Perú suyuntinpi Kay iskaynin pachaq watapi warmiqarikunata yuyarisun. RIKUCHIY PATAMAN CHURAY Peru suyupi Iskay pachaq Independencia yuyariyta raymichanchis, Libertador don Jose de San Martin, iskay pachaq yaqa watachakuypi, llaqta chawpipi estandarte qispiyninta watiykuspa, independencia qapariyta uyarichikun “Perú suyuqa kunanmantapachan libre qispisqa kikinchasqa lliw llaqtakunaq munayninpi justicia amachay aparisqa Apunchis amachayninpi”. Ñawpaqtaqa, chunka iskayniyuq punchay puquy killapi waranqa pusaq pachaq iskay chunka hukniyuq watapi, Estatuto Provisorio Huaura llaqtapi nisqa “waqaychakusaqmi ejercicio función jurisdiccional ruwaywan mana mitukunaypaq chayraykun independencia kayninqa sapankayninpi chiqaqkayninpi llaqtapa libertad qispiy saphichakuyninmi”. JUSTICIA INDEPENDENCIA LIBERTAD qapariy qispiy rimay munaykunan rikhurin, saphichakuq allinpi kaykuna puririypi justicia ñanninta wasapananpaq, Republica paqariynin patapi qapaqapariykuna waykapakuq kayninpi, munay aypaypi iman kanan patapi runaruna aypayninpi, huqllachasqa kuchkanchasqa, thak kawsay patapi kananpaq. Kunan patapi kawsayqa llunpay sasan. huqlawmantaqa, especial kayninqa Judicial wata qallariypi iskay pachaq raymichakuy watata yuyarispa. crisis sanitaria, económica, social hinaspa política llankanapatakuna wasapasqan hawa democracia kayninchista yanqayachispa, Poderes Estado patakunatatapas sasachaspa, chaykuna ukhupi Poder Judicial tarikun kallpachakuykunaman aypanapaq aysariwaspanchis, Imaynan ñawpa karan chaytan yuyarinchis. Chhaynapicha kikinchanakusun iman kanchis imataq runarunachakuyninchispi huqllachawanchis suyunchakuyninchispi ima. Kay identidad nisaqa chaninchawanchis llankanapatakuna saphichakunanpaq, taripanakunapaq ima, kamachiykunata manchaywanpuni qawarispa democráticas ukhupi kaspa republicano patapi purinapaq. Hamuq pachaman churapakuspa, sunquchakuspa ima ejercicio del poder ukhupi tarikuspaqa chhaynan kanan, kay conmemoración histórica nisqaqa yanapawananchismi, nación hina rimanakuypatapi líneas estratégicas ukhupi kamanakunanchispaq. Chhaynallapin bicentenario raymichakuytaqa chiqaq República ukhupi kallpachakuq llaqtarunakunawan chaninpi imapas servicios públicos de calidad mañakuyninkuwan chaypi qatipakuyninkuwan kichasqa uyarikuq runarunakuna ukhupi wasapananchispaq. imapas integración social económico qullqichakuypata democrático rimanakuykunawanmi imapas crisis sasachakuykunamantaqa lluqsisun hinaspanmi problemas estructurales muchuykuna hinaspa injusticia social manaraq qawarisqa agenda pública ukhupi chaninchanaraq kachhan. ¿ima kunanchakuyraq kanman identidad nacional kikinchakuy, estrategia imayna ruway, integración haykuchinakuy crisis sasachakuy nisqakunari? yuyayniymantaqa llunpaymi kan. Kay milenio qallariymi sasachakuykunaq wasapayta uyapurananchispaqmi qawarichiwasun. ciencia hinaspa tecnología llikapatakunaq wasapaypin tarikunchis, hinallataqmi mamapachanchiswan kawsayninchista crisis sanitaria rataq unquykuna kaqta hinaspa ambiental chaqruykunata iman,kawsaypatanchispi qawatinanchis. Kaykunan kan anyanakuy debilidades estructurales qalichakuypatapi económico qullqichakuypatapi, educativo yachaypatakunapi, infraestructura patakunapi, sistema justicia patapi ima qalallanpi iman kaq kasqanta qawarichiwanchis. Chaymi kaykuna churawanchis alta responsabilidad llunpaypatapi Poder Judicial amachaqpatata derechos fundamentales, gobernabilidad democrática paz pública, qawapayay amachay harkayninta chaninpi ruwanan chiqaqpi desarrollo integral wasapay llaqtanchispi kananrayku. Chaymi lliw Republica patanchismanta