diff --git "a/data/doc_by_doc/test.csv" "b/data/doc_by_doc/test.csv" --- "a/data/doc_by_doc/test.csv" +++ "b/data/doc_by_doc/test.csv" @@ -1,8923 +1,737 @@ -text -"remissie -philips etc. doen te weten dat wy hebben -ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons -hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele -by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen -10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse -met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt -den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel -gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven -ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel -alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende -verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben -vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo -hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen -te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel -om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam -steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat -alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke -sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de -caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven -opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors. -suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat -hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck -hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop -gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen -hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst -voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de -caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde -keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we- --deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen -aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen -met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden -gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors. -suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere -ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam -steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende -wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort -jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen -t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte -kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde -hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder -om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert -welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert -met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy -tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen -ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde -hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te -vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende -hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon -in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors. -aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die -meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen -bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren -gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende -geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach -hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele -criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen -cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne -hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder -gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen -goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant -ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders -tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft -in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden -voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen -procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors. -ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten -ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst -ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet -gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke -costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght -syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om -onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen -raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben -gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock -gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse -daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier -ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen -behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot -verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en -naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden -sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren -binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van -het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende -die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert -ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal -sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele -ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren -hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende -henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun -toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den -voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie -ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende -manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende -laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene -ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich -hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen -manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde -goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert -oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck -setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder -ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft -gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january -des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het -xxxve -stelmoe" -"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief -zullen zien saluyt doen te wetene dat wy -ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van -dierick penninck gehuwet man geboren uuyten -duytschen lande iegenwoirdelyck gevangen inde -gevanckenisse onser stede van antwerpen inhoudende -hoe dat aleer eenige publicatie van onsen wegen -is gedaen geweest in onsen lande van brabant -beruerende die sect luterianne de voirs. suppliant -doen ter tyt oudt wesende veerthien oft vyffthien -jaeren verleyt ende geseduceert zynder van eenigen -zyn quaet willende es geweest in een herberge -genaempt tscupken staende in onse voirs. stede -aldaer clement h kather hem suppliant ende andere$ -daer by zynde gaf een stuck broots seggende tselve -te zyne dat lichaem onsenheer iesu christi ende -de voirs. suppliant is noch geweest in een huys -daer uuyt hangt de tassche aldair men hilt zekere -disputacie vanden voirs. heyligen sacramente seggende -wylen bernaert die harnasmakere dat heylige sacrament$ -als die priester tselve consacreerde daer nyet en -was in vleesche ende bloede mitswelcken ende dat -ten huyse vanden suppliant zyn gevonden twee boucken -den eenen getranslateert by melanten op ten epistelen -ad romanos $ndre dandere geintituleert dat -nyeuwe testament getranslateert by martin -luther de welcke boucken de zelve suppliant als -die nyet achtende heeft gelaten in eene ver$$ -houck binnen zynen huyse nochtans heeft alle -jaere ontfangen dat weerdich heylich sacrament -ende hem gebiecht levende ende hem dragende als -een goet kersten mensche behoirten ende sculdich is -te doene als zyn gebueren ende andere die hem -kennen wel weten zunderlinge die prochianen -vander burch kercke in onse voirs. stede van -antwerpen die zyn biechte gehoirt ende hem $ -heylich sacrament geadministreert heeft in zyn -ziecte inde voirs. gevanckenisse aldaer de -voirs. suppliant vyfthien maenden gevangen -gelegen heeft in grooter aermoede ende -ketmicheyt ende vreest datmen iegens hem -criminelyck sal willen procederen als gedaen hebbenen -iegens onse prohibicien ende placcaten gedaen -iegens de voirs. lutheraensche secte ten zy -dat onse gracie hem hierop verleent worde -omme de welcke gemerct zyn langhe detencie -van gevanckenisse ionkheyt oick dat hy de voirs. -worden nyet gesproken noch oy$$ geloove daer toe -gegeven of geconsenteert heeft ende als hy hem -vont int geselscap vanden genen die de voirs. -woorden spraken hy enwas maer oudt vierthien -of vyffthien jaeren ende gebuerde tzelve voere -onse voirs. verboden ende placcaten zichtent -den welcken ende oick langen tyt daer te voeren -de voirs. suppliant nyet en heeft der voirs. -secte geadhereert ende daertoe en heeft noynt -in gheen andere geselscip geweest daer eenige -difficulteyten gedebateert zyn geweest iegens -onse heylighen kersten gelove dan zoe voirs. is -hy ons oetmoedelyck gebeden heeft waeromme -zoe eest dat wy desen aengesien ende hierop -tadvis eerst van onsen marcgrave van antwerpen -ende daerinne van onsen lieven ende ghetruwen -den cancellier ende luden van onsen raede in brabant -de welcke hemluden op tgene des voirs. es -hebben duechdelick doen informeren by onsen procureur -generael van brabant den voirs. dierick penninck -genegen wesende tot zynder bede ende suplicatie -ende willende hem in desen gracie ende -genade prefereren voer rigeur ende strancheyt -van justicien hebben inden gevalle als boven -by deliberatie van onse zeerelieve ende beminde -zuster die coniginne douagnere van hongrie -regente $$ quytgescholden ende vergevenen scelden -quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger -gracien by desen tmesuse boven verclaert mitgaders -alle peyne end amende corporelle criminelle -ende civile daer inne hy hem overmits ende uuyt -saken van tgene des voirs. is iegens ons onse -hoogheyt ordonnancie ende justicie eenichssins mach -hebben ontgaen ende uuyt onser meerder gracie -wederroupen doen af ende te nyenten alle -rechtvorderingen ende procedueren iegens hem -gedaen voere onsen wethouderen onser voirs. stede -antwerpen ende hebben hem dien aengaende -gerestitueert ende gestelt restitueren ende -stellen by desen tot zyne goede fame ende name -in onsen lande ende hertochdom van brabant ende -allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende -tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisquiert -zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende -hier op een eeuwich zwygen ende onsen voirs. -procureur generael ende allen anderen onsen richteren -justicieren ende officieren onsen voirs. lants van -brabant hoedanige die zyn of wesen mogen -behoudelyck dat die boucken by den voirs. suppliant -bevonden zullen worden gecasseert dat hy gehouden -zal zyn een jaer lanck naer zyne relaxacie -oft ontslakinge vander gevanckenisse te hooren -alle sondage in zyn prochiekercke de hoogmisse -het sermoen ende de geboden onsenheeren ende -alle heilich daghen tsermoen ende messe ter -minderbruederen in onse voirs. stede van antwerpen -ende binnen den zelven jaere vier reysen te gaen -te biechten ende ten heyligen sacramente ende -ten eynde vanden zelven jaere te bringen onsen -voirs. marcgrave certificatie ende goet -bescheet tzelve alzoe gedaen te hebbene ende -tot dien te betalene de somme van viertich karolus guldens eens tot behoeff vande armen -omme die te distribuerene ter ordonantien van onse -voirs. zuster wel ter staende oick dat hy -gehouden weert te betalen de redelicke costen -van zynden gevanckenissen ende vanden justicien -ter taxacien van onsen voirs. cancellier ende luden -van onsen voirs. raede in brabant den welcken -wy daer toe commaitteren ontbieden daeromme -ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden -van onsen rade in brabant dat voere hemluden -geroupen de gene die daeromme behoiren sullen -geroupen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck -ter verifficatien ende interinemente van dese -onsen iegenwoirdigen brieve naer huere vorme -ende inhouden ende welck interinemente -de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen -voirs. raede te versoucken binnen eenen jaere -naer date van desen op te peyne van te verbueren -deffect der selver ende dat gedaen ende de -voirs. viertich karolus gulden betaelt zynde alst -behoirt zy onse voirs. marcgrave ende scoutet -van antwerpen ende alle andere onse ende onsen -vasallen oft smaelre heeren richteren justicieren -ende officieren onsen voirs. lants van brabant -ende van overmaze hoedanige die zyn of wesen -mogen tegenwoirdige ende teoocommende hueren -stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat -#sy byden marcgrave -van antwerpen -toen achtervolging -tinhout van desen -laste -toebehoirt ende aengaen mach doen laeten -ende gedoigen den voirs. suppliant van dese -onse gracie quytscheldinge ende vergiffenisse -onder den condicien ende inder manieren voeren -verhaelt rustelyck ende vredelyck genyeten -ende gebruycken sonder hem te doen noch te -laeten geschien in lyve noch in goede eenich -hinder letsel oft moyenisse ter contrarie maer -zyn lyff nu wesende in hechte van vangnisse -als voirs. is mitgaders zyn onverbuerde goeden -indien de zelve daeromme becommert oft -gearresteert waeren stellen of doen stellen tot -vulcommen delivrancie ende slakinge want ons -alzoe belieft des toerconden zoe hebben wy -onsen zegel hier aen doen hangen gegeven -in onse stede van bruessel xien dage van september -int jaer onsenheeren duysent vyffhonder ende -zessendertich van onsen keyserycke txviie -ende van onsen rycken van castillien ende -andere txxie aldus stont ghescreven op de -plycke byden keyser in zynen raede ende -geteekent l de zoete visa recepta -ghecollacionneert tegens die -originale brieven by my -decock" -"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat -wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht -inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde -vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten -den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende -nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden -cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort -hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen -gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en -hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken -aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde -totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe -ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was -alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht -hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers. -gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy -dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde -de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het -quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de -suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe -noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen -ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken -ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer -verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille -gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck -hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer -veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen -en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer -veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft -ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl -antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel -willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede -alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael -in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat -hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont -int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj -weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een -kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot -ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse -ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere -van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is -nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende -converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om -de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat -wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende -tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert -quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser -sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders -oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy -hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse -hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben -hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen -tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van -brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden -ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck -als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich -zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren -justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie -nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre -die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans -dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren -civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen -ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van -justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie -ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van -onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende -bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die -gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende -heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen -brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl -sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare -naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect -van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van -justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende -onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse -officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge -bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten -anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet -van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft -smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons -voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige -die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende -heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren -ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger -gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven -peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten -genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien -nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder -letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft -ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen -becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen -tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten -eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben -wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen zaken onser -rechte ende eeniegelicken dessyns in allen gegeven in onse stadt van -bruessel inde maent van septembre int jaer onsheeren duysent vyfhondert -ende zessenveertich van onsen keyserycke txxvije aldus gescreven opde plycke -byden keyser in zynen raide ende geteekent zoete visa recepta -gecollationeert ende bevonden accorderen -met zyneen originale by my -xxx handtekening" -"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels -wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan -van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren -jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle -van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder -befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te cuelen van -zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in -diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs -bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert -zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge -te rydene nae mechelen zyn naeden noenen gecomen buyten deser voirs. -stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn -by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke -om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedronken gehadt ende -ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen -brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs. -gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolgt -ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt -heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden -in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende -hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken -hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant -ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert -wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits -ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs. -persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere -gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is -geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen -wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten -voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende -heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten -gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den -voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs. -jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen -dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen -brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe -van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$ -te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den -voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen -houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan -vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot -voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is -de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $ -te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy -woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige -lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen -hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in -onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc -gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant -verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van -vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde -gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende -lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn -beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den -voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af -zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was -gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude -hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in -zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn -vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck -is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant -tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer -hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne -satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck -was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van -iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van -brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat -onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert -alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom -soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des -voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke -prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van -iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden -geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt -zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven -geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele -daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen -ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende -hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. -lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende -heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige -onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de -toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych -gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen -onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse -eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet -gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc -dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren -civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden -met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende -te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen -den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe -gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen -die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende -duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie -ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden -behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te -versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen -eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen -ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien -getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat -behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse -amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren -officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien -dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van -hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen -den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien -ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen -ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc -ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne -te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich -hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme -gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende -stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender -delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit -vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy -onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen -dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van -castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den -keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve -plycke visa etc. -ghecollationneert tegens -doriginale brieven by my -de cock -sy her af verantwordt -byden ontfanger vanden -exployten" -"copie van remissie van dootslage -voere philipse taye -philips byder gracien goids ertshertoge van orstryck hertoge van bourgoingnien -van lotharingen van brabant van stier van karenten van cram van limborch van luxemborch -ende van gelre greve van habspurg van vlaenderen van thirol van artois van -bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe lantgrave in elsaten mercgreve -van burgauw ende des heylichs rycs van hollant van phirt van -kieburg van namen ende van zutphen greve heere van vrieslant opter windischemarg -van portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene alle jegewoirdigen -ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen -wel geminden schiltknape philippe taye inhoudende hoe dat wylen joes vander -straten dienere ende wagenknecht des voirs. suppliant nae dien dat hy eene lange -wyle tyts met hem gewoent ende gedient hadde die voirs. suppliant bevindende ende -gewaer worddende dat hy in absentien van hem tot vele diversche stonden -alrehande convercatie ende sprake hielt metter huysvrouwe desselfs suppliant den selven -joese dair af gestraeft heeft met sueten woerden dicwils ende menich werven -om te bewaeren die eere van hem selven zynre huysvrouwe den vrinden ende magen -in allen zyden ende mits dat die voirs. wylen joes dair af nyet en desisteerde -heeft den selven oerlof gegeven ende uuyt zynen huyse gedaen ende hem verboden -zyn huys ende de sprake ende tvervolgh van zynre voirs. huysvrouwe, hopende by -middele van desen by goeder manieren alle saecken ter neder te leggene ende -hoe wel die voirs. wylen joes van allen vervolge ende sprake metter huysvrouwe -des voirs. suppliant hem sculdich hadde geweest te verdragene soe en heeft -hy dat nyet gedaen mair es tot vele ende diverse stonden gecomen bynnen den -byvange ende huyse des voirs. suppliant sprake houdende metter voirs. zynder -huysvrouwe die voirs. suppliant dit wetende ende wel te bynnen wesende van zynen -dieneers ende dienerssen heeft om alle eeren wille ende om alle woirden te -schouwene den voirs. wylen joes te hem genomen hem seggende een voer al -dat hy nyet meer bynnen zynen byvange en quame noch zyne voirs. huysvrouwe -nergens toe en sprake die voirs. wylen joes dair op nyet achtende mair -persevererende in synen voernemen heeft tot meer stonden sprake gehouden metter -voirs. vrouwen soe bynnen soe buyten den byvange des voirs. suppliant ende het -soe zy dat over eene wyle tyts geleden die voirs. suppliant boven die verboden -voeren geruert den voirs. joese bevonden heeft sprake houdende metter voirs. -zynder huysvrouwe buyten zynen huyse aen eenen bogaert soe es de selve suppliant -dat aensiende gegaen aenden voirs. joese seggende dese woerden in substancie -joes ic soude wel willen weten uuyt wat meyningen dat ghy myne huysvrouwe -volght en wildys u nyet verdragen ic sal u thoenen dat my leet es op dwelcke -de selve wylen joes antwoerde hebdyt op my de voirs. suppliant was dair -op seggende ja ic op wyen soudict hebben, hier en es nyemant dan ghy ende -icke dair op die voirs. joes seyde jae soudt soe gaen, ende metten selven woirden -es hy den voirs. suppliant inne getorden met grooter gramschapen ende felheyden -nemende den selven suppliant zeere strangelycken met zynen slincken arme dwelck -aensiende de voirs. suppliant ende nyet wetende oft die voirs. wylen joes by hem hadde -opsteke mes preyeme oft andere bedecte wapenen heeft uuytgetogen een lanck mes -dat hy aen hem gemeynlic droech houdende dat in zyn rechte hant meynende alsoe -te recouvreren ende verlossen zyn voirs. slincke hant ende hem alsoe te lossen vanden -voirs. joese mair overmits dat de selve joes persevererende ende den voirs. suppliant -meer innecomende was soe heeft de voirs. suppliant den voers. joese metten voirs. -messe oft dagge gesteken in zynen buyck omtrent zynen ryeme sonder enige -andere slagen te ghevene noch van boven noch van beneden van welcker quetsueren -nae dien dat hy gebiecht was ende alle zyn recht vander heyliger kercken -bynnen den tweesten daige dair nae van lyve ter doot gecomen es ende al eest -soe dat hy den voirs. dooden gesoent ende partyen gebetert heeft nochtans -duchtende riguer van justicien ende oic overmits dat hy hier voertyts eenen -anderen dootslach by ongevalle inden dorpe van hoolaer gedaen heeft daeraf hy -remissie heeft en soude hem nyet dorren houden in desen onsen voirs. lande van brabant -ende van overmaze maer soude bedwongen wesen die te moeten laten ende gaen -dolen in anderen vrempden landen het en waert dat wy hem onse gracie ende -genade hier op wouden verleenen ende tvoirs. feyt misdaet ende dootslach vergheven -dair om hy ons oitmoedelic heeft gebeden waer om soe eest dat gemerct -tgene des voirs. es wy ter beden des voirs. suppliant geneycht ende willende -altyt ende besundere te desen male gracie ende genade prefereren ende voertkeeren -voere strangheyt van rechte hebben den voirs. suppliant in gevalle als boven -quytgeschouwen geremitteert ende vergheven schelden quyte remitteren ende -vergheven uuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gracien mits -desen tvoirs. feyt ende dootslach ende alle penen boeten kueren ende bruecken -het zy van lyve leden oft goeden inde welcke hy overmits ende uuyt saken -vanden voirs. feyte ende dootslage enichssins tegen ons ende den gerichte -gevallen moge zyn stellende als van desen den voirs. suppliant wederom -in zynre eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden nyet -verbuert zynde op dat hy enige heeft hem oirlovende ende consenterende dat -hy dien nyet tegenstaende sal mogen gaen blyven keeren ende verkeeren -alomme bynnen onsen voirs. lande van brabant ende anderen van overmaze -gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte -imponerende hier af een eewich geswych onsen procureur van brabant ende allen -anderen onsen officieren dien dat enichsins aengaen mach satisfactie yerst -ende voer al gedaen der partyen geinteresseert civilic alleenlic soe verre -die alnoch niet gedaen en zy ende want dit den tweesten dootslach es -die de voirs. suppliant gedaen heeft als voers. es soe sal hy gehouden wesen -in synen persoen te doen eenen wech te roome ofte elswaer ter belieften ende seggende -van onsen lieven ende getruwen neve den greve van nassouw onsen stadhoudere -generael ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehouden zyn dat -aen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt ende exigene vanden stucke -ende die faculteyt van zyne goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen lieven -ende getrauwen ridder ende cancelier den heere van orbais ende van maleve -ende den anderen luden van onsen raide geordineert in onsen voirs. lande van -brabant ontbieden hier om ende bevelen den selven onsen cancellier ende -anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen die ghene die dair om -selen behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen tot verificatien -ende interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxacien vander -voirs. civylder beternissen inder manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien -gedaen ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende -betaelt zynde in handen van enigen van onsen rentmeesteren oft ontfangeren -dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene -tot onsen behoef zy onse drosset van brabant meyer van loeven amman van bruessel -schoutheten van antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvelle -ende van onsen walschen lande van brabant ende allen anderen onsen ambachteren -rechteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende den ambachteren -rechteren ende dieneren vanden smallen heeren inden selven onsen lande geseten -ende hueren stedehouderen nu zynde ende namaels wesende ende een yegelic van hen -alsoe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser onser voirs. gracien remissien -ende quyt scheldingen doen ende laten rastelic ende vredelic genyeten ende -gebruycken sonder hem dair tegen te doene oft te laten geschieden -aen zynen voirs. lijve leden oft goeden enigen hynder stoot oft letsel ter contrarien -mair soe verre die voirs. suppliant oft zyne voers. goeden nyet verbuert -zynde zyn oft waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft -gecommert zy die sonder vertreck ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot -volcomender ende geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende -des torconden hebben wy onsen segel hier aen doen hangen gegeven -in onser stad van bruessel inde maent van octobri int jaer ons -heeren duysent vyfhondert ende twee aldus ondergescreven -ende geteykent opte plycke by mynen heere den ertshertoge jo. de witte -gecollationeert ende bevonden concorderende -metten originale bij mij" -"kaerle ... doen te wetene allen tegenwoordigen ende toecomenden -dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de -weendt janss wylen woonende tot rymenam inhoudende hoe dat -hy suppliant des sondaeche xix daghen in julio anno xxxiiy lestleden -bynen den selven dorpe van rymenam als vrindt ofte maech -hadde geweest ter bruloft van eenen genoempt marcq de neve -alwaer goet chiere gemaect hebbende ende vindende ander -geselscap is mitten selven van daer gegaen des achternoens -totten huyse van martene clemens aldaer hy verdroncken -heeft omtrent eenen halven braspenninck ende van daer -scheydende ende commende ter straten vuyte soe is hy -van daer geleydt geweest ten huyse van gheerde lankens -daer hy oyck eens oft tweemael dronk twelck hem -geschoncken wert ende rakende in den avonde de clocke -hebbende omtrent acht uren ende was den tyt vander -sonnen onderganck soe heeft hem de voirnoemden suppliant gestelt -opden wech omme naer huys te gaene ende alzoe zynen -wech was liggende voorby de duere daermen de voirs. -bruloft gehouden hadde soe heeft hy suppliant aldaer voer de -selve duere omden staende den voirs. brudegom den welcken -hy aenriep vragende oft hy hem noch eens te drincken gheven -woude daer op deselve brudegom antwoerdende zeyde ja -ick ende comende nae hem toe heeft hem vriendelyck -genomen mitten arme omme int bruloft huys te leydene -ende dat doende al eer zy ten voischreven huyse bynnen waren -zoe eest gebuert dat een genoempt jan verhaigen al$ cogge? -dit siende is daer toe gecomen hebbende een jonck kindt op -zynen arme ende heeft geseght denoterende den voirs. suppliant -waer gade ghy pockaert dewelcke woerden hoorende -deselve suppliant es tot gramscapen genegen ende gevallen -geweest temeer want hy de selve ende veel meer andere -diergelycke scimpighe oft spottighe woorden vanden voirnoemden -jannen verhagen dicwils tot verscheydenen plaetsenende -in diversschen geselscapen hadde moeten hooren zeggende -dese oft diergelycke woerden wa jan dits doch allen den dach -te doene ick en wils van v nyet meer horen/ ick soude v -een vuyst in v aengesicht oft op v bachuys lappen waerop -de voirgenoemden jan verhagen persevererende in zynen voirs. geckene -zeyde ghy en sout sonder raken nyet ende metten selven -den voirs. suppliant inne comende den welcken de voirs. -brudegom alnoch met zynen rechten arme hadde als boven -heeft de selve suppliant mit zynder slincken handt getrocken -van zyn hengere dien hy aen hadde eenen opstekere ende -mitten selven naden voirs. iannen steeckende tvoirschreven zyn -kindt al noch op zynen arme hebbende als voeren heeft hem -daermede terstont onersienlyck geraect ende een -quetsure gegeven zonder meer van voere omtrent zyn rechte -schoudere vander welcker hy corts daernae is gecomen van -levende lyfve ter doot dwelck hem suppliant vuyt gronde -zyns herten zeer leet is ende hoe wel tvoirs. feyt -onnoeselyck? toegecomen? es gelyck voirs. staet vuyt eender -cleynder quetsuren ende by quader fortuynen : gemerct de -voirs. suppliant alsoeven seggen soude in in vaster sneden was -ghelyck voirs. ... ende de voirs. jan verhaehen alsoe hem -wel hadde moghen ontgaen indient hem gelieft hadde -hebbende nyetmin boven dien partyen geinteresseerde -ghecontenteert en soude nochtans deselve suppliant -ontsierde rigeur van iusticien hem nyet dorren houden -bynnen onsen lande van brabant ende anderen onsen landen -ende heerlicheyden tn zij dat hem hierop onse gracie -ende genade verleent worde alzoe hy zeght ons -daerome oitmoedelyck biddende soe eest dat? -de saken voirscreven onerghemerct $$ den voirs. jan -de weendt suppliant genegen wesende tzynder bede ende -begeerte ende willende in dit stuck gratie -ende ghenade prefereren voir rigeur van iusticien -zunderlinghe ter eeren ende renercie? van desen heyligen -goeden tegewoidigen vrydach hebben inden gevalle -als boven quytgescolden ende gheremitteert quytscelden -ende remitteren vuyt sunderlinghe gracie midts dese -t..eyt ende manslach boven geroert mitgaders alle -peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle -daer inne hy ter cansen van dien met des$$ aencleeff -misdaen ende misbruyckt mach hebben iegensons ende -iusticie ende hebben hem als hier aff wederghestelt -ende gerestitueert stellen weder ende restitueren -tot zynder goeder fame ende name in ons voirs. lande -van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -mitgaders tot synen onverbuerden goeden indien hy eenige -heeft alsoe hy was voer de toecomste vanden voirscreven -manslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende -$$ onsen procureur generael van brabant ende allen anderen -onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen en zyn / satisfactie -ende betrinhe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde -partyen inien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toestaet -$$lyck alleenlyck behoudelyck dat den voirn. suppliant -gehouden wordt tselve feyt iegens ons te beteren oyck$$.llyck -$$ tgelentgheyt vanden feyte ende faculteyt van zynen goeden -ende te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van -iusticien indien hierome eenighe gedaen ende naergevolght -zyn de ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven -ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen reade -in brabant die wy daer toe comitteren/ ontbieden -daerome ende bevelen den selven van onsen raede in brabant -dat voer hen geroepen die ghene dier behoiren geroepen te -zyne en procederen wel ende duechdelyck tot verifficatie -ende intermement? van desen ende tot taxacie ende -arbitrescepe vander amende $$ ende costen van iusticien -voirscreven/ enda dat gedaen ende de voirs. amende ... -getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger -diet behooren sal / dewelcke gehouden werdt daer aff -ontfanck te maken bewys ende reliqua te doene tot onsen -proffyte metten anderen pe$ afkorting? van zynen ontfanck/ zy en? onsen -drossaert van brabant/ meyer van loeven amptman -van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche? -ende allen anderen onsenende der smaelre heeren ende van -onsen vasallen rechteren insticieren ende officieren ons -voirs. lants van brabant / doen laeten ende gedoeghen -den voirn. jan de weerdt suppliant van dese onse gracie -remissie quytsceldinghe ende pardoene ende van al den -inhouden van desen inder voegen ende manieren vooren -verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in -toecomende tyden aen lyff noch goet eenich hinder -letsel oft moeyenisse ter contrarien. maer by alsoe -synde daeromme gevanghen becommert oft belet waeren -dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende sonder -vertreck tot gheheelder $$ want -ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende ghestadich blyve teenwighen daghen soe -hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck -in anderen zaken ons regt een eeneyghelyck? tsyne in -allen dhegenen in onser stadt van bruessele opden -heylighen vrydach inde maent van maarte int jaer -ons heeren duysent vyfhondert vierendertigh / van ons. -keyserycke sxv.. ende van onsen rycken van -spaengien van beyden .... ende anderen txvy.../ -aldus stont ghescreven opde plycke byden -keyser in zyn rade ende gheteekent .. -.... / visa? / ... -gecollacioneert tegen... -d originale brieve by my" -"phelippe etc scavoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu -lhumble supplication et requeste de jehan jannez de willery charge -de femme et sept enfans contenant comme non obstant que ledit supplliant -a toujiours este a bonne fame et renommee sans oucques avoir mesprins -en faict chose meritante correction justicielle si est toutteffois -advenir que le suppiant estant au jour de pentecostes lan xvc -soixante quatre sorty de leglise de sprimont pays de lembourg -ou il avoit ony les vespres que jannin filz dudict suppliant a eu -debat et question contre feu urhain dongnies mayeur dudict lieu -et ce a cause que ledict mayeur a tort vouloit tenir a soy la vache dudict -suppliant soubz vinbre que ledict suppliant auroit este cautionaire pour -les despens en la cause de feu euvraert de la marche contre jehan -jehan et wery vilain son beaufilz en quelle cause toutesfois le suppliant -nestoit pleisge mais damoiseau laures de la marche et aussi -a cause que le predecent jour ledict mayeur avoit faict tuer le -veau procedant de ladite vache sans le sceu ou ladvertissement dudict suppliant -et contre lordonnance du pays non obstant quil estoit par paye -de ce a quoy le suppliantpar la recharge des eschevins de -lembourg estoit condempnes et a raison desquelz $$prendaiz despens -ledict mayeur avoit pa$$ ladicte vache dont pour la restitution -dicelle ilz estoient en proces tellement que ledict janny ne pouvant -souffrir le tort que ledict mayeur avoit faict audict suppliant son -pere est alors si avant entre en querelle que apres aucuns propos -ait avalle son espieu quil avoit en la main contre ledict mayeur -faisant la mine de le vouloir frapper lequel espieu ledict -mayeur incontinent empoignoit tellement que ledict jamin ne sen -pouvoit aider a raison de quoy ledict jamin tira son poingnart -pour en sticher ledict mayeur ce que ledict mayeur voyant -sest recule et en reculant tomba par terre ce que voyant -remacq de damery jehan filz loys de sprimont et aultres -sont courruz envers ledict jamin et le$$ loint de tous -costez saysiz $$$ et tenu de sorte que luy estoit impossible -de nuyre ou approcher ledict mayeur si est il toutesfois que -le suppliant estant * sur une pierre et ayant paravant defendu -a son filz jamin de nentrer en querelle avecq ledict mayeur -voyant le mayeur a espee desgainnee assiste comme il sambloit -de noel de damery avecq ung espieu cousin germain dudict feu -mayeur craindant quil en frapperoit ou tueroit sondit filz est venu -son filz estant detenu vers ledit mayeur luy ayant donne parderiere -et sans parler ung coup sur la teste de son petit espieu qualors il -avoit sans quil scait si ledit mayeur estoit releve ou poent ou sil -se relevoit dont ledit mayeur a receu unne playe laquelle -estoit curable comme certain chirurgyn at relate telement que ledit -mayeur non seulement dudit coup mais pour la maladie laquelle long -temps paravant il avoit eu et mauvaise garde de ladite playe -dont lincision ausi na este faicte en temps du vendredy apres au grandt -regret et desplaisir dudit suppliant a termine vie par mort lequel -suppliant ait avecq partye interesse accorde et combien que aucuns -jour au paravant le suppliant par courroulx peut avoir dict parolles -injurieuses dudit mayeur mesmes quil se devroit garder de luy et -de son filz et quil rauroit sa vache fust dung roustelon dautie -avecq semblables parolles sy sen estoit le suppliant de ce de tout -repenty et considere que ledit debat et querelle na prins occasion -par le gre adveu et consentement dudit suppliant comme le tout est appareu -tant par tesmoingz produictz en la cause que ledit jamin son filz -est contres notre procureur general en brabant que le tesmoings de la -part dudit suppliant examinez au lieu de sprimont par certaines -commissaires par nous a ce petutez ledit suppliant nous a treshumblement -supplie et requiz quil nous pleust luy pardonner le faict et -mes$$ susdit avecq toutes amendes corporelles criminelles et a -ceste fin luy faire despescher noz lettres patentes ace part$$$ -pour ce il $$$ nous ses choses dessusdit considereez audict -jehan jemin de willery suppliant inclinans a sadite requeste et -luy veullans en ce preferer grace et misericorde a rigeur de -justice a nous au cas susdit quicte remis et pardonne quictons -pardonnons et remectons et pardonnons de grace especials par cestes -le cas et homicide dessudit avecq toute paine et amande corporelle -et criminelle en quoy pour cause et occasion diceluy cas il -a ou peult avoir mesprins ou estre encouru envers nous et justice -et lavons quant a ce restitue et restituons par cestes a ces -bonne fame et renomme en notredit pays de brabant et doultremere -et par tout ailleurs et a ces biens non confisquez saucuns en ya -ainsi quil estoit avant ladvenue dudit cas imposant sur ce silence -parpetuel a notre procureur generael a notre drossart de lembourg -et a tous aultres nos juqticiers et officiers quelzconques et aussi -a ceulx de nos vassaulx satisfaction preallablement et avant toute -$$$ faicte a la partie interessee se faicte nest et elle $$$ -civilement tant seulement pour veu que ledit suppliant sera tenu de amander -in de marge: v$ soit respondu par la -$ $ des $$ loix -ledit cas envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte -de ses biens et aussi de payer les fraiz et mises de justice -le tout a larbitraige et tauxation de noz aimez et feaulx les -chancelliers et gens de notre conseil en brabant que commectons -a ce si mandons et commendons a nosdits chancelliers et aultres -de notredit conseil que appeler ceulx qui pour ce feront a -appeler iiz procedent bien et devemment a la verification et interinement -de ces presentes et a larbetraige et tauxation de ladite amande -fraiz et mises de justice tauxez moderez et payer ladite aussi -que ainsi il appartiendra lequel interinement ledit suppliant -sera tenu de requerir et soy presenter en personne en notredit -conseil endedens six mois prochainement venans et ce faict -et ladite amande civile fraiz et mises de justice tauxes -moiderez et payez la$ et ainsy quil appartiendra ilz et -tous aultres nous justiciers etofficiers et aussy ceulx de -noz vassaulx facent souffrent et laisent ledit supplient de -notre presennte grace remission et pardon selon et par la forme -et maniere que dict est paisiblement plainement et parpetuellement -joyer et user sans en ce luy faire mectre ou donner ne souffrir -estre faict mis ou donne ores ne pour le temps advenir en -corps ne en biens quelque destourbier ou empeschement au contraire -a nis se son corps ou aucuns desesdits biens non confisquez estoient -ou sont pource prins arrestez ou empeschez les mectent ou -facent mectre inconinent et sans delay a plaine delivrance -car ainsi nous plaist il et affin que ce soit chose -ferme et estable a tousiours nous avons faict mectre notre seel -a ces presentes saulf en aultres choses notre droict et -lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles au -mois de mars lan de grace mil cincq cens soixante sept avant -pasques de noz regnes de espaignes sicille $ le xiij et $$$ de -naples le xve sur la plicque estoit escript par le roy en -son conseil soubsigne witte visa" -"philippe etc. savoir faison a tous presents et advenir nous avoir -receu lhumble supplication de maitre gilles le chesne demourant -a villers le parwyn contenant que pour assopir certains -differens et questions esmendeez entre ledit supliant et feu philippes -guyot, parties sen avoient soubmis a l arbitraige daulcuns -gens de bien qui suyvant icelle submission en ont depuis -esmologue leur sentence arbitraire et combien que ledit philippe -guyot se debvroit avoir tenu content de ladite sentence sans -au supliant avoir faict aulcune foulle force violence ce -nonobstant ayant ledit feu philippe guyot sur la feste de la -sainte magdaleine dernierement passee trouve le supliant -passant son chemin pour aller a sa maison sur les rues -devant la cense ou que ledit philippe demouroit luy dit -plusieurs atroces iniurieuses parolles et luy donna quant a -quant ung vilain coup de poing et se retirant incontinent -dedans ladite cense sortit incontinent apres avecq une dernyere -picque courrant en grand fureur apres ledit supliant en lune -main et en laultre une pierre laquelle il jetta sur -lestommach du supliant de sorte que estant ledit supliant par -i ce constrainct de se mettre a juste et necessaire desfence -leva de terre ladite pierre et la jettant contre ledit philippe -lattaint au front et le blessant quelcque peu et eust ledit -philippe au mesme instant perche ledit supliant tout oultre et tue -sur la place en cas que par intercession daulcuns il neust -este empesche et comme la blessure dudit philippe estoit de -fort petite importance et entierement curable ne laissa ledit -philippe a cause dicelle continuer son labeur ny de boire ny de -manger a laccoustume, mesmes de frequenter et hanter -les tavernes courir saulter et suyvre le compaignon ne se -plaindant oncques dicelle blessure, comme aussy pour la -tante petite importance dicelle il navoit occasion de se -plaindre ains quelzques jours apres comme ledit philippe -ne cessa de sa vye irriglee seroit advenu que le mal du -coste et pleurisie luy surprins, dont parapres il est -decede de ce monde et combien que selon ladvis des maistres -es droictz, mesmes suyvant certaines informations sur ce -tenues il seroit tout notoire que le supliant nest culpable -de ladite mort joinct quil a faict paix a partie interessee -ce nonobstant comme le coup de ladite pierre joinct la -devantdite nonchalance dudit defunct ladite maladie en -pourroit avoir prins en luy son origine a la mort et -que partant aulcuns noz officiers ou des aultres particuliers -luy pourroient par cy apres donner quelcque fascherie soubz -pretext que le supliant auroit quelcque coulpe en icelle -il nous a treshumblement suplie et requiz luy vouloir pardonner -ledit faict et sur ce luy faire despescher noz lettres patentes -de remission en tel cas pertinentes pource est il que -nous les choses dessusdites considerees et sur icelles eu ladvis de -noz bien aimez les mayeur et eschevins dudit villers le parwyn -audit maitre gilles le chaisne supliant inclinans a sadite supplication -et requeste et luy veullans en ceste partie grace et misericorde -preferer a rigeur de justice avons au cas susdit quicte remis et -pardonne quictons remettons et pardonnons de grace especialle -par ces presentes le cas et homicide dessus declaire ensamble -toutes paines amendes et offences corporelle et criminelle -enquoy pour et a raison dudit cas et homicide es circumptances -et dependences, il a et peult avoir mesprins offence et -estre encourru envers nous et justice, lequel quant a ce -avons remis et restitue mettons et restituons a ses bons -noin et fame en notre pays et duce de brabant lembourg -et oultremeuze et en tous aultres noz pays terres et seigneuries -et a ses biens non confisquez sanlcuns en y a tout ainsy -et par la forme et maniere quil estoit auparavant -ladvenue dudit cas et homicide imposant surce silence -perpetuel a notre procureur general et a tous aultres noz -* justiciers officiers et subiectz quelzconcques satisfaction -toutesfois faicte a partie interessee premierement et avant -tout oeuvre si faicte nest et elle y chiet civiliement -tant seulement pourveu que ledit supliant sera tenu amender -ledit cas envers nous aussy civilement selon lexigence -diceluy la faculte de ses biens et la forme de noz ordonnances -surce faictes et enoultre de refundre et payer les fraiz -mises et despens de justice, sanlcuns en ont este pource -faictz le tout a larbitraige et taxation de noz ames -et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant -que commettons a ce dausquelz mandons que appellez -pardevant eulx tous ceulx et celles qui pource feront -a appeller ilz procedent bien et deuement a la veriffication -et interinement de ces presentes, selon leur forme et teneur -et a la taxation desdits frais et despens de justice et aussy -de ladite amende civile lequel interinement ledit supliant -sera tenu requerir et poursuyr pardevant lesdits de notre -conseil en brabant endeans six mois prochainement venans -apres la date de ces presentes, a paine de perdre le fruyt -et effect dicelles ce faict lesdits despens deuement -payez et ladite amende civile tauxee et payee es mains de -notre receveur des exploix ou aultres noz officiers quil -appertiendra, et qui sera tenu den faire recepte et tenir -compte a notre prouffit avecq aultres deniers de sa charge -et entremise ilz et tous aultres noz justiciers, officiers, -* soit de lamende civile -a tauxer quie et payer -es mains du receveur -des exploix fait recepte -et respondu au prouffit -de sa majeste paricelluy receveur -des exploix -et subiectz presents et advenir cuy ce regardera, leurs lieuxtenans -et chacun deulx endroict soy et sicomme a luy appertiendra -facent soeuffrent et laissent ledit supliant de ceste notre grace -remission et pardon et de tout le contenu en cesdites presentes selon -et par la forme et maniere que dict est plainement, paisiblement -et perpetuellement joyr et user. sans en ce luy faire mettre -ou donner, ne souffrir estre faict mis ou donne ores ny au -temps advenir en corps ny en biens aulcun arrest destourbier -ny empeschement au contraire ains si son corps ou aulcuns -de sesdits biens sont ou estoient cy apres pource prins saisiz ou -arrestez ou aultrement empeschez les mettent ou facent -mettre incontinent et sans dilay a plaine et entiere delivrance -car ainsy nous plaist il nonobstant que le cas cy dessus -declaire ne soit encoires sur a$$e et a fin que ce soit chose -ferme et stable a tousiours nous avons faict mettre nostre -seel a ces presentes. saulf en aultres choses notre droict et -laultruy en toutes donne en notre ville de bruxelles au -mois de mars lan de grace mil cincq cens soixange quatorze -avant pasques de noz regnes, assavoir des espaignes sicille roy -le xxe. et de naples le xxije ainsy soubscript sur le ply -par le roy en son conseil et signe mesdach -collationnee aux lettres originalles. -par moy -vanden houte $" -"philippes etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende -toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie -van nicolas crop temmerman belast met wyf ende zeven -kinderen inhoudende hoe dat op den vierde meye xvc twee ende -tzeventich hy suppleant met zekere personen wesende ten -huyse van malin vande schals tavernier inde prochie van -ghids onder wynendale, zoo heeft de selve malin questie -souckende, hem supliant aengeseyt dat hy aen hadde zyn -wyfs halscleet, daerop hy suppliant zeyde by uwen paeyse -ick en doe open treckende zyn weetrock ende toochde -de contrarien van dyer twelck den voirn. malin ziende -zeyde wat pestilentie hoe zie ick alsoe ende nyetmin -voirts questie souckende heeft geseyte tot eenen wouter -caeckaert indien claes denoterende hem suppliant ende ick -vochten wyen zoudte ghy helpen, daerop de zelve wouter -antwoirde ick zoude claes helpen, endenhy supplient alle tselve -patientich verdragende seide hy malin sints dien egheen occasu -van querellen crygende, heeft nochtans anderwarf zyn -proposte geaddresseert aen hem suppliant met spitige woirden -ende geseyde wat pestilentie, ghy hebte de gegheelen dach -geloopen rontomme myn huys hem supplient in proprieteyt -toebehoirende ick hebber meer aene dan ghy doet, willende -infereren dat tzelve huys zeer belast was, daerop -hy supliant gracelyck antwoirdende zeyde hebt ghy meer -daeraen bewaert wel, den cortsten dach es lanckt genouch -van eens mans aermoede ofte leedt te verwytene ofte -diergelycke woirden, mits welcken den voirn malin zeyde ten -oneerlycxten doet uwe moedere ick soude u naer u vleesch -steken steckende mitsdien met eenen snydere zeere vi$$eeselve -naer hem suppliant, twelcke ziende janneken die huysvrouwe vande voirn. malin -met assistentie van eenige heeft hem uuyter camer gesteken -ende corts daernaer es met grooten furie wederomme inden -camer gecommen met eenen blooten snydere , daermede hy hem -suppliant een steke gegeven heeft in zyn een ooghe, die vande -selven steke uuyte ende verloren es vallende hy suppliant -mits dien ter eerden , ende alzoe de voirn malin even aerch -bleeft stekende, hij supliant op geraeckt zynde, heeft hem -geweert met eenen snyder, ende den zelven malin gegeven zestien -quetsueren, danof hy in corten tyde ghenesen wierdt, nyetmin -alzoe int zelve conflicte present ende tusschen beeder was -tvoirn. janneken, heeft in haer schoudere een wonde gecregen -daerof zy terstont overleden es, twelcke wonde zy voer -haer overlyden hem supliant geimputeert heeft, danof hy nochtans -gheene zekertheyt en weet als duer dabondantie vanden bloede -vloyende uuyt zyn uuytgesteken ooghe ende continuelle invasie -vande voirn. malin zoe verturbeert ende van allen jugemente -geprimeert wesende, dat hem nyet mogelick en was zyn deffentie -by maen oft discretie te connen doene twelck over zulcx -by grooten ongelucke ende fortune zoude moeten zyn geschiet -aenden persoen van tvoirs. janneken ter cause vanden welcken -hy suppliant hem zedert geghouden heeft in abstracte plaetsen -tot zyne verdriete ende desolatie van zyne huysvrauwe ende -zeven kinderen gheen goet hebbende dat hy met zynen zueren -aerbeyt heeft connen winnen ende hoewel hy anderssins -es van goede naeme ende fame, ende paeys gemaect heeft -met de gheinteresseerde partye en zoude nyet vrielick -dorren hanteren noch converseren binnen onsen lande alsoe -hy zeght zonder onsr gracie omme de welcke hy ons zeer -oitmoedelyck ghebeden heeft soe eist dat wy de -zaeken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis -van onsen lieven beminden bailliu burchmeesters ende schepenen van -wynendale, den voirs. nicolas crop suppliant genegen wesende -tzynder voirs bede ende supplicatie ende hem willende in -dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur ende -strangheyt van justicien hebben inden gevalle alsboven -vergeven quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden -quyte ende remitteren uuyt onse s$$derlinge gracie by desen -tfeyt ende manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne -ende boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause -van dyen $$$ diesser aencleeft tegens ons ende justicie -misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff -wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende -naeme in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaenderen -ende allen anderen onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne -ongeconfiskeerde goeden indien hy eenige heeft alsoe hy -was voerde toecompste vande manslach voirs., imponerende -hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur -general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie -zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden -voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre -die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet -civilick alleenelick behoudelyck dat de voirs supliant gehouden -wort tvoirs feyte ende manslach jegens ons oick civilick -te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt -van zyne goede ende onse ordinancien daerop gemaect ende -boven dien te betaelen die redelycke costen van justicie -indien eenige ter causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige -ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president -ende luyden van onsen rade in vlaenderen die wy daertoe committeren, -ontbiedende daeromme ende bevelen den voirs. van onsen rade in vlaenderen -dat voir hen geroupen de ghene dier behoiren gerroupen te zyne zy -procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente -van desen naer haer vorme ende inhouden, ende ter arbitraige -ende tauxatie vander amende civile ende costen van justicie -voirs. twelcke interinemente de selve supliant sal gehouden -zyn te vervolgen voer de voors. van onsen rade binnen zesse -maenden naestcommendeop peyne te verliesen deffect van desen -ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ende -betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfangers diet -behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te maeken rekeninge -bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten -andere penningen van zynen ontfanghe zy onse souverain bailliu -van vlaenderen, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegewoirdige -ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck -van hen die dit aengaen zal, doen laeten ende gedoogen -den voirs supliant van onse jegewoirdige gracie ende remissie -quyt scheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren -voirs. rustelick vredelick ende eeuwelick genyeten -ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien -nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden -eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer -indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisceerde goeden -daeromme gevangen becommert belet oft gearresteert waeren -dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck -tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe -gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich -blyve ten eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel -hiernaer doen hangen behoudelick in andere zaken ons -rechte ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in -onser stadt van brussele inde maent van november -int jaer onssheeren duyssent vyfhondert ende -dryentzeventich van onsen rycken etc. opden ply -stont gescreven byden coninck in zynen rade ende -geteeckent j delatorre" -"kaerle etc. ic doen te wetene allen lieden iegenwoirdich ende -toecommende dat wij ontfaen hebben de oitmoedige suppliatie van -peter van cockelberghe, inhoudende hoe dat wouter van cockelnberghe -broeder van den suppliant hier voortijts in alle duecht ende eerbaerheyt -gevrijt ende gevolcht heeft eene eerbare jonge dochter aldoe -oudt zeventhien jaren oft daeromtrent, wonende tot hombeke -genaempt peternelle van wuluwe, alsnu huysvrouwe vanden -voirschreven wouter, vader noch moeder hebbende zulcx dat zij malcanderen -lief hadden, zoe dat om malcanderen te trouwen ende de voirschreven -wouter verstaen hebbende dat de vrienden vander selve peternelle -genegen waren haer te geven eenen anderen man, heeft tselve -haer te kennen gegeven haer vragende of tselve wel haer -meyninge was, waerop zij seyde dat neen ende dat zij dien -nimmermeer nemen en soude ende mits dien ende diergelijcke -woorden die zij onderlinghe hadden de voirschreven wouter bemerckende -dat de voirschreven peternelle goede jonst tot hem drouch heeft -haer geseyt indien ick wiste dat uwen wille zulck ware -ick zoude u nemen ende met mij leyden, waer mede zij als doen -wert lachende ende colarierende dair inne genouch consent -gevende zoe hem dochte. ende ten eynde zoe zette zij hem dach -te commen tot hueren huyse up den lesten heyligen paeschdach -xvc twintich lestleden. ende achtervolgende dien de voirschreven wouter -zorge dragende te voldoen ten seggen vander voirschreven peternelle is -ten selven dage binnen zonneschine gecommen metten suppliante -mitgaders hennen steelman, dierick eertbrugge, jacob camerlinck, -jan van breedonck ende jacob van oistenrijck, te huyse daer de -selve peternelle met huere moye wonende was ende de selve -wouter commende binnen den huyse, heeft aldaer gevonden de -selve peternelle, hebbende een jonck kint op hueren schoot haer -vragende met zoete woorden oft haer beliefte ware met hem te -gaen drincken, waerop de moye vander voirschreven peternelle, daer -tegenwoirdich zijnde, seyde dat zij vuyten huyse niet gaen en -zoude. met dien zoe sijn de suppliant ende die voirnnoemde andere gesellen -complicen oick binnen den huyse gecommen des onder andere de -voirschreven jan van breedonck nam zoetelick de voirschreven peternelle metten -arme haer seggende staet op ghij moet mede gaen, waerop zij -antworde ziende huere voirschreven moye, ikck en sal nyet mede gaen -zoe dat de voirschreven jacop camerlinck nam haer tkint van den schoye -ende zettet neder op den vloer, ende nam se metten anderen arm ende -leyde se soe buyten den huyse, dwelck merckende de selve peternelle -seyde waer sult ghij mij leyden en hebbick hier geen vrienden -soe dat zij creet ende weende, ende mits desen soe hebben -zommige vrouwen de voirschreven peternelle willen houden, maer een -van den voirschreven complicen oft gesellen ontrack haer die handt ende -commende alsoe buyten den huyse, soe es gecommen de oom van der -selver peternelle seggende gesellen siet wat ghij doet ende zijn -also voirts wech gegaen belettende de zommige van henlieden dat men -hen nyet en volchde ende zonderlinghe de voirschreven jacop van oistenrijck -de welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schauwer ziende -dat de oom der voirschreven peternelle henlieden volchde, heeft de zelve -boge genomen in deen hant ende een pijl in dander, zeggende -blijft achter ick raet u voor tbeste, of ick doen u achter blijven -ende oick alsoe de moeye vander zelve peternelle ende andere -vrouwezn altijts volgen wilden, zoe seydt oick een van der voirschreven -gesellen tot henlieden blijft achter of ick sal u smijten ende mits -desen mach wesen dat een van den voirschreven vrouwen metten -platte van eender pycken geslagen was, heeft oick een van den -selven gesellen metten stocke van der pycke geslegen omtrent den -rugge van eenen geselle die hen volchde ende zijn ten lesten zoe -voirt gegaen sonder yemant te grieven toen huyse van willem -van wueluwe des voirschreven peternelle oom aldaer zij twee oft -drie potten biers gedroncken hebben ende alsoe een van den -gesellen een pot nam ende een dronck brochte, der selver peternelle -soe heeft zij dat gewacht ende den pot nemende heeft voirts den -voirschreven wouter cockelberghe, hueren vrijer, gebracht ende alsoe zij -hoorden dat zommige vrienden haer volchden zou zijn zij tsamen -gewillichlick vuyt den huyse gegaen ende de selve peternelle sonder -in huer voirschreven ooms huys eenen mesbaer te maken heeft buyten -wesende ende hoorende dat huere vrienden riepen waer zijdij -nelle, geseyt totten voirschreven wouter, haeren vrijer, gaende samender -handt sonder te antwordn op troupen van hueren vrienden, laet -ons gaen dat zij ons niet en vinden, ende liepen alsooe malcanderen -bij der handt houdende voor bij gielis bessems in de straete gelijck -oft zij man ende wijf geweest hadden ende zijn alsoe tsamen -gegaen, eerst nae raemdonck ten huyse van een goeden eerbaren -man genaempt willem zellekens, aldaer zij ontboden hebben -den prochiaen, in meyninge malcanderen te ondertrouwene, maer -hij en wasd nyet thuys. ende nae dien betaelt hebbende der -weerdinnen zijn tsamen voirtgegaen tot inde prochie van -maeldere, aldaer zij oock ontboden hebben den prochiaen maer alsoe -hij niet thuys en was, es daer gecommen een cappellaen de welcke -dat niet en dorste doen overmits dat zij van dier prochie niet -en waren. ende mits dien naer goede chiere aldaer gedaen -hebbende tot tsandersachs zoe zij zij tsamen voirts gegaen tot -inde prochie van puers, daer de voirschreven peternelle bij hueren wille -ende daer toe oick ontboden den prochiaen die mem excuseerde -te commen zeggende dat hij tsanderdachs geerne commen soude waer van -de voirschreven wouter ende peternelle des droeve wesende, braken tsamen -eenen penninck ende aelck van hen beyden nemende een stuck -herbben malcanderen hunne kerstelick trouwe gegeven ende daerop -zij zij gewillich tsamen gaen slapen. ende in teeken van dien -soe heeft de selve peternele daeraf verleden een instrument. -ende hoe wel dat de voirschreven peternelle tot menigen stonden ende in -presencie van goede mannen geseyt ende vercalert heeft dat zij den -voirschreven wouter voor hueren amn hilt, ende dat huer niet letten -was tgene dat zij gedaen hadde, maer waere dat zij dat te doen -hadde zij zoudt noch doen. nietmin de voirnoemde suppliant duchtende rigteren -van justicie en soude met niet dorren houden noch converseren -in onsen landen ende heerlicheyden, maer hem daer van moeten -absent houden tot zijne geheele verderfenisse ten zij dat onse -gracie ende genade hem hierop verleent en worde over dwelck -gemerct dat de voirschreven wouter ende zijn gesellen des van ons -verworven hebben onse opene brieven van remissie, hij ons zeer -oetmoedelick gebeden heeft, soe eyst dat wij de saken voirschreven -getruwen deen cancellier ende luden van onse rade in brabant -den voirnoemde peter van cockelberghe suppliant genegen wesende tot zijder -bede ende supplicatie ende willende hem in desen gracie ende genade -prefereren voir rigueur van justicie, zonderlinge ter eeren vander -bitter passie ons heeren jesu christi die hij leet voir ons allen op -sulcken dach als huyden, hebben inden gevalle als boven begerende -quytgescholden ende geremitteert, vergeven, schelden quyte ende remitteren -vuyt onse zonderlinge gracie bij desen onsen brieve tfact ende -messiven boven verclaert, mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle -ende criminelle, daer inne hij ter cause van dien met diesser -aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct -mach hebben, hem als te desen wederstellende ende restituerende -tot zijne goede fame ende name in onsen lande van brabant ende -anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zijn onverbuerden -goeden indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren -als hij was voor die toecompste vanden mesive voirschreven. -imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende smeken onsen procureur -generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende -officieren wie zij zijn. satiffactie ende beteringe yerst ende -alvoiren gedaen der geinteresseeerde partije in dien die niet -gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlick -behoudelick nochtans dat de voirnoemde suppliant gehouden sal wesen -tvoirnoemde fait ende messive tegens ons civilyck te beteren nae gelegenthijt -van den mesdaet ende faculteyt van sijnen goeden ende oick te betalen -ende opleggen de redelicken costen van justicien hier op gedaen ende -naegevolght ter taxacie ende arbiterscepe van onse voirschreven cancelier -ende luden van onsen voirschreven rade in brabant die wij daer toe -commiteren, ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen -rade in brabant dat voor henlieden geroupen de ghene die behoiren -geroupen te zijne, zij procedern wel ende deuchtelyck ter verificatie -ende interinvenieren van desen onsen iegenwoirdigen brieve nae huere -voirme ende inhouden ender ter taxatie ende arbiterscepe vander voirnoemde -civile boete ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven -civile boete getaxeert ende bij den voirschreven suppliant betaelt zijnde in -handen vanden genen van onsen rentmeesteren oft ontfangers dient -behouden sal, dit gehouden weert daervan ontfanck te maken -rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffijte metten -anderen penningen van zijnen ontfange. zij onsen drossaert van brabant -ende alleen anderen onsen rechteren, justicieren ende officieren mitgaders -van den smalre heere ons lants van brabant wien dit aengaen -oft aenroeren sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelick van -hen besondere soe hem toebehoiren sal, doen laten ende gedagen -den voirnoemde suppliant van dese onse remissie quytscheldinge ende -pardoene zoe ende inder manieren als boven rustelick, vredelick -ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, zonder hem te doen -noch te laten geschyen in lijve noch in goede eenich hinder -letsel oft moeynesse ter contrarien. maer indien zijn lijf of -eenige van zijn onverbuerden goeden waren daeromme gevangen -becommert oft gearresteert, dat zij die tersont stellen of doen stellen -tot volcommen dilvrance want ons alsoe gelieft. ende ten eynde -dat dit goet vaste ende gestadich blijve tot eeuwigen dage -soe hebbe, wij onsen zegel hier aen doen hangen. behoudelick -in anderen saken ons recht ende een yegelick tzijne in allen -degenen in onse stede van mechelen op ten goeden vrijdach inde -maent van maerte int jaer ons heeren duyst vijfhondert -ende twintich ende van onsen rijcken te weten vanden -roomschen ende hongrie etc tderde ende van spaengien etc tseste. -aldus stont gescreven onder opte plycke bij den keysere ende geteekent -du blioul, ende noch visa -gecollationeert ende bevonden taccorderen -metten originale" -"$ppel van pardon -kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen -zien saluyt wy hebben ontfanghen die oitmoedighe supplicatie -van coencken van kersbeke poorter onser stede van loevene -belast met wyf ende drye cleyn kinderkens inhoudende -hoe geleden is derthien jaren de suppliant mede ende by -gheweest hebbende inde steenstraete binnen der selver -stede ende uuyt dronckenscape verleyt wesende heeft helpen -worpen met steenen ende anderssins op een huys gestaen -op den hoeck vanden pensstraten aldaer ende voirts met -hellebaerden ende derghelycker wapenen de ghelaesen -vensteren de dueren ende oick andere vensteren vanden -zelven huyse om sticken stooten ende smyten ter causen -van welcken excessen de suppliant ghevlucht wesende -es by edicte ende publicatie voer die van loevene ghedachvaert -gheweest om hem te commen excuseren ende ontsculdighen -maer omdat hy noch procureur voer hem niet ghecompareert -en es soe es hy suppliant zoe verre tzelve hem aengaet -ter beternissen voirs. by openbaere publicatie ende uuytroepinghe -ter puyten by die van loeven voirs. geordonneert gheweest -te doene eenen wech te cypers ende aldaer te blivene jaer -ende dach ende hem aldaer porren ende buyten brabant te zyne -ten daghe voirn. vander voorn. uuytroepinghe met zonneschyne -ende dat op de verbuerte van zynen lyve alst breederblyct -byden tytle hier naer volghende van woorde te worde -uuyt dien willem beram coenken van kersbeke gorys gheylarts -pietere gherys thiecheldeckere pauwel ledertouwer nyelen -de vroede moldere ende peeterken van kersbeke hen grootelyck -mesdraghen hebben tegen de hooghe heerlycheyt ons genadichs heeren -ende desen zyne stadt rechte van dat onlancx leden omtrent -thien uren inden avont groote fortsse wille ende vrolenc$$ gedaen -ende bedreven hebben inde steenstraete aen ende op thuys staende -inde zelve straete op den hoeck vander penstraten aldaer -tzelve huys met hillebaerden worpende van steenen ende -anderssins de gelaze veynsteren van den zelven huyse ende -oick te doere ende andere veynsteren ontstucken geworpen ende -gesmeten zyn alze dat de ghene bynnen den voirs. huyse wesende -riepen mort mort daer aff de stadt met goeder orconden te -bynnen es ende daeromme ende om dat de voirs. persoonen -by hen selven oft by hueren procureurs tot hueren verantwoirden -souden hebben moegen comen soe verre zy hen hadden willen oft -comen ontschuldigen gedaight zyn geweest by edictie ende -publicatien gemerct eenich van hen hen hielden voer vluchtich etc. -om voer den rade vander stadt te compareren ende hueren processe -te zien ende aenhoiren aldaer zy noch nyemant van hueren weghe -gecompareert en zyn soe es den selven ter beternissen van des voirs. -es gesedt te doene te wetene den voirs. willeme beauram -coenkene van kersbeke goryse gheylaert ende peeteren gherys -dat zy ende elck van hen vieren doen sullen eenen wech in -cypers daer te blyven jaer ende dach ende van huer te porrene ende -buyten brabant te zyne desen dach met sonne schyne ende dit a$ -op de verbuerde van hueren lyve ende den voirs. nyelen de -vroede ende pauwelsse ledertouwere dat elck van hen oyck doen -sal eenen bedevaert in cypers derwaerts te porrene ende buyten -landts te zyne ende opte verbuerte als voeren ende dat elck vanden -voirs. persoonen soe verre hem aengaet schuldich zal zyn van -des voirs. es goede waerheyt te bringhene na deser stadt recht -ende al zonder verdrach ende dat de voirs. peeterken van -kersbeke sal ghestelt weerden inde byest poirte ende aldaer blint -een jaer lanc tot zynen cost ende dat hy na tjaer zyn costen sal moeten -betaelen eer hy ontslagen sal werdden ende daerentynden als -byder stadt gecorrigeert werdden ter ordinancie vander zelver stadt -rade publicatlyck coram schoenvorst villico graven baets burgmeester -blanckaert berge caverson scrab? january m anno xvc xyfft$ -brabant aldus onderghescvreven geextrakeert uuyt eenen der -wetlyck der stadt van lovenen auctentycke registre genoemt -tcorrectie boeck waer teghen tselve es gecollacioneert ende -bevonden daer mede van woerde te woerde concorderende by -my lambrecht joerdens der voirs. stadt secretaris op den iiie -juni anno xvc ende dertich ende gheteekent j loerdens overmid$ -welcken ban vreesende rigeur van justicie den voirs. suppliant -hem heeft gheabsenteert uuyt onser voirs. stede van lovene -ende lande van brabant ende en zoude inden zelven niet -dorren wederkeeren ten waere dat hem al eerst hier op -verleent werde onse gracie ons daer omme odmoedelick biddende -soe eerst dat wy de zaken voirscreven overgemerct den -voirs. coenken van kersbeke suppliant geneghen wesende -tzynder bede hebben inden ghevalle als boven incontempla$ -van onse blyde wedercomste in dese onse stede van loevene -lande ende hertochdom van brabant als ghecroont roomsch -keyser wedergeroupen gerappelleert ende te nyete gedaen -wederroupen rappeleren ende doen te nyete uuyt onse onse -zonderlinghe gracie midts desen den voirs. ban tot cypers mitgaders -alle procedueren deffaulten ende continnacien jeghens hem -ghegeven ende geprononcueert ter cause voirs. ende uuyt -onse meerder gracie hebben hem vergheven ende quytgescolden -vergeven ende scelden quyte den voirs. excessen ende mesusen -daer uuyt den zelven ban gesproken es ende oyck des voirs. -wech van cypers metgaders alle peynen ende bruecken -corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dien -met datter aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende -mesbruyct mach hebben hem wederstellende ende restituerende -tzyndergoede fame ende name in onse voirs. stede van loevene -ende lande van brabant ende in allen anderen onsen landen ende -heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy der -eenighe heeft gelyck ende in alder manieren hy was voor de -toecomste vanden zelven excessen ende delicten ende prononciatie -vanden zelven ban imponerende hier op een eeuwich zwyghen -onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen -justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende -beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen der gheinterresseerde partie -indien die noch niet gedaen en es ende daer eenighe toe staet -civilick allenlick behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden -werde de zelve excessen ende delicten teghens ons te beteren -civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaden ende faculteyt -van zynen goeden ende te betaelen die redelicke costen van -justicien daer omme gedaen ter tauxacie ende arbitragie van -onsen lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen -raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden -daer omme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant -dat voere hemlieden geroepen dieghene die daeromme behoiren -gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck -totten interinement ende verifficatie van desen ende totter -taxacien vande voirs. amende civile ende costen van justicie -dwelck ghedaen ende dezelve amende ende costen betaelt -zynde zy onsen drossaet van brabant meyere van loevenen -#sy hieraf -verantwordt byden -ontfanger vanden -exployten" -"kaerle etc onsen lieven ende getrouwen riddere heeren ieromme -vander noot cancellier ende den anderen luden van onsen raide in -brabant geordineert saluyt ende dilectie. wy hebben -onfangen die oitmoedige supplicatie van henricke loys -bogemakere in onser stadt van loeven inhoudende hoe dat -hy inde maent van meye int jair xvc negenthiene -lestleden heeft van ons vercregen onse oepene brieven van -remissien van zekeren dootslage by hem geperpetreert inden -persoen van wylen a$$de vander meeren welcke brieven -van remissien die suppliant versocht heeft gehadt -geinterineert te hebbene ende alsoe die suppliant -int vercrygen vanden voirs. onsen brieven van remissien -geomitteert heeft te kennen te gevene dat hy voirtyden noch -eenen dootslach geperpetreert hadde inden persoen van -wylen cornele van testelen dair af hy oick onse brieve -van remissien vercregen heeft inde maent van januario -inden iaire vyfthienhondert elfve lestgeleden ende -die selve doen interineren soe dat behoirde hoe wel -nochtans hy tselve nyet en heeft verswegen dan alleenlyc -wyt sympelheyden meynende dat van egheenen noode -en hadde geweest mits dat hy die voirs. onse andere -oepene brieven van remissien hadde geobtineert nietemin -beduchtende dat onder tdecssel van dien hem int interinement -van desen onsen opene brieven soude mogen gemaict -wordden * gere$icieert oft sureptys vercleert dwelck hem * tussenvoegsel, zie verder -soudet comen tot grooten achterdeele alsoe hy seeght -soe heeft hy ons oitmoedelyc gebeden hem te willen -verleenen onse oepene brieven van ampliatien waerom -soe eest dat wy desen aengesien u ontbieden ende bevelen -by desen dat soe verre u blycke van onsen voirs. voirgaenden -oepene brieven van remissien byden suppliant geobtineert -ende dat die oick geinterineert zyn als voire verclaert is -ghy in dien gevalle ten versuecke vanden suppliant -procedeert ende doet procederen totter verificatien ende -interinemente der voirs. onsen lester brieven van -remissien in alle der manieren ende gelyck ghy hadt -mogen doen in dien die suppliant vanden voirs. voirgande -dootslage ende brieven van remissie hadde te kennen -gegeven ende doen stellen in onse leste brieven van -remissie willende ende verclarende dat tselve -* swarich$ oft weyger ende dat zyn remissie soude mogen worden -verswigen den suppliant egheen preiudicie oft achterdeel -en drage ende soe verre des noet zy hebben hem -dat vergeven ende vuyt onser zunderlinger gracien dair -af gereleveert by desen want ons alsoe gelieft -gegeven in onser stadt van bruessele vierthien dagen -in meye int jair onss heeren duysent vyfhondert -ende twintich ende van den anderen castillien van -leon etc tvyfste. aldus stondt onder gescreven -byden coninck tuwer relatien ende gheteekent -h de hane -gecollacioneert ende bevonden accorderend -metten originale by my" -"remissie van dootslage -philips etc -doen te weten allen ende eenen yegelycken -tegewoirdige supplicatie van dionis robbens inhoudende hoe -dat des is geleden van inde maent van meye hy was -ter kermissen inden dorpe van nederhespen tot zyne vrienden -huyst aldaer comen is een geheeten henrick gemels int hem met -grootten woerden injurieerde seggende dat hy des zelve -jaere souden overleden zyn overvaren soudt hebben een kint ende dat -hy in lancx soe meer den selven suppliant injurieerde ende oic mede -den meyer van thieen ende die selve suppliant lantwyve af was -ende is ten lesten tot vele met goeden manieren gedaen dat die -selve suppliant is gegaen te winde weerts dair hy woenechtich is -die voirs. henrick hadde oic den selven suppliant willen met eenen -potte op zyn aensicht werpen alsoe hem geseight was onder -wegen thuysweerts gaende dat hoerende soe es die selve suppliant -wederom gekeert ende heeft vuyten paenhuys geroepen eenen -geheeten merten nagels ende hy sat en dranck ende heeft geseet -totten voors. merten ende hem geclaegcht soe dat die voors. -henrick gemels hem met grooten woerden geinjurieert hadde -ende eenen pot op zyn aensicht hadde willen worpen ende alsoe -es die voors. merten gegaen mitten voors. suppliant aene voirs. -henrick hem vragende oft hy by zyne woerden bleef die hy -geseght hadde die soudt jae doen antwoirde die voors. -merten ic soude ende moeten by zyn dair ghy hem slaen soudt -doen seyde die voors. henrick ja ende terstont nam hy den selven -merten met zyne boesemme soo dat die voors. henrick den selven -merten alle zyn hemde op schoerde dair nae gaf die voors. -merten den voirs. henrick die hem inne schoet eene placq in zyn -hooft metten cruyct van zyne daggen ende daer nae -schoet die voirs. henrick den voirs. merten noch eens jnne -daer de selve merten den voirs. henrick quetste inden -kuyt van zyne beene die zoo lange dair nae ter -bedde lach te weten eene tyt van vyf maenden dair van -de selve henrick van leve ter doot is gecomen ende overmits -dat de selve suppliant metten voirs. merten ghinck opten -kercken ende maecte hem vluchtich soe heeft die -selve suppliant anxt oft hy hier inne mochte hebben -mesdaen hoe wel dese suppliant nooyt place noch stoot -en gaf. ter van soe van welcken feyte ende mesuse -die voirs. suppliant vreesen strangheit ende riguer van -justicien hy hem met en soude dorren houden heden -noch v$kten in onse lande van brabant ende meyeren -van thienen voirs. mair hem moeten absenteren ende -souden in vremde landen ende contraien in grooter armoede -ende hartmichende by alsoe hem onse gratie ende ontfermichticheyt -in desen nyet vuyt gereyct en naer alsoe hy seet -ons daer om oitmoedelick bidden soe eest dat van -desen aengtsen compassie ende medelyden hebben metten -voirs. suppiant willen hem in desen gratie ende ontfermihticheyt -gedaen werdden tegen riguer ende strangheit van -justicien besundere te desen male dat wy onse -yerste ende nyeuwe tucompst oft in onser stadt van -thienen gedaen hebben comende vuyt onser reysen -van spaeignien hebben den selven suppliant in gevalle -als boven quyt geschonden ende vergheven scelden quyte -ende vergheven vuyt zundelinger gratien mits desen het -feyt ende mesusen voerscreven mitgaders alle penen ende -amenden corporeele ende criminele dair jinnt hy hem -tegen ons ende justicie vuyt saken voirs. misgrepen -ende mesbruyct moegt hebben ende hebben hem -als van famen ende name tot onse lande van brabant -meneren van thienen voergenoemd ende tot zyne goeden nyet -geconfisqueert noch verbuert zynde op datter enige zyn -gelijckerwijs ende in alle der manieren zy naeren toe die -geschiedenisse vanden voirs. ongevalle imponeren hier op een eewich -geswych onsen procureur generaal ende allen anderen onse ende der -smaelre heeren officieren ende justicien ine voirs. onse landen -van brabant geseten satisfactie ende beternisse civile yerst -ende voer al gedaen zyn der partyen getuterisseert by alsoo -enige dair tot staet ende dat nyet gedaen en zy ende -besondelick dat dit voirs. suppliant ons oic gehouden syn sal -civile beternisse te doende nae die faculteyt van syne persoonen -ende goeden ter arbitragien ende taxatien van onse heren -ende getrouwen cancellier ende luyden van onse raede in brabant -die wy daer toe gecommiteert hebben ende committeren by dese -ontbieden hier om ende in brabant dat voere hen -geroepen die ghene die dair om behoeren geroepen te zyn -zy procederen ende doen procederen wel ende drustelic totter -verificatien ende jnterinnemente van desen ende totter arbitragien -ende taxatien vanden voirs. amenden civile soe dat behoeren -sal ende dat gedaen ende die voirs. amende civile -getaxeert ende betaelt zyn tonsen rentmetste die dat -behoert die ende af schuldich sal zyn tonsen profyte rekenen -ende bewys te doen zy onse drosset van brabant -meneren van loeven ende van thienen ende alle andere -onse officieren rechteren ende dieneren hier stedehouderen -ende elck van hen dien dat aengaen mach doen ende laten -den voirs. suppliant van desen onsen tegewoirdiger gratien -ende remissen inder manieren voirschr. restelic ende vredelic -genyeten ende gebruycken sonder hem daer tegen te doent -noch te laten geschieden nu oft toecomende tydt aen synen -live leden oft goeden enigen hynder arrest stoot oft belet -ter contrarien maer by alsoo hy oft zyne voirs. goeden -dairom gevangen aengetast oft gearresteert wesen -zy die terstondt ende sonder vertreck ontslaen doch ende laten -ontslaen ende stellen tot volcomender delivreren ende -ten eynde dat dit vast ende gestadich blive teeuwigen -daigen. zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen -behouden ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen -yegelycken des zyns gegeven in onser voors. stadt van -thienen opten viien dach van november int jair -ons heren duysent vijfhondert ende drie -aldus ondergeschrevene opte plycke en myne heer -den ertshertoge dair ghy heer philips vilam? r$$ -meesteren lodewijck roelants peronim vande met -anthonis heenkenshoot ende andere vanden raede -by waeren. en geteykent thielt ende noch visa -gecollationneert bevonden grond$ -met den originale by my -n frate$" -"remission -albert et isabel rey ssavoir faisons a -tous presens et advenir qu’avons receu lhumble -supplication de bertrand jacque que combien quil saye -tousiours este de gaigner sa vie par son labeur sans -oncques eu querelle ou combat avecque personne sy est -touttefois advenu que feu emanuel vander meren filz -n van meren et de damoiselle anne de cambier et ? -luy tombe en question accause que le suppliant venant -dehors trouvant iceluy emanuel au xixe du mois -de mars 1607 en sa maison au lieu de la chappelle -st lambert, couche en lestable des vaches -couvert destrain non obstant que quelque fois ledict -suppliant avoit dict a sa femme et aussi audict -emanuel quil ne vouloit que en son absente il ??? -sa maison pour le mauvais bruict quil y pourrat -et combien que ledict emanuel estant par ledict -suppliant trouve et admoneste de se debvoir retere -rethirer et sen aller en la maison de sa mere et -texte barre debvait faire -le mesme sans quelcune querelle sy at il icelle -admonition toutefois prins de mauvaise part non de -que le suppliant et luy par ensemble avoyent ??? -beu en une taverne audict chapelle le mesme jour -ce faisant ne se contenta de donner des coups de? -audict suppliant tellement quiceluy fust contrainct de -deffendre et ce faisant lui donna acecq ung -avecque son cousteau ung coup dont par apres -est mort au grand regret dudict suppliant qui onc -ne pensit nayre ou faire du mal audict trepasse -comme il neusse aussi faire sans sa presente invasion -quoi considere quicelle invasion at este faicte -luy suppliant sans cause et sans aulcunne preallable -querelle selon quil appert par escript cy -joint et que le suppliant desa passe bonne et par -temps avoit donne charge a certan solliceteur en ce -court affin de poursuivi les lettres de pardon et quil -scavoit aultre chose synon quicelles furent desia ?? -pensante y estre asseuere cy at il touteffois par -drossart de brabant este seisy et constitue -prisonnier en ceste ville, ou quil est pourle present -encoirs detenu parquoy supplie tres humblement quil -plaise a v s depescher ?nos lettres patentes de -remission a ce servante pour il est il que -nous ces choses susdictes considerees audict suppliant -inclinans a sadicte requeste et luy veu vueillans en -ce preferer grace et misericorde en rigeur de -justice avons aue cas susdict quicte remis et pardonne -quictons remetons et pardonnons de grace especialle -par cestes le cas et homicide dessusddict avecq -toute pame et amende corporelle et criminelle -suquoi par cause et occasion diceluy cas le atois -peult avoir mesprins ou estre encouru envers -nous et justice et lanons quant ce restituer et -restitons par ceste en la bonne fame et renomee -en notredict pays de brabant et oultremeuze et par -tous ailleurs a ces biens non onfisquez saulcuns en y a -ainsy quil estoit avant ladvenue dudit cas imposant -sur ce silence perpetuelle de nostre chier et feal -procureur general en brabant et a nostre drossart de -brabant et a tous aultres noz justiciers et officiers -et aussy a ceulx de noz vassaulx satisfaction -peallablement et a ??? toute oeuvre faict a la partie -interessee se faict nest et elle y chiet civillement tant -seullement pourvu que ledict suppliant sera tenue d’amender -ledict cas envers nous et justice civillement selon -lexigence de cas et la faculte de ces biens et -aussi de payer ces fraict et mises de justice le tout -a larbitraige et tauxation de noz aimez et feaulx les -chancellier et gens de notre conseil en brabant que -commectons a ce simandons er comandons a nosdict -conseiller et gens de notredict conseil que appelez ceulx -qui pour ce feront a appller ilz procedent bien et -duemrnt a la verification et internnent de ces presentes -et a larbitrage et tauxation de ladicte amende fraictz -et mises de justice ainsi quil appertiendra lequel internement -ledict suppliant suppliant serat tenu de requerir et soy par toutes -en personne en notredict conseil endedans six mois -prochain venants et ce faict et ladicte amende c??le -fraictz et mises de justice tauxer anoderez et payez -la et ainsi quil appertiendra ilz et tans aultres -noz justiciers et officiers et aussy ceux de noz -vasseaux facent seueffrent et laissent ledict suppliant et de -notre presente grace remission et pardon selon et en -forme et mabiere que dict est paisiblement plau ? en -et perpetuellement joyr et user sans en celuy faire -ou donner ny souffrir estre faict mis ou donne ores ne par?? -temps advenu en corps ny en biens quelque destour -ou empeschement au contraire avis si son corps ou quilcuns -sesdict iens non confisquez estoient ou sont pource pris -arrestez ou empescher les mectent ou facent mectre -incontinent et sans delay a plaine delui rance car ainsy -plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable a ?? -avons faict mectre nottre seel aces presentes san? -en tout aultres choses notre droict et lantruy et toutes -donnes en notre ville de bruxelles au mois de -jullet lan de grace mil six cent et huicte -la plicque estoit escrit par les archiducqs et -soubsigne par piermons et estoit seele avecque ung -grand seau de verde cire pendant de hors -f cordon de soyes." -"philips byder gracien goidts coninck van -castillien, van arragon, van leon etc. doen te wetene -allen iegenwoordige ende toecommende dat wij ontfangen -hebben de supplicatie van sebastiaen keldermans een -jongen sone wijlen peeters inhoudende hoe dat hij suppliant -over enigen tijt binnen onse stadt van vilvoorden de wacht heeft -gehadt met andere ingesetenen der selver stadt ende naementlijck -met bernaert buelens, metten welcken den suppliant -commende vuijtte wachte vande mechelsche poorte naer -de herberge genoempt de hoochpoorte snachts ontrent thien -uren ende aldaer met noch ander geselschap gespeelt hebbende -hebben den suppliant ende den voorz. bernaert buelens -t’saemen gaen spelen mette caerte voor elcx anders gelach -tot ontrent den twee uren oft drije ure inden nacht, in welck -spel sij onderlunge questie ende hooge woorden gecregen hebben, -ende zeyde den voorz. bernaert buelens ierst tegen den suppliant -met grammen moede onder correctie ghij liecht daer aene, -hebdyt hert compt hier buijten, daer toe noch vuegende -ghij sijt daer maer een hondtfot om ende meer diergelijcke -atroce injurieuse propoosten, ende treckende sijn rappier vuijt -heeft den suppliant gedwongen geweest syn rappier oijck -vuijt te trecken, het welcke siende sommige van henne com= -paignie hebben partijen van malckanderen gehouden, als= -wanneer den voernoempden bernaert bulens seijde tegen= -den ghenen die hem vast hielde, laet mij gaen oft ick sal u door= -steken ende tastende naer sijnen sack, soo wirde hij van andere -door vreese van gesteken te wordden los gelaeten, waer naer -den voorseyden bernaert bulens terstonts eenen kareel steen -op namp, sonder te weten waer hij dien gehaelt hadde, midts -dat hij vuijt de kamer nijet en hadde geweest, metten -welcken hij naer den suppliant seer furieuselijck was wor= -pende meijnende hem alsoe inne te loopen ende bij naer -op het lijff des suppliants wesende is den suppliant we= -deromme genootsaeckt geweest hem te defenderen -cum moderanine inculpate tutele, soe seer als hij coste -midts dat hij suppliant alnoch van eenige vanden compaing= -nie in sijn middelste seer vast gehouden wirdde, ende -heeft alsoo den voorz. bernaert bulens van hem geweert -met sijn rappier daerdore hij hem in sijn hooft heeft -gegeven eene cleijne quetsure daermede den suppliant is -los geraeckt ende den voorz. bernaert bulens gequetst -sijnde naer den berbier gegaen, alles gelijck ons is ge= -bleken bijde informatie dijen aengaende op den xxviiien 28en -ianuarij vanden voorleden jaere xvic ende xxiii 1623 -genomen bij schepenen onser voorz. stadt van vilvoor= -den ten versuecke van sebastiaen keldermans des -suppliants grootvaeder: welcken barbier den ge= -quetsten wel heeft gecureert, soo dat de wonde -haer altijds seer schoon heeft gedraegen tot opden ixen 9en -dach alswanneer door groote beroerte ende stoornisse -die den selven gequetsten hem sonder oirsaecke des suppliants -was aendoende, al willens ende wetens in sijn doot -heeft geloopen, hebbende tot dien gaen sitten smilten -sekere quantiteijt van loot wesende geheel dangereux -voor de gequetste, soe door den vuijlen stanck als het -quaet fenijn daer vuijt commende, dwelck heeft gecauseert -abundantie van bloet loopende vuijt d’arterie open ge= -borsten sijnde inde quetsure des voorz. buelens soe dat -meer is heeft t‘smilten van voorz. loot den gequetsten -soo vehementelijck gealtereert dat hij opden elffsten -dach heeft gecregen eene swaere cortse ende groote -pijne in sijne zijde gelijck pleuris welcke cortse ende -pleuris tot zijnen sterffdaege toe heeft gecontinueert -nijettegenstaende dat hij tweemael vanden chirurgijn -hadde gelaeten geweest claegende meer sijne pijne -inde zijde totte leste ure sijns levens als de wonde vanden -suppliant defensievelijck ontfangen, alles naer vuijtwijsen -vande voorz. informatie ende gemerckt dat den voorz. -overleden ierst questie heeft gemoneert tegen den suppliant -die hem voorsulcx nootsaeckelijck heeft moeten defenderen -als anderssints in evident perijckel geweest sijnde van -op de plaetse te blijven ende dat den selven overleden int -smilten van tvoorz. loot hem willens ende wetens heeft -versuempt aengesien oijck dat den suppliant met sijne -weduwe ende andere vrienden in presentie van onsen voorz. -schepenen van vilvoorden ende andere geestelijcke heeren -opden derthiensten martij sesthienhondert drijentwintich -is gereconsilieert volgende het accoort daer aff gemaeckt -ende dat den suppliant hem altoos eerlijck ende deuchdelijck -heeft gecomporteert ende dat hij ter saecken van dit -$$$ ongeluck hem tot noch toe heeft moeten absenteren -tot sijne groote ende irreparable schaede ende interest -daeromme hij hem keerende tot ons seer oijtmoedelijck badt -dat ons geliefde hem t’voorschreven feijt ende ongeval -te vergeven ende hem daer over te doen depescheren onse -opene brieven van remissie in behoorlijcke forme daer -toe dienende, soo eest dat wij de saecken voorz. overgemerckt -ende gesien d’informatie bij de wethouderen onser stadt van -vilvoorden hier op genomen den achtentwintichsten januarij -sesthienhondert drijentwintich gelijck voorz., is genegen -wesende ter beden des suppliants ende willende hem in dit -stuck prefereren gratie ende misericordie voor strangheijt -ende rigeur van rechte, hebben den selven suppliant inden -gevalle als boven quijt geschouwen ende vergeven, schelden -quijte ende vergeven vuijt sunderlinger gratien bij desen -onsen brieve, t’feijt ende ongeval boven geruert -mitsgaeders alle offensie corporele ende criminele daerinne -hij hem overmidts ende vuijt saecken van t’selve feijt ende -ongeval, tegens ons ende justitie eenichssints mach -hebben ontgaen, ende hebben hem dien aengaende weder -gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren -tot sijnen goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen -voorschreven lande ende hertochdomme van brabant -ende alle andere onse landen ende heerlijckheyden ende -tot zijne onverbeurde goeden indijen hij eenige onder ons -heeft gelijck ende in alder manieren soo hij was voor -de toecompste vanden voorz. feijte, imponerende hier -op een eewich geswijch onsen procureur generael in -brabant onsen meijer van vilvoorden ende alle andere -onse justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie -ende beternisse ierst ende voor al gedaen sijnde, der -partije geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen -en sij, ende eenige daertoe staet civilijck, alleenlijck, -behoudelijck dat de voorz. suppliant gehouden sal sijn -tvoorz. feijt tegens ons te beteren civilijck naer de -gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van sijnen -middele met oock te betaelen de redelijcke costen van -justitie hier omme alreede gedaen ende te doene, -aller ter taxatie ende moderatie van onsen seer lieven -ende getrouwen die cancellier ende luijden van onsen -raede geordineert in brabant die wij daer toe gecom= -mitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden -daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende -raitslieden dat voor hun geroepen de ghene die daeromme -behooren geroepen te sijne sij procederen wel ende deuchdelijck -tot verificatie ende interinement van desen ende tot -taxatie ende moderatie vande voorz. amenden ende -costen van justitie alsoo sij sullen vinden te behooren welck -interinement den suppliant gehouden sal sijn te versuecken -ende hem in persoone te presenteren in onsen voorz. raede -binnen sesse maenden naestcommende opde pene van -te verbeuren d’effect van desen, ende dat gedaen ende -de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert -ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen dien dat behooren -sal, sy onsen voorz. procureur generael in brabant onsen -justicieren, officieren ende ondersaeten tegewoordige ende -toecommende dijen dat aengaen sal mogen hunne stede= -houderen ende een ijegelijck van hen besundere soo hem toebe= -hooren sal, doen laeten ende gedoogen den voorz. suppliant -van deser onser tegenwoordiger gratien ende remissien -ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende -manieren boven verhaelt rustelijck, vredelijck, volcomelijck -ende eewelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem te -doen oft te laeten geschieden nu oft in toecommende -tijden eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijff noch aen -goeden ter contrarien maer in dijen sijn lijff oft -eenige van zijne onverbeurde goederen daeromme -gearresteert, becommert oft beleth waeren, dat sij -die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck -tot geheelder ende volcommender delivrantien want -ons alsoo gelieft ende ten eijnde dat dit vast ende -gestaedich blijve tot eewigen daegen, soo hebben wij -onsen zegel hier aen doen hangen, behoudelijck in andere -dingen onsen rechte ende eenenijegelijcken anderen dessijns -gegeven binnen onser stadt van brussele vierthien -daegen inde maent van februarie int jaer ons heeren -duijsent ses hondert vierentwintich ende van onse rycken -het derde, onder op de plicque stondt geschreven aldus -byden coninck, onderteekent, i. $$ourden ende was -gesegelt met eenen groenen wassen segele vuijt hangende -in groene syde snoeren." -"abolicie van zekeren diversen mesusen ende commotien -byden ingesetenen vande stadt vanden bossche gedaen -kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdich en toecomene -ontfangen te hebben die oitmoedige supplicatie vanden -borgmeesters scepen gesworen raden rentmeesteren -oft zessemannen vanden notabels oic vanden dekens -gezworen ende den gemeenen mannen vanden -ambachten van onser stadt van shertogenbossche zoe -voir hen als voer allen anderen poorters ingesetene ende -inwoenende der voirs. stadt inhoudende hoe dat zy hier -te voeren ons ende onsen voirzaten hertoghen ende -hertoghinnen van brabant in allen onsen ende hueren -lasten ende affairen trouwelyck gedient ende by -gestaen hebben zonder hueren persoene oft huere goeden -daer inne te spaeren ende hoe wel zy goetwillich zyn -ons voirtaen te dienen ende by te staene zoo getrouwe -ondersaten huere heere ende prince behooren ende -schuldich zyn te doen des nyet tegenstaende want -zy zichten den xiiten dach der maent junij lestleden -ombegrepen tot nu toe vuyt huere auctoriteyt ende -zonder consent van ons oft van onsen officieren -hemluyden gevoirdert hebben diversche onredelycke -vergaderinghen by nachte als by dage te doene zekere -bier excise die malghet ende andere imposicie dien -welcken om de voirs. stadt tonderhouden ende -die lasten van dien te draghen upgestelt waeren -aff te stellen ende af te roupen die wapenen ende -harnas aen te nemene den slotels van onsen -stadt poorte te nemen vuuten handen vanden -ghenen diese te bewaeren hadden de selve poorten -by nacht als by dage up te doene ende int harnas -mit bende vuut onsen stadt te treckene in diversche -dorpen ende dien allerme clocken aldaer ende -oic binnen onser voirs. stadt te slaen ende binnen ende buiten -onser stadt diverschen geboden van hueren wegen te doen -vuutroepen ende publiceren den poorten van diverschen -cloesters ende goidshuysen zoo buiten als binnen -der voirs. stadt mit molekarren mit hameren ende -anderen instrumenten fortselinge te doen breken -den provisien vanden voirs. godshuysen teten te -drincken af te terren den religieusen vanden selven -goidshuysen mitfortse ende gewalt bedwongen ende -gesubmitteert tot contributie mit hemluyden zoo in -excysen als in anderen onser voirs. stadt lasten ende -daertoe den selven goidshuysen tot groote somme -van penninghen gecomposteert ende anderen -diverschen acten van rebellicheijt ende sedicie in -diversche manieren ende tot diverschen stonden -tegen onse hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt -ende contrarie hueren eedt ende dobediencie zy ons -schuldich waeren als zy noch zyn geperpetreert -hebben ende daer toe by onse zeere lieve ende zeere -beminde vrouwe ende moye deertshertoginne van -oistenricke hertoghinne ende gravinne van -bourgoingnen etc. voere ons regente ende governante -in onsen lande van herwertsover bescreven ende -ontboden om van hemluyden den oirzake oft -occasie van huere rebellicheyt te verstaene in wille -ende meyninghe tot den selven te remedieren -en hebben by haer nyet willen compareren ende hoe -wel tselve hemhuyden heertelycke leet is zoo -verstaen zy dat wy te dier cause diversche provisien -teghens hemluyden gedecerneert hebben ende -byden selven geordineert alle huere goeden in -onsen handen te stellen hueren luyden staete -van atterminatie van hueren schulden te cevoceren hemluyden -emmers die culpabelste in hueren persoenen tegen onse procureur -generael te doen dagen tot alsulcken fijnen als hy tegen -hemluyden zoude willen nemen ende beduchten hen -dat wy by anderen rigoureuser ende stranger wegen -tegens hemluyden als ongehoirsamen ende rebellen -souden willen oft mogen procederen hetwelcke huere -verderffenisse ende van onser voirs. stadt wesen zoude -ons oitmoedelic biddende dat wy aenziende huere -voirgaende trouwe ende grooten diensten ende huere -goetwillicheyt daer inne te contumeren in dien zy tot -onsen gracie commen ende gerestitueert mogen wesen -ende ter eeren vanden passie ons heeren jhesu christi dat -ons believen wille eenighe van onsen raden te -deputeren om van onsen wegen huere gedeputeerden -te aenhooren ende met hem te communiceren vanden -middel duer de welcke zy tot onser voirs. gracie -comen mochten waer toe optempererende tot hueren -supplicatien onse lieve ende getrouwen heere florys van -egmondt grave van bueren onsen neve ridder van -onser ordene ende capiteyn generael van onsen voirs. -landen van herwaertsovers heeren josse laurens -heere van terdeghem doctor president van onsen groo$n -raide ende laurens du blioul heere vanden sart onse -ierste secretaris audiencier ende greffier van onse -voirs. orden$ gedeputeert hebben den welcken -gehoort hebbende dien gedeputeerde van onser stadt -van shertogenbossche ende huere p$$tacie van diverschen -reparatien ten fyne als boven naer diverschen -communicatien zekers artikels daer toe onder onse -beliefte nochtans geconcipert hebben zoo hier nae volgh# -die vanden bossche om tot genade te comen vanden keyser -ende van myn genaedichste vrouwe inden name van -zynder maiesteyt et tot abolicie vanden faulten ende -mesusen by hem geperpetreert zichtent den xiien -dach junij lestleden to nu toe geconsenteert hebben -inde navolgende articlen inden iersten dat zoo -wanner myn genadichte vrouwe die ertshertoghinne -skeysers moye ende voere hem regente inden lande -van herwertsover gelieven sal inder stadt te commen -dat die wethouders die gezwoerenen die sesse mannen -die raden ende anderen officieren ende goede mannen -vanden voirs. stadt alsdan sullen haer f g tegens -commen buuten der voirs. stadt aenden vuutersten -boom ende aldaer vallende op hueren knyen blootsts -hooffts ende ongeghordelt by eene huere gedeputeerden -ende onge$ ongeghordelt by eenen huere gedeputeerde -sullen zyn in alder oitmoedicheyt vergyfenisse ende -om gratie biddende van allen $den mesusen ende -misdaden de welcke zy teghens de k m ende -zyne hoocheyt ende myn voirs. g v als regente -gedaen oft geperpetreert mogen hebben zijnchten -den voirs. dach xii dach der maent junij herwerts -daertoe die dekens ende gezoeren ende andere -gemeyne mannen vanden ambachten vanden -bosch tot hondert ende vyftich persoonen toe in -zwartte cleden blots hoofts hebbende elc inde -handt een bernende wassen torssen wegende -twee ponden oft daer omtrent zullen myn voirs. -g v te gemoete gaen binnen der voirs. stadt aenden -naesten boom vander poorte ende aldaer vallende -op haer knyen by eene die zy daer toe ordonneren -zullen in alder oitmoedicheyt ingelycx vergeffenisse -ende om pardoen ende gracie bidden aenden keysere ende -aen myn g v in zynen ma$ name van van alle tgene -zy ende alle de gemeynten vanden voirs. stadt teghens -zyn k m misdaen ende mesbruyct mogen -hebben zinchtent den voirs. xiiten dach junij tot -nu toe ende dat gedaen zynde zoo sulle die voirs. -hondert ende viftich mannen met hueren bernende -tourssen als boven voere myn g v in ordene gaen -ende haer geleyen tot voere huere genade logiz -ende van daer huere $$ torssen dragen in sint jans kercke -ende aldaer op haer beyde knyen voere theylich sacrament -god almechtich genade bidden van huere misdaden -ende hueren torssen den voirs. heylich sacrament -presenteren ende laten tot godsdienste dat alle nyeuwicheyden -by dien vanden bossche gedaen ende gecommitteert -zynchtent den voirs. xiiten dach junij hoedattet -zy zullen ierst ende voere al gereparert ende -alle zaken gestelt ende gerestitueert wesen in -hueren staten ende zoo zy waeren voirden voirs. xiiten -dach junij ende eer die zelve nyewicheden -geschieden ende tselve gedaen zynde soo sullen -die voirs. vanden bossche myn voirs. g v huere -requesten mogen presenteren tot zulcken fyne als -hen goetduncken sal die deken gezwoeren ende -gemeynten vanden stadt vanden bosch en sullen -voirdaen egheen vergaderingen mogen doen -die zy kerchof heeten noch in kerckhoff noch -in andere plaetsen inder manieren zoo zy onlancx -gedaen hebben maer sullen die voirs. dekens -ende gemeynte huere vergaderinghe aengaende hen voughen -ende reguleren naer de ordonnantie die myn voirs. g v -van wegen des keysers by goeden advys ende -deliberacie maken zal die selve vanden boch bosch -hebben williclyc geconsenteert te laten totten -demeynen vanden keysere alzulcke pertyen daeraff -als zy gecocht hebben zuchtent jaer xvc ende vive -overmits huere rembourssement van huere verleyde -penningen aengaende van een wachte vanden -lant oft watertol van brabant te stellen binnen -der stadt vanden bossch hebben die gedeputeerde geantwoirt -dat die voirs. stadt hier aff in proces zy voirden raidt van -brabant ende begeeren dat hemluyden justicie in desen -geschien mach als vander bede den staten van brabant -lestmael geheyst waer inne die prelaten ende -edelen ende de drie steden te wetene loven bruessele -ende andwerpen geconsenteert hebben die gedeputeerden -vanden bossche hebben verclaert dat zoo wanneer -myn g v den steden van brabant zal gelieven te -doen vergaederen dat zy huere gedeputeerden aldaer -seynden zullen mit volcomen macht last ende -commissie hemluyden den voirs. beden aengaende -te conformeren metten voirscreven drien steden den selven -vanden bosch voir amende civile van des zy mesdaen -moghen hebben als boven zullen gheven ende betalen -tot keysers behoef ende proffyt die somme van twalf -duysent rinsgulden van viertich vlaemschen grooten -elc gulden ee$s te wetene een derden deel daer -aff binnen drie wecken van huyden tandere derden -deel binnen kessmisse ende de lesten derden deel -binnen sinct jans baptiste dage naestcomende -ende hier toe is ondersproken ende getracteert -marge: -no$ vercochte -demeyne -wachte -sy geweten -wy ontfant -maict vanden -voirs. xii ii $ $$$ -geweest dat mijn voirs. g v inder stadt vanden bossche -sal moghen gaen tallen tyden als huere f g believen sal -ende mede inne brenghen alzulcken getal van -volcke te perde ende te voete als haer f g goetduncken -sal dese voirs. articlen zyn getracteert ende geaccor- -deert geweest te wetene van wegen den keysere ende -myn g v byde gracie van hueren capiteyn generael -heere josse laurens dochtor heere van terdeghen president -vanden grooten raede ende laurens du blioul -heere vander sarct audiencier vanden keyser onder -de goede beliefte van zynen k m off van myn voirs. -g v in zynen k m name ende van wegen -der stadt van tsertoghenbossche by meester -dierick die borchgrave jan de bever jan van -vloderacken heere van gissen hennerick kruyft -heyligeestmeester willem van achel goyaer van -middegael dierick van wyck jan wouters jan -van stryp wouter van liet zebert ygroms ende -aert monicx daer toe gedeputeert byde geheele -stad vande bosch inden dorpe vander vucht opten -lesten dach julij anno xvc ende xxv orconden hueren -handteycken hier onder gesedt onder geteekent -florys j laurens l dublioul dierick die borchgreeff -jan die bever j de vloderacken henderick kruyft$ -willem van achelen goyaert van middelgael jan -wouters dierick van wyck jan strijp zebert -ygroms wouter van liet aert monnick ende daertoe -was gescreven ter ordonnantie ende sloote der -drie leden der stadt van tshertoghenbossche zoo -hebben dese gedeputeerde dese articlen geteekent -$ct$ ii$ augusti in tegenwoirdicheyt van my jan -lombaert secretaris der voirs. stadt ende geteekent lonbaert -ons oitmoedelyc bidden als boven de selve supplianten -dat wy ter eeren vander passie ons liefs heeren jhesu -christi in faveur van huere voirnoemde diensten aensyende -huere berouwenisse van hueren misdaden ende faulten -ende huere goetwillicheyt tot onsen dienste voere den -toecommenden tyt wy dien misdaden crimen delicten -ende faulten by hemluyden tegens ons onse -hoocheyt heerlicheyt ende auctoriteyt geperpetreert -zynchtent den xiiten junij herwaerts souden willen -remitteren ende aboleren mit allen peynen ende -amenden ende hemluyden ende yegelycke van -hen in onse gracie otfangen soe eest dat wy -dese $$ zaken voirscreven gemerct ende besundere -die berouwenisse vanden voirs. supplianten van hueren -misdaden den trouwen diensten zy ons ende onsen -voirzaten gedaen hebben ende huere goetwillicheyt voere -den toecomenden tyt wy den selven supplianten ende -yegelyck van hen genegen wesende tot huere -supplicatie ende willende hemluyden in desen gracie -prefereren tot strancheyt van justicien byde -deliberatie van onse voirs. vrouwe ende moye regente -ten advyse vanden heeren van onsen bloede vanden -ridders van onse ordene ende van onsen rade -neffens haer wesende vuut onser wetentheyt volcommen -machtende auctoriteyt quytgescholden vegeven -ende geaboleert hebben quytschelden ende vergeven -ende aboleren by desen allen den crimen delicten -misdaden faulten ende abusen hier boven verclaert -ende andere welcken zy in generael ende yegelyck -oft ymandt van hen in particulier tegen ons onse -hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt in des voirs. -is ende des daeraen cleeft oft daeraff depedeert zichtent -den voirs. xiiten junij tot nu toe gedaen ende geperpetreert -moghen hebben ende daer toe alle peyne ende amende -lyflycke criminelle oft civile inden welcken zy ende -yegelycke oft ymant van hen ter causen voirs. van hueren -$$ delicten ende misdaden ende hueren circonstancien ende -dependentien teghens ons ende justicie misdaen -ende mesbruyct mogen hebben in wat manieren dat -het zy ende den selven supplianten ende yegelyck -van hen desen aengaende gerestitueert hebben ende -restitueren tot huere goede name ende fame tot allen -onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren -goeden soe verre dien ter causen van hueren voervhaelde -misdaden in onser hand gestelt geweest zyn onse -voirs. hand gelyct hebben al in alsulcken state als -zy waeren voere die toecompste vanden misdaden -ende faulten voirs. abolerende hier mede ende -stellende te nyeuwte alle dagingen ad$$rnemente -ende anderen proceduren deff$$ten sentencien ende -condemnatien ter causen als boven teghens den voirs. -supplianten oft ennighen van hen oft van hueren -goeden begonnen geprovideert gedaen oft geschiet -zoo verre ennige zy imponerende hier op onsen procureur -generael van brabant ende allen anderen onsen officieren -een eeuwich zwygen behoudelyck dat de voirs. supplianten -tot reparacie ende amende van hueren voirs. misdaden -dien p$$tacien by hen gedaen ende by onsen -gedeputeerde van onsen wegen onder onse beliefte -geaccepteert hier boven geinfereert in allen hueren -articlen ende yegelyck van dien voldoen sullen en $ dat -ons daer af hueren verbandt biefven onder onser vs. -stadt segele inden welcken dese iegewoirdich -marge: contrbrieve -gemisereer sal wesen in goede vorme leveren sullen ontbieden -daer omme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen -den hoofft vanden secreten raede ende luyden vanden -secreten raede den president ende luyden van onsen grooten -rade den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant -president ende luyden van onsen camere vanden rade -in vlaenderen baillu ende luyden van onsen rade te -bergen in henegouwe stadhouder den voirnoemde van -tshertogen bossche supplianten ende yegelycken van -hen van onse voirs. quitscheldinghe vergevenisse ende -abolicie ende vanden inhoudt van desen inder -manieren als boven doen laten ende gedooghen -rustelyc ende volcommelyc genyeten endde gebruycken -sonder hemluyden te doen laten oft gedooghen te -laten oft gedod gedooghen gedaen te wesen nu -oft naemaels ennich hinder stoot letsel oft moyenisse -aen live noch aen goede ter contrarien in enniger -manieren maer in die zy oft yemandt van hen -oft hueren goeden hier omme gevangen gearresteert -oft becommert waeren zy die stellen ende setten oft doen -stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot -geheele ende volcommen deliverantie want ons alsoo gelieft -ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich -blive tot eeuwighen daghen soe hebben wy onsen -segel hier aen doen hangen behoudelycl in anderen -saken ons rechts ende eenenyegelycke tsyne in -allen ghegeven in onse stadt van huesden inde -maent van julio int jaer ons heeren duysent -vyfhondert ende viventwintich ende van onsen -rycken te wetene vanden roomschen ende hongeren -tsevenste ende van spaengnien ende anderen thiensten -aldus stont gescreven boven opte plycke byden keysere -den ersbysscop van palerme hooft vanden secreten raede -den grave van bueren capetyn generael de grave van -horne ende van hochstraten ridders vanden ordene -den heere van aigny president vanden $$$ rade den -heere van neufville ridder tresorier generael ende anderen -jegewoirdich geteekent du blioul ende noch collatie is gedaen ende noch -visa ende geteekent du blioul" -"philips etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende toecommende dat wy -ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van peeter goyvaerts geboren -van balen belast met huysvrouw ende vier kynderen inhoudende hoe dat in junio anno -xvc ende xl ombegrepen vanden precisen tyde hy suppliant dienende als cnape -eenen henrick van gelsen lantman geseten onder ginnick buyten breda hy -suppliant is met sekeren scippers cnape int velt geweest arbeydende omme -zyns meesters hoy omtrent der rivieren aldaer te hoope te stellene ende voirts. -te schepene ende alzoe des scippers cnape gebrack een vorcke om mede -te werkene ende aldaer oick arbeydende was eenen henrick henricxss -cnape vanden stadthoudere van ginnick voirs. propretar$ vanden bempde -daer inne zy alle arbeydende waeren diewelcke gerief van wercken by -hem hadde heeft de suppliant den selven henricken gebeden dat hy hem -tot behoeve van des voirs. scippers cnape een vorcke leenen wilde waer -oppe de voirs. henrick henricxss zeere dweerslycken antwoerdende hiet -den suppliant zyne moeder te doene hebben ende nemende eene vorcke -inde handt heeft daermede den suppliant op zyn hooft geslagen ende -de suppliant vuyt heeten moede met eenen wvorcke wederom naeden voirs. -henricken slaende heeft den selven aen deen syde van zynen hoofde eenen -slach gegeven daeraff hy binnen den derden dage daernae ten grooten leetwesene -des suppliants van levenden lyve ter doot is gecomen wyens ziele god -ontfermen wille ende hoewel tselve is een onnoosel misval $$$ -ende vuyt heeten moede geperpetreert ende dat partye geinteresseerde is -gecontenteert soe en derre nochtans hy suppliant dese onse landen -nyet frequenteren noch gebruycken sorgende ende hem beduchtende by eenigen -van onsen officieren gepraempt te wordene ten waere hem tvoirs. -misval by ons vergeven waere ende onse oepene brieven van remissien -daerop verleent zoe hy seeght ons daerom biddende waerom -zoe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. -suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voer strangheyt -ende rigeur van rechte hebben den selven inden gevalle als boven quytgescou# -vergeven ende geremitteert scelden quyte vergeven ende remitteren vuyt -sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven gemerct -mitgaders alle offensie ende breucke corporelle ende criminelle daerinne -hy hem overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is tegen ons -ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen ende -hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder -ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. -lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -ende tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons heeft -gelyck ende in alder manieren zoe hy was voerde toecompste vanden -voirs. feyte imponerende hier hier op een eeuwich geswych onsen -procureur generael in brabant onsen schoutet vanden antwerpen boscche ende allen -anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende -beternisse ierst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde in dyen -die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck allenlyck -behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. ongeval -tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken -ende faculteyt van zynen goeden met oick te betaelen die redelycke -marge: en van dese amende -civile verantwoirdt -byden ontfanger vanden -exploiten -costen van justicien hier omme alreede gedaen ende te doene alles ter -taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier -ende luyden van onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben -ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven -onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen deghene -die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck -ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien ende -moderatien vander voirs. amende ende costen van justitien alzoe -zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant -gehouden zal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren in -onsen voirs. raide bynnen zess maenden naestcomende opte pene -van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs. -civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in -handen vanden ghenen dyen dat behoiren zal zy onse voirs. pocureur -generael onse voirs. schoutet vanden bossche ende alle andere onse ende -onser vassalen oft der smaelre heeren rechteren justicieren officieren -ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal -moegen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere zoe -hem toebehoiren zal dien laeten ende gedoogen den voirs. suppliant -van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende van alle -dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt -rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende -gebruycken sonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in -toecomenden tyden eenigen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch -aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige van zynen -onverbuerden goeden daer omme gearresteert becommert oft beleth -waeren dat zy die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcomender delivrantie want ons alzoe gelieft ende ten -eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe -hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in -anderen dingen onsen rechte ende eenyegelycken anderen dessyns -gegeven in onser stadt van antwerpen inde maent van februario -int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende vyffenvyftich -nae costume van scryven ons hoefs van brabant van onsen rycken -tweede opde plycke stont gescreven aldus byden coninck$ -ondergeteeckent facuwez visa recepta -gecollationeert met syn originale -ende bevonden daermede concorderen by my -$$$" -"remissie voir dirrickin triestram meyer des -goidshuys van vorst van en dootslage by hem begaen -inden persoon van lysbetten schempers natuerlic -maxemiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oisteryck -van bourgoingnen van lotharingen van brabant van lymborch van lutcemborch -ende van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen -van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytven -mercgreven des heylichs rycs heeren van vrieslant van salins ende -van mechelen, doen cont allen den ghenen die nu zyn ofte namails -wesen zullen dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie -van diericke triestram meyere ons goidshuys van vorst by onser stat -van bruessel inhoudende hoe dat des maendaegs nae derthien dach -lestleden die voirs. suppliant wederom keerende van watermale om -te treckene tot vorst voirs. were gecomen aen oft in een cleyn bosschelken -toebehoerende den goidshuyse vander cameren oic by onse voirs. stat van -bruessel gelegen ende hadde aldair gesien ende gevonden twee vrouwen -die hout afhieuwen dwelck zy niet doen en mochten uuyt saken van -welken afhouwene ghinck hy byde voirs. twee vrouwen dair aff -die eene was op eenen boom hout afhouwende ende die andere geheyten -lysbeth tschempers natuerlyke dochter wylen michiels de zomer -was onder den voirs. boom vergarende thout dat die andere afhieuw -ende nae dien die voirs. suppliant apparentie gemaict hadde -die te hebbene gecalengieert hoewel zy niet en waeren onder zynen -voirs. bedrive zoe woude hy hen afnemen die messen dair mede zy -tvoirs. hout afhieuwen ende mits dien dat die voirs. lysbeth huer -weygheerde hem die te gevene zoe nam hy die byden arme oft met -den boesem ende alsoe hy woude ewech gaen soe nam die selve -lysbeth den breydel van zijnen peerde tegen die welke hy soe track -dat men seght dat hy den arm uuyten leden hadde ende corts dair -nae ghinck die voirs. suppliant van dair niet wetende dat die voirs. -lysbeth enich arch oft inconvenient inden arm hadde noch anderssins -ende omtrint thiene oft twelff daghen dair nae is die selve -lysbeth gegaen van live ter doot en weet die voirs. suppliant -niet oft dat gebuert is geweest uuyt saken vanden vanden stucke -oft niet hoe wel men seght dat zy gestorven is vander haestige -ziecten ende hoe wel die voirs. suppliant der voirs. lysbettten -niet gedaen en heeft enich arch oft ongenuechte anders dan boven -geseight is niette min soe en soude hy niet dorren gaen noch -verkeeren in onsen landen ende heerlicheyden sonder hier aff -van ons te hebbene onse gracie ende genade alsoe verre hem des -van noode waere alsoe hy seeght, ons dair om oetmoedelyc -biddende, ende oic mede aengesien dat die voirs. lysbeth natuerlic -was als voirs. is ende egheene anderen erfgenamen achtergelaten -heeft dan ons wy hem oic quytschelden wouden die beternisse -ende repacie vander partien ons toebehoirende, soe eest dat wy -desen aengesien willende altyt gracie ende genade voirtkeeren -voir strangheyt van rechte den voirs. suppliant geneycht -wesende tot zynre voirs. beeden hebben in gevalle als boven -quytgeschonden ende vergheven ende uuyt onse gerechter -wetentheyt schelden quyte ende vergheven van zunderlinge -gratien by desen onsen brieve tvoirs. fayt by hem begaen inden -persoen der voirs. lysbetten tschempers mitgaders alle penen -kueren ende brueken beyde van live ende van leden dair inne hy -overmits den redenen voirscreven ende den circunstancien mach -gevallen zyn ende hem misgrepen heeft tegen ons ende den gerichte -restituerende hem als van dien tot zynen goeden name ende famen -totten landen ende zyne goeden niet verbuert synde op dat hy -enighe hebbe ende stellende onsen procureur in brabant hier aff -in eeuwighen gezwige ende oic mede allen anderen onsen ende der -smaelre heeren officieren in onsen voirs. lande van brabant geseten -satisfactie nochtans ons gedaen inden name ende als ons representerende -die partie ierst ende voir al civilyc alleene op dat die niet gedaen -en zy ende behoudelyck oic dat die voirs. suppliant dit sal -sculdig syn civilyc te beteren tegen ons ter taxatien ende -goetdunckene van onsen lieven ende getruwen cancellier ende -raidsluden van brabant die welke wy dair toe gecommitteert -hebben ende committeren by desen onsen voirs. brieve, ontbieden hier -om ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raidsluden dat zy -voir hen geroepen die ghene die hier om behoiren geroepen te -zyne procedren wel ende behoirlyck totter verificatien ende -interinemente van desen ende totter taxatien ende moderatien vander -voirs. satisfactien ende civilder beternissen inder manieren ende -soe dat behoeren sal ende dat gedaen ende die voirs. civile -beternisse betailt onsen rentmeester van brabant die dair aff -gehouden sal syn ontfanck te makene zij onse drossate van -brabant meyere van loevene amman van bruessel schouttehten -van antwerpen ende vanden bosch ende voirts alle andere onse -ende der smaelre heeren ambachteren richteren ende officieren den welken -dit enichssins aengaen sal moeghen ende huere stedehouderen ende -een eenyegelyck van hen soe hem toebehoirt den voirs. suppliant -van dese onse gratien ende quytscheldingen doen ende laten inder -manieren voirscreven peyselyck vredelyck ende euwelycl gebruyken -sonder hem te doene oft te lanten geschiene hetzy aen live oft -aen goede nu oft in toecomenden tyden enighen hinder stoot oft -letsel ter contrarien mair in alsoe verre hy oft zyne voirs. -goede niet verbuert zynde weren hier om gearresteert oft gecommert -die ter stont ontslaen want ons alsoe gelieft ende op dat -dit vast ende gestentich zy ende blive tot euwighen daghen, soe -hebben wy onsen zeghel hier aen doen hanghen behoudelic -ons in aderen dinghen onse ende eenen iegelycken zynen rechte -gegeven in onse stat van bruessel xv daghe in februario -int jair ons heeren duysent vierhondert viere ende tachtentich, -aldus geteekent by mynen heere den hertoghe dair ghy die -heere van beerssele heeren robbrecht cotereau wouter vander noot -ridderen meesteren jan van watermale jan schat ende andere -bij waeren ja. hujoel visa" -"copie -remission et parden pour jehan de hertoge -dit le wale -maximilian et marie par la grace de dieu ducs -dautriche de bourgogne de lothraine de brabant de lembourg -de luxembourg et de gheldren contes de flandres -dartois de bourggogne palatins de haynnaut de hollande de -zeelande de namur et de zutphen marquiz du saint -empire sieur et dame de frise de salins et de malines -savoir faisoins a tous presens et avenir nous -avoir recue lumble supplicacion de jehan de hertoge -dit de wale natif de notre ville de brouxellez cou$ -que depuis cinq an en ca a cause des grandes -infiamete et vilaines iniures verbales aussi re$$ -et de fait de coraige es$$ f$ces et inscries audit -suppliant par reverend pere en dieu notre aime et -feal consillior labbe daffligem present plussieurs personnes -sans quelque merite ou cause au mains raisonnable -en son abbaye disant encoires icelui abbe de rechief -et exsuperha$$$ non content ne cessant des -sp$$teres quil dechireroit ledit suppliant aux deus -sil le tenoit icelui suppliant seul aiant son arc -a mains trouvant daventure en chemin ledit abbe -en grant compaignie lez bardeghem en brabant -a luy crya a haulte boix dolent lesdit iniures vilaines -et de menaches de rechief f$es contendant de -tyrer a quoy icelui abbe suerement respondi -quen est ce tyre se tu es si hardi tant que ledit suppliant -tyra apres ledit abbe une flessche sans lasse$$er tanto -apres messe pour are$ts presbytere v$$ audit suppliant luy -disant que ledit abbe lui dovroit dix livres de gros -en paix faisant lesquelz icelui suppliant tant a cause -dimmondices promesses et permices contre ledit abbe -pretendues et principalement pour lappaisement -desdits offenses autrefois par moyen et aucun offre -dudit presbytere avoit demande ou il reveroit jus ledit -abbe et de fait dedeus certaines jours apres ledit presbytere -apporta audit suppliant ledit argent decandant et prenant -deux plesyes et une cedulle que ledit suppliant jammais -ne poursuiroit ledit abbe, ne par menaces ne autrement -lequel argent touteffois icelui suppliant pas ne prinst -ne emporta mais tout entierement laissa es mains -dudit presbytere pour doubte de fraude et deception comme subitement -ledit suppliant estoit par aulcunes advertis secretement -toutteffois dedains certains jours apres aulcuns depart -ledit abbe pour ce fait cu$dans que ledit suppliant eust -prins et accepte ledit argent $$tement ont poursuy -et fait prendre ledit suppliant par notre bailly de teuremonde -et de la fait advenir a repelmonde la ou il a este -environ quatre mois prisonnier par hayne et de la par -fortune eschappe dont notre procureur general par -ladvertissement dudit abbe et aussi a cause de six escus -que messire amory van ghete donna audit suppliant de par henry -vande perre qui avoit fort greve et fait grant dommage -audit suppliant au traittie de son mariage par appoeintement -et paix faisant a pretendre contre ledit suppliant comme -en nous suppliant pource icelui suppliant de tous -les faits et offences dessusdits ensemble que ledit suppliant -autreffois avait une vaselette a wieze en flandres -au pere et mere delle voult ravoir et reprinst deux -pieces pourtant quelle se bradoit ou plaingnoit lesquelz -icellui suppliant lui avoit donne et de puis toutteffois rendy -et restitua si comme il dit lui vueillons en faveur des -services que luy et son frere nous ont continuelement -faiz en tous nos voyages $$ries et arivees et quil -fut fort $$re ou derenier voiage de luxembourg -fe pardon et remission et sur ce luy f$ expedier nos loies -patiences a ce pertinantes pource est il que nous -ces choses considerees voulans aidez grace et misericorde -preferer a rigueur de justice audit suppliant inclinans a sadite -supplicacion et requeste avons de notre certaine science -et de grace especial quite remis er pardon et par ces -prsentes quitons et remectons et pardonnons les faiz et cas -desssdits ou cas toutteffois quilz aient este connues et perpetri -par la manniere dite et non autrement ensemble toute paine -amende et offence corporelle et criminelle en quoy -pour cause et occasion des faits et cas avantdits il a ou -puet avoir mesprins et estre encorue $$$ nous -et justice et lavons quant adce restitue et restituons -a ces bonnes fame et renommee au pays et a ces biens -non confisquez saulcunes en y a en imposant sur ce -silence a notredit procureur et tous noz autres justiciers -et officiers quels co$$ cui ce regarde satisfaction -touttefois face a partie se face nest prealablement et -avant tout oeuvre et parmy et moyennent ce que -ledit suppliant sera tenu de lamender $$$ nous aussi -civilement tant seulement selon lexigences desddit cas et -la faculte de ses biens a larbitraige et taxacion de noz -aimez et feaulx les chancelliers et autres gens de notre couse -ordonn$$ en brabant que commettons a ce par cedites presentes si -donnons en mandement a nosdites chancellier et gens de -conseil que appellez ceulx qui pource seront a appeller -ilz precedent et facent preceder bien de$ement et -delige$ment a linternement et verificacion de ces mes$$$ -presentes et a larbitraige et taxacion de ladite amende -selon et par la main$ quil appartiendra et ce fait et ladite -amende civile ainsy tauxee arbitree et payee a notre -receveur cui ce regarde lequel sera tenu den faire reception -a notre pours mandons en oultre a iceulx noz chancelliers -et gens de conseil a noz seneschal de brabant maire -de louvain amman dudit brucelles escoute tes damme -et de boisleduc et a tous noz autres justiciers et officiers -presens et avenir quelzconques de notre pays de brabant -et a ceulx des vassauls $$$$ noz vassaulx dicellui pays -leurs lieutenants et de chacun deulx en droit soy et -sicomme a lui appartiendra que de noz presente grace -remission quitance et pardon selon et par la maniere qui dit -est ilz facent souffisent et laissent ledit suppliant joyr et -user plainement paisiblement et perpetuelement -sans luy $$$ ou donner ne souffrir estre fait ou donne -ores ne pour le temps avenir en corps ne en biens -aucun arrest destourbir ou empeschement au contraire -mais aincores se son corps ou aucuns de sesdits biens -non confisquez estoient pour prins saisiz arestez -ou empeschez les mettent ou facent mettre tantost -et sans delay a plaine delivrance et a fin que ce -soit ferme et estable a tousiours nous avons fait -mettre notre seel a ces presentes saulf en autres choses -notre droit et lautruy en youttes donne en notre ville -de bruges ou mois de decembre lan de grace mil -quatrecens quatrevings ainsy signe par monseigneur le duc -et ma damme la duchesse ja husoel -collonn$$$ aux livres originales -par moy et concorde" -"remission d hommicide -philippe par la grace de dieu roy de castille de leon de grenade etc -archiduc d austriche prince d arragon etc duc de bourgoingne -de lothier de brabant de stier de karente de crayn de lembourg de luxembourg -et de geldres conte de flandres de habsburg de kyeburg d artois de bourgoingne palatin -de haynnaut de hollande de zeelande de namur et de zuytphen marquis -du saint empire et de borgauw lantgrave en elsaten seigneur de frise -sur le windischemarcq de portenauw de salins et de malines savoir -faisons a tous presents et advenir nous avoir receu lumble supplicacion -de conrard de blanier josne homme bourgois de la cite de liege -contenant comment par cidevant environ a neuf ou dix ans il, a l instigation -et ennord d ung henry van roze son beau frere estant en sa subjection -s est avec icelluy et aultres compaignons trouve en notredit pays de -brabant ou ilz ont prins ung nomme phelippe penelle marchant de -gennes lequel present phelippe fut par ledit henry et ses complices ammene -et ranchonne a certaine somme de deniers dont ledit suppliant eut sa part -or est il que apres ladite prinse ledit conrard suppliant soy voyant -desceu de sondit beau frere et avoir commis tel cas luy qui estoit josne -par moyen de son pere et aultres ses parens et amis trouva fachon -d appointer avecq ledit phelippe, tellement qu il restitua enchierement -sadite part comme par quictance souffissante peut apparoir. et aussi -d obtenir remission de reverend pere en dieu notre tres chier et -feal cousin l evesque de liege son prince, et s est depuis tousiours -tenu en sa maison avecq sa femme audit pays de liege faisant sa -marchandise et a este de la loy comme il est encoires neantmoins -doubtant righeur de justice il se n oseroit trouver en notredit pays -de brabant a son grand regret. se n est que notre grace ne luy -soit sur ce impartie si comme il dit en nous suppliant pour ce -que dudit cas luy vueillons faire pardon et remission et sur ce luy -faire expedier noz lettres patentes et pertinentes pour ce est il -que nous ces choses considerees voulans a dez grace et misericorde -preferer a righeur de justice audit conrard suppliant inclinans -a sadite supplication et requeste. avons de notre certaine science -et de grace especial quicte remis et pardonne et par ces presentes quictons -et pardonnons le fait et cas dessusdits enssamble toute paine et amende -corporele criminele et civile. en quoy pour cause et occasion du fait -et cas avantdit il a ou peut avoir mesprins et estre encourru -envers nous et justice. et l avons quant a ce restitue et restituons -a ses bonne fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez -saucuns en y a. en imposant sur ce scilence a notre procureur et a -tous noz aultres justiciers et officiers quelzquoncques cui ce regarde -satisfaction toutesfois faite a partie se faicte n est et elle y eschiet -prealablement et avant tout oeuvre. sy donnons en mandement -a noz amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil ordonnez -en notredit pays de brabant, que appellez ceulx que pour ce seront a -appeller ilz procedent et facent proceder deuement et diligamment -a l interinement et verification de ces mesmes presentes. et ce fait -mandons en oultre a iceulx noz chancellier et gens de conseil -a noz seneschal de brabant maire de louvain amman de -bruxelles eschouthettes d anvers et de boisleduc et a tous noz -aultres justiciers et officiers presens et avenir quelzconcques de -notredit pays de brabant et a iceulx des bassains seigneurs noz vassaulx -d icelluy pays leurs lieutenants et a chacun d eulx en droit soy et sy comme -a luy appartiendra que de ceste presente grace remission quictante -et pardon selon et par la maniere que dit est ilz facent seuffrent -et laissent ledit suppliant joyr et user plainement paisiblement -et perpetuellement sans luy faire donner ne souffrir estre fait -aucun arrest destourbier ou empeschement au contraire mais ainchois -se son corps ou aucuns de sesdits biens non confisquez estoient pour -ce prins saisiz arrestez ou empeschiez les mectent ou facent mectre -tantost et sans delay a plaine delivrance car ainsi nous plaist il. -et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons -fait mectre notre seel dont avons use jusques a orez a ces presentes -sauf en aultres choses notre droit et l autruy en toutes. -donne a treves le vendredy saint l an de grace mil cincq cens -et quatre. et de notre regne le premier ainsi soubz escript sur -le reploy par le roy et signe de thielt et encoires visa. -collationne a l original -par moy." -"philips etc doen te weeten allen ende eenen jegelycken in jegewoirdige -ende toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jan -reys ingeseten onser stadt van lueven belast met huysvrouwe ende drye -cleyne kinderkens kousmaker van zynen ambachte inhoudende hoe dat hy -opden xxten dach van julio anno xvc lxvii uuyt lueven is gegaen tot bierbeke -aldaer zeker zyn pachter is woonende ende herberge houdende om den selven -te zeggen dat hy hem suppliant tegen de doen aenstaende kermisse van lueven -soude beschicken een ame biers ende daer gecommen zynde heeft bevonden datter -vergadert waeren die vanden handtboge gulde aldaer ende is byden voirs. -pachter oick vanden gulde zynde gehouden geweest tot omtrent den avent -goede chiere makende zoe dat hy wel by dranck is geweest ende tusschen -wegen commende bynnen voirt omtrent onser voirs. stadt van lueven aldaer -hem zyn voirs. huysvrouwe hadde geseeght gehadt te vertegenen heeft hy -voirden huyse van jan nackers aldaer bier vercoopende gevonden frans -coeckbackers jonck gesel ende een overlaet zoe hy geacht worde die met hem -suppliant heeft begeert te drinckene eenen pot biers voir de deure maer de suppliant -heeft tselve geweygert ende geseeght dat zyne huysvrouwe bynnen den huyse -was ende dat hy daerby gaen moeste ende in huys gegaen zynde heeft -aldaer gevonden zyne voors. huysvrouwe met twee van huere kinderen ende een -van huere gebueren ingesetenen van lueven ende oick de maerte van francois -dayala daermede hy suppliant noch eenen pot biere oft twee heeft blyven zitten -drincken om tgeselscap vanden voirs. franse tontgaen den welcken hy heeft -gelaten voir de deure ende is * van daer gegaen met eender vrouwe persoen hem -*oick -suppliant ombekent ende terstont daernae is wederomme gekeert ende gecommen -byden suppliant ende zynen geselscape zeggende dat hy met hem wilde gaen ende -dat hy zyn ander geselscap hadde verlaten dwelck ziende de suppliant ende dat -den avent zeer aenquam is metter voirs. frans nae loeven gegaen ende -tusschen wegen commende is hem omtrent der voirs. poorte van loeven gemoeyt -wylen hendrick van nerom met zynen knaep hem suppliant doentertyt ombekent -die hem heeft geboden goeden avent daerop de suppliant noch oick de voirs. frans -nyet en hebben geantwoirdt noch gesproken ende alsoe deselve hendrick tot -zynen knecht vraegde wat de supplant zeeghde heeft de selve zyn knecht -geseeght dat zy denoterende den voirs. suppliant ende den voirs. frans nyet en -hadden geantwoirt daerop de voirs. hendrick antwoirde wel en sproken zy -nyet zoe en verslyten zy hen tonge nyet dwelck hoorende de voirs. -frans heeft terstont tot hem leelicken gesproken onder re$$$$ dathy -zyn moeder dat soude doen tselve int leelicxste uuytseggende daerop de voirs. -hendrick antwoirde dat beter waere daertoe te gebruycken de vroukens die -achter quamen denoterende daerby de voirs. des suppliants huysvrouwe dwelck -hoorende de suppliant heeft daerop geseeght dat die voir hem noch nyemand anders -en was ende sonder eenige andere woirden ter eenre oft ter andere zyden -geschiet te zyne heeft de voirs. frans zyn rappier getrocken ende den voirs. -hendricken ende zynen knecht naegeloopen tot omtrent der poorten onser voirs. -stadt aldaer zy onder malcanderen strytbarich zyn geworden de voirs. -frans met zyn rappier ende de voirs. hendrick met zynen degen in zyn -handt dwelck hoorende de voirs. suppliant is terstont naegevolght ende by -hem commende heeft zyn rappier getrocken meynende daermede tusschen -beyden te gaen maer zoe hy terstont ontfinck eenen slach op zyn hoot ende -eenen op zynen arm zoe dat zynen hoet aff viel ende zyn wambeys was -deurhouwen ende meynende dat hy gequetst was is hy ontsteken geweest -ende is zyn goede meyninge van tusschen beyden te gaen verkeert in gramscap -ende heeft alsoe met zyn rappiere geslagen naeden voirs. hendricken der -tselve ziende den suppliant toesprack zeggende dat hy hem geen arch en wilde -daerop de suppliant antwoirde waerom dat hy hem dan sloech ende zyn mitzdyen by hen -gecommen de voirs. des suppliant huysvouwe ende ander geselscap daerduere tgevecht -terstont is ter nedergeleeght geweest ende bevonden dat de voirs. hendrick -was gequetst in zyn hooft ende oick in zyn handt sonder nochtans datmen -heeft geweten wye hem de quetsuere gegeven hadde tzy hy suppliant oft de voirs. -frans die van te voeren met hem alleen strytbarich was geweest ende alsoe -van malcanderen gescheyden zynde heeft hy suppliant zyn rappier op gesteken -ende namaels ziende zekere twee persoenen ende vande voirgaende geruchte ende -oick dronckenscap daer hy mede bevaen was noch verhit zynde heeft tvoirs. zyn -rappier wederom getrocken ende daermede metter voirs. zynder huysvrouwe deur -de poorte onser voirs. stadt gegaen maer daer nyemandt ziende heeft zyn -rappier andermale opgesteken ende commende inde bynnen poorte hebben hem -aldaer aenveert ende hem henne messen getrocken ennige vande vrienden -vanden voirs. hendricke zoe dat de suppliant derdemael zyn rappier heeft moeten -uuyt trecken tot zyne defencie maer zoe daer meer volcx toequam en isten -nyet gevolght waernae is de voirs. hendrick bynnen vyff dagen afflyvich geworden -meer zoemen verstaet deur onnacxamheyt ende imperitie vande chirurgyn -daerover gegaen hebbende dan deur de voirs. quetsueren die nyet dootelyck en -zyn geweest ten zeer groot leetwesen van hem suppliant die mits der absencie -vanden voirs. frans hem terstont nae tfeyt vertrocken hebbende byde vrienden vanden -voirs. afflyvigen wordt geleeght inden dootslach ende met hen tot zyne meerdere -verzekerheyt heeft moeten accorderen tot hennen contentemente voir zoevele -hy tegen hen by tgene des voirs. is soude mogen misdaen hebben dwelckhen -nochtans nyet en soude proffyteren ten waere hem insgelycx tot zyne verzekertheyt -voir zoe vele hy tegen ons soude misdaen hebben hadde onse briefven van -remissien zonder de welcke hy onse landen nyet vryelyck en soude mogen -frequenteren ten grooten achterdale van hem suppliant die staet ten goeden -name ende fame ende nyemanden zyns weters te cort en heeft gedaen noch -yet gecommitteert punitie meriterende anders dan dat hy suppliant wesende -jonck geselle inden jaere xvc lviii een wylen reynier lansheer is afflyvich -geworden van een cleyn steecxken dathy vanden suppliant by grooten ongeval ende -onschuld hadde ontfangen ende dairaff hy suppliant heeft geobtineert onse pardoen -ende remissie mitgaders van alle offensien ende bruecken corporele criminele -ende civile daerinne hy soude mogen gevallen geweest zyn volgende de -briefven van remissien ende interinemente daernae gevolght r$$$ct$$$ in dat -van de maent van octobry xvc lix ende vyffthien july xvc lxi daeraff zynen -ende noch $$ zyn soude ende worde hem hierop nyet versien met andere onse -opene briefven van remissie zoe hy zeght ons om de selve zeer oitmoedelick -bidden waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende -ter beden des voirs. jan reys suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren -gracie ende misericordie voir strangicheyt ende rigeur van rechte besundere ter eeren -ende contemplatien vande vander bitter passie ende lyden onssen heeren jesu christy -twelck hy opten goeden vrydach voir de zalicheyt vanden mensschelycken geslacht -geleden heeft hebben den selven suppliant ingevalle alsboven quytgeschonden ende -vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen briefve -tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders alle offensien ende bruecken corporele -ende criminele daerinne hy hem $$$ ende uuyt saken van tgene als voirs. -tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende -misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name ende geruchte in onsen -voirs. land van brabant ende allen anderen onse landen ende heerlicheden ende -tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in -alder manieren gelyck hy was voirdie toecompste vanden voirs. feyte -imponerende hierop een eeuwich geswygh onsen procureur generael in brabant -onsen meyer van loeven ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie -zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye -geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet -civilyck alleene behoudelyck dat de voirs suppliant gehouden zal zyn -tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande zaken ende -faculteyt van zyne goeden met oick te betalen de redelycke costen van justicie -hieromme aleert gedain ende te doene allet ter taxatien ende moderatien -van onse zere lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede in -brabant diewy daertoe gecommitteert hebben ende quitteren by dyen -ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden -dat voer hen geroepen de ghene die daerom behooren geroepen te zyne zy procederen -wel ende deuchdelyck ter verificatien ende interinnemente van desen ende totter -taxatien ende moderatien vande voirs. civile boete ende costen van justicie alsoe zy -zullen bevinden behoorende welck interinnement tvoirs suppliant gehouden zal -zyn te versuecken ende hem in persone te presenteren in onsen voirs rade bynnen -zesse maenden naestcommende opte pene van te verbueren deffect van desen -ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert -ende betaelt zynde in hande vanden ghenen dien dat behooren zal zy onse -voirs procureur generael in brabant onse * voirs. meyer van loeven ende alle andere -onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten yegenwoirdige ende toecommende -dyen dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen -besundere soe hem toebehhooren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant -van dese onse jegenwoidige gracie ende remissie ende van alle dynhouden van desen -*voirs. -#sy vande amende -civile hier inne geruert -verantwordt byden -ontfanger vanden -exploicten in brabant -indervuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck -ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doen nochlaten geschien -nu noc in toecommende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve -noch aen goede ter contrarien mair indyen zyn lyff oft eenige van zyne -goeden daeromme gearresteert becommert oft belet waeren dat sy die zetten -ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcommende delivrancie want ons alsoe geliefft ende -ten eynde dat dit vast ende gestaedich blyve ende gehouden worde teeuwigen -dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in -andere dingen onsen rechte ende eenenyegelycken anderen dessyns gegeven -in onse stadt van brussele op ten heyligen goeden vrydach inde maent -van aprili int jair onsen heere duysent vyffhondert achtentzestich -van onse rycken van spaengyen cicillien etc. het xiiie ende van napels -txve opde vouwe stont gescreven byden coninck ende -geteeckent boote visa recepta -gecollationeert tegens doriginale -briefven by my -vanden houte" -"philips etc. -den grooten titel doen te wetene -allen tegenwoordige ende toecommende -dat wy wy hebben ontfanghen die oitmoedighe -supplicatie van lonys wera poorter deser -onser stadt loven rotmeester oft corpo -rael der wachter vande holstraete byde -thiensche porte aldair hoe dat hy op den 8e -october lestleden soo wanneer als de quaede -roepen ende maren waeren comen dat de legher -der franchoden souden uuyt vlaenderen in brabant -vallen heeft gehadt met syne rotgesellen -de nachtewacht inde wyngart porte -der voors. stadt loven ende alsoo de selven -syne rodtgesellen waeronder is geweest -wylen gielis docque waren op den wech -blyven sitten drincken te weeten inde herbergh -genaempt santvliet soo is hy ontrent -den thien uren inder nachte alleen gegaen naerde -voors. wyngaert poorte ende inde cordogarde -aldaer gebleven totte halffure twelff als -wanneer hy den poorter vande voors. wyngaert -poorte heeft op geclopt hem presenterende eenen -schellinck ten eynde om met hen te gaen -ende te doen syne clachte aende wachtmeester oft -sergeant maior der voors. stadt ende midts -hy t’selve weygerde is den suppliant genootsaeckt -geweest met eene lantern te gaen