinteresseerden indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe -staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant -# -gehouden zal zyn ter causen voirs. tonsen behoeve te betalene -amende civile naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van -zynen goeden ende oick te betalene de costen van justicien hieromme -alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van -onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen raede -in brabant die wy daeromme ende bevelen denselven onsen -cancellier ende raedsluden dat voere hen geroepen degene die dairom -behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck -ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatie van -ende moderatie vanden voers. amende ende costen alzoe zy sullen -bevinden behoirende welck interinement de voers. suppliant gehouden -zal zyn te versueckene ende hem in persoen te presenteren in onsen -voers. raede binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te -pene van te verbueren deffect van desen ende dat gedaen ende -dezelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt -zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren zal zy onse -voers. procureur generael in brabant onse meyer van loven ende alle -andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten -iegewoirdige ende toecomende dyen dat aengaen zal mogen huere -stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem -toebehoiren zal doen laten ende gedogen den voers. suppliant -van desen tegwoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van -#sy hieraf af verantwort -byden ontfangeer vanden exploiten -alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt -rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende -tyden eenich hinder letssel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden -ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige van zynen -goeden daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy -die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder -ende volcomender delivrancie want ons alzoe gelieft ende -ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen -zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in -anderen dingen onsen recht ende eenen jegelyck anderen dessyns gegeven -in onsen stadt van bruessel inde maent van octobri int jaere -onssen heeren duysent vyfhondert ende vertich van onsen keyserrycke -txxie ende van onsen rycke van castillien ende anderen txxve -aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede -ende geteekent boudewyns visa recepta -gecollacioneert ende bevonden accorderende -metten oirginaelen brieven by my -jacuwez" -"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours -auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc -et charles par la mesme grace archiducz daustriche prince -despaignes des deux cecilles de jerusalem etc ducs de bourgogne -de lothier de brabant de stier de carente de carniole de lembourg de -luxembourg et de gheldres contes de flandres de habsbourg -de thirol dartois de bourgogne palatins et de haynnaw -lantgraves delsate princes de zwave marquis de -burgaw et du saint empire de hollande de zeelande de ferrette de -kyeburg de namur et de zuytphen contes seigneurs de -frize des marches desclavonie de portenaw de salins -et de malines savoir faisons a tous presens et avenir -nous avoir receu lumble supplication de henry loys -povre homme chargie de femme et de chincq ou six -petis enffans bourgois de notre ville de louvain contenant -comme le xij e jour d octobre derrenier passe ledir suppliant -allant par les rues en notredite ville de louvain avec ung -clerc nomme kempus et passant devant ungne taverne -en la rue qui maine a tillemont entre les deux portes -la ou il ne pend aucune enseigne mais on y vent de -la cervoise ledit suppliant et kempus entrerent dedens et -y trouverent trois compaignons buvans dont lun se -nommoit cornelis van testellen et les deux aultres johannes -hoesen et willeken van testellen ausquelz demanderent -se il ny avoit illecq milz gens de frize et lun diceulx -trois dist entres ens et buvez une foiz aquoy ledit suppliant -respondit je nay point grant soif toutesvoyes il beut -une fois ou deux et apres jecta sur la table largent pour -payer ung pot de cervoise a intentien de soy en aller -et lui estant en la compaignie dit atendez et buvez mieulx -il y viendra tantost icy des gens de frise que demandez et ce -fait demoura ledit suppliant et kempus encoires ung petit -actendant apres les frisons pour boire avec eulx qui -leur avoient promis dy venir et lors ledit suppliant -sen alla dehors pour faire son eane et lui estant illecq -faisant son eane oy que lun des trois compaignons -qui estoient demourez a la table et qui estoit yvre -dit en thiois laissez moy aller et je lui donneray ung -knoop gat et se party de la dite table et vint a lhuys -ou ledit suppliant devoit retourner tenant sa daghe devant -son ventre et ledit suppliant qui avoit entendu ces parolles -sen vint alhuys et mist la main sur la daghe dicellui -compaignon et le tira dehors sans lui en faire mal -et la porta en la chambre avec ledit compaignon -ou les aultres buvoient et dit ainsi comment -me donnez vous maintenant ce knop gat que vous -me voulez donner et lors dirent les aultres compaignons -qui estoient la present rendez lui sa daghe ce que ledit suppliant -fist voulentiers et beut a luy et ny eult autre chose -fait. et certaine espace de temps apres ung des -compaignons demanda audit suppliant combien de temps -y avoit que nous eusmes une foiz parolles ensamble -et ledit suppliant respondy laissez cela passer il nen -fault point parler icy demain ou apres nous en -ferons bien et trouverons bien lun lautre sans -mil mal penser a dont ledit compaignon respondy -se demain ou apres nous devons trouvez lun lautre -il luy auroit trop long temps et en disant ces -parolles print ung gros bois et en frappa ledit suppliant -sur la teste de telle sorte quil labaty par terre -et ledit cornelis van testellen et lautre compaignon -tirerent