allin kaykunata ruwaykunata kamakunanchis: libertad qispiykunata, democracia huqllachaykunata, justicia social llaqta ukhupi iman kananta,poderes patakunapi tayaykunata ima. Ñuqanchis hayllipitaq ñawpa taytamamanchiskunaq valores comunitarios munay saphichasqa integridad, laboriosidad, honestidad kawsaykunata kallpachaspa hatarichispa kananchis ¿imaynapitaq kunankunari tarikunchis? Poder Judicial amachaqpataqa legitimidad sasachaypin tarikun. Kikinpatapin política pública jurisdiccional ukhupi llankaykunan mana iman kanan patapi qawarisqa, mana utqay patapi ruwasqa hina rikukun, kaykunan sanpayachin insuficiencia kayniykuta chaninpi rol constitucional ruwayniykuta mana atipachispayku, kay factores estructurales ñawpamanta kaqmi mana wasapachiwankuchu servicio justicia llankayniykupi, chaymantaqmi corrupción waqlliykuna ima yapapakullantaq, hinaspanmi musuq riesgos nisqakuna utqaypatapi yuyaychakuspa kutirinaykupaq kamakullantaq kaypiqa, crisis sanitaria global qalikaypi sasachakuymi kay hamuq chunka watapi política jurisdiccional wasapayta yanqayachinqa. Kay musuq escenario incierto sasachakuy ukhupi manaya yachakunchu imayna kananta, planeamiento estratégico institucional Poder Judicial amachaqpataq kaynintapas wasapachinraq. Pusaq objetivos estratégicos munay aypay ruway munasqaykuqa Plan Estrategico Institucional 2020-2030 ukhupi tarikun, kaykunan utqaychasqa ruwayninpi kanan iman kanan ruwaykunawan servicio justicia amachay chaninpi purinanpaq, imapas restricciones harkaykuna dificultades operativas sasachakuykuna hinaspa recursos qatiykuna kay pandemia unquy aypayninkuna churawasqanchis hinaman. Chanin acciones concretas ruwaykunawanmi qallarinayku Poder Judicial amachaqpatata misión llankayninpi gobernabilidad democrática ukhupi sociedad desarrollada runaruna wasapaypi, inclusiva haykupachikuyninpi pacífica thak kayninpi waykapakunanpaq, utaqaypatapi, musuqyachiypatapi, chilanpatapi imankanapatapi ima administración justicia llankayninta qispichinanpaq. ¿Imatataq ruwasway? Misión llankayninchiskuna ruwanapaqqa utqaypatapi medidas transversales nisqakunatan ruwana, poder judicial amachaqpatamantapacha justicia amachay llankay llaqta ukhupi riqsiyniyuq kananpaq, piwan mitukuspa mana piwan qayllichakuspa. Poder del Estado Apulli kayniypin chaninta llankanapatata saphichanay, corrupción waqlliykuna muchunanpaq mecanismos de lucha nisqata kallpachaspa, diseño del flujo litigiosidad nisqata aswanta allinyachispa expeditivo hina kananpaq hinaspa utqaypi wasapananpaq, transformación digital llikapatata huntapaspa, recursos estratégicos nisqata kallpachaspapuni hinaspa asignación presupuestal qullqichakuyta aypaspa, órganos jurisdiccionales amachaqpatakuna chaninpi llankayninkunata purichinankupaq. Sistema justicia amachaypa sasachakuyninkunaqa Poder Judicial patamanmi waykapan. Kaykunaqa llunpay problemas estructurales sasachakuykunan nichhullaña chaypaqqa haykupakunankun Poder Ejecutivo Apullipata, Poder Legislativo Apullipata, organismos constitucionales autónomos llankaypatakuna, llaqtarunakuna nisqakunapiwan ima. gobernanza democrática kayninchisya sa- phi kachun wasapanapaq conciencia kayninmanya iman ruwayninkunaman atipanchis Chaymi kunan, lliw Peru suyuntinpi jueces juezas paqtaqkamayuqkunaq rantinpi sayasqaywan, kamakuyku compromiso ukhupi chaninchakuyniykuta kikinchakuyniykuta Poder Judicial hina llaqtarunapaq Estado Constitucional Derecho: kamaynin ukhupi kananpaq justicia amachayta, thak kayta hinaspa runakunaq derechos kamayninku chaninchasqa kayninpi Chaymi kikin Plan de Gobierno 2021-2022 ukhupi