,,Mijn basisniveau is flink omhoog gegaan.'' De afgelopen week twijfelde ze nog
of ze wel moest meedoen aan het NK. Moeder Mien spoorde haar aan toch op te
stappen. Tot halverwege de koers had Van Alebeek moeite om zich volledig te
concentreren op de wedstrijd. ,, Mijn gedachten sprongen alle kanten op. Om
ongelukken te voorkomen heb ik mezelf gedwongen om me alleen nog met de koers
bezig te houden. '' Veertig kilometer voor het einde ontstond een kopgroep met
zes vrouwen. Behalve Van Alebeek en haar ploeggenote Bertine Spijkerman was ook
Saskia Kaagman uit de opleidingsploeg van Farm Frites meegesprongen. Met
venijnige demarrages matte de talentvolle Kaagman de concurrentie af. Waarmee
het pad voor de rappe Van Alebeek werd geëffend. Met de finish in zicht sloegen
de zenuwen toe. Ze zocht contact met ploegleider Zijlaard die adviseerde te
gokken op de sprint. ,, Hij zei: vertrouw op jezelf. Ik ben nogal een
twijfelaar. '' Gelanceerd door Spijkerman trapte ze naar de titel. Mooier kon
niet, vond Van Moorsel. ,, Dit verzin je niet. Het lijkt wel een droom. ''
Yevgeny Kafelnikov wist dat hij de favoriet was, in de derde-rondepartij tegen
de Argentijn Guillermo Canas. Die wetenschap deed hem verstijven. Top-tienspeler
of niet; hoe makkelijker iets lijkt, hoe moeilijker het vaak is. ,, Ik wist dat
mijn helft van het schema open ligt. Die wetenschap deed me verliezen. '' De
uitschakeling van de nummer zeven van de plaatsingslijst (3 - 6 6 - 1 6 - 3 7 -
6) was de grootste verrassing bij de mannen dit weekeinde op Wimbledon. In het
vrouwentoernooi struikelde de Franse krachtpatser Amelie Mauresmo onverwacht
over de Thaise Tanasugarn. Voor Canas betekende de zege op de mentaal
onevenwichtige Rus, die in Londen nooit verder dan de kwartfinales reikte, een
mooie meevaller. Voor het eerst in 22 jaar bereikte een Argentijn de vierde
ronde van Wimbledon. Met een knipoog naar het gravel:,,Dat hoort natuurlijk
eigenlijk niet, een Zuid-Amerikaan zover op gras'' De baseliner speelde ter
voorbereiding op het Grand Slam één grastoernooi. In Rosmalen verloor hij pas in
de finale van Hewitt. Van meer dan twee grastoernooien op rij wordt hij te moe.
Het openingsstatement van zijn persconferentie was geen grap. Gravelbijters
kennen hun eigen logica. De 24-jarige Canas kent een succesvol jaar. De
rechtshander uit Buenos Aires klom sinds januari 178 plaatsen naar de 49ste
positie op de wereldranglijst. ,, Vorig jaar ben ik voor het eerst geopereerd,
aan mijn linkerpols. Dat gaf me de tijd om eens na te denken over mijn
instelling. Ik besloot serieuzer te werk te gaan. Met iedere winst groeide het
vertrouwen. Ik ben nu zo ver dat ik weet dat ik van iedereen kan winnen. '' Het
Nederlands jeugdteam is roemloos, en uiteindelijk op ontluisterende wijze,
uitgeschakeld op het wereldkampioenschap onder 20 jaar. De Oranje-beloften
legden het gisteravond zowel in fysiek als in technisch opzicht af tegen Egypte.
De Afrikanen boekten in de kwartfinale in Rosario een 2 - 1 zege, de
Nederlanders dropen gefrustreerd en beschaamd af. Oranje koesterde halverwege
nog een (al onverdiende) voorsprong en na rust verloor het twee spelers met een
rode kaart: Van der Vaart en, in de slotfase, Heitinga. Bondscoach Van Gaal
moest niet voor het eerst in het toernooi toezien hoe zijn ploeg op vele fronten
werd afgetroefd. In Cordoba treft Egypte woensdag Ghana, dat gisteravond zeer
verrassend na verlenging won van Brazilië (2 - 1). In de andere halve finale, in
Buenos Aires, staan Argentinië en Paraguay tegenover elkaar. De Argentijnen
troefden gisteren Frankrijk af (3 - 1). Saviola was bij de Zuid-Amerikanen met
drie treffers de grote man. Paraguay won met 1 - 0 van Tsjechië, door een
doelpunt van Salcedo. In Rosario trof Oranje gisteren een opponent die zich even
moeizaam (met vier punten uit drie duels) door de eerste ronde had geworsteld.
Daarin verloor Egypte zelfs met 7 - 1 van Argentinië. In de kwartfinale hadden
de Egyptenaren echter redelijk overtuigend afgerekend met de Verenigde Staten (2
- 0). Bondscoach Louis van Gaal stelde gisteren voor het eerst vier verdedigers
op, waar hij tot dusverre met drie had volstaan. De defensie werd danig beproefd
door de dartele Egyptenaren. Nederland kon er zelden een vloeiende aanval
tegenover stellen. Desondanks sloot het Nederlands team de eerste helft af met
een 1 - 0 voorsprong, met dank bovenal aan de blunderende Egyptische doelman,
die een kopbal van ajacied Van der Vaart losliet. Het leek toen nog een beloning
voor een van de weinige constante Nederlandse spelers in Argentinië, maar niet
veel later nam het duel uitgerekend voor Van der Vaart een dramatische wending.
Na een kwartier in de tweede helft werd de ajacied uit het veld gestuurd door de
Argentijnse scheidsrechter Martin. Van der Vaart werd na een onbezonnen tackle
met zijn tweede gele kaart bestraft. De Argentijnse toeschouwers rouwden er niet
om. Oranje, topscorer in het kaarten-klassement, had zich tijdens het toernooi
niet populair gemaakt. De rode kaart was in een kort tijdsbestek de tweede
tegenslag voor de Nederlandse talenten. Egypte had, conform de werkelijke
krachtsverhoudingen, al in de tweede minuut van de tweede helft toegeslagen.
Verdediger Amin passeerde doelman Coutinho van dichtbij (1 - 1), na een fout van
invaller Van Dieren die door Van Gaal al voor rust was opgeroepen. Daarmee
toonde de coach dat het opnieuw niet naar zijn wens verliep. Het aangeslagen
Oranje deinsde, zoals al zo vaak tijdens dit jeugdtoernooi, terug voor een
allerminst gerenommeerde tegenstander. In de 68ste minuut namen de Egyptenaren
een luid bejubelde en beslissende voorsprong. El Yamani, die bij Standard Luik
speelt, liet zich fêteren na een solo door de ontmantelde Nederlandse defensie
(1 - 2). De blonde Egyptenaar in Belgische dienst brak nog een paar keer
gevaarlijk door. Maar de meeste pijn deed het gedesillusioneerde Oranje
zichzelf. De ploeg beëindigde het toernooi zelfs met negen man, nadat in de
slotfase ook aanvoerder Heitinga na een overtreding 'rood' zag. Het was een
publieke droom, het werd een persoonlijk drama. Glinstering van goud maakte in
luttele seconden plaats voor inktzwarte realiteit. Zelden viel een lokale
favoriet dieper. En toch overheerste na afloop bij de betrokkenen nuchterheid en
tevredenheid. In nog geen dertig seconden verspeelde springruiter Wout-Jan van
der Schans gistermiddag de Europese titel die lonkend op hem lag te wachten.
Weer was een driesprong hem en zijn hengst Corland te machtig. Twee van de drie
hindernissen verloren hun balken. Daarna crashte hij ook nog eens op een muur en
op een dubbele oxer aan het eind. Zo kukelde hij van de eerste naar de negende
plaats. Droom over? Van der Schans:,, Ik wist dat het op die driesprong moeilijk
zou worden. Ik voelde dat hij twijfelde. Na de eerste sprong was het moeilijk
hem op zijn achterbenen te houden. Als dan de tweede valt, is het heel moeilijk
de derde erop te houden. '' Van der Schans hield zich kranig na dé
teleurstelling in zijn hippische carrière. Hij wilde van geen verwijt weten. ,,
Het paard heeft alles gegeven. Dan krijgt -ie een fout en is -ie eruit. Dat is
jammer voor hem. Het paard had meer verdiend. '' De droom was wellicht minder de
droom van Van der Schans dan van het volk dat hem de Europese sjerp al had
omgehangen. Het volk, dat na het afhaken van Jan Tops en Jeroen Dubbeldam
behoefte had aan een nieuwe held, zag hoe Van der Schans zich op de eerste
plaats in de tussenklassering nestelde. Het verschil was miniem, 0,07 punt op de
Duitser Beerbaum, maar hanteerbaar. Natuurlijk had iedereen Van der Schans de
titel zo gegund. De organisatie, die een nationale winnaar op een EK als extra
kroon noteert. De bezoekers die de ruiter wel naar de titel wilden toeklappen,
beschaafd zoals het hoort bij paardensport. Applaus voor een aankomende held
waarvoor zelfs majesteit haarzelve naar Papendal was afgereisd. Sport is het
decor waarin dramatiek gedijt. Hoe heroïsch was al het verhaal dat Van der
Schans met een gebroken sleutelbeen aan het EK deelnam. En hoe navrant werd het
relaas toen Jan Tops retireerde na een blessure van zijn paard Roofs. En hoe
dramatisch was het dat de grote favoriet, olympisch kampioen Dubbeldam, met
vormklachten afhaakte? Het kwam gisteren neer op nog één rondje, een omloop van
tien hindernissen, twaalf sprongen. In de eerste manche had Van der Schans geen
fouten gemaakt, net als Beerbaum en de Belg Philippaerts, zijn voornaamste
concurrenten. In de tweede manche handhaafden zij eveneens de nul, net als negen
anderen, want echt selectief was dat parcours niet. Toen verscheen Van der
Schans, voor wie de Europese titel klaarlag, maar die vier springfouten maakte.
Vier! Hoe zuur. En hoe onthutst waren de reacties. Want dat hij de tweestrijd
met Beerbaum wel eens zou kunnen verliezen, was ingecalculeerd, maar niet op
deze manier. De held-die-geen-held-werd repte zich met Corland naar de stal,
vermande zich en keerde terug naar het pandemonium bij de uitgang van de piste
waar iedereen die maar iets van paardensport meent te weten een mening had over
het echec. Daar besloot hij wat misverstanden weg te werken. Nee, het waren geen
zenuwen geweest. ,, Op het voorterrein ging het nog heel overtuigend. Het voelde
ook in het begin erg goed aan. '' En ja, hij was teleurgesteld, maar toch ook
tevreden:,, Vorige week zag het ernaar uit dat ik helemaal niet kon rijden en
dan doe je tot het laatst toe mee. Als je zo dichtbij bent, is de teleurstelling
groot. Maar ik kan ook terugzien op een toernooi, waarop ik lang heb meegedaan.
Het is moeilijk van Beerbaum te winnen, maar dat is me donderdag toch maar
gelukt. '' De rijder die vooral voor het jachtparcours van donderdag in de ploeg
was opgenomen, werd de redder van het EK. Want zonder Tops, minus Dubbeldam en
met Angelique Hoorn in een (verdienstelijke) bijrol hield hij de vlam der hoop
lang brandende voor de natie. ,, Ik vond donderdag al dat het toernooi voor mij
geslaagd was. Het is jammer dat ik op het eind zo ver wegzakte, maar ik ben echt
wel tevreden. '' Ook bondscoach Bert Romp was content. ,, Wat vandaag gebeurde,
was de ontlading van iets wat al die dagen is opgekropt. Niemand had verwacht
dat Corland zo ver zou komen. Daarvoor had ik hem ook niet geselecteerd. '' Romp
bleef ondanks alles positief. ,, Met een vierde plaats in de landenwedstrijd
mogen we tevreden zijn. Dat Roofs zich blesseerde, dat De Sjiem niet in vorm
was, kun je niet voorzien. Zij zijn de stabiele combinaties die ik intik voor 0
of 4. De twee anderen stegen boven zichzelf uit. Angelique Hoorn heeft laten
zien dat ze kan presteren. Van Wout-Jan wisten we dat hij een superjockey was.
Met wat meer geluk hadden we hier staan juichen. Niemand valt iets te verwijten,
iedereen heeft zijn best gedaan. Nee, ik heb niets tegen Wout-Jan gezegd.
Daarvoor zijn geen woorden nodig. '' ,,De boel was niet in de hand te houden.''
Theo de Rooij stond met zijn handen in de zakken. Gelaten legde hij zich neer
bij de ingecalculeerde nederlaag die zijn Rabo-ploeg op het NK had geleden.
Gegokt en verloren, luidde de conclusie. De beste ploeg van de wereld stond met
lege handen. Op het vlakke parcours in Nijmegen slaagden de Rabo's er niet in de
regie van start tot finish te bepalen. In de chaotische en vermakelijke eindfase
konden ze de gevreesde massasprint niet voorkomen. Bij het ingaan van de laatste
kilometers was het lot van de Rabo's in feite al bezegeld. Het team ontbeert nu
eenmaal een echte sprinter. Een type als Jans Koerts. Drie jaar nadat hij van
Jan Raas zijn congé had gekregen, was diens wraak zoet. Koerts reed in 1997 en
1998 in dienst van Rabo maar kon daar zijn faam niet waarmaken. Hij zou ten
onder zijn gegaan aan faalangst, waardoor hij zich te snel schikte in een rol
als knecht. ,, Mij is alleen verteld dat ik te weinig won. Ik denk dat Jan Raas
nu toch moet toegeven dat hij het verkeerd heeft gezien. '' Koerts schonk
grinnikend nog een mineraalwatertje in. ,,Raas had een goedkope knecht aan mij
kunnen hebben, maar nu zal mijn prijs toch wat hoger liggen.'' In de filosofie
van de Rabobank past echter geen sprinter. De ploeg kiest liever het offensief
en die strategie heeft ze dit voorjaar geen windeieren gelegd. Ook in de Tour
moet dat tot successen leiden. De aanvalsdrift openbaarde zich op het NK al
direct na de start. Erik Dekker, de personificatie van de vrijbuitersgeest
binnen de Rabobank, nam als zo vaak het initiatief. Het leidde tot een
ontsnapping van veertien man, met vier Rabo's, onder wie ook Michael Boogerd. De
Rooij:,,Het was een gok, zo vroeg al, een spelletje poker.'' Een meesterzet, zo
leek het, want de Bankgiroloterij-ploeg moest kilometerslang aan kop van het
peloton sleuren om een hergroepering tot stand te brengen. Dat lukte. Daarna
reed Karsten Kroon (Rabo) alleen voor het peloton uit, maar in de visie van
Boogerd hadden meer ploeggenoten daarbij betrokken moeten zijn. De concurrentie
hield de eenzame Kroon immers binnen bereik. Boogerd:,, Ik denk dat veel jongens
bij ons niet de goede benen hadden. We hebben de koers hard gemaakt, maar niet
hard genoeg. '' Boogerd zelf voelde na een korte rustperiode wel weer kruit in
zijn kuiten. Bij het ingaan van de finale maakte hij deel uit van een kopgroep
van negen man. Rabo was daarin weliswaar met vier man vertegenwoordigd, maar
Vierhouten, Löwik en Groenendaal hadden het beste van zichzelf al gegeven. Een
'rotsituatie' vond Boogerd, want verder reden vooral snelle mannen om hem heen:
Koerts, Kemna en Van Dijk. Steeds weer meldde Boogerd zich bij de
ploegleiderswagen van De Rooij en dat amuseerde Koerts. ,,Ik denk dat Theo van
de zenuwen in zijn broek heeft geplast.'' De Rooij gaf de Rabo-renners in het
peloton uiteindelijk de opdracht het gat dicht te rijden. Dat luidde een
hectische finale in. Plots stond het peloton in vuur en vlam. Dekker probeerde
het, maar ook Van Heeswijk, Van Bon en Voskamp kropen uit de schulp. De Rooij
wist toen dat het kalf verdronken was. ,,De rest heeft vooral gewacht totdat wij
uitgebloed waren.'' Boogerd leek de pure sprinters nog even te verrassen toen
hij in de laatste bocht tien meter voorsprong nam. ,,Het duurde lang voordat ze
over me heen kwamen.'' Boogerd werd derde, Kemna tweede, maar Koerts was
ongenaakbaar. Hij had tijdens het sprinten zelfs nog even tijd om om te kijken.
Van Jeroen Blijlevens (24ste) ontwaarde hij alleen een schim in de achterhoede.
Koerts:,, Ik heb erg naar dit NK toegeleefd. Toen ik hoorde dat het in Berg en
Dal was, dacht ik dat het voor mij veel te zwaar zou zijn. Maar na een
verkenning van het parcours veranderde ik van gedachten. In de afgelopen twee
weken heb ik 1200 kilometer getraind, heel veel achter een scooter om snelheid
te krijgen. '' Koerts heeft hij lang moeten vechten voor een status als
topsprinter, te lang werd hij beschouwd als een veredeld kermiscoureur. Zijn
carrière verliep uiterst grillig. In de grote ploegen waarvoor hij in het
verleden reed - PDM, Festina, Rabobank en FarmFrites - kon hij nooit echt tot de
wereldtop doordringen. Met een ritzege in de Vuelta vorig jaar veranderde dat.