soecken -syne voors. rodtgesellen dewelcke hy noch heeft -gevonden inde voors. herbergh drinckende ende naer -veele drygementen ende protestatien $$ dat hy -suppliant over hy soude gaen doen syne clacht -soo aenden voors. wachtmeester als hunnen capityn -syn sy t’saemen met hen gegaen naerde voors. -porte tot henderacht dint getalle mede -gereeckent hy suppliant synde met -hem gegaen inde voors. cordegarde den voors. -docque constant lmarco ende bartholomeus van -renghen ende de resterende vier syn blyven staen -opde brugghe nu is soo dat den voors. gilis -docke heeft beginnen op hem suppliant crackeel -te soecken hem aentreckende dat den suppliant soude -hebben geseyt bordeel brock ende hoewel dat -hy suppliant sustineerde ende tot verscheyde -reysen verclaerde sulcx niet te hebben geseght -t’syn laste oft teghen hem soo heeft evenwel -den voors. dock hem suppliant gegeven eenen vuystslag -hy vermelt ende daerby dat hy hem soude den cop -breecken ende alsoo hy noch eens meynde -te slaen heeft den suppliant uuytgetrocken syn -rappier daermede dryghende den voors. afflyvighe -te stellen in soo verre hy niet en soude desisteren -des nyettegenstaende heeft hy den suppliant noch eens -meynen te slaen ende inne te vaeren oversaecke dat -den selven suppliant is genootsaeckt geweest -hem met t’selve syn rappier te weren ende aenden voors. -afflyvighe te geven eenen steeck waer van hy opden -iie oft iiie deser werelt is comen te overlyden ende want -den heere meyer der voors. onser stadt loven hem -suppliant pretendeerde te $eggen in eenen dootslach -hem t’synen huyse int goet presenterende daer -hy anders nyeten heeft gedaen dan t’gheen -aenden corporael oft rotenmeester geslaeghen synde -by syne rodtgesellen ende daerboven noch -gedreycht synde om de roep cooph? te brecken -is schuldich geweest te doen om syn lyff -te salveren in sulcke geleghentheyt naer uuyt -wysen vande informatie preparatoir ter -instantie des voors. heer meyers genomen -heur mede in formen authentica -soo badt die suppliant oitmoedelyck om onse -oepen brieven van remissie etc -informa soo eest dat wy desen -aengesien geneight wesende -des voors. suppliant etc pro ut -in protocole des selven suppliant hebben -inden gevalle alsboven geremitteert -etc tfeyt ende ongeval boven geruert -mitsgaeders alle offentie ende -breucke corporele ende criminel -daerinne etc ende hebben hem dyen -aengaende weder gestelt -etc ende tot syn onverbeurde -goeden in dyen hy eenighe onder -ons heeft gelyck ende in alder -manieren soo hy was voor de -toecompste vanden voors. feyt -imponerende hier op een eeuwig -geswych onsen procureur generael -in brabant meyer van loven etc -satisfactie ende beternisse ierst -ende vooral gedaen der party -gedaen geinteresseerde gedaen -etc behoudelyck dat die suppliant gehouden -het voors. feyt teghens ons te -beten etc met oock te betaelen die -redelycke costen van justitie etc -alle ter taxatie ende moederatie -van onsen seer lieven ende getrouwen -die cancellier etc $$ betael etc -die wy daertoe gecommitteert hebben -com$$itteren by desen ende $$ oock ende te betaelen een -simpel amende ten behoefte van st anna aultar -ontbieden daeromme etc dat voor hen geroepen syn -sy procederen wel ende deughdelyck ter verificatie -ende interinemente van dese ende totter taxatie van -voors. amende ende mooderatie vanden voors. costen van -justitie alsoo sy sullen vinden te behooren welck -interinement die voors. suppliant etc ende dat -de goeden ende cost de selve amende ende costen -van justitie getaxeert * synde in handen etc -onsen voors. procureur generael meyer van loven -etc pro ut in protocoll gegeven binnen -onser stadt van brussele inde maendt -van february sest xvic sessenviertig -$ van onse ryck het vyffentwintichste -sub happart -betaelt" -"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende -alzoe inde compste van onsen zeer lieven ende beminden zoene -den prince van spangnen in onsen lande van herweerstovere -laureys wouters geheeten die moeldere ingeseten van rethy den selven -onsen zoene gepresenteert heeft zyne supplicatie versueckende byder -selver gratie remissie ende pardoen vanden feyte ende dootslach daer -inne gementioneert te wetene hoe dat alzoe hy suppliant opten -xxien dach van octobri anno xvc achtenveertich tsavens omtrent den -zesse uren is coutende geweest met twee meyskens op een velt -aen een hecken oft veken staende tusschen jans van molle -ende des vorsters van rethy zoe is aldaer gecomen ambrosius -vloors anders geheeten proest nu overleden die duer tvoirs. veken -oft hecken daer op hy suppliant lach passeren wilde dwelck hy -suppliant nyet gedoogen en woude dit aenmerckende die voirs. -overleden seyde tot hem suppliant dese oft gelycke woerden en -zoudt ghy my nyet duerlaten waerop hy suppliant antwoerde -zoude ick u moeten duerlaten dies hy overleden seyde jae -waerom nyet het is eenen erffwech ende mitsdyen heeft die -voirs. overleden hem suppliant met en vuyst voer zynen mont -gestooten dat tvel affghinck ende voirts tselve veken open -getrocken met forsse ende daer duer gepasseert dwelck siende -deselve suppliant ende daer duer zeere vergrampt zynde heeft -denselven overleden met eenen opstekere int voirs. hecke -den steeck in zynen buyck gegeven tusschen zyn mannelyckheyt -ende den navele ende is hem overleden metten selven - -opstekere inde hant gevolght omtrent een halff roede lants -seggende dese oft gelycke woerden ic zal u wel hebben weert -u zonder dat hy suppliant hem nochtans yet meer mesdede doen -hy overleden seyde tot hem suppliant dese oft gelycke woerden -lauwereys hebbe ick u yet mesdaen dat bidde ick u om -goidswille dat ghy my vergheeft nochtans hebdy my daer -gedaen dat my de doot doen zal dwelck hy suppliant hoorende -is van daer gescheyden ende die voirs. overleden is sanderdaighs -gestorven tot grooten leetwesen vanden selven suppliant ende hoe -wel dese overleden in zyn vuyterste hem suppliant vergeven -heeft tvoirs. mesdaet ende begeert daeraff nemmermeer -geen wrake te hebbene gelyck oick van gelycken gedaen -hebben die kinderen desselffs overleden volgende de begeerte -huers vaders ende daeraff laten zoenen zoe en zoude hy -suppliant nochtans beduchtende riguer van justicien hem -binnen dese onse landen nyet dorren vrydelyck houden maer -moeten gaen dolen in vrempde contreyen tot zynen grooten -verdriete hoewel hy noyt yet anders mesdaen en heeft -weerdich van pugnitien oft reprehensien ten ware dat hem -onse gratie ende genade hierop wordde verleent zoo hy seeght -ons daerom oitmoedelyck biddende ende onse voirgenoempde -zone ons gerepresenteert hebbende die voirs. supplicatie om -op dinhouden van diere te useren van onse gewoenlycke -gratie ende genade soe eest dat wy aenschouw nemende -opte toecompste vanden voirgenoemde feyte ende dootslach ende ter -begheerte van onsen voirs. zoene willende in zyn faveur ende -ter consideratie van zyne voirs. compste in onsen voirgenoemde -lande van herwertsover den voirs. laureyse wouters suppliant -prefereren gratie ende genade voir strangheyt ende rigeur van -rechte denselven suppliant hebben inden gevalle als boven -quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven -vuytsunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval -boven geruert mitsgaders alle offentienende bruecken corporele -ende criminele daer inne by hem overmits ende vuyt saken -van tghene des voirs. is tegens ons onse hoicheyt ende justicie -eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben -hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende -geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen -onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden -goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder -manieren zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte -imponerende hierop een eeuwich swygen onsen procureur generael in -brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren -wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voir al -gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen -en zy ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegens ons te -beteren civilyck nae die gelegentheyt vander mesdaet ende -marge: en hier van ver$$ -byden ontfanger vanden -exploicten -faculteyt van zyne goeden met oick te betaelene die redelycke -costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene -allet ter taxatie ende moderatie van onse zeer lieve ende getrouwe -die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die wy -daertoege committeert hebben ende committeren by desen ontbieden -daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden -dat voir henluyden geroepen die ghene die daerom sullen behoiren -geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter -verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatie -ende moderatie vande voirs. civile boete ende costen van -justicien zoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement -de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in - -persoone te presenteren in onsen voirs. rade binnen zesse -maenden naestcomende opte pene van te verbueren deffect -van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende - -civile ende costen van justicien getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat -behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in -brabant ende alle andere onse richteren justicieren -officieren ende ondersaten jegenwoirdige ende - -toecomende dien dat aengaen zal moegen huere -stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere -zoo hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen -den voirs. suppliant van deser onser jegenwoirdiger gratien -ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder -vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck -volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in -toecommende tyde eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve -noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige -van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren -dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont -ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie -want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast gestadich -ende van weerden zy blyve ende gehouden wordde tot eeuwigen -dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck -in anderen zaken onsen rechte ende eenenyelycken anderen -desselffs in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent -van decembri int jaer onsheeren duysent vyfhondert xlix -van onsen keyserycke txxxe ende van onsen coninckrycke van -castillien ende anderen txxxiiiie aldus gescreven op de plycke -byden keyser ende geteeckent $$$ visa recepta -gecollo$$ ende bevonden accorderende -met zyne originale by my" -"karel $$ doen te weten eenen iegelicken tegewoirdich ende -toecomende dat van ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie -van willem brieders jonck geselle oude omtrent 21 jaeren -ongehouwe woenen binnen onse stadt van leeuwe ende -scuttere aldaer vanden voetboghe inhouden hoe dat -de voirs. gulde huen vogel geschoten hadden nader onder -gewoenten voer theilicht sacrament dach lestleden ende dat -mits dien der selven gulden competeerde alleenlick openbaer -feeste voer huer camer te houden met seclusen van alleen -anden gulden inder voirs. onse stadt wesen tot sacraments -dach voirs. incluys gemerct dat die andere gulden elck -op huer tyden als zij hueren voghel schieten gelycke -preeminentie van feesten hebben met seclusien vanden -anderen gulden ende het zoe zy dit nyemanden vanden -andere gulden en betaempde noch geoirloeft en was op den -selven tijt als de voirs. vanden voetboge huer voirs. feeste -hielden die dueren nader onder gewoenten tot sacraments -dach incluys eenige openbaer feeste op| oft voer huer -camer te houden desen nochtans niettegenstaende soe heeft -op sacraments dach lestleden die avonts hen gevordert een -genoempt willem van gelmen een vanden colvenriers gulden -in syn gulde ome te gaen gane met eender tellooren ende -feeste van die colvenriert camer te makene ende teekende -opte selve teillore metten voirs. crye die ghene die met -hem die voirs. feeste houden ende maken wouden soe -verre dat die selve willem met zynen medegesellen die met -hem adhereerden hebben voer hueren gulden camer geset ende -ontsteken een pecvat opden selven sacramente avont lestleden -makende ende houwen aldair feeste dwelck vernomen hebben -die voirs. vanden voetboghe soe hebben die voirs. suppliant ende lybrecht -speken guldebruederen vanden voirs. voetboghe aende voirs. -vanden colvenriert gegaen hen adverterende dat zy souden -desisten van enige feeste voer huer conne te houden -maer dat zy den voirs. voetboghe die lieten hanteren -achtervolgens der onder gewoenten dair die voirs. willen -ende syne adherenten vande colvenriert antworden dat zy dat -nyet doen en zouden maer huer feeste continueren seggende -noch tot dien dat zy tselve souden doen in spyt vanden -ghenen diet leet woit ende wilden noch darenboven den voirs. -suppliant ende lybrechte speken slaen ende dat gedaen synde -die voirs. willem van gelmen ginck staen roepen voer den -stathuys der voirs. onse stat van leeuwe dese oft gelycke -woerden in effectie ic hebbe dese feeste gemaeckt ende -int werk gestoken ende sal noch wel een mes in myn handen -houden connen of dat mach dat daer nae die hooftman -vander voirs. gulden vanden voetboghe es gegaen met eenen -synen diene voer die camere vanden colvenriers ende heeft -die selve diene vuyt bevele van synen meestere tpeckvat -afgestooten mits den welcken syn die voirs. colvenriert totten -getale van viven te messe gegaen ende hebben den voirs. -hoofman ende synen diene opgeloopen ende op hen geslagen -soe dat die voirs. suppliant die was gegaen tot opde camer -vanden voetboghe hooren tgeruchte is terstont afgecomen -ende heeft inden hoop geloopen geslagen ende gequetst -eenen genoempt peetere van gelmen soen willeme die de -feeste begonst hadde in syn stouwe ende slach daer af -egheen peryckel vander doot en was ende daer om hy de strate -noyt en heeft dorven laten noch te bedde gheleghen. ende -die suppliant heeft ter contrarien inden selven gevechte ontfangen -diverse dootwonden inden hoofde ende inden arm die hem benaest -overhouden was sal dat hy ver doot daer bleeft liggen nietmin -de voirs. peeter van gelmen heeft hem geabsenteert beduchten -de voirs. suppliant sterven soude vander quetsuren maer is -de selve suppliant by zeer goeden toestene ende bewaernisse genesen -maer blijft verminckt inden arm ende de voirs. peeter van gelmen -es by onnaxemheit quaden bewaren faultren ende versnemenissen -van chirurgyn binnen thien oft twelf dagen gestorven -ende hoewel tvoirs. stuck es zeer onnosel ende sulck dat -noie recht schynt den suppliant inden dootslach niet gehouden -te zijne besuugt gemerct dat die woude egheen doot woude -en es geweest hoewel by onaxemheit ende neghligencie vanden -aflivighen oft cirurgyn de voirs. peeter van live ter doot -gecomen es nochtans beducht hem die suppliant rigeur van -justicien want aengaen den live zeer perikeuleux es dingen -ende en soude hem onder ons niet dorven houden noch verkeeren -maer in vreemde landen ende contreien in grooter armoden -moeten leven soe verre hem onse gratie hier op nyet -gedeylt en waere alsoe de voirs. suppliant seet ons daerom -oitmoedelyck bidden soe eest dat wij dese aengesien compassie -ende medeliden hebben metten voirs. suppliant ende willen hem in -dese gracie ende genade prefereren den rigeur van justicien -hebben den selven suplliant ingevalle boven geremitteert -quytgesconden ende vergheven remitten quytschelden ende -vergheven vuyt onse sunderlinger gratien by desen speyt -ongeval ende dootslach voirscrevenen metgaders alle penen ende -amenden corporelle ende criminelle daer inne hy hem -overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons -onse hoocheit ende justitie enichssins mach hebben mesgaen -ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt -restituen ende stellen tot syne goeder famen ende name -in onsen lande van brabant ende andere onser landen ende -heerlicheden ende tot zyn goeden niet geconfiscueert -syn soe verre daer vuyte waren imponerende hier op een -ewich geswych ende stilecie onser procureur generael ende allen -anderen onser richteren justicieren ende officieren hoedanighe -die syn oft wesen moghen satisfactie is nochtans -jerst ende al voeen gedaen der pertien getuterisseert syn -soe verre daer enige toestonde ende de noch niet gedaen -en ware cuul alleenlick behoudet dat die voirs. suppliant tvoirs. -ongeval tegens ons beeten sal gelegentheit van$ mesdaet -ende faculteyt van synen goeden ende oick dat hij gehouden -syn sal te betalen die redelicke costen van justicien in den -daer enighe gedaen syn ter taxatien ende arbitragien van onsen -eenen ende getruwen den cancellier ende $uden van onsen -rade in brabant dien wij daer toe comitteeren bij dese -ontbieden daerom ende bevelen onse voirs. cancellier -ende roudsluden dat voer hen geroepen die ghene die * -behoeren sullen geroepen te zyne zy procederen wel ende -duechdel ter verificatien ende intermente van dese ende -dat gedaen ende de voirs. cuul beternisse ende costen van -justitien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst -behoeren sal van welcke cuul beternisse die ghene -van onsen rentmeesters dien dat aengaet gehouden werdt -ontfanck te maken rekeninghen ende reliqua te doene tot onsen -proffijte metten anderen van syne ontfange zy onse -drosset van brabant meyere van loven baillien van nyvelle -ende van onse walsthen lande van brabant amman van -bruessel schouthetten van antwerpen ende vanden bossche -ende alle andere onse ende onse vasallen ende smale heeren -richten justicien en de officieren ons voirs. lants van brabant ende van -overmaze ende anderen onse landen ende heerlicheden -hoedanige die syn oft wettelycs mogen tegenwordige ende toecomende -huere stathouderen elcken van hen dan voirs. suppliant van -dese onse tegewoirdigen gracien remissen ende -quytsceldingen gelyck ende inder mannen voirscreven tot -ewigen dagen peiselyck vredelyck volcomelick doen ende laten -gebruycken sonder hem ter contrarien van dien te doene -oft laten geschieden nu noch in toecomende tyden ennigen -hinder stoot oft letsel in synen line oft goeden in -enigen manieren maer by alsoe hy oft enigen van -syn voirs. ongeconfisqueerden goeden ter com$$ voirs. -enighssins aengetast gearresteert oft becommert waren -sy die selve in die gevalle terstont ende sonder -vertreck ontslaen ende stellen oft ontsla$$ ende stellen -doen tot geheelder ende volcomender delivereren want ons -alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadigh -zy ende blyve tot ewige dagen soe hebben wij onse -segel hier aen daer hanghen behouden ons in allen -anderen saken ons rechts ende eenen iegelycken des zyns -gegeven in onse stadt van bruessel voirs. inde maent -van octobre int jaer ons heren duysent vyfhondert -ende negenthiene ende van onse rycken $erde -aldus stondt gescreven onder opte plycke bijden -coninck in zynen raede ende gheteekent rysele ende -noch visa -gecollationneert ende bevonden -$deren metten originale -by my -n strate" -"kaerle etcetera doen te weten allen jegewoirdich ende toecommende -dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van clays coenraet -filius clays alias geseyt haelbier poirter onser stede van ghendt -jonck schamel onvry scipgeselle inhoudende hoe dat hy suppliant -svrydaeghs nae sincxenen xvc negenendertich wesende buyten -der poerten onser stede van antwerpen neffens den veere up den -water aldaer hy hoorde rysen zeker questie tusschen eenen -joos de wayere veerhoudere als knape ende eenen leeu lyons -daer zy tsamen groote woerden gehadt hebben onderdraegende -zoe dat joos de wayere voirs. den selven leeu lyons tweewarf -oft driewarf met zynen haeck int scip slouch maer int eynde -peys gemaect hebben belovende met malcanderen te gaen -drincken dyen nyet tegenstaende int overvaeren nae het -vierhooft begonste de voirs. leeu lyons zeer te zweeren vele -horrible eeden in blasphemie van god almachtich die hoorende -de suppliant aen tvierhooft gearriveert zynde des avonts -tusschen seven ende acht uuyren dat hy nyet en cesseerde -zeyde als den selven leeu lyons te meenen adverteren quaet -gesproken te zyne wat wilde zweeren oft vloecken -met gods lyden daer op leeu lyons den suppliant rigoreuselick -antwoirdende vraechde oft hyt verantwoirden wilde -daerop de suppliant zeyde oft ickt verantwoirden wilde wat soude -ghy daerjeghens doen terwelckertyt die voirs. leeu lyons es -tot zynder meersse geloopen ende ghegaen haelen een kleyn meskin -boven eenen grooten vinger nyet lanck ende metdyen is naer den -suppliant gecommen twelck siende de voirs. suppliant vreesende vanden -lyve te moeghen gegrieft werden heeft oick eenen opstekere -uuyt synder scheyden getrocken ende hem daer mede deffenderende -of verweerende gaf den voirs. leeu lyons drye wonden deene -inde borst dander inden buyck ende die derde omtrent der -schauderen in sulcker wys dat de voirn. leeu lyons ter voirs. -plaetse terstont des werelt overleet welck feyt ende ongeval -hem suppliant zeer leet is ende hem absenteren moet uut onsen -landen ende heerlicheyden in grooter armoede ende miserie -levende tot zynen grooten verdriete ende schade ende noch meer sal -indien hem onse gracie hierop nyet verleent en zy ons -omme de selve zeer oitmoedelick biddende soe eest dat wy -de saken voirscreven overgemerct den voirn. claes coenraet -suppliant geneghen wesende tzynder bede ende supplicatie -ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren -voer rigeur van justicie sonderlinge ter eeren vander -bitter passie ons liefs heeren jhesus christi die hy geleden -heeft voer ons allen aende galghe des cruycen op sulcken -dach als heden hebben inden gevalle als boven vergheven -quytgeschouwen ende geremitteert, vergheven schelden quyte -ende remitteren uuyt onse sonderlinge gracie mits desen tfeyt -ende dootslach boven geruert mitgaders alle peyne boete -ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause -van dien met datter aencleeft jegens ons ende justicie -mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem -als daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder -ende restitueren tot zynder goede fame ende name in onsen -voirs. lande ende hertochdom van brabant mitgaders -tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennighe heeft gelyck ende -alzoe hy was voer de toecompste vanden voirs. dootslach -imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silencie -onsen procureur general van brabant ende allen anderen onse -rechteren justicieren ende officieren onsser voirs. lants van brabant -hoedanige die zyn oft wesen moegen satisfactie ende beteringe ierst -ende al voeren gedaen der geinteresseerde partie in dyen die noch nyet gedaen -en is civilick alleenlick behoudelick nochtans dat de voirn. suppliant gehouden -werdt den voirs. dootslach jegens ons civilick te beteren naer gelegentheyt -der misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te betaelen -de redelicke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolgt -indien datter eenighe geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe -van onsen zeer lieven ende getrouwen den cancelier ende luyden van -onsen raide in brabant die wy daertoe committeren ontbieden -daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen -raide in brabant dat voer hemlieden geroepen die ghene die -hier over berhoiren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen -wel ende duegdelick totter verificatie ende interinemente van desen -onsen jegewoirdigen brieve naer huere vorme ende inhouden -ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden wert in onsen -voirs. raide te versuecken bynnen eenen jaere nae date van desen -onsen jegewoirdigen brieve opte peyne van te verbeuren deffect -der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete -ende costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt -zynde alst behoirt van welcke civile boete de ghene van -onse rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck -te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene -tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange -zy onse drossaet van brabant schouthet van antwerpen -ende allen anderen onsen ende onse vassallen oft smaelre -heeren richteren justicieren ende officieren onssen voirs. lants -van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn -oft wesen moeghen jegenwoirdich ende toecommende hueren -stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt -ende aengaen mach doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant -van dese onse gracie remissie ende quytscheldinghe -ende van al den inhouden van desen inder vueghen ende -manieren voeren verhaelt rustelick peyselick ende vredelick -genyeten ende gebruycken sonder hem te doene -noch te laeten geschien nu noch in toecommenden tyden -in lyfve noch in goede eenich hinder letssel oft -moyenesse ter contrarien maer in dyen zyn lyf -oft ennighe van zynen onverbeurden goeden daeromme -gevangen becommert oft gearresteert waeren dat zy -die stellen oft doen stellen terstont ende sonder vertreck tot -vulcommen delivrancie ende slakinge want ons alzo -gelieft ende ten eynde dat die goet vast ende gestadich -blyve tot eeuwigen daghen zoe hebben wy onsen segel hier -aen doen hanghen behoudelick in anderen saken ons recht -ende een jegelick tzyne in allen gegeven in onse stadt van -bins opten goeden vrydach inde maent van april int jaer -onsheeren duysent vyfhondert ende veertich van onsen -keyserrycke txxie ende van one rycken van castillen -ende andere txxve aldus ondergescreven byden keyser -in zynen raide ende geteekent l. de zoete visa -recepta -gecollationeert ende bevonden accorderende -met zynen originale by my -$$$" -"brieve van absolucien ende quytscheldingen voir -danielen moerman van zekeren correctien hem -gestelt ende geordeneert ende gedaen te wetene byder -wet van bruyssel -maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck -van bourgoingnen van lotharingen van brabant van lymborch van lutcemborch -ende van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen -van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen -mercgreven des heylichs rycx heeren van vrieslant van salins ende van -mechelen, allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien oft -hoiren lesen saluyt, alsoe als van van weghen daneels moerman -mesmakers van onser stat van bruessel ons zy gethoent geweest -hoe dat hy opten xven dach van aprille int jair lxxxi ten vervolghe -van enighen synen quaetwillighen byder wet ons. voirs. stat -gecondempneert is geweest te treckene ende eenen wech te doene -tot sinte pieters ende pauwels te rome ende boven dien overberch -te woenene den termyn van drie jairen sonder dairen binnen in -onsen voirs. lande van brabant te moegen comen den tyt van drie jaeren -en were over leden ende hy en brachte dair aff brieve van certifficatien, -ende dat hoe wel hy gedaen heeft den voirs. wech van sinte pieters -ende sinte pauwels te rome ende dat by hem niet meer en behoirt -gedaen te syne dan die voirs. drie jairen overberch als voirs. is te -woenene soe en soude hy nochtans duerende die selve drie jairen -niet dorren gaen wandelen keeren verkeeren noch vernachten in onsen -voirs. lande van brabant sonder yerst dair aff van ons te hebbene -onse gracie ende genade alsoe hy seeght ons dair om oetmoedelyc -biddende. doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht -wesende ter beden des voirs. thoenders ende zonderlinghe ter eeren -vander passien ons liefe heeren die hy geleden heeft voir ons allen -op zulcken dach als huden den selven thoendere hebben in gevalle -als boven quytgeschonden en van zunderlingher gracien schelden quyte -by desen onsen brieve die voirs. correctie van te moeten woenen die -voirs. drie jaeren overberch ende hebben hem als van dien weder om -gerestitueert ende restitueren tot zynen goeden name ende famen -ende oic mede tot onsen voirs. lande van brabant willende hem -consenterende dat hy sal binnen den selven onsen lande moegen gaen -wandelen keeren verkeeren ende anderssins hem aldan houden zoe hy -gedaen soude gehadt hebben ende moegen doen voir die geschiedenisse -vander voirs. correctien uuytgenomen nochtans binnen onser -voirs. stat van bruessel ende huerer vriheyt, ontbieden hier -om ende bevelen onsen drossate van brabant meyer van loevene -amman van brue ons. voirs. stat van bruessel schoutteeten -van antwerpen ende vanden bossche, ende voirts allen anderen -onsen ambachteren richteren ende officieren insgelycs den ambachteren -richteren ende officieren vanden smaelen heeren in onsen voirs. -lande van brabant geseten ende hueren stedehouderen dat zy ende -een iegelyck van hen zoe hem toebehoirt den voirs. thoendere -van deser onser gratien ende quytscheldinghen doen ende laeten -inder manieren voirschreven peysselyc ende vredelyc gebruycken sonder -hem dair inne te doene oft te laeten geschiene aen live oft -aen goede enigen hinder stoot oft letsel ter contrarien want ons -alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen seghel -hier aen doen hangen, gegeven in onser stat van mechelen opten -goeden vrydach xvi in apryle int jair ons heeren duysent -vierhondert drie ende tachtentich voere paesschen. aldus -geteekent opte vouwe vanden brieve by mynen heere den -hertoghe, ja. hujoel" -"kaerle etc. doen te weetene allen jegewoirdighen ende toecomenden dat wij -ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie van jan henrick vanden -veen woonende inden dorpe van ruesele inhoudende hoe dat hij opden vi en junij -anno lii heeft in tselve dorp ten huyse van peeter evaerts met meer andere -geselschaps die dijen dach den papegaye geschoeten hadden sitten drincken -ende goet chiere maeken gelijck hy oick inde gulde was ende alsoe tot -byden avont sittende ende vroelijck met melcanderen wesende nyet weetende -van eenighen twist oft geschilde soe is daer een geweest geheeten geene -lenaerts hermansse insgelycks guldebroeder wesende die hem sadt en vermat -dat hy dijen avont oft eer den avont quame eenen op zyn stroo oft cont hebben -soude dwelck hoirende die supliant dat hy alsulcken onhebbelycke woerden -sadt en sprack ende nyet en wiste waer op dat hyt hadde heeft geseeght -dese oft gelycke woirden bey geene waeromme sydt ghy gestoort op wyen -hebeyt dat ghyer een op zyn stroo leggen wilt syt toch te vreden ende -laet ons eenen vollen vuyt drincken het waer schande datmen hier ruw -woerden maecten daerop de voirs. geene seyde wildyse verantwoirden daer -ickt op hebbe dat mochdy seggen waer op die suppliant zeyde bey geen ghij -zyt een proper geselle wat wildy iemanden van desen gesellen mesdoen -daer op die voirs. gheene antwoirde wy seeght dat ick haer mesdoen -wille waer op die suppliant zeyde dat segdy selve ende ick hoort -dat ghyt seght waer op de voirs. geene seer grammelyck wederzeyde -ghy lichter aene nemende midtsdyen eenen drinckpot ende heeft den suppliant -daer mede op syn hoot geslaeghen zoedat hy geheel onstucken spranck -ende dat hem suppliant tbloet lancx zijn hoot liep ende dat de -scerveren vanden selven pot spronghen eender vrouwen die neven den -suppliant sadt in haer aensichte zoe dat zy naulyck zien en conde -dwelck hy suppliant gevoelende die geheel beduyselt was vanden -grooten slach heeft tot zynder deffentie vuyt grooter beruertheyt ende hitte -van bloede zyn eetmes vuyt getogen ende daer mede eens naeden voirs. -geenen gesteken ende hem geraect ende gequetst in syn zyde van welcker -quetsueren hy syn bichte gesproken hebbende zekeren tyt daernae deser -werelt es over leden wyens siele godt wil ontfermen tot groot leet -wesen vanden suppliant die hem yesindert heeft geabsenteert ende hoe -wel hy die daghen zyns levens noyt iet anders en heeft gecommitteert -weerdich van eenige $$$punitie ende hy tselve feyt soe zeere onnosel -ende ge$$ch zyns lyfs verweerens heeft gecommitteert zoe en soude hy -vreesende rigeur van justicien nyet vrye$lyck dorren weeder keeren -ten waere hem onse gracie ende genade verleent wordde zoe hy seeght -ons van die om de selve zeer oitmoedelyck biddende waerom zoe -eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. suppliants -e ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voir rigeur -van rechte hebben denselven inden gevalle als boven quytgeschouden ende -vergheven schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen -onsen brieve tfeyt ende ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensie -ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits ende -vuyt saeken van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justitie -eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdraghen ende hebben hem dyen -aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren -tot zynen goeden name ende geruchte in onsen voirs. lande van -brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden -goeden in dyen hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren -zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop -een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant meyere van -loeven amptman van bruessele schouteth van antwerpen -ende vanden bossche ende allen anderen onsen justicieren ende officieren -wy zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen der -partyen geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe -daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant -gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilijck nae -gelegentheyt vanden saeken ende faculteyt van zynen goeden met oick -marge: sy h$$ af verantwoirt -byden ontfanger vanden exploiten -te betalene die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te -doene allet ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende getrouwe -die cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert -hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven -onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die ghene die -ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien -ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justicien alzoe zy -sullen vinden behoirende welck interinement die voirs. suppliant gehouden -zal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. -raide bynnen zesse maenden naestcomende opte pene van te verbuerene -deffect van desen ende dat gedaen en deselve civile boete ende costen -van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat -behoiren sal zy onse procureur generael ende alle andere onse rechteren justicieren -officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal -moghen huere stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe hem -toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser -onser jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle dinhouden van -desen inder vueghen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck -ende eeuwichlyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te -laeten geschieden nu noch in toecomenden tyde eenich hinder letsel oft -moeyenisse aen live noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn -lyff oft eenighe van zyne goeden daerom gearresteert becommert oft -beleth waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont -ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien want -ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich -blyve teeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen -hanghen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende -eenenyegelycken anderen dessins gegeven in onser stadt van -bruessele inde maendt van augusto int jaer onsheeren duysent -vyfhondert ende dryenvyftich van onsen keyserrycke txxxiiiie -ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxviiie -aldus gescreven op de plycke byden keyser ende ondertekent -facuwez visa recepta -gecollationeert ende met zynen originale -bevonden accorderende by my -$ facuwez $" -"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdighen ende -toecomenden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie -van jaspar anthonis ghysbrechts ingeseten van goirle inhoudende -hoe dat al eest zoe dat hy suppliant hem altyt sonder jactantie gesproken -rustelyck ende vredelyck heeft gedraghen sonder oyt van eenige mesusen -achterhaelt oft befaemt te zyne soe es nochtans gebeurt dat -in augusto inden jaere xvc ende lix hy suppliant met adriaen jan -henricx $$$ switten de jonghe ende meer anderen van goirle -gecomen zynde tot poppel op een bruyloft zyn tsamen naeden maeltyt -gaen sitten drincken in een herberghe gestaen tot poppel aende plaetse -ende alzoe de suppliant ende dander in meyninghe waeren thuys te gaen -zoe hebben zy tsamen metten weerdt ende werdinne gerekent gehadt -ende hy suppliant commende opte plaetse ende strate voer die deure vander -voirs. herberghe heeft aldaer gesien eenen geselle van riele hem -ombekent ende van zynen geselschap nyet wesende hebbende in zyn -handt een bloot sweert oft degen daermede tegen hem selven schaermoetsen -sonder nochtans nyemanden te mesdoen ende ten selven tyde is opt -voirs. plaetse comen aengereden eenen wagen met volck die $$$ -van sekere andere bruyloft tot hilverenbeke gehouden wel by -drinck wesende daerop dat onder andere was een genoempt joes -cops woenende tot poppel diewelcke siende den voirs. geselle van -riele heeft geroepen ghy coecketers van ghoirle dwelck is eenen -schimpighen roep tot verachtinghe van die van ghoirle dwelck -die suppliant hoirende zoe den selven schimp daer zeer odieulx worde -gehouden heeft totten voirs. persoonen opten voirs. waghen sittende -geseght die van goirle en hebben u noeyt tecort noch leet gedaen -wat wildy op ons oft tegens ons spreken ende met dyen is den -waghen voerby gereden tot aen thuys van gooris spilmakere -oick opte voirs. plaetse staende alwaer zy hebben doen tappen -drye oft vier potten biers ende die suppliant ende zyn voirs. -geselschap gereetschap makende om naer huyse te gaende ende -zynde omtrent den voirs. waghen zoe heeft die voirs. joes -wesende een stout ende sterck man hem oick verlaetende op zyn -geselschap die zesse oft zeven persoonen sterck waeren wederomme -geroepen bij schimpe ghy coecketers van goirle ende de -suppliant dat hoirende heeft hem $$teghen willen stellen met eender -pycken oft knevelstock ende die voirs. joes tselve siende is den -suppliant innegevallen by assistentie van eenen cuypere tot -poppel woonende die den suppliant den voirs. knevelstock aff -heeft genomen ende hebben hem wel dapperlijck geslagen gehadt -in sulcker vuegen dat hy tereerden lach ende die voirs. jan -switten de jonghe dat gewaer worddende ende siende dat die -persoonen opten waghen sittende alwaeren affgespronghen -heeft den suppliant ter assistentie willen comen maer die voirs. -joos is hem ock opgevallen ende heeft met eenen hantclippel -die hy vanden waghen hadde genomen denselven eenen slach -gegeven op sijn hoot in zulcker vuegen dat hy oick tereerden -moeste vallen daerdeure die voirs. adriaen henricx gecommoneert -zynde heeft zynen deghen vuytgetrocken ende daermede den voirs. -joosen op zyn hoot geslaghen een groote woende tot deur dbeck$$ -ende de suppliant ende die voirs. zwitten geweken ende gevlucht -zynde deur die slaghen die zy gehadt hadden heeft die suppliant -wederom zynen voirs. stock die de voirs. cuypere hem hadde -affgenomen gecregen nyet weetende by wyen dat hem dyen -was gerestitueert ende anders nyet weetende zyn broeder en -was onder den hoep is metten voirs. stock wederom aengecomen -om de zyne te assisteren ende hen te ontsetten ten eynde dat -zy nyet en souden overvallen ende geoppresseert wordden ende -alsoe zy al onder malcanderen waeren verwert ende int vechten -verhit ende dat die voirs. joosen die een zeer sterck man was -deen dandere byster sloech soe heeft die suppliant hem tspyts -vanden voirs. knevelstock oft javelyne geboden gehadt op -hope dat hy soude wycken maer die voirs. joes perseverende -int voirs. gevecht en heeft nyet willen ophouwen noch -wycken ende die suppliant hem meynende aff te keren heeft -nae hem gesteken gehadt ende heeft met grooten ongeluck -hem geraeckt ende gequetst gehadt in zyn zyde ende is -tsanderdaechs daernae deser werelt overleden ten -grooten leetwesen vanden suppliant verdriete ende eeuwighe -bederffenisse vanden suppliant nyet weetende nochtans van -welcker quetsueren hy mach gestorven zyn soe dat die suppliant -die met partye geinteresseerde is overcomen daerom lantvluchtich -zoude moeten wesen ende in vrempde landen dolen sonder dat hy -zyne ouders die oude stockluyden zyn den cost zoude konnen te -varen winnen soe hy tot noch toe gedaen heeft zoe verre hem hierop -onse gratie ende genade nyet en wordde geextendeert ende verleent -ons daerom zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy -desen aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende -willende hem in dit stuck prefereren gratie ende misericordie voer -strangheyt ende rigeur van rechte hebben denselven suppliant inden -gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende -vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende -ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensen ende bruecken corporelle -ende criminelle daerinne hy hem overmits ende vuyt saken van -tgeene des voirs. is tegen ons ende justicie eenichssins mach -hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende -daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren -tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande -van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden -ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy eenige onder ons heeft -gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer die toecompste -vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych -onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren -ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende -voer al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet -gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat die voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te -beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van -zyne goeden met oick te betaelen die redelycke costen van justicien -hierome alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien -van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen -rade in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende -committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven -onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen deghene -die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -deughdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende -totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende -costen van justicien alzoe zy zullen bevinden behoirende -welck interinement die voirs. suppliant gehouden zal zyn te -versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. -raide binnen zesse maenden naestcommende opte pene van -te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende deselve -civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt -zynde in handen vanden gheenen dien dat behoiren zal zy -onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse -rechteren justicieren officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende -toecommende dien dit aengaen zal mogen huere stedehouderen ende -eenen yegelycken van hen bezundere zoe hem toebehoiren zal -doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser -jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle inhouden -van desen inder vueghen ende manieren voeren verhaelt rustelyck -vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in -toecomenden tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve -noch aen goeden tercontrarien maer indien zyn lyff oft -eenige van zynen onverbeurden goeden daerom gearresteert becommert -oft beleth waeren dat zy die setten ende stellen terstont ende -sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie want -ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich -blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hier -aen doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen onse rechte -ende eenenyegelycken anderen dessyns gegeven in onser stadt -van bruessele inde maent van novembri int jaer ons -marge: zy hier af -verantwoert -byden rentmeestere -vanden exploicten -heeren duysent vyffhondert eenentzestich van onsen -rycke van spaengnen ende sicillien tzeste ende naples etc. -tviiie opde plycke stont gescreven byden coninck in -zynen raide ende geteeckent jboudewyns visa $ recepta -gecollationeert ende bevonden met -zynen origina concorderen by my -$$ facuwez $$" -"remissie voer janne steffens -kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende -toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige -supplicatie van jan steffens ingesetene der voighdye van -molle inhoudende hoe dat hy suppliant op alder $$$ -dach int jaer xvc ende vier ende veertich hem heeft -gevonden inden avont in seker groot geselscap van -mannen ende vrouwen aldair omtrent jan cops huys -sulcke geruchte ende gevechte gebuerde dat die -voirs. suppliant inde aerde geslagen werde van eenen -geheeten sebastiaen cayvairts alias heens met zynen -complicien ende die voirs. suppliant met zynen medegeselle -geheeten peeter de jaghere alias croepel dit ziende dat men -op henlieden het gevechte was sueckende hebben -gelyckelyck met eenen cleynen eetmesken tegens den voirs. -sabastiaen met zynen consoirten strytbarich gewordden -nyet ziende waer zij stekende waren oft wyen -zy hadden mogen gequetst hebben gelyck hy -suppliant oick inder waerheyt alnoch nyet en weet -noch en soude weten te vercleren datter iemant van -hem oft den voirs. synen medegeselle alsdoen gequetst -wordde ende henlieden alsoo nyet geabsenteert -hebbende maer wantmen geseght heeft gelyck hij -suppliant verstaet dat die voirs. sebastiaen ten -selven tyde hadde ontfanghen eenen steeck achter -in syn schouderen dair aff hy corts dair naer -afflivich is gewordden ende datmen tselve op -henlieden vermoeyde soo heeft onsen drossaert -van brabant nu onlancx den voirs. suppliant ende -zynen medegeselle gevangen genomen ende noch -jegenwoirdelyck houdende is binnen onser stadt -van herentals aldair hy tegens den suppliant -ende synen medegeselle zoeverre heeft criminielyck geprocedeert -vuyt dyen hy seyde dat hem den persoon die den -manslach gehouden gedaen hadde was onbekent ende -dat hy suppliant ende syn medegeselle des voirs. -sebastiaens partye waeren ende anders egheene als dat die -vs. suppliant met vonnisse van schepenen aldaer es gewesen -tot scherper examinacie ende torture om welcke -ende torture te mogen ontgaen mitsgaders alle beschad# -ende inconvenienten die daer vuyt souden mogen commen zoe -den suppliant als zynen kinderen ende huysvrouwe om dat hy -duer onverdrachgelycke pyne soude moghen -bekennen tghene dwelck hy inder waerheyt -nyet en weet gedaen te hebben ende oick vuyter gr# -vs. beschamptheyt vanden torture die liever den d# -hadde te sterven dan die te lydene heeft hy suppliant -selven manslach op hem genoemen ende dien ach# -die vrienden ende maghen vanden afflivighen daer -aff satisfactie doen doen gelyck sy henlieden daer# -oick voer vernueght bekennen ende zoude wel w# -voere alsoo vele als hy daer aen mesdaen heeft m# -hebben aen ons oft onsen voirs. drossart in onsent -name dair van overcommen dwelck onse voirs. drossart -nyet doen en wilt in egheender manieren ons daer# -hy suppliant oidtmoedelyck biddende hem hier op te willen -verleenen onse gracie ende genade mitsgaders onsen oepene -brieven van remissie dair toe dienende soe -eest dat wy de saken voirscreven overgemerckth# -hier op gehadt dadvijs van onsen voirs. drossart -van brabant thomas nagels den voirs. jan -steffens suppliant genegen wesende tot zyne vo# -bede ende supplicatie ende hem willende in -dit stuck gracie ende genade prefereren voir rigeur -van justicien hebben inden geval als boven # -geremitteert ende quytgescouden vergheven remitteren ende scelden -quyte vuyt onse sunderlinge gracie mits desen tfait -ende manslach boven geruert mitgaders alle -peyne ende boete corporelle ende criminelle waer in -hy ter cause van dien met datter aencleeft jege# -ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach -hebben hem als dair aff wederstellende ende -restituerende tot zyne goede name ende fame in -onsen lande ende hertochdomme van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlyckheden -heerlyck mitsgaders tot zynen onverbuerde goeden -gelyck ende in alder manieren als hy was voir de -toecompste vanden manslach voirs. imponerende hier -op een een eeuwich swygen ende silencie onsen procureur -generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende -officieren wye zy syn satisfactie ende beteringe -ierst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partye indien -die noch nyet gedaen en es ende eenige daer toe -staet cicilyck allenlyck behoudelyck oick dat de -voirs. suppliant gehouden wordt tvoirs. feyt ende manslach -jegens ons civilyck te beteren nair de gelegentheyt -vander mesdaet ende faculteyt van synen goeden ende -onse ordinancie daerop gemaect ende daerenboven -betaelen ende refonderen die redelycke costen van -justicien hier om gedaen ende naegevolcht ter -taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven ende -getrouwen die cancellier ende luyden van -onsen raede in brabant die wy daer toe committeren -ende henlieden ontbieden ende bevelen dat voir -hen geroepen de ghene die hier over behoiren geroepen -te syne zy procederen wel ende dueghdelyck tot -verificatie ende interinemente van desen naer huere -voirme ende inhouden ende tot taxatie vander -voirs. amende civile ende costen van justicien voirs. -welck interinement de voirgenoempde suppliant sal -schuldich syn te versuecken voirden voirnoemde van onsen -rade binnen eenen halffven jaere naestcommende opte -peyne te verliesen deffect van desen ende dat -gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ge$$ -ende betaelt synde in handen vanden ghenen van -onsen ontfanghers oft anderen onsen officiers dient dat -aengaen mach behoiren sal die daer aff gehouden -wordt ontfanck te maken rekeninge bewys -ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen -penningen van synen ontfanghe zy onsen voirs. -marge: en $$ verantwoort -$$ ontfanck vanden -exploten -drossaet van brabant ende allen anderen -ende der smaelre heeren ons voirs. lants ende -hertochdoms van brabant justicieren ende officieren -dien dit aengaen mach oft hueren stedehouders doen -laten ende gedooghen den voirs. suppliant van dese -onse perdoene mitsgaders van allen den inhouden -desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt -rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doen oft te laten geschien nu noch in -toecommende tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder -letssel oft moyenisse ter contrarien in eeniger -manieren ende zynen persoon jegewoirdelyck ge# -zoo voirs. is oft eenige van synen onverbuerde goeden -zyn of wairen hier naemaels daeromme gevangen -gearresteert oft eenichssins belet dat zy die -stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter -stondt ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommen -delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten -eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve -ten eeuwigen dagen zoo hebben wy onsen segel -hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken -ons recht ende eenen iegelyck tzyne in allen -gegeven in onser stadt van bruessele inde -maent van junio int jaer ons heeren duysent vyff -hondert achtenveertich van onsen keyserycke txx# -ende van onsen coninckrycken van castillien ende -anderen txxxiii ste aldus gescreven opte -plycke byden keyser in synen rade geteeckent -serrycken visa recepta -gecollationeert ende bevonden accorderende -met zynen originale by my" -"kaerle etc doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende -dat wij ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van jan quintins -arm scamel gehuwt man woenachtich in onse stede van antwerpen -inhoudende hoe op sinte marie magdalenen dach lestleden was een -offt twee jaeren dat hy suppliant heeft sitten drincken tot berchem -neffens onse voirs. stede van antwerpen met adolf van dueren ende hans -bellen diemen hiet van bruessele ende aldaer gedroncken hebbende zoe -zijn sij al tsamen nae huys gegaen ende comende op een dyck byden siecken -hebben daer gevonden twee oft drye gesellen waer af die een op zynen -hals hadde eenen grooten stock den welcken die selve adolf vraechde -waerom hy die stock op zynen hals hadde ende oft hy daermede inde -stadt wilde gaen zeggende voirts wilt ghij daermede inde stadt gaen -die luden sullen u seggen dat ghij een hont slager syt want tes verboden -met stocken inde stadt te gaen doen seyde die man metten stocke wat -hebt ghy daermede te doene al hebt ghy doersneden cleederen aen hebt -ghij den heere gedient wij hebben oyck somtyts den heere gedient mits -welcken woirden die voirs. adolff achterwaerts terde ende trock -van leere ende begonste te smijten ende alsoe die selve suppliant doen oyc -van leere trecken soude zoe quam eenen jasper de cleermakere ende -gaf den suppliant een wonde op zyn handt sulcx dat hy suppliant -daer af zoe verminct es dat hy daermede zyn broot nyet en can gewinnen -met zyn ambacht van lyndragen ende de suppliant alsoe gequetst zynde -is terstont van daer wech geleyt geweest zonder dat hy wederomme -int tselve geschil ende gevecht gekeert is ende heeft zindert hoiren seggen -dat van tself geschil ende gevecht duerende zyn absencie vander plaetssen -daert geschiede eenen mathys van roome zoe gequetst was vanden voirs. -adolff van dueren hans bellen daer mede hy suppliant hadde sitten drincken -als voeren oft van thielman de keesdragere die op tgevecht gecommen was -oft van een oft twee van hemluyden dat de selve matthys daeraf terstont -sonder biechte gestorven es ende hoewel de suppliant daerom den -overleden nyet geslagen noch gesmeten en heeft mits dat hy doen ter -plaetssen nyet en was daer de overleden gequetst werde ende dat die -voers. adolff daer present ende vanden gevechte wesende daeraf van ons onse -brieven van remissie vercregen heeft nyetmin de voirn. suppliant en soude -nyet vryelyck dorren converseren in onsen landen van brabant mits dat -hy uuyt simpelheyt verstaen hebbende de doot vanden voirs. mathys hem -daer uuyt soude geabsenteert hebben doer vreese gevangen te worden om -dat hy int beginssel vanden voirs. geschille ende gevechte maniere maecte -van leere te trecken als boven ende oyck dat hy daer van pais met partie -heeft gemaect ten zij dat onse gracie hem hierop verleent zij alsoe hij -seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy -desen aengesien compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant -ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende -strangheyt van justicie hebben den selven supplant inden gevalle als -boven quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven mitgaders -oyc alle peyne ende amende corporelle ende criminelle daer innen hy hem -overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. is iegens onssen onse -hoocheyt ende justiccie eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben -hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by -desen tot zynen goeden faemen ende naeme in onsen voirs. lande ende hertoochdom -van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen -goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre hy daer eenige -waeren imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen -procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende -officieren onssen voirs. lants van brabant hoedanige die zyn off wesen -mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde -partie soe verre die noch nyet gedaen waere civilyck alleenlyck -behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach ende faculteyt -van zynen goeden ende oyck dat hij gehouden werdt te betaelen -de redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght -# sy hieraf verantwordt -byden ontfager vanden exploiten -indyen datter eenige geschiet zijn ter taxatie ende arbiterscepe van -onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in -brabant die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen -den voirs. onsen cancellier ende luden van onsen raede in brabant dat voer -hemluyden geroepen degene die daeromme behoiren sullen geroepen te -zynen zij procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter -verificatie ende interinement van desen onsen iegenwoirdigern brieve nae -huer vorme ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant -gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen -jaere nae date van desen op de pene van te verbueren deffect der -selven ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van -justicie indyen datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst -behoiren sal van welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters -dient aengaet gehouden werdt ontfanck te makene rekeningen bewys ende -reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange -zij onsen drossaet van brabant schoutet van antwerpen ende -alle andere onse ende onsen vassallen off smaelre heeren richteren -justicieren ende officieren onss voirs. lants van brabant ende van overmaze -hoedanige die zyn off wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende -hueren stadthouderen ende elc van hen zoe hem dat toebehoirt ende -aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen gracie ende -remissie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende -laten genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten -geschien in lyve noch in goeden eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrarie maer indyen zyn lyff off zyn onverbeurde goeden -daer omme gevangen becommert off gearresteert waeren dat zy -die terstont stellen oft doen stellen in zynen tot volcommen delivrancie -ende slakinge want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet -vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen zoe hebben wy -onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen -saken onsen recht ende eenen yegelyck tzyne in allen gegeven -in onsen stede van bruessele inde maent van juno int -jaer onsheeren duysent vyffhondert ende achtendertich -van onsen keyserycke tnegenthienste ende van -onsen rycken van castillien ende andere drientwintichste -aldus stont gescreven op te plycke byden keyser in zynen -raede ende geteekent l dezoete noch stont gescreven opte -selve plycke visa registrata -ghecollacioneert tegens die -originale brieven by my -decock" -"een remissie van schake voer wouter van cockelberge -met vive zyne complicen -kaerle etcetera, doen te wetene allen jegenwoirdighe ende -toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie -van wouter van cockelberghe woenende ter leest binnen der -vryheyt onser stede van mechelen, hennen steelman dierick -eertbrugge jacob camerlinck jan van breedonck ende -jacop van oistenryck, inhoudende hoe dat de voirs. wouter -van cockelberghe suppliant in alle duecht ende eerbaerheyt -gevryt ende gevolght heeft eene eerbaere jonge dochtere -oudt xvii jaeren oft daeromtrent woenende tot hombeke -genaempt peeternelle van wueluwe vadere noch moeder -hebbende, zulcx dat zy malcanderen lief gehadt hebben -zoe dat om malcanderen te trouwene ende de voirs. wouter -suppliant verstaen hebbende dat die vrienden vande selver -peeternellen genegen waeren haer te gheven eenen -anderen man heeft tselve haer te kennen gegheven -haer vragende oft tselve wel haer meyninge was -waer up zy zeyde dat neen ende dat zy sou dien -nemmermeer nemen en zoude ende mits dien ende dier -gelycke woerden die zy onderlingen hadden de voirs. -wouter suppliant bemerckende dat de voirs. peeternelle -goede jonst tot hem droech heeft haer geseyt indien -ick wiste dat uwen wille zulck waere ick soude -u nemen ende met my leyden waer mede zy als doen -werdt lachende ende colacierende daer inne genoech -consent ghevende zoe hem dochte ende ten eynde -zoe zette zy hem dach te commen tot hueren huyse -upden lesten heyligen paesch dach lestleden ende -achtervolgende dien de voirs. wouter suppliant sorge -dragende te voldoene ten segghen vande voirs. peeternelle -is ten selven daghe binnen zonneschyne gecommen metten -anderen supplianten ten huyse daer de selve peeternelle -met huere moeye woenende was ende de selve -wouter suppliant commende binnen den huyse heeft -aldaer gevonden de selve peeternelle hebbende een jonck -kint op haeren schoot haer vraegende met zoeten -woerden oft haer beliefte waer met hem te gaen -drincken waer op die moeye vande voirs. peeternelle -daer jegenwoirdich zynde zeyde dat zy uuyt den -huyse niet gaen en soude mit dien zoe zyn de -andere supplianten oic binnen den huyse gecommen des -onder anderen de voirs. jan van breedonck suppliant -nam zoetelyck de voirs. peeternelle metten arme -haer zegghende staet op ghy moet mede waer op zy -antwordde ziende huere voirs. moeye ick en sal niet -mede gaen zoe dat de voirs. jacop camerlick oock -suppliant nam haer tkint vanden schoye ende settet neder -opden vloer ende namse metten anderen arme ende -ley dese zoe buyten den huyse dwelck merckende de -selve peeternelle zeyde waer zulde my leyden en -hebbe ick hier gheen vrienden ende mits desen zoe -hebben zommige vrouwen de voirs. peeternelle willen -houden maer een vande voirs. supplianten ontrack haer die hant -ende commende alsoe buyten den huyse zoe es gecommen -die oom vande selver peeternelle zegghende gesellen ziet -wat ghy doet ende zyn alsoe voorts wech gegaen belettende -de sommighe van heurlieder datmen hen niet en volghde -ende zunderlinge de voirs. jacop van oistenryck de -welcke hadde eenen gespannen boghe op zyn schouwere -ziende dat die oom vande voirs. peeternelle hemlieden volghde -heeft den selven boghe genomen in deen handt ende eenen -pyl in dandere zegghende blyft achtere ick raidt u voir -tbeste oft ick doen u achter blyven ende oock al zoe -die moeye vande selver peeternelle ende andere vrouwen -altyts volghen wilden zoe zeyde oick een vande voirs. -supplianten tot henlieden blyft achtere oft ick sal u smyten ende -mits desen mach wesen dat eene vande voirs. vrauwen -metten platten van eender pycken geslegen was heeft oick -een vande selven supplianten metten stocke vander pycken geslegen -omtrent den rugghe van eenen geselle die hen volghde -ende zyn ten lesten zoe voort gegaen zonder yemandt -te grieven tot den huyse van willem van wueluwe -des voirs. peeternelle oom aldaer zy twee oft drie -potten biers gedroncken hebben ende alsoe een vande -supplianten eenen pot nam ende eenen dronck brochte der -selver peeternelle zoe heeft zy dat gewacht -ende den pot nemende heeft voirts den voirs. wouter -suppliant hueren vryer gebrocht ende alsoe zy hoerden -dat sommige vrienden haer volghden zoe zyn zy tsamen -gewillichlyck uuyten huyse gegaen ende de selve peeternelle -zonder in huere voirs. ooms huys eenich mesbaer te maken -heeft uuyten huyse wesende ende hoorende dat huere -vrienden riepen waer zydy nelle geseyt tottenvoirs. -wouter hueren vryer gaende gesamender handt zonder -te antwoirdden up troepen van hueren vrienden laet ons -gaen dat zy ons niet en vinden ende liepen alsoe malcanderen -byder handt houdende voirby gieles bessens inde strate gelyck -oft zy man ende wyf geweest hadden ende syn alzoe -tsamen gegaen eerst nae raemdonck ten huyse van eenen -goeden eerbaren man genaempt willem zellekens aldaer -zy ontboden hebben den prochiaen in meyningen malcanderen -te ondertrouwene maer hy en was niet thuys ende -naedien betaelt hebbende der weerdinnen zyn tsamen -voortgegaen tot inde prochie van maldere aldaer zy -oock ontboden hebben den prochiaen maer alzoe hy -nyet thuys en was es daer gecommen een capellaen de -welcke dat nyet en dorste doen overmits dat zy -van dier prochien nyet en waeren ende mits dien nae -goede chiere aldaer gedaen hebbende tot zanderdaechs -zoe zyn zy tsamen voorts gegaen tot inde prochie -van purs dair die voirs. pieternelle by hueren wille -ende daer toe oock ontboden den prochiaen die hem -excuseerde te commen zegghende dat hy tsanderdaechs -gaerne commen soude waer van de voirs. wouter -ende peeternelle des droeve wesende braken -tsamen eenen penninck ende elck van hen beyden -nemende een stuck hebben malcanderen huere -kerstelycke trouwe gegheven ende daer op zyn -zy gewillich tsamen gaen slapen ende in teeken -van dien zoe heeft de selve peeternelle daer -af verleden een instrument ende hoewel dat -mits desen die voirs. supplianten nyet en meenden -yet mesdaen te hebbene ende dat de voirs. -peeternelle tot menigen stonden ende in presencien van goede -mannen geseyt ende verclaert heeft dat zy den voirs. -wouter voor hueren man houdt ende dat huer nyet leet -en is van tghene dat zy gedaen heeft maer waert -dat zy dat te doen hadde zy zoude noch doen nietmin -beduchtende strangheyt van justicien en souden hen niet -dorren houden noch converseren in onsen landen ende -heerlicheden maer hen daer van moeten absent houden -tot huere geheele verderffenisse ten zy dat onse gracie -ende gnade hemlieden hier op verleent wordde alsoe zy -zegghen ons omme de selve zeere oitmoedelyck -biddende, soe eest dat wy de saecken voerscreven -overgemerct den voirn. wouter van cockelberghe -hennen steelman dierick eertbrugge jacop camerlinck -jan van breedonck ende jacop van oistenryck supplianten -genegen wesende tot huere voirs. bede ende supplicatie -ende willende hen in dit stuck gracie ende genade -vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge -in faveure van onser blyder wedercompst in desen -onsen landen van harwaertsover ende bisondere in -onser stede van brugghe hebben inden gevalle als -boven vergheven quytgescholden ende geremitteert -vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt onser -zunderlingher gracie mits desen onsen brieve -tfait ende mesuz boven verclaert mitgaders alle peynen -ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne -zy ter causen van dien mit datter aencleeft jegens ende -justicien mesdaen ende mesbruyct moegen hebben -hemlieden als ten desen wederstellende ende restituerende -tot huere goede fame ende name in onsen voirs. landen -ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden goeden -indien zy daer eenighe hebben gelyck ende in alder -manieren als zy waeren voor die toecomptste vanden -feyte ende mesuse voirscreven imponerende hier op -eeuwich zwygen ende scilence onsen procureur generael -van brabant ende allen anderen onsen richteren justicieren -ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringe -eerst ende alvooren gedaen der geintresseerde partie -inden die noch niet gedaen en zy ende eenighe dair toe -dient civylyck alleenlyck behoudelyck dat de voirn. -supplianten gehouden zullen wesen tvoirn. fayt ende mesuz -tegens ons civylyck te beteren nair die gelegentheyt -vande saken ende faculteyt van hueren goeden ende -oock te betalen ende refonderen die redelycke costen -van justicien hier op gedaen ende naegevolght der -taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende -getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade -geordonneert in brabant die wy daer toe committeren -ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen -raide in brabant dat voor hemlieden geroupen die ghene -diere behoiren geroupen te zyne zy procederen wel -ende duechdelyck ter verifficatien ende interinemente -van desen onsen jegenwoirdighe brieve nair huere -vorme ende inhouden ende ter taxacien ende arbiterscepe -vanden voirn. civyle boete ende costen voirscreven ende -dat gedaen ende de voirs. civyle boete getaxeert ende -byden voirs. supplianten betaelt zynde in handen vanden -ghenen van onsen ontfangers dient behoiren sal -die gehouden wert daer van ontfanck te maken -rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen -proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange -zy onse drossaet van brabant ende alle andere -onse richteren justicieren ende officieren mitsgaders -vande smaelre heeren ons lands van brabant wyen -dit aengaen oft aenroeren sal moegen huere -stedehouderen ende eenyegelyck van hen bisondere -zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen -den voirn. supplianten ende eenyegelycken van hen van -deser onser gracie quytscheldinghe remissie ende -pardoene ende van alden inhouden van desen inder -voegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck -vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -zonder hemlieden te doene ofte laten geschien nu noch in -toecommende tyden eenich hinder stoot letsel oft -moeyenisse aen lyve noch aen goede ter contrarien -in eenigher manieren maer indien huere lyven oft -eenige van huere voirs. onverbuerde goeden daeromme -zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert -belet oft becommert dat zy die stellen ende setten oft -doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck -tot geheele ende volcommender slakinghe ende delivrancie -want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit -goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen -zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen hangen -behoudelyck in anderen zaecken ons recht ende -eenyegelyck tzyne in allen, gegheven in onser -stede van brugge inde maent van jullio int -jaer onsheeren duysent vyfhondert ende twintich -ende van onsen rycken te wetene van dien vanden -roomsche tweeste ende van castillien etcetera tvyfste -aldus stont gescreven onder opte plycke byden -coninck, ende geteekent du blioul, ende noch visa -gecollacioneert ende bevonden concorderende -metten originale, by mij" -"kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegewoirdich ende -toecomende dat wy ontfangen hebben die oidtmoedige supplicacie van -janne willem jan willemsse joryse adriaensse adriaenen snyders -adriaensse ende janne jacop meeusse alle jonge gesellen ongehoudt -behalven de voirs. jan willemsse ende innegesettenen ons dorps van -popple inhoudende hoe dat opten jaersavont lestleden over twee -jaeren die jonge gesellen vanden gehuchte van overbroeck gelegen -onder poppele voirs. zyn gecommen tot poppele opte plaetse in een -herberge geheeten den hert aldaer zy supplianten metten anderen jongen -gesellen vanden voirs. dorpe waeren vergadert om het nyeuw jaer -te singene ende hebben die van overbroecke voirs. die supplianten met -hueren medegesellen met hen geleydt tot int voirs. gehuchte -van overbroeck om dnyeuw jaer in goeder genuechten ende zonder -arch aldaer te singene ende comende int voirs. gehuchte van -overbroeck opte strate zoe zyn den voirs. supplianten te gemoete -gecomen die jonge gesellen vanden hul gehuchte van hulsele -resorterende onder die prochie van beke inde dinghbanck van weelde -om aldaer insgelycx het nyeuw jaer te singene ende die voirs. -hulsele staende opte strate ende ziende de voirs. supplianten met hueren -geselscape die welcke stonden op een grecht van eenen driessche -begonsten de selve van hulsele qualycken te sprekene seggende totten supplianten -ende hueren geselscape dese oft gelycke woerden godgeve u die pestilencie -daer op zy supplianten met hueren geselscape antwordden ende seyden wy -sullen u comen ende mits dien zyn zy malcanderen innegevaren ende hebben -malcanderen met hueren geweere ende stocken geslagen maer de voirs. -supplianten zyn bedwongen geweest de vlucht te gevene in welcke vlucht -de voirs. jan jacop meeusse een vanden supplianten is by die van hulsele -ter eerden geslagen geweest ende opgestaen zynde zoe heeft de -selve jan met eenen gruenen houten stocke wuyten willem adriaensse -insgelycx ter eerden geslagen ende tselve gedaen zijnde heeft hy -oyck die vlucht gegeven ende want die voirs. van hulsele riepen -slaet doot slaet doot zoe heeft de selve jan hem gesalveert doer -dwatere ende zyn alsoe die voirs. van hulsele ewech gegaen ende -die voirs. supplianten met hueren geselscape gecommen int voirs. gehucht -van overbroeck aldaer zy het nyeuw jaer hebben gesongen ende -zyn van daer geghaen tot poppele oyck singen tvoirs. nyeuw -jaer ende daer nae zyn zy gegaen drincken ende minnelyck van -malcanderen gescheyden in welcken gevechte vanden zyden vanden supplianten -meer persoenen gequetst zyn geweest oft zoe vele als vander -andere zyden nyettemyn is gebuert dat in tselve gevecht een geheeten -jan hermansse innegesetene vanden voirs. gehuchte van hulsele is -met eenen houten stocke geslagen geweest op zyn hoot zoe dat hy -vanden selven slage ende quetsuren tsanderdaeghs daer nae is -aflivich geworden dwelck de voirs; supplianten zeer hertelycken leet -is geweest ende want tvoirs. gevecht is gebuert by nachte -ende inder duysterheyt omtrent xii oft een uren ombegrepen vanden -juysten tyde zoe en hebben de voirs. supplianten nyet connen geweten -gelyck zy alnoch en doen ende wyeden voirs; slach den voirs. janne -heeft gegeven gehadt weder het geweest is nyemandt vander -zyden der voirs. supplianten oft vander andere zyden gelyck oyck -nyemandt ter werelt daer aff zekerlyc en weet te sprekene -nyettemyn de voirs. supplianten beduchten rigeur van justicien ende -mits dyen dat zy mede geslagen ende skytbaer hadden geweest -zoe hebben zy hen geabsenteert vuyt desen onsen lande van brabant -is oyck pertie geinteresseerde van hueren wegen voldaen ende -gecontenteert die welcke mits der gelegentheyt vander zaken -hen hebben zeer gracielycken laeten vernuegen want zy wel -wisten dat tvoirs. ongeval zeere onnoosselyck toegecomen was maer -en souden nochtans de voirs. supplianten die welcke noch al huere ouders -hebben nyet dorren commen noch verkeren binnen desen onsen lande -van brabant oft elders onder ons maer souden moeten ghaen dolen in -andere vrempde landen tot hueren eeuwiger verderffenissen ongenuchten -ende verdriete ten waere dat hen onse gracie ende genade hier -op worde verleent alzoe zy seggen ons daerom oetmoedelyck biddende -soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden ende -supplicacien vanden voirs. supplianten ende willende in desen preferen -gracie ende genade voir rigeur van justicien hebben den selven -supplianten ingevalle als boven quytgeschouden geremitteert ende -vergeven ende vuyt sunderlinger gracien schelden quyte remittrren -ende vergeven by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven -geruert mitgaders alle offensen ende bruecken corporelle ende -criminelle daer inne zy ter causen voirscreven mit des daer aen -clevende mach tegen ons ende justicie mesdaen moegen hebben -ende hebben hen als daer aff weder gestelt ende gerestitueert -stellende weder ende restitueren tot hueren goeden namen famen -ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoghdomme van brabant -ende alle anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren -ongeconfisqueerden goeden zoe verre zy eenige hebben gelyck -ende in alder manieren alsoe zy waeren eer den voirs. dootslach -geschiede imponerende hier op eenen eeuwich geswych onsen procuruer -generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren wye zy zyn -satisfactie ende beternisse doende der pertien geinteresseerde indien -die nyet gedaen en is ende ennige daer toe diene civilic alleenlyck -behoudelyck dat de voirs. supplianten gehouden sullen zyn tvoirs. feyt -tegen ons te beteren civilic naede gelegentheyt vander saken ende -faculteyt van hueren goeden mit oyck te betaelen de costen van -justicien zoe verre ennige daer om gedaen zyn oft noch gedaen -wordden ter $taxacien taxacien ende moderacien van onsen zeer lieven -ende getrouwen cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die -welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen -ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende -lieden van onsen rade dat voer hen geroepen de ghene die daer -om behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelyck -totten interinemente ende verificacien van desen ende totter taxacien -vanden voirs. civile boeten ende costen getaxeert ende betaelt zynde in -handen vanden ghenen van onsen ontfangers dyen dat behoeren sal -ende de welcke gehouden wordt rekeninghe bewys ende reliqua te doene -vanden voirs. civile boeten tot onsen behoeff mitten anderen penningen van -zyne ontfangen zy onsen procureur generael in brabant ende allen -anderen onse richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdige -ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende eenen -yegelic van hen besundere zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen -den voirs. supplianten van deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende -perdoene ende van allen den inhouden van desen inden vuegen ende -manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende -eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hen te doene noch te laten -geschieden nu noch in toecomende tyden ennighen hinder letssel oft -moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien huere -liven oft ennige van hueren goeden daer om gearresteert becommert oft -belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende -stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender -delivrancie want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vast -zy ende blyve tot euwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier -aen doen hanghen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende -eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt van -bruessel inde maent van decembry int jaer ons heeren duysent -vyfhondert tweendertich van onsen keyserycke tderde ende van -onsen coninckrycken van spangnien beyde den cecilien ende anderen -txviie aldus gescreven opte plycke byden keyser ende -geteeckent proefst visa recepta -ghecollationneert tegens -doriginale brieven by mij -de cock" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende -toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicacie -van vranck van ghelman jonck ongehoudt man woenende inde -stadt van leuwe ende gecoren deken vanden cameren van -rethoricquen aldaer inhoudende hoe dat hy opden achsten dach -decembris lestleden tzachternoens nae viere uren nae -vesperen heeft met twee oft drye zyn anderen gesellen te wetenen -henneken inden valck reyncken plaetmans ende henrick -bessems ghaen bancketeren ende drincken eenen pot wyns -ten huyse van goris marcielis inde kokene ende als zy daer -een luttel tyts gheseten hadden soe is inde zelve kokene -ghecommen jan pilepert de welcke binnen den selven huyse op een -camer hadde sitten drincken ende de welcke soe de suppliant -heeft verstaen hem te voeren hadde ghevanteert den selven -te willen evelen ende daer commende dede deselve pilepert -syn mutse aff in schimpicheyt seggende heer deken hoe commet -dat ghy ons de schande doet dat ghy onse schotelen vander -voirs. cameren laet vercoopen daer op de suppliant antworde -dat tselve by synder schult nyet en was ghebuert ghelyck -tselve oyck inder waerheyt nyet en was want hy -suppliant tselve nyet en hadde ghedaen daerop die selve -jan seyde ghy denoterende den suppliant zyt een zot ende -dier gelycke affdragende woerden daerop de suppliant alleenlyck -zeyde men vindt meer sotten soe dat de selve jan zeere criminerende -ende onneerlyck sprekende heeft zyn mes vuyt getrocken -ende naeden suppliant daer hy aende tafele sat by de schouwe -vreeselyck geslagen in zulcker vuegen ende manieren dat -hy den selven suppliant zyn hoot soude gecloven hebben ten -waere gheweest dat de selve suppliant hadde gedoken inde -schouwe soe dat den selven slach viele opt mantelhout -vander selver schouwen daer mede de selve jan nyet te -vreden wesende heeft ter stont naeden suppliant gesteeken -welcken slach de selve suppliant heeft met zynder handt aff -gheslagen meynende myt dyen den voirs. pilepert te -ontloopenen twelck hy nyet wel en conste gedoen soe -dat deselve pilepert den suppliant noch eenen stecke heeft -gegeven op zyn boesem hem doerstekende rock wambays -ende hempde tot op zyn bloot lyff toe midts den welcken -deselve suppliant bevreest ende gecommoveert zynde is hem -van noode gheweest te deffenderenen ende dat doende -heeft hy vuytgetrocken zyn hangerken ende daer mede den -selven janne eenen steeck gegeven omtrent zynder borste -overmits dat de selve suppliant nyet en conste gevlieden noch -anders tperykel vande doot ontgaen ende dat doende soe -is de suppliant terstont vuyt geschoten ende gaen loopen vuyten -huyse den welcken den selven jan heeft mit zynder blooter -rapieren noch nageloopen tot aen een ander huys ende is -daer nae by eenige aenverdt ende geleydt ende corts -vander selver questueren gestorven dwelck sen selven suppliant -vuyter herten leet es ende hoewel de suppliant als hem -nootlick hebbende moeten deffenderen ende de welcke nyet en -conste gevlieden noch tperikel van zynen lyve ontgaen -daer aen nyet en meynt gedelynqueert te hebbenen ende dat -hy daer aff ongepraemt in zynen persoone ende goeden soude -behoiren te blyvenen desen nochtans nyet tegenstaende -soe heeft onse meyeren van thienen hem gevoirdert opde -goeden des suppliants te procederenen willende de selven ter -causen vanden voirs. onghevalle als geconfisqueert -aenveerden ten ocsuyne vanden welcken de suppliant -beduchtende trigueur van justicien heeft hem geabsenteert -vuyt onse lande ende hertoochdomme van brabant aldaer -hy nyet en soude dorren wederkeeren hanteren noch -converseren ten zy dat onse gracie ende ghenade hem -hier op verleent wordde alzoe hy seght ons -daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat de -saken voirscreven overghemerct wy den voirs. vranck van ghelmen -suppliant genegen wesende tzynder beden ende begheerte ende hem -willende in dit stuck gracie ende ghenade prefereren voer -rigeur van justicien zunderlinge ter eeren ende renerende -vander bitter passie onserheeren jhesu christi die hy leet voer -tmenschelycke geslachte op zulcken dach als huyden hebben -inden ghevalle als boven vergheven quytgescholden ende -gheremitteert vergheven ende schelden quytte vuyt sunderlinge -gracie mits desen tfeyt ende dootslach boven verclaert -mitsgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende -criminelle daer inne hy ter cause van dien met diesser -aencleest iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct -mach hebben hem alsdaer aff weder stellende ende restituerende -tot zyn goede fame ende name in allen onsen voirs. landen -ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien -hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren als hy -was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voerscreven -imponerende hier op een eewich zwyghen ende silencie -onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren -justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende -beternisse eerst ende alvoeren gedaen der gheinteresseerde -partie indien die noch nyet ghedaen en zy ende eenige -daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat de voirn. suppliant gehouden werdt den voirs. dootslach -tegens ons te beteren civilyck naer de gelegentheyt -vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende daer -en boven betaelen ende refonderen die redelycke costen -van justicien hier omme ghedaen ter taxacie ende -arbitrescepe vanden cancellier ende luyden van onsen raede -in brabant die wy daer toe committeren den welcken -wy ontbieden ende bevelen dat voer hemlieden geroepen -die ghene dier over behoiren gheroepen te zyne zy precederen procederen -wel ende duechdelyck ter verifficacie ende interinemente -van desen naer huere voerme ende inhouden ende ter -taxacie ende arbitrescepe vander civile boete ende costen -van justicie ende dat ghedaen ende de selve civile boete -ende costen voirscreven ghetaxeert ende byden voirs. suppliant -betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers -oft officiers dient behoiren sal de welcke daer aff gehouden -werdt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen -proiffyte metten anderen peningen van zynen ontfanghen -zy onsen meyere van thienen ende allen anderen onsen rechteren -justicieren officieren ende ondersaeten wien dit aengaen -oft roeren sal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck -van hem bysondere zoe hem toebehoiren sal doen laten -ende ghedoogen den voirs. vranck van gelmen suppliant van deser -onser gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden -van desen inder vuegen ende manieren voirscreven rustelyck -vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende ghebruyc -ghebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschien -nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrarien in lyve noch in goede in eeniger manieren -maer indien zyn lyff oft eenige van zynen onverbuerden goeden -daeromme gevangen becommert oft ghearresteert waeren dat -zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont -ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie -behoudelyck oyck dat voern. suppliant desen onsen iegewoirdigen -brief presenteren sal onsen voirs. cancellier ende raeden van -# sy hieraff verantworde -byden ontfanger -vanden exployten -brabant ende tinterinement van dien versoucken bynnen -eenen jaere naestcomende opte peyne deffect van dien -te verliesen want ons alsoe belieft ende ten -eynde dat dit goet vaste ende ghestadich blyve te eeuwigen -daghen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen -behoudelyck in anderen zaeken ons recht ende -eenyeghelyck tzyne in allen ghegen in onsen -stede van deinsse den heyligen vrydach inde maent van -april int jaer onsheeren duyssent vyffhondert -vyfendertich van onsen keyserycke txvie ende van -onsen rycken van castillien ende andere txxe aldus -stont ghescreven opde plycke byden keyser in zynen -raede ende gheteekent g pensart visa recepta -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my -decock" -"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels -wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan -van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren -jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle -van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder -befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te evelen van -zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in -diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs $ -bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert -zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge -te rydene nae mechelen zyn naeder noenen gecomen buyten deser voirs. -stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn -by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke -om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedroncken gehadt ende -ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen -brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs. -gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolg$ -ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt -heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden -in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende $ -hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken -hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant -ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert -wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits -ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs. -persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere -gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is -geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen -wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten -voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende -heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten -gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den -voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs. -jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen -dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen -brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe oyc? -van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$ -te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den -voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen -houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan -vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot -voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is -de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $ -te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy -woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige -lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen -hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in -onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc -gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant -verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van -vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde -gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende -lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn -beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den -voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af -zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was -gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude -hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in -zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn -vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck -is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant -tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer -hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne -satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck -was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van -iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van -brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat -onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert -alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom -soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des -voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke -prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van -iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden -geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt -zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven -geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele -daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen -ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende -hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. -lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende -heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige -onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de -toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych -gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen -onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse -eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet -gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc -dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren -civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden -met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende -te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen -den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe -gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen -die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende -duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie -ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden -behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te -versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen -eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen -ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien -getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat -behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse -amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren -officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien -dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van -hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen -den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien -ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen -ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc -ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne -te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich -hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme -gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende -stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender -delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit -vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy -onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen -dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van -castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den -keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve -plycke visa etc. -ghecollationneert tegens -doriginale brieven by my -de cock -met zynder hellebaerde -sy her af verantwordt -byden ontfanger vanden -exployten" -"copie van andere remissie van dootslage -maximilien par la grace de dieu esleu empereur -tousjours auguste roy de germanie de hungerie -de dalmatie de croatie etc et charles par la -mesme grace archiducz daustrice, prince -d’espaigne, des deux cecilles de jherusalem, etc. ducz -de bourgogne, de lothierr, de brabant, de stier, de carinte, -de carniole, de lembourg, de luxembourg et de gheldres -contes de flandres, de habsbourg, de tyrolle, de -fierret, dartois, de bourgogne palatins et de haynau, -lantgraves delsace, prince de zwaves souabe ?, marquis -de burgauw et du saint empire, de hollande, de -zeelande, de ferrette, de frybourg de namur et -de zuytphen, contes, seigneurs de frise des marches, -de d’esclavonye, de portenauw, de salins et de -malines. savoir faisons a tous presens et -avenir, nous avoir receu lumble supplication -de philebert de montenac escuier, contenant -que environ la my quaresme derreniert passe luy arrive -en notrre ville danvers avec et ou service du seigeur -de ravestain notre cousin son maistre a ung certain -jour ainsi que ledit suppliant retournoit doyr la messe -et quil estoit venu jusques devant le logis -dudit seigeur son maistre se arresta illec a parler -et deviser avec aucuns des officiers et autres -serviteurs de sondit maistre durant lequel -parler survint illec ung nomme lancelot natif -du pays de normandie ou d’environ ayant pardevant -este varlet et serviteur dudit suppliant et estoit -lors serviteur au seigeur de croix chevalier estant monte -sur la mule dudit seigeur de croix, lequel lancelot -se vint aussy illec arrester et parler aususdit officiers -quoy veant, le suppliant esmeu subitement -acause d’aucunes choses passees, sadrescha audit lancelot -luy demandant pourquoy il avoit desrobbe l’espee -du mareschal denghien a quoi ledit lancelot -respondit que ledit mareschal luy devoyt quatre -solz et disant oultre ces mots vous avez dit -que je vous ay desrobbe dist lors ledit suppliant -ouy vrayement vous avez desrobbe sur quoy -ledit lancelot redist incontinent audit suppliant -vous avez menty ou selon aucuns vous ne -dites point vray a laquelle parolle ledit suppliant -tira son espee et en frappa du plat sur ledit -lancelot lequel mist aussy tantost main a une -sienne espee quil avoit chainte. parquoy ledit -suppliant meu de chaudecolle plus que paravant -ainsy que ledit lancelot avec la mule avoit le -doz tourne, lui bailla de sadite espee au travers -du corps tellement que dicellui cop en brief. -jours apres, il termina vye par mort a loccasion -du quel cas ledit suppliant doubtant riguer de -justice s’est absente de noz pays esquelz il -n’oseroit retourner ainsi lui en conviendroit -demeurer absent a tousjours et aller user le -demourant de ses jours en estrangnes marches -et contrees se notre grace et misericorde -ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle -actendu son jeune eage les services par ses -predecesseurs parcidevant faiz a nous et aux -notres que a lexemple deulx il a entier vouloir et -desir nous fere aussi de sa part en temps advenir, -et soy garder a jamais de rencherir plus -en aucun acte vicieulx, il nous a treshumblement fait supplyer. -pourquoi nous les choses dessusdites considerees -mesmement a lonneur et reverence de la -doloreuse mort et passion q uele filz de dieu -notre benoit redempteur jhesus crist souffrit a -tel jour quil est huy pour la redemption de -lumain lignaige a icelui philebert de -montenac suppliant inclinans a sadit supplicacion, -et lui vueillans pour ceste foiz grace et misericorde -estre preferee a rigueur de justice par ladvis -de notre treschiere et tresamee fille de nous empereur -dame et tante de nous charles dame marguerite -daustrice et de bourgogne regente et gouvernante -en l’absence de nous empereu avons quitte -remis et pardonne et de notre certaine science -et grace espcial par ces presentes quittons remettons -et pardonnons, le fait et cas dhommicide devant -mencionne ensemble toute paine amende et offence -corporelle et criminelle enquoy pour cause -et occasion dicellui les criconstances et deppendences -il peut avoir mespris et estre encouru envers -nous et justice et l’avons quant ad ce remis -et restitue remectons et restituons en ses bonne -fame et renommee a nosdit pays et a ses biens -non consisgnez en la maniere comme il estoit auꝑravant -ledit cas advenu, en imposant sur se ce silence -perpetuel a notre procureur genearel et a tous autres -noz officiers quelzconques satisfaction toutesvoyes -faicte a partie se desja faicte nestoit civilement -tant seulement et pourveu que avec amende -civile que ledit suppliant sera aussy tenu den payer -envers nousa l’arbitraige et tauxacion de -noz amez et feaulx les chancelier et gens de notre -conseil en brabant icelui suppliant durant le terme -dung an entier a compter de la date de cesdites presentes -ne pourra entrer venir ne soy trouver en notre pays -et duche de brabant en ne en aucun lieu de noz -autres pays la ou nous ou notredit fille et tante -serons en noz personnes a paine destre priveedu -fruit et benefice de notredit grace se nest de notre -expres congie et licence se donnons en -mandement ausdits chancelier et gens de notre -conseil en brabant que icelui terme de lan expire -et endedens les premiers trois mois apres -ensuy ans appellez ceulx qui pour ce feront -a appeler. ils procedent bien et deuement -a linterinement de ces presentes et ce fait -et ladit amende civile par eulx tauxee arbitree et -payee es mains de cellui de noz officiers -cui ce regardera lequel sera tenu den fere -recepte et despense a notre profit ilz notre -seneschal de brabant margrave danvers et -tous autres noz justiciers et officiers quelz- -conques leurs lieutenants et chacun deulx endroit -soy et sicomme a lui appartiendra facent seuffrent -et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission -quictance et pardon selon et par la maniere -que dit est plainement paysiblement et -perpetuellement joyr et user sans lui faire -mettre ou donner ne souffrir estre fait mis -ou donne ores ne ou temps advenir en corps -ne en biens aucun arrest destourbier ou -empeschement au contraire en ancune manieere -ains se son corps ou aucune chose de sesdits biens non -consisgnez estoient pour ce prins saisiz arrestez -ou autrement empeschez le mectent ou facent -mettre tantost et sans delay a plaine et entiere -delivrance. car ainsi nous plaist il et -afin que ce soit chose ferme et estable a tousjours -nous avons fait mettre notre seel a ces presentes -saulf en autres choses notre droit et lautruy -en toutes donne en notre ville de malines -le jour du vendredi saint ou mois davril -lan de grace mil cinqcent et huit et -des regnes de nous empereur assavoir de -cellui de germanie le xxiiie et desdits -de hongerie etc. le xixe ainsi signe soulz le reploy -par imperatrice margarita et sur ledit reploy. par lempereeur et monseigneur -larchiduc en leur conseil et signe heneton -collationne a l’original -par moy -n. strate $$" -"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende -dat wy ontfangen hebben de oetmoedighe supplicatie van andries -van beemen jacopssen inhoudende hoe dat naedien hy suppliant hadde op -sinte joris dach int jaer duysent vyf hondert ende zevenendertich -inden avont sekeren tyt staen spreken ende konten met een jonghe -maecht by ende buyten onse stadt van antwerpen ter plaetsen geheeten -de losane zoe zyn aldaer gecomen twee mans persoenen deen genaempt -jan ende dander willem seggende totten suppliant ghy sueckt een vrouwe -daer gaet een henen met eenen geselle dwelck was wylen thomas -verdult daerop hy suppliant wesende een jonck geselle oudt ontrent xxii -jaeren ende ongehouwt antwoirde dat hy egeen vrouwe en sochte -noch en begheerde daerop de voirs. jan ende wyllem wederomme den -suppliant antwoirdende seyden compt met ons wy sullense wysen ende -scheyt dat huwelick zy hebben daer lange genoech gelegen mits de$ -de voirs. thomas metter voirs. vrouwen doentertyt tsamen waeren -ende lagen in eenen beempt oft weyde aen een haghe dwelck de voirs. -jonghe marcght die hy suppliant metter handt hedde aenhoir ende seyde -totten voirs. jan ende willem leyt hem denoterende den suppliant mede -ghy zulter goids loon aen verdienen dat hyse scheydt soe dat hy -suppliant is smalick d$er zulcke ende gelycke persuasien met hen gegaen -ende gecomen inde voirs. losane daer de voirs. thomas verdult lach -inden voirs. beempt by hem hebbende de voirs. vrouwe persoene wesende -een jonck meysen ende dienstbode ende de suppliant byden voirs. thomaes -ende vrouwe persoene commende vraeghde wat daer lach daerop de -voirs. thomaes verdult antwoirdende zeyde wat ghy wilt ende wat ghy -begheert daerop hy suppliant zeyde dat ghy vander vrouwe zult scheyden -slaende met dien metten platte van zynen messe de voirs. vrouwe -achter op huer ployen sonder nochtans dat hy tselve dede in evelen -moede oft huer enichssins quetste dwelck hy suppliant dede om beters -wille nyet dat hy de voirs. vrouwe begheerde te hebbene maer om -deswille dat de selve vrouwe persone wesende een simpel dienstbode -vanden voirs. thomas ontslegen soude zyn dwelck die voirs. thomas -considererende seyde en slaet de vrouwe nyet maer slaet my mits den -welcken is de voirs. thomas met zynen mantel van achter gecomen -loopenen naeden suppliant dwelck de suppliant ziende heeft de voirs. vrouwe -laten gaen ende hem gekeert naeden voirss. thomaes ende heeft -deselve thomas zynen mantel geworpen in den poinct vanden messe -des suppliant hem suppliant daermede verblindende ende den selven inne -loopende wirp den suppliant onder hem ter eerden inde hage ende tvoirs. -mes viel metten poinct tusschen den suppliant ende den voirs. thomas -ende seyde alsdoen de voirs. thomas totter suppliant dese oft gelycke -woirden ghilde nu ben ic ons mechtich mits denwelcken heeft hy -suppliant geroepen # genade ende de voirs thomas daernae tvoirs. -mes uuyten mantel treckende ende ewech worp ende heeft geseegt -ic hebt genoech mits dien hy int vallen opten suppliant metten pointe -vanden voirs. messe gequetst was want hy suppliant met zynen voirs. -messe den voirs. thomas noyt slach noch steeck en gaff ende die -voirs. thomas opstaende heeft begheert hem te biechten ende -ontrent eenen boogschote weech van daer gegaen wesende heeft die -voirs. thomas begonst te crytene ende te roepene om hulpe ende is -aldaer een vrouwen persoen gecomen ende heeft den voirs. thomas -de hant over syn schouwer geslegen seggende hoe staet desen -melckmuyl alsdus ende sonck de selve thomas ## ter eerden ende is -alsoe voirts in huys gedragen ende binnen die nacht aflivich -geworden wyens ziele god genadich zy ende dwelck den suppliant -uuyt gront synder herten leet is waeraff oick aleest alsoe dat -# myns lyffs -## mits dien -hy suppliant heeft gebetert # ende partien geinteresseerde -vernuecht ende gecontenteert soe dat behoudende dat tvoirs. -ongeval $$ il? als boven zeere onoeselick toegecomen nyetmin en -derre hy suppliant hem nergerincx int openbaer binnen onsen voirs. lande -van brabant vinden vreesende rigeur van justicien tot zynen -grooten achterdeele schade premditie ende intereste ende noch -meer zyn zoude indien onse gracie ende genade hem hierop nyet en -worde geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant zeeght ons -daerom oitmoedelyck biddende waerom soe eest dat wy desen -aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. andries van -beemen suppliant ## uuyt sunderlighen gracien by desen tfeyt ende -dootslach boven geruert mitgaders alle offensie ende bruecke -corporele ende criminele daer inne hy ter causen voirscreven -mits dat daer aencleven mach tegen ons ende justicie mesdaen -ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff weder -gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen -goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende -hertoighdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende -heerlichheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy ennige -onder ons heeft gelyc ende in alder manieren soe hy was -voerde toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop -een euwich geswych onsen procureur generael in brabant onsen -marcgrave van antwerpen ende allen anderen onsen justicieren -ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende -voeral gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet -gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilick alleenlick -behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt -tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt vander saken -ende faculteyt van zynen goeden met oyck te betalen de costen van -justicie hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie -ende moderatien van onsen lieven ende gtruwen den cancellier -ende luden van onsen raede in brabant die wy dier toe gecommiteert -hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen -den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen geroepen -de ghene die daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel -ende duechdelyck ter verificatie ende interinementen van desen ende -totter taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende costen -alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. -suppliant gehouden sal syn te versueckene ende hem in persoen te presentere -# ghesoent -## ende willende hem indit -stuck prefereren gracie -ende misericordie voer strangheyt -ende rigeur van justicien -hebben den selven suppliant -inden gevalle alsboven -quytgeschonden geremitteert -ende vergeven schelden -quyte remitteren ende -vergeven -### sy hieraf verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -on onsen voirs. raede binnen eenen jare naestcoemende op te pene -van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende de selve -civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde -in handen vanden ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur -generael in brabant onse schoutet ende marcgrave van antwerpen -ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten -iegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen sal moegen -huere stedehouderen ende een yegelick van hen besundere soe hem toebehoeren -sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser onser -iegewoirdiger gratien remissien ende pardoenen ende van alle -den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt -rustelyck vredelick volcommelyck ende euwelick genyeten ende gebruyckenen -zonder hem te doene noch te laeten geschieden nu noch in -toecomende tyden enich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve -noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige -van zynen goeden daerom gearesteert becommert oft belet waren -dat zy die setten ende stellen oft doen zetten ende stellen terstont -ende sonder vertreck tot gheelder ende volcomender delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich -blyve tot euwiger dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen -doen hangen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende -eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen voirs. stadt van -antwerpen inde maent van novembri int jaer onsheeren duysent -vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke -txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie -aldus stont gescreven opte plycke byden keyser ende geteekent -boudewyns noch stont gescreven op te selve plycke visa registrata -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my -decock" -"remissie -albert ende isabel clara -eugenia infante van spaignen by der gratien goidts eertshertogen van oostenrycken -doen te wetene alle jegenwoordige ende toecoemende dat wy -ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jehan gebuers notaris ende -practisyn postulerende ten platten lande belast met drye cleyne -moederloose kinderen behouden van syne eerste huysvrouwe inhou$ -dat wylen maria lindekens syne tweede huysvrouwe gewees$ -sijnde binnen onser stadt van loven ende naer dyen sy tsaemen -aldaer hadden goeden chiere gemaeckt vreetsaementlyck ver -trocken uuyt de selve onser stadt naer st jooris wingen$ -plaetse van hunne residentie ende tusschen wegen nyet verre -vanden selve stadt opde diestersche baene tsamen gaende al -cautiende den suppliant daer over buyten eenich achterdencken -van quaet metten dranck bevangen synen henger inde -scheyde voor ende achter syne huysvrouwe spelens gewyse brengende -is onwetens deselve scheyde uuytgevlogen ende den selven -henger just coemen te vallen boven haere rechte oore en$ -daer deur gecauseert een cleyne vleeswondeken quaelyck -weerdich om chirurgyn te gebruycken hoe wel nochtan$ -den suppliant hem des nyet getroostende is met synen huysvrouwe -de wonde eerst ende voor al by hem met synen neusdoeck -verbonden wedergekeert naer loven in sekere herberge -ontrent die diestersche poorte alswanneer deselve sijns$ -suppliants huysvrouwe met sijnen swager des anderen daechs -daer naer is gegaen inden wijnkelder onder den stadthuys -ende aldaer enen pot wijns oft twee heeft helpen drincken -waer door sy haer toonende een weynich onstelt is den suppliant -naer drye daegen dat sy aldaer tsaemen hadden geweest -gegaen ten huyse van meester carel van maelstede barbier -om aldaer tot synen huyse te blyven ter tyt ende wijle toe sy -volcoementlyck waere gecureert waer over tusschen den selven -barbier en hem suppliant geconvenieert synde hy suppliant preparae$ -maeckende om te vertrecken om sijne affairen middelen tyde -te dirigeren dan deur de instantelycke begeerte vanden selve syne -huysvrouwe is hy haer voordyen ende den anderen nacht gebleven sonder -van eenige swaricheyt te hooren synde nyettemin daer naer -gevallen in eenen groote ende vehemente cortse dat sij ten achtsten -daege naerde voors. quetsure tot sijns suppliants onsprekelycke leet -wesen deser werelt is coemen toverlyden wyens ziele godt -beraede ende hebbe in syne eeuwige ruste nochtans buyten -sijnen toedoen noch en can den suppliant deur de voors. quetsure -nyet geseght oft verstaen worden de occiso gehouden te syn -ende voorsulcx hem nyet voorvluchtich en heeft te maecken in -sondere consideratie nemende opde certificatie gegeven by meesters -chirurgyns de voors. wonde gevisiteert hebbende voor ende naer -haere doot oock begraven synde ter instan van haere broeders -uuyten grechte gedaen wyens vercleren over deselve respective -visitaecie eenpaerlyck gedraecht dat de quetsure nyet en is -geweest lethael ende de voors. sijne huysvrouwe daer van oock -nyet gestorven daer inne de selve personen staen te gelooven -gelyck oock de intentie vanden suppliant nyet en is geweest de -voors. syne huysvrouwe in haeren lichaeme voor dminste te -offenseren voere min te quetsen al eest dat sulcx by ongeval -door inckele onnooselheyt is gevolght ende den suppliant alsoo -over haere door onschuldich wyen pyne genoech doet haere -absentie te missen soo sij oock met malcander staende den -houwelycke altijt peysselyck ende vredelyck hebben geweest ende -alsoo geene occasie geweest synde van dissentie en valt oock -inden suppliant egeene prosumptie dat hy syne huysvrouwe in haeren -leven soude hebben willen offenseren gelyck sulcx oock de -plaetse alwaer het feyt is gevallen op eene oepen ende publycke -baene genoechsaem uuytwyst behalvens alnoch dat syn geweir -nyet en is getrocken geweest ende alsoo daermede die goede -intencie vande suppliant dat hy noynt van quaede intencie en is geweest -geverificeert dan blyft desnyettemin absent ende voorvluchtich -daerentusschen syne ses moederloose kinderen van doen zyde -loopen geheel desolaet dat een yegelyck hen tselve siende erbe$$ -ende van dandere zyde alle syne affairen ende negotien in -confusie sulcx dat hy ende syne kinderen geschaepen syn geruineert -te worden ten sy hem uuyt speciale gracien over de voors. -quetsure voor soo vele hy mach verstaen worden daermede -misdaen te hebben worde gegeven gracie ende bermherticheyt -daer toe onse herten ordinarie meer syn geinclineert als -tot rigeur van rechte besondere in regard vanden gene als -uuyt pure ootmoet hen prosternerende voor onse voeten gelyck -den suppliant is doende mits desen sonder oynt in eenige misuse -geconstitueert geweest te syne weerdich reprehenie -criminele dan heeft hem altyt eerlyck vromelyck ende -getrouwelyck buyten reprochen gedragen ende om waer toe -te coemen haer tegenwoordich offereert de occasie -van desen heyligen tyt representerende de voetstappen van -onsen salichmaecker hoe dat hy om het menschelycke -geslacht te verlossen is gestorven voort alles heeft -voldaen ende gepardonneert gevende exemple aen alle christ$ -princen tot hunne ondersaeten om gelycke bermherticheyt -te thoonen die hy verhoopt ende vastelyck betrouwt dat -hem sal geworden desen gemerckt ende dat hy suppliant nyet -genst$ende de onnooselheyt vande feyte ende dat de voors. wonde -nyet en is geweest lethael ende hy suppliant vanden doot onno$ -heeft desnyettemin de naeste vrienden vanden voors. syne -huysvrouwe tot accoorde ende minnelycke verdrach doen versoeck$ -meynende dat hem tselve nyet en sal geweygert worden -consideracie nemende opde gelegentheyt ende onnooselheyt vande -voors. feyte heeft ons de voors. suppliant daeromme seer ootmoe$ -gebeden om ense oepene brieven van remis in sulcken ca$ -dienende soo eest dat wy desen aengesien ende tot dyen de -voors. certificaeten geneycht wesende ter beden des voors. suppliant -ende willende hem in dit stuck prefereren gracien ende misericord$ -voor strangheyt ende rigeur van rechte besondere ter eeren ende -contemplacien vande bitter passie ende lyden ons heeren jhesu ch$ -dwelck hy op sulcken goeden dach als heden voorde salicheyt -vande menschelycke geslachte geleden heeft hebben den selven suppliant -inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelde, -quyte ende vergeven uuyt sonderlingen gracien by desen onsen brieven -tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensien -en breucken corporele ende criminele die hy ter causen van -dyen eenichsins tegens ons ende justicie mach hebben -ontgaen ende misdraegen ende hebbendem dyen aengaende wede$ -gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren to$ -synen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voors. landen van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot syne onverbeurde -goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren -soo hy was voor de toecompste vanden voors. feyte imponerende hierop -een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen -anderen onsen justicieren ende officieren wie sy syn satisfactie -ende beternisse ieerst ende voor al gedaen der partije geinteresseerde -indyen die noch nyet gedaen en sijn ende eenige daer toe staet civilyck -alleenlyck behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. -feyt tegens ons te beteren civilyck allenlyck naer gelegentheyt -vande saecken ende faculteyt van syne goeden met oock te betalen -die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te -doene allet ter taxacie ende moderacie van onsen seer lieven ende -getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant -die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ont -bieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende -raedtsluyden dat voor hen geroepen den genen die daeromme behooren -geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck ter verifi -catie ende interinement van desen ende totter taxacie ende moderacien -vanden voors. emende ende costen van justicien alsoo sy sullen -bevinden behoorende welck interinement die voors. suppliant gehouden -sal syn te versoecken en hem in persoone te presenteren in onsen -voors. raedt binnen sesse maenden naestcoemende opde pene van -te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile -boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt syn in -handen vanden genen dyen dat behooren sal sy onsen vors. procureur generael -in brabnat ende alle andere onse rechteren justicieren officieren -ende ondersaeten tegenwoordige ende toecoemende dyen dat aengaen -sal mogen heure stedehouderen ende een yegelyck van hun besondere -soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant -van deser onser iegenwoordiger gracien ende remis ende van alle dinhouden -van deser inder vuegen ende manieren voore verhaelt rustelyck -vredelyck volcoementlyck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder -hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecoemende tyden -eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter -contrarien maer indyen syn lijff oft eenige van syne onverbeurde -goeden daeromme gearresteert becommert oft beleth waeren dat -sy die setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder -ende volcoemende delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten eynde -dat dit vast ende gestadich blyve ter eeuwigen daege soo hebben -wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen -dingen onsen rechteren ende eenyegelyck anderen dessyns gegeven -in onser stadt van brussele opden goeden vrydach in’t jaer -ons heeren xvi c ende xxie onder op de plycke stont geschreven -aldus byde eertshertoghen onderteekent steenhuyse ende was -gesegelt met een groenen wasschen segele uuythangende -in groene zyde snoeren" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende -toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie -van claes arentss inwoenende poirter onser stadt tvan tshertogenbossche -jonc gehuwt man inhoudende hoe tsmaendaechs naeder -kermisse der voirs. stadt die quam in julio xvc xxxvii hy suppliant -hebbende aldaer tsavonts goetchier gemaect met zyn huysvrouwe -ende veel ander goet geselscaps ten huyse van jacop tynagel heeft -zyn cappe aengenomen in meninge paisivelyck naer huys te -gaene zonder eenich quaet te vermoeden ende in dit doende ende -gaende soe es hem tegens gecommen oft op tlyf geloopen mits -dat het doncker was inden avont naer den elf uren wylen doen -levende pieter $$ zoene van willem franqs vander rye die -hy suppliant nyet en kende noch noyt en sach sulcx dat dese -suppliant hem hier inne vergramme$de zeyde totten selven -peeter hoe loopt die wolf aldus dwelck hy overleden hoirede -antwoirde ic en ben nyet te meer een wolf dan ghy doen de -voirs. suppliant tot hem zeyde hadt ghy alsoe wel gewer aen -als ic doe ic sloege u op tlyf daer op dese overleden repliceerde -ic hebbe geweers genoech voer u woudy ghy yet anders -hebben waer soudt ghy thaelen ende vattende den suppliant by den -schoudere dies hy supploant gevoelende beduchtende dat de selve -overleden hem gegrieft zoude hebben meynde naer zynen deghe$ -te trecken maer ziende dat de overleden hem opt lyf was ende -vreesende verrascht te wesen track uuyt eenen opstekere ende -stack daermede naerden voirs. overleden sulcx dat hy suppliant -hem by crancke fortune geraecte onder zyn borst doen dese -overleden den suppliant liet ende liep naer tlicht ten huyse daer -hy suppliant gegeten hadde ende daer uuyt hy gecommen was -alwaer hy overleden begonste neder te sincken dwelck -ziende eenen meester jacop bammelron canonick tot -tshertogenbossche voirs. die metten suppliant aldaer zyn -avontmael gedaen hadde dede zyn beste om hem opte houden -ofte heffen doen byden selven overleden geseit worde aen my -ic hebbe genoech ende hy suppliant nyet meynende den voirs. -overleden gequetst thebben ende beduchtende dat den selven int -tvoirn. huys gegaen was om aldaer een javelyne oft ander -geweer te vatten ende hem suppliant daer mede te greven grieven is -desen overleden int tselve huys naergecommen met zynen bloote$ -degel inde handt mits welcken joachim van meynsvoort -die oyc metten suppliant daer gegeten hadde hem suppliant ziende -zeyde claes wat ghy doet versiet u opt kerckhof die man -heves genoech waer op hy suppliant antwoirde dat en wilt -god nummermeer wat zoudet zoe gevaeren zyn dat wilt god -beteren gaende alsoe nae tkerckhof toe vanden minnebroeders -met zynen voirn. blooten degel inde hant vreesende dat hem -eenige dienaers oft andere volgen ende willen vangen zouden -ende gelyck hem doen eenige persoonen tegens quamen zoe -vraechde dese suppliant wat zy begeerden die hem antwoirden -dat zy zyns nyet en wilden ende dat zy van hem nyet en -wisten doen hy zynen voirs. degel inde scheyde stack ende -ghinck op tvoirs. kerckhof ende uuyt sake dat de selve -wylen peeter vanden voirs. quetsuere gestorven is zoe en -zoude hy suppliant beduchtende rigeur van justicie nyet -vryelick dorren hanteren noch converseren in onse voirn. -stadt van tshertogenbossche lande ende hertoochdom van -brabant maer sal gescapen wesen eeuwelyck daer uuyt te -moeten blyven ende gaen dolen in vreempde landen tzynder -geheelder bederffenisse ende oyc van zyn voirs. wyf die noch -jonge lieden zyn hoewel hy suppliant daeraf paix met -partie heeft ten waere dat ons beliefde hem van tselfde -feyt ende delict te doen expedieren onse oepenen brieven van remissie -ende pardoene alsoe hy seeght om dewelcke hy ons zeer oetmoedelyck -heeft gebeden soe eest dat wy die saken voirscreven -overgemerct den voirn. claes aerntss suppliant geneghen -wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie ende hem -willende in dit stuck gracie ende genade prefereren voer -strangheyt van rechte hebben inden gevalle als boven -vergeven quytgescholden ende geremitteert vergheven -schelden quyte ende remitteren uuyt zunderlinge gratie -mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert -metsgaders alle pene ende bruecke corporelle ende -criminele daer inne hy ter cause vandien met diesser -aencleeft iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct -mach hebben hem als daeraf wederstellende ende -restituerende tzyne goede fame ende name on onsen voirn. land -ende hertoochdom van brabant bezondere in onse voirs. stadt -van tshertogenbossche ende voirts in allen anderen onsen -landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden -indyen hy der eenige heeft gelyck ende in alder manieren als -hy was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voirscreven -imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onsen procure$ -general van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren -justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringen -eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indyen die -noch nyet gedaen en is civilyck ende eenige daer toe staet civilyck -alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt -tvoirn. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer -de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen -goeden ende oyc te reffonderen ende betalen die redelycke -costen van justicie hierom gedaen ter tanxatie ende arbiterscepe -van onen lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van -onsen raede geordoneert in brabant die wy daer toe committeren -den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hen geroepen die -gene dier over behoiren geroipen te zyne zy procederen wel -ende duechdelyk ter verificatie ende interinemente van desen -onsen voirs. brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck -interinemenente de voirn. suppliant oyck gehouden sal zyn in onsen voirs. -raede te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte -peyne van te verbeuren deffect der selver ende dat gedaen ende -de voirn. amende civile ende costen van justicien getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden genen van onsen ontfangers -oft anderen onsen officieren dient behoiren sal die daeraf -gehouden sal zyn ontfanck te maken rekeningen bewys ende relicqua -te doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange -zy onsen drossaert van brabant meyer van loeven amman -van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden bossche -ende alle andere onse ende der smaelre heeren ende van onser -vassalen rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants ende -hertoochdom van brabant wyen dat aengaen oft roeren sal mogen -huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende ende een -yegelyck van hen bezondere soe hem toebehoiren sal doen -laeten ende gedoogen den voirn. claes aerntss suppliant van desen -onse gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden van -desen tot ende inder manieren als voeren rustelyck vredelyck -volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken soude$ -# sy hieraf verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -hem te doene oft te laeten geschien nu noch in toecommende tyde -aen lyve noch in goede eenich hinder letsel ofte moyenisse ter -contrarien in eeniger manieren maer indyen zyn lyf oft -eenige van zynen voirs. omverbeurden goeden daeromme gevangen -becommert oft gearresteert zyn oft naemaels waeren dat zy -die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont ende -zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want -ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich -blyve teeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel -hier aen doen hangen behalven in anderen saken ons -recht ende een iegelyck tzyne in allen gegeven int jaer -ons heeren duysent vyfhondert ende achtendertich van -onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van spaengnen -tween cecillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven -opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent -verreycken noch stont gescreven opte selve plycke -visa registrata -gecollacionneert tegens die -originale brieven by my -decock" -"remissie van dootslage -maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours -auguste roy de germanie de hongrie dalmatie de croatie etc -et charles par la mesme grace archiducz daustrie prince -despaignes de deux cecilles de jerusalem etc ducs de -bourgogne de lothier de brabant de stier de karente de craniole de -lembourg de luxembourch et de geldres contes de flandres -de habsbourg de tyrol de phierrete de kiburg dartois de bourgogne -palatins de haynnaut de hollande de zeellande de namur et de -de zuytphen marquis du saint empire et de burgauw -lantgraves delzate seigneurs de frise des marches desclavonie -de portenauv de salins et de malines savoir faisons -a tous presens et advenir nous avoir receu lumble supplication -de jaques seigneur de lisques contenant comment le xvije jour du -mois de juing ledit suppliant le seigneur de fallaix claude de byssy -loys de renel et leurs complices en notre ville de bruexelles -partirent du soir environ xj ou xij heures de lostel dudit -faillaix en intention de aller passer tamps en la maison -dune femme publique que len dit la grande hollandoize lez -les estuves de pollepelle et venans devant ladite maison -hurterent a la porte dicelle et requerent y entrer a quoy -ladite hollandoize respondy quilz ny entreroient et ledit -remonstrant et sesdits complices dirent que dont romperoient ilz -ladite porte et pour ce faire lapprocherent mais ils -oyrent bruyt daucuns compaignons estans ou baz de -ladiite maison qui monterent en hault lesquelz tost aprez -ou aucun deulx jetterent pierres apres icellui remonstrant -et sesdits complices et firent leur effort de les touchier et -bleschier a loccasion de quoy ung nomme tristram serviteur -dudit seigneur de faillaix savanca doner ung cop de pit contre -ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur de faillaix recouvra -contre ladite porte qui estoit coppee par le mylieu et lentreouvrit -de sorte que ung homme en se mettant sur ses mains y povoit -entrer sy savanca ledit loys de renel et y entra et y -trouva ung des compaignons de dedens ja descendu pour -deffendre ladite porte lequel pour ce faire rua ung coup aprez -ledit renel lequel il failly et lors ledit renel pour la seurete -de sa personne rua aprez lautre et le toucha mais il ne -scet en quel lieu et lors sescrya ledit compaignon disant -monseigneur lescuyer pardonnez moy mais en ce disant il empoigna -ledit renel par le coullet que lors ledit renel pour sa seurette -comme dessus lembracha et le jetta sur ung bancq ce compaignon -se releva et de rechief sailly ou col dudit renel et lors ledit -renel pour sen deffendre lui donna encoires ung coup de dage -sans bonnement aussy savoir en quel lieu ce compaignon -se releva et de rechief lors querant senschaper sailly de -la maison et le rencontra ledit suppliant lequel ayant oy le -debat de renel et ne savoit comme il luy estoit donna a ce -compaignon ung coup de rapiere renel meu de chaleur -monta en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur -avoient jette de pierres et trouva ung autre compaignon -avec trois femmes communes auquel ledit renel se parforcha -donner de sa dage a quoy il failly au moyen de ce que le compaignon se -jetta de laval de la montee et le rencontra ledit remonstrant qui rua -aprez luy ne scet s il le toucha et puis le trouva le seigneur de faillaix -lequel luy rua deux coupz de taille de sa daghe et ung cop d estocq -sans savoir a la verite s il le blescha ne en quel endroit et ainsy -que byssy pensoit entrer en ladite maison le premier compaignon qui -avoit este bleschie le hurta si rudement qu il le desmarcha deux -ou trois pas et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy -feist ledit bissy riens mais entra en ladite maison et venant aux -degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits compaignons -qui le requist le laisser passer ce quil feist puis rencontra ce -compaignon ung benedictus le sauvaige serviteur dudit byssy -lequel semblablement le laissa passer et tost aprez entendirent -que lung de ces compaignons bleschiez nomme jeannijn de mol filz -de loste du pourcelet dudit bruxelles termina de vie par mort -dont ledit remonstrant a este et est amerement desplaisant et -doubtant rigeur de justice il sest absente de notre dite ville -de bruxelles et pays de brabant ou il nozeroit retourner -ains conviendroit audit remonstrant laisser ses parens et amys -et aussy a son grant regret notre service comme il dist se notre -grace ne luy est sur ce impartie dont attendu ce que dist est -et que par infortune et non de propoz delibere ledit meschief -est advenu et que en autres choses jusques ores ledit suppliant -est bien renomme et navoit commis cas deshonneste il nous -a tres humblement supplie et requis pour ce est il que nous -ces choses considerees audit jaques de lisques suppliant inclinans -a sa dicte requeste avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne -quittons remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide -dessus declaire ensemble toute peyne et offence corporele -criminele et civile en quoy pour raison et a loccasion dicelluy cas -il peult avoir offence et estre encourru envers nous et -justice et lavons quant a ce remis et restitue remettons -et restituons a ses bonne fame et renommee au pays et a ses -biens non confisquez saucuns en a tout ainsy quil estoit -auparavant ladvenue dudit cas en imposant sur ce silence -perpetuele a notre procureur general de brabant et a tous noz -officiers quelzconques satisfaction faicte a partie interessee -premierement et avant tout euvre se faicte nest et elle y chiet -civilement tant seullement sy donnons en mandement -a nos amez et feaulz les chancellier et gens de notre conseil -en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils -procedent bien et deuement a la verification et interinement -de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz officiers -et justiciers quelzconques cui ce regardera ou leurs -lieutenants et chacun deulx endroit soy et sy comme a luy -appertiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant -de notre presente grace et remission ensemble de tout le contenu -en sesdites presentes selon et par la maniere dicte plainement paisiblement -et perpetuelement joyr et user sans luy faire mectre -ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne -ou temps advenir aucun destourbier ou empeschement -au contraire ains se son corps ou ancuns de ses biens -sont ou estoient pour se prins saisiz arrestez ou empeschez -les mectent ou facent mectre tantost et sans delay -a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist -il et affin que ce soit chose ferme et estable a tousjours -avons ces presentes fait seeller de notre seel sauf toutesvoyes -en aultres choses notre droit et autruy en toutes donne -en notre cite dausbourg le xxviije jour du mois de juing -lan de grace mvc et dix et des regnes de nous empereur -assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc le xxje et ainsy -avoit escript sur le reploy par lempereur mon seigneur et larchiduc -et signe h de hane et encoires visa et sigillata -de expresse mandato domini imperatores -collationne a l’original -par moy -n. strate $$" -"albert ende isabel clara eugenia ect -doen te weten alle tegenwoirdige ende toecommende -dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie -van hans tserraets alias diricx jonckman ende geboren -poirter deser onser stadt brussele, inhoudende -dat hoe wel hij hem naer sijne qualiteijt doirgaens -wel ende eerlijck heeft gecomporteert, gestaen -hebbende ten goeden naeme ende fame, sonder oyt yet -gecommitteert te hebbene, dwelck straff oft -correctie soude meriteren, soo ist nochtans dat -ultima januarij xvjc ende seventhien die suppliant -mett eenen peeter van antwerpen wesende insgelijcx -jonckman ende beijde beschoncken sijnde ende daertoe -hun resenterende van schiere affronte ende vuijstslach -henlieden daechs te vooren in presentie van zekere -jonge dochtere daermede hy waer diviserende, bij -eenen daniel de wolff gegeven, hebben den selven -gerencontreert gehadt omtrent maegdalene straetken -al waer sij malcanderen hebben te geweer gestelt -sijnde alsdoen die voors. daniel onder de voete -geworpen, sonder dat hem nochtans eenige quetsure -is geinfligeert geweest, dan dat hij alleenlijck -vuijtten neuse was bloedende, sulcx dat ten lesten -aldaer sijn vergadert eenige passanten, die welcke -henlieden van malcanderen waeren scheijdende, -affnemende elck een van hen trappier ende -poignaert, dwelck sij beneffens malcande hun -hadden, welcken volgende is die voors. daniel -naerde vleeschouwers straete aff getrocken ten -huijse van sekeren sijnen compaignon met -naeme anthoen van cutsem woonende aldaer -vuijt hanght d'effigie van ste anne denselven -vertellende hoe dat sij corts te voorens waeren -geslaegen geweest vanden suppliant ende den voors. -peeter van antwerpen diewelcke hij alsdoen was -nominerende te wesen twee beenhouwers gasten, biddende -over sulcx den voors. daniel aenden voorgenoemden cutsem -dat hij soude willen met hem gaen ende sien naerde selve -twee gasten, om sijn ongeluck ende sijne slagen met -gelijcken te vergelden, daertoe die voors. cutsum oijck -heeft bereidt geweest, ende nemende elck een van -henlieden eenen cluppel sijn vuijtten voors. huijse -vertrocken tot inde putterije tot ontrent het sporcken -alwaer ten groote ongelucke die voors. partijen -andermael malcanderen hebben gemoedt ende gekendt -seggende stracx die voors. daniel tegen sijnen -compaignon siedt daer sijnse met reverentie ge -sroecken?, die boegers die mij soo hebben aff gesmeert -ende qualijck getracteert, ende met dijen heffende -sijnen cluppel op worde de suppliant genootsaeckt -achterwaerts te deijsen ende geweer te trecken, inder -vuegen dat inne vaerende deen den anderen, die -voors. daniel vanden suppliant heeft ontfangen -eenen steke inden buijcke daeraff hij naemaels -deser werelt is overleden, alles tot groot leetwesen -sijns suppliants die noijt intentie en hadde den voors. -daniel van lijve ter doot te brengen, maer is tselve -alsoo inden donckeren avent stonden, als te wetene -in januario ontrent den negen uren, oijck in effecte -bij maniere van deffentie coemen te geschieden, -ter oirsaecke vanden welcken heeft die suppliant -hem tot noch toe moeten absenteren ende oijck nyet -en dort binnen desen onsen landen van brabant -hanteren ende converseren, maer is geschapen -daer vuijten eeuwelijck te moeten blijven ende -alsoo in doelinge te loopen t'sijnder eeuwiger -ruine, ten waere dat ons gelieven wilde hem -suppliant prefererende gratie voor rigeur -van justitie, tvoors. delict mede oijck die -corporele ende civile penen te remitteren ende quijt te schelden -gemerckt hij suppliant en is een ambacht gaste -ende eenen jonenlinck van omtrent de tweentwintich -jaer en onversien van middelen ende alleenlijck int leven -hebbende sijne moeder die welcke dagelijcx in groote -travaille soo voor haer selven mede oijck voirden -suppliant ende sijne andere broeders ende susters de -coste moet te vooren winnen, hier toe gevueght dat -die vrinden ende maghen vande voors. aflijvigen van -wegen des suppliants sijn gewelt ende gecontenteert -inder manieren dat sij ten laste des suppliants nijet -met allen en pretenderen, midts denwelcken heeft -ons den voors. suppliant seer oijtmoedelijck gebeden om onse -opene brieven van remis in sulcken cas dienende -soo eest dat wij de saecken voors. overgemerckt, -ende ierst hierop gehadt d'advijs vanden amman -deser onser voors. stadt van brussele, geneijcht wesende -ter beden ende supplicatien des voors. suppliants ende -willende hem in dit stuck prefereren gratie ende -misericorde voor strangheyt ende rigeur van rechte -hebben denselven suppliant inden gevalle als boven -quijt geschouwen ende vergeven, schelden quijte -ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij desen -onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert, -midtsgaeders alle offentie ende breucke corporele -ende criminele, daer hij hem overmidts ende -vuyt saecken van tgene des voors. is tegen -ons ende justitie eenichsints mach hebben ont -gaen ende mesdraegen, ende hebben hem dijen aen -gaende weder gestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot tot sijnen goeden -naeme, fame ende geruchte in onsen voors. landen van -brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden -van brabant, ende tot sijne onverbeurde goeden indijen -hij eenige onder ons heeft gelegen, in alder manieren -soo hij was voor de toecomste vanden voors. feyte -imponerende hierop een eeuwich geswijch onser -procureur generael in brabant, onsen amptmen -ende officieren wije sij sijn satisfactie ende beternisse -ierst ende voor al gedaen der partije geinteresseerde -indijen die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe -staet cunlijck alleenlijck behoudelijck dat de voors. -suppliant gehouden sal sijn tvoors. feyt tegen ons te -beteren civilijck naer gelegentheyt vande saecken ende -faculteyt van sijne goeden, met oijck te betalen de redelijcke -costen van justitien hieromme alreede gedaen ende te doene -allet ter taxatien ende moderatien van onsen teer lieven ende -getrouwen die cancellier ende luijden van onsen voors. rade -in brabant, die wij daertoe gecommitteert hebben ende -committeren bij desen, ontbieden daerom ende bevelen -den selven onsen cancellier ende raidtsluijden dat voor -hen geroepen die gene die daeromme behooren geroepen -te sijne, sij procederen wel ende duechdelijck ter -verificatie ende interinement van desen ende totter -taxatie ende moderatie vander voors. amende alsoo -sij sullen vinden te behoiren, welck interinement -de voors. suppliant gehouden sal sijn te versuecken -ende hem in persoone te presenteren in onsen voors. -rade binnen sesse maenden naestcomende opte -pene van te verbueren deffect van desen, -ende dat gedaen ende -deselve civile boete ende costen van justitien -getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden -genen dijen dat behoiren sal, sij onsen procureur -generael in brabant, onsen amman van brussele -ende allen andere onse justicieren officieren ende -ondersaeten iegenwoirdige ende toecommende -dijen dat aengaen sal mogen, huere stedehouderen ende -een igelijcken van hen besundere soo hem toebehoiren sal -doen, laten ende gedoogen den voors. suppliant van deser -onser iegenwoirdiger gratien ende remissien, van alle -d'inhouden van desen inder vuegen ende manieren voore -verhaelt rustelijck, vredelijck, volcommelijck, ende -eeuwelijck genijeten ende gebruijcken, sonder hem -te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecomende -tijden eenich hinder, stoot, letsel oft moijenisse aen -lijve noch aen goeden ter contrarien, maer indijen -sijn lijff oft eenige van sijne onverbeurde goeden -daerom gearresteert becommert oft beleth waeren -dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder -vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie -want ons alsoo gelieft, ende teneijnde dat dit -vast ende gestadich blijve tott eeuwigen dagen -soo hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen, -behoudelijck in anderen dingen onser rechte -ende eenenijgelijcken anderen dessyns gegeven -inde stadt van brussele inde maent van -januario int jaer ons heeren dusent ses hondert -ende negenthien opde plijcke stont gescreven -bijde hertogen, onderteekent steenhuysen -ende was gesegelt met eenen groenen zegel -vuyt hangende in sijde snoederen" -"phls etc doen te wetene allen -tegenwoerdighen ende toecomende dat wij ontfangen -hebben die oytmoedighe supplicatie van joris van -eyckhoven colstdrager of colfdrager vanden mercgrane onser -stadt van antwerpen. inhoudende hoe dat -hij hem altyt verlych heeft gedraghen, staen -tot goeden name ende fame behalven dat is -gebeurt dat die suppliant opden xx6 en dach -augusty anno x6 c. eenentnegentich.comen -uuyt zynen huyse ende gaen naer het straethen -geheeten den bokeers des achternoens tusschen -dry ende vier uren. is gecomen ter plaetsen daer -wylen adriaen peeters was staende. die -wechde den suppliant siende zonder dat die -suppliant hem niet hadde misdaen oft missecght -heeft tot hem gheroepen. ghy langhen dieft -ghy langhen schelm ghy moet teghen my -stooten. ick moet sien wat ghy in uwen boesem -hebt. waerop die suppliant antwoorde ander -seynde die wat wildy van my hebben. dop die -voorsch adriaen seynde ich moet desen daer -teghen u stooten. sydy een man thoont dat -ghy des conincx dienaer zyt met volder anders -leelychder ende affdraegen woorden, ende wat -die supplt arbenden om van hem ontslaghen -te wordden en heeft die voersch adriaen den -supplt nyet willen $laten, maer loopenden -den suppliant nae int voersch bokeerstraetken -heeft zyn rappier ghetrochen, ende naeden -suppliant gesteken ende geslaghen. soo dat -die supplt is genootsaecht geweest zyn rappier -oych te trechten daer mede hy den voersch adriaen -eenen steech van voer heeft gegeven dast -hy corts dernaer deser wererlt is overleden. tot -grooten leetwesen, vanden supplt. godt -wil da siele genadich wesen ende alzoo die -vrienden des voersch adriaen astey’nighe wel -weten donnooselseyt van toecoeminghe van -voersch ongeval. zoo hebben sy metten supplt -aengegaen accord ende hem tvoersch delict ender -nederslach om de passie ons lief te hooren -iesn schrift$ ygenen maer want die supplt -midts den zelven delicte ende nederslach nyet -vryelychen binnen onsen lande en sonder myghen -oft derren skeeren maer vresonder rigoir van -rechter. sonde moeten dolen in vremde landen -tot geheels bederf sevisse van hem supplt -zyn huys fors ende kinderen ende meer zyn sonde -en wordde hem hier inne met ansien by ende -met onse opene brieven van gratie en remissie -hier toe diennen om de welcker hy ons zeer -ontmoedelych heeft gebeden soo eest -dat wy desen aengesien geneycht wesende -ter beden ende inpplicatien des voirsch supplt -ende willende hem in desen prefereren gratie -en misericoorde voer rigeur en stranghent van -rechte den zelven jooris van eyckhoven -supplt hebben inden gevalle als bonen geremitteert -vergeven ende quytgescholden remitteren ygenen -ende schelden quyte buyt zunderlinger gratien by -desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven -vercleert midtsgaders alle pene ende boete -corporelle ende criminele inde welche hy teze -cansen voersch met des daeraene cleeft toghens -ons ende insticien misdaen ende mesbreuycht mach -hebben oft daerinne hy gevallen mach wesen -ende hebben hem als van dyen weder gestilt -ende gerestitiueert stellen weder ende -restituseren tot zynen goeden name faeme en -geruchte in onsen lande van brabant ende -in allen anderen onsen landen ende heerlycheden -midtsgaders tot zyne onverbenrde goeden indyen -hy eenighde onder ons heeft in alder bueghen -ende manieren als hy was voerde toecompste -vanden voirsch feyte imponierende hierop silentio -ende eeuwich swyghen onsen procureur generael -in brabant schouteth van antwerpen, onder -allen anderen onsen ende onser vassalen oft der -smaelre heeren rechteren institueren en ostitueren -wie zy zyn oft wesen moghen. satisfaction en -beteringhe ierst ende voer al gedaen der ptyen -gheinteresteerde. indyen die noch nyet gedaen en -is. ende somighe daertoe staet cimilych -alleenlych. behoudeln nochtans dat die voer -suppliant oych gehouden wordt tvoirsch sent -teghens ons te beteren civilych naer goegentheyt -vanden misdaet ende faculteyt van zynne goeden -ende oych te resinderen en betaelen die redelyche -costen van insticien. indyen hiercomme eeuighe -ghedaen ende naegevolght zynne allet ter taxatien -ende arbiterschappe van onse lieve en getrouwe -die cancellier ende luyden van onsen rade gevrcht -in brabant. die wy daertoe hebben ghecomitteert -ende comitteren by desen. ontbieden somme en -bevelen den zelven van onsen raede in brabant, -dat voir hey geroepen die ghene die daer behoiren -geroepen te zyne, in procederen wil en deuchden -tot verificatie ende interim’enents van desen -onsen brieve naer heure forme ende inhouden -en ter taxatien en arbiterschappe vande amende -simile ende costen van justicien voirsch wilsch -interimenent hy suppliant zal gehouden zyn -aldaer te versuechen binnen eenen halven jaere -naer date van desen. opte pene van te verbeuren -desfect van zullen onser brieven. ende dat -gedaen ende de voersch amende cuuile en costen -getaxeert gearbitreert en betaelt zynde. in -hauden vanden ghenen van onsen ontfanghers en -officiers, dyent behoorden sal. in welchen -gehouden wordt daeraft ontfanch te maken -reheninghen, bewys, ende reliqua te doene, tonser -proffyte, metten anderen penny van zynen -ontfanghe. sy ende allen anderen onser rechteren -justicieren en de officieren tegenwoerdighen -ende toecomende heure stedehouderen ende onze -iegelychen van hen befindere soo hen toebehoiren -zal doen laeten ende gedooghen den voersch -jooris van eyckhoven supplt van deser onser -tegenwoerdighen gratien quytscheldinghen remissien -ende pardoene ende van ellen den inhouden van -desen. inder vaeghen ende manieren voeren $ enhaelt -peyselych rustelyck vredelych volcomelych ende -eeuwelychen genieten ende gebruychen, sonder hem -te doene oft te laeten geschieden us uich in – -toecomenden tyden, aen lyft noch aen goet, - -eeuich hunder stoot let steld oft moyenisse -ter contrarien. maer indyen zyn lyst oft eenighen -van zyne onverbeurden goeden sommen gevanghen -gearresteert, beleten oft becomdet waeren dat -in die setten ende stellen oft doen setten ende -stellen terstont ende zonder vertrech tot -geheelder ende volcomender delivrrantie en stakinghen -want ons alsoo gelieft. nyettegenstaende dat -tvoersch feyt oft ongeval nyet en is onerfaert -noch anderssints onser ordonnantie desen aengaen -ter contrarien. die wy den voersch supplt -nyet en willen te prejudicieren maer hebben -deselnie voer dese reyse ghederogeert ende derogeren -by desen. dezelve anderstuits geheel beynen -in heyr cracht ende vigeur. ende ten eynder -dat dit goet vast gestadich blyve ten euwighen -daghen soo hebben wy onser seghelde hier -aen doen hanghen behoudelych in anderen -zaken ons kocht ende eeuen iegelychen tzynde -in allen. segenen in onser stadt van bruesselde -ende maendt van november. int jaer ons heeren -duysent vyff hondert seventnegentich. van -onsen rychen te wetende van napels ende -jerusalem het xxx6m opde plychde stont- -gescreven. byden coninck onderteechent -wouwere. ende onder buythanghender eenen -groenen segel in zyden suveren" -"philips bijder gracien godts coninck. van castillien van leon van arragon -van beyde sicillien van jerusalem van portugael etc. -allen den genen die dese jegenwoordige sullen sien oft -hooren lesen saluijt doen te weten dat wij hebben -ontfangen doitmoedige supplicatie van jan schellemans -geboren van grimbergen inhoudende hoe dat hij opden -vijffden dach der loopenden maent van meij lestleden bij deze -onsen $$$ onder wie bevinden den -schouteth onser stadt antwerpen is geapprehendeert -ende ooick capitalijck ter hooger vierschaere aldaer -opden thientsen daer naer beticht ende aengesproocken -als dat hij op den voorz. vijffden meij hem soude hebben -vervoordelt met sijne complicen naementlijck -nicolaes kiekenbos ende passchier rogier grooten -moetwil te bedrijven soo opde baen van hoboken -als opden steenwech van berchem / stroopende ende -$$$ de passagiers : item dat hij hem alnoch -soude hebben vervoordert ten voors. tijde met een -gelaeden roer te dreijgen te schieten lanx de venster -vande herberge genaempt de croone / gestaen opden -voors. steenwech ende daer naer lanx de valdeur -vanden voorz. huijse te stooten opde deure naer dijen -hij op sijn roer noch eenen cogel hadden laeten loopen -item dat hij soude hebben geseijt schietter eenen om -verre ick salder oock eenen om verre schieten oft -diergelijcke woorden in substantie ende dat daer over -soude wesen gevolght den voorz. passchier rogier -den welcken heeft doorschoten den persoon van -gommaer van soost. alle de welcke feijten de -suppliant ten voorz. daege antwoordende heeft -ontkent gehadt ende tot den dijen voor sijne -defensien geposeert ende verbalijck doen verhaelen -vele contrarie feijten ende namentlijck dat hij met -sijne huijsvrouwe ten voorz. tijde is genoijt geweest -tot hoboken opde kermisse bij eenige sijne vrienden -aldaer / ende dat hij bij occasie onder wegen maer en -is gecomen int geselschap vanden voorz. nicolaes -kiekenbos, ende passchier rogier die hem seijden -dat hij nijet voorder en soude gaen midts dijen datter -een stercke partije soldaten vanden vijandt opden -wech was waer over hij met hen achterwaerts -omdraeijende ontrent den avont is gecomen opden -voorz. steenwech van berhem alwaer den -voorz. passchier rogier met sijn roer heeft doot= -=geschoten den voorz. gommaer van soost sonder -dat hij suppliant daer toe hantdadich is geweest -in eeniger manieren maer is ten selven tijde ende $$ -het ongeluck achter inden hoff geschiede geweest -voor aende deure sijnde van voorz. schouteth ten -voorz. daege op sijne geposeerde feijten gewesen -ten thoon ende heeft voorts gesustineert dat de -suppliant soude worden gebrocht ter scherpen -examinatie waaroppe aenden selven suppliant -is geconsenteert sijnen contrarien $$$ $$$ -te mogen affleijden op $$$ middeler tijdt het -versueck van scherper examinatie ende alhoewel -hij principalijck wordt belast om dat hij geweest is -inde compagnie vanden voorz. passchier rogier -het voorz. ongeluck gecommitteert hebbende -vreesende voor t rigeur van iustitien -soo ist -dat hij sijnen toevlucht naempt tot ons desen -aengemerckt ende besondere oock geconsidereert -dat den suppliant is een man staende tot goeden naeme -ende faem, die voorz. desen noijdt over eenige quade -feijten en is geweest in handen van justitie maer -wel ter contrarien tonsen dienste eenige jaeren -gedient hebbende als bootsgesel bij den franschen -vijandt is gevangen geworden te weten inden -slach van rockroeij alswanneer hij seven maenden -lanck in groote miserie gevangen gestelt geweest -hebbende den suppliant voorts altijds hem tevreden -gehouden gaende op sijnen vijandt met tgene hem -de huijslieden hebben toegevueght sonder oock -de passagiers te trauaillieren oorsaeche dat den -suppliant ons naermaels ter saecken als voore nijet -gemolesteert te worden hem is hoorende tot ons -biddende in alder oitmoet onse oepene brieven van -remis daer toe dienende waeromme soo ist dat -wij desen aengesien hier op eerst gehadt d’advies van -onsen lieven ende wel beminden die schouteth onser -stadt antwerpen genegen wesende ter beden des -voorz. suppliants willende hem in dit stuck prefereren -gratie ende misericordie voor strangheijt ende -rigueur van rechte hebben den selven suppliant inden -gevalle als boven quijtgeschouwen ende vergeven -schellen quijt ende vergeven vuijt onse sunderlinge -gratie bij desen onsen brieven tfeijt ende ongeval -boven geroert midtsgaders alle breucken corporele -ende criminele daer inne hij ter causen voorschreven -midtsgaeders dat daeraene cleven mach tegens ons -ende justitie misdaen ende misbruijkt mach hebben -welcken aengaende hebben hem wedergestelt ende -gerestitueert stellen weder ende restitueren tot sijnen -goede naem fame ende geruchte in onsen voorz. -lande van brabant ende in allen anderen onsen landen -ende heerlijckheden midtsgaders tot sijne onverbeurde goeden -indijen hij eenige onder ons heeft ghelijck ende in -alder manieren soo hij was voorde toecompste -vanden voorz. feijte imponerende hierop een -eeuwich geswijch onsen lieven ende getrouwen -procureur generael van brabant onsen drossaert -van brabant schouteth ende onderschouteth -van onse stadt antwerpen ende allen anderen onsen -ende onser vassallen oft der smalre heeren richteren -justicieren officieren ende dienaeren wie sij sijn satisfactie -ende beternissen ierst ende voor al gedaen der partijen -geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en is, ende -eenige daer toe staet civilijck alleenelijck ende de -saecke sulcx is verheijsschende behoudelijck dat den -voorz. suppliant gehouden sal sijn tvoorz. feijt -tegens ons te beteren civilijck naer gelegentheijt -van het misdaet ende facultijt van sijne goeden ende -oock te refunderen te betaelen die redelijcke costen -van justitie die ter causen van desen gedaen ofte -naergevolght sijn aller ter tauxatie arbitrage -ende moderatie van onse lieven ende getrouwen -cancellier ende raedtsluijden dat voor hun geroepen -de gene die daeromme behooren geroepen te sijne -sij procederen wel ende deuchdelijck ter verificatie -ende interinement van desen onsen brieff naer -sijne forme ende teneur ende ter tauxatie ende -moderatie vande amende civile ende costen van -justitie voorz. alsoo sij sullen bevinden te -behooren welck interinement den suppliant -gehouden sal sijn te versoecken ende hem in persoone -te presenteren in onsen voorz. raede binnen sesse -maenden naestcomende op pene van te verbeuren -het effect vande selve onse brieven ende dat gedaen -ende de voorz. amende civile ende costen van -justitie getauxeert ende betaelt sijnde in handen -vanden genen van onse ontfangers dijen dat behooren -sal, den welcken gehouden wordt daeraff ontfanck -te maecken rekeninge bewijs ende reliqua te -doen tonsen proffijte mette andere penningen -van sijnen ontfanck bij onsen voors. procureur -generael van brabant schouteth -van antwerpen ende alle onse rechteren justicieren -officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende -toecomende dijen dat aengaen sal mogen heuren -stedehoudere ende een jegelijck van hun besundere -soo hun toebehooren sal doen laeten ende gedoogen -den voorz. suppliant van dese onse tegenwoordige -gratie remissie ende pardon, ende van alle d inne= -=houden van deser inder vueghen ende manieren -boven verhaelt peijsibel $$$ vredelijck ende -volcomentlijck ten eeuwigen daege genieten -ende gebruijcken sonder hem daer inne te doene -oft te laeten ende geschieden nu oft in -toecomende tijden eenigen hinder stoot letsel -oft moijenisse aan lijff oft aan goeden ter contrarien -maer indijen sijn lijff oft eenige van sijne goeden -daeromme gearresteert becommert oft beleth -waere dat hij die setten stellen doen setten oft stellen -terstont ende sonder vertreck tot geheelder -ende volcomender delivrancie want ons alsoo -belieft nijettegenstaende dat voorz. ongeval niet en -is overjaert ende onse ordonnantie desen aengaende -ter contrarien die wij den voorz. suppliant -niet en willen te prejudicieren maer hebben den selven -desen aengaende midts der onnooselheijt ende vuijt -andere redenen boven verhaelt vuijt onser sunder -linge gratien hebben gederogeert ende derogeren bij -desen de selve anderssints blijvende in haere macht -cracht ende vigeur ende ten eijnde dat dit vast ende -gestadich blijve tot eeuwigen daegen soo hebben wij -onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck -in anderen dingen onsen rechte ende eenen ijegelijck -anderen dessijns gegeven binnen onse stadt brussele -in de maent van julij des jaers ons heeren sestien -hondert sevenen veertich ende van onsen rijcke -het sessentwintichsten." -"remissie voer pieter de smet -kaerle etcetera allen jegewoirdigen ende toecomende doen -te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie -van pieter de smet brieder poorter onser stadt van bruessel inhoudende -hoedat hy suppliant ende amelryck vanden bossche zyn schoon vader -woenende binnen der selver onser stadt hebben op des heilichs