leurs bastons pour luy copper la gorge et -fraperent sur ledit suppliant qui gisoit abatu a terre -et qui tenoit ses mains devant son col craindant -que lon lui eust coppe la gorge par telle fason -facson quilz le blescherent bien fort au col -es deux mains et pres ung doit tout jus dont -ledit suppliant cryoit merchy disant jen ay assez -et lesdits compaignons cuidant quil deust mourir -sen allerent apres ledit kempus et disoient tuons -cestuy icy car lautre en a assez et en ce faisant -ledit suppliant luy qui lors revint a memoire se releva -et tira ung baton quil avoit et en soy deffendant -frappa sur ledit cornelis testellen ung cop sur la -teste du bout de son basto baton duquel cop ledit -cornelis testellen termina vie par mort a loccasion -duquel cas ledit supliant amerement desplaisant de -lavenue dicellui sest depuis absente de notredit pays -de brabant ou il noseroit retourner ains luy -fauldroit et conviendroit tenir absent en estranges -marches et contrees en grant povrete et misere -lui sa femme et petis enffans se notre grace -et misericorde ne luy estoient sur ce imparties -si comme il dit en nous requerant tres humblement -pour icellui. pour ce est il que nous les -choses dessusdites considerees, ayant pitie et -compassion dudit henry loys suppliant et lui veuillans -en ceste partie grace et misericorde preferer -a rigueur de justice, a nous audit henry par -ladvis et deliberation de notre treschere et tres amee -fille de nous empereur dame et tante de nous -charles larchiducesse daustriche ducesse et -contesse de bourgogne douagierede savoye regente et gouvernante etc -et des gens de notre prive conseil estans lez elle ou cas -dessusdit quicte remis et pardonne quictons remectons -et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et -homicide desus declaire ensemble toute paine et offence -corporelle et criminelle en quoy pour raison et occasion -dicelluy il puet avoir mesprins offence et estre -encouru envers nous et justice et lavons quant a -ce restitue et restituons a ses bonne fame et renomee -en notredit pays de brabant et ses biens non confisquez -saucuns en a tout ainsi quil estoit auparavant -ledit cas advenu imposant sur ce scillence perpetuel -a notre procureur general de brabant et tous noz aultres -justiciers et officiers quelzconques satisfaction -toutsvoyes faicte a partie interessee premierement -et avant tout euvre se faicte nest et elle y chiet -civillement tant seullement et moyennant -aussi quil sera tenu amender ledit cas envers nous -civillement selon lexigence du cas et la faculte -de ses biens a lordonnance et tauxation de noz -amez et feaulx les chancellier et gens de notre -conseil en brabant que commectons a ce si donnons -en mandement ausdits de notre conseil en brabant -que appellez pardevant eulx ceulx qui pour ce -feront a appeler ils procedent bien et deuement -a la verification et interinement de sesdites presentes -et a la tauxation et ordonnancement de ladite amende -civile et ce fait et icelle amende civille tauxee -arbitree et payee es mains de celluy de noz -receveurs quil appartiendra qui sera tenu den faire -recepte et rendre compte et relicqua a notre profijt -avec les aultres deniers de sa recepte ils et -tous autres noz justiciers officiers et subgects -cui ce puet et pourra touchier et regarder -et chacun deulx endroit soy et si comme a lui -appartiendra facent seuffrent et laissent -ledit suppliant de notre presente grace quictance remission -et pardon selon et par la maniere que dit est -plainement et paisiblement joyr et user -sans lui faire mectre ou donner ne souffrir estre -fait mis ou donne ores ne en temps avenir en -corps ne en biens aucun arrest destourbier -ou emperschement au contraire mais se son corps -ou aucuns de sesdits biens non confisquez sont -ou estoient pour ce prins saisiz arrestez ou -empeschez mectent ou facent mectre incontinent -et sans delay a plaine et entiere delivrance car -ainsi nous plaist il et affin que ce soit chose -ferme et estable a tousjours nous avons faict mectre -notre seel a ces presentes saulf en autres choses notre -droit et lautruy entoutes donne en notre ville -de malines ou mois de janvier lan de grace mil -cincqcens et onze et des regnes de nous -empereur assavoir de germanie le xxvj e et -de hungrie etc le xxij e et sur le reploy avoit escript -ainsy par lempereur et monseigneur larsiduc -en leur conseil et signe dijcke et encoires visas -collationne a loriginal -par moy -n. strate $$" -"remisse van -dootslage -philippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc de bourgoigne -de lothier de branant de stier de haren$$ de cram de lembourg de -luxembourg et de geldres conte de flandres dartois de bourgoingne -palatin de haynau de hollande de zeelande de namur et de -zuytphen marquis du saint empire des romains et de borgauw -lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windesch$$$$ -van portenauw $ seigneur de frize et de sur la marche desclavonie -de porrtenauw de salins et de malines. savoir faisons a tous -presens et avenir nous avoir receu lumble supplication et -requeste de piere le ho povre compaignon laboureur natif du -village dittre lez breyne la lieu de notre romant pays de brabant -contenant comment passe deux ans ou environ ainsi que ledits suppliant -estoit alle jouer a la ducasse en ung hameau nomme lermite -terre dudit breyne enpres duquel il estoit demourant ung -nemme toussain le rousseau sergant ilec requeste audit suppliant -luy vouloir assister a prendre au corps ung compaignon que -illec ruoit l$$$ lequel icelluy suppliant cognaissoit ass$$ -f..... -et en allant avec ledit sergant a ledit suppliant veu que ung sien -cousin germain nomme hacquinot ghoes et $$$ filz de gillo nicaise -avoient * et debat contre quatre compaignons a $$$ savoir regnault -gerymeau ung nomme myname ung aultre nomme hanno -et symon reyen et tassin que sondit y cousin qui estoit en -grant dangier de sa vie ne feust outraige habandona -ledit sergant et sen ala a tout ung faulcon quil avoit en -sa main ou ledit debat se faisoit