Dit jaar rijdt hij voor het Amerikaanse Mercury-Viatel, maar dat avontuur zou na
dit jaar ondanks een doorlopend contract wel eens kunnen eindigen. Viatel trok
zich onlangs terug als geldschieter. De toekomst van het team is vaag, Koerts
kijkt ondertussen al verder. ,, Ze kunnen me niet eindeloos aan het lijntje
houden. Binnen twee weken wil ik duidelijkheid over mijn toekomst. '' Vandaag
komt manager John Wordin naar Nederland om hem, en ploegleider Johan Lammerts,
uitleg te verschaffen. De Zuid Amerikaanse voetbalfederatie CSF heeft besloten
de Copa America uit te stellen. Het toernooi zou van 11 tot en met 29 juli in
Colombia worden gehouden. De Braziliaanse voetbalbond stelde zich donderdag
kandidaat voor de organisatie van het toernooi. In Colombia werd de situatie te
onveilig geacht. Op een vergadering in Buenos Aires werd zaterdag echter
besloten het toernooi toch in Colombia te laten spelen, maar dan later -
mogelijk in januari 2002. De directe aanleiding voor de afgelasting van het
toernooi, dat nooit eerder in Colombia is georganiseerd, was de ontvoering van
de vice-voorzitter van de Colombiaanse voetbalbond, Hernan Mejia. Hij werd 25
juni ontvoerd vlak bij Pereira, een van de beoogde speelsteden. De ontvoering
van Mejia - vermoedelijk door FARC-rebellen - was de laatste in een reeks van
incidenten die in verband gebracht werden met de Copa America. In mei ontploften
bommen in de speelsteden Cali, Medellin, Pereira en Bogota. Geluiden dat het
toernooi naar Mexico zou worden verplaatst, werden steeds sterker. Op 1 juni
reisde de Colombiaanse president Pastrana naar de Paraguayaanse hoofdstad
Asunción. In een bijzondere vergadering van de CSF garandeerde hij een veilig
toernooiverloop in Colombia. Pastrana noemde het doorgaan van de Copa essentieel
voor het Colombiaanse vredesproces. ,,We gaan bommen vervangen door
doelpunten'', zei hij. Maar de afgelopen week lukte het de CSF, die Colombia tot
dan steunde, niet meer de gelederen gesloten te houden. Met de ontvoering van
Mejia was voor de voetbalbonden van Uruguay, Brazilië en Argentinië de grens
overschreden. Zij hebben een machtige positie binnen de CSF en zij wilden hun
elftallen niet laten spelen in Colombia. Brazilië probeerde het toernooi over te
nemen. Kort nadat CSF-voorzitter Leoz donderdag het besluit het toernooi te
annuleren bekend had gemaakt, werd Mejia vrijgelaten door zijn ontvoerders. Hij
zou 'per ongeluk' ontvoerd zijn door de FARC-rebellen. Toen die hoorden van het
annuleren van de Copa, lieten ze hem terstond vrij. Mejia werd terstond ingezet
in een campagne om de Copa voor Colombia te redden. De ironie wil dat
FARC-woordvoerder Raul Reyes in april 2000 een akkoord had gesloten met de
Colombiaanse regering om de Copa te respecteren. De afgelopen week lieten de
FARC op humanitaire gronden ruim 300 ontvoerde politie-agenten en militairen
vrij om hun vredeswens te illustreren. Zichtbaar geëmotioneerd en lijkbleek
legde Mejia vrijdagavond in het bijzijn van president Pastrana een verklaring af
voor de Colombiaanse televisie. Pastrana verklaarde:,, Als de Copa niet
doorgaat, is dat een klap in ons gezicht. Het zou een belediging zijn van onze
gastvrijheid en waardigheid. Het is koren op de molen van de terroristen. Landen
die ons niet steunen voor de Copa, hebben weinig op met ons vredesproces. ''
Pastrana begon een politiek offensief om de Copa voor Colombia te behouden. Hij
belde persoonlijk met regeringsleiders van andere Zuid-Amerikaanse landen met
het verzoek hun nationale voetbalbonden te overtuigen van het belang van het
toernooi voor Colombia. Venezuela, Ecuador, Paraguay, Chili en Bolivia steunden
uiteindelijk de kanditatuur van Colombia tijdens de vergadering in Buenos Aires.
Uruguay, Brazilië, Peru en Argentinië bleven echter tegen. Het besluit van de
CSF lijkt op een poging de kool en de geit te sparen. In de Colombiaanse media
is met teleurstelling gereageerd op het afgelasten van het titeltoernooi. De
krant El Tiempo schat de economische schade op 100 miljoen dollar. In de buurt
van het stadion Nemesio Camacho el Camping, waar 29 juli de finale zou worden
gespeeld, is een groepje mannen en kinderen minivoetbal aan het spelen. Carmen
Bolivar houdt de tijd bij. Ze vindt het onterecht dat de Copa niet doorgaat. ,,
Het was voor ons de kans om eens een ander Colombia te laten zien. De
buitenlandse pers is altijd negatief over ons. En dat terwijl er hier ook heel
veel goedwillende mensen wonen. Kijk nou zelf, is het hier dan zo gevaarlijk?
Een paar weken voetbalfeest is net wat het land nodig heeft. '' Op de vraag of
ze blij is dat het toernooi in januari doorgaat, antwoordt ze schouderophalend.
,, We zitten dan midden in de verkiezingsstrijd. Wie zegt dat het dan rustiger
is? '' De gouden C aan haar halsketting herinnert aan een belofte. Lindsay
Davenport is vast van plan om meer te genieten van haar beroep. ,,Ik ben aan een
tweede carrière begonnen.'' Zaterdag plaatste de meest onzichtbare vrouw van
1.89 meter zich zonder problemen voor de vierde ronde van Wimbledon. De eerste
echte test wacht vandaag, in de persoon van Jelena Dokic. Dan zal blijken hoe
effectief de nieuwe spelopvatting van Davenport is. En of de balans tussen
stress en ontspanning niet is doorgeslagen. Angst om te verliezen kent de
Amerikaanse in ieder geval niet meer. Ze heeft het leed van het leven geproefd.
,, Het is verbazingwekkend hoe verdriet in de privé-sfeer de dingen in
perspectief zet. Meer dan ooit voel ik het als een privilege om hier überhaupt
op de baan te mogen staan. '' Wilde speculaties deden de voorbije maanden de
ronde over het mogelijke pensioen van de voormalige nummer één. Ze was
maandenlang geblesseerd, maar dat was niet de reden. Haar beste vriendin en
voormalige dubbelpartner, Corina Morariu, werd getroffen door acute leukemie. ,,
Die eerste weken had ik heel veel moeite met mijn motivatie. Nu niet meer. Juist
niet meer. '' Eind maart protesteerde de rechterknie van Davenport, in de
kwartfinales van Miami. Het was een voorbode van slecht weer. Daags voor Roland
Garros kreeg ze een telefoontje van meneer Morariu. ,,Toen heb ik gevoeld wat
bangheid inhoudt.'' Davenport vloog terug naar Amerika. Voor het eerst sinds
1993 miste de consciëntieuze prof een Grand Slam. Officieel omdat ze fysiek nog
niet klaar was. ,, Men dacht dat het mij allemaal niets meer kon schelen. Dat
was niet waar. Wel was ik kwaad op mezelf voor het feit dat ik daarvoor zo had
gebaald vanwege mijn knie. '' Terwijl Jennifer Capriati in Parijs haar tweede
Slam van het jaar won, bracht Davenport de uren door in het ziekenhuis. Het gaf
haar de tijd om eens na te denken over haar drie veroverde Grand Slam-titels en
de toekomst die nog voor haar ligt. Soms zijn tennissters net mensen. ,,
Achteraf gezien was ik liever wat ouder geweest voor ik professional werd. Ik
was zestien. Maar ja, wat voor keuze heb je? Ik ben pas 25 jaar en toch heb ik
al het gevoel in de slotfase van mijn carrière te zijn aanbeland. Zo zijn de
wetten van het vrouwentennis nou eenmaal. '' ,, Het is een moeilijke manier van
leven, zeker voor een meisje. Eenzaamheid en verveling liggen op de loer. Je
moet proberen het licht aan het einde van de tunnel te zien; de tunnel die naar
je doel leidt. Dat is lastig voor een achttienjarige. Een normaal iemand hoeft
het grotere geheel van zijn carrière pas jaren later te begrijpen. '' ,, Vlak
nadat ik begon met reizen, kregen mijn ouders onderling problemen. Jarenlang heb
ik me daarover schuldig gevoeld. Wat nou als ik was thuisgebleven? Pas nu
begrijp ik dat dat belachelijk is. Iedereen moet z'n zaakjes op z'n eigen manier
opknappen. '' ,, Voorlopig denk ik nog niet aan stoppen. Mensen kunnen lachen en
zeggen: waar heb je het over? Je bent pas halverwege de twintig. Maar zij weten
niet waar wij ons al vanaf onze tienerjaren doorheen hebben moeten werken. De
druk en de aandacht en de blessures. In een normale sport begint niemand op zo'n
leeftijd. '' Davenport is meer nog dan voorheen de gewone in een abnormale
wereld. Haar coach was blij met alle speculaties: 'prima, nu zal de rest je nog
meer onderschatten'. Vrij van verwachtingen won ze ruim een week geleden bij
haar rentree meteen het grastoernooi van Eastbourne. De zusjes Williams praten
op persconferenties 'als moeders' zoveel over hun schoothondjes, Hingis kickt op
de glamour en Capriati, ja die ontspoorde al eens helemaal. Net als Davenports
tegenstandster van gisteren, Patty Schnyder. De Wimbledon-winnares van 1999
e-mailt ondertussen iedere dag met Corina Morariu. ,, Ik sta met beide benen op
de grond. Net als de rest van mijn familie. Ik denk dat ik inmiddels een aardig
beeld heb van wat deze baan inhoudt, en van wat de rest van het leven betekent.
'' Eén deelneemster wordt uit haar congregatie gezet, een spreekster wacht
vermoedelijk hetzelfde lot. In Dublin was dit weekeinde een internationale
bijeenkomst over vrouwelijk priesterschap. De tijd is rijp, roept de folder van
de eerste internationale bijeenkomst van Women's Ordination Worldwide (WOW). Wie
tegen vrouwenwijding is, doet aan vrouwenmisbruik, klonk het op de conferentie
dit weekeinde in Dublin. Maar het pleidooi vóór heeft de tijd niet mee. De rk
kerkleiding werkte het congres tegen: een non wordt wegens deelname na 42 jaar
uit haar orde gezet. Een priester is een man, geen vrouw. Punt. ,,Wanneer gaat u
vrouwen wijden?'' riep volgens overlevering een priester de paus toe tijdens
zijn bezoek aan de Verenigde Staten. Of het historisch is, valt te bezien, maar
het antwoord van de heilige Vader was gevat: It's a long way to Tipperary. De rk
kerk reageert meestal minder ad rem op vragen in die richting, eerder verbeten.
Volgens WOW-woordvoerster Soline Vitanel moesten aangezochte sprekers onder druk
afhaken, en zelfs de Wereldraad verbood een prominent vertegenwoordigster om mee
te werken. Myra Poole, een zuster van Notre Dame, verscheen toch, onder applaus
- zij wordt nu, na 42 jaar, uit haar congregatie gezet. De Noord-Ierse
Nobelprijswinnaar M.C. Maguire opende de conferentie in het land van Tipperary.
Zelf heeft ze geen roeping tot het priesterambt, maar haar seksegenoten zou die
kans wel geboden moeten worden. Volgens Maguire komt dat er wel van. De rk kerk
kan het 'grievende geestelijk geweld tegen vrouwen', ja zelfs 'misbruik' toch
niet volhouden. Dat we bij 'priester' meteen aan 'man' denken, komt alleen door
onze culturele bril. En die kan af. De WOW vierde dit weekeinde haar eerste
lustrum. De organisatie, een internationaal netwerk opgezet na de eerste
Europese vrouwensynode in Oostenrijk (1996), wil het priesterambt vernieuwen,
want mannen zijn niet méér gelijk dan vrouwen. Daarmee keert de WOW zich niet
alleen tegen de rk leer maar riskeert ook een flinke aanvaring met de
moederkerk. In het Vaticaanse geschrift Ad tuendam fidem (1998) kregen critici
van het absolute pauselijke 'nee' tegen de vrouwelijke priester de wind van
voren. Tegenstanders zijn bijna ketters. Pogingen om in Nederland te praten over
vrouwenwijding stranden op rk onwil. Vorige maand heeft de bisschop van Brugge,
mgr. Robert Vangheluwe, het opgenomen voor de vrouwelijke diaken, maar voor het
overige: Rome heeft gesproken, de zaak is gesloten. Hardnekkig probeert WOW de
zaak te heropenen. Ze roept de paus in een resolutie op dat ook te doen.
Jaarlijks moet een gebedsdag het streven naar vrouwenwijding ondersteunen. De
benedictines Joan Chittister is de enige spreekster op het congres die wat te
vrezen heeft van haar kerk; de anderen zijn niet of niet meer rk. Boeddhistische
vrouwen willen een wijding, Indiase wagen zich aan heilige dansen, jodinnen
bestuderen de tora, zegt Chittister, alleen in de meest achterlijke en wettische
culturen zijn vrouwen onzichtbaar, nauwelijks menselijk en minder begiftigd met
de Geest. Voor de non is de parallel met haar eigen rk kerk treffend en vraagt
om niets minder dan een pijnlijke bekering, zoals ze ooit de slavernij afzwoer -
op het gevaar af dat de pleitbezorgsters daarvoor de rekening gepresenteerd
krijgen. Chittister weet waarover ze het heeft, ze stak al eerder haar nek uit.
Dat leverde tot dusver alleen reprimandes op. Dat wordt na dit weekeinde
waarschijnlijk anders: ook zij is gedreigd met uitzetting uit de orde. In totaal
135 medezusters hebben al gezegd dezelfde sancties te willen krijgen als
Chittister. De WOW pleit nu voor financiële steun aan religieuzen als Chittister
en Poole die vanwege hun opvattingen over vrouwenwijding niet meer in hun
levensonderhoud kunnen voorzien. De uitgetreden priester J. Wijngaards, een van
de drijvende krachten achter de conferentie, erkent dat vrouwenwijding
hoofdzakelijk in Westerse hoofden opkomt, maar vraagt er toch internationale
aandacht voor. Volgens hem missen mannelijke priesters het charisma dat mensen
aanspreekt; vrouwen hebben dat wel. In India werken 80000 religieuzen, vaak
onder de allerarmsten. Gevraagd of ze niet wat anders aan hun hoofd hebben dan
de luxe van disputen over vrouwenwijding, zei Wijngaards onlangs in
Indiancurrent:,, Word wakker! Hoe kunnen ze armoede bestrijden als ze geen
toegang hebben tot de macht? Vorig jaar was ik weer in India en hoorde de
frustraties; ze stuiten alleen op mannelijke onwil en middeleeuwse vooroordelen,
niet op steekhoudende theologische argumenten. '' Daarmee heeft Wijngaards de
gevoelige plek te pakken: het argument waarmee 'de kerk' nee zegt, is op
zichzelf niet inhoudelijk. In zijn lezing afgelopen zaterdag in Dublin ging hij
in op de bezwaren. Vrouwenwijding zou een gevolg zijn van de algemene strijd om
gelijke rechten die ook in de kerk doordringt. Wijngaards bestrijdt dat niet,
maar zijn argument vóór ontleent hij aan iets anders: de doop, die alle
gelovigen gelijkmaakt. Daardoor krijgt iedereen deel aan Christus '
priesterschap, niet alleen de mannen. Wijngaards wil het verzet tegen de vrouw
in het priesterambt ontmantelen. Hij vergelijkt het met de weerzin die zwarten
plachten op te wekken. Toen die tot de directe omgeving van blanken doordrongen,
viel het vooroordeel in duigen. ,,Als priesters zelfingenomen zeggen dat Jezus
vrouwen uitsloot en dat ze daarom nooit gewijd zijn, is dat argument eenvoudig
te slopen: vrouwen hebben in vroeger eeuwen wel degelijk een volledige
diakenwijding ontvangen.'' Nu al hebben vrouwen volgens het rk kerkelijk recht
meer mogelijkheden dan ze plaatselijk benutten. Zouden ze dat wel doen, dan is
dat een volgende stap op weg naar vrouwenwijding. Een 24-jarige technisch
medewerker van de Achterhoekse popgroep Jovink en de Voederbietels is
zaterdagavond in Borculo bij het opbouwen van de lichtinstallatie om het leven
gekomen. Het slachtoffer stond op vijf meter hoogte in een feesttent te werken
toen hij naar beneden viel en op zijn hoofd terechtkwam. Kort daarna overleed
hij aan zijn verwondingen. De groep besloot het optreden af te blazen. De
politie heeft in de nacht van zaterdag op zondag een 30-jarige Rotterdammer
aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een dodelijke schietpartij in
zijn woonplaats. Bij de schotenwisseling op een kruising in Rotterdam-Zuid kwam
rond 0.30 uur een 35-jarige Rotterdamse om het leven. Een woordvoerster van de
politie meldt dat de aangehouden man en het slachtoffer in het verleden een
relatie met elkaar hebben gehad. Het jaarlijkse benefietdiner in Amsterdam voor
het Aidsfonds heeft dit jaar ongeveer 350000 gulden opgebracht. De opbrengst
gaat naar Stop Aids Now!, waarmee het Aidsfonds zich inzet voor mensen in
ontwikkelingslanden met hiv of aids. Van het geld worden onder meer projecten
ondersteund voor de 13 miljoen aidswezen. Twee grote Nederlandse
tbs-instellingen willen zedendelinquenten over enige maanden op vrijwillige
basis laten meewerken aan een onderzoek met een leugendetector. Een
woordvoerster van het ministerie van justitie heeft zaterdag gezegd dat het
forensisch psychiatrisch centrum Veldzicht in Balkbrug en de dr. Henri Van der
Hoeven-kliniek in Utrecht een experiment willen opzetten waarmee beter kan
worden voorspeld of een zedendelinquent in de maatschappij kan terugkeren. De
test met de zogeheten polygraaf maakt deel uit van een promotie-onderzoek van
psycholoog F. Buschman, hoofdbehandelaar van centrum Veldzicht. Volgens de
woordvoerster van justitie is het apparaat waarmee de tests moeten worden
uitgevoerd een nieuwe versie van de wat oudere leugendetector. ,,Het meet de
bloeddruk van een ondervraagde, maar ook zijn hartslag en de mate van
transpiratie.'' Met het onderzoek naar de bruikbaarheid van de polygraaf hoopt
onderzoeker Buschman beter te kunnen voorspellen in hoeverre een zedendelinquent
na zijn tbs een maatschappelijk risico vormt door terug te vallen in zijn
criminele gedrag. Nu gaan meer dan een op de drie zedendelinquenten na hun
(tbs-)behandeling opnieuw in de fout. Twee meisjes van 9 en 10 jaar uit
Amstelveen en Duiven zijn zaterdag op een camping in Markelo naar alle
waarschijnlijkheid door koolmonoxidevergiftiging omgekomen. De twee
vriendinnetjes bevonden zich in een doucheruimte bij een caravan. De politie
vermoedt dat de aanwezigheid van een geiser en onvoldoende ventilatie de meisjes
fataal is geworden. De vader van een van de meisjes zag door een raampje beide
slachtoffertjes bewusteloos op de grond liggen en trapte de ruit in.
