A gbanwewo aha ụfọdụ dị n’isiokwu a . Nke Ndịàmà Jehova bipụtara , ma a dịghịzi ebipụta ya . “ Ụwa dum dị n’ike aka nke ajọ onye ahụ . ” Unu akpọkwala onye ọ bụla nna unu n’elu ụwa , n’ihi na otu onye bụ Nna unu , ya bụ , Onye nke eluigwe . M gaje imere ya onye inyeaka , ka ọ bụrụ onye ga - eme ka o zuo ezu . ” ( Gaa n’ebe e dere IHE BAỊBỤL NA - AKỤZI pịa AJỤJỤ NDỊ BAỊBỤL ZARA ) Baịbụl kwuru na aha Chineke bụ Jehova . © 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania O so n’ihe e ji arụ ọrụ ịkụziri ndị mmadụ Baịbụl n’ụwa dum . E jikwa onyinye sí ndị mmadụ n’obi akwado ọrụ a . Ị chọọ inye onyinye , biko gaa na www.jw.org / ig . Ọ gwụkwala ma è dere aha Baịbụl ọzọ , amaokwu Baịbụl ndị e dere n’akwụkwọ a si na Baịbụl e ji asụsụ Igbo a na - ede n’oge a dee , ya bụ , Baịbụl Nsọ — Nsụgharị Ụwa Ọhụrụ nke Akwụkwọ Nsọ . “ Ọ bụ nchegbu nke dị n’obi mmadụ ga - anyịgbu ya , ma , ọ bụ okwu ọma na - eme ka ọ ṅụrịa ọṅụ . ” M ga - eme ka ị dị ike . © 2017 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania “ Ndị ezi omume ga - enweta ụwa , ha ga - ebikwa n’elu ya ruo mgbe ebighị ebi . ” — Abụ Ọma 37 : 29 . © 2018 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - atụle n’isiokwu a ? ( b ) Gịnị ka a ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Ọ dị mma , lee ma ị pụrụ ịza ajụjụ ndị na - esonụ : Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Dị ka okwu ahụ bụ́ “ atụmatụ ọrụ ebere ” na - enye echiche ya , ụdị onyinye ndị a chọrọ nnọọ ime atụmatụ ụfọdụ n’aka onye ahụ na - enye onyinye . Unu apụghị ịbụ ohu Chineke na akụ̀ . ” Jisọs kwuru , sị : “ Ọ dịghị onye ọ bụla pụrụ ịbịakwute m , ọ bụrụ na Nna Nke zitere m adọghị ya . ” Ma onye kasị ukwuu n’etiti unu aghaghị ịbụ onye na - ejere unu ozi . Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? ( b ) Ajụjụ ndị dị aṅaa ka anyị ga - atụle ? Nkwado nke ụmụnna nwoke na ụmụnna nwanyị ime mmụọ m akasiwo m obi nke ukwuu . Ọ bụrụ na i so , i kwesịrị ịja mma . N’ihi na ekwetara m na ọnwụ ma ọ bụ ndụ ma ọ bụ ndị mmụọ ozi ma ọ bụ ọchịchị ma ọ bụ ihe ndị dị ugbu a ma ọ bụ ihe ndị gaje ịbịa ma ọ bụ ike ma ọ bụ ịdị elu ma ọ bụ ịdị omimi ma ọ bụ ihe ọ bụla ọzọ e kere eke agaghị enwe ike ikewapụ anyị n’ịhụnanya Chineke nke dị n’ime Kraịst Jizọs Onyenwe anyị . ” ( b ) Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Banye n’ọṅụ nke nna gị ukwu . ” m nọnyeere unu ụbọchị nile ruo ọgwụgwụ nke usoro ihe . ” ( b ) Gịnịkwa ka anyị ga - atụle n’isiokwu a ? Ma e meghere akwụkwọ mpịakọta ọzọ ; ọ bụ akwụkwọ mpịakọta nke ndụ . □ Gịnị na - eme anyị mgbe anyị nwụrụ ? Olee ajụjụ ndị anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - atụle ugbu a ? Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Nke a bụ ihe e nyere n’iwu nke kasịnụ , bụrụkwa nke mbụ . ” Jizọs sịrị : “ Hụ onye agbata obi gị n’anya dị ka onwe gị . ” ( Gụọ Matiu 24 : 37 - 39 . ) Anyị kwesịrị ime ihe kwekọrọ n’ekpere anyị . ( b ) Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? N’ezie , ihe ndị na - eme kemgbe puku afọ ole ụmụ mmadụ chịwara onwe ha na - egosi na ihe a Baịbụl kwuru bụ eziokwu : “ Ụzọ mmadụ adịghị ya n’aka . ( Gụọ 2 Timoti 3 : 1 - 5 , 13 . ) ( Gụọ Abụ Ọma 40 : 8 - 10 . ) ( b ) Gịnị ka i kpebisiri ike ime ? ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - atụle n’isiokwu a ? ( Gụọ Abụ Ọma 19 : 7 - 11 . ) ( Gụọ Ndị Efesọs 5 : 15 , 16 . ) Mmụọ nsọ n’onwe ya so mmụọ anyị na - agba àmà na anyị bụ ụmụ Chineke . ” ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 10 : 13 . ) ( Gụọ 2 Ihe E Mere 34 : 1 - 3 . ) • Gịnị bụ nzube Chineke maka ụwa ? ( Gụọ 1 Timoti 6 : 17 - 19 . ) ( Gụọ Jems 1 : 5 - 8 . ) ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 5 : 14 , 15 . ) ( Gụọ Ndị Rom 13 : 1 , 2 . ) ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 2 : 10 . ) ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 6 : 9 - 11 . ) ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 13 : 5 . ) ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 15 : 58 . ) Dọkas “ jupụtara n’ezi ọrụ na onyinye ebere . ” Olee ihe na - egosi na mmụọ nsọ enyela anyị ike ? ( Gụọ Ilu 3 : 5 , 6 . ) ( Gụọ Ndị Hibru 11 : 24 - 27 . ) “ Okwu Chineke dị ndụ ma na - akpa ike . ” — HIB . Amaokwu ndị ahụ ji Okwu Chineke tụnyere enyo nke na - enyere anyị aka ịhụ onwe anyị otú Jehova si ahụ anyị . Mgbe o kwuchara okwu ahụ , abịara m jụwa onwe m ma ọ̀ bụ otú Jehova si ahụ m ka m si ahụ onwe m . Ná mmalite , achọghị m ikweta na ihe a obi m na - agwa m ugbu a bụ eziokwu . Obi m ka na - agwasi m ike na Jehova agaghị ahụli m n’anya . Obi esichabeghị m ike na Jehova nwere ike ịhụ m n’anya , ma m malitere iche echiche banyere ájá mgbapụta Jizọs . Anya meghere m ozugbo ahụ . Abịara m ghọta na Jehova nọ na - enwere m ndidi kemgbe , e nweela ọtụtụ ụzọ o si na - egosi m na ya hụrụ m n’anya . O yiri ka m̀ na - ajụ àjà ahụ Jehova ji Ọkpara ya chụọ maka anyị . Ì medala obi gụọ Ụlọ Nche ndị ọhụrụ e bipụtara ? ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 1 : 3 , 4 . ) ( Gụọ Taịtọs 2 : 3 - 5 . ) ( Gụọ Ndị Rom 7 : 21 - 23 . ) ( Gụọ Aịzaya 63 : 11 - 14 . ) ( Gụọ Abụ Ọma 1 : 1 - 3 . ) ( Gụọ Ndị Rom 7 : 21 - 25 . ) ( Gụọ 2 Pita 2 : 5 . ) ( Gụọ Aịzaya 48 : 17 , 18 . ) ( Gụọ Ndị Efesọs 4 : 1 - 3 . ) ( Gụọ Ndị Hibru 13 : 7 , 17 . ) • O kwesịrị izitekọta ya na akwụkwọ ozi iji kọwaa na ya nwere ike iwereghachi ego ahụ mgbe ọ bụla ọ dị ya mkpa . Aka Òkè na Ihe Ndị Nọchiri Anya Ego : E nwere ike inye alaka ụlọ ọrụ Ndịàmà Jehova aka òkè na ihe ndị nọchiri anya ego n’onyinye . ( Gụọ Ndị Hibru 11 : 17 - 19 . ) Na Baịbụl , ugwu na - anọchi anya alaeze ma ọ bụ ọchịchị . Unu ndị bụ́ nna , unu adịla na - akpasu ụmụ unu iwe , ka ha wee ghara ịda mbà n’obi . ” Ọ bụrụ na ị chọrọ ịmatakwu ihe ndị a kọrọ n’isiokwu a , gụọ isi nke 3 nke akwụkwọ bụ́ Gịnị n’Ezie Ka Bible Na - akụzi ? ( Gụọ 2 Timoti 1 : 7 . ) Ọ bụrụ na ị chọrọ ịmatakwu ihe ndị a kọrọ n’isiokwu a , gụọ isi nke 8 n’akwụkwọ bụ́ Gịnị n’Ezie Ka Bible Na - akụzi ? ( Gụọ 1 Ndị Tesalonaịka 5 : 1 - 6 . ) Ka uche gị meekwa n’ụwa , dị ka ọ na - eme n’eluigwe . ” ( Gụọ Luk 21 : 1 - 4 . ) ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - aza n’isiokwu na - esonụ ? Mgbe ahụ , ka ndị nọ na Judia malite ịgbaga n’ugwu , ka ndị nọkwa n’ime ya si na ya pụọ , ka ndị nọkwa n’obodo nta dị iche iche ghara ịbanye n’ime ya . ” Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Mụ onwe m , Jehova , ga - eme ka o mezuo ọsọ ọsọ n’oge ya . ” ( Gụọ Luk 10 : 29 - 37 . ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - aza n’isiokwu a ? Ma erila mkpụrụ si n’osisi ịma ihe ọma na ihe ọjọọ , n’ihi na n’ụbọchị i riri mkpụrụ si na ya , ị ga - anwụrịrị . ” ( Gụọ Mkpughe 14 : 6 , 7 . ) ( Gụọ 1 Ndị Tesalonaịka 2 : 13 . ) Ọ ga na - ekpe ndị ogbenye ikpe ezi omume , ọ ga na - enyekwa ịdọ aka ná ntị n’izi ezi n’ihi ndị dị umeala n’obi n’ụwa . Ọ bụrụ na ị chọrọ ịmatakwu ihe ndị a kọrọ n’isiokwu a , gụọ isi nke 10 n’akwụkwọ bụ́ Gịnị n’Ezie Ka Bible Na - akụzi ? “ Okwukwe bụ atụmanya e ji n’aka na ihe ndị a na - ele anya ha ga - emezu . ” — HIB . Jizọs sịrị : “ N’ebe akụ̀ gị dị , n’ebe ahụ ka obi gị ga - adịkwa . ” ( Gụọ Jems 5 : 14 - 16 . ) ( b ) Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Ọ sịrị : “ Abụ m anụ ahụ́ , onye e rere ịnọ n’okpuru mmehie . ( Gụọ Ndị Hibru 10 : 24 , 25 . ) ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 8 : 13 - 15 . ) Noa so ezi Chineke jee ije . ” ​ —⁠ Jen . Ilu 14 : 15 kwuru , sị : “ Onye ọ bụla nke na - amaghị ihe na - ekweta okwu niile , ma onye maara ihe na - echebara nzọụkwụ ya echiche . ” N’ihi na yok m adịghị egbu mgbu , ibu m dịkwa mfe . ” Na - ediri ibe unu ihe ma na - agbaghara ibe unu kpamkpam ma ọ bụrụ na onye ọ bụla nwere ihe mere ọ ga - eji mee mkpesa megide ibe ya . Ọbụna dị ka Jehova gbaghaara unu kpamkpam , na - emekwanụ otú ahụ . Ọ sịrị ha : “ Onye ọ bụla nke na - ele nwaanyị anya , o wee gụọ ya agụụ ka ya na ya nwee mmekọahụ , ọ kwasowo ya iko n’obi ya . Chineke si n’ọnụ Aịzaya onye amụma gwa anyị , sị : “ Elegharịla anya n’ụjọ , n’ihi na abụ m Chineke gị . OLEE IHE ỌZỌ ANYỊ GA - AMỤTA NA BAỊBỤL ? MAGAZIN A bụ́ Ụlọ Nche na - enye Jehova Chineke , bụ́ Onye na - achị eluigwe na ụwa , otuto . Ozi ọma ahụ bụ na Alaeze Chineke , nke bụ́ ọchịchị dị́ n’eluigwe , ga - eme ka ajọ omume niile kwụsị n’oge na - adịghị anya , meekwa ka ụwa ghọọ paradaịs . Ọ na - agwa ndị mmadụ ka ha nwee okwukwe na Jizọs Kraịst , bụ́ onye nwụrụ ka anyị wee nweta ndụ ebighị ebi , onye bụ́kwa Eze na - achị ugbu a n’Alaeze Chineke . Ndịàmà Jehova na - ebipụta magazin a kemgbe afọ 1879 . Ọ naghị etinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị . Ihe niile ọ na - ekwu si na Baịbụl . Bebe na papa ya dị n’ezigbo mma . Onye gwara Bebe ihe ahụ iji kasie ya obi bụ otu nwaanyị ya na ezinụlọ Bebe hà dị ná mma . Ma , ihe ahụ ọ gwara Bebe gbawara ya obi . Ihe Bebe nọ na - ajụ onwe ya bụ , “ ọnwụ papa m ọ̀ bụnụ ihe ọma ? ” Mgbe ọtụtụ afọ gachara , Bebe dere ihe a merenụ n’akwụkwọ . Ihe o dere gosiri na ọ ka na - eru uju ọnwụ papa ya . Otu ihe Bebe bịara chọpụta bụ na ọ naghị adị mfe mmadụ ịkwụsị iru uju ọnwụ onye nwụnahụrụ ya , karịchaa , ma ọ bụrụ na ya na onye ahụ dị n’ezigbo mma . Baịbụl kpọrọ ọnwụ “ onye iro ikpeazụ . ” Onye anyị hụrụ n’anya nwụọ , ọ na - akpaghasị ndụ anyị , karịchaa , ma ọ bụrụ na onye ahụ nwụrụ na mberede . O nweghị onye n’ime anyị ọnwụ na - anaghị akpa aka ọjọọ . Ọ bụ ya mere o ji esiri anyị ike mgbe ụfọdụ ịma ihe anyị ga - eme ma mmadụ nwụnahụ anyị . I nwere ike ịna - eche , sị : ‘ Ọ̀ ga - ewe mmadụ afọ ole tupu ya akwụsị iru uju onye nwụnahụrụ ya ? Olee otú m ga - esi kasie ndị mmadụ nwụnahụrụ obi ? Ndị nwụnahụrụ anyị , hà ga - adị ndụ ọzọ ? ’ Ò nwetụla mgbe ị rịara obere ọrịa ? Ka anyị legodị ihe Ebreham mere mgbe nwunye ya nwụrụ . Baịbụl kwuru na o “ bidoro ịkwara Sera ákwá arịrị na ibere ya ákwá . ” Mgbe Baịbụl kwuru na Ebreham “ bidoro ” ịkwara nwunye ya ákwá arịrị , ọ na - egosi na o were ya oge tupu ya enwee ike idi ọnwụ nwunye ya . O ruuru ya uju ruo “ ọtụtụ ụbọchị . ” Ndị ezinụlọ ya enwelighịkwa ike ịkasi ya obi . Mgbe ọtụtụ afọ gachakwara , ọnwụ Josef ka nọ na - ewute ya . — Jenesis 37 : 34 , 35 ; 42 : 36 ; 45 : 28 . Otu nwaanyị aha ya bụ Gail , onye dị́ afọ iri isii , kwuru , sị : “ Robert di m nwụrụ n’otu ihe mberede mere n’abalị itoolu n’ọnwa Julaị afọ 2008 . Afọ isii ọ nwụchara , ọnwụ ya ka na - agbawa m obi . Echeghị m na ọ ga - apụli m apụ n’obi . ” Otu nwoke aha ya bụ Etienne , onye dị́ afọ iri asatọ na anọ , kwuru , sị : “ N’agbanyeghị na ọ karịala afọ iri na asatọ nwunye ọma m nwụrụ , agụụ ịhụ ya na - agụ m , m ka na - erukwara ya uju . M hụ ihe mara mma , mụ echeta ya , na - echekwa otú obi gaara adị ya ma á sị na ọ hụrụ ihe ahụ m hụrụ . ” N’eziokwu , o nweghị onye ọ na - adịrị mfe idi ọnwụ mmadụ . Otú ndị mmadụ si eru uju dị iche iche , ọ dịghịkwa mma ịta mmadụ ụta maka otú o si eru uju . Anyị ekwesịghịkwa ịtawa onwe anyị ụta ma o siwere anyị ike idi ọnwụ onye nwụnahụrụ anyị . N’isiokwu bụ́ “ Ṅomie Okwukwe Ha , ” nke dị́ n’Ụlọ Nche a , e kwuru na mgbe ihe dị ka afọ atọ Sera nne ya nwụchara , ọ ka na - eru uju ọnwụ ya . — Jenesis 24 : 67 . O nwere ike ịbụ na ị nụtụla ebe a na - agwa onye mmadụ nwụnahụrụ ka ọ ghara ibe ákwá ma ọ bụ ime ka ọnwụ ahụ ọ̀ na - ewute ya . O nwekwara ndị nke na - asị onye ahụ besiwe ákwá ike , sịkwa ya mee ihe niile ga - egosi na ihe merenụ na - ewute ya . Ma , Baịbụl kwuru ihe dabara adaba , nke ndị ọkachamara taa chọpụtakwarala na ọ na - enye aka . N’ebe ụfọdụ , a na - ekwu na nwoke ekwesịghị ibe ákwá . Ma , mmadụ ò kwesịdịrị ime ihere ibe ákwá ma mgbe naanị ya nọ ma n’ihu ọha ? Ndị dọkịta kwuru na ọ dịghị njọ ma onye mmadụ nwụnahụrụ bee ákwá . Mgbe ụfọdụ , ọ na - enyere onye ahụ aka inwetatụ onwe ya , ya emewekwa ihe ndị ọzọ o kwesịrị ime . Ma , onye ahụ na - akpachi ákwá na - agụ ya , o nwere ike ịkpatara ya nsogbu . Baịbụl akwadoghị na ọ dị njọ ibe ákwá ma ọ bụkwanụ na nwoke ekwesịghị ibe ákwá . Mgbe Lazarọs enyi ya nwoke nwụrụ , o bere ákwá n’ihu ọha n’agbanyeghị na o nwere ike ịkpọlite ya . — Jọn 11 : 33 - 35 . O nwere ndị na - ewe ezigbo iwe ma mmadụ nwụnahụ ha , karịchaa , ma ọ bụrụ na onye ahụ nwụrụ na mberede . Ọtụtụ ihe nwere ike ịkpasu onye mmadụ nwụnahụrụ iwe . O nwere ike ịbụ na onye ọ na - akwanyere ùgwù kwuru okwu gbawara ya obi . Otu nwoke onye Saụt Afrịka aha ya bụ Mike kwuru ihe mere mgbe papa ya nwụrụ . Mgbe a na - eli ya , onye ụkọchukwu Anglịkan kwuru na Chineke chọrọ ndị ezi mmadụ nakwa na ọ na - akpọrọ ha ngwa ngwa . * Ihe a o kwuru were m ezigbo iwe n’ihi na papa anyị dị anyị ezigbo mkpa . Ụfọdụ ndị mmadụ nwụnahụrụ na - ata onwe ha ụta , karịchaa , ma ọ bụrụ na onye ahụ nwụrụ na mberede . Baịbụl gwara anyị , sị : “ Ezi enyi nwere ịhụnanya mgbe niile , ọ bụkwa nwanne a mụrụ maka oge nsogbu . ” — Ilu 17 : 17 . Enyi kacha mma onye mmadụ nwụnahụrụ nwere ike ịkọrọ otú obi dị ya bụ Onye kere anyị , bụ́ Jehova . Kpee ekpere , kọọrọ ya otú obi dị gị n’ihi na ‘ ihe banyere gị na - emetụ ya n’obi . ’ O kwere nkwa na ọ ga - eji “ udo nke Chineke nke karịrị echiche niile ” mee ka obi ruo gị ala ma ị kọọrọ ya ihe na - enye gị nsogbu n’obi . Ihe ọzọ ọ ga - eji kasie gị obi bụ Baịbụl . Icheta ihe amaokwu ndị ahụ kwuru ga - enyere gị aka , karịchaa , n’abalị naanị gị nọ , ụra na - ekweghịkwa atụ gị . — Aịzaya 57 : 15 . O nwere otu nwoke dị́ afọ iri anọ anyị ga - akpọ Jack . Ọrịa kansa gburu nwunye ya n’oge na - adịbeghị anya . Ọ sịrị : “ M kpee ekpere , Jehova na - eme ka owu kwụsị ịma m . Ọ na - abụ ụra pụọ m n’anya n’ime abalị , mụ ebilie , gụọ ebe ụfọdụ na Baịbụl , chebara ihe m gụrụ echiche , gwakwa Jehova ihe na - enye m nsogbu n’obi . Obi na - eruzi m ala , ụra atụwakwa m ọzọ . ” Mama otu nwaanyị aha ya bụ Vanessa rịagidere ọrịa nwụọ . Vanessa achọpụtakwala na ekpere na - akpa ike dị egwu . Ọ sịrị : “ Ọ na - abụ obi jọwa m njọ n’ihi ihe a mere m , mụ akpọkuo Chineke , bewekwa ezigbo ákwá . Jehova na - enyekwa m ike idi ya . ” Ụfọdụ ndị gụrụ gbasara inye ndị mmadụ nwụnahụrụ ndụmọdụ na - agwa ndị ọ na - esiri ike idi ọnwụ onye nwụnahụrụ ha ka ha na - enyere ndị ọzọ aka ma ọ bụ na - arụ ụfọdụ ọrụ ga - abara obodo ha uru . Ha na - eme ha , obi ga na - adị ha ụtọ , ha ana - enwetatụkwa onwe ha . Ọtụtụ Ndị Kraịst mmadụ nwụnahụrụ achọpụtakwala na inyere ndị ọzọ aka na - akasi ha obi . — 2 Ndị Kọrịnt 1 : 3 , 4 . Ihe na - ewute gị na - ewutekwa Chineke . ​ — Abụ Ọma 55 : 22 ; 1 Pita 5 : 7 . Chineke na - emere ndị ohu ya ihe ha na - arịọ ya . ​ — Abụ Ọma 86 : 5 ; 1 Ndị Tesalonaịka 5 : 17 . Ọ na - agụsi Chineke agụụ ike ịkpọlite ndị nwụrụ anwụ . ​ — Job 14 : 13 - 15 . Chineke kwere nkwa ịkpọlite ndị nwụrụ anwụ . ​ — Aịzaya 26 : 19 ; Jọn 5 : 28 , 29 . Ò nwetụla mgbe ị na - amaghị ihe ị ga - eme ma ọ bụ ihe ị ga - ekwu iji kasie onye mmadụ nwụnahụrụ obi ? Ya dị ụfọdụ ndị otú a , ha agaghị eme ihe ọ bụla iji kasie onye ahụ obi . Ma , lee ihe ụfọdụ i nwere ike ime iji nyere onye ahụ aka . Ihe na - akasikarị ọtụtụ ndị mmadụ nwụnahụrụ obi bụ ịga na nke ha ma sị ha “ ndo . ” N’ọtụtụ ebe n’ụwa , ịmakụ onye ahụ ma ọ bụ ikonye ya aka ga - eme ka onye ahụ mara na ihe mere ya wutere anyị . Onye ahụ chọọ ikwu okwu , gee ya ntị nke ọma . Ihe kacha mkpa i nwere ike imere ezinụlọ ihe ahụ mere bụ imere ha ihe ụfọdụ ha na - enweghị ike ime , dị ka isi nri , ilekọta ụmụaka ha , ma ọ bụ inyeaka n’olili ozu ma ọ bụrụ na ọ ga - amasị ha . Imere ha ihe ndị ahụ nwere ike iru ha n’obi karịa okwu nkịtị ị gwara ha . Ka oge na - aga , i nwere ike ikwuwe gbasara onye ahụ nwụrụ anwụ , ikekwe , na - akọ gbasara àgwà ọma ụfọdụ onye ahụ nwere ma ọ bụ ihe ndị o mere mere gị obi ụtọ . Dị ka ihe atụ , di otu nwaanyị aha ya bụ Pam nwụrụ afọ isii gara aga . Aha di ya a bụ Ian . Pam kwuru , sị : “ Mgbe ụfọdụ , ndị mmadụ na - agwa m gbasara ihe ọma di m mere m na - amaghịdị . Ọ na - emekwa m obi ụtọ . ” Ndị na - eme nchọpụta kwuru na oge mmadụ nwụrụ ọhụrụ , ndị mmadụ na - abịa akasi ndị ezinụlọ ya obi . Ma , obere oge gachaa , onye ọ bụla ebidokwa mewe ihe ndị dịịrị ya , o nweghịzi onye ga - echeta bịa nyere ndị ahụ ihe mere aka . N’ihi ya , gbalịa ka gị na enyi gị mmadụ nwụnahụrụ na - ekwurịta okwu ọtụtụ mgbe . * Ụdị ihe a na - amasị ọtụtụ ndị mmadụ nwụnahụrụ n’ihi na ọ na - eme ka ha nwee ike ikwu otú nsogbu ahụ dị ha n’obi , ha enwetakwa onwe ha . Legodị ihe mere Kaori . Ọ bụ nwa agbọghọ onye Japan . Aha otu n’ime ha bụ Ritsuko . Ritsuko tọrọ Kaori ọfụma . Ọ kpawara Kaori nso . Kaori kwuru , sị : “ Ịgwa gị eziokwu , obi adịghị mụ mma maka otú o si na - eme ka ọ̀ bụ mama m . Ma n’ihi otú mama a si na - egosi m na ya hụrụ m n’anya , mụ na ya bịara dị n’ezigbo mma . Mụ na ya na - eso aga ozi ọma na ọmụmụ ihe n’izu ọ bụla . Ọ na - akpọ m ka mụ na ya ṅụkọọ tii ma ọ bụ rikọọ nri . Ọ na - edetara m akwụkwọ ozi , na - ezitekwara m kaadị ọtụtụ oge . Àgwà ọma mama a nyeere m ezigbo aka . ” Afọ iri na abụọ agaala kemgbe mama Kaori nwụrụ . Taakwa , Kaori na di ya na - ezisa ozi ọma oge niile . Kaori kwuru , sị : “ Mama Ritsuko nọgidere na - egosi m na ya hụrụ m n’anya . Mgbe ọ bụla m gara ụlọ anyị , m na - aga eleta ya . Mụ na ya kparịtachaakwa , obi na - adị m ụtọ . ” Aha di ya bụ Sozos . Di ya ejighị ya egwu egwu . Ọ bụkwa okenye e ji ama atụ n’ọgbakọ Ndị Kraịst . Ọ na - akpọkarị ụmụ mgbei na ụmụ nwaanyị di ha nwụrụ ka ha bịa n’ụlọ ha , ha esoro ha kparịta ụka , rikọọkwa nri . Ma ọrịa akpụ ụbụrụ gburu Sozos mgbe ọ dị afọ iri ise na atọ . Mgbe ha rutere , ha malitere iso ọgbakọ Ndịàmà Jehova nọ́ ebe ahụ na - amụ ihe . Poli kwuru , sị : “ Ụmụnna anyị na ha nọ n’ọgbakọ a amaghị gbasara ihe mere anyị na nsogbu anyị na ya na - alụ . Ma , ha bịara na - akpa anyị nso , na - agwa anyị okwu ndị na - eru anyị n’obi , na - enyekwara anyị aka n’ihe ụfọdụ . Ụmụnna ndị na - elekọta ọgbakọ anyị ejighị Daniel egwu egwu . Otu n’ime ha na - akpọ ya aga ebe ọ bụla ya na ndị enyi ya chọrọ ịga nọrịa . Ọ na - akpọkwa ya aga agba bọl . ” Poli na nwa ya nwoke na - enwe obi ụtọ taa . Otu ihe doro anya bụ na e nwere ọtụtụ ihe anyị nwere ike ime iji nyere ndị mmadụ nwụnahụrụ aka ma kasie ha obi . Ihe Baịbụl kwuru gbasara ọdịnihu na - akasikwa anyị obi . Ụfọdụ ndị na - akanye akara ụbọchị onye ahụ nwụrụ na kalenda ha , ka ha nwee ike icheta ịkasi ndị ọ nwụnahụrụ obi n’ụbọchị ọ bụla ọ manyere n’afọ ma ọ bụ ma ụbọchị ahụ ruwe . N’isiokwu nke abụọ n’Ụlọ Nche a , Gail kwuru na ya echeghị na ọnwụ Rob di ya ga - apụli ya apụ n’obi . Ma , ọ na - atụ anya ịhụ ya ọzọ n’ụwa ọhụrụ Chineke kwere nkwa ya . Ndị m na - emetere ebere ugbu a bụ ndị na - amaghị na ha nwere ike ịhụ onye nwụnahụrụ ha ọzọ . ” N’oge na - adịghị anya , mgbe Chineke ga - eme ka ụwa a ghọọ paradaịs , ọ ga - akpọlite ma Job ma ọtụtụ ndị ọzọ nwụrụ anwụ . Baịbụl kwuru n’akwụkwọ Ọrụ Ndịozi 24 : 15 na “ a gaje inwe mbilite n’ọnwụ . ” Jizọs gwakwara anyị , sị : “ Ka ihe a ghara iju unu anya , n’ihi na oge awa na - abịa mgbe ndị niile nọ n’ili ncheta ga - anụ olu ya , wee pụta . ” Ọ ga - enweghachikwa “ ike okorobịa ” ya , ‘ ahụ́ ya adịkwa ọhụrụ karịa otú ọ dị n’oge ọ bụ nwata ’ ruo mgbe ebighị ebi . Ọ bụkwa otu ihe ahụ ka a ga - emere ndị niile ga - egosi na ha nwere okwukwe na Chineke ga - emezu nkwa o kwere ịkpọlite ndị nwụrụ anwụ . Ọ bụrụ na o nweela onye nwụnahụrụ gị , ime ihe ndị anyị kwuru n’akwụkwọ a nwere ike ọ gaghị eme ka ị kwụsị iru uju kpamkpam . Ma , ịtụgharị uche ná nkwa ndị Chineke kwere na Baịbụl nwere ike ime ka i nwee olileanya na ihe ga - aka mma , meekwa ka i nwee ike ị ga - eji na - eme ihe ndị ọzọ i kwesịrị ime . — 1 Ndị Tesalonaịka 4 : 13 . Ị ga - ahụ ihe Baịbụl kwuru ga - enyere gị aka ma kasie gị obi . “ [ Chineke ] ga - ehichapụkwa anya mmiri niile n’anya ha , ọnwụ agaghị adị ọzọ . ” — Mkpughe 21 : 3 , 4 . Isiokwu Ụlọ Nche a kọwara otú Chineke ga - esi emezu nkwa a o kwere nakwa uru ọ ga - abara gị . ISIOKWU ỤLỌ NCHE A | GỊNỊ MERE JIZỌS JI TAA AHỤHỤ MA NWỤỌ ? E gburu Jizọs onye Nazaret n’oge opupu ihe ubi n’afọ 33 . E boro ya ebubo ụgha na ọ na - agba ọchịchị mgba okpuru . A kụrụ ya isi aba okpu , kpọgidekwa ya n’elu osisi . Ị ga - agụta akụkọ a n’akwụkwọ Matiu , Mak , Luk , na Jọn . Ha dị n’Akwụkwọ Nsọ Grik nke Ndị Kraịst , nke ọtụtụ ndị na - akpọ Agba Ọhụrụ . Ka anyị chọpụtazie ma ihe ndị a kọrọ n’akwụkwọ Matiu , Mak , Luk na Jọn hà mere eme ka hà bụ akụkọ ifo . Akwụkwọ Matiu , Mak , Luk na Jọn adịghị ka akụkọ ifo . Ị gụọ ha , ị ga - ahụ na ndị dere ha kpachapụrụ anya dee ihe ndị merenụ otú ha si mee . Dị ka ihe atụ , ha kpọrọ aha obodo ndị dị adị , ọtụtụ n’ime obodo ndị ahụ dịkwa ruo taa . Ha kọrọ gbasara ndị dịrị ndụ n’ụwa a , ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme achọpụtakwala na ndị ahụ ha kọrọ akụkọ ha dịrị ndụ n’ụwa n’oge ahụ . — Luk 3 : 1 , 2 , 23 . * Ihe Matiu , Mak , Luk na Jọn dekwara gbasara otú e si kpọgide ya n’osisi dabara n’otú ndị Rom oge ahụ si egbu onye a mara ikpe ọnwụ . Matiu , Mak , Luk na Jọn kọrọ ihe ndị ha kọrọ otú gosiri na ha mere eme n’eziokwu . Ha kọdịrị ihe ụfọdụ ndị na - eso ụzọ Jizọs na - emetaghị . Ihe a niile gosiri na ha kwuru eziokwu nakwa na ihe niile ha dere gbasara Jizọs bụ eziokwu . E nwere ọtụtụ ndị kweere na Jizọs dịrị ndụ ma mechaa nwụọ , ma ụfọdụ ekwetaghị na o bilitere n’ọnwụ . Ndịozi ya ekwetadịghị mgbe mbụ a gwara ha na o bilitela n’ọnwụ . Ma ha na ndị ọzọ na - eso ụzọ Jizọs mechara kweta mgbe ha hụrụ Jizọs ugboro ugboro mgbe o bilitechara n’ọnwụ . O nwedịrị mgbe Jizọs pụtara n’ihu ihe karịrị narị mmadụ ise . — 1 Ndị Kọrịnt 15 : 6 . Ndị na - eso ụzọ Jizọs katara obi na - agwa mmadụ niile , ọbụnadị ndị ahụ gburu Jizọs , na a kpọlitela ya n’ọnwụ n’agbanyeghị na e nwere ike ịtụ ha mkpọrọ ma ọ bụdị gbuo ha . Hà gaara akata obi otú a ma ọ bụrụ na ha ejighị n’aka na a kpọlitela Jizọs n’ọnwụ ? Ihe mere ọtụtụ ndị ji ghọọ Ndị Kraịst , ma n’oge ahụ ma taa , bụ n’ihi na obi siri ha ike na a kpọlitere Jizọs n’ọnwụ . Ị gụọ ihe ndị Matiu , Mak , Luk na Jọn dere gbasara ọnwụ na mbilite n’ọnwụ Jizọs , ị ga - ama na ha bụ eziokwu . Ọ bụrụkwa na i jiri nwayọọ gụọ ha , ọ ga - edo gị anya na ihe ndị a mere eme . Ha ga - edokwu gị anya ma ị ghọta ihe mere ha ji mee . A mụrụ ya mgbe ndịozi Jizọs ka nọ ndụ . O kwuru , sị : “ Ọ bụ mgbe Taịbiriọs na - achị ka otu n’ime ndị ọchịchị anyị aha ya bụ Pọntiọs Paịlet mara Kraịst ikpe ọnwụ , onye e si n’aha ya nweta aha bụ́ [ Ndị Kraịst ] . ” Ndị ọzọ kọrọ gbasara Jizọs bụ Switoniọs ( ọ dịrị ndụ n’oge ndịozi Jizọs ) ; Josifọs bụ́ onye Juu bụ́ ọkọ akụkọ ihe mere eme ( ọ dịrị ndụ n’oge ndịozi Jizọs ) ; nakwa Plini nke Nta , bụ́ gọvanọ Bitinia ( obere oge ndịozi Jizọs nwụchara ) . Ihe ọzọkwa bụ na ọtụtụ ndị iro Jizọs n’oge ahụ agaghị anọkata dee ihe ọ bụla ga - eme ka ndị mmadụ kweta na ihe ndị a na - akọ gbasara Jizọs bụ eziokwu . Otu n’ime ndịozi Jizọs aha ya bụ Pita kwuru gbasara mbilite n’ọnwụ Jizọs , sị : “ Chineke kpọlitere Onye a n’ụbọchị nke atọ ma mee ka ọ pụta ìhè , ọ bụghị nye mmadụ niile , kama nye ndị àmà Chineke họpụtara tupu oge eruo , nye anyị , bụ́ ndị anyị na ya riri ma ṅụọ mgbe o bilitesịrị ná ndị nwụrụ anwụ . ” O kwuru na mgbe ndị Juu bụ́ ndị iro Jizọs nụrụ na a kpọlitela Jizọs n’ọnwụ , ha gbara mbọ ka ndị mmadụ kwụsị ịkọsa ya . — Matiu 28 : 11 - 15 . Ọ̀ pụtara na Jizọs achọghị ka ndị mmadụ mara na a kpọlitere ya n’ọnwụ ? Mba . Pita sịrị : “ O nyekwara anyị iwu ikwusara ndị mmadụ ozi ọma na ịgba àmà nke ọma na onye a bụ Onye ahụ Chineke kpebiri na ọ ga - abụ onyeikpe nke ndị dị ndụ na ndị nwụrụ anwụ . ” Ezigbo Ndị Kraịst kwusara ya , ha ka na - ekwusakwa ya . — Ọrụ Ndịozi 10 : 42 . “ Mmehie si n’aka otu mmadụ [ ya bụ , Adam ] bata n’ụwa , ọnwụ esikwa ná mmehie bata . ” — Ndị Rom 5 : 12 Ọ bụrụ na mmadụ ajụọ gị ma ị̀ ga - achọ ịdị ndụ ebighị ebi , gịnị ka ị ga - aza ? Ọtụtụ ndị ga - asị na ha ga - achọ , mana , ha echeghị na ọ ga - ekwe omume . Ha ga - asịkwa na onye ọ bụla dị ndụ ga - anwụrịrị otu ụbọchị . Ma ọ bụrụkwanụ na a jụọ gị ma ị̀ chọrọ ịnwụ , gịnị ka ị ga - aza ? Ọtụtụ ndị ga - asị mba . Baịbụl kwuru ihe gosiri na Chineke kere anyị ka ịdị ndụ na - agụ anyị agụụ . O kwudịrị na “ o tinyewo ọbụna mgbe ebighị ebi n’obi [ anyị ] . ” — Ekliziastis 3 : 11 . Ma , ụmụ mmadụ anaghị adị ndụ ebighị ebi taa . Ò nweela ihe Chineke mere iji napụta anyị ? Anyị mata ihe Baịbụl kwuru gbasara ajụjụ ndị a , obi ga - adị anyị ụtọ , anyị ga - amatakwa ihe mere Jizọs ji taa ahụhụ ma nwụọ . Jenesis isi nke mbụ ruo nke atọ gwara anyị na Chineke gwara Adam na Iv ihe ha ga - eme iji dịrị ndụ ebighị ebi . Ebe ahụ kọkwara otú ha si nupụrụ Chineke isi nke mere ka ha gharazie ịdị ndụ ebighị ebi . Otú e si kọọ akụkọ a dị nnọọ mfe nghọta nke na ụfọdụ ndị na - asị na ọ bụ akụkọ ifo . Ma , ị gụọ akwụkwọ Jenesis , ị ga - ahụ na ọ kọrọ ihe ndị mere eme otú ahụ Matiu , Mak , Luk na Jọn si kọọ ihe mere eme . Gịnị ka nnupụisi Adam kpatara ? Baịbụl kwuru , sị : “ Mmehie si n’aka otu mmadụ [ ya bụ , Adam ] bata n’ụwa , ọnwụ esikwa ná mmehie bata , ọnwụ wee si otú ahụ gbasaa ruo mmadụ niile n’ihi na ha niile mehiere . ” Ọ bụ ya mere na ọ dịghịzi ndụ ebighị ebi . Ebe anyị bụ ụmụ ya , anyị ketakwara mmehie ya . Ma , ò nweela ihe Chineke mere iji napụta anyị ? N’eziokwu , Chineke emeela ndokwa ka ụmụ Adam nwee ike ịdị ndụ ebighị ebi nke Adam na - adịlighị n’ihi nnupụisi ya . Baịbụl kwuru ná Ndị Rom 6 : 23 na “ ụgwọ ọrụ nke mmehie na - akwụ bụ ọnwụ . ” Ọ pụtara na onye mehierenụ ga - anwụ . Anyịnwa na - anwụkwa anwụ n’ihi na anyị na - eme mmehie . Ma , ọ bụghị anyị kpatara ihe mere anyị ji anwụ , kama , anyị ketara mmehie n’aka Adam . N’ihi ya , Chineke gosiri na ọ hụrụ anyị n’anya zite Ọkpara ya , bụ́ Jizọs , ka ọ bịa jiri ndụ ya kwụọ ụgwọ mmehie anyị . Ọnwụ Jizọs mere ka anyị nwee olileanya na anyị ga - adị ndụ ebighị ebi , na - enwe obi ụtọ Ebe ọ bụ na Adam bụ mmadụ zuru okè tupu ya enupụ isi , mezie ka anyị bụrụ ndị mmehie ma na - anwụ anwụ , onye ga - enweli ike ịnapụta anyị n’aka mmehie na ọnwụ ga - abụ mmadụ zuru okè , nke na - agaghị enupụ isi ruo mgbe ọ nwụrụ . Baịbụl si otú a kọwaa ya : “ Ebe ọ bụ na e mere ka ọtụtụ mmadụ ghọọ ndị mmehie site ná nnupụisi nke otu onye ahụ , otú ahụkwa ka a ga - eme ka ọtụtụ mmadụ ghọọ ndị ezi omume site ná nrubeisi nke otu onye ahụ . ” O si n’eluigwe bịa ghọọ mmadụ zuru okè n’ụwa , * nwụọkwa maka anyị . Ọ bụ ya mere anyị ga - eji nwee ike ịbụ ndị ezi omume n’anya Chineke ma nwee olileanya ịdị ndụ ebighị ebi . Ma , gịnị mere Jizọs ji kwesị ịnwụ tupu ya enwee ike ịnapụta anyị ? Chineke Pụrụ Ime Ihe Niile ó nweghị ike ikwu ka ụmụ Adam dịrị ndụ ebighị ebi n’enweghị onye ga - anwụ maka ha ? Á sị na Chineke ekpeghị ikpe ziri ezi n’okwu a , obi agaaraghị na - esi ụmụ mmadụ ike na ọ ga na - ekpe ikpe ziri ezi n’okwu ndị ọzọ . Dị ka ihe atụ , olee ihe ọ ga - agbakwasị ụkwụ na ya kpebie nwa Adam nke ruru eru ịdị ndụ ebighị ebi ? Ya kwe nkwa , à ga - atụkwasịli ya obi na ọ ga - emezu ya ? Ebe ọ bụ na Chineke mere ihe ziri ezi iji gbapụta anyị , obi siri anyị ike na ọ ga na - eme ihe ziri ezi mgbe niile . Chineke ji àjà Jizọs ji ndụ ya chụọ mee ka anyị nwee olileanya ịdị ndụ ebighị ebi mgbe ụwa ga - aghọ Paradaịs . Legodị ihe a Jizọs kwuru na Jọn 3 : 16 : “ Chineke hụrụ ụwa n’anya nke ukwuu nke na o nyere Ọkpara ọ mụrụ naanị ya , ka e wee ghara ibibi onye ọ bụla nke nwere okwukwe na ya , kama ka o nwee ndụ ebighị ebi . ” Ihe a Jizọs kwuru pụtara na ọnwụ ya gosiri na Chineke na - ekpe ikpe ziri ezi mgbe niile . Ma , nke ka nke bụ na o gosiri na Chineke hụrụ ụmụ mmadụ n’anya nke ukwuu . Oleekwanụ ihe mere Jizọs ji taa ezigbo ahụhụ tupu ya anwụọ dị ka Matiu , Mak , Luk na Jọn si kọọ ? Otú ahụ Jizọs si die ahụhụ niile ọ tara , rubere Chineke isi ruo mgbe ọ nwụrụ , gosiri na Ekwensu ghara ụgha mgbe ọ sịrị na o nweghị mmadụ ọ bụla ga - erubeliri Chineke isi ma ọ na - ata ahụhụ . E nwere ike iche na ihe Setan kwuru bụ eziokwu mgbe ahụ o mere ka Adam , bụ́ onye zuru okè , mehie . Ma , Jizọs , bụ́kwa onye zuru okè ka Adam , rubeere Chineke isi n’agbanyeghị ahụhụ ndị ọ tara . O si otú ahụ gosi na Adam n’onwe ya gakwaara erubere Chineke isi ma á sị na ọ chọrọ . Chineke gọziri Ọkpara ya maka otú o si rubere ya isi . O nyere ya ndụ na - enweghị ọgwụgwụ n’eluigwe . Ọ sịrị : “ Iji nweta ndụ ebighị ebi , ọ dị ha mkpa ịmata gị nke ọma , onye naanị ya bụ ezi Chineke , matakwa onye i zitere , bụ́ Jizọs Kraịst . ” — Jọn 17 : 3 . Ndị bipụtara Ụlọ Nche a dị njikere inyere gị aka ka ị matakwuo Jehova , bụ́ ezi Chineke , na Ọkpara ya , bụ́ Jizọs Kraịst . Obi ga - adị Ndịàmà Jehova nọ́ n’obodo unu ụtọ inyere gị aka ma ị chọọ . Ị ga - ahụkwa ihe ga - enyere gị aka ma ị gaa n’adres Ịntanet anyị bụ́ www.jw.org / ig . Gụọ Ụlọ Nche Septemba 1 , 2009 , peeji nke 13 . Ọ bụ Ndịàmà Jehova bipụtara ya . Chineke si n’eluigwe bufee ndụ Ọkpara ya n’afọ Meri , Meri adịrị ime . Mmụọ nsọ Chineke mekwara ka Jizọs ghara ibute mmehie n’aka Meri . — Luk 1 : 31 , 35 . Mgbe Jizọs na ndịozi ya kwesịrị ntụkwasị obi nọ n’abalị bọtara ụbọchị e gburu ya , ọ malitere ihe a ga - eji na - echeta ọnwụ ya . Ọ gwara ha , sị : “ Na - emenụ nke a ka unu wee na - echeta m . ” Ndịàmà Jehova n’ụwa niile na - eme ihe a Jizọs kwuru . Ha na - ezukọ n’afọ ọ bụla iji cheta ọnwụ Jizọs . N’afọ a , a ga - echeta ọnwụ Jizọs na Wenezdee , abalị iri abụọ na atọ n’ọnwa Mach , mgbe anyanwụ dachara . O nweghị onye a ga - ana ego . Biko , jụọ Ndịàmà Jehova nọ́ n’ebe i bi oge na ebe a ga - eme ya . I nwekwara ike ịmata ya ma ị gaa n’adres Ịntanet anyị bụ́ www.jw.org / ig . Ị̀ GA - ASỊ na Ekwensu bụ . . . Ihe ọjọọ dị́ mmadụ n’obi ? Ekwensu gwara Jizọs okwu ma “ nwaa ya ọnwụnwa . ” Ekwensu bụbu mmụọ ozi dị nsọ , mana ‘ o guzosighị ike n’eziokwu . ’ Ọ ghọrọ onye ụgha na onye iro Chineke . Ndị mmụọ ozi ndị ọzọ sooro Setan nupụrụ Chineke isi . — Mkpughe 12 : 9 . Ekwensu na - eme ka ndị mmadụ ghara ịma na ọ bụ mmụọ dị adị . — 2 Ndị Kọrịnt 4 : 4 . Ma , ụjọ na - atụ ndị ọzọ na ndị mmụọ ọjọọ nwere ike ịbanye n’ime ha na - akpa ike . Ekwensu na - akpa ụmụ mmadụ aka ọjọọ , ma ọ bụghị mmadụ niile ka ọ na - eduhie . Ekwensu na - eji aghụghọ eduhie ndị mmadụ . — 2 Ndị Kọrịnt 11 : 14 . Mgbe ụfọdụ , ndị mmụọ ọjọọ na - aba n’ime ụfọdụ ndị , na - eme ha ihe masịrị ha . — Matiu 12 : 22 . Ma Chineke ga - enyeliri gị aka iguzogide Ekwensu . — Jems 4 : 7 . “ Ọ̀ dị onye n’ime unu nke chọrọ iwu ụlọ elu , nke na - agaghị ebu ụzọ nọdụ ala gbakọọ ihe ọ ga - efu , ka o wee hụ ma ò nwere ihe ga - ezu iji wuchaa ya ? ” — LUK 14 : 28 . Olee otú Daniel si gosi na ya etoruola ikpebi ihe dị mma ? Olee otú ị ga - esi amata ma mkpebi i mere ime baptizim ò si gị n’obi ? Gịnị ka mmadụ inyefe Chineke onwe ya pụtara ? 