a intencon$$$ de de y mectre -reme$$ et tost apres survindrent encores a layde de -sondit cousin cincy compaignons du village dudit brayne -et tellement se $$$ le debat entre eulx que ledit reynault -gerynneau qui estoit la contrepartie du cousin dudit suppliant -receupt cincq plans dont deux jours apres il termina -de vie par mort et combien que de ladvenement dudit cas -ledit suppliant soit tres deplaisant et que audit deffunct ne -a aultres il ne bailla aucuns cops touteffois doubtant -rigeur de justice il sest tousiours depuis absente de -noz pays et seignouries v..;ant en grant povrete en nous -suppliant luy sur ce vouloir impartir notre grace et -remission et luy sur ce faire expedier noz litres patentes en forme deue -pour ce est il que nous ces choses considerees voulans adez -notre grace et misericorde preferer devant rigeur de justice audit -suppliant avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne quitons -remectons et pardonons de grace espcealement par ces precentes ledit fait -et cas dont dessus est faicte menten$$$ ensemble toutes offenses -et peynes corporelles et crimineles et civiles enquoy il peult -estre encourru et $$$ mesprins envers nous et justice -et lavons $$$ a ce restitue et restituons a ses bonnes -fame et renommee au pays et a tous ses biens non confisquez -se aulcuns en a en imposant sur ce silence a notre procureur -generael en brbant et a tous aultres noz justiciers officiers -quelconques cui ce regardera satisfacion toutteffois faicte -a partir se faicte nest et $$$ y chiet pour$$ -que ledit suppliant sera tenu amender ledit fait envers nous -$$$ fait tant seulement a larbitraige tacacion et -modercion de noz aimez et feaulx le seigneur dorbais et -de malene chavallier chancellier et aultres gens de -notre conseil ordonez en brabant lesquelz avons a ce -commis et commectons par ces presentes mandons et commandons -icelluy notre chancellier et aultres gens de notredit conseil que -appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils procedent -bien et leaulment a linteri lenterienement et verification de cesdits -prese-ntes $$$ aussi al la taxacion et moderation de ladite -civile amende et ce fait et ladite civile amende payee es mains -de notre receptuer cui il appartiendra lequel sera tenu en faire -et rendre compte a notre prouffit ilz et tous aultres noz -justiciers er officiers ensemble les justiciers et officiers de noz -bass$$$ seigneurs et vassaulx de notre pays de brabant cui ce -regardera ledit suppliant de notredit grace quitance et remission -facent et laissent plainemendt et paisiblemendt joyer et user -sans luy en ce faire ne ce faire et faire ne souffrir estre fait en corps ou -biens aucun destourbier ou enc$$schement au contraire a$$ -se ledit suppliant ou ses biens a reste cause soyent arrester -ou detinez les tantost et sans delay mecter et f$$dts omectre -ou del$$re car ainsi nous plaist il et affin que ce -soit chose ferme et estable a tousiours nous avons fait -mectre notre seel a ces presentes saulf en toutes aulres choses -notre droit et a laultruy le sien donne en notre ville -de bruxelles le darnier jour du mois de novembre -lan de grace mil cincqcens et trois ainsi escript -dessoubz sur la plicque par mon seigneur larchiduc -et signe m husoel -collonne a loriginal -par moij -in de marge: et sarspurg de thirolle -de sirette de freburg" -"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende -toecommenden dat wy ontfanghen hebben die -oitmoedige supplicatie van henryck van gelre -geboren tot herentals inhoudende hoe dat hy -suppliant altyts heeft geweest van goeden levene -neerstelyck zijn broot gewonnen ende gestaen tot -goeden naeme ende fame is nochtans geschiet opten -xxxien dach van meerte lestleden dat hij suppliant -heeft gesocht te spreken eenen peeteren tsyen -inwoonder onser voirscreven stadt ende want hem -wordde geseit dat die voirscreven peeter was ten -huyse van jan versluysen zoe is hy suppliant -aldaer ontrent vijff uren inden avont gegaen -ende alzoe de voirscreven peeter aldaer sat en dranck -heeft hy den suppliant by hem gehouden aldaer -hy suppliant verdronck eenen stuiver sonder -meer ende bynnen middelen tyde zekerlyck twee -anderen te weten jaspar vanden eynde ende bastiaen -wuyts zyn inde strate daer de voirscreven jan versluysen -woonde twistich ende strytbarich gewordden tegen -eenen hendyck nuyens om dwelck te beletten -hebben die gebueren den voirscreven jaspar ende bastiaen -ten huyse van eenen joris maesmans in huys -ende den voirscreven henrycken nuyens dat buyte gesloten -dair vuyt men hun niet en heeft willen laten gaen -nyetemin syn ten lesten heymelyck dair vuyt geraeckt -ende hebben als furieuse grooten thier gemaeck -willen andere lieden overlast doen die selve moesten -ontloopen ende want hy suppliant by zyn buer -werdde gehaelt om t’huys te commenen soe liet hy -zynen buer ten huyse des voirscreven jans versluysen -over zyn geloick ende is alsoe ontrent negen uren -inde avont naer huys gegaen sonder yemant te miesdoene -oft te missegge aldaer nochtans onderwegen zyn -hem overgecomen de voirscreven jaspar ende bastiaen ende -heeft die selve jaspar nae hem suppliant met een -rappiere gesteken ende bestiaen met een steen geworpen -zoe dat hy suppliant beducht by hum overvallen ende -van zyn lyve gevelt te wordden gelyc hy eertyds -eens by avondt tzyn onscult totter doot toe hadde -gequetst geweest ende alsoe vreesen dat hem van -gelycke soude gescien heeft totten voirscreven persoon -geroepen laet my gaen ende siende dat hy -niet voer by en mochte seyde anderwerf in effect -laet my gaen oft sal u oft my berouwen maer -en hebben hem niet verlaten soe dat hy suppliant -vuyt perplexiteyt ende om die doot tontgaene heeft -met zyn opsteker naeden voirscreven bastiaen wuyts -incomede gesteken en tweemael geraeck soe dat -hy daeraf naderhant is gestorven tot grooten leetwesen -desselfs suppliants ende hoewel tselve is by den -suppliant gelyck voirscreven is alleene gedaen om selve -vande lyve met gewelt te woidden$ gelyc oick -die voirscreven