sacraments -dach lestleden des noenens gheten ten huyse van anthuenis -vanden bossche huerlieder neve woenende aldernaest der deuren -vanden voirs. amelryck ende zyn naer maeltyt tsamen om -hen te recreeren gaen wandelen naer de anderlechsche poorte ende -comende omtrent der bruggen geheeten ten cruysken cruysken -opten anderlechschen steenwech voirs. heeft de voirs. amelryck -aldaer gevonden een vrouken die onlancx getrouwt hadde een -wylen zyn knape tegen de welcke de selve amelryck is een -luttel tyts blyuen coutene ende es de voirs. suppliant met heynken -vanden bossche scholier ende ander kinderen des voirs. amelrycx -die wyle voirgegaen tot aende voirs. anderlechsche poorte ende -aldaer commende heeft de voirs. heynken ommesyende geseyt totten -voirs. suppliant peeter ziet ginder leeght myn vader onder tvolck -ende de suppliant die van egheene arghe en wiste hem ommekeerende -ende ziende dat voir het teppeken staende vast neuen de -voirs. brugge ten cruysken vele volcx vergadert was is ter -stont haestelinge wederomme gekeert ende commende byde -voirs. brugge heeft gesien dat de weerdinne van den -voirs. teppeken hadde de huysvrouwe vanden voirs. amelryck moeder vanden huysvrouwe -desselfs suppliants onder de voeten geworpen hadde om de welcke van een te sceyden -heeft de voirs. suppliant de voirs. weerdinne genomen in zyn armen ende huer vanden voirs. -zynen schoenmoeder getrocken, dwelck ziende een wylen geheeten sommelier van -flissingen careelbacker die alsdoen int voirs. teppeken sat en dranck is ter -stont vuytgecomen ende den voirs. suppliant toeschietende heeft hem metten -halze genomen ende ter eerden geworpen ende als de suppliant hem zeluen -heeft gemeynt op te richtene ende op zynen eenen knye was heeft de voirs. -wylen sommelier den suppliant wederom te neder geworpen ende metten -zeluen worpe gegeuen een groote scrabbe oft quetsuere in zynen hals -dwelck gevoelende de selve suppliant ende ziende dat de voirs. sommelier hem -van zyne lyue euelen wilde dair tegen hy nochtans noyt yet vuytstaende noch -arch woort gehadt en hadde heeft om zyn lyf te verweerene vuytgetrocken -zyn dagge ende daermede den voirs. wylen sommelier die op hem lach hebbende een -weymes ende dagge geraect ende gegeven een cleyne quetssuere in zynen buyck -dair aff hy omtrent drye weeken dair naer by quaeden toesiene oft -anderssins is afliuich geworden hebbende nochtans voir zyn aflivichtyt -bekint in presentie van diuersche persoenen dat hy suppliant op hem nyet -versocht en hadde ende hoewel tselue ongeual den voirs. suppliant zere -hertelycken leet es ende dat tselue oick gebuert es in nootweer van zynen -lyue nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft hy hem moeten -absenteren buyten onsen lande van brabant ende stede van bruessel vuyten -welcken hy ouermits tfeyt ende manslacht bouen verclaert gebannen es -op zyn lyff aldaer hy nyet en zoude wederom doiren noch moegen -commen gaen noch converseren maer met zynder huysvrouwe gaen dolen in -anderen vreempden landen in grooter ongenuechten desolacien ende -eewiger destructien ten zy dat hem hier op onze gracie verleent -worde zoe hy zeyt ons oitmoedelick biddende om de selve ende -hem tvoirs. fait ende manslach te willen vergeuen zonderlinge -in faueur ende contemplacien vander blyder incompste van onse -zeer lieue ende zeere beminde zustere die coninghinne van -denemarcken binnen deser onser stadt van bruessel ende hem dair -af doen expedieren onse oepene brieve van remissien in -behoirlycker formen soe eyst dat wy de saken voirs. ouergemerct -den voirs. pieter de smet suppliant genegen wesende tot zynder bede -ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende -genade prefereren voir rigeur van justicien bysonder in faueur -ende contemplacie vander blyder incompste van onse zeere lieue -ende zeere beminde zustere die coninghinne van denemercken -binnen dese onse stadt van bruessel hebben inden geualle als bouen -vergeuen, quytgescholden ende geremitteert vergeven quytscelden -ende remitteren vuyt onse zonderlinge gracie mits desen -onsen brieue tvoirs. fait ende manslacht mitsgaders alle -peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy -ter causen van dyen met diesser aencleeft jegens ons ende justicie -mesdaen mesbruyct ende verbuert het mach hebben ende -vuyt onse meerder gracie hebben oyck gerappelleert ende -te nyete gedaen rappelleren ende doen te nyete oyck -midtsdesen den ban die ter causen van dien tegens hem gepron uncieet mach -wesen ende hebben hem als dair af wederstelt ende gerestitueert, -wederstellen ende restitueren tot zynen goeden name ende fame in -onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant bysonde® in onse voirs. -stadt van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden -mitsgaders tot zynen goeden ongeconfisqueerden goeden in dien hy eenige -heeft gelyck ende alzoe hy was voir de toecompste vanden faite -voirs. imponerende hier op een eewich zwigen ende silencie onsen procureur -generael ende allen anderen onse justicien ende officien satisfactie ende beteringe -eerst ende alvoeren gedaen byden voirs. suppliant der partien geinterescheert in dien -die nyet gedaen en is ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck -behoudelick dat de voirn. suppliant gehouden zal wesen tvoirs. feyt -ende manslacht tegens ons te beteren civilick naer de gelegentheyt -vanden mesdaet ende faculteyt van zyne goeden mitds oic betalende die -redelycke costen van justicien indien datter eenige gedaen oft -naergeuolcht zyn ter tauxacie ende arbitraige van onsen lieuen ende -getruwen de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die wy -dair toe committeren ontbieden dairomme ende beuelen den seluen van -onsen rade in brabant dat voir hemlieden geroepen diegene die daertoe -behoeren geroepen te worden zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie -ende interinemente van dese onse brieue nair haer vorme ende inhoude ende dies -gedaen ende de voirs. ciuile boete getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden -ghenen van onse ontfangers ende anderen officien diet behoeven sal die dair af gehouden -wordt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen -penningen van zyne ontfange zy onse overamman van bruessel ende alle andere onse rechts -justicieren ende officieren wien dat aengaen sal moegen huere stedehouderen jegewoirdich -ende toecomende ende een yegelyc van hen zoe hem toehehoiren sal moegen doen -laten ende gedoigen den voirn. pieter de smet suppliant van dese onse gracie -remissie quytsceldinge ende rappel van banne gelyc ende inder manieren als bouen -rustelyc vredelyck ende eewelic genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te -laten gheschieden in lyue noch in goede eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie -maer indien zyn lyf oft eenige van zyne ongeconfisqueerden goeden waeren daeromme gevangen -becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen tot volcommen deliuerantie want -ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyue tot eewigen -dagen soo hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick in anderen -zaken onser rechte ende eenenyegelycken den zyne in al gegeuen in onse stadt -van bruessel inde maent van julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert dry -ende twintich ende van onse rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tvierde -ende van spaignien ende anderen tachste aldus stont gescreuen bouen opte plycke -byden keyser in zynen rade ende geteekent dublioul ende noch visa" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdige ende toecomende -dat wij ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van -galondt de hauwer janssen inhoudende hoe dat hy -suppliant met goeden geselscape ende vele jonge gesellen -binnen onser stadt van antwerpen inde maent van januario -int jaer vxc vierendertich lestleden in een herberge -genaempt de croone aent bierhooft aldair hadde sitten -drincken ende voirs. dair nae is de suppliant van dair -gescheyden met heyndrick thieux scipper ende getrocken -naer de scepen ende wesende int scip vanden voirs. thieux -soe is inden roef vanden selven scepe gecomen een jonck -geselle genaempt thienne van stekere met oblyen -vragende tot henlieden off zy egheen oblyen hebben en -wilden dat gehoirt byden suppliant ende den voirnoemde -heyndrick thieux zyn wordden spelende tegen den selven -oblyenman zoe dat hy al zynoblyen verloren heeft -daer nae hebben zy de selven oblyenman geskelt in -een cuype oft tobbe met water volgende doude costume -in sulcken saken alwaer hy sittende sanck een liedeken san$ -mair werdt nyet min begoten met water ende de -suppliant beghoot hem maar dan beliefde oft hem goet -dochte wair doir hy oblyeman gestoort werdt op den -suppliant ende de suppliant dat beseffende begeerende -peys is mitten voirnoemde oblyeman heyndrick thieux hans -de marscalck ende gydon van leuwerman wederom getrocken -inde voirs. herberge ende deden inde scouwe aenleggen -ende berren twee mutsaerden om den voirs. oblyeman -te droogen ende droncken voirs te samen omtrint drye -oft vier uren lanck ende maecten den peys ende byden -avont syn gescheyden mit in$$en ende de suppliant -gescheyden wesende heeft gecocht twee mutsaerden ende -een broot meynende dair mede te gaen nae zyn logys -om die aldaer te verdoene in zyn nootdorst ende gaende -alzoe naer syn logys sach aldair noch staen den voirs. thienne -van stekere oblyeman hem vragende off hy mede -thuys waert gaen wilde dair op de oblyeman antwoirde -jae ende onder wegen gaende alzoe tsamen tot op -sint jans brugge quam aldair een vreempt persoon vragende -tot den voirs. oblyenman oft hy egeen oblyen en hadde -ende de suppliant egeen quaet vermoedende ende -meynende nyet te messeggen antwoirde totten selven -vreempden persoon dat hy egeen oblyen meer en hadde -dit hoorende de voirs. oblyeman sloech terstont met -synder vuyst den suppliant op zyn kinnenbacken dat hy -bloede ende de voirnoemde mutsaerden ende broot hen uuyter -hant ter aerden ontvielen ende de suppliant siende ende -gevoelende syn bloet daer doir seer verhittende -vreesende vanden voirs. oblyeman voirts geinvadeert ende -vanden lyfve gegriest te wordden heeft terstont mit -heeten moede met synen opstekere oft brootmes den -voirs. oblyeman gegeven twee steken ende de suppliant -siende dat hy ter aerden viel is terstont vandair -gescheyden sonder voirts te mesdoene dair naer stont de -voirs. oblyeman op gaende voirt tot deynde vander selver -brugge tot voir thooge huys naest sint jansbrugge -aldair hy binnen twee uren dair naer deser werelt -overleden is mits welcker crancker fortune dien -suppliant hertelycken leedt zynde vreesende riguer rigeur -van justicie hem yesindert geabsenteert heeft uuyt -onsen landen aldair hy nyet en soude dorren wederkeren -hanteren noch frequenteren dit gemerct sunderlinge -dat tvoirs. mesuz seer lange geleden is ende dat die -suppliant nyet sindert meer andere feyt gecommitteert heeft -werdich van reproche mair altyt geleeft in grooter -armoede ende desolatie heeft de selve suppliant zeere -oitmoedelyck aen ons gebeden ende versocht hem te willen -versien van onser zunderlinger gracien ende genade ende hem -dair op geven ende verleenen onse openen brieven van -remissien soe eest dat wy tgene des voirs. is aengesien -compassie ende medelyden hebbende metten voirs. -suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade -prefereren voir rigeur van justicien sunderlinge ter -eeren ende weerdicheyt vander heiliger passien ons -liefs heeren die hy als heden om onser alder verlossinge -ende salicheyt geleden heeft aenden houte des cruycen -hebben den selven suppliant ingevalle als boven geremitteert -quytgesconden ende vergeven remitteren quytschelden ende -vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen dien ongeval -ende mesdaet voirs. mitgaders alle penen boeten kueren -ende bruecken het zy in lijfve leden oft goeden dair -inne hy overmits ende uuyt saken vanden voirs. ongeval -enichssins tegen ons ende den gerichte gevallen mach zyn -ende hebben hem dien aengaende wederomme gestelt -ende gerestitueert stellen wederomme ende restitueren -by desen tot zynen goede famen ende naeme ende -tot allen synen goeden nyet verbuert zynde op dat hy -eenige heeft hem oirlovende ende consenterende dat -dien nyet tegenstaende hy sal moegen commen blyven -keeren ende verkeeren allomme binnen desen onsen voirs. -lande van brabant ende ende overmaze gelyckerwys -ende alzoe hy dede voire die geschiedenisse vanden -voirs. ongeval imponerende hier op een eeuwich geswych -onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen -richteren justicieren ende officieren dien dit enichssins aengaen -mach satisfactie nochtans ierst ende v$$al voir gedaen der -geinteresseerde partie zoe verre die al noch nyet gedaen -en zij civilyck alleenlyck ende dat tot dien de voirs. -suppliant gehouden sal zyn dat aen ons civilyck te -beteren nae die gelegentheyt ende exigentie vanden feyte -ende die faculteyt van zynen goeden ter arbitraignen -ende taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den -cancellier ende lieden van onsen raede geordineert in -brabant voirs. ontbieden dairomme zulken behoiren geroepen -te zyne sy procederen wel ende behoirlyck totter -verificatien ende interinemente van desen ende totter -arbitraignen vander voirs. civilder beternissen inder -manieren ende alzoe dat behoiren zal ende dat -gedaen ende de voirs. beterniss civile beternisse gearbitreert -getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen -van onsen rentmeesteren dien dat behoiren zal ende de -welcke gehouden zal wesen dairaf ontfanck te makene -tot onsen behoef zy onsen drossaet van brabant meyere -van loevenen amptman van bruessele scouteten -van antwerpen ende vande smalre heeren rechteren -justicieren ende officieren onssen voirs. lants van brabant -ende van overmaze ende huere stedehouderen nu zynde -ende naemaels wesende dat zy ende een yegelyck -van hen alzoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van -deser onser tegewoirdiger gracieen remissen ende quytsceldingen -gelyck ende inder manieren voirs. tot eeuwigen daigen -peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende laeten -gebruycken sonder hem ter contrarien vandien te doen -off te laeten geschieden nu off in toecomende tyden eenigen -hinder stoot oft letsel in zynen lyfve off goeden in -eeniger manieren mair by alzoe hy off eenige van -sijnen voirs. goeden nyet verbuert zynde ter causen voirs. -# sy hieraf verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -eenichssins aengetast gearresteert oft becommert waeren -sy de selve indien gevalle terstont ende zonder vertreck -ontslaen ende stellen oft ontslaen ende stellen doen tot -geheelder ende volcommender delivrancie want ons alzoe -gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich -sy ende blyve tot eeuwigen daegen zoe hebben wy -onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck ons in -allen anderen zaken ons rechts ende eenen yegelycken -des zyns gegeven in onser stadt van bruessele -op ten goeden vrydach inde maent van aprille anno int -jaer onsen heeren duysent vyfhondert ende zevenendertich -van onsen keyserrycke tnegenthienste ende van -onsen coninckrycken van castillien ende anderen -txxiiie aldus stont gescreven opte plycke by den -keyser in zynen raede ende geteekent $$ lang -noch stont gescreven opte selve plycken visa registrata -ghecollacionneert tegens die -originale brieven by my -decock" -"kaerle byder gracien gods roomsch -keyser altyt vermeerder tsrycx coninck van germanien van -castillien van leon van arragon van navarre van napels -van secillien van maiorque van sardine vanden eylanden van -indien vander vaster eerden ende zee occeane eertshertoge -van oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothric -van brabant van limborch van luxemborch etc. grave -van vlaenderen van artoys van bourgoingnen palsgrave ende -van henegouwe van hollant van zeelant van phirt van -hagenauw van namen etc. prince van swave marcgrave -des heylichs rycx heere van vrieslant van salins van -mechelen vander stadt steden ende landen van utrecht ende -van overyssele ende dominateur in asien ende affricquen -doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende -dat wy ontfanen hebben die oetmoedighe supplicacie -van jan baten geboren binnen onser stadt van loven oudt -omtrent xxiiij jaeren arm schamel cramere gaende metter -meerssen opte dorpen inden quartiere van loeven ende daer -omtrent om den soberen cost te winnen inhoudende hoe dat -omtrent xj oft xij jaeren woenende met zynen -vader inder voirs. stadt van loeven opte biest ende doentertyt -gaende ter scholen ende een andere jonck knechtken van -ontrent xiij jaeren geheeten thoenken claes doentertyt -oyck scholen gaende ende woenende opde biest voirs. met -zynen ouders zyn op eenen avont by ende ontrent eenen dans -die aldaer byde gebueren ende andere gedanst worde onderlinghe -twistich ende kivende geworden alsoe jonge kinderen somtyde -plegen in zulcker wegen dat zy malcanderen metten hare -ter eerden getrocken hebben ende de suppliant opstaende heeft -met eenen steencken den voirs. thoenken gewopen voer zyn voerhoot geworpen? -boven zyn een ooghe soe dat hy daer aff weken lanck -oft daer omtrent ghinck ende stont achterstraten ende deselve -thoenken oft zyn ouders opte voirs. woende nyet zeer achtende -noch deselve gade slaende oft nyet doende cureren alsoe dat -wel behoirde is daer aff naederhant sieck ende cranck geworden -ende by zynder oft zynder ouders versuemptheyt? omtrent vyff -weken daer nae vander voirs. quetsuren gestorven ter -caussen van welcken excesse ende genechte de suppliantdoen -noch staende onder de hoede roede ende correctie van zynen meester -is inder scholen zeer gecasthyt ende gecorrigeert geweest -ende heeft nu onlancx der partie geinteresseerde vanden -voirs. ongevalle oyck behoudelycke satisfactie ende voet$$ -gedaen ende hoewel die voirs. suppliant van ende aen$$ -den voirs. ongevalle wel soude behoiren te gestaene metten -correcten ende discipline van zynen voirs. meestere midts -hy doen ter tyt noch onder de roede was staende niet -beducht hem dat hy naemaels daeromme by onsen meyere van -loeven oft andere officieren in lyve oft goede gemolesteert -soude moghen worden ende soude alsoe nyet sekerlyck -binnen desen onsen lande van brabant derren hanteren noch -converseren ter ware dat onse gracie hem hier op worde -geextendeert ende verleent alzoe hij suppliantseeght -ons daerom oetmoedelyck biddende soe eest dat -wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs -jan baten suppliant ende willende hem in dit stuck -prefereren gracie ende misericorde voer strangheyt ende -rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden -gevalle als boven quitgeschonden geremitteert ende -vergeven vuyt sunderlinher gracien by desen onsen brieve -tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders alle offensie -ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne by de -causen voirscreven met den daer aen cleven mach tegens ons -ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem daer -aff wedergestelt ende gerestirueert stellen weder -ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte -in onsen voirs. lande ende hertoeghdomme van brabant ende -allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot -zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck -ende in alder manieren soe hy was voir voir de toecompste -vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich gheswych? -onsen procureur generael in brabant onsen meyere van loeven -ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn -satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partyen -geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende -eenighe daer toe stae cunlick alleenlyck behoudelyck -de voirs. suppliantgehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te -beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculeyt -van zynen goeden met oyck te betalen die costen van iusticie -hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxasien -ende moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier -ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe -gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden -daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende -raedsluyden dat voir hen geroepen ghene die daerom behoiren -geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyck ter -verificatie ende interinemente van desen ende totter taxacie -ende modertie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen -bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant -gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoene te *1 -presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende -opte pene te verbueren deffect van desen ende dat gedaen -ende deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert -ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren -zal zy onsen voirs. procureur generael in brabant onse voirs -meyer van loven ende allen andere onse richteren iusticieren -officieren ende ondersaten tegewoirdige ende toecomende dien -dat aengaen sal goeghe huere stedehouderen ende een iegelyck -van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende -gedoogen den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdigher -gracien remissie ende perdoene ende van allen den inhouden -van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck -vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende -gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden -nu noch in toecomende tyden eenighen hinder letsel oft -moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer -indien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom -gearresteert becommert oft belet waren, dat zy die setten -ende stellen oft doen setten ende stellen testont ende -sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie -want alsoe ons gelieft ende ten eynde dat dit vast zy -ende blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen -zeghel hier aen doen hangen. behoudelyck in -anderen dinghen onsen rechte ende een iegelycken anderen -dessyns? ghegeven in onser stadt van bruessele inde -maent van octobri int jaer ons heeren duysent vyffhondert -ende vierendertich ende van onsen keyserrycke txve -ende van onsen rycken van castillien ende andere -tnegenthiende aldus stont gescreven opte plycke -byden keyser ende geteekent / boudewyns / visa recepta -*1 in de marge: en hier af presenteert? by den ontfanger van de exploiten -gecollacionneert tegens -doriginale brieven by my -xxx handtekening: de cock $$" -"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste -roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc. -et charles par la mesme grace archiducz daustrice -prince despaigne des deux cecilles de jerusalem etc. ducz -de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente de carniole -de lemborch de luxembourg et de geldres contes de flandres -de habsborch de tirolle dartois de bourgoingne palatins et de -haynnau lantgraves delsatte princes de zwave marquis -de burgauv et du saint empire de hollande de zeelande -de ferette de kieburch de namur et de zuytphen contes -seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauv -de salins et de malines a tous ceulx qui ces presentes -verront salut savoir faisons nous avoir receu -lumble supplication de jehan vanden broucke alias misco -povre compaignon de leage de xxviij ans ou environ contenant -comme ledit suppliant tost apres le noel dernier passe non -recors ne souvenant du jour sest trouve du soir en -la maison de nostre cousin le sieur de nassouw en la -ville de malines la on a leure du souppe a cause -quil estoit cogneu leans il aidoit a desservir la viande -de table et la portoit en la cuisine en quoy faisant -ung nomme michelet du verd bois qui lors estoit en ladite -maison veant que ledit suppliant portoit ung plat dargent -venant de table le persuada et induit a desrober ledit plat disant -quilz le butineroient ensemble et tellement suborna par belles -parolles icelluy suppliant qui ne pensoit a nul mal que par temptacion -de lennemj il bailla audit michelet ledit plat dargent lequel -fut y icelluy michelet prins et emporte hors de ladite maison -la ou bon luy sembla sans ce que ledit suppliant lait jamais depuis -veu ne aussi en * sa part quelque chose dudit plat et -deux mois apres ou environ ledit michelet veant quil avoit -mal fait eust par conseil de ses parens et amis demourans a -arras envoye a lostelerie de la teste dor en ceste nostre ville -de bruxcelles en argent monnoye la valeur dudit plat dargent -pour le delivrer audit sieur de nassouw ce que fust fait en sorte -que icelluy sieur en est bien content mais ce non obstant -nostre amman dudit brucelles par ses sergans a pour ledit -cas fait constituer prisonnier ledit suppliant es prisons illec -la ou il a este detenu par lespace de quatre mois ou -environ comme encoires est en grande povrete et misere -vivant de laulmosne et le plus souvent na eu que pain -et eaue pendant lequel temps il avoit pleu a nostre -treschere et tresamee fille de nous empereur dame et -tante de nous charles larchiducesse daustrice ducesse et -contesse de bourgoingne douagiere de savoye etc. en usant de -grace a linstante poursuyte daucuns bons seigneurs que en foirent -priere luy pardonner de bouche ledit cas neantmoins lon la -pardessus ce fait mectre par deux fois sur la gehynne la ou -il a endure grande peyne de et doleur tellement quil sen -sent encoires presentement et iournellement le menasse -icelluy amman de le faire mener au gibet pour le pendre -qui seroit sainsi avenoit au grant esclande et deshonneur -de ses parens et amis qui sont gens de bien et a luy sa -totale destruction se nostre grace et misericorde ne luy est -sur ce impartie delaquelle actendu meismement quil na -en riens proffite dudit larrecin la dure gehynne parluy -soufferte comme dist est et aussi quil ne fut jamais -actaint daucun autre vilain cas mais sest tousiours -auparavant conduit honnestement sans reproche si comme il dit -il nous a treshumblement supplie et requis pour ce -est il que nous les choses dessuses considerees audit -jehan vanden broucke dit misco suppliant inclinans a sadite -supplication et luy vueillans en ceste partie grace et misericorde -preferer rigeur de iustice avons par ladvis et deliberation -de nostredite fille et tante et des president et gens de nostre prive -conseil estans lez elle quicte remis et pardonne quictons -remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le delict -mesuzment et larrecin dont dessus est faicte mention ensamble -toute paine amende et offence corporelle et criminelle en quoy -pour raison et occurance dudit cas ses circonstances et deppendences -il peult avoir mesprins et estre encouru envers nous et iustice -et lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame -et renommee en noz pays et seigneuries et a ses biens non confisquies -sancuns en a tout ainsi et par la maniere quil estoit auparavant -ledit mesuzment et delict en imposant sur ce scilence perpetuel a -nostre procureur general et a tous noz autres iusticiers et officiers -quelzconques satisfaction faicte toutefuoyes premierement -et avant toute enure a partie interessee se faicte nest -et elle y chiet civilement tant seulement et parmi -ce aussi que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous -ledit mesuzment civilement selon lexigence du cas et la faculte -de ses biens alarbitraige et taxacion de noz amez -et feaulx les chancellier et gens de nostre conseil en brabant -que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx -noz chancellier et gens de nostre conseil en brabant que -appellez ceulx qui feront a appeller ilz procedent bien -et deuement a la veriffication et interinemente de cesdites presentes -et alarbitraige et taxation de ladite amende civile ainsi quil -appartiendra et ce fait et icelle amende civile arbitree -taxee et payee a celuy de noz receveurs que mestier sera -lequel sera tenu den fere recepte et tenir compte a nostre proffit -ilz nostre drosset de brabant mayeur de louvain amman de -brucelle et escoutettes danvers et de boisleduc et -tous autres noz iusticiers et officiers de nostre pays de -brabant deca et dela la meuze et dautres noz pays et seigneuries -facent souffrent et laissent ledit suppliant de nostre presente grace -quitance pardon et remission selon et par ** maniere que dit est -plainement paisiblement joyr et user sans lui fere -mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne -en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement -au contrere mais son corps ainsi detenu prisonnier -pour la cause dicte mectent ou facent mectre a plaine -et entiere delivrance ensemble ses biens non confisquez -sancuns en sont pour ce arrestez ou empeschiez car -ainsy nous plaist il estre fait en tesmoing de ce -nous avons fait mectre nostre seel a ces presentes donne -en nostre ville de brucelles le xxvije jour de may lan -de grace mil cincqcens et douze et des regnes de nous -empereur assavoir de germanie le xxvije et de hongrie -le xxiije et sur le reploy avoit escript ainsi par lempereur et -monseigneur larchiduc en leur conseil et signe -dycke -collationne a loriginal par moy -$$$" -"kaerle etc doent condt alle luden nu ende namaels wesende dat wyontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van eloy lambrechts inhoudende -hoe dat gelyck hy suppliant des is omtrent acht jaren geleden is te huwelick -geallieert geweest aen katerine tsrycken alias van beringen ende daer -mede syndert tot heyst huys gehouden ende aldaer gebrouwen ende -herberghe gehouden uuytgenoemen dat zy huer zyndert uuyt hueren -eygender auctoriteyt heeft tot meer stonden vanden suppliant geabsenteert -gehadt ende den suppliant van zynen goeden gespolieert ende onder dandere -des zal nu inde vastene naestcomende twee jaeren wesen dat zy uuyt -des suppliant huyse heeft wech gevuert gehadt drie wagens vol -haeffelycke goeden ende als zy by den suppliant is geweest ende by hem gewoent -gehadt soe heeft zy denselven daghelycx vele leelicke affdraegende -ende oneerlick woirden die de suppliant hierom der eerbaerheyt -verzwygt gegeven jae dat noch arger is den suppliant insgelycx -tot verscheyden stonden excessivelick gestooken ende gesmeten ende -onder dandere is inden voirleden zoomere corts nae st jansmisse -lestleden gebuert dat die suppliant wesende zieck gelyck hy bynae alle -den somere geweest heeft was inde weken tot wackerzele onder -werchtere aldaer hy suppliant doen woende op de bancke gelegen -om te rustene soe heeft barbare dochtere der voirs. katherine -tot huere moeder gheseegt bereydt den man : denoterende den suppliant : -een suypken daerop de voirs. katharine antwoirde jae van twee oft drye -mieren eyeren daerop de suppliant seyde alsulcken suypen en mach ick nyet -daer by vuegende ic hebbe liever teten zoe ick gedaen hebbe al hebbe ick qualick -teten gehadt daerop die voirs. katherine antwoirdene zeyde gaet -tot heyst weerts ghy grysaert daer ghy light daer by vuegende -maer ghy en derfter nyet gaen die duvel die heeft u inne gebracht -die moet u hier uuyt vueren met ziele ende lyve deselve ende meer -anderen dyergelycke woirden dicwils verhalende ende repeterende daerop de -suppliant antwoirde ic hope dat hy egeen macht over my en heeft -seggende totter voirs. catherine zwygt ghy quaede beeste ende -laet my ongemoeyet ic hebt quaet genoech ende is alzoe opgestaen -ende voerby der voirs. katherine gaende soe heeft hy suppliant den zelver -met zynder slincker hant op hueren rechten arm geraeckt sonder -smytene nae den welcken heeft de voirs. katherine den suppliant van -stonden ane$$ subitelic geinvadeert ende hem in grammen moede voer zyn -rechte schene met hueren voet ende gelapte schoenen gestooten inder -vuegen die hy suppliant nyet en heeft cunnen gevuechelick gegaen dan met -grooten pyne ende arbeyt soe dat die suppliant van groote pyne roepende -ghy lelicke beeste hoe stoot ghy my daer ende heeft alzoe die -suppliant de voirs. katherina metten platte van zyn handt gegeven -achterop haer hoot eenen slach oft twee daermede die voirs. katherine -in effecte geckende oft spottende metten suppliant heeft -geseegt laet sien oft bloyet is oick daer nae die voirs. barbere -met eenen bessem stock gecomen om den suppliant daermede te smyten -dwelck de suppliant considererende heeft die vierscuppe genomen -ende daermede de voirs. barbere uuyten huyse gejaegt ende is nyettemin -die voirs. katherine aldaer blyven sittende op eenen stoel inde -kuekene ende altyt enen qualick sprekende ende is die suppliant wederomme -gaen liggen op te banck om hem te rustene maer gemerct die groote -insolencie die de voirs. katherine aldaer voirs. stelde zoe en heeft die -suppliant tselve nyet langer connen verdragen ende is alzoe weeromme -opgestaen ende meynende eenen boteram voer hem te snydene ende -daermede int brouwhuys uuyten wege by der werckluyden te gaene -maer als hy suppliant de scappraye meynde open te doene ende -boter te nemene soe heeft de voirs. katherine dezelve tot huerwerts -genomen ende is daermede ewech geloopen inden cameren ende heeft -dezelve aldair in zeker tritsoir gesloten ende is alzoe die -suppliant met droech broot in deen hant ende zyn mes in dandere -gegaen int brouwhuys ende heeft aldaer den werckluyden zijnen -noot geclaecht zonder dat hy suppliant nochtans van eeniger -quader tydinghe heeft vermoeyt ende binnen twee oft drie uren -daer nae heeft den suppliant zeker vrouwe geseegt dat zy hadde -hoiren seggen dat des suppliants huysvrouwe doot was daeraff de suppliant -hem zeere verwonderd heeft totten voirs. vrouwe persoone geseegt jhesus -hoe mach dat zyn oft hoe is dat mogelick soe dat die suppliant zelve -nyet gelovende heeft dezelve persoene wederom gesonden om -huer bat te informeren dwelck z gedaen heeft ende heeft -den suppliant waeromme de tydinge gebracht dat zy doot was -maer dat die maerte vanden prochiaen seyde dat zy vanden poplexie -oft erger nicx el$$ aff was gestorven nyttemin die suppliant beducht -hem oft zy zoude mogen wesen gestorven vanden voirs. slach oft slagen -oft dat die zouden moegen wezen occasie van huere doot dwelck -den suppliant hertelick leet is : ende al eest soe dat hy suppliant die voer -een goet man van eeren altyt is geacht ende gehouden geweest : -daer inne zeer onnosele ende onversiens is gecomen soe en derre -nochtans hy suppliant hem nerger$$ nicx int openbaer binnen onsen -lande van brabant vinden vreesende rigeur van justicie tot zynen -ende zynen kinderen eeuwiger destructie ende bederffenisse ten -ware dat onse gracie ende genade hem hierop wordde geextendeert -ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oitmoedelick biddende -soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden -des voirs. eloy lambrechts suppliants ende willende hem in dit -stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende -rigeur van justicie hebben den selven suppliant inden gevalle -als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden -quyte remitteren ende vergeven uuyt onser sunderlinger gracien -by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders -alle offensie ende brueck corporelle ende crimminelle daerinne -hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende -justicie gevallen mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende -hebben hem daeraff weder gestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte -in onsen voers. raede van brabant ende allen anderen onsen -landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden -indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren -zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende -hierop een eeuwich geswich onsena procureur generael in brabant -ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn -satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der -partie geintersseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende -eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de -voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren -civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt -van zynen goeden mit oick te betaelen de costen van justicien -hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien -van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raede -in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by desen -ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende -raedsluden dat voer hen geroepen deghene die daeromme behoren geroepen -te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente -van desen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende -costen alzoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. -suppliant gehouden zal zyn te versueckene ende hem in per soene te presenterene -in onsen rade binnen eenen jaere naestcommende op de pene van te verbueren -deffect van desen ende dat gedaen ende dezelve civile boete ende costen -van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien -dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle anderen onse -rechteren justicieren officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende -toecomende dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck -van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedogen -den voirs. suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien remissien ende -pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren -voer verhaelt rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten -ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden nu noch -in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve -noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige -van zyne goeden daeromme gearresteert gecommert oft belet waren -dat zy die setten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot -geheelder ende volcommen delivrancie want ons alzoe gelieft -ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen -dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick -in anderen dingen onsen recht ende eeneniegelick anderen des syns -gegeven in onsen stad van bruessele inde maent van november -int jar ons heeren duysent vyfhondert ende veertich ende van onsen -kyserrycke txxie ende van onsen rycken van castilien ende anderen -txxve aldus gescreven op te plycke by den keyser in zynen -rade ende geteekent boudewyns visa receptica -gecollationeert ende bevonden accorderende -metten originelen brieven by my" -"copie van eenen remissie van -dootslage -maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours -auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de -croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz -daustriche prince despaigne des deux cecilles de jherusalym etc. -ducz de bourgogne de lothraine de brabant de stier de carente -de cariole dela lembourg de luxembourg et de gelres -contes de flandres de habsbourg de tyrolle de $errette de -dartois de bourgogne palatins et de haynnau lantgrave sdelsate -prince de zwaves marquis de burgaub et du samt -empire de hollande de zeellande de serette de kyeburg de -namur et de zuytphen contes beig$$ de frize des -marches de sclavonie de poertenan de salms et de -malines savoir faisons a tous presens et avenir -nous avoir recue lumble supplication de hubrecht van -zante povre compagnon navyeur natif de notre ville -de bruges contenant comme peut avoir cincq ans -ou cinzan ledit suppliant estant lors alle en notre ville da$$ -a la conduite dung bateau charge de biens et ainsi -que par ung jour de dimenche questoit la procession audit -anvers il eust fait bonne chere avec ung nomme hannekin -vande capelle aussi navyeur son compaignon et quilz -alloient a lesbat par ladite ville sans penser a nul mal -vint daventure passer aupres deulx une femme tenant -son mary par les bras la quelle femme estoit aussy -native de notredite ville de bruges par quoy ledit suppliant qui -la recongnut aucunendt fut a ceste cause legierendt -men de dire audit hannekin son compaignon celle femme -qui passe la devant vous est native de bruges je lay -auttrefoiz bien cougneue surquoy ledit hannekin dist -tantost marchons vistendt apres que je la voye pour -savoir se ne la conqnoisteroie aussy point et -disant ces parolles lung de trois compaignons -walons natifz de notre ville de lille gui alloient aussy au -long de la rue devant ledits suppliant et son compaignon -ayant entendu les parolles devant $$$ se tourna -tantost contre iceulx suppliant et son compaignon disant -assez fellendt et dune fiere maniere quelle chose savez -bons a dire a celle femme aquoy ledit suppliant et son compaignon -respondirent gracieusendt comme ceulx qui me demandoient -noise ne debat nous ne savons rien delle si non bien et -honneur et neantmoins celluy desdits aultres trois -qui avoient ainsi releve ladite parolle estant nomme -comme ledit suppliant a entendu de puis pierchon de lille -non content de la responce telle que de$$ et demonstrant -la fierte de son courage redist er replicqua audit suppliant -et son compaignon mettant sa main sur ung long couteau -quil avoit cha$$ voulez vous de cecy ou mots de semblabes -sygniffication et substance a quoy ledit suppliiant et son -compaignon respondirent encoires de legier couraige -et sans aigreur veny voir nous ne demandons riens -de cela nous aymerions beaucop mieulx boire ung -pinte de vin surquoy dist de rechief icellui de lille -avec ses compaignons vous ne seriez ja si hardy de -venir avec nous ala taverne a quoy ledit suppliant et son -compaignon a intencion tousiours deviter noise ou -debat respondirent allez devant et nous vous suyvrons -sur piedts et ces choses dittes iceulx trois compaignons -allerent tout droit a la taverne du molin estant a lung -des boudz du marchie dudit anvers et luy suppliant et a son -compaignon considerans que bouvendt ne prirent $$$ -entrerent apres en ladite taverne et illec arriviez -qui fut environ six heures de lapres disner lesdits -trois compaignons se cuirent dunepart avec ung pot -de vin et icellui suppliant et son compaignon dune aultre -part mais tout en une salle ayans une pinte de vin -seulement et buvans ainsi dung coste et daultre se -advisa ledit suppliant que lesdits trois compaignons estoient -embastonnez de longs couteaulx et que luy de sa part navoit -berge ne baston et son compaignon pour toutes dessences -une petite courte dagguette doublant que aucun oultrange -a luy et a son compaignon pouroit estre fayt print -occon$$ datter ung tour a son bateau delissant sondit compaignon -en la taverne avec le vin quilz avoient fait venir duquel -bateau il rapporta a toutes avantures ung baston assez -rondt non ferre de la longuer de trois ou quatre pietz lequel -il portoit $$sse desoubz une robbe volant quil avoit -vestue et revint ainsi incontinant aupres de sondit -compaignon et ayans les ungs et les autres ben leur vin -sans quelques parolles de lung a lautre et ayans lesdits trois -compaignons de lille paye leur escot se leverent faisans -maniere deulx en aller de ladite taverne dont ledit suppliant -et son compaignon furent tout joyeux mais estans alle -jusquez a luys de ladite taverne seulemant se arresterent -illec tout court et demoura lung deulx en estant droit -dedens ledit huys en sorte que len ny eust peu entrer ne yffo sans le fe desmarschier -ce veu par ledit suppliant et son compaignon et ayant -appercheu qne lung des autres avoit tire ung grant -poinchon de dessus son couteau et le baillit a celluy qui -occupoit aussi de lissue de luyz de ladite taverne doubtant -a ceste cause de passer parmy eulx au $$ydier de ladite -taverne dont ilz descroient bien eulx de partir car -avoient jalougement beu leur vin se adviserent de -appeler loste de ladite taverne et luy dirent comment -iceulx compaignons estans ainsy a luys sestoient avant -leur venue ilec cenrouche a eulx et que pour la maniere -qui leur veoyent tenir audit huyz ilz craignoient -deux de partir et de passer parmy eulx requerrant -quil les vouls$$ fe en aller telendt que ce entendu par ledit hoste -sen alla parler a iceulx compaignons et fist tant quilz sen -allerent et tantost ledit suppliant et son compaignon se deppartirent -aussy deladite taverne mais nen furent point eslongnez sept -ou huit maisons long que iceulx trois compaignons les vindrent -poursuyr et lung diceulx a tout vue course dagge ou -poinchon quil tenoit sans esryer ou dire mot cuyda -$$rdrierement par deriere en frapper et le planter au doz -dudit suppiiant mais de bien venir ledit hannekin de la chapelle -son compaignon lappercheut et escrya ledit suppliant lequel -se desmarcha subit et parce que ledit hannekin tira lautre -par le collet il rompy ledit cop parderiere et t $$ba celuy -qui c$$da donner le cop parterre mais incontinent -lung des aultres trois compaignons assavoir ledit pierchon -de lille desgainant ung long coutteau quil portoit rua -dicelluy couteau pour frapper sur ledit suppliant de telle radeur -quil eust fendu la teste meust este que iceluy suppliant du -baston quil avoit apporte du bateau luy rompit et -destourna ledit cop toutesffoiz de la grant fourche icellui -couteau devala au long du baston jusques a la main dudit -suppliant tellement quil en eust le doy au pres du paulx -treffort blesche et affole laquel pierchon encoires non -content rehancha sondit couteau faisant soy effort de -ruer seconde fois sur ledit suppliant mais iceluy suppliant -pour sa deffense et comme es$$ de courroux pour tel -oultraige a lui fait rua de rechief sondit baston allencontre -dudit couteau de si grant forche aussy quil en rompy -et destourna en encoires icelluy second cop et que ledit -baston descendy sur la teste dicelliu pierchon en facon -que parmy chapeau et bonnet il en recent telle navrure -en la teste que par faulte de bon pensendt ou aultre incouement -icellui pierchon de lille en termina vie par mort environ -six ou sept joursnapres et combien que ledit suppliant soit -escheu en cest incouement a son grant desplaisir et en son -corps deffendant touteffoiz doubtant rigeur de justice -ilz sest absente de noz pays et seignouries ou depuis -cincq ans que ledit cas advint il na oze venir hanter ne -converser ne encoires nozeroit se avis luy commendroit -le demourant de ses jours demourer en estrangues marches -et contrees en grant pourete envy et desolacion se -notre misericordiense grace ne luy estoit sur ce impartie -de laquelle actendu ce que dist est et que aultrement il a -tousiours este de bonne vie et conversation sans jaymais -plus avoir este actaint ne conv aincu daultre vilain -cas blasvie ou reproche si comme il dist ilz nous a -treshumblende supplie et requis pour quoy nous -les choses desdites considerees ayans pitie et compassion -dudit suppliant et luy vueillans a reste foiz grace et misecorde -estre preferee a rigeur de justice a icellui hubrecht -van zante suppliant inclinans a sa humble supplication et -mesmende a lonneur et reverence de la doloreuse mort -que notre benoist redempteur jhesu crist a tel jour quil est -huy souffert a larbre de la croix pour la redemption -de lumain lignaige avons ou cas desdits par ladviz -et deliberation de nostre treschie et tresaimee fille de -nous empereur dame et tante de nous charles dame -marquerite archiducesse daustriche ducesse et contesse -de bourgogne ducesse douagie de savoye regente $ -gouvernante etc. quite reims et pardonne quittons remettons -et pardonnons de grace espal$ par ces presentez le cas et hommicide -devant declare ensemble toute peine ammende et offense -corporelle et criminelle en quoy pour cause et aloccon $$ -dicellui il peut et pourroit estre tenu envers nous et -justice et lavons quant a ce remis et restitue remectons -etbrestituons par cesdits presentes a ses bonne fame et renommee -a nozdits pays et seigneuries et a ses biens non confisques s$ucuns -en a font ainsi et en la maniere comme estoit devant ledit -cas advenu en imposant sur ce scilence perpetuel -a notre procureur general et a tous noz aultres officiers quelzconques -satiffaction touteffoyes faict a partie $$erendt et avant -tout euvre se faicte nest civilement tant seulement -et moyennant que ledits suppliant lamendra aussy civilement -envers nous selon lexigence du cas et la faculte de ses -biens a larbitraigie et taxation de noz aimez et -feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant -residens en notre ville de bruxelles gue commectons a ce -sy donnons en mandemant a iceulx chancellier et -gens de notredit conseil de brabant que appelle ceulx qui -pour ce feront a appeler ilz procedent bien et -devendt a linterinendt et verification de ces $$$ -et cefait et ladite amende civile par eulx tauxee -arbitree et payee es mains de celluy de noz officiers -quil apptiendra lequel sera tenu den se recepte -a notre profyt ilz et tous aultres noz justiciers et -officiers cui ce regardera leurs lieutenanz et $$$ -deulx endroit soy et sicomme aluy apperthiendra facent -seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission -et quittance et de tout le contenu en cedites presentes -plainemendt paysiblendt et perpetuellemendt joyr et user -sans luy fe mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou -donne ores ne ou temps advenir quelque arrest -destourbier ou empeschemendt au contraire en corps ne en -biens en aucune maniere a$$cois se son corps ou -aucune chose de cesdits biens estoient pour ce p$$ -arrestez ou detenuz les luy mectent ou facent -mettre tantost et sans delay a plaine et entie delivrance -car ainsi nous plaist il et le voulons estre fait -et afin que ce soit chose ferme et estable a tousiours -nous avons fait mecctre notre seel a cesdites presendtes sauff -en aultres choses notre droit et lautruy en toutes donne -en notre ville de gand le jour du vendredij saint -lan de grace mil cincqcens et dix et des regnes -de nous empereur assavoir de celluy de germanie -le xxv et desdits de hongrie etc. le xxie ainsi avoit -escript sur le reploy par lempereur et monseigneur -larchiduc en leurs conseil et signe haneton -collen$$ a este f$$$ a -loriginal par moy" -"philips bijder gratien godts coninck -van castillien, van arragon van leon etc. doen te wetene dat -wij hebben ontfanghen die supplicatie van jan willems deurwerder -van onsen raede geordonneert in brabant, inhoudende dat hij van -wegen onse lieve ende getrouwe raedt ende procureur generael van onsen -voors. raede is geapprehendeert, om dat hij wesende over eenighen tijdt -binnen onser stadt van loven, in executie, soude geprofereert hebben -eenighe injurieuse woorden, hadde gesproecken, soo tegens die wethouderen -der selver stadt, als die voors. raedt ende procureur generael, -als te weten dat hij soude geseyt hebben, dat die heerkens van loven -maer een hoop fielten ende rabauwen en waeren ende dat hij van hun -midtsgaders vanden voors. raedt ende procureur generael tonder -reverentie gesproecken den bruijt ende jeert hadde, waer van -hebbende die voors. suppliant versocht abolitie, soo uuijt dijen hij de -voors. woirden hadde gesproecken uuijt dronckenschap gelijck die -propoosten genoech sijn uuijtwijsende, midts dat imant nuchter ende -bij sulcx nijet en soude doen, als dat het gene hij soude mogen geseijt -hebben, hem hertelijcke leet was, ende dat hij die van de voors. magistrat -onser stadt van loven, was houdende voor seer treftelijcke ende -eerlijcke edelluijden, mannen van qualiteijt ende seer goede reputatie, -soo hij oock dede den voors. raedt ende procureur generael soo is evenwel -opde voors. requeste gehoirt die selven raedt ende procureur generael -geappoincteert nihil waerdoor die voors. suppliant is genoot- -saeckt geweest inder saecke t’antwoirden om nijet versteken te -wordden, ende want die voors. suppliant verhoopt onsen voors. -raede die gelegentheijt vander saecken naerder sal gelieven inne te -sien ende dat die voors. suppliant alreede ontrent sesse weken -heeft gevangen geseten tot zijn groot verdriet, schaede, ende interest -van vrouwe ende kinderen, waerdoor de pijlijckheijt des suppliants -tonghe ondercorrectie genoech is gestraft, soo namp hij andermael -zijne toevlucht tot ons oijtmoedelijck biddende hem ter saecke van t’gene -voors. is te verleenen brieven van abolitie in forma daer toe dienende, -waeromme soo eest dat wij desen aengesien ende ierst hier op -gehoort d’officie fiscael, genegen wesende ter beden des voors. suppliants -ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voor rigeur -van rechte, besundere ter eeren ende reverentie vande bittere -passie die onsen heere jesus christus voor die salicheijt vande menschelijcke -geslachte aenden houte des heijligen cruijce op alsulckenen dach als heden -geleden heeft, hebben den selve suppliant quijtgeschouwen ende vergeven, -schellen quijte ende vergeven uuijt sunderlingher gratien bij desen onsen -brieve allen t’gene hij ter causen voors. ende des daeraff dependeert -tegens ons ende justicie eenischsints misdaen ende misbruijckt mach -hebben, ende hebben t’voors. proces teghen den voors. suppliant -uuijt saecken voors. bij onsen voors. procureur generael begonst, geheel -geaboleert, ende te nijette gedaen, aboleren ende doen te nijette bij desen -hem stellende in sulckenen staet als hij was voorde toecompste van -t’gene voors. is, ende imponeren hierop onsen voors. procureur generael -ende allen anderen onsen ende onser vassallen ende der smaelre -heeren rechteren, justicieren, ende officieren wie zij zijn een -eeuwich geswijch ende silencie, behoudelijck dat den voorschreven -suppliant gehouden wordt te refonderen ende betaelen de redelijcke -costen van justicie, hieromme alreede gedaen ende boven dijen te -betaelen eene amende van vijfftich gulden tot onsen proffijte, ende -tot dijen vande voors. injurien, revocatie te doen voorde commissarissen -inder saecke gedeputeert alles ter taxatie ende moderatie van -onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luijden -van onsen raede geordonneert in brabant die wij daertoe -gecommitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden -daeromme, ende bevelen, den selven onsen cancellier ende raedtsluijden, -onsen procureur generael, drossardt van brabant, meyer van loven -amptman van bruessele schoutetten van antwerpen ende -vanden bossche ende allen anderen onsen ende onser -vassallen, ende der smaelre heeren, rechteren justicieren ende -officieren dat die voors. amende civile ende costen van -justicie getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden gene -daer ende alsoo dat behooren sal, in ende aen yegelijck van hun -doen, ende laeten ende gedoogen den voors. suppliant van deser -onser tegenwoordiger gratien, quijtscheldinge, pardon ende -abolitie inder vuegen ende manieren boven verhaelt peijselijck -ende vredelijck genieten, ende gebruijcken, sonder hem nu noch in -toecomende tijde daer inne te doen oft te laeten geschieden -eenich $$$ hinder stoot oft letsel in lijve noch in goeden ter contrarien, -want ons alsoo gelieft ende des t’oirconden hebben wij onsen zegel -hier aen doen hanghen, gegeven binnen onser stadt van bruessele den -achtentwintichsten april int jaer ons heeren duijsent, sessehondert -negentwintich, van onsen rijcke het achtste, onder opde plijcke -stondt bijden coninck ende was ondertekent defren ende waeren -de voors. brieven gesegelt met eenen gereeden wasschen segele uuijthangende -in gruenen zijde snoere in dobbelen sterte van parquemente. -concordat cum originali -de witte" -"remissie van dootslage voer gheerde cooreman -kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich -ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige -supplicatie van gheerde coreman scrynmackere ingesetene -poirter onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant -opten viten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met -meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten -selven goede chiere gemaict hadde ende soe van dair -comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft -hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven -vuyter helicht in sulcker vuegen dat overmits dien -overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien -zijn hantbusse die geladen was voer hem hiel meynende -zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerene ende -zynder tontwerckene die nochtans den voirs. suppliant -altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te evelen -van zynen lyve dwelc siende een goet man geheeten -gommair van haren die aldair zyns weechs qnam lydenen -is hen die strytbarich waeren aengegaen meynende hen met -goeden woerden ende manieren te verlycke$ne ende tappaiserene -in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs. -suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer -hem wair aff die panne geopent was is die selve -busse onversienlyc soe te presumeren is dat tvier vanden -lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden -winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen -ende nyet by wille wetende oft innestekende vanden viere -desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren -metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren -hy ten selven tyde van levenden lyve ter doot gecomen is -ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen is -sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den -voirs. gommair gehadt heeft oft egheene wille de busse op hem -te vierene oft oic gedacht te schietene nietmin?$ beduchtende -ende ontsiende trigeur van justicien en soude hij hem bynnen -desen onsen lande van brabant nyet dorven houden ten waere dat -hem hier op gracie ende genade werdde gedeylt als hij seet -om de welcke hij ons oitmoedilyck heeft gebeden waer om -soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden -hebbene metten voirs. suppliant ende willende hem in dese gracie -ende genade prefereren ende voirtkeeren voer rigeurvan justicien -hebben den selven suppliant in gevalle als boven geremitteert -quytgesconden ende vergheven remitteren quytscelden ende -vergeven vuyt onser zunderlinge gracien by desen die mesdaet -ende ongeval ende feyt voirscreven mitgaders alle penen -ende amenden corporele ende criminele daer inne hy -hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is ende -daer aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt ende justicie -ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als -van dien gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen -bij desen tot zynder goede fame ende name tot onsen -voirs. lande van brabant ende tot zynen goeden -uyt geconfisqueert zynde soe verre daer ennige zijn imponerende -hier op een eewich geswych onsen procureur generael ende allen -anderen onsen richteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants -van brabant hoe danigedie zyn oft wesen moegen -satisfactie nochtans ierst ende voer al den geinteresseerden -partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy -civilic alleenelyc behoudelyc dat de voirs. suppliant -ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal -ons sekere amende civile te betalenen nae gelegentheyt -der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene -ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke costen -van iusticien soe verre datter ennige geschiet oft gedaen -zyn allet ter arbitraigien taxacien ende goetduncken van -onsen zeerlieven ende getruwen ridder ende cancellier heeren -jeronimus vande noot ende lieden van onsen raide in brabant -de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende -committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen -den selven onsen cancellier ende lieden van onsen raide -dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selen -daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen -procederen wil ende behoirlyc totter verificatie ende interinemente -van desen ende ter arbitragien taxacien ende moderatien -van voirs. amende civile ende costen van iusticien -ende dat gedaen ende de voirs. amende civile -ende costen getaxeert ende betaelt zynde welcke -amende civile die ghene van onsen ontfangeren oft rentmeesteren -dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot -onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant -meyeren van loevenen ende van thienen amman -van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden -bossche ende voirts alle anderen onse ende onser -vassallen ende smalen heeren richteren iusticieren ende -officieren tegewoerdich ende toecomende huere stedehouderen -ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen -mach den voirs. suppliant van deser onsertegewoirdiger gracien remissien ende quytsceldingen -vorscreven tot eewigen dagen peyselyc$ vredelyc ende -volcomelyc doen ende laten genyeten ende gebruycken -sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden -nu noch sy toecomenden tyden ennigen hinder stoot oft -letsel ter contrarien aen zynen lyve leden oft goeden -nyet geconfisqueert zynde in enniger manieren maer -soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden -goeden der causen van desen eenichsins aengetast -gearresteert becommeert oft gemolesteert waeren sy -ende elck van hen de selve terstont ende zonder vertreck -ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen setten ende -stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie want -ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast -ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen -soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen -behouden ons in alle saken ons recht ende -eenen iegelycken des syns gegeven in onser stat -van bruessel inde maent van iuno int jair onser -heren duysent vyfhondert zesse ende twintich -ende van onsen rycken te wetene vande roomsche -ende hongerien het achste ende van spaignen -ende andere het elfste aldus stont gescreven -boven opte plycke byden keyser in zyne rade -ende geteekent rysele ende noch visa -sy hieraf verantwordt -byden ontfangere vanden -exployten" -"kaerle byden gratien goids roomsch keyser altyt vermeerder -srycx coninck van germanie van castillie van leon van -grenade van arragon van navarre van naples van sicillien van -maillorque van sardaine vanden eylanden yndien ende vasten lande -der zee occeane ertshertoge van oistryck hertoge van bourgoigne -van lothryck van brabant van lembourch van luxembourch ende -grave van vlaenderen van artois van bourgoigne palsgrave ende -van henegouwe van hollant van zeellant van ferrette van haguenault -van namen ende prince van zwane marcgrave des heylichs -rycx here van vrieslant van salins van mechelen vanden -land van overyssel vander citeyt stede ende lande van utrecht -ende dominateur in asie ende in affricque doen te -wetene alle iegewoerdigen ende toecomende dat wy ontfaen -hebben die oetmoedige supplicatie van dierick de cherf -ionck man geboren van steenwerck by belle binnen onsen lande -ende graefscap van vlaenderen inhoudende hoe dat hy suppliant -opde sondach voir sinte michiels dag xvc xxxvi laestleden -doen hy woende als clerck ende student in onse stadt -van loevenen ghinck ontrent den vi ende ofte vii uren inden avondt -op de merct aldair om te sprekene eenige van zyne -medegesellen clercken van zynen quartiere alwaer quam -aen hem suppliant eenen wylen doen levende ioeris de -broucker oick student tot loevenen voirs. geboren van onser -stadt van ypre zeer by drancke wesende hem suppliant -vraghende of hy met hem wilde gaen drincken ende schoone -vrouwen soucken ende mits dat hy suppliant tselve nyet -doen en wilde zoe poechde den voirs. ioeris hem suppliant -by forste mede te leedene den selven treckende by zynen -keerle ende mouwe int oepenbaer vanden voirs. merct -zoe dat hy zynen voirn. keerle van zyn schouweren track -sonder te willen cesseren noch dat hy suppliant hem vanden -selven ioeris ontmaeken conste voer anderstondt dat eenen -quintinof quiritin? parcque speelman aldair den voirs. ioeris van hem -track ende wech leede ende mits dien soe ghinck de -voirn. suppliant ter stont om questie ende scande te scuwen -naer thuys van heyndrick criel met wyen hy suppliant -woende nemende eenen anderen wech dan de selve ioeris -geleet was ende alsoe hy suppliant thuys gecomen zynde -sadt voer de duere deviserende ende contende metten voirs. -heyndrick zijnen meester sonder eenich quaet te peynsen -noch vanden voirn. ioeris bemoedende oft verwachtende -soe es hy ioeris aldair onvoirsienelyck gecommen ende -den suppliant ter stont gegeven sonder eenighe cause ofte -redene vele inn$$ense woerden zweerende oick groote -ende execrable eeden hem suppliant weynschende de pestilencie -ende hoe wel hy suppliant daer op gracielyck antwoerde -begheerende ende biddende dat hy hem met vrede zoude laten -nyetmin hy ioeris hem zoe lancx zoe meer vergrammende -quam altyt zoe naedere den selven suppliant twelck hy -suppliant siende die voer de sale van zyn duere stondt -nam een lanck mes dat inde voer camere byder duere lach -op een kiste ende slouch meeten platten van dien opden -voirn. ioeris twee oft drye slagen sonder hem te -quetsen noch willen quetsen ende was doen den selven -ioeris zonder vreeds grief oft questie by zommighe -goetwillighen wech geleet ende hy suppliant oick in huys -ende alsoe de selve suppliant meende dat de voirs. -ioeris nyet weder gekeert zoude hebben quam voer -de duere van zynen voirn. meester laeteren thuys zyn -voirs. lanck mes doen de gebueren aldair tot -groote nombre aen hem suppliant quamen vraghen -de redene van huerlyck questie twelcke de voirn. ioeris -gewaer werdende quam ter stont derwaerts met zynen -mantele gewonden ontrent zyn arm ende schouwere -gaende alsoe rontsomme de voirs. lieden zouckende -den suppliant zonder dat hy suppliant hem sach commen -voir ander stondt dat hy ioris by hem quam was -ende overmits dat de suppliant den selven ioeris sach -zoe naer ende dat hy zyn vuyst op hief om hem te -smyten meenende dat hy ioeris een opstekere oft andere -stock invasible in zyn handt hadde zoe hy oick -mogelyck hadde hoe wel nyemandt vanden bijstanders -daer af goet bescheet en weten noch zien en mochten mits -der donckerte al vanden avent vreesende vanden lijfne -gegriest te zyne zunderlinge gemerct dat de voirs. ioeris -hem zoe naer was als dat hy qualyck hadde connen ontcommen -oft achterwaerts terden mits tvolck dat rontsomme hem was -zoe track hy suppliant een zyn broot mes vuyt zyn scheede -dair mede hy den voirn. ioeris een steke gegeven heeft in -zynen buyck doen hy ioeris ghinck zynder veerde tot -huys van welcke steke ende om dat hy zeer by dranck -was hy hem qualyck wilde laten vermaken ende oick -by faulte van cirurgienen ende anderssins den selven -wylen ioris de brouckere binnen twee oft drye daeghen -daer naer ghevaeren es van lievende lyve ter doot -ende hoe wel tselve feyt ende dootslach den suppliant -zeer hertelyck leet es nyetmin vreesende rigeur van -iusticie heeft hem geabsenteert ende gehouden in -vreemde contreyen ende op tgewyde in groot verdriet -ende desolatie ende en soude in onsen landen ende -heerlicheden nyet goedelicx dorven hanteren noch converseren -al eest dat hy paix met partye heeft ten waere -dat hem ieest hier op verleent werde onse gracie -ende geexpedeert $$$ brieven van remissie alsoe -hy seght omme de welcke aengemerct dat tselve -feyt geschiet es grootelicx int verweeren zyns lyfs -ende dat hy anders goede fame ende name es -zonder oynt anders eenich mes$$ gecommitteert thebbene -weerdich van pugnitie hy ons zeer oitmoedelyck gebeden -heeft soe eest dat wy de saken voirscreven -overgemerct den voirn. dierick de cherf suppliant -geneghen wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie -ende hem willende in dit stuck gracie ende genade -prefereren voer strac$heyt van rechte hebben inden gevalle -als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert -vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt zunderlinge -gracie mits desen onse brieve tfeyt ende dootslach -boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke -corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause van dien -met diesser aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen -ende mesbruyct mach hebben hem als daer af weder stellende -ende restituerende tzyne goede fame ende name in -onse lande ende hertochdom van brabant bijsunder in onse -voirs. stede van loevene ende in allen anderen onser landen -ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden -indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren -als hy was voerde toecompste van tfeyt ende dootslach -voirscreven imponerende hier op een eeuwich zwygen ende -silentie onsen procureur generael van brabant ende allen -anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn -satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen -der geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen -en zy ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck -behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt tvoirn. feyt -ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer -de gelegertheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen -goeden ende oick te refonderen ende betaelen die -redelycke costen van iusticie hier gedaen ter taxatie -ende arbiter scixie van onsen lieven ende getrouwen die -cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant -die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden -ende bevelen dat voir hemlyck geroupen die ghene dier -over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende -deuchdelycke ter verifficatie ende interinemente van desen -onsen voirs. brieve naer huere $f?oirme ende inhouden -ende welck interinement de voirn. suppliant gehouden -sy hieraf verantwordt -byden ontfangere vanden -exploiten -sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen een iaere -naer daete van desen opte peyne van te verbueren deffect -der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende -civille ende costen van iusticie getanxeert ende betaelt -zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers -oft anderen onsen officieren dient behoiren sal diewelcke -daer aff gehouden sal zyn ontfanck te makene rekeninge -bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten -anderen penningen van zynen ontfanghe zy onse drossaert -van brabant meyere van loeven amptman van bruessele -schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende -allen anderen onsen ende des smaelre heeren ende van -onsen vassalen rechteren iusticieren ende officieren -ons voirs. slants van ende hertochdom van brabant -wien dit aengaen oft roeren sal moeghen hueren stedehoudelycken -ende een yegelyck van hen byzondere zoe hem toebehoiren -sal doen laeten ende gedooghen den voirn. dierick de -cherf suppliant van dese onse gracie remissie ende pardoene -ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende -manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck -volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene noch te laeten geschiene nu -oft in toecomende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse -ter contrarien in lyve noch in goeden in eenigher -manieren maer in dyen zyn lyff oft eenighe van -zynen voirs. onverbuerde goeden daer omme gevanghen -vercommert oft gearresteert zyn oft naermaels waeren -dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende -setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende -volcommen delivrancie want ons alsoe belieft -ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich -blyve teeuwigen daeghen soe hebben wy onsen -zegele hier aen doen hanghen behalven in anderen zaecken -ons recht ende een yegelyck tsyne in allen eegenen -in onser stadt van bruessele inde maent van aprille -int iaer ons heeren duysent vijhondert ende sevenendertich -naer paesschen van onsen keyserrycke txviiie -ende van onsen rycke van spaengnen tween cecillien -ende anderen txxye op de plycke stondt gescreven -byden keyser in zynen raedeende geteekent g pensart -ende visa -ghecollacionneert tegens die -originale brieven by my -decock" -"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben -de oitmoedige supplicatie van franchen claes borgere onser stadt van herentals inhoudende -hoe dat hy suppliant altyts gestaen heeft tot goeden naeme ende fame, noyt eenich feyt -gecommitteert hebbende weerdich van pugnitien behalven tgene hier nae volght dwelck -gebeurt is op eenen goensdach des avonts inde kermisse onser voirscreven stadt van herentals -wesende den iersten dach van septembri anno xvc achtentzestich lestleden alzoe wylen -renye nuiyten schouvagere hem suppliant verwytende was dat hij soude hebben geseeght tegens -zeker vrouwe persoen genaempt lucia kaers huysvrouwe van willem pauwels dat de voirscreven -reyne nuiyten alle daige oft alle weken soude commen spreken mayeken de dochter vanden voirscreven -willem pauwels, hebbende alzoe tsamen groote ende hooge woirdden gaende met dien ende intredende -de selve reyne nuiyten int woenhuys des voirscreven willems pauwels vragende oft de zelve thuys was -waerop den selven reyney wordde geantwoerdt dat de selve willem pauwels nyet thuys en -was sprekende daernaer de selve lucia aene, seggende en hebt ghij my nyet geseeght dat -frans claes denoterende hem suppliant heeft geseeght, dat ick zoude alle daige oft alle weken uwe -dochter commen spreken, roepende met dien hem suppliant staende buyten den voirscreven huyse omtrent -de deure in huys, zeggende tot hem suppliant verantwoerdt u nu, antwoerdende daerop de voirscreven lucia kaers -sulckdaenige oft gelicke woerden, neen ick, ick en hebben met der clapperyen nyet te doene -replicerende daerop hij suppliant, seggende en heb ickt nyet wel geseeght dat al clappayen ende -hueren werck is, waeromme de voirscreven lucia kaers ende heure dochtere hen vergrammende op -hem supliant seyden totten selven ghy franchen ghy en derft u hier zoe breet nyet maken meynt -ghy dat ick van u verveert ben, doen sprack daer noch een ander meysen opstaende frans compt -morgen als ghij nuchteren zyt ende bescheedet malcanderen alsdan, antwoerdende hy suppliant alsdoen -grootelyck by drancke wesende u alzoe lief als een andere mits welcken worde hy suppliant by den voirgenoemden -twee vrouwe persoenen ter assistentie toe doene ende innasien vanden voirscreven reyne nuiyten ter eerden, -geworpen de welcke op bortelende track de voirscreven reynen terstont den poingnaert van hem -suppliant vuyt, dryegende daermede hem suppliant te stekende, ende stack naer hem tot diversche -reysen toe, dwelck aenmerckende hij suppliant ende dat hem van noode was zyn lyf te salverende -ende te verwerende heeft daernaer oyck sijnen opsteker getrocken ende daer mede int worstelen -den voirscreven reynen geraect omtrent zyne borste, worpende de voirscreven reynen mitsdien syns suppliants -geweer ten huyse vuyte, ende stootende hem suppliant vuyten voirscreven huyse, die welcke naer zynen -poingnaert grypende, willende wederkeeren worde by zeker vrouwe persoon vast gehouden ende -met dien worde by zeker ander vrouwe persoon synen mantel in zyn aensicht geworpen ende -binnen middelen tyde, hebben zij de duere vanden zelven huyse toe gecregen, ende tzelve gedaen -zynde is de voirscreven reynen terstont ter eerden gesoncken, dwelck aenmerckende de voirscreven vrouwe -persoonen die alsdoen aldaer present waeren meynden dat de voirscreven reynen zoe vol ende by drancke -hadde geweest, roepende dat men licht zoude bringen ende zy den voirscreven reynen willende rechten -hebben de voirscreven vrouwe persoonen alsdan gesien, dat hij doode verwe creech ende bloedende was ende -een snacxken gevende zonder voirder kennisse is de voirscreven reynen alzoe afflivich geworden -waeraff de voirscreven vrouwe persoenen zeer verwondert zynde, hebben van binnen tot hem suppliant die -noch van buyten met zynen poingnaert steeckende al grummende opde duere zonder voirdere worden te -maken geroepen dat hij hem wech maken zoude, want daer eenen dooden man in huys was, tot -grooten leet wesen van hem suppliant, die welcke hem zedert heeft geabsenteert vuyt onsse -voirscreven stadt van herentals en zoude aldaer noch oyck in onsen lande van brabant nyet -derven hanteren noch converseren hoe wel de voirscreven suppliant partye geinteresseerde voldaen -ende gecontenteert heeft, ten zij dat hem ierst ende voer al verleent ware onse gracie ende oepenen -brieven van remissien in zulcke zake dienende alzoe hij seeght ons om de selve oitmoedelyck -biddende, waerom zoe eest dat wy desen aengesien, geneycht wesende ter beden des voirscreven -suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van -rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden -quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert -mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle endecriminele daerinne hy ter causen voirscreven mits -dat daeraen cleven mach tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben, ende hebben -hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot zynen goeden -naeme fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant ende bezunderlyck in onse voirscreven stadt van -herentals ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden -indien hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de toecompste -vanden voirscreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant onsen -schouteth van herentals ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy zyn satisfactie -ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partye geintersseerde indien die noch nyet gedaen en -zij ende ennige daertoe staet civil allenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden zal zyn tvoirscreven -feyt tegen ons te beteren civil naer gelegentheyt vande saken ende faculteyt van zyne goeden met -oyck te betalen de redelycke costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter -taxatien ende moderattien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luyden van onsen raide in -brabant die wij daertoe committeert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluden dat voer hen geroepen de ghene die -daerome behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende intermem$ -van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirscreven amende ende costen van iusticien alzoe zij -zullen bevinden behoiren welck intermem$ de voirscreven suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende -hem in persoon te presenteren in onse voirscreven raide binnen zesse maenden naestcomende naer date van -desen opte pene van te verbueren deffect van dien ende dat gedaen ende de selve civile boete ende -costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde in handen van den ghenen dien dat behoiren zal hij -onse voirscreven procureur generael in brabant onse voirscreven schouteth van herentals ende alle anderen onse rechteren -iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat aengaen zal mogen hueren -stedehouderen ende eenen yegelycken van hun bezunderlyck zoe hen toebehoiren zal doen laten ende gedoogen -den voirscreven suppliant van deser onser tegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen -inder vuegen ende manieren voiren verhaelt rustelyck vredelyck volcommeelyck ende eeuwelyck genyeten ende -gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu oft in toecommende tyden ennich hinder -letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf ofte enige van -zyne goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende -sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie want ons alzoe gelieft ende ten -eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen -doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende yegelycken anderen dessyns gegeven -in onser stadt van bruessele inden maent van novembri int jaer onss heeren duysent -vijfhondert ende negenentzestich van onsen rycken van spaengnen ende cecillen xiiii° -ende van naples t xvi° aldus onderscreven opde plycke bijden coninck -ende onderteeckent n. de zoete -gecollacioneert tegens doriginale besegelde briefven -ende mette selve bevonden accorderende -by my -van den houte" -"kaerle etc. doen condt allen luden ieghewoirdich ende toecomende -dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie -van jan joosten $$ vandervoort alias wynen oudt omtrent -xv julio in jaeren # hoe dat hy suppliant heeft op -sinte lambrechts dach in septembre xvc xxxiiii -sitten drincken met wylen peeter loyen van waerle -ende meer andere geselscape ten huyse van willem -jacops is gestaen binnen der vryheyt van oirschot in -onser lande van brabant aldaer nae dien zy zekeren -tyt geseten hadden ende elck eenen halvien stuiver -verdroncken ende tsamen in noten verteet een -oert die bartholemeeus anthueins gecocht verleyt -ende betaelt hadde ende de voirgen. suppliant -# xix jaeren -inhoudende -metten voirs. pieter loyen ende andere luden vuyter voirs. -herberge vertrocken wesende zoe hebben hy suppliant ende -de voirn. pieter ter cause vanden voirn. noten seker kyff -worden onderlinge gecregen seggende de voirn. peeter -ierst dat hy een halff oirt daervoere oft daertoe -gegeven hadde ende dat hy suppliant daertoe meten nyet en -hadde gegeven wairop hy suppliant antwoirdende -seyde dat hy daeromme gheen kyffworden hebben en -wilde maer dat hy liever hadde den voirs. peeter -zyn oirt wederom te gevenen ende dat hy daer en -boven noch zyn halff oirt wilde inder herbergen -te vooren geven om eenen halven pot biers daer voer -te drinckenen ende de voirn. peeter nyet aflatende noch -cesserende maer den suppliant zeer irriterende -hebben zy underlinghe int thun swaerts gaende -gelycke zy alle beyde thun swaerts gaende moesten -eenen wech passeren noch zekere diversche kyff worden -gehadt ende malcanderen ghedreyght gehadt te -smytenen gelyck zy naemaels moghelyck oick gedaen souden hebben -gehadt by alzoe verre die voirn. bartholemeeus -tselve niet en hadde belet gehadt alzoe oic de voirn. -pieter heeft den suppliant onder meer andere iniurieuse -worden geseyt dese oft gelycke navolgende -worden ghy dieff denoterende den suppliant waeromme -en soude ghy nyet alzoe wel geven oft betalen -als ick dwelck hy suppliant aenhoirende heeft -dairop geantwoirt dese oft gelycke worden dat -dieven zal ick u verleeren ende hy suppliant gaen -wat buyten wege om eenen hstun thunstock is -daermede wederom gecommen ende den voirs peeter -op zyn lyff gestooten dwelck de voirs. pieter -aemerckende heeft van stonden aen zyn mes -vuytgetrocken ende is de voirs. bartholemeeus -anthuein tusschen beyde gegaen nemende het eynde vanden -voirn. stock in zyn handen daer vuyt hy suppliant den -eenen stock heeft tot hemwaerts getrocken -vragende den voirgen. pieter oft hy hem supliant -wilde steken daerop de voirn. pieter antwoirdende -heeft gezworen ende geseeght jae ick by god dwelck -hy suppliant anmerckende ende om hem te deffenderenen -heeft den voergen. pieter metten voirs. stock op -zyn lyff geslegen ende de voers. pieter hem ter -weeren stellende heeft den suppliant met eene -blooten messe toegeloepen dwelck hy suppliant -anmerckende heest totten voirn. pieter geseeght -en compt nu niet naerder oft ick sal vraken ende -de voirn. pieter nyet cesserende heeft hy suppliant -den selven wederom metten voirn. stock op zyn -hooft gheslegen dairaff hy ter eerden es gevallen -die welcke pieter is by den voirs. bartholemeeus -ende dierick vanden spieke thuuswerts gheleyt -geweest die binnen drie nachten is aflinich geworden -ter cause vanden welcken ongevalle aleest alzoe -dat hy suppliant heeft metten naesten vrienden ende -magen des voirs. wylen pieters loyen gesoent ende -de selve gecontenteert ende te vreden gestelt zoe -en darffe hy supliant hem binnen ons voirs. lande -van brabant niet vinden vreesende die stranhicheyt -ende rigeur van justicien tot zynen grooten achterdeele -scade prejudicie ende interest ende noch mer -zyn soude en worde hem supliant hierop niet -voirsien van onsen gracie ende ghenade $$$ ons daeromme -oetmoedelyck biddende soe eest dat wy deser -aengesien compassie ende medelyden hebbende metten -voirn. supliant ende willende hem in dese gracie -ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt -van justicie zunderlinge ter eeren ende -weerdicheyt vander bitter passie onsenheeren ihesu christus -die hy geleden heeft voer ons allen op zulken dach -als huyden hebben den selven supliant inden -gevalle alsboven quyt geschelden ende vergeven -scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger -gracien by deser den dootslach voeren verclaert -mitgaeders oick alle peine ende amende -corporelle ende criminelle daerinne hy hen -overmits ende vuyt zaken van tgene des voirs. -is iegens ons onse hoocheyt ende justicie -eenichssints mach hebben ontgaen ende hebben -hen dien aengaende gerestitueert ende gestelt -restitueren ende stellen by dese tot zyne goed -fame ende name in onsen voirs. lande ende -hertoichdom van brabant ende allen anderen -onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyn -goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde -zoe verre daer eenige waeren imponerende hierop -een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur -generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren -ende officieren onser voirs. lants van brabant hoedani$ -die zyn oft wesen mogen sattisffactie nochtans -eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde -partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware$ -civilyck allenlyck behoudelyck nochtans -dat byden voirs. dootslach iegens ons civylyck -beteren zal naer de gelegentheyt van der -misdaet ende faculteyt van zyn goeden -ende oick dat hy gehouden werde te betalen -de redelycken costen van justicien daeromme -gedaen ende naegevolgt indien dat ter -eninge geschiet zyn ter taxacie arbiterscepe -van onsen lieven ende getruwen den cancellier -ende luyden van onsen rade in brabant die wy -daertoe committeren ontbieden daeromme -ende bevelen den voirs. onsen cancellier -ende luyden van onsen rade in brabant dat -voer hemluden geroupen die gene die daeromme -behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen -ende doen procederen wel ende duechdelyck totter -verifficatie ende interinementen van desen -onsen iegewoirdigen brieve naer huere vorme -ende inhouden ende weck interinement de -voirs. supliant gehouden zal zyn in onsen voirs. -rade te versoucken binnen eenen jaere naer -date van desen op te peyne van te verbueren -deffect der selver ende dat gedaen ende -de voirs. civile boete ende costen van justicie -indien datter eenige zyn getaxeert -gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal -van welcke civile boete de gene van onsen -rentmeesters dient aengaet gehouden wert -ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua -te doen tot onser prouffyte metten anderen penningen -van zynen ontfange zy onsen drossaet van -brabant scoutet vanden bossche ende alle -#sy hier af -verantwoodt byden -ontfanger vander -exployten -andere onse ende der smaelder heeren rechteren -justicieren ende officieren onser voirs. lants van -brabant ende van overmaze hoedanich die zyn -oft wesen mogen tegenwoirdige ende -toecomende hueren stedehouderen ende elck -van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen -mach den voirs. suppliant van dese onse gracie -ende remissie inder manieren voirscreven -rustelyck ende peysselyck doen ende laten -genyeten ende gebruycken sonder hem te -doen noch te laeten geschien in lyve noch in -goede eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrerie maer indien zyn lyff oft zyn -onverbuerde goeden daeromme gevangen -becommert oft gearresteert waeren dat zy die -terstont stellen oft doen stellen tot volcommen -delivrancie ende slakinge want ons alzoe -belieft ende ten eynde dat die goet vast ende -gestadich blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben -wy onsen seghele hier aen doen hangen behoudelyck -in anderen zaken ons recht ende een eygelyck -tzyne in allen ghegeven in onse stede van -deinse opden goeden vrydach inde maent van -april int jaer onser heeren duysent vyffhondert -ende vyfendertich van onsen keyserycke -txvie ende onsen rycken van castillie ende -andere txxe aluders stont gescreven op de -plycke byden keyser in zynen rade ende -gheteckent l de zoete visa recepta -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my -decosck" -"kaerle etc. doen te weten allen ieghenwoirdich ende toecomende -dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van michiel -vanden kerkhove brouwere inhoudende hoe hy opten eersten -sondach inden vasten anno xvc xxxv gegaen is tsavonts omtrent -vijff uren met jacob inden beer ten huyse van jacob de pelere procureur -postulerende voer de tolcamere ende elders binnen onse stadt van -bruessele om aldaer voerden voirs. jacob te vercrigen zekere onse -brieven van respijte ende van daer commende omtrent den zeven uren zijn -tsamen gegaen ten huyse van cornelis de voeraer tegens over tschildeken -opte coelmerct binnen onse voirs. stede van bruessel om gracelyck -te bancketeren dwelck zy deden ende als die suppliant thuys waert -wilde gaen dwelck was omtrint thien ende een halff uren vanden -avont es gecomen met een lanteerne in zyn handt tot zijnen woenhuyse -staende inde nyewstraete achter den choor vanden vrouwen brueders -ende aldaer voer zijn deure staende ende eens geclopt hebbende om -ingelaten te zijne zyn gecommen twee gesellen deene geheeten jennin -de flandres goutsmit ende dandere philips vander borch de welcke -twee gesellen wel by drancke zynde tegens den voirs. suppliant seyden -vrient laet ons een keersse ontsteken dwelck die suppliant geerne -dede ende hy meynde de keersse te ontsteken soe heeft die voirs. -jennijn hem suppliant de selve lanteerne fortselyck genomen dat -ziende de suppliant heeft dese lanteerne wederom genomen ende -dit doende zoe heeft die voirs. jennijn den voirs. suppliant mit eenen -mutsaert stocke die hy in zyn handt hadde gegheven twee oft drie -groote slagen op zijn hooft mitswelcken de voirs. suppliant als -verweerende zyn lyff heeft uuyt getrocken een steeck mes dwelck -hy in zyn hant hadde ende is daermede den voirs. jennijn naegeloepen -ende heeft hem gegheven eenen slach op zijn hooft ende gequest in -sulcken vuegen dat hy ter eerden viel ende dit siende die voirs. -philips heeft den voirn. suppliant geworpen met steenen ende op zyn duere -ende de voirn. suppliant hem oyck werende heeft den selven philips -naegelopen tot voer ingelborch maer en heeft den selven nyet mesdaen -ende wederom commende tot voor die vrouwe vanden meere heeft die selve -suppliant ontmoet eenen geheeten lauwereys wesende een schildere -ende zynder huysvrouwen ende seyde totten selven lauwereys vriendt -dit clage ic god ende allen zijnen heylighen dat ic staende voer myn -duere geslagen ben ende dat ic my aldus moet verweeren ende is alzoe -geghaen van daer tot des voirs. cornelis huys aldaer hy lestwernen -uuytgecommen was blyvenen daer slapen ende de voirs philips is gegaen byden -voirs. jennijn ende heeft hem opgeheven om te leyden tot int gasthuys -ende opheffende soe heeft hy hem wederom achterwaerts overlaetten -vallen in sulcker vuegen dat zeer grotelyck te presumeren is dat hem -den val meer gelet heeft dan den slach ofte quetsuere want die selve -philips ende jennin wel by drancke waeren ende hadden int bordeel -sitten drincken ende die voirs. philipes heeft den selven jennin wederom -opgehouden ende gedragen by hulpe van eenen vrouwen brueder geheeten -broeder heyndrick van rousse metten stock daer de voirs. $$$$ suppliant -mede geslagen was ende met eenen andere stocke int gasthuys binnen -der voirs. onse stede aldaer hy eenen tyt lanck was ende was -van daer gedraghen ten huyse van pieter reynier cousmakers aldaer hy -gestorven is ende die geschiedt zijnde zoe heeft de voirs. broeder -heyndrick tegen den selven philips geseyt philips ghy condt walsch spreken -vraecht jennyn wie hem desen slach gegheven heeft maer deselve -philips en wilde nyet spreken ende hoewel tselve feyt geschiet is -grootelycx opt verweeren vanden lijve des voirs. suppliants nietmin -vreesende rigueur van justicie heeft hem geabsenteert uuyt deser selver -stadt van bruessele ende en zoude aldaer noch in onsen lande van brabant -nyet dorren wederkeeren ende converseren ten waere dat hem hierop -verleent worde onse gracie ons daeromme oetmoedelyck biddende -waeromme wy desen aengesien ende hierop gehadt tadvis van -onsen welbeminden onderamptman burchmeesteren scepenen ende raede -onser voirs. stede van bruessel willende den voirs. suppliant in desen -gracie ende genade prefereren voer righeur ende strancheyt van justicie -hebben den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden -ende vergeven scelden quijte ende vergeven uuyt onser zunderlingher -gracien by desen den dootslach voeren verclaert mitgaders oyck alle pene ende -amende corporelle ende criminele daer inne hy hem overmits ende -uuyt saecken van tgene des voirs. is iegens ons onse hoocheyt ende justicie -enichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende -gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede -faeme ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant -mitsgaders in onse stede van bruessel ende allen anderen onsen landen -ende heerlicheden ende tot zynen goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde -zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een eeuwich -zwijgen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen -richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige -die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren -gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en waere -civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach -iegens ons civilyck beteren sal naer de gelegentheyt vander misdaet -ende faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te -betaelen de redelicke costen van justicien daeromme gedaen ende -naegevolcht indien datter eenighe geschiet zyn ter taxatie ende -arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancelier ende luyden -van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden -dairomme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luijden van onsen raede -van brabant dat voer hemlyden geroupen die ghene die daeromme -behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen ende doen procederen -wel ende duechdelyck totter verifficatie ende interinemente van desen onsen -# sy hier af vrantwordt -byden ontfanger vnden -exploiten -iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck -interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede -te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te -verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende -costen vaan justicie indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende -betaelt alst behoiren sal van welcke civile boete die gene van onsen -rentmeesters dient angaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen -bewys ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen penningen van -zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant amptman van bruessele -ende alle andere onse enden onsen vassallen oft smaelre heeren -richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant -ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen tegewoirdighe ende -toecommende ende angaen mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende -remissie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten -genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschien in -lijve noch in goede eenich hynder letsel oft moyenisse ter contrarien -maer indien zyn lyff oft zyn overbuerde goeden daeromme gevangen -becommert oft gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft -doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakinghe want ons alsoe -belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot -eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier an doen hanghen -behoudelyck in anderen saeken ons recht ende een yegelyck tzyne in -allen gegheven in onse sede van bruessel inde maent van septembre -int jaer onsheeren duysent vyffhondert ebde zevenendertich van onsen -keyserycke txxiiie ende van onsen rycken van castillien ende -andere txxiie aldus stont gescreven op te plycke byden keyser -in zynen raede ende geteekent l de zoete ende noch stont gescreven -opte selve plycke visa recepta -ghecollacioneert tegens -doriginale brieven -decock" -"remis voir aert drabbe -albert ende isabel etc. doen te weten -allen tegenwoirdighen ende toecommenden dat wy ontfanghen -hebben die oitmoedige supplicatie van aert drabbe arm schaemele -man woonende tot vossum belast met huysvrouwe ende vier cleyn -kinderkens, inhoudende hoe dat hij inden voerleden jaere xvic vyff in -januario commende met zekere zyne geselscap gevaeren met syne -perre uuijt deser onser stadt van brussele naer huys zyn hem ontrent -den cattenpoel buyten der selver stadt aengecomen twee jonge -edelmans oft studenten te peerde waeraff den iersten hem naer -by commende stiet op het backes oft muyl des suppliants peerdt -daerop die suppliant seyde dese oft dyer gelycke woerden in substantie -siet hier ghy wilder zyn ende daerop die voerscreven ierste -jonghman den suppliant toeseggende vuyle ende oneerbaere woerden -heeft daerenboven noch sijn rappier op hem getrocken dwelck die -suppliant siende liep naer syn perre ende naemp van zyn peerdt een -bylken in syn handt, alswannier den anderen met naeme gisleyn -vanden borch hem is aengecomen oyck met een black rappier -slaende den voerscreven suppliant over syne oiren, welcken slach -ontfanghen hebbende soo spronck hy den voerscreven joncker -ghisleyn inne ende naer den selven slaende met zyn voers. -bylken heeft hy hem ter quaeder fortuynen geraect ontrent -syn aensicht, vliedende voerden anderen daernae achter zyn kerre -vanden welcken slach rees die voerscreven gisleyn vanden -peerde zynde nyettemin byden anderen daerop wederom gesedt ende -alsoo voirts gereden ende naemaels deser werelt overleden tot -seer grooten leetwesen ende verdriet desselffs suppliants, biddende -godt almachtich dat hy zyn siele genaedich wille wesen die daerom -hem heeft moeten absenteren van onse nederlanden ende zyn domicilie -verlaeten levende met huysvrouwe ende kinderen in groote miserie -ende benauwtheyt ende hoewel tghene voers. is, is onnosel yet -geschiet alles blyckende byde informatie op tselve feyt byden mayeur -van duysborch den vyfden meert sesthien hondert vijff genomen -daeraff zynde ende dat hy oyck anderssins altydt gestaen -heeft ter goeder naeme ende fame gelyck hem den selven -nederslach by heere adriaen vanden borch ende jouffrouwe cornelia -schruers respective vader ende moeder desselfs afflyvigen -is vergeven, soo en soude hy nochtans onse voers. nederlanden -nyet derven frequenter soo verre hem nyet en wordde vercleert -gratie ende genaede in plaetsse van rigeur van justitie gelyck -hij suppliant seght heeft ons daeromme oytmoedelyck gebeden -dat geconsidereert tghene voiscreven is in desen tydt van -gratien om de bittere passie ons heeren jesu christi geleden -om het menschelyck geslacht te reconcilieren met zynen -hemelschen vader believen soude hem het voirs. ongeval -ende nederslach te vergeven ende hem daeraff -verleenen oepene brieven van remissie in behoirlycker -formen daer toe dienende met quytscheldinge van alle -amenden corporelle criminel ende civile. soo -eest dat wij desen aengesien geneyght wesende ter -beden des voerscreven suppliants ende willende hem -in dit stuck prefereren gratie ende misericorde voer -strangicheyt ende rigeur van rechte hebben den selven -suppliant inden gevalle als boven geremitteert, quyt -geschonden ende vergeven remitteren, schelden quyten ende -vergeven uuyt sunderlingher gratien by desen onsen brieve -tfeyt ende ongevalle boven geruert midtsgaders alle -offensie ende breucke corporele ende criminele -daer inne hy hem overmidts ende uuyt saecken van -tghene des voerscreven is tegen ons ende justitie -eenichssins mach hebben ontgaen ende misdraegen -ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot zyne goede naeme, faeme -ende geruchte in onsen voerscreven lande van brabant ende allen -anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyne onverbeurden -goeden in dyen hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder -manieren soo hy was voerde toecompste vande voerscreven feyten -imponerende hier op een eeuwich geswyck onsen procureur -generael in brabant onsen amptman van brussele ende -allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn -satisfactie ende beternisse ierst ende voer alle gedaen der -partye geinteresseerde in dyen die noch nyet gedaen en zy -ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat die voerscreven suppliant gehouden sal zyn tvoerscreven -feyt tegen ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander -saecken ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betaelen -de redelycke costen van justitie hieromme alreede gedaen -ende te doen, allet ter taxatien ende moderatien van onse -lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen -raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende -committeren bij desen. ontbieden daerom ende bevelen den selven -onse cancellier ende raedtsluyden dat voer hun geroepen -dieghene die daerom behoiren geroepen te zyn sy procederen -wel ende deughdelyck ter verifficatie ende interinemente -van desen ende totter taxatie ende moderatie vande voirss. -amende costen van justitien alsoo zy sullen bevinden behoirende -welck interinement die voerscreven suppliant schuldich ende -gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te presenteren -in onsen voirscreven raede binnen sesse maenden naestcomende -opte pene van te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen -ende de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert -ende betaelt synde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy -onsen voerscreven procureur generael in brabant, onsen -amptman van brussele ende alle anderen onse rechteren -rechteren justicieren officieren ende ondersaeten dyen dat -aengaen sal moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck -van hun besundere soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen -den voerscreven suppliant van deser onser tegenwoerdiger guntien -ende remissien en van alle d inhouden van desen inder vuegen ende -manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende -eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hun te doen oft -te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden eenich -letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarie -maer soo verre zyn lyff off eenighe van zyne onverbeurden -goeden daeromme gearresteert, becommert oft beleth -vaeren dat zy die setten ende stellen terstont ende -sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie -want ons alsoo gelieft. ende ten eynde dat dit vast ende -gestaedich blyve teeuwigen daegen soo hebben wy onsen -segel hier aen doen hangen. behoudelyck in andere onsen -rechte ende eenenyegelycken anderen des syns. gegeven -in onsen stadt van brussele den elffsten dach van -april int jaer ons heeren sesthienhondert sesse -onder opde plycke stont gescreven byde eertshertogen -onderteeckent cools ende was gesegelt met eenen -grooten segele in groenen wasse onder uuythangende -in syde snoeren" -"remissie -albert ende isabel clara eugenia etc. -doen te wetene alle tegenwoerdige ende toecomende -dat wy ontfangen hebben die supplicatie van gerart -jans ingeseten der vrijheyt van arendonck gelegen -inden lande van turnhoudt inhoudende dat alsoo den -schouteth vande selven lande ende vryheyt van turnhoudt -opden eenentwintichsten septembris vanden jaere sessthien- -hondert ende vyffthien van sheeren weghen heeft vuytgeboden -allen dingesetenen vanden selven lande om den wolff te -jaegen soo ist dat hy suppliant int wederkeeren vande -selve jachte inde herberge genoempt de clocke gelegen -binnen deselve vryheyt van turnhoudt met jan hulselmans -wouterssone ingesetene ende alsdoen onlancx gesworene -der voorschreven vryheyt van arendonck syn geraeckt -in ander geselschap om aldaer eenige potten biers te -drincken ende synde daernaer tot dyen eynde inden selven -gelaghe oyck gecomen wylen adriaen van neer inde wande- -linghe genoempt pachteleer soe ist gebeurt dat aleer -vuyt denselven gelaghe te scheyden densleven wylen -jan neer alias pachteleer mette werdinne het gelach -rekenende maer en is gerekent geweest voer syn -contingent op den blancke ende den suppliant daer -teghens op twee stuyvers ende alsoe daernaer den den -selven suppliant metten voors. jan hulselmans -wouterssone ende den voors. wijlen jan neer alias -pachteleer tsamen vuytte selve herberge naerder sonnen -onderganck hun hebben begeven om thuyswarts te gaen -soe hebben den suppliant ende den voors. wylen van -neer tusschen weghen eenigen twist gecregen ter -causen vande inegaliteijt ende over betalinge vanden -selven gelage ende gaende alsoo kijvende hebben -malcanderen van weder syden soe geiniureert dat sy -beyde hunne messen hebben vuytgetrocken ende tselve -gewaer wordende eenen cornelis claessen heeft hem -suppliant sijn mes vuyt syner handen genomen ende -denselven daer mede deur gegaen synde tot ontrent de -huijse van adriaen van dornen staende binnen oudt -turnhoudt sijn dieselve partijen al kijvende gebleven -waer doer den voors. jan hulselmans wouterssone heeft den voors. wijlen adriaen van neer -segerssone alias pachteleer ondertusschen metten arm -genomen ende denselven in vriendtschap gebeden dat -hij toch vredelijck soude willen naer huijs gaen m# -alsoo denselven wylen van neer denselven daer op -seer grammelijck antwoirdde dat hy hem soude laeten -gaen oft sij soude hem hulselmans het bloot mes dwelck -hy in syn handt was hebbende in syn vleesch steecken -soe heeft den voors. hulselmans den voors. wijlen -van neer alsdoen verlaten vuijt vreese oft hij hem eenigen overlast soude -hebben gedaen ende heeft daernaer den voirscreven wijlen adriaen -van neer den suppliant met synen jachstocke -die hy in handen was hebbende soe inne gevallen -ende naer hem met alle crachte soo gesteecken dat -hy ten iersten den suppliant metten selven jaeghstock -eenen tandt vuijt sijnen hooffde gesteken hebbende -heeft den suppliant metten tweeden steecke dweers -doer synen slincken arme gesteken tot in sijn sijde -waer doer den suppliant is genootsaeckt geweest -hem daer tegens te defenderen ende affslaende den -worp vande pijcke ofte jaeghstocke des voors. -wijlen van neer heeft denselven met sijne pycke -inde slincke schouder eenen steeck gegeven waer -doer hy suppliant bemerckende dat den voors. -wijlen van neer hem noch met sijn mes op sijn -lijff vallende ende metten hooffde inden voors. -gracht stootende sijne machte quam te verliesen -soo heeft hij suppliant met worstelen soo wel -gedaen dat hij verlaetende synen stock ende -hoet vuijt d'armen van wijlen van neer is -gecropen ende is alsoo vuijtten selven gracht springende -hij suppliant gecomen byden voors. jan hulselmans -wouterssone hem seggende compt jan laet ons -gaen loopen ende sijn alsoo deur gegaen tot sekeren -huijse vande gebuerte aldaer sij geclopt hebbende -hebben den man vanden huyse gevraecht oft hy -synen knecht nijet eens en soude willen senden tot -aenden huyse van adriaen van deurne om aldaer -syns suppliants hoet ende jaeghstock te haelen -ende naer dijen denselven sijnen knecht tot dijen -eynde aldaer was gegaen heeft bevonden dat den -voors. wylen adriaen van neer alias pachteleer -vanden voors. steke deser werelt was overleden -ende t'selve gerefereert hebbende ten huijse van sijnen -meester aldaer hij suppliant metten voorschreven -hulselmans was wachtende soo is denselven -hulselmans terstont daer naer ter selver -plaetse gegaen van den voors. wijle afflijvigen -te sien ende den hoet ende stock des suppliants -te haelen ende alsoo hem worde ontraeden den -selven stock ende hoet mede te draegen -overmidts den voors. wijlen van neer wiens -siele godt wille genadich sijn deser werelt was -overleden tot seer grooten ende excessiven leet- -wesen des suppliants soo is hij suppliant tselve -sijn ongeval seer deerlyck met weenende oogen -beclagenden van daer metten voors. hulselmans -naer arendonck plaetse synder residentie gegaen -ende naer dijen hij aldaer syne wonden heeft -doen cureren soo is hy genootsaeckt geweest om -t'ontgaen alle schandaelen van apprehensie ende -rigeur van justitie van daer te trecken ende -elders te latiteren ende hoe wel binnen denselven -tyde die huijsvrouwe des suppliants mette -achtergelaten weduwe desselffs wijlen afflyvigen -by naeme adriana theeus ter presentie ende -overstaen vande momboirs van desselffs naer -gelaetene kinderen ende andere naeste vrienden -ende bloet gewanten ter intercessie van -schepenen der selver vryheyt van arendonck -als goede mannen soe verre heeft getracteert -dat sy nopende den selven ongevalle met hun opden -tweeden aprilis lestleden heeft versoent ende -metter minnen syn overcomen inder vuegen ende -manieren breeder begrepen in d'acte onderteeckent -j. vivarius daer aff zijnde $$ $$$ $$ ende ende d# -daer by oyck promptelyck is blyckende dat hy -suppliant van opden xviii en junij daer naer den -soenpenningen ende allen tgene inden selven accorde -tsijnen laste staet vermelt volcomentlyck -heeft voldaen ende en dert nochtans hem nyet -vrijelyck binnen die selve vryheyt van arendonck -oft elders binnen desen hertochdomme ende landen -van brabant begeven ten sy dat hem yerst ende voer -al bij ons desen $$ in consideratie vande vargaende -ongeregeltheden desselffs wylen adriaen van neer -afflyvigen daer aff is blyckende by d'aenspraecke -ende conclusie teghens hem van offitie wegen -genomen by copye $$$ insgelycx hier -neffens gevende ende ter contrarie van des -suppliants voergaenden stillen eerlycken ende -catholycken comportemente ende conversatie onder -alle persoonen sonder oyut yemant int minste -gehindert oft eenige ongeregeltheyt aengedaen te -hebben prefererende gratie ende misericordie -voer alle strangheyt ende rigeur van justitien -te worden vergunt onse opene brieven van remis -gratien ende in sulcken cas dienende om de -welcke die suppliant ons seer oitmoedelyck was -biddende soo eest dat wy de saecken voors. -overgemerckt ende ierst hierop gehadt d'advys van -onsen lieven ende wel beminden maximiliaen de -mol schouteth der voorschreven vryheyt ende -lande van turnhoudt geneycht wesende ter -beden des voorschrevenen suppliants ende willende -hem in dit stuck prefereren gratie ende miseri- -cordie voer strangheyt ende rigeur van rechte -hebben den selven suppliant inden gevalle als boven -geremitteert quytgeschouden ende vergeven remitteren -schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien -by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven gemerct -midtsgaders alle offensie ende breucke corporele ende -criminele daer inne hy hem overmidts ende vuyt saecken -van tgene des voors. is tegen ons ende justitie eenich- -sints mach hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben -hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot synen goeden name -fame ende geruchte in onsen voors. lande van brabant -ende allen anderen onsen landen ende heerlickheden ende -tot synen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder -ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de -toecompste vanden voors. feyte imponerende hier op -een eeuwich geswich onsen procureur generael in -brabant ende alle anderen onsen justicieren ende -officieren wye sy syn satisfactie ende beter- -nisse ierst ende voor al gedaen der partye -geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en sy -ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. -feyt tegen ons ende beteren civilyck naer gelegentheyt -vander saecken ende faculteyt van syne goeden met -oyck te betalene de redelycke costen van justitien -hieromme alreede gedaen ende te doene allet -ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende -getrouwe die cancellier ende lieden van onsen rade -in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben -ende committeren by desen ontbieden daerom ende -bevelen den selven onsen cancellier ende raetslieden -dat voor hen geroepen die genen die daerom -behooren geroepen te syne sy procederen wel ende -deuchdelyck ter verificatie ende interinement -van desen ende totter taxatie ende moderatie vande -voors. emende ende costen van justitien alsoe sy sullen -vinden te behoorene welck interinement die -voors. suppliant gehouden sal syn te versueckene -hem in persoone te presenteren in onsen voors. rade -binnen sesse maenden naestcomende opte pene -van te verbeuren deffect van desen ende dat -gedaen ende deselve civile boete ende costen van -justitien getaxeert ende betaelt synde in handen -vanden genen dyen dat behooren sal sy onse voors. -procureur generael in brabant ende alle andere -onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten -jegenwoordige ende toecomende dyen dat aengaen sal -mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen -besundere soe hem toebehooren sal doen laten ende -gedoogen den voors. suppliant van deser onser jegenwoordiger -gratien ende remissien ende van allen inhouden -van desen inder vuegen ende maniere voere verhaelt -rustelyck vredelyck ende volcomelyck genyeten -ende gebruijcken sonder hem te doene oft te laeten -geschieden nu noch in toecommende tyden eenich -hinder letsel oft moyenisse aen lyff noch aen -goeden ter contrarien maer indyen syn lyff oft -eenige van syne onverbeurde goeden daerom gearresteert -becommert oft belet waeren dat sy die setten ende -stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende -volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft -ende ten eynde dat dit vast ende gestadich -blyve tot eeuwigen dagen * behoudelyck in anderen dingen -onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns -gegeven in onser stadt van brussele inde maent van -maio augusto int jaer duysent sesse hondert ende seventhien seventhien sesthien -opde plicke stont byde eershertogen onderteeckent -fourdin ende gesegelt met eenen groenen segel vuythangende -in syde snoe$$ren -*soe hebben wij onsen zeghel hier aen doen hanghen" -"philip etc doen te wetene dat wij -hebben ontfangen die supplicacie van peeter -sips soone wijlen geraerdts geboren -poorter onser stadt loven inhoudende -dat hij des geleden over de vijff jaeren -in sijn eijgen huijs geoffenseert ende ge- -aggresseert sijnde bij jan... -geweest sijnde eenen vremdelinck hen -daer tegens was genootsaeckt geworden -te stellig in defentie besunder oock om -te defenderen sijne huysvrouwe de welcke heden -voors. jan met eene versere panne om- -verre was slaende in welcke defentie -hij suppliant aende selven jan hadde geinfligeert -eene wonde waer naer hij is comen -te sterven des anderen daeghs sonder dat -oijt iemandt vanden vrienden vanden selven -jan daer naer hadde commen omme sien -ofte hem suppliant midts sijne nootsaeckelijcke -defentie daer over gemolesteert des -nyettegensatende soo hadde het volck van -onsen drossardt van brabant hem suppliant -daer over geapprehendeert inde gestelt -inde gevanckenisse binnen de voors. loven -welcke aengemerckt ende hoewel den suppliant -vermeijnde inde voors. defentie nyet te -hebben geexcedeert soo vondt hij even- -wel geraeden om daer over nyet te -onderstag lanckduerich proces ende -ondertusschen te blijven sitten inde ge- -vanckenisse tot sijne sijnder huysvrouwe -ende kinderen tot als $’$$ine daer overvoor -soo veele hij eenichsints soude mogen hebben -geexcedeert te versoecken abolitie soo badt -die suppliant oytmoedelijck om onse oepene brieven -daertoe dienende soo eest dat wij desen aengesien -ende hier op gehadt d’avise van onse lieven -ende wel beminde die drossardt ons voors. -landts van brabant ende lieutenant -meyer onser stadt loven genegen -wesende ter oytmoediger bede ende supplicacie -des voors. suppliants ende willende gem in dit -stuck prefereren gracie ende mesiricorde -voor stranckheyt ende rigeur van recht -hebben den selven suppliant inden gevalle alsvo$ -geremitteert quijtgescholden ende vergeven -remitteren schelden quijete ende vergeven uuyt -onser sunderlingen gracie bij desen onsen brieve -t’feyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders -alle offencie ende breucke corporele ende -crilinele daer inne hij hem overmidts $ -uuyt saecken van t’gene des voors. is tegen -ons ende justitie eenichsints mach hebben -ontgaen ende misdraegen ende hebben hen dijen -aengaende wedder gestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden -naeme fame ende geruchte in onsen voors. -lande van brabant ende alle andere -onse landen ende heerlijcheden ende tot sijnen -onverbeurden goeden indyen hij eenighe onder -ons heeft gelijck ende in alder manieren so$ -hij was voor de toecompste vanden voors. -feijte imponerende hier op een eeuwich gesw$ -onsen procureur generael in brabant meyer -van loven ende allen andere onse justicieren -ende officieren wye sijn sijn satisfactie ende -beternisse ierst ende voor al gedaen -der partije geinteresseerde indyen -indyen dye noch nyet gedaen en is ende eenig$ -daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelijck dat -die voors. suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt -tegen ons te betern civilijck naer gelegentheijt -vander saecke ende faculteyt van sijne -goeden met oock te betaelene die redelijcke -costen van justitien hieromme alreede gedaen ende -te doene alles ter taxatie ende moderacie van -onse seer lieve ende getrouwe die cancellier -ende luyden van onsen voors. raede in brabant die -wij daer toe gecommitteert hebben ende committeren -bij desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen -cancellier ende raedtslieden dat voorhen -geroepen degene die daerom behooren geroepen -te sijne sij procederen wel ende deughdelijck -ter verificacie ende interinemente van desen -ende ter taxacien moderacien vanden voors. costen van -justitie ende amende alsoo sy sullen vinden te -behooren welck interinemente de voors. suppliant -gehouden sal sijn te versuecke ende hem in -persoone te presenteren in onsen voors. raede -binnen ses maenden naestcommende op de pene van -te verbeuren d’effect van desen ende dat gedaen -ende de selve amende costen van justictien -getaxeert ende betaelt sijnde in handen -vanden gene dyen dat behooren sal sij onse voors. -procureur general meyer van loven ende alle -andere onse rechteren justicieren officieren -ende ondersaeten iegenwoordige ende toecomende -dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen -ende een iegelijck van hun besunder soo hen -toebehooren sal doen laeten ende gedooghen den -voors. suppliant van deser onser iegenwoordige -gracien remissie ende van allen d’inhouden van -desen inder vuegen ende manieren voors. rustelijck ende -vredelijck ende volcomentlijck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene eenich hinder stoot oft -letsel in lijff noch in goeden ter contrarie etc. -pront in protocoll$ sub $io $ appart gegeven -in onser stadt van brussele inde -maent van octobris 1649 subhappan" -"philips etc. doen te wetene allen ende eenen yegellyck tegenwoirdich -ende toecomende dat wy ontfangen hebben de oitmoedighe supplicatie van -frambach van gulpen ingesetene van onsen lande van lymborch -inhoudende hoe dat omtrent een maent voer dongeval nae geruert -gebeurt is dat want de w vrauwe ende heere van hollant -oft hen dieneers hen vanteerden dat soe verre de suppliant -willem zyn bruerdere oft hen dieneers bynnen der herlichheyt -van hollant gelegen inder voirs. onsen lande van lymborch quamen -jagen dat zy hen souden arresteren soe heeft die voirs. suppliant doen ter tyt -wel dickmale geseght totten schoonsone van wylen janne mahin, dat -desselve jan mahin doertertyt bode van hollant hem suppliant met vreden -soude laten, ende dat hy verstont dat deselve jan hem oft zyn dieneers -soude willen commeren oft arresteren zoe verre dat zy bynnen der -heerlicheyt van hollant quamen jagen ende dat soe verre de voirs. -jan hem sulcke schande aendede dat hy den selven van hen soude keren -ende hem alsoe wel mochte daeraff wachten oft verdragen, hebbende -tselve den voorseyden janne insgelycx ontboden gehadt met jacoppen -de noefscourt seggende hy suppliant voer redene dat hy maer en begeerde -te jagen navolgende den previlegien ende onse blyde incompste -dat omtrent veerthien dagen voer tvoirs. ongeval is oyck gebeurt -dat de voirs. willem des voirs. suppliiants bruerdere heeft geseght -zy denoterende de dieneeers van hollant hebben der armen knecht -hofs hoss bynnen der heerlichheyt van hollant gecommeert mits dat -hy daer was jagende ende ick was doen daerby hadden zy my -gecommert ick soude den bode van my ge$$$ende geslagen hebben -vanden welcken te weetene op sint thomas dach ende xvc lv is -gebeurt dat de suppliant ende zyn bruerdere zyn des morgens avont -tsamen met hueren jachonden gaen jagen in onsen lande van daelhem -alwaer heure honden ter plaetsen geheeten blyberch hebben upgejaecht -eenen haze loopende deselve van daer inde voirs. heerlichheyt van hollant -voirs. heerlicheyt van hollant denwelcken die voirs. suppliant ende zyn -bruedere met heuren honden aldaer hebben vervolght gehadt ende inder -selver heerlichheyt wesende zyn aldaer gecomen de voirs. jan mahin -ende clais mahin zyn sone met eenen hennen neve geheeten anthonle noir ende de voirs. jan mahin siende eenen geheeten pirot zoene vanden -halswuve des voirs. frambachs suppliants die met hem aldaer was -jagen gecommen is den selven naegeloopen die hem ontliep ende dit -siende de voirs. willem brueder des suppliants is haestelyck naeden voirs. jan -ende zynen geselschape gegaen ende de voirs. jan ende geselschap den -voirs. willem siende zyn hem oyck haestelyck tegen gegaen ende by malcanderen -gecomen zynde heeft die voirs. willem gebraecht den voirs. janne mahin oft -hy daer gecomen was om hem te commeren oft tarresteren gelyck hy gedaen -hadde de soene vanden meyer van hoss daerop die selve jan antwoorde -neen, seggende dat hy ter toe egheenen last en hadde maer dat hy -daer gecommen was om te besiene wye daer jaeghde daerop die voirs. willem -replicerende seyde dat siet ghy wel dat ick t ben ende myn bruedere -gaet van hier oft ghy sult slagen crygen welcken nyettegenstaende -en hebben de voirs. jan ende zyn geselschap nyet willen gaen oft wycken -zoe dat die voirs. willem hen is ingevallen ende zy hem van gelycken -ende syn alsoe strytbarich geworden roepende deselven jan alzoe de -voirs. willem heeft naderhant heeft hoiren seggen ende de $$$ nochtans -ten tyde van$$ gevechte nyet en hoorde gelyck hy by eede pretenteert te -affirmeren holla holla je vienne avecq la loy du pays welck gevecht -siende de voirs. suppliant wel omtrent twee bunderen lants van daer wesende -hebbende eenen zwyn spriet in zyn handen is zynen brueder ter helpe -geloopen ende heeft metten selven loope den voirs. claesen metten -voirs. spriet in syn schouderen eenen steeke gegeven omtrent den rugghe -daeraff hy bynnen cortten dagen daernae is genesen geweest ende -terrstont daernae soe is die voirs. suppliant strytbarich gewordden metten -voirs. janne mahin ende dieselve willem metten soene vanden selven -janne die welcke een geladen busse hadde ende met anthonne -le noir zynen neve die welcke eenen zweyn spriet hadde soe dat -die voirs. willem vanden voirs. anthonne le noir heeft eenen -steeke gecregen deur die mouwe van zynen wambeyse, ende die -voirs. suppliant vanden voirs. janne mahin hebbende eenen -precheelstaff eenen worp doer zynen hoet dewelcken hy op -zyn hooft hadde ende de voirs. suppliant heeft met zyn voirs. spriete -vanden voirs. janne mahin gesteken ende denselven by grooten ongelucke -geraeckt in zyn zyde van welcken steeke hij de anderen dachs -van deser werelt is gescheyden al tot zynen grooten leetsen, ende -hebben die voirs. suppliant ende zyn bruedere die partye geinteresseerde -gecontenteeert ende gesoentgeer $$$ naerdere is blyckende by den bescheede -daeraff zynde ter saken van welcken ongevalle onse procureur generael -in brabant hem suppliant ende zynen bruedere in onsen raide van brabant -heeft doen dagen te compareren in persoone pretenderende tselve gebeurt -te zyn inden persoon vanden voirs. jan mahin exercerende zyn offitie -dwelck alsoe hy suppliant hoept nemmermeer blycks en sal al eest -alsoe dat dieselve procureur hem is funderende op sekere informatie -die welcke die voirs. vrouwe van hollant by zyne majesteyts offitiers nyet -als wel behoiren soude ende seer partyelyck heeft doen nemen ende -scryven mits den welcken hy suppliant nyet vryelyck en mach hanteren -bynnen desen onsen landen van herweerts overe al tot zyne zynder huysvrauwe -ende kynderen eeuwige bederffenisse ende noch meer syn sonde soe verre -hem erop nyet en worde verleent onse gratie ende genade ende opene -brieven van remissien ertoe dienende soe hy suppliant seght dus -daerom oitmoedelyck biddende. waerom zoe eest dat -wy de saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt dadvys van onsen -lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide in -brabant ende tot dyen gehoirt onsen procureur generael geneycht wesende -ter beden des voirs. suppliants frambachs van gulpen suppliants ende willende -hem in desen gratie ende genade prefereren voer rigeur ende strangheyt -van rechte zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passien -ons liefs heeren jesu xpi die hy voer het menschelyck geslechte -geleden heeft up sulcks dach als heden hebben denselven suppliant -inden gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert -schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlingher gratien -by desen tfeyt ende ongeval voer verhaelt mitsgaders alle offensie -ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy hem -overmits ende uuyt ssaken van gene des voirs. is tegene ons onse -hoocheyt ende justitie eenichssins mach hebben ontgaen ende -mesdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende -gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame -ende geruchte in onsen voirs. landen van brabant lymborch ende -allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden -goeden in dyen hy eenige onder ons heeft gelyck $$$ in alder manieren -zoe hy was voer die toecompste vanden voirs. feyte ende ongevalle -abolerende ende te nyenwte doende tvoirs. dagement ende procedure -in onsen voirs. raide begonst imponerende hierop een eeuwich geswych -onsen voirs. procureur generael in brabant ende allen anderen onsen -justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende belternisse -herst ende voeral gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch -nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet $$$ alleenelyck -$$$houdelyck dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt ende -*ongeval tegen ons te beteren $$ nae gelegentheyt vander saken -ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betalen die redelycke -costen van justitien hieromme alreede gedaen ende te doene -allet ter taxatien ende moderatien van onsen voirs. cancellier -ende luyden van onsen voirs. raide in brabant die wy daer toe -gecommitteert hebben ende committeren by desen behalfven oyck ende -in desen versien dat die voirs. suppliant nyet en sal mogen eer -voirs. vrauwen van hollant hueren kynderen officieren oft familie -messeggen oft mesdoen oft oyck inde voirs. heerlicheyt van hollant -eenigen overlast doen oft voirtstieren allet opte pene van te -verliesen eeffect van desen onsen brieven ontbieden -daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden -dat voer hen geroepen dieghene die daerom behoiren geroepen te zyne -zy procederen wel ende deuchdelyck ter verificatien ende intermenente -van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende -ende costen van justitien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck -intermement de voirs. suppliant egehouden sal zyn te versaecken -ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen -zess maenden naestcommende up gelycke pene als voren ende -dat gedaen ende de voirs. c$$$ boete ende costen van justitien -getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat -behoiren sal hy onse voirs. procureur generael ende alle aenderen onse -ende onser vassallen oft der smaelre heeren rechteren justicieren -officieren ende ondersaten jegenwoirdighe ende toecomende dyen -dat aengaen sal mogen heure stedehouderen ende eenyegelyck van hen -bezundere zoe hen toebehoiren sal doen laten ende gedooghen den voirs. -suppliant van deser onser jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van -alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt -rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder -hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enigen -hinder letsel oft moiyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -maer indyen zyn lyff oft enige van zynen onverbeurde goeden waeromme -gearresteert gevangen becomert oft beleth waeren dat zy die setten ende -stgellen oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcomender $$$ want ons alsoe gelieft -ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot -eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen -f.80v behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenenygelycken anderen -dessyns in allen $$egenen in onser stadt van bruessele inde -maent van aprille opten goeden vrydach int jaer ons heeren duysent -vyffhondert ende zessenvyftich van onsen rycken van spaengien -ende sicillien eerste van ingeant vranckryck naepels t iiiie -opde plycke stont gescreven aldus byden coninck in zynen -raede ende geteeckent $ de facuwez visa recepta -$ecollo $$$ ende $$$ $$$$$$ zyn$ $$$ by mij -3 handtekeningen" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy -ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel -hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis -de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens -hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van -duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen -ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij myten brabants -oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen -mennekens des avonts spadt mitten donckeren van daer goets moets -naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van -malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe -de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen -ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers. -janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te -messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck -alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt -was zonder hem dies te stoerende daer op de voers. mennekens -antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende -is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne -naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde -wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen -ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen -seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere -makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene -alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den -voers. mennekens zijnen crych op synen boge leggen ende beduchtende dat -hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde -nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens -tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende -goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u -om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende -heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel -weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene -dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant -syn vader zoe verre achter bleef ende den voers. janne mennekens -zoe verre volghde beduchtende oyc dat de selve zyn vader vanden -voers. mennekens hadde moegen verlast ende overvallen wordden -quam oic daer by geloopen om zynen voers. vader thuysweerts -te doen commen seggende vader laet hem gaen ende gaen wij nae -huys alsoe dat de voers. jan mennekens hoirende den voers. cornelys -dat seggen seyde tot hem heer heer my kindt heere ende is alsoe -hemlieden wederom tegen gecomen ende met dien is de selve -cornelis zynen vader die hem gheerne gehouden ende den -twist beslicht hadde ontscoten ende ontworstelt ende beduchtende -oft de voers. mennekens daeren tusschen zynen boge gespannen -hadde ende dat alsoe hy ende zyn vader daer beyde hadden -moegen bliven de selve cornelis heeft eenen opstekere vuyt getrocken -want hy anders gheen geweer en hadde ende heeft den voers. -mennekens daermede sekere steken ende quetsueren gegeven in zyn -hoot ende omtrent zyn herte alsoe dat hy terstont van -levende live ter doot gecommen is ende al eest zoe dat -voers. fayt ende dootslach den voers. suppliant seere hertelycken -leet zy ende dat hy sedert gesoent ende partie geheelyc -ende al voldaen ende vermiecht heeft nyetmin beduchtende -strancheyt van iusticie hy heeft oyt zichtent geabsenteert -vuyt onsen voers. lande van brabant aldaer hy nyet en soude -dorren wederkeeren hanteren noch converseren maer -soude hem van dien moeten houden absent ende leven in -grooter armoeden ende rethmicheden in dien hem onse gracie -ende genade hier op nyet verleent en wordde alsoe hy seet -omme de welcke hy ons zeere oitmoedelic gebeden heeft -soe eest dat wij de saken voerscreven overgemerct den voers. -janne de vijt suppliantgenegen wesende tzynder voers.bede -ende begheerte ende willende hem in dit stuck gracie -ende genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van -iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen -onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven -quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt -ende remitteren vuyt zondelinge gracie by desen onsen brieve -tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne -boete ende bruecke corporelle ende criminele inde welcken hy -ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien -mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme -stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte -in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen -ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in -dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de -toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende -hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van -brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy -zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen -der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende -alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc -ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons -oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende -de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende -arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier -ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren -ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in -brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen -te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende -interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae -zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie -vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve -civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde -in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren -sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende -reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van -synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende -allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende -dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen -ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten -ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser -iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende -van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt -rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende -tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte -moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien -zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden -hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat -zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck -tot geheele ende volcomen delivrance want ons alsoe -gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich -blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer -van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende -den tyt van onser ombejaerthede gereseert ende gebruyct -hebben hier aen doen hangen behouden in anderen -saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen -gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent -van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke -by mijnnen heere den prince ende geteekent du blioul -ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa -gecollationeert ende bevonden concorderende -metten originali bij mij -$$$ -zy byden ontfangere -vanden exploiten -daeraf verantwoorden -ende de$$ $$x voere -amenden civilen van -cornelis de vyt -daer nae verclaert" -"philips etc. doen te weten allen jegewoirdigen ende toecommenden -dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van gyelis rutgeersse -inhoudende hoe dat hy suppliant altyt gestaen heeft tot goede fame -ende name noyt eenich feyt gecommitteert hebbende waerdich va# -punitien dan tgene des hiernae volgt dwelck gebuert is den -xxen septembrius xvc lix alsoe hy suppliant was ten huyse -van joosen mols gestaen aende merckt bynnen onser stadt vanden boscche -met geerit zoon wylen jans wens adriaen loensse ende -wylen jannen aelbrechtsse afflyvige ende meer andere goet -geselschap ende aldaer geweest hebbende tot omtrent den -zeven uren naeden middach is gebeurt dat de voirs. jan -aelbrechtsse is gegaen op zekere privaet staende bynnen den -vs. huyse om zyn gevoech te doene welck privaet de voirs. -jan aelbrechtsse naer zyn oude gewoente boven op met zynen -dreck ende vuylichheid zeer onreyn heeft gemaect want hy -voir een gewoente ende maniere van doene hadde alomme -die privaten met zynen dreck onreyn te makene ende hadde -tzelve te voore wel tot vyfentwintich reysen tot in verscheyden -geselschapen gedaen ende bedreven ende als hy tselve gedaen -hadde zoe glorieerde hy daer inne ende ghecte ende lachte -met den ghenen die in zyn vuylichheid geseten hadden oft die -hy indyer manieren zoe onreyn hadde doen maken zoe eest -gebuert dat die voirs. suppliant crygende oick noot om opt privaet -te gaene ende nyet wetende vander onreynichheid die de -voirs. jan aelbrechtsse die corts te vooren opt tselve privaet geweest -ende tselve onreyn gemaect hadde is gaen sitten inde vuylicheid -ende onreynicheid des voirs. jan aelbrechtsse ende heeft hem -alsoe vuylgemaect ende was soe bescheten dat hy syn hebbe -hempde achter tot zynen rugge toe af moeste snyden als zommige -vander gelach genooten gesien hebben waerduere de -suppliant soe zeere gestoort zynde ende vyndende hem -selven soe onreyn als voere ende dat hy daerduer begect -ende bespot wordde heeft vuyt ompatiencie ende verhitheyt -van bloode genomen zyn eetmes ende denselven jannen -aelbrechtsse daermede gegeven eenen steke boven syn borst# -zeggende tot hem gaet beschiet nu die privaten noch eens -ende naedyen de voirs. jan aelbrechtsse veerthien dagen -de selve quetsure ontfangen ende hem laten cureren hadde by -eenen genaempt meester anthonis een vander chyrurgyn$$ -meesters onser stadt vanden bossche die welcke de wonde -zoe zeere verre gebracht hadde als dat deselve schoen begonst -te dragen ende hoepte deselve meester anthonis de voirs. wonde -metter gratien goidts wel te genesen nochtans vuytdyen de -voirs. jan aelbrechtsoene den voirnoemde meester anthonis verclaeren -ende hem int heymelyck by andere meesters hadde doen cureren -zoe es deselve wonde versuympt geweest zoe dat midts -zekere andere siekten die daer toe geslaegen zyn de voirs. -jan aelbrechtsse daeraff ende anderssins deser werelt -is overleden tot groot leetwesen des voirs. suppliants de -welcke nyettegenstaende hy partye geinteresseerde -gecontenteert heeft nyet vryelycken soude dorren -hanteren noch converseren in onsen lande van brabant ten waere -dat hem onse gratie ende genade ende vergeven brieven van -remissien hierop verleent wordden omme de welcke -den voirs. suppliant ons oitmoedelyck gebeden heeft -wairom zoe eest dat wy desen aengesien -geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende -willende hem in dit stuck prefereren gratie ende miser# -voir strangheyt ende rigeur van rechte ter eeren ende contem# -vander bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi dwelck -hy opten goeden vrydach voir die salicheyt vander menschely# -geslechte geleden heeft oick regard nemende opde lanckheyt -vanden tyde dat tvoirs. feyt geschiet is mitsgaders dat -dafflyvige schynt hem versuempt te hebben metter veranderinge -van chirurgiens hebben denselven suppliant indyen gevalle alsboven -quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende vergeven -vuyt zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende -ongeval boven geruert mitsgaders alle offentien ende bruecke -corporelle ende criminelle daerinne hy ter a$ser voirs. midts -dat daeraen cleven mach tegens ons ende justicie mesdan -ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem dyen -aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen -weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende geruchte -in onsen voirs. landen van brabant ende allen andere onsen -lande ende heerlichheden ende tot zyne onverbuerde -goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren -zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyt imponerende -hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant -onsen schouteth vanden bossche ende allen anderen onsen -justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ierst ende -voir al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch -nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet civillick -alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal -zyn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander -zaecken ende faculteyt van zynen goeden met oick te -betaelen die redelycke costen van justicie hieromme alreede -gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien -marge: zy hier af verant -woirt byden ontfanger -vanden exploiten -van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden -van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert -hebben ende committeren by desen ende toter taxatien ende -moderatien vander voirs. amende ende costen van justicien -ontbieden dairom ende bevelen denselven onsen cancellier -ende raidtsluyden dat voir hen geroepen die ghene d# -dairom behoiren geroepen te syne zy procederen wel -ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen # -totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende -costen van justitien alzoe zy zullen bevynden behoirende -dwelck interinement de voirs. supplianten gehouden sal -wesen te versueckene ende hem in persoone te presenteren -in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende -opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat -gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien -getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen die -dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant on# -schouteth vanden bossche ende alle anderen onse rechteren -justicieren ende officieren ende ondersaeten jegewoirdige -ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere -stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe -hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den vs. -suppliant van deser onser jegewoirdigen gratien ende rem# -ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende manie# -voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwe# -genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laeten -geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel -oft moyenisse aen lyffve noch aen goeden ter contrarien -maer indyen zyn lyff oft eenige van syne goeden daerom -gearresteert becommert oft beleth waere dat sy die setten -ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende -volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft ende -ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen -daegen zoe w hebben wy onsen zegel hieraen doen -hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende -eenenyegelycken dessyns gegeven in onser stadt -van bruessele opden goeden vrydach inde maent -van aprile int jaer onsheeren duysent -vyffhondert lxii van onse rycke -van spaengnen ende sicillien tviie ende van -napels etc. txe opde plycke stondt gescreven -byden coninck ende onderteeckent de zoete visa -recepta -gecollationeert ende bevonden concorderen -met zynen originale by my -$$ facuwez $$$" -"philips byder gratie gots con- -inck van castillien van leon van -arragon etc. doen te weeten dat wij -hebben ontfangen d'oodtmoedige supplicatie -van christiaen gillis ingesetene -van dambrugge onder merxem bij onse -stadt antwerpen belast met vrouwe -ende kinderen innehoudende hoe dat -rijchaert rommens hadde tegens hem -geroepen syns supplicants gebuere -man opden achtsten januarij lest -leden geheel beschonken synde opden avont -tot op den dorpel van des suppliants huijs -was commen loopende, roepende -waer is den verrader ende ten selven tijde -intredende het huijs tot inde keucken hebbende -immediatelijcken daernaer de suppliant -toegeschoten ende gebracht eenen slach die -den suppliant was wijckende ende dat -siende den voors. rommens hadde tegens hem -geroepen ghij dieff ghij schelm ghij en -moet nijet sitten daer een eerlijck man sit -d'welck des suppliants huijsvrouwe -om alle voordere ruzien te beletten heeft -tusschen beijde gecommen als wanneer den -voorschreven rommens niet considereerde -dat sy van sesse maenden was groot gae$$ -heeft haer vande koetse staende inde $$ -tot tegens selce schutsel staende voor -winckel geworpen sulx dat sy in preseentie? -van haeren man nijet alleenlijck da$$ -van hadde gecregen een groot gat $$ -quetsure loopende daer van het loe$$ -aerde maer heeft daer naer oock ge$$ -een misval ende gebrocht een doode$$ -vrucht ter werelt synde met die selve -quetsure int hooft gewont geb$$ -ende alsoo gestoreven d'welck den su- -pliant siende hadde sijn huysvrouwe -te hulpe gecommen, ende is alsoo -met den voorschreven rommens $$ -commen in worstelinge sich ver- -weerende den supplian met e$$ -viertange ende alsoo den voors. rom- -mens van hem keerende hoe w$$ -hij daernaer gesien heeft den voorschr. -rommens gequetst nijet weetende$$ -oft sulcx door sijn toedoen oft doord$$ -val was bij gecommen hebbende -oock den suppliant vertsaen d$$ -naerdyen den voorschreven rommens -is getrapaneert soude afflijvich -: tot syn groot leet wesen: gewor- -den syn van allen d'welck quamp te -blijcken vuijt die attestatien ende -informatien hier geexhibeert -synde onder andere daer bij oock te -sien dat den afflijvigen is geweest eenen -querelleusen persoon, ende insonderheijt -over het feijt hiervooren geruert -waer van hij belient hadde te syn -geweest d'eenige oorsaecke ende -selfs in 't huijs des suppliants te -syn gevallen, ende crakeel mal a pro- -pos opgesocht, hem suppliant over -sulx vergevende, voor soo veele hy -per excessium? moderaminis inculpa- -te? $$ soude mijnen hebben gecom- -mitteert, d'welck oock door desselffs -huijsvrouwe soo in haeren naem als -oock als momboiresse van haer kindt -heeft geconsidereert, ende was dijen- -volgende met den afflijvighen versoent -ende met hem gemaeckt een accort -als te sien was vuijt die stucken hier -geexhibeert, desen aengemerckt ende dat -den suppliant geen oorsaecke en was -geweest over het voors. ongeval, maer -ter contrarien ingevolghe die $$ -kentenis vanden afflijvigen, den afflijvighen -selffs die des suppliants huijsvrouwe -soo deirlijck hadde gequetst, ende in -effect haer gecomineert? eenen -doodtslach inde vrucht oft kindt -t'gene met die geinfligeerde wonde -naer het doopsel deser werelt was -commen t'overleijden, daertoe ge$$ -dat die partije geinteresseerde in all$$ -manieren was voldaen, soo ende ge$$ -allen t'selve bij een voorgaende request -was geseght, bewesen ende bij nae$$ -stucken in deser quamp te blijcken, soo -namp den verthoonder synen toevlucht -tot ons, seer oodtmoedelijck biddende -gedient te syn om de passie christi $$ -suppliant te vergeven voor soo verre -hij inden voors. doodtslach $$ -hebben geperpetreert den selven da$$ -over? verleenende onse brieven van -remissien in forma, waeromme soo -eest dat wij de saecken voors. aen- -gemerckt, ende daerop ierst e$$ -voor al gehadt hebbende d'advys -van onse lieve ende beminde die wet- -houderen van merxem, genegen -weesende ter oodtmoediger bede -ende supplicatie des voorschreveven -suppliants, ende willende hem in -dese prefereren gratie ende genade -voor rigeur ende strangheijt -van justitie hebben inden gevalle -alsvoiren vergeven quijt gescholden ende -geremitteert, vergeven schelden quijte -ende remitteren vuijt onse sonderlinge -gratie bij desen onsen brieve t'feijt -ende ongeval boven vercleerdt, -midtsgaeders alle penen ende breucken -corporele criminele ende civile inde -welcke hij ter saecken voorschreven -met t'gene des daer aen cleeft -tegens ons ende justitie misdaen -ende misbruijckt mach hebben oft -daer inne hij gevallen mach wesen -$$ ende voorts pro ut in -communi forma sonder eenige -gespecifieerde amende want -ons alsoo gelieft ende des toircon- -den hebben wij onsen segel hieraen -doen hangen gegeven binnen deser -onser stadt brussele elfsten -meert xvict negenenvyfftich -de haes" -"remissie van eenen dootslage -philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck -hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant van stier van -karenten van cram van limburg van luxemburg ende van gelre -grave van vlaenderen van habspurg van thirol van -firette van kieburgh van artois van bourgoingnien palsgreve -van henegouwe van hollant van zeelant van namen -ende van zutphen mercgreve des heylichs roemschen -rycs ende van borgauw lantgreve in elsaten -heere van vrieslant van opter windisch$$ van -portenauw van salms ende van mechelen doen te -wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat -wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie -van willem hendricx willem aertssone alias den velat# -arm schamel lantgeselle wonende te bale in onsen -lande van brabant belast met wyve ende vele -cleyne kinderen inhoudende hoe dat omtrent achtien -maenden mach geleden zyn hy suppliant comende -om thuys waert te gaene vp eenen dyck tusschen -mole ende bale voirs. int geselscap van -willem nys lambrecht zwynen ghysbrecht -de brouchuyer gheryt zwynen hendrick willek# -doude ende hendrick willekens de jonge claech# -tot henrick willekens doude vader des voirs. -hendrick willekens de jonge sonder eenen arch -te peynsen oft te duncken seggende heyndrick -de leste reyse dat ic met v ende ander geselscap -dranck te gheele twelc leden was een half -jaer oft daer omtrent heyne delyen teech my -groot ongelyc om ende die woirden die hy -my aldaer seyde sal hy noch in zyn lyf eten al -waert over zeven jaer dwelck hoerende de -voirs. hendrick willekens de jonge hoe wel hy -int voirs. geselscap te gheele niet geweest en -hadde ende dat die sake hem noch zynen voirs. vader -egheenssins aen en ghynck seyde tot den voirs. suppliant -ic wille heyne delyen verantwerdden ende omme -die woirden moet ghy een boeve sterven oft sulcke -woirden in substancien hem slaende terstont zwaerlyken -met eenen stalen boge ende dat meer es ziende dat -de selve suppliant goedertiere was ende hem nyet en begheerde -te verweeren sprack tot hem suppliant seere versmadelycken -ende seyde ghy moet wel een boeve ende een $$$ zyn -want ghy en soudt my niet dorren nederslaen -ten welcken de voirs. suppliant antwoirdde wederomme -dese woirden oft der gelycken heyndic al laeghdi -voere my en sliept ic en soude v niet willen noch -begheeren te slaene ende dat hoerende de voirs. -hendrick willekens track een lanck mes vuyt zynder -scheede ende lyep vp den voirs. suppliant hem hauwende -ende slaende ende maeckende sulck remoer dat nyemande -van zynen voirs. geselscape en dorsten int gescheyt -gaen ende in sulcker wys dat de voirs. suppliant hem -nergens en wist te bekeeren maer om syn lyf te -salveren alsoe hem van nooden was gheen geweer -over hem hebbende daen eenen opsteker oft brootmesken -meenende hem tontdoene vanden voirs. hendrick track -tselve brootmesken metten welcken hy stack ende -geraecte onnoeselic den voirs. hendrick willekens de -jonge omtrent zyne schouder van welcke steke -de selve hendrick termineerde corts dair naer -van live ter doot ende soe wel dat tselve fayt -ende ongeval den selven suppliant zoe leet es ende dat -hy partye dair of gesoent ende beteringe dair -gedaen heeft nyet min hy heeft hem ter causen -van desen ontsiende rigeur van justicien geabsenteert -vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude -dair inne nyet dorren wedercomen mair es -geschapen dair vuyt te blivene ende zyn leven te -eynden in anderen vrempden landen in groiter -aermoede ende ket$$chede werdde hem hier -op nyet voorsien van onse gracie omme de -welcke gemerct tgene dat voirs. es ende dat -hy oic altyts van goeder fame geruchte ende -eerbare conversatie geweest es zonder oyt -geachterhaelt oft verwonnen geweest te -hebbene van enigen anderen quaden oft vilainen -sticke also hy seeght hy ons zeer oitmoedelicken -versocht ende gebeden heeft soe eest dat -wy de saken voorscreven overgemerct medelyden -ende compassie hebbende vp den voirnoemde willem -hendrics willem aertszone suppliant ende willende hem -in dit stuck gracie ende genade prefereren ende -vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge # -eeren ende weerdicheyt vander heyliger passie -ende lyden die onse heere god leet voor ons all# -op sulcken dach als huyden es wy hebben den selven -suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende -supplicatie inden gevalle als boven vergheven -quytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser -zunderlinge gracie $$$ en rechter wetentheyt -vergheven schelden quyte ende remitteren mits desen -onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt -mitsgaders alle peynen ende verbuerten corporelle -criminelle ende civile dair inne hy ter causen van -dien mits datter aen cleven mach misdaen ende -gevallen mach wesen iegens ons ende justicie -ende hebben hem als van desen wedergestelt -ende gerestitueert wederstellen ende restitueren -tot zynder goeder fame ende name tot onsen voirs. -landen ende heerlicheyden ende tot zyne ongeconfisquerde -goeden vp dat hy enige heeft al also hy was eer -den voirs. dootslach geschiede imponerende -ende stellende hier op een eeuwich geswych ende silencie -onsen procureur generael ende allen anderen onsen -justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende -beteringe gedaen eerst ende alvooren byden voirnoemde -suppliant der partye geinteresseert in dien die noch -nyet gedaen en es ende enige dair toe dient civilicken -alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven -ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen -raide in brabant dat voer hemluden geroepen die ghene -dien behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -getruwelic ter verifficatie ende interinemente van -desen iegewoirden brieven ende dat gedaen zynde zy -onsen drosset van brabant mercgreve van antwerpen -meyer van loeven ende alle andere onse officieren justicieren -ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluden -doen laten ende gedoegen den voirnoemde suppliant van -dese onse iegewoirdige gracie remissie quytscheldinge -ende vergiffenisse ende van allen den inhoudene van -desen vulcomelic rustelic ende vredelic genyeten -ende gebruycken sonder hem te doene oft te -gedoegen gedaen te zyne nv noch in toecomende -tyden in live noch in goede enich hynder stoot oft letsel oft moeynisse -ter contrarien mair by alsoe zyn lyf of enige -van zyne voirs. ongeconfisqueerde goeden dair omme -gevangen gearresteert becommert oft belet waeren -dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende -sonder vertreck tot geheelder slakenisse ende -delivrantie want ons alsoe belieft gedaen te -zyne ende ten eynde dat dit goet vast ende -gestade blyve tot eeuwigen dagen soe hebben -wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelick -in anderen dingen onse recht ende eenen yegelycken -des zyns in allen gegeven in onse stede van -mechelen op den heyligen vr$dach xxven in -maerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert -ende een aldus gescreven opte plycke by -mynen heer den ertshertoge myn heere de grave -van nassouwe stadhouder generael die heer -van beerssel ende andere iegewoirdich ende -geteykent haneton -die collatie van desen copie is gedaen -ende bevonden accorderende metten -originaele bezegelden brieve by -my" -"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brieve -zullen sien oft hoiren lesen saluyt wy hebben ontfangen -die oetmoedighe supplicatie van ian van dryele inhoudende -hoe dat hy tusschen twee oft drye jaeren geleden hem zynde -ter luythaegen by onser stadt van antwerpen ende liggende -in zyn bedde aen hem suppliant gecommen is ten geheeten -jacques de ratte die geleent begheerde te hebben wat -ghelts op welcke zyn begheerte hy suppliant hem leende -vier phls philips? guldenen ende want de selve jacques egh$ -devoir en dede hem zyn ghelt weder te ghevenen soe is -gebuert dat opden meydach lestleden hy suppliant inder -voirs. onser stadt van antwerpen ontmoetende den voirs. -jacques omtrent der camerstrate opden hoeck vanden on$ -straetken hem vraeghde onder andere woerden wanneer -hy hem betaelen soude vander iiii phls guldenen die hy hem -inder luythaegen leende in vrientscap waer op de selve -jacques wel by dranck weesende hem suppliant