Campinggasten hebben nog geprobeerd te reanimeren, maar bij aankomst in het
ziekenhuis bleken de meisjes te zijn overleden. De technische recherche
onderzoekt de zaak. NIJMEGEN, KARLSRUHE - Bij een verkeersongeval op de A5 in
Duitsland bij Otters Weihe, zijn zaterdagavond een hoogleraar (63) en een
studente (23) van de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN) om het leven
gekomen. Drie andere inzittenden van het busje met in totaal negen personen
raakten daarbij gewond, van wie één ernstig. Volgens de politie van Karlsruhe
sloeg het voertuig bij een inhaalmanoeuvre over de kop sloeg. De omgekomen
hoogleraar, die stuurde, en de studente werden uit het busje geslingerd. Door
blikseminslag bij een paardenconcours in Den Ham in Twente zijn zaterdag
veertien mensen lichtgewond geraakt. Het gaat om een aantal ruiters en publiek
die in de openlucht aan de rand van de ring stonden. Volgens een
politiewoordvoerder gebeurde het incident tijdens hevig onweer. De bliksem sloeg
in op het middenterrein. Sommigen werden door de klap tegen de grond geslagen,
anderen kregen last van duizeligheid en hoofdpijn. De slachtoffers werden door
de EHBO en een arts opgevangen. Iedereen kon daarna gewoon naar huis. Een grote
brand heeft in de nacht van zaterdag op zondag een miljoenenschade veroorzaakt
bij het bedrijf 5MCompany in Almelo. Een derde van het ongeveer één hectare
grote bedrijfspand, waar fotobenodigdheden werden gefabriceerd, werd verwoest.
De bewoners van zes huizen in de omgeving moesten op last van de autoriteiten
hun woningen verlaten. Vier woningen in Rotterdam-Zuid zijn in de nacht van
zaterdag op zondag verwoest door een grote brand. Volgens een woordvoerder van
de politie raakte niemand gewond door de vlammen. De journaliste en
ex-televisie-omroepster Jeanne Roos is in de nacht van vrijdag op zaterdag
overleden. Jeanne Roos werkte ook als regisseur en speelde in de cabaretgroep
Inktvis van het Parool, samen met haar vriendin Annie M.G. Schmidt. Jeanne Roos
is 84 jaar geworden, zo meldde het NOS-journaal gistermiddag. In de jaren zestig
en zeventig maakte Roos naam met een persoonlijk getinte human-interest-pagina.
Voor de toenmalige NTS werkte ze ook als de eerste omroepster. In zijn
woonplaats Utrecht is zaterdag op 82-jarige leeftijd Barend Schreuders
overleden, voormalig gemeenteraadslid en statenlid in de provincie Utrecht voor
de Communistische Partij van Nederland (CPN). Schreuders vormde tientallen jaren
het gezicht van de CPN in Utrecht. Buiten zijn partij verwierf hij in brede
kring aanzien als gemeentebestuurder. Schreuders, van beroep verwarmingsmonteur,
overleed na een langdurig ziekbed. Zijn familie heeft het overlijden
gistermiddag bekendgemaakt. Mr. J.W. Weck wordt vanaf 17 september de nieuwe
directeur-generaal Bestuursdienst bij het ministerie van binnenlandse zaken.
Weck is sinds januari 1999 directeur-generaal Telecommunicatie en Post bij het
ministerie van verkeer en waterstaat. Daarvoor was hij directeur-generaal
Rijksluchtvaartdienst. In die functie is hij februari 1999 een maand op
non-actief gesteld. Dit was op eigen verzoek tijdens de parlementaire enquête
naar de Bijlmerramp. Weck wordt de opvolger van dr. B. Plesch, die
management-consultant in het bedrijfsleven is geworden. De legendarische
country-gitarist Chet Atkins is zaterdag op 77-jarige leeftijd overleden in zijn
woonplaats Nashville. Atkins was een van de pioniers van de Nashville Sound. Hij
leed al jaren aan kanker. Atkins won meerdere Grammy's en werd in 1973 verkozen
als lid van de Country Music Hall of Fame van Nashville. Alleen de grootste
countrysterren krijgen die onderscheiding. Atkins, bijgenaamd 'Mr. Guitar' naar
één van zijn albums, verkocht meer dan 1 miljoen platen. Hij waagde zich aan
meerdere stijlen, van rock and roll tot jazz, blues en flamenco. Maar het was de
countrymuziek waarmee hij doorbrak. Chester Burton Atkins werd geboren op 20
juni 1924 in Luttrell (Tennessee) in een muzikale familie. Hij werd geïnspireerd
door zanger en gitarist Merle Travis en speelde als kind al gitaar. Zijn eerste
optreden gaf hij al jong. Begonnen met 'Chet Atkins Gallopin Guitar' (1953)
schreef hij meer dan honderd platen op zijn naam, waaronder 'Teensville' (1960),
'Chet Atkins Picks the Best' (1967), 'A Man and his Guitar' (1984) en 'Almost
Alone' (1996). Hij leverde ook bijdragen aan honderden opnames met andere
artiesten. Atkins, die beschikte over een unieke speelstijl, was decennialang
zeer gewild als studiomuzikant. Hij speelde mee op hits als 'Wake up little
Susie' van The Everly Brothers. Ook werkte hij onder anderen samen met Elvis
Presley en Roy Orbison. Het Britse amusementsconcern Gullane koopt Guinness
World Records (GWR) van het drankenconcern Diageo voor 45,5 miljoen pond (circa
164 miljoen gulden). Guinness World Records (GWR) verzamelt, keurmerkt en
publiceert informatie over wereldrecords op alle denkbare terreinen. Van de
grootste legpuzzel tot het aantal door één vrouw gebaarde kinderen. Het Guinness
Book of World Records bereikt jaarlijks 70 miljoen consumenten in 82 landen en
verschijnt in 24 talen. Diageo, eigenaar van merken als Johnnie Walker en
Smirnoff, is wereldmarktleider in sterke dranken. Het Guinness Book past niet
meer in de strategie van het concern. Het elektronisch betalingsverkeer in onder
meer winkels en benzinestations is zaterdag en zondag onderhevig geweest aan
storingen. Dit als gevolg van een mankement en onderhoud aan de computers van
Interpay, de onderneming van de banken die de betalingen per pinpas verzorgt.
Interpay schat dat zaterdag 18000 mensen verspreid over het hele land door een
storing zijn getroffen. Zondag was het opnieuw raak. Dit had te maken met
regulier onderhoud aan de computers. Hoeveel transacties hierdoor mislukten,
weet Interpay niet. Zowel zaterdag als zondag haperde het 'pinpasverkeer'
gedurende enkele kwartieren, aldus de woordvoerster. Topman Jack Welch van het
Amerikaanse industriële concern General Electric (GE) verwerpt het aanbod van
zijn collega van Honeywell om de beoogde fusie van de twee ondernemingen te
redden. De Europese Commissie verwerpt de fusie. Die zou te machtig worden in
Europa. Met name in de luchtvaart voorziet de commissie een dominante positie
voor het fusieconcern. Honeywell bood GE aan dat dit concern minder hoeft te
betalen voor Honeywell als het bepaalde onderdelen afstoot zoals de Europese
Commissie graag wil. GE-baas Welch vindt echter dat door het afstoten van die
onderdelen de ratio achter de fusie is verdwenen. Boeren in praktisch heel het
land zijn van plan vandaag de ochtendspits lam te leggen. Op de provincies
Drenthe en Limburg na is overal iets georganiseerd, aldus boerenvoorman J. van
't Hof uit Sint-Annaland gistermiddag. De boeren willen met de acties
protesteren tegen het landbouwbeleid van minister Brinkhorst (Landbouw). Volgens
Van 't Hof is de sluiting van de veemarkten, waarvoor geen alternatief wordt
geboden, de druppel die de emmer doet overlopen. Van 't Hof wijst verder op de
administratieve rompslomp waarmee boeren na de mond- en klauwzeercrisis worden
geconfronteerd en de kosten van BSE-onderzoek. Dat kost honderden tot duizenden
guldens per ondernemer, stelt hij. Wegblokkades zijn gepland op onder meer het
knooppunt van de A1 en A50 bij Apeldoorn, de A28 over de IJsselburg bij Zwolle
en de A12 bij de afslagen De Meern en Woerden. In Zuid-West Nederland zijn er
plannen om de A58 bij Wouw en Bergen op Zoom te blokkeren. In Den Haag wordt een
petitie aangeboden aan minister Brinkhorst. Rond 700 betogers hebben gisteren in
de Oostenrijkse stad Salzburg urenlang tegen globalisering gedemonstreerd. Het
kwam tot enkele schermutselingen met de politie, die vier mensen aanhield. Zeker
één agent raakte gewond. De betogers protesteerden tegen 'de dienaren van de
afgod globalisering'. In Salzburg wordt tot dinsdag het 'Weltwirtschafsforum
Osteuropa' gehouden. Ongeveer 650 politici en zakenlieden uit Oostenrijk en
landen in Midden- en Oost-Europa praten er over de economische ontwikkelingen in
de regio en over de Europese integratie. De Bulgaarse ex-koning Simeon II, wiens
partij de verkiezingen van vorige maand won, meent dat hij geen keus heeft dan
premier te worden. Tegen de Spaanse krant El Pais zei hij dat,,het volk erom
vraagt''. Simeon, die tussen 1946 en 1996 in ballingschap verbleef, won de helft
van de zetels in het Bulgaarse parlement. De oud-chef van de Peruaanse geheime
dienst Vladimiro Montesinos is in hongerstaking gegaan. Hij eist dat hij van de
militaire gevangenis in Callao wordt overgeplaatst naar een inrichting met een
burgerregime. Montesinos werd zaterdag in Venezuela gearresteerd en daarna
uitgeleverd aan Peru. In Macedonië zijn gisteren de gevechten tussen het leger
en Albanese rebellen weer opgelaaid. Daarbij is een Macedonische militair
gedood. Rebellen bestookten posities van het leger in de buurt van Tetovo in het
noord-westen van Macedonië. Er werd ook gevochten ten noorden van de hoofdstad
Skopje, bij het dorp Radusa dat door etnisch-Albanese rebellen is ingenomen. De
linkse guerrillabeweging FARC heeft zaterdag 62 agenten en militairen
vrijgelaten die jarenlang waren gegijzeld. De vrijlating is het gevolg van een
akkoord dat FARC en regering vorige maand sloten. Elders hebben Colombiaanse
soldaten 24 mensen bevrijd uit de handen van een andere groep linkse
Colombiaanse rebellen, het ELN. Dat ontvoert geregeld mensen voor losgeld, een
van hun voornaamste inkomstenbronnen. Meer dan 240 personen zijn in het
noordoosten van de Democratische Republiek Congo vermoord wegens hekserij. De
heksenjacht begon twee weken geleden na geruchten over een heksenleger in de
jungle. In het dorp Yuku was op 15 juni de eerste moordpartij, waarna ook in
andere dorpen mensen met messen om het leven werden gebracht. Honderden mensen
zijn naar buurland Oeganda gevlucht. Oegandese troepen hebben in Congo bijna
honderd mensen opgepakt die bij de moordpartijen betrokken zouden zijn geweest.
Hackers hebben de harde schijven van computers van de Argentijnse Dwaze Moeders
vernietigd. Daardoor zijn historische gegevens en e-mails verdwenen. De Moeders
van de Plaza de Mayo eisen de waarheid over het lot van zo'n 30000 mannen en
vrouwen die verdwenen onder het Argentijnse militaire regime tussen 1976 en
1983. Alsof het een weekend-uitje betrof, heeft de Amerikaanse vice-president
Dick Cheney zaterdag 'even' een operatie ondergaan. Hij wandelde met een
cardioverter defibrillator in zijn borst een paar uur na de ingreep alweer het
ziekenhuis uit. De op één na machtigste man van de Verenigde Staten kampt al
jaren met hartproblemen. Hij onderging het afgelopen jaar al drie ingrepen. De
ingebrachte 'pacemaker-plus' dient zowel om de hartslag te vertragen als,
wanneer nodig, te versnellen. Een woordvoerster zei gisteren dat de 60-jarige
Cheney vandaag gewoon van plan is aan het werk te gaan. ,,Hij heeft er zin in''
De Noordierse premier David Trimble is gisterochtend afgetreden. Hij maakte
daarmee zijn dreigement waar, dat hij zou vertrekken als het Iers Republikeins
Leger (Ira) vóór 1 juli niet zou beginnen met het inleveren van wapens. Door het
aftreden van de protestantse Trimble is er een politieke crisis ontstaan in de
Britse provincie, waar na veel moeite een protestants-katholieke regering was
gevormd. Dat was het directe gevolg van het akkoord dat op Goede Vrijdag 1998
was gesloten, en waarvan ontwapening van de paramilitaire groepen een belangrijk
onderdeel is. Het Ira heeft zich daar niet aan gehouden, volgens zijn politieke
tak, Sinn Fein, omdat zijn eisen voor terugtrekking van meer Britse troepen en
beperking van protestantse politiemacht zijn genegeerd. ,,Ik ben bereid om terug
te komen'', zei Trimble gisteren,,,maar alleen als we de wapens voorgoed achter
ons laten.'' Volgens het Goede Vrijdag-akkoord heeft de regering zes weken om
Trimble te vragen terug te komen óf hem te vervangen, anders komen er
verkiezingen. Sommige analisten menen dat Trimble erop gokt dat het IRA door
zijn vertrek zo onder druk komt te staan dat de organisatie alsnog overstag
gaat. Bovendien hoopt hij de kritiek binnen zijn eigen achterban, de Ulster
Unionisten, tot zwijgen te brengen dat hij zich niet hard genoeg opstelt
tegenover het Ira. Maar Sinn Fein, die deel uitmaakt van de regering, waarschuwt
dat het Ira zich niet laat chanteren, en raadde de Ulster Unionisten aan een
nieuwe leider aan te wijzen en voor een 'verstandiger en productievere aanpak'
te kiezen. Trimbles vertrek viel samen met het begin van het zogenoemde
marsseizoen, waarbij protestantse groepen deels door katholieke wijken marcheren
om vroegere overwinningen in onderlinge gevechten te herdenken. Bij de eerste
Oranjemars van het seizoen, in Belfast, bleven zaterdag incidenten uit. In het
verleden hebben de marsen jaarlijks gezorgd voor oplopende spanningen tussen
protestanten en katholieken. JERUZALEM, KFAR SJOEBA - Israëlische vliegtuigen
hebben gisteren een Syrische radarpost in de Libanese Bekaavallei vernietigd. De
actie was een vergelding voor een aanval vrijdag van de door Syrië gesteunde
Libanese organisatie Hezbollah op een omstreden door Israël bezet stukje land.
Bij de Israëlische aanval raakten een Libanese en twee Syrische soldaten gewond,
bij die van Hezbollah één Israëlische. Hezbollah antwoordde onmiddellijk
gisteren met een beschieting van de boerderijen van Sjaba, een hoekje land dat
Israël vorig jaar niet ontruimde. Een Israëlisch antwoord daarop kwam ook snel:
het Libanese dorp Kfar Sjoeba werd onder vuur genomen. Honderden mensen
ontvluchtten hun huizen. De Israëlische actie is onderdeel van het beleid om
Syrië te laten betalen voor de aanvallen van de Hezbollah-strijders.
Hezbollah-leider Nasrallah waarschuwde gisteren dat 'Israël met vuur speelt',
maar uit Damascus is nog geen reactie gekomen. Na een soortgelijke Israëlische
wraakaanval op een Syrische positie buiten Beiroet in april, liet de Syrische
president Assad waarschuwende geluiden horen, maar ondernam geen actie. De
Israëlische defensieminister Ben-Eliezer rekent daar nu ook op. ,, God zij dank
zijn we omgeven door landen die het Midden-Oosten niet in een oorlog storten.
Syrië is er niet bij gebaat dat wel te doen. '' CAPO D'ORLANDO - Leontien
Zijlaard-Van Moorsel heeft net als vorig jaar de proloog van de Ronde van Italië
voor vrouwen gewonnen. Ze reed de tijdrit over 5,5 kilometer in 7 minuten en 47
seconden. De drievoudig olympisch kampioene hield de Amerikaanse Holden,
wereldkampioene tijdrijden, achter zich. Loek van Wely heeft zijn nationale
schaaktitel geprolongeerd. In de barrage over vier partijen versloeg hij Erik
van den Doel met 3 - 0. De barrage was noodzakelijk geworden, toen Van Wely en
Van den Doel met 6,5 punten uit negen partijen op de eerste plaats waren
uitgekomen. Zeilster Carolijn Brouwer is sterk gestart bij het WK Europe in
Vilamoura. In lichte omstandigheden won de tweevoudige wereldkampioene de eerste
race. In de tweede race eindigde de olympische kandidate als tweede. Min de
Zille uit België zette, omgekeerd, dezelfde prestaties neer. De Italiaanse
bridgers hebben op Tenerife de Europese titel in de open klasse veroverd. In de
slotronde wonnen de Italianen met 16 - 14 van Turkije. Noorwegen, dat IJsland
met 24 - 6 versloeg, pakte het zilver. Brons was voor Polen. Nederland sloot het
evenement als negende af en plaatste zich niet voor het WK. Pieter van den
Hoogenband krijgt bij de WK zwemmen in Fukuoka op de 50 meter vrije slag toch
concurrentie van Mark Foster. De Britse sprinter had zich niet gekwalificeerd op
deze afstand, maar na een protest heeft keuzeheer Bill Sweetenham toch over zijn
hart gestreken. De Britse bond schrijft de wereldrecordhouder op dit nummer
alsnog in voor de 50 vrij. Het Nederlands cricketteam heeft de openingswedstrijd
in de ICC Trophy, het WK voor B-landen, winnend afgesloten. De Verenigde
Arabische Emiraten werden met 90 runs verschil verslagen. De tegenstander had
halverwege nog de beste papieren en gooide Nederland uit voor slechts 144 runs.