bastiaen wuyts bekennende zyn ongelyck -heeft tot diverse stonden ende in iegenwoirdigeyt van diverse -persoonen in zyn ziecbedde hem suppliant vergeven al -des hy suppliant hem hadde gedaen bekennende dat het -zyn scult was dat oick de suppliant partye geinter -geinteresseerde heeft gecontenteert nochtans -vreesende rigeur van iustitien ende soude in onsen -landen met vigeurlyck derven hanteren ende converseren -maer in vremde landen moeten dolen ende in grooter -miserie leven ten waer dat hem suppliant wordden -verleent onse gratie ende genaede zoe hy seght ons -om deselve oitmoedelyck bidden waeromme zoe eest -dat wy de sake voirscreven overgemercte geneycht wesende -ter beden des voirscreven suppliants ende willende den -selven in dit stuck gratie ende genaede prefereren voer -riguer van rechte hebben hem inden gevallen -als boven cuytgescolden vergeven ende geremitteert -scelden quit en vergeven ende remitteren vuyt -zunderlynger gratien by dese onsen brieven tfeyt ende ongeval -voer verhaelt mitsgaders alle offensie ende breucke -corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits -ende vuyt saken van tgheen des voirscreven is tegens ons -onse hoocheyt ende iustitie eenichsyns mach -hebbe ontgaen ende misdragen ende hebben hem -dien aengaende vederstelt ende gerestitueert stellen -veder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende -fame in onsen voirscreven landen van brabant ende allen -anderen onsen landen en heerlicheyden tot zynen -onverbeurde goede indien hy ieenighe onder ons -heeft gelyck ende in alder allen maniere zoe hy was -voerde toecompste vanden voirsreven feite ende ongeval -imponeren hierop een eeuwich geswych onsen -procureur general in brabant ende allen anderen onsen -iustititien ende officieren wie sy zyn satisfactie -ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye -geinteresseerde indien die noch niet gedaen en zyn -ende eenige dair toe staet ommelyck alleenlyck behoudelyck -dat die voirscreven suppliant gehouden sal syn het voirscreven van -ons te betelen onnelyck naer gelegentheyt vande -saecken ende faculteyt van zyne goede met oick te -betaelen die redelyck costen van iustitien hieromme -alreede gedaen ende te doen allet ter taxatien -ende moderatien van onsen lieven ende getrouwe die cancellier ende luyden -van onsen raide in brabant die wy daertoe -gecommitteert hebben ende commmitteren by desen ende -den welke wy ontbieden ende bevelen dat -voer hem geroepen te zyn zy procederen wel ende duegdelyck ter -verificatien ende interventien van desen ende totter taxatien -ende moderatien vanden voirscreven amende ende costen van -iustitien alzoe zy sullen vinden behoiren welck -interveneniet de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te -versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen -voirscreven raide binnen zess maende naestcomende opte -pene van te verbeuren deffect van desen ende -dat gedaen ende de voirscreven amende civile ende costen van -iustitien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande -geenen dien dat behoiren sal zi onsen voirscreven -procureur generael ende alle andere rechter en iusticien -officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende -dien dat aengaen sal moegen hueren stedehauderen -ende eenige van hun besunderlyck zoe hem toe -behoiren zal doen laten ende gedoogen den -voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger -gratien en remissien ende van allen inhauden -van des einder vuegen ende mannieren voere -verhaelt rustelyck vreedelyck volcomelyc -ende tenelyck genieten ende gebruickende -sonder hem te doene oft te laeten gescieden -nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel -ofte moenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -maer indien zyn lyf ofte enige van zyn -onverbeurden goeden daeromme gena$ge gearresteert -becommert oft beleth vaeren dat zy die zetten ende -stellen oft doen zetten ende stellen terstont ende zonder -vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie -want ons alzoe gelieft ende ten einde dat -dit vast ende gestadich blive tot eewigen daghen -zoe hebben wy onsen zegel hier aen gehangen -behoudelyck in andere dinge onse -rechteren ende eenige anderen dessyns in allen -gegeven in onser stadt van brusselle inde -maent van iunio int jaer ons heeren duysent -vyfhondert en negenenvyftich van onsen rycke -van spangien ende sicillien t iii° ende van napels -t vi° op die pleicke stont gescreven byden -coninck in zyne rade ende geteikent facuwez -visa etc." -"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende toecomende -dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van peter hasen -inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden de voirs. suppliant drinckende -ten huyse van boudewin winters met goert hasen zyn -vader ende amelryck vander vueren getrouwt hebbende -zyn zuster in een gelage ende een geheeten willem -van winde met zyn consorten in een andere gelage -ende nae dat de voirs. willem gesien hadde den voirs. supliant -ende amelryck seyde tot hemluden ghy loeveners en hebt -ghy myn gansen niet gesien met meer andere iniurieuse -woerden tot drye oft vier reysen toe seggende dairop -zy quetlich antworden willem zwyghet dairaff wy -en dragens ons met aeve al wonen wy te loevenen wy -zyn van thienen geboren wy brengen u een vriendelycken -dronck de voirs. willem persisterende in zyn voernemen -heeft andermale geseet en hebt ghy myn gansen niet -gesien dairop de voirs. suppliant antworde willem ick -bid u om die passie goids laet ons met vrede ende -de voirs. amelrick seyde totten supliant swycht en -drages u met aeve hebben die van loeven ghespeelt -en hebt ghy myn gansen niet gesien zoe hebben die -van thienen oick gespeelt hy da bom dat hoorende de -voers. willem sonder meer woerden nam een quartpot -met biere die worpende naerden voern. supliant ende -amelrick zoe dat hy geraecte een jonck knechtken -oudt omtrent twaelff jaren voer die tafele staende -ende werp hem twee tanden uuyten monde zoe dat -tselve knechkin opgenomen ende totten