ba
stringlengths
0
3.17k
ru
stringlengths
1
3.11k
corpus
stringclasses
7 values
– Өфө: Китап, 2013.
– Уфа: Китап, 2021.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Бүре һуҡты, бабайҙы бүре һуҡты!
— Волк ударил моего старика, волк ударил!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Һикелә, мине күҙәтә-күҙәтә, батмуста борсаҡ тәгәрләтеп ултырған әсәйем ҡапыл һикереп торҙо.
Мама вскочила с нар, сидя на которых перебирала горох, искоса наблюдая за мной.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ҡыҙҙырылған бойҙай, йәғни ҡурмас, ыуыҙ ҡоймағы, яңы быҙаулаған һыйырға бер биҙрә итеп быҡтырылған мәтрүшкә сәйе...
Иногда в нашем доме пахнет курмасом из каленой на огне пшеницы, блинами на сыворотке или запаренной для отелившейся коровы душицей...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Илағым килде ҡапыл...
Мне вдруг захотелось заплакать...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ә ҡартәсәйемдең һынамыштары тағы ла серлерәк.
А приметы картэсэй еще более удивительные.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ҡыуандым! Инде миңә ике хис-тойғо таныш – ҡурҡыу һәм ҡыуаныу.
Так я узнала два чувства – страх и радость.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Атайым әйтә ине шул, ни сыҡһа, Әхмәҙин ағайҙан сыға – әле бүре, әле бөркөт, тип...
Вообще-то папа говорил, что только старик Ахмадин способен на такое, то волк у него появился, теперь вот царь птиц...
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Әй, эйе шул.
— Ах, да.
https://t.me/bashkort_translate_bot
1 Ҡарурманда, бүре һуҡмағында, осрашты улар – ике ҡырағай йән.
В глухом лесу, на волчьей тропе встретились они – две дикие твари, две живые души.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Раҫ икән, бәхетле көндәр тиҙ үтә.
А ведь верно, счастливые дни быстро проходят.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Күҙемде асҡас, дәү йәнде, ниһайәт, тыштан күрҙем: ул ысынлап та шундай дәү, ике аяғы өҫтә ҡыймылдай, ҡулдары – уртала, башы аҫта тәгәрләп йөрөй.
Открыв глаза, я наконец-то увидела Родную снаружи: ее огромные ноги шевелятся в вышине, руки сложены посередине громадного тела, внизу качается голова.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Бына бөгөн дә, киске аштан һуң, атайым да өйҙә саҡта, тағы ҡуҙғалды шул хаҡта һүҙ.
Вот и сегодня после ужина, когда папа тоже был дома, картэсэй начала:
https://t.me/bashkort_translate_bot
Элек Шәрифә апайымдың бирнә һандығы ултырған мөйөштә ят әйбер күренә – дүрткел сумаҙан.
В углу, где раньше стоял сундук с приданым тети Шарифы, теперь красуется большой чемодан.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ана, бер оста ғына, Биксәнәй осонда, әллә нисә Сәғүрә, нисек айыраһың уларҙы ҡушаматһыҙ? Әһә, телен систем ҡартәсәйемдең!
Вон, на том конце, где родник Биксэнэй, сразу нескольких зовут Сагура, и у каждой – свое прозвище, иначе как их различать?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ул башын ҡағып ҡына ҡуйҙы, күҙен тегененән алманы, машинаһын текелдәтә бирҙе.
Она же лишь кивает в ответ, не отводя глаз от шитья.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Дөрөҫө, унда ла түгел хәсрәтем, ә тыуасаҡ туғанымда.
Вообще-то я думаю не о нем, а о будущем братике или сестренке.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Әле миңә, мәрхүм дуҫ-ҡорҙашының ейәнсәренә лә, бер тапҡыр ғына күрһәтте Ыласынды, ят күҙҙән йәшереп аҫрай, бала ҡош, ти.
Ведь он даже мне, внучке друга, лишь разок показал этого беркута, он еще птенец, можно ли будет показать его Мавлиде?
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Әй ошоно, Рәйхана балаһы, белеп тыуған... Әсәйем шулай тигән булды, ахырҙа.