wiquni, Sala Plena Corte Suprema Justicia pataman hinaspa llaqtarunakunaman ima imaynan Plan Estratégico Institucional 2020-2030 kamakusqanman hinata (llunpay qawapaykuna qatipaykuna iman kanqa), llankayniypa ejes gestión nisqapi. Hinaspapas kunanqa llankayniy ukhupi utqaypatapi churasqakunaqa kaykunan kanqa: AUTONOMÍA HINASPA INDEPENDENCIA JUDICIAL HINAPI Kay función nisqaqa ruwakunan colaboración yanapakuy, interacción waykapanakuy hinaspa equilibrios contrapesos ukhupi kikin poderes públicos llankaypatakunallaqtarunakunawan chaninpi rimanakuyninkuna chuyapi puririnan, confianza quyninkutaqipisqanchis hawa hinaspa paykunamantaqmi llankayninchiskuna chayan. Kallpachasqa Poder Judicial amachaqpatallawanmi responsabilidad nisqawan ruwayninchiskunaqa chaninchakunqa, integridad, transparencia, modernización, democratización justicia amachaypi, autonomía ukhupi llankaynin qatipaq, contrapeso legítimo hina sayananpaq kikin sistema democrático patapi, iman kananpi gestión ukhupi recursos nisqakunata hinaspa presupuesto qullqichakuykunata machkakuchun. Chay presupuesto qullqichakuy qusqanqa manaya aypanchu llankaypatapi brechas históricas llankaykuna ruwasqaykumanqa, kayqa manaya chaninpiqa Poder Judicial amachaqpatapi imapas munay aypaykuna churakusqaykutaqa kallpachanchu. justicia amachay qullqichayqa manaya yanqa qullqi lluqsiqllachu bienestar común allin kayta wasapachiymi. Jueces juezas provisionales judicatura patapi kayninkuqa mayninpiqa disfuncionalidades nisqakunatan wasapachinanchis. Kinsa waranqa tawa pachaq chunka qanchisniyuq paqtaqkamayuqkuna llankay patapi kaqkunamanta, waranqa tawa pachaq suqta chunka qanchisniyuq paqtaqkamayuqkunan provisionales hina kanku (43% pachaqchakuy); chaymi utqaypi plazas vacantes nisqakunata Corte Suprema Justicia de la República amachaqpatapi hinallataq Corte Superior Nacional Justicia Penal Especializada amachaqpatapiwan ima llankaqkunawan huntapana, kaypiqa casos emblemáticos judicatura patamantan qawarikun. Respeto kamaywan hinaspa autonomía ukhunpi iman, Junta Nacional Justicia ukhupi wiraquchakuna, jueces juezas titulares paqtaqkamayuqkunatan churakunan, mana chayqa paradoja yanqayaymanmi yuyaqyayninkupi tawantin jueces supremos llankaynin tatiyman kunan wata chayaqtinku, Salas Corte Suprema patakunataqa, jueces utaq juezas provisionales paqtaqkamayuqkunan chayman wichanqaku. CORRUPCIÓN WAQLLICHIY: TRANSPARENCIA CHILANCHAY INTEGRIDAD CHUYAKAY. Lliw Suyunchispi kunanpuni llunpay sasachakuy sistema social, económico hinaspa político patakunapi muyurin corrupción waqlliykuna. Kay millay flagelo nisqaqa manaya institucionalidad kaynillantachu muchuchin, ichaqa democracia, buen gobierno hinaspa desarrollo wasapaykunata imallachu, ichaqa confianza ciudadana llaqta runaq iñiyninta, cohesión social runaruna huqllachakuyta chaywantaq gobernabilidad chaninpi thak patapi kawsaykunata yanqayachin. Poder Judicial amachaqpatapas manaya kay fenómeno nisqamantaqa ayqikunchu. Kayqa qawarikun rikuchiy patapi churakusqan hawa kunanpuni kuchkiypatakunapi kachhan; chaykunawanmi llaqta runakunaqa desconfianza qawayninwan kay Poder del Estado amachaqpatata qawarin. ¿manaya kaymantaqa imaraykupas achhurikuswaychu? manapuniya. Corrupción waqlliy uyapurayqa hatun desafío nisqan Poder Judicial amachaqpatapaqqa, iskaypatapin churapakunan corrupción externa muchuchinapaq, hinallataqmi corrupción llankay ukhupi kaqta muchuchinallataq. chhaynapikaspaqa, kikiymi kamakuni Sala Penal Especial Corte Suprema Justicia amachaqpatapi hinaspa Corte Superior Nacional Justicia Penal Especializada amachaqpatatawan