voirs. willem -geseet sprinct uuyter veynster ghy hebt tknechtkin -doot hy dat hoorende spranck ter veynster uuyt -hebbende in zyn hant twee steenen de suppliant -dit zyende ooc ten huyse uuyt commen zynde soe werp -de selve willem met fellen moede twee reysen naden -suppliant roupende her hoerezoenen waer zydy coempt -aen met dyen loepende naden huyse van eenen -genaempt peter van goidsnoven hem daer in meenende -salveren maer de voirn. suppliant uuyt gramscap ende -hitte van bloede liep naeden voirs. willem zoe -dat hy hem achterhaelde aleer hy int huys conste -gecomen ende gaf hem dair eenen steke in -zyn schouwere de welcke de selve willem gevoelende -hep inde kuekene vanden selven huyse nemende een -spit vander schouwen om naden suppliant te loepene -maer de voers. peeter suppliant met zynder huysvrouwen hielden -hem alzoe dat hy niet uuyt en mochte vander -welcke quetsure de voirs. willem is gecommen van -levenen lyve ter doot ende hoe wel den suppliant -de voirs. ongeval ende dootslach zeere leet is -zoe heeft hy hem nochtans uuyt vreese van -justicien geabsenteert uuyt onsen landen ende heerlicheden -inden welcken hy niet en soude dorren wederkeren -maer hem moeten houden in vreemden landen -in grooter armoeden zoe verre hem onse gracie ende -genade hierop niet en worde verleent alsoe hy -seet ons dairomme oitmoedelyck biddende soe eist -dat wy desen aengesien willende den voern. suppliant in -desen gracie ende genade prefereren rigeur van justicien -zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt vander heyliger -passien onsen lyefs heeren die hy als hedent om onser -alder verlossinge ende salicheyt geleden heeft aen -den houdte des cruycen den selven supliant genegen -wesende tot zyne bede ende begeerte hebben inden -gevalle als boven geremitteert quytgeschonden ende -vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven -uuyt onser sunderlinger gracien by desen de mesdaet -ende dootslach voirs. mitgaders oick alle penen ende -emenden corporele ende criminele daer inne by hem -overmits ende uuyt sake van tgene des voers. is tegens -ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach -hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert -ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot -zyne goede fame ende name in onse lande ende -heerlicheyden van brabant ende van overmaze ende -allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot -zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde -zoe verre dair eenige waren gelyck als hy was voirden -voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen -ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen -richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants -van brabant hoedanige die zyn oft wesen moghen satisfactie -nochtans yerts ende alvoeren gedaen der partien geinteresseert -zoe verre die niet gedaen en ware civilick alleenlick -behoudelick nochtans dat hy gehouden wert den voirs. -dootslach iegens ons civilick te beteren naer gelegentheyt -der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende voits -te betalen die redelycken costen van justicie indien -datter eenige gedaen ende naegevolght zyn ter taxatie -ende arbitraigen van onsen lieven ende getrouwen den -cancellier ende luden van onsen rade in brabant die -wy dair toe committeren ontbieden hieromme ende bevelen -den selven onsen cancellier ende luden van onsen rade -in brabant dat voer hen geroupen de gene die -dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen -ende doen procederen wel ende duechdelick totter -verificatie ende interinemente van desen ende -dat gedaen ende de voirs. civile boete getaxeert -gearbitreert ende betaelt in handen vanden genen -van onsen rentmeesteren oft officieren dient angaet -die welcke gehouden sal zyn dairof ontfanck te -maken rekening bewys ende reliqua te doen tot onsen -prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange -zy onse drossaet van brabant meyere van loevenen -ende van thienen ende alle andere onsen ende -onser vasallen oft smaelre heeren richteren justicieren -ende officieren ons voirs. lants van brabant ende -van overmaze hoedanich die zyn oft wesen moghen -tegenwoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende -elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach -den voirs. suppliant van desen onseen tegenwoirdiger gracien -remissien ende quytscheldinghe inder manieren voirs. -payselyck volcomelyck ende tot eewighen daghen doen -ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem -te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede -eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer -indien zyn lyf oft eenige van zyn ongeconfisqueerden -goeden waren daeromme gevanghen becommert oft -gearresteert dat zy die ter stont stellen oft doen -stellen tot volcommen delivrancie want ons alzoe -gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende -gestadich blyve tot eewighen dagen soe hebben wy -onsen zeghel hier aen doen hanghen behouden ons -in allen anderen saken onze recht ende een yegelyck -des zyns gegeven in onse stede van mechelen -opten goeden vrydach inde maent van april int -jaer onsenheeren duysent vyfhondert ende tweetwintich -ende van onsen rycken te wetene vanden roomschen -ende hongrie etc tiiiie ende van spaengnen etc tviiie -staet ende atter$$unave voere de stat van -bruessel voere vi jaeren inne $$ aen$ t$ janssens -xvc ende xxv" -"remissie van dootslage -maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours auguste roy de germanie -de hongrie dalmatie croatie etc et charles par la mesme grace archiducz -daustriche prince despaengnes de deux cecilles de jerusalem etc ducs de bourgogne -de lothier de brabant de stier de karente de carniole de lembourg de luxembourg et -de gelres contes de flandres de habsbourg de tyrol de phirrette de kieburg -dartois de bourgogne palatins de haynnaut de hollande de zeellande de namur -et de zuytphen marquis du saint empire et de burgauv lantgraves -delzate seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauw de salins -et de malines savoir faisons a tous presens et advenir nous avoir -receu lumble supplication de loys seigneur de renel contenant comment le -xvije jour du de juing ledit suppliant le seigneur de fallaix jaques de -lisques claude de bissy et leurs complices en notre ville de bruxelles -partirent du soir environ xj ou xij heures de lostel dudit de fallaix -en intention de aller passer temps en la maison dune femme publique -que len dit la grande hollandoise lez les estuves du pollepelle et -venans devant ladite maison hurterent a la porte dicelle et -requirent y entrer aquoy ladite hollandoize respondy quilz -ny entreroient et ledit remonstrant et ses complices dirent que dont -romperoient ils ladite porte et pour ce faire lapprocherent mais -ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estans ou baz de ladite -maison qui monterent en hault lesquelz tost aprez ou -aucun deulx jetterent pierres apres icelui remonstrant et -sesdits complices et firent leur effort de les touchier et bleschier -a loccasion de quoy ung nomme tristram serviteur dudit seigneur de -fallaix savanca donner ung cop de pit contre ladite porte -sans la rompre et lors ledit seigneur de fallaix recouvra contre -ladite porte qui estoit coppee par le mylieu et lentreouvrit -de sorte que ung homme en se mectant sur ses mains -y povoit entrer sy savanca ledit remonstrant et y entra -et y trouva ung des compaignons de dedens ja dessendu -pour deffendre ladite porte lequel pour ce faire rua ung coup -aprez ledit renel remonstrant lequel il failly et lors ledit -remonstrant pour la seurette de sa personne rua aprez lautre -et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors sescrya -ledit compaignon disant monseigneur lescuier pardonnez moy mais -en ce disant il empoigna ledit remonstrant par le coullet que lors -icelluy remonstrant pour sa seurette comme dessus lembracha et -le getta sur ung bancq ce compaignon se releva et de -rechief sailly ou col dudit remonstrant et lors ledit remonstrant -pour sen deffendre lui donna anicoires ung coup de dage sans -bonnement aussy savoir en quel lieu ce compaignon lors querant -senscaper sailly de la maison et le rencontra le seigneur de lisques -lequel aiant oy le debat du remonstrant et ne savoit comme il -luy estoit donna a ce compaignon ung coup de rapierre -le remonstrant meu de chaleur monta en hault pour -savoir qui estoient les aultres qui leur avoient jette de pierres -et trouva ung aultre compaignon avec trois femmes -communes auquel ledit remonstrant se parforcha donner de sa -dage a quoy il fally au moyen de ce que le compaignon -se jetta le val de la montee et le rencontra le seigneur de -lisques qui rua aprez luy ne scet sil le toucha et puis -le trouva le seigneur de fallaix lequel luy rua deux coupz de -taille de sa dage et ung cop destocq sans savoir a la -verite sil le blescha ne en quel endroit et ainsy que -byssy pensoit entrer en ladite maison le premier compaignon -qui avoit este bleschie le hurta si rudement quil le desmarcha -deux ou trois pas et que ledit compaignon mesmes en tomba -et ne luy feist ledit byssy riens mais entra en ladite maison -et venant aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva -le second compaignon qui le requist le laisser passer ce quil -feist puis rencontra ce compaignon ung benedictus le -sauvaige serviteur dudit byssy lequel semblablement le laissa -passer et tost aprez entendirent ledit remonstrant et -ses complices que lung de ces compaignons bleschies nomme -jennin de mol filz de loste du poncelet dudit bruxelles -termina de vie par mort dont ledit remonstrant a este et -est amerement deplaisant et doubtant rigeur de justice -il sest absente de notre dite ville de bruxelles et pays de -brabant ou il nozeroit retourner ains conviendroit -audit seigneur de renel laisser ses parens et amis et aussy -a son grant regret notre service comme il dist est se notre grace -ne luy est sur ce impartie dont attendu ce que dist est -et que par infortune et non de propoz delibere ledit meschief -est advenu et que en aultres choses jusques confidences dudit -ores ledit suppliant est bien renomme et n avoit commis cas -deshonneste il nous a tres humblement supplie et requis -pour ce est il que nous ces choses considerees audit loys -de renel suppliant inclinans a sa dicte requeste avons ou cas -dessusdit quite remis et pardonne quittons remectons et pardonnons de grace -espcial par ces presentes le cas et homicide dessuz declaire ensemble -toute peyne amende et offence corporele criminele et civile -en quoy pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offence -et estre encourrus envers nous et justice et lavons quant -a ce remis et restitue remettons et restituons a ses bonne -fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns -en a tout ainsy qul estoit auparavant ladvenue dudit cas -en imposant sur ce scilence perpetuele a notre procureur general en -brabant et a tous noz officiers quelzconques satisfaction -faicte a partie interessee premierement et avant tout euvre -se faicte nest et elle y chiet civilement tant seulement sy donnons -en mandement a nos amez et feaulz le chancellier et gens de -notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce feront a appeler -ils procedent bien et deuement a la verificacion et interinement -de cesdites presentes et ce fait ilz et tous aultres noz officiers et -justiciers quelzconques cui ce regardera ou leurs lieutenants -et chacun deulx endroit soy et si comme a luy appartiendra facent -seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace et remission -ensamble de tout le contenu en cesdites presentes selon et par la -maniere dicte plainement paisiblement et perpetuelement joyr -et user sans leur faire mettre ou donner ne souffrir -estre fait mis ou donne ores ne ou temps advenir aucun -destourbier ou empeschement au contraire ains se soy corps -ou ancuns de ses biens sont ou estoient pour ce prins saisiz -arrestez ou empeschez les mettent ou facent mectre tantost -et sans delay a plaine et entiere delivrance car ainsy