Наконец мама протянула: — Да-а, ты – точно дитя Райханы, не успела родиться, а уже все знаешь...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Сталиндың хаталары етерлек, был һуғыш ул хәтлем ҡанлы булмаҫ ине, әгәр юлбашсы алдан күрһә.
У Сталина было полно ошибок, будь он более дальновидным, избежали бы мы многих страшных потерь, война была бы не такой кровопролитной.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Алдашма, Бүреһуҡҡан олатай, бар, үҙең ҡайт, беҙ сорлауыҡ уйнайбыҙ, – тим, тауышымды баҫып ҡына, әтеү мине ишетеп ҡалһалар, малайҙар тиҙ үк эҙләп табасаҡтар.
Я в это время пряталась от мальчишек и, чтобы они не услышали, шепотом ответила: — Не ври, олатай, сам иди.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Яҡупова Г.М. Ҡатындар: трилогия / Гөлнур Яҡупова.
Якупова Г.М. Женщины : трилогия / Гульнур Якупова.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Шунан мине һикегә алып барып баҫтырҙы ла тағы күкрәгенә ҡыҫты, сәнскеле яңағын битемә терәне, көрһөндө...
Затем прижал к груди, прикоснулся к моему лицу колючей щекой и тяжело вздохнул.
https://t.me/bashkort_translate_bot
* * *
* * *
https://t.me/bashkort_translate_bot
Йәһәт кенә ҡуҙғалды ла атайым, соландан ике тоҡто ике яурынына һалып тышҡа атланы.
Отец рывком вскочил, вышел в сени, закинул на плечи по мешку и зашагал во двор.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Мәүлиҙә мәүешерәк инде ул, әйттем дәһә, түшенә төкөрә, тип...
Конечно, Мавлида немного растяпа, говорила же, как она оплевала всю грудь...
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Улда һуғыштан ҡайтманы...
— Он тоже не вернулся с войны.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Хәҙер үҙебеҙ ҙә йөрөй башланыҡ унда, Мәүлиҙә әхирәтем менән кисә генә барҙыҡ, өс кенә туҡтап ял иттек.
Этим летом и мы изредка стали ходить туда, вчера с Мавлидой всего лишь три раза отдохнули, пока донесли ведра до дома.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Башта татар килен идем, кемгә – жиңги инде, аннары үзең күрәсең – Татар әби.
Сначала меня в деревне звали Татар-килен – снохой-татаркой, теперь вот Татар-эби.
https://t.me/bashkort_translate_bot
...Август аҙаҡтарында, бер ҙур ҡабаҡтың эсенән емештәрен аралап алып ултырғанымда, әсәйем менән Зөлхизә өләсәйемдең һөйләшкәненә иғтибарлап ҡолаҡ һалдым.
Как-то в конце августа, когда я сидела дома и выбирала из тыквы семечки, услышала разговор мамы и Зульхизы-олэсэй, которые любили секретничать, пока рядом нет лишних ушей.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Күпмелер ваҡыттан һуң килеп ҡаранылар:
Через какое-то время проверили.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Тиҫтерҙәрең өс йыл тигәндә тып итеп ҡайтты ла төштө, ә һине көтә-көтә күҙ тондо...
Ведь твои сверстники, отслужив по три года, давно вернулись из армии, а тебя мы все ждали и ждали...
https://t.me/bashkort_translate_bot
...Ниһайәт, тыуҙым!
...И вот я родилась!
https://t.me/bashkort_translate_bot
– Сабый үҙ ризығы менән тыуа ул. Баязит кейәү ҙә, нишләп ташлап китһен, ти, һине, бынау алтын баланы (мине әйтә!).
– И зять Баязит не бросит ни тебя, ни эту, – она кивнула на меня, – золотую девочку. И свекровь у тебя добрая, не обижает, на похвалу не скупится.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Малайҙар!
Мальчишки!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Халыҡ дошманы!
Враг народа?!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ә беҙҙең ҡапҡа төбөнән уларҙыҡына кәмендә ун аҙымдыр әле.
А от наших ворот до ее – шагов десять, не меньше.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Бер, ике, өс... ете, һигеҙ... ун бер...