met gramm$ -moede antwoerde dat hy hem nyet en woude gheven op -welcke woerden de selve suppliant hem vraeghde waer om -en wilde my nyet betaelen seyde daer op de selve jacq$ -myn ghelt is my met botten ende dobbelen affghewonnen -daer teghen de selve suppliant seyde waer om segdy dat het -zyn zoe goede luyden als ghy oft ick zyn op welcke -woerden hy jacques den selven suppliant antwoirde daer -liech dy aen ick ben beter dan ioncker hendrick vande$ -elst denoterende daer tegen hy inder luythagen gespeelt -hadde ende ghy met allen uwen geslachte de welck$ -iniurieuse woerden ende andere hy suppliant hoorende die -nyet wel en waeren te verdraghen zoe heeft hy zyn -rapiere van scheyden getoghen ende daer mede den selve -jacques geslaegen metten platte op zyn hooft in -zulker vuegen dat de bonnette hem vander hooffde viel -ende dien slach gegeven hebbende heeft hy suppliant zyn -rapier weder in zyn scheyde gesteken ende ghinck -zynder verden den welcken de selve jacques ter stont -volghende met eenen langhen vuytgetoghen opsteeker in zyn hant -om den selven suppliant te evelen van zynen lyve dwelck -merckende des suppliants diener roepende tot zynen meester wacht -u meester dewelcke woerden hy suppliant hoirende hem -omkeerde en het selve syende zoe heeft hy zyn voirs. -rapier wederom vuytgetoegen om hem te deffenderen seggende -totten selven jacques en compt my nyet naerder dan myn -rapier lanck en is op welcke woerden nyet achtende soe -heeft de selve jacques hem zelven gevoirdeert om den suppliant -inne te loopenen ende is in zulcker manieren ende vueghen -inde voirss. rapier geloopen tot twee oft drye mael -nyet tegenstaende dat de suppliant altyt erselde den selven -suppliant stekende drye oft vier steken doer zyn cappe -ende doer de mouwen van zynen rock metten welcken -loop de voirs. jacques twee wonden inde borst ende -buyck creegh ende een in zyn been ende tselve gevuelende -heeft hy zynen voirs. opsteeker naeden suppliant geworpen -doer zyn cappe ende rock naeden welcken worp die -goede lieden tusschen beyde gecommen zyn de suppliant is -vertrocken nae zynder moeder huys ende de selve jacques -is gegaen naer des barbiers huys om hem te doen -vermaecken vanden voirs. wonden ende vermaect wesende -is hy voirts van daer naer huys gegaen daer hy gelegen -heeft omtrent xiiii daegen ombegrepen soe langhe -dat de wonden vander borst ende buyck geheelt waeren -nyettemin mits de quade bewaringhe cleyn acht den -steeck die hy int been hadde ende soe die surgynen willen -seggen mits der versuymptheyt vanden afflininghen soe -is hy naeden selven tyt daer aff gestorven hoe wel nochtans -de voirs. steeck gheen dootlycke wonde en was dwelck -den suppliant vuyt gronde zynder herten leet is ende al -eest zoe dat de voirs. afflininghe selve doirsaeck is geweest -van zynder afflinicheyt in zyn leven zeer periculeus hebbenen -twee ongevallen gedaen ende lesten zonder woerden -oft gekyff te hebbene zeer moerdaetlyck daer aff hy ten -daghe van zynder afflinicheyt noch ballinck was ende dat -de suppliant zonder iactancie te sprekene is van goeden eerlyck$ -ouders staende tot goeden naeme ende fame ende tghene -dat geschiet is is genouch geschiet verweeren zynde -lyffs dat daerom hier aff hy qualyck met rechte waere$ -te belasten nyettemin soe heeft hy de geinteresseerde party$ -voldaen ende vernueght nochtans de selve suppliant onts$ -die strangheyt van rechte en heeft hem yesindert noch $ -soude voirtaene nyet dorren houden blyven wandelen noc$ -verkeeren onder ons in onsen voirs. lande van brabant oft -overmaest het en waer dat hem daer op by ons en wordde$ -versien van onser zunderlingher gracien ende genaede -ende hem daer op gegeven ende verleent wordden onse oep$ -brieven van remissien in behoirlycken formen om de -welcke hy ons oetmoedelyck heeft doen bidden waerom -zoe eest dat ghemerct tghene des voirs. is wy ter bed$ -des voirs. suppliants geneyght ende willende altyt -ende besundere te desen maele gracie ende genade prefere$ -ende voirtkeeren voer strangheyt van rechte hebben den -voirs. suppliant ingevalle als boven quytgesconden ende -vergheven schelden quyte ende vergheven vuyt onser rech$ -wetentheyt ende van zunderlinger gracien overmidts desen onsen -brieve den voirs. dootslach ende alle penen boeten kueren ende -bruecken het zy van lyve leden oft goeden in die welcke hy -overmits ende vuyt saecken vanden voirs. dootslage eenich $ -teghen ons ende den gerichte gevallen mach zyn stellende -als van desen den voirs. suppliant wederomme in zynre eeren -goeden naeme ende famen ende tot allen zynen goeden nijet -verbuert zynde op dat hy eenighe heeft hem oirlovenen ende -consenterenen dat hy dyen nyet tegenstaende sal moghen -commen blyven keeren ende verkeeren alomme bynnen onser voirs. -lande van brabant ende overmaese gelyckerwys ende -alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte -imponerende hier aff een eeuwich geswych onsen procureur -van brabant ende allen anderen onsen officieren dien dat -eenichssinds aengaen mach satisfactie ieest ende voer -al gedaen den partyen geinteresseert zoe verre die -alnoch nyet gedaen en syn civilyck alleenen ende behoudelyck -dat tot dien de voirs. suppliant gehouden zal zyn dat aen ons -civilyck te beteren nae de gelegentheyt ende exigencie -vander stuck ende die faculteyt van zynen goeden ter -arbitraigen ende taxatien van onsen lieven ende getruwen -ridder cancellier heeren adolfnen vander noot ende anderen -van onsen raede geordineert in barbant voirs. dat voere -hen geroepen die ghene die daer om zullen behoiren geroepen -te zyne zy procederen ende doen procederen totter -verifficatien ende internemente van desen ende totter -arbitraigen vander voirs. civilder beternissen inder manieren -ende alzoot behoiren sal ende dien gedaen ende de -voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende -betaelt zynde in handen vanden ghenen van onser rentmeesteren -dien dat behoiren zal ende de welcke gehouden zal -wesen ontfanck te maecken tot onsen behoeff ontbieden -wy voerts ende bevelen den selven onser cancellier -ende anderen luyden van onser voirs. raede onsen -drossaet van brabant meyere van loevenen amptman -van bruessel schoutheten van antwerpen ende -vanden bossche ende allen anderen onsen ambachteren -richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant -ende overmaze ende den ambachteren richteren ende -dieneren vande smaelen heeren inden selven onsen lande -geseten ende hueren stedehouderen nu zynde ende naemaels -wesende dat zy ende een iegelyck van hen alsoe hem -toebehoirt den voirs. suppliant van deser onser voirs. -gracien remissen ende quytscheldinghen doen ende laeten -rastelyck ende vredelyck genyeten ende ghebruycken tot -eeuwighen daghen inder manieren voirscreven sonder -hem daer teghen te doene oft te laeten geschienen aen -zynen voirs. lyve leden oft goeden eenighen hinder stoot -oft letsel ter contrarien maer zoe verre de voirs. -suppliant oft zyne voirs. goeden nyet verbuert zynde -waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearrestheert -oft gecommert zy die zonder vertreck ontslaen ofte -sy hier af verantwordt -byden ontfanger -vanden exploiten -doen ontslaen ende stellen tot volcomender delivrancien -want ons alsoe gelieft ende wy dat gedaen willen -hebben behoudelyck ons in allen anderen zaecken -onsen rechte ende een yeghelyck des zyns ende d$ -toirconden hebben wy onsen zegel hier aenen doen hangh$ -gegeven in onser stadt van antwerpen inde -maent van novembri int iaer onsheeren duysent -vyffhondert ende virendertich ende van ons en -keyserycke tsesthienste ende van onsen rycke -van spaengnen beyde cecillien ende anderen twintichste -aldus stont gescreven opte plycke byden keyser ende -gheteekent zype visa recepta -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my +project,file_id,text +pardons,042.txt,"remission pour jehannet austin +maximilian par la grace de dieu etc savoir faisons a tous presens et avenir +nous avoir receu lumble supplication de jehannet austin natif de +notre ville de hesdin contenant comme le vije jour du mois de juillet +en cest an quinze cens xiiij ledit suppliant arriva du soir en ceste notre +ville de bruxelles en laquelle pour ce quil navoit point de logis +saddressa a haynnaut cousturier de notre ame et feal conseillier +et grant maistre dostel de nous charles le seigneur du roeulx lequel +haynnault presenta a icelluy suppliant son logis en lostel de marguerite +le pape audit bruxelles ou il estoit lougie et aprez y avoir +couche par quatre nuytz le xije jour dudit mois de juillet icelluy +suppliant estant retire en la chambre ou ilz avoient accoustume +coucher audit hostel y survint incontinent ledit haynnault lequel +lui demanda sil avoit point soif a quoy leditsuppliant respondit +que ouy et bailla a ung cousturier tenant son ouvroir embas dudit +dudit logis nomme jaques ung patart pourr aller querre de la +cervoyse en ville lequel jaques pour se faire print ung pot de terre +estant sur la table de ladite chambre et non pensant quil +eut riens dedens ledit pot en allant querre ladite cervoyse il renversa +ledit pot duqel sespancha ung plain coubelet de cervoise +sur le planche de la chambre de ladite marguerite tellement +quelle tumbit sur son lit au moyen de quoy icelle marguerite +fort mal mene monta en ladite chambre en laquelle estoient +lesdits suppliant haynnault et daultres avec eulx ausquelz +parensemble ladite marguerite demanda furieusement qui estoit +celluy deulx qui avoit respandu ladite byere aquoy icelluy +haynnault respondit que ce avoit fait icelluy jaques cousturier +et ladite marguerite dit que cestoit ung traistre et adoncques +ledit suppliant estant a la table en chemise dit et remonstra +gracieusement a ladite marguerite quelle se tint que ce avoit +este fait par inadvertence et quelle se retirast et neantmoins +icelle marguerite non aiant regard ausdites remonstrances et +que ladite cervoise avoit este espenchee par ignorance dit audit +suppliant que ce nestoit point son logis. aquoy ledit suppliant se replicqua que +la ou estoit son compaignon louge que cestoit son plaisir louger +avecq luy durant lesquelles parolles sen ung nomme maximilian +de ghymes filz de hendrick de ghymes et de ladite marguerite +le pape qui estoit louge en une chambre plus haulte dudit logis +oyant sadite mere se courser alencontre dudit jaques en luy appellant +traistre descendit de sadite chambre et vint en celle ou estoit ledit +suppliant et illec sans avoir aucunes parolles ny entendre +la cause dudit debat tira son baston cuidant tuer ledit jaques +cousturier et sur ce ledit suppliant se leva et print sa rapiere et +demanda pourquoy il le voulloit oultrager en ladite chambre aquoy +lesdits mere et filz respondirent au susdit suppliant que ce nestoit point +son logis et icelluy suppliant repliqua et jura par la mort dieu +que se cestoit son logis quil les garderoit bien de luy faire cest oultraige +et leur dit de rechief silz ne vuidoient quil les feroit bien desloger +et adoncques tout soubdain saillit ledit suppliant tenant sa rapiere en +sa main quoy veant lesdits haynnault et les aultres estans en ladite +chambre et adoncques lesdits marguerite et maximilian escrierent +sil les vouloit menasser et oultrager en leur maison aquoy +respondit ledit suppliant si nous estions la dehors nous parlrions +ensemble et en ce disant ledit maximilian descendit embas +et icelle marguerite persistant tousjours en son couroucx +dit que ledit suppliant ne coucheroit point audit hostel lequel suppliant +veant ladite hostesse ainsy courssee et esmenee print ses chauses +et son pourpoint et dit a ceulx qui estoient en ladite chambre +quil ny coucheroit point sur quoy icelluy haynnault et tous +ceulx estans en ladite chambre requirent quil demeurast a quoy +il jura par la mort dieu que non et sur ce descendit embas +et vindant hors du quel logis il rencontra icelluy maximilian +empres la taverne ou pend pour enseigne la coronne pres +les bailles de la court audit bruxelles auquel maximilian +ledit suppliant demanda a quelle cause il estoit venu et entre en ladite +chambre pour les oultrager luy et aultres estans en icelle lequel +maximilian sans aultres parolles desguennia incontinent le baston +quil portoit duquel il rua ung cop sur ledit jehannet suppliant +lequel il rattint de sadite rapiere et apres bailla tout soubdain +audit maximilian ung cop destoc de sadite rapiere ou ventre causant +lequel cop il termina vie par mort tantost apres au moyen duquel +cas et homicide dessus declaire ledit suppliant craignant rigeur de +justice sest retire et absente de ladite ville de bruxelles et de noz pays +au de hors desquelz luy conviendra vivre en grand disette +et fuier miserablement en estrange terre si sur ce notre grace +et misericorde ne luy soit impartie si comme il dit pour +laquelle attendu ce que dit est mesmement que ledit cas est +advenu par intemperance et chaleur et que les premiers mouvemens +ne sont en puissance de lhomme aussy quil na este aggresseur +en ceste partie de fait ny de parolles jouict que jamais na +este note ne convaincu daucun cas reprehensible il nous a +tres humblement fait supplier et requerir pour ce est il +que nous ces choses considerees audit jehannet daustin suppliant +inclinans a sa dicte supplication et requeste et lui veullans +en ceste partie preferer grace et misericorde a rigeur de +justice avons oudit cas par ladvis et deliberation de +notre tres chiere et tres amee fille de nous empereur damme et +tante de nous charles archiducesse daustrice ducesse et +contesse de bourgogne dame douagiere de savoie regente et +gouvernante etc et des president et gens et notre prive conseil +estans lez elle remis quitte et pardonne remectons quittons +et pardonnons de notre certaine science et grace especial +par ces presentes le fait cas et homicide dessus narre ensemble +toute payne amende et offence corporelle et criminelle +en quoy pour cause et occasion dicelluy et ses deppendences +il a et puest avoir mesprins offence et estre encouru envers nous et justice +en le restituant quant a ce a ses bonne fame et renommee a tous noz +pays et seigneuries mesmement en notredit duchie de brabant et a ses biens +non confisquez saucuns en a tout ainsy et par la maniere quil estoit +auparavant ledit cas advenu pour nen toutesvoyes que ledit suppliant +nentrera en ceste notredite ville de bruxelles ne en lammanie dicelle +imposant sur ce scilence perpetuel a notre procureur generael et aultres +noz officiers quelzconcques satisfaction toutesvoyes faicte a partie +premierement et avant tout euvre se faite nest civillement tant +seullement et moyennant aussy quil amendra ledit cas envers +nous civilement selon lexigence dicelluy et la faculte de ses +biens a larbitrage et tauxacion de noz amez et feaulx les +* chancellier et gens de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant +que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx +chancellier et gens de notre conseil en brabant que appelle ceulx +qui pour ce feront a appeler ilz procedent bien et deuement +a la verification et interinement de cesdites presentes et a larbitrage +et tauxacion de ladite amende civille et ce fait et ladite +amende tauxee arbitree et payee es mains de notre receveur em +ce regardera lequel sera tenu den rendre compte et relicqua +a notre prouffit ils et tous aultres noz justiciers et officiers +quelzconcques facent seuffrent et laissent ledit suppliant +de notre presente grace remission pardon et quittance ensemble +tout le contenu en cesdites presentes selon et par la maniere dicte +plainement paisiblement et perpetuellement joyr et user +sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou +donne ores ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou +empeschement au contraire en corps ne en biens en aucune +maniere ainchois se sesdits corps ou biens sont ou estoient +a la cause dicte prins saisiz detenuz ou empeschez les mectent +*note dans la marge : +sij vand penn com +van de$ taxacion +pamwcie bij md +jiduc de witte +ou facent mectre incontinent et sans delay a plaine et entiere +delivrance car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose +ferme et estable a tousjours nous avons fait mettre notre seel +a ces presentes saulf en aultres choses notre droit et lautrui en +toutes donne en notre ville de bruxelles au mois de novembre +lan de grace quinze cens et xiiij et des regnes de nous +empereur assavoir cellui de germanie le xxixme et de hongrie +le xxve ainsy estoit escript sur la plicque par lempereur +et monseigneur larchiduc en leur conseil et signe i de coch +collationne a l’original +par moy +n. strate" +pardons,277.txt,"kaerle byden gratien goids roomsch keyser altyt vermeerder +srycx coninck van germanie van castillie van leon van +grenade van arragon van navarre van naples van sicillien van +maillorque van sardaine vanden eylanden yndien ende vasten lande +der zee occeane ertshertoge van oistryck hertoge van bourgoigne +van lothryck van brabant van lembourch van luxembourch ende +grave van vlaenderen van artois van bourgoigne palsgrave ende +van henegouwe van hollant van zeellant van ferrette van haguenault +van namen ende prince van zwane marcgrave des heylichs +rycx here van vrieslant van salins van mechelen vanden +land van overyssel vander citeyt stede ende lande van utrecht +ende dominateur in asie ende in affricque doen te +wetene alle iegewoerdigen ende toecomende dat wy ontfaen +hebben die oetmoedige supplicatie van dierick de cherf +ionck man geboren van steenwerck by belle binnen onsen lande +ende graefscap van vlaenderen inhoudende hoe dat hy suppliant +opde sondach voir sinte michiels dag xvc xxxvi laestleden +doen hy woende als clerck ende student in onse stadt +van loevenen ghinck ontrent den vi ende ofte vii uren inden avondt +op de merct aldair om te sprekene eenige van zyne +medegesellen clercken van zynen quartiere alwaer quam +aen hem suppliant eenen wylen doen levende ioeris de +broucker oick student tot loevenen voirs. geboren van onser +stadt van ypre zeer by drancke wesende hem suppliant +vraghende of hy met hem wilde gaen drincken ende schoone +vrouwen soucken ende mits dat hy suppliant tselve nyet +doen en wilde zoe poechde den voirs. ioeris hem suppliant +by forste mede te leedene den selven treckende by zynen +keerle ende mouwe int oepenbaer vanden voirs. merct +zoe dat hy zynen voirn. keerle van zyn schouweren track +sonder te willen cesseren noch dat hy suppliant hem vanden +selven ioeris ontmaeken conste voer anderstondt dat eenen +quintinof quiritin? parcque speelman aldair den voirs. ioeris van hem +track ende wech leede ende mits dien soe ghinck de +voirn. suppliant ter stont om questie ende scande te scuwen +naer thuys van heyndrick criel met wyen hy suppliant +woende nemende eenen anderen wech dan de selve ioeris +geleet was ende alsoe hy suppliant thuys gecomen zynde +sadt voer de duere deviserende ende contende metten voirs. +heyndrick zijnen meester sonder eenich quaet te peynsen +noch vanden voirn. ioeris bemoedende oft verwachtende +soe es hy ioeris aldair onvoirsienelyck gecommen ende +den suppliant ter stont gegeven sonder eenighe cause ofte +redene vele inn$$ense woerden zweerende oick groote +ende execrable eeden hem suppliant weynschende de pestilencie +ende hoe wel hy suppliant daer op gracielyck antwoerde +begheerende ende biddende dat hy hem met vrede zoude laten +nyetmin hy ioeris hem zoe lancx zoe meer vergrammende +quam altyt zoe naedere den selven suppliant twelck hy +suppliant siende die voer de sale van zyn duere stondt +nam een lanck mes dat inde voer camere byder duere lach +op een kiste ende slouch meeten platten van dien opden +voirn. ioeris twee oft drye slagen sonder hem te +quetsen noch willen quetsen ende was doen den selven +ioeris zonder vreeds grief oft questie by zommighe +goetwillighen wech geleet ende hy suppliant oick in huys +ende alsoe de selve suppliant meende dat de voirs. +ioeris nyet weder gekeert zoude hebben quam voer +de duere van zynen voirn. meester laeteren thuys zyn +voirs. lanck mes doen de gebueren aldair tot +groote nombre aen hem suppliant quamen vraghen +de redene van huerlyck questie twelcke de voirn. ioeris +gewaer werdende quam ter stont derwaerts met zynen +mantele gewonden ontrent zyn arm ende schouwere +gaende alsoe rontsomme de voirs. lieden zouckende +den suppliant zonder dat hy suppliant hem sach commen +voir ander stondt dat hy ioris by hem quam was +ende overmits dat de suppliant den selven ioeris sach +zoe naer ende dat hy zyn vuyst op hief om hem te +smyten meenende dat hy ioeris een opstekere oft andere +stock invasible in zyn handt hadde zoe hy oick +mogelyck hadde hoe wel nyemandt vanden bijstanders +daer af goet bescheet en weten noch zien en mochten mits +der donckerte al vanden avent vreesende vanden lijfne +gegriest te zyne zunderlinge gemerct dat de voirs. ioeris +hem zoe naer was als dat hy qualyck hadde connen ontcommen +oft achterwaerts terden mits tvolck dat rontsomme hem was +zoe track hy suppliant een zyn broot mes vuyt zyn scheede +dair mede hy den voirn. ioeris een steke gegeven heeft in +zynen buyck doen hy ioeris ghinck zynder veerde tot +huys van welcke steke ende om dat hy zeer by dranck +was hy hem qualyck wilde laten vermaken ende oick +by faulte van cirurgienen ende anderssins den selven +wylen ioris de brouckere binnen twee oft drye daeghen +daer naer ghevaeren es van lievende lyve ter doot +ende hoe wel tselve feyt ende dootslach den suppliant +zeer hertelyck leet es nyetmin vreesende rigeur van +iusticie heeft hem geabsenteert ende gehouden in +vreemde contreyen ende op tgewyde in groot verdriet +ende desolatie ende en soude in onsen landen ende +heerlicheden nyet goedelicx dorven hanteren noch converseren +al eest dat hy paix met partye heeft ten waere +dat hem ieest hier op verleent werde onse gracie +ende geexpedeert $$$ brieven van remissie alsoe +hy seght omme de welcke aengemerct dat tselve +feyt geschiet es grootelicx int verweeren zyns lyfs +ende dat hy anders goede fame ende name es +zonder oynt anders eenich mes$$ gecommitteert thebbene +weerdich van pugnitie hy ons zeer oitmoedelyck gebeden +heeft soe eest dat wy de saken voirscreven +overgemerct den voirn. dierick de cherf suppliant +geneghen wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie +ende hem willende in dit stuck gracie ende genade +prefereren voer strac$heyt van rechte hebben inden gevalle +als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert +vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt zunderlinge +gracie mits desen onse brieve tfeyt ende dootslach +boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke +corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause van dien +met diesser aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen +ende mesbruyct mach hebben hem als daer af weder stellende +ende restituerende tzyne goede fame ende name in +onse lande ende hertochdom van brabant bijsunder in onse +voirs. stede van loevene ende in allen anderen onser landen +ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden +indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren +als hy was voerde toecompste van tfeyt ende dootslach +voirscreven imponerende hier op een eeuwich zwygen ende +silentie onsen procureur generael van brabant ende allen +anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn +satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen +der geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen +en zy ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck +behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt tvoirn. feyt +ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer +de gelegertheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen +goeden ende oick te refonderen ende betaelen die +redelycke costen van iusticie hier gedaen ter taxatie +ende arbiter scixie van onsen lieven ende getrouwen die +cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant +die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden +ende bevelen dat voir hemlyck geroupen die ghene dier +over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende +deuchdelycke ter verifficatie ende interinemente van desen +onsen voirs. brieve naer huere $f?oirme ende inhouden +ende welck interinement de voirn. suppliant gehouden +sy hieraf verantwordt +byden ontfangere vanden +exploiten +sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen een iaere +naer daete van desen opte peyne van te verbueren deffect +der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende +civille ende costen van iusticie getanxeert ende betaelt +zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers +oft anderen onsen officieren dient behoiren sal diewelcke +daer aff gehouden sal zyn ontfanck te makene rekeninge +bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten +anderen penningen van zynen ontfanghe zy onse drossaert +van brabant meyere van loeven amptman van bruessele +schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende +allen anderen onsen ende des smaelre heeren ende van +onsen vassalen rechteren iusticieren ende officieren +ons voirs. slants van ende hertochdom van brabant +wien dit aengaen oft roeren sal moeghen hueren stedehoudelycken +ende een yegelyck van hen byzondere zoe hem toebehoiren +sal doen laeten ende gedooghen den voirn. dierick de +cherf suppliant van dese onse gracie remissie ende pardoene +ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende +manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck +volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken +sonder hem te doene noch te laeten geschiene nu +oft in toecomende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse +ter contrarien in lyve noch in goeden in eenigher +manieren maer in dyen zyn lyff oft eenighe van +zynen voirs. onverbuerde goeden daer omme gevanghen +vercommert oft gearresteert zyn oft naermaels waeren +dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende +setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende +volcommen delivrancie want ons alsoe belieft +ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich +blyve teeuwigen daeghen soe hebben wy onsen +zegele hier aen doen hanghen behalven in anderen zaecken +ons recht ende een yegelyck tsyne in allen eegenen +in onser stadt van bruessele inde maent van aprille +int iaer ons heeren duysent vijhondert ende sevenendertich +naer paesschen van onsen keyserrycke txviiie +ende van onsen rycke van spaengnen tween cecillien +ende anderen txxye op de plycke stondt gescreven +byden keyser in zynen raedeende geteekent g pensart +ende visa +ghecollacionneert tegens die +originale brieven by my decock" -"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die -oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende -hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent -heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht -met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer -ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende -daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess -jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt -tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren -ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende -verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken -messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere -oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer -es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is -binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden -van eenre ionger maecht in deser onser voers. stat van bruessel -die welcke hy gheerne tot huwelycke gehadt zoude hebben -daer hy nyet en heeft kunnen geraken midts dat hy huers gelycke -van ryckdom nyet en was daer af hy van grooter liefden van -zynen zinnen ende verstande berocst is geweest ende aen siende dat -hy totten voirs. huwelycke eenichssins soude hebben moegen -geraken in dien hy eenige somme van penningen gehadt hadde te -verleggene soe heeft hy gedacht dat hy aen heeren merten de -grent? priester zynen goeden vrient metten welcken hy dicwyle -goede chiere gemaect hadde soude scryven eenen brief dat hy hem -daer toe ghelt soude willen leenen den welcken brief -hy hem alsoe gescreven heeft inhoudende in sibstancie tghene des -hier nae volght hier merten ic bidde u dat ghy my leenen -wilt vyftich philippus guldenen ic sal u die wederom gheven -bynnen twee jaeren ende het sal u cleyn scaden want ghy gehelt -genoech hebt ende ghy sulter my met hulpen ter eeren ende -staten ende bringht die by avonde opt kerchof ter capellen -ende leght die in eenen zwerten wullenen doeck onder oft achter -eenen serck ende by alsoe ghy dat nyet en doet ic sal u wachten -ende u in xx stucken houwen en al moechdy een half iaer -oft een iaer u lyf in u huys salveren ende al moeghdy my eens -ontgaen zoe en suldy my voere die tweeste reyse nyet ontgaen -ende ic saelt verhalen aen u de uwe ende uwe huysen ende -hoven want ic weet wel waer die staen ende gelyckerwys -der heeren appelen nyet en rotten soe en zelen? myn gepeysen -nyet rotten ende nu waert? dat in donderdage lestleden -die voers. suppl by avonde gegaen was opt voers. kerckhof -om de voers. vyftich philippus guldenen aldaer te halen daer hy -gevonden hadde de somme van vyftich stuyvers geleydt in -eenen doeck die welck hy genomen heeft soe heeft -hem onse amman onser voers. stadt van bruessele daer om -aengetast ende gevangen genomen ende heeft den selven willen -ter examinatie dat hy den voers. brief alleene gescreven -hadde ende dat hy daer toe egheen hulpers en hadde -sustineren daer om de selve onse amman hem tot zynen -wille te hebben ende hoewel den voers. brieff -gescreven waere geweest in manieren van dreygementen -oft transeneringen nochtans want de voers. suppl -dien gescreven heeft vuyt desperatien ende onverdullicheyden -als zinneloes zyner memorien ende verstande gepriveert -zynde byder ferventer liefden daermet hy bevaen was -ende nyet vuyt quaden oft opsetten wille ende dat -hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch -oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele -gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen -is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser -stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen -wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders -ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat -byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers -nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy -tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die -zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van -consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen -gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen -zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs -heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende -compassie met hen hebbende ende aensiende die -onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen -waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt -feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven -wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den -righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl -tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem -daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker -formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy -de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen -wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende -zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren -die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben -inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven -scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger -gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders -alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy -ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie -soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben -hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen -wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot -zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande -ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen -ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy -eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde -toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op -onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele -ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende -dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger -partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy -ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers. -suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse -doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen -heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant -mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme -den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade -in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren -geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente -ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme -ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse -ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende -voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van -brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der -smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen -ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten -ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger -gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden -van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic -vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te -doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen -hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger -manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn. -goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet -oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen -setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder -ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende -ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen -dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser -onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende -den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc -in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int -jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen -rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke -byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx -ende noch visa -gecolattioneert ende bevonden accorderende -metten oroginale by mij -handtekening" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende -toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige -supplicatie van gories peeters woenende tot tinnen in -onsen voirs. lande van namen vuerende aldaer die peerden -ende labuererende die lande in knaepscape inhoudende hoe -dat nu in septembri lestleden oft daerontrint een jaer geleden -is dat tot cumptich kermisse wesende de suppliant ende een -geheeten quinten vander werden zyn naeden noen maeltyt -tsamen gegaen ten vrient huyse te wetene ten huyse van henric -van lanen aldaer die suppliant ende die voirs. quinten met -meer andere geselscape hebben sitten drincken zonder dat die -suppliant metten voirs. quinten eenige woirden gehadt hadde -dat die suppliant sprekende metten voirs. quinten eenigen -woirden gehadt hadde dat die suppliant sprekende met den voirs. -quinten over tafele heeft geseyt dat die voirs. quinten beter -gevaren hadde dan hy suppliant aengemerct dat hy quinten -als ruytere oft voetknecht ontfangen hadde twee philips gulden -ende daer mede den heere ontloopen was ende dat hy suppliant -als voetknecht maer ontfangen en hadde drye karolus gulden -daervoere hy den heere lange gedient hadde dat die voirs. -quinten daerop geseyt heeft goids weech ic zoude u op u -herssebecken houwen dat die suppliant daerop antwoirdende -zeyde waerom soudt ghy dat doen wy sitten hier ten vrients -huysen ende zoe verre ghy my smijt ic sal u oic op u -herssebecken houwen zoe dat die voirs. quinten apparencie -makende van zynen messe over tafele tetreckene hebben die -vanden geselscape den voirs. quinten te dueren uuytgestoeten -ende die duere toegeslooten dat die voirs. quinten gecomen zynde -aen die venstere vanden voirs. huyse heeft den suppliant aengeroepen -seggende compt uuyt ic sal u weesch ontstucken houwen -oft ghij mij daerop die voirs. suppliant zeyde dat hy wel sat -ende dat hy nyet uuytcomen en wilde dat de voirs. quinten -scheydende vanden voirs. huyse is binnen eender halver -uren wederom gecomen ten huyse vanden voirs. hendrick van -laenen ende vindende die doere vanden selven huyse oepen is gecomen -inde camere aldaer tvoirs. geselscap noch sittende was ende -heeft die voirs. quinten totten suppliant geseyt lantsman wy -moeten noch eens drincken doen zeyde die suppliant den dronck -is my willecoeme ende den lantsknecht duysent mael liever -dat die suppliant eene gedroncken hebbende is gescheyden uuyt -den geselscape ende gaende op tsheeren straete om thuys -waert te gaene soe is die voirs. quinten den suppliant naegeloopen -ende heeft zyn lanck messe getrocken ende den suppliant eenen -slach gegeven in zijn zijde seggende totten suppliant goids weechs -weerdt u zoe dat die suppliant den voirs. slach ontfangen -hebbende oyc dat zyn messe getrocken heeft ende hem ter weeren -gestelt zeggende totten voirs. quinten ic sal u lyf hebben of -ghy dmyn ende hebben die suppliant ende die voerscreven -quinten soe tegen malcanderen geslagen dat die suppliant den -voirs. quinten zyn messe uuyt ten handt geslagen heeft ende -meynende die voirs. quinten zyn messe op te raepen heeft -die suppliant naeden voirs. quinten geslagen zoe dat den suppliant -zyn messe oyc uuyter handt gevallen is dwelck die voirs. -quinten aenmerckende heeft genomen eenen opstekere ende -is den suppliant innegevaeren meynende den suppliant te evelen -van zynen lyve dat die suppliant stootende metter hant -den voirs. quinten van hem heeft dmesse vanden voirs. -quinten gevallen geweest zynde vander eerden opgeraept -ende meynende die voirs. messe ende den selven gequetst -gehadt zoe dat die voirs. quinten hebbende zeven oft acht -wonden heeft smalyck den rugge gegeven ende is die -suppliant hem gevolght den selven gevende noch eenen houwe -in zyn schoudere daernae die suppliant den voirs. quinten -heeft laeten gaen soe dat die voirs. quinten overmits der voirs. -quetsuere zieck geworden is wel den tyt van drye maenden -ende daernae aflivich geworden wyens ziele god almachtich -benaiden wille dwelck den suppliant uuyt gronde van zyn -herten leet is soe dat die suppliant zedert altyt tlande heeft -gelaten hem beduchtende rigeur van justicien ten grooten -verdriete ende ongenuchte vanden suppliant die welcke -mits den voirs. feyte binnen onsen voirs. lande van brabant -nyet en dert hanteren noch converseren maer es gescapen -eeuwelyck daer uuyt te blyvene alsoe hy seyt ten zy -dat onze genade ende gracie hem hierop gedeylt worde -omme de welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden -heeft waeromme zoe eest dat wy dese saecke -overgemerct den voirs. goris peeters suppliant genegen wesende -tot zynder voirs. bede ende supplicatie ende willende hem in desen -gracie ende ontfermherticheyt gunnen ende prefereren voer -rigeur ende strangheyt van justicien ende zunderlinge ter -eeren ende reverentie vander bitter passie die onsheere jhesus -christus voer ons geleden heeft aenden houte des heyligen cruyces -op zulcken dach als heden es hebben inden gevalle alsboven -vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven -quytschelden ende remitteren uuyt sunderlinger gracien mitds -desen onsen brief tfeyt ende manslach boven geruert mitsgader$ -alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle -daerinne hy ter causen van dyen met diesser aencleeft -mesdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons ende justicie -ende hebben hem als hier af wederom gestelt ende gerestitueert -stellen ende restitueren tot zynen goede fame ende name -in onsen lande ende heerlicheyden bezundere in onsen lande -ende hertoochdom van brabant voirs. mitgaders tot zynen -onverbeurden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was -voer de toecompste vanden voirs. manslach imponerende huer -op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende -allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye -zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen d$ -geinteresseerde partie indyen die noch nyet gedaen en is ende -eenige toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat -die voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te -beteren oyc civilyck naede gelegentheyt vander s mesdaet ende -faculteyt van zynen goeden ende oyc te refonderen ende betaelen -die redelycke costen van justicien indyen hierom eenige -gedaen ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbitraerscepe -van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden -van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren -ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen raede in -brabant dat voer hen geroepen die gene die behoiren geroepen -te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatien -ende interinemente van desenn onsen brief nae zynder formen ende -inhouden ende tot taxatie ende arbitaerscape vanden amende +pardons,229.txt,"copie van remissie van dootslage +voere philipse taye +philips byder gracien goids ertshertoge van orstryck hertoge van bourgoingnien +van lotharingen van brabant van stier van karenten van cram van limborch van luxemborch +ende van gelre greve van habspurg van vlaenderen van thirol van artois van +bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe lantgrave in elsaten mercgreve +van burgauw ende des heylichs rycs van hollant van phirt van +kieburg van namen ende van zutphen greve heere van vrieslant opter windischemarg +van portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene alle jegewoirdigen +ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen +wel geminden schiltknape philippe taye inhoudende hoe dat wylen joes vander +straten dienere ende wagenknecht des voirs. suppliant nae dien dat hy eene lange +wyle tyts met hem gewoent ende gedient hadde die voirs. suppliant bevindende ende +gewaer worddende dat hy in absentien van hem tot vele diversche stonden +alrehande convercatie ende sprake hielt metter huysvrouwe desselfs suppliant den selven +joese dair af gestraeft heeft met sueten woerden dicwils ende menich werven +om te bewaeren die eere van hem selven zynre huysvrouwe den vrinden ende magen +in allen zyden ende mits dat die voirs. wylen joes dair af nyet en desisteerde +heeft den selven oerlof gegeven ende uuyt zynen huyse gedaen ende hem verboden +zyn huys ende de sprake ende tvervolgh van zynre voirs. huysvrouwe, hopende by +middele van desen by goeder manieren alle saecken ter neder te leggene ende +hoe wel die voirs. wylen joes van allen vervolge ende sprake metter huysvrouwe +des voirs. suppliant hem sculdich hadde geweest te verdragene soe en heeft +hy dat nyet gedaen mair es tot vele ende diverse stonden gecomen bynnen den +byvange ende huyse des voirs. suppliant sprake houdende metter voirs. zynder +huysvrouwe die voirs. suppliant dit wetende ende wel te bynnen wesende van zynen +dieneers ende dienerssen heeft om alle eeren wille ende om alle woirden te +schouwene den voirs. wylen joes te hem genomen hem seggende een voer al +dat hy nyet meer bynnen zynen byvange en quame noch zyne voirs. huysvrouwe +nergens toe en sprake die voirs. wylen joes dair op nyet achtende mair +persevererende in synen voernemen heeft tot meer stonden sprake gehouden metter +voirs. vrouwen soe bynnen soe buyten den byvange des voirs. suppliant ende het +soe zy dat over eene wyle tyts geleden die voirs. suppliant boven die verboden +voeren geruert den voirs. joese bevonden heeft sprake houdende metter voirs. +zynder huysvrouwe buyten zynen huyse aen eenen bogaert soe es de selve suppliant +dat aensiende gegaen aenden voirs. joese seggende dese woerden in substancie +joes ic soude wel willen weten uuyt wat meyningen dat ghy myne huysvrouwe +volght en wildys u nyet verdragen ic sal u thoenen dat my leet es op dwelcke +de selve wylen joes antwoerde hebdyt op my de voirs. suppliant was dair +op seggende ja ic op wyen soudict hebben, hier en es nyemant dan ghy ende +icke dair op die voirs. joes seyde jae soudt soe gaen, ende metten selven woirden +es hy den voirs. suppliant inne getorden met grooter gramschapen ende felheyden +nemende den selven suppliant zeere strangelycken met zynen slincken arme dwelck +aensiende de voirs. suppliant ende nyet wetende oft die voirs. wylen joes by hem hadde +opsteke mes preyeme oft andere bedecte wapenen heeft uuytgetogen een lanck mes +dat hy aen hem gemeynlic droech houdende dat in zyn rechte hant meynende alsoe +te recouvreren ende verlossen zyn voirs. slincke hant ende hem alsoe te lossen vanden +voirs. joese mair overmits dat de selve joes persevererende ende den voirs. suppliant +meer innecomende was soe heeft de voirs. suppliant den voers. joese metten voirs. +messe oft dagge gesteken in zynen buyck omtrent zynen ryeme sonder enige +andere slagen te ghevene noch van boven noch van beneden van welcker quetsueren +nae dien dat hy gebiecht was ende alle zyn recht vander heyliger kercken +bynnen den tweesten daige dair nae van lyve ter doot gecomen es ende al eest +soe dat hy den voirs. dooden gesoent ende partyen gebetert heeft nochtans +duchtende riguer van justicien ende oic overmits dat hy hier voertyts eenen +anderen dootslach by ongevalle inden dorpe van hoolaer gedaen heeft daeraf hy +remissie heeft en soude hem nyet dorren houden in desen onsen voirs. lande van brabant +ende van overmaze maer soude bedwongen wesen die te moeten laten ende gaen +dolen in anderen vrempden landen het en waert dat wy hem onse gracie ende +genade hier op wouden verleenen ende tvoirs. feyt misdaet ende dootslach vergheven +dair om hy ons oitmoedelic heeft gebeden waer om soe eest dat gemerct +tgene des voirs. es wy ter beden des voirs. suppliant geneycht ende willende +altyt ende besundere te desen male gracie ende genade prefereren ende voertkeeren +voere strangheyt van rechte hebben den voirs. suppliant in gevalle als boven +quytgeschouwen geremitteert ende vergheven schelden quyte remitteren ende +vergheven uuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gracien mits +desen tvoirs. feyt ende dootslach ende alle penen boeten kueren ende bruecken +het zy van lyve leden oft goeden inde welcke hy overmits ende uuyt saken +vanden voirs. feyte ende dootslage enichssins tegen ons ende den gerichte +gevallen moge zyn stellende als van desen den voirs. suppliant wederom +in zynre eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden nyet +verbuert zynde op dat hy enige heeft hem oirlovende ende consenterende dat +hy dien nyet tegenstaende sal mogen gaen blyven keeren ende verkeeren +alomme bynnen onsen voirs. lande van brabant ende anderen van overmaze +gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte +imponerende hier af een eewich geswych onsen procureur van brabant ende allen +anderen onsen officieren dien dat enichsins aengaen mach satisfactie yerst +ende voer al gedaen der partyen geinteresseert civilic alleenlic soe verre +die alnoch niet gedaen en zy ende want dit den tweesten dootslach es +die de voirs. suppliant gedaen heeft als voers. es soe sal hy gehouden wesen +in synen persoen te doen eenen wech te roome ofte elswaer ter belieften ende seggende +van onsen lieven ende getruwen neve den greve van nassouw onsen stadhoudere +generael ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehouden zyn dat +aen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt ende exigene vanden stucke +ende die faculteyt van zyne goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen lieven +ende getrauwen ridder ende cancelier den heere van orbais ende van maleve +ende den anderen luden van onsen raide geordineert in onsen voirs. lande van +brabant ontbieden hier om ende bevelen den selven onsen cancellier ende +anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen die ghene die dair om +selen behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen tot verificatien +ende interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxacien vander +voirs. civylder beternissen inder manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien +gedaen ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende +betaelt zynde in handen van enigen van onsen rentmeesteren oft ontfangeren +dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene +tot onsen behoef zy onse drosset van brabant meyer van loeven amman van bruessel +schoutheten van antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvelle +ende van onsen walschen lande van brabant ende allen anderen onsen ambachteren +rechteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende den ambachteren +rechteren ende dieneren vanden smallen heeren inden selven onsen lande geseten +ende hueren stedehouderen nu zynde ende namaels wesende ende een yegelic van hen +alsoe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser onser voirs. gracien remissien +ende quyt scheldingen doen ende laten rastelic ende vredelic genyeten ende +gebruycken sonder hem dair tegen te doene oft te laten geschieden +aen zynen voirs. lijve leden oft goeden enigen hynder stoot oft letsel ter contrarien +mair soe verre die voirs. suppliant oft zyne voers. goeden nyet verbuert +zynde zyn oft waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft +gecommert zy die sonder vertreck ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot +volcomender ende geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende +des torconden hebben wy onsen segel hier aen doen hangen gegeven +in onser stad van bruessel inde maent van octobri int jaer ons +heeren duysent vyfhondert ende twee aldus ondergescreven +ende geteykent opte plycke by mynen heere den ertshertoge jo. de witte +gecollationeert ende bevonden concorderende +metten originale bij mij" +pardons,309.txt,"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende +dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter +pauwels woenende in onse stadt van antwerpen arm scamel +arbeytere varende somtyden knaepschewyse te scepe inhoudende +hoe dat den xxiiiien dach der maent van meye lestleden hy ende gorys +raes zyn gegaen nae dbierhoot van antwerpen om aldaer te +werckene ende zekere meel uuyt eene scepe te helpen dragen omdaer +mede hueren cost te winnene ende op tselve hoot wesende soe zyn aen hen +beyden gecommen een geheeten bottelneel ende gielis zwaefken beyde +oyt arbeytere ende hebben met gestaerden moede tot henluyden geseegt +ghy en sult hier nyet wercken ghevende den selven tot dien vele snoode +woirden waerop de suppliant ende de voirs. goris raes hen wederom ter +antwoirden gaven seggende wanneer ghylieden op ons hoot ende +kaye compt om te werckene zoe en zuldy daer oyc nyet wercken ende zyn +alsoe de voirs. suppliant ende de voirs. goris raes om voirderen twist ende +geschil te scuwene vanden voirs. bierhoot gescheyden ende daernae te +wetene den eersten dach der maent van junio anno voirs. is gebeurt dat de +voirs. gielis zwaefken is gecomen op de hoye caye om aldaer te wercken +den welcken ziende de voirs. suppliant zeyde dese of gelycke woirden ghy en +sult oyck hier nyet wercken op dese caye want wij en mochten pot bierhoot +nyet wercken want ghy ons verboot daer te werckene zoe en zuldy ghy +hier oyc nyet wercken ten waere met rechte daerop de voirs. gielis +zeyde ic ben tevreden daer toe vuegende dese woirden wildy oyc anders +het es my al even eens ic en make van u egeen werck ende mits dien +hebben zy underlinge eenige kijfwoirden gehadt ende binnen +middelen tyden is aldaer gecomen een geheeten meeus baeck die +welcke seyde totten voirs. gielise ghy bloetsuypere maect u van hier +oft ic helpt u van hier ende mits dyen heeft de voirs. meeus vanstonden +aen zyn bleymes uuyt getrocken ende daer mede sloech naeden voirs. +gielisen maer en quetste den selven nyet ende track insgelycx de voirs. +suppliant zynen opstekere uuyt maer en heeft nyemant daer mede gequetst +maer den voirs. gielis met zynen opstekere gaf den voirs. meeuse een +scrabbe ontrent zynder kelen ende cort daernae zyn de voirs. suppliant de +voirs. gielis ende de voirs. meeus byde goede luyden daer tegewoirdich zynde +verre van malcanderen gescheyden ende heeft de voirs. suppliant zynen +opstekere inde scheyde gesteken sonder hem ennichssins meer strytvaer +te makene want zy geappaiseert waeren ende de voirs. suppliant nyet +wetende van eenigen voirderen gevechte soe heeft hy verstaen dat de +voirs. meeus is vander voirs. hoye caye gegaen oft geloopen tot int +veerstal aldaer hy den voirs. gielis heeft gevonden staende ende +heeft de voirs. meeus den voirs. gielisen aldaer eenen steken met zynen +weymes gegeven daer mede hy den selven heeft gequetst soe dat hy +vanden voirs. quetsuere tsanderdaechs is gestorven dwelc den voirs. +suppliant zeer hertelyck leet is ende hoewel de voirs. suppliant daerby +noch aen en es geweest daer de meeus is vanden voirs. hoye caye +gegaen oft geloopen tot in veerstal aldaer hy de voirs. gielis heeft +de voirs. meeus den voirs. gielisen den steeck heeft gegeven nyetemin +mits dien dat hy is geweest oirspronck vanden eersten kyfwoirden +soe beducht hem die voirs. suppliant dat hy ter saken voirscreven soude +mogen worden gepraempt ende gemolesteert ende mits dien en der$ +hy nyet zekerlyck achter straten gaen noch zyn broot winnen hoe$ +hy nae god recht ende redenen inden voirs. dootslach nyet gehouden en is +ende des hem wel getroest tegen de partie maer om meer der overzekert hy +soe heeft ons de voirs. suppliant oetmoedelyck gebeden hem onse gracie ende +genade hierop te willen extenderen ende verleenen waerom soe +eest dat wy desen aengesien geneycht wesende terbeden des voirs. +wouter pauwels suppliant ende hem willende in dit stuck prefereren +gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben +den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschonden geremitteert +ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinge +gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert voer soe vele +hij naer recht daer inne gehouden ende culpabel mach wesen mitgader +alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter cause +voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegens ons ende justicie mesdae$ +ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf wedergestelt ende +gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goede name +fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurde +goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in ander manieren +zoe hij was voer de toecompst vanden voirs. feyte imponerende hierop $ +eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen +onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse +eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nyet +gedaen en zij ende eenige daer toe staet civilijck alleenlyck behoudel$ +dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren +civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn goede$ +met oyc te betaelen de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende +te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende +getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die +wij daer toe gecommitteert hebben en committeren mits desen ontbieden +daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden +dat voer hen geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te zyne +zij procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement +vandesen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende +costen alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. +suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoene te +presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte +pene van te verbeure deffect van desen ende dat gedaen ende +deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende +betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy +onsen voirs. procureur general in brabant ende alle andere onse rechteren +justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende # sy hieraf verantwordt byden ontfanger vanden exploiten -civile ende costen van justicien voirs. welck interinement -hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen -eenen jaere nae date van desen op te pene verbuerte van te verliesen -deffect der selver onser brieven ende dat gedaen ende de selve -voirs. amende civile ende costen getaxeert gearbiteert ende -betaelt zynde in handen vanden genen van onsen ontfanger -ende officieren diet behoiren zal de welcke gehouden werdt -der af ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua -te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange$ -zy ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren -tegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen ende -eenen yegelycken van hen bezundere zoe hem toebehoiren -sal doen laeten ende gedoogen den voirn. goris peeters suppliant -van dese onse gracie remissie quytscheldinge ende pardoenen -ende van al den inhouden van desen inder vuegen ende manieren -voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende -eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te -doene noch te laeten geschieden nu noch in toecommenden tyd$ -aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moeyenisse ter -contrarien maer by alsoe zyn lyf oft eenige van zynen -goeden nyet geconfisqueer zynde daeromme gevangen -gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen ende -doen stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder -slakinge ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende -ten eynde dat dit goet vast ende gestentich blyve tot eeuwygen -dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen -behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenen yegelycken -tzyne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele opten -goeden vrydach inde maent van aprille int jaer onsheeren -duysent vyfhondert zevenendertich nae costuyme van -scryven onshoofs van brabant voirs. van ons keyserycke txixe -ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus -stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede -ende geteekent $$$g noch stont opte selve plycke +diendat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck +van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen +den voirs. suppliant van deser onsen iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene +ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere +verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu +noch in toecomende tyden ennich hynder letsel oft moeyenisse aen lyve +noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyf oft ennige van +zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy +die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder +ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde +dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen soe hebben +wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen +onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in +onser stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer onsheeren +duysent vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke +txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus +stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende +geteekent boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke visa registrata -ghecollacionneert tegens die -originale brieven by my +ghecollacionneert tegens +die originale brieven by my decock" -"remissie voere gierion spapen -kaerle etc. doen te wetene alle iegewoerdige ende -toecomende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie -gierion spapen aerts. geboeren van onsen stat van liere -inhoudende hoe dat hy suppliant onlancx geleden ons overgegeven -ende gepresenteert heeft gehadt zekere supplicatie van zekere -ongevalle van dootslagen ende andere mesusen by hem gedaen -vanden welcken hy ons nyet genoech noch oick opelycken -en heeft te kennen gegeven hoe ende in wat manieren dat -die gesciet ende gebuert moegen zyn daer af hy suppliant -naermaels by soude mogen commen in verdriete ende -laste ende omme dat de selve feyten openlycke te -verclaerene hoe dat ende in wat manieren die geschiet zyn -soe heeft die selve suppliant ons alnoch over ende te kennen -gegeven tgene des hier nae verclaert staet ende iest -hoe dat hy suppliant des es omtrent zesse jaeren geleden heeft -zitten drincken binnen onsen voern. stadt van lyere opten -jongenhantboochcamere met een geheeten heynrick -van driessche totten welcken hy suppliant seyde henrick -ic bringe u een potken biers buyte daerop de selve henrick -antwoirde ic wacht ende nadien de selve suppliant -tselve bier gedroncken hadde soe seyde de voers. henrick -ic en cans nyet gedrincken want tes my te vele -daerop hy suppliant seyde wildys nyet drincken soe en -bringe icx u in eender maent nyet seggende de selve -henryck wildys my in eender nyet bringen -soe salic u eenen stuver gheven welcken stuver hy -suppliant aenveerde ende zyn soe minelyck van -malcanderen gescheyden item heeft noch die selve -suppliant sitten drincken ten huyse van jouffrauwe -dappoels tot lyere voers. gestaen aldaer de -voers. henryck daer verby passeerde ende seyde de -selve suppliant totten voers. henrycke hoe dat hy eens met hem -soude comen drincken hy suppliant wilet hem drie stuvers geven voer -eenen stuvere die hy vanden selven henrycke ontfangen hadde -op twelcke de selve henryck nyet en antwoirde maer es voorby -de selve herberge gegaen sonder spreken dwelc siende de zelve -suppliant is den selven henrycke toegegaen seggende totten selven comt -drynck eens met my voer eenen stuyver die ic van u hebbe daer -voere soe sal icker u drie geven antwoirddende de heur selve -henryck ic en wil met u nyet drincken op de zelve -gierion supliant seyde zeert uwer moedre ende hietty my mynder -moeder zeerden ic soude u op lyf slaen zeggende daer op de -selve henryck my en staet geen vechtens ane ende sciet alsoe -vanden selven henrycke ende ghinck zitten drincken in zyn -gelach voerscreven ende nadien zy daer wat geseten hadden -soe heeft de voers. supliants bruedere geheeten urbaen gecommen ten -huyse voerscreven aldaer hy den voers. henryck vont sittende voer de -duere vander selver herberghen zeggende tot den selven -henryck comt ende drinct met mynen bruedre hy en zal -u nyet mesdoen ende wy willen den peys maken daer op -een geheeten andries van loenhout seyde zeert uwer -moeder wat zoude hy hem doen ende es de selve urbaen alsdoen -gecommen by hem suppliant aldaer hy sat en dranck hem vertellende -hoe dat hy moeste zynder modre zeerden om zynent wille -dwelcke de selve suppliant verhoorende seyde wie heet uuwer -moeder zeerden antwoirde de selve urbaen die daer den -ruwenschen mantel omme heeft midts welcken woerden -voers. andries van loenhout den selven mantel omhebbende -hem suppliant stack naer zyn lyf den welcken hy suppliant met -zynder daggen vyf oft zesse wonden gaf daeraf de selve -alnoch nyet gestorven en es ende * zynde de vadre vanden -selven andries dat zyn zoone daer lach es gegaen totten voers. -urbane des voers. suppliant bruedre hem meynende met eender -cortter dagge te stekene in zyn lyff ende heeft de selve suppliant -de selve suppliant augustyn van loenhout des voers. andries -vader aldaer gegeven eenen slach met zynen messe op zyn hooft -dat hy daer af binnen vier dagen gecomen es van levende live -ter doot heeft oyck binnen eenen halven jaere naer tguut des -voers. es zy derder heeft gecomen des avonts omtrint den -thien uren inde huysinge geheeten tvuylhemde aldaer hy suppliant -vant zitten drinckende eenen genaempt anthonis van zevenberge -welcke anthonys tot hem suppliant seyde ghy en sult met my -nyet drincken daerop hy suppliant antwoirde ic en wille met u -nyet drincken want ghy hebter alle den dach geseten midts welcken -deselve anthonys noch seyde ghy hebt my myn vrouwe -ontmint ende gaf den selven suppliant alsdoen eenen steeck -dien hy miste ende dwelck hy h suppliant siende greep den -selven anthonise hem worpende ondre zyn voeten tot drie -reysen toe sonder hem yet te mesdoene ende liet den selven -anthonys int eynde duer zyne begheerte opstaen mits dat -hy hem supliant beloefde nyet te mesdoene ende nadyen hy opgestaen -was soe heeft de selve anthonys des voers. suppliant geselle -gesteken met eender cortter dagge daeraf dat de selve oyc -gestorven es dwelc hy suppliant ziende heeft zyn mes uuytgetrocken -ende heeft met zynen medegeselle geslagen inden hoop soe -datter aldaer een van des voers. anthonys geselscape doot bleef -de welcke genaempt was lodewyck stradio heeft noch de -selve suppliant hem gevoordert in onser voorn. stadt van lyere -des avonts omtrent des acht oft thien uren op eene -duere te stootene ende te smytene daer eene vrouwe persoon -inne woonde op een camere daer hy en plach te wesene -ende dit al iegens den danck ende wille vanden inwoenders -desselfs huys ende is van daer gescheyden zonder eenich -overlast aldaer te doene ende hoewel de voern. suppliant -vanden twee dootslagen boven verclaert paeys mit -der geinteresseerde partie gemaect heeft ende dat -de ruuthede ende andre ombehoerlycke manieren by -hem gebesicht opden voern. vrouwe persoon ende die -duere vanden huyse voerscreven hem hertelycken leet -is nyetmin beduchtende righeur ende strangheyt van -iusticien heeft hem geabsenteert uuyt onsen landen ende -heerlicheden aldaer hy nyet en soude dorren wederkeeren -hanteren noch converseren maer is gescepen uuyt den -selven eeuwelyck te moeten blyven ende elders leven -in vreempden landen ende contreyen in grooter armoeden -ende kettivicheden den zy dat onse gracie ende gnade -hem hier op hier d gedeylt ende verleent en woirde -alsoe hy seeght ons omme de selve zeere oetmoedelyck -biddende soe eyst dat wy de saecken voerscreven -overgemerct den selven gierion spapen suppliant genegen -wesende tzynder voorn. bede ende supplicatie ende -willende hem in dit stuck gracie ende gnade voirderen ende -prefereren voor strancheyt van iusticien sunderlinger -in faveure van onser iegewoerdiger blyder incompste -in dese onse stede van antwerpen hebben inden gevalle -als boven vergheven quytgescolden ende geremitteert -scelden quyt ende remitteren uuyt onser zunderlinger -gracie midts desen onsen brieven de twee dootslagen ende -andre delicten ende mesusen bovengeroert mitgaders -alle peynen ende bruecken corporelle ende criminelle daer -inne hy ter cause van dien ende elcken zunderlinge iegens -ons ende iusticien mesdaen ende mesbruyct mach -hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt -ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot -zynder goeder fame name ende geruchten in onsen lande -ende hertoichdomme van brabant stede van lyere voerscreven ende alle -anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden -goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in aldermanieren -als hy was voer die toecompste vanden dootslagen -ende andre delicten ende mesusen voerscreven imponerende -hier op eeuwich zwygen ende scilentie onsen procureur generael -van brabant ende allen anderen onsen rechters ende officieren -wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst gedaen der -geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen en zy -ende eenich daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelycken -nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen de voergen. -dootslagen ende andere delicten voerscreven iegens ons civilyck -te betegen beteren naer de gelegentheyt vanden stick ende die -weerde van zynen goeden ter ordonnantie ende taxatie van -onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van -onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden -daeromme ende bevelen den selven van onsen raide in brabant -dat voor hen geroupen die ghene diere behoeren geroupen -te zyne zy procederen ende voortgaen wel ende dueghdelycken -ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegewoerdigen -brieve naer huere voirme ende inhouden ende ter taxatie vanden -voorn. civile beteringe * getaxeert betaelt ende volcommen zynde -in handen vanden genen van onsen officiers dient behoeren -zal die daer van gehouden sal zyn rekenninge bewys ende -rekenninge te doene tonsen proffyte metten anderen penningen -van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant scoutet -van lyere voers. ende allen anderen onsen ende der smaelre -heeren rechters iusticieren officieren ende ondersaten dien -dit aengaen oft annopen sal mogen hueren stedehouderen -ende eenyegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren -sal doen laten ende gedoogen den selven gierion supliant -van deser onser yegewoerdiger gracie quytsceldinge remissie ende -pardoene ende van alden inhouden van desen inder voegen -ende manieren voeren verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyck -ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te -doene ofte laten geschiene nu noch in toecomende -tyden eenich hinder stoot letsel oft moyennisse ter -contrarien in eeniger manieren maer indien zyn lyff -oft eenige van zynen voern. onverbuerden goeden soe voers. es -hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet oft -becommert dat zy die setten ende stellen oft doen stellen ende -zetten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende volcomene -delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat -dit goet vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen -soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck -in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in allen -gegeven in onsen vorn. stadt van antwerpen inde maent -van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende -vierthiene onder den zegel daervan onse heere ende -grootvader die keyser ende wy duerende onse ombejaerthede -geuseert ende gebruyct hebbende aldus stont gescreven -boven opte plycke by mynen heere den prince in -zynen rade ende geteekent haneton -gecollationeert ende bevonden concorderende -metten originale by my -$$$ -*ziende -*ende dat gedaen ende de selve civile beteringe" -"remissie +pardons,158.txt,"remission pour hugenin moreau +charles etc savoir faisons a tous presens et avenir +nous avoir receu lumble supplication de huguenin +moreau dit jehan de bourgogne fourier de notre +hostel contenant comment ou mois de may en lan +xvc dix sept icelluy suppliant print aucunes parolles +en ceste notre ville de bruxelles allencontre feu +jaques de belhe lors serviteur de feu guillaume de leloo +aussi lors concierge de notredit hostel en cestedite notre +ville pour ce que icellui feu jaques demandoit +argent audit suppliant quil devoit a sondit feu maistre +a cause desquelles parolles quilz eulrent parensemble +ledit suppliant bouta ou frappa du poing de sa main +sans autre instrument de baston ledit feu jaques +en le tirant et pouchant a terre par ses cheveulx +assez rudement de sorte quil fut blesche en la +teste de laquelle bleschure il coucha malade +pour aucun temps pendant lequel ledit suppliant se +trouva lors au bureau de notredit hostel pour soy illec +purgier dudit cas la ou lors par les maistres +dicelluy notre hostel fut ordonne et appointie que +icellui suppliant sur caucion juratoire quil feist +lors en leurs mains seroit tenu de comparoir pardevant +eulx oudit bureau toutes et quantesfois quil +y seroit mande et illec respondre dudit cas +tantost apres et environ le mois daoust +ensuivant oudit an, ledit feu jaques estant pour lors +bien guery desdites bleschures se trouvant en notre +ville de middelbourg en zellande la ou il +feist adjourner ledit suppliant audit bureau +auquel il comparut au tour a lui prefix +et finablement parties oyes fut illec +appoincte que certains arbitres assavoir +du coste dudit suppliant pierre et didier boisot +et du coste dicellui feu feu le bailli damont +le doyen de besancon a present archevesque +de palerme et thomas ysacq toison dor +appointeroient les partyes aimablement se +faire se povoit sinon en feroient rapport +audit bureau des difficultez quilz y trouveroient +lesquelz arbitres eulrent pluiseurs communicacions +parensemble pour cest affaire et en la fin +comme sur prendre conclusion survint notre partement +vers noz royaulmes despaigne parquoy +icellui affaire demoura lors sans aucune +conclusion et durant notre absence en nosdits +royaulmes la ou ledit suppliant estoit en notre +service oudit estoit de fourier ledit feu jaques +environ le xxve jour de janvier ensuivant en +retournant de notre ville de namur et affaires +de sondit maistre par la ville de wavre est +illec termine vie par trespas sans que +iceulx arbitres en ayent declaire aucuns +determinacion. or est que pui-s nagaires +et depuis notre retour de noz pays dallemaigne +en ceste notrdite ville de bruxelles jozyne +vesve dudit feu jaques a de rechief requiz +ausdits arbitres survivans ou a aucuns deulx de +vouloir wuyder cest affaire, finablement a par +ledit pierre boisot et thoison dor este dit et +declaire que ledit suppliant seroit tenu pour furnir +aux frais et despens, tant de cyrurgiens +que autres par ledit feu soustenez a cause +desdites bleschures payer certaine somme de +deniers par eulx speciffiee es mains de ladite +vesve ce quil a fait et accomply et dont +icelle vesve soy faisant fort de ses enffans +hors dudit feu son mary se tient pour bien +satisfaite et entierement contentee sicomme +icellui suppliant en fera deuement apparoir +et combien que actendu ce que di est +icellui suppliant ne soit aucunement +coulpable de la mort dudit feu jaques +ains comme dit est a vescu environ neuf +mois apres ladvenue desdites bleschures +toutesvoyes en reverence de justice et +craindant la righeur dicelle aussi que +aucuns noz officiers ou ses malvueillans +lui pourroient cy apres obicier lesdites bleschures +et causer icelles estre en partie occasion +de ladite mort sicomme il dit il nous a +tres humblement fait supplie et requerir +quil nous plaise entant que besoing et mestier +soit lui vouloir sur ce impartir notre grace +et sur tout en faire despescher noz lettres +de grace remission quictance et pardon +en tel cas pertinentes pour ce est il +que nous les choses dessusdites considerees +audit huguenin moreau suppliant inclinans a sa +supplication et requeste et lui vueillans en +ceste partie grace et misericorde preferer a +righeur de justice avons ou cas dessusdit +quicte remis et pardonne quictons +remectons et pardonnons de grace especial +par ces presentes le cas et mesuz dessus +declaire ensemble toute paine amende et +offence corporelle et criminelle enquoy +pour raison et occasion dicellui cas les +circunstances et deppendences il a et puet +avoir mesprins offense et estre encouru envers +nous et justice en le restituant +quant a ce a ses bon nom fame et renommee +en noz pays et seigneuries et mesmement en notre +pays et duche de brabant et a ses +biens non confisquez saucuns en y a +tout aussi et par la maniere quil estoit +auparavant ledit cas et mesuz advenu +imposant sur ce scilence perpetuel a notre +procureur general de brabant et a tous +noz autres justiciers et officiers quelzconques +satifaction toutesvoyes faicte a partie +interessee premierement et avant tout œuvre +se faicte nest et elle y chiet civilement +tant seulement et moyennant aussi que +ledit suppliant lamendera envers nous civilement +selon lexigence du cas et la faculte de ses +biens et si sera tenu de payer et reffondre +les mises de justice saucunes en sont +faictes et encourues contre luy pour raison +du cas et mesuz dessusdit le tout a larbitraige +et tauxacion de noz amez et feaulx les +chancellier et gens de notre conseil en +brabant que commectons a ce si donnons +en mandement a iceulx de notre conseil +en brabant que appellez pardevant +eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ils +procedent bien et deuement a la veriffication +et interinement de cesdites presentes selon leur +forme et teneur et a larbitrage et tauxacion +de ladite amende civille civile et mises +de justice et ce fait et icelle amende +civile et mises de justice saucunes en y +a comme dit est tauxees arbitrees et payees +es mains de celuy de noz receveurs ou officiers +quil appartiendra qui sera tenu en faire recepte +et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec +les autres deniers de sa rep recepte ils +et tous noz autres justiciers et officiers +quelzconques presens et avenir cui ce puet et +pourra touchier et regarder leurs lieuxtenans +et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui +appartiendra facent seuffrent et laissent +ledit suppliant de notre presente grace quictance +remission et pardon ensemble de tout le +contenu en cesdites presentes selon et par la forme +et maniere que dit est plainement paisiblement +et perpetuellement joyr et user sans +luy faire mectre ou donner ne souffrir estre +fait mis ou donne ores ne ou temps advenir +en corps ne en biens aucun destourbier +ou empeschement au contraire ains se son +corps ou aucuns de sesdits biens non +confisquez comme dit est sont ou estoient +pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez +les mectent ou facent mectre incontinent +et sans delay a plaine et entiere delivrance. +car ainsy nous plaist il et +affin que se ce soit chose ferme et +estable a tousjours nous avons fait +mectre notre seel a ces presentes saulf +en autres choses notre droit et lautruy +en toutes donne en notre ville de +bruxelles ou mois de juing lan +de grace mil cincq cens vingt et +ung et de noz regnes assavoir de +celuy des romains et de hongrie etc le +troisiesme et des espaignes etc +le sixiesme ainsy estoit escript sur +le reploy pour lempereur en son +conseil et signe t de cock et +encoires visa +collationne a l’original +par moy +n. strate" +pardons,191.txt,"remissie philips etc. doen te weten dat wy hebben ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele @@ -9024,591 +838,1417 @@ gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het xxxve stelmoe" -"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende -dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van gylain -gerie scerprichtere onser stadt van antwerpen inhoudende hoe dat -hy suppliant die welcke zonder eenige jactancie te sprekene hem -altyt eerlyck ende tamelyck in zynen voirs. officie soe tot bruessele -als tot antwerpen voirs. zonder reproche tot hier toe gedragen heeft -gehadt omtrint drye weken voer vastelavont lestleden is gaen toeren -mit zynder huysvrouwen ende twee andere mans persoenen elc met -huerder huysvrouwen in een taverne oft herberge geheeten den schilt -van bourgoingnen gestaen byde vischmerct binnen antwerpen voirs. -ende mit malcanderen goede chiere makende is aldaer gecomen -passerende voirtby tgelach van hem suppliant een genoempt jan -int cransken dewelcke int tselve huys mit twee andere gesellen -achter inde camer sat en dranck den welcken denie suppliant vraechde -oft hem beliefte eens mit hem te drincken daerop die voirs. geselscape -ontrint een vierendeel van eender uren ende van daer verloff nemende -heeft die suppliant hem moeten geloven mit hem in zyn gelach achter -inde voirs. camere eens te gaen drincken ende die suppliant aldaer -inde camere comende heeft tgeselscap aldaer sittende huesselycken -gegruet gehadt mit zynder bonnette inder hant zonder yets -quaets te dencken oft te seggene dwelck ziende een genoempt -balten conincks droogscheerdere zeyde tot hem suppliant wat -wilt ghij hebben ghy beul maect uuyter cameren ghy en sult hier -nyet drincken gevende tot dien den selven suppliant vele quade ende -schandelycke woirden daerop hy suppliant antwoirdende zeyde -waeromme en soude ic hier ny moegen drincken ick sal een pinte wyns -op myn selfs hant doen comen dwelck hy dede zonder aen hen tafele -te sittene seggende tot hen gesellen ghij en derft my zoe nyet -verachten ic sal u mogelijck op een ander tyt wel kennen ende -indyen wy opter straeten waren ghy en soudes alsoe nyet seggen -ende is mit dyen die suppliant van daer gaen strijcken by zynen voirs. -geselscape ende totten selven geseygt gaet toch daer achter inde -camere ende vraeght dat geselscap wat zy op my te seggen hebben -ende zijn alsoe eenige vanden selven zynen geselscape inden voirs. camere -gegaen ende gevraecht wat zy opten suppliant te seggen hadden -daerop die voirs. balten ende oyck een zyn geselle geheeten het -kint van aken seyden drinckt ghy metten beul ghy syt nyet beter -dan hy gevende hem tot dyen vele quade iniurieuse woirden soe dat zy -wederom gecomen zijn byden suppliant hem die selve quade woirden -vertellende ende corts daernae heeft die voirs. suppliant mit zynen -voirs. geselscape gerekent ende betalende huere gelach zyn zy van -daer gegaen ende die suppliant comende opte merct bydes marcgrave -dieneren oft colfdragers heeft geseeght tot eenen vanden selven -genoemt hubrecht gaet toch inden schilt van bourgoingnen daer sit -en drinckt jan int cransken uwe swagere mit andere geselscap ende -vraecht hen wat zij op mij te seggen hebben aldaer die voirs. hubrecht -gegaen is ende mits dyen dat hy terstont ny wederom en quam soe -heeft die suppliant aldaer anderwers gesonden eenen anderen vanden -voirs. sergeanten geheeten hendyck muts die aldaer oyck tot zynen versuecke -gegaen is ende mit henluden gesproken ende corts daernae wederom -byden suppliant gecomen hem vertellende hoe dat zy hem denoterende -den voirs. henricke qualicken toegesroken hadden ende hem genoempt -die sleydere dwelck hoorende die suppliant wesende wel by dranck -ende van bloede ende moede verwermdt wordende is gegaen nae huys -aendoende een panchiere rocxken ende een lanck mes geheeten een -foelle ende is alsoe wederom gecomen opte merct ende van daervoirt -gegaen inden voirs. schilt van bourgoingnen aldaer hy van tevoeren -als voirs. is hadde sitten drincken aen die selve tafele gestaen opte -vloer ende heeft aldaer doen tappen een pynte wyns dwelck ziende -oft hoirende die daer achter inde voirs. camere noch saten en droncken -is by hem suppliant uuyter selven cameren gecomen die voirs. jan int -cransken hebbende in zyn hant eenen opstekere onder zijnen mantele -die suppliant tselve ziende heeft tot hem geseegt gaet van hier oft -comt opt strate ende laet ons malcanderen proeven dwelck hoorende -de selve persoonen zyn gelopen nae de coicken vanden selven huyse -nemende aldaer eenen spet om de suppleant soe wel te presumeren -was te evelen van zynen lyve dwelck zonder twiffele gebuert -zoude hebben indyen tselve by middeleers nyet en hadde belet ende -beslicht geweest nae den welcken zyn die voirs. balten tkint -van aken ende jan int cransken van daer gescheyden ende ewech -gegaen dwelck ziende die suppliant is oyck nae dyen hy mitter -weerdinnen gerekent ende betaelt hadde van daer gaen strycken ende -commende inde silver smet strate ende ziende dat die voirgenoemde balten -ende tkint van aken hem aldaer wederomme te gemoete quamen heeft -hy suppliant zynen mantele van hem te$$ eerden geworpen ende van -stonden aen zynen foelle uuyt getogen ende daer mede den voirs. baltasar -gegeven eenen houw ende wonde in zyn arm van welcken wonden -oft quetsuere die selve balten daer op nyet achtende noch noyt dach -daerom in huys gebleven hebbende maer daer mede gegaen int -bordeel ende in anderen plaetsen droncken drinckende mit zomige -vrouwe persoenen daer hy voirstyts oneerlyck mede geconverseert hadde -ende hem anderssins nyet willende wachten is binnen den tyde van ontrent -xiiii dagen daer nae van levende lyve ter doot gecome god wille -zynder zielen ontfermen dwelck hem suppliant uuyt gronden zyns -herten leet is mits den welcken zoe heeft die suppliant hem yesindert -uuyter voirs. onsen stadt van antwerpen geabsenteert ende hem int -heymelick opt gewydde gehouden gehadt ende en soude hem int -oepenbaer binnen onsen voirs. stadt nyet dorren vinden noch binnen -desen onsen lande van brabant beduchtende rigeur van justicien houden -noch converseren allet tot zynen eeuwiger verderffenissen ende -desolatien mit oyc in vercortingen van onsen justicien ende noch meer -zoude indyen daerop by ons nyet en worde versien ende den suppliant -onse gracien ende genade gedaen ons om die selve onse gracie ende oepenen -brieven van remissien in behoirlijcker formen zeere oetmoedelyck gebeden -hebbende soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter -beden vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen prefereren gracie -ende genade voer rigueur van rechte hebben den selven suppliant inden -gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert ende uuyt -zunderlinger gracien quytschelden vergeven ende remitteren by desen onsen -brieve tfeyt ende den dootslach hierboven geruert mitgaders alle -offencien het zij corporelle oft criminele daerinne hy ter saecken van -dyen tegen ons ende justicie gevallen zoude mogen zyn ende misdaen -hebben stellende hem dyen aengaenen tot zynen goeden name fame tot -allen zynen goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenighe heeft -alzoe hy was voer de toecompste vanden voirscreven manslach imponerende -hierop een euwich zwygen ende silencie onsen procureur general ende -allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye zy zyn -satisfactie ende beteringe eerst ende alsvoeren gedaen der geinteresseerde -partien indyen die noch nyet gedaen en es ende eenige toestaet -civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn. suppliant gehouden -wordt tselve feyt tegen ons te verbeteren oyc civilyck nade gelegentheyt -# sy hier af verantwordt -byden ontfanger vanden -exploiten -vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te refonderen -ende betalen die redelycke costen van justicien indyen hieromm eenige gedaen -ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbiterscape van onsen lieven -ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant dye -wij daer toe committeren ontbieden daerom ende bevelen den selven van onse -raede in brabant dat voer hen geroepen die gene dier behoiren geroepen -te zyne zy procederen wel ende duechdelyck tot verificatie ende -interinemente van desen onsen brief naer zynder formen ende inhouden ende -taxatie ende arbitraerscape vanden amende civile ende costen van justicie -voirscreven welck interinement hij suppliant gehouden sal zyn aldaer -te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte verbuerte van -verliesen deffect der selver onsen brieven ende dat gedaen ende de voirs. -amende civile ende costen getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen -vanden genen van ontfanger ende officier diet behoiren sal dewelck -gehouden werdt daer af ontfanck te maken rekeningen bewys ende relicqua -te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van synen ontfange zij$ -allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich ende -toecommende hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen bezundere$ -zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen den voirn. gylain suppliant -van dese onse gracie remissie quytscheldinge ende pardoene ende van alle den -inhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck -volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene -noch te laten geschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet eeni$ -hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff oft -eenige van zyne goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme gevangen -gearresteert becommert oft belet waren dat zy die stellen ende doen stellen -ter stont ende sonder vertreck tot geheelder slakingen ende delivrancie -wanttet ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast -ende gestentich blijve tot eeuwijghen dagen soe hebben wy onse -zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken onse -rechte ende eenen yegelyck tzyne allen gegeven in -onser stadt van bruessele inde maent van meye int jaer -onsheeren duysent vyffhondert acht ende dertich van onsen -keyserycke dnegenthienste ende van onsen rijcken van -castillien ende anderer dryentwintichste aldus stont -gescreven pote plycke byden keyser in zynen raede ende -geteekent boudewyns noch stont gescreven op te selve -plycke visa registrata -ghecollacionneert tegens die -originale brieven by my +pardons,147.txt,"abolition pour jean de la rue +philippes etc. a tous ceulx qui ces presentes lettres verront +salut receu avons la supplication de jean de la rue +eschevin de la hulpe contenant questant arrive +audit hulpe quelques huissiers de notre conseil de +brabant pretendans en vertu de certain appoinctement +dauthorisation obtenu par le mayeur dudit hulpe +subrepticement et obrepticement comme on entend vendre +les chevaulx de herman hubert censier de la +cense du cloistre de groenendal pour avoir +une amende de huict florins par ledit mayeur +de la hulpe pretendue pour la non preparation +des eschevins ledit herman hubert at requis +que les eschevins se voudroient assembler pour avoir +ses chevaulx et charette arrestez audit hulpe +soubz caution et comme lesdits eschevins estoient +informez que par la derniere visitation par eux +faicte des chemins et riviere dudit hulpe +ledit herman hubert navoit este trouve +en faulte comme il appert par certaine +certiffication du greffier dudit hulpe, ledit +suppliant avecq aultres epour assister aux +oppressez ont conceuz et renduz certaine ordonnance +par laquelle ilz ont ordonne que ledit herman hubert +pourroit reprendre ses chevaulx soubz caution suffisante +que certain anthoine bataille faisoit pour luy et en +oultre obligeant sa personne et biens de se representer +avecq ses chevaulx et charettes toute et quantesfois +que besoing seroit apparant par lordonnance en +estante sur laquelle ordonnance sont este esmeuz +quelques propos entre ledit suppliant et aultres +eschevins et lesdits huissiers entierement surprins +de boisson sans toutesfois avoir dict aucune chose pour +officier lesdits huissiers ou notre authorite ayant ce +neantmoings lesdits huissiers faict leur plainctes +en notre dit conseil tellement qua la requete du substitut +procureur general seroit este emene prinse de corps +a charge de bartholome vanden velde nicolas de +brassine et consors entre eulx comprennant +ledit suppliant et craignant aussi destre prins +prisonnier sest refuge au cloistre de groenendale or est il que ledit suppliant +se trouvant charge de femme et cincq petits +enfans et nayans aulcuns moyens au monde +sinon quelques petits meubles qui luy sont +demeurez apres que les fraiz et vacations +des huissiers sont este deduictz valissans +cent cincquante florins ou environ ne desire de +proceder contre ledit substitut procureur general +mais il a mespris contre notre authorite assistant +a faire ladite ordonnance contre une execution qui +se faisoit par ordonnance de notredit conseil et +quil se seroit monstre quelque peu eschauffe +pour la maintenir et defendre il espere que +nous considerons le tout estre faict par compassion +voyant ledit herman hubert opresse parledict +mayeur et par inadvertence et peu de consideration +en une personne rusticque comme est ledit suppliant +et nullement verse en ce quest de la +practicque usera de grace a lendroit dudit suppliant +sa femme et petits enfans cest pourquoy il +supplioit bien humblement pour noz lettres dabolition +requises en tel cas pour ce est il que nous +les choses dessusdites considerees et ouy sur ce +loffice fiscal de brabant audit suppliant +inclinans favorablement asaditte requete avons +au cas susdit quicte pardonne et aboly quittons +pardonnons et abolissons de grace especialle +par ces presentes tout ce qua cause dict +et quen depend il peult avoir mesprins offence +ou encouru envers nous et justice et +mettans aneant toutes procedures si aulcunes +peulvent avoir este encommenceez a +lencontre de sa personne et lavons quant +a ce remis et restitue, remectons et restituons +a ses bonne fame et renommee en notredit pays et duche +de brabant et en tous aultres noz pays et seigneuries tout +ainsy quil estoit avant ladvenue dudit cas en imposans +sur ce sylence anotre procureur general de brabant +et atous aultres noz justiciers et officiers quelzconques +a charge et condition que ledit suppliant sera tenu +de payer et refondre les mises et despens raisonnables +de justice a larbitrage et tauxation de noz amez et +feaulx les chancellier et gens de notredit conseil +en brabant que commettons a ce ensemble une amende +a notre prouffict de vingt et cincq florins une fois +si mandons et commandons a nosdits chancellier +et aultres de notredit conseil et a tous aultres noz +justiciers et officiers et a chascun deulx endroit +soy et si comme aluy appentiendra que de notre +presente grace quitance pardon et abolition +soubz les conditions selon et par la forme +et maniere que dict est ils facent souffrent +et laissent ledit suppliant plainement et +paisiblement jouir et user sans en celuy +faire mettre ou donner ne souffrir estre faict +mis ou donne en corps ou en biens aulcun +destourbier ou empeschement au contraire +mais si sondit corps ou aulcuns desdits biens +estoient ou sont pour ce prins arrestez +ou empeschez les mectent ou facent mettre +incontinent et sans dilay a pleine et entiere +delivrance car ainsy nous plaist il et en +tesmoings de ce avons faict mettre notre seel a ces +presentes donne en notre ville de bruxelles le vingt sixiesme doctobre seize cens et trente de noz regne le dixiesme signe mastelyn +fin de ce registre" +pardons,222.txt,"remissie van dootslage voer gheerde cooreman +kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich +ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige +supplicatie van gheerde coreman stroymmackere ingesetene +poirter onser stadt van loevenen inhoudenen hoe dat hy suppliant +opten vi sten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met +meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten +selven goede chuerie $ gemaict hadde ende soe van dair +comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft +hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven +vuyter helicht in sulcker vuegen $ dat vuermits dien +overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien +zijn hantbusse die geladen was voire hem hiel meynende +zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerenen ende +zynde tontwerckene$ die nochtans den voirs. suppliant +altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te emelen$ +van zynen lyve dwelc siende$ een goet man geheeten +gommarx van haren die aldan zyne weechs qnam lydenen +is hen die strytbarich waeren aengegaen meynen$ hen met +goeden wuerden ende mannieren te verlycke$ne ende tapporsere $ +in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs. +suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer +hem wair aff die panne geopent was is die selve +busse onvers$ene soe te opsumerene is dat tvier$ $ +lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden +winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen +ende nyet by wille wetenen oft innestekenen vanden vuere +desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren +metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren +hy ten selven tyde van eenen$ lyve ter doot gecomen ist +ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen ist +sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den +voirs. gommarx gehadt heeft oft egheen$ wille de busse op hem +te vuerene oft oic gedacht te schietenen nietmin?$ beduchtenen +ende ontsiende t$$gens van justicien en soude hij hem bynne +des ons lande van brabant nyet dorven houden ..en naer dat +hem hier op grame ende genade werdde gedeylt als hij selt$ +om de welcke hij ons oitmoediche heeft gebeden waer om +soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden +hebbenen metten voirs. suppliant ende willenen hem in dese grame +ende genade $sereren ende voirotkeren$ voer r ...van justicien +hebben den selven suppliant in g$$$ als boven geremitheert +quytgesconden ende vergheven re$$$en quytsceld$ ende +vergeven vuyt ... zunderlinge gren$ by des die mesdaet +ende ongenae ende feyt voirscreven $$$gaders alle penen +ende amenden corporele ende criminele daer inne hy +hem overmits$ ende vuyt saken van tgene des vonis is ende +daer aen $mene moch tegen ons onse hoocheyt ende justicie +enichsins moch hebben ontgaen ende hebben hem als +van dien gerestitueert ende gestelt restitudene ende stellen +bij als tot zynds goede fame ende name tot onsen +voirs. landt van brabant ende tot zynen goeden +uyt geconstithueert zeynde soe verre daer enige zijn imponerenden +hier op een eewich geswych ons procureur generael ende allen +anderen ons rechteren iusticienen ende officieren ons voirs. lants +van brabant hoe da$g$ die zyn oft wesen moegen +satysfactie nochtans iest ende voer al den geinteresseerden +partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy +c$$$ alleenen behoudene dat de voirs. suppliant +ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal +ons sekere amende c$$$ te betalenen nae gelegentheyt +der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene +sy hieraf verantwordt +byde ontfangere vanden +exployten +ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke coste +van iusticien soe verre datter enige geschiet oft gedaen +zyn allet$ ter arbitraignen taxacien ende goetduncken van +onsen zedenlieven$ ende getruwen ridder ende cansellier heren +ieronimus vande noot ende lieden van ons raide in brabant +de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende +committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen +den selven onsen cancellier ende lieden van ons raide +dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selven +daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen +procederen wil ende behoirene totter verificatie ende inter$$$ +van diesen ende ter arbitragnen taxacien ende moderatien +van voirs. amende c$$$ ende costen van iusticien +ende dat gedaen ende de voirs. amende c$$$ +ende coste, getaxeert ende betaelt zynde welcke +amende c$$$ die ghene van ons ontfangenen oft rent... +dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot +onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant +meyeren van loevenen ende vanthienen amman +van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden +bossche ende voirts alle anderen onse ende onser +vassallen ende sualen $ heden richtenen iusticienen ende +officieren tegewoerdich ende toecomende huer stedehouderen +ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen +mach den voirs. suppliant van des ... +tegewoirdiger gracien remissen ende quytsceldingen +vorscreven tot eewigen dagen peysel$ voerdene ende +volcomene doen ende laten genyeten ende gebruycken +sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden +$$ noch sy toecomenen tyden enigen hinder stoot oft +letsel ter contreren aen zynen lyve leden oft goeden +nyet geconfisqueert zynde in eniger manieren maer +soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden +goeden der causen van desen eenichsind aengetast +gearresteert beco?nneert oft gemolesteert waeren sy +ende elck van hen als selve terstont ende zonder vertreck +ontslaen metten ende stellen oft doen ontslaen setten ende +stellen tot geheelde ende volcomender delivratie$ want +ons alsoe gelueft ende ten eynde dat dit vast +ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen +soe hebben wy onden zegel hier aen doen hangen +gehouden ons in alle saken ons recht ende +eenen iegelycken der syns gegeven in onser stat +van bruessel inde maent van iunno int jair onser +heren duysent vyfhondert zesse ende twintich +ende van ons rycke te wetenen vande roomsche +ende hongerien het achste ende van spaignen +ende andere het elfste aldus stont gescreven +boven opte plycke byden keyser in zyne rade +ende geteekent rysele ende noch visa" +pardons,245.txt,"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende +dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris +muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende +alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende +kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc +negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van +loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen +zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende +thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den +huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes +te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer +hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck +waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten +augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen +die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de +voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden +de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende +zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt +impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs. +clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met +zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere +wechleede keerde weder ende slouch eenen grooten slach naer den voirn. +suppliant welcken slach hy suppliant keerde ende quam den selven +augustin in zyn mes hem aenveerdende van achter byden arme aleer hy +wech conte gevendt hem met zyn voirs. brootmes een steke in zyn +scauwer welcke steke nyet een vingere diepe was ende de +voirs. augustin gevoelende die voirs. quetsure hy ende zyn voirn. +geselle liepen wech den welcken de supliant ende geraert zyn +gheselle die egheen geweer en hadde als voirs. is naeliepen totten +houck vander straeten dat ziende de voirs. augustin is wederomme +gekeert ende begonst te slaen groote slagen met zynen messe +ende de voirs. clerc te werpen groote steenen naerden voirs. +suppliant ende geraert zyn geselle die by ghebreke van geweer +wierp zyn bonnet tusschen beyden omme te breken ende doen +cesseren de voirs slagen zoe dat de voirs. suppliant ontfinck eenen +grooten steen op zyn hooft ende een andere op zyn duyme waerop +hy viel ter eerden zoe oyck dede de voirn. augustin roupende ick +ben doot dit hoirende de voirs. clerc bespranc den voirn. suppliant +met eene corte dagge die hy hadde meenende hem te duersteken +ende vanden lyve te grieven midtswelcken de voirs. suppliant +om zyn lyff te beschudden hem ziende in zulcke extremiteyt +aenveerde den clerck byden arm keerde deselve ende met zyn +voirs. brootmes gaff hem eenen steke duere den arm twelck +den clerck gevoelende nam de vlucht seggende ick hebts oick +genouch achterlatende den voirs. augustin zynen geselle +ghequest van een steke vanden voirn. messe in zyn scauwere +ende gevallen als voirs is van welcken quetsure de voirs. +augustin by ghebre van goet regement ende dat hy bleef dien +geheelen nacht bloedende oft anderssins sdaechs daernaer +gevaren es van levende jyve ter doot ende hoewel de selve +suppliant heeft peys gemaect metter geinteresseerde partie +vreesende nochtans rigeur van justicie heeft ter causen vanden +voirs. feyte twelck hem zeer leet is geabsenteert uuyt onse +voirs. stede van loeven ende lande van brabant ende is gescepen +daer uuyt te moeten bliven tzynder grooten scade ende +achterdeele ten zy dat hem onse gracie verleent werdt alsoe +hy zeyt ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eist +dat wy desen aenghesien compassie ende medelyden hebbende +metten voirn. suppliant inden ghevalle als boven quytgescholden +ende vergheven scelden quyte ende vergheven uuyt onse +zunderlinghe gracie by desen den dootslach voeren verclaert +mitgaders oyck alle penen ende amende corporelle ende +criminelle daerinne hy hem overmits ende uuyt saken van +tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie +eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende +gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen +tot zynen goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom van +brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende +tot zynen goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre +daer eenige waren imponerende hier by een eeuwich zwygen ende +silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren +justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant +hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans yerst +ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerde zoe verre die +noch nyet gedaen en ware civilick alleenlyck behoudelyck +nochtans dat hy den voirs. dootslach jegens ons civilick beteren +sal naer gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen +goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betaelen de redelycke +costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght indien +datter eenige geschiedt zyn ter taxacie ende arbiterscepe van +onsen lieven ende ghetrouwen den cancellier ende luden van onsen +raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden +daeromme ende bevelen den voirs. onse cancellier ende luden van +onsen raede in brabant dat voere hemluden geroepen de gene +die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy procederen +ende doen procederen wel ende dueghdelyck totter verifficatie +ende interinemente van desen onsen jegenwoirdigen brieve naer hueren +formen ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant +gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere +naer date van desen op te peine van te verbueren deffect der selver +ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie +indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt +alst behoiren sal van welcke civile boete degene van onsen +rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken +rekeninghe bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten +andere penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossat van brabant +meyer van loeven ende alle andere onse ende onser vassalen off +smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. +landts van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft +wesen moghen tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedehouderen +ende elck van hem zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach +den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder +manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende +laten genyeten ende ghebruycken sonder hem te doen noch +te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder letsel +oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyff oft +eenighe onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert +oft gearresteert waren dat zy die terstont stellen oft doen +stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons +alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich +blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen +# sy hieraf verantwort +byden ontfanger +vanden exploiten +hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een +yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele +inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert +ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van +onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont +ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende +gheteekent l de zoete visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my decock" -"albert ende isabel clara eugnia -etc. doen te wetene dat allen iegenwordien ende -toecommenden dat wij ontfangen hebben die -oijtmoedige supplicatie van jan ende lamber$ -de mouraille kinderen van sijmon de mouraille -den ouden ingesetenen onser stadt van loven -inhoudende soe dat sij supplianten hebben -woonende gehadt eenen broeder met namen -sijmon de mouraille metsere van sijn ambacht -onder de vrijheijt van turnhout gelyck sy -supplianten ingelycx syn metsers van haer -ambacht welcken sijmon den broeder der -supplianten tusschen de vijff ende ses jaeren -tot turnhout voorscreven geresideert hebbende -soo syn sy supplianten uuijt broederlijcke affect -inden voorleden maend van julio int jaer -ons heeren duijsent ses hondert ende sesthien -gedwongen geweest hem eens te commen -besoecken sijnde alsoo de supplianten bi$$ -turnhout gecommen sijnde bijden selven sim$ -heuren broeder geleydt geweest in seeckeren herberge -aldaer om malcanderen wat te tracteren waer -naer is gebeurt dat inde selve herberge seeckeren -dronckaert is geweest met naeme jan creeckels -cleermaecker van sijn ambacht die welcke tegens -den voorschreven simon der supplianten broeder heeft -querelle begonst te nemen onder pretext dat men hem den -drinckpoth$ nijet tijts genoch en langde ende te -drincken endede schoncke oft om andere diergelijcke -cleyne oorsaecken sulcx dat sij supplianten om cracqueel -te schouwen metten zelven simon sijn uuytte voors. -herberge gegaen geweest gelijck oock is gegaen -die voorschreven jan creeckels ende opde straete -commende heeft die selve creeckels gesocht tegens -den voorschreven simon der supplianten broeder te -vechten gelijck sij oock sijn vechtende geworden -sulcx dat sij supplianten nijet anders en hebben -gedaen noch gesocht gehadt dan tusschen beyden te -gaen maer alsoe tselve gevecht was gecommen -aen oft voer de deure van eenen genampt jacob -den timmerman van maestricht geboren soe is den -selven jacob uuytgecommen ende met syn geweer -in gevallen den voorschreven simon der supplianten -broedere daer tegens sij eertijden noch hadden querelle -gehadt in sulcker vuegen dat doer het rumoer -ende gevecht eenighe vande gemeijnte aldaer -sijn aengecommen met hun gewere roepende -dat men den voorschreven simon soude gevangen -nemen mitsgaders oock hen supplianten roepende -voirts slaet dat slaet doot gelijck sij -supplianten dijenvolgende oock seer deerlijcken -syn geslagen ende gequetst geweest gelijck -blijckt byden wonden ende quetsueren daer -mede sy tegenwoordelijck gevanghen sijn sittende -ende om nijet voirts dootgeslagen te worden -syn sij supplianten alsdoen gevallen op hunne knie$ -biddende heurs slijffs genade maer alsoo die -vooschreven jacob den timmerman even seer in$$ -den voorschreven simon der supplianten broeder -soo eest gebeurt dat die selve simon den -voorschreven jacob heeft gesteecken in sijnen -buijck waer aff hy tot groot leedt wesen der -supplianten naederhant is commen te sterven -hebbende alleenelyck oversulcx die voors. -jacob in sijn doot geleegt den voorschreven simon -ende gedeclareert dat hij hem den doot steeck -heeft gegeven ende nijemandt anders gelijck -die voorschreven jacob voor sijn doot aenden -pastoir van turnhout in presentie vanden -coster ende andere persoonen allen tselve -heeft verclaert gehadt volgende dattestatie -daer aff sijnde hebbende alleenlijcken die -voorschreven supplianten onnoselijcken ende by -ras fortuijt present geweest ende nijet om -te vechten off om eenighe querelle te sustineren -die oyck tot conservatie van haer lijff ende -leven hun hebben moeten deffenderen tegen den -oploop vanden anderen ingesetenen off anderssints soud$ -sy daer oijck op staenden voeten doot hebben gebleven -gehadt gelijck oock die voorschreven simon -ewech geloopen sijnde soo is gequest geweest -dat men verstaet dat hij daeraff is gestorven -ende alsoo sij supplianten meynden bij alsdusdani$ -deffentie inculpate iut$$ nijet misdaen -te hebben soo sijn sij oock gebleven inde pla$ -van turnhoudt voorschreven sonder hun -vertrocken te hebben ende hoewel oijck -naer natuerlycke redene gesproocken die$ -supplianten oyck nyet misdaen en hadden cum vim -cui repellere licet soo eest nochtans dat den officier -vanden selve plaetse is gecommen ende heeft den -supplianten metterdaet gevanghen genomen ende -binnen de voorschreven vryheyt in banden van ysere -gestelt hebbende voirts tegens hun soo sij verstaen -criminele conclusie gecomen gehadt onder -pretext dat die voorschreven jan de mouraille -een vande supplianten den voorschreven jacob -afflijvigen naer den doot steeck oock noch met sijn -rappier soude hebben geslaghen gehadt achter op -sijn schouderen metten platte waer aff hij nochtans -nijet en is gequest ende voirts onder pretext -dat die voorschreven lambert de mouraille -tweede suppliant in desen eenen anderen hun op -geloopen hebbende in sijn oore soude hebben gesteecken -gehadt ende alsoo mede soude hebben gevochten -met hunnen voorschreven broeder simon welcke -simon alsvooren bekennende het feyt ende het -ongeluck is ewech geloopen geweest welcken -aengemerckt ende dat sy supplianten hun altyts -hebben gedraeghen in hun ambacht ende stijle -van metsen bij een iegelicken van hunne kennisse -sooby geestelijcke als weerlijcke persoonen gelijck -jongmans met eeren toestaet te doen sonder -bij ijemander ter werrelt uijt achterhaele te sijn -van eenich misus oft het minste delict ende -dat sy voirts nyet anders en hebben gedaen dan -ijemant van verstande int gelijcken ras -gestelt synde en soude vermogen te doen tot -deffentie van hun lyff ende leven ende -om parthyen combattanten van malcanderen -te houden ende in egeen ongemack te vallen -dat sij oversulcx qualyck ende tonrecht onder -correctie worden aengesproecken tot straff vanden -lijve ende in strickten gevanckenisse syn gestelt -ende dat sij nijetemin geen oorsaecke van -querelle en sijn geweest die hun altyt oyck eerlycken -by geestelycken ende werlycken lieven hebben $$$ -gedraeghen gehadt volgende de attestatien ieerst -vanden pastoir van sinte quintens tot loven -vanden pater $ulard prister der societeyt jesus -item van heer oricius puteranus radt van -hunne hoocheden professeur histori schrijver van -syne majesteijt ende by andere attestatien vanden -geenen daer mede sy supplianten hebben gevrocht -gehadt allen gelijck sij supplianten seyden hadden -daeromme seer oijtmoedelyck gebeden om onse -opene brieven van remis daertoe dienende -soo eest dat wij desen aengesien gehadt hierop -dadvijs vanden schoutete der vrijheyt van -turnhout geneijcht wesende ter beden der -voorschreven supplianten ende willende hen in dit -stuck prefereren gratie ende misericordie vo$ -strangheyt ende rigeur van rechte hebben den -selven supplianten inden gevalle als boven -geremitteert quijtgeschonden ende vergeven -remitteren schelden quijtte ende vergeven -uuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve -tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgader -alle offensie ende breucke corporelle ende -criminele daer inne $n hen overmits -ende uuyt saecken van tgene des voorschreven -is tegen ons ende justitie eenichsints m$$ -hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben -ontgaen hen dijen aengesiende weder gestelt -ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren tot sijnen * goeden name fame -ende geruchte in onsen voorschreven lande -van brabant ende allen anderen onsen lande -ende heerlijckheden ende tot sijnen ** onverbuerde -goeden indijen sy eenige onder ons heeft heb$ -gelyck ende in alder manieren soe sij -waeren voor de toecompste vanden voorschreven -feijte imponerende hier op een eeuwich geswych -onsen procureur generael in brabant ende allen -andere onsen justicieren ende officieren wije sij syn -satisfactie ende beternisse ierst ende voer al -gedaen der partije geinterresseerde indijen die noch -nijet gedaen en sy ende eenige daertoe staet -civilyck alleenlijck behoudelyck dat die voorschreven -supplianten gehouden sullen sijn tvoorschreven feyt tegen -ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander -saecken ende faculteijt van syne * goeden met oyck -te betalene de redelijcke costen van justitien -hieromme al reede gedaen ende te doene allet -ter taxatien ende moderatien van onse lieve -ende getrouwe die cancellier ende lieden van -onsen rade in brabant die wij daer toe gecommitteert -hebben ende committeren by desen ontbieden daerom -ende bevelen den selven onsen cancellier ende -raetslieden dat voor hen geroepen die gene -die daerom behooren geroepen te syne sij procederen -wel ende deuchdelijck ter verificatie ende -interinement van desen ende totter taxatie ende -moderatie vanden voorschreven emende ende -costen van justitien alsoe sij sullen vinden te -behoorene welck interinement de voorschreven -supplianten gehouden sullen sijn te versueckene ende -hen in persoone te presenteren in onsen voors. -rade binnen sesse maenden naestcomende -opte pene van te verbeuren deffect van -desen ende dat gedaen ende de selve civile -boete ende costen van justitien getaxeert -ende betaelt sijnde in handen vanden genen dyen -dat behooren sal sij onse voorschreven procureur -generael in brabant ende alle andere onse -rechteren justicieren officieren ende ondersaeten -iegenwordige ende toecomende dijen dat behou** -aengaen sal mogen heure stedehouderen ende -een yegelijck van hen besundere soe hen toe -behooren sal doen laten ende gedoogen den -voorschreven supplianten van dese onser iegenwordige -gratie ende remissien ende van allen inhouden -van desen inder vuegen ende manieren voeren -verhaelt rustemijck vredelijck ende gebruycken -volcomelijck * ende gebruycken sonder hen te -doene oft te laeten geschieden nu noch in -toecommende tyden ennich hinder letsel -oft moyenisse aen lijff noch aen goeden -ter contrarien maer indijen ** syn lijff oft eenig -van sijne *** onverbeurde goeden daerom gearrestee$ -becommert oft belet waeren dat sij die setten -ende stellen terstont ende sonder vertreck -tot geheelder ende volcommender delivrancie -want ons alsoe gelieft ende ten einde dat -dit vast ende gestadich blijve tot eewigen -dagen soe hebben wij onsen segel hier aen doen -hangen behoudelijck in anderen dingen onser -rechte ende eene ijegelijcke anderen dessijns -gegeven in onser stadt van brussele inde$ -maent van augusto int jaer ons heeren -duijsent ses hondert ende sesthien ende op die -plicque stont aldus bijde eertzhertoghe end$ -onderteekent lombaerts gesegelt met -eenen groenen segel uuijt hangende in sijden -snoeren" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen -ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie -van gielis servrancx zoen ians inhoudende hoe dat hy suppliant op den -tweeden zondach inde meije anno xv$ ende lii 1552 dwelck was den achsten -der selver maendt mit wylen anthonis de costere jansse . ende mit meer -andere persoonen vergadert syn geweest in eenen geselscape ende gelaghe ten -huyse jans crobeel staen tot wildre op de beke aldaer hy suppliant van -jannen de costere des voirs. anthonis broedere gemolesteert wordde dat -hij a$wat te voeren soude geven vanden aelaerdt dwelck hy nyet doen -en wilde want hy hem nyet schuldich en was en dat hy hem wel ende costelyck -betaelt hadde seggende voirts totten selven jannen wildij yedt van mij hebben -het heeft zoe langhe ende vele geduert raepet van mynen lyve ghy staet -hier zoe dweers met uwen messe het schint dat nyemant tot u en zoude -moeghen spreken ende die voirs. anthonis de costere zynen broedere dit hoorende -sprack dese naevolghende woerden al staen wy hier elck mit eenen weymesse = jachtmes -aene wy en draghen dat nyet om iemanden hinder daermede te doene daernae -is die suppliant opgestaen teghen den voirs. jannen die tselve ziende seyde -totten suppliant en compt my nyet te by ghy zyt my by genoch ende dese -woirden gesproken hebbende smeet hy den suppliant met eenen pot op zyn hooft -dat hij suyselde ende dat den pot brack in stucken waeraff hy deen stuck hiel -in zyn handt ende dander viele op deerde ende want die suppliant van desen slage -zeer bloeyde ziende zyn bloet ende dat die voirs. twee gebroeders hun -passmessen vuyt toeghen soe heeft hy oick zyn eetmes vuytgetrocken ende -heeft nae hun beyden gesteken ende zy luyden hebben nae hem gehouwen in -sulcker vuegen dat die suppliant den voirs. wylen anthonis geraect ende gequest -heeft gehadt daeraff hy op den tweeden dach dairnae gestorven ende van -levende lyve ter doot is gecomen wyens ziele god genadich zy ende alsulcke -doot is hem suppliant hertelycken leet ende compt tot zynen groote ongenuchte -ende verdriete $ want hy beduchtende hem voir rigeur van iusticien en -heeft hem iesindert nyet dorren houden ende converseren int openbaer ende zal -hem voirtaen moeten absenteren buyten desen onse lande van brabant in grooter -aermoede ende miserie tenzy dat hem tvoirs. feyt ende misdaet vuyt onser -sunderlinger gratien geremitteert wordde ende onse oepenen brieven van remissien -daerop verleent ende geexpedieert zoe hy seeght ons daerom -oitmoedeyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien -gheneycht wesende ter beden des voirs. gielis servrancx suppliant ende willende -hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voer strangheyt ende rigeur van -rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden -ende vergeheven schelden quyte ende vergeven vuyt zunderlinger gratien by desen -onsen brieve tfeyt ende misdaet boven geruert mitsgaders alle offensie ende -brueke corporelle ende criminelle daerinne hy hem oovermits ende vuyt zaeken -van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins -mach hebben oontgaen ende mesdraeghen ende hebben hem dien aengaende -wedergestelt ende geresitueert stellen weder ende restitueren tot -zynen goeden name fame ende $ geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende -allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden -goeden indyen hy eenighe onder ons heeft ende in alder manieren zoe hy was -voir die toecompste vanden voirs. feyte impo$$ imponerende hierop een eeuwich -geswych onsen procureur generael in brabant meyere van loven amptman -van bruessele schouteten van antwerpen ende vande bossche ende -allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie -ende beternisse ierst ende voiral gedaen der partyen geinteresseerde indyen -die noch nyet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck -behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt iegens ons -te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaeken ende faculteyt -van zynen goeden met oick te betalenen die redelycke costen van -justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende -moderatien van onse zeere lieve ende getrouwe die cancellier ende -luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert -hebben ende commmiteren by desen ontbieden daer om ende bevelen -den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die -ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende -duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien -ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justitien alzoe -zy sullen bevinden behoirende $ welck interinement die voirs. suppliant -gehouden sal zijn te versuekenen ende hem in persoone te presenteren in onsen -voirs. raide bynnen zess maenden naestcomende opte pene van te -verbuerenen deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete -ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden -ghenen dyen dat behoiren sal zy onse * $ procureur generael ende alle andere -onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten iegewoirdighe ende -toecomende dyen dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende eenen yegelyck -van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen -den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien ende remissien ende -van alle dinhouden van desen inde vueghen ende manieren boven verhaelt -rustelijck vredelijck volcomelyck ende eeuwichlyck genyeten ende -tgebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu noch in -toecomenden tyde eenich hinder oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden -ter contrarien maer indyen zyn lyf oft eenighe van zyne goeden -daeromme gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die setten -ende stellen oft doen stellen ende stellen terstont ende zonder vertreck tot -geheelder ende volcomender delivrantie want ons alsoe gelieft ende -ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve ende gehouden wordde -teneuwighen daghe soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen -behoudelijck in anderen dinghen onsen rechte ende eenen yegelijcken -anderen dessyns degenen in onser stadt van bruessele inde maendt -van augusto int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende dryenvyftich van -onsen keyserryck cxxxviie ende van onsen rycken van castillien en anderen se$ -cxxxviii aldus stont op de plycke gestcreven byden keyser ende -ondertieckent j de sarvt facuwez visa registrata -gecollocio neert ende benomen accorderende -met zynen originale by mij -daanwez selve" -"pardon met -interinemente -ende civile beteringhe -kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die -oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt -oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele -bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont -inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende -janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft -gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven -ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve -ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen -boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven -cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer -willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn -naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve -cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs -daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven -soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen -gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne -zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden -zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester -daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten -van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne -stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken -al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer -overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasscher -daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel -aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden -solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat -zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse -gegaen ende daer stont een cleijn pycxken dat hebben zy -met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van -daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle -woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids -doen hebben se noch een groot hout int water geworpen -ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden -maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter -berrender keerssen wederom uuijten clooster gegaen ende zijn -tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen -noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte -excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen -persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van -goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet -zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derre -houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy -daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse -oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert -soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op -wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic -biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den -voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden -ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren -gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren -vanden bitteren lyden onss liefs heeren jhesus christi dwelck hij op ten -goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben -inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden -quijte ende vergheven vuijt onser zunderlinger gracien by desen -de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders -oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer -inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons -onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben -ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracien weder roepen -ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter -causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende -hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren -ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen -voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde -indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich -swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven -warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren -rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant -satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie -geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch -nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de -voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fourfeijten tegen -ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet -ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende -betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen -ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven -ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert -in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen -ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier -ende luyden van onsen raede in brabant dat voir hen geroepen -die ghene die daervan behoiren geroepen te zijne zij procederen -ende doen procederen wel ende getrouwelijck totter verifficatie ende -interinemente van desen ende dat gedaen ende de voirscreven -amende civile ende costen van iusticien getaxeert gearbitreert -ende bij den voirscreven suppliant betaelt zijnde in handen vanden genen -van onsen ontfangers dien dat behoiren sal die welcke -gehouden wordt daer aff rekeninge ende bewijs tonsen behoeve -te doene zij onse voirscreven procureur generael onse voirscreven -warantmeester ende alle anderen onse ende onser vasallen oft der -smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven -lants van brabant ende elcken van hen zoe hem dat toebehoirt -ende aengaen mach den voirscreven suppliant van dese onse tegewoirdige -gracie quijtscheldinge ende verghiffenisse inder manieren voirscreven -peyselijck ende vredelijck doen ende laeten gebruijcken sonder hem -te doene noch te laeten geschieden in lijve noch in goede -ennich hinder stoot oft letsel ter contrarien want ons alzoe -gelieft ende des toerconden hebben wij onsen zegel hier aen -doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten -goeden vrydach int jaer onsses heeren duijsent vijffhondert ende -dertich ende van onsen keijserijcke tweeste ende vande -rijcken van castillien ende anderen vijfthienste aldus stont -op de plijcke gescreven bijden keijser in zijnen raede ende -geteeckent boudewijns -ghecollacioneert tegens doriginale -brieven ende bevonden concorderende by my -de cock -synde hieraf verantwoordt byden voirscreven ontfanger vanden exployten" -"copie vanden brieven van remissien ende +pardons,221.txt,"remissie van dootslage voer gheerde cooreman +kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich +ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige +supplicatie van gheerde coreman scrynmackere ingesetene +poirter onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant +opten viten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met +meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten +selven goede chiere gemaict hadde ende soe van dair +comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft +hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven +vuyter helicht in sulcker vuegen dat overmits dien +overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien +zijn hantbusse die geladen was voer hem hiel meynende +zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerene ende +zynder tontwerckene die nochtans den voirs. suppliant +altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te evelen +van zynen lyve dwelc siende een goet man geheeten +gommair van haren die aldair zyns weechs qnam lydenen +is hen die strytbarich waeren aengegaen meynende hen met +goeden woerden ende manieren te verlycke$ne ende tappaiserene +in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs. +suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer +hem wair aff die panne geopent was is die selve +busse onversienlyc soe te presumeren is dat tvier vanden +lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden +winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen +ende nyet by wille wetende oft innestekende vanden viere +desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren +metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren +hy ten selven tyde van levenden lyve ter doot gecomen is +ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen is +sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den +voirs. gommair gehadt heeft oft egheene wille de busse op hem +te vierene oft oic gedacht te schietene nietmin?$ beduchtende +ende ontsiende trigeur van justicien en soude hij hem bynnen +desen onsen lande van brabant nyet dorven houden ten waere dat +hem hier op gracie ende genade werdde gedeylt als hij seet +om de welcke hij ons oitmoedilyck heeft gebeden waer om +soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden +hebbene metten voirs. suppliant ende willende hem in dese gracie +ende genade prefereren ende voirtkeeren voer rigeurvan justicien +hebben den selven suppliant in gevalle als boven geremitteert +quytgesconden ende vergheven remitteren quytscelden ende +vergeven vuyt onser zunderlinge gracien by desen die mesdaet +ende ongeval ende feyt voirscreven mitgaders alle penen +ende amenden corporele ende criminele daer inne hy +hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is ende +daer aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt ende justicie +ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als +van dien gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen +bij desen tot zynder goede fame ende name tot onsen +voirs. lande van brabant ende tot zynen goeden +uyt geconfisqueert zynde soe verre daer ennige zijn imponerende +hier op een eewich geswych onsen procureur generael ende allen +anderen onsen richteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants +van brabant hoe danigedie zyn oft wesen moegen +satisfactie nochtans ierst ende voer al den geinteresseerden +partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy +civilic alleenelyc behoudelyc dat de voirs. suppliant +ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal +ons sekere amende civile te betalenen nae gelegentheyt +der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene +ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke costen +van iusticien soe verre datter ennige geschiet oft gedaen +zyn allet ter arbitraigien taxacien ende goetduncken van +onsen zeerlieven ende getruwen ridder ende cancellier heeren +jeronimus vande noot ende lieden van onsen raide in brabant +de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende +committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen +den selven onsen cancellier ende lieden van onsen raide +dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selen +daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen +procederen wil ende behoirlyc totter verificatie ende interinemente +van desen ende ter arbitragien taxacien ende moderatien +van voirs. amende civile ende costen van iusticien +ende dat gedaen ende de voirs. amende civile +ende costen getaxeert ende betaelt zynde welcke +amende civile die ghene van onsen ontfangeren oft rentmeesteren +dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot +onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant +meyeren van loevenen ende van thienen amman +van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden +bossche ende voirts alle anderen onse ende onser +vassallen ende smalen heeren richteren iusticieren ende +officieren tegewoerdich ende toecomende huere stedehouderen +ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen +mach den voirs. suppliant van deser onsertegewoirdiger gracien remissien ende quytsceldingen +vorscreven tot eewigen dagen peyselyc$ vredelyc ende +volcomelyc doen ende laten genyeten ende gebruycken +sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden +nu noch sy toecomenden tyden ennigen hinder stoot oft +letsel ter contrarien aen zynen lyve leden oft goeden +nyet geconfisqueert zynde in enniger manieren maer +soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden +goeden der causen van desen eenichsins aengetast +gearresteert becommeert oft gemolesteert waeren sy +ende elck van hen de selve terstont ende zonder vertreck +ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen setten ende +stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie want +ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast +ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen +soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen +behouden ons in alle saken ons recht ende +eenen iegelycken des syns gegeven in onser stat +van bruessel inde maent van iuno int jair onser +heren duysent vyfhondert zesse ende twintich +ende van onsen rycken te wetene vande roomsche +ende hongerien het achste ende van spaignen +ende andere het elfste aldus stont gescreven +boven opte plycke byden keyser in zyne rade +ende geteekent rysele ende noch visa +sy hieraf verantwordt +byden ontfangere vanden +exployten" +pardons,398.txt,"annotation dans la marge ecriture contemporaine : bc +remissie van dootslage +maximilian par la grace de dieu esleu empereur +tousjours auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de +croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz +d austriche prince d espaingnes des deux cecilles de jherusalem etc. +ducs de bourgogne de lothier de brabant de stier de karente de +carniole de lembourg de luxembourg et de gheldres. contes de +flandres de habsbourg de tyrol de fierrette de kieburch d artois +de bourgogne palatins de haynau de hollande de zellande de namur +et de zuytphen marcquis du saint empire et de burgauw +lantgreves d elsace. seigneurs de frise des marches d esclavonie +de portenauw de salins et de malines. savoir faisons +a tous presens et advenir nous avoir receu l umble supplication +de claude seigneur de bissy et benedictus le sauvaige son serviteur +contenant. comment le xvije jour du mois de juing lesdits suppliants +le seigneur de fallaix jaques de licques, loys de renel et leurs +complices en notre ville de brutxelles partirent du soir environ +xj ou xij heures de l ostel dudit fallaix en intention de +aller passer temps en la maison d une femme publique que l en dit +la grande hollandoize lez les estuves du pollepelle et +venans devant ladite maison hurterent a la porte dicelle +et requirent y entrer. a quoy ladite hollandoize respondi +qu ilz n y entreroient et lesdits remonstrants dirent que dont +romperoient ilz ladite porte et pour ce faire l approcherent +mais ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estant ou +baz de ladite maison qui monterent en hault lesquelz tost +apres on aucun d eulx jetterent pierres aprez iceulx +remonstrants et feirent leur effort de les touchier et +bleschier. a l occasion de quoy ung nomme tristram +serviteur dudit seigneur de fallaix s avanca donner ung cop +de pit contre ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur +de faillaix recouvra contre ladite porte qui estoit coppee +par le mylieu et l entreouvrit de sorte qu ung homme en se +mectans sur ses mains y povoit entrer. s y s avanca ledit +loys de renel et y entra et y trouva ung des compaignons +de dedens jay descendu pour deffendre ladite porte lequel +pour ce faire rua ung coup aprez ledit renel lequel il failly +et lors ledit renel pour sa seurete de sa personne rua apres +l autre et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors +l escrya ledit compaignon disant monseigneur l escuier pardonnez +moy, mais en ce disant il empoigna ledit renel par le +coullet, que lors ledit renel pour sa seurete comme dessus l embracha +et le jetta sur ung bancq le compaignon se releva et de +rechief sal sailly ou col dudit renel et lors ledit renel +pour s en deffendre luy donna aincoires ung coup de dage sans +bonnement aussy savoir en quel lieu. ce compaignon lors +querant s enschaper sailly de la maison et le rencontra +le seigneur de lisques lequel aiant oy le debat de renel +et ne savoit comme il luy estoit, donna a ce compaignon +un coup de rapierre. renel meu de chaleur monta +en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur avoient +jette de pierres et trouva ung aultre compaignon avec +trois femmes communes auquel ledit renel se parforca +donner de sa daghe a quoy il failly au moyen de ce +que le compaignon se jetta le val de la montee et le +rencontra le seigneur de licques quy rua apres luy ne scet +s il le toucha et puis le trouva le seigneur de fallaix, lequel +luy rua deux coupz de taille de sa dage et ung +coup d estocq sans savoir a la verite s il le blescha +ne quel endroit, et ainsy que leditclaude de byssy +suppliant pensoit entrer en ladite maison, le premier +compaignon qui avoit este blesche le hurta +si rudement quil se desmarcha deux ou trois pas, +et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy feist +ledit bissy riens mais entra ladite maison et venant +aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits +compaignons qui le requist le laisser passer, ce qu il feist +puis rencontra ce compaignon ledit benedictus le sauvaige +serviteur dudit bissy suppliant lequel semblablement le laissa +passer et tost apres entendirent le seigneur remonstrant que +l ung de ce compaignons bleschiez nomme jeannin de mol +filz de l oste du poncelet dudit bruxellles termina +de vie par mort dont ledit remonstrant et son serviteur ont +este et sont amerement desplaisans. et doubtans rigeur +de justice se sont absentez de notre dite ville de bruxelles +et pays de brabant ou ilz n ozeroient retourner. +ains conviendroit audit seigneur de bissu laisser ses parens +et amis et aussy a son grant regret notre service comme il dist +se notre grace ne luy est sur ce impartie et au dit benedictus son +serviteur, dont attendu ce que dist est et que par infortunne +et non de propoz delibere ledit meschief est advenu et que +en autres choses jusques a ores les susdits suppliants sont bien rennomez +et n ont ont commis cas deshonneste. ils nous ont tres humblement +supplie et requis. pour ce est il que nous ces choses consideres +ausdits claude seigneur de bissy et benedecitus sauvaige son +serviteur suppliant inclinans a leurdite requeste. avons +ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remettons +et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide +dessus declaire ensemble toute peyne amende et offence +corporele criminele et civile en quoy pour raison et a +l occasion dicelluy cas ilz pevent avoir offence et estre +encourrus envers nous et justice et les avons quant +a ce remiez et restituez, remettons et restituons a leurs +bonne fame et renommee au pays et leurs biens non +confisquez saucuns en ont tout ainsy qu ilz estoient +au paravant l advenu dudit cas. en imposant sur ce +scilence perpetuel a notre procureur general en brabant +et a tous noz officiers quelzconques. satisfaction faicte +a partie interessee premierement et avant tout euvre +se faicte n est et elle y chyet civilement tant seulement +sy donnons en mandement a noz amez et feaulx les chancellier +et gens de notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront +a appeller ils procedent bien et deuement a la verification +et interinement de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz +officiers et justicers quelzconques cui ce regardera ou leurs +lieutenant et chacun deulx en droit soy et si comme a luy appartiendra +facent seuffrent et laissent lesdits suppliants de notre presente grace +et remission ensemble de tout le contenu en cesdites presentes +selon et par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuellement +joyr et user sans leur faire mectre ou donner ne seuffrir +estre fait mis ou donne ores ne ou tamps advenir aucun +d estourbier ou empeschement au contraire. ains se leurs +corps ou aucuns de leurs biens sont ou estoient pour ce +prins saisez arrestez ou empeschez les mectent ou facent +mettre tantsot et sans delay a playne et entiere delivrance +car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose ferme +et estable a tousjours, nous avons ces presentes fait seeller +de notre seel. sauf toutesvoies en aultres choses notre +droit et autruy en toutes donne en notre cite dab +d aubsbourch le xxviije jour du mois de juing l an de grace +mil cincq cens et dix. et des regnes de nous empereur +assavoir de cellui de germanie le xxve et de hongrie etc +le xxje . et ainsy avoit escrypt sur le reploy par l empereur +et monseigneur l archiduc en leur conseil. et signe h de hane +et encoires visa et sigillata de expresse mandato +domini imperatores +collationne a l original +par moy +n strate $$" +pardons,262.txt,"pardon moyennisse amende +kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brieff zullen zien +saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van +jan baers duerweerdere in onsen rade in brabant iegewoirdelyck +ghevangen ten versuecke van onsen procureur generael van brabant +inhoudende hoe dat duer bevel ende ordonnancie van onse zeer +lieve ende beminde zuster die connighinne douargiere van +hongrie regente etc midtsgaders van onsen lieven ende +ghetruwen die cancellier ende anderen van onsen raede in +brabant is aenghetast ende gheapprehendeert geweest +een genoempt thomas ponicts ingelsman als wesende +geinficieert vander lutheraensch secte den welcken gevangenen +onse voirs procureur heeft ghesonden den voirs. suppliant ende tot +meer stonden gelast om met heyndrick vanderheyden oyck +onse duerwaerdere dien tot zynen huyse wel te bewaren +ghelyck hen oyck naemaels wel belast was byden +commissarysen vanden voirs. raede nyet te gedoigen yemant +acces tot hem te hebbene dan zynen procureur ende advocaet +ende hebben de suppliant ende henrick daer op den zelven gevangenen +aenveerdt ghehadt ende heeft de voirn. procureur in p$$ +vanden suppliant voere commissarysen vanden voirs. raede +gheconcludeert iegens den voirs. thomaes tot confiscatie +van lyff ende goet als overtreden ende gecontravenieert +hebbende onse placcaten ende ordonnancien gemaect op die +extirpatie vander voirs. secten ende anderen heresien nu +eest dat duerende den ghevanckenisse vanden voirs. thomaes +de suppliant ende henrick voirs. zyn tot meerstonden uuyten +huyse geweest maer heeft de selve suppliant solliciterende +zyn affairen altyt iemanden den ghevangene belast gehadt +tsdaighs te bewarene soe eest ghebuert dat des naechts +viiien february lestleden die voirs. ghevangene is sonder +suppliant nae zyn camere slaepen gegaen mit eender +keersen ende heeft hem met listen uuyt eender dackvensteren +staende voer aen straete laten affrysen ende diefugie +genomen dwelck ghebuert is duer die negligencie +vanden suppliant ende des voirs. henricx die welcke +henrick nyet alleene by dagen ende nachten tot acht +oft neghen maelen jae tot drye oft vier nachten +continuelyck uuyten huyse vanden suppliant heeft geslapen +ende inde nacht oft morgestont als die voirs. gevangene +hem absenteerden de selve henrick van sdaeghs te voeren +omtrint de neghen oft thien hueren voer de noene was +vertrocken uuyten huyse vanden suppliant blyvende alsoe +van zynen gevangene den geheele nacht uuyt ende oyck des +anderen daghs totten neghen oft thien heuren voer der +noenen allet iegen zynen danck ende wille hoewel nochtans +hy tselve den voirgen. procureur oft den raedt nyet te kennen +gegeven en heeft als nyet gheerne clagende over zynen +mede gheselle oick mach die voirs. fugie ghebuert +zyn midts dien de suppliant mit hem nyet en ginck oft zonder +naer hem te ziene ende die camere te sluytene ghelyck +oyck ghebuert is dat die camere vanden voirs. +ghevangene is somtyts ongegrindelt geweest als henrick +vander heyden aldaer sliep midts dat die suppliant den +gevangenen doen nyet zeer nauw gaen en sloech ende +hoewel de suppliant hadde doen seynden nae antwerpen +om den voirs. gevanghenen te suecken nyetmin en is +nyet gerecomireert ter causen vanden welcken de +suppliant angetast ende ghevangen es geweest ende +heeft de voirs. procureur generael iegens hem geconcludeert +tot zulcke pene als de voirs. thomaes behoirde +gepunieert te zyne ten minsten tot privacien van +zynder officien bannissemente ende pecuniarie waerop +dadvocaet vanden suppliant ende dwelck hy suppliant daer +nae geadvoyeert ende in ghescorste overgegeven voir +antwoirde onder dandere gexponeert heeft dat egheen +sterckte oft ghevanckenisse en hadde bynnen zynen +huyse om misdadige persoonen vast te houdene dwelck +de voirs. procureur wel wiste ende dien nyettegenstaende +soude den suppliant ghesonden hebben den voirs. thomas ende +dat midts dien de voirs. procureur zelve daer aen gedelinque$ +soude hebben ende behoirde defugie hem gheinculpeert te +wordenen seggende oyck dat die justicie vander +correctie de voirs. thomaes is gefrustreert geweest by +toedoene vanden voirs. procureur die welcke den selven +thomas zoe cleyn bewaernisse hadde geassigneert +ende datmen zulcke mesdedige aengesproken van lyff +ende goet plach te stellen op die steenpoorte oft inde +vroente concluderende tot nyet ontfanckelycheyt +ende obsolucie midts der negligeren byden voors. procureur generael +ende henricke gecommiteert welcke worden ende +belastinghen iegens den selven procureur byden suppliant gedaen +zoe voirs. is de selve suppliant seeght de voirs. woirden +qualycken ende tontrechte voirtsgekeert te hebbene ende +want den suppliant de voirs. negligencie ende mesuz leet +is ende hem wachten sal met goids hulpen dier ghelycken +meer te committeren niet willende langher zyn zake +met rigueur van justicien volgen zoe heeft hy ons +oetmoedelyck ghebeden gemerct zyne lange detencie +van gevanckenisse ende grooten costen schaden ende +verdriete die hy daer by gheleden heeft ende noch lydende +es sonder te moghen gaen staen in zyn affairen oyck +dat hy xvii jaeren sonder eenighe iactancie te sprekene +int exerceren van synder officien wel ende ghetruwelyck +ghedient heeft dat ons believe hem te ontfangen in +gracie ende verghen de voirs. negligencie ende mesuz +ende daer op doen expedieren onse openen brieven in +behoirlycke vormen waeromme zoe eest dat wy die zaken +voirscrevenen overghemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen +voirs. cancellier ende luyden van onsen voirs. raede in brabant +den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende +supplicatie hebben den selven suppliant inden ghevalle alsboven +quytgescholden ende vergheven schelden quyte ende vergheven +uuyt onser sunderlingher gracien by desen die negligencie ende +mesuz voeren geroeit geroert mitsgaders oyck alle peine ende +amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem +overmidts ende uuyt zaker van tghene voirstcreven is tegens +ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben +ontgaen ende uuyt onser milerder gracie weder roupen +doen aff ende te nyeuwte de procedueren iegens hem begonst +ende geboirdeert in onsen voirs. raede by onsen voirs. procureur +generael van brabant uuyt zake voirscreven ende hebben +hem dien aengaende gerestitueert ende ghestelt restitueren +ende stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen +lande ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen +landen ende heerlicheyden ende tot zynen goeden noch ter +tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenige +waeren imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende +silencie onsen voirs. procureur generael ende allen anderen onsen +rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. landts van +brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen behoudelyck +dat die voirs. jan baert hem nyet en sal moghen onderw$$ +vander exercitie vander voirs. offie van duerwairderscip +vander welcken wy hem gesuspendeert hebben ende suspende$ +voer den tyt van eenen iaere naestcommende behoudelyck +oyck dat hy tvoirs. mesuz iegens ons beteren sal civilyck naer +de gheleghentheyr vander mesdaet ende faculteyt van zynen +goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen de +redelycke costen van justicie daeromme ghedaen ende naegevol$ +ter taxacie ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier +ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe +committeren ontbieden daerommme ende bevelen den voirs. +onsen cancellier ende luden van onsen rade in brabant dat voere +hemluden geroupen die ghene die daeromme behoiren geroepen +te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck +totter verificatie ende interinemente van desen onsen +iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden +ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal +zyn in onsen voirs.raede te versoucken binnen eenen jaere +naer date van desen opte peine van te verbueren deffect +der selver ende dat ghedaen ende voirs. civile boete ende +costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst +behoiren sal van welcke civile boete de ghene van onsen +rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te +maken rekeningen bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte +metten anderen penningen van zynen ontfange zy ende alle andere +onse ende onsen vassalen oft smalre heeren rechteren +justicieren ende officieren onser voirs. lants van brabant +hoedanich die zyn oft wesen moghen tegenwoirdige ende +toecomende hueren stedehouderen en elck van hen zoe hem +toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant van dese +onse gracie ende pardoene inder manieren voirscreve$ +rustelyck ende vredelyck doen ende laeten genieten ende +ghebruycken sonder hem te doen noch te laten geschie$ +in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse +ter contrarien maer zyn lyff wesende in hechtinghe +#sy hieraf tantwordt +byden ontfanger +vanden exployten +van vangenisse als voirs. is mitgaders zy onverbuerde goeden +zoe verre die zelve becommert oft ghearresteert waren +terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen delivrancie ende +slakinge want ons alsoe belieft des toerconden hebben +wy onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse +stede van bruessel den derde dage van iunio int jaer +onsheeren duysent vyffhondert ende zessendertich van onsen +keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillie +ende andere txxie aldus stont ghescreven op de +plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent +l de zoete recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock" +pardons,330.txt,"remisse van +dootslage +philippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc de bourgoigne +de lothier de branant de stier de haren$$ de cram de lembourg de +luxembourg et de geldres conte de flandres dartois de bourgoingne +palatin de haynau de hollande de zeelande de namur et de +zuytphen marquis du saint empire des romains et de borgauw +lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windesch$$$$ +van portenauw $ seigneur de frize et de sur la marche desclavonie +de porrtenauw de salins et de malines. savoir faisons a tous +presens et avenir nous avoir receu lumble supplication et +requeste de piere le ho povre compaignon laboureur natif du +village dittre lez breyne la lieu de notre romant pays de brabant +contenant comment passe deux ans ou environ ainsi que ledits suppliant +estoit alle jouer a la ducasse en ung hameau nomme lermite +terre dudit breyne enpres duquel il estoit demourant ung +nemme toussain le rousseau sergant ilec requeste audit suppliant +luy vouloir assister a prendre au corps ung compaignon que +illec ruoit l$$$ lequel icelluy suppliant cognaissoit ass$$ +f..... +et en allant avec ledit sergant a ledit suppliant veu que ung sien +cousin germain nomme hacquinot ghoes et $$$ filz de gillo nicaise +avoient * et debat contre quatre compaignons a $$$ savoir regnault +gerymeau ung nomme myname ung aultre nomme hanno +et symon reyen et tassin que sondit y cousin qui estoit en +grant dangier de sa vie ne feust outraige habandona +ledit sergant et sen ala a tout ung faulcon quil avoit en +sa main ou ledit debat se faisoit a intencon$$$ de de y mectre +reme$$ et tost apres survindrent encores a layde de +sondit cousin cincy compaignons du village dudit brayne +et tellement se $$$ le debat entre eulx que ledit reynault +gerynneau qui estoit la contrepartie du cousin dudit suppliant +receupt cincq plans dont deux jours apres il termina +de vie par mort et combien que de ladvenement dudit cas +ledit suppliant soit tres deplaisant et que audit deffunct ne +a aultres il ne bailla aucuns cops touteffois doubtant +rigeur de justice il sest tousiours depuis absente de +noz pays et seignouries v..;ant en grant povrete en nous +suppliant luy sur ce vouloir impartir notre grace et +remission et luy sur ce faire expedier noz litres patentes en forme deue +pour ce est il que nous ces choses considerees voulans adez +notre grace et misericorde preferer devant rigeur de justice audit +suppliant avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne quitons +remectons et pardonons de grace espcealement par ces precentes ledit fait +et cas dont dessus est faicte menten$$$ ensemble toutes offenses +et peynes corporelles et crimineles et civiles enquoy il peult +estre encourru et $$$ mesprins envers nous et justice +et lavons $$$ a ce restitue et restituons a ses bonnes +fame et renommee au pays et a