[ Ũvoo ĩũlũ wa visa ĩthangũnĩ ya 4 ] Kĩkw’ũ Kĩk@@ avetwa
Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ o ta kũya ĩtunĩ . ” ( Mt .
( Soma Luka 21 : 1 - 4 . )
Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ , sisya kĩlungu kya 8 kya ĩvuku yĩĩ , Mbivilia Yo Ĩmanyĩasya Ata ? , yĩla yĩtumbĩth@@ ĩtw’e nĩ Ngũsĩ sya Yeova
( b ) Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe ?
( b ) Nĩ makũlyo meva me@@ ũsũngĩwa ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe ?
( Soma 1 Akolintho 10 : 13 . )
Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ , sisya kĩlungu kya 3 kya ĩvuku yĩĩ , Mbivilia Yo Ĩmanyĩasya Ata ? , yĩla yumĩthĩtw’e nĩ Ngũsĩ sya Yeova
( Soma 1 Akolintho 6 : 9 - 11 . )
Ĩvinda yĩu ala me Yutia mak@@ ie mathi iĩmanĩ ; na ala me nthĩnĩ wayo maume vo ; na ala me ndee matik@@ avo@@ te vo . ”
Nĩ kyaũ kĩũneenewa ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe ?
60 : 22 ) Ve ĩvinda ũti@@ alo wa etĩkĩw’a mauta , ala nĩmo “ Isilaeli ma Ngai , ” mailyĩ ta “ ũla mũnini . ”
( b ) Twĩneenea makũlyo meva ?
( Soma Luka 10 : 29 - 37 . )
Twĩneenea makũlyo meva ĩsomonĩ yĩĩ ?
( Mwambĩlĩlyo 2 : 16 , 17 ) Takethĩwa Atamu nĩwamwĩ@@ wie Ngai , ethĩwa ekalile tene na tene .
( b ) Twĩneenea makũlyo meva ?
“ Ndeto ya Ngai ĩ thayũ , na nĩ nthangaau . ” — AEVL .
( Soma Ũvuan’yo 14 : 6 , 7 . )
( Soma 1 Athesalonika 2 : 13 . )
Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ , sisya kĩlungu kya 10 kya ĩvuku yĩĩ , Mbivilia Yo Ĩmanyĩasya Ata ? , yĩla yumĩthĩtw’e nĩ Ngũsĩ sya Yeova
‘ Ala alũngalu makatiĩwa nthĩ , na makatũa vo kũvika tene na tene . ’ — Savuli 37 : 29 .
“ Mũĩkĩĩo nĩ kĩla kĩ@@ manyĩth@@ asya vyũ maũndũ ala me@@ kwat@@ ĩtw’e . ” — AEVL .
( Soma Aevelania 13 : 7 , 17 . )
( b ) Twĩneenea makũlyo meva ĩsomonĩ yĩĩ ?
Yesũ aisye : “ Vala ve ũthwii waku , nĩvo vethĩawa ngoo yaku nayo . ”
( Soma Alomi 7 : 21 - 25 . )
Ethĩwa nũn@@ ekaa ũu , osa ngatho .
( Soma Aevelania 11 : 24 - 27 . )
“ Nĩ atanu andũ ala Ngai woo nĩ Yeova . ” ​ — SAV .
And@@ ĩka valũa ũeleetye kana no ũtũng@@ ĩwe mĩvothi ĩsu waumya wa@@ my@@ enda .
Nũndũ kĩla nthĩ yĩ mĩao yĩ kĩvathũkany’o na nzĩa syĩ kĩvathũkany’o sya kumya koti , nĩ ũseo ũkamba kũneena na andũ ala me na ũtũĩka ĩũlũ wa mĩao na ĩũlũ wa kumya koti ũtambĩte kũnyuva nzĩa ĩla ũũtũmĩa kumya mĩvothi .
No av@@ ange kumya ate na mũvango wa kũtũngĩwa ĩngĩ , kana ethĩwa nĩ nyũmba ya kwĩkala , no a@@ andĩke onanĩtye kana akw’a , ĩkeethĩwa yĩ ya ovisi wa ũvonge wa Ngũsĩ sya Yeova .
Mũndũ no eke ũu kwa kũandĩka valũa wosanĩte na mĩao wonanĩtye kana ovisi wa ũvonge nĩw’o ũk@@ atiĩwa malĩ ĩtina wa kũkw’a .
Nĩ kana mũndũ aumye mĩvothi atũmĩĩte nzĩa isu , nĩ ũndũ wa vata akav@@ angĩĩa tene kĩla ũka@@ umya .
Twĩneenea kyaũ nthĩnĩ wa ĩsomo yĩla yĩatĩĩe ?
Y@@ um@@ ĩthĩtw’e nĩ Ngũsĩ sya Yeova , ĩndĩ yu nĩya@@ ekie kũtumbĩthw’a .
Masyĩtwa amwe kĩlungunĩ kĩĩ nĩ mav@@ ĩndũe .
( Soma Yakovo 5 : 14 - 16 . )
( b ) Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete kyaũ ?
Aandĩkie ũũ : “ Nyie nĩ wa mwĩĩ , nĩ mũth@@ oos@@ ye naĩnĩ .
Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete kyaũ ?
( b ) Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ ?
( Soma 1 Akolintho 15 : 58 . )
Mũ@@ itonya kũthũkũma Ngai o na ũthwii . ”
N@@ ũs@@ omete nesa makaseti ma Mũsyaĩĩsya ala m@@ ela kuma ?
Ethĩwa n@@ ũu , sisya ethĩwa nũtonya kũsũngĩa makũlyo aa maatĩĩe :
( Soma Aevelania 10 : ​ 24 , 25 . )
( Soma 2 Akolintho 8 : ​ 13 - ​ 15 . )
( Soma Mathayo 24 : 37 - 39 . )
Ĩndĩ “ Noa aĩ mũndũ mũlũngalu , na mwĩanĩu nzyawanĩ sya ĩvinda yake : Noa aendanasya na Ngai . ” — Mwa .
Ĩandĩko ya Nthimo 14 : 15 yaĩtye atĩĩ : “ Ũla ũte ũmanyi nĩwĩtĩkĩlaa kĩla ndeto ; ĩndĩ ũla wĩ kĩlĩko asiasya ũndũ ũendaa . ”
( Soma Savuli 1 : 1 - 3 . )
Nũndũ ĩsoki yakwa yĩt@@ i vinya , na mũio wakwa naw’o nĩ mũvũthũ . ” ( Mt .
3 : 12 - 14 ) Nĩtwĩw’aa mũyo mũno nũndũ wendo , ũla nĩ “ wovano wa wĩanĩu , ” nĩw@@ onekaa nesa ath@@ ũkũ@@ minĩ ma Yeova o na ethĩwa maumĩte mbaĩnĩ yĩva kana maeetwe ata .
Wendo na ngwatanĩo itumaa ata athũkũmi ma Yeova mamany@@ ĩka ?
Na ethĩwa itho yaku ya ngalĩ ya kw’oko kwa aũme nĩyĩ@@ ũkũl@@ ulut@@ ĩkya , yumye , ũyĩ@@ k@@ ye kũasa naku . ” ( Mt .
© 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
( Isaia 41 : 10 , 13 ) Nĩ ũndũ wa kwĩkĩa vinya kũmanya kana Ngai ethĩawa eyũmbanĩtye kũtũ@@ sũvĩa na kũtũtetheesya .
NĨ ŨNDŨ Ũ@@ NGĨ MWA@@ Ũ T@@ ŨTONYA KWĨ@@ MANY@@ ĨS@@ YA KUMA MBIVI@@ LI@@ ANĨ ?
Nĩkĩ ve vata mũnene wa kũeka wendano wa ana - a - asa wĩkalae ?
Nĩkĩ Vaulo waandĩkĩie ala Aklĩsto Aevelania valũa ?
( Soma Aevelania 10 : 36 - 39 . )
Nĩkĩ kĩla ũmwe witũ waĩle kwendeew’a nĩ ĩvuku ya Aevelania ?
Ĩandĩko ya mwaka wa 2016 nĩ yĩva , na nĩkĩ yĩt@@ waĩlĩte ?
Mũsoa ũsu nĩw’o ĩandĩko yitũ ya mwaka wa 2016 .
Ĩandĩko yitũ ya 2016 : “ Wendano wa ana - a - asa nĩwĩ@@ kalae . ” — Aevelania 13 : 1
Aklĩsto ma w’o maeleawa wendano wa ana - a - asa ata ?
( a ) Nĩ ũndũ wĩva wa vata vyũ ũtumaa twĩthĩwa na wendano wa ana - a - asa ?
( b ) Nengane kĩtumi kĩngĩ kĩla kyaĩle kũtuma tũl@@ ũlũmĩlya wendano witũ .
Yesũ nĩwawetete kana ĩvinda yĩu yĩk@@ ee@@ thwa yĩ ĩthũku mũno .
Twaĩlĩte kwĩka ata ĩvindanĩ yĩĩ thĩna mũnene ũtanamba kwambĩĩa ?
( a ) Nĩ mavinda ta meva ũmũnthĩ tũtonya kwonany’a kana nĩtw@@ endene ta ana - a - asa ?
( b ) Nengane ngelekany’o ikwonany’a ũndũ andũ ma Yeova methĩĩtwe na wendano wa ana - a - asa .
Tũtonya kũatĩĩa ata ndeto ii , “ Mal@@ ilikan@@ ei ala ove ” ?
“ Mal@@ ilikan@@ ei ala ove . ”
“ Mũtwaano nũt@@ aĩwe nĩ andũ onthe . ”
Kwĩ@@ anĩwa kũtonya kũtũtetheesya ata twĩthĩwe na wendano wa ana - a - asa ?
“ Ĩ@@ anĩ@@ wai nĩ syĩndũ ila mwĩ nasyo . ”
Kwĩthĩwa na “ ũnyiau ” kũtũtetheeasya ata twĩthĩwe na wendano wa ana - a - asa ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twende mũno atumĩa maitũ ?
“ Mal@@ ilikan@@ ei ala [ me ] na ũtongoi . ”
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twende ana - a - asa mũnango ?
Wendo wa Klĩsto ũtũth@@ ing’ĩĩasya twĩke ata ?
Wendo wa Ngai ũtũth@@ ing’ĩĩasya ata twende ana - a - asa maitũ ?
Nĩkĩ kũekewa nĩ Ngai kwaĩle kũtũth@@ ing’ĩĩsya tũ@@ ekee ana - a - asa maitũ ?
1 , 2 . ( a ) Moathimo amwe ma ũla ‘ mũthĩnzĩo ũtaweteka ’ nĩ meva ?
( Soma 2 Akolintho 1 : 20 . )
3 , 4 . ( a ) Wĩ@@ w’aa ata ĩla mũndũ wa@@ ũnenga mũthĩnzĩo ?
( b ) Thayũ waku ũtonya kũalyũka ata ũkanengwa mũthĩnzĩo wa mwanya ?
Nĩkĩ mũthĩnzĩo ũla Ngai ũtũnengete wa wovosyo nĩ wa vata vyũ kwĩ mũthĩnzĩo o na wĩva ?
( a ) We wendete ũathimo wĩva katĩ wa moathimo ala tũkakwata nũndũ wa ũla mũthĩnzĩo Yeova watũnengie ?
( b ) Weta maũndũ atatũ tũth@@ ing’@@ ĩĩaw’a kwĩka nũndũ wa ũla mũthĩnzĩo Ngai watũnengie .
Wendo wa Klĩsto waĩlĩte kũtũth@@ ing’ĩĩsya twĩke ata ?
( Soma 2 Akolintho 5 : 14 , 15 . )
14 : 21 ; 1 Yoa . 5 : 3 .
Nĩ makũlyo ta meva twaĩle kwĩkũlya ĩvindanĩ yĩĩ ya kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ ?
( Soma 1 Timotheo 2 : 9 , 10 . )
( a ) Kũmwenda Yeova na Yesũ kũtũth@@ ing’ĩĩasya twĩke ata wĩanĩ wa kũtavany’a ?
( b ) Wendo ũsu ũtonya kũtũth@@ ing’ĩĩsya tũtetheesye ata Aklĩsto ala angĩ kĩkundinĩ ?
Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva wendo wa Ngai ũtonya kũtũth@@ ing’ĩĩsya twĩke ?
Yesũ eekaa ata akonany’a nĩwendete andũ ala angĩ ?
We no ũtetheesye mwana - a - asa kana mwĩĩtu - a - asa mũkũũ ũtavany’anĩ ?
Ũtonya kwĩka ata nĩ kana ũ@@ ĩkĩĩthye ana - a - asa maku nũmendete ?
( Soma Luka 14 : 12 - 14 . )
16 , 17 . ( a ) Nĩ kyaũ twaĩle kwosa nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o ya Yesũ ya ũla mũsumbĩ na ngombo ?
( b ) We ũtw’ĩte kwĩka ata ĩtina wa kũvindĩĩsya ngelekany’o ĩsu ya Yesũ ?
Wendo wa Ngai watetheeisye mwĩĩtu - a - asa ũmwe ata o@@ om@@ ĩanĩsya na mwĩĩtu - a - asa ũngĩ ?
Nĩw’aa ndyenda kwĩsa kwona ũndũ ũkethĩwa ailyĩ ate na naĩ . ”
We ũtw’ĩte kwĩka ata nũndũ wa ‘ mũthĩnzĩo ũtaweteka ’ ũla Ngai ũtũnengete ?
[ 1 ] ( kalungu ka 18 ) Masyĩtwa amwe kĩlungunĩ kĩĩ nĩ mav@@ ĩndũe .
Nĩ maũndũ meva matumaa Vendekosito yĩthĩwa yĩ ya mwanya , na maũndũ asu me@@ anĩisye ata kĩla Maandĩko math@@ anĩte ?
( a ) Nĩkĩ maũndũ ala mee@@ kĩkaa mũthenya wa Vendekosito nĩ ma vata kwitũ ?
( b ) Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva wa vata ũtonya kwĩthĩwa weekĩkie mũth@@ enyanĩ o ta ũsu myaka mingĩ ĩtina ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Mũklĩsto ainy@@ uvwa atw’ĩke mwĩtĩkĩw’a mauta nd@@ etĩkĩ@@ aw’a veva mũtheu ũndũ ũmwe kana ĩvinda yĩmwe na ũla ũngĩ ?
Etĩkĩw’a mauta onthe methĩawa manengetwe kyaũ , na kĩ@@ maĩkĩĩthasya ata ?
No nginya kĩla Mũklĩsto mwĩtĩkĩw’a mauta eke ata nĩ kana e@@ kwata mũthĩnzĩo wa kũthi ĩtunĩ ?
Vetelo aisye ũũ ĩũlũ wa ũndũ ũsu : ‘ Kwondũ wa ũu , ana - a - asa , th@@ anga@@ ai mũno mũl@@ ũlũmĩlye kwĩtwa kwenyu na kũnyuvwa kwenyu : nũndũ ethĩwa nĩmũ@@ kwĩka maũndũ asu , mũi@@ kal@@ ulutĩka o na ĩndĩĩ : Nũndũ o ũu mũ@@ kan@@ engwa na ũlau kũlika ũsumbĩnĩ wa tene na tene wa Mwĩaĩi waitũ na Mũtangĩĩi Yesũ Klĩsto . ’
( 2 Vet .
8 , 9 . ( a ) Nĩkĩ andũ aingĩ monaa ve vinya mũno kũelewa ũndũ mũndũ wĩtĩkĩ@@ aw’a mauta ?
( b ) Mũndũ amanyaa ata kana e na wĩto wa kũthi ĩtunĩ ?
Ameie : ‘ Mũ@@ i@@ aa@@ osa veva wa ũkombo ĩngĩ ũetae w’ĩa ; ĩndĩ nĩmw@@ oosie veva wa kũt@@ uwa ana , kwondũ wa ũu nĩtwĩ@@ kaĩlaa , tũ@@ ky@@ asya , N@@ au , Asa .
Ũla Veva mwene a@@ kũs@@ ĩĩaa vamwe na maveva maitũ , kana ithyĩ twĩ syana sya Ngai . ’
Ĩandĩko ya 1 Yoana 2 : 27 yĩthĩawa yĩ@@ y@@ onany’a ata ĩla yĩ@@ kwasya kana etĩkĩw’a mauta mai na vata wa kũmanyĩw’a nĩ mũndũ ũngĩ ?
Nĩ makũlyo meva Mũklĩsto mwĩtĩkĩw’a mauta ũtonya kwĩkũlya , ĩndĩ nĩ ũndũ wĩva ũtesa kwĩthĩwa na nzika naw’o ?
Ala m@@ etĩkĩw’a mauta ma@@ alyũkaa ata , na nĩ kyaũ kĩtumaa ma@@ alyũka ?
Aklĩsto etĩkĩw’a mauta mew’aa ata ĩla me kũũ ĩũlũ wa nthĩ ?
Nĩ maũndũ meva matesa kwonany’a kana mũndũ nĩ@@ wĩtĩkĩ@@ w’e mauta ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana ti onthe maa@@ kwata veva mũtheu wa Ngai me na wĩto wa kũthi ĩtunĩ ?
17 , 18 . ( a ) Athũkũmi aingĩ ma Ngai ũmũnthĩ me na wĩkwatyo wĩva ?
Ĩandĩko ya Nzekalia 8 : 23 yĩ@@ anĩĩte ata ũmũnthĩ ?
1 , 2 . ( a ) Yeova athanie ũndũ wĩva ĩũlũ wa ĩvinda yitũ ?
( b ) Twĩneenea makũlyo meva ĩsomonĩ yĩĩ ?
Nĩkĩ vaitonyeka tũkamanya nũũ ũkat@@ alwa yĩla ĩs@@ av@@ unĩ ya 144,000 ?
Nĩ ũkany’o wĩva etĩkĩw’a mauta maĩle kũsũanĩa mũno , na nĩkĩ maĩlĩte kwĩka ũu ?
Nĩ ũndũ mwaũ Aklĩsto etĩkĩw’a mauta mataĩle kwĩkwatya mekwe , na nĩkĩ ?
Nĩkĩ twaĩle kwĩthĩwa twĩ metho ũndũ tũ@@ kwosa ala maĩsaa kĩmũtũ na kũnyw’a mbinyu ĩvindanĩ ya kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ ?
( Sisya ĩsandũkũ “ Wendo ‘ Nd@@ wĩkaa Ũndũ Ũ@@ ta@@ ĩle . ’ ” )
Yesũ eeie amanyĩw’a make atĩĩ : “ Iny@@ w’onthe mwĩ ana ma ĩthe ũmwe . ”
Ũtonya kwonany’a ata kana nũnengete etĩkĩw’a mauta ndaĩa ?
T@@ wĩs@@ ũvĩ@@ anaa na mũisyo wĩva ĩla twee@@ v@@ athana na kĩtei kya ‘ kwendeesya andũ ’ ?
Nĩkĩ tũyaĩle kũthĩnĩka nũndũ wa ũtalo wa ala maĩsaa kĩmũtũ na kũnyw’a mbinyu ĩvindanĩ ya kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ ?
“ Mwĩaĩi [ Yeova ] nũm@@ esĩ ala make . ”
Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa ũtalo wa etĩkĩw’a mauta ala makethĩwa matiele ĩla thĩna mũnene ũkethĩwa ũyambĩĩa ?
Nĩ ũndũ mwaũ twaĩle kũmanya ĩũlũ wa ala 144,000 Yeova ũnyuvĩte ?
O na ĩngĩ , ĩvindanĩ ya atũmwa no Aklĩsto avũthũ etĩkĩw’a mauta mat@@ ũmĩiwe kũandĩka Maandĩko ma Kĩkiliki ma Kĩklĩsto .
nũtumaa tũl@@ ũlũmĩlya ngwatanĩo yitũ na Ngai na angĩ ?
O na kũtw’ĩka Yeova nĩwe wĩ ĩũlũ wa onthe , athok@@ asya angĩ meke ata ?
Yeova athok@@ isye Yesũ atetheesye wĩanĩ wĩva wa vata ?
Yeova a@@ mũthokisye Atamu eke ata , na nĩkĩ ?
Kwa ngelekany’o , nĩwanengie Atamu wĩa wa kũtw’ĩĩa nyamũ masyĩtwa .
Andũ amwe matethasya wĩa na Ngai ata ĩla waendeee kwĩanĩsya kwenda kwake ?
Nĩ wĩa wĩva ithyonthe tũtonya kũtethya vamwe na Ngai ? Yaĩ lasima Yeova at@@ ũthok@@ ye wĩanĩ ũsu ?
( 1 Ako . 3 : 9 ) Mũtũmwa Vaulo aandĩkie ũũ : ‘ Tũ@@ it@@ ethya wĩa vamwe na Ngai , nĩtũũm@@ wĩsũva mũik@@ etĩkĩle mumo ũla mũ@@ kwatĩte kuma kwa Ngai wae mana . ’ ( 2 Ako .
Mwana mũsyawa wa mbee wa Ngai aisye we mwene eew’aa ata aitethya wĩa vamwe na Ĩthe ?
Nĩkĩ kũtethya wĩa wa kũtavany’a nĩkũtumaa twĩkala twĩ atanu ?
Andũ amwe maĩtye ata ĩũlũ wa ũtanu ũla ũ@@ etawe nĩ kũtethya wĩa vamwe na Yeova ?
Nake mwana - a - asa ũngĩ o wa Italy wĩtawa Franc@@ o aĩtye atĩĩ : “ Yeova nũtũmĩaa Ndeto yake na syĩndũ ingĩ sya kĩ - veva kũtũl@@ ilikany’a kĩla mũthenya kana nũtwendete na kana kyonthe kĩla twĩkaa kwondũ wake nĩ kya vata , o na ethĩwa ithyĩ ene twĩona kĩthito kitũ ta vathei .
Kyu nĩkyo kĩtumaa kũtethya wĩa vamwe na Ngai kũnd@@ anĩthya na kũituma nĩt@@ anĩa kwĩkala thayũ . ”
Yeova na Yesũ maĩ na ngwatanĩo ĩilyĩ ata , na nĩkĩ ?
Nĩkĩ kũtavany’a nĩkũlũlũmĩlasya ngwatanĩo yitũ na Ngai vamwe na ala angĩ ?
Aisye ũũ aendeee kũvoya : “ Nĩ kana methĩwe me ũmwe , o taitũ . ”
O na ĩla tweeka ũu , nĩtũmanyaa ũseo wa kũmũĩkĩĩa na kũatĩĩa ũtao wake .
Nĩ kyaũ kĩkatuma twĩthĩwa na ngwatanĩo ndũmu mũnango vamwe na Yeova na ana - a - asa maitũ twĩ nthĩ nzaũ ?
Mwana - a - asa ũmwe wa Australia ethĩawa na woni mwaũ ĩũlũ wa ũtavany’a ?
Mwana - a - asa wĩtawa Jo@@ el wa Australia aĩtye ũũ : “ Kũtavany’a nĩkũ@@ ndetheeasya ndik@@ one ta inyie ngũ@@ thĩna nĩ nyioka .
Kũ@@ nd@@ ilikanasya mathĩna ala makwatĩte andũ ala angĩ na kũ@@ ind@@ ilikany’a ũndũ nyie nĩendeee nesa nũndũ wa kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia .
Kũtavany’a nĩkũ@@ ndetheeasya nĩkale nĩ@@ nyivĩtye nũndũ nĩkũtumaa nĩmwĩ@@ kwatya Yeova vamwe na ana - a - asa na eĩtu - a - asa . ”
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana kwĩthĩwa tũendeee kũtavany’a kũ@@ ĩkĩĩthasya twĩ na veva wa Ngai ?
Yu we ũthũkũma wĩa ũsu mĩthenya yĩana ata ?
Kũtavany’a ũvoo mũseo kwos@@ anĩte ata na kĩeleelo kya Ngai kwondũ wa andũ ?
Kũtavany’a kũkonanĩtye ata na ĩla mĩao mĩnene ya Ngai ?
Na wa kelĩ ũvw’anene naw’o , nĩw’o ũũ , Mwende mũtũi waku o tondũ wĩyendete . ”
We wĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa wĩa wa mwanya ũla tũnengetwe wa kũtavany’a ũvoo mũseo ?
Nĩnĩ@@ kũneng@@ ete vinya wakwa , Ndeto yakwa Mbivilia , ala me ĩtunĩ me vamwe naku , na Aklĩsto ala angĩ me vamwe naku . O na nĩnĩ@@ kũ@@ manyĩasya kĩla ĩndĩ , na nĩnĩ@@ kũneng@@ ae motao ala maĩlĩte ĩvinda yĩla yaĩle . ’
Mwa nĩ ndaĩa nene ta kĩ kwĩka kĩla Yeova wendaa twĩke na kũtethya wĩa vamwe nake ! ”
ĨK@@ AS@@ ET@@ I Y@@ Ĩ@@ Ĩ , Mũsyaĩĩsya , yĩ@@ mũ@@ taĩaa Yeova Ngai , Mũsumbĩki wa nthĩ yonthe .
Nĩ@@ yĩk@@ iakiasya andũ kwĩsĩla ũvoo mũseo wa kana o mĩtũkĩ Ũsumbĩ wa ĩtunĩ wa Ngai ũkamina ũthũku w’onthe , na ũiv@@ ĩndũa nthĩ ĩno ĩt@@ w’ĩke nzaũ .
Ĩkaseti yĩĩ yĩkĩaa andũ vinya mamũĩkĩĩe Yesũ Klĩsto ũla wakwie nĩ kana tũkwate thayũ ũtathela , na ũla yu nĩ Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai .
Ĩkaseti yĩĩ yĩthĩĩtwe yĩ@@ itu@@ mbĩth@@ w’a kuma mwaka wa 1879 na ti ya kĩ - siasa .
Mom@@ anyĩsyo mayo maumĩte Mbivilianĩ .
Y@@ umĩtw’e ta kĩlungu kĩmwe kya wĩa wa kũmanyĩsya andũ Mbivilia nthĩ yonthe ũla ũt@@ etheeaw’a na mĩvothi ya ngoo ya kwenda .
Nĩ kana umye mĩvothi , lika Kĩsesenĩ kya www.jw.org / kam .
Vala nthoo sya NWT iatĩĩe ndeto sya ĩandĩko yĩla yum@@ ĩĩw’e , nĩ kwonany’a kana ũalyũlo wumĩte nthĩnĩ wa Mbivilia ya New World Translation of the Holy Scriptures ya kĩthyomo kya Kĩsũngũ kya matukũ aa .
Be@@ be nĩwendete ĩthe wake mũno .
At@@ av@@ iw’e ndeto isu nĩ mũndũ maĩ ndũũ , ĩndĩ ndeto isu syeekie kũmũ@@ ũmĩsya vandũ va kũmũkiakisya .
At@@ indĩaa kwasya ũũ ngoonĩ yake , “ Ĩthe wakwa nd@@ ana@@ aĩle kũkw’a . ”
Ĩtina wa myaka yĩana ũndũ mũna , Be@@ be nĩwaeleisye ũndũ ũsu ĩvukunĩ , na maelesyo make moonany’a kana aĩ o na kyeva .
O tondũ Be@@ be wesie kũmanya , mũndũ n@@ ũku@@ aa ĩvinda yĩasa e na kyeva , na mũno mũno ethĩwa ũla ũkw’ĩĩwe nũ@@ nendete ũla ũna@@ kwie .
Mbivilia nĩeleetye nesa kana kĩkw’ũ nĩkyo “ mũmaitha wa mũminũkĩlyo . ”
( 1 Akolintho 15 : 26 ) Kĩkw’ũ ky@@ ũkaa tũtataĩĩe na vai mũndũ wĩsa kũ@@ kĩsi@@ ĩĩa , nĩkĩ@@ min@@ aa andũ ala twendete .
Vai mũndũ ũtonya kwĩsi@@ anĩa na kyeva kĩla kĩ@@ kwataa mũndũ ĩtina wa kũkw’ĩĩwa .
Kwoou , ti ũsengy’o kwĩthĩwa na kyeva kingĩ ĩla wa@@ kw’ĩĩwa .
No wĩthĩwe wĩkũlasya : ‘ Mũndũ ak@@ w’ĩĩwa atonya kwĩthĩwa na kyeva ĩvinda yĩana ata ?
Ndonya ata kũmak@@ iakisya ala makw’ĩĩwe ?
Ve wĩkwatyo kwa andũ ala makwie ? ’
Ve ĩvinda wa@@ aĩthĩwa wĩ mũwau o na ethĩwa no kwa kavinda o kanini ?
Kwa ngelekany’o , sũanĩa ĩũlũ wa ũndũ Avalaamu weekie ĩla mũka wakwie .
Kwosana na Maandĩko ma Kĩevelania ala maandĩkĩtwe mbeenĩ , “ Avalaamu nĩwambĩĩie kũmũ@@ met@@ ea Sala , na kũmũ@@ ĩĩa . ”
Ndeto “ nĩwambĩĩie ” yĩonany’a kana Avalaamu nĩwakuie ĩvinda e na kyeva nũndũ wa kũkw’ĩĩwa nĩ mũka wake Sala .
Aĩ na kyeva “ matukũ maingĩ , ” na andũ ma mũsyĩ wake ma@@ emwa nĩ kũmũkiakisya .
Ĩtina wa myaka mingĩ , Yakovo nĩwaendeeie kũthĩnĩka nũndũ wa kĩkw’ũ kya Yosevu . — Mwambĩlĩlyo 23 : 2 ; 37 : 34 , 35 ; 42 : 36 ; 45 : 28 .
“ Mũ@@ e@@ me@@ wa , Robert , akwie Matukũ 9 , Mwei wa 7 , 2008 .
O na kau nĩv@@ avĩtĩte myaka thanthatũ , nĩw’aa nĩ@@ ona kyeva .
Ndi@@ kwona ta nga@@ eka kwĩthĩwa na kyeva nũndũ wa Ro@@ b . ” — G@@ ail , ũla wĩ na myaka 60 .
“ O na kau nĩ na myaka mbee wa 18 kuma nak@@ w’ĩĩwa nĩ kĩveti kyakwa , no nĩkĩl@@ ilikanaa na nĩw’aa nĩ na kyeva .
Ĩla noona kĩndũ kyanake , nĩnĩ@@ mũl@@ ilikanaa na ndy@@ asya kethĩwa eĩ vaa ethĩwa atanĩa kĩndũ kĩu noona . ” — E@@ ti@@ enne , ũla wĩ myaka 84 .
Kwoou o tondũ twoona , ti ũthũku kwĩthĩwa na kyeva na woo ĩla wa@@ kw’ĩĩwa .
Andũ monanasya kyeva kwa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o , na kwoou ti ũseo kũsilĩla andũ na kũtw’a kana maĩle kwĩthĩawa na kyeva ũndũ ũmwe ĩla mak@@ w’ĩĩwa .
Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo , tũyaĩle kwĩ@@ tũla mũtĩ ethĩwa twĩona twĩ na kyeva mũno ĩtina wa kũkw’ĩĩwa .
O tondũ vonanĩtw’e ĩkasetinĩ yĩĩ nthĩnĩ wa kĩlungu kĩla kĩ na kyongo “ Ĩthĩwa na Mũĩkĩĩo ta Woo , ” Isaka aĩ na kyeva o na ĩtina wa myaka ĩtatũ kuma inyia wake Sala akw’a . — Mwambĩlĩlyo 24 : 67 .
Kwa ngelekany’o , andũ amwe nĩmatonya ũ@@ kwĩa ndũka@@ ĩe kana maka@@ kwĩa ndũkethĩwe na kyeva .
Namo angĩ nĩmatonya ũ@@ kwĩa ũĩe vyũ na ndũk@@ avi@@ the o na vanini kyeva kĩla wĩ nakyo .
Mbivilia nĩyonanĩtye motao ala maĩle , na motao asu mayo nĩmetĩkĩl@@ anĩte na ũkunĩkĩli ũla wĩkĩtwe nĩ asomi .
Kwosana na syĩthĩo imwe , mũndũũme ndaĩle kũĩa o na ĩndĩĩ .
Ĩndĩ nĩ ũthũku kũĩa o na ethĩwa wĩ mbee wa andũ ?
Asomi nĩmesĩ kana kũĩa nĩ nzĩa ĩmwe ya kwonany’a kana wĩ na kyeva .
Na kũĩa nũndũ wa kyeva nĩkũtetheeasya mũndũ ak@@ om@@ ĩanĩsya na kĩkw’ũ kya mũndũ ee@@ ĩ@@ mwendete .
Kũv@@ itha andũ maik@@ one kana wĩ na kyeva nĩkũtonya kũkũ@@ ũmĩsya vandũ va kũũtethya .
Mbivilia nd@@ ĩtĩkĩl@@ anaa na woni wa kana mũndũũme ndaĩle kũĩa ĩla wĩ na kyeva .
Ĩla mũnyanyae Lasalo wakwie , Yesũ nĩwa@@ ĩie o na kau aĩ na ũtonyi wa kũthayũũkya ala akw’ũ ! — Yoana 11 : 33 - 35 .
Mavinda kwa mavinda mũndũ no athate nũndũ wa kyeva , na mũno mũno ĩla wa@@ kw’ĩĩwa ate@@ ĩt@@ aĩĩe .
Ve itumi mbingĩ itonya kũtuma mũndũ ũkw’ĩĩwe ath@@ ata , kwa ngelekany’o , ĩla watavw’a maũndũ mataĩle na mate ma w’o nĩ mũndũ ũ@@ mũnengete ndaĩa .
Mũndũũme ũmwe wĩtawa Mike kuma South Africa aĩtye atĩĩ : “ Naĩ na myaka 14 ĩla ĩthe wakwa wakwie .
Twĩ math@@ ikonĩ , mũtongoi ũmwe wa ndĩni ya Ang@@ li@@ can aisye kana Ngai nĩwendaa andũ aseo na nũm@@ osaa tene .
* Ũndũ ũsu nĩw@@ anth@@ at@@ isye mũno nũndũ ĩthe witũ nĩwe twee@@ kwetye .
Kwa ngelekany’o , ĩla mũndũ wa@@ kw’ĩĩwa atataĩĩe , no ambĩ@@ ĩsye kũsũanĩa ta ve ũndũ wĩthĩwa ekie watuma mũndũ ũsu akw’a .
Ethĩwa nũ@@ kwĩyĩ@@ andũa na kũthata nũndũ wa kũkw’ĩĩwa , ti ũseo kwia ũndũ ũsu ngoonĩ .
Vandũ va ũu , t@@ avya mũnyanyau ũtonya kũ@@ kwĩthukĩĩsya nesa na ai@@ kũĩkĩĩthya kana ũndũ ũsu nũkwataa andũ ala makw’ĩĩwe .
Mbivilia ĩtwĩĩte atĩĩ : “ Mũ@@ nyanya nĩw@@ end@@ anaa ĩndĩ yonthe ; na mwana - a - ĩthe asyaiwe kwondũ wa kũ@@ thĩn@@ ũkasya . ” — Nthimo 17 : 17 .
Mũ@@ nyanya ũla mũnene mũndũ ũla wĩ na kyeva ũtonya kwĩkwatya vyũ nĩ Mũmbi witũ , Yeova Ngai .
Kwoou mũtavye kyonthe kĩla kĩ ngoonĩ kwĩsĩla mboya nũndũ ‘ nĩwe ũtũsũvĩaa . ’
( 1 Vetelo 5 : 7 ) O na Yeova nĩwathanĩte kana ‘ mũuo wake , ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi w’onthe ’ ũkak@@ iakisya ngoo na mesilya ma onthe ala ma@@ mũvoyaa .
( Avilivi 4 : 6 , 7 ) O na ĩngĩ , eka Ngai a@@ kũk@@ iakisye kwĩsĩla Ndeto yake , Mbivilia .
Kwĩthĩwa na maandĩko ta asu kĩlĩkonĩ na kũmas@@ ũanĩĩa no kũũtetheesye , na mũno mũno wĩoo ĩla wĩ weka na too waaa . — Isaia 57 : 15 .
Mũndũũme wĩ na myaka 40 wĩtawa Jack , nũ@@ nak@@ w’ĩĩwe nĩ mũka a@@ waĩte kanza .
Aĩtye atĩĩ : “ Nĩw’aa neanĩwa ĩla na@@ mũvoya Yeova .
Mavinda angĩ nĩnĩ@@ amũkaa ũtukũ na ng@@ aĩwa nĩ too vyũ .
Ĩndĩ nasoma Mbivilia na nasũanĩa maũndũ ala nasoma , na namũ@@ elesya Yeova kĩla kĩ ngoonĩ kwĩsĩla mboya , nĩw’aa na@@ usya na ndyĩthĩwa na mũuo wa ak@@ ili na ngoo . Ũndũ ũsu nũtumaa nĩkwata too ĩngĩ . ”
Mũndũ mũka wĩtawa V@@ an@@ ess@@ a nĩwakw’ĩĩwe nĩ inyia wake ũla waĩ mũwau .
O nake nĩwonete mboya ĩi@@ mũtethya .
Aĩtye atĩĩ : “ Mavinda ala ng@@ wĩw’a nĩ@@ ũmĩĩte mũno nĩnĩ@@ mwĩ@@ kaĩlaa Yeova na ndi@@ ĩa vyũ .
Yeova nũmb@@ ĩthukĩ@@ ĩasya kĩla ĩvinda na ain@@ enga vinya ũla ngwenda . ”
Andũ ala mataa ala makw’ĩĩwe ma@@ matavasya kana no meke maũndũ ta kũtetheesya andũ angĩ kana matũmĩe ĩvinda yoo kũtethya ene nthĩ .
Kwĩka ũu no kũtume mũndũ ethĩwa na ũtanu , o na no kũol@@ ange kyeva .
( Meko ma Atũmwa 20 : 35 ) Aklĩsto aingĩ ala makw’ĩĩwe nĩmonete kana kũtethya andũ ala angĩ nĩkũtumĩte makwata ũkiakisyo . — 2 Akolintho 1 : 3 , 4 .
Ngai nũeleawa ũndũ ũkwĩw’a na nũkũthĩnĩkĩaa ĩla wĩ na kĩmako . — Savuli 55 : 22 ; 1 Vetelo 5 : 7 .
Ngai nĩwĩthukĩĩasya mboya sya athũkũmi make . — Savuli 86 : 5 ; 1 Athesalonika 5 : 17 .
Ngai nĩwĩthĩawa na mea ma kwona andũ ala makwie . — Yovu 14 : 13 - 15 .
Ngai nĩwathanĩte kana akathayũũkya ala makwie . — Isaia 26 : 19 ; Yoana 5 : 28 , 29 .
Ve ĩvinda wa@@ aĩthĩwa vakuvĩ na mũndũ wĩ na kyeva nũndũ wa kũkw’ĩĩwa , na ũyĩthĩa ndwĩsĩ ũndũ ũtonya kũmũtethya ?
Mavinda angĩ no twĩthĩwe tũtesĩ ũndũ tũtonya kwĩka kana kwasya , na kwoou tũit@@ w’a kũvindya twa@@ aĩwa nĩ ũndũ tũkwĩka .
Ĩndĩ ve maũndũ ma vata ũtonya kwĩka nĩ kana ũtetheesye .
Mavinda maingĩ kĩla kyendekaa no kwĩthĩwa wĩ vakuvĩ na mũndũ ũsu na ũi@@ mũtavya ndeto ta , “ Nĩ vo@@ le . ”
Kwosana na syĩthĩo imwe , kũku@@ mb@@ atĩa mũndũ kana kũmũkwata kw’oko o kavola ĩla ũũneena nake yĩthĩawa no nzĩa ya kwonany’a kana nũ@@ ũmũ@@ thĩnĩkĩa .
Ethĩwa ũla ũkw’ĩĩwe nũkwenda kũneena mwĩ@@ thukĩĩsye .
O na nĩ ũndũ mũseo ũkatetheesya ũla ũkw’ĩĩwe maũndũ ala ũtatonya kwĩka ta kũua , kũsũvĩa syana , kana ũkatetheesya mĩvango ya math@@ iko , veethĩwa ve vata .
Maũndũ asu no methĩwe me ma vata mũno o na kwĩ ndeto ila nzeo ũtonya kũtavya mũndũ .
Ĩtina wa ĩvinda , no mũ@@ neene ĩũlũ wa mũkw’ũ , na mũno mũno maũndũ maseo mwĩthĩwa mw@@ at@@ anĩie vamwe kana ndaĩa nzeo ila ũnaĩ nasyo .
Maũndũ ta asu no matume mũndũ ũla ũkw’ĩĩwe atana .
Kwa ngelekany’o , P@@ am , ũla wakw’ĩĩwe nĩ mũũme weetawa I@@ an myaka thanthatũ mĩvĩtu , aĩtye atĩĩ : “ Mavinda maingĩ andũ nĩmand@@ avasya maũndũ maseo na ndam@@ esĩ ala I@@ an weekaa , na ũndũ ũsu nũnd@@ anĩthasya mũno . ”
Andũ ala mekaa ũkunĩkĩli mawetete kana andũ aingĩ ala mak@@ w’ĩĩwa nĩmat@@ etheeaw’a ĩvindanĩ yĩla makw’ĩĩwe , ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda andũ may@@ ũlwa nĩmo na mai@@ kwatya maũndũ moo .
Kwoou , ndũka@@ aeke kũkũnĩa simũ kana kũtemb@@ ele@@ a mũndũ ũla ũkw’ĩĩwe o na v@@ avĩta ĩvinda yĩana ata .
* Andũ aingĩ ala me na kyeva nĩmatũngaa mũvea nũndũ wa kũtemb@@ elewa kana kũkũ@@ nĩ@@ wa simũ nũndũ nĩmew’aa mak@@ iakiw’a .
Kwasũanĩa ngelekany’o ya mũndũ mũka wa mũika wĩtawa Ka@@ or@@ i , kuma Japan , ũla wa@@ ũmĩ@@ iw’e mũno nĩ kĩkw’ũ kya inyia wake , na ĩtina wa myei 15 ak@@ w’ĩĩwa nĩ mwĩĩtu - a - inyia wake ũla mũkũũ .
Ũndũ wa kwendeesya nĩ kana nĩwatetheeiw’e nĩ anyanyae .
Ũmwe wa anyanya asu nĩ R@@ it@@ su@@ ko , ũla waĩ mũkũũ kwĩ Ka@@ or@@ i , na nĩweeyumisye ethĩwe e mũnyanyae wa vakuvĩ vyũ .
Ka@@ or@@ i aĩtye atĩĩ : “ Nd@@ ineena ũla w’o , ũndũ ũsu ndwa@@ amb@@ endeesya .
Nd@@ yoonaa ta nĩtonya kwenda mũndũ ũngĩ tondũ nendete inyia wakwa , na ndy@@ asũanĩaa ũndũ ũsu ta wĩsa kwĩkĩka .
Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo , nũndũ wa kwona ũndũ tw@@ ekalanasya na R@@ it@@ su@@ ko , nĩweethĩiwe e mũnyanyawa mũnene .
Kĩla kyumwa nĩtwaendaa maũmbanonĩ na kũtavany’a ĩmwe .
Nĩ@@ wan@@ thokasya tũk@@ anyw’a kya@@ i ĩmwe , ak@@ and@@ etea lĩu na akamb@@ andĩkĩa valũa na a@@ ind@@ ũmĩa kaati mavinda maingĩ .
Maũndũ maseo ala R@@ it@@ su@@ ko wamb@@ ĩkie nĩmandetheeisye mũno . ”
Myaka 12 nĩ mĩvĩtu kuma inyia wa Ka@@ or@@ i akw’a , nayu e na mũũme nĩ atavany’a ma ĩvinda yonthe .
Ka@@ or@@ i easya atĩĩ : “ O nayu R@@ it@@ su@@ ko no ũn@@ thĩnĩkĩaa .
Ĩla nesa kwĩnũka mũsyĩ nĩnĩ@@ endaa kwake na ng@@ atanĩa kwĩthĩwa vamwe nake . ”
Ngelekany’o ĩngĩ ya mũndũ wa@@ unĩ@@ kie nũndũ wa kũtetheew’a nĩ ala angĩ kwa ĩvinda ĩasa nĩ Pol@@ i , ũla nĩ Ngũsĩ ya Yeova kuma nthĩ ya Cy@@ pr@@ us .
Pol@@ i aĩ na mũũme mũseo weetawa So@@ z@@ os , na nĩwamw@@ i@@ ĩie ngelekany’o nzeo e mũtumĩa wa kĩkundi kwa kũ@@ mathokasya andũ ala ndiwa na syana ila ik@@ w’ĩĩwe nĩ kana mat@@ ane na mai@@ ya vamwe .
( Yakovo 1 : 27 ) Ĩndĩ ũndũ wa kũmakya nĩ kana So@@ z@@ os e na myaka 53 nĩwakwie kumana na wi@@ mbu waĩ mũtwe ( brain tum@@ or ) .
Mavika kũu , nĩmambĩĩie kũthi maũmbanonĩ ma Ngũsĩ sya Yeova .
Pol@@ i aĩtye atĩĩ : “ Any@@ anyawa ma kĩkundi kĩla naendie mayeesĩ maũndũ maito ala matũ@@ kwatie ĩvinda ĩvĩtu .
Ĩndĩ kwĩthĩwa matesĩ maũndũ asu kũya@@ ama@@ siĩĩa kũtũkiakisya kwa ndeto na meko maseo .
Kwa w’o , maũndũ asu maĩ ma vata vyũ , na mũno mũno ĩvindanĩ yĩu kamwana kakwa k@@ endaa vyũ ũtethyo kuma kwa ĩthe !
Namo ala matongoetye kĩkundinĩ nĩmamwendete Daniel na nĩmamũ@@ thĩnĩkĩaa mũno .
Ũmwe katĩ woo nĩwa@@ ĩkĩĩthasya kana nĩwamũth@@ okya Daniel ĩla meũthi kwĩtanĩthya na anyanyae kana kũthaũka mũvĩla . ”
Pol@@ i na Daniel maendeee nesa ũmũnthĩ .
Kwa w’o , ve nzĩa mbingĩ tũtonya kũtetheesya na kũkiakisya andũ ala me na kyeva .
O na ĩngĩ , Mbivilia nĩtũ@@ kiakiasya kwa kũtũnenga wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte .
Andũ amwe nĩma@@ andĩkĩte matukũ ala anyanyae makw’ĩĩwe nĩ andũ moo nĩ kana malilikanae na mai@@ makũ@@ nĩa simũ .
No kwĩthĩwa ũlilikene G@@ ail , ũla ũwetiwe kĩlungunĩ kĩvĩtu ĩkasetinĩ yĩĩ ayasya ndesĩ kana akesa kũeka kwĩthĩwa na kyeva nũndũ wa kũkw’ĩĩwa nĩ mũũme , Ro@@ b .
Ĩndĩ e na mea ma kwĩsa kwona mũũme wake nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ ĩla Ngai ũtwathĩte .
Nĩ@@ nĩme@@ w’ĩaa tei andũ ala mak@@ w’ĩĩ@@ iwe nĩ andũ moo na matesĩ kana ve wĩkwatyo wa kwĩsa kũmona ĩngĩ me thayũ . ”
O mĩtũkĩ , nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ , Ngai akathayũũkya Yovu , na andũ angĩ aingĩ ala makwie .
( Luka 23 : 42 , 43 ) Nthĩnĩ wa ĩvuku ya Meko ma Atũmwa 24 : 15 , Mbivilia nĩyonanĩtye kana “ kũkeethĩwa ũthayũũkyo . ”
Nake Yesũ aisye atĩĩ : “ Mũik@@ aseng’@@ e kwondũ wa ũu : nũndũ saa nĩwũkĩte , yĩla onthe ala me mbũanĩ makew’a wasya wake , namo makauma . ”
E na wĩkwatyo wa kwĩsa kwona ĩvinda yĩla ‘ ũk@@ asyoka mĩthenyanĩ ya wana wake , ’ na mwĩĩ wake ũyĩthĩwa wĩ “ mw@@ ololo kwĩ wa kana . ”
( Yovu 33 : 24 , 25 ) O na ũu now’o vakethĩwa kwa andũ onthe ala ma@@ mũtũngĩaa Ngai mũvea nũndũ wa watho wake wa kũthayũũkya ala makwie nĩ kana me@@ ĩkala vaa nthĩ .
Ethĩwa nũ@@ ũmĩĩte ngoonĩ mũno nũndũ wa kũkw’ĩĩwa nĩ mũndũ ũmwendete , no kwĩthĩwa maũndũ ala twaneenea matatonya kũvetanga vyũ kyeva kĩla wĩ nakyo .
Ĩndĩ wasũanĩa kwa ũliku mawatho ma Ngai ala me Mbivilianĩ , ũkakwata wĩkwatyo na vinya wa kũendeea na mbee . — 1 Athesalonika 4 : 13 .
No wende kwĩmanyĩsya maũndũ maingĩ ĩũlũ wa ũndũ waĩle kwĩka ĩla wakwatwa nĩ kyeva ?
Kana no wĩthĩwe wĩkũlasya makũlyo makonanĩtye na ũndũ ũsu ta “ Nĩkĩ Ngai wĩtĩkĩlĩtye kwĩthĩwe na mathĩna na ũthũku ? ”
Twĩ@@ ũkũlya ũlike Kĩsesenĩ kitũ kya jw.org / kam nĩ kana wone ũndũ Mbivilia ĩsũngĩĩte makũlyo asu kwa nzĩa ĩtonya kũ@@ ũkiakisya .
“ Ngai . . . akavyaĩa methoi onthe methonĩ moo ; na kĩkw’ũ kĩikethĩwa vo ĩngĩ . ” — Ũvuan’yo 21 : 3 , 4 .
Ĩkaseti yĩĩ ya Mũsyaĩĩsya nĩyĩeleetye ũndũ Ngai ũkeanĩsya watho ũsu na ũndũ ũtonya kũtũtethya .