MAGNY-COURS - Michael Schumacher heeft zijn leidende positie in de strijd om de
wereldtitel in de Formule 1 verstevigd. De Duitser zegevierde in de Grote Prijs
van Frankrijk. Hij verwees zijn broer Ralf en Rubens Barrichello naar de andere
twee podiumplaatsen. Jos Verstappen werd dertiende. De eerste directe
confrontatie van dit zomerseizoen tussen Patrick van Balkom en Troy Douglas
eindigde in Stadskanaal in een dubbele zege voor Douglas. De Hagenaar won bij de
Nelli Cooman Games zowel de 100 als de 200 meter. Met 10,37 om 10,54 was de
voorsprong op de kortste afstand verhoudingsgewijs het grootst. Interessanter
was dat Douglas Van Balkom met 20,67 om 20,91 voorbleef op hun beider
specialisme. Onder leiding van Chiel Warners is de Nederlandse ploeg in het
Oostenrijkse Ried gepromoveerd naar de superliga van de Europa Cup meerkamp.
Warners, Wassenaar en Valkenburg eindigden met 23.125 punten als tweede in de
eerste liga achter Oostenrijk (23.654). Individueel won Warners de tienkamp met
8206 punten, boven de richtprestatie voor de WK in Edmonton (8150). Jean Paul de
Bruijn is de nieuwe Europese kampioen bandstoten. De Zeeuwse biljarter versloeg
in de finale in Duisburg de Duitser Fabian Blondeel. De Bruijn tikte de 150
caramboles in 26 beurten bijeen (moyenne 5,77). De zwemverenigingen AZ&PC
(Amersfoort) en DWK (Barneveld) hebben de handen ineen geslagen voor de vorming
van een professionele ploeg. Acht weken geleden zijn de besturen van beide
clubs, mede toonaangevend in Nederland, in kleine kring gaan praten. Donderdag
worden de plannen gepresenteerd. Het derde professionele zwemteam, na PSV en
zeer onlangs Amsterdam, moet eind augustus aan de slag kunnen in het
Amersfoortse Sportfondsenbad (50-meter). De onderhandelingen met een
hoofdsponsor zijn in een gevorderd stadium. Het 'Veluwse zwemproject' kan op
termijn plaats bieden aan zestien tot twintig gemotiveerde en getalenteerde
zwemmers en zwemsters. AZ&PC en DWK leveren momenteel acht internationals, maar
zijn heel groot in de breedte. Het Amersfoortse en Barneveldse initiatief is een
logische en noodzakelijke stap om Nederland internationaal aan de top te houden.
PSV gaf al jaren geleden het voorbeeld met de Stichting Topzwemmen
Zuid-Nederland en vervolgens het commerciële Philips-team rond Pieter van den
Hoogenband en Inge de Bruijn. In Amsterdam vond dat begin dit jaar navolging.
Cees Vervoorn en Hans Elzerman, oud-trainers van De Dolfijn, richtten met
Michiel Bloem de Stichting Topzwemmen Amsterdam (STA) op. En dan nu de
combinatie AZ&PC-DWK. Het Amersfoortse bestuurslid Johan Hoeksema vertelde dat
Ad Roskam, de zwemcoördinator van de KNZB, hem na de jaarvergadering in april
heeft gevraagd eens met DWK te gaan brainstormen. Het plan komt niet uit de
lucht vallen. Eigenlijk viel het idee voor de blauwdruk al te beluisteren bij de
nabeschouwing van de Olympische Spelen. In Sydney viel op dat de leden van PSV
presteerden, terwijl de geselecteerde AZ&PC'ers en DWK'ers tegenvielen. De
respectieve trainers Ad van de Ven en Mark Faber, die na vijf jaar met ingang
van 1 september stopt in Barneveld en dus in de markt is voor een nieuwe baan,
kregen het bij de NK in Eindhoven opnieuw niet voor elkaar de belangen van het
individuele talent en de vereniging goed te scheiden. Bondscoach Stefaan Obreno,
Roskam en PSV-trainer Jacco Verhaeren spraken bij de Olympische Spelen
onafhankelijk van elkaar hun verontrusting al uit over de gang van zaken en de
smalle top. Ze wezen op de juist gebleken aanpak van PSV en de noodzaak van
vergelijkbare initiatieven. In Amsterdam en nu Amersfoort/Barneveld is het
zover. Wellicht kan MNC Dordrecht, de fusieclub waaruit de nieuwe
KNZB-voorzitter Erik van Heijningen is gerecruteerd, de vierde in de rij worden.
De Nederlandse honkbalploeg ligt in het World Port Tournament in Rotterdam op
koers, richting finale. Het leed tegen Cuba de eerste nederlaag onder bondscoach
Eenhoorn (2 - 5), maar compenseerde dat verlies met een overwinning op Italië, 7
- 4. Nederland staat halverwege de competitie op drie uit vier. Italië en
Nederland stonden gisteren zondag voor de 100ste keer tegenover elkaar. Oranje
behaalde de 60ste overwinning. Winnende werper werd Eelco Jansen. Hij loste
starter Patrick Beljaards na 5 2/3 innings af. De 32-jarige pitcher speelde met
pijnstillers. Hij heeft een afspraak met de orthopeed. De meniscus in de rechter
knie is ingescheurd, het kraakbeen beschadigd. Maar de operatie moet wachten,
tot na het WK in november in Taiwan. Jansen belichaamde de vechtersmentaliteit
van zijn ploeg. ,,Wij weten'', aldus Jansen,,, waar onze prioriteiten liggen: op
het EK over drie weken in Bonn. Maar dat wil niet zeggen dat we niet voor de
overwinning zullen knokken. Wij gaan altijd voor de winst. Ook in dit toernooi
waarin we wat meer uitproberen en wat vaker improviseren. '' Verdedigend stak
Oranje tegen de Italianen uitstekend in elkaar maar ook aanvallend was Nederland
met 14 honkslagen prima op dreef. Ralph Milliard (3 uit 3), Dirk van 't Klooster
(4 uit 5), Balentina (3 uit 5) namen er met zijn drieën tien voor hun rekening.
Het trio doorkruiste op 3 - 3 in de zevende slagbeurt een tactisch spelletje van
de Italianen. Jim Davenport, de 61-jarige Amerikaanse coach van de Italianen en
opgevoed bij de San Francisco Giants, stuurde de linkshander Masin naar de
heuvel met de opdracht Van 't Klooster uit te schakelen. De missie faalde, de
Rotterdammer bereikte het eerste honk met een klap in het middenveld. Einde
Masin die na één bal werd afgelost door Ginanneschi, die Milliard van de kussens
moest houden. De Antilliaan joeg zijn eerste worp voor een tweehonkslag het veld
in. Ginanneschi liet daarop de honken vol lopen door Isenia opzettelijk vier
wijd te geven, waarna Palazzetti als vijfde werper het veld betrad. De
linkshander slaagde er evenmin in de Nederlandse aanval te beteugelen. Gumbs en
Balentina sloegen Van 't Klooster en Milliard over de thuisplaat (5 - 3). In de
daaropvolgende inning liet Van 't Klooster een driehonkslag van zijn houten
knuppel vertrekken (6 - 3 door Jaarsma) waarop Milliard Van 't Klooster thuis
sloeg (7 - 3). ,,Dit was kwaliteit'', sprak bondscoach Eenhoorn zuinig. ,,
Vakwerk. Verdedigend en aanvallend. '' De Italianen produceerden 16 honkslagen
maar scoorden slechts 4 keer. ,,Omdat'', wist Jansen.,, wij altijd scherp waren.
We gaven niets weg. De Italianen moesten voor elk punt knokken. We hebben geen
fout gemaakt in het veld. '' Een dag eerder kleurde het stadion van Neptunus
rood. Het rood van Cuba. De Cubanen behaalden de 22ste overwinning op Nederland
in 23 wedstrijden. De enige nederlaag dateerde van het olympisch toernooi in
Sydney waar Oranje de honkbalwereld verraste met 4 - 2. Cuba kwam zonder de
sterren Kindelan, Linares, Mesa en Pacheco naar Rotterdam. Het selecteerde
slechts drie spelers van de olympische ploeg en completeerde de ploeg met zeven
All Stars en jong talent. De Cubanen vielen zaterdag op door agressief
honklopen. Nederland was kansloos. Eenhoorn hield er rekening mee door vier
internationaal onervaren werpers naar de heuvel te sturen. Voor zijn eigen
Jurgen van den Goorbergh-tribune voerde hij een show op met een zogeheten
burn-out. Hij liet de machine stilstaan en liet de achterband roken. De fans
reageerden uitzinnig. De wereldmotorsportbond kan daar wel een straf voor geven.
Maar de negende plaats in de 500cc was voor Van den Goorbergh naar eigen zeggen
het hoogst haalbare tijdens de TT van Assen en dat wilde hij vieren. Na twee
finaal mislukte trainingssessies kwam hij sterk voor de dag bij de TT. De
toeschouwers wisten de negende plaats op de juiste waarde in te schatten. Een
grote groep fans wilde zijn pitsbox bestormen. De deuren gingen net op tijd
dicht. ,,Dat ik zo populair ben, vind ik grandioos, maar er zal maar een gek
tussen zitten'', lachte hij opgelucht. ,,Ik wist: als het een regenrace wordt,
haal ik het podium.'' Maar 's middags om twee uur was het droog. Weg
podiumplaats. Op een droog circuit komen de tekortkomingen van de motor
duidelijk aan het licht. De regen kwam te laat voor hem, na vijftien ronden pas.
Prompt was de race voorbij. Op dat moment had hij een goede kans op een hogere
klassering. ,, We komen wel tekort, maar ik had nu een betere start in elk geval
en had in de slotfase een aanval gepland op Ukawa, de nummer acht. De top vijf
was voor mij haalbaar. '' De strijd in de koningsklasse ging zoals verwacht
tussen de Italiaanse kemphanen Rossi, Biaggi en Capirossi. Zij demonstreerden
opnieuw hun uitzonderlijke klasse. Slechts Barros, de winnaar van vorig jaar,
kwam bij hen in de buurt. Hij lag aan kop in het begin, maar zag gaandeweg de
race de Italiaanse duivels op de racebanen voorbij komen. Rossi zette net de
aanval in op Biaggi, toen de wedstrijdleiding afvlagde. Hij had hetzelfde gevoel
als zijn Nederlandse vriend. ,,Maar ik heb in elk geval twintig punten, daardoor
is het verschil met Biaggi in de WK-stand 21 punten'', toonde leider Rossi zich
tevreden. Capirossi baalde. Hij had de pole-position, net als vorig jaar, maar
werd ook nu derde. Nederland doet ook volgend jaar mee aan de World League. De
internationale volleybalfederatie had aan verlenging van het verblijf de
voorwaarde gesteld dat de wedstrijden voldoende belangstelling moesten trekken.
Elk duel moest op televisie te zien zijn en bezocht worden door ten minste 4000
toeschouwers. Als dat aantal niet werd gehaald, volgde een boete van 2000 dollar
en mogelijk geen nieuwe uitnodiging voor het World League-seizoen 2002. Hoewel
accommodaties in Groningen en Amsterdam dit jaar in de voorronde aardig vol
zaten - Eindhoven viel tegen - is het in Nederland altijd moeilijk zoveel
liefhebbers te mobiliseren. Bovendien is de keuzemogelijkheid aan sporthallen
met die capaciteit beperkt. Acosta zei in Katowice echter dat de acht finalisten
van 2001, waaronder het verrassende Oranje, zich geen zorgen hoeven te maken
voor volgend jaar. De eindstrijd wordt gehouden in Brazilië. Mochten de
Zuid-Amerikanen niet aan de voorwaarden voor de organisatie kunnen voldoen, dan
gaat de finale naar Spanje. De Brazilianen wonnen de twaalfde editie van de
World League. In de finale van het evenement in Katowice had de Zuid-Amerikaanse
ploeg geen enkele moeite met Italië. Het werd 3 - 0 voor Brazilië tegen de
titelverdediger. De finale was geen spannende aangelegenheid. Het in Polen nog
ongeslagen Brazilië, in 1993 voor het eerst en laatst winnaar van de World
League, was voor 12000 kijkers oppermachtig. Met de snelle 3 - 0, onder
aanvoering van Nalbert en Giba, werd de bonus van 1,25 miljoen gulden
binnengehaald. Brazilië haalde ook nog twee individuele prijzen binnen. Andre
Nascimento was de beste aanvaller van het toernooi, Gustavo Endres de beste
blokker. Voor Italië betekende de nederlaag een nieuwe deceptie. Vorig jaar op
de Olympische Spelen in Sydney vloog de ploeg er in de halve finales uit tegen
de latere kampioen Joegoslavië. De revanche volgde weliswaar in de halve
eindstrijd in Katowice, maar het eindresultaat bleef opnieuw uit. Zeven
interlands, met drie nederlagen, drie gelijke spelen en slechts één overwinning.
De eerste tussenbalans van bondscoach Joost Bellaart bij het Nederlands
mannenhockeyteam ziet er niet best uit. ,,Nee, daar word ik zelf ook niet
vrolijk van'', bekende hij gistermiddag op het veld van HCKZ in Den Haag. Voor
het oefendrieluik met Pakistan zette Bellaart hoog in. Hij rekende op drie
overwinningen. Na de 2 - 2 donderdag in Drachten, verloor Nederland zaterdag
pijnlijk met 0 - 3 en eindigde de afsluitende wedstrijd gistermiddag opnieuw in
2 - 2. ,,De oefenserie tegen Pakistan was een zware bevalling'', beaamde
Bellaart, die begin dit jaar Maurits Hendriks opvolgde. ,, Het is heel anders
gelopen dan ik dacht. We hebben na het olympisch goud bij Sydney 2000 kennelijk
toch een achterstand opgelopen op de andere toplanden. De oplossing ligt in
trainen, trainen en nog eens trainen. Er moet heel wat gebeuren om onze ambities
en onze potenties bij de komende Champions Trophy in november in Lahore waar te
maken. '' Bellaart weigerde zich te verschuilen achter allerlei excuses. Maar de
voormalige coach van HCKZ noemde wel tal van oorzaken op voor de smadelijke
prestatiereeks van Oranje onder zijn leiding: het zeer behoudende spel van
Pakistan, de vormcrisis van een groot aantal vermoeide internationals, de
haperende strafcorner en het inpassen van een aantal nieuwe spelers na het
afscheid van Veen, Brinkman, Van Pelt en Jansen. Feit is dat Bellaart van het
vernieuwde en verjongde team nog geen swingende eenheid heeft gemaakt. ,,Toch
hebben we in potentie de beste aanval van de wereld'', hield hij stug vol.
,,Misschien is Pakistan momenteel wel veel sterker dat we allemaal denken.''
Bellaart wil na de zomerstop 'uren maken' met zijn selectie. Het nieuwe concept,
met spelmaker De Nooijer kort achter spits Eikelboom en aanvoerder Delmee terug
in de verdediging, staat nu alweer ter discussie. Delmee:,, Misschien moeten we
wel toe naar een tactiek met twee spelsystemen. Ik speel zelf heel graag op het
middenveld, maar ik kies toch voor het concept dat het beste bij dit team past.
Op papier ziet de nieuwe speelwijze er goed uit, maar tegen zeer verdedigende
ploegen, zoals nu Pakistan, komt het er nog niet uit. Dan vallen er achter De
Nooijer grote gaten op het middenveld en worden we verdedigend overlopen. ''
Ronduit bedroevend was de uitvoering van de strafcorner in het eerste halfjaar
van Bellaart. Door een langdurige blessure bij specialist Lomans en fysieke
ongemakken bij tweede man Taekema zat er totaal geen vaart, ritme en scherpte in
de korte hoekslag van Oranje, van oudsher een belangrijk wapen van het
Nederlands team. Bij het vierlandentoernooi in Hamburg scoorde de brigade van
Bellaart slechts twee keer uit zestien strafcorners. Tijdens de oefenreeks tegen
Pakistan was het percentage al niet veel beter. Zaterdag faalde Oranje liefst
dertien keer, gisteren vielen beide treffers (van De Nooijer en Taekema) vanaf
de cirkel uit tien pogingen. ,,Mede daardoor was de derde wedstrijd de best van
onze kant'', vond Bellaart. Heerenveen heeft de eerste wedstrijd uit de
intertoto-competitie tegen het Letse Liepajas Metalurgs met 3 - 2 verloren.
Heerenveen kende een goede start. Al na zes minuten vuurde Denneboom een
voltreffer af. In de 45ste minuut maakte Tatartsjoek de gelijkmaker. De tweede
helft leverde de meest vreemde, maar ook spectaculaire acties op. Heerenveen
zette opnieuw verdienstelijk in. Lurling was in de 51ste minuut succesvol. Ook
die voorsprong werd uit handen gegeven. Katasonov scoorde tweemaal en maakte de
blamage voor Hereenveen compleet. Volgende week is de return in het Abe
Lenstra-stadion. De voetbalselectie van Tibet heeft zijn eerste
interlandwedstrijd verloren. De spelers uit de Himalaya moesten bij de première
in Kopenhagen hun meerdere in Groenland erkennen: 1 - 4. Het resultaat zal
overigens niet officieel in de boeken komen. Beide landen zijn niet bij de Fifa
aangesloten. Met Shinji Ono lijkt Feyenoord een goede slag te hebben geslagen.