nous -plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable a tousjours -avons ces presentes fait seeller de notre seel sauf toutesvoyes -en autres choses notre droit et autruy en toutes donne -en notre cite d ausbourch le xxviije jour du mois de juing -lan de grace mcincqcens et dix et des regnes de nous -empereur assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc le xxje -et ainsy avoit escript sur le reploy par lempereur et monseigneur -larchiduc et signe h de hane et encoires visa et -sigillata de expresse mandato domini imperatores -collationne a l’original -par moy -n. strate $$" +originale brieven by my +decock" +pardons,004.txt,"kaerle etc. ic doen te wetene allen iegenwoirdich ende +toecommende dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie +van symon de witte, arm scamel jonckgeselle scipper knecht +dienende den scippers byden reysen om loon, poorter onser stadt van +bruessel inhoudende hoe dat up sinte mertens dach xvc xlix lestleden +saten ende droncken een gelach biers teppegem aen die brugge +in onse lande van brabant ten huyse van jan verbeelen, jan +ghestels metten suppliant synen knecht philips de kempenen$$$ +ende wylen jan remaes alsaer in tgelach de voirs. jan +ghestels veylde philippen de kempenen$$$ een pleytscip te coope +ende specificeerde de selve kempenen$$ allet tgene des hy +metten selver scepe begeerde te hebben te wetene fock +ende topseyl daertoe deselve jan seyde ic salt u alsoe +vercoopen ende ten eynde dat ghy seeght dat ic u +bedriegen wille soe ben ic te vreden dat die gene dien de coop= +manscap beront$$ met eenen scellinc eens dat int tgelach te geven sal mnge$$$ +u lieden ende vanden selver coopmanscap verlaten zyn ende naer dien die voirs. jan +gestels den voirs. kempenen$$$ op ten voirs. conditien scip hadde geloeft zyn zy +die coopmanscap eens geworden ende gaff die voirs. philips alsoe int +gelach eenen scellinc ende begonste de voirs. suppliant die voerweerde oft +contract vander coopmanscap tot hueren versoucke te scrivene ende die +onder handen hebbende aenmerckende dat deselve jan gestels wilde daer vuyt +sommige dingen reserveren meer dan daer ondersproken was inden coop ende +hy suppliant met synen scryven begeerde elcken te voldoene om namaels daer +van gheen verwijt te hebbene want hij suppliant deselven dach den eenen scipper +diende ende des anderen daeghs den anderen om gelt murmureerde onder +tgeselschap seggende ter goeder meyninge daer is noch al meer in tscip +dan de voirs. philips geheyscht heeft noemende die gereetscap die hij +vergheten hadde te heysschene seggende daeromme dat die selve jan +gestels den voirs. philips ongelijk doen wilde dwelck hij philips nyet +en conste gelyden dwelck bij den voirs. philips gehoort zijnde seyde +wat eyst dan ick ben te vreden met dat ick gecocht hebbe wat +heeft er yemant mede te doene daerop jan gestels antwoirde al en +hebbe ick hem tgene des hij nyet geeischt of begeert en heeft +toegeseyt indyen hijt begeert ic salt hem geven ende die voirs. +jan verbeelen oyck daerinne sprekende seyde totten voirs. suppliant +als zij beyde te vreden zijn wat hebben wij ons dys te moeyen +ick houts mij aenden lyffcoop oft ic peyse dat ghy tscip zelve +gerne coopen sout waerop hij suppliant antwoirde ick en hebbe +geen goet om tselve te coopene en ick ben noch veele te jonck +ende deselve jan verbeelen presenteerde den suppliant waertoe te leenen +een oft twee ponden groot vlaams ende naerdien deselve woerden aldaer +waeren geresen is die voirs. jan gestels achter vuyt gegaen om +sijn water te rysene aldaer hij marien vermeren de weerdinne +vont die tot hem soude geseyt hebben moonken de witte denoterende +den suppliant seyt soe vele tegens die coopmanscap ick peysse dat +hij tscip tselve wilt coopen want hij heeft die voirweerde die hij +begonst hadde te scriven int vuer geworpen dwelck hij nyet gedaen$$$ +en soude hebben alsoe mij dunckt indien ghij hem tscip nyet toe +geseyt of te coope geveylt en hadt dwelck die voirs. jan +gestels hoorende ende verwermpt van bloede heeft hij van buyten +innecommende den suppliant gevraecht dese oft gelycke woerden in +gramscape ghij plat luysken wat hebt ghij daermede te doene wat +ick vercoope waerom hebdij die voerweerde int vier geworpen +daerop hij suppliant oyck hem stoorende seyde ghy moeght u moeder doen +ghij sijt een platluys wat heb ick met u te doene ghij doet +den man ongelijk ende met dyen taste die voirs. jan gestels +naer synen opstekere om den suppliant te grieven soe dat die suppliant +sijns lijfs besorgende om hem te defenderende namp eenen scakelhael +vande lighate$$$ ende de voirs. jan verbeelen tselve gewaer +wordene is hij ende met hem die huysvrouwe des voirs. gestels met +haer kindeken op haeren arm tusschen beyde geloopen om den voirs. +gestels te houdene ende de voorgenoemde jan verbeelen ende jan gestels int +houden al worstelende op malcanderen gevallen sijn waerover de voirs. +jan remaes die vuyten gelage gegaen was is in huys gecommen +meynende oyck tusschen beyden te gane soe heeft de voirs. suppliant +metten voirs. hale over die schoudere vander huysvrouwe desselfs jans +gestels gesmeten ende metten slage onverhoets onwetens ende onwillens +ten ongelucke den voirs. jan remaes int beschreet gaende op +thoeft geraect ende gequetst gerakende oyck mette selven slage den +selven jan gestels op sijn hooft dat den selven hael ontstucken spranck$$$ +ende den voirs. jan remaes duer den selven slach int vier viel ende +werde die suppliant vuyter keukenen gestooten ende deselve jan +remaes vuyten vier gehaven zijnde ende tot hem selve commende +soude geseyde hebben jae moonken denoterende den suppliant ic gelove +u het sal noch gewroken worden van mij oft mijnen kinderen +ende hij suppliant alsoe vuyten huyse gestooten zijnde is int scip +vanden voirs. gestels geloopen halende sijn rappiere daermede +weder in huys meynende te commen maer die duere werde toe +gehouden van welcker quetsueren de voirs. jan remaes omtrent +drye weken daernaer deser werelt overleden is ten grooten +leet