tous ses biens non confisquez +se aulcuns en a en imposant sur ce silence a notre procureur +generael en brbant et a tous aultres noz justiciers officiers +quelconques cui ce regardera satisfacion toutteffois faicte +a partir se faicte nest et $$$ y chiet pour$$ +que ledit suppliant sera tenu amender ledit fait envers nous +$$$ fait tant seulement a larbitraige tacacion et +modercion de noz aimez et feaulx le seigneur dorbais et +de malene chavallier chancellier et aultres gens de +notre conseil ordonez en brabant lesquelz avons a ce +commis et commectons par ces presentes mandons et commandons +icelluy notre chancellier et aultres gens de notredit conseil que +appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils procedent +bien et leaulment a linteri lenterienement et verification de cesdits +prese-ntes $$$ aussi al la taxacion et moderation de ladite +civile amende et ce fait et ladite civile amende payee es mains +de notre receptuer cui il appartiendra lequel sera tenu en faire +et rendre compte a notre prouffit ilz et tous aultres noz +justiciers er officiers ensemble les justiciers et officiers de noz +bass$$$ seigneurs et vassaulx de notre pays de brabant cui ce +regardera ledit suppliant de notredit grace quitance et remission +facent et laissent plainemendt et paisiblemendt joyer et user +sans luy en ce faire ne ce faire et faire ne souffrir estre fait en corps ou +biens aucun destourbier ou enc$$schement au contraire a$$ +se ledit suppliant ou ses biens a reste cause soyent arrester +ou detinez les tantost et sans delay mecter et f$$dts omectre +ou del$$re car ainsi nous plaist il et affin que ce +soit chose ferme et estable a tousiours nous avons fait +mectre notre seel a ces presentes saulf en toutes aulres choses +notre droit et a laultruy le sien donne en notre ville +de bruxelles le darnier jour du mois de novembre +lan de grace mil cincqcens et trois ainsi escript +dessoubz sur la plicque par mon seigneur larchiduc +et signe m husoel +collonne a loriginal +par moij +in de marge: et sarspurg de thirolle +de sirette de freburg" +pardons,199.txt,"philips etc. ad longum, doen te weten dat wy +hebben ontfangen die supplicatie van huybrecht +vanden c$rny$e hoeven ingesetene van cumptich +quartier van thienen inhoudende hoe dat hij : sonder +jactantie gess gesproken : altyts seer eerlyck ende sonder +peijsibelyck hade gedraeghen, ende altyt sijn +besten gedaen om syne quote in allen overcomende +lasten, soo van beden als andere te helpen +winnen ende betaelen beneffens andere +goede gemeyntenaeren, sonder oynt +yet gecommitteert te hebben meriter ende +straffe, behoudelyck dat hij in maij 1657 : wesende +opden maelteijt van syne gebueren aswaer +men die schaepen hadde helpen wassen: was in +dispuijt geraeckt met sekeren huybrecht +schoutet hantwercker van synen stijl, diewelcke +tegens hem supliant hadde beginnen te murmureren +ende hem te drijgen onder t pretext dat hij suppliant +soude geseyt hebben dat denselven +huybrecht schoutet, werckende t sijnen +huijse yet soude ontdraeghen hebben, daerop +den suppliant hem antwoorde dat hij noyt +sulcx en hadde geseijt hadde aleueuwel +den voorss. huybrecht schoutet in syne murmuratien +ende drijgementen gecontunieert seggende +ende hem beroemende onder andere, ghij sult +mijn lijff hebben oft ich duwe, daerop den +suppliant hem seyde, het recht is daer, spreeckt +my met recht aen, welck disput ten langhen +lesten, daer doortusschen spreken van t’geselschap +aisdoen wierde geappaiseert, verhopende +den suppliant dat den voorss. h.schoutet hem +daermede soude gerust ende te vreden houd$ +maer ter contrarien soo is t gebeurt dat hij +suppliant s’avonts thuijs gaende, heeft vervolg$ +hem naer roepende vele ende diversch$ +iniurieuse ende onverdraegelycke woorden +onder andere jeanfoutre, coignon, ghy s$ +my betaelen, ende dijer gelyck blyckende b$ +attestatien daer van synde, daer over sy al +aen malcanderen waeren geraeckt beyde +metten dranck bevangen wesende, ende $ +boven hij suppliant geterght ende gepro$ +tot groote cholere door die voorme$ +iniurien, sulcx dat den voornoemde huijbrecht$ +schoutet int selve gevecht hadde +gecregen eenen steeck in sijnen buijck daer +hij sanderendaegs daernaer is commen af$ +te worden, tot des suppliants seer groot +leetwesen, sonder dat hij suppliant noch +wiste dat hij desselven steeck soude +gegeven hebben, midts die voormelde dron$ +schap ende cholere, ende alsoo den voor$ +afflijvigen was oorsaecke ende causa move$ +van t’voorss. ongeluck ende overslulcx aend$ +suppliant tselve oock seer geerne hadd$ +vergeven blyckende by d’attestatien met +voorss. supplicatie overgegeven, ende wa$ +den suppliant hem altijts seer eerlyck ende peys$ +hadde gecomporteert sonder oijt eenich +crackeel oft gevecht met iemanden te +hebben gemoveert, soo ten tyde als hij jongman +synde noch by syne ouders was woonende, als +daer naer in dienst geweest sijnde vande hoochmey$ +van thienen, als bleecke by de attestatie soo vande +schepenen van cortenaecken plaetse synder +geboorte, als vande voornoemde hoochmeijer daer van +sijnde, ende dat hij : als nu wesende een huyshou +dende man met vrouw ende kinderen ende +met sijns huijsvrouwen moedere wesende eene +oude vrouwe die hij insgelyck den costende onder +hout moet besorgen : geerne metter eeren +soude door geraecken ende beneffens andere +blyven synen cost winnen ende tselve +nyet en derffde bestaen noch thuijs blijven, +maer ter contrarien hier ende daer +moeste latiteren midts t voorss. ongeluck, +ende alles moeste laeten te nyettegaen door +vreese van byden officier geapprehendeert ende +in strickte gevanckenisse gestelt te +worden tot syne totale ruine, mede van +sijne huysvrouwe kinderkens ende van syne oude +moedere, oirsaecke dat hij geraeden hadde +gevonden hem te keeren tot ons, ende +oitmoedelyck te bidden teneynde ons soude +gelieven te prefereren gratie voor rigeur +van justitie, ende dyenvolgends hem over tvoorschreven +misdaet te vergunnen ende laten depescheren +brieven van remis in behoorlycke formen, waerover +soo ist dat wy desen aengemerckt ende tot +dyen gesiend informatien byden officier van cumptich +over t’gene voorss. is genomen, midtsgs +sijn schriftelyck advijs genege wesende ter bede +des voorss. suppliants willende hem in dit +stuck prefereren gratie ende misericordie +voor strangheyt ende rigeur van rechte, heb +den selven suppliants inden gevalle als boven quyt$ +schonden, ende vergeven, schellen quijte, ende +vergeven vuyt onse sunderlinge gratie byde$ +onsen brieve, tfeyt ende ongeval boven ger$ +midtsgaders alle breucken corporelle ende +criminele daerinne hij ter causen voorss. +midtsgaders dat daer aene cleven mach, +tegens ons ende justitie misdaen ende +misbruyckt mach hebben, welcken aengae$ +hebben hem wedergestelt ende geresti$ +stellen weder ende restitueren tot sijns +goeden naeme faeme ende geruchte in +voorss. lande van brabant ende in alle +anderen onsen landen ende heerlijckheden, +midtsgs tot syne onverbeurde goeden : in$ +hij eenige onder ons heeft : gelyck ende +alder manieren soo hij was voorde toeco$ +vanden voorss. feijte, imponerende hierop +een eeuwich geswijch onsen lieven ende +getrouwen die cancellier procureur general +van brabant ende allen anderen onsen$ +onsen vassalen oft der smalre heeren richt$ +justicieren ende officieren wij sij sijn, sattisfac$ +ende beternissse ierst ende vooral ged$ +de partye geinteresseerde, voor soo vele +die noch nyet gedaen en sij, ende eenighe$ +daertoe staet, civilyck alleenelyck, ende b$ +saecke sulcx is verheijsschende, behoude$ +dat de voorsschreven suppliant gehouden sal sijn t voorschreven feyt $ +ons te beteren ende voor amende civil$ +te betaelen aen onsen rentmeester van dexploi$ +de somme van lxxiik, midtsgaders te be$ +de redelycke costen van justitien hieromme alreede +gedaen, en dese doene, alles ter taxatien ende +moderatien van onsen seer lieven getrouwe +cancellier ende luyden van onse rade +in brabant die wij daertoe gecommitteert hebben +ende commmitteren by desen, ontbieden daeromme ende +bevelen denselven onsen cancellier ende luyden +van onsen voorss raede dat voor hun +geroepen, die daeromme behooren geroepen +te zijne, sij procederen wel ende +deuchdelyck tot verificatie ende interinement +van dese onse brieven van remis naer hunne forme +ende inhouden ende ter taxatie ende moderatie +van de costen van justitie voorss. alsoo +sy sullen vinden te behooren, welck interinement +de voorss. suppliant gehouden sal sijn te versuecken, +ende hem in persoone te presenteren in +onsen voorss. raede, binnen sesse maenden +naestcommende op de pene van te +verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen ende +deselve civile boete, ende costen van justitie +getaxeert ende betaelt sijnde in handen +van den genen dyen dat behooren sal, in onsen +voorss. procureur generael in brabant, +den meyer van cumptich voorss. ende allen +anderen onse rechteren, justicieren ende +officieren ende ondersaeten tegenwoordige +ende toecommende, dyen dat aengaen sal +mogen heure, stedehouderen, ende een iegelycke +van hun besundere soo hun toebehooren zal, +laeten ende gedoogen den voorss. suppliant +van deser onser tegenwoordiger gratien ende +remissien, ende van allen d’inhouden +deser inder vuegen ende manieren voor$ +verhaelt, paisibelyck, rustelyck, vredelyck, ende +volcommelyck ten eeuwigen daeghe genyete$ +ende gebruyijcken, sonder hem daerinne te$ +oft te laeten doen ende geschieden m$ +oft in toecommenden tijde eenich hinder +letsel oft moijenisse ter contrarie maer +in dijen sijn lijff oft oft eenighe van syn$ +goeden daertoe gearresteert, becomme$ +oft belet waere dat sy die setten ende +stellen, doen setten ende stellen tersto$ +ende sonder vertreck tot geheelder end$ +volcommender delivrancie, want ons +gelieft ende teneynde dat dit vast end$ +gestadich blijve ter eeuwgihen daeghe +soo hebben wy onsen segel hieraen doen ha$ +behoudelyck in andere dinghen onsen recht$ +ende eenen iegelyck anders dessijns +gegeven in onse stadt van brussel +inde maendt van january int jaer ons heeren +ende van onse reycke get pppix sub +loijens" +pardons,188.txt,"philips et$ha. doen te wetene dat +wij hebben ontfangen die supplicatie van +cornelis van damme pachter opde hoeve vanden +heere prelaet van perck tot melsbroeck +inhoudende hoe dat hy verlooren hebben +veele van sijne beesten door toeverije sulcx +dat hy daerdoorens grootelycx ende tot veele +honderden gulden is beschaedicht geweest hy +onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende +geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe +aldaer woonachtich genaempt cathelyne +schamparts d’welck den remt hem oock vaste +lijck heeft laeten voorstaen mits de selve +weduwe publicquelycken was befaempt van +toverije tot daer toe dat sy als soodanich by +een iegelyck wiert gehouden geschouwt ende +gevliedt ende by verscheijde persoonen was ge- +slaegen endequalyck getracteert geweest ter +saecken vande schaede aen hunne beesten +door haer gedaen ten eijnde sy de selve toverije +soude hebben te ontdoen welcken volgende ge= +beurt is dat hebbende den remt in junio xvic +drijenvyftich beneffens verscheijde persoonen +ende onder andere met jaecques meerts sche +pene der voors. prochie : wijens sone oock +was betovert sitten drincken tot ontrent den +avondt ende verstaen hebbende dat den selven +meerts ende synen sone waeren gegaen ten +huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$ +ende aldaer in huijs gecommen synde ende gehoort +hebbende dat den voors. meerts met haer wa$ +sprekende over het ontoveren van synen sone +heeft door de presentie vande selve weduwe +consideratie vanden groten schaede die hij in +syne beesten hadde geleden ende morale seker +heijdt die hij was hebbende dat sulcx door +haer was geschiet soo grootelijcx gemovee$$ +ene ontstelt geworden dat hij haer versoch$ +hebbende van dat sy syne beesten soude on$ +toveren sonder dat sy sulcx wilde doen hem +nijet en heeft connen onthouden haer beneff$$$ +den voors. jaecques meerts te geven eenig$ +slaegen met eenen stock welcken hij in +handen was hebbende waermede de selve +weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren +sone die aldaer present was ende haer wilde +defenderen hem geretireert hebbende in eene +sijd camere soo is den remt daermede naer +huijs gegaen sonder weete van dat de selve$ +weduwe was gequetst oft eenich mercklyck +hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te +min alsoo hij noynt intentie noch gemoet en +hadden gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende +soo is de selve weduwe des anderen daeghs +smorgens in haeren huijse doot gevonden +ende heeft den officier aldaer onder pretexte +dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor= +seijde slaegen vercregen decreet van appre= +hentie soo wel ten laste des remts als vanden +voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende +alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te +retireren ende absent te houden gelyck hij remt tot +nochtoe zijnen grooten schaede ende prejudicie +heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer +doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt +ende hoe wel hij nyet en meijndt dat de slaegen +die hy ande voorseijde weduwe mach gegeven +hebben oirsaecke soude syn van haere doodt +ene dat hij noijnt gemeynt noch intentie en +heeft gehadt hem soo verre te verloopen +ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere +des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt +door het eerste movement hem aengecomen +door de presentie der voorseyde weduwe +ende gedenckenisse vanden grooten schaede by +hem geleden soude behooren geexcuseert te wor$$$ +als notoir synde quod obiecta movent potentiam +soo is hy dyenaengaende overcommen mette kinde$$$ +der voorseyde weduwe aengaende hunnen pretensen +interest civile gelyck te sien is uuijtte stucken +hiermede gaende hoewel sy anderssints nijet +gefondeert en waeren eenigen interest te +pretenderen aengesien hunne voors. moeder wa$ +eene arme oude vrauwe die vanden h. geest +der selver prochie moeste leven ende onderhoud$$ +worden ende soude voorts hij remt geerne +oytmoedelyck remis versoecken over t’gene hij +bij middele voors. eenichssints soude mogen +hebben misdaen om t’selve hebbende weder te +mogen keeren ende door sijne handen hem sijne +huijsvrouwe ende kinderen den armen cost oo$$ +winnen ende besorgen keert hem daeromme +tot ons oytmoedlyck biddende om onse oepe$$ +brieven van remis daertoe dienende $aerom +soo est dat wij desen aengesien ende ierst +gehadt het advis vanden officier der voors. +prochie van melsbroeck ende gesien d’informa$$$ +by hem genomen over t’voors. feijt genegen" +pardons,215.txt,"kaerle byder gracien goids gecosen etc +roomsche keyser altyt vermeerder der tsrycx coninck van germanien +van spaengnen van arragon van navarre van beyden cecillien +van $$$jherusalem? van hongrien van dalmatien van croatien etc +eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingnien van lothryck +van brabant van stier van karinten van crain van lymburg van luxenburg +ende gelre grave van vlaenderen van habsburg van thirol +van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe +lantgrave in elsaten prince van zwaven mercgrave van burgau +ende des heylichs rycx van holland van zeeland van ferrette van +kieburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant vanden +windesmarck van portenauw van salins ende van mechelen +doen te weten allen lieden jegenwoirdige ende toecomende +dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van +janne van belle zone wylen joos schoelmeestere van jonge +kinderen in onser stadt van loevenen inhoudende hoe hy hier +voirtyden onder dandere ter scholen gehouden ende nae zyn beste +geinstrueert heeft een joncxken geheeten peeterken sone jans +cuyffelere alias vrancx voldere wair af ende van zynen arbeyde +na dien hy vander zelver scholen gescheyden was die voirs. +suppliant tot gheender betalingen gecommen en conste als +dat den noot hem dwanck den voirs. janne den vadere voere +trecht te doen ontbiedenen om tot betalingen van dien te comene de +welcke soe tot twee diverse stonden ontboden zynen is de +huysvrouwe des voirs. jans den voirn. suppliant tot zynder +woeningen met grammen moede gestoorden zynne ende vele +injurieuse woirden die zy den selven suppliant opseyde van des +voirs. steet betalinge commen doen worpende tselve gelt bynnen +der voirs. woeninge nyet volcommelyck ende al mair zeer +dair by $$er dat hy suppliant verdragende de selve quade woirden +ende hem van voirdere verhuedende hem metter betalinghen +contenteerde es gebuert dat des geleden mach zyn +omtrent een maent nae paesschen nu lestleden te wetene +omtrent vyf weken nae dien de voirs. betalinge ende +gesciedenisse als voere gedaen was geweest de voirs. +jan cuysselere des achternoens omtrent vyf uren gecommen is +voere ende vast aen der doren vander wooningen des voirs. suppliants +aldair hy op liggende was de welcke zoe gepasseert zynde hem +ommekeerde ende den suppliant metten vingere teekende seggende ende met +luyden grammen gelate tot hem roepende in effecte ghij cokijn +ghy en hebt met mynder huysvrouwen ende kinde nyet eerlycken +geleeft ghy hebt haer eenen naemen nageworpen dien hair noyt +man en gaf wairop de suppliant antwoirde soet oic warechtich +was dat tselve nyet wair en was ende hair gheenen name +nae gegeven en hadde die eender eerbaerder vrouwen te nae +ghinck op welck de voirs. jan zeyde ghy liechter aen +ghy zyt een snoode rabaut een lecker een snoode boeve ick +sal u noch doer myn handen zoe doen reyen ende begaeyen +datmen dair af zal weten te spreken met meer dier ende +gelycke dreygelycke ende injurueuse woirden dagende +den suppliant uuyt zynen huyse hem nae roepende nyet zoe +cloeck te wezene uuyt te commene ziende met dien te neder +attome ende rapende steenen om te worpene dwelck +merckende ende scouwende de voirs. suppliant ende dat hy ghen +verdrach hebben en conste greep een pycxken dair mede hy +zyn vinsteren sloot dweck by hem stont metten welcken +hy innetreede van voirs. janne ende hem gaff een steecxken +ende quetsuere omtrent oft in zynen buycke van welcker quetsueren +hy ten derden dage dair nae aflivich geworden is dwelck +den suppliant zeer leedt is ende hoe wel tvoirs. ongeval toecomme +is gelyck voirs. staet ten ocsuyne ende by grooter oppressien +des voirs. aflivigen alsoe hy dat voere zynen sterfdach verclaerd +ende der selven des voirs. suppliants dair af ontlaste ende +de partye geinteresseerde den selven suppliant dair aff ter +genaden ende in soeningen ontfangen hebben en soude +nochtans de selve suppliant vreesende rigeur van justicie hem +nyet dorren vynden ende houden bynnen onsen lande ende +heerlycheyden ten waere dat onse gracie ende genade +hem hier op verleent ende gedeylt wordde alsoe hy +zeeght ons om deselve zeere oitmoedelyck biddende +soe eest dat wy de saken voirs. overgemerct ende +dair op gehadt dadvys van onsen lieven ende getruwen +den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant den +zelven janne van belle suppliant genegen wesende tot zynder +beden ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie +ende genade prefereren voere strangheyt van justicien ende by +advyse ende deliberatien van onsen zeer liever ende beminder +vrouwen ende moeye die eertshertoghinne van oisteryck +hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere van +savoyen van onsen wegen regente ende gouvernante ende +vanden hoofse president ende luyden van onsen secreten +rade neffens hair wesende hem hebben inden gevalle +als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert vergeven +schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinger gracien +mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclairt +metgaders alle peyne ende bruecke corporele ende +criminele dair inne hy ter causen van desen met desser +aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende +mesbruyct mach hebben ende hebben hem als dair +af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende +restitueren mits desen onsen voirs. brieve tot zynder goeder +fame name ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme +van barabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot zynen onverbuerden goeden in dien hyre eenige +heeft gelyck ende in alre manieren als hy was voere de +toecompst vanden feyte ende dootslage voirs. imponerende +hier op silencie ende eeuwicg swygen onsen procureur general +van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren +wye zy zyn satisfactie ende beteringen ierst ende voer alle werck +gedaen der geinteresseerde partye indyen die noh nyet +gedaen en zy ende eenige dair toe dient civilick +alleenlyck behoudelyck oic dat hy gehouden werdt +tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck +naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt +van zynen goede ende oic te refonderen ende betalen die +redelycke costen van justicien die dair om gedaen ende +nagevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van +onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in +brabant die wy daertoe committeren ontbieden dair om ende +bevelen den selven onsen cancellier ende raide in brabant +dat voere henlieden geroepen die ghene die dairomme behoeren +geroepen ten zynen zy procederen wel ende duechdelyck +ter verificatie ende interinemente van desen onsen +iegenwoirdigen brieve nae huere forme ende inhoude +ende ter taxatien vander civile boete ende costen +voirscreven ende dat gedaen ende de voirs.civile boete +ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde +in handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft +anderen onsen officier dient behoeren sal die welcke +vander voirs. civile boete gebonden sal wesen rekenigen +ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten +anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van +brabant meyer van loevenen v amman van bruessele +schouteten van antwerpen ende vanden bossche +ende alle andere onse ende der smaelre heeren officieren +justicieren ende ondersaten tegenwoirdich ende toecomende +dien dat aengaen of aenroeren van hen besondere +zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen +den voirn. janne van belle suppliant van deser onser +iegenwoirdiger gracien remissien ende pardoenen ende +van alden inhouden van desen inder vuegen ende +manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck +ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder +sy byden ontfanger +vanden exployten hier +af verantwordt +hem te doen noch te laten geschieden nu noch in +toecomende tyden eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse +aen lyve noch aen goede ter contrarien in eeniger manieren mair +in dien zyn lyf oft eenige van zynen voirs. onverbuerden goeden +dairomme gevangen gearresteert oft becommert waeren zy die +stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont +ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie +want ons alsoe gelieft ende ten eynde dit goet +vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe +hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen saken onsen recht ende eenen iegelycken tzyne in +allen gegeven in der onser stadt van mechelen inde maent +van octobri int jaer onsheeren duysent vyfhondert +ende vierentwintich ende van onsen rycken te +wetene vanden roomschen van germanien van hongrien etc. +tzeste ende van spaignen ende den anderen dnegenster +aldus stont gescreven boven op te plycke byden keysere +in zyn rade ende geteekent dublioul ende noch +visa recepta +gecollationneert ende bevonden concorderende +met ende tegen die originale brieve by my +$ijsele $$" +pardons,413.txt,"philippes etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende +toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie +van nicolas crop temmerman belast met wyf ende zeven +kinderen inhoudende hoe dat op den vierde meye xvc twee ende +tzeventich hy suppleant met zekere personen wesende ten +huyse van malin vande schals tavernier inde prochie van +ghids onder wynendale, zoo heeft de selve malin questie +souckende, hem supliant aengeseyt dat hy aen hadde zyn +wyfs halscleet, daerop hy suppliant zeyde by uwen paeyse +ick en doe open treckende zyn weetrock ende toochde +de contrarien van dyer twelck den voirn. malin ziende +zeyde wat pestilentie hoe zie ick alsoe ende nyetmin +voirts questie souckende heeft geseyte tot eenen wouter +caeckaert indien claes denoterende hem suppliant ende ick +vochten wyen zoudte ghy helpen, daerop de zelve wouter +antwoirde ick zoude claes helpen, endenhy supplient alle tselve +patientich verdragende seide hy malin sints dien egheen occasu +van querellen crygende, heeft nochtans anderwarf zyn +proposte geaddresseert aen hem suppliant met spitige woirden +ende geseyde wat pestilentie, ghy hebte de gegheelen dach +geloopen rontomme myn huys hem supplient in proprieteyt +toebehoirende ick hebber meer aene dan ghy doet, willende +infereren dat tzelve huys zeer belast was, daerop +hy supliant gracelyck antwoirdende zeyde hebt ghy meer +daeraen bewaert wel, den cortsten dach es lanckt genouch +van eens mans aermoede ofte leedt te verwytene ofte +diergelycke woirden, mits welcken den voirn malin zeyde ten +oneerlycxten doet uwe moedere ick soude u naer u vleesch +steken steckende mitsdien met eenen snydere zeere vi$$eeselve +naer hem suppliant, twelcke ziende janneken die huysvrouwe vande voirn. malin +met assistentie van eenige heeft hem uuyter camer gesteken +ende corts daernaer es met grooten furie wederomme inden +camer gecommen met eenen blooten snydere , daermede hy hem +suppliant een steke gegeven heeft in zyn een ooghe, die vande +selven steke uuyte ende verloren es vallende hy suppliant +mits dien ter eerden , ende alzoe de voirn malin even aerch +bleeft stekende, hij supliant op geraeckt zynde, heeft hem +geweert met eenen snyder, ende den zelven malin gegeven zestien +quetsueren, danof hy in corten tyde ghenesen wierdt, nyetmin +alzoe int zelve conflicte present ende tusschen beeder was +tvoirn. janneken, heeft in haer schoudere een wonde gecregen +daerof zy terstont overleden es, twelcke wonde zy voer +haer overlyden hem supliant geimputeert heeft, danof hy nochtans +gheene zekertheyt en weet als duer dabondantie vanden bloede +vloyende uuyt zyn uuytgesteken ooghe ende continuelle invasie +vande voirn. malin zoe verturbeert ende van allen jugemente +geprimeert wesende, dat hem nyet mogelick en was zyn deffentie +by maen oft discretie te connen doene twelck over zulcx +by grooten ongelucke ende fortune zoude moeten zyn geschiet +aenden persoen van tvoirs. janneken ter cause vanden welcken +hy suppliant hem zedert geghouden heeft in abstracte plaetsen +tot zyne verdriete ende desolatie van zyne huysvrauwe ende +zeven kinderen gheen goet hebbende dat hy met zynen zueren +aerbeyt heeft connen winnen ende hoewel hy anderssins +es van goede naeme ende fame, ende paeys gemaect heeft +met de gheinteresseerde partye en zoude nyet vrielick +dorren hanteren noch converseren binnen onsen lande alsoe +hy zeght zonder onsr gracie omme de welcke hy ons zeer +oitmoedelyck ghebeden heeft soe eist dat wy de +zaeken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis +van onsen lieven beminden bailliu burchmeesters ende schepenen van +wynendale, den voirs. nicolas crop suppliant genegen wesende +tzynder voirs bede ende supplicatie ende hem willende in +dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur ende +strangheyt van justicien hebben inden gevalle alsboven +vergeven quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden +quyte ende remitteren uuyt onse s$$derlinge gracie by desen +tfeyt ende manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne +ende boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause +van dyen $$$ diesser aencleeft tegens ons ende justicie +misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff +wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende +naeme in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaenderen +ende allen anderen onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne +ongeconfiskeerde goeden indien hy eenige heeft alsoe hy +was voerde toecompste vande manslach voirs., imponerende +hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur +general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie +zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden +voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre +die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet +civilick alleenelick behoudelyck dat de voirs supliant gehouden +wort tvoirs feyte ende manslach jegens ons oick civilick +te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt +van zyne goede ende onse ordinancien daerop gemaect ende +boven dien te betaelen die redelycke costen van justicie +indien eenige ter causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige +ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president +ende luyden van onsen rade in vlaenderen die wy daertoe committeren, +ontbiedende daeromme ende bevelen den voirs. van onsen rade in vlaenderen +dat voir hen geroupen de ghene dier behoiren gerroupen te zyne zy +procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente +van desen naer haer vorme ende inhouden, ende ter arbitraige +ende tauxatie vander amende civile ende costen van justicie +voirs. twelcke interinemente de selve supliant sal gehouden +zyn te vervolgen voer de voors. van onsen rade binnen zesse +maenden naestcommendeop peyne te verliesen deffect van desen +ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ende +betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfangers diet +behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te maeken rekeninge +bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten +andere penningen van zynen ontfanghe zy onse souverain bailliu +van vlaenderen, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegewoirdige +ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck +van hen die dit aengaen zal, doen laeten ende gedoogen +den voirs supliant van onse jegewoirdige gracie ende remissie +quyt scheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren +voirs. rustelick vredelick ende eeuwelick genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien +nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden +eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer +indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisceerde goeden +daeromme gevangen becommert belet oft gearresteert waeren +dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck +tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe +gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich +blyve ten eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel +hiernaer doen hangen behoudelick in andere zaken ons +rechte ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in +onser stadt van brussele inde maent van november +int jaer onssheeren duyssent vyfhondert ende +dryentzeventich van onsen rycken etc. opden ply +stont gescreven byden coninck in zynen rade ende +geteeckent j delatorre" +pardons,220.txt,"copie vanden brieven van remissien ende gened$$$ heren der stadt vanden bossche verleent maximiliaen bider gratien goids hertoge van oestryke van bourgognen van lothringen van brabant van stierien van karinthien van @@ -9762,286 +2402,4446 @@ facta est collatio praesentis copiae cum litteris originalibus per me willelmum de busco notarium et concordat busco" -"philips etc doen te weten allen yegewoirghen ende toecommende -dat wy ontfanghen hebben die oetmedighe* supplicatie van gielis van -caverson ingeboren poirter onser stadt van loeven belast met -huysvrouwe ende eenen jonghen kinde anders egheen goet hebbende -dan hy met arbeyden aen die scepen is winnende inhoudende -hoe dat hy des vrydaeghs voer loeven kermisse int jaer -xvc tweentzestich des achternoens is versaempt geweest -met adriaen crabbe ende ander ten huyse genaempt -troosemareynken om met elcanderen aldaer te drincken ende nae -dyen zy aldaer ewat tyts gederonken hadden ende dat die -voirs. adriaen uuyten voirs. huyse opder straten gegaen was -om zyn water te reysen soe zyn die wyle aldaer aengecommen -vyff oft zesse clercken met poignaerts messen ende stenen indie -handen hebbende die sonder oirsake den voirs. adriaen hebben -zeer furieuselyck geinvadeert onder hen voeten gewoerpen ende -geslaghen soe dat die weerdinne aldaer tselve aensiende -is gecommen totten geselscappe seggende totten suppliant gielis suldy -uwen compeer aldus laeten vermoerden desgelycx soe riep -oyck de voirs. adriaen totten suppliant dwelck de suppliant -hoorende is vanden geselschap opgestaen ende loopende op der -straten heeft aldaer gevonden adriaen syn compeer alleen -aldus overvallen ende geslaigen vanden voirs. clercken hem -ombekent weesende is hem ter assistentie gecommen ende heeft -uuyt getrocken syn brootmes ende daer mede gesteecken naeden -eenen ende naeden anderen in sulcken vueghen dat een vande -voirs. clercken genaempt philips de roy soe hy suppliant -naederhant versoent loopende tegen eenen muer heeft -hy suppliant denselve philips eenen steeck gegeven in zynen -buyck laetende tvoors. mes duer groote verwaertheyt daer -inne steecken ende nemende die vlucht inden clooster vande -bogaerden bynnen der voirs. stadt van welcker quetsuere -de voirs. philips ten selven daigh is gestorven ende afflivich -geworden tot des voirs. suppliants ontspreekelycke leetweesen -die daer duer moet wyff ende kint verlaeten in armoede -ende hem onthouden in vremde lande ten zy dat -ons beliefde hem te nemen in genade ende -gracie ende hem tvoirs. faut te vergeven soe hy seght -ons zeer oetmoedelyck daeromme biddende soe ist dat wy -de sake voirs. overgemerckt ende daer op gehadt dadvys van onsen -beminden meyer bourgmeestren scepenen ende raedt onser stede van -loeven voers. den voirs. gielis van caverson suppliant geneghen -wesende zynder bede ende begheerte ende hem willende in -dit stuck gracie ende genade prefereeren voer riguer ende strangheyt -van justicie hebben ingevalle als boven vergeven quytgescholden -ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt onse -sunderlinghe gracie mits desen tfaicte ende manslach boven -verclaert mitgaders alle penne boete ende bruycke corporelle -ende criminelle daerinne hy ter cause van dien mits datter -aen cleeft tegens ons ende justicie misdaen ende mesbruyckt -mach hebben ende hebben hem als daeraff weedergestelt -ende gerestitueert stellen weeder ende restitueeren tot zyne -goede name fame ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme +pardons,139.txt,"philippe $$ allen den genen $$ doen te wetene $$ +dat wij ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie +van merten motkies ingesetenen van rumpsdorp inhoudende +dat hoewel by suppliant nu eenigen jaeren herwaerts +anders es heeft gedaen als met allen middelen van +vrindtschappen ende beleeftheid getracht ende +gearbeyt te verhueden dat wylen jaspar van diest +synen slaeghe naer eenigen extraordinarisie folie +hem nyet en sonder vertrecke naerden dienst vande +gerebelleerden provintien daer aft hy hem menichmael +hadde vermeten dat die voors. suppliant nyettegenstaende +alle de inivrien menacen ende affronten die hy +van syne voors. swaeger hadde geleden evenwel +soo goet is geweest van te contribueren ende +eensdeels te voldoen ende den accorde byden voors. +synen swaeger gemaeckt metten meyer vander +geten over syne insolentien ende moetwillicheden +soo ist nochtans dat den voors. jaspar van diest +nyet en heeft connen gelaten den suppliant in sulcker +vueghen te menaceren inivrieren ende in syn +eyghen huys te comen vuytroepen dat die voors. +suppliant te patientie nyet is heeft connen +hebben van tselve meer te verdraegen gelyck +oyck nyemandt ter werelt sulcke insolentien +is sonder hebben connen tollereren mits dat die +voors. jaspar van diest met opgesetten wille +ende intentie is opden eenentwintichsten novembris +16c sevenentwintich gecomen ter huyse des suppliants +hebbende syn mes bloot in syn hand ende roepende +met enyder belen tegens hem suppliant dese oft dyergelycke +woirden compt daer buyten ghy fielen luylach +bedelaer ghy duyvel comt daer buyten ick sal +u vermoorden ende alsdan sal ick naer hollandt +gaen ende alhoewel dat diversche persoonen den +voors. jasper van diest van syn quat voornemen +meynder te diverteren soo is hebben sy tselve +nyet connen gedaen want hy persevereerde in syne +quaden intentie roepende continuelycke alsulcken +ende dyergelycke woorden als hiervoren staen +vuytgedruckt dewelcke ten vuytersten oirsaecke +hebben geweest dat die voors. suppliant is vuyt +syne stal gecome met eene riecke in syne +handen om die voors. jaspar te doen retireren +vuyt syn suppliants mesthofs aldaer alle de +voors. insolentien gebeurden maer is plaetse +dat hy de suppliant souden hebben ver$$$$ ontsien ende +syns huyse ende woninge soude hebben verlaten +soo is hy den suppliant comen toegeloopen met den +voors. messe bloot inde hand meynende des suppliant +daermede om te brengen om welcke te tueven is +die suppliant genootsaeckt geweest hem met +syner voors. rieck te behelpen ende te defenderen +dwelck doende heeft hy aen syner voors. swaegher +gegeven twee oft dry slaegen op oft ontrent het +hooft waerdoor die voors. van diest een weenich +worde gequetst doch nyet dootelyck gelyck alle +experten doctoiren ende chirurgynen des noot synde +sonder moeten attesteren nyettegenstaende dat +denselven van diest eenige thien oft elft daeghen +naerden infectie vande voors. wonden is comen +aftlyvich te worden tot groot leetwesen des suppliants +die zich altijt heeft gedraegen als en maer +met eenen daer ter contrarie d’acsten mye +soo temerair ende oultrecuidant is geweest van hem +suppliant ende andersints te menaceren sulcx dat met +rechte sonder moghen geseght worden dat die jaspar +van diest heeft ontfangen den loon naer syne wercken +als hebbende soo te seggen selfst oirsake geweest +van syne doot alwaert oyck alsoe dat hy +door ontwetentheyt vanden meester hem gecureert +hebbende nyet en hadde onder d’aerde gemeestert +geweest desen aengemerckt ende dat die +voors. suppliant noyt senne feyt en heeft +gecommitteert waerover hy criminele oft civile +byden geene oft syne officiers soude gestraft +oft geactionneert hebben geweest soo badt hy +suppliant heer vyt moedelyck om onse opene brieven +van remissie daertoe die nenden soo $$$$ dat wy +desen aengesien ende hierop gehadt d’avis ander +officieren van rumpdorp geneygt wesende ten beden +ende supplicatie des voors. suppliant ende willende hem +in dit stuck prefererende gratie ende genaden voor +strangheyt ende rigeur van rechter hebben denselven suppliant +inden gevalle als boven quytgesconden ende vergeven +schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien +by dezen onser brieve tfeyt ende ongeval boven geruert +midtgaeders a$e attentie ende breucke corporele ende +criminele daerjinne hy ter causen voors. ende tgene daeraen +tleven mach teghen ons ende justitie misdaen ende misbruyckt +mach hebben ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restituerende tot +syne goeden naeme faeme ende geruchte in onser +voors. landen ende heerlyckheden ende tot syne onverbeurde +goeden indyen hy eenigen onder ons heeft gekend +in alder manieren soo hy was voorde toecomste +vanden voors. feyte imponerende hierop ende eeuwich +geswyge onser procureur generael van +brabant officieren van rumpsdorp ende allen +anderen onse justicieren ende officieren wie +sy syn satictfactie ende beternisse wie +ende vooral gedaen der partyen geinteresseerd +indyen die nochnyet gedaen en synende eenige +daertoe staet cunlycke alleenlycke behoudelycke +dat die voors. suppliant gehouden sal syn +te voorschreven feyt tegen onsen te beteren cunlyck +alleenlyck naer gelegentheyt vander saecken +ende faculteyt van synen goeden met +oyk te betaelen de redelycke costen van +justiticie hieromme almeede gedaen ende +alnoch te doene alles ter taxatien ende +moderatie van ontsen seer lieven ende getrouwe +cancellier ende enighen van onsen raede in +brabant die wij daertoe gecommitteert +hebben ende committeren ende desen wetende +ende bevele denselven onser cancellier ende +raedtsluyde dat voor hun geroepen degenen +die daeromme behoiren geroepen te syne sy +procederen wel ende deughdelicke ter verificatie +ende interinementen van desen ende ter +taxatie ende moderatie vanden voors. +ammende ende costen van justitie alsoe sy +sullen bevinden te behoire welcke interinement +die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken +ende hem in persoone te presenteren in onse +voors. raede binnen dese letste maenden naestcomen +opden pene van te verbeuren de essect van dyen +ende dat gedaen ende deselve cuule boete e$ +costen van justicie getaxeert ende betaelt +synde in hunder vander ghene dyen behoiren +sal sy onsen voors. procureur generael van brabant +ende allen anderen onse rechteren iusticieren +officieren ende ondersaten tegenwoordige ende +toecommende dyen dat aengaen sal mogen he +stedehouderen ende eenen iegelijcken van hem +besundere soe hen tebehoiren sal laets ende +gedoogen den voors. suppliant van deser onser +iegewoordiger gratien ende remissie ende van +allen inhouden van desen inden vueghen ende +manieren voore verhaelt rustelycke vredelycke +volcomelycke ende eeuwelycke genyete ende +gebruycken sonder hem te soe oft te laeten +geschieden nu noch toecommende tyden in +eenighe manieren eenich hinder letsel oft +moyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien +manieren indyen syn lyff ofte enige van syne goeden +daeromme gearresteert becommert oft beleth +waer is dat sy die setten ende stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheeler is volcomender +delivrantie want ons alste gelieft gegeven +ende ter eynde dat dit vast ende gestadich +blyve tot eeuwigen daeghen soo hebben onsen seghel +hieraen doen hangen behoudelyck in andere +dingen onse rechten ende eeneniegelycken oud ere +dessyns gegeven binnen onse stadt van +brussele seven daeghen inde maent van +augusto int jaer ons heeren sesthienhondert +negenentwintich van onse rycken het negenste +opde plycke stont gescreven byder coninck +onderteeckent $$ mastelyn" +pardons,104.txt,"remission de lomicide perpetue +par jaques pierson +charles etc savoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu +lhumble supplication de jacques pierson contenant comment environ le +mois daoust derrain passe ledit suppliant estant en la taverne +* de lymal se trouva en lescot de feu pasquo du cocletz lequel +pasco beut une fois audit suppliant en disant ces parrolles ou +samblables en substance jacques il vauldroit mieulx faire la paix +entre vous et hamy de lhostel avecq ses consors surquoy ledit +suppliant luy demandant sil en avoit la charge respondit ledit pasco +par la mort dieu je suis bien homme pour le prendre sur moy ma +charge et pour en faire la paix avecques plusieurs autres haultes +parolles soy couroussant sur ledit suppliant comme sil le eust voulu +battre et ayant les assistens tirerent ledit suppliant ariere dudit +pasco et lemmenerent en une autre chambre empres le mayeur +de lymal son pere. ledit pasco aiant bien beu sortit incontinent +de son escot et est venu a lescot dudit mayeur en luy disant votre +filz ma voulu batre et oultragier mais quant ad ce viendra je feray +le mieulx que pourray lequel mayeur dist audit pasco contentez +vous je vous emprie je prens la paix sur moy et je boy +a vous en vous priant pour mon filz en faisant paix entre vous +deux surquoy ledit pasco dist votre filz est plus tenu envers moy +que ne suy vers luy et prenant ung pot beut a ung autre en +priant pour ledit suppliant ce fait ledit pasco qui ne se vouloit +contenter dist tant dinjures audit suppliant quil print ung pot +et le rua apres ledit pasco qui tousjours presevera en sa mavaistie +et ne vouloit partir de ladite chambre et escot dudit mayeur +quoy voyant ledit suppliant frappa dune daggue apres luy sans +le touchier siquil le fist retirer dont il estoit venu incontinent +apres ledit pasco trouvant ledit mayeur seul hors du logis +sur la rue print de parolles audit mayeur ce que le suppliant +oyant dire sortit incontinent du logis pour venir secourir +son pere commenchant a frapper sur ledit pasco sans le +bleschier tant que les gens vindrent entre deux et prioit tousjours +ledit mayeur audit pasco de soy vouloir contenter. ledit +pasco persistant de plus en plus en sadite mauvaistie vint frapper +sur ledit mayeur et le blescha en la teste voyant ledit suppliant +son pere ainsy blesche sadvancha et couppa audit pasco le poing +tellement que ledit pasco tomba par terre ledit mayeur considerant +ledit pasco ainsi tombe luy vint donner ung coup en la teste duquel +coup dedens quattre ou chincq jours apres ledit pasco est +alle de vie a trespas. et combien que ledit cas est advenu +comme il est declare cy dessus et que ledit pasco nest trespasse +du coup que ledit suppliant luy donna et ainsy en equite nest +aucunement coulpable de la mort dudit pasco neantmoins +doubtant righeur de droit noseroit ledit suppliant converser +ne demourer en noz pays si notre grace ne luy estoit sur ce +impartie pour laquelle grace attendu ce que dit est il nous +a tres humblement supplie et requis. pour ce est il que nous +ce que dit est considere ayant pitie et compassion dudit suppliant +et luy voulans en ceste partie preferer grace et misericorde +a righeur de justice audit jacques suppliant par ladvis +et deliberation de nos amez et feaulx les chancellier et gens +de notre conseil ordonne en brabant inclinans a sadite requeste +avons ou cas dessusdit quicte remis et pardonne quictons +remectons et pardonnons de grace especial pour ces presentes +le cas et hommicide dessus declaire emsemble toutte +peyne amende et offence corporelle et criminele enquoy +pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offense +et estre encouru envers nous et justice et lavons quant ace +remis et restitue remectons et restituons a des bonnes fame +et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns +en a tout ainsy quil estoit auparavant ladvenu dudit cas +en imposant sur ce silence perpetuelle a notre procureur +general et a tous autres noz officiers et justiciers quelzconcques +satisfaction touttefois faicte a partie interessee si faitte +nest et elle ychiet civilement tant seulement et moyennant +que ledit suppliant lamendera envers nous civilement selon +lexigence du cas et la faculte de ses biens pourveu +aussy quil sera tenu de payer et reffondre les mises et despens +raysonnables de justice a larbitrage desdits noz chancellier et +gens de conseil en brabant que commectons ad ce sy donnons +en mandement ausdits de notre conseil que appellez ceulx qui +pour ce feront a appeller ils procedent bien et deuement +a la verification et interinement de ces presentes et a larbitraige +et taxacion dedits amende civile et despens ainsy quil appertiendra +et ce fait et ladite amende tauxee arbitree et payee es mains +de celuy de noz officiers quil appertiendra qui sera tenu den faire +recepte a notre prouffit ils notre seneschal bailly de notre +roman pays de brabant et tous autres noz justiciers et +officiers quelzconques presens et advenir facent seuffrent et +laissent icelluy suppliant de notre presente grace remission +et pardon selon et pour la maniere que dit est plainement +paisiblement et perpetuellement joyr et user sans luy faire +ne souffrir estre fait ores ne pour le tamps advenir en corps +ne en biens aucun destourbier ou empeschement au contraire +lequel se fait estoit mettent ou facent mectre a plaine delivrance +car ainsy nous plaist il et affin que soit chose ferme et +estable a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes +saulf en autres choses notre droit et lautruy en +touttes. donne en notre ville de bruxelles au mois de +janvier lan de grace mil cinq cens et dixhuyt selon le stil de +notre court et de notre regne le troizieme et ainsi estoit +escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe h de +hane et encoires visa +collationne a +l’original par moy +n. strate $$" +pardons,096.txt,"kaerle zs doen te wetene dat wij ontfaen hebben die ootmoedige +suppliant van jan vander wetzenhage scamel jonck man geboren van +grimbergen in onsen lande van brabant inhoudende hoe dat op den +xvi en dach van segst ine jaere a. ende zeventhien lestlee de voorn +suppliant wesen in ons stadt van vilvoirde sachternoene omtrent een +ure in een huyze daermen bier vercochte z&& aldaer gecomen om den +wegen te sculen een genaempt hanneken de blare geboren van bruessel de +welcke mits dat hy de suppliant sach zeyde jan wilt ghy my de +godstuege geven waerna de voorn suppliant antwerde ja ick geerne +ende gingen tsamen sitten drincken wel drie oft vier potten biere en +zijn alzoe gescheyden daer naer voorn suppl wert van een ander +geselle gebeden te gaen drincken in een andere taveerne genaempt de +valcke ende daer een wyle geseten hebbende zoe heeft de dochter vande +huyse gesegt totten zoenen suppliant gaet eens danssen daer over by +streckte en bringert drie oft vier menssent met u te drincken d welck +de suppl meende te doene en comende by strate omtrent tusschen +vijf ende zes uren vane ? zoe heeft hij gemoet den zelven +hanneken de blare ende mit dat zy voir by deen dande lyden zouden +zoe heeft den voors hanneken de blare een opsteker gesien hangen +aenden hals vane zelven suppl aen een lanck snoer den welcken de +voors hanneken vuyt getrocken heeft zeggende totten suppl dat +mes behoort mij toe en ghy hebbet mij gestolen daerna de voorn +suppl zeyde de contrarie en dat hij hanneken &&& tzelfde +mes noyt gezien hadde maer behoorde toe hem suppl en niemant +anders want hem dat over twaalf off veerthien daegen daer te +boven gegeven hadde geweest over een ander mes bij eenen priester +woenende te wolverthem biddende den zelven hanneken dat lyt +hem wedergeven wilde waerna de voorn hanneken wederone +antwoorde dat hy een dief was ende dat tvourssegde mes hem suppliant +niet toe en behoerde maer haddet gestolen ende naer vele +zulcke woerden zoe heeft noch boven dien de zelve hanneken +de blare getrocken een lanck mes staende naer den voors suppliant +met dewelcke mes niet tegen staende hem noch eens geleden heeft dat hy +tzelfde mes hem weder geven wilde ende zijn mes upsteken want +hy en en wilde jegens hem niet vechten, maer wel met hem drincken +welcke voorn hanneken altijt &&everende in zijn quaet opset heeft +noch naer den zelven suppliant geslagen zulcx dat hij hem de minste +rand hoofde slouch hem gevende daer en boven noch eenen slach +quetsende met dien den suppliant in zijne vinger dwelk de suppl +siende ende dat hun noot was hem ten weere te stellen track &&& +versagie van een dootslach van +jan van wetzenhage +zijn mes of coerde ende slouch vuyt hitte van bloede naer den zelven +hanneken zulx dat hij hem twee wonden gaf int hooft deen wonde +ende in zijn een arme dandere en slouch hem ook zijnen eenen duyme +af waer of de voornnoemde hanneken de blare binnen drie oft vier dagen +daer naer gecomen es van levende lyve ter doot overmitt die +groote besmitheyt van veel fouten die hem overquam en zoe dichte +deen op dandere dat de meesters de wonden nyet gestulpen noch doen +cesseren en cousten && hoe wel dat de voorn supplt vane selven +mesvalle jegens de ptye geinteresseerde pays vercregen ende haer alle +voldaan heeft nietmin ontsiende strangheyt van justitien en zoude +hem niet durven vinden in dese onse lande maer zoude zijn lee&&age +een lantloop moeten blijven ende eynde zyn &&& in vreemde landen in +grooter miserien ten waere dat hem onse gratie en genade hier op +verleent worde alzoe hy seght ons ootmoedelijcken biddende daerome +toe eyst dat wij de saecken voersreven overgemerct den voirn jan +vander wetzenhage suppl genegen wesende tzynder voors bede suppliant +supplicatie ende willende hem in dit stuck gratie en genade worden +ende prefereren voer rigeur van iustitie hebben ine gevalle als +boven vergeven guytgescolden ende geremitteerd vergeven scelden quyt +ende remittteren vuyt sonderlinge gratie mitsder ons brieve stant en +doot slach boven verclaert mitsgaders allen peynen en bruecken corporelle +en criminelle daer inne hij ter causen vandien, mit datter aencleeft +jegen ons en justitie mesdaen mach ende hebben hem als te desen +wedergestelt en gerestitueert stellen weder en restitueren tot zijn +goede fame ende name in ons voornnoemde lande van brabant en allen +ander ons landen ene heerlicheden ende tot zijne onverbuerde +goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in alder manieren als +hy wat voer die toecompste vane dootslach voirsz imponerende hierup +eewich zwijgen en silencie ons procureur generaal en allen ander +ons rechteren en officieren wien zij zijn satisfactie en beteringe +eerste ende voer alle werck gedaen der geinterresseerde ptye indien +die noch niet gedaen en zij ende eenige daer toe dient cnulik alleenlijck +behoudelik dat de voirn suppl gehouden sal wesen dat jegen +ons cunlick te beteren naer de gelegenheijt vande sale ende +faculteyt van zijnen goeden ende noch te beteren en refunderen +die redelycke costen van justicien daerup gedaen ende nae duechdelyck +ter verificatie ende intermemense van desz onsen brieve nae hue vorme +en inhouden ende totten sau?prcien vane voirn cuuleboete en +coste en datgee ende cunsetboete en coste gecaypersten? en betl +sy gevolcht ter sauvatie van onsz henen ende getrouwen die cancellier +ende luyden van onsen raede in brabant den welke wy ontbieden dat geroupen +die ghene diere behooren geroupen te zijne zy procederen wel ende duechdelyck +ter verificatie ende intervienerende van dese onsen brieve nae hue vorme +en inhouden ende totten tanpertien vane voornnoemde cuule boete en costen en dat +gee ende de cuule boete en coste getruxeert en bete ine handen vanden +genen van ons ontfangers oft anden ons officier diet behooren zal die +gehouden wert ontfanck daer van te doene ende goede rekeninge bewijs +ende reliqua te geven tot ons prouffyte metten anden penningen van zijnen +hebbende zij onsen amman van bruessele scout van vilvorde en allen +anden ons rechteren justicieren ende officieren dien dit aengaan oft +aenroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenen yegelijken van hen +bysonde zoe hem toebehooren zal doen laten en gedoogen den vornnoemde suppliant +van desz ons jegenwordige gracie quytheldinge remissie en pardoene en +van alden inhouden van desen rustelyck vredelick vulcomelyck en eerdelyck +gemueten ende gebruycken zouden hem te doene of te laten geschreven +noch in toecommende tyden eenich hinder letsel stoot oft moyenisse in +lyve noch in goede ter contrarien in eenige manieren maer indien +zyn lyf ofte eenige van zynen voirsz onberbuerde goeden als voirs en +waeren dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten terstont +en sonder vertrerck tot geheele ende volcommen stakinge ende” delumway +want ons alzoo gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende +gescadich blyve tot eewegen dagen zoe hebben wy onsen zeghes hier +aen doen hangen gehoudelyck in anderen saecken ons recht ende +eenen yegelick tzyne tzyne in allen gegeven in ons stadt van brussel +inde maent van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende achtiene ende van onsen rycken aldus stondt +gescreven oue opte plycke byden coninck in zynen rade en +geteckent h de hane en noch opte solve plycke vis? +gecollationeert en beneve & vode& +mitten originali bij mij" +pardons,363.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdich ende toecomende +dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hendrick +vander valcke scamel gehuwet man oudt xxvii jaeren ofte +dairomtrent inhoudende hoe dat hy suppliant inde maent van octobri +in dit jaer xvc xliii gegaen is ten ommegange binnen onsen stadt +van loevenen gheen quaet bemoedende aldair hy sach staen op de groote +merct twee oft drie gesellen spelen op een queerbeit dair onder +andere was sebastiaen de nagelmakere van loevenen de welcke +groote questie hadde jegens den meester vanden voirn. queerspele zo +dat zy onderlinge vochten dit siende de suppliant hadde gheerne +ten besten gesproken maer siende dat zyn tusschen spreker +niet helpen en mochte ende mits dat hy sach dat de speeldere +den selven sebastiaen oepenbaer ongelyck dede seyde slaen +ofte steect dien cortten gesell$ metten queerberde ofte gelyck +woirdden in substancie ende naer dien heeft den selven +queerspeeldere den voirn. sebastiaen de nagelmakere twee +steken gegeven dairaff hy gevaren es van levende lyve ter doot +welcke den suppliant hertelyck leet es ende al iest dat hy +suppliant anders nyet daertoe gedaen en heeft dan zo voirs. es +nochtans hy heeft hem mede vluchtich gemaict ende vreest +datmen hem oick ter causen van dien soude moeghen toespreken +ofte molesteren hy en soude nyet vryelyck durven weeder keeren +binnen onsen lande van brabant ten waere dat hem tvoirs. ongeval +alzo verre alst hem aengaet by ons vergeven waere ons dairomme +oidtmoedelyck biddende soe eest dat wy de saken voirscreven +overgemerct ende hierop gehadt tadvys van onsen beminden den +burchmeesteren scepenen ende raedt onser voirs. stadt van loevenen den +voirn. suppliant geneycht wesende tzynder supplicatie ende begeerte +hebben inden gevalle als boven geremitteert quytgescolden ende vergeven +remitteren scelden quyte ende vergeven uuyt onse sunderlinge gracie +by desen tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick +alle penen ende amende corporelle ende criminelle dair inne +hy hem overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. es tegens +ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen +ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren +ende stellen by desen tot zyn goede fame ende name in onsen +voirs. lande ende hertoegdomme van brabant ende allen anderen +onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden +goeden in dyen hy eenige heeft gelyck als hy was voer den voirs. +dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie +onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren +ende officieren ons voirs. lants van brabant wie zy syn satisfactie +nochtans eerst ende alvoeren gedaen der partien geinterresseert +zoe verre die noch nyet gedaen en waeren civilyck behoudelyck +nochtans dat de voirn. suppliant gehouden sal syn tselve feyt +tegens ons te beteren civilyck naer die gelegentheyt der mesdaet +faculteyt van zynen goeden ende onsen ordonancie dairop gemaict ende +oick te betalen die redelycke costen van justicien indien +eenige dairomme geen ende naegevolgt ter taxacien ende +arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden +van onsen rade in brabant die wy dairtoe committeren ontbieden +dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant +dat voer hen geroepen die gene die dairomme behoiren +sullen geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck +totter verificatie ende interinemente van desen iegewoirdigen +brieve welck interinement de selve suppliant schuldig sal +syn te versuecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven +jaere naestcomende op de peyne te verbeuren deffect van desen +ende dat gedaen ende de voirs. amende civilyck +ende costen van justiecien getaxeert ende betaelt synde +alst behoirt van welcker amende onsen ontfangher +vanden exploicten van onsen voirs. rade of andere +onse officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck +te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene +tot onsen proffyte metten anderen penningen van synen ontfange +zy onse drossaet van brabant meyer van loevenen amptman van +bruessel scoutteten van antwerpen ende van tshertogenbossche +ende alle andere onse ende onser vassallen of smaelre +heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants +van brabant ende van overmaze hoedanige die syn oft wesen +mogen tegenwoirdiche ende toecomende ende aengaen mach den +voirs. suppliant van deser onser iegenwoirdiger gratien +remissien ende quytscheldingen inder manieren voirscreven peyselyck +volcomelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten genyeten +# sy hier af verantwort +byden ontfang vanden exploicten +ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten +geschien nu noch in toecomende tyde in lyve noch in goeden +eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien +zyn lyff of eenige van zyn ongeconfisqueerde goeden waeren +daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy +die terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen slakinge +ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat +dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen +soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck +in anderen zaken ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen +gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van +april int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende dryenveertich +voer paesschen van onsen keyserrycke txxve ende van onsen +rycke van castillien ende anderen txxixe aldus gescreven +opte plycke byden keyser in zynen rade ende +onderteekent de zoete visa recepta +gecollacioneert ende bevonden accorderende +met zynen originale by my +jacuwez" +pardons,047.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy +ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel +hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis +de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens +hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van +duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen +ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij myten brabants +oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen +mennekens des avonts spadt mitten donckeren van daer goets moets +naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van +malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe +de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen +ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers. +janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te +messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck +alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt +was zonder hem dies te stoerende daer op de voers. mennekens +antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende +is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne +naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde +wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen +ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen +seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere +makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene +alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den +voers. mennekens zijnen crych op synen boge leggen ende beduchtende dat +hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde +nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens +tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende +goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u +om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende +heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel +weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene +dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant +syn vader zoe verre achter bleef ende den voers. janne mennekens +zoe verre volghde beduchtende oyc dat de selve zyn vader vanden +voers. mennekens hadde moegen verlast ende overvallen wordden +quam oic daer by geloopen om zynen voers. vader thuysweerts +te doen commen seggende vader laet hem gaen ende gaen wij nae +huys alsoe dat de voers. jan mennekens hoirende den voers. cornelys +dat seggen seyde tot hem heer heer my kindt heere ende is alsoe +hemlieden wederom tegen gecomen ende met dien is de selve +cornelis zynen vader die hem gheerne gehouden ende den +twist beslicht hadde ontscoten ende ontworstelt ende beduchtende +oft de voers. mennekens daeren tusschen zynen boge gespannen +hadde ende dat alsoe hy ende zyn vader daer beyde hadden +moegen bliven de selve cornelis heeft eenen opstekere vuyt getrocken +want hy anders gheen geweer en hadde ende heeft den voers. +mennekens daermede sekere steken ende quetsueren gegeven in zyn +hoot ende omtrent zyn herte alsoe dat hy terstont van +levende live ter doot gecommen is ende al eest zoe dat +voers. fayt ende dootslach den voers. suppliant seere hertelycken +leet zy ende dat hy sedert gesoent ende partie geheelyc +ende al voldaen ende vermiecht heeft nyetmin beduchtende +strancheyt van iusticie hy heeft oyt zichtent geabsenteert +vuyt onsen voers. lande van brabant aldaer hy nyet en soude +dorren wederkeeren hanteren noch converseren maer +soude hem van dien moeten houden absent ende leven in +grooter armoeden ende rethmicheden in dien hem onse gracie +ende genade hier op nyet verleent en wordde alsoe hy seet +omme de welcke hy ons zeere oitmoedelic gebeden heeft +soe eest dat wij de saken voerscreven overgemerct den voers. +janne de vijt suppliantgenegen wesende tzynder voers.bede +ende begheerte ende willende hem in dit stuck gracie +ende genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van +iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen +onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven +quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt +ende remitteren vuyt zondelinge gracie by desen onsen brieve +tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne +boete ende bruecke corporelle ende criminele inde welcken hy +ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien +mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme +stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte +in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen +ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in +dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de +toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende +hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van +brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy +zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen +der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende +alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc +ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons +oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende +de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende +arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier +ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren +ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in +brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen +te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende +interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae +zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie +vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve +civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde +in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren +sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende +reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van +synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende +allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende +dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen +ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten +ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser +iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende +van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt +rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken +sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende +tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte +moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien +zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden +hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat +zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck +tot geheele ende volcomen delivrance want ons alsoe +gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich +blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer +van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende +den tyt van onser ombejaerthede gereseert ende gebruyct +hebben hier aen doen hangen behouden in anderen +saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen +gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent +van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke +by mijnnen heere den prince ende geteekent du blioul +ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa +gecollationeert ende bevonden concorderende +metten originali bij mij +$$$ +zy byden ontfangere +vanden exploiten +daeraf verantwoorden +ende de$$ $$x voere +amenden civilen van +cornelis de vyt +daer nae verclaert" +pardons,036.txt,"philips etc. onsen lieven ende getrouwen cancellier ende lieden +van onsen raide in brabant schout vanden bossche ende allen +anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen dit +aengaen sal saluyt ende dilectie wij hebben ontfanghen +doitmoedighe supplicatie van henrick anthonis loniss +geboren ende eertijts innegeseten onder stadt van tshertogenbossche +oudt omtrent dertich jaeren hebbende veel jaeren ende den +meesten tyt zyns levens tot loven ende diversche andere +fameuse universiteyten gestudeert sulcx dat hy inder +griecxscher ende latijnscher talen ende tot dyen inden rechten +sonder jactantie gesproken zoe heeft geprouffiteert dat hy +diversche boecken heeft getranslateert vuyten griecxsche +inder latijnscher talen, te weetene justiniani princips +novellas institutiones ende diversche andere inhoudende hoe +dat hy suppliant omtrent jaeren geleden tot loven noch +woenachtich gecommen zynde tot tshertogenbossche voers. +om zyn vrienden te besuecken, ende hem te vermaken is geraeckt +soe inder herbergen als opter merct wandelende by eenige +persoenen daermede hy heeft propoesten ende disputatien +gehadt vander heyliger scriftueren ende eenige opinien +contrarie der doctrinen vander heyliger kersten kercken den +weerdigen sacramente des outaere aengaende gedefendeert +meer ten eynde van arguatien ende disputatien dan van quaden +gevuelen dwelck eenige daerby geweest zynde, sulcx +nyet verstaende maer mits der selver disputatien gecommoveert +ende vergrampt zynde hebben den suppliant zoe verre gemelt +ende geaccuseert dat tselve ten lesten is gecommen ter kennissen +van onsen procureur generael in brabant die welcke hem te dyer +causen heeft doen dagen by edicte voer u lieden van onsen +voirs. raide in brabant ten eynde hy hem daeraff soude +commen purgeren, ende excuseren ende hoe wel die suppliant +hem kende suyver van alle quade secten ende opinien, ende +dat hy zyn leefdage lanck anders nyet en heeft gelooft +dan een goet oprecht kersten mensche schuldich ende gewoenlyck +is te geloove noch oick de voirs. disputatien vuyt eenich quaet +gevuelen vanden heyligen kersten geloove gedaen vreesende +nochtans rigeur van justicie ende besunder vander ordinancien +by ons gemaeckt opt stuck vander heresye soe en heeft hy +nyet gecompareert noch dorren compareren te min want +hy noch jonck was ende hem te verstaen wordde gegeven, dat +indien hy in handen quame nyet lichtelyck daer vuyt eysende +hebben konnen geraecken maer geschapen ware geweest jaer +ende dach gevangen te sitten mits den welcken heeft hy hem +ysindert geabsenteert ende gehouden buyten lants in diversche +universiteyten voirts inden rechten studerende waerduere +hy is gecontumaceert ende by vonnisse vanden raide van +brabant gebannen met confiscatie van goeden tot groot +leetwesen ende desolatie vanden suppliant die geabsolveert +hebbende zyne studie zoe inden rechten als anderssins +hem geren schicken soude tot eenigen state om inden selven +te leven ende zijn leven godlycken ende eerlycken gelyck een +goet kersten mensche teynden, dwelck hy hier te landen +des te liever soude doen, dat hy in brabant geboren is ende +oick dat hy te meer mochte geoirsaeckt zyn om hem te geven +tot rusten ende occupatien van synder studien daertoe hy +hem ganselycken heeft gegeven, ende die selve zyn studien +zoe met scryven ende compositien als anderssins zoe vele +als in hem is ende den verstande hem van gode almachtich +gegeven, te mogen employeren tot prouffyte ende eere vanden zyne +patrye ende ingesetenen vanden selven liever dan vanden +vrempden ende voirts vryelyck ende vredelyck te leven +naeder justitien vander roomscher ende kersten kercken +maer en soude tselve nyet mogen doen mits den voirs. ban +ten waere dat wy geneycht zynde tot compassien den suppliant +restitueerden totten lande ende zynen name fame ende +goeden, ende tot dyen hem vergaven ende remitteerden dwelck +byden voirs. erroneuse propoesten ende disputatien hy tegen +onse edicten mach hebben misdaen waeromme hy ons +zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat wy de +saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt +dadvys van u lieden van onsen voirs. raide in brabant +onsen procureur generael daerop oick gehoirt zynde den voirs. +henrick anthonis suppliant genegen wesende tzynder bede +ende begeerte, ende willende hem in desen gratie ende genade +prefereren voer stranckheyt van justitien hebben inden +gevalle als boven vergeven ende quytgescholden vergeven +ende schelden quite vuyt onse zunderlinge gratie mits desen +onsen brieve, de delicten ende mesusen boven verclaert +mitgaders al tgeene dat hy ter cause van dyen jegens +ons ende justicie ennichssins mesdaen ende mesbruyckt mach +hebben ende vuyt onse meerdere gratie hebben wederroepen +ende nyeuwte gedaen wederroepen ende doen te nyeuwte alle +contumacien ende deffaulten ende andere procedueren +mitgaders oick den ban ter cause voirs. tegens hem +gepronunchieert in onsen voirs. raide van brabant ende +hebben hem daeraff gerestitueert ende wedergestelt +restitueren ende stellen weder inden selven lande van brabant +lymbourch ende landen van overmaze gelyck ende in +alder manieren als hy was voer die toecompsten vanden +faicten ende bannen voerscreven imponerende hierop een +eeuwich zwygen onsen procureur generael, ende allen +anderen onsen rechteren justicieren wye zy zyn satisfactie +ende beeteringe eerste ende al voren gedaen der geinteresseerde +partye indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige +daertoe $$$ alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant +gehouden werdt te refunderen de redelycke costen van justicien +tegen hem ter cause voirs. gedaen ter taxatie van u lieden +van onsen voers. raide in brabant ende voirts abiureren +renuncheren ende by eede affgaen in handen vanden +inquisiteur ons heylichs crhisten geloofs alle dwalingen * +quade opinien ende valsche leeringen daermede hy tot +noch toe besmet ende geinfecteert soude mogen wesen +waeraff hy gehouden wordt behoirlyck te doen blycken daer +ende zoet behoiren zal des versocht zynde ontbieden u +daeromme ende eenyegelyck van u lieden zoe hem toe behoiren +sal dat by den voirs. suppliant de voirs. abiuratien al voeren +gedaen zynde als voirs. is ghy hem van dese tegewoirdigen +gratie pardoene ende rappel van banne doet ende laet +vredelyck ende volcommelyck genyeten ende gebruycken sonder +hem hier inne te doen oft laeten geschieden eenich +hinder letsel oft moyenisse ter contrarien want ons +alsoe geloeft. gegeven in onser stadt van bruessele den +zesthiensten dach der maent van july int jaer ons heeren +duysen tvyffhondert ende tweentzestich van onsen rycken +van spaignien secillien t vii-e ende van napels t ix +onder stont gescreven byden coninck in zynen raide ende +geteeckent de langhe $$$ +gecollationeert ende bevonden accorderende +met zynen originale by my +$ facuwez $$$" +pardons,214.txt,"remissie van eenen dootslage voer janne de poirter +kaerle etc. doen te weten allen iegewordegen +ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie +van jan de poorter poortere onser stede van gendt ende jacob +van kensingen tromslager inhoudende hoe dat de voirs. supplianten +als phypers ende tromslager oms gedient hebben den tyt van +achte oft negen jaeren ierst onder den heeren van nassouw voor +asper voordornicke masieris vrieslant ende nu laest in hollant +onder de heeren van caestre tot ontrent twee maenden dat hy die +vornomde supplianten gaff tsamen orlof wel zeven? veernkens ende +doen trocken de supplianten omme te cost te wynneen naer maestricht +onder de gracie van bueren dairde knechten lagen metienende aldair onthouden +te zyne mair als zy dan quaemen soe gafmen de knechten orloff +ende doen hoirden zy seggen dat den voors. grave met eenen hoopman +loy van bergen last gaff een veendelen op te slaen ende dairmede te +trecken opde gaerde aldair de vornoimde supplianten onder den vornoimden hoopman +loy fresers ende tromslager geweest hebben totter tyt dat zy gecommen zyn in +een dorpken geheeten beres vuyt welck dorpken de voirs. supplianten getrocken +zyn nae tuernault omme aldair om huerlieder ghelt met hueren +hoopman goede chiere te makene ende goede chiere gemaekt hebbende +zyn de supplianten naer hueren leger gegaen ende onder wegen hebben +zy gevonden eenen wagene metten waegeneere ende eenen knecht op den +wagene de welcke oic trocken naer den leger met eenen tonne biers +ende overmits dat zy saegen dat den voirs. wagen lettel geladen +was versochten ende baden om huerlieder gelt mede te ryden +dwelcke de wagenman consenteerde mair den knecht en wilden +nyet gedoogen springende vanden wagen met een messe met twee +handen vele quade intpfuriense wouden de supplianten gevende dwelk +den voirs. jacop suppliant hoorende dair inne vergrammende ende niet +langer connende verdragen oic vreesende oft hy hem gegrieft soude +hebben mits dat zyn messe vele langer was dan zyn dagge track ooc +zyn dagge vuyte ende alsoe smeten deen nae dander ende doen was +vrede genoemen ende doen sat weder den voirs. knecht opden wagene +ende dairop zyne keerde hem achterwairt omme stekende zyn hant +oppe zeggende met quaden inturiensen verborsten zinne dat +hy hem noch wel vynden soude ende alsoe brekende de voirs. vrede +de voirs. jacob suppliant verhittende van bloede ende niet langer +connende verdragen de vornomde quade woirden oick vreesende +off by hem op een ander tyt verradelycken off anderssins met +groote hulpe hadde mogen slaen seyde tegens hem dat +indyen hy hem slaen wilde dat hy dat van stouden aen doen +soude ende doen spranck vanden voirs. wagene nemende +zyn voirs. lanck mes inde hant stekene met beeden handen +naeden voirs. jacob suppliant by welcken stekene hy mochte meer +de voirs. vrede breken wantinen onder de knechten nyet steken +en mach dwelcke den voirs. jacob ziende ende zijn lyf verweerende +track oic zyn voorn. dagge ende sloech nae hem diversche slagen +als dat zyn dagge in stukken spranck midts de sterckte vanden +langen messe den voirs. poortier suppliant dat siende ende noch een ander +knecht met hem zyn geloopen naer tgevecht om aldair iegens hem beeden +vrede te nemen welcken knecht gheen vrede gevenen wilde ende zy +twee dat ziende ende dat hy den voirs. jacob suppliant dootgesleghen +zoude hebben zoe hebben zy twee naercostume van ouden tyde onderhouden +onder de knechten nae den voirs. knecht op zynen cop geslagen ende +hoe wel hy een backeneel hadde nyetmin midts de verdwelempthede +vanden slagen viel ter eerden ende de voirs. suppliant dat ziende +vertrocken van daer naer bueren legher ende sichtent hebben verstaen +als dat hy vande voirs. slagen gecommen is van levende lyve ter doot +ende hoewel dat den voirs. dootslagh den voirn. supplianten zeer leet +is ende dat quendt dat zy gedaen hebben is geweest op heuren +verweeren endenaer de costume nyetemin hoe wel dat zy nyet en +weten van waer dat hy was nochtans vreesende oft zy vrienden +hemlieden souden hiernaemaels crancken vanden lyve ende oic +vreesende of zy iegens ons ende justicie mesdaen souden moeghen +hebben zyn henlieden geabsenteert vuuyt heuren geselscepe ende +zullen inden selven noch in onsen landen ende heerlicheydendorven noch +moegen frequenteren ten zy onze gracie ende brieven van remissie +alsoe zy seggen dairomme oitmoedelycken biddene. waeromme wy +de saken voirs. overgemerct ende hierop gehoirt onsen lieven ende +getrauwen neve ridder van onser ordene ende capitain general van +onsen landen van herwaertsh over die gracie van heuren den +voirn. jan poortier ende jacob van kensingen supplianten genegen +wesende tot heurlieder bede ende supplicatie ende willende hen in dit +stuck gracie ende genade prefereren voor riguer van strancheyt +van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden +ende geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren vuyt onse +zunderlinge gracie bij desen tfeyt ende manslacht boven geruert +mitsgaders alle peyne ende boeten corporelle ende criminelle dair +inne zy ter cousen voirs. met diesser aen cleeft iegens ons ende +justicie mesdaen ende verbeurt moghen hebben ende hebben hen +als dair af weder gestelt ende gerestitueert wederstellen ende +restituerren tot hueren goede fame name ende geruchte in onsen +voirs. lande ende hertochdom van brabant ene anderen onsen landen ende +heerlychheyden mitsgaders tot huerren ongeconfisqueerde goeden inden zy +eenige hebben gelyckerwys als zy waren voirden manslacht voirs. imponerende +huer op een eeuwich zwyge onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende +officieren satisfactie ende beteringe gedaen byden voirnoemde supplianten die geinteresseert +indien die niet gedaen en is ende enige dair toe dient tand$ allee$ +behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs. feyt ende dootscach tegens ons +beteren sullen civilyck naer de gelegentheytvander mesdaet ende +faculteyt van heuren goeden ende oic betalelen ende resonderen de redelycke +costen van justicien ter causen voorscreven gedaen ende naegevolchtindien eenigen +geschiet zyn al ter taxatie ende ordennantievan onsen lieven ende etrouwen den +cancellier ende luyden van onsen stade in brabantdie wy daer toe quutteren +ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant +dat voor hemlieden geroeppen die ghene die behoren geroepen te zyne zy +procederen wel ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desenonsen +brieve naer heure voirme ende inhouden ende dat gedaen ende de +voirs. civile boete ende costen van justicie getaxeert gearbitreert ende +diet behoiren sal den welcken gehouden wert dair af rekeninge +bewys end reliqua te doene metten anderen $-e$$ van zynen ontfanghen +zy onsen procureur general ende alle anderen onsen justiciren officieren ende ondersaten +wyen dit aengaen sal moeghen hueren stedehouderen iegenwoirdich ende +toecommende ende eeniegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren sal +doen laten ende gedoogen de voirn. supplianten van dese onse gracie +remissie quytsceldinge ende pardoene zoe ende indervoegen ende +manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck eeuwelyck genyeten ende +gebruyckende sonder hemlieden te doene noch te laten geschiene +eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien aen lyve noch $$ +aen goede in eeniger manierren maer indien huerlieder lyf +ofte enige van hueren ongeconfisqueerde goeden waeren dairomme +gevangen becommert oft gearresteert dat zy dit stellen ende doen +stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele stakinge ende +volcommen deliverancie want ons alsoe belieft ende ten eynde +dat dit goedt vast ende gestadich blyve tot eeuwegen dagen zoe +hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen +zaken ons recht ende eeniegelyck tzyne in allen u gegeven in +onse stede van mechelen inde maent van julio int jaer onsser +heeren duysent vyfhondert viere ende twintich ende van onsen +rycken te wetene vanden roomschen ende hongrie $ tseste ende +vanden spainschen $ tnegenste aldus stont gescreven +boven opte plycke byden keysr in zyne rade ende geteekent +dublioul ende noch visa" +pardons,295.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende +dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van +theeuwen theeuwens $$ wonachtich tot orthem neffens +onse stadt van tshertogenbossche inhoudende hoe dat +omtrent baefmisse xvc xxxvi zyn vader genaempt matheeus +teeuwen loekemans heeft met ander geselscap zitten +drincken tot orthem voirs. in een herberghe genaemt +de zwane ende by hem sat wylen heynrick strick diewelck +riep by hem den suppliant die daer in huys quam dat +hy by hem zoude commen drincken twelc de suppliant +dede ende om dat hy eens gedroncken hadde zoe wild +de voirs. heynrick dat de suppliant betaelen zoude zyn +gelach ende worden onderlinghe kyvende waerby +de suppliant ghinck wech van daer om dat hy metten +voirs. heynrick nyet te doene en zoude hebben ende bleef +wech tot dsavonts toe daer zy op een bruylocht +in een ander huys tsaemen aen eenen dans quaemen +doen zeyde de voirs. heynrick strick totten voirs. suppliant +ic sal u noch dat pluymken dat ghy aen u hooft hebt +als ghy buyten huyse compt af strycken oft affslaen +naerden welcken de voirs. heynrick strick uuyten +huyse gegaen wesende ende de voirn. suppliant daer uuyt comende zoe +heeft terstont de voirs. hendrick sonder den suppliant te waerscouwen +oft yet te seggen hem geslagen met zynen langen messe ende +gewont int hooft ende tselve gevoelende de suppliant +eyssche zyn mes oft lange degen van eenen jonge die dair was +genaempt inde wandelinge hamel met welcken messe +de suppliant hem stellende ter weeren heeft den voirn. wylen +hendrick strick gequest van welcke quetsure hy terstont +gecommen is van levende lyve ter doot ter causen van welcken +dootslach de suppliant vreesende rigueur van justicie heeft +hem zundert gehouden ende geabsenteert uuyt onsen lande van +brabant ende partien versoent ende gebetert ende en zoude +aldaer nyet dorren wederkeeren noch converseren om syn +vader te onderhouden met zynen arbeyt de welcke by der +oirloge van gelre verdorven is ten zy dat onse gracie hem hier +op verleent wordde alzoe hy seyt ons daeromme oitmoedlyck +biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie ende +medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem +in desen gracie ende genade prefereren voer rigueur ende +stancheyt van justicie sunderlinge ter eeren ande weerdicheyt +vander bittere passie onsenheeren die hy leet voer ons allen op +zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden +gevalle als boven quytgescholden ende vergeven scelden quyt +ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen den +dootslach voire verclaert mitgaders oyck alle pene ende +amende corporele ende criminelle dair inne hy hem +overmidts ende uuyt zaken van tg$$t des voirs. is tegens ons +onse hocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen +ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende +gestelt restitueren ende stellen by deseb tot zyne goede +fame ende name in onsen voirs. lande ende ende hertochdom +van brabant ende oick in onse stadt ende meyerie van +shertogenbossche ende allen anderen onsen landen ende heerlich$ +ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde +zoe verre dair eenige waeren imponerende hier op een +eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen +anderen onsen richteren justicieren ende officieren onsen voirs. +lants van brabant hoedanige die zyn of wesen moegen +satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen der +geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en +waere civilyck alleenlyck behoudelick nochtans dat hy +den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren zal naerde +gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt syn goeden ende +oyck dat hy gehouden wert te betaelen de redelicke costen +van justicie dairomme gedaen ende naegevolght indien datter +eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen +lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onse +raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden +daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden +van onsen rade in brabant dat voer hemluyden geroepen +de gene die daeromme behoiren zullen geroepen te zyne zij +procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter +verifficatie ede interinemente van desen onsen iegewoirdigen +brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck +interinement de voirs. suppliant gehouden zal syn te versoucken +in onsen voirs. rade binnen eenen jaere naer date van desen +opte peyne van te verbueren deffect der selver ende dat +gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie +indien datter eenige syn getaxeert gearbitreert ende +betaelt alst behooren sal van welcke civile boete de gene +van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert +ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua te +doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen +ontfange zy onsen drossaet van brabant schoutet vanden +bossche ende alle andere onse ende onsen vassallen oft +smalre heeren richteren justicieren ende officieren onsen +voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die +syn oft wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende hueren +stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt +ende aengaen mach den voers. suppliant van dese onse gracie +ende remissie inder manieren voirs. rustelyck ende +peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken +sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch +in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarie +maer indien zyn lyff off zyn onverbuerde goeden dairomme +# sy hieraf verantwordt +byden ontfanger vanden +exploiten +gevangen becommert oft gearresteert waeren dat sy die terstont +stellen off doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakingen +want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet +vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben +wy onsen zegel hieran doen hangen behoudelick in +anderen zaken ons recht ende een yegelyck tsyne in allen +gegeven in onse stede van bruessel opden goeden +vrydach inde maent van april int jaer onsen heeren +duysent wyfhondert ende zevenendertich van onsen +keyserrycke txixe ende van onsen rycken van +castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven +opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent +l dezoete noch gescreven opte zelve plycke visa registrata +ghecollacionneert tegens die +originale brieven by my +decock" +pardons,178.txt,"remissie +philips ad longum ach. doen te weten +dat wy hebben ontfangen die supplicatie van andries +van ondertalen jongman geboren poorter onser stadt +loven inhoudende dat den meyer onser voors. stadt loven hem +pretendeerde te leggen in het feyt van eenige dootsla +ge oft wel te seggen dat hij daer inne soude syn +complice geweest met synen broeder ende guillam +cornelis toegecommen inde maendt van october 1653 +inden persoon van guillam erbouts dan alsoo daer +over den selven synen broeder van wegen den meyere +was gesaiseert geweest ende inden proces verclaer +lycken was gebleecken byden dootslach nyet te syn +geweest ende dat den meyer denselven vanden saisemente +bij ordre vande schepenen hadde gerelaxeert ende alsnu +quampt pretenderen opden persoon des suppliants ende van guil +lam cornelis daer mochtans den suppliant het selver feyt +nyet en hadde gedaen dan wel den voors. guillam cornelis +soo den meyer oock al was kennelyck midts den selven +guillam t’selve fyts van dootslage in syn regarde +tegen diversche persoonen opden staenden voet als +t’selve was gecommitteert hadde bekent ende des anderen +daghe oock verclaert voor notaris ende ghe +tuyge t’selve feyt selver gedaen te hebben met syn eygen +roer volgens de acte notarial daervan synde ende alist +saecken den selven suppliant ten tyde van het ongeluck mochte +syn gheweest opde merckte van loven daer het selve +was gebeurt ende den selven erbouts den scheudt hadde +gecregen was evenwel waerachtich dat den sup +pliant nyet en hadde geschoten noch oock eenich roer ofte +geweer en hadde gehadt dat hy oversulcx in het feyt +van het dootschieten nyet en can gelecht worden vele +min daerover behoorden gheaccuseert te worden +mits promptelycke was blyckende vanden persoon +die den doot scheut hadde geschoten ende gegeven ende +datter nyet meer als den selven scheut en was geschoten +dat dyen nyettegenstaende den meyer den suppliant evenwel +pretendeerde te doen saigeren ende hem criminelycken +in syn absentie was actionerende over het pretecxt +dat hy soude syn geweest metten voors. guillam +cornelis in compagnie ende oock permis te +continuaciael hadde geobtineert maer was +evenwel waerachtich het feyt nyet en hadde +geperpetreert dan den voors. guillam cornelis +dat daeromme den suppliant voor deliquant oft doot +slagere nyet en can gereputeert worden soo +den meyer te seer fortionairelyck schynt te +willen doen vele min oock den selven houden in +voorvluchticheyt keerde hem tot ons ooetmoedelyck +biddende gedient te wesen hem suppliant +in consideratie alsboven te verleenen alsucke gracie +van innocentie als bevonden soude worden +te behooren waeromme soo ist $$ etc.? +gegeven inde maent van marty der jaers +ons heeren 1655 ende van onsen rycke het 35ste" +pardons,156.txt,"kaerle etc. ic doen te wetene allen lieden iegenwoirdich ende +toecommende dat wij ontfaen hebben de oitmoedige suppliatie van +peter van cockelberghe, inhoudende hoe dat wouter van cockelnberghe +broeder van den suppliant hier voortijts in alle duecht ende eerbaerheyt +gevrijt ende gevolcht heeft eene eerbare jonge dochter aldoe +oudt zeventhien jaren oft daeromtrent, wonende tot hombeke +genaempt peternelle van wuluwe, alsnu huysvrouwe vanden +voirschreven wouter, vader noch moeder hebbende zulcx dat zij malcanderen +lief hadden, zoe dat om malcanderen te trouwen ende de voirschreven +wouter verstaen hebbende dat de vrienden vander selve peternelle +genegen waren haer te geven eenen anderen man, heeft tselve +haer te kennen gegeven haer vragende of tselve wel haer +meyninge was, waerop zij seyde dat neen ende dat zij dien +nimmermeer nemen en soude ende mits dien ende diergelijcke +woorden die zij onderlinghe hadden de voirschreven wouter bemerckende +dat de voirschreven peternelle goede jonst tot hem drouch heeft +haer geseyt indien ick wiste dat uwen wille zulck ware +ick zoude u nemen ende met mij leyden, waer mede zij als doen +wert lachende ende colarierende dair inne genouch consent +gevende zoe hem dochte. ende ten eynde zoe zette zij hem dach +te commen tot hueren huyse up den lesten heyligen paeschdach +xvc twintich lestleden. ende achtervolgende dien de voirschreven wouter +zorge dragende te voldoen ten seggen vander voirschreven peternelle is +ten selven dage binnen zonneschine gecommen metten suppliante +mitgaders hennen steelman, dierick eertbrugge, jacob camerlinck, +jan van breedonck ende jacob van oistenrijck, te huyse daer de +selve peternelle met huere moye wonende was ende de selve +wouter commende binnen den huyse, heeft aldaer gevonden de +selve peternelle, hebbende een jonck kint op hueren schoot haer +vragende met zoete woorden oft haer beliefte ware met hem te +gaen drincken, waerop de moye vander voirschreven peternelle, daer +tegenwoirdich zijnde, seyde dat zij vuyten huyse niet gaen en +zoude. met dien zoe sijn de suppliant ende die voirnnoemde andere gesellen +complicen oick binnen den huyse gecommen des onder andere de +voirschreven jan van breedonck nam zoetelick de voirschreven peternelle metten +arme haer seggende staet op ghij moet mede gaen, waerop zij +antworde ziende huere voirschreven moye, ikck en sal nyet mede gaen +zoe dat de voirschreven jacop camerlinck nam haer tkint van den schoye +ende zettet neder op den vloer, ende nam se metten anderen arm ende +leyde se soe buyten den huyse, dwelck merckende de selve peternelle +seyde waer sult ghij mij leyden en hebbick hier geen vrienden +soe dat zij creet ende weende, ende mits desen soe hebben +zommige vrouwen de voirschreven peternelle willen houden, maer een +van den voirschreven complicen oft gesellen ontrack haer die handt ende +commende alsoe buyten den huyse, soe es gecommen de oom van der +selver peternelle seggende gesellen siet wat ghij doet ende zijn +also voirts wech gegaen belettende de zommige van henlieden dat men +hen nyet en volchde ende zonderlinghe de voirschreven jacop van oistenrijck +de welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schauwer ziende +dat de oom der voirschreven peternelle henlieden volchde, heeft de zelve +boge genomen in deen hant ende een pijl in dander, zeggende +blijft achter ick raet u voor tbeste, of ick doen u achter blijven +ende oick alsoe de moeye vander zelve peternelle ende andere +vrouwezn altijts volgen wilden, zoe seydt oick een van der voirschreven +gesellen tot henlieden blijft achter of ick sal u smijten ende mits +desen mach wesen dat een van den voirschreven vrouwen metten +platte van eender pycken geslagen was, heeft oick een van den +selven gesellen metten stocke van der pycke geslegen omtrent den +rugge van eenen geselle die hen volchde ende zijn ten lesten zoe +voirt gegaen sonder yemant te grieven toen huyse van willem +van wueluwe des voirschreven peternelle oom aldaer zij twee oft +drie potten biers gedroncken hebben ende alsoe een van den +gesellen een pot nam ende een dronck brochte, der selver peternelle +soe heeft zij dat gewacht ende den pot nemende heeft voirts den +voirschreven wouter cockelberghe, hueren vrijer, gebracht ende alsoe zij +hoorden dat zommige vrienden haer volchden zou zijn zij tsamen +gewillichlick vuyt den huyse gegaen ende de selve peternelle sonder +in huer voirschreven ooms huys eenen mesbaer te maken heeft buyten +wesende ende hoorende dat huere vrienden riepen waer zijdij +nelle, geseyt totten voirschreven wouter, haeren vrijer, gaende samender +handt sonder te antwordn op troupen van hueren vrienden, laet +ons gaen dat zij ons niet en vinden, ende liepen alsooe malcanderen +bij der handt houdende voor bij gielis bessems in de straete gelijck +oft zij man ende wijf geweest hadden ende zijn alsoe tsamen +gegaen, eerst nae raemdonck ten huyse van een goeden eerbaren +man genaempt willem zellekens, aldaer zij ontboden hebben +den prochiaen, in meyninge malcanderen te ondertrouwene, maer +hij en wasd nyet thuys. ende nae dien betaelt hebbende der +weerdinnen zijn tsamen voirtgegaen tot inde prochie van +maeldere, aldaer zij oock ontboden hebben den prochiaen maer alsoe +hij niet thuys en was, es daer gecommen een cappellaen de welcke +dat niet en dorste doen overmits dat zij van dier prochie niet +en waren. ende mits dien naer goede chiere aldaer gedaen +hebbende tot tsandersachs zoe zij zij tsamen voirts gegaen tot +inde prochie van puers, daer de voirschreven peternelle bij hueren wille +ende daer toe oick ontboden den prochiaen die mem excuseerde +te commen zeggende dat hij tsanderdachs geerne commen soude waer van +de voirschreven wouter ende peternelle des droeve wesende, braken tsamen +eenen penninck ende aelck van hen beyden nemende een stuck +herbben malcanderen hunne kerstelick trouwe gegeven ende daerop +zij zij gewillich tsamen gaen slapen. ende in teeken van dien +soe heeft de selve peternele daeraf verleden een instrument. +ende hoe wel dat de voirschreven peternelle tot menigen stonden ende in +presencie van goede mannen geseyt ende vercalert heeft dat zij den +voirschreven wouter voor hueren amn hilt, ende dat huer niet letten +was tgene dat zij gedaen hadde, maer waere dat zij dat te doen +hadde zij zoudt noch doen. nietmin de voirnoemde suppliant duchtende rigteren +van justicie en soude met niet dorren houden noch converseren +in onsen landen ende heerlicheyden, maer hem daer van moeten +absent houden tot zijne geheele verderfenisse ten zij dat onse +gracie ende genade hem hierop verleent en worde over dwelck +gemerct dat de voirschreven wouter ende zijn gesellen des van ons +verworven hebben onse opene brieven van remissie, hij ons zeer +oetmoedelick gebeden heeft, soe eyst dat wij de saken voirschreven +getruwen deen cancellier ende luden van onse rade in brabant +den voirnoemde peter van cockelberghe suppliant genegen wesende tot zijder +bede ende supplicatie ende willende hem in desen gracie ende genade +prefereren voir rigueur van justicie, zonderlinge ter eeren vander +bitter passie ons heeren jesu christi die hij leet voir ons allen op +sulcken dach als huyden, hebben inden gevalle als boven begerende +quytgescholden ende geremitteert, vergeven, schelden quyte ende remitteren +vuyt onse zonderlinge gracie bij desen onsen brieve tfact ende +messiven boven verclaert, mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle +ende criminelle, daer inne hij ter cause van dien met diesser +aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct +mach hebben, hem als te desen wederstellende ende restituerende +tot zijne goede fame ende name in onsen lande van brabant ende +anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zijn onverbuerden +goeden indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren +als hij was voor die toecompste vanden mesive voirschreven. +imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende smeken onsen procureur +generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende +officieren wie zij zijn. satiffactie ende beteringe yerst ende +alvoiren gedaen der geinteresseeerde partije in dien die niet +gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlick +behoudelick nochtans dat de voirnoemde suppliant gehouden sal wesen +tvoirnoemde fait ende messive tegens ons civilyck te beteren nae gelegenthijt +van den mesdaet ende faculteyt van sijnen goeden ende oick te betalen +ende opleggen de redelicken costen van justicien hier op gedaen ende +naegevolght ter taxacie ende arbiterscepe van onse voirschreven cancelier +ende luden van onsen voirschreven rade in brabant die wij daer toe +commiteren, ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen +rade in brabant dat voor henlieden geroupen de ghene die behoiren +geroupen te zijne, zij procedern wel ende deuchtelyck ter verificatie +ende interinvenieren van desen onsen iegenwoirdigen brieve nae huere +voirme ende inhouden ender ter taxatie ende arbiterscepe vander voirnoemde +civile boete ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven +civile boete getaxeert ende bij den voirschreven suppliant betaelt zijnde in +handen vanden genen van onsen rentmeesteren oft ontfangers dient +behouden sal, dit gehouden weert daervan ontfanck te maken +rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffijte metten +anderen penningen van zijnen ontfange. zij onsen drossaert van brabant +ende alleen anderen onsen rechteren, justicieren ende officieren mitgaders +van den smalre heere ons lants van brabant wien dit aengaen +oft aenroeren sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelick van +hen besondere soe hem toebehoiren sal, doen laten ende gedagen +den voirnoemde suppliant van dese onse remissie quytscheldinge ende +pardoene zoe ende inder manieren als boven rustelick, vredelick +ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, zonder hem te doen +noch te laten geschyen in lijve noch in goede eenich hinder +letsel oft moeynesse ter contrarien. maer indien zijn lijf of +eenige van zijn onverbuerden goeden waren daeromme gevangen +becommert oft gearresteert, dat zij die tersont stellen of doen stellen +tot volcommen dilvrance want ons alsoe gelieft. ende ten eynde +dat dit goet vaste ende gestadich blijve tot eeuwigen dage +soe hebbe, wij onsen zegel hier aen doen hangen. behoudelick +in anderen saken ons recht ende een yegelick tzijne in allen +degenen in onse stede van mechelen op ten goeden vrijdach inde +maent van maerte int jaer ons heeren duyst vijfhondert +ende twintich ende van onsen rijcken te weten vanden +roomschen ende hongrie etc tderde ende van spaengien etc tseste. +aldus stont gescreven onder opte plycke bij den keysere ende geteekent +du blioul, ende noch visa +gecollationeert ende bevonden taccorderen +metten originale" +pardons,306.txt,"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende +toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie +van rogier lauwereys arm schamel gehuwet man van zynen +ambachte spoirmakere woenachtich binnen dese onse stadt van +bruessel inhoudende hoe dat hy op eenen sondach voer onser liever +vrouwen dach assumptie anno xvc ende zevenendertich tsavonts +tusschen zeven ende acht uren twee legwerckers daeraf deen +genaempt was hennen van buist ende dandere gabriel roberts +daer nae noch een by quam genaempt jan deletere ende ghingen +tsamen tweewers voer by thuys vanden suppliant staende inden +zavelput binnen onse voirs. stadt van bruessel ende aldus gaende +soe zeyde de voirs. hennen van buist totten anderen twee legwerc$ +zyn gesellen waerom en doet ghy nyet dat ghy geloeft hebt en +sorghst nyet ende ghingen die twee vragen den suppliant die inden +voirs. savelput woende ende voer zyn duere sat nade behude doch$ +van hem suppliant genaempt janneken dwelck de suppliant +hoirende zeyde tot hen ghy weet bat waer zij nu is dan ick e$ +wilden hebben een coffer met eenige clederen ende andere ding$ +der selver zynder behuder dochtere toebehoirende dwelck de +suppliant hen nyet geven en wilde soe dat de voirs. hennen van +buist zyn mes track op hem suppliant ende op gielise broeckoys zijn +behuden zone die voer huer duere waeren dit zinde de suppliant +ende dat hy voer zyn duere nyet vry en was is in huys gescho$ +om een quaet beroest mes mits dat hij geen geweer over hem en +hadde ende is corts wederom voer zyn duere gecommen ende buyt$ +zynen huyse zynde stonden de voirs. legwerkers hem en wach$ +ende meynden hem met hueren blooten messen te evelen dwelck +hij suppliant ziende wierp nae hen eenen steen sonder geraeck$ +ende de twee legwerckers smeten nae hem suppliant met hueren +bloten messen ende hy suppliant smeet na hen ende quetste he$ +beyden ende geraecte den eenen legwerckere te weten gabriel$ +hy neder ter eerden stuyckte ende gaf hem doen twee of drie +slagen metten platten vanden messe ende de suppliant creeghs int +voirs. gevechte een wonde int hooft ende een in zyn handt da$ +hij twee vingeren verloren heeft mits welcken zoe quam +de voirs. hennen van buist op den voirs. gielyse broeckoeys +behude zone vanden suppliant slaen met zynen messe waer$ +die voirs. gielis de slagen scutte op een schuppe die hy hadde +zonder naden voirs. hennen te smijtene ende als de suppliant +voirgenoemde gabriel ter eerden gesmeten hadde zoe wert hy supl$ +gehouden van een vrouwe genaempt annekin ende de voirs. hen$ +van buist liep # werts om den voirs. gabriel te hulpene ende den sup$ +te slaene zoe dat doen de voirs. gielis broickoys de scuppe nae +hem wierp zonder geraken ende de voirs. hennen van buist +den suppliant oploopende met zynen blooten messe soe ghaf hy +suppliant den selven hennen van buist met zynen messe eene der +slach op zynen rugge ende daermede ontliep hem die voirs. hennen +ende alsoe hy suppliant hem doen ommekeerde om in zyn huys +te gaene zoe zyn dander twee legwerckers als jan deletere ende +de voirs. gabriel tegen hem suppliant gecommen met hueren blooten +messen dwelck de suppliant ziende ende vreesende dat zy hem +geevelt souden hebben heeft hij suppliant om hem te deffenderen +metten platten van zijnen messe gesmeten den voirgenoemde gabriel +welcke gabriel by quader fortunen zekeren tyt daer nae deser +weerlt overleden is uuyt saken vanden welcken hy suppliant nyet +vrylick en zoude dorren converseren in onsen lande van brabant +hoewel hy der partien geinteresseerde satisfactie ende beternisse +gedaen heeft ten zy dat onse gracie hem hierop verleent worde +alsoe hy seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe +eyst dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende +metten voirn. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade +prefereren voer rigueur ende stranckheyt van justicie hebben den +selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden ende +vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt onse zunderlinge +gracie by desen den dootslach voeren verhaelt verclaert mitgaders +oyck alle pene ende amende corporelee ende criminelle daer inne hy +hem overmits ende s uuyt saken van tgunt des voirscreven es iegens +ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben +ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende +gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame +ende name in onsen voirs. lande ende hertocchdom van brabant oyck +mede in onse voirs. stede van bruessel ende vryheyt van diere ende +allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyn goeden +noch ter tyt nyet geconfisquiert zynde zoe verre daer eenige +waeren imponerende hierby een eeuwich zwygen ende silencie +onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren +ende officieren onssen voirs. lants van brabant wy zy zyn hoedanich +die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende +alvoren gedaen der geinteresseerde partie soe verre die noch nyet +gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans +dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilyck beteren sal naer +de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zyne +# sy hieraf verantwordt +byden ontfanger vanden +exploiten +goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betalen de +redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevol$ +indien datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbitersce$ +van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden +van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbied$ +daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van +onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroepen die gen$ +die daeromme behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen +ende doen procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende +interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer +huer vorme ende inhouden ende welck interinemeent de +voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoec$ +binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te +verbueren deffect van der selver ende dat gedaen ende de voirs. +civile boete ende costen van justicie indyen datter eenige zyn +getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van wel$ +civile boete die gene van onsen rentmeesters dient aengaen$ +gehouden werdt ontfanck te maken rekeninghe bewys +ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen +penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant +amman van bruessel ende alle andere onse ende onsen vasallen +of smaelre heeren richteren justicieren ende officieren osen voirs. +lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn of +wesen mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehoud$ +ende elck van hen zoe hem dat toe behoirt ende aengaen mach +den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder +manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laten +genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten +geschien in lyfve noch in goede eenich hinderr letsel oft +moyenesse ter contrarie maer indien zyn lyff of eenige +van zijn onverbeurde goeden daeromme gevangen becommert +of gearresteert waren dat zy die terstont stellen of doen +stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons +alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich +blijve tot eeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel +hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken ons +recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede +van bruessel inde maent van augusto int jaer onsheeren +duysent vyfhondert ende achtendertich van onsen +keyserycke txixe ende van onsen rycken van castillien ende +andere txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden +keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch +stont gescreven opte selve plycke visa registrata +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock" +pardons,149.txt,"philips etc. doen te weten allen tegenwoir- +digen ende toecommenden dat wij ontfangen hebben +d’oytmoedige supplicatiee van louis guardo jong- +man geboeren van onser stadt mechelen inhoudende +hoe dat hij woonende met andere vier jongmans +ten huijse van meneer jean tripet om die chirugie +te leeren hunne op den 27 december 1640 te saemen +inden winckel hebben gevonden lachende ende +spelende als wanneer den requestrant wesende ver- +nangen metten dranck heeft met eene rentie gest- +ruecken laeten loepe eenighe druppelen pisse +op de broeck van een van syne voorscrevene vier +cameraden ghenoempt nicolaes de blocq +denwelcken hier doer ghestuert wesende aenden +requestrant heeft geseyt diverssche iniurien dwelck +den requestrant siende heeft aen selven soocken te vercoe- +len met soote woerden, vraegende doorsaecke van +syne gramschap, gemerckt tvoergaende niet en was +geschiet om hem gram te maecken hem remonstrer- +ende die groote vrintschappen die deuoergaens tuss- +chen hun hadde geweest sonder oiit enige dis- +pute ghehadt te hebben, daer op hy de blocq antw- +oerden dat syn cleet daer doere bedorven was, ende +hem daer doer meer ende meer in colere was stell- +ende, jae soo verre dat hy syn handt in synen sack +heeft ghestecken om vuyt te trecken een +sackpistoel, dwelck hij gewoon was overhen +te draegen gelaeden ende gespannen, dwelck siende +seekeren nicolaes dauffis die alleen vande vier +present was gebleven durende dese dispute is naer +die keuken gheloepen om synen meester te roepen +doer dien den requestrant hem tegen het aenstaende +paryckel van doerschoten te worden, hem hadde +versien van een vier schuppe, ende siende datter +niemant en was om hem te secoureren heeft +hem de blocq daer mede eenen slach op syn hoeft +gegeven, dat hij ter erde viel, dwelck den requestrant +alsoo haest berand ende heeft den gequetsten selver +op geholpen ende in eenen stoel geset, om hem te curere +tgene den voors. meneer tripet niet en begeerden en heeft +# selver willen oock, saenderdaechs heeft hy den gequetsten +vuyt syn huijs doen draegen, in eenen kelder $$$ ramaticg +ende vochtich, daer doerghaens lynwaert wort ghe- +wassen, ende spijse wort geaccomodeert, met +aiuyn ende anderssints seer contraerie aen quetsure +oorsaecke dat den requestrant den voorscreven tripet heeft +gaen vinden ende bidden om synen tsoille soo vele te +willen duen den gequetsten in synen huyse te nemen +tgene hij hem ten lasten heeft geaccordeert, die +de requestrant daer heeft doen draeghen ende versien +van doctoor chirugyn, medecijnen bichtvaedere +die hij selver ghonck roepen ende andere necess- +iteijt dan niet tegenstaende alle goede denviren +is door de vochticheyt vanden kelder eene vercau- +theijt inde wonde geslaegen, soo dat hy den sesden +dach daer naer deser werelt overleden is +tot groot leedtwesen vanden requestrant alleen dwelck +den overleden geduurende syne sieckte heeft bekent +voorden notaris pedro nivele ende sek seecker +getuygen geschiet te wesen gelyck voerfeyt is +hebbende den requestrant tsedeert gheexileert ende +lantloepich geweest onversien van ouders +ofte middelen over voersulx in groote armoede +heeft moeten synen cost winnen tgene die naeste +vrinden vrinden overladen naer goede informatie +het ongeluck meer door oorsaecke van hunnen broe- +der ende andere accidenten totte wonde +geslaegen, die doodt gecauseert te hebben als +wel door den slach ofte quetsure hebben den +requestrant voor soo veele sy moegen gheinterresseert +wesen, het feyt overgheven badt den suppliant +oversulx oijtmoedelyck om onse opene brieven van +remis $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ informatie +daer toe dienende tsoo eest dat wy desen aenge- +sien geneijght wesende ter beden des voorschreven- +suppliants ende willende hem in dit stuck prefere- +ren gratie ende misericordie voer strangheijt +ende rigeur van rechte hebben den selven +suppliant inden gevalle als boven geremitteert +quijt geschonden ende vergeven remitteren schelden +quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij +desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven +geruert midtsgaders alle offensie ende bru +ecke corporele ende criminele daer in hy hem +overmidts ende vuyt sacken van tgene des voorsc. +is tegen ons ende justicie ennichssins mach +hebben ontgaen ende misdragen ende hebben +dien aengaende wedergestelt ende gerest +itueert, stellen weder ende restitueren +tot synen goeden name fame ende geruchte in +onsen voorseyden lande van brabant ende allen +anderen onsen landen ende heerlicheijden ende tot +syn onverbeurden goeden indijen hy eenige onder ons +heeft gelijck ende in alder manieren zoo hij was +voerde toecompste vanden voorseyden feijte imponer +ende hier op een eeuwich geswych onsen procureur +generael in brabant onsen amptman van onser stadt bru +ssele ende allen anderen onsen justicieren ende offi +cieren wije zy zyn, satisfactie ende beternisse eerst +ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen +die noch niet gedaen en sy ende eenige daer toe staet +civilijck alleenlyck behoudelyck dat die voorseyde suppliant +gehouden sal syn tvoorseyde feijt tegen ons te beteren +civilijck nae gelegentheijt vander saecken ende fa- +culteijt van syn goederen met oock te betaelen die rede +lycke costen van justicien hier toe $$$ alrede gedaen +ende te doen allet ter taxatien ende moderatien +van onse zeer lieve ende getrouwe die cancellier +ende luyden van onsen rade in brabant die +wy daer toe gecommitert hebben ende committeren +by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven +onsen cancellier ende raedsluden dat voer hem +geroepen de gene die daerom behooren geroepen te +syn zy procederen wel ende deuchdelyck ter veriff- +icatie ende interinement van desen ende totter +taxatie ende moderatie vanden voorscreve amende +ende costen van justicien alzoo zij sullen bevinden +behoorende welck interinement die voorseyde sup- +pliant schuldich ende gehouden sal zyn te versuecken +ende hem in persoone te presenteren in onsen voorscreven +rade binnen zesse maenden naestcommende op +de pene van te verbeuren d’effect van desen ende +dat gedaen ende de selve civile boete ende +costen van justicien getaxeert ende betaelt +zynde in handen vanden ghenen dijen dat behooren +sal zij onse vorseyde procureur generael in brabant +onse amptman deser stast brussele +ende alle andere onse rechteren justicieren offi- +cieren ende ondersaeten iegenwoerdige ende +toecommende dijen dat aengaende sal mogen heu- +re stedehouderen ende eenijegelijck van hen besu- +ndere soo hem toebehooren zal doen laten ende +gedoogen den voorseyden supliant van deser onser +tegenwordiger gratien ende remissien ende +van alle d’inhouden van deser inder vueghen +ende manieren verhaelt rustelyck vredelyck vol- +comelyck ende eeuwelyck genijeten ende gebruycken +sonder hem te doen oft te laeten geschieden nu +noch in toecommende tyden eenich hinder letssel +oft moeijnisse aen lyve noch aen goeden terc +ontrarien maer indijen zyn lijf oft eenige +van zyne onverbeurde goeden daerom gearresteert +becommert oft belet waeren dat $ zy die setten +ende stellen terstont ende zonder vertreck tot +geheelder ende volcommender delivrantie +$$sant ons alsa gelieft ende ten eijnde dat +dit vast ende gestadich blyve teeuwigen daghen +soo hebben wy onsen segel hieraen doen hanghen +behoudelyck in andere dinghen onsen rechte ende +eenijegelycken anderen dessyns gegeven +binnen onser stadt brussele den dertichsten +januarij 1642" +pardons,308.txt,"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels +wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan +van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren +jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle +van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder +befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te cuelen van +zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in +diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs +bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert +zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge +te rydene nae mechelen zyn naeden noenen gecomen buyten deser voirs. +stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn +by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke +om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedronken gehadt ende +ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen +brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs. +gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolgt +ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt +heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden +in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende +hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken +hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant +ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert +wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits +ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs. +persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere +gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is +geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen +wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten +voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende +heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten +gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den +voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs. +jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen +dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen +brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe +van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$ +te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den +voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen +houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan +vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot +voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is +de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $ +te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy +woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige +lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen +hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in +onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc +gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant +verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van +vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde +gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende +lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn +beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den +voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af +zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was +gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude +hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in +zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn +vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck +is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant +tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer +hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne +satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck +was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van +iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van +brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat +onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert +alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom +soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des +voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke +prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van +iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden +geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt +zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven +geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele +daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen +ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende +hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende +restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. +lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende +heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige +onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de +toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych +gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen +onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse +eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet +gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc +dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren +civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden +met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende +te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen +den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe +gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende +bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen +die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende +duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie +ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden +behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te +versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen +eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen +ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien +getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat +behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse +amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren +officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien +dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van +hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen +den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien +ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen +ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc +ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne +te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich +hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien +maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme +gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende +stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit +vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy +onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen +dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van +castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den +keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve +plycke visa etc. +ghecollationneert tegens +doriginale brieven by my +de cock +sy her af verantwordt +byden ontfanger vanden +exployten" +pardons,074.txt,"copie van eender abolicien van bartel vanderheiden +kaerle etc allen den ghenen die dese onse briefve zullen zien saluyt +*1 dat wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van bartel +vander heyden inhoudende hoe dat in sekere sake hangende in onsen +rade geordineert in brabant tusschen janne van ratingen impetrant +ende den suppliant gedaichde dieselve suppliant bescreven is geweest +te compareren in persoone voir commissaryse vanden voirs. onsen +rade om hem sekere interrogatien gegeven te wordden welcke +achtervolgende is die suppl gecompareert voir commissarisen daer? +toe gecommittert te wetene onse lieve ende getrouwe meesteren franchen ? +vander hulst ende meesteren adolve vander noot beyde raiden +ordinaris vanden voirs. onsen rade / nae desen heeft onse procureur +vanden voirs rade den suppliant doen dagen voir den voirs. onsen +rade ende geobtineert twee deffaulten in meyningen gelyc men ver$$? +de suppliant aen te sprekene van zekeren eenige pretensen injurien +oft irreverentien die hy suppliant tegen ons geseit oft gedaen +soude hebben inden persoon vanden voirs. meesteren francken +wesende commissaris als dat hebbende deselve suppliant vele +hiffige woirden tegen eenen heeren roelof de vrieze ende anderen? +zyn partie dair tegewoirdich wesende die voirs. meester fancken +soude den suppliant hebben bevolen te zwygen zeggende in +effecte *2 hy soude hem doen zwygen ende gevangen doen stellen +dair op de suppliant soude hebben geantwordt effectivelic ic zien +wel ghy syt partie ghy doet my gewalt ende onrecht leggende +zyn handt op zyn mes oft hy dat hadde willen vuttrecken ende +totten voirs. meester francken geseecht soude hebben ic en pas? +op u nyet ic schyt op u oft desgelycke $ dwelck al mocht dair af +blycken sonder twyfel die suppliant nyet geseeght noch gedaen +en soude hebben noch oic oyt en hadde gehadt irreverentien +van ons te sprekene oft te doene mair alleene consideracie +ende gedachte hebbende opten persoon vanden voirs. meester francken +niettemin hoe tselve gbeurt zy/ beduchtende rigeur van iusticie +nyet en soude die suppliant niet dorren comparezen in onsen voirs. rade noch +oic blyven oft converseren binnen desen onsen landen ten waere +by onser gracien ende genade ende dat hem by ons verleent wordde +onse oepenen brieven van abolicien / ons om die selve zeere +oitmoedelic biddende soe eest dat wy desen aengesien +geneicht wesende ter beden vanden suppliant ende ierst hier +op gehadt dadvies van onsen lieven en getruwen die cancellier +*3 ende luden van onsen voirs. rade georsineert in brabant de +selven suppliant inden gevalle als boven hebben geaboleert +vergeven ende quytgeschonden aboleren ende schelden quyte +vut zunderlinger gracien mits desen onsen briefve die iniurierende +woirdden boven geruert ende tghene des de voirs suppliant ter +causen vanden voirs woirden oft iniurie mit dair af dependeert +mach hebben misseeght tegen ons oft den persoon van den voirs. +commissaris meesteren franchoise mit alle offence corporele +criminele ende civile daer hy ter cause van dien mach inne +verballen? zijn oft tegen ons ende der iusticieren misdaen ende +mesbruyct hebben / ende hebben hem dien aengaende gerestitueert +tot zynen goeden name fame ende alle zyne goederen onverbuert +zynde ende indien hy eenige heeft in aller voegen ende gelyc hy +ware voir die toecompst / vanden selven woirden/ imponerende +hierop een eeuwich geswych silencie onsen voirs. procureur general +ende allen anderen dien dat sal mogen aengaen doende oick +aff te nyenwte ende abolerende sulcken daichssele / procedueren +ende continuacien als die voirs. onse procureur tegen den selven +suppliant van onsen wegen ter cause van desen in onsen voirs. +rade alreede begonst gedaen en geobtineert heeft in wat +staten die oic zyn behoudelic dat die suppliant by redenen ter causen +van den selven woirden sal gehouden zyn te bidden vergeffenisse +onser voirs. rade in brabant ende te doene satisfactie der +partien geinteresseerde indien die nyet gedaen en zy ende +dat cunlyck alleenlick ende dat insgely$ die suppliant +sal sculdich zyn te betalene die redelicke costen van iusticien +in deser saken gedaen oft te doene ter moderacien ende taxacien +van onsen voirs rade die wy daertoe committeren / ontbieden +dair om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van +onsen voirs. rade dat geroepen die ghene die hier by behoeren +geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelic totten +interinemente ende verificacien van desen ende totter moderatien +ende taxacien vanden voirs. costen ende dat gedaen ende die +voirs. costen getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden +ghenen dair dat behoert / zy ende alle andere onse officieren +dieneren ende ondersaten / den suppliant van deser onser gracien +abolicien ende quytscheldinge doen laten ende gedoogen peyselic +vredelyc ende volcomelic genyeten ende gebruycken sonder hem +te doene oft laten geschieden hier tegen nu oft namaels +eenigen hinder stoot oft letssel ter contrarien want alsoe +gelieft ende des torconden hebben wy den zegel vanden +welcken die keyser onse heere en grootgrootvader ende wy gebruyct +hebben duerende den tyde van onser minotiteit hier aen doen +hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten xi dach +van aprile int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene +voir paesschen ende van onser rycke ije alene stont gescreven +boven opte plycke byden coninck in zijnen rade +ende geteykent h de hane +xxx handtekening" +sentences,875.txt,"purge +francois mecheylweghen +impt. +alle den gene gede. +ende herde. +carel by der gie. godts coninck van castillien etta. allen den genen +die desen onse opene brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt alsoo ons in +onsen rade geordonneert in desen lande ende hertogdomme +van brabant waere op den vyen. may van. jaere 1685 van weghen +francois perhen le weghen ingesetene borgher deser onser stadt brussele +by syne supplicatie verthoont ende te kennen gegeven gevt. in substantie +hoe dat synen sone jan anthoen oudt wesende tusschen de 2 a 23 jaeren +door toedoen ende verleydinghe van sekeren franschen taalmeester +hadde kennisse gecregen, nu gepast. omtrent de twee jaeren met +bartholomeus van. brande doen ter tydt coopman binnen deser stadt +ende t'sedert gebancqueronteert den welcken den voors. jan anthoen wesen. +lonck van jaeren ende daerenboven van seer fgaciel gelooff, ende +oock vervrempt van alle malitie onders pretext van hem den +coophandel te willen leeven hadde doen teeckenen taecken oft +accepteren eenighe wisselbrieven midtsgs. als pretensen debiteur +onderteeckenen eenighe obligatie oft borghe blijven, soo voor nots. +als onder privative signature, hem wijsgemaeckt hebbende dat sulcx +in sich selven niet en was ende maer en diende om den coophandel te leeren +van welcke wissels, ende obligatien de quantiteyt, ende importantie werde +geignoreert hebbende den gemelden van. branden daervan eenige verhandels +gehadt aen derde persoonen die daerover teghens den gemelden jan anthoen +hadden betalinghe commen vraeghen ende by gebreke van dyen geproteteert +midtsgs. hem in rechte betrocken, voor onse lieve ende wel beminde +die wethouderen deser onser stadt brussels waerteghens den suplt. uuyt +syne vaederl. plicht om te verhoeden de ruine van synen sone was +genoodtsaeckt gewt. sich te motten innebienden ende de processen voor +den selven synen sone aen te nemen, ende vervolghen daerover eerst becomen +hebbende tot een overcoen onse authocificatie door dyen synen sone was +minderjaerich ende in desselffs plicht ende vroodel. ende naer dyen de selve +processen waeren in staet van wijsen soo hadden de partyen adverse daervan +gedesisteert gehadt met oblatie van costen reserverende nochtans hunne +actie daer ende alsoo boven dyen soo hadde den gemelden jan anthoen +mette selve faciliteyt midtsgs. door verleydinghe van quaetwillighe +persoonen, hem vor borghe ende cautionnalis gestelt aen derde persoonen +ende oock aengegaen, ende geteeckent eenighe nocive contracten waer +over den supll. in syne qualiteyt van vaeder midtsgs. uuijt onse speciale +authocificatie onder andere oock proces hadde moeten sustineren voor onse vs. +lieve ende welbeminde die wethren. onser stadt brussele teghens u +d'assuny coopman van peerden waerinne hy hadde geobtineert gehadt, ende +alsoo hij oock niet en wiste de quantiteyten noch importantie vande selve +nocive acten ende dat hy voorts in achterdencken was dat d'onderhebbel. +van dyen midtsgs. de voors. wisselbrieven heden oft moeghen den gemelden jan +anthone commende tot syne meerderjaericht. hem daerover souden commen +molesteren, als waneer den wech van relt. hen mogelyck niet wedr. en soude +commen open te staen noch soo favorabel wesen als tegenwoordich, om waer +hune te versien, soo soude den supltn. in qualiteyt van vaeder ende momboir van +synen vs. sone op dat den selven hiernaermael niet en soude worden beswaets +met onbekende schilden tsy van wissels borchtochten oft andere nocieve +contracten geerde geerne de purge intenteren teghens alle de gene +die nu oft naermaels daerover teghens hen iet souden willen pretenderen +oorsaecke hy hem keerde tot ons beddende oodtmoedel. hen te verleenen +onse opene bb. van purgein forma, wel. supplicatie in onsen tjaerde +ghesien, synde waeren den voorn. supplicatie daerop verleent, ende +geexpedt. geweest de selve onse opene bb. by hem versocht uuyt +crachte vande wel. ende t'synen versuecke als impt. van dyer hadde +p. de backer eerste deurwre. vand. voors. onsen raede opden 10 may +1685 ter cleynder puyen deser onser stadt brussele naer voorgaende +lecture der voors. bb. ter pntie. van verscheyde ommestaenderen +by openbaeren edicte gedaeght alle de gene die eenich effect oft actie +hoedaenich t'selve soude weghen wesen souden willen pretenderen tot laste +van jan anthoine ter heyleweghe synen sone te compareren inden +voorn. onsen raede op de rolle van. 27 juny alsdoen naest commende +om aldaer heure actie t'intenteren op pene dat by gebreke van dyen +die selve by die van onsen voorn. raede soude worden geimponeert +een eeuwich geswygh, ende silentie ofte anderssints t'aenhooren al sulcken +versueck, ende coucle. als den inset in der qualityt alsboven ten daege diene. +die heeren vant capel. +van ste. rombauts +tot mechelen +gernaert smekens +cum suo +eene soe. van tnegentich guld. eens gelovende de selve soe. +aen. voors. ge. drossaerdt essers te sullen restitueren tusschen heden +dathe deser ende 14 eerstcommende daeghen sonder langher dilay oft +uuytstel op pene van promt. parate. ende heerlycke exr. verbindende +hij compt. ten dyerte van dyen synen persoon, ende goederen present ende +toecommende ende op dat alles te beter effect soude sorteren soo +heeft den compt. ten desen onwederroepel. geconst. den and. proca. +mayolen ende tsaemen ende elck van hun int besonder +omme te gaen ende compareren voor verbethel. van arct pen. ende alle anderen +haeren hoven ende gerechten tsy sonnereyn oft subalterne omme +t'gene voors. aldaer te vernieuwen ende hem constituant int +onderhoudt tgene tsyne costen ende lasten volontairel. te +laeten doenen ende condemneren ende dese te laeten sententieren executa +vel in forma, gelovende ende verbindende als als naer rechte met +penuntiae. in forma actun binnen antpen. ten daeghe naerde ende jaere +als boven present guillam van oostenryck, ende anthoni de ridder getuij= +ghen hiertoe versocht ende was den minute deses by den compt. +beneffens my was ondert. quod attestor ende was ondert. coesyns +nots pnes. tot iteghem residerende +gesmeckende ende oodtmoedel. biddende den vs. procur. mayolen compt. +impt. crachte vande onvoederroepel. procuratie hem gegeven by sijne +constituant inden 29 instrumente notariael hiervoeren geinsert. dat die +voorn. paul de gelieaen volde synen voors. const. condemneren inde +onderhouden, volbrenghen, ende achtervolghen vant innehouden van. meer +gemelden inste. notariael in alle syne poincten, myne heeren van syn +mats. souvereynen raede geordt. in brabant gehoort die bede ende +versueck des vs. compts. ende ghesien den voorgeruerden inste. notariael +houdende den selven voor goet vast gestaedich ende van boeerden hebben +den voors. synen constituant gecondemneert ende condemneren hen by desen +int onderhouden, volbrenghen, ende achtervolghen van. innehouden van. vs +instrumente notariael in alle syne poincten sonder daerteghen te +commen uucyte te doene directel. oft indirectel. in eeniger manieren +accorderende hier van te behorene van. voors. d'heer gabriel +franciscus essers drossaerdt van borchoudt cdes. versueckende +geexpedt. te worden dese tegenwoordighe acte van conde. vol. +om hem te dienen ende daermede te behelpen daer alsoo hij +te raede ende van noode sal vinden te behooren aldus gedaen +ende gepast. binnen dese stadt brussele den vijfden juny van +jaere 1686 +alsoo in den raede van onsen genaedichsten he. carel den 2en van +dyen naeme by der gre. godts coninck van castillien etc. geordt. in desen +synen voorn. lande, ende hertochdomme van brabant waere op heden +dathe desen personelen gecommen ende gecompart. engelbertus de wint +den welcken heeft aldaer over geleght seker instrumt. notariael +gepast. voor den nots. van attevoort, ende sekeren getuyghen op +den 14 july 1685 tusschen de eerw. heeren gecoitteerde van het +metropolitan cappittel van ste. rombout tot mechelen ter eert +ende bernaert huvekens, mitsgs. lambertus knits als borghe ppaet. +ter andere sijden, waervan den teneur hiernaer is volghende +van woorde tot woorde ende is desel. +op heden den 14 july 1685 omparerende voor mij openbaer not. +ende inde pntre. van. getuijghen naer genoempt de eerw. heeren +gecoitteerde van het metrop. cappittel van ste. rombouts alhier +de wel. hebben verclaert verhuert te hebben, gelyck sy verhuert +midts desen aen gernaert smekens alhier present, ende accepteerde +de thiende van steynockerseel so in graenhout ende anderssints +gelyck de selve in voorleden tijden is gecollecteert geworden, ende +dat voor eenen teracuyn van dry jaeren elckanderen vervolghende +waervan het eerste jaer van betaelinghe vallen, ende verschijnen sal +kersmisse naest commende 1685 ten prysen jaeren van vijff hondert +guld. boven alle lasten in goeden en gepermitteerde gelden +adrien govaerts +cum suo +robert mieuson +cum suo +volghens syne mats. placcaerte +den huerlincken sal gedaen quytscheldinge genieten ten sy om merckel. +schaede ter oorsaecke van hagelslach overvloet van waeteren +ofte gewelt van crychsvolck overvloet van waeteren, ende in +sulcken geval sal hem affslach gedaen worden tot vier guld. van +herte graenen ende tot twee guld. van weeke graenen par bunder +dus sal hij gehouden syn binnen den eerden daeghe daervan advertentie +te doen aen de heeren verhuerders +item sal den pachter gehouden sijn aen te wysen te synen coste de panden +van het district waerop dese thiende is vallende als hy tot sulckx +van voeghens de verhuerders sal versocht worden +item is noch conditie dat in gevalle den pachter niet en betaelde +syne pacht op den preciesen valdach voors. oft uuyterl. vijff maenden daer +naer, dat alsdan de huere sal uuytwesen, ende hy huerdere tot de +voors. thiende geen recht en sal moghen pretenderen oft dat de heeren +verhuerders belieft, ende anders niet ende heeft voor borghe gestelt +mr. lambertus kints ingesetenen van brussel den voel. hem als ppael. +ende in solidum verbonden heeft voor den pachtprys uuytwysens +d'acte notariael hierover gepast. voor den nots. u. clocques de data 14 +juny 1685 ende severe getuyghen constituerende midts dese de persoonen +in dit te noemen den vs. engelbertus de wint om te compareren voor +den raede van brabant ende alloe elders daer het de heeren verhuerders +believen sal ende aldaer t'gene voors. te herkennen ende inden inhoudt +desselffs gewillichl. met costen te doen ende laeten condemneren alles +onder paratie executie aldus gedaen ende gepast. tot mechelen ter +pntne. van anthoen van schrieck ende peeter kempeners als getuyghen +hiertoe geroepen ende gebeden ende hebben de vs. heeren gecoitteerde +ende huerder de minute deser ondert. beneffens my notario t'gene +voors. stipulerende quod attestor, ende was ondert. van attevoort nots. puw. +gesmeckende ende oodtmoedel. biddende den vs. engelbertus de wint compt. +uuyt crachte van. onvoederroepel. procuratie hem gegeven by synen +constituant inden dinstrute. notariael hiervoren geinsereert dat den +selven raede gelieven wilde, synen vs. const. te condemneren in het +onderhouden, volbrenghen ende achtervolghen van. innehouden van. veer= +gemelden inste. notariael in alle syne poincten myne heeren van syne mats. +souvereynen raede geordt. in brabant gehoort die bede ende versueck des +voors. compts. ende gesien den voorn. instrumente notariael houdende den selven +voor goet vast, gestaedich ende van weerden hebben den voorn. synen constat. +gecondemneert, ende condemneren hem by desen int onderhouden, volbrenghen +ende achtervolghen van. innehouden van. vs. instrumente notariael in +alle syne poincten sonder daer ten hen te commen nochte te doene +directel. oft indirectel. in eenigher manieren, accordeerde hiervan +ten behoeve van. voorn. eerw. heeren gecoitteerde van het +metrop. capel. van ste. rombouts tot mechelen c. des versueckende +geexpedt. te worden in deser teghenwoordighen acte van condte. vol. +om hun te dienen, ende daermede te behelpen, daer, ende alsoo sy ten +raede ende van noode sullen vinden te behooren, aldus gedaen ende +gepast. binnen dese stadt brussele den xien juny van. jaere 1686 +comme au conseil du roy mesir. charles 2e de ce nom par la +grace de dieu, roy de castille etta. ordonne en cettun sondt. pays et +duche de brabant, soit ce jourdhuy datte de cettes personnellt. +venu et comparu engelbert de wint lequel y at faict exhibition +de certain instrument notarial passe par devant le note. s. de +frage et certains tesmoings le 13 de mars 1683 entre le sr. +adrien govaerts et francois du werckhoven d'une part +et robert mieuson ensemble le sr. cornelle mieuson capne. pour +le service de sa mate. coe. pleigne et cautione. ppal. d'autre +part, dont la teneur icy s'ensuict de mot a autre et est tel +ce hourdhuy 13 mars 1683 pardonant men et tesmoins etta. +compararent personnelt. le sr. adriain govaerts et francois +de werckhoven son beaufrere lesquels declarent avoir donne +coe. ils sont par cette tietre local ou lonaye. au sr. robert +mieuson, icy present et aceptant scavoir leur cense ditte la ceas +de cart a venes occape a present par matthias d’arquenne +telle qu’elle se comprend consistant en maison estables et grange et +autres edifices, jardins preits, pastures, verres labourables, et autres +de pendences er ce pour un terace de noeuff ans consecutiffs a +commencer au may prochain et ce pour en rendre la. soe. de cent +et septante fl. dont la premiere annee eschera ala sr. andre +du l’an 1684 n’estant oblige l’entreprenneur de payer le lonage +de l’an 1683 a cause que la despoulle demeure aus en 1rs. compts. lequel +payement ses devra faire apres six sepmaines l’escheance a +pence des privation de son bail si les premiers compts. le requierent +le tout francq, et en empt. des tailles subsides 20es et autre impo= +sitions mises, et a mettre par le prinnce, et estat de ce pays que led. +premier a ferme, devra payer, sans que les en premiers compts. +en recoivent aucun interest +item serat ledt. prenneur a ferme oblige de payer et acquitter +ammelemt. les cens seriaux ala descharge de sen premiers compts. +item serat oblige de fumer les en terres d’une pleine famiere +pendant le terme de soudt. bail et ce au dire des laboureurs et gen +de bien, ensemble d’enretenir les chemins, et cavins et les hayes +item est conditione que ledt. entrepenneur devra remettre lade. cense +grange et estable, en estat de couverture placcage et portes insqu +ala soe. de cent, et cincquante fl. et non plas dont les 1rs. compt. +les defalcquerent sur le rendage dela derniere annee le ce +terme moyennant de nesquitteance et acquits des ouvriers, +item devra l’entrepenneur entretenir lade. cense des couverture +et placcages a ces fraix, item ne pourra remettre lade. ferme +a autre sans le consentemt. des en premiers compets. +item est encor pour parle que l'entrepenneur prendra a son +les deponilles qui sont a present sur les verres a de ne taxain +a faire par la loy de resues et hor lade. taxaen. payerat les +tailles de la pnte. annee et du surplas en tiendra compte +aus en premiers compts. hormis que ledt. entrepenneur sera oblig +de payer les tailles et impositions au regard des prairudes +commenceant au mois de may et si le cas arrivoit que ledic +matthias d'arquenne ne vouloit consentie lade. taxaen. lesds. +premiers compts. donneront procure audt. entrepenneur au con ca= +tionnaire affin de ces faire vendre par justice, et les dernier +employer coe. dessus +item ne pourra l'entrepeneur depuis la une mars apres +l'expication de son bail pasturer auturs dese. prairies et pastaret +ny aussy toucher oucqunes a aucan arbre croissant ny coupper +aucus bois pendant les trois dernieres annees de son bail, +ny pretendre aucune moderaon. si non a cause de foudre +et force majeure de guerre, que dieu ne veuile, et ce con. +ses voisins +item l'entrepeneur aurat son renon de trois en trois ans moyemant. +six mois amparanant m'advertissant de plus est comparu aussy le sr. +cornille mieuson cape. pour le servie de sa mate. lequel l'est +constitue coe. il faict par ene. pleige et cautre. coe. ppal. +et un solidun pour le sr. robert son fils a l'acconselipt de +tout ce que dessus avecq promesse et obligan. in forma renoveant +a toutte exceptions relievements et privileges telles qu'elles puissant +este a contraire +de plus est conditionne que ledt. present bail se faict sans +prejudice du proces pendant indecis au conseil de brabant +ai rapport du ge. consr. bulteel nonobstant lequel ledt. procureur +a ferme ne pourra sebempter ny excuser le rendaige annuel +ceux du chapre. de +l'eglise cathe. a +liege +jean de wale can suo +un pour quelque cause que ce fat si autremt. par sentence +me fut juge constituant ledt. entrepenr. condt. cautione. +irrevocablt. touts porteurs de cette present bail pour en leur +nom compardistre tant au conseil de brabant que par tout +aillieurs on il plairat ausez premiers compts. et illecq leur laisser +volontairt. condemneren l'accomplist. de tout ce que dessus +obligeant etta. ausy faict a bruxees. led. jour, mois et an que dessus +en presence de francois wambacq et francois ten troost test vus +requisits au reguard de premiers compts. et cautre. et au regard dudt. +entrepeneur le 15 dudt. mois de mars 1683 en pnce. dudt. wambacq +et adrien vand. berghe coe. tesmoings et est la minute de cette +signe par tout lessen compts. ensemble de moy note. quod attestor +et estoit soubsigne fde forage nots. +requerant et suplt. ledt. engelbert de wint comperant coe. porteur +dudt. instrut. notarial et en venta dela procare irrevocalble luy +donne par lesdicts constituants cy dessus inserre audt. instruments +notarial et en vettu dela procure irrevocable a luy donnes par +fesen respectiffs constns. qu'il pleust audt. conseil de condemner +fesen respectiffs constns. en l'entretemt. accomplist. et par furnissent +du coutenn dudt. instrument notarial en touts et quel conque +ses poincts messieurs dudt. souverain conseil dessu mate. ordonne +en brabant ayant ony la demande et requisition dudt. compt. et veu +ledt. instrut. notarial tenant icellay pour bon ferme stable +et vaillable ont condemne et condemnent par cettes fesen respectifs +constituants en l'entretent. accomplist. et par furnist. du condenn dudit +instrut. notarial en touts et quel corques ses poincts sans y contre +venir ou faire contrevenir direct. ou indirect. en aucune maniere +accordant de ce au prouffict desen drs. adrien govaerts et francois +de werckhoven son beau freres requerants este expediesce +present acte de condon. vol. pour en servir et ayder la +et ausy qu'il trouveront convenir ausi faict et passe en cette +ville de bruxes. le 25 de juin de l'an 1686 +comme au conseil du roy nre. six charles 2e de ce nom par +la grace de dieu roy de castille etta. ordonne en cettun soudit +pays et duche de brabant soit ce jourdhuy datte de cettes +personnelt. venu et comparu ce procur. mre. pierre de +moitemont lequel y at fait exhibition de certain instrument +notarial passe par devant le note. pollain et certains tesmoings +le 4e de juillet de l'an 1684 entre les penerends cet +roblis seigrs. cornelis faes. thomas francois de crixhe +martin de fosse et jean pene de neuffcour coe. constituen. +des mesrs. les doyen et chapre. de l'eglise cathe. de liege +d'une part et jean de wale et jean andries d'autre parts +dont la teneur icy s'enfuict de mot a autre et est tel, +landen et dismes +l'an huit six cent huictante quattre du mois de jullet le quattr. +tour par devant moy le publicq mate. soubsigne et en pnte. des +tesmoings embas denommez personnel. constituez demereurs et +nobles seigneurs cornelis faes thomas francois du crixhe martin +de fosse et jean pene de neuffcour lhavoines de l'eglose cathe. +de liege et directeures pour le temps des affaires delade. eglise +partie faisants et le soubescript acceptans pour messeigrs. les doyen +et chapre. d'icelle nt rende a tiltre de ferme et cluyt locale +a jean de wale et a jean andries demeurants a landen presents aussy +acceptants tant conjunctemt. que divisements l'un pour l'autre et un pour +le tout sans benefice de division, ou discussion, les disurs grasses et +meunes que mesdicts seigneurs ont a eux appartenantes audict lieu +fait en son nom prime, a la reserve tauttefois d'une somme de +vingtsept florins et une autre de trois florins et huict sols reprises +entre lesdits acts, que ledt. jean francois doibt audit pierre en son +nemparliculier ce que parle dit pierre icy present at este accept= +te sans promesse que ledit jacques burnette a fait daccamplir +tant le dessus fidelement sans forme nij figure depreces saubs +obligatoir de sa personne et biens avec constitutien quste +dunne surtout parteur de cette un de son double autentich. +par anbesaign recognuike et passer le prevus encondem= +nation volontaire audit conseil et ailleurs ouil plairat audit +pierre ausquels etha. premettant etha. obligeant etha. ainsy fait +et passe en la ville de jodoigne le quattorziesme d'avril +nul six cent huictante quattre en presence dusr. advocat +de glymes, et de jean bapte. petrij tesmoins acerdyuis lori= +ginel est signe j. burnette e. pierre desdits tesmoins et de +maij ledit notaire qui certifie cette y concorder estant signe +g. duchesner nots. 1684 +requerant ledit jean charliers comparant enveran dela +precure. irrevocable lan donnee parleet. jacques burnette +san constituant dans linstrument notarial cy dessus intere. +quste pleust audit conseil de condemner soudit constituant +en l'entretement au emplissement et par furnissement +du canteny dudit instrument notarial en tans et quel= +caucques ses punicts messeigneurs du souverain con= +seil de sa mate. ordonne en brabant ayant ouy la der +monde et requisition dudit comparant et veul instrument +notarial cy dessus insore le tenant pour bon et vail= +lable aut condemne et condemnet par cette ledit +jacques burnette son cauktuant en l'entretenement +accomplissement et par furnissement du cauteun dudit +instrument notarial entens et quelcum qures ses seincts +sans y contravenir au faire contravenir directement +au indirectement en aucunne maniere accordant +le present acte de condamnation ure. au pressici dudt. +eulache pierre pour luij servir et an derla et aussy +quste trennerant canvenir ausy fait et passe en +la ville de bruxelles le 28e jour du mois d'avril +en lan seize cent quattre vingt et six +8-10 +condemnatie vol. +voor +den doctoor chamaert +cum suo +ende +die van neerlinter +144 +alsoo inden raede van onsen genaedighen +heer carel den tweeden van dijen naeme bij der gratien godts coninck van +castillien van leon van arrgon van beyde sicillien etha. geordonneert in +in desen sijnen voors. lande ende hertoghdome van brabant waere op heden +date desen personnelijck gecommen ende gecompareert francois lanck= +rij iersten officiael der greffe vanden voorn. raede den welcken heeft +aldaer overgeleght seecker instrument notariael gepasseert voorden +notaris le noire ende seeckere getuijghen op den sesthiensten julij 1663 tusschen +niclaes sprockeels ende hendrick goossens borgemeesters ofte dorpmeesters +van neerlinthere inden naem ende als genachtich precuratie hebbende van die +scepenen ende andere ingesetenen ende gemeyntenares van het voors. dorp +ter eenre, ende heer ende mr. natalis chamart doctoir professeur inde +rechten ende president van het collegie van sint leo oft vande rechten +binnen loven ende heer ende mr. jan van moll licentiaet in de rechten +ter andere syden ende waervan den teneur hiernaer volght van waer de +te woorde ende is dese +op heden den 16 july 1163 comparerende voor mij openbaer notaris ende +getuyghen naergenaempt die eersamen niclaes sprockeels ende hendrick +goossens borgmrs. ofte dorpmrs. van neerlintere die welcke uuyt crachte +ende naer vermoghen vande prucuratie aen hem gegeven voorden notaris peeter +nijs ende getuyghen op den sevensten deser, by die scepenen ende andere +ingesetenen ende gemeynteraeren van het dorp alhier gesien ende ge= +bleecken, hebben bekent ontfangen te hebben gelijck sij ontfangen +mits desen van heer ende mr. natalis chamart doctoir, professeur +inde rechten ende president van het collegie van st. leo oft vande rechten +binnen dese stadt ende universiteijt loven, de somme van twelff +hondert guldens eens, ende van heer ende meester jan van moll +icentiaet in de rechten vier hondert guldens eens in permissie gelt maec= +kende tsaemen sesthien hondert gulden tot twintich stuyvers +ende den stuyver tot drije plecken brabants gereeckent gelovende daer +voor uuyt crachte vande selve procuratie te betaelen so aenden voorschreven +heere doctoir chamaert tot proffijt van dneersche fundatien in het voors. +collegie als te weten seven hondert guldens capitaels tot behueve vande +cursiers van het voors. collegie, item twee hundert guldens tot behoeve +vande fundatie rijnschot, item hondert seven seven envijftich guldens +tot behoeve van de fundatie waltheri becka, item hundert vierentwintich +guldens tot behoeve van de fundatie van schutteputt, als aen den voors. +van mull te weten tot behoeve van. laeggetijde van wijlen heere +doctoor santvoort drije hondert guldens capitaels ende han= +dert guldens tot behoeve van de cantorije van de colegiale +kercke van st. jacobs tot loven eens rente van hundert guldens +t'jaers beginnende cours te nemen op heden dathe deser ende +akken jaer te leuren binnen dese stadt loven, als te weten +daeruuijt aenden voors. heer doctoir chamart vijfenseventich guldens +ende aenden voors. van