procesos emblemáticos nisqakunataqa chaninpi riqsinku chayraykun chaninpi yanapasaq, especial énfasis nisqatan churasaq sistemas supervisión hinaspa control disciplinario Poder Judicial amachaqpatata kallpachanaypaq. Ruwaykunaqa chaninmi kanqa, llaqtaruna qawayninpaq Perú suyumanta jueces juezas paqtaqkamayuqkunaqa sunquchakunanchismi imapas percepción negativa Poder Judicial amachaqpataq qawaynintan tiqrananchis imapas descredito desaprobación llaqtarunapi kaykunataqa cultura organizacional nisqawanmi integridad, transparencia ukhupi, corrupción waqlliykunata muchuchinapaq. Hinaspapas chikachikanmantan sistema Gestión de Riesgos procesos estratégicos, misionales de apoyo, hinallataq Sistema de Gestion Antisoborno con ISO 37001 hinaspa proceso certificación Cortes Superiores justicia lliw Peru suyukunapi huntapakunqa. Corrupción waqlliy muchuchiyqa peruanos lliwllanchistan sayarichiwanchis, sistema justicia amachay ukhupi kayninqañakarichiwanchismi, llaqtarunan manaña allin ñawinwanñachu sistema de justicia nisqata qawarin, paz social thak kawsaytan yanqayachin, economía qullqichakuyta pisiyachin – inversiones nisqakunata ayqichin utaq manchachin-, chaywantaq país emergente wasapayninchista harkan. chayraykun, Poder Judicial amachaqpataq kallpachakuyninqa wakin poderes públicos hinaspa llalqtarunaq sayariyninwan ima kanan chaymantapas servicios judiciales ukhupi puriqkunapiwan ima paykunatan kay waqlliykunaqa kikinkuta ñakarichin. LLIKAPATAPI TRANSFORMACIÓN DIGITAL TIQRAY Crisis sasachakuykunaqa oportunidades nisqan imapas allinman tiqranapaq, kunanpuni kawsasqanchisqa musuq escenario tecnológico nisqatan llikapatapi churawanchischaymi manapuni qipamanqa kutiswaychu. Kay transformación digital llikaqa llankayniypi mayores desafíos hinan kan hinaspanmi cultura organizacional nisqata tiqrapana servicios judiciales llankaykunatan musuqyachina. Tecnología llikapataqa control en línea qatipaymi, utqaypatan, accesibilidad permanente tukuy unay haykunapaq, corrupción waqlliykunaqa pisiyanmi, recursos públicos qullqichayta ahorro ukhupi waqaychachin, manapuniña raphikunapiqa ruwankuñachu ecoeficiencia allin kayninpi. Compromiso churakuyniyqa kay proceso nisqata utqachasaq, churapaypatapitaq talento humano runachakuyta yuyaychakuy hamutayninta kallpachanaypaq nuevas tecnologías llikapatakunaman atipanankupaq. Lliwllanchismi necesarios hina kanchis. Kay llankayniypiqa innovación tecnológica llikapatatan kallpachasaq, imaynan “Proyecto Tucuy Ricuy” kachhan hinata automatización, pisipatapi reducción dramática tuymipachapi chaskiykuna casos violencia género sasachakuymanta kananpaq. Kay proyecto llankayqa ruwakunqa alianza tantanakuypi kikin laboratorio inteligencia artificial Universidad Buenos Aires suntur wasiwan Dr. Cesar San Martin Castro umalliyninwan kanqa. Hinallataqmi ruwakunanpaq lliw garantías nisqata churasaq hatun proyectos de inversión ukhupi musuqyachinan justicia amachayta. Banco Mundial (BM) hinaspa Banco Internacional de Reconstrucción hinaspa Fomento (BIRF) qullqiwasikunawan pisqa watapin programas Inversión ukhupi “Mejoramiento servicios justicia no penal nisqata ruwasaqku expediente judicial electrónico” hinaspa “Mejoramiento Servicios de justicia materia penal” patakunata tecnología clase mundial inteligencia artificial llikakunawan huntapakunqa. Imapas transformación digital llikapatapi llankaykunapaqqa kananmi Plan de Gobierno Digital del Poder Judicial hinaspa rediseño lliw áreas hinaspa procesos institucionales patakunapi, hinallataq flujos trabajo miraykuna, hinaspapas llankaqkunaq competencias