Nee@@ ie mũsikalĩ ũla naĩ nake kana ve ĩvinda yĩngĩ no@@ ovetwe yela nũndũ nĩn@@ al@@ eete kũkita .
N@@ ASYA@@ Ĩ@@ WE ũtũinĩ wa C@@ ro@@ ok@@ s@@ ville , Ohio , nthĩ ya Amelika , mwakanĩ wa 1926 .
Twa@@ sya@@ iwe twĩ syana nyanya , na o na kau Mami na Tata mayaĩ andũ ma kanisa , matwĩ@@ ie nĩtũ@@ end@@ ae kanisanĩ .
Margaret Wal@@ k@@ er ( mwĩĩtu - a - asa wa kelĩ kuma kw’oko kwa aka ) nĩwatumie nĩmanya ũla w’o
Ĩvindanĩ yĩu ve mũtũi ũmwe Ngũsĩ weetawa Margaret Wal@@ k@@ er , ũla wambĩĩe kũthokea Mami amũ@@ manyĩsye Mbivilia .
Ĩndĩ nĩnat@@ ataa mũno nĩw’e kĩla meũ@@ neenea .
Ĩtina wa Margaret kũka mavinda angĩ kauta , angũlilye atĩĩ : “ We nĩwĩsĩ Ngai etawa ata ? ”
N@@ amũsũngĩie ũũ : “ Naku vai mũndũ ũtesĩ .
Et@@ awa Ngai . ” Nĩvo ĩndĩ wa@@ mbĩie , “ Kwoosa Mbivilia yaku no@@ iv@@ ua ĩandĩko ya Savuli 83 : 18 . ”
Nĩnee@@ kie ũu , na ĩla nasomie neethĩie kana Ngai etawa Yeova .
Nak@@ uth@@ ũkie nathi kũla kwaĩ anyanyawa nam@@ ea , “ Mw@@ enũka wĩoo , endai mũ@@ some ĩandĩko ya Savuli 83 : 18 mũmanye Ngai etawa ata . ”
Wenda no wasye kana nambĩĩe kũtavany’a mũthenya o ũsu .
Nĩnambĩĩe kwĩmanyĩsya Mbivilia na nesa kũvatiswa mwaka wa 1941 .
N@@ aminie ĩvinda o ĩnini ĩtina wa kũvatiswa na n@@ anengwa kĩanda kya kũt@@ ongoeasya ũmbano ũla weetawa Fu@@ nz@@ o la Kitabu la K@@ ut@@ an@@ iko .
Nĩnee@@ kĩie vinya inyia wakwa na ala tũsyaanĩw’e mo@@ kae ũmbanonĩ ũla nat@@ ongoeasya , na onthe nĩmeekie ũu .
Mavinda amwe ak@@ ilasya amwona aendete akamũ@@ semb@@ any’a na ai@@ mũk@@ us@@ ũl@@ any’a amũ@@ tũng@@ ĩte nyũmba .
Mami ee@@ ti@@ th@@ ũkany’a , asemb@@ aa aka@@ umĩlĩĩla mũomonĩ ũla ũngĩ na ĩndĩ aithi maũmbano .
Ũu wathela , nĩnat@@ avisye anene ala maĩ vo kana ndyĩsa kwĩtĩkĩla kũtw’ĩka mũsikalĩ .
Ĩtina wa syumwa ilĩ , nĩnat@@ waiwe kotinĩ , na twĩ vau mũsili ũla watwa@@ ĩĩsye ĩkoani aisye : “ Takeka ninyie ng@@ ũt@@ usaa ĩkoani yĩĩ , ng@@ ũt@@ w’ĩĩa kwĩkala yela myaka yonthe .
N@@ amũsũngĩie namwĩa : “ Mũnene , nĩ@@ ĩ@@ aĩle kũtalwa ta nĩ mũtavany’a .
Kĩla mũomo wa mũndũ nĩ@@ ũt@@ alaa ta kĩng’@@ ang@@ ’a kyakwa kya kũtav@@ anĩsya , na kwoou ala nd@@ avĩtye ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ mait@@ alĩka . ”
Nĩvo ĩndĩ mũsili ũsu waneenie na ala mas@@ ilaa ĩkoani yĩu amea : “ Mũ@@ yũkĩte vaa mũt@@ w’e ethĩwa mwanake ũũ nĩ mũtavany’a kana ti mũtavany’a .
Mwĩ vaa mũt@@ w’e ethĩwa nĩwaatĩĩie mwĩao wa kũlika itanĩ sya kaũ kana nda@@ atĩĩa . ”
N@@ amwĩ@@ kaĩlile Yeova namwĩa : “ Ndi@@ kwona nĩ@@ vo@@ ta kũmina myaka ĩtano sel@@ inĩ .
Ũnĩ wake , asungi nĩmamb@@ ingũ@@ ĩie na@@ umaala .
Na@@ endie kũũngam@@ ĩla vandũ va@@ ũngye mũvungwa ũngĩ waĩ mũasa na waĩ na kĩthũi kĩnene , na ĩndĩ ithyelĩ twa@@ ũngama vau tũsya@@ ĩl@@ ĩtye ndĩlĩsyanĩ .
Mũv@@ ungwa ũsu angũlilye : “ W@@ ov@@ ewe kĩ , kam@@ and@@ aa kaa ? ”
N@@ amũsũngĩie , “ Nĩ wa Ngũsĩ sya Yeova . ”
N@@ amwĩie , “ Ngũsĩ sya Yeova iy@@ ũk@@ itaa na i@@ yũ@@ a@@ aa andũ . ”
Nakwa na@@ mũtavya , “ Ĩĩ nĩ w’o , mũndũ nĩ@@ kũl@@ anĩlw’a . ”
Ĩtina wa ũu ambĩie ũũ : “ Nd@@ an@@ oka vaa no@@ ov@@ ewe vangĩ myaka 15 , na nĩ vau nĩn@@ asomie mavuku amwe menyu . ”
Naĩ ũmwe katĩ wa Ngũsĩ ila sy@@ oov@@ ewe Ash@@ land , K@@ ent@@ uc@@ ky , nũndũ wa kũlea kũlika itanĩ
Mĩvango ĩsu nĩyat@@ ũtetheeisye kũtavany’a nesa .
Nakwa na@@ mũsũngĩie , “ Nĩ sawa , ĩndĩ nyie ndi@@ ũ@@ lika itanĩ . ”
N@@ asyokie na@@ weta ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ ya 2 Timotheo 2 : 3 , na namwĩa , “ Nyie nĩnat@@ w’ĩkie mũsikalĩ wa Klĩsto . ”
A@@ mbie o kũvindya , na ĩndĩ esa kũmbĩa atĩĩ : “ No ũthi . ”
Tw@@ ekalangile o vanini na nathi ũmbanonĩ mũnene ũla waĩ C@@ in@@ c@@ in@@ nat@@ i , Ohio .
O na nĩnath@@ ũkũmaa Nyũmbanĩ sya Maũmbano Manene ila syĩ New York City .
Andũ ala nd@@ umĩte ndũũ namo Mbetheli na kĩkundinĩ nĩ aingĩ .
Kwoou nĩnĩmanyĩĩtye o vanini kĩthyomo kya M@@ and@@ ar@@ in Chinese , na nũndũ wa ũu ĩla ng@@ ũtavany’a nzĩanĩ nĩnĩtanĩaa kũt@@ umũ@@ sya andũ ma kĩthyomo kĩu nĩmatav@@ ye ũvoo .
Mavinda amwe nĩ@@ nenganae makaseti 30 kana 40 o na saa s@@ ita ite mb@@ i@@ ku .
Nĩ Brooklyn , New York , ng@@ ĩt@@ avya ala maneenaa Chinese ũvoo mũseo
Aĩ na eka ũu , ĩvinda yĩmwe naĩ na ĩs@@ yok@@ eo yĩ China !
Nĩk@@ am@@ osie na kamb@@ ĩa ketawa K@@ atie .
Kuma mũthenya ũsu K@@ atie ak@@ ilasya amb@@ ona akoka kũ@@ ndu@@ mũ@@ sya .
Na@@ endaa nga@@ mũtavya ũndũ matunda na syĩndũ sya mbaa mboka syĩtawa na Kĩsũngũ , nake ait@@ ũng@@ ĩlĩĩla masyĩtwa asu nĩ kana akwatye .
O na nĩna@@ mũ@@ manyĩisye maandĩko mana ma Mbivilia na eetĩkĩla ĩvuku Mbivilia Ĩmanyĩasya .
Ĩndĩ tũim@@ ina syumwa siana ũna , nĩnaekie kũmwona .
K@@ yumwa kĩla kya@@ atĩĩe kan@@ engie simũ ya@@ ko na kamb@@ ĩa , “ Neena China . ”
Nak@@ eie , “ Ndi mũndũ nĩsĩ China . ”
Ĩndĩ kan@@ th@@ ing’@@ ĩĩisye nginya noosa ĩ simũ na nasya , “ H@@ ell@@ o , nĩ Robison . ”
Nĩw’o neewie mũndũ ũla waĩ simũnĩ ambĩa , “ Rob@@ by , nĩ K@@ atie .
Mwa nĩ@@ kwĩsũva ũk@@ amanyĩsye o ũndũ wamanyĩisye . ”
Nakwa na@@ mũsũngĩie ũũ : “ K@@ atie , nĩng@@ ũtata ũndũ ndonya .
Nĩ mũvea nũndũ wa kũndavya vala ũĩ . ”
Ĩtina wa mũthenya ũsu no@@ onan@@ ie na mwĩĩtu - a - inyia wa K@@ atie ĩvinda yĩngĩ yĩmwe na twa@@ anwa vyũ .
Ethĩwa nĩ kwenda kwa Ngai , andũ ma mũsyĩ na anyanyawa ala makwie makathayũũkw’a mekale nthĩ nzaũ .
Mwana - a - asa Cor@@ win Robison akwie e mũĩkĩĩku kwa Yeova ĩla ũvoo ũũ waendeee kũseũvw’a nĩ kana ũt@@ umbĩth@@ w’e .
Maũndũ ala Avalaamu wee@@ manyĩĩtye na wee@@ yoneete mal@@ ũlũmĩilye mũ@@ ĩ@@ ĩkĩ@@ o wake ata ?
Avalaamu eekie ata nĩ kana aendeee kwĩkala e mũnyanyae wa Ngai ?
Ngelekany’o ya Avalaamu ya@@ ũtetheesya ata wĩthĩwe mũnyanyae wa Yeova ?
1 , 2 . ( a ) Twĩsĩ ata kana no vat@@ ony@@ eke mũndũ akatw’ĩka mũnyanyae wa Ngai ?
3 , 4 . ( a ) Nĩ ĩndĩĩ mũĩkĩĩo wa Avalaamu ũtonya kwĩthĩwa waat@@ atwa kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva ?
Avalaamu atonya kwĩthĩwa amũ@@ many@@ angie Yeova ata , na ũmanyi ũsu wamũtetheeisye ata ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tw@@ ongeleele ũmanyi na tũyĩ@@ yonea maũndũ angĩ ala matonya kũtũtetheesya tũlũlũmĩlye ũnyanya witũ na Yeova ?
9 , 10 . ( a ) Andũ me ndũũ maĩle kwĩka ata nĩ kana ndũũ yoo ĩendeee kũlũlũmĩla ?
( b ) Nĩ kyaũ kyonanasya kana Avalaamu nĩwoonaa ndũũ yake na Yeova yĩ ya vata na kana nĩwaendeeie kũm@@ ĩl@@ ũlũmĩlya ?
Avalaamu nĩwoonaa ndũũ yake na Yeova yĩ ya vata na nĩwa@@ endeeaa kũm@@ ĩl@@ ũlũmĩlya .
Nĩkĩ Avalaamu wa@@ thĩnĩkie ĩla wamanyie kana ndũa ya Sotomo na Ngomola ni@@ kwanangwa , na Yeova amũ@@ tetheeisye ata ?
12 , 13 . ( a ) Maũndũ ala Avalaamu wee@@ manyĩĩtye na wee@@ yoneete mesie kũmũtethya ata ?
( b ) Nĩ kyaũ kyonanasya kana Avalaamu nĩwamũ@@ ĩkĩĩte Yeova ?
Nĩ maũndũ ta meva wĩw’aa me vinya kwĩanĩsya ĩla ũũ@@ mũthũkũma Yeova , na kũsũanĩa ĩũlũ wa Avalaamu kũtonya kũũtethya ata ?
Avalaamu na Sala nĩmamũ@@ manyie Yeova na mambĩĩa kũmũth@@ aithaa
Avalaamu akwie “ ũkũ@@ unĩ mũseo , e mũtumĩu mũno , na wa myaka mingĩ ”
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Avalaamu ndaa@@ ĩlila nũndũ wa kũmwĩw’a Yeova kĩla ĩvinda ?
We watw’a kwĩka ata , na ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete kyaũ ?
Kĩla ũmwe witũ nat@@ w’e kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo ta wa Avalaamu .
( Soma Aevelania 6 : 10 - 12 . )
Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe nĩyĩeleetye athũkũmi angĩ atatũ ma Ngai ala maĩ aĩkĩĩku na maĩ anyanyae .
Nĩ kyaũ tũtonya kwĩmanyĩsya twasũanĩa ũndũ Luthi waĩ mũnyanyae wa Ngai ?
Nĩ kyaũ kyatumie Mũsumbĩ Esekia atw’ĩka mũnyanyae wa Yeova ?
Nĩ nguma syĩva Meli waĩ nasyo ila syatumie atw’ĩka mũnyanyae wa Yeova Ngai ?
1 - 3 . ( a ) Nĩkĩ tũte na nzika kana no tũtw’ĩke anyanyae ma Ngai ?
( b ) Twĩĩmanyĩsya ĩũlũ wa aaũ ĩsomonĩ yĩĩ ?
Nĩ ũtwi wĩva mũito Luthi waaĩlĩte kwĩka , na nĩkĩ ũtwi ũsu waĩ mũito ?
( a ) Luthi eekie ũtwi wĩva mũseo ?
( b ) Nĩkĩ Mboasi waisye kana Luthi no ta ũm@@ anth@@ ĩte wĩvitho nthwa@@ unĩ sya Yeova ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya ala makĩaa kwĩyumya mamũthũkũme Yeova ?
9 , 10 . ( a ) Nĩkĩ Esekia waĩ atonya kwĩana ak@@ und@@ ĩkĩte ngoo ?
( b ) Nĩkĩ tũyaĩle kũmũth@@ atĩa Ngai ?
( c ) Nĩkĩ tũyaĩle kũsũanĩa kana no nginya twĩ@@ ĩka ũndũ twee@@ thĩie mũsyĩ kwĩ@@ kawa ?
Amũika aingĩ mai@@ ekaa mũe@@ ele ũla maeetwe naw’o ũma@@ siĩĩe kwĩtĩkĩla ũw’o ( Sisya kalungu ka 9 , 10 )
Nĩkĩ Esekia eana watw’ĩkie ũmwe wa asumbĩ ala aseo vyũ ma Yuta ?
( Soma 2 Asumbĩ 18 : 5 , 6 . )
O ta Esekia , aingĩ ũmũnthĩ mekĩte ata nĩ kana matw’ĩke anyanyae ma Yeova ?
Nĩkĩ no twasye kana wĩa ũla Meli wanengiwe ndwaĩ mũvũthũ ? Meli asũngĩie Kav@@ ili@@ eli ata ?
Kwaekai twone ũndũ wee@@ thukĩĩasya vamwe na ndeto syake .
Mavinda asu elĩ , Meli nĩweethukĩĩisye kĩla wataviw’e , akĩ@@ kĩa kĩlĩkonĩ , na a@@ kĩv@@ indĩĩsya mũno . — Soma Luka 2 : 16 - 19 , 49 , 51 .
Nĩ kyaũ tũtonya kwĩmanyĩsya twasũanĩa ndeto ila Meli waneenaa ?
Tũtonya kwĩka ata twĩthĩwe na mũĩkĩĩo ta wa Meli ?
Nĩ kyaũ twĩsĩ tũkakwata ethĩwa tũka@@ endeeaa kwĩyĩelekany’a na andũ ala maĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu ?
KWASŨANĨA nĩ mavinda meva wĩw’aa mũyo wa@@ malilikana .
Nĩ ĩla watwa@@ anie kana wat@@ waiwe , kana nĩ ĩla mwa@@ sya@@ ie kana k@@ enyu ka mbee ?
No nginya wĩthĩwe ũt@@ anĩĩte mũno kũmũthũkũma Yeova kuma ĩla wavatisiwe .
Twĩ na itumi syĩva sya kũendeea kũmũthũkũma Yeova twĩ atanu ?
( 1 Yoa . 5 : 3 ) Lilikana kana Yesũ aisye : “ Ũkai kwakwa , iny@@ w’@@ o@@ the ala mũ@@ thĩnĩ@@ aa wĩa na ala mwĩ na mĩio mĩito , nakwa nga@@ mũth@@ ũmũsya .
Ĩyĩ@@ kĩ@@ ei ĩsoki yakwa , na mũ@@ imany@@ ĩw’a ninyie ; nũndũ nyie nĩ mũuu na nĩ na wĩnyivyo ngoonĩ : nenyu mũk@@ asy@@ onea ngoo syenyu ũthũmũ@@ o .
T@@ ũthũkũmaa ũla watũnengie thayũ , nake nĩ Ngai mũtanu .
Kwasũanĩa mwana - a - asa wĩtawa H@@ é@@ c@@ tor , ũla wa@@ mũth@@ ũkũmie Yeova e mũsyaĩĩsya wa kũthyũlũlũka kwa ĩvinda ya myaka 40 .
Aĩtye atĩĩ : “ O na kau ndyĩ@@ w’aa mũyo noona kĩveti kyakwa kĩi@@ thĩnw’a nĩ mwĩĩ na kũ@@ kĩs@@ ũvĩa ti ũndũ wĩ laisi , ndyaaĩsa kwĩtĩkĩlya ũndũ ũsu ũtume nĩ@@ eka kũtanĩa kũmũthũkũma ũla Ngai wa w’o .
Kĩla kĩ@@ ndetheeasya kũmwenda Yeova vyũ na kũmũthũkũma na ngoo yonthe nĩ kũmanya kana nĩwe ũtumĩte nĩ@@ endeea kwĩthĩwa nĩ thayũ na kana oombie mũndũ e na kĩtumi .
Nĩ kana ndika@@ eke kwĩthĩwa nĩ mũtanu , nĩt@@ ataa mũno nĩthĩwe na kĩthito ũtavany’anĩ na nĩnĩtataa kwĩkala nĩl@@ ilikene maũndũ ala Ũsumbĩ ũkat@@ wĩka . ”
Yeova nĩwatũnengie nthembo ya wovosyo , na kwoou atuma twĩthĩwa tũtonya kwĩkala twĩ atanu .
Nĩ w’o vyũ , nũndũ “ Ngai nĩwendete nthĩ , nĩwanenganie mwana wake e ũmwe , nĩ kana o ũla ũmwĩtĩkĩlaa ndakae , ĩndĩ ethĩwe na thayũ ũtathela . ” ( Yoa .
Jes@@ ú@@ s nĩwee@@ thee@@ ang@@ isye kĩlasi na kuma vu aminie myaka ai@@ mũthũkũma Yeova e mũtanu
Nath@@ ũkũmaa ũu nĩ kana nz@@ eũv@@ ye mbesa mbingangĩ .
Ĩndĩ nĩnesie kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova na ũndũ waumisye Mwana wake mwendwa kwondũ wa andũ .
Kyu kyatumie nĩthĩwa na wendi mwingĩ mũno wa kũmũthũkũma .
Nĩnee@@ yumisye nĩmũthũkũme Yeova , na n@@ atia kambunĩ ĩla nath@@ ũkũ@@ mĩ@@ e vandũ va myaka 28 nĩ kana nĩtw’ĩke mũthũkũmi wa ĩvinda yonthe . ”
N@@ ũlilikene ũndũ wekalaa ũtambĩte kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova ?
Mũtũmwa Vaulo aandĩkĩe Aklĩsto ala maĩ Lomi a@@ malilikan@@ ĩtye kana ĩvinda yĩmwe maĩ “ ngombo sya naĩ , ” ĩndĩ nĩma@@ alyũkĩte makatw’ĩka “ ngombo sya ũlũngalu . ”
“ Myaka ĩla mĩseo vyũ ya thayũ wakwa nĩ ĩla nĩthĩĩtwe ngĩ@@ mũthũkũma Yeova . ” — Jai@@ me
Nĩwa@@ mbĩĩe kũthi maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto na endeew’a mũno nĩ wendo ũla woonie vau .
Aendeee kwasya : “ Kũ@@ kwata ĩla mĩao mĩlũngalu ya Yeova nĩ@@ kwĩthĩĩtwe kũ@@ in@@ z@@ ũvĩa .
Keka ndya@@ alyũka nĩthĩwa na@@ kwie o tondũ amwe ala twath@@ aũkaa ĩmwe yĩla ĩthaũ ya bo@@ xing makwie .
Myaka ĩla mĩseo vyũ ya thayũ wakwa nĩ ĩla nĩthĩĩtwe ngĩ@@ mũthũkũma Yeova . ”
Mwana wa Mũsumbĩ Saulo ũla weetawa Yonathani oonanisye ata kana nĩwalũmanĩtye na Yeova ?
Tũtonya kwonany’a ata nĩtũlũmanĩtye na Ngai ethĩwa twĩona mũndũ mũna wĩ na ũkũmũ at@@ aĩle kũnengwa ndaĩa ?
Tũtonya kwonany’a ata nĩtũlũmanĩtye na Yeova ethĩwa tũin@@ a@@ eleeka nesa kana twa@@ ku@@ wa naĩ ?
Nĩkĩ ndũũ ya Yonathani na Ndaviti nĩ ngelekany’o nzeo vyũ ya andũ malũmanĩtye vamwe ?
Nĩ kyaũ Yonathani woonaa kĩ kya vata vyũ kwĩ kũlũmany’a na Ndaviti , na twĩsĩ ũu ata ?
( a ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũt@@ wĩkal@@ ya twĩ atanu vyũ na twĩ eanĩe ?
Nĩkĩ Aisilaeli meew’aa kũlũmany’a na Ngai kwĩ vinya ĩla Saulo wasumbĩkĩte ?
Nĩ kyaũ kĩ@@ tw@@ onasya kana Yonathani nĩwalũmanĩtye vyũ na Yeova ?
Nĩkĩ kũnenga ndaĩa ala me na ũkũmũ kwonanasya kana nĩtũlũmanĩtye na Ngai ?
( Soma Alomi 13 : 1 , 2 . )
Yonathani amanyie ata ũla waaĩle kũlũmany’a nake ?
Kũmwenda Ngai kũtũtetheeasya ata tũtw’e kũlũmany’a nake ?
K@@ ũlũm@@ any’a na Ngai kũtũtetheeasya ata kũmina mathĩna ma mũsyĩ ?
Twaĩle kwĩka ata tũkesa kũkuwa naĩ nĩ mwana - a - asa ?
Nĩ mavinda ta meva ũtonya kwĩthĩa no nginya twĩyĩ@@ ime nĩ kana tũendeee kũlũmany’a na Ngai ?
[ 1 ] ( kalungu ka 9 ) Masyĩtwa amwe nĩ mav@@ ĩndũe .
Nĩkĩ Yonathani wamw@@ osaa Ndaviti kĩvathũkany’o vyũ na ũndũ Avineli wamw@@ osaa ?
Nĩ nguma syĩva itonya kũtũtetheesya tũlũmany’e na Ngai , na itũtetheeasya ata ?
Ndaviti eekie ata oonany’a kana nĩwalũmanĩtye na Ngai ?
( a ) Nĩ maũndũ meva Ndaviti weekie oonany’a kana nĩ ũmwe wa ala malũmanĩtye na Ngai ?
( b ) Twĩneenea andũ angĩ meva ?
Nĩ ũndũ mwaũ tweemanyĩsya ngewanĩ ya Avisai ?
O na kau ti ũthũku kũlũmany’a na andũ ma mũsyĩ na anyanyae maitũ , nĩkĩ twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩ metho ?
Mwĩĩtu - a - asa ũmwe al@@ ũm@@ anisye na Ngai ata ĩvinda wakwatiwe nĩ ũndũ mũito ?
Nĩ nguma syĩva itonya kũtũtetheesya tũlũmany’e na Ngai ?
Ngewa ya Avineli , Avisalomu , na Mbaluku ĩtonya kũtũmanyĩsya kyaũ ?
Nũ@@ kwĩmanthĩa maũndũ manene ?
Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a nĩkĩ tũtesa kũlũmany’a na Ngai ethĩwa tũ@@ manthaa kwĩanĩsya mawendi maitũ .
Ĩtina wa kũvoya mũno na kũĩa mũno nĩnaekie kũka@@ andĩkĩa .
Nathani oonanisye ata kana we nũlũmanĩtye na Ngai na Ndaviti ĩla ũ Ndaviti weekie naĩ ?
Ũtonya kũlũmany’a ata na Yeova na ũyĩthĩa no ũlũmanĩtye na mũnyanyau kana mũndũ wa mũsyĩ ?
Nĩkĩ Usiai waĩ na vata wa ũkũmbaũ wa kũlũmany’a na Ngai ?
Nĩkĩ no nginya twĩthĩwe na ũkũmbaũ wa kũlũmany’a na Yeova ?
Nĩn@@ avoyie Yeova anenge ũkũmbaũ wa kwĩanĩsya ũndũ nat@@ w’ĩte .
Nĩ@@ mesie kw@@ ol@@ ol@@ osya ngoo na yu no nĩthi kũmak@@ ethya kĩla ĩvinda . ” — Soma Nthimo 29 : 25 .
[ 1 ] ( kalungu ka 7 ) Masyĩtwa amwe nĩ mav@@ ĩndũe .
KYONGO KYA ĨTHANGŨ YA MBEE | NĨKĨ YESŨ W@@ ATH@@ Ĩ@@ N@@ I@@ W’@@ E NA AK@@ W’A ?
Mwaka wa 33 ĩtina wa kũsyawa kwa Klĩsto , Yesũ wa Nasaleti nĩwoo@@ waiwe .
A@@ il@@ ĩĩ@@ ilwe maũndũ ma ũvũngũ ta kũkit@@ anĩthya andũ na silikalĩ , o na nĩwa@@ kũniwe ate@@ ĩ@@ w’ĩ@@ wa tei , na ĩtina aa@@ thĩ@@ ĩwa mũtĩnĩ .
Ĩndĩ Ngai nĩwamũthayũũkisye , na ĩtina wa mĩthenya 40 Yesũ ambata ĩtunĩ .
Ndeto isu sya ũsengy’a syumĩte mavukunĩ ana ma Ũvoo Mũseo ala me nthĩnĩ wa Maandĩko ma Kĩkiliki ma Kĩklĩsto , ala mesĩkĩe ta Ũtianĩo Mweũ .
( 1 Akolintho 15 : 14 ) Ĩndĩ kwa w’o ethĩwa maũndũ asu nĩmee@@ kĩkie , ve na wĩkwatyo mũseo vyũ kwondũ wa andũ , o naku nĩwaĩle kwĩthĩwa na wĩkwatyo ũsu .
Ĩkũlyo nĩ , Mo maũndũ ala maandĩkĩtwe mavukunĩ ma Ũvoo Mũseo nĩ ma w’o , kana nĩ ma ũvũngũ ?
Kĩvathũkany’o na mbano sya tene , mavuku ma Ũvoo Mũseo maandĩkĩtwe maũndũ ma w’o vyũ na maeleetw’e nesa .
Kwa ngelekany’o , mavukunĩ asu ve masyĩtwa maingĩ ma kũndũ kwĩ kĩvathũkany’o andũ matonya kũtembea kw’o ũmũnthĩ .
Ma@@ eleetye ĩũlũ wa andũ maĩ kw’o , na ũkunĩkĩli ũla wĩkĩtwe nĩ andũ ma isitoli wĩonany’a kana andũ asu maĩ thayũ . — Luka 3 : 1 , 2 , 23 .
Aandĩki ma mavuku ala maĩ kw’o myakanĩ ya mbee 200 ĩvindanĩ ya atũmwa nĩmaandĩkie ĩũlũ wa Yesũ .
* O tondũ mavuku ma Ũvoo Mũseo monanĩtye , Yesũ ooaiwe o ũndũ Alomi moo@@ aa andũ .
Ũndũ ũngĩ nĩ kana maũndũ ala maandĩkĩtwe mavukunĩ ma Ũvoo Mũseo nĩ ma w’o na maeleetye maũndũ mate kũv@@ ithany’a , nũndũ o na nĩmawetete maũndũ mate maseo ala amanyĩw’a ma Yesũ meekie .
( Mathayo 26 : 56 ; Luka 22 : 24 - 26 ; Yoana 18 : 10 , 11 ) Maũndũ asu onthe meonany’a kana aandĩki ma mavuku ma Ũvoo Mũseo maĩ aĩkĩĩku na maandĩkie ũvoo wa w’o ĩũlũ wa Yesũ .
O na kau andũ nĩmetĩkĩlaa kana Yesũ aĩ kũũ ĩũlũ wa nthĩ na kana nĩwakwie , amwe nĩmethĩawa na nzika ĩũlũ wa kũthayũũka kwake .
O na atũmwa make mayaa@@ ĩkĩĩa ĩla matav@@ iw’e ya mbee kana Yesũ n@@ ũthayũũk@@ iw’e .
( Luka 24 : 11 ) Nz@@ ika ila maĩ nasyo nĩsya@@ th@@ elile ĩla mo , na amanyĩw’a angĩ mamw@@ onie Yesũ mavinda me kĩvathũkany’o .
O na ve ĩvinda yĩmwe andũ mbee wa 500 mamw@@ onie . — 1 Akolintho 15 : 6 .
M@@ ate kũkĩa kũkwatwa na kũawa , amanyĩw’a asu nĩmat@@ avisye andũ onthe na ũkũmbaũ ĩũlũ wa kũthayũũkw’a kwa Yesũ , o na nĩma@@ matavisye ala mamũ@@ aie .
( Meko ma Atũmwa 4 : 1 - 3 , 10 , 19 , 20 ; 5 : 27 - 32 ) Kwa w’o amany@@ ĩwa asu maingĩvĩte ũu no methĩwe maĩ na ũkũmbaũ wĩana ũu o mesĩ kana Yesũ ndaathayũũkw’a ?
Ũw’o nĩ kana , ũthayũũkyo wa Yesũ nĩwatumie Ũklĩsto wĩthĩwa na vinya ĩvinda ya tene na nũtumĩte Ũklĩsto wĩthĩwa na mĩi mĩl@@ ũmu ũmũnthĩ .
Mavuku ma Ũvoo Mũseo ala maeleetye ĩũlũ wa kĩkw’ũ kya Yesũ na ũthayũũkyo wake mawetete maũndũ ma w’o .
Wasoma mavuku asu nesa maka@@ kũĩkĩĩthya kana maũndũ asu nĩmee@@ kĩkie .
Mũĩkĩĩo waku no ũl@@ ũlũmĩ@@ ĩl@@ w’e wamanya nĩkĩ maũndũ asu meekĩkie .
Tac@@ it@@ us , ũla wasyaiwe vakuvĩ mwaka wa 55 ĩtina wa kũsyawa kwa Klĩsto , aisye kana “ Klĩsto , ũla ĩsyĩtwa [ Aklĩsto ] yaum@@ anie nake nĩwat@@ w’ĩĩ@@ iwe kũawa nĩ Vondio Vilato ĩvindanĩ ya ũsumbĩki wa T@@ iv@@ elio . ”
Yesũ nũwetetwe nĩ Su@@ et@@ on@@ ius ( wa ĩvinda ya atũmwa ) ; Mũyuti waandĩkaa maũndũ ma isitoli wĩtawa Josephus ( wa ĩvinda ya atũmwa ) ; na P@@ lin@@ y the Y@@ ou@@ ng@@ er , ũla waĩ ngavana wa V@@ ith@@ in@@ ia ( ũla waĩ kw’o mwambĩĩonĩ wa myaka ya 100 ĩtina wa kũsyawa kwa Klĩsto ) .
( 1 Vetelo 1 : 24 , 25 ) Ũndũ ũngĩ nĩ kana ti laisi andũ aingĩ ala mamũvĩngaa Yesũ makethĩwa maandĩkie kĩndũ kĩtonya kũtuma andũ mamũ@@ ĩkĩĩa .
Vetelo , ũla waĩ ũmwe wa atũmwa make aĩtye ũũ ĩũlũ wa ũthayũũkyo wa Yesũ : ‘ Ngai nĩwamũthayũũkisye mũthenya wa katatũ na am@@ umĩlya onan@@ w’e , ti kwa andũ onthe , ĩndĩ kwa ngũsĩ ila Ngai wambie ũnyuva , nasyo nĩ ithyĩ , ala twa@@ ĩe na kũnyw’a vamwe nake ĩtina wa kũthayũũka kwake kuma kwa akw’ũ . ’
Ĩvuku ya Ũvoo Mũseo ya Mathayo yonanĩtye kana ĩla atongoi ma ndĩni ala mamũ@@ menete Yesũ makwatie livoti kana n@@ ũthayũũk@@ iw’e , nĩma@@ manthie nzĩa sya kũsiĩĩa ũvoo ũsu ndũk@@ amanyĩke . — Mathayo 28 : 11 - 15 .
W’o ũndũ ũsu wĩonany’a kana Yesũ endaa andũ maika@@ amanye ĩũlũ wa ũthayũũkyo wake ?
Aiee , nũndũ Vetelo aendeeie kwasya atĩĩ : “ Nake atwĩ@@ aĩe tũtav@@ an’ye kwa andũ , na kũneena ũkũsĩ kana ũsu nĩwe wi@@ ĩtwe nĩ Ngai ethĩwe Mũsili wa ala me thayũ na wa ala akw’ũ . ”
Aklĩsto ma w’o nĩmethĩĩtwe maitavany’a na nĩmaendeee kwĩka ũu . — Meko ma Atũmwa 10 : 42 .
“ Nũndũ wa mũndũ ũmwe [ Atamu ] naĩ yalikile kũũ nthĩ , na kĩkw’ũ kwondũ wa naĩ . ” — Alomi 5 : 12
Ũka@@ kũlw’a kana no wende kwĩkala tene na tene ũsũngĩa ata ?
Andũ aingĩ no masye kana no mende , ĩndĩ monaa ũndũ ũsu ũtatonyeka .
Ma@@ asya kana kĩkw’ũ nĩ lasima na kana mũndũ asyawa no nginya akw’e .
Nao nata ũka@@ kũlw’a kana no wende kũkw’a , we ũsũngĩa ata ?
Andũ aingĩ no masye kana mai@@ kwenda kũkw’a .

Mbivilia nĩyonanasya kana Ngai oombie andũ me na wendi wa kwĩkala thayũ tene na tene .
Ũw’o nĩ kana andũ mayĩ@@ kalaa tene na tene .
No twĩkũlye - ĩ , Ngai ekĩte ata nĩ kana andũ me@@ ĩkala tene na tene ?
Mbivilia nĩtũnengete mosũngĩo ma kũtwĩkĩa vinya , na mosũngĩo asu nĩme@@ kũtũtetheesya kũmanya nĩkĩ Yesũ wa@@ thĩniw’e na akw’a .
Ilungu sya mbee itatũ sya ĩvuku ya Mbivilia ya Mwambĩlĩlyo nit@@ ũeleetye kana Ngai am@@ ombie asyai maitũ ma mbee , Atamu na Eva , me na wĩkwatyo wa kwĩthĩwa na thayũ ũtathela , na amatavya ũndũ matonya kwĩka nĩ kana ma@@ ũkwate .
O na ilungu isu nĩsyonanĩtye ũndũ maleile kũmwĩw’a Ngai na maasya wĩkwatyo ũsu wa kwĩkala tene na tene .
Ngewa ĩsu yĩ@@ eleetw’e kwa nzĩa yĩ laisi vyũ ũkethĩa andũ amwe no masye nĩ w@@ ano .
O ta mavuku ma Ũvoo Mũseo , ĩvuku ya Mwa@@ mbĩlĩĩlyo yĩeleetye maũndũ ma w’o meekĩkie .
Nĩ kyaũ kyeethĩiwe nũndũ wa Atamu kwĩthĩwa ate mwĩwi ?
Mbivilia ĩsũngĩĩte atĩĩ : “ Nũndũ wa mũndũ ũmwe [ Atamu ] naĩ yalikile kũũ nthĩ , na kĩkw’ũ kwondũ wa naĩ ; na kwa ũu kĩkw’ũ kyavikĩa andũ onthe , nĩkwĩthĩwa onthe nĩmeekie naĩ . ”
Na nũndũ wa ũu , nĩwa@@ aisye wĩkwatyo wa kwĩthĩwa na thayũ ũtathela , na ĩtina esa kũkw’a .
Nũndũ ithyĩ twĩ ũsyao wake , nĩwatũtiĩe naĩ .
Ĩndĩ ve ũndũ Ngai weekie nĩ kana atũt@@ angĩĩe kuma thĩnanĩ ũsu ?
Ngai nĩweekie mũvango nĩ kana en@@ enga andũ thayũ ũtathela , ũla Atamu waaisye .
Mbivilia yaĩtye ũũ ĩandĩkonĩ ya Alomi 6 : 23 : “ Ĩtuvi ya naĩ nĩ kĩkw’ũ . ”
Ũu wĩonany’a kana kĩkw’ũ kĩ@@ etawe nĩ naĩ .
O ta ũu , o naitũ nĩtwĩkaa naĩ , na nĩkyo kĩtumi tũkwataa ĩtuvi ya naĩ , nayo nĩ kĩkw’ũ .
Ĩndĩ o na kau ti ithyĩ twavĩt@@ isye , tũsya@@ awa twĩ na naĩ .
Nũndũ Ngai e wendo , nĩwatũmie Mwana wake , Yesũ , nĩ kana akwate “ ĩtuvi ya naĩ ” kwondũ witũ .
Kĩkw’ũ kya Yesũ nĩ@@ kĩv@@ ing@@ ũaa nzĩa ya kũkwata thayũ ũtathela
Nũndũ nĩ mũndũ ũmwe ũtaĩ na naĩ ũla watũ@@ eteie naĩ na kĩkw’ũ kwĩsĩla kũlea kwĩw’a , nĩv@@ endekaa mũndũ ũngĩ ũte na naĩ ethĩwe e mwĩwi nginya kĩkw’ũ nĩ kana atũth@@ asye kuma ũkombonĩ wa kĩkw’ũ .
Mbivilia yĩeleetye ũndũ ũsu kwa kwasya atĩĩ : “ Nũndũ wa kũlea kwĩw’a kwa mũndũ ũmwe aingĩ mat@@ w@@ iwe athe , o ta ũu kwondũ wa kwĩw’a kwa ũmwe , aingĩ makat@@ uwa alũngalu . ”
Yesũ aumie ĩtunĩ , asyawa ate na naĩ * , na ĩtina esa kũkw’a kwondũ witũ .
Na ũu nũtumaa twĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Ngai na wĩkwatyo wa kwĩsa kũkwata thayũ ũtathela .
Nĩkĩ yaĩ no nginya Yesũ akw’e nĩ kana eanĩsye ũndũ ũsu ?
O na no twĩkũlye - ĩ , We Ngai Mwene Vinya W’onthe ndaĩ atonya kumya mwĩao nĩ kana ũsyao wa Atamu ũk@@ ekala tene na tene ?
Takethĩwa Ngai nĩwav@@ ũthĩ@@ ĩisye mwĩao ũsu ũndũnĩ ũũ , andũ no methĩwe mambĩĩie kũsũanĩa ta ũtonya kwĩka ũu maũndũnĩ angĩ .
Kwa ngelekany’o , no methĩwe mambĩĩie kwĩkũlya kana Ngai ak@@ anyuva nesa ala maĩle kũkwata thayũ ũtathela .
O na ĩngĩ , no mambĩĩe kwĩthĩwa na nzika kana akeanĩsya mawatho make .
Ĩndĩ nũndũ Ngai nĩwaatĩĩie ũsili wa katĩ ũndũnĩ ũsu ũkonetye ũtangĩĩo witũ , nĩtwĩthĩawa na mũĩkĩĩo kana mavinda onthe ak@@ eekaa ũla waĩle .
Kwĩsĩla kĩkw’ũ kya Yesũ , Ngai nĩwav@@ ingũĩe andũ nzĩa ya kũkwata thayũ ũtathela nthĩnĩ wa Nthĩ Nzaũ .
Kwasisya ndeto ii sya Yesũ ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Yoana 3 : 16 : “ Ngai nĩwendete nthĩ , nĩwanenganie Mwana wake e ũmwe , nĩ kana o ũla ũmwĩtĩkĩlaa ndakae , ĩndĩ ethĩwe na thayũ ũtathela . ”
Kwoou , kĩkw’ũ kya Yesũ nĩky@@ oonanisye kana Ngai nũs@@ ilaa katĩ , na ũndũ ũla mũnene vyũ , nĩky@@ oonanisye kana nĩwendete andũ mũno vyũ .
Ĩndĩ ĩkũlyo nĩ , Nĩkĩ yaĩ no nginya Yesũ a@@ thĩnw’e na aikw’a kĩkw’ũ kĩ woo o tondũ va@@ eleetw’e mavukunĩ ma Ũvoo Mũseo ?
Nĩ kenda aĩkĩĩthye kana Ndevili nĩwak@@ enganie ĩla waisye kana andũ mayĩsa kwĩthĩwa me aĩkĩĩku ĩla makwatwa nĩ motato .
Oonanisye ũu kwĩsĩla wĩnyivyo wake na kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku nginya kĩkw’ũ .
( Yovu 2 : 4 , 5 ) Satani nũtonya kwoneka ta waneenaa ũw’o ĩla wamũt@@ atie Atamu eke naĩ .
Ĩndĩ Yesũ , ũla ũtaĩ na naĩ o ta Atamu , nĩweethĩiwe e mwĩwi o na ĩla wakwatiwe nĩ motato momũ .
Kwa kũmĩĩsya , Yesũ nĩwatũtiĩe ngelekany’o ya kũatĩĩa .
( 1 Vetelo 2 : 21 ) Nũndũ Yesũ nĩweethĩiwe e mwĩwi vyũ , ĩla waendie ĩtunĩ , Ngai nĩwamũnengie mũthĩnzĩo wa thayũ ũtatonya kũkw’a .
Yesũ nĩwoonanisye ũndũ twaĩle kwĩka ĩla waisye atĩĩ : “ Na thayũ ũtathela nĩw’o ũũ , nĩ kana makũ@@ manye we Ngai ũla wa w’o weka , na ũla wamũtũmie , nake nĩ Yesũ Klĩsto . ” — Yoana 17 : 3 .
A@@ um@@ ĩthya ma ĩkaseti yĩĩ nĩme@@ ũkũthokya wĩmanyĩsye ĩũlũ wa Yeova , Ngai ũla wa w’o , na ĩũlũ wa Mwana wake , Yesũ Klĩsto .
Ngũsĩ sya Yeova ila syĩ kĩsionĩ kyenyu nĩme@@ ũkũtetheesya kwĩka ũu .
O na no ũkwate ũvoo ũngĩ ũtonya kũũtetheesya kwa kũvingũa Kĩsese kya www.jw.org / kam .
Sisya kyongo kyaĩtye “ The H@@ ist@@ or@@ ical Char@@ ac@@ ter of G@@ en@@ esis , ” nthĩnĩ wa Ĩvuku ya 1 ya Insight on the Scriptures , yĩla yumĩthĩtw’e nĩ Ngũsĩ sya Yeova , ĩthangũ ya 9@@ 22 .
Ngai nĩwath@@ am@@ isye thayũ wa Mwana wake kuma ĩtunĩ , a@@ wĩkĩa ĩv@@ unĩ ya Meli , na Meli ait@@ ava . Veva mũtheu wa Ngai nĩwa@@ mũs@@ ũvĩie Yesũ ndak@@ ak@@ ue naĩ kuma kwa Meli . — Luka 1 : 31 , 35 .
Ũtukũ wa mũthya atan@@ akw’a , Yesũ nĩwoomb@@ anie na amanyĩw’a make aĩkĩĩku na amb@@ ĩlĩ@@ ĩlya mboka ya kũlilikana kĩkw’ũ kyake .
Ameie atĩĩ : “ Ĩka@@ ai ũu ũndũ wa kũndilikana . ”
( Luka 22 : 19 ) Nũndũ Ngũsĩ sya Yeova nthĩ yonthe nĩma@@ atĩ@@ aa mwĩao ũsu , kĩla mwaka nĩmo@@ mb@@ anaa kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ .
Mwaka ũũ , tũkalilikana kĩkw’ũ kya Yesũ Wakat@@ atũ , Matukũ 23 , Mwei wa 3 , ĩtina wa syũa kũth@@ ũa .
Kũ@@ lika nĩ mana na vai nthembo ik@@ os@@ anw’a .
Kũlya Ngũsĩ sya Yeova kĩsionĩ kyenyu vala mak@@ omb@@ anĩa na mak@@ oomb@@ ana saa siana .
Kana no ũsisye Kĩsesenĩ kya www.jw.org / kam .
ŨTONYA KWA@@ SYA Ndevili nĩ . . .
Ũthũku wĩthĩawa nthĩnĩ wa mũndũ ?
Ndevili nĩwaneenie na Yesũ na ‘ amũt@@ ata . ’
Mwambĩĩonĩ , Ndevili aĩ mũlaĩka mũseo , ĩndĩ “ ndaa@@ ĩkala nthĩnĩ wa w’o . ”
( Yoana 8 : 44 ) Nĩwat@@ w’ĩkie mũkengani na eethĩwa e mũv@@ ĩng@@ anĩsya wa Ngai .
O ta Satani , ve alaĩka amwe meethĩiwe me av@@ ĩng@@ anĩsya ma Ngai . — Ũvuan’yo 12 : 9 .
Ndevili nĩwa@@ ĩtye mosũanĩo ma andũ aingĩ nĩ kana maik@@ amanye kana e kw’o . — 2 Akolintho 4 : 4 .
ANDŨ AMWE MA@@ ASYA kana mũndũ ndesa kũtongoew’a nĩ Ndevili , namo angĩ nĩmakĩaa nũndũ monaa no ma@@ thĩnw’e nĩ maveva mavuku .
“ Nthĩ yonthe ĩt@@ wĩe nthĩnĩ wa ũla mũthũku . ”
( 1 Yoana 5 : 19 ) O na kau Ndevili nũt@@ ongoeasya andũ aingĩ , ndat@@ ongoeasya kĩla mũndũ .
Ndevili nũtũmĩaa ũkengani nĩ kana aendeee kũtongoesya andũ . — 2 Akolintho 11 : 14 .
O na mavinda amwe maveva mavuku nĩmatonya kũlika mũndũnĩ kana kũmũ@@ thĩny’a . — Mathayo 12 : 22 .
Ngai no aũtetheesye ‘ ũkamũ@@ siĩĩa Ndevili . ’ — Yakovo 4 : 7 .
“ Nũũ kwenyu , ak@@ yenda kwaka nyũmba yĩ mũny@@ ool@@ o ũt@@ ambaa kwĩkala nthĩ na kũtala mbesa sya kũ@@ mya@@ kĩth@@ ya , nĩ kana amanye ethĩwa e nasyo sya kũmĩ@@ mina ? ” — LU@@ KA 14 : 28 .
Mũndũ ũne@@ ana ethĩawa ailyĩ ata , na Ndanieli oonanisye ata kana nĩwe@@ anĩte ?
Ũtonya kũmanya ata kana ũtwi waku wa kũvatiswa umĩte ngoonĩ ?
Kwĩ@@ yumya nĩ kwĩka ata , na kũkonanĩtye ata na kũvatiswa ?
1 , 2 . ( a ) Nĩ kyaũ kĩtumaa andũ ma Ngai matana ũmũnthĩ ?
( b ) Atumĩa vamwe na asyai Aklĩsto matonya kũtetheesya amũika ata maelewe ũito wa kũvatiswa ?
Ĩndĩ kwa@@ eka ng@@ ũkũlye , ‘ Nĩkĩ ũkwenda kwosa ĩtambya yĩu ? ’ ”
( Soma Luka 14 : 27 - 30 . )
( a ) Ndeto ila syaneeniwe nĩ Yesũ na Vetelo itũtetheeasya ata twone ũito wa ũvatiso ? ( Mt .
28 : 19 , 20 ; 1 Vet . 3 : 21 ) ( b ) Twĩneenea makũlyo meva , na nĩkĩ ?
( 2 ) Wendi ũsu umĩte ngoonĩ ?
( 3 ) Nyie nĩnĩ@@ eleawa ũito wa kũmwĩ@@ yum@@ ĩsya Yeova ?
4 , 5 . ( a ) Nĩkĩ ti ala mane@@ ananga me oka maĩle kũvatiswa ?
( b ) Mũklĩsto ũne@@ ananga ethĩawa ailyĩ ata ?
Nĩkyo kĩtumi ĩvuku ya Nthimo 20 : 11 yaĩtye atĩĩ : “ O na kana nĩk@@ e@@ manyĩth@@ anasya kwondũ wa meko mako , ethĩwa wĩa wako nĩ mũtheu na ethĩwa nĩ mũlũngalu . ”
6 , 7 . ( a ) Nĩ mathĩna meva Ndanieli woonie ĩla wat@@ waiwe Mbaviloni ?