moll qualitate qua vijffentwintich guldens +les ende vrije van alle lasten ende impasitien inngestelt oft +naemaels inne te stellen als schult met recht verwormen ende soo +voorts van jaer tot jaer totte quytinge toe de welcke sal mogen geschieden +als de rentgelders sullen gelieven t'eender reyse met gelycke +somme van sesthien handert guldens ende met volle rente obligerende +daervoor uuyt crachte van deselve procuratie soo hunne persoonen +als de persoonen ende goederen van hunne constuanten ende +van elck van hun int besundere ende naementlyck volgens +den fusent van de selve procuratie als te weten ierst van +guilliam goossens den hal boender landts op die catmeren +regenoten de maerstraete thomas goenen cornelis everaerts +ende merten ryeymaeckers met belast als met theeren +grootchuijs, item merten de greve den halff boender lants +hem competerende uuijt crachte van testament gelegen +onder item dingen op de vleught regenoten derffgenaemen +sebastiaen herbauts boort van essche catlijn van boeren +etha. belast met sheeren cleynen grontcheyns ende niet meer, +item willem raeckaerts drij zillen lants gelegen tot hoelede rege= +noten sheerenstraete de taefel van thienen ende syn selffs goet +in twee syden uuyt vier boenderen, int geheel betaelt met +tweendertich guldens erffelijck aen jan hoelanders tot saut= +leeuw, item wijnant de wilde anderhalff zille weyde re= +genoten d'erffgenaemen jonffrouwe aldegunde biucquer +in twee syden, het clooster van oplinter ter derdere ende +d'erffgenaemen machiel marien belast met sheeren cleynen +grontchijns ende niet meer item hendrick goossens drije +sillen weyde gelegen over de ghete regenoten die +haeckstraete mijnheer van nederlintere in twee syden d'erff= +genaemen reyen ter vierdere syden, belast let sesse guldens +vijff stuijvers erffelijck ende niet meer, item lambrecht pulinx +huijs ende zoff gelegen tot goethuijsen regenoten sheeren= +straete d'erffgenaemen juliaen cocx derfggenaemen jan +laps mijnheer van neerlintere ende hendrick goossens joordens +den ouden, belast met vier haesteren duen aenden baron +van huefalize ende niet meer, item jan vrenen d'oude een +halff boender bempts aen shertogengracht regenoten, deselve +gracht ter eenre, herman heusdens. ter tweedere d'erffgen. +jan moeurs ter derdere, ende derffgenaemen willem van +eertrijck rer vierdere syden, item nicolaes sprockeels ander= +halff sille landts gelegen opt winckerwelt regenoten derffge= +naemen aert pulinx derffgenaemen hendrick jordens, ende den +voetweg leydende van goetshuijsen naer den ransbergh on= +belast goet, item adriaen van graesbeeck anderhalff sille +landts gelegen opden grooten bruel brull regenoten +die gemeynstraete, merten vander velpen ende jan vander +145 +raeren etha. onbelast goet, item jan jordens anderhalff sille +weyden gelegen inden leerdriesch regenoten het clooster van +oplinter jan tamleur de rectorije van den ransbergh belast met +vijff vierendeelen corenchuijs ende niet meer, item niclaes vander +wesenhuijs ende de hoff gelegen inde nounnstraete regenoten +die selve straete cornelis van leeuwe ende jan van roije groet +omtrent anderhalff sille belast met achtentwintich guldens ende +ii stuijvers erffgelijck aen het clooster eeverbode, ende niet +meer, item peeter nijs anderhalff sille lants onder bunsbeeck +regenoten het clooster van oplinter in twee syden thomas +van hinnisdael ter derdere ende meester christiaen van +winde belast met sheeren clijnen chuijs ende niet meer, item +merten van nijvel drij sillen landts op den meijerbeeck re= +genoten aert van nijvel de tafel van nederlinther heer +jan van eertrijck ende sheerenstraet, item merten raeij= +maeckers drij sillen landts op de catmeren regenoten guillam +goossens sheerenstraete jan goenen, ende het clooster van +oplinter belast aende tafel van nederlinther met sesse +guldens vijff stuijvers erffgelijck ende niet meer, item jooris +vreven junior huijs ende hoff gelegen op den oudersten driesch +regenoten den selven driesch sebastiaen vanden hove ter twee= +dere geert caenen ter derdere etha. belast met twee guldens +erffelijcken ende een halff halster even aen mijnheer van ne= +derlinther ende niet meer, consenterende int maecken van +beleyde ende manumiese volgens hunne voors. commissie ende +in het decreet der scepenen van loven sonder daertoe te +moeten gedaeght ofte geroepen worden daer de voors. ges= +specificeerde goederen constituerende ofte substituerende +onwederroepelyck vander voors., charlier wauters ende +allen thoonder deser om het gene voors. is te vermen uluen +ende te realiseren voor de voors. scepen van loven inden +raede van brabant ende alomme elders daert van neede +soude mogen sijn promittentes ratum et gratum obligantes sub= +mittentes ac renunciantes in forma aldus gedaen binnen loven +ten daeghe maende ende jaere voorschreven ter presentie +van srs. gilbet thenaerts ende jan brenart getuijghen hier= +toe geroepen ende was deminute deser onderteeckent hen= +drick goosens met het merckt van niclaes sprockeels ns. +le noire nots. leeger stondt dese copije gecollationneert met +het origineel is daerme bevonden te accorderen onderstondt +quod attestor ende was onderteeckent g. mariott nots. +versueckende ende oudtmoedelijck biddende ende den voors. officael +francois lanckrij comparant uuyt crachte vande onwederriepelijcke precuratie aldaer gaende der sustineren vander instrumente +aen hen by syne respective constitueren gegeven als thoonders vanden instrumente +condemnation de +pour +le seigr. comte de glymes +comme ayant lespouse la dame +detae dusou sr. mre. de +camp et quartier mr. gnl. +suau +et +le seigr. baron de bourni= +val +notariael hiervoren geinsereert dat den voors. raede gelieven +wilde voorn. syne respective constituanten te condemneren int anderhouden +volvueren ende achtervolghen vanden innehoude vanden voorn. +instrumente notarial in alle syne poincten myne heeren van. +voorn. syne mats. raede geordonneert in brabant +gehoort die bede ende versueck des voorschreven comparant +ende gesien tvoors. instrument notarial hiervoren geinsereert +houdende den selven voorgaet ende van weerden hebben den +voorn. syne respective constituanten gecondemneert ende con= +demneren hen aicts by dese int anderhouden volvueren ende achter= +volghen vanden innehouden van den voors. instrumente notariael +in alle sijne poincten sunder daertegens te commen oft te doen +directelijck oft indirectelijck in eenige manieren accorderende +deselve teg enwoordighe acte van condemnatie volontaire ge= +expedieert te worden, ten behoeve van de voorn. heere ende +meester notalis chamart doctoir, profess, professeur inden +rechten ende president van het collegie van sint luo oft +vande rechten binnen dr stadt loven ene universiteijt loven ende +heer ende meester jan van moll, des versueckende, om hun te +dienen ende daermede te behelpen daer ende alsoo sij termede +ende van noode sullen vinden te behooren, aldus gedaen ende +gepasseert binnen de stadt brussele den vierentwintichsten +dagh der maendt aprilis int jaer 1686 +13-10 +comme au conseil du roij nostre sire charles +second du nom par la grace de dieu roij de castille de leon d'arragon +etha. ordonne en cettuij soudit paijs et duche de brabant fait ce +jourdhuij date de cette personnelement venu et comparu jean quarelme +official au ala greffe dudit conseil, lequel ij at exhibe certaines bres. de constitun. +passees pardevant les lieutenant et hommes de sies. de la sonnerant +cour feodale de sa mate. en brabant, le vingtseptieme jour du mois de juillet en l'an +1682, entre le sr. ferdinande d'illan baron de bornival etha. d'une et son +le sr. michel suau mre. de en son vivant mre. de camp, du conseil +de guerre de sa mate. et quartie mre. general de ses armees aux +paijs bas d'autre part, et dant la teneure sait de mot a autre +et est telle +charles par la grace de dieu roij de castille de leon +d'arragon, des ceux sicilles de hierusalem, de portugal +de navarre, de naples, de grenade de molede, de valence +de galice, des mallorcques, de seville, de sardaigne, de +cardule, de corsicque, de murice, de jaen des algaer les +d'algesre, de gebraltar des isles de canarine des indes tant +orientales qu'accidentales des isles et terre ferme +de lameroceanne archidiccq d'austriche ducq de bourgoigne +de rathier de brabant, de limbourg de luxembourg, de +146 +gueldres et de milan, camte de habsbaurg de flandres d’arthois +de bourgoigne de chirol, palatin et de haijnou. de mannu et de zutphen +prince de zwaene marquis en st. empirie de rome, seigneur de +malines et dominateur en asie et en affricque a tous ceulx +qui ces presentes nom lettres voiront, au lire auyiront salut scavoir faisons +qu'au jaurdhui date de cettes pardevant mre. tresohez et teal francois +de boisschot camte d'irps baron de saiventhien seigneur de +sterrebeke, moslegem, bygaerde etha., camme lieutenant deure +souveraine cour feodale de brabant, et en presence des hommes +de fief dessous nommez, scavoir, francuscis de hillegarde, mar= +tinus de meerbeke adrianus gulant et matthias de richterich +comparant mre. gher et feal lacques joseph michiels mre. conseiller +secretaire et greffier de lade. caur, comme procureur ace que +s'enfuict deveinent constitue par nostre aussij cher et feal ferdinande +d'illan baron de bornival etha. ensuite de la precure en estante +passee par devant hommes de fieff de nostre ditte caur le +vingteroniesme du courtant at en scelle qualite remonstre et +donne a cognoicke a nockedit lieutenant et hommes de fieff +que soudit constituant aijant receu de nre. cher et feal michel +suau mre. de camp de mre. conseil de guerre et quartier mre. +gnael. de nos armees au paijs bas la somme de treize mille florins +une fais, aurait au proffit d'iceluij promis, et constitue une +rente de cinq cent quattre vingt et cinq florins par au a +l'interest de quarrte et demij par cent, aijant pour hypotheque +d'icelle specialement oblige le droit par luij de nous acquis +sur les quattre bois dumuelles, hazuit, hez et bossut et autres +domaines plus amplement repris en lade. procure, laquelle +s'enfuit de mot a autre le jourd'huij vingtermiesme du +mois de juillet l'an de grace seize cent quattre vingt +et deux comparant comme au greffe de la souveraine +cour feodale de brabant empresence des hommes de +fief deffaul. nommez messire ferdinande d'illan baron de +bornival seigneur du francq fieff de raignon etha. lequel at +cognu et confesse comme il cognait et confesse par cette +d'avoir receu de dan michel sua mre. de camp, du conseil +de guerre de sa mate. et quartier maistre general deses. +armees au paijs bas, la somme de treize mille florins vue fais +monnaije du roij, au cuij et selon les derniers placcarts, pour +laquelle some ledit seig. comparant at promis et promett par +cette de paijer au prouffict dudit dan michel suau etha. l'interest +a quatre et demij parcent, faisant cinq cent quattre vingt cinq +florins par an monnaije predicte, et paijable en cette ville de +bruxelles libre de x. xx. xl. pelus au moindre derniers etha. dant le +premier terme de paijement et scerat le vinteuniesme de juillet xvi +quattre vingt et trois, et ainsij d'an en au jusques auremboursement +d'icelle somme capitale laquelle sepandra faire en monnaye +que dessus en deux fois, par mij, preadvertence de six sept maines +annota +juin 1973 +ceux ou magistrat de la ville des nivelles +empremants et interveniants pour la +communaulte de seneffe suppls. +jean feraille a tiltre anne marie +petit sa femme resbnt. +veu le proces desdittes parties comm' ivellui est instruict +communicatoirement jusques a duplicque du resbnt. in= +clus commence par les deux reqtes. des supplts. du 24e +de maij et 5e de juin en 1685 la cour avant faire droict +au diffinitiff ordonne aix parties de comparoir pardevant +commissaires desditte cour pour de leur different accor= +der en amiable si faire se peut si, non de leur besoigne +verbal faict estre wereurement administre droict coe. +de raison reservant mes despens, prononce a bruxelles +le 5e fevrier 1686 +jor. joseph vander leenen raedt ende iersten roij +darmes van sijne mat. in dese in der landen noe. +officij supplt. +d'erffgen. wijlen den borgmr. tsantels resbnten. +ghesien in sijne mats. raede geordonneert in brabant die +reqte. bij den supplt. aldaer gepnteert. den 9 october 1685 ten +eynde den selven raede soude gedient wesen de voors. resbnten. +te condemneren inde prompte weringhe van het epita phium +geexponeert in de kercke van ste. peeters tot loven naerder +inde voors. reqte. geruert, ende hun boven dijen te condemneren in +eene amende van hondert guldens in gevolghe van. 8 arle. +van het placcaert heraldicq des jaers 1616 gesien oock die +rescriptie by de resbnten. daertegens gedient, replicque des +supplts., ende de emplicque der voorn. resbnten. op al geleth +thoff ordonneert aenden supplt. te doen blijcken van het exces +ten processe geruert, ende tselve naerder te circonstan= +tieren om ettha. reseruerende de costen, geprononceert +tot brussele den 6 februarij 1686 +den heere raedt ende procur. gnael. van brabt. +impt. +anthoen wolter cox ghede. +ghesien dopene brieven van daeghsel personneel by den impt. +hier te hove verworven den 19 october 1682 die feijten van belas= +tinghe desselffs impts. met het examen personneel des +ghede. verbaelen voor commissarissen in saecke gedeputeert +tusschen partijen gehouden behelfene de conclusien ende altercatien +der selver, gesien oock de schren. van feijten ter wederl. den +aengegeven, met de nieuwe feijten, ende circonstantieringhe +der selver, des voors. impts., met de contrarien deffensien +gedient, gesien alsnoch den vocalen thoon des impts., soo hier +te hove geproduceert, als oock voor de vande hooghe +justicie van limbourgh uuijt crachte van authorisatie +van desen hove metten bielette van exhibitie employ ende +acceptatie in forme van thoon desselffs impts., gesien desgel. +den vocalen thoon des ghedaeghde oock geproduceert soo +hier te hove als voorde vande hooghe justicie van lim= +borch beneffens den litteralen thoon, ende den billetten van +exhibitie ende emploij met presentatie van eede desselffs +ghede., ende die stucken in forme van thoon ter wederlijden +geemployeert, die voordere verbaelen voorde voors. coissarissen +gehouden, ende naementlijck die gene van. 2 ende 26 junij +1685 waerbij resspective blijckt dat den ghede. in plaetse van +reprochen hadde geemploijeert gnalia. juris contra, ende +in plaetse van solvatien geemploijeert gnalia. juris pro +ghesien eyntelyck den verbaele vanden 4 julij 1685 gehouden voor +de voors. commissarissen nae vermoeghen vade prolongatie +by den impt. ende toe geobtineert behelfende deselven verbaele +de reprochen desselffs impts., ende sustenie van synen tweghen +aldaer gedaen aengaende die validiteijt van die productie +des gede. gedaen voor die van limborgh opde feijten hier te +hove nijet geposeert nochte gedient, met dordonnantie +opden voors. verbaele gedecerneert, medebrengende dat +int decideren deser saecke opden innehouden van. selve +verbaele regardt soude worden genomen om ettha. +welcken volgende soo hadde den impt. in plaetse van +solvatien eemploijeert gnalia. juris pro, ende alsoo in +saecke gesloten, ende recht versocht, gesien daerenboven +die drije reqte. civile by den voors. impt. den hove gepnteert. +respective den 26 januarij lestleden, iersten ende sesten deser +loopender maendt februarij mette redenen van impertinen= +tie by den ghede. voortegens respective overgegeven op alles +geleth thoff volgende de reqte. civile des supplts. tot dese +saecke ende alvooren ten diffinitiven recht te don ordonneert +ex officio ten verhooren den raedt rijckewaert des sris. +ysdoren, ende desselffs twee officiaelen coentzen ende du prenne +midtsgaeders de notaris heijmans ordonnerende voorders +aenden gede. binnen 15 daegen tantwoorden ende contesteren +tegens de conclusie genomen by den imptr. met sijne reqte. +civile van. 1en februarij lestleden op pene van verstelen +ende recht op de copijen reserverende de costen, gepronon= +ceert tot brussele den 8 feb. 1686 +le sr. marcquis de bournouille gnael. de +bataille, gouverneur de la ville de liere +sa. supplt. +nicolas la terre et charles caminiau +ferniers insinuez +veues les trois reqtes. respectivement servies par ledit +sr. supplt. en cette cour les 21 septembre 1685 9 et 21e de +janvier dernier affin coe. en icelles avecq les ordonnances +y de cervees respectivement a scavoir sur la premiere +estoit ordonne que tous les deniers ou redenances escheus +vuidez des mains des debiteurs insinuez en este sur +la seconde estoit tordonne que la montisation se serat +es mains de ladt. sarhon residente nivelles comme" +pardons,043.txt,"philips etc. doen te weten allen jegewoirdigen ende toecommenden +dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van gyelis rutgeersse +inhoudende hoe dat hy suppliant altyt gestaen heeft tot goede fame +ende name noyt eenich feyt gecommitteert hebbende waerdich va# +punitien dan tgene des hiernae volgt dwelck gebuert is den +xxen septembrius xvc lix alsoe hy suppliant was ten huyse +van joosen mols gestaen aende merckt bynnen onser stadt vanden boscche +met geerit zoon wylen jans wens adriaen loensse ende +wylen jannen aelbrechtsse afflyvige ende meer andere goet +geselschap ende aldaer geweest hebbende tot omtrent den +zeven uren naeden middach is gebeurt dat de voirs. jan +aelbrechtsse is gegaen op zekere privaet staende bynnen den +vs. huyse om zyn gevoech te doene welck privaet de voirs. +jan aelbrechtsse naer zyn oude gewoente boven op met zynen +dreck ende vuylichheid zeer onreyn heeft gemaect want hy +voir een gewoente ende maniere van doene hadde alomme +die privaten met zynen dreck onreyn te makene ende hadde +tzelve te voore wel tot vyfentwintich reysen tot in verscheyden +geselschapen gedaen ende bedreven ende als hy tselve gedaen +hadde zoe glorieerde hy daer inne ende ghecte ende lachte +met den ghenen die in zyn vuylichheid geseten hadden oft die +hy indyer manieren zoe onreyn hadde doen maken zoe eest +gebuert dat die voirs. suppliant crygende oick noot om opt privaet +te gaene ende nyet wetende vander onreynichheid die de +voirs. jan aelbrechtsse die corts te vooren opt tselve privaet geweest +ende tselve onreyn gemaect hadde is gaen sitten inde vuylicheid +ende onreynicheid des voirs. jan aelbrechtsse ende heeft hem +alsoe vuylgemaect ende was soe bescheten dat hy syn hebbe +hempde achter tot zynen rugge toe af moeste snyden als zommige +vander gelach genooten gesien hebben waerduere de +suppliant soe zeere gestoort zynde ende vyndende hem +selven soe onreyn als voere ende dat hy daerduer begect +ende bespot wordde heeft vuyt ompatiencie ende verhitheyt +van bloode genomen zyn eetmes ende denselven jannen +aelbrechtsse daermede gegeven eenen steke boven syn borst# +zeggende tot hem gaet beschiet nu die privaten noch eens +ende naedyen de voirs. jan aelbrechtsse veerthien dagen +de selve quetsure ontfangen ende hem laten cureren hadde by +eenen genaempt meester anthonis een vander chyrurgyn$$ +meesters onser stadt vanden bossche die welcke de wonde +zoe zeere verre gebracht hadde als dat deselve schoen begonst +te dragen ende hoepte deselve meester anthonis de voirs. wonde +metter gratien goidts wel te genesen nochtans vuytdyen de +voirs. jan aelbrechtsoene den voirnoemde meester anthonis verclaeren +ende hem int heymelyck by andere meesters hadde doen cureren +zoe es deselve wonde versuympt geweest zoe dat midts +zekere andere siekten die daer toe geslaegen zyn de voirs. +jan aelbrechtsse daeraff ende anderssins deser werelt +is overleden tot groot leetwesen des voirs. suppliants de +welcke nyettegenstaende hy partye geinteresseerde +gecontenteert heeft nyet vryelycken soude dorren +hanteren noch converseren in onsen lande van brabant ten waere +dat hem onse gratie ende genade ende vergeven brieven van +remissien hierop verleent wordden omme de welcke +den voirs. suppliant ons oitmoedelyck gebeden heeft +wairom zoe eest dat wy desen aengesien +geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende +willende hem in dit stuck prefereren gratie ende miser# +voir strangheyt ende rigeur van rechte ter eeren ende contem# +vander bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi dwelck +hy opten goeden vrydach voir die salicheyt vander menschely# +geslechte geleden heeft oick regard nemende opde lanckheyt +vanden tyde dat tvoirs. feyt geschiet is mitsgaders dat +dafflyvige schynt hem versuempt te hebben metter veranderinge +van chirurgiens hebben denselven suppliant indyen gevalle alsboven +quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende vergeven +vuyt zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende +ongeval boven geruert mitsgaders alle offentien ende bruecke +corporelle ende criminelle daerinne hy ter a$ser voirs. midts +dat daeraen cleven mach tegens ons ende justicie mesdan +ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem dyen +aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen +weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende geruchte +in onsen voirs. landen van brabant ende allen andere onsen +lande ende heerlichheden ende tot zyne onverbuerde +goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren +zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyt imponerende +hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant +onsen schouteth vanden bossche ende allen anderen onsen +justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ierst ende +voir al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch +nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet civillick +alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal +zyn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander +zaecken ende faculteyt van zynen goeden met oick te +betaelen die redelycke costen van justicie hieromme alreede +gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien +marge: zy hier af verant +woirt byden ontfanger +vanden exploiten +van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden +van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen ende toter taxatien ende +moderatien vander voirs. amende ende costen van justicien +ontbieden dairom ende bevelen denselven onsen cancellier +ende raidtsluyden dat voir hen geroepen die ghene d# +dairom behoiren geroepen te syne zy procederen wel +ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen # +totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende +costen van justitien alzoe zy zullen bevynden behoirende +dwelck interinement de voirs. supplianten gehouden sal +wesen te versueckene ende hem in persoone te presenteren +in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende +opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat +gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien +getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen die +dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant on# +schouteth vanden bossche ende alle anderen onse rechteren +justicieren ende officieren ende ondersaeten jegewoirdige +ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere +stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe +hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den vs. +suppliant van deser onser jegewoirdigen gratien ende rem# +ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende manie# +voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwe# +genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laeten +geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel +oft moyenisse aen lyffve noch aen goeden ter contrarien +maer indyen zyn lyff oft eenige van syne goeden daerom +gearresteert becommert oft beleth waere dat sy die setten +ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende +volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft ende +ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen +daegen zoe w hebben wy onsen zegel hieraen doen +hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende +eenenyegelycken dessyns gegeven in onser stadt +van bruessele opden goeden vrydach inde maent +van aprile int jaer onsheeren duysent +vyffhondert lxii van onse rycke +van spaengnen ende sicillien tviie ende van +napels etc. txe opde plycke stondt gescreven +byden coninck ende onderteeckent de zoete visa +recepta +gecollationeert ende bevonden concorderen +met zynen originale by my +$$ facuwez $$$" +pardons,367.txt,"remissie van dootslaghe +philips by der gracien goide coninck van castillien van +laon van granada artshertoge van oistr piomte van +arragon ende hertoge van bourgongnen van lothr van brabant +van stir van karenten van cram van limborch van lustenborch +ende van gelre erene van vlaanderen van habsburc van tyrol +van ferette van keburch van artois van bourgounguen palatyn +van henegouwe van hollant van zeellant van namen en van +zutphen mercgoeur des heylichs roomschen rycs ende +van burgauw landgrave in elsaten heere van vrieslant +van op den windschenmary van portenauw van salms ende +van mechelen +doen te weten allen ende eenen tegelyken +tegewoirdich ende toecomende dat wy ontvangen hebben +die oitmoedige supplicatie van henricke vanden putte inhouden +hoe dat in octobri lestleden op de jairgedinge des voirschreven des proefste +van hoeye in den dorpe van esemaele onder ghete die voirsschreven +henrick suppliant als menere des voirschreven proefste met scepenen +vergadert zynde ende opcroeren zyne officie nae der bancken +ende onder gewoenten rechte aldaer gecommen is dair in +zynre presentien een geheeten wylen henrick dillen ons +te ontvangen zulcke goede als hem nae die doot van zynre +hun s vrouwen ouderen gesuccedeert ende aencomen weren +ende naedien dat de voirschreven menere mitten voirschreven scepenen +huere devouoir dien aengaende gedaen hadden vraegden hen die +voirschreven wylen henrick dillen wat zy dair af schuldich wese +te hebben hem antworden dair op dat zy behoirde te hebben +twee stuivers ende dat zy dair af nyet quyt schilden en wilden +dit $$ die voirschreven wylen henrick dillen betalende die twee +stuivers seide tot henlieden ghy en doet my niet als ic t +gedaen hebbe maer nyetmin ic oft die myne dincken t wel +morgen oft daerna te vinden dwelck die voirschreven suppliant +aenhoiren seide totten voirschreven wylen henrick dillen houndt daer +is uwe ghelt hem tselve presenteren ende want hy die +pidtacie voir$ nyet aenveerden en wilde maer den zelven vanden +putte dreygende heeft die selve vanden putte geseyt te +sal a oick wel vinden eer ghy verloren zyt mits den welcken +zy tegen malcanderen gecomen zyn om deen den anderen te slaen +dwelcke by die lieden dair omtrent zynde belet werdt +seide oick die selve suppliant ja soudt ghy my gelyck +ghy eens hebt willen doen verraden en de vercoopen dat +zult ghy betalen, soeckende met dien zyn dagge om den +voirschreven henrick dillen te steken maer en heeft dat +mits den belette voirschreven nyet connen volbrengen +dat die selve wylen henrick dillen ongequetst ongeschynt +en ongerant van daer is gegaen maer ter selver stont een +geheten wouter thoenys dewelck is die voirschreven henrick +van den putte zuster zoen? van verre zien dese handelinge is +gecomen loopen vanden kerthonenmere aldaer hy affen was +op de plaetste daer tgescil gebuerde met eenen op stekere oft +eetmesse dewelck hy over hem hadde ende heeft den +voirschreven wylen henrick dillen gegeven twee steken den +eenen inde schouderen ende dien andern int dicke van den beene +dat hy mits dien van luie ter doot gecomen is diens ziele +god genadich zy overmits den welcken die voirschreven suppliant +die nochtans alsoo hy anders nyet en weet noyt woude +gegeven en hadde hem vuyt ons voirschreven lande van brabant +zoude moeten houden ende want voirschreven feyt den +voirschreven suppliant goeder herten leet is soe en de ore hy +nochtans beduchtende ende ontsiende righeur van justitien +hem tot zunre gewoenlyker woenstadt nyet houden maer +moet hem buyten houden ende habandoneren zyn hun svrouwe +ende kinderen asde dat hy mitten selven zynen wyven +kinderen geschepen waere lantloopich te blyven tot zynre +grooter schaden ongennechten ende verdriete noch meer +wesen zonder ten ware dat wy onse gratie en genade +te hemweerts keerden daerom hy ons oitmoedelick heeft +gebeden soeerst dat wy desen aengesien +compasse ende medelyden hebbende m$ten voirschreven suppliant +willende hem in de by gratie ende ontfermen hertichen t +gedaen werden teghen righeur ende strangheden van justitien +bezundere ter eeren van de reveren der heiliger passen ons liefs +heeren jhesus christus die hy leet aenden honte des conten opten +dach van heden inthmerende ende gemeynth wesende ter +seden ende begheerten vanden voirschreven suppliant hebben hem +in gevalle als boven quytgeschouwen ende vergheven +schelden quyte ende vergheven vuyt zunderlinger gracien by +desen onsen brieve het voirschreven feyt mitgaders alle +penen ende amenden corporelle criminele ene cuule dair inne +sy hem vuyt saken van tgene die voirschreven is duchstus +mesgrepen mach hebben tegen ons ende justitie ende +hebben hem als van desen gerestitueert ende restitueren +tot zynre goeder eeren name ende famen tot ons voirschreven lande +van brabant ende tot allen zyner goeden met versiert zynde +op datter dinge zyn gelyckerwys inder manieren hy was +voe die geschiedenisse vanden feyte voirscreven imponerende +hier op eeuwich geswych onsen procureu generael van brabant +ende allen anderen onsen ende $$ maelen enz officieren ende dieneren officieren ende justiticieren dien dat +aangaen mach satisfactie ende beternisse nochtans +gedaen zynde der partien in desen geinteresseert alde be$$$ +die noch te doen zy ende dinge dair toe stae ontbieden hier +om ende bevelen onsen l$$$$ ende getrouwen eancollr ende +lieden van onsen raede in brabant dat sou hen geroepen +die ghene die dair van behoiren geroepen te zyne zy pronden +ende doen procederen wel ende duvels delick totter verificatien +ende intermiente van desen zou dat behoeren sal ende dat +gedaen zy onse drosstie van brabant meyeren van laenen +ende van thienen ende alle andere onse ende selve heren officieren rehseren +ende dieneren hue stedehouderen ende elck van hen die dat +aengaen mach te doen ende laten den voirschreven suppliant van +des$ onser tegenwoirdiger gracien ende remissen ine mannen +voirstoenen rastelick ende bredelick gebruycken zonder +hem dair tegen te doen oft laten geschieden ende oft in +toecomende tyden aen zynen luie leden oft goeder smyen hinder +arrest sloot oft seht ter contraren maer by alste +hy oft zyne goeden voirstaenen dairomme gevangen gearresteert +oft aengetast waeren zy die terstont ontslaen doen ende laten +ontslaen ende hebben tot volcomender ende geheelder delmran +ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich eene tot +eeuwigen daigen soe hebben wy onsten zegel den welcken +wy tot hier toe gebruyckt hebben hier aen doen hangen +behouden ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen +tegelyken anderen dessins gegeven opten goeden sondach +int jair ons heren duysent vyfhondert ende viere ende van +onsen rycke dyerste aldus onder gescreven opte plycke byden +coninck ende geteckent. w.detielt ende noch visa +gecollationneert ende $ $ +metten originale by my +n. f$erte" +pardons,072.txt,"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die +oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende +hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent +heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht +met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer +ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende +daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess +jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt +tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren +ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende +verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken +messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere +oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer +es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is +binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden +van eenre ionger maecht in deser onser voers. stat van bruessel +die welcke hy gheerne tot huwelycke gehadt zoude hebben +daer hy nyet en heeft kunnen geraken midts dat hy huers gelycke +van ryckdom nyet en was daer af hy van grooter liefden van +zynen zinnen ende verstande berocst is geweest ende aen siende dat +hy totten voirs. huwelycke eenichssins soude hebben moegen +geraken in dien hy eenige somme van penningen gehadt hadde te +verleggene soe heeft hy gedacht dat hy aen heeren merten de +grent? priester zynen goeden vrient metten welcken hy dicwyle +goede chiere gemaect hadde soude scryven eenen brief dat hy hem +daer toe ghelt soude willen leenen den welcken brief +hy hem alsoe gescreven heeft inhoudende in sibstancie tghene des +hier nae volght hier merten ic bidde u dat ghy my leenen +wilt vyftich philippus guldenen ic sal u die wederom gheven +bynnen twee jaeren ende het sal u cleyn scaden want ghy gehelt +genoech hebt ende ghy sulter my met hulpen ter eeren ende +staten ende bringht die by avonde opt kerchof ter capellen +ende leght die in eenen zwerten wullenen doeck onder oft achter +eenen serck ende by alsoe ghy dat nyet en doet ic sal u wachten +ende u in xx stucken houwen en al moechdy een half iaer +oft een iaer u lyf in u huys salveren ende al moeghdy my eens +ontgaen zoe en suldy my voere die tweeste reyse nyet ontgaen +ende ic saelt verhalen aen u de uwe ende uwe huysen ende +hoven want ic weet wel waer die staen ende gelyckerwys +der heeren appelen nyet en rotten soe en zelen? myn gepeysen +nyet rotten ende nu waert? dat in donderdage lestleden +die voers. suppl by avonde gegaen was opt voers. kerckhof +om de voers. vyftich philippus guldenen aldaer te halen daer hy +gevonden hadde de somme van vyftich stuyvers geleydt in +eenen doeck die welck hy genomen heeft soe heeft +hem onse amman onser voers. stadt van bruessele daer om +aengetast ende gevangen genomen ende heeft den selven willen +ter examinatie dat hy den voers. brief alleene gescreven +hadde ende dat hy daer toe egheen hulpers en hadde +sustineren daer om de selve onse amman hem tot zynen +wille te hebben ende hoewel den voers. brieff +gescreven waere geweest in manieren van dreygementen +oft transeneringen nochtans want de voers. suppl +dien gescreven heeft vuyt desperatien ende onverdullicheyden +als zinneloes zyner memorien ende verstande gepriveert +zynde byder ferventer liefden daermet hy bevaen was +ende nyet vuyt quaden oft opsetten wille ende dat +hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch +oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele +gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen +is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser +stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen +wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders +ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat +byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers +nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy +tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die +zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van +consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen +gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen +zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs +heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende +compassie met hen hebbende ende aensiende die +onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen +waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt +feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven +wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den +righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl +tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem +daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker +formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy +de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen +wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende +zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren +die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben +inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven +scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger +gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders +alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy +ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie +soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben +hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen +wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot +zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande +ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen +ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy +eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde +toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op +onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele +ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende +dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger +partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy +ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers. +suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse +doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen +heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant +mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme +den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade +in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren +geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente +ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme +ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse +ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende +voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van +brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der +smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen +ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten +ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger +gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden +van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic +vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te +doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen +hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger +manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn. +goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet +oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen +setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder +ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende +ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen +dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser +onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende +den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc +in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int +jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen +rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke +byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx +ende noch visa +gecolattioneert ende bevonden accorderende +metten oroginale by mij +handtekening" +pardons,150.txt,"philips etc. allen den ghenen die dese onse opene brieven +sullen sien oft hoiren lesen saluijt. doen te wetene dat wij +hebben ontfangen d’oijtmoedighe supplicatie van peeter +van eijcken chirurgijn van sijnen ambachte ende ingesetenen +van bergen bij campenhout belast met vrouwe ende drij kinderen +inhoudende hoe dat hy suppliant hen altijt heeft gecomporteert +als een persoon van eeren sonder aen ijemanden subiect gegeven +te hebben om van hen teclaegen sijnde gebuert dat die voors. +suppliant jn november 1640 heeft gedroncken met mr +jacobs sijnde eenen vagabond metten welcken hij twistich +geworden sijnde soo heeft die voorschreven jacops affgenomen +den trathael vuijt de schouwe slaende daermede den +suppliant op sijne schouderen ende soude noch argter gedaen +hebben sooverre den selven hem nijet en hadden ter weere +gestelt sijnde gebeurt dat die voorschreven suppliant naer +eenige defensie den voorschreven jacops met den mes heeft +gesteken dat hij daervan is afflijvich geworden naer +breeder innehouden vande informatie hiermede overgegeven +nu is soo dat die voorschreven suppliant met partije civile +soude sijn veraccordeert diewelcke verclaert dat den +afflijvigen het meeste gelyck nijet en heeft gehadt naer +breeder innehouden vande accorde daervan sijnde welcken +aengemerckt ende dat claerlyck blyckt dat den afflijvigen +eerst hefts geslagen ende dat die suppliant hem heeft moeten +ter weere stellen om voorder slaegen te verhoeden waer +vuijt is veroorsaekt t’voorschreven ongeluck badt hij +oversulx oijtmoedelick om onsen openen brieven van remis +in sulcken cas dienende soo is dat wij die saeken +voorschreven aengemerckt hierop eerst ende vooral gehadt +d’advis van onse lieve ende beminde die schepenen van +berghen ende bij campenhoudt ende gehoirt d officier fiscael +van brabant geneyght wesende ter beden ende supplicatie +des voorscreven suppliants ende willende hen in de stuck prefereren +gratie ende genade voor rigeur ende stranicheijt van justitie +hebben inde gevallle als boven vergeven geremitteert ende +quijtgeschonden vergeven remitteren ende schelden quijte +vuijt onser sonderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt ende +manslach boven vercleert mitsgaders alle pene ende amende +corporele ende criminele inde welcke hij ter causen voorschreven +met des daeraen cleeft jegens ons ende justitie misdaen ende +misbruijckt mach hebben ende daerinne hij gevallen mach wese$ +ende hebben hem als van dijen wedergestelt ende gerestitue$ +stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende +fame ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant +ende in allen anderen onsen lande ende heerlyckheijden mit +gaeders tot sijne onverbeurde goederen indijen hij +eenighe onder ons heeft inder vuegen ende manieren als +hij was voor de toecompste vande voorschreven feijte imponere$ +hierop silentie ende eeuwich swijgen onsen procureur generael +in brabant drossaert van brabant meyer van loven +amtsman van brussele ende $autehg van antwerpen ende al$ +anderen onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren +richteren justicieren officieren ende dineren wie sy si$ +oft wesen mogen satisfactie ende beteringe yerts ende vo$ +al gedaen der partije geinteresseerde indijen die +noch nyet gedaen en is ende eenighe daertoe steaet civilyck +alleenelyck behoudelyck nochtans dat die voorschreven suppliant +oock gehouden wordt t’voorschreven feijt jegens ons te bet$ +civilyck naer gelegenthijt vande misdaet ende faculteyt +van sijne goeden ende oyck te refunderen ende betae$ +die redelycke costen van justitien indyen hieromme eenich +gedaen ende naer gevolg is syn alles ter taxatien ende +arbiterschappe van onser seer lieven ende getrouwen $ +cancellier ende luijden van onse voorschreven raede in brabant +die wij daertoe hebben gecommitteert ende committeren bij +desen ontbieden daeromme ende bevele densch onser raede +van brabant dat voorschchreven geroepene diegene die +behooren geroopen te syn sy procederen wel ende deugdelyck +tot verificatie ende interinement van dese onse brieven +van remissien naer heure forme ende innehouden ende ter +taxatien arbiterschappe van amende civile ende van costen +van justitie voorscreven welck interinement hij suppliant +gehouden sal sijn al daertoe versuecken ende hem in persoone +te presenteren binnen eenen halve jaere naer date +van desen opde $eur van te verbeuren d’effect vandeser +onse brieven ende dat gedaene ende de voorschreven amende +civile ende costen getaxeert, gearbitreert ende betaelt +sijnde in handen vande ghenen van onse ontfangers ende +officiers dient behoiren sal diewelcke gehoiden werde +daeraff ontfanck te maeckende reliqua ? reeckening +bewijs ende reliqua $ doene tot onsen proffijte +metten anderen penningen van synen ontfange sijn onsen +procureur generael, drossaert van brabant , meyer van +loven, amptman van brussel, schoutethen van antwerpen +ende allen anderen onsen richteren, justicieren ende officieren +ieghenwoordighe ende toecomende heuren stedehouderen +ende eenen yeghelyck van hun besundere dezen laeten ende +gedoogen den voorschreven peeter van eijcken suppliant +van deser onser iegewoordigher gratien quijtschellende +remissie ende pardoene ende van allen den inhouden vandesen +inde vuegen ende manieren ende opde restriehlyck voore verhae$ +rustelyck peyselyck volcommelyck ende eeuwichlyck genieten ende +gebruijken sonder hem te doene oft te laeten geschieden +nu noch in toecommende tijde aen lijft noch aen goedt +eenich hinder, stoot letsel oft moeijnisse ter contrarien +maer indijen sijn lijft oft eenighe van sijne onverbeurden +goederen daeromme gevangen gearresteert becommert oft +beleth waeren dat sij die setten ende stellen oft doen setten ende +stellen testont ende sonder ventreck tot geheelder ende +volcomende delivrancie wints ons alsoo gelieft ende +ten einde dat dit goet vast ende gestaudich sij blijve +ende gehouden worde t’eeuwigen daege soo hebben wij onsen segele +hieraen doen hangen behoudelyck in andere saecken onsen +recht ende eenenijgelyck dessijns in allen gegeven onsen +stadt brussele inden maent van mey 1642 opde plycke stont +bij de coninck $$$$$$$$$" +pardons,250.txt,"kaerle ... doen te wetene allen tegenwoordigen ende toecomenden +dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de +weendt janss wylen woonende tot rymenam inhoudende hoe dat +hy suppliant des sondaeche xix daghen in julio anno xxxiiy lestleden +bynen den selven dorpe van rymenam als vrindt ofte maech +hadde geweest ter bruloft van eenen genoempt marcq de neve +alwaer goet chiere gemaect hebbende ende vindende ander +geselscap is mitten selven van daer gegaen des achternoens +totten huyse van martene clemens aldaer hy verdroncken +heeft omtrent eenen halven braspenninck ende van daer +scheydende ende commende ter straten vuyte soe is hy +van daer geleydt geweest ten huyse van gheerde lankens +daer hy oyck eens oft tweemael dronk twelck hem +geschoncken wert ende rakende in den avonde de clocke +hebbende omtrent acht uren ende was den tyt vander +sonnen onderganck soe heeft hem de voirnoemden suppliant gestelt +opden wech omme naer huys te gaene ende alzoe zynen +wech was liggende voorby de duere daermen de voirs. +bruloft gehouden hadde soe heeft hy suppliant aldaer voer de +selve duere omden staende den voirs. brudegom den welcken +hy aenriep vragende oft hy hem noch eens te drincken gheven +woude daer op deselve brudegom antwoerdende zeyde ja +ick ende comende nae hem toe heeft hem vriendelyck +genomen mitten arme omme int bruloft huys te leydene +ende dat doende al eer zy ten voischreven huyse bynnen waren +zoe eest gebuert dat een genoempt jan verhaigen al$ cogge? +dit siende is daer toe gecomen hebbende een jonck kindt op +zynen arme ende heeft geseght denoterende den voirs. suppliant +waer gade ghy pockaert dewelcke woerden hoorende +deselve suppliant es tot gramscapen genegen ende gevallen +geweest temeer want hy de selve ende veel meer andere +diergelycke scimpighe oft spottighe woorden vanden voirnoemden +jannen verhagen dicwils tot verscheydenen plaetsenende +in diversschen geselscapen hadde moeten hooren zeggende +dese oft diergelycke woerden wa jan dits doch allen den dach +te doene ick en wils van v nyet meer horen/ ick soude v +een vuyst in v aengesicht oft op v bachuys lappen waerop +de voirgenoemden jan verhagen persevererende in zynen voirs. geckene +zeyde ghy en sout sonder raken nyet ende metten selven +den voirs. suppliant inne comende den welcken de voirs. +brudegom alnoch met zynen rechten arme hadde als boven +heeft de selve suppliant mit zynder slincken handt getrocken +van zyn hengere dien hy aen hadde eenen opstekere ende +mitten selven naden voirs. iannen steeckende tvoirschreven zyn +kindt al noch op zynen arme hebbende als voeren heeft hem +daermede terstont onersienlyck geraect ende een +quetsure gegeven zonder meer van voere omtrent zyn rechte +schoudere vander welcker hy corts daernae is gecomen van +levende lyfve ter doot dwelck hem suppliant vuyt gronde +zyns herten zeer leet is ende hoe wel tvoirs. feyt +onnoeselyck? toegecomen? es gelyck voirs. staet vuyt eender +cleynder quetsuren ende by quader fortuynen : gemerct de +voirs. suppliant alsoeven seggen soude in in vaster sneden was +ghelyck voirs. ... ende de voirs. jan verhaehen alsoe hem +wel hadde moghen ontgaen indient hem gelieft hadde +hebbende nyetmin boven dien partyen geinteresseerde +ghecontenteert en soude nochtans deselve suppliant +ontsierde rigeur van iusticien hem nyet dorren houden +bynnen onsen lande van brabant ende anderen onsen landen +ende heerlicheyden tn zij dat hem hierop onse gracie +ende genade verleent worde alzoe hy zeght ons +daerome oitmoedelyck biddende soe eest dat? +de saken voirscreven onerghemerct $$ den voirs. jan +de weendt suppliant genegen wesende tzynder bede ende +begeerte ende willende in dit stuck gratie +ende ghenade prefereren voir rigeur van iusticien +zunderlinghe ter eeren ende renercie? van desen heyligen +goeden tegewoidigen vrydach hebben inden gevalle +als boven quytgescolden ende gheremitteert quytscelden +ende remitteren vuyt sunderlinghe gracie midts dese +t..eyt ende manslach boven geroert mitgaders alle +peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle +daer inne hy ter cansen van dien met des$$ aencleeff +misdaen ende misbruyckt mach hebben iegensons ende +iusticie ende hebben hem als hier aff wederghestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zynder goeder fame ende name in ons voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden -ende oyck tot zyne onverbuerde goeden indien * eenighe heeft -gelyckerwys ende in alder manieren als hy voer de toecompste -vanden feyte voirs. imponeerende hierop een eeuwich swygen -ende silentie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren -justicieren ende officieren wye zy zijn satisfactie ende beteringe -ierst ende al voirren gedaen gedaen der geinteresseerde partye -indyen die noch nyet gedaen en is ende ennighe daertoe -staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de voirs. suppliant -gehouden wert tvoirs. feyt tegens ons te beeteren civilyck -naerden gelegentheyt vander misdaet van faculteyt van -zynen goeden achtervolg ende onse ordonnancie daerop -gemackt mitgaders oyck te reffondeeren de weettelycke -costen van justicien indien eenighe daeromme gedaen zyn -allet ter taxatien ende arbiterscepe van onssen lieven ende -getrouwen cancellier ende lieden van onsen raide -in brabant die wye daertoe committeren dyen welcken wy -*hy -# sy hier af verantwordt -byden ontfangere vanden exployten -bevelen dat voer hun geroepen die daerover behoiren geroepen te -zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie -ende interinement van desen onsen brieve ende oyck ter -taxatie vander civile boete ende costen van justicie voers. -welck interinement de voirs. suppliant gehouden werdt -behoirlyck te versuecken voer die van onse voirs. raide in -brabant binnen zes maenden eerstcommende op peine van te -veliesen ende gepriveert te weesen vanden gracie ende effecte -van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile boete -betaelt zynde in handen van onsen ontfanger vanden exploicten -of anderen onsen officieren diet behoiren zal die welcke -gehouden weerdt daeraff rekeninge te houdene bewys ende -reliqua te doene tonsen prouffeyte metten anderen penningen van -zynen ontfanghe zy onse drossaert van brabant meyer van -loeven ende alle andere onse rechteren justicieren ende -officieren yegewoerdighe ende toecommende wye dit aengaen -oft roeren sal moegen huere stedehouderen ende eygelyck -van hun besundere zoo hun toe behoeren zal doen laeten -ende gedoeghen den voirs. gielis van caverson suppliant -van dese onse gracie remissie quytscheldinghe ende van -allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren -boven verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende -eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hen daerinne -te doen oft te laeten geschieden nu noch in toecommende -tyden ter cause voers. eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrarien aen lyffve noch aen goede in eeniger maniere -maer indien zyn lyff oft eenighe van zyne onverbeurde -goeden daeromme gevanghen becommert oft gearresteert -zyn oft naemaels waeren dat zy die stellen ende -setten oft doen stellen ende setten terstont ende sonder -vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie ende -slakinge want ons alsoe belieft ende ten -eynde dat dit goet vast ende gestadich blyven -eeuwighen daghe soe hebben wy onsen zegel hier -aen doen hanghen behoudelyck in anderen saecken ons recht -ende een eygelyck zyne in allen gegeven in onser stat -van bruessele inde maent van junio int jaer -onsheeren duysent vyffhondert ende zessenezestich -van onsen rycken van spangnien sicillien etc txie -ende van napels txiiie op de plycke stont -gescreven aldus byde coninck in zynen raide onderteekent -sanghe visa recepta -gecollacionneert met zynen originaele -ende bevonden daermede concorderen by my -deruwez" -"phls etc. ad longum etc allen -den genen etc. doen te weten dat wij hebben -ontfangen d’oitmoedige supplicatie van dierick -daems geboren tot sempse, dienstbode, -inhoudende hoe dat hij gewoont gehadt -hebbende ten huyse van mathys govaerts -pachter binnen de voors. prochie van -sempse : nu geleden ontrent de twee jaeren -is aensocht geweest van wylen govaert -govaerts sone des voors. matthys -om met hem te gaen naer hombeke, gelyck -hy oock heeft gedaen ende aldaer -gecommen synde in sekere herberghe by -andere compaignie is hun ten lesten -questie ende crackeel gemoveert -geworden by oft door diversche persoonen -die hun seer furieuselyck waeren overvallende -ende slaende ende hy suppliant hem -deffenderende heeft by puer ongeluck -eenen dootelyck steeck geinfligeert aen synen -compaignon govaert govaerts sone den -voors. matthys, meynende voor -te hebben eenen anderen die hem te vorens -hadde geaggresteert ende ten -uuyttersten qualyck -getracteert als synde t’selve gebeur$$ -inden avont metten donckeren synde -den selven govaerts : tot syns suppliants -groot leetwesen ende uuyttersten -droeffheyt : eenige daeghen naer -daer van deser werelt commen t’overlyden -ende gemerckt tselve ongeluck is geschiet -in groote furie ende uuytsinnicheyt in$$ -suppliant verwerckt door alle die -voorige onverdraegelycke affronten -ende corporelle aggressien waer door -den selven is gestelt geweest buyten -het gebruyck van syn redelycke voors. $$ -ende dat den selven anderssints is van -goede ende saeghtmoedighe nature -levende een goet catholyck leven sonder -dat iemandt voor ofte naer het voors. -feyt over hem suppliant nyet minste -heeft weten te claeghen dat den selven -suppliant oock is onversien van middelen -nyet meer hebbende als syne handen om de -daeghelykse cost ende cleederen te winnen -wyens moeder oock vanden selven moeten -onderhouden worden ende midts syne -absentie ende latitatie tegenwoord$$ -moet eenen vande taefel van den -h. geest oorsaecke dat hy suppliant -hem keerde tot ons biddende seer oitmoedelick -ende om die partie ende bitter lyden ons -lieffs heeren jesus christi dat die selven -gelieve gedient te syn : prefererende -gratie ende genade voor rigeur -van justitie : hem suppliant t’ voors. -ongeluck ende manslach te vergeven -ende hem daerover verleenen brieven van -remis off abolitie in behoorelicke forme -te meer aengesien hij suppliant daer -over d’accoort is mette ouders -ende vrienden vanden voors. overledene -waeromme soo ist dat wy desen aengesien -ende ierst hierop gehadt dadvis vanden -officier van hombeke geneghen wesende -ter bede des voors. suppliants willende -hem in dit stuck prefereren gratie ende -misericordie voor strangheyt ende -rigeur van rechte hebben den selven suppliant -inden gevalle als boven, quyt geschonden -ende vergeven, schellen quyte ende vergeven -uuyt onse sunderlinge gratie bij desen -t’feyt ende ongeval boven geruert -midtsgaders dat daeraen cleven mach tegens -ons ende justitie misdaen ende misbruyckt -mach hebben welcken aengaende hebben -hem wedergestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren hem -tot synen goeden naeme fame ende gere$$ -in onsen voors. lande van brabant, ende in alle -anderen onsen landen ende heerlyckheden -midtsgaders tot syne onverbeurde goeden : in -dyen hy eenige onder ons heeft : gelyck ende -inder manieren soo hy was voor de toecomst -vanden voors. feyten imponerende hier op -een eeuwich geswych onsen lieven ende getrouwen -procureur generael van brabant, ende -anderen onsen ende onser vassalen oft -der smaelre heeren richteren justicieren -ende officieren wy sy syn satisfactie -beternisse eerst ende voor al gedaen -der partye geinteresseerden voor soo veel -die noch nyet gedaen en syn ende eenige -daertoe staet civilyck alleenelyck waer die $$ -sulcx is verheyschende behoudelick dat -voors. suppliant gehouden sal sijn t voors. feyt -tegens ons te beteren civilyck naer de -gelegentheyt van der saecken ende facultyt -van syne goederen met oock te betaelen die -redelycken costen van justitie hiero$$ -alreede gedaan ende te doene allen -ter taxatie ende moderatie van ons -seer lieven ende getrouwen cancellier -ende luyden van onsen raede geordonneert in brabant -die wij daertoe gecommitteert hebben ende -committeren by desen ontbieden daeromme ende -bevelen denselven onsen cancellier ende -luyden van onsen voors. raede dat -voor hun geroepen die daeromme behooren -geroepen te syne sy procederen wel -ende deuchdelick tot verificatie ende -interinement van dese onse brieven van -remis naer hunne forme ende teneur -ende ter taxatie ende moderatie vande -selve amende civile ende costen van -justitien voors. alsoo sy sullen vinden te -behooren welck interinement die -voors. suppliant gehouden sal syn te -versuecken ende hem in persoone te -presenteren in onsen voors. raede -binnen sesse maenden naestcommende -op de pene van te verbeuren d’effect -van dyen ende dat gedaen ende de voors. -civile boete ende costen van justitie -getaweert ende betaelt synde in -handen van den genen dyen dat behooren sal -sy onsen voors. procureur generael -in brabant den voors. meyer van -hombeke voors. ende allen anderen -onsen rechteren justicieren officieren $$ -ondersaeten tegenwoordige ende toecomende -dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen -ende eenen iegelick van hun besundere soo h$$ -toebehooren sal laeten ende gedooghen -den voors. suppliant van deser onser tegen$$ -diger gratien ende remissien ende van alle -d’inhouden van deser inder vuegen $$ -manieren voor verhaelt peyselick rustelick -vredelick ende volcomentlick ten eeuwigen -daege genieten ende gebruycken sonder -hem daerinne te doen oft laeten doen ende -geschieden nu oft in toecommende -eenich hinder letsel oft moyenisse -ter contrarien maer indyen syn lyff -oft eenige van syn goeden daeromme -gearresteert becommert oft bel$$ -waere dat sy die setten ende stellen -terstont ende sonder vertreck tot -geheelder ende volcommender -delivrantie want ons alsoo ge= -=lieft ende op dat dit vast $$ -gestadich blyve ten eeuwighen -daeghe soo hebben wy onzen segel -hier aen doen hangen behoudelick in andere -dingen onsen rechte ende eenen igelick -anders de syn. gegeven in onse stadt -van brussele inde maendt van -augusty des jaers ons heeren jesu -christi 1659 ende van onsen -ryeke het 38e sub loyens" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat +mitgaders tot synen onverbuerden goeden indien hy eenige +heeft alsoe hy was voer de toecomste vanden voirscreven +manslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende +$$ onsen procureur generael van brabant ende allen anderen +onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen en zyn / satisfactie +ende betrinhe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde +partyen inien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toestaet +$$lyck alleenlyck behoudelyck dat den voirn. suppliant +gehouden wordt tselve feyt iegens ons te beteren oyck$$.llyck +$$ tgelentgheyt vanden feyte ende faculteyt van zynen goeden +ende te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van +iusticien indien hierome eenighe gedaen ende naergevolght +zyn de ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven +ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen reade +in brabant die wy daer toe comitteren/ ontbieden +daerome ende bevelen den selven van onsen raede in brabant +dat voer hen geroepen die ghene dier behoiren geroepen te +zyne en procederen wel ende duechdelyck tot verifficatie +ende intermement? van desen ende tot taxacie ende +arbitrescepe vander amende $$ ende costen van iusticien +voirscreven/ enda dat gedaen ende de voirs. amende ... +getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger +diet behooren sal / dewelcke gehouden werdt daer aff +ontfanck te maken bewys ende reliqua te doene tot onsen +proffyte metten anderen pe$ afkorting? van zynen ontfanck/ zy en? onsen +drossaert van brabant/ meyer van loeven amptman +van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche? +ende allen anderen onsenende der smaelre heeren ende van +onsen vasallen rechteren insticieren ende officieren ons +voirs. lants van brabant / doen laeten ende gedoeghen +den voirn. jan de weerdt suppliant van dese onse gracie +remissie quytsceldinghe ende pardoene ende van al den +inhouden van desen inder voegen ende manieren vooren +verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken +sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in +toecomende tyden aen lyff noch goet eenich hinder +letsel oft moeyenisse ter contrarien. maer by alsoe +synde daeromme gevanghen becommert oft belet waeren +dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende sonder +vertreck tot gheheelder $$ want +ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet +vast ende ghestadich blyve teenwighen daghen soe +hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck +in anderen zaken ons regt een eeneyghelyck? tsyne in +allen dhegenen in onser stadt van bruessele opden +heylighen vrydach inde maent van maarte int jaer +ons heeren duysent vyfhondert vierendertigh / van ons. +keyserycke sxv.. ende van onsen rycken van +spaengien van beyden .... ende anderen txvy.../ +aldus stont ghescreven opde plycke byden +keyser in zyn rade ende gheteekent .. +.... / visa? / ... +gecollacioneert tegen... +d originale brieve by my" +pardons,203.txt,"philips in der gratien gods ertshoge van oistenrijkhertoge van +bourgoignen, van lothier van brabantvan stier, van karenten, van cram, van +limourg, vanluxembourg ende van gelre, greve van vlaenderen, vanhabspurg, +van thirol, van sirette, van kitburg, vanartois, van bourgondien, palatin van +henegouwe,van hollant, van zeelant, van vlamen ende vanzutphen, mercgreve des +heylichs roemschen rijckende van borgauw, lantgreve in elsaten heere van +vrieslant opter winderscheim, van portenauw van salms ende van mechelen, doen +te wetene alleniegenwoirdigen ende toecomende dat wij ontfaen hebbendit +oitmedige supplicatie van hendrick hofmansscepman ingeseten van onser stad van +mechelen hoedat des es omtrent een jaer geleden hij suppliantcomende met +sijne scepe tot hillebrugge onderdie prochie van yeteghem met noch eenen +anderenscepman geheeten anthonis op gestaen sonderwoort te spr laukens zijn +met meer anderent samen gaen drincken in een herberge aldaerstaende, soe dat +die voirschreve suppliant metten voirscchrevenanthonis vele diverse +infurio woirden haddeende onder dandere hycten malcanderen hendermoeder lief +hebben het welcke nader hant terneder geleeght werdt bij den goeden +gesellendaer mede int gelage sittende soe es namaelsde voirschreven anthonis +opgestaen sonder woert tesprekene ende heeft genomen een blocxken metdrie +pickelen ende heeft dair mede geworpennaden voirschreven suppliant in +sulcker wijs dat hij hem +geraecte op zijn hooft dat hijter eerden vyel +**grootelic gequetst wert zijpende vanden bloedesoo dat zij malcandeen +geinnadeert zijn endeheeft de voirschreven suppliant den voirschreven +anthonisgesteken met eender deggen van welcke stekenhij bynnen drie oft vyer +dagen dair naer gecomenis van leve ter doot ende hoewel dat tselve **==ende +ongeval den selven suppliant zere leet es ende dat ***partije dair af +gesoent ende bekeringe gedaenheeft nyet min hij heeft hem voorschreven ter +causenvan dien ontsiende regeur van justicien geabs**vuyt onse landen ende +heerlicheyden ten en soude daer inne nyet dorren wedercomen mair esgescepen +dair vuyt te bliven ende zijn leven teneynden in anderen vremden landen in +grooteraermoeden ende ketmichede$$$ wordde hem hierop nyet versien van +onser gracienende goederth**alsoe hij seeght ens seere oitmoedelic dair +**biddende soe eest dat wij de saken voe**overgemaeckt, medelijdenende +compassie hebbendeop den voirnoemde henrichofmans suppliant endewillende +hem in dit stuck gracie ende genadeop ser$$$ ende voorderen voer +strancheyt vanjusticien sonderlinge ter eeren ende weerdiche**vander heyliger +passen ende lijden due ondelieve heere god leet voer ons allen op sulckendach +alst huyden es wij hebben den selvensuppliant inden gevalle als boven +vergheven**quytgeschonden ende geremitteert ende vuyt onsen +zunderlinger gracien auctoriteyt ende rechter wetentheytvergeven,scelden +quyte ende remitteren mits desenonsen brieve tseyt ende dootslach boven +verhaeltmitsgaders alle peyne ende verbuerten corporellecriminelle ende civile +dair inne hij ter causenvan dien mits datter aencleven mach mesdaenende +gevallen mach wesen tegens ons ende justicieende hebben hem als van desen +wedergesteltende gerestitueert, wederstellen ende restituerentot zijnder +goeder famen ende name tot onsen voirschrevenlanden ende heerlicheyden ende +tot zijne ongeconfisqueerdegoeden op dat hij enige heeft alsoe hij was eerden +voirschreven dootslach gesciede imponerende endestellende hier op een ewich +zwijgen ende silencieonsen procureur generael ende allen anderen +onsenjusticieren ende officieren wij zij zijn satisfactieende beteringe +gedaen yerst ende alvoren bij denvoirnoemde suppliant der partie +geinteresseert in diendie noch nyet gedaen en es ende eenige dair toedient +civiliken alleenlic ontbieden dair omende bevelen onsen lieven ende +getrouwen die ***c***ende lieden van onsen raede in brabant dat voerehen +geroepen die ghene diere behoeren geroepente zijne zij procederen wel ende +duechdelijckenter verifficatie ende intermomente$$$ van desentegewoirdigen +l***ren$$$ ende dat gedaen zijndezij onsen drossart van brabant ende alle +andereonse justicieren ende officieren dient aengaenmach ende elcken van +henlieden doen latenende gedoegen den voirgenoemde suppliant van dese +onse tegenwoirdige gracie, remissie, quytscheldingeende verghiffenisse ende +van allen den inhoudenevan desen volcomelic, rustelic ende eewelic +gemijn**ende gebruycken sonder hem te doene noch geve**gedaen te zijne nu +noch in toecomende tijdenin lyve noch in goede enich sijnder stootletsel oft +moeyenisse ter contrarien mairbij alsoe zijn lijf oft enige van zijne +voirschrevenongeconfisqueerde goede dair om gevangengearresteert becommert +ofte belet waerendat zij die stellen oft doen stellen terstont endesonder +vertreck tot geheelder slakenisse***ende del*** want ons alsoo gelieftgedaen +te zijne ende ten eynde dat ditgoet, vast ende gestadich blive tot ewigendagen +soe hebben wij onsen zegel hier aendoen hangen behoudelijcken in anderen +dingenons recht ende eenen yegelicken des zijns **allen. gegeven in onser stad +van mechelenopten heyligen vrindach xxven in meertint jaer ons heeren duysent +vijfhondertende een. aldus ondergescreven opten plyckebij mijnen heer den +ertshertoge mijn heer die grave van nassou stadhouder qualite quadie heere van +beerssel ende andere tegenwoordichende getekent haveton.gecollacioneerte +ende bevonden*** metten originelebij mijn. frath notaris publicus" +pardons,024.txt,"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen et toecommende dat wy +ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem van bortele arm +schamel schoenlappere oudt omtrent vyftich jaeren belast met eender oude +huysvrouwe ende drye kynderen waer van doudtste is blint zoe dat hy zyn +broot nyet en can gewynnen inhoudende hoe dat hy suppliant tsondaechs naer +sinte mathys dach anno tweenvyftich gecomen is tot een nederslach in ende +aenden persoon van wylen henrick rombouts ende daer nae de geinteresseerde +partyen versoent zynde heeft zyn sake in onsen raide doen soliciteren by +wylen willem thoems denwelcken hy suppliant geleyt heeft inde bargie +tot lyere daer die nederslach geschiet was in presentie van alle die persoonen +die daer over ende by geweest waeren uuytgesteken eenen ingel sappeels ende +hebben aldaer alle die persoonen gelyckelycken vercleert hoe tfeyt by gecomme +was dwelck eenen frans van poyerle oyck een blinde voirs. persoonen +by gescrifte gestelt heeft ende overmits die sieckte van ingel sappeels +heeft hy zyn depositie ende vercleren in gescrifte gesonden ende de voirs. +willem thoems solicitateur heeft tvoirs. bescheet ende gescrift naer hem +genomen nemende tot zynen laste den suppliant zyn remis te leveren ende +impetreren maer heeft de voirs. willem opten goeden vrydach anno liij des +suppliants cas anders dan tzelve gebuert was te kennen ghevende geobtineerde +brieven van remissien ende heeft daghelycx gelt vanden suppliant al +pluckende tot vyfthien gulden oft daeromtrent ontfangen zonder die voirs. +remissie gelost te hebbene oft laten zegelen maer laten voerby gaen den +tyt van gracie ende vanden goeden vrydach anno liiij ot goeden vrydach anno +lv ende hebben de vrienden vanden suppliant den soliciteur noch gegeven omtrent +vyff ende halff rinsgulden ende es doen eerst des suppliants remis die anno +liij gepasseert was vanden solicitateur gelost geweest hebbende noch +de voirs. solicitateur omtrent bamisse tvoirs. remys gediffereert den +suppliant te gevene ende eenen cleynen tyt daernaer stellende tsavonts +den suppliant dach om des anderen daeghs smorghens mit hem naer +bruessel te gaene beloefde den suppliant alle zyn saken te hulpen +beschicken zulcx dat hyer nyet meer naer en soude behoeven om te ziene +ende als die suppliant doen ter tyt smorgens vroech quam ten eynde +voirs. soe was hy vanden handt goids geraeckt zoe datter nyemant +kennisse aff en creech ende es ten selven dage deser werelt overleden +ende de suppliant tzelve verstaen * hebbende es terstont met zynen brieven van +remissien naer bruessel gereyst by onsen procureur generael die hem onder +andere in effecte ter antwoirden gaff dat dat hy tot lyere zoude commen om +informatie te nemene maer hy moeste des suppliants remissie * die de suppliant +des sanderdaechs hem gelevert heeft ende is de suppliant naer huys +weder getoghen hopende ende betrouwende dat zyn solicitateur zyn cas +achtervolgende tvercleren vanden voirs. persoonen te kennen gegeven ende +doen maken hadden verwachtende alsoe onsen voirs. procureur generael tot lyere +maer want onsen voirs. procureur tzelve differeerde gelyck hy oyck om andere +affairen tantwerpen aldaer wy waeren te doene hadde soe eest es +de suppliant aldaer by onsen procureur generael gereist die hem alsdoen zeyde +dat indyen hy moeste reysen van antwerpen naer bruessel dat de suppliant +nyet laten en soude hem terstont te bruessel te vynden maer zoe verre hem +anders moghelyck waere hy soude al lyere over commen ende dat die suppliant +zoude schicken alsdan zyn getuygen gereet te hebbene ende alsdoen +nair cortte daghen is onsen voirs. procureur tot lyere gecommen omtrent +der noenen ende die suppliant heeft terstont alle die getuygen voer hem +gebrocht ende zyn deselve getuygen van onsen voirs. procureur verhoirt geweest +ende omtrent den avont als alle die getuygen verhoirt waeren is die +suppliant met zynder voirs. huysvrouwen by onsen voirs. procureur gecommen +seggende och heere nu soudt ghy wel een bedrucht herte verlichten waerop +die procureur antwoirdende belaste die suppliant zoe lieff hy zyn lyff +hadde dat hy nyet en zoude laten den tweeden disendach alsdoen +naestcommende tot bruessel te commen ende dat geen ongenouchte +meer en soude maken alle dinck soude wel zyn achtervolgende welck +affscheyt die suppliant hem geheel ende al betrouwende opte antwoirde +vanden procureur generael dat alle dinck wel zyn soude ende retouurerende +al tgelt dat hem mogelyck was te gecrygene beloopende omtrent zes +guldenen es ten geprefigeerden dage gecommen alhier bynnen bruessel +wesende omtrent halff vasten lestleden hem presenterende aenden voirs. +procureur die welcke onder andere hem terstont vraeghde waer zyn brieven +van daechsel waeren ende oft partye geinteresseerde verdachvaert was +waer van die suppliant nyrt en wiste te spreken noch alnoch en weet offer +sulcker brieven van zyn solicitateur gelicht ofte vervolght zyn geweest +oft nyet ende immers die sake vanden suppliant es ter rolle gepresenteert +ende de suppliant eenen advocaet ende procureur van onsen raide van brabant +wegen geordineert geweest ende es die suppliant op sdonderdaechs voere +halff vasten lestleden opte poorte geleydt al waer hy overmits doppositie +van onsen voirs. procureur generael redarguerende zyne brieven van subrextie +ende obrextie noch ter tyt es ende aldaer omtrent vier maenden geweest +hebbende ende zyn gelt ende alle tgene dat zyn huysvrouwe heeft van +haeren soberen huysraet weten te gelde te makene vertheert gehadt +hebbende ende dicwils twee jae drye vier dagen zittende sonder broot ende +anders gheen byleven hebbende dan somtyts van sommige gevangenen +een aelmoessen crygende is gebuert den xvijen july lestleden oft daer omtrent +datter vier gevangenen tsavonts uuyt gebroken zyn geweest ende mits de +groote confusie die daer was ende dat het jonckwyff vanden cipier +gesloten was inde kuekene aldaer die gevangenen die infractie gedaen hadden +is die huysvrouwe vanden cipier aen hem suppliant gecommen hem ghevende sekere +sluetels ende zeggende och willem laet myn jonckwyff uuyte ende +die suppliant die sluetels hebbende heeft die kuecken ontsloten ende hem +selven daerter stont * ende zeer perplex vyndende ende siende tgat daer die +gevangenen uuyt gebroken waeren ende overpeysende zyn armoede zoe hy +gheen byleven meer en hadde ende hem gheen recht verstaende ende mits +doppositie des procureurs generaels nyet wetende hoet met hem * eynde zoude +mogen vergaen heeft hem ten lesten mede laten uuytvallen verstuyckende +zyn been zulcx dat hy nyet loopen en conste ende werdde terstont weder +gevanghen ende es zedert tot onsen onsen coste gealimenteert geweest ende +alsoe nu onlancx by interlocutoire van onsen raide in brabant vercleert is +geweest datter onder andere enquesten gehouden souden wordden op de +subrextie ende obrextie van zyns suppliants brieven soe heeft des suppliants +huysvrouwe copie uuyten feyten des procureurs generaels inventaris ende +andere vant proces gerecouvreert ende bevindende de suppliant uuyt dezelve +monumenten namelyck uuyten inventaris dat die voirs. procureurhem nyet +alleenlyck en fondeert opte subreptie ende obreptie maer oick tot achterdeele +vanden suppliant produceert ende articuleert dat hy vande brieven van remissien +voirs. bynnen thalff jaer nyet en heeft versocht het interinement noch hem +procureur noch partye geinteresseerde doen dagen ende dat hy oyck producere +een informatie opt vyoleren vanden gevanckenis genomen employerende +inschelyck dordonnantie van onsen heere vadere ende voirsate vanden jaere +xvc $$xlij op tstuck van$$ remissie gemaeckt ende en bevindt de suppliant by +zynen procureur ende advocaet anders nyet gedaen te wesen noch in plaetse +van gracie overley overgeleyt dan een requeste waer inne tfeyt in effecte +te kennen es gegeven zoe die suppliant naer zyn beste verstandt anders nyet +en weet dan dat het zulcx geschiet es welck voirs. requeste de voirs. +procureur generael oick in zynen inventaris employeert ende accepteert zoe +datter egheene deffensie voerden suppliant en is dan zyn pure onnoselheyt +armoede ende zyn groot castiement van zynen langhe gevanckenisse nu +omtrent een geheel jaer geduert hebbende gemerckt hy meestallen desen +couden wyntere zonder vier gesloten heeft geseten ende noch gesloten sittende es +ende sulcx duer zyn strenghe gevanckenisse groote stranghe penitentie +gedaen heeft ende noch es doende grootelyck beduchtende tverlies van zynen +leven ende die nootruff van zyn arme huysvrouwe die nu duer zyn +gevanckenisse al aen hen te coste geleyt heeft dat zy inde werelt +hadde in sulcker vuegen dat die goeden luyden haer wieste vercleeden +om goidswille hebben gegeven om haer tegen die groote couwe te bedecken +ende ten waere dat hem suppliant oyck wat te vercleeden gegeven hadde +geweest hy waere van coude desen lesten wyntere int gevanckenisse +vervrosen ende die suppliant hem in dese groote perickel zyns levens +vyndende ende gheen remedie weetende de doot ontcommende dan duer +onse gracie ende genade soe keert hem die suppliant oitmoedelyck aen ons +verthoonende zyn feyt in zulcker vuegen als onsen procureur generael in zyn +feyten van subrextien ende obrextien meest is verhalende als +te wetene hoe dat hy suppliant opten sondach naer sinte mathys anno +lij by sekere persoonen in een gelach geseten heeft drinckende inde bargie tot +lyere waer onder andere mede was wylen doen levende henrick rombouts +metten welcken die suppliant onheffen ende twistighe woerden gecregen heeft +aengaende tpionyren den voirs. wylen henrick opzeggende ende verwytende +die suppliant dat hy soude gaen pionieren ende die suppliant daertegen seggende +zyn op malcanderen vergrampt gewordden maer gestilt zynde is die suppliant +blyven drinckende alsoe dat hy wel by drancke wierde ende sekeren tyt +daer nae zoz die voirs. wylen henrick meer dan een ure hadde sitten drinck +slapen inde cueckene zyn inde voirs. cuecken woirden geresen tusschen +eenen ingel sappeels ende lodewyck scrynwerckluyden ende die weerdinne +inde bargie siende dat die voirs. lodewyck hadde een langhe opstekere +oft poinguaert inde handt ende zeer murmereerde opten voirs. ingele midts +dat ingele hem int innecomen mitten duym gegrepen hadde beduchtende +eenich quaet heeft den suppliant dyen zy buyten staende vont staende +zyn watere rysen gebeden dat hy den selven lodewyck ewech soude +leyden waerop die suppliant antwoirde dat ick soude ick wel doen +met eenen woerde woude ick maer ick een sals my nyet moyen ten +gaet my nyet aene ende die suppliant inde kuecken comende heeft +alle tgeselschap beruert ende opte beenen gevonden ende die voirs. lodewyck +mit bloot geweer inde hant ende siende dat die voirs. wylen henrick +rombouts hem die sake moyde soe heeft die suppliant wel by drancke +wesende als voirs. is gesaght henrick wat heb dye u te moyen ende +zwerende sekeren eedt gaff den voirs. henrick een steke in oft omtrent +zyn borst ende die voirs. henrick grypende terstont den suppliant metten +baerde ende treckende zynen opstekere gaff hem twee quetsueren deen +onder zyn rechte oecxelele ende dander op zyn hant stootende ende +worpende voirts den suppliant achterwaerts ende die voirs. wylen +henrick bye eenige uuyten kuecken gestooten zynde om voirdere quaet te +verhinderen ende vindende daer buyten die weerdinne staende zeyde +totter selver och tanneken ick hebs genouch myn leefdage lanc ende +es die selve ure aldaer afflivich gewordden ende sominge van tgeselschap +willende alsdoen den suppliant inde kuecken houden die zeer gewont was +zoe heeft hy effecte geseyt laet myn gaen oft ick steke inden hoop +ende uuyte kuecken comende es zyne veerde gheloopen ende hoewel tvoirs. +feyt ende nederslach den suppliant hertelicken leet es ende dat hy voertyden +jonck wesende heeft aenden officier twee oft dry kueren ende $$ecken +tersaken van geschillen met penninghe quaetwillighe gehadtende ten besten +nyet bewaert tgene van zynen ouders hem achtergelaten es ende met zyn +huysvrouwe te houwelyck gehadt heeft tsamen bedragende omtrent drye hondert +gulden waermede nochtans oyck zyn kynderkens tot vyfven toe gehadt ende +noch drye hebbende tot noch toe op heeft gebrocht ende dat hy suppliantnochtans +anderssins staet tot goeden name ende fame vreest nyettemin dat onsen +geheele bederffenisse van zyn voirs. huysvrouwe ende kinderen ende gconsidereert +dat hy suppliant een simpel man es die nyet en can lesen noch scryve ende +hem daeromme betrouwt heeft op zyn solicitateur ende toeseggen van onsen voirs. +procureurgenerael waermede hy hem deerlycken nu bedroghen vindt ende gheen +remedie zyns levens ten zy dat onse gracie ende genade hem hierop verleent +wordde om dewelcke hy ons zeer oitmoedelyck is biddende soe +eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des suppliants +zunderlyck ter instantie van zekere personnaige ons daeromme oitmoedelyckgebeden hebbende +ende uuyt andere consideratien ons daertoe moverende hebben den suppliant inden +gevalle als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert vergheven +quytschelden ende remitteren uuyt zunderlinge gracie mits desen onsen brieff tfeyt +ende manslach boven geruert mitgaders alle pene boete ende bruecke corporele +ende crimminele daerinne hy ter causen van dyen met $$$ aencleeft iegens +ons ende iustitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende +hebben hem als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen +weder ende restitueren tot zynen goeden fame ende name in onsen +voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende in allen anderen +onsen lande ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbuerden goeden +indyen hy eenighe heeft alsoe hy was voer die toecompste vanden voirnoemde +manslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silentie onsen +procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende +officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende alvoeren gedaen +der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe +staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirnoemde suppliant gehouden wort tzelve +feyt jegens ons te beteren oick civilyck naede gelegentheytvanden mesdaet ende +faculteyt van zynen goeden volgende onse ordinantie daerop gemaeckt ende oyck te +refounderen ende betalen die redelycke costen van iustitien indyen hieromme eenige +gedaen ende naergevolght zyn allet ter taxatien ende moederatien van onsen +lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant +die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme +ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voere hen +geroepen de ghene die daer over behoiren geroepen te zyne sy procederen +wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen onsen +brief naer zynder formen ende inhouden welck interinement hy suppliant +gehouden zal zyn in onsen raide te versuecken bynnen eenen halfven +jaere naer de date van desen opte vebeurte van te verliesen deffect der zelver +ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van iustitien +getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen +van onsen ontfangere dat behoiren sal die welcke gehouden werdt daeraff +ontfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen +proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende alle andere onse +ende onsen vassallen ende smalre heeren rechteren iusticieren ende officieren ons +voirs. lants van brabant tegenwoirdich ende toecomende huerestedehouderen +ende eenen yegelyck van hen bezundlyck zoe hem toebehoiren zal doen laten +ende gedooghen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge +ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende +manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyckende eeuwelyck genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschien nu noch in +toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder oft moyenisse +ter contrarien maer $$$ zyn lyff ofte enige van zyn goeden nyet gerestitueert +daeromme gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die stellen +ende doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder slakinge ende +delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast +ende gestadich blyve ten eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel hier aen +doen hanghen behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenenyegelyck zyne +in allen gegeven in onser stadt van bruessele den xijen dach der maent +van julius int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende zevenen vyftich +van onsen rycken te wetene van spaengnen sicillie etc tweeste ende +van engelant vranckryck ende napels tvierde op de plycke stont +gescreven byden coninck in zynen raide ende geteeckent $$$ +gecollotioneert ende bevonden accorderende +met zynen originale by mij +$$$" +pardons,386.txt,"kaerle etc doen te weetene alle iegenwoirdigen ende +toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige +supplicatie van kaerle vernyer ingeseten onser stede +van mechelen inhoudende hoe dat den tweentwintichsten +dach van meye anno zevenenveertich lestleden hy suppliant +is gesonden geweest by francen robbyns procureur voir die +vanden wet van onsen voirs. stede van mechelen $$ zynen +behouden vader aen hendric van herent alias snaermaker +poerter onser stede van brussel om die tydinge te +dragen van seker proces daer hy inne getriumpheert$$ +hadde voir drossaert ende scepenen van waelhem jegens +eenen jan de meyer waer aff die voirs. hendric +zeer verblydt wesende heeft den suppliant zeer minnelycken +ontfangen ende hem goede chiere aengedaen +begherende dat hy dyen avont by hem zouden willen +blyven alzoe dat ommeganck was van onser voirs. +stede van brussel nemaer hy suppliant seyde dat hy +thuys moeste zyn want oick hy suppliant ter cause +vanden ommeganck oft kermesse aldaer nyet gecomen +en was ende van daer is aen die wagenen gegaen +omtrent den drye uren naer middach ende heeft hem +besteedt zyn derde te wetene hem selven francois du +bois ende jacques stevens aen eenen wageman +van omtrent mechelen geheeten lambertus vekemans +alias peeters ende want de voirs. jacques noch +spreken moeste met eenen advocaet van ons cancelrye +ende wat toevende die voirs. wageman die wel by +drancke was daer en tusschen creech woerden jegens +den suppliant seggende dat hy hem nyet en wilde op zynen +wagen hebben waer tegens hy suppliant antwoerde +ende vraighde waeromme en zoude ick er nyet op +comen aengesien dat ic my aen u besteedt hebbe +ende ghy my aengenomen hebt daer op +de voirs. wageman anderwerf seyde en ghy en sulter +nyet op comen al soude myn lyff oft ic het uwe +daerom hebben met veke andere oneerlycke$$ +woerden die zyluyden tsamen hadden ende mits +dyen heeft de voirs. wageman sekere$$ zynen opsteker +getrocken om den suppliant daermede te steeken waer +aff hy suppliant heeft gewaerschout geweest vanden +ommestaenders dwelck hoorende hy suppliant heeft zyn +rappiere getrocken ende metten platte vanden selven +twee slagen gegeven den eene op zynen slincken +arm ende den anderen opt hoeft vanden voirs. wageman +zonder nochtans gequetst te zyne zoe dat zynen hoet van +zyn hooft viel ende werdden daer mede by den ommestaenders +van malcanderen gescheyden ende die voirs. wageman +wech getrocken ende wechgeleydt tot voir die herberge +genoempt tshertogenvossche alwaer hy met gewelde +ontworstelt is ende is wederomme metten voirs. +opsteker naer den suppliant geloopen dewelcke suppliant +is blyven stille staende houdende zyn rappiere bloot +metten punte voir ende den appel tegens zyn borst +om alzoe den voirs. wageman van hem te keeren +daer ontsieden vanden selven rappiere maer dit nyet +tegenstaende is zeere greetich ende heetelick geloopen +naer den suppliant zoe dat hy gecreegen heeft eenen steek in +zyn borst nochtans de suppliant nyet sekere$$ weetende oft +wylen de voirs. lambert is in des suppliant mes geloopen +is oft nyet ende gevoelende tscerp van den rappieren +is achterweerts gedeyst ende willende noch eens zynen loop +nemen naeden voirs. suppliant is hy neder ter eerden gevallen +ende terstont aflivich gewordden ende werdt die +suppliant die oick zeer by drancke was duer tfeesteren ende +goede chiere die hem de voirs. hendrick gedaen hadde +ter cause vanden voirs. tydinge van sommige geleydt +totten predickeren van welcken feyt ende dootsclach den +suppliant zeer leet is wesende anderssins van goede name +fame ende eerlycke conversatie belast met twee cleyn +kinderen ende hem onderwindende der practycke ende +zyn wyff metter coopmanscap van lynwaet om +den armen cost te winnen nemaer vreesende die +strangheyt ende rigeur van justicie zoude gescapen +zyn hem uuytlandich te moeten maken tot geheelen +bederffenisse van hem zyn wyff ende kinderen ten zy +dat onse gracie ende genade hem hier op verleent +wordde alzoe hy seeght ons daerom zeer oitmoedelick +biddende soe eest dat wy de saeken voirs. +overgemerct ende hier op gehadt dadvys van +onsen amptman van bruessel den voirn. kaerle +vernyer suppliant genegen wesende tzynder +voirs. bede ende supplicatie ende hem willende +in dit stuck gracie ende genade prefereren voir +rigeur van justicie hebben hem vergeven quyt= +geschonden ende geremitteert vergheven schelden +quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gracien +mits desen onsen brief tfeyt ende mansslach boven +verclaert mitsgaders alle penen breucken ende +boeten corporele ende criminele daer inne hy ter +cause van dien met diesser aencleeft jegens ons +ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben +ende hebben hem als daer aff wedergestelt ende +gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynen +goeder fame name ende geruchte in onsen lande +ende hertoighdomme van brabant ende allen anderen +onsen landen ende heerlicheden mitsgaderes tzynen +onverbuerden goeden indyen hy er eenige heeft +gelykerwys ende in alder maniere als hy was +voir die toecompste vanden feyte ende manslach voirs. +imponerende hierop een eeuwich swygen ende silencie onsen +procureur generael van brabant ende allen anderen onsen +rechteren justicieren ende officieren wie zy zyn +satisfactie ende beteringe ierst ende al voren gedaen +der geinteresseerde partye indyen dat tselve +alnoch nyet gedaen en is ende eenige daer toe staet +civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant +gehouden wordt tselve feyt ende mansclach jegens +ons oick te beteren civilyck allenlyck naeder gelegentheyt +vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden naeme ende +onse ordinantien hier op gemaect end daeren boven te +betalen ende reffonderen de redelycke costen van justicien +indyen hier omme eenige gedaen zyn alter taxatie +ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die +cancellier ende luyden van onsen rade in brabant +die wy daer toe commiteren ende hen ontbieden ende +bevelen dat voir henluyden geroepen die ghene die +daer over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel +ende duegdelick te verificatie ende interinemente van +dese nae huere vorme ende inhouden ende oick tat +taxatie ende arbiterscepe vanden voirs. amende civile +ende costen van justicien welck interinement hy suppliant +gehouden zal zyn te versuecken in onsen voirs. +rade binnen zesse maenden naestcomende naer +date van desen op te pene van te verliesen deffect +der selve ende dat gedaen ende de voirs. amende +civile getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in +handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft +anderen onsen oficieren dient behoiren zal de welcke +gehouden wordt daer aff ontfanck te maken rekeninge +bewys ende reliqua te doende tonsen proffyte metten +andere penningen van zyn ontfanck sy onse drossaet +van brabant meyere van loevene amman van +bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche +ende allen anderen onsen ende de smaelre heeren ende +ingesetenen ons lants ende hertoighdoms van brabant +rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdich +ende toemcomende hueren stedehouderen ende eenen yegelicke +van hen besunder zoe hem toebehoiren zal doen laten +ende gedoogen den voirn. kaerle vernyer suppliant van dese +onse gracie remissie quytscheldinge ende perdoene +ende van allen den inhouden van desen inder vuegen +ende manieren voire verhaelt rustelick vredelick +volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder +hem te doene noch te laten geschieden nu noch in +toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder +letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen +zyne persoon oft eenige van zyne onverbeurden goeden +zyn oft waren hier naemaels hier omme gevangen +becommert oft gearresteert oft eenichsins belet dat +zy die stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck +tot geheelen ende volcomen slakinge ende delivrancie want +ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet +vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben +wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick +in anderen saken ons recht ende eenen yegelicke tzyne +in alle gegeven in onser stadt van antwerpen +inde maent van augusti int jaer ons heeren duysent +vyfhondert ende xlviij van onse keyserycke txxixen +ende van onsen rycken van castillien ende ander txxxiiste +op te plycke stont gescreven byden keyser in +zynen rade ende geteekent verreycken visa +recepta. +gecollocioneert ende bevonden accorderende +met zynen originale by my +n facuwez" +pardons,275.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zeynde ende +naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige +supplicatie van henrick vanden poele ingesetenen onser +stadt van antwerpen scippere ende gesworen visschere +aldaer belast met huysvrouwe ende kinderen inhoudende +hoe dat hy suppliant op den xiie dach van meye lestleden +gecomen es geweest met zynen scepken zoe hy +gewoenlyck was van doene om den soberen cost van syn +huysvrouwe ende kinderen te winnene opte sluys by +dordrecht in hollandt vindenen aldair adriaen cornelissoon +metten welcken hy is gegaen opten oistendam ten huyse +van janne aertssoone om met hem zoe hy te meer +stonden gedaen hadde te comenscapene van vissche ende +aldair een wyle geweest zynde met anderen goeden +geselscape soe is insgelycx aldaer gecommen sebastiaen +cornelissoone bruederre des voirs. adriaens die welcke +underlinge twistich zyn geworden ter saken vander +successien wylen huere vaders ende om deswille +de suppliant dese twee gebruederen gherne zoude veraccordeert +hebben hen biddendende in effecte dat want zy +malcanderen daghelycx wel vonden hueren twist op +een syde setten ende alsdoen zouden verstaen goede chiere +te makene soe vraechde de voirs. sebastiaen in +grammen moede wat hy suppliant hem des te moyen oft +tonderwinden hadde aenveerdende met dien eenen pot met +strytbarigen gelate oft hy den suppliant daermede hadde +willen slaen oft worpen maer dit worde byden voirs. adriaen +belet zoe dat voirs. geselscap noch tsamen bleeff +sitten drinckende ende de suppliant sueckende nyet +dan minne ende vrientscap heeft den voirs. sebastiaen +een droncxken gebracht dwelck de voirs. sebastiaen +sueckende nyet dan werringe refuseerde zeggende +expresselyck dat hy van hem nyet wachten en wilde +naeden welcke ontrent den avont is gecommen in huerluden +geselscap ongeroepen wylen cornelis gheertssoone tegen den +welcken de voirs. sebastiaen oick twist ende kyffwoirden +heeft genomen gehadt nyet wetende de suppliant uuyt dien hy +doentertyt wel by drancke was tot wat oicsuyne ende +nae vele kyvagie ende injurieuse worden zoe hebben de +selve sebastiaen ende wylen cornelis opgeloopen deen den +anderen worpende met potten stoelen ende anderssins +des zy ghecrygen consten ende de suppiant de voirs. +adriaen ende andere vanden voirs. geselscape ghingen +tusschen beyden om dese twee persoenen te scheydene ende +met desen ontamelycken gelate stieten de voirs. cornelis +ende sebastiaen de tafele averrecht die welcke de suppliant +oprechte ende saten wederom neder brengende de +suppliant onder dandere den voirs. sebastiaenen wederom +een droncxken diewelcke anderwerf tzelve nyet +wachten en wilde ende corts na dese worden de voirs. +sebastiaen ende cornelis van nyeuwe vechtende nae +malcanderen smytende ende worpende soe dat zyvoer de +tweeste reyse de tafele omme stieten de welcke de +suppliant oprechte als voere seggende dese oft gelycke +woirden by theylich bloet isser yemandt die hem meer +ruert oft qualick spreect ic sal hem eenen opstekere +in zyn vleesch drucken ende desen nochtans al +nyetegenstaende naedien tvoirs. geselscap als voere +een wyle tyts weder neder geseten was zoe zyn de +voirs. cornelis ende sebastiaen wederom ende van nyeuws +ombescheydelyck strytbarich geworden vechtende smytende +ende worpende in zulcker vuegen dat sy die tafele +voer de derde reyse averrecht stieten tegen de schenen +ende opte voeten des suppliants byden welcken zy hen +uuyter maten zeer deden ter causen vanden welcken +hy vergrampt ende anderssins bydrancke zynde +heeft aenveerdt eenen opstekere ende dairmede +den voirs. cornelise eenen steeck gegeven daeraff +hy binnen vyff oft zesse uren daerna mits dien daer +egeen cyrurgyn en was te crygene om dbloet te +stulpene is afflevich gewoirden ende hoe wel tvoirs. +feyt geschiet zynde zonder voergaende quaet +propoest uuyt gramscapen ende uuyt hitten van bloede +den suppliant uuyt grondt zyne herten leet is ende +dat de voirs. cornelis was een jonck eenloopich +geselle ende soe de suppliant verstaet van quaden +regimente gelyck hy oick de naeste vrienden ende +magen van hem heeft volcomen satisfactie gedaen +gehadt zoe en soude hy suppliant nochtans beduchtende +rigeur ende strancheyt van justicien hem nyet +zekerlyck onder ons ende binnen onsen landen +ende heerlicheden dorren houden ende verkeeren maer +daer buyten moeten blyven ende gaen dolen in vreempden +contreyen in grooter miserien ende armoeden tot +zynder huysvrouwen ende cleynder kinderen bederffenisse +ende euwiger destructien indien onse gracie ende +genade hem hierop nyet en worde geextendeert ende +verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom +oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest +dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden +des voirs. hendricx vanden poele suppliant ende willende +hem in dit stuck preferen gracie ende genade voer +strangheit ende rigeur van justicien hebben den +selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden +geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren +ende vergeven uuyt sunderlingen gracien by desen onsen +brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders +alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle +daerinne hy ter causen voirscreven mits dat daer +aencleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende +mesbruyckt mach hebben ende hebben hem daeraff +wedergestelt et gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zyne goeden fame ende name ende geruchte in +onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende +tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige onder +ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was +voere de toecompste vanden voirs. feyte imponerende +hier op een eeuwich geswych onsen procureur general in +brabant ende allen anderen onsen justicieren ende +officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse +ierst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde +indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige +daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de +voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons +te beteren civilyck naer gelegentheyt vander zaken +#sy hieraff verantwordt byden +ontfanger vanden exploiten +ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalen +de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende +te doene allet ter taxacien ende moderatien van +onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden +van onsen raede in brabant die wy daer toe +gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden +daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende +raedsluden dat voere hen geroepen de ghene die +daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen +wel ende duechdelycke ter vferificatie ende +interinemente van desen ende totter taxacie ende +moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe +zy sullen bevinden behoirende dwelck interinemente +de voirs. suppliant gehouden sal syn te verzueckene ende +hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade +binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te +verbueren deffect van desen ende dat gedaen +ende de zelve civile boete ende costen van justicien +getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden +ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur +general in brabant ende alle andere onse rechteren +justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige +ende toecommende dien dat aengaen sal moegen +huere stedehouderen ende een yegelyck van hen bezunderre +soe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen de +voirs. suppliant van deser iegewoirdiger gracien remissien +ende pardoenen ende van alle den inhouden van desen +inder vuegen ende manieren voere verhaelt +rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken zonder hem te doene +noch te laten geschieden nu noch in toecomende +tyden ennich hinder letsel oft moyenisse aen lyve +noch aen goeden ter contrarien maer indien +zyn lyff oft ennige van zynen goede, daerom +gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die +setten ende stellen oft doen setten ende stellen +terstont ende sonder vertreck tot geheelder +ende volcommende delivrancie want ons alzoe gelieft +ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve +tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen segel +hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen +onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns +gegeven in onser stadt van bruessele inde +maent van novembry int jaer onssenheeren duysent +vyffhondert ende zessendertich ende van onsen +keyserycke txviie ende van onsen rycken van +castillien ende anderen txxie opde plycke +stont gescreven byden keyser in zynen raede ende +gheteekent boudewyns visa recepta +ghecollacionneert tegens die +originale brieven by my +decock" +pardons,313.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecommende +dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pieter +roelans inhoudende hoe op onser lieven vrouwen dach in september +lestleden was vier jaer dat hy suppliant sat ende dranck tot +dieghem in onsen lande ende hertochdom van brabant met wylen +doen levende willem van ysere ende wierpen aldaer een gans ende +daer naer een entbogel ende dit gedaen zoe hebben eenen jan tote +ende die voers. overleden woerden gecregen zulcx dat zy melcanderen +souden gesmeten hebben en hadde die suppliant dit hoirende ende +ziende nyet ten besten gesproken inder maniere dat zy al wederom +in huys ginghen sitten drincken ende daer zekeren tyt gedroncken +hebbende zoe es die selve overleden opgestaen ende woude den +voern. jan tote toe dwelck ziende dese suppliant zeyde om beters +wille ende om twyst te schuwen totten voers. overleden willem +sit stille oft het zal u berouwen mits dwelcke hy overleden zeyde +totten selven suppliant zult ghy my nu tegens u allen ghy en heb +my noeyt tegens geweest ende alsoe doen dese overleden al enen +qualyck sprach ende op voer zoe beduchtede die voers. suppliant +dat hy hem verrast zoude hebben van smyten ende arch te doene +zulcx dat hy suppliant nam eenen pot ende wierp die op desselft +overledens hooft doen dese overleden op schoet ende hem zoe +hadde dat hy al te houden was ende mits datmen hem nyet w$ +gehouden en coste zoe liet men hem gaen zulcx dat hy overleden +quam den suppliant inne met een mes in zyn handt dwelck +hy suppliant ziende zeyde tot hem overleden willem zyt te vrede +oft het zal u berouwen waerop die selve overleden antwoerde +neen ghy moeter blyven oft ic doen dese suppliant dit hoirende +heeft om zyn lyf te bescudden zyn mes in zyn handt genomen +ende die voers. overleden is hem altoes inne gecommen dwelck +ziende die zelve suppliant ende dat hy desen overleden nyet lang$ +ontvlieden oft ontgaen en conste heeft desen wylen willem van $$ +gesteken dat hy daer henen viel ende op te stede doot bleef ende +hoe wel hy suppliant vande toecompste van tzelve feyt groot +leetscap heeft ende dattet geschiet is ten versoucke vanden zelven +overleden die daeraf causa movens was alsvoeren ons nyetmin +en zoude nyet vryelyck dorven hanteren noch converseren in onsen +voern. lande ende hertochdom van brabant hoe wel tzelve meer dan +vier jaer geleden es den waere dat hem hier aff verleendt werden +onse openen brieven van remissie ende pardoene alzoe hy zecht om +die welcke aengemerct tghene dat voers. is hy ons zeer oitmoedelyck +gebeden heeft soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct +den voern. pieter roelants suppliant genegen wesende tzynder +voers. bede ande supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie +ende ghenade prefereren voer strancheyt van rechte hebben inden +gevalle alsboven vergheven quytgescholden ende gheremitteert +vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt zunderlinge gracie +mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert metsgaders +alle peyne ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy +ter cause van dijen met diesser aencleeft iegens ons ende justicie +mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als daeraf wederstellende +ende restituerende tzyne goede fame ende name in onsen voers. +lande ende hertochdom van brabant ende in allen anderen onsen +landen ende heerlicheden metsgaders tot zynen onverbuerden goeden +indien hy der eenighe heeft ghelyck ende inder manieren als +hy was voer de toecomspte van tfeyt ende dootslach voerscreven +imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur +generael van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren +justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende +beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partye +indyen die noch nyet gedaen en es ende eenighe daer toe staet +civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt +tvoers. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer +de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden +ende oick te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van +justicie hierom gedaen ter taxatie ende arbiterscepe van onsen +lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen +raede in brabant die wy daertoe committeren den welcken +wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden gheroupen +die ghene dier over behoiren geroupen te zyne zy procederen +wel ende dueghdelick ter verificatie ende interinemente van +desen onsen voern. brieve naer huere voirme ende inhouden +# sy hieraf verantwordt +byden ontfanger vanden +exploiten +ende welck interinement de voers. suppliant oick gehouden +zal zyn in onsen voern. rade te versuecken binnen eenen jaere +naer date van desen opte peyne van te verbueren deffect der +zelver ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen +van justicie getanxeert ende betaelt zynde in handen vanden +ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen officieren dient +behoiren zal die daeraff gehouden zal zyn ontfanck te maken +rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten +anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaert van +brabant meyeren van loevene amptman van bruessele +schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende alle +andere der voern. smaelre heeren ende van onsen vassaelen +rechteren justicieren ende officieren onsen voers. lants ende +hertochdom van brabant wien dit aengaen oft roeren zal +moegen huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende +ende eenyegelyc van hen byzondere zoe hem toebehoiren zal +doen laeten ende gedoogen den voern. pieter roelants suppliant +van dese onse gracie remissie ende pardoene zoe ende inder +manieren alsboven rustelyck vredelyck volcommelick ende +eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder hem te doene +noch te laeten geschiene nu noch in toecommende tyde aen lyve +noch aen goede eenich hinder letsel oft moeyenisse ter +contrarien in eenigher manieren maer indien zyn lyf +oft eenige van zynen voers. onverbuerden goeden daeromm +gevangen becommert oft gearresteert zyn oft naemaels waeren +dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende zetten +terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat +dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen +soe hebben wy onsen zegele hier hier aen doen +hangen behalven in anderen zaecken ons recht +ende eenyegelyck tzyne il allen gegeven in onser stadt +van bruessele inden maendt van december int jaer +onsheeren duysent vyfhondert ende achtendertich +van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van +spaengien tween cecillien ende anderen txxiiie aldus stont +gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende +geteekent verreycken ende noch stont gescreven opte selve +plycke visa registrata +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock" +pardons,286.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordigen ende toecomende dat wy +ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van peeteren cryhave woenende +in onser stadt van antwerpen drijvere vanden moelen toebehoirende de weduwe +bordincx inhoudende hoe dat nae dien hij suppliant hadde opten vii dach der +maent van julio lestleden staen spreken oft diniseren opde coren marckt ons$ +voirs. stadt van antwerpen met jorijse knape ende drivere henricx devos +hem vragende oft hy lange by zyn meester den voirs. henricke devos zijnen +meester g verhuert was daer op hij antwoirde ja ende hoevele dat hy wandt +daer op de voirs. jorijs antwoerde xi stuiver ter weke waer op hy suppliant seyde +ic geve mynen knecht xii stuiver ter weken ende een mueten corens ende nochtans +beclaecht hy hem waeromme seyde hy suppliant dat hij den selven wilde oerloff +gheven begerende daeromme aenden voirs. jorijs dat ingevalle hy iemandt wiste +die vuyt zynen dienst waire oft corts zoude gaen dat hy den suppliant dien +aenwysen soudt daer op de voirs. joorys antwoirde binnen drie weken gaet +mijnen dienst uuyt ic zoude wel by u denoterenen den suppliant begeren te woenen +daer op hy suppliant seyde dat en wil ic nyet doen noch nyemant zynen knaep +onthueren adderende weet ghy mij eenen anderen seinten$ mij toe ende zyn +alzoe gescheyden soe es ten selven dage naerder noenen gebuert dat hy +suppliant sittende op eenen sack op de brugge meer brugge op de voirs. coren +merckt ende tegen hem over claes adriaenssen oick op eenen sack aldaer met +malcanderen diniserende nyet wetende noch presumerende van eenich quaet +is aldaer gecomen loopenen die voirs. henrick devos tusschen den suppliant ende +claese nemende den suppliant metter eender handt metten halse ende in zynen +andere hant zynen opsteecker halff uuyter sceeden seggende totter suppliant dese +oft ghelycke woirden ghij boose wicht schelm desen opsteecker sal ick in +u lyff drayen ende winden dwelck die voirs. claes aenmerckende ende +kennende die conditie des voirs. henricx devos zoe dat hy van een oft +twee dootslagen was ende anderssins seyde totten suppliant peeter wacht +u voer zyn hant denoterende de hant des voirs. henricx staende mits die +de voirs. claes op ende steeckende ende houdende den voirs. opsteecker des voirs. +henricx inde sceede dwelck hy suppliant aenmerckende ende minnelick totter +voirs. henricke sprekende zeyde waeromme dreych de ghy mij aldus daer ick +nyet mesdaen en hebbe noch en begeere te mesdoene waerop de voirs. +henrick seyde ghy hebt op huyden mynen knaep willen onthueren ende +hem xii stuiver ter weken geboden dwelck hy suppliant ontkende als onwarach$ +ende waer aff andere nyet en es gebuert dan als voere houdende nietemin +die voirs. henrick den suppliant metten halse ende hem treckende dat hy byn$ +vanden voirs. sack viel seggende totten suppliant compt hier ende verantwoirt +u daer op hij suppliant seyde laet mij gaen zonder trecken oft houden ic +sal mij wel verantwoirden ende gemerct dat de voirs. henrick den +suppliant egeensins en heeft willen laten gaen zoe es zyn bloet in +gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert +ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven +naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen +met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen +gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die +voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe +van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat +hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen +waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die +voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs. +henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende +oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette +hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde +dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is +de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs. +henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te +evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt +ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf +ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van +noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem +is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs. +henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert +zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel +nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx +de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs. +diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn +borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende +is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant +hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is +als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den +voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken +te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande +anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx +binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende +rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie +ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant +hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende +onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer +oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien +willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den +voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als +boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert +ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende +den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele +ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft +# ende opten staende voet +iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem +als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame +ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs. +lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft +in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende +hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen +anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren +ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der +partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$ +en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn +tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende +faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van +justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien +van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in +brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen +ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat +voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy +procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen +onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende +costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente +de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen +eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van +desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse +drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der +voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich +ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen +ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten +ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige +gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden +vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende +tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in +eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden +goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft +becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende +zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe +gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot +eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen +gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer +onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen +rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte +plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez +noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock +## sy hieraf verantwordt +byden ontfanger- vanden +exploiten" +pardons,225.txt,"remissie belast met amende civile +voir claes cole jan potter jan lombaert +ende jan van heptynne +kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdighen ende +toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe +supplicacie van claes cole jan potter jan lombaert ende +jan van heptynne alias grant jehan alle voirtyden geweest +zynde dienaers van vrouwen elizabeth van rotselaer +vrouwe van perwez inhoudende hoe dat inden zomere anno +vyfthien hondert ende tweentwintich die voirs. vrouwe +elizabeth met huerer familien ende dienaeren voirs. woennende +tot perwez wylen jacop cole ende lieven de man paige +vande voirs. vrouwen met oyck de sone vande bastart van +sempy alle drye tsamen zyn ghegaen vuyten huyse +vanden voirs. vrouwen om zeker cleyn hondeken bracxken +te leydene int hondscot vande voirs. huerer vrouwen +dwelck staet over die merct van perwez achter die coren +halle ende commende op die merct voere thuys vanden +rentmeestere van perwez hebben zy daer voeren thuys +van collaerde goffo zien zitten eenen geheeten groot +hans dienaere van wylen vrouwen clemencien van +bouchout douaigiere van perwez moedere vanden voirs. vrouwen +elizabeth gaende de voirs. drye alzoe huesschelycke +voere by tzelve hondeken int cot sluyten ende als +zy achter de hatte zyn gheweest heeft de voirs. +groot hans vp dandere zyde hen ghevolght tot voere een +schoenmakers huys ende alzoe zy wederomme quamen +om naer huys te gane ende de voirs. hans hen sach heeft +hy maniere ghemaect om tegen den voirs. schoenmakere +te sprekene ende ghingen de voirs. andere drye alzoe +wederomme voerby huers weeghs den welcken de voirs. +groot hans is secretelyck van achter naegevolght +achter de voirs. twee jonghen den voirs. jaquet voirg$$ +welck navolgen egheen van desen drien gheweten en +hebben ende commende voere thuys van jacop maret heeft +de voirs. hans vuyt getrocken een langhe coerde ende +zonder woerden noch sprekende heeft hy naer den +voirs. jaquet geslagen hebbende ghemeynt hem +den hals van over zyn schouweren affgehouwen te +hebbene seggende ierst metten houwe wert u boeve +het es nu tyt ende miste den hals hem quetsende +in zyn schouweren dat jaquet moest loopen om hem +te salverene int huys vanden goreelmakere groot hans +hem naevolgende met zynen blooten messe ende als +jaquet meynde int huys vanden goreelmakere duer die duere +te loopene ghaf hans hem noch inde doere eenen houw +ende de voirs. jaquet moeste alzoe wederomme loopen +vuyten huyse want hans hem daer vermoert zoude +hebben ende loopende dwers over die merct tot int huys +van colyn gaffo is de voirs. hans hem al naer gheloop +metten voirs. blooten messe tot voere thuys blyvende +daer staende gehouden wordende byden vrouwen die hem +ewech moesten leyden zeggende al hebbe ic nu gemist +ic en zals altoes nyet missen ende dwelcke die +selve hans nyet en heeft ghevreedt noch den heere over- +gedraghen blyvende nochtans daer gaende ende als +dit tsvriendachs ghebuerde zoe heeft de voirs. vrouwe +elisabeth tsondaechs daer naer metten voirs.bastaert +van sempy ende andere naeder noemen gaen bancketeren +ten huyse van hueren rentmeester tot perwez hebbende in huer +huys ghelaten den voirs. jacquet ende claes cole +suppliant gebroederen ende met hem oyck wesende philips +masson de welcke by hen hebben ontboden den voirs. +janne le grant ende jan pottier oyck supplianten +de welcke waeren aende plaetse byde scutters ende +desen achtervolgende zyn dese twee persoonen nae thuys +vander voirs. huerer vrouwen ghegaen ende vonden onder +weghen zittende omtrent der kercken den voirs. janne +lombaert oyck suppliant met janne van leefdale groothans +voirs. ende cleyn hans alle drye dienaers vander +voirs. onder vrouwen daer die voirs. van leefdale +twistige woerden hadden tegen den voirs. janne +lombaert zeggende ghy hebt ghevanghen de conynen +van mynder vrouwen ghy en zult des nyet meer +doen waerop de voirs. lombaert antwoirede ic +hebse ghevangen ende noch vangen zal alzoo lange +alse mijnen vrouwen believen zal ende de voirs. +grant jehan ende jan le potter alzoo voir by gaende +is jan lombaert vanden dienaers vanden onder vrouwen +ghescheyden volgende de voirs. andere tot omtrent den huyse +van perwez aldair zy vergadert zyn gheweest +ende de voirs. jan lombaert den anderen heeft verhaelt +ghehadt die twistighe woerden die de voirs. +leefdale tegens hem ghezeyt hadde ende midts +dese ende oyck bezundere mits den voirs. grooten oploop +ende injurien byden voirs. groothans den voirs. jacquet +tsvriendaechs te voeren gedaen zyn zy verheydt +gheweest ende beruert ende hebben alzoo alle zesse +tsamen gesloten dat zy derwairts zouden gaen ende die +die dienaers vander voirs. onder vrouwen slaen om +henlieden tegen den voirs. grooten hans ende janne +van leefdale te wrekene ende zyn alzoo alle +zesse met pycken hallebarden met messen ghestoct +ende ghestaeft ghegaen lancx tsheeren strate voer +by omtrent thuys van franchoys de viel merchier +byde baille aldaer zy stille bleven staende wachtende +ende verbeydende tot dat doude vrouwe voirs. die +met hueren dienaers voirs; ende andere te vesperen inde +kercke was vuyter kercken commen zoude ende +dese vrouwe vuyter kercken comende zoude metten +voirs. hueren dienaers heeft de voirs. jan lombaert +suppliant ghezeeght totten anderen ziet zy comen ende +zyn alszoo alle zesse hen tegen ghegaen ende +by een comende heeft de voirs. jacquet zyn pycke +ende claes zyn broedere zyne hallebaerde ghevelt +roepende ende zegghende weert u heden oft dyer +ghelycke woerden ende dit ziende es de voirs. +groothans gheloopen gheloopen vp tkerckhof den +welcken nae gheloopen zyn de voirs. jan heptinne +ende de voirs. philips lombaert tot op ende omtrent die doere +vanden kerckhove ende de voirs. leefdale is oyck +gheloopen nae een andere plaetse daer die scutters doelen +staen den welcken jacquet ende zyne broedere oyck +zyn naegeloopen ende de voirs. jan potter heeft +dese twee oyck naegevolght in zulcker vueghen +dat de voirs. claes cole suppliant hem heeft gegeven +een quetsure met zynder hallebaerde in oft omtrent +zyn zyde ende alzoo loopende de voirs. leefdale +tot omtrent den voirs. delen is daer ghevallen ende +heeft de voirs. jaquet hem daer ghegeven eenen +houwe omtrent zyn knye hebbende noch ghehadt +drye andere wonden ende alzoe vyve tsamen daeraff +den houwe aen den voirs. knye is gheweest de +sorchgelycxste wonde ende aldus ghequetst is +de voirs. jacquet byden vrouwen ende ommestanders +die tusschen beyden ghingen ghehouden ende belet +gheweest ende es tgevechte alzoe ghescheyden +dwelck zy supplianten metten voirs. twee anderen corts daer +naer opden zelven dach hebben overgedragen ende +bekindt ghedaen te hebbene ende hen vuyter heerlich# +van perwez ende onse lande van brabant gheabsenteert +is oyck waer dat hoewel de voirs. jan van leefdale +is zeere gewondt ende ghequetst gheweest hy +daer aff nochtans over langhe is ghenesen ende in +egheene leden verlamt gelyck zy supplianten verstaen +ende hoewel desen aengemerct want daer nyemant +doot en es ghebleven schynen zoude dat hier inne +egheen criem en waere ghecommitteert maer alleene +civile kueren ende brueken naeden lant rechte daer +toe staende ende zy supplianten den voirs. janne van +leefdale hebben ghepresenteert ghehadt hier aff +in hueren lynden cleederen verghiffenisse te biddene +ende te voldoene gelyck behoort nae gelegentheyt +vanden zaken ghelyck zy noch daer toe bereet zyn +nochtans want tselve es ghebuert met lagender +laghen soe heeft onsen procureur generael in brabant +hierop tegen die supplianten ende de voirs. twee andere +verworven onse oepene brieven criminelle vuyt crachte +vanden welcken hy die selve heeft doen daghen +ende bevelen te comparerene vp eenen zekeren dach +voir onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende +andere luyden van onsen rade in brabant om te aenhoorene +alzulcke aensprake ende conclusie als hy desen +aengaende tegen elcken zoude willen nemen ende dit +op de verbuerte van lyfve ende van goede tot +welcken daghe zy supplianten noch dandere by edicte ende +auctorisacien ghedaecht zynde nyet en hebben gecompareert +ende heeft alzoo voirts tegens hemlieden geprocedeert +dat hy tegen hen heeft verworven viere deffaulten +oft contumacien ende is gheordonneert dat hy zyn +proffyt daeraff zoude te hove legghen dwelck hy +oyck heeft ghedaen ende daer inne zoe verre +es gheprocedeert dat die supplianten met vonnisse zyn versteken +van allen exceptien ende voirts verclaert verbuert +te hebbene huere lyff ende goet allet ter geheelder +destructien vanden voirs. thoonderen die alle schamele gesellen +zyn ende huere broot moeten winnen met goeden heeren +ende luyden te dienene biddende daeromme dat ons gelieven +wille hen supplianten ende elcken van hen te remitterene +ende quyte te scheldene allet tg$$$t dat zy desen aengaende +tegen justicie ghedaen ende gecommitteert hebben +criminelyck oft civilyck abolerende ende te +nyeuw te doende tvoirs. proces ende alle de voirs. +deffaulten contumacien mits oyck tvoirs. vonnisse +daer inne ghegeven hen restituerende daeraf in hueren +eersten state ende tot onse lande van brabant gelyck +zy te voeren waeren behoudelyck der voirs. partyen +gheinteresseerde satisfactie zulcke ende als daer +toe nae recht behoiren zal ende daer aff verleenen +onsen brieven in behoirlycker vormen waeromme +wy die zaken voirscreven overgemerct willende +den voirs. claes cole jan potter jan lombaert ende +jan van heptynne alias grant jehan supplianten in desen +gracie ende ghenade prefereren voir strancheyt van +justicien den voirs. supplianten ghenegen wesende tot hueren +supplicacie ende begeerte hier op ghehadt dadvys van +onsen voirs. cancellier ende luyen van onsen rade in brabant +hebben inden ghevalle als boven byde deliverancie van +onse zeer lieve ende zeer beminde vrouwe ende moeye de +eertshertoginne van oistenryck hertoghinne ende gravinne +van bourgongnen etc. r van onsen weghen regente ende +gouvernante van desen onsen landen van herwairtshover ten +advyse vanden hooft president ende luyden van onsen +secreten raede neffens haer wesende geaboleert +ende te nyeuwte ghedaen aboleren ende te nyeute +doen tvoirs. proces deffaulten ende contumacien mitgaders +tvonnisse tegen den supplianten gegeven ende vuyt onsen +meerder gracie hebben wy hen vergheven quytgesco# +ende gheremitteert vergheven quytscelden ende +remitteren tsm tmes$$ ende mesval boven verclaert +vuyten welcken tvoirs. proces ende vonnisse begonnen +ende ghespruut zijn mitsgaders alle peynen bruecken +ende boeten corporelle ende criminelle daer inne zy +ter causen ende omme de redenen van dyen met datter +aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen mesgrepen +ende verbuert moghen hebben ende hebben henlieden +als daer aff wedergestelt tot huerlieden goeder fame +ende naeme in allen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot allen huer lieder onverbuerde goeden indyen +zy eenighe hebben ghelyck ende alzoo zy waeren +eer tvoirs. mes$$ ende mesval gheschiede imponerende +hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael +ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen +zy zijn ende die dit aengaen zal moghen satisfactie +ende beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen byden +voirnoemde supplianten der geinteresseerde partyen indyen die noch +nyet ghedaen en zy ende daer eenighe toe dient civilyck +alleenlyck behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs. +fait oyck civilyck tegen ons ende justicie beteren zullen +naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de faculteyt +van huere goeden ende betalen ende refonderen de +redelycke costen van justicien ter causen voirscreven +ghedaen indyen eeniger zyn ter taxacie ende +arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende de luyden van +onsen raede in brabant die wy daer toe +committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. +van onsen raede in brabant dat gheroepen voir +hemlieden die ghene die daer over behoiren gheroepen +te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter +verifficacien ende interinemente van desen nae huere vorme +ende inhoudene ende ter taxacien ende arbiterscepe vanden +civile boete ende costen voirs. ende dat ghedaen +ende de voirs. civile boete ghetaxeert ende betaelt in +handen vanden ghenen van onsen officiers dient aengaet +die welcke gehouden wert die tontfanghen rekeninge +bewys ende reliqua daeraff te doene tonsen behoeff +metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende +alle andere onse richteren justicieren ende officieren +dien dit aengaen zal moghen ende eeniegelycken van +hemlyeden zoe hem toebehoirt doen laten ende +ghedooghen den voirnoemden supplianten van deen onsen jegewoirdige +gracie remissie ende pardoene zoe ende inder +manieren als voirscreven staet volcommelyck rustelyck +ende eeuwelyck ghenyeten ende gebruycken sonder +hemlieden te doene noch gedooghen gedaen te zyne +in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moeyenisse +ter contrarien maer by alzoe huerlieden lyf oft +eenighe van huerlieden voirs; goeden nyet geconfisqueert +zynde daeromme ghevanghen ghearresteert becommert +oft belet waeren dat zy die stellen terstont ende +zonder eenich vertreck tot geheelder delivrancie +want ons alzoo gelieft ende ten eynde dat dit +goet vast ende ghestadich blyve tot eeuwighen +daghen soe hebben wy onsen zeghel hier +aen doen hanghen behoudelyck in anderen +zaken ons ende eenyegelyck zyns rechts in +allen ghegeven in onse stadt van mechelen +inde maent van februario int jaer onss heeren +duysent vyfhondert ende zessentwintich ende +van onsen rycken te wetene vanden roomschen ende +germa$ne $$$ tachtste ende van castilien +ende andere xie aldus ghescreven opde plycke +byden keyser in zynen raede ende geteekent +l dublioul ende visa +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +$decock$" +pardons,394.txt,"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende +toecommende alsoe inde compste van onsen lieven +ende beminden soene den prince van spaengien in +ons land van herwaerts over jan van kelfs laboreer +tot rotselaer heeft met huysvrouwe ende kinderen +denselven ons selven grepresenteert heeft syne +suplicatie versuekende byder selver gracie remissie +ende pardoen vanden dootslach daer inne +gementioneert te wetene dat geleden van in +september lestleden hebbende syne beesten inde +weyde gedreven commen is tot rotselaer byden +anthuens ende siende daer voer de venstere vanden +marten staende peeteren de keppere op straete +seyde in ge$$chte maect u van dair daerop deselven +peeter straffelyc antwoirde seggende waer u broe$$ broer? +by u nyet ghy en soudet nyet dorren d$$cken ende +tselve hoorende de supliant dat hy hem staerde +seyde peeter al segge ick sulcke woerden ick en +hebber geen aerch inne dan begeerde te wetene +wye ghy waert leggende soe syn hant opde +erm vanden selven peeteren weder verhalende +daer egeen erch inne te hebbene dien nyet tegen +staende seyde dieselven peeter even straffelyc wat +hebdy my taenveerdene gaet by u wyff thuys +ende seert u wyff ende supliant hoorende dat hy +hem noch meer stoorde seyde gaet ende seertse +selve daerop dieselve peeter antwoirde wat +soudick in u huys gaen ghy sout seggen dat ick u +gelt genomen hadde hem tselve seggende in +verwyte om dat den supliant te voren in syn huys +seker gelt genomen was seggende daertoe ick +soude op u vleesch slaen al esser u bruer noch eens ende +dat de supliant seyde myn bruer en esser nyet maer +soudy my slaen ick soude my dorren weeren ende +soe tsamen nae huys gaende want sy eenen wech +inne gaen moesten heeft die selve peeter den supliant +veele injurien opgeseet ende onder den anderen +ghy conte ghy en sout u nyet dorren weeren ende +tycht eenen yegelycken u gelt ane dwelck nyet +en is ende tselve de supliant hoorende ende dat +hy van injurien ende qualyc te spreken nyet en +cesseerde hebbende eenen stuynstaeck in syn +hant seyde totten selven peetere draeghde ghy u +ane dats alle dage te doene gevende soe den $$ +peeteren twee off drye slagen op syn hooft met welcken +slagen die voirs. peeter ter eerden gevallen is ende +opgehaven synde is geleyt ten huyse peeters van +kelfs aldaer hy binnen vyf dagen daer nae van lyve +ter doot gecommen is dwelck den supliant vuyt gronde +zyns herten leet is ende hebbende tvoirs. feyt +toecomen ende gebuert is als voirs. is by qualyc spreken +ende groote injurien des voirs. aflivigen hy soude +hem nochtans die die selve supliant ontsiende rigeur +van iusticie nyet dorren houden binnen onsen lande +maer mach hem houden in abstracten? plaetsen ten sy +dat onse graacie ende genade hem hier op verleent wordde +ons daer inne seer oitmoedelyc biddende ende onse +voirs. soene gerepresenteert hebbende de voirs. suplicacie +ons op dinhouden van dien te useren van onse gewoenllycke +gaacie ende genade wy aensthods nemende op de toe +compste vanden voirn. feyte ende dootslach ende ter +begeerte van ons voirs. soene willende in syn $$ +ende ter consideratie van syne voirs. compste deselven +den supliant prefereren gracie ende genade voir rigeur van +justicie hebben inden gevalle als boven vergeven +geremitteert ende quitgescholden remitteren ende schelden +quite vuyt onse sunderlinge gracie by desen tfeyt ende doot +slach boven verclaert mitsgaders oick alle peinen ende amenden +corporelle en criminelle daer inne hy hem ondanks +ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons +onse hoocheeyt ende iusticie eenichszins mach hebben +ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert +ende gestelt restitueren ende stellen by dese tot syn goede +fame ende name in onsen lande ende hertochdomme +van brabant ende van over$$ ende allen anderen onsen +landen ende heerlichheden ende tot synen ongeconfisqueerden +goeden indien hy eenige heeft gelyc als hy was voirden +voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich +swygen ons procureur generael ende alle anderen onsen +iusticieren ende officieren onsser voirs. lants van brabant +wie sy syn satisfactie ende beteringe ierst ende alle +alvooren gedaen der partyen geiteresseert indien hy +die noch nyet gedaen en waere civiele alleene +behoudelyc nochtans dat de voirn. supliant gehouden +sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civiele +naer die gelenty gelegentheyt vander mesdaet +faculteyt van synen goeden ende onser ordonancien daerop +gemaect ende oyck te betaelen die redelycken costen +van iusticie indien eenig daeromme gedaen ende naergevolght +syn ter taxatie ende arbiterscape van onsen lieven ende +getrouwen den cancellier enden lieden van onen rade in +brabant die wij$ daertoe committeren ontbieden daeromme +ende bevelen den voirs. van onsen rade in brabant dat +voir henluiden geroupen diegene die daeromme +sullen behoiren geroupen te syne sy procederen +wel ende duechdelyc totter verificatie ende +interinnemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve +naer huere vorme ende inhouden welck interinemente +de selve supliant schuldich sal syn te versuecken +by onsen voirs. rade binnen eenen halven jaere .... +naer date van desen opde peyne te verbueren deffect +$$ $$ ende dat gedaen ende de voirs. amende civile +ende costen van iusticie getaxeert ende betaelt synde +$$ alst behoirt van welcker amende onsen ontfang +ontfanger vanden exployten van onsen voirs. rade +en hieraf verantwoirdt +byz ontfange $$ explo$$ten’ +van brabant oft andere onse officier dient behoiren sal +gehouden wert ontfanck te maken rekeninge bewys +ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten +anderen peinen van synen ontfange sy onse drossaert +van brabant ende alle andere onse ende onser +vassalen oft smaelre heeren iusticien ende +officieren voirs. lants van brabant ende van ondersaten? +hoedanige die syn oft wesen moegen tegenwoirdi... +ende toecommende hueren stedehouderen ende aengaende mach +den voirs. supliant van deser onser iegenwoirdiger +gracien ende quytsceldinge inder manieren als +boven peyselyck volcoomelyck ende tot eeuwigen dagen +doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem te +doene noch te laten geschien nu noch in toecomende +in eeniger manieren maer indien syn lyff oft +eenige van synen ongeconfiqueerden goeden waeren +daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat +dat sy die terstont stellen oft doen stellen tot volcoomen +delivrancie want ons ons alsoe belieft ende ten +eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot +eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segele hier +aen doen hangen behoudelyc in anderen saken +onsser recht ende eenyegelyc tzyne in allen gegeven +in onser stadt van bruessele in de maent van +may int jaers ons heeren duyesent vyfhondert ende +xlix 1549 van onsen keyserycke txxxe ende van onsen +rycken van castille ende andere txxxiiijte +aldus gescreven op de plycke byden keyser +ende geteekent verreycken / visa $$$ +gecollacioneert en bevonden accorderend +met ... originalen by mij" +pardons,235.txt,"$ppel van pardon +kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen +zien saluyt wy hebben ontfanghen die oitmoedighe supplicatie +van coencken van kersbeke poorter onser stede van loevene +belast met wyf ende drye cleyn kinderkens inhoudende +hoe geleden is derthien jaren de suppliant mede ende by +gheweest hebbende inde steenstraete binnen der selver +stede ende uuyt dronckenscape verleyt wesende heeft helpen +worpen met steenen ende anderssins op een huys gestaen +op den hoeck vanden pensstraten aldaer ende voirts met +hellebaerden ende derghelycker wapenen de ghelaesen +vensteren de dueren ende oick andere vensteren vanden +zelven huyse om sticken stooten ende smyten ter causen +van welcken excessen de suppliant ghevlucht wesende +es by edicte ende publicatie voer die van loevene ghedachvaert +gheweest om hem te commen excuseren ende ontsculdighen +maer omdat hy noch procureur voer hem niet ghecompareert +en es soe es hy suppliant zoe verre tzelve hem aengaet +ter beternissen voirs. by openbaere publicatie ende uuytroepinghe +ter puyten by die van loeven voirs. geordonneert gheweest +te doene eenen wech te cypers ende aldaer te blivene jaer +ende dach ende hem aldaer porren ende buyten brabant te zyne +ten daghe voirn. vander voorn. uuytroepinghe met zonneschyne +ende dat op de verbuerte van zynen lyve alst breederblyct +byden tytle hier naer volghende van woorde te worde +uuyt dien willem beram coenken van kersbeke gorys gheylarts +pietere gherys thiecheldeckere pauwel ledertouwer nyelen +de vroede moldere ende peeterken van kersbeke hen grootelyck +mesdraghen hebben tegen de hooghe heerlycheyt ons genadichs heeren +ende desen zyne stadt rechte van dat onlancx leden omtrent +thien uren inden avont groote fortsse wille ende vrolenc$$ gedaen +ende bedreven hebben inde steenstraete aen ende op thuys staende +inde zelve straete op den hoeck vander penstraten aldaer +tzelve huys met hillebaerden worpende van steenen ende +anderssins de gelaze veynsteren van den zelven huyse ende +oick te doere ende andere veynsteren ontstucken geworpen ende +gesmeten zyn alze dat de ghene bynnen den voirs. huyse wesende +riepen mort mort daer aff de stadt met goeder orconden te +bynnen es ende daeromme ende om dat de voirs. persoonen +by hen selven oft by hueren procureurs tot hueren verantwoirden +souden hebben moegen comen soe verre zy hen hadden willen oft +comen ontschuldigen gedaight zyn geweest by edictie ende +publicatien gemerct eenich van hen hen hielden voer vluchtich etc. +om voer den rade vander stadt te compareren ende hueren processe +te zien ende aenhoiren aldaer zy noch nyemant van hueren weghe +gecompareert en zyn soe es den selven ter beternissen van des voirs. +es gesedt te doene te wetene den voirs. willeme beauram +coenkene van kersbeke goryse gheylaert ende peeteren gherys +dat zy ende elck van hen vieren doen sullen eenen wech in +cypers daer te blyven jaer ende dach ende van huer te porrene ende +buyten brabant te zyne desen dach met sonne schyne ende dit a$ +op de verbuerde van hueren lyve ende den voirs. nyelen de +vroede ende pauwelsse ledertouwere dat elck van hen oyck doen +sal eenen bedevaert in cypers derwaerts te porrene ende buyten +landts te zyne ende opte verbuerte als voeren ende dat elck vanden +voirs. persoonen soe verre hem aengaet schuldich zal zyn van +des voirs. es goede waerheyt te bringhene na deser stadt recht +ende al zonder verdrach ende dat de voirs. peeterken van +kersbeke sal ghestelt weerden inde byest poirte ende aldaer blint +een jaer lanc tot zynen cost ende dat hy na tjaer zyn costen sal moeten +betaelen eer hy ontslagen sal werdden ende daerentynden als +byder stadt gecorrigeert werdden ter ordinancie vander zelver stadt +rade publicatlyck coram schoenvorst villico graven baets burgmeester +blanckaert berge caverson scrab? january m anno xvc xyfft$ +brabant aldus onderghescvreven geextrakeert uuyt eenen der +wetlyck der stadt van lovenen auctentycke registre genoemt +tcorrectie boeck waer teghen tselve es gecollacioneert ende +bevonden daer mede van woerde te woerde concorderende by +my lambrecht joerdens der voirs. stadt secretaris op den iiie +juni anno xvc ende dertich ende gheteekent j loerdens overmid$ +welcken ban vreesende rigeur van justicie den voirs. suppliant +hem heeft gheabsenteert uuyt onser voirs. stede van lovene +ende lande van brabant ende en zoude inden zelven niet +dorren wederkeeren ten waere dat hem al eerst hier op +verleent werde onse gracie ons daer omme odmoedelick biddende +soe eerst dat wy de zaken voirscreven overgemerct den +voirs. coenken van kersbeke suppliant geneghen wesende +tzynder bede hebben inden ghevalle als boven incontempla$ +van onse blyde wedercomste in dese onse stede van loevene +lande ende hertochdom van brabant als ghecroont roomsch +keyser wedergeroupen gerappelleert ende te nyete gedaen +wederroupen rappeleren ende doen te nyete uuyt onse onse +zonderlinghe gracie midts desen den voirs. ban tot cypers mitgaders +alle procedueren deffaulten ende continnacien jeghens hem +ghegeven ende geprononcueert ter cause voirs. ende uuyt +onse meerder gracie hebben hem vergheven ende quytgescolden +vergeven ende scelden quyte den voirs. excessen ende mesusen +daer uuyt den zelven ban gesproken es ende oyck des voirs. +wech van cypers metgaders alle peynen ende bruecken +corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dien +met datter aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende +mesbruyct mach hebben hem wederstellende ende restituerende +tzyndergoede fame ende name in onse voirs. stede van loevene +ende lande van brabant ende in allen anderen onsen landen ende +heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy der +eenighe heeft gelyck ende in alder manieren hy was voor de +toecomste vanden zelven excessen ende delicten ende prononciatie +vanden zelven ban imponerende hier op een eeuwich zwyghen +onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen +justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende +beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen der gheinterresseerde partie +indien die noch niet gedaen en es ende daer eenighe toe staet +civilick allenlick behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden +werde de zelve excessen ende delicten teghens ons te beteren +civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaden ende faculteyt +van zynen goeden ende te betaelen die redelicke costen van +justicien daer omme gedaen ter tauxacie ende arbitragie van +onsen lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen +raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden +daer omme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant +dat voere hemlieden geroepen dieghene die daeromme behoiren +gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck +totten interinement ende verifficatie van desen ende totter +taxacien vande voirs. amende civile ende costen van justicie +dwelck ghedaen ende dezelve amende ende costen betaelt +zynde zy onsen drossaet van brabant meyere van loevenen +#sy hieraf +verantwordt byden +ontfanger vanden +exployten" +pardons,232.