chanin ruwayninkuna ima DESCARGA PROCESAL SANPAYACHIY Iskay waranqa iskay chunka hukniyuq watata qallarinchis 2,601,455 expedientes judiciales tawqachakuykunawan giro ukhupi, trámite puririy patapitaq 1,113,685 tawqachakuykunawan ejecución ruway ukhupitaqmi 1,487,770 tawqachakuykuna kachhan. Chaymanta, kikin Corte Suprema Justicia amachaqpatapi pendientes suyaypatapi kachhan 40,873 expedientes tawqachasqa sasachakuykuna. May tiqsimuyupipas manaya yuyaychakunchu Sala Constitucional Corte Suprema amachaqpata 17,000 procesos previsionales pendientes suyaypatapi sasachakuyniyuq manaraq allichasqa kaynin, waranqanpi tercera edad yuyaqkunawan pensión digna suyakuyninwan suyaqkuna. Manapunin chayqa justicia con rostro humano nisqachu, chayraykun “justicia” amachayqa sutinta chinkachikun. Imaymana Medidas nisqakunatan huntapasaqku chay carga procesal pisiyananpaq, chaypaqmi kinsa taqa equipos de descarga especializados de asesores jurisdiccionales taqa llankayta huntapasaqku paykunan yanapakuykunata ruwanqaku Salas Supremas llankanapatakunapaq utqaypatapi descarga procesal wasapananpaq, iskay equipos nisqakunatataq Salas Constitucionales Supremas procesos previsionales riqsiqkunata huntapakunqa, chaymantapas equipo llankaqkuna Salas Penales Corte Suprema amachaqpatakunapaqpas ima. Kayqa utqaypatapi Congreso de la República apullipata chaninchanan hawa hinaspa Ley kamachiywan fución casacional inherente Corte Suprema amachaqpataq llankayninpaq kamachiy chaninchakunanpaq. Kay medidas nisqakunaqa chikachikamantan wasapayninpi huntapakunqa hinaspa previa evaluación chuymapaywan carga procesal Cortes Superiores de Justicia sasachakuy tawqakunata qawarispa. Sala Penal Permanente hinaspa Sala Penal Transtoria Corte Suprema de Justicia de la República kayninmi jurisprudencia saphichakuyninta sasachan, kayqa utqaymanmi allichakunan. kay Plan Descarga Procesal nisqaqa puririntaqmi Sala Penal Permanente amachaqpata, rol de Sala Casacional Penal nisqata ñawpachinan, hinaspa Sala Penal Transitoria llankanapatañataq lliw procesos regidos por el Código de Procedimientos Penales liquidación patakama ruwanan. Requerimos mañakuykuna reforma procesal penal tukupayninta huntapana hinallataq consolidacion de la oralidad reformas civil laboral patakunapi aypana, llunpay beneficios kay reformas nisqakuna celeridad, transparencia, eficacia patakunapi kasqan hawa, dchaypaqmi qullqichakuykunaqa chaninpuni. Doble instancia iskay taqa patapi Constitución kamay pirwanchis kamasqan hina manaya kikin Corte Suprema de Justicia patallapichu tukunan kaymi desnaturaliza tiqran uniformización de la jurisprudencia hinaspa adecuada aplicación del derecho material y procesal kayninkunata. Corte Suprema amachaqpataqa qatipanan precedentes judiciales nisqakuna kananpaq predictibilidad kaykunawan administración de justicia wasapachiywan bases jurisprudenciales nisqakunata saphichaspa justicia diferente hina kananpaq. Chayraykun Proyecto de Ley de Casación kamachiyta ruwachhayku manaña causas nisakuna Corte Supremaamachaqpataman haykunanpaq chaypaqqa kaypi Congreso de la República Apullin kaypi kasqanta qawarispa mañakuni chaninchayninku patapi debatido hinaspa aprobado hina kachun carácter prioritario uyqaypatawan. GENERO HINASPA JUSTICIA AMACHAY Administración de Justicia nisqaqa manaya mana rikuqchu tukunan violencia warmikunaq sasachakuyninman. Kay ñakariypa saphinqa discriminación estructural histórica ñuqaykupaq muchuy kasqan hawan, chay tatichiyqa manaya warmikunallapichu iñin, qarikunapas kaypiqa chaninpin sayapakunanku kuchkanchanakuypatapi kaspaallinman