Mũndũ wa mũika ũne@@ ana ndat@@ w’ĩkaa mũnyanyae wa Ngai ĩla wĩ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ na athi sukulu aitw’ĩka mũnyanyae wa andũ ma nthĩ ( Sisya kalungu ka 8 )
Nd@@ at@@ w’ĩkaa mũnyanyae wa Ngai ĩla wĩ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ na athi sukulu aitw’ĩka mũnyanyae wa andũ ma nthĩ .
9 , 10 . ( a ) Mũndũ wa mũika atonya kũtetheka ata asũanĩa ũndũ weekie ĩla wĩla kũkwatwa nĩ matatwa ?
11 , 12 . ( a ) Mũndũ ũvangĩte kũvatiswa aĩle kwamba kũĩkĩĩthya ata ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya wĩthĩwe na woni ũla waĩle ĩũlũ wa mũvango wa Yeova wa ũvatiso ?
Ũtonya kũmanya ata kana ũtwi waku wa kũvatiswa umĩte ngoonĩ ?
Na ĩndĩ ai@@ ũnenga valũa wa ngalĩ ĩsu na ai@@ kwĩa : “ M@@ esya ngalĩ nĩ ĩsu . ”
18 , 19 . ( a ) Maelesyo ma Rose na Christopher meonany’a ata kana kũvatiswa nĩ ĩtambya yĩt@@ umaa mũndũ a@@ athimwa mũno ?
( b ) We wĩ na woni wĩva ĩũlũ wa ũvatiso ?
Wĩa ũla nĩth@@ ũkũmaa kwondũ wa Yeova na ũseũvyo wake ũtumaa nĩw’a nĩ mwĩanĩe vyũ . ”
Ndeto “ wamanyie vyũ ” itonya kũeleeka ata ?
‘ Mwĩkalĩle mũtheu wa thayũ ’ wĩthĩawa ũilyĩ ata , na “ [ meko ma ] kũmũkĩa Ngai ” nĩ meva ?
Kũsũanĩa ĩũlũ wa wovosyo kũtonya kũũtetheesya ata ũtũng@@ ĩae Yeova mũvea ?
1 , 2 . ( a ) Nĩkĩ ũvatiso nĩ ĩtambya yĩte ya kũvũĩwa ngũĩ ?
Ngelekany’o ya Timotheo ĩtonya kũtetheesya amũika ata ?
Kĩla kĩlungu kĩ Indanetinĩ kĩtawa “ Mbivilia Yo Ĩmanyĩasya Ata ? ” kĩtonya kũũtetheesya ata ũlũlũmĩlye mũĩkĩĩo waku ?
Kel@@ ĩtu kamwe kav@@ atise ka@@ isye ũũ : “ Nd@@ anamba kũtw’a kũvatiswa , na@@ mbie kwĩmanyĩsya Mbivilia na namanya vyũ kana ĩĩ nĩyo ndĩni ĩla ya w’o .
Na kĩla mũthenya wathela , mũĩkĩĩo ũsu nĩ naw’o ũ@@ endeeaa kũlũlũmĩla . ”
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Mũklĩsto mũvatise ndaema kwĩthĩwa na meko mosanĩte na mũĩkĩĩo wake ?
Mbivilia yaasya atĩĩ : “ Mũĩkĩĩo , ethĩwa ndwĩ na meko , nĩ mũ@@ kw’@@ u . ”
‘ Mwĩkalĩle mũtheu wa thayũ ’ nĩ mwĩkalĩle ũilyĩ ata ?
Kwa ngelekany’o , sũanĩa ĩũlũ wa mwĩkalĩle waku ĩvindanĩ ya myei thanthatũ mĩvĩtu .
Weta amwe ma “ [ meko ma ] kũmũkĩa Ngai . ” W@@ aĩlĩte kwĩthĩwa na woni mwaũ ĩũlũ wamo ?
Nĩ kyaũ kĩ@@ seũv@@ ĩtw’e nĩ kana kĩ@@ ũtetheesye wĩthĩwe na “ [ meko ma ] kũmũkĩa Ngai ” ? Amũika amwe matethekete ata nũndũ wakyo ?
“ Nĩ kyaũ wĩmanyĩasya ? ”
“ We nũ@@ endaa kũtavany’a o na ĩla asyai maku mate@@ ũthi ? ”
Mwĩĩtu - a - asa ũmwe wa mũika wĩtawa T@@ ilda aisye : “ Nĩnat@@ ũmĩie mathangũ asu kwĩka mĩvango yakwa .
Nĩ@@ ne@@ anĩisye mĩvango yakwa kavola kwa kavola , na ĩtina wa mwaka ũmwe nĩnee@@ yũmbanĩtye kũvatiswa . ”
We no ũendeee kũmũthũkũma Yeova o na asyai maku makaeka kwĩka ũu ?
Elesya nĩkĩ no mũndũ mwene waĩlĩte kwĩtw’ĩĩa kwosa ĩtambya ya kwĩyumya .
16 , 17 . ( a ) Nĩ kyaũ kyaĩle kũsu@@ kuma mũndũ atw’ĩke Mũklĩsto ?
( b ) Nĩ ngelekany’o yĩva ĩtonya kũtetheesya mũndũ aelewe kana nĩwaĩle kũtũnga mũvea kwondũ wa wovosyo ?
Nake Yesũ amũsũngĩa : “ Mwende Mwĩaĩi Ngai waku na ngoo yaku yonthe , na thayũ waku w’onthe , na kĩlĩko kyaku kyonthe . ”
( Soma 2 Akolintho 5 : 14 , 15 ; 1 Yoana 4 : 9 , 19 . )
18 , 19 . ( a ) Nĩkĩ ndwaĩle kũkĩa kwĩyumya ũtw’ĩke wa Yeova ?
( b ) Nĩkĩ weeyumya ũmũthũkũme Yeova maũndũ maku mayĩsa kwanangĩka ?
Mũndũ wa mũika atonya kwĩka ata nĩ kana eke maendeeo nginya e@@ yumye amũthũkũme Yeova na aiv@@ atiswa ?
“ Nin@@ a@@ weza Ku@@ bor@@ es@@ ha@@ je Sala Z@@ angu ? ” — Mwei wa 11 , 2008
“ Nin@@ a@@ weza Ku@@ f@@ anya Nini ili N@@ if@@ ur@@ a@@ h@@ ie K@@ us@@ oma Biblia ? ” — Mwei wa 4 , 2009
“ M@@ im@@ i Ni Nani ? ” — Mwei wa 10 , 2011
“ N@@ if@@ any@@ e Nini Il@@ i N@@ if@@ ur@@ a@@ h@@ ie Kuj@@ if@@ u@@ nza Biblia ? ” — Mwei wa 2 , 2012
“ Kwa Nini U@@ h@@ ud@@ hur@@ ie M@@ i@@ ku@@ t@@ ano ya K@@ ik@@ ris@@ to ? ” — Mwei wa 4 , 2012
Elesya ũndũ twĩthĩawa na ngwatanĩo wĩanĩ wa kũtavany’a ũvoo mũseo .
Nĩ maũndũ ta meva tũtonya kwĩka nĩ kana kĩkundi kitũ kĩkale kĩ ngwatanĩo ?
Mũndũ na mũka matonya kwĩka ata nĩ kana mekale me ngwatanĩo ?
Nĩ kyaũ kya@@ mbĩĩe kwoneka mawĩanĩ ma Ngai kuma tene ?
( a ) Kĩla kĩkundi kya mbee kya Kĩklĩsto kye@@ esĩkĩe na nguma yĩva ?
( b ) Nĩ makũlyo meva tũũneenea ?
( Soma 1 Akolintho 12 : 4 - 6 , 12 . )
Kũthũkũma twĩ ngwatanĩo kũtethe@@ tye ata ?
8 , 9 . ( a ) Nĩ ngelekany’o yĩva Vaulo watũmĩie amanyĩsye Aklĩsto kwĩkalaa me ngwatanĩo ?
( b ) Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩthĩwe na ngwatanĩo kĩkundinĩ ?
( Soma Aeveso 4 : 15 , 16 . )
Nĩ kĩthito kĩva atetheesya ma kĩkundi mekĩaa nĩ kana kĩkundi kĩkale kĩ ngwatanĩo ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya mĩsyĩ yĩkale yĩ ngwatanĩo ?
Ethĩwa mũemeu kana kĩveti kyaku ti mũthũkũmi wa Yeova , ũtonya kwĩka ata mũtwaano wenyu wĩkale wĩ mũlũmu ?
Ala akũangũ matonya kũtetheesya ata ala man@@ atwa@@ anie mĩtũkĩ ?
Andũ ma Ngai me na mea ma kwona ĩvinda yĩva ?
Yeova atongoesye andũ make ata ĩvindanĩ ya Noa na ĩvindanĩ ya Mose ?
Ngai anengie Aklĩsto mĩao yĩva myeũ ?
Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtũmwĩkwatĩtye Ngai atũtongoesye ?
1 , 2 . ( a ) Nĩ kyaũ kyat@@ angĩĩie andũ aingĩ ?
Andũ onthe malikile mũisyonĩ wa kĩkw’ũ ata ?
( a ) Nĩkĩ Ngai w@@ ongeleeile andũ mĩao ĩtina wa ĩla mbua ya ĩvinda ya Noa ?
( b ) Ĩla maũndũ mav@@ ĩndũkie nĩ kyaũ ky@@ amany@@ ĩkie nesa ĩũlũ wa Ngai ?
Twĩĩmanyĩsya kyaũ , na nĩkĩ ?
Nĩkĩ andũ ma Ngai maaĩlĩte kũatĩĩa ĩla mĩao watũmie Mose amanenge , na maaĩle kwĩthĩwa na woni wĩva ?
( a ) Elesya nĩkĩ Yeova wanengie andũ make mĩao . ( b ) Mĩao yat@@ w’ĩkie mũmanyĩsya wa mbaĩ ya Isilaeli ata ?
Nĩkĩ twaĩle kũtongoew’a nĩ myolooto ĩla ĩt@@ w’ĩĩkĩte Mĩao ya Mose ?
Maũndũ mav@@ ĩndũkie ata weethĩa Ngai no aneng@@ anaa mĩao ĩngĩ ?
Nĩkĩ kĩkundi kya Kĩklĩsto ky@@ anengiwe mĩao myeũ , na yaĩ kĩvathũkany’o kĩva na ĩla y@@ anengetwe Aisilaeli ?
Vate nzika , “ Ngai ti mw@@ endeesya wa andũ ; ĩndĩ mbaĩnĩ syonthe ũla ũmũ@@ kĩaa we , na kwĩka ũlũngalu , nĩ@@ wĩt@@ ĩkal@@ awa nĩwe . ”
Nĩ maũndũ meva elĩ me nthĩnĩ wa ũla “ mwĩao wa Klĩsto ” ?
13 , 14 . ( a ) Nĩ ũndũ wĩva wĩ nthĩnĩ wa ũla “ mwĩao mweũ ” Yesũ wanenganie ?
( b ) Ngelekany’o ya Yesũ yĩtũmanyĩsya kyaũ ?
( Soma Yoana 13 : 34 , 35 . )
T@@ wonete moalyũku meva , na Ngai atũt@@ ongoeasya ata ?
Twaĩle kwĩka ata ĩla twanengwa mĩao ?
We nĩwonaa ũsu ta Ngai ũendeee kũtũtongoesya ?
Nĩ mavuku meva makav@@ uanw’a , na kũkeethĩwa ata mavu@@ anw’a ?
O na nĩkĩeleetye nĩ wĩa wĩva twaĩle kũeka wũmĩĩsyo wĩke ngalĩkonĩ ĩ yitũ .
Ngelekany’o ya Yevitha na mwĩĩtu wake ĩtonya kũtũtetheesya ata tũika@@ w’e nĩ nthĩ ĩno ?
Nĩ myolooto yĩva ya Mbivilia wonaa ĩi@@ kũtetheesya ĩla wa@@ emanwa na angĩ ?
Ĩsomo yĩĩ ya@@ kũtetheesya ata wĩyumye kwondũ wa Ũsumbĩ ?
Nĩ ũndũ wĩva wĩ vinya wakwatie Yevitha na mwĩĩtu wake ?
Nĩkĩ ngelekany’o ya Yevitha na mwĩĩtu wake ĩtonya kũtũtethya mũno ũmũnthĩ ?
4 , 5 . ( a ) Yeova anengie Aisilaeli mwĩao wĩva ĩla malikile Nthĩ ya Watho ?
( b ) Kwosana na ĩandĩko ya Savuli 106 , nĩ kyaũ kyakwatie mbaĩ ya Isilaeli nũndũ wa kũlea kwĩw’a ?
Andũ ma nthĩ ũmũnthĩ methĩawa mailyĩ ata , na twaĩlĩte kwĩka ata ?
( a ) Yevitha eekiwe ata nĩ andũ a make ?
8 , 9 . ( a ) Mĩao ya Mose yaĩ na myolooto yĩva ĩla ĩtonya kwĩthĩwa yatetheeisye Yevitha ?
( b ) Nĩ kyaũ Yevitha woonaa kĩ kya vata vyũ ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana myolooto ya Ngai ĩtũtetheesye twĩ@@ ku@@ e ta Aklĩsto ?
Yevitha ee@@ vĩtie ata , na wĩvĩto wake woonanasya kyaũ ?
Ndeto sya Yevitha ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Asili 11 : 35 syĩonany’a kyaũ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo wake ?
30 : 2 ) Yaĩ no nginya Yevitha eanĩsye wĩvĩto wake o tondũ Aana weekie .
Aingĩ maitũ twee@@ vĩtie ata , na tũtonya kwĩkala twĩ aĩkĩĩku ata ?
Mwĩĩtu wa Yevitha eekie ata ĩla wamanyie ũndũ ĩthe weevĩtie ?
( a ) Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩthĩwe na mũĩkĩĩo ta ũla waĩ na Yevitha na mwĩĩtu wake ?
( b ) Ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Aevelania 6 : 10 - 12 itonya kũũtetheesya ata wĩyumye vyũ ?
Ngewa ya Yevitha na mwĩĩtu wake yat@@ ũmanyĩsya kyaũ , na tũtonya kũatĩĩa ngelekany’o yoo ata ?
Tũtonya kũeka ata ‘ wũmĩĩsyo wĩthĩwe na wĩa waw’o mwĩanĩu ’ ?
1 , 2 . ( a ) Ngewa ya ũndũ Ngiteoni na aũme make 300 mo@@ omĩĩsye yĩtũmanyĩsya kyaũ ?
( Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ . ) ( b ) Kwosana na ĩandĩko ya Luka 21 : 19 , nĩkĩ wũmĩĩsyo nĩ wa vata mũno ?
Amaitha ala tũk@@ itaa namo nĩ Satani , nthĩ yake , na mawonzu maitũ .
Ala mo@@ omĩĩsye matonya kũtũmanyĩsya maũndũ meva ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana wendo nĩw’o ũtumaa tũmĩ@@ ĩsya ?
( Soma 1 Akolintho 13 : 4 , 7 . )
( Luka 22 : 41 , 42 ) Na ĩngĩ , nũndũ nĩtwendete ana - a - asa maitũ , nĩtũ@@ mom@@ ĩĩasya .
Nĩkĩ no Yeova e weka ũtonya kũtũtetheesya nesa vyũ tũmĩĩsye mathĩna ?
Yeova nĩwe “ Ngai wa wũmĩĩsyo na wa ũkiakisyo . ”
O tondũ Yeova ũtwathĩte Mbivilianĩ , nĩ kwa nzĩa yĩva ‘ ũtũman@@ thĩaa nzĩa ya kũthonoka ’ ?
Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a nĩkĩ twaĩle kwĩyĩ@@ ĩthya kĩ - veva ethĩwa nĩtũkwenda tũmĩĩsye .
8 , 9 . ( a ) Kwosana na ĩandĩko ya Yovu 2 : 4 , 5 , twaĩle kũlilikana ũndũ wĩva ĩla twat@@ atwa ?
( b ) Nĩ ũndũ wĩva tũtonya kũsũanĩa ĩla twĩ thĩnanĩ mũna ?
We Satani nĩwav@@ ĩndũkie kuma ĩvinda yĩla waisye ũu ?
Nĩkĩ twaĩle kũsũanĩa ĩũlũ wa “ ala mo@@ omĩĩsye ” ?
Ngewa ya ala akeluvi mai@@ iwe mũũndanĩ wa Eteni yĩtũmanyĩsya kyaũ ?
Nĩ kyaũ kyatetheeisye Yovu omĩĩsya mathĩna make ?
Yovu ekalile nginya esa kũkw’a “ e mũ@@ kũu na wa matukũ maingĩ . ” — Yovu 42 : 10 , 17 .
Kwosana na 2 Akolintho 1 : 6 , wũmĩĩsyo wa Vaulo watethisye ala angĩ ata ?
( Soma 2 Akolintho 1 : 6 . )
15 , 16 . ( a ) Wũmĩĩsyo ũtumaa “ wĩa ” wĩva wĩthĩwa wĩ mwĩanĩu ?
( b ) Nengane ngelekany’o ikwonany’a ũndũ tũtonya kũeka wũmĩĩsyo wĩke “ wĩa waw’o mwĩ@@ anĩ@@ ũ . ”
Ĩla tw@@ omĩĩsya matatwa , tũti@@ awa twĩ Aklĩsto aima ( Sisya kalungu ka 15 , 16 )
17 , 18 . ( a ) Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a nĩkĩ no nginya tũmĩĩsye kũvika mũminũkĩlyo . ( b ) Twĩ na mũĩkĩĩo wĩva kavindanĩ kaa tweteele mũminũkĩlyo ?
Nũndũ nĩnĩsĩ vyũ , kana kĩkw’ũ , o na thayũ , o na alaĩka , o na monene , o na maũndũ ma yu , o na ala mak@@ oka , o na mav@@ inya , o na ũtũlu , o na ũliku , o na kĩla ky@@ oombiwe kyonthe , kĩt@@ itonya kũtũ@@ ta@@ an’ya na wendo wa Ngai , ũla wĩ nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ Mwĩaĩi waitũ . ”
[ 1 ] ( kalungu ka 11 ) O na no ũkwate vinya wasũanĩa ũndũ andũ ma Ngai ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ momĩĩsye mathĩna .
[ 2 ] ( kalungu ka 12 ) Mbivilia ndĩwetete ũtalo wa akeluvi ala manengiwe wĩa ũsu .
“ M@@ ekalaa mal@@ ũlũmĩle . . . mũ@@ amb@@ anĩ . ” — ME@@ KO 2 : 42 .
ũndũ tũtethasya ala angĩ ĩla twathi maũmbanonĩ .
1 - 3 . ( a ) Aklĩsto monanĩtye ata kana nĩmendaa mũno kũmbana vamwe ?
( Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ . ) ( b ) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ ?
Ũmbano ũsu nĩwat@@ wa@@ kie mũno na wal@@ ũlũmĩlya mũĩkĩĩo witũ . ”
K@@ ũmb@@ ana vamwe kũtũtetheeasya ata twĩmanyĩsye ĩũlũ wa Yeova ?
Maũmbano ma@@ ũtetheetye ata ũtũmĩe kĩla wĩ@@ manyĩĩtye Mbivilianĩ na ũ@@ ya@@ ĩl@@ angya ũtavany’a waku ?
Maũmbano maitũ mat@@ ũthangaasya na makat@@ ũtetheesya twĩthĩwe na vinya ata ?
( Soma Meko ma Atũmwa 15 : 30 - 32 . )
Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kũthi maũmbanonĩ ?
Ĩla twathi maũmbanonĩ , twa@@ umya maelesyo , na twa@@ ina , tũtethasya Aklĩsto ala angĩ ata ?
( O na ĩngĩ sisya ĩsandũkũ “ Kĩla Ĩvinda A@@ umaa Ũmbanonĩ E@@ w’ĩte Kav@@ aa . ” )
9 , 10 . ( a ) Elesya ũndũ ndeto ila Yesũ wawetie ĩandĩkonĩ ya Yoana 10 : 16 itũtetheeasya tũelewe nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kũmbana na ana - a - asa maitũ . ( b ) Ĩla twathi maũmbanonĩ tũteũtĩĩa tũt@@ umaa ata mũndũ w@@ ale@@ ilwe nĩ andũ make ma mũsyĩ at@@ etheka ?
“ KA@@ VINDA kanini kav@@ ĩtu nĩthĩĩtwe na mathĩna ma mwĩĩ ala matumaa vethĩwa ve vinya kwakwa kũthi maũmbanonĩ .
Ĩndĩ ĩla nesa kũvika ũmbanonĩ nĩnĩtanĩaa lĩu mũseo ki wa kĩ - veva ũla Yeova wĩthĩawa at@@ ũseũv@@ ĩsye .
O na kau nĩendaa nal@@ ĩtw’e mũno nĩ mau , na nĩ o na mathĩna makwa ma ngoo , na mathĩna ma ũwau wa su@@ kalĩ , kĩla ĩvinda n@@ umaa ũmbanonĩ nĩ@@ w’ĩte kavaa kwĩ ũndũ nĩv@@ ikie nĩ@@ w’ĩte .
“ Ĩla neewie ya mbee wathi namba 68 , ‘ Sala ya M@@ tu wa H@@ ali ya Ch@@ ini , ’ ũy@@ in@@ wa kĩkundinĩ neewie methoi mooka .
Tũ@@ masinĩ twa@@ kwa twa matũ tw@@ andetheeisye neew’a wasya wa kĩla mũndũ , nginya o nakwa no@@ os@@ ele@@ ela .
Kũth@@ i maũmbanonĩ kũtũtetheeasya ata tũ@@ mũnenge Yeova kĩla kĩ@@ mwaĩle ?
Yeova ew’aa ata ĩla twaatĩĩa mwĩao wake wa kũthi maũmbanonĩ ?
Maũmbano mat@@ ũtetheeasya ata tũmũthengeee Yeova na Yesũ ?
Kũth@@ i maũmbanonĩ kwon@@ asya Ngai ata kana nĩtũkwenda kũmwĩw’a ?
16 , 17 . ( a ) Twĩsĩ ata kana Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa nĩmonaa maũmbano me ma vata mũno ?
( b ) Mwana - a - asa George G@@ ang@@ as aĩ na mawoni meva ĩũlũ wa maũmbano ma Kĩklĩsto ?
Ethĩwa nĩvatonyeka , nendete kũvika Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ na ala mavika mbee , na ndy@@ uma na ala me@@ kuma mũthya .
Nĩw’aa mũyo mũno ĩla ngũ@@ neena na andũ ma Ngai .
Ĩla nĩ namo nĩw’aa nĩ mwĩanĩe na ta nĩ mũsyĩ , tũit@@ anĩa mũuo ũla tũnengetwe nĩ Ngai . ”
We wĩthĩawa na woni mwaũ ĩũlũ wa maũmbano , na ũtw’ĩte kwĩka ata ?
[ 2 ] ( kalungu ka 3 ) Sisya ĩsandũkũ “ Kĩla Kĩt@@ umaa T@@ ũthi Maũmbanonĩ . . ”
Mavika kũu nĩmatav@@ aw’a ũvoo mũseo nĩ eĩtu - a - asa na ana - a - asa ala meũtavany’a kũla kwĩ andũ aingĩ
Vala nuns mekalaa taoninĩ ya Zaragoza , Spain ( kw’oko kwa aka ) Mbivilia ya N@@ á@@ car - Col@@ unga ( kw’oko kwa aũme )
Ndyeesĩ kana maũndũ asu neekie nĩmaaĩle .
N@@ ĩl@@ ilikanaa nd@@ iv@@ oya atĩĩ : “ Nĩ mũvea mũno Yeova nũndũ ndwa@@ amb@@ ĩkĩsya ngoo na nĩwanengie myanya mingĩ mũno ya kũkwata kĩla nam@@ an@@ thaa , nakyo nĩ ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ . ”
Ala nd@@ ongoesye na andũ makwa ma mũsyĩ makamb@@ ona ata ? ”
Nakwa namũ@@ kũlilye : “ Nake Ngai aka@@ kwona ata ? ”
Ĩndĩ akwie vatiele o myei ĩlĩ avatiswe .
Twaĩle kwĩka ata ĩla twoona ta tũtonya kũtatĩka tũ@@ like ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno ?
Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ĩũlũ wa ala athũkũmi aĩkĩĩku ma Yeova mata@@ aĩlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno ?
Tũtonya kũmwĩw’a Ngai ata na ĩvinda o yĩu tũyĩw’a silikalĩ sya nthĩ ?
Tũtonya kwonany’a ata kana tũi@@ kwataa mbau ngalĩko o na yĩva ya maũndũ ma siasa ?
( a ) Twĩsĩ ata kana o ũndũ ĩvinda yĩendeee kũvĩta now’o matatwa ma kũtũlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno me@@ kũendeea kwongeleka ?
( b ) Nĩkĩ yĩĩ nĩyo ĩvinda ya kwĩyũmbanĩsya ũndũ tũtonya kwĩkala tũte kwĩlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno ?
Twaĩle kwona ata ala me na ũkũmũ silikalĩnĩ ?
Ĩla twe@@ yĩ@@ thĩĩla maũndũnĩ matonya kũtũlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno , tũtonya kwonany’a ata twĩ “ oĩ ” na twĩ “ auu ” ?
( Soma Mathayo 10 : 16 , 17 . )
Twaĩle kwĩsũvĩa maũndũnĩ meva ĩla tũ@@ kũea ngewa na angĩ ?
Ĩla tũũsoma kana ĩla tũ@@ ũsisya maũvoo mana mĩv@@ ĩanĩ ya kũnyaĩĩkya maũvoo , tũtonya kwĩka ata tũikese kwĩthĩa twĩ@@ likilye maũndũnĩ ma nthĩ ?
12 , 13 . ( a ) Yeova onaa mbaa andũ ata ?
( b ) Tũtonya kũmanya ata nĩtwambĩĩe kwenda nthĩ yitũ mũno ?
Mboya ĩtonya kũtũtetheesya ata , na nĩ ngelekany’o yĩva yĩ Mbivilianĩ ĩkwonany’a kana ũu nũtonyeka ?
Mbivilia ĩtonya kũtũtetheesya ata tũikaaĩse kwĩlikya ngusanĩsyo sya nthĩ ?
( O na ĩngĩ sisya ĩsandũkũ “ Ndeto ya Ngai Nĩ@@ yam@@ anengie Ũkũmbaũ . ” )
Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ĩũlũ wa ala athũkũmi aĩkĩĩku ma Ngai mata@@ aĩlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno ?
( Soma Ndanieli 3 : 16 - 18 . )
18 , 19 . ( a ) Ala me kĩkundinĩ matonya ũkũtetheesya ata ndũk@@ elikye ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ?
( b ) Ũtw’ĩte kwĩka ata ?
“ Kũvindĩĩsya ĩandĩko ya Nthimo 27 : 11 , ya Mathayo 26 : 52 , na ya Yoana 13 : 35 nĩkw@@ anengie ũkũmbaũ wa kũlea vyũ kũlika itanĩ .
O na ĩla nee@@ tiwe mbee wa anene , maandĩko asu nĩmatumie nĩkala nĩ@@ uĩtye . ” — And@@ ri@@ y , kuma Ukraine .
“ Ĩandĩko ya Isaia 2 : 4 nĩy@@ andetheeisye na@@ ema kwĩlikya ngusanĩsyonĩ ila syaĩ kw’o .
Na@@ kũnaa visa kĩlĩkonĩ ng@@ ona ũndũ nthĩ nzaũ kũkethĩwa kũ@@ uĩtye , kũte mũndũ o na ũmwe ũku@@ ĩte mũio ũtonya kũũmĩsya mũtũi wake . ” — Wil@@ mer , kuma Col@@ omb@@ ia .
9 : 50 .
Nĩ ũtao wĩva wa Yesũ ũtonya kũtũtetheesya tũeke wendo ũtũt@@ ongoesye twĩ@@ w’ane ĩla twa@@ emanwa na angĩ ?
Nĩ makũlyo meva Mũklĩsto ũtonya kwĩkũlya maka@@ mũtetheesya amanye ũndũ ũtonya kwĩka e@@ w’ane na mũndũ mak@@ osanĩte ?
Mat@@ ambya ala mawetetwe ĩandĩkonĩ ya Mathayo 18 : 15 - 17 matonya kũtũtetheesya ata tũ@@ mine mathĩna amwe ?
Ĩvuku ya Mwambĩlĩlyo yĩwetete mathĩna meva maĩ andũnĩ , na nĩkĩ kĩu nĩkĩ@@ tũk@@ onetye ?
Nĩ woni wĩva walikile andũnĩ , na kyu kĩtumĩte kwĩthĩwa kũilyĩ ata ?
Yesũ amanyĩisye andũ maũndũ meva matonya kũmatetheesya me@@ w’ane na ala maemanwa namo ?
6 , 7 . ( a ) Nĩkĩ wa@@ emanwa na mũndũ waĩle kwosa ĩtambya ya mĩtũkĩ wĩ@@ w’ane nake ?
( b ) Athũkũmi onthe ma Yeova maĩle kwĩkũlya makũlyo meva ?
Asa witũ ndaema ũ@@ kwĩthukĩĩsya oona ũi@@ mũvoya aũtetheesye , na ndaema kũ@@ ũsũngĩa . — 1 Yoa . 5 : 14 , 15 .
Twaĩle kwĩka ata twavĩtĩw’a ?
( Soma Nthimo 10 : 12 ; 1 Vetelo 4 : 8 . )
( a ) Mwĩĩtu - a - asa ũmwe ambie kwĩka ata ĩla wamanyie kana nũkũ@@ neen@@ ewa naĩ ?
( b ) Nĩ ũndũ wĩva wĩ Maandĩkonĩ watetheeisye mwĩĩtu - a - asa ũsu ekale auĩtye ?
11 , 12 . ( a ) Mũklĩsto aĩle kwĩka ata ĩla woona mwana - a - asa ‘ e ũndũ nake ’ ?
Mũsyaĩĩsya ũmwe eekie ata ĩla wataviw’e naĩ , na ngelekany’o yake ĩtonya kũtũmanyĩsya kyaũ ?
14 , 15 . ( a ) Nĩ ĩndĩĩ ũtao ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Mathayo 18 : 15 - 17 waĩle kũatĩĩwa ?
( b ) Nĩ matambya meva atatũ Yesũ wawetie , na kĩeleelo kitũ kyaĩle kwĩthĩwa kĩ kĩva ĩla tũ@@ ũma@@ atĩĩa ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana kũatĩĩa ũla ũtao wa Yesũ nĩkũtethasya na nĩkw@@ onanasya kana nĩtwendete angĩ ?
T@@ ũkat@@ anĩa moathimo meva tweekĩa kĩthito ‘ tũmanthe mũuo ’ ?
ũvoo ũla itavanasya na kĩeleelo kya kũ@@ ũtavany’a ?
Nĩ makũlyo meva tũtonya kũkũlya maumanĩte na ndeto ila Yesũ wawetie ĩandĩkonĩ ya Mathayo 24 : 14 ?
Kwosana na ĩandĩko ya Mathayo 28 : 19 , 20 , no nginya aatĩĩi ma Yesũ meke maũndũ meva ana ?
Kũt@@ w’ĩka “ atei ma andũ ” kũk@@ onetye kyaũ ?
( Soma Mathayo 4 : 18 - 22 . )
Twaĩle kũmantha mosũngĩo ma makũlyo meva ana , na nĩkĩ ?
Nĩkĩ ũtonya kwasya ũte na nzika kana Ngũsĩ sya Yeova nĩsyo itavanasya ũvoo ũla Yesũ waisye ũtavanw’e ?
Twĩsĩ ata kana atongoi ma ndĩni ila syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto mait@@ avanasya ũvoo ũla Yesũ waisye ũtavanw’e ?
Nĩ maũndũ meva mũndũ ũtonya kwĩka akonany’a e na kĩeleelo kĩthũku kya kũtavany’a ?
( Soma Meko ma Atũmwa 20 : 33 - 35 . )
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Ngũsĩ sya Yeova itavanasya na kĩeleelo kĩseo ?
Yesũ na amanyĩw’a make matũmĩaa nzĩa syĩva kũtavany’a ?
Wasũanĩa ĩũlũ wa kũtavany’a ũvoo mũseo , Ngũsĩ sya Yeova syĩ kĩvathũkany’o kyaũ na ndĩni ila syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto ?
N@@ os@@ yo syĩ syoka itavanasya kana Yesũ ethĩĩtwe e Mũsumbĩ kuma mwaka wa 1914 .
Wĩa wa kũtavany’a waĩle kũtethw’a kĩsio kĩana ata ?
Twĩsĩ ata kana Ngũsĩ sya Yeova nĩsyo i@@ anĩĩtye ũla wathani wa Yesũ ũkonetye kĩsio kĩla kya@@ ĩlĩte kũtavanw’a ?
Nakyo kĩla kĩsese kitũ kya Indaneti kĩ na maũvoo ma ithyomo mbee wa 7@@ 50 .
Twĩsĩ ata kana Ngũsĩ sya Yeova syĩ na veva wa Ngai ?
17 , 18 . ( a ) Nĩkĩ tũte na nzika kana Ngũsĩ sya Yeova nĩsyo itavanasya ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩtumaa tũendeea kũtavany’a ?
Nũndũ nithyĩ tũtavanasya ũvoo ũla Yesũ waisye ũtavanw’e , naw’o nĩ ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ .
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma tũvĩt@@ wa nĩ ũndũ wĩĩ ũtonya kũtũtethya ũvoonĩ mũna ?
Nĩ maũndũ meva matonya kũtuma tũtethe@@ ka ĩla tũũsoma kĩlungu o na kĩva kya Mbivilia ?
Kũsoma maũvoo ala methĩawa maandĩkĩwe mũno mũno amũika kana andũ mate Ngũsĩ kũtonya kũtũtethya ata ?
1 , 2 . ( a ) Ngũsĩ sya Yeova im@@ y@@ osaa Mbivilia ata ?
( b ) Nĩ mĩsoa yĩva we wendete ?
3 , 4 . ( a ) Twĩthĩawa na woni mwaũ ĩũlũ wa mavuku maitũ ?
( b ) Nĩ maũvoo meva tũkwataa methĩawa maandĩkĩwe andũ ma mũthemba mũna ?
Yeova ew’aa mũyo oona tũyĩka ata ?
Nĩkĩ ĩla tũũsoma Mbivilia twaĩle kũmĩsoma twĩ na kĩeleelo kya kwĩmanyĩsya kĩndũ ?
8 , 9 . ( a ) Nĩ makũlyo ta meva tũtonya kwĩkũlya ĩla tũ@@ kwetye kũsoma Mbivilia ?
( b ) Twĩ@@ manyĩasya kyaũ ĩũlũ wa Yeova ĩla twasoma nguma ila waĩtye no nginya atumĩa ma kĩkundi methĩwe nasyo ?
Ndonya kũtetheesya angĩ ata ng@@ ĩtũmĩa ũvoo ũũ ? ’
( Soma 1 Timotheo 3 : 2 - 7 . )
10 , 11 . ( a ) Kũsoma nguma ila Maandĩko maĩtye no nginya atumĩa ma kĩkundi methĩwe nasyo kũtonya kũtũtethya ata ?
( b ) Tũtonya kũtetheesya angĩ ata tũitũmĩa ũvoo ũsu ?
12 , 13 . ( a ) Tũtonya kwĩka ũkunĩkĩli ta wĩva tũitũmĩa syĩndũ ila tũtonya kũkwata sya kwĩka ũkunĩkĩli ?
( b ) Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a ũndũ kwĩka ũkunĩkĩli kũtonya kũtuma twĩ@@ manyĩsya kĩndũ mũndũ ũt@@ amanya ate@@ kĩte ũkunĩkĩli .
Maũvoo ala maandĩkĩwe amũika ma@@ matethasya ata , na maũvoo asu matonya kũtethya andũ angĩ ata ?
Nĩkĩ nũseo Aklĩsto ala aima mak@@ endeew’a nĩ maũvoo ala methĩawa maandĩkĩwe amũika ?
Maũvoo ala ma@@ andĩkawa matetheeasya andũ ma mũika ũndũnĩ ũngĩ wĩva ?
( Soma Mũtavan’ya 12 : 1 , 13 . )
Nin@@ a@@ weza Ku@@ f@@ anya Nini ili N@@ if@@ ur@@ a@@ h@@ ie K@@ us@@ oma Biblia ? ”
Kũsoma ũvoo ũla wĩthĩawa mũno mũno ũ@@ andĩkĩwe andũ mate Ngũsĩ kũtonya kũtũtethya ata ?
Nĩ kyaũ tũtonya kwĩka tũkonany’a kana nĩtũmũtũngĩaa Yeova mũvea nũndũ wa syĩndũ ila ũtũnengae ?
Nĩvethĩwa thĩna kwitũ na kwa angĩ o na tũkeka ũtwi ũilyĩ ata ?
Elesya . Tũtonya kũmanya ata wendi wa Yeova ũndũnĩ mũna ethĩwa vai na mwĩao wa Mbivilia ũneen@@ ee ũndũ ũsu ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũmanye woni wa Yeova nesanga ?
Nĩ mĩao ĩmwe yĩva yĩ Mbivilianĩ , na kũmĩatĩĩa kũtũtethasya ata ?
28 : 19 , 20 ) Mĩao ya Ngai yĩthĩĩtwe yĩ ũsũvĩo mũnene mũno kwitũ .
2 , 3 . ( a ) Nĩkĩ Mbivilia ĩt@@ aneng@@ anĩte mĩao kwondũ wa kĩla kaũndũ konthe k@@ ek@@ awa ĩũlũ wa nthĩ ?
( b ) Ĩsomo yĩĩ yĩs@@ ũngĩa makũlyo meva ?
Nĩvethĩwa thĩna kwitũ na kwa angĩ o na tũkeka ũtwi ũilyĩ ata ?
Ethĩwa Mbivilia ndĩ na mwĩao wĩ ũtheinĩ ĩũlũ wa ũndũ mũna , tũtonya kũmanya ata kwenda kwa Yeova ũndũnĩ ũsu ?
Yesũ amanyie ata kĩla Yeova wendaa eke ?
( Soma Mathayo 4 : 2 - 4 . )
Ndũkethĩwe na ũĩ wa metho maku mwene ; mũkĩe Yeova , na ũit@@ ia ũthũku . ”
Nĩ makũlyo meva tũtonya kwĩkũlya ĩla tũũsoma kana tũkwĩmanyĩsya Mbivilia ?
Mavuku maitũ vamwe na maũmbano maitũ matonya kũtũtetheesya ata tũmanye nesanga woni wa Yeova maũndũnĩ me kĩvathũkany’o ?
Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a ũndũ kũsũanĩa woni wa Yeova kũtonya kũtũtetheesya twĩke motwi maseo .
( Soma Luka 18 : 29 , 30 . )
Ũtonya kũmanya ata woni wa Yeova ĩũlũ wa mwĩkĩĩle mũna ?
( c ) Ethĩwa twĩ na ũtwi mũito tũkwenda kwĩka , tũtonya kũwĩka ata ?
( Soma Mwambĩlĩlyo 6 : 5 , 6 . )
T@@ ũtethekaa ata ĩla tweeka motwi mamwendeeasya Yeova ?
( Yovu 26 : 14 ) Ĩndĩ tweekĩa kĩthito ũmũnthĩ , tũkeethĩawa tũtonya kũkwata ũĩ , ũmanyi , na ũtonyi wa kũvathũkany’a maũndũ .
Nĩkĩ o na ĩtina wa kũvatiswa twaĩle kũendeea kwĩka moalyũku ?
Nĩkĩ Ngai wendaa twĩkĩe kĩthito kingĩ nĩ kana tũkĩlye vinya mawonzu maitũ ?
Twaĩle kwĩka ata nĩ kana Ndeto ya Ngai ĩendeee kũtũalyũla ?
1 - 3 . ( a ) Nĩ moalyũku ta meva matonya kwĩthĩwa me vinya kwĩka mũndũ aminĩte kũvatiswa ?
( b ) Nĩ makũlyo meva tũtonya kwĩkũlya ethĩwa twĩĩw’a kwĩka maendeeo kwĩ vinya mbee wa ũndũ twas@@ ũanĩaa ?
Nĩkĩ vethĩawa ve vinya kwitũ kũmw@@ endeeasya Yeova kĩla ũndũnĩ ?
Nĩ moalyũku meva tweekie tũtanamba kũvatiswa ?
6 , 7 . ( a ) Nĩ kyaũ kĩtumaa twĩthĩwa tũtonya kũtanĩa ngwatanĩo nzeo na Yeova o na vala twĩ andũ me na naĩ ?
( b ) Nĩkĩ tũyaĩle kũemwa nĩ kũmwĩt@@ ya Yeova ũekeo ?
Twĩsĩ ata kana kwĩvw’ĩka mũndũ mweũ nĩ ũndũ wa kũendeea ?
Twaĩlĩte kwĩka ata ethĩwa nĩtũkwenda Mbivilia ĩtũtetheesye tũendeee kwĩka moalyũku , na nĩ makũlyo meva tũtonya kwĩkũlya ?
Nĩkĩ Yeova wendaa twĩkĩe kĩthito kingĩ nĩ kana tũkĩlye vinya mawonzu maitũ ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩthĩwe na nguma ila Yeova wendete ?
( Sisya ĩsandũkũ “ Mbivilia na Mboya Nĩs@@ ya@@ maalyũlile . ” )
Nĩkĩ tũtaĩle kũkw’a ngoo twoona ta twĩkĩte moalyũku kavola ?
Twaendeea kũmũthũkũma Yeova twĩ aĩkĩĩku tũkeethĩawa na wĩkwatyo wĩva mũseo ?
Twĩsĩ ata kana Mbivilia yĩ na ũtonyi wa kũtũalyũla ?
[ 1 ] ( kalungu ka 1 ) Ĩsyĩtwa nĩ ĩv@@ ĩndũe .
Russell : “ Kĩla ky@@ andethisye nĩ kũvoya Yeova na kũsoma Mbivilia kĩla mũthenya .
Kĩndũ kĩngĩ ky@@ andethisye mũno nĩ kũsũanĩa ĩandĩko ya 2 Vetelo 2 : 11 vamwe na kũsũanĩa ũtao ũla nanengiwe nĩ atumĩa . ”
Maria Victoria : “ Na@@ mũvoyie Yeova na kĩthing’ĩĩsyo nĩt@@ ile kĩl@@ omo .
O na nĩnoonie naĩle kũeka kũtindany’a na andũ ma nz@@ ukũ .
Ĩandĩko ya Savuli 64 : 1 - 4 nĩy@@ andetheeisye noona vata wa kũtata nĩ kana angĩ maikese kũvoya mavath@@ anwe nakwa !
O na nĩnamanyie kana kũtindĩa nz@@ ukũ no kũtume nĩthĩwa nĩ ngelekany’o nthũku na kũituma ĩsyĩtwa ya Yeova yĩ@@ umwa . ”
Linda : “ Nĩn@@ asomie tulakiti nesa weethĩa ndi na wia ndi@@ ineng@@ ana .
Ũndũ ũngĩ ũ@@ ndethetye mũno nĩ kũtindany’a na atavany’a ala matũmĩaa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o sya kũtavany’a .
Na nĩnĩ@@ mũvoyaa Yeova andetheesye . ”
Andũ onthe nĩmekaa mavĩtyo matonya kũũmĩsya angĩ .
ũndũ Yeova ũnyuvaa ala ũkũl@@ ũnga ?
ũndũ Ngai ũl@@ ũngaa ala mamwĩ@@ nyivĩsya ?
Nĩ kwa nzĩa yĩva tũtonya kwĩthĩwa na woni ta wa ala Aisilaeli me@@ elilile ?
Yeova anyuvaa ata ala ũkwenda kũmak@@ usya kwake ?
( Soma 1 Samueli 16 : 7@@ b . )
K@@ wĩtĩkĩla Yeova tawe Mũmbi witũ ũla ũtũl@@ ũngaa , kwa@@ ĩlĩte kũtuma twĩthĩwa na woni wĩva ĩũlũ wa ( a ) andũ ala me kĩsionĩ kĩla twĩkalaa ?
Ĩtina wa ĩvinda nĩnesie kũkomana na mũndũ waĩ na mũsyĩ , na mũsyĩ ũsu nĩna@@ wendie nũndũ waĩ na mwĩkalĩle mũseo .
Ĩndĩ mũthenya ũmwe nesie kũv@@ at@@ elem@@ ela mũno ĩla namanyie kaĩ ũsu waĩ mũsyĩ wa Ngũsĩ !
Mwĩkalĩle ũsu woo mũseo watumie nenda kwĩthiana nĩmanye nĩkĩ nam@@ enete Ngũsĩ .
Nee@@ thĩie kana na@@ ilyĩ ũu nũndũ wa kwaa ũmanyi na kũatĩĩa ngewa sya andũ , ĩndĩ ti nũndũ nĩneesĩ Ngũsĩ sya Yeova nesa . ”
( Soma Aevelania 12 : 5 , 6 , 11 . )
Yeova at@@ ũmanyĩasya ata ũmũnthĩ , na kĩsomo kĩu kĩka@@ endeea ata ĩvindanĩ yũkĩte ?
13 : 35 ) O na nĩtũ@@ manyĩĩtw’e ũndũ tũtonya kwony’a angĩ nĩtũmendete .
Yesũ oonanisye ata kana aĩ na wũmĩĩsyo na ũĩ ta wa ũla Mũmbi Mũnene , Yeova ?
( Soma Savuli 103 : 10 - 14 . )
Ndaviti oonanisye ata kana we aĩ yũmba yololo , na tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩkale take ?
Yeova atũl@@ ũngaa ata aitũmĩa veva mũtheu na kĩkundi kya Kĩklĩsto ?
O na kau Yeova e ũkũmũ ĩũlũ witũ ta twĩ yũmba , onanasya ata kana nũnengete ndaĩa ũthasyo witũ ?
Amanyĩw’a ma Mbivilia monanasya ata kana nĩmekwenda Yeova amal@@ ũnge ?
( a ) Nĩ kyaũ kĩkw@@ endeeasya mũno wasũanĩa kana Yeova nĩwe ũkũl@@ ũngaa ?
( b ) Twĩneenea maũndũ meva ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe ?
Nĩ maũndũ meva matonya kũtuma tw@@ etya ngoo ĩla tũ@@ ũnengwa ũtao nĩ Yeova ?
Nĩ nguma syĩva itonya kũtũtetheesya twĩkale tũilyĩ yũmba yololo mokonĩ ma Ngai ?
Asyai Aklĩsto matonya kwonany’a ata kana Yeova nĩwe ũ@@ mal@@ ũngaa ?
Nĩkĩ Ndanieli waĩ “ mũndũ ũla wendetwe mũno ” methonĩ ma Ngai , naitũ tũtonya kwĩthĩwa twĩ ewi ta Ndanieli ata ?
Ĩandĩko ya Nthimo 4 : 23 yaĩtye ũũ : “ Ĩkal@@ ya [ kana , sũvĩa ] ngoo yaku na ũthangaau w’onthe ; nũndũ maũndũ ma thayũ maumaa kwa@@ yo . ”
( Soma 2 Mavinda 26 : 3 - 5 , 16 - 21 . )
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũkwata twalea kwĩvathana na mĩtũlyo ?
Kwa ngelekany’o , mwana - a - asa ũmwe aisye kana ve vandũ v@@ avikie weethĩa o na eeka naĩ nde@@ kwona ta ũndũ .
7 , 8 . ( a ) Aisilaeli moonanisye ata kana kũlea kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo no kũtume mũndũ etya ngoo ?
( b ) Ngewa ĩsu yĩtũmanyĩsya kyaũ ?
Nĩkĩ twaĩle kwĩkala ‘ tũyĩ@@ th@@ ima ’ tũmanye kana twĩ o mũĩkĩĩonĩ , na tũtonya kwĩka ũu ata ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩkale twĩ yũmba yololo mokonĩ ma Yeova ?
Yeova atonya kũtũmĩa kĩkundi kya Kĩklĩsto ata nĩ kana atũl@@ ũnge kwosana na vata ũla twĩ naw’o ?
Wĩa wa kũtavany’a ũtonya kũtũtetheesya tũkethĩwa na nguma ta syĩva ?
Asyai maĩle kwĩka ata ethĩwa nĩmekwenda kũlũnga syana syoo nesa ?
Ĩla mwana wat@@ engwa , asyai maĩle kwonany’a ata kana nĩmaatĩĩaa mĩao ya Ngai ?
( Soma 1 Akolintho 5 : 11 , 13 . )
Nĩkĩ twaĩlĩte kwĩthĩwa na wendi wa kũmwĩw’a Yeova kĩla ĩvinda , na kwĩka ũu kũtonya kũtũtethya ata ?
Nĩ kyaũ kyonanaw’a nĩ ndeto ii : “ Yeova Ngai waitũ nĩ Yeova ũmwe ” ?
Tũtonya kũmũthaitha Yeova ata nĩ kana twonany’e nĩtwĩsĩ we nĩ “ Yeova ũmwe ” ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũsũvĩe mũuo na ngwatanĩo yitũ ?
( b ) Nĩkĩ Mose wawetie ndeto isu ?
Weta ũndũ ũngĩ w@@ onanaw’a nĩ ndeto “ ũmwe . ” Yeova oonanisye ata kana we nĩ Yeova “ ũmwe ” ?
8 , 9 . ( a ) Nĩ kyaũ Yeova wendaa athaithi make meke ?
( b ) Yesũ ak@@ indĩlĩĩle ata ndeto sya Mose ?
( Soma Maliko 12 : 28 - 31 . )
10 , 11 . ( a ) Nĩ kyaũ kĩtonya kwonany’a kana tũmũth@@ aithaa Yeova e weka ?
( b ) Ala Aevelania ma mũika moonanisye ata me Mbaviloni kana mamũthaithaa Yeova e weka ?