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris van nyele jooriszuene geboren van sint truudt int lant van luycke ende $ vrij cordewanier ende poortere bynnen onser stede @@ -10173,1136 +6973,4614 @@ zynde dandere txve ende upde vouwe stont gesceven bijden keyser in zijnen raede ende gheteekent verd$$$ ghecollacioneert jegens ende doriginale brieven by my -de cock -in de marge: -$y haf -$twordt -$$ ontfanger -$$ upployten" -"kwestie van eenen dootslag van -jan vander wetzenhagen -kaerle etc. doen te wetene dat wy ontfaen hebben die ootmoedige -supplicatie van jan vander wetzenhage scamel jonck man geborten van -grimbergen in onsen lande van brabant inhoudende hoe dat op den -xvi en dach van aegst in het iaere xven ende zeventhien lestlech de voirnoemden -suppliant wesenthagen in onse stadt van vilvoorde s'achternoens omtrent een -ure in een huys daermen bier vercochte zoude aldaer gecommen omme den -regen te sculen een genaempt hanneken de blare geboren van bruessel de -welcke mits dat hy de suppliant sach zeyde jan wilt ghy my de -godstuege geven waer op de voirnoemden suppliant antwoerde ja ick geerne -ende gingen tsamen sitten drincken wel drie oft vier potten biere ende -zyn alzoe geschenden daer naer de voirnoemde suppliant wert van een ander -geselle gebeden te gaen drincken in een andere taverine genaempt de -valcke ende daer een wyle geseten hebbende zoe heeft de dochter vanden -huyse gesegt totten zelven suppliant gaat eens danssen daer over op -strate ende bringht drie oft vier meyssens met u te drincken dwelck -de suppliant meende te doene ende commende op strate omtrent tusschen -vyf ende zes uren vanden avont zoe heeft hy gemoet den zelven -hanneken de blare ende met dat zy ooik by deen vande byden zonde -zoe heeft den voirseyden hanneken de blare een opsteker gesien hangen -aenden hals vanden zelven suppliant aen een lanck snoer denwelcken de -voirseyden hanneken uuyt getrocken heeft zeggende totten suppliant dat -mes behoert my toe ende ghy hebbet my gestolen daerop de voirseyden -suppliant zeyde de contrarie ende dat hy hanneken heefde tzelfde de -mes noyt gesien hadde maer behoerde toe hem suppliant ende niemant -anders want hem dat over twaalf oft vierthien daegen daer te -voren gegeven hadde geweest over een ander mes by eenen priester -woenende te wolverthem biddende den zelven hanneken dat hyt -hem wedergeven wilde waerop de voirnoemde hanneken wederomme -antwoerde dat hy een dief was ende dat voirseyden mes hem suppliant -niet toe en behoerde maer haddet gestolen / ende naer vele -zulcke woerden zoe heeft noch bovendien de zelve hanneken -de blare getrocken een lanck mes staende naer den voirseyden suppliant -met dewelcke dese nyet tegenstaende hem noch eens gebeden heeft dat hy -tzelfde mes hem wedergeven wilde ende zyn mes opsteken want -hy en en wilde jegens hem niet vechten maer wel met hem drincken -welke voirnoemde hanneken altyts persevererende in zyn quaet opzet heeft -noch naer den zelven suppliant geslagen zulcs dat hy hem de mutse -vanden hoofde slouch hem gevende daer en boven noch eenen slach ge -quetsende met dien den suppliant in zyne vinger dwelck de suppliant -snede ende dat hem noot was hem ter weere te stellen twaere oick -zyn mes of coorde ende slouch uuyt hitte van bloede naer den zelven -hanneken zulcs dat hy hem twee wonden gaf int hooft deen wonde -ende in zynen eenen arme dandere ende slouch hem ook zynen eenen duyme -af waer of de voirseyden hanneken de blare binnen drie oft vier dagen -daer naer gecommen is van levende lyve ter doot / onermits daer die -groote besuutheyt van veel canten die hem overquam ende zoe dichte -deen op dandere dat de meesters de wonden nyet gestulpen noch doen -cesseren en consten ende hoewel dat de voirnoemden suppliant vanden zelven -misvalle jegens de partie geinterresseerde pays vercregen ende haer alle -voldaen heeft nietmin ontsiende strangheyt van iusticien en zoude -hem niet durven vinden in dese onse lande maer zoude zyn leef$age -een lantloop moeten blyven ende eynden zyn leven in vreemde landen in -grooter miserien ten waere dat hem onse gracie ende genade hier op -verleent worde alzoe hy seght ons ootmoedelycken biddende daeromme -soe eyst dat wy de saecken voerscreven onergemerckt den voirnoemden jan -vander wetzenhage suppliant genegen wesende tzynder voirseyden bede ende suppliant -supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende genade vorderen -ende prefereren voer rigueur van iusticie hebben in het gevalle als -boven vergeven quytgescolden ende geremitteerd vergeven scelden quyt -ende remitteren uuyt sonderlinge gracie mitsdesen ons brieve tsont ende -doot slach boven verclaert mitsgaders allen peynen ende bruecken corporelle -ende criminelle daer inne hy ter causen vandien met datter aencleeft -jegen ons ende iusticie misdaen mach ende hebben hem als te desen -wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zyn -goede fame ende name in onsen voirnoemden lande van brabant ende allen -anderen onseren landen ende heerlicheden ende tot zyne onverbuerde -goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in alder manieren als -hy wort voor die toecompste vande dootslach voirseyd imponerende hierop -eewich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen -onser rechteren ende officieren wien zy zyn satisfactie ende beteringe -eerst ende voer alle werck gedaen der geinterresseerde partie indien -die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe dient civilick alleenlyck -behoudelick dat de voirnoemde suppliant gehouden zal wesen dat jegen -ons civilick te beteren naer de gelegentheyt van der sake ende -faculteyt van zynen goeden ende oick noch te beteren ende refunderen -die redelycke costen van iusticien daerop gedaen ende nae duechdelyck -ter verificatie ende interinemente van dees onzen brieve nae hem vorme -ende inhoudende ende totten tanxacien vander voirseyden civile boete ende -coste ende dat $$ ende de civile boete ende costen getanxeerd ende boete -in gevolcht ter tanxatie vander onzen lieven ende getrouwen die cancellier -ende luyden van onsen raede in brabant den welke wy ontbieden dat geroupen -die ghene diere behooren geroupen te zyne zy procederen wil ende duechdelyck -ter verificatie ende interinemente van desen onsen brieve nae huere vorme -ende inhouden ende totten tanxertien vande voirnoemde civile boete ende costen ende dat -$$ ende de civile boete ende costen getanxeert ende $$ inde handen vanden -genen van onsen ontfangers oft anderen onser officiersss diet behoeren zal die -gehouden wert ontfanck daer van te doene ende goede rekeninge bewys -ende reliqua te geven tot onser prouffyte metten anderen pe$$ van zynen -$$ zy onsen amman van bruessele scout van vilvorde ende allen -anderen onser rechteren iusticieren ende officieren dien dit aengaen oft -aenvoeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen -bysonde zoe hem toebehooren zal doen laten ende gedoogen den voirseyden suppliant -van desen onser iegenwordigt gracie quytsceldinge vonnisse ende perdoene ende -van alden inhouden van desen rustelick vredelick vulcommelick ende eenmalick -genyeten ende gebruycken sonder hem te doene of te laten geschien nu -noch in toecommende tyden eenich hinder letsel stoot oft moyenisse in -lyve noch in goede ter contrarien in eeniger manieren maer indien -zyn lyf oft eenige van zynen voirnoemden onverbeurde goeden als voorseynd is -daer omme zyn of namaels gevangen gearresteert belet of becommert -waeren dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten terstont -ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen $$ ende delivrancie -want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende -gestadich blyve tot eewigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier -aen doen hangen behoudelick in anderen saecken ons recht ende -eenen yegelycken tzyne in allen gegeven in onsen stadt van bruessel -inde maent van novembry int iaer ons heeren duysent vyfhondert -ende achtiene ende van onsen rycken tderde $$ stondt -gescreven onser opte plycke byden coninck in zynen rade ende -geteykent h de hane ende noch opte selve plycke visa recepta -gecollationeert ende $$ -metten originale $$ by my" -"remission dhomicide perpetue -par leonart pierson -charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir -receu lumble supplication de leonard pierson contenant comment -* il y a vingt ans ou environ que ledit suppliant sen alloit avecques -son pere a la ducasse du villaige de la chappelle saint laurens -empres grez veoir leur parens et amis comme il est de coustume -ou illecques environ le soir ainsi que ledit suppliant revenoit avecques -song pere pour aller a leur maison ils trouverent ung nomme reel -estant a lhuys dune maison dequoy icelluy reel ne se osoit -montrer sur les rues a cause quil estoit homicide et mauvais -garson et aussi pour ce que ledit suppliant estoit sergant du -bailly de notre rommant pays de brabant qui pour lors estoit -bernard dorlay dont ledit reel dist audit suppliant lienard -* remarque dans la marge : -zy verantwoordt -vanden amenden -venez boire ung cop a moy voulentiers respondist icelluy suppliant -et a lors quant ledit suff suppliant fut entre en la maison -ledit reel luy donnoit a boire en disant traistre tu es icy venu -pour moy prendre mais encores ne ma tu point et tira son -bracquemart et commenca a frapper sur ledit suppliant tellement -que icelluy suppliant receut deux plaies avant quil se deffendist -et incessamment frappoit apres ledit suppliant tellement -que force fut audit suppliant de soy deffendre et le cuydoit -ledit suppliant prendre prisonnier touteffoys ledit suppliant -luy donnist ung coup de daggue en la teste tellement -que dudit coup endedens troys moys ledit reel par mauvaise -garde termina vie par mort a quy dieu face mercy duquel -cas ledit suppliant a fait paix et satisffaction a la partie -interessee laquelle sest laissee contenter pour peu de -chose pour ce que ledit deffunct avoit commence ledit debat -et aussi quil estoit mauvais garcon et quil ne faisoit point -dhonneur a ses parens et amys et aussy ledit suppliant -a fait certains voyaiges apaine de corps pour ce quil navoit -point de puissance pour les rachater duquel cas et mesus -ledit suppliant a obtenu dudit bernar dorlay pour -lors bailly de note rommant pays de brabant et aussi que -ledit suppliant estoit de serment a luy et que ledit hommd -hommicide estoit advenu pour loffice mais par povrete -et negligence ledit suppliant na point eu ne obtenu lettres de remission -dudit bernard dorlay et en oultre est il advenu que depuis -demy an ou environ ledit suppliant estoit au lieu de lymale -a la taverne avecques les mayeur et eschevins dillecques ou -il survint apres boire une question entre ung nomme pasquo -du kocletz et le filz dudit suppliant et commencerent a -frapper lung sur lautre dequoy ledit suppliant alloit -requerir son filz par les cheveulx et le reboutist dedens -la maison mais tantost apres recommencerent a frapper -lung apres lautre dequoy ledit suppliant print ung baston -pour se saulver des coupz et pour aller entre deux ce non -obstant ledit pasquo donnist un coup de sa dague sur la -teste dudit suppliant et luy feist une grant playe et ce -temps pendant le filz dudit suppliant donnist un coup -dung bracquemart sur la teste dudit pasquo tellement -que dudit coup ledit pasquo dedens huit jours apres -termina vie par mort dont dieu ait lame pour lequel -cas ledit suppliant a aussi fait paix et satisfaction a sa partie -interessee mais pour occasion diceulx cas et mesus il sest absentey -de notredit rommant pays de brabant et luy en conviendroit demourer -absent et finer ses jours ailleurs miserablement et en grant -povrete se notre grace ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle -il nous a tres humblement supplie et requis pour ce est il -que nous ces choses considerees ayant pitie et compassion dudit -povre suppliant et luy vueillant en ceste partie preferer grace -et misericorde a riguer de justice audiit leonard pierson suppliant -avons ou cas dessusdit quicte et pardonne quitons remectons -et pardonnons de notre certaine science et grace especial par ces -presentes. les fait et cas dessusdits avec toute paine amende et -offense corporelle et criminelle esquelz pour cause et -occasion des choses devant dictes leurs ciconstances et dependences -ou aucunes dicelles il peut avoir offense mesprins ou estre -encouru envers nous et justice en aucune maniere et -lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame et -renommee en notredit pays de brabant et a ses biens non confisquez -saucuns en y a en la forme et maniere comme il estoit avant -ladvenue desdits cas et mesus en imposant sur ce silence perpetuel -a notre procureur generael en brabant et a tous noz autres justiciers -et officiers quelzconques satisfaction toutefvoyes faicte -premierement et avant toute euvre a la partie interessee -se faute nest civilement tant seulement et parmy ce -aussy que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous -civilement ledit cas et mesus selon lexigence du cas et la -faculte de ses biens et aussi de payer les despens de la -justice faiz et a faire a cause de ce a larbitrage et -tauxacion de noz amez et feaulx les chancellier et gens -de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant lesquelz -avons a ce commis et commetons par cesdits presentes sy donnons -en mandement a iceulx noz chancellier et gens du conseil en brabant -qui appellez ceulx qui pour se feront a appeler ils procedent ou -facent proceder bien et deuement a la verification et interinement -de ces presentes selon sa forme et teneur a larbitrage et -tauxation dedits amende civile et despens ainsi quil appartiendra -et ce fait ils le bailly de notredit rommant pays de brabant -leurs lieutenant et chacun deulx endroyt soy et sicomme a luy -appartiendra facent seuffrent et laisent ledit leonard -pierson suppliant de nosdites presente grace remission quictonce -et pardon et de tout le contenu en cesdits presentes playnement -paisiblement et perpetuellement jouyr et user sans luy faire ou -donner ne souffrir estre senechal de brabant maire de -louvain amman de bruxelles escoutettes danvers et de -boisleduc et tous autres nos justiciers officiers et subgectz -de notredit pays de brabant leurs lieutenants et chacun deulx endroit -soy et sicomme a luy appartiendra facent seuffrent et laissent -ledit leonard pierson suppliant de nosdits presente grace remission -quictance et pardon et de tout le contenu en cedits presentes -playnement paysiblement et perpetuellement jouyr et user -sans luy faire ou donner ne souffrir estre fait mis ou -donner ores ne pour le temps avenir en corps ne en -biens quelque destourbier ou empeschement au contraire -aincois se son corps ou aucuns de sesdits biens non -consisgnez estoient ou sont pour les cas dessusdit arrestez -ou empeschez les mectez ou faictes mectre incontinent -et sans delay aplaine et entiere delivrance car ainsi nous -plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable -a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes -saulf en autres choses notre droit et lautruy donne en -notre ville de bruxelles ou mois de janvier lan mil -cincq cens et dixhuit selon le stile de notre court de -brabant et de notre regne le tiers et ainsi estoit -escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe -boudewyns et encoires visa -collationne a -l’original par moy -n. starte" -"kaerle etc. doen te weten alle ieghewoirdigen ende toecommende -dat wij ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan van baeck -arm schamel arbeyder belast met wyff ende kinderen woenende binnen -onser stadt van antwerpen inhoudende hoe dat hy suppliant op ten -dertichsten dach der maent van augusto anno vierendertich lestleden -sittende singen voer zyn duere oft huys gestaen binnen der selver -onser stadt op de ossemerct tsavonts omtrent den neghen oft thien -ueren soe is by hem met eenen grammen moede gecomen clement -vander hagen vraghende oft hy suppliant soe songe tot zynen spyt -de suppliant antwoirddende neen zeyde wat zoude ick dat doen -hadde ick wyn ick en soude u geen bier schincken ick en zy $ -man nyet die ghy suect hier mede de de voirs. clement nyet te -vreden wesende zeyde dat zal u noch desen avont ten etter e$ -ten bloede vuytzweren met dien eenen opstekene oft dagge -vuyttreckende ende den suppliant incomende soe track d$ -suppliant insgelycx syn lanck mes daermede metten platte$ -den selven smytende opdat hy hem alsoe van hem keeren zoud$ -ende de voirs. clement persevererende in zyn quaet opset en$ -den suppliant meer ende meer incomende zoe heeft de suppliant -zyn mes ewech geworpen als den selven egeen quaet wille$ -ende heeft den selven onder die voeten oft inde gote geworpen -seggende siet clement indien ghy my zoe verre hadt zoudt -my myn lyff nemen dwelck ick u nyet en begeert te doen -maer staet op ende gaet in u huys ende liet den selven als$ -gaen hier mede de voirs. clement noch nyet te vreden wesen$ -is daer tegen over in zyn huys geloopen ende heeft gebrocht -een ander mes als een brakevelder oft hesse daermede -wederom byden suppliant comende geloope, ewech gegaen zy$ -ende den selven van zynen lyve meynende te evelen gaff de$ -selven twee wonden deenen in zyn voerhooft ende dander $ -zyn corterebbe zoedat den noot den suppliant bedwanck a$ -egheen lanckmes meer hebbende te nemene eenen opstek$ -daer mede hy den voirs. clement alleenlyck eenen steec$ -duer tdicke van zynen beene gegeven heeft ende zyn alsoe -van malcanderen ghescheyden tot des anderen daechs -soe dat de voirs. clement doen bat bedacht zynde ende -zyn onrecht wetende seyde ick wilde wel een bevaert -te roome gedaen hebben ende dat ick nyet gedaen en -hadde dat ick gedaen hebbe daer nae aenden suppliant -sendende twee goede mannen die de selve questie oft -gevecht doen op namer vierthien daghen dwelck de -suppliant gheerne als eghee, moeyte sueckende dede end$ -de selve vierthien daghen gheexpireert zynde heeft hem duer -tweede versueck andere vierthien daghen geaccordeert -ende opgegeven maer bynnen de selve leste vierthien daghen -wesende omtrent den drye weken soe is de voirs. clement by -quader verwaringen oft versuymptheden als te presumeren -is aflyvich gewordden dwelck den suppliant vuyt gronde -zynder herten leet is hebbende daerom aende naeste mans -bloede desselfs clemens naeder costuymen aldaer vanden selven -onghevalle gesoendt ende peys gemaeckt alzoe hy suppliant -seeght ons daerom zeer oetmoedelyck biddende om onse -openen brieven van gracien ende remissien in behoirlycker -formen waeromme zoe eest dat wy die zaken -voirscreven overghemerct den voirn. ian van bavele -suppliant ghenegen wesende tzynder beden ende begherten ende -hem willende in dezen gracie ende ghenade prefereren voer -rigeur ende stranheyt van iusticien hebben in den gevalle -als boven vergheven quytgescolden ende gheremitteert -vergheven quytscelden ende remitteren vuyt sunderlinger -gracien midts desen onsen brieve sfeyt ende manslach -boven geruert midtsgaders alle peyne boete ende bruecke -corporelle ende criminelle daeromme hy ter causen van dien -met desser aencleeft misdaen ende mesbruyckt mach hebben -tegens ons ende iusticie ende hebben hem als hier aff -wederom gestelt ende gherestitueert stellen weder ende -restitueren tot zynen goeden name ende fame in onsen lande -ende heerlicheden besundere in onsen lande ende hertochdom -van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goeden indien -hy eenighe heeft alsoe hy was voer de toecompste vander -voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich -zwyghen ende silencie onsen procureur generael ende allen -anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen -zy zyn satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren -gedaen der geinteresseerde partie indien die noch nyet -gedaen en is ende eenighe toe staet civilyck alleenlyck -behoudelyck dat de voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt -teghens ons te beteren oyck civilyck naer de ghelegentheyt -vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck -te refonderen ende betalen die redelycke costen van iusticie -indien hier omme eenighe gedaen ende naegevolght zyn allet -ter taxatie ende arbitraerscepe van onsen lieven ende -ghetruwen die cancellier ende die luyden van onsen raede in -# -sy hier af verantwordt -byden ontfanger -vanden exploiten -brabant die wy daer toe committeren ontbieden daerom ende -bevelen den selven van onsen raede in brabant dat woer hen geroep$ -die ghene dier behoiren gheroepen te zyne procederen w$ -ende dueghdelyck tot verifficatie ende internemente van -desen onsen brieve ende tot taxatie ende arbitraerscepe -vander amende civile ende costen avn iusticien welck -internement hy suppliant gehouden sal zyn te versuecken -binnen eenen iaere naer datum van desen opde verbuerte van -te verliesene deffect der selver ende dat gedaen ende de -voirs amende civile ende costen getaxeert ende betaelt -zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangheren ende -officier dient behoiren sal dewelcke gehouden werdt da$ -aff ontfanck te maken rekeninghe bewys ende reliquate -doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen -ontfanghe zy ende allen anderen onsen rechteren iusticier -ende officieren tegewoirdich ende toecomende hueren -stedehouderen ende eenen ieghelycken van hen besundere so$ -hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirn. -jan van bavele suppliant van dese onse gracie remissie -quytscheldinghe ende pardoene ende van allen den inhouden -van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt -rustelyck vredelyck volcomelyck ende euwelyck ghe$ -ende ghebruycken sonder hem te doenen noch te laten gesch$ -nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich -hinder letsel oft moyennisse ter contrarien maer by alsoe -zyn lyff oft eenighe van zynen goeden nyet geconfisqueer$ -zynde daeromme gevangen gearresteert becommert oft bel$ -waeren dat zy die stellen ende doen stellen terstont ende -zonder vertreck tot gheleelder delivrancie wanttet ons -alsoe ghielieft ende ten eynde dat dit goet ende gestad$ -blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier -aen doen hanghen behoudelyck in anderen zaken ons r$ -ende een ieghelyck tzyne in allen ghegeven in ons$ -stadt van bruessele inde maent van octori int iaer -onssheeren duysent vyffhondert vyff ende dertich van -onsen keyserycke tsestienste ende van onsen rycken van -castillien ende andere txxe aldus stont ghescreven op -plycke byden keyser in zynen raede ende geteeke$ -i de cock visa recepta +de cock +in de marge: +$y haf +$twordt +$$ ontfanger +$$ upployten" +pardons,026.txt,"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende +toecommenden dat wy ontfanghen hebben die +oitmoedige supplicatie van henryck van gelre +geboren tot herentals inhoudende hoe dat hy +suppliant altyts heeft geweest van goeden levene +neerstelyck zijn broot gewonnen ende gestaen tot +goeden naeme ende fame is nochtans geschiet opten +xxxien dach van meerte lestleden dat hij suppliant +heeft gesocht te spreken eenen peeteren tsyen +inwoonder onser voirscreven stadt ende want hem +wordde geseit dat die voirscreven peeter was ten +huyse van jan versluysen zoe is hy suppliant +aldaer ontrent vijff uren inden avont gegaen +ende alzoe de voirscreven peeter aldaer sat en dranck +heeft hy den suppliant by hem gehouden aldaer +hy suppliant verdronck eenen stuiver sonder +meer ende bynnen middelen tyde zekerlyck twee +anderen te weten jaspar vanden eynde ende bastiaen +wuyts zyn inde strate daer de voirscreven jan versluysen +woonde twistich ende strytbarich gewordden tegen +eenen hendyck nuyens om dwelck te beletten +hebben die gebueren den voirscreven jaspar ende bastiaen +ten huyse van eenen joris maesmans in huys +ende den voirscreven henrycken nuyens dat buyte gesloten +dair vuyt men hun niet en heeft willen laten gaen +nyetemin syn ten lesten heymelyck dair vuyt geraeckt +ende hebben als furieuse grooten thier gemaeck +willen andere lieden overlast doen die selve moesten +ontloopen ende want hy suppliant by zyn buer +werdde gehaelt om t’huys te commenen soe liet hy +zynen buer ten huyse des voirscreven jans versluysen +over zyn geloick ende is alsoe ontrent negen uren +inde avont naer huys gegaen sonder yemant te miesdoene +oft te missegge aldaer nochtans onderwegen zyn +hem overgecomen de voirscreven jaspar ende bastiaen ende +heeft die selve jaspar nae hem suppliant met een +rappiere gesteken ende bestiaen met een steen geworpen +zoe dat hy suppliant beducht by hum overvallen ende +van zyn lyve gevelt te wordden gelyc hy eertyds +eens by avondt tzyn onscult totter doot toe hadde +gequetst geweest ende alsoe vreesen dat hem van +gelycke soude gescien heeft totten voirscreven persoon +geroepen laet my gaen ende siende dat hy +niet voer by en mochte seyde anderwerf in effect +laet my gaen oft sal u oft my berouwen maer +en hebben hem niet verlaten soe dat hy suppliant +vuyt perplexiteyt ende om die doot tontgaene heeft +met zyn opsteker naeden voirscreven bastiaen wuyts +incomede gesteken en tweemael geraeck soe dat +hy daeraf naderhant is gestorven tot grooten leetwesen +desselfs suppliants ende hoewel tselve is by den +suppliant gelyck voirscreven is alleene gedaen om selve +vande lyve met gewelt te woidden$ gelyc oick +die voirscreven bastiaen wuyts bekennende zyn ongelyck +heeft tot diverse stonden ende in iegenwoirdigeyt van diverse +persoonen in zyn ziecbedde hem suppliant vergeven al +des hy suppliant hem hadde gedaen bekennende dat het +zyn scult was dat oick de suppliant partye geinter +geinteresseerde heeft gecontenteert nochtans +vreesende rigeur van iustitien ende soude in onsen +landen met vigeurlyck derven hanteren ende converseren +maer in vremde landen moeten dolen ende in grooter +miserie leven ten waer dat hem suppliant wordden +verleent onse gratie ende genaede zoe hy seght ons +om deselve oitmoedelyck bidden waeromme zoe eest +dat wy de sake voirscreven overgemercte geneycht wesende +ter beden des voirscreven suppliants ende willende den +selven in dit stuck gratie ende genaede prefereren voer +riguer van rechte hebben hem inden gevallen +als boven cuytgescolden vergeven ende geremitteert +scelden quit en vergeven ende remitteren vuyt +zunderlynger gratien by dese onsen brieven tfeyt ende ongeval +voer verhaelt mitsgaders alle offensie ende breucke +corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits +ende vuyt saken van tgheen des voirscreven is tegens ons +onse hoocheyt ende iustitie eenichsyns mach +hebbe ontgaen ende misdragen ende hebben hem +dien aengaende vederstelt ende gerestitueert stellen +veder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende +fame in onsen voirscreven landen van brabant ende allen +anderen onsen landen en heerlicheyden tot zynen +onverbeurde goede indien hy ieenighe onder ons +heeft gelyck ende in alder allen maniere zoe hy was +voerde toecompste vanden voirsreven feite ende ongeval +imponeren hierop een eeuwich geswych onsen +procureur general in brabant ende allen anderen onsen +iustititien ende officieren wie sy zyn satisfactie +ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye +geinteresseerde indien die noch niet gedaen en zyn +ende eenige dair toe staet ommelyck alleenlyck behoudelyck +dat die voirscreven suppliant gehouden sal syn het voirscreven van +ons te betelen onnelyck naer gelegentheyt vande +saecken ende faculteyt van zyne goede met oick te +betaelen die redelyck costen van iustitien hieromme +alreede gedaen ende te doen allet ter taxatien +ende moderatien van onsen lieven ende getrouwe die cancellier ende luyden +van onsen raide in brabant die wy daertoe +gecommitteert hebben ende commmitteren by desen ende +den welke wy ontbieden ende bevelen dat +voer hem geroepen te zyn zy procederen wel ende duegdelyck ter +verificatien ende interventien van desen ende totter taxatien +ende moderatien vanden voirscreven amende ende costen van +iustitien alzoe zy sullen vinden behoiren welck +interveneniet de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te +versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen +voirscreven raide binnen zess maende naestcomende opte +pene van te verbeuren deffect van desen ende +dat gedaen ende de voirscreven amende civile ende costen van +iustitien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande +geenen dien dat behoiren sal zi onsen voirscreven +procureur generael ende alle andere rechter en iusticien +officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende +dien dat aengaen sal moegen hueren stedehauderen +ende eenige van hun besunderlyck zoe hem toe +behoiren zal doen laten ende gedoogen den +voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger +gratien en remissien ende van allen inhauden +van des einder vuegen ende mannieren voere +verhaelt rustelyck vreedelyck volcomelyc +ende tenelyck genieten ende gebruickende +sonder hem te doene oft te laeten gescieden +nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel +ofte moenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien +maer indien zyn lyf ofte enige van zyn +onverbeurden goeden daeromme gena$ge gearresteert +becommert oft beleth vaeren dat zy die zetten ende +stellen oft doen zetten ende stellen terstont ende zonder +vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie +want ons alzoe gelieft ende ten einde dat +dit vast ende gestadich blive tot eewigen daghen +zoe hebben wy onsen zegel hier aen gehangen +behoudelyck in andere dinge onse +rechteren ende eenige anderen dessyns in allen +gegeven in onser stadt van brusselle inde +maent van iunio int jaer ons heeren duysent +vyfhondert en negenenvyftich van onsen rycke +van spangien ende sicillien t iii° ende van napels +t vi° op die pleicke stont gescreven byden +coninck in zyne rade ende geteikent facuwez +visa etc." +pardons,365.txt,"remissie mertens de cleermaker +kaerle etc. doe te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende +dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van merten +de cleermaker jans zoene arm scamel man belast met huysvrouwe +ende kinderen ingeseten der voigdien ende vryheyt van molle binnen +onsen lande van brabant inhoudende hoe dat hy op zekeren dach +inde maent van junio int jaer xv c ende xlii de voirs. suppliant ende +wylen merten mertens met zeker ander geselscap hebben sitten +drincken in zekere taverne gestaen tot desschele by de kercke +aldair men gewoenlyck is bier te vercoopene ende aldair zynde +zyn tusschen den suppliant ende den voirs. wylen merten mertens +zekere twistige ende injurieuse woirden geresen ter causen +van eenen gelage dwelck de selve merten aldaer verdroncken +hadde ende schuldich was bleven gedragende twee blancken ende +seyde die suppliant totten voirs. wylen merten dat hy zyn gelach +opleggen ende betalen zoude oft dyer gelycke woirden ende +hoewel die suppliant den voirs. merten hiermede nyet messoegt +noch te cort gedaen en hadde soe ghaff nochtans de selve merten +hieromme den suppliant groote injurieuse woirden hem supplint onder +dandere heetende zyn moeder ende oude moeder hyen ende dat arger +is trock met dien de selve wylen merten zyn mess wesende een +pasmess slaende oft stekende dair mede in evelen ende fellen +moede naeden suppliant dwelck ziende de suppliant ende beduchtende +byden voirs. merten verrascht te wordden heeft in deffensie +van zynen lyve oick zyn mes getrocken ende den selven +merten dair mede geraeckt ende eenen steeck gegeven omtrent zyn slincker +schouwer van welcken steeck oft quetsure de voirs. merten is +binnen cortten dagen daernae des werelt overleden ende hoe +wel tvoirs. feyt onnoselyck ende in deffensie van zynen lyve is +gebeurt ende dat oick hy suppliant der partie geinterresseerde +daeraff satisfactio ende beternisse heeft gedaen soe en soude +nochtans hy suppliant die altyt gestaen heeft tot goeden name ende +fame noeyt ennich ander quaet feyt oft delict geperpetreert +hebbende binnen onse voirs. lande van brabant nyet derren comen +hanteren noch converseren maer soude elders in vreempde landen +moeten gaen doelen ende in grooter armoede ende miserie leven +ten ware dat onse gratie ende genade hem hierop wordde +geextendeert ende verleent ons dairom oidtmoedelyck biddende +soe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter +beden des voirs. suppliants ende willende hem in dit stuck +prefereren gtatie ende misericordie voir strangheyt ende +rigeur van rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander +bitter passie ende lyden ons heren jesu christu dwelck hy +opten goeden vrydach voir die salicheyt vanden menschelycke +geslechte geleden heeft hebben den selven suppliant in gevalle +als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende +vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt +ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensie ende +bruectie corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen +voirs. mits dat dair aen cleven mach tegens ons ende justicie +mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem +daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder +ende restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in +onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen +landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden +indien hy ennige onder ons heeft gelyck ende in alden manieren zoe hy +was voer de toecompste vanden voirs.feyte imponerende +hierop een eeuwich gezwijch onsen procureur generael in brabant +ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn +satisfactie ende beternisse ierst ende voir al gedaen der +partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zyn ende +ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. +suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegens ons te beteren +civilyck naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van zynen +goeden met oick te betalene die redelycke costen van justicien +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien +ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van +onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende +committeren by desen ontbieden dairomme ende bevelen de selven +onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen de ghene +die dairom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende +deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter +taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen +van justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck - +interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versueckene +ende hem in persoene te presenteren in onse voirs. raide binnen +zess maenden naestcomende opte pene van te verbeuren +deffect van desen ende dat gedaen ende de selve over boete +ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde +in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse voirs. +procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren +officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecomende dien dat +aengaen sal mogen huere stedehouderen ende den yegelyck van hen +besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen +den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien +ende remissien ende van alle dinhouden van deser inder +vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck +volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder +hem te doene oft te laten geschieden nv noch in toecomende +tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch +aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige +van zynen goeden dairom gearresteert gecommert oft belet +waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancien +want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast +ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy +onsen zegele hier aen doen hangen behoudelyck in anderen +dingen onsen rechte ene eenenyegelyck anderen dessyns +gegeven in onser stadt van bruessele opten goeden vrijdach +inde maent van aprille int jaer ons heeren duysent vyfhondert +drye ende veertich van onsen keyserrycke txxiiiie ende +van onsen rycken van castillien ende anderen txxviiie +aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen +rade ende onderteekent boudewyne visa +$$$ +gecollationeert ende bevonden accorderende +met zynen originaele by mij" +pardons,248.txt,"brieve van remissien voer janne vander daesdonck +van eenen scake by hem gedaen ende zyne complicen +van eenen dootslage +maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck +van bourgoingnen van lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende +van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen van henegouwen +van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des +heylichs rycx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen doen cont +allen luden die nu zyn ende namaels wesen sullen, dat wy ontfangen +hebben die oetmoedighe supplicacie ons geminden jans vander daesdonck +woenende tot oerschot in onser meyerien vanden bossche, inhoudende +hoe dat opten vyfften dach van aprille lestleden den voirs. suppliant +ende zynder huysvrouwen absent ende vander hant wesende, ende tot +zynen huyse gelaten hebbende eene jonge dochtere van xii jairen oft +dair omtrint, met eenre dienst jouffrouw eenen knechte ende maerte om +zyn huys ende zyn voirs. dochtere te bewaerene, is comen inden avont +chaerle cleynaert gewapender hant met eenen deel gesellen nemende +aldair met crachte fortchen ende gewelt zyne voirs. dochtere tegen +hueren danck ende wille, huer dair zeer tegen zeer crijtende ende roepende +ende nae huerder teerder ende kynderlyker macht alsoe verre alst in +huer was dair tegen $$$ijterende, worpende die selve zyne dochtere op +eenen wagen ende die alsoe mit crachte ende gewelt voerende tot sinte +oyen rode oft elders dairt hem belieft heeft, dwelc ter kennissen des +voirs. suppliants comen synde, die doen ter tyt was inden lande van +huesden die dair omme vuyt vaderlyker minnen ende natueren ende +van bloets weghen boven maten bedruct was, is van stonden ane van +dair gescheyden nemende met hem sekere zyne magen ende vrienden +tot drien toe, ende is alsoe nae synen huyse tot oirschot gereyst, om +alle gelegentheyt vander saken die hem syn vaderlycke hertte duer +snydende was te vernemene ende te verstaene, om alsoe zyn voirs. +dochtere dair aff dat hy mit crachte in maten voirscreven gespolieert +was zyn vaderlyke officie quytende op dat mogelyc waere ende +alsoe verre alst in hem was te gecrygene ende te recupererene ende hem +tot oirschot comende geadverteert synde dat die voirs. charle met +zynen complicen zyn voirs. dochter tot sint oyen rode gevoert hadde +ende dat hy hem aldair houdende was, zoe is die voirs. suppliant +zyn voirs. kint vervolgende met zynen voirs vrienden ende magen +ende met zynen voirs. knecht die hy tot synen $$$$ huyse gelaten +hadde, terstont nae sinte oeyen rode gereyst, sonder dat die voirs. +suppliant een mael in hernas aen hem heeft genomen oft oic ennigen +stock van wapenen, hebbende alleenlyc aen zyn syde een cleyn dagge +dair hy daghelycx mede pleeght te gaene, meynende alsoe zyn voirs. +dochtere aldair te vindene ende te recupererene ende dat nae dien die selve +suppliant geadverteert was dat die voirs. charle die van zynre compst +gewairschout mocht wesen metter selver synder dochtere de heyde was +innegeslaghen nae de stat vanden grave, soe is die selve suppliant +met alder ernsticheyt met zynen voirs. vrienden ende magen wesende +tsamen in getale vive ende mit eenen onsen diener den voirs. charlen ende +zynen voirs. kinde naegevolght, hopende die altyt met rechte te +recupererene ende heeft zoe verre vervolght dat ten vuytersten inden +lande van ravesteyn die selve suppliant eenen waghen verre voir +hem gesien heeft, houdende ontwyflyc dat die voirs. charle ende syn +voirs. dochtere dair op waeren ende alsoe die selve suppliant met +zynen voirs. maghen vrienden ende knechte zoe lancs soe nernstelyker +vervolgende, heeft hy ten slote een vanden gesellen des voirs. charles +gevonden dair op zyn knecht aensiende tgroot verdriet dat die voirs. +charle ende zyn complicen zynen meestere met crachte ende gewelde +aengedaen hadden, heeft syn pijcke gesoncken metten welken de selve +geselle eenen grooten creet ende roep heeft gegeven met welken crijtten +ende roepen de anderen complicen des voirs. charles, wesende tsamen +zevenen in getale, zyn mit grooter hitten ende faveur hen strytbarich +oppenbairlyck thoenende, hebbende drie geladen armborsten totten +voirs. suppliant ende zynen vrienden gecomen roepende met luyder +stymmen slaet doot slaet doot oft diergelyker woirden in substancien +dwelck die voirs. suppliant ende syne voirs. vrienden aensiende +ende hoirende die zonder sorghe van hueren live niet gevlieden en +consten, aenroepende die selve suppliant gode van hemelrijcke ende +hem volcomelyck op zyn rechtverdighe quereele troostende, heeft +hem mannelyck ende vromelyc ter weren gestelt, ende nae dat de +complicen des voirs. charles huer drie geladen boghen gelost hadden +ende vanden vrienden ende maghen des voirs. suppliants twee geladen +armborsten oic gelost waeren, sonder dat dair mede alst gode geliefde +yemant gequetst waerdt, soe heeft een vanden magen des voirs. +suppliants eenen vanden complicen des voirs. charles geheeten heynken +van amelroye bastairt zone des wylen jans van amelroye die de +principaelste voerberichste ende gheerichste was vanden hoope +des voirs. charles eenen swaeren houw gegeven inden hals dair +aff dat hy terstont op de stat doot bleef ende zyn noch twee vanden +anderen complicen des voirs. charles int voirs. gevechts zeer swairlyc +gequetst ende die voirs. suppliant boven alle den druck die syn +vaderlyck hertte lyden moeste byder voirs. vyolenter spoliatien van +zynder dochter boven doer syn been met eender pijcken geronnen ende geloepen +dair aff dat hy eene groete swaere quetsuer heeft behouden ende boven +al desen zoe hebben hen de andere complicen des voirs. charles die +verwonnen waeren ende die deselve suppliant ende zyn voirseyde +vrienden ende magen voirts wel geeuelt ende swairlyc gequetst +hadden, hen vluchtich ende fugityf gemaict, is voirts wair dat +duerende tvoirs. gevechte ende binnen middelen tyden van dien die voirs. +charle metter dochter des voirs. suppliants hem wech heeft gepynt h$$ +te makene oft ergens hem heymelyc geborghen in alsulker vuegen +dat die selve suppliant by middele van dien ende oic byder swairder +quetsueren die hy hadde syn voirs. kint niet en heeft connen gecrijgen +oft gerecupereren dwelck die voirs. charle opt slot vanden grave gevuert +heeft aldair hy hem houdende is ende want soe zy dat nae recht den +gespolieerden met crachte geoirlooft is, ja oic met crachte zyn goet +te recupererene ende alsoe vele meer syn kint, dwelck den dierbairsten +ende lieffsten schat is die de vader heeft inde werelt, dair toe dat de +natuere dbloet ende tvaderlycke officie hem syn verweckende ende dat +over dander zyde die selve suppliant zonder harnas wapenen oft stock +van wapenen te hebbene in maten voirscr. zyn voirs. dochter heeft vervolght +hopende die met rechte ende goeder manieren te recupererene, zonder dair toe +cracht oft violencie te besegene vanden welken op dat hy meyninge gehadt +hadde met groeter menichten van volke dwelck hy lichtelyc gecregen soude +hebben dat soude gedaen hebben ende dat alsoe tvoirs. fayt vander zyden +des voirs. suppliants die met rechverdigher saken beruert ende gemoueert +was, ende sculdich was beruert te syne zeer onnoestelyc ende innocent is +dair aff dat hem die voirs. violente spoliacie die vaderlycke minnen ende officie +zyn excuserende, soe is ons van des selfs suppliants weghen zeere +oetmoedelyc gebeden geweest dat wy hem synen magen vrienden ende knecht +zynen complicen voirscr. om die minne ende passie ons liefs heeren vanden +voirs. faite soe verre dair inne ennige misdaet gelegen waert ende onse +hoocheyt dair mede ennichssins geoffendeert soude moeghen wesen dair +aff wouden verleenen onse behoirlyke brieve van abolicien ende hen dat +toe geheelyc ende al vergheven ende remitteren ende onse gracie ende +genade te hemweerts keeren, soe eest dat wy desen aengesien +willende altyt gracie ende genade voirtkeeren voir strangheyt van rechte +ende bysonder ter eeren ende weerdicheyden vander gebenedider passien +ons liefs heeren die hy leet opten gelyken dach van huden datum van +desen te wetene opten heylighen goeden vridach, hebben den voirs. +suppliant ende zynen complicen voirscr. geneycht wesende tot huer +voirs. beeden geaboleert vergheven ende geremitteert ende vuyt onser +gerechter wetentheyt ende van zunderlingher gracien aboleren vergeven +ende remitteren het voirs. fait by hen begaen inden persoen van heynkenen +van amelroye voirscreven metgaders alle peynen kueren ende +brueken het zy van live oft van leden dair inne dat zy overmits den +voirs. fayte ende des dair aen cleeft moegen gevallen syn oft hen +misgrepen hebben teghen ons ende den gerichte, stellende hen als +van dien tot hueren goeder namen ende famen ende in ende tot allen hueren goeden +niet verbuert synde op dat zy ennighe hebben den selven suppliant +ende zynen voirs. complicen oic orlovende ende consenterende dat dien niet +tegenstaende zy van nu voirtaen zullen moegen gaen keeren ende verkeeren +over al in onsen voirs. lande van brabant inder maten ende gelykerwys +zy deden ende hadden moegen doen voir die geschiedenisse vanden +voirs. feyte item alsoe nochtans dat tvoirs fait geschiet sy als +voirscr. is ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven ende +getruwen cancellier ende raidsluden geoirdineert in brabant dat +zy procederen oft doen procederen wel ende constelyc totter verificatien +ende interinemente van desen soe ende inder manieren als dat behoeren sal +ende dat gedaen ontbieden wy voirt den selven onsen cancellier +ende raidsluden onsen drossate van brabant meyere van lieven amman +van bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche +ende allen anderen onsen ambachteren, richteren ende officieren des +voirs. ons lants van brabant ende oic des maelreheeren nu zynde +ende namaels wesende, hueren stedehouderen ende eenen jegelycken +van hen alsoe hen toebehoirt dat zy van deser onser voirs. gracien +abolicien ende remissien doen ende laeten den voirs. suppliant +ende zynen voirs. complicen inder manieren voirs. rastelyc ende +vredelyc gebruyken sonder hen te doene oft te laeten geschien nu +oft in toecomenden tyden aen live oft in goeden ennigen hinder stoot +oft letsel ter contrarien mair in alsoe verre die voirs. suppliant +ende zyne voirs. complicen oft ennighen van hueren voirs. goeden nyet +verbuert zynde waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert +oft becommert zy die zonder vertreck doen volcomelyc ontslaen +behoudelyc ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen jegelycken +des syns, ende te dien eynde dat dit vast ende gestentich zy ende +blive tot euwigen daghen hebben wy onsen onsen seghel hier aen +doen hanghen gegeven in onsen stat van mechelen opten goeden +goeden vrydach xvien daigs der maent van aprille int jair ons +heeren duysent vierhondert drie ende tachtentich voer paesschen +nae costume van scrivene in onsen hove aldus onder opte vouwe +gescreven ende geteekent vanden selven brieve van abolicien by +mynen heer den hertoghe dair ghy heeren henrick van withem heere +van beerssele robbrecht cotereau ridderen meesteren jan van houthem +ende jan van watermale by wairt a. de meerbeke visa. +collator van desen voirs. copie is gedaen mitten originalen +bezegelden brieve ende mitten selven bevonden concorderende +by myn +$ thielt." +pardons,090.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat +wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van +herbrecht lambrechts $ geboeren van buel ende woenechtich +tot westerloo in onsen lande ende hertoochdomme van brabant +inhoudende hoe dat hy suppliant over twee oft drie jaeren +zekere proces gehadt heeft tegens eenen genaempt lambrecht +van boecholt ende dat ter cause van sekere huys ende +erve tot westeloo voirscreven gelegen totten welcken +elck van hem recht pretendeerde ende is gebuert +dat de sentencie gegaen is tot vordeele vanden voirs. +lambrecht dair nae soe heeft de selve lambrecht geseet +tot eenen genoempt marten van tuyk des suppliants zwager +sulcke oft gelycke woirden ja marten heeft herbrant +u zwager nyet wel gedinght seght hem nu dat hy +thuys gae vercoopen opseggende dair mede den voirs. +herbrecht suppliant dat hy hem des beroempt soude hebben +des de voirs. marten den voirn. suppliant rapporteerde +omtrent drie weken dair naer opten vastelavont int +jair zesthien lestleden oft dair omtrrent soe heeft de +suppliant den voirn. lambrecht tot westerloo vonden +ende hem in iegewoirdicheyt van vele luyden aldair vergadert +gevraecht oft hy tot zynen zwager geseydt hadde +dat hy thuys om dwelc zy gedinght hadden vercoopen +soude gelyc hy hem dair beroempt soude hebben +vraechde hem oic oft hy de woirden uuyt hem +selven gesproken hadde oft op yemants aenbringen +affirmerende de suppliant het selve noyt gedacht oft +gesproken te hebbene wair op die voirs. lambrecht +hem hoveerdichlyc antwoirde dese oft der gelycke +woirden ende oft ick se geseyt hadde wat waert dan +ende mits dien sonder meer tooch de voirs. lambrecht +een lanck mes uuyt ende sloech dair mede naer den +voirs. suppliant ende raecte hem op zynen arm sonder +hem nochtans te quetsen waer om de suppliant +om zyn lyff te bescudden track eenen duytschen +degen ende sloech den voirs. lambrecht zynen hoet +ende bonette van zyn hooft sonder hem te quetsen +dair nae quetste de voirs. lambrecht den voirs. suppliant +in zyn hooft dat hy bloede waerom de suppliant +hem voelende gequetst ende syn bloit siende werdt +zeere gecommoveert ende uuyt hitten sloech met +zynen degen naer den voirs. lambrecht ende quetste +hem in zyn hooft soe dat hy bynnen drie dagen +oft vier dair nae aflivich wordden is ter +causen vanden welcken die voirs. suppliant +die hem in anderen saken eerlyc gedragen heeft +hem syndert geabsenteert heeft uuyt onsen +voirs. lande van brabant inde welcke ontsiende +iusticie hy hem nyet en soude dorren vinden +maer moeten leven in grooter armoeden in +vrempden landen het en waere overmits onse gracie +van de welcke ende zonderlinge vanden remissie +vanden voirs. feyte ende van allen boeten peyne +ende emende hy ons oitmoedelyc gebeden heeft +soe eest dat wy de saken voirscreven overgemerct +genegen wesende ter oitmoediger supplicatie vanden +voirs. herbrecht suppliant ende hem in dit stuck +willende prefereren gracie voere strangheyt van iusticie +hebben den selven suppliant inden gevalle als boven by advys +ende deliberatie van onse zeer lieve ende beminde +moeye vrouwe mairgriete van oistenryck +ende van bourgoingnen hertoginnne ende gravinne van bourgoingnen +hertochginne tochtenersse van savoyen ende vanden +luyden van onsen privaten rade in desen onsen landere +van herweerts over quytgescolden vergeven ende +geremitteert ende uuyt zunderlinger gracien +mits desen iegewoirdigen quyt scelden vergeven +ende remitteren tfeyt ende doot slach boven verclaert +metgaders alle boete ende offensie corporeele +ende criminele inde welcke hy vervallen mach zyn +ter cause voirscreven tegens ons ende iusticie ende +hebben hebbe hem als van desen gerestitueert ende +gestelt restitueren ende stellen tot zynen goeden name +ende fame in onsen lande ende hertoochdomme van +brabant ende tot zynen goeden nyet verbuert in dien +hij eenige heeft ende gelyc ende in alder manieren +als hy was voere die toecompste vanden voirs. +dootslach lastende ende imponerende onsen procureur +generael ende allen anderen onsen officieren rechteren +ende iusticieren een eewich zwigen ende silentie +sactisfactie ierst ende al voeren gedaen zynde +der partie geinteresseerde in dien die nyet gesciet +en is ende eenige dair toe behoirt civilyc +alleenlyc ende behoudelyc dat de voirs. suppliant +het voirn. feyt oic civilyc tegen ons ende iusticie +beteren sal naer der gelegentheyt vanden mesdaet +ende de faculteyt van zyne goeden ende oic dat soe +verre de voirs. suppliant ter causen vanden selven +feyte voir desen dach van onsen wegen gecalengiert +gedachvairt oft geroepen geweest zy voir ons +onse iusticieren oft anders in handen van iusticien +wair oft geweest hadde dat hy de costen van +iusticien in dien gevalle refonderen ende restitueren +sal al ter taxatie van onsen lieven ende getrouwen den +cancellier ende luyden van onsen rade geordonneert in +brabant die wy dair toe committeren ontbieden +dair om onsen voirs. cancellier ende raidsluyden dat +voere hen geroepen die ghene die dair toe behoeren +geroepen te zyne zy procederen deughdelyc +ter verificatie ende interinemente van desen +ende dat gedaen zynde ende die emende civile +ende de costen van iusticie inden gevalle als boven +by hemlieden getaxeert ende byden suppliant +in handen vanden ghenen van onsen officieren +diet behoiren sal die welcke sculdich wesen +sal dair af rekenninge ende reliqua te doene tonsen +profyte zy onse drosset van brabant mercgrave +van antwerpen de drosset tot westerloo +ende alle andere onse rechteren officieren ende +ondersaten dien dat aengaen sal moegen doen +laten ende gedoogen den voirs. suppliant van +dese onse yegewoirdige gracie quytsceldinge +ende remissie ende van alden inhouden van +desen inden manieren voirscreven volcomelyc vredelyc +ende eewelyc genyeten ende gebruycken sonder hem te doene +oft gedoogen gedaen te wordden nu noch in +toecomende tyden eenich hinder letsel oft ongebruyck +ter contreye waer by al soe zyn lyf oft zyne +onverbuerde goeden hier omme gevangen oft +becommert waeren in eeniger manieren dat zy +die stellen oft doen stellen terstont ende sonder +vertreck tot geheelder delivrancie want ons +alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vaste +ende gestade blive tot eewigen dagen hebben +wy onsen zegel hieraen doen hangen behouden +ons in anderen ende iegelycen in allen zaken zyns +rechts gegeven in onsen huyse vanden hage +inde maent van septembre int jaer ons heeren +duysent vyfhondert ende xviij e ende van +onsen rycken tderde aldus stont gescreven boven +opte plycke byden coninck in zynen rade +ende geteekent du blioul ende noch +visa +gecollationeert ende bevonden concorderende +metten originale by my +$$$ +* +sy dairaf verantwoort +byden ontfangere vanden +exploiten" +pardons,411.txt,"maximiliaen en philips byder gracien gods ertshertogen van +oistryck hertogen van bourgoingen van lothryck van brabant van lymborch van +luxomburg ende van ghelre greven van vlaenderen van artois van +bourgoingen palatynen van henegouwen van hollant van zeellant +van namen ende van zuytphen mercgreven des heylichs +rycs heren van vrieslant van salins ende van mechelen onsen +meyere van loeven ende allen anderen onsen officieren justicieren ende +dieneren dient aengaen mach ende hueren stedehouderen saluit +alsoe als van wegen des die huysvrouwen meester jans lobbe voirtijts +pensionaris onsen stat van loeven ons oitmoedelic zy te kennen +gegeven geweest hoe dat overmids zekeren excessen diemen +seeght gedaen ende gecommiteert te wesene byden voirs. +meester janne allen den die goeden des selfen meester jans +zy geweest genomen gesedt ende gestelt in onsen handen +ende desgelycs oic die die goeden der voirs. thoenerssen +gecomen van hueren wegen in alsulken vuegen dat zy +tegenwordelic niet en heeft noch versien en is tot hueren +ende hueren kinderen noetdorst oft sustentacien behoef ons +dair om oitmoedelyc biddende gemerct dat zy vanden voirs. +excessen nyet te spreken en weet noch culpable $$ is ende dat +nae die privilegien vanden lande egheen man zyns wyfs +goeden verbueren en mach alsoe zy seeght dat ons gelieven +wille haer te consenteren ende accorderen hantlichtinge vanden +voirs. hueren goeden ende van huerren wegen gecomen ende huer dair +aff doen expederen onse oepenen brieve in behoirlyker formen +doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht wesenen +ter beden der voirs. thoenerssen hebben onse voirs. hant +ende alle andere beledt gedaen ende gestelt ende voirs. huere goiden +van hueren wegen gecomen als voirscreven is ingevalle als +boven tot hoere ende huere kinderen behouf gelicht ende affgedaen +ende van zunderlingen gracien oft noet zy lichten ende affdoen +mits desen onsen brieve willende ende consenterende +dat zy voirtaen dair aff gebruyke achtervolgende den inhoudenen +vanden voirs. privilegien ende gelyck zy doen souden moigen +by alsoe die voirs. goeden in onsen handen nyet gestelt +en waeren geweest ontbieden u dair om ende bevelen +dat ghy ende eck van u soe verre het hem aengaet der voirs. +thoenerssen ende hueren kinderen desen onsen tegewoirdiger +gracien ende hantlichtinghen doet ende laet peysselyc ende vredelic +useren ende gebruyken sonder hair dair inne te doen +oft te laeten doen oft geschien ennighen commer hinder +oft letsel in ennigher manieren want het ons alsoe +gelieft ende gedaen willen hebben gegeven in onsen stat +van bruessel opten negen ende twintichsten dach van +januario int jaer ons heren duysent vierhondert vier +ende tachtentich nae costume van stru$en in onsen hove +aldus geteykent by mynen here den ertshertoghe +ter relatien vanden raede $ meerbeke +dese voirs. $ open is gecollocionnert $$$ originnalen +bezsss brieve inde b$$den $$$$ by my +$$ ieltisse" +pardons,264.txt,"kaerle doen te wetene allen luyden teghewoirdich ende +toecomende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van +cornelis vanden steene jonck ambachts gheselle inhoudende hoe dat +hy suppliant opten eenentwintichsten dach septembris anno xxxii uuyt +onser stadt van antwerpen gaende met henricke coomans oyck +jonck ambachts gheselle wandelen tot doerne aldaer inden +valck achter de kercke twee potten bier gedroncken hebbenen +zyn voer die selve herberghe ghepasseert oyck twee jonge +ghesellen te wetene jan bal ende daniel van aelst de selve +by hen innegheroepen ende tsamen ghedroncken ende een gelach +ghemaeckt ende gherekent hebbende van eenen stuver de man +zoe quam daer nae noch eenen pot bier beloopenen zess myten de +man daer om de suppliant ende jan bal een mommeranse gheworpen +hebbende wye de zesse myten voer den anderen betalen soude +ende ierst male deene canse van neghen ooghen uuytcomende zoe +seyde de suppliant dats myn cansse ick hebt ghewonnen ende die +voirs. jan bal ter contrarien seyde dat zyn cansse was zoe +dat zy ter cansen van desen tot twee maken byde andere vanden +gheselchape van desen differente vereenicht ende toeghedroncken +hebbende heeft die voirs. jan bal wederomme verhaelt met +eenen grammen moede dat hyt ghewonnen hadde ende alsoe de +zess myten hebben woude oft hy soude dien avont des suppliants +lyff hebben oft de suppliant tzyne daer op de suppliant seyde siet +dat ghyt cryght midts dien zeyde de voirs. jan bal zyt ghy +vroom van uws moeders lichaem volght my daer buyten waer +op die suppliant seyde om tgeselscape ende thuysghesm nyt te +turberen gaet voere ick sal u terstont volghen ende die voirs. +jan bal voer opder straten oft plaetsen ende buyten den +huyse wesende ende die suppliant hem volghende zoe hadde de +voirs. jan bal eenen opstekere daer mede hy terstont naeden suppliant +stack om den selven van zynen lyve te evelen twelck de suppliant +ziende heeft oyck zynen opstekere genomen ende naden selven +stekende heeft hem alleenlyck eenen steeck in zyn borste +sonder meer gegeven nyet wetende dat hy zeer gequetst was +is wederomme int huys by zyn voirs. geselscap gegaen ende +een vanden selven geselscape naeden selven gaende sien is hem +ierst die voirs. suppliant ende daer nae de voirs. jan bal te +ghemoete gecomen tegen den welcken hy zeyde jan broer +weest te vreden wat wildy ghy aldus veel woerden maken +om zoe cleynen saecke ick wilt liever selver betaelen +daer op dat jan bal voirs. antwoirde broer ick hebs genoech ende +ghinck inde kuekene ende die voirs. daneel siende dat hem die +beenen beghonsten te failleren greep den selven inden arm daer +inne hy corts daern nae zynen gheest gaff dwelck den suppliant +uuyt gronden syns herten leet is naden welcken de suppliant +hem heeft altyt buyten lants gehouden tot nu inde vasten +lestleden dat hy vanden zelven onghevalle metten vrienden van$ +selven afflyvighen is metter minnen overcommen ende zoude +gheerne zyn broot binnen desen onsen landen mit zynen ambachte +winnen dwelck hy nyet en soude moghen noch willen doen ten +waere dat hem onse gracie ende ghenade hier op verleent wae$ +alzoe hy zeeght ons daerom zeer oetmoedelyck biddende +besundere om onsen openen brieven van remissien in ghewoenlycker +formen waeromme zoe eest dat wy die zaken voirscrev$ +overghemerct den voirn. cornelis vanden steene suppliant genegen +wesende tzynder bede ende begherte ende hem willende in desen +gracie ende ghenade prefereren voer rigeur ende strangheyt +van justicien hebben inden ghevalle als boven vergheven +quytghescolden ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende +remitteren uuyt onse sunderlinge gracie midts desen onsen brie$ +tfait ende manslach boven gheruert midtsgaders alle peyne$ +ende bruecke corporelle ende criminelle daer omme hy ter +cause van dien met desser aencleest misdaen ende mesbruyckt +mach hebben tegens ons ende justicie ende hebben hem +als hier aff wederom ghestelt ende gherestitueert stellen +weder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende fame in +onsen lande ende heerlicheyden besundere in onsen lande ende +hertochdom van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goed$ +indien hy eenighe heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden +voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich swig$ +ende silencie onsen procureur general ende allen anderen onsen +rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn satisfactie +ende beteringhe ierst ende alvoeren ghedaen der gheinteresseerd$ +partien indien die noch nyet ghedaen en is ende eenighe tot +staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn. +suppiant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te beteren oy$ +civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt +van zynen goeden ende oyck te refonderen ende betaelen die +redelycke costen van justicien indien hieromme eenighe ghedaen +ende naeghevolght syn allet ter taxatie ende arbitraerscep$ +# sy hieraf verantwoirdt +byden ontfanger vanden +exployten +van onsen lieven ende ghetruwen die cancellier ende luyden van onsen +raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daer om +ende bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen +die ghene die behoiren gheroepen te zyne zy procederen wel ende +dueghdelyck tot verifficatie ende interinemente van desen onsen +brieff ende tot taxatie ende arbitraerscepe vanden amende +civile ende costen van justicie voirscreven welck interinement +hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen eenen +jaere naer datum van dese opde verbuerte van te verliesene +deffect der selver ende dat ghedaen ende de voirs. amende civile +ende costen van justicien ghetaxeert ghearbitreert ende betaelt +zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanger ende officier +dient behoiren zal de welcke gehouden werdt daer aff ontfanck +te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene tot onsen +proffyte met anderen penningen van zynen ontfange zy ende allen +anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich +ende toecommende hueren stedehouderen ende eenen yeghelycken +van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende +ghedoogen den voirn. cornelis vander steene suppliant van dese +onse gracie remissie quytscheldinghe ende pardoene ende +van allen den inhouden van desen inder vueghen ende manieren +voeren verhaelt rustelyck volcomelyck ende eeuwelyck +ghenyeten ende ghebruycken sonder hem te doene noch te +laten gheschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen +goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer +by alsoe zyn lyff oft eenige van zynen goeden nyet gheconfisqueert +zynde daeromme ghevangen ghearresteert becommert oft belet +waeren dat zy die stelle ende doen stellen terstont ende sonder +vertreck tot gheheelder delivrancie wanttet ons alsoe +ghelieft ende ten eyne dat dit goed ende ghestadich +blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier +aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons +recht ende eenen ieghelycken tzyne in allen ghegeven +inonser stadt van bruessele inde maent van julio int jaer +onssheeren duysent vyffhondert zesse en dertich van onsen +keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillien +naples ende andere txxie aldus stont ghescreven opde +plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent +de cock visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +de cock" +pardons,402.txt,"copie van eenen remissie van dootslach +maximiliaen byden gratien goids gecoren keyser altyt +vermeerder tsrycx coninck van germanien van hongarien van +dalmatien van croatien etc ende kaerle byden selve gratien +eertshertogen van oistenryck prince van spaengnien van beyde +den cecillien van jerusalem etc hertogen van boirgognen +van lothier van brabant van stier van carenten vancram van +lemborch van luxemborg ende van gelre, greven van vlaenderen +van habsburg van tyrolle van fierrette van kybourch van artois +van bourgognen palatyn van henegouwe van holland van zeelant +van namen ende van zuytphen mercgreven des heylicjs +roomschen rycx ende van bourgauw lantgreven in elzaten +heeren van vrieslant vanden windismarcken van poertenan +van salms ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen +die nu zyn oft namaels wesen zullen dat wy ontfangen +hebben die oitmoedige supplicatie van ambrosius van +onder aa alias ghys hebbende tot putte vader ende moeder +byde welcke hy tot onlangs gewoent heeft inhoudende +hoe dat zyndert dat kermesse was tot putte inden lande +van mechelen welck was tsondaechs nae onser lieve +vrouwen halffoighst lestleden een geheeten henne peeters +natuerlick zone van henric peeters molder tot onsen vrouwen +waver vervolght heeft om den voirs. suppliant leet te doen +ende van levende lyve ter doot te bringene ierst den voirs. +suppliant wachtende tsavonts inde voirs. kermesse daernae inde +kermesse tot onser vrouwen waver stootende den selven suppliant +totter eerden oft bycans ende seggende tot zeker persoene dat +hy des voirs. suppliant lyf hebben zoude oft hy tzyne nae dwelck +dese suppliant zynde gegaen met zyne brueder op een messpreydige +tot puels op thoff vanden kinderen kerremans ende zyn broeder +geheeten pauwels voire gegaen synde omtrent den avont zoe heeft +de voirs. hennen gevraecht eenen persoen die hy vant onder wegen +oft hy den voirs. ambrosius niet en hadde gesien oft zynen +brueder pauwels die welcke seyde dat hy den voirs. ambrosius +niet gesien en hadde maer hadde gesien zynen brueder pauwels +welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme +en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke +de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende +moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte +zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop +gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght +tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude +oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn +handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten +verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant +zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft +den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs. +hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende +lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe +onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde +hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints +altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc +met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende +zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans +niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren +getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene +des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene +onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die +welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc +heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien +willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van +justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder +voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden +geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien +schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck +ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic +allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne +hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen +ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende +in zynder goeder famen ende name tot allen synen goeden nyet +verbuert synde op dat hy eenige hebbe ende anderssins zoe +hy was voer die gesciedenisse vanden voers. feyte ende +dootslage imponerende hier op onsen procureur generael in brabant +ende voerts allen anderen onsen ende der smaelre heeren +officieren ende rechteren bynnen den selven onsen lande van brabant +dien dat aengaen sal moegen een eewich geswych +satisfactie nochtans gedaen der partyen op dat die +nioet gedaen en zy ende dat civilyc alleenlic behoudelic +oic ende in desen versien dat die voirs. suppliant sal gehouden +zijn tvoers. feyt aen ons oic civilyk te beteren ter arbitragien +taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen +cancellier ende luden van onsen rade in brabant die welcke wy +daertoe hebben gecommiteert ende commiteren by desen onsen brieven +ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancelier +ende anderen luden van onsen voers. rade dat geroepen voer hen +de ghene die daeromme zullen behoiren geroepen te zyne +zy procederen wel ende getruwelic totten interinemante ende +verificatien van dese ende totter taxatien ende moderatien +vanden voirs. civilder beternisse ende dat gedaen ende +die selev civile beternisse betaelt in handen vanden +ghenen van onsen ontfangeren die dat behoiren sal ende die +welcke sal sculdich syn daer af ontfanck te makene tot +onsen profyte zy ende voerts alle onsen rechteren officieren +vanden smalen heeren van desen onsen lande van brabant +dien dat sal moegen aengaen den voirs. suppliant van +desen onsen gracien quytscheldingen ende remissien +doen ende laten peyselyc vredelic ende eewelyc usen$$ +ende gebruyken sonder hem daer inne te doene off te +laten geschieden in lyve noch goeden eenigen hinder oft +letsel ter contrarien maer by alzoe hy oft die voers. syne +goeden ter saeken van desen becommert gearresteert gevangen +oft alreede beslagen waeren die ter stont daer af doen +ende laten ontslaen ende te dien eynde dat die vast ende +gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy +onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic in anderen +saken ons ensen rechte ende eenen yegelycken zynen rechte in +allen gegeven in onse stadt van bruessel inde maent +van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende thiene ende vanden rycken van ons keyser van +germanien txxvte ende van hongrien etc het xxjte +aldus stont gescreven boven opte plyke byden keyser +ende mynen heer den eertshertoge in hueren rade ende geteykent +h de hane +gecollationeerte ende bevonden geacordeert +metten originale by my +n $$" +pardons,375.txt,"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat +wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht +inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde +vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten +den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende +nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden +cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort +hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen +gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en +hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken +aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde +totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe +ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was +alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht +hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers. +gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy +dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde +de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het +quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de +suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe +noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen +ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken +ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer +verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille +gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck +hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer +veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen +en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer +veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft +ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl +antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel +willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede +alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael +in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat +hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont +int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj +weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een +kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot +ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse +ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere +van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is +nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende +converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om +de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat +wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende +tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert +quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser +sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders +oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy +hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse +hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben +hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen +tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van +brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden +ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck +als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich +zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren +justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie +nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre +die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans +dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren +civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen +ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van +justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie +ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van +onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende +bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die +gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende +heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen +brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl +sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare +naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect +van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van +justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende +onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse +officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge +bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten +anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet +van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft +smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons +voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige +die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende +heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren +ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger +gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven +peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten +genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien +nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder +letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft +ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen +becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen +tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten +eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben +wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen zaken onser +rechte ende eeniegelicken dessyns in allen gegeven in onse stadt van +bruessel inde maent van septembre int jaer onsheeren duysent vyfhondert +ende zessenveertich van onsen keyserycke txxvije aldus gescreven opde plycke +byden keyser in zynen raide ende geteekent zoete visa recepta +gecollationeert ende bevonden accorderen +met zyneen originale by my" +pardons,287.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordigen ende toecomende dat wy +ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van peeteren cryhave woenende +in onser stadt van antwerpen drijvere vanden moelen toebehoirende de weduwe +bordincx inhoudende hoe dat nae dien hij suppliant hadde opten vii dach der +maent van julio lestleden staen spreken oft diniseren opde coren marckt ons$ +voirs. stadt van antwerpen met jorijse knape ende drivere henricx devos +hem vragende oft hy lange by zyn meester den voirs. henricke devos zijnen +meester g verhuert was daer op hij antwoirde ja ende hoevele dat hy wandt +daer op de voirs. jorijs antwoerde xi stuiver ter weke waer op hy suppliant seyde +ic geve mynen knecht xii stuiver ter weken ende een mueten corens ende nochtans +beclaecht hy hem waeromme seyde hy suppliant dat hij den selven wilde oerloff +gheven begerende daeromme aenden voirs. jorijs dat ingevalle hy iemandt wiste +die vuyt zynen dienst waire oft corts zoude gaen dat hy den suppliant dien +aenwysen soudt daer op de voirs. joorys antwoirde binnen drie weken gaet +mijnen dienst uuyt ic zoude wel by u denoterenen den suppliant begeren te woenen +daer op hy suppliant seyde dat en wil ic nyet doen noch nyemant zynen knaep +onthueren adderende weet ghy mij eenen anderen seinten$ mij toe ende zyn +alzoe gescheyden soe es ten selven dage naerder noenen gebuert dat hy +suppliant sittende op eenen sack op de brugge meer brugge op de voirs. coren +merckt ende tegen hem over claes adriaenssen oick op eenen sack aldaer met +malcanderen diniserende nyet wetende noch presumerende van eenich quaet +is aldaer gecomen loopenen die voirs. henrick devos tusschen den suppliant ende +claese nemende den suppliant metter eender handt metten halse ende in zynen +andere hant zynen opsteecker halff uuyter sceeden seggende totter suppliant dese +oft ghelycke woirden ghij boose wicht schelm desen opsteecker sal ick in +u lyff drayen ende winden dwelck die voirs. claes aenmerckende ende +kennende die conditie des voirs. henricx devos zoe dat hy van een oft +twee dootslagen was ende anderssins seyde totten suppliant peeter wacht +u voer zyn hant denoterende de hant des voirs. henricx staende mits die +de voirs. claes op ende steeckende ende houdende den voirs. opsteecker des voirs. +henricx inde sceede dwelck hy suppliant aenmerckende ende minnelick totter +voirs. henricke sprekende zeyde waeromme dreych de ghy mij aldus daer ick +nyet mesdaen en hebbe noch en begeere te mesdoene waerop de voirs. +henrick seyde ghy hebt op huyden mynen knaep willen onthueren ende +hem xii stuiver ter weken geboden dwelck hy suppliant ontkende als onwarach$ +ende waer aff andere nyet en es gebuert dan als voere houdende nietemin +die voirs. henrick den suppliant metten halse ende hem treckende dat hy byn$ +vanden voirs. sack viel seggende totten suppliant compt hier ende verantwoirt +u daer op hij suppliant seyde laet mij gaen zonder trecken oft houden ic +sal mij wel verantwoirden ende gemerct dat de voirs. henrick den +suppliant egeensins en heeft willen laten gaen zoe es zyn bloet in +gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert +ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven +naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen +met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen +gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die +voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe +van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat +hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen +waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die +voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs. +henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende +oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette +hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde +dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is +de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs. +henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te +evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt +ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf +ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van +noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem +is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs. +henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert +zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel +nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx +de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs. +diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn +borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende +is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant +hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is +als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den +voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken +te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande +anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx +binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende +rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie +ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant +hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende +onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer +oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien +willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den +voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als +boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert +ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende +den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele +ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft +# ende opten staende voet +iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem +als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame +ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs. +lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft +in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende +hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen +anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren +ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der +partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$ +en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn +tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende +faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van +justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien +van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in +brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen +ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat +voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy +procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen +onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende +costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente +de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen +eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van +desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse +drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der +voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich +ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen +ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten +ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige +gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden +vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende +tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in +eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden +goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft +becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende +zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe +gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot +eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen +gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer +onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen +rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte +plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez +noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decock +## sy hieraf verantwordt +byden ontfanger- vanden +exploiten" +pardons,378.txt,"rappel van banne voer elisabeth sclercx +kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen sien +saluyt wy hebben ontfaen die oitmoedige supplicatie van elisabeth +sclercx jonge wedewe inhoudende hoe dat opden xven dach +junij xv drienveertich tot vervolghe van onsen procureur generael +van brabant ende vonnisse van zekeren onsen commissarisen +dair toe geordineert die voorn. suppliante was gecondempneert zekere +eerlicke reparatie te doen ende boven dien gebannen bynnen +onse stadt van loevenen den tyt van thien jaeren sonder daer vuyt +te moegen gaen op de confiscatie van hueren lyfne ende goeden +verbiedende voorts de suppliante met yemande eenige co$$catie oft +disputacie te houden van eenige articlen vanden geloove als +byder voirs. sentencie breeder blycken mach daer aff dinhouden +hier naer volcht de procureur generael onser heeren der keysers in +brabant ter cause van officien aenleggere tegen elizabeth sclercx +ghevanghen ende verweerdersse gesien tproces der voirs. partyen +ende op al rypelen geledt mynen heeren de commissarisen condempneren +dese verwerddersse in huere lyven cleederen ende bervoets op +huer knijen met eender berrender torsse van twee ponden in huer +handt god almachtich onsen heere keysere ende de justicie +vergheffenisse te bidden ende de selve torsse alzoe te dragen +ende te laten voer theylich sacrament inde kercke van sinte +peeters ende een half jaer lanck in haer cleederen bloot +met eender berrender wassen keersse van eenen ponde in huer +handt by toruys te gaene in alle de processien die bynnen den +halven jaere naestcoemmende gedaan sullen wordde, ste peeters +voers. ende telcker reysen die keersse te laeten voor +theylich sacrament aldaer. ende voirts een jaer lack alle +weecken tot huere coste te doen doen een misse ste peeters +inde kercke ende die te hoiren ende ten eynde vanden jaere +daeraff certificatie te bringhen aenden voirs. procureur generael +ende voirts vuyt sekere consideratien bannen de voirs. gevanghene +bynnen deser stad van loevenen den tyt van thien jaeren naescoemmen +sonder dat zy duerende desen tyt daer vuyt sal moegen gaen +opte confiscatie van hueren lyfne ende goeden verbiedende +voirts der voirs. gevanghene met yemande eenighe communicatie +oft disputatie te houdene van eenighe articulen vander geloove +ende voirts eenige boecken oft schildereyen te houden te hebben +oft te lesen ten zy dat die yerst byden overprochiaen van +ste peeters ten tyde zynde gevisiteert ende geteeckent zyn +al opte pene van gehouden ende gepunneert te wordden als +relaps condempnerende daeren boven dese verwerdersse inde +costen van desen processe ende huere gevanckenisse die +taxatie daeraff mynen voirs. heeren den commissarisen ghereserveert +aldus gepronnuncieert ende vuyt gesproken opde stadhuys van +loevenen in presentie van allen den commissarisen aldair voir recht +sittende ende in presentie van den procureur generael ende den meyer +van loevenen opden xven dach van junio int jaer onsheeren +xcc dryenveertich aldus ondergescreven dese copie is +gecollationeert ende bevonden metten originalen reg$$re accorderende +by my geteeckent h zype zedert welcken ban de voirs. +suppliante wedierende der justicie heeft huer continuelick gehouden +gehadt bynnen onse voirs. stadt van loevenen ende vulcommen die +andere pointen begrepen inden voirs. vonnisse. als naerder blycken +mach by attestatie vanden prochiaen van ste peeters kercke van loevenen +voits. ende heeren wouter haverloos tot huere groote scaempte verdriet +ende achterdeel ende en zoude nochtans nyet dorven gaen frequenteren +ende woenen buyten onse voirs. stadt van loevenen daer huere goeden geleghen +zyn omme de selve ende anderen hueren affairen te handelen +ende vervolgen ende anderssins den cost winnen ten zy dat onse +gracie huer hierop verleendt wordde ns daeromme zeere +oitmoedelyck hebbenen $$$que? eest dat wy de saken voerscreven overgemerct +ende hierop gehadt tadvis vanden voirs. commmissarisen geordinneert +opt stuck vander secte lutherane inden jaere xvc dryenveertich +bynnen de voirs. onse stadt van loevenen genegen weesende ter beden +ende begeerten vander voirs. suppliante hebben inden gevalle als boven +weder roupen ende te nyente gedaen weder roupen ende doen te nyente +by desen den voirs. ban zulck als die iegens der voirs. suppliante vuyt +gesproken ende gepronunchieert is geweest ende vuyt onser +meerdere gracien vergeven ende schelden huer quyte tdelict ende mes$$ +daervuyt den selven ban naergevolcht is mitgaders alle penen +ende amenden corporelle criminelle ende civile daer inne zy huer +overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse +hoicheyt ende justicien eenichssins mach hebben ontgaen der +selve suppliante weder stellende ende restituerende tot huere goede +fame ende name in onsen lande ende hertoechdomme van brabant +ende van overmaze huer consenterende te moegen gaen hanteren +converseren letten ende woenen zoe wel buyten onse voirs. stadt +van loevenen als bynnen der selver gelyck ende inder manieren +als zy dede ende doen mocht voer die pronnunciatie vanden voirs. ban +imponerende hierop swighen ende silencie onsen voirs. procureur generael van +brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren +ons voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn behoudenen +nochtans dat de voirn. suppliante huer neerstelyck wachten sal te +converseren met persoonen suspect weesende vanden quade secten +ontbieden dairomme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen +den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant dat voir +henluden geroupen die gene die daeromme behoiren zullen geroupen +te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende +interinementen van desen onsen jegewoirdigen brieve naer huere voirme +ende inhouden welck interinement de voirn. suppliante gehouden wert +te versoucken ende desen onsen brief hen luden puterende bynnen eenen +halven jaere naestcoemmen naer date van desen op peyne te +verliesen deffect van dyen ende dat gedaen zy onse drossaet +van brabant meyer van loevenen voirs. ende alle anderen onse ende +onser vassalen oft smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren +onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zijn +oft wesen moegen tegenwoirdich ende toecommende hueren stedehoudelyck +ende elck van hen zoe hem dat toebehouden ende aengaen mach der +voirs. suppliante van dese onser tegenwoirdiger gracien quytsceldingen +ende rappel van ban inder manieren voirscreven peyselick ende +volcommelick doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder +huer te doen noch te laten geschien eenich hinder letsel ofte +moyenisse ter contrarien in eeniger manieren want ons alzoe +belieft des toirconden zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen +gegeven in onse stadt van ghendt lesten dage van april +int jaer onser heeren duysent vyfthondert ende zevenenveertich +van onsen keyserycke txxviiie ende van onsen rycken van castille +ende andere txxxiie aldus gescreven opte plycke byden +keyser in zynen raide ende geteekent de zoete recepta +gecollacioneert ende bevou$ accurd$$ met +zynen originale by my +jacuwe $$$re" +pardons,382.txt,"remissie voir claese obbrechts van eenen dootslage +bij hem begaen inden persoen van janne van gheete +maximiliaen ende philips bijder gratien goids hertoghen +van oistrijck van bourgoingnen van lothringen van brabant van +lymborch van lutcemborch ende van gelre greven van vlaenderen van +artois van bourgoingnen palatijnen van henegouwe van hollant +van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des +heylichs rijcx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen, +allen den ghenen die desen onsen brief zelen zien oft hoiren lesen +saluyt. wij hebben ontfanghen die oetmoedighe supplicacie +claes obbrechts cleermakere inhoudende hoe des maendaegs +in die sinxendale lestleden die voirs. suppliant ende een geheeten +claes van ghete met meer anderen gesellen saten en droncken +in een taverne binnen onser stat van bruessele, aldair die +voirs. suppliant ende die voirs. jan van ghete underlinghe wordden +kyvende ende zekere woirden hebbende, ten ocsuyne van +eenre veren die de voirs. jan van gheete den voirs. suppliant +gegeven hadde, welke veere die voirs. jan van ghete den voirs. +suppliant wederom afnam ende in stucken sneet mits den +welken de selve suppliant ende die voirs. jan van gheete vechtende +wordden. in welken gevechte die voirs. suppliant yerst bijden +voirs. janne van gheete gesteken ende gequetst werdt in +zijn hoot met eenre scherper daggen naeden welken die selve +suppliant den voirs. steeck gevuelende hem ter weren stelde, ende +gaff met zijnre daggen den voirs. janne van gheete oick eenen +steeck in zijn borst van welken steke die selve jan van gheete +ter stont op die plaetse bleef ende aflivich werdt. ende al +zijt zoe dat die voirs. suppliant den voirs. dootslach gesoent +ende gebetert heeft aen die vrienden ende maghen vanden voirscreven dooden +dair dat behoirde alsoe dat zij des te vreden zijn nochtans die +zelve suppliant ontsiende die strangheyt van rechte en heeft +hem sindert noch en soude voirtane niet dorren houden bliven +wandelen noch verkeeren onder ons in onsen voirs. lande van +brabant, het en waere dat hem dair op bij ons versien wordde van +onser zunderlinger gratien ende genaden ende hem dair op gegeven +ende verleendt wordden onse oepene brieven van remissien in +behoirlijker formen om die welke hij ons oetmoedelijck heeft +doen bidden. wair omme soe eest dat wij gemerct tgene des +voirs. is, wij ter beeden des voirs. suppliants geneycht ende +willende altijt ende besundere te desen male grace ende genade +prefereren ende voirtkeeren vore strangheyt van rechte, hebben den +voirs. suppliant in gevalle als boven quijtgeschouden ende +vergheven schelden quikte ende vergheven uuyt onser gerechter +wetentheyt, ende van sunderlinger gratien overmits desen onsen brieve +den voirs. dootslach ende alle penen boeten kueren ende brueken het +zij van live leden oft goeden in die welke hij overmits ende uuyt +saken vanden voirs. dootslaghe eenichssins tegen ons ende den +gerichte gevallen mach zijn. stellende als van desen den +voirs. suppliant wederom in zijnre eeren goeden name ende famen +ende tot allen zijnen goeden niet verbuert zijnde op dat hij ennighe +heeft, hem oirlovende ende consenterende dat hij dien niet tegenstaende +zal moeghen comen bliven keeren ende verkeeren alomme binnen onsen +voirs. lande van brabant buyter onser stat van bruessele gelikerwijs +ende alsoe hij dede voer die geschiedenisse vanden voirs. feyte +imponerende hier af een eewich geswich onsen procureur van brabant +ende allen anderen onsen officieren dien dat ennichssins aengaen mach. +satisfactie yerst ende voir al gedaen den partien geinteresseert +zijnde zoe verre die alnoch niet gedaen en zij civilic alleene, ende +behoudelijc dat tot dien die voirs. suppliant gehouden sal sijn +dat aen ons civilijc te beteren nae die gelegentheyt ende exigence vanden +stucken ende die faculteyt van zijnen goeden ter arbitragien ende +taxacien van onsen lieven ende getruwen cancellier meesteren +kaerlen die groete ende den anderen luden van onsen raide geoirdineert +in onsen lande van brabant. ontbieden hier omme ende bevelen den +selven onsen cancellier ende den anderen van onsen voirs. raide +dat voir hen geroepen die ghene die dair om zelen behoiren +geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen wel ende +ernstelijck totter verificatien ende interinemente van desen ende +totter arbitragien ende taxatien vander voirs. civilder beternissen +inder manieren ende alsoe het sal behoiren. ende dien gedaen +ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende betailt +zijnde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren +dien dat behoiren sal, ende die welke gehouden sal wesen +ontfanck dair aff te makene tot onsen behoef ontbieden +wij voirts ende bevelen den zelven onsen cancellier ende +anderen van onsen voirs. raide onsen drosset van brabant +meyere van loevene amman van bruessel schoutetten +van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen +ambachteren richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant +ende den ambachteren richteren ende dieneren vanden smaelen +heeren inden selven onsen lande geseten ende hueren stedehouderen +nu zijnde ende namails wesende, dat zij ende een yegelijck +van hen alsoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van deser +onser voirs. gratien remissien ende quijtscheldinghen doen ende +laten rastelijck ende vredelijck genyeten ende gebruycken tot +ewighen daghen inder manieren voirscreven, sonder hem +dair teghen te doene, oft te laten geschien aen zijnen voirs. +live leden oft goeden ennighen hinder stoot oft letsel ter +contrarien mair zoe verre die voirs. suppliant oft +zijne voirs. goeden niet verbuert zijnde waren ten ocsuyne +van desen aengetast gearresteert oft gecommert zij die +zonder vertreck ontslaen ofte doen ontslaen ende stellen tot +volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende wij +dat gedaen willen hebben. behoudelijck ons in allen +anderen dinghen saken onsen rechte ende eenen iegelijcken +des sijns. ende des torconden hebben wij onsen seghel +aen desen onsen brief doen hanghen gegeven in onser stat +van bruessele xvii daghen in septembri int jair ons heeren +duysent vierhondert vier ende tachtentich. aldus geteekent +bij mijnen heere den hertoghe ter relacatien vanden raide +h. de witte. visa. +“gecollonneert mitten originalen beze- +gelden brieve ende bevonden concorderende +bij mij”" +pardons,001.txt,"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours +auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc +* et charles par la mesme grace archiducz daustrie prince +despaigne des deux cecilles de jherusalem etc ducz de bourgogne de +lothier de brabant de stier de carinte de carniole de lembourg +de luxembourg et de gheldres contes de flandres de habsbourg +de tyrol dartois de bourgogne palatins de haynnaus lantgraves +delsate princes de zwaves marquis de burgauw et +du saint empire de hollande de zeellande de ferette de kyebourg +de namur et de zuytphen contes seigneurs de frize des +marches desclavonnie de portenauw de salins et de malines +a tous ceulx qui ces presentes lettres verront salut, savoir +faisons nous avoir receu lhumble supplication de notre bien +ame louvet d ittre escuier contenant comme ledit suppliant +ait parcydevant obtenu certaines noz lettres patentes +de grace et pardon de ce que certain jour aupaaravant +assavoir le mardi aprez la feste de lassumption notre +damme lan xvc huit il sen ala audit lieu dittre la ou +il demoura le mercredi et jeudi ensuivant et le vendredi +au matin il ala desjeuner au molin avec le cure dudit +lieu d ictre et hubert de bourgnial et dillec sen allerent +en la maison dudit cure qui vendoit vin publicquement +et apres y avoir beu ilz alerent dancer a certaines +dances esquelles ledit suppliant print noise et debat a +jehannin bastard d ictre et puis sen retourna tout +courrouce en la maison dudit cure et apres quil fut entre +dedans lon lui ferma lhuys quoy voyant ledit suppliant +cuidant quil y eust aucuns de ses ennemis sur la chambre +haulte dist ces parolles comment messieurs me voulez +vous icy murdrir et incontinent ces parolles dictes ung +nomme propere jehan cousin dudit suppliant et aultres +gentilzhommes de sa compaignie commencerent frapper +sur lesdictz huys et fenestre et aussi ledit suppliant frappa +pareillement pardedens de sorte quil rompit son espee +et ledit propere jehan rompist aussi ladite fenestre par dehors +*note dans la marge : +deste brieve en sijn +noch met geharren +maer bleven in +hand and anderen +mits dien dat +louvet dittre +is $$$ dienst +ons gened h de h +int lant van +ghelde +zymdt gelost +et ny eust a ceste cause aucun blessie sinon la concubine dudit cure +qui fust ung peu blessee dune engrafeneure ou visaige et +apres que ledit huys fut ouvert ledit cure vint dire audit suppliant +et a ceulx de sa compaignie telles parolles messieurs pour +dieu mercy et ne fut oncques ledit cure frappe ne aucunement +touche dudit suppliant ains seullement lui dit icellui suppliant +ces parolles qui sensuivent cest dommaige que lon ne te +assomme et ce fait et dit lesdits suppliant et aultres de sa +compaignie ensemble ledit cure rebeurent illec trestous +mais le seigneur de faulcuez qui estoit illec appelle au disner +avec autres de sa compaignie par hayne quil avoit +conceue alencontre dudit suppliant ensemble aussy le feu +pere dicelluy suppliant feirent plusieurs plaintifz tant de ce que +dit est que aussi de certain different que ledit suppliant avoit +auparavant eu avec sondit feu pere pour ce quil ne lui +voulloit donner aucuns biens pour son entretenement +comme tenu y estoit attendu que par commandement +et ordonnance dicellui son feu pere il sestoit alye par +mariage avec une jeune damoiselle a present sa femme +et aussi que ledit suppliant avoit prins ung cheval appartenant +a sondit feu pere et bailla ledit cheval a son censier +a condition que sondit pere voulloit ravoir quil le luy +rendroit pour deulx philippes dor et que apres ce que +ledit suppliant pour sen aller par dela les mons ou service +de nous empereur en passant par ledit lieu d ictre +et cuidant illec boire en une taverne les gens dudit seigneur +de faulcuez cuidant aussi que ledit suppliant fust illec +venu pour les voulloir oppresser saillerent sur lui +et lui prindrent sa javeline et tost aprez icelluy +prinst ung aultre baston et sen alla bucher sur la +fenestre de la maison ou estoient lesdits serviteurs +dudit de faulcuez disant rendez moy ma javeline +laquelle ilz lui rendirent hors par ladite fenestre +et ce fait icelluy suppliant sans faire autre chose +remist ledit baston quil portoit devant leur huys +et s en retourna a tout sadite javeline et aussy de plusieurs petitz cas +et mesuz quon luy mectoit sus et pour ce que pendant le temps +de limpetration dicelles noz lettres de pardon ledit suppliant estoit +detenu prisonnier a la seignourie de seneffe appartenant a philippes +dorley ayant illec haulte moyenne et basse seigneurie +qui sopposa a linterinement dicelles noz lettres de grace et pardon +pardevant noz amez et feaulx les chancellier et gens de +notre conseil ordonnez en brabant disant en effect que icelles +noz lettres de pardon faisoyent a son prejudice. actendu que +desdits cas et mesuz par ledit suppliant perpetrez il avoit prins +et commence a congnoistre devant ses bailly et hommes +dudit lieu de seneffe et que nestoit point de notre intencion +donner pardon audit suppliant contre le droit ne ou prejudice +de notre vassal et pour ce print conclusion que nonobstant +nosdites lettres de pardon ledit suppliant seroit renvoye devant lesdits bailly +et hommes de seneffe et se joindoit avec lui le procureur +des nobles de notre pays de brabant lequel print aussi conclusion +semblablement alencontre de ce dont ledit suppliant joinct avec luy +notre procureur general soustenoit le contraire en contendant +ensemble que nosdites lettres de pardon seroyent interinees +ou si avant fut procede que nosdits chancellier et gens de notre +conseil en brabant nonobstant nosdites lettres de pardon et +adjonction de notredit procureur general renvoyerent ledit suppliant +pardevant lesdits bailly et hommes de seneffe pour illec proceder +selon droit et justice ou apres que ledit suppliant y fut renvoye +considerant la longueur de sa prison et quil y avoit desja +este ung an entier et estoit en apparence dy estre encoires +et longuement en proces fit composition avec ledit seigneur de seneffe +et moyennant icelle obtint de luy plain pardon et abolition desdits +cas et mesuz et de tout ce quon lui en pourroit demander ne +quereller a la cause dicte. or est que apres quil a este +eslargy dicelle prison et mis a delivrance notredit procureur general +en brabant qui auparavant avoit soustenu sa querelle et conclu +a lenterinement de sadite grace et pardon veult maintenant +alleguer que attendu que ledit suppliant a fait ladite composition +que tous ses biens gisans en notredit pays de brabant seroyent confisquez +ou que de nouvel leddit suppliant viendroit proceder et soy deffendre +des mesmes cas et mesuz pour lesquels il avoit este renvoye +et dont il avoit obtenu entiere grace et pardon dudit seigneur de +seneffe comme dit est et combien que notre dit procureur +neust cause ne action considere ce que dit est de plusavant +traveillier ou molester le dit suppliant pour les mesmes cas +et mesuz ce nonobstant il a derechief fait adjourner +et mectre en arrest tous ses biens gisans en notredit +pays de brabant que lui tourne a tres grand prejudice +interest et dommaige et plus fera se par nous ne lui +est sur ce pourveu de notre grace et remede convenable +ainsi quil dit dont actendu ce que dit est et quil nous +a tousjours parcydevant bien et loyaulment servy +en noz guerres et armees sans jamais adez avoir +este note actaint ne convaincu daucun autre vilain cas +il nous a tres humblement supplie et requis et mesmement +nous plaise de lui octroyer sur ce autres et plus amples +noz lettres patentes de pardon et sur le tout lui impartir +et preferer a rigeur de justice notre grace et misericorde +pour ce est il que nous ces choses considerees et sur +icelles eu ladvis de nosdits chancellier et gens de notre +conseil en brabant audit louvet dictre suppliant inclinant +favorablement a sadite supplication et requeste avons ou cas +dessusdit en lhonneur mesmement et reverence de la +benoite mort et passion que notre saulveur jhesus crist +souffrit pour nous tous en larbre de la croix a tel jour +quil est huy quicte et pardonne quictons et pardonnons +de grace especial par ces presentes les cas et mesuz dessus declarez +leurs circonstances et dependences ensemble toute +peine et offense corporelle et criminele et tout ce +entierement quil peult avoir pour ce mesprins et offense +envers nous et justice et lavons quant a ce restitue +et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et +renommee et a noz pays et seigneurs et a ses biens non +consisgnez saucuns en y a tout ainsi quil estoit auparavant +ladvenue desdits cas en imposant sur ce silence perpetuel a notredit +procureur general et a tous noz autres justiciers et officiers quelxconques +satisfaction toutesvoyes faicte a partie premierement et avant +toute euvre se faicte nest et elle y chief civillement tant +seullement et moeyennant aussi quil amendra envers +nous civilement selon lexigence desdits cas et faculte de ses +biens a larbitrage et taxation de nosdits chancellier et +gens de conseil en brabant que commectons a ce sy donnons +en mandement a iceulx nos chancellier et gens de conseil en +brabant que appellez ceulx qui pour ce feront a appeller +ils procedent bien deuement et diligemment a linterinement +et verification de cesdites presentes et ce fait et ladite amende +civile par eulx arbitree tauxee et payee a cellui +de noz receveurs quil appartiendra lequel en sera tenu +faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz justiciers +officiers quelxconques et chacun deulx endroit soy et sicomme +a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant +plainement paisiblement et perpetuelement joyr et user +de noz presentes grace quictance et pardon ensemble de tout +le contenu en cesdites presentes sans lui faire mettre ou +donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou +tamps advenir en corps ne en biens aucun arrest +destourbier ou empeschement au contraire ains se +son corps ou aucune chose de sesdits biens estoient a ceste +cause arrestez ou autrement empeschez les mectent +ou facent mectre tantost et sans delay a plaine et +entiere delivrance car ainsi nous plaist il en tesmoing +de ce nous avons fait mectre notre seel a ces presentes donne +en notre ville de gand le vendredi sainct lan de grace mil +cinq cens et dix et des regnes de nous empereur +assavoir de celluy de germanie le xxve et de celuy +de hongrie etc le xxje ainsy avoit escript sur le +reploy par lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil +et signe dijcke +collationne a l’original +par moy +n. strate $$" +pardons,059.txt,"remissie van eenen dotslage geperpetreert by +coenraert van gavere +kaerle zetc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecomende +dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van coenrart +van gavere wijlen adriaens zoene inhoudende hoe omtrent zeuen oft +acht jaeren geleden es hij doen wesende een jonck clerck van xvi +oft – xvii jaeren gebeneficieert visiterende die scholen van voirsselae +in brabant gebuerdt omtrent twee uren naer der noenen soe hy +suppliant vande schoolen nae synen woenhuyse gaen willende dat een +geheeten roelant de bastard sittende in een bierhuys aldaer hem +riep om met hem te drincken het welke de voerscreven suppliant dede +ende vant sittende met de voersscreven ter wijlen heere gielis voirsters +priester de welke genoech by drancke wesende diverschen bekeren +biers de voerscreven suppliant brochte ende soe vele dat de supliant die soe +voerscreven is joncke was nyet mogelyc en was meer te wachten +ende van noots wegen bedwongen wert hem daer af teprustenen +het beste dat hy mochte waer af de voerschreven heer gillis nyet +te vreden en was ende vuyt graemscap begonst bekeren ende +kannen naer de voerscreven supliant te werpen soe dat hij suppliant +in pericule zyns lyfs was ende en waere nyet ontgaen ten +waere geweest by helpe vanden werdt vanden huyse ende +anderen dien hem verlosten ende de voerscreven priester inde +couckene vanden voerscreven bierhuyse gesloten hielden +ende soe de voerscreven supliant op den wech was van syn +woenhuys soe dede de priester dachterste duere vanden +coucken op ende liep naer de voerscreven suppliant die hij achterhaelde +nam de selue van achter stack hem duer syn been ende +wierp hem ter eerde ende pynde hem ter doot te bringen +waer om de voerscreven supliant om zyn lyf te salueren daer toe +bedwongen track zyn brootmes ende daer mede stack de +selue heer gillis inder dyckden van synen beene waeraf +hy sekeren tyt daer nae van leuen ter doot gecomen is +het welke de supliant hertelycke leet is. ende hoewel +de voerscreven supliant corts daer nae te rome getogen es ende +vanden feyte voerseyt abolicie van onsen heyligen vader +de paus vercregen heeft mits rehabilitacie ende restitucie +tot zynen beneficien ende partyen gesuendt ende te vreden +gestelt heeft des nyet min want hy om sekere redenen wille +allen zynen beneficien gerenuncieert heeft ende es weerlyc +geworden beduchtende strancheyt van iusticie hy hem +sychtent meesten deel van onsen lande ende heerlicheyde +van brabant geabsenteert heeft ende en soude inden selue +nyet wel derren verkeeren ten waere ouer midts onsen gracie +vanden welken midts quittancie van allen peyne ende +amende lyflyc criminelle en civil aengesien den toecomst +vande voerscreven feyten en dat hy hem in anderen saken eerlich +gehadt ende gedragen heeft hy ons oetmoedelycke gebeden +heeft soe ist dat wy de sake voirscreuen overgemerct +genegen wesende ter supplicatie vanden voerscreven supliant ende hem in +desen gracie te presenteren voer stranheyt van iusticie +ende in faueur van onsen lieuen ende getrouwen neuen den +graue van nassouw ende de heer van chierues hebben +de voergenoemden coenrart van gauere suppliant in geualle als +bouen vergeuen quytgescolden ende $ geremitteert vergeuen +schelden quyt ende remitteren vuyt sunderlinge gracie +by desen het feyt ende dootslach voerscreven mitsgaders alle +boeten ende amenden lyffelycke criminelycke ende ciuile +inde welke hy ter cause van dien met des daer aen +cleeft tegens ons ende iusticie eenichssins geuallen +mach zijn ende hebben hem desen aengaende $ gerestitueert +ende restitueren midts desen tot zijnen goeden name ende +fame tot onsen lande ende heerlichede van brabant ende +tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft +gelyc ende in alder manieren als hy was voer de toecomste +vanden voerscreven dootslage imponerende hier op silencie ende een +eewich swigen onsen procureur generael ende allen anderen +onsen officieren wy en die zyn satisfactie ierst gedaen der +partye geinteresseerde indien die alnoch nyet gedaen +en zy ende eenige daer toe behorende ciuilick alleenlyck +ontbieden daer omme onsen lieve ende getrouwe cancelier +ende den luyden van onsen raide van brabant dat +voer hen geroepen dient behoeren sal zy procederen +totter verificatien ende interinemente van desen ende dat +gedaen zynde zy onsen drossat van brabant onsen meyer tot +loeuenen ampman tot brucele marcgraven ende schout +tot antwerpen schout te bosschen ende allen anderen +onsen en de smale heeren officieren die dit aengaen sal +doen laten ende gedoogen den voerscreven supliant van deser onser +tegenwoerdiger gracie quytscheldinge en remissie +ende van allen den inhouden van desen rustelic ende +vredelic genieten ende gebruycken sonder hem eenich +hinder letsel oft stoot te doen in lyue oft in goede +ter contrarien ende oft hy oft zyn goeden hier +omme geuangen gearresteert oft belet waeren dat +zy die terstont ende sonder vertreck stellen en doen +stellen tot volcomender ende geheelder deliurancie +want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit +vast ende gestadich blyue hebben wy onsen zegel +hier aen doen hangen behoudelic in desen onsen +ende een iegelycken zyns rechts in allen gegeven +in onser stadt van brussele inde maent van +december int jaer onsses heeren duysent vijfhondert +ende vyfthiene aldus stont gescreven onder +opte plycke by mynen heer den prince ende +geteekent du blioul en noch visa +gecollationeert ende bevonden +concorderende metten originele +by my +n strate $$" +pardons,370.txt,"remissie van dootslage +philips by der gratien goids coninck van castillien van leon +van grenaden etc. ertzhertoge van oistryck, prince van arragon +hertoge van bourgoingnen van lothier, van brabant van stier van +karenten van crain van limburg van luxemburg ende van gelre +grave van vlaenderen van habspurg van thirol van fererte +van kieburg van artois van bourgoingnen palatin +van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende +van zuytphen mercgreve des heylichs roemschen rics ende +van borgauw lantgreve in elzaten heere van vrieslant +van opter windischenmarg van portenauw van salins ende +van mechelen doen te weten allen tegewoirdigen ende toecommenden +dat wij ontfangen hebben die oitmoeidige supplicatie van janne +de bock inhoudende hoe dat geleden zyn omtrent twee jaren +hy suppliant sat en dranck in een taveerne in onser vryheyt van +merchtene aldaer overcommende een geheeten jan vander hofstad +ackerman inder selven vryheyt woenende noose opten selven suppliant +sueckende ende hem spytige woerden ghevende ter causen van sekeren sekerer +sommen van penningen? die hy den voirs. janne de bock suppliant +schuldich was welcke woerden de selve suppliant al tsamen +geverdroech ende in tey$$$ van patiencen stont hy ten lesten op +vuyt sinnen gelage ende ghinck strycken zynder beerden *beenen? +op dat hy der noosen ende quade woerden soude mogen ontwien +desen nyet tegenstaende ende opter straeten commende is hem de +voirs. jan vander hofstad nae gevolght nemende hem suppliant +metten boesem hantvaste seggende totten selven ghy hoere soene +weert u doende hem aldaer groote fortche soe dat de voirs. +jan de bock hem ter weren stelde ende quetste den voirs. +janne vander hoftstad van welcker quetsueren hy corts daer +nae van lyve ter doot gecommen is daer af de voirs. suppliant +den vrienden ende magen vanden voirs. dooden gesoent ende gebetert +heeft ende hoewel dat tfeyt ende den dootslach in maten +voerscreven geschiet zyn ende dat men hem op de toecompst vanden +selven wel groote ooge ende consideratie behoerde te hebben soe +en soude noch tans de voirs. suppliant beduchtende ende vreesende +strangheyt ende rigeur van justicien hem nyet dorren houden +noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem +moeten absenteren ende houden in vreemden landen ende contreyen +in grooter armoeden ende miserien $y alsoe hem onse gracie ende +ontfermherticheyt in desen niet gedaen en bewesen en waere +alsoe hy segt ons daer om oitmoedelic biddende soe eest +dat wij desen aengesien hebben den voirs. janne de bock suppliant +geneyght wesende tot zynder voirs. beden ende willende hem in dit +stuck gracie ende genade verlenen ende prefereren voe strangheyt +van rechteren zunderlinge ter eeren ende $$$ vander heyliger +passien die onse goede god voir ons allen geleden heeft op sulcken +dach als heden in gevalle als boven vergheven quyt geschouwen +ende geremitteert vergheven quytschelden ende remitteren vuyt onser +sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven +verclaert mitgaders allen boeten bruecken ende peynen corporelle +criminele ende civile daer inne hy ter causen van den misbruyct +ende gevallen mach zyn tegen ons ende iusticien ende hebben +hem als van deses gerestitueert ende wedergestelt restitueren +ende wederstellen tot zyne goede fame name ende gerichte tot onser +voirs. lande van brabant tot allen zynen onverbuerden goeden soe +verre hy eenige heeft in alder $$$ ende manieren als hy was +voe de toecompst vanden voirs. dootslage imponeerende hier op +stilencie ende een eewich geswych onsen procureur generaal ende allen +anderen onsen rechteren justicieren officieren wie dit zyn +satisfactie yerst ende voir al gedaen den partyen geinteresseert +soe verre die alnoch nyet gedaen en zy civiler alleene ontbieden +daer om ende bevelen onsen lieven ende getrouwen cancellieren ende den +anderen lieden van onsen rade in brabant dat geroepen voere +hen die ghene die daer om sullen behoeren geroepen te zyne zy +procederen ende doen procederen totten interinimente ende verificatie +van desen ende dat gedaen zy onse drosser van brabant meyr +van loeven amman van bruessel schoutheten van antwerpen +ende vanden bossche ende voerts allen anderen onse rechteren iusticien +ende officieren dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant doen +laten ende gedoegen van deser onser gracien remissien quytscheldingen +ende van allen den inhouden van desen rastelic ende vredelic genuytten +ende gebruycken zonder hem daer tegen te doen oft te laten geschieden +eenigen hynder stoot ende letsel ter aen zynen live ende goeden $$$ contrarien +maer soe verre synen persoen oft $$$ voirs. goeden nyet verbuert +synde ter contrarien van desen gevangen gearresteert oft eenichsins +gecommert was dat zy die stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende +volcommenen delivrancie wat ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast +ende gestadich blyve soe hebben wy onsen zegel * hier aen doen hangen +behoudelic ons in anderen dingen onsen rechte ende anderen den heeren +gegeven in onser stad van mechelen opten heyligen goeden vrydach +inde maent van meerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende vyve ende van onsen ricke dyerste aldus onderscreven +opte plycke by den $$$ coninck ende geteykent dycke ? ende noch +$$$ +dito num van dese copien is gedaen +ende $$$ in 2 $$$ metten $$$ +by my +aerts +*den welcken wy tot nu toe gebruyct hebben" +pardons,192.txt,"remissie +philips etc. doen te weten dat wy hebben +ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons +hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele +by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen +10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse +met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt +den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel +gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven +ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel +alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende +verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben +vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo +hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen +te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel +om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam +steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat +alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke +sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de +caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven +opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors. +suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat +hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck +hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop +gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen +hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst +voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de +caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde +keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we- +-deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen +aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen +met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden +gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors. +suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere +ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam +steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende +wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort +jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen +t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte +kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde +hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder +om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert +welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert +met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy +tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen +ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde +hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te +vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende +hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon +in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors. +aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die +meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen +bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren +gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende +geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach +hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele +criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen +cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne +hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder +gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen +goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant +ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders +tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft +in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden +voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen +procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors. +ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten +ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst +ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet +gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck +dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke +costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght +syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om +onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen +raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben +gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock +gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse +daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier +ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen +behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot +verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en +naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden +sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren +binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van +het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende +die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert +ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal +sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele +ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren +hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende +henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun +toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den +voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie +ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende +manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende +laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene +ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich +hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen +manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde +goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert +oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck +setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder +ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft +gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january +des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het +xxxve +stelmoe" +pardons,153.txt,"philips etc. ad longum doen te weetene dat wij hebben +ontfangen die supplicatie van francois van achten +soone jans, oudt ontrent tweentwintich iaeren +geboren inwoonder onser stadt van mechelen inhoudende +hoe dat hy op den meijdach xvjc eenenviertich synde +tot verrichtinge van syns vaders affairen als wesen +een oudt bedraeght man gecommen binnen onse stadt +bruessele heeft ontrent den avont gerencontreert +eenen persoon van syn kennis genaempt n. jan +geboren van s’hertogenbosche ende gaende t’saemen +wandelen syn ontrent den acht uren gecommen +beneden sinte geleyns straet in sekere herberghe +genaempt sinte jan baptiste alwaer zij t’saemen +drinckende oock is gecommen seeckere jonghe +lichte dochter genaempt marie de bolducq ende +daer gebleven zijnde tot ontrent de thien uren +t’savonts ende gevraeght synde naerde rekeninghe +van het gelach heeft den weerdt t’selve gerekent +ende gebrocht daerop den voors. n. jan antwoorde +al kijvende ende krakeelende dat t’selve te +excessif ende ombehoorlijck was gerekent heeft +den suppliant om t’selve te verhueden gerepliceert +dat t’selve gheen lieden en waeren om onbehoorlijck +te rekenen waerover zy alte saemen kijvende ende +krakeelende sijn gecommen tot inden ganck om uuyt +de deure te gaen alwaer den voors. jan heeft +uuytgetrocken syn rappier gelijck den suppliant +tot nootelycke defensie van sijnen lijve oock +heeft gedaen uuytgeblaesen synde het licht ende +gedrongen ende gekomen sijnde tot op der straeten +heeft aldaer ontfangen eens steeck ontrent den +buijck ende op dat den suppliant vanden lijve niet +en soude worden geevelt : die voers. marie de +bolducq inden donckeren tusschen beyde gaende : heeft +ongeluckelijck met des suppliants rappier van achter +inden rugge tot sijn groot leetwesen ontfanghen +eenen steeck : daer van sy corts daernaer is overleden +ende alzoo t’voors. feijt geensints en is geschiedt +met opsetten wille dan wel onnooselijck ofte onwetens +als hebbende te voerens met deselve dochter noijnt +eenigen den minsten twist oft questie gehadt dat +t’selve feijt oock is overjaert geduerende welcke +tijde hij hem heeft moeten absenteren buijten s’lants +gelijck hy noch doet dat zijnen vaeder is een oudt +bedraecht man die nu veele maenden mette +geraecktheijt heeft te bedde gelegen gelyck +hy noch doet ende oock zijne moedere die hy in +hunne aude daghen ende indispositie in hunne nering +ende affairen geerne soude assisteren badt oversulcx +oitmoedelyck om onse opene brieven van remis daer toe +dienende waerom soo ist dat wy desen aengesien +ende aenschouw nemende op de circumstantien deser +saecke hier op ierst gehadt d’advijs van onsen lieven +ende wel beminden des amptman onser stadt +brussele geneghen wesende ter beden des voors. +suppliants wilende in dit stuck prefereren gratie +ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van +rechte hebben den selven suppliant inden gevalle +als boven quijtgescholden ende vergeven schelden quijt +ende vergeven uuyt onse sunderlinge gratie by desen +onsen briefve t’feyt ende ongeval boven geruert +midts gaders alle breucken corporelle ende criminelle +daer inne hy ter cause voers. midtsgaders dat daeraen +cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende +misbruijckt mach hebben welcken aengaende hebben +hem wedergestelt ende gerestitueert stellen weder +ende restitueren by desen tot sijnen goeden name fame +ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant +ende in allen anderen onsen landen ende heerlickheden +midtsgaders tot zijne onverbeurde goeden {: indijn +hy eenige onder ons heeft : } gelijck ende in alder +manieren soo hy was voor de toecompste van den +voors. feijte imponerende hierop een eeuwich +geswijgh onsen lieven ende getrouwen raedt ende +procureur generael van brabant ende allen anderen onsen +ende onsen vazallen oft der smalre heeren richteren +justicieren ende officieren wie zij sijn satisfactie +ende beternisse ierst ende vooral gedaen der +partije geinteresseerde voor soo veele die noch +nijet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet +civilijck alleenelijck ende die saecke sulcx is verheijschende +behoudelijck dat de voors. costen van justitien hieromme +alleer gedaen suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt +tegens ons te beteren civilyck naerde gelegentheijt +vande saecken ende faculteijt van sijne goeden +met oock te betaelen die redelijcke costen van justitien +hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter +taxatien ende moderatien van onsen seer lieven ende +getrouwen cancellier ende luyden van onsen +raede geordonneert in brabant die wij daertoe +gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden +daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende +luyden van onsen voors. raede dat voer hen geroepen +die daeromme behoiren geroepen te zijne zij procederen +wel ende deugdelijck tot verificatie ende +interinement van dese onse brieven van remis naer +hunne forme ende inhouden ende ter taxatien ende +moderatien van de selve amende civile ende costen +van justitie voors. alzoo sij sullen bevinden te behoiren +welck interinement de voors. suppliant gehouden +sal zijn te versuecken ende hem in persoone te presenteren +in onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcomende +op pene van te verbeuren d’effect van dijen ende dat +gedaen ende de selve civile boete ende costen van +justitien getaxeert ende betaelt synde in handen vande +genen dien dat behoiren zal zij onsen voors. procureur +generael in brabant ende allen anderen ons rechteren +justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordighe +ende toecommende dijen dat aengaen zal moghen +heure stedehouderen ende een iegelijck van hun +besundere soo hun toebehoiren zal laeten ende +gedogen den voors. suppliant van deser onser +tegenwoordiger gratien ende remissien ende van allen +d’inhouden van deser inden vuegen ende manieren voere +verhaelt paisibelyck rustelyck vredelijck ende +volcomelijck ten eeuwighen daege +#maer indijen sijn +lijff oft eenige van +sijns goeden daertoe +gearresteert becom- +mert oft belet waeren +dat zy die setten ende +stellen doen setten ende +stellen terstont ende +sonder vertreck tot +geheelder ende volcomen- +der delivrantien want +ons alzoo gelieft ende +ten eynde dit vast +ende gestadich blijve +ten eeuwighen daghe# +soo hebben wy onsen +seghel hier aen doen hangen behoudelijck in andere dingen +onsen rechte ende eenen iegelijck anders des zijns +gegeven binnen onser stadt bruessel inde +maent van september xvjc tweenviertich +ende van onse rijcke het eenentywintichste" +pardons,305.txt,"kaerle etc doen condt allen luyden iegewoirdich ende toecomende dat +wy ontfangen hebben die oetmoedige van merten de groote lantman +woenende tot kestere inhoudende hoe dat zekere tyt nae paesschen +lestleden hy suppliant met twee van zynen gebueren uuyt recreatien gegaen +is wandelen tot leerbeke met hem nemende keese ende broot om aldaer te +banqueteren ende zyn tsamen gegaen binnen die prochie van leerbeke ten +huyse van peeteren de groote des suppliants bruedere alwaer int +bancketeren tusschen hem suppliant ende den voirs. peeter zynen brueder +woirden geresen syn ter causen van eenigen scapen die opt velt waeren +geweest ende den suppliant in zyn graen schade gedaen hadden zoe dat de +voirs. peeter den voirs. suppliant zynen bruedere daeruuyt overvallen +heeft met vele iniurieuse woirden ende daer toe den voirs. suppliant zynen brueder +gedreycht gehadt te smijtene seggende totten suppliant onder dandere onder +reverenen gesproken in effect dese oft diergelycke woirden zeert u moeder +ghy hoveerdige leckert ghij en syt nyet weerdt tegen my te spreken +met vele andere nydige ende onverdraechelycke woirden die welcke +die voirs. suppliant patientelyck verdragen heeft sonder hem daer te$ +oft dien aengaende met spitige woirden oft wercken te verantwoirdene +oft te vrekene ende daer nae heeft die voirs. peeter eenen tinnenpot in zyn +handt genomen ende den voirs. suppliant zyn bruedere daermede met felle$ +moede een groote wonde op zyn hooft geslagen zoe dat die voirs. suppliant +daer uuyt grootelyck geturbeert zynde vander bancken opgestaen is +in meyningen van hem tegen den voirs. peetere te weerene ende int opstaen +heeft die voirs. peeter den voirs. suppliant noch eenen anderen grooten +slach op zijn hooft geslagen ende daermede grootelyck gewont waer uuyt +hy suppliant zoewel vanden slagen als vanden bloede dat hem vuyten +wonden in zijn oogen overvloedelycken geloopen heeft alverblint +ende anderssins ontvreempt van zijnen sinnen geworden is in sulcken +vuegen dat hy suppliant uuyt verblintheyt ende uuyt sinnicheyt zynen +opstekere oft brootmes uuytgetrocken heeft om den voirs. peeter daer +mede te steken end soe is des voirs. peeters huysvrouwe geheeten +katheryne ymbrechts tusschen beyden geloopen om de selve gebrueders +van malcanderen te scheyden alwaer die voirs. katheryne gewont +is geweest in huer hals ontrent der kelen ende $$ beducht hem die +voirs. suppliant dat hy der selver katherijnen die voirs. wonde +gegeven heeft hoewel hy dat nyet zekerlyck en weet mits dyen +dat hy soe gequetst was ende verblint van zijnen bloede dat hy nyet +en sach noch en wiste wat hy dede soe hy oyck bereet is tselve by eede +te affirmerene ende daer af is die voirs. katherijne corts daer nae +gecommen van levende lyve ter doot dwelck hem suppliant uuyt gront +zijnder herten zeer leet is mits den welcken die suppliant beduchtende +rigeur van justicien hem heeft yesundert geabsenteert levende in +grooter miserien ende armoeden ende noch meer gescapen es te doene +en worde hem onse gracie hierop nyet geextendeert ende verleent +alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedlyck biddende +waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende +ter beden des voirs. mertens de groote suppliant ende willende hem in dit tstuck +prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van +justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden +geremitteert ende vergeven schelden quijte remitteren ende vergeven uuyt +sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert +mitsgaders alle offensien ende bruecke corporele ende criminele daer inne +hij ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende +justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem +daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren +tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende +hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennige onder ons heeft +gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden +voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur general +in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn +satisfactie ende beternisse eerst ende voeral gedaen der partie +geinteresseerde indyen die noch nyet gedaan en is zy ende ennige daertoe +staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant +gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae +gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zijnen goeden met oyc$ +te betalen de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende te doene +allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den +cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe +gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende +bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voer hen +geroepen degene die daerom zullen behoiren te zyne zy procederen wel +ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter +taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen +bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn +te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen +jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen ende +dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert +ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy +onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren +justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat +aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besunder$ +soe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser +onser iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van alle den inhouden +van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck +volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene +noch te laten geschieden nu noch in toecommende tyden ennich hinder letsel +oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn +lyff oft ennige van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet +waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot +geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende +ten eynde dat dit vast ende gestadich zy ende blyve tot eeuwygen dagen +hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen +onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt +van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren duysent +vyffhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende +van onsen rycken van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte +plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent boudewyns noch +stont gescreven opte selve plycke visa registrata +ghecollacionneert tegens die +originale brieven by my +decock +# sy hieraff verantwordt +byden ontfanger vanden +exploiten" +pardons,260.txt,"kaerle etc. doen condt allen luden ieghewoirdich ende toecomende +dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie +van jan joosten $$ vandervoort alias wynen oudt omtrent +xv julio in jaeren # hoe dat hy suppliant heeft op +sinte lambrechts dach in septembre xvc xxxiiii +sitten drincken met wylen peeter loyen van waerle +ende meer andere geselscape ten huyse van willem +jacops is gestaen binnen der vryheyt van oirschot in +onser lande van brabant aldaer nae dien zy zekeren +tyt geseten hadden ende elck eenen halvien stuiver +verdroncken ende tsamen in noten verteet een +oert die bartholemeeus anthueins gecocht verleyt +ende betaelt hadde ende de voirgen. suppliant +# xix jaeren +inhoudende +metten voirs. pieter loyen ende andere luden vuyter voirs. +herberge vertrocken wesende zoe hebben hy suppliant ende +de voirn. pieter ter cause vanden voirn. noten seker kyff +worden onderlinge gecregen seggende de voirn. peeter +ierst dat hy een halff oirt daervoere oft daertoe +gegeven hadde ende dat hy suppliant daertoe meten nyet en +hadde gegeven wairop hy suppliant antwoirdende +seyde dat hy daeromme gheen kyffworden hebben en +wilde maer dat hy liever hadde den voirs. peeter +zyn oirt wederom te gevenen ende dat hy daer en +boven noch zyn halff oirt wilde inder herbergen +te vooren geven om eenen halven pot biers daer voer +te drinckenen ende de voirn. peeter nyet aflatende noch +cesserende maer den suppliant zeer irriterende +hebben zy underlinghe int thun swaerts gaende +gelycke zy alle beyde thun swaerts gaende moesten +eenen wech passeren noch zekere diversche kyff worden +gehadt ende malcanderen ghedreyght gehadt te +smytenen gelyck zy naemaels moghelyck oick gedaen souden hebben +gehadt by alzoe verre die voirn. bartholemeeus +tselve niet en hadde belet gehadt alzoe oic de voirn. +pieter heeft den suppliant onder meer andere iniurieuse +worden geseyt dese oft gelycke navolgende +worden ghy dieff denoterende den suppliant waeromme +en soude ghy nyet alzoe wel geven oft betalen +als ick dwelck hy suppliant aenhoirende heeft +dairop geantwoirt dese oft gelycke worden dat +dieven zal ick u verleeren ende hy suppliant gaen +wat buyten wege om eenen hstun thunstock is +daermede wederom gecommen ende den voirs peeter +op zyn lyff gestooten dwelck de voirs. pieter +aemerckende heeft van stonden aen zyn mes +vuytgetrocken ende is de voirs. bartholemeeus +anthuein tusschen beyde gegaen nemende het eynde vanden +voirn. stock in zyn handen daer vuyt hy suppliant den +eenen stock heeft tot hemwaerts getrocken +vragende den voirgen. pieter oft hy hem supliant +wilde steken daerop de voirn. pieter antwoirdende +heeft gezworen ende geseeght jae ick by god dwelck +hy suppliant anmerckende ende om hem te deffenderenen +heeft den voergen. pieter metten voirs. stock op +zyn lyff geslegen ende de voers. pieter hem ter +weeren stellende heeft den suppliant met eene +blooten messe toegeloepen dwelck hy suppliant +anmerckende heest totten voirn. pieter geseeght +en compt nu niet naerder oft ick sal vraken ende +de voirn. pieter nyet cesserende heeft hy suppliant +den selven wederom metten voirn. stock op zyn +hooft gheslegen dairaff hy ter eerden es gevallen +die welcke pieter is by den voirs. bartholemeeus +ende dierick vanden spieke thuuswerts gheleyt +geweest die binnen drie nachten is aflinich geworden +ter cause vanden welcken ongevalle aleest alzoe +dat hy suppliant heeft metten naesten vrienden ende +magen des voirs. wylen pieters loyen gesoent ende +de selve gecontenteert ende te vreden gestelt zoe +en darffe hy supliant hem binnen ons voirs. lande +van brabant niet vinden vreesende die stranhicheyt +ende rigeur van justicien tot zynen grooten achterdeele +scade prejudicie ende interest ende noch mer +zyn soude en worde hem supliant hierop niet +voirsien van onsen gracie ende ghenade $$$ ons daeromme +oetmoedelyck biddende soe eest dat wy deser +aengesien compassie ende medelyden hebbende metten +voirn. supliant ende willende hem in dese gracie +ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt +van justicie zunderlinge ter eeren ende +weerdicheyt vander bitter passie onsenheeren ihesu christus +die hy geleden heeft voer ons allen op zulken dach +als huyden hebben den selven supliant inden +gevalle alsboven quyt geschelden ende vergeven +scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger +gracien by deser den dootslach voeren verclaert +mitgaeders oick alle peine ende amende +corporelle ende criminelle daerinne hy hen +overmits ende vuyt zaken van tgene des voirs. +is iegens ons onse hoocheyt ende justicie +eenichssints mach hebben ontgaen ende hebben +hen dien aengaende gerestitueert ende gestelt +restitueren ende stellen by dese tot zyne goed +fame ende name in onsen voirs. lande ende +hertoichdom van brabant ende allen anderen +onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyn +goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde +zoe verre daer eenige waeren imponerende hierop +een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur +generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren +ende officieren onser voirs. lants van brabant hoedani$ +die zyn oft wesen mogen sattisffactie nochtans +eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde +partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware$ +civilyck allenlyck behoudelyck nochtans +dat byden voirs. dootslach iegens ons civylyck +beteren zal naer de gelegentheyt van der +misdaet ende faculteyt van zyn goeden +ende oick dat hy gehouden werde te betalen +de redelycken costen van justicien daeromme +gedaen ende naegevolgt indien dat ter +eninge geschiet zyn ter taxacie arbiterscepe +van onsen lieven ende getruwen den cancellier +ende luyden van onsen rade in brabant die wy +daertoe committeren ontbieden daeromme +ende bevelen den voirs. onsen cancellier +ende luyden van onsen rade in brabant dat +voer hemluden geroupen die gene die daeromme +behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen +ende doen procederen wel ende duechdelyck totter +verifficatie ende interinementen van desen +onsen iegewoirdigen brieve naer huere vorme +ende inhouden ende weck interinement de +voirs. supliant gehouden zal zyn in onsen voirs. +rade te versoucken binnen eenen jaere naer +date van desen op te peyne van te verbueren +deffect der selver ende dat gedaen ende +de voirs. civile boete ende costen van justicie +indien datter eenige zyn getaxeert +gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal +van welcke civile boete de gene van onsen +rentmeesters dient aengaet gehouden wert +ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua +te doen tot onser prouffyte metten anderen penningen +van zynen ontfange zy onsen drossaet van +brabant scoutet vanden bossche ende alle +#sy hier af +verantwoodt byden +ontfanger vander +exployten +andere onse ende der smaelder heeren rechteren +justicieren ende officieren onser voirs. lants van +brabant ende van overmaze hoedanich die zyn +oft wesen mogen tegenwoirdige ende +toecomende hueren stedehouderen ende elck +van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen +mach den voirs. suppliant van dese onse gracie +ende remissie inder manieren voirscreven +rustelyck ende peysselyck doen ende laten +genyeten ende gebruycken sonder hem te +doen noch te laeten geschien in lyve noch in +goede eenich hinder letsel oft moyenisse +ter contrerie maer indien zyn lyff oft zyn +onverbuerde goeden daeromme gevangen +becommert oft gearresteert waeren dat zy die +terstont stellen oft doen stellen tot volcommen +delivrancie ende slakinge want ons alzoe +belieft ende ten eynde dat die goet vast ende +gestadich blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben +wy onsen seghele hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen zaken ons recht ende een eygelyck +tzyne in allen ghegeven in onse stede van +deinse opden goeden vrydach inde maent van +april int jaer onser heeren duysent vyffhondert +ende vyfendertich van onsen keyserycke +txvie ende onsen rycken van castillie ende +andere txxe aluders stont gescreven op de +plycke byden keyser in zynen rade ende +gheteckent l de zoete visa recepta +ghecollacionneert tegens +doriginale brieven by my +decosck" +pardons,053.txt,"phillippe etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir +receu lhumble supplication de leonardo rodriguez portugalois a present presonnier +en notre ville danvers contenant comme le premier jour de la quaresme +dernier passee est contre luy suppliant entre en combat certain soldat +du regiment du conte de lodroy nomme jooris loosf auquel sest +joinct un aultre nomme sebastien non portant touttesfois aulcun enseigne +de gendarme $$non voyans deux aultres lung nomme pere loupez +de liam aussy portugualois et certain franchois sont venuz a lassistence +du suppliant de sorte que icelluy * combat a cesse et fe sont le suppliant +et ses assistens retirez mais sont par deriere sans leurs$$$ este poursuiviz +par lesdits joorich et sebastien quy les eussent peu tuer en trahison +par deriere sy par le peuple ce voyant le suppliant et sesdits assistens +neussent este advertiz affin quilz se gardassent comme ledit franchois +sen est garde en se saulfvent en certaine porte quy apres luy fut +incontinent close comme peu apres a aussy faict ledit pere apres +avoir blesse ledit sebastien tellement que le suppliant ne se +pouviant saulfver a este contraint seul de soy deffendre contre lesdits +deulx soldatz i recepuant les coup sur sa cappe et espe$ le mieulx +quil pouvoit aultrement il fut este tue auquel combat a le +suppliant principalement combatu contre ledit joorich et icelluy blesse +comme auctheur quy avoit donne occasion audit combat mais a le tout +pardonne a ceulx quy luy avoient blesse oires que de ses plaies +il fut alle de vie a trespas que non mais ledit sebastien a tellement +este blesse comme auctheur durant le deuxiesme debat quil en est +tombe en terre et termine de vie part port mort a cause de quoy +est ledit suppliant constitue prisonnier et capitalement accuse par +notre officier en anvers non obstant que a la verite nne se +trouvera que icelluy sebastien ait este blesse par ledit suppliant +mais au contraire est apparu quil a este blesse par ledit pere +quy pourtant sest saulve dedans le monastere des carmes en ladite +ville ou il a confesse ouvertement que luy et point aultre est celluy +quy a mis a mort ledit sebastien a la descharge du supplient +et de tous aultres ce que icelluy suppliant pere avoit pareillement +confesse des le commenchement incontinent apres ledit combat en +certaine maison en laquelle il sestoit saulfve et cache $$$ non considere +combien que ledit supplient debvroit estre absez de la mort dudit feu sebastien +touteffois pource quil a este ung de combatans pourroit percliter de +sa vie selon les coustumes de notredite ville danvers ** audit,leonardo +rodriques supplient *** tous les combatans seront tenuz pour coulpables +comme celuy quy avoit donne le coup mortel si de notre grace +especialle il ne soit pourveu de clemence et midericorde dont il +nous a treshumblement supplie et requis pource est que +nous ces choses consuderees et en surce ladvis de noz marcqrave +burgemaistres eschevins et conseil de notredit ville danvers audit +leonardo rodrigues supplient inclinans favorablement a sadite +supplication et requeste et luy veuillans en ceste partie +preferer grac a riguer de justice luy avons au cas susdit quicte +remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especiale +par ces presentes le cas et homicide dessus narre avec toute peyne +et amande corporelle et criminelle n quoy pour cause et a +loccasion dicelluy il y a on peult avoir offence mesprins ou estre encoures +envers nous et justice non obstant que le cas ne soit encoures suraime +selon noz ordunances ausquelles avons derogue et deroguons en cest endroict +par cesdits presentes et avons ledit supplient quant audit cas remis et +restitue remectons et restituons par ses mesmes presentes a cedit bonne +fame et renommee en notre pays de brabant et tous aultres noz +pays **** ensemble a ces biens non confisquez sancuns en a +tout ainsiet par le mesme maniere quil estoit avant ladvenue dudit +cas imposant surce silence perpetuel a notre procureur general en brabant +et a tous aultres noz justiciers et officiers et ceulx de noz +vassaulx quelzconcques satisfaction preallablement et avant toute enure +faicte a la partie interessee se faicte nest et elle y chiet +civilementntant seulement pouru que lledit suppliient sera tenu de amender ledit +homicide envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte de ses +biens selon notredit ordonnances surce faicte et aussy de payer les despens +et mises de justice saucuns en ont este faictes le tout a larbitraige +et tauxation de noz aimez et feaulx les chancelliers et gens de +notredit conseil en brabant que commectons a ce ausquelz +mandons et commandons par cesditsnpresentes que appelle par devant +eulx ceulx quy pource seront a appeler ilz procedent bien +et devement a la verification et interinement de cesddites presentes +selon leur forme et teneur ensamble a la tauxation de ladite +amende civile et despens de justice ainsi quil appertiendra +laquel interinemnt ledit suppliant seru tenu requerir et soy presenter +en personne en notredit conseil en brabant endedens six mois +prochainement venans a peynne destre forclos et prive de notredit +presente grace et effort de cestes et ce faict et lesdits amende +civile et despens de justice tauxiez et ayez en mains de +in de marge: $$$ soit respondu par +le $$$ des $$$ plory +ceulx quil appertiendra ilz et tous aultres nous justiciers et officiers +et aussy ceulx de nosdits vassaulx quelzconcques facent seuffrent +et laissent ledit suppliant de notredit presente grace remission et +pardon selon et par la forme et maniere que dict est paisiblement +plainement et perpetuellement joyer et user sans en ce luy faire +mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou donne oires ne pour +le temps avenir aulcun destourbier ou empeschement a contraire avis +son corps a present prisonnier ensemble ses biens non confisquez saucuns +en a et quilz fussent arrestez detenuz ou emspe empeschez les +mectent ou facent mectre incontinent et sans dilay a plaine et +entiere delivrance car ainsy nous plaist il et affin +que ce soit chose ferme et estable a tousiours nous avons faict +mectre notredit seel a cesdits presentes saulf en aultres choses notre droict +et lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles +au mois de juin lan de grace mil cincq cens soixantehuict +de noz regnes as$$ des espaignes sicille etc le xiij +et de naples le xvme sur le plicque estoit escript +par le roy en son conseil soubz signe de lange visa +* premier +** selon laquelle ainsy que le +*** entendt +**** $$$" +pardons,100.txt,"albert ende isabel $$ doen te wetene +allen iegenwoedigen ende toecommenden dat wy +ontfangen hebben die oytmoedige supplicatie van +anthemus deliens poirter en innegesetene onser stede +van mechelen ende pleytschipper aldaer belast met +huysvrouwe ende vyff cleyne kinderen ende eene oude +moeye die hij onderhout inhoudende dat hy weesende +smaendaeghs inde kermisse weecke van onse lieve vrouwe +kercke binnen onser stadt antwerpen geweest hebbende +den xvijen augusti vanden jaere xvict ende vijftien int +geselschappe van wylen rombout gallemans synen +neve vande zijde van huysvrouwe oock +innewoonder van mechelen hebben tsamen woerden +ende propoosten gecregen van sekere schip dwelck +den suppliant hadde besteet te maken ende +opden prijs van dyen gedaen seker weddinge ende +soo daer daer twee va$en bier waren te besten hebben +met hun geleyt pieter +ghybels ende lambrecht verhoocht oock schippers +van mechelen inde herberge van pauwels moyaert +woonende op sinte pieters vliet ende aldaer doen +tappen eenige potten biers sijnde de weddinghe +aldaer verhaelt ende onder andere dat den +suppliant te mechelen voor hem hadde besteet +een schip te maecken gelyck het schip +vanden voornoemden pieter gijbels voor vierthien +hondert guldens eens ende hoewel de selven +gybels verclaerende dat hy aen syn schip soo vele +oft daeromtrent hadde besteet heeft nochtans +den voornoemden rombout hallemans gepersiphieert +dat het nyet waer en was willende vallen van +deen weddinge in dander sulcx dat den +voornomden pieter gijbels hoirende alle de +propoosten ten lesten was vertreckende heeft +den suppliant aenden voornoemden rombout +hallemans te meer malen geseyt ende op +hem begeert datmen de weddinghe soude +laeten blijven dat sij lieden elck eenen +stoop oft vaen souden gheven mitsgaders vandere +persoonen die hij daer geleyt hadde moesten +vrij gaen ende dat wedders kijvers waeren +tselve te meer malen repeteerende soo van +allet geene voorschreven is naerder mach +blijcken bijde attestatien vanden voornoemden +lambrecht verhoocht ende peeter gybels daer +van synde tot de welcke om nieuwers in +begrepen te syne hy suppliant hen refereert alsoo +nyemandt bij noch present en is geweest dan de +voorschreven twee persoonen ende alsoo den +suppliant neffens tgeene voorschreven is te +weeten datmen de weddinge daer soude laeten +wuchde? want ghij rombout sullet seker verliesen +heeft den selven rombout geantwoordt ghij wilt +alle dingen weeten ende winnen gelijck ghij dat +proces hebt gewonnen tegens mijnen swaeger +vraeghde den suppliant hebbe ick dat proces +verlooren seyde den voornoemden hallemans ja ick +hebbe gesien dat ghij mijn swager gelt hebt gegeven +ende noch geven moet daerop den suppliant werdero- +mme vraechde hebbe ick hem gelt gegeven iae +seyde den voornoemden rombout ghy oft u huysvrouwe +waerop den suppliant repliceerde hebbe ick +dat proces verlooren soo segge ick dat u swager +een moorder is waerop gevraecht sijnde wat +moorders stuck den selven swager gedaen hadde +antwoorde den suppliant u twee swagers ende den +mijnen meynden den spangiart doodt te smijten +ende nu sijn clinck vuyttreckkende ick moet +betalen daerop den voornoemden rombout seyde dat +mijn swager hier waere ghij en sout het nijet dorren +seggen antwoorde den suppliant dat soud ick +soe wel derren doen als ick nu doen daerover den +voornoemden rombout seyde ghy en seyter maer +onder revenrentie gesprooken een hon$$ om +daerop den suppliant antwoorde ende ghy maer +eenen bengel ende mitsdien sijn beyde tegens elck +anderen op geschoiten neemende den voornoemden +rombout hallemans eenen drij voet ende den +suppliant een mes welck hy ten grooten +ongelyck over hem hadde daermede de slaegen +soo tzamenderhandt sijn gegeven dat de voornoemde +hallemans heeft gecregen eenen steeck inde syde +ende den suppliant sulcken slach dat hij onder +de voeten is gevallen alwaer den voornoemden +rombout hallemans met tzelve mes dwelck +hy hadde gecregen hem suppliant heeft +gesteeken dwers door den arm ende buijten +twijfel terdoodt soude hebben gebrocht en hadde +gedaen dat den voornoemden lambricht verhoocht +tzelve belette scheydende de partijen de selve +seijndende tot diverse meesters soo blijcht bij +sijne voorschreven attestatie als die alleen daer +bij is geweest, van welcke quetsure inde +sijde den voornoemden rombout hallemans drije +dagen daernaer is gecoomen ter afflivicheijt +tot groot ende bitter leet weesen vanden suppliant +naer dijen hij hem sijn misdaet hadde vergeven soo +blijckt bij het billet vanden heer pastoir hier +oock genoempt hebbende den suppliant van sijne +quetsure langen tijt geleghen in grooten noodt +hem vuyten wege gehouden tzedert stuijver +noch mijte gewonnen noch oijck syne huysvrouwe +maer syn schip ledig geleghen, weesende +nochtans de schappraije daer bij hy met de +selve sijne huysvrouwe ende kinderen moet +leven ende wat debvoir hij gedaen heeft +aende weduwe vrienden ende momboirs vande +twee weesen vanden overledene met gheestelicke +ende weerlijcke persoonen, cleijne ende groote +om de saecke met peijs ende vrinschappe te neder +te leggen en heeft de selve nijet connen verwilligen +maer houden hun soo hert ende ten lesten sprake +gegeven hebbende is hunnen heessch soo excessijff +datter egeen apparentie en is de saecke te scheijden +van by commisaris soo blijcken mach dattestatien +vanden pastoir van sinte rombouts kercke binnen +mechelen vanden guardiaen vanden minnebroeders +van broeder gommarus vander dycken predicateur +ende van heer ian vander loven bourgemeester +onser voorschreven stede hier oock genaempt iae +en heeft soo veel nyet connen verwilligen dat syn +huijsvrouwe soude hebben mogen vlieten met haer +schip om eenig profijt te doen dwelck hij buijten +heeft liggende te nijete ende verlooren, gelijck +hij suppliant seeght waer deur ende om niet +geheelijck te worden geruineert hij genoodicht +is sijn toevlucht te nemen tot ons biddende oodmoedelyck +om de passie ende bitter lijden ende blijschappen +van sijne gebenedyde moeder ende maget maria +dat ons gelieven soude prefererende gratie +voor rigeur van rechte tvoorschreven feijt ende +manslach te vergeven ende tot dijen +eynde hem te verleenen briefven van remissie +in behoorlijcken formen soo eest dat wij +desen aengemerckt eerst hierop gehadt dading vanden +schoutete onser stadt andewerpen ende gesien in +onsen rade van brabant t'proces tusschen +den suppliant ende partije gerinteresseerde +al daer gehangen hebbende onbesilicht mette +vonnissen daer inne gegeven geneijght wesende +ter beden des voorschreven suppliants +ende willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende misericorde voor strangheyt ende +rigeur van recht hebben den selven suppliant +inden gevalle als boven geremitteert +quijtgeschonden ende vergeven. remitteren, schelden +quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien +bij desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven +geruert midtsgaders alle offensieen ende +breucke corporelle ende criminele daer +inne hy hem overmidts ende vuyt saecken van +tgene des voorschreven is tegen ons ende +iustitie eenichsints mach hebben ontgaen +ende mesdragen ende hebben hem dijen aengaende +weder gestelt ende gerestitueert, stellen weder +ende restitueren tot sijnen goeden name +fame ende geruchte in onsen voorschreven +lande van brabant ende allen anderen onsen +landen ende heerlijckheden ende tot sijnen +onverbuerden goeden, indien hij eenige onder +ons heeft, gelyck ende in alder manieren +soe hy was voor de toecompste vanden +voorschreven feyte, imponerende hier op +een eeuwich gesweych onsen procureur generael in brabant +ende allen anderen onsen iusticieren ende +officieren wije sy sijn. satisfactie ende +beternisse ierst ende voer al gedaen der +partye geinteresseerde, indyen die noch +nijet gedaen en sy ende eenige daertoe +stae civilijck alleenlijck behoudelijck +dat die voorschreven suppliant gehouden +sal sijn tvoorschreven feijt tegen ons te +beteren civilyck naer gelegenteyt vander +saecken ende faculteijt van syne goeden met +oijck te betalene de redelijcke costen van iustitien +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter +taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe +de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant +die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren +by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven +onsen cancellier ende raetslieden dat voor hen geroepen +die gene die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen +wel ende deuchdelijck ter verificatien ende interinne +menten van desen ende totter taxatie ende moderatie +vander voorschreven emende ende costen van iusticien +alsoe sij sullen vinden te behoorene welck interinnement +de voorschreven suppliant gehouden sal sijn te versueckene +ende hem in persoone te presenteren in onsen voorschreven +rade binnen sesse maenden naestcomende opte pene +van te verbeuren d'effect van desen ende dat gedaen +ende de selve civiele boete ende costen van iusticien +getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden ghenen +dijet behooren sal, sij onse sij onse voorschreven procureur +generael in brabant ende alle andere onse +rechteren iusticieren officieren ende ondersaeten +iegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen sal +mogen heure stedehouderen ende eenijgelijck van +hen besundere die hem toe behooren sal doen laten ende +gedoogen den voorschreven suppliant van desen onse +iegewoordiger gratien ende remissie ende van allen +dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere +verhaelt rustelyck vredelyc ende genijeten ende gebruijken volcomelyck sonder +hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in +toecomende tyden ennich hinder letsel oft moyenisse +aen lijff noch aen goeden ter contrarien maer indyen +syn lijff oft eenige van syne inverbeurde goeden +daerom gearresteert becommert oft belt waeren +dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder +vertreck tot geheelder ende volcommender +delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten +eynde dat dit vast ende gestadich blijve tot +eeuwegen dagen soe hebben wy onsen zegel hier +aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen +onsen rechte ende eenenijgelijcken anderen des syns +gegeven in onser stadt bruessele inde +maent van septembri int jaer ons heeren +xvi hondert ende sesthien opde plicque stont +byde eertzhertoghen onderteeckent cools +gesegelt met eenen groenen zegel daer vuythangende +in zijden snoeren" +pardons,141.txt,"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen +sien saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie +van janne van bollebergen poirter ende vischcoopere binnen +onse stede van loevenen inhoudende hoe al eyst zoe dat de +voirs. suppliant hem altyts wel ende eerlick geregeert ende +gedragen heeft soe wel in zyn voirs. ambacht van vischcoop$ +als onder die coopluden ende andere daermede hy te doene +gehadt heeft oick dat hy altyt van goede fame ende +name geweest heeft sonder achterhaelt oft verwon$ +geweest te hebben van eenigen stucken weerdich zynd$ +van pugnicie desen nyet tegenstaende onsen meyer +van loeven oft zyn stedehouderen heeft hem onlancx +leden gecalengeert ende aengesproken voirs scepenen aldaer +hem imponerende ende te laste leggende dat hy +op sinte barthelemeeus dage lestleden int dit jaer +xvc twintich ten welcken tyde wy inde voirs. +onse stadt van loevenen waren met een wetsteen +gewegen ende veroch vercocht zoude hebben eenen +hovelinc zekere zalm tot vyf pont toe sonder die +gewegen te hebben met geseighden gewichten soe +hy sculdich was van doen ende dat hy tot diversen +stonden binnen eenen jare herweerts metten voirs. +wetsteen zyn zalm uuytgewegen ende vercocht +zoude hebben zoe dat opten selven sinte barthelemeeus +dage henryck de meester diener van onsen +voirs. meyere die recht tegen over die vischbanck +vanden voirs. suppliant stont zoude totten selven suppliant +geseyt hebben ick calengere u dairaf daerop hy +suppliant vraechde waeraf daerop de voirs. henryck +de meester weder zeyde van dat ghy weght +met uwen wetsteen ende wel weet dat ghy +nyet wegen en moecht dan met geseighde gewichten +waerop de voirs. suppliant antworde dat is myn scul$ +want den wetsteen meer dan vyf pont weght ende +dat hy daer nyet meer gewichts en hadde segge$ +voirt en weght hy nyet meer dan vyf pont soe +geve iick u den besten zalm die iick op myn banck +hebbe hoewel de voirs. hendrick seet ende mainteneert +dat de voirs. wetsteen metten geseighde gewichten +maer bevonden was wegende vier ponden zeere +luttel uuytslaende seggende daeromme totten voirs. +suppliant ghy en hebt nyet gedaen als een eerlick man +dat ghy met desen wetsteen gewegen hebt voer +vyf pont ende hy en wecht maer scaers viere pont +voirst is hem supliant geimponeert ende te laste geleyt +geweest hoe dat voere den oigst lestleden ten tyde +dat tcoren noch stont en wyes alsoe hy suppliant commen +was een voet pat inne sy een stuck corens nyet verre +van pellenberch by een cleyn straetken aldaer hebbende +thoot nae pellenberch is hem int voirs. stuck corens +te gemoete gecommen mariken cobbelgiers huysvrouwe +zegers hertogen commende van pellenberch omme +naeder voirs. stadt van loevenen te gaen maintenerende +de voirs. meyer dat zy totten suppliant geseyt zoude +hebben ghy bonne ghy en hebt my nyet tanveerden +noch met my nyet te doene anneert oft hanteert +uwe hoeren ende dat zy oick zeyde ghy bonne +doet ghy my datte men en zoudts eender hoeren +int bordeel nyet doen ende dat tot dier sake dat coren +aldaer zeere ontstucken gebroken was soe datter +een plaetse int selve coren was zoe groot als +een tafele oft daeromtrent ende dat de lieden seyden +dat tselve gedaen was byden voirs. suppliant ende +mariken ende hoe wel de selve mariken noch +yement anders dan den voirs. meyer over hem supliant +voir recht beclaecht heeft oick dat francisque +de medelienes clerck van onsen cueken meester +gesworen ende gedeposeert heeft voir burchmeester +ende twee scepenen in presencien vanden secretarys der +voirs. onsen stadt dat hy noynt totten selven suppliant +stuer noch salm met oft zonder gewichte gecocht +hadde anders dan dat hy hem overslaen hadde met +zyn wetsteen alsulcke