tiqrakunanpaq.chayraykun, Comisión de Justicia de Género del Poder Judicial kunankama qawriyniypi kaq, Juez Supremo Titular, doctor Carlos Arias Lazarte umalliyninwanmi kunanmantapacha kanqa. Hinallataq, institucionalización del enfoque de género organización judicial patapi llankayta wasapachisaqku. Llikapatanta servicios digitales Poder Judicial amachaqpatapi wasapachikunqa, interoperabilidad ukhupi PNP llankanapatawan aplicativos teconológicos llikakunawan víctimas violencia sasachakuy muchuy ukhupi tarikuqkuna harkanapaq. Sistema Nacional Especializado de Violencia contra la Mujer y los Integrantes del Grupo Familiar llankaytan huntapasaq; kaymi bandera de acción ruwayniyku kanqa. Kuchkanchanakuy patapi alianzas estratégicasnisqata ruwasaqku cooperación internacional patawan kay kinsantin watakunapi llankanapatapaq chanin soporte fundamental hina kasqankupi, aswanqa runa chinkachiyukuna muchuchiypi kaqchaypi ima kasqan ku hawa hinaspa otras formas explotación sexual y laboral sasachakuykunapi ima.kayqa delito invisible mana ancha rikusqa sasachakuy mayor acción ruwaytan qayachiwanchis. Warmikunatan Empoderachina qullqichakuyninkuna chaninpi wasapananpaq llankaykunata wasapachina kaymi kikin desarrollo sostenible pataman chayachinqa, aypaykuñan avances importantes nisqakunata en esferas que desafían el poder patakunapi, chayraykun lucha por la igualdad de género nisqaqa suyaypatapi agenda pendiente nisqayuqraqmi kachhan kachhanraqmi brecha por saldar nisqa ruway. Sala Plena Corte Suprema patapi aqlliyniwanku kay Poder del Estado patapi Apullin hina sayanaypaq musuq tiqraymi qawarikun rol de la mujer escenarios toma de decisiones patakunapi warmi qispiynin. Kayta añanchakunipuni. Chaymi escenario judicial patapiqa paridad nisqaqa manaya obligación convencional hinachu ichaqa histórica y moral nisqan estructura judicial patakunapi chaninchakuyninwan kanan, chayraykun, Salas Corte Suprema amachaqpatakunapi paridad de género con meritocracia kanan, kayqa lliw distritos judicialespatakunamanmi aysarikunan. hinallataqmi Junta Nacional Justicia kunan kaypi hayllichawaqninchiskunaman mañarikuni Reglamento de selección y ascenso de Juezas y Jueces patakunapi imapas medida afirmativanisqata kamchunku kaywan administración de justicia amachaypatapi warmikuna chayananpaq, chaywan, brechas de género carrera judicial ukhupi wisqanapaq hinaspa condiciones hina kichakuchun presencia paritaria de las mujeres salas hinaspa Juzgados de diversa especialidad llankanapatakunapi warmikuna kananpaq. JUSTICIA AMACHAYMAN MANA SASAWAN HAYKUY Sistema de justicia ukhuman sasawan haykuyqa llaqtarunakunatan muchuchispa ñakarichin vulnerabilidad imaymana kaqkunamanta ukhupi tarikuqkunata Yanapayniytapunin haywarisaq Comisión Nacional de Acceso a la Justicia de Personas en Condición de Vulnerabilidad y Justicia en tu Comunidad llankanapatata Juez Suprema Janet Tello Gilardi paqtaqkamayuq umalliyninwan kaqta, encomiable gestión nisqata ruwaspa, hinallan “Reglas de Brasilia sobre Acceso a la Justicia de Personas en Condición de Vulnerabilidad” hinaspa lliw peru suyuntinpi “Carta de Derechos del Ciudadano ante el Poder Judicial peruano” nisqa wasapananpaq huntapakuyninwan. Servicio judicial descentralizado hinaspa huq instituciones llankanapatakunawan kuchkanchanakuspa “Justicia Itinerante” sutichasqa chayman astakun servicios y despachos judiciales amachaqpatakuna kiti llaqtakunapi zonas urbano marginales nisqakunamanwanmi aysakunqa. Hinallataq Comisión de Gestión Ambiental amachaqpata llankayninta ruwanqa gestion jurisdiccional y administrativa