1 , 2 . ( a ) Gịnị na - eme ndị Chineke obi ụtọ ? ( b ) Olee otú ndị nne na nna bụ́ Ndị Kraịst na ndị okenye ọgbakọ ga - esi nyere ndị na - eto eto aka ịghọta ihe ime baptizim pụtara ? Ihe m chọrọ ịjụ gị bụ , ‘ Gịnị mere i ji chọọ ime baptizim ? ’ ” ( Gụọ Luk 14 : 27 - 30 . ) ( a ) Gịnị ka ihe Jizọs na Pita kwuru na - akụziri anyị gbasara otú ime baptizim dịruru ná mkpa ? ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - atụle ? ( 2 ) Ọ̀ bụ ihe m ji aka m kpebie ime ? ( 3 ) M̀ ghọtala ihe mmadụ inyefe Jehova onwe ya pụtara ? 4 , 5 . ( a ) Gịnị mere na ọ bụghị naanị ndị katarala ahụ́ kwesịrị ime baptizim ? ( b ) Gịnị ka mmadụ itoru etoru pụtara ? 6 , 7 . ( a ) Kọwaa nsogbu ndị bịaara Daniel mgbe ọ nọ na Babịlọn . ( b ) Olee otú Daniel si gosi na ya etoruola ikpebi ime ihe dị́ mma ? Ebe otu nwa okorobịa na - eme ka enyi Chineke n’Ụlọ Nzukọ Alaeze , ma na - eme ka enyi ndị ụwa n’ụlọ akwụkwọ Ọ gaghị na - eme o ruo n’Ụlọ Nzukọ Alaeze , ya abụrụ enyi Chineke , o ruo n’ụlọ akwụkwọ , ya abụrụ enyi ụwa . 9 , 10 . ( a ) Olee uru o nwere ike ịbara onye na - eto eto ma o chee echiche banyere ihe o mere mgbe ọnwụnwa bịara ya n’oge na - adịbeghị anya ? 11 , 12 . ( a ) Gịnị kwesịrị ido onye chọrọ ime baptizim anya ? ( b ) Gịnị ga - enyere gị aka ka ị na - ele baptizim anya otú Jehova si ele ya ? Ị̀ na - ekpechi ekpere anya ? Weregodị ya na enyi gị bunyere gị ụgbọala , nye gị akwụkwọ ya , gwa gị na ụgbọala ahụ bụ nke gị . E nweghị ihe a ga - eji tụnyere ya 18 , 19 . ( a ) Olee otú ihe Rose na Christopher kwuru si gosi na ime baptizim bụ ihe ọma na - eweta ngọzi ? ( b ) Olee otú obi dị gị banyere ime baptizim ? Iji ndụ m arụrụ Jehova na ọgbakọ ya ọrụ na - eme m obi ụtọ . ” Gịnị ka ime ka mmadụ “ kwere ” pụtara ? Gịnị bụ “ àgwà dị nsọ ” na “ omume ịsọpụrụ Chineke ” ? Olee otú ichebara àjà Jizọs chụrụ echiche ga - esi mee ka i gosi Jehova na obi dị gị ụtọ maka ịgbapụta anyị ? 1 , 2 . ( a ) Kọwaa ihe mere baptizim ji bụrụ ihe dị ezigbo mkpa . ( b ) Gịnị kwesịrị ido mmadụ anya tupu o mee baptizim ? Gịnị ka ndị na - eto eto ga - amụta n’aka Timoti ? Kọwaa otú ihe e ji amụ Baịbụl dị na jw.org / ig isiokwu ya bụ “ Gịnị Ka Baịbụl Na - akụzi ? ” Otu nwanna nwaanyị na - erubeghị afọ iri abụọ kwuru , sị : “ Tupu m kpebie ime baptizim , m mụrụ Baịbụl , chọpụta na Ndịàmà Jehova na - akụzi ihe dị́ na Baịbụl . Obi na - esikwu m ike kwa ụbọchị na ihe a m kweere bụ eziokwu . ” Gịnị mere a ga - eji tụọ anya na Onye Kraịst mere baptizim ga na - akpa àgwà gosiri na o nwere okwukwe ? Baịbụl kwuru , sị : “ Ọ bụrụ na okwukwe enweghị ọrụ , ọ nwụrụ anwụ . ” Kọwaa ihe “ àgwà dị nsọ ” pụtara . Dị ka ihe atụ , chegodị banyere ihe ndị mere n’ọnwa isii gara aga . Olee ihe ụfọdụ bụ́ “ omume ịsọpụrụ Chineke ” ? Olee ihe ga - enyere gị aka ịna - eme “ omume ịsọpụrụ Chineke ” ? Oleekwa otú o sirila baara ụfọdụ ndị na - eto eto uru ? “ Gịnị ka ị na - amụ mgbe ị na - amụ ihe ? ” “ Ị̀ na - aga ozi ọma ọ bụrụgodị na papa gị na mama gị agaghị ? ” Otu nwatakịrị nwaanyị aha ya bụ Tilda sịrị : “ O nyeere m aka ikpebi ihe ndị m chọrọ ime . Ozugbo m mechara ha niile , o rughị otu afọ , e mee m baptizim . ” Ị̀ ka ga na - efe Jehova a sịgodị na nne na nna gị akwụsị ife ya ? Kọwaa ihe mere mmadụ inyefe Jehova onwe ya ji kwesị ịbụ ihe onye ahụ ga - eji aka ya eme . 16 , 17 . ( a ) Gịnị kwesịrị ime ka mmadụ kpebie na ya ga - abụ Onye Kraịst ? ( b ) Olee ihe atụ ị ga - eji kọwaa otú obi kwesịrị ịdị anyị banyere ihe mgbapụta ahụ ? Jizọs zara ya , sị : “ Jiri obi gị dum na mkpụrụ obi gị dum na uche gị dum hụ Jehova bụ́ Chineke gị n’anya . ” ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 5 : 14 , 15 ; 1 Jọn 4 : 9 , 19 . ) 18 , 19 . ( a ) Gịnị mere na ụjọ ekwesịghị ịtụ gị inyefe Jehova onwe gị ? ( b ) Olee otú ife Jehova si eme ka ndụ gị ka mma ? Gịnị ka onye na - eto eto kwesịrị ime ka o ruo eru inyefe Jehova onwe ya na ime baptizim ? “ “ Olee Otú M Nwere Ike Isi Mee Ka Ekpere M Ka Mma ? ” ” ​ — January – March 2009 “ “ Olee Ihe M Nwere Ike Ime Ka Ịgụ Baịbụl Na - atọ M Ụtọ ? ” ” ​ — April – June 2009 “ “ Olee Ụdị Onye M Bụ ? ” ” ​ — Jenụwarị – Mach 2012 “ “ Gịnị Ka M Ga - eme Ka Ịmụ Baịbụl Na - atọ M Ụtọ ? ” ” ​ — Eprel – Jun 2012 “ “ Olee Isi Ọmụmụ Ihe A M Na - aga ? ” ” ​ — Julaị – Septemba 2012 Olee otú ozi ọma anyị na - ekwusa si egosi na anyị dị n’otu ? Olee ụfọdụ ihe anyị nwere ike ịna - eme ka ọgbakọ anyị wee na - adị n’otu ? Olee otú di na nwunye ga - esi na - adị n’otu ? Olee ihe e ji mara ọrụ Chineke kemgbe ọ malitere ike ihe ? ( a ) Gịnị ka e ji mara ọgbakọ Ndị Kraịst n’oge ndịozi ? ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - atụle ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 12 : 4 - 6 , 12 . ) Ka anyị na - arụkọ ọrụ ọnụ , gịnị ka anyị na - arụpụta ? 8 , 9 . ( a ) Olee ihe atụ Pọl ji kụziere Ndị Kraịst na ha kwesịrị ịdị n’otu ? ( b ) Olee otú anyị ga - esi na - emekọ ihe ọnụ n’ọgbakọ ? ( Gụọ Ndị Efesọs 4 : 15 , 16 . ) Olee otú ndị ohu na - eje ozi si eme ka ọgbakọ dị n’otu ? Gịnị ga - enyere ndị niile nọ n’ezinụlọ aka ịna - emekọ ihe ọnụ ? Ọ bụrụ na di gị ma ọ bụ nwunye gị anaghị efe Jehova , gịnị ka ị ga - eme ka unu ghara itisa ? Setan na - agbasi mbọ ike itisa ezinụlọ . Olee ihe ọma ndị ohu Chineke na - ele anya ya ? Olee ntụziaka Jehova nyere n’oge Noa nakwa n’oge Mozis ? Olee ntụziaka ọhụrụ Chineke nyere Ndị Kraịst ? Olee otú anyị ga - esi gosi na ọ bụ Chineke ka anyị chọrọ ka ọ na - edu anyị ? 1 , 2 . ( a ) Olee ihe zọrọla ọtụtụ ndị ndụ ? Olee otú ụmụ mmadụ si banye ná nsogbu , na - anwụkwa anwụ ? ( a ) Gịnị mere Chineke ji nye ụmụ mmadụ iwu ọhụrụ mgbe Iju Mmiri gachara ? ( b ) Olee otú ihe gbanwere si gosi otú Chineke si ele ndụ anya ? Ọ̀ bụkwa n’ihi gịnị ? Gịnị mere ndị Izrel ji kwesị irube isi n’iwu Chineke si n’aka Mozis nye ha ? Oleekwa otú ha kwesịrị isi na - ele iwu ahụ anya ? ( a ) Kọwaa ihe mere Jehova ji nye ụmụ Izrel iwu . ( b ) Olee otú Iwu ahụ si duo ndị Izrel ? Gịnị mere ụkpụrụ ndị dị n’Iwu Mozis ji kwesị ịna - edu anyị ? Gịnị mere Chineke ji nye ndị ya ntụziaka ọhụrụ ? Gịnị mere e ji nye ọgbakọ Ndị Kraịst iwu ọhụrụ ? Ha malitere ọgbakọ Ndị Kraịst , nọrọkwa n’ọgbụgba ndụ ọhụrụ . Olee ihe abụọ gbasara ndụ Ndị Kraịst nke “ iwu nke Kraịst ” kwuru banyere ha ? 13 , 14 . ( a ) Olee otú anyị ga - esi na - edebe “ iwu ọhụrụ ” ahụ Jizọs nyere ? ( b ) Gịnị ka anyị mụtara n’aka Jizọs ? ( Gụọ Jọn 13 : 34 , 35 . ) Olee ihe ndị gbanwere n’oge anyị a ? Oleekwa otú Chineke si edu anyị ? Gịnị ka anyị kwesịrị ime banyere ntụziaka ọgbakọ Chineke na - enye anyị ? Ị̀ na - ele ntụziaka ndị ahụ anya ka ihe si n’aka Chineke ? Gịnị bụ akwụkwọ mpịakọta a ga - emepe ? Oleekwa uru ọ ga - abara anyị ? A ga - akọwakwa ọrụ ntachi obi kwesịrị ịrụzu n’ebe onye ọ bụla n’ime anyị nọ . Olee otú ihe Jefta na ada ya mere ga - esi nyere anyị aka ka anyị ghara ịkpawa àgwà ọjọọ juru n’ụwa taa ? Olee ihe ndị Baịbụl kwuru na - enyere gị aka idozi nghọtahie gị na mmadụ nwere ? Olee otú isiokwu a sirila gbaa gị ume ịhapụ ihe ụfọdụ n’ihi Alaeze Chineke ? Olee ihe na - adịrịghị Jefta na ada ya mfe ? Olee otú ihe Jefta na ada ya mere ga - esi baara anyị uru taa ? 4 , 5 . ( a ) Olee iwu Jehova nyere ndị Izrel mgbe ha banyere n’Ala Nkwa ahụ ? ( b ) Olee ihe Abụ Ọma nke 106 kwuru mere ndị Izrel n’ihi nnupụisi ha ? Olee àgwà ọjọọ ndị mmadụ na - akpa n’ụwa taa ? Gịnị ka anyị kwesịrị ime ? ( a ) Olee ihe ọjọọ ndị obodo Jefta mere ya ? 8 , 9 . ( a ) Olee ihe ndị e kwuru n’Iwu Mozis nwere ike ịbụ ihe nyeere Jefta aka ? ( b ) Olee ihe kacha Jefta mkpa ? Anyị ekwesịghị ikwe ka iwe na - ewe anyị mee ka anyị kwụsị ife Jehova Olee nkwa Jefta kwere ? Gịnị ka ọ pụtara ? Gịnị ka ihe Jefta kwuru ná Ndị Ikpe 11 : 35 na - eme ka a mata banyere okwukwe ya ? Ọ ga - abụ na Jefta na Hana biri ndụ n’otu oge . Olee otú anyị ga - esi mezuo ya ? Gịnị ka ada Jefta mere mgbe ọ matara nkwa nna ya kwere ? ( a ) Olee otú anyị ga - esi ṅomie okwukwe Jefta na ada ya nwere ? ( b ) Olee otú ihe e kwuru ná Ndị Hibru 6 : 10 - 12 si agba gị ume ka i wepụta onwe gị jekwuoro Jehova ozi ? ( Gụọ Ndị Hibru 6 : 10 - 12 . ) Olee ihe ndị anyị mụtara n’ihe Baịbụl kọrọ banyere Jefta na ada ya ? Olee otú anyị ga - esi ṅomie ha ? Gịnị ka ikwe “ ka ntachi obi rụzuo ọrụ ya ” pụtara ? 1 , 2 . ( a ) Olee ihe anyị ga - amụta n’otú Gidiọn na narị ndị ikom atọ ya si tachie obi ? Jehova enyerela anyị aka imeri ọtụtụ mgbe . Gịnị mere anyị nwere ike iji kwuo na ọ bụ ịhụnanya na - eme ka anyị na - atachi obi ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 13 : 4 , 7 . ) Otú anyị si hụ di anyị ma ọ bụ nwunye anyị n’anya ga - enyere anyị aka ịna - edi “ mkpagbu ” ndị di na nwunye na - enwe n’agbanyeghị na ha na - enwe obi ụtọ . Jehova bụ “ Chineke onye na - enye ntachi obi na nkasi obi . ” Ọnwụnwa bịara anyị , olee otú Chineke nwere ike isi ‘ meere anyị ụzọ mgbapụ ’ otú ahụ o kwere nkwa na Baịbụl ? Nye ihe atụ na - egosi ihe mere nri ime mmụọ ga - eji mee ka anyị na - atachi obi . 8 , 9 . ( a ) Dị ka e kwuru na Job 2 : 4 , 5 , olee ihe dị́ ezigbo mkpa mgbe ọnwụnwa bịaara anyị ? ( b ) Ọ bụrụ na ọnwụnwa abịara gị , olee ihe a na - anaghị ahụ anya i nwere ike icheta ? Setan ọ̀ gbanweela kemgbe o kwuchara ihe a ? Gịnị mere anyị ji kwesị ịtụle ihe “ ndị tachiri obi ” mere ? Ndị cherọb bụ ndị mmụọ ozi ọkwá ha dị elu . Olee ihe mere ka Job nwee ike ịtachi obi n’ọnwụnwa bịaara ya ? Job “ mere agadi , ụbọchị ndụ ya jukwara ya afọ . ” — Job 42 : 10 , 17 . Dị ka e kwuru ná 2 Ndị Kọrịnt 1 : 6 , olee otú ntachi obi Pọl si nyere ndị ọzọ aka ? ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 1 : 6 . ) 15 , 16 . ( a ) Olee “ ọrụ ” ntachi obi ga - arụzurịrị ? ( b ) Nye ihe atụ na - egosi otú anyị ga - esi kwe “ ka ntachi obi rụzuo ọrụ ya . ” Ịtachi obi n’ọnwụnwa ga - eme ka anyị na - akpakwu àgwà ka Ndị Kraịst ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 15 na nke 16 ) 17 , 18 . ( a ) Nye ihe atụ na - egosi na ọ dị mkpa ịtachi obi ruo ọgwụgwụ . ( b ) Ka ọgwụgwụ ụwa a na - eru n’ike n’ike , gịnị kwesịrị ime ka obi sie anyị ike ? [ 1 ] ( paragraf nke 11 ) Ihe ọzọ ga - agba gị ume bụ ịgụ otú ndị Chineke n’oge anyị a si tachie obi . [ 2 ] ( paragraf nke 12 ) Baịbụl ekwughị ndị cherọb ole e nyere ọrụ ahụ . “ Ka anyị na - echebakwara ibe anyị echiche . . . , ka anyị ghara ịhapụ nzukọ anyị . ” — NDỊ HIBRU 10 : 24 , 25 . otú anyị si enyere ndị ọzọ aka ma anyị gaa ọmụmụ ihe . 1 - 3 . ( a ) Olee otú Ndị Kraịst sirila gosi na ọ na - agụsi ha agụụ ike ịga ọmụmụ ihe ? ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a . ) ( b ) Olee ihe anyị ga - atụle n’isiokwu a ? Anyị nọrọ n’ụgbọ ahụ awa isii tupu anyị arịtuo , jirizie ụkwụ gaa kilomita iri ruo n’ebe anyị na - amụ ihe . ” Olee ihe ga - enyere anyị aka ime ihe niile anyị nwere ike ime iji na - agachi ọmụmụ ihe anya ? Olee otú obi dị gị mgbe a na - amụ àgwà dị́ iche iche Jehova nwere nakwa mgbe ị nụrụ ka ụmụnna anyị na - ekwu otú obi dị ha banyere Jehova ? Olee otú ọmụmụ ihe anyị na - aga si agba anyị ume , na - emekwa ka okwukwe anyị sie ike ? ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 15 : 30 - 32 . ) Ọmụmụ ihe na - agba anyị ume , na - emekwa ka anyị nwee ume anyị ga - eji na - ejere Jehova ozi O nwekwara ike inyere anyị aka ime mkpebi dị́ mma . Ọ bụ ya mere anyị ji kwesị ịna - eme ihe niile anyị nwere ike ime ka anyị gaa ọmụmụ ihe ka mmụọ nsọ Chineke nyere anyị aka . 9 , 10 . ( a ) Kọwaa otú ihe Jizọs kwuru na Jọn 10 : 16 si enyere anyị aka ịghọta ihe mere o ji dị́ mkpa ka anyị na - eso ụmụnna anyị aga ọmụmụ ihe . ( b ) Ọ bụrụ na anyị na - agachi ọmụmụ ihe anya , olee otú anyị ga - esi nyere onye ndị ezinụlọ ya jụrụ ajụ aka ? “ N’OGE na - adịbeghị anya , ọrịa ndị m na - arịa na - eme ka ịga ọmụmụ ihe siere m ike . Ma , ọ na - abụ m gaa , obi na - adị m ezigbo ụtọ maka ihe magburu onwe ya Jehova si n’Okwu ya na - akụziri anyị . N’agbanyeghị nsogbu ndị m bu gaa , ma ikpere na - egbu m mgbu ma ọrịa obi ma nsogbu ndị ọrịa shuga kpataara m , ọ na - abụ m gachaa ọmụmụ ihe lawa , ahụ́ adịtụ m mma karịa otú ọ dị tupu mụ agaa . “ Oge mbụ m nụrụ ka ndị ọgbakọ anyị na - abụ abụ nke 68 , nke isiokwu ya bụ ‘ Ekpere nke Onye Ọ Na - enweghị Ka Ọ Hà Ya , ’ anya mmiri gbara m . Ihe na - enyere m aka ịnụ ihe mere ka m na - anụ olu onye ọ bụla , mụ esoro na - abụ ya . Olee otú ịga ọmụmụ ihe si eme ka anyị nye Jehova ihe o kwesịrị inweta ? Olee otú obi na - adị Jehova ma anyị na - aga ọmụmụ ihe otú ahụ ọ gwara anyị ka anyị na - eme ? Olee otú anyị si abịaru Jehova na Jizọs nso ma anyị gaa ọmụmụ ihe ? Olee otú ịga ọmụmụ ihe si egosi Chineke na anyị chọrọ ịna - erubere ya isi ? 16 , 17 . ( a ) Olee otú anyị si mara na Ndị Kraịst oge mbụ ji ịga ọmụmụ ihe kpọrọ ihe ? ( b ) Olee otú Nwanna George Gangas si were ịga ọmụmụ ihe ? Obi na - adị m ụtọ iso ná ndị mbụ ga - abịarute n’Ụlọ Nzukọ Alaeze , sorokwa ná ndị ikpeazụ ga - alanụ ma ó kwe omume . M na - enwe ezigbo ọṅụ ma mụ na ndị Chineke kparịtawa ụka . Mụ na ha nọrọ , obi na - eru m ala ka à ga - asị na mụ na ndị ezinụlọ m nọ . Olee otú ịga ọmụmụ ihe na - adị gị ? [ 2 ] ( paragraf nke 3 ) Gụọ igbe bụ́ “ Ihe Mere Anyị Ji Kwesị Ịna - aga Ọmụmụ Ihe . ” Ha gaa , ụmụnna ndị na - ekwusa ozi ọma n’ebe na - ekwo ekwo na - ezi ha ozi ọma Aka ekpe : Ebe ndị sista na - ebi na Zaragoza , dị́ na Spen ; aka nri : Baịbụl Nácar - Colunga Ike okpukpe gwụrụ m . M na - echeta mgbe m kpere ekpere , sị , “ Jehova , m na - ekele gị maka na ike m agwụghị gị nakwa maka otú i si mee ka m nwee ọtụtụ ohere ịchọta ihe m nọ na - achọ , ya bụ , eziokwu Baịbụl . ” Gịnị ka ndị chọọchị m na ndị ezinụlọ m ga - ekwu ? ” M sịrị ya : “ Gịnịkwanụ ka Chineke ga - ekwu ? ” Ọ nwụrụ ọnwa abụọ tupu ụbọchị a ga - eme ya baptizim eruo . Gịnị ka anyị kwesịrị ime ma o siwere anyị ike ịhapụ itinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ? Olee ihe anyị ga - amụta n’aka ndị ohu Jehova kwesịrị ntụkwasị obi , bụ́ ndị na - etinyeghị aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ? Olee otú anyị ga - esi rubere ma Chineke ma ndị ọchịchị isi ? Ebe ọ bụ na Jehova kwere ka ụmụ mmadụ na - achị , anyị anaghị emegide ha . ( b ) Gịnị mere anyị ji kwesị ikpebisi ike ugbu a na anyị agaghị etinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ? Olee otú anyị kwesịrị isi na - emeso ndị ọchịchị ? E nwee ihe mere ka o siere anyị ike ịhapụ itinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị , olee otú anyị ga - esi gosi na anyị “ dị akọ ” ma ghara ‘ ịdị aghụghọ ’ ? ( Gụọ Matiu 10 : 16 , 17 . ) Gịnị ka anyị kwesịrị ịkpachara anya maka ya ma anyị na mmadụ kparịtawa ụka ? Anyị gewe akụkọ ụwa ma ọ bụ gụwa akwụkwọ akụkọ , olee otú anyị ga - esi gosi na anyị anaghị etinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ? 12 , 13 . ( a ) Olee otú Jehova si ele ụmụ mmadụ anya ? ( b ) Olee otú anyị ga - esi mata ma obodo anyị ọ̀ na - ebu anyị isi ? Ụzọ nke atọ anyị ga - esi gosi na anyị anaghị etinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị bụ ịtụkwasị Jehova obi . Olee otú Baịbụl nwere ike isi nyere anyị aka ka anyị ghara itinye aka n’esemokwu ụwa a ? ( Kwuokwa ihe dị́ n’igbe bụ́ “ Okwu Chineke Mere Ka Ha Kpebisie Ike na Ha Agaghị Aga Agha . ” ) Olee ihe anyị ga - amụta n’aka ndị ohu Jehova na - etinyeghị aka n’esemokwu ụwa a ? ( Gụọ Daniel 3 : 16 - 18 . ) 18 , 19 . ( a ) Olee otú ndị nọ́ n’ọgbakọ unu nwere ike isi nyere gị aka ka ị ghara itinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ? “ Ịtụgharị uche n’Ilu 27 : 11 , Matiu 26 : 52 , na Jọn 13 : 35 mere ka m kpebisie ike na agaghị m abụ onye agha . Amaokwu ndị a nyekwaara m aka ijide onwe m mgbe ọnwụnwa bịaara m . ” — Andriy . Ọ bụ onye Yukren . “ Aịzaya 2 : 4 nyeere m aka ịjụ ịga agha n’agbanyeghị nsogbu a nọ na - enye m . M ji uche m na - ahụ mgbe udo ga - adị n’ụwa ọhụrụ , mgbe onye ọ bụla na - agaghị ebu ngwá agha ọ ga - eji merụọ onye agbata obi ya ahụ́ . ” — Wilmer . “ Unu na ibe unu dị n’udo . ” ​ — MAK 9 : 50 . Olee ndụmọdụ Jizọs nyere iji nyere anyị aka iji ịhụnanya na - edozi nghọtahie ? Olee ajụjụ Onye Kraịst nwere ike ịjụ onwe ya mgbe ọ na - ekpebi otú ọ ga - esi dozie nghọtahie ya na ndị ọzọ nwere ? Olee otú e nwere ike isi mee ihe atọ Jizọs kwuru na Matiu 18 : 15 - 17 iji dozie nghọtahie ụfọdụ ? Olee ndị akwụkwọ Jenesis kwuru na ha nwere nghọtahie ? Olee àgwà juru n’ụwa taa ? Oleekwa nsogbu ọ kpatarala ? Olee otú Jizọs si kụziere ndị mmadụ ihe ha ga - eme ma e nwee nghọtahie ? 6 , 7 . ( a ) Gịnị mere o ji dị́ mkpa ka anyị na - edozi nghọtahie ozugbo ? ( b ) Olee ajụjụ ụfọdụ ndị niile na - efe Jehova kwesịrị ịjụ onwe ha ? Ọ bụrụ na anyị ejiri obi umeala kpee ụdị ekpere ahụ , Nna anyị nke eluigwe ga - anụ ya ma za ya . — 1 Jọn 5 : 14 , 15 . Gịnị ka anyị kwesịrị ime ma mmadụ mee ihe were anyị iwe ? ( Gụọ Ilu 10 : 12 ; 1 Pita 4 : 8 . ) ( a ) Olee otú obi dị otu nwanna nwaanyị mgbe e kwuru ihe na - adịghị mma banyere ya ? ( b ) Olee ihe Baịbụl kwuru nke nyeere ya aka ka ọ ghara ịna - echegbu onwe ya ? 11 , 12 . ( a ) Gịnị ka Onye Kraịst kwesịrị ime ma ọ mata na ‘ obi adịghị nwanne ya mma n’ebe ọ nọ ’ ? Gịnị ka nwanna na - elekọta otu ngalaba ná mgbakọ mere mgbe a gwara ya okwu ọjọọ ? 14 , 15 . ( a ) Olee mgbe anyị kwesịrị ime ihe Jizọs kwuru na Matiu 18 : 15 - 17 ? ( b ) Olee ihe atọ Jizọs kwuru ka anyị mee , oleekwa ihe anyị kwesịrị ibu n’obi mee ha ? Olee ihe na - egosi na ime ihe ndị ahụ Jizọs kwuru na - aba uru , na - egosikwa na anyị hụrụ nwanna n’anya ? Olee uru ndị anyị ga - erite ma ọ bụrụ na anyị na - agbalịsi ike ka anyị na ibe anyị dịrị n’udo ? ihe ha na - ekwusa na ihe mere ha ji ekwusa ya ? Olee ajụjụ ndị e kwesịrị ịjụ n’ihi ihe Jizọs kwuru na Matiu 24 : 14 ? Na Matiu 28 : 19 , 20 , olee ihe anọ ndị na - eso ụzọ Jizọs kwesịrị ime ? Gịnị ka ịbụ “ ndị na - akụta mmadụ ” pụtara ? ( Gụọ Matiu 4 : 18 - 22 . ) Olee ajụjụ anọ e kwesịrị ịza , n’ihi gịnị ? Gịnị mere obi ji kwesị isi gị ike na ihe Ndịàmà Jehova na - ekwusa bụ ihe ha kwesịrị ịna - ekwusa ? Olee otú anyị si mara na ndị ụkọchukwu Krisendọm anaghị ekwusa ihe ha kwesịrị ịna - ekwusa ? Olee ihe a na - ekwesịghị ibu n’obi na - ekwusa ozi ọma ? ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 20 : 33 - 35 . ) Olee otú Ndịàmà Jehova sirila gosi na ha bu ihe kwesịrị ekwesị n’obi na - ekwusa ozi ọma ? Olee otú Jizọs na ndị na - eso ụzọ ya si kwusaa ozi ọma ? Olee otú mbọ Ndịàmà Jehova na - agba ikwusa ozi ọma si dị́ iche n’ihe chọọchị dị́ iche iche na - eme ? Ọ bụ naanị ha na - ekwusa na Jizọs achịwala kemgbe afọ 1914 . Ha na - ekwusakwa ya otú ahụ Jizọs na ndị na - eso ụzọ ya si kwusaa ya . Olee ihe gosiri na ọ bụ Ndịàmà Jehova na - ekwusa ozi ọma n’ụwa niile otú ahụ Jizọs buru n’amụma ? Ebe anyị na - edebe ihe n’Ịntanet dị n’ihe karịrị narị asụsụ asaa na iri ise . Olee otú anyị si mara na Ndịàmà Jehova nwere mmụọ nsọ Chineke ? 17 , 18 . ( a ) Gịnị mere obi ji kwesị isi anyị ike na ọ bụ Ndịàmà Jehova na - ekwusa ozi ọma Alaeze Chineke taa ? ( b ) Gịnị mere anyị ji nwee ike ịna - ekwusa ozi ọma a ? Ọ bụ n’ihi na anyị na - ekwusa ozi ọma Alaeze Chineke , nke bụ́ ihe e kwesịrị ịna - ekwusa . Gịnị nwere ike ime ka anyị ghara irite uru n’ụfọdụ n’ime ihe Jehova ji akụziri anyị ihe ? Olee aro ụfọdụ nwere ike inyere anyị aka irite uru n’ebe niile anyị gụrụ na Baịbụl ? Olee otú anyị nwere ike isi rite uru ma anyị na - amụ akwụkwọ anyị e bipụtara maka ndị na - eto eto nakwa maka ọhaneze ? 1 , 2 . ( a ) Olee otú Ndịàmà Jehova si were Baịbụl ? ( b ) Olee ebe kacha amasị gị na Baịbụl ? 3 , 4 . ( a ) Olee otú obi na - adị anyị maka akwụkwọ anyị dị́ iche iche ? ( b ) Olee akwụkwọ ndị e bu ụfọdụ ndị n’obi bipụta ? Olee ihe obi kwesịrị isi anyị ike na ọ na - eme Jehova obi ụtọ ? Anyị gụwa Baịbụl , gịnị mere anyị ji kwesị iburu n’obi na e nwere ihe anyị ga - amụta ? 8 , 9 . ( a ) Mgbe anyị na - agụ Baịbụl , olee ajụjụ ndị anyị nwere ike ịjụ onwe anyị ? ( b ) Gịnị ka àgwà ndị ahụ ndị okenye kwesịrị inwe na - akụziri anyị banyere Jehova ? Olee otú m ga - esi jiri ya nyere ndị ọzọ aka ? ’ ( Gụọ 1 Timoti 3 : 2 - 7 . ) 10 , 11 . ( a ) Anyị gụwa ebe e dere àgwà ndị okenye kwesịrị ịna - akpa , olee otú anyị nwere ike isi na - eme ihe ahụ anyị na - agụ ? ( b ) Olee otú anyị ga - esi jiri ya nyere ndị ọzọ aka ? 12 , 13 . ( a ) Olee ụdị nchọnchọ anyị nwere ike iji akwụkwọ ndị e ji eme nchọnchọ mee ? ( b ) Nye ihe atụ na - egosi otú ịmata ihe ụfọdụ nwere ike isi mee ka anyị mụta ihe mmadụ na - agaghị amụta ozugbo ọ gụrụ ihe . Olee otú akwụkwọ ndị e bipụtara maka ndị na - eto eto si enyere ha aka , oleekwa otú ọ ga - esi baara ndị ọzọ uru ? Gịnị mere Ndị Kraịst torola eto ji kwesị inwe mmasị n’akwụkwọ ndị e bipụtara maka ndị na - eto eto ? Olee ihe ọzọ akwụkwọ anyị na - enyere ndị na - eto eto aka ime ? ( Gụọ Ekliziastis 12 : 1 , 13 . ) Olee uru anyị ga - erite ma anyị na - agụ akwụkwọ anyị ndị e bipụtara maka ọhaneze ? Olee otú anyị ga - esi gosi Jehova na obi dị anyị ụtọ maka ihe niile ọ na - enye anyị ? Olee otú ihe ndị anyị na - ekpebi nwere ike isi gbasa ma anyịnwa ma ndị ọzọ ? Mgbe a na - enweghị iwu Baịbụl nyere , olee otú anyị ga - esi mata ihe ga - adị Jehova mma ? Olee otú anyị ga - esi matakwuo ihe bụ́ uche Jehova ? Olee ụfọdụ iwu Baịbụl nyere anyị , oleekwa otú irubere ha isi si abara anyị uru ? 2 , 3 . ( a ) Gịnị mere na Baịbụl enyeghị iwu gbasara ihe niile anyị ga - eme ? Olee otú mkpebi anyị nwere ike isi gbasa ma anyịnwa ma ndị ọzọ ? Ọ bụrụ na e nweghị iwu Baịbụl nyere n’ihe anyị chọrọ ikpebi , olee otú anyị ga - esi mata ihe Jehova chọrọ ka anyị mee ? Olee otú Jizọs si mata ihe Jehova chọrọ ka o mee ? ( Gụọ Matiu 4 : 2 - 4 . ) N’ụzọ gị niile , mara ya , ya onwe ya ga - emekwa ka ụzọ gị kwụrụ ọtọ . Olee ajụjụ ndị anyị nwere ike ịjụ onwe anyị mgbe anyị na - agụ Baịbụl ma ọ bụ na - amụ ya ? Olee otú ọmụmụ ihe na akwụkwọ ndị a na - ebipụtara anyị si enyere anyị aka ịmata ihe Jehova chere gbasara ihe dị́ iche iche ? Nye ihe atụ na - egosi otú anyị nwere ike isi mee mkpebi dị́ mma ma ọ bụrụ na anyị echee banyere ihe bụ́ uche Jehova . ( Gụọ Luk 18 : 29 , 30 . ) Olee otú i nwere ike isi mata ma ụdị uwe ị chọrọ iyi ọ̀ dị Jehova mma ? ( ch ) Olee otú anyị kwesịrị isi na - eme mkpebi ndị dị́ mkpa ? ( Gụọ Jenesis 6 : 5 , 6 . ) Olee uru anyị ga - erite ma ọ bụrụ na anyị na - eme mkpebi ga - adị Jehova mma ? O doro anya na a ga na - enwe ihe ọhụrụ anyị ga na - amụta banyere Jehova . Anyị mechaa baptizim , gịnị mere anyị ji kwesị ịna - agbanwe àgwà ụfọdụ anyị na - akpa ? Gịnị mere Chineke ji chọọ ka anyị na - agbalịsi ike ịkwụsị ihe ụfọdụ na - adịghị mma anyị na - eme ? Olee ihe anyị ga - eme iji kwe ka Okwu Chineke na - agbanwe ndụ anyị ? 1 - 3 . ( a ) Olee ihe ndị nwere ike isiri anyị ike ịgbanwe ma anyị mechaa baptizim ? ( b ) O siere anyị ike karịa otú anyị tụrụ anya ya ịgbanwe àgwà ụfọdụ anyị na - akpa , olee ajụjụ ndị anyị nwere ike ịjụ ? Gịnị mere anyị agaghị emeli ihe dị́ Jehova mma mgbe niile ? Ma , olee àgwà ụfọdụ na - adịghị mma anyị na ha ka nwere ike ịna - alụ ? 