Twaĩle kwĩsũvĩana na kyaũ ethĩwa nĩtũkwenda tũka@@ mũthaithaa Yeova e weka ?
Nĩ maũndũ angĩ meva tũtonya kwĩthĩa twa@@ mbĩĩie kwenda mũno mbee wa Yeova ?
Nĩkĩ Vaulo wal@@ ilikanilye Aklĩsto kana Ngai witũ nĩ “ Yeova ũmwe ” ?
16 , 17 . ( a ) Nĩ wathani wĩva ũendeee kwĩanĩa ĩvindanĩ yĩĩ , na kyu kĩtumĩte kwĩthĩwa kũilyĩ ata ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩtonya kwananga ngwatanĩo yitũ ?
18 , 19 . ( a ) Nĩ ũtao wĩva wĩ ĩandĩkonĩ ya Aeveso 4 : 1 - 3 ?
( b ) Nĩ kyaũ tũtonya kwĩka tũsũvĩe ngwatanĩo ya kĩkundi ?
( Soma Aeveso 4 : 1 - 3 . )
Nĩ kyaũ kĩtonya kwonany’a kana nĩtũ@@ eleetwe nĩ ndeto ii : “ Yeova Ngai waitũ nĩ Yeova ũmwe ” ?
Isi@@ o ila syĩ vakuvĩ na ũkanga sya Tr@@ in@@ id@@ ad na Tob@@ ago syĩthĩawa na atei ma makũyũ .
Kaingĩ Ngũsĩ sya Yeova syak@@ omana na atei asu ma makũyũ ni@@ matavasya ũvoo
Mbivilia yonanĩtye ata kana ithyonthe twĩ ene naĩ ?
Twaĩle kwĩka ata ĩla twavĩtya kana ĩla angĩ mavĩtya ?
Mbivilia yathanie ata kana kũkeethĩwa wongeleku wa andũ ma Yeova ?
( Soma Mika 4 : 1 , 3 . )
Kyu nĩkĩtumĩte syĩthĩwa ‘ ita@@ kũlw’a nthakame ya mũndũ o na wĩva . ’ — Meko 20 : 26 .
Nĩkĩ wongeleku wa andũ ma Yeova nĩ ũndũ wa mwanya ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma angĩ matũ@@ ũmĩsya ?
( Soma Alomi 5 : 12 , 19 . )
Nĩkĩ ? Nũndũ o namo nĩmee@@ kaa maũndũ kana maka@@ weta ndeto ika@@ ũmĩsya angĩ .
Nĩ kwa nzĩa yĩva Eli wa@@ emie kũkany’a ana make ?
Ndaviti eekie naĩ yĩva ngito , na Ngai eekie ata nũndũ wa ũu ?
( a ) Mũtũmwa Vetelo aleile ata kwĩanĩsya kĩla wa@@ wetete ?
( b ) Nĩkĩ Yeova waendeeie kũmũtũmĩa Vetelo o na ĩtina wa kũvĩtya ?
Nĩkĩ ũĩkĩĩaa vyũ kana Ngai asilaa katĩ ?
Yesũ aĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa mavĩtyo ma Y@@ ut@@ asi Isi@@ kal@@ i@@ oti na Vetelo ?
Mbivilia yathanie ata ĩũlũ wa andũ ma Yeova ĩvindanĩ yĩĩ ?
Twaĩle kwĩthĩwa na woni mwaũ ĩũlũ wa mavĩtyo ma angĩ ?
13 , 14 . ( a ) Nĩkĩ twaĩlĩte kũmĩanĩsya ?
( b ) Nĩ watho wĩva twaĩle kwĩkala tũlilikene ?
Yesũ aisye twaĩle kwĩka ata ĩla angĩ mavĩtya ?
We wenda kwĩka ata ĩla angĩ meeka mavĩtyo ?
( Soma Mathayo 5 : 23 , 24 . )
Makũlyo asu mai vinya kũsũngĩa .
No tũelewe ũndũ ũsu nesa twasisya kĩla Mbivilia ĩwetete ĩũlũ wa ũmanyi na ũĩ .
Ĩandĩko ya Nthimo 3 : 13 - 15 yaĩtye : “ Mũndũ nĩ mũtanu ũla wonaa ũĩ , na mũndũ ũla ũkwataa ũmanyi . Nũndũ kwĩthĩwa naw’o kwĩ kavaa kwĩ kwĩthĩwa na vetha , na ũtand@@ ĩthyo waw’o kwĩ thaavu ũla mũseo .
Wĩ na vata mũno kwĩ tũvila twa mali@@ ani : na v@@ ati kĩmwe kya syĩndũ ila ũtonya kwenda kĩtonya kũv@@ w’an@@ anw’a naw’o . ”
Yesũ Klĩsto nĩwatũtiĩe ngelekany’o nzeo ya kwĩkalaa twĩ aĩkĩĩku .
Nũndũ ninyie na@@ ũngamĩe wĩa kambunĩnĩ ĩsu , n@@ endekaa nĩ@@ w’ane na ũla wa@@ umaa ovisinĩ wa kwos@@ any’a koti kwa kũmũ@@ onga nĩ kana avi@@ the ũlũsani ũla waendeee vau kambunĩnĩ .
Nũndũ wa ũu ne@@ esĩkĩe ta mũndũ ũte mũĩkĩĩku .
Ĩndĩ ĩla ne@@ manyĩisye ũw’o , nĩnak@@ olile kwĩka maũndũ asu o na kau na@@ ĩv@@ ĩtwe nesa .
Yu nĩthĩĩtwe nĩ ngelekany’o kwa imwana syakwa ilĩ , na nĩnĩ@@ nengetwe ianda kĩkundinĩ .
Namo andũ ala mokaa kũsisya kana koti nũ@@ ĩv@@ ĩtwe nesa na angĩ ala nĩth@@ ũkũmanaa namo mamb@@ ĩsĩ ta mũndũ mũĩkĩĩku . ”
( Lu . 1 : 16 , 17 ) E kũu nthĩ ya Isilaeli ekalile e mũĩkĩĩku , na aĩ mũthũkũmi wĩ kĩthito kya kũkolany’a mati@@ al@@ yo mĩ@@ ũnd@@ anĩ o tondũ Mĩao yaĩtye .
1 : 16 .
Yeova at@@ wonetye mumo wake kwa nzĩa yĩva nene ?
Tũtonya kwonany’a ata kana tũis@@ umb@@ ĩkĩtwe nĩ naĩ ĩndĩ tũsumbĩkĩtwe nĩ mumo wa Ngai ?
Tũkwataa moathimo meva nũndũ wa mumo wa Yeova ?
1 , 2 . ( a ) Elesya ĩla ngelekany’o ya Yesũ ya mũĩmi wa mĩsavivũ . ( b ) Ngelekany’o ĩsu yonanĩtye ata nguma ya ũlau na mumo ?
Nyie ndi na ũthasyo wa kũnenga athũkũmi makwa kĩla ngwenda ?
( Soma 2 Akolintho 6 : 1 . )
Nĩkĩ Yeova wonetye andũ mumo wake na am@@ onetye kwa nzĩa yĩva ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya mumo wa Yeova nĩ wa “ mĩthemba mingĩ ” ?
Mũtũmwa Vetelo aandĩkie ũũ : “ Kwĩ@@ an@@ ana na ũndũ kĩla mũndũ wos@@ ie mũthĩnzĩo , th@@ ũkũman@@ ai ene kwa ene , ta as@@ uv@@ ĩi aseo ma mumo wa Ngai wa mĩthemba mingĩ . ” ( 1 Vet .
Mũtũmwa Yoana aandĩkie : “ Kuma w@@ usũ@@ unĩ wake ithyonthe nĩtw@@ oosie , na mumo ĩũlũ wa mumo . ” ( Yoa .
T@@ ũtethekaa ata nũndũ wa mumo wa Yeova , na tũtonya kwonany’a ata kana twĩ andũ mat@@ ũngaa mũvea ?
( Soma 1 Yoana 1 : 8 , 9 . )
Nĩ ũndũ wĩva tũtanĩaa nũndũ wa mumo wa Ngai ?
Nzĩa ila Ngai ũtwonasya mumo wake : N@@ ũtũnengae mwanya wa kwĩw’a ũvoo ( Sisya kalungu ka 11 )
Etĩkĩw’a mauta ma@@ alyũlĩte ata “ malondu angĩ ” makethĩwa alũngalu ?
N@@ ũtũnengete mũthĩnzĩo wa mboya ( Sisya kalungu ka 12 )
Mboya ĩkonanĩtye ata na mumo wa Ngai ?
Mumo wa Ngai ũtonya kũtũtetheesya ata “ ĩvinda ya vata ” ?
Ngoo sitũ it@@ ethekaa ata nũndũ wa mumo wa Yeova ?
T@@ Nĩ wĩkwatyo wĩva twĩ naw’o nũndũ wa mumo wa Ngai ?
( Soma Savuli 49 : 7 , 8 . )
Nĩ kwa nzĩa yĩva Aklĩsto amwe ma ĩvinda ya atũmwa matũmĩie naĩ mumo wa Ngai ?
Nĩ kĩanda kĩva twĩ nakyo nũndũ wa mumo wa Yeova ?
Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete kĩanda kĩva twĩ nakyo ?
[ 1 ] ( kalungu ka 2 ) Sisya ndeto “ U@@ nd@@ es@@ er@@ v@@ ed kind@@ nes@@ s ” nthĩnĩ wa kĩlungu kĩla kĩtawa “ G@@ los@@ sary of Bible Terms , ” kĩla kĩ Mbivilianĩ ĩla yĩkĩtwe moalyũku ya New World Translation .
“ Kũkũ@@ s@@ ĩĩa ũla ũvoo mũseo wa mumo wa Ngai . ” — ME@@ KO 20 : 24 .
Mumo wa Yeova waĩle kũtũth@@ angaasya twĩke ata ?
“ Ũvoo ũũ mũseo wa ũsumbĩ ” wonanasya ata mumo wa Ngai ?
Yeova ak@@ oonany’a ata mumo wake ĩla twĩlika nthĩ nzaũ ?
Mũtũmwa Vaulo oonanisye ata kana nĩwat@@ ũngaa mũvea nũndũ wa mumo wa Ngai ?
MŨT@@ ŨM@@ WA Vaulo aisye ũũ kuma ngoonĩ : “ M@@ ũm@@ o wake [ Ngai ] nanengiwe ndwaĩ wa mana . ”
( Soma 1 Akolintho 15 : 9 , 10 . )
( Soma Aeveso 3 : 5 - 8 . )
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana ‘ ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ ’ now’o ũvoo mũseo wa “ mumo wa Ngai ” ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana ĩla tũũtavya angĩ ĩũlũ wa wovosyo twĩthĩawa tũitavany’a ũla ũvoo mũseo wa mumo wa Ngai ?
Nĩkĩ andũ maĩle kwĩ@@ w’anĩth@@ w’a na Ngai ?
Mũtũmwa Yoana aandĩkie atĩĩ : “ Ũla wĩtĩkĩlaa [ kana , ũ@@ mũĩkĩĩaa ] ũ Mwana e na thayũ ũtathela ; ĩndĩ ũla ũtam@@ wĩtĩkĩlaa Mwana ndak@@ ona thayũ , ĩndĩ ũthatu wa Ngai wĩkalaa ĩũlũ wake . ” ( Yoa .
9 , 10 . ( a ) Klĩsto anengie ana - a - asa make etĩkĩw’a mauta kĩanda kĩva ?
Nĩkĩ tũtonya kwasya nĩ ũvoo mũseo kũmanyĩsya andũ kana no ma@@ mũvoye Yeova ?
Andũ aingĩ mavoyaa nũndũ mav@@ oya nĩmew’aa ma@@ usya , ĩndĩ mai@@ ĩkĩĩaa kana Ngai nĩwĩw’aa mboya syoo .
Nĩ@@ maĩlĩte kũmanya kana Yeova nĩwe “ ũla wĩw’aa mboya . ”
Mũandĩki wa Savuli , Ndaviti , aandĩkie : “ We ũla wĩw’aa mboya , mĩĩ yonthe ĩk@@ ooka kwaku .
Yesũ atavisye amanyĩw’a make ũũ : “ Ethĩwa mũ@@ kav@@ oya ũndũ o na wĩva syĩtwanĩ yakwa , nga@@ wĩka . ”
13 , 14 . ( a ) Etĩkĩw’a mauta makakwata ndaĩa yĩva ya mwanya ĩvinda yũkĩte ?
( b ) Etĩkĩw’a mauta makath@@ ũkũma andũ wĩa wĩva wa ũsengy’o ?
Ĩvindanĩ yũkĩte Yeova ako@@ ony’a ata “ malondu angĩ ” mumo wake ?
O na andũ milioni mbingĩ ala makwie matamwĩsĩ Ngai makathayũũkw’a .
Na ũkanga waumya akw’ũ ala maĩ nthĩnĩ waw’o ; na kĩkw’ũ na [ Mb@@ ũa ] sya@@ umya akw’ũ ala maĩ nthĩnĩ wasyo : na mas@@ ilĩlwe kĩla mũndũ kwĩanana na meko make . ” ( Ũvu .
20 : 12 , 13 ) Vate nzika , ala makathayũũkw’a makeethĩwa may@@ endeka mamanye ũndũ maĩle kũatĩĩa myolooto ya Ngai ĩla yĩ Mbivilianĩ .
Nĩ kyaũ twaĩle kwĩkalaa tũlilikene ĩla tũũtavany’a ?
Mbivilia yaĩtye atĩĩ : “ Syũmbe nasyo ikath@@ aw’a kuma ũkombonĩ wa wanangĩko , kũlika ũth@@ as@@ yonĩ wa ũtaĩo wa syana sya Ngai . ”
Ong@@ elete kwasya , “ And@@ ĩka : nĩkwĩthĩwa ndeto ii nĩ sya kĩthito na nĩ sya w’o . ”
Ĩla twat@@ avya angĩ ũvoo mũseo na kĩthito , twĩthĩawa tũik@@ umya mumo ũla Yeova wĩ naw’o !
“ Man@@ th@@ ai ũsumbĩ wa Ngai , na syĩndũ isu nĩmũk@@ ongeleelwa . ” — LU@@ KA 12 : 31 .
Ve kĩvathũkany’o kĩva katĩ wa syĩndũ ila sya vata na ila mũndũ wĩw’aa ayenda kwĩthĩwa nasyo ?
Nĩkĩ twaĩle kwĩsũvĩa tũikethĩwe na wendi wa kwĩy@@ ongeleela malĩ ?
Nĩkĩ ndwĩ na nzika kana Yeova no eanĩsye mavata maku ma kĩla mũthenya ?
Satani atũmĩaa ata “ wendi wa metho ” ?
Lilikana ũkany’o ũũ mũtũmwa Yoana watũnengie : “ Nthĩ nĩnĩũvĩta , na wendi wayo . ”
V@@ aendaa ata mũndũ atũmĩa ĩvinda yingĩ mũno aimantha malĩ ?
Yu twĩneenea kyaũ , na nĩkĩ ?
8 , 9 . ( a ) Nĩkĩ tũyaĩlĩte kwĩmakĩa mũno ĩũlũ wa syĩndũ ila twĩ na vata nasyo ?
( b ) Nĩ kyaũ Yesũ weesĩ ĩũlũ wa andũ na mavata moo ?
Ĩla Yesũ wamanyĩasya aatĩĩi make kũvoya , nĩ ũndũ wĩva wawetie waaĩle kwĩthĩwa wĩ wa vata vyũ maũndũnĩ moo ?
Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova ũsũvĩaa nyũnyi sya yayaya ?
Yesũ aisye : “ Sisyai nyũnyi sya yayaya . ”
( Sav . 147 : 9 ) Ĩndĩ nĩtwĩsĩ kana tiwe wosaa lĩu akat@@ wa@@ kĩlya !
Twĩsĩ ata kana twĩ vata mũno kwĩ nyũnyi sya yayaya ?
( Sianĩsya na Luka 12 : 6 , 7 . )
15 , 16 . ( a ) Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova ũsũvĩaa malaa ma l@@ ili ma kĩthekanĩ ?
( Sisya visa ĩthangũnĩ ya 7 . ) ( b ) Nĩ makũlyo meva tũtonya kwĩthĩwa twaĩle kwĩkũlya , na nĩkĩ ?
Nĩ maũndũ meva Yeova wĩsĩ ĩũlũ wa kĩla ũmwe witũ , na nĩ ũndũ wĩva ũkat@@ wĩkaa ?
Nĩkĩ tũyaĩlĩte kwĩmakĩa nũndũ wa kĩla kĩtonya kwĩkĩka ũnĩ ?
No ũolange maũndũ maku nĩ kana w@@ ongelange kĩthito kyaku kya kũmantha Ũsumbĩ ?
( a ) Nĩ mũvango ta wĩva ũtonya kwenda kwĩka ũthũkũminĩ wa Yeova ?
( b ) Ũtonya kwĩka ata nĩ kana ũolange maũndũ ala wĩ namo ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya ũmũthengeee Yeova mũnango ?
Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a vata wa kũmanya twĩ ĩvindanĩ yĩva na nĩ kyaũ kĩendeee ?
Nĩkĩ Yesũ weeie amanyĩw’a make ũũ , “ Syaĩĩsyai ” ?
Nĩkĩ tw@@ osaa ũkany’o wa Yesũ na ũito ?
( a ) Twĩsĩ ata kana Yesũ yu nĩwĩsĩ ĩla kaũ wa Ali – Maketoni ũk@@ okit@@ wa ?
( b ) O na kau tũyĩsĩ nĩ ĩndĩĩ ũla thĩna mũnene ũkambĩĩa , nĩ kyaũ tũte na nzika nakyo ?
Ĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ aisye : “ Mũthenya ũsu na saa ũsu vai ũmwe wĩsĩ , o na alaĩka ma ĩtunĩ , o na Mwana , ĩndĩ no Asa weka . ” ( Mt .
( Soma Avakuki 2 : 1 - 3 . )
Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a kana kĩla ĩvinda mawathani ala Yeova wath@@ anaa me@@ anĩaa ĩvindanĩ o yĩla ũv@@ angĩĩe .
Kĩla ĩvinda mawathani ala Yeova wath@@ anaa me@@ anĩaa ĩvindanĩ o yĩla ũv@@ angĩĩe !
( Aka . 3 : 17 , 18 ) Ĩvinda ĩna mati@@ anĩa ũtianĩo ũsu , Yeova atavisye Avalaamu ndeto ii : “ Manya vyũ kana ũsyao waku ũkeethĩwa mũeni nthĩ ĩte yoo , na maka@@ math@@ ũkũma ; na maka@@ ma@@ thĩn’ya myaka maana ana . ”
Nĩkĩ tũi na nzika kana Yeova akav@@ onokya andũ make ?
7 , 8 . ( a ) Mũs@@ ung@@ i aĩ na wĩa wĩva ĩvindanĩ ya tene , na kĩu kĩtũmanyĩsya kyaũ ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩtonya kwĩkĩka asungi mak@@ oma me wĩanĩ ? Nengane ngelekany’o .
Nĩ ũndũ wĩva andũ aingĩ ũmũnthĩ matesĩ ?
10 , 11 . ( a ) Twaĩle kwĩsũvĩa tũikeke ata , na nĩkĩ ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩ@@ kũ@@ ĩkĩĩthasya kana Ndevili nũtumĩte andũ mav@@ ũthĩĩsya wathani wa Mbivilia ?
Nĩkĩ no nginya twĩs@@ ũvĩe Ndevili ndakat@@ ũkenge ?
( Soma 1 Athesalonika 5 : 1 - 6 . )
Yesũ atũnengie ũtao ũũ : “ Ĩkal@@ ai mwĩ@@ yũmbanĩtye : nĩkwĩthĩwa Mwana wa mũndũ ak@@ ooka saa ũla mũt@@ at@@ aĩĩe . ”
Veva wa nthĩ ũtumĩte andũ methĩwa mailyĩ ata , na nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũikal@@ ik@@ we nĩw’o ?
Nĩ ũkany’o wĩva wĩ ĩandĩkonĩ ya Luka 21 : 34 , 35 ?
( Soma Luka 21 : 34 , 35 . )
Nĩ ũndũ wĩva wakwatie Vetelo , Yakovo , na Yoana , na nĩ kwa nzĩa yĩva ũndũ ũsu ũtonya kũtũkwata ?
Kwosana na ĩandĩko ya Luka 21 : 36 , nĩ ũndũ wĩva Yesũ waisye twaĩle kwĩka nĩ kana tũendeee “ kũsyaĩĩsya ” ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kenda twĩkale twĩsĩ kana nĩtwĩ@@ yũmbanĩsye maũndũ ala mokĩte ?
[ 1 ] ( kalungu ka 14 ) Sisya kĩlungu kya 21 kya ĩvuku Ufalme wa Mungu U@@ nat@@ aw@@ ala !
Nũndũ nyie , Yeova Ngai waku , nga@@ kũkwata kw’oko kwaku kwa aũme , ngĩ@@ kwĩa , Ndũkakĩe ; ngakũtethya . ”
Ĩvinda yĩmwe twĩ ũmbanonĩ mũnene mwana - a - asa ũmwe nĩw@@ angũlilye kana no nende kũtavany’a .
Nĩt@@ waendie nĩ nake kĩsionĩ na anenga tũvuku tũmwe tũ@@ eleetye ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai .
Ithyĩ ala twaĩ syana nĩtwambĩĩe kũmanyĩw’a Mbivilia nĩ mwĩĩtu - a - asa ũmwe atũmĩĩte ĩvuku The Har@@ p of God vamwe na Mbivilia .
Nĩ wa mũika nĩnat@@ anĩaa mũno kũtavya andũ ĩũlũ wa wĩkwatyo ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai .
Mwana - a - asa ũsu naĩ nake a@@ ũngam@@ isye kĩsululu kyake na ambĩa twĩkale nthĩ kĩt@@ ing’@@ ĩnĩ kyaĩ vandũ .
Twekala nthĩ angũlilye atĩĩ : “ Nũũ ũla ũkũ@@ nengie ũkũmũ wa kũsilĩla andũ ũim@@ et@@ aa mbũi ?
Kĩla twaĩle kwĩka yu nĩ kũtanĩa kũtavya andũ ũvoo mũseo na tũieka Yeova amas@@ ilĩle nowe . ”
Nake mwana - a - asa ũngĩ o mũima nĩwamanyĩisye kana nĩ kenda mũndũ akwate ũtanu ũla ũ@@ etawe nĩ kũnengane , mavinda amwe no nginya ethĩwe na wũmĩĩsyo .
Ĩtina wa myaka , wũmĩĩsyo wake nĩwamũ@@ eteie ũathimo ĩla kĩveti kyake ky@@ avatisiwe na kyatw’ĩka Ngũsĩ .
Vaa nĩ Ireland na twĩ@@ thok@@ any’a ũmbanonĩ ũmwe mũnene .
O na tũ@@ yeesĩ kaĩ av@@ ea ma kũu me ũkũmũ mũnene !
Ndyaĩ na@@ athi na ĩsiwa , kwoou neew’aa nĩ na kĩv@@ ya kingĩ .
Twat@@ avanisye ithamanĩ syĩ kĩvathũkany’o kwa ĩvinda ya myaka ĩtano . Ith@@ amanĩ isu kũyaĩ Ngũsĩ .
Amis@@ onalĩ ala twaendaa na Si@@ bia ( kuma kw’oko kwa aka ) : R@@ on Park@@ in , D@@ ick R@@ y@@ de , G@@ ust Mak@@ i , na St@@ an@@ ley Car@@ ter
Mavinda maingĩ nĩmat@@ ũnengae makũyũ , mav@@ akat@@ o , na nz@@ ũũ kal@@ anga .
Na ĩndĩ kw@@ angĩe kũt@@ uka nĩtwa@@ kũnaa ng@@ eng@@ ele ĩla yaĩ ĩsiwanĩ yitũ .
Waĩ ũndũ wa kwendeesya mũno kwona ũndũ amwe mo@@ osaa kwa ũito kĩanda kĩu twa@@ manengae .
Twavika kũu nĩnakomanie na mwĩĩtu - a - asa mwanake weetawa Maxine B@@ oy@@ d ũla waĩ misonalĩ , na neew’a n@@ endeew’a nĩwe .
Na kwoou nĩnambĩĩe kũsũanĩa ũũ : ‘ Ronald , ethĩwa nũkwenda mwĩĩtu ũũ , nĩwaĩle kũt@@ umũ@@ a nake mĩtũkĩ . ’
Ĩtina wa syumwa itatũ nĩna@@ kũlilye Maxine ethĩwa no tũtwa@@ ane , na ĩndĩ syumwa thanthatũ i@@ ithela twatwaana .
Twat@@ ũm@@ iwe Puerto Rico ta amisonalĩ nĩ nake na kwoou ndya@@ as@@ ama yĩla ĩsiwa twal@@ at@@ ĩtye .
Kwa ngelekany’o , ndũanĩ ĩmwe yĩtawa P@@ ot@@ ala P@@ ast@@ ill@@ o , vaĩ mĩsyĩ ĩlĩ ya Ngũsĩ sya Yeova yaĩ na syana mbingĩ na nĩnendete kũiv@@ uv@@ ĩa mũtũ@@ l@@ il@@ ũ .
Ĩvinda yĩmwe nĩna@@ kũlilye kelĩtu kamwe keetawa H@@ ilda kana no k@@ ende kũka tũkatavany’e nako .
Nĩt@@ wak@@ athoo@@ eie i@@ atũ na twathi ũtavany’a nako .
E@@ eteele kũthi kũtavany’a Ec@@ u@@ ador kũla waĩ an@@ atũmwa . Atũ@@ kũlilye : “ Ti ta mũ@@ ũ@@ kwatya ninyie ũũ , ti w’o ?
Ninyie kala kelĩtu ka P@@ ast@@ ill@@ o kat@@ aĩ na i@@ atũ . ”
Mbeenĩ nĩ na mwana - a - asa L@@ enn@@ art John@@ son nithyĩ twat@@ ethasya wĩa ũla mwingĩ .
Nathan Knorr , ũla waũngamĩe wĩa wa Ngũsĩ sya Yeova ĩvindanĩ yĩu , nĩwookie Puerto Rico .
Ĩtina nĩwanengie ũtao mũito ĩũlũ wa kũv@@ angĩthya maũndũ nesa na atia ambĩa atĩ nĩna@@ mũtũ@@ la ngoo .
Tata ndaaĩtĩkĩla ũw’o ĩvinda yĩla nĩ na inyia - akwa twa@@ wĩt@@ ĩkĩlile .
Kĩveti kyakwa , Maxine , kya@@ kwie mwakanĩ wa 2011 .
N@@ eteele mũno kũmwona ĩngĩ ĩvindanĩ ya ũthayũũkyo .
Nekalile myaka 60 kĩthamanĩ kya Puerto Rico nginya weethĩa nĩĩw’a navikie mũsyĩ ta kala k@@ ola ka kũu ketawa co@@ qu@@ í .
Amwe mokaa kũmbona tũneenee mathĩna moo ene kana o mathĩna ma mũsyĩ .
Wĩa w’onthe ũla tũtethasya Mbetheli nĩ wĩa wa Ngai .
24 : 45 ) Ĩndĩ kĩla vandũ o na va tũũ@@ mũth@@ ũkũm@@ ĩa Yeova nĩtwĩthĩawa na myanya mĩseo ya kũmũkumya .
Ngewa ya Le@@ on@@ ard Sm@@ ith ĩeleetw’e ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ( Kĩswaili ) ya 15 / 04 / 2012 .
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana mũtwaano nĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Ngai ?
Ũtonya kũelesya kyaũ ĩũlũ wa mũtwaano kuma ĩvinda ya Atamu kũvika ĩvinda ya Yesũ ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya Mũklĩsto atw’e kana nũkũ@@ twa@@ ana ( kana kũtwawa ) ?
1 , 2 . ( a ) Mũtwaano wambĩĩie ata ?
( b ) Atamu na mũka matonya kwĩthĩwa maĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa mũtwaano ?
( Soma Mwambĩlĩlyo 2 : 20 - 24 . )
2 : 18 ) Kĩeleelo kĩnene kya mũtwaano kyaĩ kusũsya andũ ĩũlũ wa nthĩ .
Tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Atamu na Eva ma@@ mũsũngĩie Yeova ?
Ũtonya kũelesya ata ĩandĩko ya Mwambĩlĩlyo 3 : 15 ?
3 : 16 . ( a ) Nĩ kyaũ kyakwatie mĩtwaano kuma Atamu na Eva mavĩtya ?
( b ) Mbivilia yaĩtye mũndũ na mũka maĩle kwĩkalany’a ata ?
Ũtonya kũelesya kyaũ ĩũlũ wa mũtwaano kuma ĩvinda ya Atamu kũvika ĩvinda ya Noa ?
Yeova ee@@ kanie ata na andũ athũku ĩvinda ya Noa , na ũndũ ũsu waĩle kũtũmanyĩsya kyaũ ?
( a ) Mb@@ aĩnĩ mbingĩ nĩ maũndũ meva ma ũlaalai meekawa nĩ andũ aingĩ ?
( b ) Nĩkĩ tũtonya kwasya mũtwaano wa Avalaamu na Sala waĩ ngelekany’o nzeo ?
( Soma 1 Vetelo 3 : 3 - 6 . )
Mĩao ya Mose yas@@ ũvĩaa Aisilaeli ata ?
( Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 7 : 3 , 4 . )
12 , 13 . ( a ) Aũme amwe ma ĩvinda ya Malaki mee@@ kanaa ata na iveti syoo ?
( b ) Mũndũ mũvatise ak@@ osa kĩveti kye@@ ene kana mũũme weene , vethĩwa ata ?
( a ) Nĩ mwolooto wĩva ĩũlũ wa mũtwaano waĩle kũatĩĩwa kĩkundinĩ kya Kĩklĩsto ?
Asyokie asya atĩĩ : “ Ethĩwa maitonya kwĩy@@ ũmĩĩsya , nĩmatwa@@ ane : nũndũ nĩ ũseo kũtwaana kwĩ kwa@@ kana mwaki . ”
18 , 19 . ( a ) Andũ ala meũt@@ waana maĩle kwĩthĩwa mekĩte ata ?
( b ) Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩ@@ neenea kyaũ ?
Ngai endaa aũme na aka meanĩsye maũndũ meva mĩt@@ wa@@ anonĩ yoo ?
Nĩkĩ kwendana na kwĩthĩwa na ũuu nĩ kwa vata vyũ mũtwaanonĩ ?
Mbivilia ĩtonya kũtetheesya ata ala matwaanĩte ethĩwa mũtwaano woo wĩ na mathĩna ?
O na kau ala meũt@@ waana nĩmatonya kwĩthĩwa na ũtanu , nĩ kyaũ maĩle kwĩthĩwa mesĩ kana nĩkĩtonya kũmakwata ?
Ala matwaanĩte maĩle kwĩthĩwa na mĩthemba yĩva ya wendo ?
Andũ ala matwaanĩte maĩle kwĩthĩwa mendanĩte ata ?
Vaulo aandĩkie atĩĩ : “ Aũme , endai iveti syenyu , o ũndũ Klĩsto wendie ĩkanisa , na enengane mwene kwondũ wayo . ” ( Aev .
( Soma Yoana 13 : 34 , 35 ; 15 : 12 , 13 . )
4 , 5 . ( a ) Nĩ maũndũ meva maĩle kwĩanĩw’a nĩ mũndũũme ũla ũtwaanĩte ?
( b ) Kĩveti kyaĩle kwĩthĩwa na woni mwaũ ĩũlũ wa ũkũmũ wa mũũme ?
( c ) Nĩ moalyũku meva mwana - a - asa ũmwe na mũka meethĩie no mekaa ?
Ngai aisye ũũ : “ Ti ũseo mũndũ [ Atamu ] ethĩwe e weka ; nĩng@@ ũmũ@@ mbĩa mũtetheesya ũmwaĩle . ”
Kwoou nat@@ wawa yaĩ no nginya nĩmanyĩsye kũmwĩ@@ thukĩĩasya mũemewa .
Ũsu nd@@ wĩthĩĩtwe wĩ ũndũ laisi , ĩndĩ nũndũ wa kwĩka maũndũ kwosana na myolooto ya Yeova nĩtw@@ endene mũno . ”
Kwoou ĩla nat@@ waanie waĩ ũndũ wĩ vinya kwĩka motwi kwondũ wa andũ elĩ .
Ĩndĩ ve maũndũ m@@ andetheesye ũndũnĩ ũsu , namo nĩ kũmũvoya Yeova and@@ ongoesye na kwĩthukĩĩsya mawoni ma kĩveti kyakwa .
Yu twĩkaa maũndũ twĩ na ngwatanĩo vyũ ! ”
Ĩla mathĩna maumĩla mũtwaanonĩ , wendo ũtonya ata kwĩthĩwa “ wovano wa wĩanĩu ” ?
7 , 8 . ( a ) Mbivilia ĩ@@ nengete andũ ala matwaanĩte ũtao wĩva ĩũlũ wa kũmanyana kĩ - mwĩĩ ?
( b ) Nĩkĩ andũ ala matwaanĩte maĩle kwĩkalany’a kwa wendo na ũuu ?
( Soma 1 Akolintho 7 : 3 - 5 . )
Mavinda maingĩ wendi wa mũndũũme wa kwenda kũmanyana kĩ - mwĩĩ w@@ ũkĩl@@ aa mĩtũkĩ kũte wa mũndũ mũka .
( Wa . 1 : 2 ; 2 : 6 ) Aklĩsto ala matwaanĩte nĩmaĩle kwĩkalany’a kwa wendo na ũuu .
10 , 11 . ( a ) Kũth@@ asya mũtwaano kw@@ ongelekete ata ?
( b ) Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa kũtaanĩsya ?
( c ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya ala matwaanĩte maik@@ as@@ e@@ mbee kũtaanĩsya ?
Nĩ thĩna ta wĩva ũtonya kũtuma mũndũ enda kũtaanĩsya na mũũme kana mũka ?
Nĩ ũndũ wĩva Mbivilia ĩt@@ avĩtye Aklĩsto ala matwaanĩte na andũ mate Ngũsĩ ?
( Soma 1 Akolintho 7 : 12 - 14 . )
kana wĩsĩ ata we , mũũme , kana ũkat@@ angĩĩa mũkau ? ”
15 , 16 . ( a ) Mbivilia ĩt@@ aĩte ata Aklĩsto ala matwa@@ ĩtwe nĩ aũme mata@@ mũthũkũmaa Ngai ?
( b ) Mũklĩsto aĩlĩte kwĩka ata “ ethĩwa ũla ũt@@ etĩkĩl@@ ĩte nũnũ@@ ũthi ” ?
Mũtũmwa Vetelo nũt@@ aĩte aka Aklĩsto akamea nĩm@@ enyiv@@ ĩsye aũme moo , “ nĩ kana ethĩwa ve amwe mate ewi ma ĩla ndeto , matonye kwonw’a nĩ mwĩkalĩle wa iveti syoo vate ĩla ndeto ; mak@@ yona mwĩkalĩle wenyu mũtheu wĩ na w’ĩa . ”
Ĩndĩ vaĩle kũthi ata ũla ũte Ngũsĩ atw’a we nũkũ@@ ta@@ anĩsya na mũka kana mũũme ?
Mbivilia ĩsũngĩĩte ũũ : “ Ethĩwa ũla ũt@@ etĩkĩl@@ ĩte nũnũ@@ ũthi , nathi : mwana - a - asa kana mwĩ@@ ĩt@@ ũ - a - asa ti ngombo maũndũnĩ mailyĩ ũu : ĩndĩ Ngai nũt@@ wĩt@@ ĩte twĩkalae na mũuo . ”
Nĩ ũndũ wĩva ala matwaanĩte maĩle kũeka wĩthĩwe new’o wa vata vyũ ?
Nĩkĩ no twasye kana Aklĩsto ala matwaanĩte no mekale me atanu na mũtwaano woo ũiendeea nesa ?
[ 1 ] ( kalungu ka 5 ) Masyĩtwa nĩ mav@@ ĩndũe .
[ 2 ] ( kalungu ka 13 ) Sisya ũvoo ũũ wa kwongeleela , “ Woni wa Mbivilia Ĩũlũ wa Kũth@@ asya Mũtwaano na K@@ ũta@@ anĩsya , ” ĩvukunĩ “ Ĩyĩkalyei Ene Wendonĩ wa Ngai , ” ĩth . 2@@ 19 - 2@@ 21 .
Atavany’a aa atanu met@@ avya mũndũ ũkwendeew’a ũvoo wa Ũsumbĩ .
Me V@@ ig@@ ad@@ ó S@@ qu@@ ar@@ e , taoninĩ ya Bud@@ ap@@ est , nthĩ ya Hungary
Ũtonya kwĩka ata nĩ kana wĩke maendeeo ma kĩ - veva ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya wĩke maendeeo ũte kũnoa ?
Nĩ moalyũku meva ũtonya kwĩka nĩ kana wĩthĩwe mũtavany’a mũseango ?
1 , 2 . ( a ) Ĩandĩko ya Isaia 60 : 22 yĩ@@ anĩĩte ata ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo ?
( b ) Kĩlungu kya ũseũvyo wa Yeova kya kũũ nthĩ kĩ na mavata meva ũmũnthĩ ?
MBIVILIA yathanie ũũ : “ Ũla mũnini akatw’ĩka ngili , na ũla mũnini akeethĩwa mbaĩ yĩ vinya . ” ( Isa .
Nĩ kyaũ kyendekaa ngalĩkonĩ ĩ yaku nĩ kana wĩke maendeeo ?
Andũ ma mũika matonya kũtũmĩa vinya woo ata ũthũkũminĩ wa Ũsumbĩ ?
6 - 8 . ( a ) Mũndũ ũmwe wa mũika avĩndũ@@ ie ata woni wake ĩũlũ wa ũthũkũmi wa Ngai , na kweethĩiwe ata ?
( b ) Ũtonya kwĩka ata nĩ kana ‘ ũs@@ ame ũsisye kana Yeova nĩ mũseo ’ ?
Nũndũ nũng@@ athimĩte mũno , nĩw’aa ve ũndũ naĩle kũmwĩka na nũndũ wa ũu nĩnĩ@@ mũthũkũmaa mũnango .
( Soma Savuli 34 : 8 - 10 . )
Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata twĩthĩwe na veva wa ‘ kweteela ’ ?
Nĩ nguma syĩva tũtonya kwĩkĩa kĩthito twĩthĩwe nasyo , na nĩkĩ nĩ sya vata ?
Tũtonya kwonany’a ata kana no twĩ@@ kwat@@ w’e kĩkundinĩ ?
Ũtonya kũatĩĩa ata ngelekany’o ya Yosevu ĩla angĩ ma@@ kwĩka ũndũ ũtaĩle ?
Ũtonya kwĩka ata ĩla angĩ ma@@ kwĩka ũndũ ũtaĩle ?
14 , 15 . ( a ) Nĩkĩ ve vata wa kũsisya nesa ũndũ tũtavanasya ?
( b ) Ũtonya kwĩka ata ĩla maũndũ kĩsionĩ kyenyu mavĩndũka ?
( Sisya visa ĩthangũnĩ ya 20 na ĩsandũkũ yĩla yĩ na kyongo , “ We no W@@ ende Kũt@@ ata Nzĩa Ĩngĩ ya Kũtavany’a ? ” )
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũkwate mosyao maseo ĩla tũũtavany’a kũla kwĩthĩawa andũ aingĩ ?
17 , 18 . ( a ) Ũtonya kwĩka ata nĩ kana wĩthĩwe na ũkũmbaũ wa kũtavany’a kũla kwĩ wingĩ wa andũ ?
( b ) Kũsũanĩa wendi ũla Ndaviti waĩ naw’o wa kũmũtaĩa Yeova kũtonya kũũtetheesya ata ĩla wĩ ũtavany’a ?
Aĩtye ũũ : “ Ĩla ngwĩka ũthaithi wa mũsyĩ nĩ na kĩveti kyakwa , nĩtũ@@ manthaa ũndũ tũtonya kũtũmĩa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o ĩla tũ@@ ũsũngĩa ala mat@@ ũvĩ@@ nga na angĩ me na mawoni me kĩvathũkany’o .
O na nĩtũ@@ kũlasya atavany’a angĩ ũndũ tũtonya kwĩka . ”
( Soma 1 Timotheo 4 : 15 . )
M@@ aka@@ wetaa ndaĩa ya ũsumbĩ waku , na kũneenaa ũndũ wa vinya waku ; nĩ kana mamanyĩ@@ th@@ ye ana ma andũ meko make me ũtonyi , na ndaĩa ya ũnene wa ũsumbĩ wake . ” ( Sav .
Ethĩwa nũ@@ nengetwe ianda mbingangĩ ũseũvyonĩ wa Yeova , ũtonya ata kwĩthĩwa ũathimo kwa ala angĩ ?
Yu Ven@@ ec@@ ia aasya : “ Nĩs@@ ĩte kwĩthĩa no ũtũmĩe simũ kũtavany’a ! ”
Kĩveti kyakwa kya@@ kwie myaka ĩtatũ mĩvĩtu , nakyo kĩmwana kyakwa nĩkĩ@@ nak@@ w’ĩĩe mb@@ ang@@ anĩ mwaka mũvĩtu . ”
Myaka ĩlĩ nĩm@@ ĩvĩtu kuma mwa@@ mb@@ andĩkĩa na yu@@ yu nĩ@@ mũs@@ ũngĩa nĩ mwĩĩtu - a - asa wenyu . ”
Nĩkĩ twaĩle kũtetheesya amanyĩw’a methĩwe na wendi mwingĩ wa kwĩthĩwa na mũvango woo ene wa kwĩmanyĩsya Maandĩko ?
Tũtonya kũtetheesya ata ala eũ mamanye kũ@@ eaa ngewa na ene nyũmba na andũ angĩ ?
Nĩkĩ vaĩle kwĩthĩwa mũvango wa kũmanyĩsya ala makas@@ ũvĩaa ĩĩthya ya Ngai ĩvinda yũkĩte ?
Nĩkĩ no nginya tũmanyĩsye angĩ ũndũ matonya kũtethya wĩa wa Ngai ?
3 , 4 . ( a ) Vaulo oonanisye ata kana kwĩmanyĩsya Maandĩko no kũtũtetheesye ũtavany’anĩ ?
( b ) T@@ ũtanamba kwĩkĩa amanyĩw’a maitũ vinya memanyĩsye Mbivilia mo ene , twaĩle kwĩka ata ithyĩ ene ?
Weta ũndũ ũtonya kwĩka ũtethye ala eũ methĩwe na mũvango woo ene wa kwĩ@@ manyĩasya Mbivilia .
No kwĩthĩwa ũyĩ@@ kũlya - ĩ , ‘ Ndonya kũtetheesya ata mũmanyĩw’a wakwa ethĩwe na kĩmanyĩo kya kwĩ@@ manyĩasya Mbivilia ? ’
Mwĩ@@ kĩe vinya as@@ o@@ mae kĩla ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya na ya Amkeni !
( a ) Ũtonya kũtetheesya ata mũmanyĩw’a waku wa Mbivilia emanyĩsye kwenda Mbivilia kuma ngoonĩ ?
( b ) Mũmanyĩw’a wa Mbivilia atonya kwĩka ata enda Maandĩko kuma ngoonĩ ?
Yesũ amanyĩisye atavany’a ma ũvoo mũseo ata ?
8 , 9 .
Yesũ aneenaa na andũ ata e ũtavany’a ?
10 - 12 . ( a ) Yesũ atetheeisye ata ala moonanisye nĩmekwendeew’a nĩ ũvoo mũseo ?
( b ) Tũtonya kũtetheesya atavany’a eũ ata matw’ĩke amanyĩsya aseo ma ũw’o wa Mbivilia ?
13 , 14 . ( a ) Ũs@@ ũanĩaa ata wasoma ngewa ila syĩ Mbivilianĩ sya ala meeyumisye mũno nĩ kana matetheesye angĩ ?
( b ) Nĩ maũndũ meva ũtonya kwĩka ũk@@ amanyĩsya atavany’a eũ na andũ ma mũika kwenda ana - a - asa na eĩtu - a - asa ?
20 : 28 ) Nake Nd@@ olokasi “ a@@ usũĩte meko maseo ala w@@ ekaa vamwe na kumya mo@@ tethyo . ”
Nĩkĩ atumĩa ma kĩkundi maĩle kwĩthĩwa na mea ma kũtetheesya aũme meke maendeeo kĩkundinĩ ?
16 , 17 . ( a ) Nĩ kwa nzĩa yĩva Vaulo watetheeisye Timotheo eke maendeeo ?
( b ) Atumĩa matonya ata kũmanyĩsya nesa ala makas@@ ũvĩaa ĩĩthya ya Ngai ĩvinda yũkĩte ?
Nĩkĩ twaĩlĩte kwona kũmanyĩsya angĩ mamũthũkũme Yeova wĩ ũndũ wa vata mũno ?
Nĩkĩ tũtaĩle kwĩthĩwa na nzika kana kĩthito kitũ kya kũmanyĩsya angĩ mamũthũkũme Yeova kĩk@@ eethĩawa na mosyao maseo ?
Nĩ@@ mũti@@ aa mĩao ya Ngai , na kũ@@ kwataa mũno mo@@ kũũ ma andũ . ” — Mko .
7 : 6 - 8 .
3 “ M@@ oko Mak@@ u M@@ ati@@ kal@@ eele ”
Yeova eekĩie vinya ata moko ma Mose , Asa , na Neemia ?
Nĩ maũndũ ta meva tũtonya kwĩka twĩkĩe vinya moko ma ana - a - asa na eĩtu - a - asa ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma moko maitũ male@@ ela ?
Kwa ngelekany’o , kw’oko nĩkũ@@ wetetwe mavinda maingĩ vyũ Mbivilianĩ .
Nĩ kyaũ kĩtonya kũ@@ ũth@@ uthya na kũ@@ kwĩkĩa vinya ũendeee kũmĩĩsya na ũyĩthĩwa na ũtanu ?
Ĩndĩ ĩla moko ma Mose man@@ o@@ ie na ambĩĩa kũma@@ theesya , Aamaleki nĩmo mambĩĩe kũkũna Aisilaeli .
( b ) Ngai asũngĩie mboya ya Neemia ata ?
( Soma Neemia 1 : 10 ; 2 : 17 - 20 ; 6 : 9 . )
We nũĩkĩĩaa kana Yeova no atũmĩe ‘ vinya wake mũnene ’ na ‘ kw’oko kwake kwĩ vinya ’ nĩ kana alũlũmĩlye athũkũmi make ũmũnthĩ ?
10 , 11 . ( a ) Satani ekaa ata nĩ kana ale@@ elye moko maitũ ?
( b ) Yeova atũmĩaa kyaũ nĩ kana atũl@@ ũlũmĩlye na ait@@ wĩkĩa vinya ?
At@@ umaa silikalĩ , atongoi ma ndĩni , na angĩ ala makaĩĩte ũla mũĩkĩĩo mak@@ engana ĩũlũ witũ na mat@@ ũtĩsya .
13 , 14 . ( a ) Mwana - a - asa ũmwe eekĩiwe vinya ata ĩtina wa kũkw’ĩĩwa nĩ mũka ?
Kũvoya na kwĩmanyĩsya nyie mwene nĩkũ@@ ndethetye mũno .
Namo ana - a - asa na eĩtu - a - asa nĩmand@@ w’ĩĩkĩte na kĩu nĩkĩ@@ ng@@ iakiasya mũno .
O na nĩnĩ@@ s@@ ĩte kwĩthĩa kana kũlũlũmĩlya ngwatanĩo yaku na Yeova ĩvindanĩ yĩla ũtanamba kũkomana na maũndũ maito nĩ kwa vata mũno . ”
Ngai at@@ ũmanyĩasya ata nĩ kana tũk@@ ite amaitha maitũ ?
O na ĩngĩ nũtũtethasya aitũmĩa mavuku maeleetye Mbivilia , maũmbano ma kĩkundi , vamwe na maũmbano manene .
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũikas@@ indwe nĩ ũthũku ?
( b ) Twĩneenea andũ meva mawetetwe Mbivilianĩ ?
Nĩ kyaũ kyatetheeisye Yakovo omĩĩsya , na ĩtina at@@ uv@@ iwe ata ?
( Soma Mwambĩlĩlyo 32 : ​ 24 - ​ 28 . )
Aklĩsto amwe elĩ mat@@ etheeiw’e ata mokit@@ ane na wendi mũthũku ?
Mwanake ũsu asyokie asya : “ Nũndũ wa kĩtumi kyu , nĩ@@ ona no nĩt@@ ate kwĩkala nĩ mũĩkĩĩku kĩla mũthenya .
Nĩ@@ mũtũngĩa Yeova mũvea mũno nũndũ wa kũtũmĩa ũseũvyo wake atũtetheesye kwĩkala twĩ aĩkĩĩku kĩla mũthenya ĩvindanĩ yĩĩ ĩthũku . ”
O na ĩngĩ kwasũanĩa ngelekany’o ya mwĩĩtu - a - asa ũmwe wa Amelika .
Mwĩĩtu - a - asa ũsu aandĩkie atĩĩ : “ Nĩenda kũmũtũngĩa mũvea mwingĩ nũndũ wa kũendeea kũtũnenga kĩla twĩ na vata nakyo , ĩvindanĩ yĩla yaĩlĩte .
Mavinda maingĩ nonaa nĩ ta inyie n@@ andĩkĩwe maũvoo asu .
Kwa myaka mingĩ nĩthĩĩtwe ndy@@ ũkit@@ ana na wendi wa kwĩka ũndũ mũna Yeova ũmenete .