Один, два, три... семь, восемь... одиннадцать.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Йылғаның яҙғы ташҡында өҙөлөп ҡалған бөгөлөндә, ҡамыш араһында, оя ҡора, бала сығара.
Эта птица строит свое гнездо в зарослях камыша, выводит птенцов.
https://t.me/bashkort_translate_bot
– Йә, артабан ни булған?
– Что ж, поведай дальше.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Утыҙ етенсе йылдарҙа иң шәп командирҙарҙы атып бөтөргәндәр.
В тридцать седьмом самых талантливых командиров расстреляли.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ана, тәҙрә асыҡ, ҡапҡалағы әллә күгәрсен, әллә аҡҡош миңә әле лә ҡырын ғына ҡарап тора – әһә!
Вон, окно открыто, а тот, не то голубь, не то лебедь, косится на меня – ну-ка я ему прямо в глаз!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Атайым ҡайтҡанға өс ай ҙа булып киткән, имеш.
Три месяца, как приехал отец, пролетели, как три дня.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Үҙ көнөн үҙе күрәсе Ғәҙилә күрше, колхозда ла эшләнесе.
Гадиля сама себя обихаживает, она раньше и в колхозе работала.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Бындай тоҡтарҙы, ысынлап та, кесерткәндән һуғалар икән.
Ага, оказывается, крапивные мешки ткут из крапивы.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Әйтеп ҡарағайным да һиңә, тоҡомо менән уҡымышлы улар, ынтылма, тип, тыңлайһыңмы ни...
— А я тебе говорила, что он из породы тех, кто любит учение, да ты не послушала...
https://t.me/bashkort_translate_bot
«Беләбеҙ, кәрәкмәй, зинһар, һөйләмә», – тиҙәр.
— Не говори об этом, мы уже знаем, пожалуйста, перестань!
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Һинең атайыңмы, әллә Зөлхизә өләсәйемдекеме?
— Он твой папа или папа Зульхизы-олэсэй?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Шул саҡ бүрәт тешен ыржайтып ырылданы ла артҡы тәпәйҙәренә баҫты һәм ҡапыл алғы тәпәйе менән дөмбәҫләтә йорт эйәһенең яңағына килтереп һуҡты.
Тут зверь зарычал, оскалившись, встал на дыбы и ударил охотника лапой.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Былай уның әле һаҡалы юҡ, егерме өс йәшлек кенә сағы.
На самом деле у папы нет пока седой бороды, ему всего двадцать три.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Беҙ кеше түгелдер шул...
Как будто мы тут не люди...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Көн йөҙә, төн йөҙә...
Днями и ночами плывет, счет им давно потерян.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Ҡартәсәйем менән өләсәйем, мин, тағы һин үҙең – дүртәү түгелме ни?
— Картэсэй, олэсэй, я и ты – разве не четверо?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ҡурҡыныс һүҙ микән әллә ул ЗАГС?
Неужели такое страшное слово «ЗАГС»?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ғәрләнгәндер Гөлбикәһенең хәленән, башын сит яҡҡа олаҡтырғандыр һуғыштан һуң, тип фараз итеүселәр ҙә булды.
Были и такие, кто говорил, что, мол, от стыда за жену-каторжанку на чужбине остался.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Көтә инде, тәҙрә төбөнән китмәй, урамдан күҙен алмай.
Вот и ждет его, караулит у окна, глаз не сводит с дороги.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ер туңған, оҙаҡламай ҡар күҙе лә күренер.
Земля промерзла насквозь, наверное, скоро выпадет первый снег.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ҡартәсәйем уға һүҙен осларға ирек бирмәне:
Картэсэй не дала ему договорить:
https://t.me/bashkort_translate_bot
Инде мин дәү йән менән йылы йомро имсәктәре аша тоташам, уларҙан алмаш-тилмәш баллы һөт имәм.
И тут я снова соединилась с ней через теплую круглую грудь, всасываю из нее сладкую жидкость.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Көн дә һаҡ аҫтында быяла заводы өсөн сеймал – һүнгән вулкан итәгендәге көлдө, ти, – тейәтергә йөрөткәндәр, көн дә кәбеҫтә һурпаһы эсергәндәр.