stuer ende salm als hy inden +myn te loevenen gecocht hadde omme daermede zyne +wille te doene daerby nyement gecort noch scade +gehadt heeft nyetmin de voirs. wethouderen hebben +opten xiiien dach van novembrie lestleden ter maninge +van onsen voirs. meyer gewesen met vonnesse dat +de voirs. suppliant verbuert heeft zyn ambacht tien jaeren +lanck geduerende ende dat hy sculdich zoude syn ter +beternisse van des voers. is te doene eenen wech tot +sinte peters te rome derweerts te porren bynnen +veertich dagen doen naer doen stcommende ende tien jaren +lanck over berch te bliven als byden dictum vanden +voers. vonnisse breedere blycken mach daerof dinhoude$ +hiernae volcht van woorde tot woorde es by scepenen +van lovenen ter manissen smeyers den thoen voirs. overs$ +ende op al behoirlick geledt hebbende gewesen met +vonnisse dat de voirs. jan van bollenberghe verbue$ +sal hebben syn ambacht thien jaren lanck geduyren$ +ende dat hy sculdich sal syn ter beternissen vandes +voers. es te doene eenen wech tot sinte peters te +rome daerweerts te porren bynnen veertich dagen +naestcommende ende tien jaren lanck over berch +te blivene ende van al goede waerheyt te bringen +naedeser stadt recht aldus uuytgesproken ende +gewesen by scepenen van lovenen int jaer ons heeren +duysent vyfhondert ende twintich opden dertienste +dach der maent van novembry aldus ondergeteekent +j edelheere aldus ondergescreven dit iegenwoirdich +dictum is getrocken uuyt zekere copie autentycke by +j edelheere gesworen clerck oft secretarys der stadt +van loevenen geteekent ende is tselve dictum metter +voirs. autentycke copie bevonden concorderende by my +geteekent a boudewyns overmits welcken +vonnisse de voirs. suppliant vreesende rigeur van +justicien ende dat tgunt des voirs. is over hem geth$ +souden moghen wesen heeft hem geabsenteert +uuyt onse voirs. stadt van lovenen aldair hy ny$ +en soude dorren commen keeren hanteren noch +converseren tot zyne groote scade ende achterdeele +ende geheele verderfnisse van zyn wyf ende kinderen +ten zy dat onse gracie hem hier op verleent en worde +ons omme de selve oetmoedelyck biddende waeromme zoe +eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirn. +suppliant genes genegen wesende tot zyne bede ende +begeerte zonderlinge in faveur ende tot ernstige +bede ende versueck van enigen onsen spa$len dieneren +hebben inden gevallen als boven quytgescholden +ende vergeven schelden quyte ende vergheven uuyt +onsen zunderlinge gracie by desen al tgene des +hy ter saken ende mesuz voirs. iegens ons ende +justicien mesdaen mesbruyct ende verbuert mach hebben +ende hebben hem als daerof wedergestelt ende +gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zyne +goede fame name ende geruchte in onsen lande ende +hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen +ende heerlicheden zunderlinge in onse voirs. stede +van lovenen ende tot zyn onverbuerden goeden indien +hy eenige heeft alsoe als hy was voirde toecompste +vanden saken ende mesusen voirscreven imponerende +hierop onsen procureur generael van brabant ende allen +anderen onsen justicieren ende officieren een eeuwich +zwygen satisfactie ende beteringe nochtans gedaen +partie geinteresseerdt indien die nyet gedaen en is op +datter eenige toe staet civilyck alleenlyck ende uuyt +onser meerdere gracien hebben den voirs. wech van roome +ende woenstadt overberch daer inne hy gecondempneert +is als voirs. gecommiteert ende verandert commiteren +ende veranderen by desen in een wech oft bevaert die +hy gehouden wert te doene ten drie coningen tot +coelen tusschen dit ende den eersten dach vander +vastenen naestcommende ende daerof van daer behoirlicke +certifficatie te bringen behoudelyc nochtans +dat hangende den voirs. tyt ende totten selven iersten +dacht vander vastenen de selve suppliant en sal nyet +mogen commen hanteren noch converseren in onse +voirs. stadt van lovenen ende bovendien hebben hem +oick uuyt onser zunderlinge gracie geoctroyeert +geconsenteert ende geaccordeert octroyeren consenteren +ende accorderen dat hy naeder voirs. yersten dach +vanden vastenen ende den voirs. wech van coelen by hem +volbracht zynde sal mogen voirtan zyn voirs. ambacht +ende neeringe van vischcoopere mitsgaders het dekenscap +vander grote gulde vander oude boge in onse voirs. +stadt van loevenen dat hy tot noch toe bedient heeft +ende anderen staten officien ende diensten daertoe hy +gepromoveert ende gekoren sal zyn continuerende +ende exerceren gelyck ende inder manieren als hy +dede ende doen mochte hem daer toe gereabiliteert +ende rehabiliteren mids desen onsen brieve behoudelic$ +oick dat hy gehouden sal zyn te betalen die +redelicken costen van justicien daeromme gedaen ende +naegevolcht ter taxacie ende arbitraegen van +onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden +van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren +ontbieden daeromme ende bevelen den selven van +onsen rade in brabant dat voir henlieden geroupen de +gene die daerover behoiren geroupen te zyne zy +procederen wel ende duechdelick ter verificatien +ende interinemente van desen ende dat gedaen +zy onse voirs. meyer van lovenen ende alle andere +onsen ende der f vassalen oft smalre heeren +rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. +lants van brabant ende van overmaze wien +dit aengaen sal mogen hueren stedehouderen +ende een iegelick van hen zoe hem toebehooren +zal den voirs. suppliant van dese onse gracie +pardoene commutacie rehabilitacie octroy ende +accord$ zoe ende inder manieren als boven +doen laten ende gedoigen peyselick ende vredelick +genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch +te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder +letsel oft stoot ter contrarien maer oft zyn lyf +oft eenige van zyn onverbuerden goeden daeromme +gevangen becommert oft gearresteert waren dat +zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen +delivrancie want ons alsoe belieft des torconden +soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen +gegeven in onse stede van bruessel den xven dach +van decembre int jair onsen heeren duysent vyfhondert +ende twintich ende van onsen rycken te +wetene vanden roemschen tweeste ende van +spaengnen etc. tvyffte aldus stont gescreven opte plycke +byden keyser in zynen rade ende geteekent haneton ende +stont noch gescreven onder de selve plycke collacie es gedaen +die collatie van desen copien +es gedaen ende bevonden accorderende +metten originale by my +$$trat$$" +pardons,119.txt,"remissie van sekeren mesuse by jenneken +sbollens gecommitteert +kaerle etc. doen cont allen luden nu ende namaels +wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige +supplicatie van janneken sbollens huysvrauwe van +janne ysewyns inhoudende hoe dat in augusto +lestleden de voirs. suppliante getrouvt heeft ende +tot hueren man genomen den voirs. jan zonder +hem te kennen te geven dat zy daertevoiren een +kint ontfangen ende gecregen hadde by eenen +jongen coopman ende drie maenden of +daeromtrent naeden voirs. huwelick heeft de +selve suppliante die noch nyet voldregen en hadde +noch oyt tot eenigen aerbeyt van vrauwen geweest +haer gevoirdert te wasschen ende schueren ende +naer dat zy alsoe gewasschen ende geschuert +hadde drouch een mande met cleeren op huere +zyde zoe dat met diere zy huer zoe zeere +vermoeyde dat zy op eenen nacht zieck geworden +es ende creech groite pyne nyet wetende wat +haer was ende de pyne wat vergaen wesende +viel zy in slape ende corts daernae creech groite +camerganck ende ginck tweemalen up een heymelicheyt +die gemeyne was met hueren gebueren ende +de leste reyse crygende groiter pyne dranck +soe styf dat huer die ader brack ende met +dien ontschoot haer het kint ende viel inde +heymelicheyt seggende tot hueren voirs. man de +welcke boven quam daer hy de suppliante vant +man my es daer wat ontgaen sonder dat zy +tkint al willens inde selve heymelicheyt heeft +laten vallen oft geworpen angesien dat zy kints +doucken ende andere gereetschap daertoe dienende +gemaect hadde ende tkint alsoe daer +wesende wert crytende soe dat de gebueren +dat gecryt hoirende deden eenen metser halen +die de pype vander heymelicheyt opbrack ende +met kerssen ende licht wert gesien ende gevischt$ +ende hoewel dat dit aldus geschiet es ende +dat de voirs. suppliante daeraff groot berauwe gehadt ende +noch heeft ende meynde noch tyts genouch te spreken +met eene vraevrouwe om haer te helpen angesien dat +zy noch zekeren tyt te gaen hadde nyetmin de selve +suppliante te bedde ende in kinder bedde liggende heeft +onse scoutet onser stadt van antwerpen gesonden +zekere dienaers int huys daer zy gelach omme haer te +bewaren ende naeden kinderbedde jegens haer te +procederen aldaer zy nochtans met subtylhede +is vuytgerocht ende haer gesalveert heeft opt +gewyde of vrye plaetsen midts den welcken +beducht die suppliante datmen tegens haer noch zoude +willen criminelick procederen dwelcke haer haeren +man ende anderen vrienden commen ende keeren zoude tot +groiter scande oneere scade ende ongenouchte ten zy +dat onse genade ende gracie haer hier op verleent +worde omme de welcke angesien tgunt des voirs. +is ende oick dat tvoirs. kint nu oude is twaelf +weken of daeromtrent sonder zydere dier tyt enich +letsel of gebreck gehadt te hebben zoe zy seyt ende +omme welcke gracie zy ons oetmoedelick gebeden +heeft soe eest dat wy de saken voirscreven +overgemerct willende der voirs. supliante in desen +gracie ende genade prefereren voir riguer van +justicie der selver supliante genegen wesende +tot huerder beden ende begeerten by deliberatie +van onse zeere lieve ende beminde vrouwe ende +moeye die ertshertoginne douagiere van +savoyen regente etc. ende vanden hoofde ende luden +van onsen privaten rade neffens haer wesende +ende oick in faveur van zekere goede ende notable +mannen die haer daervan hebben erustelick versocht +ende gebeden hebben inden gevalle als boven +quytgescholden vergeven ende geremitteert schelden +quyte vergeven ende remitteren vuyt onser +zunderlinger gracien by desen onsen brieve het +mesuz delict ende infractie van gevanckenisse +boven verclaert mitgaders al tgene dat zy ter +causen van dien met des daeraen cleeft tegens +ons ende justicien mesdaen ende verbuert mach +hebben ende hebben huer daeraf wedergestelt +ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tot +huere goede fame ende name tot onsen lande ende +hertochdom van brabant ende anderen onsen landen +ende heerlicheden ende tot hueren goeden onverbuert +zynde indien zy eenige heeft gelyck zy was +voerde toecompste vanden stucken ende mesvalle +voirscreven imponerende hierop onsen procureur +generael ende allen anderen onsen justicieren ende +officieren onss voirs. lants van brabant een +eeuwich geswych ende silencie behoudelick +nochtans dat de voirs. suppliante gehouden sal zyn +op te leggen ende betalen die redelicken costen +van justicie daeromme gedaen ende naegevolcht +ter taxatien ende arbitragien van onsen lieven ende +getrouwen die cancellier ende luden van onsen +rade geordineert in brabant die wy daertoe +committeren ontbieden daeromme ende bevelen +den selven onsen cancellier ende luden van onsen +voirs. rade dat voir henlieden geroupen de gene +die daertoe behoiren geroupen te zyne zy +procederen wel ende duechdelick ter verificatie +ende interinemente van desen ende tot taxatien +vanden voirs. costen ende dat gedaen zy onse +voirs. scoutet van antwerpen ende marcgreve +ons lants van ryen ende alle andere onse ende der +smaelre heeren richteren justicieren ende officieren +onss voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal +mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hen +soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen +de voirs. supliante van deser onser gracien quytscheldinge +remissie ende pardoene inder manieren boven verclaert +rustlick vredelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken +sonder haer te doene noch te laten geschyene +in lyve noch in in goede eenich hinder letsel of +moeyenisse ter contrarien maer indien haer lyf +oft enige van hueren onverbuerden goeden waren +daeromme gevangen becommert of gearresteert dat +zy die stellen of doen stellen terstont ende sonder +vertreck tot volcommen delivrantie want ons alsoe belieft +ende ten eynde dat dit vast ende gestadich zy tot +eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen +doen hangen behoudelick onsen rechten in anderen +dingen ende anderen huer recht in allen gegeven +in onser stede van antwerpen inde maent van +februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende negenthien ende van onss rycken te +weten vanden roemschen dierste ende van +castille etc. tvierde aldus stondt gescreven +onder opte plycke byden coninck in zynen rade +ende geteekent h de hane ende noch visa +gecollationeert ende bevonden +concorderende metten originale +by my" +pardons,177.txt,"remissie van eenen dootslage +philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck +hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant van stier van +karenten van cram van limburg van luxemburg ende van gelre +grave van vlaenderen van habspurg van thirol van +firette van kieburgh van artois van bourgoingnien palsgreve +van henegouwe van hollant van zeelant van namen +ende van zutphen mercgreve des heylichs roemschen +rycs ende van borgauw lantgreve in elsaten +heere van vrieslant van opter windisch$$ van +portenauw van salms ende van mechelen doen te +wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat +wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie +van willem hendricx willem aertssone alias den velat# +arm schamel lantgeselle wonende te bale in onsen +lande van brabant belast met wyve ende vele +cleyne kinderen inhoudende hoe dat omtrent achtien +maenden mach geleden zyn hy suppliant comende +om thuys waert te gaene vp eenen dyck tusschen +mole ende bale voirs. int geselscap van +willem nys lambrecht zwynen ghysbrecht +de brouchuyer gheryt zwynen hendrick willek# +doude ende hendrick willekens de jonge claech# +tot henrick willekens doude vader des voirs. +hendrick willekens de jonge sonder eenen arch +te peynsen oft te duncken seggende heyndrick +de leste reyse dat ic met v ende ander geselscap +dranck te gheele twelc leden was een half +jaer oft daer omtrent heyne delyen teech my +groot ongelyc om ende die woirden die hy +my aldaer seyde sal hy noch in zyn lyf eten al +waert over zeven jaer dwelck hoerende de +voirs. hendrick willekens de jonge hoe wel hy +int voirs. geselscap te gheele niet geweest en +hadde ende dat die sake hem noch zynen voirs. vader +egheenssins aen en ghynck seyde tot den voirs. suppliant +ic wille heyne delyen verantwerdden ende omme +die woirden moet ghy een boeve sterven oft sulcke +woirden in substancien hem slaende terstont zwaerlyken +met eenen stalen boge ende dat meer es ziende dat +de selve suppliant goedertiere was ende hem nyet en begheerde +te verweeren sprack tot hem suppliant seere versmadelycken +ende seyde ghy moet wel een boeve ende een $$$ zyn +want ghy en soudt my niet dorren nederslaen +ten welcken de voirs. suppliant antwoirdde wederomme +dese woirden oft der gelycken heyndic al laeghdi +voere my en sliept ic en soude v niet willen noch +begheeren te slaene ende dat hoerende de voirs. +hendrick willekens track een lanck mes vuyt zynder +scheede ende lyep vp den voirs. suppliant hem hauwende +ende slaende ende maeckende sulck remoer dat nyemande +van zynen voirs. geselscape en dorsten int gescheyt +gaen ende in sulcker wys dat de voirs. suppliant hem +nergens en wist te bekeeren maer om syn lyf te +salveren alsoe hem van nooden was gheen geweer +over hem hebbende daen eenen opsteker oft brootmesken +meenende hem tontdoene vanden voirs. hendrick track +tselve brootmesken metten welcken hy stack ende +geraecte onnoeselic den voirs. hendrick willekens de +jonge omtrent zyne schouder van welcke steke +de selve hendrick termineerde corts dair naer +van live ter doot ende soe wel dat tselve fayt +ende ongeval den selven suppliant zoe leet es ende dat +hy partye dair of gesoent ende beteringe dair +gedaen heeft nyet min hy heeft hem ter causen +van desen ontsiende rigeur van justicien geabsenteert +vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude +dair inne nyet dorren wedercomen mair es +geschapen dair vuyt te blivene ende zyn leven te +eynden in anderen vrempden landen in groiter +aermoede ende ket$$chede werdde hem hier +op nyet voorsien van onse gracie omme de +welcke gemerct tgene dat voirs. es ende dat +hy oic altyts van goeder fame geruchte ende +eerbare conversatie geweest es zonder oyt +geachterhaelt oft verwonnen geweest te +hebbene van enigen anderen quaden oft vilainen +sticke also hy seeght hy ons zeer oitmoedelicken +versocht ende gebeden heeft soe eest dat +wy de saken voorscreven overgemerct medelyden +ende compassie hebbende vp den voirnoemde willem +hendrics willem aertszone suppliant ende willende hem +in dit stuck gracie ende genade prefereren ende +vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge # +eeren ende weerdicheyt vander heyliger passie +ende lyden die onse heere god leet voor ons all# +op sulcken dach als huyden es wy hebben den selven +suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende +supplicatie inden gevalle als boven vergheven +quytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser +zunderlinge gracie $$$ en rechter wetentheyt +vergheven schelden quyte ende remitteren mits desen +onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt +mitsgaders alle peynen ende verbuerten corporelle +criminelle ende civile dair inne hy ter causen van +dien mits datter aen cleven mach misdaen ende +gevallen mach wesen iegens ons ende justicie +ende hebben hem als van desen wedergestelt +ende gerestitueert wederstellen ende restitueren +tot zynder goeder fame ende name tot onsen voirs. +landen ende heerlicheyden ende tot zyne ongeconfisquerde +goeden vp dat hy enige heeft al also hy was eer +den voirs. dootslach geschiede imponerende +ende stellende hier op een eeuwich geswych ende silencie +onsen procureur generael ende allen anderen onsen +justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende +beteringe gedaen eerst ende alvooren byden voirnoemde +suppliant der partye geinteresseert in dien die noch +nyet gedaen en es ende enige dair toe dient civilicken +alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven +ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen +raide in brabant dat voer hemluden geroepen die ghene +dien behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende +getruwelic ter verifficatie ende interinemente van +desen iegewoirden brieven ende dat gedaen zynde zy +onsen drosset van brabant mercgreve van antwerpen +meyer van loeven ende alle andere onse officieren justicieren +ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluden +doen laten ende gedoegen den voirnoemde suppliant van +dese onse iegewoirdige gracie remissie quytscheldinge +ende vergiffenisse ende van allen den inhoudene van +desen vulcomelic rustelic ende vredelic genyeten +ende gebruycken sonder hem te doene oft te +gedoegen gedaen te zyne nv noch in toecomende +tyden in live noch in goede enich hynder stoot oft letsel oft moeynisse +ter contrarien mair by alsoe zyn lyf of enige +van zyne voirs. ongeconfisqueerde goeden dair omme +gevangen gearresteert becommert oft belet waeren +dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder slakenisse ende +delivrantie want ons alsoe belieft gedaen te +zyne ende ten eynde dat dit goet vast ende +gestade blyve tot eeuwigen dagen soe hebben +wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelick +in anderen dingen onse recht ende eenen yegelycken +des zyns in allen gegeven in onse stede van +mechelen op den heyligen vr$dach xxven in +maerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende een aldus gescreven opte plycke by +mynen heer den ertshertoge myn heere de grave +van nassouwe stadhouder generael die heer +van beerssel ende andere iegewoirdich ende +geteykent haneton +die collatie van desen copie is gedaen +ende bevonden accorderende metten +originaele bezegelden brieve by +my" +pardons,083.txt,"phls etc doen te wetene allen +tegenwoerdighen ende toecomende dat wij ontfangen +hebben die oytmoedighe supplicatie van joris van +eyckhoven colstdrager of colfdrager vanden mercgrane onser +stadt van antwerpen. inhoudende hoe dat +hij hem altyt verlych heeft gedraghen, staen +tot goeden name ende fame behalven dat is +gebeurt dat die suppliant opden xx6 en dach +augusty anno x6 c. eenentnegentich.comen +uuyt zynen huyse ende gaen naer het straethen +geheeten den bokeers des achternoens tusschen +dry ende vier uren. is gecomen ter plaetsen daer +wylen adriaen peeters was staende. die +wechde den suppliant siende zonder dat die +suppliant hem niet hadde misdaen oft missecght +heeft tot hem gheroepen. ghy langhen dieft +ghy langhen schelm ghy moet teghen my +stooten. ick moet sien wat ghy in uwen boesem +hebt. waerop die suppliant antwoorde ander +seynde die wat wildy van my hebben. dop die +voorsch adriaen seynde ich moet desen daer +teghen u stooten. sydy een man thoont dat +ghy des conincx dienaer zyt met volder anders +leelychder ende affdraegen woorden, ende wat +die supplt arbenden om van hem ontslaghen +te wordden en heeft die voersch adriaen den +supplt nyet willen $laten, maer loopenden +den suppliant nae int voersch bokeerstraetken +heeft zyn rappier ghetrochen, ende naeden +suppliant gesteken ende geslaghen. soo dat +die supplt is genootsaecht geweest zyn rappier +oych te trechten daer mede hy den voersch adriaen +eenen steech van voer heeft gegeven dast +hy corts dernaer deser wererlt is overleden. tot +grooten leetwesen, vanden supplt. godt +wil da siele genadich wesen ende alzoo die +vrienden des voersch adriaen astey’nighe wel +weten donnooselseyt van toecoeminghe van +voersch ongeval. zoo hebben sy metten supplt +aengegaen accord ende hem tvoersch delict ender +nederslach om de passie ons lief te hooren +iesn schrift$ ygenen maer want die supplt +midts den zelven delicte ende nederslach nyet +vryelychen binnen onsen lande en sonder myghen +oft derren skeeren maer vresonder rigoir van +rechter. sonde moeten dolen in vremde landen +tot geheels bederf sevisse van hem supplt +zyn huys fors ende kinderen ende meer zyn sonde +en wordde hem hier inne met ansien by ende +met onse opene brieven van gratie en remissie +hier toe diennen om de welcker hy ons zeer +ontmoedelych heeft gebeden soo eest +dat wy desen aengesien geneycht wesende +ter beden ende inpplicatien des voirsch supplt +ende willende hem in desen prefereren gratie +en misericoorde voer rigeur en stranghent van +rechte den zelven jooris van eyckhoven +supplt hebben inden gevalle als bonen geremitteert +vergeven ende quytgescholden remitteren ygenen +ende schelden quyte buyt zunderlinger gratien by +desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven +vercleert midtsgaders alle pene ende boete +corporelle ende criminele inde welche hy teze +cansen voersch met des daeraene cleeft toghens +ons ende insticien misdaen ende mesbreuycht mach +hebben oft daerinne hy gevallen mach wesen +ende hebben hem als van dyen weder gestilt +ende gerestitiueert stellen weder ende +restituseren tot zynen goeden name faeme en +geruchte in onsen lande van brabant ende +in allen anderen onsen landen ende heerlycheden +midtsgaders tot zyne onverbenrde goeden indyen +hy eenighde onder ons heeft in alder bueghen +ende manieren als hy was voerde toecompste +vanden voirsch feyte imponierende hierop silentio +ende eeuwich swyghen onsen procureur generael +in brabant schouteth van antwerpen, onder +allen anderen onsen ende onser vassalen oft der +smaelre heeren rechteren institueren en ostitueren +wie zy zyn oft wesen moghen. satisfaction en +beteringhe ierst ende voer al gedaen der ptyen +gheinteresteerde. indyen die noch nyet gedaen en +is. ende somighe daertoe staet cimilych +alleenlych. behoudeln nochtans dat die voer +suppliant oych gehouden wordt tvoirsch sent +teghens ons te beteren civilych naer goegentheyt +vanden misdaet ende faculteyt van zynne goeden +ende oych te resinderen en betaelen die redelyche +costen van insticien. indyen hiercomme eeuighe +ghedaen ende naegevolght zynne allet ter taxatien +ende arbiterschappe van onse lieve en getrouwe +die cancellier ende luyden van onsen rade gevrcht +in brabant. die wy daertoe hebben ghecomitteert +ende comitteren by desen. ontbieden somme en +bevelen den zelven van onsen raede in brabant, +dat voir hey geroepen die ghene die daer behoiren +geroepen te zyne, in procederen wil en deuchden +tot verificatie ende interim’enents van desen +onsen brieve naer heure forme ende inhouden +en ter taxatien en arbiterschappe vande amende +simile ende costen van justicien voirsch wilsch +interimenent hy suppliant zal gehouden zyn +aldaer te versuechen binnen eenen halven jaere +naer date van desen. opte pene van te verbeuren +desfect van zullen onser brieven. ende dat +gedaen ende de voersch amende cuuile en costen +getaxeert gearbitreert en betaelt zynde. in +hauden vanden ghenen van onsen ontfanghers en +officiers, dyent behoorden sal. in welchen +gehouden wordt daeraft ontfanch te maken +reheninghen, bewys, ende reliqua te doene, tonser +proffyte, metten anderen penny van zynen +ontfanghe. sy ende allen anderen onser rechteren +justicieren en de officieren tegenwoerdighen +ende toecomende heure stedehouderen ende onze +iegelychen van hen befindere soo hen toebehoiren +zal doen laeten ende gedooghen den voersch +jooris van eyckhoven supplt van deser onser +tegenwoerdighen gratien quytscheldinghen remissien +ende pardoene ende van ellen den inhouden van +desen. inder vaeghen ende manieren voeren $ enhaelt +peyselych rustelyck vredelych volcomelych ende +eeuwelychen genieten ende gebruychen, sonder hem +te doene oft te laeten geschieden us uich in – +toecomenden tyden, aen lyft noch aen goet, - +eeuich hunder stoot let steld oft moyenisse +ter contrarien. maer indyen zyn lyst oft eenighen +van zyne onverbeurden goeden sommen gevanghen +gearresteert, beleten oft becomdet waeren dat +in die setten ende stellen oft doen setten ende +stellen terstont ende zonder vertrech tot +geheelder ende volcomender delivrrantie en stakinghen +want ons alsoo gelieft. nyettegenstaende dat +tvoersch feyt oft ongeval nyet en is onerfaert +noch anderssints onser ordonnantie desen aengaen +ter contrarien. die wy den voersch supplt +nyet en willen te prejudicieren maer hebben +deselnie voer dese reyse ghederogeert ende derogeren +by desen. dezelve anderstuits geheel beynen +in heyr cracht ende vigeur. ende ten eynder +dat dit goet vast gestadich blyve ten euwighen +daghen soo hebben wy onser seghelde hier +aen doen hanghen behoudelych in anderen +zaken ons kocht ende eeuen iegelychen tzynde +in allen. segenen in onser stadt van bruesselde +ende maendt van november. int jaer ons heeren +duysent vyff hondert seventnegentich. van +onsen rychen te wetende van napels ende +jerusalem het xxx6m opde plychde stont- +gescreven. byden coninck onderteechent +wouwere. ende onder buythanghender eenen +groenen segel in zyden suveren" +pardons,051.txt,"philips etc. doen te weeten allen iegenwoordighen ende +toecommenden dat wij ontfangen hebben die odemoedighe supplicatie van +peeter henrich wolfs jonckgeselve geboren van weelde, inhoudende +hoe dat hij suppliant wonende ende dienende als cnape bij seeker herberge +tot weechelesande genoempt den hert heeff aldaer in zeker neder +camer opten sinxen dach naeder noenen anno xv c vierenvijftich +met seeker geselchap ende onder andere met eenen genoempt +adriaen peeters doen ter tyt weesende die brouwknecht van +janne peeters zijn vadere sitten drincken ende omtrint der +vespertyt is aldaer voerby gecommen zeker jonckmeyssen genoempt +maricken nu iegenwoordigh wesende de huysvrouwe van cornelis +van ouwenhuyse, dewelcke de voirs. suppliant siende is vuytgegaen +haer versmekende ende biddende dat zij met hem eens soude +willen comen drincken, dwelck zij alsoe gedaen heeft ende aldaer +metten suppliant int voirs geselschap sekeren tyt geweest hebbende +ende begheerende wederomme naer huys te gaen heeft aenden suppliant +versoght dat hij haer wederomme soude vuyten voirs herberge +leyden, gelyck aldaer de manniere van doene is onder de jonge +gesellen ende meyssens dwelck hij alsoe doende ende +vuyter voors camere inde kuecken gecomen zijnde mits dat +den vuytganck vander voirs. camere was gelegen door de voirs. +koecken is hem gevolght die voirs. adriaen peeters die hem +suppliant aldair inde selve koecken heeft opgekoepen ende geinnadeert +seggende totten suppliant dese off gelycke wordden, ghy blesere +meynde ghy dat ick u soude ontsien ende met dyen opheffende +zijn vuyst heeft daermede den suppliant aen oft omtrint zynen +hooffde geslagen sonder dat zy daer te voerens int voirseyde +geselschap noch oyck eders oyt twistige worden met malcanderen +gehadt hadden waeroff die suppliat zeer verwondert ende verbaest +zijnde ende weesende dat hem noch meer fortsen ende gewelt bij den +selven peeters aengedaen mochte worden alsoo die suppliant naderhant +verstaen heeft dat hij metten voirs. maryken wuyter voirs. +cameren gegaen zijnde die voirs peeter zeyde totten anderen geschelschape +dat hij de voirs. maryken wederomme soude halen al soudet +hem den hals costen heeft hem ter weeren ende deffentien gestelt +vuytreckende zijn eetmes heeff daermede naerden voirs. peeteren +gesteecken ende denselven bij groot ongeluck geraect omtrint +het putteken van zijnder herten waeraff die voirs. peeter bynnen +een vierendeel uren en daarnae deser werelt is overleden tot grooten +leetweesen vanden suppliant wyens siele godt almaghtigh genadich +ende hoe wel die voirs. suppliant is staende tot goeden name ende +fame, noyt enich feyt geconmitteert hebbende weerdich om gepuneert +te worden ende dat hij mette partije geinteresseerde gesoyent +ende overcommen nochtans wesende rigeur van justicien die hem bij +eenige officiers aengedaen mochte worden en derve int openbaer nyet +commen noch converseren, maer hem sedert den voirs. ongeval moeten +absenteren gelijck hij alnoch tegenwoordigh doet buyten onsen landen +ende buyten deselve ende besondere van desen onsen lande van brabant +eewelyck ballinck ende van zijn vrienden ende maghen gesepareert +sal moeten blijven tot zijnder grooter desolatien achterdeele $$$ +ende verdriete ten waere dat hem tvoirs. feyt wordde vergeven ende +daarop geexpedieert onse oepene brieven van remissien daertoe dienende +ons om deselve oitmoedelyck biddende. waerom soe eest dat +wy die saecken voers. overgemerct geneycht weesende te beden des voirs. +peeter henrick wolfs ende willende denselven in dit stuck $$$ +gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben +hem suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden vergeven ende +geremiteert schelden quyte vergeven ende remitteren vuyt sunderlinger +gratien bij desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders +alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle dairinne hy +hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegen +ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins march hebben ontgaen +ende misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restititueren tot zijn +goede name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van +brabant ende willen anderen onsen landen ende heerlicheyden +ende tot zijnen onverbeurde goeden indyen hy eenige onder ons +heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de +toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwigh +geswych onsen procureur generael in brabant ende alle anderen +onsen justicieren ende officieren wye zy syn satisfactie +ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partije +geinteresserde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe +daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. +suppliant gehouden zal sijn tvoirs. feyt tegen ons te beeteren +civilyck nae gelegentheyt vander saken ende faculteyt van +zijnen goeden met oyck te betalen die redelycke costen van justicien +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende +moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende +luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen +denselven onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen +deghene die daerom behoiren geroepen ende zijne zy procederen +wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen ende +totter taxatien ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justicien +also zy sullen vynden behoirene welck interinemente die voirs. suppliant gehouden +sal sijn te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raide +bynnen zess maenden naestcommende opte pene van te verbeurene deffect +van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete ende costen van +justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen +dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in brabant +ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende +ondersaeten iegenwoirdige oft toecommende dyen dat aengaen +sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelycke van hen besundere +soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirs. +suppliant van deser onser iegewoirger gratien ende remissien +ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende +manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende euwelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden +nu noch in toecommenden tyden eenig hinder letsel oft moyenisse +aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn +lyff oft eenige van zyne onverbeurde goeden daeromme +gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat +zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont +ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie +want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit +goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daghen soe +hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck +in anderen dingen onsen rechte ende eenygelycke dessyns in +allen gegeven in onser stadt van bruessel den +inde maet van junio int jaer onsheren duisent vijfhondert +zevenentzesthich van onsen rycken van spaengnien +sicillien etc txiie endevan napels etc txiiie +op de plyck stont gesshreven byden coninck in zijnen raide ondertekent +facuwez visa recepta +gecollationeert ende bevonden $corderende +met zynen originalen by mij +$$$" +pardons,243.txt,"kaerle byder gracien goids etcetera, doen condt allen luden +jegewoirdige ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die +oetmoedighe supplicatie van ancelmus van bruwaen arm schamel +arbeytere ende dienende de metssers in knaepschapen belast met +huysvrouwe ende kinderen oudt ontrent xxiiii jaeren nu tantwerpen +gevangen inhoudende hoe dat int jaer xvc ende xxxi iia octobris in +onser stadt van ghent gebeurt es dat ten huyse van paesschijnen +hendricx moeder vanden suppliant zyn comen drincken kaerle de +wale ende jan de blancke aldaer voer huere ghelach verdrinckende +elck iii 1⁄2 groten vlaems de man, van welcken gelage die voirs. jan der +voirs. paeschyne tachter bleef een blancke waeraff zy van +hem betaelt wilde zyn, dwelck hy nyet alleene en weygherde +maer gaff oyck der selver paesschynen moedere des suppliants +vele injurieuse woerden deselve hoorende ende vele andere vilaine +woerden gevende ende want de selve jan de blancke der voirs. +weerdinnen zyn gelach wilde ontdragen zoe hielt zy den voirs. +janne vast staende ende dit siende de selve jan stiet de voirs. +weerdinne metten hoofde tegen den keldere daer hy hadde zitten +drincken ende soude tot dien de selve geslaghen hebben en hadde +de voirs. kaerle de wale dat nyet belet ende de voirs. suppliant +die welcke doen recht van zynen wercke thuys comen was +siende dat de voirs. jan de voirs. paesschyne zyn moeder zoe +stiet ende grooten overlast dede seyde totten selven janne +ghy wasschere ghy en compt hier altoes nyet dan om wasschen +ende kyven ick wilde wel dat ghy van hier bleeft oft ick sal +u eens zoe teekenen dat ghys u op een andere tyt wachten sult +ende ghinck deselve suppliant van daer in zyn handt hebbende eenen +boteram naede camere ende volghde de voirs. jan hem suppliant +van achter aen vragende oft hy suppliant hem slaen zoude ende +taste met dien de selve jan in zynen aessack al oft hy zynen +opstekere hadde willen langen daer toe hy oyck zyn beste dede +dwelck de suppliant gewaer wordende weerde den voirs. janne met +zynder eender handt van hem ende stack nae hem metten messe +dwelck hy in zyn andere handt hadde sonder hem te gerakene +ende de voirs. jan den suppliant nyet met vreden latende ende +siende dat hy egheen verdrach en mochte hebben stack noch +eens met zynen voirs. messe naeden voirs. janne ende geraeckte +hem tusschen den hals ende schouweren waer aff de selve jan +binnen xiiii dagen daer nae van levende lyve ter doot comen is +ende hoe wel tvoirs. feyt den suppliant uuyt gront zyns herten +leet is ende dat hy oyck daer aff der partie geinteresseerde +gesoent heeft soe is hy alnoch tegewoirdelyck ter causen +vanden selven feyte tantwerpen gevangen daer onse marcgrave +tegen hem criminelyck procedeert soe dat hy in pericule zyns +levens es ten zy dat onse gratie ende genade hem hier op +geextendeert ende verleent worde alsoe hy suppliant seeght +ons daerom oitmoedelyck biddende soe eest dat wy +desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. ancelmus +van bruwaen suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren +gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van +justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven +quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte +remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger gratien by desen +onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders +alle offensie ende bruecke corpporelle ende criminelle +daer inne hy ter causen voirscreven met des daeraen cleven +mach tegen ons ende justicie mesdaen mach hebben abolerende +extingnerende ende te nieuwte doende tvoirs. proces ende procedure +criminele by onsen voirs marcgrave van antwerpen ter +causen voirscreven tegen hem alreede begonst, ende hebben hem +als daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder +ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte +in onsen voirs. lande ende hertoighdomme van brabant ende +allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen +onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren +zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier +op een eewich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs. +marcgrave ende allen anderen onsen justicieren ende officieren +wie zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral +gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en +zy ende eenighe daer toe stae civilick alleenlyck behoudelick +dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoers. feyt tegen ons te +beteren civilick naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt +van zynen goeden met oyck te betalen de costen van justicien +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende +moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende +luden van onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende +bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer +hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy +procederen wel ende dueghedelyck ter verificatie ende interinemente +van desen ende totter taxacie ende moderatie vander voirs. amende +ende costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welcke +interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te verzueckene +ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raede +binnen eene jaere naestcomende opte pene van te verbuerene +deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete +ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in +handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onsen voirs. +procureur generael in brabant onsen voirs. marcgrave van +antwerpen ende alle andere onse richteren justicieren +officieren ende ondersaeten tegewoirdige ende toecomende +dien dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende +eenen yegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal +doen laten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser +tegewoirdigher gracien remissien ende pardoene ende van +allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren +voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende +eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene +noch te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden +eenighen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen +goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenighe +van zyne goeden daer omme gearresteert becommert oft belet +waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende +stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende +volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten +eynde dat dit goet vast ende gestantich zy ende blyve tot +eenighen eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen +hanghen behoudelick in anderen dinghen onsen rechte +ende eenen iegelycken anderen dessyns ghegeven in onser stadt +van bruessel inde maent van septembris int jaer onss heeren +duysent vyfhondert ende vierendertich ende van onsen +keyserycke tvyfthienste ende van onsen rycken van +castillen ende anderen tnegenthienste aldus stont +ghescreven opde plycke byden keyser ende geteekent +boudewyns visa recepta ghecollacionneert tegens doriginale brieven by my -decock" -"remissie van dootslage -philips byder gracien goids coninck van castillien van leon van grenadien etc. eertshertoge van -oistrycke prince van arragon hertoge van bourgoingnen van lothryc van brabant van stier van -carm van stier van carm van cram van limbourg van luxembourg ende van geldre greve -van vlaenderen van tyrol van ferette van kiebourg van artois van bourgoingnen palatin van -henegouwe van hollant van zellant van namen ende van zutphen mercgreve des heilichs -roomschen rycs ende van burgauw lantgreve in elsaten heer van vrieslant opter windischen$g van poirtenau -van salms ende van mechlen doen te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige -supplicatie van janne machiels wonende in onser voighdien van molle inhoudende hoe dat -sekeren tyt geleden hem suppliant staende aen syn huys op zyn messie aen zynen wagen dien reparerende -aen gecomen is wylen hubrecht cloets stootende ende slaende met eenen stocke den suppliant seggende totten -selven ghy boeve ghy aenveert mijn goet daer op de suppliant antworde ic bidde v laet my -in mynen vrede ende laet af ic wille v alle uwe scaden betalen ende alsoe die suppliant stont -besloten tusschen zynen wagen ende den wandt van zynen huyse ende die voers. hubrecht niet -aflaten en wilde soe heeft de suppliant hem ter weren gestelt metten sel$en gewere dat hy hadde -als met zynre daggen ende heeft hem zynen voirs. stock af gewonnen ende alsoe die voirs. -hubrecht doen den suppliant wilde steken met zynre daggen soe heeft hem suppliant den noot -gedrongen zyn lyff te verweren ende bescudden metter voirs. stocke alsoe lange dat hy daer met -den voirs. hubrecht ter eerden sloech midts dat hy zynder egheen verdrach hebben en conste -waer af die selve hubrecht binner ontrent xxiiii vren daer nae is aflivich wordden ende -hoe wel desen doetslach in maten voirscreven geschyet zy ende dat men op die toecompst -vanden voirs. fayte wel groote ooghe ende consideratie behoirde te hebbene soe en soude -nochtans die voirs. suppliant beduchtende ende vresende die strangheit ende riguer van rechte -hem niet dorren houden keeren noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem -moeten absenteren ende houden in vreemde landen ende contreyen in grooter armoeden ende miserien -by alsoe hem onse gratie ende ontfermherticheit in desen niet gedaen ende bewesen en waere -alsoe hy seegt ons daer om oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien hebben -den voirs. janne machiels suppliant geneycht wesende tot zynder voirs. beden ende willende -hem in dit stuck gratie ende genade verleenen ende prefereren voer stranheyt van rechte -inden gevalle als boven vergeven quytgescouwen ende geremitteert vergeven scelden quyte -ende remitteren vuyt onser zunderlinger gracien met desen onsen brieve tfayt ende dootslach by -hem gedaen ende geschiet inden persoen vanden voirs. wylen hubrechte cloets soe voirs. -es metgaders alle pene ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy vuyt saken -van dien tegen ons ende justicie vervallen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem -als te desen male weder gestelt ende stellen weder tot synder goeder famen ende name in ons. voirs. -lande van brabant ende tot zynen goeden onverbuert in dien hy ennige heeft in alre wys -ende manieren als hy was aleer tvoirs. fait gesciede imponerende hier op een eewich gswych -onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren dient behoeren sal satisfactie -ende beternisse yerst ende voer al gedaen der partien geinteresseert in dient niet gedaen en -es ende dair ennige toebehoirt civilyc alleenlyc behoudelic oic dat hy dat tegen ons civilic beteren -sal nae die gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ter taxacien ende -arbitragien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raide -d$t geordineert in brabant dien wy dair toe ordineren ende committeren ontbieden -dair om ende bevelen den selven van onsen raide dat voer hen geroepen die ghene dier behoeren -over geroepen te zyne sy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatien ende interinemente van -desen onsen voirs. brieve ende dat gedaen ende die voirs. civile beteringe getaxeert ende betaelt -zynde in handen van onsen rentmeester die dat behoeren sal die hier af gehouden sal zyn -ontfanc ende rekeninge te doenen tonsen prouffyt sy onse drosset van brabant ende alle onse ende -der smaelre heeren ons voirs. lants van brabant richteren officieren ende ondersaten dient $ aengaen -sal doen laeten ende gedoegen den voirs. janne machiels suppliant van deser onser tegewoirdiger gracien -ende remissie soe ende inder manieren als voirs. es rastelic vredelic ende volcomelic ende -ewelic genieten ende gebruycken sonder ter contrarien hem te doenen oft te laten gescieden -nv oft in toecomende tyde enich hinder oft ongebruyc in live oft in goede in enniger -manieren maer in dien hy oft zyne voirs. goeden onverbuert hier om gevangen gearresteert -oft gecommert waren die terstont stelt oft doet stellen tot geheelder oft volcommeder delivrantie -want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich -zy ende blive tot eewigen dage soe hebben wy hier aen doen -hangen onsen segel die wy tot hier toegebruyct hebben behoudelic -in allen anderen dingen ons ende elcx anders recht segenen of gegeven? in onser -stadt van mechlen inde maent van meye int jaer onsheeren -duysent vyfhondert ende vive ende van onsen rycke dyerste -aldus over gescreven opte plycke byden coninck ende geteykent -dycke -gecollationeert ende bevonden $$$ -metten originale by my" -"kaerleetc doen te weten allen iegenwoirdich -ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige -supplicatie van adriaen janssoen droechscheerdere geboren -vander stadt van berghen opten zoom in onsen lande van brabant -ende ietegenwoirdelyc gevangen inde vangenisse van onsen -stadt van dordrecht inhoudende hoe dat hy suppliant inde -vasten lestleden wesende te bergen voers. in een bierhuys -geheeten int pater nosteraldair hy eene kanne biers -drankende die gedranken hebbendewaende hy uuyten -voirs. huyse te ghaen dair een voer die dore sadt genaempt -peeter peeterssoen cleermakere die sonder woirdt oft wederwoirt -den suppliant dreychde te slaene oft te steken ende dat -aensiende de suppliant keerde wederomme int selve huys seggende -totter weerdynnen dair es een voer die duer die my -overlast doen wilt ic en wille met hem nyet te -doen hebben ic hebbe noch eenen halven braspenninc dien -willic hier liever verdrincken ende bleef alsoe int -selve huys / omtrent onderhalve uuyre lanck op hope dat -de voirs. peeter wech gegaen zoude hebbennemende oirlof -aender voirs. weerdynnenhuer bevelendegoeden nacht -seggende ic wil gaen thuyswairts ende uuyten voirs. -huyse gegaen zyndezoe zat dair tegen over op een -banck de voirs. peeter peeterssoen die zyn lanck mes -uuyt track slaende daerede naden voirs. suppliant overluyt -zeggende heer heer ic salder desen avont twee op myn -s$eyde hebben dat ziende de voirs. suppliant track -zyn dagge uuyst omme hem dair mede te verweeren -ende dat doende gaf den voirn. peeter eenen steke cleyne steke -voir zyn borst ende liep wechende de voern. peeter liep -den suppliant naemetten blooten messeende in -tselve naeloopengeraecte hy te vallen alsoe dat de -suppliant dies ontquam ende des anderen daichs dair nae -biechte hem de voirs. peeter voer den prochiaen der voirs. -stadt van bergen dair hy nader bichten badt dat hy -zyne vrienden seggen ende bidden wildedat zy gheen -wrake oft clachte van zynen wegen over den suppliant doen -en wilden oft hy storve want zyn eygen schult wasende -dat selve op hem versocht haddevan welcken v quetse de -voirs. peeter dair nae gestorven is nu eestdat de voirn. -suppliant onlancx gecommen zynde in onse voern. stede van -dordrecht om zyn broot te wynnen/met de hanen aldaer -schoen te makenzoe es by onsen scouthet ders voers. -stede van dordrecht geapprehendeert ende gevangen genomen -geweest ende leght noch in gevanckenissen duechtende -oft men iegens hem zoude willen criminelyckprocederenten -waere dat onse gratie hem hier op en waere verleent ons -omme de selve zeere oitmoedelyck biddende waeromme -zoe eest dat wy desen aengesien compassie enden melyden -hebbende metten voirn. suppliant in ende willende hem in desen -gratie ende genade prefereren rigeur ende strangheyt van justicien -hebben den selven suppliant inden gevalle als boven -geremitteert quytgescholden ende vergevenremitteren -scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by -desende mesdaet ongeval ende dotslach voerscreven -mitsgaders oyc alle peynen ende amende corporelle -ende crimineledairinne hy hem overmits ende -vuyt zaken van tgene des voers. istegens ons -onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben -ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestiueert -ende gesteltrestitueren ende stellen by desen tot -zynen goede fame ende name in onsen voirn. lande -van brabantende allen anderen onsen landen ende heerlycheden -ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde -soe verre dair eenige waeren gelyc als hy was voirden voirs. -dootslach imponerende hier op een eeuwich zwygen ende -silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren iusticieren -ende officieren ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn oft -wesen moegensatisfactie nochtans ierst ende alvoeren -gedaen der partyen geinteresseerde/zoeverre dair eenige -d toe stonde ende die noch nyet gedaen en waere civilyc -alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirs. suppliant tvoirs. -feyt ende dootslach tegen ous betereny sal civilyck naede -gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zyn goeden -ende dat hy oic gehouden werdt te betalen de redelycken -costen van justicien ter cause voirs. gedaen ende naegevolght -ter taxatie ende arbiterscepe van onsench lieven ende getrouwen den -cancellier ende luyden van onsench rade in brabantdie wy daer toe -committerenontbieden dairomme ende bevelen den voers. van -onsen rade in brabantdat voer hemluyden geroepen die ghene -die behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck -ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegenwordigen -bkrievenair huere voirme ende inhoudenende ter taxatie -ende arbiterscepe vande civileboete voers.ende dat gedaen -ende de selve civile boete getaxeert ende betaelt zynde in -handen vanden ghenen van onsen ontfangers dient behoeren sal -dewelcke wordt gehouden dair van ontfanck temakene -rekeningen bewys ende reliqua te doene tonser proffyte -metten anderen penningen van zynen ontfanger zy onse drossaet -van brabant ende van bergen voirs.ende alle andere onsen ende -der vasallen oft smaelre heeeren richteren justicireen ende officieren -ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn oft wesen -moegentegenwoirdige ende toecommende hureen stedehouderen -ende elc van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach -den voirn. suppliant van dese onse tegewoirdiger gracien remissien -ende pardoene inden manieren voirs. peyselyck volcommelyck ende tot -eeuwigen dagen doen ende laten genyeten en gebruycken -zonder hem te doene noch te laten geschziene nu noch in -toecommenden tyde in lyve noch in goede eenich hynder letsel -oft moeyenisse ter contrarien mair zyn lyf nu wesende in -hechte van vangenisse als voirs. ismitsgaders zyn ongeconfisqueerden -goeden indien deselve ter zake voers. becommert oft -gearresteert waerendoen stellen ter stont ende sonder vertreck -tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe gelieft -ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich -blyve tot eeuwigen daige zoe hebben wy onsen zegel hier -aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht -ende een iegelyc tzyne in allen gegeven inde -stede van breda inde maent van julio int jaer ons heeren -duyst vyfhondert ende vyfentwintichende van onsen -rycken te weten vanden roomschen ende hongrien tviien -ende van spaignen $ xc aldus stont gescreven -boven opte plycke b$den keyser in zynen raide -ende geteekent hannart/ende noch visa" -"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende -toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedige -supplicatie van rombaut everaerts van wilsen -scippere woenende tot mechelen inhoudend hoe dat hy -suppliant inden jaere xvc vyffenvyfftich heeft gehouden -het ver tot rumpst aldaer op thoff tegenover rumpst -inder nacht omtrent den thien uren opden xxven meert -ombegrepen in tselve jaer van vyffenvyfftich is gecommen -wylen jacop bierman ende heeft geroepen om over te -zyne maer en heeft de suppliant het selve nyet gehoort -midts denwelcken heeft de voirgenoempde jacop selve -een ander schuyte aldaer genoemen ende alleene over -gevaeren om naer willebroeck daer hy woenachtich -was te gaene maer over zynde deselve jacop heeft -den suppliant aenveert ende gevraeght wairomme -hy hem nyet en hadde overgehaelt waerop de -suppliant hem heeft geantwoirdt dat hy hem nyet -en hadde hooren roopen ende mitz dyen heeft -de voirs. bierman den suppliant gemaent van zekere -schult ende geseeght dat hy hem soude betaelen ende -seggende de suppliant dat hy hem nyet schuldich en was -mitz dyen dat hy dairaff betaelinge hadde gedaen -aende huysvrouwe vanden voirs. bierman heeft deselve -bierman totten suppliant geseeght dat hy dan aene -loge ende dat hy wilde betaelt wesen treckende -mitz dyen uuyt zyn mes wesende een ruytinck -in presentie vanden meyere ende clerck aldair die -tegens den voirs. bierman zeyden hoe dat hy soe -onbescheydelyck sprack ende dat hy hem soude -willen te vreden stellen, hebbende oick de weerdinne -vander herberge genoempt de coesteert hoorende -den voirs. twist ende sueckende den selven neder te leggen -geseeght dat hy den suppliant zoe vele zoude leenen -als de voirs.bierman hem was heysschende waerop -deselve bierman heeft geseeght dese oft gelycke -woirden neen ick wil van hen denoterende den suppliant -betaelinge hebben sulcx dat de suppliant doer dese -onverstandicheyt ende onredelyckheyt hem heeft vergrampt -ende is alsoe grloopen int huys vander voirs.weerdinne -camerken meynende aldaer eenich geweer te vindene -om hem tegens den voirs. bierman te beschermen die -hem int selve huys met zynen ruytinck was gevolght -mair aldair egeen geweer vindende is de suppliant -ter vynsteren uuyt gesprongen ende geloopen naer de -schuyte dairmede de voirs.bierman was over -gecommen ende heeft metter selver gevairen in tolhuys -aldair hy heeft gevonden ende aenveerdt een rapier -ende is dairmede gecommen opt * dlant ende opden dyck -aldair de voirs. bierman hem suppliant heeft versegert -commende vander voirs. herberge ende heeft -den suppliant den selven gevraeght oft hy noch seggen -wilde dat hy hen corts te voiren geseeght hadde -dairop de voirgenoempde bierman heeft geantwoirdt -ja ick ghy dief slaende met dyen nairden suppliant -ende den selven gevende een woende oft quetsure -in syn slincke schouwere ende stellende de suppliant -hem ter weeren hebben deen tegen dandere geslaegen wel -vyffthien oft zesthien slaegen onder de welcke -de suppliant den voirs. bierman heeft gequetst in -zynen arm ende in zyn zyde nyettemin heeft de selve -bierman blyven stryden ende slaen sulcx dat de suppliant -den selven heeft moeten wycken ende hem salveren int water -aldair de voirgenoempde bierman hem is gevolght -zoe verre dat zy beyde tottter kelen toe int water -gevallen ende dair uuyt getrocken geweest byder -voirs. weerdinne ende vier daegen dair nae is -hy van levende lyve ter doot gecommen tot zeer groote -leetwesen van hem suppliant diewelcke hebbene moeten -verlaeten het landt ontsiende trigeur van iusticie -heeft inden jaere lvij geimpetreert onse oepene brieven -van remissie mair nyet wetende wat hy dairmede -behoirde te doene ende meynende dat hy dairmede genoech -was bewaert en heeft uuyt simpelheyt ende ignorancie -nyet geprocedeert tot interinemente van desen brieven ende -onder tdexel van dyen zoe heeft onse schouteth van -mechelen hem suppliant geapprehendeert ende is van -meyninge ter saken vanden voirs. ongeval tegens den suppliant -criminellyck ende met allen rigeur te procederene tot zyns -suppliants immererlycken beclaegen ende bederssenisse van zynen -huysvrouwe ende kinderen die anders nyet en hebben dan dat -hy suppliant met aerbeyt mach winnen welcken aengemerct -ende besundere dat de suppliant totten voirs. gevecht is -geprovoceert geweest byden afflyvigen ende dat -hy anders selve staet tot goeden fame ende name soe -heeft ons de voirs. suppliant oitmoedelyck gebeden -hem hierop anderwerffven te willen verleenen ende -doen expedieren onsen oepene brieven in behoirlycker -formen soe eest dat wy desen aengesien geneycht -wesende ter beden des voirs. supplian ende willende hem -in dit stuck prefereren gracie ende misericorde -voir strangeyt ende rigeur van rechte hebben denselve -suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden ende -vergeven schelden quyt ende vergeven uuyt sunderlinger -gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven -geruert mitzgaders alle offensie ende bruecke corporelle -ende criminnele dairinne hy hen over$$ ende uuyt -saken van tgene des voirs. is tegen ons ende iusticie -eenich mach hebben ontgaen ende mesdragen -ende hebben hem dyen aengaende weder gestelt ende -gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden -fame name ende gerichte in onsen voirs. lande van -brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende -tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons -heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voir -de toecompse vanden voirs. feyt imponerende hierop -een eeuwich gezwych onsen procureur generael in brabant onsen -schouteth van mechelen ende allen anderen onsen goeden indyen -hy eenige onder heeft gelyck ende in alder manieren -zoe hy was voir de toecompse ierst ende v iusticieren -ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse -ierst ende voiral gedaen der partye geinteresseerde -indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe -staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de -voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegens ons -te beteren civilyck naer gelegentheyt vander -zaicken ende faculteyt van zynen goeden met oick te -betaelen de redelycke costen van iusticien hieromme -alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien -van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende -luyden van onsen raide in brabant die wy dairtoe -gecommitteert hebben ende committeren○ by desen -ontbieden dairom ende bevelen onsen cancellier ende -raidsluyden dat voir hen geroepen diegene die -dairom behoiren geroepen te zyne sy procederen wel -ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desen -ende totter taxatien ende moderatien vander voirs. -amende ende costen van iusticien alsoe zy zullen bevynden -te behoirene welck interinement de voirs. suppliant -gehouden zal zyn te versueckene ende hem in persoone -te presenteren in onsen voirs. raide bynnen zess -maenden naestcommende opte pene van te verbuerene -deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile -boete ende costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde -in handen vanden genen dyen dat behoiren zal zy onse -procureur generael in brabant onse schouteth van mechelen -ende alle andere onse rechteren iusticieren officieren -ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dyen dit -aengaen zal moegen huere stedehouderen ende eenyegelyck -van hen besundere zoe hen toebehoiren zal doen laeten ende -gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger -gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen -inder vuegen ende manieren voire verhaelt rustelyck -vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken -zonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch -in toecommende tyden eenich hinder letseloft -moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien -maer indyen zyn lyff ofte enige van zynen onverbuerde -goeden dairom gearresteert becommert oft beleth waeren -dat hy die setten ende stellen terstondt ende sonder vertreck -tot geheelder ende volcommender delivrancie want -ons alsoe gelieft gegeven in onser stadt van -bruessele inde maent van januarie int jaer -ons heeren duysent vyffhondert vierentzestich -nae cost$$ van scryven en shoefs van brabant -van onsen rycken van spaengien sicillien tixe ende -van napels etc. txje opde plycke stont -gescreven byden coninck in zynen raide ende onderteeckent -boudewyns visa et recepta -gecollotioneert ende bevonden accorderende -met zynen originale by my +de cock" +pardons,238.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegewoirdich ende +toecomende dat wy ontfangen hebben die oidtmoedige supplicacie van +janne willem jan willemsse joryse adriaensse adriaenen snyders +adriaensse ende janne jacop meeusse alle jonge gesellen ongehoudt +behalven de voirs. jan willemsse ende innegesettenen ons dorps van +popple inhoudende hoe dat opten jaersavont lestleden over twee +jaeren die jonge gesellen vanden gehuchte van overbroeck gelegen +onder poppele voirs. zyn gecommen tot poppele opte plaetse in een +herberge geheeten den hert aldaer zy supplianten metten anderen jongen +gesellen vanden voirs. dorpe waeren vergadert om het nyeuw jaer +te singene ende hebben die van overbroecke voirs. die supplianten met +hueren medegesellen met hen geleydt tot int voirs. gehuchte +van overbroeck om dnyeuw jaer in goeder genuechten ende zonder +arch aldaer te singene ende comende int voirs. gehuchte van +overbroeck opte strate zoe zyn den voirs. supplianten te gemoete +gecomen die jonge gesellen vanden hul gehuchte van hulsele +resorterende onder die prochie van beke inde dinghbanck van weelde +om aldaer insgelycx het nyeuw jaer te singene ende die voirs. +hulsele staende opte strate ende ziende de voirs. supplianten met hueren +geselscape die welcke stonden op een grecht van eenen driessche +begonsten de selve van hulsele qualycken te sprekene seggende totten supplianten +ende hueren geselscape dese oft gelycke woerden godgeve u die pestilencie +daer op zy supplianten met hueren geselscape antwordden ende seyden wy +sullen u comen ende mits dien zyn zy malcanderen innegevaren ende hebben +malcanderen met hueren geweere ende stocken geslagen maer de voirs. +supplianten zyn bedwongen geweest de vlucht te gevene in welcke vlucht +de voirs. jan jacop meeusse een vanden supplianten is by die van hulsele +ter eerden geslagen geweest ende opgestaen zynde zoe heeft de +selve jan met eenen gruenen houten stocke wuyten willem adriaensse +insgelycx ter eerden geslagen ende tselve gedaen zijnde heeft hy +oyck die vlucht gegeven ende want die voirs. van hulsele riepen +slaet doot slaet doot zoe heeft de selve jan hem gesalveert doer +dwatere ende zyn alsoe die voirs. van hulsele ewech gegaen ende +die voirs. supplianten met hueren geselscape gecommen int voirs. gehucht +van overbroeck aldaer zy het nyeuw jaer hebben gesongen ende +zyn van daer geghaen tot poppele oyck singen tvoirs. nyeuw +jaer ende daer nae zyn zy gegaen drincken ende minnelyck van +malcanderen gescheyden in welcken gevechte vanden zyden vanden supplianten +meer persoenen gequetst zyn geweest oft zoe vele als vander +andere zyden nyettemyn is gebuert dat in tselve gevecht een geheeten +jan hermansse innegesetene vanden voirs. gehuchte van hulsele is +met eenen houten stocke geslagen geweest op zyn hoot zoe dat hy +vanden selven slage ende quetsuren tsanderdaeghs daer nae is +aflivich geworden dwelck de voirs; supplianten zeer hertelycken leet +is geweest ende want tvoirs. gevecht is gebuert by nachte +ende inder duysterheyt omtrent xii oft een uren ombegrepen vanden +juysten tyde zoe en hebben de voirs. supplianten nyet connen geweten +gelyck zy alnoch en doen ende wyeden voirs; slach den voirs. janne +heeft gegeven gehadt weder het geweest is nyemandt vander +zyden der voirs. supplianten oft vander andere zyden gelyck oyck +nyemandt ter werelt daer aff zekerlyc en weet te sprekene +nyettemyn de voirs. supplianten beduchten rigeur van justicien ende +mits dyen dat zy mede geslagen ende skytbaer hadden geweest +zoe hebben zy hen geabsenteert vuyt desen onsen lande van brabant +is oyck pertie geinteresseerde van hueren wegen voldaen ende +gecontenteert die welcke mits der gelegentheyt vander zaken +hen hebben zeer gracielycken laeten vernuegen want zy wel +wisten dat tvoirs. ongeval zeere onnoosselyck toegecomen was maer +en souden nochtans de voirs. supplianten die welcke noch al huere ouders +hebben nyet dorren commen noch verkeren binnen desen onsen lande +van brabant oft elders onder ons maer souden moeten ghaen dolen in +andere vrempde landen tot hueren eeuwiger verderffenissen ongenuchten +ende verdriete ten waere dat hen onse gracie ende genade hier +op worde verleent alzoe zy seggen ons daerom oetmoedelyck biddende +soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden ende +supplicacien vanden voirs. supplianten ende willende in desen preferen +gracie ende genade voir rigeur van justicien hebben den selven +supplianten ingevalle als boven quytgeschouden geremitteert ende +vergeven ende vuyt sunderlinger gracien schelden quyte remittrren +ende vergeven by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven +geruert mitgaders alle offensen ende bruecken corporelle ende +criminelle daer inne zy ter causen voirscreven mit des daer aen +clevende mach tegen ons ende justicie mesdaen moegen hebben +ende hebben hen als daer aff weder gestelt ende gerestitueert +stellende weder ende restitueren tot hueren goeden namen famen +ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoghdomme van brabant +ende alle anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren +ongeconfisqueerden goeden zoe verre zy eenige hebben gelyck +ende in alder manieren alsoe zy waeren eer den voirs. dootslach +geschiede imponerende hier op eenen eeuwich geswych onsen procuruer +generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren wye zy zyn +satisfactie ende beternisse doende der pertien geinteresseerde indien +die nyet gedaen en is ende ennige daer toe diene civilic alleenlyck +behoudelyck dat de voirs. supplianten gehouden sullen zyn tvoirs. feyt +tegen ons te beteren civilic naede gelegentheyt vander saken ende +faculteyt van hueren goeden mit oyck te betaelen de costen van +justicien zoe verre ennige daer om gedaen zyn oft noch gedaen +wordden ter $taxacien taxacien ende moderacien van onsen zeer lieven +ende getrouwen cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die +welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen +ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende +lieden van onsen rade dat voer hen geroepen de ghene die daer +om behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelyck +totten interinemente ende verificacien van desen ende totter taxacien +vanden voirs. civile boeten ende costen getaxeert ende betaelt zynde in +handen vanden ghenen van onsen ontfangers dyen dat behoeren sal +ende de welcke gehouden wordt rekeninghe bewys ende reliqua te doene +vanden voirs. civile boeten tot onsen behoeff mitten anderen penningen van +zyne ontfangen zy onsen procureur generael in brabant ende allen +anderen onse richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdige +ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende eenen +yegelic van hen besundere zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen +den voirs. supplianten van deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende +perdoene ende van allen den inhouden van desen inden vuegen ende +manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende +eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hen te doene noch te laten +geschieden nu noch in toecomende tyden ennighen hinder letssel oft +moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien huere +liven oft ennige van hueren goeden daer om gearresteert becommert oft +belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende +stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender +delivrancie want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vast +zy ende blyve tot euwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier +aen doen hanghen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende +eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt van +bruessel inde maent van decembry int jaer ons heeren duysent +vyfhondert tweendertich van onsen keyserycke tderde ende van +onsen coninckrycken van spangnien beyde den cecilien ende anderen +txviie aldus gescreven opte plycke byden keyser ende +geteeckent proefst visa recepta +ghecollationneert tegens +doriginale brieven by mij +de cock" +pardons,010.txt,"kaerle etc.doen te wetene allen iegenwoirdighen ende toecomende dat +wy hebben ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie van servaes van +bouchout metser belast met huysvrouwe ende kinderen bynnen onser stede +van mechelen inhoudende hoe dat hy op sint jans dach den xxiiijen junij +lestleden gehoirt hebbende die hooftmisse inde kercke van sinte rombout +tot mechelen voirs. is vergadert geweest metten anderen gesellen van +zynen ambachte om te helpen kiesen die cuerlinge geweest hebbende in +onsen dienste van oirloge ende tselve gedaen zynde es tot hombeke +op een syn huys gaen eten met synen huysvrouwe ende daer nae een ure oft +daerontrent gerust hebbende zoe es syn huysvrouwe ende daer en tusschen hem +ontgaen dwelck beseffende die voirs. suppliant heeft naer haer gaen sien +vernemen ende haer gesocht hebbende omtrent twee uren heeft se ten laeste +gevonden in seker bier taverne staende byden houtenen driesch dwelck men +seeght te zyne onder de iurisdictie vanden heere van grimberghen als +eensdeels heere van sempse aldaer was sittende inden geselschape +van zekere gravers vander nyeuwervaert onser stadt van brussel ende +onder andere van eenen geheeten pieter bul wesende van roekeloosen +leven ende van een vrouwe persoon oyck van lichten leven genaempt +lysbeth cl$$yls alias solsepels ende de suppliant int geselschap +commende zeer geturbeert wesende mits dongeregeleethede van synder +huysvrouwe die tanderen tyde hem noch ontloopen hadde heeft de selve zyn +huysvrouwe deur beroerthen de gegeven twee oft drye souffletten by +maniere van castigatie ende hoe wel de voirs. peeter bul noch +yemandt anders hem dies nyet en behoirde tonderwinden zoe es nochtans +de voirs. bul opgesprongen willende de suppliant innaderen ende inneloopen +maer de suppliant stiet hem weder op zyn plaetse ende mits dyen +zoe heeft de voirs. p$$ lysbeth den suppliant gegrepen met den boesem +ende schouweren dwelck die suppliant siende ende merckende oyck dat de +voirs. gravers hadden elck een bloote rappiere ende dat hy alzoe +in merckelyck peryckel was van synen lyve geevelt te worddene +zoe heeft die selve suppliant die een hamer in * hant hadde om te +ontwycken ende hem te salveren die voirs. lysbeth van hem gestooten +sulcx dat zy achterwaerts over viel nyet wetende dat hy haer +metten voirs. hamer geslagen ende gestooten heeft van welcken +val oft stoot vanden hamere de selve lysbeth als de suppliant sichtent +verstaen heeft eweynich gequest es geweest in haer hooft +sonder dat hy suppliant doen wiste van eenighe quetsuere ende +daer naer es de suppliant uuyten huyse gegaen achterwaerts deysende +ende buyten zynde zyn hem gevolght de voirs. peeter bul ende drye vanden +voirs. gravers ende tselve siende heeft die suppliant geseyt waeromme +volghdy my wat heb ic u luyden mitsdaen ick hebbe myn huysvrouwe +gehaelt ende es alzoe es de voirs.suppliant de selve gravers ontloopen +gheen achterdincken hebbende vanden quetsure die de voirs. lysbeth selsepels +als voirs. es ontfangen hadde alsoe oyck die selve quetsure gheensins +letael was als de suppliant verstaen heeft nyettemin duur incurie +ende negligencie vande selve lysbeth die haer nyet en heeft $$$ +gewacht gaene wercken inde groote hitte ende anderssins daer +haer beliefde soe es ten laesten haer toegeslagen een cortse +als hy suppliant verstaet ende es den xvijen dach naer de voirs. quetsure +tot mechelen int gasthuys gestorven wyens ziele godt genadich zy +ter causen van welcken onnoeselen feyte de suppliant onlancx geconstitueert +es gevangen bynnen onser voirs. stede van mechelen ende die heere van +grimberghen mitsgaders onse amptman van onser stede van brussel +onder tdexele dat de toecompst vanden voirs. quetsure gebeurt es onder +de voirs. prochie van sempse hebben elck in regardt van zyn +iurisdictie begonst te procederen opde goeden vanden voirs. suppliant +sonder dat men sekerlyck weet onder wyens iurisdictie de voirs. taverne +gestaen heeft ende want de voirs. quetsure geenssins letael en +es geweest als de suppliant verstaet ende dat tfeyt gebeurt es +inder manieren boven verhaelt soe heeft hy ons gebeden dat ons +gelieven wille hem tselve feyt te vergevene ende daerop te doene expedieren +onse oepenen brieven daertoe dienende wairom zoe eest dat wy desen aengesien +geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende hem +in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur +van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven +quytsgeschonden ende vergeven schelden quyte en vergeven uuyt +zunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert +mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende criminelle daer +inne hy hem overmits ende uuyt saken tghenen des voirs. is +tegen ons ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen ende +mesdragen ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende +gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame +ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen +onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien +hy eenighe onder ons heeft gelyck ende alder manieren zoe hy was +voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een +eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen +onsen iusticieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringe +ierst ende voer al gedaen der partyen geinteresseerde indien die +noch nyet gedaen en zyn ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck +behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt tegen +ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculteyt +van zynen goeden met oyck te betalene die redelycke costen van +iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie +ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende +luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert +hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven +onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghenen +die daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duchdelyck +ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie +ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van iusticien +alsoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. +suppliant gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te +presenteren in onsen voirs. raide bynnen zess maenden naestcommende +opte pene van te verbeurene deffect van desen ende dat +gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien +getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat +behoiren zal zy onse voirs. procureur generael ende alle andere onse +rechteren iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende +toecommende dien dat aengaen zal moegen huere stedehouderen ende +eenyegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten +ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger +gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder vueghen +ende manieren boven * verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten +geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft +moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer want +indien zy lyff oft eenighe van zynen onverbeurde goeden daerom +gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die setten +ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender +delivrancie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt nyet en is overjaert +dwelck wy mits der onnoselheyt vanden selven feyte ende uuyt andere +redenen boven verhaelt nyet en willen den suppliant hinderlyck +te wesene noch desen aengaende te lettene want ons alsoe +gelieft gegeven in onser voirs. stadt van brussel inde +maent van septembrj int jaer onssheeren duysent vyff +hondert ende vierenvyfftich van onsen keyserrycke txxxve +ende van onsen rycke van castillien ende anderen daer txxxixe +aldus stont gescreven opde plycke by den keyser in zynen raide +ende geteeckent $$$ visa $$$ +gecollotionert ende bevonden accorderende +met zynen originalen brieven by mij $$$" -"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende -toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie -van bernaerdt van roosbroeck alias wouters jonck geselle -inhoudende hoe dat opden sondach voore sincxen lestleden hy heeft -sitten goede chiere maken mit gommaeren keldermans ende -gommaeren vanden dycke inde heberghe geheeten den hert -tot lyere aldaer voor by gaende gommaer van roosbroeck -des suppliants broedere is by hem innegeroupen om mit hem -te commen drincken ende aldaer gecommen synde ende gedroncken -hebbende nae dien de suppliant vanden cameren was gegaen -ende gebleven om zyn watere te rysene zoe heeft de voirs. -gommaer keldermans totten voirs. gommaren van roosbroeck -des suppliants bruedere geseeght als de suppliant heeft hooren -seggen in effecte dese woorden gommaer wat hebde ghy -mynder sustere villeynicheyt aengedaen denoterende dat -hy vander selver zynder sustere een kindt gehadt hadde -ende tselve kindt hem nyet aendraghen ende wilde daer af -de vadere desselfs gommaerts keldermans ende de voirs. -gommaer van roosbroeck in rechte stonden seggende voirts -ick soude u denoterende den selven gommaeren van roosbroeck -up u vleesch houwen treckende mitten selven uuyt zyn -pasmes ende staende up des suppliants bruedere zoe -dat hy een wonde hadde up syn schouwere welcke -gommaer van roosbroeck was worpene mit een bierkanne -ende tselve gedaen quam de selve gommaer vander cameren -ende ginck tsynen scepe werts dwelck de suppliant ver$$ -begeerde te commene up de voirs. camere ende den peys -onderlinge te makene dwelck hy nyet en conste gedoen -nyet alleenlyck mits dien dat de voirs. gommaer vanden -dycke de camere was sluytene ende houdende den voirs. -gommaren kelderman daer op omme voordere debat te -scouwene maer oyck mits dien dat de selve gommaer -keldermans den suppliant nyet hooren en woude soe dat -de selve suppliant van daer is gegaen totten voirs. scepe -ende daer uunt commende ende siende dat zyn voirs. brueder -een lanck mes hadde heeft tselve mes van hem genommen -om voirdere gevecht te scouwene ende zyn alsoe tsamen -gecommen tot aen swevers camere om thuyswaerts te gaen -daer zy tsamen stonden en schuylden om den regene welck -gommaren de voirs.gommaer keldermans van vers siende -is met eenen blooten messe nae des suppliants bruedere -commen geloopen om hem te evelen van zynen lyve dwelck -siende des suppliants bruedere heeft vanden suppliant zyn voirs. -mes wederomme genommen ende zyn iegens malcanderen -strybarich geworden zoedat de voirs. keldermans is -geloopen in dmes vanden bruedere des suppliants ende -tselve gedaen is die bruedere des suppliants ter aerden -ende onder den voirs. keldermans gevallen ende van hem -gequetst dwelck die suppliant siende ende syn bloet -ende bruederkycke nature nyet kunnende bedwingen -is commen geloopen tot byden voirs. keldermans hebbende -syn brootmes uuytgetrocken ende maniere makende -om den selven te willen stekene ten eynde dat hy zynen -voirs. bruedere zoude laten gaen maer en heeft -nyet gesteken te meer mits dat hy gehouden wordde -by eenen genaempt merck daems ende wordde by -aventuren uuyt dien de selve bruedere des suppliants -verlost eensdeels vanden voirs. keldermans zoe dat -de selve keldermans ten eynde onderlach ende ontfingen -van malcanderen eenege quetsuren ende daer nae -werden de selve partyen by den suppliant ende andere -finalyck van malcanderen gesceyden ende dat gedaen -is bevonden dat des suppliants broedere hadde omtrent -drye quetsuren ende de voirs. keldermans vyfve -daeraff de principaelste was den voirs. steeck die hy -ontfinck loopende int voirs. mes daer aff de selve -gommaer bynnen den derden daghe is afflivich geworden -ende hoe wel de voirs. suppliant noeyt egeene questie -noch different tegen den selven keldermans en heeft -gehadt maer hebben altyt onderlinghe groote -vrientscap gehadt ende dat hy oyck den selven keldermans -egeenssins en heeft gequetst jae dat meer is al eer -de suppliant by den voirs. gevecht is gecommen zoe hadde -de voirs. keldermans den voirs. dootsteck ontfangen -ende dat hy suppliant hem der saken anderssins nyet en -heeft onderwonden dan ten besten om partyen te verlyckene -ende zynen voirs. bruedere te bescuddene ter causen -vanden welcken hy soude meynen tegen god iusticie -noch ons nyet mesdaen te hebbene ende sustineert aen den -vrienden ende maghen des voirs. keldermans egeenssins -gehouden te zyne beduchtende nochtans trigueur van -iusticien ende om zyn ambacht zonder ontsich van gevangen -oft gedreyght te worddene te mogen exerceren zoe heeft hy -ons oetmoedelyck gebeden hem hier op te willen verleenen -onse oepene brieven van gracie ende pardoen van tguent -des voirs. is ende indien by hem daer inne eenichsins misdaen -ende misbruyckt is geweest waeromme zoe -eyst dat wy de saken voirscreven overgemerct den voirn. -bernaert van roosbroeck suppliant genegen wesende tzynder -bede ende begeerte ende hem willende in dit stuck gracie -ende genade prefereren voer rigeur iusticien hebben -inden gevalle als vergheven quytgesconden ende -geremitteert vergeven scelden quyt ende remitteren -uuyt sunderlinghe gracie by desen tmesuz ende mesval -voorscreven mitsgaders alle peyne boete ende bruecken -corporelle ende criminele daer inne hy ter cause -van dien mit diesser aencleeft misdaen ende misbruyckt -mach hebben iegens ons ende iusticie ende hebben -hem als hier aff wedergestelt ende gerestitueert -stellen weder ende restitueren tzynder goeder fame -ende naeme in onsen lande van brabant ende allen anderen -onsen landen ende heerlicheden mitgaders tot zynen -onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft alsoe -hy was voer de toecompste vanden voirscreven mesuz -ende mesval imponerende hier op een eeuwich zwygen -ende sillencie onsen procureur generael van brabant ende -allen anderen onsen rechteren iusticieren ende -officieren wien zy zyn satisfactie ende beteringhe -eerst ende alvooren gedaen der geinterrsseerde partyen -indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toe -staet civillyck alleenlyck behoudelyck dat -den voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt iegens -ons te beteren oyck civillyck naer de gelegentheyt vanden -mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden ende oyck -te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van -iusticien indien hieromme eenige gedaen ende naergevolgt -zyn al ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven -ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen -raide in brabant die wy daer toe committeren ontbiedende -daeromme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant -dat voer hen geroupen dieghene dier behoiren geroupen -te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie -ende interinemente van desen onsen brieve naer huere -voirme ende inhouden dwelck interinement hy -suppliant gehouden sal zyn aldaer te verzuecken bynnen -eenen jaere naer datum van desen upte verbuerte van -te verliesene deffect der selver ende tot taxacie ende -arbitrescepe vander amende civile ende costen van iusticien -voirscreven ende dat gedaen ende de voirs. amende -civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van -onsen ontfanger diet behooren zal de welcke gehouden -werdt daer aff ontfanck te maken rekennige bewys ende -reliqua te doene tot onsen proffyte mitten anderen penningen -van zynen ontfanck zy onsen drossaet van brabant -meyer van loeven amman van bruessele schoutteten -van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen -onsen ende der smaelre heeren ende van onsen vasallen -rechteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants -ende hertochdoms van brabant doen laten ende -gedooghen den voirn. suppliant van dese onse gracie remissie -quytsceldinghe ende pardoene ende van allen inhouden -van desen inder voegen ende manieren vooren verhaelt -rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken -sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in -toecommende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder -letsel ofte enige van zynen goeden nyet geconfisqueert -zynde daeromme gevangen becommert oft belet waren -dat zy die stellen oft doen doen stellen terstont ende sonder -vertreck tot geheelder delivrancie want ons -alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende -gestadich blive ten eeuwigen daghen hebben wy onsen -zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen -saken ons recht ende eenyeghelyck tzyne in allen -ghegeven in deser onser stadt van bruessele inde -maent van augusto int jaer ons heeren duysent -vyffhondert vyfendertich van onse keyserycke -txvje ende van onsen rycken van castillien ende -andere txxe aldus stont gescreven opde plycke -by den keyser in zynen raede ende geteekent g. -$$sart visa $$$ -ghecollacionneert tegens -doriginale brieven by my -de cock -*sy hier af verantwert -byden rentmeester -vanden exploiten" -"phle etc doen te wetene allen iegenwendigen -ende toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe -supplicatie van michiel michiels schamel lantsman geboren -binnen dier vryheyt te mol inhoudende hoe hy suppliant -altyt hem eerlyck gedragen heeft zynde van catholycquen -lanen sonder eenichseyt menterende punitie vyt gepepetreet -te hebbene dan alzoe hy inde maent van septembre inden -jaer zevenentzestich is geweest op zekere bruijlofte -van wegen claes nyzens dochter tot dessel ende inden -avonde int scheyden van dyen is aldaer onder de gesellen -grooten twist in dabsentie van hem suppliant gerepen maer -van eenige van zyne goede kennisse geroepen zynde is -gecommen om de voers gesellen te middelen | ende de selve -suppliant met een hout geworpen zynde heeft zijn -eet mes vuytgetrocken sonder alsdoen yemanden gequetst -te hebbene ter welcke stondt braechde eenen genompt -peeter pellens michiel wat wilde maecken ghy sult -de selven vinden geslaeghen | waerop hy suppliant seyde -daer is myn mes tselve over gevenden seggende ich en -begheere egeen $ech | maer comme alleenelijk om de gesellen -te appaiseren alzoo hy deselve middelde | presenterende -tot dyen een vaen b$es oft twee voer hen te betaelene -midts de welcken hy metten voers peeter pellens is -gegaen tot omtrent der d$$$ nicolas nijs | ende -wordde hy supppliant van eenige van zyne naegebueren -geroepen michiel suld$ anderwerft ons hier ?? laten slagen -oft desgelycken vuyt dyer saken hy vuyt compassie onder -het gevechte is geloopen om anderwerft h$$lnyden te -veraccorderen alwaer hy ongenadelijk van vier oft vyff -persoonen met houten stocken neder te $$erden geslagen -wordt tsulckerwys dat eenige beduchten dat hy -suppliant deur die groote ymportuniteyt van slagen -soude doot geslagen geweest hebben | alsulcq dat -hy op handen ende voeten wech croop om hem te salveren | -van welcke slagen hy tot int vuytgaende der maent -van may lestleden continuelijk ?? sieck heeft geweest -welcken voirgaenden stryt gedurenden $s geschiet dat -hy suppliant eenen genoempt michiel aerts met -zynen opstekere heeft gequest int hangen van zynen -buijcke | waer van binnen eenen da$ge daernae hy dese -werelt is overleden tot des suppliants grooten ende -bitteren leetweesen die welcke vreesende tegene ?? van inst$$$e -hem altyt heeft geabsenteert | ende en soude hem nyet -dorven vinden in des onsen landen van brabant sonder- -ierst ?? ende voer al daer toe verw$$ss$en te hebbene onse -oe$$e kueren van kenesse ?? daer toe dienende | -waeromme zol eest dat wy desen overgemaeckt -ende hier op ierst gehadt dadvys vanden ouder schouteth ?? -van dessel geneycht wesende ter b$$l$ dies voers -michiel michiel suppliants ende willende hem in dit -stuck prefereren gratie ende misericordre voer -strangheyt ende vryere van rechte hebben den selven -suppliant inden gevalle als boven geremitteert quytgeschonden -ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven -vuyt sonderlinger gratie by desen onsen brieve tfeyt -ende ongeval boven gemelt midtsgaders alle offensie -ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy -hem overmidts ?? ende vuyt saken van tgene als voers -is tegen ons ende instatie eenichssins mach hebben -ontgaen ende misdragen ende hebben hem dyen aengaande -weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte -in onsen voers lande van brabant ende alle anderen onsen -landen ende heerlicheyden ende tot zijn onverbeurden goeden -indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder -manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voers -feyte imponerende hierop een eewich geswych ons -procurere generael in brabant ende allen anderen ons -iusticieren ende officieren wye zy zyn satiffactie -ende beternisse ierst ende voer al gedaen die partye -geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en -zy ende eninghe daer toe staet civilyck alleenlyck -behoudelyck dat die voers suppliant gehouden zal -zyn tevens seyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt -vander saecken ende faculteyt van zyn goeden met oyck -te betaelene de redelycke costen van iusticien hier omme -alrede gedaen ende te doene | allet ter taxatien ende -moderatien van onse l$$e ende gehouwe de cancellr -ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer- -toe gecommitteert hebben ende comitteren by desen ontbieden -daerom ende bevelen den selven ons cancellr ende -landtsherlen ?? dat voer hen geroepen deghene die daerom -behoiren geroepen te zyne zy procederen wel -ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen -ende totter taxatie ende moderatie vander voers -ennende ?? ende costen van iusticien alzoe zy zullen -bevinden behoiren | welck in$e$en die voers -suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hen ?? -in persoone te presenteren in ons voers $$$le binnen -zesse maenden naestcommende opte pene van te -verbr$$ene deffect van desen ende dat gedaen ende -de selve civile ?? boete ende costen van inp$$$ getaxeert -ende betaelt zynde in handen van genen dien dat -* gehouwen zal zy onse voers procureur generael in -brabant ende alle andere onse rechteren iusticieren officieren -ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien -dat aengaen zal moghen huere stedehouderen ende -een yegel van hen bezondere zoe hem toebehoiren -sal | doen laten ende gedoogen den voers suppliant van -deser ons iegewoirdiger gracien ende remissien ende van -alle inhouden van des inder voegen ende manieren -voere verhaelt rustelyc vredelyc volcommelyck ende -eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te -doene oft te laten geschieden nu noch in toecommenden -tyden ennich hinder letssel oft moyenisse aen lyve -noch aen goeden ter contrarien | maer indyen zyn lyff -oft eenige van zyn onverbeurde goeden daerom gearresteert -becommert oft belet waeren dat zy die setten ende -stellen ter stondt ende sonder vertreck tot geheelder -ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft -ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot -eeuwighen dagen soe hebben wy ons zegel hieraen doen -hanghen behoudelyck in anderen dingen ons rechten ende -eenen yegelycken anderen dessyns ?? gegeven in onser- -stadt van bruessele inde maent van meerte int jaer -ons heeren duysent vyff hondert achtentzestich nae -constume ?? van g$ynd ons hoeffs van brabant | van -ons rycken van spangien $ecillien etc tp$$e ende -van naples etc tp$$e opde plycke stont gescreven -byden conninck onderteeckent $ $$$ i isere | -$ -gecollationneert ende behouden $$releren .?? -metten originelen bezegelden brieven by my | -$$$ $$$ -$$$ -* ende $uutwert b$den ontfangen -vanden $pplianten" -"kaerle etc. doen te wetene allen tegenwoirdighe ende -toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige -supplicatie van joes halfrose de jonghe inhoudende hoe dat hy -omtrent half meerte xvc xxxv sat en dranck inden hert -int wermoesbroeck alhier te bruessele aldair doen inne -quam wylen doen levende hennen claes den wecke hy suppliant -noyt gesien en hadde ende heeft dese wylen hennen -dairoick gedroncken met twee vrouwen by hem zittende -dairaff die een zeyde totten suppliant dat zy zyn vader -wel kinde ende vraeghde hem oft hy hendrick haveloes -zoene nyet en was waer op de suppliant antwoirde jae ic -doen die voirs. overleden vraechde totten selven suppliant -wat hy in zyn gelach te spreken hadde dwelck hy -suppliant hoirende zeyde tot hen ic en spreke u nyet -toe ic spreke de vrouwe toe doen die overleden noch -nyet cesserende van woerden te maken ende questie -te zoucken nam eenen pot ende woude naer tsuppliant -hoeft worpen dat ziende de voirs. suppliant om te -beletten dat hy nyet gegraest en zoude worden namp -een tange ende woude hem toe mair zy werden beyde -gehouden zoe datter gheen arch af en geschiede doen -stiet den wert den voirn. overleden uuyten huyse ende -namp hem zyn mutse om zyn gelach waer naer die -suppliant dair noch een halfure bleef drincken ende dit -gedaen zynde zoe ghinck hy spuuliant buyten huyse mits -welcken die overleden hem volghde dwelck die suppliant -gewaer wordende om twist te schouwen ghinck tot -willem spierinck in huys dair die overleden den suppliant -uuyten huyse riep seggende compt uuyt ghy verrader -ghy dief welcke injurieuse woerden die suppliant -hoirende ende hem dair inne zeer vergrammende heeft -uuyt hitte van bloede eenen stock genomen ende es -dairmede uuytgecommen mits welcken soe gaf die -overleden hem suppliant eenen slach op syn hoeft dat hy -suppliant ter eerden viel waer naer hy suppliant opgestaen -es ende heeft hem eenen slach gegeven metten voirs. -stocke zoe dat die zelve hennen claes tsanderdaaechs -snachs dair af gevaeren es van levende lyve ter doot ende -hoewel dit feyt gecommen is ten grooten verdriete ende -onghenoechte vanden suppliant mits dat die overleden -tzelve op hem zeer versochte ende hem injurierde ende -soe dat hy suppliant zyn lyff moeste verweren dies nyet -min vreesende rigeur van justicie en soude nyet -vryelyck dorren hanteren in uwen onsen landen ende heerlicheden -hoewel hy tot twee oft drie reysen toe heeft doen -vergaderen die inge geinteresseerde partie om uuyt -leetscap vanden toecompste van tvoirs. feyt met hemluyden -minnelyck te accorderen van huerluyden interest civil -soe dat hy gescapen es altyt dair uuyt te moeten blyven -tzynder eeuwiger bederssenisse ten zy dat hem hierop onse -gracie ende genade verleent worde alzoe hy seegt -ons dairomme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy -de zake voirs. overgemerct ende hierop gehadt tadvys -van onsen welbeminden die burgemeesters scepenen ende -raidt onser stede van bruessele den voirn. joes halfrose -in dit stuck geracie ende genade prefereren voere rigeur -van justiecie hebben inde gevalle als boven vergeven -quytgeschonden ende geremitteert vergeven schelden -quyte ende remitteren uuyt onse zunderlinge gracie mits desen -tfeyt ende manslach boven geroert mistgaders alle peyne -ende boete corporelle ende criminelle dairinne hy ter cause -van dien mit diesser aencleest tegens ons ende justicie -misdaen ende misbruyct mach hebben ende hebben hem als -hier aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende -restitueren tsynder goeder fame ende name in onsen lande -van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden -mitsgaders tzynen onverbuerde goeden in dien hyer eenige -heeft alzoe hywas voere de toecompste vanden manslach -voirs. imponerende hierop een eewich zwygen ende silencie -onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren -justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie -ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde -partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende -eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck -dat de voirn. suppliant gehouden wordt tzelve feyt iegens ons -te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt vander -misdaet ende faculteit van zynen goeden ende oyck te -refonderen ende betalen de redelycke costen van justicien -indien hieromme eenige gedaen zyn al ter taxacie -ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die -cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy -dairtoe committeren den welcken wy bevelen dat voer hen -geroepen die ghene dier behoiren geroepen te zyne -zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie -ende interinemente van desen naer huere vorme ende -inhouden ende tot taxacie ende arbiterscepe vander -amende civile ende costen van justicien voers. ende -# sy hieraf verantwordt -byden ontfaner vanden +pardons,283.txt,"kaerle etc. doen condt allen luyden nu zynde ende naemaels weesende +dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie van meester +ian heesemans suppost onser universiteyt van lovenen ende basscularius +iuris aldaer inhouden hoe dat hy suppliant inden iaer xvc xxxiiii +ontboden zynde by syn ouders ter kermissen tot bergheyck aldaer +zy woenende zyn es de selve commen besueken ende aldaer wesende +zoe eest gebuert dat op eenen achternoene om den tyt te vergetenen hy in +een bierhuys met eenen priestere genoempt heer jan back zyn nae +maescap zynde is gaen drincken in welcke herberge inde cokenen +heeft oyck sitten drincken wylen geerit houtmercks als aben met +eender vrouwe persoon daer mede de selve geerit in oneeren sat ende +de nichte vande suppliant was ende alzoe geseten hebben een wyle tyts inde +selve herberge hy suppliant metten voirs. heeren ianne op een camerken +ende de voirs. wylen gerrit metter voirs. vrouwen inde cokenen voirs. +zoe eest gebeurt dat de voirs. suppliant genecessiteert wesende om zyn water +te makenen ende willene te dien eynde vuyten huyse gaen dat hy voerby +de tafelen ende tgelach daer de voirs. wylen geerit metter voirs. vrouwe +saten moeste passeren ende voirs. twee persoenen zien by malcanderen +zitten dwelck hem zeer nae es gegaen mits den welcken ty int wederkeeren +hy totten selven geert gevraeght heeft oft hy zyn nichte nyet +trouwen en soude ende oft hy nyet lange genoech in schanden ende oneeren +derselver gefrequenteert ende gehouden en hadde op welche vrage +de voirs. wylen geerit die zeer sober van regimenen ende levenen was +oyck zeer periculeux vander hant ende vele beruerten ende gevechten +tot bergheyck heeft voirts gekeert daer inconvencienen ende ongevallen +zyn naegevolght zeer weerselyck antwoirdenen seggende genoech in +effecte dat hy de vrouwe nyet trouwen en soude waeraff de suppliant +noch meer beruert seeghde nu zal ickte u doen trouwen nemende +met dien syn lanckmes inde hant ende tselve aensiende de voirs. wylen +geerit ende seggende iae ick zien wel dat ghyer aen wilt oft sulcke +woirden in substantie zoe heeft hy in een zyn hant genomen eenen +dryevoet stoel ende in dandere een werp bl bylken daermede hy naeden +suppliant heeft geworpen ende mits welcken worpen de voirs. wylen +geerit den voirs. suppliant thooft gecloven zouden hebben en waer +geweest dat hy hem salveerde achter een schermsele nae +welcken worp de voirs. suppliant zeer verhit van bloede met zyn voirs. +mes eenen steek naeden voirs. geerit heeft gesteeken ende alzoe +den voirs. dryevoetstoel egheene bodem en hadde zoe heeft hy by +quaede fortune den voirs. wylen geerit geraect ende een quetsure +gegeven inde zyde ende de voirs. quetsuere hebbenen cesseerde de suppliant +gaende vuyten huyse naeden hoff ende waut hy suppliant aen zyn mes +wel sach dat hy den voirs. wylen geerit hadde gewondt zoe badt hy +ianne cock ingesetene ende scepene tot bergheyck dat hy tot zynder +liefden naeden voirs. wylen geerit soude willen gaen sien ende vanden +selven wesen ende vernemen oft de quetsuere groot was die hy ontfangen +hadde totten welcken de voirs. wylen geerit meer beclaeghde de +fortune vanden suppliant ende dongennechte van zyne ouders dan zyn eygen +fortune seggene te meer stonden dese woirden ock hoe onnoeselyck +es de goede ionge hiertoe gecommen hoe zullen zyn goede ouders hier +aff in lyden zyn oft bedroeft verclaerende oyck deselve wylen geerit +voer ende nae dat hy dadministracie van zyn sacramenten hadde gehadt +dat hy nyet en wilde dat zyn kinderen vanden voirs. mesval vande +suppliant yet nemen oft eysschen en souden ende naedien deselve wylen +geerit tot des anderen daeghs naeden opganck vande sonnen geleeft +hadde zoe es hy vande voirs. quetsure van levende lyve ter doot gecommen +dwelck den suppliant zeer leet es ende al eest zoe dat de voirs. suppliant +sonder iactan$ te spreken is staende tot goeden name ende fame die voer +noch nae noyt twist oft discordie tegen yemande en heeft genomen +oft gehadt dat hy oyck der geinteresseerde partie moet heeft ende hen +te vreden houden vande suppliant dat hy insgelycx in persoene de voyage +heeft gedaen tot sinte pieters ende pauwels te roome ende aldaer van onsen +heyligen vader de paus remissie ende absolutie van zynder mesdaet +heeft geobtineert ende oyck rehabilitatie om totten priesteren staet +te procederen ende zyn beneficien te houdenen die hy hadde ten tyde van +zynen onge$valle ende noch heeft nochtans beduchtene dat hy van eenige +officieren getraneilleert worden zoe en soude hy suppliant binnen onsen +voirs. lande van brabant nyet welderven frequenteren ten waere +dat onse gracie ende genade hem hier op woirde geextendeert +ende verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck +biddenen waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht +wesenen ter beden des voirs. suppliants ende willenen hem in dit stuck perseveren +gracie ende misericordie voer strangheyt ende riguer van iusticien +hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden +geremitteert ende vergheven schelden quyt remitteren ende vergeven +vuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende +dootslach boven geruert mitsgaeders alle offensie ende brueke +corporelle ende criminele daer inne hier hy ter causen voircreven +mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende +mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff wedergestelt ende +gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name +fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerd +goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren +zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op +een eeuwich zwygen onsen procueur generael in brabant ende allen anderen +onsen iusticieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse +ierst ende voer al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet +gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck +behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen +ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande saken ende faculteyt van +# +zyn goeden met oyck te betalen die costen die costen van iusticie hier +omme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderacien +van onsen lieven ende getruwen den cansellier ende luden van onsen +raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren +by desen ontbieden daerom ende bevelen ons den selven onsen +cansellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen dieghene die +daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deughdelyck +ter verificacie ende interinemene van desen ende totter taxacie ende +moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden +behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn +te versueken ende hen in persoenen te presenteren in onsen voirs. raede +binnen eenen iaere naestcommende op de pene van te verbeurre deffect +van desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen +van iusticien getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen +die dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende +andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten +iegewoirdich ende toecommende die dat aengaen zal mogen huere +stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem +toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirs. suppliant van +deser onser iegewoirdiger gracien remissie ende pardoenen ende +van allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren +voerverhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doenen noch te laten +geschieden nu noch in toecommende tyde ennich hinder letssel oft +moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer +# +sy hieraf verantwordt +byden ontfanger vanden exploiten -dat gedaen ende voirs. amende civile getaxeert +indien zyn lyff ofte eenige van zynen goeden daerom gearresteert +becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten +ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender +delivrancie want ons alzoe gelieft zy$ ten eynde dat dit vast +en gestadich blyven tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen +zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dinghen +onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegheven +in onser stadt van bruessele inde maent van iunio int iaer +onsheeren duysent vyfhondert ende zevenendertich van onsen +keyserycke txviiic ende van onser rycken van castillien tcxxiic +aldus onder opte ploye stont gescreven by den keyser in zyner +raede ende geteekent boudewyns visa r$$$ +gecollacionneert tegen$$ +originale brieven by my +decock" +pardons,064.txt,"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende +dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken +lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden +een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders +geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en +weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser +stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer +henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf +deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen +ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren +met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers +adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten +bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende +een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een +crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers +adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl +als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve +geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge +vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende +ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen +gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter +doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn. +suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien +geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant +aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren +hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade +verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons +inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy +de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens +suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie +ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden +ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser +onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben +inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert +vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger +gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven +verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele +ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen +cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct +mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen +onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende +geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen +onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende +in alle der manieren als hy was voer de toecompste +vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich +zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant +ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren +wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer +al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die +noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc +alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl +gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc +te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de +faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie +van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van +onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden +daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant +dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren +geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc +ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve +nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander +voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve +civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde +in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen +officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen +rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten +anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant +marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen +anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende +officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft +anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken +van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende +gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser +yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden +inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt +rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten +ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien +nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft +moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien +in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige +van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme +naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren +dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten +terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde +dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen +zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader +die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden +gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken +in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in +allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde +maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by +mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton +ende noch visa +gecollacioneert metten originale +by my +xxx handtekening" +pardons,338.txt,"remissie van dootslage +philips byder greci goids ertshertoge van orstryck hertoge +van bourgoingnien van lotharingen van brabant van stier van karinten van +cram van limborch van luxemborch ende van geldre grave van +vlaenderen van habspourg van thirol van firette van kieburg +van artois van bourgoingnen palatun van henegouwe van holland +van zeeland van namen en van zuytphen marcgrave des +heylichs roemschen rycs ende van borgauw lantgrave in +elsaten heere van vrieslant opter windischemarg van portenauw +van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen +die nu zyn ende namaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben +die oitmoedige supplicatie van jan vanden poele ende pauwels van assche +geboren in onsen lande van $$$ denremonde inhoudende hoe dat +inde maent van junie lestleden die voirs. supplianten hen vonden inde +prochie van buggenhoute in onsen lande van brabant int geselscap +van sekere goeden luden die aldaer by adventure vergadert waeren +ende onder andere waeren int voirs. geselscap jan van assche +broeder vanden voirs. pauwels ende naemaech vanden voirs. jan +vanden poele suppliant ende oic wylen joes morenay, ende aldaer +tsamen rustelic ende vredelic drinckende sonder enigen nyt oft +haet tusschen hemluyden te voeren gehadt thebbene die voirs. +wylen joes morenay wel by drancke wesende begonste hem +int voirs. geselscap oneerlic ende buyten maten thebbene sprekene +ontamelycke ende onbehoerlycke woerden dat scande was voer +hem ende synen vrienden dwelc siende die voirs. jan van assche +die den voirs. joes naestgebeure was int voirs. geselscap +gheen quaets bemoedende ende om beterswille vervoorderde hem +de voirs. joes van synen quaden wesen te berespene twelck +die voirs. joes zeer qualic nam soe dat uuyt dien tusschen +hen groote woerden ende geschil resen ende en hadde geweest +dat die voergende supplianten ende andere bystanders niet belet +en hadden tvoirs. geschil het was gescapen dat daer soude +groote ongenuchte gebuert hebben want een vanden geselscap +swager vanden voirs. joese morenay genaempt joes bunderman +hadde doe den voirs. jan van assche gegrepen byden hare +zyn beste doende omme hem van levende live ter doot bringen +niet te min by middele vanden goeden luyden die dair +waeren gheen ongenuchte en geviel ende corts daer nae +die voirs. jan van assche ende wylen joes uuytgegaen +synde der voirs. tavernen woerden resen van nyeux +tusschen hemluyden soe dat zy tsamen vochten int welc +gevecht die voirs. jan van assche was ter eerden neder +geworpen byden voirs. wylen joes morenay die zyn uterste +beste dede omme hem te vermoerden die voirs. jan van assche +siende den grooten noot ende sorge van synen leven ende dat op +hem quam den voirs. joes bunderman swager vanden voergenoemde +wylen joes die hem te voeren byden hare getrocken hadde +creesch ende riep hulpe anden voirs. pauwels suplliant zyne +mage doe noch wesende inde voirs. taverne dwelc siende +huerlieder broeder ende maech in sulcken noot ende ter eerde +liggende onder de voeten van syyen synen vyande meynende +dat hy totter doot gewont was beroert wesende ende gemoveert +van broederlycke affectie elck met een geyserden +stock die sy vonden in huerlieder uuytganck werpende +gaven sekere slagen den voers. jan morenay daer of hy +ontfinck eene oepene wonde vanden welcken corts daer nae +hy quam van levende lyve ter doot ende al eest soe +dat die voirs. supplianten ter cause vanden voirs. dootslach +partye wel ende duechdelic voldaen hebben niet te min +beduchtende strangheyt van justicien hebben hen geabsenteert +uuyt onsen landen ende heerlicheyden inden welcken zy en +souden nemmermeer wederkeeren noch converseren maer +tot eewigen daigen moeten dair buyten bliven ende dolen +in vremde landen ende contrayen ten grooten verdriete +ende allendichen in dien hem onse gracie ende ontfermachticheyt +hierop niet versien en waert alsoe zy seggen omme +welcke zy ons zeer oitmoedelycke hebben doen bidden +soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct +genegen wesende ter oitmoediger bede ende supplicatie +vande voers. supplianten willende henluyden in dit stick +gracie ende genade prefereren voer strangheyt van justicien +den selven ter eere ende weerdicheyt vander heyliger +passie ons heere jhesus christus die hy leet ant thout des +cruycen up sulcken dach als huden voer die verlossenisse +ende redemptie vanden mensschelycke geslachte hebben +in gevalle als boven vergheven quytgeschouwen ende +geremitteert ende mits desen jegewoirdigen brieve vergeven +schelden quyte ende remitteren tfait ende dootslach +boven verclaert mitgaders alle boeten brueken ende offensien +corporelle criminelle ende civile, daer inne zy ter cause +voerscreven met datter aencleven mach jegens ons ende justicie +misdaen mesbruyct ende verbuert mogen hebben ende +hebben hen als van desen wedergestelt ende gerestitueert +thuerlieder goeden fame name ende geruchte in onsen voirs. +lande van brabant ende andere landen ende heerlicheyden tot huerlieder +onverbuerde goeden in dien sy enige hebben gelyckerwys +als zy waeren ee aleer tvoirs. feyt ende dootslach by hemluyden +geperpetreert gechiet was lastende ende imponerende onsen +procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren +hierup scilende ende eeuwich swigen behoudelic dat die +voirs. supplianten gehouden sullen syn te beteren ende te vreden stellen +die geinteresseerde partye civylic alleenlic in dien daer +enige es ende die niet gedaen en hebben ontbieden daer omme +ende bevelen onsen haerde lieven ende getruwen die cancellier +ende andere luden van onsen raedt in brabant dat voere hen +geroepen die ghene die d hier toe behoeren geroepen te syne +zy procederen wel ende duechdelic ter verificatie ende interinement +van desen onsen brieven ende dat gedaen zy onse drosset +van brabant amman ende schoutheet van onser stad van bruessel +ende alle andere onse justicieren officieren ende onderseten oft +huerluyden stadhouderen ende elcken van henluyden byzunder dien +dit nopen oft angaen sal doen laten ende gedoogen den voirs. +supplianten van onse jegenwoirdige gracien quytsceldinge ende +remissie ende van al den inhouden van desen soe ende inden namen +als voerscreven es rustelic vredelic ende eewelic gebruycken ende +genyeten sonder hemlieden te doen gedoegen doen oft laten +geschien nu noch in toecomende tyden eenich belet oft +ongebruyct ter contrarie in live noch in goede maer +in dien sy oft huere voirs. goede niet verbuert synde +ter cause voerscreven gevangen belet oft becommert waeren +dat zy die terstont ontslaen ende ontcommeren uuyt allen +letselen, ende wederstellen in huerluyden iersten staet ende +wesende want ons alsoe gelieft gedaen te syne +ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve +tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier +aen doen hangen behouden in andere dingen an ons ende +eeneygelycke syns rechts in al gegheven in onse stad van mechelen +upden goeden heyligen vrydach int jaer ons heeren duyst +vc ende twee aldus over gescreven ende geteyteyt geteykent +by mynen heere den eertshertoge in synen raet haneton +gecollacionneert ende bevonden concorderende +metten originele by my $$$" +pardons,065.txt,"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende +dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken +lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden +een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders +geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en +weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser +stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer +henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf +deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen +ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren +met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers +adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten +bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende +een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een +crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers +adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl +als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve +geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge +vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende +ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen +gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter +doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn. +suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien +geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant +aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren +hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade +verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons +inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy +de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens +suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie +ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden +ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser +onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben +inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert +vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger +gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven +verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele +ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen +cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct +mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen +onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende +geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant +ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen +onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende +in alle der manieren als hy was voer de toecompste +vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich +zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant +ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren +wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer +al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die +noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc +alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl +gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc +te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de +faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie +van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van +onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden +daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant +dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren +geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc +ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve +nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander +voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve +civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde +in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen +officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen +rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten +anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant +marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen +anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende +officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft +anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken +van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende +gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser +yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden +inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt +rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten +ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien +nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft +moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien +in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige +van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme +naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren +dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten +terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen +delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde +dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen +zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader +die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden +gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken +in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in +allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde +maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert +ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by +mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton +ende noch visa +gecollacioneert metten originale +by my +xxx handtekening" +pardons,348.txt,"remissie meester cornelis van tongerloo +kaerle etc. doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende +dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van meester +cornelis van tongerloo medecyn residerende in onsen stadt van +antwerpen inhoudende hoe dat corts nae bamisse lestleden hij +geroepen is geweest tot eenen geheeten hans schaedere zeer +cranck wesende ende de selve crygende een flauwicheyt +buyten antwerpen te schelle van epilentie oft vallende +sieckte ende daer nae tot hem selven gecommen seyde +totten suppliant dat hij zeer gehouden was in eenen genaempt +kiliaen rytwysere ende dat van verteerde costen van acht +jaeren geleden hij dat voertyts voer vele andere persoonen dyckwils +bekendt heeft gehadt dat hij daeromme den meestdendeel van zijne +goederen den selven kiliaen laeten woude ende alzoe sandt de selve +hans corts daer nae tot antwerpen om zijnen bichtvadre ende +notaris genoempt heer christoffel vander heyden ende insgelycx +van zijne rekenboeck om van zijne dinghen te disponerene ende +bynnen een oft twee uren daer nae soe is de selve hans +veel crancker geworden dwelck de suppliant aensiende heeft +hem gevraeght oft hij zijn testament nyet maken en woude +voir den prochiaen aldaer die nyet verre van hem en was +ende die welcke te voeren by hem geweest hadde hem seggende +dat goet gedaen waer want gecrege hy alnoch sulcke +flauwichheyt hy soude daer inne mogen sterven aleer dander +notaris van antwerpen quame waerop hans antwoirde +jae quame mijnen rekenbouck ende ter stont viel de selve hans +in een flauwicheyt ende sterf sonder yet meer te sprekene oft yet +getesteert te hebbene nu is waer dat vier oft vyf daghen daer +nae de suppliant heeft hem met schoonen woorden sonder eenich +ander prouffyt gehadt te hebbene laten induceren ende verleyden +van eenen genoempt baltus pug$ir om getuyge te zijne ende +tonderteekene eene gefabriceert ende gefingeert testament byden +welcken svoirgn. kiliaens huysvrouwe ende kinderen souden byden +voirgn. wylen hans versien zyn geweest van zekere merckelycke +somme van penningen min nochtans gedragende dan de helft van +zynen goeden nae dbeste onthouden vanden suppliant hoe wel dat +des suppliants verstant ende meyninge was dat tselve +testament soude allenlyck inhouden een confessie oft beken$$$ +van dat die voirs. hans geseeght ende bekendt hadde +dat hy inden voirgn. kiliaen zeer gehouden was ende +alzoe ter saken van desen testamente questie geresen is +tusschen eergen.. desselfs hans die welcke tselve +testament willen doen annichileren in onsen raide van +brabant heeft de suppliant voer zekere commissaris vanden +selven onsen raide by eede geaffirmeert uuyt vreese van +infame ende oick van geevelt ende geinvadeert te +worddene vanden ghenen die tselve testament met hem +geteekent hebben dat tselve testament goet ende alzoe geschiet was +meynende voer god almachtich daer innen nyet mesdaen te hebbene +uuyt saeken dat gelyck gesseght is de voirs. hans heeft bekendt +gehadt inden voirgn. kiliaen zeer gehouden te zyne ende dat hy +hans in wille was dat te makene en hadde hem god +metter doot nyet verascht ende oick aensiende dat de voirs. +kiliaen duer de costen vanden voirs. hans eensdeels was +arm gewordden nyet te myn naer dat de suppliant +voer den selven commissaris anderwerf oick by zynen eedt +geexamineert is geweest heeft hy gedeponeert ende vercleert +van als de warachtigheyt te wetene dat tselve testament +nyet anders geweest en heeft noch en is dan gefingeert +oft gefabriceert gelyck by zijnder depositien claerlyck sal +bevonden worden ten causen vanden welcken onse +marckgrave van antwerpen heeft den suppliant bynnen cortten +daghen herwerts aldaer geapprehendeert ende in stricten +gevanckenisse gestelt in meyninge wesende tegens hem +te procederen met rechte ende hoe wel tvoirn. mesval +den suppliant die altyts gestaen heeft tot goede fame +ende name sonder hem in eenighe andere zaeken weerdich +van reprehensien mesdragen te hebben hertelycken leet +is ende dat hy tselfde nyet gedaen en heeft by quaden +opsette fraude bedroch giericheyt om gelt oft om goet +want hy daer af noyt stuver proffyts gehadt noch begheert +en heeft meynende alzoe daer inne nyet te mesdoene +nyetmin beducht hem dat onse voirn. marcgrave tegens +hem criminelycken sal willen procederen twelck comen +soude tzynder geheelder bederffenisse ten zy dat onse +gracie ende genade hem hierop verleent worde alzoe +hy seegth ons daeromme oitmoedelyck biddende soe eest +dat wy de saken voirscreven overgemerct ende hier +op gehadt tadvys van onsen lieven ende getrouwen die cancellier +ende luyden van onsen raide in brabant den voirn. mr. +cornelis van tongherloo supliant geneghen wesende tzynder +bede ende supplicatie ende hem willen in dit stuck gracie ende +genade prefereren voer rigeur van justicien hebben inden +gevalle alsboven vergheven quytgeschonden ende geremitteert vergeven +schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen +tfeyt ende mesuzen boven verclaert mitgaders alle peyne ende boete +corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dyen mit +diesseraencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct +mach hebben ende hebben hem als hier af wedergestelt +ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder goeder +fame ende naeme in onse lande van brabant ende allen +anderen onsen landen ende heerlicheyden mitgaders tzynen onverbeurden +goeden indien hy er eenighe heeft alzoe hy was voer de +toecompste van tvoerscreven mesuzen imponerende hier op +een eeuwich zwygen ende sillencie onsen procureur general ende allen +anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn +satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der +geinteresseerder partyen in dyen die noch nyet gedaen en is +ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat +de voirn. suppliant gehouden werdt tselve feyt ende mesuzen +jegens ons te beteren oick civilyck naer de gelegentheyt vanden +mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te +reffonderen ende betaelen de redelycke costen van justicien +in dyen hier inne eenighe gedaen zyn al ter taxatie +ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen +raide in brabant die wy daertoe committeren den welcken +wy bevelen dat voer hen geroepen de ghene dier behoiren +geroepen te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie +ende interinemente van desen nae heure vorme ende inhouden +welck interinemente hy suppliant gehouden sal zyn te versoucken +in onsen voirs. raide van brabant bynnen zes maenden +naestcomende nae.. date van desen upte peyne van te verliesen +deffect der selver ende tot taxatie ende arbiterscepe +vander amende civile ende costen van justicien voerseyt +ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet -behoiren die welcke gehouden wert daeraf ontfanck te -maken rekeninge bewys ende reliqua te doene -tonsen proffite metten anderen penningen van zynen ontfange -zy ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende -officieren tegenwoirdich ende toecommmende hueren stedehouderen -ende een yegelyck van hun bezundere zoe hem toebehoirenn -sal doen laeten ende gedoegen den voirn. suppliant van dese -onse gracie remissie quytschelinge ende pardoene ende -van allen den inhoude van desen inder vuegen ende manieren -voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende -eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te -doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende -tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder letsel oft -moyenisse ter contrarien maer by alzoe zyn lyf oft -eenige van zynen ongeconfisqueerde goeden daeromme -gevangen becommert oft gearresteert waeren dat zy die -stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder -delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten -eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve -teewigen daghen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen -hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht ende -eenyegelyck tzyne in allen ende dat de voirn. suppliant -binnen een jaer naestcomende desen onsen brief presenteren -zal ende dinterinement versuecken opte peyne -deffecte van dien te verliesen ghegeven in -onse stadt van bruessele inde maent van -october int jaer onsenheeren duysent -vyffhondert ende zessendertich van onsen -keyserycke txviie ende van onsen anderen rycken -van spaengnen ende castillen anderen $ txxie -opde plycke stont ghescreven byden keyser in -zynen raede ende gheteekent l du blioul -visa recepta -ghecollacionneert tegens +behoiren sal, die welcke gehouden wert daer af ontfanck +te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen +proffyte metten anderen penningen van zijnen ontfanck zy onsen +drossaet van brabant meyer van loeven amman van +bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen +anderen onsen justicieren ende officieren iegenwoirdich ene toecomende +he$ren stedehouderen ene eenen iegelycken van hun besundere soe hem +toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant +van dese onse gracie remissie quytscheldinge ene pardoene +ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren +voeren verhaelt rustelijck vredelijck volcommelijck ende eeuwelijck +genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten +geschien nu noch in toecommende tyden aen lyf noch aen +goet eenich hinder letssel oft moyenisse ter contrarien +maer by alzoe zyn lyf nu jegenwoirdelijck gevangen +soet voirs. is die stellen oft doen stellen terstont ende +sonder vertreck tot geheelder delivrancie want ons +alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast +ende gestadich blyve teeuwighen daghen soe hebben wy +onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck in anderen +saken ons recht ene eenen yegelijcken tzyne in allen +gegeven in onse stadt van bruessele inde maent +van april int jaer ons heeren duysent vyfhondert +tweenveertich van onsen keyserrycke txxiiie ende +van onsen rycken van castillen ende anderen txxviie +aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen +raeide ende geteekent verreyken visa recepta +gecollationert ende bevonden accorderende +met zynen originale by my" +pardons,233.txt,"pardon met +inter$emente +ende civile beteringhe +kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die +oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt +oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele +bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont +inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende +janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft +gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven +ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve +ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen +boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven +cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer +willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn +naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve +cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs +daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven +soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen +gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne +zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden +zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester +daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten +van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne +stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken +al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer +overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasschen +daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel +aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden +solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat +zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse +gegaen ende daer stont een cleijn $$$$ dat hebben zy +met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van +daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle +woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids +doen hebben se noch een groot hout int water geworpen +ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden +maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter +berrender keerssen wederom $$nijten clooster gegaen ende zijn +tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen +noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte +excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen +persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van +goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet +zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derve +houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy +daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse +oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert +soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op +wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic +biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den +voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden +ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren +gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren +vanden bitteren lyden onss liefs heeren ten$ $xpi dwelck hij op ten +goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben +inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden +quijte ende vergheven vuijt onser zulderlinger gracien by desen +de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders +oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer +inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons +onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben +ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracie weder roepen +ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter +causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende +hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt resitueren +ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen +voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde +indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich +swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven +warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren +rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant +satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie +geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch +nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de +voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fouxfeijten tegen +ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet +ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende +betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen +ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven +ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert +in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen +ontbiedende daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier +ende luyden van onsen raede in brabant dat voir hen geroepen +die ghene die daervan behoiren geroepen te zijne zij procederen +ende doen procederen wel ende getrouwelijck totter verifficatie ende +intervieniente van desen ende dat gedaen ende de voirscreven +amende civile ende costen van iusticien getaxeert gearbitreert +ende bij den voirscreven suppliant betaelt zijnde in handen vanden genen +van onsen ontfangers dien dat behoiren sal die welcke +gehouden wordt daer aff rekeninge ende bewijs tonsen behoeve +te doene zij onse voirscreven procureur generael onse voirscreven +warantmeester ende alle anderen onse ende onser vasallen oft der +smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven +lants van brabant ende elcken van hen zoe hem dat toebehoirt +ende aengaen mach den voirscreven suppliant van dese onse tegewoirdige +gracie quijtscheldinge ende verghissenisse inder manieren voirscreven +peyselijck ende vredelijck doen ende laeten gebruijcken sonder hem +te doene noch te laeten geschieden in lijne noch in goede +ennich hunder s$oot oft letsel ter contrarien want ons alzoe +gelieft ende des toerconden hebben wij onsen zegel hier aen +doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten +goeden vrydach int jaer onsses heeren duijsent vijffhondert ende +dertich ende van onsen keijserijcke tweeste ende vane +rijcken van castillien ende anderen vijfthienste aldus stont +op de plijcke gescreven bijden keijser in zijnen raede ende +geteeckent boudewijns +ghecollacioneert tegens doriginale +brieven ende bevonden concorderende by my +de cock" +pardons,000.txt,"kaerle byder gracien gods roomsch +keyser altyt vermeerder tsrycx coninck van germanien van +castillien van leon van arragon van navarre van napels +van secillien van maiorque van sardine vanden eylanden van +indien vander vaster eerden ende zee occeane eertshertoge +van oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothric +van brabant van limborch van luxemborch etc. grave +van vlaenderen van artoys van bourgoingnen palsgrave ende +van henegouwe van hollant van zeelant van phirt van +hagenauw van namen etc. prince van swave marcgrave +des heylichs rycx heere van vrieslant van salins van +mechelen vander stadt steden ende landen van utrecht ende +van overyssele ende dominateur in asien ende affricquen +doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende +dat wy ontfanen hebben die oetmoedighe supplicacie +van jan baten geboren binnen onser stadt van loven oudt +omtrent xxiiij jaeren arm schamel cramere gaende metter +meerssen opte dorpen inden quartiere van loeven ende daer +omtrent om den soberen cost te winnen inhoudende hoe dat +omtrent xj oft xij jaeren woenende met zynen +vader inder voirs. stadt van loeven opte biest ende doentertyt +gaende ter scholen ende een andere jonck knechtken van +ontrent xiij jaeren geheeten thoenken claes doentertyt +oyck scholen gaende ende woenende opde biest voirs. met +zynen ouders zyn op eenen avont by ende ontrent eenen dans +die aldaer byde gebueren ende andere gedanst worde onderlinghe +twistich ende kivende geworden alsoe jonge kinderen somtyde +plegen in zulcker wegen dat zy malcanderen metten hare +ter eerden getrocken hebben ende de suppliant opstaende heeft +met eenen steencken den voirs. thoenken gewopen voer zyn voerhoot geworpen? +boven zyn een ooghe soe dat hy daer aff weken lanck +oft daer omtrent ghinck ende stont achterstraten ende deselve +thoenken oft zyn ouders opte voirs. woende nyet zeer achtende +noch deselve gade slaende oft nyet doende cureren alsoe dat +wel behoirde is daer aff naederhant sieck ende cranck geworden +ende by zynder oft zynder ouders versuemptheyt? omtrent vyff +weken daer nae vander voirs. quetsuren gestorven ter +caussen van welcken excesse ende genechte de suppliantdoen +noch staende onder de hoede roede ende correctie van zynen meester +is inder scholen zeer gecasthyt ende gecorrigeert geweest +ende heeft nu onlancx der partie geinteresseerde vanden +voirs. ongevalle oyck behoudelycke satisfactie ende voet$$ +gedaen ende hoewel die voirs. suppliant van ende aen$$ +den voirs. ongevalle wel soude behoiren te gestaene metten +correcten ende discipline van zynen voirs. meestere midts +hy doen ter tyt noch onder de roede was staende niet +beducht hem dat hy naemaels daeromme by onsen meyere van +loeven oft andere officieren in lyve oft goede gemolesteert +soude moghen worden ende soude alsoe nyet sekerlyck +binnen desen onsen lande van brabant derren hanteren noch +converseren ter ware dat onse gracie hem hier op worde +geextendeert ende verleent alzoe hij suppliantseeght +ons daerom oetmoedelyck biddende soe eest dat +wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs +jan baten suppliant ende willende hem in dit stuck +prefereren gracie ende misericorde voer strangheyt ende +rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden +gevalle als boven quitgeschonden geremitteert ende +vergeven vuyt sunderlinher gracien by desen onsen brieve +tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders alle offensie +ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne by de +causen voirscreven met den daer aen cleven mach tegens ons +ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem daer +aff wedergestelt ende gerestirueert stellen weder +ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte +in onsen voirs. lande ende hertoeghdomme van brabant ende +allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot +zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck +ende in alder manieren soe hy was voir voir de toecompste +vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich gheswych? +onsen procureur generael in brabant onsen meyere van loeven +ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn +satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partyen +geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende +eenighe daer toe stae cunlick alleenlyck behoudelyck +de voirs. suppliantgehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te +beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculeyt +van zynen goeden met oyck te betalen die costen van iusticie +hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxasien +ende moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier +ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe +gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden +daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende +raedsluyden dat voir hen geroepen ghene die daerom behoiren +geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyck ter +verificatie ende interinemente van desen ende totter taxacie +ende modertie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen +bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant +gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoene te *1 +presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende +opte pene te verbueren deffect van desen ende dat gedaen +ende deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert +ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren +zal zy onsen voirs. procureur generael in brabant onse voirs +meyer van loven ende allen andere onse richteren iusticieren +officieren ende ondersaten tegewoirdige ende toecomende dien +dat aengaen sal goeghe huere stedehouderen ende een iegelyck +van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende +gedoogen den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdigher +gracien remissie ende perdoene ende van allen den inhouden +van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck +vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende +gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden +nu noch in toecomende tyden eenighen hinder letsel oft +moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer +indien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom +gearresteert becommert oft belet waren, dat zy die setten +ende stellen oft doen setten ende stellen testont ende +sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie +want alsoe ons gelieft ende ten eynde dat dit vast zy +ende blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen +zeghel hier aen doen hangen. behoudelyck in +anderen dinghen onsen rechte ende een iegelycken anderen +dessyns? ghegeven in onser stadt van bruessele inde +maent van octobri int jaer ons heeren duysent vyffhondert +ende vierendertich ende van onsen keyserrycke txve +ende van onsen rycken van castillien ende andere +tnegenthiende aldus stont gescreven opte plycke +byden keyser ende geteekent / boudewyns / visa recepta +*1 in de marge: en hier af presenteert? by den ontfanger van de exploiten +gecollacionneert tegens doriginale brieven by my -decock" +xxx handtekening: de cock $$" +pardons,210.txt,"remissie van eenen dootslage voere +willeken de walsche +kaerle etc. doen te wetene eenen yegelycken tegewoirdich +ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige +supplicatie van joesen de walsche schamele jonck +geselle vleeschouwere woenende bynnen deser onser stadt van bruessele +inhoudende hoe dat des sondaighs voere derthienmisse lestleden hy suppliant +ende willeken de walsche hebben tsamen zitten drincken inden bonten os +bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende met hem diverse andere +persoonen als gielis de wolf weert aldair hennen blocxschoen cornelys +van yssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen alzoo dair geseten +hadden tot omtrent vii uren des avonts zoo quamen oyck aldair int +zelve gelach merten de smet ende corst daernae oyck claes van +bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten voirs. +merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene dairop +de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende +begonsten de voirs. merten ende willeken te sprekene van calfsvellen ende +scaepsvellen te coopene deen tegen dandere zoo dat finalyck de voirs. +willeken coght tegen den voirs. merten zekere calfsvellen tstuck om +ii stuyver een oert m$$ alzoo hy hem die geloeft hadde seggende de voirs. willeken +ick zalse y betalen ende zweerende zeyde ghy sultse my oyck leveren dwelck +hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten voirs. merten$ wat +wildy veel co$mereschapen laet ons gaen thuyswaert het is goet +zondach syne gesellen zoudent van gheender weerden houden oft +gelycke woerden ende mits dien zoe was dair gebracht eenen versschen +pot byers den welcken een man van buyten geheeten jan molenberch +ende die welcke van hueren gelage nyet en was van selven sonder +heeten aenveerde ende dranck vuyten zelven pot wairom de +voirs. willeken hem zeer stoerde seggende totten selven ghy rabbaut +wat hebdy onsen pot te aenveerden ick soude u den pot op u +bachuys smyten ende stiet hem met zynder hant op zynen boesem +dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen moede +zeggende totten voirs. willeken wair om stoot ghy my waerdy dair +buyten ghy en zoudet my alzoo niet stooten ende doen zeyde +de voirs. claes van bellingen oick met fellen evelen woerden +totten voirs. willeken wair om stoet ghy hem hy en is +gheen rabbaut hy is mans genoech wat meyndy dat wy +noyt lieden gesien en hebben doen seyde de voirs. willeken +totten voirs. molenberch ghaet vuyt onsen gelage oft ick zal +u dair vuyt doen ghaen dwelck de voirs. claes van bellingen +hoirende zeyde totten voirs. willeken met fellen woerden hy en +zal nyet daervuyt ghaen hy mach dair zitten zoe wel als ghy +ende hy sal dair sitten in spyte uwes alles danck wat meyndy +dat wy noyt lieden gesien en hebben dan u ende doen track +hy suppliant zyn mes vuyte opten voirs. claes maer en heeft +dairmede nyet gesmeten want hy gehouden was byde +ommestaenders ende ter stont zoe voer de voirs. claes aenden +heert ende nam zeere haestelyck eenen grooten yseren hael in zyn hant +ende willeken was alzoe zaen aenden hael als hy ende nam +oyck eenen hael ende hebben alzoe malcanderen gesmeten +zoo dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden +zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs. willeken eenen +oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe ter stont +byden geselschape gescheyden geweest naeden welcken +zoe heeft de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen +tyts achter straten gegaen droncken drinckende ende hem qualyck +verwarende ende is alzoe van levend lyve ter doot gecomen +dweck den suppliant vuyt gront zyns herten leet is overmits +welcke dootslach hy suppliant hem ysindert geabsenteert +heeft vuyt dese onse voirs. lande van brabant ende en +zoude aldair niet dorren wederkeeren ten waere dat hem +ierstwerff hierop onse gracie ende genade verleent +wordde beduchtende rigeur van justicien alzoo hy +suppliant zeeght ons dair om zeere oitmoedelyck biddende +waer om zoe eest dat wy desen aengesien compassye +ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende +in desen gracie ende genade prefereren voere rigeur van +van justicien genegen wesende tot zynder beden ende supplicatien +hebben inden gevalle als boven den selven suppliant vergeven geremitteert +ende quytgeschouden vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt +sunderlinger gracien by dese onse brieve tfeyt dootslach ende mesval +boven geruert eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende +criminelle dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt zaken van +tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt +ende justicie ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dyen +aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen +tot zynen goeden naeme ende fame alomme bynnen onsen voirs. landen +van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheyden vuytgescheyden +bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende vryheyt der selver +ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert zynde gelyck ende in +alder manieren als hy was voere de toecompst vanden voirs. dootslage +imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael ende allen +anderen onsen ende onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren +officieren dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende +anderen onsen landen ende heerlicheden satisfactie nochtans gedaen +zynde der geinteresseerde pertie zoe verre die niet gedan en zy ende +ennige dair toe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. +suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn +zekere amende civile te betalene nade gelegentheyt vander voirs. +mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oyck gehouden +wert te betalene de redlycke costen van justicien hier omme gedaen +ende te doene ter arbitraigen ende taxatien van onsen zeer lieven +ende getrouwen die cancellier ende andere lieden vanden raide +geoirdineert in onse voirs. lande van brabant die wy dair toe +committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen den selven +onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen die ghene die +dairom zelen behoiren geroepen te zyne zy procederen ende +doe procederen wel ende dueghdelyck totten interinemente +ende verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs. +amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen +ende de voirs. amende civile ende costen van rechte +betaelt zynde in handen vanden gheene die dat behoiren zal +zy onsen drossaet van brabant provoest des marissaulx meyere van +luevene amman van bruessele schouthetten van antwerpen +ende vanden bossche ende voits allen anderen onsen ende +onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren officieren +dieneren ende ondersaten tegewoirdich ende toecomende huere +stedehouderen ende elcken van hen besundere zoo hem toebehoiren +den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdiger gratien remissien +ende quytscheldingen ende van allen den inhouden van desen +inder vuegen ende manieren boven verhaelt tot eeuwigen +dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende +laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te +laten geschyeden nu oft hier naemaels ennich hinder stoot +oft belet ter contrarien in enniger manieren maer zoo verre +zynen persoon$ oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen +vois. gevangen gearresteert oft becommert waeren in enniger +manieren zy ende elck van hen die zelve ter stont ende +zonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen +zetten ende stellen tot volcommender delivrantie want ons alzoe +gelieft ende te dyen eynde dat dit vaste ende gestentich zy +ende blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel +hier aen doen hangen behoudelyck ons in andere zaken onsen rechte +ende eenen yegelycken dessins gegeven inder voirs. onse +stadt van bruessele inde maent van februario int jaer +ons heeren duysent vyfhondert dryeendetwintich nae +costumen van scriven ons hoifs van brabant ende van onsen +rycken te wetene vanden roomschen etc. tvyfste ende +vanden spaengsschen etc. dachste aldus stont gescreven +boven opte plycke byden keyser in zynen rade ende +geteekent mayeurs ende noch visa"