De Japanse international was de opvallendste speler in de interland tegen
Paraguay, in het kader van de Kirin Cup. Ono bereidde beide treffers van
Yanasigawa voor. Japan won het duel met 2 - 0. Ono komt in de zomer naar
Rotterdam. De middenvelder drukte zijn stempel op het duel tegen Paraguay. De
politie in Sint Petersburg heeft bij voetbalrellen tweehonderd supporters
gearresteerd. Een politiecommissaris heeft dat tegenover Russische media gemeld.

De partij haalde in de verkiezingen van 2003 in totaal wel meer stemmen dan een
aantal Franstalige partijen, die toch vertegenwoordigd zijn in de Kamer en de
Senaat. Vlaams Kartel In de zomer van 2003 waren er gesprekken aan de gang met
de CD&V over de vorming van een kartel, maar niet iedereen binnen de N-VA was
daar even gelukkig mee. Op 2 september 2003 van hetzelfde jaar werd dan ook
bekend dat de gesprekken afgesprongen waren, omdat de CD&V niet tegemoet kwam
aan de eis van de N-VA om bij een regeringsvorming vijf resoluties over de
aandachtspunten bij een staatshervorming te respecteren. Na het afspringen van
de onderhandelingen zag het er dus naar uit dat de N-VA alleen naar de
verkiezingen zou trekken. Op 14 februari 2004 ging de CD&V dan toch het
engagement aan, en samen met de slechte peilingen voor de N-VA was dit voldoende
om een kartel tot stand te brengen. Onder de kartelnaam CD&V/N-VA namen ze
vervolgens deel aan de Vlaamse parlementsverkiezingen van 2004. Het kartel werd
de grootste politieke formatie in Vlaanderen met iets meer dan 1 miljoen
stemmen, of 26%. Vooraanstaande leden Partijleiding Bart De Wever: algemeen
voorzitter (sinds 23 oktober 2004) Frieda Brepoels: ondervoorzitter Louis Ide:
ondervoorzitter Mark Demesmaeker: algemeen secretaris Johan De Turck: algemeen
penningmeester Sebastian Luyten: voorzitter Jong N-VA Jan Hofkens: voorzitter
partijraad Leden in het Vlaams Parlement Kris Van Dijck Mark Demesmaeker Bart De
Wever Jan Loones Jan Peumans Helga Stevens Leden in de Kamer van
Volksvertegenwoordigers Nieuw-Vlaamse Alliantie Patrick De Groote Leden in het
Europees Parlement Frieda Brepoels Regeringsleden Geert Bourgeois: Minister van
Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media, Toerisme en Ontwikkelingssamenwerking
in de Vlaamse regering Leterme I (2004 -) Fractievoorzitters in de Provincieraad
Antwerpen: Gerda Van Langendonck West-Vlaanderen: Wilfried Vandaele
Oost-Vlaanderen: Jan De Cuyper Vlaams-Brabant: Herman Van Autgaerden Limburg:
Vic Putzeys Zie ook Jong N-VA, de jongerenafdeling van de N-VA Externe link
Nieuw-Vlaamse Alliantie, afgekort als « N-VA », is een Vlaamse politieke partij.
N-VA In 2001 ontstond er onenigheid in de Volksunie over het al dan niet
goedkeuren van het Lambermont-akkoord over de verdere staatshervorming. De
partij werd ontbonden, en na een referendum werd beslist dat de groep
"Vlaams-Nationaal" de erfgenaam van de Volksunie werd. Omdat net geen 50% van de
leden zich achter de groep Vlaams-Nationaal schaarden, mocht ze de naam
Volksunie niet behouden. Uit deze groep ontstond in de herfst van 2001 de
Nieuw-Vlaamse Alliantie. Programma Het grote kernpunt van de partij is de vraag
naar een onafhankelijke staat Vlaanderen binnen Europa. Zoals Bart de Wever het
plastisch uitdrukt: "Als twee mensen naar de dokter gaan met verschillende
ziektes (lees: Vlaanderen en Wallonië) kan de dokter hen zelden beter maken als
hij beiden hetzelfde medicijn moet meegeven". Dat deze partij die
onafhankelijkheid enkel via politieke wegen nastreeft, heeft men benadrukt door
in het programma te schrijven dat vrede een prioriteit is. Een ander streefdoel,
is een partij worden die geen standpunten inneemt omdat deze toevallig meer
stemmen leveren, maar ook moeilijkere standpunten die samengaan met hun
politieke mening. Op economisch vlak willen ze de belastingen, volgens de
theorie van de Laffer-curve brengen naar een optimum, eventueel via een
vervlakking van het belastingsstelsel en gaat men meer naar een ethisch
gecorrigeerde aanbodeconomie, maar vooral de belasting op arbeid moet, volgens
het N-VA-programma drastisch verlaagd te worden, omdat deze in België een van de
hoogste is van de niet-communistische landen. Onder andere door deze hoge
belasting dreigen bedrijven als Ford-Genk en BASF-Antwerpen uit te wijken naar
het buitenland. Voorts zijn ze niet voor directe democratie, en geloven in een,
verbeterde, Vlaamse, volksvertegenwoordigend stelsel, met een sterke
parlementaire inmenging. Algemeen kan je de N-VA centrum- rechts beschouwen,
maar velen binnen N-VA gaan zich eerder centrum noemen, maar algemeen is de
onderstroom en ligt het programma bij een sociaal, rechtse stroom, men kan de
partij ook linken aan het Paleoconservatisme, en het « Compassionate
Conservatism », waar eigen responsabiliteit enorm belangrijk is in een
gedachtevorming, « eigen verantwoordelijkheid, met respect voor de gemeenschap,
voor het milieu », dat is een belangrijk woordgebruik in het N-VA-programma; men
kan de partij ook wel een liberaal-conservatieve aard aanmeten. Verkiezingen
Kiesdrempel Onder leiding van Geert Bourgeois ging de partij in 2003 voor de
eerste maal naar de verkiezingen, maar ze slaagden er enkel in West-Vlaanderen
in om de gloednieuwe kiesdrempel van 5% te halen. De partij behield dus enkel
Geert Bourgeois als parlementslid, en was niet meer vertegenwoordigd in de
Senaat. Ook bij de Vlaamse parlementsverkiezingen in juni 2004 was er een
kiesdrempel van 5%. Deze moesten ze halen om niet uit het Vlaamse parlement te
verdwijnen. De Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn is verantwoordelijk voor het
vervoer per bus en tram binnen het Vlaams Gewest. Het Vlaams Gewest beheert ook
de gewestwegen in Vlaanderen. Zie ook Vlaanderen Lijst van Vlaamse gemeenten
Vlaamse vlaggen Externe links Dag Vlaanderen Toerisme Vlaanderen website Vlaamse
overheid Vlaams Gewest Het Vlaams Gewest is een deel van België, met als
hoofdstad Brussel. Meestal wordt het « Vlaams Gewest » gewoon Vlaanderen
genoemd, het gewest is een deel van de Belgische structuur van « gemeenschappen
en gewesten ». De officiële taal is Nederlands. Door de onmiddellijke fusie van
de Vlaamse gewestelijke en gemeenschapsinstellingen (wat bij het Waalse gewest
en de Franse gemeenschap níét het geval is) bestaan er in praktijk géén aparte
diensten, noch bestuursraden, noch een deelregering voor het Vlaamse gewest. De
bevoegdheden van het Gewest zijn vastgelegd in de Belgische Grondwet en de
Bijzondere Wet op de Hervorming van de Instellingen. Het heeft geen bevoegdheden
in Brussel. Zie: Vlaanderen. De ISO 3166-2-code van het Vlaams Gewest is «
BE-VLG ». Provincies van Vlaanderen (gewest) Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Oppervlakte en bevolking (cijfers van 1-1-2006)
oppervlakte: 13.521 km²; 41,5% van de Belgische oppervlakte bevolking:
6.078.600; 57,8% van de Belgische bevolking Verkeer en Vervoer Gemeenten met een
stadstitel hebben een « (stad) » achter de naam Gouverneurs Bestuur De
provincieraad van Vlaams-Brabant werd voor het eerst verkozen in 1994. Hij telt
84 zetels. De zetelverdeling is als volgt (provincieraadsverkiezingen 2000):
CD&V: 22 VLD: 21 sp.a: 12 Vlaams Belang: 10 Groen!: 8 UF: 6 N-VA: 5 Het
dagelijks bestuur is in handen van de bestendige deputatie. Die telt 6 leden en
wordt voorgezeten door gouverneur Lodewijk De Witte. De uitslagen van de
provincieraadsverkiezingen sinds 1994 Externe link Officiële website Vlaams
Brabant Vlaams-Brabant De provincie Vlaams-Brabant, met hoofdstad Leuven, is een
van de tien provincies van België. Ze is de jongste en tevens de kleinste van de
vijf Vlaamse provincies. Ze ontstond door de oude provincie Brabant te splitsen
langs de taalgrens in een Vlaams deel (Vlaams-Brabant), een Waals deel
(Waals-Brabant) en het aan de indeling in provincies onttrokken Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. Deze scheiding voltrok zich op 1 januari 1995. De
provincie Vlaams-Brabant behoort tot het Vlaams Gewest, de provincie
Waals-Brabant tot het Waals gewest. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt
volledig omsloten door Vlaams-Brabants grondgebied. Vlaams-Brabant telt
1.040.261 inwoners (1 juli 2005). De officiële taal is het Nederlands, met
uitzondering van enkele faciliteitengemeenten rond Brussel en langs de taalgrens
waar Franstaligen taalfaciliteiten genieten. De laatste decennia vestigden er
zich niet-geringe aantallen immigranten en buitenlanders. De groep inwijkelingen
valt sociologisch en demografisch uiteen in vier grote groepen: (1)
Nederlandstaligen die dichter bij hun werk in Brussel komen wonen of die precies
uit Brussel vertrekken, (2) Franstaligen, eveneens afkomstig uit Brussel en ook
uit Wallonië, (3) Noord-Amerikaanse en EU-burgers, werkzaam voor internationale
bedrijven en Europese instellingen en dikwijls hier voor slechts enkele jaren,
en (4) Noord-Afrikaanse en Turkse immigranten, die vaak ook eerst in Brussel
gewoond hebben. De provincie Vlaams-Brabant heeft een langgerekte vorm en is van
oost naar west ongeveer 90 km lang, en van noord naar zuid ongeveer 40 km (in
vogelvlucht). Vlaams-Brabant bestaat uit 65 gemeenten, waarvan 30 in het
arrondissement Leuven en 35 in het arrondissement Halle-Vilvoorde, dat als
kieskring bij Europese of federale verkiezingen of als gerechtelijk
arrondissement nog een geheel uitmaakt met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en
dan bekend staat onder de naam Brussel-Halle-Vilvoorde Info
Provinciehoofdplaats: Leuven Oppervlakte: 2106 km² Hoogste punt: Walshoutem
(hoogte: 137,33 meter) Belangrijkste waterlopen: Dijle, Demer, Zenne Aantal
inwoners: 1.040.261 (1 juli 2005) 2 bestuurlijke arrondissementen:
Halle-Vilvoorde, Leuven Dialect: Brabants Belangrijkste steden: Leuven,
Vilvoorde, Halle, Tienen, Diest en Aarschot. Arrondissementen Overzicht
gemeenten in Vlaams-Brabant Na de gemeentelijke herinrichting
Bezienswaardigheden Parken: Sint-Michielspark, Park Borgerstein, Park
Roosendael, Park Ursulinen Kastelen: Sint-Michielskasteel, Kasteel
Lombaardstein, Kasteel Fruitenborg, Kasteel Zorgvliet, Kasteel Rozenhout Externe
links Officiële website: http://www.sint-katelijne-waver.be Sint-Katelijne-Waver
Sint-Katelijne-Waver (samenvoeging van Sint-Katelijne-Waver en
Onze-Lieve-Vrouw-Waver) is een Belgische gemeente gelegen in de regio Mechelen,
in de Provincie Antwerpen, tussen de gemeentes Rumst, Mechelen, Bonheiden,
Putte, Lier en Duffel. De gemeente telt ruim 19.500 inwoners. Sport De gemeente
telt vier voetbalploegen die uitkomen in de KBVB, zijnde KSK Wavria in
Onze-Lieve-Vrouw-Waver, KFC Katelijne in het centrum, KGR Katelijne aan de grens
met Mechelen en VK Elzestraat aan de grens met Duffel. Ook is er een
zaalvoetbalploeg die uitkomt in de KBVB zaalvoetbalcompetitie: ZVK Katelijne.
Economische activiteiten Van oudsher werd hier intens aan land- en
gespecialiseerde tuinbouw gedaan. De Mechelse Veilingen die in
Sint-Katelijne-Waver gevestigd zijn, zijn dan ook de grootste coöperatieve
veiling van Europa. Evolutie van het inwoneraantal 19e eeuw 20e eeuw tot aan
herinrichting gemeenten Tabaksreclame In 2003 verdween de Grote Prijs van België
voor een jaar van de kalender onder druk van F1-baas Bernie Ecclestone omdat
België niet langer tabaksreclame toeliet. Na veel heisa kwam er een politiek
compromis uit de bus zodat er vanaf 2004 weer F1 wagens rijden in de Ardennen.
Externe link Officiële website Spa-Francorchamps Spa-Francorchamps is een
racecircuit in Francorchamps in de provincie Luik in België. Geschiedenis Voor
het eerste circuit van 14 km werd vanaf 1921 gebruikgemaakt van de openbare weg
tussen Francorchamps en Malmedy tot Burnenville, daarna de weg naar Stavelot tot
Masta en vandaar via de Route de l' Eau rouge naar Francorchamps. De eerste
wedstrijd voor motoren werd georganiseerd in 1921, de eerste autorace kwam er in
1922. In 1924, één jaar na Le Mans, vond de eerste 24-urenwedstrijd voor auto's
plaats. Vanaf 1950 werd jaarlijks de Grand Prix Formule 1 van België
georganiseerd. Na enkele dodelijke ongevallen in de jaren 60 werd het protest
van de piloten tegen het ultrasnelle en onveilige circuit steeds groter, in 1969
bleef de F1 voor het eerst weg, en in 1970 werd voorlopig de laatste Grand Prix
gereden. In afwachting van de bouw van een vernieuwd circuit zou België het ook
in 1971 zonder F1 moeten stellen, daarna werd uitgeweken naar de circuits van
Nijvel (in 1972 en 1974) en Zolder (1973, 1975 t/m 1982 en 1984). Andere races
zoals de 24-urenwedstrijd en de 1000 km van Spa-Francorchamps bleven echter
doorgaan op het oude tracé, tot in 1979 het vernieuwde, ingekorte en bochtigere
circuit, van 7 km lengte in gebruik genomen werd. Op het circuit werd overigens
ook de Grand Prix Wegrace van België verreden, een wedstrijd voor de Grand Prix
motorfietsen. Omdat aanpassingen aan stands en in verband met de veiligheid nog
niet uitgevoerd waren, kwam de Grote Prijs van België F1 echter pas in 1983
terug naar Francorchamps. De nieuwe start verliep niet bepaald vlekkeloos, de
race diende bij een eerste poging uitgesteld te worden tot het najaar, omdat de
F1 wagens het nieuwe, maar duidelijk niet op zijn taak berekende asfalt aan
flarden reden. Enkel de Formule 3000 wedstrijd die op zaterdag als voorprogramma
voorzien was werd gereden. Deze blamage kreeg in België al meteen een
communautair tintje, aangezien de aanpassingswerken grotendeels met
overheidsgeld werden uitgevoerd, waarbij het circuit van Zolder (in Vlaanderen)
zich benadeeld voelde tegenover het Waalse Francorchamps, was er in Vlaanderen
behoorlijk wat leedvermaak. In het najaar lukte het dan toch. In 1984
organiseerde Zolder een laatste keer de Grand Prix, waarna hij tot op heden zijn
stek vond in Francorchamps. Tot 2000 bestond ook het nieuwe tracé nog voor zowat
de helft uit gewone rijkswegen, open voor het gewone verkeer buiten de
wedstrijddagen. Enkel het stuk van "Les Combes" tot net voor "Blanchimont" was
uitsluitend voor het racen bedoeld. Sinds 2000 is het circuit echter een
permanent afgesloten racecircuit en werd een nieuwe openbare weg aangelegd ten
oosten van het circuit. Motoren, race- en toerismewagens die gereden hebben op
het circuit kunnen bekeken worden in het museum van het circuit te Stavelot.
Mezen « Dit artikel gaat over een rivier. Zie mees voor de zangvogel. » De Mezen
is een rivier in het uiterste noordoosten van Europees Rusland. De lengte
bedraagt 857 km en het stroomgebied 76.000 km². De rivier ontspringt in de
bauxietrijke heuvelrug Timan in de deelrepubliek Komi, stroomt in
noordwestelijke richting en bereikt de Witte Zee bij de stad die dezelfde naam
draagt als de rivier: Mezen, in het oblast Archangelsk. De voornaamste zijrivier
van de Mezen is de Vasjka. De benedenloop van de Mezen is van mei tot november
bevaarbaar. Aswoensdag Aswoensdag is de dag na carnaval, meer bepaald de dag na
vastenavond. In de katholieke traditie is Aswoensdag het begin van de 40 dagen
durende Vastentijd, die loopt tot Paaszaterdag, ook Stille Zaterdag genoemd.
Tussen Aswoensdag en Pasen zijn er zes zondagen, waarvan de laatste Palmzondag
is. Op Aswoensdag laten katholieke en sommige protestantse gelovigen in de kerk
een kruis met as op hun voorhoofd tekenen, het zogenaamde askruisje. Deze as is
het overblijfsel van verbrande 'palmtakken' (vaak buxustakken), die het jaar
daarvoor gebruikt werden voor de viering van Palmpasen op Palmzondag. Het kleine
ritueel wordt uitgevoerd ter bezinning en als uiting van boetvaardigheid. In die
zin is het een voorbereiding op Goede Vrijdag en Pasen. Aswoensdag is, net zoals
Goede Vrijdag, sinds het Tweede Vaticaans Concilie een verplichte vastendag voor
katholieken. Data van aswoensdag in de komende jaren 2007: 21 februari 2008: 6
februari 2009: 25 februari Externe link Aswoensdag op www.katholieknederland.nl
Commissies Reglement en samenwerking Binnenlandse aangelegenheden, huisvesting
en stedelijk beleid Boeken « Eigen volk eerst », Uitgeverij TYR, 1989. « Weg met
ons? - Antwoord aan Paula D'Hondt », Uitgeverij TYR, 1991. « Een tegen Allen -
Opkomst van het Vlaams Blok », Uitgeverij TYR, 1993. « Immigratie: De tijdbom
tikt », Uitgeverij TYR, 1996. « Baas in eigen land - Over identiteit, culturele
eigenheid en nationaliteit », Uitgeverij Egmont, 2000. « Zerotolerantie tegen
criminaliteit - Over de aanpak van de misdaad », Uitgeverij Egmont, 2004. «
Antwerpen Troef », Uitgeverij Egmont, 2006 Enkele opmerkelijke uitspraken
"Mensenrechten zijn valse schijnwaarden." " Het Vlaams Blok kiest voor het eigen
volk eerst. En ja, het Vlaams Blok kiest voor een Vlaams Vlaanderen. En ja, het
Vlaams Blok kiest voor een blank Europa! " (« Vlaams Blok-meeting », 1991) "Mijn
grote voorbeelden zijn mensen als August Borms, Cyriel Verschaeve en Irma
Laplasse." (debat UFSIA, 1992, tevens in het VB-partijblad van december 1992. De
genoemde drie personen waren allen na de Tweede Wereldoorlog in België ter dood
veroordeeld wegens collaboratie.) "Het `werk voor eigen volk eerst' - principe
moet in Antwerpen meer dan ooit de leidraad vormen van het stedelijk
werkgelegenheidsbeleid." (« Werk in eigen stad », 1 mei 2005) "Wie een hoofddoek
draagt, tekent hiermee zijn terugkeercontract." Filip Dewinter " Ik geloof niet
in een gematigde islam. Zo doen ze zich een bepaalde tijd voor, maar dat is
schone schijn. Ze creëren een rookgordijn om ons te misleiden. " " Ze (= de
vreemdelingen) wentelen zich in zelfbeklag. Ze worden opstandig, veroorzaken
overlast en vertonen crimineel gedrag. Multiculturaliteit heeft bij ons geleid
tot multicriminaliteit. " (« Metro », 16 juni 2005) " Staf de Clercq is een van
de historische leiders van de Vlaamse Nationale Beweging. Onze partij, het «
Vlaams Belang », is hier de opvolger van. Het heeft geen zin om dat te
ontkennen. Hoewel ik me realiseer dat dit voor Joodse lezers moeilijk te
begrijpen valt, dachten de meeste collaborateurs dat zij een onafhankelijk
Vlaanderen konden realiseren door met de Duitsers samen te werken. De meesten
zouden zich nu vermoedelijk schamen voor wat zij mede hebben aangericht. Het
enige wat ik vandaag de dag kan doen, is begrip tonen voor het lijden van het
Joodse volk. " (« Ha'aretz », 31 augustus 2005. Staf de Clercq was een
collaborateur tijdens de Tweede Wereldoorlog, die fel antisemitisch was getuige
zijn uitspraak: "Er is maar één oplossing: zuivering van ons gehele
volkslichaam, totale en volledige uitschakeling van de Jood uit het gezonde
volkslichaam.") Op de veiligheidsmeeting van de partij in april 2006 verklaarde
hij: " Wij hebben er genoeg van om als autochtoon opgejaagd wild te fungeren. In
plaats van als angsthazen door het leven te gaan, kunnen wij maar beter
boswachter worden. " Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen op 8 oktober 2006
verklaarde hij: "Janssens is een kannibaal die zijn eigen troepen van de
meerderheid opeet." En: "Borgerhout is het eerste district waar het
vreemdelingenlegioen toeslaat." Omstreden daden In maart 1990 betuigde hij in
een opiniestuk in Le Soir zijn steun aan de pas als Europarlementariër verkozen
Jean-Marie Le Pen, die volgens hem het slachtoffer was van een haatcampagne.
Externe link Webstek van Filip Dewinter Filip Dewinter (officiële schrijfwijze:
Philip Dewinter) (Brugge, 11 september 1962) is een Vlaams politicus. Hij is
vooral bekend geworden als partijvoorman van het Vlaams Blok (sinds 14 november
2004 Vlaams Belang genaamd). Filip Dewinter is getrouwd met Lutgarde en vader
van drie dochters: Karolien, An-Sofie en Veroniek. Tijdens zijn scholierentijd
aan het Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut te Brugge was hij al politiek actief.
Hij richtte er in 1978 als zestienjarige de Vlaamse Scholieren Actie Groep op,
die later uitgroeide tot het NJSV. Datzelfde jaar nog was hij ook kortstondig
lid van de Vlaamse Volkspartij. In september 1982 verhuisde hij naar Antwerpen
om er politieke en sociale wetenschappen (= « Pol&Soc ») te kunnen gaan studeren
aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen en werd er lid van de
NSV. In 1983 sloot hij zich aan bij het toenmalige Vlaams Blok. Twee jaar later
verliet hij de universiteit en ging journalistiek studeren aan de
Erasmushogeschool. Tijdens zijn studententijd was hij dus actief in het Vlaams
Blok, en maakte al vlug carrière binnen de partij zelf. Na enkele jaren als
journalist gewerkt te hebben, werd hij in 1992 fractievoorzitter, wat hij nu nog
altijd is bij het Vlaams Belang. Opleidingen Secundair onderwijs economische
opleiding, Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut, Brugge (1982) 1ste kandidatuur
politieke en sociale wetenschappen, UFSIA (1983) NUHO journalistiek, Hogere
Handelsschool Erasmus (1985) Politieke loopbaan Voorzitter Vlaams Blok Jongeren
(1987-1989) Partijbestuurslid Vlaams Blok (1987-2004) en Vlaams Belang
(2004-...) Gemeenteraadslid Antwerpen (1995-...) Provincieraadslid (1985-1987)
Volksvertegenwoordiger (1985-1987) Lid Vlaamse Raad (1988-1995) Vlaams
Volksvertegenwoordiger (1995-...) Fractievoorzitter Vlaams Blok (1992-2004) en
Vlaams Belang (2004-...) Lid uitgebreid bureau Vlaams Parlement (1992-...)
Gerolf Annemans Gerolf Annemans (Antwerpen, 8 november 1958) is een
Vlaams-nationalistisch politicus. Hij is fractievoorzitter van het Vlaams Belang
in de federale Kamer. Annemans studeerde rechten, en haalde zijn
licentiaatsdiploma in 1982. Tijdens zijn studietijd had hij diverse
nevenfuncties. Hij was onder meer lid van de departementsraad rechten en de raad
van beheer en het dagelijks bestuur van de Universitaire Instelling Antwerpen,
hoofdredacteur van de SW-krant en lid van het presidium van Sofia, de
studentenvereniging van de rechten. In het academiejaar 1980-1981 was hij
bovendien hoofdredacteur van het studentenblad « Tegenstroom », tijdschrift van
KVHV-Antwerpen. Annemans verzorgde ook enkele rubrieken in het weekblad 't
Pallieterke, waarvan hij op termijn mogelijk hoofdredacteur zou worden, maar
uiteindelijk koos hij voor een engagement in de politiek. Gerolf Annemans is
actief binnen het Vlaams Blok (sedert 14 november 2004 Vlaams Belang) sinds
1985, toen hem de plaats van eerste opvolger op de Antwerpse kamerlijst werd
aangeboden. Sinds februari 1987 zetelt hij in het federale parlement en hij is
daarmee het langst zittende Vlaams-Belang-kamerlid. Hij is fractievoorzitter, en
onder zijn leiding groeide het Vlaams Blok uit van een tweemansfractie tot de op
drie na grootste Vlaamse fractie met 18 leden. Daarnaast is Annemans ook lid van
het partijbestuur, voorzitter van de studiedienst van het Vlaams Belang en
gemeenteraadslid te Antwerpen. Annemans is auteur of medeauteur van een aantal
boeken en Vlaams-Blok-brochures: 70-puntenplan Onafhankelijkheid moet en kan
Dossier Gastarbeid Dit leven is in gevaar Het Vlaams Blok: de gezinspartij
Project Vlaamse Staat Diverse verkiezingsprogramma's van het Vlaams Blok Gerolf
Annemans is getrouwd met Monika D'hooghe, en heeft drie kinderen: Gerolf, Emma
en Tosca. Externe link Webstek van Gerolf Annemans De net genoemde vergissingen
haalde Hergé er bij de herwerkingen van zijn albums systematisch uit, al blijven
ze hem achtervolgen. Zeker het voorval in « De geheimzinnige ster », waarbij hij
de naam « Blumenstein » liet vervangen in « Bohlwinkel ». Hergé wou de Joods
klinkende naam van de schurk (met een behoorlijk 'Joodse neus') vervangen, maar
de vervanging - wat gewoon Brussels is voor een soort snoepwinkel - bleek ook
Joods te zijn. Andere twijfelachtige kenmerken bleven ongeschonden, of werden
vervangen door andere twijfelachtige kenmerken. Amerikanen waren de boeven in «
De geheimzinnige ster », die verscheen onder het toeziend oog van de Duitse
bezetter, waardoor hem soms ook collaboratie met de nazi's in de schoenen
geschoven wordt. Ondanks dat het bewijs al meermaals geleverd is dat Hergé geen
uitgesproken mening had over zulke zaken, blijven sommigen hem echter betichten
van racisme en collaboratie. Andere strips van Hergé zijn Jo, Suus en Jokko en
Quick & Flupke. In 2005 werd Hergé genomineerd als één van de 111 kansmakers op
de titel "De Grootste Belg". In de Vlaamse versie eindigde hij op nr. 24, in de
Waalse op nr. 8. Hergé ligt begraven op de 'Begraafplaats van Dieweg' in Ukkel
in Brussel. Hergé Genootschap Latin American Club of Tintin Hergé Hergé,
pseudoniem van « Georges Rémi » (Etterbeek, 22 mei 1907 -- Brussel, 3 maart
1983) was een Belgische striptekenaar. Als je de initialen van zijn naam
omdraait (RG) en in het Frans uitspreekt, klinkt dat als « erzjee » wat je in
het Frans kunt schrijven als « Hergé ». Hergé is, naast Franquin en Goscinny,
een van de grote scheppers van de Europese humoristische avonturenstrip van
halverwege de 20e eeuw. Zijn bekendste creatie is ongetwijfeld Tintin (Kuifje),
een jonge krantenverslaggever die over de hele wereld in avonturen verzeild
raakt. Het grootste talent van Hergé was wellicht dat hij een begenadigd
regisseur was. Dat komt tot uiting in de manier waarop zijn verhalen zijn
opgebouwd en uitgebeeld. Vreemd is het dan ook niet dat groten uit de
filmwereld, zoals Steven Spielberg, bewondering hadden voor Hergé. Spielberg gaf
zelfs toe dat de figuur van Indiana Jones op de avonturen van "Kuifje" gebaseerd
was. Om zijn wat zwakkere tekenkwaliteiten te maskeren, ontwikkelde Hergé een
techniek die een eigen leven is gaan leiden: de Klare lijn. In deze stijl worden
niet of nauwelijks schaduwen of kleurverlopen gebruikt en worden elementen van
een tekening met duidelijke zwarte lijnen begrensd. Hergé besteedde veel zorg
aan zijn tekeningen en dat valt eraan af te zien: heldere afbeeldingen waarin de
actie in één oogopslag duidelijk is. Hergé raakte in een politiek conflict
betrokken toen hij het ware verhaal van de aanval van Japan op China in het
Kuifje-album « De Blauwe Lotus » probeerde te vertellen. Weinigen in Europa
hadden op dat moment van de ware toedracht gehoord. « De Blauwe Lotus » is een
keerpunt in de ontwikkeling van Kuifje. Dit was het eerste album waarin Hergé
ook nauwgezet onderzoek deed naar de wereld waarin zijn verhalen zich afspeelde.
Daarvoor verzon hij auto's, schepen en gebouwen vaak zelf en maakte hij culturen
en volken tot stereotypen. Dankzij deze stereotypen en latere vergissingen,
wordt Hergé nog vaak gezien als racist, temeer omdat hij Leon Degrelle, dé
Belgische aanhanger van Hitler tijdens de Tweede Wereldoorlog, gekend heeft voor
deze in de politiek stapte. In 1873 liep de jonge Ensor school op het Oostendse
O.L.V.-college. Hij bleek algauw een tuchtloos leerling te zijn, maar hij toonde
wel al een grote voorliefde voor tekenen. De archieven van het
Onze-Lieve-Vrouwecollege bevat een boekje "Le petit sécrétaire" met op het
titelblad "Een ruiter te paard", getekend door de jonge Ensor. Hij toonde zijn
eerste tekeningen en schilderwerkjes, toen hij amper 14 was, aan de toen bekende
meester Louis Dubois, die hem aanmoedigde. Hij bleef slechts twee jaar op deze
school. Hij volgt dan schilder- en tekenlessen bij twee Oostendse aquarellisten
Dubar en Van Cuyck. Ook hier toonde hij zich opstandig en had geen hoge dunk van
hun "bedrieglijke spons- en tekentechniek van hun saai, geborneerd en
doodgeboren metier". In 1876 volgt hij tekenlessen naar het antiek en naar het
levend model aan de Oostendse Academie voor Schone Kunsten. Uit die periode
dateren zijn eerste schilderijtjes over de zee, het strand en duin- en
polderlandschappen, zoals "Duinen" (rond 1876), "Zicht op Mariakerke" (1876),
"De triomfwagen" (1877), "De badkoets op het strand" (1877). Ensor was 17 jaar
toen hij, op 8 oktober 1877, zich liet inschrijven aan de Koninklijke Academie
voor Schone Kunsten te Brussel. Het was de enige keer dat hij Oostende verliet
voor een langere tijd. Hij zou drie jaar wegblijven. James huurde een kleine
kamer in de St.-Janstraat, in de nabijheid van de Grote Markt. Hij maakte er
kennis met o.a. Fernand Khnopff. Zijn leraren gaven hem de cursussen schilderen
en tekenen naar het klassieke model. Maar hij kreeg het weer aan de stok met
zijn leraars. Uit die periode dateert "Golfbreker te Oostende" (1878), "Naakte
jongen" (1878), "Polderlandschap" (1878), "Man met de gewonde arm" (begin 1879),
"Zelfportret" (1879), "Het meisje met de wipneus" (1879) en "Ensor voor de
schildersezel" (1879). Toen Ensor 20 jaar was, in 1880, verliet hij de academie
en verliet daarmee ook meteen Brussel. Het resultaat van zijn opleiding was niet
zo schitterend geweest. Hij kreeg maar een zevende prijs voor het tekenen naar
het klassieke model en slechts een tiende prijs voor het schilderen naar de
natuur. Hij keerde naar Oostende terug, bij zijn ouders op de hoek van de
Vlaanderenramp en de Van Iseghemlaan (dit huis is onlangs afgebroken). Om te
ontsnappen aan zijn bazige moeder trekt hij zich terug op de zolder en richtte
er zijn eerste atelier in. Vanuit zijn venster heeft hij een uitzicht in
vogelperspectief op de zee, op straten, gebouwen en voorbijgangers. Dit uitzicht
zal zich dan ook weerspiegelen in vele werken. Hij blijft hier wonen tot 1917 en
hij maakt ook hier zijn beste schilderijen. In datzelfde jaar 1880 schilderde
hij zijn overbekende "De jongen met de lamp" in overwegend donkere kleuren
(gekocht door de staat in 1895 voor 2500 frank) en zijn werken "Grijze zee"
(1880), "Stilleven met eend" (1880), "Het moeras" (1880). Hij blijft productief
en schildert in 1881 zijn "Vlaanderenstraat in de sneeuw", "Portret van mijn
vader", "De sombere dame", "Namiddag te Oostende" " De wolkammer "en" Vrouw met
de blauwe sjaal ". Les vingt Hij stuurt, gesteund in zijn talent door de
Brusselse avant-garde, in 1881 drie schilderijen (« De koloriste », « Het
burgersalon » en « Nature morte ») naar het progressieve salon « Chrysalide » en
in 1882 het schilderij "De Russische muziek" naar de tentoonstelling «
Exposition Générale des Beaux-Arts » te Brussel. Het schilderij "Het
burgersalon" geeft de verstikkende sfeer terug van zijn eigen huiselijke
omgeving. Hij schildert in 1882 zijn "Portret van mijn moeder", "De
oestereetster" en "De dame in nood". Vanaf 1882 gaat Ensor behoren tot de
kunstkring « L'Essor ». Hij neemt deel aan de zesde (1882) en de zevende (1883)
tentoonstelling van deze groep. In 1885 staat hij opnieuw op het salon van
L'Essor. James Ensor "De oestereetster" werd trouwens 20 jaar later aangekocht
door het Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, op het Triënnale Salon van
1904. Het werk van Ensor werd meermaals afgewezen, ook door « L'Essor ». Zijn
meeste schilderijen werden echter met misnoegdheid bekeken. Hij voelde zich
miskend, "bemaskerd". Zijn totale inzending voor het Salon des Beaux-Arts van
Antwerpen werd geweigerd. Daarin zaten o.a. "Namiddag te Oostende" (1881) en "De
oestereetster" (1882), twee werken die later tot zijn meesterstukken zouden
gerekend worden. Met "de oestereetster" neemt Ensor afstand van de donkere sfeer
in zijn vorige schilderijen. Hij schildert zijn zuster in een heldere wereld van
kleur en licht. Deze verwerping door het salon en door de kunstkritiek betekent
een grote ontgoocheling voor Ensor. Ensor besluit afstand te nemen van de
objectieve realiteit en voortaan zijn eigen gang te gaan. Hij stelt tentoon in
het Kursaal van Oostende in 1882 en 1883, op de 32ste Triënnale van Gent (1883)
en op het salon van de « Société Royale des Aquarellistes Belges » (1883). Hij
schildert in 1883 het troosteloos bestaan van "De dronkaards" en in 1884 het
kleurrijke doek "Daken van Oostende", waarvan de onstuimige hemel enigszins doet
denken aan "De laatste reis van het oorlogsschip Téméraire" van William Turner.