6 , 7 . ( a ) Gịnị mere anyị ji nwee ike ịbụ enyi Jehova n’agbanyeghị na anyị ezughị okè ? ( b ) Gịnị mere anyị ekwesịghị ịkwụsị ịrịọ Jehova mgbaghara ? Olee otú anyị si mara na iyiri mmadụ ọhụrụ ahụ abụghị ihe a na - eme otu mgbe ? Gịnị ka anyị kwesịrị ime ma ọ bụrụ na anyị chọrọ ka Baịbụl na - eme ka àgwà anyị na - aka mma ? Gịnị mere Chineke ji chọọ ka anyị na - agbalịsi ike ịkwụsị ihe ụfọdụ na - adịghị mma anyị na - eme ? Olee ihe anyị ga - eme ma ọ bụrụ na anyị chọrọ ịna - akpa àgwà ndị dị́ Jehova mma ? ( Kwuokwa ihe dị́ n’igbe bụ́ “ Baịbụl na Ekpere Gbanwere Ndụ Ha . ” ) Anyị nwere ike ịhụ isiokwu ma ọ bụ amaokwu ndị ga - enyere anyị ezigbo aka , na - edekọ ha niile ka anyị nwee ike ịna - eme , anyị nọtụ , anyị agụọ ha . Ọ bụrụ na anyị ana - erubere Jehova isi , olee ihe ọma anyị kwesịrị ịna - atụ anya ya ? Gịnị mere obi ji kwesị isi anyị ike na Baịbụl ga na - agbanweli ndụ anyị ? [ 1 ] ( paragraf nke 1 ) Aha a kpọrọ ya abụghị ezigbo aha ya . Russell sịrị : “ Ịrịọsi Jehova arịrịọ ike n’ekpere na ịgụ Baịbụl kwa ụbọchị nyeere m aka . Ịtụgharị uche n’ihe e kwuru na 2 Pita 2 : 11 nakwa ndụmọdụ ndị okenye nyere m nyeere m ezigbo aka . ” Maria Victoria sịrị : “ M rịọsiri Jehova ike ka o nyere m aka ịna - ejide ire m . M chọpụtakwara na m kwesịrị ịkwụsị ịna - eso ndị asịrị na - atọ ụtọ na - akpa . Abụ Ọma 64 : 1 - 4 mere ka m mata na ekwesịghị m ịbụ onye ndị ọzọ ga na - arịọ Jehova ka o chebe ha ka m ghara inweta ha . M mechakwara ghọta na ọ bụrụ na mụ akwụsịghị ịgba asịrị , ọ ga - eme ka ndị ọzọ sí n’aka m mụta ya , meekwa ka a kọchawa aha Jehova . ” Linda sịrị : “ M mụrụ ihe traktị anyị dị́ iche iche na - ekwu ka m nwee ike ịna - enyefe ha ndị ọzọ . Ihe nyeere m ezigbo aka bụ na mụ na ụmụnna ndị na - enwe mmasị n’ụzọ dị́ iche iche e si ekwusa ozi ọma na - akpakọrịta . M ka na - ekpekwa ekpere ka Jehova nyere m aka . ” Mmadụ niile na - eme ihe nwere ike iwe ndị ọzọ iwe . otú Jehova si ahọrọ ndị ọ ga - akpụzi ? otú Chineke si akpụzi ndị na - erubere ya isi ? Olee otú anyị ga - esi ṅomie ihe ndị Izrel chegharịrị echegharị mere ? Olee otú Jehova si ahọrọ ndị ọ ga - adọta n’ebe ọ nọ ? ( Gụọ 1 Samuel 16 : 7b . ) Ọ bụrụ na obi siri anyị ike na ọ bụ Jehova na - akpụzi anyị , olee otú anyị kwesịrị isi were ( a ) ndị anyị na - ezi ozi ọma ? Ma , m mechara hụ otu ezinụlọ ihe ha masịrị m n’ihi àgwà ọma ha . Otu ụbọchị , anụrụ m na ha bụ Ndịàmà Jehova . O riri m ọnụ . Àgwà ha mere ka m jụọ onwe m ihe medịrị m ji kpọọ Ndịàmà Jehova asị . M mechara chọpụta na ọ bụ n’ihi na amaghị m ndị ha bụ nakwa n’ihi ihe ndị mmadụ na - ekwu banyere ha , nke na - abụghịkwanụ eziokwu . ” ( Gụọ Ndị Hibru 12 : 5 , 6 , 11 . ) Olee otú Jehova si akụziri anyị ihe taa , oleekwa otú ọ ga - esi na - akụziri anyị ihe n’ọdịnihu ? Ma ugbu a , ụmụnna anyị hụziri anyị n’anya . Olee otú Jizọs si ṅomie ndidi na nkà Jehova nwere ? ( Gụọ Abụ Ọma 103 : 10 - 14 . ) Olee ụzọ ndị Devid si gosi na ya chọrọ ka Jehova kpụzie ya , oleekwa otú anyị ga - esi ṅomie ya ? Olee otú Jehova si eji mmụọ nsọ ya na ọgbakọ Ndị Kraịst akpụzi anyị ? N’agbanyeghị na Jehova nwere ikike ịkpụzi anyị otú ọ bụla ọ chọrọ , olee otú o si akwanyere anyị ùgwù ? Olee otú ndị a na - amụrụ Baịbụl ga - esi gosi na ha chọrọ ka Jehova kpụzie ha ? ( a ) Gịnị mere obi ji atọ gị ụtọ na ọ bụ Jehova na - akpụzi gị ? ( b ) Olee ihe ndị anyị ga - amụ n’isiokwu ọzọ gbasara otú Jehova si akpụzi anyị ? Olee àgwà ndị nwere ike ime ka anyị ghara ịnabata ndụmọdụ Jehova na - enye anyị ? Olee àgwà ndị ga - enyere anyị aka ịdị ka ụrọ na - ekwe ọkpụkpụ ? Olee otú ndị nne na nna bụ́ Ndị Kraịst ga - esi egosi na ọ bụ Jehova na - akpụzi ha ? Gịnị mere Chineke ji were Daniel ka “ nwoke a hụrụ n’anya nke ukwuu , ” oleekwa otú anyị nwere ike isi na - erube isi otú ahụ o rubere ? Ilu 4 : 23 sịrị : “ Karịa ihe niile ọzọ a ga - eche nche , chebe obi gị , n’ihi na ọ bụ na ya ka isi iyi nke ndụ si apụta . ” ( Gụọ 2 Ihe E Mere 26 : 3 - 5 , 16 - 21 . ) Gịnị ka mpako nwere ike ime anyị ma ọ bụrụ na anyị akpacharaghị anya ? Otu nwanna kwuru na ya megidere omume ọjọọ ruo mgbe ọ na - anaghịzi ewute ya . 7 , 8 . ( a ) Olee otú ndị Izrel si gosi na enweghị okwukwe na - eme ka obi mmadụ kpọchie ? ( b ) Gịnị ka anyị kwesịrị ịmụta n’ihe ahụ ha mere ? Chegodị banyere onye na - efe Jehova nke na - anaghị emecha ihe Baịbụl kwuru . Olee ihe ga - enyere anyị aka ịdị ka ụrọ na - ekwe ọkpụkpụ n’aka Jehova ? Olee otú Jehova nwere ike isi jiri ọgbakọ Ndị Kraịst na - akpụzi anyị otú na - egosi na ọ ma ihe bụ́ mkpa onye ọ bụla n’ime anyị ? Olee àgwà ọma ozi ọma anyị na - ekwusa nwere ike inyere anyị aka ịna - akpa , oleekwa uru ọ ga - aba ? Gịnị ka ndị nne na nna kwesịrị ime ma ọ bụrụ na ha chọrọ ịna - akpụzi ụmụ ha nke ọma ? Olee otú ndị nne na nna kwesịrị isi gosi na ha tụkwasịrị Chineke obi ma a chụọ nwa ha n’ọgbakọ ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 5 : 11 , 13 . ) Gịnị mere anyị ji kwesị ịna - erubere Jehova isi mgbe niile ? Olee uru anyị ga - erite ma anyị mee otú ahụ ? Baịbụl kwuru na Jehova bụ́ Chineke anyị bụ “ otu Jehova . ” Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ghọtara na Jehova bụ́ Chineke anyị bụ “ otu Jehova ” ? Gịnị ka anyị ga - eme iji mee ka ọgbakọ dịrị n’udo , dịrịkwa n’otu ? ( b ) Gịnị mere Mozis ji kwuo ihe ahụ ? 4 , 5 . ( a ) Olee otu n’ime ihe okwu ahụ bụ́ “ otu Jehova ” pụtara ? ( b ) Olee otú Jehova si dị́ iche na chi dị́ iche iche mba ndị ọzọ na - efe ? Olee ihe ọzọ okwu ahụ bụ́ “ otu ” pụtara , oleekwa otú Jehova si gosi na ya bụ “ otu ” ? 8 , 9 . ( a ) Gịnị ka Jehova chọrọ ka ndị ohu ya na - eme ? ( b ) Olee otú Jizọs si mee ka ihe Mozis kwuru dokwuo anya ? ( Gụọ Mak 12 : 28 - 31 . ) 10 , 11 . ( a ) Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị na - efe naanị Jehova ? ( b ) Olee otú ndị Hibru anọ nọ́ na Babịlọn si gosi na ọ bụ naanị Jehova ka ha na - efe ? Olee ihe ndị anyị na - ekwesịghị ime iji gosi na anyị na - efe naanị Jehova ? Olee ihe anyị nwere ike ịmalite ịhụ n’anya karịa Jehova ? Gịnị mere Pọl ji chetara Ndị Kraịst na Chineke bụ “ otu Jehova ” ? 16 , 17 . ( a ) Olee amụma na - emezu n’oge anyị a , oleekwa ihe sí na ya pụta ? ( b ) Olee ihe nwere ike ime ka anyị ghara ịdị n’otu ? 18 , 19 . ( a ) Olee ndụmọdụ e nyere anyị ná Ndị Efesọs 4 : 1 - 3 ? ( b ) Olee ihe anyị nwere ike ime iji mee ka ọgbakọ dịrị n’otu ? Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ghọtara na “ Jehova bụ́ Chineke anyị bụ otu Jehova ” ? Na Trinidad na Tobago , e nwere ọtụtụ obodo dị́ n’akụkụ osimiri . Ndị bí na ha na - egbu azụ̀ . Ndịàmà Jehova na - aga ezi ndị ahụ na - egbu azụ̀ ozi ọma Olee otú Baịbụl si gosi na anyị niile ezughị okè ? Gịnị ka anyị ga - eme gbasara ihe anyị na - emejọ na nke ndị ọzọ na - emejọ ? Olee otú Baịbụl si buo amụma na ndị Jehova ga - adịkwu ọtụtụ ? ( Gụọ Maịka 4 : 1 , 3 . ) O meela ka ‘ aka ha dị ọcha n’ebe ọbara mmadụ niile dị . ’ — Ọrụ 20 : 26 . Gịnị mere otú ndị ohu Jehova si na - amụba ji pụọ iche ? Gịnị mere ndị ọzọ nwere ike iji mee ihe ga - ewute anyị ? Nke abụọ , nke dị ka ya , bụ , ‘ Hụ onye agbata obi gị n’anya dị ka onwe gị . ’ ” ( Gụọ Ndị Rom 5 : 12 , 19 . ) Gịnị ka ị gaara eme ma a sị na i bi n’Izrel n’oge Ilaị na ụmụ ya ? Olee otú o si bụrụ na Ilaị adọghị ụmụ ya aka ná ntị ? Olee mmehie jọgburu onwe ya Devid mere , gịnịkwa ka Chineke mere banyere ya ? ( a ) Olee otú Pita onyeozi si kwuo ihe ọzọ , mee ihe ọzọ ? ( b ) Mgbe Pita mejọchara , gịnị mere Jehova ji ka jiri ya na - arụ ọrụ ? Gịnị mere obi ji sie gị ike na Chineke na - eme ihe ziri ezi mgbe niile ? Olee ihe Jizọs ghọtara banyere ihe Judas Iskarịọt na Pita mejọrọ ? Gịnị ka Baịbụl buru n’amụma banyere ndị ohu Jehova taa ? Olee ihe anyị na - ekwesịghị ime ma ndị ọzọ mejọọ ihe ? 13 , 14 . ( a ) Gịnị mere anyị ji kwesị ịna - enwere ibe anyị ndidi ? ( b ) Olee nkwa anyị kwesịrị ịna - echeta ? Gịnị ka Jizọs kwuru na anyị kwesịrị ime ma ndị ọzọ mejọọ ihe ? Gịnị ka i kwesịrị ime ma ndị ọzọ mejọọ ihe ? ( Gụọ Matiu 5 : 23 , 24 . ) Ọbụna dị ka Jehova gbaghaara unu kpamkpam , na - emekwanụ otú ahụ . ” Anyị ga - aghọtakwu ihe a a na - ekwu ma anyị leba anya n’ihe Baịbụl kwuru banyere nghọta na amamihe . Ilu 3 : 13 - 15 sịrị : “ Obi ụtọ na - adịrị onye chọtaworo amamihe , na onye nwetara nghọta , n’ihi na ọ dị mma inweta ya dị ka uru karịa inweta ọlaọcha dị ka uru , inweta ya dị ka ihe mmadụ rụpụtara dịkwa mma karịa inweta ọlaedo . Ọ dị oké ọnụ ahịa karịa nkume kọral , ọ dịghịkwa ihe ọ bụla ọzọ na - atọ gị ụtọ nke pụrụ ịha ka ya . ” Jizọs Kraịst gosiri otú e si akwụwa aka ọtọ . Ebe m bụ onyeisi ụlọ ọrụ anyị , a chọrọ ka m na - enye onye na - anatara gọọmenti ụtụ isi aka azụ ka o kweta ileghara aghụghọ ahụ ụlọ ọrụ anyị na - aghọ anya . Ihe ahụ m na - eme mere ka a mara m ka onye na - anaghị akwụwa aka ọtọ . Mgbe m mụtara eziokwu banyere Jehova , m kwụsịrị ịna - eme ya n’agbanyeghị na a na - akwụ m ezigbo ụgwọ n’ọrụ ahụ . M na - egosi ụmụ m ndị nwoke abụọ àgwà ọma ha kwesịrị ịna - akpa . Enweekwala m ọtụtụ ihe ùgwù ije ozi n’ọgbakọ . Rut kwụwara aka ọtọ , na - arụsikwa ọrụ ike n’Izrel . “ Anyị niile nwetara . . . obiọma na - erughịrị mmadụ n’elu obiọma na - erughịrị mmadụ . ” — JỌN 1 : 16 . Olee otú kachanụ Jehova si gosi ụmụ mmadụ obiọma ya na - erughịrị ha ? Olee otú anyị ga - esi gosi na ọ bụghịzi mmehie na - achị anyị , kama na ọ bụ obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ ? Olee uru ndị anyị na - erite n’ihi obiọma na - erughịrị mmadụ Jehova na - egosi anyị ? 1 , 2 . ( a ) Kọwaa ilu Jizọs tụrụ banyere otu nwoke nwere ubi vaịn . ( b ) Olee otú akụkọ ahụ si gosi otú e si emesapụ aka na otú e si egosi ndị ọzọ obiọma na - erughịrị ha ? Ka ùnu na - emere m anyaụfụ maka na m bụ ezi mmadụ ? ’ — Mat . ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 6 : 1 . ) Gịnị mere Jehova ji gosi ụmụ mmadụ obiọma ya na - erughịrị ha , oleekwa otú o si gosi ha ya ? Mgbe Baịbụl kwuru na Jehova na - esi “ n’ụzọ dị́ iche iche ” egosi obiọma ya na - erughịrị mmadụ , gịnị ka ọ pụtara ? Pita onyeozi dere , sị : “ Dị ka onye ọ bụla natara onyinye , jirinụ ya na - ejere ibe unu ozi dị ka ezi ndị nlekọta ụlọ n’ihe banyere obiọma Chineke nke na - erughịrị mmadụ , nke a na - egosi n’ụzọ dị iche iche . ” Jọn onyeozi dere , sị : “ Anyị niile nwetara ihe n’ihe o nwejuru enweju , ya bụ , obiọma na - erughịrị mmadụ n’elu obiọma na - erughịrị mmadụ . ” Gịnị ka Jehova na - emere anyị n’ihi obiọma ya na - erughịrị mmadụ , oleekwa otú anyị ga - esi gosi na obi dị anyị ụtọ maka ya ? ( Gụọ 1 Jọn 1 : 8 , 9 . ) Olee uru obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ na - abara anyị ? Ụzọ dị́ iche iche Chineke si gosi anyị obiọma ya na - erughịrị mmadụ : O mere ka anyị nụ ozi ọma Alaeze ya ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 11 ) Olee otú ndị e tere mmanụ si eme ka ndị só ‘ n’atụrụ ọzọ ’ bụrụ ndị ezi omume ? Anyị nwere ike ikpe ekpere gwa Chineke obi anyị ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 12 ) Olee otú ekpere si gbasa obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ ? Olee otú obiọma na - erughịrị mmadụ nwere ike isi mee ka anyị ‘ nweta enyemaka n’oge kwesịrị ekwesị ’ ? Olee uru ọzọ obiọma Jehova na - erughịrị mmadụ na - abara anyị ? Olee olileanya anyị nwere n’ihi obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ ? ( Gụọ Abụ Ọma 49 : 7 , 8 . ) Olee otú ụfọdụ Ndị Kraịst n’oge ndịozi Jizọs si jiri obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ gwuo egwu ? Gịnị ka anyị kwesịrị ịna - eme n’ihi obiọma na - erughịrị mmadụ Jehova gosiri anyị ? Olee ọrụ Chineke nyere anyị a ga - akọwa n’isiokwu na - esonụ ? ‘ Na - agbasi àmà ike banyere ozi ọma nke obiọma Chineke nke na - erughịrị mmadụ . ’ — ỌRỤ 20 : 24 . Gịnị ka anyị kwesịrị ịna - eme n’ihi obiọma na - erughịrị mmadụ Jehova na - egosi anyị ? Olee otú ‘ ozi ọma alaeze ’ Chineke si eme ka anyị mata na Chineke na - egosi anyị obiọma ya na - erughịrị mmadụ ? N’ụwa ọhụrụ , olee otú Jehova ga - esi gosi obiọma ya na - erughịrị mmadụ ? Olee otú Pọl onyeozi si gosi na obi dị ya ụtọ maka obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ ? PỌL onyeozi kwuru hoo haa banyere Chineke , sị : “ Obiọma ya na - erughịrị mmadụ nke dịkwa n’ebe m nọ aghọghị ihe efu . ” ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 15 : 9 , 10 . ) ( Gụọ Ndị Efesọs 3 : 5 - 8 . ) Ozi ọma anyị na - ekwusa bụkwa “ ozi ọma nke obiọma Chineke nke na - erughịrị mmadụ . ” N’ihi gịnị ? Mgbe anyị na - akọwara ndị mmadụ ihe mgbapụta ahụ , olee otú anyị si ekwusa ozi ọma banyere obiọma Chineke na - erughịrị mmadụ ? Gịnị mere o ji dị́ mkpa ka e mee ka ụmụ mmadụ bụ́ ndị mmehie na Chineke dị́ ná mma ? Jọn onyeozi dere , sị : “ Onye nwere okwukwe n’Ọkpara ahụ nwere ndụ ebighị ebi ; onye na - enupụrụ Ọkpara ahụ isi agaghị ahụ ndụ , kama ọnụma Chineke na - adịgide n’ahụ́ ya . ” 9 , 10 . ( a ) Olee ọrụ Kraịst nyere ụmụnna ya e tere mmanụ ? Ya mere , anyị bụ ndị nnọchiteanya nọ n’ọnọdụ Kraịst , dị ka à ga - asị na Chineke na - arịọsi arịrịọ ike site n’ọnụ anyị . Gịnị mere ndị mmadụ ịmụta na ha nwere ike ikpere Jehova ekpere ji bụrụ ozi ọma ? Ọtụtụ ndị na - ekpe ekpere n’ihi na ọ na - eme ka obi dị́ ha mma , ma ha ekwetaghị na Chineke na - anụ ekpere ha . Ha kwesịrị ịmata na Jehova bụ “ Onye na - anụ ekpere . ” Jizọs gwara ndị na - eso ụzọ ya , sị : “ Ọ bụrụ na unu arịọ ihe ọ bụla n’aha m , m ga - eme ya . ” 13 , 14 . ( a ) Olee ihe ùgwù ndị magburu onwe ha ndị e tere mmanụ ga - enwe n’ọdịnihu ? ( b ) Olee ọrụ dị́ ebube ndị e tere mmanụ ga - arụrụ ndị mmadụ ? N’ọdịnihu , olee otú Jehova ga - esi gosi ndị só ‘ n’atụrụ ọzọ ’ obiọma na - erughịrị mmadụ ? A ga - akpọlitekwa ọtụtụ nde ndị nwụrụ n’amaghị onye Chineke bụ . Jọn dere , sị : “ M wee hụ ndị nwụrụ anwụ , ndị ukwu na ndị nta , ka ha guzo n’ihu ocheeze ahụ , e meghekwara akwụkwọ mpịakọta dị iche iche . E kpekwara ndị nwụrụ anwụ ikpe site n’ihe e dere n’akwụkwọ mpịakọta ndị ahụ , dị ka omume ha si dị . Oké osimiri hapụkwara ndị nwụrụ anwụ nọ n’ime ya , ọnwụ na Hedis hapụkwara ndị nwụrụ anwụ nọ n’ime ha , e kpekwara ha ikpe n’otu n’otu dị ka omume ha si dị . ” Gịnị ka anyị kwesịrị iburu n’obi mgbe anyị na - ekwusa ozi ọma ? Baịbụl sịrị : “ A ga - emekwa ka ihe e kere eke nwere onwe ya pụọ n’ịbụ ohu nke ire ure ma nweta nnwere onwe dị ebube nke ụmụ Chineke . ” Ọ sịkwara : “ Dee ha ede , n’ihi na okwu ndị a kwesịrị ntụkwasị obi , bụrụkwa eziokwu . ” Ọ bụrụ na anyi ejiri ịnụ ọkụ n’obi na - ezi ndị ọzọ ozi ọma , anyị na - eme ka a mata obiọma Jehova na - erughịrị mmadụ . “ Na - achọnụ alaeze [ Chineke ] , a ga - atụkwasịkwara unu ihe ndị a . ” — LUK 12 : 31 . Olee ihe dị́ iche n’ihe dị́ anyị mkpa na ihe anyị chọrọ ? Gịnị mere anyị kwesịrị iji na - agba mbọ ka ihe kacha anyị mkpa ghara ịbụ ịkpata akụ̀ ? Olee ihe mere obi ji sie gị ike na Jehova ga na - egbo mkpa gị kwa ụbọchị ? Olee otú Setan si agbalị iji “ ọchịchọ nke anya ” arata anyị ? Cheta na Jọn onyeozi dọrọ anyị aka ná ntị , sị : “ Ụwa na - agabiga , ọchịchọ ya na - agabigakwa . ” Olee ihe nwere ike ime mmadụ ma ọ bụrụ na ihe kacha ya mkpa bụ ịkpata akụ̀ ? Olee ihe anyị ga - elebara anya , n’ihi gịnịkwa ? 8 , 9 . ( a ) Gịnị mere na anyị ekwesịghị ịna - echegbu onwe anyị banyere ihe ndị dị́ anyị mkpa ? ( b ) Olee ihe Jizọs ma banyere ụmụ mmadụ na mkpa ha ? Mgbe Jizọs na - akụziri ndị na - eso ụzọ ya otú e si ekpe ekpere , olee ihe o kwuru ha kwesịrị iwere ka ihe kacha mkpa ? Gịnị ka anyị na - amụta n’otú Jehova si elekọta anụ ufe nke eluigwe ? Anyị kwesịrị ‘ ileru anụ ufe nke eluigwe anya . ’ Ma , ị manụ na ọ naghị etinye ha nri n’ọnụ . Olee ihe gosiri na anyị bara uru karịa anụ ufe nke eluigwe ? ( Tụlee Luk 12 : 6 , 7 . ) 15 , 16 . ( a ) Gịnị ka anyị na - amụta n’otú Jehova si elekọta okooko lili dị́ n’ọhịa ? ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a . ) ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị nwere ike ịjụ onwe anyị , n’ihi gịnị ? Olee ihe Jehova ma banyere anyị n’otu n’otu ? Oleekwa ihe ọ ga - emere anyị ? Gịnị mere na anyị ekwesịghị ịna - echegbu onwe anyị banyere echi ? Ì nwere ike iselata aka n’ihe ndị na - eri gị oge ka i nwee ike jekwuoro Jehova ozi ? ( a ) Gịnị ka i nwere ike ikpebi ime n’ozi Jehova ? ( b ) Olee otú i nwere ike isi selata aka n’ihe ndị na - eri gị oge ? Olee ihe ga - eme ka gị na Jehova dịkwuo ná mma ? Nye ihe atụ gosiri ihe mere o ji dị́ mkpa ka anyị mara ihe na - akụ na ihe na - eme n’ebe anyị nọ . Gịnị mere Jizọs ji gwa ndị na - eso ụzọ ya ka ha ‘ na - eche nche ’ ? Gịnị mere anyị ji ege ntị n’ihe Jizọs gwara ndị na - eso ụzọ ya ? ( a ) Gịnị mere anyị ga - eji kweta na Jizọs amatala ụbọchị a ga - alụ agha Amagedọn ? ( b ) N’agbanyeghị na anyị amaghị mgbe oké mkpagbu ahụ ga - amalite , olee ihe obi kwesịrị isi anyị ike banyere ya ? Mgbe Jizọs nọ n’ụwa , ọ sịrị : “ Ọ dịghị onye maara ụbọchị ahụ na oge awa ahụ , ndị mmụọ ozi nke eluigwe amaghị , Ọkpara ahụ amaghịkwa , kama ọ bụ naanị Nna m maara . ” ( Gụọ Habakọk 2 : 1 - 3 . ) Nye ihe atụ gosiri na amụma ọ bụla Jehova buru na - emezu mgbe oge ya ruru . Amụma ọ bụla Jehova buru na - emezu mgbe oge ya ruru . Mgbe obere oge gara , Jehova sịrị Ebreham : “ Ka o doo gị anya na mkpụrụ gị ga - abụ ndị mbịarambịa n’ala na - abụghị nke ha , ha ga - agbakwara ha ohu , ndị a ga - emekpakwa ha ahụ́ ruo narị afọ anọ . ” Gịnị mere obi ji kwesị isi anyị ike na Jehova ga - echebe ndị ya ? 7 , 8 . ( a ) Olee ihe bụ́ ọrụ ndị nche n’oge ochie , gịnịkwa ka ọ na - akụziri anyị ? ( b ) Nye ihe atụ na - egosi ihe nwere ike ime ma ụra buru ndị nche . Gịnị ka ọtụtụ ndị taa na - amaghị banyere ya ? 10 , 11 . ( a ) Gịnị ka anyị kwesịrị ịkpachara anya maka ya ? N’ihi gịnị ? ( b ) Gịnị mere i ji kweta na Ekwensu emeela ka ndị mmadụ na - eleghara amụma Baịbụl anya ? Gịnị mere na anyị ekwesịghị ikwe ka Ekwensu ghọgbuo anyị ? Jizọs dụrụ anyị ọdụ , sị : “ Dịrịnụ njikere , n’ihi na n’oge awa nke unu na - echeghị na ọ pụrụ ịbụ ka Nwa nke mmadụ na - abịa . ” Olee otú mmụọ nke ụwa si eme ka ndị mmadụ ghara ịna - eche nche , oleekwa ihe anyị ga - eme ka ọ ghara ime anyị ? Olee aka ná ntị Jizọs dọrọ anyị na Luk 21 : 34 , 35 ? ( Gụọ Luk 21 : 34 , 35 . ) Gịnị mere Pita , Jems , na Jọn ? Oleekwa otú ụdị ihe ahụ nwere ike isi mee anyị ? Olee otú Jizọs kwuru na Luk 21 : 36 anyị ga - esi ‘ mụrụ anya ’ ? Olee otú anyị ga - esi mata ma ànyị adịla njikere maka ihe ga - eme n’oge na - adịghị anya ? [ 1 ] ( paragraf nke 14 ) Gụọ isi nke 21 n’akwụkwọ bụ́ Alaeze Chineke Amalitela Ịchị ! N’otu mgbakọ , otu nwanna jụrụ m ma m̀ ga - achọ ikwusa ozi ọma . Anyị gara ebe anyị ga - ezi ozi ọma , ya enye m akwụkwọ nta ole na ole kwuru banyere Alaeze Chineke . N’ebe ahụ , otu nwanna nwaanyị na - eji Baịbụl na akwụkwọ a kpọrọ The Harp of God akụziri mụ na ụmụaka ndị ọzọ ihe . Mgbe m na - eto , ọ na - amasị m iji Baịbụl akụziri ndị mmadụ ihe ga - eme ka ha nwee olileanya . Nwanna ahụ kwụsịrị ígwè ya , sị m bịa nọrọ ọdụ n’otu osisi e gbuturu egbutu . Ọ sịrị m : “ Ònye nyere gị ikike ikpebi onye bụ́ ewu ? Ka anyị jiri obi ụtọ na - ezi ndị mmadụ ozi ọma ma hapụrụ Jehova ikpe . ” Nwanna ọzọ katarala ahụ́ kụziiri m na ọ bụrụ na anyị chọrọ ka inye ihe na - eme anyị obi ụtọ , anyị kwesịrị ịna - enwe ndidi . M chọkwuru ime ka ndị ọzọ nwee olileanya maka ọdịnihu . Mgbe agha ahụ biri , m sụrụ ụzọ afọ abụọ n’ebe ndịda Ayaland . Anyị aghọtaghị na ọ bụ ndị ụkọchukwu na - ekwu nke na - eme . Obi dị m ezigbo ụtọ n’ihi na abatụbeghị m ụgbọ mmiri . Anyị kwusara ozi ọma afọ ise n’agwaetiti ndị dịpụrụ adịpụ a na - enweghị Ndịàmà Jehova na ha . Ebe anyị bụ́ ndị ozi ala ọzọ anọ nọ n’ụgbọ mmiri anyị ( sí n’aka ekpe gaa n’aka nri ) : Ron Parkin , Dick Ryde , Gust Maki , na Stanley Carter Ọtụtụ mgbe , ha na - enye anyị azụ̀ ndụ , ube bekee , na ahụekere . Chi jie , anyị na - akụ mgbịrịgba dị́ n’ụgbọ mmiri anyị . Obi na - adị anyị ụtọ ịhụ ka ụfọdụ n’ime ha ji ọrụ ahụ anyị nyere ha kpọrọ ezigbo ihe . Mgbe anyị ruru ebe ahụ , m hụrụ otu nwanna nwaanyị aha ya bụ Maxine Boyd , hụkpọọ anya . N’ihi ya , m gwara onwe m , sị , ‘ Ronald , ọ bụrụ na ị chọrọ ịlụ nwa agbọghọ a , i kwesịghị imewe anya ụra . ’ Mgbe izu atọ gara , m gwara ya na m chọrọ ịlụ ya . Mgbe izu isii gara , anyị lụrụ . E zigara mụ na Maxine na Pueto Riko ka anyị ka bụrụkwa ndị ozi ala ọzọ . Dị ka ihe atụ , n’otu obodo a na - akpọ Potala Pastilo , e nwere ezinụlọ abụọ bụ́ Ndịàmà Jehova . Ha mụrụ ọtụtụ ụmụ . M na - adị afụrụ ha opi . M jụrụ otu n’ime ụmụ ha ndị nwaanyị aha ya bụ Hilda ma ọ̀ ga - achọ iso anyị gaa ozi ọma . Anyị zụtaara ya akpụkpọ ụkwụ , ya esoro anyị gawa ozi ọma . Ọ ka gụchara akwụkwọ n’Ụlọ Akwụkwọ Gilied , chọwazie ịgawa n’Ekwedọ e zigara ya . Ọ sịrị anyị : “ Ọ̀ kwa unu amataghịzi m ? Ọ bụ m bụ nwata nwaanyị ahụ na - enwebughị akpụkpọ ụkwụ , onye Pastilo . ” Ná mmalite , ọ bụ naanị mụ na Nwanna Lennart Johnson na - arụ ọtụtụ n’ime ọrụ a na - arụ ebe ahụ . Nwanna Nathan Knorr bịara Pueto Riko . Ọ bụ ya na - elekọta ọrụ Ndịàmà Jehova n’oge ahụ . Mgbe e mechara , ọ baara m mba , kwuo na ihe m mere were ya iwe nakwa na m kwesịrị ịna - ahazi ihe nke ọma . Mgbe mụ na mama m batara n’ọgbakọ , papa m abataghị . Nwunye ọma m bụ́ Maxine nwụrụ n’afọ 2011 . M na - atụsi anya ike ịhụ ya ma a kpọlite ya n’ọnwụ . A gwaziri m ka m gaa jewe ozi na Wọlkil , dị́ na Niu Yọk . Afọ iri isii ahụ m biri n’agwaetiti ahụ mere ka ọ dịzie m ka m̀ bụ onye Pueto Riko . Ndị ọzọ na - asị m dụọ ha ọdụ ka ha mata otú ha ga - esi na - eme nke ọma n’ozi Betel . Ihe niile anyị na - arụ na Betel bụ ọrụ Jehova . Anyị nwere ike ịna - eto Jehova n’agbanyeghị ebe anyị nọ na - efe ya . A kọrọ akụkọ ndụ Nwanna Leonard Smith n’Ụlọ Nche Eprel 15 , 2012 . Gịnị mere e nwere ike iji kwuo na alụmdi na nwunye bụ onyinye Chineke nyere anyị ? Olee otú ị ga - esi kọwaa ihe gbasara alụmdi na nwunye malite n’oge Adam ruo n’oge Jizọs nọ n’ụwa ? Olee ihe ga - enyere Onye Kraịst aka ikpebi ma ọ̀ ga - alụ di ma ọ bụ nwunye ma ọ bụ na ọ gaghị alụ ? 1 , 2 . ( a ) Olee otú alụmdi na nwunye si malite ? ( b ) Gịnị ka nwoke mbụ na nwaanyị mbụ kwesịrị ịghọta banyere alụmdi na nwunye ? ( Gụọ Jenesis 2 : 20 - 24 . ) Otu n’ime ihe dị́ mkpa mere Chineke ji malite alụmdi na nwunye bụ ka ha mụjuo ụwa . Gịnị ka anyị kwesịrị ịmụta n’ihe Adam na Iv zara Jehova ? Olee otú ị ga - esi kọwaa Jenesis 3 : 15 ? ( a ) Gịnị merela alụmdi na nwunye kemgbe Adam na Iv nupụchara isi ? ( b ) Gịnị ka Baịbụl gwara di na nwunye ka ha na - eme ? Olee otú ndị mmadụ si lụọ di na nwunye malite n’oge Adam ruo n’oge Iju Mmiri ? Gịnị ka Jehova mere ndị ọjọọ n’oge Noa ? Gịnịkwa ka anyị kwesịrị ịmụta n’ihe mere mgbe ahụ ? ( a ) Olee omume rụrụ arụ ọtụtụ ndị mere n’ọtụtụ ebe ? ( b ) Olee otú Ebreham na Sera si kpaa àgwà ọma n’alụmdi na nwunye ha ? ( Gụọ 1 Pita 3 : 3 - 6 . ) Olee otú Iwu Mozis si chebe ụmụ Izrel ? ( Gụọ Diuterọnọmi 7 : 3 , 4 . ) 12 , 13 . ( a ) Gịnị ka ụfọdụ ụmụ nwoke nọ na - eme nwunye ha n’oge Malakaị ? ( b ) N’oge anyị a , ọ bụrụ na nwanna e mere baptizim ahapụ di ya ma ọ bụ nwunye ya gbakwuru onye ọzọ , olee nsogbu ọ ga - akpatara ya ? ( a ) N’ọgbakọ Ndị Kraịst , olee otú alụmdi na nwunye kwesịrị ịdị ? Ma ọ bụrụ na ha enweghị njide onwe onye , ka ha lụọ di ma ọ bụ nwunye , n’ihi na ọ ka mma ịlụ di ma ọ bụ nwunye kama ịbụ onye agụụ mmekọahụ na - agụgbu . ” 18 , 19 . ( a ) Olee ụdị onye Onye Kraịst ọ bụla kwesịrị ịlụ ? ( b ) Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Olee ọrụ Chineke nyere di na nwunye ? Gịnị mere ịhụnanya na ọmịiko ji dị́ mkpa n’alụmdi na nwunye ? Di na nwunye see okwu , olee otú Baịbụl nwere ike isi nyere ha aka ? N’agbanyeghị na nwoke na nwaanyị na - enwekarị obi ụtọ n’ụbọchị ha na - agba akwụkwọ , gịnị ka ha ga - atụ anya ya ? Olee ụdị ịhụnanya dị́ iche iche di na nwunye kwesịrị ịna - egosi ibe ha ? Olee otú di na nwunye kwesịrị ịhụru ibe ha n’anya ? Pọl dere , sị : “ Ndị bụ́ di , na - ahụnụ nwunye unu n’anya , dị nnọọ ka Kraịst hụkwara ọgbakọ ahụ n’anya ma nyefee onwe ya maka ya . ” ( Gụọ Jọn 13 : 34 , 35 ; 15 : 12 , 13 . ) 4 , 5 . ( a ) Ebe di bụ onyeisi ezinụlọ , gịnị ka o kwesịrị ịna - eme ? ( b ) Olee otú nwaanyị kwesịrị isi na - ele di ya anya ? ( ch ) Olee ihe ụfọdụ otu nwanna na nwunye ya gbanwere mgbe ha lụrụ ? Ọ sịrị : “ Mgbe m na - alụbeghị di , ọ bụ m na - ekpebi ihe m ga - eme , na - egbokwara onwe m mkpa . Ọ bụzi di m na - ekpebi ihe niile . Ọ naghị adị mfe mgbe niile . Ime ihe Jehova chọrọ emeela ka anyị dịkwuo ná mma . ” Ugbu a anyị lụrụ , ikpebi nke mmadụ abụọ na - eme ka o sikwuo ike . Ma ihe na - eme ka ọ na - adịkwuru m mfe bụ ịrịọ Jehova ka o nyere m aka nakwa ige ntị n’aro nwunye m tụrụ . Obi siri m ike na anyị nwere otu obi . ” Di na nwunye see okwu , olee otú ịhụnanya ga - esi eme ka ha ‘ dị n’otu ’ ? 7 , 8 . ( a ) Olee ndụmọdụ Baịbụl nyere di na nwunye gbasara inwe mmekọahụ ? ( b ) Gịnị mere di na nwunye ji kwesị ịna - enwere ibe ha ọmịiko ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 7 : 3 - 5 . ) Ọtụtụ mgbe , o nwere ike ibu ụzọ gụọ nke nwoke . Gịnị mere na inwe mmasị na - ekwesịghị ekwesị n’onye na - abụghị di anyị ma ọ bụ nwunye anyị adịghị mma ? 10 , 11 . ( a ) Olee otú ịgba alụkwaghịm si ju ebe niile ? ( b ) Gịnị ka Baịbụl kwuru gbasara mmadụ ịhapụ di ya ma ọ bụ nwunye ya ? ( ch ) Gịnị ga - enyere mmadụ aka ka ọ ghara ịhapụ di ya ma ọ bụ nwunye ya ? Olee ihe nwere ike ime ka mmadụ chewe echiche ịhapụ di ya ma ọ bụ nwunye ya ? Gịnị ka Baịbụl gwara Ndị Kraịst di ha ma ọ bụ nwunye ha na - anaghị efe Jehova ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 7 : 12 - 14 . ) Ma ọ bụ , gị di , olee otú i si mara na ị gaghị azọpụta nwunye gị ? ” 15 , 16 . ( a ) Olee ndụmọdụ Baịbụl nyere Ndị Kraịst bụ́ nwunye di ha na - anaghị efe Jehova ? ( b ) Gịnị ka Onye Kraịst kwesịrị ime ma ọ bụrụ na di ya ma ọ bụ nwunye ya “ na - ekweghị ekwe chọrọ ịpụ ” ? Pita onyeozi dụrụ Ndị Kraịst bụ́ nwunye ọdụ ka ha na - erubere di ha isi , “ ka e wee rite ha n’uru n’ekwughị okwu ọ bụla site n’omume nwunye ha , ma ọ bụrụ na ụfọdụ n’ime ha adịghị erube isi n’okwu Chineke , ebe ha ji anya ha hụ omume unu nke dị ọcha , ya na nkwanye ùgwù dị ukwuu . ” Ọ bụrụkwanụ na onye nke ahụ na - abụghị Onye Kraịst ekpebie ịhapụ nwanna anyị ? Baịbụl kwuru , sị : “ Ọ bụrụ na onye ahụ nke na - ekweghị ekwe chọrọ ịpụ , ya pụwa ; nwanna nwoke ma ọ bụ nwanna nwaanyị anọghị n’agbụ n’ọnọdụ dị otú ahụ , kama Chineke akpọwo unu ka unu nwee udo . ” Olee ihe kwesịrị ịkacha Ndị Kraịst bụ́ di na nwunye mkpa ? Gịnị ga - eme ka anyị na di anyị ma ọ bụ nwunye anyị na - ebi n’udo , na - enwekwa obi ụtọ ? [ 1 ] ( paragraf nke 5 ) Aha a kpọrọ ndị mmadụ n’isiokwu a abụghị ezigbo aha ha . [ 2 ] ( paragraf nke 13 ) Gụọ akwụkwọ “ Nọrọnụ n’Ịhụnanya Chineke , ” n’isiokwu ndị ọzọ bụ́ “ Ihe Baịbụl Kwuru Banyere Ịgba Alụkwaghịm na Nkewa . ” Ikwusa ozi ọma n’ụtụtụ n’akụkụ Osimiri Danub na - atọ ezigbo ụtọ . Ndị nkwusa ndị a na - ezi onye nwere mmasị ozi ọma n’ebe a na - akpọ Vigadó Skwịa dị́ na Budapest , Họngarị Gịnị ka ị ga - eme ka i nwee ike ịna - emekwu nke ọma n’ọgbakọ ? Olee otú ị ga - esi na - emekwu nke ọma n’ọgbakọ n’adaghị mbà ? Olee ihe ụfọdụ i nwere ike ịgbanwe iji na - emekwu nke ọma n’ozi ọma ? 1 , 2 . ( a ) Olee otú Aịzaya 60 : 22 si na - emezu n’oge ikpeazụ a ? ( b ) Olee mkpa e nwere ugbu a ná nzukọ Jehova ? AỊZAYA 60 : 22 sịrị : “ Onye nta ga - aghọ otu puku mmadụ , onye kasị nta ga - aghọkwa mba dị ike . ” Gịnị ka ị ghọtara imekwu nke ọma n’ọgbakọ pụtara ? Olee otú ndị na - eto eto nwere ike isi jiri ike ọkpụkpụ aka ha na - ejere Jehova ozi ? 6 - 8 . ( a ) Olee otú otu nwa okorobịa si gbanwee otú o sibu ele ozi Chineke anya , oleekwa uru ọ baara ya ? ( b ) Olee otú anyị nwere ike isi ‘ detụ Jehova ire , hụ na ọ dị mma ’ ? Otú o si gọzie m emeela ka m ghọta na m kwesịrị ijekwuru ya ozi , meekwa ka m na - agbakwu mbọ n’ozi ya . Ọ bụ ya mere o ji na - agọzikwu m . ” ( Gụọ Abụ Ọma 34 : 8 - 10 . ) Gịnị mere o ji dị́ mkpa ka ị ‘ na - echere Chineke ’ ? Olee àgwà ndị anyị nwere ike ịgbasi mbọ ike ka anyị mụta , gịnịkwa mere ha ji dị́ mkpa ? Olee otú ndị nọ́ n’ọgbakọ nwere ike isi gosi na a ga - atụkwasịli ha obi ? Ndị ọzọ mee gị ihe ọjọọ , olee otú i nwere ike isi mee ka Josef ? Gịnị ka ị ga - eme ma ndị ọzọ mee gị ihe ọjọọ ? 14 , 15 . ( a ) Gịnị mere anyị ga - eji ‘ na - elezi otú anyị si ezi ozi ọma anya ’ ? ( b ) Olee ihe ụfọdụ i nwere ike ịgbanwe ka i nwee ike izi ndị ị na - anaghị ahụ n’ụlọ ozi ọma ? ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a , kwuokwa ihe dị́ n’igbe bụ́ “ Ị̀ Ga - esili Otú Ọzọ Zie Ndị Mmadụ Ozi Ọma ? ? ” ) Olee otú ikwusa ozi ọma n’ebe ndị mmadụ na - anọkarị nwere ike isi baa uru ? 17 , 18 . ( a ) Olee ihe nwere ike ime ka obi kakwuo gị ịna - ekwusa ozi ọma n’ebe ndị mmadụ na - anọkarị ? ( b ) Gịnị mere abụ Devid ji too Jehova ga - eji baara gị uru n’ozi ọma ? Ọ sịrị : “ Anyị nwewe ofufe ezinụlọ , mụ na nwunye m na - eme nchọnchọ ka anyị mata ihe anyị ga - aza ndị nwere ike ịjụ anyị ajụjụ , matakwa ihe ndị anyị na - ezi ozi ọma na - ekwukarị . Anyị na - agwakwa ụmụnna ndị ọzọ ka ha tụọrọ anyị aro . ” ( Gụọ 1 Timoti 4 : 15 . ) Ha ga na - ekwu banyere ịdị ebube nke ọbụbụeze gị , ha ga na - ekwukwa banyere ịdị ike gị , iji mee ka ụmụ mmadụ mara oké ọrụ ya , nakwa ebube nke ịma mma ọbụbụeze ya . ” Ọ bụrụ na e nwere ọtụtụ ihe ị na - arụ ná nzukọ Jehova , olee otú i nwere ike isi na - eme ihe ga - abara ndị ọzọ uru ? Ugbu a , Venecia sịrị : “ Iji ekwentị ezi ozi ọma bụ ebe a nọ . ” Nwunye m nwụrụ afọ atọ gara aga , nwa m nke ikpeazụ anwụọ n’afọ gara aga n’ihe mberede . ” Ugbu a m na - edetara unu akwụkwọ ozi a afọ abụọ garala , abụ m nwanna unu nwaanyị . ” Gịnị mere anyị ji kwesị ime ka ọ na - agụsi ndị anyị na - amụrụ Baịbụl agụụ ike ịna - enwe ọmụmụ Baịbụl onwe onye ? Olee otú anyị nwere ike isi nyere ndị ọhụrụ aka ịna - ezi ndị mmadụ ozi ọma ma n’ụlọ ha ma n’ebe ndị ọzọ ? Gịnị mere e ji kwesị ịna - agba mbọ ịzụ ndị ga na - azụ atụrụ Chineke n’ọdịnihu ? Gịnị mere anyị ji kwesị ịna - azụ ndị ọzọ ka ha ruo eru ịrụ ọrụ ọgbakọ ? 3 , 4 . ( a ) Gịnị ka Pọl kwuru iji gosi na e nwere otú ịmụ Baịbụl si gbasa ikwusa ozi ọma otú ga - aba uru ? ( b ) Tupu anyị agbawa ndị anyị na - amụrụ Baịbụl ume ịna - amụ Baịbụl n’onwe ha , gịnị ka anyị kwesịrị ịna - eme ? Olee otú i nwere ike isi nyere ndị ọhụrụ aka ịna - amụchi Baịbụl anya ? I nwere ike ịjụ , sị , ‘ Olee otú m nwere ike isi kụziere onye m na - amụrụ ihe ka ọ na - amụchi Baịbụl anya ? ’ Gbaa ya ume ka ọ na - agụ Ụlọ Nche na Teta ! ọ bụla e bipụtara . ( a ) Olee otú i nwere ike isi nyere onye ị na - amụrụ ihe aka ka ịmụ Baịbụl tọwa ya ụtọ ? ( b ) Gịnị ka onye a na - amụrụ ihe nwere ike ime ma ịmụ Baịbụl tọwa ya ezigbo ụtọ ? Olee otú Jizọs si kụziere ndị na - eso ụzọ ya otú ha ga - esi kwusaa ozi ọma ? 8 , 9 . ( a ) Olee otú Jizọs si zie ndị mmadụ ozi ọma ? ( b ) Olee otú anyị nwere ike isi nyere ndị ọhụrụ aka ịna - agwa ndị mmadụ okwu otú ahụ Jizọs mere ? 10 - 12 . ( a ) Olee otú Jizọs si kụziere ndị nwere mmasị n’ozi ọma ihe ? ( b ) Olee otú anyị nwere ike isi nyere ndị nkwusa ọhụrụ aka ịna - akụzikwu eziokwu Baịbụl nke ọma ? 13 , 14 . ( a ) Gịnị ka i chere banyere ndị Baịbụl gwara anyị na ha gbara ezigbo mbọ iji nyere ndị ọzọ aka ? ( b ) Olee ụzọ ụfọdụ i nwere ike isi kụziere ndị ọhụrụ na ndị na - eto eto ka ha na - ahụ ụmụnna ha n’anya ? Gịnị mere o ji dị́ mkpa ka ndị okenye na - enyere ụmụ nwoke nọ́ n’ọgbakọ aka ? 16 , 17 . ( a ) Olee otú Pọl si gosi na ọ chọrọ ka Timoti na - eme nke ọma ? ( b ) Olee otú ndị okenye nwere ike isi na - azụ ndị ga na - elekọta ọgbakọ n’ọdịnihu ? Gịnị mere anyị ji kwesị iji ịzụ ndị ọzọ n’ozi Jehova kpọrọ ihe ? Gịnị mere obi ji kwesị isi gị ike na mbọ ị na - agba ịzụ ndị ọzọ n’ozi Jehova ga - aga nke ọma ? Ọ bụ n’efu ka ha na - efe m ofufe , n’ihi na ozizi ha na - ezi bụ ihe mmadụ nyere n’iwu . ’ Unu na - ahapụ iwu Chineke ma na - agbasosi ọdịnala ụmụ mmadụ ike . ” — Mak 7 : 6 - 8 . 3 ‘ Akụdakwala Aka ’ Olee otú Jehova si mee ka Mozis , Esa , na Nehemaya dị́ ike ? Olee otú anyị nwere ike isi mee ka ụmụnna anyị dị́ ike ? ( b ) Olee ihe nwere ike ime ka mmadụ daa mbà ? Dị ka ihe atụ , ọ kpọrọ aka aha ọtụtụ ugboro . Olee ihe ga - enyere gị aka idi nsogbu bịaara gị , obi adịkwa gị ụtọ ? ( b ) Olee otú Chineke si zaa ekpere Nehemaya ? ( Gụọ Nehemaya 1 : 10 ; 2 : 17 - 20 ; 6 : 9 . ) Ì kwetara na Jehova na - eji ‘ ike ya dị ukwuu ’ na ‘ aka ya dị ike ’ eme ka ndị na - efe ya taa nwee obi ike ? 10 , 11 . ( a ) Olee otú Ekwensu si agba mbọ ka anyị daa mbà ? ( b ) Gịnị ka Jehova na - eji eme ka anyị dị́ ike ma nwee ume ? Ọ na - eji ụgha , egwu ndị ọchịchị na - eyi anyị , ndị ndú okpukpe , na ndị sí n’ezi ofufe dapụ agbalị ime ya . 13 , 14 . ( a ) Olee otú e si nyere otu nwanna nwunye ya nwụrụ aka ? Ma , ekpere na ịmụsi Baịbụl ike na - enyere m aka ka nsogbu ụwa a ghara iri m ka mmiri . Amatala m na ọ dị ezigbo mkpa ka anyị na Jehova dịrị n’ezigbo mma tupu nsogbu abịara anyị . ” Olee otú Chineke si akụziri anyị otú anyị ga - esi na - alụso ndị iro anyị ọgụ ? Ihe ndị ọzọ o ji enyere anyị aka bụ akwụkwọ ndị anyị ji amụ Baịbụl , ọmụmụ ihe ọgbakọ , na mgbakọ dị́ iche iche . Gịnị ka anyị ga - eme ma ọ bụrụ na anyị achọghị ka ihe ọjọọ merie anyị ? ( b ) Olee ndị Baịbụl kọrọ akụkọ ha anyị ga - amụ gbasara ha ? Olee ihe nyeere Jekọb aka ịtachi obi ? Olee otú Jehova si gọzie ya ? ( Gụọ Jenesis 32 : 24 - 28 . ) Olee ihe nyeere ụmụnna abụọ aka imeri ihe ọjọọ na - agụ ha agụụ ? Ihe ọzọ nyeere nwa okorobịa a aka bụ isiokwu bụ́ “ Ụzọ - Ndụ Megidere Okike — Chineke Ọ̀ Na - akwado Ya ? ” O kwuru , sị : “ N’ihi ya , ama m na , ka ụbọchị nke ọ bụla na - agafe , m ga - emeli ihe Jehova chọrọ . M na - ekele Jehova maka na o ji nzukọ ya na - enyere anyị aka ịna - eme ihe dị́ ya mma kwa ụbọchị n’ụwa ọjọọ a . ” Chegodị banyere otu nwanna nwaanyị bí n’Amerịka . O dere , sị : “ M na - ekele unu maka otú unu si eji ihe ndị unu na - ebipụta enyere anyị aka mgbe niile nakwa n’oge kwesịrị ekwesị . Ọ na - adịkarị m ka ọ̀ bụ mụnwa ka e bu n’obi dee isiokwu ndị a unu na - ebipụta . Kemgbe ọtụtụ afọ , e nwere ihe na - adịghị Jehova mma na - agụsi m agụụ ike . Ọ na - adị m mgbe ụfọdụ ka ọ̀ bụ m chịlie aka elu , kwụsịzie ịgba mbọ ka m merie ya . Ama m na Jehova nwere obi ebere , na - agbagharakwa mmehie , ma ebe ọ bụ na ihe ọjọọ a na - agụkarị m agụụ , akpọghịkwa m omume ahụ asị n’ime obi m , ọ na - adị m ka erughị m eru ka o nyere m aka . Àgwà ọjọọ a mụ na ya na - alụ mgbe niile akpaala ndụ m aka ọjọọ . . . . Mgbe m gụchara isiokwu bụ́ ‘ Ì Nwere “ Obi Ị Ga - eji Mara ” Jehova ? ’ nke gbara n’Ụlọ Nche Mach 15 , 2013 , m ghọtara na Jehova chọrọ inyere m aka . ” ( a ) Olee otú obi dị Pọl na mgba ọ na - agba ka ọ ghara ime ihe ọjọọ na - abata ya n’obi ? Gịnị ka Iwu Chineke nyere ndị Izrel na - akụziri anyị gbasara ụdị uwe anyị kwesịrị ịna - eyi ? Gịnị ga - enyere Ndị Kraịst aka ikpebi uwe ha kwesịrị ịna - eyi ? Anyị kwesịrị ịna - eyi uwe dị́ mma n’anya n’ihi Chineke anyị dị́ nsọ , ụmụnna anyị , na ndị anyị na - ezi ozi ọma . O doro anya na ụfọdụ uwe dị́ mma n’otu obodo nwere ike ọ gaghị adị mma n’obodo ọzọ . ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 10 : 32 , 33 . ) Olee ihe ụfọdụ nwere ike ime ka nwanna hapụ afụ ọnụ ya ma ọ bụ kpụọ ya ? N’Iwu Mozis , a gwara ụmụ nwoke ka ha ghara ịna - akpụ afụ ọnụ ha . Ọ gaghịkwa eme ka ndị mmadụ ghara ige ntị n’ozi ọma . N’eziokwu , n’obodo ndị ahụ , ụfọdụ ndị okenye na ndị ohu na - eje ozi nwere afụ ọnụ . Olee uru uwe anyị na ejiji anyị kwesịrị ịbara ndị ọzọ ? Otu nwanna nwoke bí na Jamanị dere , sị : “ Ndị nkụzi anyị weere ihe Baịbụl kọrọ banyere okike ka akụkọ ifo . Obi ha niile bụ na ụmụ akwụkwọ niile kweere na e keghị mmadụ eke . ” Otu nwanna nwaanyị bí na Frans kwuru , sị : “ Ọ na - eju ndị nkụzi nọ́ n’ụlọ akwụkwọ anyị anya na a ka nwere ụmụ akwụkwọ kweere na Baịbụl . ” na The Origin of Life — Five Questions Worth Asking , nakwa n’akwụkwọ bụ́ Is There a Creator Who Cares About You ? Amụọla m broshọ abụọ a ọtụtụ ugboro . ” E nwere otu nwata nwaanyị dị́ afọ iri na ise bí na Saụt Afrịka . Gịnị mere Chineke ji chọọ ka i jiri ike iche echiche gị chọpụta nke bụ́ eziokwu ? ( Gụọ Ndị Rom 12 : 1 , 2 ; 1 Timoti 2 : 4 . ) Ọ sịrị : “ Oge ọtụtụ n’ime ha biri dị iche iche . O mere ka m kwụsịtụ chee otú Ememme Ngabiga ahụ na - egosi ihe ga - eme n’ọdịnihu si dị́ ịtụnanya . ” Otu nwanna bí na Briten kwuru , sị : “ Ndị mmadụ anaghị ekwukarị eziokwu otú ahụ . Ihe a na - eme ka obi sikwuo anyị ike na Baịbụl bụ Okwu Jehova . ” Otu nwanna nwaanyị bí na Japan dere , sị : “ Mgbe ndị ezinụlọ anyị mewere ihe Baịbụl kwuru , obi malitere ịdị anyị ezigbo ụtọ . Anyị malitere ibi n’udo , dịrị n’otu , hụkwa ibe anyị n’anya . ” E nwere ndị na - ekweghịzi na Chineke dị n’ihi na okpukpe azụtaghị ihe a tụrụ ya n’ahịa . O kwukwara , sị : “ Mmadụ chechaa otú obere ihe ọ bụla dị́ ndụ si dị́ mgbagwoju anya , ọ ga - eri ya ọnụ . ” O dere , sị : “ Ụlọ ọ bụla nwere onye rụrụ ya , ma onye rụrụ ihe niile bụ Chineke . ” Gịnị mere o ji dị́ mkpa ka ị mata ụmụ gị nke ọma ? Ụmụ anyị na - eji nwayọọ nwayọọ enwe ya . ” Ọ na - ajụkarị m : ‘ Gịnị ka Baịbụl kwuru ? ’ ‘ Ì kwetara ihe a Baịbụl kwuru ? ’ Ọ chọrọ ka m zaa ihe dị́ m n’obi , ọ bụghị ikwughachi ihe yanwa ma ọ bụ mama m kwuru . Ka m na - etokwu , m na - amatakwu ihe m ga - aza . ” Ha ji Baịbụl zaa ajụjụ m niile . ” ( Gụọ Diuterọnọmi 6 : 5 - 8 ; Luk 6 : 45 . ) N’ihi ya , ọ bụrụ na ihe ndị dị́ ndụ si n’ihe na - enweghị ihe ọ bụ ghọzie ihe dị́ mgbagwoju anya , gịnịzi mere ihe ndị ahụ na - ebi na mmiri n’oge ochie ji dị́ mgbagwoju anya otú ahụ ? Ihe a m mụtara mere m obi ụtọ , mụ akụziere ya nwa m nwoke . ” O kwuru na ha kpachapụrụ anya mee kọfị ahụ . Mgbe ọ jụrụ ha ihe mere ha ji kpachapụ anya otú ahụ , ha gwara ya na ha chọrọ ime kọfị ga - adị ya mma . Ọ kọwaara ha na Chineke kpachapụrụ anya otú ahụ kee ikuku dị́ n’ụwa ka o nwee ike ịdị ndị mmadụ mma n’ahụ́ . Ihe atụ ahụ dabara adaba n’ihi afọ ole ha dị . Nnụnụ chọọ ifedata , à ga - ebu ụzọ rụọrọ ya ebe ọ ga - efedata ? Ị̀ ga - ejili ụzụ ụgbọelu na - eme tụnyere ubé nnụnụ ? Otu nwanna kwuru , sị : “ Ike agwụla gị ichepụta ụzọ ọhụrụ ị ga - esi na - akụziri ha ihe ndị ị kụzibuuru ha . ” Malite mgbe ha dị obere , m na - eji nkeji iri na ise amụrụ ha ihe kwa ụbọchị e wezụga ụbọchị ọmụmụ ihe . Ka oge na - aga , a zara ọtụtụ n’ime ha n’ọmụmụ ihe , n’ofufe ezinụlọ anyị ma ọ bụ n’ihe m gụrụ mgbe naanị m na - amụ ihe . Ọ bụ ihe mere o ji dị́ mkpa ka ndị nne na nna ghara ịkwụsị ịkụziri ụmụ ha ihe . ” Meenụ ka ụmụ unu hụ otú Jehova si akwado unu . Ha kwuru , sị : “ Anyị na - asịkwa ada anyị , ‘ Tụkwasị Jehova obi gị niile , na - arụsi ọrụ Chineke ike , echegbukwala onwe gị . ’ Ọ hụ ihe mechara mee , ọ na - amata na Jehova na - enyere anyị aka . O meela ka o kwetasie ike na Chineke dị nakwa na Baịbụl bụ Okwu ya . ” Isiokwu nke mbụ ga - akọwa ihe anyị ga - eme ka okwukwe anyị nwee ike ịna - eto eto ma na - esi ike . Ka m kọọ ihe butere mkparịta ụka a . A MỤRỤ m na Wichita , Kansas , dị́ n’Amerịka n’abalị iri n’ọnwa Disemba afọ 1936 . Mgbe nwoke ahụ hụrụ ka otu onye agha na - agafe , o tiri mkpu , sị , “ Mara ihe ị ga - eme onye ụjọ a . ” Onye soja ahụ hụrụ na mmanya na - egbu nwoke ahụ , ya asị ya , “ Laa n’ụlọ gị ka anya doo gị . ” Papa m nwere ebe abụọ a na - akpụ isi na Wichita . Dọkịta ahụ so ná ndị na - abịa ebe ndị ahụ akpụ isi . Ebe mụ na papa m na mama m na - aga mgbakọ na Wichita n’afọ 1943 Ha ji ụbọchị ụfọdụ na - akọ ugbo , na - azụkwa anụ ụlọ . Nwanna ahụ rekwara ụgbọala m ahụ dọla iri abụọ na ise . E zigara anyị Wọlnọt Rij , dị́ n’Akansas , ka anyị bụrụ ndị ọsụ ụzọ pụrụ iche . N’afọ 1962 , obi bụ anyị sọ aṅụrị mgbe a kpọrọ anyị ka anyị soro na klas nke iri atọ na asaa n’Ụlọ Akwụkwọ Gilied . Ebe anyị na Chris Kanaiya na Mary nwunye ya nọ n’ozi ọma na Nairobi Ọrụ ọhụrụ anyị nwetara bụ ịbụ papa na mama . Anyị na - akpọkwa ha aga kwanye ọkụ n’ime ọhịa n’abalị , gbaa ya gburugburu na - ekwurịta ihe ndị na - atọ anyị ụtọ . Anyị na - akpọtakwa ụfọdụ ndị nọ n’ozi oge niile ka ha bịa nọrọ n’ụlọ anyị . O juru ha anya , ha ebewe ákwá , na - asị na ha chọrọ ịmụ ihe . Anyị nwara ike anyị ịzụ ha ka ha hụ Jehova n’anya . Ihe nyeere anyị aka bụ otú nzukọ Jehova si na - eduzi anyị . Mgbe ha gara ebe ahụ ọzọ , Kimberly hụrụ Brian Llewellyn , onye ya na Paul rụkọrọ ọrụ . Ha cheere ruo mgbe ha ruru afọ iri abụọ na atọ . N’otu oge ahụ , a kpọrọ Brian na Kimberly ka ha bịa jewe ozi n’alaka ụlọ ọrụ dị́ na Lọndọn . Mgbe anyị garuru Ogige Ụlọ Akwụkwọ Watchtower dị́ na Patasịn , Linda kpọrọ anyị n’echi ya , gwa anyị na mama anyị anwụọla . Ebe ọzọ anyị kụziri ihe bụ na Zimbabwe , mechaakwa kụzie na Zambia . N’afọ 2006 , Brian na Kimberly kwafetara n’akụkụ ụlọ anyị ka ha zụọ Mackenzie na Elizabeth , bụ́ ụmụ nwaanyị abụọ ha mụtara . Paul na Stephany ka nọkwa na Malawi . Paul so na Kọmitii Alaka ná mba ahụ . Gịnị mere o nwere ike iji dị mkpa ka anyị gbanwee otú anyị si ele ndị bịara abịa anya ? Mgbe m hapụrụ ọdụ ụgbọelu , ụdị oyi tụrụ m atụtụbeghị m . M malitere ibe ákwá . ” Ndị Juu na - asụ Grik nọ na - ekwu na a na - emegbu ụmụ nwaanyị ha di ha nwụrụ . Ma ànyị kwere ma anyị ekweghị , e nwere omenala ndị riri anyị ahụ́ . ( Gụọ 1 Pita 1 : 22 . ) Anyị kwesịrị ịna - enwere ndị bịara ọhụrụ n’obodo anyị ndidi . Ná mmalite , o nwere ike anyị agaghị aghọta otú ha si akpa àgwà ma ọ bụ otú ha si eche echiche . Olee àgwà ọma Rut kpara ndị si mba ọzọ bịa kwesịrị ịmụta taa ? Nke mbụ , ọ natara ikike tupu ya ebido ịtụtụkọrọ ọka a hapụrụ ahapụ , sí otú ahụ gosi na ọ na - akwanyere omenala obodo ahụ ọ bịara ùgwù . [ 1 ] ( paragraf nke 1 ) Aha a kpọrọ ya abụghị ezigbo aha ya . Ì so ná ndị na - amụ asụsụ ọzọ ? ( Gụọ Nehemaya 13 : 23 , 24 . ) ( b ) Olee ihe ga - enyere anyị aka ime ya ? Anyị kwesịrị ịghọta na mgbe anyị na - akwado ihe omume , ozi ọma , ma ọ bụ ọmụmụ ihe , o nwere ike anyị agaghị echecha otú o si gbasa anyị . Ebe ọ bụ na ihe m bu n’obi bụ otú m ga - esi mụtakwuo asụsụ ahụ , ihe m na - agụ anaghị eru m n’obi . Ọ bụ ya mere m ji ewepụta oge mgbe niile ka m mụọ Baịbụl na akwụkwọ ndị ọzọ n’asụsụ anyị . ” Muriel sịrị : “ Obi adịghịzi ya ụtọ iji asụsụ ọzọ ezi ozi ọma . Ma , ịga ozi ọma na - atọ ya ezigbo ụtọ mgbe ahụ ọ na - eji asụsụ anyị bụ́ French ezi ozi ọma . ” Serge kwuru , sị : “ Mgbe anyị chọpụtara na iji asụsụ ọzọ amụ ihe na - eme ka nwa anyị ghara ịna - emekwu nke ọma n’ọgbakọ , anyị kpebiri ịlaghachi n’ọgbakọ anyị nọbu na ya . ” Mee ka eziokwu Baịbụl ruo ụmụ gị n’obi ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 14 na 15 ) Ma , anyị na - eji asụsụ Lingala akwado ọmụmụ ihe na ozi ọma , na - asụkwa ya mgbe anyị na ha na - egwuri egwu ka ha nwee ike ịmụta ya mgbe ha na - eme ihe na - atọ ha ụtọ . ” Gbaa mbọ ka ị mụta asụsụ a na - asụ n’ebe ị na - eje ozi nakwa ka ị na - aza ajụjụ n’ọmụmụ ihe ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 16 na 17 ) Anyị kpebikwara na anyị ga na - aga ọmụmụ ihe n’asụsụ French otu ugboro n’ọnwa ọ bụla . Anyị na - ejikwa oge ezumike anyị aga mgbakọ ukwu n’asụsụ anyị . ” ( Gụọ Ndị Rom 15 : 1 , 2 . ) Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ji Okwu Chineke kpọrọ ihe ? Ebe ụmụnna na - ezi mmadụ ozi ọma n’ebe a na - arụzi ụgbọala . ( Gụọ Mkpughe 21 : 3 - 6 . ) Olee otú Ebreham na ndị ezinụlọ ya si mee ka okwukwe ha sie ike ? ( Gụọ 1 Jọn 5 : 14 , 15 . ) Olee ọnwụnwa ndị bịaara ụfọdụ ndị amụma , ha atachie obi n’ihi okwukwe ha ? Ma Ịlaịja ma ụfọdụ ndị amụma ndị ọzọ ‘ wagharịrị n’ọzara na n’ugwu na n’ọgba nakwa n’ọnụ ndị dị n’ala . ’ Olee otú ihe Noa mere ga - esi nyere anyị aka ịghọta ihe inwe okwukwe pụtara ? Olee otú anyị kwesịrị isi gosi na anyị nwere okwukwe ? Olee ụzọ abụọ Ndị Hibru 11 : 1 si kọwaa okwukwe ? Ị hụrụ na okwukwe ya na ọrụ ya rụkọrọ ọrụ , e sitekwara n’ọrụ ya mee ka okwukwe ya zuo okè . ” Dị ka ihe atụ , Jọn kwuru , sị : “ Onye nwere okwukwe n’Ọkpara ahụ nwere ndụ ebighị ebi ; onye na - enupụrụ Ọkpara ahụ isi agaghị ahụ ndụ , kama ọnụma Chineke na - adịgide n’ahụ́ ya . ” Gịnị mere inwe ịhụnanya ji dị mkpa karịa inwe okwukwe ? Jems jụrụ ụmụnna ya e tere mmanụ , sị : “ Ọ̀ bụ na Chineke ahọrọghị ndị dara ogbenye n’ihe nke ụwa ka ha bụrụ ndị bara ọgaranya n’okwukwe , bụrụkwa ndị nketa nke alaeze ahụ , nke o kwere nkwa inye ndị hụrụ ya n’anya ? ” Mgbe ndị mmadụ nọ na - ehi ụra , onye iro ya bịara kụọ ata n’etiti ọka wit ahụ , ma pụọ . Mgbe akwụkwọ ya pulitere wee mịa mkpụrụ , ata ndị ahụ pulitekwara . ” Olee nkwa Jehova kwere ndị ya , gịnịkwa mere nkwa ahụ ji pụọ iche ? Ndị Izrel hà ga - emecha fewe Chineke otú ọ chọrọ ? N’ihi ya , o yighị ka ọ̀ bụ n’afọ 1918 ka Babịlọn Ukwu ahụ dọọrọ ndị Jehova n’agha . ( Gụọ 1 Pita 2 : 9 , 10 . ) ( Gụọ Matiu 13 : 24 , 25 , 37 - 39 . ) Ezigbo Ndị Kraịst hà ga - emecha nwee ike ife Chineke otú ọ chọrọ n’enweghị onye na - egbochi ha ? Olee mgbe a napụtara ndị e tere mmanụ n’aka Babịlọn Ukwu ahụ ? Nwanna Rutherford gwara anyị ka anyị hazie mgbakọ ndị a ga - eme n’ebe dị iche iche n’ebe ọdịda anyanwụ Amerịka ma ziga ụmụnna ka ha gaa gbaa ụmụnna anyị ume otú o kwere ha . ” “ Ọ bụrụ na unu nwere okwu agbamume ọ bụla unu ga - agwa ndị a , kwuonụ ya . ” — ỌRỤ 13 : 15 . N’ihi ya , m na - ebekarị ákwá . O gere m ntị nke ọma ka m na - akọrọ ya otú obi dị m . Mgbe m kọchara , ya echetara m ihe ọma ndị m na - eme . O chetakwaara m na Jizọs kwuru na onye ọ bụla n’ime anyị bara uru karịa ọtụtụ nza . M na - echetakarị amaokwu Baịbụl ahụ . Ọ ka na - emetụ m n’obi . Gịnị ka anyị ga - amụta n’otú Jehova , Jizọs , na Pọl si gbaa ndị ọzọ ume ? ( Gụọ Ekliziastis 4 : 9 , 10 . ) Gịnị ka anyị ga - amụta n’otú Jizọs si mesoo ndịozi ya ? Mgbe ọ gafesịrị ebe ndị ahụ ma kwuo ọtụtụ okwu iji gbaa ndị nọ n’ebe ahụ ume , ọ batara Gris . ” ( Gụọ 1 Ndị Tesalonaịka 5 : 12 , 13 . ) Ha na - agba anyị ezigbo ume . ” Otu nwanna mụtara ụmụ abụọ , aha ya bụ Andreas , sịrị : “ Ịgba ụmụaka ume na - eme ka ha na Chineke dịrị ná mma , gharakwa ịna - akpa àgwà ụmụaka ma ha too . Ọ bụ eziokwu na ụmụ anyị ma ihe dị́ mma , ịgba ha ume mgbe niile ga - eme ka ime ihe dị́ mma mara ha ahụ́ . ” ( Gụọ Luk 21 : 1 - 4 ; 2 Ndị Kọrịnt 8 : 12 . ) ( Gụọ Mkpughe 2 : 18 , 19 . ) Achọrọ m ka ị mara na mgbe i weturu obi kwuo okwu , ma n’elu ikpo okwu ma n’ihu n’ihu , aghọtara m na ọ bụ onyinye si n’aka Jehova . ” [ 1 ] ( paragraf nke 1 ) Aha a kpọrọ ụfọdụ ndị n’isiokwu a abụghị ezigbo aha ha . ( b ) Gịnị ka anyị ga - eleba anya na ha n’isiokwu a ? Olee uru ntụziaka òtù na - achị isi nyere ọgbakọ ndị ahụ baara ha ? ( Gụọ 3 Jọn 9 , 10 . ) ( Gụọ Matiu 5 : 23 , 24 ; 18 : 15 - 17 . ) Baịbụl gwara anyị ka anyị na - agachi ọmụmụ ihe anya . Ị̀ na - eji jw.org ezi ozi ọma , jirikwa ya na - enwe ofufe ezinụlọ ? na broshọ bụ́ Ole Ndị Na - eme Uche Jehova Taa ? Olee ihe ụfọdụ mere anyị ji kwesị ịna - ekele Jehova ? E nwere ọtụtụ ihe mere anyị ji kwesị ịna - ekele Jehova . Anyị ga - amụtakwa otú ụgwọ ọrụ anyị na - atụ anya ya si abara anyị uru . N’oge ahụ , adị m naanị afọ asatọ . Papa m achọghị ka mama m na - agwa m ihe ndị ọ na - amụta . Ma , m na - ajụ mama m ajụjụ n’ihi na m chọrọ ịmata ihe ọ na - amụta . N’ihi ya , mama m na - amụrụ m ihe mgbe papa m na - anọghị n’ụlọ . Mama m gwara m ka m bu ụzọ gwa ohu ụmụnna ( nke a na - akpọzi onye nlekọta sekit ) . Anyị kwagara Mịdụltịn dị́ nso na Manchesta , malite ịsụ ụzọ n’ebe ahụ . Mama m na nwanna nwaanyị ọzọ nọ n’ọgbakọ ọzọ na - asụ ụzọ . N’afọ 1951 , m dejupụtara akwụkwọ ka m gaa Ụlọ Akwụkwọ Gilied . Ma , ụlọikpe ekwetaghị ihe m kwuru . A tụrụ m mkpọrọ ọnwa isii . M banyere ụgbọ okporo ígwè gawa Saụt Lansịn dị́ na Niu Yọk , bụ́ ebe ụlọ akwụkwọ ahụ dị . Ebe mụ na Janet nwunye m nọ n’otu n’ime ọtụtụ agwaetiti dị́ na Filipinz Anyị ka na - eje ozi n’alaka ụlọ ọrụ dị́ na Kesọn Siti Olee otú i nwere ike isi nweta “ udo nke Chineke ” ? Olee otú ọgbakọ nwere ike isi nyere gị aka ka ị ghara ịna - echegbu onwe gị ? ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a . ) ( b ) Gịnị ka anyị ga - eleba anya na ya n’isiokwu a ? Ma , olee otú ị ga - esi eme ya ? Devid rịọrọ Jehova , sị : “ Chineke , biko , ṅaa ntị n’ekpere m . ” Gịnị mere anyị ji kwesị ikpe ekpere ma e nwee ihe na - echegbu anyị ? ( Gụọ Matiu 11 : 28 - 30 . ) Gịnị ka Jizọs bu n’obi mgbe ọ sịrị : “ Unu echegbula onwe unu ” ? Gịnị ka ị ga - eme ka ị ghara ịna - echegbu onwe gị banyere ihe ndị i mejọrọ n’oge gara aga ? Otu n’ime ihe aha ya pụtara bụ “ M Ga - abụ Ihe M Chọrọ Ịbụ . ” Gịnị mere obi ji kwesị isi gị ike na adịm ná mma gị na Jehova ga - eme ka ị dị ike ? ( a ) Olee otú anyị ga - esi ‘ tụkwasị Jehova nchegbu anyị ’ ? Olee otú obi ga - esi sie anyị ike na Jehova ga - akwụ ndị na - efe ya ụgwọ ọrụ ? Olee otú Jehova si gọzie ndị fere ya n’oge gara aga ? 1 , 2 . ( a ) Olee otú ịhụnanya si gbasa inwe okwukwe ? Ma , olee uru anyị ga - erite ma anyị nwee olileanya na Chineke ga - akwụ anyị ụgwọ ? Jizọs gwara ndị na - eso ụzọ ya na Chineke ga - akwụ ha ụgwọ maka ihe ndị ha hapụrụ iji jeere ya ozi ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 5 ) O nwere mgbe Pita onyeozi jụrụ Jizọs , sị : “ Anyị ahapụwo ihe niile , soro gị ; gịnịkwanụ ka anyị ga - enweta ? ” N’ihe Jizọs kụziri n’elu ugwu , ọ sịrị : “ Ṅụrịanụ ọṅụ , nweekwanụ obi ụtọ nke ukwuu , n’ihi na ụgwọ ọrụ unu dị ukwuu n’eluigwe ; n’ihi na otú ahụ ka ha kpagburu ndị amụma bu unu ụzọ . ” Mozis gwara mba Izrel , sị : “ Jehova aghaghị ịgọzi gị n’ala ahụ Jehova bụ́ Chineke gị na - enye gị ka i nweta dị ka ihe nketa , naanị ma ọ bụrụ na i gee ntị n’olu Jehova bụ́ Chineke gị wee lezie anya debe iwu a dum m na - enye gị taa . N’ihi na Jehova bụ́ Chineke gị ga - agọzi gị dị nnọọ ka o kwere gị ná nkwa . ” Aha ọ gụrụ nwa ya nke abụọ bụ Ifrem , n’ihi na , dị ka o si kwuo , ‘ Chineke emewo ka m mụọ ọmụmụ n’ala m nọ hụjuo anya . ’ ” Baịbụl kwuru , sị : “ N’ihi ọṅụ e debere n’ihu ya , o diri osisi ịta ahụhụ , leghara ihere anya . ” Obi tọrọ Jizọs ụtọ maka na o mere ka e doo aha Chineke nsọ . Olee otú obi na - adị Jehova maka ihe anyị na - emere ya ? Mgbe ụfọdụ , ọ na - eji ụmụnna anyị enyere anyị aka . Obi na - adị Jehova ụtọ ma anyị meere ndị ọzọ ebere . Olee ihe e kwuru na 1 Jọn 3 : 19 , 20 nke na - akasi anyị obi ? ( Gụọ 1 Jọn 3 : 19 , 20 . ) Olee ụfọdụ ụgwọ ọrụ anyị na - enweta ugbu a ? Olee otú obi na - adị ndị ohu Jehova maka ụgwọ ọ na - akwụ ha ? Dị ka ihe atụ , otu nwanna nwaanyị aha ya bụ Bianca , bụ́ onye Jamanị , sịrị : “ Amaghị m ọnụ m ga - eji kelee Jehova maka otú o si enyere m aka ka m ghara ịna - echegbu onwe m nakwa otú o si anọnyere m kwa ụbọchị . Ọgba aghara juru n’ụwa a . Ọtụtụ ndị enweghịkwa olileanya . Ma , ka mụ na Jehova na - arụkọ ọrụ , obi na - eru m ala . Mgbe ọ bụla m hapụrụ ihe ụfọdụ iji jeere ya ozi , ọ na - akwụ m ụgwọ mmaji kwuru mmaji . ” E nwere akwụkwọ m na - ede amaokwu Baịbụl na ihe ụfọdụ e kwuru n’akwụkwọ anyị . Ọ na - abụ , m nọtụ , mụ agụọ ya , ya agbaa m ume . M na - akpọ ya ‘ Akwụkwọ Na - azọ M Ndụ . ’ Obi agaghị na - ajọ anyị njọ mgbe niile ma obi anyị dịrị ná nkwa Jehova kwere . Jehova ga na - enyere anyị aka mgbe niile n’agbanyeghị otú ihe si dịrị anyị . ” Ma , i nwere ike icheta ụzọ dị iche iche Jehova sirila kwụọ gị na ndị gị na ha nọ ụgwọ . Olee otú e si gbapụta Pọl na ndị ọzọ n’aka mmehie na ọnwụ ? ( Gụọ Ndị Rom 6 : 1 , 2 . ) Olee ihe onye ọ bụla n’ime anyị ga - eji aka ya kpebie ? ( Gụọ Ilu 14 : 5 ; Ndị Efesọs 4 : 25 . ) ( Gụọ Ndị Rom 4 : 20 - 22 . ) ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 18 : 2 - 4 ; 20 : 20 , 21 , 34 , 35 . ) Ọtụtụ ndị na - abịa n’obodo Avero dị́ n’ebe ugwu Pọtugal ka ha hụ ebe a na - emepụta nnu . Ndịàmà Jehova bí n’obodo a na - aga ezi ndị na - ere nnu a na - emepụta ebe ahụ ozi ọma Olee ihe ọzọ anyị ga - amụta na Baịbụl ? N’isiokwu a , anyị ga - amụta otú anyị ga - esi ejiri kike Chineke nyere anyị ikpebi ihe anyị ga - eme eme ihe dị ya mma . Isiokwu nke mbụ ga - akọwara anyị ihe e ji ama onye dị umeala n’obi na ihe e ji ama onye na - adịghị umeala n’obi . Olee ihe Jehova chọrọ ka anyị jiri ihe ndị o nyere anyị na - eme ? Ihe ndị a gosiri na Jehova chọrọ ka anyị na - eme ihe ga - abara anyị na ndị ọzọ uru . N’oge Noa , ụwa ‘ jupụtara n’ime ihe ike ’ na omume rụrụ arụ . Mgbe a na - ekweghị ege gị ntị n’ozi ọma ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 6 - 9 ) 6 , 7 . ( a ) Gịnị ka Noa na - agaghị emeli ? ( b ) Olee otú ọnọndụ anyị na nke Noa si yie ? Anyịnwa bikwa n’ụwa ihe ọjọọ juru , anyị makwa na Jehova ekwuola na ọ ga - ebibi ya . Ka ọ dịgodị , anyị agaghị amanyeli ndị mmadụ ka ha nabata ‘ ozi ọma Alaeze Chineke . ’ Ihe Noa ga - emeli : Noa ekweghị ka ihe ndị ọ na - agaghị emeli mee ka ike gwụ ya . O lekwasịrị anya ná ndị nke ọ ga - emeli . Gịnị ka Devid mere mgbe mmehie ya pụtara ìhè ? Mgbe mmehie ndị i mere n’oge gara aga na - enye gị nsogbu n’obi ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 11 - 14 ) 11 , 12 . ( a ) Gịnị ka Devid na - agaghị emeli gbasara mmehie ndị ahụ o mere ? Obi kwesịkwara isi ya ike na ebe ọ bụ na o chegharịala n’eziokwu , Jehova ga - agbaghara ya , nyekwara ya aka idi nsogbu ihe ndị o mere kpataara ya . Ọ hapụụrụ Jehova okwu ahụ . Chegodị banyere Nwanna Malcolm , bụ́ onye jegideere Jehova ozi ruo mgbe ọ nwụrụ n’afọ 2015 . Na - eche banyere ihe ndị ị ga - emeli n’ozi Jehova , ọ bụghị ihe ndị ị na - agaghị emeli . ” ( b ) Olee otú ị ga - esi eme ihe e kwuru n’isiokwu afọ 2017 ná ndụ gị ? Isiokwu afọ 2017 bụ : “ Tụkwasị Jehova obi , na - emekwa ihe ọma . ” ​ — Abụ Ọma 37 : 3 Olee otú anyị ga - esi egosi na anyị ghọtara na ọ bụ ndị ọzọ ka ọ dịịrị ikpebiri onwe ha ihe ha ga - eme ? M ga - eji obi m hụ ha n’anya . ” 4 , 5 . ( a ) Ònye bụ onye mbụ e nyere ikike ikpebi ihe ọ ga na - eme ? ( b ) Olee ajụjụ onye ọ bụla kwesịrị ịjụ ? Ihe anyị ga - eme n’okwu a ga - egosi ma ànyị ga - adị ndụ ebighị ebi ka ọ̀ bụ na anyị agaghị adị . Baịbụl sịrị : “ O wee malite ime ka ha na - abịakwute mmadụ ahụ ka ọ mara ihe ọ ga - agụ nke ọ bụla . ” Olee ihe anyị na - ekwesịghị iji ikike e nyere anyị ikpebiri onwe anyị ihe eme ? Ka e were ya na i nyere enyi gị onyinye pụrụ iche . Olee otu ụzọ anyị ga - esi egosi na anyị ejighị ikike anyị nwere ikpebiri onwe anyị ihe eme otú masịrị anyị ? ( Gụọ 1 Pita 2 : 16 . ) Gịnị ka anyị mụtara n’ihe e kwuru ná Ndị Galeshia 6 : 5 ? Cheta ihe dị ná Ndị Galeshia 6 : 5 . Olee otú ị ga - esi egosi na obi dị gị ụtọ maka otú Chineke si kee gị ka i jiri aka gị na - ekpebi ihe ị ga - eme ? ( a ) Gịnị ka ọtụtụ ndị chere gbasara ịdị umeala n’obi ? Olee ihe e ji ama onye dị umeala n’obi na onye na - adịghị ? Gịnị mere anyị ekwesịghị ikwubi ihe mere ndị ọzọ ji mee ihe ha mere ? Olee otú ihe Jizọs mere mgbe ọrụ ya gbanwere ga - esi enyere anyị aka ma ọrụ anyị gbanwee ? ( Gụọ Ndị Galeshia 6 : 4 , 5 . ) ( Gụọ Ekliziastis 11 : 4 - 6 . ) Gịnị ga - enyere anyị aka ịnọgide na - adị umeala n’obi ruo mgbe ebighị ebi ? Gịnị mere o ji esiri ụfọdụ ike inye ndị ọzọ ọrụ ? O dunyere Netan ka ọ gaa gwa Devid , sị : “ Ọ bụghị gị ga - ewuru m ụlọ m ga - ebi . ” ( Gụọ Ọnụ Ọgụgụ 11 : 24 - 29 . ) Ekworola m ekworo , ọ dị m ka ya bụrụ na ndị Jehova niile bụ ndị amụma , n’ihi na Jehova ga - eme ka mmụọ ya dịrị n’ahụ́ ha . ” ( Gụọ Ndị Filipaị 2 : 20 - 22 . ) Alaka ụlọ ọrụ ziteere anyị narị magazin asatọ anyị ga - eji na - aga ozi ọma . M gara kụzie na Manaụs , Belem , Fọtaleza , Risifi , na Salvadọ . Anyị rutere n’obodo Lizbọn dị na Pọtugal n’ọnwa asatọ n’afọ 1964 . Ọ bụ naanị ya na - arụ ọrụ ahụ Jizọs nyere ndị na - eso ụzọ ya iwu ka ha na - arụ , ya bụ , ikwusa ozi ọma Alaeze Chineke . ” O fere Jehova ruo mgbe ọ nwụrụ n’abalị iri abụọ na ise n’ọnwa iri n’afọ 2015 . ‘ Mmụọ Jehova malitekwara ịkpa ike n’ahụ́ Devid . ’ Gịnị mere Chineke ji chọọ ka ndị Izrel na - erubere ndị ndú ha isi ? ( Gụọ Ndị Hibru 1 : 7 , 14 . ) Baịbụl kpọrọ Iwu ahụ e nyere ndị Izrel “ iwu Mozis . ” 11 , 12 . ( a ) Gịnị ka Chineke chọrọ ka Jọshụa na ndị eze chịrị ndị Izrel na - eme ? Baịbụl sịrị na mgbe “ eze nụrụ ihe e kwuru n’akwụkwọ iwu ahụ , ọ dọwara uwe ya ozugbo . ” Gịnị mere Jehova ji taa ụfọdụ n’ime ndị duru ndị Izrel ahụhụ ? Mgbe ụfọdụ , Jehova tara ha ahụhụ ma ọ bụ jiri ndị ọzọ dochie ha . Olee ihe gosiri na ọ bụ mmụọ nsọ nyere Jizọs ike ? Obere oge e mechara Jizọs baptizim , “ ndị mmụọ ozi bịara wee malite ijere ya ozi . ” Mgbe ọ fọrọ awa ole na ole ka e gbuo ya , “ otu mmụọ ozi nke si n’eluigwe pụtara ìhè n’ihu ya wee mee ka ọ dị ike . ” Olee otú Okwu Chineke si duzie ihe Jizọs na - eme na ihe ọ na - akụzi ? Ọ bụ n’efu ka ha na - efe m ofufe , n’ihi na ozizi ha na - ezi bụ ihe mmadụ nyere n’iwu . ” Ọ dịghị onye bụ́ ezi onye , ma e wezụga otu onye , ya bụ , Chineke . ” “ Mmụọ ozi Jehova tiri ya ihe ozugbo , n’ihi na o nyeghị Chineke otuto ahụ ; ikpuru tagburu ya , o wee kubie ume . ” A ga - aza ajụjụ ndị a n’isiokwu na - esonụ . O nwere ike ịbụ akwụkwọ ahụ Mozis ji aka ya dee . Gịnị mere ịhọpụta Matayas ji dị ma hanwa ma Jehova ezigbo mkpa ? Ka oge na - aga , ndị okenye ndị ọzọ e tere mmanụ so ndịozi bụrụ òtù na - achị isi na - eduzi ọgbakọ dị iche iche . — Ọrụ 15 : 2 . 