Mavinda amwe nĩw’aa ta nĩ@@ kya moko na ndi@@ eka kũkitana na wendi ũsu .
Nĩnĩsĩ kana Yeova e tei na nũekeaa , ĩndĩ nũndũ nĩ na wendi ũsu mũthũku na nĩnĩsĩ nesa ndi@@ ũmenete na ngoo yonthe , nĩw’aa ta ndaĩle kwĩw’ĩwa tei nĩ Yeova .
Kĩu nĩkĩtumĩte nĩkala ngĩ@@ thĩnĩka mũno . . . .
Ĩla nĩn@@ asomie kĩlungu kĩ na kyongo , ‘ We wĩ na “ Ngoo ya Kũmũmanya ” Yeova ? ’
ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya 01 / 03 / 2013 , nĩnĩ@@ namanyie nesa vyũ kana Yeova ethĩawa na mea ma kũndetheesya . ”
( a ) Vaulo eew’aa ata nũndũ wa mawonzu ala waĩ namo ?
Mĩao ĩla Ngai wanengete Aisilaeli yĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa mĩkĩĩle ya ngũa ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya Aklĩsto meke motwi maseo ĩũlũ wa ngũa ?
Nĩ ĩvinda yĩva mũno mũno twaĩle kwĩkĩa ngũa ila syaĩle ?
( 1 Tim . 2 : ​ 10 ) Ĩndĩ nĩtwĩsĩ kana ngũa ila itonya kwĩkĩwa kĩsionĩ kĩmwe no kwĩthĩwa ite@@ kĩwa kĩsionĩ kĩngĩ .
( Soma 1 Akolintho 10 : ​ 32 , 33 . )
Nĩ maũndũ amwe meva matonya kũtuma mwana - a - asa aĩ@@ thya kĩng’ee kana ak@@ alea kũkĩ@@ ĩthya ?
Kwosana na Mĩao ya Mose , yaĩ lasima aũme ma@@ ĩthye kĩng’ee .
O na ve ana - a - asa amwe me ianda kĩkundinĩ ma@@ ĩthĩtye kĩng’ee .
Ĩndĩ vailyĩ oou , ana - a - asa amwe kũu nĩ@@ manyuvaa kwĩkala mate na kĩng’ee .
Ng@@ ũa sitũ na kwĩyanakavya kwitũ kwaĩle kũtuma angĩ meka ata ?
Nake mwana - a - asa ũmwe wa Germany aandĩkie ũũ : “ A@@ lim@@ ũ makwa maasya kana ngewa ĩla yĩ Mbivilianĩ ĩeleetye ĩũlũ wa wũmbi no w@@ ano tũ .
O na mais@@ eng’aa moona syana syĩ@@ kũĩkĩĩa kana syĩndũ syeekie kwĩyumĩlya . ”
Na ĩndĩ ve mwĩĩtu - a - asa ũngĩ wa mũika kuma France waisye : “ A@@ lim@@ ũ ma sukulu yitũ mas@@ eng’aa mũno kwona ve o syana si@@ ĩkĩĩaa ũvoo ũla wĩ Mbivilianĩ . ”
na Maswali Mat@@ ano Mu@@ him@@ u Ku@@ husu Ch@@ anzo cha Uhai , vamwe na ĩvuku Je , Ku@@ na Mu@@ umba A@@ na@@ y@@ ek@@ u@@ j@@ ali ?
Nĩs@@ omete mbulosua isu mavinda ta 12 . ”
Kĩt@@ umaa nĩmanya kana ma@@ ingy@@ in@@ ia ala ndũ@@ ĩka vyũ no mat@@ ate kũelekany’a ũndũ syĩndũ syũmbĩtwe , ĩndĩ vai ĩvinda mak@@ aseũvya syĩndũ nzeo ta isu syoombiwe . ”
Nĩkĩ Ngai wendaa kwona ũi@@ osya maũndũ ?
( Soma 1 Athesalonika 5 : 21 ; 1 Timotheo 2 :⁠ 4 . )
Na aingĩ moo matwĩe myaka yĩ kĩvathũkany’o na ma@@ ye@@ esene . ”
Ng@@ ĩsoma kĩlungu kĩu na@@ mbie kũũngam@@ ĩlya vandũ nĩ kana nĩv@@ indĩĩsye ũndũ kyaũya kyu kya Vasaka kyaĩ wathani wa mwanya ! ”
14 : 50 ) Mwana - a - asa ũmwe wa mũika ngalĩko ya Britain aisye : “ Andũ aĩkĩĩku kĩ@@ themba kĩu me mũo .
Kũsoma ĩũlũ wa andũ ta asu kũtumaa tũĩkĩĩa vyũ kana Mbivilia y@@ umĩte kwa Yeova . ”
( Soma Savuli 19 : ​ 7 - ​ 11 . )
Mwĩĩtu - a - asa ũmwe wa mũika kuma Japan aandĩkie ũũ : “ Ĩla twambĩĩe kũatĩĩa momanyĩsyo ma Mbivilia mũsyĩ , nĩtw@@ eethĩiwe na ũtanu .
Mũuo nĩwal@@ ikile mũsyĩ , tweethĩwa na ngwatanĩo , na twambĩĩa kwendana . ”
Na ĩndĩ ve ala maĩkĩĩaa kũi Ngai nũndũ wa kũs@@ onok@@ w’a nĩ ndĩni .
Mũsomi ũsu ongelile kwasya : “ Mũndũ as@@ aanĩaw’a mũno oona ũndũ o na ka@@ indo kala kanini vyũ ke thayũ komb@@ ĩkĩte kwa nzĩa ya ũsengy’o . ”
Ĩvinda yĩmwe aandĩkie atĩĩ : “ Kĩla nyũmba yakĩtwe nĩ mũndũ : ĩndĩ ũla ũseũv@@ ĩtye syĩndũ syonthe nĩ Ngai . ” ( Aevl .
Nĩkĩ kũmanya syana syaku nesa nĩ kwa vata ?
Syana i@@ measya mũĩkĩĩo o kavola kwa kavola . ”
Ang@@ ũl@@ asya : ‘ Mbivilia yaasya ata ? ’
‘ We nĩwonaa kĩla ĩwetete ta kya w’o ? ’
Ĩla ng@@ ũmũ@@ s@@ ũngĩa ndendaa nĩke kũtũng@@ ĩlĩĩla kĩla we kana Mami ũnd@@ avĩtye ĩndĩ endaa nĩs@@ ũngĩe nĩtũmĩĩte ndeto syakwa .
Na o ũndũ nĩ@@ anĩte now’o wendaa nĩmũ@@ elesye mũnango kĩla w@@ angũlya . ”
O na kau no kwĩthĩwa kĩu kyatumie mambĩĩa kũma@@ ka nũndũ wakwa , mak@@ y@@ osie o nesa .
( Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6 : ​ 5 - 8 ; Luka 6 : ​ 45 . )
Kwoou ethĩwa syũmbe nini syĩ thayũ nĩsyo syav@@ ĩndũkie syatw’ĩka ingĩ nene na sya ũsengy’o , nĩkĩ tũsamũ tũu twa tene twaĩ twa ũsengy’a ?
Ũsu nĩ ũndũ wamb@@ endeeisye mũno na nĩna@@ ũmanyĩisye mwanawa . ”
Na ĩndĩ eea kĩla kĩmwe kĩ kyoka kĩ@@ mũu@@ ĩe kĩkombe kya ka@@ awa .
Mwĩĩtu - a - asa ũsu aeleisye ũũ : “ Sy@@ aseũv@@ isye ka@@ awa kau syĩ metho mũno .
Ĩla na@@ i@@ kũlilye nĩkĩ iseũv@@ isye ka@@ awa syĩ metho mũno syaisye kana syendaa kũua ka@@ awa kau ũndũ nyie nendete .
Nakwa na@@ i@@ eleisye kana o tondũ syo i@@ uie ka@@ awa kau syĩ metho , now’o Ngai wav@@ ul@@ anilye nzeve ila syĩ yayayanĩ nesa vyũ nĩ kana yayaya yĩu yĩthĩwe yĩt@@ waĩlĩte . ”
Nao ũtonya kwasya ata wee@@ thukĩĩsya kĩ@@ u@@ umo kya ndeke na wee@@ thukĩĩsya ũndũ tũsũni twĩ wasya ũseũvĩte ?
Kwoou ũla mũĩ mũno nũũ ? N@@ ũla wa@@ seũvisye ndeke kana n@@ ũla woombie nyũnyi ? ”
Mwana - a - asa ũmwe aisye : “ Ĩla ũũmanyĩsya syana syaku kĩndũ ũtwĩe ũ@@ imanyĩasya , ndũka@@ ano@@ w’e nĩ kũtata kũmanthĩthya nzĩa nzaũ sya kũimanyĩsya . ”
Kuma syĩ nini vyũ nĩno@@ osaa ndatĩka 15 kĩla mũthenya ng@@ aimanyĩsya ate o ĩla kwĩ maũmbano .
Ĩndĩ o ũndũ ĩvinda y@@ avĩtie , kĩla neemanyĩasya maũmbanonĩ vamwe na kĩla neemanyĩasya nĩ weka kana twĩ ta mũsyĩ nĩky@@ andetheeisye nakwata mosũngĩo ma makũlyo makwa maingĩ .
Kĩu nĩkyo kĩtumi asyai maĩle kũendeea kũmanyĩsya syana syoo mateũ@@ noa . ”
Ekai syana syenyu sy@@ one ũndũ ngwatanĩo yenyu na Yeova ĩl@@ ũmĩte .
Ma@@ ĩtye : “ O na nĩtũt@@ avasya kelĩtu kaitũ kala ka@@ kũũ tũkak@@ ea , ‘ Mũ@@ ĩkĩĩe Yeova vyũ , endeea kwĩkĩa kĩthito ũthũkũminĩ wa Ũsumbĩ , na ndũke@@ makĩe mũno . ’
Ĩla k@@ oona maũndũ maseũv@@ a nĩk@@ amanyaa kana Yeova e vamwe naitũ .
Kyu nĩkĩtumĩte kethĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu kana kwĩ Ngai na kana Mbivilia nĩ ya w’o . ”
Kĩlungu kya mbee kyonanĩtye ũndũ tũtonya kwĩka nĩ kana mũĩkĩĩo witũ wĩ@@ ane na ũyĩ@@ kala wĩ mũlũmu .
Ekai nĩmũ@@ elesye kĩla kyatumie tũ@@ kũl@@ any’a makũlyo asu .
N@@ ASYA@@ Ĩ@@ WE W@@ ich@@ ita , K@@ ans@@ as , Amelika , kwĩ Matukũ 10 , Mwei wa 12 , 1936 , na ninyie mũkũũ kwitũ .
Twĩ@@ kal@@ angĩte ve mũsikalĩ wavĩt@@ ĩile vau , na nĩvo ĩndĩ ũla ndakĩtalĩ wat@@ ũl@@ ilye wasya amũkũlya : “ Nĩ@@ ũkũlya vai ũndũ wĩ@@ kana na kĩ@@ w’@@ ĩla ng@@ ũngũũ kĩĩ ? ”
Tata aĩ na iny@@ osi ilĩ ku W@@ ich@@ ita , na ũsengy’o ũmwe wamw@@ enz@@ aa nĩ ndakĩtalĩ ũsu !
Nĩ na asyai makwa myakanĩ ya 1940 tũendete ũmbanonĩ mũnene taoninĩ ya W@@ ich@@ ita
Kwa vinya wa Yeova na ĩngĩ nũndũ wa kĩthito kyoo , nĩva@@ mbĩĩiw’e kĩkundi .
O na mwana - a - asa ũsu wat@@ wos@@ ie nĩwath@@ ooisye kakalĩ kau ndola 25 .
Na kwoou nĩtw@@ eetĩkĩlile kũtũmwa ta mavainia ma mwanya vandũ vetawa Wal@@ n@@ ut R@@ id@@ ge , Ar@@ k@@ ans@@ as .
Na ĩndĩ mwakanĩ wa 1962 twat@@ anie ta kĩ ĩla twakwatie valũa wa kũthi kĩlasi kya 37 kya Ngileati !
Twĩ ũtavany’a vamwe na Mary na Chris K@@ an@@ aiya mũsyĩnĩ wa I@@ lov@@ i
M@@ yei 17 ĩithela nĩtwakwatie Stephany .
O na ĩngĩ nĩtwaendaa kũtembea kũndũ na tũyamba maeema , na mavinda ta asu nĩtwa@@ eaa ngewa nzeo tũy@@ ota mwaki .
O na nĩtw@@ eekaa mĩvango nĩ kana amwe me ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe makom@@ ele kwitũ .
Mat@@ elemile mũno na mambĩĩa kũĩa mayasya nĩnĩ@@ eke masome .
Myolooto ĩla twa@@ kwataa ũseũvyonĩ wa Ngai nĩyat@@ ũtetheeisye kũea syana sitũ kwa nzĩa itonya kũmwenda Yeova .
Ĩla makũ@@ syokie ĩngĩ nde@@ mb@@ ea , Kimb@@ erly nake nĩwakomanie na mwana - a - asa wathũkũmaa na Paul wĩtawa Brian L@@ le@@ w@@ ell@@ yn .
Kwoou nĩw’o nĩma@@ mbie kũtanĩa kwĩkala mate atwae nginya mavĩt@@ ũkya myaka 23 .
Ĩvindanĩ o yĩu Brian na Kimb@@ erly manengiwe valũa wa kũthũkũma Mbetheli ya London na ĩtina matũmwa Mbetheli ya Malawi .
Mũthenya ũla waatĩĩe ĩtina wa twathi Watchtower Educ@@ ational C@@ enter , taoninĩ ya Patterson , Linda nĩwat@@ ũkũ@@ nĩ@@ ie simũ na at@@ wĩa Mami nũ@@ kwie .
Twa@@ uma vau nĩtwa@@ syokie tw@@ atũmwa tũk@@ amanyĩsye aalyũli nthĩ ya Z@@ imb@@ ab@@ we na mũthya twa@@ min@@ ĩĩa na Zambia .
Twĩ mwakanĩ wa 2006 , Brian na Kimb@@ erly nĩmathamĩĩe nyũmbanĩ ĩv@@ ak@@ ene na yitũ nĩ kana maee@@ e eĩtu moo vau .
Ĩndĩ Paul na Stephany me o Malawi , na Paul ethĩawa nthĩnĩ wa Kamitii ya Ovisi wa Ũvonge .
Nĩkĩ vatonya kwĩthĩwa vata wa kũalyũla woni witũ ĩũlũ wa aeni ?
N@@ umĩte kĩwanzanĩ kya ndeke neewie mbevo mbingĩ nda@@ aĩw’a nginya nambĩĩa kũĩa . ”
No kwĩthĩwa thĩna ũsu waum@@ ĩlĩte nũndũ maĩ ma mbaĩ yĩ kĩvathũkany’o .
1 : 22 ) Maũndũ maingĩ tũk@@ othaa kwĩka tũ@@ mekaa tũatĩĩe kĩthĩo kitũ , twĩthĩwe twĩkaa ũu twĩsĩ kana twĩkaa tũtesĩ .
( Soma 1 Vetelo 1 : 22 . )
7 : 12 ) Kwoou momĩĩsye ĩla maendeee kũtata mamanyĩe kwĩkala kũu .
Y@@ a mbee no tũlee kũelewa ũndũ masũanĩaa maũndũ kana ũndũ mekaa makwatwa nĩ maũndũ mana .
Nĩ ngelekany’o yĩva ĩtonya kũtethya aeni ala mathamĩĩa nthĩ ĩngĩ ?
Mbee , Luthi nĩwanengete ndaĩa syĩthĩo sya nthĩ ĩla wathamĩĩe , na nĩkyo kĩtumi weet@@ isye mwanya wa kũkolany’a mosyao mũũndanĩ .
[ 1 ] ( kalungu ka 1 ) Ĩsyĩtwa nĩ ĩv@@ ĩndũe .
14 : 6 ) We wĩ ũmwe wa ala maendeee kwĩmanyĩsya kĩthyomo kĩeni ?
( Soma Neemia 13 : 23 , 24 . )
( b ) Tũtonya kwĩanĩsya kĩeleelo kyu ata ?
1 : 9 , 10 ) No nginya twĩkale twĩsĩ kana ĩla tũ@@ kwĩyũmbanĩsya ũtavany’a , maũmbano , kana o ũvoo mũna tũ@@ aĩwe , ti nginya kĩla twasoma kĩ@@ tũtethye .
Na kwoou nũndũ kĩlĩko kyakwa kĩthĩawa kĩ@@ kwetye kwĩmanyĩsya kĩthyomo , wĩthĩaa ngoo yakwa ndĩ@@ ũk@@ iitwa nĩ maũndũ ala ng@@ ũsoma .
Kĩu nĩkyo kĩtumaa kĩla ĩvinda nĩman@@ tha ĩvinda ya kwĩmanyĩsya Mbivilia na mavuku angĩ maitũ na kĩthyomo kĩla n@@ asyaiwe nakyo . ”
M@@ uri@@ el aĩtye atĩĩ : “ Kĩ@@ mwana kitũ kyee@@ w’aa ũtulu mũno kũtavany’a na kĩthyomo kĩeni o na kau mbeenĩ nĩkyat@@ anĩaa kũtavany’a na kĩthyomo kitũ kya French . ”
Nake Ser@@ ge aĩtye ũũ : “ Ĩla twamanyie kana ũndũ ũsu nĩwatumaa kĩmwana kitũ kĩte@@ ka maendeeo , nĩtwatwie kũsyoka kĩkundinĩ kitũ kya tene . ”
Ĩ@@ kĩ@@ ĩthya ũw’o nĩwal@@ ika ngoonĩ ya mwana waku ( Sisya kalungu ka 14 , 15 )
Ĩndĩ mavindanĩ ta asu no twĩ@@ saa kwĩka mathaũ tũtũmĩĩte kĩthyomo kya L@@ ing@@ ala nĩ kana syana sitũ it@@ anĩe kwĩmanyĩsya kĩthyomo kĩu . ”
Ĩ@@ kĩa kĩthito wĩmanyĩsye kĩthyomo kya kũla ũĩ na ũi@@ kĩ@@ tũmĩa ĩla ũk@@ umya maelesyo ( Sisya kalungu ka 16 , 17 )
O na ĩngĩ , nĩtwav@@ angie kĩla mwei tũka@@ endaa ũmbano wa kĩthyomo kya French , na nĩtw@@ osaa mwanya wĩanĩ nĩ kana tũthi maũmbanonĩ manene ma kĩthyomo kitũ . ”
( Soma Alomi 15 : 1 , 2 . )
Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtwendete Ndeto ya Ngai ?
Ana - a - asa meũtavany’a kĩsionĩ kya viasala maineena na mak@@ an@@ ika e ngel@@ es@@ inĩ .
( Soma Ũvuan’yo 21 : 3 - 6 . )
Nĩ kyaũ kyatetheeisye Avalaamu na ala angĩ ma mũsyĩ wake maendeea kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu ?
( Soma 1 Yoana 5 : 14 , 15 . )
Nĩ matatwa meva athani amwe makomanie namo nũndũ wa mũĩkĩĩo woo ?
Na ĩndĩ ve angĩ ta Eliya “ mang@@ angie ma@@ weũnĩ na iĩmanĩ na ngunganĩ , na maim@@ anĩ ma nthĩ . ”
Nĩ kwa nzĩa yĩva ngelekany’o ya Noa ĩ@@ kũtũtetheesya tũelewe mũĩkĩĩo nĩ kyaũ ?
Twaĩle kwonany’a mũĩkĩĩo witũ kwa nzĩa syĩva ?
Ĩandĩko ya Aevelania 11 : 1 yĩeleetye mũĩkĩĩo kwa nzĩa syĩva ilĩ ?
Nũ@@ kwona ũndũ mũĩkĩĩo wat@@ eth@@ anisye na meko make , na kwondũ wa meko mũĩkĩĩo nĩwe@@ anĩw’e . ”
Kwa ngelekany’o , Yoana aeleisye atĩĩ : “ Ũla wĩtĩkĩlaa ũ Mwana e na thayũ ũtathela ; ĩndĩ ũla ũtam@@ wĩtĩkĩlaa [ kana “ ũt@@ amwĩ@@ w’aa , ” NWT ] Mwana ndak@@ ona thayũ , ĩndĩ ũthatu wa Ngai wĩkalaa ĩũlũ wake . ” ( Yoa .
Ũtonya kwasya ata wa@@ elekany’a mũĩkĩĩo na wendo ?
( 1 Vet . 1 : 8 ) Yakovo nake akũlilye ana - a - asa make etĩkĩw’a mauta atĩĩ : ‘ Ngai nda@@ amany@@ uva ala ngya ma kũũ nthĩ methĩwe athwii mũĩkĩĩonĩ , na atiĩwa ma ũsumbĩ ũla wa@@ math@@ ie ala mamw@@ endaa ? ’
Ĩndĩ sy@@ amea na syam@@ esya mathangũ na sy@@ asyaa iia , nĩvo ĩndĩ ĩthaaa yo@@ onekie nayo . ”
Yeova anengie andũ make wĩkwatyo wĩva , na nĩkĩ ũndũ ũsu woonekaa ta ũte@@ anĩa ?
Vo ve ĩvinda yesaa kũvika Aisilaeli mamũthaithe Ngai ũndũ we wendaa ?
Kwoou vai ũndũ ũkwonany’a kana andũ ma Yeova mataviwe nĩ Mbaviloni Ĩla Nene mwakanĩ wa 1918 .
( Soma 1 Vetelo 2 : 9 , 10 . )
( Soma Mathayo 13 : 24 , 25 , 37 - 39 . )
Yo ve ĩvinda yesaa kũvika Aklĩsto methĩwe na ũthasyo wa kũmũthaitha Ngai ũndũ wendaa na mate@@ ũkĩa ?
Etĩkĩw’a mauta maumie mũtavonĩ wa Mbaviloni ĩndĩĩ ?
Mwana - a - asa Rutherford nĩwat@@ ũkũl@@ ilye tũv@@ ang@@ ĩthye maũmbano manene taoninĩ imwe ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua ya Amelika , na tũit@@ ũma ana - a - asa maka@@ umye maũvoo nĩ kana mekĩe ana - a - asa na eĩtu - a - asa vinya mũno vyũ ũndũ vatonyeka . ”
“ Ethĩwa mwĩ na ndeto ya ũtao ya ũm@@ atavya andũ aa , neen@@ ai . ” — ME@@ KO 13 : 15 .
Nũndũ wa ũu nd@@ indĩaa kũĩa na ũyĩthĩa nĩ@@ ona kavaa nga@@ eka kũneena namo .
Mũtumĩa ũsu ambĩ@@ thukĩĩsye e na tei ngĩ@@ yĩelesya .
Na ĩndĩ and@@ ilikany’a maũndũ maseo ala naendeee kwĩanĩsya .
O na ĩngĩ nĩwand@@ ilikanilye ila ndeto sya Yesũ syaasya kana kĩla ũmwe witũ e vata kwĩ tũsũni twingĩ .
Nĩnĩ@@ lilikanaa ĩandĩko yĩu mavinda kwa mavinda na ndyĩ@@ w’a y@@ ang@@ iita ngoo .
Tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova , Yesũ , na Vaulo math@@ angaaisye angĩ ?
( Soma Mũtavan’ya 4 : 9 , 10 . )
Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yesũ wa@@ kuaa atũmwa make ?
Nake avĩt@@ ĩla ngalĩ isu , na ũm@@ anenga ũtao mwingĩ , athĩ Ũkiliki . ”
( Soma 1 Athesalonika 5 : 12 , 13 . )
Twat@@ ũsoma twĩw’aa twee@@ kĩwa vinya mũno . ”
( 2 Ako . 7 : 8 - 11 ) Mwana - a - asa ũmwe wĩtawa Andre@@ as , ũla wĩ na twana twĩlĩ , aĩtye : “ Kũth@@ angaasya syana nĩkũtumaa il@@ ũlũmĩlya ngwatanĩo yasyo na Yeova na kũtumaa iana kĩlĩko .
Syana sitũ nĩsyĩthĩawa syĩsĩ maũndũ ala maseo syaĩle kwĩka . Ĩndĩ ĩla twa@@ ith@@ angaasya kĩla ĩvinda nĩtũtumaa sy@@ enda kwĩka kĩu kĩseo mavinda onthe . ”
( Soma Luka 21 : 1 - 4 ; 2 Akolintho 8 : 12 . )
( Soma Ũvuan’yo 2 : 18 , 19 . )
Nĩenda ũmanye kana nĩnee@@ wie ndeto nzeo ila ũn@@ aneenie wĩ ng@@ yu@@ kwa@@ anĩ na ĩla tũna@@ eie ngewa , syĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Yeova . ”
[ 1 ] ( kalungu ka 1 ) Masyĩtwa amwe nĩ mav@@ ĩndũe .
( b ) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ ?
3 : 1 - 13 ; Tito 1 : 5 - 9 ) Ikundi isu syat@@ ethekaa ata sy@@ eeka maũndũ ala sy@@ atavw’a nĩ nzama ĩla ĩtongoesye ?
( Soma 3 Yoana 9 , 10 . )
( Soma Mathayo 5 : 23 , 24 ; 18 : 15 - 17 . )
1 : 10 ; Aev . 4 : 11 - 13 ; 1 Vet .
Mbee , Mbivilia nĩtũnengete mwĩao wa kũmbana na angĩ tũte kũtĩĩa .
We nũtũmĩaa kĩsese kĩu ũtavany’anĩ na ũthaithinĩ wenyu wa mũsyĩ ?
Nĩ maũndũ ta meva maĩle kũtuma tũ@@ mũtũngĩa Yeova mũvea ?
Nĩ maũndũ maingĩ Yeova ũtwĩkĩte ala maĩle kũtuma tũ@@ mũtũngĩa mũvea !
O na nĩkĩ@@ kwonany’a ũndũ tũtethekaa twaendeea kwĩthĩwa na wĩkwatyo wa kũnengwa ĩtuvi .
Ĩvindanĩ yĩu naĩ o wa myaka nyanya .
Ĩndĩ Tata ndendaa Mami a@@ ing@@ elesya kĩla weemanyĩasya .
O na vailyĩ oou , naĩ na wendi wa kũmanya kĩla weemanyĩasya na nĩna@@ mũ@@ kũlasya makũlyo , na kwoou ĩla Tata ũte kw’o nĩwa@@ manyĩasya Mbivilia .
Nũndũ wa ũu o nakwa nĩnatwie kwĩyumya nĩmũthũkũme Yeova .
Mami aisye kana naĩle kwamba kũneena na mũthũkũmi wa ana - a - asa ĩũlũ wa ũndũ ũsu ( ũmũnthĩ mũthũkũmi ta ũsu etawa mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko ) .
Mũsyaĩĩsya ũsu ambĩie : “ O@@ sa ! ”
Ĩtina wa myei ĩna nĩn@@ anyuvie mwana - a - asa ũmwe nĩkũ@@ ne ũvainia nake .
Ĩvindanĩ o yĩu inyia wakwa aendeeie kũv@@ ainia na mwĩĩtu - a - asa ũngĩ kĩkundinĩ kĩngĩ .
Mwakanĩ wa 1951 , nĩna@@ kũlilye nĩthi Sukulu ya Mbivilia ya Ngileati .
Ĩndĩ nĩy@@ aleile kwĩtĩkĩla kana nĩ mũtavany’a , na vandũ va ũu n@@ ekiw’e yela myei thanthatũ .
Na@@ uma vau naendie na ngalĩ ya mwaki taoninĩ ya South L@@ ans@@ ing , New York , vala sukulu ĩsu yee@@ kĩawa .
Nĩ na Janet kĩthamanĩ kĩmwe kya Philippines
O na yu tũthũkũmaa ovisinĩ wa ũvonge ũla wĩ Qu@@ ez@@ on City
Ũtonya kũkwata “ mũuo wa Ngai ” ata ?
Kĩkundi kĩtonya kũũtetheesya ata ndũke@@ makĩe mũno ?
( Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ . ) ( b ) Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ ?
5 : 7 ) Ĩndĩ we ũtonya kũmw@@ iĩa Ngai kwĩmakĩa kwaku ata ?
Mũandĩki wa Savuli , Ndaviti , amwĩ@@ sũvie Yeova amwĩa : “ T@@ ea matũ wĩw’e mboya yakwa , ame Ngai . ”
Nĩkĩ mboya nĩ ya vata mũno ĩla tũ@@ kwĩmakĩa ?
( Soma Mathayo 11 : 28 - 30 . )
Yesũ endaa kwasya ata ĩla waisye : “ Mũikemakĩe ” ?

Mavinda amwe mũndũ nũtonya kwĩmakĩa nũndũ wa maũndũ weekie tene .
Ũalyũlo wa ĩsyĩtwa ya Ngai ũsu nĩ , “ Nũt@@ w’ĩkĩth@@ asya . ”
Mbivilia yaĩtye atĩĩ : “ Kĩ@@ mako ngoonĩ ya mũndũ nĩkĩ@@ min@@ ama@@ sya ; ĩndĩ ndeto nzeo nĩ@@ mĩt@@ anasya . ”
Nĩkĩ ũtonya kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana ngwatanĩo yaku na Ngai no ĩ@@ ũnenge vinya ?
( a ) Tũtonya kũmw@@ iĩa Ngai mawĩmakĩo maitũ ata ?
Twĩsĩ ata kana Yeova nũnengae athũkũmi make ĩtuvi ?
Yeova a@@ athimie ata athũkũmi make ma tene ?
1 , 2 . ( a ) Wendo na mũĩkĩĩo ikonanĩtye ata ?
Ĩndĩ tũtethekaa ata twekala twĩkwatĩtye kũnengwa ĩtuvi ?
Yesũ awetie kana amanyĩw’a make makakwata ĩtuvi nũndũ wa kwĩyumya kwoo ( Sisya kalungu ka 5 )
Sua ũmwe mũtũmwa Vetelo akũlilye Yesũ ĩkũlyo yĩĩ : “ Ithyĩ nĩtũ@@ tiĩte syonthe na twa@@ kũatĩĩa ; tũkosa kyaũ ĩndĩ ? ”
Ĩvindanĩ ya ũla Ũtavany’a wa Kĩĩmanĩ Yesũ aisye : “ T@@ anai , na ĩthĩwai na mũyo mũnene : nĩkwĩthĩwa ĩtuvi yenyu nĩ ĩnene ĩtunĩ : nũndũ ũu nĩw’o ma@@ thĩnisye athani ala maĩ mbee wenyu . ”
Mose eeie mbaĩ ya Isilaeli atĩĩ : “ Vate ndĩi Yeova aka@@ kũathima wĩ nthĩ ĩla Yeova Ngai waku ũkũ@@ nengae yĩthĩwe ũt@@ ĩi@@ wa ũmĩ@@ m@@ esye . . . ethĩwa ũkee@@ thukĩĩsya ki wasya wa Yeova Ngai waku , ũkwate na kwĩka mwĩao ũũ w’onthe ũla ngũ@@ kwĩ@@ aĩa ũmũnthĩ .
Nũndũ Yeova Ngai waku aka@@ kũathima , o tondũ wa@@ kwath@@ ie . ” ( Kũt .
Na ũla wa kelĩ amwĩ@@ ta syĩtwa yake Evalaimu : Nũndũ Ngai amb@@ ingĩv@@ ĩsya nthĩ ya thĩna wakwa . ”
Ndeto ya Ngai ĩsũngĩĩte ĩkasya : “ Kwondũ wa ũtanu ũla wai@@ iwe mbee wake o@@ omĩĩsya ĩla ngel@@ an’yo , aiv@@ ũthya nthoni . ” ( Aevl .
12 : 2 ) Tũi na nzika kana Yesũ nĩwatanĩaa kũthesya ĩsyĩtwa ya Ngai .
Yeova ew’aa ata oona maũndũ ala tũkwĩka kwondũ wake ?
Mbivilia yaĩtye : “ Ũla wĩw’ĩaa ngya tei ak@@ ov@@ ethasya Yeova , na wĩ@@ ko wake mũseo akamũ@@ ĩva ĩngĩ . ” ( Nth .
Ĩandĩko ya 1 Yoana 3 : 19 , 20 yĩt@@ ũkiakiasya ata ?
( Soma 1 Yoana 3 : 19 , 20 . )
Nĩ moathimo ta meva twĩ namo ĩvindanĩ yĩĩ ?
Athũkũmi ma Yeova mew’aa ata masũanĩa ũndũ ũma@@ athimĩte ?
Kwa ngelekany’o , mwĩĩtu - a - asa wa Germany wĩtawa Bi@@ anc@@ a awetete atĩĩ : “ O na nditonya kũmũtũngĩa Yeova mũvea wĩanĩĩte ũtethyo ũla ũnengete mathĩnanĩ makwa vamwe na kũnd@@ w’ĩĩka kũla ũnd@@ w’ĩĩkaa kĩla mũthenya .
Andũ ala me vaaya nza nĩ avũ@@ avũ@@ anu o na mai na mbee na ĩtina .
Ĩndĩ nũndũ wa kwĩthĩwa nĩ ngwatanĩo na Yeova nĩw’aa nĩ mwĩanĩe vyũ nĩ mokonĩ make .
Kĩla ĩvinda nee@@ yumya kwondũ wake ang@@ athimaa kũndũ ĩana . ”
Nĩnĩt@@ avanasya na nzĩa syĩ kĩvathũkany’o ta kũtũmĩa simũ na kũtavany’a ĩla nĩ maũndũnĩ makwa .
Kavuku kau nĩk@@ et@@ aa ‘ Wĩkwatyo Wakwa . ’
Ethĩwa tũkav@@ indĩĩasya mawatho ma Yeova , tũik@@ ekalaa tũkw’ĩte ngoo mavinda onthe .
Kĩla ĩvinda Yeova e vo atũtetheesye o na ethĩwa twĩ na thĩna wĩva . ”
Ĩndĩ no kwĩthĩwa ũtonya kũsũanĩa ũndũ Yeova ũkũ@@ athimĩte kana ũndũ ũ@@ athimĩte ala angĩ me vakuvĩ naku .
Vaulo na angĩ maumie ata ũkombonĩ wa naĩ na kĩkw’ũ ?
( Soma Alomi 6 : 1 , 2 . )
Kĩla ũmwe witũ e na ũtwi wĩva wa kwĩka ?
( Soma Alomi 7 : 21 - 23 . )
( Soma Nthimo 14 : 5 ; Aeveso 4 : 25 . )
Asu makwataa “ Veva ” ta ala ‘ m@@ eteelaa kũt@@ uwa ana , nakw’o nĩ wovosyo wa mĩĩ yoo . ’ ( Alo .
( Soma Alomi 4 : 20 - 22 . )
( Soma Meko ma Atũmwa 18 : 2 - 4 ; 20 : 20 , 21 , 34 , 35 . )
At@@ al@@ ii aingĩ nĩmaendaa taoninĩ ya A@@ ve@@ iro ĩla yĩ ngalĩko ya ĩũlũ ya Portugal kwona mai@@ ma maseũvĩtw’e mali@@ kae kĩw’ũ kya mũnyũ .
Ngũsĩ sya kũu nit@@ avasya andũ ala mat@@ esaa mũnyũ ũla matav@@ aa maim@@ anĩ asu ũla ũvoo mũseo
Nĩ ũndũ ũngĩ mwaũ tũkwĩmanyĩsya kuma Mbivilianĩ ?
© 2017 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
Kĩlungunĩ kĩĩ nĩtũkwĩmanyĩsya ũndũ tũtonya kũtũmĩa nesa mũthĩnzĩo ũla Ngai ũtũnengete wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa kwa nzĩa ĩtonya kũmũtanĩthya .
Kĩlungu kya mbee nĩkyo kĩeleetye mũndũ wĩ wĩnyivyo ethĩawa ailyĩ ata , na twaĩle kwĩthĩwa na woni wĩva ĩũlũ wa wĩnyivyo .
We Yeova endaa tũtũmĩe ũtonyi witũ ata ?
4 : 10 ) Kwoou vai nzika kana Yeova endaa twĩke kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana twĩ@@ tethye na tũitethya ala angĩ .
Nthĩ ĩla Noa watwĩe “ yausũĩte ũng’endu ” na mĩkalĩle mĩthũku . ( Mwa .
Ĩla wav@@ ĩngwa ( Sisya kalungu ka 6 - 9 )
6 , 7 . ( a ) Nĩ kyaũ Noa ũtaĩ atonya kwĩka ?
( b ) Ngewa ya Noa ĩt@@ ũkonetye ata ?
O naitũ tũtwĩe nthĩ yusũĩte ũthũku , na nĩtwĩsĩ kana Yeova aĩtye ndakalea kũmy@@ ananga .
( 1 Yoa . 2 : 17 ) Ĩndĩ nĩtwĩsĩ kana tũyĩsa kũlasimĩthya andũ metĩkĩle ũla ‘ ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ . ’
Kĩla Noa waĩ atonya kwĩka : Noa ndaakw’a ngoo nũndũ wa kĩla ũtaĩ atonya kwĩka , vandũ va ũu atatie mũno eke kĩla waĩ atonya kwĩka .
4 : 22 ) Ndaviti eekie ata ĩla kwaendie ũu ?
Ĩla ũũ@@ thĩnĩka nũndũ wa naĩ sya tene ( Sisya kalungu ka 11 - ​ 14 )
11 , 12 . ( a ) Nĩ ũndũ wĩva Ndaviti ũtaĩ atonya kwĩka amina kũvĩtya ?
Kĩla Ndaviti ũtaĩ atonya kwĩka : Ndaviti ndaĩ atonya kũtũnga maũndũ na ĩtina akatw’ĩka nde@@ kĩte naĩ .
Aĩ no nginya aĩkĩĩe kana nũndũ nĩwaĩ ane@@ elila vyũ , Yeova nĩwesaa kũmũ@@ ekea na ai@@ mũtetheesya omĩĩsye mathĩna asu mamũkwatie nũndũ wa naĩ syake .
8 : 1 - 3 ) Aĩ no nginya aie ũndũ ũsu mokonĩ ma Yeova .
Kwa ngelekany’o , sũanĩa mwana - a - asa wĩtawa Mal@@ col@@ m , ũla wal@@ ũm@@ anilye na Yeova nginya ĩla wakwie mwakanĩ wa 2015 .
Ĩ@@ kaa maũndũ ala ũtonya na ndũkat@@ ind@@ ĩanĩe na ala ũtatonya . ”
( b ) We mwene ũtonya kũtũmĩa ata ĩandĩko ya mwaka wa 2017 ?
Ĩandĩko yitũ ya 2017 : “ Mũ@@ ĩkĩĩe Yeova , na Ũ@@ kĩka Ũseo . ” ​ — Savuli 37 : 3
Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtũ@@ ũnenga ndaĩa motwi ma ala angĩ ?
Aisye atĩĩ : “ Ng@@ avosya kũsyoka na ĩtina kwoo , ngam@@ enda mũno [ kana , “ ngam@@ enda na ngenda , ” NWT ] . ”
4 , 5 . ( a ) Nũũ waĩ wa mbee kũnengwa nĩ Ngai mũthĩnzĩo wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa , na a@@ ũtũmĩ@@ ie ata ?
( b ) Nĩ ĩkũlyo yĩva kĩla ũmwe waitũ waĩlĩte kwĩkũlya ?
Ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu nĩ wa vata nũndũ ũndũ tũũtũmĩa ũthasyo witũ no kũtume twĩsa kũkwata thayũ ũtathela kana tũka@@ ũkosa .
Nĩvo ĩndĩ Ngai woosie nyamũ “ atwa@@ ĩa mũndũ one ũndũ wĩ@@ syĩt@@ a . ”
Nĩ ũndũ wĩva tũtaĩle kwĩsa kwĩka ?
Kwasũanĩa ũndũ ũũ .
Nĩ ũndũ ũmwe wĩva ũtonya kwonany’a tũi@@ kũtũmĩa ũthasyo witũ naĩ ?
( Soma 1 Vetelo 2 : 16 . )
Mwolooto ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Akalatia 6 : 5 wĩtũmanyĩsya kyaũ ?
Kwalilikana mwolooto ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Akalatia 6 : 5 .
Ũtonya kwonany’a ata kana nũtũmĩaa nesa mũthĩnzĩo waku wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa ?
( a ) Andũ aingĩ methĩawa na woni ũilyĩ ata ĩũlũ wa wĩnyivyo ?
Mũndũ wĩ wĩnyivyo ethĩawa ailyĩ ata , na twaĩle kwĩthĩwa na woni wĩva ĩũlũ wa wĩnyivyo ?
Nĩkĩ ti ũseo kũsilĩla ala angĩ ĩla meeka ũndũ ?
Ngelekany’o ya Yesũ ĩtonya kũtũtethya ata ĩla twakwata kĩanda kĩngĩ ?
( Soma Akalatia 6 : 4 , 5 . )
( Soma Nthimo 3 : 5 , 6 . )
( Soma Mũtavan’ya 11 : 4 - 6 . )
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩkalae twĩnyivĩtye tene na tene ?
Nĩkĩ andũ amwe mew’aa vinya kũol@@ ela angĩ mawĩa ?
Eeie Nathani a@@ mũtavye Ndaviti ndeto ii : “ Ndũk@@ amb@@ a@@ kĩa nyũmba ya kwĩkala . ”
( Soma Motalo 11 : 24 - 29 . )
Na ĩndĩ amwĩa : “ N@@ enda kethĩwa andũ onthe ma Yeova nĩ athani , na kethĩwa Yeova nũm@@ ekĩa Veva wake ! ”
( Soma Avilivi 2 : 20 - 22 . )
Ovisi wa ũvonge wat@@ ũtũmĩĩte makaseti 800 .
Na@@ endie taoninĩ sya M@@ ana@@ us , Bel@@ é@@ m , For@@ t@@ ale@@ za , R@@ ec@@ i@@ f@@ e , na Salvador .
T@@ wavikie taoni ya L@@ is@@ bon , Portugal , Mwei wa 8 , 196@@ 4 .
Vai ũseũvyo ũngĩ wĩanĩasya wĩa ũla Yesũ weeie amanyĩw’a make meanĩsye wa kũtavany’a ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai ! ”
Mwana - a - asa D@@ ou@@ gl@@ as Gu@@ est akwie Matukũ 25 , Mwei wa 10 , 2015 , e mũĩkĩĩku kwa Yeova ĩla ũvoo ũũ waendeee kũseũvw’a nĩ kana ũt@@ umbĩth@@ w’e .
( Soma Isaia 63 : 11 - 14 . )
( 1 Sam . 16 : 13 ) Aũme asu onthe mee@@ kwatisye veva wa Ngai ũm@@ atetheesye , na veva ũsu nĩwamanengie ũtonyi wa kwĩka maũndũ mataĩ meka na vinya woo ene . ( Yos . 11 : 16 , 17 ; Asi .
Nĩkĩ Ngai wendaa andũ make manenge ndaĩa ala ma@@ matongoesye ?
( Soma Aevelania 1 : 7 , 14 . )
Mbivilia yĩtaa ĩla Mĩao Aisilaeli manengiwe ‘ Mĩao ya Mose . ’
11 , 12 . ( a ) Yosua na asumbĩ ala masumbĩkĩte andũ ma Ngai maaĩle kwĩka ata ?
Mbivilia yaĩtye : “ Yĩla mũsumbĩ waminie kwĩw’a ndeto sya ĩvuku ya mĩao , ate@@ mbũ@@ anga ngũa syake . ”
Nĩkĩ Yeova wakanisye atongoi amwe ma andũ make ?
Na nũndũ wa ũu , ve amwe Yeova wakanisye , na angĩ eeka kũmav@@ eta na anyuva angĩ mose mwanya ũsu woo .
Nĩ kyaũ ky@@ oonanisye kana Yesũ nĩwanengetwe ũtonyi nĩ veva mũtheu ?
Kavinda kakuvĩ Yesũ avatiswa ‘ alaĩka nĩmookie na ma@@ mũthũkũma . ’ ( Mt .
4 : 11 ) Na masaa meana ũna atambĩte kũawa ‘ nĩwa@@ um@@ ĩlĩl@@ we nĩ mũlaĩka kuma ĩtunĩ , amwĩkĩa vinya . ’
Yesũ a@@ ekie ata Ndeto ya Ngai ĩtongoesye meko make na momanyĩsyo make ?
Nao manth@@ aithaa ũthaithi wa mana , makĩ@@ manyĩsya momanyĩsyo , nao nĩ mĩao ya andũ . ” ( Mt .
kũi mũseo ate o ũmwe , nake nĩ Ngai . ”
Mbivilia yaĩtye : “ Na kavinda kau mũlaĩka wa Mwĩaĩi amũ@@ kũna , nĩkwĩthĩwa ndaa@@ mũnenga Ngai ndaĩa : nake aĩwa nĩ iin@@ yũ , na a@@ umwa nĩ veva . ”
Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete kyaũ ?
Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe nĩyĩ@@ ũneenea mosũngĩo ma makũlyo asu .
Nĩvatonyeka yĩĩ yĩkethĩwa noyo ĩvuku yĩla Mose waandĩkie ne we mwene .
( Meko 1 : 15 - 26 ) Nĩkĩ ũndũ ũsu waĩ wa vata mũno kwa amanyĩw’a asu na kwa Yeova ?
Asu onthe me vamwe nĩmo matw’ĩkie nzama ĩla ĩtongoesye , na nzama ĩsu nĩyo y@@ anengae ikundi myolooto ya kũatĩĩa . — Meko 15 : 2 .
5 , 6 . ( a ) Veva mũtheu watetheeisye nzama ĩla ĩtongoesye ata ?
( c ) Ndeto ya Ngai yatetheeisye nzama ĩla ĩtongoesye ata ?
Mbee vyũ , nzama ĩsu nĩy@@ anengetwe ũtonyi nĩ veva mũtheu .
( Meko 5 : 19 , 20 ) Na ĩndĩ ũndũ wa katatũ nĩ kana Ndeto ya Ngai nĩyatetheeisye mũno nzama ĩla ĩtongoesye .
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yesũ nĩwe watongoesye Aklĩsto ma mbee ?
( a ) Yesũ anyuvie “ ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ ” ĩndĩĩ ?
Twĩ mwaka wa 1919 , myaka ĩtatũ kuma Mwana - a - asa Russell akw’a , Yesũ nĩwanyuvie ĩla “ ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ . ”
( Yoa . 10 : 16 ; Meko 6 : 4 ) Ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya ya 01 / 07 / 2013 ya@@ eleisye kana “ ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ ” nĩ kĩkundi kĩnini kya ana - a - asa etĩkĩw’a mauta , ala nĩmo Nzama Ĩla Ĩtongoesye .
Kwoou twĩsĩ kĩu , tũtonya kũsũngĩa ata ĩkũlyo yĩĩ ya Yesũ : “ Nũũ ĩndĩ ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ ? ” ( Mt .
Veva mũtheu ũtetheesye Nzama Ĩla Ĩtongoesye ata ?
( Soma 1 Akolintho 2 : 10 . )
Tũtonya kũlilikana Nzama Ĩla Ĩtongoesye kwa nzĩa yĩva ĩmwe ?
Nĩkĩ ũtw’ĩte kũmwĩw’a Mũtongoi witũ , Yesũ ?
Ĩla Yesũ wasyokie ĩtunĩ , ndaam@@ atia aatĩĩi make mate na ũtethyo .
Na o mĩtũkĩ Yesũ nũkũ@@ tũt@@ ongoesya tũkwate thayũ ũtathela .
Kuma mwaka wa 1955 , ĩsyĩtwa ya s@@ os@@ aiti ĩsu nĩy@@ avĩndũiwe na yambĩĩa kwĩtwa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania .
Yeova ‘ nũtũ@@ kiakiasya mathĩnanĩ maitũ onthe ’

1 , 2 . ( a ) Nĩ ũndũ wĩva Yeova ũtũv@@ u@@ anĩsye ?
MŨ@@ SO@@ A wa mbee vyũ Mbivilianĩ nĩ mũsoa mũkuvĩ ĩndĩ wĩ ndeto ngito . W@@ aĩtye : “ Mwa@@ mbĩlĩlyonĩ Ngai nĩwat@@ w’ĩkĩthisye matu na nthĩ . ”
( c ) Twĩneenea makũlyo meva ?
Na nĩkĩ nthembo ĩla Yesũ waumisye ya wovosyo nĩyo ĩtumaa kĩeleelo kya Ngai kĩ@@ anĩa ?
Nĩ mĩthĩnzĩo ĩmwe yĩva Yeova wanengie Atamu na Eva ?
No ta ũndũ ũmwe na wa@@ kũlasya Eva atĩĩ : ‘ Wĩ@@ enda kũmbĩa mũ@@ yĩsa kwĩka kĩla mũkwenda ? ’
Ĩndĩ Yeova nd@@ ev@@ ĩngĩ@@ ĩsaa , na nde ĩndĩ wĩsaa kũema kũatĩĩa myolooto yake .
( Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32 : 4 , 5 . )
Nĩkĩ nthembo ya wovosyo nĩ mũthĩnzĩo wa vata mũno ?
Ndwaĩ ũndũ wĩ laisi kwa Yeova kũtũnenga nthembo ĩla watũnengie ya wovosyo .
Nĩ ĩndĩĩ Yeova ũkatw’ĩka “ syonthe nthĩnĩ wa syonthe ” ?
( Soma Savuli 40 : 8 - 10 . )
Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtwendete ĩsyĩtwa ya Yeova ?
( Soma 1 Vetelo 1 : 15 , 16 . )
Nĩ kyaũ kĩtumaa Yeova at@@ wona twĩ alũngalu o na kũtw’ĩka twĩ ene naĩ ?