Каждый день ее под охраной водили вместе с другими на работу – грузить сырье для стекольного завода. Кормили капустной баландой.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Мин дә, аяҡтарымды һауала һәлендергән килеш, шымтайҙым да уның күҙҙәренә баҡтым. Оҙаҡ, бик оҙаҡ бағыштыҡ һымаҡ.
Я, присмиревшая, свесив ноги, тоже глядела ему прямо в глаза, удивилась про себя, что они сине-зеленоватым цветом напоминают осоку.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Мин ... һәм?
Я ...и?!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Күп һорамаҫ инем, мин нәфселе түгел, атайымды ситкә китеү ниәтенән төңөлдөр, зинһар, тип кенә үтенер инем.
Я не жадная, попросила бы немного – чтобы отец отказался от мысли покинуть деревню. — Не стесняйся, Нурия, называй меня так же, как все.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Балыҡтарға ҡулын һуҙҙы... һәм уянып китте.
Протянула к ним руки и... проснулась.
https://t.me/bashkort_translate_bot
«Камил бит, мин дөрөҫ әйткәнем, – тип ҡыуана Мәүлиҙә, – ана лаһа турғайы!»
Я угадала! – радуется Мавлида. – Вот, смотри, "птенчика" видать».
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Һин әбей түгелһең әле, күҙлек кейһәң генә оло сырай керә әҙерәк, – тип йыуатҡан булам уны, ыңғайына.
Я успокаиваю ее, что она не такая уж старая. Просто, дескать, очки придают ей солидность.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Мин уҡырға барҙым, тауар бирегеҙ, алъяпҡыс тектерәм Татар әбекәйҙән, – тигәс, ҡартәсәйем һикегә ултыра төштө.
— Я пошла в школу, дайте мне кусок черной материи, схожу к Татар-эби, пусть сошьет мне фартук!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Береһе үлгән, икенсеһе тере һымаҡ?
Один дохлый, а второй, кажись, жив.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Өләсәйем мин Күрәнленән әйләнеп ҡайтҡанда ла аласыҡ алдында алйып баҫып тора ине. Ҡобараһы осҡан.
Когда я вернулась с реки, олэсэй все еще столбом стояла там, где я застала ее.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Холҡоң Рәйханаға тартҡан, ул да күҙгә ҡарап, танмай һөйләшә.
— Как ты похожа нравом на Райхану, она тоже всегда выкладывает правду в глаза.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Һеҙгә ни, төпкөл ауылда...
— Вам, конечно, в глухой деревне...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Баһадир шул, ана нисек мине, ҡурсаҡтай итеп, еңел генә күтәреп алды.
Ну конечно же, он – мой папа, богатырь! Вон как легко он поднял меня на руки, словно куколку!
https://t.me/bashkort_translate_bot
Анттыр бына, берәүгә лә ыскындырмам һарыгүҙ хаҡында.
Клянусь, никому не скажу про собаку!
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Һөйләп торам даһа...
— Говорю же тебе, да...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Атайым ҡайтып килә, ҡулында бүре тиреһенән тегелгән бүрек. Тотоп ҡарамайынса уҡ беләм: Бүреһуҡҡан олатай атайыма тип иләп ҡуйған тирене әллә күпме ваҡыт соланында киреүле тотто, ә яңыраҡ бесеп, бүрек тегеп ултыра ине.
В руке шапка из волчьей шкуры, Бурехуккан-олатай еще давно эту шкуру выделал, она долго висела у него в сенях на перекладине, недавно достал ее, сам раскроил, сам сшил для папы... волчью шапку.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Әсәй, һин кисә, бик ҙур эш бар иртәгәгә, тигәйнең?
— Мама, ты вроде вчера говорила, что с утра предстоит важное дело?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ныҡ ҡына һыуытып та ебәргән – май башы ғына бит әле.
Похолодало, ведь еще только начало мая.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Ун-ун биш өйлө Айыусыла ла ҡушаматһыҙ әҙәм һирәк, – тип дауам итте ҡартәсәйем.