Trouwens in 1887 gaat Ensor, samen met Guillaume Vogels, naar Londen om het werk
van Turner beter te leren kennen. De Brusselse jurist Octave Maus ontpopte zich
als geestdriftig organisator, mecenas, spreekbuis en bezieler van een
revolterende nieuwe kunstenaarsgroep, Les vingt. Les XX werd geboren in oktober
1883 en zou uitgroeien tot een merkwaardige groep vernieuwers in de Belgische
kunstwereld. James Ensor was een stichtend lid. Hij exposeert op hun eerste
tentoonstelling in 1884 met zes werken. Hij krijgt nu een eerde geringschattende
kritiek, met o.a. een eerste artikel in L'Art Moderne (een tijdschrift geleid
door Octave Maus). Maar zijn inzending voor het Salon van Brussel wordt opnieuw
geweigerd. Hij stuurde twintig werken naar het salon van Les XX van 1886, maar
de kritiek besprak enkel zijn techniek en niet de kunstwaarde van zijn werken.
Hij zal deze kritiek afkraken in zijn werk "De Calvarie" met Ensor aan het
kruis, als slachtoffer van onbegrip, en de criticus als Romein die zijn zijde
opensteekt. Ensor tekenaar en etser Op zijn 25e jaar doken darmklachten op en
dat werd de eerste chronische bezorgdheid omtrent zijn gezondheid. Zijn eerste
tekeningen van de reeks "Aureolen van Christus" of "De gevoeligheden van het
Licht" zagen inderdaad het licht ("De aanbidding van de herders", "Christus
wordt aan het volk getoond", "Intrede te Jeruzalem", "Satan en de fantastische
legioenen pijnigen de Gekruisigde", "de kruisafneming en de Hemelvaart van
Christus"). Zijn angsten en hallucinaties werden niet begrepen bij Les XX. Men
sprak over een voortbrengsel van een ziek brein. Maar Emile Verhaeren bespeurde
in die werken de invloed van Rembrandt 1886 was een keerpunt in de artistieke
evolutie van Ensors "Licht". Hij nam afstand van zijn sombere "interieurs". Hij
maakte zijn eerste etsen, o.a. "Zelfportret pas fini" (1885) en het meesterwerk
"De kathedraal" (1886), waarmee hij even beroemd werd. Met "Christus bedaart de
storm" (1891) schoot hij roos in het modernisme. Ensors spectaculaire
meesterstuk Twee jaar later, Ensor was inmiddels 28 jaar, in 1888, begon Ensor
aan zijn magistrale "Intrede van Christus in Brussel". Dit werd het meest
spectaculaire werk van de jonge meester, dat nadien ook zijn roem zou uitdragen
over de gehele wereld. Het werk was een jaar later echter niet af om op het
Salon des XX geëxposeerd te worden. James Ensor (Oostende, 13 april 1860 - 19
november 1949) was een Belgisch (Vlaams) kunstschilder. Hij wordt algemeen
erkend als de belangrijkste vernieuwer van de moderne kunst in België. Het was
een indrukwekkend werk geworden van 2,58 meter hoog en 4,31 meter lang. Zijn
zolderatelier was niet hoog genoeg en hij moest het doek spijkeren aan de muur,
terwijl het onderste gedeelte op de grond blijft liggen. Ensor vraagt aan een
huisschilder verf te bereiden in potten van 5 en 10 kg. Hij schildert dan laag
per laag, waarbij het schilderij telkens een beetje opgerold wordt. Verdoken in
het doek zit Christus (gelaatstrekken van Ensor?) op een ezel, begeleid door een
juichende menigte, een fanfare en een bonte stoet met maskers. Duizenden
groteske figuren komen uit de achtergrond naar voren gestroomd, met vooraan
gemaskerde personages, waarmee Ensor de spot drijft: de verwaande rechter,
grijnzende militairen, vissersvrouwen, de zelfvoldane burgerij, een bespottelijk
verliefd koppeltje, dokter met tovenaarshoed, de Dood in frak, een stel
muzikanten van de "Fanfares doctrinaires" en tenslotte, gans vooraan, een
pompeuze bisschop die tamboer-majoor speelt. Rechts staat de burgemeester en
zijn schepenen in clownskostuum. Bovenaan spant een vaandel met de tekst "Vive
la Sociale" (opkomst van de socialistische partij). Ensor zet in feite de hele
goegemeente in zijn hemd en laat hen voor danig gek staan. Ensor situeert deze
intrede in Brussel omdat hij juist daar zoveel ontgoochelingen heeft meegemaakt.
Het doek bleef 30 jaar lang opgerold liggen in zijn atelier, op de hoek van de
Vlaanderenramp. Hij kon het pas opspannen in 1917, boven zijn harmonium, toen
hij verhuisde naar zijn nieuwe woning, in de Vlaanderenstraat. Dit huis, het
huidige Ensor-huis, erfde hij van zijn oom Leopold. Toen het werk moest
verhuizen voor de grote exposities in Parijs, moest in 1929 eerst een stuk van
het gevelbalkon afgebroken worden. Dit moest opnieuw gebeuren voor de expositie
in Brussel in 1939. Eugène Demolder behoorde tot de kleine kring intellectuelen
die het opnam voor Ensor en schreef de eerste monografie over Ensor "Mort
Mystique d'un théologien". In 1892 schreef Demolder: "... De schilder Ensor
(...) is een van de eersten in België die uitgedaagd is door de moderne
zoektocht naar het licht. Hij is een vernieuwer (...) We hebben gezien welke
variatie en souplesse Ensor in zijn schilderijen brengt... ". Het doek wordt
licht beschadigd door enkele schrapnels gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het
doek hing dan op verschillende plaatsen: Venetië (1950), Casino van Knokke
(1971), Museum voor Schone Kunsten te Oostende (1977-1978), in bruikleen aan het
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, Chicago en New York (1976),
Künsthaus te Zürich (1983). Het werd in 1987 aangekocht door het Getty Museum in
Los Angeles waar het kundig gerestaureerd werd. Trouwens, Ensor zal meerdere
malen de figuur van Christus gebruiken, meestal in allegorische zin, zoals
"Christus beledigd" (ets, 1886) "De stervende Christus" (1888), "Christus
bedaart de storm" (1891), "De man van smarten" (1891) (een verwrongen
zelfportret), "Christus en de critici" (1891), "De bekoring van Christus"
(1913). La Libre Esthétique Wegens het hevig gekibbel tussen de artiesten, heft
Octave Maus in 1893 de kunstkring « Les XX » op, hoewel James Ensor hiertegen
heftig protesteert. Maus richt een nieuwe kunstkring op « La Libre Esthétique »,
ditmaal zonder leden, maar uitsluitend uitgenodigden. Ensor wil er de brui aan
geven en wil al zijn werken verkopen voor 8000 Belgische frank, maar vindt geen
koper. In zijn tegenspoed, miskend en bekritiseerd door zijn tijdgenoten, doet
hij dan maar verder, maar juist hierdoor groeit nog zijn scheppende kracht.
Uiteindelijk wordt zijn aparte visie meer en meer aanvaard door de kunstkenners.
In 1893 koopt het Brussels Prentenkabinet een groot aantal van zijn gravures
(hij had er 44 gemaakt in 1888). In 1894 werd Ensor uitgenodigd tot de eerste
expositie van "La Libre Esthétique" en zelf richtte hij, samen met Guillaume
Vogels, in zijn stad de "Cercle des Beaux Arts d'Ostende" op. Nog hetzelfde jaar
verkoopt hij 25 gravures aan het Prentenkabinet van Dresden. Biografie In
december van dat jaar en aangezet door Eugène Demolder, organiseerde hij zijn
eerste eigen tentoonstelling in de « Comptoir des Arts Industriels La Royale »
te Brussel. Dit initiatief wekte de belangstelling van het Koninklijk Museum
voor Schone Kunsten en "De Lampenist", het schitterende werk uit 1880, werd in
maart van het jaar daarop aangekocht voor 2500 Belgische frank. In 1898 nam hij
deel aan het « Salon des Cents » te Parijs met 25 werken, maar het verwachte
succes blijft uit. Toch verschijnt in 1899 een speciaal nummer van "La plume",
gewijd aan de werken van Ensor op deze tentoonstelling. En hetzelfde jaar koopt
de Albertina in Wenen honderd gravures van Ensor. In dit jaar schildert hij ook
het welbekende "Zelfportret omringd door maskers" waarin hij zichzelf voorstelt
temidden van zijn kunst, een masker tussen de maskers. De moeder van Ensor
stierf in 1914 op tachtigjarige leeftijd (Olie op doek "Mijn dode moeder" 1915).
Haar zus, zijn tante Mimi, overleed twee jaar later. Daarmee nam hij afscheid
van de twee vrouwen die destijds bij zijn opvoeding een bijzonder bepalende rol
speelden. Ensor en zijn maskers In het vroege oeuvre van James Ensor is nog geen
sprake van maskers. Maar naarmate hij zich genegeerd of afgewezen voelde door de
kunstwereld, kwam hij meer en meer ertegen in verzet. Er ontstond een
conflictsituatie tussen hem en de maatschappij, zodat hij sterk geladen beelden
gebruikt, zoals maskers, skeletten, de dood, carnaval en travestieten om die
maatschappij voor schut te doen staan. Een eerste werk met maskers "Geërgerde
maskers" dateert uit 1883. Maar is het is nog niet zo symbolisch geladen, maar
eerder een weergave van een carnavalvermomming. Skeletten komen voor het eerst
voor in het schilderij "Geraamte bekijkt chinoiserieën" van 1885 en demonen in
de ets "Satan en de fantastische legioenen pijnigen de gekruisigde" uit 1886
(reeks Aureolen van Christus). Carnaval en travestie verschijnen in "Carnaval op
strand" uit 1887. Vanaf 1888 gaat het in stijgende lijn: zijn bekende werken:
"De intrede van Christus te Brussel" (1888), "Maskers tarten de dood" (1888),
"Maskers bekijken een neger goochelaar" (1888) (in feite een overschilderd werk
uit zijn academietijd uit 1879), "De verbazing van het masker Wouse" (1889), "De
oude met de maskers" (1889) en tenslotte zijn overbekende "De intrige" (1890),
"De maskers en de dood" (1897), "Doop van de maskers" (1891), "De wanhoop van
Pierrot" (1892), "Zelfportret met schelpen en maskers" (1917). Geraamtes en de
dood vormen het hoofdthema in: "Geraamten vechtend om een gehangene" (1891), de
tekening "De dood vervolgt de mensenkudde" (1887), "Demonen die mij kwellen"
(1888), "De vermenigvuldiging van de vissen" (1891), "Pierrot en skeletten"
(1905 en 1907), "Bebloemde schedels" (1909). James Ensor koos, in zijn strijd
tegen de gevestigde maatschappij, dikwijls voor de gewone man. Een frappant
voorbeeld is de gekleurde tekening "De staking" (1888). Andere voorbeelden zijn
"De pisser" (afbeelding van een burgermannetje), "De goede rechters" (1891), "De
gendarmen" (1892), "De slechte dokters" (1892), "In het muziekconservatorium"
(1902). De familie van Ensor Ensors gloriejaar: Baron Alhoewel hij intussen al
geëxposeerd heeft in Hannover (1927), Berlijn, Dresden, Mannheim (1928) en
Leipzig, werd 1929 het gloriejaar voor Ensor. Toen werd zijn grootste en
belangrijkste retrospectieve georganiseerd in het Paleis voor Schone Kunsten te
Brussel. Voor het eerst werd zijn ophefmakende "Intrede van Christus te Brussel"
geëxposeerd en werd hij in de adelstand opgenomen als James Baron Ensor (« Baron
J.Ensor, zijn duivel en zijn blazoen », 1934; olie en zwart potlood op paneel).
Op 13 april 1930 onthulde hij zelfs zijn eigen standbeeld met zijn lijfspreuk
"Pro Luce" in de voortuinen tegenover het Oostendse Kursaal. Men kan zich
voorstellen hoe zijn ijdelheid gestreeld werd. Intussen was hij 70 jaar
geworden. James Ensor stierf op 19 november 1949, op 89-jarige leeftijd, in de
kliniek van het Heilig Hart te Oostende en ligt begraven naast de toren van zijn
geliefde duinenkerkje Onze-Lieve-Vrouw-ter-Duinen, op de wijk Mariakerke te
Oostende. Hij was en blijft nog altijd een omstreden figuur, én door zijn werk,
én door zijn karakter én door zijn houding. Uitermate egocentrisch ingesteld en
hooghartig heeft hij er velen de muren opgejaagd. Sommigen menen dat Ensor
groter was als etser dan als schilder. Een meester van het "Licht" was hij
ongetwijfeld! Referentiewerken Xavier Tricot (1992) - James Ensor: Catalogue
Raisonne of the Paintings/1875-1902/1902-1941; MIM/Pandora, Antwerpen Xavier
Tricot (1994) - Ensoriana; Pandora, Antwerpen Willy Van den Bussche - Van Ensor
tot Delvaux - Catalogus van de tentoonstelling in het PMMK te Oostende
(05.10.96-02.02.97) Ensor - catalogus van de tentoonstelling in het KMSK te
Antwerpen (1983) De vader van Ensor, James Frederic Ensor, was de zoon van
Britse ouders. Toch wordt de naam van Ensor op zijn Frans uitsproken. De moeder
van Ensor was de Oostendse Maria Catharina Haegheman. Ensors moeder was een
dochter van winkeliers in kantwerk die beiden lezen noch schrijven konden.
Ensors moeder baatte een winkel uit met souvenirs, chinoiserie en maskers. Deze
maskers komen later in zijn werk heel veel terug. Hoewel hij in Brussel geboren
was, is James Frederic in Brighton ingeschreven, als zoon van James Rainford en
van Anne Andrew, zijn Engelse grootouders. Deze Engelse grootouders waren
renteniers uit Sussex. Ensors vader, ingenieur van Bruggen en Wegen, vertrok
kort na de geboorte van de kleine James naar de Verenigde Staten om er fortuin
te maken. Het werd een mislukking en hij keerde berooid terug. Ensor zegt van
zijn vader dat hij een verstandig man was, die meerdere talen sprak, een
werkelijk superieur man. Hij kon echter de mislukking niet verwerken en, onder
de knoet van een nuchter autoritaire Oostendse handelsvrouw, van wie hij
trouwens financieel afhankelijk was, begon hij te drinken en werd de schande van
het gezin. Hij werd uitgelachen als Oostendse dronkelap en kwam eens thuis, half
kaal geschoren met nog een halve snor. Hij stierf toen Ensor 27 jaar was en op
het toppunt van zijn creatieve periode. James Ensor zal de sociale klasse, die
zijn vader uitgestoten had, nooit vergeven en blijven verachten in zijn
schilderijen. James Ensor zelf is nooit getrouwd geweest. Wel had hij een
uitverkoren vriendin Augusta Bogaerts, de "Sirene", die hij trouwens schilderde
in het bekende dubbelportret van 1905, toen ze 35 was. Ze was 10 jaar jonger dan
hij. Hij ontmoette haar voor het eerst toen hij 28 was. Ensor had een zus,
Mietje (Mitche, noemde hij haar) die één jaar jonger was dan hij. Ze zou een van
zijn favoriete modellen worden. Ze trouwde toen Ensor 32 jaar was, met een
Chinees handelaar. Het werd geen geslaagd huwelijk. Ze verliet haar echtgenoot
na enkele maanden, maar hield een kind van hem, een meisje dat het lieve
zorgennichtje Alex werd en dat Ensor "La Chinoise" noemde. Zij zou later trouwen
op haar 15e jaar. De opleiding van Ensor Op een dag liep hij op de vlucht
tijdens een bombardement op de stad een ouwe scoutsvriend tegen het lijf. Deze
was inmiddels uitgever geworden en vroeg Vandersteen of hij voor hem een gans
stripalbum kon tekenen. In een week tijd tekende Vandersteen zo een gans album
rond « Piwo, het houten paard » vol. Het boek zou pas later verschijnen uit
papiergebrek, maar Vandersteen werd wel betaald en de opdracht gegeven nog twee
titels bij elkaar te tekenen, wat hij ook prompt deed. Een andere scoutskameraad
van Vandersteen was drukker geworden en zocht hem op met de vraag of hij niet
enkele jeugdverhalen kon tekenen voor hem. Er volgden 4 kleurrijke boekjes; «
Zoo ik een Indiaantje was », « Zoo ik een een Eskimootje was », « Zoo ik een
Zeerovertje was » en « Zoo ik een Riddertje was ». De verhalen werden door
Casterman in het Frans vertaald. Suske en Wiske Met de ervaringen die hij nu had
opgedaan trok Vandersteen in 1944 naar de Standaard Uitgeverij met een nieuw
stripverhaal rond twee nieuwe figuren; « Suske en Wiske ». Naar Amerikaans
voorbeeld wou hij zijn strips in de krant laten verschijnen opdat ze zo een vast
publiek zouden vinden. Het duurde een jaar vooraleer de uitgever de tijd rijp
achtte om het verhaal uit te geven. Op 30 maart 1945 was de strip voor het eerst
in een krant te lezen, al had de uitgever de reeks wel omgedoopt in « Rikki en
Wiske ». Rikki en Wiske werden meteen een succes, temeer omdat er toen op
Vlaamstalig stripgebied amper concurrentie was. De herkenbare situaties, het
Antwerpse taalgebruik, het volkse karakter, de humor, spanning en knipoogjes
naar de naoorlogse actualiteit vielen erg in de smaak bij de lezers. Ook
Vandersteen zelf wist dat hij toen juist op het goede moment kwam: Er ontstond
ruimte voor een tekenverhaal. Dat was mijn geluk. " " Het succes was (...) aan
drie factoren toe te schrijven. In de eerste plaats het tijdstip. Na vijf jaar
oorlogsmisère hadden we hier behoefte aan iets luchtigs, iets ontspannends. Geen
zwaartillende literatuur, we hadden in de oorlog allemaal zelf romans genoeg
meegemaakt. We hadden hier behoefte aan een glimlach bij het ontbijt. In de
tweede plaats kregen Suske en Wiske een eigen volksaard mee. Als er gehekeld
wordt, dan is dat een soort hekelen zoals de volksmens dat doet: goedmoedig
kafferen op lokale wantoestanden. En ook de humor is bekend, de zalf van grauwe
tijden. Ten slotte kwam er in die periode meer geld in omloop en er was meer
vrije tijd. (Willy Vandersteen in: "Ik vier het elke dag, 65" door Erik Durnez,
Standaard Uitgeverij, 1978) Vandersteen was echter niet gelukkig met het eerste
avontuur; « De avonturen van Rikki en Wiske ». De naam "Rikki" was hem niet
volks genoeg en bovendien was de manier waarop hij getekend was teveel op Kuifje
geïnspireerd. Rikki was daarbovenop Wiske's oudere tienerbroer, terwijl
Vandersteen Wiske liever een jongen die even oud als zij was als tegenspeler
gaf. Zo verscheen Suske ten tonele in het tweede verhaal « Op het eiland Amoras
». Tante Sidonia (toen nog Tante Sidonie) had al in het vorige album haar
opwachting gemaakt en nu maakten ook Professor Barabas en het spook Sus Antigoon
hun debuut. Lambik zou in 1947 zijn opwachting maken in « De sprietatoom »,
Jerom in « De dolle musketiers » (1952) en booswicht Krimson in « Het rijmende
paard » (1962). De teletijdmachine werd voor het eerst gebruikt in « De
tuf-tuf-club » (1952). Suske en Wiske werden zo'n succes dat mensen enkel de
kranten waarin de strips verschenen kochten. Toen Vandersteen in 1947 naar de
krant "De Standaard" overstapte, volgden zo'n 250 abonnees hem op de voet. In de
loop der jaren werd het in Vlaanderen een traditie de krant van achter naar
voren te lezen. Eerst las men wat er die dag met Suske en Wiske gebeurd was voor
men het overige nieuws doornam. Ook andere kranten moesten nu hun eigen strips
hebben om de concurrentie met "De Standaard" aan te kunnen. Zo maakte
Vandersteen de weg vrij voor Marc Sleen, Jef Nys en vele andere striptekenaars
in Vlaanderen. Van 1959 tot 1967 verschenen de albums van Suske en Wiske in twee
kleuren. Daarna in een meer uitgebreide kleurenpalet. De eerste 66
zwart-wit-titels zijn niet meer verkrijgbaar en hierom kan men op de achterkant
van de albums enkel alles vanaf nr. 67 nog verkrijgen. De 66 zwart-wit albums
zijn echter wel later in kleur opnieuw in de telling opgenomen. Vanaf eind jaren
'50, begin jaren '60 spraken zijn figuren ook geen Vlaams meer, maar ABN zodat
de reeks ook in Nederland een succes kon worden. In Suske en Wiske werden zelfs
de namen van enkele hoofdpersonages veranderd: Tante Sidonie werd Sidonia en
Wiske's pop Schabolleke (in sommige albums Schalulleke) werd Schanulleke. Ook
begonnen veel albums allitererende titels te krijgen en moraliserende eindes.