Na ala meeyumya ma@@ mũthũkũmae nũm@@ etĩkĩl@@ asya methĩwe athaithi make .
We Yesũ endaa kwasya ata ĩla wawetie ũndũ ũũ wa katatũ : “ Kwenda kwaku kwĩke ” ?
Nthembo ya wovosyo ĩt@@ ethasya ata ala makwie ?
Yeova nda@@ av@@ ath@@ ũla andũ amwe akasya asu nĩmo me oka ũkam@@ ony’a ũlau wake . Nĩkĩ tũkwasya ũu ?
4 : 12 , 20 . ( a ) Yeova atũ@@ athimĩte ata ũmũnthĩ ?
( Soma Meko ma Atũmwa 3 : 19 - 21 . )
( Mal . 3 : 6 ) Na eka kũtw’ĩka Yeova nũtũnengete thayũ , ethĩĩtwe e mũseo mũno kwitũ .
Mbivilia yaĩtye atĩĩ : “ Nĩtwĩsĩ na [ nĩtwĩtĩkĩlĩte ] wendo ũla Ngai wĩ naw’o nthĩnĩ waitũ .
Na ethĩwa nĩtw@@ eeka ũtwi , nĩtwaĩlĩte kwĩsa kũ@@ ũvĩ@@ ndũa ?
Kĩlungu kĩĩ kĩs@@ ũngĩĩte makũlyo asu .
Ĩndĩ Yeova athi@@ ana asumbĩ asu oonaa mamũthũkũmĩte na ngoo mbĩanĩu .
O na kau nĩtũvĩtasya , we Ngai at@@ ũsisya nĩwonaa tũimũthũkũma na ngoo mbĩanĩu ?
Twekalaa ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua ya South D@@ ak@@ ota , na twaĩ aĩmi na nĩtwa@@ ĩthasya indo .
Nĩt@@ wendete mũno kũĩma na kũĩthya indo ĩndĩ ũsu ti w’o ũndũ ũla twendete mũno vyũ .
Asyai makwa mavatisiwe mwakanĩ wa 19@@ 34 .
Ĩthe wakwa , C@@ lar@@ ence , na ĩtina mwana - a - inyia , Al@@ f@@ red , nĩmesie kũtw’ĩka athũkũmi ma kĩkundi ( ũmũnthĩ metawa av@@ angĩthya ma nzama ya atumĩa ) kĩkundinĩ kĩla twaĩ taoninĩ ya C@@ onde , South D@@ ak@@ ota .
Kwa ngelekany’o , nyie nĩ na mwĩĩtu tũsyaanĩw’e wĩtawa Dor@@ othy twat@@ w’ĩkie atavany’a ma Ũsumbĩ twĩ na myaka thanthatũ .
Nĩt@@ wendete mũno kũthi maũmbanonĩ manene .
Mbivilia yaĩtye : “ Endaa na andũ oĩ , ũkeethĩwa mũĩ . ” No nasye ve andũ aingĩ mũno oĩ ma mũsyĩ witũ ala mang@@ watie kw’oko ũndũnĩ ũsu . ( Nth .
Kwa ngelekany’o , mavinda amwe matw’a kũthyũlũlũka ikundi ila syĩ vakuvĩ na kwitũ nĩm@@ angũlasya nĩthi ũtavany’a namo .
Ĩvindanĩ yĩu nĩw’o nakwatie valũa wa kũthũkũma Mbetheli .
Vau Watchtower F@@ arm nĩvo vaĩ kĩla kĩsese kya letiũ kyeetawa WBBR .
Na ũtalo wa athũkũmi ma Mbetheli ala maĩ vau Watchtower F@@ arm waĩ katĩ wa 15 na 20 .
Aingĩ maitũ twaĩ ma mũika na no ĩndĩ twaĩ tũ@@ no@@ oka .
O na kau Mwana - a - asa Peter@@ son nĩweeyumĩtye vyũ eanĩsye wĩa wake Mbetheli , nda@@ av@@ ũthĩĩsya ũtavany’a .
Vaa nĩ 197@@ 5 nĩ na Ang@@ ela tweteele kw@@ onanw’a kĩv@@ ĩndĩnĩ kya televiseni kya makũlyo na mosũngĩo
Myaka ĩtatũ ĩtina wa vau nĩtwee@@ tiwe Mbetheli .
Nĩkĩ Yeova na Klĩsto maĩlĩte kũnengwa ndaĩa ?
Andũ moombiwe na “ mũvw’ano wa Ngai . ”
8 , 9 . ( a ) Ngũsĩ sya Yeova i@@ kuaa ata anene ma silikalĩ ?
( Soma 1 Timotheo 5 : 17 . )
Na mũik@@ amwĩ@@ te mũndũ o na wĩva ĩthe wenyu kũũ nthĩ : nũndũ Ĩthe wenyu nĩ ũmwe , ũla wĩ ĩtunĩ .
O na mũik@@ etwe e@@ aĩi : nũndũ mwĩ@@ aĩi wenyu nĩ ũmwe , nĩwe K@@ l@@ is@@ to .
Ĩndĩ ũla mũnene mbee katĩ wenyu akeethĩwa e mũthũkũmi wenyu .
Na o ũla ũk@@ en@@ enevya [ ak@@ anyiv@@ w’a ] ; na o ũla ũk@@ enyivya akan@@ enev@@ w’a . ” ( Mt .
Nĩkĩ tũyaĩle kwĩkĩwa motwi nĩ andũ angĩ ?
( a ) Twaĩle kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo wĩva nĩ kana twĩke motwi maseo ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩkae motwi maseo ?
( Soma Yakovo 1 : 5 - 8 . )
( 2 Akolintho 1 : 24 . )
Atumĩa ala mendete angĩ nĩma@@ matetheeasya mamanye kwĩyĩkĩa motwi ( Sisya kalungu ka 11 )
Na mavinda amwe nĩmatonya kũkwata ũvoo mate@@ ĩ naw’o ũkonetye ũtwi me@@ ĩ man@@ eeka .
Nũ@@ ũtuma mũsyĩ witũ wĩthĩwa na ũtanu na mũuo ?
Na nũ@@ kwonany’a kana nĩ wũmĩĩsyo na tei ? ’
Nĩkĩ Yeova wendaa twĩyĩ@@ kĩe motwi ne ithyĩ ene ?
Tũtonya ata kũmũthũkũma Yeova na ngoo mbĩanĩu ?
We wenda kũt@@ utya mũsumbĩ wĩva katĩ wa ala asumbĩ ana , na nĩkĩ ?
( Soma 2 Mavinda 14 : 11 . )
We wĩs@@ ũanĩa ngoo yaku ta ĩ@@ kwĩa wĩke ata ?
Mwana wa Asa weetawa Yeosavati “ aendaa mũend@@ elenĩ wa Asa ĩthe wake . ”
( Soma 2 Mavinda 20 : 2 - 4 . )
( Soma Isaia 37 : 15 - 20 . )
( Soma 2 Asumbĩ 20 : 1 - 3 . )
( Soma 2 Mavinda 34 : 1 - 3 . )
( Soma 2 Mavinda 34 : 18 , 19 . )
Twĩneenea ngelekany’o sya ala asumbĩ ana ma Yuta nĩkĩ ?
( Soma 2 Mavinda 16 : 7 - 9 . )
( Soma 2 Mavinda 32 : 31 . )
Amina kũw@@ umya nũtonya kũkathwa mũno nĩ andũ aingĩ .
( Soma 2 Mavinda 35 : 20 - 22 . )
Ĩ@@ syokete ĩkasya kana ndeto isu sya Neko “ syaumĩte kanyw’anĩ wa Ngai . ”
Ekai ĩndĩ tũv@@ indĩĩsye ngewa isu syĩ Mbivilianĩ na tũit@@ ũngĩaa Yeova mũvea nũndũ wasyo !
We ũm@@ wĩv@@ ĩt@@ ĩe Yeova mawĩvĩto meana ?
Nao nata ĩũlũ wa wĩvĩto ũla weevĩtie ĩla we@@ yumasya ũmũthũkũme Yeova kana ĩla mw@@ atwa@@ anaa ?
Ĩla twesa kũsũanĩa kana nĩtwĩ@@ kĩtwe ũndũ ũtaĩle na kana nĩtwonete mũndũ ũngĩ ayĩ@@ kwa ũndũ ũtaĩle , mũĩkĩĩo witũ , wĩnyivyo witũ , na ũĩkĩĩku witũ nit@@ at@@ ĩkaa .
“ Nthĩ nĩnĩũvĩta , na wendi wayo : ĩndĩ ũla wĩkaa kwenda kwa Ngai ekalaa tene na tene . ” — 1 YO@@ A . 2 : 17 .
Yeova akee@@ kana ata na andũ athũku vamwe na ngwatanĩo sya andũ alũsani ?
Mbivilia yaĩtye atĩĩ : “ Nthĩ nĩnĩũvĩta . ” ( 1 Yoa .
Vati kĩvindu , kana mũ@@ ki mũnene , vala eki ma naĩ matonya kwĩvitha . ”
Sav@@ ul@@ inĩ o ĩsu asyokete akasya : “ Ala alũngalu makatiĩwa nthĩ , na makatũa vo kũvika tene na tene . ” ( Sav .
37 : 11 , 29 ) Asu “ auu ” na “ alũngalu ” naaũ ?
Nĩkĩ tũi na nzika kana nthĩ nzaũ kũikethĩwa kĩthokoany’o ?
W’o kaũ wa Ali – Maketoni wathela nĩ@@ kũk@@ esa kwĩthĩwa ngwatanĩo o na ĩmwe ya andũ ĩũlũ wa nthĩ ?
14 : 33 ) Kwoou nthĩ nzaũ ĩla tweteele ndĩk@@ ethĩwa na kĩthokoany’o .
Nĩ maũndũ meva mathũku mekawa kĩsionĩ kyenyu ? We mwene na andũ maku mũnya@@ ma@@ ĩte ata nũndũ wa maũndũ asu ?
Ũs@@ ilĩlo ũla Yeova wat@@ w’ĩĩe Sotomo na Ngomola wĩtũmanyĩsya kyaũ ?
( Soma 2 Vetelo 2 : 6 - 8 . )
( Soma Savuli 46 : 8 , 9 . )
Nĩ maũndũ ta meva matak@@ oneka ĩngĩ kaũ wa Ali – Maketoni wathela ?
Nengane ngelekany’o . ( b ) Ũtonya kwĩka ata nĩ kana ndũkethĩwe na nzika kana ũkav@@ onoka nthĩ ĩno ĩ@@ iv@@ ĩta ?
AV@@ AL@@ A@@ AM@@ U akũlilye atĩĩ : “ Mũsili wa nthĩ yonthe ndak@@ eka ũlũngalu ? ”
Nĩkwĩthĩwa vai ũngĩ mũlũngalu vyũ na wĩ ũsili wa katĩ ta Yeova .
Aklĩsto nĩmethĩawa mesĩ kana andũ ala mate kĩkundinĩ no mama@@ thĩny@@ ’e o na vate kĩtumi .
Mwakanĩ wa 1946 nĩwee@@ tiwe kĩlasi kya nyanya kya Sukulu ya Ngileati , ĩla yaĩ New York , Amelika .
A@@ uma sukulu ekalangile na atw’ĩkĩthw’a mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko nthĩ ya Switzerland .
Nĩ ngewa syĩva tũũneenea nthĩnĩ wa ĩsomo yĩĩ na yĩla yĩatĩĩe ?
Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea ngewa ya Yosevu , ũla waĩ nz@@ ũkũ@@ ũkũ ya Avalaamu . Ng@@ ewanĩ ĩsu nĩtũkwona ũndũ wa@@ thĩniw’e nĩ ana - a - ĩthe .
10 , 11 . ( a ) Yosevu a@@ thĩniw’e ata vate kĩtumi ?
( Soma Mathayo 5 : 23 , 24 ; 18 : 15 . )
Mũandĩki wa Savuli nũwetete mũndũ “ ũla ũendaa na mĩendele mya@@ ĩlu . ”
Na ũndũ ũla mũnene nĩ kana ndaaeka mawonzu ma ala angĩ na mavĩtyo ala mamwĩ@@ kĩte mamw@@ anang@@ ĩe ngwatanĩo yake na Yeova .
Nĩkĩ twaĩle kũmũthengeea Yeova mũnango ĩla tweekwa ũndũ ũtaĩle nĩ mũndũ kĩkundinĩ ?
Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtũmũ@@ ĩkĩĩte ũla “ Mũsili wa nthĩ yonthe ” ?
No ũsome ngewa ĩno ya Will@@ i Diehl , “ Yehova Ni Mungu W@@ angu N@@ it@@ ak@@ ay@@ em@@ tu@@ ma@@ ini , ” ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ( Kĩswaili ) ya 01 / 11 / 1991 .
( Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ . ) ( b ) T@@ wĩs@@ ũngĩa makũlyo meva ĩsomonĩ yĩĩ ?
M@@ atiie ngelekany’o nzeo mũno yaĩle kũatĩĩwa nĩ aũme na aka ala mamwĩ@@ vĩt@@ ĩa Yeova wĩvĩto mũna ũmũnthĩ .
Mũndũ amina kwĩvĩta , aĩle kwosa wĩvĩto ũsu na ũito wĩana ata ?
Ngewa ya Yevitha na Aana yĩtũmanyĩsya kyaũ ?
2 , 3 . ( a ) Kwĩ@@ vĩta nĩ kwĩka ata ?
( b ) Maandĩko maĩtye ata ĩũlũ wa kwĩv@@ ĩt@@ ĩa Ngai wĩvĩto ?
( a ) Twaĩle kwosa ata wĩvĩto ũla twee@@ vĩt@@ ĩa Ngai ?
( b ) Nĩ makũlyo meva tũ@@ ũsũngĩa ĩũlũ wa Yevitha na Aana ?
( a ) Vaĩ laisi Yevitha na mwĩĩtu wake kwĩanĩsya wĩvĩto ũla Yevitha weevĩtie ?
Yevitha aisye atĩĩ : “ Nĩ@@ nam@@ wath@@ am@@ ĩsye Yeova kanyw’a wakwa , na nditonya kũalyũka . ”
( b ) Kwosana na wĩvĩto wa Aana , Samueli esaa kũtw’ĩka ũũ ?
Aana ndaa@@ kwatwa nĩ yĩsilya ya kũvĩndũa kĩla wathanĩte . Na kwoou oosie Samueli na athi nake mbee wa Mũthembi Mũnene Eli yĩla ĩeemanĩ yaĩ Sil@@ o , na ĩndĩ amũtavya atĩĩ : “ N@@ avoyaa mwana ũũ ; na Yeova nũnengete kĩla nam@@ wĩt@@ isye : Kwondũ wa ũu o nakwa nĩnĩ@@ mũneng@@ anĩte kwa Yeova ; ĩvinda yĩla wĩ@@ ĩkala thayũ we nĩ mũnengane kwa Yeova . ”
Wĩv@@ ĩto ũngĩ wa vata ũla mũndũ ũtonya kwĩvĩta nĩ ũla wĩv@@ ĩtaa mũthenya wa mũtwaano .
Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa kũthasya mũtwaano na kũtaanĩsya ?
( Soma 1 Akolintho 7 : 10 , 11 . )
Andũ amwe matwaanĩte maisye atĩĩ : “ Kuma twambĩĩa kwĩmanyĩsya mbulosua ĩsu ĩmwe , twĩthĩĩtwe twĩ atanu mũno kũte ĩvinda yĩngĩ o na yĩva . ”
Yu mũtwaano witũ ũendeee nesa . ”
18 , 19 . ( a ) Asyai aingĩ Aklĩsto mekĩte ata ?
( b ) Ala me ũthũkũminĩ wa mwanya wa ĩvinda yonthe meanĩasya ata wĩvĩto woo ?
Wĩv@@ ĩto wa ũthũkũmi wa mwanya wa ĩvinda yonthe ( Sisya kalungu ka 19 )
O na ĩngĩ , metĩkĩlaa kana makekalaa mate@@ yũmb@@ ĩlĩĩle maũndũ maingĩ , na kana maik@@ athũkũmaa mamanthe mbesa mat@@ anengetwe mwanya wa kwĩka ũu .
Sisya ĩvuku “ Ĩyĩkalyei Ene Wendonĩ wa Ngai , ” ĩth . 2@@ 19 - 2@@ 21 .
Kana nĩ ũtand@@ ĩthyo wake , atĩ nĩwĩanĩasya mĩendele yaku ? ”
( b ) Elesya ũndũ Aisilaeli mas@@ indie ita sya Yavini .
( Soma Asili 4 : 14 - 16 . )
Ũsĩ wa K@@ is@@ oni wa@@ mat@@ waa vyũ . ”
Sisya kĩlungu kĩ na kyongo , “ Kwĩmakĩa Nũndũ wa Mbesa , ” ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya 01 / 07 / 2015 .
1 , 2 . ( a ) Navothi na ana make meekiwe ũndũ wĩva ũtaĩle ?
( b ) Twĩneenea nguma syĩva ilĩ ĩsomonĩ yĩĩ ?
Navothi ailyĩ ata , na nĩkĩ waleile kũth@@ oo@@ esya Mũsumbĩ Aavu mũũnda wake wa mĩsavivũ ?
Ĩvindanĩ ya Navothi Aisilaeli aingĩ maatĩĩaa ngelekany’o nthũku ya Mũsumbĩ Aavu na kĩla kĩveti kyake kĩthũku kyeetawa Yeseveli , ĩndĩ we Navothi aĩ mũĩkĩĩku kwa Yeova .
Soma 1 Asumbĩ 21 : 1 - 3 .
A@@ eleisye ũũ na ndaĩa : “ Yeova ndak@@ and@@ eke nĩ@@ kũnenge ũtiĩwa ũla n@@ ati@@ ĩwe nĩ aaĩthe makwa . ”
Nĩkĩ tũkwasya kana wĩnyivyo now’o waĩ ũtonya kũsũvĩa mũsyĩ wa Navothi na anyanyae ?
( Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32 : 3 , 4 . )
( b ) Wĩnyivyo ũkatũtetheeasya ata ?
We wĩka ata atumĩa makeka ũtwi ũte@@ kwĩtĩkĩlana naw’o ?
Twĩneenea ngewa yĩva , na nĩkĩ ?
Vetelo ak@@ aniw’e ata , na kĩu kĩtuma twĩkũlya makũlyo meva ?
O na ĩtina wa vau nĩwaveveewe aandĩka valũa ilĩ ila syesie kwĩkĩwa Mbivilianĩ .
3 Tetheesya “ Ekal@@ i ma Ũ@@ eninĩ ” Ma@@ mũthũkũme “ Yeova na Mũ@@ yo ”
Nakyo kĩlungu kya kelĩ kyonanĩtye ũndũ kũtũmĩa myolooto ya Mbivilia kũtonya kũtetheesya asyai ala me ũeninĩ meke motwi matonya kũtethya syana syoo .
Asyokete akasya : “ T@@ woonaa andũ masemb@@ ete na angĩ mayĩ@@ kya isasi .
Nyie na syana ila tũsyaanĩw’e twĩ 11 , vamwe na asyai maitũ , twa@@ sembie tũ@@ kĩĩte na twav@@ onokie na syĩndũ nini mũno .
Nĩ kyaũ kyatumie Yesũ na aingĩ ma aatĩĩi make makĩĩa isionĩ ingĩ ?
Aisye atĩĩ : “ Ma@@ mũ@@ thĩn’ya ndũanĩ ĩno , kĩ@@ ai mũth@@ i ndũanĩ ĩngĩ . ”
( b ) ĩla me kambinĩ ?
Twa@@ manyaa twĩ thayũ mũthenya wathela .
Twee@@ kaa kũmũvoya Yeova na kũmwĩkwatya vyũ .
Mat@@ indĩaa nz@@ ukũ , kũtha kalata , na kũnyw’a .
( Soma 1 Yoana 3 : 17 , 18 . )
( b ) Nĩkĩ twaĩle kũmatetheesya twĩ na wũmĩĩsyo ?
Nĩtwaĩle kũmony’a kana nĩtũ@@ ũma@@ thĩnĩkĩa .
( b ) Ala makĩĩe isionĩ ingĩ matonya kwonany’a ata nĩme@@ ũtũnga mũvea ?
Tũtonya kũtetheesya ata ana - a - asa na eĩtu - a - asa ala makĩĩe kĩsionĩ kitũ ?
( a ) Ala makĩĩe isionĩ ingĩ maĩle kwĩsũvĩa maik@@ as@@ indwe nĩ ĩtatwa yĩva ?
Ĩtina esie kũkĩlya mũv@@ uko ũsu wĩ mũthei na ĩndĩ asya ũũ ai@@ thek@@ anga : ‘ Nĩ@@ mwene ?
Mũv@@ uk@@ onĩ ũũ va@@ yĩĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩĩ kĩtonya kũkwatĩĩa thayũ witũ ! ’ ” — Soma 1 Timotheo 6 : 8 .
Kwoou ana - a - asa nĩmaĩle kũmony’a kana nĩmamendete na nĩme@@ ũm@@ e@@ w’ĩa tei o tondũ Yeova wĩkaa .
Aingĩ ma ala makĩ@@ ĩaa isionĩ ingĩ methĩawa maumĩte nthĩ it@@ etĩkĩl@@ ĩtye Ngũsĩ sya Yeova kũtavany’a .
( b ) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe ?
Aĩtye atĩĩ : “ Twavika ana - a - asa mat@@ wos@@ ie ta andũ twĩ ũko . Nĩmat@@ ũnengie lĩu , ngũa , ũkomo , o na mbesa sya kũĩva tik@@ iti ĩla tũkwenda kũthi vandũ . ”
Aendeee kwasya : “ Naaũ angĩ matonya kũthokya andũ matamesĩ mũsyĩ kwoo aĩ no kwĩthĩwa mathaithaa Ngai ũmwe ?
No Ngũsĩ sya Yeova vai angĩ ! ” — Soma Yoana 13 : 35 .
Atumĩa nĩmaĩle kũatĩĩa maũndũ ala me ĩvukunĩ , T@@ eng@@ ene@@ zo L@@ in@@ al@@ of@@ anya M@@ ap@@ enzi ya Yehova , kĩlungunĩ kya 8 , kalungu ka 30 , mate@@ kwananga ĩvinda ethĩwa ve ana - a - asa mavika kĩsionĩ kyoo .
M@@ eteele mas@@ ũngĩwe , no matũmĩe ũĩ maka@@ kũlya asu makĩĩe kĩsionĩ kyoo ĩũlũ wa kĩkundi kĩla maumĩte na ũthũkũmi woo nĩ kana mamanye ũndũ maendeee kĩ - veva .
“ Ndi na ũtanu ũngĩ mũnene ũvĩtũkĩte ũũ , ng@@ ĩw’a ũvoo wa syana syakwa ũndũ i@@ endaa nthĩnĩ wa ũla w’o . ” — 3 YO@@ A . 4 .
Asyai matonya ata kwĩthĩwa ngelekany’o nzeo kwa syana syoo ?
Nĩ maũndũ meva matonya kũtetheesya ene mĩsyĩ kũnyuva kĩkundi kĩla mĩsyĩ yoo ĩka@@ endaa ?
Ala angĩ matonya kũtetheesya ata asyai ala me ũeninĩ vamwe na syana syoo ?
1 , 2 . ( a ) Nĩ thĩna wĩva syana ila syĩ ũeninĩ ik@@ omanaa naw’o ?
( b ) Twĩneenea makũlyo meva ĩsomonĩ yĩĩ ?
Aendeee kwasya : “ Ĩndĩ ĩla naendie sukulu nĩnambĩĩie kwenda kĩthyomo kya kũla twath@@ amĩĩe .
V@@ atavĩtĩte myaka mingĩ nambĩĩe kũtũmĩa kĩthyomo kĩu kĩ kyoka .
Nũndũ wa ũu vai kĩndũ na@@ kwatasya maũmbanonĩ , o na ndy@@ eew’aa ndyenda kũatĩĩa syĩthĩo sya asyai makwa . ”
3 , 4 . ( a ) Asyai matonya ata kwĩthĩwa me ngelekany’o nzeo ?
( b ) Nĩ kyaũ asyai mataĩle kwĩkwatya syana i@@ meke ?
Syana syenyu syoona ‘ mũ@@ ya@@ mba kũmantha Ũsumbĩ , ’ ik@@ eemanyĩsya kũmwĩ@@ kwatasya Yeova e@@ anĩ@@ asye mavata masyo ma kĩla mũthenya . ( Mt .
Mũika@@ kwat@@ ane mũno nginya mwa@@ ĩwe nĩ mwanya wa kwĩthĩwa na syana syenyu .
Syana syenyu itonya kũtetheka ata syee@@ manyĩsya kĩthyomo kyenyu ?
Inyw’ĩ asyai , ethĩwa syana syenyu syĩ na thĩna ta ũsu , mwĩ@@ ona ata mũkat@@ ata kwĩmanyĩsya ne inyw’ĩ kĩthyomo kĩla kĩtũmĩawa kũla mũĩ ?
Kĩthito kĩu nokyo waĩle kwĩkĩa ethĩwa mwana waku a@@ eleawa nesa kĩthyomo kĩngĩ we mũsyai ũta@@ kĩ@@ sĩ nesa , kana ti w’o ?
3 : 15 ) Ethĩwa ũu nĩw’o vailyĩ kwaku , ndũkakw’e ngoo . Nũtonya kũtetheesya syana syaku i@@ mũmanye Yeova na i@@ im@@ wenda .
Ĩndĩ kwona Mami ayĩ@@ manyĩsya , aivoya , na aitata ũndũ ũtonya atongoesye ũthaithi wa mũsyĩ kĩla kyumwa , kwatumie tũmanya kana kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova nĩ ũndũ wa vata mũno . ”
Asyai matonya kũtetheesya ata syana ila itonya kwĩthĩwa na vata wa kwĩmanyĩsya na ithyomo ilĩ ?
( a ) Nũũ ũla waĩle kũtw’a kĩkundi kĩla mwaĩle kũthi ?
Ĩndĩ iyĩsa kũtetheka ũu ethĩwa ii@@ kũelewa nesa kĩthyomo kĩla kĩ@@ ũtũmĩ@@ wa .
( Soma 1 Akolintho 14 : 9 , 11 . )
Ũsũngĩo ũla twakwatie waĩ kĩvathũkany’o na wendi witũ .
Ĩndĩ nũndũ nĩtwoonie kana iit@@ ethekaa nĩ maũmbano ma kĩthyomo kitũ , nĩtwath@@ amĩĩie kĩkundinĩ kĩngĩ kya kĩthyomo kya kũu .
Nĩt@@ waendaa vamwe nasyo maũmbanonĩ na ũtavany’a tũte kũtĩĩa .
O na nĩtwa@@ thokasya anyanyae maitũ kũu tũka@@ ĩs@@ anĩa na tũk@@ ai nde@@ mb@@ ea .
Kwĩka maũndũ asu onthe nĩkwat@@ etheeisye syana sitũ sy@@ amany@@ ana na ana - a - asa na sy@@ eethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova , weethĩa syĩ@@ mw@@ ona ta Ngai wasyo , Ĩthe wasyo , na Mũnyanyae wasyo .
Twat@@ alile ũsu taw’o ũndũ ũla wesaa kũit@@ ethya mũno o na kwĩ kwĩmanyĩsya kĩthyomo kitũ . ”
Samuel ongeleele kwasya : “ Nĩ kana nĩ na kĩveti kyakwa tũendeee kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova , nĩtwa@@ syokaa tũkathi maũmbanonĩ ma kĩthyomo kitũ .
Twee@@ thĩawa tũkwat@@ ene na tw@@ an@@ oaa mũno .
Ĩndĩ nĩtũmũtũngĩaa Yeova mũvea nũndũ nĩwaathimie kĩthito kitũ na kwĩyumya kwitũ .
Yu syana sitũ syonthe syĩ itatũ syĩ ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe . ”
Kwasũanĩa ngewa ya K@@ ristina . Aĩtye : “ O na kau nĩneesĩ o vanini kĩthyomo kya asyai makwa , neew’aa kĩthyomo kĩla kyatũmĩawa maũmbanonĩ kĩ vinya vyũ . ”
Aendeee kwasya : “ Ĩvinda yĩmwe nĩ na myaka 12 nĩnaendie ũmbanonĩ mũnene wa kĩthyomo kĩla twatũmĩaa sukulu .
Yĩu nĩyo yaĩ ĩvinda yakwa ya mbee kũelewa kana kĩla ky@@ amany@@ ĩaw’a nĩkyo ũw’o .
O na ĩvinda yĩngĩ neewie maũndũ ma@@ alyũka nĩ ĩla nambĩĩe kũvoya na kĩthyomo kĩla twatũmĩaa sukulu .
Kuma vau naĩ ndonya kũneena na Yeova kuma ngoonĩ ! ”
Andũ ma mũika , nĩmũ@@ kwona ta ve vata wa kũthamĩĩa kĩkundinĩ kĩ@@ tũmĩaa kĩthyomo kya kĩsio kĩla mũĩ ?
Nadia , ũla yu ũthũkũmaa Mbetheli , aĩtye atĩĩ : “ Nĩ na syana ila tũsyaanĩw’e twak@@ ililye twavĩt@@ ũkya myaka 13 , twambĩĩa kwenda kũthamĩĩa kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya kĩsio kĩla twaĩ . ”
Nadia easya : “ Yu nĩtũtũngaa mũvea mũno nũndũ wa kĩthito kĩla asyai maitũ meekĩie nĩ kana mat@@ ũmanyĩsye kĩthyomo kyoo , na nũndũ mayaaĩtĩkĩla tu@@ me kĩkundinĩ kĩu kya kĩthyomo kyoo .
Ũndũ ũsu nũtũ@@ tethetye mũno thayũnĩ na ũkat@@ ũv@@ ingũĩa myanya mingĩ ya kũtetheesya angĩ mamũmanye Yeova . ”
( b ) Asyai matonya kumya ũtethyo va ĩla me@@ kũmanyĩsya syana syoo ũw’o ?
( Soma Nthimo 1 : 8 ; 31 : 10 , 27 , 28 . )
Ĩndĩ o na vailyĩ oou , asyai ala matesĩ kĩthyomo kĩla syana i@@ eleawa nesa nĩmatonya kwĩthĩwa na vata wa kũtetheew’a nĩ kana mavikie ngoo syasyo .
Syana na asyai masyo nĩmatethe@@ kaa mũno nĩ kĩtindo kya angĩ kĩkundinĩ ( Sisya kalungu ka 18 , 19 )
( b ) Nĩ ũndũ wĩva asyai mataĩle kũeka kwĩka ?
Nee@@ manyĩasya maũndũ maingĩ mũno ĩla meũ@@ nde@@ theesya kwĩyũmbanĩsya maũvoo ala n@@ anengwa .
Na nĩnat@@ anĩaa mũno kĩtindo kyoo ĩla tũkwĩka o maũndũ maitũ . ”
Inyw’ĩ asyai , voyai Yeova amũtetheesye na mũit@@ ata vala mũtonya .
( Soma 2 Mavinda 15 : 7 . )
Amb@@ ai kũsisya kĩla kĩtonya kũtuma syana syenyu syĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova mũt@@ anamba kũsũanĩa wendi wenyu ene .
Ĩndĩ nesie kũelewa nesa ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ mwaka wa 1946 .
Tũendeangĩe nĩnesie kũmanya kĩthyomo kya ala matew’aa , na nũndũ wa ũu nĩnambĩĩe kũtanĩa kwĩkalany’a na syana ila ingĩ .
Nĩk@@ y@@ eetĩkĩlile nga@@ kĩ@@ twa@@ ĩaa makaseti , na ky@@ asya nĩkĩ@@ kwenda kĩmb@@ onany’e na mũũme wakyo , ũla wĩtawa Gary .
Mũthya , eĩtu atano kĩlasinĩ kyoo nĩmatw’ĩkie Ngũsĩ sya Yeova .
Ĩvinda yĩu twak@@ omanie anengie ng@@ elem@@ ende na angũlya kana no nĩtw’ĩke mũnyanyae .
Ĩla watwie kũvatiswa asyai make mamwĩ@@ ie atĩĩ : “ Manya we watw’ĩka wa Ngũsĩ , vaa nd@@ wĩv@@ ekala ! ”
Nĩwa@@ endeeie kwĩmanyĩsya na avatiswa .
Twat@@ waanie mwaka wa 1960 , ĩndĩ asyai make maya@@ ak@@ inya ĩ alũsinĩ .
M@@ wan@@ awa Nic@@ hol@@ as na mũka , Deborah , mathũkũmaa Mbetheli ya London
Fa@@ ye na James , Jer@@ ry na Ev@@ el@@ yn , Shann@@ an na Steven
Twĩthĩawa Kĩkundinĩ kya Kĩthyomo kya Ala Mat@@ ew’aa kya Cal@@ g@@ ary na nĩ mũtumĩa vo .
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũendeee kũmwenda Yeova ?
Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twende mũnango ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ ?
Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata tũm@@ ende ana - a - asa maitũ ?
Nĩ ũndũ ta wĩva wĩthĩwa watumie wendo wa Aklĩsto amwe ũv@@ oa ?
Mũthenya kũthi ũla ũngĩ andũ nĩmaekete kũmwenda Ngai ũndũ mamwendete tene .
Ũu nĩw’o mwĩao ũla mũnene na wa mbee . ”
Onany’a kana nũmwendete Yeova ( Sisya kalungu ka 10 )
( Soma Savuli 119 : 97 - 100 . )
Onany’a kana nĩwendete ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ ( Sisya kalungu ka 14 )
Ũtukũ wa mũthya Yesũ e kũũ nthĩ eeie amanyĩw’a make atĩĩ : “ Nĩngũ@@ mũnenga mwĩao mweũ , atĩ mw@@ endane inyw’ĩ kwa inyw’ĩ ; o ũndũ nam@@ wendie , nenyu mwĩthĩwe mũky@@ end@@ ana o w’o .
Na kwondũ wa ũu andũ onthe makamanya kana mwĩ amanyĩw’a makwa , ethĩwa mwĩthĩwa na wendo ĩny@@ w’ĩ kwa inyw’ĩ . ” — Yoa . 13 : 34 , 35 .
Mũtũmwa Yoana aandĩkie ũũ : “ Ũla ũtam@@ wendaa mwana - a - ĩthe ũla wonaa , ndatonya kũmwenda Ngai ũla ũta@@ amwona . ” ( 1 Yoa .
Onany’a nĩwendete ana - a - asa na eĩtu - a - asa ( Sisya kalungu ka 17 )
Nĩ maũndũ amwe meva tũtonya kwĩka tũk@@ ony’a ala angĩ kana nĩtũmendete ?
Soma 1 Athesalonika 4 : 9 , 10 .
21 : 15 .
Nĩvo ĩndĩ wameie : “ Ĩ@@ kya@@ i kĩtei ngalĩ ya kw’oko [ kwa ] aũme kwa ngalawa , na nĩmũ@@ kwona .
Na ĩndĩ me@@ kya , na yu ma@@ emwa nĩ ũk@@ usya nũndũ wa makũyũ kwingĩva . ” — Yoa . 21 : 1 - 6 .
( b ) Mwana - a - asa ũmwe wa Thailand eemanyĩisye ũndũ wĩva wa vata ĩũlũ wa wĩa wake ?
Na nũndũ wa ũu wamb@@ inyĩ@@ ĩaa ũkethĩa o na ti ta nĩ na mwanya wa kwĩanĩsya maũndũ ma ũthaithi .
Ĩtina nesie kwĩthĩa kana nenda nie maũndũ ma Ũsumbĩ mbee , no nginya nĩman@@ the wĩa ũngĩ . ”
Aĩtye atĩĩ : “ Ĩtina wa kũsũanĩa ũndũ ũsu na kwia mbesa kwa mwaka mũima , noonie kĩla kĩtonya kũndethya no kũthoosya ice cre@@ am .
Mwambĩĩonĩ nakwataa tũv@@ esa tũnini na kĩu kyatumie nĩk@@ w’a ngoo .
Nak@@ omana na ala twathũkũmaa ĩmwe man@@ the@@ kaa ma@@ ing@@ ũlya kana n@@ onie wĩa wa kũtemb@@ esya ice cre@@ am new’o mũseo kwĩ kũthũkũmĩa vandũ ve@@ kĩĩtwe masinĩ sya kũlikya nzeve ng@@ ĩseũv@@ ya kombiũta .
Na@@ mũvoyie Yeova ngĩ@@ mũkũlya andetheesye n@@ ũmĩĩsye na ngĩ@@ anĩsya kĩeleelo kyakwa kya kũmantha mwanya mwingangĩ wa kũmũthaitha .
Nĩnambĩĩie kũmanya ala ng@@ ũth@@ oo@@ esya ice cre@@ am meenda ĩilyĩ ata , na nĩnaendeeie kũmanya nesanga ũndũ ndonya kũmĩs@@ eũvya .
Ĩtina wa ĩvinda ĩnini , kĩla mũthenya nat@@ esaa ice cre@@ am yonthe ĩla nĩ@@ seũvisye .
Ũndũ wa ũsengy’a nĩ kana nambĩĩe kũkwata mbesa mbingĩ o na kwĩ ila nakwataa nd@@ iseũv@@ ya kombiũta .
Nĩw’aa nĩ mũtanu mũnango nũndũ wĩa ũla nth@@ ũkũmaa yu ndũ@@ n@@ thĩnasya kĩlĩko ta ũla naĩ naw’o mbeenĩ .
Na ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kana yu nĩw’aa ngwatanĩo yakwa na Yeova yal@@ ũlũmĩ@@ ĩile . ” — Soma Mathayo 5 : 3 , 6 .
Aisye ũũ amina kũvatiswa : “ Ũndũ ũla ũtumaa nĩl@@ ila no ĩvinda yĩla na@@ anangie ndika@@ aĩsa kũmanya kana kũmũthũkũma Yeova nĩkw’o kũtũ@@ eteae ũtanu kwĩ kũtindĩa kwĩtanĩthya na maũndũ ma nthĩ ĩno . ”
Yesũ aisye atĩĩ : “ Kũ@@ i mũndũ ũtonya kũthũkũma mavwana elĩ . ”
Na ongela kwasya : “ Mũ@@ itonya kũthũkũma Ngai o na ũthwii . ”
( Soma 1 Akolintho 2 : 14 . )
O na nĩtw@@ atavanasya tũteũtĩĩa . ”
Tweew’aa kyeva kingĩ twalilikana amanyĩw’a ala tw@@ esaa kũtia . ”
Ĩndĩ ĩtina wa mwei ũmwe nĩmakwatie ũvoo mũseo .
Miriam aĩtye : “ Twa@@ kwatie valũa wa kũtw’ĩka mavainia ma mwanya .
Twatanie ta kĩ nũndũ yu twaĩ tũendeee na ũthũkũmi witũ kĩsionĩ kĩu ! ”
Mee@@ kĩiwe vinya nĩ ndeto ii syĩ nthĩnĩ wa Savuli 37 : 5 : “ M@@ wiĩe Yeova nzĩa yaku ; mũĩkĩĩe we , nake akeeka . ”
Ĩndĩ ũmũnthĩ twĩkalaa ũu na tũy@@ onaa kĩndũ kya vata tũk@@ osete . ”
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana andũ matwaana na ala mam@@ esya mũsyĩ mailea kũkwatwa nĩ mathĩna mana ?
Tũi na nzika at@@ wendeaa ũseo o tondũ wĩthĩĩtwe ayĩka kuma tene . — Soma Yelemia 29 : 11 , 12 .
( Soma 1 Samueli 1 : 4 - 7 . )
Paula easya : “ O na kau ndya@@ il@@ eny’e ũndũ na Ann , nĩwand@@ ethisye mũno . ”
Aendeee kwasya : “ Ũseo ũsu wamb@@ ĩkie nĩwandetheeisye nĩendeee kũmũthũkũma Yeova . ”
( Soma Savuli 145 : 18 , 19 . )
“ Vala ve ũthwii wenyu , nĩvo vethĩawa ngoo syenyu nasyo . ” — LU@@ KA 12 : 34 .
Ĩla tũ@@ kwĩthĩwa tũyĩka ũu , v@@ indĩĩsya ũndũ we mwene ũtonya kwenda mũno ũthwii ũsu wa kĩ - veva .
Kwasũanĩa ũndũ we woonaa lũlũ ũsu wĩ wa vata !
( Soma Maliko 10 : 28 - 30 . )
( a ) Nĩkĩ mũtũmwa Vaulo waisye kana ũthũkũmi witũ nĩ ta ‘ ũthwii mĩ@@ i@@ onĩ ya mũthanga ’ ?
( Soma Alomi 1 : 14 , 15 ; 2 Timotheo 4 : 2 . )
Amwe nĩ athũkũmi ma Mbetheli , mavainia , na atumĩa .
Irene aĩtye atĩĩ : “ N@@ asũanĩa maũndũ ala angĩ naĩ nĩka , vai ũmwe nonaa waĩ wĩsa kũtuma nĩthĩwa na ũtanu wingĩvĩte ũu . ”
‘ K@@ yũmban@@ ĩsyo ’ kĩla Yesũ wawetie nthĩnĩ wa Mathayo 13 : 52 nĩ kya kyaũ , na tũ@@ ky@@ usũ@@ ĩĩasya ata ?
( Soma Nthimo 2 : 4 - 7 . )
Kwasũanĩa ũndũ ũmwe mwana - a - asa wĩtawa Peter woonie .
A@@ mũ@@ kũlilye atĩĩ : “ Yu kamwana kwa nd@@ avye - ĩ , yo ĩvuku ya Ndanieli yaandĩkiwe na kĩthyomo kĩva ? ”
N@@ enũka n@@ asya@@ isye makaseti ma Mũsyaĩĩsya na ma Amkeni !
ala maĩ man@@ auma my@@ einĩ yĩ navu ĩtina , na neethĩa kĩlungu kya@@ eleetye kana ĩvuku ya Ndanieli yaandĩkiwe na Kĩalamu . ”
Weeka ũu , ũkeethĩawa ũy@@ ũmbany’a “ ũthwii . . . ĩtunĩ . . . vala kĩng’ei kĩt@@ ath@@ eng@@ eaa , o na l@@ ung@@ ulu ũt@@ ananga .
Nũndũ vala ve ũthwii wenyu , nĩvo vethĩawa ngoo syenyu nasyo . ” — Luka 12 : 33 , 34 .
“ Nd@@ yee@@ w’@@ anaa na mwana - a - asa ũla tw@@ aneng@@ anĩw’e wĩa .
Nĩngũlilikana ĩvinda twat@@ et@@ anisye mũno na tweethĩwa nĩ andũ elĩ tũendeee kwĩk@@ anĩsya ndeto . ” — CH@@ R@@ I@@ S .
“ Nak@@ ililye ndat@@ aĩĩe mwĩĩtu - a - asa ũmwe twak@@ othaa kũtavany’a ĩmwe av@@ ang@@ ũa mĩvango ĩla twee@@ kĩte ya ũtavany’a .
Ndyeesĩ nĩkĩ wĩkie ũu . ” — J@@ AN@@ E@@ T .
“ Mũthenya ũmwe n@@ aneenaa simũnĩ nĩ na andũ angĩ elĩ .
Ũmwe wa asu elĩ aneenie ta wamina ngewa na kwoou nyie ne@@ es@@ ilya nĩwat@@ ila simũ .
Nĩvo ĩndĩ nambĩĩe kũtavya ũla n@@ atiiwe nake simũnĩ maũndũ mate maseo ĩũlũ wake , na kaĩ o na ndat@@ il@@ ĩte simũ . ” — M@@ I@@ CH@@ A@@ EL .
“ Kĩkundinĩ kitũ ve eĩtu - a - asa elĩ mavainia mee@@ thĩĩtwe na mathĩna .
Ala angĩ meew’aa naĩ mũno moona mait@@ et@@ any’a . ” — G@@ ARY .
“ Sisyai mũik@@ at@@ et@@ an’ye mwĩ nzĩanĩ . ” ( Mwa .
“ Vala vate ũtao , maũndũ ala mas@@ ũanĩ@@ ĩtwe kwĩkwa nĩman@@ ang@@ ĩkaa . ” ( Nth .
Michael easya : “ Mwana - a - asa ũsu and@@ ekeie vyũ kuma ngoonĩ . ”
“ [ Endee@@ ai ] kũmĩĩasya ũmwe kwa ũla ũngĩ , na kũekeanĩa ene kwa ene , ethĩwa mũndũ o na wĩva e na ũndũ na ũngĩ . ” ( Ako .
Yu nĩme@@ w’@@ anaa na matavanasya ĩmwe nesa .
O na kau kĩvathũkany’o ta kĩu no ky@@ oneke kĩte na thĩna , no ky@@ umĩl@@ ye kĩth@@ okoo kĩnene . ”
Na nũndũ wa kũtinda nĩ@@ w’ĩte woo , nambĩĩe kũmũ@@ neen@@ y’a naĩ .
N@@ atavasya ngoo yakwa ũũ , ‘ Nd@@ anengete ndaĩa ĩla ĩ@@ mb@@ aĩle , kwoou o nakwa ndi@@ mũnenga ndaĩa . ’ ”
Easya : “ Nambĩĩe kwona mawonzu makwa na noona nĩ@@ vĩt@@ ĩtye mũno .
Nĩvo namanyie kana nĩna@@ aĩlĩte kũvĩndũa mosũanĩo makwa .
Kwoou nĩn@@ avoyie Yeova ĩũlũ wa ũndũ ũsu , nath@@ oo@@ ea mwĩĩtu - a - asa ũsu ũngĩ ka@@ mũthĩnzĩo , na namũ@@ andĩkĩa kav@@ alũa nĩ@@ mwĩt@@ ĩtye ũekeo .
Nĩtwa@@ kumb@@ atĩ@@ anĩie na tw@@ eetĩkĩl@@ ana kana kĩu nĩkya@@ th@@ ela .
Kuma ĩvinda yĩu tũya@@ ath@@ oko@@ ana ĩngĩ . ”
Ũ@@ MŨ@@ NTHĨ kĩla andũ aingĩ monaa kĩ kya vata vyũ nĩ mbesa .
Nĩkĩ no nginya onthe mamanye ũw’o ĩũlũ wa ũsumbĩki mũnene wa Ngai ?
Kũt@@ etewa kwa ũsumbĩki mũnene wa Yeova nĩ kwa vata mũno wĩana ata ?
nũndũ , kuma ĩvinda yĩla aaũmae maitũ makom@@ ie , syĩndũ syonthe iilyĩ o ũndũ sya@@ ilyĩ kuma mwambĩlĩlyo wasyo kũmbwa . ”
( Soma Isaia 55 : 10 , 11 . )
( Soma Yovu 1 : 7 - 12 . )
( Soma Yovu 38 : 18 - 21 . )
( Soma Alomi 5 : 3 - 5 . )
Kĩtumi kĩmwe ĩ@@ nenganĩte nĩ kana we nĩwendete ala ũsumbĩkĩte .
O na atũ@@ thĩnĩkĩaa kwĩ ũndũ ithyĩ ene twĩ@@ thĩnĩkĩaa .
Atumĩa na ene mĩsyĩ matonya kũatĩĩa ngelekany’o ya Yeova ata ?
Savuli ya 147 nĩyĩ@@ kĩĩte andũ ma Ngai vinya kĩ@@ tũng@@ ĩlĩ@@ ĩlo mamũ@@ taĩe .
Nĩ kyaũ mũandĩki wa Savuli ĩsu woonie vala ve Yeova kyatuma ona aĩle kũtaĩwa mũno wĩana ũu ?
Ana - a - asa na eĩtu - a - asa aingĩ ma mũika nĩmaendeee kũlika ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe .
“ Ĩ@@ man@@ thĩ@@ ei anyanya na ũthwii ũla ũte wa ũlũngalu . ” — LU@@ KA 16 : 9 .
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũik@@ atw’ĩke ngombo sya nthĩ ĩno maũndũnĩ ma viasala ?
Nĩkĩ nthĩ ĩno ya Satani ĩ@@ kũendeea kwĩthĩwa na andũ amwe ngya ?
Tũtonya kũatĩĩa ata ũtao ũsu wa Yesũ ?
Twĩsĩ ata kana viasala sya ũmũnthĩ iyaĩ kĩ@@ eleel@@ onĩ kya Ngai ?
Weta Aklĩsto amwe monanĩtye nĩ aĩkĩĩku mĩt@@ ũmĩ@@ ĩlenĩ yoo ya ũthwii ũla ũte wa ũlũngalu .
Kĩvathũkany’o na tene , yu nĩnĩ@@ ekeaa angĩ mũnango , ngam@@ omĩĩsya , ndik@@ usaa ngoo maũndũ maema kũthi ũndũ ng@@ ũsũanĩaa , na nĩnĩthĩawa nĩyũmbanĩtye kwĩtĩkĩla ũtao . ”
Avalaamu oonanisye ata kana nĩwamwĩ@@ kwatĩtye Ngai ?
( b ) Tũtonya kũatĩĩa ata ũtao wa Vaulo ?
Vaulo amina kũmwĩta “ mũsikalĩ mũseo wa Klĩsto Yesũ ” amwĩie ũũ : “ Vai mũsikalĩ e kaũnĩ ũvĩ@@ nd@@ anĩw’a [ kana , ũli@@ kana ] na maũndũ ma thayũ ũũ ; nĩ kana am@@ wendeesye ũla wamũ@@ andĩkie ethĩwe mũsikalĩ . ” ( 2 Tim .
Yeova a@@ athimaa ala methĩĩtwe me “ athwii ma kwĩkaa nesa . ”
( Soma 1 Timotheo 6 : 17 - 19 . )
Mb@@ waũ sya mĩtĩ ĩla mĩseo vyũ , mavia ala maseo , na sy@@ ũma ila ndũmu vyũ ik@@ aneng@@ ana@@ we mana kĩla ũmwe e@@ ya@@ kĩe mũsyĩ mwanake .