wesen vanden suppliant die welcke doer oitmoedige bede +ende bij middele van goeden brieven is gecommen tot eenen +minnelycken payse vanden vrienden des voirs. jan remaes +ende anders noynt bevonden en heeft dan dese suppliant en +is van goeden naem ende fame staende ten goeden geruchte ende +dat meer is nemmer meer bevonden sal wesen dat +hij suppliant metten selven wijlen jan remaes noynt eenigen +questien van gescillen tegens malcanderen gehadt hebben +dan altijts goede vrienden geweest zijn nochtans vreesende +riguer van justicien en soude de voirs. suppliant nyet dorren +oft willen hanteren oft frequenteren in ons landen ende +heerlicheden om sijn broot te winnen welck feyt de +voirnoemde suppliant inde maent van februario xvc l ons int +lange te kennen gegeven heeft gehadt ende daerop gehadt +hebbende tadvis van onsen amman van bruessele heeft ons +belieft gehadt den suppliant te vergeven tfeyt ende dootslach +boven geroert ende waerop doen expedieren onse oepene brieven +van remissie belast met amende civile ende interinemente +tert arbitrage ende luden van onsen rade in brabant gelyk +byden voirs. brieven breeder blycke mach dewelcke hy +vuyt versuemenisse negligerende ende mits dien dat hij buyten +slants geweest heeft binnen behoitlycken tyt nyet +gepresenteert noch versocht en heeft tvoirs. interinemente +anders nyet wetende dan hebbende sijnen brieven gelicht hij +en hadde geheelen voldaen sonder van eenigh interinemente +oft presentatie derselver brieven gehoort te hebben soe dat den tijt van van +interineren over langen tijt geexpireert is ende vreest de suppliant dat de voirs. brieven hem van egheender weerden sijn souden ende waeromme +en soude nyet dorren hanteren ende frequenteren in onse lande van +brabant ten zij dat onse meerder gracie hem verleent worde ons omme +deselve zeer oitmoedelijk biddende soe eyst dat wy dese saken over= +gemerct den voirs. suppliant geneycht wesende tsynder voirs. beden ende +suplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert quyte +gescholden ende vergeven, remitteren schelden quyte ende vergeven +vuyt onse sunderlinge gracien bij desen tfeyt ende dootslach boven +verclaert mitsgaders allen penen ende amende corporelle ende +criminelle daer inne hij hem overmits ende vuyt saken van +tgene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende +justicie eenichsints mach hebben ontgaen ende hebben hem +dien aengaendde gerestitueert ende gestelt restituerende ende stellen +tot sijne goede fame ende name in onsen lande ende hertoch= +domme van brabant ende van overmaze ende oyck in onse voirs. +stadt van bruessele ende ammamme derselver ende anderen onser +landen ende heerlicheden ende tot sijnen ongeconfisqueerden goederen +indien hy eenige heeft gelyc als hij was voirden voirs. dootslach +imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende silencie onsen procureur +generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren +onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn +satisfactie nochtans yerst ende alvoeren geen der partijen +geinteresseert indien die noch nyet gedaen en is civilijk +alleenlijk behoudende nochtans dat de voirn. suppliant gehouden +sal sijn tselve feyt ende dootslach tegens ons te beteren +civilyck naer die gelegentheyt vande mesdaed faculteyt +van sijnen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaect ende +oick te betalen die redelijke costen van justicien indien +eenige daeromme geheven$$ naer gevolght $$ sijn ter taxatie +ende atbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den +cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wij +daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den +voirn. van onsen rade in brabant dat voir hen geroepen die +ghene die daeromme behoiren sullen geroepen te zijne +sij procederen wel ende duechtelijk totter verificatie ende +interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer +hinlieden vorme ende inhouden welck interinement deselve +suppliant schuldich sal sijn te versueken ende desen onsen brieff +henlieden presenteren binnen eenen halfven jaer naestcommende +naer date van desen op peyne te verliepen deffect van +dien ende dat geen ende de voirs. amende civile +ende costen van justicie getaxeert ende betaelt synde alst +behoort van welcker amende onsen ontfanger vanden +exploicken van ons voirs. rade off andere onse officier dient +behoeren sal gehouden werdt ontfanck te maken rekeninge bewys +ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van +synen ontfange sy ons drossaet van brabant amptman van bruessele ende +alle anderen onse ende ondervassallen oft smaelre heeren, rechteren +justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze +hoedanige die sijn oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende +hueren stedehouderen ende elck van hen soe hem dat toebehoeren +ende aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen tegenwoirdiger +gratien remissen ende quytsceldinge inder manieren voirscreven +peyselyck volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten +genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten +geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden +eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien +sijn lijff oft eenige van sijnen ongeconfisqueerden goeden +waren daeromme gevangelyk becommert oft gearresteert dat zij +die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen slakinge +ende delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde +dat dit goet vast ende gestadich blyven tot eeuwigen +dagen soe hebben wy ons zegel hier aen doen hangen +behoudelyk in andere saken ons recht ende eenyegelyk +tzijne in allen gegeven in onse stadt van bruessel +inde maent van januario int jaer ons heere duysent +vyfhondert ende tweenvyftich van ons keyserycke +txxxiije ende van onsen rycken van castille +ende andere txxxvije aldus gescreven op de plycke beyden +keyser in sijnen rade ende onderteekent l. de zoete +visa $$$ +gecollationaert ende bevonden accorderende +met zijn originale by my +n. grauwe $$$"