en el uso sostenible de los recuros institucionales (ecoeficiencia) chaninchaypi observatorio ambiental Poder Judicial llankaywan huntapaspa. Wiraqucha Apulli, rimayniytan mastariyta munani reinvindicaciones pendientes de atención del personal jurisdiccional y administrativo del Poder Judicial nisqakunan kachhan, chayraykun mañakuyku mejor escala salarial qullqichakuyninku kananta, chay hawa llankayniyku ukhupi productividad ruwayniykuta wasapachisaqku, utqaymi kayqa judiciales llankaqkunapaq tercer tramo de la escala remunerativa de los trabajadores judiciales nisqaqa kikin justicia nisqan. Utqaypatapi ruwaykuna kay medidas ruwakuqkunaqa kikinpatapi tinkunakun, kaykunaqa multidimensionales nisqan hinaspanmi utqaypi servicio impartición justicia sasachakuykunata uyapurana. - Lliw causas nisqakuna año judicial 2020 patapi qawarikuqkunaqa allichasqañan kanan hinaspa publicación kamaykuna rikuchiy pataman churakunanpuni. Sapanka Corte Superior hinaspa Salas Corte Suprema Justicia amachaqpatakunan responsables hina kanqaku disposición kamachiy ruwakunanpaqpuni. Qawapayayninqa iskay chunka isqunniyuq punchay enero killamanta ruwakunqa. - Iskay chunka isqunniyuq punchay kunan wata enero killamantan proceso judicial (autos hinaspa sentencias) lliw órganos jurisdiccionales patakunapi kamariykunamantan wikapayninku patamanta bajo responsabilidad rikuchiy pataman churakunan. Sapanka Corte Superior hinaspa Salas Corte Suprema Justicia patakunamantan responsable de supervisar hinaspa kikinpi qawapayakunan cumplimiento ukhupi kay kamachiy nisqan hina ruwasqankuta, Decreto Legislativo Nº 1342. Para tal efecto chaypaq hinan funcionamiento ukhupi puririnqa aplicativo “Módulo de Registro de Decisiones Judiciales”, kayman llaqtaruna haykurinqa. - Lliw Perú suyumanta 3,417 jueces juezas paqtaqkamayuqkunan “Casilleros Digitales Individuales” kayniyuq kanqaku, chayman llaqtarunaq haykuyniyuq, kay llikapatapin lliw llankaypatanpi resoluciones kamariykuna ruwasqan tawqakunqa, kaymantaqmi jurisdiccional ruwaynin patapi llaqtaruna haykurinqa, chaypicha riqsinqa imayna kamarisqanta hayratasqanta ima. Kay casillero nisqaqa kichasqa kanqa kunan wata segundo semestre killamantapacha. - Lliw imaymana expedientes sasachakuykuna Corte Suprema amachaqpataman wichachisqa kaqkunan digitalizados llikapatapi churasqa kanqaku lliw Perú Suyuntinpi, kaywanqa kay expedientes sasachakuykunan chusarinqa llikapatantakama red de datos llikanta, chaypaq manaña raphikunataqa qawarisaqkupasñachu kay proceso sasachakuypiqa utqaypin tuymipachakuna pisiyanqa. kay sistema nisqaqa kunan wata segundo semestre killamantapacha qallarinqa. - Imapas haykuymanta declaraciones juradas, bienes hinaspa rentas hinallataq declaración intereses jueces/as paqtaqkamayuqkunaq, funcionarios Poder Judicial amachaqpatamanta llankaqkunan rikuchiy pataman churakunqa kikin aplicativo especial portal Web Poder Judicial amachaqpataq llikapatanta. Lliw funcionario público kayninpiqa churananpunin rikuchiy pataman hinaspanmi chuyapi llaqtarunaman bienes e intereses kayninkunata kikinchananku. Kay sistema nisqaqa segundo semestre killamantapachan qallarinqa. - Lliw Perú Suyuntinpi tawa chunka kinsayuq Comisarías de Familia llankanapatakunan juzgados de familia nisqakunawan llankayninkuta tupanachinqaku, kaywanqa transmisión información kaqkuna policía hinaspa juzgados amachaqpatakuna imapas denuncias warmikunapi taqa ayllu ukhukunapi violencia sasachakuykunamanta, hinallataq ñakariqkunapaq amachay harkaykuna kaqtin medios tecnológicos llikapatanta ruwakunqa, manañan raphikunaqa kanqañachu