Wenda kumya mĩvothi ũtũmĩĩte Indaneti , lika kĩsesenĩ kya jw.org / kam , na ũ@@ ithi nthĩ ũv@@ inyĩ@@ ĩe vala vaandĩkĩtwe : “ Um@@ ya Mũv@@ othi Kwondũ wa Wĩa Witũ wa Kũtavany’a . ”
MWĨĨTU - A - ASA ũmwe wĩtawa Sus@@ i aisye atĩĩ : “ Tw@@ ekalile vandũ va mwaka ta ũmwe ũu tũyĩw’a kyeva kingĩ mũno ĩtina wa kũkw’ĩĩwa nĩ kĩmwana kitũ . ”
( Soma 2 Akolintho 1 : 3 , 4 . )
Kĩla ĩvinda tweeka ũu , mũuo wa Ngai nĩwas@@ ũvĩaa ngoo sitũ na mosũanĩo maitũ . ” — Soma Avilivi 4 : 6 , 7 .
Yesũ oonanisye ata kana e tei ĩla Lasalo wakwie ?
( Alo . 15 : 4 ) Ethĩwa wĩ na kyeva , o naku no ũkiak@@ iw’e nĩ maandĩko ta aa maatĩĩe :
( Soma 1 Athesalonika 5 : 11 . )
Twaĩle kũlilikana kyaũ ĩũlũ wa kyeva ?
( Nth . 14 : 10 ) O na mũndũ aka@@ elesya ata ũndũ ũkwĩw’a , ti laisi mavinda onthe ala angĩ maka@@ elewa kĩla ũkũ@@ matavya .
Mavindanĩ ta asu ndyĩ@@ w’aa ta nĩ@@ ek@@ anĩw’e na kyeva kyakwa nĩ weka . ”
J@@ un@@ ia aĩtye : “ Ĩla nakwata mesengyi nguvĩ ya kũmb@@ ĩkĩa vinya kana ĩla nath@@ ok@@ w’a nĩ Mũklĩsto ũngĩ tũtũmĩe ĩvinda ĩmwe , nĩw’aa nat@@ etheka ũndũ nda@@ elee@@ kya .
Ĩla angĩ meeka ũu matumaa nĩmanya nĩn@@ endetwe na nĩngũ@@ thĩnĩ@@ kĩwa . ”
D@@ alene aĩtye : “ Mavinda amwe ĩla eĩtu - a - asa mooka kũng@@ iakisya nĩma@@ kũlasya ethĩwa no mende kũvoya .
Ma@@ yambĩĩa kũvoya maneenaa mai@@ emwa , ĩndĩ kĩla ĩvinda o ũndũ maendeea na mboya now’o wasya woo ũkwataa vinya , na mũthya mavoyaa mboya ĩ@@ kũkiita ngoo vyũ .
Mũĩkĩĩo woo mũlũmu , wendo woo , na kũn@@ thĩnĩkĩa kũla man@@ thĩnĩkĩaa nĩ@@ kũl@@ ũlũmĩl@@ ĩtye mũĩkĩĩo wakwa . ”
Mbivilia yaĩtye : “ Mũ@@ nyanya nĩw@@ end@@ anaa ĩndĩ yonthe ; na mwana - a - ĩthe asyaiwe kwondũ wa kũ@@ thĩn@@ ũkasya . ”
Mwana - a - asa ũmwe aisye : “ No neesĩ kana mwaka wa mbee ĩtina wa kũkw’ĩĩwa nĩ mũka wakwa nga@@ thĩnĩka mũno mũthenya ũla twatwa@@ anie wavika , na ũu now’o vailyĩ .
Ĩndĩ ana - a - asa na eĩtu - a - asa amwe nĩmav@@ angĩthisye kyathĩ kĩnini vamwe na ala nĩ ndũũ namo vyũ nĩ kana mũthenya ũsu ndik@@ at@@ inde nĩ nyioka . ”
J@@ un@@ ia aeleetye atĩĩ : “ Mavinda maingĩ ĩla andũ matethya ũla ũkw’ĩĩwe na mat@@ inda nake ĩla kũte ũndũ mũna wa mwanya , kĩu nĩkĩ@@ tethasya mũno .
Kwĩka kaũndũ mwĩ ĩmwe mavinda ta asu vate ũndũ mũnene mũv@@ angĩĩe nĩ kwa vata mũno na nĩkũtonya kũkiakisya mũno . ”
M@@ and@@ etheetye vyũ ng@@ ew’a Yeova ta ũng@@ wete na moko make . ”
Nĩkĩ mawatho ma Yeova mat@@ ũkiakiasya mũno ?
( Yoa . 5 : 28 , 29 ) Ngai athanĩte kana ‘ akam@@ elya kĩkw’ũ tene na tene ; na Mwĩaĩi Yeova akavyaĩa methoi moth@@ yũnĩ onthe . ’
Maandĩko angĩ mak@@ iakĩ@@ ĩtye andũ aingĩ nĩ ta Savuli 20 : 1 , 2 ; 31 : 7 ; 38 : 8 , 9 , 15 ; 55 : 22 ; 121 : 1 , 2 ; Isaia 57 : 15 ; 66 : 13 ; Avilivi 4 : 13 ; na 1 Vetelo 5 : 7 .
O na ĩngĩ no ũsisye kĩlungu kĩ na kyongo , “ W@@ af@@ ar@@ ij@@ i W@@ ali@@ o@@ fi@@ wa K@@ ama Yes@@ u Al@@ iv@@ y@@ of@@ anya , ” ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya 01 / 11 / 2010 .
“ Tũyĩsĩ ũndũ tũtonya kũmũtavya eka kũmwĩa nĩtũmwendete .
O na kau tũitonya kũelewa nesa vyũ ũndũ mũ@@ kwĩw’a , Yeova nũkũelewa na nũkũendeea kũmũt@@ w’ĩĩka .
Twĩ@@ ĩkwatya mboya sitũ ni@@ ũtethya o vandũ . ”
“ Yeova nam@@ wĩkĩe vinya ĩvindanĩ yĩĩ mwa@@ kwata wasyo ũsu ũnenevete ũu . ”
“ Twĩ@@ ĩkwatya nĩmũ@@ ũkiaki@@ w’a nĩ kũmanya kana mwendwa wenyu nĩ mũs@@ ũvĩĩku vyũ kĩlilikanonĩ kya Ngai .
Nake ak@@ alilikana tũmaũndũ tw’onthe ĩũlũ wake na aimũ@@ sy@@ ũkya . ”
“ Vai ĩvinda yĩngĩ o na yĩva mwendwa wenyu ũk@@ akomana ĩngĩ na mũmaitha wa mũthya , kĩkw’ũ .
“ O na kau ndeto iit@@ oetye kũelesya woo wa kũkw’ĩĩwa nĩ mwendwa , tweteele na mea yĩla ndeto ikethĩwa it@@ atonya kũelesya nesa vyũ ũtanu ũla tũkew’a ĩla Asa witũ wa ĩtunĩ wĩ@@ mũtũngĩa mwendwa wenyu . ”
Ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene , Aklĩsto makam@@ wĩkwat@@ ya Yeova vandũ va kũtata kwĩyũkitĩa
Mũt@@ avany’a wĩ mũũndanĩ wa mĩ@@ evo taoninĩ ya Gr@@ ó@@ j@@ e@@ c aitavya mũthũkũmi ũmwe ũvoo mũseo
( b ) Nĩ maũndũ meva tũtonya kwĩmanyĩsya twasoma Savuli ya 147 ?
Na nĩvatonyeka ũkethĩa kwĩ ikundi ta isu mbilioni ngili mbingĩ .
Nĩenda ũtanĩe thayũ waku wĩ ũmwe wa Ngũsĩ syakwa ! ”
( Soma Savuli 147 : 8 , 9 . )
Mut@@ su@@ o aĩtye , “ Neewie Yeova ta waĩ ũtee wa kĩla ũmwe witũ aitũtetheesya .
12 , 13 . ( a ) Twaĩle kwĩvathana na kyaũ ethĩwa nĩtũkwenda Ngai at@@ ũtethye ?
Mbivilia yaĩtye Ngai “ nũ@@ mathe@@ easya nthĩ ala athũku . ”
Mbivilia yaĩtye , “ Yeova nĩwendeeaw’a nĩ ala mamũkĩaa , ala me@@ kwatasya ũseo wake wĩ wendo . ”
15 - 17 . ( a ) Mavinda amwe tũtonya kwĩw’a ata , ĩndĩ Yeova atũmĩaa Ndeto yake ata kũtũtetheesya ?
Ũmũnthĩ Yeova atũt@@ ongoeasya atũmĩĩte Ndeto yake , Mbivilia .
( Soma Savuli 147 : 19 , 20 . )
Nĩ mĩvango yĩva ĩtonya kũtuma ũtanĩa ĩvinda yũkĩte ?
Kwosa ũvainia kũtonya kũũv@@ ingũĩa myanya yĩva ?
IN@@ Y@@ W’@@ Ĩ andũ ma mũika , nĩmwĩsĩ nesa vyũ kana mũndũ atanamba kwambĩĩa kyalo , nũseo ak@@ asũanĩa nesa vyũ vala ũendete .
Wamina kũsyawa nĩ ta wĩthĩawa wĩ na kyalo kĩasa kĩ mbee waku , na ĩvinda yĩla ĩseo vyũ ya kũvangĩĩa kyalo kyaku nĩ ĩla wĩ wa mũika .
W@@ ĩsĩ ata kana Yeova eenda wĩyĩ@@ kĩe motwi matonya kũtuma wĩkala wĩ mũtanu ?
Mũmbi waku nĩ “ Ngai wa wendo , ” “ Ngai mũtanu , ” ũla woombie mũndũ “ na mũvw’ano wake . ” ( 2 Ako . 13 : 11 ; 1 Tim . 1 : 11 , NWT ; Mwa .
1 : 27 ) Ũk@@ ekalaa wĩ mũtanu weethĩwa na nguma isu Ngai wĩthĩawa nasyo .
Yesũ Klĩsto nĩwamũ@@ ti@@ ĩe ngelekany’o ĩla nzeo vyũ .
( Mũta . 3 : 4 ) O vamwe na ũu , Yesũ nĩwee@@ manyĩasya Maandĩko na kĩu nĩkyatumie ethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova .
Mbivilia yaĩtye : “ Vala vate ũtao , maũndũ ala mas@@ ũanĩ@@ ĩtwe kwĩkwa nĩman@@ ang@@ ĩkaa ; ĩndĩ vala ve wingĩ wa atai nĩmal@@ ũlũmĩl@@ aw’a . ”
Ũ@@ imany@@ ĩa wĩa mũna no nginya wambe kũmanyĩw’a .
Mbeenĩ ndyaĩ na amanyĩw’a ma Mbivilia , ĩndĩ nĩnath@@ amĩĩe kĩsionĩ kĩngĩ na mwei ũmwe ũithela , naĩ na andũ kauta namany@@ ĩasya Mbivilia .
Ũmwe neemanyĩasya nake nĩwambĩĩe kũka Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ .
Kwa ngelekany’o , Jacob , ũla wĩkalaa Amelika , andĩkĩte ũũ : “ Ĩla naĩ wa myaka mũonza , syana mbingĩ ila twasomaa ĩmwe sy@@ aneenaa kĩthyomo kya Vi@@ et@@ nam@@ ese .
Nĩnendaa mũno kũit@@ avya ĩũlũ wa Yeova , na kĩu kyatumie nĩv@@ anga kwĩmanyĩsya kĩthyomo kĩu .
Kĩla kyandetheeisye mũno nĩ kũsi@@ anĩsya ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya ya Kĩsũngũ na ya kĩthyomo kya Vi@@ et@@ nam@@ ese .
O vamwe na ũu , nĩn@@ atumie ndũũ na Aklĩsto kauta kĩkundinĩ kyaĩ vakuvĩ kya kĩthyomo kya Vi@@ et@@ nam@@ ese .
N@@ avikya myaka 18 nĩno@@ osie ũvainia .
Ĩtina nĩnesie kwĩtwa Sukulu ya Mbivilia ya Ana - a - asa Mat@@ at@@ waanĩte .
Ũmanyi ũla nakwatie sukulunĩ ĩsu nũ@@ ndethetye mũno nĩ kak@@ undinĩ ka kĩthyomo kya Vi@@ et@@ nam@@ ese kala natũmiwe nĩ vainia .
Andũ aingĩ ala maneenaa kĩthyomo kya Vi@@ et@@ nam@@ ese mas@@ eng’aa mũno moona nd@@ ineena kĩthyomo kyoo .
Man@@ thokasya nesa , na mavinda maingĩ nĩmetĩkĩlaa nĩma@@ manyĩsye Mbivilia .
O na amwe nĩmekĩte maendeeo nginya makav@@ atiswa . ” — Sianĩsya na Meko ma Atũmwa 2 : 7 , 8 .
Nĩw’aa mũyo mũno ĩla ng@@ ũtetheesya ana - a - asa ma mũika kĩkundinĩ kitũ na ĩla ng@@ wona mayĩka maendeeo .
Na@@ uma Sukulu ya Mbivilia ya Ana - a - asa Mat@@ at@@ waanĩte nĩn@@ atũmiwe kĩsionĩ kĩngĩ ta vainia .
Kũneena ũla w’o , kĩsionĩ kĩu ndyaa@@ kwata mũndũ wĩmanyĩsya akesa kũvatiswa , ĩndĩ ala angĩ nĩmakwatĩte .
Kwosa ũvainia kũtonya kũvingũa myanya ĩngĩ ya ũthũkũmi ata ?
Mwana - a - asa wĩtawa Kevin aĩtye atĩĩ : “ N@@ endie kũmũthũkũma Yeova nĩ ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe kuma nĩ o kamwana kanini .
Kwoou ĩla nav@@ ikisye myaka 19 nĩno@@ osie ũvainia .
Nĩ kana nĩkwate mbesa sya kũtũmĩa , na@@ andĩkiwe nĩ mwana - a - asa wathũkũmaa wĩa wa myako ngath@@ ũkũmaa nake o kwa ĩvinda ĩnini .
Ĩtina nĩnam@@ inie myaka ĩlĩ nĩ na timũ yat@@ etheeasya ana - a - asa makwatĩte wasyo nũndũ wa i@@ uutani .
Tim@@ ũ ĩsu nĩyat@@ ũngĩ@@ ĩie Nyũmba sya Ũsumbĩ na sya kwĩkala sya ana - a - asa asu .
Ĩla neewie nthĩ ya South Africa yĩ na vata wa andũ ma mwako , nĩna@@ usũ@@ isye valũa nĩ kana ng@@ atetheesye , na nee@@ twa .
Kũũ Africa nĩ@@ ndũ@@ mawa isionĩ syĩ kĩvathũkany’o kũla kwĩ na myako ya Nyũmba sya Ũsumbĩ , na kĩla vandũ nĩkalaa o syumwa mbũthũ .
Twĩ@@ kalaa ĩmwe , tũkemanyĩsya Mbivilia ĩmwe , na tũkath@@ ũkũma ĩmwe .
Na ĩngĩ kĩla kyumwa nĩnd@@ anĩaa kũtavany’a na ana - a - asa ma kĩsio kĩla tũĩ .
Mĩvango ĩla neekie nĩ o kamwana ĩ@@ nengete ũtanu ndat@@ aĩaa kana nga@@ ũkwata . ”
Kũthũkũma Mbetheli nĩ ũndũ ũt@@ anĩthasya mũno nũndũ kyonthe kĩla ũkwĩka vau nĩ kwondũ wa Yeova .
Nĩneemanyĩisye kũthũkũma na masinĩ sya kũtumbĩthya mavuku , na o tũendeee nĩnesie kũmanyĩw’a kũthũkũma maũndũ ma kombiũta .
Ndi@@ th@@ ũkũma Mbetheli nĩnd@@ anaa kwĩw’a na kũtũ kwakwa ũndũ wĩa witũ wa kũtavany’a ũendeee isionĩ syĩ kĩvathũkany’o ĩũlũ wa nthĩ .
Nĩnendete mũno kũthũkũma Mbetheli nũndũ kĩla ngwĩka nĩkĩ@@ tetheeasya angĩ methĩwe na ngwatanĩo nzeo vamwe na Yeova . ”
Ndũkethĩwe na nzika kana Yeova eenda ‘ ũkwate ’ ũtanu ĩvinda yũkĩte .
( Soma 1 Timotheo 6 : 18 , 19 . )
Na ĩndĩ ũiv@@ anga kwĩka kĩla kĩ@@ ũm@@ wendeesya .
Satani nĩwĩsĩ mĩkalĩle ya andũ nesa nũndũ ethĩĩtwe ai@@ masoma kuma ĩla moombiwe .
Nue waĩle kwĩmanthĩa ũw’o . ”
Kana mak@@ amea , “ Mũik@@ etĩkĩle ma@@ mũtwae kĩ@@ angĩ@@ onĩ ! ”
Yesũ aisye : “ M@@ anya@@ i ũma@@ kĩa ala mo@@ aa mwĩĩ , na ĩtina maitonya ũndũ ũngĩ . ”
Amwĩ@@ kĩie vinya amwĩa : “ Ĩthĩwa na vinya na ũkũmbaũ mũnene ; ndũkaa@@ kĩe , o na ndũka@@ at@@ eve : nũndũ Yeova Ngai waku e vamwe naku o kũla wĩ@@ thi . ” ( Yos .
( Nth . 26 : 24 , 25 ) Mwĩ@@ thukĩĩsye Yeova na ũyĩ@@ kalaa ũm@@ wĩkwatĩtye maũndũnĩ onthe ala ũkwĩka .
Kĩlungu kya kelĩ nĩkyonanĩtye ũndũ Yeova ũtonya kwĩka maũndũ tũtat@@ aĩ@@ ĩa na tũta@@ mba kũmasũanĩa .
13 : 32 , 33 ; Meko 1 : 7 ) Kwoou no nginya tũmĩĩsye o ũndũ mũĩmi wĩkaa .
Ngelekany’o ya mwathani Mika yĩtũmanyĩsya kyaũ ?
( Soma Mika 7 : 1 - 3 . )
Ethĩwa twĩ na mũĩkĩĩo ta wa Mika , tũk@@ omĩĩasya nũndũ nĩtũtw’ĩte vyũ kũmw@@ eteela Yeova .
Nũndũ wa ũu , nĩtũ@@ vi@@ kĩaa ‘ kwĩl@@ ũlũmĩlya kw’onthe na kũmĩĩsya tũt@@ anĩte . ’
Avalaamu o@@ omĩĩisye myaka mingĩ esũkũũe Esau na Yakovo mayĩsa kũtw’ĩka nĩmasya@@ wa ( Sisya kalungu ka 9 , 10 )
( Soma Aevelania 11 : 8 - 12 . )
Ĩndĩ kwasũanĩa mũyo ũla Avalaamu ũkew’a ĩla ũkath@@ ayũũkw’a nthĩ nzaũ .
Nenyu nĩmw@@ anz@@ ũanĩ@@ ĩe ũthũku ; ĩndĩ Ngai asũanĩa wĩthĩwe ũseo , kwĩ@@ kĩke , o tondũ kũilyĩ mũ@@ nthĩ ũũ , nĩt@@ angĩĩe andũ aingĩ mekale thayũ . ” ( Mwa .
( b ) Nĩ kyaũ ky@@ anengie Ndaviti vinya wa kũmĩĩsya ?
Ng@@ am@@ win@@ ĩa Yeova , nĩkwĩthĩwa nĩwamb@@ ĩkie nesa na ũlau . ”
( Soma 2 Vetelo 3 : 9 . )
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũtw’e kũmĩĩsya ?
Maũndũ ala makwatie mũtũmwa Vaulo e Vilivi metũ@@ manyĩsya kyaũ ?
( Soma Meko ma Atũmwa 16 : 8 - 10 . )
Ak@@ ililye avika Masetonia oou ekw’a kolokolonĩ !
Nĩkĩ Yeova waekie Vaulo akwatwa ?
Ĩvinda yĩu waĩ kolokolonĩ e na Sila mekalile “ mai@@ mũvoya Ngai na ũm@@ win@@ ĩa mbathi sya ũmũ@@ k@@ atha . ”
4 , 5 . ( a ) Maũndũ maitũ matonya kwĩkala ta ala ma Vaulo ata ?
( b ) Maũndũ ma Vaulo maalyũkile ata atataĩĩe ?
Twĩneenea kyaũ ?
( Soma 1 Vetelo 5 : 6 , 7 . )
10 : 13 ) Ũu ti kwasya twĩkale nthĩ tũte kwĩka ũndũ tweteele Yeova atũtetheesye vala ve na vata .
Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo , nĩtwaĩle kũmanya kana Yeova no eke maũndũ manenange kwĩ ala twamũvoya , kana ala tũv@@ angĩĩe na twĩkwatĩtye eke .
Yeova atũmie mũlaĩka ooaa asikalĩ 185,000 ma Senakelivu na ũtukũ ũmwe .
( a ) Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ngewa ya Yosevu ?
40 : 15 ; 41 : 39 - 43 ; 50 : 20 ) Vate nzika , Yeova nĩwatetheeisye Yosevu kwa nzĩa ũtat@@ aĩaa .
O na ĩngĩ kwasũanĩa ĩũlũ wa Sala , ũla waĩ inyia wa ũmae wa Yosevu .
( Soma Isaia 43 : 10 - 13 . )
Nĩtwĩsĩ kana Yeova nũtũsũvĩaa na endaa twĩkale twĩ atanu .
Tũtonya kumya ata mũndũ ũla wa tene na kũmwĩ@@ kya vaasa vyũ ?
Kũvikĩa mwaka wa 1939 kwaĩ Ngũsĩ sya Yeova 6,000 [ kambinĩ sya mathĩna ] . ”
Na inyw’ĩ nĩmũ@@ the@@ isye kĩwanza kĩĩ nesa mũno .
Ĩndĩ ũndũ ũla mũnene nĩ kana mũv@@ ul@@ anĩte ngo syĩ kĩvathũkany’o . ”
Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ , na nĩkĩ ?
Ĩndĩ o ũndũ naendeeie na mwĩkalĩle ũsu mũthũku , now’o naendeeie kwĩw’a ve vandũ nĩ@@ ti@@ alĩtye . ”
Sakura aendeeie na mwĩkalĩle ũsu nginya ĩla wambĩĩe kwĩmanyĩsya Mbivilia na Ngũsĩ e na myaka 23 .
Na@@ endeeie navika vandũ weethĩa nĩ@@ kũlya mũndũ mũka ũla nekalaa nake ak@@ aumaala ĩndĩĩ nĩ@@ loele vitio sya maũndũ ma ũlaalai . ”
Nĩ kyaũ kĩtetheesye Stephen av@@ ete ũthilĩku na mou@@ man@@ o ?
Aĩtye : “ Twa@@ mbĩĩe kwĩkala nesa mũno vau mũsyĩ .
Ũmũnthĩ Stephen nĩ mũtetheesya wa kĩkundi , nake mũka ethĩĩtwe e vainia wa kĩla ĩvinda kwa ĩvinda ya myaka yĩana ũna .
Nee@@ kĩiwe vinya nĩ maandĩko ta Isaia 55 : 7 , yĩla yaasya : ‘ Ũla mũthũku natie mũendele wake , ’ na 1 Akolintho 6 : 11 , yĩla yĩwetete ĩũlũ wa amwe matiie mĩendele mĩthũku yĩk@@ asya : ‘ Amwe menyu mwa@@ ilyĩ ũu . ’
Yeova amb@@ ũmĩ@@ ĩisye myaka mingĩ , o aendeee kũnenga veva wake mũtheu ũ@@ ndetheesye kwĩvw’ĩka ũla mũndũ mweũ . ”
5 : 17 ) O na ĩngĩ , veva mũtheu wa Ngai na Ndeto yake nit@@ ũtetheeasya ĩla twee@@ yũmbanĩsya maũmbano , na twathi maũmbanonĩ asu .
Masyĩtwa amwe ĩsomonĩ yĩĩ nĩ mav@@ ĩndũe .
Sisya kĩlungu kya 25 kya ĩvuku Maswali Ambayo Vijana Huuliza — Majibu Yafanyayo Kazi , Ĩvuku ya 1 .
( Soma Akolosai 3 : 10 - 14 . )
A@@ eleisye kana mũndũ wa ũko ũsu nde kyende . Aisye kana nthĩnĩ wa mũndũ ũsu nĩ vandũ “ vat@@ atonyeka kwĩthĩwa Mũkiliki kana Mũyuti , kwaĩkwa kana kũlea kwaĩkwa , ũla ũte na ũmanyi kana Mũs@@ ith@@ i@@ ani , ngombo kana ũla ũte ngombo . ”
( a ) Athũkũmi ma Yeova maĩlĩte kũkua ala angĩ ata ?
( Sisya visa ĩthangũnĩ ya 22 . ) ( b ) Nĩ moseo meva mon@@ ekete nũndũ wa mũvango ũsu ?
Ĩndĩ ekal@@ angĩte nĩwaendie ũmbanonĩ ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova .
Kwĩka ũu kũtumaa wĩ@@ yonea na metho a maku ngwatanĩo ya ũsengy’o ĩla twĩthĩawa nayo nthĩ yonthe . ”
Mat@@ wĩthukĩĩasya nesa mũno o na angĩ nĩma@@ ĩaa ĩla twa@@ m@@ ony’a maandĩko ta Ũvuan’yo 21 : 3 , 4 , kana Savuli 37 : 10 , 11 , 29 Mbivilianĩ ya kĩthyomo kyoo kya Portuguese . ”
T@@ ũmũ@@ tũngĩaa Yeova mũvea mwingĩ . ” — Soma Meko ma Atũmwa 10 : 34 , 35 .
Yesũ oonanisye ata kana aĩ na ũuu na wũmĩĩsyo ?
Na ĩndĩ asya : “ Ethĩwa mwĩ@@ endeesya andũ , nĩmũ@@ kwĩka naĩ . ” ( Yak .
Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata twĩvw’ĩke wendo ?
O na ĩngĩ wendo “ nĩwũmĩĩasya , na nĩwĩkaa moseo , ” na “ ndwĩ@@ kathĩĩaa . ”
Vaulo aisye kana ate na wendo we “ ti kĩndũ . ”
Ũũ nĩw’o wendo , ti ithyĩ twamw@@ endie Ngai , ĩndĩ nĩwe watwendie ithyĩ , na atũma Mwana wake ethĩwe nthembo ya wĩw’anĩthyo kwondũ wa naĩ sitũ . ” ( 1 Yoa .
O nake Yesũ aisye : “ Vai mũndũ wĩ wendo mwingĩ ũvĩtũkĩte ũũ , wa mũndũ kũ@@ wia thayũ wake nthĩ nũndũ wa anyanyae . ” ( Yoa .
Eka twone tũtonya kwĩka ũu ata .
Yoana aandĩkie ũũ : “ Syana syakwa nini , tũik@@ endane na ndeto , kana na ũĩmĩ ; ĩndĩ tw@@ endane na kwĩka , na tw@@ endane w’o . ” ( 1 Yoa .
Ĩndĩ nee@@ kũlya , ‘ Takeka nĩ Yesũ , we ekana na mũndũ ũsu ata ? ’
Ĩla nas@@ ũanĩie ũndũ Yesũ ũtonya kwĩka , noonie nĩ kavaa nga@@ ekana na ũndũ ũsu vandũ va kũkĩlya ithokoo .
Tũendeangĩe nesie kwĩthĩa kana mũthũkũmi ũsu nĩwa@@ thĩnĩ@@ tw’e mũno nĩ ũwau na eew’aa aithĩnĩka kĩlĩko mũno .
N@@ asũanĩa maũndũ asu noonie ti ta weesĩ kĩla ũkwĩka aiandĩka e - mail ĩsu .
Kũsũanĩa ũndũ Yesũ woonanisye nĩwendete angĩ o na ĩla ũkũ@@ thĩnw’a , nĩkw@@ andetheeisye o nakwa neeka oou o na kau mũthũkũmi ũsu nĩwamb@@ ĩt@@ ĩisye . ”
Ĩla waumie ĩtunĩ ee@@ the@@ eisye “ ee@@ yĩ@@ kalya e mũthei ” kwondũ witũ “ o na kũvika kĩkw’ũ . ”
MŨ@@ U@@ O : ‘ K@@ ũmĩanĩsya ithyĩ kwa ithyĩ nthĩnĩ wa wendo ’ nĩkũtumaa tũtana “ wov@@ anonĩ wa mũuo . ”
Ve mũndũ ũlea kana mũuo ta ũsu wĩ mũo ĩũlũ wa nthĩ ĩno ĩte ngwatanĩo ? ( Sav .
Vaulo aandĩkie atĩĩ : “ Wendo nĩwa@@ kaa . ”
Mũthenya wa kelĩ main@@ aĩ me@@ anĩa vala man@@ oomb@@ anĩe . ”
Ĩ@@ theo wa visa ũsu vaĩ ndeto ii : “ L@@ el@@ ũ ii na ũthei . ”
Kĩkundi kĩmwe kya@@ andĩkie ky@@ asya : “ Kĩla kĩ@@ wetwa kĩsionĩ kitũ no tele@@ grap@@ h . ”
Andũ ala maĩ ũmbanonĩ wa kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ nthĩ ya Mexico mwaka wa 2016 maĩ 2,@@ 2@@ 6@@ 2,@@ 6@@ 46 .
1 , 2 . ( a ) Nĩ maũndũ meva matonya kwĩkĩka twak@@ osa wĩting’o ?
O na ĩngĩ no ũv@@ oye Yeova aũnenge ũĩ wa kũneena kana kwĩka kĩla kyaĩle .
Tũtonya kwĩyũmbany’a ata tũikas@@ indwe nĩ matatwa ?
Mwana - a - asa ũmwe akwatiwe nĩ kyaũ , na nĩkĩ nũseo tũkethĩwa na wĩting’o twakomana na maũndũ ta asu ?
Asyai matonya kũtetheesya ata syana syoo syĩthĩwe na wĩting’o ?
Ũtonya kũtetheesya ata syana syaku syĩthĩwe na wĩting’o ?
( Soma Kuma 34 : 5 - 7 . )
( b ) Nĩkĩ waĩlĩte kwĩmanyĩsya mũnango ĩũlũ wa nguma ya ĩnee ?
( a ) Nĩkĩ Yeova watũmie alaĩka ndũanĩ ya Sotomo ?
( Soma Kuma 22 : 26 , 27 . )
Mbivilia yaĩtye : “ Yeova , Ngai wa aaĩthe moo , atũm@@ anaa kwoo na kanyw’a wa atũmwa make , ak@@ yũ@@ kĩla tene na akĩ@@ tũ@@ mana , nĩkwĩthĩwa ame@@ w’ĩaa andũ make ĩnee , o na ũtũ@@ o wake . ” ( 2 Mav .
Ak@@ ililye amona “ ambĩlĩl@@ ya kũmamanyĩsya maũndũ maingĩ . ”
Vandũ va ũu , twaĩle kwĩka kyonthe kĩla tũtonya ĩvindanĩ yĩĩ tũmatetheesye .
3 : 8 ) Amwe maeleasya nguma ya ĩnee makasya nĩ “ kũnya@@ maa vamwe na ũla ũkũ@@ thĩna . ”
“ Ĩthĩwa na vinya na ũkũmbaũ .
Amũika na asyai moo matonya ata kwonany’a kana me na ũkũmbaũ ?
1 , 2 . ( a ) Nĩ wĩa wĩva wa vata Solomoni wanengiwe ?
Kĩla kyesaa kũtethya Solomoni no kwĩthĩwa na ũkũmbaũ na kũtethya wĩa ũsu wanengiwe .
( Soma 1 Mavinda 28 : 20 . )
Ũkũmbaũ ũla Yesũ waĩ naw’o watetheeisye atũmwa ata ?
( Soma 2 Timotheo 1 : 7 . )
Ekai tũneenee ũndũ twaĩle kwonany’a ũkũmbaũ mĩs@@ yĩnĩ na kĩkundinĩ .
( b ) Amũika matonya kũatĩĩa ngelekany’o ya Mose ata ?
Nd@@ akaema kũmatetheesya ma@@ manthĩe mĩsyĩ yoo .
Aandĩkie ũũ : “ Ne@@ anie nĩ nthoni mbingĩ .
Ĩndĩ o na kĩu kyaĩ kavaa . Kĩla kya@@ e@@ maa vyũ nĩ kũkũ@@ nanga nyũmba sya andũ ndam@@ esĩ twĩ ũtavany’a . ”
Mwĩĩtu - a - asa ũsu nĩwatetheeiw’e nĩ asyai make na angĩ kĩkundinĩ nginya esa kũtw’ĩka vainia wa kĩla ĩvinda .
Ĩandĩko ya Savuli 37 : 25 na ya Aevelania 13 : 5 matonya kũtetheesya asyai ata ?
( Soma Savuli 37 : 25 ; Aevelania 13 : 5 . )
Mwana - a - asa ũmwe wĩ syana ilĩ aandĩkie atĩĩ : “ Asyai aingĩ matũmĩaa ĩvinda yingĩ na mbesa mbingĩ maitetheesya syana syoo syĩ@@ anĩsye mĩvango ĩla syĩkĩte maũndũnĩ ta mathaũ , kwĩtanĩthya , na kĩsomo .
Ĩndĩ ũndũ ũla wĩ kavaa mũno nĩ kũtũmĩa vinya na mbesa nĩ kana tũtetheesye syana sitũ syĩ@@ anĩsye mĩvango ĩla ĩtonya kũitetheesya syĩthĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova .
Kwona syana sitũ ii@@ anĩsya mĩvango ya kĩ - veva nĩkũtumĩte twĩkala twĩ eanĩe vyũ .
Ndũkethĩwe na nzika kana Ngai aka@@ athima asyai ala matetheeasya syana syoo syĩke mĩvango ya kĩ - veva na i@@ im@@ ĩanĩsya .
( Soma Tito 2 : 3 - 5 . )
( a ) Ana - a - asa avatise matonya kwĩthĩwa na ũkũmbaũ wa kwĩka maũndũ ta meva ?
( Soma Avilivi 2 : 13 ; 4 : 13 . )
Twĩ@@ mwĩ@@ kĩa vinya inyw’ĩ ana - a - asa avatise mwĩthĩwe na ũkũmbaũ , na mũ@@ yĩkĩa kĩthito mũthũkũme kĩkundi !
Kwoou ‘ ĩthĩwa na ũkũmbaũ , na ũyambĩĩa kũtethya wĩa . ’
1 , 2 . ( a ) Maũndũ methĩwa mailyĩ ata keka tũi na Mbivilia ?
Mũtũmwa Vetelo nĩwawetie ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Isaia 40 : 8 .
( Soma 1 Vetelo 1 : 24 , 25 . )
( a ) Ithyomo i@@ alyũkaa ata ?
( Soma Ũvuan’yo 14 : 6 . ) We wĩona ata ?
Mbivilia ila ingĩ sya King James Version syesie kumw’a ĩtina sy@@ atũmĩie ndeto “ MWĨ@@ A@@ Ĩ@@ I ” ĩandĩkĩtwe na nthoo nene mĩsoanĩ ĩmwe Maandĩkonĩ ma Kĩkiliki ma Kĩklĩsto .
Nĩkĩ tũt@@ anaa kwĩthĩwa na Mbivilia ya New World Translation ?
( b ) Nĩ ĩvuku yĩva yĩtawa Septuagint ?
( Soma Savuli 119 : 16@@ 2 - 16@@ 5 . )
( Soma Isaia 48 : 17 , 18 . )
Kwĩ Matukũ 3 , Mwei wa 4 , 2017 , ovisinĩ witũ mũnene ũla wĩ Warwick , New York , Amelika , nĩv@@ av@@ ingũ@@ iwe nyũmba ya kwonany’a Mbivilia syĩ kĩvathũkany’o .
Nyũmbanĩ ĩsu ve vandũ vaandĩkĩtwe “ Mbivilia na Ĩsyĩtwa ya Ngai . ”
Wĩ@@ mũthokye mũno wũke wĩ@@ yonee Mbivilia isu na syĩndũ ingĩ ila si@@ ĩtwe sya kwĩ@@ lo@@ elwa ovisinĩ witũ mũnene .
V@@ ingũa kĩsese kya www.jw.org / kam ũkũlye mwanya wa kũtembea .
Sisya vala vaandĩkĩtwe ĨŨLŨ W@@ IT@@ Ũ > MO@@ VI@@ S@@ I NA KŨ@@ TE@@ MB@@ E@@ A .
( Soma Aeveso 5 : 15 , 16 . )
Ĩandĩko yĩu yaĩ 2 Akolintho 1 : 3 , 4 yĩla yaasya : “ Ĩthe wa matei na Ngai wa ũkiakisyo w’onthe ; [ nĩwe ] ũtũkiakiasya mathĩnanĩ maitũ onthe . ”
Ana - a - asa ala methĩawa na ilungu maũmbanonĩ maĩle kwĩka ata ?
Mwa tũ@@ tũngaa mũvea ta kĩ nũndũ wa Ndeto ya Ngai , Mbivilia !
Sisya ĩsandũkũ “ Maũndũ Nĩ@@ mesie K@@ ũvĩndũ@@ ka . ”
Elesya maandĩko nesa , tũmĩa ngelekany’o , na ũyonany’a ũndũ matonya kũtũmĩwa
“ Maũndũ nĩmesie kũvĩndũka ĩtina wa myaka 15 kuma navatiswa .
Nee@@ thukĩĩsye ũvoo nĩ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ . . . na ũla waumasya ũvoo atũmĩa ĩandĩko ya Yakovo 1 : 23 , 24 .
Mĩsoa ĩsu ĩ@@ elekanĩtye Ndeto ya Ngai na kĩoo kĩtonya kũtũtetheesya tũmanye ũndũ Yeova ũt@@ wonaa .
Nambĩĩe kwĩkũlya ethĩwa nĩ@@ nĩy@@ onaa ũndũ Yeova ũmb@@ onaa .
N@@ ambie kwona kĩu ng@@ ũsũanĩa kĩt@@ esa kũndethya .
O na nĩs@@ ũanĩĩte ĩandĩko yĩu no neew’aa ndesa kwendwa nĩ Yeova .
“ Ĩtina wa mĩthenya mĩvũthũ nĩnasyokie nasoma ĩandĩko yĩngĩ yatumie maũndũ makwa mavĩndũka vyũ .
Ĩandĩko yĩu yĩ nthĩnĩ wa Isaia 1 : 18 , vala Yeova waĩtye atĩĩ : ‘ Ũkai yu , tũsũanĩe vamwe , . . . o na ethĩwa naĩ syenyu nĩ ndune mũno , ikeethĩwa nzaũ ta ĩa . ’
Neewie Yeova ta ũkũneena nakwa ai@@ mbĩa atĩĩ : ‘ Ũka mwa naku Vicky , tũsũanĩe vamwe .
Nĩng@@ wĩsĩ na nĩnĩsĩ naĩ syaku , o na nĩnĩsĩ ngoo yaku .
Nĩng@@ wendete . ’
“ Ndya@@ akoma ũtukũ ũsu .
N@@ ekalaa o ng@@ ona Yeova ta ũtesa kũmb@@ enda , ĩndĩ nĩnambĩĩe kũsũanĩa ĩũlũ wa nthembo ya Yesũ ya wovosyo .
Vau nĩvo nas@@ al@@ uk@@ ilye metho na noona ũndũ Yeova wĩthĩĩtwe amb@@ ũmĩĩsye kwa ĩvinda ĩasa na aka@@ mbĩka maũndũ maingĩ amb@@ ony’e kana nũmbendete .
Ĩndĩ nĩ ta namwĩ@@ aa : ‘ Wendo waku ndwĩsa kũvika vala nĩĩ .
Nthembo ya Mwana waku ndĩsa kũvw’ĩka naĩ syakwa . ’
No ta neekaa kũmwĩ@@ kĩsya nthembo ĩla ũneng@@ anĩte kwondũ wakwa .
Ĩndĩ ĩla nav@@ ind@@ ĩĩisye ĩũlũ wa mũthĩnzĩo wa nthembo ya wovosyo nĩnambĩĩe kwĩw’a Yeova amb@@ endete . ”
Ilungu ii ineeneete woni wa Nzekalia wa thanthatũ , wa mũonza , na wa nyanya .
Ekai na@@ mbe kũmũelesya ũndũ ne@@ anie .
N@@ ASYAIWE mwaka wa 1923 taoninĩ ya Hemsworth , kĩsionĩ kya Y@@ or@@ k@@ sh@@ ire , England .
Mwaka ũla waatĩĩe nĩ na Mary Hen@@ sh@@ all nĩtw@@ atũmiwe ta mavainia ma mwanya .
Twat@@ ũm@@ iwe kĩsio kĩta@@ aĩwe kĩkundi ka@@ ondinĩ ya Ch@@ es@@ h@@ ire .
Ũmũnthĩ nĩt@@ anaa kũmanya kana yu kwĩ Ngũsĩ mbingĩ kĩsionĩ kĩu .
Twee@@ thĩie ũla mwanake mũkũũa na mũka , L@@ ot@@ tie , Northern Ireland nũndũ nĩkw’o matũmĩtwe ta mavainia ma mwanya , na mwakanĩ wa 1952 twĩ ana nĩtwaendie ũmbanonĩ wa kĩvalo weekĩiwe taoninĩ ya Belfast .
Ũtukũ ũsu twak@@ omie ngalĩnĩ yitũ .
Ũndũ ũla wa ũsengy’a nĩ kana nĩtwa@@ kwataa andũ aseo tũtonya kũũngamya kat@@ ul@@ ela kau kwoo vate thĩna .
Twat@@ anĩie mũno wĩa wa kũthyũlũlũka .
Ũmbano mũnene wa mbee wa nthĩ mbingĩ kwĩkwa Ireland waĩ wa mwaka wa 19@@ 65 , na weekĩiwe Dublin .
Andũ 3,@@ 9@@ 48 nĩmookie na 65 mav@@ atiswa .
Arthur aik@@ eth@@ any’a na Nathan Knorr ĩla wavikie o@@ kĩte ũla ũmbanonĩ mũnene weekiwe 19@@ 65
Arthur ayumya Ĩvuku Yak@@ wa ya Ngewa sya Mbivilia ya kĩthyomo kya G@@ a@@ eli@@ c , 198@@ 3
Mwakanĩ wa 2011 maũndũ maitũ nĩmavĩndũkie vyũ ĩla ovisi wa ũvonge wa Britain wa@@ kwat@@ aniw’e na wa Ireland na tw@@ atũmwa Mbetheli ya London .
Myakanĩ ya mĩtũkĩ nĩthĩĩtwe ngĩ@@ thĩnĩka ngoonĩ mũno , na nĩng@@ wat@@ awa nĩ kyeva kingĩ .
Navu ĩtina Arthur nĩwand@@ etheeasya maũndũnĩ maingĩ .
Ĩndĩ ĩla maũndũ mekala ũu ngwatanĩo yaku na Yeova nĩl@@ ũlũmĩlaa .
“ Tũik@@ endane na ndeto , kana na ũĩmĩ ; ĩndĩ tw@@ endane na kwĩka , na tw@@ endane w’o . ” — 1 YO@@ A . 3 : 18 .
“ Wendo ũte na wangangan’yo ” nĩ wendo ũilyĩ ata ?
Yeova onanĩtye ata kana e wendo wa w’o ?
Yeova nĩwoonanisye nĩwendete andũ o na at@@ omb@@ ĩte Atamu na Eva .
Nĩ maũndũ meva tũtonya kwĩka tũkonany’a twĩ na wendo wa w’o ?
6 , 7 . ( a ) “ Wendo ũte na wangangan’yo ” nĩ wendo ũilyĩ ata ?
( Soma Mathayo 6 : 1 - 4 . )
Ĩla tũ@@ ũthokya ana - a - asa na eĩtu - a - asa , tũtonya kwonany’a ata kana wendo witũ nĩ wa w’o ?
( Soma 1 Yoana 3 : 17 . )
( Soma Alomi 12 : 17 , 18 . )
Nata tũtonya kwĩka tũkonany’a kana twaekea mũndũ kũ@@ ma ngoonĩ ?
Nĩ “ ũvyũ ” wĩva Yesũ waisye ũkaete ?
Ũtonya ata kũendeea kũlũmany’a na Yeova ĩla andũ ma mũsyĩ malea vyũ ũthaithi wa w’o ?
3 , 4 . ( a ) Mom@@ anyĩsyo ma Yesũ matonya kũtuma kũthi ata ?
Yesũ aisye : “ Mũik@@ atal@@ ĩlye kana no@@ kie kũete mũuo kũũ nthĩ : ndyaa@@ ũka kũete mũuo , ĩndĩ nĩ ũvyũ .
Asyai Aklĩsto matonya kũtetheesya ata syana syoo in@@ enge ndaĩa mũsyai ũla ũte mwĩtĩkĩli ?
Vandũ va ũu waĩle kũsi@@ elesya kana kĩla mũndũ nĩwe wĩt@@ w’ĩĩaa nũkũ@@ mũthũkũma Yeova kana nde@@ mũthũkũma .
Mbivilia yaĩtye atĩĩ : “ Ndeto syenyu syĩthĩwe na mumo mavinda onthe . ”
( Soma 1 Vetelo 3 : 1 , 2 , 16 . )
Ũtonya kwĩka ata ethĩwa nĩwĩw’aa ũi@@ thĩnĩka nũndũ nd@@ wendeeasya andũ maku ma mũsyĩ ?
Taoni ya L@@ ag@@ os nĩyo yĩ andũ aingĩ vyũ katĩ wa taoni syonthe sya Africa .
Mbaĩ ya Isilaeli yailyĩ ata ĩvindanĩ yĩu ?
( Soma Nzekalia 1 : 3 , 4 . )
Kĩlungu kya 5 kya ĩvuku ya Nzekalia kya@@ mbĩĩe na woni ũmwe wa ũsengy’o .
( Soma Nzekalia 5 : 1 , 2 . )
8 - 10 . ( a ) Kwĩ@@ vĩta nĩ kwĩka ata ?
Woni wa thanthatũ wa Nzekalia wĩtũmanyĩsya kyaũ ?
( Soma Nzekalia 5 : 5 - 8 . )
( Soma Nzekalia 5 : 9 - 11 . )
We wĩ na woni wĩva ĩũlũ wa wĩa mũnene vyũ wa kwaka ũla ũendeee ũmũnthĩ ?
( Soma Nzekalia 6 : 1 - 3 . )
Ũmũnthĩ Yeova no ũtũmĩaa alaĩka kũlũlũmĩlya na kũsũvĩa andũ make
7 , 8 . ( a ) Ila iĩma ilĩ syonanasya kyaũ ?
( b ) Nĩkĩ iĩma isu syũmbĩtwe na ũthuku ?
Ve mavinda Mbivilia ĩtũmĩaa iĩma ĩ@@ ineenea mosumbĩ kana silikalĩ .
Ala matwa@@ ĩte makasya naaũ , na manengiwe wĩa wĩva ?
( Soma Nzekalia 6 : 5 - 8 . )
( Soma Nzekalia 6 : 9 - 12 . )
Nĩvo ĩndĩ kũt@@ akethĩwa ũthaithi ũngĩ kũũ nthĩ eka o ũthaithi ũla wa w’o !
Yeova ndak@@ olwa nĩ kũmwenda kũla tũmwendete !
ĨTH@@ E wa John av@@ atisĩwe taoninĩ nini yĩtawa Gu@@ j@@ ar@@ at yĩ nthĩ ya India myaka ya 1950 yũkĩte kũthela .
Mwĩĩtu - a - asa ũsu nĩwoonie ũndũ John wee@@ tem@@ ete kya@@ a na amũkũlya kana no amũtetheesye .
A@@ endie vala ve mũthembi wake na amũkũlya o ala makũlyo wakũlilye ũla mwĩĩtu - a - asa .
Mb@@ ony’e vala Mbivilia yaĩtye kana Yesũ ti Ngai .
Mb@@ ony’e vala yaĩtye kana ndwaĩle kũthaitha Mal@@ ia .
Mũvango ũla waĩ Isilaeli wa ndũa sya kwĩvitha no ũtũ@@ manyĩsye maũndũ ma vata .
Nĩkĩ kwina nĩ kĩlungu kya vata nthĩnĩ wa ũthaithi wa w’o ?
Ĩndĩ wa@@ ina wathi nĩw’o wĩw’aa ndeto syaw’o syak@@ iita ngoo yaku . ”
( b ) Twaĩle kũmwinĩa Yeova mbathi sya kũmũtaĩa ata , na naaũ maĩle kwĩthĩwa matongoetye ũndũnĩ ũsu ?
Wamina kwĩka ũu , soma ndeto sya wathi ũsu na wasya mũnene ũte na wia .
( a ) K@@ wath@@ amya nesa kũtonya kũtũtetheesya ata ĩla tũ@@ kwina ?
Ĩ@@ many@@ ĩsyei mbathi mwĩ ũthaithinĩ wa mũsyĩ ( Sisya kalungu ka 18 )
( Soma Motalo 35 : 24 , 25 . )
As@@ ũanĩa maũndũ asu easya atĩĩ : “ Nd@@ ineena ũla w’o , nĩna@@ kĩaa kũneena na atumĩa .