5 , 6 . ( a ) Olee otú mmụọ nsọ si nye òtù na - achị isi ike ? ( ch ) Olee otú Okwu Chineke si duzie òtù na - achị isi ? Nke mbụ bụ na mmụọ nsọ nyere òtù na - achị isi ike . Nke atọ bụ na Okwu Chineke duziri òtù na - achị isi . Gịnị mere anyị nwere ike iji kwuo na ọ bụ Jizọs bụ Onye Ndú ọgbakọ Ndị Kraịst oge mbụ ? ( a ) Olee mgbe Jizọs họpụtara “ ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi ” ? N’afọ 1919 , afọ atọ mgbe Nwanna Russell nwụchara , Jizọs họpụtara “ ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi . ” Ụlọ Nche Julaị 15 afọ 2013 kwuru na “ ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi ” bụ mmadụ ole na ole n’ime ụmụnna nwoke e tere mmanụ . Ọ bụ ha bụ Òtù Na - achị Isi . N’ihi ya , olee otú anyị ga - esi zaa ajụjụ ahụ Jizọs jụrụ , nke bụ́ : “ Ònye n’ezie bụ ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi , onye nwekwara uche ? ” Olee otú mmụọ nsọ sirila nyere Òtù Na - achị Isi aka ? Olee otu ụzọ anyị nwere ike isi na - echeta Òtù Na - achị Isi ? Gịnị mere i ji kpebisie ike ịna - eso Onye Ndú anyị bụ́ Jizọs ? Mgbe Jizọs laghachiri eluigwe , ọ hapụghị ndị na - eso ụzọ ya . N’oge na - adịghị anya , ọ ga - eme ka anyị nweta ndụ ebighị ebi . Kemgbe afọ 1955 , ihe e jizi mara ụlọ ọrụ ahụ bụ Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania . Jehova “ na - akasi anyị obi ná mkpagbu anyị niile ” “ Ekwuwo m ya ; m ga - emekwa ka o mezuo . 1 , 2 . ( a ) Gịnị ka Jehova gwara anyị ? IHE mbụ Baịbụl kwuru bụ : “ Ná mmalite , Chineke kere eluigwe na ụwa . ” Ihe a dị mfe nghọta . Ma , ọ gbara ọkpụrụkpụ . ( ch ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - aza ? Gịnị mere àjà Jizọs chụrụ ji bụrụ ihe ga - eme ka ihe Chineke bu n’obi mezuo ? Olee onyinye ụfọdụ Jehova nyere Adam na Iv ? Ọ dị ka à ga - asị na Setan na - ekwu , sị : ‘ Ọ̀ pụtara na unu agaghị emeli ihe unu chọrọ ime ? ’ Ma , Jehova anaghị ahapụ iwu ya . Ọ naghị emebi ya . ( Gụọ Diuterọnọmi 32 : 4 , 5 . ) Gịnị mere ihe mgbapụta ahụ ji bụrụ onyinye bara ezigbo uru ? Ihe mgbapụta ahụ Jehova nyere anyị furu ya oké ihe . Olee mgbe Jehova ga - abụ “ ihe niile n’ebe onye ọ bụla nọ ” ? Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ejighị aha Jehova egwu egwu ? ( Gụọ 1 Pita 1 : 15 , 16 . ) Gịnị mere Jehova ga - eji were anyị ka ndị ezi omume n’agbanyeghị na anyị ezughị okè ? Ọ bụ ndị nyefere ya onwe ha ka o weere ka ndị na - efe ya . Ihe ọzọ Jizọs kwuru bụ , ‘ Ka uche gị mee . ’ Gịnị ka ọ pụtara ? Olee uru ihe mgbapụta ahụ ga - abara ndị nwụrụ anwụ ? Ọ bụghị naanị mmadụ ole na ole ka Jehova ga - emere ihe ọma . ( a ) Olee ihe ọma Jehova na - emere anyị ugbu a ? ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 3 : 19 - 21 . ) Baịbụl sịrị : “ Anyị onwe anyị amarawokwa ma kwere n’ịhụnanya ahụ Chineke nwere n’ebe anyị nọ . Ọ ga - eme ka ụwa niile bụrụ paradaịs mara mma . È nwere mgbe ụfọdụ anyị kwesịrị ịgbanwe ihe anyị kpebiri ime ? Isiokwu a ga - enyere anyị aka ịza ajụjụ ndị a . Ụfọdụ n’ime ha mere mmehie dị oké njọ . Chineke ọ̀ ga - ewere anyị ka ndị ji obi ha niile na - efe ya n’agbanyeghị ihe ndị anyị na - emejọ ? Abụ m nwa nke ikpeazụ n’ime ụmụ anọ papa m na mama m mụrụ . Ezinụlọ anyị anaghị eji ọrụ ugbo egwu egwu . Ma ọ bụghị ya bụ ọrụ kacha anyị mkpa . N’afọ 1934 , e mere papa m na mama m baptizim , ha aghọọ Ndịàmà Jehova . Papa m bụ́ Clarence bụ ohu ọgbakọ ( nke a na - akpọzi onye na - ahaziri ndị okenye ọrụ ) n’obere ọgbakọ dị na Kọndi , na Saụt Dakota . Mụ na nwanne m nwaanyị bụ́ Dorothy ghọrọ ndị nkwusa mgbe anyị dị afọ isii . Anyị anaghị eji mgbakọ egwu egwu . Baịbụl kwuru , sị : “ Onye ya na ndị maara ihe na - eje ije ga - ama ihe . ” E nwere ọtụtụ ndị maara ihe n’ezinụlọ anyị , bụ́ ndị kwadoro mkpebi m mere ịmalite ịsụ ụzọ . Ha letawa ọgbakọ ndị dị nso n’ọgbakọ anyị , ha na - akpọ m mgbe ụfọdụ ka m soro ha gaa ozi ọma . Mgbe m bịara ọhụrụ na Betel , jiri ụgbọala na - arụ ọrụ n’ugbo Ụlọ ọrụ redio anyị a na - akpọ WBBR so n’ihe ndị a rụrụ n’ugbo dị na Staten Aịland . Ọ bụ naanị mmadụ iri na ise ruo iri abụọ , bụ́ ndị nọ na Betel , na - arụ ọrụ n’ugbo ahụ . Ọtụtụ n’ime anyị ka bụ ndị na - eto eto mgbe ahụ . Nwanna Peterson rụrụ ọrụ ya nke ọma na Betel , ma ọ naghị eleghara ozi ọma anya . Mgbe a na - agba mụ na Angela ajụjụ ọnụ na tiivi n’afọ 1975 Mgbe afọ atọ gara , a kpọrọ anyị ka anyị bịa jewe ozi na Betel . Gịnị mere e ji kwesị ịna - asọpụrụ Jehova na Kraịst ? E kere ụmụ mmadụ “ n’onyinyo Chineke . ” 8 , 9 . ( a ) Olee otú Ndịàmà Jehova si were ndị ọchịchị ? ( Gụọ 1 Timoti 5 : 17 . ) Ka a gharakwa ịkpọ unu ‘ ndị ndú , ’ n’ihi na Onye Ndú unu bụ otu onye , ya bụ , Kraịst . Onye ọ bụla nke na - ebuli onwe ya elu , a ga - eweda ya ala , onye ọ bụla nke na - eweda onwe ya ala , a ga - ebuli ya elu . ” Gịnị mere ndị ọzọ ekwesịghị ikpebiri anyị ihe anyị ga - eme ? ( a ) Olee ihe anyị kwesịrị inwe okwukwe na ya ma ọ bụrụ na anyị chọrọ ịna - ekpebi ihe dị mma ? Olee ihe ga - enyere anyị aka ikpebi ime ihe dị mma ? ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 1 : 24 . ) Ndị okenye na - enyere ndị ọzọ aka ịmata otú ha ga - esi na - ekpebi ihe ha ga - eme ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 11 ) Ndị okenye kwesịkwara iwepụta oge na - eme nchọnchọ . Ọ̀ ga - eme ka ndị ezinụlọ m na - enwe obi ụtọ , udo adịkwa ? Ọ̀ ga - egosi na m na - enwe ndidi ma dịrị obiọma ? ’ Gịnị mere Jehova ji chọọ ka anyị jiri aka anyị na - ekpebi ihe anyị ga - eme ? Gịnị ka mmadụ iji “ obi zuru ezu ” na - efe Jehova pụtara ? Olee onye ị ga - achọ ime ka ya n’ime ndị eze anọ ahụ , n’ihi gịnịkwa ? ( Gụọ 2 Ihe E Mere 14 : 11 . ) Gịnị ka obi gị ga - agwa gị mee ? Jehọshafat bụ́ nwa Esa akwụsịghị ‘ ije ije n’ụzọ nna ya Esa . ’ ( Gụọ 2 Ihe E Mere 20 : 2 - 4 . ) ( Gụọ Aịzaya 37 : 15 - 20 . ) ( Gụọ 2 Ndị Eze 20 : 1 - 3 . ) ( Gụọ 2 Ihe E Mere 34 : 18 , 19 . ) Gịnị mere anyị ga - eji mụọ gbasara ihe ndị eze anọ chịrị Juda mere ? ( Gụọ 2 Ihe E Mere 16 : 7 - 9 . ) ( Gụọ 2 Ihe E Mere 32 : 31 . ) Gịnị ka ọ ga - eme ? ( Gụọ 2 Ihe E Mere 35 : 20 - 22 . ) Baịbụl sịrị na ihe Niko kwuru “ si n’ọnụ Chineke . ” Ka anyị na - echebara akụkọ ndị a a kọrọ na Baịbụl echiche , na - ekelekwa Jehova maka na o mere ka e dee ha na Baịbụl . Nkwa ole ka i kwerela Jehova ? Isiokwu a ga - echetara anyị otú Jefta na Hana si mezuo nkwa ha kwere . Anyị chee na e megburu anyị ma ọ bụ onye ọzọ , ihe anyị mere nwere ike ime ka a mata ma ànyị nwere okwukwe , dị umeala n’obi ma na - erubere Jehova isi . “ Ụwa na - agabiga , ọchịchọ ya na - agabigakwa , ma onye na - eme uche Chineke ga - anọgide ruo mgbe ebighị ebi . ” — 1 JỌN 2 : 17 . Gịnị ka Jehova ga - eme ndị ọjọọ na òtù dị iche iche na - arụrụ aka ? Baịbụl kwuru , sị : “ Ụwa na - agabiga . ” Ọchịchịrị ma ọ bụ oké itiri ọ bụla adịghị , bụ́ ebe ndị na - eme ihe ọjọọ ga - ezo . ’ Otu Abụ Ọma ahụ kwukwara , sị : “ Ndị ezi omume ga - enweta ụwa , ha ga - ebikwa n’elu ya ruo mgbe ebighị ebi . ” Olee ndị bụ́ “ ndị dị umeala n’obi ” na “ ndị ezi omume ” ? Gịnị mere obi ji kwesị isi anyị ike na a ga - ahazi ụwa ọhụrụ ahazi ? A lụchaa agha Amagedọn , à ga - enwe òtù ọ bụla n’ụwa ? N’ihi ya , a ga - ahazi “ ụwa ọhụrụ ” ahazi . Olee ụdị omume ọjọọ a na - emekarị n’ebe unu bi ? Olee nsogbu ọ na - akpatara gị na ndị ezinụlọ gị ? Gịnị ka anyị kwesịrị ịmụta n’ikpe Jehova kpere Sọdọm na Gọmọra ? ( Gụọ 2 Pita 2 : 6 - 8 . ) ( Gụọ Abụ Ọma 46 : 8 , 9 . ) Olee ihe ụfọdụ na - agaghịzi adị ruo mgbe ebighị ebi ma a lụchaa Amagedọn ? Nye ihe atụ . ( b ) Gịnị ka anyị ga - eme ka obi sie anyị ike na a gaghị ebibi anyị ma e bibiwe ụwa ochie a ? EBREHAM jụrụ , sị : “ Ọ̀ bụ na Onyeikpe nke ụwa dum agaghị eme ihe ziri ezi ? ” Ọ bụ n’ihi na ọ bụ Jehova kacha ekpe ikpe ziri ezi , bụrụkwa onye ezi omume . Ọ naghị eju Ndị Kraịst anya ịhụ ikpe na - ezighị ezi n’ụwa . N’afọ 1946 , ọ gara klas nke asatọ n’Ụlọ Akwụkwọ Gilied dị na Niu Yọk , n’Amerịka . Mgbe ha gụchara , e mechara mee ya onye nlekọta sekit na Swizaland . Olee ndị anyị ga - amụ gbasara ha n’isiokwu a nakwa na nke na - eso ya ? N’isiokwu a , anyị ga - amụ gbasara Josef , bụ́ nwa nwa Ebreham , na ihe ụmụnne ya mere ya . 10 , 11 . ( a ) Olee ihe ọjọọ ndị e mere Josef ? ( Gụọ Matiu 5 : 23 , 24 ; 18 : 15 . ) Ịhụ Jehova na ụmụnna anyị n’anya ga - eme ka anyị ghara ime ụdị ihe ahụ . Ihe kacha mkpa bụ na o kweghị ka ezughị okè ndị ọzọ na ihe ha mejọrọ mee ka ọ hapụ Jehova . Gịnị mere anyị ga - eji bịarukwuo Jehova nso ma e mee anyị ihe ọjọọ n’ọgbakọ ? Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị tụkwasịrị ‘ Onyeikpe ụwa dum ’ obi ? Gụọ akụkọ ndụ Willi Diehl , nke isiokwu ya bụ “ Jehova Bụ Chineke M , Onye M Ga - atụkwasị Obi , ” n’Ụlọ Nche November 1 , 1991 . ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a . ) ( b ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - aza n’isiokwu a ? Ihe ha mere kwesịrị ịkụziri ụmụ nwoke na ụmụ nwaanyị ndị kwere Jehova nkwa taa ihe . Gịnị mere na anyị ekwesịghị iji nkwa anyị kwere Chineke gwuo egwu ? Olee ihe ndị anyị ga - amụta n’aka Jefta na Hana ? 2 , 3 . ( a ) Na Baịbụl , gịnị ka ikwe Chineke nkwa pụtara ? ( b ) Gịnị ka Baịbụl kwuru banyere ikwe Chineke nkwa ? ( a ) Gịnị mere na anyị ekwesịghị iji nkwa anyị kwere Chineke gwuo egwu ? ( b ) Gịnị ka anyị kwesịrị ịmụta gbasara Jefta na Hana ? ( a ) Ọ̀ dịịrị Jefta na ada ya mfe imezu nkwa o kwere Chineke ? Jefta sịrị : “ Mụ onwe m emegheworo Jehova ọnụ m , enweghịkwa m ike ịgbanwe ihe m kwuru . ” ( b ) Olee ihe a ga - eme Samuel n’ihi nkwa Hana kwere ? Ọ kpọọrọ Samuel kpọgara Ilaị , bụ́ Nnukwu Onye Nchụàjà , n’ụlọikwuu dị na Shaịlo , ma sị : “ Ọ bụ maka nwa okoro a ka m kpere ekpere ka Jehova meere m ihe m rịọrọ ya . Nkwa nke abụọ kacha mkpa mmadụ nwere ike ikwe bụ nkwa o kwere mgbe ọ lụrụ di ma ọ bụ nwunye . Gịnị ka Baịbụl kwuru gbasara ịgba alụkwaghịm na mmadụ ịhapụ di ya ma ọ bụ nwunye ya ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 7 : 10 , 11 . ) Otu nwanna na nwunye ya kwuru , sị : “ Kemgbe anyị mụwara broshọ a , anyị na - enwe obi ụtọ karịa otú anyị nwetụrụla . ” Anyị na - emekwu nke ọma ugbu a . ” 18 , 19 . ( a ) Gịnị ka ọtụtụ ndị nne na nna bụ́ Ndị Kraịst merela ? ( b ) Gịnị ka e nwere ike ikwu banyere ndị na - eje ozi oge niile pụrụ iche ? Nkwa i kwere mgbe ị malitere ozi oge niile pụrụ iche ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 19 ) Ọ bụghị ndị na - eje ụdị ozi ahụ ka e weere ka ndị pụrụ iche , kama ọ bụ ozi ha na - eje . Gụọ akwụkwọ bụ́ “ Nọrọnụ n’Ịhụnanya Chineke , ” peeji nke 219 ruo 221 . Onye Pụrụ Ime Ihe Niile ọ̀ na - enweta obi ụtọ ọ bụla na ị bụ onye ezi omume , ka ọ̀ na - erite uru ọ bụla na ụzọ gị enweghị ihe ịta ụta ? ” ( b ) Olee otú ndị Izrel si merie ndị agha Jebin ? ( Gụọ Ndị Ikpe 4 : 14 - 16 . ) Iyi Kaịshọn buuru ha . ” Gụọ isiokwu bụ́ “ Nchegbu Gbasara Ego , ” nke gbara n’Ụlọ Nche Julaị 1 , 2015 . 1 , 2 . ( a ) Olee mmegbu e megburu Nebọt na ụmụ ya ? ( b ) Olee àgwà abụọ anyị ga - eleba anya na ha n’isiokwu a ? Olee ụdị onye Nebọt bụ ? Gịnị mere o ji jụ iresị Eze Ehab ubi vaịn ya ? Nebọt ji obi ya niile na - efe Jehova mgbe ọtụtụ ndị Izrel sooro Eze Ehab na nwunye ọjọọ ya bụ́ Jezibel na - eme ihe ọjọọ . Gụọ 1 Ndị Eze 21 : 1 - 3 . Ọ kwanyeere Ehab ùgwù ma kwuo , sị : “ Tụfịakwa ! Dị ka Jehova si ele ihe anya , agaghị m enye gị ihe nketa nna nna m hà . ” Gịnị mere ịdị umeala n’obi ga - eji chebe ndị ikwu Nebọt na ndị enyi ya ? ( Gụọ Diuterọnọmi 32 : 3 , 4 . ) ( b ) Olee otú ịdị umeala n’obi ga - esi chebe anyị ? Ndị okenye kpebie ihe ị na - ekwetaghị , gịnị ka ị ga - eme ma a maa ya n’ọkwa ? Olee ihe Baịbụl kọrọ anyị ga - eleba anya na ya ugbu a ? Olee ajụjụ ndị e kwesịrị ịza ? Nke bụ́ eziokwu bụ na Chineke mechara nye ya mmụọ nsọ ide akwụkwọ abụọ dị na Baịbụl . 3 Na - enyere “ Ndị Mbịarambịa ” Aka Ka Ha ‘ Jiri Ọṅụ Na - ejere Jehova Ozi ’ Isiokwu nke abụọ ga - eme ka a mata otú ime ihe Baịbụl kwuru ga - esi nyere ndị nne na nna ha na ụmụ ha bi ná mba ọzọ aka ikpebi ihe ga - abara ụmụ ha uru . Anyị hụrụ ka ndị mmadụ na - agba ọsọ , a na - akwa mgbọ . Papa m na mama m na mụ na ụmụnne m iri gbara ọsọ ndụ . Ọ bụ naanị ihe ole na ole ka anyị ji gbaa ọsọ . Olee otú Jizọs na ọtụtụ ndị na - eso ụzọ ya si ghọọ ndị gbara ọsọ ndụ ? Ọ sịrị ha : “ Mgbe ha kpagburu unu n’otu obodo , gbalaganụ n’obodo ọzọ . ” ( b ) mgbe ha bi n’ogige ndị gbara ọsọ ndụ ? Papa m kuuru m n’ihi na ọ chọghị ka ndị agha nnupụisi kpọrọ m . Mkpa anyị bụ naanị ihe anyị ga - eri n’ụbọchị . Anyị nọ na - ekpe ekpere ma tụkwasị Jehova obi . Ihe ga - eme ka Ndịàmà Jehova nọ n’ebe ndị ahụ ghara ịmụta àgwà ọjọọ ndị ahụ bụ iso na - eme ihe ndị a na - eme n’ọgbakọ . ( Gụọ 1 Jọn 3 : 17 , 18 . ) ( b ) Gịnị mere anyị ji kwesị iji ndidi na - enyere ha aka ? N’ihi ya , anyị kwesịrị ịga hụ ụmụnna anyị gbatara ọsọ ndụ ozugbo ha rutere . ( b ) Olee otú ndị gbatara ọsọ ndụ ga - esi egosi na ihe e meere ha dị ha mma ? Olee otú anyị ga - esi nyere ụmụnna anyị ndị gbatara ọsọ ndụ aka ? ( a ) Olee ọnwụnwa ndị gbara ọsọ ndụ kwesịrị imeri ? N’ikpeazụ , o weliri okpokoro akpa ahụ elu , chịtụ ọchị ma sị : ‘ Ùnu ahụla ? Ọ bụ naanị ihe a ka unu kwesịrị iwere . ’ ” — Gụọ 1 Timoti 6 : 8 . Ọtụtụ ndị gbara ọsọ ndụ hapụrụ ndị ikwu na ibe ha , ndị obodo ha , na ndị ọgbakọ ha , bụ́ ndị ha na ha dị n’ezigbo mma . Taa , ọtụtụ n’ime ndị gbara ọsọ ndụ si ná mba ndị a machibidoro ozi ọma anyị iwu . O kwuru , sị : “ Ụmụnna ndị ebe ahụ nabatara anyị nke ọma ka ụmụnne ha , na - enye anyị nri , uwe , ebe anyị ga - ebi , na ego ụgbọ . È nwere ndị ọzọ ga - esi otú ahụ nabata ndị ha na - amaghị n’ụlọ ha naanị n’ihi na ha na - efe otu Chineke ? Ọ bụ naanị Ndịàmà Jehova . ” — Gụọ Jọn 13 : 35 . Ozugbo nwanna gbatara ọsọ ndụ , ndị okenye kwesịrị ime ihe e kwuru n’akwụkwọ Ndị A Haziri Ime Uche Jehova , n’isi nke asatọ , paragraf nke iri atọ . Otú ha ga - esi eme ya bụ isi na jw.org degara alaka ụlọ ọrụ ha akwụkwọ ozi . “ Ọ dịghị ihe ọzọ ga - eme ka m nwee obi ekele karịa ihe a , ya bụ , na m ga na - anụ na ụmụ m na - eje ije n’eziokwu ahụ . ” — 3 JỌN 4 . Olee otú ndị nne na nna ga - esi kụziere ụmụ ha iji ofufe Chineke kpọrọ ihe ? Olee otú ndị isi ezinụlọ ga - esi kpebie ma hà ga - anọ n’ọgbakọ na - eji asụsụ ha amụ ihe ma ọ̀ bụ n’ọgbakọ ọzọ ? Ọ bụrụ na ndị nne na nna na ụmụ ha bi ná mba ọzọ , olee otú ndị ọzọ ga - esi na - enyere ha aka ? 1 , 2 . ( a ) Olee nsogbu ọtụtụ ụmụaka ha na ndị mụrụ ha bi ná mba ọzọ na - enwe ? ( b ) Olee ajụjụ ndị a ga - aza n’isiokwu a ? Ma , mgbe m bidoro ịga ụlọ akwụkwọ , ọ na - akara m mma ịsụ asụsụ ndị obodo ahụ . Mgbe afọ ole na ole gachara , ọ bụzi naanị asụsụ ndị obodo ahụ ka m na - asụ . Anaghịzi m aghọta ihe a na - amụ n’ọmụmụ ihe . Ọ naghịkwa adị m ka m̀ bụ onye obodo papa m na mama m . ” 3 , 4 . ( a ) Olee otú ndị nne na nna ga - esi kụziere ụmụ ha iji ofufe Jehova kpọrọ ihe ? ( b ) Gịnị ka ndị nne na nna na - ekwesịghị ịtụwa anya ya n’aka ụmụ ha ? Ụmụ unu hụ na unu ‘ bu ụzọ na - achọ alaeze ’ Chineke , ha ga - amụta ịtụkwasị Jehova obi na ọ ga na - egboro ha mkpa ha kwa ụbọchị . Unu ekwela ka mere nke a mere nke ọzọ mee ka unu ghara iwepụtara ụmụ unu ohere . Olee uru ụmụ gị ga - erite ma ha mụta asụsụ gị ? Ndị nne na nna , ọ bụrụ na ọ dị ụmụ unu otú ahụ , ùnu nwere ike ịgbalị mụtatụ asụsụ obodo ahụ ? Ọ bụrụ na nwa gị na - akacha aghọta asụsụ ị na - anaghị asụ , í cheghị na i kwesịrị ịmụta asụsụ ahụ ? Otu okenye aha ya bụ Shan kwuru , sị : “ Mama anyị naanị ya na - azụ ụmụ aghọtachaghị asụsụ anyị na - asụ nke ọma . Ma , ka anyị na - ahụ ka ọ na - amụ ihe , na - ekpe ekpere , na - agbakwa mbọ iduzi ofufe ezinụlọ anyị kwa izu , anyị ghọtara na ịmata Jehova dị ezigbo mkpa . ” E nwee ụmụaka e kwesịrị iji asụsụ abụọ na - akụziri ihe , olee otú nne ha na nna ha ga - esi na - enyere ha aka ? ( a ) Olee onye ga - ekpebi ọgbakọ ndị nọ n’ezinụlọ ga - anọ ? Ma , ọ gaghị adị otú ahụ ma ọ bụrụ na ụmụaka anaghị aghọtacha asụsụ e ji amụ ihe n’ọmụmụ ihe . ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 14 : 9 , 11 . ) Ihe Jehova zara anyị n’ekpere ahụ abụghị ihe dị anyị mma . Ma , mgbe anyị hụrụ na ụmụ anyị anaghị eritecha uru n’ọmụmụ ihe e ji asụsụ anyị na - amụ , anyị kpebiri ịgafe n’ọgbakọ na - eji asụsụ obodo ha bi amụ ihe . Anyị na ha na - agachi ọmụmụ ihe na ozi ọma anya . Anyị na - akpọkwa ndị enyi anyị ka ha bịa soro anyị rie nri ma gaa legharịa anya . Ihe ndị a niile nyeere ụmụ anyị aka ka ha mata ụmụnna , matakwa na Jehova bụ Chineke ha , Nna ha , na Enyi ha . Anyị weere ihe ndị a ka ihe dị mkpa karịa ịmụwa asụsụ anyị . ” Samuel kwukwara , sị : “ Mụ na nwunye m na - agakwa ọmụmụ ihe n’asụsụ anyị ka okwukwe anyị sikwuo ike . Anyị anaghị enwe ohere , ike na - agwụkwa anyị . Ma , anyị na - ekele Jehova maka otú o si gọzie mbọ anyị gbara na ihe ndị anyị hapụrụ iji nyere ụmụ anyị aka . Ụmụ atọ anyị mụrụ na - ejere Jehova ozi oge niile . ” Otu nwanna nwaanyị aha ya bụ Kristina kwuru , sị : “ Ama m okwu ụfọdụ n’asụsụ ndị mụrụ m , ma asụsụ e ji amụ ihe n’ọmụmụ ihe siiri m ezigbo ike . Mgbe m dị afọ iri na abụọ , m gara mgbakọ e nwere n’asụsụ anyị ji amụ ihe n’ụlọ akwụkwọ . Ihe a bụ nke mbụ m na - aga mgbakọ , ya edoo m anya na ihe m na - anụ bụ eziokwu . Ihe ọzọ bụ na m bidoro iji asụsụ anyị ji amụ ihe n’ụlọ akwụkwọ na - ekpe ekpere . M na - agwazi Jehova otú obi dị m . ” Ndị na - eto eto , ùnu chere na ọ ga - akara unu mma ịnọ n’ọgbakọ na - eji asụsụ ebe unu bi amụ ihe ? Otu nwanna nwaanyị , na - eje ozi na Betel , aha ya bụ Nadia sịrị : “ Mgbe mụ na ụmụnne m na - eto eto , anyị chọrọ ịgafe n’ọgbakọ na - eji asụsụ ndị ebe anyị bi amụ ihe . ” Nadia kwukwara , sị : “ Obi dị anyị ụtọ ugbu a na ndị mụrụ anyị gbasiri mbọ ike ịkụziri anyị asụsụ ha ma mee ka anyị nọrọ n’ọgbakọ na - eji asụsụ ha amụ ihe . O meela ka ndụ anyị kakwuo mma , meekwa ka anyị na - enyekwuru ndị ọzọ aka ka ha mata Jehova . ” ( b ) Olee otú ndị nne na nna ga - esi nweta enyemaka n’ịkụziri ụmụ ha eziokwu Baịbụl ? ( Gụọ Ilu 1 : 8 ; 31 : 10 , 27 , 28 . ) Ma , ndị nne na nna na - amaghị asụsụ ndị ebe ha bi nwere ike ịgwa onye ọzọ ka o nyere ha aka ka ha nwee ike iru ụmụ ha n’obi . Ma ụmụaka ma ndị nne na nna na - erite uru ma ha soro ndị ọgbakọ ha na - akpakọrịta ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 18 na nke 19 ) ( b ) Gịnị ka ndị nne na nna kwesịrị ịna - eme ? Mgbe ọ bụla ha nyeere m aka n’ihe omume e nyere m n’ọmụmụ ihe , m na - amụtakwu ihe . Ntụrụndụ ndị anyị nwekọrọ tọkwara m ụtọ . ” Ndị nne na nna , na - arịọnụ Jehova ka o nyere unu aka , na - agbasikwanụ mbọ ike . ( Gụọ 2 Ihe E Mere 15 : 7 . ) Jirinụ adịm ná mma ụmụ unu na Jehova kpọrọ ihe karịa ihe dị unu mma . Ma ọ bụ n’afọ 1946 ka m ghọtara eziokwu Baịbụl nke ọma . Ọ bụ naanị mgbe e nwere ezumike n’oge ọkọchị ka m na - ala ụlọ . Ọ tụrụ ọda magazin anyị , chọọkwa ka m bịa hụ di ya bụ́ Gary . Mmadụ ise n’ime ha mechara ghọọ Ndịàmà Jehova . N’oge ahụ , o nyere m swiit , jụọ m ma ànyị nwere ike ịbụ enyi . Mgbe ọ chọrọ ime baptizim , papa ya na mama ya sịrị ya : “ Ị ghọọ Onyeàmà Jehova , ị ga - akwapụrụ anyị n’ụlọ . ” Ọ kwụsịghị ịmụ Baịbụl . E mechakwara mee ya baptizim . Mgbe mụ na ya gbara akwụkwọ n’afọ 1960 , ndị mụrụ ya abịaghị agbamakwụkwọ anyị . Nwa m nwoke Nicholas na Deborah nwunye ya na - eje ozi na Betel dị na Lọndọn Faye na James ; Jerry na Evelyn ; Shannan na Steven Mụ na ha nọzi n’Ọgbakọ Calgary na - eji asụsụ ndị ogbi amụ ihe . M ka bụkwa okenye n’ọgbakọ ahụ . Olee otú anyị ga - esi mee ka ịhụnanya anyị nwere n’ebe Jehova nọ sie ike ? Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ji eziokwu Baịbụl kpọrọ ihe ? Gịnị mere anyị ji kwesị ịhụ ụmụnna anyị n’anya ? Olee ihe ọ ga - abụ ya mere ka ịhụnanya ụfọdụ Ndị Kraịst nyụọ ka ọkụ ? Ọtụtụ ndị taa ahụghịzi Chineke n’anya . Gosi na ị hụrụ Jehova n’anya ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 10 ) ( Gụọ Abụ Ọma 119 : 97 - 100 . ) Gosi na i ji eziokwu Baịbụl kpọrọ ihe ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 14 ) N’abalị bọtara ụbọchị e gburu Jizọs , ọ gwara ndị na - eso ụzọ ya , sị : “ Ana m enye unu iwu ọhụrụ , ka unu na - ahụrịta ibe unu n’anya ; dị nnọọ ka m hụrụ unu n’anya , ka unu na - ahụrịtakwa ibe unu n’anya . Mmadụ niile ga - eji nke a mara na unu bụ ndị na - eso ụzọ m , ma ọ bụrụ na unu enwee ịhụnanya n’etiti onwe unu . ” — Jọn 13 : 34 , 35 . Jọn onyeozi dere , sị : “ Onye na - ahụghị nwanna ya n’anya , bụ́ onye ọ na - ahụ anya , apụghị ịhụ Chineke n’anya , bụ́ onye ọ na - adịghị ahụ anya . ” Gosi na ị hụrụ ụmụnna nwoke na ụmụnna nwaanyị n’anya ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 17 ) Gịnị na gịnị ka anyị nwere ike ime iji gosi na anyị hụrụ ụmụnna anyị n’anya ? Gụọ 1 Ndị Tesalonaịka 4 : 9 , 10 . “ Saịmọn nwa Jọn , ị̀ hụrụ m n’anya karịa ihe ndị a ? ” — JỌN 21 : 15 . “ O wee sị ha : ‘ Wụnyenụ ụgbụ n’akụkụ aka nri nke ụgbọ mmiri unu , unu ga - egbute azụ̀ . ’ Ha wee wụnye ya , ma ha enwekwaghị ike ịdọbata ya n’ihi otú azụ̀ si dị ọtụtụ . ” — Jọn 21 : 1 - 6 . ( b ) Olee ihe bara uru otu nwanna bi na Taịland mụtara gbasara ọrụ ya ? O mere ka m ghara ịna - enwe efe maka ihe gbasara ofufe Chineke . M mechara chọpụta na ọ bụrụ na m chọrọ ibu ụzọ na - achọ Alaeze Chineke , m kwesịrị ịgbanwe ọrụ m . ” O kwuru , sị : “ Mgbe m hazichara ihe niile ruo ihe dị ka otu afọ , m kpebiri irewe aịs krim n’okporo ụzọ . Mgbe m bidoro ya , ihe siiri m ike , obi adawa m mbà . Ọ na - abụ , m hụ ndị mụ na ha na - arụbu n’otu ebe , ha ana - achị m ọchị , na - ajụ m ihe mere m ji chee na ire aịs krim dị mma karịa ịrụ n’ụlọ ọrụ na - arụzi kọmputa n’ebe e nwere ntụoyi . M kpere ekpere rịọ Jehova ka o nyere m aka idi nsogbu ahụ ma nwee oge m ga - eji na - ejekwuru ya ozi otú ahụ m kpebiri . M matakwuru ụdị aịs krim ndị ahịa m chọrọ , ghọzie aka ochie n’ime aịs krim . N’oge na - adịghị anya , m buru aịs krim pụọ , ya agwụ n’ụbọchị ahụ . Nke bụ́ eziokwu bụ na ego m nwetawaziri karịrị nke m na - enweta mgbe ahụ m na - arụzi kọmputa . O meela ka obi na - adịkwu m ụtọ n’ihi na anaghịzi m echegbu onwe m otú m na - emebu mgbe m na - arụzi kọmputa . Nke kacha mkpa bụ na mụ na Jehova adịkwuola ná mma ugbu a . ” — Gụọ Matiu 5 : 3 , 6 . Mgbe e mechara ya baptizim , ọ sịrị : “ Naanị mmakwaara m na - akwa bụ na m gburu ezigbo oge tupu mụ aghọta na ijere Jehova ozi na - eme obi ụtọ karịa ibu ntụrụndụ ụwa a n’isi . ” Jizọs kwuru na mmadụ agaghị abụli ‘ ohu nna ukwu abụọ . ’ O kwukwara , sị : “ Unu apụghị ịbụ ndị ohu Chineke na nke Akụnụba . ” ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 2 : 14 . ) Gụọ isiokwu bụ́ “ Ntụrụndụ Ị Na - enwe Ọ̀ Na - abara Gị Uru ? ” Anyị na - agachikwa ozi ọma anya . ” Obi adịghị anyị mma na anyị ga - ahapụ ndị anyị na - amụrụ ihe . ” Ma mgbe otu ọnwa gachara , ha nwetara ozi mere ha obi ụtọ . Miriam sịrị : “ A gwara anyị ka anyị bụrụ ndị ọsụ ụzọ pụrụ iche . Obi tọgburu anyị atọgbu na anyị agaghị ahapụ ebe anyị na - eje ozi . ” Ha tụkwasịrị obi n’ihe e kwuru n’Abụ Ọma 37 : 5 . Ebe ahụ sịrị : “ Nyefee ụzọ gị n’aka Jehova , dabere n’ebe ọ nọ , ya onwe ya ga - emekwa ihe . ” E nweghịkwa ihe dị mkpa kọrọ anyị . ” Gịnị mere anyị ga - eji atụ anya na a ga - enwe nsogbu n’alụmdi na nwunye nakwa n’ezinụlọ ? Obi kwesịrị isi anyị ike na ọ chọrọ ka ihe gaziere anyị otú ahụ ọ chọkwara ka ọ gaziere ndị fere ya n’oge gara aga . — Gụọ Jeremaya 29 : 11 , 12 . ( Gụọ 1 Samuel 1 : 4 - 7 . ) Paula kwuru , sị : “ N’agbanyeghị na Ann abụghị nwanne m , otú o si gosi na ọ hụrụ m n’anya nyeere m aka . O mere ka m ghara ịkwụsị ife Jehova . ” ( Gụọ Abụ Ọma 145 : 18 , 19 . ) “ Ebe akụ̀ unu dị , n’ebe ahụ ka obi unu ga - adịkwa . ” — LUK 12 : 34 . Ka anyị na - eleba anya na ha , chee otú ị ga - esi jiri akụ̀ ndị a Chineke nyere anyị kpọrọkwuo ihe . Chegodị otú o si jiri nkume pel ahụ kpọrọ ihe . ( Gụọ Mak 10 : 28 - 30 . ) ( a ) Gịnị mere Pọl onyeozi ji kpọọ ozi ọma anyị na - ezi ‘ akụ̀ dị n’arịa e ji ụrọ kpụọ ’ ? ( Gụọ Ndị Rom 1 : 14 , 15 ; 2 Timoti 4 : 2 . ) Ụfọdụ na - asụ ụzọ . E nwekwara ndị bụ́ okenye . Irene sịrị : “ M chee ihe ndị ọzọ m gaara eme , e nweghị nke gaara eme m obi ụtọ karịa nke a . ” Gịnị bụ “ ụlọ akụ̀ ” ahụ Jizọs kwuru okwu ya na Matiu 13 : 52 ? Olee otú anyị si etinye ihe na ya ? ( Gụọ Ilu 2 : 4 - 7 . ) Chegodị banyere otu nwanna aha ya bụ Peter . Nwoke ahụ jụrụ Peter otu ajụjụ ka ọ mara ihe ọ ga - aza . Ọ jụrụ ya , sị : “ Ehee , nwa m , olee asụsụ e ji dee akwụkwọ Daniel ? ” Mgbe m lara , gaa chọọ n’Ụlọ Nche na Teta ! ọnwa ndị gara aga , m hụrụ otu isiokwu kọwara na e ji asụsụ Arameik dee akwụkwọ Daniel . ” I mee otú ahụ , ị ga - akpatara onwe gị ‘ akụ̀ n’eluigwe , ebe onye ohi na - adịghị eru nso , ebe nla na - adịghịkwa erichapụ . N’ihi na ebe akụ̀ gị dị , n’ebe ahụ ka obi gị ga - adịkwa . ’ — Luk 12 : 33 , 34 . Otu nwanna aha ya bụ Chris sịrị : “ Ihe anaghị adabara mụ na otu nwanna mụ na ya na - arụkọ ọrụ . E nwere mgbe anyị nọ na - abarịta mba , mmadụ abụọ abata hụ ka anyị na - ese okwu . ” Otu nwanna nwaanyị aha ya bụ Janet sịrị : “ Nwanna nwaanyị mụ na ya na - esokarị aga ozi ọma nọkatara kwụsị mụ na ya iso aga . Amaghị m ihe kpatara ya . ” Otu onye asị anyị ka e mesịa , mụ echee na ọ pịnyụọla nke ya . M gwaziri onye nke ọzọ ihe na - adịghị mma gbasara onye ahụ . Ma , ọ pịnyụbeghị ekwentị ya . ” Nwanna ọzọ aha ya bụ Gary sịrị : “ N’ọgbakọ anyị , ndị ọsụ ụzọ abụọ malitere ise okwu . Esemokwu ha mere ka obi ghara ịdị ndị ọzọ mma . ” “ Unu ewesola ibe unu iwe n’ụzọ . ” “ Atụmatụ na - aghasasị ma ọ bụrụ na a gbaghị izu . ” Michael sịrị : “ Nwanna m ji obi ya niile gbaghara m . ” “ Na - ediri ibe unu ihe ma na - agbaghara ibe unu kpamkpam ma ọ bụrụ na onye ọ bụla nwere ihe mere ọ ga - eji mee mkpesa megide ibe ya . ” Ha jizi otu obi na - ekwusa ozi ọma . Otú àgwà ha si dị iche iche nwere ike ịdị ka o nweghị ihe ọ bụ . Ma , o nwere ike ime ka ha see ezigbo okwu . ” Iwe eju m obi . Mụ akparịwa ya . M chere , sị : ‘ Ebe ọ bụ na ọ naghị akwanyere m ùgwù ruuru m , agaghị m na - akwanyere ya ùgwù . ’ ” Ọ sịrị : “ M malitere ịhụ ihe m na - emejọ . Ike agwụ m . M ghọtara na m kwesịrị ịgbanwe otú m si eche echiche . Mgbe m gwachara Jehova gbasara ya , m zụtaara nwanna nwaanyị ahụ obere onyinye ma dee ihe na kaadị , rịọ ya mgbaghara maka otú m si kpaso ya àgwà . Mụ na ya makụrụ , kwekọrịtakwa na anyị ga - echefu ihe