nitaqmi llankaqkunapas notificaciones ukhupipas kanqañachu. Kay sistema nisqaqa pachaq punchaypin qallarinqa. - Llikapatapi plicativo tecnológico “Botón de Pánico” nisqaqa warmikunapi taqa ayllukunapi violencia sasachakuyniyuqkunata chaninpi kaq patapin amachan, lliw distritos judiciales amachaqpatakunapin kayqa huntapakunqa. Kay sistema nisqaqa pachaq punchaypin kichakunqa. - Llikapatapi servicios digitales Poder Judicial llankaykunan yapapakunqa, aplicativo “SEGURAS” kayqa geolocalización gratuita de servicios judiciales. Herramienta nisqan. Kay sistema nisqaqa pachaq punchaypin qallarinqa. - Kay Sistema de Remates Judiciales –REMAJU- nisqaqa distrito judicial Lima amachaqpatapin kichasqa tarikun, chunka isqunniyuq cortes superiores justicia amachaqpatakunapiwanmi kinsa killapi kichakunqa hinallataq tukuy Peru suyuntinpitaq suqta killapi kichakullanqataq. - Imapas imagen institucional kallpachaymanqa. “Vocería Judicial” utaq portavoz entidad nisqan kichakunqa, canal directo comunicación Poder Judicial hinaspa comunidad nacional nisqawan rimaykuna pachkarikunanpaq. WISQAYPATA Ñan iskay pachaq wataña vida Republicana ukhupi kawsay kay tukuy unaypitaq “patria firme y feliz por la unión” mana chanin llaqtata qispichiyta atinchischu, Peru suyunchispiqa kanmi kiti llaqtakuna chaypiqa justicia amachay aypayqa utiywan musqusqa hinan mana aypana. Kaymantaqa paqarinanmi Peru suyumanta jueces y juezas paqtaqkamayuqkunaq sunquchakuyninchiskunapi voluntad inquebrantable de encarnar un Poder Judicial comprometido chanin llankayninchispatapi, ñanpi yanqa paradigmas hinaspa ritualismos nisqakunata wiqchuspa comunidad kiti llaqtakunamanta kharunchachiqwanchiskuna, actitud autocrítica hinaspa espíritu innovador kayninchiswan kallpachawananchis Poder judicial inclusivo saphichakuyninta, kikinmantapacha kaq qallarin servicio llankayninta chaninpi wasapachinanpaq. servidores públicosllankaqkunan kanchis paykunamantaqmi llankayninchis wiqukunan. Historia kawsayninchista qawarispa advertimos nichhutapunin pensamientos libertarios aypay munaykunamanta ayqirikunchis paykunaqa karan probidad, luces, patriotismo chuyo munayniyuq. Warmiqari kunanmi llaqtarunakuna dialogo fraterno hinaspa consenso rimanakuypataman haykurinanchis, paz social thak kawsayta machkaspa tarinanchispaq, kunanmi llunpay sasachakuy muchuy pata kawsayninchispi kachhanchis Tukuyunallaypaqña, Poder Judicial Apulli kayniypin ñuqaman tupawan umallispa ñawpachinay, yaqa iskay pachaq watan manapuni karanchu qayna qullanapatakunapi warmikunaq ñawpachiynin. Justicia ñannintan puririmuni desde muy joven en costa, sierra y selva, soy mujer que se ha forjado profesionalmente kayniypi tukuy patakunapi llaqtanchis sasachakuynin patakunapipas ima, chayraykun yuyaychakuni warmikunaqa saphin kanchis cambio social kawsaykuna tiqrakunanpaq, humildad hinaspa decencia sunquchakuyniwan compromiso nisqata kamakuni imapas bases hinaspa pilares saphi llankaykunata kallpachanaypaq hinapi modernización Poder Judicial amachaqpataq musuqyachiyninta aypanaypaq, valores hinaspa principios chaninkunawan sistema judicial amachayninchista saphichinanpaq. Bicentenario inti taytaq kanchayninpin warmikuna chanin patakunapi llantuyukunchis, kayqa manan yanqa casualidad hinallachu.kunanpachakunan ñuqanchispaq hina chayaykun, kunanpunin. Qarikunawan kuchkaya chanin Perú suyuta qispichisun hinaspa patria libre qispiqtapuni mana piman mitukuspa ayparisun. Chayraykun kay rimayqa pachkarikun: ALLINTA YACHAY Aprende bien ALLINTA RUWAY Haz bien las cosas ALLINTA LLAQTAYKITA KHUYAY Quiere bien …a tu país. Añay