— И в деревне Аюсы, где всего-то десять-пятнадцать дворов, редко у кого нет прозвища.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ҡеүәтле ҡойроғо «ҡоп» итеп ергә ҡағылды, типкер тырнаҡтары «ҡуян»ды матҡыны.
Мощным хвостом Ыласын слегка коснулся земли, вонзил когти в добычу.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Бабай шәп йөрөй әле эйәрҙә, бирешмәй.
Он пока хорошо держится в седле, не поддается годам...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Улым булһа, Ыласын тип нарыҡларға хыялланғайным...
— Я всю жизнь мечтал, что если будет у меня сын, дам ему имя Ыласын...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ҡулындағы бәпесе тубығына тәгәрәп төшкән, күҙҙәре йомоҡ...
Малыш выпал из объятий на ее колени, глазки закрыты...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Бөркөтсөнөң һәр ишараһын аңлап тора кеүек.
Кажется, все понимает без единого слова.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Бында тик үҙебеҙ генә.
Дома лишь мы.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Через два дня придешь. – Оҫта знакум ике бармағын күрһәтте лә нығытып ҡуйҙы: – Ладно?
— Через два дня придешь, – Мастер показал два пальца, подтверждая договор: – Ладно?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Моғайын, мин күлдә – балыҡ яралғыһы, ыуылдырыҡ эсендәге селбәрәмендер?
Может быть, я – обитатель озера, рыбья икра или малек?
https://t.me/bashkort_translate_bot
Үҙгәләнгән уның күңеле, килен, барыбер баҫылмаҫ, йөрөп ҡайтһын.
Не перечь ему, пусть уезжает, сердце потешит, все равно вернется назад.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Шул тиклем оҡшашҡан улар, айырып та булмай.
Они так похожи друг на друга, что не могу их различить.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Йәшлегемә барып, эшкә ауан булдым, ауыр күтәреп имгәндем.
По молодости-то глупой была, тяжелое подняла.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Салпа Сәғүрә, Һантый Сәғүрә, Тыпый Сәғүрә, Ете ҡуллы Сәғүрә...
— Салпа, то есть Злючка, Сагура, Семирукая Сагура...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Шул хатты уҡығас, шым ғына урамға йүгереп сыҡтым да, Гөлбикә апайҙың соланына кереп, башымды бүрәнәгә бәреп-бәреп иланым.
Когда прочитали вслух письмо, я ушла, не проронив ни слова, забежала в сени тети Гульбики и долго плакала, билась головой о бревна.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Тик башы түгел, эсе өҙөп-өҙөп ауырта, биле әсетеп һыҙа.
Но не голова болит у нее, а живот, боль рвет тело надвое.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Һатыбал? Сәйер исем, ауылда берәү. Ниңә шулай ҡушҡандар?
Сатыбал? Странное имя, редкое, на всю деревню одно.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Ярай, әләйһәң, мин үсегә белмәйемме ни?
Ну ладно, я тоже набрала в рот воды.
https://t.me/bashkort_translate_bot
— Ярар, уларын һөйләгәнең бар.
— Ладно, про это мы уже слышали.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Исламетдин ағайҙың улы. — Ә, Исламетдиндыҡы булғас, йүнһеҙ малай түгелдер?
— Ну если он сын Исламетдина, наверное, неплохой мальчик?
https://t.me/bashkort_translate_bot
– Ҡартәсәйем тымғас, атайым дауам итте:
Картэсэй притихла, а отец продолжил:
https://t.me/bashkort_translate_bot
Мин төшәм инде, Мәүлиҙә кәүҙәгә бәләкәй, биҙрәләрҙе аҫтан күтәреп бирә лә алмай.
Обычно спускаюсь я, ведь Мавлида мала ростом, и ей, худышке, не под силу подавать полные ведра наверх.
https://t.me/bashkort_translate_bot
Мин һиңә тип йәй көнө бер көлтә мәтрүшкә йыйғайным...
Я для тебя еще летом собрала охапку душицы...
https://t.me/bashkort_translate_bot
Инеп торманым, үҙебеҙгә боролдом.
Не стала к ним заходить, развернулась обратно.
https://t.me/bashkort_translate_bot