ahụ . Anyị esebeghị okwu ọzọ kemgbe ahụ . ” ỌTỤTỤ ndị weere ego ka ihe dị ezigbo mkpa . Gịnị mere e ji kwesị igosi na ọ bụ Jehova kwesịrị ịchị ? Olee otú igosi na ọ bụ Jehova kwesịrị ịchị dịruru ná mkpa ? Leenụ , site n’ụbọchị nna nna anyị hà dara n’ụra ọnwụ , ihe niile ka dị kpọmkwem otú ha dị site ná mmalite okike . ” ( Gụọ Aịzaya 55 : 10 , 11 . ) ( Gụọ Job 1 : 7 - 12 . ) ( Gụọ Job 38 : 18 - 21 . ) ( Gụọ Ndị Rom 5 : 3 - 5 . ) N’eziokwu , otú Jehova si achị na - eme anyị obi ụtọ . Cheta na Setan kwuru na Jehova na - eme ka ihe ọma ghara iru ndị na - efe ya aka . Olee otú ndị okenye na ndị isi ezinụlọ ga - esi ṅomie Jehova ? Abụ Ọma nke 147 kwuru ugboro ugboro ka anyị too Jehova . Olee ihe masịrị ọbụ abụ ahụ n’ebe Jehova nọ , nke mere o ji chọọ ka a na - eto ya ? Ọtụtụ ndị na - eto eto ji ịnụ ọkụ n’obi na - amalite ozi oge niile . “ Jirinụ akụ̀ ajọ omume metara onwe unu ndị enyi . ” ​ —⁠ LUK 16 :⁠ 9 . Gịnị ka anyị ga - eme ka anyị ghara ịna - agbara achụmnta ego ụwa a ohu ? Gịnị mere a ga - eji nwee ndị ogbenye mgbe niile n’ụwa ochie a ? Olee ihe anyị ga - amụta n’ihe a Jizọs kwuru ? Olee otú anyị si mara na achụmnta ego ụwa a esoghị n’ihe Chineke bu n’obi kee ụwa ? Nye ihe atụ gosiri otú ụfọdụ ndị si jiri akụ̀ ajọ omume na - eme ihe gosiri na ha tụkwasịrị Chineke obi . Achọpụtala m na imesapụkwu aka na - eme ka m na - enye ndị mmadụ ihu . Ọ na - eme ka m na - agbaghara ndị ọzọ ma na - enwere ha ndidi . Olee otú Ebreham si gosi na ọ tụkwasịrị Chineke obi ? ( b ) Olee otú anyị ga - esi mee ihe ahụ Pọl kwuru ? Mgbe Pọl kpọchara ya “ ezi onye agha nke Kraịst Jizọs , ” ọ sịrị ya : “ Onye ọ bụla nke na - eje ozi dị ka onye agha adịghị etinye aka n’ọrụ ego a na - arụ ná ndụ , ka ihe ya wee masị onye debara aha ya dị ka onye agha . ” Jehova na - agọzi ndị bụ́ “ ọgaranya n’ezi ọrụ . ” A ga - eji ọlaọcha , ọlaedo , na ihe ndị yiri ya na - achọ mma , ọ bụghị iji ha na - akpa ego ma ọ bụ jichie ha . Ị chọọ isi n’Ịntanet nye onyinye , gaa na jw.org /⁠ ig , pịa ebe e dere “ Nye Onyinye Maka Ọrụ Anyị Na - arụ n’Ụwa Niile , ” n’ala ala peeji nke ọ bụla . OTU nwanna nwaanyị aha ya bụ Susi kwuru , sị : “ Mgbe nwa anyị nwoke nwụrụ , obi gbawara anyị ruo ihe fọrọ obere ka ọ bụrụ otu afọ . ” Mgbe ọ bụla anyị kpere ekpere , udo nke Chineke na - eche obi anyị na echiche anyị nche . ” ​ —⁠ Gụọ Ndị Filipaị 4 : ​ 6 , 7 . Mgbe Lazarọs nwụrụ , olee otú Jizọs si gosi na o nwere ọmịiko ? Ọ bụrụ na ị na - eru uju , ụdị amaokwu Baịbụl ndị a e depụtara nwere ike ịkasi gị obi : ( Gụọ 1 Ndị Tesalonaịka 5 : 11 . ) Olee ihe anyị kwesịrị icheta gbasara iru uju ? Ọ bụrụgodị na mmadụ ekwuo otú obi dị ya , ọ naghị adịchara ndị ọzọ mfe ịghọta ihe ọ na - agbalị ikwu . N’oge ahụ , ọ naghịzi adị m ka ọ̀ bụ naanị m na - eru uju a . ” Nwanna nwaanyị ahụ aha ya bụ Junia kwuru , sị : “ Nwanna zitere m ozi dị nkenke ma ọ bụ kpọọ m ka mụ na ya nọrịa , ọ na - abara m uru karịa otú m ga - akọwali . Ụdị ihe ahụ na - eme ka m ghọta na a hụrụ m n’anya nakwa na ihe gbasara m na - emetụ ndị ọzọ n’obi . ” Nwanna nwaanyị ahụ aha ya bụ Dalene sịrị : “ Mgbe ụfọdụ , ụmụnna nwaanyị bịa ịkasi m obi , m na - ajụ ha ma hà ga - achọ ikpe ekpere . Ha bido ikpe ekpere , ọ na - esitụrụ ha ike . Ma , ihe na - eme mgbe ọ bụla bụ na , ha kpere na - aga , olu ana - esikwu ha ike , ha ejiri obi ha niile kpee ya . Otú okwukwe ha si sie ike , otú ha si hụ m n’anya , na otú ihe gbasara m si emetụ ha n’obi emeela ka okwukwe m sie ike . ” Ilu 17 : 17 sịrị : “ Ezi enyi nwere ịhụnanya mgbe niile , ọ bụkwa nwanne a mụrụ maka oge nsogbu . ” Otu nwanna kwuru , sị : “ Mgbe nwunye m nwụrụ , m tụrụ anya na obi ga - ajọ m ezigbo njọ ma o ruo n’ụbọchị anyị kwesịrị icheta agbamakwụkwọ anyị . Ọ dịghịrị m mfe . Ma , ụfọdụ ụmụnna haziri obere nnọkọ , kpọọ ndị bụ́ ezigbo enyi m ka m ghara ịnọ naanị m . ” Nwanna nwaanyị ahụ aha ya bụ Junia sịrị : “ Inyere onye na - eru uju aka na ịnọnyere ya n’ụbọchị na - abụghị ụbọchị pụrụ iche ga - abara ya ezigbo uru . Ụdị oge ahụ dị ezigbo mkpa . Ọ ga - akasikwa onye ahụ obi . ” Ha mere ka ọ dị m ka Jehova ò ku m eku . ” Gịnị mere nkwa ndị Jehova kwere ji akasi anyị ezigbo obi ? Ọ ga - eme ka ‘ ndị niile nọ n’ili ncheta nụ olu Jizọs wee pụta . ’ Amaokwu Baịbụl ndị ọzọ kasirila ọtụtụ ndị obi bụ Abụ Ọma 20 : ​ 1 , 2 ; 31 : 7 ; 38 : ​ 8 , 9 , 15 ; 55 : 22 ; 121 : ​ 1 , 2 ; Aịzaya 57 : 15 ; 66 : 13 ; Ndị Filipaị 4 : 13 ; na 1 Pita 5 :⁠ 7 . Gụọkwa isiokwu bụ́ “ Kasie Ndị Na - eru Uju Obi Otú Jizọs Mere , ” n’Ụlọ Nche November 1 , 2010 . Anyị agaghị aghọtacha otú ọ dị gị . Ma , Jehova ghọtara . Ọ ga na - enyere gị aka . Obi siri anyị ike na ekpere anyị ga - enyere gị aka . ” “ Ka Jehova nyere gị aka n’oge a mmadụ nwụnahụrụ gị . ” “ Ka obi sie gị ike na Chineke na - echeta onye nwụnahụrụ gị . Ọ ga - echeta ihe niile gbasara ya ma kpọlite ya n’ọnwụ . ” “ A ga na - echeta okwukwe onye a nwụnahụrụ gị ruo mgbe a ga - akpọlite ya n’ọnwụ , ahụ́ esiekwa ya ike na Paradaịs . ” Ebe onye nkwusa na - ezi onye na - arụ ọrụ ozi ọma n’ebe a kụrụ apụl n’obodo Grojek ( b ) Olee ihe anyị ga - amụta n’Abụ Ọma nke 147 ? O nwere ike ịbụ na ụyọkọ kpakpando ndị dị n’eluigwe ruru ọtụtụ puku ijeri . M chọrọ ka obi na - adị gị ụtọ na ị bụ Onyeàmà m . ” ( Gụọ Abụ Ọma 147 : ​ 8 , 9 . ) Nwanna ahụ sịrị : “ Ọ dị m nnọọ ka Jehova ọ̀ nọ onye ọ bụla n’ime anyị n’akụkụ , na - elekọta anyị . 12 , 13 . ( a ) Gịnị ka anyị kwesịrị ịgbara ọsọ ma ọ bụrụ na anyị chọrọ ka Chineke nyere anyị aka ? Ma , Chineke “ na - ewedaru ndị ajọ omume ala . ” Abụ Ọma 147 : 11 sịrị : “ Ihe na - atọ Jehova ụtọ bụ ndị na - atụ egwu ya , ee , ndị na - echere obiọma ya . ” 15 - 17 . ( a ) Olee otú obi nwere ike ịdị anyị mgbe ụfọdụ maka ọnwụnwa bịaara anyị , ma olee otú Jehova si eji Okwu ya enyere anyị aka ? N’oge anyị a , Jehova na - eji Okwu ya bụ́ Baịbụl eduzi anyị . ( Gụọ Abụ Ọma 147 : ​ 19 , 20 . ) Gịnị ka ị ga - ekpebi ime , nke ga - eme ka obi dị gị ụtọ n’ọdịnihu ? Olee uru ịsụ ụzọ oge niile ga - abara gị ? UNU bụ́ ndị na - eto eto nwere ike ikweta na tupu mmadụ apalie njem , o kwesịrị ibu ụzọ kpebie ebe ọ chọrọ ịga . Ndụ a anyị dị yiri ebe mmadụ chọrọ ịga obodo ọzọ . Olee otú i si mara na Jehova chọrọ ka i kpebie ihe ga - abara gị uru n’ọdịnihu ? Onye kere gị bụ “ Chineke nke ịhụnanya , ” na ‘ Chineke obi ụtọ . ’ Obi ga na - adị gị ụtọ ma ị na - eṅomi Chineke , bụ́ onye hụrụ anyị n’anya . Jizọs Kraịst mere ihe unu bụ́ ndị na - eto eto kwesịrị iṅomi . Otú Jizọs si bịaruo Jehova nso bụ na ọ na - amụ Akwụkwọ Nsọ . Ilu 15 : 22 sịrị : “ Atụmatụ na - aghasasị ma ọ bụrụ na a gbaghị izu , ma a na - arụzu ihe ma e nwee ọtụtụ ndị ndụmọdụ . ” Ị ga - abụ aka ochie ka oge na - aga , otú ahụ onye na - amụ ọrụ na - eme . Mgbe m bidoro , e nweghị ndị m na - amụrụ ihe . Ma , m mechara kwaga ebe ọzọ . Tupu otu ọnwa agafee , m malitere ịmụrụ ọtụtụ ndị Baịbụl . Otu n’ime ha malitere ịbịa ọmụmụ ihe . Dị ka ihe atụ , otu nwanna aha ya bụ Jacob , si Amerịka , dere , sị : “ Mgbe m dị afọ asaa , ọtụtụ ụmụ klas anyị na - asụ asụsụ Vietnamiiz . M chọrọ ịgwa ha gbasara Jehova . N’ihi ya , mgbe obere oge gara , m gbawara mbọ ịmụta asụsụ ha . Otú kachanụ m si mụọ ya bụ ile Ụlọ Nche Bekee , leekwa otú e si dee ya na nke Vietnamiiz . M metakwara ndị enyi n’ọgbakọ dị nso , nke na - eji asụsụ Vietnamiiz amụ ihe . Mgbe m dị afọ iri na asatọ , m bidoro ịsụ ụzọ . Ụlọ akwụkwọ a abaarala m uru n’ebe m na - asụ ụzọ ugbu a . Ọ bụ naanị m bụ okenye n’otu ìgwè na - eji asụsụ Vietnamiiz amụ ihe . O juru ọtụtụ ndị Vietnam anya na m mụtara asụsụ ha . Ha na - anabata m n’ụlọ ha . Ọtụtụ mgbe , m na - ebido ịmụrụ ha Baịbụl . Ụfọdụ n’ime ha emeela baptizim . ” ​ —⁠ Tụlee Ọrụ Ndịozi 2 : ​ 7 , 8 . Ịgba ndị na - eto eto nọ n’ọgbakọ anyị ume na ịhụ otú ha si eme nke ọma na - eme m obi ụtọ . Mgbe m gachara Ụlọ Akwụkwọ Ọmụmụ Baịbụl Maka Ụmụnna Na - alụbeghị Nwaanyị , e zigara m n’ọgbakọ ọzọ . Ọ bụ eziokwu na o nwebeghị onye m mụụrụ ihe n’ebe a mere baptizim , ndị ọzọ emeela otú ahụ . Olee otú ịsụ ụzọ nwere ike isi mee ka ị rụwa ụdị ọrụ ndị ọzọ ? Otu nwanna aha ya bụ Kevin sịrị : “ Kemgbe m bụ nwata , m chọrọ ijere Jehova ozi oge niile . M mechara bido ịsụ ụzọ mgbe m dị afọ iri na itoolu . Otú m si na - akpata ihe m ga - eri bụ iso otu nwanna nke na - arụ ụlọ na - arụ ọrụ ga - enye m ohere ijekwuru Jehova ozi . M mụrụ otú e si akụ gbamgbam ụlọ , na otú e si etinye windo na ibo ụzọ . Ka oge na - aga , mụ na ụmụnna ndị na - arụzi Ụlọ Nzukọ Alaeze na ụlọ ụmụnna oké ifufe mebisịrị rụkọrọ ọrụ afọ abụọ . Mgbe m nụrụ na a chọrọ ndị ga - enye aka rụọ Ụlọ Nzukọ Alaeze na Saụt Afrịka , m tinyere akwụkwọ , a kpọọ m ka m soro rụọ ọrụ ahụ . N’Afrịka ebe a , anyị rụchaa otu Ụlọ Nzukọ Alaeze n’izu ole na ole , anyị agafee n’ọzọ . Anyị na - ebikọ ọnụ , na - amụkọ Baịbụl , na - arụkọkwa ọrụ . Iso ụmụnna ndị bi n’ebe a ekwusa ozi ọma kwa izu na - atọkwa m ụtọ . Ihe ahụ m kpebiri mgbe m bụ nwata emeela ka obi na - adị m ụtọ otú m na - atụdịghị anya ya . ” Ozi Betel ga - eme ka obi na - adị gị ụtọ n’ihi na ọ bụ Jehova ka ị na - arụrụ ọrụ ọ bụla ị na - arụ n’ebe ahụ . M bidoro ịsụ ụzọ mgbe m gachara ụlọ akwụkwọ sekọndrị . Mgbe otu afọ na ọkara gara , a kpọrọ m ka m bịa Betel . Na Betel , obi na - adị m ụtọ iso ná ndị mbụ na - anụ otú ozi ọma si na - aga n’ụwa niile . Ije ozi ebe a na - atọgbu m atọgbu n’ihi na ihe anyị na - arụ na - enyere ndị mmadụ aka ịbịaru Jehova nso . ” Ka obi sie gị ike na Jehova chọrọ ka i “ jidesie aka ike ná ndụ ahụ nke bụ́ ndụ n’ezie . ” ( Gụọ 1 Timoti 6 : ​ 18 , 19 . ) Kpebizie ime ihe ga - adị ya mma . Ọ mụọla àgwà ndị mmadụ kemgbe Chineke kere ha . N’ihi ya , ‘ jiri aka gị chọpụta ’ nke bụ́ eziokwu . Jizọs sịrị : “ Unu atụla egwu ndị na - egbu ahụ́ , mgbe ha mesịrị nke a , ha enweghị ike ime ihe ọ bụla ọzọ . ” Amala jijiji , atụkwala ụjọ , n’ihi na Jehova bụ́ Chineke gị nọnyeere gị ebe ọ bụla ị na - aga . ” Na - ege Jehova ntị , tụkwasịkwa ya obi n’ihe niile ị na - eme . Isiokwu nke abụọ ga - akọwa otú Jehova ga - esi mee ihe anyị na - atụghị anya ya . Anyị kwesịrị iji ndidi chere otú ahụ onye ọrụ ugbo na - eme . Gịnị ka anyị nwere ike ịmụta n’ihe Maịka onye amụma mere ? ( Gụọ Maịka 7 : ​ 1 - 3 . ) Anyị nwee okwukwe ka Maịka , anyị ga - eji obi anyị niile chere Jehova . Ọ bụ ya mere anyị ji jiri “ ọṅụ na - enwe ogologo ntachi obi . ” Ebreham cheere ọtụtụ afọ tupu a mụọ ụmụ ụmụ ya , bụ́ Isọ na Jekọb ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 9 na nke 10 ) ( Gụọ Ndị Hibru 11 : ​ 8 - 12 . ) Ma chegodị ụdị obi ụtọ Ebreham ga - enwe mgbe a ga - akpọlite ya n’ọnwụ n’ụwa ọhụrụ . Chineke bu n’obi ka ọ bụrụ ihe ọma ka o wee mee ihe dị ka ọ dị taa iji chebe ọtụtụ mmadụ ndụ . ” ( b ) Gịnị nyeere Devid aka iji ndidi chere Jehova ? M ga - abụku Jehova abụ , n’ihi na o mesowo m mmeso ọma . ” ( Gụọ 2 Pita 3 :⁠ 9 . ) Gịnị ga - enyere anyị aka ịdị njikere iji ndidi chere ? Olee ihe ndị anyị mụtara n’ihe mere Pọl onyeozi n’obodo Filipaị ? ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 16 : ​ 8 - 10 . ) Ọ dịghị anya ọ batara Masedonia , a tụọ ya mkpọrọ . Gịnị mere Jehova ji kwe ka ụdị ihe a mee Pọl ? Ya na Saịlas malitere ‘ ikpe ekpere na iji abụ na - eto Chineke . ’ 4 , 5 . ( a ) Olee otú nsogbu bịaara anyị nwere ike isi yie nke Pọl ? ( b ) Olee otú ihe si gbanwee otú Pọl na - atụghị anya ya ? Gịnị ka anyị ga - atụle ugbu a ? ( Gụọ 1 Pita 5 : ​ 6 , 7 . ) Mgbe ụfọdụ , ọ na - emere anyị ihe anyị na - atụghị anya ya . Jehova dunyere otu mmụọ ozi ya ka o gbuo otu narị puku ndị agha Senakerib na iri puku asatọ na puku ise n’otu abalị . ( a ) Gịnị ka anyị mụtara n’ihe mere Josef ? O doro anya na ihe Jehova mere karịrị ihe Josef tụrụ anya ya . Cheekwa gbasara nne nne Josef bụ́ Sera . ( Gụọ Aịzaya 43 : ​ 10 - 13 . ) Gịnị ga - enyere anyị aka inwe obi ike na ọdịnihu ga - aka mma ? Olee otú anyị ga - esi yipụ mmadụ ochie ahụ ma ghara iyiri ya ọzọ ? N’afọ 1939 , Ndịàmà Jehova nọ n’ogige ịta ahụhụ adịla puku mmadụ isii . ” Unu emeekwa ka ámá egwuregwu a dị ezigbo ọcha . Ma nke ka nke , unu si agbụrụ dị iche iche . ” Ma , ka m na - akwa iko , ka obi na - ajọkwu m njọ . ” Sakura megidere ihe a ruo mgbe ọ dị afọ iri abụọ na atọ . O kwuru , sị : “ Ile ndị gba ọtọ ji nwayọọ nwayọọ rie m isi . O ruziri nke na ọ na - adịzi m ka nwaanyị mụ na ya bi pụwa apụwa , ka m lee fim ndị gba ọtọ . ” Gịnị nyeere Stephen aka ịkwụsị iwe ọkụ na ịkpọ mmadụ iyi ? Ọ sịrị : “ Udo bịara dị n’ezinụlọ anyị . Taa , Stephen bụ ohu na - eje ozi . Nwunye ya bụ ọsụ ụzọ oge niile ọtụtụ afọ . Amaokwu Baịbụl ndị gbara m ume bụ Aịzaya 55 : ​ 7 , bụ́ ebe sịrị : ‘ Ka onye ajọ omume hapụ ụzọ ya , ’ na 1 Ndị Kọrịnt 6 : ​ 11 , bụ́ ebe kwuru gbasara ndị hapụrụ mmehie ha , sị : ‘ Ma nke ahụ bụkwa ihe ụfọdụ n’ime unu bụbu . ’ Jehova nweere m ndidi ruo ọtụtụ afọ , jiri mmụọ nsọ ya nyere m aka ka m yiri mmadụ ọhụrụ ahụ . ” Anyị ga - eritekwa uru ma anyị na - akwado ihe a ga - amụ n’ọmụmụ ihe , na - agakwa ọmụmụ ihe . Aha a kpọrọ ụfọdụ ndị n’isiokwu a abụghị ezigbo aha ha . Gụọ isi nke iri abụọ na ise n’akwụkwọ Ajụjụ Ndị Na - eto Eto Na - ajụ ​ —⁠ Azịza Ndị Na - adị Irè , Nke 1 . ( Gụọ Ndị Kọlọsi 3 : ​ 10 - 14 . ) O kwuru , sị : “ E nweghị onye Grik ma ọ bụ onye Juu , ibi úgwù ma ọ bụ ebighị úgwù , onye mba ọzọ , onye Sitia , ohu ma ọ bụ onye nweere onwe ya . ” ( a ) Olee otú ndị na - efe Jehova kwesịrị isi na - emeso ndị ọzọ ? ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a . ) ( b ) Olee uru ndị ọ baarala ha ? Mgbe ọ gaziri ọmụmụ ihe Ndịàmà Jehova , ọ sịrị : “ Ọ fọrọ obere ka ọ bụrụ mmadụ niile bịaranụ bụ ndị Japan , ma ha nabatara m nke ọma ka à ga - asị na ha mabu m . ” Ị ga - amụta gbasara ụmụnna anyị nọ n’ụwa niile , jirikwa anya gị hụ otú ha si dịrị n’otu . ” Anyị gosi ha amaokwu Baịbụl e dere n’asụsụ ha bụ́ Pọchugiiz , dị ka Mkpughe 21 : ​ 3 , 4 ma ọ bụ Abụ Ọma 37 : ​ 10 , 11 , 29 , ha na - ege ntị nke ọma . Anyị na - ekele Jehova nke ukwuu . ” ​ —⁠ Gụọ Ọrụ Ndịozi 10 : ​ 34 , 35 . Olee ihe Jizọs mere gosiri na ọ dị nwayọọ , nweekwa ndidi ? Ya ekwuzie , sị : “ Ọ bụrụ na unu na - ele mmadụ anya n’ihu , unu na - eme mmehie . ” Gịnị mere anyị ji kwesị iyiri ịhụnanya dị ka uwe ? Ịhụnanya nwere ndidi na obiọma . Ọ naghịkwa “ afụli onwe ya elu . ” Pọl sịrị na ‘ ọ dịghị ihe ọ bụ ’ ma ọ bụrụ na o nweghị ịhụnanya . Ịhụnanya ahụ si otú a dịrị , ọ bụghị na ọ bụ anyị hụrụ Chineke n’anya , kama na ọ bụ ya hụrụ anyị n’anya wee zite Ọkpara ya ka ọ bụrụ àjà ime udo maka mmehie anyị . ” Jizọs sịrị : “ Ọ dịghị onye nwere ịhụnanya karịrị nke a , na mmadụ ga - atọgbọ mkpụrụ obi ya n’ihi ndị enyi ya . ” Ka anyị leba anya n’otú anyị ga - esi mee ya . Jọn dere , sị : “ Ụmụntakịrị , ka anyị hụ ụmụnna anyị n’anya , ọ bụghị n’ọnụ ma ọ bụ n’ire , kama n’omume nakwa n’eziokwu . ” Ma , m jụrụ onwe m , sị : ‘ Olee otú m ga - esi ṅomie Jizọs ? ’ Mgbe m chebachaara ihe Jizọs gaara eme echiche , m kpebiri ịhapụ okwu ahụ , gharakwa ịrụwa ụka . M mechara mata na onye ahụ mụ na ya na - arụkọ ọrụ nwere ọrịa ọjọọ ya na ya na - alụ , nweekwa ọtụtụ ihe na - echegbu ya . M gwara onwe m na ọ maghị ama dee ihe ahụ o dere . Icheta otú Jizọs si gosi na ọ hụrụ ndị mmadụ n’anya ma mgbe a kpasuru ya iwe nyeere m aka igosi na m hụrụ onye mụ na ya na - arụkọ ọrụ n’anya . ” Otú o si gosi na “ o mere onwe ya ihe efu ruo ọnwụ ” bụ ịhapụ eluigwe . UDO : ‘ Iji ịhụnanya na - ediri ibe anyị ihe ’ na - eme ka anyị dịrị n’udo . Ọ̀ bụ na i kwetaghị na ụdị udo a pụrụ iche n’ụwa a ndị mmadụ na - adịghị n’udo ? Pọl dere , sị : “ Ịhụnanya na - ewuli elu . ” N’echi ya , ndị bịaranụ karịrị akarị nke na ebe a nọ mee mgbakọ ahụ abaghịzi ndị mmadụ . ” Ihe e dere n’okpuru foto ahụ bụ : “ Mkpọsa a kpọsara n’okporo ámá . ” Otu ọgbakọ dere , sị : “ Ọ bụ naanị eriri telegram dị nso n’obodo anyị . ” N’afọ 2016 , ndị bịara Ncheta Ọnwụ Jizọs na Meksiko dị 2,262,646 . Matiu lekwasịrị anya n’ihe gbasara Josef . 1 , 2 . ( a ) Olee nsogbu ndị mmadụ nwere ike inwe n’ihi na ha anaghị ejide onwe ha ? Olee otú i nwere ike isi jikere maka imeri ọnwụnwa ? Olee ihe mere otu nwanna ? Gịnị mere o ji dị mkpa ka anyị mee ihe nwanna a mere ma ụdị ihe ahụ mee anyị ? Olee ụzọ dị iche iche ndị nne na nna nwere ike isi nyere ụmụ ha aka ịmụta ịna - ejide onwe ha ? Olee otú i nwere ike isi nyere ụmụ gị aka ịmụta ịna - ejide onwe ha ? ( Gụọ Ọpụpụ 34 : ​ 5 - 7 . ) ( b ) Gịnị mere ị ga - eji kwesị ịmụ ihe Baịbụl kwuru gbasara inwe ọmịiko ? ( a ) Gịnị mere Jehova ji ziga ndị mmụọ ozi na Sọdọm ? ( Gụọ Ọpụpụ 22 : ​ 26 , 27 . ) Baịbụl kwuru , sị : “ Jehova bụ́ Chineke ndị nna nna ha wee na - ezigara ha ndị ozi ya ka ha dọọ ha aka ná ntị , o zigara ha ugboro ugboro , n’ihi na o nweere ndị ya ọmịiko , nweekwa ọmịiko maka ebe obibi ya . ” Baịbụl sịrị na ‘ ọ malitere izi ha ọtụtụ ihe . ’ Ma , anyị kwesịrị ime ihe ọ bụla anyị ga - eme ugbu a iji nyere ndị mmadụ aka . Otu n’ime ihe ọmịiko pụtara bụ “ iso ndị ọzọ taa ahụhụ . ” “ Nwee obi ike , dị ike , meekwa ihe . Olee otú ndị na - eto eto na ndị mụrụ ha ga - esi gosi na ha nwere obi ike ? 1 , 2 . ( a ) Olee ọrụ dị ezigbo mkpa e nyere Solomọn ? Ka Solomọn nwee ike ịrụ ya , o kwesịrị inwe obi ike ma meekwa ihe . Gịnị ka Solomọn mụtara n’aka nna ya gbasara inwe obi ike ? ( Gụọ 1 Ihe E Mere 28 : 20 . ) Olee otú obi ike Jizọs nwere si nyere ndịozi ya aka ? Ka anyị leba anya n’ebe abụọ anyị kwesịrị inwe obi ike . Ha bụ n’ezinụlọ anyị , nakwa n’ọgbakọ . ( b ) Olee otú ndị na - eto eto nwere ike isi mee ka Mozis ? Ọ ga - enyere ha aka igbo mkpa ndị ezinụlọ ha . O dere , sị : “ Mgbe m na - eto eto , abụ m onye ihere . Ọ na - esiri m ike iso ndị mmadụ kwurịta okwu ma anyị gaa ọmụmụ ihe ma ya fọdụzie ịga kụọ aka n’ụzọ ndị m na - amaghị . ” O kwuru , sị : “ Ụwa Setan a na - ewere mmadụ ịga mahadum , ịbụ onye a ma ama , ịchụ ego , na inwe akụnụba ka ihe dị mma mmadụ kwesịrị ime . Olee otú Abụ Ọma 37 : 25 na Ndị Hibru 13 : 5 ga - esi nyere ndị nne na nna aka ? ( Gụọ Abụ Ọma 37 : 25 ; Ndị Hibru 13 :⁠ 5 . ) Otu nwanna nwoke nwere ụmụ abụọ kwuru , sị : “ Ọtụtụ ndị nne na nna na - agbasi mbọ ike na - eji ihe ha nwere hụ na ụmụ ha gara mahadum , hụkwa na ụmụ ha bụ azụ eru ala n’egwuregwu ụfọdụ . Ọ ga - akacha mma ka anyị gbasie mbọ ike jiri ihe ndị anyị nwere na - enyere ụmụ anyị aka ka ha mee ihe ga - eme ka ha na Jehova na - adị n’ezigbo mma . Ihe na - atọ anyị ụtọ abụghị naanị na ụmụ anyị na - eme ihe ha kpebiri ime n’ozi Jehova , kama ọ na - atọ anyị ụtọ na anyị na ha na - asụkọ ụzọ . ” Olee mgbe anyị kwesịrị inwe obi ike n’ọgbakọ ? ( a ) Olee otú ụmụnna nwoke merela baptizim ga - esi nwee obi ike ? ( Gụọ Ndị Filipaị 2 : 13 ; 4 : 13 . ) Anyị na - agba ụmụnna niile merela baptizim ume ka ha nwee obi ike ma rụsie ọrụ ike n’ọgbakọ . N’ihi ya , “ nwee obi ike . . . meekwa ihe . ” 1 , 2 . ( a ) Olee otú ndụ gaara adị ma à sị na e nweghị Baịbụl ? Pita onyeozi kwuru ihe e dere n’Aịzaya 40 :⁠ 8 . ( Gụọ 1 Pita 1 : ​ 24 , 25 . ) ( a ) Olee otú asụsụ si agbanwe ka oge na - aga ? ( Gụọ Mkpughe 14 :⁠ 6 . ) Ná ndị nke e bipụtara ka oge na - aga , ihe e dere n’ebe ndị ahụ aha Chineke kwesịrị ịdị n’Akwụkwọ Nsọ Grik bụ “ ONYENWE ANYỊ ” ná mkpụrụ akwụkwọ okpotokpo . Gịnị mere obi ji na - atọ anyị ụtọ na anyị nwere Baịbụl Nsọ ​ —⁠ Nsụgharị Ụwa Ọhụrụ nke Akwụkwọ Nsọ ? ( b ) Gịnị bụ Septuagint Grik ? ( Gụọ Abụ Ọma 119 : ​ 162 - 165 . ) Gụọ isiokwu bụ́ “ Ọ̀ Dị Mkpa Ka Ị Mụọ Hibru na Grik ? ” Ọ gbara n’Ụlọ Nche November 1 , 2009 . N’abalị atọ n’ọnwa Eprel , afọ 2017 , e mepere ebe a na - edebe Baịbụl ndị mgbe ochie n’isi ụlọ ọrụ anyị dị na Wọwik nke dị na Niu Yọk , dị n’Amerịka . Aha a kpọrọ ebe a a ga na - edebe Baịbụl ndị ahụ bụ “ Baịbụl na Aha Chineke . ” A ga na - agbanwe ha si n’oge ruo n’oge . Anyị na - agba gị ume ka ị gaa ebe ahụ a na - edebe Baịbụl ndị mgbe ochie ahụ na ebe ndị ọzọ anyị na - edebe ihe ndị mgbe ochie n’isi ụlọ ọrụ anyị . Biko , gaa na www.jw.org /⁠ ig dee mgbe ị ga - abịa . Ọ gụụrụ ya 2 Ndị Kọrịnt 1 : ​ 3 , 4 , bụ́ ebe sịrị : “ Nna nke obi ebere na Chineke nke nkasi obi niile . . . na - akasi anyị obi ná mkpagbu anyị niile . ” Olee ọrụ ụmụnna na - akụzi ihe na - arụ ? Ọ̀ bụ na obi adịghị anyị ụtọ na Jehova nyere anyị Okwu ya , bụ́ Baịbụl ? Gụọ igbe isiokwu ya bụ “ Otú Baịbụl Si Gbanwee Ndụ M . ” Jiri nwayọọ kọwaa ihe ị gụrụ , mee ihe atụ ma kwuo otú ha ga - esi baara ndị mmadụ uru “ Mgbe ihe dị ka afọ iri na ise e mere m baptizim gachara , e nwere ihe mere ka m gbanwee otú m si ele onwe m anya . Mgbe ọ na - ekwu okwu ahụ , o kwuru ihe e dere na Jems 1 : ​ 23 , 24 . “ Mgbe ụbọchị ole na ole gachara , agụrụ m otu amaokwu Baịbụl nke gbanwere ndụ m . Amaokwu ahụ bụ Aịzaya 1 : ​ 18 , bụ́ ebe Jehova kwuru , sị : ‘ Bịanụ ka anyị kpezie . . . . Ọ bụrụgodị na mmehie unu na - acha uhie uhie , m ga - eme ka ọ na - acha ezigbo ọcha . ’ Ọ bịara dị m ka Jehova ọ̀ na - agwa m , sị : ‘ Vicky nwa m , bịa ka mụ na gị kpezie . Ama m gị , ama m mmehie ndị i merela , ama m obi gị , ahụkwara m gị n’anya . ’ “ Ụra ekweghị m ohihi n’abalị ahụ . Ma , o yiri ka m̀ nọ na - agwa ya , sị : ‘ Otú ọ sọkwara ịhụnanya gị ya haruo , o nweghị ike irute n’ebe m nọ . Àjà Ọkpara gị chụrụ agaghị ekpuchili mmehie m . ’ Ma ugbu a , m chebaara onyinye ahụ Jehova nyere echiche , ọ malitere ido m anya na Jehova hụrụ m n’anya . ” Isiokwu ndị a ga - akọwa ọhụụ nke isii , nke asaa na nke asatọ Zekaraya hụrụ . Ka m buru ụzọ kọọ banyere onwe m . A MỤRỤ m n’afọ 1923 na Hemswọt . Obodo a dị na Yọkshịa , n’Ingland . N’afọ ọzọ ya , mụ na Mary Henshall ghọrọ ọsụ ụzọ pụrụ iche . E zigara anyị n’otu obodo dị na Sheshịa , nke na - enweghị ọgbakọ e kenyere ya izi ozi ọma . Obi dị anyị ụtọ na e nweela ọtụtụ Ndịàmà Jehova n’ebe ndị ahụ . Nwanne m nwoke na nwunye ya Lottie bụ ndị ọsụ ụzọ pụrụ iche na Nọtan Ayaland . N’afọ 1952 , anyị anọ gara mgbakọ ukwu e nwere na Belfast . N’abalị ahụ , anyị anọ hiri n’ime ụgbọala . Anyị na - esi n’ebe ahụ anyị bi ziri ozi ọma gaa kilomita iri na isii ruo iri abụọ na anọ . Ọrụ sekit tọgburu anyị atọgbu . N’afọ 1965 , e mere mgbakọ mba niile mbụ e nwere n’Ayaland n’obodo Dọblịn . E mekwara mmadụ iri isii na ise baptizim . Ebe Nwanna Arthur na - ekele Nwanna Nathan Knorr mgbe Nwanna Knorr rutere maka mgbakọ e mere n’afọ 1965 Ebe Arthur na - ewepụta Akwụkwọ M nke Akụkọ Bible n’asụsụ Gaelic , n’afọ 1983 Ndụ anyị gbanwere kpamkpam n’afọ 2011 mgbe e jikọrọ alaka ụlọ ọrụ Briten na alaka ụlọ ọrụ Ayaland ka ha bụrụ otu . Kemgbe afọ ole na ole gara aga , obi na - agbawa m , m na - adakwa mbà n’obi , na - erukwa uju . Mgbe Arthur dị ndụ , ọ naghị eji m egwu egwu . Ọ bụrụ na ụdị ihe a emee gị , ọ ga - eme ka ị bịarukwuo Jehova nso . “ Ka anyị hụ ụmụnna anyị n’anya , ọ bụghị n’ọnụ ma ọ bụ n’ire , kama n’omume nakwa n’eziokwu . ” ​ —⁠ 1 JỌN 3 :⁠ 18 . Olee “ ịhụnanya nke na - abụghị nke ihu abụọ ” ? Olee otú Jehova sirila gosi na ọ hụrụ ụmụ mmadụ n’anya ? Jehova mere ihe gosiri na ọ hụrụ ụmụ mmadụ n’anya tupudị ya ekee Adam na Iv . Olee otú anyị ga - esi egosi ezigbo ịhụnanya ? 6 , 7 . ( a ) Gịnị ka ‘ ịhụnanya nke na - abụghị nke ihu abụọ ’ pụtara ? ( Gụọ Matiu 6 : ​ 1 - 4 . ) Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị hụrụ ụmụnna anyị n’anya n’eziokwu ma a bịa n’ile ọbịa ? ( Gụọ 1 Jọn 3 : 17 . ) ( Gụọ Ndị Rom 12 : ​ 17 , 18 . ) Olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ji obi anyị niile gbaghara onye mejọrọ anyị ? Gịnị bụ “ mma agha ” Jizọs sịrị na ya ga - eweta ? Ndị ezinụlọ unu nyewe gị nsogbu n’ihi na ị bụ Onyeàmà Jehova , olee otú i nwere ike isi na - erubere Jehova isi ? 3 , 4 . ( a ) Olee ihe Jizọs chọrọ ka ndị mmadụ mata n’ihe ọ gwara ha ? Jizọs sịrị : “ Unu echela na m bịara iweta udo n’elu ụwa ; abịara m iweta , ọ bụghị udo , kama mma agha . N’ihi na m bịara ịkpata nkewa , nwoke megide nna ya , na nwa nwaanyị megide nne ya , nakwa nwaanyị a lụrụ ọhụrụ megide nne di ya . Olee otú Ndị Kraịst ga - esi na - akụziri ụmụ ha ka ha na - asọpụrụ nna ha ma ọ bụ nne ha na - anaghị efe Jehova ? Kama , mee ka ha ghọta na onye ọ bụla ga - eji aka ya kpebie ma ọ̀ ga - efe Jehova ma ọ̀ bụ na ọ gaghị efe ya . Baịbụl kwuru , sị , “ Ka okwu unu dịrị n’amara mgbe niile . ” ( Gụọ 1 Pita 3 : ​ 1 , 2 , 16 . ) Ọ bụrụ na gị na ndị ezinụlọ unu arụrịta ụka , olee otú ị ga - esi mee ka obi ghara ịna - ajọ gị njọ ? Ihe a bụ otu n’ime ọtụtụ ebe a na - akpọsa akwụkwọ anyị na Legọs . Olee otú ihe si dịrị ndị Izrel n’oge ahụ ? ( Gụọ Zekaraya 1 : ​ 3 , 4 . ) E ji ọhụụ pụrụ iche malite Zekaraya Isi Ise . ( Gụọ Zekaraya 5 : ​ 1 , 2 . ) 8 - 10 . ( a ) Gịnị bụ ịṅụ iyi ? Gịnị ka anyị na - amụta n’ọhụụ nke isii Zekaraya hụrụ ? ( Gụọ Zekaraya 5 : ​ 5 - 8 . ) ( Gụọ Zekaraya 5 : ​ 9 - 11 . ) Olee otú obi dị gị gbasara ọrụ kachanụ a na - arụ taa ? ( Gụọ Zekaraya 6 : ​ 1 - 3 . ) Jehova ka na - eji ndị mmụọ ozi na - echebe ndị ya ma na - eme ka okwukwe ha sikwuo ike 7 , 8 . ( a ) Gịnị ka ugwu abụọ ahụ nọchiri anya ha ? ( b ) Gịnị mere ugwu ndị ahụ ji bụrụ ọla kọpa ? Ole ndị na - agba ụgbọ ịnyịnya ndị ahụ ? ( Gụọ Zekaraya 6 : ​ 5 - 8 . ) ( Gụọ Zekaraya 6 : ​ 9 - 12 . ) N’ikpeazụ , mmadụ niile ga na - efe naanị Jehova . O bi n’otu obere obodo dị na Gujarat nke dị n’India . Mgbe John rutere ebe ahụ , ọ hụrụ nwunye enyi papa ya ahụ ma nye ya akwụkwọ ozi ahụ . Ezigbo iwe were ụkọchukwu ahụ , ya ewere Baịbụl tụọ John ma bawara ya mba . Gosi m ebe Baịbụl kwuru na Jizọs abụghị Chineke . Gosikwa m ebe o kwuru na anyị ekwesịghị ife Meri . Anyị ga - amụta ihe bara uru ná ndokwa e mere maka obodo mgbaba ndị dị n’Izrel oge ochie . Olee uru ịbụ abụ bara n’ofufe Chineke ? Ma , abụ na - eru gị n’obi . ” ( b ) Olee otú anyị kwesịrị isi jiri abụ na - eto Jehova ? Jiri obi gị niile gụpụta ihe e dere na ya n’olu dara ụda . ( a ) Olee otú imeghe ọnụ anyị nke ọma ga - esi nyere anyị aka n’ịbụ abụ ? ( a ) Olee ọkwa a mara n’afọ 2016 ná nnọkọ a na - enwe kwa afọ ? Na - amụ otú e si abụ abụ ma i nwewe ofufe ezinụlọ ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 18 ) ( Gụọ Ọnụ Ọgụgụ 35 : 24 , 25 . ) O kwuru , sị : “ Nke bụ́ eziokwu bụ na ụjọ nọ na - atụ m ịgakwuru ndị okenye . O kwuru , sị : “ Lee ihe mwute unu nwere dị ka uche Chineke si dị rụpụtara : ọ rụpụtara n’ime unu oké ịdị ọkụ n’obi , ee , iwepụ onwe unu n’ụta , ee , iwe , ee , egwu , ee , inwe agụụ siri ike , ee , ịnụ ọkụ n’obi , ee , imezi ihe e mejọrọ ! ” Jehova gbaghara gị , nke ahụ agaala . Ọ na - eburu ibu ahụ na - anyịgbu gị buga ebe dị anya . Ị gaghị ahụ ya ọzọ . ” Obodo mgbaba ndị ahụ na - eme ka anyị ghọta na Jehova na - emere anyị ebere . Ndị ọzọ rịọ anyị mgbaghara , olee otú anyị ga - esi na - eme ebere ka Jehova ? 1 , 2 . ( a ) Olee otú obi dị Jizọs maka Iwu Chineke ? ( b ) Gịnị ka nke a na - akụziri anyị banyere Jehova ? ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 20 : 26 , 27 . ) ( Gụọ Ọnụ Ọgụgụ 35 : 20 - 24 . ) Ya mere , gaanụ mata ihe ihe a pụtara , ‘ Achọrọ m ebere , ọ bụghị àjà . ’ N’ihi na ọ bụghị ndị ezi omume ka m bịara ịkpọ , kama ọ bụ ndị mmehie . ” Ọ dị mwute na ọtụtụ ndị Farisii ewereghị ndị mmehie otú Jizọs si were ha . Ọ na - akụziri anyị banyere Jehova nakwa ihe ndị ọ chọrọ ka anyị na - eme . Ebe ụmụnna nwaanyị abụọ na - ezi onye ahịa ozi ọma n’obodo Tipitapa Olee ihe Pọl onyeozi kwuru banyere iche echiche ka ndị ụwa ? Olee ihe atụ na - egosi otú ndị ụwa si eche echiche ? Nọrọnụ na nche : ma eleghị anya , a pụrụ inwe onye ga - eburu unu dị ka anụ oriri ya site na nkà ihe ọmụma na aghụghọ efu , dị ka ọdịnala mmadụ si dị , dị ka ihe ndị mbụ nke ụwa si dị , ọ bụghị dị ka Kraịst si dị . ” N’ihi gịnị ? “ Enwere m ike ịbụ ezigbo mmadụ ọ bụrụgodị na ekweghị m na Chineke . ” “ Ọ bụrụgodị na o nweghị chọọchị ị na - aga , ị ka ga na - enwe obi ụtọ . ” Jehova kwesịrị inye anyị iwu n’ihi na ọ bụ ya kere anyị . Jizọs sịrị : “ Ọ dịghị onye pụrụ ịbụ ohu nke nna ukwu abụọ ; n’ihi na , ma ọ́ bụghị na ọ ga - akpọ otu asị ma hụ onye nke ọzọ n’anya , ya abụrụ na ọ ga - arapara n’otu ma leda onye nke ọzọ anya . ( Gụọ 1 Ndị Tesalonaịka 2 : 13 , 19 , 20 . ) “ Ụmụ mmadụ ga - akwụsị nsogbu ha . ” Olee otú anyị na ndị ezinụlọ anyị ga - esi nweta ihe ahụ a na - agbata n’ọsọ ? ( b ) Gịnị na - enyere anyị aka ilekwasị anya n’ihe ahụ a na - agbata n’ọsọ ? Gịnị ka anyị ga - eme ma e nwee ihe nwere ike ime ka anyị mee omume rụrụ arụ Jehova kpọrọ asị ? Ka anyị nwee ike ịgbara agụụ mmekọahụ rụrụ arụ ọsọ , anyị kwesịrị ịkpọ ntụrụndụ rụrụ arụ asị . ( Gụọ Ekliziastis 7 : 21 , 22 . ) 10 , 11 . ( a ) Gịnị mere anyaụfụ ji dị njọ ? Baịbụl kwuru , sị : “ Ịhụnanya nwere ogologo ntachi obi na obiọma . Ànyị nwere ike dịrị obiọma ma na - ahụ ndị ọzọ n’anya ka Jọnatan ? Unu ndị bụ́ di , na - ahụnụ nwunye unu n’anya , unu ewesola ha oké iwe . Unu ndị bụ́ ụmụ , na - eruberenụ ndị mụrụ unu isi n’ihe niile , n’ihi na nke a na - atọ Onyenwe anyị ụtọ . Olee ihe di bụ́ Onye Kraịst ga - eme ma ọ bụrụ na nwunye ya na - anaghị efe Jehova anaghị akwanyere ya ùgwù ? Baịbụl kwuru , sị : “ Onye ọ bụla nke na - adịghị ekwu ọtụtụ okwu maara ihe , mmụọ nke onye nwere nghọta na - adị jụụ . ” Isiokwu ndị a kwesịrị ime ka i kwetasie ike na a ga - akpọlite ndị nwụrụ anwụ . ‘ Enyi anyị na - arahụ ụra , ma m na - eje ebe ahụ ịkpọte ya . ’ ​ — JỌN 11 : 11 . Olee ndị a kọrọ akụkọ ha na Baịbụl mesiri Mata obi ike na a ga - akpọlite ndị nwụrụ anwụ ? Olee ihe na - enye ọṅụ ị na - atụsi anya ya ike ka Mata ? Kama , ọ sịrị : “ Amaara m na ọ ga - ebili . ” Nwa ya a mechara daa ọrịa ma nwụọ . Chineke nụrụ ekpere o kpere , ma mee ka nwa ahụ dị ndụ . ( Gụọ 1 Ndị Eze 17 : 17 - 24 . ) ( Gụọ 2 Ndị Eze 4 : 32 - 37 . ) Akụkọ ndị a mere ka Mata ghọta na Chineke ka ọnwụ ike . O nwere otu ụbọchị Pọl onyeozi na ndị ọzọ nọ na - enwe nzukọ n’ọnụ ụlọ dị n’elu na Troas , nke dị n’agbata ebe ugwu na ebe ọdịda anyanwụ Tọki . Otu nwa okorobịa aha ya bụ Yutikọs nọ ọdụ na windo na - ege ntị . Jehova kwukwara na a “ ga - esi n’Aịzik , ” gọzie ha . Ma , nke ahụ apụtaghị na Chineke enweghị ike ịkpọlite mmadụ n’ọnwụ . ( Gụọ Job 14 : 13 - 15 . ) ( b ) Gịnị mere mbilite n’ọnwụ ji dị ezigbo mkpa ? Ma , ị̀ ga - agwa ya na mbilite n’ọnwụ so n’ihe ndị i kweere ị kacha jiri kpọrọ ihe ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 15 : 12 - 19 . ) Ma , anyị ma na a kpọlitere Jizọs n’ọnwụ . Olee otú amụma e buru n’Abụ Ọma 118 si gbasa Jizọs ? “ Ndị na - ewu ụlọ ” jụrụ Mesaya ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 7 ) Olee otú Jizọs ga - esi ghọọ “ isi nkuku ” ? Ọ bụrụ na a jụrụ Jizọs ma gbuo ya , olee otú ọ ga - esi ghọọ “ isi nkuku ” ? ( a ) Gịnị ka e buru n’amụma n’Abụ Ọma 16 : 10 ? Ị gaghị ekwe ka onye na - eguzosi ike n’ebe ị nọ banye n’olulu . ” ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 2 : 29 - 32 . ) ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 2 : 33 - 36 . ) ( Gụọ Ọrụ Ndịozi 13 : 32 - 37 , 42 . ) Ọ gwakwara ha na e nwere ọtụtụ ihe ndị gbasara ‘ oge ma ọ bụ mgbe a kara aka nke Nna m debere ka ọ dị n’aka ya . ’ Pọl kwuru , sị : “ E siwo ná ndị nwụrụ anwụ kpọlite Kraịst , bụ́ mkpụrụ mbụ nke ndị dara n’ụra ọnwụ . ” Gịnị ga - eme ụfọdụ ndị e tere mmanụ n’oge ọnụnọ Kraịst ? N’ihi na ọ bụrụ na okwukwe anyị bụ na Jizọs nwụrụ , sikwa n’ọnwụ bilie , otú ahụkwa , Chineke ga - akpọlite ndị dara n’ụra ọnwụ . . . ka ha soro Jizọs . . . Anyị ndị dị ndụ , ndị a hapụrụ ruo n’oge ọnụnọ Onyenwe anyị , agaghị ebu ndị dara n’ụra ọnwụ ụzọ ma ọlị ; n’ihi na Onyenwe anyị ga - esi n’eluigwe rịdata . Ọ ga - eji olu dara ụda kpọọ òkù , . . . Ndị e tere mmanụ dị ndụ n’oge oké mkpagbu ga - aga “ izute Onyenwe anyị na mbara igwe . ” Ị lọtakwanụ , m ga - akụji gị ụkwụ . ” A mụrụ m n’abalị iri abụọ na itoolu n’ọnwa Julaị , afọ 1929 . Ọ na - atọ m ụtọ ịgụ Baịbụl , nke ka nke , Akwụkwọ Matiu , Mak , Luk , na Jọn . Ịgụ ha mere ka m chọọ ime ka Jizọs . — Jọn 10 : 27 . N’oge ahụ , papa m na mama m gwara m ka m lọta ụlọ . Otu n’ime ha katarala ahụ́ bịara n’ụlọ anyị ma kọwaara anyị ihe Baịbụl kwuru banyere ‘ oge ikpeazụ . ’ Ọ gwara anyị ka anyị bịa ọmụmụ ihe n’otu obodo dị nso n’obodo anyị . Nwanna a bụbu onyeisi obodo anyị . M zara , “ Ee , na m chọrọ . ” Ama m na m chọrọ ịbụ “ ohu nke Nna Ukwu ahụ , bụ́ Kraịst . ” Anyị gara n’otu mmiri dị nso , e mee mụ na otu nwoke ọzọ baptizim n’abalị iri na ise n’ọnwa Febụwarị , afọ 1946 . Nwanna Cruz na ndị ezinụlọ ya gwara m ka mụ na ha biri n’Angat . O ji Bekee kwuo okwu , e mechaa mụ achịkọta ihe o kwuru n’asụsụ Tagalọg . Ihe dị ka ụmụnna iri na abụọ na - alụbeghị nwaanyị na - eje ozi na ya . Mgbe m gụchara akwụkwọ na Gilied , e zigara m na Bronz dị na Niu Yọk ka m bụrụ ọsụ ụzọ pụrụ iche nke nwa oge . Anyị rịrị ugwu ma jiri ụkwụ gaa ọtụtụ ebe . Anyị zụdịrị ala nwoke ahụ gwara anyị na “ Ndị Chaịna anaghị ere ala . ” Nwa ahụ nwere ike towe n’ime ebe àkwá si abanye n’akpa nwa ma ọ bụ ya abanye n’akpa nwa . Ọ ga - eme ka afọ ime ahụ pụọ n’egbughị oge . Otu akwụkwọ ụlọ ọrụ na - ahụ gbasara ahụ́ ike bụ́ England’s National Health Service kwuru , sị : “ Ọ bụrụ na kọpa dị na IUD hiri nne , ọ ga - esi ike onye tinyere ya adị ime . Nke a pụtara na ọ bụrụ na ụmụ nwaanyị dị otu narị tinyere ya , ọ bụ naanị otu onye n’ime ha ga - adị ime n’otu afọ . Ọ bụrụ na kọpa dị na IUD ehighị nne , ọ gaghị esichara onye tinyere ya ike ịdị ime . ” ( a ) Gịnị ka ‘ ime ka i kwere ’ pụtara ? ( b ) Olee otú anyị si mara na e mere ka Timoti kwere n’ihe a kụziiri ya banyere Jizọs ? N’eziokwu , m na - echegbu onwe m ma ọ bụrụ na o kweta n’ihe ahụ n’ajụghị anyị ajụjụ . ” Otú Baịbụl si kọwaa ya , hà ghọtara ya ? Gịnị bụ ihe dị mkpa so n’ihe ị na - akụziri ụmụ gị ? Otu nne aha ya bụ Stephanie mụrụ ụmụ nwaanyị atọ . O kwuru , sị : “ Kemgbe ụmụ m dị obere , m na - ajụ onwe m , sị : ‘ M̀ na - agwa ụmụ m ihe mere m ji kwere na Jehova dị , na ọ hụrụ m n’anya , nakwa na ụzọ ya ziri ezi ? Ụmụ m , hà ma na m hụrụ Jehova n’anya n’eziokwu ? ’ Agaghị m atụ anya ka ụmụ m kwere , ọ gwụkwala ma m kweere . ” Baịbụl kwuru na “ nzuzu ka e kekọtara ya na obi nwata . ” Mmadụ kwesịrị inwe ụdị amamihe a ka e nwee ike ịzọpụta ya . Olee otú ndị nne na nna ga - esi nyere ụmụ ha aka ka ha “ mara ihe iji nweta nzọpụta ” ? Gaa n’ebe e dere IHE BAỊBỤL NA - AKỤZI pịa ebe e dere IHE NDỊ E JI AMỤ BAỊBỤL . Olee otú ị ga - esi na - eme ihe a ga - eji azọpụta gị ? O nwere ike ịbụ na a mụrụ ha n’ọgbakọ . Ma , n’ime afọ ole na ole mgbe agụụ inwe mmekọahụ ga - agụsi ya ike , e kwesịrị ime ka o kwetasie ike na irubere iwu Jehova isi ga - akacha abara ya uru mgbe niile . ” ( b ) Olee ihe ị ga - amụta ná Ndị Filipaị 4 : 11 - 13 ? Gịnị ka ‘ iji egwu na ịma jijiji ’ na - eme ihe a ga - eji zọpụta gị pụtara ? Olee ihe ndị nyerela gị aka ịmụ Baịbụl n’onwe gị ? Olee Ihe M Nwere Ike Ime Ka Ịgụ Baịbụl Na - atọ M Ụtọ ? ” Ụjọ ekwesịghịkwa ịtụ m ịgwa ha ihe ndị m kweere . N’ihi ya , m chọọ ịgwa mmadụ okwu , m na - ebido ịkọtụrụ ya akụkọ , dị ka , ‘ mgbe m nọ na - amụrụ mmadụ Baịbụl ụnyaahụ , m . . . ’ M kwuchaa , mụ akọwakwa akụkọ ahụ m na - akọ . Ọ bụ eziokwu na ọ bụghị Baịbụl ka m malitere ikwu banyere ya , ma ọtụtụ mgbe , ndị mmadụ na - enwekarị mmasị ịma ihe m na - eme mgbe m na - amụrụ mmadụ Baịbụl . Otú a m si amalite ịgwa ha okwu na - eme ka ọ dịkwuoro m mfe izi ha ozi ọma . N’ikpeazụ , obi na - atọ m ụtọ . ” Ọ bụ naanị anyị bụ Ndịàmà Jehova ha ma . N’ihi ya , otú anyị si akpa àgwà na otú anyị si emeso ha ihe ga - ekpebi ma hà ga - ege anyị ntị ma ọ bụ na ha agaghị ege . Olee ihe nwere ike ime ma ọ na - esiri anyị ike ịgwa ha ihe anyị kweere , na - eme ihere , ma ọ bụ ọnụ ana - ama anyị jijiji ma anyị na - ezi ha ozi ọma ? Ha nwere ike lewe anyị anya ka ndị na - amaghị ihe ha na - eme . Ha nwedịrị ike na - akparị anyị n’ihi na anyị anaghị akata obi agwa ha okwu . Ma , ọ bụrụ na anyị akata obi na - agwa ha ihe anyị kweere mgbe niile , ha nwere ike ịna - akwanyere anyị ùgwù . ” Jizọs kwuru , sị : “ Ọ bụrụ na onye ọ bụla chọrọ iso m n’azụ , ya jụ onwe ya ma bulie osisi ịta ahụhụ ya , na - eso m mgbe niile . ” Olee ihe anyị nwere ike ịmụta n’Aịzaya 40 : 26 ? E nwebeghị onye nwere ike ịgụta kpakpando niile dị na mbara igwe ọnụ . Gịnị mere obi ga - eji sie anyị ike na Jehova ga - enyeli anyị ike idi nsogbu anyị ? Ma , o kwukwara , sị : “ Mkpụrụ obi unu ga - enweta ume . Ma , olee otú ahụ́ na - adị anyị ma anyị lọta ? Otú e si kwuo ya metụrụ m n’ahụ́ nke na m bewere ákwá . O mere ka m cheta na m kwesịrị ịna - agbalị abịa ọmụmụ ihe . ” Mgbe Pọl kwuru , sị : “ Mgbe m na - adịghị ike , mgbe ahụ ka m na - adị ike , ” gịnị ka ọ pụtara ? Ọ bụrụ abụ , sị : “ Site n’enyemaka gị , m pụrụ ịchụ ìgwè ọ lụọ ọ gbalaga ọsọ ; site n’enyemaka Chineke m , m pụrụ ịrịgo mgbidi . ” Ka , ànyị ga - edozi nsogbu ahụ ngwa ngwa otú Baịbụl kwuru ? I nwere ike isi otú a bido : “ O nwere ihe ị gwara m ụnyaahụ . O nwere ike ịbụ na o kwesịghị inyewa m nsogbu ma o mere ka . . . N’ihi na aka gị dị arọ n’ahụ́ m ehihie na abalị . ” O kwuru , sị : “ N’ikpeazụ , ekwupụtaara m gị mmehie m . ” ( 4 ) Ò nwere mgbe a ga - eme Ncheta Ọnwụ Jizọs nke ikpeazụ ya ? ( Gụọ Jọn 3 : 16 ; 17 : 3 . ) ( a ) Gịnị ka Jizọs rịọrọ nna ya n’abalị ahụ ọ malitere Nri Anyasị nke Onyenwe Anyị ? ( b ) Gịnị gosiri na Jehova zara Jizọs ekpere a ? ( Gụọ Jọn 17 : 20 , 21 . ) ( Gụọ Ezikiel 37 : 15 - 17 . ) Olee otú anyị ga - esi na - eme ka ndị Chineke na - adị n’otu ? Olee otú anyị ga - esi egosi na anyị ‘ ji ịhụnanya na - ediri ibe anyị ihe ’ ? Olee otú anyị si mara na a ga - eme Ncheta Ọnwụ Jizọs nke ikpeazụ ? Ebe di na nwunye abụọ bụ́ ndị ọsụ ụzọ n’obodo Riberata dị na Beni na - ebuba akwụkwọ anyị n’ụgbọelu . Gịnị mere Jehova ji chọọ ka anyị si n’ihe ndị o nyere anyị nye ya onyinye ? Olee ihe nzukọ Jehova na - eji ego ndị mmadụ nyere n’onyinye eme taa ? Olee ihe anyị na - egosi Jehova ma anyị na - akwado ọrụ ya ? ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 8 : 18 - 21 . ) E ji onyinye ị na - enye na - akwado ọrụ anyị na - arụ n’ụwa niile ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 14 ruo na nke 16 ) N’ihi ya , mgbe ụfọdụ , ọ na - adị anyị ka ọ̀ bụ naanị anyị na - eje ozi a , ya emee ka anyị chefuo na anyị nwere ọtụtụ ụmụnna n’ụwa niile sokwa na - eje ozi a . Ma , ozugbo anyị lere ihe omume dị iche iche a na - eme n’Ihe Omume Tiivi Ndịàmà Jehova , anyị na - echeta na anyị so n’ụmụnna anyị nọ n’ụwa dum . Obi na - atọgbu ụmụnna anyị atọgbu maka Ihe Omume Tiivi Ndịàmà Jehova . Anyị na - anụkarị ka ha na - ekwu na ha lechaa ihe omume ndị a na - eme kwa ọnwa , ọ na - eme ka ha bịarukwuo Òtù Na - achị Isi nso . Obi na - atọ ha ụtọ ugbu a karịa mgbe ọ bụla ọzọ , na ha bụ Ndịàmà Jehova . ” ( Gụọ Ilu 11 : 24 , 25 . ) Onye hụrụ nwunye ya n’anya hụrụ onwe ya n’anya , n’ihi na ọ dịghị onye kpọtụworo anụ ahụ́ ya asị ; kama ọ na - azụ ya , na - elekọtakwa ya . ” Olee otú anyị ga - esi ghara ịhụ naanị onwe anyị n’anya ? Pọl kwuru na ndị mmadụ ga - abụ “ ndị hụrụ ego n’anya . ” Afọ ole na ole gara aga , otu nwanna bụ́ ọsụ ụzọ bi n’Ayaland gwara otu nwoke okwu banyere Chineke . Gịnị ka Egọ kwuru banyere ịba ọgaranya na ịda ogbenye ? O kwuru , sị : “ Ka afọ ghara iju m , m wee gọnahụ gị , sị : ‘ Ònye bụ Jehova ? ’ ” Ọ na - ekwu , sị : ‘ O nweghị ihe dị ka mmadụ ịrụrụ Jehova ọrụ . ’ Ugbu a m so ya na - asụ ụzọ , mụ na ya na - arụrụ otu Onye ahụ ọrụ , ya bụ , Jehova . ” Olee otú anyị ga - esi ghara ịhụ ego n’anya ? Kama , ọ na - ekwu na ha ahụtụdịghị Chineke n’anya . ” Olee otú anyị ga - esi ghara ịhụ ntụrụndụ n’anya ? Anyị makwa na ịhụnanya ‘ adịghị etu ọnụ , ọ dịghị afụli onwe ya elu . ’ M chọpụtara na ha hụrụ m n’anya , ya emeekwa ka m na - erubere ha isi . ” O mepere anya ndị ìsì , mee ka ndị ngwọrọ gaa ije , gwọọ ndị ekpenta ma mee ka ndị ogbi kwuwa okwu . ( Gụọ Aịzaya 11 : 6 , 7 . ) I nwere ike ịgụ gbasara ha n’isiokwu bụ́ “ Baịbụl Na - agbanwe Ndụ Ndị Mmadụ , ” nke na - agba na jw.org . Anyị kwesịrị ime ka ndị mmadụ mara na anyị bụ Ndịàmà Jehova . 3 Ṅomie Okwukwe Noa , Daniel , Job , nakwa Otú Ha Si Rube Isi 28 Ọṅụ Bụ Àgwà Chineke Na - eme Ka Anyị Nwee 9 , 10 . ( a ) Olee otú anyị ga - esi ṅomie okwukwe Noa ma na - erube isi ka ya ? ( Gụọ Malakaị 3 : 17 , 18 . ) ( b ) Olee otú Jehova si lee Daniel anya ? ( b ) Olee ihe ndị nne na nna ga - amụta n’aka ndị mụrụ Daniel ? ( Gụọ Job 1 : 9 , 10 . ) 19 , 20 . ( a ) Olee otú anyị ga - esi eṅomi okwukwe Job na otú o si rube isi ? 1 - 3 . ( a ) Gịnị ga - enyere anyị aka ịnọgide na - eme ihe dị Chineke mma n’oge ikpeazụ a ? ( Gụọ Daniel 6 : 7 - 10 . ) ( Gụọ Job 31 : 24 - 28 . ) ( Gụọ Abụ Ọma 11 : 5 ; 26 : 4 . ) N’ihi ya , jụọ onwe gị , sị : ‘ M̀ ma Jehova nke ọma otú Noa , Daniel na Job si mara ya ? ’ Nna ochie Noa bụ́ Inọk ‘ sokwa ezi Chineke na - eje ije . ’ Jizọs sịrị : “ Ebreham nna unu ji ọṅụ dị ukwuu tụọ anya ịhụ ụbọchị m . ” Agaghị m akọwali ụdị ọṅụ anyị nwere . ” N’ihi na ọ bụ anyị ka Chineke kpugheere ha site na mmụọ ya . ” Jizọs kwuru , sị : “ Ihe ndị a ka m gwara unu , ka ọṅụ m wee dịrị n’ime unu , ka e wee mee ka ọṅụ unu zuo ezu . ” ( 3 ) Olee otú mbọ anyị na - agba inwe “ uche nke Kraịst ” ga - esi eme ka anyị jiri ofufe Chineke kpọrọ ihe ? ( Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 2 : 14 - 16 . ) Olee ihe Baịbụl kwuru banyere ndị mmụọ nsọ na - achị ? Olee ihe anyị nwere ike ịmụta n’aka Jekọb ? Olee ihe anyị nwere ike ịmụta n’aka Meri ? ( Gụọ Luk 1 : 46 - 55 . ) ( Gụọ Aịzaya 63 : 9 ; Mak 6 : 34 . ) Otu nwanna nwaanyị bi na Brazil aha ya bụ Rachel sịrị : “ Iji ejiji ka ndị ụwa na - amasịkarị m , ya emezie ka m na - eji ejiji na - adịghị mma n’anya . Ma , eziokwu m mụtara mere ka m gbasie mbọ ike bụrụ onye ji ofufe Chineke kpọrọ ihe . O siiri m ike ịgbanwe . Ma mgbe m mechara gbanwee , obi tọgburu m atọgbu , mụ ejirikwa ndụ m na - eme ihe bara uru . ” N’ihi ya , ọ bụrụ na anyị ana - eme ka Jizọs , anyị na - emekwa ka Jehova . Ha sịrị : ‘ Anyị bụ ndị àmà nke ihe niile o mere . ’ Olee otú inwe uche nke Kraịst ga - esi enyere gị aka n’ihe ndị ị na - eme kwa ụbọchị ? O kwuru , sị : “ E nwetụghị ihe ọjọọ a ga - asị na m mere . Onye lee m anya , ya echee na m ji ọgbakọ kpọrọ ihe n’ihi na m na - agachi ọmụmụ ihe anya , na - asụ ụzọ inyeaka ọnwa ole na ole n’afọ . Robert kwuru , sị : “ Ọ dị m ka e nweghị ihe m ma . M gwara onwe m , sị , ‘ Ọ bụrụ na m ga - akụziri nwunye m Okwu Chineke ka onyeisi ezinụlọ , m ga - eme ihe . ’ ” Ọ sịrị : “ M mụrụ Baịbụl , mụọ ya , mụọ ya , ma matawa ihe a na - akọ na Baịbụl . M mechara mara Baịbụl , nke ka nke bụ na mụ na Jehova bịara dịkwuo ná mma . ” ( 3 ) Olee otú anyị iji ofufe Chineke kpọrọkwuo ihe ga - esi enyere anyị aka n’ihe ndị anyị na - eme kwa ụbọchị ? ( b ) Olee ihe kwesịrị ịbụ mkpa anyị mgbe anyị na - agụ Baịbụl ma na - echebara ihe ndị anyị gụrụ echiche ? Kwere ka mmụọ nsọ Chineke na - eduzi gị ( Gụọ 2 Pita 1 : 5 - 8 . ) Olee otú iji ofufe Chineke kpọrọ ihe ga - esi enyere anyị aka ? Gịnị na gịnị bụ ‘ ọrụ nwụrụ anwụ ’ anyị kwesịrị ịgbara ọsọ ? Mkpebi ndị m na - eme , hà na - enyere m aka ime ka m na - ekpebi ihe ndị m ga - eme n’ofufe Chineke ? Gịnị mere i ji chọọ ịna - eji ofufe Chineke kpọrọ ihe ? Pita onyeozi gwara Ndị Kraịst dịrị ndụ n’oge ndịozi Jizọs , sị : “ Na - elenụ ibe unu ọbịa . ” Bilie , ka e mee gị baptizim . ” — ỌRỤ NDỊOZI 22 : 16 . Olee ihe ndị nne na nna bụ́ Ndị Kraịst na - achọ ịma tupu e mee ụmụ ha baptizim ? OTU nwata nwaanyị aha ya bụ Blossom Brandt kwuru ihe ndị mere mgbe o kpebiri ime baptizim . O kwuru , sị : “ M nọ na - agwa Papa m na Mama m ruo ọtụtụ ọnwa na m chọrọ ime baptizim , mụ na ha na - ekwurịtakwa ya mgbe niile . Ha chọrọ ịma ma m̀ makwa ihe mkpebi a m chọrọ ime pụtara . 5 , 6 . ( a ) Gịnị ka ihe Baịbụl kwuru banyere Timoti na - eme ka anyị kwuo banyere baptizim ya ? Ọ gwara Jehova na obi bụ ya sọ aṅụrị na obere nwa ya nwaanyị ekpebiela inyefe ya onwe ya . ” ( Gụọ 1 Pita 3 : 20 , 21 . ) Gịnị mere na anyị ekwesịghị ịmanye mmadụ ka e mee ya baptizim ? Ọ bụrụ na ị bụ nne ma ọ bụ nna , o nwere ike ịbụ na ị jụọla onwe gị ajụjụ ndị a : ‘ Nwa m ò jikerela ime baptizim ? Ajụjụ nke mbụ bụ , “ N’ihi àjà Jizọs Kraịst chụrụ , ì chegharịala , hapụ mmehie gị , nyefeekwa Jehova onwe gị ime uche ya ? ” Olee otú anyị nwere ike isi na - ele ndị ọzọ ọbịa ma anyị gaa ọmụmụ ihe ? ( Gụọ 3 Jọn 5 - 8 . ) O kwuru , sị : “ Obi akachaghị m ná mmalite n’ihi na mụ na nwunye m ka lụrụ ọhụrụ , ụlọ anyị dịkwa obere . Ma , obi tọrọ anyị ụtọ na anyị nyere ha ụlọ anyị . Mụ na nwunye m hụrụ otú obi si atọ di na nwunye ụtọ ma ha na - efe Jehova ma na - eme ihe ha kpebiri ime n’ozi Jehova . ” Olee ihe mere anyị ji kwesi ile ndị bịara ọhụrụ n’ọgbakọ anyị ọbịa ? ( Gụọ Luk 10 : 41 , 42 . ) N’otu mgbede , ịhụ ndị ụlọ gụsiri nwunye m agụụ ike , m mere ihe niile m nwere ike ime ka m nyere ya aka , ma o nweghị isi . N’ihe dị ka elekere anya asaa na ọkara nke mgbede , a kụrụ aka n’ọnụ ụzọ anyị . Anyị meghere ụzọ hụ otu onye a na - amụrụ Baịbụl ka o ji oroma atọ o wetaara anyị . Ọ bịara ikele ndị ozi ala ọzọ bịara ọhụrụ . Ọ bụrụ na ị na - echegbukarị onwe gị na ị gaghị eleli ndị ọzọ ọbịa , ọ bụghị naanị gị ka ọ dị otú ahụ . Otu okenye nọ na Briten kwuru , sị : “ Ụjọ nwere ike na - atụtụ gị ma ị kwadowe ile ndị ọzọ ọbịa . Uru ndị ị ga - erite ma ị na - ele ndị ọzọ ọbịa abụghị ihe e ji ọnụ ekwu , otú ahụ anyị na - erite n’ihe ọ bụla anyị na - eme n’ozi Jehova . E nweela mgbe mụ na ndị ọbịa m ṅụrụ naanị kọfị , obi tọkwara m ụtọ . ” Okenye ọzọ kwuru , sị : “ Ịkpọ ụmụnna mụ na ha nọ n’ọgbakọ ka ha bịa n’ụlọ m na - eme ka m matakwuo ha , karịchaa otú ha si bata n’ọgbakọ . ” Oche dị na ya bụ oche ochie . Ọ gwara m na mgbe ya na di ya na - eleta ọgbakọ dị iche iche , izu kacha atọ ha ụtọ bụ izu ha gara na nke onye ji ofufe Chineke kpọrọ ihe , n’agbanyeghị na o nwere ike ịbụ na o nwechaghị ego , ọ naghịkwa ebi ndụ okomoko otú ahụ hanwa na - anaghị ebi . Ọ na - agwa anyị , sị : ‘ Nri e ji naanị akwụkwọ nri sie dị mma n’ebe e nwere ịhụnanya . ’ ” ( Gụọ Ilu 25 : 21 , 22 . ) Ndị kpọrọ oriri na - akwadokarị nke ọma maka ndị ha kpọrọ oriri ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 20 ) Ọbụ abụ bụ́ Devid jụrụ , sị : “ Jehova , ònye ga - abụ ọbịa n’ụlọikwuu gị ? ” Anyị kwesịkwara ịkwanyere omenala obodo anyị bi na ya ùgwù . Olee ihe mere o ji dị ezigbo mkpa ka anyị ‘ na - ele ibe anyị ọbịa ’ ? Ebe ụmụnna abụọ na - enye otu nwoke na - ete ụlọ agba traktị n’àkwà mmiri dị n’ihu ụlọ ndị mọnk a rụrụ ihe dị ka narị afọ ise gara aga . ( Gụọ Taịtọs 2 : 11 - 14 . ) Okenye ahụ kwuru , sị : “ Nsogbu Graham bụ na ọ dị mpako . Ọ na - ekwu okwu ọjọọ gbasara ndị okenye kpere ya ikpe , a chụọ ya n’ọgbakọ . N’ihi ya , n’ọmụmụ ihe ndị mbụ anyị mụrụ , anyị ji oge ahụ mụọ ihe Baịbụl kwuru banyere mpako na nsogbu o nwere ike ịkpata . Graham bịara jiri Okwu Chineke leruo onwe ya anya , ihe ọ chọpụtara adịghị ya mma . Mgbe ọ ghọtara na ọ dị mpako , nakwa na ihe bụ nsogbu ya bụ ịhụta ebe ndị ọzọ na - emejọ , ọ malitere ịgbanwe ozugbo . O bidoro ịgachi ọmụmụ ihe anya , jiri obi ya niile na - amụ Baịbụl ma na - ekpe ekpere kwa ụbọchị . Ọ sịrị : ‘ Amarala m eziokwu kemgbe ọtụtụ afọ , sụọkwa ụzọ . Pita onyeozi kwuru , sị : “ Na - azụnụ ìgwè atụrụ Chineke nke unu na - elekọta , ọ bụghị ná mmanye , kama jirinụ obi unu na - azụ ha ; ọ bụghị n’ihi na unu hụrụ uru aghụghọ n’anya , kama n’ịnụ ọkụ n’obi ; ọ bụghịkwa ime ndị bụ́ ihe nketa nke Chineke dị ka ọ̀ bụ unu nwe ha , kama ghọọrọnụ ìgwè atụrụ ahụ ihe nlereanya . ” Olee otú ndị nne na nna ga - esi zụọ ụmụ ha otú Jehova chọrọ ? ( Gụọ Ndị Hibru 12 : 5 - 11 . ) Olee otú nwata ga - esi mụta ịna - ejide onwe ya ? 4 , 5 . ( a ) Gịnị mere njide onwe onye ji bụrụ otu n’ime ihe dị mkpa n’iyiri “ mmadụ ọhụrụ ” ? Olee ihe ga - enyere anyị aka ịna - amụ Okwu Chineke nke ọma ? Otu nwanna kwuru , sị : “ Obi na - atọgbu m atọgbu maka otú nne na nna m si zụọ m . ( b ) Olee otú ihe otu di na nwunye mere si baara ezinụlọ ha uru ? Mgbe afọ ole na ole gachara , a nabatara nwa ha nwaanyị n’ọgbakọ . ( b ) Olee otú anyị nwere ike isi mee ka ọrụ ndị okenye na - atọkwu ha ụtọ ? Ha abaraghị m mba ma ọ bụ katọọ m , kama , ha gbara m ume ma mee ka okwukwe m sie ike . Mgbe ọ bụla a gbasara ọmụmụ ihe , ma ọ dịghị ihe ọzọ , otu onye n’ime ha na - abịa ajụ m otú m mere , n’agbanyeghị ọtụtụ ihe ha ji n’aka . N’ihi ihe ndị mere m n’oge gara aga , o siiri m ezigbo ike ikweta na Jehova ga - ahụli m n’anya . Ma , Jehova ejirila ọgbakọ na ndị okenye gosi m ọtụtụ ugboro na ọ hụrụ m n’anya . M na - agwa ya na agaghị m ahapụ ya . ” Ọ bụrụ na ị gbanwee mewe ezi ihe , ọ̀ bụ na a gaghị ebuli gị elu ? Ma ọ bụrụ na ị gbanweghị mewe ezi ihe , lee , mmehie makpu n’ọnụ ụzọ , ọ bụkwa gị ka ọ na - achọsi ike inweta ; ma gị onwe gị , ị̀ ga - emeri ya ? ” N’ihi ya , ka anyị ‘ nụrụ ịdọ aka ná ntị ma mara ihe . ’ Ndị mmadụ na - achọsi ike ka ha nwere onwe ha . 15 Ṅomie Jehova Bụ́ Chineke nke Na - agba Ndị Ya Ume “ Ọ bụrụ na Ọkpara ahụ emee ka unu nwere onwe unu , unu ga - enwere onwe unu n’ezie . ” ​ —⁠ JỌN 8 :⁠ 36 . ( Gụọ 1 Ihe E Mere 29 : ​ 11 , 12 . ) Ka ụmụ mmadụ nwee ike inweta ‘ ihe dị mma , ’ ha ga - atụkwasị Chineke obi ma mee ihe ọ gwara ha . Ha nupụrụ ya isi , ha ga - ejizi aka ha na - ekpebi ihe bụ́ ihe ọma . . . na ihe bụ́ ihe ọjọọ . ” E nwere ike iji Adam na Iv tụnyere ọkwọ ụgbọelu a . Ọ sịrị : “ Ọ bụrụ na unu anọgide n’okwu m , unu bụ n’ezie ndị na - eso ụzọ m , unu ga - amarakwa eziokwu ahụ , eziokwu ahụ ga - emekwa ka unu nwere onwe unu . ” Olee otú nnwere onwe Jizọs kwere anyị ná nkwa ga - esi mee ka anyị ‘ nwere onwe anyị n’eziokwu ’ ? ( Gụọ Ndị Rom 8 : ​ 1 , 2 , 20 , 21 . ) ( ch ) Olee ajụjụ ndị anyị ga - aza ? ( Gaa n’ebe e dere AJỤJỤ ỌNỤ pịa ebe e dere IDI ỌNWỤNWA . ) Iwu kwadoro ihe niile ; ma ọ bụghị ihe niile na - ewuli elu . ” Olee ihe Noa na ezinụlọ ya mere anyị kwesịrị iṅomi ? Ha biri n’ụwa tigbuo zọgbuo na omume rụrụ arụ juru na ya . Baịbụl kwuru , sị : “ Noa wee mee dị ka ihe niile Chineke nyere ya n’iwu si dị . Olee ihe Jehova nyere anyị iwu ka anyị na - eme taa ? ( Gụọ Luk 4 : ​ 18 , 19 . ) Aghọtakwuola m ihe Jems 4 : 8 kwuru . Ebe ahụ sịrị : ‘ Bịaruonụ Chineke nso , ọ ga - abịarukwa unu nso . ’ Ama m na achọtala m ihe m nọ na - achọ kemgbe , ya bụ , iji ndụ m na - eme ihe bara uru . ” Ebe di na nwunye bụ́ ndị ọsụ ụzọ pụrụ iche na - ezi ozi ọma n’ime ime obodo dị nso n’obodo Baliki ( b ) Olee otú Jehova si gbaa Ọkpara ya ume ? Olee otú Hezekaya si gbaa ndị isi agha na ndị bi na Jeruselem ume ? Olee otú Pita si ‘ mee ka ụmụnna ya dị ike ’ ? Ma arịọsiwo m arịrịọ ike maka gị ka okwukwe gị wee ghara ịda mbà ; gị onwe gị kwa , ozugbo ị laghachiri , mee ka ụmụnna gị dị ike . ” ​ —⁠ Luk 22 : ​ 31 , 32 . Olee ndị anyị kwesịrị ịgba ume taa ? Olee otú ndị okenye ga - esi nye ụmụnna ndụmọdụ ya agbaa ha ume ? Ndị nne na nna , ùnu na - akụziri ụmụ unu otú ha ga - esi na - agba ndị ọzọ ume ? Ihe ndị ọ gwara m mere ka m mata na ọ bụghị naanị m nwetụrụla nsogbu a . ” Eze Sọlọmọn kwuru , sị : “ Leekwa nnọọ ka okwu e kwuru n’oge ya si dị mma ! Ìhè nke anya na - eme ka obi ṅụrịa ; akụkọ dị mma na - eme ka ọkpụkpụ maa abụba . ” N’ihi na gị onwe gị , Jehova , emewo ka m ṅụrịa ọṅụ , n’ihi ọrụ gị ; m na - eti mkpu ọṅụ n’ihi ọrụ aka gị . ” Pọl onyeozi kwuru , sị : “ Chineke abụghị onye ajọ omume ichefu ọrụ unu na ịhụnanya unu gosiri maka aha ya . ” Ị dịghị ntakịrị ikpebi ihe ndị ị ga - eme n’ozi Jehova . Ilu 21 : 5 kwuru , sị : “ Atụmatụ onye dị uchu aghaghị iweta uru . ” Ọ bụrụ na ị malite n’oge kpebiwe ihe ndị dị mma ị ga - eme , ihe ga - amalitekwa n’oge gaziwere gị . A sị na m gara mahadum , m gaara na - arụ ọrụ a na - akwụ m ezigbo ụgwọ , ma ọ gaara esiri m ike inweta ọrụ m ga na - arụ ụbọchị ole na ole n’izu . ” 17 , 18 . ( a ) Olee ihe Jehova chọrọ n’aka ndị na - eto eto taa ? A mụrụ m n’otu ọnụ ụlọ e ji osisi rụọ , n’obere obodo a na - akpọ Libati , dị n’Indiana , n’Amerịka . Mgbe a mụchara m , mama m mụkwara ụmụ nwoke abụọ na otu nwaanyị . O NWEGHỊ ihe gbanwerenụ n’afọ niile m gara akwụkwọ . Ihe juru n’obodo Libati bụ obere ugbo . Ihe ha na - akụkarị bụ ọka . Ọ na - akpọ anyị aga chọọchị Baptist n’ụbọchị Sọnde ọ bụla . Ha chọrọ ka m jiri ọrụ amị mere aka ọrụ . Ma na nke ugbu a , ha kpọrọ m ka m bịa Ọmụmụ Akwụkwọ Ọgbakọ , ya bụ , obere nnọkọ a na - enwe n’ụlọ ha maka ọmụmụ Baịbụl . M gwara ha na m ga - echebara ya echiche . Amaghịdị m na ha ma Baịbụl nke ọma . Mgbe m jụrụ mama m banyere Ndịàmà Jehova n’afọ ndị gara aga , ọ sịrị m : “ Ha na - efe otu agadi nwoke a na - akpọ Jehova . ” Ma ugbu a , ọ dị m ka anya emepeela m . M malitere ịsụ ụzọ n’afọ 1958 , mgbe otu afọ e mere m baptizim gachara . Gloria bụ asampete , ma mgbe ahụ ma ugbu a . Mụ na Gloria lụrụ n’ọnwa Febụwarị afọ 1959 . Nwanna Simon Kraker gbara anyị ajụjụ ọnụ . Ọ gwara anyị na a naghịzi akpọ ndị lụrụ di na nwunye ka ha bịa jewe ozi na Betel n’oge ahụ . Ha na - enye anyị nri ehihie . Gloria si n’ime na - asa , mụnwa esi n’èzí na - asa . M chetara otu ụbọchị anyị banyere n’ebe a na - ere mmanụ ụgbọala ka anyị gbara mmanụ . Mgbe anyị bịara Paịn Blọf ọhụrụ , anyị biri na nke otu nwanna bụ́ ohu ọgbakọ n’oge ahụ . Nwunye nwanna ahụ na nwa ha nwaanyị kpebiri ife Jehova , e meekwa ha baptizim . Anyị nwekwara ọtụtụ ndị enyi n’ọgbakọ ndị ọcha . N’oge ahụ , òtù a na - akpọ Ku Klux Klan ma ọ bụ KKK na - akpa ike . Echetara m mgbe m hụrụ otu nwoke nọ n’ihu ụlọ ya n’abalị a na - eme ememme Halowin . N’afọ 1962 , a kpọrọ m ka m gaa Ụlọ Akwụkwọ Ije Ozi Alaeze na Saụt Lansịn dị na Niu Yọk . Ma , otu ụlọ ọrụ na - ahụ maka telefon na Paịn Blọf , gbara m ajụjụ ọnụ n’oge na - adịbeghị anya maka iwere m n’ọrụ . Ọ bụrụ na ha ewere m n’ọrụ , m ga - abụ onyeisi ojii mbụ rụrụ ọrụ n’ụlọ ọrụ ahụ . Enweghị m ego m ga - eji aga Niu Yọk . Ọ gwara m , sị : “ Gaa ụlọ akwụkwọ ka ị mụta ọtụtụ ihe , ị lọta , gị akụziere anyị . ” Gloria chetara ihe ndị mere mgbe anyị nọ na Paịn Blọf . Ọ sịrị : “ Ókèala ahụ tọrọ m ezigbo ụtọ . N’ihi ya , anyị na - aga ozi ụlọ n’ụlọ n’ụtụtụ , jirizie oge ndị ọzọ mụọrọ ndị mmadụ Baịbụl . Ọ bụ eziokwu , o nwere ihe ọzọ o bu n’obi . Ọ bụkwa n’oge ahụ ka a họpụtara Nwanna Leon Weaver , onye bụzi onye na - ahaziri Kọmitii Alaka ọrụ n’Amerịka , ka ọ bụrụ onye nlekọta sekit . Ụjọ tụrụ m ịbụ onye nlekọta sekit . Mgbe a họpụtara m ka m bụrụ onye nlekọta sekit , Nwanna Thompson bụ onye nlekọta distrikti mbụ mụ na ya rụkọrọ ọrụ . N’oge ahụ , a na - enye onye nlekọta sekit obere ọzụzụ . M chetara na m jụrụ nwunye m , sị , “ Ò kwesịla ịhapụ anyị ugbu a ? ” E nwere oge ndị KKK zọọrọ ije bịa n’obodo anyị na - eleta na Tenesii . N’ọnwa na - eso ya , anyị malitere ije ozi na Betel . Gloria bụ asampete , ma mgbe ahụ anyị lụrụ , ma ugbu a N’afọ 1999 , a họpụtara m ka m soro n’Òtù Na - achị Isi . Aịzaya 32 : 17 kwuru , sị : “ Ihe ezi omume ahụ ga - arụpụta bụ udo ; ihe ga - esikwa n’ezi omume ahụ pụta bụ ịnọ jụụ na ịnọ n’obi iru ala ruo mgbe ebighị ebi . ” Nke abụọ , anyị ga - arịọ Chineke ka o nye anyị mmụọ nsọ ya . Ebe ahụ sịrị : “ Mgbe unu na - abanye n’ụlọ , keleenụ ndị ezinụlọ ahụ ; ọ bụrụkwa na ụlọ ahụ kwesịrị ekwesị , ka udo unu na - asị ka o nwee dịkwasị ya ; ma ọ bụrụ na o kwesịghị ekwesị , ka udo nke si n’ebe unu nọ lọghachiri unu . ” N’ihi ya , m kelere ya n’asụsụ obodo ya , ya eju ya anya , ya ajụọ m , sị , ‘ Olee ihe butere gị ebe a ? ’ M medara obi gwa ya na m chọrọ ịhụ onyeisi ha . Ọ kpọziri onyeisi ahụ na telefon , ya abịa hụ m ma kelee m n’asụsụ obodo ha . Mgbe anyị kelechara , o medara obi gee m ntị mgbe m na - akọwara ya ozi ọma Ndịàmà Jehova na - ezi n’obodo ha n’enweghị onye ha na - enye nsogbu . ” ‘ Ma ndị ahụ dara n’ala dị mma bụ ndị . . . ji ntachi obi na - amị mkpụrụ . ’ — LUK 8 : 15 . Gịnị ga - enyere anyị aka iji ntachi obi na - amị mkpụrụ ? ( Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a . ) ( b ) Gịnị ka Jizọs kwuru gbasara mmadụ ikwusa ozi ọma “ n’obodo a mụrụ ya ” ? Onye ọzọ ekwuo , sị : “ Otú ha si nọgide na - eje ozi ọma na - agba m ume ịnọgide na - eje ozi m ma na - enwekwa obi ike . ” Olee ajụjụ atọ ndị anyị ga - atụle , n’ihi gịnịkwa ? N’agbanyeghị nke ahụ , o nweghị ọrụ ọzọ m ga - arụ ka ya mma . ” Gụọ Jọn 15 : 1 - 5 , 8 . Ọ bụ ikwusa ozi ọma Alaeze Chineke . Gụọ Luk 8 : 5 - 8 , 11 - 15 . Olee otú anyị si eji “ ntachi obi na - amị mkpụrụ ” ? N’ihi na ana m agbara ha akaebe na ha na - anụ ọkụ n’obi n’ijere Chineke ozi ; ma ọ bụghị dị ka ezi ihe ọmụma si dị . ” Mgbe anyị laghachiri , ndị na - agafe agafe nọ na - ajụ anyị , sị , ‘ Ọ dịla anya anyị hụsọrọ unu , ọ̀ dịkwa mma ? ’ ” Olee ihe mere i ji kpebisie ike iji “ ntachi obi na - amị mkpụrụ ” ? “ A na - enye Nna m otuto na nke a , ka unu na - amị mkpụrụ dị ukwuu , unu ewee bụrụ ndị na - eso ụzọ m . ” — JỌN 15 : 8 . ( Gụọ Jọn 15 : 1 , 8 . ) Jizọs gwara ndị na - eso ụzọ ya , sị : “ A na - enye Nna m otuto na nke a , ka unu na - amị mkpụrụ dị ukwuu . ” ( b ) Olee otú obi dị gị na i so eme ka e doo aha Chineke nsọ ? Ọ na - eme ka m na - achọ ikwusa ozi ọma . ” ( a ) Olee ihe Jọn 15 : 9 , 10 kwuru mere anyị ji na - ekwusa ozi ọma ? Olee otú anyị ga - esi egosi na anyị chọrọ ịnọgide n’ịhụnanya Kraịst ? Na Baịbụl , a kpọrọ Noa “ onye na - ekwusa ” ozi ọma . ( a ) Olee ihe Matiu 22 : 39 kwuru mere anyị ji ekwusa ozi ọma ? E kwesịrị izi ha ozi ọma . ” 13 , 14 . ( a ) Olee ihe Jọn 15 : 11 kwuru e nyere anyị ? ( a ) Olee ụdị udo e kwuru okwu ya na Jọn 14 : 27 ? ( a ) Olee ihe Jọn 15 : 15 kwuru e nyere ndịozi Jizọs ? ( b ) Olee otú ndịozi ya ga - esi nọgide na - abụ enyi Jizọs ? ( Gụọ Jọn 15 : 14 - 16 . ) Obi kwesịrị isi anyị ike na Jehova na - aza ekpere anyị na - ekpe ka o nyere anyị aka ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 18 ) Pita onyeozi kọwara Setan bụ́ Ekwensu dị ka “ ọdụm na - ebigbọ ebigbọ , ” Jọn akpọọ ya “ agwọ ” na “ dragọn . ” Ha ga - enyere anyị aka imeri onye iro anyị . Ndị kwetara n’ụgha ahụ na - eji ndụ ha niile na - agbara “ Akụnụba ” ohu kama ife Chineke . Anyị kwesịrị ịmara onye iro anyị , ma anyị ekwesịghị ịtụ ya egwu . Ọ bụrụ na anyị eguzogide ya , ọ ga - agbapụ n’ebe anyị nọ . Olee ekike agha ndị si n’aka Chineke ? Nne na nna m na ndị enyi m ma na m na - ekwu eziokwu . ” Ma uru ọ na - aba enweghị atụ . Ọ na - eme ka obi sikwuo gị ike , gị abịarukwuo Jehova nso , ndị hụrụ gị n’anya ga na - akwanyekwara gị ùgwù . ” Ihe a na - eke n’úkwù bụ́ eziokwu ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 3 ruo na nke 5 ) E nwere mgbe o mere ka m ghara ịna - akata obi , mụ adaakwa mbà n’obi . ” Ụfọdụ ndị ‘ enyi m ’ malitere ịṅụ ọgwụ ike , ndị ọzọ ahapụ ụlọ akwụkwọ . Ọ dị mwute na ndụ ha enweghị isi . O kwuru , sị : “ M na - echetara onwe m na m na - aza aha Jehova , nakwa na ọnwụnwa ndị na - abịara m bụ ụzọ Setan si alụso m ọgụ . Mgbe ọ bụla m meriri ọnwụnwa , obi na - atọ m ezigbo ụtọ . ” Ihe mgbochi obi bụ́ ezi omume ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 6 ruo na nke 8 ) Ma ugbu a , obi na - atọ m ụtọ na m na - ezi ndị ọgbọ m ozi ọma . ” Ọ na - enyere m aka iche ihe m ga - eji enyere ha aka . M kwadebe akwadebe , ọ na - adịrị m mfe ịgwa ha ihe ga - abara ha uru . ” M na - agbalị gụọ isiokwu niile e dere maka ndị na - eto eto . Ọ na - eme ka ọ dịrị m mfe igosi ha ihe dị na Baịbụl ma ọ bụ na jw.org nke ga - enyere ha aka . ” Akpụkpọ ụkwụ bụ́ ngwá ọrụ nke ozi ọma ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 9 ruo na nke 11 ) Olee ụfọdụ n’ime ‘ akụ́ ụta na - ere ọkụ ’ nke Setan ? Ma ugbu a , m na - akwadebe ọmụmụ ihe , ma na - agbalị ịza ajụjụ ugboro abụọ ma ọ bụ atọ . Ọ naghị adị mfe , ma obi na - atọ m ụtọ ma m mee ya . Ụmụnna na - agbakwa m ezigbo ume . Mgbe ọ bụla m gachara ọmụmụ ihe lọta , obi na - esi m ike na Jehova hụrụ m n’anya . ” Ọta ukwu bụ́ okwukwe ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 12 ruo na nke 14 ) Okpu agha bụ́ nzọpụta ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 15 ruo na nke 18 ) M chọpụtala na ndị mmadụ na - ege ntị nke ọma ma ha hụ na i ji Baịbụl kpọrọ ihe , nakwa na ị na - agbalị inyere ha aka . ” Mma agha nke mmụọ nsọ ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 19 ruo na nke 20 ) Jehova ga - enyere anyị aka iguzogide ya . Gịnị mere o ji dị́ mkpa ka anyị na - ahụ ụmụnna anyị n’anya ? Gịnị mere Pọl ji degara ndị Hibru bụ́ Ndị Kraịst akwụkwọ ozi ? ( Gụọ Ndị Hibru 10 : 36 - 39 . ) Gịnị mere anyị ji kwesị inwe mmasị n’akwụkwọ Ndị Hibru ? Gịnị bụ isiokwu afọ 2016 , gịnịkwa mere o ji daba adaba ? Ọ bụ n’amaokwu ahụ ka e si nweta isiokwu afọ 2016 . Isiokwu afọ 2016 : “ Ka ịhụnanya ụmụnna unu dịgide . ” — Ndị Hibru 13 : 1 Olee otú ezigbo Ndị Kraịst si aghọta ịhụnanya ụmụnna ? ( a ) Olee ihe kacha mkpa mere anyị ji kwesị ịhụ ụmụnna anyị n’anya ? ( b ) Kwuo ihe ọzọ mere o ji dị́ mkpa ka anyị mee ka ịhụnanya anyị hụrụ ụmụnna anyị sikwuo ike . Jizọs ebula ụzọ kwuo otú ihe ga - esi sie ike mgbe ahụ . Gịnị ka anyị kwesịrị ime ugbu a tupu oké mkpagbu ahụ amalite ? ( a ) Olee mgbe ụfọdụ anyị kwesịrị igosi na anyị hụrụ ụmụnna anyị n’anya ? ( b ) Kọọ otú ụfọdụ ndị Jehova sirila gosi na ha hụrụ ibe ha n’anya . Olee otú anyị ga - esi ‘ na - echeta ndị nọ n’agbụ ụlọ mkpọrọ ’ ? “ Na - echetanụ ndị nọ n’agbụ ụlọ mkpọrọ . ” “ Ka alụmdi na nwunye bụrụ ihe kwesịrị nsọpụrụ n’etiti mmadụ niile . ” Ọ bụrụ na ihe anyị nwere eju anyị afọ , olee otú ọ ga - esi nyere anyị aka ịhụ ụmụnna anyị n’anya ? “ Na - enwe afọ ojuju n’ihe ndị dị ugbu a . ” Olee otú ‘ inwe obi ike ’ ga - esi nyere anyị aka ịhụ ụmụnna anyị n’anya ? Gịnị ga - enyere anyị aka ịhụkwu ndị okenye nọ́ n’ọgbakọ anyị n’anya ? “ Na - echetanụ ndị na - edu ndú n’etiti unu . ” Olee otú anyị ga - esi na - egosikwu ụmụnna anyị na anyị hụrụ ha n’anya ? Gịnị ka anyị kwesịrị ịna - eme n’ihi na Jizọs hụrụ anyị n’anya ? Olee otú ịhụnanya Chineke si eme ka anyị hụ ụmụnna anyị n’anya ? Gịnị mere anyị ji kwesị ịna - agbaghara ụmụnna anyị otú ahụ Chineke na - agbaghara anyị ? 1 , 2 . ( a ) Olee ihe ndị só ‘ n’onyinye a na - apụghị ịkọwa akọwa Chineke nyere anyị n’efu ’ ? ( Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 1 : 20 . ) 3 , 4 . ( a ) Olee otú obi na - adị gị ma e nye gị onyinye ? ( b ) Olee otú onyinye pụrụ iche nwere ike isi mee ka ndụ mmadụ gbanwee ? Gịnị mere àjà ahụ Jizọs chụrụ ji bụrụ onyinye karịrị onyinye ọ bụla ọzọ ? ( a ) Olee ihe ọma ndị só n’onyinye ahụ Jehova nyere anyị ị na - atụ anya ya ? ( b ) Olee ihe atọ onyinye ahụ Chineke nyere anyị ga - eme ka anyị mee ? Olee otú ịhụnanya Kraịst kwesịrị ime ka obi dị́ anyị ? N’aka nke ọzọ , onye hụrụ m n’anya ka Nna m ga - ahụ n’anya , m ga - ahụkwa ya n’anya ma gosi ya onwe m nke ọma . ” — Jọn 14 : 21 ; 1 Jọn 5 : 3 . Olee ajụjụ ndị anyị nwere ike ịjụ onwe anyị n’oge Ncheta Ọnwụ Jizọs a ? Olee ihe azịza ha nwere ike ime ka anyị mee ? ( Gụọ 1 Timoti 2 : 9 , 10 . ) ( a ) Olee otú ịhụnanya anyị hụrụ Jehova na Jizọs si eme ka anyị na - agbakwu mbọ n’ozi ọma ? ( b ) Olee otú ịhụnanya anyị nwere ike isi mee ka anyị nyere ndị nọ́ n’ọgbakọ anyị aka ? Olee ihe ọzọ ịhụnanya Chineke ga - eme ka anyị mee ? Olee otú Jizọs si kụziere anyị ịhụ ndị ọzọ n’anya ? Ì nwere ike inyere nwanna mere agadi aka n’ozi ọma ? Olee ihe i nwere ike ime iji gosi na ị hụrụ ụmụnna gị n’anya ? ( Gụọ Luk 14 : 12 - 14 . ) 16 , 17 . ( a ) Gịnị ka anyị kwesịrị ịmụta n’ihe atụ ahụ Jizọs mere banyere otu eze na ndị ohu ya ? ( b ) Ugbu a ị tụgharịchara uche n’ihe atụ ahụ Jizọs mere , gịnị ka i kpebisiri ike ime ? Olee otú ịhụnanya Chineke si nyere otu nwanna nwaanyị aka ịna - edi ihe nwanna nwaanyị ọzọ na - emejọ ? M chọrọ ịma otú àgwà ya ga - adị ma o zuo okè . ” Gịnị ka ‘ onyinye a na - apụghị ịkọwa akọwa Chineke nyere anyị n’efu ’ ga - eme ka i mee ? [ 1 ] ( paragraf nke 18 ) Aha a kpọrọ ụfọdụ ndị n’isiokwu a abụghị ezigbo aha ha . Olee ihe ndị mere ka ụbọchị Pentikọst pụọ iche , oleekwa otú ihe ndị ahụ si mezuo amụma e buru n’Akwụkwọ Nsọ ? ( a ) Gịnị mere anyị ji kwesị inwe mmasị n’ihe mere n’ụbọchị Pentikọst ? ( b ) Ma eleghị anya , olee ihe ọzọ dị́ mkpa mere n’ụbọchị Pentikọst ọtụtụ afọ tupu nke afọ 33 ? Olee otú anyị si mara na ọ bụghị otu ụzọ ka e si ete ndị niile e tere mmanụ mmanụ ? Gịnị ka a na - enye ndị niile e tere mmanụ ? Oleekwa uru ọ na - abara ha ? Gịnị ka onye ọ bụla e tere mmanụ kwesịrị ime iji nweta ụgwọ ọrụ ya n’eluigwe ? Pita kwuru , sị : “ N’ihi ya , ụmụnna m , gbalịsienụ ike ọbụna karị ka unu mee ka òkù a kpọrọ unu na nhọrọ a họọrọ unu bụrụ ihe unu onwe unu ji n’aka ; n’ihi na ọ bụrụ na unu ana - eme ihe ndị a , unu agaghị ada mgbe ọ bụla . N’eziokwu , a ga - esi otú a mee ka unu banye n’ụzọ dị ebube n’alaeze ebighị ebi nke Onyenwe anyị na Onye Nzọpụta anyị bụ́ Jizọs Kraịst . ” 8 , 9 . ( a ) Gịnị mere o ji esiri ọtụtụ ndị ike ịghọta ihe na - eme mmadụ ma Chineke tee ya mmanụ ? ( b ) Olee otú mmadụ si amata na a họrọla ya ka ọ gaa eluigwe ? Ọ sịrị ha : “ Unu anataghị mmụọ nke ịnọ n’ohu , nke na - akpata egwu ọzọ , kama unu natara mmụọ nke ịbụ ndị e doro dị ka ụmụ , bụ́ mmụọ nke anyị sitere na ya na - eti mkpu , sị : ‘ Aba , Nna ! ’ Jọn nke Mbụ 2 : 27 kwuru na ọ dịghị onye e tere mmanụ mkpa ka onye ọzọ kụziere ya ihe . Gịnị ka ọ pụtara ? Gịnị ka Onye Kraịst e tere mmanụ nwere ike ịna - eche ? Ma olee ihe na - agaghị eme ya obi abụọ ? Olee otú ihe mmadụ na - eche si agbanwe ma é jiri mmụọ nsọ tee ya mmanụ ? Gịnị na - akpata mgbanwe ahụ ? Olee otú ndị e tere mmanụ si ele ndụ ha dị n’ụwa a anya ? Olee ihe ndị na - anaghị egosi na Chineke ejirila mmụọ nsọ tee mmadụ mmanụ ? Olee otú anyị si mara na ọ bụghị ndị niile Chineke nyere mmụọ nsọ ka ọ họọrọ ka ha gaa eluigwe ? 17 , 18 . ( a ) Olee olileanya ọtụtụ n’ime ndị ohu Chineke nwere taa ? Olee otú Zekaraya 8 : 23 si na - emezu ? 1 , 2 . ( a ) Gịnị ka Jehova kwuru ga - eme n’oge anyị a ? ( b ) Olee ajụjụ ndị a ga - aza n’isiokwu a ? Gịnị mere na ọ gaghị ekwe anyị omume ugbu a ịmata ndị ga - eso n’otu narị puku na puku iri anọ na puku anọ ? Olee ndụmọdụ ndị e tere mmanụ kwesịrị ichebasiri echiche ike ? Gịnị ka ndị e tere mmanụ na - anaghị atụ anya ya ? Gịnị mere i ji kwesị ịkpachara anya n’otú i si emeso ndị na - ata achịcha e ji eme Ncheta Ọnwụ Jizọs ? ( Kwuo ihe dị́ n’igbe bụ́ “ Ịhụnanya ‘ Adịghị Akpa Àgwà Na - ekwesịghị Ekwesị . ’ ” ) Jizọs sịrị ndị na - eso ụzọ ya : “ Unu niile bụ ụmụnna . ” Olee otú ị ga - esi gosi na ị na - akwanyere Ndị Kraịst e tere mmanụ ùgwù ? Olee nsogbu anyị ga - agbara ọsọ ma ọ bụrụ na anyị anaghị ‘ enwe mmasị n’ihe mmadụ bụ ’ ? Gịnị mere na mmadụ ole na - ata achịcha e ji eme Ncheta Ọnwụ Jizọs ekwesịghị ịna - echu anyị ụra ? “ Jehova maara ndị bụ́ ndị ya . ” Gịnị ka Baịbụl kwuru banyere mmadụ ole bụ́ ndị e tere mmanụ ga - anọ n’ụwa mgbe oké mkpagbu ga - amalite ? Gịnị ka anyị kwesịrị ịghọta banyere otu narị puku na puku iri anọ na puku anọ ahụ Jehova họọrọ ? Ọ bụ naanị mmadụ ole na ole n’ime Ndị Kraịst e tere mmanụ ka Jehova nyere mmụọ nsọ ide Akwụkwọ Nsọ Grik nke Ndị Kraịst . na - eme ka anyị na Chineke na ndị ọzọ dịkwuo ná mma ? N’agbanyeghị na Jehova bụ Onye Kacha Elu , gịnị ka ọ na - akpọ ndị ọzọ ka ha mee ? Olee ọrụ dị́ mkpa Jehova nyere Jizọs ka ọ rụọ ? N’ihi gịnị ? Dị ka ihe atụ , ọ gwara Adam ka ọ gụọ ụmụ anụmanụ aha . Olee otú Chineke na ndị ọzọ si rụkọọ ọrụ iji mezuo uche ya ? Olee ọrụ anyị nwere ike iso rụọ ? Á sị na Jehova enyeghị anyị ọrụ a , ọ̀ pụtara na a gaghị arụ ya ? Pọl onyeozi dere , sị : “ Ebe anyị na ya na - arụkọ ọrụ , anyị na - arịọsikwa unu ike ka unu ghara ịnara obiọma Chineke nke na - erughịrị mmadụ ma nzube ya efunahụ unu . ” Olee otú Ọkpara Chineke si kọwaa otú obi dị ya maka na ya na Nna ya rụkọrọ ọrụ ? Gịnị mere ikwusa ozi ọma ji eme ka anyị nwee obi ụtọ ? Gịnị ka ụfọdụ kwuru banyere obi ụtọ ha na - enwe maka na ha na Jehova na - arụkọ ọrụ ? Nwanna ọzọ bí n’Ịtali aha ya bụ Franco kwukwara , sị : “ Jehova ji Okwu ya bụ́ Baịbụl na ihe ndị ọzọ o nyere anyị na - echetara anyị kwa ụbọchị na ọ hụrụ anyị n’anya nakwa na ihe niile anyị na - arụrụ ya dị mkpa ọ bụrụgodị na anyị chere na mbọ anyị na - agba enweghị ihe ọ bụ . Ọ bụ ya mere mụ na Chineke ịrụkọ ọrụ ji eme m obi ụtọ , na - emekwa ka ndụ m nwee isi . ” Olee otú Jehova na Jizọs dịruru ná mma ? N’ihi gịnị ? Gịnị mere ikwusa ozi ọma ji eme ka anyị na Chineke na ụmụnna anyị dịkwuo ná mma ? O kpere ekpere , sị : “ Ka ha wee bụrụ otu , dị ka anyị bụ otu . ” Anyị ga - amụta ihe mere anyị ji kwesị ịtụkwasị ya obi ma na - eme ihe o kwuru . Gịnị mere anyị na Jehova na ụmụnna anyị ga - eji na - adịkwu ná mma n’ụwa ọhụrụ ? Olee otú otu nwanna bí n’Ọstrelia si ele ikwusa ozi ọma anya ? Otu nwanna bí n’Ọstrelia aha ya bụ Joel kwuru , sị : “ Ikwusa ozi ọma na - enyere m aka ka m ghara ichefu na nsogbu juru n’ụwa a . Ọ na - eme ka m na - echeta nsogbu na - abịara ndị mmadụ nakwa uru ndị m riterela n’ihi ime ihe Baịbụl kwuru . Ikwusa ozi ọma na - enyere m aka ịna - agbalịsi ike ịdị umeala n’obi ; ọ na - eme ka m tụkwasị Jehova na ụmụnna m obi . ” Gịnị mere ozi ọma anyị na - ekwusa n’agbanyeghị nsogbu ji egosi na mmụọ nsọ Chineke na - enyere anyị aka ? Olee mgbe ị ga - arụru ọrụ ahụ ? Olee otú ikwusa ozi ọma si gbasa ihe Jehova bu n’obi kee ụmụ mmadụ ? Olee otú ozi ọma anyị na - ekwusa si gbasa iwu kachanụ Chineke nyere ? Olee otú obi dị gị maka ihe ùgwù i nwere ikwusa ozi ọma ? Enyela m gị ike m , Okwu m bụ́ Baịbụl , enyemaka sí n’eluigwe , ụmụnna ibe gị , ezigbo ọzụzụ , na ntụziaka doro anya ma daba adaba . ’ Ọ bụ ezigbo ihe ùgwù na anyị na - eme ihe Jehova gwara anyị mee nakwa na anyị na Chineke anyị na - arụkọ ọrụ . ” M gwara onyeisi ndị agha na e nweela mgbe a tụrụ m mkpọrọ n’ihi na ekweghị m aga agha . A MỤRỤ m n’afọ 1926 n’obodo Kruksvil dị́ n’Ohayo , n’Amerịka . Ha anaghị aga chọọchị , ma ha gwara mụ na ụmụnne m ka anyị gawa chọọchị . Margaret Walker nyeere m aka ịmụta eziokwu ( ọ bụ ya bụ nwanna nwaanyị nke abụọ ma é si n’aka ekpe ) N’oge ahụ , otu nwaanyị Onyeàmà Jehova aha ya bụ Margaret Walker malitere ịbịa na - akụziri mama m Baịbụl . N’ihi ya , ọ gwara m ka m pụọ n’èzí . Mgbe nwaanyị ahụ bịakwuru ugboro ole na ole , ọ jụrụ m , sị , “ Ị̀ ma aha Chineke ? ” Mụ asị ya , “ Onye ọ bụla manụ ya . Aha ya bụ Chineke . ” Ya asị m , “ Weta Baịbụl gị , gụọ Abụ Ọma 83 : 18 . ” M gụrụ ya , chọpụta na aha Chineke bụ Jehova . M gbagara n’ebe ndị enyi m nọ , sị ha , “ Unu laruo n’abalị , gụọnụ Abụ Ọma 83 : 18 na Baịbụl unu ka unu hụ ihe bụ́ aha Chineke . ” I nwere ike ikwu na m malitere izi ndị ọzọ ozi ọma ozugbo . M mụrụ Baịbụl , e mee m baptizim n’afọ 1941 . Obere oge , a gwara m ka m duziwe ọmụmụ akwụkwọ ọgbakọ . M gwara mama m na ụmụnne m ka ha bịa . Ha niile malitere ịbịa ọmụmụ akwụkwọ ọgbakọ ahụ m na - eduzi . Mgbe ụfọdụ , ọ gawa ọmụmụ ihe , papa m achụkwuru ya n’ụzọ , kpụrụ ya laghachi n’ụlọ . Ma , ọ na - esi n’ọnụ ụzọ ọzọ dị́ n’ụlọ anyị gbapụ , gaa ọmụmụ ihe . M gwakwara ndị isi n’ebe ahụ na agaghị m abụ onye agha . Izu abụọ ihe ahụ mechara , ọkàikpe gwara m n’ụlọikpe , sị : “ A sị na ọ dị m n’aka ikpebi , a gaara atụ gị mkpọrọ mkpụrụ ọka . Mụ asị ya : “ Onye nwe m , e kwesịrị iwere m ka onye ụkọchukwu . M na - anọ n’ọnụ ụzọ ụlọ ndị mmadụ ekwu okwu Chukwu . Eziela m ọtụtụ ndị ozi ọma Alaeze Chineke . ” Ọkàikpe ahụ gwara òtù ikpe ga - ekpebi ikpe ahụ , sị : “ Unu abịaghị ebe a ikpebi ma nwa okorobịa a ọ̀ bụ ụkọchukwu ka ọ̀ bụ na ọ bụghị . Ọ bụ ikpebi ma ò kwetara ịga agha ka ọ̀ bụ na o kwetaghị . ” M kpere ekpere , sị Jehova : “ Agaghị m anọli n’ụlọ mkpọrọ afọ ise . M gakwuuru otu onye mkpọrọ toro ogologo , nweekwa akpụ obi . Mụ na ya eguzoro ebe ahụ na - elepụ anya na windo . Ọ jụrụ m , sị , “ Nwa Mkpụmkpụ , gịnị kpọtara gị ebe a ? ” Mụ asị ya , “ Abụ m Onyeàmà Jehova . ” M sịrị ya , “ Ndịàmà Jehova anaghị aga agha , ha anaghịkwa egbu mmadụ . ” Mụ asị ya , “ Mbanụ ! ” Ọ sịrị m , “ M nọrọ n’ụlọ mkpọrọ ọzọ afọ iri na ise . Eso m ná Ndịàmà Jehova a tụrụ mkpọrọ n’Ashland dị́ na Kentọki n’ihi na anyị ekweghị aga agha Otú ahụ ka e si hazie otú anyị si ezi ndị mmadụ ozi ọma . Ihe banyere mama m na ụmụnne m nọ na - echu m ụra n’ihi na o nwere mgbe papa m sịrị m : “ Ọ bụrụ na m chụpụ gị , m ga - ama ihe m ga - eme ndị fọrọ afọ . ” Mgbe m si n’ụlọ mkpọrọ pụta , ihe m hụrụ mere m ezigbo obi ụtọ . Mụ asị ya , “ Ọ dị mma , ma agaghị m aga agha . ” M gwara ya ihe e kwuru na 2 Timoti 2 : 3 , sịzie ya , “ Abụ m onye agha Kraịst . ” Ọ gbara nkịtị , nọkata sị m : “ Ngwa , lawa . ” N’oge na - adịghị anya , m gara nnọkọ e nwere maka ndị chọrọ ịga Betel n’otu mgbakọ e mere na Sinsinati dị́ n’Ohayo . M na - agakwa arụ ọrụ n’Ụlọ Mgbakọ ndị dị́ na Niu Yọk Siti . Emetala m ọtụtụ ndị enyi , ma na Betel ma n’ọgbakọ . Amụtala m obere asụsụ Chaịniiz . Obi na - adịkwa m ụtọ ịgakwuru ndị Chaịna n’okporo ámá . Ebe m na - ezi ndị Chaịna ozi ọma na Bruklin dị́ na Niu Yọk E nwedịrị mgbe m meere onye nọ́ na Chaịna nletaghachi . Ọ naara m ha , gwa m na aha ya bụ Katie . Ọ na - abụzi , ya hụ m , ya abịa ka anyị kwurịta okwu . M kụziiri ya ihe ndị Bekee na - akpọ mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri dị́ iche iche . Ọ na - abụ m kwuo , ya esoro m kwuo . M kọwakwaara ya amaokwu Baịbụl ụfọdụ , ya anara m akwụkwọ Bible Na - akụzi . Ma , mgbe izu ole na ole gara , ahụghịzi m ya . N’izu na - eso ya , o nyere m ekwentị ya , sị m , “ Gị na onye nọ́ na Chaịna kwuo . ” Mụ asị ya , “ O nweghị onye m ma na Chaịna . ” N’ihi ya , m naara ya ekwentị ahụ , sị , “ Heloo , aha m bụ Robison . ” M nụrụ olu sịrị m , “ Robby , ọ bụ Katie . Biko , kụziere ya ihe otú ahụ i si kụziere m . ” Mụ asị ya , “ Katie , m ga - anwa ike m . I meela gwa m ebe ị nọ ugbu a . ” N’oge na - adịghị anya , mụ na nwanne Katie kwurịtara okwu nke ikpeazụ . Ọ bụrụ uche Chineke , ndị ezinụlọ m na ndị enyi m nwụrụla anwụ ga - adị ndụ n’ụwa ọhụrụ . Ka a na - akwadebe ibipụta isiokwu a , Nwanna Corwin Robison nwụrụ . O fere Jehova ruo mgbe ọ nwụrụ . Olee otú ihe Ebreham mụtara banyere Jehova na ihe Jehova meere ya si mee ka okwukwe ya sie ike ? Gịnị ka Ebreham mere ka ya na Chineke dịkwuo ná mma ? Olee otú ị ga - esi eme ka gị na Jehova dịkwuo ná mma otú Ebreham mere ? 1 , 2 . ( a ) Olee otú anyị si mata na ụmụ mmadụ ga - abụli enyi Chineke ? 3 , 4 . ( a ) Kọwaa ọnwụnwa nwere ike ịbụ nke kacha sie ike bịaara Ebreham . ( b ) Gịnị mere Ebreham ji kweta iji Aịzik chụọ àjà ? Ònye ka o nwere ike ịbụ na Ebreham si n’aka ya mụta banyere Jehova ? Olee otú anyị ga - esi mụta ihe ga - eme ka anyị na Jehova na - adịkwu ná mma ? 9 , 10 . ( a ) Gịnị ga - eme ka ndị enyi na - adịkwu ná mma ? ( b ) Olee ihe gosiri na Ebreham ji enyi ya na Jehova bụ kpọrọ ihe , gbaakwa mbọ ka ha na - adịkwu ná mma ? Ebreham ji enyi ya na Jehova bụ kpọrọ ezigbo ihe , na - agbakwa mbọ ka ya na ya nọgide na - abụ enyi . Gịnị mere Ebreham ji na - echegbu onwe ya banyere Sọdọm na Gọmọra , oleekwa otú Jehova si nyere ya aka ? 12 , 13 . ( a ) Olee otú ihe Ebreham mụtara na ihe Jehova meere ya si mechaa baara ya uru ? ( b ) Olee ihe gosiri na Ebreham tụkwasịrị Jehova obi ? Olee ihe ndị na - esiri gị ike n’ozi ị na - ejere Jehova ? Olee otú ihe Ebreham mere nwere ike isi nyere gị aka ? Ebreham na Sera mụtara banyere Jehova , feekwa ya Ebreham nwụrụ ‘ n’ezigbo agadi , kaa nká ma nwee afọ ojuju . ’ Gịnị mere obi nwere ike iji sie anyị ike na o nweghị mgbe Ebreham kwara ụta maka na o ji obi ya niile rubere Jehova isi ? Gịnị ka i kpebisiri ike ime ? Gịnị ka anyị ga - atụle n’isiokwu na - esonụ ? Ka onye ọ bụla n’ime anyị kpebisie ike ịna - eṅomi okwukwe Ebreham . N’isiokwu na - esonụ , anyị ga - amụ banyere mmadụ atọ ndị ọzọ kwesịrị ntụkwasị obi , bụ́ ndị ghọrọ ezigbo enyi Chineke . Gịnị ka anyị ga - amụta n’otú Chineke na Rut si bụrụ enyi ? Gịnị mere Eze Hezekaya na Jehova ji bụrụ ezigbo enyi ? Olee àgwà ndị mere ka Meri , nne Jizọs , bụrụ enyi Jehova Chineke ? 1 - 3 . ( a ) Gịnị mere obi ji kwesị isi anyị ike na anyị ga - abụli enyi Chineke ? ( b ) Olee ndị anyị ga - amụ banyere ha n’isiokwu a ? Olee ihe na - adịghị mfe Rut kpebiri ime ? Gịnịkwa mere na ọ dịghị mfe ikpebi ya ? ( a ) Olee ihe dị́ mma Rut kpebiri ime ? ( b ) Gịnị mere Boaz ji kwuo na Rut gbabara n’okpuru nku Jehova ? Ọ bụrụ na mmadụ na - egbu oge inyefe Jehova onwe ya , gịnị nwere ike inyere ya aka ? 9 , 10 . ( a ) Olee ihe gaara eme ka Hezekaya wesawa Jehova iwe ? ( b ) Gịnị mere na anyị ekwesịghị iwesawa Chineke iwe ? ( ch ) Gịnị mere na anyị ekwesịghị iche na otú e si zụọ anyị ga - eme ka anyị bụrụ ajọ mmadụ ? Ọtụtụ ndị na - eto eto na - amụta eziokwu Baịbụl n’agbanyeghị otú e si zụọ ha ( A ga - akọwa ya na paragraf nke 9 na nke 10 ) Olee ihe mere Hezekaya ji soro ná ndị kacha bụrụ ezigbo ndị eze na Juda ? ( Gụọ 2 Ndị Eze 18 : 5 , 6 . ) Olee otú ọtụtụ ndị taa sirila gosi na ha bụ ndị enyi Jehova otú Hezekaya gosiri ? Gịnị nwere ike ime ka ọrụ e nyere Meri yie ihe siri ezigbo ike , ma gịnị ka o kwuru mgbe Gebriel gwachara ya okwu ? Olee ihe gosiri na Meri na - ege ntị nke ọma ? N’oge abụọ ahụ , Meri gere ntị , cheta ihe ndị a gwara ya ma chebara ha echiche nke ọma . — Gụọ Luk 2 : 16 - 19 , 49 , 51 . Olee ihe anyị nwere ike ịmụta banyere Meri n’ihe ndị o kwuru ? Olee ụzọ ndị anyị ga - esi ṅomie okwukwe Meri ? Olee obi ike anyị kwesịrị inwe ma ọ bụrụ na anyị na - eṅomi ndị Baịbụl kwuru na ha nwere okwukwe pụrụ iche ? CHEGODỊ echiche . Olee ụbọchị ị kacha nwee obi ụtọ ? Ọ ga - abụ na kemgbe ahụ e mechara gị baptizim , i ji ezigbo ọṅụ na - ejere Jehova ozi . Gịnị mere anyị kwesịrị iji na - enwe ọṅụ n’ozi anyị na - ejere Jehova ? Cheta na Jizọs sịrị : “ Bịakwutenụ m , unu niile ndị na - adọgbu onwe unu n’ọrụ na ndị e boro ibu dị arọ , m ga - emekwa ka unu nweta ume . Nyaranụ yok m , mụtakwanụ ihe n’aka m , n’ihi na m dị nwayọọ , dịkwa umeala n’obi , mkpụrụ obi unu ga - enweta ume . Anyị na - efe Onye nyere anyị ndụ , bụ́ Chineke obi ụtọ . E nwere otu nwanna aha ya bụ Héctor . Ọ bụ onye nlekọta sekit ruo afọ iri anọ . Ọ sịrị : “ Ọ bụ eziokwu na ọ na - ewute m ịhụ ka ọrịa nwunye m ji nwayọọ nwayọọ na - aka njọ , ya ana - esikwara m ike ilekọta ya , ekwebeghị m ka o mee ka m ghara ịna - enwe obi ụtọ n’ozi Chineke . M kwesịrị ịhụ Jehova n’anya ma jiri obi m niile na - ejere ya ozi n’ihi na m ma na ọ bụ ya nyere m ndụ , e nwekwara ihe o bu n’obi kee mmadụ . M na - agba mbọ ịna - ekwusasi ozi ọma ike , na - agbalịsikwa ike ịna - echekarị ihe Alaeze Chineke ga - emere anyị ka m ghara ịkwụsị ịna - enwe ọṅụ . ” Jehova nyere ihe mgbapụta , nke mere ka anyị nwee ike ịna - enwe ọṅụ . N’eziokwu , “ Chineke hụrụ ụwa n’anya nke ukwuu nke na o nyere Ọkpara ọ mụrụ naanị ya , ka e wee ghara ibibi onye ọ bụla nke nwere okwukwe na ya , kama ka o nwee ndụ ebighị ebi . ” Otu nwanna bibụ na Meksiko aha ya bụ Jesús sịrị : “ M na - agbaburu ọrụ m ohu . Naanị ihe mere m ji na - eme ya bụ ka m nwetakwuo ego . M mechara mụta banyere Jehova nakwa otú o si jiri Ọkpara ya ọ hụrụ n’anya chụọ àjà maka ụmụ mmadụ . M chọsiri ike ịna - ejere ya ozi . N’ihi ya , m nyefere Jehova onwe m . Mgbe m rụchaara ụlọ ọrụ anyị ọrụ afọ iri abụọ na asatọ , m kpebiri ịgba arụkwaghịm ma malite ije ozi oge niile . ” Ì chetara ụdị ndụ ị na - ebi tupu gị amata Jehova ? Pọl onyeozi chetaara Ndị Kraịst nọ́ na Rom na ha ‘ bụbu ndị ohu mmehie , ’ ma ha ghọrọ “ ndị ohu nke ezi omume . ” “ Ọ bụ afọ ndị m ji jeere Jehova ozi ka m kacha nwee obi ụtọ . ” ​ — Jaime Jaime rịọrọ Jehova ka o nyere ya aka ikwere na ya , ka o nwee ike ịgbanwe ụdị ndụ ọ na - ebi . Ọ sịrị : “ Nwayọọ nwayọọ , achọpụtara m na Chineke dị adị nakwa na ọ bụ Nna hụrụ anyị n’anya , na - emekwa ebere . A sị na mụ agbanweghị , o nwere ike ịbụ na e gbuola m otú e gburula ụfọdụ ndị bụbu enyi m mụ na ha na - akụ ọkpọ . Ọ bụ afọ ndị m ji jeere Jehova ozi ka m kacha nwee obi ụtọ . ” Olee otú nwa Eze Sọl , bụ́ Jọnatan , si jiri obi ya niile kwado Jehova ? Anyị chee na anyị ekwesịghị ịkwanyere onye anyị nọ n’okpuru ya ùgwù n’ihi àgwà ya , olee otú anyị ga - esi gosi na anyị na - akwado Chineke ? Ndị ọzọ ghọtahie anyị ma ọ bụ mee anyị ihe ọjọọ , olee otú anyị ga - esi gosi na anyị ji obi anyị niile na - akwado Jehova ? Olee otú Jọnatan na Devid si gosi na ha bụ ezigbo ndị enyi ji obi ha niile kwado ibe ha ? Olee ihe dị́ Jọnatan mkpa karịa ịkwado Devid , oleekwa otú anyị si mara ? ( a ) Gịnị ga - eme ka anyị nwee ezigbo obi ụtọ na ọṅụ ? Nke mbụ , ma anyị chee na anyị ekwesịghị ịkwanyere onye anyị nọ n’okpuru ya ùgwù n’ihi àgwà ya . Olee ihe gosiri na Jọnatan kwadoro Jehova ? Olee otú o si bụrụ na anyị na - akwado Chineke ma anyị na - akwanyere ndị anyị nọ n’okpuru ha ùgwù ? Olee otú Jọnatan si mata onye o kwesịrị ịna - akwado ? Olee otú ịhụ Chineke n’anya si enyere anyị aka ikpebi na anyị ga na - akwado ya ? Olee otú ịkwado Chineke ga - esi nyere anyị aka idi nsogbu n’ezinụlọ anyị ? Gịnị ka anyị kwesịrị ime ma nwanna mee anyị ihe ọjọọ ? Olee mgbe ụfọdụ anyị kwesịrị igosi na anyị na - akwado Chineke nakwa na anyị anaghị achọ naanị ọdịmma onwe anyị ? [ 1 ] ( paragraf nke 9 ) Aha a kpọrọ ụfọdụ ndị n’isiokwu a abụghị ezigbo aha ha . Gịnị mere otú Jọnatan si meso Devid si dị́ iche n’otú Abna si meso ya ? Olee àgwà ndị ga - enyere anyị aka ịna - akwado Chineke , oleekwa otú ha ga - esi nyere anyị aka ? Olee otú Devid si gosi na ọ na - akwado Chineke ? ( a ) Olee otú Devid si gosi na ọ na - akwado Chineke ? ( b ) Olee ndị ọzọ anyị ga - amụ banyere ha ? Gịnị ka ihe Abishaị mejọrọ na - akụziri anyị ? N’agbanyeghị na obi na - adị anyị ụtọ ịkwado ndị ezinụlọ anyị na ndị enyi anyị , gịnị mere anyị kwesịrị iji kpachara anya ? Olee otú otu nwanna nwaanyị si gosi na ọ na - akwado Chineke mgbe nsogbu bịaara ya ? Olee àgwà ndị ga - enyere anyị aka ịna - akwado Chineke ? Gịnị ka anyị nwere ike ịmụta n’ihe Baịbụl kọrọ banyere Abna , Absalọm , na Barọk ? Ma gị onwe gị , ị na - achọrọ onwe gị ihe ukwu . Kọọ akụkọ gosiri na anyị agaghị akwadoli Chineke ma ọ bụrụ na anyị na - eche naanị banyere onwe anyị . Mgbe m kpere ekpere ugboro ugboro , beekwa ákwá , m mere otú ahụ . Mgbe Devid mehiere , olee otú Netan si gosi na ya na - akwado Jehova , na - akwadokwa Devid ? Olee otú ị ga - esi na - akwado Jehova , ndị enyi gị ma ọ bụ ndị ikwu gị ? Gịnị mere Hushaị ji kwesị inwe obi ike ka o nwee ike ịkwado Chineke ? Gịnị mere anyị ji kwesị inwe obi ike ka anyị nwee ike ịna - akwado Jehova ? M kpere ekpere ka Jehova nye m obi ike ime ihe m kpebiri . Iwe ha adajụọla ugbu a . M na - agazi ahụ ha mgbe niile . ” — Gụọ Ilu 29 : 25 . [ 1 ] ( paragraf nke 7 ) Aha a kpọrọ ụfọdụ ndị n’isiokwu a abụghị ezigbo aha ha .