Veel Vandersteen-fans zijn daarom meer liefhebber van zijn strips uit de jaren
'40 en '50, al bleven de albums aangenaam om te lezen. In 1974 gaf hij Suske en
Wiske uit handen. Paul Geerts zou tot 2002 de reeks voortzetten, sporadisch
afgewisseld vanaf 1988 door Marc Verhaegen die in 2005 wegens twisten over een
Suske en Wiske-strip rond de holocaust door de studio aan de deur werd gezet.
Willy Vandersteen De Bruegel van het beeldverhaal De hoge eisen die Hergé aan
Vandersteen's tekenstijl stelde zouden het tekenniveau van zijn krantenstrips
later ook bevorderen. Hergé noemde Vandersteen zelfs "De Bruegel van het
Beeldverhaal". Het succes van de reeks was zo groot dat hij in 1948 door het
weekblad Kuifje benaderd werd met de vraag of hij ook voor hen wilde komen
tekenen. Dankzij Vandersteen werd het blad ook buiten Franstalig België een
succes. Hij zou van 1948 tot 1959 voor het weekblad verscheidene verhalen rond
Suske en Wiske tekenen die later bijna allemaal in een blauwe kaft gebundeld
zouden worden en daarom bekendstaan als de Blauwe reeks. Omdat Hergé wou dat
Vandersteen een meer gladde professionele stijl hanteerde die bij de rest van
het blad paste zien de figuren er heel anders uit dan in de krantenstrips uit
die dagen. Alles was technisch knapper getekend, Wiske kreeg een ander kapsel en
werd net als Suske meer een tiener dan een kind, Lambik werd iets minder dom en
allemaal hadden ze een veel gespierder uiterlijk. Sidonia, Barabas of Jerom
kwamen in deze reeks niet voor. De scenario's werden realistischer en de absurde
en fantastische elementen verdwenen bijna volledig. De verhalen uit deze reeks
worden gezien als enkele van de beste die Vandersteen ooit tekende: « Het
Spaanse spook », « De bronzen sleutel », « De Tartaarse helm », « De schat van
Beersel », « Goud voor Rome », « De gezanten van Mars », « De groene splinter »
en « Het gouden paard ». De albums werden later in de Vierkleurenreeks hernomen,
meestal in een verkorte uitgave. Studio Vandersteen Vandersteen's strips
verschenen nu in "De Standaard", maar ook in de afgeleide weekbladen van die
krant: "Ons Volk", "Ons Volkske", "'t Kapoentje". Ook in "Kuifje", "Overal" en
"De Bond" verschenen zijn tekeningen. Veel van de verhalen waren eenmalige
vertellingen die in een meer realistische stijl getekend waren, zoals « Tijl
Uilenspiegel », « Dr. Jekyll & Mr. Hyde » en meer historische, science-fiction
en detectiveverhalen. Maar ook gagstrips zoals « De familie Snoek », « De
grappen van Lambik », « De vrolijke bengels » en « 't Prinske » bleven uit zijn
potlood rollen. Omdat veel van deze reeksen nooit in albums verschenen zijn zijn
ze ook nu nog gekoesterde verzamelobjecten voor stripliefhebbers. Vandersteen
tekende al deze stripreeksen alleen en begon daarom in te zien dat hij wat hulp
kon gebruiken. Zijn vrouw inkte al de tekeningen en spoedig nam hij talloze
medewerkers in dienst die zich het inkten, kleuren, de lettering en het decors
tekenen van hem overnamen. Zo ontstond in 1959 Studio Vandersteen. De reeksen
die niet aansloegen liet hij vallen of overnemen door zijn medewerkers. Andere
reeksen In 1954 begon Vandersteen de westernstrip « Bessy ». De collie was
duidelijk gebaseerd op de populaire televisiehond « Lassie » en verscheen in het
begin onder de schuilnaam "Wirel" (een samenvoeging van Vandersteen's voornaam
en die van naast medewerker Karel Verschuere.). De reeks werd later ook een
enorm succes in Duitsland, waar uiteindelijk meer dan 1000 verhalen verschenen.
Vandersteen liep ook al een paar jaar rond met het idee een ridderstrip te
maken. Van jeugdschrijver Leopold Vermeiren kreeg hij de toestemming diens
romanfiguur « De Rode Ridder » te gebruiken. Zo ontstond in 1959 één van zijn
meest populaire reeksen, die hij in 1967 door Karel Biddeloo liet overnemen. De
komende decennia zou Vandersteen nog regelmatig nieuwe reeksen beginnen, vaak
gebaseerd op romans die hij als kind graag gelezen had en waar hij dan zijn
eigen verhalen rond bedacht (« Karl May » (verhalen van de schrijver Karl May
rond Old Shatterhand en Winnetou), « Biggles » en « Robert en Bertrand »). Maar
ook puur eigen creaties zoals « Jerom », en « Pats » / « Tits ». Veel van deze
reeksen waren minder populair en werden zogauw hij de serie beu was doorgegeven
aan zijn medewerkers. Vandersteen zou zich tijdens de laatste jaren van zijn
leven onophoudelijk bezighouden met het bedenken van nieuwe reeksen en als
adviseur optreden bij de series die hij aan zijn medewerkers had overgeleverd.
De laatste reeks die hij begon was « De Geuzen » 1985-1990, een serie waar tien
albums van verschenen en die hij nooit uit handen wou geven. In 1990 overleed
Vandersteen. In zijn testament liet hij weten dat hij graag wou dat zijn strips
werden voortgezet. Zijn werk is nog altijd erg populair en behoort tot het
Vlaamse culturele erfgoed en de meest geliefde tekenverhalen in het
Nederlandstalig taalgebied. Veel Vlaamse striptekenaars leerden het vak bij zijn
studio of werken er. Ondanks de veelgehoorde kritieken dat de strips die er
getekend worden veeleer ongeïnspireerd bandwerk zijn geworden en vooral Suske en
Wiske niet meer zo leuk of spannend zijn als weleer verkopen de strips nog
altijd goed. Van de oude succesreeksen weten echter enkel De Rode Ridder en
Suske en Wiske zich nog staande te houden. Willy Vandersteen (Antwerpen, 15
februari 1913 -- 28 augustus 1990) was een Belgische striptekenaar, vooral
bekend van de stripreeks Suske en Wiske. Kaproen? De laatste jaren gaan de
hardnekkige geruchten dat Willy Vandersteen betrokken zou zijn geweest bij de
culturele collaboratie. Juist in de periode dat er een gat was in Vandersteen
zijn werk, half 1942 tot voorjaar 1943, was er tevens een striptekenaar actief
met een gelijkaardige stijl als die van Vandersteen, onder de naam Kaproen. Deze
Kaproen liet zich opvallen door antisemitische en nazistische spotprenten. Deze
werden gepubliceerd in o.m. Volk en Staat, De Nationaal-Socialist en de brochure
« Zoo zag Brussel de Dietsche militanten » van de Dietsche Militie-Zwarte
Brigade. Echte bewijzen dat Vandersteen deze Kaproen was, zijn nooit gevonden.
Enkel de timing en de tekenstijl wijzen er mogelijk op. Contracten met de
publicaties en Vandersteen werden er niet gevonden, noch andere bewijzen.
Hoogstens vage aanwijzingen, zoals dat Vandersteen tekende voor De Dag, een
flamingantische krant die steeds verder in de collaboratie kwam. Vandersteens
biografist Peter Van Hooydonck meent echter niettemin dat Vandersteen Kaproen
zou kunnen geweest zijn. Stijl Veel van Vandersteens strips bevatten humor en
spanning. De verhalen spelen zich niet zelden af in een historische context en
putten ook graag uit oude volkslegenden en sagen. Tot midden jaren '60 werd er
in "Suske en Wiske" ook af en toe naar de actualiteit verwezen. Omdat dit in een
krant beter werkte dan in de albums, waar dat soort grappen tegen dan vaak
allang gedateerd waren verdween dit aspect uit de reeks. Zeker in "Suske en
Wiske" speelde Vandersteen ook graag met taal door leenwoorden uit andere talen
te verwerken in de namen en/of het woordgebruik van sommige personages. Ook
rijm, pseudo oud-Nederlands, achterstevoren uitgesproken zinnen, woordspelingen,
alliteraties en vervormingen van het Antwerpse dialect komen veelvuldig voor.
Populariteit en invloed In 1949 bewerkte Karel Weyler van Pats ' poppenspel een
aantal Suske en Wiskeverhalen voor het poppentheater die later ook op tv werden
uitgezonden. In 1955 volgde er zelfs een reeks primitieve filmpjes op de
beeldbuis. Er ontstond een stroom van merchandising en pogingen de reeks in
andere landen te doen aanslaan. De verhalen bleken echter veel te
Vlaams/Nederlands. In 1978 kregen Suske en Wiske een standbeeld in de Antwerpse
Zoo. Eind jaren '80 werden enkele Suske en Wiske albums tot tekenfilms bewerkt.
De animatie werd echter over het algemeen nogal traag en houterig bevonden. Van
1993 tot 2003 verscheen er een weekblad rond hen. Biografie Van 1993 tot 1999
jaar werden ook de oude Suske en Wiske verhalen in hun oorspronkelijke
krantenverschijning opnieuw uitgebracht in de Klassiek Reeks. In 1994 en 2002
volgden er de musicals « Suske en Wiske - De musical » en « De spokenjagers ».
En in 2004 de verfilming van het album « De duistere diamant ». In 2005 werd
Vandersteen genomineerd als één van de 111 kanshebbers op de titel De Grootste
Belg in de Vlaamse versie. Hij eindigde op nr. 29. Bijna iedereen in Vlaanderen
heeft in zijn jeugd of later minstens "Suske en Wiske" gelezen. Ook in Nederland
en Suriname is de reeks onnoemelijk geliefd. Ook Vandersteen's andere reeksen
beïnvloedden vrijwel elke striptekenaar in Vlaanderen: Marc Sleen, Jef Nys,
Merho, Willy Linthout en Urbanus, Jan Bosschaert, Jean-Pol, Marc Legendre,
Jeroom en Kamagurka. Als één van de klassiekers uit de stripwereld is
Vandersteen ook doorheen de jaren een geliefd doelwit voor satire en parodie
geweest. In 1983 verscheen er een beruchte pornografische parodie rond Suske en
Wiske waar Vandersteen naar verluid ook een exemplaar van gekocht zou hebben. In
"Urbanus" en de strips van Kamagurka, Gummbah en Jeroom is Vandersteen's stijl
ook al vaak gepersifleerd. Zo is Ridder Bauknecht van Jeroom een parodie op De
Rode Ridder. Bibliografie Tot de series die Vandersteen bedacht behoren onder
andere: « Jerom » 1960-1991 « Karl May » (Ook bekend als "Old Shatterhand")
1962-1985 « Biggles » 1965-1970 « Safari » 1969-1974 « Robert en Bertrand »
1972-1993 « Pats » 1974-1977 « Tits » 1977-1986 « De Geuzen » 1985-1990 «
Schanulleke » 1986-2001 « Piwo, het houten paard » 1943-1946 « Suske en Wiske »
1945-heden « De familie Snoek » 1945-1972 « Tijl Uilenspiegel » 1951-1955 «
Bessy » 1952-1995 « De avonturen van Judi » 1953-1963 « 't Prinske » 1953-1959 «
De grappen van Lambik » 1954-1963, een « nieuwe reeks » volgde vanaf 2004 « De
Rode Ridder » 1959-heden Externe links Jeugd Willy Vandersteen groeide op in de
Antwerpse wijk "De Seefhoek" als zoon van een
beeldhouwer/ornamentmaker/mouleerder. Zijn tekenaanleg en fantasie waren tijdens
zijn kindertijd al opvallend. Hij tekende wielerwedstrijden op de stoep en
bedacht verhalen en toneelstukjes die zijn leeftijdsgenoten vervolgens
naspeelden. De jongen verslond boeken en droomde op school regelmatig weg
tijdens de lessen geschiedenis. Toen hij eens over de kruistochten geleerd had
trokken hij en enkele kinderen uit de buurt verkleed als ridders naar de kerk om
er zich te laten zegenen. De onderpastoor zei hen echter dat het Heilig Graf al
bevrijd was. Zijn leraren berispten hem regelmatig met de woorden: "Het enige
wat jij goed kunt is tekenen en schrijven, maar daar kun je later toch nooit je
brood mee verdienen." Terwijl hij avondlessen tekenen volgde aan de Antwerpse
Akademie voor Schone Kunsten hielp Vandersteen ook regelmatig zijn vader in
diens werkatelier. Hij was zeker getalenteerd genoeg om in zijn vaders
voetsporen te treden, maar toen in de jaren '30 de meer moderne en sobere
architectuur van de Jugendstil haar intrede deed was de ornamentkunst plots uit
de mode. Vandersteen besloot daarop timmerman te worden tot hij besloot dat
decorateur meer iets voor hem was. Als etalageontwerper bij het Antwerpse
warenhuis Innovation kreeg de jongeman op een dag de opdracht een model uit een
Amerikaans modetijdschrift op een paneel over te tekenen. Vandersteen las het
magazine eerst even door en stuitte toen per toeval op een artikel over strips.
Het stuk boeide hem zo enorm dat hij besloot striptekenaar te worden. Vroege
carrière Het werk was zwaar: Vandersteen pendelde elke weekdag tussen Antwerpen
en Brussel en was meestal pas om 9 uur thuis waarna hij dan pas aan het
tekenwerk kon beginnen. Onder het pseudoniem "Wil" tekende Vandersteen « De
lollige avonturen van Pudifar » voor Wonderland, de kindereditie op woensdag van
het blad "De Dag". Tijdens de bezetting waren alle Amerikaanse strips door de
nazi's verboden en daarom was de hoofdredacteur blij met werk dat door een
Vlaming getekend was. Omdat de nazi's echter mensen ronselden voor hun
werkkampen moest Vandersteen een veiliger beroep zoeken. Via zijn zwager vond
hij een baan als grafiek-omzetter in een landbouw- en voedingsbedrijf, maar
omdat dit zo'n saaie job was begon hij uit verveling in de marges van de bladen
te tekenen. Vandersteen wekte de sympathie op van zijn collega's en
afdelingschef en mocht het vakblad van de slagers illustreren. Ook de wachtkamer
en de personeels- en vergaderzalen mocht hij onder handen nemen. Zo kwam hij in
contact met J. Meuwissen, een Nederlander die sinds 1936 het blad Bravo uitgaf
en op zoek was naar Vlaams en Nederlands tekentalent nu er geen Amerikaanse
strips meer mochten gepubliceerd worden. Vandersteen mocht nu wekelijks een
pagina vol tekenen rond « Sindbad de zeerover », « Thor de holbewoner » en «
Lancelot ». Het waren stuk voor stuk erg onbeholpen, maar charmante strips die
de lezers wel op de lachspieren werkten.