Aandĩkie atĩĩ : “ Sisyai ũndũ ũũ , kwĩw’@@ ĩthw’a woo kũla Ngai wendete , ũndũ kwa@@ etie kwĩsũvĩa kũ@@ nene nthĩnĩ wenyu , ĩĩ , na kwĩ@@ ka@@ ĩĩa , ĩĩ , na kũthata , ĩĩ , na kũkĩa , ĩĩ , na mea , ĩĩ , na kwĩthing’ĩĩsya , ĩĩ , na kũĩvanĩsya ! ” ( 2 Ako .
Naĩ ya@@ ek@@ ewa , yĩthĩawa ya@@ ek@@ ewa .
O tondũ Yeova waĩtye , nũt@@ wa@@ ũaa mĩio yitũ na aim@@ ĩt@@ waa vaasa vyũ naitũ .
Mĩ@@ io ĩsu wa@@ ũv@@ etea ndwĩ vandũ wĩsa kũk@@ om@@ anĩa nayo ĩngĩ . ”
Nĩkĩ ũkwenda kũmũt@@ w’a Yeova wĩvitho waku ?
Tũtonya ata kwĩthĩwa na tei ta Yeova ĩla angĩ mekwenda tũma@@ ekee ?
1 , 2 . ( a ) Yesũ aĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa Mĩao ya Ngai ?
( b ) Ũndũ ũsu wĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa Yeova ?
( Soma Meko ma Atũmwa 20 : 26 , 27 . )
( Soma Motalo 35 : 20 - 24 . )
Maya@@ etetwe kwa Mathayo nĩ lĩu .
11 : 3 , 4 ) Inyw’ĩ atumĩa , Yesũ nũmũ@@ nyuvĩte mũs@@ ũvĩe kĩkundi kyake , na kwoou ndalea kũmũtetheesya mũs@@ ile ũndũ we ũsilaa .
Mĩao ya Mose yaĩ “ mũvw’ano wa ũmanyi na wa ũla w’o . ”
Eĩtu - a - asa elĩ mait@@ avya mũth@@ oosya ũvoo mũseo taoninĩ ya Ti@@ pit@@ ap@@ a
Mũtũmwa Vaulo anenganie ũtao wĩva mũseo ĩũlũ wa kũsũanĩa ta andũ ma nthĩ ?
Nĩ mosũanĩo amwe meva methĩawa na andũ ma nthĩ , na ũtonya kũleana namo ata ?
Ĩsũvĩei mũndũ o na wĩva ndaka@@ mũt@@ ave na ũĩ na ũkengani wake wa mana , kũatĩĩa mo@@ kũũ ma andũ , na momanyĩsyo ma kwa@@ mbĩlĩlya ma nthĩ , na ti kũmũatĩĩa Klĩsto . ” ( Ako .
“ No nĩthĩwe nĩ mũndũ mũseo o na ethĩwa ndi@@ ĩkĩĩaa kana kwĩ Ngai . ”
“ No wĩkale wĩ mũtanu o na ũte ndĩninĩ . ”
Yeova nĩwaĩle kũtwĩ@@ kĩĩa mĩao nũndũ nĩwe watũmbie .
Yesũ aisye atĩĩ : “ Kũ@@ i mũndũ ũtonya kũthũkũma mavwana elĩ : nũndũ akamũ@@ mena ũmwe , na akam@@ wenda ũla ũngĩ ; kana akal@@ ũman’ya na ũmwe , na akamũv@@ ũthya ũla ũngĩ .
( Soma 1 Athesalonika 2 : 13 , 19 , 20 . )
“ Andũ no mamine vyũ mathĩna ala matũkwataa . ”
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya mũsyĩ wenyu wĩs@@ inda ũla mũthĩnzĩo ?
( b ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩkalae tũsyaĩĩsye ũla mũthĩnzĩo ?
Tũtonya kwĩka ata tũk@@ es@@ ũvĩa ĩla twĩ mũisyonĩ ?
Nĩ kana tũ@@ ae mĩmeo mĩthũku no nginya twĩvathane na maũndũ ma kwĩtanĩthya ala maku@@ masya mĩkalĩle mĩthũku .
( Soma Mũtavan’ya 7 : 21 , 22 . )
10 , 11 . ( a ) Nĩkĩ kĩwĩu ti kĩseo ?
Ndeto ya Ngai yaĩtye : “ Wendo nĩwũmĩĩasya , na nĩwĩkaa moseo ; wendo ndwĩ na kĩwĩu . ”
( 1 Sam . 23 : 16 - 18 ) Ithyĩ tyo twaĩle kwĩka angĩ ũseo na tũim@@ enda ũndũ Yonathani wendete Ndaviti ?
Aũme , endai iveti syenyu , na mũik@@ asyĩ@@ w’ĩe woo .
Syana , me@@ w’ei asyai menyu maũndũnĩ onthe , nũndũ ũu nĩw@@ endeeasya nthĩnĩ wa Mwĩaĩi .
A@@ asa , mũik@@ athat@@ ye syana syenyu , iti@@ kak@@ w’e ngoo . ” ( Ako .
Mwana - a - asa aĩle kwĩka ata ethĩwa nde@@ kwona ain@@ engwa ndaĩa nĩ mũka wake ũte mwĩtĩkĩli ?
Ndeto ya Ngai yaĩtye : “ Ũla ũsũvĩaa ndeto syake e na ũĩ ; na ũla wĩ na veva mũuu nĩ mũndũ wĩ na ũmanyi . ”
Ilungu ii ni@@ ũkũĩkĩĩthya vyũ kana kũkeethĩwa na ũthayũũkyo .
11 : 11 .
Nĩ ngewa syĩva syĩ Mbivilianĩ syat@@ etheeisye Matha aĩkĩĩe kana kũkeethĩwa na ũthayũũkyo ?
Nĩ ũndũ wĩva mũseo weteele kwĩsa kwona o ta Matha ?
Aisye : ‘ Nĩnĩsĩ akathayũũka . ’
17 : 8 - 16 ) Ĩtina wa ĩvinda mwana wakyo nĩwa@@ waie na akw’a .
Ngai nĩweewie mboya ya Eliya .
( Soma 1 Asumbĩ 17 : 17 - 24 . )
( Soma 2 Asumbĩ 4 : 32 - 37 . )
Mwĩĩtu - a - asa weetawa Tav@@ itha akwatiwe nĩ kyaũ na Vetelo eekie ata ?
Ĩvinda yĩmwe mũtũmwa Vaulo nĩwaendie kĩsionĩ kya Tel@@ oa kĩla ũmũnthĩ kĩ ngalĩko ya ĩũlũ ya Turkey welekele ũthũĩlonĩ wa syũa .
Mwanake ũmwe weetawa Eu@@ tik@@ usi ekalĩte ndĩlĩsyanĩ ethukĩĩsye .
13 : 14 - 16 ; 18 : 18 ; Alo . 4 : 17 , 18 ) O na eka ũu , Yeova nĩwawetete nesa kana ũathimo ũsu ũkeethĩwa “ nthĩnĩ wa Isaka . ” ( Mwa .
( Soma Aevelania 11 : 17 - 19 . )
89 : 48 ) Ĩndĩ Yovu ndendaa kwasya kana Ngai ndatonya kũthayũũkya mũndũ .
( Soma Yovu 14 : 13 - 15 . )
( b ) Nĩkĩ ũthayũũkyo nĩ wa vata mũno ?
Ĩndĩ we no ũ@@ wete ũthayũũkyo katĩ wa maũndũ ala ũĩkĩĩaa na weteele mũno na mea ?
( Soma 1 Akolintho 15 : 12 - 19 . )
Ĩndĩ nĩtwĩsĩ kana Yesũ nĩwathayũũkiw’e .
Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yesũ nĩwe ũwetetwe wathaninĩ ũla wĩ nthĩnĩ wa Savuli ya 118 ?
‘ Ak@@ i nĩmaleile ’ Masia ( Sisya kalungu ka 7 )
Yesũ esaa kũtw’ĩka ata ĩvia “ ĩnene ya kĩkotonĩ ” ?
Yesũ esaa kũtw’ĩka ata ĩvia “ ĩnene ya kĩkotonĩ ” ethĩwa nĩw@@ ale@@ ilwe na ooawa ?
( a ) Savuli 16 : 10 yathanie kyaũ ?
16 : 10 ) Ndaviti nd@@ as@@ asya kana we ndak@@ akw’a na ndaka@@ alika Mb@@ ũanĩ .
( Meko 2 : 29 - 32 ) Nĩwa@@ malilikanilye kana Ndaviti aĩ akwie na ak@@ athi@@ kwa .
( Soma Meko ma Atũmwa 2 : 33 - 36 . )
( Meko ma Atũmwa 13 : 32 - 37 , 42 . )
Na ve maũndũ makonetye “ syath@@ ĩ na mavinda , ala Asa wi@@ ĩte ũkũ@@ mũnĩ wake mwene . ” ( Meko 1 : 6 , 7 ; Yoa .
Vaulo aandĩkie asya kana ‘ Klĩsto nĩwathayũũkiw’e kuma kwa akw’ũ , ũsyao wa mbee wa ala makomete . ’
Kũkeethĩwa ata kwa etĩkĩw’a mauta amwe ĩvindanĩ ya kwĩthĩwa vo kwa Klĩsto ?
Ĩ@@ twĩ@@ ĩte ũũ : ‘ Tũi@@ kwenda mũ@@ lee kũmanya ũvoo wa ala makomaa ; nũndũ ethĩwa nĩtũ@@ kwĩtĩkĩla kana Yesũ nĩwakwie na athayũũka ĩngĩ , o ta ũu nao ala makomete nthĩnĩ wa Yesũ , Ngai akama@@ ete vamwe nake .
Ithyĩ ala twĩ thayũ , ala tũk@@ ati@@ ala kũvika kũka [ kana “ ĩvinda ya kwĩthĩwa vo , ” NWT ] kwa Mwĩaĩi , tũik@@ amatongoesya nongi ala makom@@ ie .
Etĩkĩw’a mauta ala makethĩwa kũũ nthĩ ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene , ‘ mak@@ oos@@ wa ’ math@@ we@@ onĩ .
W@@ asyoka nĩ@@ ũtũl@@ anga a maaũ . ”
N@@ asyaiwe Matukũ 29 , Mwei wa 7 , 19@@ 29 , na ne@@ anĩa kĩsionĩ kya Bul@@ ac@@ an , kĩla kĩ nthĩ ya Philippines .
Nĩnat@@ anĩaa kũsoma Mbivilia , na mũno mũno ala mavuku ana ma Ũvoo Mũseo .
Kĩu nĩkyatumie nenda kũatĩĩa ngelekany’o ya Yesũ . — Yoa . 10 : 27 .
Ĩvindanĩ yĩu asyai makwa nĩma@@ mbĩie nĩnĩ@@ sy@@ oke mũsyĩ .
Mũtumĩa ũmwe Ngũsĩ nĩwookie kwitũ na at@@ ũmanyĩsya kĩla Mbivilia yaĩtye kĩkethĩwa “ mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo . ” ( 2 Tim .
3 : 1 - 5 ) Nĩwat@@ ũthokisye tũi vandũ v@@ amany@@ ĩaw’a Mbivilia ũtũinĩ mũna waĩ vakuvĩ na witũ .
Tene mwana - a - asa ũsu aĩ me@@ ya ĩndĩ ĩvindanĩ yĩu aĩ vainia .
Na@@ masũngĩie nam@@ ea , “ Ĩĩ , nĩngwenda . ”
Nĩneesĩ kana nĩnendaa ‘ kũmũthũkũma Mwĩaĩi Klĩsto . ’
( Ako . 3 : 24 ) Kwĩ Matukũ 15 , Mwei wa 2 , 1946 , twaendie ũsĩnĩ waĩ o vau vakuvĩ na navatiswa nĩ na mwana - a - asa ũngĩ .
C@@ ru@@ z na mũsyĩ wake nĩmamb@@ osie nĩ@@ kalae namo taoninĩ ya Angat .
A@@ umisye ũvoo ũsu na Kĩsũngũ , na ĩndĩ amina n@@ alika vo nĩ@@ elesye kwa ũkuvĩ na kĩthyomo kya Tagalog kĩla waneen@@ ea .
Kwakya tene nat@@ ethasya wĩa ikonĩ .
N@@ amina sukulu natũmiwe ta vainia wa mwanya kwa kavinda kĩsionĩ kya New York City kĩtawa Bronx .
K@@ yumwa kya mbee twatwaana twaendie kũthyũlũlũka kĩkundi kĩ Kĩth@@ amanĩ kya R@@ ap@@ u R@@ ap@@ u .
O na nĩtw@@ esie kũthooa kĩwanza kya ũla mũndũ watwĩ@@ ĩte “ Ithyĩ andũ ma China tũit@@ esaa . ”
S@@ yak@@ omana , ĩtumbĩ yĩu yaĩ yĩtonya kwambĩĩa kũtw’ĩka mwana yĩ mwĩ@@ k@@ iv@@ anĩ ( an ec@@ t@@ op@@ ic pre@@ g@@ n@@ ancy ) kana o yĩka@@ theea waonĩ .
Kĩu no kĩtume ĩvu yĩt@@ ĩka yĩ o ĩnini .
Livoti ĩmwe ya Eng@@ l@@ and@@ ’s N@@ ational He@@ al@@ th Service yaĩtye : “ IUD ila syĩ na copper mbingangĩ ithũkũmaa nesa mũno , ũseo wasyo wĩ mbee wa 99 kwa 100 .
Ũu nĩ kwasya kana nthĩnĩ wa mwaka ũmwe , katĩ wa iveti 100 itũmĩaa IUD nĩ vinya kũkwata kĩmwe kĩ@@ kũit@@ ava .
IUD ila syĩ na copper nin@@ angi i@@ ithũkũmaa nesa ũu . ”
( a ) Ndeto ii , ‘ nĩwamanyie vyũ , ’ syonanasya kyaũ ?
( b ) Twĩsĩ ata kana Timotheo nĩwamanyie vyũ ũla ũvoo mũseo ĩũlũ wa Yesũ ?
A vak@@ wa nĩ@@ thĩnĩka mũno akatw’ĩka e@@ ĩtĩkĩla kyonthe kĩla tũũ@@ mũtavya ate@@ ũkũlya makũlyo . ”
Syo ni@@ eleawa nĩ kĩla Mbivilia ĩmanyĩasya ĩũlũ wa ũndũ ũsu ? ’
Nĩ ũndũ wĩva wa vata waĩlĩte kwĩkala wĩsĩ ĩũlũ wa kũmanyĩsya syana syaku ?
Mwĩĩtu - a - asa wĩtawa Stephanie wĩ na eĩtu atatũ aĩtye atĩĩ : “ Kuma syana syakwa syĩ nini vyũ , nĩkalaa ndyĩ@@ kũlya - ĩ , ‘ Nĩnĩ@@ it@@ avasya nĩkĩ nyie nĩĩkĩĩaa kana Yeova e kw’o , nũtwendete , na kana mĩao yake no ĩt@@ ũtethye ?
Syo syana syakwa nĩsy@@ ene nesa kana nyie nĩnĩmwendete Yeova kuma ngoonĩ ? ’
Syana syakwa iyĩsa kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu ethĩwa nyie ndi naw’o . ”
Mbivilia yaĩtye kana “ ũtumanu nĩw@@ ovetwe ngoonĩ ya kana . ” ( Nth .
2 : 12 ) Nĩ kana mũndũ et@@ angĩĩwa , nĩ ũndũ wa vata ethĩwe na ũĩ ũsu .
Asyai matonya kũtetheesya syana syoo ata ‘ sy@@ ũ@@ ĩve kũvika ũtangĩĩo ’ ?
Sisya vala ve MO@@ MANY@@ ĨS@@ YO MA MBIVILIA > ANDŨ MA MŨ@@ IKA .
Nĩ matambya meva waĩle kwosa nĩ kana ũendeee kũthũkũmĩa ũtangĩĩo waku ?
Na nĩmatonya kwĩthĩwa maeetwe nĩ asyai Ngũsĩ .
Ĩndĩ ke@@ ananga na kav@@ ika myaka ĩla wendi wa kũmanyana kĩ - mwĩĩ wĩthĩawa wĩ mwingĩ , nĩk@@ ethĩawa na vata wa kũĩkĩĩa vyũ kana kũatĩĩa mĩao ya Yeova nĩw’o ũndũ ũla waĩle vyũ . ”
( b ) Nĩ kyaũ ũtonya kwĩmanyĩsya ĩandĩkonĩ ya Avilivi 4 : 11 - 13 ?
Nĩ kyaũ waĩle kwĩka nĩ kana ũendeee kũthũkũmĩa ũtangĩĩo waku na “ kĩkĩo na kĩtet@@ emo ” ?
Nĩ syĩndũ syĩva wonete ii@@ ũtethya ĩla ũkwĩmanyĩsya ?
Yesũ aisye : “ Vai mũndũ ũtonya kũka kwakwa , ate@@ ũk@@ usw’a nĩ Asa ũla wandũmie . ” ( Yoa .
O nakwa ndyaĩle kũkĩa .
Kwoou ĩla ngwenda kũmanenga ngewa ya ũndũ nĩ@@ kie ndonya kwambĩĩa na kwasya atĩĩ : ‘ Ve mũthenya nĩ@@ namany@@ ĩasya mũndũ Mbivilia na yu . . . ’
Na ĩndĩ ndi@@ endeea kũmanenga ngewa ĩla ng@@ wendaa kũmanenga .
O na kau ngewa ĩsu ng@@ ũm@@ anenga ti ĩũlũ wa Mbivilia , mavinda maingĩ wĩthĩaa nĩmekwenda mũno kũmanya ũndũ nĩkaa ĩla ng@@ ũmanyĩsya Mbivilia .
Kũtũmĩa nzĩa ĩsu kaingĩ nĩkũtumĩte nĩ@@ eka kũemwa nĩ kũneena namo .
Nakwa n@@ aneena namo nĩ@@ ti@@ awa nĩ mũtanu ! ”
Vai Ngũsĩ ingĩ mat@@ indanasya nasyo eka ithyĩ .
Kwoou kĩla tũkwĩka no kĩtume me@@ thukĩĩsya kana makalea kwĩthukĩĩsya .
Nata ethĩwa nĩtwĩw’aa nthoni kana tũka@@ kĩa ĩla tũ@@ kũelesya angĩ mũĩkĩĩo witũ kana ũkethĩa tũi@@ ũmanya ũndũ tũkwasya , kana nata ethĩwa tũneenaa twĩ@@ kũnz@@ ĩte ?
Tũk@@ eka ũu no mone ta tũt@@ endete kwĩtwa Ngũsĩ sya Yeova .
O na nĩmatonya kũtũsũngĩa naĩ nũndũ meona twĩ na wia .
Ĩndĩ ethĩwa kĩla ĩvinda tũk@@ aneenaa tũte@@ ũkĩa na tũte na nzika na kĩla tũĩkĩĩaa , ti vinya makat@@ ũnenga ndaĩa . ”
Yesũ aisye atĩĩ : “ Ethĩwa mũndũ o na wĩva nũ@@ nũkwenda kũmb@@ i@@ kĩla , nĩ@@ elee mwene , na kwĩ@@ ya@@ ĩkya ngel@@ an’yo yake , na akĩ@@ mb@@ i@@ kĩla . ” ( Mt .
Nĩ kana wone maũndũ angĩ matonya kũũtethya , sisya kĩlungu kĩla kĩ kĩsesenĩ kya jw.org kĩ na kyongo , “ Makũlyo ma Andũ ma Mũ@@ ika — Nĩkĩ N@@ aĩle Kũvoya ? ”
Nĩ ũndũ wĩva tũtonya kwĩmanyĩsya nthĩnĩ wa Isaia 40 : 26 ?
Vai mũndũ waaĩsa kwĩthĩwa atonya kũtala ndata syonthe ila syĩ kw’o .
Nĩ ũndũ wĩva ũtũĩkĩĩthasya kana Yeova nũtonya kũtũnenga vinya ?
Na ongela kwasya : “ Mũk@@ asy@@ onea ngoo syenyu ũthũmũ@@ o .
Ĩndĩ tũ@@ syokaa mũsyĩ twĩ@@ w’ĩte ata ?
W@@ umiw’e kwa nzĩa ĩt@@ umie nĩw’a nĩngũ@@ eleeka ũndũ ng@@ wĩw’a na nĩngũ@@ thĩnĩ@@ kĩwa nginya n@@ et@@ ĩkya methoi .
Kĩu kĩnd@@ ilikan@@ isye kana nĩna@@ ĩlĩte kwĩthĩawa maũmbanonĩ . ”
Mũtũmwa Vaulo endaa kwasya ata ĩla waandĩkie : “ Yĩla nĩ mwonzu , nĩvo nĩ na vinya ” ?
A@@ inie asya atĩĩ : “ Kwondũ waku nĩng@@ ũv@@ ũth@@ ũa nguthu ; na kwondũ wa Ngai wakwa nĩng@@ ũth@@ a@@ any@@ ũka ũvai . ”
Tũ@@ endeea kwov@@ eea ũthatu ũsu ngoonĩ kwa myaka mingĩ , kana no tũatĩĩe ũtao wa Mbivilia na tũil@@ ũnga maũndũ na mĩtũkĩ ?
No wambĩĩe ngewa na kwasya atĩĩ : “ No nĩthĩwe ndyĩ@@ ka kũthĩnĩka mũno nĩ kaũndũ kate vala kaĩ , ĩndĩ ĩla ũn@@ aneen@@ isye ĩ@@ yoo , nĩnee@@ wie . . .
Nĩkwĩthĩwa mũthenya na ũtukũ kw’oko kwaku kwaĩ kũ@@ ito ĩũlũ wakwa . ”
Aandĩkie : “ Nĩna@@ kũ@@ manyĩth@@ isye naĩ yakwa , . . . naku wand@@ ekea ũthũku wa naĩ yakwa . ”
( 4 ) Ve ĩvinda tũk@@ omb@@ ana ya mũthya tũl@@ ilikane kĩkw’ũ kya Yesũ ?
( Soma 2 Akolintho 13 : 5 . )
( Soma Yoana 3 : 16 ; 17 : 3 . )
( a ) Yesũ avoyie ĩũlũ wa kyaũ ũtukũ ũla wambĩĩisye Kyaũya kya Wĩoo kya Mwĩaĩi ?
( b ) Twĩsĩ ata kana Yeova nũs@@ ũngĩĩte mboya ya Yesũ ?
( Soma Yoana 17 : 20 , 21 . )
( Soma Esekieli 37 : 15 - 17 . )
Tũtonya ata kũlũlũmĩlya ngwatanĩo ya andũ ma Ngai ?
Tũtonya kwonany’a ata ‘ nĩtũmĩ@@ anĩasya ithyĩ kwa ithyĩ nthĩnĩ wa wendo ’ ?
Twĩsĩ ata kana mũthenya ũmwe tũkalilikana kĩkw’ũ kya Yesũ tũt@@ akeka ũu ĩngĩ ?
Ana - a - asa elĩ mavainia na iveti syoo me taoninĩ ya R@@ i@@ ber@@ al@@ ta , B@@ eni , maiv@@ a@@ kĩĩa mavuku ndek@@ enĩ .
Nĩkĩ Yeova wendaa tũmũ@@ ol@@ ele syĩndũ sya vata ila ũtũ@@ n@@ ete ?
Ũseũvyo witũ ũtũmĩaa ata mĩvothi ĩla y@@ umaw’a ũmũnthĩ ?
Yo nĩkĩ Yeova wendaa tũmũ@@ ol@@ ele syĩndũ sya vata ila ũtũ@@ n@@ ete ?
( Soma 2 Akolintho 8 : 18 - 21 . )
Mĩv@@ othi yaku nĩtetheeasya wĩa witũ nthĩ yonthe ( Sisya kalungu ka 14 - 16 )
Na nũndũ wa ũu mavinda angĩ twĩw’aa twĩ kũasa mũno na andũ ala angĩ , na nĩ laisi tũkolwa kana ve maũndũ maingĩ mũno me@@ anĩ@@ ĩtw’e wĩanĩ wa Yeova .
Ĩndĩ ĩla twe@@ elo@@ ela JW Broadcasting nĩtũl@@ ilikanaa kana twĩ na ana - a - asa nthĩ yonthe .
Ana - a - asa ala me kĩsionĩ kĩĩ mew’aa mũyo mũno me@@ elo@@ ela JW Broadcasting .
Nĩt@@ ũk@@ othaa kwĩw’a mai@@ weta kana me@@ elo@@ ela vitio isu sy@@ umaa kĩla mwei mew’aa menda mũno ana - a - asa ma Nzama Ĩla Ĩtongoesye .
Yu nĩmew’aa wĩ ũndũ mũnene kũ@@ wet@@ anĩw’a na ũseũvyo wa Ngai kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva . ”
( Soma Nthimo 11 : 24 , 25 . )
O nake Yesũ aisye : ‘ Mwende mũtũi waku o tondũ wĩyendete mwene . ’ ( Mko .
Ũla wendaa kĩveti kyake ey@@ endaa mwene : nũndũ vai mũndũ wa@@ am@@ ena mwĩĩ wake o na ĩndĩĩ ; ĩndĩ nĩw@@ ũnengae lĩu na kũ@@ ũsũvĩa . ’ ( Aev .
Tũtonya kwĩka ata tũik@@ ey@@ ende mũno ?
Vaulo aandĩkie kana andũ makeethĩwa “ makyenda mbesa . ”
Mũthenya ũmwe Vainia ũmwe wa Ireland nĩwatavisye mũndũũme ũmwe ĩũlũ wa Ngai .
Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa ũthwii na ũkya ?
Aandĩkie atĩĩ : “ Ndi@@ k@@ ese kũv@@ ũna vyũ , na ũkũ@@ ka@@ ĩa , na kwasya , Yeova nũũ ? ” ( Nth .
Kya@@ mbĩ@@ aa , ‘ V@@ ay@@ ingwa mb@@ osi mũseo ta ũla nth@@ ũkũmaa ! ’
Yu nũndũ nĩnambĩĩe ũvainia , twĩ elĩ tũthũkũmaa mũndũ ũmwe , nake nĩ Yeova . ”
Tũtonya kwĩka ata tũik@@ ende mbesa ?
Wĩ@@ onany’a kana maim@@ wendete Ngai o na vanini . ”
Tũtonya kwĩka ata tũik@@ ende motanu ma nthĩ ?
( Soma 2 Timotheo 3 : 1 - 5 , 13 . )
3 : 12 ) Na eka ũu , nĩtwĩsĩ kana “ wendo ndwĩ@@ tũl@@ asya , o na ndwĩ@@ kathĩĩaa . ” ( 1 Ako .
Nĩ@@ noonaa kana nĩman@@ thĩnĩkĩaa , na kĩu kyatumaa nenda kũmat@@ anĩthya . ”
A@@ vo@@ isye il@@ il@@ inda , ala math@@ uaa , ala mawaĩte mangũ , na ala maĩ au matũ .
( Soma Isaia 11 : 6 , 7 . )
No ũsome ngewa sya amwe moo kĩlungunĩ kĩthĩawa na kyongo , “ Mbivilia Nĩ@@ alyũlaa Andũ , ” kĩla kĩthĩawa jw.org .
Nũseo tũkat@@ avasya ala angĩ kana twĩ Ngũsĩ sya Yeova .
3 We wĩ na Mũĩkĩĩo na Nũm@@ wĩw’aa Ngai ta Noa , Ndanieli , na Yovu ?
28 Ũtanu Nĩ Nguma Tũt@@ etheeaw’a Nĩ Ngai Twĩthĩwe Nayo
9 , 10 . ( a ) Tũtonya ata kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo na tũyĩkala twĩ ewi ta Noa ?
( Soma Malaki 3 : 17 , 18 . )
( b ) Yeova oonaa Ndanieli ata ?
( b ) Asyai matonya kwĩmanyĩsya maũndũ meva ma vata masũanĩa asyai ma Ndanieli ?
( Soma Yovu 1 : 9 , 10 . )
19 , 20 . ( a ) Tũtonya ata kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo na kwĩkala twĩ ewi ta Yovu ?
1 - 3 . ( a ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũendeee kũmũthũkũma Ngai twĩ aĩkĩĩku mĩthenyanĩ ĩno ya mũminũkĩlyo ?
( Soma Ndanieli 6 : 7 - 10 . )
( Soma Yovu 31 : 24 - 28 . )
( Soma Savuli 11 : 5 ; 26 : 4 . )
( Sav . 1 : 1 - 3 ) Kwoou no wĩkũlye - ĩ , ‘ Nyie nĩnĩ@@ mwĩ@@ sĩ Yeova nesa o tondũ Noa , Ndanieli , na Yovu mamwĩ@@ sĩ ? ’
O nake Enoko , ũla waĩ ĩthe wa ũmae wa Noa “ aendanasya na Ngai . ”
11 : 10 ) Yesũ aisye atĩĩ : “ Ĩthe wenyu , Avalaamu , nĩwatanie nũndũ wa kwona mũthenya wakwa . ” ( Yoa .
O na nditonya kũelesya nesa ũtanu ũla twĩ naw’o . ”
Ĩndĩ Ngai nĩwat@@ ũv@@ u@@ anĩsye ithyĩ kwa nzĩa ya Veva . ”
Yesũ aisye atĩĩ : “ Nĩna@@ mũtavya maũndũ aa , nĩ kana ũtanu wakwa wĩthĩwe nthĩnĩ wenyu , na ũtanu wenyu wĩthĩwe wĩ mus@@ ũu . ”
( 3 ) Kĩthito kitũ kya kwĩthĩwa na ‘ kĩlilikano kya Klĩsto ’ kĩtonya kũtũtetheesya ata tũtw’ĩke andũ ma kĩ - veva ?
( Soma 1 Akolintho 2 : 14 - 16 . )
Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa andũ ma kĩ - veva ?
Ngelekany’o ya Yakovo ĩtũmanyĩasya kyaũ ?
Ngelekany’o ya Meli ĩtũmanyĩasya kyaũ ?
( Soma Luka 1 : 46 - 55 . )
( Soma Isaia 63 : 9 ; Maliko 6 : 34 . )
Kwa ngelekany’o , mwĩĩtu - a - asa ũmwe wa Brazil wĩtawa Rachel easya : “ Tene nĩnendete kwĩkĩa ngũa syĩ na mĩs@@ ono ĩla y@@ endetwe nĩ andũ ma nthĩ .
Nũndũ wa ũu ndy@@ eekĩaa ngũa nesa mũno .
Ĩndĩ ĩla neemanyĩisye ũw’o nĩnakwatie vinya wa kwĩka moalyũku nĩ kana nĩtw’ĩke mũndũ wa kĩ - veva .
Kwĩka moalyũku asu kũyaĩ laisi , ĩndĩ ĩla nam@@ ekie nĩnambĩĩe kwĩkala nĩ mũtanu mũnango na nĩ mwĩanĩe vyũ . ”
Kwoou twee@@ yĩelekany’a na Yesũ , twĩthĩawa tũyĩ@@ yĩelekany’a na Yeova .
O na nĩmoonaa ũndũ watũmĩaa myolooto ya Ngai .
Kwĩthĩwa na kĩlĩko ta kya Klĩsto kũka@@ ũtethasya ata kĩla mũthenya ?
Aĩtye atĩĩ : “ Nd@@ y@@ eekaa ũndũ o na ũmwe mũthũku , ĩndĩ ngoo yakwa ndyaĩ ũw’onĩ .
Andũ manz@@ isya moonaa nĩ wa kĩ - veva nũndũ ndy@@ atĩĩaa ũmbano o na ũmwe na nĩno@@ osaa ũvainia mũtetheesya mavinda kauta kwa mwaka .
Robert easya : “ Na@@ ilyĩ ta mũndũ ũtesĩ kĩndũ o na kĩmwe .
Nĩvo nas@@ ũanĩie ũũ , ‘ Ethĩwa ninyie ng@@ atongoeasya kĩveti kyakwa maũndũnĩ ma ũthaithi , no nginya n@@ ose ĩtambya . ’ ”
Easya : “ Nĩnav@@ angie kwĩmanyĩsya Mbivilia . Nee@@ manyĩisye , neemanyĩsya , na neemanyĩsya ĩngĩ na ĩngĩ nginya nambĩĩa kũkwatya ũndũ ũvoo ũla wĩ Mbivilianĩ wosanĩte .
Kĩu kyatumie nĩ@@ elewa Mbivilia , na kĩla kya vata vyũ ngwatanĩo yakwa na Yeova nĩy@@ al@@ ũlũmĩ@@ ile vyũ . ”
( 3 ) Kwĩthĩwa twĩ alũmu kĩ - veva kũtonya kũtũtethya ata maũndũnĩ onthe ?
( b ) Twaĩlĩte kũsoma na kũvindĩĩsya kĩla tũũsoma twĩ na kĩeleelo kĩva ?
( b ) Nũũ ũwetetwe Mbivilianĩ tũtonya kũatĩĩa ngelekany’o yake ?
12 , 13 . ( a ) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩke ũndũ ĩandĩko ya 1 Akolintho 2 : 16 yĩwetete ?
( Soma 2 Vetelo 1 : 5 - 8 . )
Kwĩthĩwa twĩ ma kĩ - veva kũkatũtetheeasya ata ?
Nĩ maũndũ meva Vaulo wame@@ tie ‘ mawĩa mak@@ w’ũ ’ ala twaĩle kwĩvathana namo ?
Motwi makwa no m@@ andetheesye kwĩthĩwa na mĩvango mĩseo ya kĩ - veva ?
Nĩkĩ ũkwenda kũendeea kwĩana kĩ - veva ?
Mũtũmwa Vetelo eekĩie vinya Aklĩsto ma ĩvinda yake amea atĩĩ : “ Mũ@@ kĩth@@ ok@@ an’ya ene kwa ene . ” ( 1 Vet .
Ũ@@ kĩla , ũv@@ atiswe . ” — ME@@ KO 22 : 16 .
Nĩ kyaũ asyai Aklĩsto mendaa kũmanya nesa syana syoo it@@ anamba kũvatiswa ?
Aisye atĩĩ : “ N@@ aminie myei mingĩ ndy@@ ĩa Tata na Mami nĩngwenda kũvatiswa , na nĩmakothaa kũneena nakwa ĩũlũ wa ũndũ ũsu .
M@@ endaa kũmanya nesa ethĩwa nĩnĩsĩ vyũ ũito wa ũtwi ũla nendaa kwĩka .
Nav@@ atisiwe Matukũ 31 , Mwei wa 12 , 19@@ 34 .
5 , 6 . ( a ) Maũndũ ala Mbivilia ĩwetete ĩũlũ wa Timotheo metũ@@ tetheesya kũmanya kyaũ ĩũlũ wa ũtwi wake wa kũvatiswa ?
( Soma Akolosai 1 : 9 , 10 . )
Eeie Yeova kana e@@ ĩw’a mũyo mũno nũndũ kelĩtu kake nĩ@@ kat@@ wie kwĩyumya ka@@ mũthũkũme . ”
( 1 Vet .
Nĩkĩ tũtaĩle kũth@@ ing’ĩĩsya mũndũ avatiswe ?
Twĩneenea makũlyo meva ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe ?
Wĩ mũsyai nũtonya kwĩkũlya , ‘ We mwana wakwa nĩwĩanĩĩe vyũ kũvatiswa ?
Ĩkũlyo ya mbee yĩla ma@@ kũlaw’a nĩ , “ Kwa mũsingi wa nthembo ya Yesũ Klĩsto , we nĩw@@ umbũl@@ ĩte naĩ syaku na ũke@@ yumya kwa Yeova wĩke kwenda kwake ? ”
Tũtonya kũthokany’a ata maũmbanonĩ maitũ ma Kĩklĩsto ?
( Soma 3 Yoana 5 - 8 . )
Aandĩkie atĩĩ : “ Mbeenĩ nĩna@@ kĩaa nũndũ no ĩndĩ twaĩ tũ@@ nat@@ waana na kasũmba kaitũ kaĩ o kanini .
Ĩndĩ nĩtwat@@ anĩie mũno kũmathokya .
Nũndũ no ĩndĩ twaĩ tũ@@ nat@@ waana , kĩu nĩkyat@@ ũtetheeisye kwona ũndũ andũ matwaanĩte matonya kwĩkala me atanu matw’a kũmũthũkũma Yeova na kwĩanĩsya maũndũ ma kĩ - veva me vamwe . ”
Nĩkĩ twaĩle kũthokya ala mathamĩĩe kĩkundinĩ kitũ ?
( Soma Luka 10 : 41 , 42 . )
Mũthenya ũmwe ĩ ya wĩoo kĩveti kyakwa kyee@@ w’aa kĩk@@ osete mũno andũ ma mũsyĩ .
Ĩndĩ tũivika saa 1 : 30 wĩoo tweewie mũomo wa@@ kũn@@ angwa .
Twa@@ ũv@@ ingũa oou , twak@@ omanie na mũmanyĩw’a ũmwe wa Mbivilia akwete ma@@ su@@ ng@@ wa atatũ .
O@@ o@@ kĩte kũthokya amisonalĩ ala wee@@ w’ĩte nĩmo@@ kie .
Twa@@ mwĩ@@ ie n@@ alike na twa@@ mũnenga kĩw’ũ kya ũnyw’a .
T@@ u@@ uwe wĩ weka wĩw’aa ũiemwa nĩ kũthokya aeni .
Mũtumĩa ũmwe wĩkalaa Britain aĩtye atĩĩ : “ Mũndũ no wĩw’aa ait@@ elem@@ anga ĩla ũ@@ kwĩyũmbany’a kũthokya aeni .
Ĩndĩ ĩtina mũndũ nũ@@ athimĩkaa mũno na ak@@ ew’a e mwĩanĩe o tondũ wĩw’aa ayĩka maũndũ angĩ makonanĩtye na ũthũkũmi wa Yeova .
Nĩnĩt@@ anĩĩte kwĩkala nthĩ na aeni tũ@@ kund@@ e ka@@ awa na tũyĩka o kũea ngewa . ”
Nake mũtumĩa ũngĩ aandĩkie atĩĩ : “ Ĩla anyanyawa ala me kĩkundinĩ kitũ mooka kwakwa nĩ@@ nĩmaeleawa nesanga , na nĩthĩawa na ĩvinda ya kũmamanya , na mũno mũno kũmanya ũndũ makwatie ũw’o . ”
Ĩndĩ mũka wa mwalimũ ũmwe wa sukulu isu nĩwamb@@ ĩkĩie vinya mũno .
Aisye kana ĩla we na mũũme me wĩanĩ wa kũthyũlũlũka matanĩaa mũno syumwa ila mekal@@ any’a na mũndũ wa kĩ - veva o na kũtw’ĩka nũtonya kwĩthĩwa ate na syĩndũ mbingĩ , nũndũ o tamo , mũndũ ta ũsu ethĩawa atũng@@ ĩte kĩlĩko kyake ũthũkũminĩ wa Yeova na nda@@ kũl@@ anasya mũno na syĩndũ sya kĩ - mwĩĩ .
Kĩu ky@@ and@@ ilikanilye kĩĩ Mami wat@@ indĩaa kũtũtavya twĩ syana : ‘ Kav@@ aa kũya nyũnyi , vala ve wendo . ’ ” ( Nth .
( Soma Nthimo 25 : 21 , 22 . )
Ala mathok@@ any’a nĩme@@ yũmb@@ anĩasya nesa aeni moo ( Sisya kalungu ka 20 )
Mũandĩki wa Savuli , Ndaviti , akũlilye : “ Yeova , nũũ ũla wĩ@@ ĩkalaa wĩkalonĩ waku ? ”
Na ĩngĩ , nĩ ũndũ wa vata mũno kũnenga ndaĩa syĩthĩo sya kũla mũĩ .
Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata mũno ‘ kũthokany’a ene kwa ene ’ ?
Ana - a - asa elĩ main@@ enga tulakiti vundi ũkũ@@ va@@ ka kĩ@@ ao langi . Kĩ@@ ao kĩu kĩ@@ li@@ kĩte ng@@ om@@ enĩ yĩtawa Ka@@ š@@ t@@ il@@ a@@ c , ĩla ya@@ akiwe myakanĩ ya 1500 , taoninĩ ya Sp@@ li@@ t
( Soma Tito 2 : 11 - 14 . )
Mũtumĩa ũsu aisye : “ Thĩna wa Gra@@ ham waĩ mĩtũlyo .
A@@ neeneaa naĩ atumĩa ala mekalile nake ait@@ engwa .
Kwoou savalĩ ila sya@@ atĩĩe tũyĩmanyĩsya nĩtw@@ aneeneie maandĩko mana maneeneete mĩtũlyo na kĩla kĩtonya kũkwata mũndũ eethĩwa nayo .
Ĩla Gra@@ ham wambĩĩe kwĩs@@ isya aitũmĩa Ndeto ya Ngai ta kĩoo nĩwoonie ũndũ wailyĩ , na ndaa@@ endeew’a nĩ kĩla woonie !
Ĩla weetĩkĩlile kana mĩtũlyo yake yailyĩ ta ‘ mũamba ’ wa@@ mũl@@ indĩte itho , na eetĩkĩla kana nĩwe waĩ na thĩna wa kũtũla angĩ mũtĩ mathĩna maumĩla , nĩweekie moalyũku na mĩtũkĩ .
A@@ mbĩĩie kũendaa maũmbanonĩ ateũtĩĩa , kwĩmanyĩsya Mbivilia na kĩthito , na kũvoyaa kĩla mũthenya .
Ambĩie : ‘ Nĩ na myaka mingĩ kuma neemanyĩsya ũw’o , na ve ĩvinda naĩ vainia .
Mũtũmwa Vetelo aandĩkie atĩĩ : “ S@@ ũvĩ@@ ai ĩĩthya ya Ngai yĩla yĩ kwenyu , mũkĩ@@ yĩs@@ isya , ti ũndũ wa kũing@@ ĩĩw’a , ĩndĩ na kwenda , o na ti ũndũ wa kũ@@ un@@ wa nĩ syĩndũ itaĩle , ĩndĩ na kĩlĩko kĩ@@ yũmbanĩtye ; o na ti kwĩ@@ sumb@@ ĩkya kĩ@@ andanĩ kĩla mũneng@@ etwe , ĩndĩ mũ@@ kĩt@@ w’ĩkĩthya ene ngelek@@ an’yo sya yĩla ĩĩthya . ” ( 1 Vet .
Asyai matonya kũea syana syoo ata na ũkany’o wa Yeova ?
( Soma Aevelania 12 : 5 - 11 . )
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya mwana amanye kwĩkany’a ?
4 , 5 . ( a ) Nĩkĩ kwĩkany’a nĩ kwa vata ethĩwa nĩtũkwenda kwĩvw’ĩka ũla “ mũndũ mweũ ” ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na mĩvango mĩseo ya kwĩmanyĩsya Ndeto ya Ngai ?
Mwana - a - asa ũmwe aandĩkie : “ Nĩt@@ ũngaa mũvea mũno nasũanĩa ũndũ asyai makwa mand@@ eie .
( b ) Mũsyĩ ũmwe wat@@ ethekie ata ĩla asyai matwie kũmwĩw’a Yeova ?
Ĩtina wa myaka yĩana ũna mwĩĩtu ũsu nĩwatũng@@ iwe .
( b ) Tũtonya kwĩka ata nĩ kana atumĩa matanĩe kwĩanĩsya kĩanda kyoo ?
Maya@@ and@@ etya kana mak@@ and@@ ũla mũtĩ , ĩndĩ meekie kũmb@@ ĩkĩa vinya na kũnth@@ angaasya .
Kĩla ĩvinda twamina ũmbano , ũmwe woo nũ@@ ti@@ aa amanya kana nĩw@@ angũlya ũndũ nĩendeee o na ethĩwa makwat@@ ene ata .
Maũndũ ala mang@@ watie tene matumie n@@ ona Ngai ta ũtesa kũmb@@ enda .
Ĩndĩ nĩ mavinda maingĩ Yeova ũtũmĩĩte kĩkundi na atumĩa kũnd@@ ĩkĩĩthya kana nũmbendete .
Mwa nĩ@@ voyaa ndika@@ aĩse kũmũtia . ”
na ũl@@ ut@@ ĩte ũthyũ nĩkĩ ? Weeka nesa , ndwĩ@@ ĩtĩkĩl@@ wa ?
na ethĩwa ndwĩ@@ ĩka nesa , naĩ y@@ ov@@ es@@ yaa mũomonĩ ; na kwenda kwa@@ yo kũkeethĩwa kwaku ; ĩndĩ naku ũm@@ ĩs@@ umbĩke . ” ( Mwa .
1 : 24 - 31 ) Kwoou ekai twĩw’e ũkany’o nĩ kana twĩthĩwe oĩ .
Andũ ĩũlũ wa nthĩ mokitĩaa ũthasyo mwingangĩ .
15 Ĩyĩ@@ elekany’e na Yeova , Ngai Ũla Ũth@@ angaasya Angĩ
8 : 36 .
( Soma 1 Mavinda 29 : 11 , 12 . )
Nĩ kana andũ matanĩe kĩla ‘ kĩseo , ’ no nginya mamwĩ@@ kwatye Ngai na maim@@ wĩw’a .
Mak@@ alea kũmwĩw’a , matw’ĩka nĩmo ene me@@ kwĩtw’ĩĩa kĩla kĩseo . . . na kĩla kĩte kĩseo . ”
Kĩu nĩkyo Atamu na Eva meekie ĩla matwie kwĩka ũndũ mekwenda .
( Yoa . 8 : 31 , 32 ) Ndeto isu sya Yesũ syĩonany’a kana no maũndũ elĩ mendekaa nĩ kana mũndũ e@@ kwata ũthasyo wa w’o .
Nĩkĩ ũthasyo ũla Yesũ wathanie now’o ũkatuma twĩkala twĩ “ ath@@ asye w’o ” ?
( Soma Alomi 8 : 1 , 2 , 20 , 21 . )
( c ) T@@ wĩs@@ ũngĩa makũlyo meva ?
( Sisya ungu wa Ũ@@ NE@@ EN@@ ANY’A NA MAŨNDŨ ME@@ E@@ KĨ@@ K@@ IE > KŨM@@ Ĩ@@ ĨS@@ YA MATH@@ ĨNA . )
Maũndũ onthe nĩmatonyeka ; ĩndĩ ti onthe makaa . ”
Noa na mũsyĩ wake mat@@ ũtiĩe ngelekany’o yĩva ?
Mat@@ wĩe nthĩ yaĩ mbathe na yaĩ na andũ ang’endu .
Mbivilia yaĩtye : “ Noa eeka ũu ; kwĩanana na w’onthe ũla Ngai wamwĩaĩe , nĩw’o w@@ ekie . ”
Yeova atwĩ@@ aĩe twĩke ata ũmũnthĩ ?
( Soma Luka 4 : 18 , 19 . )
Yu nĩnĩ@@ eleawa nesanga kĩla ĩandĩko ya Yakovo 4 : 8 yĩthĩawa yĩiweta , ĩla yĩ@@ kwasya : ‘ Mũthengeei Ngai , nake akamũthengeea inyw’ĩ . ’
Nĩnamanyie kana nĩnakwatie kĩla nam@@ an@@ thaa , nakyo nĩ kwĩkala nĩ mwĩanĩe . ”
Mavainia ma mwanya matwaanĩte maitavany’a ũtũi ũte vaasa mũno na taoni ya Balykchy
( b ) Yeova athangaaisye Mwana wake ata ?
Atũmwa ma Yesũ mekalaa maik@@ ananĩa nũũ mũnene katĩ woo .
Esekia athangaaisye ata andũ ma Yuta na makav@@ ut@@ eni ma ita ?
Vetelo ‘ al@@ ũlũmĩilye ana - a - ĩthe ’ ata ?
Naaũ tũtonya kũthangaasya ũmũnthĩ , na nĩkĩ ?
Atumĩa no mesaa kũnenga mũndũ ũkany’o ĩla meenda kũ@@ mwaka .
Inyw’ĩ asyai , nĩmũ@@ manyĩasya syana syenyu kũthangaasya ala angĩ ?
O na nĩwamb@@ eleisye thĩna waĩ naw’o wailyĩ ta ũla wakwa , na neethĩa kaĩ ndyaĩ weka . ”
Mũsumbĩ Solomoni aisye atĩĩ : “ Ndeto ĩla y@@ aneen@@ wa ĩvindanĩ yaĩlĩte yĩthĩawa yĩ nzeo !
Ũth@@ yũ mũtanu nĩwĩ@@ w’@@ ĩthasya ngoo mũyo , na ũvoo mũseo nũv@@ u@@ ũkasya mũndũ . ”
( Sav . 92 : 1 , 4 ) We mũndũ wa mũika , kwasũanĩa maũndũ ala Yeova ũkũ@@ athimĩte namo .
Mũtũmwa Vaulo at@@ wathie ũũ : “ Ngai ti ũla ũte mũlũngalu ũndũ ũtonya kũlwa nĩ wĩa wenyu na wendo ũla mw@@ onanĩtye kwondũ wa syĩtwa yake . ” ( Aevl .
6 : 10 ) O na ethĩwa wĩana ata , no wĩke mĩvango ya kĩ - veva .
Ĩandĩko ya Nthimo 21 : 5 nthĩnĩ wa Mbivilia ya Kĩk@@ amba kya ĩvinda yĩĩ yaĩtye : “ Mĩvango ya ala me kĩthito kwa w’o ĩ@@ mat@@ ongoeasya methĩwe na syĩndũ mbingĩ . ”
Weeka mĩvango tene , wa@@ mbĩĩaa o kũendeea nesa tene .
Kũth@@ i yunivasiti nĩkwate ndik@@ ili@@ i ya mĩao kwesaa kũnenga wĩa wĩ mbesa , ĩndĩ ndyaĩ nĩs@@ a kũkwata wĩa wa masaa manini . ”
17 , 18 . ( a ) Yeova endeaa amũika kyaũ ?